Xây dựng chiến lược hoạt động của Viện kinh tế sinh

thái ( Eco-Eco)

Đề cương trình bày cho CCFD ngày 12/04/2010

Điểm lại quá trình xây dựng chiến lược đến nay

Tháng 1-2/2010 : Khởi động quá trình xây dựng chiến lược, chuẩn bị bản thảo tư liệu cơ bản về Eco-Eco – tham khảo tài liệu ( tiếng Việt và tiếng Anh) Họp với Eco-Eco ngày 19/1

Tháng 1-3/2010: Phân tích SWOT( điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội, thách thức) Họp với Eco-Eco ngày 26/1 ( có sự tham gia đông đảo của cán bộ Eco-

Eco và các cộng tác viên), sau đó kết quả phân tích SWOT được bổ sung và Lan Anh dịch sang tiếng Anh.

Họp ngày 6/3 để thảo luận kết quả phân tích SWOT ( có sự tham gia của một số thành viên trong nhóm chiến lược của Eco-Eco)

Kết quả phân tích SWOT được các cố vấn tổng hợp và tóm tắt lại.

Tháng 4: Các cố vấn chuẩn bị văn bản dự thảo về: Giới thiệu tóm tắt về Eco-Eco, xác định chức năng nhiệm vụ Xây dựng các phương án chiến lược hoạt động của Eco-Eco

Điểm lại về phần Giới thiệu

Tôi là ai (Eco-Eco)?

Viện kinh tế sinh thái Eco – Eco là một tổ chức phi chính phủ Việt Nam, hoạt động trên cơ sở phi lợi nhuận.

Viện có hơn 20 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực phát triển bền vững

Lịch sử Hội đồng sáng lập đã phân tích về vấn đề sử dụng đất cách đây 20 năm Viện được thành lập để giải quyết vấn đề trong những hệ sinh thái kém bền

vững để nâng cao/cải thiện chất lượng cuộc sống của nhân dân trong khu vực này

Điểm lại Sứ mệnh

Sứ mệnh:- Hoạt động của Viện kinh tế sinh thái nhằm thúc đẩy phát triển bền vững tại các hệ sinh thái nhạy cảm dựa vào việc kết nối 2 mục tiêu sử dụng bền vững nguồn tài nguyên thiên nhiên và phát triển sinh kế. Việc này được thực hiện bằng cách giới tthiệu các sản phẩm kỹ thuật công nghệ, áp dụng quy trình quản lý và cơ chế mới kỹ thuật mới, các quy trình và cơ chế quản lý mới; xây dựng năng lực đối tác địa phương; trao đổi thông tin giữa các bên liên quan ở cấp quốc gia.

- Hiện nay Viện đang tập trung nghiên cứu tại ba hệ sinh thái nhạy cảm là: + Vùng núi, đất trống đồi núi trọc, nơi rừng đã bị tàn phá+ Vùng đất cát ven biển bị sa mạc hóa và hứng chịu các điều kiện

thiên nhiên khắc nghiệt - thiếu nước.+ Vùng ngập úng theo mùa.

Những tiêu điểm này có thể thay đổi theo thời gian tuỳ theo điều kiện thay đổi ở Việt Nam.

Tóm tắt phân tích SWOT – Cơ hội và Thách thức

Nhân tố Cơ hội Thách thức

Chính sách 1. Nhà nước Việt Nam đang có kế hoạch nhân rộng những mô hình làng sinh thái đang được thử nghiệm và giới thiệu bởi Eco-Eco. Một “ Đề án” xây dựng nông thôn ở mô hình làng kinh tế sinh thái đã được thảo luận tại Quốc hội, bước tiếp theo sẽ là phát triển các chỉ số, đào tạo nhân lực, và thực hiện mô hình ở các cấp địa phương (đó là một thách thức do Eco- Eco không thể nhận trực tiếp những khoản tài trợ – phải cộng tác với cơ quan chính phủ - bằng cách nào?)

2. Chính sách của Đảng & Nhà nước đã bắt đầu quan tâm và tạo điều kiện thuận lợi cho các NGOs trong việc giáo dục XH, y tế, khuyến khích việc nghiên cứu về giảm nghèo và phát triển bền vững.

3. Chính sách Nhà nước ngày một chú trọng vào sự cần thiết trong việc giảm nghèo, phát triển bền vững và phát triển sinh kế trong những vùng khó khăn, và tầm quan trọng của những hệ sinh thái trong việc đối phó với biến đổi khí hậu(những chính sách có liên quan tới Eco-Ec như: Chi trả các dịch vụ Môi trường (PES), chương trình Quản lý rừng bền vững của LHQ (REDD), và chiến lược quốc gia về QL rừng bền vững, đồng quản lý rừng,…)

1. Thương hiệu mô hình làng sinh thái bị các NGOs khác lấy mất dần vào vì thiếu ngân sách để mở rộng và phát triển.

2. Các quỹ vốn đầu tư/tài trợ cho các đề xuất và dự án, các chính sách quản lý của Nhà nước Khó tiếp cận và không công bằng với các tổ chức NGO (Các NGO không thể nhận trực tiếp ngân sách Nhà nước trừ khi có sự cộng tác giữa các NGO và một tổ chức Nhà nước đủ mạnh, không cởi mở về tài chính)

Tóm tắt phân tích SWOT – Cơ hội và Thách thức

Nhân tố Cơ hội Thách thức

Các nhóm dân sự xã hội và con người

4. Tăng cơ hội thiết lập hợp tác và liên kết với những tổ chức xã hội dân sự và các mạng lưới đế thúc đẩy sự phát triển bền vững (7 khu vực/ vùng sinh thái khó khăn )

5. Hoạt động của Eco- Eco phù hợp với nhu cầu và nguyện vọng của người dân địa phương.

3. Có sự gia tăng về số lượng và sự cạnh tranh giữa các tổ chức NGOs hoạt động về phát triển bền vững và phát triển sinh kế.

Mối quan tâm quốc tế 6. Eco-Eco có phạm vi hoạt động phù hợp với tiêu chí và ưu tiên của các nhà tài trợ ( EU, WB, ADB, BDFW…) : phát triển bền vững, cải thiện đời sống của người dân ở những vùng nhạy cảm bằng cách củng cố và phát triển các hệ sinh thái.

4. Sự hỗ trợ của một số nhà tài trợ cho VN nói chung, cho các tổ chức NGO nói riêng đang giảm dần, vì VN đang tiến đến mức thu nhập bình quân trung bình.

Tóm tắt phân tích SWOT - Điểm mạnh - Điểm yếu

Nhân tố Điểm mạnh Điểm yếuDự án & chương trình

1. Eco-Eco có lịch sử phát triển lâu dài với nhiều thành tựu và kết quả được công nhận. Tên tuổi và uy tín gắn liền với sự phát triển của làng sinh thái, và việc Eco-Eco được biết đến và đánh giá cao bởi các bên liên quan (lãnh đạo Nhà nước, các ngành các cấp và các tổ chức quốc tế.)

2. Lãnh đạo cao cấp của Eco-Eco có nhiều mối quan hệ lâu dài với Bộ NN & PTNT, các tổ chức khác, các trường đại học và có vốn hiểu biết rộng về chính sách nông nghiệp và lâm nghiệp quốc gia.

3. Các lãnh đạo Eco-Eco hoạt động như nguồn nhân lực/cố vấn cho Bộ NN& PTNT, Bộ TN và MT…

4. Mô hình làng sinh thái là kiểu mô hình mang tính thông điệp cao, có khả năng hỗ trợ phát triển kinh tế ở nhiều vùng khác nhau. Mô hình làng sinh thái hiện nay là điểm tham quan phổ biến để khám phá và học hỏi. Mô hình đào tạo làng sinh thái chung chung được nhân rộng trong nước và khu vực ( nhược điểm của mô hình chung này là chưa xem xét được đầy đủ các điều kiện địa phương như: nguồn nhân lực, đất và các điều kiện tự nhiên)

1. Việc áp dụng mô hình làng sinh thái mới chỉ dừng lại ở mức độ thử nghiệm – không phải ở quy mô chương trình/rộng, nên phạm vi dự án bị phân nhỏ và không thể có tacs động hay thay đổi các vấn đề kinh tế - xã hội từ một làng hay xã.

2. Mô hình làng sinh thái đòi hỏi phải được thực hiện lâu dài để kiểm tra được kết quả, do đó tiềm năng nhân rộng quy mô bị giới hạn.(vì tuỳ theo các đk cụ thể của từng vùng mới xây dựng thành mô hình). Dự án làng sinh thái được thực hiện trên cơ sở tình nguyện có ít thành công.

3. Do Eco-Eco ưu tiên tập trung phát triển và thực hiện làng sinh thái nên ít quan tâm và tham gia vào các chức năng/lĩnh vực khác. (bao gồm cả nghiên cứu, sản xuất, chuyển giao công nghệ), nghĩa là thông tin và năng lực của Eco-Eco thiếu tính đa dạng.

Tóm tắt phân tích SWOT - Điểm mạnh - Điểm yếu

Nhân tố Điểm mạnh Điểm yếu

Dự án và Chương trình

5. Qua quá trình làm việc, Eco-Eco đã thiết lập được cơ sở khoa học và thực tiễn (có căn cứ) cho các vùng/ hệ sinh thái khác nhau.

6 Lĩnh vực hoạt động (làng sinh thái) đã được thực hiện một cách triệt để và liên tục với những kết quả tốt và có thể nhân rộng trên toàn quốc. Một số mô hình và kinh nghiệm đã được đưa vào chương trình đào tạo chính thức của chính phủ VN.

7. Phương pháp tiếp cận, quy trình và phương pháp được sử dụng trong thực hiện dự án tại hiện trường đảm bảo tính minh bạch, huy động được sự tham gia và xây dựng mối quan hệ tốt tại địa phương.

8. Việc tài liệu hoá của Eco-Eco đang được nâng cao, đặc biệt qua tạp chí Eco-Eco

9. Eco-Eco xuất bản các tạp chí có trình độ chuyên môn cao với sự đóng góp của các cộng tác viên, các nhà nghiên cứu và các sinh viên tốt nghiệp

4. Trong làng sinh thái thì tập trung chủ yếu vào nông nghiệp, thiếu sự liên kết với các dự án khác và các hoạt động của các lĩnh vực khác trong cùng khu vực dự án.

5. Có nhiều tổ chức có thể làm được kiểu dự án/ chương trình mà Eco-Eco đang thực hiện.

6. Eo-Eco ít chú ý lĩnh vực truyền thông cho những chương trình của viện.

7. Eco-Eco vẫn chưa xây dựng được các mối liên kết với các chương trình phát triển của Chính phủ cho vùng một cách đầy đủ, thích đáng.

8. Eco-Eco chưa thể gây ảnh hưởng đến các chính sách của Chính phủ (một phần vì công việc tài liệu hoá về công việc và kết quả của Eco-Eco thiếu sót, ví dụ về làng sinh thái)

Tóm tắt phân tích SWOT - Điểm mạnh - Điểm yếu

Nhân tố Điểm mạnh Điểm yếuCơ cấu tổ chức và nhân sự

10.Cách điều hành rõ ràng và linh hoạt đã khuyến khích sự tham gia và tối ưu hóa cách sử dụng nguồn tài trợ

11. Các nhà lãnh đạo của Eco-Eco giàu kinh nghiệm và có trình độ chuyên môn cao, dựa vào đó Eco-Eco có thể thực hiện những dự án nhỏ và đạt được sức ảnh hưởng lớn.

12. Các nhà khoa học hợp tác với Viện có uy tín và tâm huyết với xã hội, người nghèo

13. Đội ngũ nhân viên Eco-Eco nhiệt tình và năng động (có khả năng nhận các nhiệm vụ và vai trò khác nhau), có trách nhiệm và có quan hệ tốt với các đối tác ở địa phương.

9. Thiếu sự quản lý cán bộ, thiếu sự chủ động tham gia và hoạt động nhóm, có sự mất cân đối giữa cán bộ hiện trường và bộ phận hành chính, dưới đây thái độ của nhân viên về cấu trúc quản lý, hệ thống, văn hóa

10. Eco-Eco hoạt động theo đường lối không rõ ràng và thất thường, tổ chức thiếu chính sách hoạt động rõ ràng và thống nhất, ví dụ chính sách nhân sự và cơ chế đào tạo, khuyến khích và khen thưởng nhân viên, đặc biệt là những nhân viên trẻ.

11. Mức lương quá thấp, nhân viên mới chỉ nhận được tiền trợ cấp chứ ko phải lương, điều này gây ra việc hay thay đổi nhân sự và hạn chế khẳ năng thu hút được những cán bộ có năng lực.

12. Thiếu sự chuyển giao kinh nghiệm và các mối quan hệ từ những thế hệ trước đến thế hệ trẻ của Eco-Eco và những cán bộ nguồn.

13. Nhóm kĩ thuật viên của Viện yếu cả về năng lực kĩ thuật - kiến thức và kĩ năng (trong kiến thức cụ thể về trồng trọt và chăn nuôi) và số lượng.

14. Khả năng tiếng Anh của nhân viên Eco-Eco còn kém

15. Eco-Eco chưa có phòng kế hoạch và phòng kĩ thuật (tại sao???).

16. Vị trí trụ sở không ổn định.

Tóm tắt phân tích SWOT - Điểm mạnh - Điểm yếu

Nhân tố Điểm mạnh Điểm yếu

Quản lý tài chính và nguồn tài trợ

14. Chi phí của Eco-Eco tập trung vào các hoạt động dự án (chi phí hành chính thấp)

15. Eco-Eco có một số nhà tài trợ thường xuyên (CCFD, BDFW)

16. Eco-Eco cũng nhận tài trợ từ những doanh nghiệp tư nhân

17. Ec-Eco đã phát triển các nguồn tài trợ qua các chương trình và dự án Chính phủ.

17. Chưa tồn tại một chính sách về chi tiêu nội bộ

18. Chưa có báo cáo tài chính nào được công khai ( ví dụ báo cáo theo quý hay theo năm)

19. Chưa chuẩn bị kế hoạch tài chính

20. Eco-Eco đối mặt với nhiều khó khăn trong việc gây quỹ do thiếu kinh nghiệm cũng như nguồn lực để làm việc này (con người và tài chính)

21. Nguồn kinh phí của Eco-Eco không ổn định (hầu hết tài trợ tăng trong gđ 1998 – 2005) và chưa đa dạng (gần đây chỉ dựa vào một số íttổ chức NGO quốc tế đã tín nhiệm), do đó khó khăn khi lập các kế hoạch dài hạn và để trả các mức lương phù hợp trong dài hạn

22. Eco-Eco không có đội ngũ đủ mạnh (năng lực kĩ thuật và đội ngũ nhân viên trong lĩnh vực này) để bỏ thầu và cạnh tranh với các nguồn ngân sách Nhà nước.

23. Chi phí thuê văn phòng khá lớn.

Những lựa chọn chiến lược

Chủ yếu dựa vào phân tích SWOT, tài liệu dự thảo, thảo luận trong các buổi họp ( t1 & t3), việc đánh giá làng sinh thái và các tài liệu khác

4 chương trình chiến lược 3 hoạt động chiến lược

...Sẽ được thảo luận, sửa đổi và hoàn thiện

4 chương trình chiến lược

Chiến lược 1: Viện kinh tế sinh thái Eco-Eco hoạt động như 1 tổ chức phi chính phủ dẫn đầu để tiếp tục phát triển một mô hình làng sinh thái toàn diện và linh hoạt, có thể được áp dụng như một phần của kế hoạch phát triển kinh tế xã hội (SEDP) cấp làng và xã với nguồn kinh phí từ chính phủ (cũng như từ khu vực tư nhân)

Chiến lược 2: Viện kinh tế sinh thái Eco-Eco hoạt động hỗ trợ những hệ sinh thái nhạy cảm thông qua việc giới thiệu những kỹ thuật sản xuất nông nghiệp mới, kỹ thuật quản lý hệ sinh thái, cách thức và cơ chế nhằm:

- Tăng khả năng phục hồi hệ sinh thái trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt.

- Phát triển và ứng dụng việc Chi trả dịch vụ môi trường (PES)...

4 chương trình chiến lược

Chiến lược 3: Eco-Eco giúp nâng cao nhận thức và năng lực cho chính quyền và cộng đồng trong việc áp dụng những công nghệ, mô hình, cách thức và cơ chế phát triển bền vững trong nước và khu vực.

Chiến lược 4: Eco-Eco hoạt động như một trung tâm thông tin tạo điều kiện phổ biến và trao đổi thông tin giữa những nhà nghiên cứu và các cơ quan chính phủ nhằm nâng cao nhận thức của công chúng về các vấn đề phát triển bền vững.

3 chiến lược hoạt động

. Chiến lược 1: Tăng cường cán bộ chủ chốt, cơ cấu và hệ thống tổ chức để khiến cho nhân viên và tổ chức làm việc có hiệu suất cao.

Xem xét lại và sửa lại thiết kế tổ chức (bao gồm cả tham chiếu công việc, cơ cấu quản trị, vai trò và trách nhiệm của các phòng ban khác nhau và các nhóm)

- - Phát triển thủ tục và chính sách nhân sự (tập trung vào bù đắp và phúc lợi )

- - Phân tích những thiếu sót về năng lực của Eco-Eco, năng lực và kỹ năng của đội ngũ nhân viên, và phát triển chương trình đào tạo phù hợp.

Chiến lược 2: Thiết lập khả năng đơn giản và hiệu quả cho tài chính, hành chính và kiểm soát nội bộ:

-Xây dựng và phát triển chính sách tài chính và quản trị hành chính

-Phát triển các mẫu biểu tài chính & quản trị hành chính đơn giản và dễ sử dụng.

- Phổ cập cho nhân viên về chính sách và thủ tục

Chiến lược 3: Phát triển một chương trình gây quỹ để đảm bảo có nguồn kinh phí đầy đủ và đáng tin cậy

Phát triển một kế hoạch gây quỹ đơn giản với nguồn nhân lực có năng lực. ( chỉ ra khi nào?)

Các bước tiếp theo... ( thời hạn)

Nhóm chiến lược Eco-Eco và hội đồng Eco-Eco Nhiệm vụ đã sửa đổi Dự thảo/ sửa đổi một tầm nhìn Eco-Eco Bàn bạc, sửa đổi và đưa ra những chiến lược mới.

Các cố vấn chuẩn bị tài liệu dự thảo chiến lược – chỉ những phần quan trọng ( hạn chót: 4 tháng 5)

Nhóm chiến lược Eco-Eco hoàn tất bản dự thảo chiến lược ( dự thảo các phần còn lại và dịch) – nhà chuyên môn xem lại ( Ng 10 tháng 5)

Nhóm chiến lược Eco-Eco trình bày dự thảo chiến lược cuối cùng cho Hội đồng quản trị, Hội đồng sáng lập và các đối tác Chính phủ chính và nhận ý kiến đóng góp.

Nhóm chiến lược Eco-Eco hoàn thành tài liệu chiến lược Eco-Eco