طراحی آموزشی و آموزش جی.آی.اس. با رویکرد سواد اطلاعاتی

مریم نظریدکترای علوم اطالع رسانی آموزشی[email protected]

با GISطراحی آموزشی و آموزش رویکرد سواد اطالعاتی

1389اردیبهشت 7دانشکده زمین شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز

... در یک نگاه

مفهوم، اصالت و قابلیت سواد اطالعاتیپژوهش سواد اطالعاتی پژوهش سواد اطالعاتی در بافت رشته تحصیلیGIS یافته ها و الزامات آنها برای آموزش ماندگار و مولد

GIS

سواد اطالعاتی چیست؟

بدانیم چه وقت و چرا به اطالعات نیاز داریم

بتوانیم نیاز اطالعاتی خود را تبیین نماییم

بدانیم و بتوانیم چگونه اطالعات موردنیاز خود راجستجو، بازیابی و گزینش و مورد استفاده موثر و

اخالقانه قرار دهیم تا به نیاز اطالعاتی خود پاسخ گوییم

قابلیت و اصالت سواد اطالعاتی

قابل انطباقفارغ از تاریخ انقضا

،مهارتهای اطالع یابیگزینی، استفاده

حل مسئلهیادگیری تمام عمر

اصالت قابلیت

... به شرط درک بافت سواد اطالعاتی

متغیر- تجربه اطالعاتی افراد، هفت مفهوم سواد اطالعاتی

(Bruce, 1997)(Webber et al., 2005)- چهار رشته تحصیلی

(Lloyd, 2006)- محیط کار آتش نشانی Shapiro and)- جامعه اطالعاتی، هنر آزادیخواهی

Hughes, 1996)تاثیرگذار بر اجزا و مفهوم سواد اطالعاتی

سواد اطالعاتی برای رشته بازاریابی

1. Accessing information quickly and easily to be aware of what’s going on;

2. Using IT to work with information;3. Possessing a set of information skills and

applying them to the task in hand;4. Using information literacy to solve real-world

problems;5. Becoming a critical thinker;6. Becoming a confident, independent practitioner.

(Webber et al., 2005)

News, marketreports, company

websites

Electronic

resources

Electronic access

Problem solvingConfident practitioners

Information Informatio

n sources Information channels

Information literacy

سواد اطالعاتی برای رشته ادبیات انگلیسی

1. Accessing and retrieving textual information2. Using IT to access and retrieve information3. Possessing basic research skills and knowing

how and when to use them 4. Becoming confident, autonomous learners

and critical thinkers(Webber et al., 2005)

Text Book

s

Library printed

resources

Library skills/ Bibliographic

al skill

Information

Information sources

Information channels

Information literacy

سواد اطالعاتی نمی تواند!

رد اصالتپرسش و تردید قابلیتهاراهکارهای ناکارآمدعدم مطالعه اجزا سواد اطالعاتی در بافت انگیزه شکل گیری تز دکترای نظری

اصالت ثابت، مفهوم متغیر، قابلیت منعطف

ماهیت و مفهوم اطالعاتماهیت و گستره نیاز اطالعاتیدامنه و نوع اطالعات موردنیازرفتار اطالع یابیمفهوم سواد اطالعاتی

بافت سواد اطالعاتی )ماهیت مسئله، موضوع، فرایند حل مسئله، ...(

سواد اطالعاتی بومی ـ کاربردی

مدلهای عام سواد اطالعاتی ساخت

کتابداران در بافتهای غیربومی

طراحی مدلهای بومی سواد اطالعاتی برای

بافتها و نیازهای مشخص

در حوزه پژوهش مفهوم سواد اطالعاتیهای تحصیلی

پدیده شناختی ،برخی رشته های تحصیلی مانند ادبیات انگلیسی، شیمی

بازاریابی، مهندسیGISخیر

پژوهش مفهوم

شناسایی بافت و ملزومات آموزش

شناسایی و تبیین مفهوم و الزامات برای آموزش سواد

اطالعاتی ـ مدار

پژوهش بافت با تمرکز بر سازه های سواد اطالعاتی

مطالعه موردی یاcase study

پژوهش سواد اطالعاتی در بافت یک GISبرنامه تحصیلی

GISسواد اطالعاتی برای رشته تحصیلی

مفهوم سواد اطالعاتی و الزامات آن برای آموزش و یادگیری ماندگار و قابل انتقال

GIS

شناسایی دامنه و گستره نیاز اطالعاتی و مهارتی، و توانمندیهای موردنیاز برای حل

GISمسئله

ماهیت و ویژگیهای اطالعات، موضوع، حل مسئله و آموزش در بافت موردنظر

پژوهش مفهوم و ویژگیهای اطالعات، موضوع و حل مسئله در یک برنامه آموزشی

GISدر محیط یادگیری از راه دور

Case study

“An empirical inquiry that investigates a contemporary phenomenon within its real-life context, especially when the boundaries between phenomenon and context are not clearly evident”.

(Yin 2003, 13)

Maryam Nazari, University of Sheffield

Features of case studyStudy of phenomena in real-life contexts

e.g. on-going events and situations Use of multiple data sources and methods

of data collection Understanding of processes and

relationships in the ‘natural setting’ of the case

A strong methodology for generating or testing theories

(Eisenhardt 1989; Stake 1998; Yin 1994)


Types of case study

Design PurposeOrientatio

n

Single MultipleHolistic Embedd

ed

IntrinsicInstrument

alCollective

Descriptive

Explanatory

Exploratory

Eisenhardt’s process

- تبیین مسئله1

نو بودن پژوهش نبود پژوهش کیفی در خصوص مفهوم سواد اطالعاتی در حوزه تحصیلی

GISو محیطهای یادگیری الکترونیکی ویژگی خاص این حوزه تحصیلی

تبیین پرسش پژوهش سواد اطالعاتی در بافتe-learningچیست؟ سواد اطالعاتی در بافت رشته تحصیلیGISچه مفهوم و کاربردی دارد؟

تعیین سازه های اولیهاطالعاتموضوع/رشته تحصیلی ماهیت و فرایند حل مسئله

Originality

Key models of GIS curricula

Community-centred

The UCGIS* Model Curricula

Project

The Body of Knowledge (BoK)

NCGIA** Core Curriculum

مبتنی بر نظر شخصی نهپژوهش

تمرکز بر آمریکای شمالی تردید در قابلیت استفاده در

دیگر بافتها

* the University Consortium for Geographic Information Science (UCGIS)* * the National Center for Geographic Information and Analysis (NCGIA)

Some initiatives

The Body of Knowledge

Using current models of IL

Pedagogical approaches

The BoK- providing learners with multiple pathways to select their destination from ten areas of knowledge

Jablonski (2004) uses the Big6: problem-solving process to develop GIS learning objectives that increase independent task accomplishment in undergraduate learners

Xgrain, e-MapScholar, and EDINA use learning materials and resources to enable IL and research skills in undergraduate and graduate students, adopting the SCONUL model (Massey 2002)

To engage learners in some IL activities in some GIS introductory courses (DiBiase 1996; Rahn and Zygo 2004)

The case A partnership GIS Masters degree online

distance learning (ODL) programme in the universities of Leeds, Southampton, and Pennsylvania State University

Suitability Theoretical – diversity and overlaps in

the modules Pragmatic – WUN awardDesign Single case Embedded (teaching and learning

experiences of GI/S) – 23 module


- انتخاب مورد/بافت2

طراحی ابزار و چارچوب پژوهش -3

Questions How has GI and GIS been perceived and

experienced in the ODL GIS programmes? What competencies are needed to a) analyse a

GIS problem; b) to find, evaluate and use GI and c) solve GIS problems?

Key informants and methods Interview (20 educators, 7 students),

questionnaire (12 students), students’ reflection (36 students)

Observation, document study


گردآوری داده -4

Access to the site – ethical issuesSheffield University – UK sitesPenn State – US site

Simultaneous data collection and analysisAdd or revise questions“further questions on the IL competencies e.g.

creating, manipulating, analysing and handling GI”

“what are the challenges and approaches to transferable learning in the ODL GIS programme?”

Add or revise tools“questionnaire, students’ reflection”

Flexible and opportunistic approach

- تحلیل داده ها و ساخت مدل8 تا 5

Within-unit analysis Searching for across-units patterns – 32 reports Shaping hypotheses Conceptions and characteristics of GIConceptions and characteristics of GISProcess of problem-solving geospatiallyNature of GIS education in the ODL GIS programme Enfolding literatureGIS education, curriculum design and approaches to the development

of information literate GIS professionals ODL and requirements for learning in this environmentConcepts of GI and GISIL literature and models (ACRL and SCONUL)IL literature with a focus on the adaptation approaches to IL in e-

environments Reaching closureConstant comparison of the data with the emergent theoryOverlaps in the modules; replication in the findings; Saturation in the

early stages

یافته ها:مدل سواد اطالعاتی ساخته شده در/برای بافت

موردمطالعه GISبرنامه آموزشی

تمرکز بر سازه های سواد اطالعاتی در بافت پژوهش

/ مفهوم و ویژگیهای اطالعاتGeospatial information ماهیت اطالعات در حوزهGIS چگونه است و الزامات آن برای آموزش GIS با هدف

تربیت افراد باسواد اطالعاتی چیست؟

مفهوم و ویژگیهایGIS رشته تحصیلیGIS چه ویژگیهایی دارد و الزامات آن برای آموزش GIS با هدف تربیت

افراد باسواد اطالعاتی چیست؟

ماهیت و فرایند حل مسئلهGIS ماهیت و فرایند حل مسئله در بافت برنامهGIS چگونه است و الزامات آن برای

با هدف تربیت افراد باسواد اطالعاتی چیست؟GISآموزش

ماهیت و ویژگیهای آموزشGIS در محیطهای یادگیری از راه دور آموزش و پرورشGIS در محیطهای یادگیری از راه دور چه ویژگیهایی دارد و الزامات

با هدف تربیت افراد باسواد اطالعاتی چیست؟GISآن برای آموزش

سواد اطالعاتی در بافت این پژوهش چه مفهوم و کاربردی دارد؟

Observation and document study

Geospatialمفهوم و ویژگیهای اطالعات / information

با هدف تربیت GISو الزامات آن برای آموزش افراد باسواد اطالعاتی

Conceptions of Geospatial information )GI(

Geo/spatial Temporal

Geo/spatiallyTechnology-mediated

Geo/spatially contextualised

Geospatial Geospatial informationinformation

Conceptions of GI - 1

Geo/spatial

Location

Attributes

Locational (e.g. name of streets, postal codes)

Non-locational (e.g. diseases, pollution, sand, water etc)

Represents the earth feature

Information about the location

Information about the target phenomenon in the location

Defines in the corresponding application or subject area


Temporal

It represents features of the earth in certain point(s) of time

It is about a dynamic-temporal phenomenon i.e. the earth

It has a life span e.g. census data


Geo/spatially contextualised

needs to be spatially conceptualised and contextualised

socially and geographically constructed phenomenon


Geo/spatially technology-mediated

GI is readable and usable by GIS

It needs to be formed and transformed

- x,y,z coordinates;- latitude-longitude;- spatial identifier

GI is originally in any format - Text; e.g. names of streets, lakes etc- Number; e.g. table of census data, columns of spreadsheet etc- Visual formats; e.g. maps, graphs, digital maps and images, scanned aerial photographs etc.

Nature and characteristics of GI

Characteristics of GI

It needs wide range of operations

It needs various types of user input

Geo/spatial perception, operations, contextualisation

e.g. manipulation, analysing, evaluation, …, using wide range of GIS and non-GIS technologies

Forms of user input and needed competencies

تفسیر از منظر سواد اطالعاتی و آموزش GIS

دستکاری فیزیکی اطالعات بکارگیری ابزار برای

پردازش، ارزیابی و ارائه اطالعات

حوزه جدید نگهداریاطالعات

عمق و گستره مفهوم و توانمندیهای سواد

اطالعاتی

تنوع در نحوه درک و استفاده اطالعات در

GISحوزه

مفاهیم جدید یا شکل جدیدی از مفهوم

GISاطالعات در حوزه

روش طراحی آموزشیروش آموزش روش طراحی پروژه

درسی و ارزیابی دانشجو

ارزیابی برنامه تحصیلی طراحی برنامه تحصیلی

GISمفهوم و ویژگیهای با هدف تربیت GISو الزامات آن برای آموزش

افراد باسواد اطالعاتی

Conceptions of GIS

GIS as an evolving, multi-dimensional discipline

GIS as a way of thinkingGIS as a way of solving problemsGIS as a tool to solve problems

1- GIS as an evolving, multidimensional discipline

GIS as a multi-dimensioanl and evolving discipline

Multi-dimensional

Evolving

Combination of science and technology

Applicable in any discipline and

context

Technology-oriented

1- GIS as a way of thinking

GIS as a way of thinking

A way that influences people’s

understanding of the world and problems

A way that influences problem-solving and

decision making

A way produces by GIS helps dealing with problems e.g.

perceiving and processing GI

3- GIS as a tool to solve problems

Tool for

geo/spatially preparation

Making sense of, and use of, information geo/spatially

geo/spatially operation

geo/spatially communication

geo/spatially maintaining

Characteristics of GIS

1 Awareness of the evolving and multi-dimensional nature of GISunderstanding ways in which the GIS discipline is influenced by the dynamic context of the technology world;understanding GIS and GIS problems within the context of other disciplines or application areas where GIS is applied

2 Understanding how GIS works when it receives a problem or operates to solve problems

3 To understand GIS capabilities and limitations in making sense of, and using GITo select appropriate tools and functions to perform certain operations on the GI an GISTo rationalise the selected tools and operations used for different purposes throughout the process of problem-solving;To use GIS and non-GIS tools and technologies to perform various operations on the GI

Competencies emerged from the GIS conceptions


دامنه و گستره نیازاطالعاتی

ماهیت رفتار اطالع یابیGISبرای یادگیری

بافتی متفاوت، کاربرد و گستره ای متفاوت از سواد

اطالعاتی

تنوع در نحوه درک و GISتجربه افراد از

مفاهیم جدید یا شکل GISجدیدی از مفهوم




ایجاد بینش در خصوص ویژگیهای حوزه تحصیلی توسعه اعتماد به نفس برای تجربهGISای به گونه

متنوع برای اهداف شخصی و حرفه ای تشویق یادگیری مرتبط و ماندگار

GISماهیت و فرایند حل مسئله با هدف تربیت GISو الزامات آن برای آموزش

افراد باسواد اطالعاتی

GISماهیت حل مسئله

It is a geo/spatial processIt involves using a wide range of technologies

and techniquesIt demands a wide range of knowledge and

skillsIt requires simultaneous interactions with GI

and GISIt requires learners to be able to diagnose and

fill their competency gaps

GISفرایند حل مسئله

Geospatial perceptionGeospatial preparationGeospatial operationGeospatial communicationGeospatial maintaining

Needed knowledge and competencies


ماهیت مسئله و ملزوماتحل مسئله

دامنه و گستره نیازاطالعاتی

ماهیت و فرایند رفتار اطالعGISیابی برای حل مسئله

بافتی متفاوت، کاربرد و گستره ای متفاوت از سواد

اطالعاتی

ماهیت و فرایند سه بعدی حل مسئله

فرایند نوظهور حل GISمسئله




در محیطهای یادگیری از راه GISماهیت آموزش دور

با هدف تربیت GISو الزامات آن برای آموزش افراد باسواد اطالعاتی

GISویژگیهای آموزش

GIS education

Diversity in the GIS learners’ backgrounds, abilities, and ambitions

Wide application areas

Technology-oriented nature of GIS

Tight schedule, instruction-led

Involves using wide range of tools, techniques, and operations

Self-contained modules and tasks to deliver wide range of instructions and skill-sets

Need for application and subject-relevant principles, knowledge and terminology, etc

Wide range of knowledge-base and value systems

Fixed GIS curricula

Year 1

Year 2

Year 3



به سوی آموزش ماندگار...

Year 1

Year 2

Year 3

Year 1

Year 2

Year 3

مفهوم و کاربرد سواد اطالعاتی

A Contextual Model of Information Literacy for the ODL

GIS Programme


بنا شده بر سازه های سواد اطالعاتیهمانگونه که در بافت این برنامه شناسایی

و تبیین شدند متناسب با ماهیت متنوع و متغیر نیازهای

GISاطالعاتی و یادگیری دانشجویان کاتالیزوری برای آموزش و یادگیری

ماندگار و مولد

کاربردها

روش محتوا/یافته ها – ارزیابی وضع موجود، تعیین و طراحی وضع

مطلوب مدل نهایی – ادغام مدل دربرنامه تحصیلی موجود، بکارگیری

مدل برای آموزش

سپاس

[email protected]

برای ارجاع دهی: با رویکرد سواد GISطراحی آموزشی و آموزش . 1389نظری، مریم.

ارائه شده در کارگاه آموزشی دانشکده زمین شناسی دانشگاه اطالعاتی. اردیبهشت، اهواز.7شهید چمران اهواز،

Education

طراحی آموزشی و آموزش جی.آی.اس. با رویکرد سواد اطلاعاتی