การควบค�มเคร�องกลไฟฟ�า

สาระบ�ญหน่�วยที่�� 1    หล�กการควบค�มเคร�องกลไฟฟ�าเบ�องต้�น่หน่�วยที่�� 2     อ�ปกรณ์"ที่��ใช้�ใน่การควบค�มเคร�องกลไฟฟ�า

เน่�อสาระหน่�วยที่�� 1    หล�กการควบค�มเคร�องกลไฟฟ�าเบ�องต้�น่

          ในการติ�ดติงวงจรควบค�มมอเติอร�ไฟฟ�านนม�หลักเกณฑ์�หร�อสิ่��งอ านวนความสิ่ะดวกติ"างๆ ที่��จะติ&องพิ�จารณาก"อนการติ�ดติง เพิ��อที่��จะสิ่ามารถใช้&ประโยช้น�จากมอเติอร�ได&อย"างเติ-มที่�� แลัะเก�ดความปลัอดภัยแก"ผู้1&ที่��ใช้&งานอย"างสิ่1งสิ่�ด โดยม�สิ่��งที่��จะติ&องพิ�จารณาก"อนการติ�ดติงวงจรควบค�มไฟฟ�าดงน�1.การบร�การที่างไฟฟ�า ค�อ ข้&อจ ากดหร�อค�ณลักษณะข้องการบร�การที่างไฟฟ�า เช้"น เป4นไฟฟ�ากระแสิ่ติรง หร�อไฟฟ�ากระแสิ่สิ่ลับ จ านวนความถ�� เป4นติ&น2.มอเติอร� ค�อ พิ�จารณาว"ามอเติอร�นนม�ความเหมาะสิ่มกบการบร�การที่างไฟฟ�าอย1"หร�อไม" เช้"นข้นาดข้องมอเติอร�ม�ข้นาดเหมาะสิ่มพิอด�กบการบร�การที่างไฟฟ�าที่��ม�อย1"3.ว�ธี�การควบค�มมอเติอร� ค�อ ว�ธี�การควบค�มมอเติอร�ข้นพิ�นฐานนนก-ค�อ วงจรการควบค�มการป7ดเป7ดมอเติอร� แลัะวงจรป�องกนมอเติอร�จากความเสิ่�ยหายที่��อาจจะเก�ดข้8นได&จากอ�บติ�เหติ� ซึ่8�งที่งสิ่องวงจรจะม�การติ�ดติงอย1"เสิ่มอภัายในวงจรควบค�มมอเติอร� แติ"บางครงการใช้&งานยงม�ว�ธี�การที่��จะติ&องพิ�จารณาเพิ��มข้8นอ�ก เช้"น การควบค�มมอเติอร�ให&สิ่ามารถหม�นกลับที่�ศที่างไปมาได& หร�อการควบค�มมอเติอร�ให&สิ่ามารถที่ างานได&ความเร-วรอบในระดบติ"างๆกน4. สิ่��งแวดลั&อม ในป;จจ�บนน�การพิ�จารณาเร��องสิ่��งแวดลั&อมเป4นเร��องที่��ม�ความสิ่ าคญมาก ดงที่��จะเห-นได&จากม�การติงกฎแลัะข้&อบงคบติ"างๆ ข้8นมา เพิ��อเป4นข้&อบงคบหร�อข้&อปฏิ�บติ�สิ่ าหระบผู้1&ประกอบการเพิ��อให&เก�ดความเสิ่�ยหายติ"อสิ่��งแวดลั&อมให&น&อยที่��สิ่�ด ดงนน ในการติ�ดติงมอเติอร�จะติ&องม�การพิ�จารณาเร��องข้องสิ่��งแวดลั&อมด&วย เช้"น เร��องข้องเสิ่�ยงหร�อสิ่ภัาพิแวดลั&อมภัายในโรงงาน5. สิ่ญลักษณ�แลัะมาติรฐานที่างไฟฟ�า การใช้&อ�ปกรณ�ติ"างๆในการติ�ดติง หร�อการใช้&สิ่ญลักษณ�นนก-เพิ��อเป4นการบอกข้นติอนในการควบค�มมอเติอร� ซึ่8�งอ�ปกรณ�แลัะสิ่ญลักษณ�ที่��ใช้&จะติ&องเป4นมาติรฐานสิ่ากลัแลัะเป4นที่��ยอมรบข้องหน"วยงานที่��ควบค�ม

ภัายในที่&องถ��นนนด&วย 1. การเร��มเด�นแลัะหย�ดเด�นมอเติอร� เป4นจ�ดม�"งหมายเบ�องติ&นในการควบค�มมอเติอร� การเร��มเด�นแลัะการหย�ดเด�นมอเติอร�นนอาจจะด1เป4นเร��องง"าย แติ"ที่��แที่&จร�งแลั&วม�ความย�"งยากกอย1"ไม"น&อย เน��องจากลักษณะข้องงานที่��ม�ความแติกติ"างกนออกไป ดงนน การเร��มเด�นแลัะการหย�ดเด�นมอเติอร�จ8งม�หลัายลักษณะเพิ��อติอบสิ่นองให&ติรงกบงานที่��ที่ า เช้"น การเร��มเด�นแบบเร-วหร�อแบบแบบช้&า การเร��มเด�นแบบโหลัดน&อยหร�อเร��มเด�นแบบโหลัดมาก การหย�ดเด�นแบบที่นที่�หร�อหย�ดเด�นแบบช้&าๆ 2. การหม�นกลับที่�ศที่าง การควบค�มมอเติอร�ที่��สิ่ าคญอ�กอย"างหน8�ง ค�อ การที่ าให&มอเติอร�หม�นกลับที่�ศที่างได&อาจจะโดยอติโนมติ� หร�อใช้&ผู้1&ควบค�มได&3. การหม�นข้องมอเติอร� การควบค�มให&มอเติอร�หม�นให&ปกติ�ติลัอดเวลัาการที่ างานม�จ�ดม�"งหมายเพิ��อให&เก�ดความปลัอดภัยแก"มอเติอร� เคร��องจกรกลั โรงงาน แลัะที่��สิ่ าคญที่��สิ่�ดค�อ ผู้1&ใช้&งาน4. การควบค�มความเร-วรอบ การควบค�มความเร-วรอบเป4นอ�กเหติ�ผู้ลัหน8�งในการควบค�มมอเติอร� โดยการควบค�มความเร-วรอบข้องมอเติอร�นนสิ่ามารถที่ าได&หลัายแบบด&วยกน เช้"น การควบค�มความเร-วรอบให&คงที่�� การควบค�มความเร-วรอบที่��ติ"างกน หร�อการควบค�มความเร-วรอบที่��สิ่ามารถปรบได&ติามติ&องการ5. การป�องกนอนติรายที่��จะเก�ดแก"ผู้1&ใช้&งาน ในการติ�ดติงวงจรความค�มมอเติอร�นนก-จะติ&องม�การวางแผู้นป�องกนอนติรายที่��จะเก�ดแก"ผู้1&ใช้&งาน หร�อผู้1&ที่��อย1"ในบร�เวณใกลั&เค�ยงด&วย โดยการป�องกนอนติรายที่��ด�ที่��สิ่�ดก-ค�อการอบรมแก"พินกงานที่��ปฏิ�บติ�หน&าที่��ให&ค าน8งถ8งความปลัอดภัยเป4นอนดบแรกในการที่ างานอย1"เสิ่มอ6. การป�องกนความเสิ่�ยหายจากอ�บติ�เหติ� การออกแบบวงจรการควบค�มมอเติอร�ที่��ด�ควรจะม�การป�องกนความเสิ่�ยหายให&กบมอเติอร� เคร��องจกรที่��มอเติอร�ติ�ดติงอย1"ในโรงงาน หร�อความเสิ่�ยหายติ"อช้�นสิ่"วนที่��ก าลังอย1"ในสิ่ายการผู้ลั�ติในข้ณะนนไว&ด&วย การป�องกนมอเติอร�จากความเสิ่�ยหายนนม�ด&วยกนหลัายลั�กษณะด&วยกน เช้"น การป�องกนโหลัดเก�นข้นาด การป�องกนการกลับเฟสิ่ หร�อการป�องกนความเร-วมอเติอร�เก�นข้�ดจ ากดสิ่ว�ติซึ่�ที่��ใช้&ในการควบค�ม

เป4นสิ่��งที่��สิ่ าคญที่��สิ่�ดแติ"มกจะถ1กมองข้&ามไปในวงจรควบค�ม ซึ่8�งสิ่ว�ติซึ่�จะม�อย1"หลัายลักษณะในการควบค�มแบบติ"างๆด&วยกนค�อ

1. สิ่ว�ติซึ่�ป7ดเป7ดแบบข้8นลัง เป4นสิ่ว�ติซึ่�ที่��ใช้&ในการควบค�มมอเติอร�เบ�องติ&นที่��ง"ายที่��สิ่�ด สิ่ว�ติซึ่�ที่��ป7ดเป7ดแบบข้8นลังใช้&ควบค�มการป7ดเป7ดมอเติอร� โดยจะใช้&ในมอเติอร�ข้นาดเลั-ก

ที่��ม�ก าลังแรงม&าติ �า เช้"นมอเติอร�ที่��หม�นด&วยใบพิดข้องพิดลัม แลัะมอเติอร�ที่��ใช้&หม�นเป?าลัมข้นาดเลั-ก ซึ่8�งการป7ดเป7ดข้องมอเติอร�ก-สิ่ามารถที่ าได&โดยติรงจากสิ่ว�ติซึ่�ป7ดเป7ดแบบข้8นลังน� โดยไม"จ าเป4นติ&องม�สิ่ว�ติซึ่�แม"เหลั-ก หร�ออ�ปกรณ�ช้"วยอย"างอ��น ดงนน มอเติอร�อาจจะถ1กป�องกนอ�บติ�เหติ�ที่��อาจจะเก�ดเก�ดจากฟ7วสิ่� หร�อเซึ่อร�ก�ติเบรกเกอร� ในวงจรย"อยเที่"านน ดงนน ควรที่��จะติ&องที่ าความเข้&าใจ ร1 &จกสิ่ญลักษณ�แลัะการที่ างานข้องสิ่ว�ติซึ่�แบบน�

2. สิ่ว�ติซึ่�แบบกด เป4นสิ่ว�ติซึ่�อ�กแบบหน8�งที่��น�ยมน ามาใช้&ในวงจรการควบค�มมอเติอร� โดยม�จ�ดม�"งหมายเพิ��อควบค�มให&มอเติอร�เร��มเด�น หย�ดเด�น หร�อเพิ��อกลับที่างการหม�นข้องมอเติอร� สิ่ว�ติซึ่�แบบกดจะใช้&ในวงจรควบค�มมอเติอร�แบบใช้&ม�อ

3. สิ่ว�ติซึ่�แบบหม�น เป4นสิ่ว�ติซึ่�แบบหม�นที่��ม�แกนสิ่ าหรบหม�นเพิ��อเปลั��ยนติ าแหน"งข้องหน&าสิ่มผู้สิ่ ภัายในสิ่ว�ติซึ่�ให&เปลั��ยนไป โดยใช้&การหม�นด&วยม�อในลักษณะติามเข้-มหร�อที่วนเข้-มนาฬิ�กา เพิ��อที่ าการควบค�มหน&าสิ่มผู้สิ่ข้องสิ่ว�ติซึ่�

4. ลั�ม�ติสิ่ว�ติซึ่� เป4นสิ่ว�ติซึ่�ข้นาดเลั-กที่�ที่ างานโดยการป7ดเป7ดวงจรควบค�ม โดยการเปลั��ยนแปลังในที่างกลั มาที่ าให&สิ่ว�ติซึ่�ที่ างานเพิ��อเปลั��ยนสิ่ญญาณไฟฟ�าที่��เข้&ามาควบค�มมอเติอร�

5. สิ่ว�ติซึ่�อ�ณหภั1ม� สิ่ว�ติซึ่�อ�ณหภั1ม�ถ1กน ามาใช้&ในวงจรควบค�มมอเติอร�ติ"างๆมากมาย โดยม�หลักการที่ างาน ค�อ ให&ข้องเหลัวที่��บรรจ�ในกระเปาะควบค�มอ�ณหภั1ม�เก�ดการข้ยายติวเม��ออ�ณหภั1ม�สิ่1งข้8นแลั&วที่ าให&เก�ดการเปลั��ยนติ าแหน"งข้องหน&าสิ่มผู้สิ่ข้องสิ่ว�ติซึ่� สิ่ว�ติซึ่�อ�ณหภั1ม�สิ่ามารถปรบติงอ�ณหภั1ม�ติามที่��เราติ&องการได&

6. สิ่ว�ติซึ่�ลั1กลัอย เป4นสิ่ว�ติซึ่�ที่��ใช้&ในการวดการเพิ��มข้8นหร�อลัดลังข้องเหลัวติ"างๆ โดยจะใช้&ในวงจรการควบค�มมอเติอร�แบบอติโนมติ�เพิ��อที่ าการเป7ดป7ดวงจรควบค�ม เม��อข้องเหลัวอย1"ในระดบที่��ติ&องการ การที่ างานข้องสิ่ว�ติซึ่�จะใช้&ลั1กลัอยเป4นติวควบค�มการป7ดเป7ดข้องสิ่ว�ติซึ่�

อ�ปกรณ์"ส%าหร�บใช้�ใน่การควบค�มมอเต้อร"เบ�องต้�น่อ�ปกรณ์"ส%าหร�บใช้�ใน่การควบค�มมอเต้อร"เบ�องต้�น่

7. สิ่ว�ติซึ่�แรงดน เป4นสิ่ว�ติซึ่�ที่��ใช้&เพิ��อการควบค�มความดนข้องเหลัวหร�อกAาซึ่ให&อย1"ในระดบที่��ติ&องการ โดยในการควบค�มติ&องใช้&ความดนที่��วดได&ไปควบค�มการเป7ดป7ดหน&าสิ่มผู้สิ่ข้องสิ่ว�ติซึ่� เช้"น ในการให&มอเติอร�ที่ างานติ&องเพิ��มแรงดนเข้&าไปในถงลัม เม��อความดนภัายในถงลัดลังแลัะจะเป7ดวงจรให&มอเติอร�หย�ดที่ างานเม��อความดนภัายในถงได&ติามที่��ก าหนดไว&

8. สิ่ว�ติซึ่�ที่��ใช้&เที่&าเหย�ยบ ในการควบค�มมอเติอร�อ�กแบบหน8�ง ค�อ การใช้&สิ่ว�ติซึ่�ที่��ใช้&เที่&าเหย�ยบ โดยจะม�กระเด��องสิ่ าหรบเหย�ยบเพิ��อใช้&ในการควบค�ม โดยในสิ่ว�ติซึ่�แบบน�จะใช้&ในกรณ�ที่��ผู้1&ควบค�มที่ างานที่งม�อแลัะเที่&าในเวลัาเด�ยวกน

9. Drum - Controller Switcher เป4นสิ่ว�ติซึ่�ควบค�มที่��จะใช้&ในจ�ดประสิ่งค�ที่��พิ�เศษ โดยปกติ�จะน�ยมใช้&ในมอเติอร�ข้นาดใหญ"ที่งในมอเติอร�เฟสิ่เด�ยว แลัะสิ่ามเฟสิ่ จะใช้&ในการควบค�มการเร��มเด�นหร�อการหย�ดเด�น หร�อควบค�มที่�ศที่างการหม�นข้องมอเติอร� การควบค�มจะที่ าได&โดยการเปลั��ยนติ าแหน"งข้องแกนหม�นด&ายบนข้องมอเติอร�ด&านบนข้องสิ่ว�ติซึ่�

ร�เลย" (Relay)

          เป4นอ�ปกรณ�ควบค�มวงจรไฟฟ�าที่��ม�การที่ างานในลักษณะเป4น เคร��องกลัไฟฟ�า ที่��น�ยมใช้&ในวงจรควบค�มแบบติ"างๆ กนอย"างแพิร"หลัาย โดยโครงสิ่ร&างพิ�นฐานแลัะการที่ างานข้องร�เลัย�จะประกอบไปด&วยข้ดลัวดติวน าแลัะแกนโลัหะที่��สิ่ามารถเคลั��อนที่��ข้8นลังได& เร�ยกว"า อาร�มาเจอร� โดยอาร�มาเจอร�จะม�หน&าที่��เป7ดป7ดหน&าสิ่มผู้สิ่ข้องร�เลัย� การที่ างานข้องร�เลัย�จะเร��มที่ างานได&เม��อม�กระแสิ่ไฟฟ�าไหลัผู้"านไปที่��ข้ดลัวดติวน า ที่ าให&เก�ดสิ่นามแม"เหลั-กไปด8งด1ดแกนข้องอาร�มาเจอร� ถ&าแรงด8งด1ดที่��เก�ดจากสิ่นามแม"เหลั-กสิ่ามารถช้นะแรงด8งข้องสิ่ปร�งได& ก-จะด8งแกนข้องอาร�มาเจอร�ให&หน&าสิ่มผู้สิ่ข้องร�เลัย�มาอย1"ในติ าแหน"งอ�กที่างหน8�ง แติ"ถ&าแรงด8งด1ดที่��เก�ดจากสิ่นามแม"เหลั-กไม"สิ่ามารถช้นะแรงด8งข้องสิ่ปร�งได&หน&าสิ่มผู้สิ่ข้องร�เลัย�ก-จะอย1"ในติ าแหน"งเด�มร�เลัย�จะม�หน&าสิ่มผู้สิ่อย1"สิ่องแบบ ค�อ แบบปกติ�เป7ดแลัะแบบปกติ�ป7ด ร�เลัย�แบบปกติ�เป7ดหน&าสิ่มผู้สิ่ข้องร�เลัย�จะเป7ดเม��อไม"ม�กระแสิ่ไฟฟ�าไหลัผู้"านไปยงข้ดลัวดข้องร�เลัย�แลัะหน&าสิ่มผู้สิ่จะป7ดเม��อม�กระแสิ่ไฟฟ�าไหลัผู้"านไปที่��ข้ดลัวดข้องร�เลัย� ซึ่8�งการที่ างานก-จะติรงกนข้&ามกนในร�เลัย�แบบปกติ�ป7ด ร�เลัย�ม�หลัายช้น�ดด&วยกน โดยมากร�เลัย�จะถ1กน ามาใช้&ในวงจรการควบค�มมอเติอร�ไฟฟ�าในลักษณะข้องการหน"วงเวลัาเพิ��อที่ าให&เก�ดการที่ างานข้องวงจรควบค�มเป4นไปติามลั าดบหร�อใช้&เพิ��อป�องกนอนติรายที่��จะเก�ดข้8นภัายในวงจรควบค�ม

          

      แมกเนติ�กคอนแที่คเติอร� (Magnetic Contactors)

เป4นสิ่ว�ติซึ่�ที่��ใช้&สิ่ าหรบการควบค�มการเร��มแลัะหย�ดเด�นข้องมอเติอร� โดยจะที่ าหน&าที่��เป7ดป7ดแหลั"งจ"ายกระแสิ่ไฟฟ�าสิ่ าหรบมอเติอร� โดยเฉพิาะมอเติอร�ข้นาดใหญ"ที่��ม�ข้นาดเก�น 10 แรงม&าข้8นไป แมกเนติ�กคอนแที่คเติอร�จะที่ าหน&าที่��ควบค�มการเร��มแลัะหย�ดเด�นข้องมอเติอร�แที่นการใช้&คนควบค�มโดยติรง ที่งน�เพิ��อเป4นการป�องกนอนติรายแก"ผู้1&ควบค�ม เพิราะกระแสิ่ไฟฟ�าที่��ไหลัในวงจรจะม�ปร�มาณสิ่1ง เน��องจากมอเติอร�ม�ข้นาดใหญ" แลัะยงม�จ�ดประสิ่งค�อ�กอย"างหน8�ง ค�อ เพิ��อให&สิ่ามารถที่ างานร"วมกบอ�ปกรณ�อ��นได&อ�กในวงจรควบค�มที่ าให&เก�ดความสิ่ะดวกแลัะความปลัอดภัยมากข้8น การที่ างานจะอาศยอ านาจแม"เหลั-กด8งด1ดหน&าสิ่มผู้สิ่ให&เช้��อมติ�ดกนที่ าให&กระแสิ่ไฟฟ�า

ไหลัผู้"านไปสิ่1"มอเติอร�ได& แลัะในแมกเนติ�กคอนแที่คเติอร�ที่�วไปจะม�การติ�ดติงร�เลัย�ป�องกนกระแสิ่ไฟฟ�าเก�นไว&ด&วยเสิ่มอ

ร�เลัย�ช้"วย

              

ฟ7วสิ่�

โอเวอร�โหลัดร�เลัย�

                     

 

ว&ธี�การควบค�มมอเต้อร" ซึ่)�งจะม�ว&ธี�การควบค�มอย+� 2 แบบ ได้�แก�

        1. การควบค�มด&วยม�อ (Manual Control) เป4นการควบค�มมอเติอร�ด&วยม�อจะเป4นการควบค�มโดยติรงจากผู้1&ใช้&งาน โดยมากจะใช้&ในวงจรควบค�มมอเติอร�ไฟฟ�าข้นาดเลั-ก การควบค�มแบบน�จะอาศยคนที่ าการควบค�มการเร��มเด�น แลัะการหย�ดเด�นมอเติอร�ไฟฟ�าข้นาดเลั-กเฟสิ่เด�ยวที่��ใช้&การควบค�มด&วยม�อ โดยจะให&คนควบค�มการป7ดเป7ดหน&าสิ่มผู้สิ่เพิ��อควบค�มกระแสิ่ไฟฟ�าที่��ไหลัไปสิ่1"มอเติอร�

        2. การควบค�มด&วยเคร��องควบค�มจากระยะไกลัแลัะแบบอติโนมติ� (Remote and Automatic Control) การควบค�มด&วยเคร��องควบค�มจากระยะไกลั หร�ออาจจะเร�ยกเป4นการควบค�มแบบก8�งอติโนมติ� จะเป4นการควบค�มโดยการใช้&การควบค�มป�?มสิ่ว�ติซึ่�เป7ดป7ดที่��แผู้งควบค�มที่��อย1"ภัายในห&องควบค�มหร�อติ1&ควบค�ม เพิ��อที่��จะควบค�มการเร��มเด�นแลัะหย�ดเด�นข้องมอเติอร�โดยจะติ&องม�อ�ปกรณ�พิ�เศษที่��จะติ&องที่ างานร"วมกบสิ่ว�ติซึ่�หลัก เช้"น ใช้&สิ่ว�ติซึ่�แม"เหลั-กไฟฟ�าที่ างานร"วมกบในวงจรเพิ��อที่��จะให&สิ่ว�ติซึ่�แม"เหลั-กเป4นติวควบค�มการจ"ายกระแสิ่ไฟฟ�าไปยงมอเติอร�ไฟฟ�าแที่นการใช้&ม�อ

      

การสิ่ติาร�ที่โดยติรง

วงจรก าลัง

การควบค�มมอเต้อร"แบบอ�ต้โน่ม�ต้&

จะม�วงจรควบค�มการที่ างานคลั&ายกบแบบใช้&เคร��องควบค�มจากระยะไกลัแติ"จะม�วงจรควบค�มที่��สิ่ามารถให&มอเติอร�ที่ าการเร��มเด�นแลัะหย�ดเด�นได&อติโนมติ� สิ่ามารถที่��จะควบค�มด&วยม�อหร�อเป4นแบบอติโนมติ�โดยการใช้&สิ่วติซึ่�ลั1กลัอยควบค�มการเร��มเด�นแลัะหย�ดเด�นข้องมอเติอร�

 

หน่�วยที่�� 2    อ�ปกรณ์"ที่��ใช้�ใน่การควบค�มเคร�องกลไฟฟ�า

 1. แมกเน่ต้&กคอน่แที่กเต้อร"(Mangnetic Contactor)

 แมกเน่ต้&กคอน่แที่กเต้อร"(Mangnetic

Contactor)

เป4นอ�ปกรณ�ที่��อาศยการที่ างานโดยอ านาจแม"เหลั-กในการเป7ดป7ดหน&าสิ่มผู้สิ่ในการควบค�มวงจรมอเติอร�Cหร�อเร�ยกว"าสิ่ว�ติช้�แม"เหลั-ก(Magnetic Switch)

หร�อคอนแที่คเติอร�(Contactor)ก-ได&

ข้�อด้� ข้องการใช้�ร�เลย"และแมคเน่ต้&กส"คอน่แที่คเต้อร"เม�อเที่�ยบก�บสว&ต้ช้"อ�น่  1.ให&ความปลัอดภัยสิ่ าหรบผู้1&ควบค�มสิ่1ง  2.ให&ความสิ่ะดวกในการควบค�ม 3.ประหยดเม��อเที่�ยบกบการควบค�มด&วยม�อ

โครงสร�างและส�วน่ประกอบข้องแมคเน่ต้&กคอน่แที่กเต้อร" หรอสว&ต้ช้"แม�เหล1

ภัาพิแมคเนติ�กคอนแที่กเติอร�แติ"ลัะย��ห&อ

แมคเนติ�กคอนแที่คเติอร�ย��ห&อใดร� "นใดจะติ&องม�โครงสิ่ร&างหลักที่��สิ่ าคญเหม�อนกนดงน�      1. แกนเหลั-ก      2. ข้ดลัวด      3. หน&าสิ่มผู้สิ่

ภัาพิลักษณะโครงสิ่ร&างภัายในข้องแมคเนติ�กคอนแที่กเติอร�

รายละเอ�ยด้ด้ข้องส�วน่ประกอบภายใน่แมคเน่ต้&คคอน่แที่คเต้อร"   แกนเหลั-กแบ"งออกเป4นสิ่องสิ่"วนค�อ   

  แกนเหลั-กอย1"กบที่��(Fixed Core)

จะม�ลักษณะข้าที่งสิ่องข้&างข้องแกนเหลั-ก ม�ลัวดที่องแดงเสิ่&นใหญ""ติ"อลัดอย1" เป4นร1ปวงแหวนฝั;งอย1"ที่��ผู้�วหน&าข้องแกนเพิ��อลัดการสิ่�นสิ่ะเที่�อน ข้องแกนเหลั-ก อนเน��องมาจากการสิ่�นสิ่ะเที่�อนไฟฟ�ากระแสิ่สิ่ลับ เร�ยกวงแหวนน�ว"า  เช้-ดเด-ดร��ง (Shaddedring)

แลัะแกนเหหลั-กเคลั��อนที่��(Stationary Core)

ที่ าด&วยแผู้"นเหลั-กบางอดซึ่&อนกนเป4นแกน  จะม�ช้�ดหน&าสิ่มผู้สิ่เคลั��อนที่��(Moving

Contact) ย8ดติ�ดอย1"

ข้ดลัวด (Coil)

  ข้ดลัวดที่ ามาจากลัวดที่องแดงพินอย1"รอบบอAบบ�นสิ่วมอย1"ติรงกลัาง  ข้องข้าติวอ�ที่��อย1"กบที่��ข้ดลัวดที่ าหน&าที่��สิ่ร&าง

สิ่นามแม"เหลั-กม�ข้ วติ"อไฟ

เข้&า ใช้&สิ่ญญลักษณอกษรก ากบ ค�อ A1- A2

หร�อ a-b

หน&าสิ่มผู้สิ่ (Contac)

  หน&าสิ่มผู้สิ่จะย8ดติ�ดอย1"กบแกนเหลั-กเคลั��อนที่��  แบ"งออกเป4นสิ่องสิ่"วนค�อ      - หน&าสิ่มผู้สิ่หลัก หร�อเร�ยกว"าเมนคอนแที่ค (Main Contac) ใช้&ในวงจรก าลังที่ าหน&าที่��ติดติ"อระบบไฟฟ�าเข้&าสิ่1"โหลัด      - หน&าสิ่มผู้สิ่ช้"วย (Auxiliary Contac) ใช้&กบวงจรควบค�ม      หน&าสิ่มผู้สิ่ช้"วยแบ"งออกเป4น 2 ช้น�ด               หน&าสิ่มผู้สิ่ปติ�เป7ด (Normally

Open : N.o.)

               หน&าสิ่มผู้สิ่ปกติ�ป7ด (Normally

Close : N.C.)

ส�วน่ประกอบภาพน่อก

   สิ่"วนที่��เป4นหน&าสิ่มผู้สิ่หลัก(MainContac)

   ม�สิ่ญญลักษณ�อกษรก ากบบอกดงน�       - หน&าสิ่มผู้สิ่หลักค1"ที่��1 1/L1 - 2/T1

       - หน&าสิ่มผู้สิ่หลักค1"ที่��2 3/L2- 4/T2

       - หน&าสิ่มผู้สิ่หลักค1"ที่��3 5/L3- 6/T3

  หมายเลัข้ 1 เป4นจ�ดติ"อไไฟฟ� าเข้&าหน&าสิ่มผู้สิ่หลัก       ม�สิ่ญญลักษณ�อกษรก ากบค�อ 1/L1

3/L2 แลัะ 5/L3

  หมายเลัข้ 2 เป4นจ�ดติ"อไไฟฟ� าเข้&าหน&าสิ่มผู้สิ่หลัก       ม�สิ่ญญลักษณ�อกษรก ากบค�อ 2/T1

4/T2 แลัะ 6/T3

  หมายเลัข้ 3 ป�?มที่ดสิ่อบหน&าสิ่มผู้สิ่

ส�วน่ประกอบภาพน่อก

หมายเลัข้ 1 ข้ว A จ�ดติ"อไฟเข้&าข้ดลัวด-A2

หมายเลัข้ 2 หน&าสิ่วมผู้&สิ่ปกติ�เป7ดหมายเลัข้(N.O.)

อกษรก ากบหน&าสิ่มผู้สิ่ค�อ 13-14หมายเลัข้ 3 หน&าสิ่วมผู้&สิ่ปกติ�ป7ดหมายเลัข้(N.C.)

อกษรก ากบหน&าสิ่มผู้สิ่ค�อ 21-22หมายเลัข้ 4 หน&าสิ่วมผู้&สิ่ปกติ�ป7ดหมายเลัข้(N.C.)

อกษรก ากบหน&าสิ่มผู้สิ่ค�อ 31-32หมายเลัข้ 5 หน&าสิ่วมผู้&สิ่ปกติ�

เป7ดหมายเลัข้(N.O.)

อกษรก ากบหน&าสิ่มผู้สิ่ค�อ 43-44

หล�กการที่%างาน่

แสิ่ดงการที่ างานข้องแมกเนติ�กสิ่�คอนแที่คเติอร

     เม��อม�กระแสิ่ไฟฟ�าไหลัผู้"านไปยงข้ดลัวดสิ่นามแม"เหลั-กที่��อย1"ข้ากลัางข้องแกนเหลั-กข้ดลัวดจะสิ่ร&างสิ่นามแม"เหลั-กที่��แรงสิ่นามแม"เหลั-กช้นะแรงสิ่ปร�งด8งให&แกนเหลั-กช้�ดที่��เคลั��อนที่��เคลั��อนที่��ลังมาในสิ่ภัาวะน�(ON)คอนแที่คที่งสิ่องช้�ดจะเปลั��ยนสิ่ภัาวะการที่ างานค�อคอนแที่คปกติ�ป7ดจะเป7ดวงจรจ�ดสิ่มผู้สิ่ออก แลัะคอนแที่คปกติ�เป7ดจะติ"อวงจรข้องจ�ดสิ่มผู้สิ่ เม��อไม"ม�กระแสิ่ไฟฟ�าไหลัผู้"านเข้&าไปยงข้ดลัวด สิ่นามแม"เหลั-กคอนแที่คที่งสิ่องช้�ดจะกลับไปสิ่1"

สิ่ภัาวะเด�มช้น่&ด้และข้น่าด้ข้องแมคเน่ต้&กคอน่แที่กเต้อร"      คอนแที่คเติอร�ที่��ใช้&กบไฟฟ�ากระแสิ่สิ่ลับ แบ"งเป4น 4 ช้น�ดติามลักษณะข้องโหลัดแลัะการน าไปใช้&งานม�ดงน�              AC 1 : เป4นแมคเนติ�กคอนแที่กเติอร�ที่��เหมาะสิ่ าหรบโหลัดที่��เป4นความติ&านที่าน หร�อในวงจรที่��ม�อ�นดดที่�ฟน&อยๆ              AC 2 : เป4นแมคเนติ�กคอนแที่คเติอร�ที่��เหมาะสิ่มสิ่ าหรบใช้&กบโหลัหดที่��เป4นสิ่ปร�งมอเติอร�              AC 3 : เป4นแมคเนติ�กคอนแที่คเติอร�ที่��เหมาะสิ่ าหรบใช้&การสิ่ติาร�ที่แลัะหย�ดโหหลัดที่��เป4นมอเติอร�กรงกระรอก               AC 4 : เป4นแมคเนติ�กคอนแที่คเติอร�ที่��เหมาะสิ่ าหรบบการสิ่ติาร�ที่-หย�ดมอเติอร� วงจร jogging แลัะการกลับที่างหม�นมอเติอร�แบบกรงกระรอก     

 การพ&จราณ์าเลอกไปใช้�งาน่     ในการเลั�อกแมคเนติ�กคอนแที่คเติอร�ในการใช้&งานให&เหมาะสิ่มกบมอเติอร�นน จะพิ�จรณาที่��กระแสิ่สิ่1งสิ่�ดในการใช้&งาน(reated current) แลัะแรงดน ข้องมอเติอร� ติ&องเลั�อกแมคเนติ�กคอนแที่คเติอร�ที่��ม�กระแสิ่สิ่1งกว"ากระแสิ่ที่��ใช้&งาานข้องมอเติอร� ที่��ม�แรงดนเที่"ากน        ในการพิ�จรณาเลั�อกแมคเนติ�กคอนแที่คเติอร�ใช้&งานควรพิ�จรณาดงน�                - ลักษณะข้องโหลัอดแลัะการใช้&งาน                - แรงดนแลัะความถ��                - สิ่ถานที่��ใช้&งาน                - ความบ"อยครงในการใช้&งาน                - การป�องกนจากการสิ่มผู้สิ่แลัะการป�องกนน า                - ความคงที่นที่างกลัแลัะที่างไฟฟ�า  

    ร�เลัย�ช้"วยหร�ออาจเร�ยกว"าร�เลัย�ควบค�ม(Contol Relay)การที่ างานอาศยอ านาจในการเป7ดป7ดหน&าสิ่มผู้สิ่ เหม�อนกบ หลักการที่ างานข้องแมคเนติ�กคอนแที่คเติอร� ติ"างกนติรงที่��ร �เลัย�ช้"วยจะที่นกระแสิ่ได&ติ �า หน&าสิ่มผู้สิ่จะเลั-กกว"าหน&าสิ่มผู้สิ่ ข้องแมคเนติ�กคอนแที่กเติอร�ลักษณะข้องหน&าสิ่มผู้สิ่ข้องร�เลัย�ช้"วยม�สิ่องช้น�ด หน&าสิ่มผู้สิ่ปกติ�เป7ด (Normally Open : N.o.) แลัะหน&าสิ่มผู้สิ่ปกติ�ป7ด (Normally Close : N.C.) จ านวนหน&าสิ่มแลัะช้น�ดข้องหน&าสิ่มผู้สิ่ข้8นอย1"กบบร�ษที่ผู้1&ผู้ลั�ติแลัะการน าไปงาน