TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ VE TS EN ISO 9000 : 2000

Yanlış olan; insanlara doğru yaklaşımları

gösterip, hâlâ en temel

davranışlarımızda, örneğin günlük

yaşantımızda bilealışagelmiş yanlışları

tekrarlamamızdır.

DÜNYANIN BUGÜNKÜ MANADA İLK STANDARDI (KANUNNAME-İ İHTİSAB-I

BURSA)

1502 tarihli ve zamanın padişahı Sultan II. Bayezid Han tarafından çıkarılan "Kanunname-i İhtisab-ı Bursa", bu

gerçeği doğrulayan ve yazılı en eski belgedir.

ISO 9000 Standardı

ISO 9000 standardı 1987 yılında (ISO) Uluslararası Standard Kuruluşu’nca, uluslararası standart olarak onaylayıp yayınlanan ve halen AT ülkelerinde de uygulanmakta olan bir uluslararası yönetim kalitesi standardıdır.

• ISO 9000 etkin bir kalite yönetim sistemini tanımlayan bir standarttır.

• ISO 9000 Belgesi ise ilgili kuruluşun ürün veya hizmetlerinin uluslararası kabul görmüş bir yönetim sistemine uygun olarak sevk ve idare edilen bir yönetim anlayışının sonucunda ortaya konduğu ve dolayısı ile kuruluşun ürün ve hizmet kalitesinin sürekliliğinin sağlanabileceğinin bir güvencesini belirler.

ISO 9000 Nedir?

• Organizasyonların müşteri memnuniyetinin artırılmasına yönelik olarak kalite yönetim sisteminin kurulması ve geliştirilmesi konusunda rehberlik eden ve ISO tarafından yayınlanmış olan bir standartlar bütünüdür.

ISO 9001 Nedir?

• Kalite Yönetim Sistemlerinin kurulması esnasında uygulanması gereken şartların tanımlandığı ve belgelendirme denetimine tabi olan standarttır. Verilen belgenin adıdır.

ISO 9001:2000 Nedir?

• ISO 9000 standardı, her 5 yılda bir ISO tarafından gözden geçirilmekte ve uygulayıcıların görüşleri ve ihtiyaçlar doğrultusunda gerekli revizyonlar yapılarak yeniden yayınlanmaktadır. 2000 rakamı, bu revizyonun 2000 yılında yapılıp, yayınlandığını gösterir versiyon tarihidir (ISO 9001:2000 versiyonu).

ISO 9000 - Kalite Yönetimi ve Kalite Güvencesi Standartları Seçim ve Kullanım Kılavuzu,

    ISO 9001 - Kalite Sistemleri - Tasarım/Geliştirme, Üretim, Tesis ve Hizmette Kalite Güvencesi Modeli,    ISO 9002 - Kalite Sistemleri, üretim ve Tesiste Kalite Güvencesi Modeli,    ISO 9003 - Son Muayene ve Deneylerde Kalite Güvencesi Modeli ve ISO 9004 - Kalite Yönetimi ve Kalite Sistemleri Elemanları Kılavuzundan

oluşur.    Özetle, 9001, 9002 ve 9003, birer sistem standardı özelliğindedir ve kapsadıkları faaliyet alanı 9001'den 9003'e azalarak daralır. 9004, bir çeşit Kalite Güvencesi ders kitabı özeti niteliğindedir ve bir işletmenin çeşitli fonksiyonlarında kalitenin nasıl sağlanacağını ana hatları ile açıklar. 9000 ise bütün bu standartların nasıl kullanılacağını açıklayan bir rehber olarak tanımlanabilir.

ISO 9000-2000

ISO 9002

ISO 9001

ISO 9000

KALİTE SİSTEMİ

ISO 9003

TS-EN-ISO 9000-1: Kalite yönetimi ve kalite güvencesi standartları seçim ve kullanma kılavuzu.

TS-EN-ISO 9000-2: ISO 9001, ISO 9002 ve ISO 9003'ün uygulanmasına yönelik genel kılavuz.

TS-EN-ISO 9000-3: ISO 9001'in yazılım geliştirme, üretme ve bakımına uygulanması için kılavuz.

TS-EN-ISO 9000-4: Güvenilirlik programları yönetimi için kılavuz.

TS-EN-ISO 9001: Tasarım/geliştirme, üretim, tesis ve hizmette kalite güvencesi modeli.

TS-EN-ISO 9002: Üretim, tesis ve hizmette kalite güvencesi modeli.

TS-EN-ISO 9003: Son muayene ve deneylerde kalite güvencesi modeli.

TS-EN-ISO 9004-1: Kalite yönetimi ve kalite sistemi elemanları kılavuzu.

TS-EN-ISO 9004-2: Hizmetler için kılavuz.

TS-EN-ISO 9004-3: İşlenmiş malzemeler için kılavuz.

TS-EN-ISO 9004-4: Kalite geliştirme için kılavuz.

TS-EN-ISO 9005:. Kalite terimleri sözlüğü.

DAHA DETALI OLARAK ELE ALIRSAK;TS-EN-ISO 9000 Standartlar Serisi:

ISO protokolleri bütün standartların benimsenmesi, yenilenmesi veya geri çekilmesi amacı ile BEŞ yılda bir gözden geçirilmesini gerektirmektedir. Bundan dolayı standart,

ISO 9000ISO 9000 : 1994ISO 9000 : 2000

olmak üzere ikinci kez gözden geçirilmiştir. Son ISO 9000:2000 Kalite Yönetim Standardı 2000 yılı Aralık ayında yürürlüğe girmiştir.

ISO STANDARTLARININ GÜNCELLENMESİ

ISO 9000:    Kalite Yönetim Sistemleri – Temel Tanımlar ve Sözlük

ISO 9001:    Kalite Yönetim Sistemleri –  Gereklilikler (Requirements )

ISO 9004:    Kalite Yönetim Sistemleri – Performans Geliştirme İçin Öneriler (Guidance)

ISO 19011:  Kalite ve Çevre Auditi için Öneriler (Guidelines on Quality and Environmental Auditing)

ISO 9000:2000 GÜNCELLEMESİ İLE ISO 9000 SERİSİNDEKİ TEMEL DEĞİŞİKLİKLER

ISO 9001 ve 9004 en gelişmiş yönetim uygulamalarını yansıtan sekiz kalite yönetimi ilkesini yansıtmaktadır.

Bu sekiz ilke : •Müşteri odaklı örgütlenme •Liderlik •İnsanların katılımı •Süreçler yaklaşımı •Yönetime sistem yaklaşımı •Sürekli gelişme •Karar vermeye sayısal yaklaşım •Karşılıklı olarak faydalı tedarikçi yaklaşımı

ISO 9000’ İN BAŞARILI OLMASI İÇİN ATILMASI GEREKEN TEMEL ADIMLAR

1. HEDEFLER ÜZERİNDE ANLAŞMA SAĞLANMALI

2. DETAYLI PLAN YAPILMALI

3. GEREKLİ ORTAM HAZIRLANMALI VE SORUMLU KİŞİLER BELİRLENMELİ

4. SİSTEM SÜREKLİ İYİLEŞTİRME (KAİZEN) İÇİNDE UYGULANMALI

5. UYGULAMALAR İZLENMELİ VE SÜREKLİ DÜZELTİCİ ÖNLEMLER ALINMALI

ISO 9000 VE TKY ISO 9000 VE TKY KARŞILAŞTIRMASIKARŞILAŞTIRMASI

ISO 9000 VE TKY ISO 9000 VE TKY KARŞILAŞTIRMASIKARŞILAŞTIRMASI

• İSO 9000• Standardın gereklerini

karşılamayı amaçlayan bir yönetim sisitemi

• Müşteri odaklı olması şart değil, öncelikle ürün veya hizmet odaklı

• Bölüm bazında uygulanabilir

• Sorumluluk Kalite Bölümü üzerinde

• TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ• Organizasyonel değişim, sürekli

gelişme isteyen bir felsefe, bir yönetim anlayışı

• Kesinlikle müşteri odaklı

• Tüm bölümleri, fonksiyonları, her seviyeyi kapsayan şirket çapında bir yaklaşım

• Sorumluluk herkesin üzerinde

TSE ve ISO

• TSE “standartlara uygun ve kaliteli üretimi teşvik edecek her türlü çalışmayı yapmak ve bunlarla ilgili belgeleri düzenlemek “görevini yerine getirirken standardizasyonun yanı sıra kalite konusuna da eğilmiş ve bu alanda yürüttüğü çalışmalar son yıllarda özel bir önem ve yoğunluk kazanmıştır.

• TSE Milletlerarası Elektroteknik Komisyonu (IEC), Avrupa Topluluğu Standart Kuruluşları (CEN ve CENELEC), Avrupa Kalite Örgütü (EOQ ) üyesidir.

• Ayrıca ISO’nun üyesi ve Türkiye’deki tek temsilcisidir.

ISO 9000 BELGESİ ALMA AŞAMALARI

KALİTE EL KİTABINI KENDİLERİNE UYARLAMALIDIRLAR

TSE ‘YE MÜRACAAT FORMU İLE BAŞVURU

TSE TARAFINDAN FİRMANIN DENETİMİ

DENETİM OLUMLU İSE BELGE VERİLİR DEĞİLSE EKSİKLİKLERİN GİDERİLMESİ İÇİN EK SÜRE TANINIR

TEKRAR DENETİMDEN SORA İSTENENLER YAPILMIŞ İSE BELGE VERİLİR

BELGENİN SÜRESİ 3 YILDIR

2001 YILI İTİBARİYLE TÜRKİYE’DE

TS-EN-ISO 9000 BELGELİ KURULUŞ SAYISI

TS-EN-ISO 9001 325 Adet (Örnek: Siemens, Pirelli, Brisa, Altınyıldız, Beko, Eczacıbaşı, 2nci Hava İkmal, Gazi Hastnesi, Eskişehir Merkez Anadolu Teknik Lisesi, Berdan Tekstil vb.)

TS-EN-ISO 9002 963 Adet (Örnek: Akçansa, Trakya Döküm, Tetra-Pak, Koluman, Çukurova, Çimsa, Ataş vb.)

TS-EN-ISO 9003 7 Adet ( Gizem Seramik, Pakkens Yedek Parça, MSB İç Tedarik Bölge Bşk. vb.)

TS-EN-ISO 14001 60 Adet ( Beko, Med Union Containers, Aksa Akrilik, Marsa, Algida vb.)

GÜNÜMÜZDE DÜYA’DA TOPLAM 300.000 İN ÜZERİNDE KURULUŞ BU BELGEYE SAHİP

4-5 Haziran 2001

I SO 9001:2000 Standartları

Tablo 1 : I SO/ CD 9001:2000 Sİ STEMİ Nİ N CLAUSE YAPI SI

ÖNSÖZ

0 GİRİŞ

0.1 Genel

0.2 Proses Modeli

0.3 Diğer Yönetim Sistemi Disiplinleri İ le Uyarlılığı

Clause 1 KAPSAM

1.1 Genel

1.2 İ ndirgenmiş Kapsam ve Makaslama

1.2.1 Genel

1.2.2 İ ndirgenmiş Kapsam- Tasarım ve Geliştirmenin Çıkarılması

1.2.3 Makaslama

Clause 2 NORMATİF REFERANS

Clause 3 TERİMLER ve TANIMLAR

Clause 4 KALİTE YÖNETİMİ SİSTEMİ GEREKLERİ

4-5 Haziran 2001

Clause 5

YÖNETİ Mİ N SORUMLULUĞU

5.1 Genel

5.2 Müşteri İ htiyaçları ve İ stekleri

5.3 Kalite Politikası

5.4 Kalite Hedefleri ve Planlaması

5.4.1 Kalite Hedefleri

5.4.2 Kalite Planlaması

5.5 Kalite Yönetimi Sistemi

5.5.1 Genel

5.5.2 Sorumluluk ve Otorite

5.5.3 Kalite El Kitabı

5.5.4 Sistem Prosedürleri

5.5.5 Yönetim Temsilcisi

5.5.6 Dökümanların Kontrolu

5.5.7 Kalite Kayıtlarının Kontrolü

5.6 Yönetimin Denetlemesi

ISO 9001:2000 Standartları

4-5 Haziran 2001

Clause 6

KAYNAK YÖNETİ Mİ

6.1 Genel

6.2 İ nsan Kaynakları

6.2.1 Personelin İ şe Atanması

6.2.2 Eğitim, Kalifikasyon ve Uzmanlık

6.3 Diğer Kaynaklar

6.3.1 Enformasyon

6.3.2 Altyapı

6.3.3 İ ş Ortamı

ISO 9001:2000 Standartları

4-5 Haziran 2001

Clause 7 PROSES YÖNETİMİ

7.1 Genel

7.2 Müşteriyle-İ lgili Prosesler

7.2.1 Müşteri İ htiyaçlarının Belirlenmesi

7.2.2 Müşteri İ htiyaçlarının Gözden Geçirilmesi

7.2.3 Verilen İ htiyaçları Karşılama Kabiliyetinin Gözden Geçirilmesi

7.2.4 Müşteri İ le İ letişim

7.2.5 Müşteriye Ait Ürünler

7.3 Tasarım ve Geliştirme

7.3.1 Genel

7.3.2 Tasarım ve Geliştirme Girdileri

7.3.3 Tasarım ve Geliştirme Çıktıları

7.3.4 Tasarım ve Geliştirme Gözden Geçirme

7.3.5 Tasarım ve Geliştirme Geçerleme

7.3.6 Tasarım Geliştirme Gerçekleme

7.3.7 Tasarım Geliştirme Değişimler

7.4 Satın Alma

7.4.1 Genel

7.4.2 Satın Alma Bilgisi

7.4.3 Satın Alınan Malzeme ve/ veya Hizmetin Geçerlenmesi

7.5 Üretim ve Hizmet İ şlemleri

7.5.1 Genel

7.5.2 Belirleme ve İ zlenebilme

7.5.3 Taşıma, Ambalajlama, Depolama, Koruma ve Sunma

7.5.4 Proseslerin Gerçeklenmesi

7.6 Uygunsuzluğun Kontrolü

7.6.1 Genel

7.6.2 Uyumsuzluğun Belirlenmesi ve Giderilmesi

ISO 9001:2000 Standartları

4-5 Haziran 2001

Clause 8 ÖLÇME , ANALİZ VE GELİŞTİRME

8.1 Genel

8.2 Ölçme

8.2.1 Sistemin Performansını Ölçme

8.2.1.1 Müşteri Tatminin Ölçme

8.2.1.2 Kuruluşiçi Audit

8.2.2 Prosesleri Ölçme

8.2.3 Ürün ve/ veya Hizmetin Ölçümü

8.2.4 Ölçüm, Kontrol ve Test Techizatının Kontrolu

8.3 Verilerin Analizi

8.4 Geliştirme

8.4.1 Düzeltici Eylem

8.4.2 Önleyici Eylem

8.4.3 Geliştirme Prosesleri

Annex A (İnformatif)

Annex B (İnformatif)

Bibliyografya

ISO 9001:2000 Standartları