ทปรกษา ดร.บรรเจอดพร สแสนสข ทปรกษาบรรณาธการ รศ.ประภาภทร นยม กองบรรณาธการ ณภทร ชยชนะศร เขมเพชร ระหวางงาน สวรรณา มวงสวย ดนตา ทองทบ

โชตกา นตยนนภ ศภสร จนทรศรสรยะวงษ ผสนบสนน สำนกงานคระกรรมการการศกษาขนพนฐาน (สพฐ.) ขอขอบคณ หนงสอ ดวยรกบนดาล นทานสขาว หนงสอพมพ

เนชนสดสปดาห ฉบบท ๙๗๘ จดทำโดย สถาบนอาศรมศลป

สวสดผอานทกทานครบ

ขอตอนรบสฤดฝน วารสารวถพทธฉบบน นอกจาก

ผอานจะไดอานเรองราวตวอยางดๆ ทเกดขนในภมภาคของ

ตวเองแลว เรายงไดคดเลอกบทความดเดน ๘ เรองจาก

๘ ภมภาค มาจดเรยงไวใหในคอลมภบทความดเดน ซงได

ลงอยในวารสารทกฉบบทแจกจายไปตามแตละภมภาค โดย

เนอหาแตละบทความนน สะทอนภาพ ความรสก และความ

ลำบากของสงทเกดขนไดดเลยทเดยว

ขณะทเขยนบทบรรณาธการอยน ตวผมกกำลงปวย

เปนหวดตอนรบหนาฝนพอด ความไมสบายนมนทำใหเหนอย

และลา แตมนกลบทำใหมสมาธมากขน อาจเพราะคดวาถา

เขยน เสรจไว กไดพกไว เลยทำใหมความตงใจมากขนกวา

ตอนทสบายๆ

ผมเลยนกถงคำพดของศลปนทานหนงทวา งาน

ศลปะทดมนตองเกดจากความลำบาก เปนอะไรทฟงแลว

แปลกแตมานกดก ใช ไมวาจะเปน นกวทยาศาสตร อยาง

สตเฟน ฮอวกง ทเปนคนพการ กคดทฤษฏอศจรรยไดเพราะ

ความลำบากทเจอ เศรษฐระดบโลกอยาง มารค ซคเกอรเบรก

ผคดคน facebook ขน กเกดจากความลำบากในการเขา

สงคมของเขา คณตน โออช กสรางตวจากความลมเหลว

ครงแลวครงเลา อาจคดไปถงประเทศอยาง ญปน ทอย

ทามกลางความลำบากจากอทกภย แตใจส กไดสรางความ

ประทบใหโลกไดเหนเชนกน

ทผมยกตวอยางมาไมใชวา ความสบายเปนสงทไมด

แตบางครงความลำบากกชวยใหเราพบศกยภาพทซอนอย

และใชชวตอยางเตมท ณ เวลานน งานเขยนหลายๆ ชนใน

วารสารน กเปนตวอยางทชดเจนมากวาความพยายามทจะ

กาวเดนในความลำบากนนมพลงและสรางสรรคแนวทางดๆ

อยางเหลอเชอ ถงบางคนอาจยงไมพบทางออก แตเขากได

พบกบการมชวตอยางแทจรง ณ ตอนนนแลว แตถาหาก

ความลำบากนนมากเกน การพกไวกอน รอใหฟนตวขนมาแลว

ลยมนอกท กเปนสงทด ซงผมวามนสำคญพอๆ กบความ

กลาทจะไมหนจากความลำบากเลย

สดทายน ขอบอกขาวดกบผทสงบทความเขามาทก

ทานวา ทาง สพฐ. จะจดสงประกาศนยบตรใหแกผเขยนทก

ทานทไดลงในวารสารฉบบน เพอเปนการขอบคณและเปน

กำลงใจใหกบทกคนครบ แลวพบกนใหมในฉบบหนาครบ

ขอเปนกำลงใจใหกนและกน

ขอบคณครบ

รวมตชม และเสนอแนะเพอปรบปรงวารสารวถพทธ

ผานทางจดหมาย หรออเมล ทกองบรรณาธการวารสารโรงเรยนวถ

พทธ สถาบนอาศรมศลป ๓๙๙ ซ.อนามยงามเจรญ แขวงทาขาม

เขตบางขนเทยน กทม. ๑๐๑๕๐ www.arsomsilp.ac.th

ภาคอสานตอนบน

๒

คำกลาวทวา “ความงดงามของมวลรวม

ขนอยกบการขดเกลาสวนยอยใหงดงาม” การศกษา

ไทยตองการใหเยาวชนไทยมจตใจทละเอยดออน

โดยมจตสำนกและเหนความสำคญของการม

จตอาสาและเสยสละความสขสวนตนเพอความสข

สวนรวม สำนกงานคณะกรรมการการศกษา

ขนพนฐาน ตระหนกเหนถงความสำคญดงกลาว

จงไดดำเนนการพฒนาผบรหารใหมความรความ

เขาใจเกยวกบการบรหารจดการ การเรยนการ

สอน และการดำเนนชวตของนกเรยน ตามหลก

ธรรมพรหมวหารส (เมตตา กรณา มทตา อเบกขา)

และการกน อย ด ฟงเปน ขององคพระสมมา

สมพทธเจา ใหกบโรงเรยนวถพทธทมจตอาสา

ทสมครเขารวมโครงการ โรงเรยนวถพทธเนนจต

อาสา รน ๑ ปการศกษา ๒๕๕๒ จำนวน ๕๑

โรงเรยน ซงเปนโรงเรยนทผานการศกษาดงาน

จากมลนธพทธฉอจ ไตหวน ดวยความสนใจและ

เขาใจ กระจายอยทกภมภาคของประเทศไทยดวย

ความสมครใจ ยนดรบการพฒนาอยางเปนระบบ

และตอเนอง จากสำนกงานคณะกรรมการการ

ศกษาขนพนฐาน โดยมลนธพทธฉอจ ไตหวน

ประเทศไทย พรอมทงศกษาดงานแลกเปลยนเรยนร

ณ โรงเรยนพทธฉอจ เชยงใหม รวมกลมจดทำ

แผนการพฒนาในแตละภมภาค จนสามารถเปน

แบบอยางใหกบโรงเรยนทมความสนใจนำไปเปน

ภธร จนทะหงส ปณยจรสธำรง

สำนกพฒนานวตกรรมการจดการศกษา

แบบอยางได เพอเปนการประกาศถงความมจต

อาสา จงไดดำเนนการ “เปดบานเลาขาน

สงดๆ วถพทธเนนจตอาสา” ใหกบโรงเรยนใน

เครอขายไดศกษาดงาน แลกเปลยนเรยนรถงวธ

การบรหารจดการ การเรยนการสอน การดำเนน

ชวตของนกเรยนและบคลากรทเกยวของ จนเปน

ทยอมรบของโรงเรยนวถพทธและโรงเรยนทสนใจ

ทวประเทศ ไดมการรองขอจากโรงเรยนทสนใจ

ใหเปดรบสมครโรงเรยนวถพทธเนนจตอาสา รน ๒

จงเปนกำลงใจทจะพฒนาตอยอด จงไดดำเนน

การเปดรบสมคร

โรงเรยนทสมครใจเขารวมโครงการ

โรงเรยนวถพทธเนนจตอาสากวา ๒๐๐ โรงเรยน

ทงระดบประถมศกษาและมธยมศกษา เขารบการ

พฒนาการบรหารจดการ การเรยนการสอนและ

การดำเนนชวตของนกเรยน มการศกษาดงาน

แลกเปลยนเรยนร ถอดบทเรยน จดทำแผนการ

พฒนาอยางเปนรปธรรม รวมกนพฒนาโดยโรงเรยน

วถพทธเนนจตอาสา รน ๑ จบมอกนรวมกลม

พฒนา จำนวน ๒๕ กลม รน ๑ : รน ๒ ใน

อตราสวนโดยประมาณ ๒ : ๗ - ๙ รน ๑ และ

รน ๒ ยนดผลดกนเปนเจาภาพในการเยยมชม

เปดบานแลกเปลยนเรยนรโรงเรยนภายในกลม

เพอการพฒนาทยงยนตอไป

เหลยวหลงแลหนา

อยางมนใจ

๓

บทความ หนา

พทธชยนต ๔

ท ไทยอาจตกขบวนรถไฟบญในเวทโลก

บทความดเดน

เรองของสาม ๖

ภาคเหนอตอนบน : ลำพน เขต ๑

ชวตทเลอกเกดไมได ๑๐

ภาคเหนอตอนลาง : พจตร เขต ๒

ไขเปดและสกร(รตวแลวไดด) ๑๓

ภาคอสานตอนบน : ขอนแกน เขต ๕

“ลอมรก”คนดคนเกงทมสข ๑๖

ภาคอสานตอนลาง : ศรสะเกษ เขต ๓

จตอาสา ๑๙

ภาคประตอสาน : นครราชสมา เขต ๔

วถพทธวถทางแหงปญญา ๒๔

พฒนาตงแตยงเลกๆ

ภาคกลาง-ตะวนออก : ตราด

เปดหเปดตาเปดใจอะไรๆกงาย ๒๗

ภาคตะวนตก-ใตตอนบน : สพรรณบร เขต ๓

ใจส ไมทอแมหนพการ ๒๙

ภาคใตตอนลาง : สงขลา เขต ๒

บทความภาคอสานตอนบน

เปนไปไดหรอ ๓๒

ขอนแกน เขต ๕

บคคลทควรบชา ๓๔

เลย เขต ๑

อย ใหเยนแลวจะเปนสข ๓๗

ธรรมแกปญหาชวต

นครพนม เขต ๒

คณธรรมนำชวต ๔๐

นครพนม เขต ๒

ทำตวอยางไร...ใหเปนสข ๔๓

นครพนม เขต ๒

กลา ๔๔

อดรธาน เขต ๑

ลมหายใจ...เยน ๔๖

เลย เขต ๑

ธรรมะกบรกษธรรมชาต ๔๘

นครพนม เขต ๒

สรางความเหนใหตรง ๕๐

เพอรวมกนปฏบตไดดงาม

นครพนม เขต ๒

อานภาพแหงความด ๕๓

ขอนแกน เขต ๒

เลอกเองได ๕๗

นครพนม เขต ๒

โครงการญอ...เดกดมจรรยา ๖๐

นครพนม เขต ๒

กจกรรมมากกไมกวนใจ ๖๓

เพราะหนใชเงนออม

อดรธาน เขต ๓

ธนาคารความด ๖๖

สกลนคร เขต ๑

สตกบหนาทเดก ๗๐

หนองคาย เขต ๑

ใครหลงผด ๗๕

นครพนม เขต ๑

สารบญ

บทความ หนา

เปนเวลากวา ๓ ปแลว ทไดทราบขาววา

ชาวพทธในประเทศศรลงกาไดตระเตรยมงานเฉลม

ฉลองครงยงใหญทสดในประวตศาสตรพทธศาสนา

เนองในมหาอภสมย “พทธชยนต ๒,๖๐๐ ปแหง

การตรสร” โดยไดมการนำเรองเขาพจารณาใน

รฐสภา ในคณะรฐมนตร ในคณะผนำฝายพระสงฆ

มขาวใหทราบถงการเตรยมการกนมาโดยตลอด

อยางตอเนอง โดยในการฉลองครงนไดมกจกรรม

โหมโรงมาอยางตอเนอง และจะเรมตนเฉลมฉลอง

ใหญในวนวสาขบชา ๒๕๕๔ (Vesak ๒๐๑๐) น

ในทางฝายรฐบาลกไดมการตงเปาหมายในทาง

พฒนาสงคมและประเทศชาตเขามาผนวกใน

โอกาสนดวย ประธานาธบดของศรลงกา ไดให

สมภาษณสอมวลชนตางประเทศ เมอครงไปรวม

ประชมสหสวรรษแหงการพฒนา ทองคการ

สหประชาชาต ณ ประเทศสหรฐอเมรกา วาจาก

นไปเขาจะใชหลกพทธธรรมในการบรหารประเทศ

ใหเกดการพฒนาทยงยน รฐบาลไดตงใหมคณะ

กรรมการ Sri Sambuddhatva Jayanthi ขนมา

ดำเนนงานเรองน โดยมแผนปฏบตการ ๒๐ แผน

งานดวยกน นอกจากนยงไดทราบวาประเทศพทธ

ศาสนาอนๆ กมความเคลอนไหวเรองนไมนอย

พทธชยนต

ทไทยอาจตกขบวนรถไฟบญ

ในเวทโลก

เชนกน ทงประเทศพมา และอนเดย จงมกไดยน

วาผทเดนทางไปในประเทศเหลานจะกลบมาเลา

ดวยความตนเตนดใจถงการเฉลมฉลองทไดไป

พบเหนมา

ผเขยนเองกไดประกาศขาวความเคลอนไหว

เหลานใหชาวพทธในประเทศไทยไดทราบมากวา

๒ ปแลวเชนกน ทงการตงวงพดคย การบรรยาย

การทำเวบไซต เฟซบค การสรางเครอขาย โดย

เมอวสาขบชา ๒๕๕๓ ทผานมากไดรวมมอกบ

สำนกงานเครอขายองคกรงดเหลา ทไดรบการ

สนบสนนจาก สสส. ในการแถลงขาวเปดตว

โครงการ ๒๖๐๐-๘๔ พทธชยนตเฉลมราช และ

ไดมองคกรชมชนตางๆ เขารวมฟนวถชาวพทธ

เปนปฏบตบชาเกดขนหลายแหง และจะเฉลมฉลอง

ตอเนอง ๓ ป ไปจนถงวสาขบชา ๒๕๕๖ สพฐ.

เองกมแผนงานใหโรงเรยนวถพทธทวประเทศได

เขารวมกจกรรมพทธชยนตฟนวถพทธวนพระ

เสถยรธรรมสถานกไดดำเนนกจกรรมเนองในโอกาส

พทธชยนตนมากมายหลายกจกรรมมาอยางตอเนอง

ลาสดพระภกษสงฆและคฤหสถชาวพทธททำงาน

ดานพทธศาสนากบสงคม กไดรวมกลมกนกอตง

“เครอขายพทธชยนต สงฆะเพอสงคม” ขน และ

จะเดนทางไปศกษาดงานทประเทศศรลงกาใน

ชวงวสาขบชา ๒๕๕๔ น แลวจะกลบมาขยายผล

กบภาคเครอขายใหรวมกนเฉลมฉลองดวยการ

ปฏบตบชาตอไป

แตเปนทนาแปลกใจใหตงขอสงเกตวาใน

ประเทศไทยเองซงเปนประเทศพทธศาสนาแนวหนา

ของโลกกลบไมมความเคลอนไหวใดๆ ในเรองน

ในระดบประเทศเลย ไมมการตระเตรยมงานหรอ

ประกาศขาวใหชาวพทธในประเทศไทยไดรบทราบ

และเตรยมการเฉลมฉลองแตอยางใด ไมวาจะ

เปนทางฝายรฐบาลหรอองคกรคณะสงฆ เหนจะม

แตบคคลและองคกรภาคประชาชนคนเลกคนนอย

เทานนทพยายามทำงานเรองน จงเกดคำถามวา

รฐบาลและองคกรคณะสงฆไทย มความจรงใจท

จะจดเตรยมงานและดำเนนงานเรองนหรอไมเพยงใด?

หรอจะมเพยงพทธศาสนกชนคนเลกคนนอย

ระดบลางเทานนทมสทธาแทจรงในพระรตนตรย

และมงปฏบตบชาแดพระสมมาสมพทธเจากนจรงๆ

จงๆ มองอกมมหนงกเปนโอกาสดทเราจะลกขน

มานำทำกนเอง จงขอเชญชวนพวกเราชาวโรงเรยน

วถพทธ ไดมารวมกนสรางสรรคกจกรรมดๆ

เปนปฏบตบชาแดพระสมมาสมพทธเจากนเถด

โดยเฉพาะการฟนฟวถชาวพทธทเชอมรอยบาน-

วด-โรงเรยน (ครอบครว-ศาสนา-การศกษา) ให

ยอนคนกลบมาเปนวถชวตทอบอนปลอดภย

อกครง (หลงจากถกรฐบาลมคำสงสำนกนายกฯ

๒ ฉบบ วางยาทำลายวถชาวพทธไปนานกวา ๕๐ ป

แลว) เพอนำพาครอบครวชมชนสงคมประเทศชาต

ไปสการพฒนาทยงยนรวมกนสบตอไป ขออนโมทนา

ตอบญอนเปนมหากศลนดวย (หากสนใจขอมล

เพมเตมเขาไปทเวบไซต www.moralproject.net)

ธรรมอาสาสมครเครอขายพทธชยนต สงฆะ

เพอสงคม

ขออนโมทนาและเจรญพร

พระมหาพงศนรนทร ฐตวโสวดสทศนเทพวราราม ราชวรมหาวหาร

ประธานโครงการ “เยาวชนไทย ทำด ถวายในหลวง”

ธรรมอาสาสมคร เครอขาย ๒,๖๐๐-๘๔ พทธชยนต-เฉลมราช

๕

ฉนเปนครในโรงเรยนมธยมประจำตำบล

ซงภายหลงยกฐานะเปนโรงเรยนประจำอำเภอตาม

ฐานะของตำบลทเลอนขนเปนอำเภอ และเปน

เรองปกตทครโรงเรยนในชนบทหลายๆ โรงตอง

เคยมประสบการณเชนเดยวกบฉน นนคอ ไดทำ

หนาทนอกเหนอจากการสอน และงานทวานเองท

ทำใหสงดๆ เกดขนในชวตของการเปนครไดอยาง

ไมนาเชอ ดงเรองทฉนจะเลาตอไปน

วนนน ขณะทกำลงเขนรถไปยงบรเวณผลไม

ผกสดของหางสรรพสนคาในตวจงหวด ฉนกได

ยนเสยงรองทก

“สวสดครบอาจารย”

ฉนหนไปทางทศทมาของเสยงกพบเดก

หนมผวคลำในชดพนกงานของหางยนยมนยนตา

เปนประกายอยบรเวณชงตวงสนคา

“อาว! สาม สวสดลก เปนไงมาไงนะถงได

มาทำงานทน” ฉนรบไหวพลางทกดวยความดใจ

หลงจากไตถามทกขสขของกนและกนไดสกพกก

มลกคาเขามาฉนจงขอตวพลางอวยชยใหพร

ใหกำลงใจแลวจงเขนรถออกมา ใจกประหวดถง

อดต

สามเปนศษยเกาทเพงจบชน ม.๖ จาก

โรงเรยนไปไดประมาณ ๒ ป แมของสามชอ “นาง”

เปนมายลกตดสามคน เปนชายลวน สามเปนคน

เลก นางมาจากดนแดนทราบสง ไรญาตขาดมตร

โชคดทครเกาโรงเรยนเราทานหนงไดเมตตาให

นางอาศยในสวนลำไย และอนญาตใหเกบผกขางรว

ผกบงในหนองนำมาขายพอเปนรายไดเลยงชพ

นอกเหนอจากการดแลสวน ตอนนนสามยงเลก

มาก แมของเขามกจะมผกพนบานมดเปนกำๆ

หรอไมกมเหดตามฤดกาลมาขายใหคณะคร โดย

กระเตงเอาสามมาดวย พวกเราหลายคนกจะชวย

อดหนน แมมไดกนเอง กเอาไปฝากเพอนบาน

บาง เพอชวยใหนางพอมรายได บางครงกมขนม

แบงใหสาม ระหวางทขายของใหคร นางจะปลอย

ใหสามคลานเลนซกซนบนสนามหญาหนาหองพกคร

โดยทเขามไดงอแง กวนใจแตอยางใด นนเปน

ภาพทตดตาพวกเรามาตลอด

เรองของสาม

ภาคเหนอตอนบนลำพนเขต๑

จาก๘ภมภาค

บทความดเดน

เรอง

เกษร แซเหลยว

โรงเรยน

ปาตาลบานธพทยา

อ.บานธ จ.ลำพน

๖

วนเวลาผานไป ในทสดสามกไดเขามา

เรยนตอชน ม.๑ ในโรงเรยนของเรา ในขณะท

พชายคนกลางเรยนชน ม.๔ ระหวางนนเราได

ทราบวาแมของเขาตดโรคราย แตดวยความหวง

ลก นางพยายามดแลรกษาตวเอง ประกอบกบม

องคกรกศลเขามาชวยดแล สขภาพของนางจง

ดขนและสามารถเชาแผงขายผกในตลาดสดทำให

มรายไดเพมขน สามตดแมและรกแมมาก เรามก

จะพบเขาชวยแมขายผกในตลาดในวนหยด หรอ

หลงเลกเรยน

เมอสามเรยนชน ม.๓ ฉนจงมโอกาสได

สอนเขา ฉนไมแปลกใจทเขาเรยนคอนขางออน

แนนอน สภาพความเปนอยเชนนนจะใหเดกสมองด

เหมอนเดกทมาจากครอบครวทเพยบพรอมได

อยางไร สามเรยนผานมาจนถงปลายป หลงจาก

การสอบผานพนไป กมการสอบซอมสำหรบนกเรยน

ทตด ศนย ตด ร สามเองกเปนหนงในนน

วนสดทายของการสอบซอม เมอครฝาย

วดผลรวบรวมเอกสารหลกฐานตางๆ กพบวาสาม

ไมมาสอบแกตว นนหมายความวาเขาจะไมจบ

ชน ม.๓ ตอนนนเปนเวลาเลกเรยน คณะครสวนใหญ

ตางกกลบบานเกอบหมด ฉนจงอาสาไปตาม

ตวให ฉนขบรถยนตถามทางชาวบานไปตลอด

ในทสดกเจอทอยของสามในสวนลำไย ฉนองไป

ชวครกบภาพทเหน

เบองหนาฉนเปนยงขาวเกาๆ มผาผวยขง

กนแบงใตถนเปนสองสวน และดานหนากเปนผา

ผวยขงแทนประต ผานนคงเปนของทไดรบบรจาค

สามชวยครจดกจกรรมของหองสมด

๗

บทความดเดน

มาเพราะมขอความของผบรจาคปรากฏบนผนผา

นนดวย ใตตนลำไยมเตาไฟและมหมอแขวนทกง

ลำไย มกองฟนอยขางเตา จกรยานเกาๆ พงอย

ขางตนลำไยถดไป นอกนนไมมสงของมคาใดๆ

แมของสามใหเหตผลวาทเขาไมไดไปสอบ

ซอมเพราะนางตองใชรถไปพบแพทยตามนดและ

บงเอญรถเสยกวาจะซอมเสรจกลบมารบลกกไมทน

เวลา และรถจกรยานทเคยใชกยางรว ชางซอม

ไมอยจงไมสามารถไปสอบแกตวได ฉนจงนดให

เขาไปสอบในวนถดไป โดยทางวชาการอนโลมให

เปนพเศษ และยำใหเขาไปใหได สามรบปาก ใน

ทสดเขากเรยนจบชน ม.๓ พรอมกบเพอนๆ สวน

พชายจบชน ม.๖ กสมครเขาเปนทหารเกณฑ

เพอแบงเบาภาระของแม

เปดภาคเรยนใหม ฉนไปจายตลาด พบ

สามชวยแมขายผกในตลาด ฉนพยายามโนมนาว

ใหสามเรยนตอชน ม.ปลาย โดยชใหเหนความ

จำเปนตางๆ สามตดสนใจเรยนตอ แตเพยงสปดาห

เศษๆ เขากหายไป เมอพวกเราไปตามตว ทงแม

และสามใหเหตผลวาไมมเงน แมจะไดรบยกเวน

คาเลาเรยนแตกยงมคาใชจายอนๆ รออยอกมาก

ประกอบกบผลการเรยนทคอนขางออน เขาเกรง

วาจะไปไมรอด ทำใหเสยเวลาเปลา เมอทงสอง

ยนกรานเชนนนพวกเรากจำตองยอมรบ แมลกๆ

ในใจจะเปนหวงกตาม

แตหลงจากนนไมกวน ดวยความชวยเหลอ

ของมลนธศภนมต องคกรกศลทไดดแลครอบครว

ของสาม ทำใหสามกลบเขามาเรยนอกครง ครงน

สามดมงมนและพยายามมากขน พวกเราคณะคร

ในโรงเรยนกพยายามชวยเทาทจะทำได บางคน

ใหงานพเศษทำพอมรายไดเปนคาขนม บางกสง

ซอผกผลไมจากแม แมของเขามรายไดมากขน

ทำใหความเปนอยดขน สงผลถงสตปญญา ฉน

ทราบขาวดวยความยนดวาสามเรยนผานขนชน

ม.๕ และ ม.๖ โดยไมตดศนยเลย

เมอสามเรยนชน ม.๖ เขากอาสามาชวย

งานหองสมด ซงสามารถชวยแบงเบาภาระงาน

ของฉนไดมาก เมอถงหนาหนาวฉนจงใหรางวล

เปนเสอกนหนาว วนเสาร อาทตย เขามกจะมา

ขอใชคอมพวเตอรในหองสมดเพอทำงานสงคร

จนสนทกบครเจาทหองสมดอกคน ซงครทานนน

กเมตตาสามไมนอย เธอมกจะมขนมมาฝาก

บางครงกหอขาวกลางวนมาเผอ และคอยดแล

ชวยเหลอใสใจความเปนอยพอๆ กบครทปรกษา

ของเขา ทนอกจากจะมงานพเศษใหทำพอมรายได

เปนคาขนมแลว ครทานนยงใชเวลาชวโมงโฮมรม

สอนพเศษใหแกเดกๆ ในกลมทปรกษา ทำใหพวก

เขามผลการเรยนดขน โดยเฉพาะสาม เมอฉนได

ตรวจงานทมอบหมาย ฉนกรสกประหลาดใจแกม

ยนดทงานคนควาของสามถกตอง ครบถวน สมบรณ

ดกวาเพอนทกคนในหอง เมอฉนนำเรองนไปคย

กบครทปรกษาของเขา กไดรบคำยนยนวาเขาเรยน

ดขนทกวชา มผลการเรยนสงขนจากเดมมากกวา

เทาตว คราวประชมผปกครองแมของสามพรำ

จรงอยเราอาจจะดใจภาคภมใจมความสขทนกเรยนของเราสามารถ

สอบเขาเรยนตอในมหาวทยาลยทดเดนดงหรอไดเรยนตอในคณะ

ทมการแขงขนสง ฯลฯ แตการทพวกเราสามารถสงใหเดกบางคน

ของเราทเรยกไดวาชวตเรมตนดวยการตดลบได ไปถงฝง ไดยนอย

ททเหมาะสมเชนเดยวกบทสามยนอยปจจบนน นบเปนความสขมาก

ยงกวาหลายเทานก

๘

ขอบคณคณะครอยไมขาดปาก สามมเพอนมาก

ขน เขาราเรง แจมใส เหมอนวยรนทวไป นยนตา

ไมอมทกขเหมอนกอน แตในชวงน เองพชาย

คนกลางของสามไดเสยชวตดวยอบตเหต พวก

เราและเพอนบานตางเปนธระชวยกนจดงานศพ

สวนสามตองคอยปลอบใหกำลงใจแมและคอย

ดแลใกลชดยงขน

สามเรยนดขนตามลำดบ เขายงคงเปน

เดกนารก สภาพ เจยมตว ยงชวยงานหองสมด

และงานของครอยางสมำเสมอ เชนเดยวกบทพวก

เราไดพยายามชวยกนดแลเอาใจใสสาม แมของ

สามเองกพยายามตอบแทนบญคณของครดวย

การฝากผลไม หรอผกพนบานมาให หรอเวลาฉน

ไปอดหนนซอผก นางมกจะไมคดเงน จนฉนตอง

พยายามปฏเสธและอธบายใหเขาใจถงเหตผลท

รบของนางไมได ซงนางกเขาใจดแตกยงขอแถม

นนแถมนใหจนได

ฉนเขนรถพลางคดไปพลาง สามเลาวา

หลงจากจบชน ม.๖ อายครบ ๑๘ ป เขาไดสมคร

เขาเปนทหารเกณฑทนทเพอสทธประโยชนในการ

ทำงานอน ชวงเปนทหารแมจะมเบยเลยงไมมาก

นกแตสามกสามารถเจยดเงนมาแบงใหแมไดชนใจ

เมอไดหยดพกกลบบาน เขาจะแวะมาเยยมโรงเรยน

เสมอ สามแตงกายสะอาดสะอานดดขนและมเคา

หลอคมเขมไมนอย เมอปลดประจำการเขาจงสมคร

เขาทำงาน ณ หางสรรพสนคาแหงน แรกเขา

ทำงาน เขาไดรบมอบหมายใหฝกเปนพนกงาน

มหนาททวๆ ไป ไมนานกไดเลอนใหมาทำหนาท

ณ จดชงตวงสนคา ไมตองเดนไปเดนมาทำให

เหนอยนอยลง แมรายไดไมสงนก แตสามกพอใจ

งานททำเปนอยางยง เพราะทำใหเขาไดอยกบแม

คอยดแลยามเจบปวย หรอไปพบแพทยตามนดใน

ชวงทไดหยดงาน และดานหลงของหางมศนย

อาหารราคาถก หากใชจายอยางประหยดพอจะม

เงนเกบอยบาง

ไดฟงเชนนนกรสกยนด เมอนำเรองนไป

เลาใหเพอนครฟง พวกเราตางดใจและหมดหวง

จรงอย เราอาจจะดใจ ภาคภมใจ มความสข

ทนกเรยนของเราสามารถสอบเขาเรยนตอใน

มหาวทยาลยทด เดน ดง หรอไดเรยนตอในคณะ

ทมการแขงขนสง ฯลฯ แตการทพวกเราสามารถ

สงใหเดกบางคนของเราทเรยกไดวาชวตเรมตน

ดวยการตดลบไดไปถงฝง ไดยนอยททเหมาะสม

เชนเดยวกบทสามยนอยปจจบนน นบเปนความสข

มากยงกวาหลายเทานก

และสดทาย ฉนเชอวาอนาคตของสามคง

ไมใชแคตำแหนงพนกงานชงตวงสนคาเทานน

ความเปนเดกด ความซอสตย ความสภาพ ความ

เจยมตวและความอดทนจะตองสงผลใหเขาไดไป

ไกลกวานนอยางแนนอน

ขอบคณความเมตตา ความเอออาทร และ

จตวญญาณของความเปนครของพวกเราทกคน

และองคกรภายนอกทเกยวของทำใหมสงดๆ เชนน

เกดขนในรวปาตาลบานธพทยา

สามและเพอนๆ ถาย

ภาพเพอทำเปนปกสมด

บนทกการอาน

๙

บทความดเดน

ภาคเหนอตอนลางพจตรเขต๒

ทกคนเมอเกดมากตองอยากมอาการครบ ๓๒ อยากสวย อยากหลอ อยากรปรางด อยากรวย ฯลฯ แตผมมความตองการอยางเดยว คอ ตลอดชวตของผมขอแสงสวาง อยาใหดวงตาของผมมแตความมดสนทเลยครบ ผมพยายามมองแตทำไมวนนผมจงมอง

ไมคอยชดเจน จนตองลกไปทกระดานดำแลวจอง

มองใกลๆ ผมไดยนเสยงหวเราะ เสยงพดของ

เพอนๆ วาไอบกตาบอด ผมรสกเจบปวดทกครง

เมอไดยนเสยงของเพอน หรอการกลนแกลงจาก

เพอนๆ โดยการเอารองเทา กระเปาหรอแวน

กนแดดของผมไปซอน

เดกชายสหรฐ หนโชต ชอเลน บก ผมเกด

ทกรงเทพฯ ในชมชนสามคค เขตบงกม หรอท

เรยกกนวาสลม พอกบแมผมแยกกนอย แมผมม

สามใหมหลายคน ผมมอาการทางสายตาคอ

รมานตาเลกมาตงแตเกด คณหมอบอกวาอาการ

แบบนมหนงในลานเทานน ทำใหในชวงเวลา

กลางวนผมจะมองไมคอยเหนถาไมใสแวนกนแดด

ทดำมากๆ ผมเรยนทโรงเรยนประพาสวทยา เขต

บงกม จงหวดกรงเทพฯ ตงแตชนอนบาลจนถง

ชนประถมศกษาปท ๒

ทกวนทผมตนขนมาผมจะไดยนเสยงยาย

กบแมทะเลาะกนดากนเสยงดง เมอผมเดนออก

มาขางนอกบานเพอจะเดนไปโรงเรยนผมกไดยน

เสยงดากนของชาวบาน วงไลเอามดแทงกน บางคน

กเมายาฯลฯ สภาพความเปนอยจะเปนอยางน

ทกวน เมอกลบจากโรงเรยนมาถงบานกตองลาง

จาน ถบาน ซงถาวนไหนผมทำงานชายายกจะต

ทเลอกเกดไมได

ทกๆ วนผมจะไดฟงแตเสยงทะเลาะกนดากน

จนผมเคยชน และทำใหผมไมอยากอยบาน

เมอผมไปโรงเรยนผมกจะไดรบความ

เจบปวดจากเพอนๆ ผมมปญหาทางสายตา เวลา

ผมลงไปเขาแถวจะมเพอนทนสยดๆ จะเขามาจง

ผม บางคนกเอาเทาออกมาขวางทำใหผมหกลม

ผมรสกนอยเนอตำใจวาผมเกดมาทำไม ไมเหมอน

คนอน เมอเขาหองเรยนผมกเรยนไมทนเพอน

มองกไมคอยเหนตองไปนงตดกบกระดานดำ

เพอนๆ กหวเราะกนอยางสนกสนาน ผมโกรธ

มาก ผมอยากตอยหรอเตะเพอนๆ แตผมกทำไมได

เพราะผมสเขาไมได ผมไมอยากไปโรงเรยน

โรงเรยนเหมอนนรก ผมไมมความสขเลย ผมจง

ไมยอมไปโรงเรยนอก ตอนนนผมเรยนอย

ชนประถมศกษาปท ๓ ภาคเรยนท ๑ แมผมต

ทกวน และเมอทำอยางไรผมกไมยอมไปโรงเรยน

แมจงจบผมขงไวในหอง ผมรองไหผมเสยใจทำไม

ไมมใครเขาใจผม ทกคนไมเคยถามความรสกของ

ผมวาผมรสกอยางไร เมอผมออกมาจากหองได

ผมกหนไปอยกบลงในชมชน ลงไมมครอบครว

ลงมลกษณะเหมอนผหญง ลงมอาชพขบรถเมล

รบจาง ตอนเชาผมจะขนรถเมลไปกบลงทงวน

สวนแมผมทำอะไรไมไดเพราะเกรงใจลง และอกอยาง

แมคงเบอทจะตามผมอก เพราะแมมสามใหมท

ตองคอยดแล เมอผมไมไปเรยนหนงสอผมจงตอง

ตกซำชนประถมศกษาปท ๓ ทกคนคงคดวาผมคง

ไมรสกอะไร เพราะทกคนรมกนดดาวากลาววา

ผมเกเร ไมรกเรยน เปนเดกไมด ผมจะนงเงยบ

ตลอดเวลาทโดนด ดา และในเวลาตอมากไมม

ชวต

เรอง

สหรฐ หนโชต

โรงเรยน

วดหวยเรยงใต

อ.บางมลนาก จ.พจตร

๑๐

ใครเขาสนใจเรองการไมไปเรยนหนงสอของผมอก

ไมมใครเขาอยากดแลผม แตจรงๆ แลวไมมใคร

รความในใจของผมเลยวาผมมความคดอยางไร

“ผมอยากรองตะโกนดงๆ วาผมอยากเรยน

ผมอยากมเพอน ผมอยากเลนฟตบอล ผมอยาก

เลนตะกรอ ผมอยากรองเพลง โดยเฉพาะเพลง

ลกทง ผมอยากเลนคอมพวเตอรซงผมไมเคยได

เลนเลย เพราะทกคนรงเกยจผมวาผมตาพการ

ความรสกนไมมใครรจรงๆ แมแตแมของผม”

แตชวตผมกเปลยนแปลงไปเนองจากยายตอง

ไปเยยมทวดทปวยอยทโรงพยาบาลพจตร ยายพา

ผมมาดวย ผมเหนทวดนอนอยในหอง ICU ผมรสก

สงสาร ผมจงไมยอมกลบบานกบยาย ผมอยกบ

นองสาวของยาย ๒ คน ทชอยายตน และยายตอย

ยายทงสองคนพดคยกบผมเรองการเรยน ยาย

เขาใจผมในหลายๆ เรองทผมมความรสกเปน

ปมดอย ยายสอนผมหลายอยางเกยวกบเรองความ

เชอมนในตนเอง ยายบอกวาไมมใครแกเกนเรยน

ยายสอนผมหลายอยางเกยวกบเรองการม

ความเชอมนในตนเอง ยายบอกวาไมม ใครแก

เกนเรยน

เดกชายสหรฐ หนโชต

๑๑

บทความดเดน

จนทำใหผมอยากเรยนโดยไมคำนงถงอายทมาก

กวา เพอน ยายจงใหผมไปเรยนท โรงเรยน

วดหวยเรยงใต หม ๓ ต.วงกรด อ.บางมลนาก

จ.พจตร โดยแมผมไดทำเรองยายจากโรงเรยน

เดมมาให ผมเรมเรยนใหมในชนประถมศกษาปท

๓ ผมมเพอน ๕ คน เพอนทกคนไมมใครลอเลยน

หรอกลนแกลงผมเลย เพอนใหความชวยเหลอ

ผมไดทำกจกรรมของโรงเรยน ผมไดเลนวงดรยางค

(ตกลอง) เลนตะกรอ เลนฟตบอล เลนคอมพวเตอร

ผมไดแสดงออก เตนประกอบเพลงเกยวขาวเกยวรก

ไดรองเพลงลกทงแขงขนการประกวดรองเพลงใน

งานโตะเจาทวดหวยเขน ผมไดท ๓ ผมดใจมาก

ยายทงสองกดใจและบอกผมวา “บกทำไดแลว”

ทกคนไมรงเกยจผม ครทกคนใหโอกาสผม คร

ทกคนใจด เขาใจผม บางครงผมมองไมคอยชด

ผมเดนชนขาวของตก ครกเขาใจ ผมมความสข

มากครบ

เมอกลบถงบานตอนเยน ผมกชวยยายทงสอง

ดแลทวดซงออกมาจากโรงพยาบาลแลว ทวดอย

โรงพยาบาล ๗ เดอน ตอนนทวดมสขภาพดขน

กำลงหดเดน ผมเหนยายทงสองคนดแลทวดเปน

อยางดทำใหผมคดถงครอบครวของผมททะเลาะ

กนทกวน จนบางครงเมอผมไมมเงนเพราะแมไมให

ผมเหนเพอนผมเดนยา ผมกอยากทำบาง เพราะ

มนเปนการหาเงนไดงาย ถาผมยงอยทกรงเทพฯ

ผมกคงเปนเหมอนเพอน

ตอนนผมอยชนประถมศกษาปท ๔ ผมอย

กบยายทงสองคน ผมมความสขดครบ แตผมเรม

มปญหาดานสายตาอก ผมตองกลบไปกรงเทพฯ

เพอไปหาคณหมอทโรงพยาบาลพระมงกฏเกลา

คณหมอตรวจและขยายรมานตาใหกวางขนอก

คณหมอบอกผมวาจะขยายรมานตาอกไมไดแลว

ตองปลอยใหตาคอยๆ หลบลงไป ความหมายกคอ

มองไมเหนนนเอง คณพระชวยผมดวย ผมไมอยาก

มองไมเหน ผมกำลงมความสขกบการไดเรยน

หนงสอ ไดมเพอน ไดเลนกฬา ไดมสงคมเพอนฝง

ผมกลวครบถาวนนนมาถง วนทตาของผมเรม

หลบลง ผมจะทำอยางไร จะมใครทตองการ

ผมบาง โดยเฉพาะครอบครวของผม ผมจงคดวา

ในเมอตอนนผมมโอกาสไดเรยนหนงสอ ผมตอง

พยายามเรยนถงแมผมจะเรยนไดไมเทาเพอน

ผมกจะพยายาม เพอทตอไปในอนาคตผมจะตอง

อยคนเดยวผมจะไดไมเงยบเหงา ผมจะพยายาม

จดจำสงทดๆ เพอทจะเกบไวในความทรงจำของ

ผมตลอดไป

ผมชอบทองบทอาขยาน “เดกนอย” ทคณคร

ใหทองตอนเยนกอนกลบบานมากครบ เพราะเมอ

ทองบทอาขยานแลวทำใหผมคดถงการทตอง

ชวยเหลอตนเองใหมากครบ

เดกนอย

เดกเอยเดกนอย

ความรเจายงดอยเรงศกษา

เมอเตบใหญเจาจะไดมวชา

เปนเครองหาเลยงชพสำหรบตน

ไดประโยชนหลายสถานเพราะการเรยน

จงพากเพยรไปเถดจะเกดผล

ถงลำบากตรากตรำกจำทน

เกดเปนคนควรหมนขยนเอย

ผมอยากจะบอกกบทกคนวา ไมวาเราจะ

เกดมาเปนอยางไร เพราะเราไมสามารถเลอกเกด

เองได แตเมอเกดมาแลวเราตองเลอกการดำเนน

ชวตของเราในวถทางทดไดครบ

ผมจงคดวาในเมอตอนนผมมโอกาสไดเรยน

หนงสอ ผมตองพยายามเรยน ถงแมผมจะ

เรยนได ไมเทาเพอนผมกจะพยายาม

๑๒

ภาคอสานตอนบนขอนแกนเขต๕

ทานผอานทรกทงหลายครบ กระผมมโอกาส

ไดอานหนงสอ วารสารโรงเรยนวถพทธ “ร ตน

และเบกบาน” แลวมความรสกประทบใจมาก

เพราะเปนสอทดในการแสดงออกถงคณงามความด

ของสถาบนการศกษา ซงเปนสถาบนทางสงคม

ทสำคญสถาบนหนง ในการพฒนาคณภาพชวต

ของคนในสงคมทกชนชน และคดวาถามโอกาสด

จะขอสงบทความไปรวมลงพมพดวย และในทสด

ผมกมโอกาสเขยนบทความ (เปนครงแรก) เมอ

ทานผอำนวยการโรงเรยนบานหนรอง (ผอ.ประสทธ

นาสรวงษ) ไดบอกกระผมวา โรงเรยนบานหนรอง

นาจะมบทความลงพมพในวารสาร “ร ตน และ

เบกบาน” บาง และทานกไดโปรดมอบหมายให

กระผมเปนผเขยนดวย กเปนอนวา ใจถงบญดวย

กนทกฝายแลวละครบ

ผมพยามคดวาจะเขยนเรองเกยวกบอะไรด

ในทสดผมกคดออก เมอคณครวไสย รำเพยพล

นำไขเปดไปโชวและแสดงความชนชมนกเรยน

คนหนงทหนาเสาธง (ในวนท ๒๖ มกราคม ๒๕๕๔)

แลวบอกวา เปนนวตกรรมใหมของโรงเรยน เปน

ผลงานของนกเรยน ทไดใชความอดทน เพยร

พยายาม เลยงเปดอยแรมป จนกระทงแมเปดได

ตกไขออกมา และเปนทนายนดทไขเปดมขนาดโต

เปนพเศษ

เรอง

ชยรตน คดถก

โรงเรยน

บานหนรอง

อ.เวยงเกา จ.ขอนแกน

ไขเปดและสกร

(รตวแลวไดด)

ครและนกเรยนโรงเรยนบานหนรอง กบโครงการโรงเรยนพอเพยง

ผมความเพยรพยายาม และใจรกในงานเกษตร

๑๓

บทความดเดนบทความดเดน

ทานผอานครบ การทใครคนใดคนหนง

มความเพยรพยายามในทางทชอบแลวประสบผล

สำเรจในสงทมงหวงนน ไมวาจะเปนเรองเลกหรอ

เรองใหญ นบวาเปนเรองทนาชนชมยนด และนา

ตดตามถามถงใชไหมครบ ผมเองกเชนกน ผมได

ขอดไขเปดขนาดจมโบ และเรมถามถงเรองราว

ความเปนมาของไขทนท จงไดรวา...

กอนทจะมาเปนไขเปดจมโบนน โรงเรยน

บานหนรองไดดำเนนโครงการโรงเรยนพอเพยง

เปนแหลงเรยนร ตามแนวปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ขององคพระบาทสมเดจพระเจาอยหว มกจกรรม

ทดำเนนการ คอ ปลกผกสวนครว เลยงปลา เลยง

เปด เลยงกบ เลยงหมแมพนธ โดยการนำของ

ผอ.ประสทธ นาสรวงษ และมคณครนวตร

แพนทพย เปนผรบผดชอบดแลโครงการ มนกเรยน

ทมความอดทน เพยรพยายาม และรกในงานการ

เกษตรอยจำนวนหนง และคนสำคญทเปนหลก

คอ ด.ช. พลตร ดอนสแกว มชอเลนวา ด.ช. ป

นกเรยนชน ม.๒ แมวา ด.ช. ป จะไมไดเกดเปน

ลกคนรวย และเปนคนเรยนไมเกง แตปกเปนคน

ขยน อดทน และมใจรกงานเกษตร (โดยเฉพาะ

การเลยงเปด และสกร ทงหมบานและหมปา)

ผมในฐานะเปนคร (ทยายมาใหม) มความสนใจ

และไดตดตามการดำเนนงานนอยางใกลชด ลาสด

วนท ๒๗ มกราคม ๒๕๕๔ ผมกไดพบกบขาวด

อกครง เมอแมหมปาไดตกลกใหอกตง ๙ ตว

คณครนวตร แพนทพย ไดเลาใหฟงวา

ด.ช. ปไดเขามามสวนรวมในโครงการตงแตไป

พ.ศ. ๒๕๕๑ เปนตนมา ไดพยายามจดจำคำสอน

ของคร และลงมอปฏบตดวยความตงใจ ทกๆ วน

ไมเวนแมวนหยด จะเหน ด.ช. ปมาดแลสตวเลยง

อยเปนประจำ และไดสงเกตเหนวาปเปนคนนสย

ด.ช. ป อวดโฉมไขเปด

ใหญพเศษ

๑๔

ไมเหมอนคนอน (หากเปรยบเทยบกบนกเรยนรน

เดยวกน) กลาวคอ ด.ช. ปมความเปนผใหญ

เปนตวของตวเอง มใจรกในงานทตนเองทำ ถง

แมจะมคนมองวาการเลยงเปดและสกรเปนงาน

สกปรก นารงเกยจ แต ด.ช. ป กไมสนใจ และ

ในทสด ด.ช. ปกกลายเปนคนทเพอนๆ ยอมรบ

และครทกคนใหการยกยอง เมอผลงานของเขา

ปรากฏออกมา เพราะไขเปด (ใหญ) และลกสกรนน

ทำใหทกคนไมวาครหรอนกเรยน มความสขไป

ตามๆ กน

เมอพจารณาเรองนแลว จะเหนวา หากผใด

คนพบตวตนทแทจรงของตนเอง รวาตนมความ

สามารถระดบใด เหมาะทจะทำงานลกษณะใด ม

ใจรกในงานททำ มความอดทน เพยรพยายาม

และครนคดไตรตรองในการทำงานแลว ผนนก

ยอมมความสขในงานททำ และมโอกาสประสบ

ผลสำเรจ คอมชวตทเปนสขในสงคมได

สมดงธรรมทองคสมเดจพระสมมาสมพทธ

เจาทรงตรสวา สต คอ ความระลกได สมปชญญะ

คอ ความรตว และหลกธรรมทนำไปสความสำเรจ

คอ อทธบาท ๔ ประกอบดวย

๑. ฉนทะ คอ ความพอใจในสงทคดจะทำ

(ในทางทดงาม)

๒. วรยะ คอ ความขยนหมนเพยร มานะ

บากบน ไมยอทอ จนกวาจะประสบผลสำเรจ

๓. จตตะ คอ ความตงใจ มใจจดจอตอ

งานททำ ไมละเลยหนาท มความกระตอรอรน

“รตวแลวไดด”

“รอยรพนรไมเทารตวเอง”

“รอยมพนมไมเทามสต”

๔. วมงสา คอ การใชปญญาพจารณา

ใครครวญ ไตรตรอง งานททำอยางรอบคอบ

ดงนน จงขอสรปจบสงทายบทความน

ดวยคำวา “รตวแลวไดด” “รอยร พนร ไมเทา

รตวเอง” “รอยม พนม ไมเทามสต” และกราบ

อาราธนาคณพระศรรตนตรย เหลาเทพเทวา และ

สงศกดสทธทงหลาย ตลอดจนอำนาจบารมแหง

องคพระบาทสมเดจพระเจาอยหว โปรดดลบนดาล

ใหทานผอานทงหลาย จงประสบความสขสวสด

พพฒนมงคล ทกทาน เทอญ... สวสด

หมปาและลกๆ ทง ๙ ตว

๑๕

บทความดเดน

ภาคอสานตอนลางศรสะเกษเขต๓

สงคมทกวนนคนสวนใหญตองดนรนเพอ

ความเปนหนง เพอชยชนะ เพอประโยชนของตนเอง

สงเหลานไดปลกฝงมาถงเดกๆ ทจะเปนเยาวชน

และพลเมองของชาตในอนาคตใหมความเหนแก

ตวมากขน ใสใจแตเรองของตนเอง ทำใหมจตใจ

แขงกระดางขาดความเอออาทรตอผอน หากตง

คำถามไปถงสถานศกษาซงเปนสถานทบมเพาะ

วชาความรแกเยาวชนวา เปาหมายของการจดการ

ศกษาทแทจรงคออะไร การเปนคนเกง ด มสข

ใชหรอไม หากตองใหบรรลตามเปาหมายดงกลาว

แลวเดกควรไดรบการดแลใสใจอยางครอบคลม

ในทกๆ ดาน แตในทางปฏบตจรงๆ นนตอง

ยอมรบวาสถานศกษาสวนใหญมความชนชมยนด

กบคนเกงมากกวาคนด เพราะมการยกยองประกาศ

เกยรตคณแกนกเรยนทเรยนเกงไดลำดบท ๑

นกเรยนทสอบตดมหาวทยาลยชอดง รวมถง

นกเรยนทสรางชอเสยงดานวชาการแกสถานศกษา

สวนนกเรยนททำความดนนมการกลาวถงเพยง

สวนนอยหรอแทบไมมการกลาวถงเลยกวาได ท

สำคญกรอบของคำวา “คนด มความสข” มแคไหน

แคการมาเรยนทกวน เขาแถวรวมกจกรรมหนา

เสาธงทกครง ตดผมแตงกายถกระเบยบ ไมเคย

ถกตดคะแนนความประพฤต สงเหลานคงยงไม

เพยงพอ เพราะสงคมในปจจบนตองการเยาวชน

คนรนใหมทเปนไดมากกวานน มากกวาการทำ

ความดเพอตนเอง แตควรเปนการทำความดเพอ

คนรอบขาง คนทดอยโอกาสมากกวา จงจะสามารถ

เรยกไดวา “เปนทงคนดและมความสข (ใจ)”

“ลอมรก” เปนกจกรรมหนงของนกเรยนท

เหนคณคาของการทำกจกรรมจตอาสาทรวมกลม

“ลอมรก”

คนด คนเกง ทมสข

เรอง

สพรรณ ใจนวน

โรงเรยน

ศรตระกลวทยา

อ.ขขนธ จ.ศรสะเกษ

สงคมในปจจบนตองการเยาวชนคนรนใหม

ท เปนไดมากกวาการทำความดเพอตนเอง

แตควรเปนการทำความดเพอคนรอบขาง

คนทดอยโอกาสมากกวา

๑๖

กนแลวเรยกตวเองวากลม “D-Youth” ไดทำรวมกน

โดยในทกวนหยดสดสปดาหแทนทเดกกลมนจะ

ใชเวลาวางเหมอนกบเดกวยรนทวไป เชน ด

โทรทศน เลนเกม Chat Face Book Hi5 การไป

เทยวตามหางสรรพสนคาหรอสถานทเทยวตางๆ

หรอแมแตการใชเวลาไปกบการเรยนพเศษ แต

เดกกลมนกลบนำเวลาทวางจากการทำการบาน

หรอการทบทวนบทเรยนไปดแลชวยเหลอผสงวย

ในแตละหมบานหมนเวยนเปลยนกนไป

กจกรรมนเรมจากการสำรวจขอมลผสงวย

ในชมชน ทำใหไดรวาผสงวยหลายคนทบตรหลาน

ไปทำงานตางจงหวดถกปลอยใหดแลตนเอง

ตามลำพง หลายคนตองดแลทงตนเองและหลาน

ตวเลกทพอแมทงไวใหเลยง และหลายคนมความ

ชรามากไมสามารถชวยเหลอตนเองได พวกเขา

จงเขาไปชวยดแลเพอสรางกำลงใจ ความหวงและ

ความสขแกผสงวยเหลานน โดยการไปชวยดแล

ทกอยางทสามารถชวยเหลอได ไมวาจะเปนการ

ทำกบขาว ชวยจดเกบกวาดบาน ทำความสะอาด

หองนำ หองครว หองนอน บบนวดคลายความ

เจบปวดเมอยลา หรอแมกระทงการพดคยเปนเพอน

คลายเหงา นอกจากน เดกๆ กลมนยงแบงปน

เงนคาขนมและขอรบบรจาคทนทรพยจากเพอนๆ

นองๆ หรอผทเหนคณคาในกจกรรมทพวกเขา

ทำ เพอนำไปจดซอสงของทจำเปนมอบแกคณตา

คณยายทพวกเขาไปดแล ไมวาจะเปนเครองดม

บำรงสขภาพ อาหาร เครองนงหมและผาหมท

คณตาคณยายหมแลวบอกวา “เปนผาหมทอน

ทสดในโลก”

ถาถามวาทำแบบนแลวพวกเขาไดอะไร

เพราะสงทพวกเขากำลงทำอยนนมวยรนอกหลาย

คนบอกวาเสยดายเวลาดๆ มคาของชวงชวตวยรนท

เอาเวลาไปหมกมนอยกบคนแกไมมความบนเทง

จรรโลงใจเลยสกนด เดกกลมนตอบเปนเสยง

เดยวกนวา การไดทำกจกรรมอยางนกเหมอนกบ

การเอาความรกของพวกเราทกคนไปลอมรอบมอบ

ใหกบคณตาคณยายทใครอาจไมไดสนใจมากมาย

๑๗

บทความดเดน

เพราะคดวาชวตของทานเหมอนไมมประโยชน

อะไร ทำอะไรใหกไมได เพราะแมแตชวยเหลอ

ตวเองยงทำไดไมมากหรอทำไมไดเลย มแตจะ

สรางภาระและความยงยากใจ แตสำหรบพวกเขา

ไดมากกวาทใหทานไปเสยอก มนเปนความรสก

ทไมสามารถอธบายใหคนอนรบรได หากแต

ตองมประสบการณดวยตนเอง จงจะรวาคณคา

ของคนและความสขทแทจรงเปนอยางไร พวกเขา

บอกวาพวกเขาตางหากทโชคดทสดทไดรบของขวญ

ชนใหญจากทานเหลานน นนคอการไดเหนรอยยม

ทนยนตาบอกใหรบรไดวาทานมความสขตนตนใจ

มากแคไหน พรอมกบเสยงหวเราะทฟงแลวไพเราะ

ทสดซงนานมาแลวคณตาคณยายอาจไมเคยได

ยมหรอหวเราะอยางมความสขอยางนมากอนเลย

การกระทำทบรสทธใจของพวกเขาทไม

เคยหวงคำยกยองชมเชย และประกาศเกยรตคณ

จากผใดทงสน มเพยงความภาคภมใจเลกๆ ท

เดกกลมนยดถอและทำกจกรรมตอไป ดวยกำลง

ของพวกเขา ไมวาจะเรองของขอจำกดดานเวลา

และกำลงทรพยทมเพยงนอยนด แตพวกเขากคด

ไมผดเลยทไดรวมกลมกนทำสงดๆ เพอคนอนแบบน

อยากเหนเพอนเยาวชนไทยมาชวยกนลอมรว

ความรก ดกวาการลอมรวลวดหนามหรอการลอม

ทะเลาะววาทตกน กลม D-Youth จงเปนเยาวชน

ทไดทำสงดๆ ทนอกจากสมควรไดรบการกลาว

ขานวาเปน “คนด” แลว พวกเขายงเปน “คนเกง”

ทกำลงจะจบการศกษาและเขาศกษาตอในระดบ

อดมศกษาอยางภาคภม และอยในสงคมไดอยาง

มความสข

สงคมตองการเยาวชนคนแบบไหน

ไมสนใครฉนเกงแยงแขงขน

ไมรจกเอออาทรและแบงปน

ตองเปนฉนเปนหนงไมพงใคร

คนทเกงและดมความสข

บางเปนทกขแถมเลวเอาแตเบง

เกงเรองดหรอเรองเปนนกเลง

เอาตวเองตงไวเหนอผใด

สงคมตองการเยาวชนคนแบบน

เปนคนดทเกงมความสข

รประยกตความคดจตสดใส

เปนเดกไทยนำใจเลศประเสรฐจรง

แตสำหรบพวกเขาไดมากกวาท ใหทานไปเสยอก

มนเปนความรสกท ไมสามารถอธบายใหคนอน

รบร ไดหากแตตองมประสบการณดวยตนเอง

จงจะรวาคณคาของคนและความสขทแทจรง

เปนอยางไร

๑๘

ภาคประตอสานนครราชสมาเขต๔

คณยาย “เหรยญ เทพศร” ยมแกมปรเผย

ใหเหนฟนซเดยวทเหลออยในปากเมอเหนคณหมอ

คณครและนกเรยนมาเยยมถงบาน เมอแรกทาน

ทำหนางงๆ วามใครทไหนกนมากมายมาตะโกน

เรยกชอโหวกเหวกอยหนาบาน คณยายมอาย

๙๔ ป ซงทจรงแลวพวกเราควรจะเรยกทานวา

คณยายทวดหรอคณยาทวดมากกวา เดมคณยายเปน

จตอาสา

เรอง

ประสาท ยอดอานนท

โรงเรยน

บานทาเลอนสามคค

อ.ปากชอง

จ.นครราชสมา

ลกชาวนาและเปนเลอดเนอเชอไขของชาวโคราช

รอยเปอรเซนต ทกวนนคณยายอาศยอยในชมชน

แหงนมานานกวา ๓๐ ป ทานเปนผสงอายคนเดยว

ในชมชนนและชมชนใกลเคยงทมอายเกน ๙๐ ป

แมสงขารจะรวงโรยไปตามกาลเวลา แตทานเปน

ผทมสขภาพรางกายทแขงแรงด คณยายเดนเหน

มาตอนรบพวกเราและลกนงแคลวคลอง ห ตา

คณยายเหรยญ เทพศร

อาย ๙๔ ป

๑๙

บทความดเดน

มองเหนเปนปกต และพดคยกบพวกเราไดยนชดเจน

ผวพรรณผองใส ยมแยมอยตลอดเวลาขณะทพดคย

ปจจบนคณยายมลกสาวและลกเขยคอยดแล

ลกเขยของคณยายเองกเปนผสงอายเชนกน และ

เพงจะไดรบเลอกใหเปนประธานชมชนหมาดๆ

คณยายมชวตในวยชราอยางเปนปกตสข ไมเคยม

ทกขรอนนอนไข กนอาหารทกอยางไดเหมอนท

คนอนๆ กน ไมเลอกและไมเฉพาะเจาะจง

เมอกอนคณยายจะตกบาตรพระตอนเชาทกวน

สวดมนตบาง ไปวดบาง แตเดยวนคณยายไมตอง

ไปตกบาตรตอนเชา (คงจะไปไมไหวแลว) ไม

สวดมนตและไปวดกไมไหวแลว โรงพยาบาลกไมม

ความจำเปนอะไรทจะตองไป พวกเราสงเกตวา

คณยายเปนคนเรยบงาย สมถะ ไมชางพด กรยา

มารยาทเรยบรอย คณยายมความออนนอมถอมตน

พยายามจะลงมานงทพนกบพวกเรา แตพวกเราก

ตอนคณยายใหขนนงบนตงจนได

คณยายปย ยาสงเนน อาย ๗๗ ป อาศย

อยในชมชนนมานานเชนกน ทบานมลกหลานคอย

ดแล คณยายปวยเปนอมพฤกษมาหลายป ทกๆ วน

คณยายพยายามดแลตวเองอยางด คณยายเปน

อกคนหนงทยมแยมแจมใสอยเสมอ ภาพทคณคร

ผอ.ประทบใจมากคอกรยาทคณยายปยใชมอขาง

หนงประคองแขนอกขางหนงรบไหวพวกเรา รวม

ถงเวลาททานกำลงใหศลใหพรพวกเราดวย

คณยายสมบรณ กบคณตาจนทร อยบาน

เดยวกนกบพสาวอกคนหนงของคณตาจนทร

ทกทานมอายคนละกวา ๘๐ ป แตยงทำงานเลยง

ชพไดอยางแคลวคลอง ทกบายคณยายทงสอง

และคณตาจะขบรถกระบะเกาๆ ออกไปขายของ

ตามสถานทตางๆ คณยายคณตาเลาวา มลกหลาน

หลายคนตางเลาเรยนกนสงๆ มงานทำเปน

หลกแหลง ลกบางคนเปนขาราชการแตไมคอยได

กลบมาบาน นอกจากวนปใหม วนสงกรานตเทานน

ทบานหลงนผสงอายทง ๓ ทานจงตางดแลพงพา

กนเองตามลำพง

ชมชนบานนอยทงสวางเปนชมชนขาง

โรงเรยน มผสงอายเทาทสำรวจไดประมาณ ๖๒ คน

ผสงอายทมอายนอยทสดมอาย ๖๒ ป และทมอาย

มากทสดคอคณยายเหรยญ อาย ๙๔ ป โดยเฉลย

ผสงอายในชมชนนมอาย ๗๕ ป สวนใหญแลว

เปนคนเกาแกของตำบลจนทกตงแตครงทนำยง

ไมทวม และโดยมากเคยทำงานอยในคลงแสง

นอกนนหลายทานเคยเปนคนงานในโรงงานทอ

กระสอบ ซงสมยนนถอวาเปนโรงงานททนสมย

มากและรงเรอง บนปลายชวตของผสงอายทบาน

นอยทงสวางน จงมกจะเปนขาราชการบำนาญบาง

เปนพอคาแมคาขายของเลกๆ นอยๆ บาง รบจางบาง

และมอกจำนวนไมนอยททานนงกนนอนกน

อนเนองดวยอาการเจบไขไดปวยและดวยความ

ชราภาพ

บายวนนนเปนวนพฤหสบดกลางเดอน

กมภาพนธ ป ๒๕๕๓ เปนวนทมแดดจดและอากาศ

รอนมาก พวกเราจากชมรมจตอาสามอสมครเลน

ของโรงเรยนซงมคณคร ผอ. คณครประจำชนและ

ภาพตรงกลาง : แพทย

หญงรตนา ยอดอานนท

แ พ ท ย เ ช ย ว ช า ญ

โรงพยาบาลปากชอง

นานาและ เ จ า หน าท

โ ร งพยาบาลส ง เสร ม

สขภาพตำบล หนอง

สาหราย กบนกเรยนท

ออกไปเยยมบานผสงอาย

ในชมชนบานนอยท ง

สวาง

๒๐

นองๆ ชน ป.๑ ป.๒ จนถงพ ม.๓ ตางพากนเดน

แถวฝาเปลวแดดแยกยายกนเขาไปในชมชน มง

ตรงไปยงบานของผสงอายแตละทานพรอมกบคณ

หมอและคณะเจาหนาทจากโรงพยาบาลสงเสรม

สขภาพตำบล (เดมเปนศนยแพทยชมชน) ตามท

ไดนดหมายไว

ในบรรดาผสงอายของชมชนแหงนเกอบ

ทงหมดจะเปนคนไขของโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ

ตำบล ดงนนคณหมอและเจาหนาทของโรงพยาบาล

สงเสรมสขภาพตำบลจงรจกผสงอายในชมชน

ทกคน รวาใครเปนใคร อยทไหน มสขภาพอนามย

ดรายอยางไร และเปนผรเรมชกชวนใหโรงเรยน

มาทำงานเกยวกบผสงอาย โดยในป พ.ศ. ๒๕๔๙

คณหมอไดมาชวนใหโรงเรยนสงนกเรยนไปรวม

โครงการเยยมบานผสงอายในชมชน ทางโรงเรยน

จงไดสงนกเรยนจตอาสาจำนวนหนงพรอมกบ

คณครใหไปเยยมบานผสงอายรวมกบคณหมอ

ในปเดยวกนนนทางสำนกงานเขตพนทการศกษา

ไดคดเลอกและสงเสรมสนบสนนใหโรงเรยนของ

เราเปนโรงเรยนแกนนำโรงเรยนวถพทธ และได

เขารวมโครงการโรงเรยนคณธรรมชนนำในปตอมา

ป ๒๕๕๑ โรงเรยนไดรบรางวลดเยยม

จากการประกวดโครงงานเยาวชนไทยทำดถวาย

ในหลวง จากสำนกงานเขตพนทการศกษา มหวขอ

โครงงานชอ “เยาวชนไทยใสใจผสงอาย” ในปน

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำบลไดเสนอแนะ

และเปดโอกาสใหโรงเรยนสงนกเรยนจตอาสาไป

ชวยดแลผสงอายในวนพฤหสบดทโรงพยาบาล

สงเสรมสขภาพตำบลทกสปดาห ดวยเปนวนท

คณหมอนดตรวจผสงอายกลมทปวยเปนโรค

เบาหวานและโรคความดนโลหตสง งานทเดกๆ

ไปทำ เชน ชวยเจาหนาทวดความดนโลหต ชวย

วดรอบเอว ชงนำหนก ชวยบนทกขอมลและดแล

ชวยเหลอผสงอายในขณะทกำลงรอรบการตรวจ

เปนตน คณหมอเรยกเดกๆ จตอาสาเหลานวา

“คณหมอนอยจตอาสา”

ตอมาในป พ.ศ. ๒๕๕๒ โรงเรยนไดรบ

เกยรตใหเขารวมงานแสดงนทรรศการผลงาน

นกเรยน โครงงานคณธรรม “เยาวชนไทยใสใจ

ผสงอาย” ระดบประเทศ ทโรงแรมแอมบาสเดอร

พทยา จงหวดชลบร และนบแตนนนกเรยนจตอาสา

ตวนอยๆ กคอยๆ ขยายผลจากนกเรยนกลมเลกๆ

ทเปนแกนนำ ไปสแนวคดทพยายามจะสงเสรม

หลวงพอพทธทาสสอนวา ความกตญญ

ชวยใหสงคมมความสข ทำใหมนษยอยรวม

กนอยางสนต เพราะวาถาใครกตามทรจก

กตญญตอผอน หรอแมแตกตญญตอสง

ตางๆดวยความรคณ ใครๆทวานนกจะไมม

ทางทำอะไรในทางทรายได

๒๑

บทความดเดน

ใหนกเรยนทกคนเปนจตอาสาทจะไปดแลผสงอาย

อกทงมความมงมนตงใจวาจะบรรจกจกรรม

“จตอาสาดแลผสงอาย” น ไวในหลกสตรของ

โรงเรยนดวย

วนทจะไปเยยมคณยายเหรยญ คณยายปย

คณยายจนทรและคณตาคณยายทานอนๆ นน

แมจะเปนถนทคนเคย เดกๆ สวนใหญยงอดทจะ

ตนเตนไมไดทจะไดออกไปเดนเลนในชมชนทงท

เปนบานชองของตวเองเปนสวนใหญ แตไปคราวน

มเพอนๆ ไปดวยมากมาย มคณครไปดวย โดย

เฉพาะเดกๆ ทไมไดอาศยอยในชมชนจะรสก

ตนเตนเปนพเศษ แตอยางไรกตาม เดกๆ ตางชวย

กนรกษากตกาเปนอยางด เชน เดนแถวไปเงยบๆ

เปนระเบยบเรยบรอย และชวยกนเกบขยะในชมชน

ใหดวย คณตาคณยายใจดทกคน บางคนหาก

แขงแรงดทานจะออกมาตอนรบชวนคยถามไถ

บางทานทเจบปวยเดกๆ จะไปชวยบบนวดใหบาง

กจกรรมหลกคอ การใหเดกออกไปเยยมเยยนให

คณตาคณยายไมเหงา นอกนนกชวยกนทำความ

สะอาดรอบบรเวณบานบางเลกๆ นอยๆ

หลวงพอพทธทาสสอนวา ความกตญญ

ชวยใหสงคมมความสข ทำใหมนษยอยรวมกน

อยางสนต เพราะวาถาใครกตามทรจกกตญญตอ

ผอน หรอแมแตกตญญตอสงตางๆ ดวยความ

รคณ ใครๆ ทวานนกจะไมมทางทำอะไรในทางท

รายได มแตจะคอยตอบแทนคณดวยการเออเฟอ

เกอหนนอยเสมอ ไมวาสงนนจะเปนดนนำลมฟา

หรอบดามารดา ปยาตายาย

โรงเรยนของเราไดดำเนนตามแนวทาง

โรงเรยนวถพทธมาแตตนกอนทคณคร ผอ. จะยาย

มาอยทน เสยอก กจกรรมจตอาสาเยยมบาน

ผสงอายนเกดขนภายหลง เปนแนวคด เปนแนว

ทางหนงในการปลกฝงใหนกเรยนมความกตญญ

กตเวทตอผมพระคณและตอสงตางๆ ซงกไดดำเนน

มาตอเนองอยางคอยเปนคอยไป

ดวยความมงหวงอยากใหนกเรยนเปนเดกด

มความออนนอมถอมตน มความกตญญ มความ

มงมนตงใจใฝเรยนเพอตอบแทนพระคณของบดา

มารดาครอาจารย ตลอดจนผมพระคณทงหลาย

ในสงคม ซงหลายทานเตมเปยมไปดวยความเมตตา

กรณา

อยากใหนกเรยนเหนคณคาและรกตนไมท

ใหรมเงา ใหลมหายใจแกเราทกววนและตลอด

เวลา อยากใหนกเรยนรกแมนำลำธารทเราไดใช

ประโยชนมานบมถวนนานมาแตครงปยา อยาก

ใหนกเรยนรกธรรมชาตเพราะเราทกคนเปนสวน

หนงของธรรมชาต และอยากใหนกเรยนรกโรงเรยน

รกชมชนของตน รกเพอนพอง ใหพดแลนอง นอง

เคารพพ ใหมความภมใจในความเปนเรา และ

ชวยกนทำใหชมชนผาสกรมเยน

โลกทกวนนวนวายเพราะผคนไมกตญญ

ตอกนและไมกตญญตอธรรมชาตดงทหลวงพอ

สอน กจกรรมนกเรยนจตอาสาเยยมบานผสงอาย

มแนวคดทจะปลกฝงใหนกเรยนมจตสำนกและ

เหนคณคาของผสงอายหรอปยาตายายทงหลาย

สงไรทอย ใกลตวคนเรามกมองไมเหนคณคา

เชนเดยวกบดอกหญาและดอกไมรมทางทเรา

เหยยบยำและเดนผานไปมาทกววน

๒๒

เย ยมบ านคณยายป ย

ยาสงเนน อาย ๗๗ ป

ทานปวยเปนอมพฤกษ

ซงถอวาเปนผมบทบาทสำคญตอเดกๆ ในปจจบน

หลายทานเปนทงพอและแมของเดกๆ หลายทาน

รบภาระตองเลยงดลกหลานทงทอายกมาก หลาย

ทานมชวตอยลำพงคนเดยวไมมใครดแล ทานม

ชวตอยและยงชพดวยเงนเบยยงชพผสงอายเดอน

ละไมกรอยบาท

ตวอยางคณยายทานหนงอายเจดสบกวา

อยกบหลานสาวตวเลกๆ เดนเหนไปทใดกไม

สะดวก ทานไดแตลกนงหรอคลานไปมาอยใน

กระทอมแคบๆ เทานน แมของเดกมสามใหม ม

ทอยและทำงานไมเปนหลกเปนแหลง

คณตาทานหนงเดมทมอาชพเปนยามเฝา

โรงงาน คณยายขายของเลกๆ นอยๆ ในตลาดสด

เชาหองแถวเลกๆ อยเลยงหลานอกหาหกคน

ปจจบนทานเกษยณอายแลว

สงใดทอยใกลตวคนเรามกมองไมเหน

คณคา เชนเดยวกบดอกหญาและดอกไมรมทางท

เราเหยยบยำและเดนผานไปมาทกววน

ชมรมจตอาสาดแลผสงอายอยากใหเดกๆ

ไปเยยมคณตาคณยายบานอนแลวหนกลบมาดท

บานของตนเอง วาเราไดดแลปยาตายายทอยกบ

เราทกวนอยางไร อยากใหเดกๆ รกปยาตายายท

บาน หรอใครทมคณพอคณแมกอยากใหรกคณพอ

คณแมใหมาก อยากใหผสงอายทกทานไดรบการ

ดแลและมความสขเชนเดยวกบคณยายเหรยญ

ลองคดดวาถาไมมตนไมใบหญาและดอกไมรม

ทางโลกนจะสวยสดงดงามไดอยางไร เสมอนเรา

ไมเหนคณคาของสงใกลตวฉนนน

กอนจะลาคณตาคณยายทกๆ ทานกลบ

ในวนนน คณคร ผอ. คณครประจำชน นกเรยน

และคณหมอตางพรอมใจกนกราบคณตาคณยาย

ทกคนทไดไปเยยม ทกทานจะใหศลใหพรคลายๆ

กน มคณยายเหรยญทานเดยวทใหพรไมเหมอน

ทานอน

คำอำนวยอวยพรของทานแฝงไวดวย

ภมปญญาอยางเตมเปยม

“ขอใหลกใหหลานทกคนอยเยนเปนสข

มความเจรญ ทำนอยกไดนอย ทำมากกไดมาก”

๒๓

บทความดเดน

ภาคกลาง-ตะวนออกตราด

ความสขแทอยหนใดบนโลกนตามคนหาทกททกสถานหาลาภยศมากมายมาเนนนานกมอาจพบพานความสขจรง

นบตงแตผมกาวเขามาเปนครอนบาลของ

เดกๆ โรงเรยนบานคลองมะนาว จงหวดตราด

ผมไดเรยนรอะไรตางๆ มากมาย โดยเฉพาะการอย

อยางมความสขดวยวถแหงธรรมของพระพทธองค

ผมไมคาดคดวาจะไดพลดพรากจากบานมาอย

ไกลถงขนาดน ดวยความเมตตาของทานอาจารย

ทำใหผมไดมาพกอาศยอยทวดคลองมะนาว แมจะ

ไมมบานพกครแตผมกอยได ผมคดเสมอวา

ไมวาเราจะอยแหงไหนตราบใดทเรายงหายใจได

เรากสามารถจะอยเพอพฒนาตนเองและสรางสรรค

สงทดงามเปนประโยชนไดเสมอ

โรงเรยนแหงนนบวาเปนโรงเรยนทนาอย

มาก เพราะครทกคนอยดวยกนเหมอนครอบครว

เปนพเปนนองกน มวฒนธรรมทเออเฟอเกอกล

รบฟง เขาใจ ดวยความรกและและจรงใจ ซงจรงๆ

แลวทกสงคมกเปนสงคมแหงความสขได เพราะ

สงคมแหงความสขนนเกดมาจากสมาชกทกคน

ชวยกนทำใหเกดขนจรง

ผมเปนผชายเพยงไมกคนทเลอกมาเรยน

ดานการศกษาปฐมวย ผมคดวาการพฒนามนษย

ควรเรมตนตงแตเรมปฏสนธและคลอดออกมาจาก

ทองแมเปนเดกตวนอยๆ หายใจได บางคนอาจ

คดวาการสอนเดกเลกนนไมตองใสใจอะไรมาก

จะสอนอะไรกได แตจรงๆ แลว วยนเปนรากฐาน

สำคญของชวตเลยทเดยว เพราะการพฒนาเดกๆ

กเหมอนการปลกตนไมทตองอาศยการบำรงรกษา

ใหสมบรณแขงแรงตงแตแรกเรม หากดแลไมด

ไมรวธดแลรกษา ตนไมนนกอาจออนแอถกทำลาย

หรอลมตายลงไปได ครจงมหนาทสำคญในการ

เปนผดแลตนไมแหงความฝนทจะเตบโตขนไปเปน

พลงอนยงใหญทจะสรางสรรคสงตางๆ ใหกบโลก

ผมไดนำหลกธรรมของพระพทธองคตาม

วถพทธมาพฒนาเดกอนบาลใหเขาใจถงความจรง

ความด ความงามของสรรพสงทงหลาย โดยฝกฝน

ใหเดกๆ รจกสงเกต คดพจารณาสงตางๆ ทเกดขน

วถพทธ

วถทางแหงปญญา

พฒนาตงแตยงเลกๆ

เรอง

คระคน ทรายะลนลดากร

โรงเรยน

บานคลองมะนาว

ต.ไมรด อ.คลองใหญ

จ.ตราด

๒๔

อยเสมอ ฝกคดใครครวญถงความเปนมาเปนไป

ของสรรพสงทงปวง ทงทเปนประโยชนและโทษท

จะเกดขนแกตนเอง ผคนรอบขาง และสงตางๆ

บนโลกใบน ฝกกน อย ด ฟงเปน ฝกคดหาวธ

จะทำใหสงคมนาอยและสงบสข เรมตนจากหอง

เรยน โรงเรยน และครอบครว ฝกเอาใจเขามา

ใสใจเรา อยาทอดทงใครไป หรอรงเกยจใคร ไม

วาเขาจะเปนใครกตาม กควรใหโอกาสเขาในการ

พฒนาตน เพราะไมมใครเกดมาสมบรณพรอมทก

อยาง เมอเดกมทศนคตทกวางไกล ฝกมองสง

ตางๆ ดวยปญญาตามวถพทธแลว วฒนธรรม

แหงความสขกจะเรมตนไดจากหองทดลองเลกๆ

อนมหศจรรยของเราเอง

โรงเรยนของผมตงอยเนนเขาบรรทดทกน

อยระหวางประเทศไทยกบประเทศกมพชา หอง

เรยนอนบาลของผมกเปนหองสเหลยมเหมอน

โรงเรยนรฐบาลทวๆ ไป ผมคดวาผมจะจดหอง

เรยนอยางไรด ใหเดกๆ รสกอบอนและมความ

สขสอดคลองกบวฒนธรรมวถพทธ ผมจงเรมตน

จดสภาพแวดลอมใหเหมอนบาน มกจกรรมและ

มมตางๆ ของหองเรยนทสงเสรมวฒนธรรมวถ

พทธ ทใหเดกๆ ไดเขาไปเรยนร โดยใหเดกๆ ได

สมผสและเหนคณคาในสงทเขามกอน

หมบานคลองมะนาวเปนหมบานเลกๆ อย

รมทะเล เดกๆ ทนจงผกพนกบทองทะเลมาก

ผมจงนำสงทมอยแลวตามธรรมชาตในหมบานมา

บรณาการจดประสบการณการเรยนรใหกบเดกๆ

ของเลนตางๆ ภายในหองไดมาจากผลตผลตาม

ธรรมชาต เชน กอนหน ลกสน ลกตนเปด ทอน

ไมเลกๆ เปนตน ผมนำของเลนเหลานมาสอนให

เดกๆ รจกคณคาของการเกดมาของสงตางๆ อย

เสมอ เพราะกวาเขาจะเกดมาได และเสยสละมา

ใหเราไดเลนไดเรยนร เขามพระคณกบเรา เรา

ตองขอบคณและดแลรกษาเขาใหด เดกกจะเรม

ซมซบถงความรกความเมตตาและทะนถนอมสงของ

ตางๆ มากขน

ในวนหยดหรอหลงเลกเรยนผมมกจะพา

เดกๆ ไปเดนสำรวจชายทะเล หากพบขยะกชวยกน

เกบใสถงไปทง หากพบเปลอกหอยทพดมาตาย

ตามชายหาดกจะนำมาทำเปนสอการเรยนการ

สอนในหองเรยนอยเสมอ เดกๆ จงเลนกนอยางม

ความสข เพราะสอตางๆ ในหองเปนของทเรา

ชวยกนเกบและประดษฐขนมาเอง

กจกรรมวฒนธรรมวถพทธทผมไดนำมา

จดในหองเรยนเลกๆ ใหเดกๆ ไดฝกฝนและเรยน

รมมากมาย เชน การวนเทยนแหงปญญา การฝก

คดถงและเขาใจผอน การฟงธรรม การฟงนทาน

แหงธรรม การฝกนงสมาธ การรองเพลงธรรมะ

กจกรรมเดนตามเสนทางแหงธรรมนำปญญา

นอกจากนยงมโครงการเดกดวถพทธทมอบหมาย

ใหเดกๆ ทกคนชวยกนสอดสองดแลเพอนๆ

รวมถงพนองของเราเปนใหเดกด รกและเมตตา

ตอผอนอกดวย

เมอครงทผมไดสญเสยยายทผมรกไป ผม

ไดนำเรองความตายมาสอนเดกๆ เดกๆ ใหความ

สนใจอยางมาก ถามผมวาทำไมยายถงตาย ผม

บอกเดกๆ วา ความตายเปนของธรรมดา คนเรา

เกดมาตองตายทกคน เราตองทำความดไว หาก

เราทำความดจะไดขนไปเปนนางฟาเทวดาบน

สวรรค มความสข และหากทำชวมากจะตกลงไป

นรก อยอยางทกขทรมาน ผมไดเลาถงวานรก

สวรรคเปนอยางไร เดกๆ ตนเตน พดคยและ

ซกถามสงตางๆ มากมาย ผมฟงแลวกประทบใจ

เพราะไมม ใครเกดมาสมบรณพรอมทกอยาง

เมอเดกมทศนคตทกวางไกล ฝกมองสงตางๆ

ดวยปญญาตามวถพทธแลว วฒนธรรมแหง

ความสขกจะเรมตนไดจากหองทดลองเลกๆ

อนมหศจรรยของเราเอง

๒๕

บทความดเดน

อยางตงใจ พอไปถงนองแบมบอกวา “ขอใหคร

กอนหนไปสวรรคคะ” เดกๆ พากนหวเราะเพราะ

นองแบมบอกอธษฐานใหผมไปสวรรค ความตาย

ใหอะไรเรามากจรงๆ เพราะทำใหเรารวามนม

เกดขน ตงอย และดบไป ความตายกสอนคณธรรม

เดกๆ ไดอยางนนเอง ขอบคณยายทเฝาเลยงดผม

หลานกำพราของยาย จนทำใหผมไดมาสอนธรรมะ

เดกๆ อนบาลในวนน

เราสามารถสมผสความสขไดจากการเรยน

รธรรมะ เพราะธรรมะคอธรรมชาต มเหตมผล

มทมาทไป เราจงเรยนรธรรมะไดจากทกๆ อยาง

ไมวาเราจะเปนใครหรอทำอาชพอะไรกสามารถ

ฝกปฏบตธรรมไดตลอดเวลา

การเปนครจงเปนหนาททยงใหญ เพราะ

ไมเพยงแตพฒนาเดกอยางเดยวเทานน แตครยง

เปนผทเรยนรและพฒนาตนเองดวย เดกตวเลกๆ

ใหอะไรเรามาก เราตองขอบคณเขาหลายๆ อยาง

เพราะนอกจากเราจะไดฝกฝนอบรมใหเขาไดเปน

คนด คนเกง และอยรวมกบผอนอยางมความสข

แลว เดกๆ เองกกำลงสอนธรรมะใหกบเราเชน

เดยวกน

วฒนธรรมวถพทธจะสำเรจสอดคลองเปน

หนงเดยวอยางแทจรงไดเมอทกๆ สวนของสงคม

ชวยกนอยางจรงจงและจรงใจ เรมตนจากตวเรา

หองเรยนเลกๆ โรงเรยน ครอบครวของเรา ขยายไป

ใหมากขนๆ แลวสงคมของเรากจะนาอย เดกและ

เยาวชนกจะเตบโตขนอยางมคณคา และเมอเรา

มาชวยกนคดด ทำด พดดแลว ความสขกจะ

กระจายไปยงหวใจของเราทกๆ คนไดอยางแนนอน

ความสขนนเกดไดทใจหนอ

สขทใจรจกพอไมโลภหลง

สขทไดสรางประโยชนดวยซอตรง

วถพทธแหงพระพทธองคพาสขเอย

นองบว “ทำไมยมทตไมมเมย มลก ละครบ”

นองแนก “นรกมจรงๆ ครบ”

นองนน “หนอยากอยสวรรคคะ”

นองบว “นรกกบสวรรคหางไกลมากนะครบ”

นองชอป “เดยวใครขโมยของคนอนกตก

นรก มไฟเผาดวย”

นองมงคด “ทำไมยมทตตองลงโทษคนอน

ดวยละครบ แลวยงงยมทตไมตกนรกหรอครบ”

นองการฟว “เคาเอายายไปทงทไฟหรอครบ”

นองเพลง “หนอยากเปนนางฟาคะ”

นองบว “ลงฟนของหนทำความชวลงนรกครบ”

นองหนนา “หนอยากเปนเดกดคะ”

นองมงคด “ถาคนทำความดเขาไปขน

สวรรค แลวเวลามาเกด ตกลงมาไมขาหกหรอครบ”

จากนนผมใหเดกๆ ทำกจกรรมวนเทยน

แลวอธษฐานถงคณยายวา “ขอใหคณยายของคณ

ครกอนหนไปสวรรคครบ/คะ” เดกๆ อธษฐาน

นองมงคด “ถาคนทำความดเขาไปขนสวรรค

แลวเวลามาเกด ตกลงมาไมขาหกหรอครบ”

๒๖

โรงเรยนบานหนองจกยาวของเราเปน

โรงเรยนขนาดเลก มนกเรยนเพยง ๖๕ คน คร

๗ คน เทานน แตทกวนฉนในฐานะครใหญ ทกคน

มกเรยกฉนอยางน ซงฟงแลวอมเอมกวาคำวา

ผอำนวยการเปนไหนๆ ตองหนกใจทกวนเมอมอง

เหนขยะชนเลกชนนอยเกลอนกลาดในชวงพก

กลางวน เมอมองดในถงขยะซงโรงเรยนไดจำกด

ใหมอยจดเดยวคอทโรงอาหารแลวกตองถอนใจ

สารพดถงพลาสตก แกว หลอด ฯลฯ ลองกะด

ดวยสายตาและสงเกตการทงขยะของนกเรยน

คนหนงไมตำกวา ๕ ชน รวมๆ แลว ๓๐๐ กวา

ชนโดยประมาณ กอนเขาชนเรยนตอนบายกตอง

ระดมกำลงนกเรยนเกบกนทกวน เราทำอะไรได

มากกวานไหม ในฐานะผนำ

ฉนลองถามนกเรยนและครวาขยะมนมา

จากไหน ทกคนตอบคลายๆ กนวาจากแมคา

ฉนเขมงวดกบของทแมคานำมาขาย โดยบอกวา

ใหขายของทไมเปนขยะ ขอรองไมใหขายของเลน

พอเราหามสงโนน กเปลยนเปนอนน พอครไปดก

แอบกซอน นอกจากนนกเขมงวดกบครเวร ซงก

สะอาดเปนบางวน มนเกดอะไรขน กโรงเรยนของ

เราทกคนไมใชหรอ ไมใชโรงเรยนของครใหญนะ

ทำไมไมคดเหมอนเรา หรอวาฉนพดอะไรทเขา

ไมเขาใจ สงหามแมคามาขายเลยดไหม กฉนมน

ครใหญน แลวถาครวา แมคาบน ชาวบานมา

โวยวายวาลกเขาไมมขนมกน ทำอยางไรละ เมอ

คดไมออก ฉนกเลยทำเรองอน แลวมนกเปนปญหา

ทซอเวลาไปเรอยๆ

เหมอนฟาเบกทางสวรรค วนหนงเจอ

หนงสอเลมหนงของ ดร.วรพฒน ภเจรญ เขาเปน

ใครไมเคยรจก อานไปเรอย มการพดถงองคกร

แหงการเรยนร การเปลยนแปลงองคกร และมคำวา

เราตองเปดห คอ ฟงกนอยางลกซง เปดตา ด

ดวยความเขาใจ และเปดใจ รบความคดเหนของ

ทกคน เหมอนจะไดอะไรแตยงไมทนไดทำอะไรก

มโอกาสไดไปอบรมจตตปญญา ไดเรยนรการใช

สนทรยสนทนา การฟงอยางลกซง (Deep listening)

ความคดเหนของทกคนมคาไมตองตดสนวาของ

ใครถกใครผด ไมตองสรป หรอโหวต การใชเวลา

ในการใครครวญปญหาตางๆ การฝกสต การอย

รวมกนอยางเขาใจ เขาถง มความเบาสบาย

ไมอดอด

เรอง

วชรา แสนโกศก

โรงเรยน

บานหนองจกยาว

ต.หนองโพธ

อ.หนองหญาไซ

จ.สพรรณบร

เปดหเปดตาเปดใจ

ภาคตะวนตก-ใตตอนบนสพรรณบรเขต๓

อะไรๆ กงาย

เมอสตมา ปญญากเกด เออหนอ ถาเราพด

และฟงกนดวยใจ เขาใจความตองการของกน

และกนเรานาจะทำอะไรไดงายๆ

๒๗

บทความดเดน

และเมอสตมา ปญญากเกด เออหนอ

ถาเราพดและฟงกนดวยใจ เขาใจความตองการ

ของกนและกน เรานาจะทำอะไรไดงายๆ และ

เหมอนโชคเขาขาง โรงเรยนไดรบงบบรจาคจาก

ชาวญปนผใจดทานหนง ใหตอเตมหองครวจาก

โรงอาหารซงเดมแมคาปรงอาหารมาจากบานแลว

นำมาขายในโรงเรยน ฉนกนำกจกรรม สนทรย

สนทนามาใชกบคร วาเราแกปญหาขยะและการ

ขายอาหารของแมคาอยางไรด โดยใชการพดทละคน

ทกคนตองพดโดยถอกอนหนรบฟง เมอพดจบ

ใหวางกอนหนลงกลางวงสนทนา สวนคนอนๆ

ฟงอยางตงใจไมพดแทรก ไมถาม และสบตา

ผพด หากใครพรอมใหหยบกอนหนมาถอไวแลวพด

ฉนรสกประทบใจมาก บางคนไมเคยแสดงความ

คดเหนในทประชม ซงฉนอาจไมเคยถามเขา พด

ตดบทกลวเกดความขดแยง เสยเวลา อะไรอก

หลายสาเหต และวนนทกคนพด ทกคนฟง ไมม

การสรป ไมมการตดสน ความคดเหนทกคนม

ความหมายเทาเทยม และคำตอบในการแกปญหาก

อยในตวของมนเอง และความคดเรากคลายๆ

กนคอ ไมตองมแมคาในโรงเรยน ใหจางแมครว

ไมตองมของขาย จะไดไมมขยะ โดยโรงเรยนจด

ใหมทงขนมไทยและผลไม

ฉนใชวธการนในการพดคยกบผปกครอง

กรรมการสถานศกษา นกเรยน ซงบรรยากาศเตม

ไปดวยความถอยทถอยอาศย ยมแยม เขาอกเขาใจ

และขอความรวมมอใหนกเรยนบรจาคคนละ ๑๐

บาทตอวน ทกคนกใหความรวมมออยางดยง

นอกจากนยงมผปกครองทวางมาชวยทำอาหาร

และนกเรยนทเปนแมครวอาสาวนละ ๓ คนใน

ชวงเวลา ๑๑.๐๐ น. ทกวนนผปกครองชมเชยการ

เปลยนแปลงของโรงเรยนเปนอยางมาก นกเรยน

อมทองและไมขาดเรยน เฝารอวนทตวเองจะได

มาเปนผชวยแมครว โรงเรยนไมมขยะ เศษอาหาร

เหลอนอยมาก ไมมเดกปวดทอง ไมมเงนหาย

เพราะไมไดนำเงนมาซอขนม ไมตองรบรบประทาน

อาหารเพอไปซอขนม เดกรจกรบประทานอาหาร

ทมประโยชน รจกผลไม

ทกวนเวลาเทยง นกเรยนของเราจะเขา

แถวมารบถาดอาหาร นงอยางเปนระเบยบพนม

มอเมอไดยนสญญาณระฆง กจะพดพรอมกนวา

“ขอขอบคณคณพอ คณแม คณคร แมครว ททำให

เรามอาหารรบประทานในมอน ขาพเจาขอสญญา

วาจะรบประทานอยางพอด ไมดง ไมเหลอ

ไมหก อาหารกลางวนวนนคอ Today lunch is

rice and curry…the fruit is apple…the sweet

is…ลอดชอง…” เมอผปกครองมาดกจะยม ฉนก

ยม คณครกยม กมนปลมกบการเปลยนแปลงของ

โรงเรยน และนคอบทพสจนวาฉนไดเดนมาถก

ทางแลว ตอไปนฉนจะไมยอทอตอการแกปญหาใดๆ

ในโรงเรยนอกแลว เพราะฉนคนพบแลววาการ

เปดห เปดตา เปดใจ อะไรๆ กจรงๆ

๒๘

ในชวตของคนเราจะมใครรวาจะมอะไร

เกดขนกบเราบางในระหวางทเราใชชวต คงไมม

ใครรเหตการณลวงหนาวาเราจะเปนอยางไร ทำงาน

อะไร แตตวเรารอยเสมอวาเรากใชชวตเหมอนๆ

กบคนทวไป มความตองการเหมอนกบทกคน

ไมวาจะอยในชมชน ในโรงเรยน เราทกคนกมความ

อยากไดอยากมเหมอนกนกบคนทวไป สงทเรา

อยากได ทกคนกอยากได สงทเราอยากม ทกคน

กอยากมเชนกน

แตวนหนงใครจะรวาจะมเรองอะไรรายๆ

เกดขนกบตวเราบาง หากสงนนไมเกดกบตวเรา

เองเรากคงไมรสกถงความเศรา ความเสยใจ เรา

ทกคนคงไมอยากมชวตโดยเปนภาระของใคร เรา

อยากทจะชวยเหลอตนเองไดเหมอนกบทกคน

ถงแมวาบางอยางเรากไมสามารถหลกเลยงได

มนเหมอนเวรกรรมทตดตวเรามาไมสามารถทจะ

หลกหนพน เราเคยมอะไรเหมอนกบคนอนๆ ม

รางกายทปกตสมบรณครบทกประการ แตแลว

ความปกตกกลบไมปกต ทกอยางเปลยนไปไม

เหมอนเดมอกแลว และเมอไรทเราจะกลบมา

เบกบานไดอกครง เมอไรทเราจะกลบมามชวต

ปกตเหมอนกบคนอนๆ คงไมมใครตอบเราได

นอกจากตวของเราและกำลงใจจากคนทรกเรา

นองเปล เปนนกเรยนโรงเรยนบานควน

ดนแดง อำเภอรตภม จงหวดสงขลา อาย ๑๐ ป

ชวตของนองเปลเมอกอนกปกตเหมอนกบคนอนๆ

สขภาพรางกายแขงแรงด เรยนหนงสอเขาโรงเรยน

เหมอนๆ กบคนอนในวยเดยวกน แตทนองเปล

ไมเหมอนกบคนอนๆ คอนองเปลมรางกายท

ไมปกต ขาของนองเปลผดปกต แตความผดปกต

นไมไดมมาตงแตเกด ตอนนองเปลเกดนองเปลก

มรางกายทปกตเหมอนกบเดกคนอนๆ วงเลนซกซน

เหมอนกบเดกทวๆ ไป แตความสขของนองเปลก

มไดไมนาน ขณะนนนองเปลเรยนอยชน ป.๓

วนหนงคณแมพานองเปลนงรถจกรยานยนตไปทำ

ธระและเกดอบตเหตทำใหนองเปลหลนลงจากรถ

จกรยานยนต ทำใหขาขางขวาพลกเสยรป การ

เดนของนองเปลกเลยผดปกตไปดวย ไมสามารถ

แมหนพการใจส ไมทอ

ภาคใตตอนลางสงขลาเขต๒

เรอง

บญญาพร จอกถม

โรงเรยน

บานควนดนแดง

ต.เขาพระ อ.รตภม

จ.สงขลา

๒๙

บทความดเดน

ทจะเดนแบบคนอนๆ ได เทาขางขวาจะตองเดน

ดวยหลงเทา การเดนชาลง วงไมได จากอบตเหต

ในครงนนทำใหนองเปลเปลยนไป จากคนทเคย

ราเรงแจมใส พดคยสนกสนานกไมมอกแลว จากคน

ทหนาตานารก กหนาบงทงวน กลายเปนคนขแย

เอาแตใจ ชอบอยคนเดยว เขากบเพอนๆ ไมคอยได

แยกตวออกจากกลมเพอน เพราะมความรสกวาเรา

ไมเหมอนคนอนๆ แลว นองเปลจะวงเลนเหมอนกบ

คนอนๆ ไมได เพอนๆ ในหองเรยนกไมเขาใจ

ความรสกของนองเปล ชอบตำหนเวลานองเปล

ไมชวยทำงาน ไมทำความสะอาดหองเรยน และ

ทกครงทถกเพอนวานองเปลกจะรองไหเปนประจำ

การเรยนของนองเปลกแยลง จนกระทงไดเลอนชน

ขน ป.๔ แตพฤตกรรมของนองเปลกยงไมเปลยน

กลบมพฤตกรรมทแปลกไปจากเดมอก คอเมอ

เวลาเลกเรยนหากนองเปลไมเหนคณพอมารอรบ

นองเปลกจะรองไหไมยอมหยดจนกวาพอจะมารบ

ไมยอมทจะกลบบานกบคนอนแมวาคนทมารบจะ

เปนพสาวกตาม ตองเปนคณพอเทานน

เมอคณครทกคนไดเหนพฤตกรรมของนอง

เปลในวนนนจงลงความเหนกนวาตองชวยใหนอง

เปลมชวตทกลบมาปกตใหได โดยการทครทกคน

จะไมเขมงวดกบนองเปลมาก ใหเรยนแบบสบาย ๆ

และพยายามพดใหเพอนในหองยอมรบนองเปล

ใหได ไมใหเพอนวา หรอดนองเปล ตองชวยเหลอ

นองเปลเวลาทำงาน ไมควรใหรบหนาทอนๆ มาก

แมนองเปลไมชวยทำงานกอยาตำหน เพอตอง

การใหนองเปลเกดความสบายใจเมอมาโรงเรยน

ใหเพอนๆ ในหองคอยชวยเหลอนองเปล เวลามา

โรงเรยนกจะชวยยกกระเปาให เวลารบประทาน

อาหารกจะชวยถอถาดอาหารให เพอใหนองเปล

เดนไดสะดวกไมตองกงวลทจะถอของ ทกคนใน

หองเรยนจะชวยเหลอนองเปล จนเกดเปนนสย

เพราะทกคนเรมทจะเหนใจนองเปล และนองเปล

ไมเคยขาดเรยนเลยแมวานองเปลจะมรางกายท

ไมปกตนถอวาเปนขอดของนองเปล

ในสวนของคณคร จะคอยใหกำลงใจนองเปล

ชนชมนองเปลเสมอเวลาทำกจกรรมในหองเรยน

แมวากจกรรมนนจะไมดเทาไร แตกจะคอยให

กำลงใจเสมอ ใหความเอนด คอยปลอบใจเวลาท

นองเปลเสยใจ เอาใจใส พดคย และคอยดแลใน

เรองของจตใจ กจกรรมใดทนองเปลทำไมไดกจะ

ไมใหทำ เพยงแตใหนงด

ในระยะเวลาไมกเดอน ตอนนนองเปลไดม

พฤตกรรมทเปลยนไปอยางเหนไดชด ยมไหว

ทกทายคณครทกคน หนาตาแจมใสเบกบาน

มาโรงเรยนอยางมความสขทกวน คณพอของ

นองเปลกมความสขทลกสาวมทาททเปลยนไป

นองเปลตงใจเรยนมากขน ทำกจกรรมกลมรวม

กบเพอนๆ ไดดขนกวาเดม คณครหลายคนกชม

วานองเปลนารกขนมาก อารมณกดขน เรมทจะ

พดคยกบคณครดวยแววตาทสดใส การรองไห

ขแยกลดลง เวลาทคณพอยงไมมารบกสามารถท

จะคอยไดโดยไมรองไหอก ถอเปนสงทดมากสำหรบ

นกเรยนคนหนงทไมสามารถอยกบเพอนๆ ได

มพฤตกรรมทเปลยนในทางทด คณครทกคนตาง

กภมใจทนองเปลกลบมาเปนคนเดมอกครง นก

เปนจตใจของนองเปลทสไมถอยแมวาหนจะพการ

หากใจเขมแขงเรากจะเอาชนะทกสงไดแมแตความ

พการของเรา

นแหละคอสงทเราเหลาคณครทกคนตอง

ชวยใหนกเรยนทอยในปกครองมความสขอยใน

สงคมใหไดโดยไมมผคนรงเกยจ ครและนกเรยน

กเปรยบเหมอนคนในครอบครวเดยวกน นกเรยน

กเหมอนลกๆ ของคณครทกคนในโรงเรยน เรา

จงไมสามารถทจะละทงนกเรยนทมปญหาได แมวา

เราทกคนไมสามารถลวงรไดวาชวตของเราจะม

อะไรเกดขนบางในภายหนา แตเราสามารถทจะ

อยรวมกบคนในสงคมไดโดยไมเปนภาระของใคร

ครจงเปนบคคลสำคญทจะตองกลอมเกลาจตใจ

นกเรยนใหอยรวมกนใหได

หากเราไมรจกตนตวกอน ความเบกบานก

คงไมตามมา

๓๐

อยางมความสข

ศษยถาม : การฝกปฏบตสต การอยในปจจบน เหมอนกบการ

เรยนวถชวตใหม เมอตองเรยนตอนอายมากจงเปนการลำบาก กวาเราจะ

คนเคยตองใชเวลา ทานมยทธศาสตรใด เพอฝกฝนนสยนตงแตยงนอย

ครตอบ : คำถามนเปนคำถามทเกยวของกบวฒนธรรมและความ

เจรญรงเรอง ทเรามกมนสยทจะวงไปตลอดชวต แตเราควรฝกปฏบตเพอ

เปนประโยชนตอมนษยชาต ไมใชการฝกปฏบตเพอกลมคนหรอวาปฏบต

จำนวนบางกลม บางคนเทานน เราวงอยเสมอ เพราะวาเราอาจมความ

กลว หรอความลงเลใจอยภายในใจของเรา เมอเราวงแบบนน เราจงไมม

เวลาดแลตวเราเองและดแลคนทเรารก เรามชวตดวยพลงนสยความเคยชน

แบบนน เพราะฉะนนจงเปนสงสำคญทเราจะมโอกาสเรยนรเพอทจะหยด

และอยกบชวตของเรา

การวงของเรากเหมอนกบเรองของ องคลมาล ทวงไลตามพระ

พทธเจา แลวเรยกใหพระพทธเจาหยด แตพระพทธเจายงเดนตอไป และ

เมอองคลมาลรองตะโกนใหพระพทธเจาหยด ทานไดหยดและหนกลบมา

ถามวา “เราไดหยดมานานแลว แตวาเธอยงไมไดหยด”

มพวกเราหลายคนทไมไดมเงนทองทรพยสนมากมาย แตสามารถ

อยอยางมความสขในชวตในขณะปจจบน เพราะฉะนนเราควรเรยนรทจะ

ไมวงไลตามไปตลอดชวต

พระพทธองคไดทรงตรสสอนถงวธการฝกปฏบตอยางมสต วธการ

มศลปะแหงการดำเนนชวต ศลปะแหงการปฏบต เราควรจะเรยนรใน

สงเหลานนแลวหยดวงในชวตของเรา เพอใหเราไดมเวลา มโอกาสเรยนร

ทจะกลบมาสมผสกลบมาดแล กลบมาใหความรกความหวงใยกบตวเราเอง

จากหนงสอ

“กลบบานทแทจรง กบ ตช นท ฮนห” (I have arrived I am home) (หนา ๑๙๖ - ๑๙๗)

หย ดแล ะอย ก บช ว ตของ เรา

อยางมความสข

๓๒

เรอง

ระเบยบ วรฤทธ

ทอย

โรงเรยนชมชนหนองคะเน

ต.หนองไผ

อ.ชมแพ จ.ขอนแกน

อะไร อะไรในโลกนไมมความแนนอน เดยว

รอน เดยวหนาว เดยวฝนตก พายพดถลม ซงนน

คอความไมแนนอนของธรรมชาต แตคนนส นาจะม

ความแนนอนกวาธรรมชาต กดวยความไมแนนอน

นแหละ ททำใหผมไดพบไดเหน ไดเรยนร และไดทำ

ในสงทดๆ ทชวตของคนขบสามลอรบจางอยาง

ผมจะไดรบเกยรตจากโรงเรยนชมชนหนองคะเน

และผปกครองนกเรยน ใหเปนประธานเครอขาย

ผปกครอง และทำงานรวมกบคณะคร จนเกดผล

งานทยงใหญ เกดความภาคภมใจยงสำหรบผม แต

คนอนอาจจะบอกวาธรรมดา ใครๆ กทำได ผลงาน

ทภาคภมใจอนเกดมาจากการมจตอาสาเพอมวลชน

จรงๆ นายมนสวไล วงษชาล ประธานคณะกรรมการ

เปนไปไดหรอ

เครอขายผปกครองโรงเรยนชมชนหนองคะเน

เครอขายคณธรรมรวมใจโรงเรยนชมชน

หนองคะเนเปนนวตกรรมทนำไปสความเปนเลศ

ในการพฒนาคณธรรมจรยธรรมของนกเรยน

โดยความรวมมอของ ๓ สถาบน คอ บาน วด

และโรงเรยน ผมเปนตวแทนของสถาบนบาน

(ผปกครอง) ผมไดทำอะไรบาง จงบอกวาเปนไป

ไดหรอ ผมไดทำสงทยงใหญจรง สำหรบตวผม

ทโรงเรยนมอบหมายใหและทำรวมกบเครอขาย

ผปกครอง ครงแรกเมอรบตำแหนงใหมๆ ไดไปรบ

คณหญงกษมา วรวรรณ ณ อยธยา ทานมาเปน

ประธานและเปนสกขพยานพธลงนามทำ MOU ผม

ดใจมากไมคดวาจะไดเหนคณหญงสกท หลงจาก

ขอนแกน เขต ๕

นนทานผอำนวยการกเชญประชมเพอรบนโยบาย

บทบาทหนาทในการทจะชวยกนพฒนาคณธรรม

จรยธรรมนกเรยน และเราคณะกรรมการเครอขาย

ผปกครอง โดยผมเปนประธานกเรมทำงานรวมกบ

คณะครและนกเรยนดวยความเตมใจและภมใจยง

ผมจะทำงานโดยเปนตวแทนสถาบนบาน (ผ

ปกครอง) พระครสตคณวตรเปนตวแทนวด

คณครระเบยบ วรฤทธ และผอำนวยการเปน

ตวแทนโรงเรยนผมไดไปประกวดโรงเรยนสง

เสรมสขภาพทโรงแรมขอนแกนโฮเตลและไดเลา

วาผปกครองสงเสรมสขภาพนกเรยนอยางไร ผม

ประหมามากทงๆ ททาน ผอ.กแนะนำแลว ผม

ไมคดวาจะไดไปพดตอหนาทประชมซงมแตคณะ

คร อาจารยทงนน

เครอขายผปกครองมชดประจำตำแหนง

เปนสททโกหรมากจนผมไมกลาใส ซงชดนนได

มาดวยความสามคคของเครอขาย พวกเราไป

ขอจากผมจตศรทธาใหการสนบสนนโดยทพวก

เราไมไดจายเงนเลย ตองขอบพระคณยง เมอม

งานหรอกจกรรมเรากใสชดฟอรมของเรา ไป

ทไหนเขากเรยกคณครหรออาจารย หลงจากไป

ประกวดโรงเรยนสงเสรมสขภาพแลว ไดไป

ประกวดโครงงานคณธรรมจตอาสาทำดถวาย

ในหลวง กบนกเรยน ทโรงเรยนชมแพพทยาคม

ไปตอนรบคณะกรรมการจาก สพท.ขก.๕ ทมา

ประเมนโรงเรยนคณธรรมดเดน ไปประกวด

โรงเรยนคณธรรมดเดนระดบภาคทอำเภอนำพอง

เขาอบรมพฒนาคณธรรมจรยธรรมกบคณะคร

นกเรยนโรงเรยนชมชนหนองคะเน ไดไปประกวด

โครงงานคณธรรมจตอาสาทำดถวายในหลวง กบ

นกเรยน ทจงหวดอบลราชธาน เขารบ การอบรม

โครงการเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษาทวด

บานคอ อำเภอบานฝาง และไดรวมกบคณะคร

จดอบรมขยายผลส โรงเรยนในเครอขายตาม

โครงการเสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา ๑๐

โรงเรยน ทวดโพธกอง บานหนองขาม หนอง

คะเน ไดไปตอนรบคณะผตรวจราชการจาก

สพฐ. ทงท สพท.ขก.๕ และเมอทานมาเยยม

โรงเรยนชมชนหนองคะเน และไดรบเชญใหเปน

วทยากรรวมกบพระครสตคณวตร ทาน ผอ. และ

คณครระเบยบ วรฤทธ ในการอบรมโครงการ

เสรมสรางคณธรรมในสถานศกษา ทโรงเรยน

คณธรรมชนนำตางๆ จด ในหวขอ คายพระ

(โตะคร) คร ผปกครอง ซงเครอขายคณธรรม

โรงเรยนชมชนหนองคะเนเปนแบบอยางทดมาก

นอกจากการพฒนาคณธรรมจรยธรรมของ

นกเรยนแลว ยงมกจกรรมอนๆ อกทเครอขาย

ผปกครองไดรวมกนทำ ตงกลมสจจะสะสมทรพย

เครอขายผปกครอง โดยผมเปนประธาน ขณะนม

สมาชกประมาณ ๗๐ คน มเงนสะสมประมาณ

๑๐๐,๐๐๐ บาท (หนงแสนบาท) ไดรวมกบ

โรงเรยนจดกฬาสสมพนธ ๘ ชมชน ผปกครอง

แยกสตามลก เปนกจกรรมทสรางความสามคค

ไดดมาก ไดรวมกบคณะคร ชมชน เครอขายศษย

เกา จดผาปาหาทนสรางหองนำอนบาล ไดเงน

ประมาณ ๑๐๐,๐๐๐ บาท (หนงแสนบาท) และ

ขณะน กำล งปรบปร งสำนกงานเครอข ายผ

ปกครองและททำการกลมสจจะสะสมทรพยของ

เรา โดยมงบประมาณจากผมจตเมตตาและอาศย

แรงการกอสรางจากเครอขายผปกครองของเรา

เองและทภาคภมใจอกคอ ไดเปนคณะดแลชวย

เหลอนกเรยนตามชมชน ๘ ชมชนในเขตบรการ

ของโรงเรยน

นนคอผลงานทผมไมเคยคดเลยวาผมจะ

ไดมบทบาท มหนาทชวยเหลอการศกษาได

มากมายอยางน ถาผมไมอาสาเขามารวมงาน

เครอขายผปกครอง ผมคงไมไดรบเกยรต ไมได

รบความภาคภมใจเชนน มนเปนความภมใจ

ความดใจ ทผมไดทำเพอโรงเรยน เพอชมชนและ

ลกๆ นกเรยน ผมไมไดหวงสงตอบแทนใดๆ ทง

สน ผมขอขอบพระคณ ทานผอำนวยการ รงสรรค

สรไพฑรย คณะคร ผปกครองนกเรยนและลกๆ

นกเรยนทกคน ทใหโอกาสผมทำงานเพอประโยชน

สงคมจรงๆ ผมไมเคยคดเลยวาชวตของผมจะรบ

เกยรตอนใหญหลวงเชนน ขอบคณครบ

๓๓

เลย เขต ๑

๓๔

ตงแตเรมมโครงการพฒนาคณธรรมในสถาน

ศกษา มการพฒนาโรงเรยนคณธรรมชนนำให

เปนตนแบบและมโรงเรยนเครอขาย ซงตอนแรก

เรมโครงการเปนการสมครใจของโรงเรยนเอง ตอมา

ภายหลงไมสะดวกในการรวมกจกรรม จงมเครอขาย

เฉพาะโรงเรยนภายในกลมเดยวกน มการพฒนา

กจกรรมใหมๆ เกดขนทกป ทำใหครผดแลกจกรรม

ตองคดหารปแบบและพฒนาตนเองเพอไมให

นอยหนากลมอนๆ แตสงหนงทขาดไมไดคอผ

ดแลอปถมภทชวยใหเราสามารถดำเนนกจกรรมตาม

โครงการนได เนองในโอกาสวนครทจะมาถงในปน จง

ขอระลกถงครผมพระคณกบโรงเรยนเมองเลยทานนน

ขาพเจานายทองสบ วลยศร ในฐานะท

เปนครผประสานงานผรบผดชอบโครงการพฒนา

คณธรรมโรงเรยนเมองเลย มกจะไดรบมอบหมาย

ใหไปตดตอประสานงานกบวดอย เสมอ เมอ

โรงเรยนมกจกรรมอะไรทเกยวของกบวดและพระ

สงฆ ทำใหนกถงภาพการบวชเฉลมพระเกยรต

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวเนองในวโรกาสมหา

มงคลเฉลมพระชนมพรรษา ๕ ธนวาคม เปน

โครงการระดบประเทศทมการบรรพชาสามเณร

มากทสด คอครงนน ๘๔,๐๐๐ รปทวประเทศ

สำนกงานเขตพนทการศกษาเลย เขต ๑ รบ

บคคล

นโยบายมาจดสรรโควตาใหกลมโรงเรยนรบผด

ชอบ โรงเรยนเมองเลยกลมหลกเมองไดโควตามา

๘๕ รป มผสมครเขารวมโครงการ ๑๐๙ คน ให

เขารวมโครงการทงหมด ในการไปตดตอประสาน

งานกบวดทจะทำกจกรรมไดรบความอนเคราะห

เปนอยางดจากเจาอาวาสวดศรวชยวนาราม

(หนองแวง) ไดสนบสนนปจจยกอนลวงหนา

เพราะโครงการนไมมเงนสนบสนน ใหโรงเรยน

เรอง

ทองสบ วลยศร

โรงเรยนเมองเลย

ต.กดปอง

อ.เมอง จ.เลย

ทควรบชา

๓๕

ความปตไดหลงไหลเหมอนสายนำ ภาพประทบ

ใจยงไมลมเลอนธรรมะของพระอาจารยกออกมา

เปนชดๆ บรรยากาศในการสรางบญบารม มแต

ความ ปตยนด

ภาพอดตทยงตองจดและจำเพอระลกถง

ครผ น นกบญาต โยมทมท งนก เร ยน คณคร

ขาราชการ พอคา และประชาชนทวไป

เดกๆ พนมมอกมลงกราบพรอมกบครพ

เลยง มทงคำหวานปลอบประโลม บางครงก

จรงจง บางครงกออนโยน เพอจะใหเดกทำ

กจกรรมในโครงการอบรมธรรมะ มทงคำบอกเลา

และธรรมะในชวตประจำวน ไหวใหสวย นงตว

ตรงๆ หลงอยางอ พระอาจารยกสอดแทรกธรรมะ

อบรมนกเรยนอยเสมอ

ขาราชการแตงชดสกาก บางคนกแตงชด

สท บางคนกแตงชดผาไทย เขาควลงเวลา รวม

กนอยทหนาหองประชมศรอรรถเมธ การใชหอง

ประชมของวดตองจองควเพราะหนวยงานตางๆ

มาใชงานเปนจำนวนมาก พระอาจารย เปน

เจาของสถานทกมาทำหนาทเปดการอบรมใหศล

ใหพรแลวกออกไป

พอคา ประชาชน ตางกมาทำบญกน

เนองในวนสำคญตางๆ เตมศาลา บางครงกลน

ออกมาขางนอก แตละคนกเตรยมของใสบาตร

ในมอมดอกไมธปเทยนบาง ขนม นมเนย ขาว

ปลา อาหาร พนมมอกราบไหวดวยความเคารพ

ศรทธา มตวอยาง มนทานมานำเสนอเพอใหผ

ฟงใชเปนแนวคด ผอนคลายสนกสนาน มคต

ธรรมแฝง

ในงานทมความสำคญของจงหวด พระ

อาจารยจะไดรบนมนตใหเปนผแสดงธรรมอย

เสมอๆ ในวนสำคญทางพทธศาสนาทมกจกรรม

เวยนเทยน แสงเทยนแหงศรทธา พระสงฆ

สามเณรนำหนาประชาชนเดนตามหลงเวยนเทยน

รอบอโบสถ เปนภาพทประทบใจสวยงามรมรน

ดวยบรรยากาศในวดทจดไวอยางสวยงาม ฝมอ

ในการจดโตะหมบชาและการจดดอกไมของพระ

ภกษสามเณรทนนบวาไมเปนรองใคร หลายๆ

เปนผ รบผดชอบหาผอปถมภ เอง การไดมา

ประสานงานกบทานเจาอาวาสทำใหขาพเจา

สบายใจและมกำลงใจมาก นอกจากจะไดความ

สบายใจแลวยงไดขอคดหลกธรรมทสามารถนำไป

ใชไดเลย คอการสรางเกราะคมกนภยใหแกเดกๆ

ใหมความเขมแขงไมตกเปนทาสของอบายมข

นนคอหลกคำสอนของพระพทธเจา “ใหดงเดก

เขาวด ใหมาดออยในวดไมเปนไร มาเลย การชวน

คนมาบวชไดอานสงส ถาไมมเจาภาพอาตมาจะรบ

ผดชอบเอง ขอใหแจงยอดมา” พระอาจารยสง

เครองอฐบรขารใหมทงหมด ในวนงานเปนการ

รวมกนทงจงหวด ศนยทเราบวชไดรบการยกยอง

วาจดไดดมระเบยบมากทสด ดวยบารมของพระ

อาจารย ในวนจดพธไดอบรมนกเรยนใหรซงถง

พระคณของบดามารดา กอนจะครองผาเหลอง

ครพเลยงนำนาคขอขมาบดามารดานำตาแหง

๓๖

หนวยงานกตองมาใชบรการ ไม เวนแมแต

โรงเรยนเมองเลยซงเปนโรงเรยนขนาดใหญทม

บคลากรจำนวนมาก ยงตองมาอาศยบารมจาก

พระอาจารยในการประดบตกแตงอาคารสถานท

เชนในคราวเปดบานคณธรรมในปทผานมา กได

รบความอนเคราะหจากทานดวยด

ทานไดใหความสำคญกบการศกษา ม

ความมงมนขยนเรยนจนจบการศกษาระดบ

ปรญญาเอก ถอวาเปนพระรนใหมทมความใฝรใฝ

เรยนและพฒนาตนเองอยอยางสมำเสมอ ทวด

ของทานเปดเปนสำนกเรยน เปดโอกาสใหพระ

ภกษสามเณรใชเปนแหลงเรยนร เปนสำนกเรยน

เปดสอนตงแต ม.๑ ถงปรญญาตร นอกจากนก

ยงเปดหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพคร เจา

หนาทและครอตราจางทยงไมมวฒครของเรากไป

เรยนทวดแหงน เปนการเปดโอกาสทางการศกษา

ใหคนในหลายกลมหลายระดบไดศกษาหาความร

สมควรทเราจะไดยกยองเชดชเกยรตใหทานเปน

ปชนยบคคล เปนบคคลทสมควรเคารพกราบไหว

บชาอกคนหนงเนองในวาระวนครทจะมาถงน

ทานผนนคอ พระสวรรณธราจารย อดต

เจาอาวาสวดศรวชยวนาราม รองเจาคณะจงหวดเลย

ทานไดมรณภาพดวยโรคมะเรงดวยวยเพยง

๕๓ ปเมอวนท ๑๗ ตลาคม ๒๕๕๓ ทผานมา

ขอกราบบชาระลกถงทานดวยความเคารพ ทาน

คอครดในดวงใจทควรบชา

อย ใหเยน

แลวจะเปนสข

ธรรมแกปญหาชวต

ปญหาเปรยบเสมอนอปสรรคและขวาก

หนาม จำเปนตองมองขามใหพนไป เพอเปน

กำลงใจ ไมยอมแพ ถาเราแกถกจดกจะหลดพน

เอง

ปญหา คอสงขดของกดขวางเปนอปสรรค

ตอการดำเนนชวต เปนสงทไมพงปรารถนา แต

ปญหากมสวนชวยใหมนษยมพฒนาการทาง

กายภาพ และชวภาพทดกวาเกาอย เสมอมา

ปญหาในโลกนมมากมายแตกตางกนไป

ปญหาทเกดขนในโรงเรยนของขาพเจาคอ

นกเรยนบางคนอยากออกจากโรงเรยนและหน

โรงเรยน ไมสนใจการเรยน เปนทปวดหวแกทาน

ผอ.และคณะครในโรงเรยนเปนอยางมาก เพราะ

นกเรยนจำนวน ๔ คนทกำลงเรยนอยชน ป. ๖ ชน

ม. ๑ ชน ม. ๒ ชน ม. ๓ ไมอยากเรยน อยากออกไป

แตงงาน ทานผอ.กไปตดตามถงบานใหเหตผลทง

ตวนกเรยนและตวผปกครองแตผลตอบรบกลบมา

คอไมอยากเรยนอกแลว นายอำเภอมคนเปนแลว

ผวาราชการจงหวดมคนเปนแลว ยอมรบวาลกเขา

ดอจรงๆ โดยการพดประโยคเดดๆ วา “เดกชมชน

เขาพอเขามครอบครวแลวเขาสรางฐานะดมเงนมทอง

จดทดด คำวาจดทด คอ (สมบรณแบบ)” ซงเปนคำ

พดทปวดหวแกคณะครและทาน ผอ.เปนอยาง

มากคณะครในโรงเรยนตางจบกลมพดคยและว

พากษวจารณในเรองนอยางกวางขวาง กนไมได

นอนไมหลบ ขาดความสขแกคณะครทงโรงเรยน

กวาได เหตท เกดขนอยางน เพราะผปกครอง

นกเรยนรเหนเปนใจกบบตรหลานของตนเอง ผ

ปกครองแกปญหาบตรหลานของตนคอ ให

แตงงานมครอบครวจะไดหมดปญหา (แตงจรงๆ

แลวย ง เพมปญหา) เพราะผลตามมาทหลง

มากมาย ไมวาการตงครรภมบตร การหยาราง ฯลฯ

ทางท าน ผอ .ก เ ร ยกผ ปกครองและ

นกเรยนเขาพบเพอชแจงเหตและผล ตลอดจน

โทษทผปกครองจะไดรบถาหากสนบสนนใหบตร

ตวเองแตงงาน คำตอบทไดจากทางผปกครอง

เหมอนเดม กคอ

ผวาราชการจงหวด นายอำเภอ กมคน

เปนแลว จะเอาอะไรนกหนากบการทจะใหเดกเรยน

“ลกเตาในหมบานของพวกฉนยอมรบวามนดอ แต

พอมนแตงงานและมครอบครวมนหาเงนหาทอง

มงมศรสขไมนอยหนาใคร มนละจดทดแท” คำวา

“จดทด” ของหมบานนคอ สมบรณแบบ คำพด

อยางนขาพเจาไดยนจนชนชาเพราะทำการสอนอย

เรอง

ยมปรด ไวยนภ

โรงเรยน

ชมชนไผลอม

อ.บานแพง จ.นครพนม

๓๗

นครพนม เขต ๒

ทโรงเรยนนเปนเวลา ๒๕ ป แตกเปนทตกใจและ

ประหลาดใจกบครและทาน ผอ.ทยายมาอยใหม

แตสำหรบครรนเกาๆ พอๆ กบขาพเจาและครใน

พนทคำพดเหลานถอวาปกต จงนำมาเลาสกนฟง

ซงไมไดเสยหายแตอยางใด เพราะทกอยางทเกด

ขนทานผอำนวยการ ทานสนตภพ บพศร ทาน

สามารถแกปญหาไดทกประเดน โดยเฉพาะความ

เปนนกเลงของทานสามารถเขากบผปกครองใน

ชมชนนไดเปนอยางด ถงแมวาทานเพงจะยายมา

อยใหม แตดวยพนเพบารมคณพอของทานเคย

ดำรงตำแหนงอาจารยใหญทนและสงสมคณงาม

ความดไวเปนทนเดม ประกอบกบผลงานของ

ทานจง เปนทประจกษแกชาวบานและผปกครอง

ในชมชนนไดเปนอยางด ขาพเจาจงจะขอพดถง

การแกปญหา ๒ ประการคอ ๑.ปญหาทางกาย

๒.ปญหาทางใจ

ปญหาทางกาย ตองแกไขดวยความขยน

หมน เพยรในการประกอบสมมาอาชพดวย

ความรอบคอบและอดทน เพอแสวงหาปจจยส

คอ อาหาร เครองนงหม ทอยอาศย และยารกษา

โรค ทจำเปนในการนำมาเปนเครองอปโภค

บรโภคใหพอเพยงแกฐานะตามอตภาพแหงตน

และอยบนพนฐานของการไมเหนแกตว สวน

ปญหาทางใจนนตองแกดวยการแสวงหาศาสน

ธรรมคำสอนของในแตละศาสนาแหงตน อนจะพง

ขวนขวายไวเปนทพงได ปญหาทางใจเปนเรอง

สำคญ ยงใหญ ละเอยดออน ลกซงมาก ไมใช

จะแกปญหาดวยระยะเวลาอนสน ปญหาในโลกน

๓๘

ทงหมด ไมวาจะเปนปญหาทางกาย ทาง

ธรรมชาต หรอสงแวดลอม ทงทผอนทำไวหรอ

ตนเองทำขนดวย ลวนมาจากสาเหตจตใจทขาด

ธรรมะหรอคำสงสอนในสงทถกทควรนนเอง

ดงนนการแกปญหาตางๆ ของมนษย ทงใน

อดตและปจจบน และรวมถงอนาคต จะไมเปน

ปญหาทแกถกจด หรอตรงประเดนไปได ถาหาก

ไมพากนยอนรอยถอยหลงกลบ หรออยางทเรยก

วาถอยหลงลงคลอง คอถอยลงสทำนองคลอง

ธรรมแลว กตองพบกบปญหาทปลายเหตอยรำไป

ความวนวายทเปนปญหา เกดขนเพราะ

มนษยทมกาย กวางศอก ยาววา หนาคบ และม

ใจครองนเอง ปญหาไมไดมมาจากภายนอกอยาง

ทมนษยพากนเขาใจผด ถาไมมมนษยแลวโลกนก

คงเปนธรรมดา คอหมนเวยนเปลยนแปลงถายเท

ไปตามกฎของอนจจง คอความไมเทยงแทแนนอน

ปญหากายและปญหาภายนอก อาจหมด

ไปถาพากนดบปญหาใจได ปญหาใจมไมมากนบ

ตวได แตแกยาก ทแกยากเพราะไมอยากแก แต

ถาแนวแนแลวแกไมยาก เพราะมผคนพบและ

แนะนำวธแกไขแลวคอ องคสมเดจพระสมมาสม

พทธเจาและหมพระอรยสาวกทงหลาย ทานเหลาน

ดบปญหาโลกทงหมดทงสน ไมวาจะเปนปญหา

๑๐๘ หรอมากกวากไมมทางทจะไปดงใหทานมา

เกลอกกล ว เหมอนอย างปถ ชนท งหลายได

ขาพเจาจงอยากตะโดนดงๆ ใหทานผปกครอง

วธแกปญหาไมวาจะเปนแบบชวคราวหรอแบบ

ถาวรกตาม สงสำคญกคอ ศรทธา วรยะ สต

สมาธ ปญญา เมอเกดปญหาอะไรขนกตาม

ใหมสต อยาตนตระหนก ใจวนวาย ฟงซาน

ควบคมอารมณใหด

ไดเขาใจถงความถกตองความดความงามของ

สงคม และปกปองบตรหลานของตนอยาเพงให

เธอเหลานนเหนผดเปนชอบกอนวยอนสมควรเลย

แตถาจะมปญหาถามกลบวา ถาเชนนนมนษยจะ

ตองปฏบตตนจนหลดพนเปนพระอรหนตเขาส

พระนพพานใหหมดโลกหรอ จงจะหมดปญหา

ขอตอบวา ใช วธแกปญหาไมวาจะเปนแบบ

ชวคราวหรอแบบถาวรกตาม สงสำคญกคอ

ศรทธา วรยะ สต สมาธ ปญญา เมอเกดปญหา

อะไรขนกตามใหมสต อยาตนตระหนก ใจวนวาย

ฟงซาน ควบคมอารมณใหด มศรทธา ความเชอ

มนจะแกปญหาไดไมเหลอวสย ใชวรยะคอความ

เพยรพยายามทจะแกไข ใชสมาธทำใจใหสงบ

แนวแนไมไหวหวนตออปสรรคหรอปญหาทเกด

ขนในแตละครง ตอจากนนจงใชปญญาพจารณา

ไตรตรองดวาปญหาคออะไร มาจากไหน มากนอย

รนแรงแคไหน เพยงใด จะตองแกดวยวธการ

อยางไร ปญหาบางอยางยากทจะแกคนเดยวได

แตตองอยในองคธรรม ทกลาวมาขางตนแลว

ธรรมอนทเขามาชวยเสรม ไดแกขนต ความอดทน

อดกลน และการขมใจ สจจะมความจรงใจทจะ

แกปญหา จาคะ สละขาศกแกความจรงใจ

อเบกขาวางเฉยแตเมอทำอะไรไมไดจรงๆ กตอง

ยอมรบวาเปนไปตามกฎแหงกรรมทตนไดกระทำไว

อยใหเยน แลวจะสข ธรรมแกปญหาชวต

ดงทขาพเจาสาธยายนนแล เอ วง

๓๙

เรอง

เพยรจต

พงษพฒนโรงเรยน

บานนาเพยง

อ.ทาอเทน จ.นครพนม

ชวตของคนเรานนมหลากหลาย บางก

รำรวยอยอยางสขสบาย บางกยากจนแรนแคน

ไมวาคนเราจะมชวตความเปนอยทแตกตางกน

เพยงใดกตาม แตทกคนกสามารถทจะกำหนด

แนวทางในการดำเนนชวตของตนเองไดเหมอนกน

แนวทางทเหมาะสมทสดทจะนำชวตให

มความเปนอยอยางพอเพยงไดกคอ แนวทาง

การมคณธรรมนำชวต คณธรรมเปรยบเสมอน

นำบรสทธทหลอเลยงชวตใหอยอยางมคณคา

รจกแยกแยะระหวางบญและบาป หรอความดและ

ความชว รจกความพอประมาณ รจกเหตและผล

รวมทงรจกการสรางภมคมกนทดใหกบชวต

ชวตของเรานนอยไดตองประกอบดวย

รางกายและจตใจรางกายนนเปนของหยาบหรอ

รปธรรมทสามารถจบตองได สวนจตใจนนเปน

ของละเอยดหรอนามธรรมไมสามารถจบตอง

ได คนเราจงเขาใจสงทเปนรปธรรมไดงายกวา

สงทเปนนามธรรม แตจตใจมความสำคญยง

กวาหรอ ทกลาววา “ใจเปนนายกายเปนบาว”

การประกอบกจการใดๆ กตาม ถามความตงใจ

ดแลว กจการนน ๆ ยอมจะตองสำเรจไดดวยใจ

คณธรรม

ดงนน จงขอใหเรามาศกษาเกยวกบเรอง

ของรางกายและจตใจกน เนองจากรางกายและ

จตใจมความเกยวพนและเชอมโยงกน คนทวไป

จงมกเขาใจวารางกายและจตใจผกตดกน จะเหน

วายามใดทรางกายมอาการเจบปวด จตใจกรสก

เจบปวดไปดวย และยามใดทจตใจรสกทอแทเบอ

หนาย รางกายกจะมอาการออนเพลยไมมเรยวแรง

แตในความเปนจรงนน รางกายและจตใจ

อยแยกออกจากกน ผทฝกฝนอบรมตนเองอยาง

มสตดแลวจะเขาถงสภาวะธรรมทสามารถแยก

รางกายและจตใจออกจากกนได ทำใหเกดปญญา

รแจง เหนจรงวารางกายหรอรป และจตใจหรอ

นามอยางชดเจน เพราะในขณะทรางกายม

อาการเจบปวดอยนนจตใจจะไมรสกเจบปวดดวย

และยงสามารถมองดความเจบปวดของรางกายได

โดยไมมความรสกเจบปวดแตอยางใด

ตอนน หลายคนกคงอยากรแลววา เราจะ

ฝกฝนอบรมตนเองอยางมสตไดอยางไร กอนอน

ตองถามตนเองเสยกอนวา มความตงใจจรงทจะ

ฝกฝนอบรมตนเองหรอไม ถามกสามารถเรมตน

การฝกไดดวย การเจรญสตหรอสตปฎฐาน ๔

นำชวต

๔๐

นครพนม เขต ๒

(ฐานทตงของสต ไดแก กาย เวทนา จต ธรรม)

โดยมสมาธเปนบาทฐาน

การฝกใหจตมสมาธนนเพอทำใหจตสงบ

นง จตทสงบนง กจะเปนจตทมพลง ซงตรงกนขาม

กบรางกาย รางกายจะตองมการเคลอนไหวจงจะ

เกดกำลง ยงเคลอนไหวมากกยงมกำลงมาก จต

ทมพลง จะกอใหเกดความเพยรและขนต ซงเปน

คณสมบตทสำคญของผทจะพฒนาตนเอง

เนองจากการเจรญสตนน สงทผปฏบตทก

คนจะตองประสบ กคอ “ความทกข” ซงเปนสจ

ธรรมทไมอาจหลกเลยงได หากจตไมมพลงหรอ

ไมเขมแขงพอแลวกจะเกดความทอแท เบอหนาย

ไดงาย เพราะการปฏบตธรรมนนจะตองพบกบ

ปญหาและอปสรรคททำใหเกดทกขมากมาย และ

จะตองปฏบตอยางสมำเสมอและตอเนองจะหยด

นงไมได

อยางไรกด ในการปฏบตเพอใหจตมสมาธ

นน จะตองมสตคอยกำกบ ไมเชนนนแลวผ

ปฏบตจะมอาการงวงเหงาหาวนอน สต หรอ

ความรสกตวจงเปนสงสำคญทผปฏบตจะตองตง

สตใหด โดยจะตองหมนฝกฝนอบรมตนเองและ

จะตองไมตามใจตนเอง หรอการฝกฝนซงตอง

อาศยความเพยรและขนตอยางมากเชนกน เมอ

สามารถทนตอความทกขทรมานตางๆ ทเกดขนได

อยางมสตแลว ไมวาจะเกดกบรางกายหรอจตใจ

กตาม จะทำใหรจกและเขาใจเกยวกบความทกข

ไดอยางชดเจนยงขน และจะเขาใจความจรงของ

ชวตไดวา ความทกขเปนสจธรรมของชวตทไม

สามารถหลกเลยงได และจะทำใหเรามกำลงใจใน

การมชวตอยกบความทกขไดอยางไมมความทกข

หรออยกบปญหาตางๆ ไดอยางไมมปญหา

ผปฏบตทสามารถมองเหนและรจกกบ

ความทกขดแลว จะรวาความทกขนนไมไดอยคง

ท เมอความทกขเกดขนแลว มนกไมไดคงอย

๔๑

อยางนนตลอดไป มนมการเปลยนแปลงอย

ตลอดเวลา ทำใหเกดปญญารวา ทกขเทานนท

เกดขน ทกขเทานนทตงอย และทกขเทานนทดบไป

แสดงใหเหนอยางชดเจนถงความไมเทยงของความ

ทกขหรอสรรพสง รวมทงรางกายและจตใจดวย

ลกษณะของความไมเทยง ของความทกขท

เกดขน ตงอย และดบไปนน ยอมแสดงใหเหนชดเจน

อกวา ความทกขนนกเปนอนตตา คอไมมตวตน ไมควร

ยดมนถอมน เพราะวา ถามตวตนจรง ยอมจะตอง

ไมมการดบสญ ทำใหเกดปญญารแจง เขาใจเกยวกบ

เรองไตรลกษณ (ทกข อนจจ อนตตา) ไดดยงขน

การฝกฝนอบรมตนเองใหไดผลด จงจำเปน

ตองฝกใหมสมาธทตงมน และมสตทแกกลาเพอ

ใหเกดปญญารแจงเหนจรงในสจธรรมเกยวกบ

รป นาม และไตรลกษณ นอกจากน สงทควร

กำหนดร หรอระลกรมเพยง ๔ อยางเทานน คอ

กาย เวทนา จต ธรรม เมอเขาใจสงเหลานได

อยางถกตองดแลว จะทำใหเกดปญญารแจง ดงน

๑. กาย - รางกายของเราน ไมมอะไร

สวยงามแมแตสวนเดยว ควรละความพอใจและ

ความไมพอใจออกเสย

๒. เวทนา - สข ทกข และไมมสข ไม

ทกข นน แทจรงแลวมแตทกขแตรสกวาเปนสข

กเปนเพยงปดบงความทกขไวเทานน

๓. จต - เปนความคดนกทเปลยนแปลง

แปรผน ไมเทยง ไมคงทน

๔. ธรรม - เปนอารมณทเกดกบจต อาศย

เหตปจจยเกดขน เมอเหตปจจยดบไป อารมณก

ดบไปดวย ทกสงจงเปนอนตตา

ความรทเกดจากปญญาทรแจงเหนจรง จง

เปนความรทเกดจากภายในของแตละบคคล หาใช

เปนความรทเกดจากภายนอกแตอยางใด ทำใหร

เทาทนความเปนจรงของชวต ไมหลงเชองมงายอ

ยางไรเหตผล รจกแยกแยะผดชอบชวด ทำให

พฤตกรรมของผปฏบตธรรมปรบเปลยนไปในทาง

ทดขนได

นอกจากการฝกฝนอบรมใหตนเองมสตอย

เสมอแลว จำเปนตองเปนผทรจกการแบงปน

เออเฟอเผอแผจนเจอผอน หรอการใหทาน รจก

การละเวนจากการประพฤตชว หรอการรกษาศล

และรจกการฝกอบรมใหจตสงบ ไมฟงซาน หรอ

การมสมาธ จงจะทำใหผปฏบตเกดปญญารแจง

เหนจรงดวยตนเอง

ผปฏบตทสามารถมองเหนและรจกกบความทกข

ดแลว จะรวาความทกขนนไม ไดอยคงท เมอความ

ทกขเกดขนแลว มนก ไม ไดคงอยอยางนนตลอดไป

มนมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา

๔๒

เรอง

ศรอาภรณ ปตะพรหม

โรงเรยนบานนาเดอ

ต.บานนาเดอ

อ.ศรสงคราม

จ.นครพนม

เรองความสขนเปนเรองททกคนปรารถนา

และเปนเรองไมมทสนสดตราบใดทโลกเราเปนอย

เรากตองการความสข และความสขนน กเปน

เรองตางจตตางใจ ไมเหมอนกน ความสขของคน

บางคนอาจจะเปนอกแบบหนง อยางเชน ความ

สขของนกบวช คอการไดโอกาสในการบำเพญ

เพยร ไดนงสมาธ ไดมจตใจทสงบ มความสขอย

กบธรรมชาต ความสขของคนทำงาน ไดทำงานทถก

จรตของตนเอง ไดผลตอบแทนสง ความสขของ

นกเรยน ไดเรยนรอยางสนกสนาน ความสบายใจ

ยนดพอใจในสงทตนได ความสบายใจกคอความ

สขนนเอง อาจจะพดไดวาความสขนมนชางหาได

งายและอยใกลตวเราเหลอเกน มนอยทเราจะไขว

ความาไวเปนของเราหรอไมเทานน ไมตองไป

แสวงหาใหไกล หากมความยนดในสงทตนได

พอใจในสงทตนม ทำงานใดกขอใหมความสขกบ

งานนน และเปนไปในแงของทางสายกลางไมตง

จนเกนไป และไมหยอนจนเกนงาม กจะไดความ

สข ความสบายใจทเหมาะสมแกตน แตคนสวน

ใหญไมคอยทจะไดพบกบความสขมากนก บาง

คนบอกวาอยากไดความสขเลยไปแสวงหาในทผด ๆ

ในคลบในบารบาง ทจรงสถานทตรงนนปฏเสธไม

ไดวาไมมสข แตมนเปนสขททำใหทกขใจภายหลง

ซงไมใชความสขอนแทจรง

คณะครและนกเรยนโรงเรยนบานนาเดอ

สพป.นครพนม เขต ๒ เปนพทธมามกะ และ

ปฏบตตามหลกคำสอนในพระพทธศาสนา เกยว

กบเรองความสข มอย ๒ ประการ คอ ๑. กายกสข

สขอนเปนไปทางกาย ความสขทางกายเปนเรองท

เราสามารถสรางขนเองไดโดยยดกบวตถเปนหลก

และเปนความสขทเหมอนกบวาเปนสงสมผสได

เปนความสขภายนอก ๒. เจตสกสข สขอนเปนไป

ทางใจ มจตใจเบกบาน ไมเศราหมอง เมอจตใจ

ผองใส สคต คอความสขในทางทดงามกจะเปน

สงทเราหวงได การทำความดจงเปนหนาทของ

เราทกคนทตองปฏบต เพอความสข การจด

กจกรรมการเรยนการสอนในโรงเรยนวถพทธ ท

มงเนนใหผเรยนไดพบกบความสขทแทจรง เพอ

อบรมบมนสยใหผเรยนมคณธรรม จรยธรรม เปน

เยาวชนทมคณภาพ ไดแก การนงสมาธ ไหว

พระสวดมนต การอบรมคณธรรมประจำ

สปดาห และการรกษาศล ๕ การปฏบตธรรม

ในชวตประจำวน คอ การพยายามหาประโยชน

จากทกสงทเกดขนรอบ ๆ ตวเรา โดยการนอม

เขามาใสตวเรา รจกนำหลกธรรมมาใช การ

ทำตวเปนคนด เรยนรชวตดวยจตใจเขมแขง

อดทน อดกลน เสนทางแหงความสขทแทจรง

คอ ศล สมาธ ปญญา ทางของความสขทเรา

สามารถพบไดดวยตนเอง

ทำตวอยางไร...

ใหเปนสข

๔๓

นครพนม เขต ๒

ความกลวทำใหเสอม ความกลวทำใหเสย

โอกาส ขาพเจาเกดในถนหางไกลความเจรญ ทำให

กลวไปหมดทกอยาง กลวคนเมอง กลวคร กลวลก

คร กลวเจานาย กลวคนมอำนาจวาสนา แตเมอ

เรยนจบชนประถมศกษาปท ๔ ทำใหเกดเหตการณ

ความกลาครงท ๑ เมอพอแมบอกตองไปเรยนตอชน

ประถมศกษาปท ๕ ทโรงเรยนในอำเภอ เสยงอออง

ดงไปหมดในหองเรยนชนประถมศกษาปท ๔

ครเมองด ครเมองดา ครเมองต เพอพอแมขาพเจา

จงกลาเขามาเรยนในอำเภอ กลาเลกๆ ครงนน

กลายมาเปนดอกทานตะวนทย งใหญจนถง

ปจจบน ขาพเจาไดเปนครอยางสมภาคภมโดยไม

เหลอความกลวขางตนอกเลย “ร ตน และเบกบาน”

ครงน จากการสลดความกลวจงไดเปนคร

กลวเพอนไมคบ กลวสงคมไมยอมรบ

กลวคนวาลมตว จงเขาสงคมดวยการดมสรา

สบบหรวนละ ๒ ซอง ขนสโมสรดมสราแทบทก

วน รางกายทรดโทรม กลนกายเหมนบคลกภาพ

ไมด ไมสงางาม สำนกงานการประถมศกษา

จงหวดอดรธานสงครไปอบรมปฏบตธรรมทภยาอ

วดนาหลวง หลวงปทองใบ ปภสสโร โรงเรยนละ

๑ คน ทำใหเกดเหตการณความกลาครงท ๒ เมอ

ขาพเจาลงมาจากการปฏบตธรรมขาพเจาเลกสบ

บหรโดยเดดขาด รางกาย ความคด บคลกภาพด

ขนมาก ยดคตธรรมทางพทธศาสนาเปนคมภร

ในการดำเนนชวต ขอหยบยกคตธรรมทนำมา

ประยกตใชในชวต ดงน

• คร คอ คนสำคญ ดจดวงตะวนขจด

ความมดมด พชตความโงเขลา เบาปญญา

• คร เปน อาชพสายพระโพธสตว

• เปาหมายชวต คอ ทำพระนพพานให

แจง แสวงบญ สรางบารม

• จงถงพรอมดวยความไมประมาท

หายใจเขาบอก หายใจออกสอน ตายนะเธอ

• ตาด หฟงธรรม แจมแจงทจต เหมอน

พระจนทรในวนเพญ

• โลกไมใชของเรา โลกตองเปนไปตาม

โลก อยาถอตน ถอตว

• ดวงอาทตยเปนของกลาง พดกลางๆ

สรางมตร ปากเปนเอก กลยาณมตรจะเกด“ร ตน

และเบกบาน” ครงน ทำใหเปนครทมความมงมน

กลาส กลาทำ กลานำ กลาเปนตวอยางทดแก

ศษย กลาปฏเสธสงทไมด ไมงาม ไมเหมาะสม

กลวคนเขาวามกใหญใฝสง กลววาตวเอง

ไมมความสามารถ กลวทำไมได กลวถกลอเลยน

เมอสอบไมตด กลวคนดถกวาสอบตก กลวสารพด

ไมกลาสอบเปนผบรหาร ถงไปสอบกบอกแควาไป

ดขอสอบทงๆ ทใจจรงตองการเปนผบรหาร แตไม

กลาทำอยางจรงๆ จงๆ เพราะความกลวดงกลาว

หลงจากความกลาครงท ๒ ทำใหเกดเหตการณ

ความกลาครงท ๓ โรงเรยนเลก กลบบาน ปดประต

หอง อาน ทอง จดบนทกตดขางฝา ตว ทไหนมตว

ทนนตองมเรา กลาซอตำรา กลาลงทนตว ตว

ตางอำเภอ วนเสาร วนอาทตย ตองนอนคางก

นอน สนทนาแตเรองความรจากการสอบเปนหลก

“ร ตน และ เบกบาน” ครงน มชอขนบญชสอบ

กลา

เรอง

เขมชาต ลนเพง

โรงเรยน

บานดอนกลอย

ต.นาบว

อ.เพญ จ.อดรธาน

๔๔

อดรธาน เขต ๑

อาจารยใหญ ดวยความภาคภมใจทกลาสอบ หน

ความกลวดวยการยดมนในคตธรรม และ

ประสบการณแหงชวต ทำใหสอบขนบญชใน

ตำแหนงครใหญอกหนงบญช “ร ตน และเบก

บาน” ครงน ทำใหไดบรรจเปนครใหญ โรงเรยน

บานจอมศร ตำบลจอมศร อำเภอเพญ จงหวด

อดรธาน สงกด สำนกงานเขตพนทการศกษา

อดรธาน เขต ๑

กลวไมกลาอบรมสงสอนคร กลวครไมเชอ

ฟง กลวทำหนาทผบรหารไดไมด ไมกลาแนะนำไม

กลาอวยพร อายครในโรงเรยนสวนใหญอายเทาๆ

กบผบรหาร จงทำใหเกดความกลวดงกลาว

เหตการณความกลาครงท ๔ เกดขนจากการไป

ทศนศกษา พาคร นกเรยนชนประถมศกษาปท

๔ ถงชนประถมศกษาปท ๖ ไปนมสการวดพระ

ศรรตนศาสดาราม (วดพระแกว) นกเรยนแตง

กายในชดนกเรยนเรยบรอย สเสอมอๆ ไมไดรด

แตเปนชดทดทสดของนกเรยนบานนอกหางไกล

ครและผบรหารเดนตามแถวนกเรยนเขาไปใน

วดพระแกวมรกตดวยอาการกลวๆ เกรงๆ

กลาๆ ผานนกทองเทยวทงไทย และตางประเทศ

เสยงหนงดงแววเขาห “นนกเรยนโรงเรยนไหนตว

เลกๆ ใคร ?...เปนคร ใคร ?... เปนผบรหาร

ทำไมจงกลาพานกเรยน ตวเลก ๆ ทอยหางไกล

มาดวดทเปนอนดบหนงของประเทศไทย ทำไมผ

บรหารจงมวสยทศนทดขนาดน ทพานกเรยนตว

เลกๆ มาดสมบตอนลำคาสงสดอนดบหนงของ

ประเทศไทย ทำใหนกเรยนมความรกชาต และ

เกดความภาคภมใจในประเทศของเขา ใคร ? ....

เปนผบรหารนะ” “ร ตน และ เบกบาน” ครงน

ขาพเจาเกดความภาคภมใจ เปนผอำนวยการ

โรงเรยนท กลานำ กลาทำ กลาแนะ กลาอบรม

กลาอวยพร กลาบรหารอยางเตมภาคภม กลา

ปฏบตตนเปนแบบอยางทดของคร นกเรยน และ

คนในสงคมโดยไมมความกลวอกเลย ทำใหเกด

เหตการณความกลวครงตอๆ ไป คอ

กลา ๑ พาคร ผปกครอง นกเรยน รวม

พลงฟนฟศลธรรมโลกครงท ๓ ครงน กลาส กลา

แกปญหาความไมรจรงของผปกครอง “นไมใช

สนตอโศกนะ แตเปนพทธศาสนาท เขมแขง

ปฏบตจรงทยงใหญ เปรยบเหมอนการสราง นคร

ธม นครวด”

กลา ๒ พาคร นกเรยน รวมพลงฟนฟ

ศลธรรมโลกครงท ๔ (หาแสนคน) ครงนตองตอสกบ

ขาวลอ ไขหวดนก

กลา ๓ พาคร นกเรยน สามเณร รวม

พลงฟนฟศลธรรมโลกครงท ๕ (หนงลานคน)ครง

น ไดเหนการวางแผนทเปนเลศ ระบบการจดการ

ทเยยมยอด “ร ตน และเบกบาน” ครงน

ทำใหขาพเจาเปนผอำนวยการโรงเรยนทยกระดบ

คณภาพนกเรยนใหดขน ครเกดความภมใจ

จนไดรบรางวลและชนะการประกวดแขงขน

หลายรายการหลายระดบ จากการสลดความกลว

สความกลา กอกำเนดหองสรางบารม

๔๕

กลบมาอกครง ฉบบนฉนอยากใหผอานได

มองลอดชองเลกๆ เขาไปด ซกหนงของชวตใน

รวโรงเรยนวถพทธ บางคนอาจจะบอกวา “จะมอะไร

กคงเหมอนโรงเรยนทวๆ ไปนนแหละ” หรอ “โอย!

จะมอะไร กมครมนกเรยนมารวมกนทำกจกรรม

สวดมนต นงสมาธ แลวกหากจกรรมตงชอเกๆ

นำนกเรยนประกวดประชนกนไดใบประกาศมาตง

โชวทโรงเรยน” กแลวแตใครจะพดอยางไรเถอะ

นะ ขอเพยงใหเราชาวโรงเรยนวถพทธตงมนและ

เชอมนในการกระทำด คดดตอไป

ทานผอานคะ ทานเคยไดยนคำพดทวา

“เกดมารางกายครบ ๓๒ กเปนบญแลว” รเปลา

คนทนาจะภาวนาขอความนมากกวาใคร กนาจะ

เปนผหญงทกำลงตงครรภ พวกเธอจะกงวลมาก

กลววาลกๆ ทเกดมาจะไมสมบรณ อาว!แลวมน

เกยวอะไรกบเรองทจะเขยนวา ลมหายใจ...เยน

กนละเนย เพอใหหายสงสย ลองตามฉนเขาไป

เปดร ว โรงเรยนอนบาลเลย เขาไปดขางใน

โรงเรยนนส มอะไรใหเราด และคนหากนบาง

โรงเรยนอนบาลเลย เปดสอนตงแตระดบ

ปฐมวยถงชนประถมศกษาปท ๖ เปนโรงเรยน

ขนาดใหญ ฉนกำลงจะบอกตอไปวา ในหลบมม

ของโรงเรยนน ยงมนกเรยนอกกลมหนง ทฉนอยาก

จะหยบยกชวตของคนกลมนมาพด นกเรยนกลมน

เขาเขามาอยในโรงเรยนในฐานะนกเรยนพเศษ เรา

เรยกพวกเขาวา “เดกออทสตก” นนเอง บางคนอาจ

ลมหายใจ...เยน

เรอง

กญฐณา ษรจนทรศร

โรงเรยน

อนบาลเลย

อ.เมอง จ.เลย

เลย เขต ๑

๔๖

จะสงสยวานกเรยนกลมนเขามาเรยนหองเรยนค

ขนานกบนกเรยนปกตไดอยางไร มนไมยงยากกบ

การจดกจกรรมและการอยรวมกนเหรอ

ฉนขอขยายความยอๆ พอเขาใจวา นกเรยน

กลมน อนทจรงเขากมหนวยงานทรบผดชอบเขา

อยคอ ศนยการศกษาพเศษ เขาเหลานมความ

บกพรอง บางคนบกพรองทางดานสตปญญา

บางคนบกพรองทางดานรางกาย บางคนบกพรอง

ทางดานการเรยนร แตไมถงกบตองอมตองจงหรอก

นะ เขาสามารถชวยเหลอตวเองได ทตองเขามาอย

รวมกบนกเรยนปกตดวยเหตผลทวา อยากใหเดก

นกเรยนกลมนมความรสกวาเขาไมใชคนพการหรอ

มปมดอย มโอกาสไดทำกจกรรมรวมกบเดกปกต

สามารถปรบตวเองใหอยรวมกบสงคมคนปกตได

อยางมความสข มความมนใจในการดำเนนชวต

ของเขาตอไป โดยมครทรบผดชอบดแลนกเรยน

กลมนอยางใกลชดและเอาใจใส

ในหองเรยนขนาดกะทดรด มนกเรยนกลม

พเศษ ประมาณ ๕-๖ คน อายราว ๑๑-๑๒ ป

(ขอเรยกเขาวาเดกพเศษแลวกน) กำลงนงลอมวง

รอบคณครทกำลงพดถงกจกรรมยามเชา

“ครกอยครบ เอกจะกนขนม”

“ครแจงครบ อนปวดฉ”

“ครกอยครบ ผมไมอยากเขยน ผมอยาก

เลนเกม”

เสยงเจอยแจวทแยงกนพดแบบไมมจงหวะ

ใหครไดพด ฟงๆ ดกนาเหนใจคณครผดแลเหมอน

กน แตกแปลก แทนทครจะตวาดหรอด แตกลบ

เหนครเอามอลบหลงเดกๆ แลวพดอยางเมตตา

“นองเอก รอกอนนะ อยาเพงกนขนม อกหนอย

กถงเวลาทานขาวแลว” ครกอยพดกบเดกชายเอก

“นองเกงครบ เขยนอกตวเดยวกเสรจแลว

ทำใหเสรจกอนนะคนด แลวครจะใหเลนเกม”

๔๗

ครกอยพดกบเดกชายเกงทกำลงทำทาไมพอใจท

ครใหเขยนหนงสอ

“นองอนครบ ปวดฉหรอลก ไป ไป หองนำ

กนเลยครบ” ครแจงยงไมทนพดขาดคำ นำฉก

เรมไหลราดขากางเกงเปยกแฉะลงพน พฤตกรรมท

เกดขนมนเหมอนกบการดแลเดกปฐมวยดๆ

นเอง แตคณครกยงทำหนาทของเธอตอไป

พอถงเวลารบประทานอาหารกลางวน เดก

พเศษกลมน รบประทานอาหารขาวถาดหลมเหมอนๆ

กบเพอนๆ ทงโรงเรยน พอรบประทานอาหาร

เสรจ เดกๆ จะอาสาเอาถาดไปเกบทโรงครว วน

นกเชนกน นองเอกอาสาเอาถาดไปเกบเอง เอก

จะเดนตามเสนทางทคณครบอก และทำอยางน

ทกวน ระหวางทางเพอนๆ นกเรยนจะทกทาย

พวกเขาอยางคนเคยและสนทสนม บางคนกเขา

มาชวยถอถาดอาหารไปเกบทโรงครว เดนหวเราะ

กนอยางมความสข

“ฉนรสกดใจและภมใจในตวคณครและ

โรงเรยนทเอาใจใส อดทนกบลกทดฉนมอบไว

กบโรงเรยนแหงน” ผปกครองเดกชายเอกพด

กบรองผอำนวยการในเชาวนหนง

“ครบ โรงเรยนของเราอยกนแบบครอบครว

ทกคนคอลกหลานทงนน” รองฯ พดอยางภาค

ภมใจฉนอยากใหสงคมหนมาใสใจเดกพเศษเหลาน

วาเขามคามากพอ และชวยกนพฒนาเขาใหเขา

สามารถดำรงชวตอยรวมกบสงคมใบนดวยความ

รก ความเหนอกเหนใจ ชวยเหลอจนเจอ แบงปน

ใหในสงทเขาขาด เตมในสงทหายไป ทำไดงาย

นดเดยวคะ เพยงแคใชลมหายใจ...ทอน (อนฉน

หมายถงความมอคต) เปนลมหายใจ...เยน (ความ

เมตตา เอออาทร) ให เขาเหลาน ได เยนฉำ

ประพรมใหเขามกำลงใจ อย ในสงคมอยาง

เปนสขตลอดไป สวสดคะ

“ธรรมชาต” คำคำนมนษยเราทกคนคงรจก

เปนอยางด และสามารถใหความหมายไดทงท

เหมอนและแตกตางกนไป สวนใหญแลวเราจะ

แสวงหาประโยชนจากธรรมชาตดานปจจย ๔ แต

จะมสกกคนทไดสมผสและเขาถงธรรมชาตอยาง

แทจรง โดยเฉพาะอยางยงในสงคมโลกปจจบน

ความกาวหนาทางดานเทคโนโลยเขามามอทธพล

เปลยนแปลงวถดำเนนชวตของมนษยเรา

จากอดตทวถชวตของมนษยเราผกพนกบ

ธรรมชาต ปจจบนกลบกลายเปนการขวนขวาย

ไขวควาหาวตถนยม เพอนำมาปรนเปรอความ

ตองการทไมรจกจบสน บางกไขวควาหาความ

รำรวย เกยรตยศชอเสยง ความสะดวกสบาย

ความสวยงาม หรอแมแตความเปนอมตะ

เปนตน ซงลวนแลวแตเปนสงทมนษยเราสราง

หรอปรงแตงขนมาเองทงนน ธรรมชาตนอกจาก

จะเออประโยชนตอมนษยดานปจจย ๔ แลว ยงเปน

แหลงศกษาธรรมะทสำคญของมนษยเราดวย

ธรรมชาต สอนใหมนษยเราเรยนรเรองราว

เกยวกบชวตทลวนแตอนจจง ทกขง อนตตาไม

เปนของแนนอนสกอยาง เชน ตนไมทกตน

เปนตนไมตนเดยวกน เพราะวามนเหมอนกนโดย

อาการทมนเกดมาแลวมนกตงอย ตงอยแลวก

แปรไป แลวมนกเปลยนไปแปรไป หายไป เสอมไป

ธรรมะกบ

รกษธรรมชาต เรอง

โชคชย ขนศร

โรงเรยน

บานโนนกง

อ.นาหวา จ.นครพนม

นครพนม เขต ๒

๔๘

ดบสนไปเปนธรรมดา มนษยเรากเชนเดยวกน

นบเปนความโชคดของโรงเรยนบานโนนกง

ทตงอยทามกลางธรรมชาตมตนไมหลากหลาย

ชนดลอมรอบโรงเรยนและหมบาน ธรรมชาต ปา

ไม และตนไม จงถอเปนสญลกษณประจำ

หมบาน ซงธรรมชาตน เองทสรางชวต สราง

อาชพ สรางรายได สรางภมปญญามากมายและ

ยงเออประโยชนอกหลายๆ ดาน มความผกพน

กบวถชวตของทกคนในหมบาน และเปนแหลง

ธรรมชาตนอกจากจะเออประโยชน

ตอมนษยดานปจจย ๔ แลวยง

เปนแหลงศกษาธรรมะทสำคญ

ของมนษยเราดวย

๔๙

ศกษาหาความรดานการเรยนการสอน และศกษา

ธรรมะ ทเรยกวา “ธรรมะกบรกษธรรมชาต” ซง

ธรรมชาตไดสอนใหเรารและเขาใจเกยวกบธรรมะ

ควบคกบเกดการหวงแหนรกษธรรมชาต เพอให

คงอยเปนแหลงศกษาหาความร ศกษาธรรมะ

ควบคกบวถชวตของคนในหมบาน และเปน

สญลกษณ ของบานโนนกงตลอดไป

สภาพปจจบนน คนมการแขงขนแยงชง

เพอใหไดส งทตวเองตองการ หลายคนอาจ

สมหวงแตหลายคนกผดหวง เพราะความไม

เทยงหรอความเปนอนจจงยอมเกดขนไดเสมอ

จำเปนตองมาแกไขคนใหมความเหนใหมสมมา

ทศนเพอจะไดดำเนนชวตใหดงาม

โรงเรยนบานเสยววทยา อำเภอนาหวา

จงหวดนครพนม มความตระหนกในเรองนมาก

จงนำโรงเรยนวถพทธเขามาทำการเรยนการสอน

เพอนำไปสการพฒนาครและนกเรยนทกคน

ควบคกนไป จงไดรวมกนกำหนด แนวปฏบตไวทง

ในสวนของคร นกเรยน ชมชน และครพระ ไวดงน

๑. ในสวนของคร นอกจากการปฏบตตาม

จรรยาบรรณของครแลว ยงตองจดกจกรรมการ

เรยนการสอน ในสวนของการนำเขาสบทเรยน

ตองมเรองเกยวกบคณธรรมจรยธรรมมาพดคย

แลกเปลยนกบเดกกอน อาจเปนการยกตวอยาง

นทาน หรอนกเรยนทำความดอะไรมานำเสนอใน

ชนเรยนกอนสอนแลวจงสรป

๒. นกเรยน จะมกจกรรมกลมส คอ เวลา

๐๘.๒๐ น. จะรวมกลมสเพอทำกจกรรมทำความ

สะอาดโรงเรยนตามเขตทไดรบมอบหมาย และ

รวมนนทนาการตามแตหวหนากลมสและสมาชก

เรอง

ปรชา ชยปญหา

โรงเรยน

บานเสยววทยา

อ.นาหวา จ.นครพนม

ในกลมสรวมกนปฏบต เวลา ๐๘.๔๕ น. นกเรยน

คร เขาแถวเคารพธงชาต กจะมกจกรรม เชน

ไหวพระแปล สวสดกนตอนเชา ยนสมาธ กลาว

คำปฏญาณตน ครใหโอวาท เขาหองเรยน กอน

สอนกมการไหวพระสวดมนตนงสมาธ เพราะ

แตละหองเรยนมสญลกษณ ๓ สถาบน คอ ชาต

ศาสนา พระมหากษตรย เพอเปนการสราง

คณลกษณะพนฐานใหเกดกบเดกนกเรยนทกชน

ทกคน ในสวนของเดกชนโต คอ ประถมศกษา

ปท ๓, ๔, ๕ และ ๖ ยงจดการเรยนการสอน

เรองศลธรรมเพมอก ทงการเขารวมเรยนและ

สอบธรรมศกษาตรและโททกป แตละปมนกเรยน

สอบผานมากบาง นอยบาง ในสวนมงคลชวต

ทางกาวหนาของวดพระธรรมกาย โรงเรยนกให

โอกาสนกเรยนไดเรยน ไดสอบ ไดฝกปฏบต

นกเรยนไดรบเกยรตบตรทงในระดบโรงเรยน

ระดบจงหวด และระดบชาต อยางมากมาย

สวนการสรางจตอาสาจตสาธารณะ เชน

งานพฒนาโรงเรยน พฒนาวด พฒนาถนน

หนทาง รวมไปถงการเดนรณรงคกจกรรมตอตาน

ยาเสพตด การกำจดลกนำยงลาย จนไดรบการ

ใหรางวลและการยกยองชมเชยจากสถานอนามย

ใกลเคยงในหมบานเปนประจำทกป ในสวนความ

สรางความเหนใหตรง

เพอรวมกนปฏบตไดดงาม

นครพนม เขต ๒

๕๐

สรางความเหนใหตรง

๕๑

เดกจะใหความรวมมอเปนอยางดและมความสขดได

จากการมารวมกจกรรมของนกเรยนมาครบทกคน

มาตงแตเชาไมอยากกลบ เสมอนบานกบโรงเรยนนาอย

นาอาศยพอๆ กน

ประพฤตอน หรอพฤตกรรมนนนกเรยนมความ

สข มความซอสตย เชน การเกบเงนได หรอสง

ของใดๆ กจะแจงคณคร เพอมอบใหเจาของจรง

จงไดรบคำชมเชยอยเสมอ นอกจากนนในวน

สำคญและวนทมกจกรรมในโรงเรยน เดกจะให

ความรวมมอเปนอยางดและมความสข ดไดจาก

การมารวมกจกรรมของนกเรยนมาครบทกคน

มาตงแตเชาไมอยากกลบเสมอนบานกบโรงเรยน

นาอย นาอาศยพอๆ กน

๓. ชมชนกบโรงเรยนมการรวมมอกนเปน

อยางดในทกกจกรรมทมในโรงเรยนและมใน

ชมชนทงสวนตว (ครวเรอน) และสวนรวม คร

นกเรยน ผปกครองตางกชวยเหลอเกอกลซงกน

และกน เนองจากมเปาหมายตรงกนวาทกฝาย

ตองปฏบตตวปฏบตใจเพอเปนตวอยางทดใหกบ

เดก เพอใหเปนไปตามความปรารถนาของทกคน

วา ถาทกคนดแลวทกอยางกจะเปนไปในทางทด

งามเหมอนกน

๔. ครพระ โรงเรยนบานเสยววทยามคร

พระมารวมสอนทกบายวนพฤหสบด บางวนพระ

ทานจะมาสอนทโรงเรยน บางวนนกเรยนชน

ประถมศกษาปท ๔, ๕ และ ๖ จะเดนเทาขนไป

เรยนทวด เพราะวดกบโรงเรยนอยใกลกน พระ

สงฆทานจะมเครองขยายเสยงเลกๆ เพอพดกบ

นกเรยน กอนสอนทานจะมการไหวพระสวดมนต

บางวนทานกจะใหนกเรยนฝกสมาทานศลหา

และอาราธนาพระปรตร อาราธนาธรรม เปนตน

สวนการใหรางวล ใหของขวญ พระสงฆก

มใหนกเรยนหลายครง เนองจากครพระของเรา

เปนพระครฯ (รองเจาคณะอำเภอ) ทานกไดให

สงของตางๆ แกนกเรยนทกคนตงแตระดบชน

ประถมศกษาปท ๓-๖ อยางเสมอกน นกเปนสวน

หนงททำใหนกเรยนเหนตวอยางการเสยสละ และ

ความมเมตตา เอออาทรตอกน สามารถซมซบให

เกดขนในจตใจของผเรยน นำไปสการรจกเสย

สละและไมเหนแกตวไดในโอกาสขางหนาตอไป

โดยสรป โรงเรยนบานเสยววทยาไดรวม

กนฝกฝนพฒนาเดกในทกด านท ง เ ร องคณ

ธรรมจรยธรรม วชาการ สขภาพ งานฝมอตาม

วยใหเปนไปตามหลกสตรและกจกรรมเสรม

ทำใหนกเรยนมความสข สงเกตไดจากพฤตกรรม

ทวไปทงในหองเรยน โรงเรยน และในทสาธารณะ

ทวไป ครกมความสข นกเรยนมความสข ผ

ปกครองกมความสขและพอใจ กเปนอนเหนได

ชดวาโรงเรยนวถพทธ รตนและเบกบาน ของ

โรงเรยนบานเสยววทยาไดสำเรจตามเปาประสงค

ทกประการ

เนองจากมเปาหมายตรงกนวาทกฝายตองปฏบตตวปฏบต ใจเพอเปน

ตวอยางทด ใหกบเดก เพอใหเปนไปตามความปรารถนาของทกคนวา

ถาทกคนดแลว ทกอยางกจะเปนไปในทางทดงามเหมอนกน

๕๒

ทามกลางความอบอนทฉนไดสมผสมา

ตลอดระยะเวลาทมาสอนทน เปนความอบอน

ยากทจะหาสงใดเปรยบเสมอเหมอนได ความ

อบอนทเตมไปดวยพลงแหงความรก พลงแหง

ความด พลงแหงความสามคคในหมคณะ พลง

เหลานไดถกทอใหฉนไดร และไดสมผสตลอดมา

ฉนรดวานคอพลงทยงใหญทสดของมวลมนษย

เปนพลงทจะแผขยายอานภาพไปทวทกอณแผน

ดนจนกลายเปน “อานภาพแหงความด” ทพรอม

จะเปนพลงขบเคลอนใหทกคนเปนคนด

วนเวลาผานไปเพยงไมกเดอน จากโรงเรยน

ดใกลบานกลายเปนโรงเรยนดประจำตำบลทได

รบการคดเลอกจากกระทรวงศกษาธการ ฉนรดวา

คนททำใหโรงเรยนฉนไดรบคดเลอกเปนโรงเรยน

อานภาพ

แหงความด

เรอง

ณฐกตต นาทา

โรงเรยน

สามหมอโนนทน

อ.โคกโพธไชย

จ.ขอนแกน

ขอนแกน เขต ๒

๕๓

ดประจำตำบลนน ไมใชคนใดคนหนง แตเปน

ผอำนวยการโรงเรยน คณะคร นกเรยน ผปกครอง

ชมชนและองคกรตางๆ ทรวมมอรวมใจในการ

พฒนาโรงเรยนอยางไมหยดยง โดยเฉพาะอยาง

ยงทานผอำนวยการซงทานเปนผอำนวยการนก

วชาการ เปนผเปดประตความรงเรองสโรงเรยน

แหงน ทานคอยเอาใจใส สนบสนนใหความชวย

เหลอแกคณะครและนกเรยนทกๆ ดาน ฉนใน

ฐานะผใตบงคบบญชาคนหนงจงพยายามเอาแบบ

อยางทานเสมอ ไมวาจะเปนเรองทำงานหรอเรองอนๆ

กตาม ฉนจงนบวาเปนครทโชคดคนหนงทไดมา

สอนโรงเรยนแหงน ทกวนนฉนใชเวลาในวน

เสาร - อาทตย ในการแสวงหาความรดวย

การศกษาตอระดบปรญญาโท ทมหาวทยาลย

ขอนแกน ฉนเฝาอตสาหเพยรพยายามหาสรรพ

วทยาความรตางๆ มาใชในการจดการเรยนการ

สอนเสมอ นำการจดการเรยนรโดยใชแผนภาพ

ความคด (Mind Mapping) มาทดลองใชในการ

จดการเรยนรใหแกนกเรยนทงโรงเรยน ฉนเฝา

มองและสงเกตความเปลยนแปลงของนกเรยน

ฉนเหนนกเรยนมความสขกบการเรยน เขารจก

การไดสรปความรดวยตวเอง ไดวาดภาพระบายส

อยางงดงาม ไดแสดงความคดเหนเกยวกบผล

งานททำ และทายสดกเกบเปนผลงานใสในแฟม

สะสมผลงานของตวเอง ฉนเหนนกเรยนชนชมผล

งานของตวเอง ฉนบอกนกเรยนเสมอวา “คาของ

คนอยทผลของงาน” นอกจากนฉนพยายามสรร

หานวตกรรมใหมๆ มาทดลองใชกบนกเรยนของ

ฉนเสมอไมวาจะเปนเทคนค สอ หรอรปแบบการ

สอนตางๆ สอบางอยางอาจจะวดคาราคาไมได

และอาจจะเปนสอทใครๆ กมกน แตฉนเชอวาแม

จะมสออะไรกตาม แตฉนจะทำใหตวฉนเองเปน

สอทสะดวกและดทสดสำหรบนกเรยน เพราะ

อยางนอยสอทเปนวสดตอบสนองนกเรยนไมได

ทงหมด และทสำคญไมสามารถสอดแทรกคณ

ธรรมไดมากเทากบตวฉนเอง ฉนนำนกเรยนแขง

๕๔

ขนทกษะตางๆ และทายสดฉนนำผลงานนกเรยน

เขารวมคดเลอกเยาวชนตนแบบดเดนของแผนดน

และนก เ ร ยนของฉน ได ร บคด เล อกให เป น

“เยาวชนตนแบบดเดนของแผนดน” ทงหมดนสง

ผลใหฉนไดรบคดเลอกเปนครดเดน และยอดคร

สรางสรรคผลงานดเดนแหงป ประจำป ๒๕๕๔

โดยไดรบโล เกยรตคณ จาก ฯพณฯ ชงชย

มงคลธรรม อดตรฐมนตรว าการกระทรวง

ศกษาธการ ซงความภมใจนเปนความภมใจทจะ

ทำใหฉนมงมนในการทำงานเพอเยาวชนและ

ประเทศชาตตอไป

โรงเรยนของฉนไดมงสงเสรมนกเรยนส

ความเปนเลศทางวชาการ โดยเหนไดจากผลงาน

ชนะเลศตางๆ มากมาย เชน การเขยนเรยง

ความ การแขงขนคอมพวเตอร โครงงานคณ

ธรรม เพลงคณธรรม ภาพยนตรสนคณธรรม

Story telling และประดษฐของจากวสดเหลอใช

เปนตน นอกจากนยงสงเสรมใหนกเรยนรจก

คณคาของอาชพและฝกเรยนรการทำอาชพตางๆ

โดยนกเรยนทกคนไดทำแปลงผกปลอดสารพษ

ทำนำยาปยหมกชวภาพ การทำเตาถาน ตลอด

จนการปลกฝงใหนกเรยนใชชวตอยางพอเพยง

ตามแนวพระราชดำรพระบาทสมเดจพระเจาอย

หว นอกจากนคณะครทกคนกเฝาอบรมบมเพาะ

คณธรรมใหนกเรยนทกวน ฉนเหนนกเรยนยกมอ

ไหวดวยความเคารพ การแตงกายทเปนระเบยบ

เรยบรอย การทกทายดวยคำวา “สวสดครบ

สวสดคะ” ยงเปนมนตเสนหใหผทมาเยยมเยอน

ประทบใจตลอดเวลา ฉนเหนนกเรยนมจตอาสา

ไปชวยงานชมชนโดยไมตองมใครมาคอยบอก

ฉนเดนไปไหนมาไหนชาวบานกจะทกเสมอวา

“ครคะ ลกๆ ของฉนเปนเดกดนะ นอกจากจะ

ชวยงานทบานแลว ยงรจกชวยงานคนอนดวย

ฉนภมใจมากทครทกคนชวยกลอมเกลาลกฉนให

เปน คนด” ฉนและคณะครทกคนในฐานะ

โรงเรยนวถพทธอดทจะภาคภมใจไมได เพราะ

๕๕

อยางนอยวถพทธ วถไทย ไมเคยจางหายจากใจ

ลกๆ นกเรยนของฉนเลย ฉนสอนใหเขารวาการ

ทำความดนนไมไดมองในรปเอกสารหรอคำพด

เพยงอยางเดยว แตขอใหมองในเรองของการ

กระทำมากกวา และการทำความดนนใครจะ

เหนหรอไมเหนกตามกขอใหทำดวยความเตมใจ

และสขใจทไดทำกพอแลว เหมอนดงพระราช

ดำรสในพระบาทสมเดจ พระเจาอยหวทพระองค

ทรงยำเตอนทกคนเสมอวาใหเราทกคนรจก “ปด

ทองหลงพระ”

ฉนระลกอยเสมอวางานทกอยางสำเรจได

นนไมใชฉนคนเดยว งานสวนหนงมากจากเพอน

รวมงานของฉน นำใจททกคนตางมใหกนและกน

เปนภาพทฉนไดสมผสมาตลอดเวลาทอยทน “ม

อะไรใหพชวยไหม” “พครบผมชวยพเองครบ”

“กนขาวหรอยง” คำกลาวและคำทกทายเหลาน

ฉนไดยนเสมอมา เพอนครของฉน ทกคนมา

ทำงานแตเชากวาจะกลบกฟามด ทกคนอทศกาย

ใจ และเวลาใหกบโรงเรยนแหงน หลายทานสอน

ทนตงแตฉนยงไมเกด ไมเคยยายไปไหน บาง

ทานถงอยไกลกไมเคยบน จะลำบากแคไหนกไม

เคยยอทอ เวลาทำงานหรอกจกรรมอะไรกตาง

ชวยกนและกนอยางเตมท ไมวางานนนจะเปน

งานของใครรบผดชอบกตาม บางครงฉนมอง

เหนเหงอทรนไหลออกมาโดยไมมแมกระทงเวลา

จะหยบผาขนมาเชด เหนแกวนำทตงไวโดยนำใน

แกวยงเตมอย ฉนเหนตางคนตางหยบยนสงของ

ใหกนไปมา ฉนอดทจะถามถงความเมอยลาเหลา

นนไมได แตคำตอบทฉนไดกลบตรงกนขามกบ

สงทฉนคด เพราะทกทานตอบดวยใบหนาอน

เอบอมและภาคภมใจเปนเสยงเดยวกนวา “งาน

จะหนกแคไหน เรากจะชวยกนทำ เหนอยกตอง

เหนอยดวยกน ทกขกตองทกขดวยกน สขกตองสข

ดวยกน ขอเพยงไดทำเพอลกๆ นกเรยนและ

โรงเรยนของเรา” ฉนไดยนคำพดนนแลวนำตา

ของฉนกไหลลงมาดวยความปลาบปลมใจ ฉน

หายสงสยทนทวาทำไมโรงเรยนฉนถงเปนโรงเรยน

ดประจำตำบล เพราะวาทกคนตางชวยกนและ

กนโดยไมเหนแกความเหนดเหนอย และทำ

ดวยจตอาสา จนกลายเปนอานภาพททรงพลง

ขบเคลอนนกเรยนสการเปนพลเมองไทยและพลโลก

พร อมท จ ะ ร อ ง ร บ ก า ร เ ป ดป ร ะต อ า เ ซ ย น

นอกจากนฉนยงกลารบประกนวา โรงเรยนฉน

เปนโรงเรยนทผานการประเมนคณภาพแหงความ

ดอยางแนนอน

ทกวนน ฉนร แลวว าพลงแหงความรก

พลงแหงสามคค พลงแหงความด เปนพลงทม

อานภาพมากกวาระเบดปรมาณหลายลานเทา

เพราะวาพลงเหลานแมตกลงทใด ทเหลานนก

จะเตมไปดวยอานภาพแหงความสข และเปน

ความสขทไมมวนจางหายจากมวลมนษยเหมอน

กบทมนมอานภาพแผกระจายไปทวโรงเรยนของฉน

โรงเรยนทมชอวา “โรงเรยนสามหมอโนนทน”

อานภาพแหงความดทมอย

จะอมชโรงเรยนใหถงฝน

นกเรยนดครดมทกวน

ครสขสนตเดกสขเพราะดเอย

๕๖

เดกนนเปรยบเสมอนผาขาว หากไดรบการ

แตงแตมสสนลงบนผนผาใบทสวยงามกจะเปนผา

ทมคณคา มราคา และผคนตองการ ทวาการแตง

แตมสสนทไมสวยงามเลอะเทอะสกปรก ผาทเคย

เปนสขาวกไมนามอง ไมมคณคาเปรยบเปนผาขรว

และไมมคนตองการในทสด ฉนใด…กฉนนน...

คนทกคนเกดมาไมมใครเลอกเกดได แต

ทกคนเลอกทจะเปนและเลอกทจะทำได เชนเดยว

กบนสยทด มไดมมาแตกำเนด แตสงเหลานจะ

ถกสรางขนมาภายหลง และผสรางสรรคสงดๆ

ดงกลาวนกคอบคคลรอบขาง ทงในครอบครวและ

โรงเรยนของแตละคนเอง

โรงเรยนบานนาขาทา อำเภอทาอเทน

จงหวดนครพนม นกเรยนสวนใหญเปนเดกชายแดน

ยากจนและมบางสวนเปนเดกทมสญชาตลาว

เพราะพนทของโรงเรยนตดชายแดนไทย - ลาว

มนำโขงกนพรมแดน การสรางความตระหนก

ดานคณธรรมจรยธรรมหรอสำนกดใหเดกนกเรยน

เหลานสวนหนงหาใชเรองงายเลย เพราะพอแม

ผปกครองมเวลานอยนกทจะตองคอยอบรมสงสอน

บตรหลาน เนองจากเวลาเปนสงลำคาตอชวต

การทำมาหากนเพอความอยรอด หนทางเดยวท

นกเรยนจะไดรบการปลกฝง คอ การมาโรงเรยน

ดวยเหตนเองทางโรงเรยนไดจดทำโครงการธรรม

ศกษาในชนเรยนควบคไปกบการสอนมารยาทไทย

ซงโรงเรยนบานนาขาทาไดเปนตวแทนเครอขาย

ในการแขงขนมารยาทไทยระดบเขต ทงนเพอ

สรางสงทเรยกวา คณธรรม จรยธรรม และปลก

ฝงธรรมะทดใหกบนกเรยนตงแตยงเยาว เพราะ

ทกวนนดเหมอนวาวยรนจะไมรจกการเขาวดฟง

ธรรม เหนแตคนแกเทานน นอกจากนโรงเรยน

ยงสงเสรมการทำดใหกบนกเรยน ชมเชยคนทำด

อยเสมอ ซงการสอนสงเหลานจะทำใหนกเรยน

สามารถดดซบสงเราไดด ทเหนเปนเรองเปนราว

ขนมาได คอ นกเรยนเกบเงนไดแลวนำมาใหคณคร

เพอประกาศตามหาเจาของ เมอตามเจาของไม

เจอเงนนนจะกลายเปนเงนไรเจาของทไมไรคา

คณครจงมแนวคดดๆ ขนมา แทนทครจะเอาเงน

ทได คนนกเรยนทเกบได แตเราไมทำ เพราะถา

หากคนนกเรยนทเกบได จะเปนการสรางนสย

เหนแกตว ทสำคญคอนกเรยนจะไมรจกการใหเลย

คณครจงหากระปกออมสนเพอสมทบทนและ

สนบสนนเงนใหแกโรงเรยน ในการมาหยอดเงน

ดงกลาว คณครมไดรบเงนสวนนนแลวหายไป

แตคณครจะบนทกเดกทเกบไดทกครง และให

นกเรยนทเกบไดกลบไปเขยนบนทกความดของตวเอง

เลอกเองได

เรอง

ฤทยรตน

คอแกวโรงเรยน

บานนาขาทา

อ.ทาอเทน จ.นครพนม

นครพนม เขต ๒

๕๗

๕๘

ไมเพยงเทานน โรงเรยนยงมรางวลใหกบเดกด

เหลานอกดวย “แลวเงนทเกบไดหายไปไหน”

นกเรยนเกบได กควรจะเปนของนกเรยนมใช

หรอ… แตใชวาใครเกบไดตองเปนของคนนน

คณครจงตองอธบายใหนกเรยนทราบวา เงนนเรา

จะออมไว สะสมรวบรวมไว เปนสวนหนงของ

กจกรรมนกเรยน และนำมาใชในยามจำเปน

อาท ซอของรางวลในวนเดก งานกฬาสโรงเรยน

และสารพดงานกจกรรมนกเรยน นอกจากนยง

เปนการสรางสำนกดใหกบนกเรยน ใหรจกการ

ประหยดออม

โรงเรยนบานนาขาทา มโครงการคณ

ธรรมตางๆ มากมาย อกสงหนงทอยากจะยก

มาบอกเลาเกาสบ คอ โครงการออมเงนเพอวน

ขางหนา ชวตทอยดมสขใครๆ กอยากได แต

เราไมสามารถทจะเลอกเกดไดในทมพรอมทก

อยาง เฉกเชนเดยวกบชาวบานนาขาทา ท

ตรากตรำลำบากเพอความอยรอดของชวต เรอง

การประหยดอดออมไมตองพดถง แมจะกนจะ

ใชหาเลอดตาแทบกระเดน ปจจยดงกลาวนสง

ผลกระทบมายงบตรหลานไมรจกจบสน เมอพอ

แมไมสามารถทจะสงลกหลานเรยน นกเรยนก

ตองออกจากโรงเรยน ไมไดไปศกษาเลาเรยนตอ

วงจรชวตกมอยแบบน เพยงเพอเวยนวายตายเกด

โครงการออมเงนเพอวนขางหนาจงเปนจดเรมตน

แหงหนทาง นำไปสการแกปญหาทกลาวมา คอ

ครจะใหนกเรยนฝากออมทรพย ซงนกเรยนไมได

ฝากมากมาย แลวแตกำลงทผปกครองจะม แต

ตองฝากใหไดอยางนอยวนละหนงบาทกบคร

ประจำชน ครนสนเดอนมากจะรวบรวมเขา

สหกรณ กองทนนจะถอนคนไดตอเมอจบจาก

โรงเรยนไป เพอเปนทนการศกษาตอ นอกจากน

ยงมรางวลนกออมดเดนทกเดอน รางวลนไมใช

รางวลของคนทมยอดรวมแตละเดอนมากทสด

แตเปนรางวลของคนทฝากประจำทกวน ผลพวง

ทตามมาคอ นกเรยนรจกการประหยดอดออม

เพออนาคตของตวเอง เงนหนงบาทสองบาท ไมได

ทำใหนกเรยนของเราอมทอง แตใหนกเรยนของ

เรารจกการประหยดอดออม รจกการให และ

ซ อสตยตอตนเอง ส ง เหล าน เปนคณธรรม

จรยธรรมทจะตดตวนกเรยนตลอดไป และยงม

ตวอยางของทางโรงเรยนทสงผลใหผปกครองสง

เสรมใหนกเรยนเรยนตอในชนทสงขน คอ ม

คณครท เปนคนในชมชน ผปกครองจะได

ตระหนกถงการสงเสรมใหนกเรยนใฝเรยนใฝร

เพอวนขางหนาซงเหนเปนประจกษแลววาการ

เรยนใหสงขนถงแมจะลำบากในวนนแตสบายใน

วนขางหนาแนนนอนซงตรงกบคำกลาวขางตน ท

วา “คนเราเลอกเกดไมได แตเลอกทจะเปนและ

เลอกทจะทำได”

คนทกคนเกดมาไมมใครเลอกเกดได แตทกคนเลอกทจะเปนและเลอกทจะ

ทำไดเชนเดยวกบนสยทด มไดมมาแตกำเนด แตสงเหลานจะถกสรางขน

มาภายหลง และผสรางสรรคสงดๆ ดงกลาวนกคอบคคลรอบขาง ทง

ในครอบครวและโรงเรยนของแตละคนเอง

๕๙

เดกนนเปรยบเสมอนตนกลา หรอผาขาว

หากไดรบการบมเพาะดแลเอาใจใสทดกจะเจรญ

เตบโตเปนตนไมทพรอมจะผลดอกออกผลมาให

เราไดชมเชย ดความสวยงามของผลผลตนน

ทวาหากปราศจากการดแลเอาใจใส ตนกลากจะ

เหยวเฉาและวายปราณในทสด

นสยทด มไดมมาแตกำเนด แตสงเหลา

นจะถกสรางขนมาภายหลง และผสรางสรรคสง

ดๆดงกลาวนกคอ บคคลรอบขาง ทงในครอบครว

และโรงเรยนนนเอง

โรงเรยนบานนาดวทยา อำเภอนาทม

จงหวดนครพนม นกเรยนสวนใหญเปนชนเผาญอ

การสรางความตระหนกดานคณธรรมจรยธรรม

หรอสำนกดใหเดกนกเรยนชนเผาสวนหนงหาใช

เรองงายเลย เพราะพอแมผปกครองมเวลานอย

นกทจะตองคอยอบรมสงสอนบตรหลานไดตลอด

เวลา เนองจากเวลาเปนสงลำคาตอชวตการทำ

มาหากนเพอความอยรอด หนทางเดยวทนกเรยน

จะไดรบการปลกฝง คอ การมาโรงเรยน มาพบ

ปะเพอนๆ และไดแลกเปลยนประสบการณอนด

งามระหวางกน ตลอดจนคณะครและผบรหาร

โรงเรยนไดเหนคณคาอนสำคญยงของเยาวชน

ไทย เพราะเดกคออญมณทรงคณคา ทวาได

โครงการ ญอ...

เดกด มจรรยา

เรอง

ศกดดา เสนาส

โรงเรยน

บานนาดวทยา

ต.หนองซาน

อ.นาทม จ.นครพนม

นครพนม เขต ๒

๖๐

เจยระไนดวยสงทดงามผสมผสานสงแวดลอมท

ครสรางขน กจะสงผลใหเดกนกเรยนเกดการ

เรยนรและสรางสรรคสงทเปนประโยชนตอตนเอง

และสงคมของเขาตอไป

ด วย เหตน เ องทางโรง เร ยนได จ ดทำ

โครงการ ญอ...เดกด มจรรยา ทงนเพอสรางสงท

เรยกวา คณธรรม จรยธรรม และจตใตสำนกทด

ใหกบนกเรยนตงแตยงเยาว เพราะวยนสามารถ

ดดซบสงเราไดด ทเปนเรองเปนราวขนมาได รวม

ทงสามารถนำความรและจตอนเปนสาธารณะ

ของนกเรยนมาใช คอ นกเรยนเกบเงนไดแลวนำ

มาใหคณคร เพอประกาศตามหาเจาของ เมอ

ตามเจาของไมเจอเงนนนจะกลายเปนเงนไร

เจาของทไมไรคา คณครจงมแนวคดดๆ ขนมา

แทนทครจะเอาเงนทได คนนกเรยนทเกบได แต

เราไมทำ เพราะถาหากคนนกเรยนทเกบได จะ

เปนการสรางนสยเหนแกตว และอาจเปนตนเหต

จดประกายใหนกเรยนไมเหนประโยชนจากสงท

ไดมาโดยไมเลงเหนความสำคญของสงของทเขา

เกบได ทสำคญคอนกเรยนจะไมรจกการใหเลย

คณครจงหากระปกออมสน เดกดเกบไดมาหยอด

เงนดงกลาว คณครมไดรบเงนสวนนนแลวหาย

ไป แตคณครจะบนทกเดกดเกบไดทกครง และ

ใหนกเรยนทเกบไดกลบไปเขยนบนทกความดของ

ตวเอง ไมเพยงเทานน โรงเรยนยงมรางวลใหกบ

ญอ...เดกด มจรรยา อกดวย

เงนของ ญอเดกดละ!!! ...เอาไปเกบไว

ทไหนอยางไร...

“นกเรยนเกบได กควรจะเปนของนกเรยนมใช

หรอ” ...เสยงของนกเรยนสวนนอยทอยากเปนคน

โชคด บนความโชครายของคนอน ทอยากจะเกบ

เงนไดแลวเอามาเปนเงนของตนเอง... แตใชวา

ใครเกบไดตองเปนของคนนน คณครจงตอง

อธบายใหนกเรยนทราบวา เงนนเราจะออมไว

สะสมรวบรวมไว เปนสวนหน งของกจกรรม

นกเรยน และนำมาใชในยามจำเปน อาท ซอ

๖๑

ของรางวลในวนเดก งานกฬาสโรงเรยน และ

สารพดงานกจกรรมนกเรยนนอกจากนการสราง

สำนกดใหกบนกเรยนทเปนชนเผา ใหรจกการ

ประหยดอดออม โรงเรยนบานบานนาดวทยาม

โครงการคณธรรมอกสงหนงทอยากจะยกมาบอก

เลาเกาสบ คอ “โครงการเดกญอนำรองออม

ถนอมเพอใชสอย”

ชวตทอยดมสขใครๆ กอยากได แตเราไม

สามารถทจะเลอกเกดไดในทมพรอมทกอยาง

เฉกเชนเดยวกบชาวชมชนบานบานนาด หม ๕,

๑๓ ตำบลหนองซาน อำเภอนาทม จงหวด

นครพนม บางครวเรอนทตรากตรำลำบากเพอ

ความอยรอดของชวต เรองการประหยดอดออม

ไมตองพดถง แมจะกนจะหาใชเลอดตาแทบ

กระเดน ปจจยดงกลาวนสงผลกระทบมายงบตร

หลานไมรจกจบสน เมอพอแมไมสามารถทจะสง

ลกหลานเรยน นกเรยนกตองออกจากโรงเรยน

ไมไดไปศกษาเลาเรยนตอ วงจรชวตกมอยท

บานนาดเพยงเพอ เวยนวาย ตาย เกด โครงการ

“เดกญอนำรองออม ถนอมเพอใชสอย” จงเปน

จดเรมตนแหงหนทาง นำไปสการแกปญหาท

กลาวมา

นกเรยนดไดดวยเหนตวอยางดๆ อาจ

กลาวเปรยบเปรยดงคำคมทวา “ตวอยางทด ม

คายงกวาคำสอน” ตวอยางนนหรอคอครผเปน

แมพมพของชาต ครจะใหนกเรยนฝากออม คร

ตองเปนตวอยางใหกบนกเรยน ท งครและ

นกเรยนตางตองฝากออมทรพย ครฝากเดอนละ

รอย แตนกเรยนไมไดฝากมากมาย แควนละบาท

กบครประจำชน ครนสนเดอนมากจะรวบรวมเขา

สหกรณ กองทนนจะถอนคนไดตอเมอจบจาก

โรงเรยนไป เพอเปนทนการศกษาตอ นอกจากน

ยงมรางวลเดกออมดเดนทกเดอน รางวลนไมใช

รางวลของคนทมยอดรวมแตละเดอนมากทสด

แตเปนรางวลของคนทฝากประจำทกวน ไมเนน

จำนวนเงน แตเนนเพอใหเกดเปนนสยรกการออม

รจกการวางแผนการใชเงนและรคณคาของเงนทก

บาททกสตางค ผลพวงทตามมาคอ นกเรยนรจก

การประหยดอดออมเพออนาคตของตวเอง

เงนหนงบาทสองบาทไมไดทำใหนกเรยน

ของเราอมทอง แตใหนกเรยนของเรารจกการ

ประหยดอดออม รจกการให และซอสตยตอ

ตนเอง สงเหลานเปนคณธรรมจรยธรรมทจะ

ตดตวนกเรยนตลอดไป

จาก… ครผหวงด

๖๒

ตงแตตนปการศกษาในทกปทแลวมา ทาง

โรงเรยนใหนกเรยนซอหนงสอแบบเรยนเสรม

ประสบการณตางๆ จากสำนกพมพ คดเปนราย

หวกตกกนคนละหลายรอยบาท ตามแตระดบชวง

ชน ผปกครองกรบภาระหนกไปตามกน และกยง

มรายจายตางๆ ระหวางภาคเรยน ระหวางปท

ตองจายใหกบบตรหลานตวเองเปนคากจกรรม

เชน กฬา ลกเสอ เนตรนาร ยวกาชาด การไป

เทยวทศนศกษาแหลงเรยนร เปนตน ทำใหเปนท

หนกอกหนกใจกนทวหนา

กจกรรมมากกไมกวนใจ

เพราะหนใชเงนออม

เรอง

ทพยณชากร จนดาวลย

โรงเรยน

บานโคกมนเหลาสวรรค

ต.หนองหาน

อ.หนองหาน จ.อดรธาน

อดรธาน เขต ๓

๖๓

แตสงทกลาวมาขางตนนน เปนเพยงภาพ

ความลำบากในอดต เพราะนบจากทโรงเรยนเขา

สวถพทธนกเรยนไดเรยนรการอยอยางมคณ

ธรรม โดยไดนำหลกธรรมมาสการปฏบต ทำให

บรรเทาเบาคลายลงได โดยนกเรยนไดดำเนนการ

จดทำโครงงานคณธรรมเยาวชนไทย ทำด ถวาย

ในหลวง เรอง โครงการออมทรพยไวเพอสง

จำเปนไมลำเคญในวนหนา ของกลมเยาวชน

เลกๆ ในหองเรยนทมคณครประจำชนคอยใหคำ

ปรกษาจนเกดผลสำเรจและแผขยายโครงการออก

ไปนอกหองเรยนสชนเรยนอนๆ ทำใหนกเรยนทง

โรงเรยนมเงนออม ถงขนาดสามารถทจะนำเงน

ออมทมอยมาจบจายใชสอยในกจกรรมสำคญใน

โรงเรยนไดโดยไมเดอดรอนถงผปกครอง เชน คา

เสอผากฬา ชดลกเสอ หนงสอเรยน คาขนมเวลา

ไปทศนศกษา เปนตน

โครงงานคณธรรม เยาวชนไทย ทำดถวาย

ในหลวง “โครงการออมทรพยไวเพอสงจำเปน

ไมลำเคญในวนหนา” “Save my money for

my good life” โดยกลมรกการออม โรงเรยน

บานโคกมนเหลาสวรรค สำนกงานเขตพนทการ

ศกษาประถมศกษาอดรธาน เขต ๓

หลกธรรมสำคญ : ความพอเพยงคณธรรม

ขนพนฐาน ๘ ประการ

พระราชดำรสำคญ : ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

ประเดนปญหาหลก : ปญหาดาน

เศรษฐกจโลกสงผลกระทบกบมวลมนษย แม

กระทงประเทศไทยกไดรบผลกระทบนอยางมาก

โดยเฉพาะครอบครวกลมผมรายไดนอย ผนำ

ครอบครวตองทำงานหนกขนเพอใหไดเงนมา

ตองใชจายมากขนเพอความเปนอยทด เพอการ

ศกษาทดของบตรหลาน และโครงการนบตรหลาน

จะไดมสวนชวยเหลอแบงเบาภาระผปกครอง

กจกรรมเดน : นกเรยนและคณะครผ

ปกครองประชมชแจงถงวตถประสงคของโครง

งานใหกบผปกครองไดรบทราบและรวมกจกรรม

ทกระบบ คณะกรรมการซงมครทกคนเปนท

ปรกษาประจำชนเรยนรวมกนดำเนนงานดวย

ความมคณธรรมขนพนฐาน ๘ ประการ ใหความ

รการดำเนนชวตดวยหลกปรชญาเศรษฐกจพอ

เพยง เพอความพอเพยง เลอกซอ เลอกใช เลอก

จาย เลอกบรโภคอยางพอประมาณ ตงแตระดบ

๖๔

ชนอนบาลปท ๑ ถงชนประถมศกษาปท ๖

นกเรยนทกคนจะมบญชเงนฝากโรงเรยน บญช

เงนฝาก ธกส.ประจำตว และทสำคญคอ การแจง

ยอดเงนฝากเพอใหผปกครองไดตดตามการฝาก

เงนของบตรหลานเปนประจำทกเดอน เปนการ

กระต นและปลกฝ งน ส ย ร กการออมใหก บ

นกเรยน ครและผปกครอง

ผลทเกดขน : นกเรยน คร ผปกครอง ม

ความตระหนก เหนคณคา และไดรบประโยชน

จากการออมทรพย นกเรยนไดเรยนรเกยวกบ

ความพอเพยงตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

มนสยในการระมดระวงการใชจายเงนอยาง

รอบคอบ รจกเลอกซอ เลอกใช เลอกจาย เลอก

บรโภค รจกแบงใชแบงเกบออม เมอโรงเรยนม

กจกรรมสำคญทนก เร ยนจะตองใชจ ายใน

กจกรรมนน นกเรยนกไมตองรบกวนผปกครอง

เชน คาเสอผาเครองแตงกาย อปกรณการเรยน

คาเชาชดพาเหรด ดรมเมเยอร ชดไทยสวยๆ ใน

กจกรรมวนสนทรภ แมแตคาทำบญใสบาตร

หรอการบรจาคตางๆ กไมตองขอผปกครอง นบ

วาเปนการแบงเบาภาระผปกครองไดเปนอยางด

ครอบครวมความสขมากขน ผปกครองเกดความ

ภาคภมใจในบตรหลานทรจกมธยสถ

จากผลงานดงกลาว สบเนองจากผกอตง

โครงงานครงแรกคอกลมผรกการออม ผรบผด

ชอบโครงการคอ เดกหญงกนกวรรณ ผงทอง

เดกหญงนนทยา แกวมข เดกชายพลวฒน

ทองคำ เดกชายธนากร เหมง และเดกหญงพมพ

พไล งามด ไดรบการขดเกลาจตใจจากพระอภญ

มณ สรปญโญ พระครปญญาสรสาร วดเหลาหวา

พทธคณ ครพระสอนศลธรรมในโรงเรยน และ

คณครทปรกษาคอ นางทพยณชากร จนดาวลย

ทไดปลกฝงนสยในการออมดงจตกววา

นกเรยนไดเรยนรเกยวกบความพอเพยงตามหลก

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มนสยในการระมดระวง

การใชจายเงนอยางรอบคอบ รจกเลอกซอ เลอกใช

เลอกจาย เลอกบรโภค รจกแบงใชแบง เกบออม

๖๕

“มสลงพงบรรจบใหครบบาท

อยาใหขาดสงของตองประสงค

มนอยใหจายนอยคอยบรรจง

อยาจายลงใหมากจะยากนาน”

สวสดคะ

ปจจบน ส งคมไทยนบวนจะมความ

เปลยนแปลงจากอดตมากขนทกขณะ เพราะม

ความกาวหนาอยางรวดเรวทางเทคโนโลย การ

สอสารมวลชน และบคคลหลายๆ กลม หลายๆ วย

มองคณคาของการแขงขนชงความเปนเลศเปนหลก

สำคญ จนลมหรอเหนคณคาทางจตใจ และจต

วญญาณของความเปนมนษยนอยลง จงทำใหเกด

ภาวะวกฤตทางสงคมมากขนและสงผลไปยงลก

หลานไทย ผท จะสบทอดมรดกประเพณ

วฒนธรรมของความเปนไทย กอใหเกดผลกระทบ

ตอวถชวตความเปนอยของบคคลในทกๆ ดาน

อยางหลกเลยงไมได เยาวชนในโรงเรยนเปนเดก

ธนาคารความด

เรอง

ศวกร

สวรรณไตรยโรงเรยน

บานปาหวาน

อ.เมอง

จ.สกลนคร

สกลนคร เขต ๑

๖๖

วยรน ซงเปนชวงตอระหวางวยเดกกบวยผใหญ

เปนหวเลยวหวตอทสำคญยง เกดการเปลยนแปลง

ทงรางกายและจตใจ สงผลใหเยาวชนกอปญหา

ตางๆ ทางสงคม ตามทเปนขาวในปจจบนไมเวน

แตละวน เชน เกดการเลยนแบบความคด การ

แตงกาย การดำรงชวตในสงคม การใชจายอยาง

ฟงเฟอ ฟมเฟอย แหลงอบายมข สงยวยลามก

อนาจาร ปญหาโสเภณเดก การทะเลาะววาท

โจรกรรม อาชญากรรม และปญหายาเสพตด

เหลานลวนมสาเหตมาจากเยาวชนขาดคณธรรม

จรยธรรม และขาดระเบยบวนยในตนเองในการ

อยรวมกนในสงคม เหนแกประโยชนสวนตนมาก

กวาสวนรวม ขาดความสามคครวมมอกน สงคม

ประสบปญหาและทวความรนแรงมากขนทกดาน

ทงนเปนผลสบเนองมาจากการพฒนาประเทศท

มงเนนสววฒนาการทางเทคโนโลย และความ

เจรญเตบโตทางวตถทกาวหนาอยางรวดเรว โดย

ไมคำนงถงการพฒนาดานจตใจใหเยาวชนเปนผ

มคณธรรมและจรยธรรม

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธ

ศกราช ๒๕๔๒ ในหมวด ๑ มาตรา ๖ ไดกำหนด

หลกการจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนาคน

ไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย จตใจ สต

ปญญา ความร และคณธรรม มจรยธรรม และ

วฒนธรรมในการดำรงชวต สามารถอยรวมกบ

บคคลอนไดอยางมความสข นอกจากน ใน

มาตรฐานท ๔ ไดกำหนดใหผเรยนมคณธรรม

จรยธรรม และคานยมทพงประสงค โดยมตวช

วดของความมวนย มความรบผดชอบ และ

ปฏบตตนตามหลกเบองตนของแตละศาสนา

ปฏบตตนตามขนบธรรมเนยมประเพณและ

วฒนธรรมไทย ในการพฒนาเยาวชนใหเปน

บคคลทมคณภาพ ทงทางดานรางกาย จตใจ สต

ปญญา ความสามารถ มคณธรรม จรยธรรม

และมชวตเปนสขตามทสงคมมงหวง โดยผาน

กระบวนการทางศกษานนจำเปนอยางยงทจะตอง

มการปองกนและการชวยเหลอแกปญหาตางๆ

ทเกดขนกบเยาวชน

จากจดมงหมายและหลกการของพระราช

บญญตการศกษาน ชใหเหนวาการจดการศกษา

จะตองพฒนาบคคลใหมความสมบรณทงรางกาย

จตใจ สตปญญา โดยมพฤตกรรมจรยธรรมเปน

แนวทางในการดำเนนชวต ซงจรยธรรมเปน

รากฐานของการพฒนามนษย เมอจรยธรรมถก

ละเลยผลตามมากคอ การมคณภาพชวตทตกตำ

ความเปนมนษยจงไมมความสมบรณได และการ

พฒนาคนใหมจรยธรรมไดนน ตองกระทำอยาง

ตอเนอง เชนการใหการศกษา จะตองพฒนาปลก

ฝงจรยธรรมใหแกเดกและเยาวชนทกระดบการ

ศกษา นบตงแตระดบอนบาล ประถมศกษา

มธยมศกษา และอดมศกษา การศกษาของไทยท

ผานมาไมคอยไดเนนการปลกฝงจรยธรรมเทาท

ควร ทยงคงมทำอยบางคอระดบประถมศกษา

แตเมอจบประถมศกษาชนปท ๖ แลว เขาเรยน

ในโรงเรยนมธยมศกษาจนถงระดบอดมศกษา

การปลกฝงจรยธรรมไมเดนชด และในยคโลกา

๖๗

ภวตน เดกไทยถกวพากษวจารณวาเดนตามแบบ

ตะวนตกมากเกนไป คอ สภาพของเดกไทยใน

ปจจบนมความเกงขน กลาขน กลาคด กลาทำ

มากขน มความคดเชงวทยาศาสตรมากกวา

ทกษะการคดในเชงคณธรรมจรยธรรม ถาเปน

เชนน กหมายความวา พฤตกรรมของเดกไทย

เปลยนแปลงไปในทางทไมดไมงาม ไมเหมาะสม

ตามแบบฉบบของความเปนไทย เพราะจรยธรรม

คอพฤตกรรมของบคคลทมปญญาเขาไปกำกบ

เพอเตอนสตใหรวา สงนควรทำหรอไมควรทำ

เพราะพฤตกรรมทขาดปญญายอมจะเปนไปตาม

อำเภอใจ ขาดการยบยงชงคดเปนการเสยงตอ

ความเสยหาย ซ งอาจนำทกขภ ยมาให แก

ตน เองและผ อ น ได ปญหาพฤตกรรมดาน

จรยธรรมของวยรนกเปนปญหาหนงทควรแกการ

สนใจ เพราะวยรนจะเปนกำลงอนสำคญของ

ประเทศ ในการพฒนาประเทศใหมความมนคง

เจรญกาวหนา มเสถยรภาพเพยงใดยอมขนอยกบ

คณภาพของประชากร ซงเปนทรพยากรบคคล

ของประเทศ ถาหากประชาชนขาดคณภาพ ม

ปญหาดานพฤตกรรม คอ ศลธรรม จรยธรรม

เสอม กจะเปนอปสรรคตอความเจรญกาวหนา

สกดกนการพฒนาใดๆ ทพงมขน

โรงเรยนบานปาหวาน ซงมหนาทจดการ

ศกษาในระดบขนพนฐาน ไดสนองนโยบายของ

รฐบาล โดยไดมการอบรมใหความรดานจรยธรรม

กบนกเรยนอย เสมอ และผลการดำเนนการ

นกเรยนสวนใหญเปนผมคณธรรมจรยธรรมทพง

ประสงค แตอยางไรกตาม ยงมนกเรยนบางสวน

ทยงอยในภาวะทตองไดรบการปรบปรง และ

พฒนาดานคณธรรมจรยธรรมอนอาจเนองมา

จากนกเรยนมาจากพนฐานสภาพครอบครวท

แตกตางกน เมอมาอยรวมกนจงกอปญหาตางๆ

เชน พฤตกรรมการขาดเรยนบอย การทะเลาะ

ววาท การลกขโมย การแตงกายผดระเบยบ ขาด

ความรบผดชอบ ขาดระเบยบวนยซงแสดงถงการ

ขาดจรยธรรมของนกเรยน ดงนน ทางโรงเรยนจง

ไดหาแนวทางและวธปองกนปญหาทเกดขน โดย

การจดทำ “โครงงานธนาคารความด” ขน ซงรป

แบบของกจกรรมนน ทกเชาจะมคณะทำงานโดย

นกเรยนทจดทำโครงงาน จะเปดธนาคารความด

คอยรบฝากความดดานตางๆ ของนกเรยน ๖

ดาน คอ จตอาสา ความรบผดชอบ ความม

ระเบยบวนย ความซอสตย ความประหยด และผ

มมารยาทงาม ซงเปดทำการ ๒ ชวง คอ ในตอน

เชาเวลา ๐๗.๓๐ - ๐๘.๓๐ น. ตอนบาย เวลา

๑๒.๓๐ น. - ๑๓.๐๐ น. โดยความดแตละดานจะ

มคะแนนสะสม ดานละ ๕ คะแนน เมอสนป

ใครทสะสมความดไดคะแนนสงสด จะไดรบคด

เลอกใหเปน “คนด ศรปาหวาน” และมการ

วเคราะหสถตขอมลความดดานตางๆ ทกเดอน

และเฉลยรวมทงป

๖๘

เชน ในปการศกษา ๒๕๕๒ สรปผลการ

ดำเนนกจกรรม ไดดงน

ดานจตอาสา คดเปนรอยละ ๙๕

ดานความรบผดชอบ คดเปนรอยละ ๘๖

ดานความมระเบยบวนย คดเปนรอยละ ๘๓

ดานความซอสตย คดเปนรอยละ ๙๘

ดานความประหยด คดเปนรอยละ ๗๖

ดานมารยาทงาม คดเปนรอยละ ๘๔

จากสถตขอมลทกลาวมาขางตน พบวา

นกเรยนจะมคณธรรม จรยธรรมดานความ

ซอสตยมากกวาดานอนๆ รองลงมาคอดานจต

อาสา และดานความรบผดชอบตามลำดบ ซงผล

การดำเนนกจกรรมโครงงานธนาคารความดน

เปนเพยงตวชวดความมคณธรรม จรยธรรมของ

นกเรยนในระดบหนงเทานน ซงมไดหมายความ

วา คณธรรมดานตางๆ นจะยงยนตลอดไป หาก

ไมไดรบการสงเสรมและพฒนาในระดบชนตอๆ

ไป กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ ไดกำหนด

ลกษณะพฤตกรรมทพงประสงคของเยาวชนไทย

ไว ๖ ประการ ดงน

๑. มความรเรมสรางสรรค

๒. มทศนคตทดตอสมมาชพทกชนด ม

ระเบยบวนยในการทำงานทงในสวนตนเองและ

หมคณะ มานะพากเพยร อดทน ประหยด และ

ใชเวลาใหเปนประโยชน

๓. มความซ อสตย มวนยในตนเอง

เคารพกฎหมาย และกตกาของสงคม รบผดชอบ

ตอตนเอง ครอบครว และสงคม ตลอดทงเสรม

สรางความเสมอภาค และความเปนธรรมใน

สงคม

๔. รสทธและหนาท รจกทำงานเปนหม

คณะ มความสามคคและเสยสละเพอสวนรวม

รจกแกปญหาดวยสนตวธอยางมหลกการและ

เหตผล

๕. มความภาคภมใจในความเปนไทย ม

ความจงรกภกดตอชาต ศาสนา พระมหากษตรย

มความรและเลอมใสในการปกครองตามระบอบ

ประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยเปนประมข

๖. มความเขาใจอนดในมนษยชาต และ

การอยรวมกนอยางสนตสข

ลกษณะพฤตกรรมดงกลาว คงจะไมเกด

ขนกบเยาวชนไทย ถาหากทกฝายไมรวมมอกน

รณรงคและสงเสรมใหเกดขนอยางจรงจง ผใหญ

ในบานเมองควรจะหนมามองปญหาดานคณ

ธรรมจรยธรรมใหมากกวาปญหาดานอนๆ และ

ประพฤตปฏบตตนใหเปนแบบอยางทดแกเยาวชน

โรงเรยนบานปาหวานไดจดประกายแสงธรรมขน

ในจตใจของเดกไดเพยงเศษเสยวหนงเทานน จง

ขอฝากทกทานวา ทำอยางไร แสงธรรมจะสวางไสว

เจดจรสทจตใจของเยาวชนไทยทงแผนดน

การพฒนาคนใหมจรยธรรมไดนน ตองกระทำอยาง

ตอเนอง เชนการใหการศกษา จะตองพฒนาปลกฝง

จรยธรรมใหแกเดกและเยาวชนทกระดบการศกษา

๖๙

สต

กบหนาทเดก

“เดกเอย เดกด ตองมหนาท สบอยางดวยกน”

“เดกเอย เดกด ตองมหนาท สบอยางดวยกน”.

พร อม เส ย งแคนเจ อยแจ วลง . . .ตาม

ทำนอง...เพลงหนาทเดก “สตมา ปญญาเกด สต

เตลด จะเกดปญหา” เปนคตธรรมคำคมของพระ

ธรรมโกศาจารย (ประยร ธมมจตโต) เจาอาวาส วด

ประยรวงศวาส เจาคณะภาค ๒ อธ การบด

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย ท

ด.ญ.ปรญญา แสนสข นกเรยน ป.๓ ชอเลนวา

ทราย มกจะไดยน จนคนชนจากพ เจนจรา

จำเรญเนาว ทใชเตอนสตตนเอง และนองๆ ใน

โรงเรยนบานหนองผอ เปนวถชวต ดวยการ

ฝกฝน ใหรเทาทน ตอการเปลยนแปลงในยค

ปจจบน จงตองปรบปรงตนเองจากความเคยชน

เดมๆ ดวยการดำเนนกจกรรมตางๆ ตามสาระ

เพลงหนาทเดก เกดความคดสรางสรรคแตสงท

ดๆ ดงท ชอม ปญจพรรค ผประพนธ ไดจรรโลง

หนาท ทสำคญไวสำหรบเดก ๑๐ ประการอยาง

รอยรด ชดเจนตอความเปนสากล

ดวยความตระหนกร และฝกฝนตนเอง

อยางเปนกระบวนการ ใหเกดสตในชวตประจำ

วนของ เจนจรา และเพอนๆ “กลมเดกด” จน

เปนทประจกษ จงไดมโอกาส ไปเลาเรองทดๆ

ของนกเรยนโรงเรยนบานหนองผอ ในงาน

มหกรรมวชาการของนกเรยน ป ๒๕๕๑ เจนจรา

เลาถงเมอครงเรยนอยชน ป.๕ วาไดเปนตวแทน

สำนกงานเขตพนทการศกษาหนองคาย เขต ๑

ไปนำเสนอโครงงานคณธรรมในงานศลปหตถกรรม

นกเรยนภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ณ มหาวทยาลย

เทคโนโลยสรนาร จงหวดนครราชสมา ไดรบ

รางวลเหรยญทองอนดบ ๑ จนไดเปนตวแทนของ

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ กจกรรมประกวดโครง

งานคณธรรม กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา

ศาสนา และวฒนธรรม ชวงชนท ๑-๒ งาน เกง

สรางชาต ท เมองทองธาน เมษายน ๒๕๕๒

เรอง

ชยณรงค ศรสข

โรงเรยน

บานหนองผอ

อ.ทาบอ จ.หนองคาย

หนองคาย เขต ๑

๗๐

รางวลยอดเยยม รองชนะเลศ อนดบ ๑ ระดบ

ประเทศ ความภมใจอยางตอเนองในปถดมา

เจนจรา เรยนชน ป.๖ ไดรบความไววางใจจาก

เพอนๆ และนองๆ จงไดรบการเลอกตงเปน

ประธานนกเรยน ดวยอดมการณทแนวแนจงจด

ทำโครงงานคณธรรมเสนอเขาประกวดจงไดเปน

ตวแทนนกเรยน สพท.หนองคาย เขต ๑ งาน

ศลปหตถกรรมนกเรยน ครงท ๕๙ จงหวด

อบลราชธาน และยงคงรกษาระดบคณภาพระดบ

เหรยญทอง

ทราย ฟงเรองเลาจากประสบการณของพ

เจนจราดวยความตนเตน งาน เกงสรางชาต

คณะกรรมการถามวา สตกบหนาท เดก คอ

อะไร เจนจรา ตอบ คอกระบวนการปลกจต

สำนกอยางบรณาการ ( Integral Learning

Activity) ทเกดจากการเรยนร ฝกฝน (Learning

by doing) และพฒนาองครวมของตน (Holistic

Development) ดวยตวของนกเรยนเอง โดยม คร

พอแม ผปกครอง เจาอาวาส และผนำชมชนเปน

ทปรกษาใหกบกลมเดกด ดำเนนกจกรรมอยาง

ตอเนองทงทบานและโรงเรยน ดวยมวตถประสงค

๑.เพอทำความดเฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจ

พระเจาอยหว ๕ ธนวามหาราชา ๒.เพอเรยนร

ฝกฝน และพฒนาการกน อย ด ฟง ตามหลกไตร

สกขาเชอมโยงหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และ

๓.เพออนรกษศลปวฒนธรรมพนบาน (การเปาแคน)

ขณะนนเอง ด.ช.สวรรณหงส ผวเหลอง

(หงส) และเดกชายนฐวฒ มลศรแกว (เสอ)

นกเรยนชน ป.๓ เพอนของทราย เดนผานมา

พอด จงมาเสรมเรองเลาของพเจนจราไดอยาง

กลมกลน (หงส) เลาตอวา ครบ เพลงหนาท

เดก เปนเพลงทผมไดยนตงแตผมมาเขาเรยน

ชนอนบาลและประถมศกษาปท ๑ ผมมความ

ภมใจมาก ทไดเปนลกศษยโรงเรยนแหงน พๆ

บอกวาเพลงหนาทเดก สรางใหเราเปนลกทดของ

๗๑

พอ-เเม เปนลกศษยทดของครและพระอาจารย

เพลงหนาทเดกเปนเพลงทคอยเตอนสตนกเรยน

ทกคนใหปฏบตหนาทตางๆ ของนกเรยน ทงทบาน

และทโรงเรยน ไดอยางมหศจรรย ตงแตตน

นอนจนถงเขานอนครบ

(เสอ) เลาเสรมตอวา ครบ โรงเรยนของ

พวกเราไดแบงกลมนกเรยนเปน ๘ กลมใหญๆ

ตามคมบาน เพอมงใหทำกจกรรมรวมกน ในโครง

งานคณธรรม สตกบหนาทเดก ใหสำเรจตามหลก

อทธบาท ๔ ประกอบดวย ๑ กลมฉนทะ (สมวง)

๒ กลมวรยะ (สคราม) ๓ กลมจตตะ (สนำเงน)

๔ กลมวมงสา (สเขยว) ครบ

(ทราย) พดสนบสนนวา คะ พๆ จะบอก

ใหพวกเราทำกจกรรมโครงงานคณธรรม สตกบ

หนาทเดก รวมกนอยางมความสข ตามหลก

พรหมวหาร ๔ จงมชอกลมวา กลมเมตตา (สเหลอง)

กลมกรณา (สแสด) กลมมทตา (สแดง) และกลม

อเบกขา (สฟา) คะ หนไดรวมทำกจกรรมอยในกลม

อเบกขาคะ หนภมใจมาก ทไดทำหนาทของตนเอง

ทโรงเรยน รบผดชอบทำความสะอาดโรงครวคะ

(หงส) เลาอยางภาคภมใจวา ผมเปน

สมาชกกลมเมตตาครบ ผมปฏบตตามกจกรรม

เพลงหนาทเดก กจกรรมขอท ๑ ดวยศรทธาและ

เปนหนาทชาวพทธ คอ หนง นบถอศาสนา ผม

จะตนนอนแตเชาพรอมกบคณพอ คณแมจะได

ทำบญตกบาตรพรอมกนครบ ผมจะระมดระวง

ไมใหผดพลาดตอศล ๕ ทงวน และกอนนอนผม

จะนงสมาธ ไหวพระกอนนอนทกวนครบ

(เสอ) ใชครบ ผมกทำได ผมชอบไปวดใน

วนเสาร วนอาทตย ผมชอบกวาดลานวด ชวย

พระครเกษมโชตรส เจาอาวาสวดบานหนองผอ

ทานทาทายใหผมลองทำ เมอผมทำเสรจหลวงพอ

มกจะถามวา จะเอาอะไรตอบแทน ผมตอบวา

ผมทำดวยจตเปนสาธารณะ ฝากความดไวครบ

เหมอนกบเราฝากเงนในธนาคารใหไดดอกเบย

เยอะๆ แตคงจะเปนดอกเบยความดนะครบ

หลวงพอ หากชาตหนามจรงผมจะไมไดลำบาก

เหมอนปจจบน และอยางนอยๆ กใหการฝกของ

ผมไดตดเปนนสย ทำใหผมไดกวาดลานบาน

ของตนเองและในเขตพนทรบผดชอบทโรงเรยน

ดวย เพราะผมตองรบผดชอบอยใน กลมวมงสา

สเขยวครบ และไดรวมฝกปฏบตกจกรรมกบพๆ

กลมเดกด ขอ ๒ กจกรรมรกษาธรรมเนยมมน

ฝกการกน อย ด ฟง ใหเปน ทกวนครบ

(ทราย) พดอยางเชอมนวา คะ ธรรมเนยม

มนของโรงเรยนพวกเรา คอ การฝกฝนการกนให

เปน การอยใหเปน การด และการฟงใหเปน

พวกเราจะฝกทกวนคะ เพราะการกน อย ด

และฟงเปนเรองทสำคญมากตอเดกๆ หนเคย

ไดยนหลวงพอเลาวา สามเณรทวดกฝกเหมอนกน

คอมบทพจารณาอาหารกอนฉนทกครง เมอฝก

การกนเปน จะทำใหรางกายเราแขงแรง ปลอดภย

จากสงทเปนอนตรายในอาหาร และไมเปนโรค

๗๒

ดวยคะ พวกเราจะฝกใหมสตกอนกน เรมจาก

การเลอกอาหารหรอขนมทมประโยชน กนพอด

กนเปนเวลา กนถกหลกอนามย และกนมใชเพอ

โออวดหรอโกเก คะ การอยเปน พวกเราจะเนน

ความสะอาด ประหยด อยอยางพอเพยง และม

วฒนธรรม ฝกความออนนอมถอมตน นองไหวพ

พไหวนองคะ การดและการฟงเปนสงทพวกเรา

ตองฝกใหมาก เพราะจะทำใหเราไดความร ได

ประโยชน ไดตวอยางทดๆ และนำเอาแงมม

ความคดทดไปใชในชวตประจำวนของพวกเราเองคะ

๗๓

(หงส) ครบ อกกจกรรมหนงเปนเปาหมาย

สำคญในการพฒนาตนเอง คอ กจกรรมท ๔ ส

วาจานนตองสภาพออนหวาน พวกเราจะฝกใหม

หางเสยง ครบหรอคะทกครงครบ กจกรรมนเปน

ปญหาททาทายพวกเรามาก เพราะพวกเราจะเอา

ความคนเคยจากบานมาใชทโรงเรยน คอมกพด

เสยงดง ก มง พวกเราจะแกไขตนเองใหได ครบ

พวกเราจะพดออกเสยง คำวา ขอบคณครบ ใหดง

ทกครงท ไดรบสงของจากคร พอแม ผ ใหญ

และพๆ ขอบคณครบ เปนคำพดทพวกเราตอง

ฝกเมอไดรบประโยชน หรอไดรบบรการจากคน

อน และคำวา ขอโทษครบ พวกเราจะฝกใหเปน

นสย เมอเราไดลวงเกน ละเมดสทธของผอน

เรองการฝกการกน อย ด ฟง ใหเปน ขอบคณ

และขอโทษ จงเปนเปาหมายสำคญทพวกเรา

ตองฝกใหได และใหเปนนสยครบ พวกเราจะ

ฝกอยางนทกวน เปนการเตอนสตใหระลกได

ดวยการคดด กอนพด กอนทำเสมอ จงจะไดชอ

วา เราไดทำหนาทของเดก และเปนเดกดดวยนะ

ครบ การฝกของพวกเรา เปนการฝก คด พด

ทำ ใหร จกแยกแยะไดว า ด หรอไมด ม

ประโยชน หรอมโทษ

ผบรหารโรงเรยนไดฟงแนวคดและการ

ปฏบตของนกเรยนรวมกบพๆ อยางตอเนอง จง

สนบสนนใหครประจำชน ป.๓ ใหการชแนะรวม

กบคณะคร (Coaching Team) พฒนากจกรรม

โครงงานคณธรรม สต กบหนาทเดก ในระดบชน

ป.๑-๓ กลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา

และวฒนธรรม เขาประกวดแขงขนจนถงระดบ

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จงหวดอดรธาน

ธนวาคม ๒๕๕๓ รางวลคณภาพเหรยญเงน

สะทอนผลการเรยนรตามหลกไตรสกขา (ศล

สมาธ ปญญา) เชอมโยงหลกปรชญาเศรษฐกจ

พอเพยง (ความพอประมาณ ความมภมคมกน

ความมเหตผล) ไดอยางงดงาม จงเปนการสราง

ปญญาดวยตวนกเรยนเองอยางมงมนและม

ความสข

๗๔

๗๕

คนแตละคนยอมเลอกทางเดนวถชวตของ

ตนเองไดอยางอสระ ความถกตองเหมาะสมความ

สำเรจของแตละคนอาจแตกตางกนไป สภาพ

แวดลอม องคประกอบของชวตจะเปนตวชวด

ความสำเรจ กฎธรรมชาตเปนกรอบของสงมชวต

บนโลกใบนดวยหรอไม

ณ สำนกงานเขตพนทการศกษนครพนม

เขต ๑ ไดกำหนดกลยทธท ๑ คณธรรมนำความ

ร สปรชญาเศรษฐกจพอเพยง โดยคดเลอก

ศกษานเทศกหรอบคลากรทางการศกษาอนเปน

คณะทำงาน รบผดชอบกลยทธท ๑

บนทกขอความหนงสอเวยนของผอำนวย

การสำนกงานเขตพนทการศกษา แจงใหบคลากร

ทางการศกษาเลอกกลยทธทตนเองรบผดชอบ

เลอกกลยทธทตนเองมความตองการรวมเปน

คณะทำงาน ในวนรงขนหนงสอเวยนแจงครบทก

คนแลว กลยทธท ๒-๕ มคนลงชอครบ แต

กลยทธท ๑ ไมมบคลากรทางการศกษาลงชอเลย

แมแตคนเดยว

ผอำนวยการสำนกงานเขตพนทการศกษา

ไดเชญประชมจดบคลากรรบผดชอบกลยทธอก

ครงในวนถดมา เพอคนหาบคลากรรบผดชอบใน

กลยทธท ๑ ซงไมมคณะทำงานและขออาสาสมคร

ผรบผดชอบกลยทธท ๑ ปรากฏวาทประชมวนนน

มผยกมอเปนอาสาสมครจำนวน ๓ คน ทกคนปรบ

มออนโมทนาสาธกบบคลากรผกลาหาญเหลาน

คณะทำงานไดเรมจากโรงเรยนคณธรรม

ชนนำจำนวนรอยละ ๑๐ ของโรงเรยนในสงกด

เรอยมา พวกเขาเรมนำคณธรรมเขาสโรงเรยน

และบคลากรทางการศกษาในสงกดจนโรงเรยน

พระซองสามคควทยาไดรบโลรางวลพระราชทาน

จากพระบาทสมเดจพระเจาอยห ว ในการ

ประกวดโครงงานเฉลมพระเกยรตเยาวชนไทยทำ

ดถวายในหลวง ปการศกษา ๒๕๕๐

ในการประเมนตดตามการปฏบตงานของ

สำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานใน

ปทผานมา กลยทธท ๑ ไดรบการประเมนอยใน

ระดบ ๓ หมายถง ดมาก ซงเปนความภาคภมใจ

ใครหลงผด

นครพนม เขต ๑

เรอง

บญถง พรมสย

สำนกงานเขตพนท

การศกษา เขต ๑

ถ.กลางเมอง อ.เมอง

จ.นครพนม

ของสำนกงานเขตพนทและคณะทำงานพรอม

เสยงอนโมทนาสาธ

จากวนนนถงวนน กลยทธท ๑ คณธรรม

นำความรสปรชญาเศรษฐกจพอเพยงเจรญเตบโต

เปน กลยทธท ๒ ปลกฝงคณธรรม ความสำนก

ในความเปนชาตไทย และวถชวตตามหลก

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และสำนกงานเขต

พนทการศกษาพฒนาเปนสำนกงานเขตพนทการ

ศกษาประถมศกษา และสำนกงานเขตพนทการ

ศกษามธยมศกษา คณธรรมกเบงบานขนเปน

ลำดบ ไดรบการยอมรบในวงกวางสวาระแหงชาต

นกเรยน คร บคลากรในสำนกงานเขตพนทการ

ศกษา ไดรบการพฒนาคณธรรมจรยธรรมอยาง

ยงยนสสงคมคณธรรม ณ วนน วนนนคงไมม

ใครหลงผดอกตอไป

๗๖

๗๗

๗๘

ความเปนครนนเปนเรองของโลกเปนเรอง

ของมนษยเปนสวนรวม ถาเราจะพดวาสถาบน

ของครกหมายถงครทกคนในโลกทกำลงนำโลก

ไปอยางไร โลกนมนถกสรางขนดวยการศกษา

นนเองไมลกซงอะไรทจะมองใหเหนวาโลกนมน

สรางขนจากการศกษา คอคนเราไดรบการศกษา

อย างไร กทำไปตามท ได รบการศกษามา

เพราะฉะนนโลกมนกอยในสภาพอยางนนจงเรยกวา

การศกษาเปนสงทสรางโลกขนไมผดเลย ดงนน

มนจงไมใชเรองเลกนอย ไมใชเรองอาชพของคน

คนหนง ซงทำงานหาเลยงปากเลยงทองไปดวย

การสอนหนงสอ ขอใหมองเหนใหกวาง ใหไกล

วาครเปนสถาบนทใหญทครอบครองโลกเหมอนกบ

สถาบนอนบางอยาง เชน สถาบนตลาการ เปน

สถาบนทรกษาความเปนธรรม หรอกฎหมายของโลก

เปนสถาบนอนหนงซงใหญมาก แตคดวาไมใหญ

เทาสถาบนของพวกครบาอาจารยทเปนผอำนวย

การศกษา เพราะวามนปนโลกไดเตมท ถาการ

จากหนงสอ

ผแตง : พทธทาสภกข

คดยอจากหนา ๑๒๓-

๑๒๖ บรรยายแกชาว

วทยาลยครสงขลา ณ

สวนโมกขพลาราม วนท

๒๘สงหาคมพ.ศ.๒๕๑๘

ศกษาผด โลกนกเปนโลกของมนษยทผด ถาการ

ศกษาถกกเปนโลกทนาด

เมอพดถงการศกษา เรากจะนกถงเรอง

ของมนษยทงโลกมากกวา การททานทงหลายมา

ขอรองใหอาตมาพดอะไรสกอยาง สองอยาง

ในชวระยะเวลาน กไมมเรองอะไรควรพดยงไป

กวาเรองทจะชวยใหเขาใจความหมายของการศกษา

และการเปนครบาอาจารยใหลกซงเทานนเองเรอง

นอกนนกมสอนกนอยแลวทวๆไปในวทยาลยถา

พดโดยหลกวชาแลวกไมจำเปนทจะตองพดฉะนน

จงไดพดไปในเรองของอดมคต หรอสงทจะเปน

เครองกระตนใหการงานของครบาอาจารยนเปนไป

อยางเตมท คอสงสดตามความหมายของคำคำน

สมทเรยกวา ครเปนผเปดประตหรอเปนผนำ

วญญาณของสตวใหเดนไปถกทาง

ในครงทแลวมา ไดพดถงการเปรยบเทยบวา

ครเปนสถาบนทคมครองโลกอยางเดยวกบศาสนา

คอทอยในรปของพระพทธ พระธรรม พระสงฆ

การศกษา

สมบรณแบบ

: คอวงกลมทคมครองโลกถงทสด

๗๙

หรอไมวางใจทจะเคารพนบถอตวเองมากถงอยางนน

ในเรองอายน วากนไมได บางทอายมาก

หวหงอกแลวไมรประสประสาอะไร ยงเปนเดกๆ

อย ไมมสตปญญาพอทจะเขาใจเรองของอดมคตได

เมอถอวาครบาอาจารยเปนคนมปญญา อบรมมา

อยางคนมปญญา กควรจะพดเรองทเปนอดมคต

กนได อยาใหไดกลายเปนครผเสอ ครผสงอะไร

เสยกอนแลวกมานกไดทหลงมนสายเกนไป

ครผเสออยางทพดมาแลวนน มเสอสวยๆ

มากเกนไปสำหรบแตงตวอวดคนอน ถาเปนไป

นานเกนไปมนกอาจกลบไมได เพราะฉะนนอยา

เปนเสยตงแตทแรกนจะดกวาเปนครตามอดมคต

ดวยการจดการศกษาใหสมบรณแบบ คอวาการ

ศกษาทไมเปนทาสของกเลสการศกษาทเปนทาส

ของกเลสมนกพาไปหาเรองทางวตถ คนกคอยแต

จะเปรยบทำคอรรปชนบางอะไรบางนการศกษา

ทเปนทาสของกเลส กระทงกเลสของคนผนนเอง

ใชการศกษาเปนเครองมอหาประโยชนอยางไม

ถกตองตามทำนองครองธรรม

การศกษาทเปนทาสของกเลส เปนการ

ทำลายสรางโลกทเลวขนมาถาครเรารหลกเกณฑ

เหลานไวตงแตทแรก รจดหมายปลายทางวาการ

ศกษาเปนอยางไรอาตมาเชอวา จะดมากทเดยว

จะไดเคารพ “เกยรตของคร” วาไดถกเปรยบไว

กบวงกลมของพระพทธ พระธรรม พระสงฆ ท

คมครองโลก เราเปนครหรอผใหวชา และมผรบ

เอาไปสอนตอๆ กนไปนคอขอความในครงทแลวมา

เพอจะชใหเหนการศกษาทสมบรณแบบ

ซงกไดมาจากคร ทเปนครสมบรณแบบ เปนการ

ศกษาทถกตองหรอสมบรณแบบแลวกมลกศษย

หรอผรบเอาไปอยางสมบรณแบบ เปนศษยทด

ตอมากเปนครทด แลวกใหตอไปเปนวงกลมท

คมครองโลกไวอยางไมมวนสนสด โลกนกจะเปน

โลกของมนษยหรอสตวทมใจสง เตมไปดวยสนตสข

สวนบคคล และสนตภาพโดยสวนรวมของสงคม

นเราจงพดเรองการศกษาทสมบรณแบบกนเสยให

เปนทเขาใจแจมแจง

มผใหธรรม-มธรรมสำหรบให-แลวกมผรบเอา

ธรรมะไปปฏบต-แลวกใหกนตอไปอก อยางไมม

ทสนสดบางคนอาจจะคดวานจะประจบพวกคร

เกนไปแลว หรอวาใหเกยรตพวกครเกนไปแลว

แตพดไปตามความรสกทแทจรง ตามทมองเหน

อยางทวาครเปนผสรางโลก

ทนบางคนอาจจะคดวา การพดกบครเปน

รายบคคลหรอครทยงเยาววยอยอยางนมนจะม

ประโยชนอะไร กอยากจะพดวา เปนการด ทจะ

พดใหรกนเสยตงแตตน ตงแตแรกเรมมนจะได

ตดอยในใจ มนจะไดเจรญงอกงาม แลวกฝงอย

ในใจตลอดเปนเวลานานใหเปนการเขาใจทถกตอง

ไปเสยตงแตทแรกเพราะมาเปนครนจะไดไมเสยใจ

ทหลง ครจะรจกทำตนใหเปนครทสมบรณแบบ

ไมสายเกนไปมนควรรตงแตแรกเรมเดมทอยางน

เหมอนกบวาเปนการหวานเมลดพชลงไปในจตใจ

สำหรบงอกงามขนมาเปนครทสมบรณแบบขอให

รบเอาไวในลกษณะอยางนกอนกได ถายงไมชอบ

บทความดเดน

ภาคเหนอตอนบน

โรงเรยนปาตาลบานธพทยา ลำพน เขต ๑

ภาคเหนอตอนลาง

โรงเรยนวดหวยเรยงใต พจตร เขต ๒

ภาคอสานตอนบน

โรงเรยนบานหนรอง ขอนแกน เขต ๕

ภาคอสานตอนลาง

โรงเรยนศรตระกลวทยา ศรสะเกษ เขต ๓

ภาคประตอสาน

โรงเรยนบานทาเลอนสามคค นครราชสมา เขต ๔

ภาคกลาง-ตะวนออก

โรงเรยนบานคลองมะนาว ตราด

ภาคตะวนตก-ใตตอนบน

โรงเรยนบานหนองจกยาว สพรรณบร เขต ๓

ภาคใตตอนลาง

โรงเรยนบานควนดนแดง สงขลา เขต ๒

ภาคเหนอตอนบน

โรงเรยนบานวนาหลวง แมฮองสอน เขต ๑ โรงเรยนสมาคมพยาบาลไทย นาน เขต ๒ โรงเรยนบานหวยไซ ลำพน เขต ๑ สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาเชยงใหม เขต ๓ โรงเรยนอนบาลขนยวม แมฮองสอน เขต ๑ โรงเรยนวดเวฬวน เชยงใหม เขต ๔ โรงเรยนบานใหมสามคค ลำปาง เขต ๓ โรงเรยนบานดอนสบเปอ นาน เขต ๒ โรงเรยนบานหมอแปง แมฮองสอน เขต ๑ โรงเรยนทงหาราษฎรสามคควทยา เชยงราย เขต ๒ โรงเรยนแมอคอหลวง แมฮองสอน เขต ๑ โรงเรยนชมชนบานเชยงบาน พะเยา เขต๒โรงเรยนบานแคมะกอก เชยงใหม เขต ๕ โรงเรยนวดกอซาว พะเยา เขต ๒ โรงเรยนบานบงตน เชยงใหม เขต ๕ โรงเรยนบานวงตม ลำปาง เขต ๑

ภาคเหนอตอนลาง

โรงเรยนวดหางตลาด สโขทย เขต ๑ โรงเรยนบานใหมชยเจรญ พษณโลก เขต ๒ โรงเรยนบานเดนเหลก อตรดตถ เขต ๒ โรงเรยนบานทงมหาชย กำแพงเพชร เขต ๑ โรงเรยนวดทาขอย พจตร เขต ๑ โรงเรยนบานดงเสอเหลอง พจตร เขต ๑ โรงเรยนบานใดโพธ (เงน-ทองยอยอทศ) พจตร เขต ๑โรงเรยนบานเมองเกา พจตร เขต ๑ โรงเรยนบานโปงววแดง พจตร เขต ๒ โรงเรยนบานกลาง เพชรบรณ ๓ โรงเรยนวดหนองเขนง นครสวรรค เขต ๑ โรงเรยนนวมนทราชทศ มชฌม นครสวรรค เขต ๑ โรงเรยนอนบาลตากฟา นครสวรรค เขต ๓ โรงเรยนบานหมนเทพ ชยนาท เขต ๑

รายชอโรงเรยนในวารสารวถพทธฉบบท ๔

๘๐

ภาคอสานตอนบน

สำนกงานเขตพนทการศกษา ขอนแกน เขต ๕ โรงเรยนเมองเลย เลย เขต ๑ โรงเรยนชมชนไผลอม นครพนม เขต ๒ โรงเรยนบานนาเพยง นครพนม เขต ๒ โรงเรยนบานนาเดอ นครพนม เขต ๒ โรงเรยนบานดอนกลอย อดรธาน เขต ๑ โรงเรยนอนบาลเลย เลย เขต ๑ โรงเรยนบานโนนกง นครพนม เขต ๒ โรงเรยนบานเสยววทยา นครพนม เขต ๒ โรงเรยนสามหมอโนนทน ขอนแกน เขต ๒ โรงเรยนบานนาขาทา นครพนม เขต ๒ โรงเรยนบานนาดวทยา นครพนม เขต ๒ โรงเรยนบานโคกมนเหลาสวรรค อดรธาน เขต ๓ โรงเรยนบานบางปาหวาน สกลนคร เขต ๑ โรงเรยนบานหนองผอ หนองคาย เขต ๑ สำนกงานเขตพนทการศกษา นครพนม เขต ๑

ภาคอสานตอนลาง

โรงเรยนบานหนองแสง (หนองแสงราษฎรวทยา) มหาสารคาม เขต ๓ โรงเรยนบานทงแต ยโสธร เขต ๑ โรงเรยนบานหนองแวงใหญ รอยเอด เขต ๓ โรงเรยนบานนาเลา รอยเอด เขต ๓ โรงเรยนบานบงมะล ศรสะเกษ เขต ๔ โรงเรยนบานประทนอายอง สรนทร เขต ๑ โรงเรยนเชยงใหมประชานสรณ รอยเอด ๓โรงเรยนบานหนองแวง (โสวรรณวทยาคม) ศรสะเกษ เขต ๑ โรงเรยนบานนาแมด อบลราชธาน เขต ๒ โรงเรยนฆองชยวทยาคม กาฬสนธ เขต ๒ โรงเรยนบานหวชางโคกมวง มหาสารคาม เขต ๒ โรงเรยนบานคลอมตรภาพ ศรสะเกษ เขต ๑ โรงเรยนบานหนองแวง (โสวรรณวทยาคม) ศรสะเกษ เขต ๑ โรงเรยนบานเตย อบลราชธาน เขต ๑ ภาคประตอสาน

โรงเรยนบานโปรงแดงนำฉาสามคค นครราชสมา เขต ๕โรงเรยนบานฝายโบสถ นครราชสมา เขต ๕ โรงเรยนวดปอกแปก สระบร เขต ๑ โรงเรยนบานหงหอย นครพนม เขต ๒ โรงเรยนวดโพธระหต ลพบร เขต ๑ โรงเรยนบานหนองบนนาก นครราชสมา เขต ๒โรงเรยนอนบาลทาชางเฉลมพระเกยรต นครราชสมา เขต ๒สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชยภม เขต ๓ โรงเรยนอนบาลมณราษฎรคาลย นครราชสมา เขต ๒โรงเรยนบานขามทะเลสอ นครราชสมา เขต ๕โรงเรยนอนพรรพต สระแกว เขต ๒ โรงเรยนคลองตาหมน ปราจนบร เขต ๒ โรงเรยนบานใหมหนองไทร สระแกว เขต ๒ โรงเรยนบานสระคณ บรรมย เขต ๑ โรงเรยนชมชนบานแชรออ สระแกว เขต ๒

ภาคกลาง-ตะวนออก

สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาชลบร เขต ๑

โรงเรยนวดแสนภมราวาส ฉะเชงเทรา เขต ๒ สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาปทมธาน เขต ๒ โรงเรยนนครหลวงอดมรชตวทยา อยธยา เขต ๒ โรงเรยนวดลาดระโหง อยธยา เขต ๒ โรงเรยนวดเปรมประชากร ปทมธาน เขต ๑โรงเรยนอนบาลสงหบร สงหบร โรงเรยนวดลองกะเบา สงหบร โรงเรยนวดดอนดำรงธรรม ชลบร เขต ๓ โรงเรยนวดพระเงน (อศราวทยอปกรณ) นนทบร เขต ๒ โรงเรยนวดตาลเจดชอ อางทอง โรงเรยนวดขนซอง จนทบร เขต ๑ โรงเรยนกระทมรายฯ อางทอง โรงเรยนชมชนวดปราสาท อางทอง

ภาคตะวนตก-ใตตอนบน

โรงเรยนวดหนองกบ (ขนทองประชานเคราะห) ราชบร เขต ๒ โรงเรยนบานหนองหวา กาญจนบร เขต ๔ โรงเรยนวดเขารกษ กาญจนบร เขต ๒ โรงเรยนอนบาลสราษฎรธาน สราษฎรธาน เขต ๑ โรงเรยนวดวมลมรรคาราม ราชบร เขต ๑ สำนกงานเขตพนทการศกษาประถมศกษาประจวบครขนธ เขต ๒ โรงเรยนวดแกนจนทน สมทรสงคราม โรงเรยนบานหนองคาง ประจวบครขนธ เขต ๒ โรงเรยนวดปากนำ สพรรณบร เขต ๓ โรงเรยนวดหนองบว กาญจนบร เขต ๑ โรงเรยนบานยางหก ราชบร เขต ๒ โรงเรยนบานบอพระ สราษฎรธาน เขต ๓ โรงเรยนอนบาลวดไชยชมพลชนะสงคราม กาญจนบร เขต ๑โรงเรยนบานคอกชางพฒนา ประจวบครขนธ เขต ๒ โรงเรยนบานหนองตาเยน ประจวบครขนธ เขต ๒ โรงเรยนวดปทมวนาราม สพรรณบร เขต ๒

ภาคใตตอนลาง โรงเรยนวดธารนำฉา นครศรธรรมราช เขต ๔ โรงเรยนบานเกาะนก สงขลา เขต ๒ โรงเรยนเรยวราษฎรอทศ สงขลา เขต ๒ โรงเรยนวดโบราณสถต นราธวาส เขต ๒โรงเรยนวดทงเฟอ นครศรธรรมราช เขต ๑ โรงเรยนบานปาไผ นราธวาส เขต ๑ โรงเรยนบานจำปา นครศรธรรมราช เขต ๒ โรงเรยนวดควนกอ นครศรธรรมราช เขต ๒ โรงเรยนบานทบชาง พงงา เขต ๒โรงเรยนบานควนพระสาครนทร พทลง เขต ๒โรงเรยนอาวลก กระบโรงเรยนวดทรายขาว สงขลา เขต ๑ โรงเรยนยโป (รงวทยา) ยะลา เขต ๑ โรงเรยนบานบอพระ สราษฎรธาน เขต ๓โรงเรยนตำรวจตะเวรชายแดนชางกลปทมวนอนสรณ นครศรธรรมราช เขต ๒

โรงเรยนวดบางด ตรง เขต ๒