มาตรการทางกฎหมายในการคมครองแรงงานตางดาวผดกฎหมายทเขามา ท างานในประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย

เรองเดช นวสนต

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญานตศาสตรมหาบณฑต

สาขานตศาสตร คณะนตศาสตรปรด พนมยงค มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

พ.ศ. 2556

DPU

Legal Measures in Illegal Alien Labor Protection to Work in Thailand for Adjust as legal Labor

RUENGDAJ NAVASANTI

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirement For the Degree of Master of Laws Department of Law

Pridi Banomyong Faculty of Law, Dhurakij Pundit University 2013

DPU

ช

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธฉบบนส าเรจลลวงไดดวยความกรณาและอนเคราะหจาก ศาสตราจารย ดร.ธระ ศรธรรมรกษ ทกรณารบเปนอาจารยทปรกษาวทยานพนธของผเขยน ซงไดใหค าแนะน า ขอคดเหนตางๆทเปนประโยชนในการวทยานพนธแกการศกษามาโดยตลอด ผเขยนขอกราบขอบพระคณทานอาจารยเปนอยางสงมา ณ ทน

ผเขยนขอกราบขอบพระคณ ศาสตราจารย ดร.ไพศษฐ พพฒนกล ทไดกรณารบเปนประธานกรรมการ ทานรองศาสตราจารย ไพฑรย คงสมบรณ ทานรองศาสตราจารย ภม โชคเหมาะ ทไดรบกรณารบเปนกรรมการในการสอบวทยานพนธและชแนะขอมลและขอบกพรองตางๆผเขยนขอกราบขอบพระคณมา ณ ทนดวย

ผเขยนกราบขอบพระคณ คณแมจตรา สมพรไพลน ทคอยพร าสอน คอยใหก าลงใจ ใหค าปรกษา ใหความชวยเหลอแกผเขยน

ทายทสดน หากวทยานพนธฉบบนมคณคาและประโยชนตอการศกษา ผเขยนขอมอบความดทงหมดแกผมพระคณและบรพาจารยทไดประสทธประสาทวชาความรใหแกผเขยน อนงหากวทยานพนธฉบบนมขอบกพรองไมวาจะดวยประการใดๆผเขยนขอนอมรบไว

เรองเดช นวสนต

DPU

ซ สารบญ

หนา บทคดยอภาษาไทย................................................................................................................... ฆ บทคดยอภาษาองกฤษ.............................................................................................................. จ กตตกรรมประกาศ................................................................................................................... ช สารบญ.................................................................................................................................... ซ

บทท 1 บทน า............................................................................................................................... 1

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา................................................................... 1 1.2 วตถประสงคของการวจย......................................................................................... 6 1.3 สมมตฐานในการวจย............................................................................................... 6 1.4 ขอบเขตของการวจย................................................................................................ 7 1.5 วธด าเนนการวจย..................................................................................................... 7 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ...................................................................................... 7 1.7 นยามศพท................................................................................................................. 8 2 แนวคดการคมครองสทธในการท างานของคนท างานทผดกฎหมายทเขา มาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย ................................................................

9

2.1 แนวคดการเขามาท างานของคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานใน ประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย......................................................

9

2.1.1 ความหมายของคนท างาน................................................................................ 9 2.1.2 ประเภทของคนท างาน..................................................................................... 10 2.1.3 การยายถนเขามาท างานของคนท างาน............................................................. 12 2.2 แนวคดในการคมครองคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปน แรงงานถกกฎหมายตามอนสญญาองคการแรงงานระหวางประเทศและไทย............

15

2.2.1 สหประชาชาตกบสทธมนษยชน....................................................................... 16 2.2.2 อนสญญาระหวางประเทศวาดวยสทธของคนงานยายถนและสมาชก

ครอบครว ค.ศ. 1990......................................................................................... 19

DPU

ฌ

สารบญ บทท หนา

2.2.3 การคมครองคนท างานดานการอพยพเพอการหางานท าของ อนสญญา ฉบบท 97..........................................................................................

21

2.2.4 นโยบายการคมครองคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานเพอ ปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย ตามกฎหมายของไทย......................................

22

2.3 มาตรการการจางคนท างานผดกฎหมายทเขามาท างานในประเทศไทย เพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย............................................................................. 2.3.1 ขนตอนการด าเนนการของคนท างานสญชาตลาว กมพชา พมาทเขามา ในประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย............................................

26

26

2.3.2 การจางคนท างานผดกฎหมายทเขามาท างานในประเทศไทยเพอปรบให เปนแรงงานถกกฎหมาย ตามขอตกลง MOU........................................................

31

2.3.3 การคมครองสทธการจางคนท างานทท างานในประเทศไทย................................ 34 3 มาตรการทางกฎหมายเกยวกบการคมครองคนท างานทผดกฎหมายทเขามา ท างาน เพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย......................................................................

35

3.1 มาตรการทางกฎหมายการคมครองคนท างานผดกฎหมายเพอปรบใหเปน แรงงานถกกฎหมายตามกฎหมายระหวางประเทศ.....................................................

35

3.1.1 การคมครองคนท างานตามอนสญญาขององคการสหประชาชาต..................... 35 3.1.2 การคมครองคนท างานตามอนสญญาขององคการแรงงานระหวาง ประเทศ.............................................................................................................

39

3.2 มาตรการการคมครองคนท างานตามกฎหมายตางประเทศ........................................ 43 3.2.1 ประเทศสาธารณรฐสงคโปร............................................................................ 43 3.2.2 ประเทศสหพนธรฐมาเลเซย............................................................................. 49 3.2.3 ประเทศสาธารณรฐเกาหล................................................................................ 56 3.3 มาตรการทางกฎหมายในการคมครองการจางงานคนท างานผดกฎหมายเพอ ปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมายตามกฎหมายไทย........................................................

63

3.3.1 รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช2550......................................... 63 3.3.2 พระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ.2542......................................................... 65 3.3.3 พระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2533............................................................. 71

DPU

ญ สารบญ

บทท หนา 3.4 มาตรการทางกฎหมายในการคมครองคนท างานทท างาน ตามกฎหมายไทย...........................................................................................................

75

3.4.1 พระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2522.................................................................. 76 3.4.2 พระราชบญญตการท างานของคนตางดาว พ.ศ.2551............................................ 79 3.4.3 พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. 2551.......................... 89 4 ปญหาและวเคราะหปญหาการคมครองคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างาน เพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย....................................................................................

93

4.1 ปญหาการคมครองสทธมนษยขนพนฐานของคนท างานทผดกฎหมายทเขามา ท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย...................................................................

93

4.2 ปญหาการควบคมการเขามาท างานของคนท างาน......................................................... 97 4.2.1 การจดทะเบยนคนท างาน..................................................................................... 98 4.2.2 ระบบการพสจนสญชาต และการน าเขาคนท างานถกกฎหมายตาม MOU............ 99 4.3 ปญหาการบงคบใชกฎหมายคมครองแรงงานและการเขาถงประกนสงคม ของคนท างาน................................................................................................................

102

4.3.1 การถอบตรประจ าตวและบตรอนญาตท างานของคนท างาน................................ 102 4.3.2 การใหความคมครองคนท างานจากความปลอดภยเนองจากอบตเหต ในสถานประกอบการ...........................................................................................

103

4.3.3 การจางงานของคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปน แรงงานถกกฎหมาย..............................................................................................

108

4.4 แบบสมภาษณเจาะลก (Indepth Interview) เรองการคมครองคนท างานทผด กฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย..........................................

110

5 สรปและขอเสนอแนะ........................................................................................................... 122 5.1 สรป................................................................................................................................ 122 5.2 ขอเสนอแนะ................................................................................................................... 127 บรรณานกรม............................................................................................................................. 129

DPU

ฎ สารบญ

หนา ภาคผนวก................................................................................................................................... 135 ก แบบสมภาษณ.......................................................................................................... ข ตวอยางรายะเอยดการบนทกความเขาใจ..................................................................

136 140

ประวตผเขยน............................................................................................................................. 153

DPU

ค

หวขอวทยานพนธ มาตรการทางกฎหมายในการคมครองแรงงานตางดาวผดกฎหมายทเขามา ท างานในประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย

ชอผเขยน เรองเดช นวสนต อาจารยทปรกษา ศาสตราจารย ดร.ธระ ศรธรรมรกษ สาขาวชา นตศาสตร ปการศกษา 2556

บทคดยอ มาตรการทางกฎหมายในการคมครองแรงงานตางดาวผดกฎหมายทเขามาท างานใน

ประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย เปนการศกษาถงสทธแรงงานตางดาวตามกฎหมายระหวางประเทศ และกฎหมายตางประเทศ ไดแก ประเทศสหพนธรฐมาเลเซย ประเทศสาธารณรฐสงคโปร และประเทศสาธารณรฐเกาหล และกฎหมายในการคมครองแรงงานตางดาว ไดแก รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 พระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2522 พระราชบญญตการท างานของคนตางดาว พ.ศ. 2551 พระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ.2541 พระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2533 และพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. 2551

จากการศกษาพบวาการคมครองแรงงานตางดาวทเขามาท างานอยางถกตองตามกฎหมายภายใตกฎหมายคมครองแรงงานในประเทศไทย ยงไมมบทบญญตออกมาเพอใหความคมครองแรงงานตางดาว ท าใหเกดปญหา คอ แรงงานตางดาวไมไดรบความเปนธรรมในการควบคมการเขามาท างานของแรงงานตางดาว ท าใหเกดการแสวงหาประโยชนกบการบงคบใชแรงงาน และกฎหมายคมครองแรงงานไมไดใหสทธในดานการจายคาตอบแทนส าหรบบางกจการ ไมไดรบคาแรงขนต า รวมถงการใหสวสดการ และความปลอดภยอนเนองมาจากการท างาน และการเขาถงระบบประกนสงคม

ขอเสนอแนะ ควรมการแกไขเพมเตม ค าวา “ลกจาง” ในพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 และพระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2533 เปน “ใหรวมถงแรงงานตางดาวทไดผานการบนทกขอตกลง (MOU)” รวมทง ควรแกไขพระราชบญญตการท างานของคนตางดาว พ.ศ. 2551 โดยการใหอ านาจในการเพกถอนโควตาผประกอบการทละเมดสทธแรงงานขนพนฐานและไมปฏบตตามกฎหมายคมครองแรงงาน ในประเดนเกยวกบ MOU นน ภาครฐควรลดขนตอนและคาใชจายในการน าเขาคนท างานจากประเทศลาว กมพชา และพมา และควรจดตง

ฆ

DPU

ง

ระบบ One Stop Service ตงแตกระบวนการพสจนสญชาต การตรวจลงตรา การขอใบอนญาตท างานและจดใหมเจาหนาทรบผดชอบโดยตรง การรกษาพยาบาลควรมการเขาระบบประกนสงคม และหรอควรออกกฎหมายการคมครองแรงงานตางดาวทผดกฎหมายทเขามาท างานในประเทศไทยเพอปรบใหแรงงานถกกฎหมายโดยเฉพาะเพอใหคนท างานดงกลาวเขามาอยในระบบทถกตอง ควรใหความคมครองในดานคาตอบแทน สวสดการตางๆ เพอเปนไปการใหสทธตามการคมครองคนท างานขององคกรแรงงานระหวางประเทศ

DPU

จ

Thesis Title Legal Measure in Illegal Alien Labor Protection that Work in Thailand for Adjust as Legal Labor

Author Ruengdaj Navasanti Thesis Advisor Prof.Dr. Thira Srithammaraks Department Law Academic Year 2013

ABSTRACT

Legal measure in illegal alien labor protection that work in Thailand for adjust as legal labor was study the labor alien rights according to international law and foreign countries law, such as Federation of Malaysia, the republic of Singapore and Republic of Korea. And laws to protect alien workers, including the Constitution of the Kingdom of Thailand, B.E.2550, Labour protection act B.E. 2541, Immigration act B.E. 2522, Working of Foreign Labors, B. E. 2551, the Social Security Act B.E. 2533 and human trafficking suppression and prevention act b.e.2551

As a result of the study, the protect alien workers who came to work as legitimate labor protection laws in Thailand. There are no provisions for the protection of migrant workers. The problem is that workers are not getting a fair in the control of the workers. Cause exploitation and enforced labor. The law does not give workers the rights to compensation for certain activities. Not minimum wage, the provision of welfare and to security and functionality and including access to the social security system.

Recommendation should be amended, the term "employee" in the Labour Protection Act B.E. 2541 and the Social Security Act 2533 as “workers who have passed the agreement (MOU)” should be included. And should be amended the Aliens Act 2551 by providing the power to revoke the quota operators who violate basic labor rights and labor laws. In the issue about, MOU, the government sector should reduce process and expenses of the alien labor from the People’s Democratic Republic of Laos, Cambodia, and the Republic of the Union of Myanmar, and should to establish the system One Stop Service, since, the procedure proves nationality, visa license works permit, and have an officer is responsible directly. Medical

DPU

ฉ

care should into social security system and should issue a law labor alien protection that is illegal that come in to work in Thailand for adjust as legal labor especially, for the migrant workers is come in the system that is correct by give the protection in the remuneration and the others welfare for the migrant workers’ rights as the protection of labor international organization.

DPU

บทท 1 บทน า

1.1 ความมาและความส าคญของปญหา

ในอดตรฐบาลไทยนนไมคดวาการลกลอบเขาเมองของคนท างานนนมจ านวนมาก จนสงผลกระทบตอสภาพเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และการเมองระหวางประเทศ อยางไรกตามนบตงแตป 2535 เปนตนมา รฐบาลไทยไดหนมายอมรบการมอยของคนท างาน เนองจากสภาวะเศรษฐกจของไทยในชวงนนเตบโตสงมาก โดยเฉพาะในภาคกอสรางและภาคประมง จง เกดความตองการแรงงานระดบลางจ านวนมาก นอกจากนภาคธรกจเอกชน ไดแก สภาหอการคาแหงประเทศไทย สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย และสมาคมธนาคารไทย มการเจรจา เรยกรอง และกดดนรฐบาลใหอนญาตจางคนท างานได ผลจากการกดดนดงกลาวท าใหรฐบาลตองหนมาใชนโยบายทยดหยนขน โดยมนโยบายอนญาตใหมการจางคนท างานจากประเทศพมา ลาว เเละกมพชาทมสถานะเปนผหลบหนเขาเมองผดกฎหมาย โดยอาศยมตคณะรฐมนตรหรอเพอยกเวน กฎหมายส าคญ 2 ฉบบ คอ พระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2522 และพระราชบญญตการท างานของคนตางดาว พ.ศ.2551 อนญาตใหมการจางผหลบหนเขาเมองผดกฎหมายจากทงสามประเทศ ใหอาศยอยเเละท างานในประเทศไทยเปนการชวคราวระหวางรอการสงกลบ1 แตทผานมารฐบาลพยายามทจะสงคนท างานกลบกไมประสบผลส าเรจ ท าใหคนท างานมจ านวนทหลบหนเขาเมองผดกฎหมายมจ านวนเพมขนอยางมาก

ตงแตป 2544 เกดการเปลยนแปลงนโยบายครงใหญ เนองจากมการเปลยนแปลงแกนน ารฐบาล (พรรคไทยรกไทย) ประเทศไทยไดสรางความรวมมอกบประเทศเพอนบานเพอใหมการจดระเบยบในการเคลอนยายแรงงานระหวางประเทศ โดยการลงนามในบนทกความเขาใจ (Memorandum of Understanding: MOU) กบประเทศลาว เมอวนท 18 ตลาคม 2545 เพอเปดชองทางความรวมมอในการตรวจสอบรายชอและสญชาตของคนท างาน และปองกนการลกลอบคา

1 เครอขายปฏบตการเพอแรงงานตางดาว เครอขายองคกรดานประชากรขามชาต และ คณะกรรมการ

สมานฉนทแรงงาน. (2552). นโยบาย ยทธศาสตร และมาตรการในการบรหารจดการคนท างานอยางยงยน. ในการสมมนาเชงวชาการ.วกฤตคนท ำงำน : ปญหำและทำงออก. ณ หองประชมคณะกรรมาธการหมายเลข 213-216 ชน 2 อาคารรฐสภา 2, วนองคารท 12 พฤษภาคม. หนา 1-2.

DPU

2

มนษย และไดลงนามใน MOU กบกมพชาในวนท 31 พฤษภาคม 2546 ซงมระยะเวลาหาปเพอคมครองแรงงานทงในดานสทธขนพนฐานตลอดจนความปลอดภยทงชวตและทรพยสนของคนท างาน นอกจากน ยงไดลงนามกบพมาเมอวนท 21 มถนายน 2546 เพอสรางชองทางในการบรหารจดการคนท างาน รวมทงการแลกเปลยนแรงงานทมศกยภาพเพมขน ซงจากการลงนามใน MOU ท าใหมการก าหนดระเบยบกฎเกณฑในการเขามาท างานของคนท างาน โดยอนญาตใหคนท างานท างานอยในประเทศไทยโดยถกตองตามกฎหมาย2

จากขอมลของส านกบรหารแรงงานตางดาว กระทรวงแรงงาน พบวาคนท างานทไดรบอนญาตใหท างานทวประเทศตามพระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ.2522 และพระราชบญญตการท างานของคนตางดาว พ.ศ.2551 จนถงสนป พ.ศ.2551 มจ านวนคนท างานทงสน 790,664 คน แบงออกเปน 2 กลม คอ คนท างานทเขาเมองถกกฎหมาย (ตามมาตรา 9 และ มาตรา 12)3 ม 228,353 คน คดเปนรอยละ 28.9 และคนท างานทเขาเมองผดกฎหมาย (ตามมาตรา 13)4 ม 562,311 คน คดเปนรอยละ 71.1 ของคนท างานทงหมดทวประเทศ จากสดสวนดงกลาวจะเหนวาคนท างานทเขาเมองผดกฎหมายมจ านวนมากกวาถกกฎหมายอย 333,958 คน5 โดยคนท างานทมาขนทะเบยนจะไดรบ

2 พนสน วงศกลธต. (2554). ผลกระทบจำกกำรจำงคนท ำงำนของไทยภำยใตยคพสจนสญชำต (พมพครงท 1). กรงเทพฯ: สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย. หนา 9.

3 มาตรา 9 หามมใหคนตางดาวท างานใดนอกจากงานตามมาตรา 7 และไดรบใบอนญาตจากนายทะเบยน เวนแตคนตางดาวซงเขามาในราชอาณาจกรเปนการชวคราวตามกฎหมายวาดวยคนเขาเมองเพอท างานอนจ าเปนเเละเรงดวนทมระยะเวลาท างานไมเกนสบหาวน แตคนตางดาวจะท างานนนไดเมอไดมหนงสอแจงใหนายทะเบยนทราบ ในการออกใบอนญาต นายทะเบยนจะก าหนดเงอนไขใหคนตางดาวต องปฏบตดวยกได ใบอนญาต การขอรบใบอนญาต การออกใบอนญาต และการแจงตามวรรคหนง ใหเปนไปตามแบบและวธการทก าหนดในกฎกระทรวง

มาตรา 12 ในการอนญาตใหคนตางดาวเขามาท างานในราชอาณาจกรตามกฎหมายวาดวยการสงเสรมการลงทนหรอกฎหมายอน ใหผอนญาตตามกฎหมายดงกลาวมหนงสอแจงการอนญาตนนตอนายทะเบยนพรอมดวยรายละเอยดทอธบดก าหนดโดยเรว เมอไดรบแจงตามวรรคหนง ใหนายทะเบยนออกใบอนญาตใหคนตางดาวนนภายในเจดวนนบแตวนทไดรบแจง

ในระหวางรอรบใบอนญาตตามวรรคสอง ใหคนตางดาวนนท างานไปพลางกอนไดโดยไดรบยกเวนไมตองปฏบตตามมาตรา 24 จนถงวนทนายทะเบยนแจงใหมารบใบอนญาต

4 มาตรา 13 คนตางดาวซงไมอาจขอรบใบอนญาตตามมาตรา 9 เพราะเหตดงตอไปนอาจขอรบใบอนญาตตอนายทะเบยนเพอท างานตามประเภททคณะรฐมนตรก าหนดโดยประกาศในราชกจจานเบกษาตามขอเสนอแนะของคณะกรรมการ โดยค านงถงความมนคงของชาตและผลกระทบตอสงคม

5 ควำมลมเหลวในกำรบรหำรจดกำรแรงงำนตำงดำวของรฐไทย. (2553,มกราคม). กรงเทพธรกจ. สบคนเมอ 14 กนยายน 2554, จาก http://www.oknation.net/blog/print.php?id=542583

DPU

3

บตรอนญาตคนท างานโดยจะมการแยกสเพอแบงประเภทของอาชพ 6 อาชพ ประกอบดวย อาชพประมง จะไดรบบตรสฟา อาชพเกษตรกร สเขยว อาชพกอสราง สเหลอง อาชพธรกจตอเนองประมง บตรสสม อาชพผรบใชในบตรสเทา และอาชพอนๆ บตรสชมพ ทงน คนท างานถอบตรสใดตองประกอบอาชพนนตลอดไปหามเปลยนผประกอบการหรอยายอาชพไมได ไมเชนนนจะกลายเปนคนเถอนทนท

ทงน คณะกรรมการบรหารแรงงานตางดาวหลบหนเขาเมอง (กบร.) มมตเหนชอบใหเปดจดทะเบยนคนท างานทอยนอกระบบผอนผนเพอใหท างานกรรมกรใน 19 กจการ ดงน 1) กจการตอเนองการเกษตร เชน การแปรรปพชผลทางการเกษตร การรบซอพชไรพชสวน ลานมน ลานตากขาว โรงสขาว นาเกลอ ฯลฯ 2) กจการตอเนองปศสตว เชน โรงฆาสตว ช าแหละ เนอสตว ฯลฯ 3) กจการรไซเคล รบซอของเกา คดแยกขยะ คดแยกของเกา 4) กจการท าเหมองแรและเหมองหน เชน โรงโมหน โรงแตงหน บอดน บอทราย ฯลฯ 5) กจการผลต/จ าหนายผลตภณฑเกยวกบโลหะ เชน โรงกลง โรงหลอ โรงชบ เชอมโลหะ หลอม รด ขดโลหะ ฯลฯ 6) กจการผลต/จ าหนายอาหารและเครองดม 7)กจการผลต/จ าหนายผลตภณฑจากดน เชน การท าอฐ การผลตเครองปนดนเผา เครองเคลอบ และเซรามค ฯลฯ 8) กจการผลต/จ าหนายวสดกอสราง 9) กจการแปรรปหน 10) กจการผลต/จ าหนายเสอผาส าเรจรป/เครองแตงกาย/สงทอ/เครองประดบ/ชนสวนรอง เท า 11) ก จ ก า รผล ต / จ า หน า ยผล ตภณฑ พล าสต ก / เ คม ภ ณฑ / ผล ตป ย / ข อง เ ล น เดก ฯลฯ 12) กจการผลต/จ าหนายผลตภณฑกระดาษ 13) กจการผลต/จ าหนายสนคาอเลกทรอนกส ไฟฟา แบตเตอร และยานยนต 14) กจการขนถายสนคาทางบก/ทางน า/คลงสนคา 15) กจการคาสง/คาปลก/แผงลอยในตลาดและรานคาทวไป 16) กจการอซอมรถ/ลาง/อดฉด 17) กจการปมน ามน/แกส/เชอเพลง 18) กจการสถานศกษา/มลนธ/สมาคม/สถานพยาบาล 19) กจการการใหบรการ ตาง ๆ เชน การซกอบรด การบรการทพก ฯลฯ ทงนใหมการประกาศรบสมครคนไทยเขาท างานกอน6

อยางไรกด หลงจากการจดหาแรงงานภายใต MOU ไดเรมขน ปรากฏวามคนท างานจ านวนไมมากทเดนทางเขามาท างานในไทยภายใต MOU เนองจากในกรณของกมพชาและลาว กระบวนการในการจดจางมความยงยาก ใชเวลามากเนองจากไดมการพสจนสญชาต ลาว และกมพชา และผประกอบการตองขอโควตา และกรมจดแรงงานจะตองจดหาคนท างานโดยตองมการท าหนงสอเดนทาง และมคาธรรมเนยมสง

6 กบร.เปดใหจดทะเบยนแรงงำนตำงดำวใหท ำงำนกรรมกรใน 19 กจกำร. (2552, 2 มถนายน). สบคน

เมอ 14 กนยายน 2554, จาก www. media.thaigov.go.th/pageconfig/.../ viewcontent1.asp?pageid

DPU

4

ในการด าเนนการเปลยนสถานะคนท างานทไดรบการผอนผนใหอยในราชอาณาจกรใหเปนผทเขาเมองโดยถกกฎหมาย ตงแตการเจรจาใหประเทศคภาคเขามาพสจนสญชาต พรอมออกเอกสารรบรองหรอหนงสอเดนทางใหคนท างานในประเทศของตน (Passport) แลวขอรบการตรวจลงตรา (วซา) กบฝายไทยเพอขออนญาตท างานอยางถกตองตามกฎหมาย การขนทะเบยนแรงงานภายใต MOU ในประเทศไทย มหลายขนตอนตงแตผประกอบการยนแบบแจงความตองการขอโควตาคนท างาน และส านกจดหางานรวบรวมบญชรายชอและแจงไปยงสถานเอกอครราชทตไทยในประเทศตนทาง และส านกงานตรวจคนเขาเมองเพอใหด าเนนการตรวจลงตรา (VISA) ใหแกคนท างาน และใหพ านกอยในประเทศไทยได เมอคนท างานไดรบการตรวจลงตรา และไดรบอนญาตใหพ านกอยในประเทศไทยแลว หลงจากเดนทางเขามาในประเทศไทย จะตองไปตรวจโรคและยนขอรบใบอนญาตท างานอตราคาธรรมเนยมนนขนอยกบระยะเวลาทยนขอใบอนญาตแตตองไมเกน 2 ป กรณใบอนญาตท างานทมอายเกน 6 เดอน แตไมเกน 1 ป คอ 1,800 บาท โดยคาธรรมเนยมการตรวจลงตราครงแรก 500 บาท ถากรณการขอขยายระยะเวลาการอนญาต (ตออาย วซา ครงท 2) 1,900 บาท คาธรรมเนยมในการสมคร 100 บาท และคาตรวจสขภาพ 600 บาท ซงนบวาเปนอตราทคอนขางสง ซงขนตอนทงหมดใชเวลานานถง 3-5 เดอน 7

นอกจากนประเทศไทยไดจดตงกองทนส าหรบคนท างาน โดยเกบเงนในอตรารอยละ 15 ของเงนเดอนคนท างานสงเขากองทน และจะสงเงนทคนท างานสมทบในกองทนพรอมดอกเบยคนใหคนท างานภายใน 45 วนหลงจากสนสดระยะเวลาการจางงาน8 โดยมจดประสงคเพอท าใหการเขาเมองและการจางงานของคนท างานเปนไปอยางถกตองตามกฎหมาย

ทงนคนท างานจะตกอยภายใตเงอนไขแหงการแสวงประโยชน ไมวาจะเปนการแสวงประโยชนทางเพศ การบงคบใชแรงงาน โดยอาศยการหลอกลวง หรอการบบบงคบ การเอาคนลงเปนทาสหรอการกระท าอนทเสมอนการเอาคนลงเปนทาส ส าหรบกรณของเดกนน ไมจ าเปนตองพสจนใหเหนวามการหลอกลวงและการบบบงคบ เพยงชดเจนวาอยในระบวนการแสวงประโยชนกเพยงพอทจะระบวาเปนเหยอของการคามนษยไดแลว หากไมค านงถงขอเทจจรงทวาพธสารสหประชาชาตวาดวยการคามนษยเปนสวนประกอบอยในอนสญญาการคามนษย คนท างานจ านวนมากทท างานอยในเมองไทยตองเผชญอยกบการแสวงประโยชน ซงมตงแตการไมไดรบคาแรงหรอการจายคาแรงต ากวาทควรได การเรยกรองใหท างานเกนเวลา ซงบางครงตองใชเครองมออปกรณอนตราย ไปจนถงการละเมดทรนแรงจนเขาขายการบงคบท างานและการคามนษย

7 ยอดยง ศภศร, ภาคภม ทพคณ และแพรว ศรพรกตต. (2554). การน าเขาคนท างานจากประเทศเพอนบานจะสามารถแกปญหาแรงงานในภาวะสงคมผสงอายไดหรอไม. TRF Policy Brief. No.19 November. หนา 3.

8 พนสน วงศกลธต. (2554). ผลกระทบจำกกำรจำงคนท ำงำนของไทยภำยใตยคพสจนสญชำต. หนา 9.

DPU

5

พวกเขาเหลานนมกจะไมไดรบอนญาตใหออกนอกสถานทท างาน การยดใบอนญาตซงกลายเปนทาสทถกกกขงและผกมดอยกบผประกอบการ9 แมวาจะไดรบคมครองสทธการท างานของคนท างาน

ในการคมครองสทธการท างานของคนท างาน แมรฐจะประกาศวา คนท างานทไดจดทะเบยนและไดรบบตรอนญาตท างานแลวจะไดรบคาแรงสทธประโยชนตามพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ.2541 รวมถงสวสดการและมสทธรองเรยนตอเจาพนกงานเจาหนาทเมอผประกอบการไมปฏบตตามกฎหมายแรงงาน แตในความเปนจรงปรากฏวามคนท างานจ านวนมากทไมไดรบคาแรงขนต าตามกฎหมายทตองท างานเกนวนละ 8 ชวโมง การทท างานเกนถอวาเปนคาลวงเวลา ถาใครลาปวยหรอมเหตจ าเปนตองลากจ กจะไมไดคาจางหรออาจถกเล กจางตอไป นอกจากนคนท างานจ านวนมากไมไดรบสวสดการใดๆและไมมสทธลาหยดตามกฎหมาย โดยสวสดการซงคนท างานควรจะไดรบทงทตามเจตนารมณของการคมครองแรงงานกคอ การคมครองสทธขนพนฐานทคนท างานทกคนตองไดรบตามกฎหมายเสมอภาคกน ไมวาจะมเชอชาต สญชาต วย หรอเพศใด และจะมรปแบบการจางงานอยางใด ส าหรบคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย ทศนคตของคนท างานจ านวนมากเขาใจวา เมอคนท างานทเขาเมองมาตามพระราชบญญตการท างานของคนตางดาว พ .ศ. 2521 ยอมไมมสทธหรอไมสมควรไดรบการคมครองตามกฎหมายแรงงาน และสทธประโยชนตางๆ ในการรกษาพยาบาล รวมทงหลกการและเงอนไขในการใชบงคบเกยวกบการควบคมการเขามาท างานของคนท างาน

ดวยเหตผลดงกลาวนผเขยนจงศกษาถงมาตรการทางกฎหมายในการคมครองคนท างานทเขามาท างานอยางถกตองตามกฎหมาย โดยการวเคราะหถงการคมครองคนท างานทเขามาท างานอยางถกตองตามกฎหมายในดานปญหาการควบคมการเขามาท างานของคนท างาน ไดแก การจดทะเบยนคนท างานและระบบการพสจนสญชาต และการน าเขาคนท างานทเขามาท างานอยางถกตองตาม MOU รวมถงวเคราะหการบงคบใชกฎหมายคมครองแรงงาน อาท การถอบตรประจ าตวและบตรอนญาตท างานของคนท างาน การจางงานของคนท างานตามกฎหมาย รวมทงความปลอดภยเนองจากอบตเหตในสถานประกอบการของคนท างาน เพอใหเกดความเปนธรรมและมความเสมอภาคกนตามสทธการคมครองคนท างาน

9 สรยพร พนพงและคณะ. (ผแปล). (2549). โครงกำรอนภมภำคลมน ำโขงเพอตอตำนกำรคำเดกและหญง กำรจำงแรงงำนขำมชำตในประเทศไทย - งำนหนก จำยนอย และไมไดรบกำรคมครอง. กรงเทพฯ: ส านกแรงงานระหวางประเทศ, หนา xii, xvii.

DPU

6

1.2 วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาแนวคดการด าเนนการและสถานการณเกยวกบคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมายในประเทศไทย 2. เพอศกษามาตรการทางกฎหมายเกยวกบการคมครองการเขามาท างานของคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมายตามอนสญญาองคการแรงงานระหวางประเทศและของไทย 3. เพอศกษาปญหาและวเคราะหปญหามาตรการทางกฎหมายเกยวกบการคมครองสทธการเขามาท างานของคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย ตามกฎหมายแรงงานระหวางประเทศ กฎหมายตางประเทศและและวเคราะหตามกฎหมายไทย 4. เพอเสนอแนะแนวทางในการแกไขปรบปรงมาตรการทางกฎหมายเกยวกบการคมครองการเขามาท างานของคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานในประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย 1.3 สมมตฐานของการวจย

ปจจบนการคมครองคนท างานทเขามาท างานอยางถกตองตามกฎหมายภายใตกฎหมายคมครองแรงงานในประเทศไทย ยงไมมบทบญญตออกมาเพอใหความคมครองคนท างาน ท าใหมาตรฐานการปฏบต โดยเฉพาะอยางยงกบคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานในประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมายในภาคธรกจและภาคอตสาหกรรมไดกอใหเกดปญหา คอ คนท างานไมไดรบความเปนธรรมในการควบคมการเขามาท างานของคนท างาน ท าใหเกดการแสวงหาประโยชนกบการบงคบใชแรงงาน และกฎหมายคมครองแรงงานไมไดใหสทธในดานการจายคาตอบแทน และการจดสวสดการ และความปลอดภยอนเนองมาจากการท างาน อาจจะท าใหเกดผลกระทบตอความมนคงในทางเศรษฐกจและการเมองของประเทศชาต เนองจากคนท างานดงกลาวเปนแรงงานระดบลาง ประกอบกบแรงงานไทยหนไปอาชพอนกนหมด ดงนนจงตองมการแกไขปรบปรงบทบญญตของกฎหมายทเกยวของ หรอเสนอบทบญญตของกฎหมายเฉพาะเกยวกบความคมครองคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานในประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย เพอใหความคมครองและเปนธรรมแกคนท างาน เพอใหคนท างานดงกลาวเขามาอยในระบบทถกตองตอไป

DPU

7

1.4 ขอบเขตของการวจย วทยานพนธนมงท าการศกษาและวเคราะหเอกสารและงานวจยทางวชาการเอกสารทาง

ราชการและหนวยงานทเกยวของ เพอใหทราบถงการด าเนนการและสถานการณเกยวกบคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานในประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย การคมครองการเขามาท างานของคนท างานอยางถกตองตามอนสญญาองคการแรงงานระหวางประเทศและตามนโยบายของไทย มาตรการการจางคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมายในประเทศไทย ตลอดจนมาตรการทางกฎหมายเกยวกบการคมครองสทธของคนท างานตามกฎหมายระหวางประเทศ อาท การคมครองคนท างานตามอนสญญาขององคการสหประชาชาต และอนสญญาองคการแรงงานระหวางประเทศ มาตรการการคมครองคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมายตามกฎหมายตางประเทศ ไดแก ประเทศสหพนธรฐมาเลเซย ประเทศสาธารณรฐสงคโปร และประเทศสาธารณรฐเกาหล และกฎหมายในการคมครองคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานในประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย ไดแก รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 พระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2522 พระราชบญญตการท างานของคนตางดาว พ.ศ. 2551 พระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ.2541 พระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2533 และพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. 2551 เพอน ามาวเคระหเปรยบเทยบเพอแนวทางในการแกไขปรบปรงในการคมครองคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานในประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย รวมทงการบงคบใชกฎหมายคมครองคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมายในประเทศไทยตอไป

1.5 วธด าเนนการวจย

เปนการศกษาแบบวจยเอกสาร ( Documentary Research ) โดยการคนควาหาขอมลจากหนงสอ วารสาร เอกสารวจย วทยานพนธ และตวบทกฎหมายทเกยวของ ทงภาษาไทยและภาษาตางประเทศ อกทงไดท าการวจยภาคสนาม (Field Research) ดวยการสมภาษณเจาะลก (Indepth Interview) คนท างาน และผประกอบการ แลวน าขอมลดงกลาวมาเปรยบเทยบ เพอเปนแนวทางในการวเคราะหและเสนอแนะ

1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. เพอไดทราบถงแนวคดการด าเนนการและสถานการณเกยวกบคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมายในประเทศไทย

DPU

8

2. เพอไดทราบถงมาตรการทางกฎหมายเกยวกบการคมครองการเขามาท างานของคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมายตามอนสญญาองคการแรงงานระหวางประเทศและของไทย 3. เพอไดทราบถงปญหาและวเคราะหปญหามาตรการทางกฎหมายเกยวกบการคมครองสทธการเขามาท างานของคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย ตามกฎหมายแรงงานระหวางประเทศ กฎหมายตางประเทศและและวเคราะหตามกฎหมายไทย 4. เพอเสนอแนะแนวทางในการแกไขปรบปรงมาตรการทางกฎหมายเกยวกบการคมครองการเขามาท างานของคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานในประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย 1.7 นยามศพท

คนท างาน หมายถง แรงงานตางดาว คนตางดาว แรงงาน แรงงานขามชาต ผประกอบการ หมายถง นายจาง สถานประกอบการ

DPU

บทท 2 แนวคดการคมครองสทธในการท างานของคนท างานทผดกฎหมายทเขามา

ท างานในประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย

ในการศกษาถงแนวคดการคมครองสทธในการท างานของคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานในประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย เปนการศกษาเกยวกบ การเขามาท างานของคนท างาน การคมครองคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานในประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมายตามอนสญญาองคการแรงงานระหวางประเทศและของไทย และมาตรการการจางคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานในประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย โดยมรายละเอยดดงน 2.1 แนวคดการเขามาท างานของคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานในประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย

แนวคดการเขามาท างานของคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานในประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย เปนการศกษาถงความหมาย ประเภทของคนท างาน และการยายถนเขามาท างานของคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมายโดยมรายละเอยดดงน 2.1.1 ความหมายของคนท างาน คนท างาน ตามนยามขององคการสหประชาชาต ในอนสญญาวาดวยการคมครองสทธของบรรดาแรงงานขามชาต และสมาชกในครอบครว หมายถง "บคคลซงจะถกวาจางใหท างาน ก าลงถกวาจาง หรอเคยถกวาจางท างาน โดยไดรบคาตอบแทนในรฐทตนไมไดเปนคนของชาตนน" โดยอาจหมายรวมถงคนทม Visa เขาเมองถกกฎหมาย และคนทเขาเมองโดยผดกฎหมาย แตการเขาเมองของทงสองลกษณะเปนเพยงการเขามาชวคราวเพอท างานแลวน าเงนกลบประเทศตนทาง และไมมจดเกาะเกยวกบประเทศไทย1

1 จนทรา ธนะวฒนาวงศ และคณะ. (2553). แนวทางและกลไกการแกไขปญหาของความทบซอน/

ก ากวมระหวางคนไรรฐกบคนท างานสญชาตลาว: กรณศกษาพนทอ าเภอบณฑรกจงหวดอบลราชธาน. (รายงานผลวจย). กรงเทพฯ: ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.). หนา 9.

DPU

10

การใหความหมายของคนท างานมมาตงแตสมยพระบาทสมเดจพระปกเกลาเจาอยหว (รชกาลท 7) โดยปรากฏอยในพระราชบญญตคนเขาเมอง พทธศกราช 2470 มความหมายวา “บคคลไมมสญชาตเปนไทย” ความหมายนนาจะถอดมาจากค าทบญญตไวในกฎหมายองกฤษ2 ตอมาภายหลงการเปลยนแปลงการปกครองในป พ.ศ. 2475 ประเทศไทยกยงไดตรากฎหมายเกยวกบคนเขาเมองและการปฏบตตอคนท างานอกหลายฉบบ โดยความหมายของ “คนท างาน” กมไดมการเปลยนแปลง เชนตามพระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2480 และ พระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2493 แมในพระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2522 กยงไดใหความหมาย คนท างานไวใน ตามมาตรา 4 ใหหมายถง “บคคลไมมสญชาตไทย” โดยสรป คนท างาน จงหมายถงบคคลทไมมสญชาตไทย โดยในการไดสญชาตไทยนน มหลกการไดสญชาตไทย 2 ชนด คอ 1)ไดสญชาตไทยตามหลกดนแดน คอ บคคลนนตองเกดในประเทศไทย แตกมขอยกเวนคอบคคลทเกดในประเทศไทยนน บดามารดาตองเขาเมองโดยถกตองตามกฎหมาย หากบดามารดามไดเขาเมองโดยถกตองตามกฎหมาย กจะไมไดสญชาตไทย 2)ไดสญชาตไทยตามหลกเชอชาตคอ บคคลนนแมจะเกดในตางแดน แตหากบดา เปนคนสญชาตไทย บคคลผนนกอาจเลอกเอาสญชาตไทยได ดงนนแมบคคลนนจะไดเกดในประเทศไทย ไดเรยนหนงสอไทย สามารถพดภาษาไทยไดชดเจน มความรความเขาใจประเทศไทย เฉกเชนเดยว กบคนไทยทวไป แตกอาจไมใชคนสญชาตไทยได

2.1.2 ประเภทของคนท างาน คนท างานสามารถแยกไดออกเปน 2 กลมใหญๆ คอ คนท างานซงมถนทอยในประเทศ

ไทย และคนท างานทไมมถนทอยในประเทศไทย 2.1.2.1 คนท างานซงมถนทอยในประเทศไทย ไดแก บคคลซงอยบนภเขา บคคลตาม

ชายแดนประเทศไทย เชน บคคลไมมสถานะทางทะเบยน เปนบคคลซงเกดในประเทศไทย แตไมทราบแนชดวา บดามารดามสญชาตไทย บคคลนนๆ กจะไมไดสญชาตไทย และอยในสถานะอาจถกสงตวกลบออกนอกประเทศเมอกระท าการทผดกฎหมาย และบคคลไมมสถานะทางทะเบยน เมอไดจดทะเบยนอยในประเทศไทยนาน บคคลเหลานอาจจะไดเปลยนสถานะเปน บคคลไมมสญชาตไทย และจะอยในสถานะทจะไมถกสงตวกลบออกนอกประเทศ ซงอาจจะไดสญชาตไทยในเวลาตอไป

2 ทวป ปนมณ. (2518). ระบบการควบคมคนท างานลกลอบเขาเมองของประเทศไทย. กรงเทพฯ:

วทยาลยกองทพบก.หนา 13.

DPU

11

บคคลเหลาน แมรฐบาลจะยอมใหมถนทอยในประเทศไทย สามารถท างานในพนทๆควบคมไดอยางอสระ แตหากตองการออกนอกพนทควบคมกตองไดรบอนญาตจากทางราชการ ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรอง การอนญาตใหคนตางดาวบางจ าพวกเขามาอยในราชอาณาจกรเปนการชวคราว เพอรอการสงกลบและก าหนดเขตพนทควบคม ทออกโดยอาศยอ านาจตามความในมาตรา 17 แหงพระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2522 รฐมนตรวาการกระทรวงมหาดไทยโดยอนมตของคณะรฐมนตรตามมตคณะรฐมนตร เมอวนท 10 มกราคม พ.ศ. 2549 2.1.2.2 คนท างานทไมมถนทอยในประเทศไทย ไดแก คนท างานหลบหนเขาเมอง และคนท างานทเดนทางเขาเมองทถกตอง (เดนทางเขาเมองโดยใชหนงสอเดนทาง หรอ เดนทางเขาตามบตรผานแดน)

คนท างานหากตองการท างานตองไดรบการอนญาตใหท างาน ตามพระราชบญญตการท างานของคนตางดาว พ.ศ. 2551 ซงกฎหมายฉบบนไดก าหนด ให คนท างาน สามารถท างานได เปน 2 ลกษณะใหญๆ คอ ท างานในฐานะ ผลงทนหรอผเชยวชาญ ซงจะเปนคนท างานสญชาตอะไรกไดกบการท างานในฐานะแรงงาน ทตองท างานโดยอาศยแรงเปนหลก ซงจะเปนคนท างานสญชาตลาวหรอกมพชา หรอพมาเทานน

ดงนนคนท างาน คอคนท างานทไมเปนคนสญชาตไทย แตเปนคนสญชาตลาว หรอสญชาตกมพชา หรอสญชาตพมา (สญชาตกะเหรยง สญชาตมอญ ฯลฯ ไมได ) และท างานโดยอาศยแรงเปนหลก ซงกระทรวงแรงงาน คณะรฐมนตร ใหเหนชอบตามมตคณะกรรมการบรหารแรงงานขามชาตหลบหนเขาเมอง (กบร.) ครง 2/2552 วนท 27 เมษายน 2552 คนท างานสามารถท างานได ในงานประเภท

1. งานประมง (ประมงทะเล / เพาะเลยงสตวน า / สตวครงบกครงน า) 2. งานตอเนองประมงทะเล 3. งานเกษตรและปศสตว 4. งานกอสราง 5. งานลกจางครวเรอน (ผรบใชในบาน) 6. งานกจการอน (ตามความจ าเปนพนฐานของความเปนจรงและจ าเปนในการใช

แรงงานขามชาต) ไดแก กจการตอเนองการเกษตร ตอเนองปศสตว โรงฆาสตว ช าแหละ กจการ รไซเคล เหมองแร / เหมองหน จ าหนายผลตภณฑโลหะ จ าหนายอาหารและเครองดม ผลตหรอจ าหนายผลตภณฑจากดน ผลตหรอจ าหนายวสดกอสราง แปรรปหน ผลตหรอจ าหนายเสอผาส าเรจรป ผลตหรอจ าหนายผลตภณฑพลาสตก ผลตหรอจ าหนายผลตภณฑกระดาษ ผลตหรอ

DPU

12

จ าหนายผลตภณฑอเลกทรอนกส ขนถายสนคาทางบก น า คลงสนคา คาสง คาปลก แผงลอย อซอมรถ ลาง อดฉด สถานบรการน ามน แกส เชอเพลง สถานศกษา มลนธ สมาคม สถานพยาบาล และการใหบรการตางๆ

1.2.3 การยายถนเขามาท างานของคนท างาน การเขามาท างานของคนท างาน นบเปนการยายถนฐานประเภทหนง ซงการยายถน (Migration) หมายถง การเคลอนยายทางประชากรจากพนทหนงไปอยยงอกพนทหนง3 ประเภทของการยายถน 1. ยายถนเขา (Immigration) 2. ยายถนออก (Emigration) 3. การยายถนระหวางประเทศ (International Migration) 4.การยายถนภายในประเทศ (Internal Migration) สาเหตของการอพยพเขามาของคนท างาน มทงทเปนปจจยผลกดนและปจจยดงดด กลาวคอ4

1) ปจจยผลกดน ไดแก สภาพเศรษฐกจในประเทศของผอพยพไมเอออ านวยตอการท างาน ท าใหรายไดไมเพยงพอตอการด ารงชพ เกดปญหาความยากจน อดอยากเกดภาวะแรงงานลนเกน เนองจากระดบภาวะเจรญพนธคอนขางสง หรอประเทศเกดสงคราม มการสรบภายใน ประเทศของผอพยพ ปญหาการปกครองทไมเปนประชาธปไตยท าใหประชาชนไมมความปลอดภยในชวตและทรพยสน อกทงประเทศของผอพยพนนไมมมาตรฐานการควบคมการออกนอกประเทศ ท าใหการอพยพออกนอกประเทศท าไดงายขน

2) ปจจยดงดด ไดแก สภาพเศรษฐกจของประเทศไทยไดมการเจรญเตบโตขนอยางรวดเรว กอใหเกดโอกาสในการท างานและแสวงหารายไดมากมาย เปนปจจยดงดดใหแรงงานจากประเทศเพอนบานซงมระดบความเจรญต ากวาและไมมชองทางในการแสวงหารายได เขามาท ามาหากนทงคาจางในประเทศไทยกสงกวาทไดรบในประเทศของตน และการทคนไทยเองไมนยมท า อาชพบางอยาง เชน การประมง กรดยาง ท าเหมองแร หลมถาน เนองจากเปนงานทหนกและสกปรก ซงคนท างานเหลานไดเขามาท างานในประเทศไทยแลว กมกจะมการชกจงญาตพนองหรอเพอนของตนใหเขามาท างานดวย นอกจากนนการเขาออกตามแนวชายแดนกระท าไดงายเพราะชองทางเขาออกมมาก ท าใหเจาหนาทของรฐควบคมดแลไมทวถง และการด าเนนการของ

3 กรมโยธาธการและผงเมอง. องคประกอบของการเปลยนแปลงทางประชากร. สบคนเมอ

11 พฤศจกายน 2554, จาก www.dtcp.go.th/Sub-web/itdb/txt/pop/pop4.htm - 10k 4 จกราวธ สระทองออน. (2550). มาตรการทางกฎหมายในการใหความคมครองคนท างาน:

ศกษากรณแรงงานภาคอตสาหกรรมจงหวดราชบร (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย. หนา 15-16.

DPU

13

เจาหนาทไมคอยเครงครด อกทงเจาหนาทของรฐบางคนเปนนายหนาหาแรงงานคนท างานใหกบผประกอบการในประเทศไทย และจากการทประเทศไทยเปนศนยกลางของความเจรญเตบโต จงเปนปจจยดงดดใหคนท างานอพยพเขามาจากประเทศขางเคยงเปนจ านวนมาก

องคประกอบของการยายถน

King, L.J. and Golledge, R.G. ไดเสนอวา การยายถนจะมความสมพนธกบองคประกอบดานเศรษฐกจและสงคมตาง ๆ ดงน5 1. การยายถนมความสมพนธเชงลบกบอายกลาว คอ สดสวนของการยายถนจะลดลงเมอประชากรมอายเพมขน ชวงอายทมการยายถนมากจะอยระหวาง 20-29 ป 2. เพศชายและเพศหญงมสดสวนของการยายถนไมแตกตางกนอยางมนยส าคญ 3. ระดบการศกษามความสมพนธกบการยายถนคอ คนทมการศกษามากจะมการยายถนมาก 4. กลมอาชพนกบรหารและผเชยวชาญ จะมการยายถนมากกวากลมอาชพ อน ๆ และกลมอาชพแรงงานทมฝมอ จะมการยายถนในระยะทางทไกลกวากลมอาชพอน 5. คนทอาศยอยบานเชา จะมการยายถนมากกวาคนทมบานอยอาศยเปนของตนเอง 6. การเคลอนทในการยายถนมความสมพนธกบตวแปรดานอาชพมากกวาตวแปรดานวงจรชวต (Life-Cycle) 7. ระยะทางเปนปจจยตอตานการยายถน แตโดยทวไปคนจะมการยายถนไปอยในท ตาง ๆ ตงแต 2 แหงเปนตนไป มากกวาจะไปตงถนฐานอยในทใดทหนงเพยงแหงเดยวเทานน 8. การยายถนของประชากรมกจะเปนการยายถนจากเมองเลก ๆ ไปเมองทใหญกวาหรอจากใจกลางเมองออกไปอยยงชานเมอง 9. การพฒนาทางสงคมจากสงคมชนบททมพนฐานทางเกษตรกรรมไปเปนสงคมทมความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลย อนเปนผลท าใหเกดความแตกตางเกยวกบปจจยดานเศรษฐกจ เชน รายได และการไมมงานท า ระหวางพนทตาง ๆ จะมอทธพลท าใหเกดการยายถน 10. การพฒนาดานเศรษฐกจ และการเกดการเตบโตอยางรวดเรวของศนยกลางเมองจะเปนผลท าใหเกดการยายถนเปนอยางมากระหวางชนบทกบเมอง

5 King, L.J. and Golledge, R.G. (1978). Cities, Space, Arid Behavior: the Elements of Urban

Geography. Englewood Cliffs, New Jersey: Pren- tice-Hall, Inc (p.258-259) อางถงในกรม โยธาธการและผงเมอง. องคประกอบของการเปลยนแปลงทางประชากร. สบคนเมอ 11 พฤศจกายน 2554, จาก www.dtcp.go.th/Sub-web/itdb/txt/pop/pop4.htm - 10k

DPU

14

11. การตดสนใจของแตละบคคลในการยายถนจะไดรบอทธพลมาจากอาชพ และเศรษฐกจ 12. การยายถนจะมความสมพนธกบการยายงาน การเปลยนอาชพ การยายสถานศกษา 13. การยายถนจะไดรบอทธพลจากปจจยดงทท าใหเกดรายไดทสงขนในทแหงใหมมากกวาปจจยผลกทคาดวาจะมรายไดลดลงในการท างานในทแหงเดม 14. คนทไมมงานท าจะมการยายถนมากกวาผทมงานท า 15. การยายถนระหวางพนทมแนวโนมทจะเกดขนอยางตอเนองและตลอดเวลา 16. การยายถนไมสามารถน าไปอธบายพฤตกรรมของบคคลอยางมเหตผลวา เปนการแสวงหาผลตอบแทนสงสด มากกวาคาใชจายตาง ๆ ทตองใช 17. ผยายถนทค านงถงคาใชจายและผลตอบแทนทเกดจากการยายถน จะมความสมพนธกบการศกษาและขาวสารทเขาจะไดรบจากทแหงใหมทเขาจะยายเขาไปอย 18. หากบคคลมสภาพความเปนอยไมสอดคลองกบวถชวตตามทเขาคาดหวงไว เขาเหลานนกจะยายถนไปอยในทแหลงใหม 19. การยายถนของคนสามารถจ าแนกไดเปน 3 ระดบ คอ กลมทยายถนเปนประจ ากลมทยายถนปานกลาง และกลมทยายถนนอยหรอไมยายถนเลย 20. บคคลทอาศยอยในพนทใดพนทหนงเปนเวลานาน จะมแนวโนมทจะยายถนออกไปอยทอนนอยกวาบคคลอาศยอยในพนทนนในระยะสน ๆ ในการยายถน เพอการเขามาท างานของแรงงาน นบเปนในการเคลอนยายแรงงานระหวางประเทศ ในเรองน ศาสตราจารย ดร. เทยนฉาย กระนนทน6 ไดอธบายไววา เกดขนเนองมาจากปญหาเรองประชากรทเพมขนในอตราสง แตปญหาส าคญทท าใหเกดการเคลอนยายแรงงานระหวางประเทศนนกลาวไดวา คอ เหตผลทางเศรษฐกจ ในอดตทผานมา การเคลอนยายแรงงานระหวางประเทศมกจะเปนการเคลอนยายของประชากร จากประเทศทยากจนไปสประเทศทเจรญกาวหนากวาทงทางดานสงคม และเศรษฐกจ โดยประชากรกลมทอพยพเคลอนยายพบวา มกจะเปนกลมทมทกษะในการประกอบอาชพสง เชน แพทย วศวกร เปนตน ทงนแนวคดดงกลาวอธบายวา ประเทศทดอยพฒนามกจะมการลงทนในมนษย เชน การใหการศกษา การฝกอบรม ตลอดจนความกาวหนาในการด ารงชวตทคอนขางจ ากด จงไมกอใหเกดผลไดตอระบบเศรษฐกจของประเทศทดอยพฒนาเทาใดนก คนกลมนจงมกสมองไหลไปยงประเทศทพฒนาแลว ขณะท

6 เทยนฉาย กระนนทน. (ศาสตราจารย ดร.). (2526). เศรษฐศาสตรประชากร. กรงเทพ : จฬาลงกรณ

มหาวทยาลย. หนา 266-272.

DPU

15

ประเทศทรบการยายถนกจะไดรบประโยชนจากทนมนษยเหลาน ในการเพมผลตภาพในงานของตน ในปจจบน การเคลอนยายแรงงานระหวางประเทศ มลกษณะการยายถนของประชากรจากประเทศทดอยพฒนาทมคาจางแรงงานต า ไปท างานตามสญญาจางยงประเทศทใหผลตอบแทนดานคาจางแรงงานสงกวา ซงอาจเปนการเคลอนยายของประชากรทกระดบทกษะในการประกอบอาชพตางๆ ดงเชน แรงงานไทย ไปท างานในประเทศสงคโปร ไตหวน เปนตน การเคลอนยายแรงงานเชนน ปรากฏผลดทางเศรษฐกจทไดรบความเชอมน เนองจากประเทศทรบเขาแรงงานเขาท างานจะสามารถแกไขปญหาการขาดแคลนแรงงานภายในประเทศ และรบประกนไดวาแรงงานส าหรบบางอตสาหกรรมไดรบการประกนวาจะมอยางเพยงพอในระดบหนง รฐประเทศ มการจดการการเขามาท างานของคนท างาน โดยมเปาหมายเพอใหคนในประเทศมงานท า และหากมงานทคนในประเทศไมสามารถท าได หรอไมยนยอมทจะท างานนนๆ รฐกมหนาท จะตองหาคนชาตอนเขามาท างานนนๆ ในประเทศไทย กอนป 2554 ทงผประกอบการ และรฐบาล ทราบโดยแนชดวา คนไทยไมเลอกทจะท างานดานแรงงานอกตอไป หรอหากจะมผยงท างานใชแรงงานเปนหลกแลว คนไทยทยนยอมท างานใชแรงงานเปนหลกกมจ านวนนอย ไมเพยงพอตอความตองการใชแรงงานของผประกอบการ ดงนนรฐบาลยนยอมใหมการใชคนท างานได และชนดงานทก าหนด ซงรฐจะไดมการก าหนดควบคม และดแล คนท างานเหลานนมใหถก กฎขตอไป

2.2 แนวคดในการคมครองคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย ตามอนสญญาองคการแรงงานระหวางประเทศและไทย

ตามอนสญญาองคการแรงงานระหวางประเทศเปนการกลาวถงสทธมนษยชน และอนสญญาตาง ๆ ไดแก อนสญญาระหวางประเทศวาดวยสทธของคนงานยายถนและสมาชกครอบครว ค.ศ. 1990 การคมครองแรงงานตางดาวดานการอพยพเพอการหางานท าของอนสญญา ฉบบท 97 นอกจากนยงมนโยบายการคมครองคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมายตามกฎหมายของไทย ไดแก รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 และนโยบายรฐบาล ภายใตยทธศาสตรบรหารจดการคนท างานทงระบบ โดยมรายละเอยดดงน

DPU

16

2.2.1 สหประชาชาตกบสทธมนษยชน7 เมอไดมการกอตงองคการสหประชาชาตขนแลว กฎบตรสหประชาชาตกได ย าถง

เจตนารมณขององคการสหประชาชาต ทจะสงเสรมและคมครองสทธมนษยชนไว 7 แหง ๆ แรกปรากฏในค าปรารภ อก 6 แหงปรากฏในมาตรา 1, 13, 55, 56, 62, 68 ตอมาสหประชาชาตไดประกาศปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนเมอวนท 10 ธนวาคม 2491 เพอแสดงเจตจ านงอน แนวแน ของบรรดาประเทศสมาชกขององคกรสหประชาชาต ทจะคมครองสทธมนษยชนใหเกดผลอยางจรงตาม เจตนารมณ ทก าหนดไวในกฎบตรสหประชาชาต และเพอใชเปนมาตรฐานกลางส าหรบบรรดาประเทศสมาชกทจะน าไปใชเปนแนวทางปฏบตใหเกดผลภายในประเทศของตน

อนง แมวาปจจบนยงไมมค าจ ากดความแนนอน ในทางกฎหมายระหวางประเทศวา สทธมนษยชนคออะไร ดงจะเหนไดจากกฎบตรสหประชาชาต อนเปนทมาของการจดท าปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน กมไดใหค าจ ากดความของค าวาสทธมนษยชน ไวแตอยางใด ตลอดจนปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน และบรรดาขอตกลงระหวางประเทศ หรอดานสทธมนษยชนทงหลาย ทงในระดบภมภาค อาท สหภาพยโรป ในระดบนานาชาตทจดท าโดยองคการสหประชาชาต อาท อนสญญาวาดวยสทธเดก ค.ศ. 1989 อนสญญาวาดวยการขจดการเลอกปฏบตสตรทกรปแบบ ค.ศ. 1979 กมได ใหค าจ ากดความของค าวา สทธมนษยชนไว เชนกน

ดงนน ค าวาสทธมนษยชนจงมความหมายในทางทฤษฎหรอทางปรชญา ปจจบนในทางปฏบต จงยงอยกบสถานการณภายในประเทศ อาท สงคม วฒนธรรม ศาสนา ระบบกฎหมาย ระบบเศรษฐกจการเมอง การปกครอง ฯลฯ ซงขนอยกบการตความ ความเขาใจ การยอมรบความจรงใจของแตละประเทศทจะสงเสรมและคมครองสทธมนษยชนภายในประเทศของตน และดวยเหตผลดงกลาวนเอง สหประชาชาตจงมไดใหค าจ ากดความค าวาสทธมนษยชนไว เพราะเปนการยากยงทจะกระท าเชนนน โดยเฉพาะอยางยงในกรณทสถานการณตางๆ ของโลกไดเปลยนแปลงไป

ค าจ ากดความค าวาสทธมนษยชน อาจตองเปลยนแปลงไปดวยเพอใหสอดคลองกน ดงเชนในอดตมความคดเพยงวาสทธมนษยชน ไดแก สทธของพลเมอง และสทธทางการเมอง (Civil and Political Rights) เทานน แตปจจบนไดยอมรบวา สทธมนษยชน หมายความถงสทธทางเศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม (Economic, Social and Cultural Rights) ดวยเปนตน

7 ส านกคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต. แผนแมบทสทธมนษยชน. สบคนเมอ 10 พฤศจกายน

2554, จาก http://www.nhrc.or.th/download.php

DPU

17

การใหค าจ ากดความจงนาจะเกดผลเสยมากกวาผลด เพราะในทางปฏบตทแลวมา สหประชาชาตไดเคยประสบปญหาในการใชมาตรการดานกฎบตรสหประชาชาต เพอยตการละเมดสทธมนษยชนในบางประเทศกไดถกโตแยงวา กรณ ดงกลาวไมอยในขอบขายของสทธมนษยชนมาแลว ฉะนนสหประชาชาตจงไดใช มาตรการสงเสรมมนษยชนในประเทศของตน ตามมาตรฐานกลางทก าหนดขนในรปแบบของขอตกลงระหวางประเทศตางๆ ดานสทธมนษยชนดงกลาวขางตน โดยไมจ าเปนตองใหค าจ ากดความค าวาสทธมนษยชนไวแตอยางใด อยางไรกด เปนทยอมรบกนในทางทฤษฎวา ค าวาสทธมนษยชนนน มทมาจากแนวความคดอดมคตเกาแกของทางตะวนตกในเรองกฎหมายตามธรรมชาต (Natural Law) ซงหมายถงกฎหมายทมลกษณะส าคญ 3 ประการคอ เปนกฎหมาย ทใชไดไมจ ากดเวลา ใชไดทกหนแหงไมจ ากดวาตองใชในรฐใดรฐหนง และอยเหนอกฎหมายของรฐ คอ รฐจะออกกฎหมายมาใหขดหรอแยงกบกฎหมายตามธรรมชาตมได ทฤษฎกฎหมายตามธรรมชาตจงมวตถประสงคเพอแสดงใหเหนถงหลกแหงธรรม ความยตธรรมและความถกตอง8 อนง สทธมนษยชนมแนวความคดในเรองสทธตามธรรมชาตดวย ซงหมายถงความคดทวามนษยเกดมาเทาเทยมกน และพระเจาซงเปนผสรางมนษยมาไดใหสทธบางอยางแกมนษย สงเหลานไมอาจโอนใหแกกนได และไมมใครจะลวงละเมดได เชน สทธในชวตเสรภาพ และสทธทจะหาความสข และรฐทงหลายจะตองกระท าทกอยางเพอใหมนษยมสทธเหลานอยางเตมท วธการเชนนท าใหมนษยซงเปนสตวโลกทใชเหตผลยอมรบวาเปนหลกการทด และเชอวาจะท าใหมนษยอยในสงคมอยางสนต และมความสข จากความคดในเรองกฎหมายธรรมชาตและสทธทางธรรมชาตนเอง ไดววฒนาการมาสการจดท าปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนของสหประชาชาตในทสด และการใหค าอธบายถงค าวาสทธมนษยชนกคงตองอธบายจากความคดในเรองกฎหมายตามธรรมชาตและสทธตามธรรมชาต เมอไดมการประกาศปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนแลว การสงเสรมและคมครองสทธมนษยชนไดทวความส าคญมากขนเปนล าดบ ไดมความรวมมอกนทงในระดบภมภาคและระดบโลก เพอพฒนาบรรดามาตรการและกลไกทงในประเทศ และกลไกระดบนานาชาตใหการคมครองสทธมนษยชนไดด าเนนไปอยางมไปอยางมระบบในมาตรฐานเดยวกนหรอใกลเคยงกน

8 จรญ โฆษณานนท. (2549). นตปรชญา. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยรามค าแหง. หนา 156.

DPU

18

โดยไมค านงถงความแตกตางในเรองเชอชาต สญชาต เพศ ผว ภาษา ศาสนา วฒนธรรม หรอสทธทางการเมองการปกครอง ฯลฯ ส าหรบทางดานองคการสหประชาชาตนน กไดด าเนนการใหมการสงเสรมและคมครอง

สทธมนษยชนตามหลกการทบญญตในปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนในหลายดาน เชน การ

จดท าอนสญญาหรอขอตกลงระหวางประเทศเพอน าหลกการของปฏญญาฯ มาด าเนนการใหสทธ

มนษยชนไดมผลเปนสทธตามกฎหมายอยางเปนระบบ และเปนมาตรฐานเดยวกนทวทกแหงใน

โลก โดยเฉพาะอยางยง การจดท าอนสญญาวา ดวยสทธเดก ค.ศ. 1989 อนสญญาดวยการขจดการ

เลอกปฏบตตอสตรทกรปแบบ ค.ศ. 1979 กตการะหวางประเทศวาดวยสทธของพลเมองและสทธ

ทางการเมอง (International Covenant on Civil and Political Rights) และกตการะหวางประเทศวา

ดวยสทธทางเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม (International Covenant on Economic Social and

Cultural Rights) ซงถอเปนผลงานทส าคญยงและวางรากฐานทมนคง ส าหรบการสงเสรมและ

คมครองสทธมนษยชนในระยะไกล การจดประชมหรอสมมนาระดบภมภาคหรอระดบโลก เพอ

แสวงหาความรวมมอดานสทธจากนานาชาตในอนทจะสงเสรมและคมครองสทธมนษยชนให

เปนไปอยางมประสทธภาพ ตลอดจนก าหนดนโยบาย และแผนปฏบตการในเรองดงกลาวให

เปนไปอยางมระบบและสอดคลองกน แลวจดท าเปนปฏญญาหรอการแถลงการณรวมกน เชน การ

ประชมระดบโลก ทเวยนนา ประเทศออสเตรย หรอการประชมทกรงปกกง เปนตน นอกจากนน

สหประชาชาตยงไดเขาไปมบทบาทโดยตรงและตอเนองเพอด าเนนการสงเสรมและคมครองสทธ

มนษยชน ดงจะเหนไดจากสหประชาชาตไดเขาแทรกแซงเพอยตการละเมดสทธมนษยชนหลาย

ครง เชน การฆาลางเผาพนธในบอสเนยเฮอรเซโกวนา หรอในโคโซโว เปนตน การจดตงศาลอาญา

กรสงคราม เพอด าเนนคดกบผมสวนรวมท าผดฐานฆาลางเผาพนธในบอสเนยเฮอรเซโกวนา ใน

ประเทศรวนดา รวมทงการรเรมจะใหมการด าเนนคดกบอดตผน าเขมรแดงทฆาลางเผาพนธ

ประชาชน ในสมยทเขมรแดงมอ านาจปกครองกมพชาระหวางป พ.ศ. 2518-2522 รวมทงการทกลม

ประเทศ สหภาพยโรปไมยนยอมใหผน าพมาเดนทางเขาประเทศของตนเนองมาจากมการละเมด

สทธมนษยชนในประเทศนนอยางรนแรง เปนตน9

9 อานนท ปนยารชน. (2542). การสงเสรมและคมครองสทธมนษยชนในประเทศไทย. การสมมนา ณ

โรงแรมมหานคร กรงเทพ (นกโก),วนองคารท 23 มนาคม. หนา 1.

DPU

19

ดงนน จงสามารถกลาวไดวาเรองของสทธมนษยชนนน ในปจจบนรฐใดรฐหนงไมอาจกลาวอางไดวา เปนเรองทตกอยเขตอ านาจภายในของรฐของตนโดยเดดขาดเหมอนแตกอนแตไดววฒนาการมาเปนสทธระหวางประเทศ (International Rights) ซงรฐทเปนภาคแหงขอตกลงระหวางประเทศดานสทธมนษยชน อาจอางขอตกลงนน ๆ เขามาตรวจสอบ หรอมมตใหใชมาตรการอยางใดอยางหนงเพอยตการละเมดสทธมนษยชน หรอแกไขเยยวยาความเดอดรอนอนเกดจากการละเมดสทธมนษยชนดงทไดกลาวมาแลวขางตน

2.2.2 อนสญญาระหวางประเทศวาดวยสทธของคนงานยายถนและสมาชกครอบครว ค .ศ. 1990

ตามกฎบตรสหประชาชาต กบปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน หมวดท 1 ความมงประสงคและหลกการ ขอ 1 วรรค 3 เพอใหบรรลถงการรวมมอระหวางประเทศ ในอนทจะแกปญหาระหวางประเทศทางเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม หรอมนษยธรรมและในการสงเสรมและสนบสนนการเคารพตอสทธมนษยชนและตออสรภาพอนเปนหลกส าหรบทกคน โดยไมเลอกปฏบตในเรองเชอชาต เพศ ภาษา และศาสนา และหมวดท 9 ความรวมมอระหวางประเทศทางเศรษฐกจ และสงคม ขอ 55 (ค) การเคารพโดยสากล และการปฏบตตามสทธมนษยชนและอสรภาพอนเปนหลกส าหรบทกคนโดยไมเลอกปฏบตในเรองเชอชาต เพศ ภาษา หรอศาสนา10

ดงนนเมอไดมการประกาศปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนแลว การสงเสรมและ คมครองสทธมนษยชนไดทวความส าคญมากขนเปนล าดบ องคกรสหประชาชาตนน กไดด าเนนการใหมการสงเสรมและคมครองสทธมนษยชนตามหลกการทบญญตในปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนในหลายดาน เชน การจดท าอนสญญาหรอขอตกลงระหวางประเทศเพอน าหลกการของปฏญญาฯ มาด าเนนการใหสทธมนษยชนไดมผลเปนสทธตามกฎหมายอยางเปนระบบ และเปนมาตรฐานเดยวกนทวทกแหงในโลก โดยเฉพาะอยางยง การจดท าอนสญญาวา ดวยสทธเดก ค.ศ. 1989 อนสญญาดวยการขจดการเลอกปฏบตตอสตรทกรปแบบ ค .ศ. 1979 กตการะหวางประเทศวาดวยสทธของพลเมองและสทธทางการเมอง (International Covenant on Civil and Political Rights) และกตการะหวางประเทศวาดวยสทธทางเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม

10 กฎบตรสหประชาชาต. สบคนเมอ 10 พฤศจกายน 2554, จาก www.kodmhai.com/m2/m2-8/

H2-8.html‎

DPU

20

(International Covenant on Economic Social and Cultural Rights) จากสทธมนษยชนดงกลาวจงเปนหลกและมาตรฐานภายในกรอบแนวคดขององคการแรงงานระหวางประเทศในบทบญญตอนสญญาทเกยวกบการจางคนท างานมาท างาน11 และสภาพและการสงเสรมโอกาสทเทาเทยมกนและการปฏบตตอคนท างาน (Convention concerning Migrations in Abusive Conditions and the Promotion of Equality of Opportunity and Treatment of Migrant Workers 1975 No. 143 ) และขอแนะเกยวกบคนท างาน (Recommendation concerning Migrant Workers 1975 No. 151) ในอนสญญาดงกลาวเปนการคมครองเฉพาะคนท างานเทานน ไมไดคมครองถงครอบครวทไดยายถนฐานตดตามมาดวย องคการสหประชาชาต จงไดออกอนสญญาวาดวย สทธของคนงานยายถนและสมาชกครอบครว ค.ศ. 199012 ทเปนการคมครองสทธของคนท างานทท างานและครอบครวในประเทศอนๆ ตามอนสญญาประกอบ 9 สวน รวม 92 มาตรา โดยแบงเปนหมวดตาง ๆ ดงน

สวน 1 ขอบเขตและค าจ ากดความ มาตรา 1-6 สวน 2 ไมมการแบงแยกในสทธ (Non-discrimination with Respect to Rights)มาตรา 7

สวน 3 สทธมนษยชนของคนงานยายถนและสมาชกในครอบครว (Human Rights of All Migrant Workers and Members of their Families) มาตรา 8-35

สวน 4 สทธอน ๆ ของคนงานยายถนและสมาชกในครอบครว ทมเอกสารการเดนทางทถกตอง (Other Rights of Migrant Workers and Members of their Families who are Documented or in a Regular Situation) มาตรา 36-56 สวน5 การบงคบใชกลมคนงานยายถนและสมาชกในครอบครว (Provisions Applicable to Particular Categories of Migrant Workers and Members of their Families) มาตรา 57-63

สวน 6 การสงเสรมความเทาเทยมกนในสทธมนษยชนในการเชอมตอกบแรงงาน ยายถนระหวางประเทศ (Promotion of sound, equitable, humane and lawful conditions in connection with international migration of workers and members of their families) มาตรา 64-71

สวน 7 การใชอนสญญา (Application of the Convention) มาตรา 72-78 สวน 8 บทบญญตทวไป (General provisions) มาตรา 79-84

11 Migration for Employment Convention (Revised)1949 (No. 97). International Labour Standards

Department. Retrieved 12 November 2011, from http://www.ilo.org

12 International Convention on the Protection of the Rights of All Migrant Workers and Members of

Their Families. Retrieved 12 November 2011 from, http://www.ohchr.org/english/ bodies/cmw/cmw.htm

DPU

21

สวน 9 บทบญญตเฉพาะกาล (Final provisions) มาตรา 85-91 2.2.3 การคมครองคนท างานดานการอพยพเพอการหางานท าของอนสญญา ฉบบท 97

ตามอนสญญาฉบบท 97 วาดวยการอพยพเพอการหางานท า (แกไข) Convention 97: convention concerning Migration for Employment (Revised), 1949 (พ.ศ. 2492) มเจตนารมณบคคลทอนสญญาฉบบท 97 มงคมครองและหลกการใหความคมครองคนท างานดงน13

1. เจตนารมณการคมครองคนท างานของอนสญญา ฉบบท 97 องคการแรงงานระหวางประเทศ มหนาททจะตองจดใหมหรอด ารงไว หรอใหแนใจวา

มการจดใหมและธ ารงไวซงบรหารทเพยงพอและโดยไมคดคาใชจายเพอชวยเหลอผอพยพในการหางานใหท า และโดยเฉพาะอยางยงเพอไหขอมลทถกตองแกผอพยพ (มาตรา 2) และมหนาททจะตองด าเนนการตามขนตอนทเหมาะสม เพอตอตานการโฆษณาชวนเชอทท าใหเขาใจผดเกยวกบการอพยพและการเขาเมอง เทาทกฎหมายเเละระเบยบแหงชาตอนญาตใหด าเนนการได (มาตรา 3) 2.. บคคลทอนสญญาฉบบท 97 มงคมครอง

ตามวตถประสงคแหงอนสญญาน “ผอพยพเพอหางานท า” หมายถง บคคลทอพยพจากประเทศหนงไปยงอกประเทศหนง เพอจดมงหมายใหไดงานท า โดยมใชการประกอบอาชพอสระเเละรวมถงบคคลใดๆ ทไดรบอนญาตใหเขาประเทศเปนประจ าในฐานะผอพยพเพอหางานท า และอนสญญานไมใชบงคบกบ (1) คนงานตามเเนวชายแดน (2) การเขาประเทศระยะสนของสมาชกกลมอาชพอสระเเละศลปนและ (3) กะลาสเรอ (มาตรา 11) 3. หลกการใหความคมครองคนท างานตามอนสญญาฉบบท 97 หลกการใหความคมครองคนท างานการอพยพเพอการหางานท าจะตองมหลกการดงน 1) ตองจดใหม เเละด ารงไวซงบรการทางการเเพทยทเหมาะสม ภายในขอบเขตอ านาจของตน เพอ (1) ใหแนวาผอพยพเพอหางานท า เเละสมาชกในครอบครวทไดรบอนญาตใหเดนทางไปพรอมกนหรอใหเดนทางไปสมทบภายหลง ไดรบการดแลตามความจ าเปนใหมสขอนามยทดตามสมควร ทงในขณะเดนทางออก และเมอเดนทางถง (2) ใหแนใจไดวาผอพยพเพอหางานท า และสมาชกในครอบครว ไดรบการดแลทางการเเพทยอยางเพยงพอและมสขอนามยทต ทงในขณะเดนทางออก ระหวางการเดนทาง และเมอเดนทางถงดนแดนปลายทาง (มาตรา 5)

13 บญญต ศรปรชา. (2552, 30 กรกฎาคม). อนสญญาฉบบท 97 วาดวยการอพยพเพอการหางานท า

(แกไข) พ.ศ. 2492. ส านกพฒนามาตรฐานแรงงาน กรมสวสดการและคมครองแรงงาน. หนา 1-3.

DPU

22

2) ปฏบตตอผอพยพเขาเมองอยางถกกฎหมาย ภายในตนเเดนของตนอยางด ไมนอยไปกวาทไดปฏบตตอชนชาตตนเอง และโดยไมมการแบงแยกเกยวกบสญชาต เชอชาต ศาสนา หรอเพศ ในเรองดงตอไปน

(1)เรองตางๆ ทงหมดทก าหนดโดยกฎหมายหรอระเบยบหรออยในบงคบของการควบคมของเจาหนาทฝายบรหาร ไดแก

(ก) คาตอบเเทน รวมทงเงนเบยเลยงส าหรบครอบครวในกรณทเงนเบยเลยงเหลานเปนสวนหนงของคาตอบแทน ชวโมงการท างาน การท างานลวงเวลา วนหยดโดยไดรบคาจางขอจ ากดเกยวกบงานทท าทบาน อายขนต าส าหรบการจางงาน การฝกงานและการฝกอบรม งานส าหรบสตร เเละงานของผเยาว

(ข) การเปนสมาชกสหภาพแรงงานเเละการไดรบสทธประโยชนจากการรวมเจรจาตอรอง

(ค) ทพกอาศย (2) การประกนสงคม กลาวคอ บทบญญตทางกฎหมาย ในเรองการประสบอนตรายจากการท างาน การคลอตบตร การเจบปวย ทพพลภาพ ชราภาพ ตาย การวางงาน เเละความรบผดชอบในครอบครว และเหตอนๆ อนอาจเกดขนได ซงกฎหมายหรอระเบยบแหงชาตก าหนด ใหอยภายใตการคมครองของโครงการประกนสงคม โดยอาจด าเนนการตอไปน (ก) อาจมการเตรยมการทเหมาะสมส าหรบการรกษาสทธทพงไดรบเเละการไดมาซงสทธ (ข) กฎหมายหรอระเบยบแหงชาตของประเทศทมการอพยพเขาเมอง อาจก าหนดใหมการด าเนนการเปนพเศษเกยวกบสทธประโยชน หรอสดสวนของสทธประโยชนซงจายจากเงนกองทนของรฐบาลทงหมด เเละเงนเบยเลยงเพอจายใหเเกผทจายเงนสมทบไมครบตามเงอนไขการจายบ านาญตามปกต (ค) ภาษจากการจางงาน คาธรรมเนยมหรอเงนสมทบทจะตองช าระ เพอบคคลทไดรบการจางงาน เเละ (ง) การด าเนนการตามกฎหมายเกยวกบเรองตางๆ (มาตรา 6)

2.2.4 นโยบายการคมครองคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย ตามกฎหมายของไทย ส าหรบประเทศไทยนน ไดรวมลงมตรบรองปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนมาตงแตตน แมปฏญญาสากลดงกลาวจะมไดมลกษณะเปนขอตกลงระหวางประเทศ อนจะกอใหเกด

DPU

23

พนธะกรณตามหลกกฎหมายระหวางประเทศกตาม ประเทศไทยกไดพยายามปฏบตการใหเปนไปตามหลกกฎหมายพนฐานทก าหนดไวในปฏญญาดงกลาวดวยดตลอดมา ดงน

2.2.4.1 การคมครองคนท างานตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ประเทศไทยไดประกาศใชรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 ซงนบเปนรฐธรรมนญทไดมาจากการรางอยางเปนประชาธปไตย โดยเปดโอกาสใหประชาชนเขามสวนรวมในการแสดงความคดเหนอยางกวางขวางมากทสดเทาทเคยมการยกรางรฐธรรมนญในประเทศไทย รฐธรรมนญฉบบนมบทบญญตทคมครองในหมวดท 1 วาดวยหมวดทวไป หมวดท 3 วาดวยสทธเสรภาพของปวงชนชาวไทย มเนอหาสาระสอดคลองกบมาตรฐานของสหประชาชาตทก าหนดไวในปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน และขอตกลงระหวางประเทศตางๆ ดานสทธมนษยชนดงกลาวแลวขางตน เชน (1) การก าหนดแนวทางในการใชอ านาจรฐ เชน การใชอ านาจโดยองคกรของรฐทกองคกร ตองค านงถงศกดศรความเปนมนษย สทธและเสรภาพ 14 ตามท รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 รบรองไวโดยชดแจงโดยปรยาย และบคคลยอมอางศกดศรความเปนมนษยหรอใชสทธและเสรภาพของตนไดเทาทไมละเมดสทธและเสรภาพของบคคลอน ไมเปนปฏปกษตอรฐธรรมนญ หรอไมขดตอศลธรรมอนดของประชาชน15 หรอการจ ากดสทธเสรภาพของบคคล ตองกระท าโดยกฎหมาย แตจะกระทบกระเทอนสาระส าคญแหงสทธเสรภาพนนไมได (2) การใหความเสมอภาคแกทกคน ไดแก บคคลยอมเสมอกนในกฎหมายและไดรบความคมครองตามกฎหมายเทาเทยมกนชายและหญงมสทธเทาเทยมกน การเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตอบคคลเพราะเหตแหงความแตกตางในเรองถนก าเนดเชอชาต ภาษา เพศ อาย ความพการ สภาพทางกายหรอสขภาพ สถานะของบคคล ฐานะทางเศรษฐกจหรอสงคม ความเชอทางศาสนา การศกษาอบรม หรอความคดเหนทางการเมองอนไมขดตอบทบญญตแหงรฐธรรมนญ จะกระท ามไดมาตรการทรฐก าหนดขนเพอขจดอปสรรคหรอสงเสรมใหบคคลสามารถใชสทธและเสรภาพไดเชนเดยวกบบคคลอน ยอมไมถอเปนการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตามวรรคสาม16

14 รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 มาตรา 26 15 รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 มาตรา 28 16 รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 มาตรา 30

DPU

24

2.2.4.2 นโยบายการคมครองคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมายตามกฎหมายของไทย การลกลอบเขามาท างานของคนท างานในปจจบนเปนปญหาทรนแรงมาก โดยอาศยปจจยหลกๆ ของการยายถนของคนงานตางดาว มกเกดจากสภาพปญหาภายในประเทศของคนท างาน ทงสภาพทางการเมอง และเศรษฐกจ จะเปนผลผลกดนใหประชาชนลกลอบเขามาในประเทศไทย เพอแสวงหาอาชพทดกวา ซงปญหาการลกลอบเขามาเปนปญหาทมความส าคญและมแนวโนมทจะขยายตวมากขน ทงในดานจ านวนคนท างานทลกลอบเขามาและการกระจายตวออกไปยงแหลงจางงานทมอยแทบทกจงหวดของประเทศ ไดสงผลกระทบอยางรนแรงตอประเทศไทย ทรฐบาลไดใหความส าคญในการแกปญหา โดยมการก าหนดนโยบายและมาตรการเกยวกบปญหาผหลบหนเขาเมอง17 คนท างานหลบหนเขาเมองอยนอกระบบผอนผนซงลกลอบท างานอยในประเทศ ไดเขาสระบบการจางงานทถกตอง มระบบทะเบยนทสามารถตรวจสอบได เเละเปนไปตามยทธศาสตรการบรหารจดการคนท างานทงระบบทมจดมงหมายเพอใหการใชคนท างานถกกฎหมาย และเปนการบรรเทาปญหาการขาดแคลนแรงงานระดบลาง ซงไมสามารถจดหาแรงงานไทยเขาท างานแทน

ภทรวธ เภอแสละ18 ไดกลาววารฐบาลไดแถลงนโยบายเมอวนจนทรท 29 ธนวาคม 2551 มประเดนทเกยวของกบแรงงานตางตาวหลบหนเขาเมอง ปรากฏในนโยบายควานมนคงของรฐ เเกไขปญหาผหลบหนเขาเมองทงระบบไมใหมผลกระทบตอความมนคง โดยการปรบปรงระบบการเขาเมอง การจดระเบยบชายแดน และการจดระเบยบคนท างาน รวมทงการแกไขปญหาสถานทและสทธของบคคลทชดเจนบนความสมดลระหวางการดแลสทธขนพนฐานของบคคลกบการรกษาความมนคงของชาตเเละนโยบายสงคมเเละคณภาพชวต เพอการจดระบบการจางคนท างานใหสอดคลองกบความตองการของภาคการผลต ไมกระทบตอการการจางแรงงานไทยและความมนคงของประเทศ โดยการจ าแนกประเภทงานทอนญาตใหคนท างานท า และการจดระบบการน าเขา

17 อ านาจ นลวไล. (2544). แนวทางการจดระเบยบน าเขาและการจดระบบควบคมการท างานของแรงงานตางดาวผดกฎหมายของไทย : ศกษาจากกรณของประเทศสงคโปร และมาเลเซย (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยรามค าแหง. หนา 63.

18 ภทรวธ เภอแสละ. (2552). รายงานการประชมสมมนาทางวชาการธรรมาภบาลในการจดระบบคนท างานเรองการจดทะเบยนคนท างานและการตออายใบอนญาตท างานแรงงานตางดาวป 2552. วนพฤหสบดท 3 กนยายน ณ หองประชมสารนเทศ ชน 2 หอประชมจฬาลงกรณมหาวทยาลย สถาบนเอเชยศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย. หนา 2-3.

DPU

25

คนท างาน การขจดปญหาคนท างานผดกฎหมาย และจดท าทะเบยนคนท างานเเละระบบการตรวจสอบทสะดวกตอการควบคม

การด าเนนการใหเปนไปตามนโยบายรฐบาล ไดด าเนนการภายใตยทธศาสตรบรหารจดการเเรงงานตางดาวทงระบบ โดยมคณะกรรมการบรหารเเรงงานตางดาวหลบหนเขาเมอง (กบร.) ซงมนายกรฐมนตรหรอรองนายกรฐมนตรทไดรบมอบหมาย เปนประธาน รฐมนตรวาการกระทรวงเเรงงานเปนรองประธาน อธบดกรมการจดหางานเปนเลขานการ และผแทนระดบปลดกระทรวง และอธบดจากหนวยงานทเกยวของอก 22 หนวยงาน เปนกรรมการ โดยมการจดระบบการจางเเรงงานตางดาวใหสอดคลองกบความตองการของภาคการผลตไมกระทบตอการจางแรงงานไทยและความมนคงของประเทศ จดใหมการจดทะเบยนคนท างาน หลบหนเขาเมองทลกลอบท างานอยในประเทศอยเเลวใหเขาสระบบการจางงานทถกตองเพอใหทางราชการสามารถควบคมดแลได มเปาหมายสดทายคอ “การใชแรงงานตางดาวอยางถกกฎหมาย” รวมทงการจดท าขอตกลงความรวมมอดานการจางแรงงานกบประเทศเพอนบานเพอใหมการน าคนท างานเขามาท างานโดยถกกฎหมาย

ยทธศาสตรการจดระบบการจางคนท างาน ประกอบดวย 1) ยทธศาสตรการจดระบบการจางคนท างาน หลกการ คอการปรบสถานภาพแรงงาน

ตางตาวหลบหนเขาเมองใหเปนคนท างานทเขาเมอง โดยถกตองตามกฎหมาย โดยเปดโอกาสใหผประกอบการพาคนท างานมารายงานตวจดทะเบยนและใหประเทศตนทางพสจนสญชาตและรบรองสถานะเพอปรบเขาระบบทถกตองตามกฎหมาย รวมถงมมาตรการส าหรบกลมคนท างานทน าเขามาใหมโดยถกกฎหมายเพอใหเพยงพอกบความตองการทเหมาะสมของผประกอบการ โดยมเเนวทางด าเนนการ คอการจดระบบคนท างานหลบหนเขาเมองทลกลอบท างานในประเทศไทย การเปลยนสถานะเเรงงานตางดาวหลบหนเขาเมองผดกฎหมายใหเปนคนท างานเขาเมองถกกฎหมายโดยการพสจนสญชาต การน าคนท างานเขามาท างานโดยถกกฎหมาย การก าหนดคาธรรมเนยม (Levy) การก าหนดความรบผดชอบของผประกอบการ

2) ยทธศาสตรการก าหนดมาตรฐานการจางคนท างาน หลกการ คอ ก าหนดมาตรการใหมการคมครอง ตรวจสอบ เเละควบคมมาตรฐานคนท างานตามกฎหมายเชนเดยวกบแรงงานไทยโดยมแนวทางด าเนนการ คอ ทดสอบและวดความสามารถตามทก าหนดไวในเงอนไขการจาง ก าหนดสญญาจางมาตรฐานโดยไมขดตอกฎหมาย การก าหนดใหลกจางคนท างานทน าเขามาท างานโดยถกกฎหมาย หรอผานการพสจนสญชาตตองเขาสระบบประกนสงคม ตอมาเมอสภาวะทางสงคมเศรษฐกจของประเทศเปลยนแปลงไปตามทศทางของการพฒนาไปสสงคมอตสาหกรรม อนสงผลตอเนองใหภาวะความเปนอยและการด ารงชพของคนไทย

DPU

26

ดขน ในขณะทประเทศเพอนบานมปญหาในการสรบ สงคราม การเมอง และเศรษฐกจอยางตอเนอง ซงเมอเทยบกบประเทศไทยทไมมปญหาการเมอง เศรษฐกจ จงไดเรมมการอพยพเขาเมองอยางผดกฎหมาย ภายใตเหตผลหลกของการหาเลยงชพ โดยแลกกบคาจางแรงงานราคาถก ไดมปรมาณและแนวโนมมากขน ดงนนจงไดมนโยบายการผอนผนการใชคนท างานมาโดยตลอด

2.3 มาตรการการจางคนท างานผดกฎหมายทเขามาท างานในประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย

คนท างานในทนหมายถงคนท างานทเขามาท างานในประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย รวมถงทไดรบการผอนผนใหท างานไดตามประกาศของทางราชการ และคนท างานทอพยพมาตงรกรากอยในประเทศไทย คนงานเหลานไดรบการเคารพในเสรภาพและไดรบสทธมนษยชนขนพนฐานทกคนโดยปราศ จากการแบงแยกทางชาตพนธ และการเลอกปฏบต การครอบง า การขดรดเอารดเอา เปรยบ การแบงแยกชนชน และการกดกนโอกาสของชนชาตอนทอาศยอยในแผนดนไทย ในการพฒนาความเปนอยใหสามารถพงพาตนเองไดและเพอด ารงศกดศรความเปนมนษยของตนไว

แตอยางไรกตามภายใตสภาวะปจจบนของสภาพเศรษฐกจและสงคมของประเทศ ทตองเผชญกบการแขงขนกนเพอความอยรอด ท าใหสงคมไทยยงคงมอคตตอคนท างานทเขามาขายแรงงานในประเทศไทย โดยมทศนคตวาคนท างานมาแยงงานคนไทย ทงทในบางกรณงานประเภทนนไมมแรงงานไทยสนใจทจะท าหรอมแรงงานไทยไมเพยงพอ จงท าใหคนท างานตองถกสงกลบโดยไมสมครใจ นอกจากนนคนท างานยงม ปญหาในการไดรบความคมครองสทธมนษยชนขนพนฐานทงปวง อาท สทธทางแพงใน การท างาน สทธในสวสดการสงคม การรบรขอมลขาวสารเกยวกบสทธพงม ฯลฯ และ ส าหรบคนท างานอนทอพยพเขามาตงรกรากในประเทศไทยมกจะถกเลอกปฏบตใน การใหความคมครองเสรภาพและสทธมนษยชนขนพนฐาน ตลอดจนถกลดรอนสทธ ตางๆ ทแสดงถงศกดศรความเปนมนษย และโอกาสในการพฒนาความเปนอยของตนเองและครอบครว 2.3.1 ขนตอนการด าเนนการของคนท างานสญชาตลาว กมพชา พมา ทเขามาในประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย 2.3.1.1 การปรบเปลยนสถานะใหคนท างานหลบหนเขาเมอง เปนผเขาเมองโดยถกตองตามกฎหมาย

DPU

27

มตคณะรฐมนตรป พ.ศ. 2547 สมยรฐบาลพนต ารวจโททกษณ ชนวตร เมอวนท 2 มนาคม 254719

เหนชอบในหลกการเกยวกบแนวทางการบรหารจดการคนท างาน ตามทกระทรวงแรงงานเสนอ ทงนใหกระทรวงแรงงานไปปรบปรงยทธศาสตรการบรหารจดการคนท างานและแผนปฏบตการบรหารงานตางดาวใหเกดบรณาการรวมกนอยางมเอกภาพครอบคลมการปองกนและแกไขปญหาคนท างานในมตตาง ๆ ทงระบบครบวงจรและลดความซ าซอนในการปฏบต โดยปรบเปลยนสถานะใหคนท างานหลบหนเขาเมอง เปนคนท างานผดกฎหมายทเขามาท างานในประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมายโดยด าเนนการเพอใหคนท างานหลบหนเขาเมองทจดท าทะเบยนราษฎรคนท างานไวแลวในระยะหนง ไดรบการรบรองสถานะใหเปนคนท างานผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมายตามกฎหมายดงน20

1) เจรจากบประเทศคภาค (พมา ลาว และกมพชา) เพอใหด าเนนการจางคนท างานตามบนทกความเขาใจวาดวยความรวมมอดานการจางแรงงาน (MoU) ตามทรฐบาลไทยไดท าขอตกลงไว 2) การปรบเปลยนสถานะใหเปนผเขาเมองโดยถกตองตามกฎหมาย เพอใหประเทศพมา ลาว และกมพชา ด าเนนการพสจนและรบรองสถานะคนท างานหลบหนเขาเมองทอยระหวางรอการสงกลบโดยการออกหนงสอเดนทาง (Passport) เวนแตประเทศตนทางไมสามารถออกหนงสอเดนทางได ใหใชเอกสารรบรองบคคลของประเทศตนทางแทนหนงสอเดนทาง และกระทรวงการตางประเทศหรอส านกงานตรวจคนเขาเมองออกวซาใหอยในราชอาณาจกร โดยมวตถประสงคเพอการท างานเปนกรรมกร

3)การอนญาตท างานใหกบคนท างานหลบหนเขาเมองทปรบเปลยนสถานะเปนคนท างานผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย คนท างานหลบหนเขาเมองทไดรบการปรบเปลยนสถานะและไดรบวซาเพอการท างานใหขออนญาตท างานกบผประกอบการตามจ านวนทไดรบอนญาต ใหจางคนท างานหลบหนเขาเมอง (โควตา)

19 สรปขาวการประชมคณะรฐมนตร (27 เมษายน 2547).แนวทางการบรหารจดการแรงงานตางดาวทง

ระบบ. สบคนเมอ 1 พฤศจกายน 2554, จาก www.eppo.go.th/admin/cab/cab-2547-04-27.html 20 คงกระพน เวฬสาโรจน. (2550). มาตรการทางกฎหมายในการคมครองสทธการไดรบบรการสขภาพ

ของแรงงานตางดาวทไมชอบดวยกฎหมายแตไดรบการผอนผนใหท างานในประเทศไทย. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). มหาวทยาลยธรกจบณฑตย. หนา 34.

DPU

28

4) การเกบคาธรรมเนยมการจางคนท างาน (Levy) เพอใหผประกอบการซงเปนผไดรบประโยชนจากการใชคนท างานมสวนรบผดชอบคาใชจายทเกดจากคนท างานหลบหนเขาเมองเขามาใชสงอ านวยความสะดวกพนฐาน (Infra-Structure) และสงสาธารณปโภคตาง ๆ เชนเดยวกบประเทศสงคโปร หรอมาเลเซย จงควรจดเกบคาธรรมเนยมการจางคนท างานหลบหนเขาเมอง (Levy) จากผประกอบการ 5) การอนญาตใหเขามาท างานแบบมาเชา-กลบเยน ซงถอเปนการเดนทาง เขามาท างานโดยถกตองตามกฎหมายเฉพาะบรเวณพนทชายแดน จงเหนควรใหกระทรวงการตางประเทศและหนวยงานทเกยวของเจรจารวมกบประเทศพมา ลาวและกมพชา เพอก าหนดเอกสารการเขาเมองและแนวทางการปฏบตรวมกนตอไป

6) การอนญาตใหเขามาท างานตามฤดกาล ซงถอเปนการเดนทางเขามาท างานโดยถกตองตามกฎหมาย ในภาคเกษตรกรรม เชน สวนสม ไรออย ฯลฯ เหนควรใหกระทรวงการตางประเทศและหนวยงานทเกยวของเจรจากบประเทศพมา ลาว และกมพชา เพอก าหนดเอกสารการเขาเมองและแนวทางการปฏบตรวมกนตอไป

การจดระบบคนท างานม 4 ขนตอน คอ21 1. การจดท าทะเบยนราษฎรส าหรบคนท างานสญชาตพมา ลาว และกมพชา ทงนเพอ

ใหทราบจ านวนคนท างานสญชาตพมา ลาว และกมพชาทหลบหนเขาเมองเขามาอยในราชอาณาจกร 2. การจดทะเบยนผประกอบการและแจงความตองการจางคนท างาน คนท างานทมาขนทะเบยนไวแลว เมอประสงคจะท างานจะตองท างานกบผประกอบการทไดรบอนญาตใหใชคนท างาน ผประกอบการทจะไดรบอนญาตใหใชคนท างาน คอ เจาบานบคคลทวไป เจาของสถานประกอบการทมาขอแจงความตองการใชคนท างานเขาท างาน 3. การตรวจสขภาพและประกนสขภาพคนท างาน คนท างานทไดขนทะเบยนคนท างานแลว มความประสงคทจะท างานกบผประกอบการทไดรบอนญาตใหใชคนท างานจะตองไปตรวจสขภาพ ณ สถานพยาบาลทกระทรวงสาธารณสขก าหนดกอนไปยนขออนญาตท างาน 4. การขออนญาตท างาน เมอผานการตรวจสขภาพแลวผประกอบการทไดรบหนงสอแจงผลใหจางคนท างานหรอใบโควตาพาคนท างานทมบตรประจ าตวบคคลผไมมสญชาตไทย หรอ

21 แหลงเดม. หนา 37.

DPU

29

แบบทร.38/1 พรอมทงผลการตรวจโรคและประกนสขภาพไปยนขออนญาตท างาน ณ ส านกงานจดหางานจงหวดหรอส านกงานกรงเทพ

การจดระบบคนท างานครงนจะเปนการเปดใหคนท างานทหลบหนเขาเมองทอยในประเทศไทยมาขนทะเบยนเปนครงสดทาย เมอคนท างานเหลานไดรบบตรประจ าตวคนท างานจากกรมการปกครองแลว จะมสทธในการขออนญาตท างาน ฉะนน คนท างานทอยในราชอาณาจกรทกคนตองมาขนทะเบยนรกษาสทธเอาไว หากไมมาด าเนนการตามก าหนดนแลวจะไมมสทธอยในราชอาณาจกร 1 ปขนไป และไมมสทธขออนญาตท างานตอไป คนท างานทมบตรและขออนญาตท างาน เมอครบ 1 ปแลวกจะตอสญญาจางงานในปหนาไดอก การด าเนนการตามมตคณะรฐมนตรเกยวกบการบรหารจดการคนท างาน ป 2547 ไดรบการรบรองสถานะใหคนท างานผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย และท างานไดตามบนทกความเขาใจวาดวยความรวมมอในการจางแรงงาน (MoU) หนวยงานท เกยวของไดด าเนนการแลวบางสวน และจะตองด าเนนการตอไป ดงน22 กระทรวงมหาดไทย อาศยอ านาจตามมาตรา 17 แหงพระราชบญญตคนเขาเมองพ.ศ.2522 ออกประกาศกระทรวงเพอยกเวนการบงคบใชมาตรา 12 แหงพระราชบญญตดงกลาวเพอใหคนท างานสญชาตลาวและกมพชาทไดรบการรบรองสถานะแลวใชเอกสารรบรองสถานะทออกใหโดยประเทศตนทางแทนหนงสอเดนทาง เพอใหคนท างานทไดรบการรบรองสถานะและคนท างานรายใหมสญชาตพมา ลาว และกมพชา ทเขาเมองโดยถกกฎหมายท างานกรรมกรไดซงการรบรองสถานะขณะนไดด าเนนการแลว คอ ลาวและกมพชา และพมาการรบรองสถานะ ในป 2547 2.3.1.2 การพสจนสญชาต ลาว กมพชา และพมา การแกไขปญหาคนท างานหลบหนเขาเมองอยางมประสทธผลมากขน ในป 2550 ภาครฐจงเรมมแนวทางการจดระบบคนท างาน ตลอดจนการจดทะเบยนคนท างานหลบหนเขาเมองในหาจงหวดชายแดนภาคใต อกทงคณะรฐมนตรไดเหนชอบตามมตทประชม กบร. เรอง การพสจนสญชาตแรงงานขามชาต สญชาตพมาลาว และกมพชา เพอใหแรงงานทไมมสญชาตไทยแตเขามาพ านกในประเทศไทยไดรบการพสจนสญชาต มสถานภาพถกตองตามกฎหมายภายใต MOU อกทงสามารถเขาถงบรการของรฐและระบบประกนสงคมได โดยคนท างานตองมหนงสอเดนทาง (Passport) จากประเทศตนทาง วซา (Visa) และใบอนญาตท างานส าหรบการเขาออกตามชองทางดานตรวจคนเขาเมอง23

22 แหลงเดม. หนา 38. 23 พนสน วงศกลธต. เลมเดม. หนา 12.

DPU

30

การพสจนสญชาต หมายถง คนท างานหลบหนเขาเมองสญชาตพมา ลาว และกมพชาทไดรบการจดระบบตามยทธศาสตรการแกไขปญหาคนท างานหลบหนเขา เมองทงระบบ 7 ยทธศาสตรโดยด าเนนการตามประเดนยทธศาสตรท 1. การจดระบบการจางคนท างาน หลกการคอ ปรบสถานภาพคนท างานหลบหนเขาเมองใหเปนคนท างานผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย เปดโอกาสใหผประกอบการน าคนท างาน มารายงานตวเพอจดสงรายชอใหประเทศตนทางพสจน และรบรองสถานะ เพอปรบเขาสระบบทถกตองตามกฎหมายตอไป โดยมตคณะรฐมนตรผอนผนใหอยในราชอาณาจกรเปนการชวคราวระหวางรอการ สงกลบ อนญาตใหท างานได 2 งาน คอ งานกรรมกรและคนรบใชในบาน มใบอนญาตท างาน บตรสชมพ และตองปรบเปลยนสถานะโดยการพสจนสญชาตจากเจาหนาทประเทศตนทาง เพอรบเอกสารรบรองสถานะไดแก หนงสอเดนทางชวคราว (Temporary Passport) หรอเอกสารรบรองบคคล (Certificate Of Identity) เปนตน และขออนญาตท างาน ไดรบใบอนญาตท างานเปนชนดบตรสเขยว 2.3.1.3 คนท างานน าเขาสญชาตลาว กมพชา และพมา

คนท างานน าเขา หมายถง คนท างานทเขามาท างานตามขอตกลงวาดวยการจางคนท างานระหวาง ประเทศไทยกบประเทศคภาค (MOU) ปจจบนท าขอตกลงกบประเทศ 2 ประเทศ คอ ลาว และกมพชา ส าหรบผลการด าเนนการพสจนสญชาต ในป ตงแตป 2547 เปนดงน24

คนท างานสญชาตพมา มคนท างานมาพสจนสญชาต ณ ศนยประสานงานพสจนสญชาตทง 3 แหง มคนท างานมาพสจนสญชาตจ านวน 26,902 คน โดยทงหมดกระจายไปยงศนยตางๆ 3 ศนยคอ เมองทาขเหลก ตรงขามอ าเภอแมสาย จงหวดเชยงรายจ านวน 7,899 คน เมองเมยวด ตรงขามอ าเภอแมสอด จงหวดตาก จ านวน 10,461 คน และเกาะสอง ตรงขามอ าเภอเมอง จงหวดระนอง จ านวน 8,542 คน

การพสจนสญชาตแรงงานลาว ทางการลาวไดสงเจาหนาทเขามาด าเนนการพสจนสญชาตคนท างานสญชาตลาวในประเทศไทย ปจจบนมการพสจนสญชาตแรงงานลาว แลว จ านวน 58,430 คน (ขอมล ณ วนท 8 ก.พ. 53)

การพสจนสญชาตแรงงานกมพชา ทางการกมพชาไดสงเจาหนาทเขามาด าเนนการพสจนสญชาตคนท างานสญชาตกมพชาในประเทศไทย ปจจบนมการพสจนสญชาตแรงงานกมพชา จ านวน 70,047 คน (ขอมล ณ วนท 8 ก.พ.53)

24 รมว.แรงงาน แจงการจดระบบคนท างาน ป 53. สบคนวนท 1 พฤศจกายน 2554, จาก

www.ftijob.com/news/detail.aspx?id=451

DPU

31

สวนคนท างานทผานการพสจนสญชาตแลว จะมสทธอยท างานในประเทศไทยไดอก 2 ปและขยายระยะเวลาไดอก 2 ป รวม 4 ป ทงนกรมการจดหางานจะไดออกใบอนญาตท างานใหครงละ 1 ป

ในปจจบนประเทศไทยมการใหอนญาต 3 สญชาต (พมา ลาวและกมพชา) ท าการบนทกขอตกลงเปนคนท างานผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย โดยเปนคนท างานทผานการพสจนสญชาตและไดรบใบอนญาตท างาน จ านวน 228,411 คน และคนท างานทน าเขาตาม MOU ไดรบใบอนญาตท างาน จ านวน 43,032 คน ท าใหตงแตเดอนมกราคม ถงธนวาคม 2553 รวมจ านวน คนท างานทถกกฎหมาย 271,443 คน แตรฐยงคงมผอนผนใหคนท างานผดกฎหมาย 3 สญชาต คอ พมา ลาว และกมพชามาจดทะเบยนขอใบอนญาตท างานไดปตอป ในป 2553 จ านวน 932,255 คน 25 แตกเปนเพยงมาตรการหนงในการแกไขปญหาคนท างานผดกฎหมายเทานน ซงรฐพยายามด าเนนมาตรการหลายรปแบบทจะปรบสถานะของคนท างานเหลานน จากสถานะทเขาเมองโดยผดกฎหมายเปนสถานะทเขาเมองโดยถกตองตามกฎหมายและเปนคนท างานทมสญญาจางทถกตองตามกฎหมาย ทงน รฐบาลไทยไดมการลงนามในบนทกความเขาใจระหวางรฐบาลไทยกบรฐบาลพมา รฐบาลลาวและรฐบาลกมพชา วาดวยความรวมมอดานการจางแรงงาน ซงจะท าใหคนท างานรายใหม 3 สญชาตนสามารถเขามาท างานเปนกรรมกรหรอรบจางท างานดวยก าลงกายโดยไมไดอาศยวชาความรหรอการฝกทางวชาการในประเทศไทยไดโดยถกกฎหมาย 2.3.2 การจางคนท างานผดกฎหมายทเขามาท างานในประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย ตามขอตกลง MOU

ผประกอบการรายใด มความตองการจางคนท างานผดกฎหมายทเขามาท างานในประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย จะตองด าเนนการตามขนตอนตางๆ ดงน26

ขนตอนท 1 การแจงความตองการจางคนท างาน (โควตา) 1) ผประกอบการทประสงคจะจางคนท างานผดกฎหมายทเขามาท างานในประเทศไทย

เพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย จะตองยนแบบแจงความตองการจางคนท างาน ณ ส านกจดหา

25 ส านกบรหารคนท างาน. (2554). การบรหารจดการการท างานของคนท างานในประเทศไทยสรปป

2553. กรงเทพฯ: กระทรวงแรงงาน. หนา 7. 26 กองการจดระบบการน าเขาคนท างาน. (2550,มถนายน). การจางคนท างานเขามาท างานในประเทศ

ไทยอยางถกกฎหมายตามขอตกลง (MoU). กรงเทพฯ: กระทรวงแรงงาน.หนา 1-4.

DPU

32

งานกรงเทพเขตพนท (สจก.)1-10 หรอส านกงานจดหางานจงหวด (สจจ.) ของกรมการจดหางาน ณ สถานทท างานทคนท างานจะเดนทางไปท างาน

2) ผประกอบการรายใดเมอไดรบอนญาตใหจางคนท างานได กรมการจดหางานจะออกหนงสอยนยนการมโควตาจางคนท างาน

ขนตอนท2 การยนค ารองขอน าคนท างานเขามาท างานในประเทศไทย 1) ผประกอบการทไดรบโควตาจางคนท างาน ใหยนเอกสารหลกฐานตอไปนพรอม

ส าเนา ทไดยนขอโควตาไว ดงน (1) ค ารองขอน าเขาคนท างานตามบนทกความเขาใจ(MoU) (2) ส าเนาหนงสออนญาตใหจางคนท างาน (ส าเนาใบโควตา) (3) หน งส อแสดงรายละ เ อยดความต องการคนท า ง าน (Demand Letter) ให

ผประกอบการ ระบเงอนไขรายละเอยดในการท างานตามแบบทก าหนด (4) หนงสอแตงตง (Power of Attorney) แตงตงใหบรษทจดหางานในประเทศตนทาง

ด าเนนการจดหาคนงานใหกบผประกอบการไทย โดยใหระบชอของบรษทจดหางานนนๆ เปนภาษาองกฤษเทานน และผประกอบการไทย ตองเปนผตตตอประสานงานโดยตรงดวยตนเอง

(5) ตวอยางสญญาจางมาตรฐาน (Employment Contract) ใหกรอกรายละเอยดใหครบถวน

(6) กรณเปนนตบคคลใหยนเอกสาร ไดแก ส าเนาหนงสอการจดทะเบยน ส าเนาบตรประชาชนของกรรมการผมอ านาจลงนามและเอกสารอนๆ ทเกยวของ

2) สจก. หรอ สจจ. สงเอกสารทผานการรบรองแลวใหกรมการจดหางาน จ านวน 2 ชด(เปนตนฉบบ 1 ชด) ผประกอบการเกบรกษาไว จ านวน 1 ชด และ สจก. หรอ สจจ.เกบรกษาไว จ านวน 1 ชด

3) กรมการจดหางาน รวบรวมหลกฐาน พรอมทงตรวจสอบความเรยบรอยสมบรณของเอกสารจาก สจก. และ สจจ. ทงหมด เสนอกระทรวงแรงงานเพอออกหนงสอแจงใหกระทรวงแรงงานของประเทศตนทางทราบ

4) กรมการจดหางาน สงเอกสารทด าเนนการเสรจเรยบรอยแลวใหกบสถานฑตของประเทศตนทางในประเทศไทย หลงจากนน สถานฑตของประเทศตนทางในประเทศไทยจะด าเนนการจดสงเอกสารไปยงกระทรวงแรงงานของประเทศตนเอง

5) กระทรวงแรงงานของประเทศตนทาง เมอไดรบเอกสารจากกระทรวงแรงงานไทยแลวจะด าเนนการแจงใหบรษทจดหางานในประเทศของตนกตามทไดระบไวในหนงสอแตงตง รบเรองไปด าเนนการจดหาคนงานตามทผประกอบการในประเทศไทยไดระบไว

DPU

33

6) เมอบรษทจดหางานในประเทศตนทางจดหาคนงานไดแลว กจดท าบญชรายชอของคนงานใหกระทรวงแรงงานของประเทศตนทางประทบตราและลงนามรบรอง กอนจดสงมาใหแกผประกอบการของไทยเพอด าเนนการตอไป

ขนตอนท 3 การยนค าขออนญาตท างานแทนคนท างาน 1) เมอผประกอบการไทยไดรายชอคนท างานทจะจางซงผานการรบรองอยางเปนทางการจากกระทรวงแรงงานประเทศตนทาง ใหน ารายชอและหนงสอของผประกอบการโดยระบดานพรมแดนทคนท างานจะเดนทางผานมายน พรอมค าขออนญาตท างานแทนคนท างานในสถานทท างานของคนท างานตงอย สวนในเขตกรงเทพมหานครใหยนเอกสารดงกลาว ณ กองการจดระบบการน าเขาคนท างาน

ทงน เมอยนค าขอแลว ผประกอบการไทยจะตองจายคาธรรมเนยมการยนค าขอฉบบละ 100 บาท 2) สจจ.สงบญชรายชอใหแกกรมการจดหางาน

3) กรมการจดหางานด าเนนการ แจงสถานฑตหรอสถานกงสลไทยในประเทศตนทางและส านกงานต ารวจคนเขาเมองทราบ เพอด าเนนการออกวซาและอนญาตใหพ านกอยในประเทศไทยได

ขนตอน 4 การออกใบอนญาตท างานของคนท างาน 1) บรษทจดหางานในประเทศตนทางน าคนท างานไปยนขอรบการตรวจลงตรงเขา

ประเทศไทย ณ สถานทตงหรอสถานกงสลไทยทตงอย ณ ประเทศตนทาง ซงคนท างานจะไดรบการประทบการตรวจลงตรา (Non-Immigrant visa L-A)

2) เมอคนท างานไดรบวซาเขาประเทศไทยเพอการท างาน (Non-Immigrant Visa L-A) จากสถานฑตหรอสถานกงสลไทยแลว เมอเดนทางผานดานตรวจคนเขาเมอง จะไดรบการประทบ ตราอนญาตใหอยในราชอาณาจกรไทย 2 ป และเพอประโยชนตอการมใบอนญาตท างานโดยเรวผประกอบการจะตองพาคนท างานไปตรวจสขภาพภายใน 3 วน ณ โรงพยาบาลทกระทรวงสาธารณสขก าหนด โดยผประกอบการควรแจงประสานงานกบโรงพยาบาลและนดหมายลวงหนากอนน าคนท างานไปตรวจสขภาพ เพอความสะดวกในการไดรบบรการส าหรบขอมลเกยวกบโรงพยาบาลของกระทรวงสาธารณสขทใหบรการ พรอมทงยนค ารองขอรบใบอนญาตท างานภายในเวลาทก าหนด

3) คนท างานทยนค าขอรบใบอนญาตท างาน จะตองจายเงนคาธรรมเนยมใบอนญาตท างานตามระยะเวลาทคนท างานขออนญาตท างานแตไมเกนหนงป จ านวนเงนปละ 1,800 บาท

DPU

34

4) ผประกอบการในจงหวดตาง ๆ ยนเรองตาม 4.2 ณ ส านกงานจดหางานจงหวด สวนผประกอบการในกรงเทพมหานคร จะตองยนเอกสารตาง ๆ ณ กองการจดระบบการน าเขาคนท างาน ซงกองฯจะด าเนนการนดผประกอบการน าคนท างานมาด าเนนการจดท าใบอนญาตท างาน พรอมนดวนรบใบอนญาตท างาน รวมทงคนท างานตองช าระคาธรรมเนยมตามระยะเวลาทขออนญาตท างานแตไมเกนหนงปเชนกน 2.3.3 การคมครองสทธการจางงานคนท างานในประเทศไทย

เนองจากปญหาขาดแคลนแรงงานท าใหผประกอบการตองเสยงจางคนท างานทลกลอบเขาเมองมาท างานทงๆ ทรวาผดกฎหมาย ท าใหไมอาจจดท าทะเบยนลกจางไดเพราะเกรงวาจะปรากฏหลกฐานในการกระท าความผดนน ตอมานโยบายของรฐบาลกไดมการผอนปรนใหน าคนท างานมาใช และตอเนองมาเปน MOU กบประเทศเพอนบาน แตกยงปรากฏวา มคนท างานอกเปนจ านวนมากทยงมไดด าเนนการขอใบอนญาตท างาน

ปจจบน (พ.ศ. 2554) ไดมแรงงานทสามารถเขามาท างานของคนท างานผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย ไมวาจะเปนคนท างานทเปนคนท างานหลบหนเขาเมองโดยผดกฎหมายรอการสงตวกลบ และไดรบการขอใบอนญาตท างานแลว หรอ จะเปนคนท างานทเขาเมองมาท างานตามขอตกลง MOU กตาม คนท างานเหลาน แมวาจะเปนคนท างานทไมมกฎหมายการคมครองสทธเปนการเฉพาะ แตตามหลกกฎหมายไทย มไดแบงแยกปกครองตามเชอชาต ดงนน คนท างาน จงไดรบการคมครองตามกฎหมายไทย ไมวาจะเปน พระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ.2542 หรอ พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. 2551 สวนคนท างานหลบหนเขาเมองโดยผดกฎหมายรอการสงตวกลบกฎหมายการคมครองสทธการรกษาพยาบาล คอ พระราชบญญตประกนสขภาพ พ.ศ. 2544 แตคนท างานทเขาเมองมาท างานตามขอตกลง MOU กฎหมายการคมครองสทธการรกษาพยาบาล คอพระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2533 แตในทนจะศกษาเฉพาะคนท างานทเขาเมองมาท างานตามขอตกลง MOU ทมผประกอบการแจงขอโควตาไว ผานการพสจนสญชาตและมการน าเขาคนท างาน

DPU

บทท 3 มาตรการทางกฎหมายเกยวกบการคมครองคนท างานผดกฎหมาย

เพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย

การคมครองคนท างานตามอนสญญาขององคการสหประชาชาตเปนการคมครองสทธ

มนษยชนตามกตกาสากลวาดวยสทธทางเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม กตกาสากลวาดวยสทธทางการเมองและพลเมอง และอนสญญาตางๆ อกหลายฉบบ และอนสญญาขององคการแรงงานระหวางประเทศ มภารกจในการสงเสรมใหประเทศสมาชกปฏบตตามมาตรฐานแรงงานทอยในรปของอนสญญาและขอแนะ ซงประเทศไทยไดใหสตยาบนในอนสญญาแรงงานระหวางประเทศจ านวน 14 ฉบบ นอกจากนผเขยนยงไดศกษาถงมาตรการการคมครองคนท างานทท างานตามกฎหมายตางประเทศ ไดแก ประเทศสหพนธรฐมาเลเซย ประเทศสาธารณรฐสงคโปร และประเทศสาธารณรฐเกาหล ดงน

3.1 มาตรการทางกฎหมายการคมครองคนท างานผดกฎหมายเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมายตามกฎหมายระหวางประเทศ

ในขณะทคนท างานอพยพยายถนจ านวนหนง ก าลงหลบหนจากการกดขหรอปญหาความยากจน อยในสภาพลมละลายหรอก าลงตอสดนรนกบสถานะการเงนทเลวราย จ าเปนตองละทงครอบครวไวเบองหลง ไวทถนฐานบานเกด1 โดยเฉพาะคนท างานจากประเทศเพอนบานทง ลาว กมพชา และพมา ดงนนภายใตความกดดนทคนท างานจะถกน าไปคาและแสวงประโยชน ทผดกฎหมาย จงทวจ านวนทมากขน ประเทศไทยในฐานะถนปลายทาง จงตองมมาตรการควบคม คนท างานจ านวนมาก ใหไดรบการคมครองทงตอกฎหมายไทย และกฎหมายระหวางประเทศ มให เกดการคามนษย จนสงผลกระทบตอความสมพนธระหวางประเทศ 3.1.1 การคมครองคนท างานตามอนสญญาขององคการสหประชาชาต

การคมครองคนท างานตามอนสญญาองคการสหประชาชาตดวยการคมครองสทธมนษยชนกลาวไดวามทมาเรมตนจากปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษชน (Univesal Declaration of

1 สรยพร พนพงและคณะ. (2549). โครงการอนภมภาคลมนาโขงเพอตอตานการคาเดกและหญง การจาง

แรงงานขามชาตในประเทศไทย - งานหนก จายนอย และไมไดรบการคมครอง. หนา 6.

DPU

36

Human Rights) ทไดรบการรบรองโดยทประชมใหญ องคการสหประชาชาตในป ค.ศ. 1948 การคมครองสทธมนษยชนตามหลก"ปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน" (Universal Declaration of Human Rights) ทส าคญคอ ขอ 13 (2) ทกคนมสทธทจะออกจากประเทศใดๆไป รวมทงประเทศของตนเองดวย และทจะกลบยงประเทศตนและขอ 14 (1) ทกคนมสทธทจะแสวงหา และทจะไดอาศยพ านกในประเทศอนเพอลภยจากการประหตประหาร 2 แมวาปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนจะไมมผลเปนอนสญญาระหวางประเทศกตามแตปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนน กเปนฐานหลกของการคมครองสทธมนษยชนในทางกฎหมายระหวางประเทศทอาจกลาวไดวาเปนจารตประเพณระหวางประเทศทมงคมครองสทธพนฐานของมนษยทกคนทงในทางเศรษฐกจสงคม วฒนธรรม การเมอง และสทธของพลเมองกลาวคอรบรองถงสทธพนฐานทกอยางของมนษยโดยไมมการแบงแยกความแตกตางใดๆทงสน ซงตอมาปฏญญาสากลนไดเปนบอเกดของอนสญญาองคการสหประชาชาตเกยวกบสทธมนษยชนในดานตางๆอกหลายฉบบ ซงอนสญญาทเกยวของโดยทวไปกบคนท างานมดงตอไปน

1) การคมครองคนท างานตามกตกาสากลวาดวยสทธทางเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม (Intermational Covenant on Economic, Social and Cultural Rights, 1966 : ICESCR) 3

กตกาสากลวาดวยสทธทางเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรมเปนกตกาทออกมาเพอรบรองสทธตางๆทางเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรมซงรวมไปถงสทธทเกยวกบการท างาน สทธในการท างาน สทธในการไดรบคาตอบแทน และสทธในการมสภาพการท างานทด ซงเปนสทธทงหลายทจ าเปนของคนท างานทกคน ใหใดรบความคมครองเพอใหมสภาพการท างานทดและปลอดภยในการท างาน พรอมทงมคาตอบแทนทเหมาะสมในการท างานโดยไมมการเลอกปฏบต การคมครองสทธดงกลาวยอมคมครองไปถงทงคนท างานผดกฎหมายและคนท างานถกกฎหมายดวย ประเทศไทยในฐานะภาคกตการะหวางประเทศวาดวยสทธทางเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรมฉบบน เนองจากไดใหสตยาบนแลวเมอ วนท 5 กนยายน พ.ศ. 2542 จงมความผกพนทจะตองรบรองสทธของคนท างานใหมสภาพการท างานทดทงมความปลอดภยในการท างาน และมคาตอบแทนการท างานทเหมาะสมโดยไมมการเลอกปฎบตดวย

2 ปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน. สบคนวนท 14 พฤศจกายน 2554,จาก

http://www.mfa.go.th/humanrights/images/stories/udhrt.pdf 3 ษมาภรณ กตจรส.(2544). การคมครองคนทางานถกกฎหมายในประเทศไทย: กรณศกษามาตรฐาน

แรงงานระหวางประเทศและกฎหมายไทย (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ:จฬาลงกรณมหาวทยาลย. 2544. หนา 10.

DPU

37

2) การคมครองคนท างานตามกตกาสากลวาดวยสทธทางการเมองและพลเมอง(International Covenant on Civil and Political Right 1966 : ICCPR)4

กตกาฉบบนออกมาเพอรบรองสทธตางๆของมนษยในทางการเมองและพลเมอง ทไมใหมการเลอกปฏบต การซงรวมไปถงสทธเสรภาพในการแสดงความคดเหนโดยปราศจากการแทรกแซงใดๆ และสทธในการรวมตวกนเปนสมาคม สทธในการเคลอนยายถนทอยอนเปนสทธพนฐานของมนษยทกคน และมความส าคญตอคนท างานดวยโดยเฉพาะการมสทธมสวนรวมในการรวมตวเปนสมาชกสหภาพแรงงานเพอทจะปกปองและเจรจาตอรองใหมการค มครองสทธทดในประเทศทคนท างานไปท างาน รวมทงสทธเกยวดวยการประกนสงคม การคมครองและการไดรบความชวยเหลอทางครอบครวโดยเฉพาะการลาคลอดและการคมครองแรงงานเดกและเยาวชนอนสญญาตงแตวนท 9 ตลาคม พ.ศ. 2539 หลกการไมเลอกปฏบตตอบคคลตลอดจนสทธเสรภาพในการรวมตวกนและการมสวนรวมเปนสมาชกสหภาพแรงงานของคนท างานจงตองไดรบการคมครองโดยกฎหมายไทยตามพนธกรณทประเทศไทยมตอกตกาฉบบน

3) อนสญญาวาดวยการขจดการเลอกปฏบตทกรปแบบในทางเชอชาต (International Convention on the Elimination of All Forms of RaciaI Discrimination, 1966 : CERD)5 อนสญญาฉบบนไดสานตอแนวคดและหลกการของปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชนวามนษยทกคนเกดมามศกดศรและความเปนมนษยเทาเทยมกนจงตองมการขจดไปซงการเลอกปฏบตใดๆทงสนไมวาจะมาจากความแตกตางทางดานเชอชาต สผว สญชาตหรอเผาพนธใด โดยก าหนดให รฐภาคเรงด าเนนนโยบายปองกนก าจดการเลอกปฏบตทางเชอชาต เพอใหบคคลทกคนมความเทาเทยมกนภายใตกฏหมาย (Equality Before the Law)โดยใหทกคนมสทธไดรบความเทาเทยมกนในการพจารณาของศาลหรอหนวยงานฝายบรหารทเกยวของกบการตดสนใหความเปนธรรมใหทกคนไดรบความคมครองใหมชวตทปลอดภยไมถกท ารายจากหนวยงานของรฐหรอกลมบคคลอน ทงบญญตใหสทธทางการเมองในการเลอกตงแกทกคนดวย รวมทงใหมสทธอนๆ ทงสทธทางพลเมอง สทธทางเศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม ซงเปนการยนยนสทธของพลเมองและกตการะหวางประเทศวาดวยสทธทางเศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม และไดบญญตยนยนเพมเตมถงสทธของบคคลทกชาตทกภาคทจะเขาถงและใชบรการสาธารณะตางๆ เชน การขนสง โรงแรม รานอาหาร สวนสาธารณะไดดวย

4 ส านกงานสทธมนษยชน. (ม.ป.ป.). กตการะหวางประเทศวาดวยสทธทางการเมองและพลเมอง.

กรงเทพฯ: SM เซอรคทเพรส, หนา 26, 50, 52,56 5 ส านกงานสทธมนษยชน. (ม.ป.ป.). อนสญญาวาดวยการขจดการเลอกปฏบตทกรปแบบในทางเชอ

ชาต. กรงเทพฯ: SM เซอรคทเพรส, หนา 24,32,34

DPU

38

ประเทศไทยยงไมไดลงนามเปนภาคอนสญญาฉบบน แตอยางไรกตามหลกการการไมเลอกปฏบตตอบคคลและการรบรองสทธตางๆ สวนใหญตามอนสญญาฉบบนกเปนหลกการเดยวกนกบกตการะหวางประเทศทงสองฉบบขางตนทประเทศไทยไดใหสตยาบนแลว หลกการดงกลาวจงถอไดวาตองไดรบการเคารพจากประเทศไทย

4)อนสญญาว าด วยการขจดการเลอกปฏบตตอสตรทก รปแบบ (International Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination Against Women)6 อนสญญาวาดวยการขจดการเลอกปฎบตทกรปแบบตอสตรนเปนอนสญญาทเนนการขจดไปซงการเอาเปรยบหรอการขมเหงทงการเลอกปฏบตตอสตรเพศคนท างานทเปนผหญงในบางครงยอมตกอยในสถานการณทถกเลอกปฏบตใหแตกตางจากคนท างานทเปนเพศชายเอง และยงถกละเมดทางเพศจากผประกอบการชายไดงายดวยการคมครองเปนพเศษแกสตรนยอมมผลใหมการคมครองตอคนท างานทเปนเพศหญงดวยประเทศไทยเปนภาคสมาชกอนสญญาฉบบนดวยโดยลงนามเมอวนท 9 สงหาคม พ.ศ. 2528 (ค.ศ.1985)

5) อนสญญาสทธเดก (The Convention on the Rights of the Child)7 อนสญญาสทธเดกเปนอนสญญาท เนนการคมครองเปนพเศษวาเดกตองไ ดรบการศกษาขนบงคบ เดกตองไดรบการดแลจากบดามารดา คนท างานทเปนสตรและเดกกจะไดรบความคมครองตามอนสญญาทงสองฉบบนดวยเชนกน อนไดแกการบญญตใหสทธวา เดกทกคนมสทธไดรบการใหนมบตรจากมารดา ซงกจะเกยวพนธกบสทธของแรงงานหญงทจะมสทธลาคลอดและลาหลงจากคลอดเพอใหนมบตรได สทธดงกลาวคนท างานทเปนหญงกจะตองไดรบเชนเดยวกน เนองจากการคมครองเดกตามอนสญญาสทธเดกใหความคมครองเดกทกคน มไดแบงแยกวาเปนเดกชาตใด หรอการคมครองสตรมใหถกเลอกปฏบตทแตกตางกบเพศชายกคมครองสตรในทกๆชาตเชนกน ประเทศไทยไดเนนและใหความส าคญในการคมครองเดกเปนอยางยง โดยไดใหสตยาบนอนสญญาสทธเดก เมอวนท 27 มนาคม พ.ศ. 2535 (ค.ศ.1992)

6 ส านกงานสทธมนษยชน. (2551). อนสญญาวาดวยการขจดการเลอกปฏบตตอสตรทกรปแบบ.

กรงเทพฯ: SM เซอรคทเพรส, หนา 15-16. 7 อนสญญาสทธเดก. สบคนเมอ 14 พฤศจกายน 2554, จาก www.mfa.go.th/humanrights/images/

stories/crct.pdf‎

DPU

39

6) อนสญญาวาดวยการคมครองคนท างานและครอบครวของเขาเหลานน8 อนสญญาฉบบนเปนอนสญญาระหวางประเทศในระดบพหภาคในเรองเกยวกบการคมครองคนท างานฉบบทใหมทสด โดยอนสญญาฉบบนไดก าหนดมาตรการตางๆ ใหรฐภาคทใหสตยาบนตองใหการคมครองคนท างานตามสทธมนษยชนขนพนฐาน (Basic Human Rights) แกคนท างาน ซงคนท างานทผดกฎหมายและครอบครวของคนท างานดวย และคนท างานทถกกฏหมายกสมควรทจะไดการคมครองมากขนอก ไดแก การคมครองใหไดรบการปฎบตทเทาเทยมกบแรงงานทเปนคนชาตของรฐผรบแรงงานตางดาวทงในดานกฏหมาย การเมองเศรษฐกจ สงคมและวฒนธรรม หลกการทก าหนดในอนสญญาฉบบนจงประสงคใหการเปนหลกเกณฑสากลทใชปองกนและขจดการละเมดสทธตางๆของคนท างานทเปนผทมกถกเอาเปรยบไดงายในการท างานยงตางประเทศ ทงยงมงขจดซงคนท างานผดกฎหมายอกดวย จงถอไดวาเปนการก าหนดหลกเกณฑการคมครองคนท างานทงวงจรการเคลอนยายแรงงาน แตอยางไรกตามแมวาสมชชาใหญองคการสหประชาชาต (General Assembly) ไดมฉนทามต (Concensus) รบรองอนสญญาฉบบนตงแต ป ค.ศ 1990 แตจนถงปจจบนในอนสญญาฉบบนยงไมมผลบงคบใชเนองจากยงมประเทศสมาชกใหสตยาบนยงไมครบ 20 ประเทศ แมประเทศไทยยงไมไดลงนามใหสตยาบนอนสญญาฉบบน แตกควรตองตดตามแนวโนมและสถานการณ การคมครองคนท างานในทางระหวางประเทศตามอนสญญาฉบบนดวยเชนกน

ทงนเหนไดวาโดยภาพรวมของการคมครองคนท างานตามอนสญญาฉบบตางๆองคการสหประชาชาตจะเนนทการไมเลอกปฏบตใดๆ ตอสทธตางๆ ทคนท างานมในฐานะทเปนมนษยชาตเชนกนไมวาคนท างานนนจะเปนคนท างานทถกกฎหมายหรอคนท างานทผดกฎหมายกตาม 3.1.2 การคมครองคนท างานตามอนสญญาขององคการแรงงานระหวางประเทศ องคการแรงงานระหวางประเทศ (International Labour Organization หรอ ILO) กอตงขนเมอค.ศ. 1919 ILO เปนหนวยงานช านาญพเศษในระบบของสหประชาชาตทมภารกจเพอแสวง ความเปนธรรมทางสงคมและสงเสรมการท างานทมคณคาส าหรบชายและหญงทกท โดยไมค านง ถงเชอชาต เพศ มตหญงชาย หรอภมหลงทางสงคม ILO ท างานสเปาหมายนโดยผสมผสานการ

8 ษมาภรณ กตจรส. เลมเดม. หนา 15.

DPU

40

ก าหนดมาตรฐานตางๆเขากบการใหความรวมมอทางวชาการและการแลกเปลยนขอมล 9 เปนองคกรผทรงอ านาจในการก าหนดและด าเนนการกบมาตรฐานแรงงานระหวางประเทศ และไดรบความสนบสนนและการยอมรบจากประชาคมระหวางประเทศในการสงเสรมสทธขนพนฐานในการท างาน มภารกจส าคญขององคการแรงงานระหวางประเทศ ในการสงเสรมใหประเทศ สมาชกปฏบตตามมาตรฐานแรงงานทผานการรบรองจากทประชมใหญแลว มาตรฐานแรงงานนนอยในรปของอนสญญาและขอแนะ ลกษณะของอนสญญาคลายกบสนธสญญา ระหวางประเทศเมอประเทศสมาชกไดใหสตยาบนแลว กผกพนตนเองทจะตองปฏบตตามบทบญญตและเงอนไขของอนสญญาสวนขอแนะนนไมตองมการใหสตยาบนขอแนะจะเปนสวนขยายอนสญญาหรอเกยวของกบปญหาบางอยาง ซงไมจ าเปนตองมพนธกรณเปนทางการเหมอนอนสญญา ตงแตทรฐบาลไทยเขารวมเปนหนงในประเทศกอตงองคกรแรงงานระหวางประเทศ (ILO) ประเทศไทยใหสตยาบนอนสญญาองคกรแรงงานระหวางประเทศ (ILO) เพยง 14 ฉบบจากจ านวนทงสน 185 ฉบบ10 จงตองปฏบตตามธรรมนญของ ILO โดยเฉพาะ

1) ปฏบตตามมาตรา 19 คอ การน าอนสญญาและขอแนะซงตราโดยทประชมใหญของ ILO ในแตละสมยการประชม เสนอตอรฐสภาเพอรบทราบ และจดท ารายงานอนสญญาทมไดใหสตยาบนตามทไดรบการองขอจากส านกงาน ILO 2) ปฏบตตามมาตรา 22 คอ จดท ารายงานความกาวหนาในการปฏบต ตามอนสญญาทประเทศไดใหสตยาบน 3) ปฏบตตามมาตรา 23 คอ น าเสนอรายงานตามขอ 1และขอ 2 ใหองคการผประกอบการและองคการลกจางทราบ ซงทประชมแรงงานระหวางประเทศ (ILC) คอหนวยงานหลกทก าหนดนโยบายของ ILO และเปนเวทเพออภปรายและหารอในประเดนทางสงคมและแรงงานทส าคญ ในเดอนมถนายนของทกปตวแทนไตรภาคจากประเทศสมาชกทกประเทศจะมารวมกนเพอหารอ รบรอง และก ากบการน ามาตรฐานแรงงานระหวางประเทศไปใชปฏบต ILC เปนผรบรองงบประมาณและคดเลอก ตวแทนมวาระทจะมาท างานในคณะประศาสนการในจ านวนประเทศสมาชกทงหมด 181 ประเทศ (เมอ 1 สงหาคม พ.ศ. 2550) มผแทนสคนเขารวมประชมประจ าป โดยสองคนเปนตวแทนจากรฐบาล และอกสองคนเปนตวแทนจากองคกรผประกอบการและองคกรแรงงานฝายละหนงคน

9ส านกงานแรงงานระหวางประเทศ. มาตรฐานแรงงานระหวางประเทศวาดวยสทธแรงงานขามชาต

แนวทางสาหรบผกาหนดนโยบายและผปฏบตในเอเชยและแปซฟก. กรงเทพฯ: ส านกงานแรงงานระหวางประเทศ. 2551. หนา 45.

10 แหลงเดม. หนา 16.

DPU

41

รฐบาลเปนผแตงตงตวแทนองคกรผประกอบการและตวแทนองคกรแรงงานภายหลงจากทไดมการหารอกบองคกรระดบชาตทเปนตวแทนผประกอบการ11 ประเทศไทย ไดใหสตยาบนในอนสญญาแรงงานระหวางประเทศจ านวน 14 ฉบบ 12 ไดแก

1) อนสญญาฉบบท 14 วาดวยการหยดพกผอนประจ าสปดาหในงานอตสาหกรรม พ.ศ. 2464 (ค.ศ.1921)

2) อนสญญาฉบบท 19 วาดวยการปฏบตโดยเทาเทยมกนในเรองคาทดแทนส าหรบคนงานชาตในบงคบ และคนตางชาต พ.ศ. 2468 (ค.ศ. 1925)

3) อนสญญาฉบบท 29 วาดวยการเกณฑแรงงาน หรอแรงงานบงคบ พ.ศ.2473 (ค.ศ.1930)

4) อนสญญาฉบบท 80 วาดวยการแกไขบางสวนของอนสญญา พ.ศ. 2489 (ค.ศ. 1946) 5) อนสญญาฉบบท 88 วาดวยการจดตงบรการจดหางาน พ.ศ. 2491 (ค.ศ. 1948) 6) อนสญญาฉบบท 100 วาดวยคาตอบแทนทเทากน พ.ศ. 2494 (ค.ศ. 1951) 7) อนสญญาฉบบท 104 วาดวยการเลกบงคบทางอาญาแกกรรมกรพนเมองทละเมด

สญญาจาง พ.ศ. 2498 (ค.ศ. 1955) 8) อนสญญาฉบบท 105 วาดวยการยกเลกแรงงานบงคบ พ.ศ. 2500 (ค.ศ. 1957) 9) อนสญญาฉบบท 116 วาดวยการแกไขบางสวนของอนสญญา พ.ศ. 2504 (ค.ศ.

1961) 10) อนสญญาฉบบท 122 วาดวยนโยบายการท างาน พ.ศ. 2507 (ค.ศ. 1964) 11) อนสญญาฉบบท 123 วาดวยอายขนต าทอนญาตใหท างานในเหมองใตดน พ.ศ.

2508 (ค.ศ.1965) 12) อนสญญาฉบบท 127 วาดวยน าหนกสงสดทอนญาตใหคนงานคนหนงแบกหาม

ได พ.ศ. 2510 (ค.ศ. 1967) 13) อนสญญาฉบบท 138 วาดวยอายขนต าทอนญาตใหจางงานได พ.ศ. 2516 (ค.ศ.

1973) 14) อนสญญาฉบบท 182 วาดวยการหามและการด าเนนการโดยทนทเพอขจดรปแบบ

ทเลวรายทสดของการใชแรงงานเดก พ.ศ. 2542 (ค.ศ. 1999)

11 ส านกงานแรงงานระหวางประเทศ. เลมเดม. 2551. หนา 45-46. 12 สภาองคกรลกจางแหงประเทศไทย. สบคนเมอ 14 พฤศจกายน 2554, จาก

http://nctl.or.th/news_detail.php?id=26

DPU

42

ในจ านวนอนสญญาทง 14 ฉบบน มอนสญญาหลก 8 ฉบบ 13 ประเทศไทยไมไดใหสตยาบนรบรองอนสญญา ILO หลก 3 ฉบบจากทมอย 8 ฉบบ

อน ไดแก อนสญญาฉบบท 87 วาดวยเสรภาพในการสมาคมและการคมครองสทธในการรวมตวกน (ค.ศ.1948) 23 อนสญญาฉบบท 98 วาดวยการปฏบตตามหลกการแหงสทธในการรวมตวกนและสทธในการรวมเจรจาตอรอง (ค.ศ.1949) และอนสญญาฉบบท 111 วาดวยการขจดการเลอกปฏบตในการจางงานและอาชพ (ค.ศ.1958)

แมประเทศไทยจะไมไดใหสตยาบนในอนสญญาทง 3 ฉบบ แตในฐานะทเปนสมาชกของ ILO กยงมขอผกพนในการสนบสนนอนสญญาหลกเหลาน ทงสทธเสรภาพในการรวมตวเปนสหภาพแรงงาน การรวมเจรจาตอรอง และการไมถกเลอกปฏบต อนเปนจารตปฏบต ของกฎหมายระหวางประเทศ และมอ านาจบงคบในทกประเทศ 14 โดยสทธในการกอตงและเขารวมกบสหภาพแรงงานนนไดรบการคมครองตามมาตรา 8 ของกตการะหวางประเทศวาดวยสทธทางเศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม (ซงประเทศไทยลงนามรบรอง) มาตรา 30 ของรฐธรรมนญไทย15 แตขอก าหนดในรฐธรรมนญสามารถบงคบใชกบบคคลทไมมสญชาตไดหรอไมนนยงคงเปนประเดนทาทาย 16

13 อนสญญาหลกทง 8 ฉบบ ไดแก 1. อนสญญาวาดวยแรงงานบงคบ ค.ศ.1930 (ฉบบท 29) 2.อนสญญาวาดวยเสรภาพในการสมาคมและการคมครองสทธในการรวมตวกนค.ศ.1948 (ฉบบท 87) 3. อนสญญาวาดวยการปฏบตตามหลกการแหงสทธในการรวมตวกนและสทธในการรวมเจรจาตอรอง ค.ศ.1949 (ฉบบท 98) 4. อนสญญาวาดวยคาตอบแทนทเทาเทยมกนส าหรบคนงานชายและหญงในงานทมคาเทากน ค.ศ.1951 (ฉบบท 100) 5. อนสญญาวาดวยการยกเลกการใชแรงงานบงคบ ค.ศ.1957 (ฉบบท105) 6. อนสญญาวาดวยการเลอกปฏบตในการจางงานและอาชพ (ฉบบท 111) 7. อนสญญาวาดวยอายขนต าทอนญาตใหจางงานได ค.ศ.1973 (ฉบบท 138) และ 8.อนสญญาวาดวยการหามและการปฏบตโดยฉบพลนเพอการขจดรปแบบทเลวรายทสดของการใชแรงงานเดก ค.ศ.1999 (ฉบบท 182)

14 Muntarbhorn, V. (2005). Employment and Protection of Migrant Workers in Thailand: National Laws/Practices versus International Labour Standards?. Bangkok: ILO. p.22.

15 มาตรา 30 บคคลยอมเสมอกนในกฎหมายและไดรบความคมครองตามกฎหมายเทาเทยมกนชายและหญงมสทธเทาเทยมกน การเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตอบคคลเพราะเหตแหงความแตกตางในเรองถนก าเนด เชอชาต ภาษา เพศ อาย ความพการ สภาพทางกายหรอสขภาพ สถานะของบคคล ฐานะทางเศรษฐกจหรอสงคม ความเชอทางศาสนา การศกษาอบรม หรอความคดเหนทางการเมองอนไมขดตอบทบญญตแหงรฐธรรมนญ จะกระท ามได มาตรการทรฐก าหนดขนเพอขจดอปสรรคหรอสงเสรมใหบคคลสามารถใชสทธและเสรภาพไดเชนเดยวกบบคคลอน ยอมไมถอเปนการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตามวรรคสาม

16 Muntarbhorn, V. Op.cit. p.29.

DPU

43

ประเทศไทยไมไดลงนามรบรองอนสญญา ILO วาดวยการจางแรงงานขามชาต (ฉบบแกไขปรบปรง) ค.ศ.1949 (ฉบบท97) อนสญญา ILO วาดวยแรงงานขามชาต (ขอก าหนดเพม 23 ซงไมมทงพมา ลาว และกมพชาเตม) ค.ศ.1975 (ฉบบท 143) และอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการคมครองสทธแรงงานขามชาตและครอบครว

กฎหมายคมครองแรงงาน พ.ร.บ.คมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 ของไทยไดก าหนดการคมครองแรงงานขนพนฐานสอดคลองกบแรงงานองคการระหวางประเทศ ทง 14 ฉบบ 3.2 มาตรการการคมครองคนท างานตามกฎหมายตางประเทศ การพฒนาเศรษฐกจของแตละประเทศ มความจ าเปนตองใชแรงงาน แตหากในประเทศนนๆ มคาจางแรงงานทสง กจ าเปนทจะตองใชคนท างานจากประเทศทมคาจางแรงงานทต ากวา ในสวนนผเขยนจะศกษากฎหมายแรงงานของประเทศสาธารณรฐสงคโปร สหพนธรฐมาเลเซยและสาธารณรฐเกาหล ดงน 3.2.1 ประเทศสาธารณรฐสงคโปร

ประเทศสาธารณรฐสงคโปรเปนประเทศหนงทใหความส าคญกบการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ หลงจากการไดรบอสรภาพในป ค.ศ. 1965 (พ.ศ. 2508) กฎหมายการตรวจคนเขาเมองของคนท างานไดมการปรบแกไขใหมในป ค.ศ.1966 (พ.ศ. 2509) และบงคบใชในสาธารณรฐสงคโปร17 ซงประเทศสาธารณรฐสงคโปรไดมการระบบการควบคมการท างานของคนท างาน ดงน 3.2.1.1 การจดระบบควบคมการท างานของคนท างาน ประเทศสาธารณรฐสงคโปรเปนประเทศหนงทมสดสวนการจางคนท างานสงทสดในเอเชย คอ ใน 3 คน เปนคนท างาน 1 คน18 ซงนบเปนจ านวนถงประมาณหนงในสามของประชากรทงประเทศ ประเทศสาธารณรฐสงคโปรไดด าเนนนโยบายเกยวกบการจางคนท างาน เนองจากประเทศสาธารณรฐสงคโปรมประชากรนอย แตเศรษฐกจขยายตวสง ขณะเดยวกนประเทศสาธารณรฐสงคโปรยงมโครงการลงทนขนาดใหญจากตางประเทศเปนจ านวนมาก เชน การกอสรางสถานกาสโนหร การกอสรางโรงแรมขนาดใหญ และการกอสรางคอนโดมเนยม เปนตน สงผลท าใหเกดภาวะขาดแคลนแรงงานภายใน ประเทศเปนอยางมาก จนรฐบาลสาธารณรฐสงคโปรตองมนโยบายน าเขาคนท างานจากตางประเทศ เพอแกปญหาการขาดแคลนคนท างาน โดย

17 Immigration in Singapore, Retrieved November 12, 2011, from

http://en.wikipedia.org/wiki/Immigration_to_Singapore 18 คณะการสอสารมวลชน มช. จดเสวนา “คนทางาน” วกฤตหรอโอกาสของประชาคมอาเซยน. สบคน

เมอ 29 พฤศจกายน 2554, จาก www.chiangmainews.co.th/ page/?p=54257

DPU

44

ชวงระยะเวลา 10 ปทผานมา (พ.ศ. 2540-2549) จ านวนคนท างานทเดนทางเขาไปท างานในประเทศสาธารณรฐสงคโปรคดเปนสดสวนเฉลยสงถงรอยละ 30.3 ของการจางงาน (Employment) ทงหมด ขณะทคนท างานชาวสงคโปรมสดสวนในการท างานประมาณรอยละ 69.7 ซงแสดงใหเหนวาเศรษฐกจของประเทศสาธารณรฐสงคโปรตองพงพาคนท างานในการขบเคลอนเศรษฐกจเปนอยางมาก

19

รฐบาลสาธารณรฐสงคโปรมการแถลงนโยบายเกยวกบคนท างานตอรฐสภาเปนประจ าเกอบทกป เชนเดยวกบการแถลงงบประมาณประจ าป 2550 (Budget Statement 2007) เมอวนท 15 กมภาพนธ 2550 ทผานมา รฐบาลสาธารณรฐสงคโปรกไดประกาศนโยบายเกยวกบการจางคนท างานใหม โดยจะมการเพมคาธรรมเนยมทเรยกเกบจากคนท างานไรฝมอ (Unskilled Workers) ขณะเดยวกนกจะลดคาธรรมเนยมส าหรบคนท างานทท างานภายในบาน (Foreign Domestic Workers) เน องจากชาวส งคโปรตองพ งพาคนท างานประ เภทน เปนจ านวนมาก ดงนนจงจะพบไดวาในบางปรฐบาลสงคโปรกมนโยบายจ ากดจ านวนการน าเขาคนท างาน โดยใชวธการเพมคาธรรมเนยมในอตราทสงมากส าหรบคนท างานประเภททตองการจะลดจ านวนลง ซงจะมผลท าใหผประกอบการของประเทศสาธารณรฐสงคโปรไมน าเขาคนท างานเหลานน เพราะตองเสยคาใชจายสงมาก โดยใน ป 2550 มแรงงานจากประเทศอนเดย บงกลาเทศ ศรลงกา ปากสถาน และพมา ท างานอยในประเทศสงคโปรประมาณ 120,000 คน โดยท างานในภาคการกอสรางและอตอเรอ20 ในการจดระบบควบคมคนท างานจ านวนมากเชนน ประเทศสาธารณรฐสงคโปรใชวธการ 2 ประการหลก ประกอบดวย การก าหนดปรมาณสงสดทแตละกจการจะสามารถจางคนท างานได โดยการเปรยบเทยบเปนรอยละกบจ านวนคนงานทองถนหรอคนท างาน และการควบคมการจางคนท างาน ดวยการก าหนดคาธรรมเนยม (Levy) ส าหรบคนท างานแตละราย ซงแตกตางกนไปส าหรบแตละกจการอตสาหกรรมและประเภทของแรงงานดวย เชน ในกจการกอสรางและการตอเรอซงมความตองการใชคนท างานประเภทแรงงานไรฝมอในปรมาณทสงนก คาธรรมเนยมในการของอนญาตท างานของคนท างานส าหรบกจการเหลานจะถกก าหนดไวสงมาก ทงนเพอเปนการกระตนใหผประกอบการท าการพฒนาทกษะฝมอการท างานของลกจางหรอมการใชแรงงานทมทกษะมากขนในกจการของผประกอบการ

19 แนวโนมตลาดแรงงานไทยในสงคโปร ป 2550. สบคนเมอ 29 พฤศจกายน 2554, จาก

www.positioningmag.com/.../prnews.aspx?i 20 แหลงเดม.

DPU

45

ความมงประสงคของรฐบาลในการเรยกเกบคาธรรมเนยมทสงเชนน เปนไปมใหผประกอบการทพงพาการจางคนท างานไดรบประโยชนจากการทตนทนคาจางแรงงาน (Cost Advantage) ต ามากจนเกดความไม เปนธรรมตอผประกอบธรกจรายอนหรอปองกนไมใหผประกอบการมงเนนการใชคนท างานในกจการมากจนกระทบตอการจางงานคนงานทองถน เชน ผรบเหมางานบรการท า ความสะอาดถนนหนทางภายในความรบผดชอบของเมองตางๆ ซงในกจการประเภทน ผประกอบการจะสามารถจางคนท างานไดไมเกนรอยละ 30 ของจ านวนคนงานทงหมด คนท างานเหลานจะไดรบคาจางประมาณ 700-800 เหรยญสงคโปร ในขณะทคาจางของคนงานทองถนจะตกประมาณ 900 เหรยญสงคโปรหรอมากกวา แตเมอคาธรรมเนยมการของอนญาตท างานเพมสงขน คนท างานเหลานกจะมคาจางทแพงมากขนตามไปดวย และหากผประกอบการรายใดประสงคทจะจางคนท างานเกนกวาเพดานอนญาตสงสดกจะตองช าระคาธรรมเนยมในอตราทสงขนกวาเดมดวย21 กฎหมายควบคมการท างานของคนท างานของประเทศสาธารณรฐสงคโปร คอ กฎหมายวาดวยการตรวจคนเขาเมอง (Immigration Act) โดยมสาระส าคญทคลายคลงกบกฎหมายคนเขาเมองของประเทศไทยและสหพนธรฐมาเลเซย คอ การหามมใหผใดนอกจากพลเมองของประเทศเขามาในราชอาณาจกร เวนเสยแตจะไดรบอนญาตและคนตางชาตทไดรบอนญาตเขาประเทศจะตองไมประกอบอาชพ หรอรบจาง เวนแตจะไดรบอนญาต ซงนอกจากคนท างานทเขามาในประเทศสาธารณรฐสงคโปรจะตองปฏบตตามกฎหมายวาดวยคนเขาเมองแลว หากคนท างานรายใดประสงคจะท างานกจะตองด าเนนการและปฏบตใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยคนท างานของประเทศสาธารณรฐสงคโปร

สาระส าคญของกฎหมายเกยวกบการควบคมการท างานของคนท างานของประเทศสาธารณรฐสงคโปร มดงน22

1) ใบอนญาตท างาน (Work Permit) กฎหมายควบคมการท างานของคนท างานมสาระส าคญทก าหนดใหคนท างานทประสงคจะท างานในประเทศ จะตองไดรบใบอนญาตท างาน (Work Permit /Employment Permit) (1) หนาทของคนท างานเมอไดรบอนญาตใหท างานแลว มดงน

21 จกราวธ สระทองออน. (2550). มาตรการทางกฎหมายในการใหความคมครองแรงงานตางดาว: ศกษา

กรณแรงงานภาคอตสาหกรรมจงหวดราชบร. หนา 41. 22 แหลงเดม. หนา 42-44.

DPU

46

ก. คนท างานตองมใบอนญาตอยกบตวทงน แตละประเทศไดก าหนดในลกษณะเดยวกนวาคนท างานตองมใบอนญาตอยกบตวหรอสถานทท างานในระหวางระยะเวลาท างาน เพอแสดงใบอนญาตท างาน เมอปรากฏมผตรวจสอบในเวลาใดกได

ข. คนท างานตองยนค าขอรบใบอนญาตท างาน เมอใบอนญาตของตนช ารดหรอสญหาย ประเทศสาธารณรฐสงคโปรไดก าหนดเงอนไขใหคนท างานทไดท าใบอนญาตของตนช ารดในสาระส าคญหรอเกดการสญหาย สามารถท าไดโดยการด าเนนการยนค ารองขอรบใบอนญาตท างานภายใน 14 วน และสามารถท าใบอนญาตใหมไดโดยตองช าระคาธรรมเนยม การออกใบอนญาต

ค. เงอนไขและระยะเวลาการท างานคนท างานจะตองท างานเฉพาะงานตามทไดรบอนญาตในอาชพและสถานทท างานตามทไดรบอนญาตและจะไดรบอนญาตใหท างานไดคราวละ 2 ป โดยทผประกอบการสามารถขอตออายการงานจางงานไดครงเดยว

ง. การคนใบอนญาตท างานเมอสนสดการท างาน ในกรณคนท างานทไดรบอนญาตใหท างานนนสนสดการท างานโดยอาจจะเปนการครบอายสญญาจางหรอประสงคจะเลกท างานเอง ประเทศสาธารณรฐสงคโปรไดก าหนดใหคนท างานใบอนญาตท างานของตนทไดรบโดยผานผประกอบการใหแกเจาหนาทหรอผควบคมภายใน 7 วน ภายหลงจากยตการท างานแลว

2) การคมครองคนท างาน การเขาประเทศอยางถกกฎหมายของคนท างานจะไดรบความคมครองตามกฎหมายวาดวยการคมครองแรงงานของประเทศสาธารณรฐสงคโปร โดยจ าแนกประเดนทเปนสาระส าคญของการคมครองแรงงานตามกฎหมายดงน

(1) กฎหมายวาดวยเงนทดแทนของคนงาน (Workman’s Compensation Act) ซงก าหนดหลกเกณฑในการจายเงนทดแทนใหแกคนงานทไดรบบาดเจบหรอบคคลทอยในความดแลของผประกอบการทเสยชวตเนองจากอบตเหตจากการท างาน

(2) กฎหมายดวยการจางแรงงาน (Employment Act) ซงก าหนดสทธและหนาทพนฐานของผประกอบการและลกจางในชวโมงการท างาน วนหยดพกผอน การจายคาจาง คาลวงเวลารวมทงวนลาตางๆ ของลกจาง

(3) กฎหมายวาดวยความปลอดภยในการท างาน (Factories Act) ซงมขอก าหนดเกยวกบเรองอนามยและความปลอดภยของลกจาง และความเปนอยของบคคลทอยภายในโรงงาน

(4) กฎหมายวาดวยกองทนส ารองเลยงชพ (Central Provident Fund Act) ซงเปนกฎหมายซงก าหนดหลกเกณฑการจายเงนสะสมของผประกอบการและลกจางเขากองทนส ารองเลยงชพ เพอจายเปนเงนทดแทนแกลกจางทเกษยณอายหรอสนสดการท างานในประเทศสาธารณรฐสงคโปรโดยไมกลบเขามาอก

DPU

47

3) บทก าหนดโทษคนท างานทฝาฝน เหตทประเทศสาธารณรฐสงคโปรมอตราคาจางแรงงานทสงกวาประเทศในภมภาคตะวนออกเฉยงใต ประกอบกบผประกอบการตองการคนท างานเปนจ านวนมาก จงเปนแรงดงดดใหคนท างานใหความสนใจลกลอบเขาไปท างานในประเทศดงกลาว กฎหมายเกยวกบการควบคมการท างานของคนท างานของประเทศสาธารณรฐสงคโปร จงมบทก าหนดโทษของคนท างานทฝาฝนหรอคนท างานทท างานโดยไมไดรบอนญาตตามกฎหมายไวในระวางโทษส าหรบฐานความผดดงกลาวทคอนขางรนแรงกวาบทก าหนดโทษของไทยและสหพนธรฐมาเลเซย ส าหรบผประกอบการทท าการฝาฝนดวยการจางคนท างานทผดกฎหมายตอระหวางจ าคก 1 ป และปรบในอตราเทากบคาธรรมเนยมการจาง (Levy) อก 2-4 ป นอกจากนรฐบาลยงก าหนดใหเพมความเขมงวดกบผประกอบการรบเหมากอสรางรายตางๆ ควบคมการเขาออกของคนท างานบรเวณสถานทกอสราง (Construction Sites) รวมทงการเพมมาตราการรกษาความปลอดภยในบรเวณทอยในความรบผดชอบของผประกอบการใหดยงขน เพอปองกนมใหคนท างานผดกฎหมายลกลอบเขามาพกอาศยหรอท างานโดยไมไดรบอนญาต

3.2.1.2 การจดระเบยบการน าเขาคนท างาน คนท างานในประเทศสาธารณรฐสงคโปร แบงออกเปน 2 กลมคอ กลมแรงงานทมทกษะในการประกอบวชาชพ หรอ Professional/Skilled Workers กบกลมแรงงานไรฝมอ หรอ Unskilled Workers23 ปรมาณการจางงานคนท างานทงสองกลมของประเทศสาธารณรฐสงคโปร จะเปลยนแปลงไปตามระดบของกจกรรมทางเศรษฐกจภายในประเทศ

รฐบาลสาธารณรฐสงคโปร ประกาศ ควบคมการจางคนท างานทเขมงวด โดยก าหนดระบบการศกษาสงขนและลดการจางคนท างานทกษะต า ส านกขาวตางประเทศรายงานวา นายล เซยนลง นายกรฐมนตรสาธารณรฐสงคโปร แถลงวา รฐบาลสาธารณรฐสงคโปรจะขยายผลประโยชนดานทอยอาศย และการสาธารณสข พรอมปรบรายไดของประชาชนเพมขน โดยการลดการจางคนท างานททกษะต าลง ดวยการท าใหการจางงานชาวตางชาตมตนทนสงขนดวยการเกบภาษทสงขน ส าหรบผอาศยในประเทศสาธารณรฐสงคโปรในป 2554 เปนชาวตางชาตกวา 1 ใน 3 ขณะทบรษทตางๆมการจางงานเพมขนเมอปทแลว 116,000 ต าแหนง และในจ านวนน เปนตางชาต

23 ชมพร ปจจสานนท และคณะ. (2545). กฎหมายเปรยบเทยบการควบคมการท างานของแรงงานตาง

ดาวในประเทศไทยกบนานาประเทศและแนวทางพฒนาในอนาคต. วารสารจฬาลงกรณมหาวทยาลย ปท 21. หนา 171.

DPU

48

สงถง 60,000 คนทประเทศสาธารณรฐสงคโปรเปนประเทศท 2 ในกลมประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) แลวทประกาศคมเขมคนท างาน24 สรปสาระส าคญเกยวกบการจดระเบยบการน าเขาคนท างานของประเทศสาธารณรฐสงคโปร ดงตอไปน25 1) การน าเขาคนท างานของประเทศสาธารณรฐสงคโปรนนเปนไปตามกฎหมายชอ Foreing Worker Act ในการดแลรบผดชอบและควบคมคนท างานของหนวยงานในสงกดกระทรวงแรงงานสาธารณรฐสงคโปร กรณผประกอบการของสาธารณรฐสงคโปรตองการคนท างานเขาท างานในกจการของตนจะตองขอโควตาการน าเขาคนท างานจากกระทรวงแรงงานสาธารณรฐสงคโปรกอน เมอกระทรวงแรงงานสาธารณรฐสงคโปรอนมตแลว ผประกอบการจงท าการตดตอบรษทจดหางานในทองถน เพอวาจางใหด าเนนขนตอนการน าเขาคนท างานกบทางราชการ อนไดแก การยนเอกสารหลกฐานเพอท า Bond Guarantee ทกระทรวงแรงงาน ตลอดจนการตดตอขอใบอนญาตแรงงาน (Work Permit) ใหแกคนท างาน

2) คนท างานทไดรบอนญาตใหเขาเมองแลว หากประสงคจะท างานยงตองขอใบอนญาตท างานและเอกสารทเรยกวา ‚Employment Pass‛ ทงนผยนขอจะตองมวฒการศกษาไมต ากวาระดบปรญญาตร หรอไดรบเงนเดอนไมต ากวา 2,000 เหรยญสงคโปร (โดยไมรวมคาลวงเวลา คาเดนทาง คาอาหาร คาเชาบาน หรอเงนพเศษอนทผประกอบการไดจายให) รวมทงยนเอกสารประกอบค าขอ ไดแก เอกสาร ‚From 8‛ ทจะตองมรายมอชอทงของบรษทผประกอบการและส าเนาเอกสารเกยวกบคณวฒการศกษา เปนตน

3) ประเทศสาธารณรฐสงคโปรไดก าหนดเงอนไขใหบรษทผประกอบการทเปนผประกอบการสาธารณรฐสงคโปรทตองการน าเขาคนท างาน จะตองมกจการงานกอสรางทไดมการท าสญญาจางกนไวแลวระหวางผทจางกบผรบจาง โดยมมลคาของงานทรบจางไมต ากวาหนงลานเหรยญสงคโปร

4) คนท างานทไดรบอนญาตใหผประกอบการสามารถจางเขามาท างานในประเทศได คอ คนท างานจากประเทศสหพนธรฐมาเลเซย สาธารณรฐฟลปปนส บงคลาเทศ จน อนเดย ศรลงกาและไทย

24 สพตรา หามนตร. แดนลอดชอง คมเขมคนทางาน. ขาวไทยรฐออนไลน ประจ าวนท 22-8-54. สบคนเมอ 12 พฤศจกายน 2554,จาก ils.labour.go.th/index.php?

25 จกราวธ สระทองออน. เลมเดม. 2550. หนา 45-46.

DPU

49

5) สดสวนของโควตาน าเขาคนท างานเปรยบเทยบกบจางคนทองถนจะมสดสวนเปลยนแปลงไปตามนโยบายการน าเขาแรงงานของรฐบาลในแตละชวงเวลา อยางไรกด โควตาการน าเขาคนท างานน มก าหนดระยะเวลาทผประกอบการจะตองด าเนนการใหแลวเสรจภายใน 4 เดอน

6) ผประกอบการของสาธารณรฐสงคโปรจะตองช าระคาธรรมเนยมจางงาน (Levy) ใหแกรฐบาลแทนคนท างานไดน าเขา ทงนการก าหนดอตราธรรมเนยมการจางงานในอตราทสง เชนนเนองมาจากรฐบาลสาธารณรฐสงคโปรไมประสงคทจะใหมการพงพาการใชคนท างานมากเกนไปโดยตองการใหเกดการพฒนาฝมอแรงงานทองถน และเนนการผลตทใชเทคโนโลยระดบสงเพอประโยชนในการแขงขนในตลาดการคาโลก นอกจากน การน าเขาคนท างานมากเกนไปยงเปนสงทท าใหผประกอบการของสาธารณรฐสงคโปรเคยชนกบการประกอบธรกจทพงพงคนท างานเปนคนงาน จงขาดความสนใจตอการปรบระดบการใชเทคโนโลยทางการผลต อยางไรกตาม รฐบาลสาธารณรฐสงคโปร กมไดปฏเสธการใชคนท างาน เนองจากภาวการณขาดแคลนแรงงานทงในตลาดแรงงานระดบลางและระดบบนของประเทศ โดยเฉพาะแรงงานไรฝมอในสาขากอสราง สาขาบรการในงานแมบาน ซงอาศยคนท างานเขามาท างานในประเทศอยางมอาจหลกเลยงได

3.2.2 ประเทศสหพนธรฐมาเลเซย เรมมเมอคนท างานชาวจนและชาวอนเดยเขาสแหลมมลาย เพอเขาท างานในเหมอง

ดบกและสวนยาง การขยายตวของเหมองดบกและสวนยางมมากขนในแหลมมลาย ซงท าใหคนท างานทงชาวจนและชาวอนเดยเพมจ านวนไปดวย โดยชาวองกฤษผเปนเจาของกจการเหมองดบกและสวนยาง เปนผน าเขาคนท างานผานเอเยนตหรอคนกลาง ในขณะนนไมมกฎหมายแรงงาน ผประกอบการจะใชวธแตงตงหวหนาในหมคนท างาน เพอเปนผประสานระหวางผประกอบการกบลกจาง ภาวะความแตกตางดานเชอชาต เนองมาจากการเกดใหมของคนกลมใหมดงกลาวเปนสงส าคญทท าใหประเทศสหพนธรฐมาเลเซยในปจจบนประกอบไปดวยกลมเชอชาตหลก 3 กลม (Major Racial Groups) ประกอบดวย กลมชาตพนธสหพนธรฐมาเลเซย ทเรยกวา ‚ภมบตรา‛ (Bumiputra) หมายความวา บตรแหงแผนดน (Sons of the Soil) ซงมจ านวนประมาณครงหนงของจ านวนประชากรทงหมด อกสองกลมชาตพนธหลก คอ กลมเชอชาตอนเดย และกลมเชอชาตจน ทมใชภมบตรา (Non-Bumiputra) ทประสบความส าเรจดานการคาหรอธรกจ ซงมพนเพดงเดมมาจากการเปนแรงงานรบจางอพยพตงแตยคอาณานคม ความแตกตางทางเชอชาตเชนน ไดกลายเปนชนวนส าคญทท าใหเกดความขดแยงทางเชอชาตขนภายในประเทศ กระทงเกดการเปนการจลาจลทางเชอชาต (Racial Riots) ในป ค.ศ.1969 และในป ค.ศ.1971 รฐบาลสหพนธรฐมาเลเซยได

DPU

50

ก าหนดนโยบายเศรษฐกจใหม (New Economic Policy, NEP) โดยมจดประสงคส าคญในการสรางโอกาสทางการศกษาและดานเศรษฐกจแกชนกลมภมบตรา นโยบายดงกลาว ประสบผลส าเรจเบองแรกจากการปฏรประบบทดนในพนทชนบทและการเตบโตอยางรวดเรวของกระบวนอตสาหกรรม ซงไดกอใหเกดการจางงานจ านวนมหาศาลในเขตเมอง ซงสงเกตไดจากรายไดตอหวของประชากรมาเลเซยในระหวางป ค.ศ. 1970-1990 ไดปรบตวสงขนกวา 2 เทา และใหสทธพเศษแกภมบตราเชนน ไดสงผลใหชนกลมนเปนกลมแรงงานทมทกษะหรอมความช านาญทางดานเทคนค มจ านวนมากขนจากรอยละ 47 เปนรอยละ 62 ของประชากรทงหมดในชวงเวลาเดยวกน และกลายเปนแรงงานทตองการของบรรดาโรงงานอตสาหกรรมตางๆ ภายในประเทศ แตอยางไรกด มาเลเซยยงประสบปญหาการกระจายตวของก าลงแรงงาน ทงการกระจายในแงภมศาสตรและการกระจายตวระหวางภาคการประกอบการ (Sectors) ในพนทชนบทไดเกดการเปลยนแปลงทส าคญอยางนอยสองดาน คอ การกระจายกรรมสทธในทดนท ากนใหแกชาวนาไรทดน (Landless Peasants) เพอใหพวกเขาสามารถเลยงดตวเองได ประการทสอง คอ การเกดขนจากการลงทนอตสาหกรรมทเปดโอกาสและดงดดใหคนงานในทองถนเขาสการจางงานภาคอตสาหกรรม ดานการท างานในโรงงานหรอในเขตสงเสรมการสงออกพเศษ หรอ Newly Developed Export Processing Zone : EPZ ความเปลยนแปลงประการน ไดสงผลใหเกดความขาดแคลนแรงงานเปนอยางมาก ส าหรบกจการทางการเกษตรในประเทศสหพนธรฐมาเลเซย และเปนจดเรมตนของการน าเขาคนท างานจ านวนนบแสนคนจากอนโดนเซย ไทย และฟลปปนส26 มาเลเซยเปนประเทศทมความขาดแคลนแรงงานภายในประเทศโดยเฉพาะงานกรรมกร งานในภาคเกษตรกรรม และงานบรการซงเปนงานทชาวสหพนธรฐมาเลเซยไมนยมท าได ท าใหรฐบาลสหพนธรฐมาเลเซยมอาจปฏเสธตอความตองการคนท างานเพยงแตรฐบาลประสงคทจะจดระบบควบคมคนท างาน เพอความเปนระเบยบเรยบรอยและไมใหสงผลกระทบตอโครงสรางการจางงานของประชากรภายในประเทศเทานน ทงนเนองจากสหพนธรฐมาเลเซยมไดมขอตกลงระดบทวภาค (Bilateral Agreement) ส าหรบการจางคนท างานกบไทย อนโดนเซย ฟลปปนส และบงคลาเทศ แตอยางใด ในชวงเวลาทผานมาการจดระบบควบคมของคนท างานในประเทศสหพนธรฐมาเลเซย รฐบาลจงไดก าหนดมาตรการตางๆ รองรบเปนการเฉพาะหนาเทานน เชน เมอเดอนพฤศจกายน ค.ศ. 2011 จากการเสวนาวชาการเรองคนท างาน วกฤตหรอโอกาสของประชาคมอาเซยน พบวามคนท างานผดกฎหมายจ านวน 2.1 ลานคน ถอวาอยในอตราทสงมากหากเทยบกบ

26 อ านาจ นลวไล. (2541). แนวทางการจดระเบยบนาเขาและการจดระบบควบคมการทางานของ

คนทางานผดกฎหมายของไทย : ศกษาจากกรณของประเทศสงคโปรและมาเลเซย. หนา 134.

DPU

51

แรงงานในประเทศ 10 ลานคน27 และการออกประกาศนรโทษกรรม (Extradition) คนท างานทท าผดกฎหมาย เพอจดระบบในขณะทคนท างานสวนใหญมกประสงคทจะท างานในประเทศสหพนธรฐมาเลเซยอยางผดกฎหมาย ดวยการคาดหวงวาการอยในประเทศสหพนธรฐมาเลเซยระยะหนง จะชวยใหเขาไดมโอกาสไดรบใบอนญาตเขาประเทศอยางเปนทางการ เชนเดยวกบทเคยเกดขนกบคนท างานในยคอาณานคม นอกจากนยงชวยใหเขาสนเปลองคาใชจายนอยกวาเชน การด าเนนการขออนญาตเขาเมองและการท างานอยางเปนทางการของชาวอนโดนเซย ทจะตองเสยคาใชจายตอรายกวา 460 ดอลลารสหรฐ เมอเปรยบเทยบกบคาใชจายเพยงประมาณ 70 ดอลลารสหรฐ ส าหรบการหางานท าผานนายหนา เปนตน อกประการหนงใบอนญาตท างานของคนท างานกบงานบางประเภท จะกลายเปนขอจ ากดส าหรบเขา ส าหรบการเปลยนงานในกรณทงานอนใหผลตอบแทนทดกวา 3.2.2.1 การควบคมการท างานของคนท างาน เมอท าการวเคราะหกฎหมายเกยวกบการควบคมการท างานของคนท างานของประเทศสหพนธรฐมาเลเซย มกฎหมายทเกยวของดงน 1) กฎหมายขอจ ากดการจางงาน (Employment Restriction)28 มสาระส าคญดงตอไปน

(1) ใบอนญาตท างาน (Work Permit) กฎหมายควบคมการท างานของคนงานตางดาวของประเทศสหพนธรฐมาเลเซยมสาระส าคญทก าหนดใหคนท างานทประสงคจะท างานจะตองไดรบใบอนญาตท างาน (Work Permit หรอ Employment Permit) อยางไรกด ในการประกอบอาชพของคนท างานทเขาเมองอยางถกตองตามกฎหมายส าหรบบางสาขาอาชพหรอต าแหนง เชน งานในต าแหนงผบรหารและผเชยวชาญ รฐบาลสหพนธรฐมาเลเซยมกมไดจ ากดระยะเวลาการท างาน โดยคนท างานกลมนจะไดรบอนญาตท างานในต าแหนงนนไดอยางไมมก าหนดเวลา เพยงแตจะตองมการทบทวนการอนญาตเขาท างานทกๆ ระยะเวลา 5 ป ทงนการใหสทธพเศษดงกลาวเปนไปภายใตเงอนไขในดานจ านวนเงนลงทนและคณสมบตของคนท างานระดบบรหารจะตองเปนไปตามทก าหนดและมความเหมาะสมกบวชาชพดวย (2) หนาทของคนท างานเมอไดรบอนญาตใหท างานแลว มดงน (ก) คนท างานตองมใบอนญาตอยกบตว หรอ ณ สถานทท างานเพอแสดงใบอนญาตท างาน เมอปรากฏวามผตรวจสอบ

27 คณะการสอสารมวลชน มช. จดเสวนา “คนทางาน” วกฤตหรอโอกาสของประชาคมอาเซยน. สบคน

เมอ 29 พฤศจกายน 2554, จาก www.chiangmainews.co.th/ page/?p=54257 28 อ านาจ นลวไล. เลมเดม. หนา 78-79.

DPU

52

(ข) คนท างานตองยนค าขอรบใบแทนใบอนญาตท างานเมอใบอนญาตของตนช ารดหรอสญหาย ในกรณของประเทศสหพนธรฐมาเลเซย ไมไดก าหนดระยะเวลาการแจงของใบรบแทนดงกลาวไว เพยงแตก าหนดวาหากใบอนญาตจะตองแจงเปนหนงสอตอพนกงานเจาหนาทและยนค าขอรบใบอนญาตท างาน

(ค) เงอนไขการท างานคนท างานจะตองท างานในเฉพาะอาชพและสถานทท างานตามทไดรบอนญาต

(ง) การคนใบอนญาตท างานเมอสนสดการท างาน ในกรณทคนท างานไดรบใบอนญาตใหท างานนนสนสดการท างานโดยอาจจะเปนการครบอายสญญาจาง หรอประสงคจะเลกการท างานเอง ในกรณประเทศมาเลเซย ไดก าหนดเงอนไข กลาวคอ คนท างานทเลกการท า งานของตนจะตองน าสงคนใบอนญาตท างานตอเจาหนาทภายในก าหนด 7 วน (3) บทก าหนดโทษของคนท างานทฝาฝนกฎหมายจ ากดการท างานของคนท างานของประเทศสหพนธรฐมาเลเซยดงกลาว มบทก าหนดโทษคนท างานทฝาฝนท างานโดยไมถกตองตามกฎหมายไว คอ ตองระวางโทษจ าคกไมเกน 1 ป หรอปรบไมเกน 5,000 รงกต หรอทงจ า ทงปรบ

2) การคมครองคนท างาน คนท างานทเขาประเทศอยางถกกฎหมาย จะไดรบความคมครองตามกฎหมายวาดวยการคมครองแรงงานของประเทศสหพนธรฐมาเลเซย โดยจ าแนกประเดนทเปนสาระส าคญของการคมครองดงน

(1) กฎหมายวาดวยการจางงาน หรอ Employment Act 1955 ก าหนดสภาพและเงอนไขเกยวกบการจางงาน รวมทงมาตรฐานขนต าในการท างาน เชน วนเวลาท างานปกต วนหยดพกผอน การจายคาจาง คาลวงเวลาและวนลา

(2) พระราชบญญตแรงงาน (Akta Pekerjaan) ป ค.ศ.1955 ปรบปรงป ค.ศ.1981 และ ค.ศ. 1989 เปนกฎหมายทก าหนดความสมพนธระหวางผประกอบการกบลกจาง โดยกฎหมายแรงงานในประเทศสหพนธรฐมาเลเซย มการเลยนแบบมาจากกฎหมายแรงงานขององกฤษและอนเดย แตกฎหมายแรงงานของสหพนธรฐมาเลเซยไมไดลอกกฎหมายขององกฤษและอนเดย มาทงหมด มการปรบปรงเพอความเหมาะสมกบประเทศสหพนธรฐมาเลเซย ซงมพนฐานมาจาก 3 แหลงดวยกนคอ Common Law กฎหมายทมการเขยนในประเทศสหพนธรฐมาเลเซย การตดสนคดความของผพพากษา โดยศาลอตสาหกรรม (Mahkamah Perusahaan) และศาลอาญา (Mahkamah Sivil)29

29 นอบดลรากบ บนนฮสซน. กฎหมายแรงงานในประเทศมาเลเซย. สบคนเมอ 12 พฤศจกายน 2554, จาก http://nusantara-studies.blogspot.com/2009/02/blog-post_18.html

DPU

53

จากกฎหมายแรงงานประเทศสหพนธรฐมาเลเซยทอยในกฎหมายฉบบมสาระส าคญคอ30

1)คาจาง (Wages) ไมมกฎหมาย ก าหนดอตราคาจางแรงงานขนต าในประเทศสหพนธรฐมาเลเซย เนองจากรฐบาลมความเหนวากลไกทางการตลาด สามารถเปนตวก าหนดอตราคาจาง ตามอปสงคและอปทานไดเปนอยางด ดงนน ผประกอบการ จะเปนผก าหนดอตราคาจางตามภาวะตลาด และการจายคาจาง ตองจายภายใน 7 วน หลงจากวนก าหนดรบเงนเดอน 2) การจางแรงงาน รฐบาลสหพนธรฐมาเลเซยอนญาตใหจางคนท างานไดเพยง 4 ภาคการผลตเทานน ไดแก อตสาหกรรม (เพอการสงออก) การเกษตรกรรม กอสราง และงานบรการ เฉพาะ 5 สาขาเทานน ไดแก ผชวยงานบาน พนกงานบรการในปมน ามน พนกงานบรการในโรงแรม พอครวหรอผชวยรานอาหาร ผเชยวชาญ ผช านาญงานเฉพาะสาขา เพอการพฒนาทรพยากรมนษย การจางแรงงานทกครง ตองแจงเปนลายลกษณอกษรไปยงกระทรวงแรงงานภายใน 90 วน หากผประกอบการไมปฏบตตามกฎหมาย จะถกปรบไมเกน 2,000 รงกต (ประมาณ 20,000 บาท)

สทธของแรงงาน สวนท 12 ของ พ.ร.บ แรงงานไดใหสทธแกคนงานทจะมวนหยด เวลาท างาน ลางานและอนๆ สวนท 12 นไมไดหามใหผประกอบการและคนงานตงเงอนไขทแตกตางกนโดยไมกระทบตอคนงานหรอขดแยงตอ พ.ร.บ แรงงาน ในสวนท12 น ใชส าหรบคนงานทไดรบการคมครองจาก พ. ร. บ แรงงานเทานน สวนผทท างานนอกเหนอจากนใหใชหลกเกณฑดงน วนหยด พ.ร.บ แรงงานก าหนดใหใน 7 วน คนงานสามารถมวนหยดได 1 วน สวนวนหยดทสองถอวาเปนวนหยดภายใต พ.ร.บ แรงงาน ป ค.ศ. 1955 มาตรา 59 (1) เวลางาน คนงานไมสามารถท างานไดเกนกวา 5 ชวโมง ตดตอกน โดยใหหยดพกไมนอยกวา 30 นาท (ส าหรบผท างาน 8 ชวโมง เวลาพกไมนอยกวา 45 นาท) 1) เกนกวา 8 ชวโมงตอวน 2) เกนกวา 10 ชวโมงตอวนโดยมการขาดชวง 3) เกนกวา 48 ชวโมง ตอสปดาห

30 แหลงเดม.

DPU

54

ผประกอบการสามารถเพมเวลาท างานเปน 12 ชวโมง แตไมเกน 48 ชวโมงตอสปดาห ท างานลวงเวลา ผประกอบการไมอนญาตใหคนงานท างานมากกวา 64 ชวโมงในหนง

เดอน คาจางในวนธรรมดาตองไมนอยกวา 1.5 เทาตอคาจางในวนหยด จะมความแตกตางกนวนหยด (Cuti Umum) พ.ร.บ แรงงานมาตรา 60 (D) ไดก าหนดใหมวนหยด 10วนโดยไดรบเงนคาจางโดยโดย 4 วน ก าหนดโดย พ.ร.บ และอกทเหลอก าหนดโดยผประกอบการ 4วน

3) พระราชบญญตประกนคนงาน (Akta Pampasan Pekerja/Workmen’s Compensation Act) เปนพระราชบญญตเพอเปนการปองกนการเกดอบตเหตขณะทท างาน ทางลกจางจะตองท ากรมธรรมประกนตวเอง อนจะไดรบคาทดแทน เมอเกดอบตเหตจากการท างานกองทนเงนสะสม (Kumpulan Wang Sempanan/Provident Fund) มกองทนคลายกองทนประกนสงคมของไทย โดยทางผประกอบการออกเงนสมทบกองทนดงกลาว

4) กฎหมายวาดวยการประกนสงคม (Employee Social Security Act 1996) ใหหลกประกนแกลกจางในกรณเจบปวย ทพพลภาพ และเสยชวตนอกเหนอจากการท างาน

5) กฎหมายวาดวยเงนทดแทนของคนงานหรอ Workmen’s Compensation Act 1992 ก าหนดเงอนไขการจายเงนคาทดแทนแกคนงานทไดรบบาดเจบหรอบคคลทอยในการเลยงดของคนงานเสยชวต เนองจากอบตเหตในการท างาน 3.2.2.2 การจดระเบยบการน าเขาคนท างาน

1) การน าเขาคนท างาน มดงน31 (1) กอนจางคนท างาน ผประกอบการในประเทศสหพนธรฐมาเลเซย ตองรบสมคร

คนท างานในทองถน โดยการประกาศรบสมครทางหนงสอพมพ ท งภาษามาเลเซย และภาษาองกฤษ หากไมสามารถรบสมครคนงานทองถนไดภายใน 2 สปดาห หลงจากทประกาศทางหนงสอพมพแลว จงขออนญาต ตอกระทรวงมหาดไทยของสหพนธรฐมาเลเซย ในการจางคนงานจากตางชาต

(2) นอกจากหลกฐานแสดงวาไดพยายามรบสมครคนงานทองถนแลว แตไมสามารถรบสมครได ผประกอบการยงตองมหลกฐาน เอกสารจากกรมการจดหางานสหพนธรฐมาเลเซย (Department of Manpower) กระทรวงทรพยากรมนษยวา ไมสามารถจดหาคนงานตามทผประกอบการตองการได เพอขออนมตน าเขาแรงงานตางชาต

31 มาตรการทางกฎหมายของมาเลเซย ดานแรงงานตางชาต. สบคนเมอ 12 พฤศจกายน 2554, จาก

www.budutani.com/ tomyummalay/08.html

DPU

55

(3) กจการของบรษทผประกอบการ ตองเปนกจการเพอการสงออก และไมไดซอวตถดบจากตางประเทศ และตองมการจางคนงานทองถนดวย และสดสวนการจางคนท างาน ตองนอยกวาการจางแรงงานทองถน

(4) เมอไดรบอนมตใหน าเขาคนท างานจากกระทรวงมหาดไทยแลว ผประกอบการตองน าหลกฐานทเปนรายละเอยดของคนงาน (ภาพถายหนาหนงสอเดนทางของคนงาน ใบผานการตรวจโรค รปถายคนงาน) และต าแหนงงาน ทไดรบอนญาต ใหน าเขาคนท างาน ไปตดตอทส านกงานตรวจคนเขาเมอง เพอขออนมตการตรวจลงตรา (Visa) ประเภทท างาน ใหคนงานทจะน าเขาไปท างาน และช าระเงนประกนคาวซา คาภาษแรงงานตางชาต รวมทงท าประกนเงนคาชดเชยใหกบคนงานดวย

(5) การเขาเมอง โดยไมถกตองตามกฎหมาย หรอท างานโดยไมมใบอนญาตท างาน (Work Permit) หากถกจบกม จะตองไดรบโทษอยางใดอยางหนง หรอทง 4 อยาง ประกอบ ดวยสงคายกกกน เพอสงกลบประเทศภมล าเนา หรอปรบไมเกน 10,000 รงกต หรอจ าคกไมเกน 5 ป หรอทงจ าทงปรบ

2) สทธประโยชน และสวสดการของคนท างานตามกฎหมาย (1) พระราชบญญตการจางงานแหงชาต ค.ศ.1955 ไดก าหนดไวชดเจนวาแรงงาน

ทองถนและคนท างาน ไมควรไดรบการกดกนในการท างาน นอกจากน คนท างานสามารถรองเรยนตอกรมอตสาหกรรมสมพนธ กรณทคนท างาน รสกวาถกเลกจาง โดยปราศจากเหตผลทสมควร หรอถกผประกอบการเอาเปรยบ

(2) คนท างานมสทธทจะไดรบการคมครองเทาเทยมกบแรงงานทองถน (แรงงานตางชาตไดรบความคมครองสทธประโยชนคนงาน ค.ศ.1952)

(3) ผประกอบการตองท าประกนชวตใหกบคนท างาน โดยผประกอบการ ตองจายคาประกน 86 รงกตตอคนตอป

(4) สทธประโยชนทลกจางจะไดรบ คอ กรณประสบอบตเหต และเสยชวตจากการท างาน หรอทพพลภาพถาวร คนงานจะไดรบเงนคาชดเชยประมาณ 18,000 – 23,000 บาทรงกต คนงานททพพลภาพชวคราว จะไดรบเงนคาชดเชยครงหนงของคาจางทกเดอน

(5) คนท างานทประสบอบตเหต นอกเวลาท างานจนถงแกชวต หรอทพพลภาพถาวร จะไดรบเงนคาชดเชยดวยเชนกน จ านวนประมาณ 20,000 รงกต

(6) กองทนสะสมส ารองเลยงชพลกจาง (Employee Provident Fund – EPF) การสง เงนกลบภมล าเนาของคนท างานจากสหพนธรฐมาเลเซยเพมขนจาก 4.1 พนลานรงกตในป 2537 เปน 6 พนลานรงกตในป 2540 รฐบาลสหพนธรฐมาเลเซย พยายามรกษาใหเงนดงกลาวอยใน

DPU

56

ประเทศ จงก าหนดใหแรงงานตางชาต ฝากเงนคาแรงบางสวน ไวกบกองทนสะสมส ารองเลยงชพลกจาง (Employees Provident Fund – EPF) ซงเปนเงอนไขเดยวกบแรงงานทองถนในสหพนธรฐมาเลเซย และจะช าระคนให เมอยายกลบประเทศภมล าเนาเปนการถาวร แตแรงงานตางชาตประเภทผชวยแมบาน (maids) ไดรบการยกเวน ไมตองจายเงนสมทบกองทน EPF ยกเวนในกรณ ทสมครใจเอง

ตงแตเดอนกรกฎาคม 2544 รฐบาลสหพนธรฐมาเลเซย ยกเลกขอบงคบ การสงเงนเขากองทนสะสมส ารองเลยงชพลกจาง รอยละ 11 เพอกระตนระบบเศรษฐกจ แตหากลกจางประสงคจะสงเงนเขากองทนสะสมฯ กสามารถกระท าได

3.2.3 ประเทศสาธารณรฐเกาหล ประเทศสาธารณรฐเกาหล เปนประเทศเคยเปนอาณานคมของประเทศญปนเปนเวลาถง

35 ปกอนทจะไดรบเอกราชในปค.ศ. 1945 ดวยเหตนปรากฏการณการพฒนาของประเทศสาธารณรฐเกาหลจงไดรบอทธพลอยางลกซงจากประเทศญปน ทงสองประเทศนไมไดมทรพยากรธรรมชาตทอดมสมบรณเชนเดยวกบประเทศญปน แตกลบประสบความส าเรจในการพฒนาเศรษฐกจอยางรวดเรวพอๆกนในชวงเวลาเพยงสองทศวรรษ ค.ศ.198032 ในชวงตนครสตศตวรรษท 21 ประเทศสาธารณรฐเกาหลเปนประเทศทสงสนคาออกมากทสดเปนอนดบท 7 ของโลก อยางไรกด ความสามารถดานโครงสรางพนฐานของรฐในการเขามามบทบาทน าทางดานเศรษฐกจในทงสองสงคมนไดถกวางรากฐานในชวงทตกเปนอาณานคมภายใตการปกครองของประเทศญปน การใชวธการแบบทหารในการปกครองอาณานคมของประเทศญปนดวยการใหความส าคญกบล าดบชนสงต าของความสมพนธ ระเบยบวนยและประสทธภาพ (Hierarchy, Discipline and Efficiency) นนหมายความวาทงสองสงคมนไดรบสบทอดมรดกระบบราชการทมประสทธภาพส าหรบการพฒนาประเทศในชวงหลงสงคราม33 นอกจากนน การปฏรปทดน (Land Reform) ทประเทศญปนใหการสนบสนนในประเทศนยงชวยสรางความเขมแขงใหกบรฐอกดวย เนองจากการแปรสภาพระบบเกษตรกรรมใหกลายเปนการถอครองทดนเพาะปลกขนาดเลก ไดน าไปสการสลายชนชนขนนางศกดนาซงหลายตอหลายครงแสดงทาทเปนปฏปกษขดขวางการพฒนาไปสการเปนสงคมอตสาหกรรมในประเทศก าลงพฒนาทงหลาย

32เชษฐา พวงหตถ. (2552, มถนายน – กนยายน). เศรษฐกจการเมองทนนยม‛แบบขงจอ‛ กบการพฒนา

ของประเทศอตสาหกรรมใหมในเอเชย:การวเคราะหเชงเปรยบเทยบ. วารสารรมพฤกษ. ปท 27 ฉบบท 3, หนา 150.

33 Amsden, A.H. (1985). The state and Taiwan’s economic development. pp. 76-108. in Evans, P., Reuschemeyer, D. and Skocpol, T. Bringing the State Back In. Cambridge: Cambridge University Press.

DPU

57

ประเทศสาธารณรฐเกาหล กลมธรกจขนาดใหญทงหลายทด าเนนงานในลกษณะครอบครวและประกอบธรกจตางๆในหลายสาขา (Diversified Family-Run Conglomerates) ทมชอเรยกวา แชโบล (Chaebol) ไดครอบง าเศรษฐกจการเมองทงในแงของสถานะในตลาดและความสมพนธอนแนบแนนทมกบระบอบทหาร (Military Regime) ดวยเหตน ทนนยมของประเทศสาธารณรฐเกาหลจงมลกษณะเปนทนนยมแบบแชโบล (Chaebol Capitalism) อยางแทจรงโดยทอ านาจทางเศรษฐกจกระจกตวอยในมอของแชโบล แชโบล (Chaebol) เปนการรวมกลมบรษทธรกจในประเทศสาธารณรฐเกาหลรปแบบหนง ค าในภาษาเกาหลค านหมายถง ‘กลมธรกจ’ และมกมการน าไปใชในภาษาองกฤษในความหมายของ ‘ธรกจขนาดใหญ มกลมธรกจจ านวนไมนอยในประเทศสาธารณรฐเกาหลทมลกษณะของการบรหารงานในครอบครวและไดรบการอปถมภจากรฐบาล โดยกลมบรรษทเหลานไดเขามามบทบาทส าคญในเศรษฐกจของประเทศตงแตครสตทศวรรษ 1960 เปนตนมา บางบรรษทไดกลายเปนทรจกกนดและกวางขวางในระดบโลกอยาง Samsung, Hyundai และ LG แชโบลเปนบรรษทธรกจทมอ านาจและอทธพลอยางมากทงในเศรษฐกจและการเมอง หลายตอหลายครงทเดยวทไดจบมอกบรฐบาลในดานการวางแผนและดานนวตกรรม ขณะเดยวกนรฐบาลกตองวางมาตรการกระตนใหมการแขงขนกนเองระหวางกลมบรรษทเหลานในบางดานเพอปองกนขอครหาในเรองของการผกขาด ในปค.ศ.1988 กลมธรกจขนาดใหญไดขยายขอบเขตเขาไปในปรมณฑลทางการเมองโดยนายชอง มอง-จน ประธานของบรรษทอตสาหกรรมหนก Hyundai ประสบความส าเรจในการเขาไปด ารงต าแหนงในสมชชาแหงชาต/รฐสภา (The National Assembly) ผน าอกหลายคนของกลมธรกจยงไดรบการแตงตงใหเปนสมาชกของสมชชาแหงชาตโดยผานระบบตวแทนแบบสดสวน ในปค.ศ.2000 บรรษท Hyundai ยงไดเขาไปมบทบาทอยเบองหลงการรอฟนความสมพนธระหวางประเทศเกาหลเหนอและประเทศเกาหลใต กลมธรกจขนาดใหญหรอแชโบลในประเทศสาธารณรฐเกาหลทมรายไดมากทสด 10 อนดบแรกไดแก Samsung, Hyundai Motor Company, LG, SK, Hanjin, Hyundai Heavy Industries, Lotte, Doosan, Hanhwa และ Kumho Asiana34

3.2.3.1 การควบคมการท างานของคนท างาน35 เมอท าการวเคราะหกฎหมายเกยวกบการควบคมการท างานของคนท างานของประเทศ

สาธารณรฐเกาหลหรอทเรยกวา EPS หรอ Employment Permit System for Foreign Workers36 คอ

34 เชษฐา พวงหตถ. เลมเดม. หนา 138. 35 มลนธชวยเหลอคนทางานแหงเกาหล (KOILAF). Retrieved November 16, 2011, from

http://epsthailand.wordpress.com

DPU

58

ระบบการจางคนท างาน เปนระบบการจางคนท างานไรฝมอของสาธารณรฐเกาหล ซงเรมบงคบใชตงแต 17 สงหาคม 2546 โดยใชรวมกบระบบฝกงานอตสาหกรรม (Industrial Trainee System for Foreigners : ITS) จนกระทงระบบ ITS ถกยกเลกตงแตวนท 1 มกราคม 2550 ระบบ EPS จงเปนระบบการจางคนท างานไรฝมอเพยงระบบเดยวของสาธารณรฐเกาหลในปจจบน สาธารณรฐเกาหลอนญาตการเขาไปท างานของแรงงานตางชาตในกลมแรงงานฝมอระดบสง 7 สาขาอาชพ (วซาชนด E-1 ถง E-7) และกลมคนท างานไรฝมอภายใตระบบ EPS โดยอนมตวซาชนด E-9 อนญาตการเขาไปท างาน 6 สาขา คอ โรงงานอตสาหกรรม กอสราง เพาะปลก เลยงสตว ประมง และบรการ ซงเปนสาขาอาชพทมความขาดแคลนสง และคนงานทองถนไมนยมท า เมอเรมใชระบบ EPS ในป 2546 สาธารณรฐเกาหลอนญาตใหรฐบาลของ 6 ประเทศ เปนผมสทธสงคนหางานไปท างาน ไดแก ไทย อนโดนเซย มองโกเลย ศรลงกา ฟลปปนส และเวยดนาม ในป 2547 ไดเพมอก 4 ประเทศ คอ อซเบกสถาน ปากสถาน กมพชา และจน และในป 2548 เพมอก 5 ประเทศ คอ บงคลาเทศ เนปาล พมา ไคกสถาน และ ตมอร-เลสเต ปจจบนจงมประเทศทมสทธจดสงทงหมด 15 ประเทศ สาธารณรฐเกาหลพจารณาคดเลอกและอนญาตประเทศผมสทธจดสงจากขอมลคนท างานผดกฎหมาย ความนยมของผประกอบการ และความพรอมของโครงสรางพนฐานคอมพวเตอร

สาระส าคญของระบบการจางแรงงานตางชาต EPS 1. การประกาศใชและทมา เพอเปนการขจดปญหาการขาดแคลนคนท างานในสถาน

ประกอบการของประเทศสาธารณรฐเกาหล และเพอเปนการคมครองและรกษาสทธของผใชแรงงานตางชาต รฐบาลสาธารณรฐเกาหลไดก าหนดใหมกฎหมายเพอการจางแรงงานตางชาตขน และประกาศใชตงแตวนท 17 สงหาคม 2547 เปนตนมา

2. รฐบาลเปนผดแลและด าเนนการโดยตรง รฐบาลสาธารณรฐเกาหลและหนวยงานราชการตางๆ เปนผควบคมดแล รบผดชอบ และด าเนนการระบบจางแรงงาน EPS โดยตรง เพอรกษาสทธประโยชนของแรงงานตางชาต และเพอใหการด าเนนการเปนไปดวยความโปรงใส

3. การปองกนปญหานายหนาคาแรงงาน ระบบการจางแรงงาน EPS เปนการตกลงท าสญญาระหวางประเทศทสงออกแรงงานกบประเทศสาธารณรฐเกาหลทน าเขาคนท างาน ภายใตบนทกความเขาใจฯ (MOU) โดยมงหวงวาระบบนจะชวยขจดปญหาเรองการเอารดเอาเปรยบของบรรดานายหนาคาแรงงานทงหลายลง

4. การจางงานอยางเปนระบบ เพอใหการควบคมดแลผใชแรงงานชาวตางชาต

36 ฝายพจารณาการไปทางานตามระบบ EPS ของสาธารณรฐเกาหล. EPS คออะไร

Retrieved November 16, 2011, from http://epsthailand.wordpress.com

DPU

59

เปนไปอยางมระบบระเบยบ รฐบาลสาธารณรฐเกาหลจงไดจดใหมศนยสนบสนนการจางงาน (Employment Security Center : ESC) อยทวประเทศเพอรบผดชอบดแล

5. หามไมใหมการท างานผดกฎหมายและการพ านกผดกฎหมาย หากคนท างานหลบหนออกจากสถานประกอบการ คนท างานผนนจะกลายเปนแรงงานผดกฎหมายและพ านกผดกฎหมายทนท ซงจะตองถกด าเนนการทางกฎหมายโดยใหออกนอกประเทศ และเปนบคคลตองหามเขาประเทศสาธารณรฐเกาหลอก และหากคนท างานของประเทศใดประเทศหนงหลบหนออกจากสถานประกอบการจ านวนมากและบอยครง รฐบาลสาธารณรฐเกาหลอาจระงบการรบคนท างานจากประเทศนนในอนาคตไดดวยเชนกน

6. การลงโทษผประกอบการ การลงโทษผประกอบการทท าผดกฎหมาย หากผประกอบการจางคนท างานผดกฎหมาย ผประกอบการผนนจะไดรบโทษตามกฎหมายแรงงาน EPS และกฎหมายการควบคมดแลตรวจคนเขาเมอง

ประเทศสาธารณรฐเกาหลมคณะกรรมการทเรยกวาคณะกรรมการนโยบายแรงงานตางชาต (Foreign Workforce Policy Committee: FWC) ท าหนาทก าหนดจ านวนแรงงานตางชาต ประเภทงานทใหท า และประเทศผจดสง โดยมหลกการขนพนฐาน คอ เพอปองกนโอกาสการมงานท าของแรงงานทองถน การแกไขปญหาขาดแคลนแรงงานประเภทอาชพ 3 D ของผประกอบการขนาดกลางและขนาดเลก และเพอใหแรงงานตางชาตไดรบการคมครองขนพนฐานตามกฎหมาย

สาธารณรฐเกาหลมความพงพอใจตอระบบการจดสงของไทยทโปรงใสรวดเรว ส าหรบการจดสงในระบบท างาน แมวาสาธารณรฐเกาหลประกาศวาจะรวมระบบการจดสงแรงงาน EPS และระบบฝกงานเขาดวยกน ในป 2550 แต KFSB ใหขอมลวา ในป 2549 ไดรบการจดสรรโควตาจากรฐบาลใหจางคนท างาน จ านวนประมาณ 40,000 คน

กลาวโดยสรป ป 2549 สาธารณรฐเกาหลยงคงมความตองการแรงงานตางชาตอกจ านวนมาก และประเทศไทยเปนหนงในประเทศผสงออกแรงงานทสาธารณรฐเกาหลใหความสนใจ

3.2.3.2 การจดระเบยบการน าเขาคนท างาน ระบบการรบแรงงานตางชาตของสาธารณรฐเกาหล โดยมกฎหมายทก าหนดเรองการ

เขาเมองและการจางงานคนคนท างานในเรองทวๆไปเกยวกบการเขาประเทศ การอาศยและออกนอกประเทศ ส าหรบคนท างานถกบงคบภายใตรฐบญญตวาดวยการควบคมการอพยพเขาเมอง

DPU

60

สวนเรองเกยวกบการจางคนท างานในสาขาพเศษ (ทมใชวชาชพแรงงานทวไปเปนตน) ถกบงคบภายใตรฐบญญตวาดวยการจางคนท างาน มดงน คอ37

1) ขอบเขตการบงคบใชรฐบญญตวาดวยการจางคนท างาน รฐบญญตวาดวยการจางคนท างานใชบงคบแกธรกจหรอทตงของธรกจทก าลงจะจาง

หรอจางคนท างานทถอวซาประเภท H-2 หรอ E-9 (ประโยคหลกในขอ 2 และ 3(1) ของรฐบญญตดงกลาวและขอ 2 แหงรฐกฤษฎกาทออกเพอใหมผลบงคบใชตามรฐบญญตดงกลาว

ระบบการจางคนท างานตามรฐบญญตวาดวยการจางคนท างาน ไดแก โปรแกรมการอนญาตท างานส าหรบผถอวซา E-9 โปรแกรมการอนญาตท างานส าหรบผถอ วซา E-9 ตามทระบภายใต รฐบญญตวาดวยการจางคนท างานเปนโปรแกรมทสนบสนนบรษทของสาธารณรฐเกาหลทไมสามารถจดหาแรงงานในประเทศไดใหจางคนท างานทมวซาประเภท E-9 หลงจากไดรบการอนมตอยางถกตองจากรฐบาล (ขอ 8 แหงรฐบญญตวาดวยการจางคนท างาน)

คนท างานจากประเทศทเขารวมลงนามใน MOU เรองการสงคนท างานกบสาธารณรฐเกาหลทตองผานการทดสอบประสทธภาพดานภาษาเกาหล ลงทะเบยนการอยในประเทศของคนท างาน การลงนามในสญญาจางงาน ไดรบวซาเขาประเทศ ไดลงทะเบยนชาวตางชาตเรยบรอยแลวและไดรบการฝกอบรมการประกอบอาชพส าหรบชาวตางชาต เปนตนเพอใหสามารถรบจางงานในสาธารณรฐเกาหล

การมสทธไดรบคดเลอก เขาท างานพเศษส าหรบคนท างาน บรษททไมสามารถหาแรงงานชาวสาธารณรฐเกาหลได (ทจ ากดเฉพาะบรษททประกอบกจการกอสรางตามขนาดทก าหนดบรษททใหการบรการอตสาหกรรมโรงงานการเกษตรกรรมและการประมง) สามารถสมครเพอรบการยนยนจากรฐบาลใหมสทธจางชนชาต อนทเปนพลเมองของประเทศอนและมวซา H-2 ภายใตการอนญาต (ขอ 12 แหงรฐบญญตทเกยวของกบการจางคนท างาน)

คนท างานทมวซาท างานประเภท H-2 สามารถไดรบจางใหท างานในสาธารณรฐเกาหลโดยตอง

(1) ไดรบการฝกอบรมการประกอบอาชพส าหรบคนท างานแลวเสรจ (2) สมครหางาน (3) ลงทะเบยนเปนคนท างานทตองการหางาน (4) ลงนามในสญญาจางงาน

37 การจางคนทางานตามทระบไวในรฐบญญตวาดวยการจางคนทางาน. Retrieved November 16, 2011,

from oneclick.law.go.kr/.../OvCnpRetrieveP.laf?

DPU

61

2) รฐบญญตวาดวยการประกนคาสนไหมทดแทนจากอบตเหตทางอตสาหกรรม คนท างานทผดกฎหมายสามารถเปนคนงานไดหรอไม และจะไดคาสนไหมทดแทนจากอบตเหตทางอตสาหกรรมไดหรอไม เชน กรณชาวตางชาตทมสญชาตไทย ก. เขามายงสาธารณรฐเกาหลในฐานะผรบการฝกฝนดานอตสาหกรรมและไดลงนามสญญาจางงานกบบรษท X โดยไมมคณสมบตในการเขาประเทศเพอท างานทไดรบจางดงกลาว ก. ไดท างานตอไปในฐานะเปนคนงานในโรงงานของบรษท X วนหนง ก. ไดรบบาดเจบโดยไตแตกเนองจากโตะชางหลนมาทบในขณะทท างานในทท างานบรษท X ถอเปนสถานทท างาน

ประการแรก คนท างานทผดกฎหมายสามารถเปนคนงานไดหรอไม นาย ก. เปนคนท างานทผดกฎหมายทไมมคณสมบตเขารบการจางงานสญญาจางงานท ก. ท ากบบรษท X เปนการละเมดขอ 18 แหงรฐบญญตวาดวยการควบคมการอพยพเขาเมองทก าหนดขอจ ากดการจางงานในกรณดงกลาวสญญาจางงานระหวาง ก. และบรษท X โมฆะ

ค าถามตอไปคอไมมผลบงคบใชหรอไม ในกรณนขอก าหนดในสวนขอจ ากดการจางงานในขอ 18 แหงรฐบญญตวาดวยการควบคมการอพยพเขาเมองมขนเพอหามมใหมการด าเนนการจางคนท างานทไมมคณสมบตไดรบการจางงานเทานนโดยไมมวตถประสงคเพอจ ากดสทธทางกฎหมายของแรงงานเปนตนภายใตกฎหมายทเกยวของกบคนท างานทไมมคณสมบตไดรบการจางงานหรอความสมพนธทางการจางงานทไดมขนแลว ดงนนสญญาจางงานทไดมการลงนามโดยละเมดขอจ ากดในดานการจางงานจะไมเปนโมฆะหรอไมมผลบงคบใชโดยอตโนมต อยางไรกตามหากยงไมเกดความสมพนธทางการจางงานขน ความสมพนธทางการจางงานกบ ก. ผซงไมมคณสมบตไดรบการจางงานจะถกระงบไปและบรษท X สามารถบอกเลกสญญาจางงานกบ ก. ณ เวลาใดๆ กไดเนองจาก ก. ไมมคณสมบตไดรบการจางงาน

นาย ก. มสทธไดรบผลประโยชนดานการรกษาภายใตรฐบญญตวาดวยการประกนคาสนไหมทดแทนจากอบตเหตทางอตสาหกรรมหรอไม แมวาจะไมมคณสมบตไดรบการจางงาน ณ เวลาทไดรบบาดเจบ ในขอนแมวา ก. จะไมมคณสมบตไดรบการจางงาน ณ เวลาทไดรบบาดเจบสญญาจางงานกไมถอวาโมฆะหรอไมมผลบงคบโดยอตโนมต ก. ผไดรบคาตอบแทนส าหรบการท างานใหแกบรษท X ณ เวลาทไดรบบาดเจบยงถอเปนคนงานภายใตรฐบญญตวาดวยมาตรฐานแรงงาน ดงนน ก. มสทธไดรบผลประโยชนดานการรกษาภายใตรฐบญญต วาดวยการประกนคาสนไหมทดแทนจากอบตเหตทางอตสาหกรรม38

38 คาตดสนศาลสงสด วนท 15 กนยายน 2538 94NU12067 ในการจางคนทางานตามทระบไวในรฐ

บญญตวาดวยการจางคนทางาน. Retrieved November 16, 2011, from oneclick.law.go.kr/.../OvCnpRetrieveP.laf?

DPU

62

3) ขอควรปฏบตทตองท ากอนถกก าหนดสถานประกอบการหลงจากเขามาในสาธารณรฐเกาหล มดงน39

(1) การตรวจสขภาพ คนท างานตองไดรบการตรวจสขภาพระหวางระยะเวลาการอบรมการจ า งตามระ เบ ยบการของพระราชบญญตความปลอดภยและพลานาม ยในอตสาหกรรม กรณตรวจไมผานจะไดรบการตรวจละเอยดพเศษอกหนงครง ถาผลตรวจยงคงไมผานอกครงตองเดนทางกลบประเทศภมล าเนาของตนและสามารถเดนทางเขามาสาธารณรฐเกาหลอกครงได แตตองไมมปญหาดานสขภาพ

(2) การท าประกน คนท างานตองท าประกนการบาดเจบและประกนการเดนทางกลบส าหรบประกนการบาดเจบตองท าภายใน 15 วนและส าหรบประกนการเดนทางกลบ ตองท าภายใน 80 วนหลงจากวนทเรมระยะเวลาสญญาจาง (การท าประกนทองคกรการอบรมการจางงาน ระหวางระยะเวลาทไดรบการอบรม) (1.1) ประกนการบาดเจบ ตองช าระคาประกนระหวางระยะเวลาไดรบการอบรม ประกนนเปนประกนเพอเตรยมความพรอมเมอไดรบบาดเจบโรคภยไขเจบ หรอเสยชวต เปนตน นอกจากความเสยหายทกๆอยางเนองจากการท างานในสถานทท างาน (1.2) ประกนการเดนทางกลบ ตองฝากคาประกนในบญชของตวเองทเปดในองคกรการอบรมการจางงานภายใน 80 วนหลงจากเขามาในสาธารณรฐเกาหล การประกนนเปนการเตรยมพรอมคาใชจายทจ าเปนตางๆ เมอคนท างานผนนตองเดนทางกลบประเทศภมล าเนาของตน 4) ขอควรปฏบตทตองท าระยะเวลาการท างานหลงจากสงไปสถานประกอบการ (1) คนท างานทสงไปสถานประกอบการตองลงทะเบยนคนตางชาตภายใน 90 วนหลงจากเขามาในสาธารณรฐเกาหลทส านกงานตรวจคนเขาเมองทมอ านาจตามกฎหมายดานสถานทอยอาศย (2) การจ ากดการเปลยนสถานประกอบการ คนท างานตองเรมท างานในสถานประกอบการทท าสญญาจางกอนเขามาในเกาหลและไมสามารถหลบหนจากสถานประกอบการท

39 ฝายพจารณาการไปท างานตามระบบ EPS สาธารณรฐเกาหล. ขอควรปฏบตทตองทากอนถกกาหนด

สถานประกอบการหลงจากเขามาในเกาหล. Retrieved November 16, 2011, from http://epsthailand.wordpress.com

DPU

63

เรมงานและท างานกบสถานประกอบการอนปราศจากเหตผลทถกตองเหมาะสม อยางไรกตามในกรณทเหตผลทขอผกพนของคสญญาตอไมไดเกดขนนนกรณนสามารถเปลยนงานได

(3) การตอสญญาใหมและการตอระยะเวลาในการอาศยอยในประเทศ ระหวางระยะเวลาการจางงานคนท างานตออายสญญาจางใหมแตละป ในกรณตออายสญญาจางใบอนญาตส าหรบระยะเวลาทอยไดรบจากส านกงานตรวจคนเขาเมองดานสถานประกอบการ ระยะเวลาการท างานในสาธารณรฐเกาหลสงสด 5 ป ไมอนญาตใหน าครอบครวตดตามมา และไมอนญาตใหออกนอกประเทศและไมใหครอบครวมาในระหวางระยะเวลาท างานคนท างานตองออกจากประเทศหลงจากครบก าหนดระยะเวลาวาจางสงสด 5 ป ในกรณทคนท างานกลบประเทศภมล าเนาหลงจากสนสดระยะเวลาการท างานคนท างานผนนสามารถเขามาอกหนงครงไดตามขนตอนระบบอนญาตการจางงานหลงจากนน 1 ป ขนไป (4) การประกนเพอรบรองการจายคาแรง (ผประกอบการเปนผท า) ส าหรบสถานประกอบการทไมท าตามพระราชบญญตรบรองสทธเจาหนทไมไดรบคาจางและสถานประกอบการทมลกจางประจ านอยกวา 300 คน ไมจายคาจางคนท างานสามารถยนเอกสารคาประกนทสถาบนพฒนาทรพยากรมนษยเกาหล (HRD) หลงจากทบรษทประกนท าการตรวจสอบและยนยนวาผประกอบการคางคาจางจรงหรอไมนนจากนนจะโอน เงนเขาบญชธนาคาร ทเปนชอของผใชคนท างานโดยตรง 3.3 มาตรการทางกฎหมายในการคมครองการจางงานคนท างานผดกฎหมายเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมายตามกฎหมายไทย

ประเทศไทยไดใหความส าคญกบการพฒนาคณภาพชวตแรงงาน โดยสะทอนไดจากขอก าหนดของกฎหมายดานแรงงาน ดงจะเหนไดตงแต มการออกพระราชบญญตแรงงานสมพนธ พ.ศ. 2518 มพระราชบญญตกองทนส ารองเลยงชพ พ.ศ. 2530 มพระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ.2533 มพระราชบญญตเงนทดแทน พ.ศ. 2537 มพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ .ศ. 2541 นอกจากนเพอตอกย าการคมครอง ยงไมมการก าหนดการคมครองรวมไวใน รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย อกดวย 3.3.1 รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550

ในสวนทเกยวกบคนท างานนน มไดบญญตไวในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยฉบบใดๆ แตในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ฉบบปจจบน (พ.ศ.2550) มาตรา 4 บญญตถงความเสมอภาคของบคคลยอมไดรบความคมครอง แตความในหมวด 3 สทธและเสรภาพของชน

DPU

64

ชาวไทย ซงเรมตงแต มาตรา 26 ถงมาตรา 69 นน ในสวนน สทธและเสรภาพตางๆ ทไดบญญตไวในหมวดน ไดบญญตเฉพาะถงชนชาวไทยเทานนหรอไม

ในประเดนนมขอทควรไดรบการพจารณาคอ 1) หากค าวา บคคลทไดบญญตไวในแตละมาตราตางๆในหมวด 3 น รวมความไปถง

คนไทยและคนท างาน ในสวนนมมาตราทสนบสนนคอ (1) ศกดศรความเปนมนษย สทธ เสรภาพ และความเสมอภาคของบคคลยอมไดรบ

ความคมครอง40 บคคลในมาตราน หากไมรวมเอาคนท างานไวดวย กยอมหมายความวา บคคลตางดาว ไมไดรบการคมครองศกดศรความเปนมนษย สทธ เสรภาพ และความเสมอภาค ซงขดกนอยมากกบกฎหมายสากล ดงนน บคคลในมาตราน กตองรวมกนไประหวางคนไทยและคนท างาน

(2) ประชาชนชาวไทยไมวาเหลาก าเนด เพศ หรอศาสนาใด ยอมอยในความคมครองแหงรฐธรรมนญนเสมอกน41 ในมาตราน ไดแบงแยกออกชดเจนระหวาง ค าวา ประชาชนชาวไทย และค าวาบคคล

บคคลยอมมสทธและเสรภาพในชวตและรางกายการลงโทษดวยวธการโหดรายหรอไรมนษยธรรม จะกระท ามได42 ในมาตราน หากไมรวมเอาคนท างานไวดวย กยอมหมายความวา บคคลตางดาว ไมไดรบการคมครองสทธและเสรภาพในชวตและรางกาย และอาจสามารถลงโทษดวยวธการโหดรายหรอไรมนษยธรรมได ซงขดกนอยมากกบกฎหมายสากล ดงนน บคคลในมาตราน กตองรวมกนไประหวางคนไทยและคนท างาน

ดงนน ค าวา บคคลกนาจะสามารถครอบคลมไปถงทง คนไทยและคนท างานดวย ซงความในมาตรา 30 43 กสนบสนนความทวา บคคล ใหไดรวมไปถงคนไทยและคนตางดวย เพราะไดบญญตใหบคคลยอมเสมอกนในกฎหมายและไดรบความคมครองตามกฎหมายเทาเทยมกน การเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตอบคคลเพราะเหตแหงความแตกตางในเรองถนก าเนด เชอชาต จะ

40 รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ฉบบปจจบน (พทธศกราช 2550), มาตรา 4 41 รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ฉบบปจจบน (พทธศกราช 2550), มาตรา 5 42 รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ฉบบปจจบน (พทธศกราช 2550), มาตรา 32 43 รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ฉบบปจจบน (พทธศกราช 2550) มาตรา 30 บคคลยอมเสมอกน

ในกฎหมายและไดรบความคมครองตามกฎหมายเทาเทยมกน ชายและหญงมสทธเทาเทยมกน การเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตอบคคลเพราะเหตแหงความแตกตางในเรองถนก าเนด เชอชาต ภาษา เพศ อาย ความพการ สภาพทางกายหรอสขภาพ สถานะของบคคล ฐานะทางเศรษฐกจหรอสงคม ความเชอทางศาสนา การศกษาอบรม หรอความคดเหนทางการเมองอนไมขดตอบทบญญตแหงรฐธรรมนญ จะกระท ามได มาตรการทรฐก าหนดขนเพอขจดอปสรรคหรอสงเสรมใหบคคลสามารถใชสทธและเสรภาพไดเชนเดยวกบบคคลอน ยอมไมถอเปนการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตามวรรคสาม

DPU

65

กระท ามได จากบทบญญตในมาตราน คนท างาน หรอคนไทย ตางกเปนบคคลตามกฎหมายเชนกน จงควรไดรบความคมครองทเทาเทยมกน ไมนาจะแบงแยกออกเปนคนไทยหรอคนท างาน

2) หากค าวา บคคลทไดบญญตไวในแตละมาตราตางๆในหมวด 3 น ระบเฉพาะถงชนชาวไทยเทานน ในสวนนม มาตราทสนบสนนคอ

บคคลยอมมสทธตดตามและรองขอใหมการตรวจสอบการปฏบตหนาทของผด ารงต าแหนงทางการเมอง หนวยงานของรฐ และเจาหนาทของรฐ44 ซงความในมาตราน คนท างานไมนาทจะไดรบสทธตดตามและรองขอใหมการตรวจสอบการปฏบตหนาทของผด ารงต าแหนงทางการเมอง หนวยงานของรฐ และเจาหนาทของรฐได

จากความหมายของ ค าวาบคคล ทหมายถงเพยงเฉพาะชนชาวไทย ในบางมาตรา และความหมายของ ค าวาบคคล ทหมายถงชนชาวไทยและคนท างานดวย ในบางมาตรา ทมความขดแยงกนนน ในความเหนของผเขยนเหนวา ในหมวด 3 สทธและเสรภาพของชนชาวไทย ซงเรมตงแต มาตรา 26 ถงมาตรา 62 นน ค าวา บคคล ในหมวด 3 น บางมาตรา ค าวา บคคลรวมความไปถงคนไทย และคนท างาน ในขณะทบางมาตรา ค าวา บคคล จะระบเพยงบคคลคนไทยเทานน จะตองพจารณาจากความในมาตรานนๆเปนหลก

ซงหากบคคลในบางมาตรา รวมความไปถงคนท างาน คนท างานกยอมไดรบความคมครองสทธและเสรภาพนนๆดวย โดยเฉพาะคนท างานทไดสทธท างาน ตามกฎหมาย เชน ในสวนทเกยวกบหลกประกนความปลอดภยและสวสดภาพในการท างาน ตาม มาตรา 44 45 ซงไดบญญตใหบคคลยอมมสทธไดรบหลกประกนความปลอดภยและสวสด ภาพในการท างานรวมทงหลกประกนในการด ารงชพทงในระหวางการท างานและเมอพนภาวะการท างาน ทงน ตามทกฎหมายบญญต การใหหลกประกนการท างานและเมอพนภาวะการท างาน ในความหมายของมาตรานนน ไดมบญญตไวแลวในพระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2533 ซงตาม มาตรา 33 ไดบญญตก าหนดใหลกจางซงมอายไมต ากวาสบหาปบรบรณและไมเกนหกสบปบรบรณเปนผประกนตน ดงนน คนท างานทไดรบอนญาตใหท างานตามกฎหมาย ซงตองนบวาเปนลกจาง กตองท าประกนตนดวย และเมอเปนคนท างานเปนผประกนตนแลว กยอมจะไดรบสทธตามทพระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2533 ก าหนดไว ซงเปนไปตามรฐธรรมนญ 3.3.2 พระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ.2541

พระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 เปนกฎหมายทก ากบและก าหนดมาตรฐาน

44 รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ฉบบปจจบน (พทธศกราช 2550) มาตรา 62 45 มาตรา 44 บคคลยอมมสทธไดรบหลกประกนความปลอดภยและสวสดภาพในการท างานรวมทง

หลกประกนในการด ารงชพทงในระหวางการท างานและเมอพนภาวะการท างาน ทงน ตามทกฎหมายบญญต

DPU

66

ขนต าเกยวกบแรงงานและการด าเนนการตางๆ ในดานแรงงานตงแตมาตรฐานจ านวนชวโมงท างาน ชวงเวลาหยดพก คาแรง คาลวงเวลา ชวงระยะเวลาวาจางใหท างาน วนหยด ขอจ ากดเกยวกบการจางงานเดกและสตร การตรวจสอบแรงงาน การตงคณะกรรมการอาชวอนามยและความปลอดภยในการท างาน การยนขอรองเรยนและการพจารณาขอรอง-เรยน คาชดเชยในการใหออกจากงาน โทษทบญญตตามกฎหมาย ฯลฯ พระราชบญญตฉบบนมผลบงคบใชกบลกจางทกประเภท ยกเวนลกจางพนกงานขององคการบรหารสวนกลาง สวนภมภาค และสวนทองถน และพนกงานรฐวสาหกจบญญตขน เพอใหการใชแรงงานเปนไปอยางเปนธรรม และเหมาะสมใหความคมครองการใชแรงงาน มการหามผประกอบการเรยกหรอรบหลกประกนการท างานหรอความเสยหายในการท างาน มการก าหนดใหศาลมอ านาจสงใหสญญาจางขอบงคบเกยวกบการท างาน ระเบยบ หรอค าสงของผประกอบการ มผลใชบงคบเพยงเทาทเปนธรรมและพอสมควรแกกรณ ก าหนดใหผประกอบการยนแบบแสดงสภาพการจางและสภาพการท างานมการหามมใหผประกอบการเลกจางลกจางซงเปนหญงเพราะเหตมครรภ การใหลกจางซงเปนเดกมสทธลาเพอศกษาอบรม การใหผประกอบการจายเงนทดแทนการขาดรายไดของลกจางในกรณทผประกอบการหยดประกอบกจการ การก าหนดเงอนไขในการน าหนบางประเภทมาหกจากคาตอบแทน การท างานของลกจาง การจดตงกองทนเพอสงเคราะหลกจางหรอบคคลซงลกจางระบใหไดรบประโยชนหรอในกรณทมไดระบ ใหทายาทไดรบประโยชนจากกองทนเพอสงเคราะหลกจางของลกจางทถงแกความตาย มการก าหนดใหคณะกรรมการสวสดการแรงงานมอ านาจออกค าสงให ผประกอบการจายเงนคาชดเชยพเศษหรอคาชดเชยพเศษแทนการบอกกลาวลวงหนาในกรณทมการยายสถานประกอบกจการทงน เพอใหการคมครองลกจางมประสทธภาพและใหลกจางไดรบความคมครองมากขน

สรปสาระส าคญของ ของพ.ร.บ. คมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 มดงน 1. การจางสญญาจางยอมสนสดลงเมอครบก าหนดระยะเวลาในสญญาจางโดยม

ตองบอกกลาวลวงหนา (มาตรา 17 ) 2. เวลาท างาน ไมเกน 8 ชวโมงตอวน และ 48 ชวโมงตอสปดาหและงานอนตรายตามทก าหนดในกฎกระทรวงไมเกน 7 ชวโมงตอวน และ42 ชวโมงตอสปดาห (มาตรา 23) 3. เวลาพก ในวนทมการท างาน ใหผประกอบการจดใหลกจางมเวลาพกตดตอกนไมนอยกวาวนละ 1 ชวโมง ภายใน 5 ชวโมงแรกของการท างาน โดย ผประกอบการและลกจางอาจจะตกลงกนลวงหนาใหมเวลาพกนอยกวาครงละ 1 ชวโมงกไดแตตองไมนอยกวาครงละ 20 นาทและเมอรวมกนแลวตองไมนอยกวาวนละ 1 ชวโมง กรณงานในหนาทมลกษณะตองท าตดตอกนไป หรอเปนงานฉกเฉนโดยจะหยดเสยมได ผประกอบการจะไมจดเวลาพกใหลกจางกได แตตองไดรบความยนยอมจากลกจาง (มาตรา 27)

DPU

67

4. วนหยด วนหยดประจ าสปดาห ตองไมนอยกวาสปดาหละ 1 วน โดยมระยะหางกนไมเกน 6 วน ลกจางมสทธไดรบคาจางในวนหยดประจ าสปดาห (ยกเวนลกจางรายวน รายชวโมง หรอตามผลงานโดยค านวณเปนหนวย ) กรณวนหยดประจ าสปดาหไมแนนอน ใหผประกอบการประกาศวนหยด ใหลกจางทราบลวงหนาไมนอยกวา 3 วนและแจงเปนหนงสอใหพนกงานตรวจแรงงานทราบภายใน 7 วน นบแตวนทประกาศก าหนด (มาตรา28)

5. การท างานในวนหยดในกรณทงานมลกษณะตองท าตดตอกนไป ถาหยดจะ เสยหายแกงานหรอเปนงานฉกเฉน ผประกอบการอาจใหลกจาง ท างานลวงเวลา หรอท างานในวนหยดเทาทจ าเปนกได (มาตรา 25) และการท างานลวงเวลา ในกรณทมการท างานลวงเวลาตอจากเวลาท างานปกตไมนอยกวา สองชวโมง ผประกอบการตองจดใหลกจางมเวลาพก ไมนอยกวายสบนาท กอนทลกจางเรม ท างานลวงเวลา (ยกเวนงานทมลกษณะหรอสภาพของงานตองท าตดตอกนไป โดยไดรบความยนยอมจากลกจางหรอเปนงานฉกเฉน) (มาตรา 24)

6. คาจาง เปนเงนทผประกอบการและลกจางตกลงกนจายเปนคาตอบแทนในการท างานตาม สญญาจางส าหรบระยะเวลาการท างานปกต เปนรายชวโมง รายวน รายสปดาห หรอระยะเวลาอน หรอจายใหโดยค านวณตามผลงานทลกจางท าไดในเวลา ท างานปกตของวนท างานและรวมถงเงนทผประกอบการจายใหแกลกจางในวนหยด และวนลาทลกจางมไดท างานแตมสทธไดรบตามกฎหมายคมครองแรงงาน โดยลกจางมสทธไดรบคาจางไมนอยกวาอตราคาจางขนต า (มาตรา 5)

7. คาลวงเวลา คาท างานในวนหยดและคาลวงเวลาในวนหยด 1) ท างานลวงเวลา ผประกอบการตองจายคาลวงเวลา ไมนอยกวาหนงเทาครงของ

อตราคาจางตอชวโมงในวนท างานตาม จ านวนชวโมงทท าหรอไมนอยกวาหนงเทาครงของอตราคาจางตอหนวย ในวนท างานตามจ านวนผลงานทท าไดส าหรบลกจางทไดรบคาจางตามผลงาน (มาตรา61)

2) ท างานในวนหยด ผประกอบการตองจายคาท างานในวนหยด ใหแกลกจางทมสทธไดรบคาจางในวนหยดเพมขนอก 1 เทาของคาจาง ในวนท างานตามชวโมงทท างานในวนหยด หรอตามจ านวนผลงานทท าได ส าหรบลกจางทไดรบคาจางตามผลงานโดยค านวณเปนหนวย ส าหรบลกจางทไมมสทธไดรบคาจางในวนหยดตองจายไมนอยกวา 2 เทา ของคาจางในวนท างานตามชวโมงทท างานในวนหยดหรอตามจ านวนผลงาน ทท าไดส าหรบลกจางทไดรบคาจางตามผลงานโดยค านวณเปนหนวย (มาตรา62)

DPU

68

3) ท างานลวงเวลาในวนหยด ผประกอบการตองจาย คาลวงเวลาในวนหยดใหแกลกจางในอตราสามเทาของอตราคาจางตอชวโมง ในวนท างานตามจ านวนชวโมงทท าหรอตามจ านวนผลงานทท าไดส าหรบ ลกจางทไดรบคาจางตามผลงานโดยค านวณเปนหนวย (มาตรา 63) 8. คาจางวนหยด และวนลา 1) ใหผประกอบการจายคาจางใหแกลกจางเทากบคาจางในวนท างานส าหรบวนหยด (มาตรา 56 )

(ก) วนหยดประจ าสปดาห เวนแตลกจางซงไดรบคาจางรายวน รายชวโมง หรอตามผลงานโดยค านวณเปนหนวย

(ข) วนหยดตามประเพณ ( มาตรา 29) ตองมวนหยดตามประเพณไมนอยกวาปละ 13 วน โดยรวมวนแรงงานแหงชาตดวย ถาวนหยด ตามประเพณตรงกบวนหยดประจ าสปดาห ใหหยดชดเชยในวนท างานถดไป

(ค) วนหยดพกผอนประจ าป (มาตรา30) ลกจางซงท างานตดตอกนมาครบ 1 ป มสทธหยดพกผอนประจ าปไมนอยกวาปละ 6 วนท างาน ผประกอบการและลกจางจะตกลงกนลวงหนาสะสมและเลอนวนหยดพกผอนประจ าปไปรวมหยดในปอนกได 2) การลาปวย ลกจางมสทธลาปวย และใหผประกอบการจายคาจางใหแกลกจางในวนลาปวยตามทปวยจรง แตปหนงตองไมเกนสามสบวนท างาน(มาตรา 32) 3) การลาคลอด ลกจางซงเปนหญงมครรภมสทธลาคลอดกอนและหลงคลอดครรภหนงไมเกน 90 วน (มาตรา 41) โดยใหนบรวมวนหยดทมระหวางวนลาดวย และใหผประกอบการจายคาจาง แกลกจาง ซงลาคลอดเทากบคาจางในวนท างานตลอดระยะเวลาทลา แตไมเกน 45 วน (มาตรา 59) 4) การลากจ ลกจางมสทธลาเพอกจธระอนจ าเปนไดตามขอบงคบเกยวกบการท างาน (มาตรา34) โดยไมไดรบคาจางในวนลา

9. การจายคาจาง ใหจายเปนเงนบาท (มาตรา 54) ใหจาย ณ.สถานทท างาน (มาตรา 55) หามมใหผประกอบการหกคาจาง คาลวงเวลา คาท างานในวนหยด และคาลวงเวลาในวนหยด (มาตรา 76 ) เวนแตเปนการหกเพอช าระภาษเงนได คาบ ารงสหภาพแรงงานตามขอบงคบของสหภาพแรงงาน ช าระหนสนสหกรณออมทรพย หรอสหกรณอนทมลกษณะเดยวกนกบสหกรณออมทรพยหรอหนทเปนไปเพอสวสดการทเปนประโยชนแกลกจางฝายเดยว โดยไดรบความยนยอมลวงหนาจากลกจาง เงนประกนตามมาตรา 10 หรอชดใชคาเสยหายใหแกผประกอบการ ซงลกจางไดกระท าโดยจงใจหรอประมาทเลนเลออยางรายแรง โดยไดรบความยนยอมจากลกจางและเงนสะสมตามขอตกลงเกยวกบกองทนเงนสะสม การหกดงกลาวในแตละกรณหามมใหหกเกน

DPU

69

รอยละสบ และจะหกรวมกนไดไมเกนหนงในหาของเงนทลกจางมสทธไดรบตามก าหนดเวลาการจายตามมาตรา 70 เวนแตไดรบความยนยอมจากลกจาง

10. สวสดการ สถานประกอบกจการทมลกจางตงแต 50 คนขนไป ใหผประกอบการจดใหม คณะกรรมการสวสดการในสถานประกอบกจการประกอบดวยผแทนฝายลกจางอยางนอยหาคน (มาตรา 96) เพอรวมหารอ และเสนอแนะความเหนแกผประกอบการในการจดสวสดการส าหรบลกจาง และตรวจตรา ควบคม ดแลการจดสวสดการทผประกอบการจดใหแกลกจาง

11. การเลกจาง ลกจางมสทธไดรบคาชดเชย หากผประกอบการเลกจางโดยลกจาง (มาตรา 118) ไมมความผด ดงน 1) ลกจางซงท างานตดตอกนครบ 120 วน แตไมครบ 1 ปมสทธไดรบคาชดเชยเทากบคาจางอตราสดทาย 30 วน 2) ลกจางซงท างานตดตอกนครบ 1 ป แตไมครบ 3 ปมสทธไดรบคาชดเชยเทากบคาจางอตราสดทาย 90 วน 3) ลกจางซงท างานตดตอกนครบ 3 ปแตไมครบ 6 ป มสทธไดรบคาชดเชยเทากบคาจางอตราสดทาย 180 วน 4) ลกจางซงท างานตดตอกนครบ 6 ป แตไมครบ 10 ป มสทธไดรบคาชดเชยเทากบอตราคาจางสดทาย 240 วน ลกจางซงท างานตดตอกนครบ 10 ปขนไปมสทธไดรบคาชดเชยเทากบคาจางอตราสดทาย 300 วน

ในกรณทผประกอบการจะเลกจางลกจางเพราะเหตปรบปรงหนวยงาน กระบวนการผลตการจ าหนาย หรอการบรการอนเนองมาจากการน าเครองจกรมาใชหรอเปลยนแปลงเครองจกรหรอเทคโนโลย ซงเปนเหตใหตองลดจ านวนลกจางลง ผประกอบการตองปฏบตดงน (มาตรา 121)

1) แจงวนทจะเลกจาง เหตผลของการเลกจาง และรายชอลกจางทจะถกเลกจาง ใหลกจางและพนกงานตรวจแรงงานทราบลวงหนาไม นอยกวาหกสบวนกอนวนทจะเลกจาง

2) ถาไมแจงแกลกจางทจะเลกจางทราบลวงหนา หรอแจงลวงหนานอยกวาระยะเวลาหกสบวน ผประกอบการตองจายคาชดเชยพเศษแทน การบอกกลาวลวงหนาแกลกจางเทากบคาจางอตราสดทายหกสบวน หรอเทากบคาจางของการท างานหกสบวนสดทายส าหรบลกจางซง ไดรบคาจางตามผลงานโดยค านวณเปนหนวย

ผประกอบการตองจายคาชดเชยพเศษเพมขนจากคาชดเชยปกตดงตอไปน (มาตรา 122) 1) ลกจางท างานตดตอกนครบหกปขนไป ผประกอบการจะตองจายคาชดเชย พเศษ

เพมขนจากคาชดเชยปกตซงลกจางนนมสทธไดรบอยแลว ไมนอยกวาคาจางอตราสดทายสบหาวนตอการท างานครบหนงป หรอไมนอยกวาคาจางของการท างานสบหาวนสดทายตอการท างาน ครบหนงปส าหรบลกจางซงไดรบคาจางตามผลงานโดยค านวณ เปนหนวย

2) คาชดเชยพเศษนรวมแลวตองไมเกนคาจางอตราสดทายสามรอย หกสบวน หรอไมเกนคาจางของการท างานสามรอยหกสบวนสดทาย ส าหรบลกจางซงไดรบคาจางตามผลงานโดยค านวณเปนหนวย แตรวมแลวตองไมเกนคาจางอตราสดทายสามรอยหกสบวน

DPU

70

3) เพอประโยชนในการค านวณคาชดเชยพเศษ เศษของระยะเวลาท างานทมากกวาหนงรอยแปดสบวน ใหนบเปนการท างานครบหนงป

12. ขอยกเวนทผประกอบการไมตองจายคาชดเชย ลกจางไมมสทธไดรบคาชดเชยในกรณใดกรณหนง ดงน (มาตรา 119 )

1) ลกจางลาออกเอง 2) ทจรตตอหนาทหรอกระท าความผดอาญาโดยเจตนาแกผประกอบการ 3) จงใจท าใหผประกอบการไดรบความเสยหาย 4) ประมาทเลนเลอเปนเหตใหผประกอบการไดรบความเสยหายอยางรายแรง 5) ฝาฝนขอบงคบเกยวกบการท างาน หรอระเบยบ หรอค าสงของผประกอบการอน

ชอบดวยกฎหมายและเปนธรรม และผประกอบการไดตกเตอนเปนหนงสอแลว ซงหนงสอเตอนนนตองมผลบงคบไมเกน 1 ป นบแตวนทลกจางไดรบทราบหนงสอเตอน เวนแตกรณทรายแรง ผประกอบการไมจ าเปนตองตกเตอน

6) ละทงหนาทเปนเวลา 3 วนท างานตดตอกน ไมวาจะมวนหยดคนหรอไมกตาม โดยไมมเหตอนสมควร

7) ไดรบโทษจ าคกตามค าพพากษาถงทสดใหจ าคก 8) กรณการจางทมก าหนดระยะเวลาการจางไวแนนอน และผประกอบการเลกจาง ตาม

ก าหนดระยะเวลานน ไดแกงานดงน ( มาตรา 118 ววรค 7 และ วรรค 8 ) ก. การจางงานในโครงการ เฉพาะทมใชงานปกตของธรกจหรอการคาของ

ผประกอบการซงตองมระยะเวลาเรมตนและสนสดของงานทแนนอน ข. งานอนมลกษณะเปนครงคราว ทมก าหนดงานสนสดหรอความส าเรจของงาน ค. งานทเปนไปตามฤดกาล และไดจางในชวงเวลาของฤดกาลนนซงจะตองแลว

เสรจภายในเวลาไมเกน 2 ป โดยผประกอบการไดท าสญญาเปนหนงสอไวตงแตเมอเรมจาง 13. การใชแรงงานหญง ใหผประกอบการปฏบตตอลกจางชายและหญงโดยเทาเทยม

กน (มาตรา 15) หามมใหผประกอบการ หวหนางาน ผควบคมงาน หรอผตรวจงานกระท าการลวงเกนคกคาม หรอกอความเดอดรอนร าคาญทางเพศตอลกจาง (มาตรา 16) หามผประกอบการใหลกจางหญงท างานไดแก งานเหมองแรหรองานกอสรางทตองท าใตดน ใตน า ในถ า ในอโมงค หรอปลองในภเขาเวนแตลกษณะของงานไมเปนอนตรายตอสขภาพหรอ รางกายของ ลกจางหญงนน งานทตองท าบนนงรานทสงกวาพนดนตงแต 10 เมตรขนไป งานผลตหรอขนสงวตถระเบดหรอวตถไวไฟ และงานอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง (มาตรา 38)

DPU

71

หามผประกอบการใหลกจางหญงทมครรภท างานในระหวางเวลา 22.00 น. - 06.00น. ท างานลวงเวลา ท างานในวนหยด (มาตรา 39/1) หรอท างานอยางหนงอยางใด ดงตอไปน งานเกยวกบเครองจกรหรอเครองยนตทมความสนสะเทอน งานขบเคลอนหรอตดไปกบยานพาหนะ งานยก แบก หาม หาบ ทน ลาก หรอเขนของหนกเกน 15 กโลกรม งานทท าในเรอและงานอนตามทก าหนดในกฎกระทรวง(มาตรา39)

ลกจางหญงมครรภมสทธขอใหผประกอบการเปลยนงานในหนาทเดมเปนการชวคราวกอนหรอหลงคลอดได กรณทมใบรบรองแพทยแผนปจจบนชนหนง มาแสดงวาไมอาจท างานในหนาทเดมตอไปได (มาตรา 42) และหามมใหผประกอบการเลกจางลกจางซงเปนหญงเพราะเหตมครรภ (มาตรา 43)

14. การรองทกขของลกจาง ลกจางเรยกรองสทธของตนอนเนองมาจากการ ฝาฝนกฎหมายแรงงาน ของผประกอบการไดโดย ลกจางน าคดไปฟองศาลแรงงาน หรอ ลกจางยนค ารองทกขตอพนกงานตรวจแรงงาน (มาตรา123)

15. บทก าหนดโทษ กฎหมายคมครองแรงงานเปนกฎหมายทมบทลงโทษทางอาญา ผประกอบการผใดฝาฝนหรอไมปฏบตตาม ขนต าปรบไมเกน 5,000 บาท จ าคกไมเกน 1 ป หรอปรบไมเกน 200,000 บาท หรอทงจ าทงปรบ (มาตรา 144 – 159)

3.3.3 พระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2533 การประกนสงคมเปนหลกประกนความมนคงทใหแกผประกนตนและญาตเมอเกดเหต

อนเปนธรรมชาตของมนษย เชน การเจบปวย การคลอดบตร การแกชรา หรอการตาย และการใหหลกประกนเมอเกดเหตรนแรงทไมคาดฝนอนมผลกระทบตอความสามารถในการท างาน เชน การเกดอบตเหต หรอทพพลภาพ รวมทงการใหหลกประกนเมอเกดการเปลยนแปลงทมผลกระทบตอเศรษฐกจของผประกนตนและครอบครว เชน การตกงาน การพนวยท างาน

พระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2497 เปนพระราชบญญตเกา ไมเหมาะตอสภาพทางเศรษฐกจและสงคมทกาวหนาไปมาก พระราชบญญตนจงไดสรางหลกประกนใหแกลกจางและบคคลอน โดยจดตงกองทนประกนสงคมขน เพอใหการสงเคราะหแกลกจางและบคคลอนซงประสบอนตราย เจบปวย ทพพลภาพหรอตาย อนมใชเนองจากการท างาน รวมทงกรณคลอดบตร กรณสงเคราะหบตรกรณชราภาพ และส าหรบกรณวางงานซงใหหลกประกนเฉพาะลกจาง ตามพระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2533 แกไขเพมเตม ฉบบท 2 พ.ศ. 2537 และฉบบท 3 พ.ศ. 2542 ไดมการก าหนดใหจดตง กองทนขน 2 กองทน คอ 1) กองทนประกนสงคม (Social Security Funds) เปนกองทนเพอสรางหลกประกนและความมนคงในการด ารงชวตใหแกประชาชนรวมกนรบผดชอบตอสงคมดวยการออมและ

DPU

72

เสยสละเพอสวนรวม เพอชวยเหลอตนเองและครอบครวในยามทไมมรายได รายไดลดลง หรอรายจายเพมขนโดยไมเปนภาระใหผอนและสงคม โดยไดรบเงนทนสมทบเขากองทนจากรฐบาล ผประกอบการ และลกจาง เปนการใหบรการแกลกจางและบคคลอนทประสบอนตราย เจบปวย ทพพลภาพ หรอตาย อนมใชเนองจากการท างาน ประกอบดวยขอมลเกยวกบจ านวนผประกนตนในระบบประกนสงคม จ านวนผใชบรการของผประกนตน จ านวนสถานพยาบาล โครงการประกนสงคม ประเภทการลงทนของเงนกองทนประกนสงคม เปนตน โดยครอบคลมสวสดการใหแกผทมรายไดประจ า ในดานการรกษาพยาบาล ในกรณประสบอนตรายหรอเจบปวย ทพพลภาพ คลอดบตร สงเคราะหบตร ชราภาพ ตายและวางงาน ดงน 2) กองทนเงนทดแทน (Compensation Funds) เปนกองทนทรฐบาลจดตงขน เพอเปนทนใหมการจายเงนแกลกจางแทนผประกอบการเมอลกจางเจบปวยหรอประสบอนตราย สญเสยอวยวะ ทพพลภาพ ตาย หรอสญหายจากการท างาน หรอปองกนผลประโยชนของผประกอบการ และเจบปวยหรอเปนโรคจากการท างาน ประกอบดวยขอมลเกยวกบ การประสบอนตรายหรอเจบปวยเนองจากท างาน ประเภทกจการทมจ านวนการประสบอนตรายหรอเจบปวยเน องจากการท างาน

สรปสาระส าคญของพระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2533 มดงน (1) ค านยาม ค าวา ลกจาง ผประกอบการ คาจาง วนท างาน ผประกนตน การคลอด

บตรทพพลภาพ วางงาน (มาตรา 5) (2) ผประกนตน ไดบญญตไวใน ลกษณะ 2 การประกนสงคม หมวด 1 การเปนผประกนตน ซงตาม

มาตรา 33 ไดบญญตให ใหลกจางซงมอายไมต ากวาสบหาปบรบรณและไมเกนหกสบปบรบรณเปนผประกนตน ความตามมาตราน ไดถกแกไขเพมเตมโดยพระราชบญญตฯ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2537 รก.2537/63ก/5/30 ธนวาคม 2537 ใหตด ขอจ ากดเรองจ านวนลกจางของผประกอบการแตละรายออก ท าใหไดความหมายวา ผประกอบการแมจะมลกจางเพยง 1 รายกตองจดใหลกจางท าประกนสงคม

ผประกอบกจการทมอบหมายผอนรบชวงเหมาคาแรง ไปควบคมดแลการท างานและรบผดชอบจายคาจางใหแกลกจางอกทอดหนง หรอหลายทอด หากการท างานนนเปนสวนหนงสวนใดในกระบวนการผลตหรอธรกจของผประกอบกจการกรณเชนวาผประกอบกจการยงอยในฐานะผประกอบการ แตหากผรบชวงเหมาคาแรงเปนผยนแบบรายการประกนสงคม ในฐานะผประกอบการ ใหผรบเหมาคาแรงมหนาทปฏบตตามพระราชบญญตนเชนเดยวกบผประกอบการ

DPU

73

ในกรณเชนวานใหผประกอบกจการหลดพนจากความรบผดในหนเงนสมทบและเงนเพมเพยงเทาทผรบเหมาคาแรงไดน าสงส านกงาน (มาตรา 35)

ความเปนผประกนสนสดลงเมอผประกนตน (1) ตาย (2) สนสภาพการเปนลกจาง ในกรณทผประกนตนทสนสภาพการเปนลกจางตาม (2) ไดสงเงนสมทบครบตามเงอนเวลาทจะกอใหเกดสทธตามบทบญญตในลกษณะ 3 แลว ใหผนนมสทธตามบทบญญตในหมวด 2 หมวด 3 หมวด 4 และหมวด 5 ตอไปอกหกเดอนนบแตวนทสนสภาพการเปนลกจางหรอตามระยะเวลาทก าหนดเพมขนโดยพระราชกฤษฎกาซงตองไมเกนสบสองเดอนนบแตวนทสนสภาพการเปนลกจาง (มาตรา 38)

ผประกนตนตามมาตรา 33 ทจายจายเงนสมทบมาแลวไมนอยกวาสบสองเดอนและตอมาความเปนผประกนตนไดสนสดลง ภายใน 6 เดอน ผนนประสงคจะเปนผประกนตนตอไป กใหด าเนนการตามระเบยบ (มาตรา 39)

(3) การจายเงนสมทบ จ านวนเงนสมทบ ใหจากคาจางทงเดอนเปนเกณฑ (มาตรา 6) โดยใหรฐบาล

ผประกอบการ และผประกนตนตามมาตรา 33 ออกเงนสมทบเขากองทนเพอการจายประโยชนทดแทนในกรณประสบอนตรายหรอเจบปวย กรณทพพลภาพ กรณตายและกรณคลอดบตร กรณสงเคราะหบตร กรณชราภาพ และกรณวางงานตามอตราทก าหนดในกฎกระทรวง แตตองไมเกนอตราเงนสมทบทายพระราชบญญตน อตราการน าสงเงนสมทบกองทนประกนสงคม ก าหนดใหผประกนตนตองน าสงเงนสมทบในอตรารอยละ 5 จากคาจางรายเดอน ซงคาจางทใชเปนฐานในการค านวณเงนสมทบ ของผประกนตน ก าหนดเปนจ านวนไมต ากวาเดอนละ 1,650 บาท และไมเกนเดอนละ 15,000 บาท ทงน เมอลกจางซงเปนคนท างานไดขนทะเบยนเปนผประกนตนตามพระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ.2533 โดยผประกนตนจะถกผประกอบการหกในอตรารอยละ 5 และผประกอบการจายเงนสมทบในอตรารอยละ 5 โดยแบงเปน 3 กรณเจบปวยทพพลภาพ ตาย หรอคลอดบตรอตรารอยละ 1.5 สงเคราะหบตรและชราภาพ ในอตรารอยละ 3 และกรณวางงานในอตรารอยละ 0.5 สวนรฐบาล รวมจายเงนสมทบในอตรารอยละ 2.75 โดยกรณเจบปวยทพพล

DPU

74

ภาพ ตาย หรอคลอดบตรอตรารอยละ 1.5 สงเคราะหบตรและชราภาพ ในอตรารอยละ 146 และกรณวางงานในอตรารอยละ 0.2547

การจายเงนสมทบ ทกครงทมการจายคาจาง ให ผประกอบการหกคาจางของผประกนตนตามจ านวนทตองน าสงเปนเงนสมทบ และเงนสมทบในสวนของผประกอบการ สงใหแกส านกงานภายในวนทสบหาของเดอนถดจากเดอนทมการหกเงนสมทบไว (มาตรา 47)

(4) สทธประโยชน ผประกนตน มสทธไดรบประโยชนทดแทนจากกองทน (มาตรา 54 ) จะไดรบความ

คมครองใน 7 กรณ ไดแก กรณแรกประสบอนตรายหรอเจบปวย ผประกนตนมสทธไดรบประโยชนทดแทนอน

มใชเนองจากการท างานตอเมอภายในระยะเวลาสบหาเดอนกอนวนรบบรการทางการแพทย ผประกนตนไดจายเงนสมทบมาแลวไมนอยกวาสามเดอน (มาตรา 62) การรบบรการทางการแพทย ไดแกคาตรวจวนจฉยโรค คาบ าบดทางการแพทย คากนอยและรกษาพยาบาลในสถานพยาบาล คายาและคาเวชภณฑ คารถพยาบาลหรอคาพาหนะรบสงผปวย และ คาบรการอนทจ าเปน (มาตรา 63) และ ผประกนตนประสบอนตรายหรอเจบปวยอนมใชเนองจากการท างานใหผประกนตนมสทธไดรบเงนทดแทนการขาดรายไดในอตรารอยละหาสบของคาจางตามมาตรา 57 (มาตรา 64)

กรณทสองคลอดบตร ผประกนตนมสทธไดรบประโยชนทดแทนในกรณคลอดบตรส าหรบตนเองหรอภรยา ตอเมอภายในระยะเวลาสบหาเดอนกอนวนรบบรการทางการแพทยผประกนตนไดจายเงนสมทบมาแลวไมนอยกวาเจดเดอน ผประกนตนแตละคนมสทธไดรบส าหรบการคลอดบตรไมเกนสองครง (มาตรา 65) และประโยชนทดแทนในกรณคลอดบตร (มาตรา 66) ไดแก คาตรวจและรบฝากครรภ คาบ าบดทางการแพทย คายาและคาเวชภณฑ คาท าคลอด คากนอยและรกษาพยาบาลในสถานพยาบาล คาบรบาลและคารกษาพยาบาลทารกแรกเกด คารถพยาบาลหรอคาพาหนะรบสงผปวย และคาบรการอนทจ าเปน

กรณทพลภาพ ผประกนตนมสทธไดรบประโยชนทดแทนในกรณทพพลภาพอนมใชเนองจากการท างาน ตอเมอภายในระยะเวลาสบหาเดอนกอนทพพลภาพ ผประกนตนไดจายเงน

46 กฎกระทรวงก าหนดอตราเงนสมทบกองทนประกนสงคม พ.ศ. 2545 ประกาศในราชกจจา

นเบกษา (ฉบบกฤษฎกา) เลม 119 ตอนท 125 ก ลงวนท 27 ธนวาคม 2545 47 กฎกระทรวงก าหนดอตราเงนสมทบกองทนประกนสงคมเพอการจายประโยชนทดแทนในกรณ

วางงาน พ.ศ. 2546 ประกาศในราชกจจาน เบกษา (ฉบบกฤษฎกา ) เลม 120 ตอนท 129 ก ลงวนท 31 ธนวาคม 2546

DPU

75

สมทบมาแลวไมนอยกวาสามเดอน (มาตรา 69) และประโยชนทดแทนในกรณทพพลภาพ (มาตรา 70) ไดแก คาตรวจวนจฉยโรค คาบ าบดทางการแพทย คายาและคาเวชภณฑ คากนอยและรกษาพยาบาลในสถานพยาบาล คารถพยาบาลหรอคาพาหนะรบสงผทพพลภาพ คาฟนฟสมรรถภาพทางรางกาย จตใจและอาชพ และคาบรการอนทจ าเปน

ในกรณทผประกนตนทพพลภาพอนมใชเนองจากการท างานใหมสทธไดรบเงนทดแทนการขาดรายไดในอตรารอยละหาสบของคาจางตามมาตรา 57 ตลอดชวต (มาตรา 71) แตอาจมการสงใหลดลงได (มาตรา 72)

กรณตาย ในกรณทผประกนตนถงแกความตายโดยมใชประสบอนตรายหรอเจบปวยเนองจากการท างาน ถาภายในระยะเวลาหกเดอนกอนถงแกความตายผประกนตนไดจายเงนสมทบมาแลวไมนอยกวาหนงเดอน จะไดรบเงนคาท าศพ และเงนสงเคราะหกรณทผประกนตนถงแกความตาย (มาตรา 73)

กรณสงเคราะหบตร ผประกนตนมสทธไดรบประโยชนทดแทนในกรณสงเคราะหบตรตอเมอภายในระยะเวลาสามสบหกเดอนกอนเดอนทมสทธไดรบประโยชนทดแทนผประกนตนไดจายเงนสมทบมาแลวไมนอยกวาสบสองเดอน (มาตรา 74)

กรณชราภาพ ผประกนตนมสทธไดรบประโยชนทดแทนในกรณชราภาพตอเมอผประกนตนไดจายเงนสมทบมาแลวไมนอยกวาหนงรอยแปดสบเดอน ไมวาระยะเวลาหนงรอยแปดสบเดอนจะตดตอกนหรอไมกตาม (มาตรา 76)

กรณวางงาน ยกเวนผประกนตนตามมาตรา 39 48 ลกจางซงเปนผประกนตนมสทธไดรบประโยชนทดแทนในกรณวางงานตอเมอผประกนตนไดจายเงนสมทบมาแลวไมนอยกวาหกเดอนและตองอยภายในระยะเวลาสบหาเดอนกอนการวางงานและจะตองเปนผทอยในเงอนไขดงตอไปน 1) เปนผมความสามารถในการท างาน 2) การทผประกนตนวางงานตองมใชถกเลกจางเนองจากทจรตตอหนาทหรอกระท าความผดอาญาโดยเจตนาแกผประกอบการหรอจงใจท าใหผประกอบการไดรบความเสยหายหรอฝาฝนขอบงคบหรอระเบยบเกยวกบการท างาน และ 3) ตองมใชผมสทธไดรบประโยชนทดแทนในกรณชราภาพ (มาตรา 78) 3.4 มาตรการทางกฎหมายในการคมครองคนท างานทท างานตามกฎหมายไทย

คนท างานทท างานตามกฎหมายไทยจะไดรบการคมครองคนท างานทไดเขาเมองโดยถกตองตามกฎหมาย หรอไดรบการผอนผนใหอยและท างานในปรเทศไทยตามกฎหมายทเกยวของดงน

48 กองทนประกนสงคม. สบคนเมอ 1 พฤศจกายน 2554, จาก www.sso.go.th

DPU

76

3.4.1 พระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2522 หลงจากรฐบาลไดท า MOU แรงงาน กบประเทศ พมา ลาว และกมพชา แลวรฐบาลกได

มการก าหนดแนวทางให กรมการจดหางาน เมอไดรบค าขอจากผประกอบการเพอขออนญาตใหแรงงานทคดสรรแลวเดนทางเขาประเทศ ตาม พระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2522 เพอมาท างาน โดยใหกรมการจดหางานท าหนงสอถงสถานทตไทยประจ าประเทศนน เพอออกหนงสอตรวจลงตรา (VISA) ใหคนท างานทมชอเหลานน เมอคนท างาน สญชาตพมา ลาว หรอกมพชา ไดรบ VISA ใหเขาเมองแลว กรมการจดหางานกจะท าหนงสอถงส านกงานตรวจคนเขาเมองเพอแจงการอนญาตใหคนท างานทม VISA เขาท างานโดยถกกฎหมายใหส านกงานตรวจคนเขาเมองอนญาตใหเขาประเทศ เมอคนท างาน สญชาตพมา ลาว หรอกมพชา เขาประเทศเพอมาท างาน ตองเปนไปตาม พระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2522 ในมาตรา 37 (5) ก าหนดใหคนท างานซงไดรบอนญาตใหอยในราชอาณาจกรเปนการชวคราวถาอยในราชอาณาจกรเกนเกาสบวน คนท างานผนนตองมหนงสอแจงใหพนกงานเจาหนาท ณ กองตรวจคนเขาเมองทราบถงทพกอาศยของตนโดยมชกชาเมอครบระยะเกาสบวน และตอไปใหกระท าเชนเดยวกนทกระยะเกาสบวน ถาทองทใดมทท าการตรวจคนเขาเมองตงอยจะแจงตอพนกงานเจาหนาท ณ ทท าการตรวจคนเขาเมองแหงนนกได และมากไมด าเนนการ ตามทกฎหมายก าหนดแลว จะมโทษ ปรบไมเกนหาพนบาทและปรบอกไมเกนวนละสองรอยบาท จนกวาจะปฏบตใหถกตองตาม มาตรา 76 49 และไดบญญตใหเจาบาน เจาของหรอผครอบครองเคหสถาน หรอผจดการโรงแรม ซงรบคนท างานทเขาเมองโดยถกกฎหมายเขาพกจะตองแจงตอพนกงานเจาหนาท ณ ทองทนน ภายในยสบสชวโมงนบแตเวลาทคนท างานเขาพก50

49 มาตรา 76 คนท างานผใดไมปฏบตตามมาตรา 37 (2) (3) (4) หรอ (5) ตองระวางโทษปรบไมเกนหา

พนบาทและปรบอกไมเกนวนละสองรอยบาท จนกวาจะปฏบตใหถกตอง 50 มาตรา 38 เจาบาน เจาของหรอผครอบครองเคหสถาน หรอผจดการโรงแรมซงรบคนท างานซงไดรบ

อนญาตใหอยในราชอาณาจกรเปนการชวคราวเขาพกอาศย จะตองแจงตอพนกงานเจาหนาท ณ ทท าการตรวจคนเขาเมองซงตงอยในทองททบาน เคหสถาน หรอโรงแรมนนตงอยภายในยสบสชวโมงนบแตเวลาทคนท างานเขาพกอาศย ถาทองทใดไมมทท าการตรวจคนเขาเมองตงอยใหแจงตอเจาพนกงานต ารวจ ณ สถานต ารวจทองทนน ในกรณทบาน เคหสถาน หรอโรงแรมทคนท างานเขาพกอาศยตามวรรคหนงตงอยในเขตทองทกรงเทพมหานคร ใหแจงตอพนกงานเจาหนาท ณ กองตรวจคนเขาเมอง การแจงตามวรรคหนงและวรรคสองใหเปนไปตามระเบยบทอธบดก าหนด

DPU

77

และหากไมด าเนนการตามทกฎหมายก าหนดแลว จะมโทษ ปรบไมเกนสองพนบาท แตถาผนนเปนผจดการโรงแรม ตองระวางโทษปรบตงแตสองพนบาทถงหนงหมนบาท51 คนท างานสญชาตพมา ลาว หรอกมพชา มกมหนสนอยผประกอบการ ไมวาจะเปนเกนการขอเบกคาจางลวงหนา การขอยมเงนเพอการยงชพกอนทผประกอบการจะจายคาแรง เงนคาจดหางาน หรอเงนคาตรวจสขภาพ เงนคาขนทะเบยนขอใบอนญาตท างาน เงนทผประกอบการจายออกไปนไมมหลกประกน ผประกอบการจงมกจะหาหลกประกนไมใหคนท างานหลบหนไป หรออาจเนองจากการทผประกอบการจะตองน าหนงสอเดนทางของคนท างานไปด าเนนการแจงอยอาศยเกน 90 วนตาม มาตรา 37 (5) ในทกๆ 90 วน เพอความสะดวกผประกอบการจงมกจะเกบหนงสอเดนทางของคนท างานเหลานไว หรอเกบใบอนญาตคนท างาน และโดยททวไปบคลกลกษณะของคนไทยจะมความแตกตางจาก คนท างานสญชาตพมา ลาว หรอกมพชา หากเจาพนกงานต ารวจพบเหนคนท างานสญชาตพมา ลาว หรอกมพชา กมกจะสอบถามเปนภาษาไทย หากคนท างานสญชาตพมา ลาว หรอกมพชา ไมสามารถตอบโตเปนภาษาไทยทชดเจน เจาพนกงานต ารวจกจะขอตรวจคนหาหนงสอเดนทาง หรอใบอนญาตท างาน ซงคนท างานกจะไมมตนฉบบหนงสอเดนทาง หรอตนฉบบใบอนญาตท างานตดตว เจาพนกงานต ารวจ กจะจบคนท างานนนในขอหาหลบหนเขาเมอง ตามความผดใน มาตรา 58 52 ตามมาตรา 58 น กฎหมายใหเพยงสนนษฐานไวกอนเทานนวาคนท างานผนนเขามาราชอาณาจกรโดยฝาฝนกฎหมาย ดงนนคนท างานผนนไดเดนทางเขาเมอง โดยมหนงสอเดนทาง หรอไดรบการผอนผนมใหน ามาตรา 54 แหงพระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2522 มาใชบงคบ ตอมาหากผประกอบการ หรอบคคลอนใดสามารถน าหนงสอเดนทาง หรอใบอนญาตท างานมาแสดงวาคนท างานผนนมไดเขาเมองโดยผาฝนกฎหมาย หรอไดรบการผอนผนมใหน ามาตรา 54 แหงพระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2522 มาใชบงคบ เจาพนกงานต ารวจกจะตองปลอยตวไป ไมอาจด าเนนคด หรอท าการเปรยบเทยบปรบไดเพราะคนท างานนนไมมความผดทหลบหนเขาประเทศมา การทคนท างานไมพกพาหนงสอเดนทางไวกบตว หรอไมพกพาใบอนญาตท างาน ในระหวางมใชเวลาท างาน ถอวาไมเปนการกระท าทผดกฎหมายตามพระราชบญญตการท างานของคนท างาน พ.ศ.2551 มาตรา 24 ผรบใบอนญาตตองมใบอนญาตอยกบตวหรออย ณ สถานท

51 มาตรา 77 ผใดไมปฏบตตามมาตรา 38 ตองระวางโทษปรบไมเกนสองพนบาท แตถาผนนเปน

ผจดการโรงแรม ตองระวางโทษปรบตงแตสองพนบาทถงหนงหมนบาท 52 มาตรา 58 คนท างานผใดไมมหลกฐานการเขามาในราชอาณาจกรโดยถกตองตามมาตรา 12 (1)

หรอไมมใบส าคญถนทอยตามพระราชบญญตนและทงไมมใบส าคญประจ าตวตามกฎหมายวาดวยการทะเบยนคนท างานใหสนนษฐานไวกอนวาคนท างานผนนเขามาในราชอาณาจกรโดยฝาฝนพระราชบญญตน

DPU

78

ท างานในระหวางเวลาท างานเพอแสดงตอพนกงานเจาหนาทหรอนายทะเบยนไดเสมอ และตามมาตรา 53 หากไมปฏบตตามมาตรา 24 ตองระวางโทษปรบไมเกนหนงหมนบาท ความผดตามพระราชบญญตเขาเมอง พ.ศ. 2522 พนกงานสอบสวนหรอพนกงานเจาหนาทด าเนนการมอ านาจเปรยบเทยบแทนตามทเหนสมควรไดตามหลกเกณฑในการ เปรยบ เทยบหรอเงอนไขตามทคณะกรรมการเปรยบเทยบ53 ทไดก าหนดตามมาตรา 8454 ยกเวนความผดไมเดนเขาประเทศตามชองทาง55 หรอตองยนรายการตามแบบทก าหนดในกฎกระทรวง และผานการตรวจ56 การก าหนดโทษผน าหรอพาแรงงานตางดาวเขามาในราชอาณาจกรหรอกระท าการดวยประการใด ๆ อนเปนการอปการะหรอชวยเหลอ หรอใหความสะดวกตองระวางโทษจ าคกไมเกนสบป และปรบไมเกนหนงแสนบาท57 หรอใหเขาพกอาศย ซอนเรน หรอชวยดวยประการใด ๆ

53 คณะกรรมการเปรยบเทยบ ประกอบดวยอธบดกรมต ารวจหรอผแทน อธบดกรมอยการหรอผแทน

และผบงคบการกองตรวจคนเขาเมองหรอผแทนเปนกรรมการ 54 มาตรา 84 บรรดาความผดตามพระราชบญญตน นอกจากความผดตามมาตรา 62 วรรคหนง มาตรา

63 มาตรา 64 มาตรา 71 และมาตรา 82 วรรคสอง ใหมคณะกรรมการเปรยบเทยบ ซงประกอบดวยอธบดกรมต ารวจหรอผแทนอธบดกรมอยการหรอผแทนและผบงคบการกองตรวจคนเขาเมองหรอผแทนเปนกรรมการ มอ านาจเปรยบเทยบไดและในการนคณะกรรมการเปรยบเทยบมอ านาจมอบหมายใหพนกงานสอบสวนหรอพนกงานเจาหนาทด าเนนการเปรยบเทยบแทนได โดยจะก าหนดหลกเกณฑในการเปรยบเทยบหรอเงอนไขประการใด ๆ กไดตามทเหนสมควร เมอผกระท าความผดไดเสยคาปรบตามทเปรยบเทยบแลว ใหถอวาคดเลกกนตามประมวลกฎหมายวธพจารณาความอาญา

55 การเขาและออกนอกราชอาณาจกร มาตรา 11 บคคลซงเดนทางเขามาในหรอออกไปนอกราชอาณาจกรจะตองเดนทางเขามาหรอออกไปตามชองทาง ดานตรวจคนเขาเมอง เขตทาสถาน หรอทองทและตามก าหนดเวลา ทงน ตามทรฐมนตรจะไดประกาศในราชกจจานเบกษา 56 มาตรา 18 พนกงานเจาหนาทมอ านาจตรวจบคคลซงเดนทางเขามาในหรอออกไปนอกราชอาณาจกร เพอการน บคคลซงเดนทางเขามาในหรอออกไปนอกราชอาณาจกรตองยนรายการตามแบบทก าหนดในกฎกระทรวง และผานการตรวจอนญาตของพนกงานเจาหนาทของดานตรวจคนเขาเมองประจ าเสนทางนน

57 มาตรา 63 ผใดน าหรอพาแรงงานตางดาวเขามาในราชอาณาจกรหรอกระท าการดวยประการใด ๆ อนเปนการอปการะหรอชวยเหลอ หรอใหความสะดวกแกแรงงานตางดาวใหเขามาในราชอาณาจกร โดยฝาฝน

พระราชบญญตน ตองระวางโทษจ าคกไมเกนสบป และปรบไมเกนหนงแสนบาท เจาของพาหนะหรอผควบคมพาหนะผใดไมปฏบตตามมาตรา 23 และภายในพาหนะนนมคนท างานซงเขามาในราชอาณาจกรโดยฝาฝนพระราชบญญตน ใหสนนษฐานไวกอนวาเจาของพาหนะหรอผควบคมพาหนะนน

DPU

79

เพอใหคนท างานนนพนจากการจบกม58 หรอเจาของพาหนะหรอผควบคมพาหนะผใดไมปฏบตตามค าสงของพนกงานเจาหนาทซงสงใหจดการควบคมคนท างานผนนไวในพาหนะ หรอใหสงตวไปยงสถานทใด เพอพนกงานเจาหนาทจะไดควบคมไวตรวจสอบ หรอใหสงตวกลบออกไปนอกราชอาณาจกร59 หรอหลกเลยงค าสงใหกลบออกไปนอกราชอาณาจกร ตามมาตรา 82 วรรคสอง 60 3.4.2 พระราชบญญตการท างานของคนตางดาว พ.ศ. 2551

พระราชบญญตการท างานของแรงงานตางดาว พ.ศ.2551 จงไดออกมาและยกเลกพระราชบญญตการท างานของคนตางดาว พ.ศ. 2521 เพอปรบปรงใหการจดทะเบยนการท างานซงรวมถงแรงงานของคนท างานชาวลาว กมพชา และพมา ทเคลอนยายมาท างานในประเทศไทยจ านวนมาก ใหถกตองและดขน

3.4.2.1 การก าหนดงานทคนท างานอาจท าได การก าหนดงานทคนท างานอาจท าได ไดบญญตใหใชกฎกระทรวงเพอก าหนด

ประเภทงาน ทองท ระยะเวลา การจางงานคนท างาน โดยใหค านงถงความมนคงของชาต โอกาสในการประกอบอาชพของคนไทย และความตองการแรงงานขามชาตทจ าเปนตอการพฒนาประเทศ

ไดกระท าความผดตามวรรคหนง เวนแตจะพสจนไดวาตนไมสามารถรไดวาภายในพาหนะนนมแรงงานตางดาวดงกลาวอย แมวาไดใชความระมดระวงตามสมควรแลว

58 มาตรา 64 ผใดรวาแรงงานตางดาวคนใดเขามาในราชอาณาจกรโดยฝาฝนพระราชบญญตน ใหเขาพกอาศย ซอนเรน หรอชวยดวยประการใด ๆ เพอใหแรงงานตางดาวนนพนจากการจบกม ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหาป และปรบไมเกนหาหมนบาท

ผใดใหแรงงานตางดาวซงเขามาในราชอาณาจกร โดยฝาฝนพระราชบญญตนเขาพกอาศย ใหสนนษฐานไวกอนวาผนนรวาแรงงานตางดาวดงกลาวเขามาในราชอาณาจกรโดยฝาฝนพระราชบญญตน เวนแตจะพสจนไดวา ตนไมรโดยไดใชความระมดระวงตามสมควรแลว

ถาการกระท าความผดตามวรรคหนง เปนการกระท าเพอชวยบดา มารดา บตร สาม หรอภรยาของผกระท า ศาลจะไมลงโทษกได

59 มาตรา 71 เจาของพาหนะหรอผควบคมพาหนะผใดไมปฏบตตามค าสงของพนกงานเจาหนาทซงสงตามมาตรา 29 วรรคหนง ตองระวางโทษจ าคกไมเกนหาป และปรบไมเกนหาหมนบาท

ถาการไมปฏบตตามค าสงของพนกงานเจาหนาทดงกลาวในวรรคหนงเปนเหตใหแรงงานตางดาวหลบหน ตองระวางโทษจ าคกไมเกนสบป และปรบไมเกนหนงแสนบาท 60 มาตรา 82 แรงงานตางดาวผใดหลกเลยงไมปฏบตตาม ขดขน หรอไมยอมรบทราบค าสงของรฐมนตร คณะกรรมการ อธบด หรอพนกงานเจาหนาทซงคณะกรรมการมอบหมายซงสงการแกแรงงานตางดาวผนนตามพระราชบญญตน ตองระวางโทษปรบไมเกนหาพนบาท ถาค าสงตามวรรคหนงเปนค าสงใหกลบออกไปนอกราชอาณาจกรแรงงานตางดาวผนน ตองระวางโทษจ าคกไมเกนสองป และปรบไมเกนสองหมนบาท

DPU

80

(มาตรา 7) ซงอาจเปนทงงานตามกฎหมายวาดวยการสงเสรมการลงทน( BOI) งานกรรมกร งานผรบใชในบาน หรองานอนๆบทบญญตตามมาตรานไดแกไขสวนทส าคญของงานทอนญาตใหคนท างานท าได คองานกรรมกรและผรบใชในบาน ซงตามกฎหมายการท างานของคนท างานเดมไมอาจอนญาตได จนตองอาศยการผอนผนตามมตคณะรฐมนตรออกเปนประกาศของกระทรวงมหาดไทย ตลอดมา

เมอไดก าหนดประเภทงาน ทองท ระยะเวลา การจางงานคนท างาน แลว มการก าหนดใหคนท างานทจะท างานตองมใบอนญาตท างาน ท างานตามประเภทหรอลกษณะงานทระบไวในใบอนญาต ณ ทองทหรอสถานททระบไวในใบอนญาต (มาตรา 27) และคนท างานทฝาฝนตองระวางโทษปรบไมเกนหนงหมนบาท แตหากคนท างานท างานโดยไมมใบอนญาตท างาน มระวางโทษปรบตงแตหนงหมนบาทถงหนงแสนบาทตอคนท างานทจางหนงคน ตามทบญญตไวใน มาตรา 54

3.4.2.2 เงอนไขการอนญาต คนท างานทจะขอรบใบอนญาตท างานตองมถนทอยในประเทศไทยหรอไดรบอนญาต

ใหเขาประเทศโดยถกตองตามกฎหมายโดยมไดเขาเมองในฐานะนกทองเทยวหรอผผานทาง และไมมลกษณะตองหามตามทก าหนดในกฎกระทรวง (มาตรา 10) และตองจายคาธรรมเนยม ตามทก าหนดไวใน มาตรา 11 61 จากบทบญญต มาตรา 10 ดงกลาว ในวนท 5 มนาคม พ.ศ. 2552 รฐมนตรวาการกระทรวงแรงงาน ไดมการออก กฎกระทรวงก าหนดลกษณะตองหามของคนท างานซงจะขอรบใบอนญาตท างาน พ.ศ. 2552 โดยก าหนดลกษณะตองหามในการขอรบใบอนญาตท างาน คอ ตองไม เปนบคคลวกลจรตหรอมจตฟนเฟอนไมสมประกอบ เปนผเจบปวยดวยโรคตางๆ หรอเคยไดรบโทษจ าคกโดยค าพพากษาถงทสดใหจ าคกตามกฎหมายวาดวยคนเขาเมองหรอกฎหมายวาดวยการท างานของคนท างาน ภายในระยะเวลาหนงปกอนวนขอรบใบอนญาต ในสวนทเกยวกบคาธรรมเนยมการอนญาตใหท างานนน วนท 4 ธนวาคม พ.ศ. 2552 หลงจากตราพระราชบญญตการท างานของคนตางดาว พ.ศ. 2551 แลว โดยอาศยอ านาจตามมาตรา

61 มาตรา 11 ผใดประสงคจะจางคนตางดาว ซงอยนอกราชอาณาจกรเขามาท างานในกจการของตนใน

ราชอาณาจกร จะยนค าขอรบใบอนญาตและช าระคาธรรมเนยมแทนคนตางดาว นนกได / การขอรบใบอนญาตแทนคนตางดาว ตามวรรคหนง ใหเปนไปตามวธการทก าหนดในกฎกระทรวง

DPU

81

6 62 รฐมนตรวาการกระทรวงแรงงานไดออกกฎกระทรวงก าหนดคาธรรมเนยมการท างานและการจางคนตางดาว พ.ศ. 2552 โดยไดก าหนดคาธรรมเนยมการท างานของคนท างานไวแตกตางกนในตามชนดของงาน และแตกตางกนในแตละจงหวด เชน ส าหรบสาขาอาชพรบจางท างานโดยใชก าลงกายเปนหลกหรอรบจางท างานในบาน ในจงหวดตราด คาใบอนญาตท างาน ทมอายเกน 6 เดอนแตไมเกน 1 ป ฉบบละ 900 บาท จงหวดระยอง คาใบอนญาตท างาน ทมอายเกน 6 เดอนแตไมเกน 1 ป ฉบบละ1,000 บาท จงหวดสระบร คาใบอนญาตท างาน ทมอายเกน 6 เดอนแตไมเกน 1 ป ฉบบละ1,200 บาท ทองทกรงเทพมหานคร จงหวดนครปฐม จงหวดนนทบร จงหวดปทมธาน จงหวดสมทรปราการ และจงหวดสมทรสาคร คาใบอนญาตท างาน ทมอายเกน 6 เดอนแตไมเกน 1 ป ฉบบละ1,800 บาท เปนตน สวนงานสาขาอาชพรบจางท างานโดยใชก าลงกายเปนหลกในกจการประมง กจการตอเนองจากกจการประมง หรอกจการเกษตรหรอปศสตว ในทกทองททวราชอาณาจกร คาใบอนญาตท างาน ทมอายเกน 6 เดอนแตไมเกน 1 ป ฉบบละ 900 บาท และงานสาขาอาชพอน ทกทองททวราชอาณาจกร คาใบอนญาตท างาน ทมอาย เกน 6 เดอนแตไม เกน 1 ปฉบบละ 3,000 บาท 63

ในจ านวนน มคาค าขอ ฉบบละ 100 บาท แยกตากหากจากคาใบอนญาตท างาน 3.4.2.3 การขอใบอนญาตท างาน ตามพระราชบญญตการท างานของคนตางดาว พ.ศ.2551 ไมไดก าหนดหามการท างาน

ของแรงงงานกรรมกร หรอพวกท างานรบจางโดยใชแรงงานเปนหลก กบทงยงอนญาตใหคนท างาน สามารถขอรบใบอนญาตท างานไดอกดวย การฝาฝนบทบญญต มาตรา 9 มาตรา 13 มาตรา 14 ตองระวางโทษปรบไมเกนสองหมนบาท ตามมาตรา 5264 โดยสามารถแบงกลมการขอรบใบอนญาตท างานตามเอกสารทใชในการเดนทางเขาประเทศ ไดเปน 3 กลมคอ

62 มาตรา 6 ใหรฐมนตรวาการกระทรวงแรงงานรกษาการตามพระราชบญญตน และใหมอ านาจออก

กฎกระทรวงก าหนดคาธรรมเนยมไมเกนอตราในบญชทายพระราชบญญตน ยกเวนคาธรรมเนยม และก าหนดกจการอนเพอปฏบตการตามพระราชบญญตน กฎกระทรวงนน เมอไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลวใหใชบงคบได

63 เปนคาใบอนญาตท างานส าหรบ นกลงทน นกวชาการ ผเชยวชาญ ฯลฯ 64 มาตรา 52 ผรบใบอนญาตผใดท างานอนเปนการฝาฝนเงอนไขทก าหนดไวตามมาตรา 9 มาตรา 13

มาตรา 14 หรอมาตรา 26 ตองระวางโทษปรบไมเกนสองหมนบาท

DPU

82

1) ขอรบใบอนญาตจากนายทะเบยนทเขามาในราชอาณาจกรเปนการชวคราว 65 การขอรบใบอนญาตท างานประเภทน เปนการขอรบใบอนญาตท างานส าหรบคนท างานทกสญชาต ทกประเภทงานทเดนทางเขาเมองโดยหนงสอเดนทาง (Passport) ทมไดเขาเมองในฐานะนกทองเทยวหรอผผานทาง ตามมาตรา 10 ในกลมนมทง นกลงทน นกวชาการ ผเชยวชาญ ฯลฯ ซงคนในกลมนอาจขอใบอนญาตท างานโดยอาศยกฎหมายวาดวยการสงเสรมการลงทน หรอกฎหมายอน (มรายละเอยดการขออนญาตตาม มาตรา 12 ) หรออาจเปนบคคลทท างานในกจการทวๆไป เชนเปน ครสอนพเศษในมหาวทยาลย เปนนกขาวหนงสอพมพตางประเทศ และยงรวมไปถง กรรมกรผใชแรงงาน ผทไดรบอนญาตใหเขามาในราชอาณาจกรตามกฎหมายวาดวยคนเขาเมองภายใตบนทกความเขาใจวาดวยการจางแรงงานระหวางรฐบาลแหงราชอาณาจกรไทยกบรฐบาลแหงชาตอน66

ขนตอนการขอรบใบอนญาตท างานส าหรบคนท างานชาวลาว กมพชาและพมา (1) ผประกอบการขออนญาตใชคนท างาน กบส านกงานจดหางานจงหวด หรอ

ส านกงานจดหางานเขต (กรณกรงเทพฯ) โดยการอนญาตใหผประกอบการไดใชคนท างาน ส านกงานจดหางานจะค านงถงความมนคงของชาต การใชแรงงานขามชาตทจ าเปนเนองจากไมอาจหาคนไทยได เมอส านกงานจดหางานพจารณาแลวจะอนญาตหรอไมกได หากอนญาตจะท าหนงสอรบรอง

(2) หลงผประกอบการไดอนญาตใชคนท างาน ภายในก าหนด 1 ป ผประกอบการจะตองไปส านกงานจดหางานด าเนนท าหนงสอแสดงเจตจ านงขอน าเขาคนท างาน (Demand Letter) ระบชาตทตองการ ซงมเพยง ชาวลาว หรอ กมพชา หรอพมา

ประเทศลาว เนองจาก ภาษาลาว คลายภาษาไทย คนลาวสามารถสอสารกบคนไทยไดโดยไมตองใชลาม และความทประชากรลาว จากสถตในป พ.ศ. 2548 (ตามขอมลกระทรวงการ

65 มาตรา 9 หามมใหคนตางดาว ท างานใดนอกจากงานตามมาตรา 7 และไดรบใบอนญาตจากนาย

ทะเบยน เวนแตคนตางดาว ซงเขามาในราชอาณาจกรเปนการชวคราวตามกฎหมายวาดวยคนเขาเมองเพอท างานอนจ าเปนและเรงดวนทมระยะเวลาท างานไมเกนสบหาวน แตคนตางดาว จะท างานนนไดเมอไดมหนงสอแจงใหนายทะเบยนทราบ

ในการออกใบอนญาต นายทะเบยนจะก าหนดเงอนไขใหคนตางดาว ตองปฏบตดวยกได ใบอนญาต การขอรบใบอนญาต การออกใบอนญาต และการแจงตามวรรคหนง ใหเปนไปตามแบบและ

วธการทก าหนดในกฎกระทรวง อธบดจะวางระเบยบเพอก าหนดแนวทางในการก าหนดเงอนไขตามวรรคสอง ใหนายทะเบยนตอง

ปฏบตกได 66 ปจจบน (เดอน พ.ย. 2554) มเพยงสามสญชาต คอ ลาว กมพชา และพมา

DPU

83

ตางประเทศของไทย) ประเทศลาวมประชากรรวม 6,068,117 คน67 ทนบวานอย จงหาแรงงานจากลาวไดยาก ในป 2554

ประเทศกมพชา ภาษาตางจากภาษาไทยการสอสารกบคนไทยอาจจ าเปนตองใชลาม กรกฎาคม 2548 มประชากรประมาณ 14,071,000 คน 68

ประเทศพมา เนองจากมชนกลมนอย ทงไทยใหญ มอญ กะเหรยง ฯ ทไมยอมรบเปนคนสญชาตพมา และรฐบาลพมาใหความเอาใจใสกบประชากรทไดหลบหนเขาประเทศไทย มามากแลว จงท าใหหนงสอแสดงเจตจ านงขอน าเขาคนท างานชาวพมา ไมสามารถด าเนนการน าเขาแรงงานจรง ยกเวนจ านวนหลกพนคนทน าเขาโดยรฐมนตรแรงงานไทย เพอแสดงวา MOU แรงงานพมาสามารถด าเนนการไดจรง

มหลายกจการทท าหนงสอแสดงความตองการคนท างานพมา แตไมสามารถน าเขาคนท างานพมาไดมากวา 2 ป ตงแตป 2552

(3) ในการท าหนงสอแสดงความตองการคนท างาน ยงตองท าเอกสารอนอก เชน หนงสอขอน าเขาแรงงานตาม MOU แรงงาน สญญาจาง หนงสอมอบอ านาจ

(4) เมอส านกงานจดหางานอนญาต จะรวบรวมผประกอบการทท าหนงสอแสดงเจตจ านงขอน าเขาคนท างาน (Demand Letter) ส านกงานบรหารคนท างาน กรมการจดหางาน กระทรวงแรงงานตอไป

(5) ส านกงานบรหารคนท างาน ไดรบหนงสอแสดงเจตจ านงขอน าเขาคนท างาน (Demand Letter) จากแตละจงหวด (หรอเขต) จะรวบรวมแยกออกเปน รายประเทศแลวท าหนงสอ ถงทตประจ ากรงเทพฯ ของประเทศนน เพอระบจ านวนคนท างานทตองการ เปนครงๆ ตามชวงเวลาทเหมาะสม โดยน าเขาคนท างานจากประเทศกมพชาไดงายกวา ลาว และพมา

(6) ส านกงานบรหารคนท างาน ออกหนงสอแสดงความตองการ สงทต ผประกอบการจะขอส าเนาสงไปทบรษทจดหางานในประเทศลาว หรอประเทศกมพชา สวนพมา ไมมบรษทจดหางานสงแรงงานมาประเทศไทย สวนตนฉบบส านกงานบรหารคนท างาน จะสงไปตามสายงาน

บรษทจดหางานทไดรบอนญาตจากประเทศกมพชา ณ เดอน มถนายน 2554 ม 23 บรษท

67 ประเทศลาว. สบคนเมอ 12 พฤศจกายน 2554, จาก th.wikipedia.org/wiki/ประเทศลาว 68 ประเทศกมพชา. สบคนเมอ 12 พฤศจกายน 2554, จาก th.wikipedia.org/wiki/ประเทศกมพชา

DPU

84

(7) เมอส านกงานจดหางานในลาว หรอกมพชา ไดรบส าเนาหนงสอของส านกงานบรหารคนท างาน ออกหนงสอแสดงความตองการสงทต จะเรมหาคนท างานตามทผประกอบการตองการ ส าหรบประเทศพมาเนองจากไมมบรษทจดหางานสงคนท างานเขามาประเทศไทย จงยงไมมคนท างานพมาน าเขาใหมตาม MOU คนท างาน มแตเพยงผรบจางใหบรการพสจนสญชาต

(8) เมอบรษทจดหางานในประเทศ ลาว หรอกมพชา หาคนท างานตามทผประกอบการตองการไดแลว บรษทจดหางานนนๆ จะพาคนท างานไปท าหนงสอเดนทาง เมอไดหนงสอเดนทาง จะท าสรปบญชรายชอ (Name List) สงใหผประกอบการในประเทศไทยเพอด าเนนการในขนตอไป

(9) ผประกอบการเมอได ใบสรปบญชชอ (Name List) จะสงไปใหส านกงานบรหารคนท างาน ส านกงานบรหารคนท างานตรวจแลวจะออกหนงสอ 3 ฉบบ ไดแก หนงสอถงผประกอบการ และหนงสอถงสถานทตไทย ในประเทศลาวหรอกมพชา หรอพมา (หากม ) โดยหนงสอจากกรมการจดหางานถงฑตไทยประจ าแตละประเทศ เมอคนท างานสญชาตพมา ลาว หรอกมพชา ไดรบ VISA ใหเขาเมองแลว กรมการจดหางานกจะท าหนงสอถง ส านกงานตรวจคนเขาเมองเพอ แจงการอนญาตใหคนท างานท VISA เขาท างานโดยถกกฎหมายใหส านกงานตรวจคนเขาเมอง อนญาตใหเขาประเทศ และหนงสอถงส านกงานตรวจคนเขาเมอง

(10) ผประกอบการจะไดรบตนฉบบหนงสอทงสามแลวสงไปใหตามล าดบ (11) ผประกอบการจะสง น าหนงสอถงสถานทต ไปใหบรษทจดหางานในตางแดนเพอ

ขอใหทตออก VISA ท างาน 2 ป ตามสรปรายชอ (Name List) (12) ส านกงานตรวจคนเขาเมองจะอนญาตใหคนท างานเขาเมอง โดยประทบตราอย 2

ป (13) ผประกอบการพาคนท างานไปตรวจสขภาพ ไมตองจายคาประกนสขภาพเนองจาก

ผประกอบการตองท าประกนสงคม (14) ผประกอบการท าใบอนญาตท างานใหคนท างาน

(15) ผประกอบการท าประกนสงคม (16) ผประกอบการแจงอยเกน 90 วนท ส านกงานตรวจคนเขาเมองทคนท างานท างาน

อยรายละเอยดการด าเนนการดงกลาวบางสวนถกก าหนดไวใน กฎกระทรวงวาดวยการขอรบใบอนญาต การออกใบอนญาต และการแจงการท างานของคนตางดาว พ.ศ. 2554 ในหมวด 1 ทวาดวย การขอรบใบอนญาต การขอตออายใบอนญาต การขอรบใบแทนใบอนญาตตามมาตรา 9 และการขอเปลยนหรอเพมประเภทหรอลกษณะงาน ผประกอบการ ทองทหรอสถานทท างาน หรอเงอนไขทไดรบอนญาต ขอ 2 คนท างานซงไดรบอนญาตใหเขามาในราชอาณาจกรตามกฎหมายวา

DPU

85

ดวยคนเขาเมองภายใตบนทกความเขาใจวาดวยการจางแรงงานระหวางรฐบาลแหงราชอาณาจกรไทยกบรฐบาลแหงชาตอนและประสงคจะขอรบใบอนญาตตามมาตรา 9 ใหยนค าขอตาม

2) ขอรบใบอนญาตผถกเนรเทศ ผหลบหน เปนการขอรบใบอนญาตท างาน ส าหรบ ผถกเนรเทศ ผหลบหนเขาเมองรอการสงตวกลบ ผถกถอนสญชาต ผเกดในประเทศไทยแตไมไดรบสญชาตไทย ตาม มาตรา 13 69 คนท างานซงอาจขอรบใบอนญาตท างาน ตาม มาตรา 13 นม 5 ประเภท คอ

(1) คนถกเนรเทศตามกฎหมายวาดวยการเนรเทศและไดรบการผอนผนใหไปประกอบอาชพ

(2) คนท างานทเขามาหรออยในราชอาณาจกรโดยไมไดรบอนญาตตามกฎหมายวาดวยคนเขาเมองแตไดรบอนญาตใหอยในราชอาณาจกรเปนการชวคราวเพอรอการสงกลบ

(3) คนทถกถอนสญชาตตามประกาศของคณะปฏวต ฉบบท 337 ลงวนท 13 ธนวาคม พ.ศ. 2515

(4) คนทเกดในราชอาณาจกรแตไมไดรบสญชาตไทยตามประกาศของคณะปฏวตฉบบท 337 ลงวนท 13 ธนวาคม พ.ศ. 2515

(5) คนทเกดในราชอาณาจกรแตไมไดรบสญชาตไทยตามกฎหมายวาดวยสญชาต

69 มาตรา 13 คนตางดาวซงไมอาจขอรบใบอนญาตตามมาตรา 9 เพราะเหตดงตอไปนอาจขอรบ

ใบอนญาตตอนายทะเบยนเพอท างานตามประเภททคณะรฐมนตรก าหนดโดยประกาศในราชกจจานเบกษาตามขอเสนอแนะของคณะกรรมการ โดยค านงถงความมนคงของชาตและผลกระทบตอสงคม

(1) ถกเนรเทศตามกฎหมายวาดวยการเนรเทศและไดรบการผอนผนใหไปประกอบอาชพ ณ ทแหงใดแทนการเนรเทศหรออยในระหวางรอการเนรเทศ

(2) เขามาหรออยในราชอาณาจกรโดยไมไดรบอนญาตตามกฎหมายวาดวยคนเขาเมองแตไดรบอนญาตใหอยในราชอาณาจกรเปนการชวคราวเพอรอการสงกลบออกไปนอกราชอาณาจกรตามกฎหมายวาดวยคนเขาเมอง

(3) ถกถอนสญชาตตามประกาศของคณะปฏวต ฉบบท 337 ลงวนท 13 ธนวาคม พ.ศ. 2515 หรอตามกฎหมายอน

(4) เกดในราชอาณาจกรแตไมไดรบสญชาตไทยตามประกาศของคณะปฏวต ฉบบท 337 ลงวนท 13 ธนวาคม พ.ศ. 2515

(5) เกดในราชอาณาจกรแตไมไดรบสญชาตไทยตามกฎหมายวาดวยสญชาต ประกาศตามวรรคหนง คณะรฐมนตรจะก าหนดเงอนไขอยางใดไวดวยกได

การขอรบใบอนญาตและการออกใบอนญาตตามวรรคหนง ใหเปนไปตามวธการทก าหนดในกฎกระทรวง

DPU

86

ซงตาม กฎกระทรวงวาดวยการขอรบใบอนญาต การออกใบอนญาต และการแจงการท างานของคนตางดาว พ.ศ. 2554 ในหมวด 2 การขอรบใบอนญาต การขอตออายใบอนญาต การขอรบใบแทนใบอนญาตตามมาตรา 13 และการขอเปลยนหรอเพมประเภทหรอลกษณะงาน ผประกอบการ ทองทหรอสถานทท างาน หรอเงอนไขทไดรบอนญาต ขอ 11 คนตางดาวซงเขามาหรออยในราชอาณาจกรโดยไมไดรบอนญาต แตไดรบอนญาตใหอยในราชอาณาจกรเปนการชวคราวเพอรอการสงกลบออกไปนอกราชอาณาจกรตามกฎหมายวาดวยคนเขาเมอง และประสงคจะขอรบใบอนญาตตามมาตรา 13 ใหปฏบต ตามตท. 8 (ภาคผนวก) 3) ขอรบใบอนญาตโดยใชหนงสอผานแดน (Border Pass)70 การขอรบใบอนญาตท างานประเภทน เปนการขอรบใบอนญาตท างาน ส าหรบคนสญชาตของประเทศทมชายแดนตดกบประเทศไทย ใชหนงสอผานแดน (Border Pass) สามารถขออนญาตท างานชวคราวในชวงระยะเวลาหรอตามฤดกาลเฉพาะภายในทองททอยตดกบชายแดนหรอทองทตอเนองกบทองทดงกลาว ตามกฎกระทรวงวาดวยการขอรบใบอนญาต การออกใบอนญาต และการแจงการท างานของคนตางดาว พ.ศ. 2554 หมวด 3 การขอรบใบอนญาต การขอตออายใบอนญาต การขอรบใบแทนใบอนญาตตามมาตรา 14 และการขอเปลยนหรอเพมประเภทหรอลกษณะงาน ผประกอบการทองทหรอสถานทท างาน หรอเงอนไขทไดรบอนญาต ขอ 20 คนตางดาวซงมภมล าเนาและเปนคนสญชาตของประเทศทมชายแดนตดกบประเทศไทยซงจะขอรบใบอนญาตตามมาตรา 14 ใหยนค าขอตามแบบ ตท. 9 (ภาคผนวก)

70 มาตรา 14 คนตางดาวซงมภมล าเนาและเปนคนสญชาตของประเทศทมชายแดนตดกบประเทศไทย

ถาไดเขามาในราชอาณาจกรโดยมเอกสารใชแทนหนงสอเดนทางตามกฎหมายวาดวยคนเขาเมองอาจไดรบอนญาตใหท างานบางประเภทหรอลกษณะงานในราชอาณาจกรเปนการชวคราวในชวงระยะเวลาหรอตามฤดกาลทก าหนดได ทงน เฉพาะการท างานภายในทองททอยตดกบชายแดนหรอทองทตอเนองกบทองทดงกลาว

คนตางดาวซงประสงคจะท างานตามวรรคหนง ใหยนค าขอรบใบอนญาตท างานชวคราวพรอมกบแสดงเอกสารใชแทนหนงสอเดนทางตอนายทะเบยนและช าระคาธรรมเนยมตามทก าหนดในกฎกระทรวง

ในการออกใบอนญาตใหนายทะเบยนระบทองทหรอสถานททอนญาตใหท างานระยะเวลาทอนญาตใหท างาน ประเภทหรอลกษณะงาน และนายจางทคนตางดาวนนจะไปท างานดวย ทงน ตามแบบและวธการทก าหนดในกฎกระทรวง

ความในมาตรานจะใชบงคบกบทองทใด ส าหรบคนตางดาวสญชาตใด เพอท างานประเภทหรอลกษณะใด ในชวงระยะเวลาหรอฤดกาลใด โดยมเงอนไขอยางใด ใหเปนไปตามทคณะรฐมนตรก าหนดโดยประกาศในราชกจจานเบกษา

DPU

87

3.4.2.4 กองทนเพอการสงคนท างานกลบออกนอกราชอาณาจกร การจดตงกองทนเพอการสงคนท างานกลบออกนอกราชอาณาจกร ตามพระราช

บญญตการท างานของคนตางดาว พ.ศ.2551 โดยใหลกจางซงไดรบใบอนญาตตามมาตรา 9 มาตรา 11 มาตรา 13 (1) และ (2) และมาตรา 14 เฉพาะงานทก าหนดในกฎกระทรวงตองสงเงนเขากองทนเพอการสงคนท างานกลบออกนอกราชอาณาจกร เพอเปนประกนคาใชจายในการสงลกจางนนกลบออกไปประเทศตน โดยใหผประกอบการคาจาง71 และน าสงเขากองทน ตามมาตรา 15 72 ตาม มาตรา 29 วรรคสอง จ านวนเงนทลกจางตองสงเขากองทน การหกเงนคาจาง และการน าสงเงนคาจางเขากองทนตามวรรคนง ใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ ก าหนดเวลา และอตราตามทก าหนดในกฎกระทรวงทงน จ านวนและอตราดงกลาวจะก าหนดใหแตกตางกนส าหรบลกจางซงเปนคนท างานแตละสญชาตกได โดยค านงถงคาใชจายในการสงลกจางแตละสญชาตกลบออกไปนอกราชอาณาจกร โดยในวนท 20 กนยายน พ.ศ. 2553 ไดมการออกกฎกระทรวง ตามความในมาตราน เปน กฎกระทรวงก าหนดงานและจ านวนเงนทลกจางตองสงเขากองทนเพอการสงคนท างานกลบออกไปนอกราชอาณาจกร และหลกเกณฑและวธการในการสงเงนการออกใบรบ หนงสอรบรอง และใบแทนหนงสอรบรองการสงเงนพ.ศ. 2553 ใน

ขอ 2 ลกจางซงไดรบใบอนญาตตามมาตรา 9 มาตรา 11 มาตรา 13 (1) หรอ (2) และมาตรา 14 เฉพาะงานดงตอไปน ตองสงเงนเขากองทนเพอเปนประกนคาใชจายในการสงลกจางนนกลบออกไปนอกราชอาณาจกร 1) งานรบใชในบาน 2) งานกรรมกร

ขอ 3 ใหลกจางตามขอ 2 สงเงนเขากองทนตามอตรา ดงตอไปน (1) ลกจางสญชาตพมา คนละ 2,400 บาท (2) ลกจางสญชาตลาว คนละ 2,400 บาท (3) ลกจางสญชาตกมพชา คนละ 2,100 บาท ขอ 4 ใหนายจางมหนาทหกเงนคาจางของลกจางเพอน าสงเขากองทนตามอตราท

ก าหนด ตามขอ 3 โดยเฉลยเปนจ านวนเทากนทกเดอนตดตอกนเปนเวลาหกเดอน และน าสงเงนทหกไวนนเขากองทนภายในวนทสบหาของเดอนถดไปจนครบอตราดงกลาว

71 ตามพระราชบญญตคมครองแรงงานพ.ศ. 2541 มาตรา 76 หามมใหผประกอบการหกคาจาง คา

ลวงเวลา คาท างานในวนหยด และคาลวงเวลาในวนหยด เวนแตเปนการหกเพอ (1) ช าระภาษเงนไดตามจ านวนทลกจางตองจายหรอช าระเงนอนตามทมกฎหมายบญญตไว

72 มาตรา 15 ลกจางซงไดรบใบอนญาตตามมาตรา 9 มาตรา 11 มาตรา 13 (1) และ (2) และมาตรา 14 เฉพาะงานทก าหนดในกฎกระทรวง ตองสงเงนเขากองทนเพอเปนประกนคาใชจายในการสงลกจ างนนกลบออกไปนอกราชอาณาจกร โดยใหผประกอบการมหนาทหกเงนคาจางจากลกจางนนและน าสงเขากองทน

DPU

88

การหกเงนตามวรรคหนง ใหเรมตงแตวนท 1 มนาคม พ.ศ. 2555 เปนตนไป 73 3.4.2.5 ก าหนดอายใบอนญาต

อายใบอนญาตท างานของคนตางดาว มอายไดไมเกน 2 ป 74 ใหตออายไดอก 2 ป รวมระยะเวลาท างานไมเกน 4 ป 75 เพอปองกนการตงถนฐานของคนท างานในราชอาณาจกร

3.4.2.6 บทก าหนดโทษ 1) คนท างานทท างานโดยไมไดรบใบอนญาต มโทษจ าคกไมเกนหาปหรอปรบตงแต

สองพนบาทถงหนงแสนบาท หรอทงจ าทงปรบ ตามความในมาตรา 51 2) กรณคนท างานซงถกกลาวหาวาท างานโดยไมไดรบใบอนญาตและยนยอมเดนทาง

ออกนอกราชอาณาจกรภายในระยะเวลาไมเกนสามสบวน พนกงานสอบสวนมอ านาจเปรยบเทยบปรบ

3) คนท างานทท างานผดเงอนไขตาม มาตรา 9 มาตร 13 มาตรา 14 หรอมาตรา 26 มโทษปรบไมเกนสองหมนบาท ตามความในมาตรา 52

4) ผประกอบการรบคนท างานเขาท างานโดยไมไดรบอนญาตจากนายทะเบยนตามมาตรา 27 มโทษปรบไมเกนหนงหมนบาท หากคนท างานท างานโดยไมมใบอนญาตท างาน มโทษปรบตงแตหนงหมนบาทถงหนงแสนบาทตอคนท างานทจางหนงคน ตามความในมาตรา 54

5) คนท างาน ไมพกใบอนญาตอยกบตวหรออย ณ สถานทท างานในระหวางเวลาท างานเพอแสดงตอพนกงานเจาหนาทหรอนายทะเบยนตองระวางโทษปรบไมเกนหนงหมนบาทตามความใน มาตรา 24

73 เพมเตมตาม กฎกระทรวงก าหนดงานและจ านวนเงนทลกจางตองสงเขากองทนเพอการสงคนท างาน

กลบออกไปนอกราชอาณาจกร และหลกเกณฑและวธการในการสงเงนการออกใบรบ หนงสอรบรอง และใบแทนหนงสอรบรองการสงเงน (ฉบบท 2) พ.ศ. 2554 ใหไว ณ วนท 12 มกราคม พ.ศ. 2554 ประกาศราชกจจานเบกษา เลม 128/ตอนท 2 ก/หนา 12/14 มกราคม 2554

74 มาตรา 21 ใบอนญาตทออกใหตามพระราชบญญตน ใหมอายไมเกนสองปนบแตวนออก เวนแตใบอนญาตทออกใหแกคนตางดาวตามมาตรา 12 ใหมอายเทาระยะเวลาทไดรบอนญาตใหเขามาท างานตามกฎหมายนนๆ อายใบอนญาตตามวรรคหนงไมมผลเปนการขยายระยะเวลาอยในราชอาณาจกรตามกฎหมายวาดวยคนเขาเมอง 75 มาตรา 23 วรรคสาม การตออายใบอนญาตใหตอไดครงละไมเกนสองป โดยใหกระท าเพยงเทาทจ าเปนเพอปองกนการตงถนฐานของคนตางดาวในราชอาณาจกร และกรณคนตางดาวตามมาตรา 13 (1) และ (2) ระยะเวลาทไดรบอนญาตใหท างานตดตอกนรวมแลวตองไมเกนสป เวนแตคณะรฐมนตรจะก าหนดเปนอยางอนเปนคราว ๆ ไป

DPU

89

3.4.3 พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. 2551 การคามนษยเปนกระบวนการทท าใหบคคลตกอยภายใตเงอนไขแหงการแสวง

ประโยชน ไมวาจะเปนการแสวงประโยชนทางเพศ การบงคบใชแรงงาน โดยอาศยการหลอกลวง หรอการบบบงคบ การเอาคนลงเปนทาสหรอการกระท าอนทเสมอนการเอาคนลงเปนทาส ส าหรบกรณของเดกนน ไมจ าเปนตองพสจนใหเหนวามการหลอกลวงและการบบบงคบ เพยงชดเจนวาอยในกระบวนการแสวงประโยชนกเพยงพอทจะระบวาเปนเหยอของการคามนษยไดแลวหากไมค านงถงขอเทจจรงทวา พธสารสหประชาชาตวาดวยการคามนษยเปนสวนประกอบอยในอนสญญาวาดวยอาชญากรรมทจดตงในลกษณะองคกรแลว การใชค านยามขางตนโดยไมไดค านงถงบรบทของอาชญากรรมทจดตงในลกษณะองคกรอาจน าไปสการเขาใจผดได การคามนษยในหลายกรณไมถกจดอยในประเภทอาชญากรรมทจดตงในลกษณะองคกร 76 เชน กรณของเดกท างานบาน ซงถกคามาโดยบคคล 1-2 คน หรอโดยครอบครวหรอคนในชมชน มากกวาจะถกคาโดยองคกร จดตง 77

แรงงานขามชาตสองกลมทไดรบความคมครองจากมาตรฐานแรงงานระหวางประเทศ ซงใหความคมครองการยายถนฐานเพอหางานท าส าหรบแรงงานทไปท างานนอกประเทศของตน ดงน78

1. ผลภย (Refugee) คอบคคลซงอาศยอยนอกประเทศทตนเองถอสญชาตอย ‚เหตเพราะความกลวอนมเหตสมควรวาจะถกลงทณฑเพราะเหตผลทางเชอชาต ศาสนา สญชาต การเปนสมาชกกลมสงคมกลมใดกลมหนง ท าใหบคคลนนไมสามารถหรอไมตองการจะอยภายใตความคมครองของประเทศนน‛ ผลภยแตกตางจากแรงงานขามชาตตรงทแรงงานขามชาตเปนผเลอกเองทจะยายถนฐานไปยงประเทศอน แตผลภย (หรอบคคลพลดถน) ถกกดดนใหออกมาจากประเทศบานเกดของตน หรอไมสามารถกลบไปอยางปลอดภยได

2. ผเสยหายจากการคามนษย ผทเปน ‚ผเสยหายจากการคามนษย‛ (Victim of Trafficking) คอบคคลทถกหลอกลวง

76 หมายถง กลมอาชญากรรมทจดตงในลกษณะองคกรขามชาตทประกอบดวยบคคลตงแตสามคนขน

ไป 77 Dottridge, M. and Graça Machel. (2004). Kids as Commodities?: Child trafficking and what to do

about it. Lausanne: International Federation Terre des Hommes. P.10. 78 ส านกงานแรงงานระหวางประเทศ. (2551). มาตรฐานแรงงานระหวางประเทศวาดวยสทธแรงงาน

ขามชาต: แนวทางสาหรบผกาหนดนโยบายและผปฏบตในเอเชยและแปซฟก. กรงเทพฯ: องคการแรงงานระหวางประเทศ. หนา 9.

DPU

90

หรอบงคบใหตกอยในสถานการณทถกหาประโยชนทางเพศหรอทางแรงงาน การคามนษยนนอาจเกดขนไดทงภายในและระหวางประเทศ บคคลผถกน ามาคามนษยขามประเทศถอวาเปนเหยออาชญากรรม มใชผรวมสมคบในการกออาชญากรรมนน (เชน มใชเปนผละเมดกฎหมายตรวจคนเขาเมอง) บอยครงทผเสยหายจากการคามนษยเปนแรงงานยายถนและแรงงานขามชาต แตความแตกตางในนยามคอการทผเสยหายจากการคามนษยมสวนรวมในสถานการณทถกแสวงประโยชนมไดเปนไปไปโดยความยนยอมพรอมใจหรอไดรบขอมล แตเกดจากการหลวงลวงหรอบบบงคบ นยามและเปนทยอมรบมากทสดของการคามนษยบญญตไวในพธสารวาดวยการปองกน ปราบปราม และลงโทษการคามนษย โดยเฉพาะผหญงและเดก เพอเสรมอนสญญาสหประชาชาตเพอตอตานองคกรอาชญากรรมขามชาต พ.ศ. 2543 ((Palermo) Protocol to Prevent, Suppress and Punish Trafficking in Persons, Especially Women and Children, Supplementing the United Nations Convention Against Transnational Organized Crime, 2000) ดงน

(1) การคามนษย หมายถงการจดหา ขนสง จดสง ใหทพกพง หรอรบไวซงบคคลดวย การขมขหรอใชก าลงหรอการบบบงคบรปแบบอน การลกพาตว การฉอโกง การหลอกลวง การใชอ านาจในทางมชอบหรอการหาประโยชนจากภาวะเสยงของผอน หรอการใหหรอรบเงนหรอผลประโยชนเพอท าตามความตองการของบคคลโดยมวตถประสงคเพอแสวงประโยชน การแสวงประโยชนหมายรวมถง ‚การแสวงประโยชนจากการคาประเวณผอนหรอการแสวงประโยชนทางเพศรปแบบอน การใชแรงงานบงคบหรอบงคบใหบรการ การใชแรงงานทาสหรอการปฏบตทคลายคลง การบงคบใหเปนขารบใช หรอการน าอวยวะออกจากราง‛ เปนอยางนอย

(2) การทผเสยหายจากการคามนษยยนยอมตอการแสวงประโยชนจะมไดลบลางการแสวงประโยชนนน หากไดมการน าวธการขางตนวธใดวธหนงมาใช เชน การใชอ านาจในทางมชอบ (3) ถอวาการจดหา ขนสง จดสง ใหทพกพง หรอรบไวซงเดกเพอวตถประสงคในการแสวงประโยชนเปน ‚การคามนษย‛ แมจะมไดเกยวของกบวธการใดทกลาวถงขางตน (4) ‛เดก‛ หมายถงบคคลใดทมอายต ากวาสบแปดปบรบรณ

โดยสาระส าคญของพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. 2551 มดงน 1) การแสวงหาประโยชนโดยมชอบทางเพศหรอการบงคบใชแรงงานหรอบรการ

‚แสวงหาประโยชนโดยมชอบ‛ หมายความวา การแสวงหาประโยชนจากการคาประเวณการผลตหรอเผยแพรวตถหรอสอลามก การแสวงหาประโยชนทางเพศในรปแบบอน การ

DPU

91

เอาคนลงเปนทาส การน าคนมาขอทาน การบงคบใชแรงงานหรอบรการ การบงคบตดอวยวะเพอการคาหรอการอนใดทคลายคลงกนอนเปนการขดรดบคคล ไมวาบคคลนนจะยนยอมหรอไมกตาม

‚การบงคบใชแรงงานหรอบรการ‛ หมายความวา การขมขนใจใหท างานหรอให บรการโดยท าใหกลววาจะเกดอนตรายตอชวต รางกาย เสรภาพ ชอเสยง หรอทรพยสนของบคคลนนเองหรอของผอน โดยขเขญดวยประการใดๆ โดยใชก าลงประทษราย หรอโดยท าใหบคคลนนอยในภาวะทไมสามารถขดขนได (มาตรา 4) ผใดเพอแสวงหาประโยชนโดยมชอบ กระท าการอยางหนงอยางใด ดงตอไปน

(1) เปนธระจดหา ซอ ขาย จ าหนาย พามาจากหรอสงไปยงทใด หนวงเหนยวกกขง จดใหอยอาศย หรอรบไวซงบคคลใด โดยขมข ใชก าลงบงคบ ลกพาตว ฉอฉล หลอกลวง ใชอ านาจโดยมชอบ หรอโดยใหเงนหรอผลประโยชนอยางอนแกผปกครองหรอผดแลบคคลนนเพอใหผปกครองหรอผดแลใหความยนยอมแกผกระท าความผดในการแสวงหาประโยชนจากบคคลทตนดแล หรอ

(2) เปนธระจดหา ซอ ขาย จ าหนาย พามาจากหรอสงไปยงทใด หนวงเหนยวกกขงจดใหอยอาศย หรอรบไวซงเดกผนนกระท าความผดฐานคามนษย (มาตรา 6)

2) ความผดฐานคามนษย (1) สนบสนนการกระท าความผดฐานคามนษย ผใดกระท าการดงตอไปนตองระวางโทษเชนเดยวกบผกระท าความผดฐานคามนษย

ไดแก สนบสนนการกระท าความผดฐานคามนษย อปการะโดยใหทรพยสน จดหาทประชมหรอทพ านกใหแกผกระท าความผดฐานคามนษย ชวยเหลอดวยประการใดเพอใหผกระท าความผดฐานคามนษยพนจากการถกจบกม เรยก รบ หรอยอมจะรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากผกระท าความผดฐานคามนษยเพอมใหผกระท าความผดฐานคามนษยถกลงโทษ และชกชวน ชแนะ หรอตดตอบคคลใหเขาเปนสมาชกขององคกรอาชญากรรมเพอประโยชนในการกระท าความผดฐานคามนษย (มาตรา 7)

(2) การสมคบกนในการท าความผด ผใดสมคบโดยการตกลงกนตงแตสองคนขนไปเพอกระท าความผดตามมาตรา 6 ตอง

ระวางโทษไมเกนกงหนงของโทษทกฎหมายก าหนดไวส าหรบความผดนน ถาผทสมคบกนกระท าความผดคนหนงคนใดไดลงมอกระท าความผดตามทไดสมคบกนผรวมสมคบดวยกนทกคนตองระวางโทษตามทไดบญญตไวส าหรบความผดนนอกกระทงหนงดวย ในกรณทความผดไดกระท าถงขนลงมอกระท าความผด แตเนองจากการเขาขดขวางของผสมคบท าใหการกระท านนกระท าไป

DPU

92

ไมตลอด หรอกระท าไปตลอดแลวแตการกระท านนไมบรรลผล ผสมคบทกระท าการขดขวางนนตองรบโทษตามทก าหนดไวในวรรคหนง

ถาผกระท าความผดตามวรรคหนงกลบใจใหความจรงแหงการสมคบตอพนกงานเจาหนาทกอนทจะมการกระท าความผดตามทไดมการสมคบกน ศาลจะไมลงโทษหรอลงโทษผนนนอยกวาทกฎหมายก าหนดไวส าหรบความผดนนเพยงใดกได (มาตรา 9)

(3) การกระท าความผดทกระท าโดยรวมกนตงแตสามคนขนไป การกระท าความผดทกระท าโดยรวมกนตงแตสามคนขนไปหรอโดยสมาชกขององคกรอาชญากรรม ตองระวางโทษหนกกวาโทษทกฎหมายบญญตไวกงหนง ในกรณทสมาชกขององคกรอาชญากรรมไดกระท าความผดตามมาตรา 6 สมาชกขององคกรอาชญากรรมทกคนทเปนสมาชกอยในขณะทกระท าความผด และรเหนหรอยนยอมกบการกระท าความผดดงกลาว ตองระวางโทษตามทบญญตไวส าหรบความผดนนแมจะมไดเปนผกระท าความผดนนเอง (มาตรา 10) (4) บทลงโทษการกระท าความผดฐานคามนษย

กรณบคคล การกระท าความผดฐานคามนษย ตองระวางโทษจ าคกตงแตสปถงสบป และปรบตงแต

แปดหมนบาทถงสองแสนบาท ถาการกระท าความผดตามวรรคหนง ไดกระท าแกบคคลอายเกนสบหาป แตไมถงสบ

แปดปตองระวางโทษจ าคกตงแตหกปถงสบสองป และปรบตงแตหนงแสนสองหมนบาทถงสองแสนสหมนบาท

ถาการกระท าความผดตามวรรคหนง ไดกระท าแกบคคลอายไมเกนสบหาป ตองระวางโทษจ าคกตงแตแปดปถงสบหาป และปรบตงแตหนงแสนหกหมนบาทถงสามแสนบาท (มาตรา 52)

กรณนตบคคล นตบคคลทไดกระท าความผดฐานคามนษย ตองระวางโทษปรบตงแตสองแสนบาทถงหนงลานบาท

ในกรณทผกระท าความผดเปนนตบคคล ถาการกระท าความผดของนตบคคลนนเกดจากการสงการ หรอการกระท าของบคคลใด หรอไมสงการ หรอไมกระท าการอนเปนหนาททตองกระท าของกรรมการผจดการ หรอบคคลใดซงรบผดชอบในการด าเนนงานของนตบคคลนน บคคลดงกลาวตองระวางโทษจ าคกตงแตหกปถงสบสองป และปรบตงแตหนงแสนสองหมนบาทถงสองแสนสหมนบาท (มาตรา 53)

DPU

93

DPU

บทท 4 ปญหาและวเคราะหปญหาการคมครองคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างาน

เพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย

การวเคราะหปญหาการคมครองคนทางานทผดกฎหมายทเขามาทางานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมายเปนการวเคราะหปญหาการคมครองสทธมนษยขนพนฐานของคนทางานทผดกฎหมายทเขามาทางานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย ปญหาการควบคมการเขามาทางานของคนทางานทผดกฎหมายทเขามาทางานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย ไดแก การจดทะเบยนแรงงานตางดาว ระบบการพสจนสญชาต และการนาเขาแรงงานถกกฎหมายตาม MOU ปญหาการบงคบใชกฎหมายคมครองแรงงาน ไดแก การถอบตรประจาตวและบตรอนญาตทางานของแรงงาน ความปลอดภยเนองจากอบตเหตในสถานประกอบการ และการจางงานของคนทางานทผดกฎหมายทเขามาทางานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย โดยมรายละเอยดดงทกลาวตอไปน

4.1 ปญหาการคมครองสทธมนษยขนพนฐานของคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย

การคมครองคนทางานทผดกฎหมายทเขามาทางานในประทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย ยอมไดรบการคมครอง ตาม ปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน" (Universal Declaration of Human Rights) ตามขอ 13 (2) ปญหาในการไดรบความคมครองสทธมนษยขนพนฐาน เชน สทธทางแพงในการทางาน สทธในสวสดการสงคม รบรขอมลขาวสารเกยวกบสทธทพงจะมมกจะถกเลอกปฏบตในการใหความคมครองเสรภาพ และสทธมน ษยชนขนพนฐาน ตลอดจนถกลดรอนสทธตาง ๆ ทแสดงถงศกดศรความเปนมนษยและโอกาสในการพฒนาความเปนอยของตนเองและครอบครวของตนไว โดยสามารถแยกประเดนปญหาไดดงน 4.1.1 การไมไดรบการคมครองสทธความเปนมนษย ตามขอกาหนดขององคการแรงงานระหวางประเทศ และอนสญญาระหวางประเทศวาดวยสทธของคนงานยายถน และสมาชกครอบครว เชน ปญหาเรองความเปนอยของคนทางาน ในวนหยดนน คนทางานกไมอยากจะอยบาน เพราะเจาหนาทของรฐชอบมาคนหองพก ทงทไมมหมายคน อกทงยงมกรณเจาหนาทบางคนเดนเขามาในทพก พรอมทงฉกกระดาษ แลวเขยนตวเลข กอนยดขอหาวาคนทางานเหลานลกลอบ

DPU

94

เลนหวยเถอน กจะนาตวไปโรงพกรดไถเงนคาปรบ แตเมอหาเรองคนทางาน เหลานไมได กจะยดเอกสารททางราชการออกใหคอ พาสปอรต แลวกเอาเอกสารไปโรงพกเพอจายคาปรบ 4.1.2 คนทางาน จานวนหนงไมรถงสทธทตนพงได คนสวนใหญเขาใจวาการทคนทางาน หลบหนเขาเมองเขามาทางานหนกและไดรบคาตอบแทนตาเกดขนเนองจากความพงพอใจของคนทางาน เอง ทาใหละเลยประเดนสทธมนษยชนของแรงงาน ซงปญหาทเกดขนบอยๆคอการทางานทยาวนานตงแต 8.00 – 23.00 ทางานทสกปรกมาก อกทงหกเงนคาทพกอาศยเกนควร และไมไดคาแรงขนตาตามกฎหมายไทย 4.1.3 ถกเลอกปฏบตโดยเจาหนาท รฐ รวมทงการถกนายจางทงทเปนคนไทย และคนตางประเทศกดขและเอาเปรยบดานการจางงาน เชน การไมไดรบสวสดการตางๆ เหมอนแรงงานไทย ดงนน สงแรกทรฐบาลควรจะเขามาดแลคนทางานคอ ใหความเปนธรรมเรองของกฎหมายคมครองแรงงาน เหมอนประเทศสาธารณรฐมาเลเซยทกาหนดไวในการคมครองแรงงานทงคนทางานในประเทศของตน และคนทางานทนาเขามา ไดใหสวสดการทเทาเทยมกน จากการสมภาษณคนทางานของบรษท นวจตร การกอสราง ถงเรองคาแรงขนตาทรฐบาลขนให 300 บาทนน พบวาคนทางานไดอตราคาจาง 250 บาท ซงตากวาแรงงานไทย ทงนเพอรองรบการเปดประชาคมอาเซยน ในป พ.ศ.2558 ทรฐบาลไทย ภาคอตสาหกรรม โรงงาน การประมง จงตองปรบคาจางใหเทาเทยมกนเพอเตรยมการรองรบการเดนทางไปมาหาสกบประเทศเพอนบาน เพราะจะมการเปดเปนภมภาคเดยวกน เทากบวาคนทางานทอยในไทยทมอยหลายลานคน จะตองมการวางแผนจดการขนทะเบยนใหเปนระบบมากกวาทเปนอย เพอใหคนทางานเกาสามารถอยได และรองรบกลมใหมทกาลงจะเดนทางเขามา1

4.1.4 ปญหาเรองใบอนญาตการทางานของคนทางาน คนทางานกลวการถกจบจากการหลบหนเขาเมอง ปญหาเรองใบอนญาตการทางานของคนทางาน ทง Passport และ Visa บางผประกอบการไดยดไวเพราะกลววาคนทางานจะหลบหน เมอคนทางานจาเปนตองเขารบการรกษาในคลนกเอกชนทมคาใชจายสงกวาโรงพยาบาลของรฐ ทงทคนทางานกลมนควรไดรบการคมครองสทธดานการรกษาพยาบาลซงถอวาเปนสทธมนษยชนขนพนฐานทมนษยทกคนควรไดรบ และยงมประเดนในเรองไมไดรบเงนทดแทนในกรณเกดอบตเหตจากการทางานอกดวย สวนผหลบหนเขาเมองทาใหเขาประเดนของการคามนษย การหลบหนเขาเมองเพอมาใชแรงงานหรอบรการเปน

1 เวทเสวนาแฉแรงงานตางดาว 2 ลานคนยงไมขนทะเบยน จนท.มเอยว. สบคนเมอ 3 เมษายน 2555, จาก http://m.thairath.co.th/content/region/205723

DPU

95

การบงคบใชแรงงาน ซง หมายความวา การขมขนใจใหทางานหรอให บรการโดยทาใหกลววาจะเกดอนตรายตอชวต รางกาย เสรภาพ ชอเสยง หรอทรพยสนของบคคลนนเองหรอของผอน โดยขเขญดวยประการใดๆ โดยใชกาลงประทษราย หรอโดยทาใหบคคลนนอยในภาวะทไมสามารถขดขนได กรณตวอยางเชน ตารวจกรงเกาบกจบกมขบวนการคามนษยรายใหญภาคกลาง โดยเจาหนาทตารวจชดสบสวนและปรายปราม นากาลงตารวจเขาสกดจบกมคนราย 3 คน ทขบขรถเกงฮอนดา รนแจสสเทา หมายเลขทะเบยน กข-9457 สโขทยซงหลบหนการจบกมของเจาหนาทตารวจ ตม. อยธยา เพราะเชอวากอเหตคามนษยดวยการจดสงแรง งานตางดาวในเขต อ.บางปะหน จ.พระนครศรอยธยา และหลบหนการจบกมเขาในในเขต อ.นครหลวงจ.พระนครศรอยธยา โดยตารวจ สภ.นครหลวง สามารถจกกมคนรายทง 3คนไดทถนนในเขต ม.6 ต.ปากจน อ.นครหลวง ทงนผตองหา พรอมของกลางรถเกงฮอนดา รนแจส เงนสดจานวน 34,000 บาท และโทรศพทมอถอ จาการสอบสวนทราบวา ผตองหาชดดงกลาวอย จ.สโขทย และทาอาชพเปนนายหนาสงแรงงานตางดาวเขาทาเรอและโรงงานรวมถงนายจางทตองการแรงงานตางดาวโดยเฉพาะแรงงานตางดาวจากประเทศพมาซงทาเปนเครอขายขบวนการใหญในภาคกลาง ถอเปนการคามนษยอนเปนการกระทาทผดกฎหมาย โดยลาสดไดขบรถไปท อ.แมสอด จ.ตาก และรบคนงาน โดยคมรถยนตอกคนทบรรทกแรงงานกวา 30 คนมาสงในเขต อ.บางปะหน จ.พระนครศรอยธยา สวนผตองหาทง 3 ราย ทคมการคามนษย ไดแหกวงลอมการจบกม และขบรถหลบหนจากอ.บางปะหน มงหนาเขามาในเขต อ.นครหลวง จนกระทงถกจบกม2 ทาใหเกดปญหาการคามนษยวา เปนสวนหนงของอาชญากรรมขามชาต เปนการละเมดสทธมนษยชนทรายแรง และเปนปญหาทบนทอนความมนคงของมนษย การทองคการสหประชาชาตรบรองเอาพธสารเรองการปองกนปราบปราม และลงโทษการคามนษย โดยเฉพาะการคาหญงและเดก ซงเปนสวนหนงของอนสญญาตอตานอาชญากรรมขามชาตเมอ พ.ศ. 2543 ถอไดวาเปนการประกาศเจตนารมณของประชาคมโลกในอนทจะรวมมอกนปราบปรามแกไขปญหานใหหมดไปในศตวรรษท 21 นแมกระนนกตามในการดาเนนงานกยงประสบปญหาและอปสรรคมากมาย ทงนเนองมาจากความซบซอนของสาเหตและปจจยทผลกดนใหมนษย โดยเฉพาะหญงและเดกตองตกเปนเหยอของการคามนษยทงในและนอกประเทศ ความแตกตางในเรองกรอบแนวความคด ตลอดจนถงหลกการและวธการดาเนนงาน รวมถงความเขาใจในประเดนทเกยวเนองระหวางการคามนษย การยายถน การลกลอบพาคนเขาเมองและการลภย

2 ทลายแกงคามนษยรายใหญ. (6 เมษายน 2554). โพสตทเดย. สบคนเมอ 3 เมษายน 2555, จาก www.statelessperson.com/www/?q=node/

DPU

96

4.1.5 การละเมดสทธมนษยชนของแรงงานตางดาวมกเกดจากความไมเขาใจของเจาหนาทระดบปฏบตเกยวกบนโยบายคมครองสวสดการของแรงงานตางดาวทมอย จงทาใหการละเมดสทธมนษยชนของแรงงานตางดาวยงคงมอยอยางตอเนอง ซงปญหาท เกดขนบอยๆคอ การทผประกอบการเกบใบอนญาตทางานของคนทางานไวทตนเอง ทาใหคนทางานดงกลาวถกจบกมและถกสงกลบ

หากมองตามสถานการณความเปนจรงในระบบอตสาหกรรมตางๆล วนแลวแตมคนทางานเขามาทางานในงานทตองหาม เชน งานกอสราง งานกรรมกร ผประกอบการมการจางคนทางานมากกวาแรงงานไทย เนองจากคนทางานไมมอานาจตอรองในเรองสวสดการ ตามกฎหมายการคมครองแรงงาน และคนทางานตองไดรบสทธการรกษาพยาบาล ตามกฎหมายประกนสงคม ซงในปจจบนนจากการสมภาษณผประกอบการบรษท นวจตร การกอสราง พบวา ยงเขาระบบประกนสงคมไมได เพราะยงไมมเลข 13 หลก และทางสานกงานฯ กมแตการใบเสรจ ทาใหคนทางานกยงไมไดรบสทธการรกษาพยาบาลตามกฎหมายประกนสงคมดงกลาว นอกจากนมคนทางานทยงหลบหนเขาเมองอย ทาใหคนทางานขาดความมนคง และตองอยอยางหลบๆ ซอนๆ มคณภาพชวตทตา และบางครงนามาสการเกดอาชญากรรม รฐควรเปลยนสถานะของคนกลมนใหเปนแรงงานทถกตองตามกฎหมาย เพราะวาแรงงานกลมนถอวาเปนแรงงานสวนใหญของสงคมไทย คนทางานเขามาในประเทศไทยจานวนมาก และเปนฟนเฟองสาคญในการขบเคลอนเศรษฐกจในภาคสวนตางๆ แตกลบพบวาเขาเหลานนมสภาพการทางาน คณภาพชวตทไมคอยสดนก และปจจบนรฐไทยยงไมมมาตรการในการดแลเรองการจางงาน และสวสดการสงคมใหคนกลมนแตอยางใด ในการทประเทศไทยมการขนคาแรงขนตาเปน 300 บาท/วน ทาใหเปนแรงดงดดใหแรงงานตางดาวเขามาในประเทศไทยมากขน และในขณะเดยวกนผประกอบการบางสวนกมความตองการแรงงานตางดาว เพอลดตนทนในการผลต ซงอาจสงผลกระทบตอแรงงานไทยในอนาคต และการทมคนทางานเขามาจานวนมากอาจกอใหเกดปญหาสงคม เมอมการทาผดกฎหมายแลวหลบหน ยากแกการตดตามตว ซงเกดจากไมมมาตรการควบคม หรอการระบตวตนทแนนอน3

3 ชยพงษ สาเนยง. แรงงานตางดาว : มนษยลองหนในประเทศไทย. สบคนเมอ 2 มถนายน 2556, จาก www.bangkokbiznews.com/.../แรงงานตางดาว-:-มน.

DPU

97

ดงนนภาครฐอาจกาหนดสดสวนของคนทางานในการประกอบกจการดงกลาวในสดสวนทนอยลงแตไมจาเปนตองหามเดดขาด เพราะอตสาหกรรมในไทยไมอาจดาเนนตอไปไดเลย อยางเชนในประเทศสาธารณรฐสงคโปร ทไดกาหนดการลดสดสวนการนาเขาคนทางาน และดแลใหเปนคนทางานทถกกฎหมาย พรอมทงคมครองแรงงานคนทางานใหเสมอเทาเทยม เปนตน และสวนหนงทคนทางานไมไดรบการคมครองเพยงพอเมอเทยบกบแรงงงานภายในชาตของไทย อนกอใหเกดปญหามากมาย เชน การละเมดสทธมนษยชน การเลอกปฏบต การกดขขมเหง การใชแรงงานทผดกฎหมาย เนองจากปญหาคนทางานทไมไดรบสทธทงดานคาแรง สวสดการ การรกษาพยาบาลทแตกตางกนนน เพอใหมการคมครองแรงงานคนทางาน จงมองคกรแรงงานระหวางประเทศ (ILO) สวนใหญเปนคนทางานทเปนประเทศเพอนบาน ในระดบอาเซยน และมปฏญญาสมาคมประชาชาตเอเชยตะวนออกเฉยงใตวาดวยความคมครองและสงเสรมสทธของคนทางาน คอตองคมครองสทธขนพนฐานของคนทางาน สงเสรมสวสดการ และทสาคญคอปฏญญาดงกลาวไมเพยงคมครองคนทางานในไทยเทานน ยงคมครองแรงงานไทยทไปทางานตางประเทศดวย กรณไทยยงมนโยบายการคมครองคนทางานทผดกฎหมายทเขามาทางานในประทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมายยอมไดรบการคมครอง และคานงถงศกดศรความเปนมนษยและหลกสทธมนษยชน แตกไมสามารถบงคบใชได โดยทไมอาจสามารถคมครองคนทางานไดตามกฎหมาย และไมสามารถเขาระบบประกนสงคมไดเมอประสบอนตรายหรอเจบปวยเนองจากการทางาน ทตองแจงการประสบอนตราย ภายใน 15 วน นบแตวนททราบเพอลกจางจะไดรบสทธจากกองทนเงนทดแทนได ยกเวนคนทางานทมเอกสาร ท.ร. 38/1 ทกรมการปกครองออกใหและไดรบใบอนญาตทางานจากกรมจดหางาน โดยไมมเอกสารแสดงสถานะบคคลกไมสามารถเขาระบบประกนสงคมได เมอคนทางานประสบอนตรายหรอเจบปวยเนองจากการทางานผประกอบการตองรบผดชอบ และหากผประกอบการละเลยเจาหนาทมอานาจบงคบผประกอบการใหปฏบตตาม พระราชบญญตเงนทดแทนพ.ศ. 2537 ได 4.2 ปญหาการควบคมการเขามาท างานของคนท างาน

ปญหาการควบคมการเขามาทางานของคนทางานเปนการวเคราะหประเดนในเรองการจดทะเบยนคนทางาน ระบบการพสจนสญชาต และการนาเขาคนทางานถกกฎหมายตาม MOU ดงน

DPU

98

4.2.1 การจดทะเบยนคนทางาน 1) ความไมสอดคลองของการเปดอนญาตใหจางงานในบางกจการกบความตองการจางงานทแทจรง

นบตงแตป 2547 เปนตนมา อาชพทรฐบาลไทยอนญาตใหคนทางาน 3 สญชาตทางานได มเพยงสองประเภทใหญ คอ งานกรรมกร และงานคนรบใชในบานเทานน ทางานในภาคเกษตร ประมง กอสราง และภาคบรการ ซงในความเปนจรงพบวามการจางคนทางานทางานในกจการอนๆ ทเกยวของดวยเชนกน ดงทพบในงานประเภทบรการทางสงคม เชน ภาคธรกจใหบรการตาง ๆ เชน โรงแรม ทพก รสอรท ทพบวามการจางคนทางานทางานเปนคนงานจดสวนในโรงแรม รสอรท ทางานในรานขายอาหาร และธรกจทเกยวเนองกบการใหบรการทองเทยวตางๆ เชน พนกงานบรการในสถานบนเทง เรอนาเทยว ใหเชาเกาอชายหาด ฯลฯ เปนตน แตอาชพเหลานกไมถกระบไวในอาชพทอนญาตใหมการจางงาน แมมการเปดชองใหคณะกรรมการบรหารแรงงานตางดาวระดบจงหวด พจารณาผอนผนประเภทกจการเพมเตมดงกลาวแลว แตลกษณะงานกยงตองเปนงานทใชแรงงานเปนงานทไมไดใชความร เปนการใชแรงงานเพอการการทางานเทานน

2) การเปดจดทะเบยนทสนเกนไป และขนตอนทซบซอนและยงยากในการจดทะเบยน จนมผลตอการเขาถงการจดทะเบยนของคนทางาน

การจดทะเบยนทมชวงระยะเวลาทสนไปและรปแบบการเปดจดทะเบยนไมสอดคลองกบคนทางานททางานในกจการบางประเภท เชน ประมงทะเล กจการจางงานตามฤดกาล (เกษตร ทาไร) และการจางงานพนทชายแดนทมลกษณะเปนแรงงานไปเชา-เยนกลบ ทาใหคนทางานในภาคกจการเหลานไมสามารถเขาสระบบการจดทะเบยนได และการกาหนดขนตอนในการดาเนนการจดทะเบยนทมความยงยาก คนทางานตองเดนทางไปดาเนนการในสถานทตางกนหลายแหง คอ เรมตนจากทสานกงานอาเภอ/สานกงานเขตเพอจดทาทะเบยนประวต (ทร.38/1) หลงจากนนไปตรวจสขภาพทโรงพยาบาล จงจะไปสานกงานจดหางานขอใบอนญาตทางาน ซงทง 3 ขนตอนนใชระยะเวลาหลายวน เปนอปสรรคทงในดานสอสารและการเดนทางตอของคนทางานและผประกอบการ กระบวนการทยงยากนกอใหเกดขบวนการนายหนาหาแสวงหาผลประโยชนจากขนตอนการจดทะเบยน เนองจากการประชาสมพนธของภาครฐยงดาเนนการไดไมเตมทและไมครอบคลมถงทกกลม ภาษาในการสอสารและประชาสมพนธไปยงคนทางานยงเปนแคภาษาไทย เทานน ทาใหคนทางานไมสามารถเขาถงขอมลได และมความลาชาในการดาเนนการ ทาใหคนทางานและผประกอบการไมเขาใจแนวทางการจดทะเบยนทชดเจน จนทาใหคนทางานไมสามารถมาขนทะเบยนไดตามกาหนดเวลา ทาใหการประสานงานระหวางหนวยงานทเกยวของยงมความสบสนอยมาก มความเขาใจตอการจดทะเบยนไมตรงกน สรางปญหาตอคนทางานทไปขน

DPU

99

ทะเบยนคอนขางมาก เชน แนวทางการปฏบตของแตละพนทยงไมตรงกน ทาใหคนทางานบางพนทคนทางานตองนารปถายตดตวไปดวย แตบางพนทกสามารถดาเนนการถายรปบตรแรงงานไดโดยตรง นอกจากนนบางพนทยงพบวาคนทางานบางสวนไปใชระบบการจางกลมคนอนๆ มาเปนผประกอบการและเปนเจาของบานให ทาใหเกดระบบนายหนาใหผประกอบการในการขนทะเบยนคนทางาน 3) การขนทะเบยนผตดตามและบตรของคนทางาน นายสรพงษ กองจนทก ประธาน คณะอนกรรมการสทธมนษยชนดานชนชาต ผไรสญชาต แรงงานขามชาตและผพลดถน กลาวถงการจดทะเบยนแรงงานขามชาต มคนทางานทมาลงทะเบยนประมาณ 1 ลานคน ซงถอวายงเปนจานวนทนอยกวาตวเลขจรงถง 2 ลานคน ทงน สาหรบปญหาหลกของคนทางานพบวาผตดตามและบตรของคนทางาน ไมไดอยในเงอนไขของการขนทะเบยนคนทางาน สงผลใหระบบไมเปดชองใหเขารบสทธการคมครองดแลในการรกษาพยาบาล และสทธทจะอยในเมองไทยรวมกบคนทางาน นอกจากนถาใหผตดตามและบตรของคนทางานอาจเปนปญหาการเปลยนผประกอบการไมมความคลองตวได4 สวนมลนธเครอขายสงเสรมคณภาพชวตแรงงาน กลาววา รฐบาลตองใหความกระจางในเรองของมต ครม. เมอวนท 26 เม.ย. 2554 ท ครม.เหนชอบการแกไขปญหาแรงงานขามชาตหลบหนเขาเมองทงระบบ ใหแรงงานขามชาตอาย 15 ปขนไป สามารถจดทะเบยนขอใบอนญาตทางานได และใหผตดตามสามารถจดทะเบยนราษฎรตางดาว หรอทะเบยน ทร .38/1 กบกระทรวงมหาดไทย ในชวงวนท 15 ม.ย.-14 ก.ค. 2554 ในสวนแรงงานทเขามาอยในไทยกอนป พ.ศ.2554 กอนทจะมมต ครม.ออกมานน กลบยงไมมกฎหมายออกมารองรบวาสามารถจดทะเบยน ทร.38/1 กบกระทรวงมหาดไทยได 4.2.2 ระบบการพสจนสญชาต และการนาเขาคนทางานถกกฎหมายตาม MOU

นบตงแตป 2543 ทรฐบาลไทยเรมมแนวคดทจะมนโยบายการนาเขาคนทางานทผดกฎหมายทเขามาทางานในประทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย โดยใหยตการจางเปนคราวๆ ไป และเหนควรจดตงองคกรเพอแกปญหาเปนการเฉพาะ ตอมาในป 2544 รฐบาลไดจดตงคณะกรรมการบรหารแรงงานตางดาวลกลอบเขาเมอง (กบร.) ขนมา เพอแกไขปญหาแรงงานคนตางดาวทงระบบ โดยเปดโอกาสใหคนทางานสญชาตพมา กมพชา และลาวทลกลอบเขามาทางาน มารายงานตวเพอทราบจานวนทแทจรงทงหมด หลงจากนนในป 2546 รฐบาลไทยไดมการลงนาม

4 เวทเสวนาแฉแรงงานตางดาว 2 ลานคนยงไมขนทะเบยน จนท.มเอยว. สบคนเมอ 3

เมษายน 2555, จาก http://m.thairath.co.th/content/region/205723

DPU

100

วาดวยการจางคนทางานกบประเทศตนทางครบทง 3 ประเทศ คอ พมา ลาว และกมพชา โดยมกระทรวงตางประเทศ เปนหนวยงานประสานการเจรจากบทง 3 ประเทศ เพอเรงรดการพสจนสญชาตแรงงาน และกาหนดแนวทางการนาคนทางานทผดกฎหมายทเขามาทางานในประทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมายควบคกนไป พบวา เกดปญหาอปสรรคทเปนผลมาจากระบบการพสจนสญชาต และการนาเขาคนทางานทผดกฎหมายทเขามาทางานในประทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย ตาม MOU

1) การพสจนสญชาต การจดการปญหาสถานะของบคคลซงเปนคนทางานและไดเดนทางเขามาในประเทศไทยนน หากไมนบรวมคนทางานซงมสญชาตของประเทศตนทางอยางชดเจนและเขามาดวยกระบวนการทถกกฎหมาย จะเหลอบคคลอกเพยงกลมเดยวคอ คนทางานซงหลบหนเขาเมองโดยมชอบดวยกฎหมายแตไดรบการผอนผนใหอยในประเทศไทยไดชวคราว เท านนทสามารถพฒนาสถานะตอไปได เชน ชนกลมนอยตางๆ ทไดรบการสารวจและจดทาทะเบยนประวตฯ ประเภทตางๆ เปนตน แตหากเปนเพยงคนทางานทหลบหนเขาเมองโดยไมมสถานะใดๆ ตอเนอง เชน คนทางานซงไมไดเขารบการขนทะเบยนและขออนญาตทางาน หรอชาวโฮรนญา เปนตน โดยหลกหากเจาหนาทของรฐพบ กจะถกควบคมตวเพอดาเนนคดตามกฎหมายและพลกดนออกนอกประเทศ การพสจนสญชาต จะไดรบหนงสอเดนทาง (Passport) ซงมอาย 3 ป ประทบตรา VISA ประเภท NON-LA สามารถทางานไดจะมอายไมเกน 2 ป และคนทางานทไดรบหนงสอเดนทาง (Passport) จะไดรบการเปลยนสถานะ จากเดมเปนคนทางานหลบหนเขาเมอง มาเปนคนทางานทผดกฎหมายทเขามาทางานในประทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย และยงไดรบสทธในการเดนทางไดทวราชอาณาจกร หากตองการเดนทางไป – มา ระหวางประเทศ สามารถไปตดตอขอประทบตราวซาประเภท Re-Entry VISA ไดทสานกงาน ตรวจคนเขาเมอง ดงนน คนตางดาวทผานการพสจนสญชาตโดยมหนงสอเดนทาง (Passport) และวซาแลว ใหมายนขอรบใบอนญาตทางาน ทสานกงานจดหางานจงหวดเพอจะได เปลยนใบอนญาตทางานจากบตรสชมพเปนบตรสเขยวโดยทนท การพสจนสถานะและการพฒนามความสาคญตอบคคลตางๆ ทมสถานะในทางกฎหมายยงไมชดเจน กลาวคอ ดงททราบวาบคคลทมสถานะยงไมชดเจนวาเปนบคคลทมสญชาตไทยหรอเปนคนทางาน ทกคนจะถกสนนษฐานทงหมดวาเปนคนทางานตามกฎหมายคนเขาเมองมาตรา 57 อกทงเมอมไดมหลกฐานแสดงการเขาเมองโดยถกตองตามกฎหมาย กยอมถกสนนษฐานวาเปนคนหลบหนเขาเมอง ซงหากบคคลนนๆ ไมไดรบการจดทาทะเบยนประวตฯ และ

DPU

101

บตรประจาตวประเภทตางๆ ไว ซงไดรบผลดการจากผอนผนใหอยในประเทศไทยไดชวคราวแลว หากบคคลนนถกเจาหนาทตารวจจบ กจะถกแจงขอหา "คนทางานหลบหนเขาเมอง" แลวดาเนนการสงฟองศาลเพอผลกดนออกนอกประเทศไทยทนท หรอแมแตบคคลทไดรบการจดทาทะเบยนฯ และบตรไว การใชสทธประเภทตางๆ กถกจากดอยางมาก จนในบางกรณไมอาจดาเนนชวตอยางปกตสขได ยกตวอยางเชน การเดนทางนนกจะถกจากดเพยงในเขตพนทออกบตรประจาตว (อาเภอ) นอกจากนคนทางานและผประกอบการสวนใหญไมเขาใจรายละเอยดของขอมลอยางชดเจนในเรองการพสจนสญชาต เชน รายละเอยด ขนตอน คาใชจายและสถานทในการพสจนสญชาต เนองจากขาดการประชาสมพนธโดยหนวยงานรฐในทกระดบ รวมถงแมหนวยงานรฐมการออกไปดาเนนการพสจนสญชาตในพนท กยงขาดการประชาสมพนธอยเชนเดม นอกจากนยงมคาใชจายในการพสจนสญชาตเปนจานวนเงนทสงมาก เมอเทยบกบรายไดทคนทางานไดรบจากการทางานดงกลาว แมวาคนทางานทผานการพสจนสญชาต และมเอกสารรบรองบคคลแลว ซงถอไดวาเปนการดาเนนการถกตองตามกฎหมาย แตยงพบวาเมอคนทางานกลบประเทศแลว ยงไดรบการปฏบตเสมอนเปนคนทางานทเขาเมองผดกฎหมาย ถกรดไถ อยเชนเดม กระบวนดงกลาวไมไดมหลกประกนใหกบคนทางานวาจะไดรบความปลอดภยหรอไมจากการถกรดไถ คนทางานทพสจนสญชาตแลว และเขามาทางานโดยผานกระบวนการ MOU จะสามารถทางานอยในประเทศไทยไดไมเกน 4 ป และตองกลบไปประเทศของตน 3 ป กอน ถงจะเขามาทางานไดใหมในประเทศไทย พบวาไมสอดคลองกบความเปนจรงในเรองความตองการจางงานของผประกอบการ และความตองการในการทางานของคนทางาน และนอกจากนปญหาสาคญประการหนงทพบคอ การออกหนงสอเดนทางใหคนทางาน ซงการประสานกบทางฝายไทยมขนตอนทยงยากซบซอน เกรงวาจะไมสามารถรองรบแรงงานจานวนมากทจะหลงไหลเขามาในอนาคต จงอยากเสนอใหมการปรบลดขนตอนใหสะดวกและงายขน 2) กระบวนการนาเขาคนทางานทผดกฎหมายทเขามาทางานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมายตาม MOU ในระเบยบทรฐบาลไทยไดลงนามในบนทกขอตกลง (เอมโอย) กบประเทศเพอนบานคอ คนทางานทมาลงทะเบยนถกตองตามกฎหมาย สามารถทางานในประเทศไทยได 2 ป และเมอหมดอายแลวสามารถตออายการทางานไดอก 2 ป รวมเปน 4 ป หลงจากนนตองกลบประเทศเดมของตนเอง 3 ป จงจะกลบมาทางานตอในประเทศไทยใหมได

DPU

102

ทงนตามขอตกลงมขนตอนการขอวซาใชเวลาดาเนนการนานถง 1-3 เดอน ซงเมอเทยบกบการขามพรมแดนแบบผดกฎหมายจะใชเวลานอยกวา สะดวกมากกวา ทาใหคนทางานนยมใชชองทางอนแทน และคนทางานทถอพาสปอรตยงถกเจาหนาทบางคนจบกม มการเรยกรบเงนสนบน รวมถงไมไดรบการคมครองแรงงานอยางเตมท และไมปฏบตตามสญญาการจางงานอยางเครงครดจากฝายผประกอบการ เกดการคอรรปชนในขนตอนการดาเนนการของเจาหนาทบางคน มการเรยกรบสนบน เพอแลกกบการดาเนนงานทรวดเรวขน เกดบรษทจดหางานเถอนทหลอกลวงผประกอบการและคนทางาน เพอรบดาเนนการนาเขาคนทางานทผดกฎหมายทเขามาทางานในประทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย ตาม MOU ทางกระทรวงแรงงานไดเสนอใหรฐบาลปรบแกเอมโอย ขยายเวลาเปน 5 ป และกลบไปประเทศของตนเพยง 1-2 เดอนเทานน เพอประโยชนของคนทางานและผประกอบการ เนองจากมหนวยงานภาครฐบางสวนเกรงวา หากมการปรบแกขยายเวลาแลว กลมคนทางานเหลานจะตงรกรากจนอาจทาใหเกดปญหาเรองการรองเรยนตางๆ ตามมา เชน การขอสญชาตไทย และเรองสทธประโยชนตางๆ 4.3 ปญหาการบงคบใชกฎหมายคมครองแรงงานและการเขาถงประกนสงคมของคนท างาน

ในประเดนนเปนการวเคราะหปญหาการถอบตรประจาตวและบตรอนญาตทางานของคนทางาน ความปลอดภยเนองจากอบตเหตในสถานประกอบการ มผลอยางไรกบการไดรบการคมครองแรงงานและการเขาถงประกนสงคมตามการบงคบใชกฎหมายคนทางานทผดกฎหมายทเขามาทางานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย 4.3.1 การถอบตรประจาตวและบตรอนญาตทางานของคนทางาน โดยทวไปแลว แรงงานทไมไดจดทะเบยน (ซงไมมสทธทางานและอาศยอยในประเทศไทย) นน ตองเผชญและทนอยกบสภาพแวดลอมในการทางานทเลวราย ชวโมงการทางานทยาวนานตอเนอง และขาดเสรภาพทจะเดนทางไปไหนมาไหนเมอเทยบกบคนทางานทจดทะเบยนอยางถกตอง อยางไรกตาม ความจรงทวาคนทางานจดทะเบยนจานวนมากมายไมไดถอบตรอนญาตทางานไวเอง นนคอคนทางานถกจากดเสรภาพทจะเดนทางไปไหนมาไหน และการถกคกคามโดยเจาหนาทรฐ เจาหนาทรฐจะบกจบคนทางานทหลบหนเขาเมองและผลกดนใหกลบประเทศของตน

ชใหเหนวาเปาประสงคขอหนงของการจดทะเบยนคนทางานทจะทาใหคนทางานรสกถงปลอดภยขนและไดรบการคมครองในประเทศไทยนนไมประสบความสาเรจแตอยางใด ยงไปกวานน ผประกอบการกมกจะเปนผทาใหระบบการจดทะเบยนเพอคมครองแรงงานลมเหลว โดยการยดบตรอนญาตทางานของแรงงานไปเกบไวเอง

DPU

103

การถอบตรประจาตวและบตรอนญาตทางานของคนทางาน เปนไปตามการคมครองตามพระราชบญญตการทางานคนตางดาว พ.ศ. 2551 พบวา ผประกอบการจานวนหนงมกจะยดบตรประจาตวและใบอนญาตทางานของคนทางานเอาไว กอใหเกดปญหาเมอคนทางานจาเปนตองออกไปนอกทพกหรอสถานททางาน เมอถกเจาหนาทเรยกตรวจและไมสามารถแสดงบตรได กยอมทาใหคนทางานเหลานมความผดทางกฎหมาย หรอเมอตองไปตดตอหรอรบบรการตางๆ เชน การไปใชบรการสถานพยาบาล ซงคนทางานมสทธทจะใชบรการในลกษณะของหลกประกนสขภาพ คอจายเพยงสามสบบาทตอครงกอาจจะทาใหคนทางานตองจายตามคาใชจายทเปนจรง ทงนตามกฎหมายแลวระบไวอยางชดเจนวาคนทางานจะตองเปนผทถอบตรเอง นอกจากนนปญหาเรองการออกบตรลาชาจากหนวยงานทเกยวของกสงผลกระทบในลกษณะเดยวกน และมกจะถกเจาหนาทรฐบางคนอาศยชองวางดงกลาวเรยกรบเงนสนบนจากคนทางานได

การบงคบใชคนทางานจานวนมากซงยอมทาสญญาทางานในประเทศอน ๆ ซงเปนงานทใชทกษะนอยในภาคการกอสราง การผลต การเกษตร และการเปนผรบใชตามบาน คนทางานเหลานตางจากผอพยพทไมมเอกสารเดนทางซงมกถกนาเขาประเทศอยางไมถกตองตรงทพวกเขาจะไดรบการสรรหามาอยางถกตองตามกฎหมายในประเทศบานเกดของตน โดยเฉพาะอยางยงในประเทศทมพฒนาการนอยกวา และเดนทางไปยงประเทศทมงคงมากกวาซงมความตองการคนทางานทมตนทนตา หลงจากทเดนทางมาถง คนทางานเหลานสวนหนงจะตองเผชญกบองคกรจดหาแรงงานหรอผประกอบการทไรมโนธรรมซงทาใหคนทางานตกอยในสภาพของการถกบงคบใหทางาน การกระทาเชนนอาจจะอยในรปของแรงงานบงคบหรอแรงงานขดหน ขนอยกบวธการทใชบงคบคนทางานใหเขาไปสหรอคงอยในสภาพของแรงงานบงคบตอไป มกลเมดตาง ๆ มากมายทตวแทนจดหาแรงงานหรอผประกอบการสามารถนาไปใช ซงรวมไปถงการเปลยนเงอนไขของการจางงานใหแตกตางไปจากทระบไวในสญญาซงคนทางานไดลงชอไวแลวกอนทจะออกจากประเทศบานเกดของตน เชน การยดและการเกบเอกสารเดนทางเอาไว (หนงสอเดนทาง ตวเครองบน และบตรประชาชนของผมภมลาเนาทเปนคนทางาน) การกกขง การใชกาลงขมข และการอายดคาจาง ทาใหคนทางานไมไดรบการคมครองดานแรงงาน 4.3.2 การใหความคมครองคนทางานจากความปลอดภยเนองจากอบตเหตในสถานประกอบการ

หลกเกณฑการใหความคมครองคนทางานทเขาประเทศถกตองตามกฎหมาย หากประสบอนตรายหรอเจบปวยเนองจากทางานใหผประกอบการสามารถรบสทธกองทนเงนทดแทนได ตอเมอเปนผประกนตนแลว ซงการสามารถขนทะเบยนผประกนตนของคนทางานไดตองเปนคนทางานทมไดเขาเมองโดยผดกฎหมาย หรอหากเปนคนทางานทไดเขาเมองโดยผดกฎหมาย ตอง

DPU

104

เปนคนทางานทไดเขาเมองโดยผดกฎหมายรอการสงตวกลบ ทมการผอนผนใหอยและทางานตามกฎหมายทยงไมหมดอาย หากเปนคนทางานทไดเขาเมองโดยผดกฎหมาย และไมไดรบการผอนผนใหอยและทางานตามกฎหมายทยงไมหมดอาย จะไมสามารถขนทะเบยนเปนผประกนตน ได และหากเจบปวยคนทางานตองจายคารกษาเอง แตคนทางานทเขามาอยางถกกฎหมายไมตองทาประกนสขภาพ เขาประกนสงคมไดเลย

สานกงานกองทนเงนทดแทน สานกงานประกนสงคม ไดรวมหารอกบกรมสนบสนนบรการสขภาพ กระทรวงสาธารณสข เรองสทธการไดรบความคมครองของ คนทางาน กรณประสบอนตรายหรอเจบปวยเนองจากการทางาน ซงการหารอระหวางหนวยงานดงกลาว สบเนองจากบตรประกนสขภาพคนทางานไมคมครองการบาดเจบหรอเจบปวยเนองจากการทางานของคนทางานซงตามพระราชบญญตเงนทดแทน พ.ศ.2537 ตามมาตรา 5 “ลกจาง” หมายความวา ผซงทางานใหนายจางโดยรบคาจางไมวาจะเรยกชออยางไรแตไมรวมถงลกจางซงทางานเกยวกบงานบานอนมไดมการประกอบธรกจรวมอยดวย ดงนนโดยนยของความหมายนลกจาง “ไมวาจะเรยกชออยางไร” กหมายถงการใหความคมครองชาวตางชาตทวไปทเขาประเทศไทยถกตองตามกฎหมาย มใบอนญาตทางาน (Work permit) และหนงสอเดนทาง (Passport) หรอใบสาคญประจาตวคนทางานและชาวตางชาตทเปนคนทางานเขาเมองอยางผดกฎหมาย แตไดรบการผอนผนมเอกสาร ท.ร.38/1 ทกรมการปกครองออกให และไดรบใบอนญาตทางานจากกรมการจดหางาน พรอมทงผานการพสจนสญชาต โดยมหนงสอเดนทางชวคราว (Temporary Passport) ทออกใหโดยประเทศสาธารณรฐประชาธปไตยประชาชนลาว หรอมใบสาคญประจาตวคนตางดาว ซงเรยกวา เอกสารรบรองบคคล (Certificate of Identity) ซงออกใหโดยประเทศกมพชา โดยคนทางานกลมดงกลาวสามารถเขาระบบประกนสงคม เมอประสบอนตราย หรอเจบปวยเนองจากการทางาน จะไดรบความคมครองตามพระราชบญญตเงนทดแทน พ.ศ.2537 โดยลกจางสามารถรบเงนทดแทนไดจากกองทนเงนทดแทน

ทงนตามนโยบายรฐบาลดานแรงงานเกยวกบการใหการคมครองแรงงานตามกฎหมาย โดยใหความสาคญดานความปลอดภยในการทางานและสวสดการแรงงาน และดแลหลกประกนความมนคงในการทางานแกคนทางาน การปรบปรงแนวทางการขยายความคมครอง และสงเสรมใหเกดความเขาใจและเหนประโยชนในการประกนตนของคนทางานรวมทงการเตรยมการรองรบการเปดการเคลอนยายแรงงานเสรภายใตประชาคมอาเซยนในป พ .ศ. 2558 โดยเนนระบบบรหารจดการเพอจดระเบยบแรงงานขามชาต จดระบบอานวยความสะดวก และมาตรการการกากบดแล

DPU

105

ตดตามการเขาออกของแรงงานทกประเภท5 สาธารณสขจงเหนความจาเปนของการจดการดแลทางการแพทยและสาธารณสขแกคนทางานโดยเฉพาะกลมทไมไดอยในระบบประกนสงคม เพอใหสามารถเขาถงบรการสขภาพ และสามารถปองกนควบคมโรคทมากบคนทางานไดอยางมประสทธภาพ ในกรณนคนทางานทเขาเมองผดกฎหมาย และไมไดผานการพสจนสญชาต ไมมเอกสารแสดงสถานะบคคลซงตามกฎหมาย จะไมสามารถเขาระบบประกนสงคมได หากคนทางานดงกลาวประสบอนตรายหรอเจบปวยเนองจากการทางาน และผประกอบการไมรบผดชอบจายเงนทดแทนใหแกลกจาง ดงกรณตวอยาง หลงประสบอบตเหตจากการทางานกอสรางในอาคารโรงงาน CP จนบาดเจบสาหสลาไสใหญแตก กระดกหก นอนรกษาตวทโรงพยาบาลกวาสามเดอน เมอวนท 28 กมพาพนธ 2555 ศาลแรงงานกลางนดพรอมคความเพอไกลเกลยคดกรณทนายชาล ดอย คนทางานชาวพมา ยนฟองนายธารา รตแตง, หางหนสวนจากด NSV Supply, และบรษทซพคาปลกและการตลาดจากด เพอเรยกคาเสยหายจากอบตเหตจากการทางานกอสรางในบรเวณอาคารโรงงาน CP ซงมสาเหตมาจากความประมาทเลนเลอของนายธาราและ หจก. NSV Supply ในฐานะนายจางผรบเหมา และบรษทซพคาปลกในฐานะเจาของอาคารโรงงานและสถานทกอสรางซงวาให หจก. NSV Supply รอถอนและดดแปลงตอเตมอาคารโรงงาน แตกลบละเลยมไดใชความระมดระวงในการหาผรบจางทเปนผเชยวชาญในวชาชพกอสราง และไมไดควบคมดแลความปลอดภยจนเกดอบตเหตเปนเหตใหนายชาล ดอย ไดรบบาดเจบสาหส ลาไสใหญแตก กระดกสะโพกและขาหก นอนรกษาตวทโรงพยาบาลกวาสามเดอน ปจจบนสภาพรางกายยงออนแอและไมสามารถทางานไดตามเดม ทงน มเพยงทนายของบรษทซพคาปลกและการตลาดจากดจาเลยท 4 มาศาล แตนายจางและผรบเหมาซงเปนจาเลยท 1 และ 2 ไมมาศาล เปนเหตใหทนายของบรษทซพยตการเจรจาไกลเกลย โดยใหเหตผลวา หากนายจางและผรบเหมาะไมมาปรากฏตวเพอรวมไกลเกลยและรวมรบผด บรษทซพจงไมสามารถรบผดแตเพยงผเดยวแทนจาเลยทงสองได ศาลจงนดสบพยานในวนท 6 มถนายน 2555 โดยในคดน นายชาลเรยกคาเสยหายเพอชดเชยคาใชจายในการรกษาพยาบาล คาขาดรายไดทไมสามารถทางานไดเมอระหวางรกษาตวจนกระทงปจจบน ตลอดจนคารกษาพยาบาลในอนาคตและคาขาดรายไดในอนาคตอกรวมเปนเงน 1,327,335 บาท อกทงเนองจากชาล มสทธอาศยชวคราวในประเทศไทย และยงไมสามารถหางานทาไดตามปกตอนเปนอปสรรคในการตอใบอนญาตทางาน เมอการเจรจาไกลเกลยไมบรรลผล คดจงตองยดเยอตอไป ซง

5 มต ครม. วนท 15 มกราคม 2556 (ประเดนทเกยวของดานแรงงาน) เรอง การผอนผนแรงงานตางดาวหลบหนเขาเมองเปนกรณพเศษเพอดาเนนการอยางถกตองตามกฎหมาย

DPU

106

อาจสงผลเปนอปสรรคตอการเขาถงความยตธรรมและการไดรบการเยยวยาของชาลในคดน กรณดงกลาว เกดมอวนท 9 มกราคม 2554 นายชาล ถกผนงปนหลนทบ ระหวางทางานกอสรางใหผรบเหมา ซงทาการรอถอน ดดแปลง และตอเตมหองทางานวศวกรภายในอาคารโรงงานบรษท ซพ คาปลกและการตลาด จากด ในอาเภอลาดหลมแกว จงหวดปทมธาน โดยขณะเกดเหตผรบเหมาไดทาการทบผนงอฐกอทมความกวาง 4.80 เมตร สง 2 เมตร และเปนผนงทไมมเหลกยดรบนาหนก โดยมไดมการจดอปกรณหรอโครงสรางชวคราวทความเหมาะสม และมไดปรบระดบพนทยนปฏบตงานใหสามารถทาการทบผนงอฐทระดบความสง 2 เมตร ซงไมเปนไปตามกาหนดวธการปฏบตงานทปลอดภยตามมาตรฐานในการบรหารและจดการดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางานเกยวกบงานกอสราง พ.ศ. 2551 ทงนตามคาวนจฉยของกรมสวสดการและคมครองแรงงาน นายชาลถกนาตวสงโรงพยาบาลปทมธาน ตอมาโรงพยาบาลเเจงตารวจใหเขาควบคมตวนายชาล ดวยขอหาเขาเมองผดกฎหมาย และเกอบถกสงกลบประเทศพมาทงทยงปวยหนก แตมลนธเพอสทธมนษยชนและการพฒนาไดเขาใหความชวยเหลอ นายชาลจงถกสงตวมารกษาทโรงพยาบาลตารวจ ทซงนายชาลถกลามโซไวกบเตยงในสถานะผปวยตองกก ตอมาวนท 15 กมภาพนธ 2554 ศาลอาญากรงเทพฯใตไดมคาสงใหปลอยตวนายนาชาล เและใหสานกงานตรวจคนเขาเมองชดเชยคาเสยหายจากการควบคมตวโดยไมชอบดวยกฎหมาย ปจจบนเเมนายชาลจะไดรบการผาตดนาลาไสกลบเขาชองทองและตองเดนทางไปโรงพยาบาลเพอตดตามอาการตลอดมาเปนเวลา 1 ป จนอาการดขนตามลาดบ แตชาลยงคงตองดามเหลกเพอรกษากระดกสะโพกและขาทหก โดยทปจจบนชาลยงคงไมสามารถทางานไดอยางปกตตามเดม และมแนวโนมวาจะไมสามารถกลบไปทางานใชแรงงานหนกไดอก กรณนายชาล เนองจากเปนคนทางานทยงมไดผานการพสจนสญชาต จงถกปฏเสธสทธทจะไดรบการดแลเยยวยาการบาดเจบจากการทางาน จากกองทนเงนทดเเทน แมสานกงานประกนสงคมจะเขามาดแลเปนตวกลางในการมคาสงใหผประกอบการเขามาดแลคารกษาพยาบาลสาหรบนายชาล แตวธปฏบตเชนน เชนเดยวกบในกรณอนๆ กลบมปญหาอปสรรคในการบงคบใหผประกอบการปฏบตตามคาสง สงผลใหลกจางซงเปนคนทางานไมสามารถไดรบการเยยวยาไดอยางทนทวงทและเตมเมดเตมหนวยตามสทธทตนควรไดรบ6

สานกงานประกนสงคมมสทธดาเนนการตามพระราชบญญต เงนทดแทน พ.ศ.2537 มาตรา 50 ทกาหนดใหพนกงานเจาหนาทสามารถสอบสวน และออกคาสงใหนายจางของแรงงานตางดาวนน เปนผรบผดชอบจายเงนทดแทนใหแกลกจางโดยตรง ดงนนจงขอใหนายจางขน

6 แรงงานขามชาตชาวพมารองศาลแรงงาน ขอบรษทซพชดเชยความเสยหาย (3 มนาคม 2555). สบคนเมอ 2 เมษายน 2555, จาก http://prachatai.com/journal/2012/03/39464

DPU

107

ทะเบยนแรงงานตางดาวใหถกตองตามกฎหมายทงนเพอประโยชนของแรงงานตางดาวและของนายจางเอง

สานกงานประกนสงคม (สปส.) กาหนดหลกเกณฑการขนทะเบยน และการใหความคมครอง คนทางานสญชาต ลาว กมพชา และพมา ทผานการพสจนสญชาต เขามาทางานถกกฎหมาย ตองขนทะเบยนผประกนตน พรอมทงจายเงนสมทบ รบสทธประโยชน 7 กรณ สานกงานประกนสงคม (สปส.) ใหนายจางทมคนทางานสญชาต ลาว กมพชา และพมา ทเดนทางเขามาทางานในประเทศไทย ตองผานการพสจนสญชาต และมเอกสารใบอนญาตทางาน (Work Permit) หนงสอเดนทาง (Passport) หรอเอกสารแสดงตวแทนหนงสอเดนทาง แจงขนทะเบยนเปนลกจางตามพระราชบญญตเงนทดแทน พ.ศ.2537 และเปนผประกนตนตามพระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ.2533 ภายใน 30 วน นบแตวนทลกจางไดรบหลกฐานเอกสารครบถวน โดยจะยกเวนไมขนทะเบยน กรณเปนลกจางของกจการเพาะปลก ประมง ปาไม และเลยงสตว ซ งมไดใชลกจางตลอดป และไมมงานลกษณะอนรวมอยดวย กรณ คนทางานของผประกอบการทจางไวเพอทางานอนมลกษณะเปนครงคราว เปนงานจร หรอเปนไปตามฤดกาล กรณคนทางานของผประกอบการทเปนบคคลธรรมดาซงงานทคนทางานทานนมไดมการประกอบธรกจรวมอยดวย กรณเปนคนทางานของผประกอบการ ซงประกอบการคาเร หรอการคาแผงลอย กรณเปนคนทางานซงทางานเกยวกบงานบานอนมไดมการประกอบธรกจรวมอยดวย จากกรณนผประกอบการตองรบผดชอบในการรกษาพยาบาลเนองจากเปนบคคลธรรมดา

การไดรบคาชดเชยเมอประสบอบตเหตจากการทางาน เนองจากคนทางานสวนใหญทางานอยในกจการทมความเสยงตอการเกดอบตเหตหรออนตรายตอสขภาพคอนขางมาก เชน กอสราง ประมงทะเล พบวากอนการเขาไปทางาน คนทางานไมไดรบการอบรมวธการใชอปกรณการทางาน หรอ วธการทางานอยางไรใหปลอดภย ทาใหหลายครงคนทางานจานวนมากมกจะประสบอบตเหตจากการทางาน ทาใหสญเสยอวยวะ พการ หรอเสยชวต

โดยปกตแลวคนทางานสามารถเรยกรองคาชดเชยไดจากกองทนเงนทดแทนทผประกอบการจายสมทบในกองทน แตทผานมาพบวาผประกอบการสวนใหญไมไดจายเงนสมทบกองทนใหกบคนทางานเลย ซงกระบวนการบงคบใชตามกฎหมายทจะทาใหผประกอบการจะตองจายเงนสมทบกถกละเลยดวยเชนกน มมาตรการในทางปฏบตทเขาไปปดกนการจายเงนสมทบกองทนดงกลาว คอ การออกหนงสอเวยนสานกงานประกนสงคม ฉบบ รส 0711/ว751 ลงวนท 25 ตลาคม พ.ศ. 2544 ถงผวาราชการทกจงหวด เรอง การใหความคมครองแรงงานตางดาวทประสบอนตรายหรอเจบปวยเนองจากการทางาน โดยในขอ 2 ของแนวปฏบตไดระบถงหลกฐานทแรงงานตางดาวจะมสทธไดรบเงนทดแทนจากกองทนเงนทดแทน ตองมหลกฐานดงน

DPU

108

(1) มการจดทะเบยนและมใบอนญาตใหทางาน (Work Permit) ททางราชการออกใหมาแสดงประกอบกบหนงสอเดนทาง (Passport) หรอใบสาคญประจาตวคนตางดาว

(2) นายจางตองจายเงนสมทบเขากองทนเงนทดแทนในอตราไมตากวาคาจางขนตา ทงนคนทางานทจดทะเบยนตองยนแบบเสยภาษเงนไดบคคลธรรมดาใหกบประเทศ

ไทยอกดวย ทาใหหนงสอเวยนดงกลาวเปนการกดกนไมใหคนทางานเขาถงสทธประโยชนจากกองทนเงนทดแทน และเขาถงระบบประกนสงคม

ผเขยนเหนวาการคมครองสทธตามพระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2533 จะคมครองคนทางานผทเขามาทางานอยางถกตองตามกฎหมาย โดยผานการพสจนสญชาต ผานการรบรองเอกสารและทางการไทยจะออกวซา ใบอนญาตการทางาน ดวยเหตนคนทางานทเขาเมองถกกฎหมายจงตองจายเงนสมทบตามทกฎหมายกาหนดขณะเดยวกนผประกอบการและรฐบาลตองจายเงนสมทบเชนกน ทงนจะเรยกเกบเงนสมทบเฉพาะคนทางานตามประเภททกฎหมายกาหนด สวนแรงงานนอกระบบและแรงงานประเภททกฎหมายยกเวนไว เชน คนรบใชในบาน กฎหมายไมคมครอง จะใหสทธรกษาพยาบาลจากการประกนสขภาพแทน 4.3.3 การจางงานของคนทางานทผดกฎหมายทเขามาทางานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย

4.3.3.1 การใหทพกอาศยแกคนทางาน ปญหาความไมเปนธรรมของผประกอบการทปฏบตถกตองตามกฎหมายทนาคนทางานทหลบหนเขาเมองไดรบการผอนผนใหคนทางานเขามาทามาหากนในราชอาณาจกร หรอขนทะเบยนคนทางานแลว แตกจะอาจจะกระทาผดตาม พ.ร.บ.คนเขาเมอง พ.ศ.2522 โดยใหทพกอาศย ดงตวอยาง การกระทาความผดตาม พ.ร.บ.คนเขาเมอง พ.ศ.2522 มาตรา 64 วรรคหนง ผกระทาจะตองรวา มคนตางดาวเขามาในราชอาณาจกรโดยฝาฝนตอ พ.ร.บ.คนเขาเมอง พ.ศ.2522 แลวไดใหพกอาศย ซอนเรนหรอชวยดวยประการใด ๆ เพอใหคนทางานพนจากการจบกม การทจาเลยเพยงแตนาอาหารไปใหคนทางานโดยโจทกไมไดนาสบพฤตการณอนเลยวา จาเลยเปนผใหคนทางานพกอาศยหรอเปนผซอนเรนคนทางานเพอใหพนจากการถกจบกม แตกลบไดความวา ทางราชการผอนผนใหคนทางานเขามาทามาหากนในราชอาณาจกรไดในรศม 16 กโลเมตร และทเกดเหตกอยในรศม 16 กโลเมตร ดงนน แมจาเลยจะเปนผพาคนทางานไปไวในโรงไมทเกดเหตและนาอาหารไปสงให กยงไมพอใหฟงวาจาเลยกระทาไปเพอใหคนทางานพนจากการจบกม เพราะเมอทางราชการผอนผนใหแลว เจาพนกงานตารวจกไมสามารถจบกมคนตางดาวนนได 7 หรอจาเลย

7 คาพพากษาฎกา 1890/2541

DPU

109

อทธรณโตเถยงขอเทจจรงทจาเลยใหการรบสารภาพวา คนทางานทจาเลยใหความชวยเหลอเปนคนทางานทผประประกอบการนาไปขนทะเบยน จงมสทธทจะประกอบอาชพในราชอาณาจกร เปนการอทธรณวาการกระทาของจาเลยขาดองคประกอบความผด เปนปญหาขอกฎหมายทเกยวกบความสงบเรยบรอย จาเลยยกขนอทธรณไดแมวาจะไมไดยกขนในศาลชนตนตาม ป .ว.อ. มาตรา 195 วรรคสอง คาพพากษาศาลอทธรณภาค 8 ทไมรบวนจฉยอทธรณของจาเลยจงไมชอบดวย ป.ว.อ. มาตรา 186 (6) ประกอบมาตรา 215 โจทกฟองวาจาเลยใหความชวยเหลอคนตางดาวจานวน 18 คน ใหพนจากการจบกมแมเอกสารแนบทายอทธรณจะรบฟงไดวาคนตางดาวจานวน 4 คน เขามาในราชอาณาจกรโดยไดรบอนญาต และขณะเกดเหตยงอยภายในระยะเวลาทไดรบอนญาตใหทางานตาม พ.ร.บ.การทางานของคนตางดาว พ.ศ.2521 มผลทาใหการกระทาของจาเลยเกยวกบคนตางดาว 4 คน ดงกลาว ขาดองคประกอบความผดตามฟอง แตยงคงรบฟงไดวาคนตางดาวอก 14 คน ทจาเลยใหความชวยเหลอนนเขามาในราชอาณาจกรโดยฝาฝนกฎหมาย จาเลยจงยงมความผดตามฟอง8 4.3.3.2 คนทางานหลบหนไปทางานทอน

ปญหาการจางงานของผประกอบการและการย ายงานของคนทางาน โดยทผประกอบการเมอนาคนทางานไปขนทะเบยนแลว คนทางานไดหนไปทางานทอนตอมาคนทางานไปทางานทอน ทาใหผประกอบการ เสยเงนเสยแรงงานทจะใชในการประกอบธรกจ สวนคนทางานทหนไปทางานกบผประกอบการใหมกไมมใบขออนญาตจางคนทางาน จงเปนแรงงานทไมถกตองตามกฎระเบยบการขนทะเบยนแรงงานตางดาว และตามพระราชบญญตการทางานคนตางดาว พ.ศ. 2551 และประกาศ คาสงตาง ๆ ทออกมา กมไดกาหนดถงการยายงาน เปลยนงานของคนทางานทขนทะเบยนแตอยางใด

4.3.3.3 ผประกอบการไมไดปฏบตตาม พ.ร.บ. คมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 คนทางานสวนหนงท เขามาอยางถกกฎหมายยงคงอย ในระบบการจางงานท

ผประกอบการไมไดปฏบตตาม พ.ร.บ. คมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 เชน คนทางานสวนใหญยงมชวโมงการทางานทยาวนาน ไมไดรบคาลวงเวลาและสวสดการตางๆ ในชวงทผานมา จากการสมภาษณ บรษท นวจตร การกอสราง พบวา ตามพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 คนทางานดงกลาวยงไมไดรบสวสดการตาง ๆ เชน ใหนายจางจดใหมการตรวจสขภาพของคนทางาน การจดรถรบสง การใหทพก ชวโมงการทางานทยาวนานโดยไมไดรบคาลวงเวลา เปนตน ทาใหคนทางานทงทไดมการจดทะเบยนโดยถกกฎหมายแลวกตาม ยงไมไดรบสวสดการ

8 คาพพากษาฎกา 7566/2549

DPU

110

ทเพยงพอกบเงนเดอนทไดรบ เหมอนอยางสาธารณรฐเกาหลทมการตรวจสขภาพใหคนทางานตองไดรบการตรวจสขภาพระหวางระยะเวลาการอบรมการจางตามระเบยบการของพระราชบญญตความปลอดภยและพลานามยในอตสาหกรรม การประกนการบาดเจบ หรอ สหพนธรฐมาเลเซยไดกาหนดสทธประโยชน และสวสดการของคนทางานตามกฎหมายตามพระราชบญญตการจางงานแหงชาต ค.ศ.1955 โดยผประกอบการตองทาประกนชวตใหกบคนทางาน และตามพระราชบญญตแรงงาน ป1955 ไดกาหนดไวใหทางานลวงเวลา ผประกอบการไมอนญาตใหคนงานทางานมากกวา 64 ชวโมงในหนงเดอน

4.4 แบบสมภาษณเจาะลก (Indepth Interview) เรองการคมครองคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย

ในสวนของผประกอบการจ านวน 5 คน

จากการสมภาษณผประกอบการบรษทกอสราง ไดผลการวเคราะหดงน ตารางท 4.1 เพศของผตอบแบบสมภาษณ

เพศ จานวน รอยละ หมายเหต ชาย 3 60 หญง 2 40 รวม 5 100

วเคราะหจากตารางท 4.1 จะเหนไดวาผตอบแบบสมภาษณเปนเพศชาย รอยละ 100

สรปผตอบแบบสมภาษณเปนเพศชาย

DPU

111

ตารางท 4.2 อายของผตอบแบบสอบถาม

เพศ จานวน รอยละ หมายเหต 31-45 ป 2 40 46-60 ป 3 60

รวม 5 100

วเคราะหจากตารางท 4.2 จะเหนไดวาผตอบแบบสมภาษณสวนใหญอายระหวาง 46-60 ป คดเปนรอยละ 60 รองลาคออายระหวาง 31-45 ป คดเปนรอยละ 40

สรปผตอบแบบสมภาษณสวนใหญอายระหวาง 46-60 ป ตารางท 4.3 ความคดเหนของผตอบแบบสมภาษณเกยวกบปญหาขนตอนการน าแรงงานตางดาวเขามาประเทศไทยตามการบนทกขอตกลง

จานวน รอยละ เหตผล 1.มปญหาขนตอนการน าแรงงานตางดาวเขามาประเทศไทยตามการบนทกขอตกลง

5 100 สวนใหญเปนเรองการพสจนสญชาต และการแจง 90 วน ทคนตางดาวตองไปแจง ตม.ทกๆ 90 วน ซงเสยเวลาเนองจากในแตละวนมคนตางดาวไปแจงจ านวนมาก ท าใหยงยากและตองหยดงาน ทงยงเสยคาเดนทาง

2.ไมมปญหาขนตอนการน าแรงงานตางดาวเขามาประเทศไทยตามการบนทกขอตกลง

0 0

รวม 5 100 วเคราะหจากตารางท 4.3 จะเหนไดวาผตอบแบบสมภาษณมปญหาขนตอนการน าแรงงานตางดาวเขามาประเทศไทยตามการบนทกขอตกลง รอยละ 100

DPU

112

สรปผตอบแบบสมภาษณสวนใหญมปญหาในเรองขนตอนการพสจนสญชาตและการแจง 90 วน ทคนตางดาวตองไปแจง ตม.ทกๆ 90 วน ซงเสยเวลาเนองจากในแตละวนมคนตางดาวไปแจงจ านวนมาก ท าใหยงยากและตองหยดงาน ทงยงเสยคาเดนทาง

ตารางท 4.4 ความคดเหนของผตอบแบบสมภาษณเกยวกบการใหสวสดการในการคมครองแรงงาน และการรกษาพยาบาล

จานวน รอยละ เหตผล 1.การใหสวสดการในการคมครองแรงงาน และการรกษาพยาบาล

0 0

2.ไมไดใหสวสดการในการคมครองแรงงาน และการรกษาพยาบาล

5 100 คนทางานยอมไดรบสทธในสวสดการจากการคมครองแรงงาน และการรกษาพยาบาลโดยเฉพาะการดแลเรองสขภาพและการประกนภย แตตองมการดแลทมากกวาคนไทย เชน การตองหาลามไปแปล ในยามเจบปวย

รวม 5 100 วเคราะหจากตารางท 4.4 จะเหนไดวาผตอบแบบสมภาษณไมไดใหสวสดการในการคมครองแรงงาน และการรกษาพยาบาล รอยละ 100

สรปผตอบแบบสมภาษณทงหมดเหนควรใหรฐจดสวสดการในการคมครองแรงงาน และการรกษาพยาบาล เพอการชวยเหลอเรองสขภาพและการประกนภย ทงนคนทางานยอมไดรบสทธในสวสดการจากการคมครองแรงงาน และการรกษาพยาบาลโดยเฉพาะการดแลเรองสขภาพและการประกนภย แตตองมการดแลทมากกวาคนไทย เชน การตองหาลามไปแปล ในยามเจบปวย

DPU

113

ตารางท 4.5 ความคดเหนของผตอบแบบสมภาษณเกยวกบคาตอบแทนตามมาตรฐานขนตา

จานวน รอยละ เหตผล 1.ไดรบคาตอบแทนตามมาตรฐานขนตา

2 40

2.ไมไดรบคาตอบแทนตามมาตรฐานขนตา

3 60 ไดรบคาตอบแทนตากวามาตรฐานขนตา ประเภททใชแรงงานไดรบ 250 บาท

รวม 5 100 วเคราะหจากตารางท 4.5 จะเหนไดวาผตอบแบบสมภาษณไมไดรบคาตอบแทนตามมาตรฐานขนตารอยละ 60 รองลงมา ไดรบคาตอบแทนตามมาตรฐานขนตารอยละ 40

สรปผตอบแบบสมภาษณสวนใหญเหนควรใหรฐตองใหคนทางานไดรบคาตอบแทนตามมาตรฐานขนตา 300 บาท ตามทกาหนดไว ตารางท 4.6 ความคดเหนของผตอบแบบสมภาษณเกยวกบการขนทะเบยนประกนสงคม

จานวน รอยละ เหตผล 1.ไดขนทะเบยนประกนสงคม

0 0

2.ไมไดขนทะเบยนประกนสงคม

5 100 ไมไดขนทะเบยนประกนสงคม เพราะ ใบอนญาตทางาน ออกลาชามาก ทาใหยงไมสามารถไปทาประกนสงคมได เนองจากยงไมมตนฉบบใบอนญาตทางาน

รวม 5 100 วเคราะหจากตารางท 4.6 จะเหนไดวาผตอบแบบสมภาษณไมไดขนทะเบยนประกนสงคมรอยละ 100

สรปผตอบแบบสมภาษณท งหมดเหนควรใหรฐหรอหนวยงานท เกยวของเปนผรบผดชอบในการขนทะเบยนประกนสงคมของคนทางาน

DPU

114

ตารางท 4.7 ความคดเหนของผตอบแบบสมภาษณเกยวกบการออกกฎหมายคมครองแรงงานและสวสดการตางๆ กบแรงงานตางดาวโดยเฉพาะ

จานวน รอยละ เหตผล 1.ควรออกกฎหมายคมครองแรงงานและสวสดการตางๆ กบแรงงานตางดาวโดยเฉพาะ

4 80 ควรใหรฐจดใหหลกประกนสขภาพเฉพาะแรงงานตางดาว และการคมครองแรงงานควรจดใหมการกาหนดคาตอบแทนทเทาเทยมกน และใหสวสดการคาทพก คาอาหาร เปนตน

2.ไมควรออกกฎหมายคมครองแรงงานและสวสดการตางๆ กบแรงงานตางดาวโดยเฉพาะ

1 20 กฎหมายทมอยยงยากพอแลว และควรลดขนตอนตามกฎหมายคนเขาเมอง เชน การลดการแจงของคนตางดาวทเขามาอยางถกตองตามกฎหมาย 90 วน ลดการตรวจโรคเพอขอตอใบอนญาตท างานในป ท 2 และป ตอๆไป

รวม 5 100 วเคราะหจากตารางท 4.7 จะเหนไดวาผตอบแบบสมภาษณควรออกกฎหมายคมครองแรงงานและสวสดการตางๆ กบแรงงานตางดาวโดยเฉพาะ รอยละ 100

สรปผตอบแบบสมภาษณสวนใหญควรออกกฎหมายคมครองแรงงานและสวสดการตางๆ กบแรงงานตางดาวโดยเฉพาะ โดยใหรฐจดใหมหลกประกนสขภาพเฉพาะแรงงานตางดาว และการคมครองแรงงานควรจดใหมการกาหนดคาตอบแทนทเทาเทยมกน และใหสวสดการคาทพก คาอาหาร เปนตนโดยเฉพาะเรองหลกประกนสขภาพ

DPU

115

ตารางท 4.8 ความคดเหนของผตอบแบบสมภาษณเกยวกบแนวทางในการปองกนการหลบหนของแรงงานตางดาว

จานวน รอยละ เหตผล 1.มแนวทางในการปองกนการหลบหนของแรงงานตางดาว

5 100 ควรมการปดดานชายแดนใหชดเจน หรอยดหนงสอเดนทาง และใหสวสดการทดแกคนท างาน ส าหรบพมานนเจาหนาทแรงงานพมา บงคบมใหคนงานเปลยนนายจาง หากเปลยนจะไดรบโทษ ปญหาการหลบหนจงมนอย

2.ไมมแนวทางในการปองกนการหลบหนของแรงงานตางดาว

0 0

รวม 5 100 วเคราะหจากตารางท 4.8 จะเหนไดวาผตอบแบบสมภาษณเกยวกบแนวทางในการปองกนการหลบหนของแรงงานตางดาว รอยละ 100

สรปผตอบแบบสมภาษณสวนใหญมแนวทางในการปองกนการหลบหนของแรงงานตางดาว โดยมความเหนวาควรมการปดดานชายแดนใหชดเจน หรอยดหนงสอเดนทาง และใหสวสดการทดแกคนท างาน ส าหรบพมานนเจาหนาทแรงงานพมา บงคบมใหคนงานเปลยนนายจาง หากเปลยนจะไดรบโทษ ปญหาการหลบหนจงมนอย

ในสวนของคนท างานจ านวน 10 คน

ตารางท 4.9 เพศของผตอบแบบสมภาษณ

เพศ จานวน รอยละ หมายเหต ชาย 6 60 หญง 4 40

รวม 10 100

DPU

116

วเคราะหจากตารางท 4.9 จะเหนไดวาผตอบแบบแบบสมภาษณเปนเพศชาย รอยละ 60 รองลงมาเพศหญง รอยละ 40 สรปผตอบแบบสมภาษณสวนใหญเปนเพศชาย ตารางท 4.10 อายของผตอบแบบสอบถาม

อาย จานวน รอยละ หมายเหต 15-20 ป 3 30 21-30 ป 7 70

รวม 10 100 วเคราะหจากตารางท 4.10 จะเหนไดวาผตอบแบบสมภาษณสวนใหญอายระหวาง 21-30 ปคดเปนรอยละ 70 อายระหวาง 15-20 ป คดเปนรอยละ 30

สรปผตอบแบบสมภาษณสวนใหญอายระหวาง 21-30 ป ตารางท 4.11 ความคดเหนของผตอบแบบสมภาษณเกยวกบคาจางและคาลวงเวลาของคนท างาน

จานวน รอยละ เหตผล อตราคาจาง 1. 250-300 บาท/วน

5

50

2.มากกวา 300บาท /วน 5 50 เปนแรงงานทมฝมอ รวม 10 100

คาลวงเวลา 1. ตากวา 30 บาท/ชวโมง

6

60

2.มากกวา 30 บาท/ชวโมง 4 40 เปนแรงงานทมฝมอ รวม 10 100

วเคราะหจากตารางท 4.11 จะเหนไดวาผตอบแบบสมภาษณมอตราคาจาง 250-300

บาท/วน และมากกวา 300บาท /วน ในสดสวนทเทากน คอรอยละ 50 สวนคาลวงเวลา พบวาตากวา 30 บาท/ชวโมง รอยละ 60 รองลงมาคอ มากกวา 30 บาท/ชวโมง รอยละ 40

DPU

117

สรปผตอบแบบสมภาษณสวนใหญมอตราคาจาง 250-300 บาท/วน และมากกวา 300บาท /วน ในสดสวนทเทากน คอรอยละ 50 และสวนใหญไดรบคาลวงเวลาตากวา 30 บาท/ชวโมง รอยละ 60 ผตอบแบบสมภาษณใหเหตผลวาทไดคาจางและคาลวงเวลานอยเนองจากไมมประสบการณในการทางาน เปนคนทางานทไรฝมอ

ตารางท 4.12 ความคดเหนของผตอบแบบสมภาษณเกยวกบดานสวสดการทพก

จานวน รอยละ เหตผล

1. ใหสวสดการดานทพก 9 90 พกทสถานทกอสราง โดยทนายจางจดหาทพกให หรอเชาทพก โดยนายจางออกให

2.ไมไดใหสวสดการดานทพก 1 10 เชาหองอย คาหองพกตองออกเอง

รวม 10 100 วเคราะหจากตารางท 4.12 จะเหนไดวาผตอบแบบสมภาษณไดใหสวสดการดานทพก รอยละ 90 รองลงมาไมไดใหสวสดการดานทพก รอยละ 10

สรปผตอบแบบสมภาษณสวนใหญไดใหสวสดการดานทพก พรอมทงไดใหเหตผลวา พกทสถานทกอสราง โดยทนายจางจดหาทพกให หรอเชาทพก โดยนายจางออกให

ตารางท 4.13 ความคดเหนของผตอบแบบสมภาษณเกยวกบดานสวสดการคาอาหาร

จานวน รอยละ เหตผล 1. ไดรบสวสดการคาอาหาร 1 10 นายจางจดหาอาหารให 2.ไมไดรบสวสดการคาอาหาร 9 90 จดหาซออาหารรบประทาน

กนเอง รวม 10 100

วเคราะหจากตารางท 4.13 จะเหนไดวาผตอบแบบสมภาษณไมไดรบสวสดการคาอาหารรอยละ 90 รองลงมาไมไดใหสวสดการดานคาอาหาร รอยละ 10

DPU

118

สรปผตอบแบบสมภาษณสวนใหญไมไดรบไดรบสวสดการคาอาหาร โดยใหเหตผลวาคนท างานตองจดหาซออาหารรบประทานกนเอง ตารางท 4.14 ความคดเหนของผตอบแบบสมภาษณเกยวกบดานสวสดการการรกษาพยาบาล

จานวน รอยละ เหตผล 1. ไดรบสวสดการการรกษาพยาบาลตามหลกประกนสขภาพ

8 80 คนท างานมสทธรกษาพยาบาลตามหลกประกนสขภาพ และผประกอบการไดน าตวทานไปรกษาพยาบาล

2. ไมไดรบสวสดการการรกษาพยาบาลตามหลกประกนสขภาพ

2 20 ผประกอบการออกคาใชจายในการรกษาพยาบาลใหคนท างาน

รวม 10 100 วเคราะหจากตารางท 4.14 จะเหนไดวาผตอบแบบสมภาษณไดรบสวสดการการรกษาพยาบาลตามหลกประกนสขภาพ รอยละ 80 รองลงมา คอไมได รบสวสดการการรกษาพยาบาลตามหลกประกนสขภาพ

สรปผตอบแบบสมภาษณสวนใหญไดรบสวสดการการรกษาพยาบาลตามหลกประกนสขภาพ แตในสวนทหลบหนเขาเมองมานายจางตองจายคารกษาพยาบาลเอง ตารางท 4.15 ความคดเหนของผตอบแบบสมภาษณเกยวกบการขนทะเบยนกบประกนสงคม

จานวน รอยละ เหตผล 1. การขนทะเบยนกบประกนสงคม

0 0

2. ไมไดขนทะเบยนกบประกนสงคม

10 10 เนองจากเปนคนท างานทเขามาอยางผดกฎหมายทรอสงตวกลบท าใหขนทะเบยนกบประกนสงคมไมได

รวม 10 100

DPU

119

วเคราะหจากตารางท 4.15 จะเหนไดวาผตอบแบบสมภาษณไมไดขนทะเบยนกบประกนสงคมรอยละ 100

สรปผตอบแบบสมภาษณไมไดขนทะเบยนกบประกนสงคม โดยใหเหตผลวาเปนคนท างานทเขามาอยางผดกฎหมายทรอสงตวกลบ แตไดรบการรกษาพยาบาลตามหลกประกนสขภาพ ตารางท 4.16 ความคดเหนของผตอบแบบสมภาษณเกยวกบเสรภาพในการเดนทางออกจากสถานประกอบการ

จานวน รอยละ เหตผล 1.มเสรภาพในการเดนทางออกจากสถานประกอบการ

10 100 เนองจากมบตรประจาตวของแรงงานตางดาวอยแลว

2.ไมมเสรภาพในการเดนทางออกจากสถานประกอบการ

0 0

รวม 10 100 วเคราะหจากตารางท 4.16 จะเหนไดวาผตอบแบบสมภาษณมเสรภาพในการเดนทางออกจากสถานประกอบการ รอยละ 100

สรปผตอบแบบสมภาษณมเสรภาพในการเดนทางออกจากสถานประกอบการ โดยใหเหตผลวามบตรประจาตวของแรงงานตางดาวอยแลว

สรปวเคราะหจากตารางแบบสมภาษณเจาะลกเรองมาตรการทางกฎหมายในการคมครองแรงงานตางดาวผดกฎหมายทเขามาทางานในประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมายของทง 2 ฝายสามารถสรปวเคราะหไดดงน

ในสวนของผประกอบการผตอบแบบสมภาษณสวนใหญเปนเพศชาย มอายระหวาง 46-60 ป ปญหาขนตอนการน าแรงงานตางดาวเขามาประเทศไทยตามการบนทกขอตกลง ผตอบแบบสมภาษณนนมปญหาเรองการพสจนสญชาต และการแจง 90 วน ทคนตางดาวตองไปแจง ตม.ทกๆ 90 วน ซงเสยเวลาเนองจากในแตละวนมคนตางดาวไปแจงจ านวนมาก ท าใหยงยากและตองหยดงาน ทงยงเสยคาเดนทาง และมขนตอนทยงยากมากกวาจะได MOU (แสดงในภาคผนวก) ในสวนความคดเหนการใหสวสดการในการคมครองแรงงาน และการรกษาพยาบาลผตอบแบบสมภาษณไมไดใหสวสดการในการคมครองแรงงาน และการรกษาพยาบาล โดยใหเหตผลวา

DPU

120

คนทางานยอมไดรบสทธในสวสดการจากการคมครองแรงงาน และการรกษาพยาบาลโดยเฉพาะการดแลเรองสขภาพและการประกนภย แตตองมการดแลทมากกวาคนไทย เชน การตองหาลามไปแปล ในยามเจบปวย ในดานคาตอบแทนตามมาตรฐานขนตาผตอบแบบสมภาษณไมไดรบคาตอบแทนตามมาตรฐานขนตา โดยคนทางานสวนใหญไดรบคาตอบแทนตากวามาตรฐานขนตา ประเภททใชแรงงานไดรบคาแรง 250 บาท ทงนเหนควรใหรฐตองใหคนทางานไดรบคาตอบแทนตามมาตรฐานขนตา 300 บาท ตามทกาหนดไว ความคดเหนการขนทะเบยนประกนสงคมผตอบแบบสมภาษณไมไดขนทะเบยนประกนสงคมเพราะใบอนญาตทางาน ออกลาชามาก ทาใหยงไมสามารถไปทาประกนสงคมได เนองจากยงไมมตนฉบบใบอนญาตทางาน ผตอบแบบสมภาษณทงหมดเหนควรใหรฐหรอหนวยงานทเกยวของเปนผรบผดชอบในการขนทะเบยนประกนสงคมของคนทางาน ในสวนการออกกฎหมายคมครองแรงงานและสวสดการตางๆ กบแรงงานตางดาวโดยเฉพาะผตอบแบบสมภาษณสวนใหญเหนวาควรออกกฎหมายคมครองแรงงานและสวสดการตางๆ กบแรงงานตางดาวโดยเฉพาะ ทงนควรใหรฐจดใหหลกประกนสขภาพเฉพาะแรงงานตางดาว และการคมครองแรงงานควรจดใหมการกาหนดคาตอบแทนทเทาเทยมกน และใหสวสดการคาทพก คาอาหาร เปนตน และมสวนนอยไมควรออกกฎหมายคมครองแรงงานและสวสดการตางๆ กบแรงงานตางดาวโดยเฉพาะ เพราะกฎหมายทมอยยงยากพอแลว และควรลดขนตอนตามกฎหมายคนเขาเมอง เชน การลดการแจงของคนตางดาวทเขามาอยางถกตองตามกฎหมาย 90 วน ลดการตรวจโรคเพอขอตอใบอนญาตท างานในป ท 2 และป ตอๆไป สวนแนวทางในการปองกนการหลบหนของแรงงานตางดาวผตอบแบบสมภาษณเหนวามแนวทางในการปองกนการหลบหนของแรงงานตางดาว โดยควรมการปดดานชายแดนใหชดเจน หรอยดหนงสอเดนทาง และใหสวสดการทดแกคนท างาน ส าหรบพมานนเจาหนาทแรงงานพมา บงคบมใหคนงานเปลยนนายจาง หากเปลยนจะไดรบโทษ ปญหาการหลบหนจงมนอย ในสวนคนท างานผตอบแบบสมภาษณสวนใหญเปนเพศชาย อายระหวาง 21-30 ป ผตอบแบบสมภาษณมอตราคาจาง 250-300 บาท/วน และมากกวา 300บาท /วน ในสดสวนทเทากน และสวนใหญไดรบคาลวงเวลาตากวา 30 บาท/ชวโมง โดยใหเหตผลวาทไดคาจางและคาลวงเวลานอยเนองจากไมมประสบการณในการทางาน เปนคนทางานทไรฝมอหรอเปนกรรมกร ดานสวสดการทพก ผตอบแบบสมภาษณสวนใหญไดใหสวสดการดานทพก พรอมทงไดใหเหตผลวา พกทสถานทกอสราง โดยทนายจางจดหาทพกให หรอเชาทพก โดยนายจางออกให สวนดานสวสดการคาอาหาร ผตอบแบบสมภาษณสวนใหญไมไดรบไดรบสวสดการคาอาหาร โดยใหเหตผลวาคนท างานตองจดหาซออาหารรบประทานกนเอง ในดานสวสดการการรกษาพยาบาล ผตอบแบบสมภาษณไดรบสวสดการการรกษาพยาบาลตามหลกประกนสขภาพคนท างาน โดย

DPU

121

คนท างานมสทธรกษาพยาบาลตามหลกประกนสขภาพ และผประกอบการไดน าตวทานไปรกษาพยาบาล สวนทไมไดรบสวสดการการรกษาพยาบาลตามหลกประกนสขภาพผตอบแบบสมภาษณเหนวาผประกอบการออกคาใชจายในการรกษาพยาบาลใหคนท างาน ในสวนการขนทะเบยนกบประกนสงคมผตอบแบบสมภาษณไมไดขนทะเบยนกบประกนสงคมเนองจากเปนคนท างานทเขามาอยางผดกฎหมายทรอสงตวกลบท าใหขนทะเบยนกบประกนสงคมไมไดแตไดรบการรกษาพยาบาลตามหลกประกนสขภาพ ส าหรบ เสรภาพในการเดนทางออกจากสถานประกอบการผตอบแบบสมภาษณมเสรภาพในการเดนทางออกจากสถานประกอบการเนองจากมบตรประจาตวของแรงงานตางดาวอยแลว DPU

122

บทท 5

สรปและขอเสนอแนะ

5.1 สรป ในการคมครองสทธการท างานของคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานในประเทศ

ไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย เปนการศกษาถงสทธตามกฎหมายระหวางประเทศ อาท การคมครองคนท างานตามอนสญญาขององคการสหประชาชาต และอนสญญาองคการแรงงานระหวางประเทศ มาตรการการคมครองคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมายตามกฎหมายตางประเทศ ไดแก ประเทศสหพนธรฐมาเลเซย ประเทศสาธารณรฐสงคโปร และประเทศสาธารณรฐเกาหล และกฎหมายในการคมครองคนท างานท ผดกฎหมายทเขามาท างานในประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย ไดแก รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 พระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2522 พระราชบญญตการท างานของคนตางดาว พ.ศ. 2551 พระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ.2541 พระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2533 และพระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. 2551 ในการควบคมและด าเนนการคนท างาน แมรฐจะประกาศวา คนท างานทไดจดทะเบยนและไดรบบตรอนญาตท างานแลวจะไดรบคาแรงตามสทธประโยชนตามพระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ.2541 รวมถงสวสดการและมสทธรองเรยนตอเจาพนกงานเจาหนาทเมอผประกอบการไมปฏบตตามกฎหมายแรงงาน แตในความเปนจรงปรากฏวามคนท างานจ านวนมากทไมไดรบคาแรงขนต าตามกฎหมายทตองท างานเกนวนละ 8 ชวโมง การทท างานเกนถอวาเปนคาลวงเวลา ถาใครลาปวยหรอมเหตจ าเปนตองลากจ กจะไมไดคาจางหรออาจถกเลกจางตอไป นอกจากนคนท างานจ านวนมากไมไดรบสวสดการใดๆและไมมสทธลาหยดตามกฎหมาย โดยสวสดการซงคนท างานควรจะไดรบทงทตามเจตนารมณของการคมครองแรงงานกคอ การคมครองสทธขนพนฐานทคนท างานทกคนตองไดรบตามกฎหมายเสมอภาคกน ไมวาจะมเชอชาต สญชาต วย หรอเพศใด และจะมรปแบบการจางงานอยางใด ส าหรบคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย คนท างานจ านวนมากเขาใจวา เมอคนท างานทเขาเมองมาตามพระราชบญญตการท างานของคนตางดาว พ.ศ. 2521 ยอมไมมสทธหรอไมสมควรไดรบการคมครองตามกฎหมายแรงงาน และสทธประโยชนตางๆ ในการรกษาพยาบาล รวมทงหลกการและเงอนไขในการใชบงคบเกยวกบการควบคมการเขามาท างานของคนท างาน ผเขยนไดศกษาถงมาตรการทางกฎหมาย

DPU

123

ในการคมครองคนท างานทเขามาท างานอยางถกตองตามกฎหมาย โดยการวเคราะหถงปญหาการคมครองคนท างานทเขามาท างานอยางถกตองตามกฎหมายในดานปญหาการควบคมการเขามาท างานของคนท างาน ไดแก การจดทะเบยนคนท างานและระบบการพสจนสญชาต และการน าเขาคนท างานทเขามาท างานอยางถกตองตาม MOU รวมถงวเคราะหการบงคบใชกฎหมายคมครองแรงงาน อาท การถอบตรประจ าตวและบตรอนญาตท างานของคนท างาน การจางงานของคนท างานตามกฎหมาย รวมทงความปลอดภยเนองจากอบตเหตในสถานประกอบการของคนท างาน เพอใหเกดความเปนธรรมและมความเสมอภาคกนตามสทธการคมครองคนท างาน จากการศกษาพบวาการคมครองคนท างานทเขามาท างานอยางถกตองตามกฎหมายภายใตกฎหมายคมครองแรงงานในประเทศไทย ยงไมมบทบญญตออกมาเพอใหความคมครองคนท างาน ท าใหมาตรฐานการปฏบต โดยเฉพาะอยางยงกบคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานในประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมายในภาคธรกจและภาคอตสาหกรรมไดกอใหเกดปญหา คอ คนท างานไมไดรบความเปนธรรมในการควบคมการเขามาท างานของคนท างาน ท าใหเกดการแสวงหาประโยชนกบการบงคบใชแรงงาน และกฎหมายคมครองแรงงานไมไดใหสทธในดานการจายคาตอบแทนส าหรบบางกจการ ไมไดรบคาแรงขนต า รวมถงการใหสวสดการ และความปลอดภยอนเนองมาจากการท างาน โดยสรปเปนประเดนตางๆ ไดดงน

1. ปญหาการคมครองสทธมนษยขนพนฐานของคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย

การคมครองคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานในประทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย ยอมไดรบการคมครอง ตาม ปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน โดยสามารถแยกประเดนปญหาไดดงน 1.1 การไมไดรบการคมครองสทธความเปนมนษย ตามขอก าหนดขององคการแรงงานระหวางประเทศ และอนสญญาระหวางประเทศวาดวยสทธของคนงานยายถน และสมาชกครอบครว เพราะเจาหนาทของรฐมการกระท าทเปนการขมข เรองความเปนอยของคนท างานในวนหยด เชน การขอไปไปคนในหองพก เปนตน 1.2 คนท างาน จ านวนหนงไมรถงสทธทตนพงได คนท างานสวนใหญเขาวาการทคนท างาน หลบหนเขาเมองเขามาท างานหนกและไดรบคาตอบแทนท ท าใหคนท างานละเลยประเดนสทธมนษยชนของแรงงาน ซงปญหาทเกดขนบอยๆคอการท างานทยาวนานตงแต 8.00 –23.00 ท างานทสกปรกมาก อกทงหกเงนคาทพกอาศยเกนควร และไมไดคาแรงขนต าตามกฎหมายไทย

DPU

124

1.3 ถกเลอกปฏบตโดยเจาหนาทรฐ รวมทงการถกผประกอบการทงทเปนคนไทย และคนตางประเทศกดขและเอาเปรยบดานการจางงาน เชน การไมไดรบสวสดการตางๆ เหมอนแรงงานไทย

1.4 ปญหาเรองใบอนญาตการท างานของคนท างาน คนท างานกลวการถกจบจากการหลบหนเขาเมอง ปญหาเรองใบอนญาตการท างานของคนท างาน ทง passport และ visa บางผประกอบการไดยดไวเพราะกลววาคนท างานจะหลบหน เมอคนท างานจ าเปนตองเขารบการรกษาในคลนกเอกชนทมคาใชจายสงกวาโรงพยาบาลของรฐ ทงทคนท างานกลมนควรไดรบการคมครองสทธ ดานการรกษาพยาบาลซงถอวาเปนสทธมนษยชนขนพนฐานทมนษยทกคนควรไดรบ และยงมประเดนในเรองไมไดรบเงนทดแทนในกรณเกดอบตเหตจากการท างานอกดวย สวนผหลบหนเขาเมองท าใหเขาประเดนของการคามนษย การหลบหนเขาเมองเพอมาใชแรงงานหรอบรการเปนการบงคบใชแรงงาน ซง หมายความวา การขมขนใจใหท างานหรอให บรการโดยท าใหกลววาจะเกดอนตรายตอชวต รางกาย เสรภาพ ชอเสยง หรอทรพยสนของบคคลนนเองหรอของผอน โดยขเขญดวยประการใดๆ โดยใชก าลงประทษราย หรอโดยท าใหบคคลนนอยในภาวะทไมสามารถขดขนได ซงเปนการละเมดสทธมนษยชนทรายแรง

1.5 การละเมดสทธมนษยชนของคนท างานมกเกดจากความไมเขาใจของเจาหนาทระดบปฏบตเกยวกบนโยบายคมครองสวสดการของคนท างานทมอย จงท าใหเกดการละเมดสทธมนษยชนของคนท างานยงคงมอยอยางตอเนอง ซงปญหาทเกดขนบอยๆคอ การทผประกอบการเกบใบอนญาตท างานของคนท างานไวทตนเอง ท าใหคนท างานดงกลาวอาจไมไดรบสวสดการในการรกษาพยาบาล

2. ปญหาการควบคมการเขามาท างานของคนท างาน 2.1 การจดทะเบยนคนท างาน เกดจากความไมสอดคลองของการเปดอนญาตใหจาง

งานในบางกจการกบความตองการจางงานทแทจรง และการเปดจดทะเบยนทสนเกนไป และขนตอนทซบซอนและยงยากในการจดทะเบยน จนมผลตอการเขาถงการจดทะเบยนของคนท างาน นอกจากน การขนทะเบยนผตดตามและบตรของคนท างาน ปญหาหลกของคนท างานพบวาผตดตามและบตรของคนท างาน ไมไดอยในเงอนไขของการขนทะเบยนคนท างาน สงผลใหระบบไมเปดชองใหเขารบสทธการคมครองดแลในการรกษาพยาบาล และสทธทจะอยในเมองไทยรวมกบคนท างาน นอกจากนถาใหผตดตามและบตรของคนท างานอาจเปนปญหาการเปลยนผประกอบการไมมความคลองตวได 2.2 ระบบการพสจนสญชาต และการน าเขาคนท างานถกกฎหมายตาม MOU

DPU

125

ปญหาอปสรรคทเปนผลมาจากระบบการพสจนสญชาต และการน าเขาคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานในประทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย ตาม MOU ดงน

1) การพสจนสญชาต การพสจนสถานะและการพฒนามความส าคญตอบคคลตางๆ ทมสถานะในทาง

กฎหมายยงไมชดเจน กลาวคอ บคคลทมสถานะยงไมชดเจนวาเปนบคคลทมสญชาตไทยหรอเปนคนท างาน ทกคนจะถกสนนษฐานทงหมดวาเปนคนท างานตามกฎหมายคนเขาเมองมาตรา 57 อกทงเมอมไดมหลกฐานแสดงการเขาเมองโดยถกตองตามกฎหมาย กยอมถกสนนษฐานวาเปนคนหลบหนเขาเมอง ซงหากบคคลนนๆ ไมไดรบการจดท าทะเบยนประวตฯ และบตรประจ าตวประเภทตางๆ ไว ซงไดรบผลดการจากผอนผนใหอยในประเทศไทยไดชวคราวแลว หากบคคลนนถกเจาหนาทต ารวจจบ กจะถกแจงขอหา "คนท างานหลบหนเขาเมอง" แลวด าเนนการสงฟองศาลเพอผลกดนออกนอกประเทศไทยทนท หรอแมแตบคคลทไดรบการจดท าทะเบยนฯ และบตรไว การใชสทธประเภทตางๆ กถกจ ากดอยางมาก จนในบางกรณไมอาจด าเนนชวตอยางปกตสขได

นอกจากนคนท างานและผประกอบการสวนใหญไมเขาใจรายละเอยดของขอมลอยางชดเจนในเรองการพสจนสญชาต เชน รายละเอยด ขนตอน คาใชจายและสถานทในการพสจนสญชาต เนองจากขาดการประชาสมพนธโดยหนวยงานรฐในทกระดบ แมวาคนท างานทผานการพสจนสญชาต และมเอกสารรบรองบคคลแลว ซงถอไดวาเปนการด าเนนการถกตองตามกฎหมาย แตยงพบวาเมอคนท างานกลบประเทศแลว ยงไดรบการปฏบตเสมอนเปนคนท างานทเขาเมองผดกฎหมาย ถกรดไถ อยเชนเดม กระบวนดงกลาวไมไดมหลกประกนใหกบคนท างานวาจะไดรบความปลอดภยหรอไมจากการถกรดไถ

2) กระบวนการน าเขาคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมายตาม MOU

ตามขอตกลง MOU มขนตอนการขอวซาใชเวลาด าเนนการนานถง 1-3 เดอน ซงเมอเทยบกบการขามพรมแดนแบบผดกฎหมายจะใชเวลานอยกวา สะดวกมากกวา ท าใหคนท างานนยมใชชองทางอนแทน และคนท างานทถอพาสปอรตยงถกเจาหนาทบางคนจบกม มการเรยกรบเงนสนบน รวมถงไมไดรบการคมครองแรงงานอยางเตมท และไมปฏบตตามสญญาการจางงานอยางเครงครดจากฝายผประกอบการ และการขยายเวลาเปน 5 ป และกลบไปประเทศของตนเพยง 1-2 เดอนเทานน ท าใหกลมคนท างานเหลานอาจจะตงรกรากจนอาจท าใหเกดปญหาเรองการรองเรยนตางๆ ตามมา เชน การขอสญชาตไทย และเรองสทธประโยชนตางๆ

3. ปญหาการบงคบใชกฎหมายคมครองแรงงานและการเขาถงประกนสงคมของคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย

DPU

126

ในประเดนนจากการวเคราะหปญหาการถอบตรประจ าตวและบตรอนญาตท างานของคนท างาน พบวา คนท างานทไมมบตรอนญาตท างาน เชน การยดบตรของผประกอบการไว เชนนเปนการจ ากดเสรภาพทจะเดนทางไปไหนมาไหน และการถกคกคามโดยเจาหนาทรฐ สวนความปลอดภยเนองจากอบตเหตในสถานประกอบการ พบวาคนท างานยอมไดรบสทธการคมครองแรงงานและการเขาถงระบบประกนสงคม แตทงนจะเหนวาคนท างานไมไดรบสวสดการตางๆ เนองจากการไมเครงครดในการบงคบใชตาม พรบ. คมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 หรอเขาสระบบประกนสงคมไดเนองจากความลาชาในการใบอนญาตทมเลข 13 หลก

ในการจางงานของคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย จะเหนวา คนท างานสวนหนงทเขามาอยางถกกฎหมายยงคงอยในระบบการจางงานทผประกอบการไมไดปฏบตตาม พรบ. คมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 เชน คนท างานสวนใหญยงมชวโมงการท างานทยาวนาน ไมไดรบคาลวงเวลาและสวสดการตางๆ ท าใหคนท างานทงทไดมการจดทะเบยนโดยถกกฎหมายแลวกตาม ยงไมไดรบสวสดการทเพยงพอกบเงนเดอนทไดรบ เหมอนอยางสาธารณรฐเกาหลทมการตรวจสขภาพ คนท างานตองไดรบการตรวจสขภาพระหวางระยะเวลาการอบรมการจางตามระเบยบการของพระราชบญญตความปลอดภยและพลานามยในอตสาหกรรม การประกนการบาดเจบ หรอ สหพนธรฐมาเลเซยไดก าหนดสทธประโยชน และสวสดการของคนท างานตามกฎหมายตามพระราชบญญตการจางงานแหงชาต ค .ศ.1955 โดยผประกอบการตองท าประกนชวตใหกบคนท างาน

4. จากการสมภาษณเจาะลกทง 2 ฝายสามารถสรปวเคราะหไดดงน 4.1 ผประกอบการมปญหาเรองการพสจนสญชาต และคนตางดาวตองไปแจง กอง

ตรวจคนเขาเมองทกๆ 90 วน ซงเสยเวลาเนองจากในแตละวนมคนตางดาวไปแจงจ านวนมาก ท าใหยงยากและตองหยดงาน ทงยงเสยคาเดนทาง และมขนตอนทยงยากมากในการท าตามระเบยบของ MOU นอกจากนผประกอบการยงไมไดใหสวสดการในการคมครองแรงงาน และการรกษาพยาบาล และคนท างานสวนใหญไดรบคาตอบแทนต ากวามาตรฐานขนต า และยงไมไดขนทะเบยนประกนสงคม ผประกอบการเหนวาควรออกกฎหมายคมครองแรงงานและสวสดการตางๆ กบแรงงานตางดาวโดยเฉพาะ ทงนควรใหรฐจดใหหลกประกนสขภาพเฉพาะแรงงานตางดาว และการคมครองแรงงานควรจดใหมการก าหนดคาตอบแทนทเทาเทยมกน และใหสวสดการคาทพก คาอาหาร เปนตน สวนแนวทางในการปองกนการหลบหนของแรงงานตางดาวควรมการปดดานชายแดนใหชดเจน หรอยดหนงสอเดนทาง และใหสวสดการทดแกคนท างาน

4.2 คนท างานไมไดคาตอบแทนตามมาตรฐานขนต า และไมไดรบสวสดการดานทพก สวสดการคาอาหาร การรกษาพยาบาล

DPU

127

5.2 ขอเสนอแนะ ผเขยนมประเดนในการใหขอเสนอแนะ ดงน 1.ควรแกไขเพมเตมบทบญญตของ พ.ร.บ. คมครองแรงงาน พ.ศ. 2541 ใหเพมเตมในค า

วา ลกจาง ในมาตรา 5 "ลกจาง" หมายความวา ผซงตกลงท างานใหนายจางโดยรบคาจาง ใหรวมถงแรงงานตางดาวทไดผานการบนทกขอตกลง (MOU) ไมวาจะเรยกชออยางไร

และพระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2533 ใหเพมเตมในค าวา ลกจาง ในมาตรา 5 "ลกจาง" หมายความวา ผซงท างานใหนายจางโดยรบคาจาง ใหรวมถงแรงงานตางดาวทไดผานการบนทกขอตกลง (MOU) ไมวาจะเรยกชออยางไร แตไมรวมถงลกจาง ซงท างานเกยวกบงานบาน อน มไดมการประกอบธรกจรวมอยดวย

2. ในการจดสวสดการในดานการรกษาพยาบาลใหแกคนท างาน หนวยงานทเกยวของควร ใหคนท างานไดท าประกนชวตเชนเดยวกบสหพนธรฐมาเลเซย

3. ปรบปรงแกไขเพมเตมพระราชบญญตการท างานของคนตางดาว พ.ศ. 2551 ควรแกไข เพมเตมบทบญญตเพอใหนายทะเบยนมอ านาจในการเพกถอนโควตาผประกอบการ กรณพบวา ผประกอบการทใชแรงงานคนท างานละเมดสทธแรงงานขนพนฐานและไมปฏบตตามกฎหมายคมครองแรงงาน

4. หนวยงานทเกยวของควรออกกฎหมายการคมครองแรงงานส าหรบคนท างานทผดกฎหมายทเขามาท างานในประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมายโดยเฉพาะเพอใหคนท างานดงกลาวเขามาอยในระบบทถกตองตอไป

5.ในประเดนเกยวกบ MOU นน ภาครฐควรอ านวยความสะดวกแกคนท างานจากประเทศ เพอนบานทเขามาโดยถกกฎหมายใหสามารถขอใบอนญาตท างานในประเทศไดสะดวกมากขน เพอลดขนตอนและคาใชจายในการน าเขาคนท างานจากประเทศลาว กมพชา และพมา และเรงจดตงระบบ One Stop Service ระหวางไทยกบประเทศเพอนบานทกสญชาต ตงแตกระบวนการพสจนสญชาต การตรวจลงตรา การขอใบอนญาตท างาน และจดใหมเจาหนาทรบผดชอบโดยตรง รวมทงมการกระจายอ านาจลงสระดบจงหวด โดยเฉพาะแรงงานประเภทมาเชาเยนกลบและแรงงานตามฤดกาล

DPU

128

6. ควรใหรฐหรอกรมการจดหางานทเปนผรบผดชอบในการออกใบอนญาตท างานเพอไปขนทะเบยนประกนสงคมของคนท างานใหมความรวดเรวขน

7. ควรใหคนท างานทเขามาท างานชวยสงเสรมประเทศ มใชมาแยงงานของคนไทย เชน งานสกปรก งานอนตราย งานทรกนดาร และงานล าบาก

8. ควรมการจ ากดการเขามาท างานของคนท างานไมใชเปดเสร เชน ตองผานบรษทจดหางาน จ ากดประเภทของงาน เปนตน

9. ผประกอบการควรใหคนท างานไดรบคาตอบแทนตามมาตรฐานขนต า 300 บาท ตามทก าหนดไว

DPU

บรรณานกรม

DPU

130

บรรณานกรม

ภาษาไทย

หนงสอ กองการจดระบบการน าเขาแรงงานตางดาว. (2550). การจางคนตางดาวเขามาท างานในประเทศ

ไทยอยางถกกฎหมายตามขอตกลง (MoU). กรมการจดหางาน กระทรวงแรงงาน. คงกระพน เวฬสาโรจน. (2550). มาตรการทางกฎหมายในการคมครองสทธการไดรบบรการ

สขภาพของแรงงานตางดาวทไมชอบดวยกฎหมายแตไดรบการผอนผนใหท างานในประเทศไทย (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

เครอขายปฏบตการเพอแรงงานตางดาว เครอขายองคกรดานประชากรขามชาต และ คณะกรรมการ สมานฉนทแรงงาน. (2552). นโยบาย ยทธศาสตร และมาตรการในการบรหารจดการแรงงานตางดาวอยางยงยน.ในการสมมนาเชงวชาการเรอง "วกฤตแรงงานตางดาว : ปญหาและทางออก" ณ หองประชมคณะกรรมาธการหมายเลข 213-216 ชน 2 อาคารรฐสภา 2. วนองคารท 12 พฤษภาคม.

จกราวธ สระทองออน. (2550). มาตรการทางกฎหมายในการใหความคมครองคนท างาน: ศกษา กรณแรงงานภาคอตสาหกรรมจงหวดราชบร (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

จนทรา ธนะวฒนาวงศและคณะ. (2553). แนวทางและกลไกการแกไขปญหาของความทบซอน/ ก ากวมระหวางคนไรรฐกบคนท างานสญชาตลาว: กรณศกษาพนทอ าเภอบณฑรกจงหวดอบลราชธาน. (รายงานผลการวจย). กรงเทพฯ: ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.).

จรญ โฆษณานนท. (2549). นตปรชญา. กรงเทพฯ : มหาวทยาลยรามค าแหง. ชมพร ปจจสานนท และคณะ. (2545). กฎหมายเปรยบเทยบการควบคมการท างานของคนตางดาว

ในประเทศไทยกบนานาประเทศและแนวทางพฒนาในอนาคต. วารสารจฬาลงกรณมหาวทยาลย ปท 21.

เชษฐา พวงหตถ. (2552, มถนายน – กนยายน). เศรษฐกจการเมองทนนยม”แบบขงจอ” กบการ พฒนาของประเทศอตสาหกรรมใหมในเอเชย:การวเคราะหเชงเปรยบเทยบ. วารสาร รมพฤกษ. ปท 27 ฉบบท 3.

DPU

131

ทวป ปนมณ. (2518). ระบบการควบคมคนตางดาวลกลอบเขาเมองของประเทศไทย. กรงเทพฯ: วทยาลยกองทพบก.

เทยนฉาย กระนนทน. (2526). เศรษฐศาสตรประชากร. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

บญญต ศรปรชา (ผแปล). (2552, 30 กรกฎาคม). อนสญญาฉบบท 97 วาดวยการอพยพเพอการหา งานท า (แกไข) Convention 97: convention concerning Migration for Employment (Revised) 1949 (พ.ศ. 2492). ส านกพฒนามาตรฐานแรงงาน กรมสวสดการและคมครองแรงงาน.

พนสน วงศกลธต. (2554). ผลกระทบจากการจางคนท างานของไทยภายใตยคพสจนสญชาต (พมพครงท 1). กรงเทพฯ: สถาบนวจยเพอการพฒนาประเทศไทย.

ภทรวธ เภอแสละ. (2552). ธรรมาภบาลในการจดระบบแรงงานตางดาวเรองการจดทะเบยน แรงงานตางดาวและการตออายใบอนญาตท างานแรงงานตางดาวป 2552. การประชมสมมนาทางวชาการวนพฤหสบดท 3 กนยายน ณ หองประชมสารนเทศ ชน 2 หอประชมจฬาลงกรณมหาวทยาลย ศนยวจยการยายถนแหงเอเชย สถาบนเอเชยศกษา จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ยอดยง ศภศร, ภาคภม ทพคณ และแพรว ศรพรกตต. (2554, พฤศจกายน). การน าเขาคนท างานจาก ประเทศเพอนบานจะสามารถแกปญหาแรงงานในภาวะสงคมผสงอายไดหรอไม. TRF Policy Brief. No.19

ษมาภรณ กตจรส. (2544). การคมครองแรงงานตางดาวถกกฎหมายในประเทศไทย: กรณศกษา มาตรฐานแรงงานระหวางประเทศและกฎหมายไทย (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ:จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สรยพร พนพงและคณะ. (ผแปล).(2549). โครงการอนภมภาคลมน าโขงเพอตอตานการคาเดกและ หญง การจางแรงงานขามชาตในประเทศไทย - งานหนก จายนอย และไมไดรบการคมครอง. กรงเทพฯ: ส านกแรงงานระหวางประเทศ.

ส านกบรหารแรงงานตางดาว. (2554). การบรหารจดการการท างานของคนตางดาวในประเทศไทย สรปป 2553. ฝายทะเบยนและสารสนเทศ กลมพฒนาระบบควบคมการท างานของคน ตางดาว กรมการจดหางาน.

ส านกงานแรงงานระหวางประเทศ. (2551). มาตรฐานแรงงานระหวางประเทศวาดวยสทธแรงงาน ขามชาต แนวทางส าหรบผก าหนดนโยบายและผปฏบตในเอเชยและแปซฟก. กรงเทพฯ: ส านกงานแรงงานระหวางประเทศ.

DPU

132

ส านกงานสทธมนษยชน. (ม.ป.ป.). กตการะหวางประเทศวาดวยสทธทางการเมองและพลเมอง. กรงเทพฯ: SM เซอรคทเพรส.

ส านกงานสทธมนษยชน. (ม.ป.ป.). อนสญญาวาดวยการขจดการเลอกปฏบตทกรปแบบในทาง เชอชาต. กรงเทพฯ: SM เซอรคทเพรส. ส านกงานสทธมนษยชน. (2551). อนสญญาวาดวยการขจดการเลอกปฏบตตอสตรทกรปแบบ.

กรงเทพฯ: SM เซอรคทเพรส. อานนท ปนยารชน. (2542). การสงเสรมและคมครองสทธมนษยชนในประเทศไทย. การสมมนา ณ

โรงแรมมหานคร กรงเทพ (นกโก),วนองคารท 23 มนาคม. อ านาจ นลวไล. (2544). แนวทางการจดระเบยบน าเขาและการจดระบบควบคมการท างานของ

แรงงานตางดาวผดกฎหมายของไทย : ศกษาจากกรณของประเทศสงคโปร และมาเลเซย (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยรามค าแหง.

กฎหมาย

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 พระราชบญญตคมครองแรงงาน พ.ศ.2541 พระราชบญญตประกนสงคม พ.ศ. 2533 พระราชบญญตคนเขาเมอง พ.ศ. 2522 พระราชบญญตการท างานของคนตางดาว พ.ศ. 2551 พระราชบญญตปองกนและปราบปรามการคามนษย พ.ศ. 2551 มต ครม. วนท 15 มกราคม 2556 (ประเดนทเกยวของดานแรงงาน) เรอง การผอนผน แรงงานตางดาวหลบหนเขาเมองเปนกรณพเศษเพอด าเนนการอยางถกตองตามกฎหมาย

สารสนเทศจากสออเลกทรอนกส

กฎบตรสหประชาชาต. สบคนเมอ 10 พฤศจกายน 2554, จาก www.kodmhai.com/m2/m2-8/ H2-8.html‎

กรมโยธาธการและผงเมอง. องคประกอบของการเปลยนแปลงทางประชากร. สบคนเมอ 11 พฤศจกายน 2554, จาก www.dtcp.go.th/Sub-web/itdb/txt/pop/pop4.htm - 10k

DPU

133

กบร.เปดใหจดทะเบยนแรงงานตางดาวใหท างานกรรมกรใน 19 กจการ. (2 มถนายน 2552). สบคน เมอ 14 กนยายน 2554, จาก www. media.thaigov.go.th/pageconfig/.../ viewcontent1.asp?pageid

กองทนประกนสงคม. สบคนเมอ 1 พฤศจกายน 2554, จาก www.sso.go.th การจางแรงงานตางดาวตามทระบไวในรฐบญญตวาดวยการจางแรงงานตางดาว. สบคนเมอ

November 16, 2011, จาก oneclick.law.go.kr/.../OvCnpRetrieveP.laf? ความลมเหลวในการบรหารจดการแรงงานตางดาวของรฐไทย. (มกราคม 2553). กรงเทพธรกจ.

สบคนเมอ 14 กนยายน 2554, จาก http://www.oknation.net/blog/print.php?id=542583 คณะการสอสารมวลชน มช. จดเสวนา “แรงงานตางดาว” วกฤตหรอโอกาสของประชาคมอาเซยน.

สบคนเมอ 29 พฤศจกายน 2554, จาก www.chiangmainews.co.th/ page/?p=54257

ค าตดสนศาลสงสด วนท 15 กนยายน 2538 94NU12067 ในการจางคนท างานตามทระบไวในรฐ บญญตวาดวยการจางคนท างาน. Retrieved November 16, 2011, from oneclick.law.go.kr/.../OvCnpRetrieveP.laf?

ทลายแกงคามนษยรายใหญ. โพสตทเดย 6 เมษายน 2554. สบคนเมอ 3 เมษายน 2555, จาก www.statelessperson.com/www/?q=node/

ชยพงษ ส าเนยง. แรงงานตางดาว : มนษยลองหนในประเทศไทย. สบคนเมอ 2 มถนายน 2556, จาก www.bangkokbiznews.com/.../แรงงานตางดาว-:-มน

นอบดลรากบ บนนฮสซน. กฎหมายแรงงานในประเทศมาเลเซย. สบคนเมอ 12 พฤศจกายน 2554, จาก http://nusantara-studies.blogspot.com/2009/02/blog-post_18.html

ปฏญญาสากลวาดวยสทธมนษยชน. สบคนเมอ 14 พฤศจกายน 2554 จาก http://www.mfa.go.th/humanrights/images/stories/udhrt.pdf ประเทศลาว. สบคนเมอ 12 พฤศจกายน 2554, จาก th.wikipedia.org/wiki/ประเทศลาว ประเทศกมพชา. สบคนเมอ 12 พฤศจกายน 2554, จาก th.wikipedia.org/wiki/ประเทศกมพชา ฝายพจารณาการไปท างานตามระบบ EPS ของสาธารณรฐเกาหล, EPS คออะไร

สบคนเมอ 16 พฤศจกายน 2554, จาก http://epsthailand.wordpress.com ฝายพจารณาการไปท างานตามระบบ EPS สาธารณรฐเกาหล. ขอควรปฏบตทตองท ากอนถก

ก าหนดสถานประกอบการหลงจากเขามาในเกาหล. สบคนเมอ 16 พฤศจกายน 2554, จาก http://epsthailand.wordpress.com

มรว.แรงงาน แจงการจดระบบแรงงานตางดาว ป 53. สบคนเมอ 1 พฤศจกายน 2554, จาก www.ftijob.com/news/detail.aspx?id=451

DPU

134

มาตรการทางกฎหมายของมาเลเซย ดานแรงงานตางชาต. สบคนเมอ 12 พฤศจกายน 2554, จาก www.budutani.com/ tomyummalay/08.html

มลนธชวยเหลอแรงงานตางดาวแหงเกาหล (KOILAF). สบคนเมอ 16 พฤศจกายน 2554, จาก http://epsthailand.wordpress.com

แรงงานขามชาตชาวพมารองศาลแรงงาน ขอบรษทซพชดเชยความเสยหาย. (3 มนาคม 2555). สบคนเมอ 2 เมษายน 2555, จาก http://prachatai.com/journal/2012/03/39464

เวทเสวนาแฉแรงงานตางดาว 2 ลานคนยงไมขนทะเบยน จนท.มเอยว. สบคนเมอ 3 เมษายน 2555, จาก http://m.thairath.co.th/content/region/205723

สภาองคกรลกจางแหงประเทศไทย. สบคนเมอ 14 พฤศจกายน 2554, จาก http://nctl.or.th/news_detail.php?id=26

สรปขาวการประชมคณะรฐมนตร (27 เมษายน 2547).แนวทางการบรหารจดการแรงงานตางดาวทง ระบบ. สบคนเมอ 1 พฤศจกายน 2554, จาก www.eppo.go.th/admin/cab/cab-2547-04- 27.html

สพตรา หามนตร. แดนลอดชอง คมเขมแรงงานตางดาว. ขาวไทยรฐออนไลน ประจ าวนท 22-8-54. สบคนเมอ 12 พฤศจกายน 2554,จาก ils.labour.go.th/index.php?

ส านกคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต. แผนแมบทสทธมนษยชน. สบคนเมอ 10 พฤศจกายน 2554, จาก http://www.nhrc.or.th/download.php

อนสญญาสทธเดก. สบคนเมอ 14 พฤศจกายน 2554, จาก www.mfa.go.th/humanrights/images/stories/crct.pdf‎

ภาษาตางประเทศ

BOOKS

Amsden, A.H. (1985). The state and Taiwan’s economic development. pp. 76-108. in Evans, P.,

Reuschemeyer, D. and Skocpol, T. Bringing the State Back In. Cambridge: Cambridge University Press.

Dottridge, M. and Graça Machel. (2004). Kids as Commodities?: Child trafficking and what to

do about it. Lausanne: International Federation Terre des Hommes.

DPU

135

Muntarbhorn, V. (2005). Employment and Protection of Migrant Workers in Thailand: National Laws/Practices versus International Labour Standards?. Bangkok: ILO.

ELECTRONIC SOURCES

International Convention on the Protection of the Rights of All Migrant Workers and Members of

Their Families. Retrieved November 12,2011, from http://www.ohchr.org/english/ bodies/cmw/cmw.htm

Migration for Employment Convention (Revised)1949 (No. 97). International Labour Standards Department. Retrieved November 12, 2011, from http://www.ilo.org

Immigration in Singapore. Retrieved November 12, 2011, from http://en.wikipedia.org/wiki/Immigration_to_Singapore

DPU

136

ภาคผนวก

DPU

137

ภาคผนวก ก แบบสมภาษณ

แบบสมภาษณเจาะลกเรอง มาตรการทางกฎหมายในการคมครองแรงงานตางดาวผดกฎหมาย

DPU

138

ทเขามาท างานในประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย (ในสวนของผประกอบการ)

แบบสมภาษณฉบบนใชในการท าวทยานพนธประกอบการศกษาปรญญาโท สาขา

นตศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ในสวนของผประกอบการ ขอ 1 เพศ ชาย หญง ขอ 2 อาย 15-30 31-45 46-60 61 ปขนไป ขอ 3 ความคดเหนของทานเกยวกบปญหาขนตอนการน าแรงงานตางดาวเขามาประเทศไทยตามการบนทกขอตกลงทาน ถามมในขนตอนตอนใด .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ขอ 4 ในดานการคมครองแรงงาน ทานไดใหสวสดการในดานใดบาง ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ขอ 5ในดานคาตอบแทน ปจจบนทานไดใหคาตอบแทนอยางไร สมควรจะปรบหรอไม ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ขอ 6 ทานไดมการน าแรงงานตางดาวขนทะเบยนประกนสงคมหรอไม เพราะอะไร .......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ขอ 7 ทานมความเหนอยางไรตอการออกกฎหมายคมครองแรงงานและสวสดการตางๆ กบแรงงาน ตางดาวโดยเฉพาะ ............................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................. ขอ 8 ทานมแนวทางในการปองกนการหลบหนของแรงงานตางดาวอยางไร

DPU

139

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

********************

แบบสมภาษณเจาะลกเรอง

DPU

140

มาตรการทางกฎหมายในการคมครองแรงงานตางดาวผดกฎหมาย ทเขามาท างานในประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย

(ในสวนของแรงงานตางดาว)

แบบสมภาษณฉบบนใชในการท าวทยานพนธประกอบการศกษาปรญญาโท สาขานตศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ในสวนของแรงงานตางดาว ขอ 1 เพศ ชาย หญง ขอ 2 อาย 15-20 21-30 30 ปขนไป ขอ 3 ดานอตราคาจาง ทานไดคาจางเทาไร คาลวงเวลาเทาไร ............................................................................................................................................................. ขอ 4 ดานสวสดการทพก ทานพกทใด ใครเปนคนออกคาทพกให เปนสวสดการ หรอคนท างาน ออกเอง ............................................................................................................................................................. ขอ 5 ดานสวสดการคาอาหาร ทานไดรบสวสดการคาอาหารหรอไม เปนสวสดการ หรอคนท างานออกเอง .............................................................................................................................................................ขอ 6 ดานการรกษาพยาบาล ผประกอบการไดน าตวทานไปรกษาพยาบาลตามหลกประกนสขภาพหรอไม ............................................................................................................................................................. ขอ 7 ทานทราบหรอไมวาไดขนทะเบยนกบประกนสงคมแลว ............................................................................................................................................................. ขอ 8 ทานมเสรภาพในการเดนทางออกจากสถานประกอบการหรอไม ถาไมมเสรภาพเพราะอะไร .............................................................................................................................................................

DPU

141

ภาคผนวก ข ตวอยางรายะเอยดการบนทกความเขาใจ

DPU

ภาคผนวก

DPU

136

ภาคผนวก ก แบบสมภาษณ

DPU

137

แบบสมภาษณเจาะลกเรอง มาตรการทางกฎหมายในการคมครองแรงงานตางดาวผดกฎหมาย ทเขามาท างานในประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย

(ในสวนของผประกอบการ)

แบบสมภาษณฉบบนใชในการท าวทยานพนธประกอบการศกษาปรญญาโท สาขานตศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ในสวนของผประกอบการ ขอ 1 เพศ ชาย หญง ขอ 2 อาย 15-30 31-45 46-60 61 ปขนไป ขอ 3 ความคดเหนของทานเกยวกบปญหาขนตอนการน าแรงงานตางดาวเขามาประเทศไทยตามการบนทกขอตกลงทาน ถามมในขนตอนตอนใด ............................................................................................................................................................. ขอ 4 ในดานการคมครองแรงงาน ทานไดใหสวสดการในดานใดบาง ............................................................................................................................................................. ขอ 5ในดานคาตอบแทน ปจจบนทานไดใหคาตอบแทนอยางไร สมควรจะปรบหรอไม ............................................................................................................................................................. ขอ 6 ทานไดมการน าแรงงานตางดาวขนทะเบยนประกนสงคมหรอไม เพราะอะไร ............................................................................................................................................................. ขอ 7 ทานมความเหนอยางไรตอการออกกฎหมายคมครองแรงงานและสวสดการตางๆ กบแรงงาน ตางดาวโดยเฉพาะ ............................................................................................................................................................. ขอ 8 ทานมแนวทางในการปองกนการหลบหนของแรงงานตางดาวอยางไร ............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................

********************

DPU

138

แบบสมภาษณเจาะลกเรอง มาตรการทางกฎหมายในการคมครองแรงงานตางดาวผดกฎหมาย ทเขามาท างานในประเทศไทยเพอปรบใหเปนแรงงานถกกฎหมาย

(ในสวนของแรงงานตางดาว)

แบบสมภาษณฉบบนใชในการท าวทยานพนธประกอบการศกษาปรญญาโท สาขานตศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ในสวนของแรงงานตางดาว ขอ 1 เพศ ชาย หญง ขอ 2 อาย 15-20 21-30 30 ปขนไป ขอ 3 ดานอตราคาจาง ทานไดคาจางเทาไร คาลวงเวลาเทาไร ............................................................................................................................................................. ขอ 4 ดานสวสดการทพก ทานพกทใด ใครเปนคนออกคาทพกให เปนสวสดการ หรอคนท างาน ออกเอง ............................................................................................................................................................. ขอ 5 ดานสวสดการคาอาหาร ทานไดรบสวสดการคาอาหารหรอไม เปนสวสดการ หรอคนท างานออกเอง .............................................................................................................................................................ขอ 6 ดานการรกษาพยาบาล ผประกอบการไดน าตวทานไปรกษาพยาบาลตามหลกประกนสขภาพหรอไม ............................................................................................................................................................. ขอ 7 ทานทราบหรอไมวาไดขนทะเบยนกบประกนสงคมแลว ............................................................................................................................................................. ขอ 8 ทานมเสรภาพในการเดนทางออกจากสถานประกอบการหรอไม ถาไมมเสรภาพเพราะอะไร .............................................................................................................................................................

DPU

139

ภาคผนวก ข ตวอยางรายะเอยดการบนทกความเขาใจ

DPU

153

ประวตผเขยน

ชอ ชอสกล นายเรองเดช นวสนต วฒการศกษา ปการศกษา 2539 ปรญญานตศาสตรบณฑต จากมหาวทยาลยรามค าแหง ปการศกษา 2540 ปรญญาตรคณะวศวกรรมศาสตร จากมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคล ปการศกษา 2542 ปรญญาตรคณะบญช จากมหาวทยาลยธรกจบณฑตย ต าแหนงและสถานทท างานปจจบน วศวกรโยธา ทนายความทปรกษา ผท าบญช

DPU