эрэлт ба нийлүүлэлт

Лекц -2

Эрэлт, Нийлүүлэлт

© 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 2-2

Сэдвийн хүрээнд:

1. Эрэлт, түүнд нөлөөлөх хүчин зүйлс

2. Нийлүүлэлт, түүнд нөлөөлөх хүчин зүйлс

3. Эрэлт, Нийлүүлэлтийн функцийн хэрэглээ

4. Засгийн газрын нөлөөлөл.


Эрэлт гэдэг нь:

Худалдан авах чадвараар баталгаажсан хэрэгцээг эрэлт гэдэг

Өөрөөр хэлбэл:

Хэрэгцээ=ЭРЭЛТ+МӨРӨӨДӨЛ

Эрэлт= ХЭРЭГЦЭЭ+МӨНГӨ-МӨРӨӨДӨЛ


ЭРЭЛТ: Эрэлтийн тодорхойлогч хүчин зүйлс.

Эрэлтийн хүчин зүйлс: Барааны үнэ Туршилт Мэдээлэл Ижил төрлийн бүтээгдэхүүний үнэ

Жиших болон Орлох Орлого ЗГ-ын хууль, дүрэм Бусад


ЭРЭЛТ: Эрэлтийн муруй

Эрэлтийн тоо хэмжээЭрэлтийн тоо хэмжээ- - Тодорхой Тодорхой өгөгдсөн үнийн түвшинд хэрэглэгчийн өгөгдсөн үнийн түвшинд хэрэглэгчийн худалдан авч чадах бараа бүтээгдэхүүний худалдан авч чадах бараа бүтээгдэхүүний тоо хэмжээтоо хэмжээ

Эрэлтийн муруйЭрэлтийн муруй- - Тодорхой үнийн Тодорхой үнийн түвшинд хэрэглэгчийн худалдан авч буй түвшинд хэрэглэгчийн худалдан авч буй бараа бүтээгдэхүүний хослолыг бараа бүтээгдэхүүний хослолыг харуулсан муруйг хэлнэ. харуулсан муруйг хэлнэ.

Хэрэглэгчийн функц

Хэрэглэгчийн эрэлтийн функц:

Qd=f(Pd,Pa,Pb,I,E,T,N,M)

Qd-Эрэлтийн тоо хэмжээ Эрэлт бүхий бүтээгдэхүүн үйлчилгээний үнэ Орлох бараа бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний үнэ Хослох бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний үнэ I-Хэрэглэгчийн тухайн хугацааны дундаж орлого Е-Хэрэглэгчийн хүлээлт Т-Хэрэглэгчийн таашаал N- тухайн бүтээгдэхүүн үйлчилгээг хэрэглэгчдийн тоо Эрэлтэд нөлөөлөгч бусад хүчин зүйлс


Эрэлтийн функц

Эрэлтийн шугаман функцыг бичвэл:

Qd = a-d*Pd

Qd- Эрэлтийн тоо хэмжээ Рd-Эрэлт бүхий бүтээгдэхүүний үнэ a,d тогтмол параметрүүд


График 2.1 А Эрэлтийн муруйp

, $ p

er k

g

200 240 286

Q, Million kg of pork per year

0

2.30

4.30

14.30


График 2.1 А Эрэлтийн муруй

Эрэлтийн хууль гэдэг нь: Эрэлтэнд нөлөөлдөг бусад бүх хүчин зүйлс өөрчлөлтгүй тогтмол байхад тухайн бүтээгдэхүүн үйлчилгээний үнэ өсөхөд эрэлтийн тоо хэмжээ буурч байдаг. Эсрэг тохиолдолд тухайн бүтээгдэхүүн үйлчилгээний үнэ буурахад эрэлтийн тоо хэмжээ өсч байдаг. Энэ зүй тогтлыг эрэлтийн хууль гэдэг

p, $

per

kg

200 220

Demand curve for pork, D1

240 286


0

2.303.30

4.30

14.30


Эрэлтэнд нөлөөлөх хүчин зүйлс:

Орлогын нөлөөлөл Оруулалтын нөлөөлөл

Томёолвол:


Эрэлтэнд нөлөөлөх хүчин зүйлс:

Үнийн хүчин зүйл: Эрэлтэд нөлөөлөх бусад хүчин зүйл тогтмол байхад Барааны үнэ өөрчлөгдөснөөр Эрэлтийн тоо хэмжээ өөрчлөгдөх Эрэлтийн муруйд цэгэн шилжилт хийх

Үнийн бус хүчин зүйл: Орлох бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний үнэ Хослох бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний үнэ Хэрэглэгчийн орлого Хэрэглэгчийн таашаал Хэрэглэгчийн хүлээлт Бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг хэрэглэгчийн тоо Бусад хүчин зүйлс


Figure 2.2 А Эрэлтийн муруйн шилжилтp

, $ p

er k

g

220176

Effect of a 60¢ increase in the price of beef

D1

D2

232Q, Million kg of pork per year

0

3.30


Эрэлтийн функц

Гахайн махны эрэлтийн функцыг тодорхойлвол:

Q = D(p, pb, pc, Y)

where Q нь гахайн махны эрэлтийн хэмжээ p Гахайн махны үнэ (кг/доллар) pb Үхрийн махны үнэ (кг/доллар) pc нь тахайн махны үнэ (кг/доллар) Y нь хэрэглэгчийн орлого(мян.доллар)


Эрэлтийн функцээс эрэлтийн муруйд шилжих нь

Гахайн махаар тооцоолсон эрэлтийн функц:

Q = 171−20p + 20pb + 3pc + 2Y

Өгөгдсөн утгууд pb = 4, pc = 3.33 and Y = 12.5, we have

Q = 286−20p

Аль шулуун нь гахайн махны эрэлтийн функц болох вэ?


Эрэлтийн функцээс эрэлтийн муруйд шилжих нь

хэрэв p = 0, болвол

Q = 286

p, $

per

kg

200 220

Demand cu rve for po rk, D1

240 286


0

2.30

3.30

4.30

14.30

Q = 286−20p

хэрэв p өссөн $1 (to $4.30) болж өсөхөд,

Q = 200

Хэрэв p буурсан бол $1 (to $2.30) , Q = 240

DQ = -20Dp

= налуу Dp

хэрэв p = $3.30 болвол,

Q = 220


Хэлэлцэх асуудал 2.1: Хариулт

1. Тодорхой үнийн түвшинд хэрэглэгч доорх функцийн хүрээнд худалдаж авна.

Q = 286−20p

20p = 286 - Q

p = 14.30 − 0.05Q


Хэлэлцэх асуудал 2.1: Хариулт

2. Сөрөг налалттай эрэлтийн муруйн хувьд үнийн хэдий хэмжээний өөрчлөлтөнд хэрэглэгч жилдээ 1 саяас илүү гахайн мах худалдан авахыг тодорхойлоё.

Δp = p2 − p1 = (14.30 − 0.05Q2) − (14.30 − 0.05Q1) = –0.05(Q2 − Q1) = –0.05ΔQ.

Хэмжээний өөрчлөлт нь ΔQ = Q2 − Q1 = (Q1 + 1)−Q1 = 1, тэгэхээр үнийн өөрчлөлт нь Δp = –0.05.


Хэрэглээ: Broadband service-ийн нийт эрэлт


НИЙЛҮҮЛЭЛТ, ТҮҮНД НӨЛӨӨЛӨХ ХҮЧИН ЗҮЙЛС


Нийлүүлэлт: Нийлүүлэлтийн хүчин зүйлс

Барааны үйлдвэрлэлийн дараах нийлүүлэлтийн хүчин зүйлс:Барааны үнэЗардалЗасгийн газрын оролцоо, хууль эрх

зүйн орчинНийлүүлэлт = Үйлдвэрлэл+Нөөц


Нийлүүлэлт: Нийлүүлэлтийн муруй

Нийлүүлэлтийн тоо хэмжээ- Тодорхой үнийн түвшин үйлдвэрлэгчийн зах зээлд нийлүүлж чадах бүтээгдэхүүний тоо хэмжээ

Нийлүүлэлтийн муруй- Тодорхой үнийн түвшинд нийлүүлж чадах бараа бүтээгдэхүүний сонголтуудыг хэлнэ.


График 2.3 А Нийлүүлэлтийн муруй, Нийлүүлэлтийн хууль

p, $

per

kg

220176

Supply cu rve, S1

300


0

3.30

5.30

Үнийн өсөлт...

Нийлүүлэлтийн муруйн шилжилтийн шалтгаан….

Барааны тоо хэмжээг нэмэгдүүлэх….


Нийлүүлэлтэд нөлөөлөх хүчин зүйлүүд:

Үнийн хүчин зүйл:

Үнийн бус хүчин зүйл


Үнийн бус хүчин зүйл:

1. Үйлдвэрлэлийн хүчин зүйл буюу нөөцийн үнэ

2. Үйлдвэрлэлийн технологи

3. Төрөөс бизнесийн орчны талаар явуулж байгаа бодлого зохицуулалт

4. Өрсөлдөгчийн тоо

5. Үйлдвэрлэгчийн хүлээлт

6. Бусад бүтээгдэхүүн,үйлчилгээний эрэлт нийлүүлэлтийн өөрчлөлт

7. Бусад хүчин зүйлс


График 2.4 Нийлүүлэлтийн муруйн шилжилт

p, $

per

kg

205176

S 1S2

220

Q, Million kg of po rk per year

0

3.30

А $0.25 Гахайн махны үнэ өссөн….. Нийлүүлэлтийн муруй

зүүн тийш шилжинэ

Өмнөх үнийн түвшин нийлүүлэлтийг багасгасан гэвэл


Нийлүүлэлтийн функц

Гахайн махны нийлүүлэлтийн функцыг бичвэл:

Qs = a+d*ps

Qs- Нийлүүлэлтийн тоо хэмжээ Рs-Нийлүүлэх бүтээгдэхүүний үнэ c,d тогтмол параметрүүд


Нийлүүлэлтийн функцээс нийлүүлэлтийн муруйд шилжих нь

Тооцоологдсон нийлүүлэлтийн функ:

Q = 178 + 40p−60ph

Хэрэглэх утгууд ph = $1.50 кг тутамд

Q = 88 + 40p.

Нийлүүлэлтийн тогтмол түвшинд гахайн махны үнийг өөрчлөвөл юу болох вэ? Δp = p2−p1?


График 2.5 Нийт нийлүүлэлт: Өрхийн болон нийгмийн нийлүүлэлтийн нийлбэр


Зах зээлийн тэнцвэрт нөлөөлөх хүчин зүйл1. Эрэлтийн үнийн бус хүчин зүйл

2. Нийлүүлэлтийн үнийн бус хүчин зүйл

1. Эрэлтийн өөрчлөлт – Эрэлтийн үнийн бус хүчин хүчин зүйлс нөлөөлснөөр эрэлт баруун, зүүн тийш шилжилт хийдэг. Нийлүүлэлт тогтмол хэвээр байхад.

2. Нийлүүлэлтийн өөрчлөлт – Нийлүүлэлтийн үнийн бус хүчин хүчин зүйлс нөлөөлснөөр нийлүүлэлт баруун, зүүн тийш шилжилт хийдэг. Эрэлт тогтмол хэвээр байхад.

Төрийн бодлогоор зах зээлийн тэнцвэрт нөлөөлөх – Эдийн засагт оролцогч гол субъект бол төр юм. Төр өмнө нь хэлсэнчлэн дараах 5 байдлаар ЗЗ-ийн тэнцвэрт нөлөө үзүүлнэ

1. Үнийн тааз тогтоох

2. Үнийн шалыг тогтоох

3. Татвар ноогдуулах

4. Татаасын хөнгөлөлт үзүүлэх

5. Квот тогтоох


Зах зээлийн тэнцвэрт нөлөөлөх хүчин зүйл

1.Эрэлт, Нийлүүлэлтийн үнийн бус хүчин зүйлс

2.Эрэлт, Нийлүүлтийг тодорхойлох аргууд

3.Бодлого дасгал 9-13 худасны бүх дасгалыг хийж ирэх


Зах зээлийн тэнцвэр

Тэнцвэр – Эрэлт нийлүүлэлтийн харилцан огтлолцлын цэгийг юм. Илүүдэл эрэлт: Тодорхой заагдсан үнийн

түвшин нийт эрэлтийн тоо хэмжээ нийлүүлэлтээс давах үзэгдэл/Хомсдол/

Илүүдэл нийлүүлэлт: Тодорхой үнийн түвшинд нийт нийлүүлэлт, эрэлтийн тоо хэмжээнээс давах үзэгдэл/Илүүдэл/


Тэнцвэр түүнд нөлөөлөх хүчин зүйлс:

1. Эрэлтийн үнийн бус хүчин зүйлсийн өөрчлөлт

2. Нийлүүлэлт үнийн бус хүчин зүйлсийн өөрчлөлт


График 2.6 Зах зээлийн тэнцвэрp

, $ p

er k

g

220176

D

S

e

233 246194 207


0

3.95

3.30

2.65

Excess supply = 39

Excess demand = 39

Тэнцвэрийн цэг!

Тэнцвэрээс доогуур үнэ

Тэнцвэрээс доогуур нийлүүлэлтийн хэмжээ

Тэнцвэрээс доогуур эрэлтийн хэмжээ

Тэнцвэрээс дээгүүр үнэ

Эрэлтийн тоо хэмжээ...

Тэнцвэрээс дээгүүр нийлүүлтийн хэмжээ


Тэнцвэрийн хүчин зүйлсийн математик загварчлал

Эрэлтийн функц: Qd = 286 − 20p Нийлүүлэлтийн функц: Qs = 88 + 40p Тэнцвэр нь:

Qd = Qs

286 − 20p = 88 + 40p

60p = 198

P = $3.30

Q = 286 – 20(3.3) = 220


График 2.7a Эрэлтийн муруйн өөрчлөлтөөс хамаарсан тэнцвэрийн нөлөөлөл

D1

D2

S

1760 220 228 232


Илүүдэл эрэлт = 12

3.303.50

e2

e 1

p, $

per

kg

A $0.60 Үнийн өөрчлөлтөөс хамааран эрэлтийн муруй гадагш шилжсэн.

Анхны үнийн түвшин дэх илүүдэл эрэлт….

Шинэ тэнцвэрийн цэг


График 2.7b Нийлүүлэлтийн муруйн шилжилтээс хамаарсан тэнцвэрийн нөлөөлөл

S1S2


3.303.55

e1

e2

D

p, $

per

kg

1760 220205 215

Илүүдэл эрэлт = 15

A $0.25 –өөр өсөж нийлүүлэлтийн муруй зүүн тийш шилжсэн

Анхны үнийн үе дэхь илүүдэл нийлүүлэлт



Хэлэлцэх асуудал 2.3: Шийдэл

1. Гахайн махны тэнцвэрт үнийг тодорхойлоё.

Qd = 286−20pQs = 178 + 40p−60ph

286−20p = 178 + 40p−60ph

60p = 108 – 60ph

p = 1.8 – ph


Хэлэлцэх асуудал 2.4


График 2.8 Япон улс будааны импортод хориг тавьж үнэ өссөн бол

p, P

r ice

of

ric

e pe

r po

und

Q2 Q1

S (квотгүй байхад)

D

Q, Tons of r ice per year

p2 e2

e1p1

S (квоттой)– будааны импортод хориг

тавьснаар нийт нийлүүлтийн өөрчлөлтийн хэмжээ




Гангийн нийлүүлэлтийн квот нь АНУ-ын зах зээлд хэрхэн нөлөөлсөн вэ? (Тэнцвэрт бага хэмжээний нөлөөлөл үзүүлнэ).




График 2.9 Түлшний үнийн тааз

p, $

per

gal

lon

QsQ1= Qd

Price ceiling

S1

D

S2

Q , Gallons of gasoline per monthИлүүдэл эрэлт

e1p1 =p–

Нийлүүлэлт зүүн тийш шилжсэн

p1

Гэхдээ нэг үнийн түвшинд нийлүүлэлт хийгдсээр байх болно.…..

Аль илүүдлийг үүсгэх вэ?


Яагаад эрэлт хэрэгцээ нийлүүлэлттэй тэнцдэггүй вэ?

Пүүсүүд тодорхой хэмжээний үнийн түвшинд тодорхой хэмжээтэй бүтээгдэхүүнийг үйлдвэрлэдэг, мөн хэрэглэгчид тодорхой хэрэгцээний бараа бүтээгдэхүүний худалдаж авах сонирхолтой байдаг энэ тэнцвэр бодит байдлаар огт тогтоогддоггүй. Жнь: Үнийн тааз.


Гэрийн даалгавар

Documents

эрэлт ба нийлүүлэлт