22
โรงเรียนอัสสัมชัญแผนกประถม งานวิจัยในชั้นเรียน / งานวิจัยเชิงปฏิบัติการ ปีการศึกษา 2558 ชื ่องานวิจัย การพัฒนาทักษะการคิดของนักเรียนกลุ ่มเก่งภาษาอังกฤษ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที 4 ปีการศึกษา 2558 โดยใช้กิจกรรมพัฒนาผู ้เรียนและทักษะกระบวนการคิด ชื ่อคุณครู มิสไพจิต ขจรศรี กลุ ่มสาระฯ/งาน วิชาการ ชั้น ป. - 1.หลักการและเหตุผล การเรียนภาษาอังกฤษ ในระดับชั้นประถมศึกษานับว่ามีความสาคัญอย่างยิ่งต่อพัฒนาการผู ้เรียน เด็กๆ ควรได้รับการพัฒนาอย่างต่อเนื่องเพื่อให้เกิดทักษะที่จาเป็นต่อการดาเนินชีวิตในสังคม การพัฒนาระบบ กระบวนการคิดควรต้องได้รับการฝึกโดยใช้กิจกรรมกระตุ ้นกระบวนการคิดของผู ้เรียน เปิดโอกาสให้ผู ้เรียนได้ พัฒนากระบวนการคิดด้วยสมองซีกซ้าย และสมองซีกขวา โดยการใช้กิจกรรมที่หลากหลาย ผู ้วิจัยจึงคิดหา กิจกรรมพัฒนากระบวนการคิด ที่สนุกสนานไม่น่าเบื่อหน่าย และเกิดเจตคติในการเรียนวิชาภาษาอังกฤษของ นักเรียนกลุ ่มนี ้ 2. วัตถุประสงค์การวิจัย เพื่อพัฒนาทักษะการคิด ของนักเรียนกลุ ่มเก่งอังกฤษ ระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 ปีการศึกษา 2558 โดยใช้กิจกรรมพัฒนาผู ้เรียนและทักษะกระบวนการคิด 3. นิยามศัพท์ 1.แบบฝึกทักษะการคิดโดยใช้กิจกรรมพัฒนาผู ้เรียน ภาษาอังกฤษ หมายถึง แบบฝึกที่ผู ้วิจัยสร้างขึ ้นเพื่อ เร้าให้ผู ้เรียนเกิดความคิดรูปแบบต่างๆ เช่นการคิดวิจารณญาณ ความคิดสร้างสรรค์และถ่ายทอดความคิดนั ้น เป็นกิจกรรมการฝึก 4. ความรู ้/ทฤษฎีที ่เกี ่ยวข้องก ่อนทาการวิจัย ในการศึกษาครั้งนี ้ ผู ้วิจัยได้ศึกษาเอกสารและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ยุคปัจจุบันเป็นยุคที่ "ความรู ้ คือ อานาจ" อย่างไรก็ตาม ผู ้ที่จะสามารถใช้ข้อมูลข่าวสารต่างๆ ให้เกิดอานาจได้นั ้นจาเป็นต ้อง มีความสามารถ ในการใช้ปรับข้อมูลข่าวสาร ให้อยู ่ในรูปขององค์ความรู ้ และนามาใช้ประกอบการดาเนินชีวิตด้านต่างๆ ได้ อย่างเกิด วช.022_1 ไม่เต็มรูปแบบ

โดยใช้กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนและทักษะกระบวนการคิด วิชาการ ชั้น ป.swis.acp.ac.th/html_edu/acp/temp_research/450.pdfประโยชน์สูงสุด

  • Upload
    others

  • View
    10

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: โดยใช้กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนและทักษะกระบวนการคิด วิชาการ ชั้น ป.swis.acp.ac.th/html_edu/acp/temp_research/450.pdfประโยชน์สูงสุด

โรงเรยนอสสมชญแผนกประถม งานวจยในชนเรยน / งานวจยเชงปฏบตการ

ปการศกษา 2558 ชองานวจย การพฒนาทกษะการคดของนกเรยนกลมเกงภาษาองกฤษ ระดบชนประถมศกษาปท 4 ปการศกษา 2558 โดยใชกจกรรมพฒนาผเรยนและทกษะกระบวนการคด ชอคณคร มสไพจต ขจรศร กลมสาระฯ/งาน วชาการ ชน ป. - 1.หลกการและเหตผล การเรยนภาษาองกฤษ ในระดบชนประถมศกษานบวามความส าคญอยางยงตอพฒนาการผ เรยน เดกๆควรไดรบการพฒนาอยางตอเนองเพอใหเกดทกษะทจ าเปนตอการด าเนนชวตในสงคม การพฒนาระบบกระบวนการคดควรตองไดรบการฝกโดยใชกจกรรมกระตนกระบวนการคดของผ เรยน เปดโอกาสใหผ เรยนไดพฒนากระบวนการคดดวยสมองซกซาย และสมองซกขวา โดยการใชกจกรรมทหลากหลาย ผวจยจงคดหากจกรรมพฒนากระบวนการคด ทสนกสนานไมนาเบอหนาย และเกดเจตคตในการเรยนวชาภาษาองกฤษของนกเรยนกลมน 2. วตถประสงคการวจย เพอพฒนาทกษะการคด ของนกเรยนกลมเกงองกฤษ ระดบชนประถมศกษาปท 4 ปการศกษา 2558 โดยใชกจกรรมพฒนาผ เรยนและทกษะกระบวนการคด 3. นยามศพท 1.แบบฝกทกษะการคดโดยใชกจกรรมพฒนาผ เรยน ภาษาองกฤษ หมายถง แบบฝกทผวจยสรางขนเพอเราใหผ เรยนเกดความคดรปแบบตางๆ เชนการคดวจารณญาณ ความคดสรางสรรคและถายทอดความคดนนเปนกจกรรมการฝก 4. ความร/ทฤษฎทเกยวของกอนท าการวจย ในการศกษาครงน ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ ยคปจจบนเปนยคท "ความร คอ อ านาจ" อยางไรกตาม ผ ทจะสามารถใชขอมลขาวสารตางๆ ใหเกดอ านาจไดนนจ าเปนตอง มความสามารถ ในการใชปรบขอมลขาวสาร ใหอยในรปขององคความร และน ามาใชประกอบการด าเนนชวตดานตางๆ ไดอยางเกด

วช.022_1 ไมเตมรปแบบ

Page 2: โดยใช้กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนและทักษะกระบวนการคิด วิชาการ ชั้น ป.swis.acp.ac.th/html_edu/acp/temp_research/450.pdfประโยชน์สูงสุด

ประโยชนสงสด ซงผ ทจะสามารถเปนเชนนนได จะตองมคณสมบตประการหนงในชวต นนคอ "คดเปน" การคด (Thinking) คอ การทคนคนหนงพยายามใชพลงทางสมองของตน ในการน าเอาขอมล ความร ประสบการณตางๆ ทมอย มาจดวางอยางเหมาะสม เพอใหไดมา ซงผลลพธ เชน การตดสนใจเลอกในสงทดทสด เปนตน การคด เหมอนการเรยงหนทกระจดกระจาย ใหเปนระเบยบเรยบรอย โดยน าหนแตละกอน มาประกอบกนในแตละท อยางเหมาะสม "การเรยงหน" เปรยบไดกบ "การจดระเบยบขอมล" ทเราไดใชการคดไตรตรองอยาง ละเอยดรอบคอบ ลกซง และมระบบระเบยบ คนท "คดเปน" จะสามารถจดขอมลใหเรยงกน อยางเปนระเบยบเรยบรอย เพอใหไดความคดทดทสด เชนเดยวกบหน ทไดรบการจดวางเรยงอยางเหมาะสม ยอมกลายเปนอาคารทงดงามไดในทสด ในขณะเดยวกน คนท "คดไมเปน" กเหมอนกนคนทโยนกอนหนมากองๆ รวมกน หรอจดอยางสะเปะสะปะ ไมรวา กอนใดควรอยทใด ความคดทออกมา จงไมไดเปนความคดทมความชดเจน และเปนระบบระเบยบ ความสามารถในการคด ท าใหมนษยมความเปนมนษย ทมความแตกตางจากสตว สามารถแกปญหาใหกบตนเองได สามารถคดสรางสรรคเครองทนแรง สรางสงประดษฐใหมๆ ได สามารถสรางความสข ใหกบตนเอง และปกปองตนเองใหพนจากภยธรรมชาตได การคด ท าใหคนไมถกหลอก ดวยการตความ หรอยอมรบการตความขอมลอยางผดๆ และไมเชอถอสงตางๆ อยางงายๆ แตจะวนจฉยไตรตรอง และพสจนความจรง อยางรอบคอบ กอนตดสนใจเลอก วธคด : การเรยงหนสะเปะสะปะ เพราะคดไมเปน การคดของคนในสงคมไทย เปนการคดทจะสรางปญหา มากกวากอใหเกดการพฒนา ตงแตในระดบปจเจกบคคล จนถงแมบางครง ระดบผน าทางความคดในสงคม สงคมไทยจงอยในภาวะออนแอทางความคด เราเปนคนทเชองาย ถกหลอกงาย เพราะเราไมคด หรอคดไมเปน เรามกเชอตามบคคลทนาเชอถอ เชน ผอาวโส นกวชาการ หนงสอพมพ ฯลฯ หรอไมกเชอตามโชคชะตา หรอคดไปเองวา ใชแนๆ หลายครงเราจงถกหลอกทางความคดอยางงายๆ เพราะไมเรยนรทจะเสาะแสวงหาขอเทจจรง ของสงตางๆ ดวยตนเอง และไมพยายามตงค าถาม กบสงทควรสงสยเราตดสนใจเลอกในสงทผด เพราะคดผด การไมไดคดวเคราะห และคดเปรยบเทยบ ผลด ผลเสย อยางรอบคอบ ขาดการคดอยางบรณาการ และการคดเชงอนาคต จงท าใหคดผด โดยคดมงหวงเพยงผลประโยชนเฉพาะหนา หรอคดอยางไมสมดล และเขาขางตนเองอยางอคต บางครงเราเหนคนอนๆ ท าบางสงได กมกคดวา สงนนถกตอง และสมควรเลยนแบบ เชน ในชวงกอนเกดวกฤตเศรษฐกจ เรามงรวยแบบเกงก าไร ทงเกงก าไรอสงหารมทรพย และตลาดหน โดยไมค านงถงผลเสย ซงทหากวเคราะหตามขอเทจจรง ยอมเขาใจไดวา มนนาจะเกดปญหาขนในทสด เปนตน เราไมสามารถคดแกปญหาใหกบตนเองได เชน เราแกปญหาเศรษฐกจใหกบตนเองไมได ตองพงกองทนการเงนระหวางประเทศ (IMF) อยางเกนเหต ในการเขามาจดการแกไขทางเศรษฐกจ ของประเทศ ทงๆ ทเขากไมไดประยกตสตรการแกไขปญหา แบบเขาใจบรบททแตกตางของสงคมไทย จนท าใหเมอน ามาใชอยางเถรตรง จงเกดปญหาตามมาอยางมากมาย เราไมสามารถคดสรางสรรคสงใหมๆ ได เชน เราคดเทคโนโลยใหมๆ เองไมได เพราะเราไมเคยลงทนอยางจรงจง ในการท าวจย และพฒนาเทคโนโลยขนพนฐาน เราไมมนกคด

Page 3: โดยใช้กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนและทักษะกระบวนการคิด วิชาการ ชั้น ป.swis.acp.ac.th/html_edu/acp/temp_research/450.pdfประโยชน์สูงสุด

สรางสรรคนวตกรรม อยางเพยงพอ ภายในประเทศ ซงท าใหเราตองพงพาเทคโนโลย จากตางประเทศอยตลอดเวลาสงเหลานเกดขนจากคานยมสงคม ระบบ และบรบทตางๆ ในสงคมไทย ไมเออใหคนคด อาท คานยมสงคม "ไมตองคด" สงคมไทย เปนสงคมทมความเปนเผดจการทางความคด กลาวคอ ไมเปดโอกาสใหคนคดแตกตาง แตเนนการเชอฟง มากกวาการมอสรเสรภาพทางความคด ตงแตระบบครอบครว ทเนนการเชอฟงเปนหลก พอแมเปนผออกค าสง เดกทอยในโอวาท เชอฟง จะไดรบการชมเชย สวนเดกทชอบคด ใชเหตผลทแยงจากผใหญ กจะถกมองวา ชอบเถยง สะทอนจากภาษต และค าพงเพยตางๆ อาท เดนตามผใหญหมาไมกด อาบน ารอนมากอน ฯลฯ คานยมสงคม "ไมตองคด" ไมสอนใหคนคดเปน ท าเปน ประยกตใชเปน แตสอนใหจ า วธประเมนผล คอ คนททองจ าไดมากเปนคนเกง คนทเชอฟงคร ไมซกถาม ไมโตแยง คอ นกเรยนทด เดกทคดมากๆ ทงคดสรางสรรค คดวเคราะห คดถกเถยงวพากย ใชเหตผลกบครผสอน จงมกอยในระบบการศกษาไทยไมได เพราะถกมองวา กาวราว ไมเชอฟง การเรยนจงไมไดสงเสรมใหเดกคดเปน เมอเตบโตมา จงกลายเปนสภาพทคนในประเทศสวนใหญ มลกษณะทคดไมเปน และแกไขปญหาใหกบตนเองไมได ระบบการเมอง "ไมตองคด" เราอยในระบบของการรวมศนยอ านาจ จาก "บนลงลาง" มาโดยตลอด ท าใหเรา แมไมตองคด กมคนมาชวยเหลอ สงการ ยงกวานน การคดมากเกนไป อาจเปนการท ารายตนเองได โดยไมรตว คนทคดแตกตางจากฝายมอ านาจปกครอง มกจะไดรบการมองวา เปนภยตอความมนคงของชาต ถาคด ... อาจมปญหา คนทไมตองใชความคดเลย กสามารถอยในสงคมได หากเขาเชอฟง และกระท าตาม ในทางตรงกนขาม คนทมความสามารถในการคด การใชเหตผล คดมาก คดสรางสรรค คดวพากยในสงคม นอกจากจะมนอยแลว อาจถกตอตาน หากความคดนนขดแยงกบผ มอ านาจในสงคม นอกจากน สงคมยงไมสงเสรมใหคนมความคดแตกตางหลากหลาย เชน นกวชาการทมแนวคดใหมๆ มกจะตองถกดดเขาสกระบวนการไตรภาวะ คอ ภาวะกดคน ทเกดขนเมอพบวา คนมฝมอ หรอท าดเดนมากเกนกวาคนปกตทวไป ซงหากคนนน สามารถแหวกผานภาวะนไปได กตองเขาส ภาวะลองของ คอ สงคมเปดโอกาสใหเขาแสดงฝมอ แตดวยใจทอยากใหเขาไปไมรอด มากกวาทจะสนบสนน และหากลองของแลว ความสามารถผาน กจะเขาส ภาวะใชประโยชน คอ ไดรบการยอมรบจากสงคม ซงมนอยคนนก ทจะหลดผาน จนมาถงขนสดทายได สวนใหญจะไมมใครกลาท าด เพราะกลวภย หรอกลวมปญหา เนองจาก "ไมมใครอยากเหน เราเดนเกน" อนเปนอปสรรคในการสราง ผ มปญญาในสงคมไทย สงคมเนน "เลยนแบบ" มากกวาคดเอง สงคมไทยเปนสงคมทชนชมแนวคดตะวนตก ทงโดยรตว และไมรตว หากพจารณาแนวคดการพฒนาประเทศ ทเราน ามาใชในทกวนน ลวนลอกเลยนมาจาก แนวคดตะวนตกแทบทงสน เทาทส ารวจด แทบจะไมมแนวคดใด ทคนไทยเปนผ ทคดขนมา จากรากของความเปนไทย ไมวาจะเปน ประชาธปไตย ธรรมรฐ ประชาสงคม คนไทยเพยงแตแปลค าภาษาไทยสวยๆ ก ากบไว และอางราวกบวา ตนเองเปนผ ทคดแนวคดนนขน ซงแทจรงแลว กเพยงแตเปนการรบแนวคดตะวนตก โดยไมอางองจากนกคดบางคน ทตนชนชอบมานนเอง และหลายครงกไมไดคดประยกตอยางรอบคอบ วา ความคดทน าเขามานน เหมาะสมกบสงคมไทยหรอไม การเปดกวาง เพอรบความเจรญ หรอความคดส าเรจรป จากประเทศตะวนตก โดยปราศจากการคด จากรากฐานของความเปนไทย สงผลใหสงทเรารบมานน สวมเขาไดไมสนทกบสงคมไทย เนองจากสงคมไทยเปนสงคมทมเอกลกษณ ทางวฒนธรรม

Page 4: โดยใช้กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนและทักษะกระบวนการคิด วิชาการ ชั้น ป.swis.acp.ac.th/html_edu/acp/temp_research/450.pdfประโยชน์สูงสุด

เฉพาะตว มคานยมสงคม มความรความสามารถ และความเขาใจในเรองทรบมานน แตกตางกน เชน การเปลยนแปลงระบอบการปกครอง สระบอบประชาธปไตย แตคานยมเดมยงคงอย ไมวาจะเปนอ านาจนยม อาวโสนยม อปถมภนยม ไมไดยดหลกประชาธปไตยนยมอยางแทจรง สะทอนใหเหนจาก การทประเทศไทยปกครอง โดยรฐบาลเผดจการทหาร มานานกวาครงหนงของระยะเวลา นบตงแตเปลยนแปลงการปกครอง มาสระบอบประชาธปไตย ระบอบการปกครองเชนน ไมไดเออใหคนในสงคมตองคด แตเนนการเชอฟง อยใตอ านาจผปกครองเปนหลก คนไทยจงมวฒนธรรมการคดอยนอย เราไมมวฒนธรรมการคด และการเขยน มแตวฒนธรรมการฟง กบการพด คนสวนใหญไมชอบอานหนงสอ แตชอบดรายการโทรทศน ฟงรายการวทย ดารายอมคดไมเปน เพราะเราใชเวลาสวนใหญวนละ 2-3 ชวโมง ดรายการโทรทศนทมกไมประเทอง หรอแมพยงปญญา และไมไดใชเวลาทมอย ในการอานหนงสอสนทนาเชงปญญา หรอแสวงหาความร เราไมชอบสงสมขอมล ไมสนใจประวตศาสตร ไมสนใจทจะตอยอดความรกายกนขนทางปญญา แตนยมทจะเลยนแบบ และคดลอกมาทงหมด อยางส าเรจรป คนไทยตองเรยนรทจะ "คด" การพฒนาประเทศ ไมไดขนอยกบการลอกเลยนแบบความเจรญ จากประเทศทเจรญแลว วา "ลอกแบบ" ไดเหมอนเพยงใด แตการพฒนาประเทศใหเจรญไปสทศทางใดนน ขนอยกบ "ฐานคด" ของคนในประเทศ ทสอดคลองกบความเจรญ ทเราตองการจะไปเปนส าคญ ทผานมา ประเทศไทยมปญหาหลากหลายดาน การพฒนาประเทศเปนไปอยางยากล าบาก ปญหาส าคญ เนองจาก สงคมไทยขาด "นกคด" ทท าหนาทในการน าความคด ของคนในประเทศ น าแนวทางการพฒนาอยางมเปาหมายทชดเจน และขาดประชาชนท "คดเปน" ดงนน หากเราตองการใหประเทศไทยพฒนาตอไปได ไมเสยเปรยบ ไมถกหลอกงาย และสามารถคดสรางสรรคสงใหมๆ ได เราจ าเปนตองใหคนไทย "คดเปน" คอ รจกวธการคดทถกตอง เมอขอมลเขามาปะทะ เพอน าไปสการตดสนใจทถกตอง อยางไมผดพลาด ผมขอเสนอแนวทางของผมเองวา การทคนในประเทศ จะสามารถคดเปนนน จ าเปนตองไดรบการเปดทาง และแนะแนวใหมความสามารถในการคด ครบ 10 มต นนคอ ประการแรก การคดเชงวพากย (Critical Thinking) หมายถง ความตงใจทจะพจารณาตดสนเรองใดเรองหนง โดยการไมเหนคลอยตามขอเสนออยางงายๆ แตตงค าถามทาทาย หรอโตแยงสมมตฐาน และขอสมมตทอยเบองหลง และพยายามเปดแนวทางความคด ออกลทางตางๆ ทแตกตางจากขอเสนอนน เพอใหสามารถไดค าตอบทสมเหตสมผล มากกวาขอเสนอเดม ประการทสอง การคดเชงวเคราะห (Analytical Thinking) หมายถง การจ าแนกแจกแจงองคประกอบตางๆ ของสงใดสงหนง หรอเรองใดเรองหนง และหาความสมพนธเชงเหตผล ระหวางองคประกอบเหลานน เพอคนหาสาเหตทแทจรง ของสงทเกดขน ประการทสาม การคดเชงสงเคราะห (Synthesis-Type Thinking) หมายถง ความสามารถในการดงองคประกอบตางๆ มาผสมผสานเขาดวยกน เพอใหไดสงใหม ตามวตถประสงคทตองการ ประการทส การคดเชงเปรยบเทยบ (Comparative Thinking) หมายถง การพจารณาเทยบเคยงความเหมอน และ/หรอ ความแตกตาง ระหวางสงนน กบสงอนๆ เพอใหเกดความเขาใจ สามารถอธบายเรองนนไดอยางชดเจน เพอประโยชนในการคด การแกปญหา หรอการหาทางเลอดเรองใดเรองหนง

Page 5: โดยใช้กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนและทักษะกระบวนการคิด วิชาการ ชั้น ป.swis.acp.ac.th/html_edu/acp/temp_research/450.pdfประโยชน์สูงสุด

ประการทหา การคดเชงมโนทศน (Conceptual Thinking) หมายถง ความสามารถในการประสานขอมลทงหมด ทมอย เกยวกบเรองหนงเรองใด ไดอยางไมขดแยง แลวน ามาสรางเปนความคดรวบยอด หรอกรอบความคดเกยวกบเรองนน ประการทหก การคดเชงสรางสรรค (Creative Thinking) หมายถง การขยายขอบเขตความคดออกไป จากกรอบความคดเดมทมอย สความคดใหมๆ ทไมเคยมมากอน เพอคนหาค าตอบทดทสด ใหกบปญหาทเกดขน ประการทเจด การคดเชงประยกต (Applicative Thinking) หมายถง ความสามารถในการน าเอาสงทมอยเดม ไปปรบใชประโยชนในบรบทใหม ไดอยางเหมาะสม โดยยงคงหลกการของสงเดมไว ประการทแปด การคดเชงกลยทธ (Strategic Thinking) หมายถง ความสามารถในการก าหนดแนวทางทดทสด ภายใตเงอนไขขอจ ากดตางๆ ทเกยวของ เขาหาแกนหลกไดอยางเหมาะสม เพออธบาย หรอใหเหตผลสนบสนนเรองใดเรองหนง ประการทเกา การคดเชงบรณาการ (Integrative Thinking) หมายถง ความสามารถในการเชอมโยงแนวคด หรอองคประกอบตางๆ ทเกยวของ เขาหาแกนหลกไดอยางเหมาะสม เพออธบาย หรอใหเหตผลสนบสนนเรองใดเรองหนง ประการทสบ การคดเชงอนาคต (Futuristic Thinking) หมายถง ความสามารถในการคาดการณสงทอาจเกดขน ในอนาคต อยางมหลกเกณฑทเหมาะสม ในยคของการลาอาณานคมในอดต ทบบใหประเทศไทยตองปรบตว ใหทนสมย เพอความอยรอดของประเทศ อยางตงตวไมทน ไดสงผลใหเกดการเปลยนเฉพาะ "หนาฉาก" กลาวคอ ระบบตางๆ ทมความทนสมย เพอใหเปนทยอมรบของตางประเทศ โดยทไมไดมการเปลยนแปลง "หลงฉาก" ดวย กลาวคอ ไมไดเปลยนทรากฐานความคดของคนในประเทศ ใหพรอมกบสงใหมๆ ทไดรบการหยบยนให อยางมจดยน ทเปนตวของตวเอง แตการท าใหคนของเราคดเปนเชนนน เปนการเปลยนแปลง "หลงฉาก" กลาวคอ เปลยนทรากฐานความคด ของคนในสงคม ถาคนในสงคมของเรารจกวธคดทง 10 มต จะชวยใหเราเปนผชนะในศตวรรษท 21 ได เพราะจะชวยใหเราประสบความส าเรจ และยากทจะผดพลาดในการตดสนใจ ท าสงใดๆ เราจะไมหลงเชอสงใดอยางงายๆ แตจะคดไตรตรองอยางละเอยดรอบคอบ กอนตดสนใจ สามารถแกปญหาทเกดขน ดวยวธการทสรางสรรค และสามารถด าเนนชวตอยางมกลยทธ ท าใหกาวไปสความส าเรจ ตามเปาหมายทวางไวได อกทงสามารถเตรยมความพรอม ใหกบอนาคต ทจะมาถง ไดอยางรอบคอบ ซงรายละเอยด และการสอนวธคดในแตละมตนน ผมไดเขยนหนงสอ เพอพฒนาทกษะการคดมตละหนงเลม เพอใหสามารถบรรจเนอหา และรายละเอยดในการคดแตละมต ไดอยางครบถวน ความหมายของการคด ฮลการด (Hilgard ) กลาววา การคดเปนพฤตกรรมทเกดขนในสมองอนเนองมาจากการใชสญลกษณแทนสงของ เหตการณหรอ สถานการณ ตาง ๆ บรโน (Bruno ) กลาววา การคดเปนกระบวนการทางสมองทใชสญลกษณจนตภาพ ความคดเหน และความคด รวบยอด แทนประสบการณในอดต ความเปนไปไดในอนาคต

Page 6: โดยใช้กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนและทักษะกระบวนการคิด วิชาการ ชั้น ป.swis.acp.ac.th/html_edu/acp/temp_research/450.pdfประโยชน์สูงสุด

และความเปนจรงทปรากฏ การคดจงท าใหคนเรา มกระบวนการ ทางสมองในระดบสง กระบวนการเหลาน ไดแก ตรรกศาสตร คณตศาสตร ภาษา จนตนาการ ความใสใจ เชาวนปญญา ความคดสรางสรรค และอนๆ มากาเรต ดบบลว แมทลน (Matlin ) กลาววา การคดเปนกจกรรมทางสมอง เปนกระบวนการทางปญญา ซงประกอบดวย การสมผส การรบร การรวบรวม การจ า การรอฟนขอมลเกาหรอประสบการณ โดยทบคคลน าขอมลขาวสารตาง ๆ เกบไวเปนระบบ การคดเปนการจด รปแบบของขอมลขาวสารใหมกบขอมลเกา ผลจากการจดสามารถแสดงออกมาภายนอกใหผ อนรบรได อาจสรปไดวาการคดเปนกระบวนการทเกดขนในสมองทใชสญลกษณหรอภาพแทนสงของ เหตการณหรอสถานการณตาง ๆ โดยม การจดระบบความร ขอมล ขาวสารซงเปนประสบการณเดมกบประสบการณใหมหรอสงเราใหม ทไปได ทงใน รปแบบ ธรรมดาและ สลบซบซอน ผลจากการจดระบบสามารถ แสดงออกไดหลายลกษณะ เชน การใหเหตผลการแกปญหาตาง ๆ เนองจากการคดเปน กระบวนการทเกดขนในสมอง เราจงควรทจะทราบเกยวกบสมอง เชนโครงสรางทางสมอง และพจารณาวามความสมพนธกบ การคดในลกษณะใดบาง โครงสรางทางสมองกบการคด สมองเปนอวยวะหนงของรางกายทเปนศนยรวมของระบบประสาท เปนศนยกลางในการควบคม และจดระเบยบ การท างานทกชนด ของรางกาย สมองของมนษย ประกอบดวยเซลล สมอง ประมาณ รอยลานลานเซลล ( พชรวลย เกตแกนจนทร, 2542 :7) ซงเปนจ านวนทไมแตกตางกน ระหวาง ทารกแรกเกดกบผใหญ แตในผใหญเซลลสมอง จะมขนาดใหญและยาวกวา และจะมจ านวน เดนไดรท (dendrite) ของเซลลสมองมากขน ท าใหการเชอมโยงระหวาง เซลลสมองมากขน โดยเซลลสมองเซลลหนง ๆ จะเชอมโยงไปยงเซลลสมองเซลลอน ๆ อกสองหมนหาพนเซลล เพอสงขาวสารกน โดยกระแสประสาท จะเกดปฏกรยาเรยกวา synapse แลวแตวาจะเปนดานรบ- สงสมผสตาง ๆ เชน ปฏกรยาการเคลอนไหวกลามเนอ ความรสก ความจ า อารมณทงหลาย ฯลฯ จงผสมผสานกนขนกลายเปนการเรยนรน า ไปสการปรบตว อยางเฉลยวฉลาดของมนษยแตละคน รอเจอร สเพอรรและรอเบรต ออรนสไตน จากสถาบนเทคโนโลยแหงแคลฟอรเนยไดรบรางวลโนเบลในป ค. ศ. 1972 จากการคนพบ วา สมองของคนเราแบงออกเปน 2 ซก คอสมองซกซาย (Left Hemisphere) กบสมองซกขวา (Right Hemisphere) และแตละซก มหนาททแตกตางกนดงน สมองซกซาย สมองซกซายจะควบคมดแลพฤตกรรมของมนษยใน เรองตางๆ ตอไปน 1. การคดในทางเดยว ( คดเรองใดเรองหนง) 2. การคดวเคราะห ( แยกแยะ) 3. การใชตรรกศาสตรและการใชเหตผลเชงคณตศาสตร 4. การใชภาษา มทงการอานและการเขยน สรปไดวาสมองซกซายจะควบคมดแลพฤตกรรมของมนษยทเกยวกบการใชเหตผล การคดวเคราะห ซงเปนลกษณะ การท างานในสาย ของวชาทางวทยาศาสตร ( Sciences ) เปนสวนใหญ นอกจากนสมองซกซายยงเปน ตวควบคม การกระท า การฟง การเหน และ การสมผสตาง ๆ ของรางกายทางซกขวา

Page 7: โดยใช้กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนและทักษะกระบวนการคิด วิชาการ ชั้น ป.swis.acp.ac.th/html_edu/acp/temp_research/450.pdfประโยชน์สูงสุด

สมองซกขวา สมองซกขวาจะควบคมดแลพฤตกรรมของมนษยในเรองตางๆ ตอไปน 1. การคดสรางสรรค (Creative Thinking ) 2. การคดแบบเสนขนาน ( คดหลายเรอง แตละเรองจะไมเกยวของกน) 3. การคดสงเคราะห ( สรางสงใหม) 4. การเหนเชงมต ( กวาง ยาว ลก) 5. การเคลอนไหวของรางกาย ความรก ความเมตตารวมถงสญชาตญาณและลางสงหรณตาง ๆ สรปไดวาสมองซกขวาจะควบคมดแลพฤตกรรมของมนษยทเกยวกบความคดสรางสรรค จรยธรรม อารมณ ซงเปนลกษณะการท างาน ในสายของวชาการทางศลปศาสตร ( Arts ) เปนสวนใหญ และยงเปนตวควบคม การท างานของรางกายทางซกซายดวยการศกษาในโรงเรยนในระบบเดมใหความส าคญกบการใชสมองซกซาย สงเสรมใหเดกผ เรยน ไดรบการฝกฝนความสามารถ ในการใช เหตผล การใชภาษาอยางมาก อยากใหเดก ๆ มอาชพ เปนแพทย เปนนกวทยาศาสตร สวนการสงเสรมทางดาน ความคดสรางสรรค มนอย ดงเชน " วานอนสอนงาย" " เดนตามผใหญหมาไมกด" ตอมาเหนความส าคญกบการใชสมองซกขวา เชนการสงเสรมการ แสดงออกแบบตาง ๆ การสงเสรมสนบสนนใหเดกเรยนทางดาน การออกแบบ การแสดง การประชาสมพนธ จากการทสมองทง 2 ซก ท าหนาทตางกน เราจงสามารถสรปเกยวกบลกษณะของบคคลซง ใชสมองดานใดดานหนงมากกวาอกดาน หนงได ดงน ส าหรบ คนทท างานโดยใชสมองซกขวามากกวาซกซาย จะมลกษณะเดนทแสดงออกคอ เปนคนทท าอะไร ตามอารมณตนเอง อาจม อารมณออนไหวไดงาย แตจะเปนคนทมความคดสรางสรรค สงเหมาะส าหรบการเปน นกออกแบบ เปนศลปน ส าหรบคนทท างานโดยใชสมองซกซายมากกวาซกขวา จะมลกษณะเดนทแสดงออกมาดงนคอ ท างานอยางเปนระบบเปนขนเปนตอน เปนเหตเปนผล ดวยความคดเชงวเคราะห เปรยบเทยบ เหมาะส าหรบงานทางดานวทยาศาสตร การออกแบบระบบงานตาง ๆ แตอาจท าใหไมไดค านง ถงจตใจของคนรอบขางมากนก จากขอสรปดงกลาว จะเหนวาถาเราใชสมองดานใดดานหนงมากกวาอกดานหนง อาจจะท าใหเกดผลเสยได ดงนนเราทกคนควรใช สมองทงสองซก เมอเจอปญหา การหาทางแกปญหาเราใชสมองซกขวา ใชจนตนาการ ในการหาหนทางแกปญหา โดยคดถง ผลทไดโดยรวมซงคดไดหลายวธ แตในขณะเดยวกนเรากใชสมอง ซกซายเพราะวา เราจ าเปนตองรวาอะไรคอ ความจรงเพอใชความสามารถในการวเคราะหและการจดการเพอใหสามารถ ด ารงชวตไดอยางมความสข ทฤษฎตางๆเกยวกบการคด ทฤษฎเชาวนปญญา แมจะมทฤษฎเชาวนปญญาหลายทฤษฎ แตในทนจะเสนอทฤษฎเชาวนปญญาทไดรบความนยมและน าไปประยกตใชกนอยางแพรหลายอยในขณะน พรอมทงสอดคลองกบเรองทจะสามารถน าไปพฒนาตนไดเปนอยางด คอ ทฤษฎพหปญญาของโฮวารด การดเนอร (Howard Gardner) พรอมทงแนวคดทางพระพทธศาสนาทเกยวของกบเรองของเชาวนปญญาคอหลกไตรสกขา และโยนโสมนสการ ทฤษฎพหปญญาของโฮวารด การดเนอร

Page 8: โดยใช้กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนและทักษะกระบวนการคิด วิชาการ ชั้น ป.swis.acp.ac.th/html_edu/acp/temp_research/450.pdfประโยชน์สูงสุด

การดเนอรไดเสนอวาเชาวนปญญามนษยม 8 ดาน แตละดานเหลานไมไดท างานแยกจากกน ท างานรวมกน โดยเฉพาะในผ ใหญทมบทบาททสลบซบซอน จะมการผสมผสานการใชสตปญญาดานตาง ๆ เขาดวยกน ในการปฏบตบทบาทของตน เชาวนปญญาทง 8 ดานประกอบดวย 1. ปญญาดานภาษา (Linguistic Intelligence) บคคลผ มความสามารถดานนจะไวกบความหมายของค า เลนค า มความสามารถใชภาษาไดอยางถกตองตามหลกไวยกรณและบางครงกออกนอกกฎเมอไตรตรองดแลว เปนผ มความสามารถดานภาษาในระดบสงสามารถสอสารเชอมโยงไดอยางมประสทธภาพ ใชภาษาไดอยางสละสลวยตลอดจนการใชภาษากระตนอารมณและความรสก บคคลกลมนไดแก กว นกเขยน นกการเมอง นกพด นกขาว ทนายความ และพธกร 2. ปญญาดานการใชเหตผลเชงตรรกะและคณตศาสตร (Logical Mathematical Intelligence) ผ มปญญาดานนสงจะสามารถจดเกบตวแปรหลาย ๆ ตวแปรและสรางสมมตฐานไดมากมาย สามารถประเมนและยอมรบหรอปฏเสธสมมตฐานแตละขอไดอยางรวดเรว ความสามารถจะรวมทงคณตศาสตรและวทยาศาสตร นกคณตศาสตรนนรกทจะคนควากบสงทเปนนามธรรม สนกกบการแกปญหาทตองสรรหาเหตผลมากมายมาประกอบ สวนนกวทยาศาสตร จะไดแรงจงใจจากความตองการทจะอธบายทกสงใหเปนรปธรรม บคคลกลมน ไดแก นกวทยาศาสตร วศวกร นกฟสกส คอมพวเตอรโปรแกรมเมอร และนกวจย 3. ปญญาทางดานมตสมพนธ (Spatial Intelligence) ปญญาดานนเปนความสามารถทจะเขาใจโลกทเรามองเหนอยไดอยางถกตอง เปนเรองทจ าเปนในการเดนทางการเดนเรอ และการใชแผนท ผ มความสามารถดานนสงจะสามารถน าเสนอขอมลดานมตใหออกมาเปนภาพได มความเฉยบแหลมในการดงภาพจากความคดฝนมาท าใหปรากฏ มาสรางเปนชนงานศลปะ บคคลกลมนไดแก วศวกร ศลยแพทย นกวาดแผนท ปฏมากร และสถาปนก 4. ปญญาทางดานการเคลอนไหวรางกายและกลามเนอ (Bodily-Kinesthetic Intelligence) ผ มปญญาดานน สงจะคนพบความสามารถของตนทนททเขาไปอยในสถานการณทเกยวของกบการเคลอนไหวนน ๆ โดยยงไมทนไดรบการฝกมากนก มความสามารถในการหยบจบวตถตาง ๆ ไดอยางคลองแคลว เชน นกประดษฐและนกแสดง รางกายจะมบทบาทส าคญยงในอาชพ บคคลในกลมนไดแก นกเตนร า นกกฬา และนกกายกรรม 5. ปญญาทางดานดนตร (Musical Intelligence) คนทกคนลวนมความสามารถทางดนตรในระดบหนง ทกคนสามารถสนกไปกบเสยงดนตร ไดแก จงหวะ ทวงท านอง ระดบเสยง ซงบางคนจะมทกษะดานนมากกวาคนอน สามารถพฒนาไดอยางรวดเรวในการเลนเครองดนตร ปญญาดานนครอบคลมความสามารถทกดานทเกยวของกบดนตร ผ มความสามารถดานนสง ไดแก นกประพนธเพลง นกรอง นกดนตร ผควบคมวงดนตร และผ เขาซงถงดนตร 6. ปญญาทางดานการเขากบผ อน (Inter-Personal Intelligence) ปญญาดานนเปนความสามารถทจะมองไปทผ อนหรอบคคลทอยภายนอก ผใหญทมความช านาญดานนจะสามารถรบรความตงใจและความปรารถนาของผ อนได แมเขาจะไมแสดงออกใหเหนหรอปดบงไวกตาม จะมความไวตออารมณและความรสกของผ อน บคคลในกลมนไดแก ผน าทางศาสนา ผน าทางการเมอง พอแม คร นกบ าบด และนกแนะแนว

Page 9: โดยใช้กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนและทักษะกระบวนการคิด วิชาการ ชั้น ป.swis.acp.ac.th/html_edu/acp/temp_research/450.pdfประโยชน์สูงสุด

7. ปญญาทางดานการเขาใจตนเอง (Intra-Personal Intelligence) ปญญาดานนคอการเขาใจความรสกของตนเองทกแงทกมม รจกระดบและขอบเขตอารมณของตนเอง สามารถระบอารมณนนไดและใชเปนเครองมอในการควบคมพฤตกรรมของตน ปรบปรงการกระท าของตน ผ มปญญาดานนสงจะมความเขาใจภายในตนเองสง จะมรปแบบการด าเนนชวตของตนเอง สดชน และมประสทธภาพ บคคลกลมนไดแก นกเขยน นกแตง นวนยาย ผทรงปญญา และนกจตวทยา 8. ปญญาทางดานความเขาใจธรรมชาต (Naturalistic Intelligence) ปญญาดานนเปนการปรบตวเพอความอยรอดในสภาพแวดลอม ผ ทมปญญาดานนสงจะรจกจ าแนกชนด และสายพนธของพชและสตว สามารถแยกแยะความแตกตาง จดหมวดหม จดประเภทของสงทมอยในธรรมชาตของโลกไดดบคคลในกลมนไดแก นกเดนทาง นกพฤกษศาสตร นกวทยาศาสตร สตวแพทย และเจาหนาทพทกษปา การดเนอรมหลกฐานหลายอยาง ไดแก งานวจยเกยวกบสมอง พฒนาการมนษย ววฒนาการมนษย ประกอบกบการเปรยบเทยบระหวางวฒนธรรมตาง ๆ แลวเลอกสงทไดรบการสนบสนนจากหลกฐานหลาย ๆ ดานโดยไมจ าเปนตองยดตดกบความหมายดงเดมของ "สตปญญา" ท าใหมโอกาสคนพบสตปญญาดานใหม ๆ การดเนอร พบวา สตปญญาตาง ๆ ทศกษาลวนมลกษณะทไมตองอาศยสตปญญาดานอน ๆ ดงจะเหนไดจากคนทสมองสวนทควบคมสตปญญาดานนน ๆ ถกท าลายกจะสญเสยความสามารถในดานนน โดยทความสามารถดานอนยงคงอยตามปกต บทบาทของผใหญเปนผลมาจากปญญาดานใดดานหนง อยางไรกตามบทบาททางวฒนธรรมทกบทบาทไมวาจะซบซอนมากนอยเพยงไร จะตองอาศยสตปญญาหลาย ๆ ดานผสมผสานกน การพฒนาความคดสรางสรรคในเดก (The Development of Creativity in Children) สวนหนงของบคลกภาพทยงมการศกษาเชงวทยาศาสตรคอนขางนอยคอเรองของความคดสรางสรรค หรอภาวะสรางสรรค (creativity) กอนยคจตวเคราะหของ Sigmund Freud ผ ทสนใจเกยวกบเรองนมทรรศนะวา ความคดสรางสรรค มความสมพนธอยางใกลชดกบจตไรส านก (the unconscious) จากการรวบรวมขอมลตางๆ ในสมยนน Ellenberger อธบายวาจตไรส านกมหนาทสอยางคอ (1) หนาทเชงอนรกษ (conservative function) กลาวคอ ความจ าและประสบการณตางๆ ไมสญหายไปไหน แตจะถกเกบสงสม ไวในจตไรส านก (2) หนาทเชงการแตกตว (dissolutive function) ซงสมพนธกบกลไกทางจตทเรยกวาการแตกแยก (dissociation) โดยเฉพาะการแตกแยกของบคลกภาพอยางทพบในพหบคลกภาพ (multiple personality) (3) หนาทเชงสรางสรรค (creative function) ซงเกยวของกบศลปะ ดนตร การประพนธ การคนพบสงใหมทางวทยาศาสตร และประยกตวทยา (technology) และ (4) หนาทเชงต านานหรอนยายโบราณ (mythopoetic function) เชน ต านานหรอนยายโบราณของกรก ต านานพระปฐมเจดย รวมถงเรองลกลบบางอยาง เชน การตายแลวเกด การเขาทรง ภตผ ปศาจ เปนตน Freud สนใจเรองปรากฏการณของจตไรส านกอยางมาก และไดเขยนหนงสอเรอง "การแปลความหมายของความฝน (the interpretation of dreams)" ในป ค.ศ. 1900 และเรอง "เรองตลกขบขนและความสมพนธกบจต

Page 10: โดยใช้กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนและทักษะกระบวนการคิด วิชาการ ชั้น ป.swis.acp.ac.th/html_edu/acp/temp_research/450.pdfประโยชน์สูงสุด

ไรส านก (Wits and their relations to the unconscious)" ในป ค.ศ. 1905 ในหนงสอทงสองเลมน Freud แสดงแนวคดวาความฝนและเรองตลกขบขนลวนแตเปนการแสดงออกของสงทอยในจตไรส านก ซงเกยวของกบความคดสรางสรรคของคนเรา Freud ยงเชอวา ความคดสรางสรรคเรมตนจากความขดแยง (conflicts) ของมนษย ซงมตนตอมาจากแรงขบทางสญชาตญาณพนฐาน โดยเฉพาะอยางยงสญชาตญาณแหงชวต (life instinct or libido) แรงจงใจทสรางสงหนงสงใดขนมา คอ ความพยายามของคนเราทจะหาวธแกความขดแยงเหลานใหหมดไป นอกจากนน Freud ยงเชอวา แรงขบทางเพศมบทบาทอยางเดนชดในเรองของความคดสรางสรรค ความคดเชนน มสวนสมพนธกบความอยากรอยากเหนทางเพศในวยเดก ซงเรมตนเมอเดกอายประมาณสามขวบ แรงขบทางเพศมกถกกดเกบเอาไวในจตไรส านกจากอทธพลทางศาสนา การศกษา และสงคม ในคนบางคน ความอยากรอยากเหนทางเพศจะมการแปรเปลยนโดยกลไกทางจตทเรยกวาการทดเทด หรอการเปลยนใหเปนทยอมรบ (sublimation) ไปเปนความคดสรางสรรค ความฝนกลางวน (day dreams) และจนตนาการ (imagination) ซงเปนปรากฏการณทพบบอยในวยเดก คนทมความคดสรางสรรคมกชอบสรางผลงานทตอบสนอง และท าใหเกดความพอใจตอความฝนกลางวนของเขา ตามปกตคนเรามกมความละอายใจทจะพดเกยวกบเรองราวของความฝนกลางวน ดวยเหตนจงมคนบางคนทพยายามแปรเปลยนความปรารถนาดงกลาว ออกมาเปนผลงานททรงคณคา และมสนทรยภาพอยางยอดเยยม ความคดแบบตางๆ ความคดสรางสรรค (Creative Thinking) " เพอการแกไขปญหา สรางสงใหม กาวไกลเกนฝน "การฝกการพฒนาความคดสรางสรรค : โดยกระบวนการพฒนา จตเหนอส านก การพฒนาของ มนษยนน จะตองพฒนา 3 ดาน คอ รางกาย , จตวญญาณ และสมอง การพฒนาสมองโดยการฝกใหคด แบบสรางสรรค เปนการพฒนาทงาย และม พลงอยางยงในการทจะน าความส าเรจมาสผ ทสามารถพฒนาได กระบวนการฝกการพฒนาความคดสรางสรรค ประกอบดวยการฝก ดงตอไปน 1. การใชสมองซกขวาเชอมโยงกบสมองซกซาย 2. การฝกการคดนอกกรอบ 3. การฝกการคดทางบวก 4. การฝกการคดแบบรเรม คลองตว ยดหยน และละเอยดลออ ฯลฯ และทส าคญยง คอ การฝกดงเอาพลงจตเหนอส านก (Super Conscious) ขนมาท างานใสถานการณ ตาง ๆ ซงเปนกลไกส าคญใน การพฒนาสรางสรรคผลงานทแปลกใหม และมคณคา ทานจะไดทราบวา ความคดสรางสรรค มใชพรสวรรค แตเปนสงททกคน สามารถฝกและพฒนาได การฝกกไมยาก สนก และใชเวลาเพยง 2 วน โดยผานกระบวนการพฒนาทางจตเหนอส านก และการคด แบบ Problem Solving " ทานจะสามารถแกปญหาตาง ๆ ไดอยางฉบพลน ถกตอง ทานจะสามารถพฒนางานและชวตไดอยางตอเนอง ทานจะมความหลากหลายทางความคดอยางไมสนสด แตมคณคายง

Page 11: โดยใช้กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนและทักษะกระบวนการคิด วิชาการ ชั้น ป.swis.acp.ac.th/html_edu/acp/temp_research/450.pdfประโยชน์สูงสุด

เมอทานผานกระบวนการคดแบบสรางสรรค " แมร โอมโอรา ไดกลาววา ความคดสรางสรรค เปนความคดทเกดจากจตอนปราดเปรยวและรวดเรว สามารถจบหวใจประเดนของปญหาจากขอเทจจรง ค าพด แผนภม ความคดเหนตางๆแลวน ามาสรางเปนขอเสนออยางมพลง มความสดใสใหม โนมนาวจตใจของผพบเหนองคประกอบของความคดสรางสรรค เปนความคดทมลกษณะอเนกนย ซงประกอบดวย 1. ความคดรเรม (Originality) มลกษณะแปลกใหมแตกตางจากของเดม / คดดดแปลง ประยกตเปนความคดใหม 2. ความคดคลองตว (Fluency) 2.1 ดานถอยค า (Word Fluency) หลากหลาย ใชประโยชนไดและไมซ าแบบผ อน 2.2 ดานความสมพนธ (Associational Fluency) จากสงทคดรเรมออกมาไดอยางเหมาะสม 2.3 ดานการแสดงออก (Expressional Fluency) เปนความคดทสามารถน าเอา ความคดรเรมนนมา แสดงออก ใหเหนเปน รปภาพไดอยางรวดเรว 2.4 ความคดคลองดานความคด (Ideational Fluency) เปนการสรางความคดใหเกดขนอยางรวดเรว คดไดทนท ทตองแกปญหาเฉพาะหนาไดอยางมประสทธภาพ 3. ความคดยดหยน (Flexibility) มความเปนอสระคดไดหลายๆอยาง 4. ความคดสวยงามละเอยดละออ (Elaboration) มความรอบคอบ มความคดสวยงาม ดานคณภาพ มความประณต ในความคดสามารถน าไปประยกตใชไดอยางมคณภาพในทกๆดาน กระบวนการสรางความคดสรางสรรค James Webb Young ไดเสนอแนวความคด 5 ขนตอน 1. ขนรวบรวมวตถดบ 1.1 วตถดบเฉพาะ เปนขอมลวตถดบตางทเกยวของโดยตรงกบเรองทตองการประชาสมพนธ 1.2 วตถดบทวไป เปนขอมลวตถดบทวๆไปทงในสวนขององคการ และสภาพแวดลอม เพอน ามาประกอบการสราง ความคดสรางสรรค ใหสมบรณ 2. ขนบดยอยวตถดบ เปนขนการน าขอมลวตถดบตางๆ ทไดเกบรวบรวมมาได น ามาแจกแจง พจารณาวเคราะห หาความสมพนธ ความเกยวของกนของขอมล 3. ขนความคดฟกตว 4. ขนก าเนดความคด 5. ขนปรบแตงและพฒนา กอนไปใชปฏบตจะน าเสนอความคดสการวพากษวจารณ เพอการปรบแตง และพฒนาความคด ใหเหมาะสมกบสภาพการณทเปนจรง ผลผลตจากความคดสรางสรรค นวแวล ชอล และ ซมสน ไดเสนอหลกเกณฑตอไปน 1. เปนผลผลตทแปลกใหมและมคาตอผคด สงคมและวฒนธรรม

Page 12: โดยใช้กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนและทักษะกระบวนการคิด วิชาการ ชั้น ป.swis.acp.ac.th/html_edu/acp/temp_research/450.pdfประโยชน์สูงสุด

2. เปนผลผลตทเปนไปตามปรากฏการณนยมในเชงทวามความคดดดแปลงหรอยกเลก ความคดทเคยยอมรบกน มากอน 3. เปนผลผลตซงไดรบจากการกระตนอยางสงและมนคงดวยระยะยาว หรอความพยายามอยางสง 4. เปนผลผลตทไดจากการประมวลปญหาซงคอนขางจะคลมเครอและไมแจมชด ระดบความคดสรางสรรค 1. ความคดสรางสรรคระดบตน เปนความคดทมอสระ แปลกใหม ยงไมค านงถงคณภาพและการน าไปประยกตใช 2. ความคดสรางสรรคระดบกลาง ค านงถงผลผลตทางคณภาพน าไปประยกตใชงานได 3. ความคดสรางสรรคระดบสง สรปสงทคนพบเปนรปธรรมน าไปใชในการสรางหลกการ ทฤษฎทเปนสากล ยอมรบโดยทวไป กระบวนการด าเนนการการพจารณาความคด 1. ประเมนคาของความคด 2. การปรบแตงความคด 3. การน าความคดไปปฏบตใหเกดผล ทกษะการคดเชงวพากษ (Critical Thinking) การคดวพากษ หมายถง ความสามารถในการพจารณา ประเมนและตดสนสงตางๆหรอเรองราวทเกดขน ทมขอสงสยหรอ ขอโตแยง โดย การพยายามแสวงหาค าตอบทมความสมเหตสมผล โดยการคดวพากษนนจะเกดขน เมอมการเผชญสถานการณแปลกๆ ทไมคาดหวง การพบปญหาทยากๆ เกดความสงสยหรอเกดขอโตแยง ในเหตผลหรอขออางนน การทตองการตรวจสอบ และสบคนความจรง ทฤษฎดานการคดเชงวพากษมพนฐานมาจากผลงานของ เบนจามน บลม (Benjamin Bloom) ในป 1956 ทไดจดหมวดหมพฤตกรรม การเรยนรดานสตปญญา โดยพฒนาวตถประสงคของการเรยนรใหชดเจนและใหครทดลองปฏบตในการสอนเปนเวลาสองทศวรรษ แนวความคดของเขาเปนทยอมรบอยางกวางขวางและใชสอนในโปรแกรมการฝกหดครทวสหรฐอเมรกาจนถงปจจบน ในประเทศอนรวมทงประเทศไทยกน าแนวคดของบลม มาประยกตใชในการจดการเรยนการสอนเชนเดยวกน บลม ไดแบงพฤตกรรมการเรยนร ออกเปน 6 ประเภท จากระดบแรกทเรยกวา ความร จนถงระดบของการประเมน แตละประเภท เกยวกบ การวเคราะหและประเมนขอมลทซบซอน ทใชความสามารถทางสตปญญาในระดบสง และเพอใหสอดคลองกบ พฤตกรรมการเรยนรดงกลาว บลมไดแบงวตถประสงคเชงพฤตกรรมเปน 6 ประเภท ดงตอไปน วตถประสงคเชงพฤตกรรมของบลม 1.ความร (Knowledge) – เนนการจ าและการอางองขอมล ค ากรยาเชงพฤตกรรมทใช เชน ระบ บอกรายการ บอกชอ ตงชอ ใหค าจ ากดความ บอกแหลงทตง จบค จ าได และท าใหม 2.ความเขาใจ (Comprehension) – เนนการเชอมโยงและจดการขอมลทไดเรยนมา ค ากรยาทใช เชน อธบาย เชอมโยง ก าหนดหลกเกณฑ สรป พดใหม เรยงขอความใหม สาธต

Page 13: โดยใช้กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนและทักษะกระบวนการคิด วิชาการ ชั้น ป.swis.acp.ac.th/html_edu/acp/temp_research/450.pdfประโยชน์สูงสุด

3.การประยกตใช (Application) – เนนการใชขอมล โดยการน าเอากฎหรอหลกการมาประยกตใช ค ากรยาทเกยวของเชน แกปญหา เลอก ตความ ท า สราง เอามาไวดวยกน เปลยน ใช ผลต แปล 4.วเคราะห (Analysis) – เปนการคดเชงวเคราะหสวนประกอบและหนาทของสงตางๆ ค ากรยาทใช เชน วเคราะห เปรยบเทยบ จดประเภท แยกสวนประกอบ หาขอแตกตาง ส ารวจ แบงเปนสวยยอย แยกแยะ หาขอขดแยง 5.สงเคราะห (Synthesis) – เนนการคดในการน าเอาสวนประกอบปลกยอยหรอรายละเอยดมารวมกนสรางสงใหม ค ากรยาทเกยวของ เชน ประดษฐ สราง(Create) รวมกน ตงสมมตฐาน วางแผน รเรม เพมเตม จตนาการ ท านาย 6.การประเมน (Evaluation) – เนนการประเมนและการตดสนโดยใชขอมลเปนฐาน ค ากรยาทใช เชนประเมน(Assess) แนะน าวาด (Recommend) วพากษวจารณ หาขอดและขอเสย ใหน าหนก และตดสนคณคา การคดเชงวพากษ เปนกระบวนการใชเหตผลในการวเคราะหปญหา เปนการใชขอมลและการแกปญหา เพอชวยตดสนใจ อยางมเหตผล เกยวกบสงทจะท าหรอเชอตอไป มหลกฐานจากการวจยจ านวนมากทสนบสนนความคดทวา คนเราสามารถเรยนร วธคดในการตดสนใจ และการแกปญหาได กฎตางๆ ทเปนนามธรรม การใชเหตผลในการคดเปนสงทสอนได ฝกได การฝกจะชวย ใหคนเราคดหา สาเหตทซอนเรนไวของเหตการณตางๆ ในชวตประจ าวน มยทธวธหลายอยาง (Strategies) ทชวยใหเราคด เชงวเคราะห ประเมนปญหา และตดสนใจแกปญหาอยาง สรางสรรค (Feldman,1996: 274) ดงน 1.การระบและคดทบทวนปญหา (Redefine the problems) 2.คดอยางมวจารณญาณ (Adopt a critical perspective) 3.ใชหลกการของเหตผล (Use analogies) 4.คดหลากหลาย (Think divergently) 5.ใชแนวคดแบบองครวม (Use heuristics) 6.ทดลองแกปญหาหลายๆ แบบ (Experiment with various solutions) คนเราตองใชทกษะการคดในการท ากจกรรมตางๆ ในชวตประจ าวน เพอชวยตดสนใจเกยวกบความถกตองของขอมล เพอเลอกสงตางๆ จากตวเลอก (Choices) ทงหลายทมอยมากมาย ผ ทมทกษะการคดเชงวพากษ จะสามารถท ากจกรรมตาง ๆ (Morrison, 2000) ดงน 1.ระบประเดนส าคญได 2.เปรยบเทยบความเหมอนกนและความแตกตางกน 3.ตดสนใจไดวาขอมลใดใชไดหรอเกยวของกบปญหานน ๆ 4.ตงค าถามทเหมาะสมได 5.แยกแยะระหวางความจรงกบความคดเหนได และตดสนไดวาการกระท าใดเปน การกระท าท สมเหตสมผล 6.ตรวจสอบความคงทได (Checking consistency) 7.ระบความคด / สมมตฐานทแฝงไว (Unstated ideas) ได

Page 14: โดยใช้กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนและทักษะกระบวนการคิด วิชาการ ชั้น ป.swis.acp.ac.th/html_edu/acp/temp_research/450.pdfประโยชน์สูงสุด

8.รวาอะไรเปนการพดแบบ Stereotype คอ การคดถงลกษณะของคนใดคนหนงแลวเหมารวมวาคนอนๆ จะเปนเชนเดยวกน 9.รวาขอมลใดเบยงเบน (Bias) ขอมลใดเปนการชวนเชอ หรอล าเอยง 10.รบรถงคานยมทแตกตางกนและรวาอะไรเปนสงทดหรอไมด •การคดเชงประยกต Applicative Thinking การประยกต หมายถง การน าบางสงมาใชประโยชน โดยปรบใชอยางเหมาะสมกบสภาวะทเฉพาะเจาะจง "บางสง" ทน ามาใช ประโยชนนน อาจเปนทฤษฎ หลกการ แนวคด ความรเกยวกบเรองใดเรองหนง และน ามาใชประโยชนในภาคปฏบต โดยปรบใหเขา กบบรบทแวดลอม ทเปนอยอยาง เหมาะสม นอกจากน "บางสง" นนอาจเปนวตถสงของทน ามานอกเหนอ บทบาทหนาทเดม ใหเหมาะสมกบบรบทใหม การประยกตเปนการน าทฤษฎ หลกการ กฎเกณฑแนวคดเกยวกบ เรองใดเรองหนง ไปปรบใชใหเกด ประโยชนในภาคปฏบต โดยเฉพาะในศาสตรสาขาวชาตางๆ มกมการประยกตภาคทฤษฎสภาคปฏบต เพอประโยชนใน การน าไปใชจรง ในการแกไขปญหา และการพฒนาในรปแบบตางๆ เพราะมความเปนรปธรรมมากกวา การประยกตเปนการน าสงหนง หรอแนวคดหนง มาปรบใช เพอตอบสนองวตถประสงคหรอเปาหมายทเฉพาะเจาะจง การประยกตจงแตกตางจากการลอกเลยนแบบ การลอกเลยนเปน การน าสงทอยในบรบทหนงมาใชในอกบรบทหนงทง หลกการ วธการ และรปแบบ โดยไมค านงถงความเหมาะสม ในบรบททแตกตาง กน คนทคดเชงประยกตไดดจะสามารถน า สงหนงมาใช แกปญหาทเกดขนไดอยางลงตว โดยค านงถงสภาพความเปนจรงในขณะนน สมองจะคดประยกตเมอ 1. ในปญหาทมจ ากด สมองจะพยายามน าสงทมอยมาประยกตใชเพอแกปญหาโดยวธการทดแทนคณสมบต สมองจะท าการ เทยบเคยง มโนทศนเชงนามธรรมเพอหาตวรวมหรอ คณสมบตทคลายคลงกนของสงตางๆ ทมอยเพอหาความเปนไปไดในการน ามา ทดแทน สมองอาจจะใชวธการตางๆในการแกปญหาโดยการหาสงทดแทน อาทการใชวธ "ลองผดลองถก" เมอเกดปญหาขน ถาวธการทใชไม ประสบความส าเรจจะมการเปลยนไปใชวธการอนแทน 2. สมองน าความรความเขาใจ ประสบการณเกยวกบเรองตางๆ มาประยกตใชในการด าเนนชวตประจ าวน เรารวา กฎ หลกการ ความรเกยวกบเรองนนสงของนนคออะไร รวา เมอใดจงตองใชกฎน รวาจะตองน ามาใชไดอยางไรเมออยในสถานการณทเฉพาะเจาะจง ความรทเรามเกยวกบเรองใดเรองหนง จะชวยใหเราตดสนใจในเรองทเกดขนไดดกวาไมมความร และจะดยงขน ถาไมเพยงแตมความร แตสามารถประยกตความรนนไปใชในชวตประจ าวนไดอยางเหมาะสม สงใหมๆ มากมายเกดจากการประยกตความรทมอยใหเปน สงทใชประโยชนได การประยกตชวยใหเกดการพฒนาสงใหมๆ เพอตอบสนองเปาหมายใหม วตถประสงคใหม อยางไรกตาม แมวาคนเราจะมความสามารถในการคดประยกตเปนพนฐานในการด าเนนชวตอยแลว แตยงม ความแตกตางกนเปน อยางมาก ระหวางคนทมทกษะความสามารถในการคดประยกตกบคนทปราศจากทกษะใน การคดประยกต อาท คนทมทกษะ การคดเชงประยกต จะปฏเสธการลอกเลยนเพอหลกเลยงปญหา

Page 15: โดยใช้กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนและทักษะกระบวนการคิด วิชาการ ชั้น ป.swis.acp.ac.th/html_edu/acp/temp_research/450.pdfประโยชน์สูงสุด

ความไมเหมาะสมทอาจเกดตามมา แตจะสามารถปรบเปลยน ใหเขากบบรบทใหม รวาควรน า ความรมาใชอยางไร รวาจะน าสวนใดมาใช รวาจะใชเมอใด เพอตองสนองวตถประสงค ทตองการไดมากทสด คนทคดเชงประยกต จะเปนนกพฒนา และนกสรางสรรคสงใหมไดมากกวา คนทปราศจาก ความสามารถใน การคดดานน การคดเชงประยกต การคดเชงประยกต หมายถง ความสามารถในการน าบางสงมาปรบใชประโยชนไดอยางเหมาะสม สอดคลองกบ บรบทสภาพแวดลอม และเวลาในขณะนน เพอบรรลผลส าเรจตามวตถประสงค การประยกตอาจท าใหเกดการใชประโยชนของสงใดสงหนงอยางเตมศกยภาพ ซงอาจเกยวของกบการสรางสรรคสงใหมๆ โดยทศทางใหม ทงนอาจไมจ าเปนตองเปนสงใหมทงหมด แตเปนการพยายามคด เพอหาทางใชประโยชนของสงทมอยมากกวาเดม เพอใชอยางคมคามากทสด การคดเชงประยกตอาจเขาไปมบทบาทส าคญตอการคดสรางสรรค โดยในขนแรกของการคดสรางสรรคมกจะเรมตนดวย การระดมความคด ใหมๆ ทหลากหลาย เนนปรมาณความคดมากกวาคณภาพ ความคดใหมทเกดขนมาไดนนอาจจะมความคด ในเรองของการน าของ สงหนง มารวมกบอกสงหนง เพอใหเปนสงใหมทตอบสนองวตถประสงคนนไดเชน ผลตเปนสนคาใหมทนา จะจ าหนายได แกปญหาทเกดขนดวย วธการทแปลกใหม เปนตน การคดเชงประยกตท าหนาทเปนเหมอนขนทสองของการคดสรางสรรค โดยค านงถงความเปนไปไดใน การน ามาใชความเหมาะสม เมอน ามาใชในบรบทนนๆ และพจารณาวาควรน าสวนใดมาใช ควรปรบเปลยนอยางไร รวมถงการวเคราะหวา เมอน ามาใชแลว จะเกดผลดผลเสยอยางไร คนทชางคดสรางสรรคมกจะเปนนกคดเชงประยกตทประสบความส าเรจดวย ผลงานสรางสรรคจ านวนไมนอย ในโลกเปนผลผลตของการคดเชงประยกต การคดชงประยกตจะใหความส าคญตอการพฒนาความยดหยนทางความคด พยายามฝกใหไมยดตดกบบทบาทหนาทเดมๆ แตสามารถขยายขอบเขตเพอใชประโยชนไดกวางขวางมากยงขน การไมคดเชงประยกตอยางรอบคอบอาจกอใหเกดปญหาตามมา เชน สงทมลกษณะเปนแนวคดเชงนามธรรมอนไดแก แนวคดเพอ แกปญหาใด ปญหาหนงทเกดขน กรอบแนวคดทางคณธรรมหรอแนวคดใดๆกตามทมวตถประสงคเพอตองการใหคนปฏบตตาม จ าเปนตองมการประยกต เปนแนวทางปฏบต เชน ออกเปนกฎหมายระเบยบปฏบตขอบงคบ มรปแบบปฏบต วธการ เปนตน เพอน าไปสการบรรลเปาหมายตามแนวคดนน แตแนวคดเชงนามธรรมจ านวนมาก ไมสามารถบรรลวตถประสงคใน ภาคปฏบตไดดวย สาเหตประการส าคญ อนไดแก ขดแยงกบวถชวต วฒนธรรม และความตองการของผปฏบต หรอไมเหมาะสมกบยคสมย เปนตน ดงนน การน าแนวคดใดๆ สภาคปฏบตจ าเปนตองมการประยกตสงนนเพอใหคนยอมรบในหลกการ เหนพองกนในแนวคดกอน จนกระทง ยนด ทจะปฏบตรวมกน การประยกตแนวคดทมลกษณะเปนนามธรรมสความเปนรปธรรมน จ าเปนตองใชการคดเชง ประยกตอยาง เหมาะสม เพอท าใหแนวทางปฏบตสอดคลองกบวตถประสงคทตงไว และเปนสงทผปฏบตเขาใจ และสามารถกระท าตามได เชน หากตองการให คนสวมหมวกกนนอค ตองเรมตงแตการรณรงคใหคนเหน ความส าคญของ การสวมหมวกกนนอค โดยการท าประชาสมพนธ

Page 16: โดยใช้กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนและทักษะกระบวนการคิด วิชาการ ชั้น ป.swis.acp.ac.th/html_edu/acp/temp_research/450.pdfประโยชน์สูงสุด

อยางตอเนอง การจดการรณรงคเผยแพรความร การชใหคนเหนความส าคญของชวต การเหนคณคาความปลอดภย อาจจะใชวธการอางสถตผ เสยชวต เนองจากอบตเหตลกษณะน และผลเสยทจะเกดขนแกครอบครว หลงจากนนอาจจะตอง สนบสนนการผลตหมวกกนนอค ทไดมาตรฐาน ในราคาต าเพอทประชาชนจะเปนเจาของได วธการเหลานจะชวยใหเกด การยอมรบได งายกวาการออกกฎหมายบงคบใชทนท การพฒนาวธคดเชงประยกตจะเนนการพฒนาความสามารถ ในการน ามาใชอยางเหมาะสม โดยพจารณาจากบรบทขณะนนเปนส าคญ นางสาวอรวรรณ รงศรนนทพร สรปจาก "การคดเชงประยกต (Applicative Thinking)" เขยนโดย ศาสตราจารย ดร. เกรยงศกด เจรญวงศศกด เสนทางสความเปนอจฉรยะ 5 ประเภท ไมวาจะเปนในยคสมยไหน หรอสงคมใด ค าวา "อจฉรยะ" สามารถดงดดความสนใจจากเหลาบรรดานกอานไดด ท าใหมหนงสอมากมาย น าเสนอเกยวกบความเปนอจฉรยะ แตสงทท าให "The Five Faces of Genious " เขยนโดย ANNETTE MOSER-WELLMAN เหนอกวาเลมอน ๆ กคอ การน าเสนอความเปนอจฉรยะดวยมมมองทแตกตาง และแนะน าแนวทางใหคนในยคสหสวรรษ ทชวตเตมไปดวยการแขงขนไขวควาหาสงตาง ๆ อยตลอดเวลา ใหหยดนงแลวหนกลบเขาไปคนหา และดงเอาความเปน อจฉรยะภายใน ตวเองออกมาใช ดวยการเดนทางกลบเขาสจตใจตวเองตามเสนทางสความเปนอจฉรยะ 5 ประเภท ดงน 1. ใชพลงของจนตนาการ ลกษณะของผ ทวธคดแบบน ผ ทมความคดตาง ๆ เกดขนมาเปนภาพ ทเพรยบพรอมไปดวย แสง ส เสยง และความรสก และ คดทกสงทกอยางเกยวกบเรองนนเสรจเรยบรอยแลวในจนตนาการ แลวพยายามหาวธการพสจนวาสงทเขาคดนนเปนจรง เชน โมสาส สามารถแตงเพลงเสรจตงแตอยในหว และยงรดวยวาชวงไหนจะใชเครองดนตรประเภทใดบรรเลง เปนตน ความเปนอจฉรยะประเภทน ปญญาจะเกดขนในขณะทอยในสภาพสบาย ๆ ดงนน ถาเราตองการดงพลงแหงจนตนาการของตวเองมาใช ควรอยในอรยาบถสบาย ๆ อาจจะเปนการนง หรอ นอนแตตองรสกตวตลอดเวลา และควรมสมดเลก ๆ ตดตวเพอจดภาพความคดทผดขนมา เพราะภาพทผดขนมาและจางหายไปอยางรวดเรว เชนกน ส าหรบบางคนทคดวาตวเองไมมจนตนาการ และอยากจะมความคดดงกลาวสามารถท าไดโดย วธการสรางจนตนาการ •หดเขยนบนทกเหตการณโดยเนนบรรยายความรสกตอเหตการณนน และควรเปนเรองทเกดขนไมนานนก เชน การบรรยายความรสกเมอไปเทยวทะเล ควรนกใหไดวา เมอสมผสโดนลมแลวรสกอยางไร เหนยวตว , เปนลมรอน หรอเยนสบาย เปนตน •หดคดถงผลทจะเกดขนจากการตดสนใจ เชน การจนตนาการอยางรอบดานถงผลทจะเกดขนจากจนตนาการ •ถาเราตองเขยนโครงการ รายงาน บทความตางๆ ใหหดเขยน outline ในใจกอนแลวคอยลงมอเขยนจรง 2. ชางสงเกต ลกษณะของผ ทวธคดแบบน นง ๆ นงเฉย ๆ ไมชอบพด แตจะมความละเอยดออนในการมองเหนสงเลก ๆ นอย ๆ เพราะ เวลามองสงตาง ๆ จะสงเกตรายละเอยดทงรอบ ๆ สงนน และภายในตวสงนน และยงเชอมโยงกบสงตาง ๆ รอบตวอก จงท าใหเกดภาพการหยงร จะมรบขอมลทแปลกใหมมากกวาคนอน ๆ

Page 17: โดยใช้กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนและทักษะกระบวนการคิด วิชาการ ชั้น ป.swis.acp.ac.th/html_edu/acp/temp_research/450.pdfประโยชน์สูงสุด

จงมกเปนคนทชอบอยคนเดยว เชน เดนปาคนเดยวเปนเวลานาน ๆ และเปนผ ทอยากรอยากเหนตลอดเวลา ซงจะสะทอนความอยากรออกมาในลกษณะของค าถามหลกวา " ท าไม " ความเปนอจฉรยะประเภทน จะพฒนาไดดยงขน ตองเปนนกเดนทาง หรอการไปอยในสภาพแวดลอมใหม ๆ ใชชวตไมซ าซาก ส าหรบบางคนทตองท างานซ าซากกมวธแก โดยแบงเวลาวางในแตละวน ไปศกษาอะไรแปลกใหมใหชวต เชน ใชการอาน หรอการด เปนตน วธการสรางนสยเปนคนชางสงเกต •ใหเจาะจงเลอกกจกรรมหนงแลวลงมอท าอยางชา และคอยสงเกตรายละเอยดของการท างานชนนน •หดตงค าถามเกยวกบสงตาง ๆ วา "ท าไม" เพราะเปนจดเรมตนใหเราเกดการเกบขอมลและเมอท าเชนไปเรอย ๆ จะท าใหเราเกดการเปรยบเทยบ •หดอยคนเดยวทบทวนความคด พฤตกรรมของตนเองในแตละวน •หลกเลยงการใชชวตแบบซ า ๆ ซาก ๆ เชน ตนกโมง ขนรถกโมง เพราะเปนการท าลายความคดสรางสรรค 3. นกเลนแรแปรธาต ลกษณะของผ ทวธคดแบบน คนทสามารถดงสงตาง ๆ เขามาเชอมโยงกบเปาหมายส าคญทตองการ โดยพลงความคดสรางสรรคเกดขนไดโดยการจบขอมลตางสาขา มาสรางความสมพนธเชอมโยงเกยวของกนจนกระทงเกดความคดใหม ๆ ทจะชวยใหเขาใกลเปาหมายทส าคญและแนนอนทมอย เชน ธรกจไบโอเทคทในขณะนตองน าการทดลองมาผสมผสานกบความคดสรางสรรคในดาน packaging ของผลตภณฑ ใหดสวยงาม เปนตน ความเปนอจฉรยะประเภทน เกดจากความคดทวา " ท าเพราะอยากท า " เชน ลงแรงเพอตองการเรยนรสงใหม ๆ ไมใชท าเพอเงน หรองานหรอเปนหนาท เปนตน ดงนน มความสามารถในการอาน หรอดอะไรโดยไมมวตถประสงคหลก แตเขามเปาหมายหลกในใจอยแลว แตท าเพราะอยากจะท า วธการสรางความเปนอจฉรยะประเภทน •พยายามอยายดตดกบแนวคดในสายงานหรอความคดของตนใหมากเกนไป •รบฟงความคดเหนทแตกตางและพรอมจะเปลยนแปลงเพอใหงานของตนออกมาด •ควรหมนหาความรทนอกเหนอจากสายงานประจ าใหมากขน อาจท าไดโดย การอาน หรอการพดคยกบคนตางอาชพ 4. คดนอกกรอบ ลกษณะของผ ทวธคดแบบน เมอตดสนใจลงท าอะไรแลวตองท าใหส าเรจ ถงแมวาท าผดแลวผดอกกยงจะท า แตมค าถามอยในใจวา จะขอลองท าอกครง แตจะท าอยางไรไมใหผดพลาด และมการวเคราะหวา ความผดพลาดเกดจากอะไร มสาเหตอะไร เพอหลกเลยง และปองกนไมใหเกดการผดซ าสอง เชน นกวทยาศาสตรทมงมนท าการทดลอง ดงนน จงเปนผ ทมความอดทนสง สามารถรบความผดพลาดในชวต และยอมรบการดถกดแคลนได เพราะเขารจกตวเอง รวาคดตรงขามกบคนสวนใหญ ความเปนอจฉรยะ ประเภทน จะเกดขนไดด เมอเราตองท าอะไรในเวลาอนจ ากด แตตองม Positive Thinking วาเราสามารถท าได พลกสถานการณได จะล าบากยงไง ใครจะหวเราะเรากตองเชอวา เราจะท าใหได วธการสรางความเปนอจฉรยะประเภทน

Page 18: โดยใช้กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนและทักษะกระบวนการคิด วิชาการ ชั้น ป.swis.acp.ac.th/html_edu/acp/temp_research/450.pdfประโยชน์สูงสุด

•คดกลบหวหลบหาง •หดวเคราะหความลมเหลววา ท าไมจงลมเหลว และจะแกไขอยางไร •มความอดทนเปนเลศ ทนตอค าดถกดแคลนจากคนอน และทนตอความตรากตร า จนกวาจะหาวธการพสจนความเชอ ของตนเองออกมาได 5. นกปราชญ ลกษณะของผ ทวธคดแบบน เปนผ ทสามารถท าเรองยากใหเปนเรองงาย สามารถอธบายหรอเขยนอยางสน ๆ กระชบ ไดใจความใชค าทคม สนแตเขาใจไดงาย เชน สตรทางคณตศาสตรตาง ๆ เปนตน และรกการเรยนรโดยเฉพาะเกยวกบประวตศาสตร ฉะนนสวนใหญคนประเภทนจะเปนนกอาน เพราะการอานเปรยบเสมอนพนฐาน ของปญญาอนหลกแหลมของปราชญ ท าใหสามารถคดไดหลายมต และไมคอยคดในทาง Negative เพราะมความรมากกหาวธแกปญหาตาง ๆ ได วธการสรางความเปนอจฉรยะประเภทน •ใหเนนความเรยบงาย •มความกลาน าเสนอความคดตวเอง กบบคคลส าคญ ๆ หรอคนทมความเชยวชาญในดานนน ๆ และไมกลวถาจะเกดการปะทะกน ระหวางความคด ถงแมวา บางคนจะมความเปนอจฉรยะครบตามทกลาวมาทงหมด แตนนไมใชเครองพสจนความส าเรจ เพราะ ทกลาวมาเปนการสรางปญญาใหกบตวเราเอง ท าใหเราสามารถสรางความฝนใหตวเอง แตความฝนนนจะเปนจรงได เราตองมความสามารถในการแลกเปลยนความคดทเราสรางขนมาจาก 5 วธกบบคคลอน ๆ เพอสานความฝนของเราใหกลายเปนความจรง ทมา www.drboonchai.com ความเฉลยวฉลาด และปจจยทเกยวของ ความฉลาดของบคคล พอแมทกคนลวนอยากใหลกฉลาดมสขภาพอนามยสมบรณ ปจจบนไดม การเผยแพรความร เรอง ความฉลาดของบคคล ในแงมมตางๆ ซงท าให ผปกครอง สามารถคนหาแวว อจฉรยะภาพ ของเดกได หลากหลายรปแบบ ไมจ ากดเฉพาะแต ความสามารถใด ซงในอดตเรามกจะคนเคยกบความฉลาดทางเชาวปญญา ซงเรยกวา ระดบ ไอคว ( I.Q. ) การวดไอคว เกดขนครงแรกในปค.ศ.1905 โดย นกจตวทยา ชาวฝรงเศส ทตองการแยกบคคล ปญญาออน ออกจาก คนปกต เพอจะไดจด การศกษาใหอยางเหมาะสม โดยใชการเปรยบเทยบระหวาง ความสามารถทควรจะเปนกบ อายสมอง แลว ค านวณ ออกมา เปนเปอรเซนตปจจบน การวดไอควมกใช แบบทดสอบ ของ เวลคเลอร ทเรมพฒนามา ตงแตปค.ศ.1930 โดยอาศย งานวจย ของ นกวชาการ และ นกการทหาร เปนกลมขอทดสอบทงหมด 10 กลม เปนกลมทตองใช ภาษาโตตอบ 6 กลม ไมตองใชภาษาโตตอบ 5 กลม ดงน 1. ขอมลทวไป เปนค าถามเพอตรวจวด ความสนใจ ความรรอบตว 2. ความคด ความเขาใจ 3. การคดค านวณ 4. ความคดทเปนนามธรรม โดยใหหาความเหมอน

Page 19: โดยใช้กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนและทักษะกระบวนการคิด วิชาการ ชั้น ป.swis.acp.ac.th/html_edu/acp/temp_research/450.pdfประโยชน์สูงสุด

5. ความจ าระยะสน โดยใช การจ าจาก ตวเลข 6. ภาษาในสวนของการใชค า 7. การตอภาพ ในสวนทขาดหายไป 8. การจบค โครงสราง โดยดจาก รปรางหรอลวดลาย 9. การเรยงล าดบภาพเหตการณตาง ๆ 10. การตอภาพเปนรป ดวยการตอจกซอว 11. การหาความสมพนธของตวเลขและสญลกษณ 5. กรอบแนวคดของการวจย

ตวแปรตน ตวแปรตาม 6. สมมตฐานการวจย นกเรยนกลมเกงภาษาองกฤษระดบชนประถมศกษาปท 4 ผลสมฤทธทกษะการคดสงขนกวากอนไดรบการฝกและทกษะกระบวนการคดซงเปนไปตามสมมตฐาน 7. ตวแปรอสระ กจกรรมพฒนาผ เรยนโดยใชทกษะกระบวนการคด 8. ตวแปรตาม ผลสมฤทธทกษะการคดโดยใชกจกรรมพฒนาผ เรยนและทกษะ 9. ประชากร และกลมตวอยาง และวธการสมกลมตวอยาง กลมตวอยางทใชในการท าวจยครงนเปนนกเรยนกลมเกงภาษาองกฤษระดบชนประถมศกษา ปท 4 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2558 จ านวน 20 คน ไดมาจากนกเรยนทไดมาจากการทฝายวชาการล าดบคะแนนทสอบวชาภาษาองกฤษ ไดคะแนนภาษาองกฤษ อยในเกณฑสงในระดบชน 10. เครองมอในการเกบรวบรวมขอมล 1. การสอนโดยใชแบบฝกการคดรปแบบตางๆ โดยการใชกจกรรมพฒนาผ เรยน

ตวแปรตน กจกรรมพฒนาผ เรยนโดยใชทกษะกระบวนการคด

ตวแปรตาม ผลสมฤทธทกษะการคดโดยใชกจกรรมพฒนาผ เรยนและทกษะกระบวนการคดสงขน

Page 20: โดยใช้กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนและทักษะกระบวนการคิด วิชาการ ชั้น ป.swis.acp.ac.th/html_edu/acp/temp_research/450.pdfประโยชน์สูงสุด

2. แบบทดสอบกอนเรยนและแบบทดสอบหลงเรยน 11. การตรวจสอบคณภาพเครองมอ ครผสอนภาษาองกฤษระดบชนประถมศกษาปท 4 12. การเกบรวบรวมขอมล และระยะเวลาการเกบขอมล ด าเนนการสอน นกเรยนจ านวน 20 คน ใชเวลา 16.00 -16.50 น. ครงละ 50 นาท จ านวน 4 ครง นกเรยนกลมเกงภาษาองกฤษระดบชนประถมศกษาปท 4 เรองการการพฒนาทกษะการคดโดยใชกจกรรมพฒนาผ เรยน โดยเรมจากการท าแบบทดสอบกอนเรยน , แบบฝกหดการฝกทกษะการคดรปแบบตางๆ และแบบทดสอบหลงเรยน 13. การวเคราะหขอมล น าผลสมฤทธของการฝกทกษะการคดโดยใชกจกรรมพฒนาผ เรยน โดยน าผลจากแบบทดสอบกอนเรยน และแบบทดสอบหลงเรยนหาคารอยละ และคาเฉลย วชาภาษาองกฤษ เรองการพฒนาทกษะการโดยใชกจกรรมพฒนาผ เรยน และกระบวนการคด ของนกเรยนกลมเกงภาษาองกฤษระดบชนประถมศกษาปท 4 ท เรยนโดยใชแบบฝกหดทผวจยสรางขน มาหาคาเฉลย 14. ผลการวเคราะหขอมล 15. สรปผลการวจย 16. ขอเสนอแนะ บรรณานกรม ภาคผนวก หมายเหต

- แบบฟอรมนส าหรบงานวจยแบบไมเตมรปแบบ - ใหครจดท าตามหวขอ 1 – 13 ตามก าหนดการสงแผนงานวจย - Save ขอมลเปน File PDF น าขน SWIS ลงในชองสงเคาโครงงานวจย ดวยตนเอง - หลงจากท าวจยเรยบรอย ใหกรอกขอมลหวขอ 14 – ภาคผนวก ตามก าหนดการสงรายงานการวจย

Page 21: โดยใช้กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนและทักษะกระบวนการคิด วิชาการ ชั้น ป.swis.acp.ac.th/html_edu/acp/temp_research/450.pdfประโยชน์สูงสุด

- Save ขอมลเปน File PDF น าขน SWIS ลงในชองสงรายงานวจย ดวยตนเอง

Page 22: โดยใช้กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนและทักษะกระบวนการคิด วิชาการ ชั้น ป.swis.acp.ac.th/html_edu/acp/temp_research/450.pdfประโยชน์สูงสุด