ชดการสอน

เรอง การปฐมพยาบาล

นางรศม ศรพยอม

คร โรงเรยนบานโคกหนแฮ

ส านกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษานครพนม เขต 1 ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน

กระทรวงศกษาธการ

หวเรอง การปฐมพยาบาล

จดประสงคการเรยนร หลงจากศกษาชดการสอนเลมท 4 เรอง การปฐมพยาบาล หวเรอง การปฐมพยาบาล นกเรยนจะมความรความสามารถ ดงน 1. อธบายความหมายของการปฐมพยาบาลได 2. อธบายการปฐมพยาบาลเบองตนเมอเกดอบตเหตได 3. สามารถปฐมพยาบาลแกผบาดเจบและเจบปวยกะทนหนได

ค าแนะน าในการใช

ชดการสอนเลมท 4 เรอง การปฐมพยาบาล หวเรอง การปฐมพยาบาล

1. ท าแบบทดสอบวดผลกอนเรยน จ านวน 10 ขอ 2. อานเนอหาจากชดการสอนเลมท 4 เรอง การปฐมพยาบาล หวเรอง การปฐมพยาบาล ตอบค าถาม ท างานรวมกนกบเพอน ๆ น าเสนอ 3. ท าแบบฝกหดลงในกระดาษค าตอบตามล าดบ เพอสรางความเขาใจเพมเตม จากนนตรวจค าตอบเพอทราบผลไดทนท 4. อานค าอธบายถงเหตผลจากค าตอบ เพอเพมพนความร ความเขาใจ เมอตอบถกกไดรบความชนชม หากตอบผดควรกลบไปทบทวนความร ซกถามคร เพอนใหมอกครง 5. ท าแบบทดสอบวดผลหลงเรยน จ านวน 10 ขอ 6. ตรวจค าตอบแบบทดสอบวดผลกอนเรยนและแบบทดสอบผลหลงเรยนทายเลม 7. สรปผลคะแนนทไดลงในกระดาษค าตอบ เพอทราบผลการเรยนและการพฒนา

กระดาษค าตอบ

ชดการสอนเลมท 4 เรอง การปฐมพยาบาล หวเรอง การปฐมพยาบาล

ชอ –สกล..........................................................เลขท........ชนประถมศกษาปท 5

แบบทดสอบวดผลกอนเรยน แบบทดสอบวดผลหลงเรยน ขอ ก ข ค ง ขอ ก ข ค ง 1 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 7 7 8 8 9 9 10 10

สรปผลการเรยนร ประเมนผล 1 2 3 4 รวม กอนเรยน หลงเรยน พฒนา

เตม 10 10 - ได

แบบทดสอบกอนเรยน หนวยการเรยนรท 4 เรอง การปฐมพยาบาล สาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา ชนประถมศกษาปท 5 ค าชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว 1. ขอใดเปนประโยชนของการปฐมพยาบาล ก. ชวยใหคนเจบมก าลงใจทดขน ข. ท าใหผบาดเจบมสขภาพแขงแรง ค. การเพมความเจบปวดจากอาการบาดเจบ ง. กรบรรเทาผมอาการบาดเจบใหมอาการทเลาลง 2. ขอใดเรยกวาเปนการปฐมพยาบาล ก. แพทยผาตดคนไข ข. พยาบาลเชดตวใหคนไข ค. คนปวยซอยาจากเภสชกร ง. แมท าแผลใหลกทมดบาด 3. ผปฐมพยาบาล ควรมลกษณะอยางไร ก. มความรเกยวกบวธปฐมพยาบาล ข. คลองแคลว ค. มเหตผล ง. ฉลาด หลกแหลม 4. การใชนวกดบาดแผลทมเลอดไหลมจดมงหมายเพออะไร ก. ปองกนเชอโรคเขาแผล ข. หามเลอดใหหยดไหล ค. กระตนการท างานของแผล ง. ไมใหบาดแผลเปดกวาง

5.ขอใดไมใชวธปฐมพยาบาลผถกไฟไหม ก. น าผบาดเจบไปททอากาศบรสทธ ข. ตดเสอผาทไหมออก ค. ลางแผลดวยแอลกอฮอล ง. แชบรเวณทถกไฟลวกในน าเยน 6. ขอใดคอการปฐมพยาบาลผทกระดกหก ก. กนยาแกอกเสบ ข. ดงกระดกใหเขาท ค. บบนวดทาน ามน ง. ใสเฝอกชวคราว 7. การเขาเฝอกมจดมงหมายอยางไร ก. เคลอนยายผปวยไดเรว ข. ชวยใหเลอดไหลเวยนตามปกต ค. ปองกนไมใหกระดกทหกเคลอนท ง. บรรเทาอาการบวมทผวหนง 8. ถาบาดแผลมเลอดไหลมาก ควรหามเลอดอยางไร ก. ใชนวกดทบาดแผล ข. ใชน าอนประคบ ค. ปดแผลดวยพลาสเตอร ง. ลางแผลดวยน าอน 9. ขอใดคอ การปฐมพยาบาลบาดแผลไฟไหม และน ารอนลวกทถกวธ ก. ใสยาแดงและทงเจอรไอโอดน ข. ลางดวยน ายาลางแผล ค. ใชผากอซปดบาดแผลใหแนน ง. ลางแผลโดยใชน าเยนไหลผานบาดแผล 10. หลงจากปฐมพยาบาลผปวยแลวควรปฏบตอยางไร ก. น าผปวยไปนอนในทอากาศถายเท ข. เคลอนยายผปวยไปทหองนอน ค. รบน าสงโรงพยาบาลโดยเรว ง. รบตามญาตของผปวยมาดแล

การปฐมพยาบาล การปฐมพยาบาล หมายถง การชวยเหลอเบองตนดวยวธทถกตอง ใหแกผทเจบปวยกะทนหนหรอผ ทไดรบอบตเหต เพอบรรเทาอาการเจบปวยหรอลดอนตรายใหนอยลง กอนทจะน าตวผปวยหรอบาดเจบสงโรงพยาบาล การปฐมพยาบาลทไดผล ผปฐมพยาบาลตองมสตทมนคงและใจเยนมความรในวธการ ปฐมพยาบาล และควรค านงถงความปลอดภยของผปวยหรอผบาดเจบเปนหลก วธปฐมพยาบาลทนกเรยนควรร มดงน

1. การหามเลอด ใชในกรณทผปวยไดรบบาดเจบและมเลอดไหลออกจากแผลมาก ซงอาจท าใหผปวยหมดสตเพราะเสยเลอดมากเกนไป การหามเลอดท าไดหลายวธ ดงน 1.1 กดบาดแผล โดยใชนวมอ ฝามอหรอผาสะอาดกดทบาดแผลจนกวาเลอดจะแหงและหยดไหล

1.2 ใชส าลและผาพนแผลทสะอาดกดทบบรเวณบาดแผล ใชผาทบอกครงหนงแลวยกอวยวะนนใหสงขน เลอดจะหยดไหล 1.3 ใชน าแขงทสะอาดกดลงบรเวณบาดแผล เพอใหเลอดแขงตวและหยดไหล

1.4 การขนชะเนาะหรอสายรดใชกบบาดแผลทมเลอดออกมาก ท าไดโดยใชผา เชอก หรอยางรดเหนอบาดแผลกบหวใจ การขนชะเนาะควรใชเวลาประมาณ 10-15 นาท แลวจงคลายชะเนาะประมาณ 10 นาท และใหขนชะเนาะอกครงหนงท าเชนนจนเลอดหยดไหล 2. ไฟไหม มวธการปฐมพยาบาล ดงน

2.1 ถาพบวาไฟก าลงลกไหมเสอทผบาดเจบสวมอย ตองรบดบไฟโดยใหผบาดเจบนอนกลงลงไปกบพนแลวกลงตวไปมาจนกวาไฟจะดบลง เมอไฟดบแลวใหตดเสอผา ของผบาดเจบออกใหหมด

2.2 รบน าผบาดเจบไปอยในททอากาศบรสทธ ถาแสบตาใหรบลางตาดวย

น าสะอาด

2.2 พบวา ผบาดเจบมบาดแผลไมมาก ควรใหผบาดเจบแชอวยวะบรเวณ

ทถกไฟลวกในน าเยน หรอใชผาชบน าเยนโปะทบาดแผล เพอบรรเทาอาการเจบปวด

2.4 ถาพบวา ผบาดเจบมบาดแผลพพองหรอมหนงหลดลอกออกมา ใหรบน า ผทไดรบบาดเจบสงโรงพยาบาลเพอใหแพทยรกษาบาดแผลดวยวธทถกตองตอไป 3. น ารอนลวก มวธการปฐมพยาบาล ดงน

3.1 ถาเสอผาทบาดเจบสวมอยเปยกโชกดวยน ารอนใหรบตดเสอผาออกใหหมด

3.2 ถาบาดแผลไมรนแรงใหแชบรเวณทถกน ารอนลวกในน าเยนทสะอาด เพอลดอาการเจบปวด แลวทายารกษาแผลทถกน ารอนลวก

3.3 ถาบาดแผลพพองและหนงลอกควรรบน าผบาดเจบสงโรงพยาบาลเพอรกษาอาการเจบทนท

4. การเขาเฝอกชวคราว เปนการชวยเหลอผปวยทกระดกหกโดยใหกระดกทหกอยกบท ในระหวางการน าผบาดเจบสงแพทย วธปฐมพยาบาลผทกระดกหกท าได ดงน

4.1 กระดกแขนหกตอนใตไหล ใหแขนขางทหกอยขางล าตว ใชผาผนใหญพนทบแขนขางทหกไปผกดานขางของทรวงอกตอนใตรกแรของแขนขางทด แลวใชผาสามเหลยมท าผาคลองคอเขากบแขนขางทกระดกหก

4.2 กระดกตนแขนหกตอนกลาง ใชผาคลองหอยแขนทหกไว แลวใชไมแบน ๆ ความยาวเทากบความยาวตนแขน จากไหลถงขอศอกวางทาบตนแขน แลวพนผาเขากบล าตวใหแนน

กระดกปลายแขนหก ใชไมบาง ๆ 2 แผน ความกวางประมาณ 2-3 นว

ความยาวเทากบความยาวตงแตขอศอกถงปลายนว เอามาไวดานลางและดานบนของปลายแขน แลวพนผาใหแนนพอสมควรและใชผาคลองหอยแขนขางนนไวไมใหกระเทอน

4.4 กระดกขาหก ใหผบาดเจบนอนหงายใชเฝอกไม 3 ชน กวางประมาณ 3 นว ไมชนแรกมความยาวตงแตเหนอเขาจนถงขอเทา ไมชนแรกน าไปวางไวทใตขาทาบกบนอง ไมอก 2 ชน น าไปวางไวดานในและดานนอกของขา ใชผาพนเฝอกใหแนนกบขา จากนนผกขาขางทเจบเขากบขาทด เพอใหขาขางทเจบกระทบกระเทอนจากการเคลอนยายนอยทสด 5. การเคลอนยายผบาดเจบ

การเคลอนยายผบาดเจบทประสบอบตเหต เปนสงทจ าเปนและเปนสงทส าคญมาก ผใหการปฐมพยาบาลตองค านงถงความปลอดภยและตองไมใหผทไดรบบาดเจบไดรบอนตรายเพม มากขน วธการเคลอนยาย การเคลอนยายผบาดเจบออกจากทเกดเหต มหลายวธขนอยกบสภาพของผบาดเจบ และอาการของผบาดเจบ ดงน 1) ถาผบาดเจบเปนเดกหรอเปนผทมน าหนกตวไมมากใหใชวธอมไป 2) ถาผปวยบาดเจบเลกนอยและรสกตวดใหผปฐมพยาบาลจบแขนของผบาดเจบพาดบา ใชมออกขางโอบเอวและพยงเดน โดยกอนเคลอนยายตองบอกผบาดเจบเสมอวาจะไปทางดานใด 3) ถาบาดเจบรสกตวและใชแขนทงสองใชวธอมประสานแคร คอ ผใหการปฐมพยาบาลใชมอขวาจบขอมอซายของตน และใชมอซายจบทขอมอขวาของผปฐมพาบาลอกคน แลวใหผบาดเจบนง เอาแขนจบบาผชวยเหลอแลวใหผชวยเหลอเดนหนหนาไปทางทศเดยวกน

แบบฝกหด

การปฐมพยาบาล 1. ตอบค าถามตอไปน 1) การปฐมพยาบาลหมายถงอะไร …………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………. 2) หลกส าคญในการปฐมพยาบาลคออะไร …………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………. 3) ถาพบผบาดเจบถกน ารอนลวกทแขนควรปฐมพยาบาลอยางไร …………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………. 4) ถาพบผบาดเจบเลอดไหลทแขน นกเรยนมการปฐมพยาบาลอยางไร …………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………... 5) ถานกเรยนพบไฟก าลงลกไหมเสอผาทผบาดเจบสวมอยควรท าอยางไร …………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………………………………………..

2.อานสถานการณทก าหนดใหแลวเขยนวธปฐมพยาบาล

1)โตงตกจากรถจนกระดกแขน

ตอนใตไหลหก

3) ตนถกตดวยไมทแขนจนกระดก

ปลายแขนหก

วธปฐมพยาบาล ………………………

………………………

………………………

………………………

………………………

………………………

………………………

2) เตงวงแลวหกลมจนกระดกแขนตอนกลางหก

วธปฐมพยาบาล ………………………

………….....................

......................………

………………………

………………………

………………………

………………………

………..

วธปฐมพยาบาล ………………………

………….....................

......................………

………………………

………………………

………………………

………………………

………..

3. จงเรยงล าดบการปฐมพยาบาลทถกตอง พรอมอธบาย

เมอพบผบาดเจบทรางกายคว าหนาอยใหพลกตวผบาดเจบในลกษณะการ นอนหงาย ตรวจสอบวาผบาดเจบหายใจหรอตรวจชพจรวายงเตนอยหรอไม ใหดนคางผบาดเจบโดยใชมอขวาดนคางมอซายจบศรษะเพอใหทางเดนใจอยในลกษณะ ทท างานไดดหรอเปนแนวตรง ใชมอขวาทบมอซายวางบรเวณอก ท าการปล าหวใจสลบกบ

การเปาปากจนกวาผบาดเจบจะหายใจเองไดอกครง

เรยงล าดบการปฐมพยาบาล

1. สงเกตภาพผบาดเจบหรอผเจบปวยกะทนหนและเขยนสรปวธการปฐมพยาบาล

1) บาดแผลน ารอนลวก วธการปฐมพยาบาล

- ถาหากเสอผาทผบาดเจบสวมใสอยเปยกโชกดวยน ารอนให

รบตดเสอออกใหหมด - ถาบาดแผลนนไมรนแรง ใหแชบรเวณทถกน ารอนลวกใน

น าเยนทสะอาด เพอลดอาการเจบปวดแลวทายาดวยยารกษาแผลทถกน ารอนลวก - ถาเกดแผลพพอง และผวหนงลอกควรรบน าผบาดเจบสงโรงพยาบาลเพอรกษาอาการบาดเจบทนท

2) แผลฟกช า หอเลอด วธการปฐมพยาบาล - ใชน าเยนหรอน าแขงประคบแลวทายาลดอาการบวม - ถาเกน 1 วน ใชผาชบน ารอนประคบและคลงวนละ 2-3 ครง - หามทาน ามนทรอนบรเวณทไดรบบาดเจบ เพราะจะท าใหแผลบวมมากขนกวาเดม

3) บาดแผลถลอก วธการปฐมพยาบาล - ลางสงสกปรกออกใหหมดดวยน าสะอาด และสบ

- ใชส าลชบแอลกอฮอลเชดรอบแผลใหสะอาด

- ทาแผลดวยทงเจอรใสแผลสดหรอยาแดง ไมตองปดแผล

4) บาดแผลตด การปฐมพยาบาล - หามเลอด โดยเอามอกดทรอยแผลจนกวาเลอดจะหยดไหล - ตองลางฝ นผงหรอสงสกปรกออกจากแผลดวยน าสะอาดและ สบ - ใสยา เชน ทงเจอรใสแผลสด ยาแดง - พนแผลใหรอยแยกทแผลตดกน และระวงอยาใหแผลถกน าเพราะถาแผลไดรบความอบอนจะท าใหแผลหายเรวขน

5) กระดกตนแขนหกตอนกลาง วธการปฐมพยาบาล - ใชผาคลองหอยแขนทหกไว แลวใชไมแบน ๆ ความยาว เทากบความยาวตนแขน จากไหลถงขอศอกวางทาบตนแขน แลวพนผาเขา กบล าตวใหแนน 6) บาดแผลตะปต า วธการปฐมพยาบาล - ลางสงสกปรกออกจากบาดแผลใหหมด - ใชน ายาไฮโดรเจเปอรออกไซด ลางและท าความสะอาด - ใสยา และปดแผลไมใหถกน า - ไปพบแพทยเพอฉดยาปองกนโรคบาดทะยก กนยาแกปวด และยาแกอกเสบ

ค าชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงขอเดยว 1. ผปฐมพยาบาล ควรมลกษณะอยางไร ก. มความรเกยวกบวธปฐมพยาบาล ข. คลองแคลว ค. มเหตผล ง. ฉลาด หลกแหลม 2. ถาบาดแผลมเลอดไหลมาก ควรหามเลอดอยางไร ก. ใชนวกดทบาดแผล ข. ใชน าอนประคบ ค. ปดแผลดวยพลาสเตอร ง. ลางแผลดวยน าอน 3. ขอใดเรยกวาเปนการปฐมพยาบาล ก. แพทยผาตดคนไข ข. พยาบาลเชดตวใหคนไข ค. คนปวยซอยาจากเภสชกร ง. แมท าแผลใหลกทมดบาด 4. การใชนวกดบาดแผลทมเลอดไหลมจดมงหมายเพออะไร ก. ปองกนเชอโรคเขาแผล ข. หามเลอดใหหยดไหล ค. กระตนการท างานของแผล ง. ไมใหบาดแผลเปดกวาง 5. ขอใดไมใชวธปฐมพยาบาลผถกไฟไหม ก. น าผบาดเจบไปททอากาศบรสทธ ข. ตดเสอผาทไหมออก ค. ลางแผลดวยแอลกอฮอล ง. แชบรเวณทถกไฟลวกในน าเยน

แบบทดสอบหลงเรยน หนวยการเรยนรท 4 เรอง การปฐมพยาบาล

สาระการเรยนรสขศกษาและพลศกษา ชนประถมศกษาปท 5

6. ขอใดคอการปฐมพยาบาลผทกระดกหก ก. กนยาแกอกเสบ ข. ดงกระดกใหเขาท ค. บบนวดทาน ามน ง. ใสเฝอกชวคราว 7. ขอใดเปนประโยชนของการปฐมพยาบาล ก. ชวยใหคนเจบมก าลงใจทดขน ข. ท าใหผบาดเจบมสขภาพแขงแรง ค. การเพมความเจบปวดจากอาการบาดเจบ ง. กรบรรเทาผมอาการบาดเจบใหมอาการทเลาลง 8. การเขาเฝอกมจดมงหมายอยางไร ก. เคลอนยายผปวยไดเรว ข. ชวยใหเลอดไหลเวยนตามปกต ค. ปองกนไมใหกระดกทหกเคลอนท ง. บรรเทาอาการบวมทผวหนง 9. หลงจากปฐมพยาบาลผปวยแลวควรปฏบตอยางไร ก. น าผปวยไปนอนในทอากาศถายเท ข. เคลอนยายผปวยไปทหองนอน ค. รบน าสงโรงพยาบาลโดยเรว ง. รบตามญาตของผปวยมาดแล 10. ขอใดคอ การปฐมพยาบาลบาดแผลไฟไหม และน ารอนลวกทถกวธ ก. ใสยาแดงและทงเจอรไอโอดน ข. ลางดวยน ายาลางแผล ค. ใชผากอซปดบาดแผลใหแนน ง. ลางแผลโดยใชน าเยนไหลผานบาดแผล

เอกสารอางอง

กรมวชาการ, กระทรวงศกษาธการ. (2545). คมอการจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรสขศกษา และพลศกษา. กรงเทพฯ: โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ. เกษร มาขน. (2545). การสรางชดการสอน เรองพทธศาสนา เรอง พระพทธศาสนา กลมสราง เสรมประสบการณชวต ส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาปท 4. วทยานพนธ ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสงคมศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. เกยรตศกด ผองจรง. (2547). การศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยน ชนประถมศกษาปท 4 เรอง แรงและการเคลอนทโดยใชชดการสอน. วทยานพนธ ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาประถมศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. ประทป เมธาคณวฒ. (2543). การจดการเรยนการสอนทผเรยนเปนศนยกลาง. กรงเทพมหานคร: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. สถาบนพฒนาคณภาพวชาการ. (2550). ชดกจกรรมพฒนาการคดวเคราะห สขศกษาและพลศกษา ป.5 ชวงชนท 2. กรงเทพฯ. ส านกพมพ บรษทพฒนาคณภาพวชาการ. เอกรนทร สมหาศาล และคณะ. (2550). แมบทมาตรฐาน ชวงชนท 2 สขศกษาและพลศกษา 5. กรงเทพฯ. ส านกพมพอกษรเจรญทศน อจท.