10
3 วารสารการพยาบาล การสาธารณสุขและการศึกษา บุญชัย ภาละกาล วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนีสรรพสิทธิประสงค์ กฎหมายปกครอง กับวชาชพพยาบาลวกฤตหรอโอกาส Administrative Law and Nursing Professional Crisis or Opportunity บทคัดย่อ วิชาชีพพยาบาลเป็นอาชีพที่ปฏิบัติหน้าที่ให้บริการ ทางด้านสุขภาพที่ต้องอาศัยทั้งศาสตร์และศิลป์ของวิชาชีพ ในการปฏิบัติงาน เพื่อให้ผู้รับบริการได้รับความปลอดภัย และช่วยบรรเทาความทุกข์ทรมานจากโรคที่เป็นภายใต้ กรอบแห่งกฎหมายวิชาชีพและกฎหมายอื่นที่เกี่ยวข้อง ในบางครั้งการปฏิบัติหน้าที่ต้องเสี่ยงต่อการถูกฟ้องร้อง ดำาเนินคดี โดยเฉพาะคดีที่เป็นการกระทำาละเมิดจากการ ปฏิบัติหน้าที่ ดังเช่นในกรณีศึกษาที่ยกตัวอย่างในบทความ นี้เป็นกรณีการทำาคลอดติดไหล่ที่พยาบาลกระทำาละเมิด ในการปฏิบัติหน้าที่ ส่งผลให้อาจต้องมีการชดใช้ค่าสินไหม ทดแทนแก่ผู้เสียหายเมื่อแพ้คดีในคดีทางแพ่งและในกรณี ตัวอย่างนี้เมื่อเข้าสู่กระบวนการพิจารณาคดีในชั้นที่เป็นคดี ปกครอง ภายไต้อำานาจการพิจารณาคดีของศาลปกครอง พยาบาลผู้กระทำาละเมิดดังกล่าวอาจจะไม่ต้องเป็นผู้ชดเชย ค่าสินไหมทดแทนให้กับผู้เสียหายเลยก็ได้หากพิสูจน์ได้ว่า การกระทำานั้นไม่ใช่การกระทำาโดยประมาทเลินเล่ออย่าง ร้ายแรงหรือหากต้องชดใช้ก็ไม่จำาเป็นต้องชดใช้เต็มจำานวน แห่งความเสียหาย ดังนั้นจึงจำาเป็นอย่างยิ่งที่ผู้ประกอบ วิชาชีพการพยาบาลต้องมีความรู้เกี่ยวกับกฎหมายปกครอง และการพิจารณาคดีของศาลปกครอง ซึ่งเป็นกฎหมาย และระบบศาลที่คุ้มครองประโยชน์สาธารณะ สิทธิของ ประชาชนและให้โอกาสกับเจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงานให้ได้รับ ความยุติธรรมและความเป็นธรรมที่มากขึ้น จะทำาให้ผูปฏิบัติหน้าที่มีขวัญและกำาลังใจที่ดีในการปฏิบัติหน้าทีให้การพยาบาล ซึ่งจะส่งผลดีต่อผู้รับบริการในท้ายที่สุด คำ�สำ�คัญ : กฎหมายปกครอง, วิชาชีพพยาบาล Abstract Nurses are professionally responsible for providing health care that base on science and art of profession in practice. So that clients receive safe and alleviate suffering from the health problem under the professional law and other related laws. Sometime in the nursing malpractices are risks to process of taking legal action. Especially, in the cases that error practices by negligent duty. Risk prevention begins with analysis of our current experience for trends to delineate areas of improvement. The case study in this article discuss about nursing malpractice in the shoulder dystocia case that the nurse incaution action and negligent duty. As a result, it may require compensation to an injured party based on a civil lawsuit. In the case of this example, when entering the judicial process was under the ruling of the Administrative Court. The nurse may not or less pay the compensation to injured party if approve that the action was not seriously incaution. Therefore, it is essential that nurse professionals need to be knowledgeable about the law and the ruling of

วารสารประจำเดือน พ.ค.-ส.ค. 58.indd

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: วารสารประจำเดือน พ.ค.-ส.ค. 58.indd

3วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา

บญชย ภาละกาล

วทยาลยพยาบาลบรมราชชนนสรรพสทธประสงค

กฎหมายปกครอง กบวชาชพพยาบาลวกฤตหรอโอกาสAdministrative Law and Nursing Professional

Crisis or Opportunity

บทคดยอ วชาชพพยาบาลเปนอาชพทปฏบตหนาทใหบรการ

ทางดานสขภาพทตองอาศยทงศาสตรและศลปของวชาชพ

ในการปฏบตงาน เพอใหผรบบรการไดรบความปลอดภย

และชวยบรรเทาความทกขทรมานจากโรคทเปนภายใต

กรอบแหงกฎหมายวชาชพและกฎหมายอนทเกยวของ

ในบางครงการปฏบตหนาทตองเสยงตอการถกฟองรอง

ดำาเนนคด โดยเฉพาะคดทเปนการกระทำาละเมดจากการ

ปฏบตหนาท ดงเชนในกรณศกษาทยกตวอยางในบทความ

นเปนกรณการทำาคลอดตดไหลทพยาบาลกระทำาละเมด

ในการปฏบตหนาท สงผลใหอาจตองมการชดใชคาสนไหม

ทดแทนแกผเสยหายเมอแพคดในคดทางแพงและในกรณ

ตวอยางนเมอเขาสกระบวนการพจารณาคดในชนทเปนคด

ปกครอง ภายไตอำานาจการพจารณาคดของศาลปกครอง

พยาบาลผกระทำาละเมดดงกลาวอาจจะไมตองเปนผชดเชย

คาสนไหมทดแทนใหกบผเสยหายเลยกไดหากพสจนไดวา

การกระทำานนไมใชการกระทำาโดยประมาทเลนเลออยาง

รายแรงหรอหากตองชดใชกไมจำาเปนตองชดใชเตมจำานวน

แหงความเสยหาย ดงนนจงจำาเปนอยางยงทผประกอบ

วชาชพการพยาบาลตองมความรเกยวกบกฎหมายปกครอง

และการพจารณาคดของศาลปกครอง ซงเปนกฎหมาย

และระบบศาลทคมครองประโยชนสาธารณะ สทธของ

ประชาชนและใหโอกาสกบเจาหนาทผปฏบตงานใหไดรบ

ความยตธรรมและความเปนธรรมทมากขน จะทำาใหผ

ปฏบตหนาทมขวญและกำาลงใจทดในการปฏบตหนาท

ใหการพยาบาล ซงจะสงผลดตอผรบบรการในทายทสด

คำ�สำ�คญ: กฎหมายปกครอง, วชาชพพยาบาล

Abstract Nurses are professionally responsible for

providing health care that base on science and art

of profession in practice. So that clients receive

safe and alleviate suffering from the health

problem under the professional law and other

related laws. Sometime in the nursing malpractices

are risks to process of taking legal action. Especially,

in the cases that error practices by negligent

duty. Risk prevention begins with analysis of our

current experience for trends to delineate areas of

improvement. The case study in this article discuss

about nursing malpractice in the shoulder dystocia

case that the nurse incaution action and negligent

duty. As a result, it may require compensation to

an injured party based on a civil lawsuit. In the

case of this example, when entering the judicial

process was under the ruling of the Administrative

Court. The nurse may not or less pay the

compensation to injured party if approve that the

action was not seriously incaution. Therefore, it

is essential that nurse professionals need to be

knowledgeable about the law and the ruling of

Page 2: วารสารประจำเดือน พ.ค.-ส.ค. 58.indd

4 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา

the Administrative Court. This is the law and the

court system to protect public interests, citizens’

rights and provide opportunities to officers to

obtain more justice and fairness. Consequently,

those nurses on duties have good morale and

motivation for nursing care. Finally, this will result

in better service for the clients.

Keywords: Administrative Law, Nursing

Profession

บทนำ� “คว�มไมรกฎหม�ยไมเปนขอแกตว” “Ignorautia

juris non excustat” (Igorance of the law, excuses

on man) เปนสภาษตกฎหมายของฝรงเศส หมายถง

บคคลจะแกตววาตนไมรกฎหมาย จงไมตองรบผดในการ

กระทำาของตนไมได สภาษตกฎหมายดงกลาวชใหเหน

ถงความจำาเปนในการทจะตองรกฎหมายไมวาจะเปนการ

ประกอบอาชพ หรอแมกระทงการดำารงชวตในฐานะ

บคคลธรรมดาซงโดยธรรมชาตแลวยอมมโอกาสทจะเกด

ขอพพาทระหวางกนเกดขน ประเทศไทยเปนประเทศท

ปกครองโดยใชหลก “นตรฐ” (เยอรมน : Rechtssta-

atsprinzip) (วรเจตน ภาครตน, 2553) หมายถงรฐท

ปกครองโดยกฎหมาย ไมใชโดยมนษย (government of

law and not of men) หรอรฐซงถอกฎหมายเปนใหญ

“การปกครอง” โดยกฎหมาย มใชแลวแตอำาเภอใจของ

ผใชอำานาจ และระบบการศาลของไทยเปนระบบศาลค

(กมลชย รตนสกาววงศ, 2554) คอมศาลยตธรรมทมอำานาจ

หนาทพจารณาพพากษาคดทพพาททเปนอรรถคดทวไป

และศาลชำานาญพเศษอนทพพากษาคดในเรองเฉพาะทาง

เชนศาลภาษอากร ศาลแรงงาน เปนตน และศาลทม

ววฒนาการมาอยางยาวนานพอสมควรและกำาลงเปนท

สนใจสำาหรบคนในสงคมไทยในปจจบนคอ “ศ�ลปกครอง”

โดยมอำานาจพจารณาพพากษาคดทเปนขอพพาทระหวาง

หนวยงานของรฐหรอเจาหนาทของรฐดวยกนหรอระหวาง

หนวยงานของรฐหรอเจาหนาทของรฐกบเอกชนอนเนอง

มาจากการปฏบตหนาทหรอละเวนการปฏบตหนาทของ

หนวยงานของรฐหรอเจาหนาทของรฐ (ฤทย หงสสร,

2557) และทสำาคญทประชาชนหรอเจาหนาทของรฐตองร

และใหความสำาคญไมแพกนกคอ “กฎหม�ยปกครอง”

วช�ชพพย�บ�ล ตามความหมายของผประกอบ

วชาชพการพยาบาลหรอผประกอบวชาชพการพยาบาล

และการผดงครรภ “ผประกอบวชาชพการพยาบาลและ

การผดงครรภ” หมายความวา บคคลซงไดขนทะเบยนและ

รบใบอนญาต เปนผประกอบวชาชพการพยาบาลและการ

ผดงครรภจากสภาการพยาบาล (พระราชบญญตวชาชพ

การพยาบาลและการผดงครรภ (ฉบบท 2) พ.ศ. 2540)

ก�รพย�บ�ล หมายความวา การกระทำาตอมนษย

เกยวกบการดแลและการชวยเหลอเมอเจบปวย การฟนฟ

การปองกนโรค และการสงเสรมสขภาพ รวมทงการ

ชวยเหลอแพทยกระทำาการรกษาโรค ทงนโดยอาศยหลก

วทยาศาสตรและศลปะการพยาบาล (พรจนทร สวรรณชาต,

2552)

การพยาบาลตามความหมายทกลาวมานจะตอง

กระทำาดวยศาสตรและศลปะของวชาชพการพยาบาล

จงเปนเรองทพยาบาลจะตองพจารณาใหรอบคอบโดยเฉพาะ

อยางยงกจกรรมในการชวยเหลอแพทยกระทำาการรกษา

โรคเปนกจกรรมทพยาบาลกระทำาไดโดยไมเปนผกาวลวง

ในกฎหมายวชาชพเวชกรรมแตตองไมเกนขอบเขต

ตามมาตรา 11(ข) แหงพระราชบญญต วชาชพการ

พยาบาลและการผดงครรภพ.ศ.2528 และทแกไขเพมเตม

(ฉบบท 2) พ.ศ.2540 (พรจนทร สวรรณชาต, 2552)

ในสภาพการณปจจบนจะเหนไดวา บอยครงทพยาบาล

ตองปฏบตหนาทแทนวชาชพอนโดยเฉพาะปฏบตหนาท

บางอยางแทนแพทยซงมความขาดแคลนในบางพนท และ

เปนความจำาเปนทหลกเลยงไมไดทงทบางครงเปนการ

กระทำาทเกนหรอนอกเหนออำานาจหนาทตามทกฎหมาย

Page 3: วารสารประจำเดือน พ.ค.-ส.ค. 58.indd

5วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา

กำาหนด เมอเกดความเสยหายตอผรบบรการ พยาบาล

ตองเปนผรบผดจากผลของการกระทำาดงกลาวอยาง

หลกเลยงไมไดและการจดการเรยนการสอนในหลกสตร

พยาบาลมการเรยนการสอนดานกฎหมายทวไปอยบาง

ทเนนหนกคอกฎหมายวชาชพ (พรบ.วชาชพการพยาบาลฯ)

และทไมมการเรยนการสอนเลยคอ “กฎหมายปกครอง”

ซงแทจรงแลวมความจำาเปนและเกยวของกบการประกอบ

วชาชพ โดยเฉพาะเมอปฏบตหนาทในหนวยงานของรฐ

หรอปฏบตหนาทในฐานะเปนขาราชการ หรอเจาหนาท

ของรฐ และเมอเกดความผดพลาดในการปฏบตงานเชน

เกดกรณการกระทำาละเมดจากการปฏบตหนาท ซงเมอ

สนสดคดทางแพงขนตอนตอไปคอคดปกครองไมวาจะเปน

เรองการชดใชคาสนไหมทดแทนแกหนวยงาน การเพกถอน

ใบอนญาตประกอบวชาชพ ซงกฎหมายปกครองดงกลาว

มวตถประสงคเปนไปในทางพทกษสทธของทงประชาชน

ประโยชนสาธารณะและมงใหความเปนธรรมกบผ

ปฏบตงานดวย เชน พระราชบญญตวธปฏบตราชการทาง

ปกครอง พ.ศ. 2539 พระราชบญญตความรบผดทาง

ละเมดของเจาหนาท พ.ศ. 2539 และพระราชบญญตจดตง

ศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ.2542 ฯลฯ

กฎหม�ยปกครองกบวช�ชพพย�บ�ล ในบทความนผ เขยนขอยกตวอยางกฎหมาย

ปกครองเฉพาะพระราชบญญตทเกยวของและในบาง

มาตราทพยาบาลจำาเปนตองรและสามารถนำาไปใชได

ในการประกอบอาชพ โดยจะยกตวอยางคดประกอบ

กบขอกฎหมาย การตความกฎหมายเทยบกบขอเทจจรง

โดยยกตวอยางคดทตกเปนขาวดงในหนาหนงสอพมพ

และเปนทวพากษวจารณในโซเชยลมเดย อยางกวาง

ขวางเปนทมาของการตนตวของบคลากรดานสขภาพทง

แพทยและพยาบาลสงผลตอขวญและกำาลงใจในการปฏบต

หนาทเปนอยางมาก นนคอคด การทำาคลอดตดไหลของ

พยาบาลวชาชพประจำาหองคลอดทานหนงในโรงพยาบาล

นำาพอง จงหวดขอนแกน ซงผเขยนขอหยบยกเนอหาแหง

คดมาบางสวนพอทจะอธบายใหเขาใจไดและเปนเนอหา

ทเปดเผยแลว ซงบคคลทวไปสามารถเขาถงได ดงน

สวนเนอความขาวโดยสรปวา “สธ.ยนฎกาปอง

รพ.นำาพอง” รองปลดกระทรวงสาธารณสขกลาวถงศาล

จงหวดขอนแกนไดตดสนคดอทธรณสงใหโรงพยาบาล

นำาพอง จายคาชดเชยแกครอบครวเดกทอาย 2 ป ทไดรบ

ผลกระทบระหวางคลอดเมอป 2555 ซงผเสยหายไดตดสนใจ

ยนฟองโรงพยาบาลนำาพอง ระหวางรอการตดสนของ

ศาลชนตนไดขอรบการชดเชยตามมาตรา 41 (พรบ.

หลกประกนสขภาพแหงชาต พ.ศ2545) ซงโรงพยาบาล

ไดดำาเนนการใหเรยบรอยแลว ตอมาศาลชนตนไดตดสน

ใหโรงพยาบาลแพคดและชดเชยคาเสยหายเปนเงนจำานวน

3,000,000 บาท ซง สธ. ไดตงคณะกรรมการสอบขอเทจจรง

เพอใหความเปนธรรมทงสองฝายโดยมผเชยวชาญเปน

สตนารแพทยซงมความเหนตรงกนวาทงพยาบาลและ

แพทยไดใหการรกษาทถกตองตามหลกวชาการเพอ

ชวยชวตแมและเดก (ไทยรฐออนไลนม, 2557) โดยเนอความ

ในคำาพพากษาของศาลอทธรณ ภาค 4 ขอนแกน บางสวน

ทถกเปดเผยในสอและทางโซเชยลมเดย ซงมขอเทจจรง

ฟงไดวามการปฏบตการชวยเหลอผคลอดบตรรายหนง

ในแผนกหองคลอดของโรงพยาบาลชมชน ผปฏบตการ

ทำาคลอดเปนพยาบาลวชาชพ (พว.ก) ซงเปนผทำาคลอด

ในระหวางทำาคลอดนนปรากฏวา เปนการคลอดตดไหล

จงไดแจงพยาบาลวชาชพอกคน (พว.ข) ใหชวยแจงแพทย

ใหมาชวยทำาคลอดตอไป แต (พว.ข) กลบไมรายงานแพทย

และลงมอปฏบตชวยคลอดดวยตนเองโดยอางเหตผล

ตอศาลวามประสบการณดานการทำาคลอดมามากกวา

1,000 ราย ตลอดระยะเวลาการทำางาน 26 ป และไมเคย

มภาวะแทรกซอน พรอมทงเบกความอธบายขนตอนใน

การชวยคลอดรายนวาไดปฏบตตามวธการและขนตอนท

ถกตองตามหลกวชาการแลวซงตรงกบความเหนของพยาน

ผเชยวชาญจากแพทยสภา ผลจากการทำาคลอดดงกลาว

Page 4: วารสารประจำเดือน พ.ค.-ส.ค. 58.indd

6 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา

ทำาใหโจทยไดรบบาดเจบคอเสนประสาททไหลฉกขาดทำาให

พการในเวลาตอมา ศาลพจาณาขอเทจจรงแลวลงความ

เหนวาเปนการกระทำาโดยประมาทเลนเลอ และตดสนยน

ตามศาลชนตนใหชดใชคาสนไหมทดแทนแกผเสยหาย

เปนจำานวน 3,000,000 บาท (สรปความจาก คำาพพากษา

ศาลอทธรณ ภาค 4 ขอนแกน 1 พ.ค. 2557) จากคด

ดงกลาวผเขยนขอยกขอเทจจรงประกอบกบการอธบาย

ขอกฎหมายทเกยวของโดยจะเชอมโยงการใชกฎหมาย

ปกครองและศาลปกครองทเกยวของกบวชาชพพยาบาล

เพอใหเกดความชดเจนดงน

1. เปนคดทเจ�หน�ทของรฐกระทำ�ก�รละเมด

ในก�รปฏบตหน�ทจะตองฟองทศ�ลใด

ตามมาตรา 9 วรรคหนง (3) พรบ.จดตงศาล

ปกครองและวธพจารณาคดปกครอง พ.ศ.2542 บญญตวา

“ศาลปกครองมอำานาจพจารณาพพากษาหรอมคำาสง

ในเรองดงตอไปน

(3) คดพพาทเกยวกบการกระทำาละเมดหรอความ

รบผดอยางอนของหนวยงานทางปกครองหรอเจาหนาท

ของรฐอนเกดจากการใชอำานาจตามกฎหมาย หรอจากกฎ

คำาสงปกครอง  หรอคำาสงอน  หรอจากการละเลยตอ

หนาทตามทกฎหมายกำาหนดใหตองปฏบตหรอปฏบตหนาท

ดงกลาวลาชาเกนสมควร”

ดจากตวบททระบในมาตราดงกลาวนาจะฟองคด

ทศาลปกครองตามมาตรา 9 วรรคหนง (3) แตในทาง

ปฏบตคดนตองฟองคดทศาลยตธรรม (ปจจบน คอแผนก

คดผบรโภค) เนองจากเปนการกระทำาทางกายภาพไมได

เปนการกระทำาใชอำานาจตามกฎหมายตามทระบในมาตรา

9 วรรคหนง (3) (คำาชขาดอำานาจระหวางศาลท 2/2554

และท 14/2548) (ฤทย หงสสร, 2557)

2. ผเสยห�ยฟองในฐ�นคว�มผดอะไร และ

ฟองใครไดบ�ง

ในกรณตวอยางหลายคนอาจเขาใจวาผเสยหาย

อาจฟองพยาบาลผทำาคลอด แพทย และโรงพยาบาล ในฐาน

ความผดการกระทำาละเมด ฟองเพอเรยกคาสนไหม

ทดแทน (มาตรา 420 ประมวลกฎหมายแพงและพานช)

แตในความเปนจรงในคดนเปนคดทเกดจากกระทำาละเมด

ในการปฏบตหนาทของเจาหนาท ดงนนจงตองบงคบตาม

มาตรา 5 พรบ. ความรบผดทางละเมดของเจาหนาท

พ.ศ. 2539 ทบญญตไว “หนวยงานของรฐตองรบผดตอ

ผเสยหายในผลแหงละเมดทเจาหนาทของตนไดกระทำา

ในการปฏบตหนาท ในกรณนผเสยหายอาจฟองหนวยงาน

ของรฐดงกลาวไดโดยตรง แตจะฟองเจาหนาทไมได

ถาการละเมดเกดจากเจาหนาทซงไมไดสงกด

หนวยงานของรฐแหงใดใหถอวากระทรวงการคลงเปน

หนวยงานของรฐทตองรบผดตามวรรคหนง” ซงถอไดวา

เปนกฎหมายปกครอง ดงนนในคดนจงเหนไดวาผเสยหาย

ตองฟอง กระทรวงสาธารณสข (จำาเลยท 1) และโรงพยาบาล

นำาพอง (จำาเลยท 2) พยาบาลวชาชพผทำาคลอด แพทย

เจาของไข จงมฐานะเปนพยานในคด

3. ใครจะตองเปนผรบผดชดใชค�สนไหมทดแทน

แกผเสยห�ยในคดน

กอนอนตองเขาใจคำาวา “ละเมด” ตามประมวล

กฎหมายแพงและพานช มาตรา 420 บญญตวา “ผใดจงใจ

หรอประมาทเลนเลอ ทำาตอบคคลอนโดยผดกฎหมายใหเขา

เสยหายถงแกชวตกด แกรางกายกด อนามยกด เสรภาพ

กด ทรพยสนหรอสทธอยางหนงอยางใดกด ทานวาผนน

ทำาละเมดจำาตองใชคาสนไหมทดแทนเพอการนน” ซงการ

กระทำาใดเปนละเมดสามารถพจารณาแยกองคประกอบ

เพอความชดเจนไดดงนคอ 1) จงใจหรอประมาทเลนเลอ

2) เปนการกระทำาทผดกฎหมาย 3) มความเสยหายเกดขน

4) ความเสยหายเปนผลโดยตรงจากการกระทำานน (อนชา

ฮนสวสดกล, 2551)

Page 5: วารสารประจำเดือน พ.ค.-ส.ค. 58.indd

7วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา

ในคดนมความชดเจนวามการกระทำาทเปนการละเมดครบตามองคประกอบ โดยมผกระทำาละเมดคอ (พว.ข)

ซงเปนการกระทำาโดย1) ประมาทเลนเลอ 2) ผดกฎหมายเนองจากกระทำานอกเหนออำานาจหนาทตามทกฎหมายกำาหนด

3) เกดความเสยหาย 4) ความเสยหายดงกลาวมผลโดยตรงมาจาการกระทำานน ตามความเหนของศาลอทธรณทระบ

วาขอเทจจรงของเรองดงกลาวจากคำาตดสนของศาลอทธรณภาค 4 จงหวดขอนแกน ดงภาพท 1 น

ภาพท 1 แสดงเนอความบางสวนของคำาพพากษาของศาลทพจารณาการกระทำาละเมดในคด

ทมา : http://pantip.com/topic/32401914, 29 ม.ย. 2558

แตในคดนเปนการกระทำาละเมดในการปฏบตหนาทของเจาหนาทดงนนบคคลทตองรบผดจงตองบงคบตาม

มาตรา 5 พรบ. ความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. 2539

ดงนนในคดนผตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนแกผเสยหายจงเปน กระทรวงสาธารณสข (จำาเลยท 1) ไมใช พยาบาล

ทกระทำาละเมด (พว.ข) หรอแพทยเจาของไข และไมรวมถงโรงพยาบาลนำาพอง (จำาเลยท 2) เนองจากไมใชนตบคคล

ตามกฎหมาย ซงปรากฏในคำาพพากษาของศาลในคดนตามภาพท 2 ดงน

ภาพท 2 แสดงเนอความบางสวนของคำาพพากษาของศาลทพจารณาถงผทตองรบผดในคด

ทมา : http://pantip.com/topic/32401914, 29 ม.ย. 2558

ดงทปรากฏในเนอหาของขาวดงกลาวจะเหนไดวาคดทางแพงยงไมจบมการยนฎกาไปทศาลฎกาซงกตองใชเวลา

ในการพจารณาคดยาวนานออกไปอก ถาศาลฎกาตดสนแยงกบศาลอทธรณใหยกฟองหนวยงานของรฐและพยาบาล

ผกระทำาละเมดกไมตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนแกผเสยหาย แตถาถาศาลฎกามความเหนพพากษายนตาม

ศาลอทธรณ คำาถามตอมาคอ พย�บ�ลผกระทำ�ละเมดในคดนจะตองรบผดชดใชค�เสยห�ยใหกบผเสยห�ยดวยหรอไม

คำาตอบคอกระบวนการถดจากนจะเปนคดปกครองอยางเตมรปแบบ กลาวคอเมอกระทรวงสาธารณสข ไดชดใช

ในคดนมความชดเจนวามการกระท าทเปนการละเมดครบตามองคประกอบ โดยมผกระท าละเมดคอ (พว.ข) ซงเปนการกระท าโดย1) ประมาทเลนเลอ 2) ผดกฎหมายเนองจากกระท านอกเหนออ านาจหนาทตามทกฎหมายก าหนด 3) เกดความเสยหาย 4) ความเสยหายดงกลาวมผลโดยตรงมาจาการกระท านน ตามความเหนของศาลอทธรณทระบวาขอเทจจรงของเรองดงกลาวจากค าตดสนของศาลอทธรณภาค 4 จงหวดขอนแกน ดงภาพท 1 น

ภาพท 1 แสดงเนอความบางสวนของค าพพากษาของศาลทพจารณาการกระท าละเมดในคด ทมา : http://pantip.com/topic/32401914 , 29 ม.ย. 2558 แตในคดนเปนการกระท าละเมดในการปฏบตหนาทของเจาหนาทดงนนบคคลทตองรบผดจงตองบงคบตาม มาตรา5 พรบ. ความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. 2539 ดงนนในคดนผตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนแกผเสยหายจงเปน กระทรวงสาธารณสข (จ าเลยท1) ไมใช พยาบาลทกระท าละเมด (พว.ข) หรอแพทยเจาของไข และไมรวมถงโรงพยาบาลน าพอง(จ าเลยท2) เนองจากไมใชนตบคคลตามกฎหมาย ซงปรากฏในค าพพากษาของศาลในคดนตามภาพท 2 ดงน

ภาพท 2 แสดงเนอความบางสวนของค าพพากษาของศาลทพจารณาถงผทตองรบผดในคด ทมา : http://pantip.com/topic/32401914 , 29 ม.ย. 2558 ดงทปรากฏในเนอหาของขาวดงกลาวจะเหนไดวาคดทางแพงยงไมจบมการยนฎกาไปทศาลฎกาซงกตองใชเวลาในการพจารณาคดยาวนานออกไปอก ถาศาลฎกาตดสนแยงกบศาลอทธรณใหยกฟองหนวยงานของรฐและพยาบาลผกระท าละเมดกไมตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนแกผเสยหาย แตถาถาศาลฎกามความเหนพพากษายนตามศาลอทธรณ ค าถามตอมาคอ พยาบาลผกระท าละเมดในคดนจะตองรบผดชดใชคาเสยหายใหกบผเสยหายดวยหรอไม ค าตอบคอกระบวนการถดจากนจะเปนคดปกครองอยางเตมรปแบบ กลาวคอเมอกระทรวงสาธารณสข ไดชดใชคาสนไหมทดแทนแกผเสยหายแลว คดนตอไปจะกลายเปนคดละเมดตอหนวยงานของรฐ กระทรวงสาธารณสขมสทธเรยกใหพยาบาล (พว.ข) ชดใชคาสนไหมทดแทนแก กระทรวงสาธารณสข ตามบทบญญตในมาตรา10 วรรคหนง พรบ.ความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. 2539 ทบญญตวา “ในกรณทเจาหนาทเปนผกระทาละเมดตอหนวยงานของรฐไมวาจะเปนหนวยงานของรฐทผนนอยในสงกดหรอไม ถาเปนการกระทาในการปฏบตหนาทการเรยกรองคาสนไหมทดแทนจากเจาหนาทให

ในคดนมความชดเจนวามการกระท าทเปนการละเมดครบตามองคประกอบ โดยมผกระท าละเมดคอ (พว.ข) ซงเปนการกระท าโดย1) ประมาทเลนเลอ 2) ผดกฎหมายเนองจากกระท านอกเหนออ านาจหนาทตามทกฎหมายก าหนด 3) เกดความเสยหาย 4) ความเสยหายดงกลาวมผลโดยตรงมาจาการกระท านน ตามความเหนของศาลอทธรณทระบวาขอเทจจรงของเรองดงกลาวจากค าตดสนของศาลอทธรณภาค 4 จงหวดขอนแกน ดงภาพท 1 น

ภาพท 1 แสดงเนอความบางสวนของค าพพากษาของศาลทพจารณาการกระท าละเมดในคด ทมา : http://pantip.com/topic/32401914 , 29 ม.ย. 2558 แตในคดนเปนการกระท าละเมดในการปฏบตหนาทของเจาหนาทดงนนบคคลทตองรบผดจงตองบงคบตาม มาตรา5 พรบ. ความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. 2539 ดงนนในคดนผตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนแกผเสยหายจงเปน กระทรวงสาธารณสข (จ าเลยท1) ไมใช พยาบาลทกระท าละเมด (พว.ข) หรอแพทยเจาของไข และไมรวมถงโรงพยาบาลน าพอง(จ าเลยท2) เนองจากไมใชนตบคคลตามกฎหมาย ซงปรากฏในค าพพากษาของศาลในคดนตามภาพท 2 ดงน

ภาพท 2 แสดงเนอความบางสวนของค าพพากษาของศาลทพจารณาถงผทตองรบผดในคด ทมา : http://pantip.com/topic/32401914 , 29 ม.ย. 2558 ดงทปรากฏในเนอหาของขาวดงกลาวจะเหนไดวาคดทางแพงยงไมจบมการยนฎกาไปทศาลฎกาซงกตองใชเวลาในการพจารณาคดยาวนานออกไปอก ถาศาลฎกาตดสนแยงกบศาลอทธรณใหยกฟองหนวยงานของรฐและพยาบาลผกระท าละเมดกไมตองรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนแกผเสยหาย แตถาถาศาลฎกามความเหนพพากษายนตามศาลอทธรณ ค าถามตอมาคอ พยาบาลผกระท าละเมดในคดนจะตองรบผดชดใชคาเสยหายใหกบผเสยหายดวยหรอไม ค าตอบคอกระบวนการถดจากนจะเปนคดปกครองอยางเตมรปแบบ กลาวคอเมอกระทรวงสาธารณสข ไดชดใชคาสนไหมทดแทนแกผเสยหายแลว คดนตอไปจะกลายเปนคดละเมดตอหนวยงานของรฐ กระทรวงสาธารณสขมสทธเรยกใหพยาบาล (พว.ข) ชดใชคาสนไหมทดแทนแก กระทรวงสาธารณสข ตามบทบญญตในมาตรา10 วรรคหนง พรบ.ความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. 2539 ทบญญตวา “ในกรณทเจาหนาทเปนผกระทาละเมดตอหนวยงานของรฐไมวาจะเปนหนวยงานของรฐทผนนอยในสงกดหรอไม ถาเปนการกระทาในการปฏบตหนาทการเรยกรองคาสนไหมทดแทนจากเจาหนาทให

Page 6: วารสารประจำเดือน พ.ค.-ส.ค. 58.indd

8 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา

คาสนไหมทดแทนแกผเสยหายแลว คดนตอไปจะกลายเปน

คดละเมดตอหนวยงานของรฐ กระทรวงสาธารณสขมสทธ

เรยกใหพยาบาล (พว.ข) ชดใชคาสนไหมทดแทนแก

กระทรวงสาธารณสข ตามบทบญญตในมาตรา 10 วรรคหนง

พรบ. ความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. 2539

ทบญญตวา “ในกรณทเจาหนาทเปนผกระทำาละเมดตอ

หนวยงานของรฐไมวาจะเปนหนวยงานของรฐทผนนอยใน

สงกดหรอไม ถาเปนการกระทำาในการปฏบตหนาทการ

เรยกรองคาสนไหมทดแทนจากเจาหนาทใหนำาบทบญญต

มาตรา 8 มาใชบงคบโดยอนโลม แตถามใชการกระทำา

ในการปฏบตหนาทใหบงคบตามบทบญญตแหงประมวล

กฎหมายแพงและพาณชย”

ซ งในกรณน จะมขนตอนโดยสรปดงตอไปน

ตามระเบยบสำานกนายกรฐมนตรวาดวยหลกเกณฑ

การปฏบตเกยวกบความรบผดทางละเมดของเจาหนาท

พ.ศ. 2539 (อนชา ฮนสวสดกล, 2551)

1. แตงตงคณะกรรมการสอบขอเทจจรงความรบ

ผดทางละเมด

2. รวบรวมหลกฐานและใหผเกยวของชแจง

3. คณะกรรมการฯ เสนอความเหนไปยงผแตงตง

4. วนจฉยวามผรบผดหรอไม เทาใด แตยงไมแจง

เจาหนาท

5. สงสำานวนใหกระทรวงการคลงตรวจสอบและ

พจารณา

6. ออกคำาสงใหเจาหนาทชดใชตามความเหนของ

กระทรวงการคลง

7. แจงคำาสงใหเจาหนาท พรอมสทธฟองคดและ

อายความฟองคด

ในแตละขนตอนมรายละเอยดเปนขอกฎหมาย

กำาหนดวธการขนตอนไวเปนการเฉพาะซงหนวยงานงาน

ของรฐและเจาหนาท ทถกตงเปนกรรมการจะตองปฏบต

ตามขนตอนและวธการอนเปนสาระสำาคญตามระเบยบ

สำานกนายกรฐมนตรวาดวยหลกเกณฑการปฏบตเกยวกบ

ความรบผดทางละเมดของเจาหนาท พ.ศ. 2539

อยางเครงครดเพราะหากเกดขอผดพลาดในการดำาเนน

การคณะกรรมการเองอาจตองรบผดแทนผกระทำาละเมด

โดยเฉพาะในเรองของอายความ ในทนทางผเขยนจะไมขอ

ลงรายละเอยดในขอของระเบยบดงกลาวทงหมด ในคดน

ถาศาลฎกามคำาพพากษาตามศาลอทธรณ นนหมายถง

หนวยงานตองชดใชคาสนไหมทดแทนใหกบผเสยหายเปน

จำานวนทงสน 3,000,000 บาท ตามคำาพพากษาของศาล

ทำาใหหนวยงานกลายเปนผเสยหาย จงตองเรยกรองคา

สนไหมทดแทนจากเจาหนาทผกระทำาละเมด ในคดน

ตามทปรากฏในคำาเบกความใหการตามคำาพพากษาท

อางแลวดงกลาว คณะกรรมการฯ อาจจะยกคำาพพากษา

ของศาลยตธรรมทบอกวาเปนการกระทำาประมาทเลนเลอ

ธรรมดา ไมใชประมาทเลนเลออยางรายแรงประกอบคำา

วนจฉย ใหไมตองรบผด ตามขนตอนในขอ 5 และถา

กระทรวงการคลงเหนดวยกจะมคำาสงยตเรอง ผลคอ

พว.ขไมตองชดใชค�สนไหมทดแทนแกหนวยง�น แตถา

กระทรวงการคลงเหนแยงวาตองรบผด หนวยงานตองออก

คำาสงใหรบผดตามความเหนของกระทรวงการคลง

ตามมาตรา 10 วรรคทาย พรบ.ความรบผดทางละเมดของ

เจาหนาท 2539 ทบญญตวา “สทธเรยกรองคาสนไหม

ทดแทนจากเจาหนาททงสองประการตามวรรคหนง ใหม

กำาหนดอายความสองปนบแตวนทหนวยงานของรฐรถง

การละเมดและรตวเจาหนาท ผจะพงตองใชคาสนไหม

ทดแทน และกรณทหนวยงานของรฐเหนวาเจาหนาทผนน

ไมตองรบผด แตกระทรวงการคลงตรวจสอบแลวเหนวา

ตองรบผด ใหสทธเรยกรองคาสนไหมทดแทนนนมกำาหนด

อายความหนงปนบแตวนทหนวยงานของรฐมคำาสงตาม

ความเหนของกระทรวงการคลง”

ขนตอนในขอท 7 เมอกระทรวงการคลงมความเหน

วาเจาหนาทดงกลาวตองรบผด หนวยงานตนสงกด

ตองออกคำาสงตามความเหนของกระทรวงการคลงคอ

ตองใหรบผดชดใชคาสนไหมทดแทนใหกบหนวยงาน

Page 7: วารสารประจำเดือน พ.ค.-ส.ค. 58.indd

9วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา

ในขนตอนนจะเกดคำาสงใหชดใชคาสนไหมทดแทนซงเปน

“คำ�สงท�งปกครอง” พว.ข จะกลายเปนผเสยหายในคด

ทนท ตามมาตรา 42 พรบ.จดตงศาลปกครองและวธ

พจารณาคดปกครอง พ.ศ. 2542 ทบญญตไววาดงน “ผใด

ไดรบความเดอดรอนหรอเสยหาย หรออาจจะเดอดรอน

หรอเสยหายโดยมอาจหลกเลยงไดอนเนองจากการกระทำา

หรอการงดเวนการกระทำาของหนวยงานทางปกครอง

หรอเจาหนาทของรฐหรอมขอโตแยงเกยวกบสญญาทาง

ปกครองหรอกรณอนใดทอยในเขตอำานาจศาลปกครอง

ตามมาตรา 9 และการแกไขหรอบรรเทาความเดอนรอน

หรอความเสยหายหรอยตขอโตแยงนน  ตองมคำาบงคบ

ตามทกำาหนดในมาตรา 72 ผนนมสทธฟองคดตอศาล

ปกครองฯ” จะเหนไดวา พว.ข จะมสทธฟองคดตอ

ศาลปกครองใหมคำาสงยกเลกเพกถอนคำาสงใหชดใช

คาสนไหมทดแทนดงกลาวไดถาไมเหนดวยโดยอ�จจะอ�ง

ว�ไมไดปฏบตหน�ทโดยคว�มปะม�ทเลนเลออย�งร�ยแรง

ก�รออกคำ�สงใหชดใชค�สนไหมทดแทนจงเปนคำ�สง

ทมชอบดวยกฎหม�ยต�มม�ตร�9วรรคหนง(1) แตกอน

ทจะยนฟองคดตอศาลปกครองตองดำาเนนการยนอทธรณ

คำาสงดงกลาวตอผออกคำาสงภายใน 15 วนนบแตวนท

ไดรบคำาสงและจะฟองคดตอศาลปกครองไดกตอเมอไดรบ

คำาสงยกคำาขออทธรณ ภายใน 90 หรอไมไดรบคำาสงตอบกลบ

ภายใน 90 วน สามารถฟองคดตอศาลปกครองไดเลยตาม

มาตรา 44-48 พรบ.วธปฏบตราชการทางปกครอง พ.ศ.

2539 (ฤทย หงสสร, 2557)

4. กระบวนก�รในก�รพจ�ณ�คดในศ�ลปกครอง

ในชนการพจารณาคดในศาลปกครองมเรอง

ทตองรและทำาความเขาใจอกอยางคอ กระบวนการ

พจารณาคดในศาลปกครองใชระบบไตสวนตางจาก

กระบวนการของศาลยตธรรมทใชระบบกลาวหาซงอธบาย

ความแตกตางไดดงน (ฤทย หงสสร, 2557)

ระบบไตสวน เปนระบบทศาลมบทบาทมากกวา

ระบบกลาวหา กลาวคอ นอกจากศาลจะรบทราบหลกฐาน

และพยานทโจทกและจำาเลยเสนอตอศาลแลว ศาลยง

ทำาหนาทรวบรวมขอมลและขอเทจจรงของคดนนๆ เอง

จากหลกฐานอนๆ ทเกยวของ รวมถงการสบพยานเพมเตม

หรอตดพยานกได เพอใหไดขอมลทเพยงพอตอการวนจฉย

ระบบกล�วห� เปนระบบทศาลมหนาทแคเพยง

การวนจฉยคดความตามพยานและหลกฐานท ฝายโจทก

และจำาเลยนำามาพสจนตอศาล โดยศาลจะทำาหนาทเปน

คนกลางเทานน ไมมหนาทคนหาหลกฐานหรอสบพยานเอง

หรอถามกเปนสวนนอย ดงนนจะเหนไดวาบางคดผล

แพชนะจงอยทความสามารถของฝายทหาพยานหลกฐาน

ททำาใหศาลเชอไดมากกวากน

คำ�สงท�งปกครอง หมายความวา (มาตรา 5 พรบ.

วธปฏบตราชการทางปกครอง 2539)

(1) การใชอำานาจตามกฎหมายของเจาหนาท

ทมผลเปนการสรางนตสมพนธขนระหวางบคคลในอน

ทจะกอ เปลยนแปลง โอน สงวน ระงบ หรอมผลกระทบ

ตอสถานภาพของสทธหรอหนาทของบคคล ไมวาจะเปน

การถาวร หรอชวคราว เชน การสงการ การอนญาต การอนมต

การวนจฉยอทธรณ การรบรอง และการรบจดทะเบยน

แตไม หมายความรวมถงการออกกฎ

(2) การอนทกำาหนดในกฎกระทรวง

ในคดนอาจจะมคำาสงทางปกครองไดแกคำาสง

ใหชดใชคาสนไหมทดแทนแกและคำาสงพกหรอเพกถอน

ใบอนญาตประกอบวชาชพ และมประเดนทนาศกษา

เพมเตมคอ คำาวา “ประม�ทเลนเลอ” กบ “ประม�ทเลนเลอ

อย�งร�ยแรง” ซงมผใหความหมายไวพอสงเขปดงน

ก�รกระทำ�โดยประม�ทเลนเลอ เปนการ

กระทำาซงบคคลพงคาดหมายไดวาอาจกอใหเกดความ

เสยหายขนและหากใชความระมดระวงแมเพยงเลกนอย

กอาจปองกนมใหเกดความเสยหายได แตกลบมไดใชความ

ระมดระวงเชนวานนเลย (คำาพพากษาศาลปกครองสงสดท

อ. ๑๐/๒๕๕๒) ประมาทเลนเลออยางรายแรง การกระทำา

โดยรอยแลววาเปนการเสยงทจะเกดภยหรอความเสยหาย

Page 8: วารสารประจำเดือน พ.ค.-ส.ค. 58.indd

10 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา

แตยงขนทำาลงโดยคดวาสามารถหลกเลยงไมใหเกดภย

หรอความเสยหายขนได ผกระทำาเพยงคาดเหนวาผลอาจ

เกดขนไดโดย ไมแนวาจะเกดและคดวาคงสามารถหลกเลยง

ผลนนได (วรพจน วศรตพชญ, 2541)

ประม�ทเลนเลออย�งร�ยแรง (เดม) คอ ลกษณะ

ทบคคลนนไดทำาไปโดยขาดความระมดระวง ทเบยงเบน

จากเกณฑมาตรฐานอยางมาก เชน คาดเหนไดวาความ

เสยหายเกดขนได หรอหากระมดระวงสกเลกนอย กคงได

คาดเหน การทอาจเกดความเสยหายเชนนน (หนงสอ

สำานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา ท นร. 0601/087

ลงวนท 7 กมภาพนธ 2540)

“ประม�ทเลนเลออย�งร�ยแรง” หมายถง การกระทำา

โดยมไดเจตนา แตเปนการกระทำาซงบคคลพงคาดหมาย

ไดวา อาจกอใหเกดความเสยหายขนได และหากใชความ

ระมดระวง แมเพยงเลกนอยกอาจปองกนมใหเกดความ

เสยหายได แตกลบ มไดใชความระมดระวงเชนวานนเลย

(แนวคำาพพากษาศาลปกครองสงสด คดหมายเลขแดงท

อ.146/2553)

ซงศาลปกครองนาจะยดและตความตามแนว

คำาพพากษาศาลปกครองสงสดดงกลาวซงวางเปนหลก

กฎหมายไว จากตวบทกฎหมายตามมาตราและคำาจำากด

ความดงกลาว ศาลจะพจารณาวาการกระทำาของผฟองคด

(พว.ข) เปนการกระทำาทเปนการประมาทเลนเลอ (ธรรมดา)

หรอประมาทเลนเลออยางรายแรงเปนดลยพนจของศาล

และในคดนจะเหนไดวาสาระสำาคญของคดทศาลจะ

พจาณาคอขอความทปรากฏ ในคด ดงน “จากคำาเบกความ

ของพยานดงกลาวจงเหนไดวา (พว.ข) ไมไดปฏบตต�ม

ขนตอนของวธก�รทำ�คลอดต�มแบบม�ตรฐ�นส�กล

กล�วคอเมอพบว�โจทยคลอดตดไหลซงเปนภ�วะฉกเฉน

ท�งสตกรรมน�ง... (พว.ข) จะตองแจงใหแพทยม�

ทำ�คลอดแตน�ง...(พว.ข)กลบทำ�คลอดตดไหลดวยตวเอง

โดยไมแจงตอแพทยหญง...(พญ.ค)ใหม�ทำ�คลอดตดไหล

ก�รกระทำ�ของน�ง...(พว.ข)จงถอไดว�เปนก�รกระทำ�

โดยประม�ทเลนเลอ” (คำาพพากษาศาลอทธรณภาค 4

วนท 1 พ.ค. 2557) ในคดแพง ศาลไดพจารณาแลววา

เปนการประมาทเลนเลอ หากศาลปกครองเหนตาม

ในคดแพงทผานมา ศาลกมคำาสงใหผฟองคด (พว.ข)

เปนผชนะคด ใหหนวยงานเพกถอนคำาสงใหชำาระเงน

(พว.ข) กไมตองชดใชคาสนไหมทดแทนแกหนวยงาน

ถอวาความเสยหายตกเปนพบแกหนวยงาน ตามมาตรา 8

วรรคหนง พรบ.ความรบผดทางละเมดของเจาหนาท

2539 ทบญญตวา “ในกรณทหนวยงานของรฐตองรบผด

ใชคาสนไหมทดแทนแกผเสยหายเพอการละเมดของ

เจาหนาท ใหหนวยงานของรฐมสทธเรยกใหเจาหนาท

ผทำาละเมดชดใชคาสนไหมทดแทนดงกลาวแกหนวยงาน

ของรฐไดถาเจาหนาทไดกระทำาการนนไปดวยความจงใจ

หรอประมาทเลนเลออยางรายแรง” แตถาในทางตรงขาม

หากศาลปกครองมความเหนทแตกตางออกไป โดยเหนวา

เปนการกระทำาทเปนการจงใจหรอประมาทเลนเลออยาง

รายแรง คำาสงใหชดใชเงนกชอบดวยกฎหมาย (พว.ข)

กตองชดใชเงนคาสนไหมทดแทนแกหนวยงาน แตจะชดใช

เปนจำานวนเทาใดนนตองพจาณาตอไป มาตรา 8 วรรคสอง,

วรรคสามและวรรคทาย พรบ. ความรบผดทางละเมด

ของเจาหนาท 2539 บญญตวา

“สทธเรยกใหชดใชคาสนไหมทดแทนตามวรรคหนง

จะมไดเพยงใดใหคำานงถงระดบความรายแรงแหงการ

กระทำาและความเปนธรรมในแตละกรณเปนเกณฑโดย

มตองใหใชเตมจำานวนของความเสยหายกได

ถาการละเมดเกดจากความผดหรอความบกพรอง

ของหนวยงานของรฐหรอระบบการดำาเนนงานสวนรวม

ใหหกสวนแหงความรบผดดงกลาวออกดวย

ในกรณทการละเมดเกดจากเจาหนาทหลายคน

มใหนำาหลกเรองลกหนรวมมาใชบงคบและเจาหนาท

แตละคนตองรบผดใชคาสนไหมทดแทนเฉพาะสวนของตน

เทานน”

Page 9: วารสารประจำเดือน พ.ค.-ส.ค. 58.indd

11วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา

จากตวบทกฎหมายดงกลาวจะเหนวาเจาหนาทผกระทำา

ละเมดไมจำาเปนตองชดใชคาสนไหมทดแทนแกหนวยงาน

เตมจำานวน โดยในกรณดงกลาวตองหกสวนความรบผด

ของหนวยงานออกดวย ซงคงไมตองจายเตมจำานวน

ตามความเสยหายทชดใชใหกบผเสยหายทงหมด และไมให

นำาหลกลกหนรวมมาใช ซงหลกลกหนรวมดงกลาว คอ

การทเจาหนสามารถเรยกเงนจากผทเปนลกหนรวมกน

หลายคนโดยจะเรยกจากคนไดคนหนงกไดขอใหครบตาม

จำานวนแหงหนเชนในกรณนเจาหนจะเรยกจากพยาบาล

คนเดยวหรอแพทยคนเดยว 3,000,000 บาท หรอจะคนละ

เทาไรกไดขอใหครบเตมจำานวนตาม มาตรา 291 ประมวล

กฎหมายแพงละพานช นอกจากนยงมกฎหมายกำาหนดให

หนวยงานออกระเบยบหรอทำาขอตกลงในการผอนชำาระได

ตามความจำาเปนและความเปนธรรมแกกรณ ดงทกำาหนด

ไวในมาตรา 13 พรบ. ความรบผดทางละเมดของเจาหนาท

พ.ศ. 2539 ซงบญญตไววา “ใหคณะรฐมนตรจดใหม

ระเบยบเพอใหเจาหนาทซงตองรบผดตามมาตรา 8 และ

มาตรา 10 สามารถผอนชำาระเงนทจะตองรบผดนนไดโดย

คำานงถงรายได ฐานะ ครอบครวและความรบผดชอบ และ

พฤตการณแหงกรณประกอบดวย”

5. กรณนห�กมก�รเพกถอนใบอนญ�ตประกอบ

วช�ชพจะดำ�เนนก�รเชนไร

ในกรณดงกลาวนหากผ เ สยหายหรอมผ

รองเรยนตอสภาการพยาบาลใหพจารณาความผดฐาน

เปนการกระทำาทผดตอจรยธรรมหรอจรรณยาบนวชาชพ

ตามมาตรา 33 (พรบ. วชาชพการพยาบาลฯ 2540)

และสภาการพยาบาลดำาเนนการสอบสวนแลวมคำาสงตาม

มาตรา 41 ประกอบมาตรา 42 (พรบ. วชาชพการพยาบาลฯ

2540) คำาสงดงกลาวถอเปนคำาสงทางปกครองตามมาตรา 5

(พรบ. วธปฏบตราชการทางปกครอง 2539) ซงถาเหนวา

ไมไดรบความเปนธรรมกทำาเรองอทธรณแลวกดำาเนนการ

ฟองคดตอศาลปกครองตามขนตอนดงทไดกลาวมาแลว

เชนเดยวกบคำาสงใหชดใชคาสนไหมทดแทนแกหนวยงาน

วจ�รณ จะเหนไดวาหากเหตการณดงกลาวนเกดขนกอนท

จะมการบงคบใชกฎหมายปกครอง (พรบ.ความรบผดทาง

ละเมดของเจาหนาท 2539, พรบ. วธปฏบตราชการทาง

ปกครอง 2539, พรบ. จดตงศาลปกครองฯ 2542) หรอ

ยงไมมศาลปกครอง การพจารณาคดดงกลาวนจะจบท

การพจารณาคดทางแพงของศาลยตธรรมและเจาหนาท

ทกระทำาละเมดในการปฏบตหนาท จะตองเปนผชดใชคา

สนไหมทดแทนแกผเสยหายเอง ดงจะเคยเหนการฟองคด

ในอดตทผานมาซงมผลกระทบตอขวญและกำาลงใจของผ

ประกอบวชาชพเปนอยางมาก กฎหมายปกครองจงถอวา

เปนกฎหมายทใหความยตธรรมเจาหนาทผปฏบตงาน

มากขน เปนโอกาสทเจาหนาทไดพสจนตวเองอกชนหนง

และหากวาไมมเจตนาหรอไมใชการประมาทเลนเลออยาง

รายแรงกไมตองรบผดหรอชดใชคาสนไหมทดแทนแกผเสย

หายหรอหนวยงานของรฐ

แตอยางไรกตามแมปจจบนยงพบวาความรความ

เขาใจในกฎหมายเหลานของผประกอบวชาชพพยาบาล

หรอเจาหนาทอนๆ กด ถอวายงมนอย ดงจะเหนไดจาก

กรณนทมการนำาคดไปเผยแพรในโซเชยลมเดยและม

ผเขาไปแสดงความคดความเหนมากมาย สวนหนงไมเหน

ดวยกบการตดสนของศาล และมการเสนอการแกปญหา

ไปในทางทไมตรงจดเชน เสนอใหปดหองคลอดในโรงพยาบาล

ชมชนทกแหงทไมมแพทยเฉพาะทาง หรอมความเหนไปใน

เชงไมอยากปฏบตหนาทเพอชวยเหลอผรบบรการดงกลาว

ซงผลกระทบจะตกแกประชาชนผรบบรการในทายทสด

เปนการสอถงความไมเขาใจในกฎหมายและการพจารณา

คดของศาล ในสวนตวผเขยนเหนวาในกรณทเปนขาวน

เหนดวยกบการตดสนของศาลอทธรณดงกลาว และมองวา

ศาลมไดเพยงแคตดสนคดตามตวบทกฎหมายเทานน

แตยงคำานงถงประโยชนอยางรอบดานเชนประโยชนของ

ฝายผเสยหายทตองสมควรไดรบการชดใชคาเสยหายท

สมควรแกกรณ (พการแขนขวาตลอดชวต) ประโยชนของ

Page 10: วารสารประจำเดือน พ.ค.-ส.ค. 58.indd

12 วารสารการพยาบาล การสาธารณสขและการศกษา

ฝายเจาหนาทซงเขาใจไดวาไมไดมเจตนาในการกระทำาให

ผรบบรการตองเสยหายดงจะเหนไดจากการทศาลใหความ

เหนวา “เปนการกระทำาโดยประมาทเลนเลอ” ไมใชคำาวา

“ประมาทเลนเลออยางรายแรง” ซงเปนอำานาจดลยพนจ

ของศาลทใหโอกาสกบผกระทำาละเมดไดพสจนตวเอง

อกครงในชนคดปกครอง ดงนนในการแกปญหาดงกลาวน

ความสำาคญจงอยการสรางความรดานกฎหมายปกครอง

ใหกบผประกอบวชาชพพยาบาล การใชกฎหมายปกครองให

เปนประโยชน เมอเกดขอผดพลาดในการทำางานโดยมนใจ

วาตนไมไดมเจตนากระทำาความผด และเมอเหนวาตนยง

ไมไดรบความเปนธรรมอยางเพยงพอ ทงนเพอใหพยาบาล

หรอเจาหนาททปฏบตงานไมตองกงวลหรอกลวการถกฟอง

รองจนไมเปนอนปฏบตหนาท และเหนอสงอนใดคอการ

ปลกฝงใหใชความรดานกฎหมายเปนเกราะปองกนตนเอง

ในการทจะไมทำาผดกฎหมาย จะไดไมตองมการใชกฎหมาย

ในการแกปญหาเมอเปนคด นนคอการปฏบตหนาทภายใต

กฎแหงคณธรรมและจรรยาบรรณแหงวชาชพนนเอง

เอกส�รอ�งอง

กมลชย รตนสกาววงศ. (2554). กฎหมายปกครอง. (พมพครงท 8). กรงเทพฯ : สำานกพมพวญญชน.

ไทยรฐออนไลน. (2557, 16 ก.ค.). สธ.เดนหนาขอฎกาคด’คลอดตดไหลรพ. นำาพอง. ไทยรฐ.

สบคนเมอวนท 29 ม.ย. 2558, จาก http://www.thairath.co.th/content/436760.

พรจนทร สวรรณชาต. (2552). พยาบาลกบการประกอบวชาชพทอาจถกฟองรองได. วารสารสภาการพยาบาล

24, (2),11-13.

วรเจตน ภาครตน. (2555). หลกนตรฐและหลกนตธรรม. วารสารจลนต. 9, (1),49-67.

วรพจน วศรตพชญ. (2541). กฎหมายวาดวยความรบผดชอบทางละเมดของเจาหนาท. วารสารนตศาสตร

28, (2), 366-387.

ศาลอทธรณภาค 4 ขอนแกน. (2555). คดคลอดตดไหลโรงพยาบาลนำาพอง. สบคนเมอ 29 มถนายน 2558,

จาก http://pantip.com/topic/32401914

สภาการพยาบาล. (2551). พระราชบญญตวชาการพยาบาลและการผดงครรภ พ.ศ. 2528 และทแกไขเพมเตม

โดยพระราชบญญตวชาชพการพยาบาลและการผดงครรภ (ฉบบท 2) พ.ศ.2540 และกฎหมาย

ทเกยวของ. นนทบร : สำานกพมพ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช

อนชา ฮนสวสดกล. (2551). แนวคำาวนจฉยของศาลปกครองเกยวกบความรบผดทางละเมดของเจาหนาท :

ปญหาในทางปฏบตและหลกปฏบตราชการจากคำาวนจฉยของศาลปกครอง. นนทบร :

สถาบนพระปกเกลา.

ฤทย หงสสร. (2557). ศาลปกครองและการดำาเนนคดในศาลปกครอง (พมพครงท 5). กรงเทพฯ :

สำานกอบรมศกษากฎหมายแหงเนตบณฑตยสภา.