របបៀបប្បើ្ាស់្បព័ន្ធ្បតិបតិតការUbuntu13.04

មាតិការ ១. របបៀបក្នុងការ login

២. ការណែនាំអាំពី Desktop

៣. ការណែនាំអាំពី Launcher

៤. ការណែនាំអាំពី Dash

៥. ការណែនាំអាំពី Menu bar

៦. ការក្ាំែត់ Settings របស់ប្បព័ន្ធ ៧. ការប្រប់ប្រងប ើក្ម្មវធីិ(Software)

១.របបៀបក្នុងការ Login

ចុច Start

• បញ្ចូ ប ខសាំងាត់

២.ការណែនាំអាំពី Desktop Unity

ផ្ទ ាំង Desktop របស់ Ubuntu ប្តូវបាន្បៅថា Unity។

Unity User Interface បន្េះផ្ទុក្នូ្វធាតុមួ្យចាំនួ្ន្ដូចជា៖

ផ្ទ ាំង Launcher

សាំរាប់បងាា ញនូ្វក្ម្មវធីិ(Application) ណដ បប្បើប្បាស់ជាប្បចាំ

Dash

បប្បើប្បាស់សាំរាប់ណសែងរក្ Application ឬក៏្ file

ផ្ទ ាំង Menu

• Menu នន្វធីិ(Application)នន

• Status menus(shutdown) បងាា ញពីស្ថា ន្ភាពនន របស់កុ្ាំពយូទ័រ

៣.ការណែនាំអាំពី Launcher

ផ្ទ ាំងបញ្ឈរនន្iconជាបប្ចើន្ណដ សាិតបៅណផ្នក្ខាងបវែងនន្ Desktop ប្តូវបាន្បោយប ម្ េះថា Launcher។

Launcher ោចបោយអនក្ចូ បៅបប្បើប្បាស់ក្ម្មវធីិ ចូ បៅកាន់្ឧបក្រែ៍សាំរាប់ ុបក្ម្មវធីិ និ្ងចូ បៅធុងសាំរាម្បាន្ប ឿន្។

ប្រប់ក្ម្មវធីិទាំងអស់ណដ ក្ាំពុងតាំបែើ រការ វានឹ្ងបងាា ញiconរបស់វាបៅប ើ Launcher

បន្េះ។

៣.ការណែនាំអាំពី Launcher

Applications (ក្ម្មវិធ)ី The Dash: ណសែងរក្ Application, Files

Files : File explorer

Firefox: Web Browser (ក្ម្មវធីិសាំរាប់តាំបែើ រការបរហទាំព័រ) Libre Office Writer: Word processing (សរបសរអតាបទ) Libre Office Calc : Spreadsheets (រែន) Libre Office Impress: Presentations (បរៀបចាំឯក្ស្ថរបទបងាា ញ) The Ubuntu Software Center: ណសែងរក្ Software ប ើអីុន្ធឺបែត

The Ubuntu One : ទីតាំងផ្ទុក្ឯក្ស្ថរបៅតម្រយៈCloud(អីុន្ធឺបែត) Amazon : ទីផ្ារ ក់្ឥវា៉ាន់្ប ើអីុន្ធឺបែត

The Ubuntu One Music: ចាំបរៀងប ើអីុន្ធឺបែត

System Settings: ក្ាំែត់តួរនទីរបស់ប្បព័ន្ធ The Trash: ធុងសាំរាម្

៣.ការណែនាំអាំពី Launcher Files (ឯក្សារ)

Launcher->Files

Files manager បងាា ញនូ្វ folder និ្ង File។

ដូចណដ អនក្ដឹងបហើយថាវារឺជាប្បបេទមួ្យនន្ file explorer.

ការងារទូបៅរមួ្មាន្៖

ចម្លង ឬ ផ្ល ស់បតូរទីតាំងរបស់ files និ្ង folders

ុប files និ្ង folders

បតូរប ម្ េះ file ឬក៏្ folder

ណសែងរក្ files នន

៣.ការណែនាំអាំពី Launcher

FireFox Launcher->FireFox

ក្ម្មវធីិសាំរាប់តាំបែើ រការបរហទាំព័រ

Firefox ប្តូវបាន្តាំប ើងបហើយរចួជាបរសច,

Ubuntu មាន្ក្ម្មវធីិសាំរាប់តាំបែើ រការ បរហទាំព័រ ជាបប្ចើន្សាំរាប់អនក្។

អនក្ោចបប្រើសយក្ក្ម្មវធីិសាំរាប់តាំបែើ រ ការបរហទាំព័របផ្េងបទៀតដូចជា Google

Chrome ពីក្នុងទីតាំងផ្ទុក្ Software របស់ Ubuntu។

៣.ការណែនាំអាំពី Launcher

Libre Office(ក្ម្មវិធីប្បើ្ាស់ក្នុងការរិយាល័យ) Launcher->Writer,Calc,Impress

LibreOffice រឺជាបែតុាំ ក្ម្មវធីិណដ ោចបប្បើប្បាស់បាន្បោយមិ្ន្ចាំបាច់ចាំណាយប ើតាំន ក្ម្មសិទធិ(GPL-licensed) បនេះបទ។

Word processing (សាំរាប់សរបសអតាបទ)

Spreadsheets (សាំរាប់រែន)

Presentations (សាំរាប់បធែើបទបងាា ញ)

៣.ការណែនាំអាំពី Launcher

Ubuntu Software Center(ទីតាំងផ្ទុក្ក្ម្មវិធីនន) Launcher->Ubuntu Software Centre

Software center មាន្តួរនទីក្នុងការតាំប ើង ុប និ្ងណសែងរក្ក្ម្មវធីិនន។

អនក្ោចចូ បៅរក្ក្ម្មវធីិណបលក្ៗ និ្ង អៗរាប់ពាន់្ ណដ ខលេះោចបប្បើបាន្បោយមិ្ន្បាច់ចាំណាយប្បាក់្ បហើយខលេះចាំបាច់ប្តូវចាំណាយប្បាក់្ទិញ។

អនក្ក៏្ោចណសែងរក្វាបោយផ្ទ ់បាន្ផ្ងណដរតម្រយៈ Dash របស់ Ubuntu។

៣.ការណែនាំអាំពី Launcher

Ubuntu One Launcher->Ubuntu One

Ubuntu One មាន្តួរនទីផ្ទុក្ឯក្ស្ថរប ើអីុន្ធឺបែតបៅក្នុង Your Ubuntu One Personal Cloud របស់អនក្។

Your Ubuntu One Personal Cloud រឺជាទីតាំងផ្ទ ់ខលួន្របស់អនក្ បប្បើសាំរាប់ផ្ទុក្ឯក្ស្ថរប ើអីុន្ធឺបែត។ អនក្ោចចូ បៅទីតាំងបនេះបាន្តម្រយៈ Web Browser ឬក៏្ក្ម្មវធីិរបស់ Ubuntu One ណដ តាំបែើ រការប ើ Ubuntu, Windows, iPhone, ឬ Android.

អនក្ក៏្ោចបប្បើប្បាស់ Ubuntu One សាំរាប់ណចក្រ ាំណ ក្ឯក្ស្ថរជាមួ្យអនក្ដនទបាន្ផ្ងណដរ។ ក្ខែៈបន្េះបធែើបោយ Ubuntu

One កាល យជាឧបក្រែ៍ដ៏ពិបសសមួ្យសាំរាប់ មិ្តតេ័ក្រក្ត ប្រួស្ថរ និ្ងប្ក្ុម្ការងាររបស់អនក្។

៣.ការណែនាំអាំពី Launcher

Customize(ការបធវើបមាា ស់បតូរបៅតម្ការចង់ាន្) របបៀបផ្ល ស់បតូរក្ម្មវធីិណដ បងាា ញបៅប ើLauncher។

បដើម្បីោក់្ក្ម្មវធីិមួ្យបៅក្នុង Launcher

បដើម្បីមាន្ភាពងាយរសួ ក្នុងការបបើក្ដាំបែើ រការ។

ចូ បៅកាន់្ Dash, ណសែងរក្ក្ម្មវធីិណដ អនក្ចង់ោក់្បញ្ចូ ក្នុង Launcher, រចួបហើយទញ icon របស់ក្ម្មវធីិបនេះពីក្នុង Dash បៅោក់្ប ើ Launcher។

៣.ការណែនាំអាំពី Launcher

Customize(ការបធវើបមាា ស់បតូរបៅតម្ការចង់ាន្) ទីតាំងនន្ icon ណដ តាំបរៀបបៅក្នុងLauncher ោចបធែើការផ្ល ស់បតូរបាន្បោយបធែើការទញវាបចញពីទីតាំងចស់ បហើយយក្បៅោក់្បៅទីតាំងថ្មីណាមួ្យណដ អនក្បពញចិតតបៅក្នុង Launcher។

បដើម្បី ុប icon របស់ក្ម្មវធីិមួ្យពីLauncher, អនក្ប្ាន់្ណតបធែើការចុច Mouse ខាងស្ថត ាំប ើ icon របស់ក្ម្មវធីិបនេះ បហើយបប្រើសយក្ “Unlock from

launcher”។

៤.ការណែនាំអាំពី Dash

ណសែងរក្ក្ម្មវធីិ ឯក្ស្ថរ ចាំបរៀង និ្ងអែីៗបផ្េងបទៀតតម្រយៈ Dash។

Dash ោចបោយអនក្បធែើការណសែងរក្ក្ម្មវធីិ ឯក្ស្ថរ ចាំបរៀង វបីដអូ និ្ងបងាា ញនូ្វរា ់អែីៗណដ អនក្បទើបនឹ្ងបាន្បប្បើប្បាស់រចួថ្មីៗ។

បបើសិន្ជាអនក្បាន្បធែើកិ្ចចការបៅប ើ Spreadsheet ឬ បធែើការណក្តប្ម្វូរបូភាព បហើយបេលចរក្ាទុក្ អនក្ប្បាក្ដជាោចរក្ប ើញទិន្នន័្យទាំងបនេះតម្រយៈDash។

៤.ការណែនាំអាំពី Dash

ណសែងរក្អែីៗទាំងអស់ពីទាំព័របដើម្របស់ Dash (Dash Home)។

អែីណដ អនក្ប ើញដាំបូងបាំផុ្តបៅបព ណដ អនក្ចប់បផ្តើម្បប្បើប្បាស់ Dash រឺទាំព័របដើម្របស់វា (Dash Home)

។ Dash home នឹ្ងបងាា ញនូ្វក្ម្មវធីិ ឬ ឯក្ស្ថរណដ អនក្បាន្បប្បើបហើយថ្មីៗទាំងអស់ បោយមិ្ន្ចាំបាច់ចុច ឬវាយអែីប ើយ។

វានឹ្ងបងាា ញនូ្វ ទធផ្ នន្ប្បបេទឯក្ស្ថរនិ្មួ្យៗណតមួ្យរួរណតប៉ាុបនន េះ។ ប្បសិន្ជាមាន្ ទធផ្ បប្ចើន្ជាងបន្េះ អនក្ោចចុចប ើ “See more results” បដើម្បីបម្ើ ទធផ្ បនេះ។

៥.ការណែនាំអាំពី Menu bar

Application Menu (Menu នៃកម្មវិធ)ី Application Menu

ផ្ទ ាំ Menu នន្ក្ម្មវធីិនន សាិតបៅខាងស្ថត ាំនន្ប ូតុងប្រប់ប្រងWindow (Window management buttons)។

Window management buttons

ប ូតុងប្រប់ប្រងWindow សាិតបៅប្រុងខាងបវែង-ប ើបាំផុ្តនន្Windows, បៅបព ពប្ងីក្បោយធាំ ប ូតុងបន្េះសាិតណផ្នក្ខាងបវែង-ប ើបាំផុ្តនន្ផ្ទ ាំងក្ញ្ច ក់្កុ្ាំពយូទ័រ។

ចុចប ូតុងបន្េះបដើម្បីបិទ បប្ងួម្បោយតូច ពប្ងីក្ បោយធាំ និ្ងបងាា ញWindowបោយប ើញប ើងវញិ។

៥.ការណែនាំអាំពី Menu bar

Status menu (menuបង្ហា ញអពំីសា្ថ ៃភាព) Ubuntu មាន្ “status menus” បផ្េងៗាន មួ្យចាំនួ្ន្(បព ខលេះវាប្តូវបាន្បរសាំបៅបៅប ើ Indicators) បៅណផ្នក្ខាងស្ថត ាំនន្menu bar។

Status menusបន្េះ ជាក្ណន្លងដ៏ងាយរសួ មួ្យសាំរាប់បោយអនក្ពិនិ្តយបម្ើ និ្ងណក្ណប្ប ក្ខែៈឬស្ថា ន្ភាពរបស់កុ្ាំពយូទ័រ ឬ ក្ម្មវធីិណដ អនក្បប្បើ។

Status menu បងាា ញអាំពី

Battery status (ស្ថា ន្ភាពថ្មរបស់កុ្ាំពយូទ័រ) Network status (ស្ថា ន្ភាពបណាត ញ) Sound status (ស្ថា ន្ភាពសាំប ង) Clock (បមា៉ាង) System Menu (shutdown)(បងាា ញពីស្ថា ន្ភាពប្បព័ន្ធកុ្ាំពយូទ័រ)

៥.ការណែនាំអាំពី Menu bar

Battery Status (សា្ថ ៃភាពថ្មរបសក់ ំពយទូរ័)

ប្តួតពិនិ្តយប ើស្ថា ន្ភាពបញ្ចូ ថ្មនន្កុ្ាំពយូទ័រ laptop របស់អនក្។

Menu បន្េះនឹ្ងប្តូវបាន្លាក់្បបើសិន្ជាថ្មនន្កុ្ាំពយូទ័របញ្ចូ មិ្ន្ចូ ។

អនក្ក៏្ោចក្ាំែត់ការប្រប់ប្រងប ើថាម្ព (Power Management) ក្នុងការបប្បើប្បាស់បាន្ផ្ងណដរ។

៥.ការណែនាំអាំពី Menu bar

Network menu (menuបង្ហា ញពីសា្ថ ៃភាពបណ្តា ញ)

Network menu ប្បាប់បោយដឹងពីការភាា ប់បណាត ញ (network)។ វាោចបោយអនក្ភាា ប់បាន្យ៉ាងប ឿន្បៅកាន់្បណាត ញណដ បប្បើប្បាស់ណខេ ឬមិ្ន្បប្បើប្បាស់ណខេ។

៥.ការណែនាំអាំពី Menu bar

Sound menu (Menuបង្ហា ញពីសា្ថ ៃភាពសំឡេង) Sound menu ផ្ត ់បោយនូ្វភាពងាយរសួ ក្នុងការណក្សាំរ ួប ើស្ថា ន្ភាពនិ្ងក្ាំរតិសាំប ង ក៏្ដូចជាការចូ បៅកាន់្ music player និ្ងការក្ាំែត់សាំប ងរបស់វាផ្ងណដរ។

៥.ការណែនាំអាំពី Menu bar

Clock menu

Clock បងាា ញអាំពីបព បវលាបចចុបបន្ន និ្ងផ្ត ់បោយតាំែរភាា ប់មួ្យ សាំរាប់ភាា ប់បៅកាន់្Settings របស់ប្បតិទិន្ បព បវលា និ្ងនថ្ៃណខ។

៥.ការណែនាំអាំពី Menu bar

Session Menu

Session Menu ាំអិតអាំពីស្ថា ន្ភាពកុ្ាំពយូទ័ររបស់អនក្ដូចជា Ubuntu Help និ្ង system settings.

Switch users(បតូរអនក្បប្បើប្បាស់), lock screen(ចក់្បស្ថរផ្ទ ាំងការងារ), log out(ចក្បចញ), suspend(បញ្ឈប់តាំបែើ រការបបណាត េះោសន្ន), restart (តាំបែើ រការស្ថរជាថ្មី) ឬ

shutdown(បញ្ឈប់តាំបែើ រការ) កុ្ាំពយូទ័ររបស់អនក្។

ប្បសិន្បបើអនក្បប្រើសយក្ “Shutdown” អនក្នឹ្ងោចបញ្ឈប់តាំបែើ រការរបស់កុ្ាំពយូទ័របាន្។

៦. ការក្ាំែត់ Settings របស់្បព័ន្ធ Personal(ការក្ាំែត់ផ្ទ ់ខលួន្) Appearance, Brightness & Lock, KeybordLayout, LanguageSupport, etc

Hardware(ណផ្នក្រងឹនន្កុ្ាំពយូទ័រ) Bluetooth,Coler,Display,Keybord,Mouse&Touchpad,Network,Power,Printers,Sound,WacormTablet

System(ប្បព័ន្ធ) Backup,Details,LandscapeService,Software&Updates,Time&date,UniversalAccess,UserAccount

៦.ការក្ាំែត់ Settings របស់្បព័ន្ធ Appearance (របូរាង)

System Settings->Appearance

ផ្ទ ាំងប្រប់ប្រង “Look”

អនក្ោចផ្ល ស់បតូររបូភាពបៅប ើផ្ទ ាំងDesktop បាន្(theme ឬ wallpaper)។

ប ើសពីបន្េះបទៀត អនក្ក៏្ោចក្ាំែត់ទាំហាំនន្ icon បៅក្នុង launcherបាន្ណដរ។

៦.ការក្ាំែត់ Settings របស់្បព័ន្ធ Display (ផ្ទ ាំងបង្ហា ញ)

System Settings->Display

អនក្ក៏្ោចផ្ល ស់បតូរបាន្ផ្ងណដរនូ្វ រុែភាពនន្ការបងាា ញបៅប ើScreen (Screen Resolution) និ្ងការបងាា ញផ្ទ ាំងការងារបប្ចើន្ក្នុងបព ណតមួ្យ(Multiple Display)។

៦.ការក្ាំែត់ Settings របស់្បព័ន្ធ Network (បណ្តត ញ)

System Settings->Network

វាោចតាំប ើង ឬ ភាា ប់បាន្ទាំងការបប្បើប្បាស់ណខេ និ្ងមិ្ន្បប្បើប្បាស់ណខេ។

បៅក្នុងផ្ទ ាំងតាំប ើងបណាត ញ៖

អនក្ោចោក់្ IP address បោយនដ ឬោចបោយវាទទួ បាន្ IP address បោយសែ័យប្បវតិតក៏្បាន្។

៦.ការក្ាំែត់ Settings របស់្បព័ន្ធ Backup (ការចម្ាងទុក្)

System Settings->Backup

Déjà Dup (day-ja-doop)រឺជាឧបក្រែ៍ចម្លងទុក្(Backup) ដ៏សម្ញ្ញមួ្យ។ វាលាក់្នូ្វភាពសុ្ថាំញុាំក្នុងការចម្លងទុក្មិ្ន្បោយបយើងប ើញប ើយ(encrypt, off-site and

regular) បហើយវាបប្បើប្បាស់ភាពសទួន្បន្េះជាBackend។ ក្ខែៈពិបសស៖

វាោចបោយអនក្បធែើការចម្លងទុក្បាន្បោយផ្ទ ់ ពីចមាៃ យ ឬក៏្តម្រយៈអីុធឺបែត(Cloud Backup) ដូចជា ការបប្បើប្បាស់ Ubuntu Oneជាបដើម្។

វាបប្ងួម្ និ្ងបណម្លងទិន្នន័្យបាន្យ៉ាងមាន្សុវតាិភាព។

បធែើការចម្លងទុក្ជាបន្តរបនទ ប់ ោចបោយអនក្ទញយក្ប្ត ប់ម្ក្វញិនូ្វទិន្នន័្យឬការក្ាំែត់ប្បព័ន្ធប្បតិបតតិការ ពីការចម្លងទុក្បៅតម្ការបរបិចេទជាក់្លាក់្ណាមួ្យ។

៦.ការក្ាំែត់ Settings របស់្បព័ន្ធ Details (សា្ថ ៃភាពលំអិត)

System Settings->Details

បងាា ញពីស្ថា ន្ភាពទូបៅនន្ រាំនន់្របស់ Ubuntu, ប ម្ េះរបស់ឧបក្រែ៍, អងគចងចាំ, ប្បព័ន្ធតាំបែើ រការ, ប្កាហែិក្, ប្បបេទប្បព័ន្ធប្បតិបតតិការ និ្ងឌិស(Disk) របស់វា។

៦.ការក្ាំែត់ Settings របស់្បព័ន្ធ Software & Update

System Settings->Software&Update

Ubuntu ក៏្ោចបោយអនក្បធែើការក្ាំែត់របបៀបក្នុងការប្រប់ប្រង់ក្ញ្ច ប់ update ក្ម្មវធីិរបស់អនក្តម្រយៈ ផ្ទ ាំង Update បៅក្នុង “Software & Update” window ផ្ងណដរ។

“Important security updates” ប្តូវបាន្ណែនាំបោយបប្បើប្បាស់បដើម្បីធានថាប្បព័ន្ធរបស់អនក្នឹ្ងបៅណតមាន្សុវតាិភាពដណដ ។

“Recommended updates” និ្ង “Unsupported updates” រឺមិ្ន្មាន្ស្ថរៈសាំខាន់្ក្នុងការធានបោយប្បព័ន្ធរបស់អនក្មាន្សុវតាិភាពបនេះបទ។

៦.ការក្ាំែត់ Settings របស់្បព័ន្ធ User Accounts

System Settings->User Accounts

ម្នុ្សេមាន ក់្ៗណដ បប្បើប្បាស់កុ្ាំពយូទ័ររួរណតមាន្រែបន្យយអនក្បប្បើប្បាស់បរៀងៗខលួន្។ បធែើណបបបន្េះោចបោយពួក្បររក្ាទុក្ឯក្ស្ថរ និ្ងបធែើការក្ាំែត់Settingរបស់ប្បព័ន្ធោច់បោយណ ក្ពីាន ។

អនក្ោចចុេះប ម្ េះ និ្ងណក្ណប្បរែបន្យយអនក្បប្បើប្បាស់បាន្។

“Account Type” រឺចាំបាច់ក្នុងការបប្រើសបរ ើ “administrator” ឬ “standard”។

៧.ការ្រប់្រងបលើក្ម្មវិធ(ីSoftware)

តាំប ើងក្ម្មវិធីបណន្ែម្ ការបប្បើប្បាស់Ubuntu, វធីិណដ ងាយរសួ និ្ងប ឿន្បាំផុ្តក្នុងការណសែងរក្ និ្ងតាំប ើងក្ម្មវធីិថ្មី រឺតម្រយៈ “Ubuntu Software Center”។

បដើម្បីចប់បផ្តើម្ សូម្ចុចប ើ icon របស់ “Ubuntu Software Center” បៅក្នុង Launcher, ឬក៏្ចុចប ើ Dash

បហើយណសែងរក្ “Ubuntu Software

Center”។

៧.ការ្រប់្រងបលើក្ម្មវិធ(ីSoftware)

តាំប ើងក្ម្មវិធីបណន្ែម្ បៅបព ណដ “Ubuntu Software Center” បបើក្តាំបែើ រការបហើយ, សូម្ណសែងរក្ក្ម្មវធីិ ឬបប្រើសបរ ើសតម្ប្បបេទ បហើយណសែងរក្ក្ម្មវធីិពីក្នុងបញ្ច ីណដ បងាា ញ។

បប្រើសបរ ើសក្ម្មវធីិណដ អនក្ចប់ោរម្មែ៍ បហើយចុច “Install”។

អនក្នឹ្ងប្តូវបសនើរបោយបាំបពញប ខសាំងាត់។ បៅបព ណដ បាំបពញរចួ ការតាំប ើងក្ម្មវធីិនឹ្ងចប់បផ្តើម្។

៧.ការ្រប់្រងបលើក្ម្មវិធ(ីSoftware)

លុបក្ម្មវិធីបចញពី្បព័ន្ធ “Ubuntu Software Center” បធែើបោយមាន្ភាពងាយរសួ ក្នុងការ ុបក្ម្មវធីិណដ អនក្ឈប់បប្បើបចញពីប្បព័ន្ធ។

ចុចប ើប ូតុង “installed” ណដ សាិតបៅខាងប ើបាំផុ្ត។

ណសែងរក្ក្ម្មវធីិណដ អនក្ចង់ ុប តម្រយៈប្បអប់ណសែងរក្ “Search Box”។

បប្រើសបរ ើសក្ម្មវធីិបហើយបធែើការ ុបបោយចុចប ើ ប ូតុង“Remove”។

អនក្នឹ្ងប្តូវបសនើរបោយបាំបពញប ខសាំងាត់។ បៅបព ណដ បាំបពញរចួ ក្ម្មវធីិនឹ្ងប្តូវបាន្ ុបបចញ។

សូម្អររុែ!