Hacker Etiğiİş Yaşamına Yıkıcı Bir YaklaşımPekka Himanen

Burak OğuzSTPS 505

Hacker Nedir?• Hacker kimdir?

▫ Bir konuda uzman veya hevesli kimse▫ Hacker ve Cracker

• Hacker etiği nedir?▫ Çalışma etiği▫ Para etiği

• Netik▫ Bilgi ve bilgisayar kaynaklarına ulaşım▫ Net’te İfade ve erişim özgürlüğü

Linus Yasası

• Linus Torvalds kimdir?• Linus Yasa Maddeleri yani Yaşama

Motivasyonlarımız▫ Hayatta Kalabilme▫ Toplumsal Hayat▫ Eğlence

Hacker Çalışma Etiği

• İşi ilginç bulduğu için zevk aldığı için yapmak▫ Neşenin bedensel yaşama etkisi Stallman Raymond Flannery

▫ Önemsemek, oynamak ve keşfetmek▫ Felsefe ve Platon▫ Her işi yapıp, hacker olabilirsiniz.

Weber – Protestan İş Etiği

• En üst düzeyde rahat edip, en alt düzeyde çalışarak alışılmış ücret nasıl kazanılır sorusundan en azından iş sırasında kurtarmış bir düşünce biçimi de gereklidir.▫ Baxter – Çalışmak, gücün hem ahlaki hem de

doğal gayesidir▫ İşverenler çalışanlarına çalışmayı bir vicdan

meselesi haline getirtmelidir.

Protestan İş Etiği1. Çalışma kendi içinde mutlak amaçmış gibi

görünmelidir.2. Çalışan üzerine düşeni en iyi şekilde

yapmalıdır.3. Çalışmak yapılması gerektiği için yapılan bir

vazife olarak görülmelidir.• Kişi yaptığı işin doğasını sorgulamamalıdır.

Protestan reformu bu bilincin yerleşiminde mihenk taşıdır.

Protestan İş Etiği

• Hacker etiği, akademiden; protestan etik ise manastırdan doğmuştur.

• Network toplumu ise Weber’in kapitalism tanımlaması doğrultusunda yeni bir kapitalism türü olarak yerleşmiştir.

• Castells ise çalışmak insan hayatının özüdür ve öngörülebilir bir gelecekte de böyle olacaktır demiştir.

Hayatın Maksadı• Protestanlık öncesi Hristiyan Toplum

▫ Hayatın maksadı pazardır. Bu ve öbür dünyada çalışmak işkencedir.

• Protestanlık ile▫ Hayatın çekimi pazardan cumaya geldi.▫ Çalışmamerkezcilik▫ Robinson Crusoe ve Cuma

• Hacker etiği ise▫ Protestanlık öncesi topluma benzer▫ Hackerlar tutkuları için yaşarlar

Vakit Nakit midir?• Castells zamanın sıkıştırılması ve optimize

edilmesi üzerine de yorumlarda bulunmuştur.• Optimize edilmiş zamanda hız kültürü ve bilgi

ekonomisi egemendir. Yavaş olan kaybeder. ▫ Network girişimciliği▫ Yeniden yapılanma▫ Otomasyon

Pazarın Cumalaşması• Boş vakitlerin bile optimize edilmesi ve iş

tarafından yönlendirilir duruma gelmesi• Evde geçirilen vakit ile işte geçirilen vaktin

benzer duruma gelmesi.• Hochschild tam bir ironi yakalamış: “Akşam

yemeğinden sonra, bazı aileler sessiz ama samimi şekilde birlikte oturup, televizyonanneleri, babaları ve çocuklarının birbirleriyle hararetle konuştukları sitcom’larıizliyorlar.”

Esnek Zaman

• BT’deki gelişmeler boş vakit kazandırmanın aksine boş vakitleri kısa iş nöbetleriyle dolduruyor.▫ Aciliyet Kültürü

Cumanın Pazarlaşması

• Hacker etiği ile▫ Çalışırken başka işlerle vakit geçirebilme▫ Kendine vakit ayırabilme▫ Vakti kendi kendine optimize edebilme▫ Görevmerkezli ve zamanmerkezli çalışma

Yaratıcılığın Ritmi

• Bilgi ekonomisinin en önemli üretim kaynağı yaratıcılıktır.

• Çalışma kültürü, yetişkinlerin kendi hayatlarını yönetecek kadar olgun olmadıklarını kabul eden bir kültürdür.

• Hacker etiği birey değerinin ve özgürlüğünün çalışma adına sınırlanmasına karşıdır.

Para Etiği• Protestan etiğinde hem para hem iş mutlak amaç

olarak gösterilir.• Özellikle son dönemde iş ve sermaye arasındaki

denge sermaye yönüne kaymıştır. • Bilginin aşırı korunmaya başlanmış ve bilgi

hapishaneleri oluşmuştur.• Hacker etiği ise bilginin açık olmasını savunur. –

Copyleft.

Bir Dürtü Olarak Para• Wozniak – M = Y x E x A• Protestan etiğine göre sadece çalışanlar vatandaş

olarak sayılır. Motivasyon budur ve hayatını kazanmak toplumsal olarak belirlenmiş bir hayat tarzına sahip olmaktır.

• Hackerlar için ise benzerleri arasında kabul görmek önemlidir. Bu da ancak bir tutkunun sonunda ortaya çıkabilir.

• Raymond: “Ortak inanışın aksine hackerlar diğer insanlardan daha toplumsaldır.”

Kapitalist Hackerlar ve SPE

• Wozniak vs Gates• Stallman’ın serbest(özgür) piyasa ekonomisi

▫ Rekabetin bilgiyi elde tutmayla / kapatmayla sağlanmayacağı bir piyasa mümkün mü?

▫ Hackerlık ne komünizm ne de kapitalizmdir. İkisindeki merkeziyetçi ve protestan ahlaka karşı çıkar.

Akademi ve Manastır• Açık Model

▫ Hacker para etiğinin aslında, “kâr arayışını rasyonel ve sistematik biçimde yapan”(Weber’in günümüze hâlâ uyan, eski kapitalizmin ruhunu betimlemesi) yeniekonominin hükmeden tavrına; hacker’ın yarattıklarını kullanmaları, özgürce testetmeleri ve daha da geliştirmeleri için başkalarına verdiği açık model meydan okuyor.

• Raymond : Katedral ve Pazar▫ Katedral: Önceden planlı, ufak gruplar ve gelişime kapalı▫ Pazar: Fikir üretiminde, geliştirmede, sınamada açık, görüşlerin

çeşitlenmesi önemli

Akademi ve Manastır

• Bilimsel Etik▫ Ortaklaşa hazırlanan ve hataların görülüp tüm

bilim camiasının eleştrileri ile düzeltilen▫ Eser hırsızlığını engelleyen▫ Çözümün gizli tutulmadığı

• Manastırda ise otorite tarafından belirlenmiş bir amaç dahilinde gerçekleştirme bir grup insan ile yapılır.

Hacker Öğrenme Modeli• Açık Akademik Model: Hacker öğrenim modelinin asıl

gücü, hacker’ın öğrenirken aslında diğerlerine de öğretmesidir. Bir hacker, bir programın kaynak kodu üzerinde çalıştığında, genellikle onu geliştirir ve başkaları da onun çalışmasından faydalanır. Bir hacker, Net’teki bilgi kaynaklarını kontrol ettiğinde, genellikle kendi tecrübesinden edindiği yardımcı bilgileri de ekler

• Net Akademisi• Toplumsal Model: Bireylerin doğrudan işbirliğinin

“fiziksel gerçekliğinde” ne kadar harika işler çıkarabileceğidir.

Netiket ve Netik

1. İfade özgürlüğü2. Mahremiyet3. Bireysel hareket• EFF (Electronic Frontier Foundation):

▫ EFF kendisini “bilgisayarlar ve internet alanında, konuşma ve mahremiyet dahil olmak üzere, temel vatandaşlık haklarını koruyarak halk yararına çalışan, kâr etmeyen, partizan olmayan bir organizasyon” olarak tanımlıyor.

Kosova Örneği

• XS4ALL ve Witness Organizasyonları▫ The Internet Liberty Campaign▫ Kosova Savaşı sırasında siber terörizmin

başlaması• Konuşma ve mahremiyet özgürlüğünün

korunması

Mahremiyet yada Elektronik Ortamda Herşeyi Bilme• Net gözetleme aracına da dönüşebilir• Ülkeler ve şirketler, networkü bireyleri

gözetlemek ve kontrol altında tutmak için kullanmaya başlıyor.

• Kişilerin tarama alışkanlıkları bazıları için tehdit bazıları için ise sermayedir. Elektronik izler ile bireyin profili çıkarılabilir.

• Hackerlar nette bireylerin kişisel sınırlanması saygısızlığından tiksinirler.

Enformasyonculuğun Ruhu• Castells’in sözleriyle, “özprogramlama yapabilen” ve

“kendini tekrar eğiterek teknoloji, talep ve işletme değişimin hızını artırdıkça; yeni bilgi kaynaklarına, yeni oluşumlara ve yeni işlere adapte olma yeteneğine” sahiptir.

• Bilgi çağında, neredeyse tüm bilgiler çok çabuk eskir; bu nedenle özprogramlamayapabilenlerin, değişen projelerin yenilenen zorluklarıyla başa çıkabilmeleri için,uzmanlıklarını sürekli tekrar programlamaları gerekir.

Kişisel Gelişimin Yedi Değeri

1. Belirleyicilik2. Zamanda optimum yakalanmalı3. Esneklik4. İstikrar5. Çalışkanlık6. Para – Ekonomi7. Neticenin sorumluluğunu üstlenme

Kişisel Gelişim

• Para network toplumunun yönetici ruhunun en üst değeri yada hedefidir.

• Network toplumunda birey kişşisel gelişim ile network girişimlerinde başarılı çalışanlar olurlar.

Network Etiği

• Internet Society: ▫ Internet kullanımında ırk, renk, cinsiyet, dil, din,

politik ya da diğer fikirler, ulusal ya datoplumsal köken, mülkiyet, soy veya diğer bir konum üzerinden ayrımcılık yapılmayacaktır.

• Duyarlı olmak:▫ İnsanlar, egoist ekonomiden gelen olanakları,

onun tarafından sömürülenlere yönlendirebilir.

Hacker Etiğinin Değerleri

• Tutku• Mutluluk• Çalışma etiği• Para yerine toplumsal değer ve açıklık• Etkinlik• Duyarlılık

Cuma ve Pazarın Ötesinde

• Hacker bakış açısına göre dinlenmemerkezlilik, neredeyse çalışmamerkezlilik kadar sakıncalı olabilir. Hacker’lar, kayda değer bir şey yapmak, yaratmak isterler. Yaratıcılığa fırsat tanımayan işlerden kaçınırken, ideal bir durum olarak dinlenmeyi de bir o kadar yetersiz bulurlar.