Il-ka] ‘FrancoMercieca’ hu ipokresijakbira

Il-ka] li ]velat ilbiera[ il-gazzetta TheSunday Times of Malta, li wera kif is-Segretarju Parlamentari Franco Merciecaqed jikser il-waiver li tah il-Prim MinistruJoseph Muscat u f’nofs ta’ nhar wie[edda[[al €3,600, tfisser mill-Kap il-;didtal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttilb[ala “ipokresija kbira”.

Il-ka] Franco Mercieca irrifera g[alihf’diskors li g[amel Simon Busuttil fl-g[eluq tal-Kunsill :enerali tal-PartitNazzjonalista lbiera[ filg[odu.

Il-Kap tal-Oppo]izzjoni qal li dan kienka] ie[or fejn Joseph Muscat gideb. Dang[ax kien qal li l-waiver li kien ta lilFranco Mercieca kien g[ax hu biss jafjag[mel /ertu interventi medi/i, u li danix-xog[ol kien se jibda jsir fi tmiem il-;img[a.

“I]da issa qed niskopru li FrancoMercieca qed jag[mel anke operazzjoniji-et ko]meti/i u operazzjonijiet li jista’jag[milhom [addie[or, u qed ja[dem fil-privat anke matul il-;img[a”, qal il-Kaptal-PN.

Simon Busuttil qal li hi ipokresija kifJoseph Muscat “g[amel [ames sninjg[ajjarna fuq l-onorarja u issa qed jag[tipermess spe/jali biex SegretarjuParlamentari ja[dem fil-privat u jda[[al€3,600 f’nofs ta’ nhar wie[ed.”

“Dan hu ksur ta’ etika mill-aktar gravi.Imma l-Prim Ministru g[adu ma rrealiz-zax x’inhi etika. Muscat g[andu jag[tispjegazzjoni lill-poplu.”

The Sunday Times of Malta lbiera[]velat kif Franco Mercieca qed jag[meloperazzjonijiet li jista’ jag[milhom

Aktar f’pa;na 3

Numru 13,458

It-Tnejn, 10 ta’ :unju, 2013 €0.55

g[al pa;na 5

Maratonata’ ;birta’ fondisu//essb’risq il-PN

Tim ;did u mag[qud liqed i[ares ‘il quddiemL-Oppo]izzjoni se tkun wa[da b’sa[[itha u kostruttiva hekk kif is-slogantal-Gvern Laburista ‘Malta Tag[na Lkoll’ illum sar slogan vojtminn Claire Mifsud

Il-Kap ;did tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil qal li t-Tim ;did PN hu mimli ener;ija biex il-partit jer;a’ jirba[ir-rispett, il-fidu/ja u jsir partit rebbie[ fl-a[jar interess tal-poplu Malti u G[awdxi kollu (Ritratt> Joseph Galea)

Il-Kap tal-Partit NazzjonalistaSimon Busuttil qal li t-tmexxija l-;dida tal-Partit Nazzjonalista hu tim;did, mag[qud u mimli ener;ija liqed i[ares ’il quddiem u li di;àbeda l-[idma tieg[u biex jer;a’jpo;;i lill-partit fuq saqajh biexikun mill-;did partit rispettat, partitfdat, partit rebbie[, partit lest biexjag[ti sehmu biex pajji]na jkomplijimxi ’l quddiem.

Din id-dikjarazzjoni g[amilha l-Kap il-;did tal-Partit Nazzjonalistameta indirizza l-Kunsill :eneralital-Partit f’diskors li ;ab fi tmiem

id-diskussjoni dwar ir-rapport ta’anali]i tar-ri]ultat elettorali.

Fid-diskors tieg[u wara xahar fit-tmexxija tal-partit u e]att tliet xhurmid-data tar-reb[a elettorali tal-Partit Laburista, Simon Busuttulg[amel ukoll twissija /ara lill-Gvern.

L-Oppo]izzjoni Nazzjonalistamhux se tippermetti li l-GvernLaburista japplika l-kodi/i tal-etikafejn jaqbillu, jibqa’ g[addej bis-sen-siela ta’ transfers vendikattivi u jib-del is-servizz pubbliku f’ka]inLaburista li jkun iservi biss biex jin-

qdew l-interessi parti;jani tal-PartitLaburista. Hekk kif jg[addu dawnil-[ames snin kul[add se jkun qedjin]amm responsabbli b’mod per-sonali g[al g[emilu.

Simon Busuttil qal li l-im;ibapolitika tal-Gvern qed tbaxxi l-istan-dards tal-im;iba politika. Hu qal lil-islogan ‘Malta Tag[na Lkoll’illum sar slogan vojt u l-g[ajta‘Tista’ ma taqbilx mag[na i]datista’ ta[dem mag[na’ wkoll kienetingann g[ax kull min ma jaqbilxmal-Gvern qed isib ru[u trasferit.

g[al pa;na 5

2 Lokali

It-Temp

Niket

IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ :unju, 2013

B[al-lum 25 sena

Kien ]velat li kumpanija li kienettwaqqfet fl-1975 mill-Korporazzjonital-I]vilupp u li kienet immexxija

mill-President tal-Partit Laburista AlfredSant, flok tipprodu/i kienet tikkummer/jafil-[addiema meta kienet tirre;istra niesmag[ha kontra l-li;i u tittrasferixxihom ma’dipartimenti tal-Gvern u korpi jewkumpaniji parastatali.

Il-Prim Ministru Eddie Fenech Adamiltaqa’ ma’ uffi/jali tar-Resettlement Fundtal-Kunsill tal-Ewropa li matulha l-Gvernirrefera g[as-self li l-Fond se jag[ti lilMalta b[ala utli [afna.

Il-Gvern Malti kien /a[ad dak li kienqal Karmenu Mifsud Bonnici li l-aircraftcarrier Ark Royal ma t[allitx tid[ol fil-Port :ermani] ta’ Hamburg.

Beda jiltaqa’ wkoll il-Kunsill :eneralital-Partit Nazzjonalista ta’ nofs is-sena.

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN

IT-TNEJNL-og[la

26˚C L-inqas18˚C

IT-TLIETAL-og[la

26˚C L-inqas17˚C

L-ERBG{AL-og[la

27˚C L-inqas16˚C

IL-{AMISL-og[la

28˚C L-inqas16˚C

IL-:IMG{AL-og[la

29˚CL-inqas17˚C

IT-TEMP> ftit imsa[[ab b’waqtiet xemxinVI}IBBILTÀ> tajba IR-RI{: moderat mill-Grieg il-Lvant li jsir ftitqawwi g[al qawwi mill-Majjistral BA{AR> moderat li jsir moderat g[al qawwiIMBATT> baxx mix-Xlokk TEMPERATURA: l-og[la 26˚CXITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.1 mmXita mill-1 ta’ Settembru 428.1 mmIX-XEMX> titla’ fis-05.45 u tin]el fis-20.17

UVINDEX

10

UV

10UV

8UV

8UV

9UV

9

Malta 25˚C xemxi, Frankfurt 18˚C imsa[[ab, Tel Aviv 27˚Cimsa[[ab, Amsterdam 15˚C imsa[[ab, Milan 20˚C imsa[[ab, Tripli40˚C xemxi, Istanbul 25˚C ftit imsa[[ab, Ateni 27˚C ftit imsa[[ab,Lisbona 17˚C imsa[[ab, Londra 11˚C imsa[[ab, Vjenna 26˚Cimsa[[ab, Berlin 23˚C imsa[[ab, Madrid 17˚C imsa[[ab, Zurich22˚C ftit imsa[[ab, Brussell 18˚C ftit imsa[[ab, Moska 23˚Cimsa[[ab, Munich 21˚C imsa[[ab, il-Kajr 31˚C ftit imsa[[ab, Pari;i16˚C imsa[[ab, Dublin 20˚C ftit imsa[[ab, Bar/ellona 22˚Cimsa[[ab, Tune] 26˚C xemxi, St. Petersburg 23˚C imsa[[ab, Al;eri25˚C ftit imsa[[ab, Ruma 19˚C imsa[[ab, Kopen[agen 16˚Cimsa[[ab, Stokkolma 14˚C imsa[[ab.

NIKETB’niket in[abbru l-mewt ta’ Carmelina Borg née

Sammut, mart il-mejjet Dr George Borg MD, li se[[et nharis-Sibt li g[adda, 8 ta’ :unju, fir-residenza tag[ha, {alLuqa, fl-g[omor ta’ 81 sena.

{alliet jibku t-telfa tag[ha lil uliedha Dr Doreen u r-ra;eltag[ha Dr David Cassar, binha Dr Anton u martu Giselle,binha Pierre u l-[abiba tieg[u Anita, in-neputijiet Claire,Peter, Rachel u Paul, o[tha Giuseppina Sammut, [utha tar-rispett Laura Sammut armla ta’ [uha Andrè, il-Ma;istrat DrGaudenz Borg u martu Carmelina, neputijiet o[rajn u l-familji tag[hom, aktar membri tal-familja u l-[bieb.

Il-funeral jitlaq mid-dar tag[ha g[ada t-Tlieta 11 ta’:unju fit-3.30 p.m. biex issirilha quddiesa præsente cadav-ere fil-knisja parrokkjali ta’ {al Luqa fl-4 p.m. Wara ssir id-difna fi/-/imiterju ta’ {al Luqa. Hu mitlub li minflok fjurijintbag[tu g[otjiet ta’ karità lill-Mission Fund u lid-Dar tal-Providenza.

Ag[tiha, Mulej, il-mistrie[ ta’ dejjem.

Norganizzaw il-partitu nift[u l-bibien

Il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalistag[all-{idma fil-Parlament Mario deMarco, sostna lbiera[ fil-Kunsill:enerali tal-PN li bil-pro/essi lig[adda minnhom il-partit fl-a[[ar;img[at, “biddilna l-wi// tal-partitb’nies ;odda, b’ideat ;odda u ener;ija;dida g[ax issa l-PN hu ;enerazzjoni;dida ta’ tmexxija”.

Dan, sostna Mario de Marco, huspirtu ;did ta’ g[aqda u [e;;e; biexil-[idma matul is-snin li ;ejjini]]omm fuq l-ispirtu ta’ g[aqda biexil-PN ikollu d-diversità u mhuxdivi]joni. Appella biex in[arsu ‘l qud-diem b’fidu/ja u determinazzjoni biexil-poplu jemmen fina.

Hu semma kif mill-worskhops liattenda g[alihom ;urnata qabel,hemm ir-rieda u l-ener;ija biexjer;g[u jissa[[u l-istrutturi u ti;ia;;ornata l-politika.

Il-Vi/i Kap tal-PN qal ukoll li l-Partit irid jer;a’ jikseb rispett u biexisir dan, iridu ji;u mag[rufa l-i]baljili saru u fejn, u dan kollu ji;i elenkatpermezz tar-rapport tal-Kummissjoni.

Hu ]ied li l-;ustizzja u l-libertàhuma ]ew; prin/ipji tal-PartitNazzjonalista, i]da minkejja li l-PNg[amel 25 sena fil-Gvern, g[ad hawnmin jistenna li ssir ;ustizzja mieg[ub[all-azzjonisti tal-Bank ?entrali ta’Malta li forsi dan il-Partit naqashom.

Dan g[aliex il-PN emmen li l-lib-ertà ti;i l-ewwel u qabel kollox, i]dama kienx sensittiv u proattiv lejn il-libertajiet /ivili li evolvew ma]-]mien.

Mario de Marco rrifera g[ad-drittta]-]wie; g[al dawk il-persuni limin[abba ra;unijiet medi/i, fosto[rajn, ikollhom ibiddlu s-sesstag[hom. Kien hawn li hu qal li jem-

men li Joanne Cassar jist[oqqilhaapolo;ija min-na[a tal-PN g[ax seta’trattaha b’aktar lealtà. Hu qal ukoll lidan il-Partit kien ippropona partner-ship /ivili.

Il-Vi/i Kap tal-PN g[amel riferenzawkoll g[all-honeymoon period tal-Gvern Laburista li matul dan il-perjo-du g[amel diversi transfers f’SanVin/enz, fil-Pulizija u l-Wasteserv, ukien hemm it-tne[[ija ta’ DavidFelice minn Chairman tal-V18 u likien hemm ukoll nuqqas ta’ sensittiv-ità lejn reati wara amnestija li ng[atatbiex ti;i /elebrata reb[a elttorali, ulejn l-abbozz ta’ li;i biex tippermettili deputati jie[du sehem f’bordijiettal- gvern.

Mario de Marco staqsa x’;ara mir-roadmaps tal-Labour u fejn hi Maltatag[na lkoll. B’kuntrast ma’ dan, l-ewwel tliet xhur tas-sena, l-ekonomija

Maltija kienet l-iktar wa[da li kibretminn 27 pajji] tal-UE. Dan hu ta’sodisfazzjon li Gvern Nazzjonalistakien wettaq politika ta’ xog[ol‘g[ax il-[addiema huma tag[nalkoll’.

Mario de Marco qal ukoll li t-triq ‘ilquddiem hi li l-PN imur g[and in-niesu b’hekk il-PN ikun id-dar naturalig[al kull min hu ta’ rieda tajba u jkunpartit ta’ libertà u tarka ta’ kull min sejbati minn Gvern Laburista. L-Oppozizzjoni trid tkun hemm biexi]]omm gvern responsabbli ta’g[emilu u ta[dem biex tipproponialternattivi fl-interess tal-[addiema.Dan billi jkun hemm abbozz tal-poli-tika tal-futur tal-partit u pajji]. Jekkdan il-Partit ja[dem bil-g[aqal, temmjg[id Mario de Marco, il-PN, li hupartit kbir li hu l-futur, jista’ jag[meldifferenza.

In[arsu ‘l quddiem b’fidu/ja u determinazzjoni

Ir-rakkomandazzjonijiet li[ar;u mir-rapport tal-elez-zjoni ;enerali li ;ie diskussmatul il-Kunsill :enerali li;ie fi tmiemu lbiera[, g[and-hom ji;u applikati biex ji;iorganizzat il-Partit u jinfet[ul-bibien bera[ bi spazju “g[alkull min irid jag[ti sehemuf’din it-triq twila u iebsa linistg[u nimxuha b’su//ess”.

Dawn kienu l-ewwel kum-menti tas-Segretarju :eneralital-Partit Nazzjonalista ChrisSaid fir-replika tieg[u g[all-interventi li saru fil-Kunsill:enerali.

Chris Said sostna dan,g[ax, ‘meta jkun hawn PartitNazzjonalista b’sa[[tu, igaw-di l-poplu Malti u G[awdxikollu’. Dan jista’ jsir ta[t il-

gwida tal-Kap Simon Busuttilu permezz tat-tmexxijaener;etika bla waqfien.

Chris Said elenka li dawn l-a[[ar tliet xhur kienu mill-iktar impenjattivi g[all-PartitNazzjonalista li matulhombeda t-ti;did tal-PartitNazzjonalista bit-tim ta’tmexxija li da[al g[al respon-sabbiltà, b’ener;ija,entu]ja]mu u determinazzjonikbira, tant li se jkun hemm[idma g[at-ti;did tal-istatut.

Is-Segretarju :eneralirrifera wkoll g[ar-rapport tar-ri]ultat tal-elezzjoni fejnirringrazzja li/-Chairpersontal-Kummissjoni flimkienmal-membri li g[amlu bi//axog[ol e//ezzjonali.

Dan ir-rapport, qal Chris

Said, jag[ti l-ba]i tal-kumpla-ment tat-ti;did fil-;img[at ufix-xhur li ;ejjin. Hawnhekkhu rringrazzja lil kull minintervjena f’dawn il-jiemmatul il-Kunsill :enerali uwaqt il-workshops b’interven-ti li jiffukaw fuq dak li se jsirmil-lum ‘il quddiem milli fuqdak li ;ara.

B’hekk, il-PartitNazzjonalista jag[laq kapitluu jifta[ kapitlu ie[or ;did uimportanti g[as-snin li ;ejjin.Dan isir billi l-PN i[ares ‘ilquddiem biex ikompliji;;edded. Hu semma’ wkollkif se jkun hemm [idma mal-kumitati tal-PN u semma’ l-ammont ta’ nies li huma lestili jag[tu l-[idma volontarjatag[hom.

Lokali 3IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ :unju, 2013

Maratona ta’ ;bir ta’ fondi li rat id-Dar ?entrali tal-Partit Nazzjonalista mimlija nies f’kull [in tal-maratona jag[tu l-appo;; lit-tmexxija l-;dida tal-Partit Nazzjonalista

Maratona ta’ ;bir ta’ fondi su//essIl-Maratona ;bir ta’ Fondi tal-Partit

Nazzjonalista li saret fid-Dar ?entralimatul il-;urnata tal-biera[ kienetsu//ess u li matulha n;abret is-somma ta’ €355,903 bl-g[an li l-par-tit jikseb il-mezzi finanzjarji tantb]onju]i b[ala appo;; g[all-[idma lig[addejja mit-tmexxija l-;dida limatulha l-PN qieg[ed kontinwamentji;;edded u jissa[[a[.

Matul il-;urnata l-foyer tad-DarCentrali tal-Partit Nazzjonalistang[ata l-[ajja li xehdet il-[e;;a u l-entu]ja]mu li hemm fi [dan il-PartitNazzjonalista.

Il-maratona kienet wa[da differentiminn tas-soltu fil-format tag[ha hekkkif matul il-;urnata kien hemmpre]enza qawwija ta’ diversi deputatiu politi/i kif ukoll [addiema li g[exul-istorja tal-mezzi tal-komunikazzjonital-partit - NET TV, Radio 101 u fil-gazzetti IN-NAZZJON u il-mument.

Matul il-;urnata, il-PartitNazzjonalista permezz ta’ NetTelevision, g[ex diversi episodji tal-istorja tieg[u rrakkuntati mill-Editurita’ IN-NAZZJON u il-mument, tal-[addiema ta’ Radio 101 sa mill-bidutieg[u, is-securities tal-istamperija, il-

kapijiet u l-;urnalisti kemm tal-isports kif ukoll tal-a[barijiet,fotografi, il-[addiema tal-armar,dawk tas-sales, news anchors u diver-si personalitajiet li huma parti mill-istorja tal-partit u l-media tieg[u. Danminbarra li ntwerew ukoll numru ta’dokumentarji politi/i waqt li diversikantanti animaw l-atmosfera matul il-;urnata.

Eluf ta’ nies wie;bu g[all-appellital-Kap, il-Vi/i Kapijiet, is-Segretarju:enerali u t-Te]orier tal-Partit, likollha sa[qu li l-partit g[andu b]onnl-appo;; finanzjarju biex ikompli bil-

[idma tieg[u. {afna ]aru d-Dar?entrali u ltaqg[u mal-uffi/jali u d-deputati li tkellmu ma’ dawkpre]enti.

Filg[axija, ]aru din il-maratonawkoll l-eks-kapijiet tal-PartitNazzjonalista Eddie Fenech Adamikif ukoll Lawrence Gonzi.

Rappre]entanti tal-Kumitati tal-Partit Nazzjonalista ppre]entaw id-donazzjonijiet tal-Kumitati u l-flus lin;abru mill-inizjattiva 10x10, li kiffisser il-Vi/i Kap g[all-{idma tal-Partit Beppe Fenech Adami, minn dinl-inzjattiva l-partit ;abar €106,000.

{ames sninta’ servizz ulealtà lill-PN

L-eks Segretarju :eneralital-Partit Nazzjonalista PaulBorg Olivier indirizza l-Kunsill :enerali b[alamembru ta’ dan il-partit bitmexxija ;dida, liemaKunsill :enerali g[amelanali]i tar-ri]ultat elettorali.

Paul Borg Oliviersemma’ kemm kienetde/i]joni g[aqlija li tlietxhur ilu, waqt it-ti;did tal-Partit, issir l-anali]i ta’ tantde/i]jonijiet li ttie[du mill-Partit Nazzjonalista. Husemma kif l-amministraz-zjoni tal-partit hi issa kom-pluta u t-Team PN ikunkomplut biss meta kul[addjing[aqad mat-tmexxijakollha biex il-PN ikun il-vera protagonist.

Paul Borg Olivier qal li l-[ames snin li g[addew,kienu [ames snin ta’ sodis-fazzjon li matulhom taservizz skont il-[iliettieg[u, u li matulhom taiktar spazju lil mara biextkompli bil-[iliet tag[hatant li llum hemm numruta’ nisa rekord fil-Parlament, u ]ew; DeputatiNazzjonalista tnisslu mill-M}PN. Fisser kif fil-[amessnin li g[addew [ademb’lealtà kbira lejn il-Partit ul-poplu Malti.

Mument diffi/li li ffa//jaPaul Borg Olivier kien il-mument li kellu jikkon/edir-ri]ultat tal-elezzjoni, fil-waqt li sostna li kien aktardiffi/li li j[abbar lill-[addiema s-sitwazzjonifinanzjarja tal-Partit.

Paul Borg Oliviersemma’ wkoll li s-serenitàli tnisslet minn dan ir-ri]ultat, tkompli timla’ lildan il-Partit b’kura;; biexin[arsu ‘l quddiem.

Paul Borg Olivier filwaqtli rrifera g[al Nerik Mizzi lini]el mill-istiva tal-vapurimma tela’ t-tara; ta’ kastil-ja, irrefera wkoll g[all-;ent-lom u l-istatista LawrenceGonzi, li ddeskrivih b[alara;el li sofra fis-silenzju udejjem qeda dmiru u kienta’ servizz.

Hu ]ied jg[id li ‘minjemmen f’dak li jag[mel,mhu tellief qatt, u LawrenceGonzi mhux tellief u lanqasdan il-Partit’.

Hawnhekk semma kifLawrence Gonzi kien il-Kaptal-Partit Nazzjonalsita li[alla pajji] ekonomikamentstabbli, :or; Borg Olivier;ab l-Indipendenza, u EddieFenech Adami ;ab l-indipendenza demokratika.

Paul Borg Olivier qal li l-kariga li okkupa b[alaSegretarju :enerali, ]gurm’okkupahiex g[al xi [a;apersonali u din hi s-serenitàli timlih bil-kura;; biexin[arsu ‘l quddiem.

4 LokaliIN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ :unju, 2013

Il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista g[all-{idma fil-Parlament jindirizza l-Kunsill :enerali b[alma g[amlu wkoll numru kbir ta’ kunsillierali kollha tkellmu fuq it-triq ‘il quddiem li qieg[ed i[ares u li se timxi fiha t-tmexxija l-;dida tal-PN (Ritratt> Joseph Galea)

Fidu/ja fit-tim ;did tal-PNNumru kbir ta’ interventi fl-

a[[ar sessjoni tal-Kunsill:enerali mhux biss g[a;nu uanalizzaw ir-ri]ultat elettoralita’ tliet xhur ilu, i]da wrewfidu/ja fit-tim ;did tal-PartitNazzjonalista li issa hum;edded u lest biex i[ares ‘ilquddiem biex jer;a’ jikseb il-fidu/ja u r-rispett tal-familjiMaltin u G[awdxin.

Id-Deputat Robert Arrigoqal li hu jinsab kuntent bil-bidla li se[[et fil-PN wara r-ri]ultat elettorali. Bidla li tir-rifletti dak li qal ir-rapporttal-anali]i elettorali li qal lil-partit hu proprjetà tal-mem-bri u m’hu proprjetà ta’[add. Robert Arrigo qal likull Membru Parlamentarig[andu kariga u kul[add huinvolut. Hu qal li l-GvernLaburista g[a]el li jag[ti€500 fil-;img[a lil min kienfuq billboard jew [a sehemfil-video tal-Partit Laburistau dawk kollha li vvutawg[all-bidla issa qed jie[du[afna mill-istess partit.

Robert Arrigo semma’ l-isfi-di tal-PN partikularment il-bidla fl-istrutturi u l-isfidafinanzjarja. Appella lil mintelaq lill-PN g[ax sab il-biebmag[luq, biex jer;a’ lura g[axil-bibien issa huma miftu[a kifjista’ jikkonferma hu stess. “Il-bidla ;abha l-PartitNazzjonalista u mhux il-PartitLaburista” temm RobertArrigo.

Mark Anthony Sammutsa[aq li hu importanti li l-bid-liet li jag[mel il-PN ma g[and-homx isiru biss fid-dehra i]daiktar minn hekk fil-prin/ipjiwara l-policies u d-de/i]joniji-et li l-PN se jkun qed jag[mel.Hu qal li l-g[an tat-ti;didm’g[andux ikun li nirb[u l-elezzjoni i]da fejn se nie[du l-pajji] meta nirb[u l-elezzjoni.

Irrifera g[all-g[eruq fondital-PN u semma nies b[alNerik Mizzi, Ugo Mifsud,

Eddie Fenech Adami uLawrence Gonzi li kollhapo;;ew l-interess tal-pajji] fl-ewwel post. Appella li d-Dar?entrali tkun id-dar naturali ta’dawk kollha li huma ta’ riedatajba li dejjem jaraw x’jistg[ujag[tu g[al pajji]hom.

Fl-intervent tieg[u MarioGalea qal li l-PN g[andu jkuniffukat fuq il-Partit Laburista liqal qed juri sinjali li g[andhomjinkwetaw lill-poplu Maltig[ax jie[du lill-poplu Maltilura g[as-snin tmenin. Fost[afna hu semma t-transferspoliti/i u l-ksur tal-kodi/i tal-etika.

Irrifera g[all-akku]a ta’Joseph Muscat dwar dak lisejja[ b[ala “tixwix” u qal lif’isem it-tixwix kienu ;;usti-fikati numru ta’ episodji korohfl-istorja politika ta’ pajji]na.

Irrifera wkoll g[al dik lisejja[ b[ala “atmosfera ta’bi]g[a” u appella biex kullmin i[ossu be]g[an g[andujitkellem g[ax se jsib lid-depu-tati tal-Partit Nazzjonalistawarajh.

Hu u jindirizza lill-kunsil-liera John Bonello rrifera g[altliet konklu]jonijiet tar-rapportdwar l-anali]i tar-ri]ultat elet-torali. Hu qal li l-ewwel kon-klu]joni hi li l-PN g[andu jkuniktar inklussiv u g[andha ssir[idma biex il-partit i;ib lura n-nies li telquh u jfittex nies;odda.

Irrifera wkoll g[at-tieni kon-klu]joni li l-partit g[amel ]ballmeta [a /ertu de/i]jonijiet b[aldawk dwar id-divorzju u l-LGBT u sa[aq li l-partitm’g[andux jibqa’ lura millijie[u /erti de/i]jonijiet. Fit-tielet konklu]joni, hu rriferag[al Simon Busuttil u t-tmexxija tieg[u li qed tibdellill-PN f’wie[ed mag[qud,kredibbli u konsistenti.

John Bonello qal li l-partitg[andu j[ares ‘il quddiem biexisir il-partit rebbie[.

B’riferenza g[ar-rapport tal-anali]i tar-ri]ultat elettorali,Charló Bonnici qal li r-rap-port jirreferi g[al numru ta’issues, gruppi u xejriet li wass-lu g[al dan ir-ri]ultat. Iffokafuq ix-xejriet li jindikaw li s-so/jetà saret iktar miftu[a uinqas konservattiva.

Ir-rapport jindika wkoll li l-elettorat fl-g[a]la tieg[u ffokaiktar fuq issues personali.Xejra o[ra hi li ]-]g[a]ag[,anke dawk ta’ familjiNazzjonalisti, g[a]lu lijivvutaw lill-Partit Laburista.

Xejra o[ra hi l-importanzatas-social media b[all-Facebook li qed jattira g[addkbir ta’ nies. Hu qal li l-partitg[andu b]onn i]-]mien u l-g[odda biex janalizza x-xejrietta’ so/jetà li qed tinbidel utemm jg[id li t-Tim PN sejkun qed i[ares ‘il quddiembiex iwie;eb g[al dawn l-isfi-di.

Ingrid Brownrigg irringraz-zjat lil kull min hu attiv u sell-met lill-[addiema tal-Medialink u rringrazzjathomg[as-servizz li jag[tu fi [danil-partit. Irriferiet g[as-slogan‘Ti;did’ li u]at hi g[all-elez-zjoni u qalet li g[a]let dan is-slogan g[ax temmen li s-so/jetà qed tinbidel.

Hi qalet li l-PN m’g[aduxjappella g[al /ertu setturi tas-so/jetà b[alma huma ]-]g[a]ag[ li ddejqu bil-kam-panja negattiva tal-PN.Appellat biex il-Partit ikollupolitika friska, innovattiva upo]ittiva li tattira li]-]g[a]ag[.Hi qalet ukoll li l-partit g[andujkun awtokritiku biex g[adajkun a[jar milli hu llum. Fissret li l-Partit Nazzjonalistag[andu quddiemu [afnaxog[ol i]da hi konvinta li l-partit jasal biex jikseb ir-ri]ultati b’sens ta’ perseveran-za u determinazzjoni.

Id-Deputat Tonio Fenechqal li l-Partit Nazzjonalista, fis-

sinsla tieg[u hu partitdemokratiku u g[aldaqstantjifhem li mhuwiex xi drittassolut li jkun fil-gvern u jir-rispetta l-g[a]la tal-poplu.

Hu qal li l-Partit Laburistafalla l-ewwel e]ami li kellu sittxhur biss wara li l-PartitNazzjonalista g[adda mill-ist-ess e]ami meta l-UnjoniEwropea qalet lill-GvernLaburista li hu mhux kapa/ij]omm il-qag[da ekonomikata’ pajji]na fis-sod u jo[loq ix-xog[ol.

Ir-rapport tal-UnjoniEwropea qal li fl-ewwel tlietxhur tas-sena id-defi/it ni]elfilwaqt li ]died it-tkabbirekonomiku. Madanakollu l-Gvern Laburista g[a]el li jir-revedi l-istimi tad-d[ul u qal liqed jipprevedi li t-tkabbir sejkun ta’ 0.8%. Dan, sa[aqTonio Fenech, ifisser li l-Gvern Laburista fid-disa’ xhurli ;ejjin mhux se jirnexxielujkabbar l-ekonomija tal-pajji]daqskemm kabbar l-ekonomijaGvern Nazzjonalista fl-ewweltliet xhur tas-sena. Dan wassalbiex pajji]na jitqieg[ed fl-Excessive Deficit Procedureg[as-sentejn li ;ejjin u l-UEtalbet lill-Gvern Laburista biexinaqqas l-ispi]a tieg[u.

Id-Deputat Francis ZammitDimech iffoka fuq dawk lig[andhom ikunu l-prijoritajiettal-Partit Nazzjonalista u qal liwa[da mill-prijoritajietg[andha tkun kif il-partitjikkomunika l-messa;; tieg[uman-nies. Issu;;errixxa li l-partit g[andu jassigura li per-mezz tal-media tieg[u jkun il-vu/i l-iktar vi/ina g[al dak lijolqot lill-poplu fil-[ajja ta’kuljum. Dan g[andu jwassalbiex il-media tal-partit til[aqudjenza lil hinn mill-ba]i ta’appo;; tradizzjonali tag[ha.

Irrifera wkoll g[ar-rwoltieg[u b[ala Chairperson tal-Kummissjoni li qed tirrevedi l-

g[al pa;na 6

istatut tal-partit u [abbar liminn nhar it-Tlieta li ;ej il-Kummissjoni se tkun qed tmurdistrett distrett biex tiltaqa’mal-kunsilliera.

Francis Zammit Dimech qalli l-ewwel jiem tal-GvernLaburista kienu karatterizzatiminn ]balji kbar u g[aldaqstantir-rwol tal-Partit Nazzjonalistag[andu jkun ikbar.

Id-Deputat David Agius qalli t-tim Nazzjonalista jrid ikun“oppo]izzjoni b’sa[[itha ukostruttiva. {add mhu se jir-rombla minn fuqna, jag[milnatapit tieg[u g[ax a[na nirrap-pre]entaw iktar minn 130,000vot u jixirqilna rispett u lildawk in-nies irridu n[allsuhomlura l-fidu/ja tag[hom.”

David Agius dar ukoll lejn il-kunsilliera fil-Kunsilli Lokali uwieg[ed li se jkun qed jag[tisehmu biex id-Dar ?entrali tor-bot ukoll mar-rwol tal-kunsil-liera lokali, tkun dar miftu[ag[all-Kunsilli Lokali kollha lijridu jwasslu le[inhom.

L-Assistent Segretarju:enerali Jean Pierre Debonotkellem dwar l-a[[ar elezzjoni-jiet tal-E]ekuttiv, li fihom hu;ie elett. Filwaqt li rringrazzjalil dawk li vvutawlu, hurringrazzja wkoll lil min matahx il-fidu/ja bil-vot tieg[u uqal li l-voti kontrih se jg[inuhbiex i]omm saqajh mal-art uja[dem iktar.

“Nafu g[aliex tlifna, inqasnalil xulxin, lill-partit u lill-poplu.Dehrilna li nafu kollox u iktarminn kul[add. Issa rriduna[dmu flimkien [allinitg[allmu mill-passat,” temmjg[id Debono filwaqt li fakkarli l-Partit Nazzjonalista je[tie;jag[ti t-tama lill-poplu bi kriti-ka po]ittiva fil-Parlament u nir-riflettu l-aspirazzjonijiet tan-nies.

Indirizzat ukoll il-Kunsill:enerali Ann Fenech, fil-po]izzjoni tag[ha b[alaChairman tal-Kummissjoni litwaqqfet biex tanalizza r-ri]ultat elettorali; kif ukollb[ala President tal-E]ekuttivtal-PN. Fakkret li l-anali]i tal-Kummissjoni toffri wkoll ir-rakkomandazzjonijiet “g[aliexil-perjodu ta’ luttu rridu

Il-membri tal-Kummissjoni li analizzat ir-ri]ultat elettorali u ppre]entat rapport li kien diskuss fil-Kunsill :enerali tal-PartitNazzjonalista. Jidher ukoll l-eks Segretarju :enerali tal-PN Paul Borg Olivier, flimkien mal-mara tieg[u Gloria (Ritratt> Joseph Galea)

nag[lquh. Irridu nag[lqu danil-kapitlu u n[arsu ‘l quddiem,sa[qet Ann Fenech. B[alaPresident tal-E]ekuttiv tal-PNweg[det li ssarraf il-fidu/jatal-E]ekuttiv fiha f’[idmaflimkien mat-tim kollu biexb’hekk il-PN jer;a’ jkun l-a[jar partit fill-Gvern g[alMalta u G[awdex.

Id-deputat ?ensu Galeafakkar li hu wie[ed mill-ftit lig[andu l-esperjenza tal-PartitNazzjonalista kemm fl-Oppo-]izzjoni u fil-Gvern. Wissa’ lihemm differenza kbira u l-isfi-di li issa g[andu l-PN humadifferenti milli kien fil-Gvern.

Fa[[ar ir-rapport li analizzar-ri]ultat elettorali, spe/jalmentg[ax se jkun work in progressfilwaqt li appella li min jaqrar-rapport ma jieqafx hemm.

?ensu Galea kompla li “jekkil-Labour di;á qed jinduna lig[andu lezzjonijiet x’jie[umid-de/i]jonijiet ]baljatitieg[u, anké a[na rridunitg[allmu milli ;ara, mill-pas-sat u napplikawh g[all-futur.

Il-membru ParlamentariEwropew ;dida, RobertaMetsola fl-intervent tag[hawissiet li jkun ]ball jekk il-

Partit ja[seb li ]-]mien itaffi l-we;g[at u ma jsir xejn.

I]-]mien irridu nu]awh biexna[dmu fuq dawn il-we;g[at,nitg[allmu minnhom, hekk kifwissiet li ma jiswa xejn jekkwie[ed jisma’ imma majag[tix kas.

“Il-Partit Nazzjonalista jridikun lest jag[ti twe;iba, immaqabel irid jisma’ g[ax a[nag[alhekk ninsabu fil-politika,biex inservu lin-nies,” temmettg[id Roberta Metsola filwaqtli weg[det li fl-Ewropa se tkunqed ta[dem biex il-GvernLaburista ma jkomplix jikseril-li;ijiet billi jitlob transfersbiex jasal g[al li jrid.

Id-Deputat Joe Cassarirringrazzja lil dawk li fil-[idma tieg[u b[ala Ministrutas-Sa[[a g[enu u g[adhomjg[inu llum biex isir l-a[jarxog[ol possibbli fil-qasam tas-sa[[a. Talab sku]a lil dawk lib’xi de/i]joni tieg[u [asse-whom imwe;;a’ immawieg[ed li dak li g[amel dej-jem g[amlu g[ax [ass li kienetl-a[jar de/i]joni tajba.

Hu kkundanna lill-GvernLaburista li se jwaqqaf il-pro;ett tal-kimoterapija

f’G[awdex. Joe Cassar fa[[arlit-Team PN u qal “What aTeam, bl-g[aqda u [idmatag[na tajna risposta fl-a[[arxhur, mela ejjew na[dmu ma’dawk kollha ta’ rieda tajba.”

Id-deputat ]ag[]ug[ RyanCallus, qal li tliet xhur ilu l-poplu g[amel l-g[a]la tieg[u utkellem b’mod /ar [afna - xtaqbidla. Qal li dan ir-ri]ultatwassal biex il-PN tg[allem usar partit ;did grazzi g[all-pro/ess ta’ bidla li g[addaminnu.

Irrifera wkoll g[all-mediaLaburista li mid-dokument tal-bidla qed t[alli barra l-parti ta’dak li l-PN irid jag[mel fil-futur - “Imma jien le, lill-PLng[idlu li tg[allimna u a[nadeterminati li ma ner;g[uxnag[mlu l-istess,” temm RyanCallus filwaqt li wieg[ed li l-PN se jkompli ji;;edded ujmur g[and in-nies biex isir il-partit tan-nies.

Il-Membru ParlamentariEwropew David Casarringrazzja lill-Kummissjoni likellha l-inkarigu tag[mel rap-port importanti b’rakkoman-dazzjonijiet biex jitwettaqpro/ess ta’ bidla.

David Casa qabbel lil-PartitNazzjonalista ma’ vapur liwara li ;ie attakkat, issassewwa u se jer;a’ jsalpa barramill-Port b’sa[[tu iktar minnqatt qabel “g[ax is-sewwajirba[ ]gur u l-poplu Malti sejer;a’ jsib l-aqwa partit bl-aqwa uffi/jali possibbli biexner;g[u nag[tu l-aqwa possib-bli, dak li jixraqlu l-popluMalti.

Id-deputat Claudio Grechikkwota l-innu tal-PartitNazzjonalista u qal li l-kliemtieg[u ji;bor l-istorja tal-PartitNazzjonalista. “A[na kburin liparti minn dan il-partit uf’dawn il-kelmiet irridu nsibul-qofol tal-[idma tag[na,” qalClaudio Grech . Hu qal li l-PNqed janalizza r-ri]ultat mhuxbiss biex jer;a’ jirba[ immag[ax jemmen li bid-difettikollha tieg[u, il-Partit dejjem[ares lejn it-tkattir tal-;idkomuni.

Claudio Grech irrifera g[all-bandiera tperper fuq id-Dar?entrali u qal li dik il-bandieratrid ti;bor ta[tha lin-Nazzjona-listi ta’ vera, lesti biex iqumu ujag[tu r-risposta dwar liemapartit jixraq l-a[jar lill-poplu.

Ener;ija biex il-PN jer;a’ jqum fuq saqajh6 Lokali

IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ :unju, 2013

minn pa;na 4

minn pa;na 1Simon Busuttil qal li wara

tant ]mien qed ner;g[u nu]awil-kelma ‘transfers vendikat-tivi’ u, f’messa;; ta’ solidar-jetà mal-[addiema li kienutrasferiti, fakkar li dawn il-[addiema se jsibu lill-PartitNazzjonalista warajhom. L-Opo]izzjoni Nazzjonalistalesta tikkollabora biex is-servizz pubbliku jimxi fuq il-valuri tal-imparzjalità, l-effi/jenza u l-meritokrazija.

Simon Busuttil qal li l-Oppo]izzjoni Nazzjonalista setkun wa[da b’sa[[itha ukostruttiva li se tkun qed tag[tikontribuzzjoni serja biex paj-ji]na jkompli jimxi ‘l quddiem.

{abbar li kull membru par-lamentari qieg[ed iwaqqaffocus group biex jg[inu fil-[idma tieg[u u appella lil kullmin hu interessat li jikkontrib-wixxi biex jikkuntattja lill-Membru Parlamentari li qedjag[mel shadowing ta’ dak is-su;;ett partikulari. Hu qal li l-politika tal-Partit Nazzjonalistase tkun mibnija fuq is-serjetà ul-onestà.

B[ala e]empju semma li l-ewwel seba’ abbozzi ta’ li;ijietli ressaq il-Gvern se jkunu qedisibu l-appo;; tal-Oppo]izzjoni Nazzjonalista.Madanakollu l-Oppo]izzjonise tkun ukoll qed issus fuq il-gvern biex iwettaq dmiru par-tikularment meta fl-ewweljiem ta’ Gvern Laburista qedjidhru g[add ta’ fatturi li qed

juru li l-poplu g[andu g[aliexjinkwieta.

Simon Buusttil sa[aq lig[andna gvern li g[adu mandunax li qed jiggverna. “TheHoneymoon is over”, wissaSimon Busuttil u semma’ kifil-Partit Laburista g[adu qedju]a l-istazzjon tieg[u biex jat-takka lill-PN u dan jissarraff’theddida g[ad-demokrazija.

Sejja[ lill-Gvern b[alaGvern bla prijoritajiet:

■ li g[alih hu iktar impor-tanti d-dati ta’ aktar minn kar-nival wie[ed milli pjanekonomiku li jo[loq ix-xog[ol;

■ li g[alih hu iktar importan-ti li jag[ti amnestija lil minkiser il-li;i milli r-rispett lejnmin kien vittma tal-ksur tal-li;i;

■ li g[alih hu iktar impor-tanti li j[allas lil min kien fuqbillboard milli li jsib il-flusbiex jixg[el il-fjamma eternab’rispett lejn min ta [ajtu g[alpajji]na.

B’riferenza g[all-[idma tal-gvern fil-qasam ekonomiku,Simon Busuttil sa[aq li l-Gvern Laburista seta’ evita lipajji]na jid[ol fl-ExcessiveDeficit Procedure u qal li ankihawnhekk, il-Gvern Laburistag[adda informazzjoni skorrettalill-Prim Ministru meta qal linnegozja mal-KummissjoniEwropea i]da l-KummissjoniEwropea /a[det li saru dawnin-negozjati meta qalet “theEDP is not something that isnegotiated with memberstates”.

Hu sa[aq li l-Oppo]izzjoniNazzjonalista se tkun qed tit-lob spjegazzjoni ming[and il-Prim Ministru g[ax fil-Parlament ma tax l-informaz-zjoni s[i[a u korretta.

Simon Busuttil irrifera wkollg[ar-rapport tal-Kummissjonimwaqqfa mill-Partit Nazzjona-lista dwar ir-ri]ultat elettorali usellem lill-membri tal-Kummissjoni mmexxija minnAnn Fenech li llum hi l-Presi-dent tal-Kumitat E]ekuttiv.

Hu rrifera g[all-kumment lisema’ li meta pajji]na kieng[addej minn theddida g[ad-demokrazija fl-1987, il-PartitNazzjonalista reba[ b’madwar5,000 vot i]da issa li [allejnapajji] b’sa[[tu tlifna b’36,000vot. Filwaqt li qal li dan kienri]ultat diffi/li biex ikuna//ettat, hu sa[aq li kien il-Partit Nazzjonalista li kien]baljat u mhux dawk li g[a]luli ma jivvutawx lill-PartitNazzjoanlista.

Simon Busuttil qal li l-PartitNazzjonalista jirrikonoxxi li]balja u talab sku]a lil dawkkollha li l-Partit Nazzjonalistaddi]appunta, we;;a’ jew seta’naqas bid-de/i]jonijiet tieg[u.

Il-Partit Nazzjonalista sejitg[allem mill-i]balji tieg[u use jer;a’ jibda jisma’ u jifhemlin-nies.

Il-Kap ;did tal-PartitNazzjonalista sa[aq li l-PartitNazzjonalista qatt ma hu sejaqta’ qalbu u issa li ng[alaqdan il-kapitlu, lest biex jibdaj[ares ’il quddiem bit-tir ikundak li sal-Indipendenza l-Partitikun qieg[ed fuq sisien sodi.

Biex isir dan, sa[aq il-Kaptal-Partit Nazzjonalista, hu

essenzjali li l-partit jissa[[a[fl-istrutturi u l-finanzi tieg[u.Dan di;á beda jsir bit-twaqqiftal-Kummissjoni g[ar-Revi]joni tal-Istatut u l-Kummissjoni dwar il-Finanzi ul-Entitajiet Kummer/jali tal-Partit u se tibqa’ tevolvi iktar’il quddiem permezz tat-twaqqif ta’ kummissjonijieto[ra li se jkunu qed jiffukawfuq l-g[a]la tal-kandidati, is-so/jetà Maltija u Forum g[all-Kandidati u l-eks Deputati tal-Partit.

B’riferenza g[all-weg[da lil-Partit Nazzjonalista se jkunpartit man-nies, g[an-nies utan-nies, Simon Busuttil qalmill-;img[a li g[addiet bdew

il-laqg[at mal-g[aqdiet tas-so/jetà /ivili organizzati mid-Deputat Nazzjonalista respons-ababli g[as-So/jetà ?iviliClaudette Buttigieg.

Fakkar ukoll fit-twaqqif tal-Grupp Parlamentari dwar in-Na[a t’Isfel ta’ Malta u fi]-]jara li l-Partit g[amelf’G[awdex biex jisma’ pro-posti dwar kif il-partit jista’jsa[[a[ l-istrutturi tieg[uf’G[awdex fuq ba]i re;jonali.

{abbar li mill-;img[a d-die[la se jitlob lis-Segretarju:enerali Chris Said biex jorga-nizza skeda ta’ ]jarat f’kulllokalità ta’ Malta u G[awdexbiex jiltaqa’ u jisma’ lit-tesserati. {abbar ukoll li mill-;img[a d-die[la se jibda ]jaratfid-djar tan-nies u appella lid-deputati, lill-kandidati u lill-kunsilliera lokali biex jag[mlul-istess.

Din il-[idma biex il-partitikun vi/in in-nies g[andhatwassal ukoll biex id-Dar?entrali tkun iktar miftu[a uakkoljenti u li jkollha wkollstrutturi li jilqg[u fihom il-vol-untiera.

“Mil-lum a[na lesti biexnift[u kapitlu ;did b’ti;did –Team PN”, qal Simon Busuttilfilwaqt li sejja[ [dejh lit-tmexxija l-;dida tal-PartitNazzjonalista waqt li kienqieg[ed itemm id-diskors fitmiem il-Kunsill :enerali uimmedjatament wara bdiet il-maratona ta’ ;bir ta’ fondib’risq il-[idma tal-PN.

Ksur ta’ etika mill-aktar gravi

Lokali 5IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ :unju, 2013

L-Oppo]izzjoni se tkun qed titlobspjegazzjoni mill-Prim Ministrug[ax fil-Parlament ma tax l-informazzjoni s[i[a u korrettadwar l-Excessive Deficit Procedure

minn pa;na 1[addie[or u qed jit[allas iktar minn€400 g[al kull wa[da. L-operaz-zjonijiet qed isiru fi sptar privatf’Tas-Sliema.

L-istess gazzetta, li g[andha evi-denza ;dida permezz ta’ filmat sigrietmi;bud fl-isptar, fejn receptionistikkonfermat dan kollu, qalet li

Mercieca qed jag[mel l-operazzjoni-jiet anke matul il-;img[a. Nhar l-Erbgha li g[adda g[amel disa’ oper-azzjonijiet u tag[hom da[[al €3,600.

Il-waiver li kien tah Joseph Muscatkien jg[id li jista’ jag[mel xog[ollimitat biex ma jbatux il-pazjenti.I]da issa qed jirri]ulta li Merciecaqed jag[mel xog[ol li jista’ jsir minn

diversi persuni o[ra, u qed jag[mluanke matul il-;img[a.

B’reazzjoni g[all-a[bar li ]velatThe Sunday Times of Malta, fi stqar-rija Franco Mercieca /a[ad l-istorja uqal li mhux veru li qed jikser il-waiv-er li tah Joseph Muscat. Hu qal li sejieqaf mill-prattika privata saSettembru li ;ej.

Franco Mercieca qal li l-operazzjoni-jiet tal-katarretti qed jag[milhom bissfuq pazjenti antiki, u li l-operazzjoniji-et tal-laser jag[mluhom hu u spe/jal-ista ie[or biss f’Malta. Sa[aq ukoll li l-karozza li wriet is-Sunday Times hiprivata u mhux tal-Gvern, u qal li qedjirriserva dritt li jie[u passi legali kon-tra The Sunday Times of Malta.

Biex il-Partit Nazzjonalista jsir il-partit tan-nies, g[an-nies u man-nies, il-Kap ;did Simon Busuttil qal li di;á bdew laqg[at mas-so/jetá /ivili u ]jarat f’lokalitajietdifferenti, u se jibdew laqg[at tat-tmexxija f’kull lokalitá u ]jarat fid-djar (Ritratt> Joseph Galea)

Mhux se n[allu s-servizz pubblikujinbidel f’ka]in Laburista

M’hemmxka] kontraJohn Dalli

Il-Kummissarju tal-Pulizija Peter Paul Zammitstqarr li m’hemmx ka]kriminali kontra l-eksKummissarju Ewropew tas-Sa[[a, John Dalli.

Dan fid-dawl tal-fatt li fl-a[[ar xhur John Dalli kienfeta[ ilment kontra l-Kummissjoni Ewropea u d-ditta tat-tabakk SwedishMatch g[all-fatt li kiensfurzat biex jirri]enja mill-kariga tieg[u f’Ottubru.Dan wara li investigazzjonital-a;enzija tal-Kummissjoni Ewropea,Olaf, kienet ikkonkludiet likien hemm evidenza liJohn Dalli kien jaf b’tix[imf’ismu minn Silvio Zammiti]da Dalli m’g[amel xejndwaru. Zammit kien talab€60 miljun lil SwedishMatch.

Waqt programm fuq l-istazzjon nazzjonali, il-Kummissarju tal-Pulizijaqal li m’hemmx bi]]ejjedprovi g[all-ka] kriminalikontra l-eks Kummissarjutas-Sa[[a John Dalli.

Il-Kummissarju tal-Pulizija qal ukoll li l-inves-tigazzjoni ta’ Olaf dwarJohn Dalli kienet wa[daamministrattiva, investigaz-zjoni li biex issir, kienhemm [afna inqas proviminn dawk li jitressqu g[alinvestigazzjoni kriminali.

Hu ]ied jg[id li rriveda l-ka] flimkien mal-Avukat:enerali u ddiskutewh fil-fond, u minn din id-diskussjoni rri]ulta li makienx hemm bi]]ejjedprovi g[al akku]i kontrih.

Im[allef Bel;jan issa qedjitlob li t-tliet MembriParlamentari Ewropej li;ew Malta fl-a[[ar;img[at biex jitkellmudwar il-ka] ta’ John Dalli ukkritikaw il-mod kif Olafmexxiet l-investigazzjoniDalligate, jixhdu f’dan il-ka].

}ag[]ug[ jitlef[ajtu f’in/identtat-traffiku

Lokali 7IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ :unju, 2013

:uri dwar il-qtiltal-AvukatMichael Grechminn Ray Abdilla

Ra;el ta’ 39 sena minnNadur, illum it-Tnejn jibdag[addej ;uri akku]at bil-qtiltal-Avukat Michael Grech,omi/idju li kien se[[ disa’ sninilu fl-appartament tal-istessavukat.

L-Avukat Grech kien inqatelbrutalment permezz ta’ tirsparat lejh mill-vi/in u waraqala’ xeba’ g[aslu;, li kienforma ta’ baseball bat.

Quddiem l-Im[allefLawrence Quintano, DavidZerafa se ji;i mixli b’[amesKapi ta’ Akku]a. L-aktar gravihi dik ta’ qtil. Ir-reat li kien[asad lill-g]ira G[awdxija kiense[[ fil-25 ta’ Mejju tas-sena2004, u kienet il-;urnata tat-Tlieta. L-Avukat MichaelGrech kien lesta tard mill-uffi//ju fejn kien iservi fir-Rabat, G[awdex. Kien g[all-[abta tal-10 p.m. li kien g[adusejjer lejn id-dar wara ;urnatamimlija xog[ol.

Skont l-Avukat :enerali, kifl-Avukat Grech wasal [dejn il-blokk tal- appartamenti fejnkien joqg[od fi Triq SantaMarija, Marsalforn, limiti ta]-}ebbu;, G[awdex, hu pparkjal-karozza tieg[u fil-garaxx ur[ielha lejn l-appartamenttieg[u.

Wara tela’ l-indana tat-tara;tal-komun li kienet twasslu sal-appartament tieg[u, numru tli-eta. Kif wasal [dejn il-bieb tal-appartament tieg[u, po;;a l-bagalja mal-art u hekk kif kiense jid[ol id-dar, qajla kien qedjimma;ina dak li kellu lestg[alih l-akku]at David Zerafa.

Fil-fatt, dejjem skont l-akku]a tal-Avukat :enerali,g[all-[abta tal-10 p.m., l-akku]at Zerafa u l-persuna l-o[ra li assistietu, marru jisten-new lill-Avukat Michael Grechfl-indana tara; tal-blokk ta’appartamenti li fih kien jir-risiedi, biex hekk kif jasalikunu jistg[u jag[tuh is-salt.Fil-fatt sta[bew fid-dlam tal-

indana tara; tal-komun tal-blokk ta’ appartamenti, armatibil-pistola u bl-g[aslu; ub’wi//hom mg[ammad.

Hekk kif l-Avukat MichaelGrech kien die[el fl-apparta-ment tieg[u, l-akku]at DavidZerafa u l-persuna li kienetmieg[u [ebbew g[alih u ppru-vaw jimmobilizzawh.Inqalg[et kommozzjoni ug[ajjat li nstema’ minn minkien jirrisiedi f’dik il-blokkaappartamenti.

L-akku]at, bl-intenzjoni lijoqtol jew li jqieg[ed il-[ajjatal-Avukat Michael Grechf’periklu /ar, spara l-arma tan-nar fid-direzzjoni tal-AvukatGrech fejn laqtu f’g[onqu.Wara l-akku]at, waqt li kienqed isegwi lill-Avukat Grech,li kien qed jipprova ja[rabminn din l-aggressjoni, ippontadin l-arma tan-nar lejn id-direzzjoni tal-bieb tad-dar tal-vittma, fejn dak il-[in inzerta likien hemm il-mara tal-AvukatMichael Grech, Maria Grech,li rat /ar g[ajnejn l-akku]ati[arsu lejha fil-qilla ta’ dak il-mument.

L-akku]a tg[id li Zerafakompla jissara mal-AvukatGrech li spi//a mkaxkar barramill-indana tara; tal-komuntal-appartamenti fost kommoz-zjoni u g[ajjat u ttie[ed barrafi triq li kienet tag[laq.

Hemmhekk David Zerafabeda jag[ti daqqiet b’g[aslu;(f’forma ta’ baseball bat) fuqil-;isem u fuq ras il-vittma.Min[abba fil-;rie[i li sofratilef [ajtu.

L-Avukat :enerali qed jitloblill-Qorti biex f’ka] ta’ [tijajing[ata sentenza ta’ g[omoril-[abs.

L-erba’ akku]i l-o[ra fil-konfront ta’ Zerafa huma li]amm lill-Avukat kontra l-volontá tieg[u, kellu arma tan-nar bla li/enzja tal-Kummissarju, li sparaha f’postpubbliku u li kellu munizzjon.

Tfajla u s-sewwieq tal-karrozzajwe;;g[u gravi

Abraham Celik li tilef [ajtumeta kien passi;;ier

l-isptar fejn kienu //erti-fikati li sofrew ;rie[i gravi.

Dwar il-ka] kien infurmatil-Ma;istrat tal-G[assaAntonio Mizzi, li [atarinkjesta.

}ag[]ug[ ta’ 18-il senaminn Birkirkara tilef [ajtuf’in/ident li se[[ matul il-lejl bejn is-Sibt u l-{add.

Abraham Celik kienpassi;;ier f’karozza lif’in/ident baqg[et die[laf’si;ra fi Triq il-Wied, fl-Imsida matul il-lejl lig[adda.

L-in/ident se[[ g[all-[abta tat-3 a.m. metakarozza Volkswagen Polo,misjuqa minn ;uvni ta’ 21sena minn {al G[axaq,[abtet ma’ si;ra li tinsabf’din it-triq.

Flimkien mas-sewwieqkien hemm ukoll tfajla ta’21 sena min-Naxxar u l-;uvni ta’ 18-il sena.

I]-]ag[]ug[ AbrahamCelik, li kien jipprattika l-boxing u kien se jid[ol sul-dat mal-Forzi Armati ta’Malta, kien i//ertifikatmejjet fil-post filwaqt li s-sewwieq u t-tfajla dda[[lu

8 OpinjoniIN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ :unju, 2013

l-okka]joni biex ng[id e]atta-ment wara l-elezzjoni, jiena senkun qed inrodd din il-fidu/jali wrew fiha f’[idma politikaqawwija u fejjieda u danb’lealtá s[i[a lejn il-Kap tal-Partit Simon Busuttil u l-Vi/iKapijiet Mario de Marco uBeppe Fenech Adami.Flimkien nistg[u nimxu [afna‘l quddiem.

minnPaula Mifsud Bonnici

President Kunsill :enerali PN

Biex il-PN jimxi ‘l quddiemKellna ;img[at interessanti

fil-Partit Nazzjonalista u fil-fatt nhar l-Erbg[a li g[adda,il-PN g[alaq l-ewwel fa]i tat-ti;did tieg[u. Saru l-[atrietkollha li kellhom isiru inklu]tal-Kap, tal-Vi/i Kapijiet, tat-tim tal-uffi/jali kif ukoll tal-E]ekuttiv u g[alhekk issaverament nistg[u nibdew il-[idma tag[na biex bit-ti;didli g[andu jkompli jsir, il-PNjer;a’ jikseb il-fidu/ja u r-rispett tal-poplu li sfortuna-ment tilef fl-a[[ar elezzjoni;enerali.

Nistg[u ng[idu li l-PNqabad ritmu tajjeb ta’ mara-toni. Maratoni ta’ elezzjoniji-et fi [danu li g[aqdu tim,maratoni ta’ laqg[at li perme-zz tag[hom bdiet tit[ejja l-organizzazzjoni kollha tal-PNu lbierah kellna maratona ;birta’ fondi li g[al darb’o[rakienet ta’ su//ess. Fil-fattnixtieq ng[id grazzi kbira lildawk kollha li taw id-donaz-zjonijiet tag[hom. Aktar minnqatt qabel, il-poplu [ass lig[andu jerfa’ ftit mill-pi]finanzjarju li g[andu l-PNb[alissa. Fidu/ju]a li b[alma

dejjem g[amel il-PN, senkunu kapa/i neg[lbu din l-isfida li g[andna quddiemnau dan mertu tal-impenninkondizzjonat li l-[addiemakollha tal-partit urew f’dan il-mument diffi/li spe/jalmentg[alihom.

Kif jg[idu bl-Ingli], there’sa light at the end of the tun-nel, u na[seb li g[alkemmwara t-telfa elettorali li ;arrabil-PN kien hawn min [aseb lima a[niex se nqumu minnha,kien ]baljat g[aliex l-affariji-et di;á qed jidhru [afna a[jaru dan bla ma noqg[od insem-mi e]empju wara l-ie[or tal-mod pwerili li qed jimxi bihGvern Laburista. Frankament,jinteressani biss mill-mod ta’kif il-PN jista’ jer;a’ jkungvern alternattiv; dwar kif il-PN jista’ jer;a’ jirkupra dak lirnexxielu jitlef u dwar kif il-politika ;dida u a;;ornata tal-PN tista’ ter;a’ tkun l-g[a]latal-poplu Malti u G[awdxi.

Il-weekend li g[adda kellnawkoll Kunsill :enerali liddiskuta r-rapport tal-anali]itar-ri]ultat tal-elezzjoni;enerali li sar mill-

Kummissjoni ma[tura appos-ta mill-Kumitat E]ekuttiv tal-PN. Kummissjoni li l-[idmatag[ha kienet tirrekjedi [intwil ma’ eluf ta’ nies lig[a]lu li jag[tu l-kummentitag[hom biex ikunu jistg[ujaslu g[all-konklu]jonijiettag[hom dwar x’kienu r-ra;unijiet tat-telfa li ;arrab il-PN, g[aliex il-PL reba[ uaktar importanti minn hekkdwar x’g[andhom ikunu l-inizjattivi u r-rakkomandaz-zjonijiet biex il-PN jirba[ il-fidu/ja tan-nies u jer;a’ jsirpartit rebbie[.

Kunsill :enerali po]ittivg[all-a[[ar fejn il-parte/ipaz-zjoni tal-kunsilliera kienetwa[da qawwija wkoll. {adtpja/ir l-aktar fil-workshop ta’nhar is-Sibt fejn bl-akbarspontanjetá u libertá, il-kun-silliera esprimew ru[homb’vu/i qawwija dwar kif il-PN jista’ jimxi ‘l quddiem.Id-determinazzjoni tag[homli jaraw li dan il-partit iqumfuq saqajh hi wa[da qawwijau timla lil kul[add spe/jal-ment lit-tim kollu l-;did ta’dan il-partit b’kura;; u

b’[e;;a kbira biex kul[addixammar il-kmiem u ja[demming[ajr ebda limitazzjonijietu distinzjoni. Ng[id g[alija,kienu dawn l-interventi l-aktar li spikkaw f’din id-diskussjoni bit-tmexxija tal-PN tisma’ l-kummenti tal-kunsilliera.

Kul[add hu determinat biexjara lill-PN jinbidel biexjer;a’ jsir forza politikainklussiva li tilqa’ fiha niesb’opinjonijiet differenti i]dali jkollu wkoll l-a[jar g[oddapolitika biex jag[mel il-;id.Ninsab fidu/ju]a li l-PN per-mezz tat-tim kollu tieg[u liaktar ma’ jg[addi ]-]mienqed ikompli jikber se jkunqed jag[ti l-ispazju kollume[tie; lil dawk kollha lijaraw fil-partit mezz kiftitwettaq il-politika bi pro-posti ;odda g[as-so/jetá.

Fuq nota personali, manistax ma nirringrazzjax lill-kunsilliera kollha li g[al dar-b’o[ra re;g[u wrew il-fidu/jatag[hom fija biex illum jienaer;ajt qed nokkupa l-karigata’ President ta’ Kunsill:enerali. B[alma di;á kelli

Na[seb li l-aktar tema likienet ta[raq din il-;img[akienet dik dwar l-amnestija lir-residenti tal-fa/ilitàkorrettiva ta’ Kordin ing[ataw.It-tema ;;ib mag[hareazzjonijiet differenti,fosthom ta’ fer[a, rabja uw[ud ta’ bi]a’, spe/jalmentjekk huma l-qraba tal-vittmajew huma l-vittma stess.

Kategoriji differentiJien nemmen li l-mod kif

ing[atat l-amnestija hu [a]in[afna; ing[atat b’modmag[;;el, l-aqwa li donnu jewirridu nidhru sbie[ jew inkellal-problema li hemm fil-fa/ilitàkorrettiva ta’ Kordin hi tassewkbira li wie[ed ma jistaxjaqbad artha u b’hekk ta mittjum ta’ amnestija lil kul[add,minbarra lil dawk b’kundannita’ g[omor u pedofelija.

Nemmen li l-[abs mhuxpost sabi[ u fih hemm firxadifferenti ta’ persuni, kemmdawk li qeg[din hemm ;ewbiss min[abba li waqg[u lurafil-[lasijiet tat-taxxa u l-VAT,o[rajn g[ax inqabdu jie[du d-droga fuq u]u personali, serq,serq aggravat, qtil involontarjuu qtil premeditat, u [afnao[rajn.

}gur li l-ka]i jvarjaw tant lika]i b[al dawk li jaqg[u lura

fil-[lasijiet tat-taxxa u l-VATnemmen li ma g[andhomxjid[lu l-[abs minkejja l-fatt lihu offi]a lejn l-istat, i]da lidawn g[andu jkollhom skemata’ kif i[allsu.

Ir-reati l-o[ra g[andhomikunu kkunsidrati fuq livellindividwali u b’mod o;;ettivg[all-a[[ar. Nemmen li fejnjid[ol qtil, spe/jalment relatatma’ serq u b’mod volontarju,is-sentenza ma g[andha qatttintmess – wie[ed iridjag[milha s[i[a. G[all-inqashekk issir il-;ustizzja mal-vittma li tkun spi//at ta[t l-artu [ajjitha mitmuma, u mal-familjari u l-qraba tag[ha lig[alihom it-telfa kienet kbira ul-pjaga tin;arr tul [ajjithomkollha.

L-amnestija hi strumentta’ opportunità g[all-bidla

Mill-banda l-o[ra, jienanemmen li f’ka]ijiet ;eneralig[andu jkun hemm assessjarta’ kull individwu u nu]a l-amnestija b[ala g[odda biex il-pru;inier jag[mel bidla ta’kwalità fih. B’liema mod^Hemm numru ta’ modi kifwie[ed jista’ jag[mel dan.

Jekk wie[ed irid jag[ti 100;urnata amnestija mhuxproblema, i]da dan g[andu jsirb’responsabbiltà, kemm tal-

azzjoni i]da wkoll tal-konsegwenzi b[ala gvern. Il-mitt ;urnata amnestija kienetting[ata fuq il-bidla tal-karattrutal-persuna u kemm tkuniddeterminata li tinbidel.

Qabel xejn inwaqqaf strutturifi [dan Kordin aktar effi/jentibiex jg[inu fir-riabilitazzjonital-pri;unier b’mod s[i[ u litag[milha diffi/li li dan jer;a’jaqa’ lura g[all-[ajja ta’ qabel,spe/jalment fejn jid[lu droga ukarattru.

Smajna kemm-il darba lipri;unieri tal-fa/ilità korrettivata’ Kordin g[amlu ;id permezzta’ [idmiethom lil PuttinuCares permezz ta’ bejg[ ta’figolli u prinjolati, tal-plays lijtellg[u b’temi so/jali u [afnao[rajn. Dan hu kollu po]ittiv ujag[ti punti po]ittivi fejn jid[oll-g[oti tal-amnestija.

I]da rridu wkoll insa[[u l-aspett edukattiv, il-[idma tal-pri;unier fil-komunità upermezz ta’ [idmietu jag[mel;id lill-komunità u lis-so/jetà libl-azzjonijiet tieg[u hu jkunoffena. U nemmen ukoll lig[andu jkun hemm programmi,fosthom li jg[inu lill-vittmi liforsi b’g[emilhom naqsu,jaqsmu l-esperjenzi tag[homma’ nies vulnerabbli, u fuqkollox li jing[ataw programmeffettiv fejn dawn il-pri;unieri

meta jo[or;u jkollhom xog[olf’idhom u jkunu aktarb’sa[[ithom u tonqos il-probabbiltà li jer;g[u jaqg[ufl-isqaq tal-passat.

Nemmen li [afna mill-pri;unieri jiddispja/ihom ta’g[emilhom u nemmen ukollminn esperjenzi li naf li jkunuqeg[din jistennew li jo[or;u ujibdew [ajja ;dida, li kultant is-so/jetà ma tag[millhomxdaqshekk fa/li biex jibdewhamill-;did; g[alhekk il-fa/ilitàkorrettiva g[andha tkun aktarmag[quda u b’sa[[itha fl-operat tag[ha.

Nemmen i]da li minkejja li l-amnestija ing[atat b’dan il-mod, il-gvern Laburista naqas[afna, spe/jalment li ma rabatl-ebda kundizzjoni mal-100;urnata amnestija, fosthom lie]empju jekk isir reat fi ]mienerba’ snin, dawk il-mitt ;urnataji]diedu mas-sentenza l-;dida.

Donnu li l-Gvern Labursita,minkejja l-[afna paroli li parlamatul dawn l-a[[ar xhur dwardan il-qasam, jew qata’ qalbu lijsib soluzzjoni, jew inkella jridjidher [elu. F’idejn il-poplu.

L-a[[ar [sieb imur lejn dawkkollha li qeg[din fil-fa/ilitàkorrettiva ta’ Kordin, minkejjali forsi ma jaqsmux il-[sibijiettieg[i b’mod s[i[, nemmen li l-azzjonijiet tag[hom, anki fi

[dan il-fa/ilità, qeg[din iservuta’ ;id g[alihom personali, i]dawkoll g[al dawk kollha lijibbenefikaw minn tali [idma,spe/jalment g[aqdiet b[alPuttinu Cares, u li l-mediag[andha tigglorifika taliokka]jonijiet.

Allura wie[ed jawgura li l-istat iwaqqaf servizzi effettivi ueffi/jenti biex [afna mill-problemi li l-pri;unier jaffa//jameta jiskonta s-sentenza jkunumnaqqsa, fosthom billi jkolludi;à xog[ol u pjan ta’ kifiqassam il-paga biex jg[ixa[jar. Kul[add hu su;;ettg[all-i]balji, i]da ];ur li [addma g[andu jipponta subg[ajhlejn [add, i]da j[ares ’ilquddiem u ja[dem g[al futura[jar.

Clinton Sammut hukunsillier f’isem il-PartitNazzjonalista fil-Kunsill Lokalitan-Naxxar

Il-fatti jitkellmu wa[edhom. Hekk dejjem uriet l-istatistika dwar l-andament ekonomiku ta’ pajj]na.Dwar kemm qed jin[olqu impjiegi u kemm il-qg[adf’pajji]na qieg[ed jin]amm f’livell sodisfa/enti.

I]da l-paroli, [afna drabi fil-vojt li nisimg[u mill-esponenti tal-Partit Laburista li llum ukoll humaparti mill-Gvern Laburista ta’ Joseph Muscat, issajridu jieqfu jitkellmu, u ja;ixxu. Iridu juru lill-poplu li issa l-Gvern Laburista hu kapa/i jkomplijo[loq ix-xog[ol. Kapa/i jkompli jkabbar l-ekonomija. Kapa/i jikkontrolla l-qg[ad.

Id-direzzjoni ekonomika kienet qed tag[ti r-ri]ultati

F’kelma wa[da, il-Gvern Laburista llum iridjurina u jikkonvin/ina li mill-paroli jg[addi g[all-fatti. Illum nafu, kif g[adha kemm [ar;et l-istatistika g[all-ewwel tliet xhur tas-sena, li l-ekonomija Maltija kienet g[adha miexja fit-triq it-tajba. Dan kien frott ta’ politika li emmen fiha u[addan Gvern Nazzjonalista fil-le;i]latura lig[addiet. I]da issa rridu naraw lil dan il-gvernikompli f’din id-direzzjoni.

Irridu nirrimarkaw li l-Partit Laburista reba[ l-elezzjoni bl-g[ajta wkoll li se jag[ti direzzjoni;dida lill-pajji]na fis-settur ekonomiku, fis-setturtax-xog[ol u fit-tkabbir tal-investiment.

Pajji]na kien miexi f’direzzjoni. Id-direzzjoni

kienet qed tag[ti r-ri]ultati. Minn dan gawda l-poplu Malti u G[awdxi kollu kif ukoll kull minukoll kien qieg[ed jinvesti f’pajji]na, kemm jekkbarrani kif ukoll jekk investitur lokali. Ir-rota kienetqed iddur u kienet qed tiddistingwina minn mal-kumplament tal-Ewropa, li kienet qed t[ares lejn il-poplu Malti b[ala e]empju ta’ kif poplu u pajji]g[andhom jimxu f’sitwazzjonijiet ukoll diffi/li.Muscat di;à tefa’ lil pajji]na f’sitwazzjoni skomda

I]da issa li g[addew tliet xhur minn dan il-Gvern;did li kellu jag[ti direzzjoni ;dida lil pajji]na, qednaraw sitwazzjonijiet ;odda li jinsab fihom il-poplutag[na. Il-Kummissjoni Ewropea da[[let lil Maltafl-Excessive Deficit Procedure u xeg[let il-bozza l-[amra g[all-Gvern Malti dwar il-pjani tieg[u g[all-kumplament ta’ din is-sena. U dan, wara li dan il-Gvern Laburista fta[ar li se jkun qieg[edjimplimenta l-Ba;it li [ejja l-gvern Nazzjonalista,i]da mess u /aqlaq l-aktar materja ta’ sinjifikat –/aqlaq i/-/ifri u lag[ab man-nar.

Ir-reazzjoni tal-Kummissjoni Ewropea kienetimmedjata. Mill-ewwel inxteg[let il-bozza l-[amra,u issa, il-gvern ta’ Muscat irid i[ejji pjan ta’ mi]urisa erba’ xhur o[ra biex jikkonvin/i lill-KummissjoniEwropea li l-pjan tal-gvern tieg[u hu fid-direzzjonili jsa[[a[ u mhux idg[ajjef il-finanzi ta’ pajji]na.

Gvern Nazzjonalista fil-le;i]latuira li g[addiet – uwkoll kif kien hemm iddikjarat fil-Ba;it li ppre]ental-Gvern f’Novembru li g[adda – kellu pjan /ar li d-defi/it tal-pajji] kien se jkompli jin]el matul din is-sena. I]da dan il-Gvern, immexxi minn Muscat bil-finanzi fdati f’idejn l-eks Ewro-ParlamentariLaburista Edward Scicluna, g[a]el li j/aqlaq i/-/ifrib’mod u manjiera li tefa’ lil pajji]na f’allarm.

Il-Kabinett kbir tal-Labour Party fil-Gvern, il-mijiet ta’ impjiegi minn barra /-/ivil li okkupawkarigi g[olja fil-Ministeri u s-SegretarjatiParlamentari bi spi]a [afna akbar mil-le;i]laturapre/edenti, u de/i]jonijiet o[rajn f’sensiela ta’[atriet biex jaqdi lil tal-qalba fil-Partit Laburista ubiex i]omm il-weg[di li g[amel qabel l-elezzjoni,qed iqajmu [afna mistoqsijiet li l-poplu g[andujkollu d-dritt g[al spjegazzjoni.

Is-sitwazzjoni ekonomika internazzjonali pre]entititlob azzjoni immedjata. Fil-[ames snin li g[addewittie[du de/i]jonijiet u inizjattivi li wasslu biexpajji]na jibqa’ j]omm l-andament ekonomikub’mod li jkompi jo[loq ix-xog[ol.Id-de/i]jonijiet illum huma f’idejn Muscat

Id-de/i]jonijiet illum irid je[odhom il-Gvern ta’Joseph Muscat. Hu bid-de/i]jonijiet f’waqthom lijie[u l-gvern li l-poplu se jkun qieg[ed ikejjel is-su//ess jew il-falliment politiku ta’ dan il-gvern.

Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mtTel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474E-mail> adverts@media.link.com.mt

Opinjoni 9IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ :unju, 2013

Fatti mhux paroli

minn Clinton Sammut

Clintonsammut@gmail.com

L-EDITORJAL

L-amnestija g[andha tkun strumenttal-bidla u l-opportunità

Ittri 11IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ :unju, 2013

Serjetà fit-toroqSur Editur,

Wasal i]-]mien li f’pajji]najkollna aktar serjetà fit-toroq.Qieg[ed nirreferi g[all-pre]enza ta]-]wiemel bil-karozzini f’toroq arterjali tat-traffiku.

Nemmen li post i]-]wiemelmhux fit-toroq arterjali. Dawnqed jo[olqu [afna in/identi,kif g[adna kif smajna l-;img[a li g[addiet stess meta]iemel sfratta u da[al f’]ew;karozzi. Dawn l-in/identihuma ta’ periklu g[as-sewwieqa tal-karozzi, kifukoll g[a]-]iemel innifsu.

Nissu;;erixxi li jkun hemmli;ijiet ;odda li jipprojbixxu

]-]wiemel mill-jg[addu mit-toroq arterjali tat-traffikuf’pajji]na. Nifhem li f’/ertir[ula u lokalitajiet jista’ jkunil-ka] li jkun hemm permessig[all-pre]enza ta]-]wiemelfit-toroq, i]da mhux f’toroqtraffiku]i.

Fil-ka] tal-karozzini, is-sidien ta’ dawn i]-]wiemelg[andhom jin;arru kif isir it-trasport ta]-]wiemel fil-kabiniapposta g[alihom, umag[hom jin;arru wkoll il-karozzi.

Dan ]gur li jag[mel it-toroqtag[na aktar siguri.

A BartoloIr-Rabat

Jisma’, i]da jag[mel fattihSur Editur,

Tad-da[q tisma’ l-a[barijiet u taqra l-avvi]i li qed jag[mel il-Gvern dwar il-laqg[at li qed jorganizza f’Kastilja bit-tema‘Gvern li jisma’’.

Dan, g[aliex sa issa, fl-ewwel mitt ;urnata tieg[u, g[adu jg[idli jisma’ lil kul[add, kif qal li se jag[mel fil-kampanja elettorali,u malajr wie[ed jirrealizza llum li qieg[ed jag[mel li jrid. L-ewwel jisma’, i]da jag[mel fattih.

Dan hu e]empju /ar tal-ingann li g[addej bih il-gvern tal-;urnata. Ingann fuq il-poplu, li qed jurih is-sabi[ i]da minn warajag[mel li jaqbillu. Jag[mel fattih. B[at-transfers ma jispi//awqatt li qed jo[or;u kuljum minn dan il-gvern.

A Borg

Birkirkara

Nitkellmu sikwit dwar ‘il-g]ira ta’ Malta’.Qisna rridu nfakkru lilna nfusna minnmument g[al ie[or li Malta hi dik li hi,g]ira. Minn fejn ta[seb li ;ejja dinl-insistenza tag[na fuq dan il-fatt^

Huwa fatt li, madankollu, jidher b[alae//ezzjoni, qisha ma hix [a;a normali li n-niesjg[ixu fuq g]ira, jew wisq aktar, li jkunu wkollstat u nazzjon sovran.

L-i]olan, l-abitant ta’ g]ira, g[andu xejrietdifferenti minn abitant tal-hekk-imsej[a ‘terraferma’, l-art ‘soda’ li ma hix imdawra bil-ba[ar(li ma hux sod, g[ax minnu nnifsu jit[arrek),imma hi mdawra bl-art.

Min qieg[ed jg[ix qrib il-ba[ar g[andu relaz-zjoni differenti man-natura min[abba li qieg[edjirrelata ma’ spazju li ma huwiex tieg[u, spazjuli ma j[allihx jimxi. Il-ba[ar hu post il-[ut,

waqt li l-art hi post il-bnie-dem.

Din id-differenza t[allieffetti li jin[assu fl-

im;iba, fil-mod kif

persuna ta[seb, u fil-mod kif persuna tid-definixxi lid-dinja.

Ejja nie[du mela e]empju mill-mod kifnit[addtu. G[ala ta[seb li n-nies ta’ g]irajit[addtu b’mod differenti minn min jg[ixfuq art ‘normali’, biex insej[ulha hekk^

Jekk nikkunsidraw it-ta[dit ninteb[u li b[alaMaltin g[andna d-drawwa nqisu lilna nfusna b[alan-nies ta’ ;ewwa, waqt li l-o[rajn huma n-nies ta’barra. Dawk li ma jg[ixux f’Malta ma humiexqabelxejn ‘stran;ieri’, foreigners, imma huma‘barranin’, u sewwasew outsiders.

Huma ;ejjin minn barra, minn xi mkien li mahuwiex parti mill-art komuni ta’ kul[add. Il-frun-tiera ta’ g]ira hi l-ba[ar, l-o/ean bla qies, spazjuenormi li hu wisq akbar mit-territorju abitat. {arsalejn il-mappa hi bi]]ejjed biex jidher dan il-fatt lihu tant influwenti fuq il-mentalità tal-i]olani: il-ba[ar li jdawwar lil Malta hu wisq akbar mill-artstess. G[alina l-ba[ar huwa ‘l-ie[or’, ix-xi [add lima huwiex a[na. Hi t-tema tal-alterità, li hi tantimportanti fil-kitba Maltija jew dwar Malta.

Meta nit[addtu nuru l-[in kollu li naqsmu kolloxfi tnejn: a[na li ninsabu ;ewwa, u l-o[rajn li jins-abu barra. Hemm prodott ta’ Malta u hemmprodott ta’ barra. Il-plural imtenni, id-duwali,huwa bosta drabi l-plural indefinit.

Min-numru wie[ed ng[addu g[an-numru tnejn,li mbag[ad isir qisu l-uniku numru. In-numrutnejn hu sikwit in-numru li jindika bosta, [afna.

Qeg[din ng[idu li l-kundizzjoni tag[nab[ala nies li qeg[din ng[ixu fuq g]ira hideterminanti g[alina f’diversi aspetti.Liema ta[seb li huma l-karatteristi/iewlenin tal-Maltin b[ala abitanti ta’ g]ira^

Il-bniedem, b[all-annimal, hu [lejqa li tidde-pendi mill-abitat, mill-ambjent, mill-post fejntg[ix, b[alma l-[uta tiddependi mill-kwalità tal-ilma li j[addanha. A[na m[addnin mill-kuntest, ul-kuntest jikkundizzjonana.

A[na nistg[u nkunu differenti skont it-temp, it-temperatura, il-kuluri ta’ madwarna, il-grad ta’[oss jew skiet li ng[ixu fih, l-affollament jew in-nuqqas ta’ nies, il-kundizzjoni tal-arja, u l-bqija.

Dawn huma w[ud mill-bosta kundizzjonijiet lijispi//aw biex ibiddluna fi prodotti ta’ fejn u ma’min ninsabu. Il-kif jiddefinixxi x-xiex. Bit-Taljannistg[u ng[idu li come hi wkoll cosa, u bl-Ingli]ng[idu how huwa what.

Ir-rabta mal-post hi wa[da mill-kaw]i tal-iden-tità ta’ xi [add jew xi [a;a. Anki o;;ett jiddepen-di minn fejn jinsab, fil-kes[a, fis-s[ana, fl-umditàu l-bqija. Xitla trid id-dawl jew id-dell u l-bqija.U wisq aktar il-bniedem (u b[alu dejjem l-anni-mal).

L-i]olan, fuq kollox, g[andu kuxjenza aktarqawwija ta’ fejn jinsab, u din il-kuxjenzatitqawwa, jew sa[ansitra ssir ossessjoni, jekk il-post ikun /kejken. Aktar ma kamra tkun ]g[iraaktar ikollna mo[[na fiha.

B’dawn il-premessi nersqu lejn xi definizzjonital-abitant ta’ g]ira. L-i]olan g[andu vi]joni tal-[ajja li hi determinata mi/-/ertezza li toffri l-artf’konfront mal-in/ertezza li jissu;;erixxi l-ba[ar,l-ilma li ma huwiex abitat uman. Il-bniedem mahuwiex mag[mul biex jg[ix fl-ilma. L-i]olan,mela, g[andu b]onn /ertezzi akbar minn dawk lig[andu b]onn [addie[or. In[ossu kes[a akbarf’Malta min[abba l-umdità, ji;ifieri ne[tie;u sig-urtà ]ejda.

12 IntervistaIN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’:unju, 2013

Fil-[ar;a tal-lum ta’ In-Nazzjon qed nippubblikaw it-tnejn u [amsin partifis-sensiela ta’ konversazzjonijiet ma’ Oliver Friggieri li fihom qed nittrattawtemi u realtajiet differenti. Illum se nitkellmu dwar Malta u l-fatt li a[nag]ira (l-ewwel parti) u dan bl-iskop pre/i] li nkomplu nittrattaw temi attwali.Temi li bosta drabi niddiskutu u ng[arblu bl-aktar mod akkanit, i]da li bostadrabi wkoll nag[]lu li ninjorawhom.

Imma tajjeb li fil-[ajja mg[a;;la li qed ng[ixu nieqfu ftit u nirriflettu fuqtemi attwali u li huma ta’ rilevanza. Bla dubju ta’ xejn, Oliver Friggieri,

bis-sa[[a tal-kapa/itajiet indiskussi tieg[u, kapa/i janalizza u jid[ol fil-fondta’ dawn it-temi li g[andhom jg[inuna aktar biex niskopru a[jar min a[na,fejn a[na u fejn tissokta triqitna.

Ma’ Oliver Friggieri qed niltaqa’ b’mod regolari biex niddiskuti g[add ta’temi, sitwazzjonijiet u mistoqsijiet. Il-qarrejja huma mistiedna jipparte/ipawbilli huma wkoll jibag[tulna l-[sibijiet tag[hom. Kull email g[al dan l-iskopg[andha tintbag[at f’dan l-indirizz elettroniku –joe.mikallef@media.link.com.mt.

Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’

Insiru nafua[jar min a[na

Joe Mikallef jitkellem ma’ Oliver Friggieri (52)

Malta b[ala g]ira mdawra bil-ba[ar f’nofs il-Mediterran tgawdi minn diversi benefi//ji, i]da ta’ kuljumtiffa//ja l-periklu tal-i]olament minn pajji]i u popli o[ra ferm u ferm akbar minna... g[alhekkl-importanza li filwaqt li n[arsu l-karattru u l-identità tag[na, inkomplu nit[alltu ma’ popli o[ra

Forsi minn dan kollu nistg[u nikkonkludu g[alal-Maltin huma marbutin [afna mhux biss ma’ g]ira]g[ira imma sa[ansitra ma’ spazju ]g[ir tal-g]irakollha. Appuntu: ir-rabta ma’ xi mkien pre/i], fiss,sod, immobbli – l-oppost tal-ba[ar.

Dan jista’ jispjega g[ala s-sistema parrokkjali hitant importanti f’Malta, u hi l-ba]i ta’ kif il-komu-nità torganizza lilha nnifisha f’nazzjon s[i[. Il-parro//i huma forma ta’ organizzazzjoni lokali lima hix reli;ju]a biss.

Anzi hi organizzazzjoni storika, so/jali,sewwasew g[aliex hi msawra madwar knisja, l-eqdem dokument tar-rabta bejn il-kultura u l-politi-ka f’Malta. Kull parro//a hi mag[mula minn knis-ja, misra[, toroq, sqaqien, g[elieqi, u ftit spazju likien, jew g[adu, jindika l-fruntiera, ix-xifer bejnra[al u ie[or. Kull belt u ra[al huma spe/i ta’mikroko]mu, mini-Malta, souvenir ]g[ir tal-pajji]kollu.

Is-sens ta’ g]ira sikwit ifisser immobbiltà. In-nuqqas ta’ /aqliq jispjega g[ala hemm tant dif-ferenzi djalettali bejn post u ie[or, kemm f’Malta ukemm f’G[awdex. Ir-rabta mal-post kienet dik lima]-]mien wasslet biex il-Maltin organizzaw lil-hom infushom f’distretti, fi spazji li setg[u jqisulilhom infushom b[ala bliet u r[ula li jsawru naz-zjon.

Il-qawmien tal-Maltin kontra l-Fran/i]i huwaindikazzjoni ta’ dan. Meta l-Maltin [assew lilhominfushom parti minn post partikolari ]g[ir,mag[luq, huma waslu biex bnew il-patrimonju par-rokkjali li jsawwar lil Malta, u li ming[ajru lanqasit-turi]mu stess ma jista’ je]isti.

Kull parro//a sawret il-wirt arkitettoniku umu]ikali u pittoriku u skultorju tag[ha b’mod lidan wassal biex issawret kuxjenza nazzjonali. L-epoka ta’ Napuljun waslet f’Malta fi ]mienha stess,u sewwasew minnu nnifsu, personalment. Kellujkun Napuljun stess li jwassal ir-RivoluzzjoniFran/i]a f’Malta.

Allura liema hu l-i]ball fondamentali lig[amel Napuljun fil-ka] tal-inva]joni ta’Malta^

Napuljun kellu pjan dettaljat imma ma kkonsid-rax il-fatt li l-Maltin, anki jekk kienu poplu/kejken u ma[kum minn poter qawwi, kienu di;àorganizzati – fil-livell parrokkjali.

Ma kellhomx sa[[a fuq il-livell nazzjonali, fuqit-territorju kollu, imma fil-parro//a tag[hom kienusidien tag[hom infushom, mill-bini tal-knisja sal-g[orfa, sal-girna u sar-razzett.

Fil-livell nazzjonali l-lingwa tag[hom ma kellhaebda g[arfien, imma fil-parro//a kienet taqdihomf’kollox u dejjem u tajjeb [afna. Il-Maltin kienug[adhom qeg[din jistennew li jkollhom mexxejjapoliti/i, nazzjonali, imma b[ala parro//a kellhomkappillan u kellhom fuq kollox patrun, statwa,figura ideali li kienu jinvestu fiha l-kwalitajiet likellhom u l-kwalitajiet li issa kienu bdew jixtiequli jkollhom. Il-fidwa minn dan kollu, imbag[ad,kellha sse[[ meta wara l-Fran/i]i bdiet tixteredf’Malta l-influwenza tar-Risor;iment Taljan.

Din hi wa[da mill-kaw]i li wasslu biex Malta ratil-qawmien tal-lingwa Maltija u t-twelid tal-letter-atura bil-Malti. Qabel is-seklu dsatax Malta kellha

di;à letteratura tag[ha bit-Taljan. Il-kuxjenza ;dida, li waslet mill-Italja, u waslet

bis-sa[[a diretta ta’ bosta e]iljati Taljani importan-ti, issa kien jonqosha li mil-livell parrokkjalitg[addi g[al-livell nazzjonali.

Kien riesaq il-waqt li l-Maltin jibnu gruppi naz-zjonali, l-ewwel tbexbix tal-partiti politi/i veri uproprji. Ippruvajt nesponi dan kollu fil-volumiStoria della letteratura maltese (Milazzo) u La cul-tura italiana a Malta (Firenze).

Dan ifisser li Napuljun ta importanza lilMalta b[ala g]ira^ Fi kliem ie[or, Maltasetg[et ing[atat trattament differenti, uimportanza wisq i]g[ar, kieku ma kinitxg]ira...

Iva. Malta g[al Napuljun, tikka fil-mappa, kienetfortizza, pont bejn ]ew; kontinenti, tar;a fil-mog[dija, /entru fi [dan re;jun importanti u tantqalil fil-konfronti stori/i tieg[u.

Huwa naqas li jirrealizza li anki l-abitanti ta’g]ira tant /kejkna, anki jekk kienu ma[kumin minnpoter qawwi b[alma kien l-Ordni tal-Kavallieri,kienu di;à /ittadini, nies li kienu jqisu lilhominfushom b[ala nazzjon.

Kien jonqoshom li jsiru stat, imma l-Ewroparomantika stess, tas-sekli tmintax u dsatax, kienetfil-pro/ess li ti]viluppa l-kun/ett ta’ nazzjon. Maltag[exet il-movimenti politi/i u kulturali ewleninkollha fi ]mienhom.

Ir-rabta tag[ha ma’ [akkiema importanti kienet

anki tfisser li l-Maltin kienu moderni fi ]mienhom,a;;ornati ta[t il-Kavallieri, daqskemm ta[t il-Fran/i]i u mbag[ad ta[t l-Ingli]i.

Bi]]ejjed insemmu li Malta ma damitx ma bdietg[addejja mill-esperjenza demokratika. Hi storjademokratika twila [dejn dik ta’ bosta pajji]io[rajn.

L-isfond storiku ta’ Malta b[ala fortizza [allaeffett qawwi fuq il-psikolo;ija tag[na b[ala poplu]g[ir, imbe]]a’ u m;arrab tradizzjonalment mill-assedji, im[asseb u mnebba[ minn kulma jista’ ji;iminn barra.

Hemm katina ta’ mistoqsijiet imnisslin minn dankollu: min jaf kif inhi d-dinja? Min jaf x’hemmbarra minn Malta? Malta hi ]g[ira jew kbira [dejnil-kumplament tad-dinja? Tassew li d-dinja ddur?G[al sekli s[a[ dan il-mudell mentali jidher fil-kitba Maltija, bil-Malti daqskemm bit-Taljan.

Hemm il-mentalità tal-assedju b[ala frott ta’kundizzjoni ;eografika, u hemm ukoll l-istess men-talità b[ala ri]ultat ta’ kundizzjoni storika. Kemmin-Natura u kemm l-Istorja [admu fuq il-popluMalti biex rawwem din l-identità, li g[adha tin[assillum ukoll.

Intervista 13IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’:unju, 2013

Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’

Insiru nafu a[jar min a[naL-i]olan, fuq kollox, g[andu kuxjenza aktarqawwija ta’ fejn jinsab, u din il-kuxjenzatitqawwa, jew sa[ansitra ssir ossessjoni, jekk il-post ikun /kejken. Aktar ma kamra tkun ]g[ira aktar ikollna mo[[na fiha

G[alkemm m’g[andniex [afna kitbiet antiki bil-Malti, g[andna bi]]ejjed materjal biex nifhmu tajjebl-ilsien Malti u l-evoluzzjoni tieg[u. G[andna nkunu kburin li b[ala poplu g[andna l-lingwa Maltija lil-lingwa uffi/jali ta’ pajji]na li hi rikonoxxuta wkoll mill-Unjoni Ewropea

Minkejja l-prekawzjonijietkollha li nistg[u nie[du,je]isti dejjem ir-riskju li tin-qala xi problema bil-prodottijew servizzi li nixtru.

Meta ji;ri hekk, l-ewwelpass tag[na g[andu jkun linitkellmu mal-bejjieg[ u nip-pruvaw nirran;aw l-affarijietbil-kelma t-tajba.

Meta wa[idna majirnexxilniex, insibu soluz-zjoni, imbag[ad nistg[u nfit-txu l-g[ajnuna tal-Uffi//jug[all-Affarijiet tal-Konsumatur fi [dan l-Awtorità ta’ Malta g[all-Kompetizzjni u g[all-Affarijiet tal-Konsumatur,jew mal-G[aqda tal-Konsumatur li hi re;istrata.It-Tribunal g[al Talbiet tal-Konsumaturi nirrikorrug[alih biss meta kull tentattivli jintla[aq ftehim amikevolijfalli.

Sa[[a legaliDan it-Tribunal g[andu s-

sa[[a legali li jordna lijing[ata rimedju jewkumpens, meta jirri]ulta li l-konsumatur ma ng[atax dakli legalment kellu drittg[alih.

Minkejja li dan it-Tribunaljisma’ kaw]i ta’ konsumaturikontra bejjieg[a, hu biss il-konsumatur li jista’ jressaqkaw]a quddiem dan it-Tribunal.

Il-vanta;;i ewlenin tat-Tribunal g[al Talbiet tal-Konsumaturi huma: l-effi/jenza, biex il-konsumaturma jdumx biex jie[u rimedjuxieraq; u li m’hemmx [afnaspejje] biex il-konsumaturiressaq kaw]a quddiem it-Tribunal.

Fil-fatt m’hemmx b]onn lijitqabbad avukat g[al waqt is-seduta tat-Tribunal. G[aldaqs-tant, m’hemmx spejje] legali.L-uniku [las li hemm hu dakbiex tkun re;istrata l-kaw]a t-Tribunal. Dan il-[las ivarjaskont l-ammont li l-kon-sumatur ikun qieg[ed jitlobb[ala kumpens. Per e]empju,l-inqas rata hi ta’ €9.20 metat-talba ta’ kumpens ma tkunxiktar minn €582.34.

L-og[la rata hi ta’ €25.50meta t-talba tkun bejn€2,329.38 u €3,500. Dan tal-a[[ar hu l-g[ola ammont ta’kumpens li konsumatur jista’jitlob permezz ta’ dan it-Tribunal.

Meta l-ammont ta’kumpens ikun g[ola minn€3,500, il-konsumatur ikollujressaq il-ka] tieg[u quddiemil-Qorti /ivili.

KumpensDan it-Tribunal g[andu

wkoll is-sa[[a li jag[tikumpens g[al danni morali,g[all-inkonvenjent li kon-sumatur jista’ jg[addi minnumin[abba l-problemi lijiffa//ja bil-prodotti uservizzi li jkun xtara. Dan il-kumpens jista’ jvarja bejn€39 u €500.

La darba ilment jkunre;istrat mat-Tribunal, is-Segretarju tat-Tribunal jibg[atnotifika lill-bejjieg[ kontramin tkun saret it-talba g[alkumpens jew rimedju.

F’dan l-istadju l-bejjieg[g[andu l-possibbiltà jag[melkontro talba jew inkella jista’jipprova jil[aq ftehim mal-konsumatur. Jekk dan il-fte-him ma jintla[aqx, is-Segretarju tat-Tribunaljg[addi l-ka] lil wie[ed mill-Arbitri u jiffissa data metatkun se ssir is-seduta.

Xhieda ta[t ;uramentWaqt is-seduta ]-]ew; par-

tijiet jing[ataw il-possibbiltàjirrakkontaw il-ver]jonitag[hom u din ix-xhieda ssirta[t ;urament. Hu importantili ]-]ew; partijiet ikunuppreparati sew biex iressqu l-ka] tag[hom bl-a[jar modpossibbli.

Dan spe/jalment jekk majkunx hemm avukati qed jir-rappre]entawhom. F’dan it-Tribunal m’hemmx g[alfejnjitqabbad avukat, però jekkdan isir, min iqabbad l-avukatirid i[allas l-ispejje] legalitieg[u anke jekk jirba[ il-kaw]a.

L-evidenza kollha tal-ka]g[andha tkun pre]entata waqtis-seduta. B[al per e]empju:ittri tal-ilment, kontijiet,ir/evuti, kuntratti, dokumentital-garanzija, ritratti, u kull tipta’ dokument ie[or li g[andux’jaqsam mal-ka]. Meta jkunhemm b]onn jistg[u wkoll jit-tellg[u x-xhieda. Jekk xhudjirrifjuta li jattendi g[as-sedu-ta u t-Tribunal iqis ix-xhiedaimportanti, jista’ jordna lix-xhud jattendi.

Hu fl-interess ta]-]ew; par-tijiet li jattendu g[as-sedutatat-Tribunal. Jekk xi [add majattendix u r-ra;uni ta’ l-assenza ma tkunx wa[daa//ettabbli, l-Arbitru jista’jidde/iedi li jaqta’ l-kaw]akontra min ma jkunx attenda.

Jinforza s-sentenzaMin jirba[ il-kaw]a g[andu

d-dritt jinforza s-sentenzadaqslikieku [ar;et mill-Qorti.Però min jitlef g[andujing[ata ]mien ra;onevolibiex jonora s-sentenza.Indipendentament mill-ammont tat-talba, min jitlef il-kaw]a g[andu d-dritt li jap-pella fuq kull [a;a li jkollhax’taqsam mal-;urisdizzjoni

tat-Tribunal, jew fuq kullkwistjoni ta’ preskrizzjoni.

Hu wkoll possibbli liwie[ed jappella f’ka]ijietmeta t-Tribunal mar kontra l-prin/ipji ta’ ;ustizzja naturaliu dik l-azzjoni tkunippre;udikat ir-ri]ultat tal-kaw]a. Meta l-ammont tat-talba jaqbe] l-€1,200 l-appelljista’ jsir g[al kwalunkwera;uni. Appell jista’ jsir fi]mien g[oxrin ;urnata mid-data tad-de/i]joni tat-Tribunal.

G[al aktar informazzjonifuq it-Tribunal g[al-Talbiettal-Konsumaturi wie[edg[andu jikkuntattja s-Segretarju tat-Tribunal fuq in-numru tat-telefon 21 227070.

Odette Vella hi SeniorInformation OfficerUffi//ju g[all-Affarijiet tal-KonsumaturAwtorità ta’ Malta g[all-Kompetizzjoni u l-Affarijiettal-Konsumatur

14 KonsumaturIN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ :unju, 2013

Id-dritt g[al rimedju u t-Tribunal g[al Talbiet tal-Konsumaturi

minn Odette Vella

odette.vella@mccaa.org.mt\

It-Tribunal jisma’ kaw]i ta’ konsumaturi kontra bejjieg[a, i]da hubiss il-konsumatur li jista’ jressaq kaw]a quddiem dan it-Tribunal

Dan it-Tribunal g[andu s-sa[[alegali li jordna li jing[atarimedju jew kumpens metajirri]ulta li l-konsumatur mang[atax dak li legalmentkellu dritt g[alih

15IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ :unju, 2013

IT-TAJLANDJA> Mument minn protesta li saret ilbiera[f’Bangkok kontra l-eks Prim Ministru Thaksin Shinawatra u l-gvern pre]enti mmexxi minn o[tu Yingluck. (ritratt reuters)

L-AFRIKA T’ISFEL

T[assib g[all-kundizzjonita’ Mandela

FRANZA

Strajk minn g[ada fl-ajruporti Fran/i]i

L-unions li jirrappre]entaw il-[addiema fil-qasam tat-trasporttal-ajru qed jippjanaw biex minn g[ada t-Tlieta sal-{amisjo[or;u fuq strajk.

Ilbiera[, id-DGAC, l-awtorità tal-avjazzjoni /ivili qalet lig[alhekk il-linji tal-ajru g[andhom inaqqsu t-titjiriet lejn l-ajru-porti ewlenin Fran/i]i

Id-DGAC talbet il-linji tal-ajru beix inaqqsu g[al nofs it-titjiri-et tag[hom lejn l-ajruporti ta’ Pari;i, Lyon, Nizza, Marsilja,Toulouse u Bordeaux.

L-unions qed jipprotestaw kontra pjani tal-Unjoni Ewropeabiex jilliberizzaw l-ispazju tal-ajru /ivili min[abba dak li humag[ruf b[ala s-Single European Sky.

Madwar l-Afrika t’Isfel qedisiru velji ta’ talb g[all-eksPresident Nelson Mandela liqatta’ t-tieni lejl tieg[u fisptar min[abba infezzjoni fil-pulmun.

Il-kundizzjoni ta’ Mandela,li g[andu 94 sena, qed tissej-ja[ b[ala serja imma stabbli.

Mandela kien ilu xi ]mienma jifla[x qabel ma l-{addittie[ed fi sptar fi Pretoria.Din hi t-tielet darba li dda[[all-isptar din is-sena.

Il-[abib antik ta’ Mandela,l-Ar/isqof Desmond Tutug[amel sej[a fl-Afrika t’Isfelbiex isir talb g[alih.

Mandela kien serva b[alaPresident bejn l-1994-9 ukien l-ewwel Kap tal-Istatiswed fl-Afrika t’Isfel. Hu

qabel kien serva 27 sena [absg[all-;lieda tieg[u biex f’pa-jji]u tintemm is-sistema razz-ista fil-pajji] mag[rufa b[alal-apartheid. {afna huma tal-opinjoni li l-pulmuni tieg[ukienu ;arrbu [sara meta kienja[dem fil-barriera tal-[absmatul dawk is-27 senapri;unerija. Fis-snin tmenin,waqt li kien g[adu pri;unier,hu kien marad bit-tuberkolosi.

Hu kien irtira mill-[ajjapubblika fl-2004 u raramentdeher fil-pubbliku minn daki]-]mien. Kien hemm polemi-ka dan l-a[[ar dwar il-fissaz-zjoni li hemm fil-pajji] dwarMandela u biex dan jit[allajg[ix l-a[[ar snin ta’ [ajtu fil-kwiet.

16 A[barijiet ta’ Barra A[barijiet ta’ Barra 17IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ :unju, 2013

L-IRLANDA

Protesta kbirakontra l-abort

In-Nisa Fil-Protesti Torok> Fil-protesti li splodew fit-Turkija, minn ta’ quddiem fihom qedikun hemm in-nisa ta’ kull età i]da fil-ma;;oranza ]g[a]ag[. {afna minnhom jemmnu lifit-Turkija, ta[t il-Prim Ministru Erdogan, huma se jitilfu xi [a;a f’[ajjithom. Dan hekk kifdan l-a[[ar, Erdogan beda jippromovi dejjem aktar l-idea Islamika tal-mara fis-so/ejtà.Huma qed jib]g[u li Erdogan se jirtira [afna mil-libertà li n-nisa Torok gawdew minnhommill-[olqien tar-Repubblika sekulari Torka ta[t Kemal Ataturk fl-1923. Fit-Turkija, minkejjal-ma;;oranza tal-popolazzjoni hi Musulmana, Ataturk kien [e;;e; lin-nisa biex jadottawil-[wejje; tal-Punent u jkunu fuq l-istess livell tar-ra;el fid-dinja tax-xog[ol. Il-protestiissa nfirxu f’67 belt Torka u qed isiru wkoll madwar id-dinja b’appo;;.

Dimostranti nisa jistrie[u f’pawsa mill-protesti f’Ankara kontra t-tmexxija tal-PrimMinistru Tayyip Erdogan. (ritratt Reuters)

In-nisa fil-protesti Torok

Ritratt li sar simbolu tar-rwol tan-nisa fil-protesti Torok. Dan ir-ritratt ittie[ed fil-bidu tal-protesti fi Pjazza Taksim f’Istanbul. (ritratt Reuters)

Mara tirrea;ixxi hekk kif kienet arrestata waqt il-protesti fit-toroq ta’ Ankara. (ritratt Reuters)

Veterinarju j]omm lil Kabang, hekk kif intbag[at lura l-Filippini. (ritratt Reuters)

IL-FILIPPINI

Il-kelb erojIng[ata mer[ba kbira l-

kelb Kabang hekk kifirritorna Manila waratmien xhur ta’ kura fl-IstatiUniti.

Il-kelb ta’ razza m[alltakien tilef il-part ta’ fuq ta’[alqu s-sena li g[addietmeta qabe] quddiem muturbiex isalva ]ew; bniet]g[ar ta’ sidu li kienu sejittajjaru. Il-;rajja serqetqalb [afna Filippini kifukoll barranin u n;abru$27,000 biex il-kelb ikunsalvat u ntbag[at lejnKalifornja biex isir dak lijista’. Waqt li kien hemminstab ukoll li l-kelb kellutumur li tne[[a.

Tal-anqas 30 persunanqatlu u madwar 70 ndarbu fi;lied li nqala’ s-Sibtfilg[axija f’Benga]i.

Il-;lied kien jinvolvi follata’ dimostranti u grupp ta’r;iel armati li qed joperawbil-barka tal-Ministeru tad-Difi]a Libjan.

Jidher li folla nies, b’xiw[ud minnhom armati,n;abru quddiem il-Kwartieri:enerali tal-Brigata Tarka, il-grupp ta’ militanti, u talbu lidawn ixolju i]da f’xi [ininqala’ l-isparar bejn i]-]ew;na[at. Wara diversi sig[at ta’sparar, intervjenew truppispe/jali tal-gvern /entrali li

kkalmaw is-sitwazzjoni u[adu l-kontroll tal-bini li kienqed iservi ta’ Kwartieri:enerali tal-grupp armat.Sorsi qalu li f’dan l-isforz,mit-truppi spe/jali nqatlu[ames persuni.

F’dawn l-a[[ar xhurqieg[da kull ma tmur ti]diedir-rabja tal-Libjani kontradawn il-gruppi armati lig[adhom i[ufu fit-toroqsentejn wara t-tne[[ija ta’Muammar Gaddafi. Ir-rabjakompliet tikber wara li x-xahar li g[adda dawn il-gruppi okkupaw xi Ministeribiex jisfurzaw ir-riedatag[hom fuq il-Gvern Libjan.

I]da l-gvern /entrali, lig[adu dg[ajjef, qed ikolluj[addan xi w[ud minn dawnil-gruppi l-aktar b’sa[[ithombiex ikun hemm xi forma ta’ordni fil-pajji].

Skont nies tal-lokal, il-protesta ta’ Benga]i saretg[aliex in-nies jemmnu lidawn il-gruppi armati qedi]ommu lil-Libja lura u biexikun hemm l-istabbiltà fil-pajji] irid ikun hemm armatau korp tal-Pulizija.

Benga]i, mill-bennienatar-rivoluzzjoni Libjana issanbidlet lejn l-akbar theddidag[all-;ejjeini tal-Libja. Danmin[abba d-diversi attakki

li kien hemm kemm kontrabarranin, bl-ag[ar wie[edikun dak f’Settembru lig[adda fejn inqatel l-Ambaxxatur Amerikan, kifukoll kontra g[ases tal-Pulizija kif ukoll knejjes uuffi/ini ta’organizzazjonijietinternazzjonali.

IL-LIBJA

Massakru f’Benga]i

Eluf ta’ nies [adu sehemfi protesta kbira fit-toroq ta’Dublin kontra pjani tal-Gvern biex ikun hemm l-abort fil-pajji] meta l-[ajjatal-omm tkun f’periklufosthom li l-omm tkun tridtag[mel suwi/idju

Hu stmat li madwar40,000 [adu sehem fil-protesta li qed titqies b[alal-akbar dimostrazzjonikontra l-abort li qatt saretfl-istorja tal-Irlanda.

Fl-Irlanda hemmdibattitu li ilu sejjer g[aldawn l-a[[ar 20 sena dwar

kif il-pajji] g[andu jittrattade/i]jonijiet tal-QortiSuprema li l-abort g[andujkun permess meta l-[ajjatal-omm tkun f’periklu.Dan id-dibattitu re;a’nfeta[ is-sena li g[addiet.Dan wara l-mewt ta’ marali ma t[allitx tag[melabort tal-fetu li kien qedimut.

Il-gvernijiet fl-Irlandadejjem evitaw li ja;ixxu fuqid-de/i]joni tal-QortiSuprema sakemm kienhemm dan il-ka] is-sena lig[addiet.

Il-President Fran/i]Francois Hollande ddikjara lil-kri]i tal-ewro, li ilha sejrag[al dawn l-a[[ar erba’ snin,kienet spi//at.

Hu qal dan waqt laqg[aekonomika fil-:appun.

Tul dan il-perjodu ta’ erba’snin kien hemm ]ew;bailouts tal-Gre/ja, kif ukollbailout g[all-Irlanda, il-Portugall, tal-banek Spanjoliu f’April ta’ din is-sena ta’?ipru.

F’diskors fl-a[[ar ;urnatata’ ]jara fil-:appun, il-President Fran/i] qal li l-kri]i

tad-dejn kienet serviet biexsa[[et lill-Ewropa.

Hu qal li issa l-Ewropakellha l-g[odda biextikkonfronta sitwazzjonijietsimili. Hollande ]ied li kienhemm titjib fit-tmexxijaekonomika fiz-zona ewro uissa kien hemm regoli biexikun hemm koordinazzjonia[jar f’affarijiet ekonomi/i ufinanzjarji.

Hollande qal dan hekk kifil-;img[a li g[addiet il-qg[adfi Franza tela’ g[all-og[lalivell f’dawn l-a[[ar 15-ilsena.

FRANZA> Eluf ta’ nag[a; fiz-zona tal-Port Antik ta’ Marsilja waqt simulazzjoni tal-migrazzjoni annwali li kienet isir tan-nag[a;.Dan sar b[ala parti mi/-/elebrazzjoni g[ad-dikjarazzjoni ta’ Marseille-Provence tkun dikjarata Kapitali tal-Kultura Ewropeag[all-2013. (ritratt Reuters)

Il-Libjanihuma rrabjatibil-pre]enza kontinwa ta’nies armati

FRANZA

Hollande jiddikjara lil-kri]i tal-ewro spi//at

IL-BRA}IL> Suldati Bra]iljani minn taqsima spe/jali waqt ta[ri; fix-Xmara Paranoa f’Brasilia. Dan sar bi t[ejjija g[all-avvenimenti sportivi importanti li se jkun hemm fil-;ejjieni qrib fil-Bra]il. (Ritratt Reuters)

18 A[barijiet ta’ Barra IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ :unju, 2013

IR-RENJU UNIT

L-iskrivaniji u s-si;;ijietra;uni ta’ [afna sick leave

L-iskrivaniji u s-si;;ijiet fil-post tax-xog[ol, li ma jkunuxtajbin, jiswa lill-kumpaniji fir-Renju Unit seba’ biljun LiraSterlina kull sena f’sick leave.Dan jirri]ulta minn studju lig[adu kemm [are; fir-RenjuUnit minn spe/jalisti Fellowesli jipprodu/u g[amara utag[mir apposta g[all-uffi/ini.

Nofs il-[addiema tal-uffi/iniqalu li l-post tax-xog[oltag[hom marradhom ueffettwalhom il-[ajja privatatag[hom. Kwa]i tliet kwartiqalu li qed ibatu b’sa[[ithommin[abba ri]ultat dirett ta’bank tax-xog[ol mhux tajjeb.Minn dawn, ]ew; terzi humafurzati jie[du kura min[abbaf’hekk.

Madwar seba’ minn kullg[axra qalu li min[abbaf’hekk qed ikollhom u;ig[f’darhom, u;ig[ ta’ ras jewdepression u dan qed iwassalbiex wie[ed minn kull [ames[addiema jie[du kwa]i tliet;img[at sick leave kull sena.

Kien hemm ukoll wie[edminn kull g[axra li qalu litelqu mix-xog[ol min[abba l-g[amara fl-uffi//ju.

L-istudju sab li spiss il-[addiema ta’ l-uffi/ini jridujoqg[odu jirran;aw kif jistg[ul-g[amara biex ja[dmu kifsuppost.

Louise Shipley mill-Fellowes qalet li [afnajqattg[u [in twil quddiem l-iskrivanija u g[alhekk wie[edirid jalloka aktar ]mien ja[sebdwar il-kundizzjoni li wie[edja[dem fihom. Hi qalet lidawk li j[admu g[andhomresponsabbiltà lejn l-impjegatitag[hom li jassigura li jistg[uja[dmu b’mod tajjeb.

L-ISTATI UNITI

Il-polemika tal-ispjuna;; fuq l-InternetFl-Istati Uniti hemm

polemika ta[raq dwar rapportili s-servizzi sigriet Amerikaniqed jispjunaw telefonati kifukoll dak li jintqal u jinkitebfuq l-Internet.

Uffi/jali Amerikani, fos-thom anki l-President BarackObama, fi tmiem il-;img[ainsistew li dan il-programm, lisuppost kien sigriet, hu awtor-izzat mill-Kungress Amerikan,g[andu regoli stretti [afnadwar kif g[andu jsir u /ittadinAmerikan ma jistax ikun f’mi-ra spe/ifika ta’ spjuna;; jekkmhux meta jinkixef xi [a;aqabel.

G[at-tieni darba fi tlettijiem, James Clapper, id-Direttur tan-NationalIntelligence, [a l-pass rari lijikxef xi dettalji dwar dan il-

programm sigriet biex iwie;ebg[ar-rapporti li qed jidhru.

Hu insista li dan qed isirskont kif tippermetti dikmag[rufa b[ala l-ForeignIntelligence Surveillance ActCourt u bl-g[arfien ta’ dawk lijoffru servizz ta’ Internet,dawk mag[rufa b[ala InternetService Providers.

Nhar il-:img[a, Obama qalli l-Amerikani ‘’jridu jag[mluxi g[a]liet’’ rigward il-bilan/bejn il-privatezza u s-sigurta.Imma osservaturi qalu li r-reazzjoni ta’ Obama u ta’Clapper juru kemm dan husu;;ett delikat.

Is-servizzi sigrietiAmerikani kienu wkoll qedjie[du telefonati li qed isiru.Imma aktar milli dak li jintqal,lejn fejn qed isiru ta’ kull jum.

Dan b’rabta mal-[idma kontrat-terrori]mu.

Dan hu differenti mill-[idma ta’ ;bir ta’ informaz-zjoni fuq l-Internet mlaqqamPRISM. Dan jippermetti lilNational Security Agency u l-FBI biex jid[lu direttamentfis-servers tal-kumpanijiAmerikani tal-Internet b[alFacebook, Google, Apple uMicrosoft. Hawn i]da s-servizzi sigrieti Amerikanikienu qed jiksbu emails, videochats, instant messages u aktarbil-barka ta’ mandat minnqorti sigrieta g[al [idma similili trid tin]amm mistura uawtorizzata skont l-USAPatriot Act.

Clapper qal li dan il-pro-gramm ilu jsir mill-2008, l-a[[ar sena ta’ tmexxija tal-

President George W. Bush, ukien kru/jali g[all-protezzjonital-pajji] u tal-pajji]i alleati.Hu qal li l-informazzjoni liting[ata dwar x’ikun sar fuq l-Internet hu dak li l-InternetService Providers li bil-li;ijistg[u jag[mlu dan. Fil-PRISM isir ukoll tiftix lijikkon/erna miri barranin ta’terroristi.

Hu ]ied li bil-programmPRIMS, il-Gvern Amerikanma jistax jispjuna fuq xi [addbarra mill-Istati Uniti jekk majkunx hemm ra;uni bil-miktubu b’sa[[itha g[al dan u danb’rabta ma’ sigurta fosthomterrori]mu u atti ostili minnfuq l-Internet. Fil-programm,[add fl-Istati Uniti ma jista’jkun fil-mira jekk mhux f’ka]ta’ theddida serja.

Fil-Lenti 19IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ :unju, 2013

Isem u kunjomAaron Fenech.

Data tat-twelid30 ta’ Marzu, 1988.

Lokalità fejn toqg[odIl-Marsa.

X’inhi l-konnessjoni tieg[ek mal-media jewmad-dinja tal-arti u l-ispettakluJien attur u b[alissa qed nie[u sehem fid-drama MaTinbidel Qatt fuq NET Television. Ili nirre/ta g[aldawn l-a[[ar g[axar snin, i]da kien propju dawnl-a[[ar ftit snin li beda jkolli aktar opportunitajietregolari f’dan il-qasam. B[ala attur tal-palk [dimtf’[afna produzzjonijiet teatrali f’diversi postijietf’Malta, i]da bla dubju l-isba[ esperjenza kienetfit-Teatru Manoel, li huwa wie[ed mill-isba[, jekkmhux l-isba[ teatru li g[andna f’pajji]na. F’dak lig[andu x’jaqsam serje fuq it-televi]joni, kelli l-ewwel opportunità tieg[i fi rwol sekondarju fis-serjeXablott fuq One Television. Wara dan kelli diversirwoli o[ra sekondarji u aktar opportunitajiet ta’ dinix-xorta. Is-serje Ma Tinbidel Qatt' qanqlet interessqawwi mit-telespettaturi u g[alkemm se tieqaffl-a[[ar ta’ :unju, din se tkompli f’Ottubru li ;ej.

G[all-futur, g[andi diversi pro;etti o[ra, kemmfuq it-televi]joni, kif ukoll fuq il-palk, fosthommusical li se jsir tul Lulju u Awwissu bl-isem ta’Malet Conquest b’direzzjoni ta’ Noel Zarb li se jkunibba]at fuq l-istorja ta’ Malta bi spettaklu kbir u kastenormi involut, li jinkludi akrobati, ;innasti,mu]i/isti, kantanti u atturi.

X’tag[mel aktar fil-[ajja^G[adni nistudja u qieg[ed fit-tielet sena fil-kors tal-Li;i fl-Università ta’ Malta. I]da, apparti dan, ilina[dem part-time mal-kumpanija Centrecom fl-Ajruport l-Antik g[al dawn l-a[[ar tliet snin.

G[andek xi delizzji^Bla dubju, apparti t-teatru, il-futbol huwa wie[edmill-aktar affarijiet li jaffaxxinawni u jimlewli [ajti.Minn meta kont ]g[ir kont nilg[ab il-futbol sakemmta’ 15-il sena d[alt referee tal-futbol mal-MFA.Wara perjodu ta’ [ames snin, i]da, min[abbainjuries varji u di]gwid intern, kelli nieqaf.Sfortunatament ir-referees qatt ma kienu protetti kifme[tie;, u jekk wie[ed jara l-in/identi li qed ji;ru,jinduna kemm l-affarijiet g[adhom lura f’danil-qasam. Minn dak i]-]mien bdejt niddedika aktar[in g[at-teatru. Ta’ min jg[id ukoll li jien supporterkbir Juventin, u kemm jista’ jkun ma nitlifx log[batag[hom. Però n[obb insegwi il-futbol in;enerali, umeta nkun nista’, g[adni mmur nilg[ab xi log[ba.

Il-poe]ija hi namur ie[or li g[andi u tg[inni

Insiru nafu a˙jar lil...

Sensiela koordinata minn Raymond Miceli li tlaqqag[na ma’ nies li g[andhom konnessjoni mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu. Tixtieq issirtaf a[jar lil xi personalità minn dawn l-oqsma^ Ibg[at is-su;;erimenti tieg[ek fuq raymiceli@gmail.com u nag[mlu mill-a[jar biex nikkuntentawk.

nirrilassa u ninsa dak kollu li nkun g[addejtminnu. Hija l-[abib li mag[ha nifta[ qalbiu ni]voga. Ili nikteb minn meta kont ]g[iru x-xewqa tieg[i hi li xi darba nkun nista’nippublikahom.

L-aktar [a;a li tatek sodisfazzjon f’[ajteksa issa Kien hemm diversi mumenti li nista’ ng[idli kienu sbie[ f’[ajti, g[alkemm jienpessimist [afna min[abba esperjenzi o[ra lig[addejt minnhom f’[ajti. Nemmen liwie[ed g[andu japprezza kull [a;a li ti;if’[ajtu u kemm jista’ jkun jie[u l-po]ittivtag[ha, anki jekk xi kultant hu diffi/li. Jiennipprova napprezza kull mument sabi[ liji;i, l-aktar b’dawk l-affarijiet semplici:b’kumment u tbissima taf tibdel burdata ta’xi [add.

Xi [a;a li ddejqekL-aktar [a;a li ddejjaqni hija l-attitudni ta’nies li juru ]ew;t u/uh. Sfortunatament dinmhix karatteristika rari li ssib, spe/jalment jekktag[milha ma’ nies f’oqsma differenti. Fattur li jista’jqanqal dan hu xi g[ira li /erti nies jista’ jkollhomfil-konfront ta’ xi persuni o[ra. L-isba[ [a;a metawie[ed ikun /ar fir-relazzjoni li jkollu mal-konox-xenzi tieg[u, kemm fil-po]ittiv kif ukoll fin-negattiv.

Esperjenza li g[addejt minnha, po]ittiva jewnegattiva, u li t[oss li minnha tg[allimt [afnaWara li spi//ajt l-istudji post-sekondarji tieg[ifl-MCAST, bdejt na[dem full-time u dort diversixog[lijiet qabel er;ajt d[alt nistudja. Minn din il-[a;a tg[allimt [afna, immaturajt aktar u ltqajt ma’persuni differenti. L-esperjenza tax-xog[ol hijaferm differenti minn dik tal-istudju, u min jo[ro;mid-dinja skolastika g[al dik tax-xog[ol ming[ajrqatt ma [adem qabel, ]gur li j[ossha aktar diffi/li.

Il-fatt li tg[ix fil-g]ejjer Maltin, xi t[oss li humal-vanta;;i u l-i]vanta;;i^ G[andi [ajja attiva u x-schedule tieg[i ta’ kuljum hijamimlija [afna. Il-fatt li d-distanzi huma qosra, tg[in-ni nipprogramma diversi affarijiet matul il-;urnata:mill-Università, g[ax-xog[ol, g[ar-rehearsals ta’ xiplay jew filming, u ;ieli xi log[ba futbol wara.

G[ax il-pajji] ]g[ir u kul[add jaf lil xulxin, huwaftit ta’ ]vanta;; g[ax trid toqg[od aktar attent f’dakli tag[mel, spe/jalment f’postijiet pubbli/i, g[aliexma tafx min ikun jista’ jarak. Apparti minn hekk,peress li f’Malta g[andna fervur politiku, [afna niesikunu jafu l-inklinazzjonijiet politi/i familjari ujasso/jawk ma’ partit jew ie[or. Imma ]gur li diffi/lig[alija li ng[ix barra l-pajji], min[abba l-fa/ilitajietli g[andna u l-kultura tag[na.

Liema hu s-sors favorit tieg[ek li minnu ssir tafl-a[barijiet: il-gazzetta, it-televi]joni, ir-radju,l-internet, u g[aliex^ Bit-teknolo;ija tal-lum, l-internet huwa sors li nu]a[afna biex insir naf x’inhu ji;ri fil-pajji] u fid-dinja.L-aktar li nsegwi huma l-gazzetti online, u xi kultantit-televi]joni jew ir-radju. L-inqas li nara l-gazzetta.

G[alik xi jfissru dawn^:• l-im[abba – Hi importanti [afna fil-[ajja ta’

persuna u tista’ ti;i espressa f’diversi modi skontir-relazzjonijiet mal-persuni l-o[ra. Jien bniedem linsir in[obb malajr. Ovvjament l-im[abbamal-familjari, [bieb u persuni o[ra hija differenti.Imma sa issa dik l-unika im[abba li g[andi g[aliexb[alissa m’iniex qieg[ed f’relazzjonijiet o[ra.

• il-[biberija – G[andi diversi [bieb, kemmtax-xog[ol, fir-re/tar, u anki mill-Università. Nista’ng[id li nqatta’ [afna [in mal-[bieb tieg[i fi [ru; uattivitajiet o[ra. }gur li g[andi [bieb li kapa/ijifhmuni u j;eg[luni n[ossni aktar kunfidenti.Hemm [bieb li taf li jekk iddur lejhom dejjem sessib l-g[ajnuna, u nista’ ng[id li jien iffurtunat liminn dawn g[andi mhux [a]in.

• il-libertà – Tista’ tkun wa[da litterali, so/jali jewpsikolo;ika. Li wie[ed ikun maqful fis-sens litteralital-kelma mhix xi [a;a sabi[a. Ikolli ng[id linaf /erti nies li f’dan is-sens huma maqfulin fir-relazzjoni tag[hom u bil-kemm jistg[u ji//aqalqu.

Hemm ukoll il-libertà so/jali li wie[ed ikun jista’jesprimi lilu nnifsu fis-so/jetà. Illum il-;urnata l-mentalità so/jali qed tinbidel u s-so/jetà qed ta//ettaaktar nies ta’ kulturi, orjentazzjonijiet u opinjonijietdifferenti, g[alkemm ikolli ng[id li g[adna ftit lura[dejn pajji]i o[ra.

Il-libertà psikolo;ika mbag[ad hi kundizzjonipersonali ta’ kull wie[ed u wa[da minnha. Wie[edirid ja//etta lilu nnifsu sabiex ikun jista’ jkun liberumentalment u b’hekk ikun jista’ japprezza aktaril-[ajja u n-nies ta’ madwaru.

• ir-reli;jon – Ir-reli;jon dejjem kienet punt /entralif’[ajti, g[alkemm ma nistax ng[id li jien qaddis,altru minn hekk. M’iniex xi Kattolku ferventi, i]danemmen li hemm qawwa li hi ikbar minna unsej[ulha Alla. Sfortunatament [afna jfitxxuh bissfil-mument tal-b]onn, u jekk ma jaqlg[alniex xigrazzja li nkunu tlabna, inwarrbuh minn [ajjitna.

• is-safar – M’iniex xi wie[ed li nsiefer spiss, i]dasafra mal-[bieb tag[tik nifs ;did u taqtg[ekmir-rutina ta’ kuljum. Illum m’g[adhiex xi [a;akbira li wie[ed isiefer g[aliex sar aktar fa/li liwie[ed jag[mel dan, u l-prezzijiet huma aktara//essibbli. Il-fatt li niltaqa’ ma’ kulturi o[ra,iqanqalni aktar biex insiefer.

• il-mewt – Na[seb kul[add g[andu xi ftit bi]a’ lijmut. Aktar nib]a’ li nara lill-persuni li n[obb f’[ajtijmutu milli fuq il-mewt tieg[i personali. Xi kultant,kif jg[id sie[bi Lenny, jekk immutu nistrie[u... uforsi nserr[u wkoll lil [addie[or!IR-RITRATT FAVORIT TIEG{EK LI FIH TIDHER INT — Reunion ma’ xi ku;ini li kont ili s-snin ma nara li

min[abba xi problemi familjari konna waqqafna kull tip ta’ kuntatt

Aaron Fenech

20 StorjaIN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ :unju, 2013

MONUMENTI FIL-G}EJJER MALTIN (46)

Il-Gran Mastru EmanuelPinto de Fonseca kellul-itwal saltna fi [dan l-Ordnig[al dawk i]-]minijiet –dam 32 sena Gran Mastru.

Il-Gran Mastru Pinto - {al Qormi

servizz ikkoordinat minn Raymond Miceli

minn Michael Galea

Emanuel Pinto de Fonseca, bin MiguelAlvaro Pinto de Fonseca u Anna TeixeiraPinto, wa[da mill-familja l-aktar nobblital-Portugall, twieled f’Lamego fl-24 ta’Mejju 1681. Fl-età ta’ sentejn,bid-dispensa tal-Papa, da[al fl-Ordni ta’San :wann, u ta’ [dax-il sena kien pa;;tal-Gran Mastru. Tne[[i ]jara lil ommu,g[ex dejjem f’Malta.

Fl-1705 ir/ieva formalment l-abitu ta’Kavallier fil-Knisja tal-Madonnatal-Karmnu, il-Belt Valletta. Fit-18 ta’Jannar 1741 ;ie elett Gran Mastrutal-Ordni. Fi ]mien dan il-Gran Mastrunbnew mill-;did il-Kastellanija (il-Qortital-Ordni), u l-Ber;a ta’ Kastilja, bedal-pro;ett tal-bini tat-toroq tal-Belt Vallettabi/-/angaturi tal-lava, bena g[add ta’m[a]en b[ala parti mill-i]vilupp tal-Portil-Kbir, u kabbar il-bini tal-PalazzMa;isterjali. Ming[ajr ebda ra;unipartikulari, Pinto g[amel b[all-Portugall,Spanja, Franza u r-Renju tad-Due Siciliebilli ke//a lill-:i]witi minn Malta ukkonfiska ;idhom kollu biex flokil-Kulle;; Studium Generale waqqafl-Università tal-Istudji, li kienetinawgurata fit-22 ta’ Novembru 1769.

Min[abba l-karattru mqit politikutieg[u, amministratur prodi;ju u stil ta’[ajja, Pinto jitqies b[ala awtokratatal-a[[ar snin tal-Barokk, u kien promoturtal-kultura u x-xjenza. Il-Gran MastruEmanuel Pinto de Fonseca miet fl-24 ta’Jannar 1773 fl-età venerabbli ta’ 92 sena.Jinsab midfun fil-Kappella ta’ San :akbutal-Lingwa ta’ Kastilja, Leon u Portugallfil-knisja ta’ San :wann, il-Belt Valletta.

Fuq petizzjoni li kienet saritlumill-Kappillan Dun Giuseppe Vellaf’isem l-abitanti ta’ {al Qormi f’Mejju1743, il-Gran Mastru Pinto g[olla lil danir-ra[al g[all-grad u titlu ta’ belt usemmieh g[alih, Città Pinto - Belt Pinto.

Hu prin/ipalment dan il-[sieb lil-monument tal-bron] tal-Gran MastruEmanuel Pinto de Fonseca li hemmfir-roundabout ta’ {al Qormi jrid iwassal.Kienet inizjattiva tas-Sindku tal-KunsillLokali ta’ {al Qormi, Clyde Puli.

L-inawgurazzjoni ta’ dan il-monumentsaret fis-26 ta’ Mejju 2001. B[ala bidutal-ftu[ uffi/jali ta/-/erimonja kien hemmmar/ mill-Qormi Boys Scouts. Saruindirizzi qosra u qari ta’ poe]ija.Is-Sindku ta’ {al Qormi, li sadattant kienla[aq sar Roderick Galdes, kixefil-monument, li tbierek mill-KappillanDun Walter Cauchi.

Il-monument, li n[adem f’funderijafl-Italja, hu xog[ol artistiku tal-iskultur:anni Bonnici, u jirrappre]enta lill-GranMastru Pinto wieqaf liebes regalimaestu]a u [wejje; /erimonjali, f’idul-leminija l-Gran Mastru qed i]ommpar/mina li tfakkar meta {al Qormitwaqqaf b[ala belt u beda jissejja[ BeltPinto.

TV#Radju 21IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ :unju, 2013

minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Malta LlejlaNET Television17>00

Alan Darmaninu Jeff Francalanzase jkunu fostil-mistednin ta’Stephanie Spiteribiex jitkellmudwar l-edizzjonita’ din is-senatal-konkorstas-sbu[ija Faceof Malta li se ssirfil-LukandaHilton fl-14 ta’dan ix-xahar u lise tixxandar fuqNET Television.Mag[hom se jkunhemm ukoll

Martine Vella (fir-ritratt hawn fuq) li reb[et l-edizzjonitas-sena li g[addiet. Naraw ukoll servizz ie[or dwarb v bil-Bibljoteka Nazzjonali u llum Maria Buckle setlaqqag[na ma’ Maroma Camilleri, Harold Psaila uOliver Mamo li se jagt[u tag[rif dwar id-Digitization ud-Digivault. Ikun hemm ukoll il-kontribut ta’ NoelFarrugia, Stephanie Falzon u Geoffrey Bezzina.

Michael ClaytonIris 23>20

Tilda Swinton (fir-ritratt fuqil-lemin, li g[al din il-partimeritatament reb[et Oscar),George Clooney u TomWilkinson huma fost l-atturiewlenin f’dan il-film dramma-tiku Amerikan li n[adem fl-2007 b’re;ija ta’ Tony Gilroy.Naraw avukat li g[andu tiljadejn f’dilemma jekk jikxif ka]fejn [abib tieg[u spi//a vittma jew inkella jara jiksibxsomma flus biex i]omm fommu mitbuq.

L’ultima legioneRaitre 21>05

Colin Firth u Aishwarya Rai (it-tnejn fir-ritratt hawnta[t) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film tal-2007 lig[andu re;ija ta’ Doug Lefler. Bi storja bba]ata fuq ktiebta’ Massimo Manfredi u ambjentata f’Ruma tal-qedem,il-film fih bosta effetti spe/jali mill-aqwa.

Fil-qosor

Chris i;ib sku]al lil Raisa biex ma jo[or;ux,imma din x’se tag[millu?

Sean (Justin Loffreda) jlaqqa’ lil Amanda(Claudia Agius) ma’ ommu u ma’ missieru. Xitrid tkun taf Annie (Natalie Micallef) dwarha?

X’ji;ri meta Christabelle (Jolene Micallef)tmur g[and Jake (Aaron Fenech)?

Ma’ min se tiltaqa’ Chelsey (ManilaBottone)?

Kitba u produzzjoni ta’ Manila Bottoneb’kollaborazzjoni ma’ NET Television udirezzjoni ta’ Marley Laganà.

Ara wkoll intervista ma’ Aaron Fenechf’pa;na 19 ta’ dan il-;urnal

Ma Tinbidel Qatt - NET Television 20>30

Sean ilaqqa’ lil Amandamal-;enituri tieg[u

A

JekkJog[;obkomNETTelevision15>05

Gloria Mizzi uLiz Said jag[tur-ri/etti tat-tortatal-ispina/i,;obon u patata(fir-ritratt fuqix-xellug) utal-insalatatal-brun;iel ul-in/ova.

NewsroomNET Television 21>35

Ting[ata [arsa lejnil-Kunsill :eneralital-Partit Nazzjonalistabit-tema ’Il Quddiem, limatulu l-Partit ta [arsalejn ir-rakmandazzjonijietli [ar;et bihomil-Kummissjoni lianalizzat ir-ri]ultatelettorali tad-9 ta’ Marzu.Naraw ukoll dwar l-isfidili g[andu quddiemu ChrisSaid, li issa qed jokkupal-kariga ta’ Segretarju:enerali tal-PartitNazzjonalista. Mix-xenainternazzjonali narawdwar x’inhu ji;ri fl-irvellijiet ta’ dawn l-a[[arjiem fit-Turkija.

TVM07:00 - TVAM 09:00 -TVHemm (r) 10:20 - History ofScience 11:25 - Great Romances12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - TVPM 14:00 -A[barijiet 14:05 - (ikompli)TVPM 16:00 - A[barijiet 16:05- (ikompli) TVPM 16:30 - }ona18:00 - A[barijiet 18:10 -Waqtiet 18:15 - Sa[[tek l-ewwel18:25 - Teleshopping 18:40 - TVHemm 20:00 - A[barijiet# sports#rapport tat-temp# rapport finanz-jarju 20:45 - }afira ep. 32 21:45- Malta u lil hinn minnha (r)23:15 - L-A[barijiet 23:30 -Storjografija 24:00 - TVPM. TVM 207:00 - A[barijiet 09:00 -TVAM (r) 11:00 - Starboard11:30 - Lenti 12:15 - .EU 12:45- Great Romances 13:15 -Auschwitz 14:05 - Sa[[tek l-ewwel 14:15 - Lenti 15:00 -Starboard 15:30 - GreatRomances 16:00 - AncientWorld 16:50 - G[awdex Illum17:20 - Waqtiet 17:25 - Dissett18.30 - Madwarna 19:00 -Starboard 19:30 - A[barijiet g[aldawk neqsin mis-smig[ 19:40 -Ancient World 20:30 - A[barijietbl-Ingli] 20:35 - Waqtiet 20:45 -Merlin 21:35 - Gadgets 22:05 -Wirt, Arti u Kultura 22:35 -Starboard 23:05 - Alternativemedicine (r).ONE07:00 - Breakfast News 09:00 -Sieg[a }mien 10:00 -Teleshopping 11:00 - AromaMattina 12:30 - Teleshopping12:45 - Kalamita 13:30 - ONENews 13:35 - Kalamita (ikompli)16:20 - Teleshopping 17:00 -Flimkien ma’ Nancy 17:30 -ONE News 17:35 – Liquorish(daily update) 17:45 -Teleshopping 18:25 - BetterLiving 19:30 - ONE News 20:15- Ir-Rangers 20:30 - Liquorish23:15 - ONE News 23:45 -Kalamita (r).Smash08:00 - Er;a’ Lura 09:00 -

{abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’Farah 10:50 - Teleshopping14:20 - 1046 Music 16:10 - Fil-

K/ina ma’ Farah (r) 17:10 -Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 7518:40 - Teleshopping 19:00 -News 19:30 - {abbejtek 20:30 -Bi Dritt... Tistaqsi u Titwie;eb(live) 22:00 – News. Raiuno06:45 - Unomattina Estate (jin-kludi 07:00, 08:00 u 09:00 - Tg 1)09:15 - Unomattina Talk 09:30 -Tg 1 Flash 10:00 - Tg 1 10:05 -Unomattina ciao come stai?11:15 - Road Italy 11:25 - DonMatteo 6 (fiction) 13:30 - Tg 114:10 - Ho sposato uno sbirro(fiction) 15:50 - Tg 1 Specialeballottaggi 16:30 - La Vita inDiretta 18:00 - Tg 1 Specialeballottaggi 18:50 - Reazione acatena 20:00 - Tg 1 20:30 -Techetechetè, vista la rivista21:20 - Arena di Verona 2013 –Lo spettacolo sta per iniziare23:40 - Porta a porta 01:15 - Tg1 notte 01:50 - Sottovoce 02:20- Terza pagina. Raidue07:00 - Sorgente di vita 07:30 -Cartoons 09:00 - Le sorelleMcleod (TF) 10:25 - Tg 2insieme 11:25 - Il nostro amicoCharly (TF) 12:10 - La nostraamica Robbie (TF) 13:00 - Tg 2giorno 13:30 - Tg 2 costume esocietà 13:50 - Tg 2 medicina 3314:00 - Divieto di sosta l’Italia inmovimento 15:20 - Blue bloods(TF) 16:00 - Tg 2 ElezioniAmministrattive Speciale ballot-taggi 17:50 - Tg 2 Sport 18:15 -Tg 2 Notizie 18:45 - Senza trac-cia (TF) 19:35 - Cold Case –delitti irrisolti (TF) 20:30 - Tg 2notizie 21:05 - LOL 21:10 -Criminal Minds (TF) 23:30 - Tg2 notizie 23:45 - Emozioni MaxPezzali 01:10 - Tg 2 parlamento01:20 - Protestantesimo 01:55 -Il labirinto del fauno. Film 2006.

Raitre 07:00 - TGR Buongiorno Italia07:30 - Buongiorno regione08:00 - Agorà (attwalità) 10:15 -La storia siamo noi 11:10 -Buongiorno Elisir (attwalità)12:00 - Tg 3 12:25 - Tg 3 fuoritg 12:45 - Le storie - Diario ital-iano 13:10 - Lena, amore dellamia vita (soap) 14:00 - TG

regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgrpiazza affari 15:00 - SpecialeTg3: Ballottaggi 18:00 - GeoMagazine 19:00 - Tg 3 19:30 -Tg regione 20:00 - Blob 20:10 -Celi, mio marito! 20:35 - Unposto al sole (soap) 21:05 -L’ultima legione. Film 200722:55 - I dieci comandamenti24:00 - Tg 3 Linea notte 01:05 -Fuori orario.

Canale 508:00 - Tg 5 mattina 08:40 -Situation commedy 09:10 - Alisa– Segui il tuo cuore (soap) 11:00- Forum 13:00 - Tg 5 13:40 -Beautiful (soap) 14:10 -Centovetrine 14:45 - Il segreto(telenovela) 15:50 - Pomeriggiocinque 18:50 - The Money Drop20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia lanotizia 21:10 - Dov’è mia figlia(fiction) 23:10 - Tg5puntonotte00:35 - Tg 5 notte 01:05 - Striciala notizia (r).Rete 406:50 - Chips (TF) 07:45 -Charlie’s Angels (TF) 08:40 -Pacific Blue (TF) 09:50 -Carabinieri 7 10:50 - Ricette difamiglia 11:30 - Tg 4 12:00 -Renegade (TF) 14:00 - Tg 414:45 - Lo sportello di Forum15:30 - Flikken – Coppia in giallo(TF) 16:35 - My Life - Segreti epassioni (soap) 17:00 - SuorTherèse (TF) 18:55 - Tg 4 19:35- Tempesta d’amore (soap) 20:30- Quinta Colonna il quotidiano21:10 - Quinta Colonna 24:00 -Scoop. Film 2006 01:50 - Tg 402:10 - Modamania.

Italia 107:00 - Tutto in famiglia (sitcom)07:50 - I maghi di Waverly (sit-com) 08:40 - Kyle XY (TF)19:35 - Gossip girl (TF) 11:30 -Pretty Little Liars (TF) 12:25 -Studio aperto 13:00 - Sportmediaset 13:40 - Cartoons 16:10- Smallville (TF) 17:45 - TopOne 18:30 - Studio aperto 19:20- CSI NY(TF) 21:10 - CSI:Scena del crimine (TF) 23:00 -Convert Affaris (TF) 00:50 -Knight Rider (TF) 01:40 - SportMediaset 02:05 - RomanzoCriminale (TF).

Radju Malta - 93.7 FM 06:00 – Frank u Indri (jinkludi07:00 A[barijiet, 07:30 Mill-:urnali Lokali, 07:50 Avvi]ita’ Mwiet, 07:58 Angelus,08:00 A[barijiet fil-qosor)08:30 – Familja Wa[da (jinklu-di 09:00 BBC News, 10:00A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBCNews) 11:50 - Avvi]i ta’Mwiet u l-Angelus 11:58 - XiQrajt, Xi Smajt 12:00 - A[ba-rijiet 12:10 - Newsline 12:45 -Qari bil-Malti 14:00 - A[bari-jiet 14:05 – E M Live 16:00 -A[barijiet 16:05 – Drivetime17:00 - Kumpanija 17:50 -Nitfa Kultura 18:00 - Bulettintal-A[barijiet 18:15 -Intermezz Mu]ikali 18:40 -TV Hemm 19:50 – Avvi]i ta’Mwiet 20:00 – A[barijiet20:05 – Qari bil-Malti (r)20:30 - Minn Nashville 22:00 -L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet23:30 - Xi qrajt, xi smajt 23:33– Ru]arju 24:00 - Classic Hits.

ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - Bon;u Bon;u Bon;u(jinkludi 06:45 ONE News,07:00 Radju Sports, 07:30Mill-:urnali, 08:00 Igawdul-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONEClub Xewqat, 08:45 OneNews) 09:00 - Kartolina10:00 - The Morning Show11:00 - Flimkien (jinkludi11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONENews, 12:00 Angelus, 12:05Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem)12:30 - Qrib Xulxin 13:15 -Rumanz 13:45 - ONE News14:00 - Minflok Siesta 15:25 -Djarju Kulturali 15:30 - DriveTime 15:45 - ONE News17:00 - Rush Hour (jinkludu17:45 ONE News, 18:00Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem,18:05 Bieb Bieb) 18:15 -Dirett Ewropa 18:45 - Djarjutal-Partit Laburista 19:00 - Inthe Zone 19:45 - ONE News20:00 - L-Argument Ikompli20:30 - Music Time 22:05 -Bla Kantunieri 23:00 - Woo-denman Jukebox 24:00 - MusicFM 02:00 - Serali.RTK - 103 FM06:30 - Pierre & Co on RTK(jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:57Angelus, 08:00 BBC News)09:00 - RTK qosor 09:05 -Paperscan 09:15 - G[alinaLkoll (jinkludi 10:00 BBCNews) 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin12:15 - Profili 13:00 - RTKQosor 13:05 - Su//essi uAktar! 14:00 - BBC News15:00 - RTK Qosor 15:30 -

Rapport Finanzjarju 15:40 -Fil-:nien (jinkludi 16:00 BBCNews) 17:00 - RTK Bulettin17:15 - Jaqblu, Ma Jaqblux(jinkludi 18:00 RTK Qosor)19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05- Ru]arju 19:25 - {sibijietmal-Melodija 21:00 - Kelmata’ Wens 23:00 -Ripetizzjonijiet.Campus FM - 103.7 FM09:00 - Anali]i tal-;urnali09:20 - Foreign News # CultureNews 09:30 - Meta l-Mo[[ isirPalk 10:00 - BBC News Up-date 10:06 - Testment 11:00 -Classic FM 13:00 - Anali]i tal-;urnali 13:30 - UniversityMatters 14:00 - BBC NewsHour 15:00 - ClassicFM 19.30 - Cinescena 20:00 -Verdi - g[ejun ta’ mu]ika21:00 - BBC WorldService.

Radju Marija - 102.3 FM07:00 - Ru]arju 07:30 -Quddiesa 08:00 - Angelus uKuntatt 09:00 - {ajjitna 11:00- Il-Verità Te[liskom 12:00 -Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru-]arju l- Erwie[ 13:00 - Qarita’ Rumanz 13:30 - Shalom15:00 - Kurunella {niena Di-vina 15:30 - Lourdes 16:00 -Fl-Iskola ta’ San Piju ta’ Piet-ralcina 17:00 - Bulettin ta’ A[-barijiet Reli;ju]i 17:15 - Vja;;Mu]ikali 18:15 - G[asar18:30 - Quddiesa 19:00 - Ru-]arju 19:30 - A[barijiet minnRadju Vatikan 20:00 - ItaliaLeggendaria 20:30 - Qari ta’Rumanz (r) 21:00 - Irridinwassallek Messa;; 22:00 -Qum u Imxi 23:00 - {ajjitna(r) 23:30 - A[barijiet Reli;ju]i23:50 - Kompjeta.

Bay Radio - 89.7 FM06:30 - Bay Breakfast (jinkludi07:30 - A[barijiet, 08:30 u09:30 - A[barijiet fil-qosor)10:30 - Simon Pisani (jinkludi11:30 u 13:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30- Nathan & Talitha 18:30 -A[barijiet 18:40 - Bay Beats20:00 - Ben Glover 22:00 -Nocturnal 24:00 - JohnDigweed.

Calypso Radio - 101.8 FM07:00 - A[barijiet 07:15 - Caly-pso Breakfast 08:30 - Bejn il-{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 -101.8 Favourites 12:00 - A[-barijiet 14:30 - After Break17:00 - Calypso Drive 19:00 -Let’s Go 22:00 - Golden Mix01:00 - L-g[a]la tieg[inaqsamha mag[kom.

22 TV#Radju

06>00 101 Breakfast Clubb’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 07>30 Anali]i tal-:urnali)

07>55 Avvi]i tal-Mejtin u Angelus08>00 A[barijiet fil-Qosor08>05 (ikompli) 101 Breakfast Club09>00 A[barijiet fil-Qosor09>05 Magazine 101

(b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)11>00 Wavelength11>55 Avvi]i tal-Mejtin12>00 A[barijiet12>30 Qari bil-Malti13>00 The Big Show15>00 A[barijiet fil-Qosor15>05 Hitsteria

(b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)17>00 Newsdesk17>55 Avvi]i tal-Mejtin18>00 A[barijiet18>30 Replay ikompli20>00 80s Corner21>00 Fuzzbox - Michael Bugeja23>00 Newsdesk (r)24>00 Night Style - Joe Vella

IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ :unju, 2013

Scoop - Rete 4, 24>00Scarlett Johansson (fir-ritratt) hi fost l-atturi ewlenin f’dan il-film tal-2006 b’re;ija ta’ Woody

Allen. Atturi o[ra jinkludu lill-istess Woody Allen u lil Hugh Jackman.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ :unju, 2013

TV#Radju 23

Jim Jam08:00 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:30 - Gazoon08:40 - Wobblyland 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 -Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventuresof Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45- My Animal Friends 10:00 - See The Sea 10:05 -Lots & Lots 10:20 - Bob the Builder 10:30 -Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:55 -Nouky and Friends 11:00 - Rubbadubbers 11:10 -Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 -Tiny Planets 11:30 - Monkey See Monkey Do11:40 - Barney and Friends 12:10 - Fluffy Gardens12:25 - The Mighty Jungle 12:40 - Mio Mao12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: TheAdventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper13:50 - Gazoon 14:00 - Wobblyland 14:05 -Igloo-Gloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 - MyAnimal Friends 14:40 - See The Sea 14:45 - Lots& Lots 15:00 - Fluffy Gardens 15:15 - TheMighty Jungle 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 -Monkey See Monkey Do 15:55 - Barney andFriends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35- Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Igloo-Gloo17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam17:20 - Thomas and Friends 17:35 - Tork 17:45 -Dougie in Disguise 17:55 - Slim Pig 18:05 -Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventuresof Piggley Winks 18:45 - Benjamin’s Farm 18:50- Nouky and Friends 18:55 - My Animal Friends19:10 - See The Sea 19:15 - Lots & Lots 19:30 -

Monkey See Monkey Do 19:40 - Barney andFriends 20:10 - Wobblyland 20:15 - Dougie inDisguise 20:25 - Slim Pig 20:35 - Connie theCow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers:The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroesof the City 21:40 - Pingu 21:45 - Tiny Planets21:50 - Pingu 21:55 - Tiny Planets 22:00 - Bobthe Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomasand Friends.

Disney Channel08:00 - Winnie the Pooh: Tales of Friendship08:05 - Mickey Mouse Club House Road Rally08:30 - A.N.T. Farm 09:15 - Jessie 10:05 - GoodLuck Charlie 11:15 - Shake It Up 12:00 - Austinand Ally 12:25 - A.N.T. Farm 12:45 - Jessie13:10 - Shake It Up 13:35 - The Suite Life onDeck 14:00 - Gravity Falls 14:25 - Good LuckCharlie 14:45 - Minnie and You 14:50 - Jessie15:10 - Shake It Up 15:30 - Minnie and You15:35 - A.N.T. Farm 16:00 - Austin and Ally16:15 - Have a Laugh 16:20 - Gravity Falls 16:45- The Suite Life on Deck 17:10 - Good LuckCharlie 18:20 - A.N.T. Farm 19:00 - Have aLaugh 19:05 - A.N.T. Farm 19:30 - Good LuckCharlie 19:50 - The Suite Life on Deck 20:15 -Austin and Ally 20:40 - That’s So Raven 21:00 -Shake It Up 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 - Austinand Ally 22:10 - Wizards of Waverly Place.

Eurosport 08:30 - Motorsports Weekend08:45 - FIA World TouringChampionships 09:45 -Eurosport Best Pairs Speedway11:00 - WATTS 11:15 - TheFrench Open Tennis 13:15 -Game, Set and Mats 13:30 -Queens Tennis: Day 1 (live)21:30 - This Week on WorldWrestling Entertainment 22:00- Pro Wrestling 23:00 -European Tour Snooker.

Eurosport 207:00 - World Superbike SeriesMotorcycle Racing 07:45 -World SupersportChampionship 08:15 - WorldSuperbike Series MotorcycleRacing 09:00 - The FrenchOpen Tennis 11:45 - Game, Setand Mats 12:00 - EurosportBest Pairs Speedway 13:00 -World Superbike SeriesMotorcycle Racing 14:00 -European Tour Snooker 16:00- UCI World Tour Cycling17:00 - World Superbike SeriesMotorcycle Racing 17:45 -World SupersportChampionship 18:15 - WorldSuperbike Series MotorcycleRacing 19:00 - The FrenchOpen Tennis 21:00 - EuropeanTour Snooker 23:00 - TotalKO.

GO Sports 1 07:00 - Trans World Sport08:00 - Best of Football 2012-13 14:00 - FIFA FutbolMundial 14:30 - Best of Rugby2012-13 16:30 - Best ofFootball 2012-13 18:30 - Bestof Rugby 2012-13 20:30 - Bestof Football 2012-13 22:30 -The Championships:Wimbledon: Billie Jean King23:30 - PGA European Tour:Lyoness Open by Greenfinity:Day 1.

GO Sports 707:00 - Vincennes Racetrack09:00 - PGA European Tour:Lyoness Open by Greenfinity:Day 1 13:00 - Best of Rugby

2012-13 15:00 - Best ofFootball 2012-13 19:00 - TheChampionships: Wimbledon2012: Men's Doubles Final23:00 - Best of Football 2012-13 01:00 - Best of Rugby2012-13.

GO Sports 809:00 - Vincennes Racetrack11:00 - PGA European Tour:Lyoness Open by Greenfinity:Day 1 15:00 - Best of Rugby2012-13 17:00 - Best ofFootball 2012-13 21:00 - TheChampionships: Wimbledon2012: Men's Doubles Final01:00 - Best of Football 2012-13.

Melita Sports 108:00 - Bundesliga (r) 09:55 -2012 Alpari World Match Tour(r) 12:00 - FA Cup (r) 13:55 -Bundesliga (r) 15:50 - FA Cup(r) 17:50 - UIPM (r) 19:00 -Bundesliga: Highlights 20:05 -Bundesliga (r) 22:00 - FA Cup(r) 00:05 - Bundesliga (r).

Melita Sports 212:00 - Bundesliga (r) 14:00 -Swedish ATG Horse Racing V4Race Meetings 15:05 -Bundesliga (r) 17:00 -Bundesliga (r) 18:55 -America's Cup: World Series (r)21:00 - Bundesliga: Highlights(r) 22:05 - Swedish ATGHorse Racing V65 RaceMeetings 00:40 - 2012 AlpariWorld Match Tour (r).

Malta Stars08:00 - BOV PL (r) 10:15 -Melita GFA 1st Div. (r) 12:00 -Malta Handball Association (r)13:25 - Malta BasketballAssociation (r) 14:50 - MaltaRugby Football Union (r)16:25 - MFA Futsal League (r)17:45 - Melita GFA 1st Div. (r)19:35 - Malta HandballAssociation (r) 21:00 - BOVPL 23:15 - Malta BasketballAssociation (r) 00:40 - MaltaRugby Football Union (r).

Favourite Channel 07.15 - F. News 07:30 - Dawltal-:urnata 08:00 - Madagascar(r) 10:00 - Sfera 12:00 - News12:125 - Today News 12:30 - Il-Madonna ta/-?oqqa 13:00 -Niskata 15:00 - Teleshopping17:30 - Niltaqg[u 18:15 - News18:30 - (ikompli) Niltaqg[u19:45 - F. News 20:15 - Duggan21:00 - Bejnietna 23:00 -News.

Calypso Music TV07:00 - Total Request Show (r)09:00 – Love and Romance10:00 - Teleshopping 12:00 –60 min. of Classical Music (r)13:00 - The 60s & 70s 13:30 –The 80s 14:00 - The 90s 14:30 -The 00s 15:00 - Love andRomance 16:00 – The 80s16:30 - I Grandi Successi 17:30– The Local Angle 18:00 – TotalRequest Show 20:00 - The 60s& 70s 20:30 - Rock Aroundthe Click 21:30 - The LocalAngle (r) 22:30 - MusicVideos.

La 5 14:05 - Vite in Apnea 14:35 -Gossip Girl (TF) 15:30 - TheOC (TF) 16:20 - Rachel ZoeProject 17:15 - Vite in Apnea17:50 - Che trucco! 18:20 - LoveBugs (sitcom) 18:55 - Samanthachi? (TF) 19:30 - Gossip Girl(TF) 20:25 - Dr House (TF)21:10 – Bye Bye Cinderella (sit-com) 21:40 - Suburgatory (sit-com) 22:05 - Cougar Town (TF)22:35 - Happy Endings (TF)23:10 - Shamelss (TF) 24:00 -Rachel Zoe Project.BBC Entertainment07:05 - Little Prairie Dogs 07:15- Bobinogs 07:25 - Me Too!07:45 - Nina and the Neurons08:00 - The Large Family 08:10- 3rd & Bird 08:20 - LittlePrairie Dogs 08:30 - My Family09:00 - 2point4 Children 09:30 -The Weakest Link 10:15 - Walkon the Wild Side 10:45 -Doctors 11:15 - Casualty 12:05- The Man Who Crossed Hitler12:55 - My Family 13:25 - TheWeakest Link 14:10 - 2point4Children 14:40 - Walk on theWild Side 15:10 - Doctors15:40 - Casualty 16:30 - TribalWives 17:20 - The Man WhoCrossed Hitler 18:10 - EastEnders 18:40 - Doctors 19:15 -The Weakest Link 20:00 - MyFamily 20:30 - The Green GreenGrass 21:00 - Spooks 21:50 -Twenty Twelve 22:20 - SilentWitness 23:10 - God on Trial.TCM08:00 - Roberta. Film ’35 (U)09:45 - Jeremiah Johnson. Film

’72 (PG) 11:35 - TheAdventures of Huckleberry Finn.Film ’39 (U) 13:20 - April inParis. Film ’52 (U) 15:00 -Easter Parade. Film ’48 (U)16:40 - Cimarron. Film ’60 (U)19:05 - The Asphalt Jungle. Film’50 (A) 21:00 - PrivateBenjamin. Film ’80 (15) 22:55 -The Angry Hills. Film ’59 (A). MGM Movies06:40 - Kuffs. Film ’92 (15)08:19 - The Way West. Film ’67(A) 10:20 - Stagecoach. Film’86 (U) 11:55 - Solomon andSheba. Film ’59 (A) 14:15 -Support Your Local Sheriff! Film’69 (U) 15:50 - Alice. Film ’90(12) 17:35 - Love and Death.Film ’75 (A) 19:00 - The BigMan. Film ’90 (18) 21:00 - TheVisitors. Film ’72 (X) 22:25 -MGM’s Big Screen 22:40 - TheMighty Quinn. Film ’89 (15). GO Stars07:25 - Fastest 09:15 - HalfLight 11:00 - The Big BangTheory 11:25 - Goldeneye13:35 - Incredible Hulk 15:25 -Minority Report 17:50 - TheLongest Yard 19:45 -Warehouse 13 20:30 - TheOffice 21:00 - Mrs Brown’sBoys 21:30 - Unbreakable23:15 - Die Another Day 01:30 -Fastest. Iris13:00 - Ritratto di signora. Film’96 15:35 - Ti racconto un libro16:05 - Ischia, operazione amore.Film ’66 17:50 - Al momentogiusto. Film 2000 19:45 - A 1-Team (TF) 20:30 - Hazzard (TF)21:05 - Syriana. Film 2300523:20 - Michale Clayton. Film2007 012:30 - PasqualinoSettebellezze. Film ’75.

Diva Universal07:00 - Wolff’s Turf 07:55 -Great Women 08:10 - Jane Doe:Til Death Do Us Part 09:40 -Great Women 09:55 - Kojak10:55 - Quincy, M.E. 11:55 -JAG 12:55 - ER 13:55 -Mystery Woman: Redemption15:34 - Fede Cieca 15:50 -Kojak 16:50 - Jane Doe: TheHarder They Fall 18:31 -Kilokalorie 18:50 - JAG 19:50 -ER 20:50 - Great Women 21:00- Agatha Christie’s Poirot 22:58- La Prova 23:05 - ER.

Discovery Channel 07:15 - American Chopper:Stewart-Haas Racing Bike 08:10- Extreme Fishing with RobsonGreen: Alaska 09:05 - AuctionHunters: Weapons of PastDestruction 09:30 - BaggageBattles 09:55 - Ultimate

Survival: Alaskan MountainRange 10:50 - How Do They DoIt? 11:15 - How It’s Made11:40 - Extreme Engineering:Tunneling Under the Alps 12:35- Street Customs: GTO 13:30 -Texas Car Wars: Flip or Flop14:25 - Wheeler Dealers: LotusElan 15:20 - Mythbusters 16:15- Auction Kings: Ruby Necklace16:45 - Baggage Battles 17:10 -Extreme Fishing with RobsonGreen: New Zealand 18:05 -Ultimate Survival: MountKilauea 19:00 - How It’s Made20:00 - Baggage Battles 20:30 -Baggage Battles: Grand TheftAuto 21:00 - Alaska: Survivingthe Last Frontier: Stranded inAlaska 22:00 - Yukon Men: LastChance 23:00 - Moonshiners:Moonshine Treasure Hunt.Melita More08:00 - Hollywood Buzz 08:30 -Grey's Anatomy 09:20 - PrivatePractice 10:10 - Criminal Minds11:00 - How I Met Your Mother11:30 - Alcatraz 12:15 - Chuck13:00 - Days of Our Lives 13:45- Enlightened 14:15 -Hollywood Buzz 14:30 -Supernatural 15:15 - Grey'sAnatomy 16:00 - PrivatePractice 16:45 - Amazing Race17:30 - How I Met Your Mother17:52 - Suburgatory 18:15 -Days of Our Lives 19:00 -Criminal Minds 19:45 - TopGear 20:45 - Person of Interest21:30 - The Mentalist 22:15 -Boardwalk Empire 23:20 -Game of Thrones 00:25 - VEEP00:50 - 30 Rock 01:15 - Dallas.

Biography Channel Hardcore Pawn: 10:00 - CrazyCash 10:30 - The Big Bet. Mon-ster In Laws: 11:00 - DebbieDoes Damage 11:30 - The Doo-med Groom. 12:00 - Hoarders:Norman # Linda 13:00 - StorageWars: There’s Something AboutBarry 13:30 - Parking Wars14:00 - A Gypsy Life for Me15:00 - Dance Moms: MostOutrageous Moments. HardcorePawn: 16:00 - Crazy Cash 16:30- The Big Bet. 17:00 - Hoarders:Norman # Linda. Monster InLaws: 18:00 - Debbie Does Da-mage 18:30 - The DoomedGroom. 19:00 - Storage Wars:There’s Something About Barry19:30 - Parking Wars. MonsterIn Laws: 20:00 - Monster of theBride 20:30 - The Last ItalianSupper. 21:00 - Hardcore Pawn:Crazy Cash 21:30 - HardcorePawn: The Big Bet 22:00 - TheReal Housewives of Miami: TheReunion 23:00 - The RealHousewives of New Jersey: Getto the Punta.

07>00 NET News09>00 Telebejg[10>00 Strada Rjali12>00 .NET14>00 NET News14>05 Jekk Jog[;obkom

(b’waqfa g[al NET News fit-15>00)15>20 Telebejg[15>50 NEToons16>40 Telebejg[17>00 Malta Llejla

(b’waqfa g[al NET News fis-18>00)19>00 Bozza tal-Mija19>45 NET News20>30 Ma Tinbidel Qatt21>30 NET News21>35 Newsroom22>30 Flusek (r)23>00 NET News

G˙at-tfal fuq il-Cable

Sport fuq il-Cable

24 Passatemp IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ :unju, 2013

Mimdudin>5. }ejjen bit-tag[lim tal-

mo[[ u tal-qalb (5)6. Ma jer[ix minn idejh (5)7. Ta’ Indri kienet iddoqq

mat-toroq (5)10. G[al daqsxejn (5)11. Tal-g[aqal, l-a[[ar wa[da

li titla’ fil-[alq (5)12. Id-dawra /atta ma[ru;a ’l

barra f’kappell (5)14. {akk u qala’ [wejje;

minn wi// mieles (5)16. Aktar minn qorti wa[da (5)17. u 18. Ftehim bejn ]ew;

na[at fi gwerra biexjitwaqqaf il-;lied g[al xi]mien (10)

18. Ara 17.

Weqfin>1. Ma mexiex dritt, qadef

[a]in (6)2. Nies li jaduraw allat foloz

(6)3. Mhux wieqaf (6)4. Tiswija, bidla ta’ xi [a;a

f’li;i (6)8. Dak ta’ San Vitu, marda

kronika tan-nervi (5)9. {e;;a (5)

12. {are; mudell g[al-libsa(6)

13. }amma ta[t il-kustodjatal-pulizija (6)

14. Mag[kusin wa[da sew (6)15. In-na[a l-o[ra tal-lemin

(6)

Soluzzjoni tal-:img[aMimdudin> 5. u 6. Ar;entiera; 7. Dieta; 10. Leali; 11. Ta;en;

12. Eqreb; 14. ?atta; 16. Dlonk; 17. Dannu; 18. Rigal.Weqfin> 1. Dawwal; 2. Intimi; 3. Statut; 4. Barbun; 8. {ajra;

9. A;ita; 12. Emenda; 13. Ballun; 14. ?entru; 15. Annali.

Tisliba1 2 3 4

5 6

7

8 9

10 11

12 13 14 15

16

17 18

Inbidel id-denb ta’ kull kelbG[andek quddiemek sitt iklieb tar-razza, imma d-dnieb tag[hominbidlu ma’ ta’ xulxin. Il-klieb huma: 1. English SpringerSpaniel; 2. Collie; 3. Chowchow; 4. English Setter; 5. Pointer;6. Fox Terrier. Issa pprova ag[ti d-denb li jixraq lil kull kelb.

Soluzzjonijiet

Sudoku

Tnejn bl-istess simboliL-istess erba’ simboli, g[alkemm possibilment f’ordni differenti, jidhru biss f’]ew; kwadri ]g[ar.Liema huma? Indikahom billi tu]a n-numri u l-ittri li hawn fil-;nub.

Sewwi l-buqarLiema bi//a, A, B, ?, D jew E hi dik li toqg[od e]att u ssewwil-buqar t’hawn fuq?

Sudoku

G[at-tfal

Diffi/li: qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linjaorizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andujidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxibi tlieta.

Tnejn bl-istess simboliIl-kwadri 2B u 4BSewwi l-buqarIl-bi//a bl-ittra ‘B’

Inbidel id-denbta’ kull kelb

1 – id-denb tan-numru 32 – id-denb tan-numru 53 – id-denb tan-numru 14 – id-denb tan-numru 65 – id-denb tan-numru 46 – id-denb tan-numru 2

— Kont mija fil-mija /erta lise jirnexxilek issib il-bar likellna fuq il-cruise liner…

PROPRJETÀG{ALL-BEJG{

MarsaxlokkL-A{{AR appartament fl-ewwel sular bi tliet kmamartas-sodda, wa[da bl-ensuite uterrazzin kbir, e//. Highlyfinished inklu] il-kmamar tal-banju. Garaxx ta’ karozzawa[da jew tnejn optional.Prezz €112,000 (Lm48,000),?emplu 79441869 jew99466988.

MarsaxlokkPENTHOUSE kbira bil-veduti tal-ba[ar u tal-kampanja, ]ew; kmamar tas-sodda, wa[da bl-ensuite,highly finished inklu] il-kmamar tal-banju, [;ie; kolludouble glazed. Garaxx ta’karozza wa[da jew tnejnoptional. Prezz €116,500(Lm50,000). ?emplu77777521.

G{ALL-BEJG{JEW KIRI

Il-{amrunGARAXX jew store, 115-ilpied tul u 24 pied wisa’, bil-bit[a, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. ?emplu77200983.

AVVI}I

G[al kull tip ta’ xog[olTA’ madum tal-art u tal-[ajt,qlug[ ta’ kmamar tal-banju,plumbing, kisi bil-;ibs u]ebg[a, gypsum boards e//.Prezzijiet tajbin [afna.?emplu 79091057.

G[al kull xog[olTA’ bini ;did, alterazzjonijietfuq l-antik, ftu[ ta’ arkati ubibien, bdil ta’ soqfa, xog[olta’ membrane, kisi u tibjid,kontrabjut u tqeg[id ta’ katusi.Offerta spe/jali fuq il-liquidmembrane. ?emplu 79407292.

G[al kull xog[olTA’ kostruzzjoni ta’ bini,alterazzjonijiet ta’ bini ta’ frontgardens, ftu[ ta’ [itan bi travital-[adid, ftu[ ta’ bibien utwieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfatal-konkos u xorok, u nikkavrawtravi tal-[adid bl-injam, qlug[ta’ madum tal-art u tal-[ajt.Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra,fuq il-fil, bis-sejjie[, bil-qoxra,xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid urran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma.Xog[ol b’esperjenza kbira uattenzjoni ta’ xog[ol.B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront.?emplu 99602436.

Tiswijiet fil-pront u fil-postTA’ fridges, freezers, washingmachines, tumble dryers udehumidifiers, e//. B’sitt xhurgaranzija fuq il-parts u labour.Bl-ir[as prezzijiet. Stimab’xejn minn qabel. Spare partsg[al kull tip ta’ appliances.?emplu 21371559, 27371559,21493285, 79884497 jew99472570. Servizz fil-pront.

TiswijietMAGNI tal-[jata. G[alservice u tiswijiet fil-pront ta’magni tal-[jata. ?emplu99422268 jew 21416705.

Water proofing membraneIL-BEJT tieg[ek jag[mel l-ilma? G[andek problema ta’moffa? Kenda Ltd issolvilekil-problema. Nispe/jalizzjawfuq xog[ol ta’ water proofingu membrane, b’10 sningaranzija, xog[olprofessjonali bl-aqwa materjalI S0 9001. G[al stima blaobbligu /emplu 7972 9967jew ]uru

www.kendawaterproofing.com

G{ALL-BEJG{

G[amara antikaTINKLUDI twaletta bil-mera,lavaman, komodina, gradenzabil-mera u wi// tal-ir[am ugwardarobba kbira. Jistg[ujinbieg[u separati. ?emplu99800607.

Klassifikati 25IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ :unju, 2013

Jekk se ssuq... Tixrobx

Nadal jirba[ l-Open ta’ FranzaAra pa;na 31

26It-Tnejn, 10 ta’ :unju, 2013

Il-playmaker ta’ Fiorentina Stevan Joveticstqarr li jixtieq jing[aqad ma/-champions TaljaniJuventus. Matul dawn l-a[[ar ;img[at id-diri;enti tal-Viola dejjem sostnew li ma kinux sejbieg[u lil Jovetic, u jekk ji;u f’sitwazzjoni lijkollohm ibig[uh, iridu s-somma ta’ €30 miljun.

“Ma rridx insellem lil Fiorentina g[ax din hibelt li se tibqa’ f’qalbi g[al dejjem. Ilni [amessnin ma’ Fiorentina u nemmen li tajt il-massimutieg[i. Issa wasal i]-]mien fejn irrid nag[melpass ‘il quddiem. Minn dejjem kont bniedemonest u mhux se niddejaq ng[id li rrid esperjenzama’ tim ie[or,” qal Jovetic f’intervista fuq staz-zjon televi]iv Taljan.

Jovetic qal li jemmen li jekk jilg[ab ma’Juventus, il-kow/ tag[hom Antonio Conte sejg[inu jkompli ji]viluppa b[ala player. MinbarraJuventus diversi klabbs fosthom Man City,Arsenal u PSG.

Jekk Fiorentina jbig[u lil Jovetic lil Juventuswie[ed ma jistax jiftakar f’meta fil-passat il-Viola kienu bieg[u lil Roberto Baggio lill-Bianconeri u kien fil-fatt minn dak i]-]mien fejnir-rivalità bejn dawn i]-]ew; klabbs kibret daqs-tant.

Blanc ji/[ad l-ispekulazzjonijietL-eks kow/ nazzjonali ta’ Franza Laurent

Blanc qal li sta;un ie[or dan mhux se jkun qedimexxi lil Roma. Ftit tal-;img[at ilu kien hemmspekulazzjonijiet li Blanc kien se jiffirma kun-tratt ta’ sentejn mal-klabb tal-belt kapitaliTaljana imma jidher li kien hemm xi disgiwdfuq il-bonuses.

“Hu veru li tkellimt mad-diri;enti ta’ Romaimma li hu ]gur hu li jien mhux se nkun qedimexxi lil Roma matul l-ista;un li ;ej. Barraminn hekk m’huwiex veru li kelli kuntatt ma’ xidiri;enti ta’ Real Sociedad,” qal Blanc.

Newcastle jistg[u jbig[u lil CisseSkont rapporti fil-;urnali Ingli]i Newcastle

jistg[u jbig[u lill-attakkant Papiss Cissemin[abba li qed jib]g[u li jekk i]ommuh, il-kumpanija Wonga ma tisponsorjahomx. Cisse,ftit tal-;img[at ilu ddikjara li dan mhux lestjilbes il-gear ta’ Newcastle jekk fuqu jkollu l-arma tal-kumpanija Wonga min[abba li j[addamir-reli;jon Musulmana. Il-kumpanija Wonga hikumpanija li tislef il-flus u l-Islam ma jippermet-tix dan.

ATLETIKA

Blake jirritorna b’reb[a

TRASFERIMENTI

Jovetic irid jing[aqad ma’ Juventus

I/-champion renjanti tal-100m, Yohan Blake (ritratt)irritorna minn injury bl-aqwamod hekk kif reba[ il-finalital-200m waqt meeting li sarf’Kingston fil-:amajka.Blake, li waqt l-Olimpjadispi//a reba[ il-fidda, kienwe;;a’ f’April li g[adda.

L-isprinter mill-:amajka libeda fis-sitt lane reba[ it-tel-lieqa tal-200m f’[in ta’20.72’. B’dan il-[in hu spi//aquddiem Delano Williams.Wara li kien we;;a’ Blake,il-kow/ tieg[u Glen Mills,kien qal li kienet se tkun

diffi/li g[al Blake li jirkupra.F’Awwissu li ;ej Blake sejie[u sehem fil-KampjonatiMondjali tal-atletika li sejsiru fir-Russja fejnhemmhekk se jkun qed jip-prova jiddefendi t-titlu lireba[ fl-2011.

Sentejn ilu Blake kienreba[ il-finali tal-100m warali /-champion OlimpikuUsain Bolt kien skwalifikatg[ax telaq qabel l-isparatura.Min- na[a tieg[u Usain Boltpatta g[al dan id-di]appuntsena wara meta reba[ il-100mu l-200m fl-Olimpjadi.

Sport 27IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ :unju, 2013

FUTBOL

Barcelona l-aktar timli jiswa’ flus

Edward Herrera (fin-nofs) reba[ l-unur tal-Aqwa Player tal-MFPA meta g[eleb l-isfida ta’s[abu ta’ B’Kara Paul Fenech (lemin) u Gareth Sciberras (xellug)

MFPA

Edward Herrera l-AqwaPlayer tas-Sena

Id-difensur ta’ B’Kara Edward Herrera ;ieivvutat b[ala l-Aqwa Player tal-Malta FootballPlayers’ Association (MFPA). Din kienet it-tieni sena li l-MFPA kienet qed torganizza ser-ata ta’ din ix-xorti. Il-Kumitat E]ekuttiv tal-MFPA g[amel lista ta’ 21 player li e//ellawmatul dan l-ista;un li g[adu kemm intemm,lista li kienet mag[mula kemm minn playersMaltin kif ukoll barranin.

Il-players tat-tim nazzjonali u l-captains u l-vi/i captains tat-timijiet tal-Premier ivvutawf’din is-serata. Kull player seta’ jivvota darbabiss u ma setax jivvota players li jilag[bu fl-ist-ess tim tieg[u. Ir-rebbie[ ta’ dan l-unur kien

Edward Herrera ta’ B’Kara. Dan tal-a[[arg[eleb l-isfida ta’ s[abu ta’ B’Kara PaulFenech li spi//a t-tieni u tal-captain u midfield-er ta’ B’Kara Gareth Sciberras li spi//a t-tielet.

“Napprezza [afna l-fatt li [afna mill-playersinnutaw l-isforz kbir li g[amilt matul l-ista;un.Nittama li nibqa’ nilg[ab b’dan il-mod u ankenkompli nitjieb kemm biex inkun utli g[all-klabbtieg[u kif ukoll g[al pajji]i. Dan hu unur spe/jalig[alija g[ax ivvutaw l-avversarji tieg[i.” Dawnkienu l-ewwel kummenti ta’ Herrera hekk kifir/ieva dan l-unur. Ta min jinnota li minn sena o[ral-MFPA se tintrodu/i ]ew; unuri ;odda, l-AqwaPlayer }ag[]ug[ u l-Aqwa Team tal-ista;un.

FUTBOL

‘Mourinho irrovina l-futbol Spanjol’

Skond l-G[aqda ‘CIESFootball ObservatoryCentre’, l-aktar klabb lijiswa’ flus fl-Ewropa hudak ta’ Barcelona. It-tim liftit tal-;img[at ilu reba[ il-kampjonat Spanjol jiswa’560 miljun lira sterlina.Interessanti l-fatt hu li sasena ilu, l-istess tim kienjiswa’ 195 miljun lira sterli-na u dan juri kemm il-valurtal-players tal-klabb Katalan]ied f’dan l-ista;un. It-tienil-aktar tim li jiswa’ flus hudak ta’ Real Madrid. Il-klabb tal-belt kapitaliSpanjola, sena ilu sewa lid-diri;enti s-somma ta’ 431miljun lira sterlina immawara d-di]appunt kbir matull-ista;un li g[adda, dan it-tim issa jiswa’ 425 miljunlira sterlina. Real naqqsumilli jiddefendu l-kam-pjonat li reb[u sena ilu fil-waqt li ;ew eliminati fi/-Champions League kontraBorussia Dortmund. Barraminn hekk dawn tilfu ankel-finali tat-tazza domestikakontra r-rivali AtleticoMadrid.

Bayern Munich, it-tim lidan l-ista;un reba[ it-’Treble’ jiswa’ 314 miljunlira sterlina u biex ;ie kom-post id-diri;enti nefqu 194miljun lira sterlina. BorussiaDortmund, finalisti telliefata/-Champions League kon-tra Bayern jiswew 199miljun lira sterlina filwaqt liqabel l-ista;un kienujiswew biss 51 miljun lira

sterlina u dan juri l-progresskbir li g[amlu l-players ta[tit-tmexxija tal-kow/ JurgenKlopp.

L-aktar tim Ingli] li jiswaflus hu dak ta’ Man Utd. I/-champions Ingli]i, litmexxew g[all-a[[ar darbaminn Alex Ferguson, kienujiswew 291 miljun lira ster-lina qabel l-ista;un lig[adda.

L-aktar tim Uingli] li ]iedfil-valur tieg[u hu dak ta’Arsenal. Qabel l-ista;un il-Gunners kellhom valur ta’167 miljun lira sterlinaimma issa jiswew 268miljun lira sterlina u metawie[ed jara dawn i/-/ifrijistaqsi g[alfejn Arsenalilhom tmien snin ma jirb[uunur ma;;uri.

L-aktar player li jiswa’flus hu l-attakkant ta’Barcelona, Lionel Messi. Il-player Ar;entin jiswa’ 185miljun lira sterlina filwaqt lit-tieni l-aktar player lig[andu valur hu CristianoRonaldo ta’ Real Madrid.

Mill-goalkeepers kollha lijilag[bu fl-akbar [ameskampjonati Ewropej, DeGea ta’ Man Utd hu l-aktarli jiswa flus. Il-goalkeeperta/-champions Ingli]i jiswa’22 miljun lira sterlina fil-waqt li l-winger ta’Tottenham, Gareth Balejiswa’ 36 miljun lira sterli-na. L-aqwa skorer tal-kam-pjonat Taljan, EdinsonCavani ta’ Napoli, jiswa’ 49miljun lira sterlina.

Andres Iniesta (xellug) attakka lill-eks kow/ ta’ Real Madrid JosèMourinho

Skond il-midfielder ta’ Barcelona, AndresIniesta, l-eks kow/ ta’ Real Madrid JoseMourinho kien qed jirrovina l-futbol Spanjolmatul it-tliet snin li g[amel imexxi lill-klabbtal-belt kapitali Spanjola. Mourinho u RealMadrid flimkien qablu li mhux se jkompluja[dmlu flimkien wara li matul l-ista;un lig[adu kemm intemm dawn ma reb[u l-ebdaunur. Real ;ew eliminati mis-semi finali ta/-Champions League, naqqsu milli jiddefendul-kampjonat li reb[u f’Mejju tal-2012 u tilefanke l-finali tat-tazza domestika kontraAtletico Madrid.

Fl-a[[ar sena tieg[u ma’ Real Mourinhobeda jeskludi lill-goalkeeper internazzjonaliSpanjol Iker Casillas minn mat-tim u min-floku beda jilg[ab lil Diego Lopez. Barraminn hekk kien hemm spekulazzjonijiet liMourinho kellu wkoll disgwid mad-difensurSpanjol Sergio Ramos.

“Jekk wie[ed i[ares u jara sew x’g[amelMourinho kemm dam fi Spanja g[amel aktar[sara milli ;id lill-futbol ta’ pajji]na. Likieku baqa` hawn kien ikompli jirrovina l-futbol Spanjol li dan l-a[[ar snin kisebsu//ess kbir fuq skala internazzjonali,” qalIniesta. Dan tal-a[[ar kompla billi qal li majafx lil Mourinho personalment u b’hekk maxtaqt jikkritika lill-persuna. “Jien se nikkiri-

tika biss id-de/i]jonijiet li [a rigward futoblu mhux lilu nnifsu. Hawn [afna minm’g[andux grazzja ma’ Mourinho imma jiennitkellem biss fuq affarijiet li g[andhomx’jaqsmu ma’ futbol,” temm jg[id Iniesta,rebbie[ tal-kampjonat 2012-2013 ma’Barcelona. Seedorf jiskorja u Pato jiddi]appunta

L-eks player ta’ Milan Clarence Seedorfskurja l-ewwel gowl tieg[u fil-kampjonatBra]iljan fir-reb[a li kellhom Botafogo fuqPonte Preta. Fuq in-na[a l-o[ra, Pato, li huwkoll eks-player ta’ Milan re;a’ iddi]appun-ta meta naqas milli jiskruja fil-log[ba bejnCorinthians u Portuguesa.

Seedorf, li g[andu 37 sena feta[ l-iskorg[al Botafogo meta fajjar xutt minn tarf il-kaxxa, xutt li ma tax /ans lill-goalkeeperavversarju. It-tieni gowl skurjah AntonioCarlos meta g[eleb lill-goalkeeper b’daqqata’ ras.

G[all-10 log[ba konsekuttiva tieg[u, Patonaqas milli jsib ix-xibka mal-klabb luf’Di/embru li g[adda reba[ it-Tazza tad-Dinja tal-Klabbs kontra Chelsea. G[alCorinthians dan kien it-tielet draw fl-ewwel[ames log[biet u g[alhekk ni]lu fit-12-ilpost fil-klassifika. Flamengo.

28 SportIN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ :unju, 2013

Benitez meta kien ma’ Chelsea

B[ala parti mill-attivitajiet ta’ tmiem l-ista;un il-membri tat-tim tal-basketball tal-Florianamarru jag[tu d-demm fi/-?entru Nazzjonali tal-G[oti tad-Demm fi Gwardaman;a. Ing[aqadma’ din l-inizzjattiva wkoll il-President tal-Malta Basketball Association Pawlu Sultana li ;ie bi[;aru jag[ti id-demm. Sultana fa[[ar lill-klabb ta’ dan il -;est nobbli u qal li jittama li iktarklabbs isegwu din l-inizzjattiva. I/-?entru Nazzjonali tal-G[oti tad-Demm irringrazzja lill-klabbfilwaqt li awguralu tas-su//essi ta’ din is-sena. Din is-sena l-klabb qed ji//elebra 35 sena mill-fondazzjonu kif wkoll ir-reb[ tal-kampjonat nazzjonali. Floriana g[elbu lil Athleta wara li sarutliet play-offs.

G[all-kuntratju ta’ dak li[asbu [afna, Rafa Benitez[alla lil Chelsea b’reputaz-zjoni ta’ rebbie[. Dawk lif’Novembru li g[adda ikkri-tikawh illum-il ;urnata, jekkmhux qed ifa[[ruh, ]gur lima jistg[ux jg[idu xi [a;akontrih. Il-kow/ Spanjol [apost Roberto Di Matteo, per-suna li g[al [afna partitarji ta’Chelsea hu meqjus eroj warali fi ftit xhur imexxi lit-timreba[ i/-Champions League ul-FA Cup. Il-fatt li Benitez [apost persuna li reba[ dawn l-unuri f’qasir ]mien kien di;a’pi] kbir g[alih. Barra minnhekk, fil-passat Benitezmexxa lil Liverpool, tim rivalita’ Chelsea. Fis-snin li hukien imexxi lir-Reds, dawneliminaw lil Chelsea darbtejnmis-semi finali ta/-Champions League u ]gur lil-partitarji ma kienux se jin-sew malajr dak li ;ara.

Wie[ed ma jridx jinsawkoll li Benitezkien se jibdajmexxi tim li fil-passat kienimmexxi minn rivali tieg[ustess, Jose Mourinho.

Dawn il-fatturi kollha kienukontra Benitez u fl-ewwelpartiti tieg[u ma’ dan il-klabbkienu [afna dawk li kantawkorijiet jew kontrih jew favurMourinho. Madankollu jidherli l-partitarji nesew li kienu d-diri;enti ta’ Chelsea stess like//ew lil Di Matteo u mhuxBenitez.

Benitez, li sta;un ie[or sejkun qed imexxi lil Napolispi//a mexxa lil Chelsea g[alseba’ xhur u f’dawn is-seba’xhur Chelsea spi//aw fit-tielet post fil-Premiership,

waslu sas-semi finali tal-FACup u fuq kollox reb[u l-Europa League. B’dan is-su//ess, Chelsea da[lu fl-istorja b[ala l-uniku klabb lif’sentejn konsekuttivi reba[i/-Champions League u l-Europa League. Barra minnhekk Chelsea tejjbu l-po]izzjoni li kienu spi//awfiha sta;un qabel wara lihuma kienu spi//aw is-sitt fil-kampjonat u min[abba likienu reb[u /-ChampionsLeague ikkwalifikaw b’modawtomatiku g[all-kompetiz-zjoni.

Fil-passat Benitez di;a’kien mexxa tim li qablu kienimexxih Mourinho u l-affari-jiet ma tantx spi//aw tajjeb.Minkejja li ma’ Inter Benitezreba[ it-Tazza tad-Dinja tal-Klabbs il-partitarji tal-klabbTaljan kienu g[adhom qedjo[olmu bit-’Treble’ li kienureb[u ta[t it-tmexxija ta’Mourinho ftit xhur qabel.

Wie[ed jista’ jg[id li, likieku Beniteznaqas milli jim-pressjona ma’ Chelsea ]gur likienet tkun diffi/li g[alihbiex isib klabb ie[or wara l-avventura mal-Blues. Id-diri;enza ta’ Chelsea matantx mexiet bl-aqwa modmal-manager Spanjol metawie[ed iqis li dan ;ie av]at lise jitlef postu fi tmiem l-ista;un f’Marzu, ikunux’ikunu r-ri]ultati li jikseb.

F’intervista li ta Beniteztkellem ukoll dwar l-atmos-fera ta’ Stamford Bridge u dikta’ Anfield fejn qal li l-atmos-fera li hemm fil-grawnd ta’Liverpool hi ferm aqwa minndik ta’ Chelsea u ]gur li dawn

il-kummenti ma g[enuhx biexjirba[ il-qalb tal-partitarji.

Meta Benitez mexxa lilChelsea g[all-a[[ar darba makien hemm l-ebda partitarju liqal li se j[oss in-nuqqastieg[u imma li hu ]gur hu lidawn il-partitarji kollha sell-mu lil Benitez u se jibqg[ugrati lejn dak li g[amelf’qasir ]mien fi [dan il-klabbli hu tant g[al qalbhom.

Fi Frar, meta Chelseag[elbu lil Middlesbrough fl-FA Cup Benitez attakka lill-partitarji u qallhom biexjappo;;jaw lit-tim u mhuxja[lu l-[in jattakkawh. G[all-bidu kienu [afna dawk li[aduha kontrih, inklu] il-midja, imma aktar ma bedajg[addi ]mien u Chelseabdew jiksbu r-ri]ultatikul[add beda jifhem g[aliexBenitez talab apo;; qawwiminn na[a tal-partitarji f’mu-ment kur/ujali tal-ista;un.Benitez sab ru[u ta[tpressjoni biex iwie;eb dwaris-sitwazzjoni tad-difensurJohn Terry u tal-midfielderFrank Lampard. Benitezg[araf li min[abba li makienx se jibqa’ mal-klabbdawn l-affarijiet ma kienuxjikkon/entraw lilu u b’hekk[alla f’idejn id-diri;enza.

L-uniku [a;a li mairnexxielux jag[mel Benitezfis-seba’ xhur li dam mal-klabb kienet li jiddefendi l-FA Cup li reb[u Chelseaf’Mejju tal-2012. Meta [apost Di Matteo, Benitez sabtim li kien kwa]i f’xifer lijkun eliminat mi/-ChampionsLeague u tim li kien qieg[edjitlef il-punti fil-kampjonat.

FUTBOL

Benitez [alla lil Chelsea b’reputazzjoni ta’ rebbie[

TAZZA TAL-KONFEDERAZZJONIJIIET

Prova importantig[all-Bra]il

Nhar is-Sibt li ;ej jing[atabidu g[at-Tazza tal-Konfederazzjonijiet u bladubju din il-kompetizzjoni lissir sena qabel il-fa]i finali tat-Tazza tad-Dinja se tkun provaimprtanti g[all-Bra]il li sejkun qed jorganizza l-edizzjonita’ sena o[ra. Matul dawn l-a[[ar xhur kien hemm kontro-versja kbira dwar jekk il-Bra]ilhux se jil[aq jibni l-grawndsfilwaqt li hemm dubji kbardwar jekk it-tim nazzjonali tal-Bra]il hux se jkun fl-aqwaforma tieg[u.

Jerome Valcke, Segretarju:enerali tal-FIFA kien wissalil dan il-pajji], 15-il xahar ilu,biex jg[a;;el fil-bini tal-grawnds u minkejja li kienhemm diversi strajks minnna[a tal-[addiema, minnhemm u minn hawn, is-sittgrawnds li fihom sejintlag[abu l-partiti tat-Tazzatal-Konfederazzjonijiet humalesti.

L-a[[ar darba li l-Bra]ilreba[ it-Tazza tad-Dinja kienfl-2002 meta dakinhar kieng[eleb lill-:ermanja u metawie[ed iqis li issa g[addewmadwar 11-il sena, g[al naz-zjon b[al Bra]il dawn huma[afna. Fl-2005 u fl-2009 il-Bra]il kien reba[ it-Tazza tal-Konfederazzjonijiet imma senawara naqas milli jirba[ it-Tazza tad-Dinja. Fl-2006 l-Italja reb[et it-Tazza tad-Dinjafil-:ermanja filwaqt li erba’snin wara Spanja reb[u t-Tazza tad-Dinja fl-Afrika.Minn dakinhar ‘l hawn l-iSpanjoli komplew jiddomi-naw u sa[anistra reb[u l-Euro2012.

Sena ilu l-Bra]il re;a’ spi//ata[t it-tmexxija ta’ Luis FelipeScolari, il-kow/ li fl-2002reba[ it-Tazza tad-Dinja ma’

dan il-pajji]. :img[a ilu l-Bra]il lag[ab partita ta’[biberija fil-Maracana, wie[edmill-grawds li se jintu]a kemmwaqt it-Tazza tal-Konfederazzjonijiet kif ukollwaqt it-Tazza tad-Dinja. Dinil-log[ba intemmet fi draw ta’2-2 u meta wie[ed isegwi dinil-partita jinduna li l-Bra]ilkien ferm aktar dominati fil-log[ba.

Ta[t Scolari l-Bra]il s’issalag[ab sitt partiti u spi//a drawf’erba’ minnhom u ]gur li jekkiridu jirb[u t-turnament li jibdanhar is-Sibt li ;ej u wisq aktarit-Tazza tad-Dinja, jridu jtejjbul-prestazzjonijiet tag[hom.

Il-Bra]iljani jilag[bu kontral-;appun, l-ewwel tim liibbukkja post fil-fa]i finali tat-Tazza tad-Dinja, kontra l-Messiku u kontra l-Italja. Fil-grupp l-ie[or Spanja, champi-ons tad-dinja kif ukoll tal-Ewropa jilag[bu kontra l-Urugwaj, it-Tahiti u n-Ni;erja.

Bla dubju meta wie[edi[ares lejn it-timijiet it-Tahitig[andhom l-aktar bi//a xog[oliebsa biex jaqtg[u figura tajbakontra l-avversarji.

Ta min jinnota li Spanja, il-pajji] li f’dawn l-a[[ar sniniddomina x-xena internazzjon-ali se jkun qed ifittex li jirba[it-trofew tat-Tazza tal-Konfederazzjonijiet, l-unikutrofew li fadallu jirba[ dan il-pajji]. Spanja kienet reb[et il-Euro 2008 u sena wara, waqtit-Tazza tal-Konfederazzjo-nijiet tal-2009 iddi]appuntantu dak i]-]mien [afna [asbu lir-reb[ tal-Euro 2008 kienmument rari.

Il-finali tat-Tazza tal-Konfederazzjonijiet se ssir fit-30 ta’ :unju fil-Maracana, 347jum qabel ma tibda t-Tazzatad-Dinja fil-Bra]il.

Sport 29IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ :unju, 2013

Ir-ri]ultati kollha

Pittacos li kkonferma li hufost l-aktar konsistenti ghaldin is-sena. Pittacosirnexxielu jakkwista l-[amesreb[a tal-ista;un fil-finali tal-Prix de Cagnes Sur Mermiftu[a ghall-Fran/i]i tal-klassi Bronze. Baldacchinopo;;a lil dan i]-]iemel tlietafuq in-na[a ta’ barra meta l-finalisti qabdu l-a[[ar kurvatag[hom u Pittacos qasam il-linja finali l-ewwel wara liqabe] lil Marchallach(Rodney Gatt), Navaroso deKhepri (David Ellul) u l-kwotat Quindici (PatrickSpiteri).

Fil-finali Prix de Caen g[alzwiemel tal-klassi Copper,Qualaudry (Kevin Sciberras)[alla kollox ghad-dritta finaliu g[alkemm b’/ertu tbatija,xorta [a t-tieni reb[a infila biftit minn Nylan de Mouloire

(Rodney Gatt) u Minou dePerdriat (Charles Farrugia).Ideal De Suce (Jesmar Gafa’)kellu wkoll prestazzjoni tajbameta da[al ir-raba’.

Dwell kontinwu bejn Nuper(Andrew Farrugia) u l-;didFran/i] Player du Mirel (NoelBaldacchino) fl-a[[ar metrital-ewwel ti;rija normali tal-klassi Gold wassal biex tal-ewwel [a l-ewwel reb[asta;jonali tieg[u. Nous Dixde L’Erve (Michael Ghigo) uPodium (Julian Farrugia)spiccaw fit-tielet u r-raba’post rispettivament.

It-tieni ti;rija Gold kellhatmiem mill-aktar in/ert bejnOolong (Jesmar Gafà) uIronbar (Claudio Refalo) tantli l-;urija kellha tikkonsulta l-photofinish. Oolong [a l-ewwel reb[a sta;jonali b’LeCoup De Foudre (Redent

Magro) u Simb Tyrant(Marco Tanti) ikollhom ukollpjazzament po]ittiv.

F’ti;rija o[ra tal-klassiSilver, Partisan de Bouere(Brian Hili) irre;istra l-ewwelreb[a f’pajji]na wara li qabe]lil Victory Farming (ShawnPortelli) fl-a[[ar battuti.Uncle Kemp (Ludvic Ghigo)u Obi Wan Kenobi (GeorgeAttard) kellhom ukoll wirjatajba.

Il-programm feta[ b’ti;rijatal-klassi Bronze. Bidu tajjebwara l-karozza tat-tluq g[in lilAriane A (Tony Demanuele)biex tmur minnufih quddiem.Din l-Olandi]a ]ammet l-ewwel post sat-tmiem u [adetit-tieni reb[a f’Malta minnMezio Josselyn (VictorFenech), Quadrige De Mai(Michael Ghigo) u WillesdenHanover (Wayne Farrugia).

Is-26 programm tal-ista;unfuq disa’ ti;rijiet kollha g[al]wiemel tat-trott saret ilbiera[wara nofsinhar fil-korsa tal-Marsa. Din il-laqg[a ;abet fitmiemha l-ewwel sensiela ta’kampjonati g[al ]wiemelFran/i]i g[al din is-sena,kampjonati organizzati fuqdistanza qasira ta’ 2140m. Il-finali ewlenija, dik tal-Prix deVincennes g[al ]wiemel tal-klassi Premier, intreb[et minnOkilaibo misjuq mill-G[awdxi Julian Farrugia

Ori;inarjament il-finalistital-klassi Premier kellhomikunu g[axar ]wiemel, i]daftit sig[at qabel il-bidu tat-ti;rija ;ie skra//jat wie[edmill-favoriti nett g[ar-reb-bie[, Odedjalo, li kien ;ejminn ]ew; su//essi infila, fil-heat u s-semi finali ta’ dan il-kampjonat. Hekk kif ing[atal-bidu uffi/jali kien Quelinod’Amour (Mario Fenech) limar quddiem u dan feta[vanta;; ]g[ir minn Orne DesOlivettes (Christian Xerri) uMark de Chamant (MichaelSeychell).

Madwar dawra it-tmiemQuelino f’Amour intla[aqminn Okilaibo (JulianFarrugia) li qab]u 600m mill-linja finali. B’hekk Okilaiboirnexxilu jirba[ din il-finalifa/ilment b’vanta;; ta’[ames tulijiet minn Mark DeChamant, Olympien Major(Anthony Spagnol) u OrneDes Olivettes. Ta’ minwie[ed jinnota li matul id-distanza din il-finali rat l-eliminazzjoni tal-kwotati

Nabab du Chatelet (CharlesCamilleri) u Mig Of TheWood (Noel Baldacchino) li;ew skwalifikati wara li bidlul-pass dawra mit-tmiem u fid-dritta finali rispettivament.

It-tieni reb[a f’Malta g[alOkilaibo waslet f’medja ta’1.14.8” fil-kilometru. Fitmiem il-finali, EmmanuelleMorvillers, uffi/jal tal-asso/jazzjoni Fran/i]a SECF,ippremjat lil Julian Farrugia uJoseph Seychell, is-sewwiequ s-sid ta]-]iemel rebbie[.

I]-]wiemel Fran/i]i tal-klassi Gold [adu sehem fil-finali Prix d’Enghien.Hawnhekk Orion duVaumicel (Frencu Cassar)kien il-[in kollu fl-ewwelpost u rnexxielu jtemm reb-bie[ spe/jalment wara li fid-dritta finali kkontrolla l-assalti ta’ Phenix de laRoque (Noel Baldacchino),Noble d’Ete (RaymondClifton) u Niky du Donjon(Joe Vella).

Il-finali tal-Prix de Cabourgtal-klassi Silver kienet wa[damill-aktar bilan/jati, ]viluppatf’taqtieg[a bejn [ames]wiemel fid-dritta finali.Hawnhekk kien Quozak Prior(Noel Baldacchino) lirre;istra t-tieni reb[a f’Maltabi ftit minn Panda DesFleches (Chris Cassar) uQuaroldo (Brian Zammit).Marco Barbes (KevinSciberras), li kien g[al [afnametri quddiem, temm wara-jhom f’dik l-ordni.

Baldacchino reba[ il-finalili kien imiss permezz ta’

I Ti;rija. Klassi Bronze. Dist –2140m. 1. Ariane A (T. Demanuele){in – 2.45.8” (1.17.5”) 2. MezioJosselyn (V. Fenech) 3. Quadrige DeMai (M. Ghigo) 4. WillesdenHanover (W. Farrugia)

II Ti;rija. Klassi Silver. Dist –2140m. 1. Partisan de Bouere (B.Hili) {in – 2.44.5” (1.16.8”) 2.Victory Farming (S. Portelli) 3.Uncle Kemp (L. Ghigo) 4. Obi WanKenobi (G. Attard)

III Ti;rija. Klassi Gold. Dist –2140m. 1. Nuper (A. Farrugia) {in –2.46.9” (1.18”) 2. Player du Mirel (N.Baldacchino) 3. Nous Dix De L’Erve(M. Ghigo) 4. Podium (J. Farrugia)

IV Ti;rija. Finali Prix de Caen.Klassi Copper. Dist – 2140m. 1.Qualaudry (K. Sciberras) {in –2.46.1” (1.17.6”) 2. Nylan deMouloire (R. Gatt) 3. Minou dePerdriat (C. Farrugia) 4. Ideal deSuce (J. Gafa’)

V Ti;rija. Finali Prix de CagnesSur Mer. Klassi Bronze. Dist –2140m. 1. Pittacos (N. Baldacchino){in – 2.43.7” (1.16.5”) 2.

Marchallach (R. Gatt) 3. Navaroso deKhepri (D. Ellul) 4. Quindici (P.Spiteri)

VI Ti;rija. Finali Prix de Cabourg.Klassi Silver. Dist – 2140m. 1.Quozak Prior (N. Baldacchino) {in –2.44.7” (1.17”) 2. Panda Des Fleches(C. Cassar) 3. Quaroldo (B. Zammit)4. Marco Barbes (K. Sciberras)

VII Ti;rija. Finali Prix d’Enghien.Klassi Gold. Dist – 2140m. 1. Oriondu Vaumicel (F. Cassar) {in –2.44.3” (1.16.8”) 2. Phenix De LaRoque (N. Baldacchino) 3. Nobled’Ete (R. Clifton) 4. Niky du Donjon(J. Vella)

VIII Ti;rija. Finali Prix deVincennes. Klassi Premier. Dist –2140m. 1. Okilaibo (J. Farrugia) {in– 2.40” (1.14.8”) 2. Mark deChamant (M. Seychell) 3. OlympienMajor (A. Spagnol) 4. Orne desOlivettes (C. Xerri)

IX Ti;rija. Klassi Gold. Dist –2140m. 1. Oolong (J. Gafa’) {in –2.43” (1.16.2”) 2. Ironbar (C. Refalo)3. Le Coup de Foudre (R. Magro) 4.Simb Tyrant (M. Tanti)

Julian Farrugia u Joseph Seychell, is-sewwieq u s-sid ta]-]iemel rebbie[ flimkienmal-familjari wara li saret il-pre]entazzjoni tat-trofew (Ritratti> Brian Grech)

Julian Farrugia fuq Okilaibo hekk kif reba[ il-finali tal-Prix de Vincennes

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL

Okilaibo u Julian Farrugiajirb[u l-finali ewlenijaminn Kenneth Vella

30 SportIN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ :unju, 2013

I/-champion renjanti tar-Red Bull Sebastian Vettelkiseb l-ewwel reb[a tieg[ufi/-/irkwit ta’ Montreal fil-Kanada meta rnexxielu jid-defendi l-ewwel post mill-bidu sal-a[[ar. Fl-2011Vettel kien kwa]i reba[ danil-Grand Prix imma fl-a[[ardawra kien g[amel ]ball ukien qab]u Jenson Butteontal-McLaren filwaqt li senailu, minkejja li bedamill-ewwel post spi//a r-raba’.

Kif jg[id il-Malti, fuq tli-eta toqg[od il-borma u dinid-darba Vettel ma falliexmilli jirba[ dan il-GrandPrix hekk kif spi//a qud-diem Fernando Alonso tal-Ferrari u Lewis Hamiltontal-Mercedes. La darbaVettel reba[ il-Grand Prixtal-Kanada issa wie[edmill-Grand Prix li fadallujirba[ Vettel hu dak ta’pajji]u stess, ji;ifieri tal-:ermanja.

Ta’ min jinnota li KimiRaikkonen tal-Lotus waqqafrekord meta dan spi//a fid-disa’ post u b’hekk g[all-25darba konsekuttivairnexxielu ji;bor il-punti fiGrand Prix. Fl-a[[ar GrandPrix, waqt dak ta’ Monaco,Raikkonen kien la[aq ir-rekord tal-eks sewwieqMichael Schumacher.

Bir-reb[a li kiseb Vettelf’Montreal issa dan g[anduvanta;; ta’ 36 punt fuq l-eqreb rivali tieg[u FernandoAlonso li qabe] lil KimiRaikkonen fil-klassifika tas-sewwieqa. Din kienet id-29reb[a fil-karriera tieg[u u t-tielet wa[da ta’ dan l-ista;un. Ta min jg[id liAlonso kellu tellieqa mill-aqwa meta dan irnexxielujispi//a t-tieni anke jekkbeda mis-sitt post. Fir-raba’post ta’ dan il-Grand Prixspi//a Mark Webber tar-Red Bull filwaqt li g[aldarba o[ra l-koppja tal-McLaren, Sergio Perez uJenson Button spi//aw fil-11 u fit-12-il post rispettiva-

ment. Ta min jg[id li din kienet

l-ewwel darba f’dawn l-a[[ar 65 sena li l-McLarenma ;abrux punti f’dan i/-/irkwit. Fl-a[[ar [amessnin, erbg[a kienu d-drabi lidan il-Grand Prix intreba[minn sewwieq tal-McLaren.

Felipe Massa spi//a fit-tmien post u dan ifisser liminkejja li Alonso kelluwirja mill-aqwa, il-Ferrarire;g[u g[al darba o[ranaqqsu milli jirb[u f’dan i/-/irkwit. L-a[[ar darba li l-Ferrari reb[u f’Montrealkien meta MichaelSchumacher spi//a l-ewwelf’dan il-Grand Prix.

Il-Grand Prix li jmiss issahu dak tar-Renju Unitf’Silverstone u se jsir fit-30ta’ :unju.

Kif spi//aw>1. Vettel Red Bull2. Fernando Alonso Ferrari3. Lewis Hamilton Mercedes 4. Mark Webber Red Bull5. Nico Rosberg Mercedes 6. Vergne Toro Rosso 7. Di Resta Force India 8. Felipe Massa Ferrari 9. Kimi Raikkonen Lotus 10. Adrian Sutil Force India

Klassifika tas-sewwieqa>1. Sebastian Vettel 132 2. Fernando Alonso 96 3. Kimi Raikkonen 88 4. Lewis Hamilton 77 5. Mark Webber 69 6. Nico Rosberg 57 7. Felipe Massa 49 8. Paul Di Resta 34 9. Romain Grosjean 26 10. Jenson Button 25

Klassifika tal-Kostrutturi>1. Red Bull 201 2. Ferrari 145 3. Mercedes 134 4. Lotus 114 5. Force India 51 6. McLaren 37 7. Toro Rosso 20

Sebastian Vettel tar-Red Bull ji//elebraw l-ewwel reb[a fil-karriera tieg[u f’Montreal

FORMULA 1

Tasal l-ewwel reb[a ta’ Vettel f’Montreal

KAMPJONATI EWROPEJ – U21

Spanja tkompli tirba[Il-holders Spanja kisbu

reb[a minima ta’ 1-0 kontra l-:ermanja. Spanja, li kienetreb[et l-ewwel log[ba tal-grupp rispettiv tag[ha kontrar-Russja kellha tistenna sat-85minuta biex sabet il-gowlkontra l-:ermanja. Il-gowlskurjah Morata erba’ minutimit-tmiem. G[all-:ermani]idin kienet it-tieni telfa wara litilfu l-ewwel log[ba kontra l-Olanda.

Fl-ewwel log[ba tal-biera[l-Olanda sabitha fa/li biex

reb[et 5-1 kontra r-Russja.Wijnaldum feta[ l-iskor fid-39 minuta u fil-50 minutatke//a Chicherin tar-Russja.L-Olanda approfittat mill-fattli kienet qed tilg[ab kontra10 u de Jong ]ied mal-iskorfil-61 minuta. Cheryvshevnaqqas id-distakk imma l-Olanda skurjat immedjata-ment permezz ta’ John. Sittminuti mit-tmiem Hoeseng[amilhom tlieta u fid-90minuta Fler issi;illa l-log[ba.

Sport 31IN-NAZZJON It-Tnejn, 10 ta’ :unju, 2013

Mohamed Aboutriaka tal-E;ittu jissielet g[all-ballun ma’Tafadzwa Rusike (fin-nofs) u Knowledge Musona (lemin)ta]-}imbabwe

L-E;ittu kiseb reb[a kon-vin/enti ta’ 4-2 barra minn darukontra ]-}imbabwe f’log[bavalida mir-rawnd ta’ kwali-fikazzjoni tat-Tazza tad-Dinja.Bla dubju l-eroj g[all-E;izzjanikien Salah li skurja tliet gowlsmill-erba’ tat-tim tieg[u.Aboutreika kien feta[ l-iskorfavur l-E;izzjani wara biss[ames minuti u ]-}imbabwe;abu d-draw b’gowl ta’Musona fil-21 minuta. Fil-41minuta wasal l-ewwel gowl ta’Salah u t-tieni wie[ed tal-E;ittufilwaqt li l-istess player g[amil-hom tlieta meta sab ix-xibka fit-77 minuta. Billiat naqqas id-distakk fil-81 minuta immaSalah issi;illa kollox favur l-E;izzjani sitt minuti mit-tmiem.

Mill-istess grupp il-Guineasabuha fa/li biex reb[u 6-1kontra l-Mo]ambique. Sadioskuja ]ew; gowl minnhom,

wie[ed minnhom minn penaltyfilwaqt li l-erba’ gowls l-o[raskurjawhom Yattara, Traore uDiarra.

Minn Grupp I il-Kamreuniddi]appunta u tilef 2-0 barraminn daru kontra t-Togo. Fit-32 minuta Awewou feta[ l-iskor u bir-reazzjoni tal-Kamerun ma tasalx, it-Togoidruppjaw l-iskor permezz ta’Atakora. Dan tal-a[[ar skurjafis-70 minuta.

Minn Grupp E l-BurkinaFaso reb[u 1-0 barra minndarhom kontra n-Ni;er. Il-gowlli idde/ieda l-partita wasal pro-prju fil-81 minuta u dan kienskurjat minn Pitroipa.

Minn Grupp H l-Al;erijareb[et 3-1 barra minn darhakontra l-Benin. Dawn tal-a[[arfet[u l-iskor permezz ta’Gestede. Fit-38 minuta Slimani;ab id-draw u erba’ minuti

wara l-istess Slimani g[amil-hom 2-1. L-affarijiet komplew;ejjin ag[ar g[al Benin metatke//ielhom Nafiou. Fit-78minuta Ghilas issi;illa -log[bafavur l-Al;erija. Ri]ultati

}imbabwe v E;ittu 2-4Togo v Kamerun 2-0Ni;er v Burkina Faso 0-1Benin v Al;erija 1-3Guinea v Mozambique 6-1Mali v Rwanda 1-1

G[ada

Kolombja v Peru`Ekwador v Ar;entinaIraq v :appunAwstralja v :ordan}vezja v Faroe IslandsKorea t’Isfel v UzbekistanIran v LebanonBelarus v FinlandjaDanimarka v Armenja

Rafael Nadal bit-trofew tar-rebbie[ tal-Open ta’ Franza

OPEN TA’ FRANZA

Nadal jirba[ it-titlu g[at-tmien darba

FUTBOL

Guardiola jrid lil AbidalIl-kow/ il-;did ta’ Bayern Munich

Pep Guardiola irid lid-difensur EricAbidal. Guardiola se jibda jmexxi lilBayern Munich meta dan jie[u postJupp Heynckes li [alla lil Bayernwara li mag[hom reba[ i/-ChampionsLeague, it-tazza domestika u l-kam-pjonat. Abidal, ;img[a ilu ]vela limhux se jibqa’ ma’ Bareclona.“Guardiola qalli li jixtieq li jer;a’

ja[dem mieg[i. Jaf minn xiex g[adde-jt f’dawn l-a[[ar snin. Minn na[atieg[i jien lest ning[aqad ma’ BayernMunich,” qal Abidal li irkupra minnkan/er.

Abidal ing[aqad ma’ Barcelona fl-2007 u minn dakinhar ‘ l hawn lag[ab193 darba u mag[hom reba[ diversiunuri fosthom i/-Champions League,il-UEFA Super Cup u l-La Liga.

TOUR DE FRANCE

Cancellara mhux se jie[u sehemI/-/iklist }vizzeru Fabian

Cancellara [abbar li mhux se jie[usehem fit-Tour de France biex b’hekki[ejji bl-aqwa mod g[all-KampjonatiMondjali.

Waqt konferenza tal-a[barijietCancellara qal li t-Tour de France, fil-passat irregalalu emozzjonijiet kbarimma issa wasal ]mien fejn sejikkon/entra fuq affarijiet o[ra.Cancellara reba[ total ta’ tmien tapep

waqt it-Tour De France u kemm -ildarba [addan il-flokk isfar.

Din is-sena t-Tour de France sejibda fid-29 ta’ :unju filwaqt li l-Kampjonati Mondjali se jsiruf’Firenze u se jsiru bejn it-22 u d-29ta’ Settembru. Cancellara, li g[andu32 sena reba[ it-time trial mondjalig[al erba’ darbiet u barra minn hekkreba[ anke l-midalja tad-deheb fit-Time Trial tal-Olimpjadi tal-2008.

TAZZA TAD-DINJA 2014

Fa/li g[all-E;ittu kontra ]-}imbabwe

It-tennista Spanjol RafaelNadal reba[ l-Open ta’ Franzag[at-tmien darba fil-karrieratieg[u meta fil-finali tal-biera[ g[eleb lill-iSpanjolDavid Ferrer bi skor ta’ 6-3,6-2, 6-3. B’dan is-su//essNadal sar fil-fatt l-uniku ten-nista li qatt reba[ dan il-Grand Slam tmien darbiet.Dan hu su//ss kbir g[alNadal spe/jalment metawie[ed iqis li Nadal, sena iludam seba’ xhur barramin[abba injury f’irkopptu uvirus fl-istonku. Nadal tilef l-Olimpjadi ta’ Londra li sarufis-sajf li g[adda u din is-senama [ax sehem ukoll fl-Opental-Awstralja.

Minn meta dan irritornamill-injury li kellu reba[ fil-Bra]il u fi/-?ile imma kienhemm min kellu dubji dwarkemm kien se jirba[ xi GrandSlam. Nadal ta risposta lilkul[add u matul dan l-Openkellu wirjiet tajba u bla dubjuse tibqa’ mfakkra r-reb[a likellu fis-semi finali kontra n-numru wie[ed fid-dinjaNovak Djokovic. Filwaqt liNadal [a erba’ sieg[at u nofsbiex g[eleb lil Djokovic, dankellu b]onn biss sag[tejn ukwart biex reba[ kontra

Ferrer. Fi tmiem il-log[bakien i/-champion Olimpikutal-100 u tal-200m, l-atletaUsain Bolt ippre]enta lilNadal bit-trofew tar-rebbie[.

Ta min jinnota li l-finalikellha tieqaf g[al ftit minutimin[abba li [ar;u fil-court]ew;’ protestanti li xeg[luflare. Tnejn o[ra li kienu fl-istands ;ew eskortati l-barra.

“Lanqas qatt ma ]lomt linirba[ tmien titli tal-Open ta’Franza. Fil-karriera tieg[iirba[t [afna imma s-su//essta’ llum hu wie[ed spe/jaliwara dak li g[addejt minnuf’dawn l-a[[ar xhur. Spi//ajtnara t-tennis fuq it-televi]jonimeta kont imwe;;a’ u [assejt[afna n-nuqqas tal-isport,” qalNadal wara l-partita.

Minn na[a tieg[u DavidFerrer qal li kien ferm sodis-fatt bil-log[ob li kellu f’danit-turnament imma ma seta’jag[mel xejn kontra l-qawwata’ Nadal. Ta min jinnota lig[al Ferrer din kienet l-ewweldarba li dan kien qed jilg[abf’finali ta’ Grand Slam.

B’din ir-reb[a Nadal issakiseb total ta’ 59 reb[iet fl-Open ta’ Franza u b’hekkg[adda lil Roger Federer u lilGulliermo Vilas. B’dan il-

Grand Slam li reba[ issaNadal qabe] lil Bjorn Borg ulil Rod Laver f’dik li hi klas-sifika ta’ Grand Slamsmirbu[a.

Il-Grand Slam li jmiss issahu dak ta’ Wimbledon u danjibda fl-24 ta’ :unju. G[adumhux /ert il-fatt jekk Andy

Murray hux se jil[aq jirkupraminn injury f’qg[addu, injuryli sofra f’turnament fl-Italja. Makarova u Vesninajirb[u t-titlutad-’Doubles’

Il-koppja Russa EkaterinaMakarova u Elena Vesnina

g[elbu lill-koppja TaljanaSara Errani u Roberta Vinci7-5, 6-2 fil-finali tad-Doubles.B’din ir-reb[a dawn il-koppjapattew g[at-telfa li kienusofrew kontra l-istess Errani uVinci fis-semi finali tal-Opental-Awstralja aktar kmieni dinis-sena.