Môn: Ngữ văn

Lơp 7B

KIỂM TRA BÀI CŨ Quan sát bức tranh sau và trả lời các câu hỏi:

2/ Đọc thuộc lòng bài thơ Tĩnh dạ tứ (Phân dich thơ) của Lý Bạch 3/ Nêu giá tri nội dung và nghệ thuật của bài thơ?

1/ 1/ Bức tranh trên gợi cho em nhớ tới bài thơ Đường luật nào đã học?Bức tranh trên gợi cho em nhớ tới bài thơ Đường luật nào đã học?

KIỂM TRA BÀI CŨ

Đâu giường ánh trăng rọi,

Ngỡ mặt đất phủ sương.

Ngẩng đâu nhin trăng sáng,

Cúi đâu nhớ cố hương1/ Nghệ thuật:

- Từ ngữ giản dị mà tinh luyện

- Lời ít mà ý nhiều (Y tai ngôn ngoai) ->Phô biên trong thơ Đường

2/ Nội dung:

Bài thơ thể hiện một cách nhẹ nhàng mà thấm thía tình yêu quê hương của một người sống xa nhà trong đêm trăng thanh tĩnh.

TĨNH DẠ TỨTĨNH DẠ TỨ

TiTiêt 38êt 38. . Văn bảnVăn bản: : Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quêNgẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê

Hạ Tri ChươngHạ Tri ChươngI. Tìm hiểu chungI. Tìm hiểu chung1. Tác giả:1. Tác giả: - Hạ Tri Chương (659-744), quê ở - Hạ Tri Chương (659-744), quê ở Vĩnh Hưng, Việt Châu (nay thuộc Vĩnh Hưng, Việt Châu (nay thuộc huyện Tiêu Sơn, tỉnh Chiết Giang, huyện Tiêu Sơn, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc)Trung Quốc)

2.Tác phẩm2.Tác phẩmHạ Tri ChươngHạ Tri Chương

(659-744)(659-744)

- - Đỗ tiến sĩ năm 695 và làm quan Đỗ tiến sĩ năm 695 và làm quan ở kinh đô Trường An trên 50 năm, ở kinh đô Trường An trên 50 năm, sau đó cáo quan về quê.sau đó cáo quan về quê.

( Hồi hương ngẫu thư)( Hồi hương ngẫu thư)

- Hồi hương ngẫu thư là bài thơ - Hồi hương ngẫu thư là bài thơ nổi tiếng nhất của ông.nổi tiếng nhất của ông.

3. Đọc-tìm hiểu chú thích

Phiên âm

Thiêu tiểu li gia, lão đai hồi,

Hương âm vô cải, mấn mao tồi.

Nhi đồng tương kiên, bất tương thức

Tiêu vấn: Khách tòng hà xứ lai?

Dich nghĩa

Rời nhà từ lúc còn trẻ, già mới quay về,

Giọng quê không đôi,

nhưng tóc mai đã rụng.

Trẻ con gặp mặt, không quen biêt,

Cười hỏi: Khách ở nơi nào đên?

• Dich thơ

Khi đi trẻ, lúc về già

Giọng quê vẫn thê, tóc đà khác bao.

Trẻ con nhìn la không chào

Hỏi rằng: Khách ở chốn nào lai chơi?

(Phạm Sĩ Vĩ dich )

Dịch không sát nghĩa cụm từ mấn mao tồi

Trẻ đi, già trở lai nhà,

Giọng quê không đôi, sương pha mái đầu.

Gặp nhau mà chẳng biêt nhau

Trẻ cười hỏi: Khách từ đâu đên làng?

(Trần Trọng San dich)

Dịch không sát nghĩa cụm từ bất tương thức

Bỏ sót từ tiếu không dịch

II. Đọc-hiểu văn bản 1. Cấu trúc của văn bản.

- Thể thơ:

+ Phần phiên âm: thể thất ngôn tứ tuyệt.

+ Phần dịch thơ: thể lục bát

- Phương thức biểu đat: biểu cảm thông qua miêu tả và tư sư.

- Bố cục: 2phần

+ Phần 1: hai câu đầu

+ Phần 2: hai câu cuối.

Hãy xác định thể thơ của bài thơ ở phần phiên âm và dịch thơ?

Theo em phương thức biểu đat chính của văn bản là gì?

Ngoài biểu cảm, văn bản còn sử dụng phương thức biểu đat nào khác ?

Có thể chia văn bản làm mấy phần?

2. Tình cảm quê hương thể hiện qua nhan đề bài thơ.

? Từ giã triều đình trở về quê hương, tác giả có ý định viêt về quê hương không? Điều nào chứng minh cho việc đó? ? Vì sao tác giả không có chủ định viêt về quê hương nhưng lai viêt? ? Việc viêt bài thơ này là hêt sức ngẫu nhiên, nhưng chỉ vì duyên cớ ngẫu nhiên ấy mà viêt thì có thể có được một bày thơ hay và xúc đọng như thê không? Qua đó em hiểu thêm điều gì về tác giả? ? Như vậy từ ngẫu ở nhan đề bài thơ có tác dụng gì?

- Ngẫu thư (ngẫu nhiên viết) ->không chủ đinh làm thơ về quê hương.

- Bi coi là khách -> là một cú sốc cũng là duyên cớ ngẫu nhiên -> tác giả phải viết về quê hương.

- Đằng sau yếu tố ngẫu nhiên là điều khiện có tính tất yếu đó là tình yêu quê hương sâu nặng, thường trực và có thể bộc lộ bất cứ lúc nào.

=> Từ ngẫu nâng lên gấp bội ý nghĩa của bài thơ

Thiêu tiểu li gia, lão đai hồi, Hương âm vô cải, mấn mao tồi.

3. Hai câu đầu:

DT ĐT DT ĐT

CN VN CN VN

- Tác dụng:

Hương âm vô cải, mấn mao tồi. DT ĐT DT ĐT

CN VN CN VN

Thay đổi

-Vóc dáng

-Tuôi tác

-Mái tóc

Không thay đổi

- Giọng quê> <

-Nghệ thuật:

+ Câu 2: thể hiện sư gắn bó với quê hương.

=> Tình cảm gắn bó sâu nặng với quê hương

+ Câu 1: khái quát ngắn gọn quảng đời xa quê làm quan, bước đầu he lộ tình yêu quê hương.

Khách quan Chủ quan

+ Đối chỉnh cả ý lẫn lời

+ Giọng thơ bình thản, khách quan nhưng phảng phất buồn

4. Hai câu cuối: Nhi đồng tương kiên, bất tương thứcTiêu vấn: Khách tòng hà xứ lai?Nhi đồngTiêu vấn

Trẻ

- Hồn nhiên

- Vui vẻ

Tác giả

- Lúc đầu ngac nhiên, bất ngờ

- Sau đó buồn tủi, ngậm ngùi, xót xa cùng ập đên

Khách tòng hà xứ lai?

> <

-Nghệ thuật: + Hình ảnh, âm thanh tươi vui. + Giọng điệu bi hài thấp thoáng sau những lời tường thuật khách quan, hóm hỉnh- Nội dung: diễn tả tình cảm xót xa, ngậm ngùi của tác giả

III. Tổng kết:

Bài thơ thể hiện một cách chân thực mà sâu sắc, hóm hỉnh mà ngậm ngùi tinh yêu quê hương thắm thiết của một người sống xa quê lâu ngày, trong khoảnh khắc mới đặt chân trở về quê cũ.

(Ghi ngớ SGK trang128)

IV. Luyện tập:

Bài tập 1: Bài thơ Hồi hương ngẫu thư được tác giả viêt trong hoàn cảnh nào?

A. Mới rời quê ra đi. B. xa quê lâu ngày nay mới trở lai. C. sống ở quê

Bài tập 2: Tâm Trang của tác giả trong bài thơ Hồi hương ngẫu thư là gì?

A. Vui mừng, háo hức. B. Lo âu, tiêc nuối. C. Buồn, ngậm ngùi, xót xa.

So sánh điểm giống và khác nhau về chủ đè và phơưng thức biểu đạt của hai bài thơ Tĩnh dạ tứ và Hồi hương ngẫu thư?

Bài tập 3

•Giống nhau:- Chủ đề: Tình yêu quê hương sâu nặng- Phương thức biểu đat: Biểu cảm.

* Khác nhau:

Pd so sánh

Văn bản

Cách thưc thể hiện chủ đề

Cách thức biểu đat:

Tĩnh dạ tứ Sống xa quê và nhớ về qiê hương

Biểu cảm trưc tiêp

Hồi hương ngẫu thư

Về quê mới viêt về quê hương

Biểu cảm gián tiêp qua tư sư và miêu tả

* Hương dẫn về nhà- Học thuộc bài thơ (phiên âm, dịch nghĩa, dịch thơ)- Nắm các giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ.- Soan bài: Bài ca nhà tranh bị gió thu phá