การปรบปรงระบบควบคมการจดวางพสด ของคลงพสดหลกการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาคร

Storage Control System Improvement

for Provincial Electricity Authority’s Samutsakorn Section Warehouse

พชรศกด ภาวนาภญโญ

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการโซอปทานแบบบรณาการ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

พ.ศ. 2552

DPU

การปรบปรงระบบควบคมการจดวางพสด ของคลงพสดหลกการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาคร

พชรศกด ภาวนาภญโญ

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการจดการโซอปทานแบบบรณาการ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

พ.ศ. 2552

DPU

Storage Control System Improvement for Provincial Electricity Authority’s Samutsakorn Section Warehouse

Phatcharasak Phawanaphinyo

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Master of Science

Department of Integrated Supply Chain Management Graduate School, Dhurakij Pundit University

2009

DPU

จ

กตตกรรมประกาศ

งานวจยเรองการปรบปรงระบบควบคมการจดวางพสดของคลงพสดหลกการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาครเกดจากแรงบนดาลใจในการพฒนาระบบดานการบรหารสนคา คงคลงและคลงสนคาของคลงพสดหลกการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาครใหมประสทธภาพสงขนดวยจากใชความรทไดจากการศกษาในสาขาวชาการจดการโซอปทานแบบบรณาการซงเปนหลกสตรการศกษาทมบทบาทโดยตรงในการพฒนาระบบงานดงกลาวดวยการใชการจดการโซอปทานและการจดการโลจสตกสเปนเครองมอ อนคาดหวงทจะเปนประโยชนตอการชน าแนวคดดานการบรหารสนคาคงคลงและคลงสนคา โดยในการปรบปรงระบบควบคมการจดวางพสดในครงนจะไมสามารถสมฤทธผลไดหากขาดคณาจารยทกทานทประสทธประสาทความรทส าคญอนเปนศาสตรและศลปในการวจย โดยเฉพาะอยางยง ผศ.ดร. ชตระ ระบอบ ซงเปนอาจารยทปรกษาผซงสนบสนนการวจยดวยการตรวจสอบ และใหแนวคดส าหรบการแกไขปรบปรงใหถกตองและดยงขน อนเปนหวใจหลกทท าใหการวจยในครงนใหเปนไปอยางราบรนและสมฤทธผล สวนสดทายคอขอขอบคณหนวยงานคลงพสดหลกการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาคร ทงผบรหารและพนกงานในสงกดทกทานทเหนสอดคลองกบแนวทางการพฒนาและใหความสนบสนนรวมมอในการวจยจนสามารถด าเนนการจนเหนผลลพธของการพฒนาไดอยางมประสทธภาพ

นายพชรศกด ภาวนาภญโญ

DPU

ซ

สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย................................................................................................................ ฆ บทคดยอภาษาองกฤษ........................................................................................................... ง กตตกรรมประกาศ................................................................................................................ จ สารบญตาราง........................................................................................................................ ซ สารบญภาพ........................................................................................................................... ฌ รายการสญลกษณ.................................................................................................................. ฏ บทท 1. บทน า....................................................................................................................... 1

1.1 ทมาและความส าคญของปญหา........................................................................ 1 1.2 วตถประสงคของการวจย................................................................................. 2 1.3 ขอบเขตการวจย................................................................................................ 2 1.4 แผนการด าเนนงาน........................................................................................... 3 1.5 ประโยชนทไดรบจากการวจย.......................................................................... 6

2. แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ..................................................................... 7 2.1 การเกบรกษาสนคา........................................................................................... 7 2.2 การวเคราะหการเคลอนท................................................................................. 10 2.3 ระบบบรหารทรพยากรองคการ........................................................................ 13 2.4 วงจรการพฒนาระบบ....................................................................................... 15 2.5 ระบบฐานขอมล............................................................................................... 19 2.6 งานวจยทเกยวของ............................................................................................ 19

3. โครงสรางองคกร..................................................................................................... 20 3.1 ขอมลองคกร..................................................................................................... 20 3.2 การบรหารองคกร............................................................................................. 23 3.3 การบรหารคลงพสด......................................................................................... 24 3.4 การพฒนาระบบบรหารทรพยากรองคการ............................................................... 26

4. ระบบงานปจจบน.................................................................................................... 33 4.1 การวเคราะหระบบงานปจจบน........................................................................ 33

ฉ

DPU

ซ

หนา 4.2 การวเคราะหปญหา........................................................................................... 47 4.3 แนวทางในการแกไขปญหา.............................................................................. 52 4.4 เปาหมาย........................................................................................................... 53

5. การออกแบบระบบงานใหม..................................................................................... 54 5.1 คณลกษณะของขอมลทตองจดเกบ................................................................... 54 5.2 การประมวลผลของระบบ................................................................................ 56 5.3 การออกแบบโปรแกรม.................................................................................... 63 5.4 กระบวนการปรบปรงระบบจดวาง................................................................... 68

6. การพฒนาและตดตงระบบ....................................................................................... 74 6.1 การน าเขาและจดเกบขอมล............................................................................... 75 6.2 การพฒนาโปรแกรม......................................................................................... 80 6.3 การปรบปรงการจดวาง..................................................................................... 94

7. บทสรปและขอเสนอแนะ........................................................................................ 103 7.1 สรปผลการพฒนาระบบ................................................................................... 103 7.2 ขอจ ากดของระบบ............................................................................................ 114 7.3 ขอเสนอแนะในการพฒนาตอ........................................................................... 114

บรรณานกรม........................................................................................................................ 116 ภาคผนวก.............................................................................................................................. 118 ประวตผเขยน........................................................................................................................ 120

ช

DPU

ซ

สารบญตาราง

หนา ตารางท

1.1 แผนภม Gantt Chart แสดงขนตอนและเวลาในการปรบปรง................................ 5 4.1 ตวอยางการก าหนดหมวดหมพสดและกลมพสด.................................................. 38 4.2 ขอมลการด าเนนงานดานพสดทส าคญ.................................................................. 46 4.3 ความถและความรนแรงของกจกรรมด าเนนงานดานพสดทส าคญ........................ 47 4.4 ลกษณะการจดวางในแตละพนทจดเกบ................................................................ 48 4.5 แผนภมการไหลของงานแสดงขนตอนยอยในการเบกจายจากชนวาง................... 49 4.6 การเปรยบเทยบปจจยทมผลตอเวลาและระยะในการหยบจายพสด...................... 50 5.1 คณสมบตของขอมลทจดเกบจากระบบบรหารทรพยากรองคการ......................... 55 6.1 การเกบขอมลจ านวนชนวางและหงวาง................................................................. 77 6.2 ตวอยางระยะหยบในแตละหงวางของชนวาง........................................................ 78 6.3 ตวอยางขอมลปรมาณหยบพสดแตละครง............................................................. 79 6.4 ตวอยางขอมลความยาวจดวางของพสด................................................................. 79 6.5 ตวอยางความยาวหงวางของแตละหงวาง.............................................................. 80 7.1 รายการพสดทไมไดถกพจารณาจดวาง.................................................................. 104 7.2 ตวอยางการยายจดจดวางทมผลตอระยะทางการจายพสด..................................... 109 7.3 แผนภมการไหลของงานแสดงขนตอนยอยในการเบกจายจากชนวางหลงปรบปรง 112

ซ

DPU

ซ

สารบญภาพ

หนา ภาพท

3.1 แผนภาพโซอปทานของคลงพสดหลกการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาคร.. 22 3.2 โครงสรางองคกรของการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาคร......................... 23 3.3 โครงสรางของสวนงานทรบผดชอบงานดานการบรหารพสด............................ 24 3.4 หนาทและการประสานงานของหนวยงานดานการบรหารพสด.......................... 26 4.1 ขนตอนการรบพสดเขาสคลงพสด....................................................................... 34 4.2 ขนตอนการโอน จาย ขาย พสดเพอจายจากคลงพสด.......................................... 37 4.3 โครงสรางของการก าหนดหมวดหมพสด............................................................ 39 4.4 ตวอยางพสด........................................................................................................ 40 4.5 แผนผงพนทคลงพสดหลกการไฟฟาสมทรสาคร................................................ 41 4.6 ตวอยางการจดเกบพสดในคลงกลางแจง............................................................. 42 4.7 ตวอยางการจดเกบพสดในคลงทบ...................................................................... 42 4.8 ตวอยางการจดเกบพสดในคลงโปรง................................................................... 43 4.9 ตวอยางการจดเกบพสดในคลงพสดช ารด........................................................... 44 4.10 ตวอยางการจดเกบพสดในจดกองหมอน............................................................. 44 4.11 บคลากรและหนาทรบผดชอบ............................................................................. 45 4.12 แผนภมเหตผลแสดงการวเคราะหปญหา............................................................. 51 4.13 แผนภมแสดงเปาหมายของการวจย..................................................................... 53 5.1 ตวแปรอสระและตวแปรตามในระบบควบคมการจดวางพสด........................... 57 5.2 การก าหนดตวแปรดานระยะเดนและระยะหยบ.................................................. 58 5.3 การก าหนดตวแปรดานความยาวการใชหงวางและความยาวหงวางพรอมใช...... 60 5.4 โครงรางของตารางทจดเกบในฐานขอมล........................................................... 65 6.1 ขนตอนการพฒนาระบบควบคมและจดวางพสด................................................ 74 6.2 การเรยกดงขอมลจากระบบบรหารทรพยากรองคการ......................................... 76 6.3 การวดระยะเดนของแตละชนวางพสด................................................................ 77 6.4 การก าหนดรปแบบและความยาวของขอมลทจดเกบ.......................................... 81 6.5 ตวอยางแบบสอบถามในการพฒนาโปรแกรม.................................................... 83

ฌ

DPU

ซ

หนา 6.6 ตวอยางฟอรมในการพฒนาโปรแกรม................................................................ 83 6.7 ตวอยางรายงานในการพฒนาโปรแกรม.............................................................. 83 6.8 ตวอยางมาโครในการพฒนาโปรแกรม................................................................ 84 6.9 ตวอยางหนาจอของโปรแกรมทพฒนา................................................................ 85 6.10 ตวอยางรายงานขอมลการจดวางปจจบน............................................................ 86 6.11 ตวอยางรายงานปรมาณการจายตอเดอน............................................................. 87 6.12 ตวอยางรายงานระยะทางการปฏบตงาน............................................................. 88 6.13 รายงานสดสวนการใชทชนวาง........................................................................... 89 6.14 ตวอยางใบจดวาง................................................................................................. 90 6.15 รายงานดานระยะเดนและระยะหยบจากระบบ.................................................... 91 6.16 ตวอยางรายงานแสดงการความยาวจดวางคงเหลอ.............................................. 91 6.17 ตวอยางรายงานสถตการเดนและสถตการหยบจายพสด...................................... 92 6.18 ตวอยางรายงานแสดงการใชความยาวจดวาง....................................................... 92 6.19 ตวอยางรายงานแสดงสถานะของการจดวางปจจบน........................................... 93 6.20 การตรวจสอบความถในการเบกของพสดแตละรายการ...................................... 95 6.21 การความยาวจดวางเปรยบเทยบกบความถในการเบกจาย................................... 96 6.22 การตรวจสอบความสามารถในการหยบพสดแตละครง...................................... 97 6.23 การตรวจสอบความยาวหงวางคงเหลอเพอวเคราะหจ านวนชนวาง.................... 98 6.24 การก าหนดทตงชนวางหลงจากก าหนดจ านวนชนวาง........................................ 99 6.25 ตวอยางการจดวางส าหรบชนวางโดยใชสารสนเทศทเกยวของ.......................... 100 6.26 ตวอยางการจดวางส าหรบหงวางโดยใชสารสนเทศทเกยวของ........................... 101 6.27 การจดวางดวยการใชใบจดวางจากระบบ............................................................ 102 7.1 สรปผลเปรยบเทยบการด าเนนการปรบปรงระบบจดวาง.................................... 104 7.2 แผนภมสรปผลเปรยบเทยบดานความยาวทจดวางยอยคงเหลอ.......................... 106 7.3 แผนภมสรปผลเปรยบเทยบดานสดสวนการใชทจดวาง...................................... 107 7.4 แผนภมสรปผลเปรยบเทยบดานระยะทางการจายพสด....................................... 108 7.5 แผนภมสรปผลระยะทางการปฏบตงานจายพสดตอเดอนเปรยบเทยบเปาหมาย. 108 7.6 แผนภมสรปผลเปรยบเทยบดานระยะทางเดนและระยะทางหยบ....................... 110 7.7 แผนภมสรปผลเปรยบเทยบดานระยะทางในขนตอนท าการหยบพสดจากทจดวาง 113

ญ

DPU

ซ

หนา 7.8 แผนภมสรปผลเปรยบเทยบดานเวลาในขนตอนท าการหยบพสดจากทจดวาง.... 113

ฎ

DPU

ฏ

รายการสญลกษณ

TDt ระยะทางเดนเพอจายพสดของแตละชนวาง เมตรตอเดอน PDtp ระยะหยบเพอหยบจายพสดของแตละหงวาง เมตรตอเดอน MPAm ปรมาณพสดทสามารถหยบไดในการจายแตละครง หนวยนบของพสด ATTm จ านวนครงในการหยบตอการเบกแตละรายการ หนวยนบของพสด IATm ปรมาณการจายพสดแตละรายการ หนวยนบของพสด MSLm ความยาวการใชหงวางของพสดแตละรายการ เมตร SULtp ความยาวการใชหงวาง เมตร SSLtp ความยาวหงวางพรอมใช เมตร SI สดสวนการใชทจดวาง รอยละ SAA จ านวนหงวางคงเหลอ หงวาง TDM ระยะทางเดนเพอจายพสดรวมตอเดอน เมตรตอเดอน ATTt จ านวนครงในการเดนเพอหยบพสดแตละชนวาง ครงตอเดอน N จ านวนเดอนทเกบขอมล เดอน PDM ระยะหยบจายพสดรวมตอเดอน เมตรตอเดอน IDM ระยะทางในการปฏบตงานจายพสดรวมตอเดอน เมตรตอเดอน

DPU

ฌ

หวขอวทยานพนธ การปรบปรงระบบควบคมการจดวางพสด ของคลงพสดหลกการไฟฟาสวนภมภาค จงหวดสมทรสาคร

ชอผเขยน พชรศกด ภาวนาภญโญ อาจารยทปรกษา ผศ.ดร.ชตระ ระบอบ สาขาวชา การจดการโซอปทานแบบบรณาการ ปการศกษาทจบ 2552

บทคดยอ

การวจยเรองการปรบปรงระบบควบคมการจดวางพสดในสวนรบผดชอบของคลงพสด

หลกการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาคร มวตถประสงคเพอวเคราะหปญหาการจายพสดในระบบจดวางพสดของคลงพสดหลกการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาคร และเพอพฒนาระบบการจดวางพสดดวยการใชขอมลจากระบบบรหารทรพยากรองคการ (ERP)

ในการวจยครงนมระเบยบวธวจยไดแก การศกษาขอมลจากระบบบรหารทรพยากรองคการ และขอมลจากสภาพแวดลอมในการปฏบตงานจรง โดยใชขอมลจากระบบบรหารทรพยากรองคการของการไฟฟาสวนภมภาคในสวนของคลงพสดหลกสมทรสาคร ป 2551 จากนนจงเกบรวบรวมขอมลจากการวดสภาพพนทและอปกรณในการจดวาง ซงเปนปจจยส าคญในการพฒนาระบบ ผวจยไดใชแนวทางการพฒนาระบบแบบวงจรการพฒนาระบบ (System Development Life Cycle: SDLC) เขามาท าการปรบปรงขนตอนและวธการจดวางพสด ในการวเคราะหถงลกษณะของการเปรยบเทยบความเขมการไหลของพสดมาพฒนาเปนโปรแกรมส าหรบประมวลผลเพอหาจดจดวางพสดทเหมาะสม

สรปผลการวจยพบวา การจดวางพสดในรปแบบเดมดวยการปฏบตงานโดยใชดลยพนจของพนกงานท าใหขาดประสทธภาพในการจดวางเมอเปรยบเทยบกบระบบทไดพฒนาขนโดยใชขอมลจากระบบการวางแผนทรพยากรองคการ (ERP) ซงท าใหการปฏบตงานจดวางมประสทธภาพ โดยสามารถลดระยะทางในการปฏบตงานจายพสดลง 4,365.09 เมตรตอเดอน คดเปน 24.58% โดยจากเดมมระยะทางปฏบตงานจายพสด 17,758.66 เมตรตอเดอน เหลอเพยง 13,393.57 เมตรตอเดอน

ฆ

DPU

ฌ

Thesis Title Storage Control System Improvement for Provincial Electricity Authority’s Samutsakorn Section Warehouse

Author Phatcharasak Phawanaphinyo Thesis Advisor Asst. Prof. Dr. Chutira Rabob Department Supply Chain Management Integrated Academic Year 2009

ABSTRACT

The objective of research, Inventory Storage Control System Improvement for

Provincial Electricity Authority’s Samutsakorn Section Warehouse, concern to analyze problems of inventory issue activities, affect from inventory storage. The research direction needs to develop storage system by using data from Enterprise Resource Planning (ERP).

The research methodology are analysis both data from real situation in issue activity and ERP system. Step of analysis important variant data is load ERP data, transactions data in 2008 about issue activity from Samutsakorn section warehouse, and record by measurement in equipment and area activity distance. System Development Life Cycle (SDLC) is a main research’s developed process, to used for analyze and compare material intensity for implement new system that working with software. New system can be use to support decision making for improve efficiency in storage inventory activity.

Summarize storage inventory activity in old system that use employee experience is less efficiency than new system that uses ERP’s data to process in new system. Effort of new system can improve more inventory storage efficiency that causes to make distant shorter than old inventory issue activity. The issue activity distant showed that make shorter than 4,365.09 meters per month (24.58%), from old system 17,758.66 miters per month to 13,393.57 meters per month.

ง

DPU

1

บทท 1 บทน า

1.1 ทมาและความส าคญของปญหา

ในสภาวะ การปฏบตงานประจ าวนของ คลงพสดหลกก ารไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาครนนไดด าเนนโดยยดหลกของการจดการโซอปทาน ( Supply Chain Management) เปนหลกส าคญส าหรบใชเปนแนวทางบรหารขององคกร โดยมวตถประสงคเพอสรางผลก าไรตอองคกรใหสงขน

รปแบบทใชส าคญส าหรบใชเปนแนวทางบรหารของคลงพสดหลกการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาครนนแบงเปนสองสวนคอ สวนแรกจะเปนการมงตอบสนองตอความตองการของลกคาใหรวดเรว ( Responsiveness) ดวยการใหบรการตอพนกงานชางในการเบกพสดอปกรณส าหรบน าไปใชในการกอสรางและบ ารงรกษาระบบจ าหนายกระแสไฟฟาใหเกดความสะดวกและรวดเรว อนเปนการสรางความพงพอใจตอพนกงานชางผขอเบกพสด สงผลใหสามารถน าพสดไปใชงานตอบสนองตอลกคาภายนอกองคกรไดอยางรวดเรว กอใหเกดการสรางภาพลกษณอนดตอการไฟฟาสวนภมภาค และในสวนทสองคอ การมงลดตนทนการด าเนนธรกจเพอใหเกดผลตอบแทนทสงขนตอองคกร ทงในดานของการลดเวลา แรงงาน และตนทนการปฏบตงานในสวนทไมกอใหเกดประโยชนในการด าเนนธรกจ

จากแนวโนมการพฒนา องคกรซงยดหลกบรหารดวยหลกจดการแบบโซอปทาน ทเกดขนนน ไดสงผลกอใหเกดประสทธภาพของการด าเนนงาน ตอองคกร ในหลาย ดาน จงเปนประเดนหลกทผลกดนตอการเกดแนวคดส าหรบพฒนาระบบการบรหารสนคาคลงและคลงสนคาอนเปนองคประกอบของการจดการโซอปทาน โดยผวจยไดส ารวจรปแบบการ ปฏบตงานปจจบน (กมภาพนธ 2552) ภายในคลงพสดหลกการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาคร พบวามหนาทหลกประกอบดวยการจดซอ จดหา และการบรหารพสดคงคลง ซงในปจจบนไดมการน าระบบการบรหารทรพยากรองคการมาใชเปนเครองมอและเปนสารสนเทศหลกในการปฏบตงานประจ าวน โดยในการใชระบบบรหารทรพยากรองคการนนยงขาดประสทธภาพของการสรางความเชอมโยงระหวางสารสนเทศทเกดจากระบบกบการปฏบตงานจรงในการควบคมพสดคงคลง ดงนน จงเปน

DPU

2

เปาหมายในการมงทจะปรบปรงระบบงานตามหนาทด งกลาว เพอใหเกดการบรหารพสดท ถกตอง รวดเรว และมประสทธภาพตอองคกร

ในระบบทจะพฒนา ไดมงเนนใน ดานการปรบปรงรปแบบการด าเนนงานเดมท อาศยความรสก และความช านาญในการจดวางพสดเพอรอจายจากการขอเบกจากพนกงานชาง เขาสการปฏบตงานใน รปแบบใหมดวยการใชระบบบรหารทรพยากรองคการเปน สารสนเทศส าหรบใชในการตดสนใจปรบปรงระบบควบคม การจดวางพสด โดยวธการน าระบบฐานขอมลเขามา เปนเครองมอส าหรบท าการจดเกบและประมวลผล ซงคาดหวงทจะ พฒนาใหเกดประสทธภาพในการปฏบตงานดานการจดวางพสดทสงขน พรอมสนบสนน การใชทรพยากรในองคกร ทจ ากดอยางมคณคา รวมถงเปนการ สรางศกยภาพผลกดนองคกรตอบสนองความกาวหนาทางเศรษฐกจและเทคโนโลยทมการแขงขนกนอยางสงในปจจบน

1.2 วตถประสงคของการวจย

1.2.1 วเคราะหปญหาและแนวทางแกไขในการควบคมพสดจากระบบการจดวางพสดของคลงพสดหลกการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาคร

1.2.2 พฒนาระบบควบคมการจดวางพสดดวยการใชขอมลจากระบบบรหารทรพยากรองคการ (ERP) ใหสามารถเพมประสทธภาพดวยการปรบปรงระบบการจายพสดของคลงพสดหลกการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาคร 1.3 ขอบเขตการวจย

การปรบปรงระบบควบคมการจดวางพสดของคลงพสดหลกการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาครนน มขอบเขตในการปรบปรงระบบควบคมการจดวางพสดคงคลงของพนทจดเกบคลงทบ (ในทรม) ในทจดเกบแบบชนวาง (Rack) โดยแบงการจดวางเปนหงวาง ( Shelf) ซงมการจดวางพสดมลคาสงทบรรจหบหอดวยกระดาษ เพอปองกนการช ารดเสยหายจากการเปยกชน รวมถงยงใชจดวางพสดทมขนาดเลกซงมความถในการใชงานบอยครง เพอใหสะดวกในการหยบจายไดงายและรวดเรว พรอมมสภาพแวดลอมของพนทจดเกบทสามารถปองกนการสญหายจากการโจรกรรม โดยมขนตอนในการปรบปรงระบบควบคมการจดวาง ดงน

1.3.1 ท าการน าขอมลรายการธรกรรมประจ าวน ( Transactions) จากระบบบรหารทรพยากรองคการในดานระบบบญชของการจายพสดจากทจดวางประเภทชนวางของพนทจดเกบคลงทบมาจดเกบในรปแบบของฐานขอมล

DPU

3

1.3.2 ท าการพฒนาโปรแกรมเพอประมวลผลใหไดสารสนเทศทส าคญส าหรบใชก าหนดการจดวางพสด โดยท าการวเคราะหถงขอมลสภาพแวดลอมในดานตาง ๆ ของการปฏบตงาน พรอมทงปญหาทเกดขนจากจดวาง

1.3.3 น าสารสนเทศทไดขนมาท าการปรบปรงจดวางพสด ใหสามารถจดวางและหยบจายไดอยางรวดเรว 1.4 แผนการด าเนนงาน

แผนในการพฒนาระบบไดมงในการพจารณาองคประกอบส าหรบการปรบปรงระบบควบคมการจดวางพสดดวยการวเคราะหถงขนตอนตาง ๆ ทส าคญ เพอใชเปนแนวทางส าหรบการพฒนาระบบ ดงน

1.4.1 กจกรรมทตองด าเนนการในการปรบปรงระบบควบคมการจดวางพสด การปรบปรงระบบควบคมการจดวางพสดในสวนรบผดชอบของคลงพสด

หลกการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาคร ไดแบงออกเปนขนตอนออกเปนขนตอนยอยตาง ๆ ตามกระบวนการวเคราะหและออกแบบระบบของวงจรการพฒนาระบบ ( System Development Life Cycle: SDLC) โดยสามารถแสดงรายละเอยดตามขนตอนหลกทส าคญ 5 ขนตอน คอ

1) การเรมตนและวางแผนโครงการ เปนขนตอนในการก าหนดทางเลอกส าหรบการพฒนาระบบ เพอคนหา

ทางเลอกทดทสดในการปรบปรงระบบควบคมการจดวางพสด จากนนจะท าการก าหนดระยะเวลาในการพฒนา และศกษาความเปนไปไดของการพฒนา พรอมวเคราะหถงประมาณการในดานตนทนคาใชจายและผลตอบแทนในการพฒนา เพอน าเสนอผบรหารของคลงพสดหลกการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาครในการพจารณาอนมตหลกการส าหรบด าเนนการ เพอเขาสกระบวนการตอไปในการเกบรวบรวมขอมลและขอเทจจรงดวยการสมภาษณ สงเกตการณ พรอมทงท าการศกษาแบบฟอรมและรายงานตาง ๆ จากการปฏบตงานดานการบรหารพสดของการในรปแบบเดม (As-Is System)

2) การวเคราะหระบบจดวางพสด เปนขนตอนของการศกษาดวยการวเคราะหขนตอนในการปฏบตงานดานการ

บรหารพสดในรปแบบเดม ดวยการน าขอมลทไดจากการจดเกบมาท าการศกษาและวเคราะหถง เวลา ตนทน แรงงาน วธการ ตลอดจนความจ าเปนในการใชเครองมอในขนตอนตาง ๆ ของการปฏบตงาน เพอศกษาปญหา และถงจดปรบเปลยนของพฒนาทกอใหเกดประสทธภาพตอการจดวางสงสด

DPU

4

3) การออกแบบระบบใหม เปนขนตอนในการออกแบบวธและขนตอนการปรบปรงระบบควบคมการจด

วางพสดตามแนววเคราะหทจดท าไวจากขนตอนการวเคราะหระบบ ทงในดานรปแบบของขอมลจากการปฏบตงานในการจดวางพสดตามรปแบบตาง ๆ ดวยการใชขอมลจากระบบบรหารทรพยากรองคการ รวมถงการเลอกระบบจดการฐานขอมล ( Database Management System: DBMS) ส าหรบใชจดท าโปรแกรมทเหมาะสมกบระบบทจะพฒนา

4) การพฒนาและตดตงระบบควบคมการจดวางพสด เปนขนตอนในการน าขอมลทไดจากการออกแบบระบบมาท าการพฒนา

โปรแกรม ทดสอบโปรแกรม และคนหาขอผดพลาดของโปรแกรม เพอใชส าหรบตดตงเปนสารสนเทศในการจดวาง พรอมท าการปรบปรงการจดวางจากทางเลอกทไดหลงการประมวลผลโดยโปรแกรม รวมถงการก าหนดมาตรฐาน และการฝกอบรมการใชงานแกผใชงานทเกยวของ เพอใหสามารถใชงานระบบการจดวางทพฒนาขนใหมไดอยางมประสทธภาพ

5) การบ ารงรกษาระบบควบคมการจดวางพสด เปนขนตอนสดทายของการปรบปรงระบบควบคมการจดวางพสดหลงจากท

ไดตดตงและใชในการปฏบตงานจรง โดยจะท าการเกบรวบรวมปญหาทเกดขนจากค ารองขอของผใชในดานความตองการของระบบเพมเตม เพอประโยชนในการน าขอมลค ารองขอดงกลาวมาท าการวเคราะห ออกแบบ และปรบปรงระบบใหมประสทธภาพเพมขนใหสอดคลองกบความตองการดานการบรหารการจดวางพสดตอผใช และองคกรอยางแทจรง

1.4.2 การจดตารางด าเนนการ การปรบปรงระบบควบคมและจดวางพสดไดก าหนดแผนงานเพอสรางแนวทาง

ของขนตอนทตองด าเนนการ รวมน าแผนงานทไดเปนเครองมอในการตรวจสอบและประเมนผลการพฒนาไดตามตารางท 1.1

DPU

5

ตารางท 1.1 แผนภม Gantt Chart แสดงขนตอนและเวลาในการปรบปรง ล าดบ ขนตอน วน ป 2552

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย.

1) การเรมตนและวางแผนโครงการ 40 1.1) การก าหนดโครงสรางการพฒนา 12 1.2) การศกษาความตองการของการ

พฒนา 10

1.3) วเคราะหความเปนไปได 10 1.4) การวางแผนงาน 8 2) วเคราะหระบบการจดวางพสด 35 2.1) ศกษาระบบการจดวางพสดแบบเดม 15 2.2) ก าหนดความตองการของระบบการ

จดวางทจะพฒนา 10

2.3) ก าหนดความตองการขอมลและระบบฐานขอมล รวมถงรปแบบโปรแกรมทใชส าหรบการจดวาง

10

3) การออกแบบระบบใหม 45 3.1) ออกแบบระบบการจดเกบขอมล 20 3.2) ออกแบบระบบฐานขอมลและ

โปรแกรม 15

3.3) ออกแบบระบบการจดวางแบบใหม 10 4) การพฒนาและตดตงระบบ ควบคม

การจดวางพสด 51

4.1) พฒนาโปรแกรมทใชส าหรบประมวลสารสนเทศในการจดวาง

31

4.2) ตดตงโปรแกรมและทดสอบ 10 4.3) ปรบปรงการจดวาง 7 4.4) สรปและประมวลผลของการพฒนา 3 5) การบ ารงรกษาระบบ ควบคม การจด

วางพสด 28

5.1) จดเกบขอมลการจดวางและการด าเนนการหยบจายพสด

15

5.2) วเคราะหขอผดพลาดและก าหนดวธแกไข

5

5.3) ปรบปรงระบบการจดวางเพมเตม 8

6 – 17 ม.ค.

18 – 27 ม.ค.

28 ม.ค. – 6ก.พ.

7 – 14 ก.พ.

6 ม.ค. – 14 ก.พ.

15 ก.พ. – 21 ม.ค.

15 ก.พ. – 1 ม.ค.

2 – 11 ม.ค.

12 – 21 ม.ค.

22 ม.ค. – 10 เม.ย.

11 - 25 เม.ย.

11 - 20 เม.ย.

22 ม.ค. – 25 เม.ย.

26 เม.ย. – 26 พ.ค.

27 พ.ค. – 5 ม.ย.

6 – 12 ม.ย.

13 – 15 ม.ย.

21 เม.ย. – 15 ม.ย.

27 พ.ค. – 10 ม.ย.

13 – 17 ม.ย.

18 - 25 ม.ย.

27 พ.ค. – 25 ม.ย. G,.ค. – 5 พ.ค.

DPU

6

จากแผนภม Gantt Chart แสดงล าดบขนตอน และเวลาทใชในการด าเนนงานของงานจะพบวา ในการพฒนาแตละขนตอนจะถกก าหนดเรยงตามความส าคญของงานทตองท า ซงเปนเวลาทสามารถด าเนนการพฒนาใหแลวเสรจไดเรวทสด อนหมายถงกจกรรมจะพฒนาใหแลวเสรจโดยใชเวลาอยางนอย 171 วน 1.5 ประโยชนทไดรบจากการวจย

1.5.1 สามารถทราบถงปญหาและวธแกไขของการควบคมพสดในระบบการจดวางพสดคงคลงของคลงพสดหลกการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาคร

1.5.2 สามารถพฒนาระบบควบคมการจดวางพสดดวยการใชขอมลจากระบบการบรหารทรพยากรองคการ ( ERP) เพอลดระยะทางการปฏบตงานดานจายพสดกอใหเกดประสทธภาพในระบบการจดวางพสดของคลงพสดหลกการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาคร

DPU

7

บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

2.1 การเกบรกษาสนคา

ดารง ชยสนท (2538 : 4) ไดกลาววา การเกบรกษาสนคาอาจจดทาขนดวยวตถประสงคหลาย ๆ ประการดวยกน หรออาจจะกาหนดขนเพอวตถประสงคใดเปนหลกใหญกได ดงน คอ

1) เพอปองกนสนคาทเกบรกษาไวใหพนภยในรปแบบตาง ๆ กลาวคอ การเกบรกษาสนคาในคลงสนคาจะตองเกบอยในลกษณะทสามารถ

ปองกนสนคานน ๆ จากการลกขโมย ไฟไหม การเปลยนแปลงของภมอากาศ นาทวม สงเปรอะเปอนตาง ๆ กลน ฝน มลสตว ฯลฯ

2) เพอใหบรรล 6R’s อยางมประสทธภาพ กลาวคอ ทงผผลตหรอพอคาคนกลางทกระดบจะตองมการจดเกบสนคาใหมปรมาณ

เพยงพอและสมาเสมอ (Right Quantity) ในเวลาทเกดความตองการขน ( Right Times) โดยสนคาทจะนามาจดเกบจะตองมราคาทถกตองหรอมราคาตาสด ( Right Price) สนคานนจะตองมคณภาพในระดบทตรงกบความตองการ (Right Quality) โดยตองซอจากผขายทถกตอง ( Right Source of Supply) และนาสงไปยงสถานททถกตองหรอทมความตองการ (Right Place)

3) เพอใหระบบการเกบสนคามความสะดวกและประหยดทสด กลาวคอ เพอใหมการใชเนอทใหไดประโยชนสงสด ใหมการใชแรงงานและเวลาให

ไดประโยชนสงสด ดารง ชยสนท ยงไดกลาวถงประโยชนของการเกบรกษาสนคา ซงประกอบดวย 1) กอใหเกดอรรถประโยชนทางดานเวลา ( Time Utility) การเกบรกษาสนคาเปนการ

สรางความสมดลระหวางอปสงคและอปทานอกวธการหนง กลาวคอ ในชวงทเวลาสนคานนมอปทานหรอมปรมาณมากเกนความตองการของตลาด เรากจะเกบสนคานนไวแลวคอย ๆ นาออกมาจาหนายทละนอย จนถงชวงเวลาทความตองการของตลาดมมากขนกวาปกต เรากสามารถระบายสนคาทเกบรกษาไวนนออกสตลาดมากขน ดงนนจะเหนไดวาการเกบรกษาสนคากอใหเกดอรรถประโยชนดานเวลา ( Time Utility) โดยเฉพาะประเทศไทยซงเปนประเทศเกษตรกรรม

DPU

8

ปรมาณผลผลตมความแปรผนตามฤดกาล ( Seasonal Variation) มาก การเกบรกษาสนคาจงมบทบาทและความสาคญมากยงขน

2) เพอเกบสนคาทรวบรวมไวใหไดปรมาณมากพอทจะนาเขาขบวนการแปรรป บรรจหบหอ หรอจาหนายออกไป

3) เกบรกษาสนคาไวเพอรอราคาปรบตวสงขน หรอเพอกกตนสนคาทมแนวโนมราคาสงขน หรอสนคาทอาจเกดการขาดแคลนในอนาคต ซงจะทาใหเจาของสนคานนสามารถขายสนคาไดราคาสงขน และไดกาไรมากขนกวาเดม

4) เปนแหลงใหเครดตแกเจาของสนคา กลาวคอ ผทเกบรกษาสนคาไวในคลงสนคาสาธารณะ สามารถใชสนคาของตนนนจานาไวกบเจาของคลงสนคาหรอธนาคารพาณชยได เพอขอเครดตหรอกเงนมาเปนทนหมนเวยนในการดาเนนกจการของตนตอไปไดอกดวย

5) สามารถปองกนและบรรเทาความเสยหายตาง ๆ ทอาจเกดขนกบสนคานนได เชน การโจรกรรม ไฟไหม ฝนตก นาทวม ฯลฯ

6) ใชเปนมลภณฑกนชน (Buffer Stock) สาหรบรกษาเสถยรภาพของราคา ไมใหสนคามการเปลยนแปลงอยางรวดเรว เชน สนคาราคาสงขน หรอลดลงตาอยางรวดเรว ทาใหผบรโภคซงมรายไดคงทปรบตวไมทน

คลงสนคา ( Warehouse) เปนทเกบรกษาเพอใชในการผลต หรอการบรโภค ( Storage) คลงสนคาเปนกจกรรมทอยกบท (Fixed Facility) และเปนกจกรรมสวนหนงของระบบการกระจายสนคาเพอขาย ( Physical Distribution System) การเกบรกษาสนคาไวในคลงสนคาอาจเกบไวเพอความปลอดภย เพอปรบปรมาณ Supply ของสนคานน ๆ ใหไดสวนกบ Demand หรอเพอกกตนสนคาไวเพอรอ Demand ทอาจเกดขนเปนครงคราว ( Season) ซงจะกอใหเกดผลดตอทงฝายผผลตและผบรโภค

คลงสนคายงเปนทรวมผลตผลนานาชนดและสนคาทคลงสนคานอาจมการรวบรวม บรรจหบหอ ตลอดจนจดหมวดหมสนคาเสยใหม เพอความสะดวกในการขนสงในขนตอไปอกดวย เพอใหการประสานงานระหวางการขนสงกบคลงสนคาเปนไปไดดวยความเรยบรอย คลงสนคาทกแหงกจะมผบรหารคลงสนคามระเบยบปฏบตเกยวกบการประกอบธรกจคลงสนคาไวดวย ปจจยแวดลอมเกยวกบการเกบรกษาคลงสนคา ประกอบดวย

1) ทาเลทตงของคลงสนคา (Location) คลงสนคาเหมอนกบโรงงานอตสาหกรรม คอ ตงอยกบท แตอาศยบรการการขนสง

เปนสอในการตดตอกบกจกรรมอน ๆ ทอยหางไกลออกไป ทาเลทตงของโรงงานอตสาหกรรมมความสาคญตอประสทธภาพของบรการขนสงทอตสาหกรรมจาเปนตองใชอยางไร ทาเลทตงของ

DPU

9

คลงสนคากมความสาคญตอประสทธภาพของการบรการขนสงทตดตอกบคลงสนคาเชนกน กลาวคอ ถาทาเลทตงของคลงสนคาอยในท ๆ การขนสงเขาถงไดยากกจะทาใหเสยคาขนสงแพง บรการขนสงไมรวดเรว ไมปลอดภย กยอมสงผลกระทบตอการดาเนนกจการของคลงสนคานนดวย จงจาเปนตองพจารณาเรองทาเลทตงของคลงสนคาเปนอนดบแรก การเลอกทาเลทตงสนคา มปจจยทตองพจารณา ดงน คอ

- ลกคาทจะมาใชบรการ ไดแก โรงงานผลตสนคาตาง ๆ ผสงออก ผนาเขา และตลาดจาหนาย ดงนนทเกบรกษาสนคาจงควรอยใกลกบกจการเหลาน

- ระบบการคมนาคมขนสงและระบบการตดตอสอสาร สถานทเกบรกษาสนคาควรตงอยใกลจดทมระบบเครอขายการขนสงและการสอสารหลาย ๆ รปแบบ เชน ทางถนน ทางรถไฟ ทางนา ทางอากาศ มเครอขายโทรศพท โทรสาร อยางครบถวน

- ชมชน สถานทเกบรกษาสนคาไมควรตงอยในใจกลางยานชมชน เพราะอาจประสบปญหาดานทศนคตของประชาชนทมตอทเกบรกษาสนคา โดยเฉพาะสนคาจาพวกไวไฟ วตถระเบด อกประการหนงราคาทดนในยานชมชนมกมราคาคอนขางสง ทาใหตองลงทนมากเกนความจาเปนอกดวย นอกจากนยงตองคานงถงการขยายตวของชมชนและเรองของผงเมองดวย ปญหาการโจรกรรมลกขโมย การกอวนาศกรรมกเปนอกปญหาหนงทตองไดรบการพจารณาอยางรอบคอบ

2) การกาหนดผง (Layout) เมอกาหนดทาเลทตงของคลงสนคาเปนทเรยบรอยแลวกจะตองพจารณาถงลกษณะ

งานทตองดาเนนไปภายในคลงสนคานน ๆ เปนลาดบตอไป โดยพจารณาวาจะใชภายในคลงสนคาอยางไร จงจะเรยบรอย มประสทธภาพเพราะสนคาแตละประเภทกมลกษณะแตกตางกนออกไป

การกาหนดผงจะตองคานงถงเนอท ( Space) ทใชเกบรกษาสนคา กบเนอทเพอใชสาหรบการลาเลยง การขนยาย ลกษณะและวธการเกบ ปรมาณและลกษณะของสนคา ความคลองตวในการทางาน ความสะดวกในการคนหาสนคาทตองการ และความเปนระเบยบดวย

3) เครองทนแรง (Material Handling) การปฏบตงานในคลงสนคาสมยใหมน มกจะใชเครองทนแรงเปนเครองมอในการ

ยกยายถายเท ตลอดจนการเคลอนยายสนคาภายในคลงสนคาเอง และการเคลอนยายสนคาตอเนองกบการขนสง การพจารณาวาจะใชเครองทนแรงประเภทใด อยางไร จาเปนตองพจารณาประกอบกบการกาหนดผงคลงสนคา เพราะเปนเรองของการทางานทเชอมโยงกน เนองจากการทางานของเครองทนแรงแตละชนดทแตกตางกน ยอมตองการพนทในการทางานแตกตางกนออกไป

DPU

10

เครองทนแรง ไดแก รถยก ( Forklift) รอก สายพานลาเลยง รถตก ฯลฯ โดยตองคานงถงราคาของอปกรณทจาเปนตองใช ผลทคาดวาจะไดรบ ความทนสมย ประสทธภาพในการทางาน คาใชจายในการบารงรกษา ความคงทน นอกจากนยงตองเตรยมบคลากรทไดรบการฝกฝนมาเปนอยางด เพอการใชอปกรณดงกลาวดวย

4) การออกแบบอาคาร (Design) เพอทราบวาคลงสนคาจะตองมผงอยางไร และทราบวาคลงสนคาจะใชเครองทน

แรงประเภทใดแลว งานขนตอไป ไดแก การออกแบบเพอกอสรางอาคารคลงสนคา การพจารณาในเรองนจะตองพจารณาภายหลกจากการทราบผงการจดวางสนคาและลกษณะของเครองมอในคลงสนคาแลว เพอใหแบบของอาคารทออกไมเปนอปสรรคตอการปฏบตงานในคลงสนคา

ตวอาคารตองมลกษณะมนคงแขงแรง ฝาผนงตองทาดวยคอนกรตเสรมเหลก หรอวสดทมความแขงแรง ทนทานจรดหลงคา โดยมชองลมซงมลวดตาขายกนสตว หลงคามงดวยกระเบองสงกะส หรอวสดในทมความแขงแรงทนทาน ตองมพนทเกบสนคามากพอ ควรมลกษณะเปนทโลงตดตอกนไมนอยกวา 200 ตารางเมตร พนตองทาดวยคอนกรตเสรมเหลกสามารถรบนาหนกไดไมนอยกวา 3 เมตรกตน ตอ 1 ตารางเมตร

5) การจดการ (Management) เพอใหงานในคลงสนคาดาเนนไปอยางมระเบยบสามารถประสานกบการบรการการ

ขนสงไดอยางมประสทธภาพ และเปนการสนบสนนประสทธภาพของระบบการจดจาหนายรวมทงระบบ ( Physical Distribution System) จงจาเปนตองมผบรหารงานในคลงสนคา มการกาหนดระเบยบการประกอบธรกจและการดาเนนงานของคลงสนคาในทานองเดยวกบกจการอน ๆ 2.2 การวเคราะหการเคลอนท สมศกด ตรสตย ( 2521 : 84 - 88) พบวา หลงจากทไดศกษาและเขาใจถงการจดแบงวสดออกเปนกลมตาง ๆ แลว และยงทราบถงเรองของผงโรงงานทบอกใหทราบตาแหนงของกจกรรมตาง ๆ เปนตนวา จดทเอาของขน – ลงหรอจดตนทาง – ปลายทางอยทใด ระยะทางเทาใด ขนตอนตอมากเปนขนตอนการวเคราะหการ เคลอนทของการปฏบตการ SHA (Systematic Handling Analysis)

1) วสด แผนปฏ บตการ SHA จะตองทาการจดกลมของวสดใหเปนทเรยบรอย กอนทจะทาการวเคราะหการเคลอนทจดกลมโดยอาศยการพจารณาคณสมบตทางกายภาพ 5 ประการคอ ขนาด นาหนก รปราง ความเสยงตอการเสยหาย และสภาพของวสดนอกจากนนยงไดพจารณาถงคณสมบตอน ๆ อก 3 ประการ คอ ปรมาณ ชวงเวลา และการควบคมเปนพเศษ

DPU

11

2) เสนทางการเคลอนท ในแผนปฏบตการ SHA จะระบเสนทางการขนถาย โดยการระบจดตนทาง (จดเอาของขน) กบจดปลายทาง (จดเอาของลง) การระบทงจดตนทางและจดปลายทางจะใชสญลกษณและตวอกษร และ/ หรอตวเลขแทนตาแหนง ซงเปนวธการทงายและกะทดรด นอกจากนนจะตองทราบถงสงตอไปน

2.1) ระยะทางการเคลอนท ความยาวของแตละเสนทางกคอ ระยะทางของจดตนทางถงจดปลายทางทวดออกมาเปนหนวยของความยาว เชน เมตร กโลเมตร ซงโดยทวไปแลวมกจะวดเปนเสนตรง หากวาตาแหนงของกจกรรมตาง ๆ มทางแยกไปจากถนน กจะวดความยาวของระยะทางออกมาเปนเสนตรงตามแนวนอน แมวาระยะทางจะเปนรปสเหลยม หรอระยะทางเปนแนวตง (ระหวางชนของอาคาร) กสามารถวดออกมาเปนเสนทางได

2.2) ลกษณะและสภาพของเสนทางทางกายภาพ เสนทางการเคลอนท นอกจากจะตองทราบระยะทางแลว ยงตองทราบถงลกษณะและสภาพเสนทางนนดวย ดงเชน

(1) ความตรงของเสนทาง วาเปนแนวนอน แนวตง เอยงขน ตรง โคง หรอซกแซก

(2) ความแออดและพนผวของเสนทาง ความแออดของการจราจร และสงกดขวางตาง ๆ พนผวถนน พนผวถนนทตองไดรบการซอม ถนนลกรง หรอถนนเตมไปดวยโคลน

(3) สภาพอากาศและบรเวณรอบ ๆ ภายในโรงงาน ภายนอกโรงงาน หองเยน หองปรบอากาศ พนทเกยวกบงานสขาภบาล ความสะอาดของหอง

(4) สภาพของจดตนทางและปลายทาง ทงในเชงกายภาพและเชงบรหาร จานวนของจดหรอสถานททเอาของขนและลง ผงโรงงานบรเวณสถานทเอาของขนและลง (งานเอกสารและงานบรหารกจกรรมดงกลาวทมประสทธภาพ)

3) การไหลหรอการเคลอนท ในระบบของ SHA ไดมการยอมรบวาการไหลของวสดในแตละเสนทางนน จาเปนตองทราบความเขมของการไหล และเงอนไขการไหล เชนเดยวกบเรองของเสนทางทตองทราบถงระยะทางและสภาพของเสนทาง

3.1) ความเขมของการไหล ( Intensity of Flow) คาวา “ความเขม” เราใชอธบายถงจานวนของวสดทไหลทในชวงเวลาหนงของแตละเสนทาง ความเขมของการไหลนน จะวดออกมาเปนหนวยนาหนกหรอปรมาตร/ เวลา เชน เปนตน/ ชวโมง ลกบาศกเมตร/วน หรออาจวดเปนชน/ สปดาห ฐานรอง/ สปดาห โดยปกตแลว การเกบขอมลมกจะแสดงหนวยของเวลาเปนตอชวโมงหรอตอวน เพราะลกษณะขอมลทไดจะตางไปจากตอเดอนหรอตอป

3.2) เงอนไขการไหล ( Condition of Flow) สงหนงทตามมาคกบความเขมของการไหลกคอ จะตองรบางสงบางอยางเกยวกบเงอนไขการไหล อนไดแก

DPU

12

(1) เงอนไขดานปรมาณ ทจะตองกาหนดภาระงานทจะขนถายวาเปนกชน/ เทยว ขนาดของวสดจะขนถาย ขนถายปรมาณนอยแตขนหลายเทยว หรอจะขนถายปรมาณมากแตขนถายเพยงไมกเทยวความถในการขนถาย ความตอเนอง การขน ๆ หยด ๆ หรอขนเปนครงคราว ปรมาณ/ ชวงเวลา (กรณทเปนฤดกาล) และความสามารถในการขน บางครงกจาเปนตองทราบวามรายการใดบางทแตกตางกนในวสดทจะทาการขนถาย

(2) เงอนไขดานการบรการ กฎเกณฑหรอนโยบายเกยวกบเงอนไข การควบคมการเคลอนทเปนอยางไร รวมทงการจดลาดบดานการบรการ

(3) เงอนไขดานเวลา ความเรวทตองการของการเคลอนท หรอความเรงดวนของตองการ (เดยวนหรอตามปกต) ซงจะตองสอดคลองกบกลมคน สอดคลองกบเหตการณ และความตองการของกจกรรมตาง ๆ ซงตองคงทและสมาเสมอในการทางานแตละวน เงอนไขตางๆ ดงกลาว เชน ปรมาณ ( Quantity) บรการ ( Service) และชวงเวลา ( Timing) จะแทนดวยรหสอกษ ร Q, S และ T ของกญแจไขปญหาดงไดกลาวแลวขางตน ซงไดกลาวคลอบคลมถง P ในการจดกลมของวสด และ R ในเรองของเสนทาง จะเหนไดวาหลกการพนฐานเบองตนของกญแจไขปญหา P, Q, R, S และ T ไดนามาพจารณาในทกจดทมการเคลอนทเชนเดยวกบการเคลอนททงหมด

ในดานการวดการไหล โดยทวไปแลว การวดปรมาณการไหลหรอการเคลอนทของวสดนน มกจะวดเปนหนวยนาหนกหรอปรมาตร เชน กโลกรม ตน ลกบาศกเมตร บารเรล ลตร เปนตน แตกมอยบอยครงทเราวดการไหลของวสดบางประเภทเปนคอนเทนเนอร ฐานรอง ลง กลอง หบ กระสอบ ถง เปนตน ดวยเหตผลทหนวยวดดงกลาวแตกตางกน กรณเชนน หนวยวดเปนแมก (Mag Count) จะสามารถชวยเราได และเปนวธทเหมาะในทางปฏบตทสามารถวดวสดทมหนวยแตกตางกนได

เสนทางการเคลอนท จะระบชอโดยใชชอของจดตนทางหรอจดทเอาของขน กบจดปลายทางหรอจดทเอาของลง สวนระยะทางของเสนทางตาง ๆ มกจะใชหนวยวดเปนเมตรหรอกโลเมตร

สภาพของเสนทางการเคลอนท การอธบายรายละเอยดของสภาพเสนทางนน ไดแบงออกเปนกลมตาง ๆ ดงไดกลาวแลว แตในทางปฏบตอาจกาหนดเปนรหส โดยใชตวเลขหรอตวอกษร เชน สภาพของเสนทาง โดยใชรหสหมายเลข 1 ซงหมายถงบรเวณประตเขาออกทมการจราจรแออดมาก เปนตน

ความเขมของการไหลกคอ ปรมาณของวสดทเคลอนทตอชวงเวลา ซงเขยนเปนสตรทางคณตศาสตรไดดงน

DPU

13

I = n . P

t

เมอ I คอ ความเขมของการไหล n คอ จานวนหนวยของผลตภณฑหรอวสด p คอ หนวยวดปรมาณของผลตภณฑหรอวสด อาจเปนหนวยนาหนกหรอปรมาตร หรอ

จานวนของรายการ t คอ ชวงเวลา (สปดาห วน ชวโมง)

งานการขนยาย (Transport Work) ใชตวยอเปน TW คองานทไดจากการเคลอนยายวสด

สามารถหาคาไดจากผลคณของความเขมของการไหลตอเวลากบระยะทาง

TW = I . D

เมอ TW คอ งานการขนยาย (Transport work) I คอ ความเขมของการไหล (Intensity) D คอ ระยะทาง (Distance) 2.3 ระบบบรหารทรพยากรองคการ

กรมสงเสรมอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม ( http://www.ecitthai.net) ไดอธบายไววา ERP ยอมาจาก Enterprise Resource Planning หมายถง การวางแผนทรพยากรทางธรกจขององคกรโดยรวม เพอใหเกดการใชประโยชนอยางสงสดของทรพยากรทางธรกจขององคกร ดงนน ERP จงเปนเครองมอทนามาใชในการบรหารธรกจเพอแกปญหาทเกดขนภายในองคกร อกทงยงชวยใหสามารถวางแผนการลงทนและบรหารทรพยากรขององคกรโดยรวมไดอยางมประสทธภาพ ERP จะชวยทาใหการเชอมโยงทางแนวนอนระหวางการจดซอจดจาง การผลต และการขายทาไดอยางราบรน ผานขามกาแพงระหวางแผนก และทาใหสามารถบรหารองครวมเพอใหเกดผลประโยชนสงสด

ระบบ ERP เปนระบบสารสนเทศขององคกรทนาแนวคดและวธการบรหารของ ERP มาทาใหเกดเปนระบบเชงปฏบตในองคกร ระบบ ERP สามารถบรณาการ (Integrate) รวมงานหลก (Core Business Process) ตาง ๆ ในบรษททงหมด ไดแก การจดจาง การผลต การขาย การบญช และการบรหารบคคล เขาดวยกนเปนระบบทสมพนธกนและสามารถเชอมโยงกนอยาง Real Time

DPU

14

องคกรธรกจประกอบกจกรรมธรกจในการสงมอบสนคาหรอบรการใหแกลกคา กจกรรมดงกลาวเปนกจกรรม “สรางมลคา” ของทรพยากรธรกจใหเกดเปนสนคาหรอบรการและสงมอบ “มลคา” นนใหแกลกคา โดยกระบวนการสรางมลคาจะแบงออกเปนสวน ๆ โดยแตละสวนจะรบผดชอบงานในสวนของตน และมลคาสดทายจะเกดจากการประสานงานระหวางแตละสวนหรอแผนกยอย ๆ ดงนนกจกรรมทสรางมลคานน ประกอบดวยการเชอมโยงของกจกรรมของแผนกตาง ๆ ในองคกร การเชอมโยงของบรษทเพอใหเกดมลคาน เรยกวา “หวงโซของมลคา (Value Chain)”

2.3.1 ลกษณะสาคญของระบบ ERP 1) การบรณาการระบบงานตางๆ ของระบบ ERP

จดเดนของ ERP คอ การบรณาการระบบงานตาง ๆ เขาดวยกน ตงแตการจดซอ จดจาง การผลต การขาย บญชการเงน และการบรหารบคคล ซงแตละสวนงานจะมความเชอมโยงในดาน การไหลของวตถดบสนคา (Material Flow) และการไหลของขอมล (Information Flow) ERP ทาหนาทเปนระบบการจดการขอมล ซงจะทาใหการบรหารงานในกจกรรมตาง ๆ ทเชอมโยงกนใหผลลพธออกมาดทสด พรอมกบสามารถรบรสถานการณและปญหาของงานตาง ๆ ไดทนท ทาใหสามารถตดสนใจแกปญหาองคกรไดอยางรวดเรว

2) รวมระบบงานแบบ Real Time ของระบบ ERP การรวมระบบงานตางๆ ของระบบ ERP จะเกดขนในเวลาจรง (Real Time)

อยางทนท เมอมการใชระบบ ERP ชวยใหสามารถทาการปดบญชไดทกวน เปนรายวน คานวณ ตนทนและกาไรขาดทนของบรษทเปนรายวน

3) ระบบ ERP มฐานขอมล (Database) แบบสมดลงบญช การทระบบ ERP สามารถรวมระบบงานตาง ๆ เขาเปนระบบงานเดยว แบบ

Real Time ไดนน กเนองมาจากระบบ ERP ม Database แบบสมดลงบญช ซงมจดเดน คอ คณสมบตของการเปน 1 Fact 1 Place ซงตางจากระบบแบบเดมทมลกษณะ 1 Fact Several Places ทาใหระบบซ าซอน ขาดประสทธภาพ เกดความผดพลาดและขดแยงของขอมลไดงาย

2.3.2 ปญหาจากการใชระบบบรหารทรพยากรองคการ ธรกจทมขนาดใหญ การเชอมโยงของกจกรรมการเพมมลคาของแตละแผนก

มกจะมปญหาเรองการสญเปลาและการขาดประสทธภาพ อกทงการใชเวลาระหวางกจกรรมทยาวเกนไป ทาใหผลผลตตาลง เกดความยากลาบากในการรบรสถานภาพการทางานของแผนกตาง ๆ ได ทาใหการตดสนใจในการลงทนและบรหารทรพยากรตางๆ ทาไดยากขน การบรหารเพอใหเกดประโยชนสงสดแกองคกรไมสามารถทาไดโดย

DPU

15

1) การขยายขอบเขตการเชอมโยงของกจกรรม เมอบรษทเตบโตใหญขน กจกรรมการสรางมลคาใหกบลกคาจะเพมขน การเชอมโยงของกจกรรมจะยาวขน

2) โครงสรางการเชอมโยงของกจกรรมซบซอนขน เมอบรษทโตขน การแบงงานของกจกรรมสรางมลคาใหกบแผนกตางๆ และการเชอมโยงของ กจกรรมจะซบซอนขน

3) เกดการสญเปลาในกจกรรมและความรวดเรวในการทางานลดลง เมอการเชอมโยงของกจกรรมตางๆ ขยายใหญและซบซอนขน จะเกดกาแพงระหวางแผนก เกดการสญเปลาของกจกรรม ความสมพนธในแนวนอนระหวางกจกรรมจะชาลง ทาใหประสทธภาพในการเชอมโยงกจกรรมทงหมดตาลง

4) การรบรสภาพการเชอมโยงของกจกรรมทาไดยาก เมอการเชอมโยงของกจกรรมตาง ๆ ขยายขอบเขตใหญขน ความซบซอนในการเชอมโยงกจกรรมมากขน การรบรสภาพหรอผลของกจกรรมในแผนกตาง ๆ ทาไดยากขน ไมสามารถสง ขอมลใหผบรหารรบรไดทนท

5) การลงทนและบรหารทรพยากรเพอใหเกดประโยชนสงสดทาไดยาก ทาใหผบรหารไมสามารถตดสนใจอยางรวดเรว และทนเวลาในการลงทน และบรหารทรพยากรขององคกรเพอใหลกคาเกดความพอใจสงสดในสนคาและบรการ

2.4 วงจรการพฒนาระบบ

โอภาส เอยมสรวงศ (อางถงใน Igor Hawryszkiewycz, 1997) ไดกลาววา การพฒนาระบบสารสนเทศเปนกระบวนการในการสรางระบบสารสนเทศขนมาเพอใชสาหรบแกปญหาหรอสรางมลคาเพมใหกบธรกจ และดวยระบบสารสนเทศในยคปจจบน นบวนจะทวความซบซอนยงขนและมขนาดใหญ ดงนน โครงการพฒนาระบบสารสนเทศจงจาเปนตองไดรบการวางแผนทด และหากเปนโครงการขนาดใหญ ยงสมควรไดรบการเอาใจใสเปนพเศษ ถงแมวาทมงานจะเปนผมประสบการณกตาม

ปกตแลว คาวา “วงจรชวต ( Life Cycle)” มกจะใชกบสงมชวตบนพนโลก ในทานองเดยวกน เมอนาวงจรชวตนมาใชกบซอฟตแวร ซงรเรมจากการวางแผนเพอวเคราะหถงปญหาของระบบงานเดม จากนนจงดาเนนการศกษาถงความเปนไปไดในแงมมตาง ๆ จนกระทงนาซอฟตแวรมาใชงาน และเมอมการนาซอฟตแวรมาใชงานไปตามกาลเวลา สงแวดลอมตางๆ รวมถงเทคโนโลยกอาจเปลยนแปลงไปตามยคสมย ซอฟตแวรดงกลาวอาจไมตอบสนองความตองการใชงานทดไดตอไปอก ดงนนจงมความจาเปนทจะตองดาเนนการปลดระวางซอฟตแวรเหลานออกไปเมอถงกาลเวลา และดาเนนการวางแผนเพอเรมตนศกษาปญหาใหม ดวนการพฒนาระบบใหมหรอนา

DPU

16

ซอฟตแวรใหมทเหมาะสมมาใชแทน และดวยเหตดงกลาว ซอฟตแวรจงมลกษณะทเปนวงจรชวตเชนเดยวกน ทเรยกวา วงจรการพฒนาระบบ ( System Development Life Cycle) หรอมกเรยกสน ๆ วา SDLC

ขนตอนตามแบบแผนของ SDLC นน ถอวาเปนวธการพฒนาระบบแบบเกาหรอแบบดงเดม ทมกนามาประยกตใชกบการพฒนาระบบมาตงแตอดตจนถงปจจบน ซงมกรอบการทางานทเปนโครงสรางชดเจน โดยมลาดบของกจกรรมในแตละระยะทเปนลาดบแนนอน ดงนน วงจร SDLC จงทาใหเขาใจถงกจกรรมพนฐาน ขอบเขต และรายละเอยดตาง ๆ ในแตละระยะของการพฒนาระบบ

สาหรบระยะ หรอเฟสตาง ๆ ตามแบบแผนของ SDLC นน ประกอบดวย 5 ระยะดวยกน โดยแตละระยะจะประกอบดวยกจกรรมตาง ๆ ดงตอไปน

ระยะท 1: การวางแผนโครงการ (Project Planning Phase) จดเปนกระบวนการพนฐานบนความเขาใจอยางถองแทวา ทาไม (Why) ตองสรางระบบ

ใหม ทมงานตองพจารณาวาจะตองดาเนนการตอไปอยางไรเกยวกบกระบวนการสรางระบบใหม ขนตอนแรกคอ ตองมจดกาเนดของระบบงาน ( Project Initiate) ซงโดยปกตแลว จดกาเนดของระบบงานมกเกดขนจากผใชระบบ เนองจากผใชระบบจะเปนผทคลกคลและปฏบตกบระบบโดยตรง ทาใหมความใกลชดกบระบบงานทดาเนนอยมากทสด เมอผใชระบบมความตองการปรบปรงระบบงาน ดงนน จงถอเปนจดเรมตนในบทบาทของตวนกวเคราะหระบบ วาจะตองทาการศกษาถงขอบเขตปญหาทผใชระบบกาลงประสบอย และจะดาเนนการแกไขอยางไร ศกษาถงความเปนไปไดวา ระบบใหมทจะตองพฒนาขนมานนมความเปนไปไดและคมคาทจะลงทนหรอไม อยางไรกตาม ระยะของการวางแผนโครงการ ปกตมกจะมระยะเวลาทคอนขางสน แตกจดไดวาเปนระยะทสาคญมากทเดยวเกยวกบภาพรวมของระบบทจะกอใหเกดผลสาเรจ ดงนน ในระยะของการวางแผนโครงการนเอง จงจาเปนตองพงพานกวเคราะหระบบทมความรและประสบการณสง เนองจากวา หากนกวเคราะหระบบไมสามารถเขาใจถงปญหาอนแทจรงทเกดขน กคงไมสามารถพฒนาระบบขนมาเพอแกไขปญหาใหตรงจดได ดงจะเหนไดวา โครงการพฒนาระบบหลายโครงการหลงจากทไดดาเนนการพฒนาและนามาใชงานแลว ปรากฏวาไมสามารถตอบสนองความตองการแกผใชไดจรง ซงถอวาเปนเรองทกอใหเกดความสญเสยทงดานการลงทน ระยะเวลา และตองสญเสยโอกาสไปโดยใชเหต สรประยะของการวางแผนโครงการ จะประกอบดวยกจกรรมตาง ๆ ดงตอไปน

- กาหนดปญหา (Problem Definition) - ศกษาความเปนไปได (Feasibility Study)

DPU

17

- จดทาตารางกาหนดเวลาโครงการ (Project Scheduling) - จดตงทมงานโครงการ (Staff the Project) - ดาเนนการโครงการ (Launch the Project)

ระยะท 2: การวเคราะห (Analysis Phase) ระยะการวเคราะหจะตองมคาตอบทเกยวกบคาถามวาใคร (Who) เปนผใชระบบ และม

อะไรบาง (What) ทระบบตองทา ในระยะน นกวเคราะหระบบจะตองดาเนนการใชขนตอนของการวเคราะหระบบงานปจจบน (Current System) เพอนามาพฒนาตามแนวคดสาหรบระบบใหม (New System)

วตถประสงคหลกของระยะการวเคราะหระบบคอ จะตองศกษาและทาความเขาใจในความตองการตาง ๆ ทไดรวบรวมมา ดงนน การรวบรวมความตองการ ( Requirements Gathering) จงจดเปนงานสวนพนฐานของการวเคราะห โดยขอมลความตองการเหลาน นกวเคราะหระบบจะนามาวเคราะหเพอประเมนวาควรมอะไรทระบบใหมตองดาเนนการ และดวยเหตนเอง การกาหนดรายละเอยดเกยวกบความตองการของผใช (User Requirements) จะทวความสาคญมากขนเปนลาดบสาหรบระบบงานทมความซบซอนสง และหลกจากทไดนาความตองการตาง ๆ มาสรปเปนขอกาหนดทชดเจนแลว ขนตอนตอไปคอ นาขอกาหนดเหลานนไปพฒนาออกมาเปนความตองการของระบบใหม สรประยะของการวเคราะห จะประกอบดวยกจกรรมตาง ๆ ดงน

- วเคราะหระบบงานปจจบน - รวบรวมความตองการในดานตาง ๆ และนามาวเคราะหเพอสรปเปน

ขอกาหนดทชดเจน - นาขอกาหนดมาพฒนาออกเปนความตองการของระบบใหม

ระยะท 3: การออกแบบ (Design Phase) ระยะการออกแบบ เปนการพจารณาวา ระบบจะดาเนนการไปไดอยางไร (How) ซงของ

เกยวกบยทธวธการออกแบบทวาดวยการตดสนใจวาจะพฒนาระบบใหมดวยแนวทางใด เชน พฒนาขนเอง ซอโปรแกรมสาเรจรป หรอวาจางบรษทพฒนาระบบให เปนตน นอกจากนระยะการออกแบบจะของเกยวกบการออกแบบทางสถาปตยกรรม ( Architecture Design) ทของเกยวกบอปกรณฮารดแวร ซอฟตแวร และเครอขาย การออกแบบรายงาน ( Output Design) การออกแบบจอภาพเพอปฏสมพนธกบผใช ( User Interface) การออกแบบผงระบบงาน (System Flowchart) รวมถงรายละเอยดโปรแกรม ( Specific Program) ฐานขอมล (Database) และไฟลขอมลทเกยวของ อยางไรกตาม ถงแมวากจกรรมบางสวนของระยะการออกแบบน สวนใหญจะถกดาเนนการไปบางแลวในระยะของการวเคราะห และระยะการออกแบบนจะมงเนนถงการดาเนนการแกปญหา

DPU

18

อยางไรมากกวา ดวยการนาผลลพธของแบบจาลองทางลอจคล ( Logical Model) ทไดจากระยะการวเคราะห มาพฒนาเปนแบบจาลองทางฟสคล ( Physical Model) สรประยะของการออกแบบ จะประกอบดวยกจกรรมตาง ๆ ดงตอไปน

- พจารณาแนวทางในการพฒนาระบบ - ออกแบบสถาปตยกรรม (Architecture Design) - ออกแบบระบบฐานขอมล (Database Design) - ออกแบบเอาตพต (Output Design) - ออกแบบอนพต (Input Design) - ออกแบบยสเซอรอนเตอรเฟส (User Interface Design) - จดทาตนแบบ (Prototype) - ออกแบบโปรแกรม (Structure Chart)

ระยะท 4: การนาไปใช (Implementation Phase) ในระยะการนาไปใช จะทาใหระบบเกดผลขนมาดวนการสรางระบบ ทดสอบระบบ

และการตดตงระบบ โดยวตถประสงคหลกของกจกรรมในระยะน ไมใชเพยงแคความเชอถอของระบบ หรอระบบสามารถทางานไดดเพยงเทานน แตตองมนใจวาผใชระบบตองไดรบการฝกอบรมเพอใชงานระบบ และความคาดหวงในองคกรทตองการผลตอบแทนในดานดกบการใชระบบใหม ลาดบกจกรรมตาง ๆ ทกกจกรรมตองเขามาดาเนนการรวมกนในระยะนเพอใหระบบการปฏบตงานลงเอยในทสด สรประยะของการนาไปใช จะประกอบไปดวยกจกรรมตาง ๆ ดงตอไปน

- สรางระบบขนมาดวยการเขยนโปรแกรม - ตรวจสอบความถกตองทงทางดาน Verification และ Validation และ

ดาเนนการทดสอบระบบ - แปลงขอมล (Convert Data)

- ตดตงระบบ (System Installation) และจดทาเอกสารคมอ - ฝกอบรมผใช และประเมนระบบใหม ระยะท 5: การบารงรกษา (Maintenance Phase) โดยปกตแลว ระยะการบารงรกษา จะไมนาเขาไปรวมในสวนของ SDLC จนกระทง

หลกจากทระบบไดมการตดตงเพอใชงานแลวเทานน ระยะนจะใชเวลายาวนานทสดเพอเทยบกบระยะอน ๆ ทผานมา เนองจากระบบจะตองไดรบการบารงรกษาตลอดระยะเวลาทมการใชระบบ สงทคาดหวงของหนวยงานกคอ ตองการใหระบบสามารถใชงานไดยาวนานหลายป ระบบมความสามารถรองรบเทคโนโลยใหม ๆ ในอนาคตได ดงนน ในการปรบปรงโปรแกรม ในกรณท

DPU

19

เกดขอผดพลาดทเพงคนพบ และการเขยนโมดลการทางานเพมเตม เปนตน สรประยะของการบารงรกษา จะประกอบไปดวยกจกรรมตาง ๆ ดงตอไปน

- การบารงรกษาระบบ (System Maintenance) - การเพมเตมคณสมบตใหม ๆ เขาไปในระบบ (Enhance the System) - การสนบสนนงานของผใช (Support the Users)

2.5 ระบบฐานขอมล

วเชยร เปรมชยสวสด ( 2547 : 2) ไดกลาววา ฐานขอมล หมายถง ชดของขอมลทมความสมพนธกนทถกนามาจดเกบไวดวยกน เพอใหสามารถใชขอมลเหลานนรวมกนไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพ โดยการจดเกบขอมลจะมประสทธภาพไดกตอเมอ มวธการจดการขอมลทด กลาวคอ วธการจดเกบและคนคนขอมลจะตองมประสทธภาพและรวดเรว ซงโดยทวไปเมอขอมลมขนาดใหญขนการสรางฐานขอมลมกจะกระทาโดยใชเครองคอมพวเตอร และวเชยร เปรมชยสวสด ยงไดกลาววา ระบบจดการฐานขอมล (Database Management System: DBMS) หมายถง ซอฟตแวรระบบทใชในการจดการฐานขอมล โดยมวตถประสงคหลกคอ การสรางสภาวะแวดลอมทสะดวกและมประสทธภาพในการเขาถงและจดเกบขอมลของฐานขอมล โดยระบบจดการฐานขอมลมหนาทหลายอยางทตองกระทา เพอใหมนใจในความถกตองและสอดคลองกนของขอมลภายในฐานขอมล ไดแก การจดพจนานกรมขอมล การจดเกบขอมล การแปลงและนาเสนอขอมล ความมนคง การควบคมการเขาถงขอมลจากผใชหลายคน การสารองและกคนขอมล การควบคมบรณภาพของขอมล ภาษาทใชในการเขาถงขอมล การตดตอกบโปรแกรมประยกต และการตดตอสอสารกบฐานขอมล

2.6 งานวจยทเกยวของ

Xavier Drèze. Stephen J. Hoch and Mary E. Purk. (1994 : 2-3) ไดกลาวในงานวจยเรอง Shelf Management and Space Elasticity วาระบบการจดการชนวางนนเปนเรองทยากในการนาทฤษฎมาประยกตใช ดงนนจงจาเปนทจะตองทาการทดลองวดประสทธภาพผานตวแปรตาง ๆ ในดานของการใชพนทชนวางและการเคลอนทของสนคาเพอทจะทาการปรบชนวางและเสนทางการเคลอนทใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอมแตละรปแบบ

DPU

20

บทท 3 โครงสรางองคกร

3.1 ขอมลองคกร

คลงพสดหลกการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาครเปนองคกรของรฐประเภทรฐวสาหกจ โดยมขอมลองคกรทส าคญดงน

3.1.1 ชอองคกร คลงพสดหลกการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาคร

3.1.2 วสยทศน การไฟฟาสวนภมภาคเปนองคกรชนน าของภมภาคทไดมาตรฐานระดบสาก ล

ทนสมยและมประสทธภาพ ในการประกอบธรกจพลงงาน ธรกจบรการ และธรกจทเกยวเนอง 3.1.3 ส านกงาน

ส านกงานของคลงพสดหลกการไฟฟาสมทรสาคร (คลงพสดหลกการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาคร) ตงอยเลขท 1062 ถนนวเชยรโชฏก ต าบลมหาชย อ าเภอเมอง จงหวดสมทรสาคร รบผดชอบการสนบสนนพสดใหกบการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาคร การไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอกระทมแบน การไฟฟาสวนภมภาคอ าเภอบานแพว และการไฟฟาสวนภมภาคต าบลโคกขาม เพอตอบสนองความตองการใชงานพสดภายในสวนรบผดชอบอยางทวถง

3.1.4 พนกงาน ปงบประมาณ 2552 มพนกงานในสงกดจ านวน 6 คน โดยสวนใหญเปนพนกงาน

ทมคณวฒประกาศนยบตรวชาชพชนสง ลกจางรายวนจ านวน 4 คนในระดบประกาศนยบตรวชาชพและมธยมศกษาปท 3

3.1.5 ลกษณะการด าเนนงาน หนาทของคลงพสดหลกการไฟฟาสมทรสาครนนเกยวของโดยตรงกบระบบงาน

ดานการบรหารพสด ซงประกอบไปดวย การจดหา และจดซอพสด เพอรองรบความตองการในการขอเบกส าหรบใชงานอยางเพยงพอและเหมาะสมตอกจกรรมทางธรกจของการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาครและการไฟฟาสวนภมภาคในสงกด ทงในดานระบบสนบสนนพสดในการกอสรางสถานจายกระแสไฟฟา และระบบจ าหนายกระแสไฟฟา เพอรองรบกระบวนงานทางธรกจหลกส าหรบในการจ าหนายพลงงานไฟฟาใหแกภาคอตสาหกรรมและครวเรอน พรอมทงการ

DPU

21

สนบสนนกจกรรมในดานของการบ ารงรกษาสถานจายกระแสไฟฟา และระบบจ าหนายกระแสไฟฟาของการไฟฟาสวนภมภาคใหมสภาพพรอมจายกระแสไฟฟาอยางมประสทธภาพอยเสมอดวยการด าเนนรายการธรกรรมดานระบบบญชพสดในการ รบ โอน จาย ขาย ทสอดคลองกบการปฏบตงาน

คลงพสดหลก การไฟฟาสมทรสาค ร สงกด การไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาคร ซงเปนการไฟฟาสวนภมภาคท ตงอยในภมล าเนาดานเศรษฐกจอตสาหกรรม โดยมหนาทในการสนบสนนพสดส าหรบใชในการกอสรางและบ ารงรกษาระบบ สาธารณปโภคดานการจ าหนายพลงงานไฟฟาแกหนวยธรกจอตสาหกรรมและชมชนทอยอาศยภายในขอบเขตจงหวดสมทรสาคร อ าเภอกระทมแบน อ าเภอบานแพว และต าบลโคกขาม (ก าหนดโดยการไฟฟาสวนภมภาค) โดยมหนาทหลกประกอบดวยการจดซอ จดหา และการควบคมพสดคงคลง ดงน

1) หนาทในการจดซอ จดหา พสด หนาทดานการจดซอ จดหา เปนหนาททมวตถประสงคในการจดใหมซงพสด

คงคลงส าหรบการตอบสนองความตองการใชงานในการกอสรางและบ ารงรกษาระบบจ าหนายกระแสไฟฟาใหเพยงพอตอการใชงานทมอยอยางตอเนองภายใตสภาวะของการด าเนนงานทประกอบดวย

1.1) การจดซอ ในสวนของการจดซอเปนขนตอนของการไดมาซงพสดจากการจดซอ

จากคคาของการไฟฟาสวนภมภาค ดวยการตอบสนองตอตองการพสดของการจดท าใบขอเสนอซอ (Purchasing Requisition: PR) รวมถงความตองการทเกดจากกจกรรมการเตมเตมของระดบพสดส ารองคลง ( Minimum Stock) ทต ากวาระดบก าหนด ซงไดมการควบคมระดบของมลคาในการจดซอโดยตองด าเนนการจดซอภายใตกรอบงบประมาณทไดรบการจดสรรจากตนสงกด

1.2) การจดหา ในดานของการจดหาเปนขนตอนในการตดตอประสานงานเพอขอ

จดสรรพสดในระดบทเพยงพอกบความตองการใชงาน โดยจะตองตดตอประสานงานกบคลงพสดสวนกลางทเปนคลงพสดตนสงกด เนองจากคลงพสดสวนกลางเปนหนวยงานทมการจดซอพสดทมปรมาณและมลคาสง เพอกระจาย จดสรร สสวนภมภาค รวมถงการจดหาจากคลงพสดหลกของการไฟฟาสวนภมภาคทอยในภมล าเนาขางเคยงในกรณทมความจ าเปนตองใชงานพสดดงกลาวเรงดวนฉกเฉน

DPU

22

2) หนาทในการควบคมพสดคงคลง ดานการควบคมพสดคงคลงเปนหนาทการปฏบตงานในการรบ โอน จาย ขาย

และบรจาค โดยการไฟฟาไดก าหนดการควบคมดวยการใชระบบบญชพสด เพอควบคมปรมาณและมลคาในการรบเขาและจายออกควบคกบความสอดคลองกบการด าเนนงานดานภาคสนามในการหยบจายพสดใหพนกงานชางผขอเบกส าหรบใชในงานกอสรางและบ ารงรกษาระบบจ าหนายกระแสไฟฟาตามความตองการใชงานจรง

ภาพท 3.1 แผนภาพโซอปทานของคลงพสดหลกการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาคร

จากรปแบบหนาทของการปฏบตงานขางตน จะพบวาหนาททงในดานการจดซอ จดหา และในดานของการควบคมพสดคงคลงมความสมพนธกนอยางเปนระบบ ซงในปจจบนการไฟฟาสวนภมภาคไดมการพฒนาตดตงระบบบรหารทรพยากรองคการ (Enterprise Resource Planning: ERP) ตงแตป 2549 เปนเครองมอในการควบคมการไหลของขอมลและสารสนเทศ

Manufacturing (บรษทผผลตอปกรณไฟฟา)

Warehouse (คลงพสดหลก)

Construction (กอสรางระบบจ าหนายไฟฟา)

Consumer (จ าหนายกระแสไฟฟา)

Internal Organization

External Organization

Material Flow

Financial Flow

Information Flow

Collaborative Planning

Distribution Center (คลงพสดสวนกลาง)

DPU

23

(Information Flow) ดานโลจสตกส หากแตยงขาดการน ามาประยกตใชใหเกดประโยชนอยางสงสดในดานการควบคมการไหลของพสด ( Material Flow) ซงประเดนดงกลาวเปนสวนส าคญในการวจยฉบบนคอการประยกตใชขอมลจากระบบสารสนเทศองคการใหสอดคลองกบการจดวางพสด เพอใหเกดความสะดวกรวดเรวในการหยบจาย อนเปนหนาทในความรบผดชอบของคลงพสดหลกการไฟฟาสมทรสาครโดยตรงทจะตองด าเนนการใหมประสทธภาพ 3.2 การบรหารองคกร

โครงสรางการบรหารตามสายงานการบงคบบญชาของคลงพสดหลกการไฟฟาสมทรสาครไดขนอยกบผจดการการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาคร โดยไดมการมอบอ านาจใหผชวยผจดการดานบรหารเปนผรบผดชอบดแลและควบคมผลการด าเนนงาน รวมถงอ านาจในการอนมตเอกสารทส าคญตาง ๆ ในการปฏบตงาน

ภาพท 3.2 โครงสรางองคกรของการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาคร

ผจดการ

ผชวยผจดการ

ดานบรหาร

แผนกคลงพสดหลก

แผนกบญช

และประมวลผล

แผนกบรหารงานทวไป

ผชวยผจดการ

ดานเทคนค

แผนกบรการลกคา

แผนกมเตอร

แผนกกอสราง

และบ ารงรกษา

แผนกปฏบตการ

แผนกการตลาด

DPU

24

3.3 การบรหารคลงพสด คลงพสดหลกการไฟฟาสมทรสาครเปนหนงในจ านวนคลงพสดหลกของการไฟฟา

สวนภมภาคทงหมด 39 แหง และมหนวยงานทเกยวของคอ แผนกบรหารพสด (ภาคละ 3 แผนก) ท าหนาควบคมและสงการดานขอมลพสดส าหรบคลงพสดหลกและคลงพสดบรการ (กรณคลงพสดหลกการไฟฟาสมทรสาครจะไมมคลงพสดบรการ) ในดานของระบบการกระจายปรมาณพสดนน จะถกควบคมและด าเนนการจดสรรจากคลงพสดสวนกลาง ซงมกองบรหารพสดท าหนาทในการควบคมและสงการดานขอมลเพอก าหนดสดสวนในการจดสรรใหสอดคลองกบความตองการใชงานใหกบคลงพสดหลกของการไฟฟาสวนภมภาคทง 39 แหง อยางเพยงพอและเหมาะสม

ภาพท 3.3 โครงสรางของสวนงานทรบผดชอบงานดานการบรหารพสด

จากภาพท 3.3 จะพบวารปแบบงานในการบรหารพสดของการไฟฟาสวนภมภาคสามารถแบงออกไดเปน 2 สวนคอ ดานการบรหารขอมลพสด และดานการบรหารพสดทางกายภาพ โดยสามารถอธบายไดดงน

3.3.1 ดานการบรหารขอมลพสด เปนการบรหารขอมลทเกยวของกบการด าเนนการดานคลงพสดทอยในสงกด

ของการไฟฟาสวนภมภาค ทงในดานของการบรหารพสดคงคลงและการจดซอ จดหา ซงจะอยในความรบผดชอบของ กองบรหารพสด และแผนกบรหารพสดตามสายงานบงคบบญชา โดยจะมหนาทหลกในการ

คลงพสดสวนกลาง กองบรหารพสด

แผนกบรหารพสด คลงพสดหลก

คลงพสดบรการ

DPU

25

- ตรวจสอบ วเคราะหขอมลและใหบรการในการจดหา เบกจาย ควบคมพสดใหเพยงพอตอการใชงาน

- ด าเนนการดานการจดซอ จดหา พสดส าหรบใชในงานกอสรางขยายเขต และปรบปรงซอมแซมในระบบจ าหนาย

- จดหา ควบคมสญญาซอ พสด อปกรณไฟฟา และผลตภณฑคอนกรตใหมจ านวนเพยงพอเหมาะสมกบการใชงาน

- ตรวจสอบตดตาม การรบ เบกจายพสดทกประเภท เพอใชงานภายใน สงกดและตามประมาณการงานกอสรางระบบจ าหนายไฟฟา

- รวบรวมความตองการใชพสด และสถตดานการบรหารพสด - ตรวจนบยอดคงเหลอประจ าเดอน เปรยบเทยบกบขอมล ในระบบ บรหาร

ทรพยากรองคการ - สรปรวบรวมขอมลการรบ จาย ของคลงพสดในสงกด - ตรวจสอบความเรยบรอยถกตองและตดตามเอกสารใบสงของ ใบสงคนพสด

โดยก าหนดหมายเลขบญช พรอมบนทกมลคาในใบสงคนพสดทกฉบบทจะน ามาลงบญช - รวบรวมใบสงของ ใบสงคน พสด ทระบมลคาแลว และส าเนาบกกงโนต

(Booking Note) จากรายการ รบ จายพสดเพอจดสงใหแผนกบญชงานกอสรางและทรพยสน และจดเกบส าหรบการตรวจสอบ

- ควบคมเอกสารใบสญญาสงซอพสด พรอมตรวจสอบบญชเจาหนซอภายในประเทศ

- ควบคมและใหรหสพสดทยงไมมรหส เชน ครภณฑจดสงมาจากสวนกลาง หรอทจดซอหนางาน

- ตรวจสอบรายงานยอดคงเหลอใหถกตองกบบญชแยกประเภท และตรงกบยอดพสดคงเหลอของแผนกบรหารพสด

3.3.2 ดานการบรหารพสดทางกายภาพ เปนการบรหารการเคลอนไหว จดวาง และขนสงพสด โดยจะมสวนงานรบผด

ของคอ คลงพสดสวนกลาง ซงจะท าหนาทหลกเปนศนยกระจายสนคา (Distribution Center: DC) ในการกระจายพสดสคลงพสดหลก และคลงพสดบรการ เพอใชส าหรบการกอสรางระบบจ าหนายไฟฟาของการไฟฟาภมภาค รวมถงการมหนาทในการขนสงพสดไปยงเสนทางเปาหมายใหรวดเรว ถกตอง และปลอดภย

DPU

26

Safety Stock

.

.

Safety Stock

Safety Stock

Safety Stock

.

-

-

-

ภาพท 3.4 หนาทและการประสานงานของหนวยงานดานการบรหารพสด

หนวยงานทท าหนาทในการบรหารพสดของการไฟฟาสวนภมภาคจะมการ

ประสานงานกนทงในสวนของการบรหารขอมลพสดและการบรหารพสดทางกายภาพ โดยหนวยงานสงกดส านกงานใหญจะมหนาทในการควบคมและประสานงานกบหนวยงานทเกยวของในสงกดทงหมด ทงในการควบคมขอมลหลกดานการบรหารพสด รวมถงการประสานงานในดานการขนสงเพอใหเกดความถกตองรวดเรว และปลอดภยในการปฏบตงาน

3.4 การพฒนาระบบบรหารทรพยากรองคการ

จากขอก าหนดการเชาระบบบรหารทรพยากรองคการของ การไฟฟาสวนภมภาค (2546 : 34-39) ไดก าหนดระบวา การไฟฟาสวนภมภาค ไดด าเนนนโยบายดานระบบสารสนเทศทสอดคลองกบแผนหลกในการปรบปรงระบบเทคโนโลยสารสนเทศ ทใชอยในปจจบนใหมประสทธภาพ มความยดหยน และคลองตว เพอใหสามารถบรการผใชไฟไดอยางรวดเรว ทนตอความตองการ สามารถสนบสนนขอมลเพอการตดสนใจของผบรหาร รวมทงแขงขนกบเอกชนรายอนในอนาคต โดยปจจบนระบบคอมพวเตอรของการไฟฟาสวนภมภาคสนบสนนงานในสองสวนหลกคอ สนบสนนการบรหารงานดานบญชและการเงน และระบบคอมพวเตอรทสนบสนนงาน

DPU

27

ดานการปฏบตงานและงานวศวกรรม ในสวนของระบบบญชการเงน การไฟฟาสวนภมภาคมระบบรวมศนยการประมวลผลทมขอมลคอนขางจะสมบรณ ขอมลจะถกบนทกจากหนวยงานของการไฟฟา และรวมศนยขอมลอยทส านกงานใหญ ในสวนของระบบคอมพวเตอรทสนบสนนงานดานการปฏบตงานและงานวศวกรรม ยงคงไมมระบบคอมพวเตอรรองรบมากนก ระบบสวนใหญเปนระบบทพฒนาส าหรบใชงานเฉพาะหนาทงานในส านกงานการไฟฟาเทานน ขาดการเชอมตอกบระบบอน และการสงขอมลระหวางส านกงานไฟฟา สวนภมภาค ซงเปนจดน าเขา ขอมลและส านกงานใหญซงเปนจดประมวลผลและรวบรวมขอมลเพอจดท ารายงานเพอการบรหาร โดยการสงขอมลจะท าโดยสงไฟลขอมลผานทางดสกเกต อเลกทรอนกสเมล หรอ ICQ เปนตน และในหลายระบบ เชน การวางแผนงานซอมบ ารงงานโครงการกอสราง การบนทกและจดการดานไฟฟาขดของ การบนทกประวตและขอมลทรพยสนในระบบเครอขาย เปนตน ระบบเหลานยงขาดการน าระบบคอมพวเตอรเขาชวยในการบรหารจดการ อยางไรกตามการไฟฟาภมภาคก าลงอยในระหวางการด าเนนโครงการตดตงศนยสงการจายไฟ ซงเปนการเชอมโยงขอมลอปกรณในระบบเครอขายไฟฟาทงระบบสายสงและสถานไฟฟา เพอการควบคมและสงงานอปกรณแบบระยะไกล

การไฟฟาสวนภมภาคไดด าเนนการเชาระบบคอมพวเตอรซอฟตแวรส าเรจรปส าหรบธรกจหลก โดยมระยะเวลาการเชา 5 ป โดยระบบสามารถสนบสนนกระบวนการปฏบตงานของการไฟฟาสวนภมภาค และใหขอมลเพอสนบสนนการตดสนใจของผบรหารใหเปนไปอยางถกตองและมประสทธภาพ รวมทงสามารถรองรบการปรบโครงสรางของอตสาหกรรมการผลตและจ าหนายไฟฟาในอนาคตได

ระบบคอมพวเตอรซอฟตแวรส าเรจรปส าหรบธรกจหลก ประกอบดวยระบบงาน (Module) ดงตอไปน

1) กลมท 1 ระบบการบรหารความสมพนธกบลกคา 1.1) ระบบการบรหารขอมลลกคา (Customer Information System)

ครอบคลมระบบหลกดงตอไปน 1.1.1) ระบบขอมลลกคา

สามารถจดเกบรายละเอยดขอมลลกคา จดเกบและวเคราะหขอมลการรองเรยน โดยจดประสงคของระบบนเพอเพมประสทธภาพในการใหบรการแกลกคา เพอใหลกคาไดรบความพงพอใจสงสด ซงรวมถงการรบขอมลใบค ารองเพอขอใชบรการ จนเสรจสนการตดตงอปกรณทเกยวของ

DPU

28

1.1.2) ระบบใบแจงหน สามารถรบขอมลการใชไฟฟาจากมเตอรประเภทตาง ๆ ค านวณอตราคา

ไฟฟาในแตละชวงเวลา ส าหรบแตละประเภทการใหบรการซงการไฟฟาสวนภมภาคมอยในปจจบน และการใหบรการอน ๆ ซงอาจเกดขนในอนาคต รวมทงค านวณอตราภาษทเกยวของ

1.1.3) ระบบบรหารการจดเกบรายได สามารถรองรบการช าระเงนผานชองทางตาง ๆ สนบสนนขอมลในการ

วเคราะหอายลกหน นอกจากน ระบบงานจะตองสามารถใหขอมลเพอสนบสนนการตดสนใจดานการตลาด และเชอมโยงขอมลกบระบบงานตาง ๆ ทเกยวของได

1.2) ระบบการช าระหนซอขายไฟฟา (Settlement System) ระบบงานนจดท าขนเพอรองรบการการช าระหนซอขายไฟฟา โดยระบบงาน

จะตองสามารถรองรบการค านวณขอมลปรมาณการใชพลงงานไฟฟา และการก าหนดอตราคาไฟฟาส าหรบแตละชวงเวลา อยางนอยทก 30 นาท นอกจากน ระบบงานจะตองสามารถจดพมพรายงานเพอสนบสนนการปฏบตงานประจ าวน และสนบสนนขอมลเพอประกอบการวเคราะหและตดสนใจของผบรหาร รวมทงสามารถเชอมโยงขอมลกบระบบงานทเกยวของได

1.3) ระบบการบรหารไฟฟาขดของ (Outage Management System) ระบบงานนมวตถประสงค เพอชวยเหลอในการบรหารไฟฟาขดของ รวมทง

ลดผลกระทบทอาจเกดขนตอลกคาในกรณทกระแสไฟฟาขดของ โดยครอบคลมตงแต การรบแจงไฟฟาขดของ จนเสรจสนขนตอนการแกไขใหสามารถใชงานไดตามปกต โดยระบบงานจะตองสามารถระบถงสถานททเกดไฟฟาขดของ สาเหต และอปกรณตางๆทไดรบผลกระทบ ก าหนดล าดบความส าคญในการแกไข จดกลมงานทเกยวของ จดเกบประวต และรายละเอยดการเกดกระแสไฟฟาขดของแตละครง รวมทงสามารถตดตามสถานะของการแกไขสาเหตของกระแสไฟฟาขดของได นอกจากน ระบบงานจะตองสามารถจดพมพรายงานเพอสนบสนนการปฏบตงานประจ าวน และสนบสนนขอมลเพอประกอบการวเคราะหและตดสนใจของผบรหาร รวมทงสามารถเชอมโยงขอมลกบระบบงานทเกยวของได

1.4) ระบบการบรหารงานบรการ (Work Management System) ระบบงานนมวตถประสงค เพอเพมประสทธภาพในการใหบรการลกคา ตงแต

ขนตอนในการวางแผน จนเสรจสนการใหบรการ โดยระบบงานตองสรางและจดพมพใบสงงานในลกษณะตาง ๆ ใหขอมลเพอตดตามความกาวหนาในการปฏบตงาน จดท าตารางการปฏบตงาน ประมาณการใชทรพยากรทเกยวของ โดยตองครอบคลมงานทกประเภท ไดแก การแกไขไฟฟาขดของ การบ ารงรกษา และงานโครงการ เปนตน นอกจากน ระบบงานจะตองสามารถจดพมพ

DPU

29

รายงานเพอสนบสนนการปฏบตงานประจ าวน และสนบสนนขอมลเพอประกอบการวเคราะหและตดสนใจของผบรหาร รวมทงสามารถเชอมโยงขอมลกบระบบงานทเกยวของได

2) กลมท 2 ระบบบรหารทรพยากรองคกร 2.1) ระบบการบรหารพสด (Material Management System)

ครอบคลมระบบงานหลกดงตอไปน 2.1.1) ระบบการวางแผนการจดหาพสด

สามารถสนบสนนขอมลเพอใหการจดหาพสดเปนไปอยางมประสทธภาพ ประหยดคาใชจาย และทนตอความตองการในการใชงาน

2.1.2) ระบบการจดซอ จดหา สามารถรองรบการปฏบตงานในการจดซอจดหา เชน การจดซอ การจด

จาง การเชา เปนตน สามารถรองรบการจดท าสญญาการซอ ตดตามสถานะ การสงซอ การวดประสทธภาพผขาย การจดเกบขอมลผขาย ขอมลการจดซอ และรวบรวมประวตการจดซอตาง ๆ

2.1.3) ระบบการบรหารพสด สามารถรองรบการบนทกรายละเอยดขอมลพสด สถานะของพสด

สถานทเกบ ขอมลการเคลอนไหวของพสด การตรวจนบพสดประจ างวด นอกจากน ระบบงานตองสามารถจดพมพรายงานเพอวเคราะหขอมลการจดซอ และ

ขอมลพสด เพอสนบสนนการตดสนใจในการปฏบตงาน และสามารถเชอมโยงขอมลกบระบบงานตางทเกยวของได

2.2) ระบบการบรหารการเงน (Financial Management System) ครอบคลมระบบงานหลกดงตอไปน 2.2.1) ระบบบญชการเงน

(1) ระบบบญชแยกประเภท สามารถก าหนดโครงสรางของรหสบญชทสามารถยดหยนได

บนทกขอมลค าอธบายส าหรบแตละรหสบญชได รองรบรอบบญชทแตกตางจากปปฏทน รวมทงสามารถประมวลผลรายการหลายสกลเงน (Multi-currency)

(2) ระบบบญชเจาหน สามารถบนทกขอมลผขาย ค านวณภาษ ประมวลผลรายการแบบ

หลายสกลเงน สามารถรองรบการจายเงนไดหลายวธ

DPU

30

(3) ระบบบญชลกหน สามารถบนทกหรอเชอมโยงขอมลลกคาจากระบบงานทเกยวของ

ค านวณภาษทเกยวของ จดท าเอกสารการเพม/ลดหน ประมวลผลการรบช าระหนจากชองทางตาง ๆ (4) ระบบสนทรพยถาวร

สามารถบนทกขอมลสนทรพยถาวร การค านวณคาเสอมราคา การค านวณมลคาซาก การตดจ าหนาย สถานะ การโอนยายสนทรพย

(5) ระบบงบประมาณ สามารถก าหนดโครงสรางของงบประมาณ การแบงประเภทของ

งบประมาณ การสรปผลตางของงบประมาณและยอดทใชจรง (6) ระบบบรหารการเงน

สามารถประมาณการรบ /จายเงนส าหรบในชวงระยะเวลาทตองการ รวมทงสามารถรองรบการกระทบยอดกบธนาคารได

2.2.2) ระบบบญชบรหาร สามารถเปรยบเทยบขอมลงบประมาณกบรายการทเกดขนจรง ทง

รายได คาใชจาย และก าไรซงก าหนดไวส าหรบแตละหนวยงาน สนบสนนขอมลตนทนตามกจกรรม (Activity-Based Costing) ขอมลบญชโครงการ การวเคราะหผลก าไร รวมทงขอมลเพอสนบสนนการวดผลของศนยตนทน และศนยก าไร

ระบบงานตาง ๆ ทกลาวถงในขนตน จะตองสามารถจดพมพรายงานเพอสนบสนนการปฏบตงานประจ าวน และสนบสนนขอมลเพอประกอบการวเคราะหและตดสนใจของผบรหาร รวมทงสามารถเชอมโยงขอมลกบระบบงานทเกยวของได

2.3) ระบบการบรหารทรพยากรบคคล (Human Resource Management System) ระบบงานนประกอบดวยระบบงานหลก 2 ระบบงานดงน 2.3.1) ระบบทรพยากรบคคล

สามารถบนทกขอมลบคลากร ประวตการท างาน การประเมนผลงาน การขาด ลา มาสาย ประวตการรกษาพยาบาล ขอมลการฝกอบรม รวมทงใหขอมลเพอสนบสนนการวเคราะหและการประมาณอตราก าลงของพนกงาน

2.3.2) ระบบเงนเดอน สามารถบนทกรายขอมลเงนเดอน รายได และคาใชจาย ค านวณการหก

ภาษเงนได คาลวงเวลา รวมทงสวสดการตางทเกยวของ

DPU

31

3) กลมท 3 ระบบบรหารระบบไฟฟา 3.1) ระบบการบรหารงานบ ารงรกษา (Maintenance Management System)

ระบบงานนมวตถประสงค เพอเพมประสทธภาพในงานบรหารงานบ ารงรกษา ในการจดการคาใชจาย การประเมนประสทธภาพ รวมทงประเมนความเสยงทอาจเกดขน โดยครอบคลมถงการปฏบตงานเรมตงแต การก าหนดตารางการบ ารงรกษา รายละเอยดงานทเกยวของ รายละเอยดทรพยากรทตองใช เวลา รวมทงงบประมาณทก าหนดไว สามารถจดเกบรายละเอยดประวตการบ ารงรกษาอปกรณตางๆ นอกจากน ระบบงานจะตองสามารถจดพมพรายงานเพอสนบสนนการปฏบตงานประจ าวน และสนบสนนขอมลเพอประกอบการวเคราะหและตดสนใจของผบรหาร รวมทงสามารถเชอมโยงขอมลกบระบบงานทเกยวของได

3.2) ระบบฐานขอมลสนทรพย/อปกรณไฟฟา (Asset Database) ระบบงานน เปนระบบงานท มวตถประสงค เพอจดเกบขอมลรายละเอยดของ

อปกรณไฟฟาทใชในระบบสายสงและระบบจดจ าหนาย สามารถจดกลมอปกรณไฟฟา เพอประโยชนในการจดการดานตนทนและคาใชจาย รวมทงการวดประสทธภาพการท างาน การบ ารงรกษา โดยระบบงานจะตองสามารถจดพมพรายงานเพอสนบสนนการปฏบตงานประจ าวน และสนบสนนขอมลเพอประกอบการวเคราะหและตดสนใจของผบรหาร รวมทงสามารถเชอมโยงขอมลกบระบบงานทเกยวของได รายละเอยดอปกรณไฟฟาซงตองจดเกบส าหรบโครงการน ไดแก หมอแปลง มเตอร และฟดเดอร ส าหรบอปกรณอนๆ จะขนอยกบดลยพนจของการไฟฟาสวนภมภาคในการขยายขอบเขตงานเพมเตมตอไป

ระบบการบรหารไฟฟาขดของ ระบบการบรหารงานบรการ และระบบการบรหารงานบ ารงรกษา จะมพฒนาบนเครองมอส าหรบพฒนาระบบสารสนเทศทางภมศาสตร GIS รวมทงเปนสถาปตยกรรมแบบเปด (Open Architecture) เพอเชอมโยงกบระบบ GIS ของการไฟฟาสวนภมภาค

ระบบคอมพวเตอรและเครอขายเพอสนบสนนระบบส าหรบธรกจหลก ซงรองรบการปฏบตงานส าหรบระบบงานทง 9 ระบบงาน จะ เปนสถาปตยกรรมแบบ 3 ระดบ (3-tier Architecture) ประกอบดวยเครองคอมพวเตอรแมขายเพอใหบรการฐานขอมล (Database Server) เครองคอมพวเตอรแมขายเพอใหบรการโปรแกรมประยกต (Application Server) และเครองคอมพวเตอรลกขาย (Client)

ระบบงานทกระบบงานจะถกจดเกบทเครองคอมพวเตอรแมขายทส านกงานใหญ เปนลกษณะการท างานแบบรวมศนย (Centralized System) ซงตองการความสามารถในการสอสารเพอสงขอมลมายงศนยกลางดวยความเรวคอนขางสง ซงการไฟฟาสวนภมภาคไดมโครงการสอใยแกวน าแสง (Fiber Optic) ท าใหการสอสารของส านกงานใหญ ส านกงานการไฟฟาสวนภมภาคเขต

DPU

32

และส านกงานการไฟฟา สวนภมภาค ทกแหงมระดบความเรวเพยงพอในการปฏบตงานในระบบรวมศนย

นอกจากน ยงมการจดเตรยมศนยประมวลผลส ารอง (Backup Site) เพอรองรบการปฏบตงานในกรณทระบบศนยกลางเกดขดของ โดยยายการด าเนนการทกอยางไปท าการประมวลผลทศนยประมวลผลส ารอง ท าใหระบบสามารถปฏบตงานไดอยางตอเนอง ศนยประมวลผลส ารองนจะตองมการสอสารโดยตรงกบระบบศนยกลางเพอปรบปรงขอมลซงจดเกบอยทงสองแหงใหมความทนสมยเหมอนกน DPU

33

บทท 4 ระบบงานปจจบน

4.1 การวเคราะหระบบงานปจจบน

ในขนตอนของการวเคราะหระบบงานประจ าวนจะเปนขนตอนการศกษาถงระบบงานปจจบนวามวธด าเนนงานทส าคญแตละขนตอนอยางไร โดยจะประกอบดวยรายละเอยดดงน

4.1.1 การจดเกบขอมลส าหรบวเคราะหระบบงาน ในการวเคราะหถงระบบงานปจจบน ( As-Is System) ผวจยไดด าเนนการจดเกบ

ขอมลในสวนทเกยวของกบระบบงานดานการบรหารพสด ของคลงพสดหลกการไฟฟาสมทรสาคร ดวยวธการดงน

1) การจดเกบขอมลจากการสมภาษณ (Interview) การจดเกบขอมลจากการสมภาษณไดด าเนนการสมภาษณโดยแยกออกเปน

กลมเปาหมายทปฏบตงานในลกษณะทแตกตางกน ดงน 1.1) การสมภาษณผปฏบตงานในคลงพสดหลกการไฟฟาสมทรสาคร จ านวน

4 คน โดยสมภาษณเกยวกบระบบงานบรหารพสดในดานของขนตอนการปฏบตงาน ทงในสวนของระบบงานยอยการบรหารพสดคงคลง และการจดซอ จดหา

1.2) การสมภาษณผปฏบตงานในสวนของระบบงานอนทเกยวของในการใชขอมลจากระบบงานบรหารพสด อนประกอบดวย ระบบงานดานการเงน ( Financial Module: FI Module) ระบบงานดานการบรหารโครงการ ( Project System Module: PS Module) และระบบงานการซอมแซมบ ารงรกษา ( Plant Maintenance Module: PM Module) จ านวน 3 คน โดยไดสมภาษณถงรปแบบของขอมลทเชอมโยงกนระหวางระบบในดานความถและปรมาณของการเบกจาย

1.3) การสมภาษณผบรหาร ซงมหนาทโดยตรงในการควบคมการปฏบตงานของผปฏบตในคลงพสดหลกการไฟฟาสมทรสาคร จ านวน 4 คน โดยสมภาษณเกยวกบปญหาและอปสรรคของการด าเนนงาน รวมถงความตองการทส าคญในระบบงานดานพสด

2) การจดเกบขอมลจากขอมลและเอกสาร (Data and Documentation) ผวจยไดด าเนนการจดเกบขอมลรายการทางธรกรรมประจ าวนในดานตาง ๆ

ทเกยวของกบกจกรรมในระบบงานดานการบรหารพสดจากด าเนนการของคลงพสดหลก

DPU

34

สมทรสาครในป 2551 รวมถงเอกสารและรายงานตาง ๆ ทเกยวของ อนไดแก คมอการปฏบตงานประจ าวน เอกสารตาง ๆ ทจ าเปน พรอมทง รายงานตาง ๆ ทผปฏบตไดด าเนนการจดท าในรปแบบรายเดอน รายไตรมาส และรายป

3) การจดเกบขอมลจากการสงเกต (Observation) ผวจยไดท าการเกบขอมลดวยการตดตามสงเกตขนตอนการด าเนนการตาง ๆ

ในระบบบรหารพสดในชวงเวลาตงแต 16 – 27 กมภาพนธ 2552 ในดานการบนทกขอมลการ รบ โอน จาย ขาย พสด และวธในการจดวางพสด รวมถงขนตอนและวธปฏบตในการรบ จายพสด

4.1.2 ขนตอนปฏบตงานในระบบงานบรหารพสด จากการปฏบตงานดานการบรหารพสดในปจจบนซงใชระบบบรหารทรพยากร

องคการเปนสารสนเทศหลก ไดมกจกรรมการปฏบตงานประจ าวนของคลงพสดหลกสมทรสาครแยกเปนกลมได ดงน

1) กจกรรมดานการรบพสด เปนกจกรรมในการน าเขาปรมาณพสดเพอจดเกบส าหรบรองรบการใชงาน

ตามความตองการทจะเกดขนในอนาคต ตามภาพท 4.1

ภาพท 4.1 ขนตอนการรบพสดเขาสคลงพสด

DPU

35

จากภาพจะเหนไดวา การรบเขาพสดนนจะประกอบดวยสาเหตของกจกรรม 3 ลกษณะ คอ

1.1) การรบพสดจากการขอเสนอซอและสงซอ การรบพสดจากการขอเสนอซอและสงซอจะเกดจากกรณเกดความ

ตองการในการใชงานพสดซงพนกงานชางจะท าการสงใบขอเสนอซอพสด ( Purchasing Requisition: PR) ในรายการทตองการพสด เพอแจงมายงคลงพสดหลกส าหรบเปนหลกฐานในการออกเอกสารการจดซอ ( Purchasing Order: PO) ส าหรบเตมเตมรองรบการใชพสดของงานดงกลาว หรอกรณการขอเสนอซอทเกดจากพนกงานพสดผควบคมปรมาณพสดคงคลงซงไดตรวจสอบแลวพบวา มปรมาณพสดคงคลงต ากวาระดบพสดส ารองคลง (Minimum Stock)

1.2) การรบพสดจากการขอโอนจากคลงพสดสวนกลางหรอคลงพสดขางเคยง โดยจะเปนกระบวนการทมการประสานงานกบคลงพสดสวนกลางเพอ

ขอจดสรรพสดทคลงพสดสวนกลางไดด าเนนการจดซอ จดหา ตามสดสวนของสถตและความจ าเปนในการใชงาน รวมถงการขอโอนพสดในรายการทจ าเปนทตองใชงานเรงดวนฉกเฉน

1.3) การรบพสดจากการสงคนของพนกงานชาง เปนกรณทเกดจากสงคนพสดทเหลอใชงานจากการเบกเพอน าไปใชใน

การกอสรางซอมแซมระบบจ าหนายกระแสไฟฟาของพนกงานชาง ซงจะตองท าการสงคนเพอใชเปนพสดส ารองคลงในการรองรบการใชงานอน ๆ ตอไป

จากกรณการรบพสดดงกลาวขางตน จะตองผานการอนมตโดยผบรหารทเกยวของเพอเสนอความเหนชอบและรบรองความถกตองในแตละกจกรรมของการรบพสด จากนนจะเขาสกระบวนการของการจดซอ ขอโอน และรบคนพสดตามแตละกรณ โดยเมอไดรบพสดจากกรณดงกลาวแลวพนกงานพสดจะท าการตรวจรบพสดทงในดานปรมาณ ( Quantity) และคณภาพ (Quality) ใหถกตองตามหลกฐานเพอด าเนนการสขนตอนตอไปในการรบปรมาณพสดเขาบญชบนระบบบรหารทรพยากรองคการและน าพสดดงกลาวเขาสการจดเกบใหเปนหมวดหมตามพนทเกบแตละทจดวางแตละประเภทตอไป

2) กจกรรมดานการโอน จาย ขาย พสด เปนกจกรรมในการลดปรมาณพสดดวยการตดจายทางบญชพสดออกจาก

ปรมาณคงเหลอ เพอเปนการน าพสดไปใชงานตามวตถประสงค โดยมขนตอนคอ 2.1) รบใบเบก

โดยเปนขนตอนในการรบใบเบกจากพนกงานชางรวมถงใบขอโอนจากคลงพสดขางเคยง เพอตรวจสอบความเพยงพอของปรมาณส ารองคลง

DPU

36

2.2) ตรวจสอบและอนมต เปนขนตอนในการผานความเหนชอบของผบรหารในการยนยอมใหจาย

พสด โดยผบรหารจะพจารณาถงแผนงานและความตองการทจ าเปนในอนาคตวาเหมาะสมทจะจายพสดรายการดงกลาวหรอไม

2.3) ท าการตดจายบนระบบบรหารทรพยากรองคการ เปนการสรางรายการทางบญชในการตดจายพสดออกจากปรมาณส ารอง

คลงเพอทจะสรางระบบการควบคมบญชพสดใหถกตอง 2.4) ตรวจสอบเพอท าการรวมจาย

โดยพนกงานผตดจายบญชจะท าการตรวจสอบและรวมพสดในรายการทซ ากนเพอใหสามารถจายพสดรายการดงกลาวในคราวเดยวดวยการสรางใบรวมจาย ( Picking Ticket) ส าหรบสงใหพนกงานผควบคมพสดด าเนนการในขนตอนตอไป

2.5) ท าการหยบพสดจากทจดเกบ หลกจากทพนกงานผควบคมพสดไดรบใบรวมจายแลว กจะท าการหยบ

พสดตามรายการจากทจดเกบพสดในหมวดหมนน ๆ เพอจายใหกบผขอเบกตามจ านวนทตองการ 2.6) ผเบกรบพสดและลงนามไวเปนหลกฐาน

ขนตอนนจะเปนขนตอนสดทายของการท ารายการธรกรรมในการจายดวยการรบรองความถกตองของปรมาณและคณภาพของพสดทขอเบกจากผขอเบกเพอขนถายไปใชงานตามความตองการ

DPU

37

ภาพท 4.2 ขนตอนการโอน จาย ขาย พสดเพอจายจากคลงพสด

3) กจกรรมดานการควบคมความถกตองของระบบบญชพสด เปนกจกรรมส าหรบตรวจสอบการด าเนนการตามขอ 1) และขอ 2) ขางตน

ดวยกระบวนการตรวจนบพสด (Inventory Count) โดยด าเนนการตามชวงเวลาทก าหนด เชน รายสปดาห รายเดอน และรายป

4.1.3 คณลกษณะของพสด การไฟฟาสวนภมภาคมรายการพสดส าหรบใชในองคกร จ านวน 2,544 รายการ

โดยไดก าหนดหมวดหมไวอยางเปนมาตรฐาน ซงมการก าหนดประเภทพสดไวจ านวน 18 ประเภท และก าหนดจ านวนกลมพสดไวจ านวน 156 กลม เพอใหสามารถด าเนนงานดานขอมลพสดในคลงพสดทกแหงไดอยางเปนระบบและมมาตรฐานเดยวกน โดยสามารถยกตวอยางไดตามตารางท 4.1

DPU

38

ตารางท 4.1 ตวอยางการก าหนดหมวดหมพสดและกลมพสด ประเภทพสด กลมพสด หนวยนบ

1) ผลตภณฑคอนกรต 1.1) เสา คอร. ตน 1.2) เสาเขม ตน 1.3) เสาตอมอ ตน 1.4) คอนสาย ทอน 1.5) คานรบอปกรณ ทอน 2) ฮารดแวรและอปกรณประกอบ 2.1) เหลกฉาก ทอน 2.2) สลกเกลยว อน 2.3) แหวนรอง อน 3) สายและอปกรณประกอบ 3.1) สาย เมตร 3.2) เทปพนสาย อน 3.3) แคลมปตอสาย อน 3.4) หลอดตอสาย อน 3.5) หางปลาเขาปลายสาย อน 4) อปกรณฉนวนและอปกรณประกอบ 4.1) ลกถวย ลก 4.2) ลกรอก ลก 4.3) ทจบลกรอก อน 4.4) ลกถวยแยกสาย อน 5) อปกรณตดตอนและอปกรณประกอบ 5.1) ลอฟา อน 5.2) สวทซตดตอน อน 5.3) ฟวส อน 6) หมอแปลงและอปกรณประกอบ 6.1) หมอแปลง เครอง 6.2) คาปาซเตอร เครอง 7) อปกรณไฟสาธารณะและอปกรณประกอบ 7.1) ชดโคมไฟถนน ชด 7.2) สวทซควบคมดวยแสง อน 8) อปกรณทอ และอปกรณประกอบ 8.1) ทอรอยสาย อน 8.2) เหลกแขวนทอ อน

การก าหนดหมวดหมพสดขางตนจะถกก าหนดดวยรหสตามล าดบ ซงประกอบไปดวย

ประเภทพสดซงหมายถงคณสมบตหลกของพสดวาเปน คอนกรต หมอแปลง หรอสาย และพสดแตละประเภทยงสามารถจ าแนกออกเปนกลมไดหลายกลม เชน พสดประเภทคอนกรตสามารถจ าแนกกลมไดเปน กลมเสา กลมคอน กลมคาน เปนตน นอกจากนนพสดแตละประเภทยงถกก าหนดเปนรายการ โดยจะก าหนดรหสพสดแตละรายการเรยงจากนอยไปหามากตามขนาด เชน พสดกลมเสา

DPU

39

18 ประเภท 156 กลม 2,544 รายการ

ประกอบไปดวย เสาขนาด 8 เมตร เสาขนาด 22 เมตร โดยโครงสรางของการก าหนดหมวดหมสามารถแสดงได ดงภาพท 4.3

ภาพท 4.3 โครงสรางของการก าหนดหมวดหมพสด

การก าหนดหมวดหมของพสดทถกก าหนดไวนน เปนพสดทอยในมาตรฐานการกอสรางและบ ารงรกษา และมหรอเคยใชงานอยในปจจบน แตอยางไรกตามโครงสรางของการก าหนดหมวดหมพสดนนสามารถรองรบการเพมขนของรายการพสดทเกดจะขนใหมได

ประเภทพสด A

กลมพสด A-A

กลมพสด A-B

กลมพสด A-C

พสด A-C-A

พสด A-C-B

พสด A-C-B

พสด อน ๆ

กลมพสด อน ๆ

ประเภทพสด B

กลมพสด B-A

กลมพสด B-B

กลมพสด B-C

พสด B-C-A

พสด B-C-B

พสด A-C-B

พสด อน ๆ

ประเภทพสด อน ๆ

DPU

40

นอกเหนอจากการทการไฟฟาสวนภมภาคไดก าหนดหมวดหมพสดส าหรบการด าเนนงานเพอสรางเพอการปฏบตงานทเปนมาตรฐานเดยวกนในดานขอมลแลว ยงสามารถใชในการก าหนดรปแบบการจดเกบทแตกตางกนตามคณลกษณะของอปกรณ

ภาพท 4.4 ตวอยางพสด 4.1.4 สภาพแวดลอมของคลงพสดและการจดเกบพสด

คลงพสดหลกการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาครไดมการจดวางพสดในพนทจดเกบตามแผนผง ดงภาพท 4.5

DPU

41

ภาพท 4.5 แผนผงพนทคลงพสดหลกการไฟฟาสมทรสาคร

พนทความรบผดชอบของคลงพสดหลกการไฟฟาจงหวดสมทรสาครมทงสนประมาณ 5 ไร ซงประกอบดวยพนทในการจดเกบพสด พนทเปนอาคารส านกงาน ( Office Site) ลานจอดรถส าหรบบรการรถขนถาย และลานพกพสดส าหรบการตรวจรบเพอรอขนยายจากการเบกจาย โดยภายในพนททใชในการจดเกบพสดนนยงแบงไดออกเปน

1) คลงกลางแจง พนทของคลงกลางแจงเปนพนทพสดทอยในลานกลางแจงทมการจดวาง

พสดไวบนพาเลท (Pallet) พรอมมชองทางส าหรบใชรถยกฟอรคลฟท (Forklift) ในการขนถาย โดยพสดทจดเกบไวในคลงกลางแจงจะเปนพสดขนาดใหญ และสามารถจดเกบในสภาวะททนแดนทนฝนได

DPU

42

ภาพท 4.6 ตวอยางการจดเกบพสดในคลงกลางแจง

2) คลงทบ ในสวนของคลงทบจะเปนคลงพสดในทรมทภายในประกอบดวยชนส าหรบ

การจดเกบพสด ( Rack) กระบะรปตวแอล ( L-Tray) และลานเกบยอย ซงคณลกษณะของพสดทจดเกบอยในคลงทบคอ พสดทมมลคาสง พสดทมขนาดเลกงายตอการสญหาย และพสดทมสภาวะไมทนตอแดดและฝน หรอกรณเปนพสดการบรรจหบหอดวยกระดาษทไมสามารถปองกนการเปยกชน

ภาพท 4.7 ตวอยางการจดเกบพสดในคลงทบ

DPU

43

3) คลงโปรง คลงโปรงจะเปนคลงพสดกลางแจงทมหลงคา ซงมการจดเกบพสดดวยการ

วางบนพาเลท การใชงานจดเกบพนทคลงโปรงนน มคณสมบตในการจดเกบพสดเชนเดยวกบคลงกลางแจง และคลงทบ แตตองสามารถทนตอสภาวะของการเปยกชนได ซงจะจดเกบในลกษณะทเตมขนาดบรรจหบหอ เพอวตถประสงคตอการใชประโยชนเพอจดเกบพสดส ารองคลงทมเกนความตองการใชงานในชวงเวลาปจจบน โดยจะท าการขนถายไปยงคลงกลางแจง และคลงทบ เพอเตมเตมอยเสมอ

ภาพท 4.8 ตวอยางการจดเกบพสดในคลงโปรง

4) คลงเกบพสดช ารด

คลงเกบพสดช ารดเปนพนทกลางแจงทจดเกบพสดไวบนพาเลทเชนเดยวกบคลงกลางแจง โดยมวตถประสงคเพอจดเกบพสดช ารดทรอถอนจากระบบจ าหนายกระแสไฟฟา และพสดทช ารดจากการใชงาน

DPU

44

ภาพท 4.9 ตวอยางการจดเกบพสดในคลงพสดช ารด

5) จดกองหมอน

ในสวนของจดกองหมอนเปนพนทกลางแจงทใชในการจดเกบผลตภณฑคอนกรตประเภทเสา และเสาตอมอ (ใชประกอบเสา) โดยมการจดเกบแยกตามขนาดและมการเรยงเปนชน เพอความสะดวกในการจายโดยใชรถประเครนยก เพอจดวางในรถขนถายส าหรบน าไปปฏบตงาน

ภาพท 4.10 ตวอยางการจดเกบพสดในจดกองหมอน

DPU

45

4.1.5 บคลากรและหนาทรบผดชอบ บคลากรทสงกดอยในคลงพสดหลกการไฟฟาจงหวดสมทรสาครมพนกงานท

เกยวของจ านวน 6 อตรา และลกจางรายวนจ านวน 4 อตรา ซงแบงสายงานรบผดชอบดงภาพท 4.11

ภาพท 4.11 บคลากรและหนาทรบผดชอบ

ลกษณะของการแบงอตราก าลงจะแปรผนตามรปแบบงาน ดงนนคลงพสดหลกการไฟฟาสมทรสาครจงใหความส าคญในการจดสรรอตราก าลงใหกบงานดานระบบควบคมพสด ซงมหนาทภาคปฏบตในการ รบ จาย พสด จากการหยบ เตมเตม และจดเรยงพสด ซงจะไดรบการสนบสนนโดยงานขอมลวชาการพสดวชาการส าหรบวางแผนในการจดซอ จดหา และด าเนนกจกรรมการรบ โอน จาย ขาย จากงานควบคมดวยระบบบญชพสด

ในการปฏบตงานการเบก จาย พสดทางกายภาพนน หนาทในสวนรบผดชอบพนกงานควบคมพสด โดยจะใชแรงงานลกจางรายวนของพนกงานชางทมาขอเบกพสด เปนผด าเนนการหยบพสดซงจะถกควบควบคมโดยพนกงานควบคมพสด เพอรวมพสดใหไดในทกรายการทขอเบก จากนนพนกงานชางจะตรวจสอบเพอรวมและขนยายไปใชงานตามความตองการ

DPU

46

4.1.6 เครองมอในการปฏบตงาน เครองมอทใชในการปฏบตงานจะประกอบดวยเครองคอมพวเตอรพรอม

เครองพมพ รวมถงอปกรณเชอมโยงระบบเครองขาย ( Network) ส าหรบด าเนนงานดานการจดซอ และงานดานระบบบญชพสดในการรบ จาย ดวยการเชอมโยงเขาสระบบบรหารทรพยากรองคการ นอกจากนนในงานดานปฏบตจะมชนวางและพาเลทตาง ๆ ส าหรบจดเกบพสด รวมถงมยานพาหนะทใชในการล าเลยงและขนสง คอ รถบรรทก 6 ลอ จ านวน 1 คน และรถยกฟอรคลฟท จ านวน 2 คน และรถเขนสองลอ จ านวน 2 คน

4.1.7 สถตการปฏบตงานในดานทส าคญ จากการเกบขอมลด าเนนงานของคลงพสดหลกสมทรสาครในป 2551 พบวาม

อตราหมนเวยนพสด ( Turnover Ratio) เทากบ 2.00 เทา โดยมมลคาพสดจากการจายเทากบ 172.69 ลานบาท และมมลคาพสดคงเหลอเฉลย ณ สนป 2551 เทากบ 86.28 ลานบาท โดยมสถตของการปฏบตงานในดานทส าคญ สามารถสรปไดดงตาราท 4.2 ตารางท 4.2 ขอมลการด าเนนงานดานพสดทส าคญ ล าดบ รายการ จ านวน

(ครง) จ านวน

(รายการ) มลคา

(ลานบาท)

1) การจดซอ 513 1,481 49.94 2) การจดหา (ขอโอน) 554 1,665 171.50 3) การจายพสด 31,625 58,141 172.69 4) การรบพสดสงคน 10,056 11,484 15.78

ทมา : ขอมลจากระบบบรหารทรพยากรองคการในระบบงานบรหารพสดระบบงานยอยการจดการ

สนคาคงคลง โปรแกรมงานรายการเอกสารวสด (MB51)” ตงแตวนท 1 ม.ค. – 31 ธ.ค. 2551 จากตารางขางตนจะพบวากจกรรมการด าเนนงานในดานการจายพสดมความถ

และผลรวมของมลคาสงสด ( 31,625 ครง 172.69 ลานบาท ) นนหมายถงเปนกจทใชเวลาและแรงงานเปนสดสวนทมากกวากจกรรมในดานอน ๆ

DPU

47

4.2 การวเคราะหปญหา จากการจดเกบขอมลในรปแบบตาง ๆ พบวา ในระบบงานปจจบนซง การไฟฟาสวน

ภมภาคไดมการพฒนาตดตงระบบบรหารทรพยากรองคการในระบบบรหาร อนเปนการสรางระบบงานทมประสทธภาพ ซงการปฏบตงานในปจจบนจะใชขอมลจากระบบบรหารทรพยากรองคการเปนสารสนเทศหลกขององคกร ซงสอดคลองกบหลกของการไหลของโลจสตกส ( Logistic Flows) ในดานการไหลของขอมลและสารสนเทศ จากการศกษาพบวายงคงประสบปญหาจากการใชงานขอมลและสารสนเทศเพอพฒนาเชอมโยงระหวางการไหลของขอมลสารสนเทศใหสมพนธสอดคลองกบระบบการไหลของวสด ( Material Flow) ไดอยางถกตอง สงผลใหเกดการใชตนทนทสญเปลาตอกจกรรมการปฏบตงานประจ าวน

4.2.1 การหาความรนแรงและความถของปญหา ในการใชงานระบบบรหารทรพยากรองคการของคลงพสดหลกการไฟฟาสวน

ภมภาคจงหวดสมทรสาครนน ไดมกจกรรมหลกในการด าเนนธรกรรมประจ าวนในการบนทกขอมลการรบ จาย ขาย โอน ซงพบวาสารสนเทศหลกทไดจะมเพยงรายงานสรปในรปแบบตามกจกรรมดานตาง ๆ เชน มลคาจากการจดซอ ความตองการพสดในแตละชวงเวลา เปนตน ดงนน ผวจยจงมแนวคดทจะพฒนาระบบในการสรางเครองมอประมวลสารสนเทศทเชอมโยงระหวางการไหลของขอมลสารสนเทศ จากระบบบรหารทรพยากรองคการกบระบบบรหารพสดใหเกดความสมพนธมากขน โดยสรางจดวเคราะหใหการเลอกหากจกรรมทมความถและความรนแรงโดยใชขอมลจากการด าเนนงานในป 2551 (ตามตารางท 4.2) ไดดงนคอ

ตารางท 4.3 ความถและความรนแรงของกจกรรมด าเนนงานดานพสดทส าคญ ล าดบ กจกรรม จ านวน

(รายการ) (1) คะแนน ความถ

มลคา (บาท)

(2) คะแนน ความรนแรง

คะแนนรวม (1) x (2)

1) การจดซอ 1,481 1 49.94 2 2

2) การจดหา (ขอโอน) 1,665 2 171.50 3 6

3) การจายพสด 58,141 4 172.69 4 16

4) การรบพสดสงคน 11,484 3 15.78 1 3

หมายเหต คะแนน สงสด = 4, สง = 3, กลาง = 2 และ ต า = 1

DPU

48

หลงจากไดท าการวเคราะหหาความถและความรนแรงพบวาการจายพสดมคะแนนรวมเปนอนดบหนง กลาวคอเปนกจกรรมทมความถและมลคาจากปฏบตงานในป 2551 สง จงควรใหความสนใจในการควบคม

ในดานการวเคราะหถงกจกรรมการจายพสดจากคลงพสดหลกการไฟฟาสมทรสาคร พบวามกจกรรมการเบกจายพสดจากทจดเกบทงคลงกลางแจง คลงทบ คลงโปรง และจดกองหมอน โดยมคณสมบตของพนท และวธการจดวางดงน ตารางท 4.4 ลกษณะการจดวางในแตละพนทจดเกบ ล าดบ พนทจดเกบ สภาพแวดลอม ทจดวาง ลกษณะการจดวาง

1) คลงกลางแจง กลางแจง พาเลท จดเรยงตามประเภทกลม

2) คลงทบ ในทรม พาเลท จดเรยงตามประเภท

ชนวาง จดเรยงตามประเภทและกลมในหงวาง

กระบะ จดเรยงตามกลม

3) จดกองหมอน กลางแจง หมอนหนน จดเรยงตามกลม

จากการวเคราะหลกษณะการจดวางในพนทจดเกบแตละทจดวาง พบวาการ

จดเกบในคลงทบบนชนวางมขนตอนและความซบซอนสงสด อนเปนผลใหเกดการจดวางทยากทสด ผวจยจงเลอกจดใจการปรบปรงระบบควบคมการจดวางคอ “การจดวางบนชนวางในทจดเกบคลงทบ”

4.2.2 การวเคราะหขนตอนดวยแผนภมการไหลของงาน จากการก าหนดพนทและกจกรรมทเปนเปาหมายหลกในการพฒนา ผวจยได

ท าการศกษาถงขนตอนของการด าเนนการเบกจายพสด โดยใชแผนภมการไหลของงาน (Flow Process Chart) ในการวเคราะหหาจดดอยเพอพฒนา โดยสามารถอธบายกระบวนการในแตละขนตอนการปฏบตงานไดดงตารางท 4.5 (ขอมลการจากการจบเวลาและค านวณระยะทางเฉลยในกจกรรมการเบกพสดแตละครง)

DPU

49

ตารางท 4.5 แผนภมการไหลของงานแสดงขนตอนยอยในการเบกจายจากชนวาง ขนตอน ระยะทาง

(เมตร) เวลา สญลกษณ ค าอธบายกระบวนการ

1 - 00:00:30 รบใบเบก 2 - 00:01:00 ตรวจสอบความเหมาะสมในการเบก 3 - 00:00:30 อนมตใบเบก 4 6.0 00:00:20 สงใบเบกสการตดจาย 5 - 00:07:30 ท าการตดจายในบญชบนระบบ ERP 6 - 00:02:00 ตรวจสอบรายการจาย 7 - 00:03:00 ท าการออกใบสรปจาย 8 8.0 00:00:30 สงใบสรปจายเพอจายพสด 9 15.5 00:16:00 ท าการหยบพสดจากทจดวาง 10 - 00:01:30 ผเบกพสดตรวจสอบจ านวนและคณภาพพสด 11 - 00:09:00 ผเบกลงนามรบพสดไวเปนหลกฐาน 12 10 00:10:30 ผเบกรวมขนถายพสดไปยงยานพาหนะขนสง รวม 39.5 00:52:20 6 4 2 - -

ค าอธบายสญลกษณ ปฏบตการ ขนสง ตรวจสอบ หยดรอ จดเกบ

ผลจากการวเคราะหขนตอนยอยในการปฏบตงานท าใหสามารถทราบถงสดสวน

ของเวลาและระยะทางในแตละขนตอนพบวา มขนตอนทมความสมพนธตอการไหลของขอมลสารสนเทศและการไหลของวสดคอ ขนตอนในการหยบพสดจากทจดเกบซงใชระยะทางมาก โดยมปจจยทมผลเกยวของกบระยะทางในการจายพสดทประกอบดวย

1) จ านวนครงในการเบก 2) จ านวนรายการในการเบกแตละครง 3) ปรมาณในการเบกแตละรายการ 4) ลกษณะการจดเกบพสดแตละรายการ เมอวเคราะหถงปจจยดงกลาวขางตนพบวา จ านวนครง จ านวนรายการ และ

ปรมาณในการเบก เปนปจจยทเกดจากความตองการของพนกงานชางในการขอเบกพสดอนเปนปจจยทไมสามารถควบคมได แตปจจยในดานของลกษณะการจดเกบพสดแตละรายการนน ได

DPU

50

ขนอยกบความรบผดชอบของพนกงานควบคมพสดโดยตรง ซงเปนปจจยทสามารถท าการพฒนาในการลดตนทนเนนการไดเปนอยางด ทงยงสอดคลองตอเหตผลในการเลอกพฒนาประสทธภาพของการจดวางและหยบจายจากระบบบรหารทรพยากรองคการในดานการไหลของขอมลสารสนเทศใหความสมพนธกบการไหลของวสด ตารางท 4.6 การเปรยบเทยบปจจยทมผลตอเวลาและระยะในการหยบจายพสด ปจจย สาเหต ผรบผดชอบ สามารถแกไข

1 จ านวนครงในการเบก พนกงานชาง ไมได 2 จ านวนรายการในการเบกแตละครง พนกงานชาง ไมได 3 ปรมาณในการเบกแตละรายการ พนกงานชาง ไมได 4 ลกษณะการจดเกบพสดแตละรายการ พนกงานควบคมพสด ไดดวยการปรบปรง

การจดวางพสด

ผลจากการวเคราะหความสมพนธในการขนตอนการจายพสดพบวา ขนตอนทม

ความส าคญและมความสมพนธสงสดคอการจายสนคาจากชนวาง ( Rack) ดงนนจงเปนจดหลกทตองท าการพฒนาโดยมงทจะปรบปรงของการจายสนคาจากชนวางใหเกดความรวดเรวดวยการจดเกบทมประสทธภาพงานตอการหยบจาย ซงสามารถก าหนดตวแปรทใชในการเกบขอมลส าหรบวดผลในขนตอนการหยบจายดวยการใชระยะทางเปนหนวยของขอมลทจดเกบ เนองจากเปนตวแปรทสามารถเกบเพอวดเปรยบเทยบไดจากเครองมอวดมาตรฐานสากล ซงไมวาพนกงานผหยบจายคนใดกตามจะสามารถใชระยะทางการหยบจายพสดทเทากน

ดงนนหวขอปญหาทถกก าหนดส าหรบการพฒนาคอ “การจายพสดจากชนวางมระยะทางไกล ” จากนนน าหวขอปญหาดงกลาวมาท าการวเคราะหโดยการใชแผนภมเหตผล (Cause-and-Effect Diagram) ในการวเคราะหเพอคนหาถงสาเหตของปญหาไดดงน

DPU

51

ภาพท 4.12 แผนภมเหตผลแสดงการวเคราะหปญหา

ปญหาหลก: การหยบจายพสดจากชนวางมระยะทางไกล สาเหต (1): ดานพนกงาน - จดเรยงไมสมพนธกบการจาย เนองจากพนกงานผควบคมคลงพสดด าเนนการจดวาง

พสดโดยอาศยความรสกสวนบคคลในการจดวาง โดยอาศยประสบการณในการจายสนคาในการตดสนจดวางพสด

- ไมรจกพสด ซงจะเกดในกรณทตองจายทเคลอนไหวชาจงจ าเปนทตองคนหาจดจดเกบ รวมถงกรณทคนรายงานวนทท าการหยบพสดขาดประสบการณในการเบกจายซงกอใหเกดความไมราบรนในการหยบจาย

สาเหต (2): เครองมอ - ขาดเครองมอททนสมย เนองจากโดยขอจ ากดในการเปนองคกรรฐวสาหกจจงท าให

ขาดการลงทนในดานเทคโลยและพนทส าหรบคลงสนคาททนสมย ท าใหจ าเปนตองใชการหยบจายโดยแรงงานคนแบบไมมเครองมอเปนหลก

- พนทจดเกบนอย โดยตองจดเกบพสดในหลายรายการ (SKUs) กอใหเกดความยากตอการหยบจาย รวมถงไมเหมาะสมกบการใชอปกรณสนบสนนการหยบจาย เชน ไมสามารถใชรถเขน หรอตะกราในการรวมหยบไดได รวมถงการตองออกแบบชนวางใหอยในพนทจ ากดซง

DPU

52

ตองการการหยบจายในลกษณะมศนยกลางคอ ลานพกพสดเปนจดรวมในการหยบจายแตละรายการ

สาเหต (3): พสด - มขนาดใกลเคยงกน เนองดวยมการออกแบบพสดทใชงานในแตละรายการเรยงขนาด

กนจ านวนมาก ท าใหเกดความยากตอการหยบจาย - มน าหนกมาก ท าใหตองหยบล าเลยงไดครงละไมมาก เชน พสดกลมสวทซตดตอน

แรงสงมน าหนกประมาณ 10 กโลกรม และมการบรรจหบหอในกลองกระดาษขนาดใหญซงสามารถหยบจายไดเพยงครงละ 1 ชน ท าใหตองใชเสนทางในการเคลอนทส าหรบหยบจายมาก

- มความหลากหลาย โดยพสดทจดกบอยในชนวางมหลายรายการท าใหตองใชเวลาในการหยบจายมากกวาการมพสดนอยรายการ

สาเหต (4): วธการ - ถกจ ากดดวยพนทและแรงงาน ดวยสาเหตของการมอยอยางจ ากดของพนทท าใหการ

เบกจายตองมการหยบเพอรวมเกบไวทศนยกลาง (ลานพกพสด) ในเกอบทกรายการ รวมถงจ านวนพนกงานควบคมพสดทมอยนอยและตองรบผดชอบงานในปรมาณมาก จงท าใหเกดความเหนอยลาอนเปนอปสรรคตอการปฏบตงาน

จากแผนภมเหตผลตามภาพท 4.12 พบวา ปญหาทสามารถแกไขไดคอ ปญหาทมสาเหตเกดจากพนกงานในการจดเรยงพสดไมสมพนธกบการจาย ซงสามารถท าการแกไขดวยการปรบเปลยนวฒนธรรมในการปฏบตงานดานการจดวางพสดจากการใชดลยพนจของผจดวาง สการจดวางอยางมระบบดวยการใชสารสนเทศ 4.3 แนวทางในการแกไขปญหา

ดวยสาเหตของปญหาในการหยบจายพสดใชเวลามากท าใหผวจยมงพฒนาในการแกไขปญหาดงกลาวดวยการลดระยะทางการเคลอนทของพสดในการหยบจาย โดยมเปาหมายในการปรบปรงการจดวางใหเหมาะสมและสอดคลองกบความเขมในการไหล ( Intensity Flow) ของพสด ซงจะสงผลใหระยะทางทใชในการปฏบตงานหยบจายอนแปรผนโดยตรงกบเวลาการหยบจาย โดยมแนวทางแกไขปญหาการพฒนาคอการสรางระบบสารสนเทศส าหรบการจดวางพสดดวยการใชขอมลจากระบบบรหารทรพยากรองคการเปนขอมลหลกส าหรบการประมวลผล ซงสามารถใชในการคนหาความเขมของการไหล ระยะทางการจดเกบทใกลทสด รวมทงสามารถสรประยะทางทใชในการหยบจายพสด เพอทจะน าขอมลดงกลาวมาก าหนดการจดวางและปรบปรงชนวางใหเกดตนทนการปฏบตงานทนอยทสด

DPU

53

4.4 เปาหมาย จากการวเคราะหถงระบบงานดานการจายพสดอนประกอบดวยวธการ และ

สภาพแวดลอมในการทเกยวของในการปฏบตงานดานตาง ๆ ซงสงผลใหสามารถแนวทางแกไขปญหาไดอยางชดเจน โดยจากการวเคราะหระบบงานและปญหารวมถงแนวทางแกไขขางตนนน ท าใหสามารถก าหนดเปาหมายของการปรบปรงระบบควบคมการจดวางพสดโดยก าหนดเปาหมายในการวจยไวคอการ “ลดระยะทางในการหยบจายพสดจากชนวางตอเดอนลง 10%

ภาพท 4.13 แผนภมแสดงเปาหมายของการวจย

ในการก าหนดเปาหมายนน เปนการก าหนดประสทธภาพในการวจยเพอใชเปนแนวทางในการปรบปรงระบบควบคมการจดวางพสด โดยในเบองตนนนยงไมสามารถก าหนดระยะทางในการหยบจายพสดจากชนวางได แตระยะทางดงกลาวจะสามารถแสดงคาไดจากการประมวลผลของโปรแกรมจะพฒนาขนในขนตอนของการพฒนาระบบ ซงจะใชขอมลตาง ๆ ทจดเกบเพอบนทกลงในโปรแกรมใหสามารถแสดงถงระยะทางในการหยบจายพสดตอเดอน

100%

90%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

ระยะ

ทาง

(เมตร

)

ระยะทางในปฏบตงานจายพสดตอเดอน

กอนปรบปรง

เปาหมาย

DPU

54

บทท 5 การออกแบบระบบงานใหม

จากแนววเคราะหทผวจยไดด าเนนการในการปรบปรงระบบควบคมการจดวางพสดอน

ประกอบดวย การวเคราะหถงหวขอปญหา ความรนแรงของปญหา รวมถงแนวทางในการแกไขปญหา อนสามารถสนองตอบวตถประสงคตามความตองการของระบบควบคมการจดวางพสดในคลงพสดหลกการไฟฟาสมทรสาคร อนเปนความตองการทส าคญในการพฒนาระบบ เพอทจะสามารถลดตนทนดานโลจสตกสขององคกรอยางมประสทธภาพ

ความตองการทส าคญของการปรบปรงระบบควบคมการจดวางพสดจะถกน ามาออกแบบขนตอน วธการ รวมถง ก าหนดขอมลและเครองมอตาง ๆ ทส าคญ เพอสรางเปนตวแบบส าหรบใชในการพฒนาตามล าดบงานของขนตอนตอไป กลาวคอ ในขนตอนนจะท าการสรางตวแบบในการพฒนาเสมอนการสรางพมพเขยว ทจะตองก าหนดรายละเอยดของระบบทจะพฒนาใหชดเจนและถกตองครบถวน เพอทจะใชเปนตวแบบส าหรบการพฒนา

การออกแบบการปรบปรงระบบควบคมการจดวางพสดนน มองคประกอบของความตองการในกจกรรมทเกยวของกบการปฏบตงานจดวางพสดในดานตาง ๆ ทตองท าการปรบปรงใหเกดเปนรปธรรม โดยท าการก าหนดรายละเอยดของทางเลอกในการปรบปรงทจะตอบสนองตอความตองการใหสมฤทธผล อนมองคประกอบในดานตาง ๆ ดงน 5.1 คณลกษณะของขอมลทตองจดเกบ

จากการก าหนดวตถประสงคในการพฒนาเพอลดตนทนดานโลจสตกสจากการประยกตใชการไหลของขอมลและสารสนเทศ มาจดการการไหลของวสด จงเกดแนวทางหลกส าคญทสอดคลองกบกระบวนการในการพฒนาระบบสารสนเทศอนตองมขอมลเปนวตถดบส าหรบสนบสนน

เนองดวยปจจบนคลงพสดหลกการไฟฟาสมทรสาครไดมการพฒนาตดตงระบบบรหารทรพยากรองคการซงมความส าคญตอการปฏบตงานประจ าวนในทกหนาททตองปฏบตของคลงพสดหลกการไฟฟาสมทรสาคร ทงในดาน การจดซอ จดหา และการควบคมระบบบญชพสดดวยการ รบ โอน จาย ขาย ซงจ าเปนทจะตองบนทกขอมลในระบบบรหารทรพยากรองคการในทกขนตอนทตองการควบคม ดงนน เพอใหเกดการใชทรพยากรอยางเกดประโยชนสงสด ผวจยจงได

DPU

55

ก าหนดการพฒนาระบบโดยการใชขอมลของระบบบรหารทรพยากรองคการเปนขอมลส าหรบการประมวลผล

สวนส าคญอกสวนหนงคอ ขอมลดานการปฏบตงานในกจกรรมการจดวางพสด เชน ระยะทางของจดจดวางถงจดหยบจาย ระยะความยาวของหงวาง เปนตน เพอทจะน าขอมลดงกลาวมาท าการก าหนดเปนตวแปรในการด าเนนการและวดผลการปรบปรง โดยการออกแบบคณลกษณะของขอมลทตองจดเกบตามเงอนไขดงน

1) ขอมลจากระบบบรหารทรพยากรองคการ เปนขอมลทจดเกบจากการบนทกรายการธรกรรมการปฏบตงานประจ าวน โดยจะ

ท าการเรยกดงขอมลจากระบบงานดานการบรหารพสด ( Material Management (MM) Module) ในระบบงานยอยการควบคมสนคาคงคลง ( Inventory Management (IM) Sub-Module) ซงจะใช โปรแกรมในระบบบรหารทรพยากรองคการดานการตรวจสอบรายการเอกสารวสด ( T-Code “MB51”) โดยก าหนดเงอนไขของการจดเกบขอมลเฉพาะกจกรรมทเกยวของกบการจายพสด เชน การจาย การขาย และการบรจาค ส าหรบรายการพสดทอยพนทจดเกบคลงทบ และจดวางในทจดวางแบบชนวาง โดยมคณสมบต (Attribute) ของขอมลดงน ตารางท 5.1 คณสมบตของขอมลทจดเกบจากระบบบรหารทรพยากรองคการ ล าดบ คณสมบตขอมล ค าอธบาย

1) วนผานรายการ วนทพนกงานผควบคมระบบบญชพสดด าเนนการบนทกรายการธรกรรมดงกลาวบนระบบบรหารทรพยากรองคการ

2) พนทจดเกบ พนทจดเกบทอยในสวนรบผดชอบของคลงพสดหลกการไฟฟาสมทรสาคร

3) ประเภทบญช ประเภทของกจกรรมทางบญชพสด เชน การขาย การจาย 4) รหสพสด รหสทถกระบบเพอก าหนดรายการพสดแตละ SKU 5) ค าอธบายชอพสด ชอพสดทแสดงรายละเอยดของพสดใน SKU นน ๆ 6) จ านวน จ านวนของการด าเนนรายการธรกรรม แตละรายการตามประเภทบญช 7) มลคา มลคาทางบญชทเกดจากการด าเนนรายการธรกรรม แตละรายการตาม

ประเภทบญช

ขอมลจากระบบบรหารทรพยากรองคการจะถกท าการแสดง ( Load and Preview) และ

สงออก (Export) จากระบบบรหารทรพยากรองคการเปนไฟลอเลคทรอนกส ( Electronic File) ใน

DPU

56

รปแบบของไฟลในโปรแกรมระบบงานเอกซเซล ( Excel File) เพอรองรบในการน าเขาระบบทจะพฒนา โดยขอมลดงกลาวจะถกท าการก าหนดความเหมาะสมส าหรบการจดเกบตามชวงเวลา ซงจะท าการจดเกบเดอนละครง

2) ขอมลจากการปฏบตงานจดวางพสด ขอมลอกสวนหนงทจ าเปนตองจดเกบเพอใชในการส าหรบประมวลผลเปรยบเทยบ

คอ ขอมลทเกดจากการปฏบตงานจรงอนประกอบไปดวย 2.1) ขอมลจากการจดวางพสด 2.2) ขอมลจากการหยบจายพสด 2.3) ขอมลคณลกษณะของพนทจดวาง (Storage Area) ขอมลทจดเกบจากการปฏบตงานจะเปนขอมลทจดเกบเมอมการเปลยนแปลง

ลกษณะทางกายภาพในองคประกอบทเกยวขอกบการปฏบตงานจดวางซงจะมผลตอการประมวลผลของโปรแกรมในดานของคาเกณฑวดส าหรบการจดวาง เชน มการยายจดตดตงชนวางพสด หรอ มการปรบขนาดหงวางดวยการลดหรอขยายขนาด เปนตน

5.2 การประมวลผลของระบบ

ระบบทจะท าการพฒนาจะมลกษณะในการประมวลผลดวยขอมลทจดเกบจากระบบบรหารทรพยากรองคการ ซงจะเปนขอมลคงท ( Static Data) ส าหรบเปนฐานของการปฏบตงานประจ าวนในลกษณะของคาเฉลยตาง ๆ แตละเดอน เชน จ านวนในการหยบพสดเฉลยแตละครง ระยะทางในการเดนทางเฉลยในแตละชนวางตอเดอน โดยขอมลคงทจะถกค านวณรวมกบ ขอมลแปรผน (Dynamic Data) เชน ระยะทางระหวางลานพกพสดไปยงชนวางพสด ระยะหยบ เปนตน

5.2.1 การก าหนดตวแปรของขอมล ตวแปรดานขอมลจะถกก าหนดตามลกษณะของขอมลเพอก าหนดตวแปรวา ขอมล

ดงกลาวนนเปนตวแปรอสระ ตวแปรปรบ และตวแปรตาม โดยจะมตวแปรทส าคญ ดงภาพท 5.1

DPU

57

ภาพท 5.1 ตวแปรอสระและตวแปรตามในระบบควบคมการจดวางพสด

การก าหนดตวแปรอสระจะมวตถประสงคเพอเปนคาในการค านวณเปรยบเทยบเมอกรณเกดการเปลยนแปลงอนประกอบดวยตวแปรทไดจากขอมลในระบบบรหารทรพยากรองคการและตวแปรในสวนของคาทจดเกบจากสภาพการจดวางพสด โดยสามารถอธบายไดดงน

1) ตวแปรอสระ ตวแปรอสระทจดเกบจากขอมลของกจกรรมการเบกจายพสดในคลงพสดหลกการ

ไฟฟาสมทรสาครอนประกอบดวย 1.1) ปรมาณการจายพสดแตละรายการ (Issue Amount per Transaction: IAT)

เปนตวแปรของขอมลทจดเกบปรมาณของพสดในการจายแตละรายการวา ในการด าเนนการทางธรกรรมการจายพสดแตละครงเกยวของกบปรมาณพสดเทาใด

1.2) จ านวนเดอนทเกบขอมล (Number of Month: N) เปนจ านวนของเดอนทไดท าการเกบขอมลรายการธรกรรม เพอประโยชนใน

การน ามาใชส าหรบหาคาเฉลยของการปฏบตงานในแตละเดอน อกสวนหนงของการจดเกบขอมลคอ ขอมลจากสภาพแวดลอมในขนตอนการจาย

พสด ซงจะเปนตวแปรทถกจดเกบโดยการวดระยะทางของการด าเนนกจกรรมตาง ๆ ในการหยบจายพสดอนประกอบไปดวยขนตอนในการเดนทาง ( Traveling Distance) และขนตอนในการหยบจาย (Picking Distance) ซงสาเหตของการจดเกบดวยวธการวดระยะทางเนองจาก เปนการเกบ

DPU

58

ขอมลทมความแมนย าสงกวาการจดเกบในรปแบบเวลา ซงการจดเกบในรปแบบเวลานนจะมการแปรผนของสภาพแวดลอมอนประกอบดวย ความพรอมของผหยบจาย สภาพอากาศในพนทหยบจาย ปรมาณงานตอวน และการหยดชะงกของการปฏบตงานโดยการก าหนดตวแปรทจดเกบจากสภาพแวดลอมของการจายพสดสามารถแสดงได ดงภาพท 5.2

ภาพท 5.2 การก าหนดตวแปรดานระยะเดนและระยะหยบ

จากการเกบขอมลการปฏบตงานในขนตอนการหยบจายทประกอบดวย การเดนทาง

จากจดก าหนดในลานพกพสดไปยงชนวางเพอหยบพสดแตละรายการ ซงสามารถก าหนดตวแปรไดดงน

1.3) ระยะเดน (Traveling Distance: TD) เปนระยะทจดเกบขอมลจากสองเทาระยะทางระหวางการจดก าหนดในลานพก

พสดซงเปนจดรวมพสดเพอขนถายไปจนถงชนวาง ( Rack) แตละชนวาง โดยจดก าหนดจะเปนจดมาตรฐานทใชในการวดระยะทางดงกลาว เพอสรางเสนทางในการค านวณเปรยบเทยบของระยะทางเดน โดยผวจยไดก าหนดจดดงกลาวไวจากการส ารวจสภาพการปฏบตงานจรงจากจดทมการใชเปนจดพกพสดในการปฏบตงานบอยครง ซงไดก าหนดตวแปรดงกลาว = TDt โดย และ t คอล าดบของชนวาง

DPU

59

1.4) ระยะหยบ (Picking Distance: PD) เปนสองเทาระยะทเกดจากการเกบขอมลดวยการวดระหวางจดยนหยบถงหง

วาง (Shelf) แตละหงซงมระยะหยบทแตกตางกน และแปรผนตามจ านวนหงวางตอความสงของชน โดยไดก าหนดตวแปรดานระยะหยบดงกลาว = PDtp และ tp คอล าดบของหงวางท p ในชนวางท t

1.5) ปรมาณการหยบพสดแตละครง (Material Pick Amount: MPA) ปรมาณการหยบพสดแตละครงคอความสามารถในการหยบพสดแตละชนดตอ

ครง เนองจากพสดแตละชนดจะมขนาด และลกษณะบรรจหบหอทแตกตางกน โดยคาของความสามารถในการหยบตอครงจะเปนหนวยนบของพสดรายการนน ๆ ทเกดจากความสามารถของพนกงานผหยบจายพสดในการหยบ และขนถายพสดตามรายการตอครง ซงก าหนดตวแปรคอ MPAm โดยท m หมายถงพสดแตละชนด

1.6) จ านวนครงในการเดนหยบตอรายการธรกรรม (Activity Times per Transaction: ATT)

จะเปนจ านวนครงทตองปฏบตงานในการเดนและหยบตอการเบกแตละรายการทถกบนทกในระบบบรหารทรพยากรองคการโดยสามารถค านวณไดดงน

𝐴𝑇𝑇𝑚 = 𝐼𝐴𝑇𝑚𝑀𝑃𝐴𝑚

𝑏𝑦 𝑅𝑜𝑢𝑛𝑑𝑢𝑝

โดยท ATTm คอ จ านวนครงในการเดนหยบตอรายการของพสด m โดยท าการปดทศนยมขน IATm คอ ปรมาณการจายพสดแตละรายการของพสด m MPAm คอ ปรมาณการหยบพสดแตละครงของพสด m

1.7) ความยาวจดวางของพสด (Material Storage Length: MSL)

เปนขอมลเฉพาะของพสดแตละชนดในดานของความยาวทตองใชจดเกบพสดชนในหงวาง โดยก าหนดตวแปรไวคอ MSL ซงพสดแตละชนดจะมความยาวในการใชหงวางตางกนตามคณลกษณะของพสดและการบรรจหบหอ

1.8) ความยาวการใชหงวาง (Storage Used Length: SUL) เปนความยาวของหงวางพสดแตละหงทถกใชในการจดวางพสดแลว ซงจะ

ก าหนดตวแปรคอ SULtp โดยท p คอ ล าดบของหงวางในชนวางท t

DPU

60

𝑆𝑈𝐿𝑡𝑝 = 𝑀𝑆𝐿𝑚𝑡𝑝

โดยท SULtp คอ ความยาวการใชหงวางใน ชนวาง t หงวางท p (เมตร) MSLmtp คอ ความยาวจดวางของพสดในชนวาง t หงวางท p (เมตร)

1.9) ความยาวหงวางพรอมใช (Storage Support Length: SSL)

เปนขอมลทจดเกบดวยการวดความยาวของหงวาง ซงมหนวยนบเปนเมตร โดยไดก าหนดเปนตวแปรไวคอ SSLtp โดยท p คอล าดบของหงวางในชนวาง t

ภาพท 5.3 การก าหนดตวแปรดานความยาวการใชหงวางและความยาวหงวางพรอมใช

วตถประสงคการจดเกบขอมลความยาวของหงวางมวตถประสงคเพอใชในการ

ค านวณหาพนททใชในการจดวางพสดทงหมดในพนทจดเกบ ขนตอนในการจดเกบตวแปรในดานตาง ๆ ทงหมดดงกลาว เปนขนตอนทสามารถน า

ตวแปรทส าคญจากสภาพแวดลอมในการจดวางพสดมาท าการค านวณหาผลการปฏบตงานทส าคญในขนตอนตอไป

DPU

61

2) ตวแปรตาม จากการก าหนดตวแปรอสระขางตนนน สามารถเปนตวแปรทใชในการค านวณหา

คาเกณฑวดเปรยบเทยบผลด าเนนการในการปรบปรงการจดวางดวยการเปรยบเทยบในลกษณะกอนปรบปรงและหลงปรบปรงดวยการปรบปรงชนวาง และการปรบปรงการจดวางในพสดแตละรายการ (ยายจดตดตงชนวาง) โดยสามารถก าหนดคาเกณฑวดทส าคญไดดงน

2.1) สดสวนการใชพนทจดวาง (Storage Intensity: SI) คาเกณฑวดในดานของสดสวนการใชพนทจดวางเปนการค านวณหาความ

หนาแนนของการจดวางดวยการหาสดสวนระหวางความยาวการใชชนวางทงหมดกบความยาวชนวางทงหมดซงสามารถค านวณไดดงน

𝑆𝐼 = 𝑆𝑈𝐿𝑡𝑝 𝑆𝑆𝐿𝑡𝑝

โดยท SI คอ สดสวนการใชพนทจดวาง (%) SULtp คอ ความยาวการใชหงวางของหงวางท p ในชนวาง t (เมตร) SSLtp คอ ความยาวหงวางพรอมใชของหงวางท p ในชนวาง t (เมตร)

2.2) ความยาวทจดวางคงเหลอ (Storage Available Length: SAL)

จากการค านวณคาเกณฑวดดานสดสวนการใชพนทจดวางนนท าใหสามารถมองเหนภาพรวมในการจดวางพสดวามการจดวางพสดเตมพนทหรอไม ดวยการหาผลตางระหวางผลรวมของความยาวหงวางทงหมดกบผลรวมของความยาวการใชหงวาง ดงน

𝑆𝐴𝐿 = 𝑆𝑆𝐿𝑡𝑝 − 𝑆𝑈𝐿𝑡𝑝

โดยท SAL คอ ความยาวทจดวางคงเหลอ (เมตร)

2.3) จ านวนหงวางคงเหลอ (Storage Available Amount: SAA)

ผลจากการหาคาเกณฑวนดานความยาวหงวางคงเหลอจะสามารถแสดงใหเหนถงพนทจดวางในหงวาง เพอใชประโยชนในการพจารณาจดวางพสดรายการอนเพมเตม หรอพจารณาท าการขยายความยาวการใชหงวาง ( Storage Used Length: SUL) และการปรบปรงประสทธภาพดานตนทนในการจดวางดวยการลดชนวาง

DPU

62

𝑆𝐴𝐴 = 𝑆𝐴𝐿

𝑆𝑆𝐿𝑡𝑝

โดยท SAA คอ จ านวนหงวางคงเหลอ (เมตร) SSLtp คอ ความยาวของหงวางแตละหง (เมตร)

2.4) ระยะทางเดนตอเดอน (Travel Distance per Month: TDM) เปนคาเกณฑวดทจดเกบผลรวมของระยะทางทใชในการเดนทางกอนหยบจาย

พสดจากลานพกพสดไปยงจดจดวางแตละจดทงไปและกลบ โดยสามารถค านวณไดดงน

𝑇𝐷𝑀 = 𝐴𝑇𝑇𝑡𝑁

.𝑇𝐷𝑡

โดยท TDM คอ ระยะทางเดนตอเดอน (เมตร) ATTt คอ จ านวนครงในการเดนหยบของพสดทจดวางในชนวาง t N คอ จ านวนเดอนทเกบขอมล TDt คอ ระยะเดนของชนวาง t (เมตร)

2.5) ระยะทางหยบตอเดอน (Picking Distance per Month: PDM)

เปนคาเกณฑวดทจดเกบผลรวมของระยะทางรวมทใชในการเคลอนทส าหรบหยบจายพสดแตละรายการตอเดอน โดยสามารถค านวณไดดงน

𝑃𝐷𝑀 = 𝐴𝑇𝑇𝑡𝑝𝑁

.𝑃𝐷𝑡𝑝

โดยท PDM คอ ระยะทางหยบตอเดอน (เมตร) ATTtp คอ จ านวนครงในการเดนหยบของพสดทจดวางในหงวาง p ชนวางท t N คอ จ านวนเดอนทเกบขอมล PDtp คอ ระยะหยบหงวาง p ในชนวาง t (เมตร)

DPU

63

2.6) ระยะทางจายพสดตอเดอน (Issue Distance per Month: IDM) เปนระยะรวมของการระยะทางเดนและระยะทางหยบรวมตอเดอน ซงหมายถง

วาในแตละเดอนตองมการเคลอนทเพอหยบจายพสดเปนระยะทางเทาใด ซงสามารถค านวณหาไดดงน

𝐼𝐷𝑀 = 𝑇𝐷𝑀 + 𝑃𝐷𝑀

โดยท IDM คอ ระยะทางหยบจายรวมตอเดอนของพสด (เมตรตอเดอน) TDM คอ ระยะทางเดนรวมในเดอนของพสด (เมตรตอเดอน) PDM คอ ระยะทางหยบรวมในเดอนของพสด (เมตรตอเดอน)

5.2.2 เกณฑการประมวลผล

จากการก าหนดคาเกณฑวดในการปรบปรงระบบพบวา มคาเกณฑวดทสามารถค านวณไดจากขอมลทไดท าการจดเกบ ทงในดานของขอมลคงท และขอมลแปรผน อนกอใหเกดสารสนเทศทส าคญเพอใชในการจดวาง โดยคาเกณฑความถของการประมวลผลจะก าหนดโดย จะท าการประมวลผลทกเดอนหลงจากทท าการน าเขาขอมลจากระบบบรหารทรพยากรองคการ เพอใชเปนองคประกอบส าหรบพจารณาสภาพแวดลอมของการจดวางพสด เพอใชในขนตอนของการปรบปรงระบบการจดวางตอไป 5.3 การออกแบบโปรแกรม

ในดานของการออกแบบโปรแกรมไดมการออกแบบทงในดานของสถาปตยกรรมคอมพวเตอร การออกแบบระบบฐานขอมล รวมถงการออกแบบรปแบบการประมวลผลดงน

5.3.1 การออกแบบสถาปตยกรรมคอมพวเตอร 1) สถาปตยกรรมเครอขาย

เนองดวยคลงพสดหลกการไฟฟาสมทรสาครมหนาทรบผดชอบโดยตรงตอระบบสนบสนนการเบกจายพสด ซงการจดวางเปนหนงในกจกรรมของการปฏบตงานทจะตองด าเนนการใหมประสทธภาพ ดงนนจากการวเคราะหบทบาทและหนาทพบวา ระบบควบคมการจดวางพสดทจะปรบปรง จะมความเกยวของกบผใชหลกคอ ผควบคมพสดในสงกดของคลงพสดหลกสมทรสาคร ดงนนจงไมมความจ าเปนตองมการเชอมโยงของระบบเครอขายคอมพวเตอร จากการวเคราะหดงกลาว ผวจยจงไดก าหนดรปแบบของสถาปตยกรรมคอมพวเตอรเปนแบบสแตนอโลน

DPU

64

(Standalone) ซงมการตดตงระบบทจะพฒนาขนใหมบนเครองคอมพวเตอรทใชงานอยในอาคารส านกงานของคลงพสดหลกสมทรสาครเทานน

2) การก าหนดโปรแกรมประยกตส าหรบพฒนา หลงจากไดศกษาถงความตองการของระบบควบคมการจดวางพสดพบวา ม

ความจ าเปนตองในเทคโนโลยส าหรบจดเกบและประมวลผลขอมลเพอใหเกดสารสนเทศตามตองการ ซงลกษณะของโปรแกรมประยกตทเหมาะสมในการพฒนาจะตองมคณสมบตของระบบจดการฐานขอมล ดงนน ผวจยจงไดเลอกโปรแกรมไมโครซอฟทแอคเซสเวอรชน 2007 ( Microsoft Access Version 2007) เปนเครองมอ เนองดวยเหตผลจากโปรแกรมดงกลาวสามารถตอบสนองตอความตองการของระบบได รวมถงสามารถรองรบปรมาณของขอมลทจดเกบจากระบบบรหารทรพยากรองคการไดเปนอยางด ทงยงสามารถประมวลผลเปรยบเทยบการปรบปรงระบบควบคมการจดวางพสดผานโปรแกรมผานประยกตดงกลาวไดอยางรวดเรว

5.3.2 การออกแบบระบบฐานขอมล ในการออกแบบระบบทจะท าการพฒนานนสวนส าคญสวนหนงคอ ระบบ

ฐานขอมลทมประสทธภาพ เพอทจะสงผลตอการพฒนา อยางเปนระบบ ตอเนอง ในสวนของการปรบปรงระบบควบคมและจดวางนน ไดแบงการออกแบบระบบฐานขอมลเปนสวนตาง ๆ ดงน

1) โครงสรางความสมพนธระบบฐานขอมล การปรบปรงระบบควบคมและจด วาง ไดก าหนดรปแบบโครงสรางของ

ฐานขอมลจากกระบวนการในการวเคราะหระบบ ดวยการแยก เปนตารางของสงทตองการจดเกบ (Entity) ใหสอดคลองกบกฎเกณฑของ ระบบฐานขอมล โดยสามารถแสดงโครงรางได ( Schema) ดงภาพท 5.4

DPU

65

ดงภาพท 5.4 โครงรางของตารางทจดเกบในฐานขอมล

ในการออกแบบระบบฐานขอมลผวจยไดด าเนนการโดยจดเกบองคประกอบของขอมลพรอมสรางความสมพนธของขอมล ดวยวตถประสงคในการควบคมความถกตองของขอมลทจะท าการจดเกบ (Integrity Rule) เพอปองกนความผดพลาดของขอมล

ขอมลทจดเกบจะถกแบงเปนสองสวนคอ ขอมลกอนปรบปรงการจดวางและขอมลหลงปรบปรงการจดวาง โดยมวตถประสงคเพอใชในการเปรยบเทยบดวยคาเกณฑวดทท าการออกแบบไวตามขอ 5.2.2 เพอหาความแตกตางระหวางการจดวางในปจจบนกบหลงปรบปรงชนวางวาสามารถสรางประสทธภาพของการจดวางเพมขนหรอลดลงเพยงใด

2) การน าเขาและบนทกขอมล ขอมลทจดเกบจากระบบบรหารทรพยากรองคการ จะเปนขอมลอยใน

ระบบงานบรหารพสด ( Material Management (MM) Module) ในระบบงานยอยการบรหารสนคาคงคลง (Inventory Management (IM) Sub-Module) โดยจะจดเกบขอมลในสวนของโปรแกรมงานรายการเอกสารวสด ( T-Code “MB51”) โดยจะท าการก าหนดโครงรางของการเลอกขอมลในสวนของพสดกลมเปาหมายทจะปรบปรงระบบจดวางในดานของบญชทเกยวกบการจายพสดออกจากชนวาง

ขอมลจะถกเรยกแสดงและสงออกในรปแบบไฟลอเลกทรอนกสแบบเอกซเซล เพอจดเกบไวชวคราวในเครองคอมพวเตอรทใชเรยกดงขอมล ส าหรบเตรยมพรอมในการน าเขาสโปรแกรมระบบควบคมการจดวางพสดทจะพฒนา โดยจะท าการเรยกขอมลจากระบบบรหาร

DPU

66

ทรพยากรองคการทกเดอน (ก าหนดชวงเวลาทงแตวนท 1 – สนเดอน) และท าการน าเขาขอมลสะสมเพอจดเกบใหไดสารสนเทศทมความแมนย าทางสถตจากขอมลจดเกบ

5.3.3 การโครงสรางการประมวลผล ในการประมวลผลจากระบบทจะท าการพฒนาจะใชการเขยนค าสงเรยกขอมลดวย

ภาษาเอสควแอล ( Structure Query Language: SQL) ส าหรบสรางเปนรายงานในลกษณะแบบสอบถาม ( Query) โดยจะมการประมวลผลทกครงเมอมการเรยกแบบสอบถามดงกลาว และเมอมการน าเขาหรอเปลยนและขอมลทจดเกบกจะเกดการประมวลผลในขอมลดงกลาวอนเกดสารสนเทศทตรงกบสภาพขอมลทจดเกบในปจจบน

แบบสอบถามทจดท าจะเปนขอก าหนดทสอดคลองกบเงอนไขของความตองการในระบบควบคมการจดวางพสดทส าคญ พรอมสามารถท าการปรบเปลยนหรอเพมเตมใหเกดสารสนเทศอนควบคประกอบในการบรหารพสด เชน การวเคราะห ABC (ABC Analysis) มลคาการจายพสดสะสม เปนตน

5.3.4 สารสนเทศจากระบบ สารสนเทศทเกดจากระบบควบคมการจดวางพสดทพฒนาขนใหมจะอยใน

รปแบบของรายงานซงแบงเปน รายงานในลกษณะของขอมลบนระบบคอมพวเตอร ซงใชประกอบการตดสนใจในการก าหนดจดจดวางในหงวางของแตละชนวาง และรายงานทเปนเอกสารส าหรบใชในปฏบตงานดานการจดวางโดยมรปแบบดงน

1) รายงานในรปแบบขอมลบนระบบคอมพวเตอร รายงานในรปแบบขอมลบนระบบคอมพวเตอร จะเปนรายทงในลกษณะ

รายงานของแตละรายการพสด และรายงานแตละหงวางในชนวางตาง ๆ พรอมทงรายงานในภาพรวมของพสดหรอหงวางในแตละชนวางทงหมด อนประกอบดวย

1.1) จ านวนกลมพสด และรายการพสด ทถกปรบปรงการจดวาง โดยจะเปนรายงานทแสดงใหเหนถงรายการพสดทถกเลอกจากกรณ

เงอนไขตาง ๆ เพอเขาสการก าหนดจดจดวาง นนหมายถง จะมพสดบางรายการทถกน าออกจากระบบการจดวางทจะปรบปรงใหม โดยสาเหตอาจเกดจาก มพสดรายการดงกลาวเปนพสดทไมมการเคลอนไหว ซงท าใหรายการพสดทแสดงบนหนาจอรายงานจะเปนพสดทพรอมถกก าหนดจดจดวาง

1.2) จ านวนพนทจดวาง ชนวาง และหงวาง ทถกปรบปรงการจดวาง จะเปนรายงานทแสดงใหเหนถง ความยาวพนทจดวางทงหมด ( SSL)

ความยาวพนทจดวางคงเหลอ ( SAL) และความยาวพนทจดวางทถกใช ( SUL) โดยรายงานดงกลาว

DPU

67

จะมการเปลยนสถานะตามการจดวางทถกก าหนดเพอแสดงความพรอมของพนทจดวางปจจบนวามความพรอมทจะจดวางพสดในการการอนเพมเตมหรอไม โดยเหลอพนทจดวางอยเทาใด พรอมทงแสดงใหเหนถงกรณมการก าหนดการจดวางพสดโดยมความยาวการใชพสดพสดรวมเกนความสามารถในการจดวางจรงบนหงวางของแตละชนวางซงตองท าการปรบจดจดวางของพสดในชนวางหรอหงวางนนใหเหมาะสม

1.3) จ านวนครงในการเดนและหยบพสดตอเดอน จะเปนรายงานทประมวลผลในดานของขอมลจากระบบสารสนเทศของ

องคกรทไดท าการจดเกบ โดยจะประมวลผลแตละรายการวาในการเบกพสดแตละรายการนน จะตองจายพสดดงกลาวโดยการเดนและหยบเปนจ านวนกรอบตอเดอน ซงรายงานน จะแสดงถงความถในการปฏบตงานดานการเดนและหยบเพอจาย โดยจะมการเรยงตามล าดบจากมากไปหานอย เพอแสดงถงรายการพสดทตองก าหนดจดจดวางกอนในชนวางทใกลทสด

1.4) ล าดบความใกลของชนวางและหงวางในพนทจดเกบ จะเปนรายงานทเกดจากขอมลดานระยะทางและระยะหยบทเกดจากการ

วดในสภาพแวดลอมและโครงสรางจดตดตงของชนวางแตละชน โดยจะมการเรยงล าดบจากนอยไปหามากเพอประโยชนในการใชเปรยบเทยบกบจ านวนครงในการเดนและหยบพสดตอเดอนตามขอ 1.3) ส าหรบก าหนดจดจดวางพสด

1.5) พนทจดวาง และจ านวนหงวางคงเหลอในแตละชนวางหลงปรบปรงการจดวาง

เปนรายงานสรปในภาพรวมของพนทการจดวางทงหมดทจดเกบขอมล เพอแสดงถงสดสวนและความยาวจดวาง รวมถงจ านวนหงวางคงเหลอหลงจากทไดท าการปรบปรงการจดวางเพอเปรยบเทยบกบการจดวางในรปแบบเดม

1.6) ระยะทางการจายพสดเปรยบเทยบทงระยะทางเดนและระยะทางหยบ จะเปนรายงานทประมวลผลหาระยะทางในการปฏบตงานทงในดานระยะ

ทางการเดนและระยะทางการหยบพสดเพอจาย โดยจะมการเปรยบเทยบเพอใหเหนผลของการปรบปรงการจดวางวามการเปลยนแปลงเพมขน หรอลดลง มากนอยเพยงใด

การจดท ารายงานในบนระบบคอมพวเตอรนน มวตถประสงคเพอใชในการก าหนดทางเลอกของการจดวางแบบปจจบนทนท ( Real Time) โดยจะปรบขอมลในเปนปจจบนหลงจากก าหนดจดจดวาง เพอแสดงคาเกณฑวดเปรยบเทยบกอนและหลงปรบปรงการจดวาง ส าหรบปรบปรงการจดวางใหเกดทางเลอกในการลดตนทนจากการจดวางสงสด

DPU

68

2) รายงานในรปแบบเอกสารประกอบการปฏบตงาน รายงานทเปนเอกสารจะเปนรายงานทถกออกแบบเพอใชส าหรบการพมพออก

ทางเครองพมพ โดยมวตถประสงคตอการใชควบคในการปฏบตงานเพอสนบสนนในการจดวางจรงใหสามารถปฏบตไดงาย รวมถงเปนรายงานในลกษณะของผลสรปด าเนนการเพอจดเกบเขาสแฟมเอกสารส าหรบเปนขอมลตรวจสอบผลของการจดวางตามสภาพแวดลอมตาง ๆ ทเกดขนในอดต โดยรายงานดานเอกสารประกอบดวย

2.1) รายงานสรปการจดวางพสด 2.2) ใบจดวางพสด 2.3) ขอมลการจดวางพสด 2.4) ระยะการหยบจายแตละชนวางตอเดอน 2.5) ระยะทางการหยบจายแตละรายการพสดตอเดอน จากการออกแบบรายงานทงในรปแบบทเปนขอมลในระบบคอมพวเตอร

ส าหรบก าหนดการจดวางและรายงานทมรปแบบเปนเอกสารส าหรบใชประกอบในการปฏบตงาน นบวาสามารถเปนสารสนเทศทใชในการจดวางไดอยางมประสทธภาพ นอกจากนนผวจยยงไดใชประโยชนจากขอมลทไดท าการจดเกบใหเกดคณคาสงสดคอ การน าขอมลทจดเกบมาประมวลผลเพมเตมเพอเปนสารสนเทศดานการบรหารพสดอนทเกยวของ เชน มลคาการจายพสดสะสม และการวเคราะห ABC เปนตน

5.4 กระบวนการปรบปรงระบบจดวาง

ในดานของกระบวนการปรบปรงการระบบจดวางจะเปนขนตอนของการก าหนดเงอนไขการจดวางเพอใหเกดสภาวะของการจดวางทเหมาะสมทสดส าหรบด าเนนการจดวางจรง

5.4.1 เงอนไขในการก าหนดการจดวาง ระบบควบคมการจดวางพสดทไดพฒนาขนจะมเงอนไขของการปรบปรงระบบจด

วางทสอดคลองกบกระบวนการทางธรกจ ( Business Process) ของคลงพสดหลงการไฟฟาสมทรสาคร ทงในดานรปแบบการจดวางทส าคญอนสอดคลองตอกระบวนการจดการชนวาง (Shelf Management) โดยมเงอนไขส าคญทสอดคลองกบสารสนเทศทไดจากระบบทพฒนาขนใหม ดงน

1) การปรบปรงขอมลหลกของพสด 1.1) การก าหนดรายการพสดทจะท าการจดวาง

DPU

69

เนองดวยการใชขอมลจากระบบสารสนเทศองคกรเปนขอมลหลกทจะใชส าหรบวเคราะหถงจดจดวางทเหมาะสมกบพสดแตละรายการวาสมควรทจะก าหนดจดจดวางไวในหงวางของชนวาง จงสามารถท าใหทราบถงความถทงในดานปรมาณและจ านวนครงของการเบกจายพสดแตละรายการ ดงนน ในเงอนไขของการตรวจสอบรายการพสดทจะจดวางคอ การคนหาถงรายการพสดทจดวางอยในชนวางเดม (กอนปรบปรง) ทไมเกดการเคลอนไหว เชน พสดลาสมย เพอน าไปพจารณาก าหนดยายจดจดวางไปยงจดจดวางอน

1.2) การก าหนดการใชความยาวจดวางของพสดแตละรายการ (MSL) เปนการก าหนดเงอนไขของการจดวางพสดในดานของการก าหนดการใช

ความยาวทเหมาะสมของพสดแตละรายการ โดยพจารณาจากความถของการเบกควบคกบลกษณะทางกายภาพของพสดวามขนาดเทาใด ส าหรบใชในการก าหนดปรมาณทเหมาะสมในการจดวางซงจะสงผลใหแปรผนกบการใชความยาวจดวางของพสดแตละรายการโดยตรง

1.3) การก าหนดปรมาณการหยบแตละครงของพสดแตละรายการ (MPA) จะเปนการพจารณาลกษณะของการปฏบตงานในการหยบพสดซงจะมผล

โดยตรงกบขนาดของพสดแตละรายการเนองดวยพสดทมขนาดใหญจะท าใหสามารถหยบตอครงไดจ านวนนอยชน แตกตางกบพสดทมขนาดเลกทสามารถท าการหยบจายไดหลายชนตอครง

2) การตรวจสอบปรมาณชนวาง ในการตรวจสอบปรมาณชนวางจะใชสารสนเทศในดานของจ านวนหงวาง

คงเหลอ (SAA) เพอใชประกอบการพจารณา ตวอยางเชน จากการประมวลผลของโปรแกรมพบวา มปรมาณหงวางคงเหลอ 4.7 หงวาง ซงพจารณาไดวาสามารถลดตนทนการจดวางพสดไดโดยการลดจ านวนชนวางโดยน าชนวางออกจากพนทจดวางไดจ านวน 1 ชนวาง (กรณ 1 ชนวางม 4 หงวาง)

3) การก าหนดจดตดตงของชนวาง จากการประมวลผลดวยระบบจะท าใหทราบถงระยะทางเดนรวมแตละเดอน

ของชนวาง (TDM) แตละชน ดงนนจะท าใหเหนถงระยะทางในการปฏบตงานดานการจายพสดทเกดจากการเคลอนทเพอจายพสด ซงจากการพจารณาสารสนเทศดงกลาวจะสามารถท าการน าไปใชส าหรบวเคราะหถงระยะททางปฏบตงานทเกดกบชนวางแตละชน เพอท าการปรบต าแหนงทตงของชนวางทส าคญอนเปนชนวางทมการจายพสดสงสด ส าหรบเปนความส าคญล าดบตนส าหรบก าหนดจดตดตงของชนวางทเหมาะสมทสด เพอกอใหเกดในการใชระยะทางเดนต าสด

4) การก าหนดการจดวาง การก าหนดการจดวางในระบบทพฒนาขนใหมจะเปนการทดลองก าหนดชน

วางใหกบกลมพสดแตละกลม และก าหนดจดจดวางของพสดแตละรายการในหงวาง เพอหาจดจด

DPU

70

วางทเหมาะสมทสด โดยในการจดวางจะสามารถตรวจสอบถงสภาพแวดลอมทเกยวของจากการ จดวาง โดยรปแบบของการก าหนดการจดวางมดงน

4.1) การก าหนดการจดวางในแตละชนวาง ระบบทพฒนาจะแสดงองคประกอบของสารสนเทศในการพจารณา คอ

ระยะเดนของชนวาง (TD) ทใกลทสด ส าหรบใชเปรยบเทยบและจบคกบจ านวนครงในการเดนและจายตอเดอน ( ATT) ของพสดแตละกลม เพอก าหนดกลมพสดกบชนวางทเหมาะสม โดยจะแสดงความยาวในการจดวางคงเหลอวา สามารถจดวางกลมพสดดงกลาวกบชนวางทเหมาะสมไดหรอไม

4.2) การก าหนดการจดวางในแตละหงวาง ในสวนของการปรบปรงการจดวางพสดในหงวาง ระบบจะท าการแสดง

สารสนเทศทเกยวของ คอ ระยะหยบของหงวาง ( PD) ทใกลทสด ส าหรบใชเปรยบเทยบและจบคกบปรมาณการเดนและหยบตอเดอน ( ATT) ของพสดแตละรายการ เพอระบหงวางใหกบพสดแตละรายการ พรอมแสดงความยาวในหงวางคงเหลอ เพอใหสามารถท าการก าหนดหงวางไดอยางสะดวก และเหมาะสม

5.4.2 ขนตอนการปรบปรงการจดวาง สาระส าคญในการปรบปรงขนตอนการจดวางพสดนน จะเปนการก าหนดขนตอน

การปฏบตงานจากเดมซงใชดลยพนจในการตดสนใจจดวางพสด ดวยการใชเครองมอทไดท าการพฒนาขนใหม อนมผลใหเกดการเปลยนแปลงในการปฏบตงานของวธการจดวางพสด

การออกแบบระบบควบคมการจดวางพสดจะใชสารสนเทศดานการจดวางเปนเครองมอหลกส าหรบสนบสนนการปฏบตงานในการจดวางพสดในทจดวางของแตละพนทจดเกบ โดยมขนตอนในการปรบปรงการจดวางดงน

1) ท าการเกบขอมลจากการปฏบตงานปจจบน 1.1) ท าการเรยกดงขอมลจากระบบบรหารทรพยากรองคการในแตละเดอน

เพอน าเขาโปรแกรมระบบควบคมการจดวางพสด โดยมเงอนไขของขอมลคอ ก าหนดการเรยกขอมลในพสดรายการทตองการจะปรบปรงการจดวางในสวนของบญชพสดในดานการจาย พรอมเลอกขอมลโดยมคณสมบตของขอมลทส าคญประกอบดวย

- วนผานรายการ - พนทจดเกบ - ประเภทบญช - รหสพสด - ค าอธบายชอพสด

DPU

71

- จ านวน - มลคา

1.2) ก าหนดขอมลหลกทใชส าหรบใชประกอบในการประมวลผลทเกยวของซงประกอบดวย

1.2.1) รายการพสด อนประกอบไปดวย กลมพสด ค าอธบายกลมพสด รหสพสด และ

ค าอธบายชอพสด เพอใชขอมลดงกลาวในการระบการจดวางทงในรปแบบเดมและการเปลยนแปลงรปแบบใหมทจะปรบปรง

1.2.2) ประเภททจดวาง เปนการระบถงประเภททจดวางทตองการประมวลผลวาเปนทจด

วางประเภทใด เชน ชนวาง ลานจดวาง จดกองหมอน เปนตน 1.2.3) ทจดวาง

ในการก าหนดขอมลทจดวางจะเปนการระบขอมลชนดทจดวางโดยจะก ากบหมายเลข ทแสดงล าดบของทจดวาง เชน ชนวาง 1 ชนวาง 2 เปนตน รวมถงการก าหนดระยะเดน (TD) ของทจดวางแตละชนด

1.2.4) ทจดวางยอย เปนการก าหนดขอมลทจดวางยอยวา ในแตละทจดวางมทจดวาง

ยอยแบบใดอยบาง เชน หงวาง 1 หงวาง 2 เปนตน พรอมก าหนดระยะหยบ ( PD) และความยาวของพนทจดเกบ (SSL) ของแตละทจดวางยอย

1.3) ตรวจสอบการจดวางปจจบน เปนขนตอนในการประมวลผลการจดวางในปจจบนวา มคาเกณฑวด

ด าเนนการในแตละดานเทาใด เพอใชเปนคาตงตนในการวเคราะหถง สภาพการจดวางปจจบนวา มจดควรปรบปรงหรอไม และสามารถปรบปรงระบบการจดวางไดมากนอยเพยงใด

2) ท าการทดลองปรบปรงเปรยบเทยบ หลงจากทไดท าการวเคราะหแลวพบวา มจดควรปรบปรงการจดวางใหม

ประสทธภาพดานตนทนสงขน กสามารถเขาสขนตอนการทดลองปรบปรงเปรยบเทยบ ดวยการทดลองปรบปรงทชนวาง และหงวาง ดวยการปรบเปลยนระยะเดนของแตละชนวาง และหงวาง การปรบความยาวในการจดเกบของพสดแตละรายการ เพอใหไดคาเกณฑวดในดานระยะทางในการปฏบตงานจายพสดตอเดอน ( IDM) ทต าสด และมการใชสดสวนพนทจดวางท ( SI) สงทสด

DPU

72

จากนนท าการก าหนดการจดวางดวยการบนทกคาของการปรบปรงการจดวางลงในฐานขอมลส าหรบพมพใบจดวางเพอท าการปรบปรงการจดวางในขนตอนตอไป

นอกเหนอจากการออกแบบกระบวนการจดวางในขางตน ผวจยยงไดออกแบบการจดวางดวยการใชโปรแกรมในการจดวางอตโนมตเพอสรางความสะดวกในการจดวางใหสามารถด าเนนไดอยางรวดเรวยงขน โดยประกอบดวยการจดวางแบบอตโนมตทงในรปแบบทไมมเงอนไขในการจดวาง และในรปแบบทเปนไปตามเงอนไขการจดวางของคลงพสดหลกการไฟฟาสมทรสาคร ซงสามารถอธบายไดคอ

2.1) การจดวางอตโนมตแบบมเงอนไข ในการจดวางอตโนมตแบบมเงอนไขนน เปนเปนการจดวางอตโนมตตาม

เงอนไขของคลงพสดหลกการไฟฟาสมทรสาครทตองจดเรยงพสดกลมเดยวกนเขาไวดวยกน หรอใกลกนส าหรบอ านวยความสะดวกในการหยบจาย โดยจะมวธด าเนนการโดยระบบคอมพวเตอรจะประมวลผลในการจดวางเพอก าหนดกลมพสดทมความถเดนหยบรวมสงสดเพอจดวางในชนวางทใกลทสด จากนนจะท าการระบพสดแตละรายการในหงวางทใกลทสด โดยจะเรยงล าดบตามความถในการเดนหยบของพสดแตละรายการ จนครบทกรายการ

2.2) การจดวางอตโนมตแบบไมมเงอนไข จะเปนรปแบบของการจดวางอตโนมตทมวธการจดวางตามทไดก าหนด

ไวจากการน าพสดทมความถในการเบกจายสงสดเพอจดวางในชนวางและหงวางทมระยะเดนรวมกบระยะหยบใกลทสด โดยจ าท าการจดวางเรยงตามล าดบจนครบทกรายการพสดทตองการปรบปรงการจดวาง โดยในการจดวางอตโนมตแบบไมมเงอนไขนจะเปนการจดวางอตโนมตทด าเนนการจากการค านวณและก าหนดคาดวยระบบคอมพวเตอร ซงมเปาหมายในการใชงานเพอหารปแบบของการจดวางทเหมาะสมทสดเพอหาระยะทางการปฏบตงานจายพสดทนอยทสดบนขอมลทก าหนดและบนทกไวในโปรแกรม

3) ท าการปรบปรงการจดวาง หลงจากไดท าการประมวลผลการปรบปรงการจดวางแลว จะสามารถพมพใบ

จดวาง เพอเปนเอกสารประกอบการปฏบตงานดานจดวางในคลงพสด โดยจะท าการยายจดตดตงของชนวางตามทไดออกแบบไว พรอมทงด าเนนการจดวางพสดในแตละชนวางตามใบจดวาง

ในการจดวางจรงดวยการใชใบจดวางเปนเอกการส าหรบปฏบตงานแลว หากพบวากจกรรมในการจดวางจรงไมสามารถด าเนนการไดตามใบจดวาง อาจดวยปรมาณคงเหลอของพสดบางรายการมจ านวนไมนอยและคาดวาไดไมมการจดสรรพสดดงกลาวเพมเตมอก หรอพสดบางรายการมปรมาณทตองจดวางมากเกนกวาทก าหนดไว กสามารถท าการปรบปรงความยาวของ

DPU

73

การจดวางพสดแตละรายการดวยการแกไขตามสภาพทจ าเปนตองจดวางจรงดวยการลดหรอขยายความยาวจดวางของพสดแตละรายการ จากนนใหท าการจดบนทกความยาวจดวางพสดแตละรายการทตองปรบปรงใหมมาท าการบนทกลงในระบบควบคมการจดวางพสดทไดพฒนาขน เพอเปนการปรบปรงขอมลหลกในระบบใหถกตองตรงจรงส าหรบใชประมวลผลหาระยะทางเดนและระยะทางหยบพสดตอเดอน และคาเกณฑวดทส าคญดานอน ๆ ตอไป

5.4.3 ความถในการควบคม

การก าหนดความถในการควบคมจะด าเนนการโดยพจารณาความเหมะสมของการน าเขาขอมลส าหรบตรวจสอบ และการปรบปรงการจดวางพสดแตละรายการใชชนวางและหงวาง ดงน

1) ความถในการน าเขาขอมลและตรวจสอบ การจดเกบขอมลจากระบบบรหารทรพยากรองคการจะมความถในการปฏบต

ครงละเดอน โดยจะน าเขาและจดเกบรวมกบขอมลเดมทมอยในฐานขอมล เพอพจารณาความเหมาะสมของการจดวางในปจจบนจากขอมลทมความถดานจ านวนครงและปรมาณรวมในการเบกจายของแตละเดอนทเปลยนแปลงวาสงผลใหการประมวลหาคาเกณฑวดส าหรบการจดวางในดานตาง ๆ เปลยนแปลงเพยงใด

2) ความถในการปรบปรงการจดวาง ความถในการปรบปรงการจดวางจะด าเนนการไตรมาสละครง เนองจากจะเกบ

คาทางสถตของการจดวางปจจบนในดานตาง ๆ วา จดดอยทเกดจากการจดวางปจจบนยงคงคาเชนเดมตอเนองจนถงจดทเหมาะสมจะท าการปรบปรงการจดวาง เพอใหเกดความเหมาะสมดานเวลาทใชในการปรบปรงการจดวาง

DPU

74

บทท 6 การพฒนาและตดตงระบบ

การพฒนาและตดตงระบบ จะเปนขนตอนของการใชแบบจ าลองทไดจากขนตอนของ

การออกแบบมาด าเนนการในการพฒนาและตดตงระบบใหสอดคลองตอความตองการ เพอใหเปนทยอมรบของผใช พรอมทงท าการทดสอบระบบทไดด าเนนการพฒนาวาสามารถปรบปรงระบบควบคมการจดวางพสดไดตามทออกแบบและตรงกบความตองการทส าคญในการจดวางพสดหรอไม โดยจะมขนตอนหลก ดงน

ภาพท 6.1 ขนตอนการพฒนาระบบควบคมและจดวางพสด

ขนตอนหลกทส าคญจะประกอบดวย ขนตอนในการน าเขาขอมลจากระบบบรหาร

ทรพยากรองคการและการจดเกบขอมลจากการจดวางปจจบน เพอน ามาจดเกบในรปแบบของฐานขอมลส าหรบใชในการประมวลผลในขนตอนของการพฒนาโปรแกรมเพอใหเกดสารสนเทศทส าคญในการใชส าหรบปรบปรงการจดวาง และเพอเขาสขนตอนสดทายในการน าสารสนเทศทไดไปใชในการจดวางจรง

DPU

75

6.1 การน าเขาและจดเกบขอมล การน าเขาและจดเกบขอมลจะแบงขอมลเปนสองสวนคอ ขอมลท ไดจากระบบบรหาร

ทรพยากรองคการ ซงจะเปนขอมลทถกก าหนดไวส าหรบค านวณรวมกบขอมลทจดเกบจากสภาพแวดลอมของการจดวางเพอพสจนวา เมอมการเปลยนแปลงรปแบบของการจดวางบนพนฐานของปรมาณและรายการจายพสดทเทาเดม จะมผลกระทบตอคาเกณฑวดในดานของสดสวนการใชพนทจดวาง และระยะทางตาง ๆ ในการปฏบตงานจายพสด มากนอยเพยงใด

6.1.1 การน าเขาขอมลจากระบบบรหารทรพยากรองคการ จะเปนการเรยกดงขอมลจากระบบบรหารทรพยากรองคการเพอใชส าหรบน าเขา

ระบบควบคมการจดวางพสดทพฒนาขน โดยจะก าหนดเงอนไขของการเรยกดงขอมล ดงน 1) ก าหนดรหสพสดเฉพาะทมการจดเกบในคลงทบของทจดเกบแบบชนวาง 2) ก าหนดรหสคลงพสดเปน คลงพสดหลกการไฟฟาสมทรสาคร 3) ก าหนดประเภทบญชพสด เปนประเภทการจาย 4) ก าหนดชวงเวลาในการเกบขอมล เปนระยะเวลาทงแตตนเดอนถงปลายเดอน

(ทกวนท 1 – สนเดอนของทกเดอน) โดยในการพฒนาโปรแกรมครงแรก จะใชขอมลตงแต 1 ม.ค. – 31 ธ.ค. 2551 เปนตวแปรส าหรบประมวลผล

ขอมลจะถกเรยกดงจากระบบงานบรหารทรพยากรองคการในระบบงานบรหารพสด ระบบงานยอยการบรหารสนคาคงคลง ในโปรแกรมงานรายการเอกสารวสด ( Transaction Code “MB51”) โดยหลงจากทเรยกดงแลวจ าท าการแปลงขอมลอยในรปของไฟลระบบงานเอกซเซลล (Excel File) เพอจดเกบไวในเครองคอมพวเตอรชวคราวส าหรบรอการใชงานในการน าเขาโปรแกรมทจะพฒนาในขนตอนถดไป

DPU

76

ภาพท 6.2 การเรยกดงขอมลจากระบบบรหารทรพยากรองคการ

6.1.2 การจดเกบขอมลจากการจดวาง

ขอมลทจดเกบจากการจดวางจะเปนขอมลทจดเกบจากสภาพแวดลอมของการจดวางจรงทด าเนนอยในปจจบน โดยจะท าการจดเกบดวยการวดระยะเปนหลก ซงขอมลทจดเกบจะประกอบไปดวย

1) จ านวนชนวาง เปนจ านวนชนวางทมอยท งหมดในคลงทบ

2) จ านวนหงวาง เปนจ านวนหงวางทมอยท งหมดในคลงทบของทกชนวาง

DPU

77

ตารางท 6.1 การเกบขอมลจ านวนชนวางและหงวาง ล าดบ รายการ จ านวน หนวยนบ หมายเหต

1 ชนวาง 6 ชน ทกชนวางมขนาดและรปแบบเดยวกน 2 หงวาง 24 หง หงวางจะประกอบอยในชนวาง

โดยมชนวางละ 4 หง 3) ระยะเดน (Travel Distance: TD)

เปนการวดระยะทางระหวางจดพกรวมพสดในลานพกพสดทงไปและกลบ โดยก าหนดจดดงกลาวเปนจดทก าหนดเนองจากมการใชพกรวมพสดมากครงทสด โดยท าการวดระยะไปยงชนวางแตละชน ซงระยะเดนทก าหนดจะเปนระยะทมการวดจากการเดนจรงและมเสนทางการเคลอนทของแตละชนวางตางกน

ภาพท 6.3 การวดระยะเดนของแตละชนวางพสด

4) ระยะหยบ (Pick Distance: PD)

เปนระยะทวดจากจดยนจายหนาชนวางไปยงจดหยบพสดแตละหงวาง โดยระยะหยบดงกลาวจะเปนระยะในการปฏบตงานหยบพสดทงไปและกลบ

DPU

78

ตารางท 6.2 ตวอยางระยะหยบในแตละหงวางของชนวาง

ล าดบชนวาง ล าดบหงวาง ระยะหยบ (เมตร)

ชนวางท 1 หงวางท 1 1.2 หงวางท 2 0.8 หงวางท 3 1.4 หงวางท 4 2.0

ชนวางท 2

หงวางท 1 1.2 หงวางท 2 0.8 หงวางท 3 1.4 หงวางท 4 2.0

ชนวางท 3 หงวางท 1 1.2 หงวางท 2 0.8 หงวางท 3 1.4 หงวางท 4 2.0

5) ปรมาณการหยบพสดแตละครง (Material Pick Amount: MPA)

เปนปรมาณของความสามารถในการหยบพสดแตละครงดวยการปฏบตงานหยบพสดแบบมอเปลา (ตามขอจ ากดของการหยบจายพสด) ซงพสดแตละชนดจะมความสามารถในการหยบแตละครงไดตางกน เชน พสดทมขนาดใหญและมน าหนกมากจะมความสามารถในการหยบไดเพยงครงละ 1 รายการ แตพสดทมขนาดเลกและน าหนกเบาอาจสามารถหยบไดถงครงละ 10 รายการเปนตน โดยขอมลทไดจะท าการจดเกบจากการทดลองหยบโดยพนกงานผควบคมพสดในการหยบพสดแตละรายการ

DPU

79

ตารางท 6.3 ตวอยางขอมลปรมาณหยบพสดแตละครง ล าดบ รหสพสด ค าอธบายชอพสด ปรมาณหยบพสดแตละ

ครง (ชน/ อน/ เสน/ ฯลฯ)

1 1-02-018-0001 TAPE,PVC,O/D,0.18X19X10,000 MM. TIS.386 8 2 1-02-018-0003 SPLICING TAPE,AERIAL CABLE,3/4X30' 4 3 1-02-018-0004 TAPE,ELECTRICAL,SILICONE,25.4 MM.X9 M. 4 4 1-02-032-0001 H-CONNECTOR,MAIN AL 25-50,TAP CU 2.5-6 8 5 1-02-032-0002 H-CONNECTOR,MAIN AL 25-50 ,TAP CU 16-25 8 6 1-02-032-0003 H-CONNECTOR,MAIN AL 50-95 ,TAP CU 50-95 8 7 1-02-032-0005 H-CONNECTTOR,MAIN AL. 35-50,TAP CU 6-10 8 8 1-02-032-0006 H-CONECTOR,MAIN AL. 70-95 ,TAP CU. 6-10 8 9 1-02-033-0000 BAIL-CLAMP,MAIN AL 25-50 SQ.MM. 6 10 1-02-033-0001 BAIL-CLAMP,MAIN AL 70-185 SQ.MM. 6

6) ความยาวจดวางของพสด (Material Storage Length: MSL)

เปนระยะทก าหนดจากการใชความยาวหงวางในการจดวางพสดแตละรายการ ดวยการพจารณาถงขนาดบรรจหบหอ และจะแปรผนกบปรมาณทตองจดเกบเพอส ารองใหเพยงพอจายในระดบ 1 สปดาห

ตารางท 6.4 ตวอยางขอมลความยาวจดวางของพสด ล าดบ รหสพสด ค าอธบายชอพสด ความยาวจดวาง (เมตร)

1 1-02-018-0001 TAPE,PVC,O/D,0.18X19X10,000 MM. TIS.386 0.4 2 1-02-018-0003 SPLICING TAPE,AERIAL CABLE,3/4X30' 0.4 3 1-02-018-0004 TAPE,ELECTRICAL,SILICONE,25.4 MM.X9 M. 0.4 4 1-02-032-0001 H-CONNECTOR,MAIN AL 25-50,TAP CU 2.5-6 0.6 5 1-02-032-0002 H-CONNECTOR,MAIN AL 25-50 ,TAP CU 16-25 0.6 6 1-02-032-0003 H-CONNECTOR,MAIN AL 50-95 ,TAP CU 50-95 0.6 7 1-02-032-0005 H-CONNECTTOR,MAIN AL. 35-50,TAP CU 6-10 0.4 8 1-02-032-0006 H-CONECTOR,MAIN AL. 70-95 ,TAP CU. 6-10 0.6 9 1-02-033-0000 BAIL-CLAMP,MAIN AL 25-50 SQ.MM. 0.6

DPU

80

7) ความยาวหงวาง (Storage Support Length: SSL) เปนการวดระยะความยาวของหงวางแตละหงในแตละชนวาง โดยความยาว

ดงกลาวจะเปนความยาวของหงวางทสามารถใชในการรองรบการจดวางพสดได

ตารางท 6.5 ตวอยางความยาวหงวางของแตละหงวาง

ล าดบชนวาง ล าดบหงวาง ความยาวหงวาง (เมตร)

ชนวางท 1 หงวางท 1 2.4 หงวางท 2 2.4 หงวางท 3 2.4 หงวางท 4 2.4

ชนวางท 2

หงวางท 1 2.4 หงวางท 2 2.4 หงวางท 3 2.4 หงวางท 4 2.4

ชนวางท 3 หงวางท 1 2.4 หงวางท 2 2.4 หงวางท 3 2.4 หงวางท 4 2.4

6.2 การพฒนาโปรแกรม

ขนตอนในการพฒนาโปรแกรมจะเปนขนตอนในการสรางระบบโปรแกรมส าหรบประมวลผลขอมลทไดท าการจดเกบและน าเขาเพอใหเกดสารสนเทศและรายงานตาง ๆ ทจ าเปนในการใชประกอบการปฏบตงานดานการจดวางและพจารณาถงความเหมาะสมส าหรบตดสนใจในดานทเกยวของกบระบบการจดวางในสวนทส าคญ

6.2.1 การสรางระบบฐานขอมล ผวจยไดเลอกโปรแกรมไมโครซอฟทแอคเซส เวอรชน 2007 (Microsoft Access

Version 2007) เปนระบบจดการฐานขอมล ( Database Management System: DBMS) โดยไดด าเนนการสรางฐานขอมลใหถกตองตามหลกของการควบคมขอมลเพอควบคมความผดพลาดในการบนทกขอมล เพอใชส าหรบน าเขาขอมลจากระบบบรหารทรพยากรองคการและจากการบนทกขอมลการจดวางทไดท าการจดเกบโดยมรายละเอยดดงน

DPU

81

1) การสรางฐานขอมล ในการสรางฐานขอมลจะด าเนนการโดยน าแบบจ าลองทไดจากการขนตอน

การออกแบบมาท าการก าหนดความสมพนธของขอมลและเงอนไขการจดเกบขอมล รวมถงประเภทของขอมลทจดเกบ เชน เปนตวอกษร หรอเปนตวเลข พรอมท าการก าหนดความยาวของขอมล (Field Size) ใหเหมาะสม ดงภาพท 6.4

ภาพท 6.4 การก าหนดรปแบบและความยาวของขอมลทจดเกบ

2) การน าเขาและบนทกขอมล ขอมลทถกเรยกดงจากระบบบรหารทรพยากรองคการทอยในรปแบบเอกซ

เซลลไฟล จะถกน าเขาสฐานขอมลเพอใชในการประมวลผลเบองตนตามเงอนไขตาง ๆ ในโปรแกรมทจะพฒนา โดยขอมลดงกลาวจะเปนขอมลในดานปรมาณการเบกจายพสดแตละรายการในป 2551

ขอมลสวนส าคญทตองบนทกอกสวนหนงคอ ขอมลทจดเกบจากสภาพแวดลอมของการจดวางปจจบน โดยจะท าการบนทกขอมลดงกลาวผานโปรแกรมทจะพฒนาลงสฐานขอมลเชนเดยวกน

รปแบบขอมล ตวอยาง Text = ตวอกษร Number = ตวเลข

ความยาวตวอกษร เพอก าหนดพนททเหมาะสมในการจดเกบ

DPU

82

6.2.2 การสรางโปรแกรม สวนส าคญของการวจยคอการสรางระบบประมวลผลสารสนเทศในการจดวาง

ดวยการใชเทคโนโลยดานคอมพวเตอรมาเปนเครองมอส าหรบชวยประมวลผลจากฐานขอมล โดยขนตอนในการสรางโปรแกรมจะเปนขนตอนของการสรางเครองมอในการประมวลผลดวยการแปลงความตองการทส าคญในการปรบปรงระบบควบคมการจดวางสระบบการประมวลขอมลตามทก าหนดไวในขนตอนการออกแบบ

ดวยพนฐานของการใชโปรแกรมไมโครซอฟทแอคเซสเปนเครองมอในการพฒนาระบบ จงสงผลใหเกดการสรางโปรแกรมดวยการใชเครองมอทประกอบไปดวย

1) แบบสอบถาม (Query) ส าหรบสรางตวเรยกขอมลจากตารางตาง ๆ ทไดท าการจดเกบขอมลมาท าการ

ประมวลผลดวยเงอนไขตาง ๆ ทไดออกแบบไว โดยผลลพธจากการสรางแบบสอบถามจะไดผลลพธเปนสารสนเทศส าหรบใชในการจดวางเพอสงออกสการแสดงผลดวยเครองพมพแบบรายงาน (Report) หรอแสดงผลบนหนาจอคอมพวเตอรดวยฟอรม (Form) ตอไป

ภาพท 6.5 ตวอยางแบบสอบถามในการพฒนาโปรแกรม

การเขยนภาษาส าหรบสรางแบบสอบถาม

DPU

83

2) ฟอรม (Form) จะเปนองคประกอบในการใชส าหรบแสดงขอมลในรปแบบทไมจ าเปนท

จะตองพมพออกทางเครองพมพ รวมถงเปนองคประกอบทใชส าหรบบนทกขอมล แกไขขอมล หรอลบขอมลตามวตถประสงคของการใชงานแตละกรณ

ภาพท 6.6 ตวอยางฟอรมในการพฒนาโปรแกรม

3) รายงาน (Report)

รายงานจะเปนการก าหนดเงอนไขของการน าเสนอแบบสอบถามในความตองการของระบบทจะใหแสดงผลออกทางเครองพมพ หรออาจจะแสดงในรปแบบของตวอยางกอนพมพ เพอการน าเอกสารทไดจากการพมพมาใชประโยชนในขนตอนของการปฏบตงานตอไป

ภาพท 6.7 ตวอยางรายงานในการพฒนาโปรแกรม

DPU

84

4) มาโคร (Macro) มาโครเปนเงอนไขของการประมวลผลโปรแกรมในการท างานในหนาทสวน

เสรมอน ๆ ทเกยวของ อนเปนสวนสนบสนนในการพฒนาและใชงานโปรแกรมไดอยางสะดวกและถกตอง เชน มาโครทใชก าหนดใหแสดงขอความแจงเตอน หรอมาโครทเปนค าสงในการก าหนดใหแสดงรายงานพรอมกนหลาย ๆ รายงาน

ภาพท 6.8 ตวอยางมาโครในการพฒนาโปรแกรม

องคประกอบของการสรางโปรแกรมจะเปนการก าหนดหนาจอส าหรบผใช ( Graphic

User Interface: GUI) ในรปแบบของฟอรมและรายงานเปนส าคญ เพอประโยชนส าหรบใชในการบนทกขอมลและเรยกรายงานส าหรบใชประกอบการตดสนใจของพนกงานผควบคมการจดวาง โดยก าหนดใหผใชงานสามารถเขาใจการใชงานโปรแกรมไดงาย เพอความถกตองในการใชงานอยางมประสทธภาพ

DPU

85

ภาพท 6.9 ตวอยางหนาจอของโปรแกรมทพฒนา

6.2.3 การสรางรายงาน

ในขนตอนการสรางรายงานจะมการจดท ารายงานในรปแบบของรายงานทใชส าหรบประกอบการปฏบตงานดานการจดวาง และรายงานทใชส าหรบสนบสนนการตดสนใจในการวเคราะหประสทธภาพของการจดวาง โดยจะท าการสรางแบบสอบถามในโปรแกรมเพอท าการสรางรายงานในอยในรปแบบทสามารถพมพดวยเครองพมพมาตรฐาน โดยมรายงานตาง ๆ ทส าคญดงน

1) รายงานขอมลการจดวางปจจบน จะเปนรายงานทแสดงรปแบบของการจดวางปจจบนวาพสดแตละชนดมการ

จดวางอยในหงวางของชนวางใด เพอใชประโยชนในการพจารณาถงรปแบบการจดวางในปจจบน

DPU

86

ภาพท 6.10 ตวอยางรายงานขอมลการจดวางปจจบน

2) ปรมาณในการจายพสดตอเดอน

จะเปนรายงานทแสดงถง จ านวนในการเบกจายพสดแตละรายการ เพอใชประโยชนในการวเคราะหหาความถของการเคลอนไหวในรายการพสดแตละรายการวามสงหรอต าเพยงใด และเหมาะสมทจะจดวางในชนวางหรอไม

DPU

87

ภาพท 6.11 ตวอยางรายงานปรมาณการจายตอเดอน

3) ระยะทางการปฏบตงานในแตละชนวาง จะเปนรายงานทแสดงถงระยะทางเดนรวมตอเดอนและระยะหยบรวมตอ

เดอนของแตละชนวาง เพอประโยชนในการวดประสทธภาพส าหรบจดเตรยมเครองมอ และทรพยากรรองรบการปฏบตงานของแตละชนวาง

DPU

88

ภาพท 6.12 ตวอยางรายงานระยะทางการปฏบตงาน

4) ความสดสวนการใชชนวาง

จะเปนรายงานทแสดงถงสดสวนการใชงานของชนวางแตละชน เพอใชวเคราะหถงอรรถประโยชนการใชสอยของชนวางวาเตมประสทธภาพหรอไม และเหมาะสมเพยงใด

DPU

89

ภาพท 6.13 รายงานสดสวนการใชทชนวาง 5) ใบจดวาง

จะมรปแบบคลายกบรายงานการจดวางปจจบน แตจะแตกตางกนในดานของการแสดงผล โดยใบจดวางจะแสดงวา ในแตละหงของชนวางจะมการจดวางพสดชนดใดบาง ใบจดวางจะมวตถประสงคเพอใชเปนเอกสารอ านวยความสะดวกในการจดวางหลงจากปรบปรงการจดวางแลวเสรจ

DPU

90

ภาพท 6.14 ตวอยางใบจดวาง

นอกเหนอจากรายงานขางตน ผวจยยงไดจดท ารายงานทอยในรปแบบของขอมล

ทสามารถหนาจอแสดงผลทางคอมพวเตอรในดานตาง ๆ ทแสดงดวยรปแบบของแผนภมเพอใหสามารถตรวจสอบและวเคราะหขอมลไดงาย รวมถงสามารถใชในการพจารณาเปนเงอนไขส าหรบก าหนดการจดวางทงในระดบชนวาง และการก าหนดการจดวางในระดบทหงวาง อนประกอบไปดวย

6) ระยะเดนและระยะหยบของแตละหงวางในชนวาง จะเปนรายงานทแสดงใหเหนระยะเดนของแตละชนวางและระยะหยบของ

แตละหงวางวามระยะหางจากจดก าหนดเพยงใด

DPU

91

ภาพท 6.15 รายงานดานระยะเดนและระยะหยบจากระบบ

7) ความยาวหงวางคงเหลอ

จะเปนรายงานทแสดงผลถงความยาวของหงวางทคงเหลอหลงจากไดท าการก าหนดการจดวางแลว เพอวตถประสงคในการตรวจสอบถงสภาพความยาวหงจดวางพรอมใชความสามารถท าการจดวางพสดอนเพมเตมไดหรอไม

ภาพท 6.16 ตวอยางรายงานแสดงการความยาวจดวางคงเหลอ

8) จ านวนครงในการปฏบตงานดานการหยบจายของพสดแตละชนดตอเดอน

เปนรายงานทางหนาจอระบบคอมพวเตอรทแสดงล าดบความถในการเดนและจายของพสดแตละรายการและแตละกลมตอเดอน โดยจะท าการแสดงผลเรยงตามล าดบตามความถจากมากไปนอย

DPU

92

ภาพท 6.17 ตวอยางรายงานสถตการเดนและสถตการหยบจายพสด

9) ความยาวการจดวางของพสด

เปนรายงานทแสดงการใชความยาวทจดวางของพสดแตละกลมและแตละรายการเพอประโยชนในการจดวางใหเหมาะสมกบความยาวหงวางคงเหลอขางตน

ภาพท 6.18 ตวอยางรายงานแสดงการใชความยาวจดวาง

10) การเปรยบเทยบจดจดวาง

เปนการแสดงถงจดจดวางทงในชนวางและหงวางทมการเปลยนแปลงไดโดยจะท าการเปรยบเทยบการจดวางในรปแบบเดมกบการจดวางทท าการปรบปรงวามการเปลยนจดจดวางไปยงจดใด

DPU

93

ภาพท 6.19 ตวอยางรายงานแสดงสถานะของการจดวางปจจบน

จากรปแบบรายงานทไดจดท าขางตนจะเหนไดวาสารสนเทศทเกดจากระบบควบคม

การจดวางพสดนนจะแบงเปนรปแบบของรายงานทเปนเอกสาร ซงสามารถพมพและจดเกบเปนเอกสารหลกฐานส าหรบประกอบเปนประวตการจดวาง รวมถงรายงานทอยในลกษณะขอมลบนหนาจอคอมพวเตอร เพอใชประกอบการวเคราะหและการพจารณาก าหนดจดจดวาง โดยนบวารายงานทงสองรปแบบดงกลาว เปนสารสนเทศอนส าคญทใชส าหรบกจกรรมดานการจดวางพสดของคลงพสดหลกการไฟฟาสมทรสาครไดเปนอยางด

6.2.4 การทดสอบโปรแกรม ในขนตอนของการทดสอบโปรแกรมจะเปนการทดสอบในสองสวนคอ 1) การทดสอบการประมวลผลของโปรแกรม

เปนการทดสอบในดานการประมวลผลตาง ๆ ของโปรแกรมวา สามารถท างานไดอยางถกตองในทก ๆ ดาน ทงในดานของการน าเขาขอมล การแกไข เพม ลบ ขอมล การประมวลผลขอมล การพมพรายงานตาง ๆ เพอเกดระบบทสามารถสนบสนนสามารถสนเทศทส าคญในการจดวางอยางถกตอง โดยพบวาระบบควบคมการจดวางทไดพฒนาขนนน สามารถท าการประมวลผลไดตามเงอนไขของความตองการในการจดวาง พรอมเอออ านวยตอการสรางสารสนเทศทส าคญตอบสนองตอการจดวางไดเปนอยางด

2) การทดสอบความยอบรบของผใช สวนส าคญทนอกเหนอจากการประมวลผลของโปรแกรมทสามารถ

ประมวลผลไดอยางถกตองแลว คอการยอมรบของผใชเพราะหากผใชไมสามารถใชระบบไดอยางถกตอง อาจเกดจากความไมเขาใจในการใชงาน หรอการพฒนาโปรแกรมไมตรงกบความตองการอยางของผใชอยางแทจรง กจะท าใหไมสามารถปรบปรงระบบควบคมการจดวางพสดไดอยางม

DPU

94

ประสทธภาพ โดยการทดสอบในขนตอนนพบวา สามารถตอบสนองตอความตองการของผใชไดเปนอยางด เนองจากสามารถออกแบบและพฒนาไดตรงตามความตองการของพนกงานผควบคมพสด พรอมทงในการพฒนาโปรแกรมยงใชภาษาและขนตอนทเขาใจงายตอการใชงาน

6.3 การปรบปรงการจดวาง

ขนตอนของการปรบปรงการจดวางจะเปนขนตอนในการพฒนาระบบในการใชระบบควบคมการจดวางพสดมาท าการก าหนดขอมลตาง ๆ ทส าคญ พรอมประมวลผลใหเกดสารสนเทศในการจดวางไปจนถงขนตอนในการน าสารสนเทศทไดไปใชในการจดวางพสดในคลงพสด โดยมขนตอนตาง ๆ ดงน

6.3.1 การปรบปรงขอมลหลกของพสด ขนตอนหลกทส าคญกอนท าการระบการจดวางใหกบพสดแตละกลมและพสด

แตละชนดนน จะตองท าการพจารณาความเหมาะสมของสภาพการจดวางเดมทด าเนนการอย วาเปนไปอยางถกตองหรอไม โดยเงอนไขของการพจารณาขอมลองคประกอบส าหรบการจดวางมดงน

1) การก าหนดรายการพสดทจะท าการจดวาง เปนขนตอนของการตรวจสอบรายการพสดทอยในพนทจดวางในพนทจด

วางคลงทบบนหงวางในแตละชนวาง โดยจะท าการพจารณาจากสารสนเทศในดานของความถในการเบกจายของพสดแตละรายการ เพอวเคราะหถงความเหมาะสมในการจดวางของพสดนน ๆ วาควรท าการจดวางในชนวางหรอไม เชน จากการตรวจสอบพบวา พสดรหส 1-04-001-0004 (FUSE HOLDER,ON-LOAD,22 KV.100 A.12 KA) เปนรายการพสดทไมมประวตการเคลอนไหวในการจายพสดในป 2551 ทผานมา นนหมายถง พสดรหสดงกลาวเปนพสดทไมมการเบกจายเลย หรออาจกลาวไดวาเปนพสดลาสมยทไมถกก าหนดในประมาณการกอสรางบ ารงรกษาระบบจ าหนายกระแสไฟฟา ซงจะถกเคลอนยายการจดวางไปยงทจดเกบคลงโปรงเพอรอการจ าหนายออกจากบญช เปนตน

นอกจากนนกระบวนการดงกลาวยงเปนการสนบสนนถงการตรวจสอบกรณพสดรายการในทยงไมมประวตการจดวางในชนวาง ส าหรบตรวจสอบและคนหาเพอท าการสรางประวตการจดวางส าหรบก าหนดการจดวางเพมเตมดวย

DPU

95

ภาพท 6.20 การตรวจสอบความถในการเบกของพสดแตละรายการ

2) การก าหนดการใชความยาวจดวางของพสดแตละรายการ

เปนการก าหนดรายละเอยดของพสดแตละชนดในดานของความยาวการใชหงจดวาง ( MSL) โดยจากเดมขอมลของการจดวางจะไดจากการวดความยาวในการจดวางพสดรายการดงกลาวในพนทจดวาง ซงในบางกรณอาจพบวามการใชความยาวจดวางทไมเหมาะสม โดยการพจารณาจะท าการตรวจสอบเปรยบเทยบกบคณลกษณะของพสดในดานขนาดบรรจหบหอวาเหมาะสมกบความยาวการจดวางหรอไม รวมถงการตรวจสอบจากความถในการเบกจาย โดยหากพบวามความถในการเบกจายต า อาจมการพจารณาลดความยาวการจดวางใหอยในระดบทเหมาะสม เปนตน

DPU

96

ภาพท 6.21 การตรวจสอบความยาวจดวางเปรยบเทยบกบความถในการเบกจาย

3) การก าหนดปรมาณการหยบแตละครงของพสดแตละรายการ

ในดานของความสามารถของการหยบพสดในแตรายการ ( MPA) นน จะแปรผนโดยตรงกบขอมลดานกจกรรมการเดนและหยบ ซงเปนไปตามเงอนของพนท วธการ และความสามารถของบคลากรในคลงพสดการไฟฟาสมทรสาคร ซงจ าเปนทจะตองท าการหยบพสดเพอจายในแตละครงดวยแรงงานของพนกงานผควบคมพสดหรอคนงานรายวนตามแตละกรณ เพอทจะน าพสดดงกลาวมารวมส าหรบขนถาย ดงนนกอนทจะท าการก าหนดการจดวาง จ าเปนทจะตองพจารณาปรมาณการหยบของพสดแตละครงวาเหมาะสมหรอไม โดยหากพบวาปรมาณการหยบพสดแตละครงสามารถด าเนนการไดนอยชน นนหมายถงวา หากมการเบกพสดในปรมาณทมากจะตองมการเดนและหยบบอยครง ซงจะท าใหเกนความสนเปลองในการใชเวลาและแรงงานส าหรบการเบกจาย ดงนนจ าเปนทจะตองท าการปรบปรงขนาดบรรจ ( Packaging) ใหสามารถหยบจายไดงาย ส าหรบสรางศกยภาพตอการหยบพสดแตละครงไดสงขน โดยหลงจากท าการปรบความสามารถในการหยบพสดแตละครงแลวกจะท าการน าขอมลมาปรบปรงขอมลหลกในดานความสามารถในการหยบพสดแตละรายการของระบบควบคมการจดวางพสดตอไป

DPU

97

ภาพท 6.22 การตรวจสอบความสามารถในการหยบพสดแตละครง

หลงจากไดท าการปรบปรงของมลหลกของพสดแลวขอมลทอยในฐานขอมลกจะเปนขอมลเฉพาะของพสดทพรอมทประมวลผลส าหรบการจดวางจรง อนเปนการสรางขอมลดานพสดทจะสงผลใหสามารถก าหนดรายละเอยดของชนวางและหงวางในดานตาง ๆ ไดในขนตอนถดไป

6.3.2 การปรบปรงจ านวนชนวาง ขนตอนของการปรบปรงจ านวนชนวางจะเปนขนตอนของการพจารณา

สารสนเทศจากระบบในดานของความยาวจดวางคงเหลอ (SAL) โดยจะท าการพจารณาถงความยาวทจดวางคงเหลอทงหมดเพอวเคราะหถงความเหมาะสมของการใชชนวางและหงวางวามความยาวจดวางคงเหลอพอเพยงทจะปรบปรงดวยการลดจ านวนชนวางหรอไม โดยหากพบวาสามารถท าการลดจ านวนชนวางได กจะท าการพจารณาจดวางโดยปรบขอมลชนวางทถกยกเลกดวยการไมน าเขาสระบบการจดวาง

DPU

98

ภาพท 6.23 การตรวจสอบความยาวหงวางคงเหลอเพอวเคราะหจ านวนชนวาง

จากสารสนเทศดานความยาวทจดวางคงเหลอพบวา มความยาวหงวางคงเหลอ

จ านวน 25.2 เมตร นนหมายถงจะมหงวางทมความยาว 2.4 เมตร วางอยจ านวน 10.5 (25.2/2.4) หงวาง โดยหากค านวณจากองคประกอบของชนวางทแตละชนวางจะมหงวางจ านวน 4 หงวาง จะพบวามจ านวนชนวางวางอยจ านวน 2.625 (10.5/4) ชนวาง โดยในเบองตนขอมลทงหมดจะสามารถน ามาวเคราะหและตดสนใจไดวา สามารถสรางประสทธภาพของการใชพนทจดวางดวยการลดชนวางลง จ านวน 1 ชนวาง โดยไดพจารณาน าชนวางท 1 ออกจากพนทจดวางคลงทบ

6.3.3 การปรบปรงจดตดตงชนวาง หลงจากทไดก าหนดจ านวนชนวางแลว ขนตอนนจะเปนการก าหนดจดตดตง

ของชนวางทเหมาะสมในการจายพสดใหเกดระยะเดนทใกลทสด โดยจากการก าหนดชนวางพบวาจ านวนชนวางไดถกลดลงจ านวน 1 ชนวาง ดงนนจงจ าเปนทจะตองก าหนดจดตดตงของชนวางใหมดวยการปรบหาระยะเดนทใกลทสดจากจดก าหนดในลานพกจาย ดวยการอาศยหลกการของการหาระยะทางทใกลทสดระหวางจดสองจด

เนองดวยขอจ ากดทางดานพนทในคลงทบ ท าใหการก าหนดทตงชนวางทเหลอ จ านวน 5 ชนวางนนไมสามารถท าการปรบปรงจดตดตงไดมากนก ท าใหชนวางทถกเปลยนแปลงจดตดตงจะมเพยงชนวางท 2 และชนวางท 3 โดยการยายทตงของชนวางโดยปรบเลอนเขาใกลจดก าหนดในลานพกจายโดยยงคงก าหนดใหมชองวางระหวางชนวางส าหรบการปฏบตงานไวคงเดม ซงสงผลท าใหระยะเดนไปและกลบจากยงชนวางท 2 และชนวางท 3 เหลอ 8 เมตร (จากเดม 11 เมตร) ซงสามารถวเคราะหไดวา สามารถลดระยะเดนของการเบกจายพสดในชนวางท 2 และชนวางท 3 ในการเดนและหยบพสดแตละครงลงถงครงละ 3 เมตร

DPU

99

ภาพท 6.24 การก าหนดจดตดตงชนวางหลงจากก าหนดจ านวนชนวาง

6.3.4 การปรบปรงการจดวาง

กระบวนการทเกยวของกบการจดวางพสดจะถกก าหนดตามเงอนไขทเปนไปตามขอก าหนดตามระบบธรกจขององคกรในดานของขอก าหนดทจะตองจดวางพสดทเปนกลมเดยวกนไวใกลเคยงกน รวมทงการก าหนดการจดวางโดยพจารณาถงน าหนกของพสดแตละชนด เพอใหสามารถท าการหยบจายไดจรง ดงนนในขนตอนของการปรบปรงการจดวางจะเปนกระบวนการในการทดลองท าการจดวางตามเงอนไขทไดก าหนดไวเพอคนหาถงสภาพของการจดวางตามขอก าหนดตาง ๆ ใหเกดระยะทางเดนและระยะทางหยบรวมทสนทสด

ขนตอนในการปรบปรงการจดวางจะด าเนนการดวยการทดลองก าหนดจดจดวางของพสดแตละรายการดวยระบบควบคมการจดวางทไดท าการพฒนาขน ตามขนตอนดงน

1) การก าหนดการจดวางในชนวาง การก าหนดการจดวางในระดบชนวาง จะเปนการก าหนดการจดวางท

สอดคลองกบเงอนไขของการจดวางวา จะตองท าการจดวางพสดกลมเดยวกนไวดวยกน โดยในขนตอนการก าหนดการจดวางในชนวางจะเปนการก าหนดการจดวางในระดบกลมพสด เพอระบกลมพสดดงกลาวใหจดวางในชนวางตาง ๆ ทมอย ดวยการใชสารสนเทศในดานของความถของจ านวนครงในการด าเนนการเดนตอเดอน เพอเปรยบเทยบกบระยะเดน ( TD) ของแตละชนวาง โดยจะท าการก าหนดชนวางของกลมพสดทมความถการเดนและหยบตอเดอนสงส าหรบก าหนดจดจดวางในชนวางทมระยะเดนใกลทสด โดยพจารณาขอมลประกอบควบความความยาวหงจดวาง

DPU

100

(SSL) ในชนวางนนคงเหลอเพยงพอหรอไม ซงจะด าเนนการตามขนตอนดงกลาวกบพสดทกกลมทจดวางในชนวาง

ภาพท 6.25 ตวอยางการจดวางส าหรบชนวางโดยใชสารสนเทศทเกยวของ

2) การก าหนดการจดวางในหงวาง หลงจากขนตอนการก าหนดการจดวางพสดในแตละกลมในการจดวางแตละ

ชนวางแลว ขนตอนนจะเปนการก าหนดพสดในแตละรายการวาควรทจะจดวางในหงวางใด โดยในการก าหนดจดจดวางในหงวางจะใชสารสนเทศในดานของความถในการด าเนนกจกรรมการหยบของพสดแตละรายการตอเดอน เปรยบเทยบกบระยะหยบ ( PD) โดยจะท าการก าหนดพสดทมความถในการเดนและหยบสงสดเพอจดวางในหงวางทมระยะหยบต าสด โดยพจารณาสารสนเทศ

เปรยบเทยบและจบคระหวางระยะเดนกบสถตจ านวนครงการเดนจาย เพ อก าหนดการจดวางปจจบน โดยพจารณาควบคกบความยาวการใชท จดวาง (ชนวาง)

DPU

101

ในดานของความยาวหงวางคงเหลอประกอบ ( SSL) วาสามารถระบการจดวางของในพสดรายการตาง ๆ ในหงวางนนไดหรอไม ซงจะตองด าเนนการตามขนตอนดงกลาวกบพสดทกรายการ สวนส าคญในขนตอนนคอ การพจารณาเงอนไขของการจดวางพสดแตละรายการวา มน าหนกและปรมาตรเหมาะสมทจดจดเกบอยในหงวางใด

ภาพท 6.26 ตวอยางการจดวางส าหรบหงวางโดยใชสารสนเทศทเกยวของ

ในขนตอนของการก าหนดจดจดวางนนจะพบวา ทางเลอกของจดก าหนดทงชนวางตอกลมพสด และการก าหนดหงวางตอพสดแตละรายการนน มทางเลอกในการก าหนดจดจดวางของพสดเกดขนหลากหลายรปแบบ ทงนสวนส าคญคอตองท าการก าหนดการจดวางภายใตเงอนไขทก าหนดเพอใหสามารถท าการจดวางพสดทกชนดไดจรง โดยในการก าหนดการจดวางนนจะตองมการทดลองท าการจดวางใหไดผลในดานระยะทางเดนและระยะทางหยบทต าสด ดวยการทดลองท าการปรบปรงการจดวางจนไดผลลพธทดทสดหรอเปนทพอใจ เพอทจะท าการสราง

เปรยบเทยบและจบคระหวางระยะหยบกบสถตการหยบจาย เพ อก าหนดการจดวางปจจบน โดยพจารณาจากความยาวการใชท จดวางยอย (หงวาง)

DPU

102

รายงานทสงพมพออกทางเครองพมพในรปแบบของ “ใบจดวาง” เพอใชส าหรบจดวางจรงในขนตอนถดไป

6.3.5 ท าการจดวาง ขนตอนสดทายกอนเสรจสนกระบวนการปรบปรงการจดวางคอ ขนตอนในการ

ท าการจดวาง ดวยการน าผลสรปจากทางเลอกของการก าหนดการจดวางพสดในทกรายการตามขนตอนขางตนในรปแบบของ “ใบจดวาง” ทเหมาะสมทสดมาท าการจดวางจรง

ในการจดวางพสดทกชนดทจดวางในชนวางจะสามารถด าเนนการไดโดยงายดวยการจดวางตามรายการทก าหนดในใบจดวาง ซงมรปแบบของล าดบในการจดวางวา แตละชนวางจะตองจดวางพสดรายการใดบาง โดยจะมการก าหนดหมวดหมของชนวางแตละชนตามทไดก าหนดไวในขนตอนปรบปรงการจดวาง

ภาพท 6.27 การจดวางดวยการใชใบจดวางจากระบบ

DPU

103

บทท 7 บทสรปและขอเสนอแนะ

หลงจากทไดท าการตดตงระบบเพอใชงานแลว สวนส าคญของขนตอนการปรบปรง

ระบบควบคมการจดวางพสด คอขนตอนของการบ ารงรกษาระบบ ซงเปนขนตอนของการเกบขอมลการใชงานดานระบบทพฒนาใหมในตาง ๆ เพอทจะน าขอมลดงกลาวมาท าการวเคราะหถง ผลด าเนนการ รวมถงปญหาและอปสรรค เพอทจะน ามาปรบปรงและก าหนดวธแกไข โดยพบวาระบบควบคมการจดวางทไดท าการพฒนา สามารถออกแบบและพฒนาใหสอดคลองกบการใชงานไดอยางสะดวกและรวดเรวตอบสนองตอความตองการของผใชไดเปนอยางด นอกจากนนยงสามารถเปรยบเทยบผลของการจดวางกอนและหลงการปรบปรงการจดวางไดอยางสะดวก โดยหลกจากทไดประมวลผลและท าการปรบปรงการจดวางในคลงพสดการไฟฟาสมทรสาครแลว สามารถน าขอมลท าการสรปผลทไดจากการพฒนาระบบ คอ

7.1 สรปผลการพฒนาระบบ

ในการสรปผลการพฒนาระบบไดแบงผลสรปออกเปนดานตาง ๆ อนประกอบไปดวย ดานประสทธภาพการจดวาง ดานประสทธภาพของระบบ รวมถงดานขนตอนและระยะเวลาการปฏบตงาน โดยสามารถอธบายไดดงน

7.1.1 สรปผลดานประสทธภาพจากการจดวาง จากการปรบปรงระบบการควบคมการจดวางพสด ในคลงพสดหลกการไฟฟา

สมทรสาคร ผวจยไดท าการประมวลผลเปรยบเทยบระหวางการจดวางทด าเนนการอยเดมกอนปรบปรงเพอเปรยบเทยบกบการจดวางหลงจากไดท าการปรบปรงจดจดวางของชนวาง และจดจดวางของพสดแตละรายการในหงวาง โดยสามารถแสดงจากระบบทไดท าการพฒนาตามภาพท 7.1

DPU

104

ภาพท 7.1 สรปผลเปรยบเทยบการด าเนนการปรบปรงระบบจดวาง

การเปรยบเทยบการปรบปรงการจดวางจะสามารถเปรยบเทยบจากสภาพแวดลอมดาน

ตาง ๆ ของการจดวาง โดยเปนไปตามคาเกณฑวดทก าหนดไวในขนตอนการออกแบบการปรบปรงระบบควบคมการจดวางพสดโดยสามารถสรปไดดงน

1) ดานขอมลการจดวาง จากการพจารณาสรปดานขอมลในการจดวางจะเปนการสรปถงขอมลของรายการ

พสดจากสารสนเทศในดานของปรมาณและจ านวนครงในการจายพสดทกรายการทจดวางอยในชนวาง ซงพบวามพสดจ านวน 5 รายการ ทไมมประวตการจายในป 2551 นนหมายถง พสดตามรายการดงกลาวจะเปนพสดทไมมการเคลอนไหว ซงจ าเปนทจะตองท าการยายจดจดวางไปยงคลงโปรงเพอประโยชนในการใชพนทจดวางคลงทบทมอยจ ากดใหเกดประสทธภาพสงสด

ตารางท 7.1 รายการพสดทไมไดถกพจารณาจดวาง ล าดบ รหสพสด ค าอธบายชอพสด ความยาวการใชทจดวาง

(เมตร) 1 1-04-001-0003 DROPOUT,FUSE,22 KV.200 A.12 KA 0.6 2 1-04-001-0004 FUSE HOLDER 22 KV. 100 A. 8 KA. 0.6 3 1-04-001-0007 FUSE HOLDER 22 KV. 200 A. 12 KA. 0.6 4 1-04-001-0012 FUSE HOLDER,ON-LOAD,22 KV.100 A.12 KA, 0.6 5 1-04-003-0001 FUSE LINK 22 KV. 2 A.EEI-NEMA TYPE K 0.4

DPU

105

หากพจารณาคณลกษณะของพสดโดยสวนใหญจะเปนพสดประเภทอปกรณปองกนทใชส าหรบตดวงจรกระแสไฟฟาทเปนพสดทลาสมยอนประกอบดวย ฟวสแรงสง ( Fuse Link) ขนาดทยกเลกมาตรฐานการใชงาน และอปกรณอะไหลของสวทซตดตอนแรงสง ซงจะเปนขอมลส าหรบคลงพสดหลกการไฟฟาสมทรสาครส าหรบท าการขออนมตยบสภาพเพอจ าหนายออกจากบญชตอไป

จากการใชระบบควบคมการจดวางพสดในการปรบปรงการจดวางจะแสดงใหเหนถงรายการพสดทไมเคลอนไหวซงจะเปนขอมลส าหรบพจารณาก าหนดการจดวางซงพบวา ในรายการพสดทไมถกพจารณาจดวางจะกอใหเกดการมพนทการจดวางเพมขน โดยจากตารางท 7.1 จากการสรปรายงานจะพบวามความยาวการใชทจดวางลดลงทงหมด 2.8 เมตร อนสามารถน าไปใชในการจดวางไดอยางมประสทธภาพตอไป

2) ดานประสทธภาพการใชพนทจดวาง 2.1) ความยาวทจดวางยอยคงเหลอ

จะเปนความยาวคงเหลอของหงวาง โดยในขนตอนการปรบปรงการจดวางของคลงพสดหลกการไฟฟาสมทรสาครไดมการปรบปรงจ านวนชนวางโดยลดจ านวนชนวางลงจ านวน 1 ชน ดงนนจะท าใหความยาวทจดวางรวมทงหมดลดลงจาก 57.6 เมตร เหลอเพยง 48.0 เมตร และจากเดมกอนปรบปรงมความยาวทจดวางคงเหลอ 25.2 เมตร หากปรบปรงลดจ านวนชนวางจะมผลโดยตรงกบความยาวทจดวางคงเหลอ ซงจะตองลดลงจ านวน 9.6 เมตร (1 ชนวางม 4 หงวาง โดยมความยาวหงวางละ 2.4 เมตร) จาก 25.2 เมตร เหลอ 15.6 เมตร แตเนองจากการปรบปรงการจดวางไดมการลดรายการพสดทท าการจดวาง นนหมายถงจะมพนทจดวางคงเหลอเพมขน 2.8 เมตร พรอมกบการปรบปรงดวยการลดความยาวจดวางของพสดแตละรายการสงผลใหหลงการปรบปรงมพนทจดวางคงเหลอทงสน 19.0 เมตร

DPU

106

ภาพท 7.2 แผนภมสรปผลเปรยบเทยบดานความยาวทจดวางยอยคงเหลอ

ในการพจารณาปรบปรงการจดวางเบองตนทไดท าการลดจ านวนชนวางเพอสรางศกยภาพของการใชพนทจดวางนน เปาหมายหลกคอการใชพนทจดวางทมอยอยางเกดประโยชนสงสด หากแตจ าเปนตองมความยาวทจดวางยอยคงเหลอในบางสวนทเหมาะสมส าหรบใชในการจดวางทสามารถด าเนนการไดอยางยดหยนเพอการรองรบเงอนไขของการจดวางทตองจดวางพสดกลมเดยวกนหรอมขนาดใกลเคยงกนไวดวยกน หรอเงอนไขในการจดวางพสดทมน าหนกมากไวใหสะดวกตอการหยบจาย รวมทงความจ าเปนทยงคงตองมพนทจดวางคงเหลอไวส าหรบรองการวดวางพสดในรายการอนๆ ทเปนรายการใหมเพมเตม หรอรองรบการขยายความยาวจดวางส าหรบพสดแตละรายการในกรณทมความจ าเปนตองจดวางพสดเปนจ านวนทมากขนกวาเดม

2.2) จ านวนทจดวางยอยคงเหลอ เนองจากทจดวางยอยของคลงพสดหลกการไฟฟาสมทรสาครมเพยง

รปแบบเดยวคอ หงวางทมความยาว 2.4 เมตร ซงท าใหจ านวนหงวางคงเหลอจะแปรผนสอดคลองกบความยาวทจดวางยอยคงเหลอ โดยพบวาหลงปรบปรงการจดวาง มจ านวนหงวางคงเหลอลดลงเหลอ 7 (7.92) หงวาง ซงนบวามการลดจ านวนหงจดวางเปนการเพมประสทธภาพการจดเกบสงขน

2.3) สดสวนการใชทจดวาง จากการปรบปรงการจดวางจะมผลตอสดสวนการใชทจดวางโดยสดสวน

การใชทจดวางเดมกอนปรบปรงเทากบ 56.25 % และหลงจากทท าการปรบปรงแลวจะเปน 60.42 % สงขน 4.17%

57.6

48.0

25.219.0

0

10

20

30

40

50

60

70

กอนปรบปรง หลงปรบปรง

การเปรยบเทยบความยาวทจดวางยอยคงเหลอหลงปรบปรงการจดวาง

ความยาวทจดวางยอยทงหมด (เมตร) ความยาวทจดวางยอยคงเหลอ (เมตร)

DPU

107

ภาพท 7.3 แผนภมสรปผลเปรยบเทยบดานสดสวนการใชทจดวาง

เนองดวยเหตผลของการลดจ านวนชนวางอนกอใหเกดความยาวทจดวางคงเหลอลดต าลงอนเปนเหตใหสดสวนความยาวทจดวางเพมขนโดยหลงการปรบปรงจะมการใชพนทจดวางทงหมดประมาณ 60 % ของพนทจดวางแบบชนวางทงหมด ซงเปนการสรางประสทธภาพของการใชพนทจดวางไดอยางคมคามากขน

3) ดานระยะทางในการจายพสด ตววดผลทส าคญส าหรบใชในการวเคราะหพจารณาถงประสทธภาพของการจด

วางคอ ระยะทางในการจายพสดซงประกอบดวยระยะทางเดน และระยะทางหยบ โดยจากการเปรยบเทยบพบวา ในการปรบปรงการจดวางนน สามารถลดระยะทางการจายพสดได 4, 365.09 เมตรตอเดอน โดยคดเปน 24.58% อนหมายถงพนกงานผควบคมพสดจะใชระยะทางการปฏบตงานลดลงตามการเปรยบเทยบดงกลาว

56.25

60.42

54

55

56

57

58

59

60

61

กอนปรบปรง หลงปรบปรง

สดสวนการใชพนทจดวาง (%)DPU

108

ภาพท 7.4 แผนภมสรปผลเปรยบเทยบดานระยะทางการจายพสด

หากพจารณาผลการปรบปรงเปรยบเทยบเปาหมายทก าหนดไวเบองตนพบวาจากการปรบปรงระบบควบคมการจดวางพสดนน สามารถสรางประสทธภาพในการลดระยะทางการปฏบตงานจายพสดลงไดสงกวากวาเปาหมาย โดยในเบองตนไดก าหนดเปาหมายในการลดระยะทางในการปฏบตงานจายพสดตอเดอนลง 10% และในการปรบปรงจรงสามารถท าใหระยะทางการปฏบตงานลดลงได 24.58% สงกวาเปาหมาย 14.58% ดงแสดงในภาพท 7.5

ภาพท 7.5 แผนภมสรปผลระยะทางการปฏบตงานจายพสดตอเดอนเปรยบเทยบเปาหมาย

15,454.82

10,998.49

-4,456.33

2,303.84 2,395.0791.24

17,758.66

13,393.57

-4,365.09

-10,000.00

-5,000.00

0.00

5,000.00

10,000.00

15,000.00

20,000.00

กอนปรบปรง หลงปรบปรง เปลยนแปลง

ระยะทางในการปฏบตงานจายพสด

ระยะทางเดนตอเดอน (เมตร/เดอน)

ระยะทางหยบตอเดอน (เมตร/เดอน)

ระยะทางรวมตอเดอน (เมตร/เดอน)

17,758.66 15,982.79

13,393.57

-

5,000.00

10,000.00

15,000.00

20,000.00

กอนปรบปรง เปาหมาย หลงปรบปรง

ระยะทางในการปฏบตงานจายพสดเปรยบเทยบเปาหมาย

DPU

109

ในภาพรวมของระยะทางการจายพสดนนพบวาสามารถปรบปรงการจดวางทมผลตอการลดภาระดานการเดนและหยบพสดไดเปนอยางด หากแตวาองคประกอบของระยะทางการจายพสดนนประกอบดวยระยะทางเดนตอเดอน และระยะทางหยบตอเดอน ซงสามารถเปรยบเทยบสรปผลไดคอ

3.1) ระยะทางเดนตอเดอน จากภาพท 7.4 จะพบวา ระยะทางเดนตอเดอนลดลง 4,456.33 เมตร โดยม

ผลจากการปรบลดและการปรบจดตดตงชนวางเพอใหพสดทกรายการทตองท าการจายอยใกลศนยกลางของการจายพสด (จดพกรวมพสด) และพจารณาถงความถของจ านวนครงในการเดนเพอจายพสดแตละรายการโดยหากมความถสงจะน ามาจดวางไวใกลกวาพสดทมความถของจ านวนครงในการเดนเพอจายต า โดยเงอนไขในการก าหนดการจดวางเพอลดระยะทางเดนของชนวางตามความถของการเบกนนจะสามารถสงผลใหเกดการระยะทางการเดนไดเปนอยางมาก

3.2) ระยะทางหยบตอเดอน ในดานของระยะทางหยบตอเดอน จากการเปรยบเทยบนนเพมขน 91.2 3

เมตร โดยเมอวเคราะหหาสาเหตพบวาเกดจากผลกระทบจากการลดจ านวนชนวางทท าใหตองยายจดวางของพสดทอยในชนวางเดนทถกปรบลดมาท าการจดวางในรปแบบใหม ซงท าใหอาจถกก าหนดล าดบความส าคญในชนวางนน ๆ ไวนอยกวาพสดรายการอน ๆ ท าใหเกดระยะหยบทเพมขนแตมระยะเดนทลดลง ตามตวอยางในตารางท 7.2

ตารางท 7.2 ตวอยางการยายจดจดวางทมผลตอระยะทางการจายพสด

รายการ กอนปรบปรง หลงปรบปรง เปลยนแปลง

1) การจดวาง ชนวาง 1 หงวาง 2 ชนวาง 5 หงวาง 4 ยายจดจดวาง 2) ระยะทางเดน (เมตร) 11 4 - 7 3) ระยะทางหยบ (เมตร) 0.8 2.0 1.4 4) ระยะทางปฏบตงานรวม 11.8 4.2 - 7.4

จากการสรปผลเปรยบเทยบดานระยะทางการจายพสดตอเดอนทลดลงนน

สามารถน ามาพจารณาสรปผลดานสดสวนระหวางระยะทางเดนและระยะทางหยบไดโดยเปรยบเทยบตามภาพท 7.6 ในดานสดสวนระหวางระยะทางเดนและระยะทางหยบทเปลยนแปลงจากการปรบปรง โดยกอนปรบปรงระยะทางเดนจะมสดสวนเปน 87.03% และระยะทางหยบเปน

DPU

110

12.97% แตเมอไดท าการปรบปรงการจดวางแลวสดสวนของระยะทางในการจายพสดมการเปลยนแปลงโดยมการใชระยะทางเดนทมสดสวนนอยลงและเกดสดสวนของระยะทางหยบเพมขน โดยหลงปรบปรงระยะทางเดนจะมสดสวนเปน 82.12% และระยะทางหยบเปน 17.88%

ภาพท 7.6 แผนภมสรปผลเปรยบเทยบดานระยะทางเดนและระยะทางหยบ

สาเหตของสดสวนระยะทางทถกเปลยนแปลงไปดงกลาวจะเกดเนองจากการลด

จ านวนชนวางท าใหระยะทางเดนลดลงในขณะทการจดวางในหงจดวางทมผลตอระยะทางหยบนนถกเปลยนแปลงดวยการจ ากดของการลดจ านวนหงวางทระยะหยบใกลทสดจงท าใหตองจดวางพสดใหมในหงวางทคงเหลอ

7.1.2 สรปผลดานประสทธภาพของระบบ

ในการปรบปรงระบบควบคมและจดวางพสด ในสวนรบผดชอบของคลงพสดหลกการไฟฟาสมทรสาครนน ไดด าเนนการโดยใชระบบสารสนเทศจากขอมลระบบบรหารทรพยากรองคการเปนหวใจหลกในขอมลส าหรบปรบปรงระบบควบคมการจดวางพสด ซงสงผลใหสามารถใชระบบบรหารทรพยากรองคการไดอยางมประสทธภาพสงขน ดวยการใชการไหลของสารสนเทศขององคกรทมอยมาท าการประมวลผลหากลไกการเคลอนทของพสดจากองคประกอบทส าคญซงประกอบไปดวย ระยะทางในการเดนไปยงจดหยบพสด และระยะทางในการหยบพสด ดวยการวเคราะหถงการไหลของวสด จากการเปรยบเทยบความถและปรมาณของการจายกบล าดบความใกลของชนจดวางและหงจดวาง เพอประมวลผลเปนสารสนเทศในการบรหารการจดวาง (Shelf Management) สงผลใหสามารถสรางระบบการจดวางทกอใหเกดผลตอบแทนในดานตนทนโลจสตกสทมประสทธภาพ

DPU

111

องคประกอบอนจ าเปนในการพฒนาคอ การปรบปรงระบบควบคมการจดวางทสามารถตอบสนองตอการปฏบตงานประจ าวนใหสามารถด าเนนปฏบตไดอยางตอเนองและราบรนอยางมประสทธภาพ เนองจากเปนความตองการของผบรหารและพนกงานในสงกดของคลงพสดหลกทมงตอการพฒนาศกยภาพของการจดวางพสดจงเปนเหตใหผวจยมงทจะศกษาถงความตองการดงกลาวในดานสาเหตของปญหาทเกดขนอยางแทจรงในปฏบตงานปจจบนส าหรบตอบสนองความตองการใหบรรลผลภายใตขอบเขตของทรพยากรทมอยในองคกรอยางจ ากด ทงในดานแรงงาน อปกรณ และเวลาปฏบตงาน ใหสามารถด าเนนการอยางเกดประโยชนสงสด อกทงยงตอบสนองตอประสทธภาพในดานรความสามารถของทรพยากรบคคลในองคกรเพอใหเรยนรถงประโยชนทจะเกดกบองคกรในระบบการจดวางพสดทไดพฒนาขน

ในการปรบปรงระบบควบคมการจดวางพสดในความรบผดชอบของคลงพสดหลกการไฟฟาสวนสมทรสาครนน จงนบไดวาเปนแนวทางจดการโลจสตกส ( Logistic Management) ขององคกรทมประสทธภาพ จากการตอบสนองในการบรหารการไหลของขอมลและสารสนเทศใหสามารถขบเคลอนตอการไหลของวสด เพอใชประกอบการปฏบตงานในดานทเกยวของกบกจกรรมการบรหารการจดวางพสดของคลงพสดหลกการไฟฟาสมทรสาครไดเปนอยางด รวมถงระบบควบคมการจดวางพสดทไดท าการปรบปรงยงเปนสวนสนบสนนในดานการใชการไหลของโลจสตกส ส าหรบตดสนใจและวางกลยทธองคกรของผบรหารไดอยางเปนระบบ

7.1.3 สรปผลดานขนตอนและระยะเวลาการปฏบตงาน จากการวเคราะหระบบการจดวางในขนตอนการวเคราะหระบบซงไดก าหนด

กจกรรมทเปนเปาหมายส าหรบแกปญหา โดยพบวาขนตอนของการหยบพสดจากทจดวางนน เปนขนตอนทมการใชระยะเวลาและระยะทางในการปฏบตงานจายพสดมากทสด ดงนนหลงจากทไดท าการปรบปรงระบบการจดวางใหม สามารถวเคราะหขนตอนการจายพสดเพอเปรยบเทยบไดดงน

DPU

112

ตารางท 7.3 แผนภมการไหลของงานแสดงขนตอนยอยในการเบกจายจากชนวางหลงปรบปรง ขนตอน ระยะทาง

(เมตร) เวลา สญลกษณ ค าอธบายกระบวนการ

1 - 00:00:30 รบใบเบก 2 - 00:01:00 ตรวจสอบความเหมาะสมในการเบก 3 - 00:00:30 อนมตใบเบก 4 6 00:00:20 สงใบเบกสการตดจาย 5 - 00:07:30 ท าการตดจายในบญชบนระบบ ERP 6 - 00:02:00 ตรวจสอบรายการจาย 7 - 00:03:00 ท าการออกใบสรปจาย 8 8 00:00:30 สงใบสรปจายเพอจายพสด 9 102 00:11:30 ท าการหยบพสดจากทจดวาง 10 - 00:01:30 ผเบกพสดตรวจสอบจ านวนและคณภาพพสด 11 - 00:09:00 ผเบกลงนามรบพสดไวเปนหลกฐาน 12 10 00:10:30 ผเบกรวมขนถายพสดไปยงยานพาหนะขนสง รวม 126 00:47:50 6 4 2 - -

ค าอธบายสญลกษณ ปฏบตการ ขนสง ตรวจสอบ หยดรอ จดเกบ

โดยเมอไดท าการจดเกบขอมลดานระยะทางและเวลาในการปฏบตงานหยบจาย

พสดดวยการจบเวลาการปฏบตงานในการจายพสดแตละครงเพอหาคาเฉลยรวมถงขนตอนทส าคญทงหมดในการจายพสดพบวา ในท าการปรบปรงระบบควบคมการจดวางนน ไมไดมผลตอการลดขนตอนการปฏบตงานใด ๆ (เปรยบเทยบกบตารางท 4.5) แตจากการตรวจสอบพบวา ในขนตอนของการหยบพสดจากทจดวาง (ขนตอนท 9) ระยะทางและเวลาการปฏบตงานไดเปลยนแปลงไป โดยสามารถอธบายไดดงน

1) การเปลยนแปลงดานระยะทางการปฏบตงาน จากการปรบปรงระบบการจดวางพบวา ในขนตอนของการหยบพสดจากท

จดวางนนระยะทางในการปฏบตงานจายพสดจากชนวางจากการเบกพสดแตละครงโดยเฉลย ไดเปลยนแปลงโดยลดลง 44 เมตร ซงลดลงจาก 146 เมตร ลงเหลอ 102 เมตร

DPU

113

ภาพท 7.7 แผนภมสรปผลเปรยบเทยบดานระยะทางในขนตอนท าการหยบพสดจากทจดวาง

2) การเปลยนแปลงดานเวลาการปฏบตงาน

ในดานของเวลาการปฏบตงานของขนตอนของการหยบพสดจากทจดวางนนระยะทางในการปฏบตงานจายพสดแตละครงโดยเฉลยซงเดมซงเดมใชเวลาทงสน 16 นาท โดยหลงจากไดมการปรบปรงระบบควบคมการจดวางสามารถลดเวลาลง 4 นาท 30 วนาท (4.5 นาท) ซงหมายถงจะใชเวลาในการจายพสดจากชนวางแตละครงเพยง 11 นาท 30 วนาท (11.5 นาท)

ภาพท 7.8 แผนภมสรปผลเปรยบเทยบดานเวลาในขนตอนท าการหยบพสดจากทจดวาง

จากการเปรยบเทยบขนตอน ระยะทาง และเวลาในการปฏบตงานจายพสดจากชนวางท าใหทราบถงผลของการพฒนาปรบปรงโดยสามารถสรปไดวาสามารถลดเวลาและระยะทางในขนตอนของการหยบพสดจากทจดวางซงสอดคลองกบประสทธภาพในดานการใช

DPU

114

บคลากรทมอยจ ากดอยางมประสทธภาพสอดคลองกบวตถประสงคของการวจยทงในดานของความสามารถในการวเคราะหและแกไขปญหาในการจายพสดจากชนวาง พรอมยงสามารถพฒนาโปรแกรมในการปรบปรงระบบควบคมการจดวางพสดใหสามารถจายพสดจากชนวางไดอยางมประสทธภาพ

7.2 ขอจ ากดของระบบ

ในดานขอจ ากดของระบบจะสามารถแบงขอจ ากดออกไดเปนขอจ ากดทเกดจากระบบในการประมวลผลการจดวาง และขอจ ากดทเกดจากรปแบบการปฏบตงาน โดยสามารถอธบายไดดงน

7.2.1 ขอจ ากดจากระบบ เนองดวยการปรบปรงระบบการจดวางพสดจะตองด าเนนดวยการใชวธการจด

วางตามเงอนไขการปฏบตงานเบกจายในคลงพสดหลกสมทรสาคร โดยจะตองจดวางพสดแตละกลมทมขนาดใกลเคยงไวดวยกน ซงจะท าใหเกดความไมยดหยนในการจดวาง อนจะเกดพนทจดวางคงเหลอในระดบหงวาง เปนผลท าใหหลงจากท าการก าหนดจดจดวางจะมพนทจดวางคงเหลอบางสวน

7.2.2 ขอจ ากดจากรปแบบการปฏบตงาน ในการตดตงและใชงานระบบควบคมการจดวางพสดทไดพฒนาขนนน ยงม

ขอจ ากดในสวนของผใชระบบทตองปรบสภาวะในการท างานดวยการเรยนรส าหรบการใชระบบใหม จงท าใหเกดปญหาและอปสรรคตอใชงานในสภาวะปจจบนในดานของการใชเวลาในการท างานทเพมขนจากการบนทกขอมลการด าเนนงานตาง ๆ ซงผวจยคาดหวงวาปญหาและอปสรรคจะลดลงในอนาคต ดวยการเพมขนของความช านาญในการใชระบบใหม จากการมงใชงานอยางจรงจงดวยการเลงเหนถงประโยชนของระบบใหมในการรวบรวมรายงานทตองด าเนนการในแตละเดอนไดอยางรวดเรว 7.3 ขอเสนอแนะในการพฒนาตอ

ในการพฒนาระบบทเกดขนนนเปนการก าหนดขอบเขตของการพฒนาทใชในคลงพสดหลกการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาครเทานน ซงเปาหมายในการพฒนาตอไปคอการขยายผลตดตงใชงานระบบทไดท าการพฒนาขนในคลงพสดหลกของการไฟฟาสวนภมภาคในสาขาอน ๆ ทง 39 คลงหลก เพอสรางแนวทางในการด าเนนงานอนเปนรปแบบของการพฒนา

DPU

115

ในทางเดยวกนทดขน ซงจะสงผลใหเกดประสทธภาพของการบรหารดานทรพยากรของการไฟฟาสวนภมภาคใหเกดประโยชนสงสดไดเปนอยางด

นอกจากนนในการปรบปรงระบบควบคมการจดวางพสดยงสามารถใชเปนตวแบบในการสรางเครองมอส าหรบใชในการจดวางส าหรบรองรบธรกจในรปแบบอน ๆ และองคกรอน ๆ ทมการปฏบตงานเกยวของกบการจดวางสนคาคงคลง เพอเปาหมายในการตอบสนองตอการลดตนทนโลจสตกสจากการปฏบตงานจายสนคาไดอยางเปนระบบ DPU

116

บรรณานกรม

DPU

117

บรรณานกรม

ภาษาไทย

หนงสอ ด ารง ชยสนท. (2538). การเกบรกษาสนคา. กรงเทพฯ : วงอกษร วเชยร เปรมชยสวสด . (2547). ระบบฐานขอมล . กรงเทพฯ : สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-

ญปน) สมศกด ตรสตย. (2521). เทคโนโลยการขนถายวสด. กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน โอภาส เอยมสรวงศ. (2547). การวเคราะหและออกแบบระบบ. กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน

สารสนเทศจากสออเลกทรอนกส

กรมสงเสรมอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม . ระบบบรหารทรพยากรองคกร. สบคนเมอ 19 กมภาพนธ 2552, จาก http://www.sirikitdam.egat.com/sara/erp.php

การไฟฟาสวนภมภาค. เอกสารขอก าหนดการเชาระบบคอมพวเตอรซอฟตแวรส าเรจรปส าหรบธรกจหลก. สบคนเมอ 2 มนาคม 2552, จาก http://intra.pea.co.th/cbs

ภาษาตางประเทศ

BOOKS Igor Hawryszkiewycz. (1997). Introduction to System Analysis and Design. Prentice Hall

DISSERTATIONS Xavier Drèze. Stephen J. Hoch and Mary E. Purk. (1994). Shelf Management and Space

Elasticity. Graduate School of Business. Chicago: The University of Chicago.

DPU

118

ภาคผนวก

DPU

119

ภาคผนวก

ขอมลบคคลทสมภาษณ 1 สทธพร กรงกาญจนา. ผจดการ การไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาคร . สมภาษณ

17 กมภาพนธ 2552 2 ปยะสวสด ตระแพทย. ผชวยผจดการดานบรหาร การไฟฟาสวนภมภาคจงหวด

สมทรสาคร. สมภาษณ 17 กมภาพนธ 2552 3 ระยอง หวยหงษทอง. ผชวยผจดการดานเทคนค การไฟฟาสวนภมภาคจงหวด

สมทรสาคร. สมภาษณ 18 กมภาพนธ 2552 4 ประทป บตรครฑ. หวหนาแผนกคลงพสดหลก การไฟฟาสวนภมภาคจงหวด

สมทรสาคร. สมภาษณ 19 กมภาพนธ 2552 5 จเร จ าปาขาว. พนกงานพสด ไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาคร. สมภาษณ

20 กมภาพนธ 2552 6 พายพ จนทรคง. พนกงานพสด ไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาคร . สมภาษณ

20 กมภาพนธ 2552 7 อ านวย ยมอย. พนกงานพสด ไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาคร . สมภาษณ

20 กมภาพนธ 2552 8 จรญ รอดพสา. พนกงานพสด การไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาคร . สมภาษณ

20 กมภาพนธ 2552 9 กตต บวบตร. หวหนาแผนกบรการลกคา การไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาคร .

สมภาษณ 21 กมภาพนธ 2552 10 วพทธ ชาตวฒนานนท. หวหนาแผนกการตลาด การไฟฟาสวนภมภาคจงหวด

สมทรสาคร. สมภาษณ 21 กมภาพนธ 2552 11 สมศกด สรอยสข. ผชวยหวหนาแผนกบญชและประมวลผล การไฟฟาสวนภมภาค

จงหวดสมทรสาคร. สมภาษณ 21 กมภาพนธ 2552

DPU

120

ประวตผเขยน

ชอ นามสกล นายพชรศกด ภาวนาภญโญ

ประวตการศกษา ระดบปรญญาตร เศรษฐศาสตรบณฑต (ศบ.) มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช ระดบปรญญาโท วทยาศาสตรมหาบณฑต (วท.ม.)สาขาการจดการเทคโนโลยสารสนเทศ (ITM) มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

ต าแหนงและสถานทท างานปจจบน

ผวจยไดปฏบตงานในการไฟฟาสวนภมภาคมาโดยตลอด ตงแตป 2535 – 2552 (ปจจบน) โดย ปจจบนปฏบตงานต าแหนงนกพสด ประจ าคลงพสดหลกการไฟฟาสวนภมภาคจงหวดสมทรสาคร ส านกงานตงอยเลขท 1062 ถนนวเชยรโชฎก ต าบลมหาชย อ าเภอเมอง จงหวดสมทรสาคร รหสไปรษณย 74000

ประสบการณ ผวจยมหนาทปฏบตงานประจ าวนเกยวของกบงานวชาการดานการบรหารพสดคงคลงและคลงพสด รวมถงการจดซอจดหาพสด พรอมมหนาทเสรมในการเปนคณะท างานจดการระบบบรหารทรพยากรองคการในระบบงานบรหารพสด ( MM Module) ซงเกยวของกบการตรวจสอบ ควบคม แกไข การด าเนนการบนระบบใหถกตอง มประสทธภาพ และสอดคลองกบการปฏบตงานจรง

DPU