Σ H M E PA

Κ Υ Ρ Ι Ο Α Ρ Θ Ρ Ο

ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Κυριακή 6 Απριλίου 2014 • Eτος 5ο • Aρ. φύλλου 286 Κυπριακή Πολιτική και Oικονομική Eφημερίδα www.kathimerini.com.cy €1,50 (Απλή έκδοση) €2,90 (Βασική) €3,90 (Ενισχυμένη)

ΤΗΣ ΚΥ ΡΙΑΚΗΣ

ΤΕΥΧΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ

ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΑΠΡΙΛΙΟΥ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

Από τη Μεγάλη Εβδομάδα έως το τραπέζι της Λαμπρής

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟ K SPORTS

ΛΙΒΕΡΠΟΥΛ-ΑΤΛΕΤΙΚΟ

Κόντρα στο«κατεστημένο»Οι reds και οι ροχιμπλάνκος ταβάζουν με τους μεγάλους στιςχώρες τους και ετοιμάζονται γιαεκπλήξεις. Η Λίβερπουλ κοντάστον τίτλο μετά από 24 χρόνια.

ΑΠΟΕΛ

Δύσκολη υπόθεσηη μείωση μπάτζετΜπρος γκρεμός και πίσω ρέμαγια τον ΑΠΟΕΛ, καθώς μία ενδε-χόμενη μείωση του προϋπολο-γισμού της νέας σεζόν μοιάζειανέφικτη.

ΟΜΟΝΟΙΑ

Όλη η εικόνα τουπρογραμματισμούΗ «Κ» ανοίγει τον φάκελο-προ-γραμματισμός στην Ομόνοια καιαποκαλύπτει τις κινήσεις που θαγίνουν μέχρι το καλοκαίρι. ΤονΑπρίλιο ο τεχνικός διευθυντής.

ΑΠΟΛΛΩΝΑΣ

Νέος άνεμοςστο σωματείοΟ καινούργιος πρόεδρος τουσωματείου Μαρίνος Ευσταθίου,έχοντας δίπλα του την εταιρεία,έχει ως πρώτο στόχο την ενότη-τα στον Απόλλωνα.

Σελ. 24

ΝΤΑ

ΪΝΑ

ΚΑΠ

ΡΟΥ

Γρίφος η νέα γαλλική κυβέρνησηΕπανεκκίνηση από Ολάντ

Eπανεκκίνηση της κυβέρνησης επιχειρείο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, μετάτις πρόσφατες εκλογικές απώλειες τουκόμματός του. Διόρισε νέο πρωθυπουργότον Μανουέλ Βαλς, έναν μεταρρυθμιστήκεντροαριστερό, υποσχέθηκε μία νέα μα-χητική κυβέρνηση. Ωστόσο, η σύνθεσητου υπουργικού συμβουλίου που παρου-σίασε ο Βαλς είναι αντιφατική. Σελ. 20

Σοβαρότητακαι λαϊκισμός

Οι σχέσεις Λευκωσίας-Μόσχας καιΛευκωσίας-ΗΠΑ-Ε.Ε. εξαιτίας της κρί-σης στην Ουκρανία, οι εξελίξεις στηνΤουρκία μετά την επικράτηση Ερν-τογάν, η κάθοδος αύριο στην Κύπροτου βοηθού υφ. Εξωτερικών των ΗΠΑ,που κάθε άλλο παρά άνευ σημασίαςείναι για το Κυπριακό, η αγωνία γιατη διάσωση του τραπεζικού συστή-ματος του τόπου, είναι εξελίξεις δυ-σανάλογα σοβαρές με τη συμπεριφοράπου επιδεικνύεται από τα κόμματα.Αυτό προκύπτει από τον λαϊκισμόπου κυριαρχεί σε διάφορες εκφάνσειςτης δραστηριότητας των πολιτικώνσχηματισμών στη Βουλή, όπως γιαπαράδειγμα η απαίτηση δημοσιοποί-ησης των ονομάτων πολιτικών πουφέρονται να έτυχαν προνομιακής με-ταχείρισης διά της διαγραφής δανείων.Κι αυτό παρόλο που ο γεν. εισαγγελέαςενώπιον της Επιτροπής Θεσμών επέ-στησε την προσοχή όλων στο γεγονόςότι η δημοσιοποίηση ονομάτων είναιδυνατό να επηρεάσει το ανακριτικόέργο με αποτέλεσμα σοβαρές υποθέ-σεις να χαθούν στο Δικαστήριο.

Στα άδυτα του εγκεφάλουΠρόγραμμα «CERN»

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος κρύβει ανα-ρίθμητα μυστικά, τα οποία προσπαθούμενα αποκαλύψουμε, λέει στη «Κ» ο δρΧένρι Μάρκραμ, εμπνευστής του σχεδίου«CERN» για τον εγκέφαλο. Τo φιλόδοξοπρόγραμμα συνδράμουν 100 ιδρύματααπό 24 χώρες. Σύμφωνα με τον δρα Μάρ-κραμ, το πρόγραμμα για τον εγκέφαλοθα βοηθά τους γιατρούς να προσφέρουνεξατομικευμένη θεραπεία στους ασθε-νείς. Σελ. 23

Ο ειδικός επί των χρηματοοικονομικών, γιατους επόμενους τρεις μήνες τουλάχιστον,θα βρίσκεται στην Κύπρο για να κατευθύνεικαι να ενισχύει την τιτάνια προσπάθεια πουκαταβάλλεται ώστε να δεθούν όσο καλύτεραγίνεται υποθέσεις που θα οδηγηθούν ενώπιοντης δικαιοσύνης. Συμπαραστάτης του βρε-τανού ειδικού θα είναι μία συμπαγής ομάδα

ελεγκτών, λογιστών και λειτουργών από τηνΕπιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Στο μεταξύ ο γε-νικός εισαγγελέας παρουσιάζεται χολωμένοςμε πολιτικούς που απαιτούν άρον-άρον ολο-κλήρωση των ερευνών και δίκες, «για μίαέρευνα που εκτείνεται σε περίοδο επτά ετώνκαι κάποιοι θέλουν να την ολοκληρώσουμεσε επτά μήνες» λέει. Σελ. 7

Βρετανός στις έρευνες για οικονομία Πιάνει δουλειά αύριο μαζί με ομάδα στήριξης ελεγκτών-λογιστών

Tόποι, άνθρωποι και γεύσειςτης ΚύπρουΗ νέα προσφορά της «Κ»Γεύσεις, αρώματα και ανθρώπους απόόλη την Κύπρο φιλοδοξεί να φέρει σεκάθε σπίτι το νέο περιοδικό «Καυτέςπιπεριές» που θα προσφέρει από σή-μερα και κάθε πρώτη Κυριακή τουμήνα η «Καθημερινή». Οδηγός και σ’αυτό το γαστρονομικό – και όχι μόνοταξίδι ο βραβευμένος σεφ ΧρίστοςΧριστοδούλου. Το πρώτο τεύχος μαςαποκαλύπτει τον μοναδικό κόσμο τωνιδιαίτερων πιάτων της σχεδόν άγνω-στης σε εμάς σήμερα καρπασίτικηςκουζίνας. Σελ. 15

Ο 94χρονος Ζαχαρίας Κτωρή και η σύζυγός τουΣοφία άνοιξαν το σπιτικό τους στο Ριζοκάρπασο καιμας υποδέχτηκαν με τη μοναδική καρπασίτικη φι-λοξενία.

Οδοιπορικό στην Καρπασία

ΝΙΚΟΛΑΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

Στο κόμμα δεν έχωαντιπολίτευση

Στο παρελθόν ανή-κουν οι χαρακτηρι-σμοί του επίσημουκαι ανεπίσημου ΔΗΚΟξεκαθαρίζει κατηγο-ρηματικά ο πρόεδρος

του κόμματος σε συνέντευξη στην«Κ». Ο Νικόλας Παπαδόπουλος υπο-στηρίζει ότι το ΔΗΚΟ είναι ενιαίο χω-ρίς εσωκομματική αντιπολίτευση.Θεωρεί ότι οι πόρτες του κόμματοςέκλεισαν για τους Κυριάκο Κενεβέζοκαι Φώτη Φωτίου, ενώ επικρίνει τονΠρόεδρο της Δημοκρατίας ότι περι-φρόνησε το κόμμα όταν ήταν στηνκυβέρνηση. Χαρακτηρίζει το ευρω-ψηφοδέλτιο του ΔΗΚΟ ποιοτικό καιπολυσυλλεκτικό και δίνει ραντεβούμετά τις εκλογές για το θέμα των πο-σοστών του κόμματος. Σελ. 6

Ο ΣΟΪΜΠΛΕ ΣΤΗΝ «Κ»

Η λιτότητα φέρνει ανάπτυξη

Ο υπουργός Οικονο-μικών της Γερμανίας,Βόλφγκανγκ Σόιμπλευπερασπίζεται τις πο-λιτικές αυστηρής δη-μοσιονομικής πειθαρ-

χίας. «Δεν είναι το αντίθετο της ανά-πτυξης, αλλά η προϋπόθεση για ανά-πτυξη», επισημαίνει σε συνέντευξηστην «Κ». Οικονομική, σελ. 5

ΣΑΜΙΟΥΕΛ ΤΖΑΚΣΟΝ

Εχω μετανιώσει για κάποιες ταινίεςΠληθωρικός όσο και η 42χρονη κα-ριέρα του, που αριθμεί 150 ρόλους, ο66χρονος Σάμιουελ Τζάκσον αποτε-λεί τη ζωντανή επιβεβαίωση ότι τίπο-τα στο Χόλιγουντ δεν είναι τυχαίο. Μι-λά στην «Κ» για τις ταινίες του και τηναρκετά βαρετή ζωή του. Ζωή, σελ. 1

Το μέγα δίλημμα της Τράπεζας ΚύπρουΑν αναγνωρίσει ζημιές και ξεκαθαρίσει τα βιβλία της, όπως ζητά η Τρόικα, θα χρειαστεί και ενίσχυση κεφαλαίου Η πίεση προς την Τράπεζα Κύπρου να προ-χωρήσει με ταχύτερο ρυθμό στην εξυγίανσητου χαρτοφυλακίου της, αφήνει ανοιχτό τοενδεχόμενο να χρειαστεί νέα κεφάλαια.Ωστόσο μία τέτοια άσκηση γίνεται εκ τουασφαλούς, καθώς υπάρχει μαξιλάρι ασφα-λείας στο Μνημόνιο. Ο πρόεδρος του Eu-rogroup, Γέρουν Ντάισελμπλουμ, κατά τηνπρόσφατη επίσκεψή του στην Κύπρο προ

χώρησε σε έμμεση παραδοχή του ενδεχο-μένου, αφού παρατήρησε πως υπάρχουν«περιθώρια» (buffers) στο Μνημόνιο: «Πρέπει

να αντιμετωπιστούν τα Μη ΕξυπηρετούμεναΔάνεια και πρέπει αναπόφευκτα να ανα-γνωριστούν οι ζημιές», ήταν το σαφές μή-νυμα που διατύπωσε στη Λευκωσία. Ενώτόνισε ότι «θα χρειαστεί νέο κεφάλαιο»,υπέδειξε ότι «υπάρχει σε πανευρωπαϊκόεπίπεδο μεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον γιατράπεζες». Στην περίπτωση της ΤράπεζαςΚύπρου, το ενδιαφέρον αυτό, το οποίο με-

ταφράζεται το τελευταίο τρίμηνο σε απα-νωτές επισκέψεις δυνητικών επενδυτών,σκοντάφτει, αρχικά στο πόσο ασαφής είναιη κατάσταση στα βιβλία της τράπεζας καιταυτόχρονα στο γεγονός ότι η νομοθεσίαγια τις εκποιήσεις είναι τέτοια που δεν επι-τρέπει στην Τράπεζα να πιέσει για αποπλη-ρωμή των δανείων, ιδίως των μεγάλων δα-νειοληπτών. Οικονομική, σελ. 6

<<<<<<<

Οι εκποιήσεις κρίνουντην ελάφρυνση του χρέους.

Οικονομική, σελ. 3

Σαν εφιάλτης ξεπροβάλλει για τον Πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά ο μέχρι προ μερικών ημερών έμπιστος σύμ-βουλός του, Τάκης Μπαλτάκος, τον οποίο απέπεμψε από τη θέση του γ.γ. της κυβέρνησης μετά τη δημοσιοποί-ηση υποκλαπείσας συνομιλίας που αποκαλύπτει διασυνδέσεις του με τη Χρυσή Αυγή. Σελ. 18, 19

Στη δίνη υποκλοπών και εκβιασμών η Ελλάδα Το διπλωματικό θρίλερΚύπρου-Ρωσίας-ΔύσηςΤο παρασκήνιο του τετ α τετ Κασουλίδη – Λαβρόφ

Πηγαίνοντας στη Μόσχα για να συ-ναντήσει τον ομόλογό του Σ. Λα-βρόφ, ο Ι. Κασουλίδης γνώριζε ότιθα ήταν αναγκασμένος να προβείσε κινήσεις ακριβείας πάνω σε τεν-τωμένο σχοινί λόγω της κριμαϊκήςκρίσης, που κάθε περιττή κίνηση

θα μπορούσε να αποβεί μοιραίαγια τις σχέσεις Κύπρου-Ρωσίας.Από την άλλη ήταν αναγκασμένοςνα προστατεύσει την καλή εικόναπου έχει δημιουργήσει σε ΗΠΑ καιΕ.Ε. η δυτικόστροφη πολιτική τουΝ. Αναστασιάδη. Σελ. 4

Ο Ερντογάν βάζει τώραπλώρη για την προεδρίαΕνισχύεται η επιρροή του και στο Κυπριακό

Η νίκη του ΑΚΡ στις εκλογές επιβε-βαίωσε τα ερείσματά του στηντουρκική κοινωνία, γεγονός πουεπιτρέπει στον Ταγίπ Ερντογάν ναθέσει σε εφαρμογή τα σχέδιά τουπροχωρώντας σε σύγκρουση μεπολιτικούς του αντιπάλους και βά-

ζοντας πλώρη για την προεδρία.Η επικράτησή του έχει επίδρασηκαι στα ζητήματα εξωτερικής πο-λιτικής, σύμφωνα με Ε/κ και Τ/κακαδημαϊκούς, οι οποίοι αναλύουντην επιρροή του Ερντογάν σε Τουρ-κία και Κύπρο. Σελ. 12, 22

ΑΠΕ

01- KATHI 6-4_KATHI NEW 05/04/14 00:46 Page 1

2 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Δ Ε Υ Τ Ε Ρ Η Σ Ε Λ Ι Δ Α Κυριακή 6 Απριλίου 2014

Πρόεδρος Δ.Σ.: ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ • Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ • Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ • Αρχισυντάκτης: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ

Υπεύθυνος Οικονομικού: ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΕΡΣΙΑΝΗΣ • Υπεύθυνος Καλλιτεχνικού: MIXAΛΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ • Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ

Iδιοκτησία«Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ»

Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπροςe-mail: info@kathimerini.com.cy Τηλ.: 22472500 Fax: Σύνταξη +357 22472540

Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες +357 22472550

Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείαςΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ • Διεύθυνση συντάξεως: ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ - ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευήή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε

τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη.

1 Στο ΡΙΚ. Όπως όλα τα λάθη πλη-ρώθηκαν στην περίπτωση των

τραπεζών, έτσι ήρθε και η ώρα τουΡΙΚ. Ώρα να φτιάξει κανάλι και ο Σω-κράτης.

2 Στον Τσαλακό. Αν ισχύει πως ο κ.πρόεδρος του Ιδρύματος παρενέ-

βη και είπε «κόψτε τον στον αέρα»,τότε ο Σπονδοφόρος οφείλει να δειτο θέμα του καημένου Γιώργου Τσα-λακού με κατανόηση. Αν εσάς για 15χρόνια σας έπαιρνε κάθε βράδυ οΛουκής και σας διέτασσε «κόψε τοντάδε», και στα εξήντα σας είχατεεσείς επιτέλους τη δύναμη να πατή-σετε το «κουμπί», δεν θα το κάνατε;Για το γαμώτο; Για τα απωθημένασας; Κατανόηση στον Γιώργο.

3 Στη Γιωρκάτζη. Ακόμη δεν κάθι-σε στην καρέκλα, άρχισε και τις

εκποιήσεις! Για το μέγα δίλημμα Go-od Bank – Bad Bank θέλουμε ναακούσουμε τις απόψεις της.

4 Στον Neo. Ήρθε, έταξε λαγούςκαι πετραχήλια στα μίντια και

έφυγε βράδυ. Δεν κατάλαβε και κα-

νείς για τι πράγμα πρόκειται. ΒασικάΛήο, χάσαμε τον Neo.

5 Στον Ναύαρχο. Ως ο πλέον αρμό-διος για την καλή κατάσταση το

υλικού της Ε.Φ. έτρεξε πρώτος ναελέγξει τις χειροβομβίδες και να ζή-τησε εξηγήσεις. Όταν μετά από μίακαταστροφή βγαίνουν όλοι στα μίν-τια, εκτός από την κυβέρνηση, έμεναμου θυμίζει Μαρί. Sorry guys.

6 Στον άγνωστο πολιτικό. Και ποι-ος να βγει δηλαδή να μιλήσει;

Αφού αυτή η κυβέρνηση είναι συνε-χώς σε ένα αεροπλάνο, έχουν βαλ-θεί να κόβουν εισιτήρια για να σω-θούν οι Κυπριακές Αερογραμμές.

7 Στο Breaking BAD. Όταν η «Κ»φώναζε για να γίνει καλή-κακή

τράπεζα η Κύπρου το καλοκαίρι νατελειώναμε, ο πρόεδρος Αβέρωφκαι η Healthy Προεδρία έλεγαν με τησοφία τους «ας αφήσουμε τους με-τόχους να αποφασίσουν». Τώρα εί-ναι too late αγαπητοί μας, αν χρει-αστεί λεφτά η τράπεζα πρέπει ναπάτε να τα βρείτε. Ούτε να πέσει εί-ναι επιλογή ούτε διαχωρισμός είναιεπιλογή για την οικονομία. Ασήμωσενα σου πω Αβέρωφ μου…

8 Στον Ολάντ. Το ίνδαλμα όλου τουαντρικού πληθυσμού έδωσε στη

μητέρα των παιδιών του υπουργείο,έβγαλε μία πρώην ερωμένη τον δή-

μαρχο Παρισιού, η νυν ερωμένηπαίρνει ρόλους στο σινεμά και η ζωήσυνεχίζεται… Παράδειγμα προς μί-μηση Πρόεδρε.

9 Στο Healthy Προεδρικό. Ο Φω-καΐδης στο Άμυνας, ο Λευτέρης

στην Ευρωβουλή, ο Στυλιανίδης Επί-τροπος, όλα για να μπει ο Χαμπουλ-λάς στη Βουλή. Δεν θα ήταν πιο εύ-κολο να τον βγάζαμε βουλευτή απότην αρχή βρε Γιάννη;

10 Στον Sir. Πήγε στους Ρώσουςκαι τους είπε να μας αφήσουν

να είμαστε οι «άνθρωποί» τους στηνΕυρώπη. Βρήκε τους Ευρωπαίουςκαι τους έπεισε πως εμείς μπορούμενα είμαστε η γέφυρα συνεννόησήςτους με το Κρεμλίνο, και την ίδια ώραπουλάει παραμύθι στους Αμερικά-νους πως «είμαστε οι άνθρωποίτους» στην περιοχή. «Δεν υπάρχειδίκαιο στη διπλωματία παρά μόνοσυμφέροντα» είχε πει ο ΕλευθέριοςΒενιζέλος. Είδες ο Γιαννάκης;

EΝΩΝΟΥΜΕ ΔΥΝAΜΕΙΣ / Γράφει Ο ΣΠΟΝΔΟΦOΡΟΣ

Υ Ψ Ι Κ Α Μ Ι Ν Ο Σ / Γράφει ο ΜΙΧAΛΗΣ ΤΣΙΚΑΛAΣ

Ο Νίκος Αναστασιάδης Πρόεδρος και ο Αβέρωφ...«Je veux devenir calife à la place ducalife»! Η έκφραση έλαμψε, μπινγκ,σαν αυτόφωτη ακτίνα φωτός στο πε-φωτισμένο μυαλό του René Goscin-ny, του ευφυή κι αλλού κι αλλού Γάλ-λου – πατέρα επίσης και του Asterix.Η φράση αυτή όμως εμπεριείχε τηνιδέα γύρω από τις περιπέτειες ενόςχαλίφη στη μαγική Βαγδάτη, του Ιζ-νογκούντ ντε, που θέλει πάντα μετην αμέριστη συμπαράσταση του πι-στού του υπηρέτη ονόματι Μπλιαχ,να γίνει χαλίφης στη θέση του χαλί-φη. Να κάνει κουμάντο στο χαλιφά-το, να κάνει δικές του τις 1000 καιμία νύχτες, να βγει επιτέλους από τηβαριά σκιά του Ηγέτη των ΠιστώνΧαρούν Ελ Πασάχ. Όλα αυτά, αρχέςδεκαετίας του ’60.

Ακόμη να τα καταφέρει. Τα σχέδιαπου χρησιμοποιεί δεν είναι και τα κα-λύτερα σε εκτέλεση, στερούνταιστρατηγικής και πνεύματος, αλλά δενεγκαταλείπει ποτέ την προσπάθεια.Το ακριβώς αντίθετο από αυτό πουσυμβαίνει με τον Αβέρωφ Νεοφύτουο οποίος, δεν χρησιμοποιεί σε καμίαπερίπτωση την περίπλοκη σκέψη τουΙζνογκούντ, ούτε και θέλει ex officioνα γίνει χαλίφης στη θέση του χαλί-φη, αλλά του αρέσει να συμπεριφέ-ρεται σαν συγκάτοικος όχι στην τρέλατων Κατσιμιχαίων αλλά στον τιμημένολόφο του Προεδρικού. Πρώτο δείγμαγερής γραφής, ήταν η αναστάτωσητην οποία επέφερε με τους τρεις τουΔΗΚΟ που έμειναν εκτός κυβερνητι-κού νυμφώνος, όταν ο εκλεγμένοςΧαρούν Ελ Πασάχ (Αναστασιάδης) εί-χε προγραμματίσει να τους έχει στηνομάδα και κατά τον ανασχηματισμό.Τους ήθελε σαν πλάσματα, σαν αν-θρώπους κοντά του ο Πρόεδρος, όχιότι ήταν ικανοποιημένος στο φουλ μετις επιδόσεις και τις αποδόσεις τους.Μην τρελαθούμε κιόλας.

Τελικά, μπήκε στη μέση ο ΙζνογκούντΑβέρωφ και υπενθυμίζοντας στονΠρόεδρο ότι υπάρχει και ο γενναίοςΔΗΣΥ, ο οργανισμός με το δικό τουDNA που κανείς δεν μπορεί νααγνοήσει, οι ξενιστές του ΔΗΚΟ έμει-ναν στις παρυφές του λόφου, στουγιαλού τα βοτσαλάκια με τα καβουρά-κια. Πλην του Λακκοτρύπη που είναι

ιδιάζουσα περίπτωση φυσικής συμ-παθείας ομόθυμου αερίου και καλήςδουλειάς. Τι δήλωσε επί του θέματοςο Αβέρωφ στην Καθημερινή (30/3):Ότι ο Πρόεδρος ακούει τις απόψεις,ότι η απόφαση ήταν του Προέδρουαλλά λέμε την άποψή μας, είπε, ακό-μα και στα θέματα που έχουμε… δια-φορετική άποψη. Μην κρυφογελάςπαππού Goscinny και μην τους περ-νάς από κόσκινο. Μη θυμάται κανείςτο πόσο άκουγε ο Κληρίδης τον Ανα-στασιάδη, όταν έβγαινε ο τελευταίοςκαι έριχνε άκυρο στους υπουργούςτου πρώτου;

Ο ένας ήταν έτσι ο άλλως αλλιώς καιπήγε λέγοντας τότε. Είναι κρίμα πουστο άχτιστο ακόμη εστιατόριο της πο-λιτικής, δεν είναι πρώτο-πρώτο σταορεκτικά το πιάτο της εκδίκησης πουπάντα τρώγεται κρύο, έστω και κατό-πιν συνεννόησης με τους συνδαιτυ-μόνες. Προς το παρόν, χτίσαμε το βε-στιάριο και δίνοντας τη ζακέτα μαςεκεί, μία ψύχρα την έχει, μας δίνουνένα χαρτάκι που πάνω της έχει ένανούμερο αλλά κι ένα όνομα. 1 - Χρή-

στος, δεν φαίνεται καλά, Στυλιανίδηςλέει. Όχι επειδή τον ήθελε ο Ιζνογ-κούντ Αβέρωφ, αλλά επειδή ήθελανκαι ο Πρόεδρος και ο Αβέρωφ να δη-μιουργήσουν μία dream team αλάUSA στη Βαρκελώνη του 1992 για τιςΕυρωεκλογές, μπήκε στο ψηφοδέλ-τιο ο Χρήστος. Σύμπτωση απόψεωνθα μου πείτε. Κι άλλη μία.

Πού είναι ο Πιτσιλλίδης οεο; Μία σύμ-πτωση, δύο, τρεις στο ΥπουργείοΆμυνας που πάλι ΔΗΣΥ και κυβέρνη-ση ήρθαν μάγουλο με μάγουλο. Μου-σικές καρέκλες παίξανε στην Πινδά-ρου για μία καρέκλα στην κυβέρνη-ση. Μέχρι και τους χάρτες βγάλανε ναδούνε και γεωγραφικώς το θέμα. Πά-λι καλά που δεν απογειώθηκαν καιγια αεροφωτογραφίες ώστε να είναισίγουρο από ποια περιφέρεια της Κύ-πρου θα βγει ο επόμενος ΥΠΑΜ. Καιλέω εγώ με το φτωχό-φτωχότατομυαλό μου. Χίλιες και μία νύχτες πο-λεμούσε στις σελίδες του René Go-scinny ο Ιζνογκούντ για να γίνει χαλί-φης στη θέση του χαλίφη, με έτσι κιαλλιώς και αλλιώτικά μα και πασαλι-

μανιώτικα σχέδια, μα δεν τα κατάφε-ρε, προς τέρψη φυσικά των αναγνω-στών. Ο Αβέρωφ, απλώς «συνομιλών-τας» με τον Πρόεδρο έχει καταφέρειτα διπλάσια και ακόμη έχουμε πολλάτεύχη μπροστά μας προς τέρψη φυ-σικά όλων μας. Τελικά, τραβώντας μίαγραμμή, υποστηρίζω με στεντόρειαφωνή ότι η καλύτερη επιλογή για τοναριστίνδην υποψήφιο από τον Αβέ-ρωφ Νεοφύτου, θα ήταν ο ίδιος οΑβέρωφ Νεοφύτου.

Περιμένω το μέλλον να έρθει για ναδω μόνο αν θα έχει το ίδιο ανοιχτά κιαυτός τα αφτιά του, όταν καρφώσει(και αν) τη σημαία του στον τιμημένολόφο του Προεδρικού, ακούγονταςτις «συνομιλίες» από την ευθεία τηςΠινδάρου… Ως τότε, θα συνεχίζω ναδιαβάζω με μανία Ιζνογκούντ, όσο κιαν ξέρω ότι πάντα μα πάντα, ο Ηγέτηςτων Πιστών, ο Χαρούν Ελ Πασάχ, θαείναι ο κερδισμένος της υπόθεσης,παρά τις πρόσκαιρες νίκες του wan-nabe χαλίφη.

tsikalasm@sppmedia.com

Με άριστα το 10

Elsa, ετοιμάσου για εκπρόσωπος.#I’m_better_than_Hollande.

@nicosanastasiadescy

Επισκοπώντας το Κυπριακό μέσα από το φάσμα τωνσημερινών εξελίξεων, αντιλαμβάνεται κανείς ότι ηεπίλυσή του, για μας τους Κυπρίους, αποτελεί τοβασικό στοίχημα της οικονομικής ανάπτυξης πρω-τίστως και της ειρηνικής μεταξύ μας συμβίωσης,δευτερευόντως πλέον. Για τη διεθνή κοινότητα, με

προεξάρχουσες τις ΗΠΑ, η επανασυγκόλληση σε μία ΔΔΟ του κυ-πριακού κράτους ισοδυναμεί με την εξομάλυνση των σχέσεωνΤουρκίας -Ελλάδας, ευελπιστώντας ότι αυτό θα περιλάβει και τοΙσραήλ και μία σταθερή βάση ανάπτυξης των συμφερόντων τουδυτικού συνασπισμού στην τόσο καίριας σημασίας περιοχή τηςΜέσης Ανατολής. Η λύση όπως προδιαγράφεται μπορεί να μηνείναι η ιδανικότερη αλλά αποτελεί μια δυναμική που εν πολλοίςθα εξαρτηθεί από τη δική μας σοφία αν θα λειτουργήσει ως μοχλόςανάπτυξης του τόπου ή θα επιμείνουμε στα σύνδρομα του αμαρτωλούμας παρελθόντος για να καταστρέφουμε εν μια νυκτί όσα κτίζουμεμε κόπους δεκαετιών. Επί του προκειμένου, η διαδικασία των συ-νομιλιών έχει ξεκινήσει μετά κόπων και βασάνων που παρατείνοντανέξι μήνες για την εκπόνηση μιας Κοινής Διακήρυξης, μόνο αφούήρθε στην Κύπρο τον Φεβρουάριο η αμερικανίδα υφυπ. Εξωτερικώνγια την Ευρώπη, Βικτόρια Νούλαντ. Τώρα οι συνομιλίες φαίνεταινα πατούν σε δύο βάρκες καθότι τη μία μέρα δίδεται η εντύπωσηότι όλα βαίνουν καλώς και την άλλη ότι είμαστε στα πρόθυραναυαγίου. Αυτό είναι το σύνδρομο «της γριάς με το ρομανίσι» κατάτο κοινώς δη λεγόμενο, καθώς τόσο ο Ν. Αναστασιάδης όσο και οΝτ. Έρογλου βαδίζουν τον δρόμο των διαπραγματεύσεων κοιτάζονταςδιαρκώς πίσω τους, τρομαγμένοι από φωνές του παρελθόντος πουτις αναπαράγουν όσοι απορρίπτουν a priori τη λύση. Είναι ορθή ηθέση Αναστασιάδη ότι κλειδί για την επιτυχή κατάληξη των δια-πραγματεύσεων αποτελούν τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης(ΜΟΕ) και δη η επιστροφή των Βαρωσίων καθότι έτσι θα πεισθεί ηκοινή γνώμη ότι η τουρκική πλευρά εμπράκτως παρουσιάζεταιέτοιμη για λύση. Θέλει όμως αρετή και τόλμη η ελευθερία, διότιακριβώς γι’ αυτό μιλάμε, για ελευθερία! Η αρετή, επί του προκειμένου,συνίσταται στην παραδοχή ότι κοινή γνώμη υπάρχει και στην άλληπλευρά, η οποία λογικό είναι να επιδιώκει αντίστοιχο, με τα Βαρώσια,αντάλλαγμα. Τόλμη είναι να αναγνωρίσουμε ότι αντίστοιχο αντάλ-λαγμα για την άλλη πλευρά είναι το άνοιγμα του αεροδρομίου τηςΤύμπου. Μάλιστα, οι άμεσα εμπλεκόμενοι στο Κυπριακό διεθνείςπαίκτες καθόλου τυχαία τονίζουν, με κάθε ευκαιρία, ότι τα ΜΟΕπρέπει να είναι επωφελή και για τις δύο κοινότητες. Γνωρίζουν ότιοι παράμετροι τόσο για την Αμμόχωστο όσο και για την Τύμπουέχουν τεθεί επί τάπητος και έχουν βρεθεί και για τις δύο περιπτώσειςαποδεκτά μοντέλα εφαρμογής των δύο καταλυτικών αυτών ΜΟΕ,πριν από την επίτευξη συνολικής λύσης, χωρίς αυτή να παρεμπο-δίζεται. Είναι γι’ αυτό που όσο σημαντική ήταν η επίσκεψη Νούλανττον περασμένο Φεβρουάριο για την έναρξη των συνομιλιών άλλοτόσο σημαντική είναι και η κάθοδος αύριο στην Κύπρο του βοηθούυφυπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Έρικ Ρούμπιν. Από το αποτέλεσμάτης, που θα έχει άμεση σχέση με την τόλμη που θα επιδειχθεί απότους ηγέτες των δύο κοινοτήτων, είναι λογικό ότι θα εξαρτηθείκατά πόσον θα έρθει στην Κύπρο προσεχώς ο αμερικανός ΥΠΕΞΤζον Κέρι, φέρνοντας τα κλειδιά της Αμμοχώστου!

Τα κλειδιάτης Αμμοχώστου

ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝΓράφει ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ

ΦΙΛ

ΙΠΠ

ΟΣ

ΧΡΗ

ΣΤΟΥ

paraschosa@kathimerini.com.cy

Healthy Airways

ΚΥΠ

Ε

Like σ’ εμένα με τα φρένα σπασμένα, με τα φρένα σπασμένα…

02-KATHI NEW_Master_cy 04/04/14 20:54 Page 2

03-ADV PEIREOS_Master_cy 04/04/14 17:05 Page 1

4 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Κυριακή 6 Απριλίου 2014

Του ΛΕΥΤΕΡΗ ΑΔΕΙΛΙΝΗ

Η Λευκωσία προβάλλει τον τελευταίοχρόνο την πρότασή της για την Αμμό-χωστο με μεγάλη επιμονή. Τη χαρακτη-ρίζει κλειδί για τη δημιουργία κοινήςγνώμης υπέρ της λύσης. Η Τουρκία λέειπαρασκηνιακά ότι δεν έχει πρόβλημανα το συζητήσει, με τα κατάλληλα αν-ταλλάγματα. Οι Τ/κ αντιδρούν προς τοπαρόν, αλλά και στο θέμα αυτό αποφα-σίζει η Άγκυρα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες,τα Ηνωμένα Έθνη και η Ευρωπαϊκή Ένω-ση μιλούν για την ανάγκη μέτρων οικο-δόμησης εμπιστοσύνης και το Βαρώσιείναι η μητέρα όλων των Μέτρων Οικο-δόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ). Ουδείςυποστηρίζει αυτή τη στιγμή ότι πρέπειτώρα να επιστραφεί η περίκλειστη πόλη.Όλοι υιοθετούν μία σταδιακή, προσέγ-γιση. Μικρά βήματα στην αρχή, όπωςεκπόνηση μελέτης για το πώς θα γίνειη πόλη ξανά βιώσιμη, που δεν αλλάζουντο status quo αλλά δημιουργούν προσ-δοκία λύσης. Παρ’ όλα αυτά το θέμα δενπροχωρεί. Και η εξήγηση που δίνουν οιδιεθνείς παίκτες του Κυπριακού είναιπως και οι δύο πλευρές παραμένουν αιχ-μάλωτες φόβου και πολιτικών ταμπού.

Η Λευκωσία λέει σε όλους τους τόνουςπως το Βαρώσι πρέπει να ανοίξει στους

νόμιμους κατοίκους του, όταν έχει επι-τευχθεί συμφωνία λύσης και λίγο πριναπό τα δημοψηφίσματα. Τονίζει ότι δενυπάρχει καλύτερος τρόπος για να πει-στούν οι Ε/κ πως η Τουρκία είναι σοβαρήαυτή τη φορά. Καλωσορίζει εισήγησητων ΗΠΑ να χρηματοδοτήσουν μελέτηγια την ανοικοδόμηση και την επανέν-ταξη των Βαρωσίων στην ευρύτερη πε-ριοχή. Και ευελπιστεί ότι τη σχετική ανα-κοίνωση θα κάνει ο ίδιος ο υπουργόςΕξωτερικών των ΗΠΑ, Τζον Κέρι, σύντομααπό την Κύπρο. Για να πετύχει το στόχοτης προσφέρει στους Τ/κ και την Τουρ-κία

• Το άνοιγμα του λιμανιού της Αμμο-χώστου για απευθείας εμπόριο.

• Την άρση του βέτο της σε σημαντικάκεφάλαια της ενταξιακής πορείας τηςΤουρκίας στην Ε.Ε. και

• Προβάλλει το τεράστιο οικονομικόόφελος για όλες τις πλευρές από την

ανοικοδόμηση της πόλης φάντασμα.Υπολογίζεται σε αρκετά δισ. ευρώ καιεκτιμάται ότι θα δώσει τουλάχιστον δε-καετή περίοδο ανάπτυξης στο νησί.

Οι τουρκικές απαιτήσειςΟι Τ/κ και η Άγκυρα δείχνουν να μη

λαμβάνουν τόσο υπόψη το οικονομικόόφελος και προτιμούν αποκόμιση πολι-τικών κερδών. Υποστηρίζουν ότι οι προ-τάσεις της Λευκωσίας δεν πάνε πολύ μα-κριά.

• Δεν δίνουν με επίσημο τρόπο τοαεροδρόμιο Ερτζάν για απευθείας πτήσειςπρος και από αεροδρόμια του εξωτερικού.

• Η κυβέρνηση Αναστασιάδη, ανεπί-σημα, λέει ότι συζητά το θέμα του Ερτζάναλλά δεν μπορεί για εσωτερικούς πολι-τικούς λόγους να το εντάξει επίσημαστην πρότασή της για την Αμμόχωστο.

• Η στάση αυτή, αναφέρουν στην «Κ»διπλωματικοί κύκλοι, δεν πείθει ότι ηε/κ πλευρά είναι έτοιμη να κάνει τολμηρέςκινήσεις και να τις υποστηρίξει δημόσια.

Επιπλέον, χώρες που εμπλέκονταιενεργά στο κυπριακό τονίζουν ότι ο στό-χος της Αμμοχώστου, αλλά και της ίδιαςτης συνολικής λύσης, θα ήταν πολύ πιοεφικτός αν ο Νίκος Αναστασιάδης ήτανδιατεθειμένος να εντάξει στη διαπραγ-μάτευση και το θέμα του φυσικού αερίου.

Υποστηρίζουν πως το αέριο θα μπει εκτων πραγμάτων στη διαπραγμάτευσηκάποια στιγμή από την τουρκική πλευράκαι είναι χαρτί που οι Ε/κ μπορούν καιπρέπει να χρησιμοποιήσουν.

Η επίσκεψη ΡούμπινΤη Δευτέρα το βράδυ θα βρίσκεται

στην Κύπρο ο βοηθός υφυπουργός Εξω-τερικών των ΗΠΑ, Έρικ Ρούμπιν. Επι-σήμως η επίσκεψή του δεν συνδέεταιάμεσα με τις προσπάθειες των Αμερικα-νών να προωθήσουν το θέμα της Αμμο-χώστου. Στην ουσία, όμως, το ζήτημαθα είναι κυρίαρχο στις επαφές του κ.Ρούμπιν με τους κ.κ. Αναστασιάδη καιΈρογλου. Θα θέλει ο βοηθός ΥΦΥΠΕΞτων ΗΠΑ να δει από πρώτο χέρι αν υπάρ-χει έδαφος για να δεχθεί η τουρκικήπλευρά την είσοδο εμπειρογνωμόνωνστο Βαρώσι για εκπόνηση μελέτης. Άλ-λωστε η διεθνής κοινότητα σε κάθε σχε-τικό ανακοινωθέν τονίζει ότι τα ΜΟΕπρέπει να είναι επωφελή και για τις δύοκοινότητες. Από την εντύπωση που θααποκομίσει ο κ. Ρούμπιν θα εξαρτηθείσε μεγάλο βαθμό και το αν θα έλθει σύν-τομα στην Κύπρο ο επικεφαλής της αμε-ρικανικής διπλωματίας, Τζον Κέρι, γιανα ανακοινώσει το πρώτο βήμα για ταάνοιγμα της πόλης-φάντασμα.

Του ΛΕΥΤΕΡΗ ΑΔΕΙΛΙΝΗ

Με στόχο να διατηρήσει τη Ρωσίαζεστή, παρά το γεγονός ότι η Κύπροςείχε ταχθεί με τις ΗΠΑ και την Ε.Ε.στην ουκρανική κρίση πήγε ουπουργός Εξωτερικών, Ιωάννης Κα-σουλίδης στο γεύμα εργασίας μετον Ρώσο ομόλογό του Σεργκέι Λα-βρόφ. την περασμένη βδομάδα στηΜόσχα. Η κυπριακή κυβέρνηση δενεπιθυμεί σε καμία περίπτωση ναδιαταράξει τις σχέσεις της με τηρωσική. Τη χρειάζεται, ως αντίβαροσε περίπτωση που βρεθεί ενώπιονπολιτικών αποφάσεων στο Κυπριακόπου δεν ικανοποιούν την ε/κ πλευρά.Κυρίως, όμως, χρειάζεται τη συνέ-χιση της παρουσίας ρωσικών εται-ρειών στην Κύπρο, που σε μεγάλοβαθμό κρατούν ζωντανό τον τομέατων υπηρεσιών στον καιρό του μνη-μονίου. Επιπλέον η Κύπρος έχει έναβραχνά, το δάνειο 2,5 δισεκατομ-μυρίων ευρώ που είχε πάρει από τηΡωσία η κυβέρνηση Χριστόφια, τοοποίο θέλει να αποπληρώσει σε εύ-θετο χρόνο χωρίς πιέσεις.

Αυτούς τους άξονες είχε στο μυα-λό του ο Ιωάννης Κασουλίδης ότανάρχιζε το γεύμα με τον κ. Λαβρόφ.Γνώριζε επίσης ότι η μετάβασή τουστη Μόσχα σε αυτή την ευαίσθητη,λόγω ουκρανικού, περίοδο, θα γι-νόταν δεκτή με καχυποψία από τιςΗΠΑ, τη Βρετανία και τα θεσμικάόργανα της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες.Στην ουσία βάδιζε σε τεντωμένοσχοινί, ήθελε να αποσπάσει την κα-τανόηση του κ. Λαβρόφ και ταυτό-χρονα να μπορεί να αναφέρει μετάσε Αμερικανούς και Ευρωπαίουςσυμμάχους ότι η δυτικόστροφη πο-λιτική της κυβέρνησης Αναστασιάδηδεν τίθεται υπό αμφισβήτηση.

Ο Ιωάννης Κασουλίδης μετέβηστη Μόσχα ιδιωτικά, για να παραστείστην παρουσίαση του βιβλίου τουειδικού αντιπροσώπου του Ν. Ανα-

στασιάδη για τη Ρωσία, Σώτου Ζακ-χαίου, στο ρωσικό Ινστιτούτο Διε-θνών Σχέσεων. Οι συνδαιτυμόνεςυπουργοί Εξωτερικών της Ρωσίαςκαι της Κύπρου βρέθηκαν για μιά-μιση ώρα την Παρασκευή 28 Μαρ-τίου. Μία μόλις ημέρα αφότου η Κύ-προς είχε στηρίξει το ψήφισμα τουΟΗΕ για την Ουκρανία. Η ΓενικήΣυνέλευση του διεθνούς οργανισμούκαι με την ψήφο της Κυπριακής Δη-μοκρατίας είχε χαρακτηρίσει μη έγ-κυρο το δημοψήφισμα της 16 Μαρ-τίου και καταδίκασε την προσάρ-τηση της Κριμαίας στη Ρωσία. Τοψήφισμα τόνιζε επίσης ότι οι πλευ-ρές πρέπει να αναζητήσουν αμέσωςειρηνική διευθέτηση του ζητήματος.Είχαν προηγηθεί οι οικονομικές κυ-ρώσεις της Ε.Ε. κατά πολιτικών καιοικονομικών παραγόντων, από τηΡωσία και την Κριμαία που είχανπρωτοστατήσει στα γεγονότα. Ο κ.Κασουλίδης ανέπτυξε στον ΣεργκέιΛαβρόφ τα εξής επιχειρήματα:

• Η Κύπρος δεν μπορούσε παράνα στηρίξει το ψήφισμα κατά τηςΡωσίας στη Γενική Συνέλευση τουΟΗΕ. Ούτως ή άλλως το κλίμα ήτανβαρύ κατά της Μόσχας, η απόφασηήταν ήδη ειλημμένη και το βελη-νεκές της Κύπρου δεν επέτρεπε επι-χειρηματολογία υπέρ της Ρωσίας.

• Ανάλογο ήταν το κλίμα στοΕυρωπαϊκό Συμβούλιο, το οποίο συ-νεδρίασε μέρες πριν από τη ΓενικήΣυνέλευση του ΟΗΕ. Η Λευκωσίαδεν θα μπορούσε να έχει αποδοτικήγια τη Ρωσία παρέμβαση, διασφα-λίζοντας το οποιοδήποτε κέρδοςστη Μόσχα.

• Επιπλέον, αν η Κύπρος απο-μονωνόταν στο πεδίο της Ε.Ε., αναποστασιοποιείτο από τον πυρήνατης Δύσης, δεν θα μπορούσε ναβοηθήσει ούτε στο μέλλον.

• Στη συγκεκριμένη περίπτωσητης επιβολής ευρωπαϊκών κυρώσε-ων, ανέφερε ο κ. Κασουλίδης, η Λευ-κωσία εξέφρασε μεν τις ανησυχίεςτης στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τό-νισε τη σημασία που έχει για τηνοικονομία της το ρωσικό χρήμα καιζήτησε κάποιο αντιστάθμισμα στηνπερίπτωση που η Ένωση αποφάσιζενα διευρύνει τις κυρώσεις.

Με τον τρόπο του, ο υπουργόςΕξωτερικών άφησε σαφώς να εν-νοηθεί ότι δεν μπορεί κανείς ναείναι μέλος μιας λέσχης όπως η Ε.Ε.και να μη στηρίζει τις αποφάσειςτης. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότισταματούν οι σχέσεις της Κύπρουμε άλλες χώρες, ειδικά με μόνιμαμέλη του Συμβουλίου ασφαλείας,όπως η Ρωσία.

Συνεχίζει η ΜόσχαΗ «Κ» αντιλαμβάνεται πως ο

Σεργκέι Λαβρόφ ήταν δεκτικός προςτα κυπριακά επιχειρήματα. Άλλωστε

και η σύντομη ανακοίνωση του ρω-σικού υπουργείου Εξωτερικών, μετάτο γεύμα εργασίας, που επιβεβαίωνεότι στη συζήτηση κυριάρχησε τοθέμα των σχέσεων της Ρωσίας με

την Ε.Ε., λόγω του ουκρανικού ζη-τήματος, δεν περιείχε διπλωματικέςαιχμές.

Ο κ. Κασουλίδης πριν αναχωρή-σει από την Κύπρο, είχε ήδη ενη-

μερώσει τον Ρώσο πρέσβη, που είχεδείξει ενόχληση, για το πώς βλέπειη Λευκωσία τα πράγματα. Ο κ. Λα-βρόφ φέρεται να διαβεβαίωσε τονκ. Κασουλίδη ότι η στάση της Ρωσίαςέναντι της Κύπρου δεν θα αλλάξει.Κάτι που έχει πολιτική αλλά κυρίωςοικονομική σημασία για την κυ-πριακή κυβέρνηση.

• Στο Κυπριακό, η Μόσχα ποτέδεν ήταν ενεργός παίκτης. Ούτε τώ-ρα αναμένεται να διαδραματίσειρόλο ή να βάλει πλάτη στη νέα δια-δικασία λύσης. Ήταν πάντα, όμως,καταφύγιο της Κύπρου για δύσκολεςπολιτικές αποφάσεις στο ΣυμβούλιοΑσφαλείας.

• Σε αντάλλαγμα οι κυπριακέςαρχές συνεργάζονται δίνοντας πλη-ροφορίες για τους ιδιοκτήτες ρω-σικών εταιρειών που είναι εγγε-γραμμένες στην Κύπρο. Πληροφο-ρίες που επιτρέπουν στην κυβέρ-νηση Πούτιν να γνωρίζει τα καθαράέσοδα Ρώσων μεγαλοεπιχειρημα-τιών και να απαιτεί κάποιο είδοςφορολόγησης επ’ αυτών.

• Η πρακτική αυτή εντάσσει τηνΚύπρο στην κατηγορία αποδεκτών

από τη Ρωσία φορολογικών παρα-δείσων και δεν σταματά το ρεύμακαθόδου εταιρειών που με τη σειράτους συντηρούν τον κυπριακό τομέαυπηρεσιών και αποτελούν ζωτικόστοιχείο για τη δοκιμαζόμενη οι-κονομία του νησιού.

• Στο πλαίσιο των διευκολύνσε-ων προς τη Μόσχα η Κυπριακή Δη-μοκρατία έχει ήδη συμφωνήσειστον ελλιμενισμό ρωσικών πολε-μικών πλοίων, ενώ παρέχει χώρουςστην αεροπορική βάση ΑνδρέαςΠαπανδρέου για αποθήκευση αν-ταλλακτικών.

• Τέλος, η Λευκωσία δεν ξεχνάότι οφείλει 2,5 δισ. ευρώ στη Μόσχα,το δάνειο που είχε λάβει ο Δ. Χρι-στόφιας, και θέλει να αποφύγει τιςόποιες πιέσεις για αποπληρωμή τουσε χρόνο που δεν θα είναι κατάλ-ληλος.

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότιαρχίζει νέος γύρος προσφορών γιαπρομήθεια φυσικού αερίου με σκοπότην ηλεκτροπαραγωγή και ο ρωσικόςκολοσσός ITERA αναμένεται ναδιεκδικήσει πάλι το συμβόλαιο γιατη λεγόμενη ενδιάμεση λύση.

Σε τεντωμένο σχοινί ισορροπεί η ΚύπροςΗ στρατηγική Λευκωσίας έναντι Μόσχας, οι Δυτικές φοβίες και το καυτό παρασκήνιο του τετ-α-τετ Κασουλίδη – Λαβρόφ

<<<<<<<

Ο Κασουλίδης άφησεσαφώς να εννοηθεί στονΛαβρόφ ότι δεν μπορείκανείς να είναι μέλοςμιας λέσχης όπως η Ε.Ε.και να μη στηρίζει τιςαποφάσεις της. Αυτό,όμως, δεν σημαίνει ότισταματούν οι σχέσεις τηςΚύπρου με άλλες χώρες,ειδικά με μόνιμα μέλητου Συμβουλίου Ασφα-λείας, όπως η Ρωσία.

Κινήσεις εξάλειψης δυτικής καχυποψίας Η κυπριακή κυβέρνηση ήθελε μεν να καθησυχάσει τη ρωσική πλευρά,αλλά ταυτόχρονα επεδίωκε να μη χαλάσει την καλή εικόνα που έχει δη-μιουργήσει σε ΗΠΑ και Ευρώπη η δυτικόστροφη πολιτική του ΝίκουΑναστασιάδη. Και το ταξίδι Κασουλίδη στη Μόσχα είχε προκαλέσει, σχε-δόν αμέσως, αντιδράσεις. Διπλωμάτης, σε συνομιλία του με την «Κ» λί-γες ημέρες μετά τη συνάντηση με τον Σεργκέι Λαβρόφ, είχε εκφράσειέντονες επιφυλάξεις για τη σκοπιμότητα αυτής της επαφής. Είχε συνδέ-σει μάλιστα το όλο θέμα με το Κυπριακό και τα ενεργειακά, όπου η Λευ-κωσία προσδοκεί στη συμβολή της Ουάσιγκτον και των Βρυξελλών.Βγήκε στην επιφάνεια μία καχυποψία για το αν τελικά η Λευκωσία πρε-σβεύει τόσο σθεναρά όσο λέει το δόγμα, πως η θέση της είναι στη Δύ-ση. Συνομιλητές της «Κ», ανέφεραν ότι επιφυλάξεις και υποψίες όπωςοι ανωτέρω μπορούν να αποβούν επιζήμιες. Πάντως, ο κ. Κασουλίδηςφρόντισε να ενημερώσει αμέσως Ευρωπαίους και δυτικούς συμμάχουςγια το περιεχόμενο της συνομιλίας του με τον κ. Λαβρόφ. Το γεγονός ότιο βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Έρικ Ρούμπιν, δεν άλλαξετο προγραμματισμένο για τη Δευτέρα ταξίδι του στην Κύπρο, δίνει ελπί-δες ότι οι αντιρρήσεις των δυτικών έμειναν στο επίπεδο υφέρπουσαςκαχυποψίας χωρίς να προκαλέσουν ουσιαστική ζημιά.

Ο Σεργκέι Λαβρόφ φέρεται να διαβεβαίωσε τον Ιωάννη Κασουλίδη ότι η στάση της Ρωσίας έναντι της Κύπρου δεν θα αλλάξει, κάτι που έχει πολιτική αλλά κυ-ρίως οικονομική σημασία για την κυπριακή κυβέρνηση.

ΑSSO

CIAT

ED P

RESS

Παγίδα τα πολιτικά ταμπού για το ΒαρώσιΑιχμάλωτες του φόβου και της ατολμίας θεωρεί ο διεθνής παράγοντας πως είναι οι πλευρές σε ό,τι αφορά το πακέτο της Αμμοχώστου

<<<<<<<

Η διεθνής κοινότητα σεκάθε σχετικό ανακοινωθέντονίζει ότι τα ΜΟΕ πρέπεινα είναι επωφελή καιγια τις δύο κοινότητες.

Τη Δευτέρα έρχεται στην Κύπρο ο Αμερικανόςβοηθός ΥΦΥΠΕΞ, Έρικ Ρούμπιν. Από την εντύπωσηπου θα αποκομίσει σχετικά και με τις προθέσεις γιατο Βαρώσι θα εξαρτηθεί κατά πόσον θα έρθει σύντο-μα και ο Τζον Κέρι για ανακοινώσεις.

AΠΕ

04-POLITIKI_Master_cy 04/04/14 17:02 Page 4

05-ADV LANITIS_Master_cy 04/04/14 17:04 Page 1

6 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Κυριακή 6 Απριλίου 2014

Ο ΝΙΚΟΛΑΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΣΤΗΝ «Κ»

Ονειρεύονται όσοι επιδιώκουναποδυνάμωση του ΔΗΚΟ

Δεν υπάρχει εσωκομματική αντιπολίτευση. Όλοι υπηρετούμε τις αρχές, τις θέσεις και τον κόσμο του Δημοκρατικού Κόμματος

Συνέντευξη στονΑΠΟΣΤΟΛΟ ΤΟΜΑΡΑ

Το γάντι σε όσους θέλουν τις ευρωεκλογέςως το πεδίο που θα δοθεί η επόμενη μάχηστο ΔΗΚΟ ρίχνει ο πρόεδρος του κόμματος.Ο Νικόλας Παπαδόπουλος σε συνέντευξήτου στην «Κ» απορρίπτει κατηγορηματικάότι εντός του κόμματος υπάρχει αντιπο-λίτευση και ότι το ΔΗΚΟ πάει στις ευρωε-κλογές με τις μισές δυνάμεις του. Με νόημασυστήνει υπομονή σε όσους αναμένουνπτώση των ποσοστών. Ο κ. Παπαδόπουλοςθεωρεί ότι το κεφάλαιο με τους ΚυριάκοΚενεβέζο και Φώτη Φωτίου έχει κλείσειγια το ΔΗΚΟ, ενώ διαβεβαιώνει ότι δενυπάρχει κίνδυνος διάσπασης και ότι τοκόμμα είναι και θα παραμείνει ενωμένοκαι μετά τις εκλογές.–Γιατί το ΔΗΚΟ παρά τη νωπή ανανέωσητης ηγετικής πυραμίδας δεν μπορεί νααποτινάξει τον χαρακτηρισμό του «επί-σημου» και «ανεπίσημου»;

–Τέτοιοι χαρακτηρισμοί δεν ισχύουν.Το Δημοκρατικό Κόμμα είναι ένα. Και είναιοι θέσεις, οι αρχές και ο κόσμος του. Αυτοίοι διαχωριστικοί χαρακτηρισμοί ήταν επι-νόηση της προηγούμενης πενταετίας, τηνεποχή δηλαδή που μία ομάδα στελεχώνασκούσαμε κριτική στον τέως ΠρόεδροΔημήτρη Χριστόφια και κάποιοι, κυρίωςεκτός κόμματος, επιχειρούσαν να περιθω-ριοποιήσουν και να απαξιώσουν αυτή τηνκριτική που, όπως όλοι αναγνωρίζουν σή-μερα, επιβεβαιώθηκε. Όπως και να ’χει,αυτά έχουν τελειώσει. Και αυτοί που προ-σπαθούν να τα αναβιώσουν θα βρουν απέ-ναντί τους τον κόσμο του κόμματος.–Φαινόμενα όπως αυτό της Λεμεσού,όπου δεν επετράπη σε δύο βουλευτέςτου κόμματος να λάβουν μέρος στιςεσωκομματικές διαδικασίες πώς αντι-μετωπίζονται από τον πρόεδρο, τουΔΗΚΟ;

–Η λειτουργία του κόμματος, των συλ-λογικών οργάνων και των επαρχιακών επι-τροπών του, περιλαμβανομένων και θε-μάτων που αφορούν το ποιοι μετέχουν σεκάθε σώμα, προβλέπονται στο Καταστατικότου κόμματος. –Συναγωνιστές σας λένε ότι η ενότηταστο κόμμα δεν μπορεί να επιτευχθείμόνο με φραστικά καλέσματα. Χρειάζε-ται κάτι περισσότερο;

–Αυτή η άποψη είναι σωστή. Και θαπροσθέτω ότι η ενότητα στηρίζεται στιςδιαχρονικές θέσεις και αρχές του κόμματοςκαι περιφρουρείται από τον κόσμο μας. Γι’αυτό και όσοι ονειρεύονται ή προσπαθούννα δημιουργήσουν προβλήματα στο Δη-μοκρατικό Κόμμα θα αποτύχουν.–Ο αναπληρωτής πρόεδρος του ΔΗΚΟσε συνέντευξή του στην «Κ» άφησεανοιχτή την πόρτα της επιστροφήςστους Κυριάκο Κενεβέζο και Φώτη Φω-τίου. Εσείς τι νομίζετε;

–Οι ίδιοι επέλεξαν να αποχωρήσουναπό το κόμμα. Είναι απόλυτο δικαίωμάτους να γυρίσουν τη πλάτη τους στονκόσμο του ΔΗΚΟ, εμείς όμως που πραγ-ματικά πιστεύουμε στις διαχρονικές αρχέςκαι αξίες του ΔΗΚΟ θα παραμείνουμε στοκόμμα μας και θα το υπερασπιστούμε.–Με τα δεδομένα του σήμερα και στο

πνεύμα ενότητας σάς έχει περάσει απότο μυαλό να τους καλέσετε να επιστρέ-ψουν;

–Επαναλαμβάνω ότι είναι οι ίδιοι πουεπέλεξαν να αποχωρήσουν. –Από το κόμμα έχουν διαγραφεί;

–Όποιος ζητήσει να αποχωρήσει απότο Κόμμα διαγράφεται από το μητρώο με-λών.–Συνεχίζετε να θεωρείτε ότι οι συναν-τήσεις του τέως προέδρου του ΔΗΚΟμε τον Νίκο Αναστασιάδη συνιστούσανυπόσκαψή σας;

–Θα πρέπει να ρωτήσετε τον ΠρόεδροΑναστασιάδη αν τέτοιου είδους ενέργειεςεκ μέρους του συνιστούν προσπάθεια υπό-σκαψης του Δημοκρατικού Κόμματος. Ενπάση περιπτώσει, επαναλαμβάνω ότι όποιοςεπιχειρήσει να δημιουργήσει προβλήματαστο Δημοκρατικό Κόμμα απλώς χάνει τονχρόνο του.–Σε συνδυασμό και με ένα μη επιθυμητόαποτέλεσμα στις ευρωεκλογές εντοπί-ζετε κινδύνους διάσπασης του κόμμα-τος;

–Το Δημοκρατικό Κόμμα δεν αντιμετω-πίζει κίνδυνο διάσπασης. Ο περήφανοςκόσμος του Δημοκρατικού Κόμματος θααπαντήσει στις 25 Μαΐου σε όσους ονει-ρεύονται και επιδιώκουν την αποδυνάμωσητου ΔΗΚΟ.

Η μάχη των Ευρωεκλογών–Οι ευρωεκλογές αποτελούν προσωπικόστοίχημα νοουμένου ότι είναι η πρώτησας εκλογική μάχη ως προέδρου τουΔΗΚΟ;

–Δίνω εκλογικές μάχες με το Δημοκρα-τικό Κόμμα τα τελευταία 25 χρόνια, με διά-φορες ιδιότητες. Και σας διαβεβαιώνω ότιο ζήλος και το μεράκι για επιτυχία του κόμ-ματος παραμένουν αμείωτες και αναλλοί-ωτες, ανεξαρτήτως των ιδιαίτερα δύσκολωνσυνθηκών μέσα στις οποίες γίνονται οιΕυρωεκλογές και παρά το μέχρι στιγμήςμειωμένο ενδιαφέρον της κοινωνίας.-Συμμερίζεστε τις απόψεις ότι το ψη-φοδέλτιο του ΔΗΚΟ δεν είναι ισχυρόσε σύγκριση με αυτό άλλων κομμάτων;

–Όχι. Το ψηφοδέλτιο του ΔΗΚΟ είναιποιοτικό και πολυσυλλεκτικό και αντικα-τοπτρίζει την ιδιαιτέρως πετυχημένη πα-ρουσία του κόμματός μας στην Ευρωβουλήτα τελευταία πέντε χρόνια. Άλλωστε, τοψηφοδέλτιο μας αποτελείται από συναγω-νιστές που ξεχωρίζουν για τη μόρφωση,τις ικανότητες, την πολιτική και επαγγελ-ματική σταδιοδρομία τους και την ευρύτερηπροσφορά τους στον τόπο.–Πρόσωπα από τη λεγόμενη εσωκομ-ματική αντιπολίτευση όμως δεν υπάρ-χουν.

–Δεν υπάρχει εσωκομματική αντιπολί-τευση. Όλοι ανεξαιρέτως στο ΔΗΚΟ υπη-ρετούμε τις αρχές, τις θέσεις και τον κόσμοτου Δημοκρατικού Κόμματος. –Η απουσία τους ήταν προσωπική επι-λογή σας ή προσεγγίσατε κάποιους καισας αρνήθηκαν;

–Η επιλογή των έξι υποψηφίων έγινεαπό το Εκτελεστικό Γραφείο, μετά από βο-λιδοσκοπήσεις με πολλούς συναγωνιστέςπου εξέφρασαν ενδιαφέρον να είναι υπο-ψήφιοι. Από εκεί και πέρα, όλοι μαζί, υπο-

ψήφιοι και στελέχη, δίνουμε ενωμένοι τημάχη των Ευρωεκλογών. –Μπορεί το ΔΗΚΟ να δώσει δυναμικόπαρών στις ευρωεκλογές με ένα ση-μαντικό κομμάτι του, τουλάχιστον σεεπίπεδο στελεχών πρώτης γραμμής,αδιάφορο όπως λέγεται;

–Αυτό είναι δικό σας αυθαίρετο συμ-πέρασμα. Ουδείς αδιαφορεί. Η προεκλογικήδράση του κόμματος σε όλες τις επαρχίεςάρχισε, όπως άρχισε και η ενεργή εμπλοκήόλων των ανώτατων στελεχών, των βου-λευτών, των επαρχιακών επιτροπών, τωνμελών της κεντρικής επιτροπής, τον το-πικών στελεχών και ασφαλώς των υποψη-φίων. Χαρακτηριστικά, χτες Σάββατο, στησυνεδρίαση του Εκτελεστικού Γραφείουεγκρίθηκε ένα λεπτομερές και αρκετά πλή-ρες οργανωτικό πρόγραμμα εξορμήσεωνσε όλη την Κύπρο.–Ποιο ποσοστό θα θεωρηθεί επιτυχίακαι ποιο αποτυχία;

–Εδώ θα είμαστε και μετά τις εκλογέςτότε και θα σχολιάσουμε τα αποτελέσματα.Υπομονή...–Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών θααποτελέσει «δημοψήφισμα» για τις κο-ρυφαίες επιλογές της νέας ηγεσίας τουκόμματος;

–Οι Ευρωεκλογές είναι οι εκλογές γιαανάδειξη των εκπροσώπων της ΚυπριακήςΔημοκρατίας στο Ευρωκοινοβούλιο. Είναιαπό μόνες τους σοβαρές και σημαντικέςεκλογές και δεν χρειάζονται άλλες ερμηνείεςή χαρακτηρισμούς. Κάθε εκλογή θέτειστους πολίτες ένα σαφές ερώτημα και σεαυτό απαντούν. Το συγκεκριμένο ερώτηματων ευρωεκλογών αφορά τα έξι πρόσωπαπου ως χώρα θα στείλουμε στο Ευρωκοι-νοβούλιο. Από κει και πέρα, εάν με τον όρο«κορυφαίες επιλογές» αναφέρεστε στηναπόφαση για αποχώρηση από την κυβέρ-νηση μετά που ο Πρόεδρος Αναστασιάδηςεπέλεξε να περιφρονήσει τον κόσμο τουΔΗΚΟ και να ακυρώσει τις προεκλογικέςδεσμεύσεις του έναντι μας, οφείλω να ση-μειώσω ότι αυτή η απόφαση δικαιώνεταιήδη από τις ίδιες τις εξελίξεις. Η ΣυμφωνίαΑναστασιάδη – Έρογλου είναι μία κάκιστηβάση διαπραγμάτευσης, η οποία τυγχάνειπλήρους αξιοποίησης διεθνώς από τηντουρκική πλευρά, ανεξάρτητα από την πο-ρεία των διαπραγματεύσεων.–Το ΔΗΚΟ μετά τις ευρωεκλογές μπορείνα συνεχίσει να πολιτεύεται και να έχειισχυρό πολιτικό λόγο με την εικόνατου σήμερα στα εσωκομματικά του;

–Και πάλι προβαίνετε σε δικά σας αυ-θαίρετα συμπεράσματα. Διακρίνω στιςερωτήσεις σας μία ιδιαίτερη αγωνία καιπροκατάληψη για την αποδυνάμωση καιτην περιθωριοποίηση του ΔημοκρατικούΚόμματος. Σας διαβεβαιώνω πως το Δημο-κρατικό Κόμμα, και τώρα και μετά τις εκλο-γές θα συνεχίσει να είναι ενωμένο, ισχυρόκαι ικανό να πολιτεύεται και να διεκδικείυπεύθυνα.

Να διεκδικεί υπεύθυνα μία σωστή, λει-τουργική και βιώσιμη λύση. Να διεκδικείυπεύθυνα δουλειές για όλους. Να διεκδικείυπεύθυνα μία βιώσιμη ανάπτυξη με σεβα-σμό στα δικαιώματα των εργαζομένων. Ναδιεκδικεί υπεύθυνα μία καλύτερη ζωή γιατα παιδιά και τα εγγόνια μας.

–Μετά και τη δεύτερη συνάντησηΑναστασιάδη – Έρογλου ο πήχηςτων προσδοκιών πέφτει. Συνε-χίζετε να είστε το ίδιο ανήσυχοςόπως όταν αποχωρήσατε από τηνκυβέρνηση;

–Και ακόμα περισσότερο. Διότιόπως ανέφερα και πριν, δυστυχώς,οι εκτιμήσεις μας σε σχέση με τηΣυμφωνία της 11ης Φεβρουαρίουεπιβεβαιώνονται. Η τουρκική πλευράικανοποίησε ήδη με αυτή τη Συμ-φωνία τους περισσότερους διαχρο-νικούς στόχους της, πριν καν αρχί-σουν οι διαπραγματεύσεις και αλω-νίζει διεθνώς προσπαθώντας να τηναξιοποιήσει για αναβάθμιση τουψευδοκράτους και για απενοχοποί-ηση της Τουρκίας. Οι τουρκικές στο-χεύσεις ικανοποιούνται ανεξάρτητααπό τις διαπραγματεύσεις και ητουρκική αλαζονεία και αδιαλλαξίαθα εντείνεται όσο η Άγκυρα βλέπειότι βγαίνει κερδισμένη. –Με το ΔΗΚΟ μακριά από την

κυβέρνηση ο παρεμβατικός τουρόλος είναι το ίδιο ισχυρός;

–Στην αντιπολίτευση θα είμαστεακόμη πιο ισχυροί. Με το ΔΗΚΟμέσα στην κυβέρνηση, ο ΠρόεδροςΑναστασιάδης δεν δίστασε να μαςπεριφρονήσει και να ακυρώσει τηνπροεκλογική συμφωνία που είχε κά-νει με τον κόσμο του ΔΗΚΟ στο πιοσημαντικό θέμα, το Κυπριακό. Ορόλος του ΔΗΚΟ εντός κυβέρνησηςακυρώθηκε από τον Πρόεδρο Ανα-στασιάδη. Από κει και πέρα, το ΔΗΚΟφέρθηκε έντιμα. Διαφώνησε, εξέ-φρασε τεκμηριωμένα τη διαφωνίατου και αποχώρησε από την κυβέρ-νηση. Η συμμετοχή σε μία κυβέρ-νηση έχει νόημα όταν συνδιαμορ-φώνεται η πολιτική της κυβέρνησης.Όταν αυτό δεν συμβαίνει, μένουνμόνο οι καρέκλες και το ΔΗΚΟ δενείναι οι καρέκλες αλλά οι θέσεις, οιαρχές και ο κόσμος του. –Μετά την αποχώρηση από τηνκυβέρνηση περιγράψτε μας το

επίπεδο σχέσεων ΔΗΚΟ-ΔΗΣΥ.–Οι σχέσεις του ΔΗΚΟ με το ΔΗ-

ΣΥ είναι στο ίδιο επίπεδο που ήταν,δηλαδή στο επίπεδο του αλληλοσε-βασμού των διαφορετικών απόψεωνκαι εκτιμήσεων και της συνεργασίαςεντός και εκτός κοινοβουλίου σταθέματα που υπάρχει περιθώριο συ-νεργασίας. Και αυτό δεν αφορά μόνοτις σχέσεις με το ΔΗΣΥ αλλά αφοράτις σχέσεις με όλα τα κόμματα.–Με ένα ΔΗΚΟ στην αντιπολί-τευση μπορούν να στηθούν γέ-φυρες συνεργασίας με το ΑΚΕΛγια τις επόμενες προεδρικές;

–Είναι αστείο να μιλούμε για τιςΠροεδρικές Εκλογές του 2018 ενέτει 2014. Και εν πάση περιπτώσει,οι όποιες γέφυρες συνεργασίες ανά-μεσα σε οποιαδήποτε κόμματα δενστήνονται και ούτε πρέπει να στή-νονται στη βάση συγκυριών ή στηβάση εκλογικών σκοπιμοτήτων,αλλά στη βάση πολιτικών θέσεωνκαι πολιτικών στόχων.

Επαναδιαπραγμάτευσηγια τα μηεξυπηρετούμενα–Στην οικονομία είναι κάτιπου σας φοβίζει;

–Αυτή τη στιγμή με ανησυχείπερισσότερο ο λαβύρινθος στονοποίο βρίσκεται η κυπριακή οι-κονομία λόγω του ζητήματος τωνμη εξυπηρετούμενων δανείωνκαι της απουσίας ρευστότηταςτων τραπεζών. Αυτό είναι αυτήτη στιγμή το πιο σημαντικό θέμακαι σε αυτό πρέπει να επικεν-τρωθούμε για να έχουν αντίκρι-σμα οι στερήσεις και θυσίες τουλαού και τα πολλά μέτρα πουέχουν εφαρμοστεί σε όλα τα επί-πεδα. Ενόψει και των τεστ αντο-χής των τραπεζών που θα αρχί-σουν τον ερχόμενο Ιούνιο και θαολοκληρωθούν τον Οκτώβριο, ηκυβέρνηση οφείλει να αναλάβει

πρωτοβουλία και να επαναδια-πραγματευθεί τις βασικές παρα-δοχές του μνημονίου στο συγ-κεκριμένο θέμα για να αποφευχ-θεί αυτός ο κίνδυνος. Δεν είναιαρκετό απλώς να επαναδιαπραγ-ματευθούμε την αξία των κυπρια-κών ομολόγων και την αξία τωνακινήτων. Πρέπει να επαναδια-πραγματευθούμε τον ορισμό καιτην ερμηνεία των μη εξυπηρε-τούμενων δανείων.–Η τράπεζα Κύπρου αποτελείαδύναμο κρίκο στην πορείαανάκαμψης;

–Η Τράπεζα Κύπρου αποτελείκεντρικό, βασικό κρίκο στην πο-ρεία ανάκαμψης. Γι’ αυτό δενμπορεί και δεν πρέπει να είναιή να γίνει αδύναμος κρίκος.

Μας περιφρόνησε ο Πρόεδρος

«Είναι αστείο εν έτει 2014 να μιλούμεγια τις Προεδρικές Εκλογές του 2018»,δηλώνει ο κ. Νικόλας Παπαδόπουλος.

Αναδιάρθρωση, όχι ξεκαθάρισμα λογαριασμών –Στα κεντρικά γραφεία του κόμματος επι-κρατεί ανησυχία από το πνεύμα οικονομικήςπεριστολής. Θα γίνουν απολύσεις;–Το Σχέδιο Αναδιάρθρωσης του προσω-πικού το οποίο εγκρίθηκε από το Εκτε-λεστικό Γραφείο στοχεύει στη διόρθω-ση της στρέβλωσης που παρατηρήθηκεμε τον διπλασιασμό του προσωπικούτον τελευταίο ενάμιση χρόνο και στο νακαταστήσει το κόμμα βιώσιμο οικονομι-κά. Από τη στιγμή μάλιστα που τα κόμ-ματα λαμβάνουμε κρατική χορηγία, εί-μαστε διπλά υποχρεωμένοι να αξιοποι-ούμε τους οικονομικούς πόρους μας μεσύνεση και ορθολογιστικές αποφάσεις.–Κάποιοι μέσα από το κόμμα βλέπουν προ-σπάθεια ξεκαθαρίσματος λογαριασμών.Πώς απαντάτε;–Δεν υπάρχει κανένα ξεκαθάρισμα λο-γαριασμών. Το Δημοκρατικό Κόμμαπροχωρά ενωμένο και ισχυρό στιςεκλογές της 25ης Μαΐου και θα επικεν-τρωθεί στα καθημερινά προβλήματαπου ταλανίζουν την Κυπριακή κοινωνία,τον υπερδανεισμό των κυπριακών νοι-κοκυριών, την ανεργία, την οικονομικήκαι κοινωνική εξαθλίωση που πρέπειάμεσα να αντιμετωπίσουμε με ένα νέομοντέλο ανάπτυξης.«Όποιος επιχειρήσει να δημιουργήσει προβλήματα στο Δημοκρατικό Κόμμα απλώς χάνει τον

χρόνο του», τονίζει ο κ. Νικόλας Παπαδόπουλος.

“«Θα πρέπει να ρωτήσετε τονΠρόεδρο Αναστασιάδη αν τέ-τοιου είδους ενέργειες(οι συναντήσεις με τον ΜάριοΚαρογιάν) εκ μέρουςτου συνιστούν προσπάθειαυπόσκαψης του ΔΗΚΟ».

“«Το ψηφοδέλτιο του ΔΗΚΟείναι ποιοτικό και πολυσυλ-λεκτικό και αντικατοπτρίζειτην ιδιαιτέρως πετυχημένηπαρουσία του κόμματόςμας στην Ευρωβουλήτα τελευταία πέντε χρόνια».

ΦΙΛ

ΙΠΠ

ΟΣ

ΧΡΗ

ΣΤΟΥ

ΦΙΛ

ΙΠΠ

ΟΣ

ΧΡΗ

ΣΤΟΥ

06-POLITIKI_Master_cy 04/04/14 16:54 Page 6

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 7Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ ΗΚυριακή 6 Απριλίου 2014

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ

Εμπειρογνώμονας από τη Βρετανίαενισχύει από αύριο το έργο τηςανακριτικής ομάδας που ασχολείταιμε το σκάνδαλο για την οικονομία.Ο ειδικός επί των χρηματοοικονο-μικών, για τους επόμενους τρειςμήνες τουλάχιστον θα βρίσκεταιμόνιμα στην Κύπρο για να παρα-κολουθεί, να κατευθύνει και ναενισχύει την τιτάνια προσπάθειαπου καταβάλλεται ώστε να λάβεισάρκα και οστά ο αντικειμενικόςστόχος, που είναι να δεθούν όσοκαλύτερα γίνεται υποθέσεις πουθα οδηγηθούν ενώπιον της δικαιο-σύνης.

Συμπαραστάτης και συνεργάτηςστο έργο του βρετανού ειδικού, θαείναι μια συμπαγής ομάδα ελεγ-κτών, λογιστών και λειτουργώναπό την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς,η οποία θα ενισχύει την όλη δια-δικασία, με παράλληλο στόχο τηνεπιτάχυνση των ερευνών. Με τηνπάροδο του τριμήνου θα έλθει στηνΚύπρο από το εξωτερικό ομάδα ει-δικών η οποία και θα αναλάβει ναεκπονήσει μελέτη σχετικά με ταεπόμενα βήματα.

Όπως δήλωσε στην «Κ» ο γενι-κός εισαγγελέας Κώστας Κληρίδης,«Με την ενίσχυση που θα τύχει ηανακριτική ομάδα στην ουσία εν-τατικοποιούνται οι προσπάθειέςμας για να φέρουμε σε πέρας το

πολύ δύσκολο αυτό έργο απόδοσηςευθυνών. Οι έρευνες βρίσκονταισε ένα κομβικό σημείο και επικεν-τρωνόμαστε στη συλλογή των απα-ραίτητων στοιχείων, τεκμηρίωνκαι του απαραίτητου μαρτυρικούυλικού μέσα από τους ογκώδειςφακέλους που υπάρχουν στη Νο-μική Υπηρεσία».

Παράλληλα, ο γενικός εισαγγε-λέας παρουσιάστηκε χολωμένοςαπό τη στάση βουλευτών και πο-λιτικών που κατακρίνουν την κα-θυστέρηση που παρατηρείται στοερευνητικό έργο, αναφέροντας,μεταξύ άλλων, χαρακτηριστικά καιτα ακόλουθα, «Λυπούμαι πάρα πολύγια το γεγονός ότι κάποιοι κατα-κρίνουν τις προσπάθειές μας καιδιαμαρτύρονται επειδή δεν προ-χωρούν οι έρευνες, με την ταχύτητα

που θα ήθελαν. Η κυπριακή οικο-νομία κατέρρευσε μέσα σε περίοδοεπτά ετών και κάποιοι θέλουν ναολοκληρώσουμε το ανακριτικό έργομέσα σε πέντε, έξι και επτά μήνες».Ο κ. Κληρίδης τόνισε ακόμα ότι«Όπως πληροφορήθηκα επειδή τό-τε δεν είχα εμπλοκή (σ.σ. ήταν Εφέ-της) η υπόθεση της αεροπορικής

τραγωδίας της «Ήλιος» χρειάστηκεπέραν των δυόμισι ετών για νασυμπληρωθούν οι έρευνες. Ταυτό-χρονα, ένα σκάνδαλο που απασχό-λησε την Αγγλία και ξέσπασε σεμία μόνο τράπεζα πάλι χρειάστηκεδιάστημα πέραν των δύο ετών γιατις έρευνες. Για την κατάρρευσητης κυπριακής οικονομίας συνέ-τειναν πολλοί παράγοντες, όπωςη διαφθορά, πολιτικοί, τραπεζίτες,οι χειρισμοί που έγιναν στα αξιό-γραφα, τα επισφαλή δάνεια καιπολλά άλλα. Με ποιον τρόπο θαμπορούσε να ολοκληρωθεί σε σύν-τομο χρονικό διάστημα μία τέτοιαέρευνα;».

Στην προσπάθεια καλύτερουσυντονισμού και συνεργασίας μεστόχο την ολοκλήρωση του ανα-κριτικού έργου, την περασμένη

Τετάρτη το πρωί πραγματοποιήθη-κε στη Νομική Υπηρεσία συνάν-τηση του γενικού εισαγγελέα Κώ-στα Κληρίδη με τον βοηθό γενικόεισαγγελέα Ρίκκο Ερωτοκρίτου. Οιδύο άνδρες τα είπαν δύο ημέρεςμετά τις δηλώσεις Ρίκκου Ερωτο-κρίτου στην τηλεοπτική εκπομπήτου Mega, «Το Μικροσκόπιο», όπουπαρουσιάστηκε δυσαρεστημένοςαπό την πορεία του ανακριτικούέργου, το οποίο όπως είχε αναφέρει,δεν προχωρά.

Ακόμα τόνισε ότι ο ίδιος δενενημερώνεται από τον γενικό ει-σαγγελέα.

Μετά τη συνάντηση της Τετάρ-της ουδείς εκ των δύο έδωσε συ-νέχεια στο θέμα. Υπενθυμίζεταιότι πριν από δύο και πλέον εβδο-μάδες είχε πραγματοποιηθεί στη

Νομική Υπηρεσία η επίμαχη συ-νάντηση μεταξύ γενικού και βοη-θού στην οποία συμμετείχε και τοκλιμάκιο των ανακριτών με σκοπόνα τεθούν οι βάσεις αποτελεσμα-τικότερης συνεργασίας με στόχοτη διεκπεραίωση του ανακριτικούέργου κατά την οποία τέθηκε τοζήτημα ελλιπούς ενημέρωσης.

Υποθέσεις έτοιμες για δίκηΌπως πληροφορείται η «Κ»,

μετά την καταχώρηση στο Δικα-στήριο υπόθεσης που αφορούσεπαράτυπο έμβασμα σε λογαριασμόεταιρείας που ανήκει στον πρώηνδιοικητή της Κεντρικής ΤράπεζαςΧριστόδουλο Χριστοδούλου, η Νο-μική Υπηρεσία στοχεύει να παρα-πέμψει στη Δικαιοσύνη και άλλεςαυτοτελείς υποθέσεις.

Βρετανός ειδικός απόαύριο στις έρευνεςγια την οικονομίαΧολωμένος ο γενικός εισαγγελέας με πολιτικούς πουαπαιτούν άρον-άρον ολοκλήρωση των ερευνών και δίκες

<<<<<<<

Κ. Κληρίδης: «Η κυπρια-κή οικονομία κατέρρευσεμέσα σε περίοδο επτάετών και κάποιοι θέλουννα ολοκληρώσουμετο ανακριτικό έργομέσα σε επτά μήνες».

«Για την κατάρρευση της κυπριακής οικονομίας συνέτειναν πολλοί παράγοντες, όπως η διαφθορά, πολιτικοί, τραπεζί-τες, οι χειρισμοί που έγιναν στα αξιόγραφα, τα επισφαλή δάνεια και πολλά άλλα. Με ποιον τρόπο θα μπορούσε να ολο-κληρωθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα μία τέτοια έρευνα;» λέει στην «Κ» ο γενικός εισαγγελέας Κώστας Κληρίδης.

Κινδυνεύει το ανακριτικό έργοΤη στιγμή που το ανακριτικό έργο συνεχίζεται η Επιτροπή Θεσμών τηςΒουλής ετοίμασε έκθεση για την οικονομία η οποία θα συζητηθεί στηνΟλομέλεια. Την περασμένη Τετάρτη είδαν το φως της δημοσιότηταςονόματα εν ενεργεία και πρώην βουλευτών τα οποία φέρονται να έτυ-χαν προνομιακής μεταχείρισης μέσω της διαγραφής δανείων. Το γεγο-νός αυτό ενόχλησε έντονα τον γενικό εισαγγελέα Κώστα Κληρίδη, οοποίος νιώθει ότι η δημοσιοποίηση ονομάτων είναι δυνατό να επηρεά-σει το ανακριτικό έργο. Πριν από μερικές ημέρες ο γενικός εισαγγελέαςτόνισε την ανάγκη να διαφυλαχθούν τα ονόματα, αφού η αποκάλυψήτους μπορεί να οδηγήσει κάποιες υποθέσεις να χαθούν στο Δικαστήριο.Ως εκ τούτου, στην έκθεση τα ονόματα διαγράφηκαν.

ΦΙΛ

ΙΠΠ

ΟΣ

ΧΡΗ

ΣΤΟΥ

07 - POLITIKI_Master_cy 04/04/14 22:26 Page 7

8 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Κυριακή 6 Απριλίου 2014

«Μπήκα στο Υπουργείο με μια αγ-καλιά λουλούδια, με ένα σωρό υπο-σχέσεις για συνεργασία, κάθισαστην υπουργική καρέκλα και αντίνα διαθέτω το 100% των δυνάμεώνμου, για να εφαρμόσω το φιλόδοξοεκσυγχρονιστικό πρόγραμμα τηςκυβέρνησης, πολεμούσα για να αν-τιμετωπίσω τους κρυφούς εχθρούςμου. Έρχονταν οι αξιωματούχοι καιοι τεχνοκράτες με το πλατύ χαμό-γελο, διαβεβαίωναν ότι θα υλοποι-ούσαν αποφάσεις και αντί αυτού,το μόνο που προσκόμιζαν στην επό-μενη συνάντηση ήταν πονηρές δι-καιολογίες ότι δεν μπορούν να υλο-ποιηθούν οι αποφάσεις. Είχα δίπλαμου, μια πιστή γραμματέα και απόεκεί και πέρα το χάος. Δεν μπορούσανα φέρω ικανούς ανθρώπους δίπλαμου και δεν είχα τη δύναμη να προ-ωθήσω αποφάσεις» .

Η πικρή διαπίστωση πρώηνυπουργού, ο οποίος ήταν πολύ επι-τυχημένος μάνατζερ στον ιδιωτικότομέα. Και συνέχισε μια άλλη πα-ραδοχή. «Όταν έφυγα από τονυπουργικό θώκο, άκουσα και τηνπικρή, αλλά και ειρωνική φράση,ότι οι κυβερνήσεις πέφτουνε αλλάοι τεχνοκράτες μένουν. Αυτά απόυψηλόβαθμους τεχνοκράτες, οι οποί-οι πληρώνονταν πολύ περισσότερααπό τον υπουργό. Και τότε κατάλαβα,τις τρικλοποδιές που μου έβαζαν οικατά τα άλλα συνεργάτες μου καιτότε αντιλήφθηκα, γιατί δεν προ-χωρούσαν οι αποφάσεις που λαμ-βάναμε σε μακρές συνεδριάσεις».Ο καλός πρώην υπουργός επιβεβαί-ωσε για μια ακόμη φορά την αλήθεια,που θέλει τις κυβερνήσεις να αλλά-ζουν, αλλά τους τεχνοκράτες να μέ-νουν και να βασιλεύουν.

Τα τελευταία χρόνια παρακολου-

θήσαμε επαναλαμβανόμενα σίριαλσυγκρούσεων προέδρων με ανε-ξάρτητους αξιωματούχους, αλλά καιΥπουργών με υψηλόβαθμους αξιω-ματούχους. Το τραγικό είναι ότιαυτά τα σίριαλ, είχαν και έχουν βα-ρύτατες συνέπειες στον τόπο. Δενείναι λίγοι οι αναλυτές, οι οποίοιεκτιμούν ότι σήμερα πληρώνουμεπανάκριβα την ασυνεννοησία τουΔημήτρη Χριστόφια με τον Αθανά-σιο Ορφανίδη, αλλά και την σύγ-κρουση Νίκου Αναστασιάδη και Πα-νίκου Δημητριάδη. Τελευταίο επει-σόδιο ήταν η σύγκρουση του ΙωνάΝικολάου και του Μιχαλάκη Παπα-γεωργίου. Από εκεί και πέρα υπάρ-χουν πολλές άλλες συγκρούσεωνυπουργών με γενικούς διευθυντές,οι οποίοι δεν προκαλούν τόσο θό-ρυβο, αφού η λύση βρίσκεται στιςμετακινήσεις και όχι στις αποπομπέςανώτατων τεχνοκρατών.

Η μονιμότητα των δημοσίων υπαλ-λήλων, εκτός από συνταγματικήεπιταγή, αποτελεί και ανάγκη γιανα λειτουργήσει το κράτος. Ωστόσο,δεν υπάρχει λογική, άλλος Πρόεδροςνα διορίζει αξιωματούχους και άλλοςνα τους «κουβαλά» στην πλάτη του.Είναι καιρός να υπάρξει προβλημα-τισμός και γιατί όχι να παραχωρηθείτο δικαίωμα στον κάθε Πρόεδροτης Δημοκρατίας να διορίζει τουςανώτατους αξιωματούχους και ηδιάρκεια της θητείας τους, να συμ-πίπτει με τη θητεία του εκάστοτεΠροέδρου.

Στο παρελθόν είχαμε φαιδρά φαι-νόμενα, διορισμών μικρών σε ηλικίακομματικών στελεχών, ώστε κατέ-χουν για πολλά χρόνια, θέσεις κλει-διά στην Πολιτεία. Στις περισσότε-ρες, αν όχι σε όλες τις χώρες τουκόσμου, οι υπουργοί εισέρχονται

στα Υπουργεία, με μία ομάδα αν-θρώπων, οι οποίοι καλούνται ναυλοποιήσουν το κυβερνητικό πρό-γραμμα. Και κάθε φορά που απο-τυγχάνουν, αυτοί οι άνθρωποι απο-πέμπονται την ίδια ώρα, χωρίς δια-δικασίες και χωρίς δεύτερη σκέψη.

Βεβαίως δεν θα πρέπει σε καμίαπερίπτωση να επηρεαστούν οι ανε-ξάρτητοι αξιωματούχοι του κράτους,οι οποίοι πρέπει και οφείλουν νααποτελούν ανάχωμα σε ενδεχόμενεςαυθαιρεσίες των εκάστοτε κυβερ-νώντων. Η σημερινή κυβέρνησηάνοιξε έναν νέο δρόμο, εξαναγκά-ζονται για πρώτη φορά διοικητήτης Κεντρική Τράπεζας σε παραί-τηση και παύοντας τον αρχηγό τηςΑστυνομίας. Η κίνηση της κυβέρ-νησης μπορεί να ικανοποίησε τοδημόσιο αίσθημα, αφού για πρώτηφορά «πληρώνουν» αξιωματούχοιαστοχίες της διοίκησης. Από τηνάλλη όμως, σπάζει ένα ταμπού, πουθέλει τους ανώτατους αξιωματού-χους να είναι «ακίνητοι» στην κα-ρέκλα τους.

Απαιτούνται και σε αυτό το επί-πεδο τομές, για εκσυγχρονισμό τουκράτους, το οποίο ακόμη τρέχει μερυθμούς και νοοτροπίες της δεκαε-τίες του 1960. Ίσως μείωση τηςδιάρκειας της θητείας των ανώτατωναξιωματούχων, ίσως μείωση τηςηλικίας αφυπηρέτησης, ίσως μείωσητου αριθμού των αξιωματούχων καιγιατί όχι και καθιέρωση κριτηρίωνδιορισμού και φυσικά εξέταση τωναξιωματούχου από την Βουλή, πριναπό τον διορισμό τους. Η σημερινήπαντοδυναμία των ανεξάρτητωναξιωματούχων οδηγεί όχι σπάνιασε φαινόμενα αλαζονείας και νεπο-τισμού, τα οποία καλούνται να πλη-ρώσουν οι «φτωχούληδες του Θεού».

Οι παγίδες ταράζουν τους αξιωματούχους

Κάτι τρέχει…Το ότι κάτι βρωμάει στα ενδότερα της Τράπε-ζας Κύπρου είναι κοινό μυστικό, διότι απόκαιρού εις καιρόν ακούγονται κάποιες ντου-φεκιές. Άλλοι τις χαρακτήριζαν διαβολές κιάλλοι τις απέδιδαν σε κομματικά παίγνια πουεπηρεάζουν ακόμα τα όσα θεμέλια απέμει-ναν από τον σεισμό που κατεδάφισε το τρα-πεζικό σύστημα. Τώρα όμως, αν όσα εγκύρωςμαθαίνει ο Ιανός, δεν είναι αναστρέψιμα, τό-τε κούνια που μας κούναγε. Μαθαίνουμε λοι-πόν ότι το Ταμείο Προνοίας Ξενοδοχοϋπαλ-λήλων βγάζει σε πλειστηριασμό δέκα εκα-τομμύρια μετοχές της Τράπεζας Κύπρου.«Καλά κάνουν τα πλάσματα», θα έλεγε ο ανυ-ποψίαστος πολίτης. Ρε, καλά θα έκαναν, αν ογενικός διευθυντής του Ταμείου Προνοίαςτων Ξενοδοχοϋπαλλήλων, Μαρίνος Γιαλέλης,δεν ήταν ταυτόχρονα και μέλος του Δ.Σ. τηςΤράπεζας Κύπρου. Με την κίνηση αυτή, ποιομήνυμα στέλνεις κύριε διοικητικέ σύμβουλε,στους επενδυτές και τους καταθέτες και σεόλους εκείνους που καλείτε ως Δ.Σ. να εμπι-στευτούν ξανά την Τράπεζα; Υποθέτω, εγώ οάσχετος, ότι ομολογείς πως τα πράγματα δενπάνε καθόλου καλά και πωλείς τις μετοχέςτώρα και την κάνεις με ελαφρά πηδηματάκια!Κόλπα που έκαναν στο πρόσφατο παρελθόνκάποια golden boys…

••••The bad Χούρικαν Τώρα εξηγείται και η ιστορία με τον ΤζονΧούρικαν που ευθύς εξαρχής βρωμούσεγνωστή πορδή… Μόλις ο άνθρωπος έθεσεστο τραπέζι την επιλογή της «κακής τράπε-ζας» για τη διαχείριση των μη εξυπηρετούμε-νων δανείων της Τράπεζας, προέκυψαν δη-μοσιεύματα για τις απολαβές του και άλλα πο-νηρά σχετικά με τη συμπεριφορά του, σε μίαεμφανή προσπάθεια διαβολής. Ποιους δενβολεύει η «κακή τράπεζα»; Μα ποιους άλ-λους από τους μεγάλους δανειολήπτες πουστην περίπτωση μιας bad bank θα πρέπει ναβάλουν στο τραπέζι τα ακίνητά τους για ναπουληθούν σε τιμές σημερινές, για να κλεί-σει –όσο είναι δυνατόν– εκείνη η μαύρη τρύ-πα των 7 δισ. που χρωστάνε 30 μεγάλοι δα-νειολήπτες. Αν όμως συνεχίσει η κατάστασηνα παραμένει στάσιμη όπως τώρα, η Τράπεζαείναι «σημερινή κι αυριανή» όπως «μαρτυ-ρεί» εμμέσως ο κ. Γιαλέλης!

••••Και οι χούλιγκανΗ «κακή τράπεζα» λοιπόν, θα εξανέμιζε τασχέδια που κατέστρωσαν τα 30 νάιλον κοπέ-λια ώστε να κλείσει η Τράπεζα και τα χρέητους να μετακυλήσθουν –με τη συνδρομήευεργετημένων κομμάτων και κομματικών

ταγών– στις πλάτες ημών των ηλιθίων. Και λέ-με ότι βρωμάει γνωστή πορδή, διότι τα ίδιακόλπα με αυτά εναντίον του Χούρικαν –καιχειρότερα– εφάρμοσαν και εναντίον του Πα-νίκου Δημητριάδη. Πληρώσαμε στον Πανίκοτις 300.000 και θα συνεχίσουμε να πληρώ-νουμε 400.000 ευρώ τον χρόνο που δόθη-καν σε δύο εκτελεστικούς και το Δ.Σ. της Κεν-τρικής σαν bonus για να τον φάνε. Το ίδιο θαγίνει και με τον Χούριγκαν, που τώρα θα τουβάλουν σφήνα ένα Κύπριο διευθυντή για νατον «βοηθά».

••••Άλλος για ΣιβηρίαΑν λοιπόν ο κ. Γιαλέλης που γνωρίζει ταπράγματα από μέσα πωλεί και φεύγει φαντά-ζομαι κάτι τέτοιο θα πρέπει να κάνουν κι άλ-λοι. Να υποθέσω και οι Ρώσοι; Γι’ αυτό πήγαν,οι του Δ.Σ., εκδρομή στη Μόσχα; Τους βλέπωτην επόμενη φορά να φεύγουν για Σιβηρία,διότι άμα πέσει η Τράπεζα δεν νομίζω ναέχουν μούτρα να γεμίζουν τις ATM με λίρες.

••••Η Ουκρανή έφυγε!Θυμάστε που η συμφωνία της Τράπεζας Κύ-πρου για πώληση της «θυγατρικής» στην Ου-κρανία ανακοινώθηκε θριαμβευτικά; Μάλισταο υπουργός Εξωτερικών είπε από τηλεορά-σεως ότι η συμφωνία έγινε κατόπιν παρέμβα-σης του Προέδρου Αναστασιάδη προς τονΠρόεδρο Γιανουκόβιτς. Βάσει της συμφω-νίας, η Τράπεζα θα έβαζε στα ταμεία της 225εκατ. ενώ όπως μάθαμε ένα σεβαστό ποσό

κάποιων εκατομμυρίων αναλογούσε και σεμεγάλο παραλιακό δικηγορικό γραφείο πουμεσολάβησε για να κλείσει η συμφωνία.Ωστόσο, ο Γιανουκόβιτς εκδιώχθηκε από τηνεξουσία και λεφτά πάπαλα… Πάγωσαν όλα!Κύριε Χασάπη ποιος θα δώσει τώρα λογαρια-σμό; Αλλά είπαμε, η λογοδοσία σε τούτα ταμέρη είναι φρούτο εξωτικό.

••••Θύμωσαν οι «Δρακούνες»Μαζί μου φαίνεται να διαφωνούν στα περίλογοδοσίας τέσσερεις πολύ αξιόλογες κυ-ρίες, με θέσεις κλειδιά στη Δημόσια Υπηρε-

σία, οι οποίες έδωσαν ένα εξαιρετικά ενδια-φέρον ραντεβού για τη βδομάδα αυτή. Πρό-κειται για μία ιδιότυπη συνάντηση κορυφήςπου οργανώνει ο Οργανισμός Γυναικών Επι-χειρηματιών, Επαγγελματιών (ΟΓΕΕ), με θέ-μα, «Γυναίκες Θεματοφύλακες-ΣυμμαχίεςΕυθύνης» και σε αυτή συμμετέχουν: ΆνναΠαπαϊωάννου, προϊσταμένη του Τομέα Λή-ψεως Δικαστικών Μέτρων της ΥπηρεσίαςΦΠΑ, Εύα Παπακυριακού προϊσταμένη ΜΟ-ΚΑΣ, Δήμητρα Καλογήρου πρόεδρος Επιτρο-πής Κεφαλαιαγοράς και Ειρένα ΓεωργιάδουΕπίτροπος Μεταρρύθμισης της ΔημόσιαςΥπηρεσίας. Όπως μας είπε η πρόεδρος τουΟΓΕΕ, Μαίρη Παπαδοπούλου, στόχος είναι«να πιάσουμε το τέρας που πάει να στραγγα-λίσει τη χώρα μας από τα μαλλιά και να το γο-νατίσουμε. Κι εμείς οι γυναίκες καταλαβαί-νουμε ίσως καλύτερα από οποιονδήποτε άλ-λο ότι πρέπει να καθαρίσουμε τους δρόμουςτου μέλλοντος των παιδιών μας, συνενώνον-τας τις δυνάμεις μας». Ένα τέρας μόνο «δρα-κούνες» μπορούν να το καταβάλουν ήταν τοσχόλιο του Ιανού και η κ. Παπαδοπούλου χα-μογέλασε με συγκατάβαση. Αν θέλετε να τιςακούσετε δεν έχετε παρά να είστε την προ-σεχή Πέμπτη 10 Απριλίου στις 6:30 μ.μ. σταΚεντρικά Γραφεία της Τράπεζας Κύπρου στηνΑγία Παρασκευή!

••••Δεν έχουμε τον Θεό μαςΣκυτάλη στον υπερατλαντικό Ιανό: Η στήληεπιμένει να γράφει κι ας κατάντησε μονότονο,ότι στο εθνικό μας πρόβλημα, οι δυνάμεις πουδιαφωνούν με την ομοσπονδιακή λύση, ας το

πουν ξεκάθαρα τι θέλουν, αντί να ψάχνουν δι-καιολογίες και θέματα τριβής που δηλητηριά-ζουν το εσωτερικό κλίμα και παράλληλα δημι-ουργούν στο εξωτερικό την εντύπωση ότι οιΕλληνοκύπριοι δεν θέλουμε λύση. Διάβασατην περασμένη Κυριακή μία ανακοίνωση της«Συμμαχίας Πολιτών» του Γ. Λιλλήκα, που απόπληροφορίες τις οποίες άντλησε από ομογε-νείς, από μία κλειστή συζήτηση για το Κυπρια-κό, στο συνέδριο της Κυπριακής ΟμοσπονδίαςΑμερικής, έβγαλε συμπεράσματα. Ωστόσο, οιπληροφορίες ήταν απολύτως εσφαλμένες καιδυστυχώς η «Συμμαχία» έκανε θόρυβο χωρίςνα τις διασταυρώσει. Και βέβαια προκάλεσεοργή στους Ομογενείς, ακόμη και σ’ αυτούςπου διαφωνούν με λύση Ομοσπονδίας. Γρά-φει λοιπόν μεταξύ άλλων η ανακοίνωση: «Με-τά την παραδοχή του Προέδρου της Δημοκρα-τίας ότι μέσα από τη λύση την οποία διαπραγ-ματεύεται, οι Ε/κ δεν θα έχουν τις δημοκρατι-κές ελευθερίες του εκλέγειν και εκλέγεσθαιστο Τ/κ συνιστών κράτος, είπε ο κ. Μαυρο-γιάννης και προχώρησε ένα βήμα παρακάτω.Στην ομιλία του στη Νέα Υόρκη ανέφερε ότιστόχος της λύσης είναι η επιστροφή 100.000προσφύγων. Τους υπόλοιπους είπε, θα ψά-ξουμε τρόπους να τους βολέψουμε. Με βάσηαυτές τις παραδοχές είναι ξεκάθαρο πια ότι ηλύση που διαπραγματεύεται ο Πρόεδροςακρωτηριάζει και το δικαίωμα της επιστροφήςτων προσφύγων και αποκλείει στην πραγματι-κότητα την ελεύθερη διακίνηση και εγκατά-σταση». Όμως ο Ανδρέας Μαυρογιάννης δενμίλησε με χιλιάδες αλλά με ποσοστά. Κι αυτόπου είπε ήταν πως η πρόταση της πλευράςμας είναι το 60% των Ε/κ προσφύγων να επι-στρέψει υπό ε/κ διοίκηση και το υπόλοιπουπό τ/κ κι όσοι δεν το επιθυμούν να αποζη-μιωθούν πλήρως. Αυτά και λίγη υπευθυνότηταδεν βλάπτει.

••••Δεν το ήξεραν στο ΔΝΤΤην 1η Απριλίου κανόνισε το ΔΝΤ να δημο-σιοποιήσει την έκθεσή του για την Κύπρο,όπως και τη συνέντευξη της Ντέλιας Βελκου-λέσκου μέσω τηλεδιάσκεψης. Κι όπως ήτανφυσικό, ελάχιστοι δημοσιογράφοι της Κύ-πρου συμμετείχαν (αν συμμετείχε κανένας).Μετά την αρχική τοποθέτηση της κ. Βελκου-λέσκου, τέθηκε μόνο μία ερώτηση κι αντί τηςμιας ώρας που είχε προγραμματιστεί, η συ-νέντευξη ολοκληρώθηκε σε πέντε λεπτά.Δυστυχώς, οι άνθρωποι του ΔΝΤ πιάστηκαναδιάβαστοι, γιατί είναι το λιγότερο άκομψονα κανονίζεις συνέντευξη Τύπου για μία χώ-ρα τη μέρα εθνικής της γιορτής. Και στηνπροκειμένη περίπτωση το άκομψο αποδείχ-θηκε και μη παραγωγικό.

Ο ΗΡΩΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ

Πέφτουν κορμιά στην Τράπεζα

Γράφει Ο ΙΑΝΟΣ

Χριστόφορος Φωκαΐδης

Χριστόφορος Φωκαΐδης, διά αυτού ηγενιά του τραγικού ’74 μπαίνει στα υψη-λά δώματα της εξουσίας. Άνθρωπος,μορφωμένος, με ήθος και ευγένεια, γι’αυτό και οι προσδοκίες της κοινωνίαςεξίσου υψηλές. Καλή δουλειά υπουργέ!

Χάρης: Χασά-πη μου τα μα-σκαραλίκιακομμένα, διότιέχω μεγάληυπομονή αλλάαν τη χάσω θαβάλω βαθιά τομαχαίρι και θασου μείνει τ’όνομα…

ΒΟΛΕΣ / Γράφει ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΑΡΗΣ

Είμαστε κακομαθημένοι. Ως πολίτεςκαι ως κοινωνία. Από μικροί δενμαθαίνουμε να διερευνούμε. Βα-ριόμαστε να διαβάσουμε. Και δενμιλάω για ποίηση ή για «βαριά» λο-γοτεχνία. Βαριόμαστε να διαβά-σουμε μία είδηση από την αρχήμέχρι το τέλος, ένα άρθρο επτακο-σίων λέξεων. Αφορμή για το τι γρά-φω σήμερα, η εβδομάδα που πέ-ρασε. Λατρεύουμε τις εντυπώσεις,το name dropping, το κουτσομπο-λιό. Μισούμε το ψάξιμο, την αλή-θεια, αν αυτή δεν ικανοποιεί βασικά«ζωώδη» ένστικτά μας. Θεωρούμεήρωα τον βουλευτή που βγήκε καιείπε τρία ονόματα ότι έτυχαν δι-ευκολύνσεων των δανείων τουςαπό τράπεζες, χωρίς να εξετάζουμετα κίνητρά του, ούτε αν ο διακα-νονισμός που έγινε ήταν ή όχι νό-μιμος. «Πεθαίνουμε» για να μάθουμεποιοι έβγαλαν λεφτά έξω πριν απότο κούρεμα, ονόματα και επίθετα,αλλά δεν μας απασχολεί το τι έγινεστις μέρες που οι τράπεζες ήτανκλειστές. Πολύπλοκα πράματα,δυσνόητα.

Μας αρέσει να βλέπουμε πρώτοθέμα στις ειδήσεις, αυτούς πουφεύγουν «πυροβολώντας». Μένουμεμε το στόμα ανοιχτό από τις «απο-καλύψεις» τους, τα κουτσομπολιάδίνουν και παίρνουν, αλλά κανείς,μα κανείς, δεν διερωτήθηκε γιατίδεν μιλούσε προηγουμένως. Καιδεν είναι μόνο ο τέως αρχηγόςαστυνομίας. Αυτός είναι ο τελευ-ταίος. Οι τέως «βγάζουν γλώσσα»μόλις βρεθούν στην πόρτα εξόδου.Γιατί δεν τα λένε πριν; Γιατί κανείςδεν διερεύνησε ποτέ πιθανόν αδι-κήματα από την απόκρυψη αυτώντων πληροφοριών;

Πληρώνουμε το ακριβότερο ηλε-

κτρικό ρεύμα στην Ευρώπη, απέ-χουμε μακράν από τον στόχο του2020 για παραγωγή ηλεκτρικήςενέργειας από ανανεώσιμες πηγέςενέργειας, και συνεχίζουμε το βιολίμας. Οι υπάλληλοι της ΑΗΚ δεν πα-ραδέχονται πως υπάρχει κακοδια-χείριση, οι συντεχνίες «κέρβεροι»στην προστασία των δικαιωμάτωντων υπαλλήλων τους, και παραδίπλαχιλιάδες νοικοκυριά που δεν έχουννα πληρώσουν τον λογαριασμό γιατο ρεύμα. Αντιστεκόμαστε με σθέ-νος στην πιθανότητα ιδιωτικοποί-ησης της ΑΗΚ, χωρίς να εξετάσουμετο ενδεχόμενο να μην υπάρξει εν-διαφέρον από επενδυτές.

Πάθαμε πέρυσι ό,τι πάθαμε καιπάλι μυαλό δεν βάλαμε. Ακόμα νακαταλάβουμε ότι οι «από μηχανήςθεοί» μας τελείωσαν. Προσμένουμεότι θα έρθει το φυσικό αέριο καιθα μας δώσει δουλειές και λεφτά.Ότι το Κυπριακό θα λυθεί, για ναμας ρίξουν λεφτά οι ξένοι και να«σκάσουμε» (όπως «σκάσαμε» μετάτο ’74) για το κούρεμα, τη μιζέριακαι την ανεργία. Υπάρχουν ακόμανέοι, απόφοιτοι πανεπιστήμιων

που προτιμούν να κάτσουν στοσπίτι άνεργοι, παρά να πάνε ναδουλέψουν για εννιακόσια ευρώ.Μάθαμε στα εύκολα και η αλλαγήμας δυσκολεύει πολύ.

Βλέπουμε σήμερα μαθητές ναπεριμένουν από τις μανάδες τουςνα τους υποδείξουν τι να διαβάσουν,να τους ανοίξουν ακόμα και τα βι-βλία. Και όχι δεν μιλώ για μαθητέςδημοτικού. Να περιμένουν, δια-χρονικά όχι μόνο σήμερα, από ταφροντιστήρια να τους «φυτέψουν»την ύλη λες και είναι πατάτες καισέλινα. Και δεν φταίνε μόνο οι γο-νείς ή μόνο οι καθηγητές. Φταίειακριβώς ότι είμαστε κακομαθημέ-νοι. Επενδύουμε τα περισσότεραλεφτά, με βάση το ΑΕΠ, από όλεςτις χώρες της Ευρώπης στην παιδείαμας, και είμαστε στον πάτο. Δενέχουμε στρατηγική και δεν μάθαμε(ή δεν θέλουμε να μάθουμε) να σκε-φτόμαστε κριτικά. Το γιατί συμ-βαίνει κάτι δεν μας απασχολεί.Ούτε στην ιστορία που ίσως ναείναι πιο κατανοητά κάποια γεγο-νότα, πόσο μάλλον στη φυσική καιστα μαθηματικά.

Τα πάντα ξεκινούν από την παι-δεία. Αν δεν μάθουν οι σημερινοίμαθητές πως η κριτική σκέψη είναιαπαραίτητη για τη βελτίωσή μαςείναι καταδικασμένες όλες οι επό-μενες γενιές. Αν δεν μάθουμε ωςκοινωνία να σκεφτόμαστε ανάποδα,να ψάχνουμε το γιατί, το πώς καιτο τι κρύβεται πίσω από κάθε πράξη,δυστυχώς δεν θα βελτιωθούμε.Χρειάζεται χάραξη στρατηγικήςμα κυρίως πίστη για εφαρμογή της.Δύσκολο αλλά απαραίτητο.

dmdemetriou.wordpress.comtwitter: @dmdemetriou

ΑΜΕΡΩΤΑ / Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ Μ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Κριτική σκέψη

“«Μάθαμε να δεχόμαστεεύκολα ό,τι μας σερβί-ρουν. Δυσκολευόμαστενα διαβάσουμε πίσωαπό τους τίτλους καιαυτό μας καθιστά ευά-λωτους».

08-PARAPOLITIKA_Master_cy 04/04/14 20:50 Page 8

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 9Α Π Ο Ψ Ε Ι ΣΚυριακή 6 Απριλίου 2014

Αγαπητέ μουκ. ΧΧΧ Συλλούρη,Εγώ είμαι μία ΧΧΧ δημο-

σιογράφος που πιθανόν ναμην με έχετε ακουστά, αλλάκι αν δεν με έχετε ακουστά

δεν έχει σημασία, διότι εκείνο που έχεισημασία είναι πως ανήκω σε αυτές τις δύοομάδες στις οποίες πριν από κάτι μέρεςαπευθύνατε μία έκκληση. Και επειδή ανήκωσε αυτές τις ομάδες στις οποίες απευθύνατεέκκληση σκέφτηκα πως πρέπει να σαςαποστείλω αυτή την επιστολή με την οποίανα σας ενημερώνω πώς εκλαμβάνω τηνέκκλησή σας και κυρίως πώς δεν την εκλαμ-βάνω.

Και πριν προχωρήσω στην ουσία τουθέματος, θεωρώ χρήσιμο να επαναλάβωτην έκκληση που απευθύνατε στις δύοομάδες, δηλαδή τους δημοσιογράφους καιτην κοινωνία, σε περίπτωση που κάποιος

ΧΧΧ απλός πολίτης δεν πρόλαβε να τηνεμπεδώσει. Η έκκλησή σας λοιπόν προςτους δημοσιογράφους ήταν «να δώσουντην πραγματική εικόνα αν θέλουμε νααποδοθεί δικαιοσύνη και να τιμωρηθούνοι πραγματικοί ένοχοι». Και η έκκλησήσας προς την κοινωνία ήταν «να κλείσειτα αφτιά της στους λαϊκισμούς και να δειτα πραγματικά γεγονότα».

Σε πρώτο στάδιο επιθυμώ να σας δια-βεβαιώσω πώς σαν ΧΧΧ δημοσιογράφοςεδώ και αρκετούς μήνες δεν κάνω τίποταάλλο, ούτε εγώ αλλά ούτε και η πλειοψηφίατων συναδέλφων μου, παρά να προσπαθώκαθημερινά και ανελλιπώς να αντιληφθώποια είναι αυτή η πραγματική εικόνα στηνοποία αναφέρεστε, ώστε να υπενθυμίζωστην ΧΧΧ κοινωνία, την ανάγκη απόδοσηςδικαιοσύνης και τιμωρίας των ενόχων. Πα-ρεμπιπτόντως θεωρώ εντελώς άκυρο τονχαρακτηρισμό που παραθέτετε «πραγμα-

τικοί ένοχοι», διότι ως νομικός αλλά καιως πολιτικός θα έπρεπε να γνωρίζετε ότιδεν υπάρχουν πραγματικοί και ψεύτικοιένοχοι, αλλά σκέτο ένοχοι.

Θα ήθελα ωστόσο να σας παρακαλέσωνα δείξετε επιείκεια στην περίπτωση εκείνηπου δεν ανταποκρίνομαι όσο θα έπρεπεή όσο εσείς θεωρείτε πως θα έπρεπε, στηναπόδοση αυτής της πραγματικής εικόναςστην οποία αναφέρεστε, διότι αγαπητέκύριε ΧΧΧ Συλλούρη, οφείλετε να ανα-γνωρίσετε πως πρόκειται για ένα πολύ δύ-σκολο, επίπονο και επώδυνο έργο. Και ολόγος που πρόκειται γα ένα δύσκολο, επί-πονο και επώδυνο έργο (η ανίχνευση τηςπραγματικής εικόνας εννοώ) είναι γιατίεσείς οι πολιτικοί και ιθύνοντες αυτού τουτόπου, εδώ και μήνες, κάνετε ό,τι περνάειαπό το χέρι σας για να αλλοιώσετε τηνπραγματική εικόνα και να την προσαρμό-σετε στα δικά σας πραγματικά δεδομένα

και όχι στα δεδομένα που πραγματικά έχεινα αντιμετωπίσει ο κάθε ΧΧΧ απλός πο-λίτης.

Το βρίσκω λοιπόν κάπως οξύμωρο καικάπως ατυχές να απευθύνετε έκκλησηστην ομάδα των δημοσιογράφων τη στιγμήπου γνωρίζετε (ή οφείλατε να γνωρίζατε)ότι είναι η δική σας ομάδα (των πολιτικώνεννοώ) που πρωτίστως παρεμποδίζει τηνανίχνευση της πραγματικής εικόνας, μέσααπό τις ανούσιες αντιπαραθέσεις σας,μέσα από τις ανεύθυνες δηλώσεις και πρά-ξεις σας και μέσα από τους ψηφοθηρικούςσας ελιγμούς.

Άρα για να το θέσω αλλιώς θα ήταν σο-φότερο εκ μέρους σας να μην κρίνετε εξιδίων τα αλλότρια. Και έτσι για να το κλεί-νουμε το θέμα δεν υπάρχει κύριε ΧΧΧ Συλ-λούρη πιο πραγματική εικόνα από τη δικήσας (εσάς και των υπόλοιπων πολιτικών)θλιβερή εικόνα, η οποία μας αποδεικνύει

καθημερινά ότι χάσατε προ πολλού τηνεπαφή σας με την πραγματική εικόνα τουτόπου.

Τώρα, όσο αφορά την ιδιότητά μου ωςμέλους της κοινωνίας στην οποία επίσηςαπευθύνατε την ευφάνταστη έκκληση «νακλείσει τα αφτιά της στους λαϊκισμούς καινα δει τα πραγματικά γεγονότα», λυπούμαινα σας πληροφορήσω πως κάτι τέτοιο θαείχε άμεσο αντίκτυπο πάνω σας, πράγματο οποίο, από ό,τι αντιλαμβάνομαι, δεν τοκατανοείτε, δεδομένου πως για να γίνεικάτι τέτοιο, τότε θα πρέπει να κυκλοφο-ρούμε 24ώρες το 24ωρο με ωτοασπίδες,ώστε να μην ακούμε ούτε τι λέτε εσείςούτε και οι υπόλοιποι του είδους σας. Μόνοέτσι μπορεί να καταφέρουμε εμείς οι ΧΧΧαπλοί πολίτες, να δούμε επιτέλους τα πραγ-ματικά γεγονότα.

Η κρίση στην Ουκρανία και η προσάρτηση τηςΚριμαίας στη Ρωσία ανέδειξε και μία πονεμένηιστορία που αφορά την Κύπρο. Την περίφημηρωσική στήριξη προς το ταλαίπωρο νησί, πουευαγγελίζονται κόμματα και πολιτικο-οικονομικοίπαράγοντες. Αν ρωτήσουμε τους εξπέρ της δι-

πλωματίας, τα στελέχη του ΔΗΚΟ, της ΕΔΕΚ, τον Γ. Λιλλήκακαι τους Οικολόγους θα μας πουν ότι το Μόσκοβο πάνταστήριζε την Κυπριακή Δημοκρατία, τους Ε/κ ουσιαστικά, στοπολιτικό πρόβλημα. Και κατά καιρούς οι ίδιοι άνθρωποι διαρ-ρηγνύουν ιμάτια στη σκέψη και μόνο ότι μπορεί η Κύπροςνα χάσει ένα μεγάλο προστάτη. Το ΑΚΕΛ το αφήνω έξω, διότιφαίνεται πως λόγω κεκτημένης ταχύτητας συγχέει την κα-πιταλιστική σημερινή Ρωσία με την παλαιά κομουνιστικήΣοβιετική Ένωση. Όσο για τον ΔΗΣΥ διατηρεί το κέντροβάρους της πολιτικής του στη Δύση και την Ε.Ε., αλλά δενκόβει και τους δεσμούς με τη Μόσχα κυρίως για οικονομικούςλόγους.

Ζήτησα από ένα πολύ έμπειρο Κύπριο διπλωμάτη να μουπροσδιορίσει τι είδους βοήθεια προσέφερε διαχρονικά ηΡωσία στην Κυπριακή Δημοκρατία στο Κυπριακό. Μου είπεεπί λέξει ότι πάντα οι κυπριακές κυβερνήσεις ζητούσανρωσική χείρα βοηθείας στον ΟΗΕ, όταν τα πράγματα στο Κυ-πριακό πήγαιναν προς πολιτική λύση που δεν ικανοποιούσετην ε/κ πλευρά. Τρανό τελευταίο παράδειγμα το σχέδιο Ανάν

5. Μετά το «όχι» του 2004 ταΗνωμένα Έθνη (βλέπε ΗΠΑκαι Βρετανία) ήθελαν να γίνειτο «εφιαλτικό» σχέδιο επίσημοέγγραφο του Συμβουλίου Ασφα-λείας ΟΗΕ. Κάτι σαν τα ψηφί-σματα δηλαδή. Ο αείμνηστοςΤάσσος Παπαδόπουλος κόν-τεψε τότε να πάθει εγκεφαλικό.Και έστειλε άρον-άρον τονΓιώργο Ιακώβου στη Μόσχανα ζητήσει (και το εξασφάλισε)ρωσικό μπλόκο στην αναβάθ-μιση του Ανάν 5.

Τέτοιου είδους πολιτικήβοήθεια έχουμε από τη Ρωσία.Ο διπλωμάτης συνομιλητήςμου με διαβεβαίωσε ότι οι ρω-σικές κυβερνήσεις ουδέποτεδιεκδίκησαν ενεργό ρόλο στιςεκάστοτε προσπάθειες λύσηςτου Κυπριακού. Έστελναν πούκαι πού κανέναν απεσταλμένο

για τα μάτια του κόσμου, αλλά μέχρι εκεί. Ο ίδιος με διαβεβαίωσεότι και σε αυτή τη νέα προσπάθεια λύσης, η Μόσχα δεν πρό-κειται να ανακατευθεί. Και αν απορείτε γιατί τα σκληροπυρηνικάμεσαία και μικρά κυπριακά κόμματα κόπτονται να μη διατα-ραχθεί αυτού του είδους η βοήθεια, δεν έχετε παρά να ανα-καλέσετε τη στάση τους στο Κυπριακό για να καταλάβετε.Οι άνθρωποι δεν σκέφτονται τη λύση, θέλουν απλώς να έχουνέναν ισχυρό μοχλό πίεσης ώστε να μπορούν να την αποφεύγουν.Η κυβέρνηση Αναστασιάδη κλείνει το μάτι στη Ρωσία όχιγια το Κυπριακό αλλά για την οικονομία. Και πιστεύω πωςδεν έχει άδικο. Έτσι όπως έχουν τα πράγματα, η κυπριακήοικονομία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την παραμονήρωσικών εταιρειών στην Κύπρο. Αν σταματήσουν να εγγρά-φονται νέες εταιρείες, αν οι ήδη υφιστάμενες μεταφέρουντην έδρα τους αλλού, σε άλλο φορολογικό παράδεισο ή ακόμακαι πίσω στη Ρωσία τότε τα πράγματα γίνονται πολύ σκούραγια τον τομέα παροχής υπηρεσιών. Μαζί με τον τουρισμόείναι οι τομείς που κρατούν την κυπριακή οικονομία γονατιστήστο καιρό του μνημονίου. Αν δεν υπήρχαν οι ρωσικές εταιρείες,το σύστημα και οι τράπεζες θα είχαν ήδη οριζοντιωθεί.

Για την οικονομία, λοιπόν, και όχι για το Κυπριακό πήγε ουπουργός Εξωτερικών να συμφάει μεσημεριανό με τον Ρώσοομόλογό του στις 28 Μαρτίου. Η κυπριακή κυβέρνηση σίγουραδεν θέλει να κόψει δεσμούς με χώρες που είναι μόνιμα μέλητου Σ.Α. του ΟΗΕ. Ξέρει, όμως, ότι δεν είναι η Μόσχα πουέχει δυνατότητα επιρροής στην Άγκυρα, αλλά η Ουάσιγκτον.Ξέρει επίσης ότι αν είναι να εκμεταλλευθεί το νησί τους ενερ-γειακούς του πόρους, με τις ΗΠΑ, το Ισραήλ και την Ε.Ε. θαπρέπει να βρει άκρη. Και για όποιον διερωτάται γιατί αυτόδεν μπορούν να το αντιληφθούν οι κομματικοί φωστήρεςπου προανέφερα η απάντηση είναι απλή. Πώς να καταλάβουνάνθρωποι που δεν βλέπουν ούτε μικρές ομοιότητες στην προ-σάρτηση της Κριμαίας στη Ρωσία και την τουρκική εισβολήστην Κύπρο.

Η στήριξη τηςρωσικής αρκούδας

Ο άγνωστος Χ

Του ΛΕΥΤΕΡΗ ΑΔΕΙΛΙΝΗ

<<<<<<<

Η κυβέρνησηΑναστασιάδη κλείνειτο μάτι στη Ρωσίαόχι για το Κυπριακόαλλά για την οικο-νομία. Πιστεύω, μά-λιστα, πως δεν έχειάδικο. Έτσι όπωςέχουν τα πράγματα,η οικονομική επι-βίωση εξαρτάται σεμεγάλο βαθμό απότην παραμονή ρω-σικών εταιρειών.

Ο ι πρόσφατες εκλογές στην Τουρκία ανέδειξαν ένα αν-τιφατικό μήνυμα. Την παγιωμένη επιρροή Ερντογάνκαι ταυτόχρονα την αποδυνάμωσή του. Πράγματι ο

Τούρκος πρωθυπουργός, προσωποποιώντας την προεκλογικήεκστρατεία, κατάφερε εν μέρει τον σκοπό του. Επαναβεβαίωσετην ισχύ του σχεδόν στον μισό πληθυσμό, εντούτοις, δίχασεμε τη ρητορική του τον άλλο μισό. Διατηρώντας μέχρι πρότινοςτην οικονομία σε τροχιά ανάκαμψης, προσφέροντας μία σειράυπηρεσιών (πρόνοια, υποδομές) ειδικότερα στα περιθωριο-ποιημένα στρώματα του πληθυσμού, και εν τη απουσία συ-νεκτικής αντιπολίτευσης, κατάφερνε να διατηρείται στηνεξουσία χωρίς σοβαρή αμφισβήτηση. Ενώ επένδυε στο συγ-κριτικό του πλεονέκτημα που ήταν η ηθική του υπεροχήέναντι των αντιπάλων του. Με την οικονομία να εισέρχεταισε φάση ύφεσης, τις υποθέσεις διαφθοράς να τον ακουμπούνκαι τον δεσποτισμό του να κορυφώνεται με την περιστασιακήδιακοπή μέσων κοινωνικής δικτύωσης, είναι υποχρεωμένοςνα λάβει άμεσα τις αποφάσεις του για την επόμενη μέρα, τόσογια τον ίδιο όσο και τη χώρα του.

Οι σχέσεις του με παραδοσιακούς εταίρους και αντιπάλουςέχουν επιδεινωθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε αμφισβητείται έντοναο στρατηγικός ρόλος της Τουρκίας στην περιοχή. Τα πολλάανοιχτά μέτωπα δεν αφήνουν μεγάλα περιθώρια ελιγμών, μεεπακόλουθο να αναζητούνταιτρόποι υπαναχώρησης ή επα-ναπροσέγγισης χωρίς να θιγείη «εθνική περηφάνια» της Άγ-κυρας. Όμως, το αμέσως επό-μενο διάστημα η τουρκική ηγε-σία θα μεταφέρει το κέντρο βά-ρους της προσοχής της στιςεσωτερικές διεργασίες που θακαθορίσουν τον μελλοντικό τηςρόλο. Δύο τινά φαίνονται αυτήτη στιγμή επικρατέστερα: η διε-ξαγωγή πρόωρων βουλευτικώνεκλογών, είτε μαζί με τις προ-εδρικές είτε μέσα στο φθινό-πωρο του 2014, και η προσέγ-γιση του κουρδικού στοιχείου,εφόσον το εθνικό ποσοστό τους είναι κρίσιμο για την μετα-πήδηση Ερντογάν στην προεδρία. Παρόλα αυτά, δεν αναμένεταινα αναλάβει ισχυρές δεσμεύσεις έναντι του κουρδικού στοιχείου(τουλάχιστον δημόσια) γιατί έτσι θα δυσαρεστήσει μέρος τηςεκλογικής του βάσης, ιδίως στην Ανατολία.

Ως προς τα θέματα ελληνικού ενδιαφέροντος, προκύπτειμία ευκαιρία και ένας κίνδυνος. Οι κρατούσες εντάσεις στηνπεριοχή, πολύ περισσότερο με τα νέα δεδομένα που δημι-ουργούνται στις σχέσεις Δύσης-Ρωσίας, απομακρύνουν αισθητάτο ενδεχόμενο εξαγωγής των εσωτερικών αδιεξόδων της Τουρ-κίας. Αντίθετα, φαίνεται να κινούμαστε στην κατεύθυνσητης μερικής εξομάλυνσης μέσω της ανάπτυξης ενός λιγότεροασταθούς περιβάλλοντος, που εξυπηρετεί και τις τοπικές οι-κονομίες.

Η ευκαιρία σε αυτή την περίπτωση είναι ο Ερντογάν ναθελήσει να σφετεριστεί ή και να δημιουργήσει θετικές εξελίξειςστο Κυπριακό. Για την Άγκυρα των τόσων ανοιχτών μετώπων,η λύση του Κυπριακού δεν θα επιφέρει εσωτερικές αναταράξειςκαι θα συνδράμει στην αποκατάσταση των σχέσεων με τηνΟυάσιγκτον, εφόσον η πρώτη φανεί ότι επανακάμπτει ωςεποικοδομητικός εταίρος, συνεισφέροντας στην αναγκαίαπεριφερειακή αποκλιμάκωση. Επιπρόσθετα, καθότι η βιωσι-μότητα της τουρκικής οικονομίας περνάει μέσα από την εξα-σφάλιση χαμηλότερων τιμών ενέργειας, Ισραήλ και Κύπροςφαντάζουν ως ελκυστικοί δυνητικοί προμηθευτές.

Από την άλλη, δεν αποκλείεται η Τουρκία να ελιχθεί τακτικά,μεταβιβάζοντας σε περίπτωση αποτυχίας το βάρος της ευθύνηςστην ελληνοκυπριακή πλευρά, αφού πρώτα διασφαλίσει αν-ταλλάγματα για την έμπρακτη στήριξη της διαδικασίας.

Πάντως, η επιβαρυμένη εγχώρια ατζέντα περιορίζει τιςπροοπτικές σοβαρής ενασχόλησης με «καυτά» εξωτερικάθέματα πριν από το φθινόπωρο, εκτός εάν ο Ερντογάν επιζητήσειτη φυγή προς τα εμπρός με την αξιοποίηση μιας ευκαιρίαςπου θα προέλθει από το (εγγύς) εξωτερικό. Αν αποτύχει,ωστόσο, ίσως καταστεί περισσότερο απρόβλεπτος από ό,τισήμερα. Το καίριο ερώτημα συνοψίζεται στο κατά πόσο οπληγωμένος και απορρυθμισμένος Τούρκος πρωθυπουργόςεπανέλθει στον δρόμο του ορθολογισμού ή συνεχίσει νακινείται στην ατραπό συνωμοσιών και μισαλλοδοξίας. Αυτόθα κριθεί και θα κρίνει εν πολλοίς τον χρονικό ορίζοντα πα-ραμονής του στα πολιτικά δρώμενα.

Ο δρ Κωνσταντίνος Φίλης είναι διευθυντής ερευνών του ελληνικού Ινστι-τούτου Διεθνών Σχέσεων.

Η νίκη Ερντογάν και η Κύπρος

Πριν από αρκετά χρόνια ακού-στηκε από τα χείλη ενός Προ-έδρου της Δημοκρατίας ηεξαγγελία για τη μετατροπήτης Κύπρου σε περιφερειακόκόμβο παροχής ιατρικών υπη-

ρεσιών. Η εξαγγελία ήταν πρωτοποριακήγια την εποχή της, είχε όμως και τα τραγε-λαφικά της, όπως το περιστατικό που ακο-λουθεί: Τον Αύγουστο «που δεν έχει ειδήσεις»όπως λέμε εμείς οι δημοσιογράφοι, έναςσυνάδελφος έψαχνε απεγνωσμένα κάποιααποκλειστικότητα για να ικανοποιήσει τονπιεστικό αρχισυντάκτη του. Ο συνάδελφοςθυμήθηκε την εξαγγελία του Προέδρου καιέφτιαξε μία πολύ καλή ιστορία που έλεγεότι σύντομα θα ληφθούν οι πρώτες αποφά-σεις για μετατροπή της Κύπρου σε περιφε-ρειακή υπερδύναμη στον τομέα της υγείας,που θα ανταγωνίζεται το Ισραήλ, που θααποτελέσει πηγή εισοδημάτων για το κράτοςκ.λπ., κ.λπ. Η «είδηση» κέρδισε μία περίοπτηθέση στην πρώτη σελίδα τηςεφημερίδας και προκάλεσε τοενδιαφέρον των συναδέλφωναπό τα ραδιοφωνικά και τηλε-οπτικά κανάλια, που αναζήτη-σαν δηλώσεις από κάποιον αρ-μόδιο. Ο τότε υπουργός Υγείαςδεν είχε χαμπάρι από όσα έγρα-ψε ο συνάδελφος αλλά δεν είχελόγο να ομολογήσει ότι ήταν…αχάμπαρος. Αντιθέτως βρήκε μία πολύ καλήευκαιρία για να προβληθεί. Έτσι λοιπόν τη-λεφώνησε στον δημοσιογράφο που έγραψετην «αποκλειστικότητα» και του ζήτησε...περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τουςσχεδιασμούς της κυβέρνησης για τη μετα-τροπή της Κύπρου σε κόμβο παροχής ια-τρικών υπηρεσιών. Το βράδυ οι εξαγγελίεςτου υπουργού ήταν σε όλα τα δελτία ειδή-σεων. Είπαμε, ήταν Αύγουστος, που δενέχει ειδήσεις.

Από τότε πέρασαν πολλά χρόνια αλλάη Κύπρος, παρά τη σαφή βελτίωση τωνυπηρεσιών υγείας, κόμβος δεν έγινε. Έκτοτεακολούθησαν πολλές άλλες εξαγγελίες, πουκέρδισαν μεν μία περίοπτη θέση στα πρω-τοσέλιδα των εφημερίδων και στα δελτίαειδήσεων των καναλιών αλλά στη συνέχειακατέληξαν εκεί που καταλήγουν τα έπεαπτερόεντα. Τι να πρωτοθυμηθούμε; Τιςεξαγγελίες για μετατροπή της Κύπρου σεεκπαιδευτικό κόμβο; Σε τουριστικό; Σε χρη-ματιστηριακό; Σε διαμετακομιστικό; Τίποτααπό όλα αυτά δεν γίναμε. Ο μόνος κόμβοςγια τον οποίο υπερηφανευόμασταν μέχρι

πέρυσι ήταν ο χρηματοοικονομικός, τονοποίο οι εταίροι μας φρόντισαν να κατε-δαφίσουν με την κατηγορία ότι ήταν πλυν-τήριο χρήματος.

Τα τελευταία δύο χρόνια ακούμε απόπροεδρικά χείλη ότι θα γίνουμε ενεργειακόςκόμβος. Μακάρι. Πολύ φοβόμαστε όμωςότι κι αυτή η εξαγγελία είναι πολύ καλήγια να βγει αληθινή, γιατί, δυστυχώς, όπωςτουλάχιστον δείχνει η εμπειρία, οι εξαγγελίεςμας δεν στηρίζονται σε κανένα πλάνο καιδεν συνοδεύονται από χειροπιαστά έργα.Είναι γι’ αυτό τον λόγο που υποδεχθήκαμεμε επιφυλάξεις την πρόσφατη εξαγγελίατου υπουργού Συγκοινωνιών και ΈργωνΜάριου Δημητριάδη για μετατροπή τηςΚύπρου σε περιφερειακό κόμβο στη δια-στημική τεχνολογία. Να μας συγχωρέσειο υπουργός για την γκρίνια αλλά με όσαακούσαμε όλα αυτά τα χρόνια νομιμοποι-ούμαστε να του υποβάλουμε ένα πολύ απλόερώτημα: Τα κάναμε όλα και ήρθε η ώρα

να γίνουμε κόμβος διαστημι-κής τεχνολογίας; Ας φτιάξουμεπρώτα ένα σύστημα δημόσιωνσυγκοινωνιών της προκοπής,ας καταργήσουμε τις λίστεςαναμονής στα νοσοκομεία, αςβάλουμε μία τάξη στα σχολείαμας, ας αντιμετωπίσουμε τοτέρας της γραφειοκρατίας καιμετά ιδού πεδίον δόξης λαμ-

πρό. Μία χώρα όμως που εδώ και χρόνιαδεν μπόρεσε να λύσει τα προφανή, αςαφήσει κατά μέρος την εμμονή της να γίνεικάτι άλλο από αυτό που μπορεί να είναι.Ενόσω συνεχίζουμε να είμαστε απρογραμ-μάτιστοι, ασυνεπείς, πρόχειροι, επιπόλαιοικαι πάνω από όλα φλύαροι, όχι κόμβος δενμπορούμε να γίνουμε αλλά ούτε ένα ράουνταμπάουτ της προκοπής δεν μπορούμε ναφτιάξουμε. Τρανό παράδειγμα οι κυκλικοίκόμβοι που κατασκευάσαμε περί τα μέσατης δεκαετίας του 80. Μέχρι να τους φτιά-ξουμε ήταν ήδη ξεπερασμένοι και έγινανσκοτώστρες. Όταν καταλάβαμε τι κάναμε,τούς ξηλώσαμε για να φτιάξουμε τις υπέρ-γειες γέφυρες. Εννοείται ότι όλα αυτά ταακριβοπληρώσαμε σε χρήμα και σε ανθρώ-πινες ζωές. Ας αφήσουμε λοιπόν τα εντυ-πωσιακά κι ας αρχίσουμε από τα στοιχειώδη.Κι όταν με το καλό κάνουμε τα απλά, γιατίόχι, να γίνουμε και κόμβος για το διάστημα.Να βάλουμε εμείς τα UFO και η ΝASA ταχρήματα.

ΑΡΑΔΕΣ / Του ΓΙΑΝΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ

Το σύνδρομο της μεγαλομανίας

<<<<<<<

Ας κάνουμε πρώ-τα τα στοιχειώδηκαι μετά ας γίνου-με και περιφερει-ακός κόμβος.

AKAΡΙΑΙΑ / Της ΕΛΕΝΗΣ ΞΕΝΟΥ

ΦΙΛ

ΙΠΠ

ΟΣ

ΧΡΗ

ΣΤΟΥ

antoniouy@kathimerini.com.cyadilinis@gmail.com

elenixenou11@gmail.com

Του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΦΙΛΗ

<<<<<<<

Για την Άγκυρα τωντόσων ανοιχτών με-τώπων, η λύση τουΚυπριακού δεν θαεπιφέρει εσωτερικέςαναταράξεις και θασυνδράμει στηναποκατάσταση τωνσχέσεων με τηνΟυάσιγκτον.

O κύριος ΧΧΧ της πολιτικής αναζητεί τον Neo.

09-GNOMES CY_Master_cy 04/04/14 20:54 Page 9

10 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Κυριακή 6 Απριλίου 2014Α Π Ο Ψ Ε Ι Σ

Ο Ταγίπ Έρντογαν κέρδισε τις δη-μοτικές εκλογές παρά τα σκάν-δαλα διαφθοράς και τις απα-

γορεύσεις των κοινωνικών δικτύων.Η νίκη του ήταν κατά κύριο λόγο τοπροϊόν της συνεχιζόμενης επιτυχίαςτου στον τομέα της οικονομίας. ΟιΤούρκοι ψηφοφόροι εμπιστεύτηκανακόμα μία φορά τον ηγέτη που τατελευταία 12 χρόνια κρατάει την οι-κονομία σε ανοδική πορεία. Όσο γιατην άνιση κατανομή του πλούτουκαι την ύπαρξη διαφθοράς αυτό δενείναι κάτι το καινούργιο στην τουρ-κική κοινωνία. Οι οικονομικές επι-τυχίες σε συνδυασμό με τον έλεγχοτου κράτους και των ΜΜΕ, καθώς ηχαρισματικότητα του Ερντογάν ωςπροσωπικότητας αποτέλεσαν τα κύριαπλεονεκτήματα του έναντι των αν-τιπάλων του.

Η επομένη μέρα της εκλογικής νί-κης βρίσκει τον Τούρκο πρωθυπουργόαποφασισμένο να συνεχίσει μέχριτέλους την αντιπαράθεσή του με τοκίνημα Γκιουλέν. Εκτιμάται ότι θαέχουμε και νέες εκκαθαρίσεις στηναστυνομία, τη δικαιοσύνη και τις μυ-στικές υπηρεσίες. Αντιστοίχως το κί-νημα θα συνεχίσει να αντιδρά προ-χωρώντας σε νέες αποκαλύψεις συ-νομιλιών και άλλων προβληματικώνδραστηριοτήτων του περιβάλλοντοςτου Ερντογάν. Όλα αυτά εν όψει τωνεπερχόμενων προεδρικών εκλογώντου Αυγούστου. Σε αυτές για πρώτηφορά ο τουρκικός λαός θα εκλέξει τονΠρόεδρό του, ο οποίος να σημειωθείδιαθέτει κάποιες εξουσίες και δενείναι απλώς τελετουργικός. Εκείνοπου αναμένεται να διασαφηνιστεί μέ-σα στις αμέσως επόμενες εβδομάδεςείναι οι προθέσεις του Ερντογάν, οοποίος είχε εκδηλώσει ενδιαφέρονγια τη θέση. Αυτό σε συνδυασμό μετη συνταγματική αλλαγή που θα αύ-

ξανε τις εξουσίες του Προέδρου σταπρότυπα μιας προεδρικής δημοκρα-τίας. Το τελευταίο δεν κατέστη δυνατόεξαιτίας των αντιδράσεων της αντι-πολίτευσης. Παραμένει όμως ανοικτόως ενδεχόμενο είτε να υπάρξει δη-μοψήφισμα για μία τέτοια αλλαγή είτεο Ερντογάν να το αποφασίσει στηρι-ζόμενος στο προηγούμενο του Οζάλ.Ο Τουργκούτ Οζάλ όντας Πρόεδροςσυνέχιζε να καθορίζει την πολιτικήτης κυβέρνησης έχοντας τοποθετήσειστη θέση του πρωθυπουργού ένα δικότου πειθήνιο όργανο, τον ΓιλντιρίμΆκμπουλουτ. Σε μία τέτοια περίπτωσηο Ερντογάν θα έχει την ανάγκη τουκουρδικού κόμματος ώστε να εξα-σφαλίσει πλειοψηφία 50%+. Αυτό θαμπορούσε να συνδυαστεί και με συν-ταγματική αλλαγή που θα αποδίδειστους Κούρδους κάποιου είδους αυ-τονομία. Η άλλη επιλογή του Ερντογάν

είναι να τροποποιήσει τον εσωτερικόκανονισμό του ΑΚΡ έτσι ώστε να μπο-ρεί να διεκδικήσει μία τέταρτη πρω-θυπουργική θητεία κάτι που σήμεραμπορεί να κάνει με σχετική άνεση.Σε κάθε περίπτωση αναμένεται ναυπάρξει και συνεννόηση με τον ση-μερινό Πρόεδρο Γκιουλ. Όπως όλαδείχνουν οι δύο άντρες θα τα βρουνκαι δεν πρόκειται να τους δούμε ναανταγωνίζονται ο ένας τον άλλο. Ση-μαντικό ρόλο στις τελικές αποφάσειςτου Ερντογάν αναμένεται να διαδρα-ματίσει και ο τρίτος ισχυρός άντραςτης Τουρκίας ο αντιπρόεδρος Μπου-λέντ Αρίτς. Βέβαια, η διατήρηση τηςπολιτικής ισχύος του Ερντογάν θασυνεχίζει να εξαρτάται σε σημαντικόβαθμό από την πορεία της τουρκικήςοικονομίας η οποία παρουσιάζει στοι-χεία επιβράδυνσης.

Στον τομέα της εξωτερικής πολι-

τικής αναμένεται να συνεχιστούν ταπροβλήματα στις σχέσεις με τις ΗΠΑκαι την Ε.Ε. εξαιτίας των μέτρων κα-ταστολής, των διώξεων και των απα-γορεύσεων που ο Ερντογάν θα συνε-χίσει να εφαρμόζει κατά των αντιπά-λων του. Οι εντάσεις με χώρες όπωςη Αίγυπτος και η Συρία θα παραμεί-νουν, αφού ο Ερντογάν δήλωσε ότιθα συνεχίσει τη σημερινή επιθετικήτου πολιτική κατά των καθεστώτωντων δύο χωρών. Βελτίωση προβλέπε-ται ότι θα υπάρξει στις σχέσεις με τοΙσραήλ μέσα από την αναμενόμενηυπογραφή συμφωνίας για τις αποζη-μιώσεις των θυμάτων του Μαβί Μαρ-μαρά. Αυτή θα ακολουθήσει η ανα-βάθμιση των διπλωματικών σχέσεωνμε τον διορισμό πρέσβεων σε αμφό-τερες τις πρωτεύουσες. Σε ό,τι αφοράτην ουκρανική κρίση και τις σχέσειςμε τη Ρωσία ο Ερντογάν θα συνεχίσειτην πολιτική της μετρημένης κριτικήςκαι της υπεράσπισης των δικαιωμάτωντης μειονότητας των Τατάρων τηςΚριμαίας.

Τέλος σε ό,τι αφορά την Κύπρο θαπαραμείνει έτοιμος και ικανός να προ-χωρήσει σε μία συνολική λύση. Μίαλύση όμως που θα ικανοποιεί στονμέγιστο βαθμό τα τουρκικά εθνικάσυμφέροντα. Όπως όλα δείχνουν ητ/κ πλευρά συνεχίζει να ακολουθείμαξιμαλιστικές τακτικές διαπραγμά-τευσης σε όλες τις επιμέρους πτυχέςτου Κυπριακού. Είμαι της άποψηςπως η αξιοποίηση των ευκαιριών πουη νέα γεωπολιτική συγκυρία που ηκρίση στην Ουκρανία έχει δημιουρ-γήσει θα μας επιτρέψει την διαφορο-ποίηση της τουρκικής στάσης.

Ο κ. Πέτρος Ζαρούνας είναι διεθνολόγος,μέλος της Ομάδας Εργασίας για την Ασφά-λεια, που λειτουργεί στο πλαίσιο του ΕθνικούΣυμβουλίου.

Ισχυρότερος Ερντογάν διχασμένη Τουρκία

Του ΙΩΑΝΝΗ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗ

Δέκα σημειώσεις για τον ΕρντογάνToυ ΛΑΡΚΟΥ ΛΑΡΚΟΥ

Α υτήν τη φορά οι δημοσκοπήσεις οι οποίες δημοσι-εύθηκαν λίγο πριν από τις τουρκικές δημοτικέςεκλογές αποδείχθηκαν ακριβείς. Το κυβερνών Κόμμα

Δικαιοσύνης και Αναπτύξεως (ΑΚΡ) συγκέντρωσε στις δη-μοτικές εκλογές της Κυριακής ποσοστά μικρότερα από τιςβουλευτικές εκλογές του 2011, αλλά σαφώς μεγαλύτερααπό τις προηγούμενες δημοτικές εκλογές του 2009. Δεδομένωντων συνθηκών, το αποτέλεσμα αποτελεί μείζονα και προ-σωπική επιτυχία του Τούρκου πρωθυπουργού Ρετζέπ ΤαγίπΕρντογάν. Αξιοσημείωτη είναι και η αποτυχία της αξιωματικήςαντιπολιτεύσεως, του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος(CHP), να κεφαλαιοποιήσει πολιτικώς την κυβερνητικήφθορά. Η διατήρηση του μητροπολιτικού δήμου της Σμύρνηςκαι η ήττα με μικρή διαφορά στην Κωνσταντινούπολη καιτην Άγκυρα δεν αρκούν για να συγκαλύψουν την ισχνήπαρουσία του κόμματος στο μεγαλύτερο μέρος της τουρκικήςπεριφέρειας.

Είναι χαρακτηριστικό ότι τα μεγαλύτερα εκλογικά κέρδηαπό τη φθορά του ΑΚΡ τα είχε το τρίτο κατά σειρά, ακροδεξιόΚόμμα Εθνικιστικής Δράσεως (ΜΗΡ), το οποίο ενίσχυσετην παρουσία του στην ενδοχώρα της Ανατολίας. Ικανο-ποιητική κρίνεται και η επίδοση του φιλοκουρδικού ΚόμματοςΕιρήνης και Δημοκρατίας (BDP) το οποίο κατόρθωσε να

διατηρήσει τους κυριότε-ρους δήμους στην κατοι-κούμενη από Κούρδους νο-τιοανατολική Τουρκία παράτην ισχυρή πίεση του ΑΚΡ.Τέλος, αποδεικνύεται ότι ηεκλογική επιρροή της ορ-γανώσεως του ΦετουλάχΓκιουλέν είναι περιορισμένηπαρά την ισχυρή παρουσίατης στα έντυπα ΜΜΕ. Αυτόμπορεί να σημάνει και τηνένταση των κυβερνητικώνδιώξεων κατά στελεχών καιοργανισμών που συνδέονταιμε την οργάνωση. Δύο είναι

τα συμπεράσματα που αβίαστα προκύπτουν από τις δημοτικέςεκλογές. Πρώτον, παγιώνεται η εικόνα μιας Τουρκίας δι-χασμένης σε πολλούς άξονες.

Τα ρήγματα μεταξύ κοσμικών και συντηρητικών, Τούρκωνκαι Κούρδων, κατοίκων των παραλίων και της ενδοχώραςδιατηρούν τη σημασία τους. Η εκμετάλλευση των κοινωνικώναντιθέσεων υπήρξε άλλωστε βασικό στοιχείο της εκλογικήςεκστρατείας του κ. Ερντογάν. Η προσπάθεια, εξάλλου, νααναδειχθεί ένα νέο αριστερό κόμμα, το Κόμμα της Αδελ-φοσύνης των Λαών (HDP), που θα συσπείρωνε Τούρκουςκαι Κούρδους απέτυχε παταγωδώς. Δεύτερον, επιβεβαιώνεταιη εκτίμηση πως η προσωπική οικονομική ευημερία και όχιη δημοκρατία και τα ατομικά δικαιώματα αποτελούν τοαποφασιστικό κριτήριο εκλογικής συμπεριφοράς του τουρ-κικού εκλογικού σώματος.

Ο κυκεώνας αποκαλύψεων για υποθέσεις διαφθοράςπρωτοφανούς μεγέθους που ενέπλεκαν τον Τούρκο πρω-θυπουργό, την οικογένειά του και σημαίνοντες υπουργούςείχαν αμελητέα επίδραση στην εκλογική επίδοση του κυ-βερνώντος κόμματος. Ακόμη και οι περιορισμοί των ατομικώνελευθεριών φαίνεται να μη σημαίνουν πολλά για την πλει-οψηφία των Τούρκων ψηφοφόρων, οι οποίοι ούτε smartphoneδιαθέτουν ούτε λογαριασμό στο Twitter.

Η πίστωση της σχετικής οικονομικής ευημερίας που ομέσος Τούρκος απολαμβάνει τα τελευταία χρόνια στην κυ-βέρνηση Ερντογάν και ο φόβος ότι πιθανή πτώση της κυ-βερνήσεως θα διακινδυνεύσει αυτά τα κεκτημένα βάρυναναποφασιστικά. Μόνο μια μείζων οικονομική κρίση δύναταινα ανατρέψει την ηγεμονική παρουσία του ΑΚΡ στηντουρκική πολιτική ζωή.

Το εκλογικό αποτέλεσμα, ωστόσο, κάθε άλλο παράεγγυάται την οικονομική σταθερότητα. Η εκλογική νίκηδεν θεραπεύει τις γενεσιουργούς αιτίες της πολιτικής καιοικονομικής κρίσεως. Αντιθέτως, η ερμηνεία της εκλογικήςεπιτυχίας ως λευκής επιταγής για τη λήψη περαιτέρω αυ-ταρχικών μέτρων μπορεί να οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερουςπεριορισμούς των ατομικών δικαιωμάτων και ένταση τηςοικονομικής και κοινωνικής αστάθειας. Οι προεδρικέςεκλογές, εξάλλου, βρίσκονται επί θύραις.

Ο κ. Ιωάννης Ν. Γρηγοριάδης είναι επίκουρος καθηγητής του Τμή-ματος Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Μπίλκεντ.

Ο ι δημοτικές εκλογές στην Τουρ-κία στις 30 Μαρτίου έδειξανότι ο Τ. Ερντογάν παραμένει

στο τιμόνι των εξελίξεων. Τα αποτε-λέσματα μπορεί να κριθούν πάνω σεδέκα σημειώσεις:

1. Η οικονομία καθορίζει τη βάσητης εκλογικής συμπεριφοράς. Η ανά-πτυξη και η πρόοδος στην εποχή τουΑΚΠ πιστώνεται σταθερά στον Τ. Ερν-τογάν. Σύμφωνα με την εταιρεία ερευ-νών A&G Research Company «πάνωαπό το 80% των ψηφοφόρων του ΑΚΠδήλωσαν ότι το ψηφίζουν γιατί είναιευχαριστημένοι από τις υπηρεσίεςαπό την κυβέρνηση και τα δημαρχεία»(Χουριέτ, 2/4).

2. Στην ίδια έρευνα το 75% τωνψηφοφόρων του ΑΚΠ δήλωσαν «μηεπηρεασμένοι από τους ισχυρισμούςγια διαφθορά» και το 20% δήλωσε ότιεξαιτίας των ισχυρισμών «δυνάμωσεη αλληλεγγύη του με το κόμμα». Ημάχη του ΑΚΠ με τον Γκιουλέν στοπολιτικό επίπεδο έχει κριθεί. Το Υπουρ-γείο Δικαιοσύνης θα έχει περισσότερεςαρμοδιότητες στη ρύθμιση πραγμάτωνπου συνδέονται με το καθεστώς τωνιδρυμάτων Γκιουλέν.

3. Η τουρκική οικονομία έχει πληγεί

εξαιτίας του εσωτερικού κλίματος, ητουρκική λίρα έχασε δύναμη και κύ-ρος. Προφανώς αυτό θα επιχειρήσεινα αλλάξει ο Αλί Μπαμπατζάν, με στό-χο να δώσει νέα δύναμη στην ανα-πτυξιακή πολιτική της χώρας του.

4. Η επόμενη ημέρα των δημοτικώνδίνει τη δυνατότητα στο ΑΚΠ να αλ-λάξει προσέγγιση σε θέματα που οδη-γούν προς τα πίσω και που το έχουνφέρει σε αντιπαράθεση με την Ε.Ε.όπως αλλαγές στον χώρο της θεσμικήςδράσης των ΜΜΕ, όπως η ελεύθερηλειτουργία του twitter και των μέσωνκοινωνικής δικτύωσης και μία πιθανήνέα «συνεννόηση» με το επιχειρημα-τικό κατεστημένο-κυρίως το TUSIAD.

5. Η αντιπολίτευση του ΡΛΚ επέν-δυσε στην κατά μέτωπο επίθεση καιστην προσωπική φθορά του Ερντογάν.Έχασε. Δεν έχει να πει κάτι καινούρ-γιο, δεν εκτίμησε σωστά την κατά-σταση και επέμενε σε μία εκλογικήστρατηγική ακραίας πόλωσης –στηνουσία έπαιξε στο γήπεδο που ήθελεο Ερντογάν. Ο Κ. Κιλιντζάρογλου είναιπρόεδρος της ήττας και σύντομα θααμφισβητηθεί. Μπορεί ο Σαριγκιούλ;Επικοινωνιακά εμφανίζεται πιο ελ-κυστικός αλλά δεν έχει ρίζες στο πα-

λαιό κατεστημένο του ΡΛΚ. 6. Τα στοιχεία λένε «Ερντογάν στην

Προεδρία» τον προσεχή Αύγουστο,είτε από τον πρώτο, είτε από τον δεύ-τερο γύρο. Οι αριθμοί βγαίνουν καιη δήλωσή του στις 31 Μαρτίου ότι«θα υπηρετήσω από όποιο πόστο είναιη θέληση του λαού» δείχνει τη φοράτων πραγμάτων.

7. Μπορεί το ΑΚΠ να αξιοποιήσειτο κλίμα και να φέρει τις βουλευτικέςεκλογές από το 2015 εφέτος; Είναι τοπιθανότερο σενάριο καθώς η δυναμικήτο ευνοεί.

8. Τι μπορεί να αλλάξει στην εξω-τερική πολιτική; Ίσως, περισσότερηεπικοινωνία και λιγότερη καχυποψίαστις σχέσεις με την Ε.Ε. Ακόμα πιοισχυρή δυνατότητα στον Α. Νταβού-τογλου να υλοποιήσει τις δικές τουπροτεραιότητες, σταθερά κατά Άσαντκαι Σίσι, ένταξη της σχέσης με το Ισ-ραήλ σε καλύτερη «βάρκα» με εξο-μάλυνση των διπλωματικών σχέσεωνμε Τελ-Αβίβ, διστακτικά ανοίγματαστους κούρδους στο εσωτερικό καιπιο σημαντικά με εκείνους στο Β.Ιράκ, αγωγός φυσικού αερίου Κιρ-κούκ-Τσεϊχάν.

9. Αναζήτηση μιας «βαθύτερης»

ενδοσκόπησης στις σχέσεις Νταβού-τογλου με τον Τ/κ ηγέτη Ν. Έρογλουκαι τον Μ.Α. Ταλάτ, καθώς οι συζη-τήσεις για το Κυπριακό θα μπαίνουνσε πιο βαθιά νερά μέσα στο 2014 καιη ψηφοφορία για νέο τ/κ ηγέτη θαπλησιάζει –ένας χρόνος από σήμερα.Η Αθήνα έχει μπροστά της μια καλήευκαιρία να αναζωογονήσει τον διά-λογο με στόχο την παραπομπή τουζητήματος της υφαλοκρηπίδας τουΑιγαίου στη Χάγη με βάση την κατ’αρχήν συμφωνία ανάμεσα στις δύοχώρες το 2003.

10. Εν κατακλείδι οι τούρκοι ψη-φοφόροι ψήφισαν σταθερότητα καιανάπτυξη –έδειξαν «επιείκεια» απέ-ναντι στις αδύνατες πλευρές του ΑΚΠ,γιατί η οικονομία καθόρισε τη βάσητων αποφάσεών τους καθώς οι άλλοισχηματισμοί παραμένουν κόμματακαταγγελίας. Η κάλπη έδειξε το, γιαπολλούς Τούρκους, «μυστικό» Ερν-τογάν: ακόμα και αν διαφωνούν μαζίτου, τον ψηφίζουν γιατί «αυτός εννοείαυτά που λέει», απορρίπτουν τις κυ-βερνήσεις συνεργασίας και ζητούνσταθερότητα σε τουρκική εκδοχή.

www.larkoslarkou.org.cy

Όπως τα σκυλιά του ΠαβλόφΤου ΑΝΤΩΝΗ ΠΟΛΥΔΩΡΟΥ

Τουρκία: Η επόμενη μέρα Του ΠΕΤΡΟΥ ΖΑΡΟΥΝΑ

Και πάλι αποφασίσαμε να ασχοληθούμεμε τα «σοβαρά». Αφήνοντας κατά μέροςτην ουσία. Ο Πρόεδρος ήταν ενήμερος γιατο ενδεχόμενο κουρέματος και το αποκά-λυψε στην Επιτροπή Οικονομικών ο κ.Ντάισελμπλουμ –είπε το ΑΚΕΛ, επιβεβαί-ωσε η ΕΔΕΚ, διέψευσε ο ΔΗΣΥ, εννοούσετην περίοδο μεταξύ πρώτου και δεύτερουEurogroup εξήγησε στο τέλος ο ΝικόλαςΠαπαδόπουλος. Και ο κόσμος μπήκε σεμία άνευ ουσίας συζήτηση για το αν ήτανενήμερη ή όχι η νυν κυβέρνηση.

Δεν μπορώ να ξέρω αν η κυβέρνησηείχε ενημερωθεί για την πιθανότητα κου-ρέματος. Αν θα έπρεπε να μαντέψω θαέλεγα –με όση βεβαιότητα μου επιτρέπεταινα έχω χωρίς στοιχεία– πως ήταν ενήμερη.Άλλωστε ήταν κάτι που συζητείτο αρκετόδιάστημα πριν. Όσοι πολιτικοί ταξίδευανστο εξωτερικό (όχι μόνο οι της κυβέρνησης)το γνώριζαν. Δεν ήταν όμως η 15η Μαρτίουπου άλλαξε την τύχη της χώρας. Η 15ηΜαρτίου ήταν απλώς το αποτέλεσμα μιαςπορείας. Αυτό μας είπε ο κ. Ντάισελμπλουμ,

όσο πιο ξεκάθαρα γίνεται: «Το μόνο σί-γουρο, είπε, είναι ότι εάν καταλήγαμε σεένα μνημονιακό πρόγραμμα για την Κύπρονωρίτερα θα διαχειριζόμασταν με διαφο-ρετικό τρόπο την κατάσταση… τον Μάρτητου 2013 είχαν μείνει πολύ λίγες επιλογέςκαι έπρεπε να δράσουμε γρήγορα και δρα-στικά».

Το κούρεμα λοιπόν σύμφωνα με τον κ.Ντάισελμπλουμ το έφερε η διαχείριση πουέγινε το προηγούμενο διάστημα. Αυτώνπου σήμερα καλούν την κυβέρνηση καιτον Πρόεδρο της Δημοκρατίας «να βρουντο πολιτικό θάρρος να παραδεχτούν επι-τέλους την αλήθεια… συμβάλλοντας στηνπροσπάθεια αποκατάστασης των θεσμώνκαι της πολιτικής», που οι ίδιοι οδήγησανσε πλήρη αποδόμηση. Το έφερε η πεποί-θηση ενός Προέδρου ότι γνώριζε τα τηςοικονομίας καλύτερα από τον οποιοδήποτεοικονομολόγο, το «εμείς καλά την έχουμε»,το «όσο είμαι εγώ Πρόεδρος δεν θα πει-ραχτεί ο 13ος και η ΑΤΑ, τελεία και παύλα».Το έφερε και το γεγονός ότι δεν ακολου-

θούμε τις οδηγίες της Κομισιόν επειδή «ηΚομισιόν δεν μπορεί να γνωρίζει τα στοιχείαπου ξέρουμε εμείς». Οι εξαγγελίες για μέτραπου ποτέ δεν πάρθηκαν.

Κι όμως ένα πολιτικό κουτσομπολιό(στην ουσία) από τον κ. Παπαγεωργίουήταν αρκετό για να γυρίσει τούμπα τη συ-ζήτηση. Να αφήσει η κοινωνία κατά μέροςγιατί επιλέγηκε να διασωθεί μία τράπεζαη οποία όλοι γνώριζαν ότι είχε ξεπεράσειτο σημείο της μη επιστροφής (με την πα-ραδοχή μάλιστα ότι έμεινε στον αναπνευ-στήρα μέχρι το πέρας των εκλογών), καικυρίως γιατί η τότε κυβέρνηση έκανε όλεςαυτές τις μανούβρες –όπως τις χαρακτήρισεο κ. Ντάισελμπλουμ– που κατέστησαν τέ-

τοιες ακραίες ενέργειες επιλογή. Από ανι-κανότητα ή εσκεμμένα (ώστε να μη χρεωθείτο κόστος); Και να επικεντρωθεί σ’ έναθέμα που έχει σημασία όσον αφορά τιςεντυπώσεις μόνο. Διότι το θέμα δεν είναιαν γνώριζε ο Ν. Αναστασιάδης ή ο τότευπουργός ότι το κούρεμα ήταν ανάμεσαστις επιλογές που συζητούνταν και δεντο είπαν για να μην προκαλέσουν ολοκλη-ρωτικό bank run, να μην οδηγήσουν σεπλήρη κατάρρευση όλες τις τράπεζες καιτην οικονομία. Ούτε βεβαίως αν θα έπρεπενα ενημερωθούν ο κ. Λουκαΐδης και τοΑΚΕΛ (οι οποίοι μετά τον Φεβρουάριο έγι-ναν οι ειδικοί στην αντιμετώπιση της κρί-σης). Αλλά γιατί βρεθήκαμε τον Μάρτιοχωρίς επιλογές.

Γνώριζε είπε ο κ. Παπαγεωργίου η κυ-βέρνηση για το κούρεμα και όλοι άρχισαννα συζητούν κατά πόσο γνώριζε και απόπότε. Μία του πρόταση ήταν αρκετή γιανα θέσει εκτός συζήτησης την πεποίθησηπου εξέφρασε το Eurogroup ότι το κούρεμαδεν θα αποτελούσε ποτέ επιλογή αν δεν

προηγείτο η δική τους πενταετία και νακαταστήσει το ΑΚΕΛ από κατηγορούμενοσε κατήγορο. Αποδεικνύοντας πέραν πάσηςαμφιβολίας ότι το μεγάλο μας πρόβλημαδεν είναι οι πολιτικοί. Οι οποίοι στο κά-τω-κάτω κάνουν τη δουλειά τους (όπωςέχουν μάθει να την κάνουν). Συνεχίζουννα μας δουλεύουν (με τον ίδιο τρόπο πουπάντοτε μας δούλευαν), να διεκδικούν καινα έχουν ρόλο, να παρουσιάζονται ως σω-τήρες. Το πρόβλημα είναι η κοινωνία. Πουσυνεχίζει να αποτελεί τον πιο αδύναμοκρίκο, το μεγαλύτερο έλλειμμα σε μία ελ-λειμματική δημοκρατία.

Που επιμένει να δίνει ρόλο σ’ όλους αυ-τούς που εγκλημάτησαν εναντίον της. Ναχωρίζεται σε στρατόπεδα με μία τους μόνοτοποθέτηση. Να λειτουργεί όπως το σκυλιάτου Παβλόφ. Αντανακλαστικά. Ασχέτωςαν υπάρχει κρέας ή όχι. Χωρίς περιεχόμενοκαι ουσία. Χωρίς προβληματισμό. Με μόνοκριτήριο το δικό τους κουδούνισμα.

antopoly@cytanet.com.cy

<<<<<<<

«Για ακόμα μία φορά χαθήκα-με σε συζητήσεις άνευ ουσίαςπου κάποιοι με μία τους τοπο-θέτηση μας οδήγησαν».

ΑSSO

CIAT

ED P

RESS

<<<<<<<

Το εκλογικό αποτέ-λεσμα κάθε άλλο πα-ρά εγγυάται την οι-κονομική σταθερό-τητα. Η εκλογική νί-κη δεν θεραπεύει τιςγενεσιουργούς αιτίεςτης πολιτικής και οι-κονομικής κρίσεως.

10-EPISTOLES CY_Master_cy 04/04/14 20:50 Page 10

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 11Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ ΗΚυριακή 6 Aπριλίου 2014

THE CYPRUS INSTITUTE OFNEUROLOGY & GENETICS

Scholarships AvailableApplication Deadline: 30th April 2014

csmm@cing.ac.cy

+357 22392840

www.cing.ac.cy/csmm/

OPEN DAYMonday 14th April 2014 |9am - 4pm

Advice and informationTour of the premises and laboratories

6, International Airport Ave., 2370 Agios Dometios, Nicosia

MSc Medical GeneticsPhD Medical Genetics

• MSc Molecular Medicine• PhD Molecular Medicine

Boυτιά στα βαθιά για τον νέο υπουργόAμυναςΟ Χριστόφορος Φωκαΐδης καλείται να δώσει λύσεις σε καυτά προβλήματα της Ε.Φ.

Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ

Ο διορισμός νέου υπουργού Άμυναςαπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίαςκλείνει στο πολιτικό και θεσμικό κομ-μάτι το θλιβερό κεφάλαιο που άνοιξεμε τον αναπάντεχο χαμό του ΤάσουΜητσόπουλου. Τη Δευτέρα το μεση-μέρι ο Χριστόφορος Φωκαΐδης θα ανα-λάβει επισήμως τα καθήκοντά τουκαι θα δώσει το στίγμα του δύσκολουέργου που καλείται να φέρει εις πέρας,το οποίο αναμένεται να έχει ως προ-σανατολισμό τις προτεραιότητες πουέθεσε ο άτυχος Τάσος Μητσόπουλοςστο σύντομο πέρασμά του από τοΥπουργείο Άμυνας. Ο νέος υπουργόςθα βρεθεί αντιμέτωπος με τα σοβαράκαι χρόνια προβλήματα που άπτονταιτου ευαίσθητου τομέα της άμυνας,τα οποία χρήζουν άμεσων αποφάσεων.Μία από τις παρακαταθήκες του προ-κατόχου του, που ο ίδιος έθεσε στοναρχηγό της Εθνικής Φρουράς το πρωι-νό της μοιραίας 21ης Μαρτίου είναικαι το Γενικό Σχέδιο Άμυνας της χώ-ρας, το οποίο έχει ετοιμασθεί και απο-μένει η ψήφισή του από τη Βουλή.Το Γενικό Σχέδιο, το οποίο έχει εν-ταχθεί στο κεφάλαιο αναδιοργάνωσηςτης ΕΦ, αποτελεί την πρώτη προτε-ραιότητα που είναι σίγουρο ότι θατεθεί από τους επιτελείς του ΓΕΕΦ,

όταν ο κ. Φωκαΐδης θα πραγματοποι-ήσει την πρώτη εθιμοτυπική επίσκεψητου εκεί. Το δεύτερο κεφαλαιώδες ζή-τημα είναι οι κανονισμοί περί Ιεραρ-χίας και Προαγωγών που σχετίζεταιμε την εύρυθμη λειτουργία της ΕΦ.Η χιλιοειπωμένη μείωση της στρα-τιωτικής θητείας είναι ήδη στο τραπέζιτων συζητήσεων, η τύχη της όμωςθα εξαρτηθεί από τις αποφάσεις πουθα ληφθούν για την επιχειρησιακήαναδιάρθρωση του στρατού και απότις ανάγκες που θα προκύψουν σε αν-θρώπινο δυναμικό. Στους ώμους τουνέου υπουργού Άμυνας θα πέσει καιτο κεφάλαιο της ενεργειακής ασφά-λειας σε συνάρτηση με την πορείαυλοποίησης των νέων εξοπλιστικώνπρογραμμάτων όπως έχουν εξαγγελθείεπί υπουργίας Φώτη Φωτίου. Τα κο-ρυφαία ζητήματα που πρέπει να δια-χειριστεί ο νέος ΥΠΑΜ σχετίζονταικαι με τους προϋπολογισμούς για τηνάμυνα που εδώ και δέκα χρόνια έχουνυποστεί μείωση σε σημείο, όπως λέ-γεται, να επηρεάζονται άμεσα ακόμακαι καθημερινές λειτουργικές ανάγκεςτης ΕΦ. Σημαντικό θέμα επίσης πουέχει σχέση και με τον Υπουργό Άμυναςείναι η ενδυνάμωση του κεφαλαίουπειθαρχίας εντός της Εθνικής Φρουράςπου σε κάποιες περιπτώσεις φθάνειέως και τα επιτελικά γραφεία.

ΚΥΠ

Ε

Τη Δευτέρα το πρωί ο ΧριστόφοροςΦωκαΐδης θα δώσει τη νενομισμένηδιαβεβαίωση ενώπιον του Προέδρουτης Δημοκρατίας και ακολούθως θαγίνει η τελετή παραλαβής από τονεκτελούντα χρέη υπουργού Άμυνας,Σωκράτη Χάσικο. Ο Πρόεδρος τηςΔημοκρατίας προχώρησε στην ανα-κοίνωση του διαδόχου του ΤάσουΜητσόπουλου μετά την παρέλευσηδέκα ημερών από τον θάνατό του.Η ανακοίνωση έγινε από τις Βρυ-ξέλλες όπου βρισκόταν ο Πρόεδρος,δίδοντας έτσι τέλος στην ονοματο-λογία που είχε αρχίσει να φουντώνει,καθώς και το έντονο παρασκήνιο

που είχε σαν επίκεντρο τον Δημο-κρατικό Συναγερμό. Τα ονόματα έξιστελεχών του ΔΗΣΥ συζητήθηκανμε τον ένα ή τον άλλο τρόπο για τονυπουργικό θώκο αλλά στο τέλος ηδιεκδίκηση είχε βαρωσιώτικο χρώμα.Και μάλιστα η επιλογή για τον Πρό-εδρο ήταν ανάμεσα στον βουλευτήτης παράταξης Γιώργο Γεωργίου καιτον Χριστόφορο Φωκαΐδη, από ταστελέχη της νέας γενιάς του κόμ-ματος, (πρώτος επιλαχών στις τε-λευταίες βουλευτικές εκλογές). Ωστό-σο, το γεωγραφικό κριτήριο πυρο-δότησε γκρίνιες και μουρμουρητάμε αποδέκτη την ηγεσία του κυβερ-

νώντος κόμματος. Κάποιοι από τηνΠινδάρου υποστηρίζουν έντονα ότιο γεωγραφικός προσδιορισμός επι-λογής του νέου υπουργού τέθηκεόχι τυχαία, προκειμένου να εξο-στρακιστούν κάποιοι εκ των υπο-ψηφίων και να παραμείνουν στηνκούρσα διαδοχής οι Γιώργος Γεωρ-γίου και Χριστόφορος Φωκαΐδης, οιοποίοι, όπως έλεγαν πηγές μέσααπό την Πινδάρου, είχαν σοβαράερείσματα, ο καθένας για διαφορε-τικούς λόγους. Ο μεν Γιώργος Γε-ωργίου στον συναγερμικό χώρο οδε Χριστόφορος Φωκαΐδης στο χώροτου Προεδρικού.

Δέκτης παραπόνων η Πινδάρου

Η αναδιοργάνωση της Εθνικής Φρουράς, που περιλαμβάνει και την πολυσυζητημένη πτυχή της μείωσης της θητείας, καθώς και το Γενικό Σχέδιο Άμυνας,αποτελούν τις μεγάλες προκλήσεις για τη νέα ηγεσία του Υπουργείου Άμυνας.

Έξι είναι οι άμεσες προτεραι-ότητες του νέου ΥπουργούΆμυνας, ο οποίος αναλαμβά-νει αύριο τα καθήκοντά του.

ΚΥΠ

Ε

11 - POLITIKI_Master_cy 4/4/14 8:19 PM Page 11

12 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Κυριακή 6 Απριλίου 2014

ΑSSO

CIAT

ED P

RESS

Του ΝΙΚΟΥ ΣΤΕΛΓΙΑ

Στις δημοτικές εκλογές της περα-σμένης Κυριακής ο Ρετζέπ ΤαγίπΕρντογάν σφράγισε την κυριαρχίατου στο πολιτικό πεδίο. Παρά τιςεπιθέσεις που δέχθηκε από την αν-τιπολίτευση και το πανίσχυρο Κί-νημα Γκιουλέν, το τουρκικό κυβερ-νών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανά-πτυξης (ΑΚΡ) αναδείχθηκε νικητήςεξασφαλίζοντας το 45% των ψήφων.Μόλις λίγους μήνες μετά την Υπό-θεση Γκεζί και παρά την κινητικό-τητα, η οποία παρατηρείται το τε-λευταίο διάστημα στους δρόμουςτων μεγάλων τουρκικών πόλεωνκαι στους κύκλους της τουρκικήςαντιπολίτευσης, το κόμμα του κ.Ερντογάν κρατήθηκε γερά στηνεξουσία. Αμέσως μετά τη γνωστο-ποίηση των αποτελεσμάτων, ο Πρω-θυπουργός Ερντογάν απευθύνθηκεστους ψηφοφόρους και υποστηρι-κτές του κόμματός του λέγονταςσε πολύ υψηλούς τόνους ότι είναιαποφασισμένος να «εξουδετερώ-σει» το Κίνημα Γκιουλέν. Παράλ-ληλα, εξαπέλυσε δριμύτατη επίθεσηκατά της αντιπολίτευσης. Ο κ. Ερν-τογάν τόνισε ότι έχοντας λάβει νω-πή λαϊκή εντολή, το κόμμα τουείναι έτοιμο να προχωρήσει στηνπραγματοποίηση των μελλοντικώντου σχεδίων.

Ποια είναι τα σχέδια του Τούρ-κου Πρωθυπουργού για την επό-μενη ημέρα των δημοτικών εκλο-γών; Ποιοι είναι οι βασικοί του στό-χοι και ποια είναι η στρατηγικήτου ενόψει των κρίσιμης σημασίαςπροεδρικών εκλογών; Ο έμπειροςαναλυτής και αρχισυντάκτης τηςαγγλόφωνης εφημερίδας «HürriyetDaily News» Μουράτ Γιετκίν πι-στεύει ότι από τις 31 Μαρτίου καιμετά στο «στόχαστρο» του ΤούρκουΠρωθυπουργού βρίσκεται το ανώ-τατο πολιτειακό αξίωμα της Τουρ-κίας. Έχοντας εξασφαλίσει ένα εν-τυπωσιακό αποτέλεσμα στις δη-μοτικές εκλογές, ο Ερντογάν ανε-βάζει τον πήχη και διεκδικεί δυ-ναμικά την προεδρία της ΤουρκικήςΔημοκρατίας. Ο κ. Γιετκίν πιστεύειότι για την επίτευξη του συγκεκρι-μένου στόχου, στη νέα περίοδο, οΠρωθυπουργός Ερντογάν έχει δύοεπιλογές: Την συνεργασία του ΑΚΡμε το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης(ΜΗΡ) και τις συντηρητικές καιεθνικιστικές μερίδες της τουρκικήςκοινωνίας ή τη συνεργασία με τοκουρδικό αυτονομιστικό κίνημα.Και στις δύο περιπτώσεις ο κ. Γιετ-κίν πιστεύει ότι ο Τούρκος Πρω-θυπουργός θα εξακολουθήσει ναακολουθεί μία στρατηγική πόλω-σης. Έχοντας εξασφαλίσει τη συ-νεργασία των εθνικιστικών δυνά-μεων ή των Κούρδων, ο Πρωθυ-πουργός Ερντογάν θα επωφεληθείαπό την δυναμική διάφορων εθνι-κών ζητημάτων και θα χωρίσει τηντουρκική κοινωνία σε δύο αντίπαλα

στρατόπεδα. Με αυτό τον τρόποθα στοχεύει στη συσπείρωση τωνδυνάμεών του εν όψει των προ-εδρικών εκλογών.

Με την εν λόγω άποψη συμφω-νεί και ο έμπειρος δημοσιογράφοςκαι αρθρογράφος Αλί Τοπούζ, οοποίος εστιάζει την προσοχή τουστο ενδεχόμενο της συνεργασίαςτου Πρωθυπουργού Ερντογάν μετο κουρδικό κίνημα. Αποκλείονταςτο ενδεχόμενο των πρόωρων εκλο-γών, ο κ. Τοπούζ πιστεύει ότι ο Ερν-τογάν έχει στραμμένη την προσοχήτου στις προεδρικές εκλογές καιστο κουρδικό ζήτημα. Παράλληλα,μας ενημερώνει ότι πριν από λίγεςημέρες ξεκίνησε η διαπραγμάτευσητης τουρκικής προεδρίας με τηνπρωθυπουργία για την ανάδειξητου υποψήφιου του ΑΚΡ στις επό-μενες εκλογές. Ο «Όλοι γνωρίζουντη φιλοδοξία του Ερντογάν για τιςπροεδρικές εκλογές και την επιθυ-μία του να αναλάβει την προεδρίατης χώρας. Την ίδια στιγμή, ο Πρό-εδρος Αμπντουλάχ Γκιουλ εξακο-λουθεί να κρατά κλειστά τα χαρτιάτου, ενώ δεν φαίνεται να έχει λάβειτην τελική του απόφαση. Η δια-πραγμάτευση του Γκιουλ με τονΕρντογάν θα διαμορφώσει τις νέεςισορροπίες στο τουρκικό πολιτικόπροσκήνιο», δηλώνει.

Στις δημοτικές εκλογές της προ-ηγούμενης Κυριακής, το κουρδικόαυτονομιστικό Κίνημα ήταν ο δεύ-τερος μεγάλος νικητής, το οποίοενίσχυσε τη δύναμή του σε ολό-κληρη τη νοτιοανατολική Τουρκίακαι εξασφάλισε τον έλεγχο 100 καιπλέον δήμων. Στις κουρδικές επαρ-χίες της Τουρκίας, το μοναδικόκόμμα, το οποίο συναγωνίστηκεισάξια το κουρδικό κίνημα ήταντο ΑΚΡ, ενώ τα υπόλοιπα τουρκικάκόμματα υποχρεώθηκαν σε «άτα-κτη υποχώρηση» από τις κουρδικέςεπαρχίες. Η εντυπωσιακή εκλογικήνίκη του κουρδικού κινήματος συμ-πίπτει με μία περίοδο διαπραγμά-τευσης με την τουρκική κυβέρνηση.Από τις αρχές του 2013, η ένοπληπτέρυγα του κουρδικού κινήματοςέχει προχωρήσει στην κατάπαυσητου πυρός και την απόσυρση ορι-σμένων τμημάτων των δυνάμεωντου από τα τουρκικά εδάφη.

Λίγο πριν από τις δημοτικέςεκλογές, το κουρδικό κίνημα έστειλεαυστηρές προειδοποιήσεις στηνΆγκυρα για το μέλλον της κατά-παυσης του πυρός. Η κουρδικήπλευρά ζήτησε από την τουρκικήκυβέρνηση να εστιάσει μία ώρααρχύτερα στα αιτήματα της. Στηλίστα των αιτημάτων του κουρδικούκινήματος ξεχωρίζει το αίτημα περίαυτονόμησης των Κούρδων, η απε-λευθέρωση του Αμπντουλάχ Οτσα-λάν και των Κούρδων κρατουμένωνκαι η μετατροπή του ΡΚΚ σε έναπολιτικό κόμμα. Οι Τούρκοι ανα-λυτές πιστεύουν ότι την επόμενηπερίοδο τα συγκεκριμένα αιτήματαθα βρεθούν στο επίκεντρο των δια-πραγματεύσεων του ΑΚΡ με τοκουρδικό κίνημα. Κατά την άποψήτους, η συμμαχία των Κούρδων μετο ΑΚΡ στις προεδρικές εκλογέςθα εξαρτηθεί από την υλοποίησηαυτών των αιτημάτων.

ΚΥΠΕTης ΡΑΛΛΗΣ ΠΑΠΑΓΩΡΓΙΟΥ

Η επικράτηση του Τούρκου Πρω-θυπουργού αναμένεται να παίξειρόλο τόσο στην εσωτερική πολιτικήσκηνή όσο και σε θέματα εξωτερι-κής πολιτικής, όπως το Κυπριακό,σύμφωνα με Ελληνοκύπριους καιΤουρκοκύπριους ακαδημαϊκούς, οιοποίοι δίνουν τις δικές τους δια-στάσεις και αναλύσεις για την επιρ-ροή του Ερντογάν και του ΚόμματοςΔικαιοσύνης και Ανάπτυξης στηνΤουρκία, αλλά και στην Κύπρο.

«Είναι ο ισχυρός άνδρας και πι-στεύω ότι από δω και πέρα θα προ-σπαθήσει να κάνει ανοίγματα γιατην εικόνα του προς το εξωτερικό»,δηλώνει ο καθηγητής στο τμήμαΤουρκικών και ΜεσανατολικώνΣπουδών του Πανεπιστημίου Κύ-πρου, Νιαζί Κιζίλγιουρεκ, εκτιμώνταςπως ο Τούρκος πρωθυπουργός θαπροχωρήσει σε κάποιου είδους συ-νεργασία με το Ισραήλ, συμφωνίαη οποία είναι κλειστή και ανέμενετις εκλογές, όπως είπε. Η διαδικασίαπρος την Ε.Ε. θα είναι ανοικτή, ση-μείωσε ενώ έδωσε έμφαση στοκουρδικό ζήτημα παρατηρώνταςότι ο ίδιος ο Ταγίπ Ερντογάν δήλωσεπως νίκησε η διαδικασία λύσης τουΚουρδικού, αλλά και ο ΑμπτντουλάχΟτσαλάν του έδωσε στήριξη στηδιαμάχη με τον Φετουλάχ Γκιουλέν,χωρίς τον οποίο ο Ερντογάν –σύμ-φωνα πάντα με τον κ. Κιζίλγιου-ρεκ– μπορεί να προχωρήσει πιογρήγορα στο ζήτημα αυτό, αφού οισλαμιστής ηγέτης ήταν ανατρε-πτικό στοιχείο.

Κατά τον Νιαζί Κιζίλγιουρεκ, τησύνδεση των εκλογών στην Τουρκίαμε το Κυπριακό συμβολίζει το γε-γονός ότι η συνάντηση Αναστα-σιάδη-Ερογλου έγινε μία μέρα μετάτις δημοτικές εκλογές της Κυριακήςκαι όχι πιο πριν, Αλλιώς, είπε, θαήταν ο Ντερβίς Έρογλου με έναναδύναμο –λόγω του εκλογικού απο-τελέσματος– Ερντογάν, και αλλιώςόταν έχεις ένα νικητή. Με τη δυνατήτου πλέον παρουσία, σημείωσε, τί-ποτε δεν εμποδίζει τον Ταγίπ Ερν-τογάν, εάν θέλει να προχωρήσειστη λύση του Κυπριακού, να μηντο κάνει.

«Νικητής των δημοτικών εκλο-γών στην Τουρκία είναι ο Ερντογάνκαι χαμένος ο Γκιουλέν διότι η προ-εκλογική εκστρατεία καθορίστηκεκυρίως από την κρίση της ενδοϊσ-λαμικής αντιπαράθεσης που κορυ-φώθηκε τον Δεκέμβριο με το σκάν-δαλο περί διαφθοράς που προέκυ-ψε», ανέφερε ο τουρκολόγος, ΝίκοςΜούδουρος. Οι επιπτώσεις στο κί-νημα Γκιουλέν στην Τουρκία υπάρ-χουν ήδη, πρόσθεσε, όπου σημει-

ώνονται ρήγματα. Για την επιρροήστο Κυπριακό, ο κ. Μούδουρος επε-σήμανε ότι το αποτέλεσμα των δη-μοτικών εκλογών δεν επηρεάζειτην παρούσα φάση των συνομιλιώνκαι τον στόχο της Τουρκίας για μίαολοκληρωμένη διαδικασία με απο-τέλεσμα. Έδωσε δε έμφαση στιςισορροπίες μεταξύ κυβέρνησηςΑΚΡ και τ/κ ηγεσίας, με την πρώτηνα είναι περισσότερο επικεντρω-μένη και δεσμευμένη στο κοινόανακοινωθέν παρά ο Ντερβίς Έρο-γλου που προσπαθεί να ξεφύγειαπό αυτό. Η κυβέρνηση του ΑΚΡ,εκτίμησε, θα είναι πιο αδιάλλακτη,μετά το αποτέλεσμα των εκλογών,ως προς την αναδιάρθρωση τωνΚατεχομένων σε πολιτισμικό επί-πεδο και με αυστηρή εφαρμογή τουοικονομικού πρωτοκόλλου που ση-μαίνει ενδυνάμωση του τουρκικούκεφαλαίου σε περισσότερους τομείςκαι περαιτέρω περιθωριοποίησητων Τ/κ από κέντρα αποφάσεωνστα Κατεχόμενα.

Παρατήρησε δε ότι απέναντιστον Έρογλου δεν έχει σχηματισθείένα μέτωπο, όπως το 2004, που νατον πιέζει για λύση, ενώ υπάρχεικαι η προοπτική επανένωσης τηςδεξιάς που θα του παρέχει άμυναστις πιέσεις που θα δεχθεί στο Κυ-πριακό. Ο κ. Μούδουρος περιμένειότι η Τουρκία δεν θα είναι απλός

θεατής τους επόμενους 4 μήνες μέ-χρι τις προεδρικές εκλογές, σημει-ώνοντας ότι αν τα προβλήματα στοπολιτικό σύστημα της χώρας λυθούνοριστικά με τις προεδρικές, τότε«η Τουρκία θα κάνει αμέσως μετάπολύ γρήγορα βήματα σε 3-4 θέματατης εξωτερικής πολιτικής, ένα απότα οποία είναι το Κυπριακό πουείναι συνυφασμένο με την τελικήσυμφωνία με το Ισραήλ, η οποίαθα περιλαμβάνει πολλά πράγματα,ίσως και θέματα ενέργειας, τα ζη-τήματα της Ε.Ε., αλλά και την κα-τάσταση στη Συρία».

«Οι δημοτικές εκλογές στηνΤουρκία έδειξαν ότι οι ψηφοφόροισυνεχίζουν να στηρίζουν τον Πρω-θυπουργό, Ταγίπ Ερντογάν και τηνκυβέρνηση του ΑΚΡ, αλλά και ότιτα θέματα που έθεσε η αντιπολί-τευση και ιδιαίτερα οι ισχυρισμοίπερί διαφθοράς δεν ενδιαφέρουνκαι πολύ τους υποστηρικτές τουΑΚΡ», δήλωσε στο ο αναπληρωτήςπρόεδρος του Τμήματος ΔιεθνώνΣχέσεων και Πολιτικών Επιστημώντου «πανεπιστημίου» ΑνατολικήςΜεσογείου, Γιουτζέλ Βουράλ. Εκτι-μώντας ότι η βαθειά αβεβαιότηταμπορεί να συνεχιστεί στην Τουρκία,ο κ. Βουράλ ανέφερε ότι μία αντι-πολίτευση που μπορεί να αμφισβη-τήσει τη νομιμότητα της κυβέρνη-σης, σε σημαντικά ζητήματα εξω-

τερικής πολιτικής θα αναλάβει πρω-τοβουλίες και ιδιαίτερα στο Κυπρια-κό μπορεί να δυσκολέψει τα βήματαμε κατεύθυνση προς μια λύση. Σεμία τέτοια περίπτωση, είπε, η τ/κπλευρά δεν φαίνεται ότι θα έχει μιαενεργό στάση στη διαδικασία τωνδιαπραγματεύσεων.

Επιπλέον, συνέχισε, το ΑΚΡ καιο Πρωθυπουργός Ερντογάν για ναμπορέσουν να ξεπεράσουν την κρί-ση θα έρθουν αντιμέτωποι με νέεςπρωτοβουλίες σε δύο σημαντικάθέματα, το Κυπριακό και το Κουρ-δικό. Πριν τις εκλογές η κυβέρνησητου ΑΚΡ δημιούργησε την εντύπω-ση ότι μπορεί να συμπεριφερθείενεργά στο Κυπριακό, είπε ο Τ/κκαθηγητής, και σε αυτό το πλαίσιοθα πρέπει να αξιολογείται η στήριξητης Άγκυρας στο κοινό ανακοινω-θέν. Επιπλέον, πρόσθεσε, εάν ηΤουρκία θέλει να σημειώσει πρόοδοστο δρόμο προς την ΕΕ, πρέπει νασυνεχίσει να προσπαθεί να άρειένα από τα σημαντικότερα εμπόδιαμπροστά της που είναι το Κυπριακό.Η εντύπωση που έχει προκαλέσειο Τούρκος Πρωθυπουργός στο πα-ρελθόν, σημείωσε, είναι ότι μπορείνα πάρει ριζοσπαστικές αποφάσειςστο Κυπριακό, και εκτίμησε ότι οιαπευθείας επαφές του Ε/κ διαπραγ-ματευτή με την Άγκυρα έχουν δη-μιουργήσει πολύ διαφορετικές ευ-καιρίες για το Κυπριακό.

«Θα ήθελα να ξεκαθαρίσω αρχικάότι οι δημοτικές εκλογές ήταν μίαμεγάλη νίκη για το ΑΚΡ, δήλωσε οΜουράτ Τουζιουκάν, καθηγητήςστο «Πανεπιστήμιο» Εγγύς Ανατο-λής, προσθέτοντας ότι το ποσοστό46% μεταξύ αντιπαραθέσεων γιαδιαφθορά, παράλληλο κράτος, ρου-σφέτι και το διαχωρισμό κοσμικών– συντηρητικών, πρέπει να τύχεισοβαρής μελέτης, ειδικά από τηναντιπολίτευση στην Τουρκία.

Όσον αφορά την επιρροή στοΚυπριακό, ο κ. Τουζιουκάν δεν θε-ώρησε ότι θα υπάρξει άμεση συνέ-πεια, επισημαίνοντας ότι τουλάχι-στον μέχρι το 2015 το ΑΚΡ θα κυ-βερνά, όπως φαίνεται, στην Τουρκία.Γι’ αυτό, εκτίμησε ότι η πολιτικήτου ΑΚΡ στο Κυπριακό, όπως τηνέχει θέσει, «θα συνεχισθεί και θασυνεχίσει να συμβάλλει θετικά γιαμια μόνιμη και βιώσιμη λύση». Όπωςείπε, με τη στήριξη που είχε δώσειτο ΑΚΡ στο σχέδιο Ανάν είχε κα-ταφέρει τότε να επιτύχει τη νομι-μοποίησή του αλλά και να έχει στή-ριξη και από το εξωτερικό, είπε υπο-στηρίζοντας ότι από την ημέρα δη-μιουργίας του περισσότερο σήμερατο κυβερνών κόμμα στην Τουρκίαέχει ανάγκη αυτής της εξωτερικήςστήριξης για να επιτύχει τη νομι-μοποίησή του.

O Ερντογάν βάζει πλώρη για την προεδρίαΗ νίκη του κόμματός του στις τοπικές εκλογές της περασμένης Κυριακής, τού επιτρέπει να θέσει σε εφαρμογή τα σχέδιά του

<<<<<<<

Μεγάλος νικητής τωντοπικών εκλογών είναικαι το Κουρδικό Κίνημα.

Παρά τη φθορά που υπέστη, το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης επιβεβαίωσε τα ερείσματά του στην τουρκική κοινωνία, γεγονός που επιτρέπειστον Ταγίπ Ερντογάν να προχωρήσει σε ολική σύγκρουση με τους πολιτικούς του αντιπάλους.

Η καυτή ατζέντα του ΝταβούτογλουΜαζί με τον Ερντογάν και το κυ-βερνών Κόμμα Δικαιοσύνης καιΑνάπτυξης κερδισμένος από τιςεκλογές βγαίνει και ο υπουργόςΕξωτερικών Αχμέτ Νταβούτο-γλου, του οποίου το γόητρο επλή-γη από ένα ηχητικό ντοκουμέντοπου δημοσιοποιήθηκε πριν ανοί-ξουν οι κάλπες. Στο εν λόγω ηχη-τικό ντοκουμέντο, ο κ. Νταβούτο-γλου φέρεται να συζητούσε με τοτουρκικό επιτελείο στρατού καιμε τους εκπροσώπους της τουρ-κικής κυβέρνησης το ενδεχόμενοτης εισβολής της Τουρκίας στηβόρεια Συρία. Ο Νταβούτογλουχαρακτήρισε «εθνική προδοσία»τη δημοσιοποίηση του συγκεκρι-μένου ηχητικού ντοκουμέντου.Με τη νέα νίκη του κόμματός του,ο κ. Νταβούτογλου πιστεύει ότι ητουρκική κοινωνία καταδίκασεστις κάλπες αυτή την υποτιθέμε-νη προδοσία. Έχοντας καταφέρει να απωθήσει

την επίθεση που δέχθηκε τουπουργείο του, ο κ. Νταβούτο-γλου έχει πλέον στραμμένη τηνπροσοχή του σε τρεις «φακέ-λους» οι οποίοι απασχολούν τονστενό κύκλο των συνεργατώντου. Όπως μας ενημερώνει απότην Άγκυρα τουρκική πηγή ηοποία παρακολουθεί από κοντάτις εξελίξεις στο τουρκικόΥπουργείο Εξωτερικών, ο κ. Ντα-βούτογλου έχει θέσει επί τάπη-τος τις νέες κινήσεις και τη στρα-τηγική της κυβέρνησης στο ζήτη-μα της κρίσης της Συρίας και στοπεδίο της εξομάλυνσης των σχέ-σεων Τουρκίας – Ισραήλ και στοΚυπριακό. «Ο κ. Νταβούτογλουθεωρεί ότι οι συνομιλίες και οιεξελίξεις στο Κυπριακό ανοίγουντον δρόμο για την αναβάθμισητης θέσης της τουρκικής διπλω-ματίας στην ανατολική Μεσό-γειο», τονίζει χαρακτηριστικά ηίδια πηγή.

Τα επόμενα βήματα στο Κυπριακό

Νιαζί Κιζίλγιουρεκ

Θα επιχειρήσειανοίγματα

Νίκος Μούδουρος

Η Τουρκία δενθα μείνει απαθής

Τέσσερις ακαδημαϊκοί ερμηνεύουν το αποτέλεσμα

Δύσκολα πλέον ο Ταγίπ Ερντογάν θα εγκαταλείψει το φιλόδοξο σχέδιό τουγια αναρρίχηση στην προεδρία της Τουρκίας.

“Γιουτζέλ Βουράλ

Παραμένειη αβεβαιότητα

Μουράτ Τουζιουκάν

Eχει την έξωθενκαλή μαρτυρία

“

12-POLITIKI_Master_cy 04/04/14 20:53 Page 12

13-ADV ANTICANCER_Master_cy 04/04/14 17:07 Page 1

14 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Η Κυριακή 6 Απριλίου 2014

ΑΡΘΡΟ / Tης ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

Απονομή δικαιοσύνης

Έ να χρόνο μετά τις άδικες καιεγκληματικές αποφάσεις τουEurogroup για την Κύπρο, το

κούρεμα καταθέσεων, την εξουδε-τέρωση του οικονομικού μοντέλουτης Κύπρου και τις αλυσιδωτές επι-πτώσεις στην κοινωνία και την κα-θημερινότητά μας, το περί δικαίουαίσθημα του λαού, δεν έχει ακόμαικανοποιηθεί. Η Πολιτεία και τα θε-σμικά της όργανα καλούνται επιτέ-λους να τοποθετηθούν χωρίς περι-στροφές και να πουν τα πράγματαμε τ’ όνομά τους. Καλούνται να απο-δώσουν ευθύνες στους υπεύθυνουςγια τη δυσχερή οικονομική κατά-σταση στην οποία οδηγήθηκε η πα-τρίδα μας.

Πριν από λίγες μέρες απευθύν-

θηκα εκ νέου γραπτώς, προς τοννέο γενικό εισαγγελέα. Ζήτησα ναενημερωθώ αν πραγματοποιήθηκεοποιαδήποτε διερεύνηση στη βάσηστοιχείων που υπέβαλα πριν από15 μήνες και ποια ήταν τα πορίσματα.Ο τέως γενικός εισαγγελέας ΠέτροςΚληρίδης μου είχε υποδείξει τότεπως προείχε η διάσωση της οικο-νομίας του τόπου και στη συνέχειαθα γινόταν διερεύνηση για τα αίτια.Πέρασε έκτοτε, περισσότερος απόένας χρόνος, χωρίς ωστόσο να υπάρ-χει οποιαδήποτε ενημέρωση.

Επανήλθα λοιπόν και με δημόσιεςτοποθετήσεις μου, ζήτησα από τοννέο γενικό εισαγγελέα Κώστα Κλη-ρίδη να με ενημερώσει κατά πόσοστοιχεία και αναφορές που εντόπισα

σε δημόσιες εκθέσεις τραπεζικώνιδρυμάτων, δικαιολογούν τη διεξα-γωγή ποινικής έρευνας. Οι συγκε-κριμένες καταγγελίες αφορούν ύπο-πτες συναλλαγές και «αδικαιολόγη-τες» κινήσεις που προκαλούν εύλογαερωτήματα. Αισιοδοξώ ότι η ΝομικήΥπηρεσία, έστω και τώρα, θα έχεινα μας δώσει συγκεκριμένες απαν-τήσεις.

Προχώρησα σε αυτές τις ενέρ-γειες, πιστεύοντας πως για να στα-θούμε ξανά στα πόδια μας και ναατενίσουμε το μέλλον με αισιοδοξία,θα πρέπει να ικανοποιηθεί πλήρωςτο περί δικαίου αίσθημα του λαού.Κι αυτό θα γίνει μόνο αν προηγηθείπλήρης και σε βάθος διερεύνησηπολλών άγνωστων ή ύποπτων πτυ-

χών του οικονομικού εγκλήματοςπου συντελέστηκε στον τόπο μας.Αν υπάρξει πλήρης διαφάνεια, κα-ταγγελία και δίωξη όλων των ενόχωνκαι αν γίνει επιτέλους απρόσκοπτηαπονομή της δικαιοσύνης. Ας μηλησμονούμε πως η διαχρονική ατι-μωρησία στον τόπο μας, δυστυχώςεξέθρεψε την ασυδοσία, με ολέθριααποτελέσματα.

Η ουσία κατά την άποψή μου, εί-ναι να αναζητηθούν τα πραγματικάαίτια και τα αιτιατά καθώς επίσηςη ρίζα του κακού. Τραπεζίτες καιάλλοι επιτήδειοι, εγκλημάτησαν σεβάρος του λαού και σήμερα προφα-νώς ατιμώρητοι εξακολουθούν ναζουν πλουσιοπάροχα, ανέγγιχτοιαπό την οικονομική κρίση.

Είναι τραγικό, ωστόσο, και πα-ράλληλα προκλητικό, αδιανόητο καιεξευτελιστικό για τον λαό μας ναμην τιμωρηθούν οι ένοχοι. Να μηναποκαλυφθεί η συνωμοσία της σιω-πής. Να μη λεχθούν και να μην κα-ταλογιστούν δημόσιες ευθύνες σεόσους εκούσια ή ακούσια έσπρωξαντην Κύπρο στο χείλος της καταστρο-φής. Οι τοποθετήσεις των τελευταίωνημερών ότι «για κάποιους η διαδι-κασία της απονομής δικαιοσύνηςθα είναι ανώδυνη» προκαλεί βαθύ-τατη θλίψη και έντονο προβλημα-τισμό. Δεν ικανοποιείται με αυτόντον τρόπο το περί δικαίου αίσθηματου λαού. Τόσο η Βουλή όσο και κυ-ρίως η Γενική Εισαγγελία, έχουνεθνική υποχρέωση να κατονομά-

σουν και να αποδώσουν ευθύνεςστους γνωστούς – άγνωστους πουευθύνονται για τα οικονομικά δεινάπου διέρχεται ο τόπος μας. Ο λαόςδικαιούται να γνωρίζει ποιοι αισχρο-κέρδησαν σε βάρος των πολλών,ποιοι εξασφάλισαν χαριστικά δάνειαή πήραν διευκολύνσεις και γιατί.Είναι αδιανόητο κάποιοι να κερδο-σκοπούν και να μην τιμωρούνταικαι άλλοι να λιμοκτονούν, γιατί δενέχουν λεφτά για φαγητό, ηλεκτρικόρεύμα ή ενοίκιο, στέλλοντας μάλιστατα παιδιά τους, νηστικά στο σχολείο.

H κ. Αντιγόνη Παπαδοπούλου είναι ευ-ρωβουλευτής (ΔΗΚΟ, Σ&Δ) και υποψή-φια στις επικείμενες ευρωεκλογές. www.antigonipapadopoulou.com

Δρ. Στέλιος Πλατής, υποψήφιος ευρωβουλευτής «ΜΗΝΥΜΑ ΕΛΠΙΔΑΣ»

Είμαστε μοχλός πίεσηςγια διόρθωση πορείας Συνέντευξη στονΑΝΔΡΕΑ ΠΑΡΑΣΧΟ

–Είναι κοινός τόπος ότι στον μισόαιώνα Κυπριακής Δημοκρατίαςδημιουργήθηκε ένα σύστημα δια-πλοκής που επισώρευσε δεινάστον τόπο και το οποίο μοιάζειαήττητο. Πώς μπορεί μία νέα πο-λιτική κίνηση να χτυπήσει «τοσύστημα» στην καρδιά;

–Ακριβώς γι’ αυτό τον λόγο καισε αυτή τη συγκυρία μία ομάδα ελεύ-θερα σκεπτόμενων πολιτών και ανε-ξάρτητων κινημάτων ξεκινώνταςαπό διαφορετικές ιδεολογικές αφε-τηρίες, ήρθαμε μαζί. Μέσα από τηνέντονή μας ανησυχία για το μέλλοντο δικό μας και αυτό των παιδιώνμας. Σε ένα ενιαίο μέτωπο κατά τηςδιαπλοκής και της διαφθοράς πουδυστυχώς χαρακτηρίζουν το πολιτικόμας σύστημα αλλά και τους σημερι-νούς βασικούς συντελεστές του, πουείναι τα κόμματα. Φαινόμενα πουοδήγησαν την κοινωνία στη σχεδόνκαθολική απαξίωση των πολιτικώναλλά και των θεσμών. Σε σημείο πουκανείς δεν μπορεί πια να φανταστείτι κρύβεται πίσω από το πέπλο συγ-κάλυψης που απλώνουν και συντη-ρούν τα κόμματα και οι πολιτικοίμας ταγοί. Η ατιμωρησία και η αλ-ληλοσυγκάλυψη έχει γίνει κανόνας,προσβάλλοντας πλέον και τον ύπατοθεσμό της δικαιοσύνης. Μέσα σεαυτό το σκηνικό, λοιπόν, και εξαιτίαςακριβώς των δεινών που μας έχεικληροδοτήσει αυτό το σαθρό σύ-στημα είναι που καλούμε την κοι-νωνία να συμπαραταχθεί μαζί μας,να ορθώσει το ανάστημά της και ναδηλώσει δυναμικά το παρών της σεαυτό τον όμορφο και ουσιαστικόαγώνα.–Τι σας κάνει να πιστεύετε ότι οιπολίτες σήμερα είναι έτοιμοι νααγκαλιάσουν ένα νέο πολιτικόσχήμα η κόμμα; Γιατί όχι απλάαποχή;

–Εμείς δεν είμαστε ένα νέο πο-λιτικό κόμμα. Και ούτε και μπορούμενα γίνουμε ποτέ πολιτικό κόμμα, άλ-λωστε. Είμαστε απλώς μία δομημένηκοινωνική έκφραση από τα σπλάχνακαι τα συστατικά στοιχεία της κοι-νωνίας που έχει σκοπό να ωθήσειτα κόμματα σε εκσυγχρονισμό καισυγχρονισμό με τις ανάγκες και τιςανησυχίες της κοινωνίας. Εμείς, όπωςάλλωστε αναφέρεται ρητά και στηδιακήρυξή μας, σεβόμαστε την αν-τιπροσωπευτική δημοκρατία καιτους θεσμούς της, αναπόσπαστο μέ-ρος της οποίας είναι και τα δημο-κρατικά πολιτικά κόμματα. Ότανόμως αυτά πάψουν να λειτουργούνως εντολοδόχοι των πολιτών και μεζητούμενο πάντοτε την εξυπηρέτησητου κοινού συμφέροντος, τότε η κοι-νωνία επιβάλλεται να αντιδράσει.Και αυτό ακριβώς κάνουμε σήμερα.Δίνουμε την ευκαιρία στην κοινωνίανα αντιδράσει και να επιβεβαιώσειτη δύναμή της να μειώνει όποτε καιόπως θέλει τα ποσοστά και τη δύναμηενός εκάστου των κομμάτων. Κάτιπου η αποχή δεν μπόρεσε και ούτεκαι μπορεί ποτέ να πετύχει. – «Μήνυμα Ελπίδας» η ονομασίατου Συνδυασμού. Ποιο είναι ακρι-βώς το Μήνυμα;

–Μα ακριβώς αυτή η επιβεβαίωση

της δημοκρατικής δύναμης και εξου-σίας της κοινωνίας και των πολιτώνείναι το Μήνυμα Ελπίδας. Γιατί, μόνομέσα από την επιβεβαίωση αυτήςτης δύναμης και εξουσίας και τηναπαγκίστρωση της κοινωνίας απότους κομματικούς μηχανισμούς, μπο-ρεί να επέλθει η αλλαγή της σημε-ρινής λαθεμένης πορείας του συ-στήματος. Μόνο μέσα από τη μείωσητων ποσοστών του κομματικού κα-τεστημένου θα πειθαναγκαστούννα αλλάξουν, για να επιβιώσουν. Καιόσοι από αυτούς δεν το πράξουναπλώς θα εξαφανιστούν. Δυστυχώς,το κομματικό κατεστημένο δεν έχειλάβει ακόμη τα μηνύματα αγωνίαςαπό την κοινωνία. Γι’ αυτό, μέσα απότη μείωση των ποσοστών και τηςδύναμής τους στις επερχόμενες εκλο-γές θα στέλνουμε το αδιαμφισβήτηταελπιδοφόρο μήνυμα σε κόμματα καιπολιτικούς ότι εμείς οι πολίτες έχουμεκαι αξιοπρέπεια, έχουμε και τη δύ-ναμη, απαιτούμε και θα πετύχουμεκαλύτερη αντιπροσώπευση και ένακαλύτερο μέλλον. –Ποιες είναι οι κύριες θέσεις σας;Ποιες οι προτάσεις σας για τακαυτά ζητήματα της κοινωνίας;

–Οι ευρωεκλογές δεν είναι η κα-τάλληλη αρένα για την αντιπαράθεσηθέσεων εσωτερικής διακυβέρνησης.Είναι ξεκάθαρα εκλογές μηνυμάτωνπρος τα κόμματα. Αλλά, ούτως ή άλ-λως, η κοινωνία της οποίας είμαστεδημιούργημα δεν έχει την υποχρέ-ωση ή και τη δυνατότητα να παρα-θέτει ανάλογες προτάσεις και λύσεις.Αυτός είναι, ή τουλάχιστον πρέπεινα είναι, ο ρόλος των κομμάτων.Κάτι για το οποίο επίσης κρίνονται

και επικρίνονται το κυπριακά κόμ-ματα. Για αυτή την έκδηλη αδυναμίασυγκρότησης μακροχρόνιας πολι-τικής και στρατηγικής πρότασης.Στην οικονομία, στην υγεία, στηνπαιδεία, στο Κυπριακό. Σε αυτές τιςεκλογές, όμως, οι πολίτες βάζουνστην άκρη τις όποιες ιδεολογικέςτους διαφορές, αναλαμβάνουν τηνευθύνη και συμπαρατάσσονται απέ-ναντι στο κομματικό κατεστημένοτο οποίο δεν πρόκειται να αλλάξειαπό μόνο του. Όσον αφορά στις κοι-νές μας θέσεις, ως συνδυασμός ανε-ξαρτήτων έχουμε δημοσιοποιήσειτη διακήρυξή μας η οποία επεξηγείτόσο τους λόγους καθόδου μας στιςεπερχόμενες εκλογές όσο και τις κοι-νές μας αρχές: Πλήρης Διαφάνεια,Δημοκρατία, Ευθυνοδοσία και Απο-νομή Δικαιοσύνης αλλά και ΟριζόντιαΨηφοφορία ως μέσο Αξιοκρατίας. –Το ψηφοδέλτιό σας φαίνεται νασυμπεριλαμβάνει προσωπικότη-τες με διαφορετικές ή/και αντί-θετες θέσεις και απόψεις. Πώς γί-νεται αυτό;

–Όντως. Αν ήμασταν κομματικόψηφοδέλτιο θα το ονόμαζα «πολυ-συλλεκτικό». Την ίδια στιγμή, οφείλωόμως και να σημειώσω ότι υπάρχουνσήμερα κομματικά ψηφοδέλτια μεσαφέστατα μεγαλύτερη αλλά και δη-μόσια διάσταση απόψεων μεταξύσυνυποψήφιων. Από το Κυπριακόμέχρι το μεταναστευτικό ή ακόμηκαι σε θέματα Ευρώπης. Στο δικόμας ψηφοδέλτιο το οποίο δεν προ-σποιείται την ιδεολογική σύμπτωσημεταξύ συνυποψηφίων αλλά είναιεξ ορισμού και εκούσια συνδυασμόςανεξαρτήτων υποψηφιοτήτων, ναισυνυπάρχουν προσωπικότητες όλωντων ιδεολογικών αποχρώσεων. Μπο-ρούν έτσι να επιλέξουν οι πολίτεςτον υποψήφιο ή τους υποψήφιουςμε τον οποίο ή τους οποίους υπάρχειπλήρης σύμπτωση θέσεων, όπωςστην περίπτωση οριζόντιας ψηφο-φορίας στην οποία και πιστεύουμε.Όλοι μας είμαστε άλλωστε άτομα ήκινήματα με πολύχρονη παρουσίακαι παρεμβάσεις στην κοινωνία, καιάρα με γνωστές τις θέσεις και τιςαπόψεις μας.

<<<<<<<<

Εμείς δεν είμαστε ένα νέοπολιτικό κόμμα. Είμαστεμια δομημένη κοινωνικήέκφραση που έχει σκοπόνα ωθήσει τα κόμματα σεεκσυγχρονισμό και συγ-χρονισμό με τις ανάγκεςτης κοινωνίας.

Όταν τα κόμματα παύσουν να λειτουργούν ως εντολοδόχοι των πολιτών καιμε ζητούμενο πάντοτε τη εξυπηρέτηση του κοινού συμφέροντος, τότε η κοι-νωνία επιβάλλεται να αντιδράσει. Και αυτό ακριβώς κάνουμε ως Συνδυασμός«Μήνυμα Ελπίδας».

Ειρήνη Μάντολες, υποψήφια ευρωβουλευτής «Συμμαχίας Πολιτών»

Εχουμε εναλλακτικήπρόταση για ΚυπριακόΣυνέντευξη στονΑΝΔΡΕΑ ΠΑΡΑΣΧΟ

–Αν η επιζητούμενη λύση στοΚυπριακό δεν είναι ΔΔΟ τι μπορείνα είναι ώστε παράλληλα να μηβρεθούμε σε σύγκρουση με ΟΗΕκαι ΕΕ.;

–Για τη Συμμαχία Πολιτών (ΣΠ),το Κυπριακό είναι καθαρά πρόβλημαεισβολής και κατοχής. Πάγιος στό-χος της Τουρκίας είναι ο πλήρηςέλεγχος της Κύπρου, μέσω ενός κα-τάλληλου (ενδιάμεσου) σχεδίουπου, από τη μία θα καταλύει το κρά-τος της Κυπριακής Δημοκρατίας(ΚΔ) και από την άλλη θα προσδίδειστο «τουρκικό συνιστών κράτος»επίσημη, κρατική οντότητα, ισότιμηκαι συνεταιρική κατά 50%-50% μετο αντίστοιχο ελληνικό, με τρόποπου η Τουρκία να μπορεί να επε-κτείνει την εξουσία της στο ελλη-νικό, μέχρι που να το καθυποτάξει,με εκτεταμένο εποικισμό από τηνΤουρκία… Και καταλήγουμε στοεύλογο ερώτημά σας: Μπορεί ναεπιδιωχθεί ορθή λύση, συμβατή μετον ΟΗΕ και την Ε.Ε., εάν οι Κύπριοιπολίτες αντιληφθούμε ότι:

• Αυτή την ώρα εκείνος που βιά-ζεται για «λύση ΔΔΟ» είναι η Τουρ-κία, για να πετύχει τόσο την αρπαγήτης Κύπρου όσο και την ανενόχλητηπορεία της προς την Ε.Ε.

• Αποκρούοντας αυτή τη «λύση»και καθυστερώντας ταυτόχρονατην ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίαςμε το βέτο μας, προκαλούμε στηνΤουρκία κόστος, κατά πολύ μεγα-λύτερο από το όφελος που έχει απότην κατοχή τμήματος της Κύπρου.

Με αυτά τα δεδομένα, πρέπεινα αντισταθούμε και να διεκδική-σουμε. –Να διεκδικήσουμε τι;

–Μέχρι να προετοιμαστούμεαπό κάθε άποψη, ούτως ώστε νακαταθέσουμε εμείς πλέον, η ΚΔ τηδική μας πρόταση για ορθή κατά-ληξη του Κυπριακού. Μία πρότασηαναντίλεκτη, διότι θα διέπεται απο-κλειστικά από τις διεθνείς και τιςευρωπαϊκές Αρχές Δικαίου και Αν-θρωπίνων Δικαιωμάτων. –Η «Συμμαχία» έχει μία τέτοιαπρόταση;

–Έχει και μπορεί να την προ-ωθήσει διεθνώς, με στόχο τη δια-τήρηση και ενίσχυση της ΚΔ, στηβάση ενός δημοκρατικού πολιτεύ-ματος (ένας άνθρωπος, μία ψήφος)χωρίς αναχρονιστικές εγγυήσεις,αποχώρηση των κατοχικών στρα-τευμάτων και των εποίκων, δια-σφάλιση των ανθρωπίνων δικαιω-μάτων για κάθε νόμιμο πολίτη, τηνομαλή επανένταξη των νόμιμωνΤούρκων Κυπρίων στο επίσημοΚράτος, υπό συνθήκες Δημοκρατίας,Δικαιοσύνης, Ασφάλειας και Χρη-στής Διοίκησης, και την εναρμόνισηολόκληρης της κυπριακής επικρά-τειας με τους θεσμούς της Ε.Ε.,χωρίς να θίγεται κανένα καλώς νο-ούμενο συμφέρον οποιουδήποτε,αλλά ούτε και τα συμφέροντα τωνΕλλήνων της Κύπρου. Αυτός ο τόποςέχει ανάγκη από δικαίωση, μόνοτότε οι ψυχές των νεκρών μας θαβρουν την Ιθάκη τους.–Από πλευράς «Συμμαχίας» προ-βλήθηκε η θέση για προπώληση

φυσικού αερίου ώστε να αντλή-σουμε πόρους για ενίσχυση τηςοικονομίας. Ισχύει και τώρα;

–Αποδείχθηκε και επιστημονικάότι η πρόταση της Συμμαχίας Πο-λιτών είναι εφικτή και καταλυτικήως προς την απαλλαγή της ΚΔ απότην οικονομική κατάρα που τηςεπιβλήθηκε. Η προπώληση ΦΑ είναιπάγια πρακτική σε όλες τις ενερ-γειακές αγορές. (Ήδη η Noble έχειπροπωλήσει από το δικό μας ΦΑστην Delek.) Μία άλλη εφικτή καιάμεση λύση είναι σε συνεννόησημε την Total (δίνοντάς της κάποιασοβαρά κίνητρα) να γίνει άμεσηεξόρυξη πετρελαίου (δεν χρειάζεταιυποδομή) και με την πώλησή του,να μπορέσουμε να εξοφλήσουμετο δάνειο και να αποδεσμευτούμεαπό το μνημόνιο. Η διαχείριση τουενεργειακού μας πλούτου πρέπεινα γίνει από την ΚΔ προς όφελοςόλων των νομίμων Κυπρίων πολι-τών, χωρίς περαιτέρω καθυστερή-σεις και με κύριο στόχο τη σύσφιξησυμμαχικών δεσμών (εφ’ όλης τηςύλης) με κράτη που έχουν αμοιβαίοκαι κοινό όφελος, διατηρουμένηςπάντοτε της κυριαρχίας της ΚΔ επίτων ενεργειακών εξελίξεων πουτην αφορούν. Τέτοια συμπεριφορά,θα μεγιστοποιήσει και τη διαπραγ-ματευτική ικανότητα της ΚΔ, προςτην κατεύθυνση για ορθή λύση τουκυπριακού. Η επιλογή του αγωγούμέσα από την Τουρκία θέτει σε πολ-λούς κίνδυνους την πατρίδα μας,αφού δίνει τον ενεργειακό έλεγχοστην Τουρκία. –Με την κρίση της Κριμαίας, πώςθα πρέπει να τοποθετηθεί η Λευ-κωσία έναντι των εξελίξεων;

–Με τεράστια προσοχή, ούτωςώστε, ενώ θα είμαστε συνεπείς προςτις ευρωπαϊκές μας υποχρεώσεις,δεν θα υποβαθμίσουμε την πολυ-τιμότατη θετική σχέση της ΚΔ μετη Ρωσία.–Ως νέα πολιτικός, τι προτείνετεγια αποκατάσταση του κύρουςτης πολιτικής έναντι της κοινω-νίας;

–Έχουμε ανάγκη ως πολίτεςαυτού του κράτους, να νιώσουμε

ασφάλεια με τα όσα διαδραματί-στηκαν στην πατρίδα μας. Πρέπεινα τιμωρηθούν αυτοί που ευθύ-νονται για τα όσα ο κόσμος καλεί-ται να πληρώσει. Τρόποι να εφαρ-μόζονται οι νόμοι και οι κανονισμοίυπάρχουν, θέληση για αναδιάρ-θρωση του υφιστάμενου συστή-ματος δεν υπάρχει. Καλούμε τονγενικό εισαγγελέα, να προχωρήσειάμεσα, στη συμπλήρωση των ερευ-νών για την οικονομική κατάρ-ρευση της Κύπρου και να οδηγήσειτους υπαίτιους ενώπιον της δι-καιοσύνης. Ως «Συμμαχία» απαι-τούμε διαφάνεια, σοβαρότητα,απαιτούμε αλήθεια. Απαιτούμε εν-τιμότητα των πολιτικών έναντιτων πολιτών και απεξάρτηση τωνπολιτών από την πελατειακή σχέ-ση, που ο λαϊκισμός τους έχει πα-ρασύρει να έχουν με τα πολιτικάκόμματα και που κατάληξη είχετην πλήρη απαξίωση, όχι της πο-λιτικής, αλλά των πολιτικών σταμάτια των πολιτών.–Ποια πολιτική παράταξη στοΕυρωκοινοβούλιο εκφράζει τηΣυμμαχία Πολιτών;

–Η Συμμαχία Πολιτών εφαρμό-ζοντας συμμετοχική δημοκρατίαδιενέργησε δημοψήφισμα προς όλατα μέλη της, τα οποία εξουσιοδό-τησαν την Ανώτατη Σύγκλητο νααποφασίσει σε ποια πολιτική πα-ράταξη θα είναι. Χωρίς ιδεολογικέςπεποιθήσεις θα επιλέξουμε με βάσητο συμφέρον της πατρίδας μας. –Ποια είναι η θέση σας για τοΣύμφωνο Συμβίωσης;

–Το θέμα της αναγνώρισης τουδικαιώματος των ζευγαριών να συ-νάπτουν σύμφωνο ελεύθερης συμ-βίωσης είναι ένα θέμα που έχει συ-ζητηθεί πολύ. Προσωπικά σέβομαιτην οποιανδήποτε απόφαση τουοποιουδήποτε συνανθρώπου μουγια το πώς επιλέγει να ζει από τηστιγμή που δεν ενοχλεί. Δεν μπο-ρούμε να ζητάμε εφαρμογή των αν-θρωπίνων δικαιωμάτων στην πα-τρίδα μας και εμείς να μη σεβόμαστετα ανθρώπινα δικαιώματα των συ-νανθρώπων μας όπου κι αν βρί-σκονται.

Πρέπει να διεκδικούμε έως ότου προετοιμαστούμε από κάθε άποψη, ού-τως ώστε να καταθέσουμε εμείς πλέον, η ΚΔ, τη δική μας αναντίλεκτη Πρό-ταση στη βάση διεθνών και τις ευρωπαϊκών αρχών Δικαίου και ΑνθρωπίνωνΔικαιωμάτων.

ΑΡΧΕ

ΙΟ

ΑΡΧΕ

ΙΟ

14-POLITIKI_Master_cy 04/04/14 22:40 Page 14

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 15Ε Π Ι Κ Α Ι Ρ Ο Τ Η ΤΑΚυριακή 6 Απριλίου2014

Το κλικ που θα αλλάξει το ΔημόσιοΗλεκτρονική Διακυβέρνηση, το στοίχημα για τη Μεταρρύθμιση της Δημόσιας Υπηρεσίας

Της ΜΑΡΙΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ

Μεγάλο στοίχημα αποτελεί για τηνΚυπριακή Δημοκρατία η μεταρρύθ-μιση της Δημόσιας Υπηρεσίας. Αναμ-φίβολα, οι κρατικές υπηρεσίες, στοπλαίσιο του υφιστάμενου αποικιο-κρατικού μοντέλου λειτουργίας, αδυ-νατούν να ακολουθήσουν τις προ-κλήσεις της σημερινής κοινωνίας. Οεκσυγχρονισμός, η αλλαγή κουλτού-ρας αλλά και η εισαγωγή της τεχνο-λογίας αποτελούν βασικά συστατικάγια να ανταποκριθεί το κράτος στοανταγωνιστικό περιβάλλον. Η μεταρ-ρύθμιση δεν μπορεί να καθυστερεί,αφού πέραν του ότι ο εκσυγχρονισμόςτου Δημοσίου αποτελεί στόχο της κυ-βέρνησης, αποτελεί παράλληλα καιμνημονιακό όρο.

Ήδη, έχουν γίνει οι απαραίτητεςδιαβουλεύσεις τόσο με τα Υπουργεία,με το Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης καιΠροσωπικού αλλά και με τους ξένουςεμπειρογνώμονες οι οποίοι έχουν πα-ρουσιάσει κάποιες προκαταρκτικέςμελέτες.

Η πρώτη φάση του σχεδίου δράσηςέχει ολοκληρωθεί, με τις αλλαγές στοΤμήμα Εφόρου Εταιρειών και τη συ-νένωση του Τμήματος Προσόδων μευπηρεσίες του ΦΠΑ. Αναμένονταιωστόσο, εντός ημερών, οι προκαταρ-κτικές μελέτες της Παγκόσμιας Τρά-πεζας σε ό,τι αφορά τα ΥπουργείαΠαιδείας, Υγείας, Γεωργίας, αλλά καιτης Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

Κύριος στόχος των μεταρρυθμίσε-ων του Δημοσίου αποτελεί η καλύτερηεξυπηρέτηση του πολίτη, των επιχει-ρήσεων, αλλά και των επισκεπτών

της Κύπρου, είτε πρόκειται για του-ρίστες είτε για ξένους επενδυτές. Χα-ρακτηριστικό είναι το γεγονός πωςτίθεται ως προτεραιότητα η μείωσητης γραφειοκρατίας, ο εκσυγχρονισμόςτων δομών αλλά και η προώθηση τηςηλεκτρονικής διακυβέρνησης.

Συνένωση υπηρεσιώνΣτόχος της μεγαλεπήβολης προ-

σπάθειας είναι η καλύτερη εξυπηρέ-τηση του πολίτη και των επιχειρήσε-ων. Αυτό μπορεί να γίνει με τη μείωσητου κόστους συναλλαγής με το Δη-μόσιο αλλά και με τη μείωση του χρό-νου συναλλαγής με τις κρατικές υπη-ρεσίες σημειώνει στην «Κ» η Επίτρο-πος Μεταρρύθμισης Ειρένα Γεωργιά-δου. Αναμφίβολα, η γραφειοκρατίακαι η κωλυσιεργία που επικρατεί στιςδημόσιες υπηρεσίες δυσκολεύουντην προσέλευση ξένων εταιρειώνστην Κύπρο.

Ωστόσο, η συνένωση του ΤμήματοςΕσωτερικών Προσόδων με ΥπηρεσίεςΦΠΑ, αλλά και οι μεταρρυθμίσεις στοΤμήμα Εφόρου Εταιρειών, φαίνεται

να επιλύουν σημαντικά το υφιστάμενοπρόβλημα, τόσο για τους απλούς πο-λίτες που επισκέπτονται τα τμήματαόσο και για την εγγραφή ξένων εται-ρειών στην Κύπρο. Την ίδια στιγμήενισχύεται σημαντικά η τεχνολογίακαι προωθείται η υλοποίηση της ηλε-κτρονικής διακυβέρνησης, το μεγα-λύτερο ίσως στοίχημα της ΕπιτροπήςΜεταρρύθμισης.

Κρατικό μισθολόγιοΜεγάλες ανησυχίες είχαν προκλη-

θεί εξαρχής στο Δημόσιο τόσο ανα-φορικά με τον καθορισμό του αριθμούτων δημοσίων υπαλλήλων όσο και μετο κρατικό μισθολόγιο. Μάλιστα, σύμ-φωνα με τους όρους του μνημονίου,η δημόσια υπηρεσία θα πρέπει ναμειωθεί κατά 4.500 άτομα μέχρι καιτο 2016. Ωστόσο, η Επιτροπή Μεταρ-ρύθμισης της Δημόσιας Υπηρεσίας,φαίνεται να μην απαντά θετικά ή αρ-νητικά στο ενδεχόμενο απολύσεωνδημόσιων υπαλλήλων, ενώ παράλληλαδεν παύει να προβληματίζεται για τοθέμα του κρατικού μισθολογίου. Τόσοη κ. Γεωργιάδου, όσο και η προκάτοχόςτης, Εμμανουέλλα Λαμπριανίδου, ση-μειώνουν πως το κρατικό μισθολόγιομέχρι και σήμερα δεν χαρακτηρίζεταιως βιώσιμο.

«Ο λόγος ήταν γιατί το κρατικό μι-σθολόγιο αυξανόταν με ρυθμούς με-γαλύτερους από τις επιδόσεις της οι-κονομίας» υποστηρίζει η κ. Γεωργιά-δου. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, σημει-ώνει πως έχουν ληφθεί ήδη ακραίαμέτρα τα τελευταία χρόνια, τα οποίασυγκράτησαν το μισθολόγιο. Οι απο-κοπές μισθών, κατάργηση επιδομά-των, η αλλαγή φόρμουλας της υπε-ρωριακής αποζημίωσης, το πάγωμαπροσλήψεων, η ΑΤΑ και όλα αυτά ταμέτρα, μειώνουν το κρατικό μισθο-λόγιο, μετατρέποντάς το πλέον σεβιώσιμο, ενώ παράλληλα μειώνουντις ανησυχίες απόλυσης προσωπικούως μέτρο εξυγίανσης.

Γεύσεις της Κύπρου, άνθρωποι και τόποιΓεύσεις, αρώματα και μνήμες από την κατεχόμενη χερ-σόνησο της Καρπασίας και τους ξεχωριστούς ανθρώπουςτης πλημμυρίζουν το πρώτο τεύχος του νέου περιοδικούμαγειρικής «Καυτές πιπεριές», με τον βραβευμένο Κύπριοσεφ Χρίστο Χριστοδούλου, το οποίο θα κυκλοφορεί απόσήμερα και κάθε πρώτη Κυριακή του μήνα με την «Κα-θημερινή» (το πλήρες πακέτο). Μαζί με τον γνωστό σεφ

βρεθήκαμε στην Καρπασίακαι συγκεκριμένα στο μα-κρινό Ριζοκάρπασο για ναέρθουμε σε άμεση επαφή μετις ιστορίες εκείνων των αν-θρώπων που για σαράνταχρόνια παραμένουν εκεί ωςεγκλωβισμένοι. Σκοπός ήτανη μύησή μας στον μοναδικόκόσμο των ιδιαίτερων και

ξεχωριστών γεύσεων και πιάτων της σχεδόν άγνωστηςσε εμάς σήμερα καρπασίτικης κουζίνας. Ο 94χρονος Ζα-χαρίας Κτωρή και η 82χρονη σύζυγός του Σοφία άνοιξαντο σπιτικό τους και μας υποδέχτηκαν με τη μοναδικήκαρπασίτικη φιλοξενία και μαζί με τα παιδιά, τους φίλουςκαι τους συγγενείς τους μαγείρεψαν για εμάς με περισσήαγάπη τα αγαπημένα τους πιάτα. Εκεί, ακούσαμε τιςδικές τους ιστορίες από το παρελθόν, στα χρόνια τηςαγροτιάς, του μόχθου και των δυσκολιών που με έξιπαιδιά κόπιαζαν να εξασφαλίζουν τα προς το ζην. Μέσααπό τις γευστικές περιηγήσεις του σεφ Χρίστου Χριστο-δούλου στο νησί μας θα γνωρίσουμε καλύτερα τα μυστικάτης παραδοσιακής μαγειρικής του τόπου μας, δοσμένεςμέσα και από μία άλλη οπτική.

<<<<<<<

Προχωρούν οι αλλαγές εναναμονή των εισηγήσεωνξένων εμπειρογνωμόνων.

Ενώ έχουν ήδη δρομολογηθεί καιυλοποιηθεί κάποιες δράσεις της με-ταρρύθμισης του Δημοσίου, αναμέ-νονται ακόμα από την ΠαγκόσμιαΤράπεζα οι μελέτες σε ό,τι αφοράτα Υπουργεία Παιδείας, Υγείας, Γε-ωργίας και Τοπικής Αυτοδιοίκησης.Ήδη, έχουν γίνει κάποιες προκαταρ-κτικές μελέτες, οι οποίες επεσήμα-ναν τις κύριες αδυναμίες του κάθευπουργείου. Καυτή πατάτα αλλά καιπρόκληση για την Επιτροπή Μεταρ-ρύθμισης αποτελεί το ΥπουργείοΥγείας και συγκεκριμένα η εφαρμο-γή ΓεΣΥ. Οι μελέτες των εμπειρο-γνωμόνων, φαίνεται να συνδέονταιάμεσα με την υιοθέτηση του Γενικού

Σχεδίου Συστήματος Υγείας. Σημει-ώνεται πως το ΓΕΣΥ, προκαλεί προ-βλήματα και καθυστερήσεις με απο-τέλεσμα η εφαρμογή του να μετατί-θεται για το 2016. Μάλιστα, η Επί-τροπος Μεταρρύθμισης εξηγεί πωςδεν μπορεί να υλοποιηθεί η μεταρ-ρύθμιση χωρίς να γνωρίζουμε ήδητα κύρια στοιχεία του ΓεΣΥ. Ωστόσο,σημαντικό είναι το γεγονός πως η κ.Γεωργιάδου παρουσιάζεται αισιόδο-ξη για την εφαρμογή των μεταρρυθ-μίσεων, αφού επικρατεί καλή συ-νεργασία της Επιτροπής με ταΥπουργεία, την Τοπική Αυτοδιοίκη-ση και με το Τμήμα Δημόσιας Διοί-κησης και Προσωπικού.

Καυτή πατάτα το Σύστημα Υγείας

Η Επίτροπος Μεταρρύθμισης ΕιρέναΓεωργιάδου ιεραρχεί ως μείζον θέματην εφαρμογή της ηλεκτρονικής διακυ-βέρνησης. <<<<<<<

Το περιοδικό «Καυ-τές πιπεριές» απόσήμερα και κάθεπρώτη Κυριακή τουμήνα με την «Κ».

ΝΤΑ

ΪΝΑ

ΚΑΠ

ΡΟΥ

Ο σεφ Χρίστος Χριστοδούλου στο Ριζοκάρπασο, για το πρώ-το τεύχος του περιοδικού «Καυτές Πιπεριές» που κυκλοφο-ρεί σήμερα.

15 - EPIKAIROTHTA_Master_cy 04/04/14 20:51 Page 15

16 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Kυριακή 6 Aπριλίου 2014Ε Λ Λ Α Δ Α

ροσπαθώντας να κατανοή-σω τι συνέβη στην Ελλάδατα τελευταία χρόνια, συχνά

έχω επικαλεστεί την ανοχή τηςκοινωνίας για σειρά λαθών -μι-κρών και μεγάλων- τα οποία οδή-γησαν στη χρεοκοπία, στην εξάρ-τηση από τους δανειστές με όλεςτις συνέπειές της. Αυτή η ανοχήσυμπεριλαμβάνει την ανοχή γιατην ολιγωρία των θεσμών και τηνυπονόμευσή τους από πολιτικούςκαι άλλους παράγοντες την ανο-χή για τα υπέρμετρα προνόμιαόποιας κοινωνικής ομάδας είχετην ισχύ να τα διεκδικεί τη φαύλησχέση μεταξύ πολιτικών, επιχει-ρηματικών κύκλων και μέσωνενημέρωσης, που υπέθαλψαν τηδιαφθορά και τη σπατάλη μιαγενικευμένη αδιαφορία για σειράσοβαρότατων θεμάτων - μεταξύτων οποίων ένα εκπαιδευτικό σύ-στημα αφημένο στην τύχη του,εκτεταμένη φοροδιαφυγή, η κα-κόβουλη προχειρότητα της (όποι-ας) μεταναστευτικής πολιτικής,οι άθλιες συνθήκες στις φυλακέςκαι τα κρατητήρια.

Αυτά τα ζητήματα έκριναν τηνποιότητα ζωής και διαμόρφωσαντον χαρακτήρα μας σε ατομικόκαι συλλογικό επίπεδο. Κι όμως,δεν έπαιξαν ποτέ καθοριστικόρόλο σε εκλογικές αναμετρήσεις.Στη βάση της αδιαφορίας -τηςανοχής για καταστροφικές συμ-περιφορές- βρίσκεται η αίσθηση

της αδικίας, η οποία υπονομεύειτην εμπιστοσύνη στην κοινωνίακαι στους θεσμούς, ενώ ενθαρ-ρύνει την απαισιοδοξία και τηνεπιδίωξη ατομικών συμφερόντων.Οι πελατειακές σχέσεις μεταξύπολιτικών και ψηφοφόρων συ-νέχισαν να καθορίζουν την πο-λιτική, αλλά, με τα χρόνια, με τηνευημερία και την καλύτερη εκ-παίδευση των πολιτών, οι πολι-τικοί έπαψαν να είναι οι μόνοιπρονομιούχοι στη σχέση αυτή,και δρούσαν ολοένα και περισ-σότερο με κριτήριο όχι μόνο ταδικά τους στενά συμφέροντααλλά και τις αντιδράσεις των «πε-λατών» τους (το λεγόμενο πολι-τικό κόστος). Γι’ αυτό μπορούμενα ισχυριστούμε ότι η κοινωνίαδεν ήταν αμέτοχη στην εκτροπή.Μπορεί να μην τα «φάγαμε μαζί»,αλλά τα χρήματα που χάθηκανάσκοπα δεν απασχολούσαν πολ-λούς πριν από την καταστροφή.Μαζί γκρεμιστήκαμε χωριστάυποφέρουμε και αναζητούμε τουςυπεύθυνους.

Η «ανοχή» των πολιτών καιοι ευθύνες των πολιτικών, όμως,δεν επαρκούν για να εξηγήσουντον εκτροχιασμό μιας χώρας. Εί-ναι σημαντικοί παράγοντες αλλάείναι μόνο μέρος του προβλήμα-τος. Στην Ελλάδα φαίνεται ναπέσαμε όλοι θύματα του φαινο-μένου που περιγράφει η Αμερι-κανίδα κοινωνιολόγος Νταϊάν

Βον (Diane Vaughan) ως εξοι-κείωση με την εκτροπή. Σε μιαεξονυχιστική, δεκάχρονη διε-ρεύνηση των αιτιών της κατα-στροφής του διαστημικού λεω-φορείου Challenger το 1986, ηΒον έφθασε στο συμπέρασμαότι δεν έφταιγαν τόσο οι διευ-θυντές της NASA, οι οποίοι έδω-σαν την εντολή να εκτοξευθείτο Challenger ενώ γνώριζαν ότιυπό τις συνθήκες ψύχους πουεπικρατούσαν εκείνη την ώραθα υπολειτουργούσε το στεγα-νωτικό υλικό που συγκρατούσεκαυτά αέρια μέσα στον πύραυλο.Το αίτιο, διαπίστωσε η Βον, ήτανόχι ότι οι διευθυντές ήταν κακοίάνθρωποι που αδιαφορούσανγια την τραγωδία που θα ακο-λουθούσε, αλλά ότι ήταν μέλημιας οργάνωσης που είχαν απο-κτήσει τη νοοτροπία ότι ότανκάτι δεν λειτουργούσε καλά δενσήμαινε ότι θα οδηγούσε σε κα-ταστροφή. Το στεγανωτικό υλικόείχε παρουσιάσει προβλήματασε προηγούμενες πτήσεις, χωρίςσυνέπειες - έως τη στιγμή πουστοίχισε τη ζωή επτά αστροναυ-τών. Το φαινόμενο της ανοχήςτου προβλήματος η Βον το ονό-μασε «εξοικείωση με την εκτρο-πή», σε βιβλίο που εξέδωσε το1996. Οταν το 2003 εξερράγη καιτο διαστημικό λεωφορείο Co-lumbia ενώ επέστρεφε στη Γη,η αιτία ήταν η αποκόλληση προ-

στατευτικών πλακιδίων κατά τηνεκτόξευση. Το πρόβλημα είχεπαρουσιαστεί και προηγουμένως.Πάλι οι υπεύθυνοι είχαν εξοι-κειωθεί με τον κίνδυνο.

Στην Ελλάδα, όταν δανειζό-μασταν με ολοένα και υψηλότεραεπιτόκια ώστε να πληρώσουμετις δόσεις για παλαιότερα δάνεια,κανείς δεν περίμενε ότι κάποιαστιγμή θα αδυνατούσαμε να δα-νειστούμε. Οταν το κράτος άφη-νε τους μετανάστες απροστά-τευτους στην παρανομία, οιυπεύθυνοι δεν λογάριασαν ότιαντί να φύγουν όλοι, θα έμεναναρκετοί ώστε να προκαλέσουναντιδράσεις. Οταν ο δανεισμός,η φοροδιαφυγή και η αδιαφορίατων ελεγκτικών μηχανισμώνοδηγούσαν σε τεράστια ελλείμ-ματα, ποιοι πίστευαν ότι κάποιαστιγμή οι νομοταγείς φορολο-γούμενοι, οι μισθωτοί και οι συν-ταξιούχοι θα πλήρωναν τον λο-γαριασμό; Οταν η ανοργανωσιάκαι η αδιαφορία της δημόσιαςδιοίκησης εκδηλώνονταν καιστη διαχείριση των φυλακών,ποιος περίμενε το χάος; Οταναυξήθηκαν οι φόροι ενώ κόπηκανκρατικές δαπάνες, μισθοί καισυντάξεις, ποιος περίμενε ότι θαπάγωνε η οικονομία και μαζί τηςη κοινωνία; Αργά καταλάβαμεότι το να αψηφάς τον κίνδυνοδεν σημαίνει ότι αποκτάς ασυλίααπό τις συνέπειές του.

Π

Η εξοικείωση με την εκτροπήΤου ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ

ην περασμένη Κυριακή έζησαμια... διπολική εμπειρία. Νόμιζαπως ζούσα σε δύο διαφορετικούς

πλανήτες στην ίδια πόλη, την ίδιαμέρα. Είχα την τύχη να παρευρεθώ σεένα συνέδριο για τους νέους και τηνεπιχειρηματικότητα νωρίς το απόγευ-μα. Δεν υπάρχει τίποτα πιο αισιόδοξοκαι θετικό από το να βλέπεις χιλιάδεςπαιδιά με όρεξη και δίψα για δουλειάνα ψάχνονται για το πώς θα μπουνστην παραγωγή. Είναι εξαιρετικά πα-ρήγορο να διαπιστώνεις ότι υπάρχουνμέντορες γι’ αυτούς τους νέους καιπως οι ίδιοι αναζητούν πρότυπα σεεπιχειρηματίες που τα κατάφεραν όλαμόνοι τους, χωρίς λαμογιές και εξαρ-τήσεις από το κράτος και τους πολι-τικούς. Αυτό χρειάζεται, άλλωστε, ηχώρα για να πάει μπροστά: μια νέα γε-νιά που δεν θα περιμένει ότι θα διο-ρισθεί στο Δημόσιο μόλις τελειώσειτο πανεπιστήμιο, δεν θα θέλει να κά-θεται στο καφενείο και να ζει από τουςγονείς και θα παίρνει ρίσκα. Τα θάψαμεπολλά χρόνια τα δημιουργικά στοιχείατου DNA μας, γιατί μάθαμε να καλ-λιεργούμε μόνο ό,τι επιδοτείται καιθεοποιήσαμε την αρπαχτή και τον νε-οπλουτισμό.

Λίγο αργότερα είχα την ατυχία ναπαρακολουθήσω τη συζήτηση για τοπολυνομοσχέδιο στη Βουλή. Ακόμηκαι χωρίς ήχο καταλάβαινες ότι κάτιδεν πάει καλά. Πείτε με παλαιομοδίτη,και η αλήθεια είναι πως ναι, είμαι πα-λαιομοδίτης σε ό,τι έχει να κάνει μετους θεσμούς. Ε, λοιπόν, αυτό το Κοι-νοβούλιο ήταν προφανές ότι δεν σε-βόταν τον εαυτό του. Οι απίστευτεςυστερικές αντιπαραθέσεις, το δήθεναντισυστημικό ντύσιμο που έχει κα-ταντήσει γραφικό, ο ξύλινος λόγος,η απουσία θεσμικών πρωταγωνιστώνσυνέθεταν μια εικόνα θλίψης και πα-ρακμής. Πώς γέμισε αυτή η Βουλή μεανθρώπους που μπερδεύουν βασικέςέννοιες και προσβάλλουν κάθε έννοιακοινής λογικής με αυτά που υποστη-ρίζουν; Τι μήνυμα εκπέμπει το «Κοι-νοβούλιο της οργής», όπου υποτίθεταιότι ο λαός έστειλε νέο πολιτικό προ-σωπικό για να διορθώσει τα πράγματα;Εχουμε καταλάβει πόσο πολύ έχουμεχαμηλώσει τον πήχυ, πόσο ανεχόμα-στε πράγματα που θεωρούντο αδια-νόητα πριν από μερικά χρόνια καιπόσο θεαματική είναι η έκπτωση τωνθεσμών;

Δεν εννοώ προφανώς πως αν οιβουλευτές φορούσαν γραβάτα και μι-λούσαν πιο ευγενικά όλα θα ήταν τέ-λεια. Οχι. Η εικόνα είναι απλά μιααποτύπωση βαθύτερης παρακμής καιέλλειψης επιπέδου. Το πώς διεξάγεταιόμως ο δημόσιος διάλογος είναι πολύανησυχητικό. Το λούμπεν έγινε μόδακαι κυριαρχούσα αντίληψη, οι ύβρειςρουτίνα και οι θεωρίες συνωμοσίαςευαγγέλιο. Είναι θαύμα πως έχουναπομείνει οι λιγοστές δυνάμεις πουκράτησαν τη χώρα στο χείλος τουγκρεμού πριν κάνει ένα μεγάλο σάλτομορτάλε.

Το μεγάλο πρόβλημα σήμερα είναιότι το πολιτικό προσωπικό μένει εγ-κλωβισμένο είτε στο χθες είτε σε μιαστείρα δήθεν αντισυστημική στάση.Οι άνθρωποι που κάνουν τη διαφοράστην Ελλάδα σήμερα δουλεύουν σκλη-ρά, παλεύουν με ένα κράτος που τουςπολεμάει και εύχονται οι πολιτικοίνα μην τα κάνουν θάλασσα και νατους αφήσουν στην ησυχία τους. Δυ-στυχώς, δεν φτάνει όμως αυτό. Αναφήσουμε την πολιτική στους εμπό-ρους της αγανάκτησης και της παρά-νοιας από τη μια και τους φαύλουςαπό την άλλη, η χώρα δεν θα πάειπολύ παρακάτω. Και ποιος αφήνειτην ησυχία του για να μπλέξει με τηνπολιτική, θα μου πείτε. Ποιος θα πάεινα δουλέψει στο Δημόσιο με ελάχισταλεφτά, διάφορους να τον βρίζουν καιτον φόβο μιας δίωξης να ελλοχεύει;Προφανώς μόνο οι επισκέπτες τωνκομματικών γραφείων και διάφοροιαποτυχημένοι πολιτευτές. Δεν ήτανπάντα έτσι όμως. Κάποτε ο ΕΟΤ ήτανπολύ μπροστά απο την εποχή του,στελεχωμένος με ό,τι καλύτερο είχεμια γενιά επιστημόνων. Κάποτε ηΒουλή είχε λαμπρά μυαλά, μορφω-μένους ανθρώπους, πετυχημένουςεπαγγελματίες. Εκεί είναι, λοιπόν,το πρόβλημα. Νωρίς την περασμένηΚυριακή είδα τη νέα γενιά της δημι-ουργίας που μπορεί να απογειώσειτην Ελλάδα. Αργότερα, όμως, δενμπορούσα να βρω τη νέα γενιά πουθα μας επιτρέψει να απογειωθούμεμέσα από την πολιτική και τη δια-κυβέρνηση της χώρας. Μια χώραχρειάζεται έναν ιδιωτικό τομέα μεόραμα, τσαμπουκά και πείσμα, αλλάκαι ικανό πολιτικό προσωπικό πουσέβεται τους θεσμούς και τον ρόλοτου για να πάει μπροστά.

Τ

Το ζενίθ και το ναδίρΤου ΑΛΕΞΗ ΠΑΠΑΧΕΛΑ

ναμέναμε εκδήλωση πολιτικήςκρίσεως μετά τις ευρωεκλογές,εάν φυσικά ο ΣΥΡΙΖΑ εξασφάλιζε

σημαντική πλειοψηφία έναντι τηςΝέας Δημοκρατίας. Διαψευσθήκαμε.Η υπόθεση «Μπαλτάκου - Κασιδιάρη»είχε ως συνέπεια τον εκτροχιασμότων εξελίξεων, όπως τουλάχιστον τιςείχε προδιαγράψει η κυβέρνηση.

Το χάος που δημιουργήθηκε, η δή-λωση του πρώην πρωθυπουργού κ.Γιώργου Παπανδρέου ότι τίθεται πλέονθέμα συμμετοχής του ΠΑΣΟΚ στηνκυβέρνηση, ενδεχόμενο αποκαλύψεωνκαι άλλων συνομιλιών του κ. Πανα-γιώτη Μπαλτάκου ή βουλευτών τηςΝ.Δ. με στελέχη της Χρυσής Αυγής,δημιουργούν μιαν άκρως επικίνδυνηπολιτική ρευστότητα.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η συν-τηρητική παράταξη είχε όχι απλώςδικαίωμα, αλλά και υποχρέωση ναασχοληθεί με τον επαναπατρισμό τωνψηφοφόρων από τη Χρυσή Αυγή στηΝ.Δ. Μόνον η Αριστερά μπορούσε ναέχει αντιρρήσεις σε μία τέτοια προ-σπάθεια. Ο στόχος αγαθός, η επιλε-γείσα πρακτική οικτρή, ως αναμενότανεκ προοιμίου.

Στα πολιτεύματα όπου ισχύει τοαντιπροσωπευτικό σύστημα υπάρχουνκόμματα που αποτελούν τον σύνδεσμομε τους πολίτες είναι οι μηχανισμοίμεταφοράς πολιτικής από την κορυφήστο επίπεδο των ψηφοφόρων γι’ αυτόκαι οι ηγέτες της «παλαιάς Ευρώπης»και όταν ακόμη ασκούν τα πρωθυ-πουργικά καθήκοντά τους, ασχολούν-ται καθημερινά με το κόμμα άλλωςη ύπαρξή τους δεν εξυπηρετεί καμίασκοπιμότητα.

Ο αγώνας κατά της Χρυσής Αυγήςέπρεπε να δοθεί από την πρώτη στιγμήστο επίπεδο της κοινωνίας. Αλλά κόμ-ματος μη υπάρχοντος, επί της ουσίας,ο γενικός γραμματεύς της κυβέρνησηςκ. Μπαλτάκος ανακηρύχθηκε σε πρά-κτορα ειδικών αποστολών με στόχοτη διάβρωση της Χρυσής Αυγής και

ο κ. Ηλίας Κασιδιάρης «τον τύλιξε σεμία κόλλα χαρτί» κατά τη λαϊκή έκ-φραση, με την οποία είναι εξοικειω-μένος άλλωστε και ο κ. Μπαλτάκοςως μη «μεγαλοαστός» – που είναι εκκαταγωγής ο κ. Σαμαράς. Ο Θεός ναμας φυλάει από τα «λαϊκά παιδιά»,που αιφνιδίως εκτινάσσονται στηνκορυφή της εξουσίας.

Το ουσιώδες, όμως, δεν είναι ότιο κ. Μπαλτάκος ανέλαβε αποστολήδιεισδύεως στη Χρυσή Αυγή ή επα-ναπατρισμού των παραδοσιακών ψη-φοφόρων από τους κόλπους της Εκ-κλησίας και την τάξη των ενστόλων,αλλά ότι –ως φαίνεται– συγκρότησεκαι ηγήθηκε «δεξιάς συνιστώσας»,από άτομα προσχωρήσαντα προσφά-τως στη Ν.Δ. που απλώς αυτοσχεδιά-ζουν.

Ας μην πλανώμεθα, ωστόσο. Κανείςαπό τους πολίτες που εστράφησανπρος τη Χρυσή Αυγή δεν πρόκειταινα επιστρέψει στη Ν.Δ. επειδή ο κ.Μπαλτάκος δήλωσε ότι γεννήθηκεκαι θα πεθάνει αντικομμουνιστής,ούτε διότι –όπως είπε– ο ίδιος και οκ. Σαμαράς είναι «δαυλοί αναμμένοιστον βωμό της πατρίδος».

Σε όλη την Ευρώπη η άκρα Δεξιάδιογκώνεται διότι η μεσαία αστικήτάξη βάλλεται βάναυσα, το εθνικόκράτος εξαρθρώνεται, οι διεθνιστικέςκαι πολυπολιτισμικές τάσεις υπονο-μεύουν την εθνοκεντρική κοσμοαν-τίληψη του συντηρητικού πολίτη.Προβλήματα αυτής της μορφής δενείναι δυνατόν να αντιμετωπισθούνμε τις μεθόδους και τη ρητορική τηςόποιας «δεξιάς συνιστώσας» ανέλαβευπό την καθοδήγηση του κ. Μπαλ-τάκου να σώσει τη Ν.Δ. από τον κακότης εαυτό. Η πολιτική των τεχνα-σμάτων στον τομέα της οικονομίαςπέρασε με τρόπο οδυνηρότατο γιατους πολίτες. Απαραίτητη και η πο-λιτική μετάλλαξη σε επίπεδο αντι-λήψεως και δράσεως. Αλλως, η απο-τυχία είναι βεβαία.

Α

Πολιτική μετάλλαξηΤου ΚΩΣΤΑ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗ

ίμαστε πια εθισμένοι σεσυμπτώματα κλοπής τουκοινωνικού χρήματος, μας

κατακλύζει η πλημμυρίδα καιποικιλότητα των περιπτώσεων,καταπλήσσει η ευρηματικότητατων τεχνασμάτων της λωποδυ-σίας. Kαι τα κρούσματα, σχεδόνόλα, εμφανίζονται όχι στουςστερημένους και απεγνωσμέ-νους, όχι στη φτωχολογιά. Aυτοίπου ληστεύουν το κοινωνικόχρήμα σαν κοινοί λωποδύτες,είναι από την άρχουσα τάξη –άνθρωποι που τιμήθηκαν μεδημόσια αξιώματα, λειτουργοίτου κράτους, μεγιστάνες τουιδιωτικού πλούτου, πολιτικοίπου ο λαός τους εμπιστεύθηκενα τον κυβερνούν.

Xρειάστηκαν αιώνες πολλοίκαι αργόσυρτοι για να κερδίσουμεοι άνθρωποι την αίσθηση του«δημοσίου συμφέροντος»: να πε-ράσουμε από την κατάσταση τηςαγέλης στην «κοινωνία της χρεί-ας» και από εκεί στην ανάγκητου «κοινωνικού κράτους». Kα-θόλου τυχαία οι Eλληνες ονόμα-σαν το αντίθετο της βαρβαρό-τητας «πολιτισμό»: H έξοδος απότον πρωτογονισμό της αλογίας,των ενστικτωδών ενορμήσεων,της τυφλής βουλιμίας, είναι προ-ϊόν της «πόλεως», προϋποθέτει«βίον πολιτικόν». Δηλαδή τηναυθυπέρβαση του ατόμου, τοκατόρθωμα της ελευθερίας απότον εγωκεντρισμό και ναρκισ-σισμό. Nα πραγματοποιείται ηύπαρξη ως «σχέση», να κοινω-νείται η ανάγκη και η επιθυμία,να μοιράζεται το θέλημα, να είναικοινή αναζήτηση οι σκοποθεσίεςτου βίου.

Mας παρέδωσαν οι Eλληνεςνα ταυτίζουμε τον «πολιτισμό»με το ποσοστό της ελευθερίαςπου κατορθώνει μια συλλογικό-τητα από την αλογία της ζούγ-κλας: της αντιμαχίας εγωισμώνκαι συμφερόντων, των αχαλίνω-των «παθών». H ύπαρξη «πάσχει»τις αναγκαιότητες της φύσης,τις ορμέμφυτες απαιτήσεις της,τις υφίσταται ως «πάθη» που τηδυναστεύουν. Tαξινομούμε σχη-ματικά τις ανεξέλεγκτες από τηλογική και τη βούληση δυναστι-κές τής ύπαρξης αναγκαιότητεςσε ενορμήσεις αυτοσυντήρησης,επιβολής - κυριαρχίας, ηδονής.

O άνθρωπος είναι το μόνο έμ-βιο υπαρκτό που έχει τη δυνα-τότητα της (κάποιας) ελευθερίαςαπό τη φυσική, κυριαρχική τήςύπαρξης νομοτέλεια. Eλευθερίαδεν είναι η θεσμοποιημένη ως

«δικαίωμα» δυνατότητα ανεμ-πόδιστων ατομικών επιλογών,όπως θέλει να μας πείσει η «λο-γική» της ιστορικο-υλιστικήςζούγκλας. Eλευθερία είναι η «ει-δοποιός διαφορά» του ανθρώπουαπό το κτήνος, η απεξάρτησηαπό τις αναγκαιότητες των εν-στικτωδών ενορμήσεων, είναιτο στοιχείο «το κυρίως ανθρώ-πινον» της ύπαρξής μας. Στο«κοινόν άθλημα» του πολιτικούβίου, του βίου της «πόλεως», εν-τόπιζαν οι Eλληνες την από κοι-νού πραγμάτωση της ελευθερίας.Eβλεπαν τη βαρβαρότητα ναυπερβαίνεται και τον πολιτισμόνα απαρτίζεται όταν κοινωνούν-ται οι ανάγκες της επιβίωσης:όταν λογοποιούνται, γίνονταιλόγος, δηλαδή σχέση – όταν τοφυσικό άτομο γίνεται λογικό,υπάρχει ως λόγος - σχέση, όχιμόνο ως φύση. Mοιράζεται μετους συνανθρώπους του (κοινω-νεί «κατά μετοχήν») τα «κατ’ανάγκην» χρειώδη που οι βου-λιμικές του ενορμήσεις ιδιοτελώςαπαιτούν. Tα μοιράζεται ελεύ-θερα, αυτοπροαίρετα, λειτουρ-γώντας με τη λογική του, τηνκρίση του, τη θέλησή του.

Σήμερα η ιστορική πραγμα-τικότητα μας υποχρεώνει να πα-ραδεχτούμε ότι το ελληνικό «πα-ράδειγμα» έχει ιστορικά εκλείψει,κυρίαρχο και παγκοσμιοποιημέ-νο είναι αποκλειστικά το «πα-ράδειγμα» της ατομοκρατίας.Xρησιμοποιούμε καταχρηστικά

τη λέξη «πολιτισμός» για ναπροσδιορίσουμε έναν «τρόπο»βίου εξ ορισμού στους αντίποδεςτου ελληνικού, ασύμπτωτο καιασύμβατο με την ελληνική «πό-λιν», τον «πολιτικόν βίον», τοάθλημα ταύτισης του «κοινω-νείν» με την «κατ’ αλήθειαν»ύπαρξη.

Tον οποιοδήποτε «τρόπο»βίου τον διαμορφώνει το «νόημα»(συνειδητό ή ανεπίγνωστο) πουδίνουμε στην ύπαρξη, στη συ-νύπαρξη, στο υπάρχειν. Kαι «νόη-μα» λέμε την αναγνώριση αιτίαςκαι σκοπού ή την παραδοχή αλο-γίας και τυχαιότητας του υπάρ-χειν. Tο εκάστοτε «νόημα» (ή το«μη νόημα») απομνημειώνεταιπάντοτε στην Tέχνη και στουςθεσμούς: Tο ελληνικό πολιτικόάθλημα είναι αδιανόητο χωρίςΠαρθενώνα ή Aγια-Σοφιά (μετα-φυσικό άξονα ή μέτρο της ευθύ-νης για τη διαχείριση της ελευ-θερίας), όπως και το ατομοκεν-τρικό «παράδειγμα» είναι αδια-νόητο χωρίς «κοινωνικό συμβό-λαιο» (σύνταγμα) και νομική κα-τασφάλιση των «ατομικών δι-καιωμάτων».

H γένεση και συγκρότηση τουατομοκεντρικού «παραδείγμα-τος» διευκολύνθηκε αποφασι-στικά από την καταγωγική, στημεταρωμαϊκή Δύση, θρησκευτικήκαταξίωση του ατομοκεντρισμού– τη θρησκειοποίηση του εκκλη-σιαστικού γεγονότος. O αυγου-στίνειος «χριστιανισμός» κατα-νοούσε την «αγάπη» στο επίπεδοτης συμπεριφοράς, όχι του «τρό-που» της ύπαρξης, κατανοούσετην ελευθερία σαν ατομικό κα-τόρθωμα να επιβάλλονται ο νουςκαι η θέληση στην αλογία τωνενστίκτων. H θρησκευτική νοη-

σιαρχία και βουλησιαρχία πα-γίωναν τον ατομοκεντρισμό, όχιπια ως πρωτογονισμό κυριαρχίαςτων ενορμήσεων, αλλά ως εγω-τική αυτάρκεια, ψυχολογική -ναρκισσιστική θωράκιση τουεγώ με νοητικές βεβαιότητες καιηθικές αξιομισθίες.

Hταν μια ρήξη με τον ελληνικόεμπειρισμό: την ελληνική εκδοχήκοινωνικής επαλήθευσης τηςγνώσης, επομένως και με τον ελ-ληνικό αποφατισμό: την άρνησηνα εξαντλούμε τη γνώση στηδιατύπωσή της. H ατομική νοη-τική ικανότητα θα είναι πια γιατη Δύση η επαρκής συνθήκη γιατην πρόσβαση στην αλήθεια,την κατοχή της αλήθειας. Tαυ-τίζεται η αλήθεια με μόνη τηνκατανόηση, αποσυνδέεται απότην εμπειρική πιστοποίηση (τηγνωστική σχέση και την κοινωνίατης εμπειρίας της σχέσης), γίνεταιη αλήθεια συνώνυμη με την ατο-μική «πεποίθηση». Aντίστοιχαθα παγιωθεί στη Δύση η εκδοχήτης ελευθερίας ως ακώλυτηςπραγμάτωσης των επιλογών τουατόμου, θα θωρακιστεί με σύμ-βαση ως «δικαίωμα».

Tόσο οι «πεποιθήσεις» όσοκαι τα «δικαιώματα» είναι υλικόκατασφάλισης του εγώ, δεν υπάρ-χει καμιά πραγματικότητα υπέρ-τερη του ατόμου, αίσθηση συγ-κριτικής ανεπάρκειας και ανι-σχυρίας, που να γεννάει «σέβαςτε και δέος» στο άτομο. Στο «ατο-μοκεντρικό» παράδειγμα ο κα-θένας επιλέγει αν υπάρχει ή δενυπάρχει «Θεός», αν έχει ή δενέχει «νόημα» η ύπαρξη, ο κόσμος,η Iστορία, αν η Hθική είναι μιαχρηστική σύμβαση ή αν σχετί-ζεται με την υπαρκτική γνησιό-τητα του ανθρώπου. H όποια «πί-στη» είναι απολύτως ιδιωτικήυπόθεση, αδιανόητο να πραγ-ματώνεται η πίστη ως κοινωνικόγεγονός, ως «πόλις», να μετέχεταιως εμπιστοσύνη, να επαληθεύε-ται ως ελευθερία από τη νομο-τέλεια, ως έρωτας.

Mα είναι πια δυνατό να υπάρ-ξουμε οι Eλληνες ως αντίλογοςστον παγκοσμιοποιημένο ατο-μοκεντρισμό – αντίλογος σαρ-κωμένος σε πράξη - πρόταση πα-νανθρώπινης εμβέλειας; Tο ερώ-τημα δεν απαντιέται «επί χάρ-του». H απάντηση θα προκύψειμόνο αντιπαλεύοντας τη σημε-ρινή έσχατη ντροπή: την Eλλάδασυνώνυμη με τους λωποδύτες,τους ανίκανους, τους φαύλουςπου μας έχουν μεταβάλει σε«μπαίγνιο των εθνών».

E

ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ

Aντιπαλεύοντας την ντροπήTου ΧΡΗΣΤΟΥ ΓΙΑΝΝΑΡΑ

AP

<<<<<<<

H διαπόμπευση ενός λαού δεν είναι ποινικό αδίκημα;

16-GNOMES ELLADA_Master_cy 4/4/14 11:53 PM Page 16

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 17Ε Λ Λ Α Δ ΑΚυριακή 6 Απριλίου 2014

ΦΑΛΗΡΕΥΣ / Του ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΑΣΙΜΑΤΗ

α προτιμούσα κάτι ανάλαφρογια Κυριακή - να καταπιαστώ,π.χ., με τη μετάφραση επιλεγ-

μένων χαϊκού του Χέρμαν βαν Ρομπέικαι να σας τα παρουσιάσω. Ομως,τα γεγονότα της περασμένης εβδο-μάδας ορίζουν μια νέα κατάσταση,ώστε ακόμη και σοβαρά θέματα πουσυγκλονίζουν το πανελλήνιο -η ορι-στική έκλειψη του «πολύ σκληρούγια να πεθάνει» Παναγιώτη Ψωμιά-δη, λ.χ.- να τα αφήνω να περάσουνασχολίαστα. Είναι σκληρό, δε λέω,να βλέπεις το ποτάμι (όχι με την πο-λιτική έννοια του όρου) να παρασύρειέναν αγαπημένο και επί δεκαπέντεχρόνια πιστό πελάτη της στήλης,όπως ο Πανίκας, κι εγώ να μην ευ-καιρώ ούτε ένα στεφάνι να πετάξωστα νερά! Τι να κάνουμε όμως; «Τοιςπάσι χρόνος και καιρός τω παντίπράγματι υπό τον ουρανό». Τώραείμαστε πια στη μετά Μπαλτάκον(μ.Μ.) εποχή. Πρέπει να δούμε ποιαείναι αυτή και τι την καθορίζει.

Ασφαλώς, δεν πρέπει να επιτρέ-πουμε στη Χρυσή Αυγή να επι-βάλλει την ατζέντα της· δεν γίνεταιόμως και να αγνοήσουμε τα γεγο-νότα. Δεν είναι φρόνιμο να μηνακούσουμε το μήνυμα, επειδή οαγγελιαφόρος μάς γυρίζει τ’ άν-τερα, κατά το λεγόμενο. Η απο-κάλυψη ότι ο Τάκης Μπαλτάκοςλειτουργούσε ως δίαυλος επικοι-νωνίας με τη Χ.Α. αναδιαμορφώνειτις εσωτερικές ισορροπίες στηνκυβέρνηση και τις γενικότερεςστην πολιτική σκηνή - καθώς επί-σης και οι διακλαδώσεις του ίδιουθέματος σε σκοτεινές περιοχέςτου «κράτους» (τα εισαγωγικά απα-ραίτητα, αφού μιλούμε για την Ελ-λάδα...), όπως η ΕΥΠ και οι ενα-σχολήσεις της. Το σύστημα είναισε αναβρασμό. Αυτό το αντιλαμ-βάνεται όποιος παρακολουθεί τιςεξελίξεις και, εκ της θέσεώς του,είναι υποχρεωμένος να μιλά μεπρόσωπα που τις ορίζουν.

Μιλώντας για τον εαυτό μου και πάν-τα με την ελπίδα ότι τα μέλλονταδεν θα αποδείξουν εσφαλμένη τηνκρίση μου, η δήλωση της Παρα-σκευής από τον πρωθυπουργό, μετην οποία παίρνει επάνω του το βά-ρος της σύγκρουσης με τη Χ.Α., μεικανοποιεί απολύτως. Ο Σαμαράς,για να το πω στη ξύλινη γλώσσα τουρεπορτάζ που έχουμε συνηθίσει,αδειάζει τον Μπαλτάκο - τελεία καιπαύλα. Αυτό ήταν απαραίτητο ναγίνει, με τρόπο κατηγορηματικό καιαπερίφραστο. Διότι ο δρόμος τηςΝ.Δ. προς τα δεξιά του πολιτικούφάσματος έκλεισε, όπως λέγαμε τηνπερασμένη Παρασκευή. Τώρα η Ν.Δ.δεν χρειάζεται να κινηθεί η ίδιαπρος τα αριστερά - θα ήταν γελοίοκάτι τέτοιο. Είναι επιβεβλημένο,όμως, να επιτρέψει με τη στάση τηςσε όλους εκείνους οι οποίοι κινούνται

από τα αριστερά του φάσματος προςτις θέσεις της να μη φοβούνται ήνα μην ντρέπονται για τη συνεργασίαμαζί της. Ενα το κρατούμενο, λοιπόν·και προχωρούμε.

Ακόμη περισσότερο, με ικανοποιείότι, με ανάλογη αποφασιστικότητα,η κυβέρνηση εντείνει και τη σύγ-κρουση με τους Λαφαζανιστές-Τσι-πριστές και μάλιστα επί τη βάσειτου πιο ουσιαστικού επιχειρήματος:της επιτυχίας της στον χειρισμότου δημοσιονομικού και της επι-κείμενης εξόδου στις αγορές - τηςπροσπάθειας, εν πάση περιπτώσει.Δεύτερο κρατούμενο αυτό και συ-νεχίζουμε.

Τρίτο και σημαντικότερο είναι ότιμπαίνουμε σε ένα στάδιο του παι-χνιδιού όπου οι κανόνες αλλάζουν.

Οσοι διαβάζετε τακτικά την εφημε-ρίδα αυτή θα το ξέρετε, καθώς τοαναδεικνύει διαρκώς. Εννοώ ότι,ενόσω εμείς ήμασταν απορροφη-μένοι στο δράμα της χρεοκοπίαςμας και βαυκαλιζόμασταν με κάθεείδους ανοησίες (από το ότι μας ψε-κάζουν μέχρι το ότι η ελληνική κρίσηθα γίνει έναυσμα για την ανατροπήτου καπιταλισμού στην Ευρώπη...),η Ευρώπη προσαρμοζόταν στις νέεςσυνθήκες και με τη δική μας σύμ-φωνη γνώμη. (Αν μπορούσαμε αςκάναμε κι αλλιώς, όταν εξαρτώμεθααπό δανειστές, αλλά τέλος πάντων...)

Το Μνημόνιο τελειώνει. Αυτό δενσημαίνει όμως επιστροφή στο πα-τροπαράδοτο «γιούργια στον ταβλάμε τα κουλούρια». Η επιτήρηση τωνδημοσιονομικών μας δεν θα είναιπλέον το αποτέλεσμα μια ειδικής

σύμβασης με τους δανειστές μας,αλλά συμμόρφωση με όσα έχουνπλέον θεσπισθεί στο ευρωπαϊκόσύστημα όπου μετέχουμε. Δεν θαακολουθούμε κανόνες φτιαγμένουςγια εμάς ειδικά, αλλά αυτούς πουθα ισχύουν για όλους. Θέλουμε ναανήκουμε σε αυτό το σύνολο; Ανθέλουμε, τότε είμαστε υποχρεωμέ-νοι ως χώρα να τους τηρούμε. Ανδεν θέλουμε, ιδού ο δρόμος πουδείχνει ο ΣΥΡΙΖΑ (Λ-Τ), ο δρόμοςτης εξόδου προς την προσπάθειαοικοδόμησης μιας Κούβας του Αι-γαίου.

Φυσικά, εννοείται ότι η νέα πραγ-ματικότητα δεν σημαίνει κιόλαςότι η αλλαγή των κανόνων απο-κλείεται δια παντός - κανένας νόμοςδεν αναιρεί τα φυσικά δικαιώματαστη ζωή, με την έννοια του Χομπς·απλώς το ελέγχει. Αν υπάρχει τρόποςνα μεθοδεύσουμε μια αλλαγή τωνκανόνων κατά τις επιθυμίες μας,είναι ανοικτός· υπό την προϋπόθε-ση, όμως, ότι οι πιθανότητες επι-τυχίας είναι σοβαρές. (Το πετύχαμεαυτό στο παρελθόν, όταν καταφέ-ραμε να συνδέσουμε τη λύση τουΚυπριακού με τη διεύρυνση τηςΕυρώπης - άλλο αν, δημοκρατικά,οι Κύπριοι απέρριψαν τη λύση...)

Ολα αυτά σημαίνουν ότι η Κεντρο-δεξιά είναι υποχρεωμένη να φρον-τίσει για την επιβίωση της Κεν-τροαριστεράς. Αυτό το πράγμα πουακούει στο όνομα «Ελιά» (άλλο όνο-μα για το όλον ΠΑΣΟΚ, πλην τουαπερίγραπτου Γιώργου) πρέπει νασταθεροποιηθεί. Να πω και κάτιτολμηρότερο, το οποίο με δεδομένητην απέχθειά μου για την πολιτι-σμική πασοκαρία, δεν θα φαντα-ζόμουν εύκολα ότι θα ερχόταν ηστιγμή να το πω; Το «Ελιά» (σκόπιμοτο ουδέτερο γένος) αξίζει κιόλαςνα σταθεροποιηθεί. Αξίζει, διότιποτέ δεν περίμενα ότι θα ακούσωέναν πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, αυτού

του ΠΑΣΟΚ έστω, να εξυμνεί τοαλάθητο κριτήριο των αγορών,επειδή ακριβώς κινούνται με τηνπροσδοκία του κέρδους. Και όμως,συνέβη. Και επειδή εγώ τόσο καιρόέσκουζα υπέρ της επικράτησηςτου ρεαλισμού, είναι αδύνατο ναμην αναγνωρίσω τη στάση του Β.του Βενιζέλου. Δεν λησμονώ, βέ-βαια, πόσες φορές έχω γράψει ότιο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ είναι ίσωςο πιο αντιπαθητικός πολιτικός. Καιλοιπόν; Το συναίσθημα υποτάσ-σεται στη λογική. Τούτη την ώρα,συμβαίνει αυτός να είναι ο πιο πο-λύτιμος άνθρωπος στην πολιτικήεξίσωση.

Και καταλήγω με τον επίλογο. Είναιδυνατόν το ίδιο το πρόβλημα να πε-ριέχει τη λύση του; Το ερώτημα αυτόέχει τεθεί κατ’ επανάληψη τα τε-λευταία χρόνια από τη στήλη. Γιαπρώτη φορά, νομίζω ότι διαφαίνεταιμια θετική απάντηση: ναι, είναι δυ-νατόν. Γι’ αυτό, εγώ στηρίζω Σαμαράκαι Βενιζέλο και εύχομαι να μηνκάνω λάθος...

ΘΟ πολυτιμότερος άνθρωπος τούτη την ώρα

Το φωτογραφικό στιγμιότυπο είναι από την περασμένη Κυριακή στη Βουλή και το δημοσιεύω επειδή μου προκαλείμια απορία: προς τι η ένταση και οι χειρονομίες από πλευράς του αρχηγού της αντιπολίτευσης; Αφού ο πράσινος Κα-κλαμάνης (όπως άλλωστε και ο γαλάζιος τοιούτος) τον ΣΥΡΙΖΑ (Λ-Τ) εξυπηρετεί με τη στάση του...

Οτι είναι δυνατόν τελειωμένοςπολιτικός που τον ανέσυρανπρόσφατα από τα ανακυκλώ-σιμα να καταφέρεται εναντίοντου ευεργέτη του, ο οποίοςτον έβαλε σε θέση με κύροςκαι μισθό 15.000 ευρώ, το κα-ταλαβαίνω ― εδώ είναι Ελλά-δα. Ούτε με εκπλήσσει ότι κο-ρυφαίοι παράγοντες του ευ-ρωπαϊκού συστήματος περ-νούν γενεές δεκατέσσερις τονεν λόγω κύριο. Πώς να ξεχά-σουν τους μπακαλίστικους λο-γαριασμούς για τη «θωρακι-σμένη οικονομία» που παρου-σίαζε γραμμένους επάνω σεμια χαρτοπετσέτα;

Ο «χαρτοπετσέτας»

ΑΠΕ

17-ELLADA_Master_cy 05/04/14 00:02 Page 17

18 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Κυριακή 6 Aπριλίου 2014Ε Λ Λ Α Δ Α

Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΜΑΝΔΡΟΥ

Εντονες αντιδράσεις πυροδότησεστη Δικαιοσύνη η συνομιλία Μπαλ-τάκου - Κασιδιάρη. Δικαστικοί καιεισαγγελικοί λειτουργοί που χει-ρίστηκαν ή χειρίζονται τη βαριάδικογραφία της Χ.Α., φανερά ενο-χλημένοι, έκαναν λόγο για «θεσμικήπροσβολή», για «πρωτοφανή προ-σπάθεια να εμφανιστεί η δικαιο-σύνη ως μετέχουσα σε μεθοδεύ-σεις» και για «διαδικασίες εμπλοκήςτης σε πολιτικά παιχνίδια».

Είναι ενδεικτικό ότι η εισαγγε-λέας του Αρείου Πάγου, ΕυτέρπηΚουτζαμάνη, εξέδωσε προσωπικήανακοίνωση, χαρακτηρίζοντας«ανυπόστατα και ψευδέστατα» ταόσα ισχυρίστηκε στην επίμαχη συ-νομιλία ο κ. Μπαλτάκος, ενώ ξε-καθάρισε ότι «στον χειρισμό τηςυποθέσεως για τη Χρυσή Αυγή,ενήργησε με βάση τα αποδεικτικάστοιχεία και τον νόμο». Στο ίδιοκλίμα, εντάσσεται και η σκληρήανακοίνωση της Ενωσης Εισαγγε-λέων, που έκανε λόγο για «εξυπη-ρέτηση άλλων σκοπών σε βάροςτης ορθής απονομής του Δικαίουκαι της ομαλής λειτουργίας τουΠολιτεύματος».

Οι έντονες επικρίσεις μέσα στοδικαστικό σώμα εστιάστηκαν κυ-ρίως στη θεσμική επικινδυνότητανα κλονιστεί η προσπάθεια της Δι-καιοσύνης στον χειρισμό της ογ-κωδέστατης δικογραφίας για την

εγκληματική δράση της Χ.Α. με τηνυπονόμευση των δικαστικών δια-δικασιών και τη «ρετσινιά» ότιυπήρξαν προϊόν «μεθόδευσης καιπολιτικού παρασκηνίου». Στο πλαί-σιο αυτό οι ειδικές ανακρίτριες,Ιωάννα Κλάπα και Μαρία Δημη-τροπούλου, που έχουν αναλάβει τοβαρύ έργο των ερευνών, εμφανί-ζονται αποφασισμένες να «τρέξουν»την ανακριτική διαδικασία. Σύμ-φωνα με πληροφορίες, προχωρούνστη σύνταξη των κατηγορητηρίωνγια τους εγκαλούμενους βουλευτέςτης Χ.Α. για τους οποίους η Βουλήήδη έχει άρει την ασυλία τους. Εν-δεχομένως και πριν από το Πάσχα,οι ειδικές ανακρίτριες αναμένεταινα τους αποστείλουν κλήσεις γιααπολογία με κατηγορίες σε βαθμόκακουργήματος και με ανοικτό τοενδεχόμενο προσωρινής κράτησης.Το ότι η ανακριτική διαδικασία γιατη Χ.Α. βρίσκεται στο πλέον κρίσιμοσημείο, το συνδέουν αρμόδιες δι-καστικές πηγές με την «επίθεση»της Χ.Α. και την κοινοποίηση τουεπίμαχου βίντεο. Εντάσσουν, δη-λαδή, τις απειλές Κασιδιάρη καιάλλων βουλευτών της Χ.Α., γιαύπαρξη και άλλων «ντοκουμέντων»,στην προσπάθειά τους να δημιουρ-γήσουν κλίμα πριν από τις απολο-γίες τους με βασικό στόχο να εκ-φοβίσουν τις δικαστικές αρχές καινα αποφύγουν το ενδεχόμενο τηςπροσωρινής κράτησης.

Η εισαγγελία του Αρείου Πάγου

παρακολουθεί καθημερινά τις εξε-λίξεις, έτοιμη να παρέμβει σε πε-ρίπτωση που πράγματι υπάρξουνκαι νέα αποκαλυπτικά βίντεο ή συ-νομιλίες χρυσαυγιτών με πολιτικούςή άλλους παράγοντες του δημοσίουβίου. Ωστόσο, ανώτατοι εισαγγε-λικοί λειτουργοί σημείωναν πωςαν εμφανιστούν και άλλα τέτοια«ντοκουμέντα», η Δικαιοσύνη θαπροχωρήσει σε γενικευμένη έρευ-να, καθώς το θέμα πλέον θα είναιεξαιρετικά σοβαρό, δηλωτικό ότιυπάρχουν μηχανισμοί παρακολου-θήσεων προς εξυπηρέτηση αντι-δημοκρατικών σκοπιμοτήτων.

Τέλος, η εισαγγελία Πρωτοδικώντης Αθήνας, «τρέχει» την έρευναγια το βίντεο Κασιδιάρη - Μπαλτά-κου, καλώντας αύριο τον τελευταίοσε κατάθεση ενώπιον της εισαγγε-λέως, Καλλιόπης Νταγιάντα. Η ίδιαέχει ζητήσει το επίμαχο βίντεο καιτα πρακτικά της Βουλής, διερευ-νώντας από τη μια τις συνθήκεςκαι το παρασκήνιο καταγραφής τηςσυνομιλίας και από την άλλη τιςποινικές ευθύνες Κασιδιάρη πουτο εμφάνισε. Οι κατηγορίες για πα-ράνομη καταγραφή και χρήση τουβίντεο είναι βαριές -σε βαθμό κα-κουργήματος- που επισύρουν πο-λυετείς καθείρξεις για τους εμπλε-κόμενους. Πάντως, αυτόφωρη δια-δικασία δεν κινήθηκε, καθώς, όπωςδήλωναν αρμόδιες δικαστικές πηγές,στην προκειμένη περίπτωση, ο νό-μος δεν το επιτρέπει.

Σενάρια υποκλοπών και κλίμα έν-τονης καχυποψίας, «για το τι ακόμαέπεται», ακολούθησε τη δημοσιο-ποίηση του video της συνομιλίαςΜπαλτάκου - Κασιδιάρη. Η φημο-λογούμενη κατοχή νέου, παρόμοι-ου, υλικού από στελέχη της ΧρυσήςΑυγής αιωρούνταν έως και χθεςαργά το απόγευμα, καθώς οι σχε-τικές «απειλές» εκτοξεύονταν σχε-δόν σε κάθε ευκαιρία.

Μιλώντας στην «Κ», κορυφαίοστέλεχος του υπουργείου ΔημόσιαςΤάξης διέψευδε κατηγορηματικάτα περί ύπαρξης δικτύου εντός τηςΕθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών(ΕΥΠ), που δραστηριοποιείται προςόφελος της Χρυσής Αυγής. Ο ίδιοςαξιωματούχος υπαινίχθηκε ότι ητακτική που ακολουθεί ο εκπρό-σωπος της Χ.Α., Ηλίας Κασιδιάρης,αποτελεί πολιτική «μπλόφα», εκ-φράζοντας σοβαρές επιφυλάξειςγια το ενδεχόμενο ο υπόδικος βου-λευτής να έχει στην κατοχή τουκαι άλλο υποκλαπέν υλικό. Στηντακτική Κασιδιάρη εντάσσονταικαι οι αναφορές σε επιθετικούςπροσδιορισμούς που υποτίθεταιότι χρησιμοποιούν στελέχη τωνοποίων οι συνομιλίες έχουν υπο-κλαπεί ή η ύπαρξη και νέων τηλε-φωνικών συνομιλιών βουλευτώναπό «τρίτα» κόμματα με βουλευτέςτης Χ.Α.

Το ενδεχόμενο το βίντεο της συ-νομιλίας Μπαλτάκου - Κασιδιάρη,που δόθηκε στη δημοσιότητα, να

αποτελεί μέρος μιας ακόμα μεγα-λύτερης συζήτησης, είναι ωστόσοπιθανό, ενώ φήμες κάνουν λόγογια περισσότερες της μιας συναν-τήσεις. Πάντως, το στέλεχος της Κα-τεχάκη αρνήθηκε το ενδεχόμενο ηφημολογούμενη επόμενη «βόμβα»Κασιδιάρη να σχετίζεται με την προμηνών απομάκρυνση από την υπη-ρεσία υψηλόβαθμου στελέχους τηςΕΥΠ, που είχε απασχολήσει έντονατην επικαιρότητα.

Την ίδια ώρα, για σχέδιο της Χρυ-σής Αυγής, που στόχο έχει να απα-ξιώσει δικαστικούς και εισαγγελι-κούς λειτουργούς και να επιτύχειτην εξαίρεσή τους ενόψει των κρί-σιμων δικαστικών εξελίξεων κάνουνλόγο ανώτατα κλιμάκια της Δικαιο-σύνης που παρακολουθούν τις εξε-λίξεις. Πληροφορίες της «Κ» απόέγκυρες πηγές, αναφέρουν ότι όσαανέφερε και μέσα στη Βουλή οΗλίας Κασιδιάρης, (σ.σ.: ότι διαθέτεισυνομιλίες ακόμα και του πρωθυ-πουργού με γνωστό εισαγγελέα),στοχεύουν στο να πλήξουν τη δι-καστική έρευνα και να θεμελιώσουνάμεσα αίτηση εξαίρεσης δικαστώνκαι εισαγγελέων που χειρίζονταιτώρα τον «καυτό» φάκελο της Χρυ-σής Αυγής.

Ενόψει των κρίσιμων δικαστικώνεξελίξεων που θα κλιμακωθούνπριν από το Πάσχα με κλήσεις βου-λευτών της Χ.Α. σε απολογία γιακατηγορίες σε βαθμό κακουργή-ματος και με ανοικτό το ενδεχόμενο

προφυλάκισής τους, όπως εκτι-μούσαν ανώτατες δικαστικές πηγές,επιχειρείται η απαξίωση συγκε-κριμένων δικαστικών για να τεθούν«εδώ και τώρα» εκτός μάχης.

Η επιχείρηση της Χ.Α. να τουςεμφανίσει «κομματικά εγκάθετους»και να θεμελιώσει εν συνεχεία αι-τήσεις για την εξαίρεσή τους απότις έρευνες είναι ο επόμενος επι-διωκόμενος στόχος της. Αν αυτόσυμβεί, όπως ανέφεραν οι ίδιεςπηγές στην «Κ», οι έρευνες για τηνεγκληματική δράση της Χ.Α. θασταματήσουν, έως ότου οριστούνάλλοι εισαγγελείς και δικαστές,και έτσι η Χ.Α. θα κερδίσει χρόνοτουλάχιστον μέχρι τις εκλογές, κα-θώς η δικογραφία είναι ογκωδέ-στατη και για να μελετηθεί απ’όποιους δικαστές επιλεγούν θαχρειαστεί τουλάχιστον διάστημαδύο μηνών.

Σε ό,τι αφορά τις αποκαλύψειςΚασιδιάρη και άλλων από τη Χ.Α.ότι διαθέτουν και νέες συνομιλίεςκαι βίντεο, οι εισαγγελικές αρχέςπαρακολουθούν τις εξελίξεις καιείναι έτοιμες να παρέμβουν μόλιςοποιοδήποτε «υλικό» εμφανιστεί.Σημαντικές επίσης είναι οι πλη-ροφορίες που φθάνουν στην Ει-σαγγελία και αναφέρουν ότι η Χ.Α.μπορεί και να μη διαθέτει τόσαόσα διατείνεται και οι «αποκαλύ-ψεις» περί «ντοκουμέντων» να εν-τάσσονται σε ευρύτερο σχέδιο γιαδημιουργία κλίματος.

H Δικαιοσύνη παρακολουθεί... Φήμες για νέα βίντεο και εμπλοκή ΕΥΠ

Του ΓΙΩΡΓΟΥ Π. ΤΕΡΖΗ

Οσοι βρέθηκαν, την Τετάρτη, στηναίθουσα συνεδριάσεων των γρα-φείων της Ν.Δ. σε εκδήλωση γιατη στήριξη της υποψηφιότηταςΚουμουτσάκου είδαν έναν, εμφα-νώς, σκεπτικό Αντώνη Σαμαρά. Οπρωθυπουργός είχε πληροφορηθείτα όσα είχαν ειπωθεί στη Βουλή,αλλά και την ύπαρξη της υποκλα-πείσας συνομιλίας του ΠαναγιώτηΜπαλτάκου με τον Ηλία Κασιδιάρηστο Διαδίκτυο και ήταν εμφανώςπροβληματισμένος.

Το αρχικό σενάριο... διάσωσηςτου κ. Μπαλτάκου μέσω μιας ανα-κοίνωσης που θα διευκρίνιζε ότι,την ώρα της συνομιλίας, δεν γνώριζετα πλήρη στοιχεία εναντίον τηςΧρυσής Αυγής γρήγορα πετάχτηκεστον κάλαθο των αχρήστων και οΑντώνης Σαμαράς ανέμενε από τουςστενούς του συνεργάτες, Δ. Σταμάτηκαι Κ. Μπούρα, την τελική εικόνα.Λίγο αργότερα, το τηλέφωνό τουχτύπησε και ο Αντώνης Σαμαράςαποτραβήχτηκε στην άκρη της αί-θουσας για λίγα λεπτά. Η τύχη τουκ. Μπαλτάκου είχε κριθεί. «Δεν έχειθέση στην κυβέρνηση, εφόσονισχύουν αυτά», δήλωσε εξερχόμενος,προκαλώντας την παραίτηση τουμέχρι τότε γραμματέα. Ο κ. Σαμαράς,ο οποίος συνδέεται επί δεκαετίεςμε τον κ. Μπαλτάκο, δεν επικοινώ-νησε μαζί του. Δεν το έπραξε ούτετα επόμενα 24ωρα, κάτι απολύτωςλογικό, καθώς λίγες μόλις ώρες μετάτα θετικά μηνύματα του Eurogroupκαι το δείπνο προς τιμήν των υπουρ-γών Οικονομικών της Ενωσης,κάτω από τον Βράχο της Ακρόπολης,ο κάποτε στενός του συνεργάτηςτον υπέβαλε στο απόλυτο κοντράστσυναισθημάτων.

Το κλίμα στο Μαξίμου ήταν εξαι-ρετικά βαρύ. Οι συνήθως λαλίστα-τοι συνεργάτες του πρωθυπουρ-γικού επιτελείου ήταν εμφανώςαμήχανοι και πέραν μιας δήλωσηςεναντίον του... ΣΥΡΙΖΑ και τη θέσηςπερί αυτονόμησης του κ. Τ. Μπαλ-τάκου, η οποία σε ό,τι αφορά τη

Χρυσή Αυγή είναι βάσιμη, λίγαμπορούσαν να κάνουν για να ελέγ-ξουν την πολιτική φωτιά που είχεξεσπάσει. Για αρκετές ώρες, η σύγ-χυση περίσσευε, μαζί με τα σενάριαπου φούντωσαν σχετικά με τις πο-λιτικές εξελίξεις που θα μπορούσενα κυοφορεί η εξέλιξη, αλλά καιτο ενδεχόμενο στοχοποίησης καιάλλων στελεχών του ηγετικού πυ-ρήνα.

Την ίδια στιγμή που ο κ. Σαμαράςπαρέμενε σκεπτικός στο γραφείοτου, το επιτελείο του παρατηρούσεμε εμφανή οργή σενάρια που κυ-κλοφορούσαν περί αμφισβήτησηςστο πρόσωπο του πρωθυπουργούκαι με καχυποψία τη... σιωπή πολ-λών εκ των γαλάζιων στελεχών,ενώ ερωτήματα και συνειρμούςπροκάλεσε στο Μέγαρο Μαξίμουτο γεγονός ότι το υποκλαπέν βίντεοΚασιδιάρη «ανέβηκε» σε ρωσικόιστότοπο.

Η γραμμή άμυνας άρχισε να συγ-κροτείται μόλις το δεύτερο 24ωρο.Ο υπουργός Επικρατείας Δ. Στα-μάτης επιτέθηκε στον ΣΥΡΙΖΑ, οΑμυνας Δημ. Αβραμόπουλος ήρθενα κλείσει τα όποια σενάρια, ενώ,πλέον, άρχιζε να ωριμάζει η από-φαση να υπάρξει παρέμβαση τουίδιου του πρωθυπουργού. Ο νέοςγεν. γραμματέας που επελέγη στηθέση του κ. Μπαλτάκου, ο αρεο-παγίτης Φώτης Καϋμενάκης, άν-θρωπος με ισχυρή νομική συγκρό-τηση και εδραίες πεποιθήσεις, συ-νιστά, επίσης, στροφή και μήνυμαεντός κι εκτός κόμματος. Η περίοδοςΜπαλτάκου σηματοδότησε τηνπρώτη περίοδο της διακυβέρνησηςΣαμαρά, την περίοδο της ανάγκηςαπόλυτου ελέγχου, των μετωπικώνσυγκρούσεων, της προσπάθειαςεξισορρόπησης μεταξύ μιας κυβερ-νητικής πραγματικότητας και μιαςιδεολογικής σκοπιμότητας για τηνκάλυψη της δεξιάς του πολιτικούφάσματος. Η αποπομπή Μπαλτάκουκαι η νέα περίοδος Καϋμενάκη ση-ματοδοτεί την, αναγκαστική αλλάυπαρκτή, στροφή του πρωθυπουρ-γού στον σχεδιασμό της νέας μορ-

φής της Ν.Δ., ως εκφραστή του φι-λοευρωπαϊκού μετώπου.

Στη συνάντηση της Παρασκευήςκι ενώ στο παρασκήνιο η ΧρυσήΑυγή είχε βάλει στο... μίξερ τωνδιαρροών της πρώην και νυν γαλά-ζιους υπουργούς, εξωκοινοβουλευ-τικά στελέχη, βουλευτές της αντι-πολίτευσης, Σαμαράς και Βενιζέλοςοριστικοποίησαν ότι οι δύο θα «κα-τέβαιναν» με κοινή ατζέντα και

επιχειρηματολογία έναντι της κα-τάστασης που είχε διαμορφωθεί.Οι δηλώσεις που ακολούθησανείναι ενδεικτικές. Στα 24ωρα πουμεσολάβησαν, ο φόβος αποσταθε-ροποίησης περιορίστηκε, πάντοτευπό την αίρεση της δημοσιοποί-ησης νέων βίντεο, όχι όμως και ηεκτίμηση πολλών ότι η περιπέτειαΜπαλτάκου θα στιγματίσει ανεξί-τηλα τις εξελίξεις.

Οταν έσκασεστο Μαξίμουη «βόμβα»ΜπαλτάκουΤο παρασκήνιο μετά τη δημοσιοποίησητης συνομιλίας με τον Κασιδιάρη

Της ΜΑΡΙΑΝΝΑΣ ΚΑΚΑΟΥΝΑΚΗ

«Μην προχωρήσεις, θα τους δώσειςδύναμη» είχε πει ο Τάκης Mπαλτάκοςσε μια κατ’ ιδίαν συζήτηση που είχεμε τον πρωθυπουργό για τη ΧρυσήΑυγή. «Είσαι τρελός; Θα τους εκμη-δενίσουμε» του είχε απαντήσει οΑντώνης Σαμαράς. Και ήταν ίσως ηπρώτη φορά που δεν άκουγε τον γε-νικό γραμματέα της κυβέρνησηςκαι στενό του φίλο.

Τις δύο εβδομάδες πριν από τιςδιώξεις και ενώ ένας κυβερνητικόςπυρήνας έπαιρνε κρίσιμες αποφάσειςγια τον τρόπο αντιμετώπισης τηςΧρυσής Αυγής, ο κ. Μπαλτάκος είχεκάνει τα πάντα για να τους αλλάξειγνώμη. «Θα τους κάνουμε ιερομάρ-τυρες, θα γιγαντωθούν» έλεγε. Οτανείδε Μιχαλολιάκο και Παπά με χει-ροπέδες να φωνάζουν «ζήτω η Ελλάς»ένιωσε ότι οι χειρότεροί του φόβοιθα επαληθευτούν: «Ξέρεις πώς ακού-γεται αυτό στους στρατιωτικούς καιστην εκκλησία;» έλεγε με κάθε ευ-καιρία στα μέλη του υπουργικού συμ-βουλίου προσπαθώντας να βρει συμ-μάχους στον αγώνα του ενάντια στηνποινική δίωξη της Χρυσής Αυγής.

Στο κόμμα, ήταν χρόνια γνωστόπως ο Μπαλτάκος διατηρούσε ανοι-κτούς διαύλους επικοινωνίας τόσομε την Εκκλησία -ιδιαίτερα με τοΑγιον Ορος- όσο και με τον στρατό.Γνωστή άλλωστε και η επιθυμία τουνα παρευρίσκεται σε κάθε είδουςστρατιωτικές τελετές και εγκαίνιακαι να κόβει κορδέλες υπό τον ήχοεμβατηρίων. Και μπορεί αυτή τηνεμμονή κάποιοι να την κορόιδευαναλλά εξυπηρετούσε: Θεωρούσανπως καταφέρνει να κρατήσει μιαμερίδα ψηφοφόρων που φλέρταρανεπικίνδυνα με την άκρα δεξιά. Απότην άλλη επρόκειτο για έναν απότους πιο έμπιστους συμβούλους τουπρωθυπουργού, κανείς δεν τολμούσενα τον «ακουμπήσει».

Η φιλία των δύο ανδρών μετράειπάνω από 30 χρόνια. Γνωρίστηκανόταν ο 26χρονος Σαμαράς ορκιζότανβουλευτής και ο κατά 3 χρόνια νε-ότερος Μπαλτάκος, ήταν μέλος τηςνεολαίας του κόμματoς. Τα επόμεναχρόνια οι δύο άνδρες ήρθαν κοντά,οι οικογενειακές διακοπές κάθε χρό-νο στην Πύλο έγιναν παράδοση.Οταν ο Σαμαράς ορκίστηκε υπουργόςΕξωτερικών ο Μπαλτάκος μπαίνεισε Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεωντου κόμματος και παραιτείται τηνίδια ακριβώς ημέρα που ο Σαμαράςαπομακρύνεται για το θέμα της ονο-μασίας των Σκοπίων. Τον ακολουθείστην Πολιτική Ανοιξη και όταν αυτήη προσπάθεια ναυαγεί επιστρέφειστη δικηγορία. Βοηθάει τη ΓιάνναΑγγελοπούλου στα πρώτα χρόνιατης διεκδίκησης των ΟλυμπιακώνΑγώνων, και αφιερώνεται στη συγ-γραφή ιστορικών μυθιστορημάτων.Το 2004 εκδίδει το πρώτο «Το τέλοςτου εφιάλτη» και ο Σαμαράς ταξιδεύειμαζί του στη Θεσσαλονίκη για να

το παρουσιάσει - ακολουθούν οι Ερ-μοκοπίδες και η Κρυπτεία... Η μυ-στική υπηρεσία του σπαρτιατικούστρατού είναι το κεντρικό θέμα καιτων τριών βιβλίων του Μανιάτη δι-κηγόρου.

Οταν ο Σαμαράς αναλαμβάνειυπουργός Πολιτισμού, ο Μπαλτάκοςεπιστρέφει στο κόμμα. Στη μάχητης διαδοχής ξημεροβραδιάζεται δί-πλα του. Με τον Σαμαρά πλέον αρ-χηγό αφήνει για μια ακόμη φορά τημαχόμενη δικηγορία και αναλαμβάνειεπικεφαλής του νομικού τμήματοςτου κόμματος, έχοντας κερδίσει πλέ-ον μια θέση στον πρωινό καφέ. Εχειάποψη για τα πάντα και τη λέει ανοι-κτά. Για τον Τόμσεν που «δεν κατα-λαβαίνει τους Ελληνες» μέχρι τηνΑριστερά που «στην Ελλάδα είναιεπικίνδυνη».

Από τον Ιούνιο του 2012, ως γε-νικός γραμματέας της κυβέρνησης,αρχίζει να πιέζει για νομοσχέδια πουτον «πονάνε»: το μεταναστευτικό,κριτήρια για εισαγωγή σε στρατιω-τικές σχολές, το αντιρατσιστικό. Οτρόπος που πολεμάει το αντιρατσι-στικό νομοσχέδιο προβληματίζειακόμα και άτομα μέσα στο κόμματου. «Μα είναι δυνατόν; Με αυτόντον νόμο θα μπορεί να κατηγορηθείο κάθε παπάς ως αιρετικός ή οι στρα-τιώτες μας δεν θα μπορούν να τρα-γουδάνε το στρατιωτικό εμβατήριο“Μακεδονία ξακουστή”» θα πει προ-σπαθώντας να δικαιολογηθεί γιατον θόρυβο που είχε προκαλέσειτότε η «ακροδεξιά» στάση του. Μετη Χρυσή Αυγή αποκτά μια σχέση«άνετη» που δεν προσπαθεί όμωςνα κρύψει. Θεωρούσε πως με το χα-στούκι στη Λιάνα Κανέλλη (η οποίαμάλιστα ήταν μια από τις ομιλήτριεςστην παρουσίαση του βιβλίου του)ο Κασιδιάρης είχε κερδίσει έξτραπόντους -ιδιαιτέρως στον γυναικείοπληθυσμό- ενώ πίστευε πως ήτανμεγάλο λάθος η κίνηση του Καμίνηνα απαγορευτούν τα συσσίτια τηςΧρυσής Αυγής. Πίσω από κλειστέςπόρτες συνεργάτες του πρωθυπουρ-γού άρχισαν δειλά να προειδοποιούν«πως ο Τάκης κάνει κακό» αλλά οπρωθυπουργός δεν φαινόταν έτοιμοςνα τον «κόψει». Στα πέτρινα χρόνιαο Μπαλτάκος δεν είχε φύγει ούτεμια στιγμή από δίπλα του. Η εμμονήτου όμως στο θέμα της αντιμετώπι-σης της Χρυσής Αυγής και το λόμπιπου έκανε πριν από τις διώξεις, πά-γωσε για πρώτη φορά τις σχέσειςτους. Για τουλάχιστον τρεις μήνεςη επικοινωνία τους ήταν απολύτωςτυπική, οι σχέσεις όμως φαίνεταιπως είχαν αρχίσει να αποκαθίστανταικάπου γύρω στα Χριστούγεννα. ΟΜπαλτάκος άρχισε να οργανώνειμε κάθε λεπτομέρεια το ταξίδι τουΣαμαρά στο Αγιον Ορος και στις 15Φεβρουαρίου επιβιβάστηκε μαζί τουστο Σινούκ και τον συνόδευσε εκεί.Θεωρούσαν προφανώς και οι δυοπως είχαν αφήσει το κεφάλαιο «Χρυ-σή Αυγή» πίσω τους...

Ο έμπιστος σύμβουλος

Γενικός γραμματέας με ηχηρή παρουσία«Τα πρόσωπα κάνουν τη θέση και όχι η θέση τα πρόσωπα». Τάδε έφη,στην τελευταία του συνέντευξη μετά την αποπομπή του, ο πρώην γενικόςγραμματέας της κυβέρνησης κ. Τάκης Μπαλτάκος. Και είναι, απολύτως,αληθές. Αποτελεσματικός ως προς τη διαχείριση των κυβερνητικών υπο-θέσεων αλλά και εξίσου θορυβώδης πολιτικά, ο κ. Μπαλτάκος εμφανώςλειτούργησε ως εκφραστής κόμματος και τάσης στο εσωτερικό της κυβέρ-νησης παρά ως γενικός γραμματέας και, μάλιστα, δικομματικής κυβέρνη-σης. Η παρουσία Μπαλτάκου ήταν το ίδιο ηχηρή με την πτώση του. Πλέον,αναμένεται να επιστρέψει στη δικηγορία, ο δε γιος του Δημήτρης, που πρω-ταγωνίστησε σε επεισόδιο στη Βουλή με χρυσαυγίτες βουλευτές, αναμένε-ται κι αυτός να εγκαταλείψει σύντομα το Λιμενικό. Ο πρώην Γ.Γ. δεν απο-κλείει, το επόμενο διάστημα, να υπάρξουν και άλλα βίντεο, νέα ή συνέχειααυτού που δημοσιοποιήθηκε. Αλλωστε, αναγνώρισε ότι μιλούσε συχνά μετους βουλευτές της Χρυσής Αυγής. Ωστόσο, αυτό μοιάζει το μικρότερο πρό-βλημα για την κυβέρνηση, καθώς ήδη ο κ. Μπαλτάκος έχει εκτεθεί από τουςπρώην συνομιλητές του. Ως προς το μέλλον του στην πολιτική, χαρακτηρίζειως «μη σοβαρά τα σενάρια ότι του προτείνεται να συμμετάσχει ή ηγηθεί δε-ξιού σχήματος». «Ουδέποτε με ενδιέφερε η πολιτική», σημειώνει, έστω κιαν ως Γ.Γ. της κυβέρνησης απέδειξε το ακριβώς αντίθετο...

Ο πρώην γενικός γραμματέας της κυβέρνησης, Τάκης Μπαλτάκος, δενέκρυβε την επιθυμία του να παρευρίσκεται σε κάθε είδους στρατιωτικές τελετές και εγκαίνια και να κόβει κορδέλες υπό τον ήχο εμβατηρίων.

AΠE

18-ELLADA_Master_cy 4/5/14 12:20 AM Page 18

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 19Ε Λ Λ Α Δ ΑΚυριακή 6 Απριλίου 2014

ΤηςΔΩΡΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ

Οι αιφνιδιαστικές εξελίξεις που δρομολόγησεη δημοσιοποίηση του επίμαχου υποκλα-πέντος βίντεο με τη συνομιλία του πρώηνγ.γ. της κυβέρνησης Π. Μπαλτάκου μετον βουλευτή της Χρυσής Αυγής Ηλία Κα-σιδιάρη προκάλεσαν χαμόγελα στον ΣΥ-ΡΙΖΑ. Επισήμως στην Κουμουνδούρουκάνουν λόγο για αποκαλύψεις που κατα-δεικνύουν ένα εξαιρετικά ζοφερό περι-βάλλον, με μεθόδους και λειτουργίες πουπαραπέμπουν σε παρακράτος και αποτε-λούν απειλή για τη δημοκρατία. Ωστόσο,για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολί-τευσης η αιφνίδια αλλαγή που έφερε στηνατζέντα της επικαιρότητας η υπόθεσηΜπαλτάκου είναι, με όρους επικοινωνια-κούς, περισσότερο από καλοδεχούμενη.Ο ΣΥΡΙΖΑ, που αναζητούσε επιχειρήματαγια να ακυρώσει επικοινωνιακά τις προ-βαλλόμενες από την κυβέρνηση επιτυχίεςστο μέτωπο της οικονομίας και δεχότανκριτική για τους χειρισμούς στη Βουλήκατά την ψηφοφορία για το πολυνομο-σχέδιο, απέκτησε, αίφνης, ένα προνομιακό

πεδίο αντιπαράθεσης με την κυβέρνηση.Η θέση του κ. Μπαλτάκου, δε, και η πο-λυετής παρουσία του δίπλα στον πρωθυ-πουργό στρέφουν τα βέλη της Κουμουν-δούρου απευθείας στον κ. Σαμαρά.

Στην ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ επι-κρατεί η αντίληψη ότι το κόμμα διαθέτει«ηθικό προβάδισμα» στο συγκεκριμένοζήτημα, διαψεύδοντας κατηγορηματικάκάθε ενδεχόμενο ύπαρξης συνομιλίαςβουλευτού ή στελέχους του ΣΥΡΙΖΑ μεστελέχη της Χρυσής Αυγής. Ετσι, διαθέτειπρονομιακό πεδίο έναντι της κυβέρνησης,που με αμηχανία, θεωρούν, στέκεται καιανήμπορη, σε μια ιδιότυπη κατάσταση«ομηρίας», παρακολουθεί τις εξελίξεις,υπό το διαρκές άγχος δημοσιοποίησηςεπιπλέον υλικού. Μέσα σε αυτό το περι-βάλλον, στον ΣΥΡΙΖΑ θεωρούν ότι το πο-λιτικό τοπίο έχει καταστεί εξαιρετικά εύ-θραυστο και ασταθές και ότι ανά πάσαστιγμή μπορεί να δρομολογηθούν εξελίξεις,ενώ διατυπώνουν την πεποίθηση ότι «σεκάθε περίπτωση και υπό αυτούς τουςόρους, η κυβέρνηση δεν μπορεί να μα-κροημερεύσει». Ζητούν, άλλωστε, επιτα-

κτικά την παραίτησή της. Αυτό που κατάτον ΣΥΡΙΖΑ μένει να φανεί είναι εάν μπορείνα προκύψει διαφορετική κυβέρνηση απότην παρούσα Βουλή ή εάν θα επιλεγεί ηπροσφυγή στις κάλπες. Μέσα σε αυτό τοκλίμα, στο κόμμα της αξιωματικής αντι-πολίτευσης συνεχίζουν την προετοιμασίαγια τις ευρωεκλογές και αναμένεται τοεπόμενο Σαββατοκύριακο να συνεδριάσειη Κεντρική Επιτροπή για να εγκρίνει τησύνθεση του ευρωψηφοδελτίου και τηδιακήρυξη με την οποία το κόμμα θα πο-ρευθεί προς τις κάλπες. Τα «αγκάθια» γιατη διακήρυξη δεν έχουν εκλείψει. Η πλει-οψηφία θεωρεί ότι θα πρέπει να αποτυ-πώνει με τρόπο ξεκάθαρο τον προσανα-τολισμό του ΣΥΡΙΖΑ σε μια διαφορετικήπορεία εντός της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης.Από την πλευρά της «Αριστερής Πλατ-φόρμας» επιμένουν ότι το πλαίσιο της δια-κήρυξης θα πρέπει να απευθύνεται πε-ρισσότερο στο εσωτερικό της χώρας, ναθέτει σαφή διλήμματα, να διαμορφώνεικλίμα πολωτικό και συσπειρωτικό και ναπερνάει το μήνυμα ότι υπάρχει άλλος δρό-μος, έξω από τα Μνημόνια.

Συμφωνία για πολιτική σταθερότητα πάση θυσίαΣαμαράς και Βενιζέλος αποκρούουν κάθε σενάριο πρόωρων εκλογών ή αλλαγή... κορυφής

Του Κ.Π. ΠΑΠΑΔΙΟΧΟΥ

Σε συμφωνία ότι η πολιτική σταθερότητατης χώρας θα πρέπει να διαφυλαχθείπάση θυσία και η κυβέρνηση συνερ-γασίας επιβάλλεται να συνεχίσει απρό-σκοπτη την πορεία της, παρά τις ανα-ταράξεις που δημιουργούν η υπόθεσηΜπαλτάκου και η εσωστρέφεια στο ΠΑ-ΣΟΚ λόγω Γ. Παπανδρέου, κατέληξανο πρωθυπουργός Αντ. Σαμαράς και οκ. Ευ. Βενιζέλος στις τρεις συναντήσειςπου είχαν την περασμένη εβδομάδα,από το πρωί της Δευτέρας μέχρι καιπροχθές.

Κατά τις συναντήσεις κατέστη σαφέςπως ο πρωθυπουργός και ο αντιπρόεδροςτης κυβέρνησης αποκρούουν κάθε σε-νάριο πρόωρης προσφυγής στις κάλπες.Αλλά και ότι η κυβέρνηση συνεργασίας,που έχει δρομολογήσει την οριστικήέξοδο της Ελλάδας από την κρίση, δενπρόκειται να μεταβληθεί ως προς τους

δύο βασικούς της πυλώνες. Με άλλουςλόγους, ότι δεν πρόκειται να τεθεί ζή-τημα «αλλαγής εν πλω», ούτε του πρω-θυπουργού ούτε του κ. Ευ. Βενιζέλουως αντιπροέδρου της κυβέρνησης.

Ως προς τούτο, έμπειρα στελέχη τωνδύο κομμάτων σημειώνουν τη σπουδήμε την οποία ο κ. Γ. Παπανδρέου αμ-φισβήτησε τη σκοπιμότητα της κυβερ-νητικής συνεργασίας μεταξύ Ν.Δ. καιΠΑΣΟΚ μετά τη δημοσιοποίηση τηςυποκλαπείσας συνομιλίας Μπαλτάκου- Κασιδιάρη. Επίσης, δεν έχει περάσειαπαρατήρητο ότι ο πρόεδρος της ΔΗ-ΜΑΡ, Φ. Κουβέλης, έχει κατ’ επανάληψηδηλώσει πως σε περίπτωση πολιτικήςκρίσης μπορεί να προκύψει άλλη κυ-βέρνηση από την παρούσα Βουλή, ενώανάλογες απόψεις φαίνεται ότι διατυ-πώνονται εσχάτως ακόμη και σε μικρούς«θυλάκους» των κοινοβουλευτικών ομά-δων της συγκυβέρνησης.

Δύο σκόπελοιΟπως προαναφέρθηκε, στις συναν-

τήσεις που πραγματοποιήθηκαν εκτι-μήθηκε πως η κυβέρνηση έχει να υπερ-βεί δύο σκοπέλους το επόμενο διάστημα:Πρώτον, τη συστηματική προσπάθειααπό τα κόμματα της αντιπολίτευσηςνα ταυτισθεί ο πρωθυπουργός με τονκ. Τ. Μπαλτάκο, παρά το γεγονός ότι οίδιος τον απέπεμψε άμεσα και πρώτοςάνοιξε το μεγάλο μέτωπο της πολιτείαςμε τη Χρυσή Αυγή. Δεύτερον, το ενδε-χόμενο να αμφισβητηθεί ο κ. Ευ. Βενι-

ζέλος, αλλά και η συμμετοχή του ΠΑΣΟΚστην κυβέρνηση, σε περίπτωση αρνη-τικού αποτελέσματος της «Ελιάς» στιςευρωεκλογές της 25ης Μαΐου.

Οπως προαναφέρθηκε, η απάντησητων κ. Σαμαρά και Βενιζέλου είναι ότιη κυβέρνηση «προχωράει μπροστά».Στις συναντήσεις του πρωθυπουργούμε τον κ. Βενιζέλο εκτιμήθηκε πωςτο βαρύ κλίμα που έχει διαμορφωθείμε την υπόθεση Μπαλτάκου είναι ανα-στρέψιμο: Πρώτον, διότι η δυναμικήτων «καταγγελιών» Κασιδιάρη είναιανύπαρκτη, καθώς υπάρχει πλήθοςστοιχείων από τη δικαστική έρευναγια τη δράση του νεοναζιστικού μορ-φώματος. Δεύτερον, επειδή εάν γιακάτι μπορεί να κατηγορηθεί η κυβέρ-νηση είναι πως επέδειξε απόλυτη απο-φασιστικότητα στην αντιμετώπισήτου.

Τρίτον, διότι η κυβέρνηση έχει μπρο-

στά της μια σειρά από θετικά γεγονότα,από την έξοδο της χώρας στις αγορέςμέχρι τη διανομή του πρωτογενούς πλε-ονάσματος που θα της επιτρέψουν τηναλλαγή της ατζέντας. Σύμφωνα με πλη-ροφορίες, μόνος «κίνδυνος» για την κυ-βέρνηση χαρακτηρίζεται το ενδεχόμενονα αποκαλυφθεί και άλλο κεντρικό πο-λιτικό πρόσωπο που να συμμερίζεταιτις απόψεις Μπαλτάκου περί πολιτικήςδίωξης της Χρυσής Αυγής.

Σε κάθε περίπτωση, κατά πληρο-φορίες, ακριβώς προκειμένου να απο-κρούσει τη ρητορική του ΣΥΡΙΖΑ περίακροδεξιού προσανατολισμού τηςΝ.Δ., ο πρωθυπουργός φέρεται απο-φασισμένος να συγκροτήσει το ευ-ρωψηφοδέλτιο του κόμματος με σαφή«ευρωπαϊκό» και κεντροδεξιό προσα-νατολισμό, απόφαση που ήταν προ-ειλημμένη και δεν σχετίζεται με τιςαπόψεις του ΠΑΣΟΚ για στελέχη όπως

ο κ. Φ. Κρανιδιώτης. Σε σχέση με τοΠΑΣΟΚ, οι κ. Σαμαράς και Βενιζέλοςαντιλαμβάνονται πως το μεγάλο «στοί-χημα» θα είναι το εκλογικό αποτέλεσματης 25ης Μαΐου. Η ρήξη που προκάλεσεστο ΠΑΣΟΚ η διαφοροποίηση του κ. Γ.Παπανδρέου στη ρύθμιση για τις τρά-πεζες εκφράζονται φόβοι ότι μπορεί ναέχει μεγάλο εκλογικό κόστος για την«Ελιά», οδηγώντας ακόμη και στο άνοιγ-μα της συζήτησης για αλλαγή ηγεσίαςστη Χαριλάου Τρικούπη. Πάντως, μεδεδομένο ότι το ΠΑΣΟΚ έχει επωμιστείτο μεγαλύτερο κόστος από την έωςτώρα διαχείριση της κρίσης, η πεποί-θηση που επικρατεί είναι πως ανεξαρ-τήτως εσωκομματικών εξελίξεων καιμε δεδομένο το διακύβευμα για τη χώρα,δεν πρόκειται να εγερθεί ζήτημα εξόδουτου από την κυβέρνηση ούτε και απο-χώρησης του κ. Βενιζέλου από την αν-τιπροεδρία.

<<<<<<

Η στρατηγική απέναντι στο ζήτημα Μπαλτάκου, τα επιχειρήματα του Μεγάρου Μαξίμου και η «απάντηση» μέσω του ευρωψηφοδελτίου της Ν.Δ.

Ο ΣΥΡΙΖΑ προσδοκά κέρδη μετά τις αποκαλύψειςΓιατί χαμογελούν στην Κουμουνδούρου μετά τις τελευταίες εξελίξεις

Του ΒΑΣΙΛΗ ΝΕΔΟΥ

Ως ακόμη ένας παράγοντας κλονισμού της συνοχήςστο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ λειτουργεί τις τελευ-ταίες ημέρες η υπόθεση Μπαλτάκου. Παρά τηδημοσίως εκπεφρασμένη άποψη του κ. ΕυάγγελουΒενιζέλου ότι υπεράνω όλων τίθεται η κυβερ-νητική σταθερότητα, είναι σαφές ότι η υπόθεσηΜπαλτάκου ενεργοποίησε στο εσωτερικό τουΠΑΣΟΚ μία ακόμη συζήτηση, αυτήν του εξα-ναγκασμού σε συγκατοίκηση με πρόσωπα πουασπάζονται ακραίες ιδεολογίες. Επίσης, η δη-μοσιοποίηση της συνομιλίας των Μπαλτάκου -Κασιδιάρη οδήγησε –για τρίτη φορά σε τέσσεριςημέρες– στη διαφοροποίηση του κ. Γ. Παπαν-δρέου, ο οποίος, εμμέσως πλην σαφώς, έθεσεζήτημα αρχών για την παραμονή του ΠΑΣΟΚστην κυβέρνηση.

Η κρισιμότητα της συγκεκριμένης υπόθεσηςγια τη συνολική δυνατότητα της κυβέρνησης ναπαραμείνει ενωμένη αναδεικνύει και την παράλ-ληλη, υπαρξιακού χαρακτήρα, συζήτηση πουεξελίσσεται στο εσωτερικό του ΠΑΣΟΚ. Τα επό-μενα, ουσιαστικά επεισόδια αυτής της συζήτησηςαναμένεται να εκτυλιχθούν την επόμενη ημέρατων ευρωεκλογών της 25ης Μαΐου. Τα αποτελέ-σματα που θα φέρει η «Ελιά» αποτελούν για ταπερισσότερα από τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ καιστοίχημα για την ηγεσία του κόμματος.

Προς το παρόν, με εξαίρεση τους ευρισκομέ-νους περί τον κ. Παπανδρέου (Φίλ. Σαχινίδης,Θ. Μωραΐτης, Κ. Τριαντάφυλλος), δεν υφίσταταικαμία άλλη ομάδα με σταθερά χαρακτηριστικά.Ολοι μιλούν μεταξύ τους και παράλληλα, άπαντεςείναι έτοιμοι να κινηθούν εναντίον αλλήλων.Εκ των προβεβλημένων στελεχών είναι δεδομένοότι οι κ. Μιχ. Χρυσοχοΐδης, Κ. Σκανδαλίδης καιΦώφη Γεννηματά θεωρούν πως η εξελισσόμενηκατάσταση στο ΠΑΣΟΚ, είτε αυτή αφορά τηνκυβέρνηση είτε τη διαχείριση του κόμματος,πρέπει να έχει μια ημερομηνία λήξης. Ο κ. Χρυ-σοχοΐδης ήταν παρών την προηγούμενη εβδο-μάδα στην παρουσίαση του ψηφοδελτίου της«Ελιάς» και μάλιστα υποστήριξε την ανάγκη γιατην ενότητα του χώρου. Εκ των προβεβλημένωνστελεχών, ο κ. Χρυσοχοΐδης συνομιλεί τακτικάμε τον κ. Παπανδρέου και μεταξύ των δύο ανδρώνφαίνεται ότι υφίσταται αυτή την περίοδο αλλη-λοεκτίμηση. Καλές σχέσεις με τον κ. Χρυσοχοΐδηδιατηρεί και ο κ. Α. Λοβέρδος. Θεωρείται βέβαιοότι σε περίπτωση ενεργοποίησης ενδοκομματικώνεξελίξεων, ο κ. Λοβέρδος, έχοντας περίπου επι-στρέψει στο ΠΑΣΟΚ διά της συμμετοχής στην«Ελιά», θα είναι παρών.

Πιο σαφή είναι τα πράγματα για την κ. Γεν-νηματά, η οποία, μάλιστα, εντός της εβδομάδαςδήλωσε «προσωπικά» παρούσα σε ό,τι εξελίξειςδρομολογηθούν για την Κεντροαριστερά μετάτις ευρωεκλογές. Η αναπληρώτρια υπουργόςΕθνικής Αμυνας διατηρεί ανοικτούς διαύλουςεπικοινωνίας τόσο με τον κ. Σκανδαλίδη, όσοκαι με τον κ. Ν. Ανδρουλάκη, ωστόσο δεν συν-θέτουν κάποιου είδους ομάδα στο εσωτερικότου κόμματος.

Ο κ. Ανδρουλάκης είναι αυτή την περίοδοαπορροφημένος με την προεκλογική καμπάνιατου και από τη Χαρ. Τρικούπη περιλαμβάνεταιμεταξύ των στελεχών που αγωνίζονται για μίααπό τις δύο ή τρεις πρώτες θέσεις. Είτε λόγωδημοτικότητας είτε λόγω πρόσβασης στον κομ-ματικό μηχανισμό, από τη Χαρ. Τρικούπη εκτι-μούν ότι, εκτός από τον κ. Ανδρουλάκη, οι βασικοίδιεκδικητές θα είναι ο κ. Π. Καψής, οι κ. ΕύαΚαϊλή και Συλβάνα Ράπτη, καθώς και ο «τριαν-τάρης» κ. Κυρ. Πιερρακάκης.

Ο κ. Πιερρακάκης, εκ των τακτικών συνομιλητώντου κ. Βενιζέλου, εντάσσεται σε μια ομάδα περίτους κ.κ. Χρ. Πρωτόπαπα, Ι. Μανιάτη, Εύη Χρι-στοφιλοπούλου και Οδ. Κωνσταντινόπουλο μεκάποιες κοινές αντιλήψεις (υπέρ κυβερνητικήςσταθερότητας και κατά του ΣΥΡΙΖΑ). Οι κ. Π. Κου-κουλόπουλος, Λ. Γρηγοράκος και Τ. Ρήγας παρα-μένουν ίσως οι πλέον σαφείς υποστηρικτές τουκ. Βενιζέλου στην Κοινοβουλευτική Ομάδα τουΠΑΣΟΚ. Βασικό παράγοντα για τις εξελίξεις τηςεπόμενης ημέρας θα αποτελέσουν, βεβαίως, οικινήσεις του κ. Παπανδρέου. Συνομιλητές τουπρώην πρωθυπουργού τονίζουν ότι ο κ. Παπαν-δρέου επ’ ουδενί λόγω επιθυμεί να ξαναγίνει πρό-εδρος του ΠΑΣΟΚ ή κάποιου νέου κόμματος. Προ-σέθεταν, ωστόσο, ότι παρακολουθεί με ενδιαφέρονόποια νέα προσπάθεια γίνεται προς την κατεύ-θυνση της ανανέωσης του πολιτικού βίου.

Κινούμενηάμμοςτο ΠΑΣΟΚ

Ο πρωθυπουργός Αντ. Σαμαράς και ο κ. Ευ. Βενιζέλος στις τρεις συναντήσεις που εί-χαν την περασμένη εβδομάδα συμφώνησαν ότι η κυβέρνηση συνεργασίας επιβάλλε-ται να συνεχίσει απρόσκοπτη την πορεία της.

Στον ΣΥΡΙΖΑ θεωρούν ότι το πολιτικότοπίο έχει καταστεί εξαιρετικά εύθραυ-στο και ασταθές.

ΑΠΕ

Να μη διακόψει ούτε το επιβαρυμένοκοινοβουλευτικό έργο ούτε, κυρίως,τη ροή των καλών ειδήσεων, μέσωμιας σκληρής αντιπαράθεσης στηΒουλή, επιθυμεί η κυβέρνηση ωςπρος την προ ημερησίας διατάξεωςσυζήτηση των πολιτικών αρχηγών γιατην υπόθεση Μπαλτάκου που προκά-λεσε ο κ. Αλέξης Τσίπρας.Βάσει του κοινοβουλευτικού κανονι-σμού, η συζήτηση θα πρέπει να διε-ξαχθεί εντός 30 ημερών από την υπο-βολή του σχετικού αιτήματος, δηλαδήέως τις 3 Μαΐου, κάτι πάντως που έχεικαταστρατηγηθεί κατά το παρελθόν.Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ»,κατά τη συνάντηση των κ. Σαμαρά καιΒενιζέλου, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚπρότεινε να επιταχυνθεί η διεξαγωγήτης συζήτησης προκειμένου να κλεί-σει οριστικά ο κύκλος αντιπαράθεσηςγια το ζήτημα Μπαλτάκου. Ωστόσο, τοβαρύ κοινοβουλευτικό πρόγραμμακαι, κυρίως, η απόφαση του πρωθυ-πουργού να επικεντρωθεί τόσο στηνεπικείμενη δοκιμαστική έξοδο της Ελ-λάδας στις αγορές όσο και στην άφιξητης κ. Αγκελας Μέρκελ, την προσεχήΠαρασκευή, στην Αθήνα καθιστούνδύσκολη τη διεξαγωγή της συζήτησηςτην επόμενη εβδομάδα. Ακολούθως,αναμένεται να κλείσει η Βουλή ενό-ψει Πάσχα και να επαναλάβει τις ερ-γασίες της το νωρίτερο στις 23-24Απριλίου, με σειρά νομοσχεδίων τουυπ. Ανάπτυξης. Αξίζει να σημειωθείότι παραμένει άγνωστο το πότε προ-γραμματίζεται να κλείσει η Βουλήενόψει των αυτοδιοικητικών και ευ-ρωπαϊκών εκλογών, βαζοντας εκ τωνπραγμάτων τη διεξαγωγή στη μέγγενητων ημερομηνιών.

Προ ημερησίαςσυζήτηση στη Βουλή

ΑΠΕ

ΑΠΕ

19-ELLADA_Master_cy 05/04/14 00:46 Page 19

Του ΓΙΑΝΝΗ ΣΤΟΥΡΝΑΡΑ*

Επειτα από επίπονες διαπραγματεύ-σεις επτά μηνών με την τρόικα, έναμεγάλο στοίχημα για τη χώρα, τονπρωθυπουργό, την κυβέρνηση καιεμένα προσωπικά, κερδήθηκε. Πριναπό λίγες μέρες, το Eurogroup, έδω-σε εδώ στην Αθήνα το πράσινο φωςγια την έναρξη των κοινοβουλευ-τικών διαδικασιών στα κράτη-μέλητης Ευρωζώνης, για την εκταμίευσητης δόσης του Μαΐου. Για πρώτηφορά, ύστερα από πολλά χρόνια,ακούγονται και γράφονται τόσο θε-τικές διαπιστώσεις για την προσπά-θεια του ελληνικού λαού και της ελ-ληνικής κυβέρνησης για την ανόρ-θωση της οικονομίας.

Η Ελλάδα εφαρμόζει ένα από ταπιο δύσκολα προγράμματα οικο-νομικής προσαρμογής της σύγχρο-νης ιστορίας. Εχει ήδη διανύσειπολύ δρόμο. Η κρίση ήταν το απο-τέλεσμα των μεγάλων δημοσιονο-μικών ελλειμμάτων και των ελλειμ-μάτων στις τρέχουσες συναλλαγέςπου είχαν συσσωρευτεί κατά τηδιάρκεια των προηγούμενων δε-καετιών, καθώς και χρόνιων διαρ-θρωτικών προβλημάτων. Μετά απότέσσερα χρόνια δημοσιονομικήςεξυγίανσης και διαρθρωτικών με-ταρρυθμίσεων, η ελληνική οικο-νομία έχει αρχίσει να δείχνει ταπρώτα ενθαρρυντικά σημάδια ισορ-ροπίας και ανάκαμψης.

Η μέχρι τώρα προσαρμογή τωνδύο αυτών ελλειμμάτων είναι πρω-τοφανής στη σύγχρονη οικονομικήιστορία. Μέχρι το τέλος του 2013το πρωτογενές έλλειμμα και το έλ-λειμμα τρεχουσών συναλλαγών, όχιμόνο είχαν εξαλειφθεί, αλλά μετα-τράπηκαν σε πλεονάσματα. Πάνωαπό το 85% της βελτίωσης που απαι-τείται στο πρωτογενές ισοζύγιο τηςΓενικής Κυβέρνησης, ώστε να μει-ωθεί το χρέος σε βιώσιμα επίπεδαμέχρι το 2020, έχει ήδη επιτευχθεί.Από το 2009 έως σήμερα το ισοζύγιοτης Γενικής Κυβέρνησης αλλά καιτο πρωτογενές ισοζύγιο βελτιώθηκαν

περισσότερο από 10 εκατοστιαίεςμονάδες του ΑΕΠ. Το 2013 υπήρξεπρωτογενές πλεόνασμα που εκτι-μάται ότι υπερέβη κατά πολύ τοναρχικό μηδενικό στόχο. Επιπλέον,εκτιμάται ότι, από το 2009 μέχρι το2013, το κυκλικά προσαρμοσμένοπρωτογενές ισοζύγιο της Ελλάδαςέχει βελτιωθεί περισσότερο από 15εκατοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ.

Σχετικά με τις εξωτερικές ανι-σορροπίες, η απώλεια της ανταγω-νιστικότητας σε όρους μοναδιαίουκόστους εργασίας που η Ελλάδαυπέστη κατά την προηγούμενη δε-καετία έχει πλήρως αντιστραφεί.Αυτό αντικατοπτρίζεται και στο ισο-ζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, τοέλλειμμα του οποίου συρρικνώθηκεκατά την περίοδο 2008-2013 κατάπερισσότερο από 15 εκατοστιαίεςμονάδες του ΑΕΠ. Το 2013 κατα-γράφηκε πλεόνασμα στις τρέχουσεςσυναλλαγές για πρώτη φορά ύστερααπό πολλές δεκαετίες.

Θετικές είναι και οι ενδείξεις σταμακροοικονομικά μεγέθη. Η ύφεσητο 2013 ήταν για πρώτη φορά μι-κρότερη από ό,τι είχε προβλεφθεί,ενώ το 2014 η Ελλάδα αναμένεταινα επιστρέψει σε θετικούς ρυθμούςανάπτυξης έπειτα από έξι χρόνιαβαθιάς ύφεσης. Επίσης, θετικά είναιτα νέα και για το πραγματικό δια-θέσιμο εισόδημα και για την αντα-γωνιστικότητα από την πλευρά τωντιμών. Το 2013 η Ελλάδα είχε τοχαμηλότερο ποσοστό πληθωρισμούστην Ευρωζώνη, ύστερα από μακράπερίοδο υψηλότερων ποσοστών σεσχέση με τα υπόλοιπα κράτη- μέλητης Ευρωζώνης. Ο ρυθμός μεταβο-λής των τιμών καταναλωτή είναιαρνητικός από τον Μάρτιο του πε-ρασμένου έτους, για πρώτη φοράαπό το 1968.

Η εμπιστοσύνη στην ελληνική οι-κονομία αποκαθίσταται. Ο δείκτηςοικονομικού κλίματος έχει φτάσειστο υψηλότερο επίπεδο των τελευ-ταίων πέντε ετών. Η διαφορά από-δοσης των 10ετών ελληνικών ομο-λόγων έναντι των γερμανικών έχει

πέσει κάτω από 450 μονάδες βάσης,όταν κατά την κορύφωση της κρίσηςείχε ξεπεράσει τις 3.000 μονάδες βά-σης. Η σταδιακή ανάκαμψη της οι-κονομικής δραστηριότητας αποτυ-

πώνεται περαιτέρω σε αρκετούς βρα-χυπρόθεσμους δείκτες. Σημαντικήεξέλιξη για την εμπιστοσύνη είναιπως δύο από τις τέσσερις συστημικέςτράπεζες της Ελλάδας έχουν ήδηαντλήσει νέα κεφάλαια περίπου 3δισ. ευρώ.

Κατά τα προηγούμενα τέσσεραχρόνια η Ελλάδα έχει υιοθετήσει με-ταρρυθμίσεις σε όλους σχεδόν τουςτομείς της οικονομικής δραστηριό-τητας, με σημαντικότερες αυτέςστην αγορά εργασίας, στο ασφαλι-στικό, το σύστημα υγείας και στηφορολογική διοίκηση. Είναι χαρα-κτηριστικό, πως τα τελευταία χρόνιαο ΟΟΣΑ κατατάσσει σταθερά τηνΕλλάδα ως τη χώρα με τη μεγαλύτερηανταπόκριση στην υιοθέτηση τωνπροτάσεών του για πολιτικές πουευνοούν την ανάπτυξη.

Η οικονομική κρίση έχει προκα-λέσει εξαιρετικά υψηλό κοινωνι-κοοικονομικό κόστος. Από το 2009έως σήμερα, το ΑΕΠ μειώθηκε πε-

ρίπου 25%. Μια τέτοια μείωση δενέχει ποτέ βιώσει ανεπτυγμένη χώρα,με εξαίρεση τις Ηνωμένες Πολιτείεςκατά τη διάρκεια της Μεγάλης Υφε-σης. Η ανεργία παραμένει σε πολύυψηλά επίπεδα, ιδιαίτερα για τουςνέους, αν και δείχνει σημάδια στα-θεροποίησης. Επιπλέον, το πραγ-ματικό διαθέσιμο εισόδημα τωννοικοκυριών έχει συρρικνωθεί κατάένα τρίτο, ενώ το 35% του ελληνι-κού πληθυσμού είναι σε κίνδυνοφτώχειας ή κοινωνικού αποκλει-σμού.

Η παραπάνω επισκόπηση γεννάκάποια ερωτήματα. Ηταν αναπό-φευκτο αυτό το κοινωνικοοικονο-μικό κόστος; Γιατί παρά τη σημαν-τική βελτίωση στο μοναδιαίο κό-στος εργασίας η ανεργία παραμένειυψηλή και οι τιμές δεν έχουν υπο-χωρήσει ικανοποιητικά; Η θεωρίααλλά και η εμπειρία δείχνουν πωςμια κρίση φέρνει μεγαλύτερης διάρ-κειας αρνητικές επιπτώσεις ότανη οικονομία χαρακτηρίζεται απόδυσκαμψίες. Για παράδειγμα, ότανη αγορά εργασίας είναι αυστηράρυθμιζόμενη, η ανεργία μπορεί μεννα μην αυξάνεται με ταχύτητα αλλάεξίσου αργή είναι και η αντιστροφήτης. Οταν οι αγορές προϊόντων καιυπηρεσιών χαρακτηρίζονται απόμειωμένο ανταγωνισμό, οι τιμέςδεν μειώνονται ακόμα και αν τοκόστος εργασίας έχει μειωθεί. Οιμεταρρυθμίσεις που έχουν ήδη υιο-θετηθεί στην αγορά εργασίας θαδιευκολύνουν τη γρηγορότερη μεί-ωση της ανεργίας τώρα που η ελ-ληνική οικονομία μπαίνει σε πορείαανάκαμψης. Με τις μεταρρυθμίσειςστις αγορές προϊόντων και υπηρε-σιών που υιοθετήσαμε με τη ψή-φιση του πολυνομοσχεδίου πριναπό λίγες ημέρες αναμένουμε μεί-ωση των σχετικών τιμών, αύξησητων επενδύσεων και της απασχό-λησης. Δηλαδή σημαντική βελτίωσητου βιοτικού επιπέδου των Ελλή-νων. Είναι χαρακτηριστικό πως οι-κονομικοί αναλυτές υπολογίζουνπως τέτοιες παρεμβάσεις θα οδη-

γήσουν σε αύξηση των επενδύσεωνκατά 17% και του ΑΕΠ κατά 3% σεπέντε χρόνια.

Η Ελλάδα βρίσκεται σε διαδικασίαδημιουργίας νέου προτύπου ανά-πτυξης με στόχο να γίνει εξωστρε-φής και φιλική για τις επιχειρήσεις.Ενα τέτοιο πρότυπο θα αξιοποιήσειπλήρως τα συγκριτικά πλεονεκτή-ματα της χώρας δηλ. τη γεωγραφίακαι το κλίμα, τον πολιτισμό, τουςφυσικούς πόρους, αλλά πάνω απόόλα το εκπαιδευμένο ανθρώπινοδυναμικό. Τώρα που η Ελλάδα βάζειτα δημοσιονομικά της σε τάξη, πρέ-πει να φροντίσει και για την απο-κατάσταση της ανταγωνιστικότητάςτης και σε όρους τιμών. Και αυτόπροφανώς δεν σημαίνει χαμηλούςμισθούς αλλά αύξηση της παραγω-γικότητας.

Από την πλευρά της προσφοράς,το νέο πρότυπο αναμένεται να επι-κεντρωθεί σε εξωστρεφείς τομείςκαι δραστηριότητες, όπως ο τουρι-σμός, η ενέργεια, τα τρόφιμα και ηγεωργία, οι υδατοκαλλιέργειες, ητεχνολογία των πληροφοριών, τωντηλεπικοινωνιών, η ανάπτυξη ακι-νήτων και οι μεταφορές. Από τηνπλευρά της ζήτησης αναμένεται με-ρική μετατόπιση από την ιδιωτικήκαι δημόσια κατανάλωση στις επεν-δύσεις και τις καθαρές εξαγωγές.

Η οικονομική πολιτική, παρά τιςπρόσφατες επιτυχίες, πρέπει ναπαραμείνει αφοσιωμένη στην ανά-πτυξη του νέου εξωστρεφούς πα-ραγωγικού προτύπου, στη δημο-σιονομική πειθαρχία, τις διαρθρω-τικές μεταρρυθμίσεις, τον εκσυγ-χρονισμό του τραπεζικού συστή-ματος και την κοινωνική πολιτική,με έμφαση σε όσους έχουν πραγ-ματική ανάγκη. Προϋπόθεση γιαόλα αυτά είναι η πολιτική σταθε-ρότητα. Οι υγιείς πολιτικές δυνάμειςτου τόπου είμαι βέβαιος ότι θα αρ-θούν στο ύψος των περιστάσεωνγια μια ακόμη φορά.

* Ο κ. Στουρνάρας είναι υπουργός Οικονομικών

20 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Κυριακή 6 Aπριλίου 2014Ε Λ Λ Α Δ Α

Ενα μεγάλο στοίχημα κερδήθηκε

Γιάννης Στουρνάρας: Οι μεταρρυθμίσεις που έχουν ήδη υιοθετηθεί στηναγορά εργασίας θα διευκολύνουν τη γρηγορότερη μείωση της ανεργίας, τώ-ρα που η ελληνική οικονομία μπαίνει σε πορεία ανάκαμψης.

”

“Με τις μεταρρυθμίσειςπου υιοθετήσαμε

με το πολυνομοσχέδιο,οικονομικοί αναλυτέςυπολογίζουν ότι θα

οδηγηθούμε σε αύξησητων επενδύσεων κατά

17% και του ΑΕΠ κατά 3% σε 5 χρόνια.

REU

TERS

20-ELLADA_Master_cy 4/5/14 12:06 AM Page 20

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 21Ε Λ Λ Α Δ ΑΚυριακή 6 Απριλίου 2014

Του ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ

Η απογοήτευση του ΚωνσταντίνουΚαραμανλή από τη στάση της κυ-βέρνησης Τζίμι Κάρτερ έναντι τωνελληνικών θέσεων στις ελληνο-τουρκικές σχέσεις το 1979 προ-κύπτει από τα αποχαρακτηρισμένααρχεία της αμερικανικής κυβέρ-νησης για τις διμερείς σχέσεις τωνΗΠΑ με την Ελλάδα την περίοδο1977-80. Συγκεκριμένα, έγγραφοτης CIA τον Μάιο του 1979, απόμυστικές πηγές, εμφανίζει τον Κα-ραμανλή «αυξανόμενα αποκαρ-διωμένο» από την «τρέχουσα στα-σιμότητα» στις ελληνοαμερικανι-κές σχέσεις. Σύμφωνα με αυτό, οτότε πρωθυπουργός νοσταλγείτην εποχή αμέσως μετά την επι-στροφή του στην Ελλάδα το 1974,όταν «διαφωνούσε μεν με πτυχέςτης αμερικανικής εξωτερικής πο-λιτικής», αλλά καταλάβαινε τουςστόχους της και είχε διαρκείς, γό-νιμες επαφές. «Τώρα, είπε, δεν ξέ-ρει ποιος παίρνει τις αποφάσειςστη Ουάσιγκτον, τι βάρος δίνεταιστις ελληνικές υποθέσεις [...] ούτεκαν ποιον να ρωτήσει γι’ αυτά ταζητήματα».

Τα έγγραφα αναδεικνύουν τιςεντάσεις στις σχέσεις Αθήνας-Ουά-σιγκτον στον απόηχο της τουρκι-κής εισβολής στην Κύπρο και τωναυξημένων εντάσεων στο Αιγαίο.Είναι η εποχή που η Ελλάδα είναιεκτός του στρατιωτικού σκέλουςτου ΝΑΤΟ. Ο Κωνσταντίνος Καρα-μανλής νιώθει αυξημένη πίεσηαπό την εθνικιστική έξαρση τηςκοινής γνώμης, την οποία τροφο-δοτούν τα ΜΜΕ και ο Ανδρέας Πα-πανδρέου. Στις επαφές με τον Δη-μοκρατικό πρόεδρο Τζίμι Κάρτερκαι το επιτελείο του, αναδεικνύειτο μειωμένο περιθώριο ελιγμώνπου του αφήνει αυτή η πίεση.

Σε τηλεγράφημα στις 2 Φεβρουα-ρίου του 1977 προς την πρεσβεία

στην Αθήνα, o υπουργός Εξωτερι-κών Σάιρους Βανς αποστέλλει τησυγχαρητήρια επιστολή του Κα-ραμανλή προς τον Κάρτερ για τηνορκωμοσία του. Στην επιστολή, οΕλληνας πρωθυπουργός κατηγορείτην Τουρκία ότι δεν έδωσε ποτέλόγους για τη δεύτερη εισβολή τουΑυγούστου του 1974 στην Κύπροκαι ότι «χρησιμοποιεί τον χρόνοπου περνά για να εποικήσει τηνκατεχόμενη περιοχή και γενικό-τερα να εδραιώσει την εξουσίατης».

Αλλά το μεγαλύτερο μέρος τηςεπιστολής αφορά το Αιγαίο. Ο Κα-ραμανλής τονίζει ότι τα ζητήματα

της υφαλοκρηπίδας και του εναέ-ριου χώρου τέθηκαν αυθαίρετααπό την Τουρκία και συνεχίζει: «ΗΕλλάδα, που στηρίζει το υφιστά-μενο καθεστώς όπως διαμορφώ-νεται από έγκυρες διεθνείς συν-θήκες, θα μπορούσε να αρνηθείτην ύπαρξη οποιουδήποτε προ-βλήματος στο Αιγαίο. Αντ’ αυτού,όχι μόνο δέχθηκε να συζητήσειτα ζητήματα αυτά, αλλά επεδίωξεενεργά ειρηνικές και λογικές λύ-σεις».

Ο πρωθυπουργός της Ελλάδαςαναφέρεται διεξοδικά στην πρό-ταση της Αθήνας για κοινή προ-σφυγή στο Διεθνές Δικαστήριοτης Χάγης σχετικά με την υφαλο-

κρηπίδα, την οποία αποδέχθηκεαρχικά η Αγκυρα, για να την υπο-νομεύσει στη συνέχεια. Επιπλέον,επιρρίπτει ευθύνες στην Τουρκίαγια την «οξεία κρίση στο Αιγαίο»λόγω των ερευνών του Sismik καιαναπτύσσει την πρότασή του γιαένα Σύμφωνο Μη Επίθεσης με τηνΤουρκία. «Η Τουρκία εκ νέου απο-δέχθηκε την πρότασή μου στηθεωρία και την απέρριψε στηνπράξη», σημειώνει. Τέλος, ο Κα-ραμανλής αναφέρεται στα στρα-τιωτικά μέτρα που ελήφθησαν σενησιά του Αιγαίου, υπογραμμί-ζοντας ότι ενεργοποιούνται σεπεριόδους «οξείων ελληνοτουρ-

κικών κρίσεων» και ότι είναι «κα-θαρά αμυντικά».

Καταλήγοντας, ζητεί από τονπρόεδρο Κάρτερ να λάβουν πιο συγ-κεκριμένη μορφή οι διαβεβαιώσειςτης Ουάσιγκτον ότι θα εναντιωνό-ταν σε μία στρατιωτική επίλυσητων ελληνοτουρκικών διαφορώνκαι ότι θα κατέβαλε μείζονες προ-σπάθειες για να αποτρέψει μία τέ-τοια εξέλιξη.

Τον Μάιο του 1977, στην πρώτητους συνάντηση στο Λονδίνο (Σύ-νοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ), ο Κα-ραμανλής εκπλήσσει τον Κάρτεραυτοχαρακτηριζόμενος ως έναςαπό τους «πιο φιλο-Αμερικανούςπολιτικούς στην Ευρώπη». Τονίζει

στον συνομιλητή του ότι το ζήτηματου Αιγαίου είναι «ένα πιο άμεσοσυμφέρον της Ελλάδας και πιο επι-κίνδυνο», ενώ η Κύπρος «είναι μίατραγωδία, αλλά δεν είναι πρόβλημαπου μπορεί να οδηγήσει σε πόλεμομεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας». ΟΑμερικανός πρόεδρος δηλώνει ότιτο Κυπριακό «είναι πιο ευρέως κα-τανοητό και προκαλεί μεγαλύτερηανησυχία στις ΗΠΑ», ενώ παρα-δέχεται ότι έμαθε από τον Καρα-μανλή για τον κίνδυνο πολέμουλόγω του Αιγαίου.

Στο τέλος της συνάντησης, ο Ελ-ληνας ηγέτης, μιλώντας για τηναποχώρηση της Ελλάδας από τοστρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ,λέει ότι όταν είχε επιχειρήσει ναδιαβουλευθεί τότε με το Βορειο-Ατλαντικό Συμβούλιο, «όλοι έλει-παν σε διακοπές».

Σε υπόμνημα στελέχους του Συμ-βουλίου Εθνικής Ασφαλείας προςτον επικεφαλής του, ΖμπίγκνιουΜπρεζίνσκι, τον Δεκέμβριο του1977, ο συντάκτης μνημονεύει δή-λωση του Καραμανλή ότι η Ελλάδαδεν μπορεί να επανενταχθεί πλή-ρως έως ότου επιλυθεί το Κυπριακόκαι χαρακτηρίζει «ΝΑΤΟ-φοβικό»τον ηγέτη της αξιωματικής αντι-πολίτευσης Ανδρέα Παπανδρέου.Προσθέτει ότι ο τελευταίος που«ίσως συνετιστεί γνωρίζοντας ότιαν θέλει ποτέ να αναλάβει τηνεξουσία, θα πρέπει να συμβιβαστείμε τις ελληνικές ένοπλες δυνάμεις,στις οποίες τα φιλονατοϊκά αισθή-ματα παραμένουν ισχυρά». Λιγό-τερο από ένα χρόνο αργότερα, στατέλη Οκτωβρίου του 1978, η πρε-σβεία ενημερώνει το Στέιτ Ντι-πάρτμεντ για μία «αξιοσημείωτημεταστροφή»: Η κυβέρνηση Κα-ραμανλή, μετά τις εκλογές του1977, έχει εγκαταλείψει τη «διστα-κτική» στάση απέναντι στο ΝΑΤΟκαι πλέον διακατέχεται από «άγ-χος» για επανένταξη.

Οταν ο Καραμανλής ήταν απογοητευμένος από τις ΗΠΑΑποκαλυπτικά αρχεία της αμερικανικής κυβέρνησης για τις διμερείς σχέσεις Ουάσιγκτον - Αθήνας την περίοδο 1977 - 1980

Ο Κ. Καραμανλής τονίζει το 1977 στον Δημοκρατικό πρόεδρο Τζίμι Κάρτερότι το ζήτημα του Αιγαίου είναι «ένα πιο άμεσο συμφέρον της Ελλάδας καιπιο επικίνδυνο», ενώ η Κύπρος «είναι μία τραγωδία, αλλά δεν είναι πρόβλη-μα που μπορεί να οδηγήσει σε πόλεμο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας».

<<<<<<

Εγγραφο της CIA τον Μάιο του 1979 τονεμφανίζει «εξαιρετικάαποκαρδιωμένο» και να νοσταλγεί την εποχήαμέσως μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα το 1974.

<<<<<<

Ο Αμερικανός πρόεδροςδηλώνει ότι το Κυπριακό«είναι πιο ευρέως κατα-νοητό και προκαλεί μεγαλύτερη ανησυχίαστις ΗΠΑ», ενώ παραδέ-χεται ότι έμαθε για τονκίνδυνο πολέμου.

21-DIETHNH_Master_cy 05/04/14 00:23 Page 21

22 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Κυριακή 6 Aπριλίου 2014Δ Ι Ε Θ Ν Η

Νικητής αναδείχθηκε ο πρωθυπουρ-γός της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερν-τογάν μετά τα καλά αποτελέσματαπου πέτυχε το κόμμα του στις δη-μοτικές εκλογές της περασμένηςΚυριακής. Η εκλογική αναμέτρηση,άλλωστε, εθεωρείτο από πολλούςως ένα δημοψήφισμα για τον Τούρ-κο πρωθυπουργό. Με το 98% τωνψήφων να έχουν καταμετρηθεί, τοκυβερνών Κόμμα της Δικαιοσύνηςκαι της Ανάπτυξης έλαβε ποσοστόπου ανέρχεται στο 45%. Τα καλάεκλογικά αποτελέσματα, εν μέσωκατηγοριών για διαφθορά εναντίοντου Ερντογάν, των παιδιών του κα-

θώς και υψηλόβαθμων στελεχώντου κόμματος του, δίνουν στον ση-μερινό πρωθυπουργό ένα εφαλτήριογια τη διεκδίκηση του προεδρικούαξιώματος τον ερχόμενο Αύγουστο.Απευθυνόμενος προς τους ψηφο-φόρους του από τον εξώστη τηςέδρας του κόμματος στην Αγκυρα,ο θριαμβευτής Ερντογάν άφησε ναεννοηθεί ότι πρόκειται να μετακο-μίσει στο προεδρικό μέγαρο. Στοπλευρό του στεκόταν η σύζυγόςτου Εμινέ και ο νεότερος γιος τουΜπιλάλ, ο οποίος φέρεται να δια-δραμάτισε κομβικό ρόλο στο σκάν-δαλο με τις μίζες. Ο Τούρκος πρω-θυπουργός τόνισε: «Είμαστε έτοιμοινα αφιερωθούμε σε οποιαδήποτεαποστολή μας εμπιστευθείτε».

Ταυτόχρονα, ο ίδιος εκτόξευσεαπειλές και για «ξεκαθάρισμα λο-γαριασμών» με τους αντιπάλουςτου. «Θα μπούμε στο κρησφύγετότους. Θα πληρώσουν για αυτό. Απόαύριο κάποιοι θα φύγουν» δήλωσεπροφανώς αναφερόμενος στονπρώην σύμμαχό του ΦετουλάχΓκιουλέν, πρώην σουνίτη ιμάμηκαι μεγαλοεπιχειρηματία που έχειένα παγκόσμιο δίκτυο σχολείων,

ΜΜΕ και βρίσκεται πίσω από πολ-λές μη κερδοσκοπικές οργανώσεις.Αυτός, άλλωστε, θεωρείται ότι βρί-σκεται πίσω και από τις μαγνητο-φωνήσεις που είδαν πρόσφατα τοφως της δημοσιότητας ως μέροςτου σχεδίου του για ανατροπή τουΕρντογάν και της κυβέρνησής του.Η πιο πρόσφατη διαρροή αφοράμια μαγνητοφωνημένη συζήτησημεταξύ του υπουργού Εξωτερικώντης Τουρκίας, κ. Αχμέτ Νταβούτο-γλου, και άλλων υψηλόβαθμωναξιωματούχων, μεταξύ των οποίωνκαι ο αρχηγός των μυστικών υπη-ρεσιών, Χακάν Φιντάν. Κατά τηδιάρκεια της συζήτησης αναφέ-ρονται και σχέδια για την πρόκλησηπολέμου με τη Συρία.

Τίποτε, όμως, από όλα όσα είδανπρόσφατα τα φώτα της δημοσιό-τητας δεν ενίσχυσαν το Ρεπουμ-πλικανικό Λαϊκό Κόμμα που στηντελευταία εκλογική αναμέτρησησυγκέντρωσε μόλις το 28% τωνψήφων. Ο αρχηγός του, Κεμάλ Κι-λιτσντάρογλου, θα κατηγορηθείως κεμαλιστής παλαιάς φρουράςκαι είναι βέβαιο ότι κάποιοι θαπροσπαθήσουν να τον αποπέμ-ψουν από το κόμμα.

Ενισχυμένοι οι ΚούρδοιΟι άλλοι μεγάλοι νικητές των

εκλογών της Κυριακής ήταν οιΚούρδοι. Το φιλοκουρδικό Κόμματης Ειρήνης και της Δημοκρατίαςαύξησε των αριθμό των πόλεωνπου ελέγχει, κατά κύριο λόγο, στηνοτιοανατολική χώρα από οκτώ σεέντεκα κατακτώντας και τις συν-τηρητικές επαρχίες Μαρντίν, Μπιτ-λίς και Αγκρί.

Ωστόσο, ο κ. Ερντογάν δεν μπο-ρεί να επαναπαυθεί στις δάφνεςτου. O αυταρχικός τρόπος με τονοποίο καταπνίγεται κάθε διαφωνίαμπορεί να μην του στοίχισαν ψή-φους στο εσωτερικό, αλλά σίγουρααμαύρωσαν την εικόνα του στοεξωτερικό. Ηδη, οι φίλοι του στηΔύση νιώθουν αμηχανία και ανη-συχία για τις μεθόδους που ο Τούρ-κος πρωθυπουργός χρησιμοποιεί.Παρότι, μάλιστα, η Τουρκία κατά-φερε να βγει από τη διεθνή οικο-νομική κρίση αλώβητη, η οικονο-μία της επιβραδύνεται. Ισως, λοι-πόν, το Κόμμα της Δικαιοσύνης

και της Ανάπτυξης να μην κατα-φέρει να υλοποιήσει όλες τις υπο-σχέσεις του για φαραωνικά έργαπου έχουν κατά καιρούς εξαγγελ-θεί, όπως είναι η κατασκευή τρίτουαεροδρομίου στην Κωνσταντινού-πολη και τρίτης γέφυρας πάνωαπό τον Βόσπορο.

Τέλος, η σύρραξη με τη γειτονικήΣυρία μπορεί τελικά να αποδειχθείο πιο δυνατός πονοκέφαλος γιατον Ερντογάν. Χαρακτηριστικά,το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανά-πτυξης έχασε την εκλογική ανα-

μέτρηση στην Αντιόχεια (Αντάκια)στην επαρχία Χαταΐ, όπου ζουν οιαλαουΐτες, ομόθρησκοι του Μπα-σάρ αλ Ασαντ. Εκεί άλλωστε έχουνσυρρεύσει και οι Σύροι πρόσφυγεςκαι αντικαθεστωτικοί μαχητές,πολλοί εκ των οποίων είναι τζιχαν-τιστές. Οι περισσότεροι Τούρκοιαντιτίθενται στην στήριξη πουδίνει στους τελευταίους ο Τούρκοςπρωθυπουργός. Μάλιστα, ο ίδιοςαπό τον εξώστη δήλωσε ότι η Τουρ-κία βρίσκεται σε πόλεμο εναντίονμιας πρώην οθωμανικής κτήσης.

Του ΝΙΚΟΥ ΣΤΕΛΓΙΑ

Η αποκάλυψη του περιεχομένουτης συζήτησης που είχαν κορυ-φαία στελέχη της τουρκικής κυ-βέρνησης, ακόμα και για κινήσειςπροβοκατόρικου χαρακτήρα, πουθα εξυπηρετούσαν τα συμφέ-ροντα της Τουρκίας, «ξύπνησε»μνήμες.

Οι παλαιότεροι θα θυμούνται,για παράδειγμα, ότι στις αρχέςτου Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, κυ-ρίως μετά την εισβολή της Γερ-μανίας στην Ελλάδα, η Τουρκίαβρέθηκε αντιμέτωπη με πολλάπροβλήματα στο στρατιωτικό πε-δίο. Με στόχο την αντιμετώπισήτους, η κυβέρνηση του Ρεπουμ-πλικανικού Λαϊκού Κόμματος(CHP) αποφάσισε την επιβολήενός ειδικού πολεμικού φόρουστους πολίτες της, ο οποίος έπλη-ξε κυρίως τις μειονότητες. Επω-φελούμενη από τη δυναμική καιτους κινδύνους του πολέμου, ητουρκική κυβέρνηση, για πρώτηφορά, στόχευσε με συστηματικότρόπο στον περιορισμό της ακτί-νας δράσης της ελληνικής κοι-νότητας στο πεδίο της οικονο-μίας. Ο περίφημος πολεμικός φό-ρος «varlk», άφησε πίσω του κα-τεστραμμένα νοικοκυριά στηνΚωνσταντινούπολη και στρατό-πεδα εργασίας στην ανατολικήενδοχώρα.

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίαςτου ’50, η κεντροδεξιά κυβέρνησητου Δημοκρατικού Κόμματος,εστίασε την προσοχή της στο Κυ-πριακό Ζήτημα. Υπό την καθοδή-γηση του υπ. Εξωτερικών ΦατίνΡουστού Ζορλού και του επιτελείουτου Στρατού, δημιούργησε ειδικέςμονάδες στρατού, οι οποίες είχανδύο βασικά καθήκοντα: Την καλ-λιέργεια των εθνικιστικών φρο-νημάτων στους κόλπους της τουρ-κικής κοινωνίας και την ένοπληυποστήριξη της τουρκοκυπριακήςηγεσίας. Ξεκινώντας από το 1955,οι συγκεκριμένες μονάδες προχώ-ρησαν σε μια σειρά από προβοκά-τσιες σε Θεσσαλονίκη, Πόλη καιΚύπρο. Στις 5 Σεπτεμβρίου 1955Τούρκοι πράκτορες τοποθέτησανβόμβα στο τουρκικό προξενείο καισπίτι του Κεμάλ στη Θεσσαλονίκη.Με το άκουσμα της συγκεκριμένηςείδησης και υπό την καθοδήγησητων Τούρκων πρακτόρων εξαγριω-μένα πλήθη ξεχύθηκαν στους δρό-μους της Πόλης και επιτέθηκανστις μειονότητες και κυρίως στουςΕλληνες. Χιλιάδες σπίτια, κατα-στήματα, εκκλησίες, σχολεία καινεκροταφεία παραδόθηκαν στιςφλόγες, καταστράφηκαν και λεη-λατήθηκαν. Η τουρκική κυβέρνησηθα παραδεχόταν την ευθύνη τηςγια τα τραγικά γεγονότα μόνο μετάτο πραξικόπημα του 1960.

Την περίοδο 1958-1963 η προ-

βοκάτσια μεταφέρθηκε στην Κύ-προ. Οι ειδικές δυνάμεις και οιπράκτορες της Τουρκίας, σε στε-νή συνεργασία με την εθνικι-στική πτέρυγα της τουρκοκυ-πριακής κοινότητας, προκάλε-σαν δικοινοτικές συγκρούσειςκαι προχώρησαν στον βομβαρ-δισμό τεμένων στη Λευκωσία.Οι υπεύθυνοι ομολόγησαν τηνεμπλοκή τους μόλις την προ-ηγούμενη δεκαετία.

Το Κυπριακό και η ένταση στιςελληνοτουρκικές σχέσεις έδωσαντη κατάλληλη αιτιολογία στοCHP, το οποίο επέστρεψε στηνεξουσία μετά το στρατιωτικό πρα-ξικόπημα του 1960, για να σφίξειτον κλοιό γύρω από τους Ελληνεςκατοίκους της Πόλης. Από το1958, οι «πιέσεις των τουρκικώναρχών στα ελληνικά εκπαιδευτικάιδρύματα της Πόλης, της Ιμβρουκαι της Τενέδου ήταν ασφυκτικές.Εκείνη την περίοδο, η Αγκυραπροχώρησε στη διάλυση των ελ-ληνικών εκπαιδευτικών ιδρυμά-των της Ιμβρου και της Τενέδου.Στα μέσα της δεκαετίας του ’60,ο πρωθυπουργός Ισμέτ Ινονού,προχώρησε ένα βήμα πιο πέρα

δρομολογώντας την απέλασητων υπηκόων του Ελληνικού Βα-σιλείου από την Τουρκία.

Με αφορμή την επιδείνωσητης κατάστασης στην Κύπρο καιτων ελληνοτουρκικών σχέσεων,οι τουρκικές κυβερνήσεις κορύ-φωσαν τις επιθέσεις τους κατάτων Ελλήνων πολιτών τους. Στιςαρχές της δεκαετίας του ’70 ηΘεολογική Σχολή της Χάλκης θααποτελούσε πλέον παρελθόν.Την ίδια περίοδο, εντατικοποι-ήθηκαν και οι δημεύσεις των ελ-ληνικών περιουσιών.

Η στρατηγική των τουρκικώνκυβερνήσεων η οποία βασιζότανστη «χρήση» των εντάσεων στοεξωτερικό πεδίο ως πολιτικό ερ-γαλείο για την απομάκρυνση τωνΕλλήνων της Κωνσταντινούπο-λης, της Ιμβρου και της Τενέδουαπέφερε τα επιθυμητά αποτελέ-σματα την περίοδο 1970-1990.Ογδόντα χρόνια μετά τη δημι-ουργία των πρώτων στρατοπέδωνεργασίας, ο ελληνικός πληθυσμόςτης Τουρκίας συρρικνώθηκε από100.000 σε 2-2.500 ψυχές. Το έργοτης κυβέρνησης είχε επιτέλουςολοκληρωθεί...

Μετά τη νίκηο Ερντογάνδιεκδικείτην προεδρίαΑπείλησε ανοιχτά τον Φετουλάχ Γκιουλένμε «ξεκαθάρισμα λογαριασμών»

Τουρκικές ιστορίεςπροβοκάτσιαςαπό το παρελθόν

<<<<<<

Παρά τα σκάνδαλα που είδαν το φως της δημοσιότητας το κεμαλικό επουμπλι-κανικό Λαϊκό Κόμμασυγκέντρωσε μόλιςτο 28% των ψήφων.

«Είμαστε έτοιμοι να αφιερωθούμε σε οποιαδήποτε αποστολή μας εμπιστευ-θείτε» είπε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αμέσως μετά την ευρεία νίκη του κόμμα-τός του στις δημοτικές εκλογές, εννοώντας την Προεδρία της Δημοκρατίας.

ASSO

CIAT

EDPR

ESS

Της ανταποκρίτριάς μας στην ΟΥAΣΙΓΚΤΟΝ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΣΩΚΟΥ

Οι δημοτικές εκλογές της Τουρκίαςήταν μία μεγάλη νίκη για το AKP,το κόμμα του πρωθυπουργού Τα-γίπ Ερντογάν, εκτιμούν οι Αμε-ρικανοί, χωρίς αυτό να σημαίνειότι δεν υποψιάζονται νοθεία ήότι δεν εκφράζουν την ανησυχίατους για τον αυξανόμενο αυταρ-χισμό του. Αναλυτές και διπλω-μάτες συμφωνούν ότι ο Τούρκοςπρωθυπουργός κατάφερε να με-τατρέψει τις εκλογές σε προσω-πικό δημοψήφισμα που κέρδισε,ωστόσο εκτιμούν ότι η νίκη αυτήθα σηματοδοτήσει ακόμα μεγα-λύτερη εσωτερική αστάθεια καιδιχασμό στη χώρα.

Επισήμως, πάντως, η κυβέρνη-ση των ΗΠΑ δεν τοποθετήθηκεγια το θέμα. Ο πρόεδρος Ομπάμαδεν συνεχάρη τον Ερντογάν μετο επιχείρημα ότι δεν εκδίδει ανα-κοινώσεις για δημοτικές εκλογές.Ούτε όμως το υπουργείο Εξωτε-ρικών σχολίασε τις εκλογές διότι«περίμενε τα τελικά αποτελέσμα-τα», ενώ σχετικά με τα δημοσιεύ-

ματα περί νοθείας δήλωσε μόνοότι είναι ενήμερο. Η αμερικανικήκυβέρνηση απέφυγε να πάρει θέ-ση, καθώς ο Τούρκος υπουργόςΕξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλουβρισκόταν στην Ουάσιγκτον γιαεπαφές, ωστόσο παλαιότεροι δι-πλωμάτες δεν δίσταζαν να εκφρά-σουν την ανησυχία τους για τοναυξανόμενο αυταρχισμό του κ.Ερντογάν και τις χαμένες ευκαιρίεςπου βλέπουν πλέον στο πρόσωπότου.

Αναλυτές σημείωναν τις δεκάδεςδιαδηλώσεις, τη βία και τις παρα-τυπίες σε πολλά εκλογικά τμήματα,με 41 διακοπές ρεύματος που ηκυβέρνηση απέδωσε στην κακο-καιρία αλλά και σε μία... γάτα.

Πηγές του υπουργείου Εξωτε-ρικών, δεν είχαν πρόβλημα ναχαρακτηρίσουν την απαγόρευσητου twitter ως «το κάψιμο βιβλίωντου 21ου αιώνα», ενώ η εκπρό-σωπός του Μαρί Χαρφ εξέφρασετην ελπίδα να εφαρμοσθεί άμεσαη απόφαση του δικαστηρίου πουήρε την απαγόρευσή του. (σ.σ.:όπως και έγινε τελικώς την Πέμ-πτη).

<<<<<<

Αναλυτές και διπλωμάτες εκτιμούνότι η νίκη Ερντογάν θα σηματοδοτήσει ακόμα μεγαλύτερηεσωτερική αστάθεια.

Οι ΗΠΑ απέφυγαν νατοποθετηθούν επισήμως

O Γκιουλ θα αναγκαστεί να τον υποστηρίξειΟ Ταγίπ Ερντογάν θα διεκδικήσειτην προεδρία στις εκλογές του Αυ-γούστου και ο σημερινός πρόεδροςτης Δημοκρατίας, ΑμπντουλάχΓκιουλ, θα αναγκαστεί να υποστη-ρίξει την υποψηφιότητά του. Σε αυ-τό το συμπέρασμα συγκλίνουν πο-λιτικοί αναλυτές στην Τουρκία ύστε-ρα από την προχθεσινή συνέντευξηΤύπου του πρωθυπουργού, την πρώ-τη μετά την πειστική νίκη του κυ-βερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνηςκαι Ανάπτυξης (ΑΚΡ) στις τοπικέςεκλογές της περασμένης Κυριακής.

«Συμφωνώ με την άποψη τουΓκιουλ ότι μπορούμε να συζητήσου-με μεταξύ μας και να καταλήξουμεσε απόφαση», δήλωσε, απαντώνταςσε σχετική ερώτηση ο Ερντογάν.Σε άλλο σημείο της συνέντευξης Τύ-που, διασαφήνισε ότι επιθυμεί ναπαραμείνει ο περιορισμός των τριών,το πολύ, κοινοβουλευτικών θητειώνγια όλους τους βουλευτές του ΑΚΡ.Κατά την προεκλογική περίοδο πι-θανολογούνταν ότι ο Ερντογάν θαεπιζητούσε αλλαγή του καταστατι-κού του ΑΚΡ ώστε να διεκδικήσεικαι τέταρτη πρωθυπουργική θητεία,αφήνοντας τον Αμπντουλάχ Γκιουλ-συνιδρυτή του ΑΚΡ μαζί με τον Ερν-

τογάν και τον αντιπρόεδρο της κυ-βέρνησης Μπουλέντ Αρίντς- στηνπροεδρία της Δημοκρατίας.

Τις εκτιμήσεις για επικείμενη με-ταπήδηση του Τούρκου πρωθυ-πουργού στην προεδρία ενίσχυσανκαι οι δηλώσεις του Αρίντς στο τη-λεοπτικό δίκτυο NTV. «Τα αποτε-λέσματα της 30ής Μαρτίου έδειξανότι ο δρόμος προς το προεδρικό μέ-γαρο είναι ανοιχτός για τον Ερν-τογάν», δήλωσε ο αντιπρόεδροςτης κυβέρνησης, εκτιμώντας ότιαν γίνονταν αύριο προεδρικές εκλο-

γές, ο ηγέτης του ΑΚΡ θα κέρδιζεάνω του 50% των ψήφων.

Σε μια άλλη αποστροφή της συ-νέντευξης Τύπου, ο Ερντογάν απέ-κλεισε πρόωρες βουλευτικές εκλο-γές. Παράλληλα, κάλεσε την κεν-τρική τράπεζα να χαμηλώσει ταεπιτόκια δανεισμού, ώστε να δοθείώθηση στις ξένες επενδύσεις καιστην οικονομική ανάπτυξη. Η Κεν-τρική Τράπεζα της Τουρκίας είχευψώσει σημαντικά τα επιτόκια δα-νεισμού τον Ιανουάριο, προκειμένουνα ενισχύσει τη λίρα.

Τέλος, ο Ταγίπ Ερντογάν δεν απέ-φυγε τον πειρασμό να αναζωπυρώσειτη διαμάχη γύρω από τις αυταρχικέςπαρεμβάσεις στο Διαδίκτυο. Δήλωσεότι η κυβέρνησή του «φυσικά θαεφαρμόσει την απόφαση του Συν-ταγματικού Δικαστηρίου» -η οποίακήρυξε άκυρη την κυβερνητική απα-γόρευση της πρόσβασης στο Twit-ter- προσθέτοντας ωστόσο ότι «δενείμαι υποχρεωμένος να σεβαστώαυτή την απόφαση», για να προσθέ-σει: «Ολες οι εθνικές και ηθικές αξίεςμας έχουν παραμεριστεί... Τόσο τοTwitter όσο και το Facebook και τοYouTube είναι εμπορικές επιχειρή-σεις. Επομένως, δεν έχει σε τίποτανα κάνει με την ελευθερία της έκ-φρασης». Την ώρα που έκανε αυτέςτις δηλώσεις, δικαστήριο της Αγκυ-ρας ακύρωνε και την κυβερνητικήαπαγόρευση της πρόσβασης στοYouTube. Λίγο αργότερα, η εφορευ-τική επιτροπή της Αγκυρας απέρριψεαίτημα του ισχυρότερου κόμματοςτης αντιπολίτευσης, CHP, για ανα-καταμέτρηση των ψήφων. Οι εκλογέςγια την ανάδειξη δημάρχου στηντουρκική πρωτεύουσα είχαν κριθείμε οριακή διαφορά υπέρ του ΑΚΡ.

AFP, REUTERS

Ο Ταγίπ Ερντογάν φιγουράρει στην οθόνη του υπολογιστή με την ειρωνικήεπιγραφή «Ναι, το απαγορεύουμε»! Δικαστήριο της Αγκυρας ακύρωσε προχθεςτην απόφαση της κυβέρνησης να απαγορεύσει την πρόσβαση στο YouTube.

AFP

22-DIETHNH_Master_cy 4/4/14 11:29 PM Page 22

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 23Δ Ι Ε Θ Ν ΗΚυριακή 6 Απριλίου 2014

Συνέντευξη στην ΑΣΠΑΣΙΑ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ

«Αν ο εγκέφαλος ήταν τόσο απλόςώστε να μπορούμε να τον κατανοή-σουμε, τότε θα ήμασταν τόσο απλοίπου δεν θα μπορούσαμε να τον κα-τανοήσουμε», είχε πει ο Νοτιοαφρι-κανός ζωολόγος Λάιαλ Γουάτσον. Ονευροεπιστήμονας Χένρι Μάρκραμδεν φαίνεται να έχει την ίδια άποψη.Τα τελευταία είκοσι χρόνια έχει θέσειένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματαστην ιστορία της επιστήμης, να δώσειαπάντηση στο θεμελιώδες ερώτηματης ανθρώπινης φύσης «πώς δουλεύειο ανθρώπινος εγκέφαλος;».

Σε αυτό τον αγώνα δρόμου δεν εί-ναι μόνος. Πάνω από εκατό επιστη-μονικά ιδρύματα από 24 χώρες τουκόσμου έχουν ενώσει τις δυνάμειςτους σε μια κοινή προσπάθεια, τοΠρόγραμμα Ανθρώπινος Εγκέφαλος(Human Brain Project), προϋπολο-γισμού 1,2 δισ. ευρώ, που μέσα σταεπόμενα δέκα χρόνια στοχεύει ναδημιουργήσει την πληρέστερη προ-σομοίωση του ανθρώπινου εγκεφά-λου.

Ο εμπνευστής και διευθυντής τουHuman Brain Project, καθηγητήςστο Πολυτεχνείο της Λωζάννης,Χένρι Μάρκραμ, βρέθηκε στην Αθήναγια να συμμετάσχει στο 2ο ΔιεθνέςΣυνέδριο για Ερευνητικές Υποδομέςκαι μίλησε στην «Κ» για τα πρώταβήματα στην υλοποίηση αυτού τουμεγαλόπνοου σχεδίου.– Ποιες είναι οι ερευνητικές υπο-δομές που θα κατασκευαστούν γιατο Human Brain Project στα επό-μενα δέκα χρόνια;

– Μέχρι το 2016 όλες οι πλατφόρ-μες πληροφορικής του Human BrainProject θα είναι διαθέσιμες στηνεπιστημονική κοινότητα. Πλατφόρ-μες προσομοίωσης του εγκεφάλου,ιατρικής πληροφορικής, συλλογήςδεδομένων, νευρομορφικής πληρο-φορικής, νευρορομποτικής και υπε-ρυπολογιστών, θα είναι έτοιμες για

να υποδεχτούν τα πρώτα δεδομένα,ενώ οι επιστήμονες θα μπορούν νακάνουν πειράματα, να τρέξουν προ-σομοιώσεις ή να αναπτύξουν νέαείδη πληροφοριακών και υπολογι-στικών συστημάτων. Τα επόμεναδύο χρόνια βάζουμε τα θεμέλια. Θαχρειαστεί όμως να περάσουν πολλάπερισσότερα μέχρι να «χτίσουμε»τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Στηνπραγματικότητα ο σκοπός μας είναινα τον συνθέσουμε σε κάθε είδος,ηλικία, φύλο και ασθένεια. Αυτό δενσημαίνει ότι σε δέκα χρόνια θα έχου-με όλες τις απαντήσεις, αλλά μιαπρώτη εικόνα του πώς μοιάζει ο αν-θρώπινος εγκέφαλος.– Χρονικά, πώς είναι δυνατόν ναείναι όλες οι υποδομές έτοιμες σεδύο χρόνια, αφού μόλις τον Οκτώ-βριο του 2013 εγκαινιάστηκε τοπρόγραμμα;

– Καμία από τις έξι πλατφόρμεςδεν ξεκινάει από το μηδέν. Ολες απο-τελούν συνέχεια άλλων επιστημο-

νικών προσπαθειών. Το ευρωπαϊκόπρόγραμμα-ορόσημο όμως, έδωσετη δυνατότητα να ενώσουμε όλεςαυτές τις πλατφόρμες με ένα μοναδικότρόπο, ώστε μαζί να αποκτήσουνμεγαλύτερη δύναμη και χρησιμότητα.Θέλουμε όταν κάποιος χρησιμοποιείτην εγκατάσταση να μπαίνει σε έναεικονικό εργαστήριο, μια παιδικήχαρά.– Μιλήσατε για μία «εγκατάσταση».Πού θα βρίσκεται αυτή;

– Οι υποδομές του προγράμματοςδεν θα βρίσκονται κάτω από την ίδιαστέγη, αλλά θα συνδέονται μέσωμιας διαδικτυακής πλατφόρμας. Ακό-μα και τα τέσσερα κέντρα υπερυπο-λογιστών βρίσκονται διασκορπισμένασε Γερμανία, Ελβετία, Ισπανία καιΙταλία.– Γιατί να επενδύσουμε ένα δισ.ευρώ στη χαρτογράφηση του αν-θρώπινου εγκεφάλου;

– Επτά δισεκατομμύρια ευρώ τονχρόνο πηγαίνουν για έρευνα γύρω

από τις νευροεπιστήμες. Επενδύονταιδηλαδή στην παραγωγή νέων δεδο-μένων και στοιχείων, τα οποία με τοπέρασμα του χρόνου «πεθαίνουν».Με τα 50 εκατομμύρια ευρώ τον χρό-νο που λαμβάνουμε εμείς από τηνΕυρωπαϊκή Ενωση -τα άλλα 50 εκα-τομμύρια τα βάζουμε εμείς οι επι-στήμονες- μπορούμε να δώσουμεαξία στα δεδομένα που έχουν πα-ραχθεί, βοηθώντας να χρησιμοποι-ηθούν αποτελεσματικά και μακρο-πρόθεσμα.– Εκτός από την πρόοδο της επι-στήμης, αυτό το πρόγραμμα, πώςθα ωφελήσει άμεσα τους ανθρώ-πους;

– Σήμερα, όταν πηγαίνεις στονγιατρό είσαι ένα στατιστικό στοιχείο.Το φάρμακο που λαμβάνεις εγκρί-θηκε επειδή ήταν αποτελεσματικόσε ένα ποσοστό των ασθενών. Τοσυγκεκριμένο όμως φάρμακο δεν«γνωρίζει» τη δική σου περίπτωση.Χρησιμοποιώντας την εγκατάστασητου Human Brain Project θα μπο-ρούν οι γιατροί να σου προτείνουνεξειδικευμένη θεραπεία, ενώ επίσηςθα έχουν στα χέρια τους ένα εργα-λείο που θα τους βοηθήσει να δια-γνώσουν με μεγαλύτερη ακρίβειατην ασθένεια. Ακόμα και οι καλύ-τεροι νευρολόγοι στον κόσμο σή-μερα παραδέχονται ότι κάνουν 30%-40% λάθος διαγνώσεις.

Την ίδια στιγμή θα μας βοηθήσεινα αναπτύξουμε συστήματα υπο-λογιστών και ρομποτικής, εμπνευ-σμένα από τις λειτουργίες του αν-θρώπινου εγκεφάλου.– Πόσο λεπτομερής θα είναι αυτήη προσομοίωση του ανθρώπινουεγκεφάλου;

– 89 δισεκατομμύρια νευρικά κύτ-ταρα που συνδέονται μεταξύ τουςμε εκατοντάδες τρισεκατομμύριασυνάψεις. Σκοπός μας όμως δεν είναινα προσομοιώσουμε το κάθε μόριοκυττάρου. Ανάλογα με το ποιο τμήματου εγκεφάλου ενδιαφέρει κάποιοννα μελετήσει, η ανάλυση στο σημείο

αυτό θα μεγαλώνει. Θα μπορεί ναδει πρωτεΐνες να αλληλεπιδρούν,υποδοχείς σημάτων να ανοίγουν,χημικές ουσίες να εκλύονται.– Κάθε εγκέφαλος όμως είναι δια-φορετικός. Πώς μπορεί ένα μοντέλονα «δουλέψει» για όλους;

– Το πιο σημαντικό στοιχείο είναιότι δεν φτιάχνουμε ένα μοντέλο,αλλά μια μέθοδο κατασκευής μον-τέλων. Αν θέλω να συνθέσω, για πα-ράδειγμα, έναν γυναικείο εγκέφαλοσε συγκεκριμένη ηλικία και με συγ-κεκριμένες γενετικές παραλλαγές,αυτό αποτελεί μία διάρθρωση. Ηδιάρθρωση αυτή μας θέτει κάποιουςπεριορισμούς που μας βοηθούν νααναπαραστήσουμε αυτό τον εγκέ-φαλο με όσο το δυνατόν μεγαλύτερηακρίβεια.– Πώς ήρθε η έμπνευση για μιατέτοια ιδέα;

– Ξεκίνησα χαρτογραφώντας μι-κρά τμήματα του εγκεφάλου, και γιαπολλά χρόνια, έκανα σημαντικέςεπιστημονικές δημοσιεύσεις, πήραπροαγωγές, κέρδισα βραβεία. Αλλάποιο το αποτέλεσμα; Αντιλήφθηκαότι μπορεί να περάσουν χίλια χρόνιακάνοντας πειράματα και να μην φτά-σουμε ποτέ να συνεισφέρουμε πραγ-ματικά στην κατανόηση του εγκε-φάλου.

Ηταν πριν από περίπου 20 χρόνια,όταν κατάλαβα ότι θα χρειαστεί ένακαινούργιο, επαναστατικό σχέδιο.Μου πήρε πάνω από 15 χρόνια γιανα συγκεντρώσω τα δεδομένα πουχρειαζόμουν για να τεκμηριώσω τηνιδέα μου. Το 2005 πήγα στην Ελβετίαμε σκοπό να ξεκινήσω αυτό το πρό-γραμμα, αλλά γρήγορα κατάλαβαότι μία χώρα από μόνη της δεν μπορείνα φέρει εις πέρας ένα τέτοιο σχέδιο.Οταν λοιπόν η Ε.Ε. ανακοίνωσε ότιθα πραγματοποιήσει αυτά τα μεγάλαπρογράμματα-ορόσημο, γεννήθηκεη ιδέα του Human Brain Project, στοοποίο ενώθηκαν μετά πολλοί επι-στήμονες. Εξελίχθηκε η ιδέα, υπο-βλήθηκε η πρόταση και πετύχαμε!

– Χαρακτηρίσατε το πρόγραμμαως «CERN για τον εγκέφαλο».Ποια είναι τα μεγάλα ερωτήματαστα οποία θα αναζητήσετε απάν-τηση;– Για εμάς η αναζήτηση του μπο-ζονίου του Χιγκς, είναι η απάν-τηση στο ερώτημα «πώς ο εγκέ-φαλος δημιουργεί την πραγμα-τικότητα;». Κοιτάζοντας μέσαστον εγκέφαλό σου βλέπω ηλε-κτρικές διατάξεις, βιοχημικέςαντιδράσεις, και άλλες εκπλη-κτικές διεργασίες. Πώς όμωςόλα αυτά μεταφράζονται σε αυ-τό που βλέπεις γύρω σου; Το99% αυτών που βλέπεις δεν εί-ναι αυτό που φτάνει στα μάτιασου. Τα μάτια δεν είναι κάμε-ρες, αλλά φίλτρα, τα οποία πα-ρέχουν πληροφορίες στον εγ-κέφαλο σχετικά με το πώς νασυνθέσει τον κόσμο. Για να κα-ταλάβω με ποιο τρόπο το κάνειαυτό, χρειάζεται να μπω μέσαστον εγκέφαλό σου για να δωαυτό που βλέπεις και αφού δενμπορώ, χρησιμοποιώ ένα μον-τέλο σαν «παράθυρο» του εγκε-φάλου.– Ο ζωολόγος Λάιαλ Γουάτσονείχε πει ότι «αν ο εγκέφαλος ήταντόσο απλός ώστε να μπορούμενα τον κατανοήσουμε, τότε θαήμασταν τόσο απλοί που δεν θαμπορούσαμε να τον κατανοήσου-με». Είχε άδικο;– Δεν νομίζω ότι η γνώση έρχε-ται από μεμονωμένα άτομα, έρ-χεται από αλληλεπιδράσεις. Αυ-τό που είπε ο Γουάτσον αλη-θεύει επειδή σκέφτηκε ως άτο-μο. Στην πραγματικότητα, θαχρειαστούν πολλοί εγκέφαλοιγια να κατανοήσουν τον έναν.

Τα μεγάλαερωτήματα

Σε εξέλιξη το «CERN για τον εγκέφαλο»Ο εμπνευστής του σχεδίου καθηγητής Χένρι Μάρκραμ μιλά στην «Κ» για την προσπάθεια 100 ιδρυμάτων από 24 χώρες

Χένρι Μάρκραμ: Το πρόγραμμα για τον εγκέφαλο θα βοηθά τους γιατρούςνα προσφέρουν εξατομικευμένη θεραπεία στους ασθενείς.

THE ΕCONOMIST

Οταν ο Γάλλος πρόεδρος ΦρανσουάΟλάντ διόρισε νέο πρωθυπουργό τηςχώρας τον Μανουέλ Βαλς, έναν μεταρ-ρυθμιστή κεντροαριστερό, υποσχέθηκεμία νέα μαχητική κυβέρνηση. Ωστόσο,η σύνθεση του υπουργικού συμβουλίουπου παρουσίασε ο Βαλς την περασμένηΤετάρτη είναι περίεργη. Οι περισσότεροικορυφαίοι υπουργοί διατήρησαν τοπόστο τους. Ελάχιστοι είναι νεοφερ-μένοι. Και ο Μισέλ Σαπέν, ο υπουργόςΟικονομικών που αντικαθιστά τον ΠιερΜοσκοβισί θα μοιραστεί τον θώκο μετον Αρνό Μοντεμπούρ, τον υπουργόΒιομηχανίας, ο οποίος όχι απλώς δια-τηρεί τον τίτλο του αλλά προσθέτει σεαυτόν και τον τομέα της οικονομίας.

Εκείνοι που διατηρούν επίσης τις θέ-σεις τους είναι ο Λοράν Φαμπιούς στουπουργείο Εξωτερικών και ο Ζαν ΙβΝτριάν στην Αμυνα. Αμφότεροι έχουνπαραγάγει σοβαρό έργο και είναι απότα πλέον δημοφιλή μέλη της απερχό-μενης κυβέρνησης. Στον αντίποδα ηυπουργός Δικαιοσύνης, Κριστάν Τομ-πιρά, παραμένει στο πόστο της παρόλοπου πρόσφατα ισχυρίστηκε ότι δεν γνώ-ριζε την παρακολούθηση τηλεφώνουπου ανήκε στον πρώην κεντροδεξιόπρόεδρο Νικολά Σαρκοζί κατόπιν ει-σαγγελικής εντολής, κραδαίνοντας ταυ-τόχρονα έγγραφα τα οποία ενημέρωναντο υπουργείο της για την έρευνα.

Η πιο εντυπωσιακή είσοδος στηνέα κυβέρνηση είναι της ΣεγκολένΡουαγιάλ, πρώην συντρόφου τουΟλάντ και μητέρας των τεσσάρων παι-διών τους, η οποία ήταν επίσης η ητ-τημένη υποψήφια των σοσιαλιστώνστις προεδρικές εκλογές του 2007.Εξαιρετικά αγαπητή στη βάση τωνσοσιαλιστών, η Ρουαγιάλ αναλαμβάνειτο μεγάλο υπουργείο Περιβάλλοντος

και Ενέργειας. Η παρουσία της θα ικα-νοποιήσει επίσης τους οπαδούς τηςσαπουνόπερας γύρω από τη ζωή τουπροέδρου, όπως αυτή εξελίσσεταιτους τελευταίους μήνες. Προφανώςο σημαντικότερος διορισμός είναι αυ-τός του Σαπέν στο υπουργείο Οικο-νομικών, πόστο, το οποίο κατείχε ανά-μεσα στο 1992 και το 1993 υπό τονΦρανσουά Μιτεράν. Οπως και οΝτριάν, είναι ένας παλιός φίλος καιέμπιστος του Ολάντ, αλλά είχε απο-γοητευτικές επιδόσεις ως υπουργόςΕργασίας προσπαθώντας να υπερα-

μυνθεί της αποτυχημένης υπόσχεσηςτου προέδρου να μειώσει την ανεργίαώς τα τέλη του 2013. Σε ένα αναδιαρ-θρωμένο υπουργείο Οικονομικών, θαείναι επίσης υπεύθυνος για τον προ-ϋπολογισμό, μία αποστολή που ώςσήμερα κατείχε ο Μπερνάρ Καζενιέβ,ο οποίος με τη σειρά του πάει στουπουργείο Εσωτερικών.

Ο στόχος του 3%Ο Ολάντ άφησε αυτήν την εβδομάδα

να εννοηθεί ότι η Γαλλία ενδέχεται ναπροσπαθήσει να εξασφαλίσει άλλη μια

παράταση για τον στόχο μείωσης τουελλείμματος στο 3%, ο οποίος υποτί-θεται ότι θα έπρεπε να εκπληρωθεί ώςτο 2015. Ωστόσο, η δημοσιονομικήπροσαρμογή συντελείται πολύ πιοαργά από ό,τι υπολόγιζε η κυβέρνησημε το έλλειμμα να έχει μειωθεί στο4,3% το 2013, ενώ ο αρχικός στόχοςήταν 4,1%. Οι Βρυξέλλες φαίνεται όμωςότι δεν έχουν διάθεση να υποχωρήσουνεκ νέου στα γαλλικά αιτήματα. Ο Ολάντέχει υποσχεθεί να βρει 50 δισ. από πε-ρικοπές δαπανών στο διάστημα 2015-17, καθώς και 10 δισ. από νέους φόρους.Πρόσφατα αναφέρθηκε σε μια περαι-τέρω μείωση των εισφορών που κα-ταβάλλουν οι εργαζόμενοι, χωρίς όμωςνα αποσαφηνίσει πώς θα καλυφθούναυτές οι περικοπές. Ο τετραγωνισμόςτου κύκλου είναι μία μόνο από τις προ-κλήσεις του Σαπέν. Η άλλη είναι η συ-νεργασία με τον Μοντεμπούρ.

Πρώην δικηγόρος και συγγραφέαςενός βιβλίου που υπεραμύνεται της«απο-παγκοσμιοποίησης», ο Μοντεμ-πούρ άγεται και φέρεται μεταξύ γνήσιωνεποικοδομητικών προσπαθειών να πα-ρουσιάσει υψηλής τεχνολογίας γαλλικέςβιομηχανικές καινοτομίες μέχρι μίαάγαρμπη ανάμειξη στη λήψη αποφά-σεων στις επιχειρήσεις. Η εκτεταμένηαυτοκρατορία του, όπως και ο επανα-διορισμός της Τομπιρά, αποτελούναναμφισβήτητα μια προσπάθεια τουΒαλς να κατευνάσει την αριστερή πτέ-ρυγα των σοσιαλιστών, ειδικά μετάτην άρνηση των Πρασίνων να συμ-πράξουν στην κυβέρνησή του. Και οΒαλς δεν μπορούσε άλλωστε να έχειτον Μοντεμπούρ έξω από το υπουργικόσχήμα να τον υπονομεύει. Ο νέος τουρόλος όμως θα περιπλέξει ακόμη πε-ρισσότερο τα αντιφατικά μηνύματαγια το ρυθμό και την κατεύθυνση τηςοικονομικής πολιτικής στη Γαλλία.

Γρίφος η νέα κυβέρνηση της Γαλλίας από τον ΒαλςΠρόβλημα προσανατολισμού, αφού οι περισσότεροι κορυφαίοι υπουργοί έμειναν στη θέση τους

Υψηλές φιλοδοξίεςκαι πραγματικότητα για το Εθνικό Μέτωπο

Την εκστρατεία «αποδαιμονοποίησης» του κόμματος πουίδρυσε ο πατέρας της συνεχίζει η σημερινή του πρόεδρος,Μαρίν Λεπέν, στον απόηχο των σημαντικών επιτυχιών τουΕθνικού Μετώπου στις δημοτικές εκλογές της Γαλλίας.

Σε συνέντευξή της στην εφημερίδα «Le Monde», την πα-ραμονή του δεύτερου γύρου της περασμένης Κυριακής, ηκ. Λεπέν αναφέρει χαρακτηριστικά: «Εύχομαι τη γέννησηενός μεγάλου πατριωτικού κινήματος, χωρίς δεξιά ή αριστερήταυτότητα... Ενα είδος γαλλικού περονισμού. Το κίνημά μαςαντιπολιτεύεται το σημερινό πολιτικό κατεστημένο, καταγ-γέλλοντας τις θέσεις του γύρω από την προστασία του έθνους.Απορρίπτουμε τον υπερφιλελευθερισμό των ευρωπαϊστώνκαι είμαστε ικανοί να υπερκεράσουμε τα ρήγματα του πα-ρελθόντος. Παρά την αντισυστημική επίφαση των λόγων τηςκ. Λεπέν, οι θέσεις αυτές αποτελούν το επιστέγασμα 20ετούςπροσπάθειας, με στόχο την είσοδο του Εθνικού Μετώπουστην κατεστημένη πολιτική σκηνή.

ΚίνδυνοιΗ πολύ καλή εμφάνιση του Μετώπου στις δημοτικές

εκλογές, με 11 δημάρχους και περισσότερους από 1.200 δη-μοτικούς συμβούλους σε κάθε σημείο της χώρας, ενέχει,όμως, και σημαντικούς κινδύνους.

Η επόμενη ημέρα των εκλογών υποχρεώνει τώρα το ΕθνικόΜέτωπο να ασκήσει εξουσία για να βελτιώσει την καθημε-ρινότητα των κατοίκων στις συνήθως υποβαθμισμένες πε-ριοχές, όπου κυριάρχησε. Κάθε στραβοπάτημα των ελάχισταπεπειραμένων τοπικών του αρχόντων, μπορεί να υποσκάψειτις προσπάθειες της κ. Λεπέν, ενισχύοντας τους ισχυρισμούςόσων θεωρούν το κόμμα ανίκανο να κυβερνήσει. Οι νεοε-κλεγέντες δήμαρχοι του FN καλούνται επίσης να σβήσουναπό τη συλλογική μνήμη τα κρούσματα κακοδιαχείρισης,που στιγμάτισαν τις θητείες των προκατόχων τους τη δε-καετία του 1990. Την εποχή εκείνη, τρεις δήμαρχοι τουΜετώπου κατηγορήθηκαν για χαριστικές προσλήψεις καικατάχρηση δημόσιου χρήματος.

Σε μία προσπάθεια πρόληψης ανάλογων φαινομένων,το κόμμα διοργάνωσε ταχύρρυθμα σεμινάρια κρατικής δι-οίκησης, λογιστικής και στοιχείων δικαίου, δημιουργώνταςμέχρι και δίκτυο υποστήριξης για χρήση από τους νέουςδημοτικούς άρχοντες.

Στην προσπάθειά τους να μη δημιουργήσουν υπερβολικέςπροσδοκίες, οι υποψήφιοι του FN επέλεξαν να υποσχεθούνόσο το δυνατόν λιγότερα, στους ψηφοφόρους τους. Στηναποβιομηχανοποιημένη κωμόπολη Ενέν-Μπομόν στη βόρειαΓαλλία, ο νεοεκλεγείς δήμαρχος του Front National, ΣτιβΜπριουά, παραδέχθηκε ότι κάθε αλλαγή θα απαιτήσει χρόνια,υπενθυμίζοντας το χρέος των 38 εκατ. ευρώ που επιβαρύνειτην κοινότητα. REUTERS

Νέα μαχητική κυβέρνηση υποσχέθηκε στον πρόεδρο της Γαλλίας ΦρανσουάΟλάντ ο νεοδιορισμένος πρωθυπουργός της χώρας Μανουέλ Βαλς.

AFP

/ ER

IC F

EFER

BERG

23-DIETHNH_Master_cy 04/04/14 23:46 Page 23

ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ 13 ΑΠΡΙΛΙΟΥ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ

ΤΕΥΧΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ

Από τη Μεγάλη Εβδομάδα έως το τραπέζι της Λαμπρής

Συνταγές και προτάσεις με νηστήσιμα φαγητά για να εμπλουτίσουμε το διαιτολόγιό μας κάθε μέρα της Μεγάλης Εβδομάδας. Ακόμη εναλλακτικές μαγειρίτσες, ιδιαίτεροι μεζέδες

με συκωταριά και φυσικά αρνί και κατσίκι στο φούρνο ή στην κατσαρόλα. Εύκολα και πεντανόστιμα συνοδευτικά, δροσερά γλυκά που ολοκληρώνουν

το μενού του λαμπριάτικου τραπεζιού.

24-ADV GASTRONOMOS_Master_cy 04/04/14 17:06 Page 1

X.A.K.-1,42% 0,96%

Dow JonesΜεταβολές εβδομάδας

Κ Υ Ρ Ι Α Κ Η 6 Α Π Ρ Ι Λ Ι Ο Υ 2 0 1 4

Apple - SamsungΟ τριετής πόλεμος των 2τεχνολογικών κολοσσών

Σελ. 11

X.A.-1,57% 0,67%

Nasdaq

1,60%

Nikkei

1,60%

Dax

1,58%

FTSE 100

-0,29%

Πετρέλαιο

-0,60%

€ /$

ΔΙΑΒΑΣΤΕ

Α Ν Α Λ Υ Σ Η / Του ΜΙΧΑΛΗ ΠΕΡΣΙΑΝΗ

Το 2001, 25 χρόνια με-τά την παρθενική τουπτήση, το Κόνκορντέκανε την τελευταίατου μοιραία απογεί-ωση. Το γνωστό ατύ-

χημα, που ήταν μάλλον ένα παιχνίδιτης τύχης παρά αποτέλεσμα λάθουςστον σχεδιασμό του μυθικού, πλέον,αεροσκάφους, έγινε η αφορμή πουζητούσαν οι κυβερνήσεις της Γαλ-λίας και της Βρετανίας για να δια-κόψουν το πρότζεκτ, το οποίο είχεστοιχίσει συνολικά 6 δισ. στερλίνες(σε τιμές 2001).

Η πορεία του Κόνκορντ ήτανπροβληματική από την αρχή. Απότο 1971, δύο χρόνια μετά τη σύλ-ληψη της ιδέας για υπερηχητικόεμπορικό αεροσκάφος, είχε διαφα-νεί πως το όλο εγχείρημα θα απο-τελούσε μία μαύρη τρύπα που δενθα κατέγραφε ποτέ της κέρδη.Έχοντας όμως ήδη δαπανήσει αρ-κετό κεφάλαιο (οικονομικό και πο-λιτικό), οι κυβερνήσεις προχώρη-σαν, επιχειρώντας ταυτόχρονα ναμετατρέψουν την αποτυχία τους

σε σύμβολο ενότητας και σε μήνυμαπως αρχίζει μία «νέα εποχή». Κάτι,περίπου, σαν Τιτανικός.

Η «πλάνη του Κόνκορντ», όπωςτην απεκάλεσε αργότερα ο μεγάλοςΡίτσαρντ Ντόκιγκ, είναι καλά γνω-στή στους οικονομολόγους: Μεσκοπό να διασώσει κανείς τα χρή-ματα που έχει ήδη δαπανήσει, συ-νεχίζει να δαπανά ακόμα περισσό-τερα σε ένα χαμένο σκοπό ή σεκάτι που δεν αξίζει.

Στα εγχειρίδια των πρωτοετώναναφέρεται πάντα ως παράδειγμαη αγορά ενός ακριβού εισιτηρίουγια το θέατρο. Αν δαπανήσεις 100ευρώ για ένα εισιτήριο για να παςσε μία θεατρική παράσταση, λέειτο παράδειγμα, αλλά πηγαίνονταςαντιλαμβάνεσαι πως πρόκειται γιαμία άθλια τρίωρη μπούρδα, έχειςδύο επιλογές. Είτε να λυπηθείς τα100 σου ευρώ και να υποφέρεις γιατρεις ώρες, καταστρέφοντας έτσιτο σαββατόβραδό σου, είτε να φύ-γεις και να πας για μπύρα στο μπα-ράκι απέναντι. Η πλάνη των μηανακτήσιμων δαπανών (sunk costs)

μπορεί να σε αναγκάσει να θυσιά-σεις ένα πολύτιμο τρίωρο για να«δικαιολογήσεις» τα 100 ευρώ πουούτως ή άλλως δεν θα πάρεις πίσω.

Παραδείγματα, όμως, βρίσκουμεπαντού: Στα προβληματικά δάνειατων τραπεζών, για παράδειγμα, καιστον ELA της Λαϊκής. Το θέμα όμωςείναι τι θα γίνει από σήμερα καιπέρα. Ένα θέμα που λαγκοδέρνεταιστη χαρτούρα, αλλά είναι εξαιρε-τικής σημασίας, η υλοποίηση τουΓεΣΥ, υποφέρει από το ίδιο πρό-βλημα. Το Γενικό Σχέδιο Υγείας άρ-χισε να σχεδιάζεται όταν ακόμα οιΛευκωσιάτες φοβόντουσαν τονΔράκο της Μακεδονίτισσας. Στή-

θηκε, τελικά, ο Οργανισμός Ασφά-λισης Υγείας που κι αυτός προσπα-θεί απεγνωσμένα να δικαιολογήσειτον προϋπολογισμό του. Προχω-ρούν μελέτες επί μελετών με δη-μογραφικές, οικονομικές και τε-χνολογικές παραδοχές που πλέονδεν ισχύουν και κανένας δεν τολμάνα πειράξει ένα εγχείρημα στοοποίο δαπανήθηκαν αμέτρητεςώρες και πολλά εκατομμύρια.

Πλέον, αυτό που είναι προφανέςείναι πως, ως έχει, το ΓεΣΥ θα είναικαταστροφικό. Από την άλλη, όμως,είναι και απαραίτητο:

Από 17,6% το 2004, σήμερα ολόγος εξάρτησης (άτομα άνω των65 σε σχέση με τους πολίτες πουεργάζονται) βρίσκεται στο 18,8%.Με την υπογεννητικότητα να συ-νεχίζεται, και τα χρόνια ζωής πέρααπό το 65ο έτος να αυξάνονται, ολόγος αυτός θα συνεχίσει να ανε-βαίνει, με τις εκτιμήσεις να τον θέ-λουν κοντά στο 30% ώς το 2025.Εν τω μεταξύ, οι δαπάνες υγείαςσυνεχίζουν να καταγράφουν τηνπιο ραγδαία αύξηση τιμών, με απο-

τέλεσμα να χρειαζόμαστε περισ-σότερες και πιο ακριβές δαπάνες.Όταν οι σημερινοί εικοσάχρονοιαφυπηρετούν, μία σύνταξη 1.500ευρώ δεν θα αρκεί ούτε για τα χάπια.Επιπλέον, οι ανισότητες και αδικίεςσε ποιότητα υπηρεσιών υγείας, θασυνεχίζουν να αυξάνονται, με κοι-νωνικές τάξεις και γεωγραφικέςπεριοχές να υποφέρουν όλο καιπαραπάνω σε σχέση με άλλους συμ-πολίτες τους.

Η μοναδική επιλογή είναι να δια-λυθεί το σημερινό ΓεΣΥ και να στη-θεί ένα νέο Σχέδιο πιο προσεκτικά,πιο μελετημένα και με λιγότερεςπαρεμβάσεις «εμπλεκομένων». Δενγίνεται, για παράδειγμα, οι οργα-νώσεις που έχουν να χάνουν απότο ΓεΣΥ να αποτελούν το ΔΣ τουΟΑΥ. Πέρα από την πολιτική δυ-σκολία, πολλοί σχολιάζουν πως «εί-ναι κρίμα τα λεφτά που δώσαμεήδη». Αυτά τα λεφτά, όμως, απο-τελούν μία σπατάλη που κανέναςδεν θα μας δώσει πίσω.

Και, για χάρη τους, εισηγούνταιορισμένοι, θα πρέπει να χρεοκο-

πήσουμε τον τόπο, με μοναδικήεναλλακτική επιλογή να βρεθούμεμπροστά σε μία κρίση υγείας μεκοινωνικές προεκτάσεις ακόμα χει-ρότερες από εκείνες της σημερινήςκρίσης.

Η Κύπρος οφείλει να ξεπεράσειτην «πλάνη του Κόνκορντ» και ναπροχωρήσει με τρόπο σοβαρό, αλλάκαι με την αίσθηση του κατεπείγον-τος. Σε πείσμα των αρχικών τοπο-θετήσεων, η Τρόικα τελικά πείστηκεπως πρέπει να αλλάξει στάση. Καιη ευκαιρία που παρουσιάζεται πρέπεινα τύχει εκμετάλλευσης, χωρίς άλλεςδηλώσεις –όπως των τελευταίωντεσσάρων Υπουργών Υγείας– πως«προχωρεί» το ΓεΣΥ, κάτι που είναιψέμα χωρίς δικαιολογίες.

Επίσης, πρέπει να τελειώνει τοΜΔΠ, πέρα από την υιοθέτησηενός σοβαρού ΓεΣΥ. Και τα λεφτάαπό το γκάζι, μακριά από τους πο-λιτικούς.

Η πλάνη του Κόνκορντ

Σχολιάστε στο www.kathimerini.com.cy

www.fortheisland.wordpress.com

Το ενδεχόμενο να προχωρήσει σε ποσοτική χαλάρωση «τυπώνοντας χρήμα», ώστε να αντιμετωπίσειτον παρατεταμένο χαμηλό πληθωρισμό στην Ευρωζώνη, άφησε ανοιχτό η Ευρωπαϊκή ΚεντρικήΤράπεζα. Δικαίωσε, έτσι, τις προσδοκίες των επενδυτών για μια δήλωση προθέσεων αλλά και τουςοικονομικούς αναλυτές που είχαν προβλέψει πως θα διατηρούσε για πέμπτο συναπτό μήνααμετάβλητα τα επιτόκια του ευρώ στο ιστορικά χαμηλό επίπεδο του 0,25%. Η δήλωση του προέδρουτης ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι πως επικρατεί «ομοφωνία στο Δ.Σ. της Τράπεζας σε ό,τι αφορά τη δέσμευσηνα προχωρήσει σε ποσοτική χαλάρωση» αποτελεί ένδειξη πως έχουν υποχωρήσει οι αντιρρήσεις τηςΓερμανίας στην προοπτική να τυπώσει η ΕΚΤ χρήμα.

Ετοιμη για όλα η ΕΚΤ

<<<<<<<

Σοβεί μία κρίσηχειρότερη από τησημερινή και πρέπει νααντιμετωπιστεί χωρίςνα λυπούμαστε για ταλάθη που ήδη έγιναν.

Σενάριο νέαςενίσχυσης γιαΤρ. ΚύπρουΚλειδί το ξεκαθάρισμα των δανείων

ΚΥΠ

Ε

Η πίεση προς την Τρ. Κύπρου να προ-χωρήσει με ταχύτερο ρυθμό στηνεξυγίανση του χαρτοφυλακίου της,αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο ητράπεζα να χρειαστεί νέα κεφάλαια.Η άσκηση αυτή γίνεται εκ του ασφα-λούς καθώςυπάρχει μαξιλάριασφαλείας στοΜνημόνιο. «Πρέ-πει να αντιμετω-πιστούν τα ΜηΕξυπηρετούμενα Δάνεια και πρέπειαναπόφευκτα, να αναγνωριστούνοι ζημιές», είναι το μήνυμα που στέλ-νεται. Ο πρόεδρος του Eurogroup,Γέρουν Ντάισελμπλουμ, κατά τηνπρόσφατη επίσκεψή του στη Λευ-κωσία προχώρησε σε έμμεση παρα-δοχή του ενδεχομένου, αφού παρα-

τήρησε πως υπάρχουν «περιθώρια»(buffers) στο Μνημόνιο. «Θα χρει-αστεί νέο κεφάλαιο... υπάρχει σε πα-νευρωπαϊκό επίπεδο μεγάλο επεν-δυτικό ενδιαφέρον για τράπεζες»,σχολίασε ο κ. Ντάισελμπλουμ. Στην

περίπτωση τηςΤράπεζας Κύπρου,το ενδιαφέρον αυ-τό, το οποίο μετα-φράζεται το τελευ-ταίο τρίμηνο σε

απανωτές επισκέψεις δυνητικώνεπενδυτών, σκοντάφτει, αρχικά στοπόσο ασαφής είναι η κατάστασηστα βιβλία της τράπεζας, και έπειταστο γεγονός ότι η νομοθεσία για τιςεκποιήσεις είναι τέτοια που δεν επι-τρέπει στην τράπεζα να πιέσει γιααποπληρωμή των δανείων. Σελ. 6

Η σταθεροποίηση της ευρωπαϊκής οι-κονομίας και η πτώση των αποδόσεωντων κρατικών ομολόγων στρέφει τουςεπενδυτές στον χώρο του real estate,όπου οι τιμές έχουν υποχωρήσει τα τε-λευταία χρόνια με αποτέλεσμα να δημι-ουργούνται προσδοκίες για υψηλέςαποδόσεις. Σελ. 12

Η Κριμαία έδωσε ρόλο στην ΚύπροΗ εξάρτηση της Ε.Ε. από τις εισα-γωγές ενέργειας είναι εξαιρετικάσημαντική. Με περίπου 173 εκατ.τόνους πετρελαίου (το 20% στηΓερμανία), η Ε.Ε. απορροφά το 76%των ρωσικών εξαγωγών φυσικούαερίου και 84% των εξαγωγών πε-τρελαίου.

Σε αυτό το περιβάλλον η Κύπροςέχει ρόλο ως εναλλακτική πηγή,όπως προκύπτει από αναφορές

στα επίσημα κείμενα, τόσο τουΣυμβουλίου όσο και της Κομισιόν.Στην πιθανότητα ανάπτυξης ενόςδικτύου στην ανατολική Μεσό-γειο, που να περιλαμβάνει και τηνΚύπρο, οι αναφορές στη χώρα δενείναι απλώς «ευγενικές» αναφορέςπρος αναγνώριση ενός πιθανούρόλου.

Οι αναλυτές έχουν ήδη αρχίσει νααναλύουν τις πιθανότητες. Σελ. 4

Πώς ο νόμος περί αφερεγ-γυότητας δανειοληπτών συν-δέεται με την ελάφρυνση του

δημόσιου χρέους. Σελ. 3

Ο ΣΟΪΜΠΛΕ ΣΤΗΝ «Κ»

Η λιτότητα φέρνει ανάπτυξηΟ υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας,Βόλφγκανγκ Σόιμπλε μιλά στην «Κ» καιυπερασπίζεται τις πολιτικές αυστηρής δη-μοσιονομικής πειθαρχίας. «Δεν είναι τοαντίθετο της ανάπτυξης, αλλά η προϋπό-θεση για ανάπτυξη», επισημαίνει. Σελ. 5

ΕΛΛΑΔΑ

Aλλού οι αγορές, αλλού η Moody’sΕρωτήματα προκαλεί η στάση του διε-θνούς οίκου πιστοληπτικής αξιολόγησηςMoody’s, ο οποίος δεν προχώρησε στηναναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας. Τομοναδικό ρίσκο που επισημαίνει είναι ηπολιτική αστάθεια, δεδομένης της ισχνήςπλειοψηφίας του κυβερνητικού συνασπι-σμού. Σελ. 9

ΚΑΡΙΕΡΑ

Κοινωνικά δίκτυακαι εργασιακός βίοςΤα κοινωνικά δίκτυα επιδρούν σημαντικάστους χώρους εργασίας, σύμφωνα με τααποτελέσματα έρευνας της Adecco. Ταsocial media είναι το πιο αξιοποιήσιμο μέ-σο για την αναζήτηση εργασίας. Σελ. 8

01-OIKONOMIA NEW_Master_cy 04/04/14 22:04 Page 1

2 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Π Α Ρ Α Σ Κ Η Ν Ι Ο Κυριακή 6 Απριλίου 2014

ΔΗΚΤΗΣA Ρ Θ Ρ Ο / Τoυ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ*

Ο πρόεδρος Ομπάμα μπορεί να έχειδίκιο: Το ελεύθερο εμπόριο αποτελείνικηφόρα στρατηγική, που θα μει-ώσει το κόστος που πληρώνουν οικαταναλωτές και θα επεκτείνει τηναπασχόληση στις εξαγωγικές βιο-μηχανίες. Ωστόσο, βραχυπρόθεσματο εμπόριο επιβαρύνει σε μεγάλοβαθμό τους Αμερικανούς εργαζο-μένους στον μεταποιητικό τομέακαι στις υπηρεσίες και ιδίως όσουςδεν είναι τόσο καλά καταρτισμένοιώστε να καταφέρουν να προσαρ-μοστούν.

Ο Μπράνκο Μιλάνοβιτς, επισκέ-πτης καθηγητής στο ΠολιτειακόΠανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης,υπολογίζει ότι το εισόδημα της με-σαίας τάξης στην Κίνα και στηνΙνδία αυξήθηκε κατά 60%-70% με-ταξύ 1998-2008, ενώ παρέμεινεστάσιμο για την εργατική και τημεσαία τάξη στις ΗΠΑ.

Ο κ. Μιλάνοβιτς αναρωτιέται ανη ανάπτυξη της Κίνας και της Ινδίαςγίνεται εις βάρος της μεσαίας τάξηςτων πλούσιων χωρών, ιδίως τωνΗΠΑ. Αν και δεν ισχυρίζεται ότιυπάρχει άμεση αιτιώδης σχέση,υποστηρίζει ότι τα δύο στοιχεία«ίσως να μην είναι άσχετα». Ωστό-σο, υπάρχουν και άλλες απόψεις.Ζήτησα από τον Τζαγκντίς Μπαγκ-

βάτι, καθηγητή του ΠανεπιστημίουΚολούμπια και ειδικό στο διεθνέςεμπόριο, να δει από διαφορετικήοπτική γωνία την επίδραση πουέχει η ταχεία ανάπτυξη της Κίναςκαι της Ινδίας στ’ αμερικανικά νοι-κοκυριά. Απάντησε ότι, πρώτον, ητεχνολογική καινοτομία μειώνειτους μισθούς και, δεύτερον, ότι οιΑμερικανοί καταναλωτές αποκο-μίζουν σημαντικά οφέλη από τοεξωτερικό εμπόριο. «Σύμφωνα μεένα σενάριο, το εμπόριο με φτωχέςχώρες (π.χ. φθηνά παπούτσια, φθη-νά υφάσματα) περιορίζει την πτώσητων μισθών που επιφέρει η τεχνο-λογική αλλαγή», εξηγεί ο καθηγητήςΜπαγκβάτι.

Σε μια σειρά μελετών που έγρα-ψαν από κοινού, οι καθηγητέςΝτέιβιντ Οτορ του ΜΙΤ, ΝτέιβιντΝτορν του Κέντρου Νομισματικώνκαι Οικονομικών Μελετών τηςΙσπανίας και Γκόρντον Χάνσοντου Πανεπιστημίου της Καλιφόρ-νιας συμπεραίνουν ότι ειδικά απότο εμπόριο με την Κίνα προκύ-πτουν πολύ επώδυνες επιπτώσειςγια συγκεκριμένες κατηγορίες Αμε-ρικανών εργατών.

Σε σχέση με τον μέσο εργαζόμενοστη μεταποίηση, οι εργάτες πουδουλεύουν σε βιομηχανίες που αν-

τιμετωπίζουν τον ισχυρότερο αν-ταγωνισμό από τις εισαγωγές «συγ-κεντρώνουν, αθροιστικά, χαμηλό-τερες αμοιβές και διατρέχουν αυ-ξημένο κίνδυνο να βγουν εκτόςαγοράς εργασίας», γράφουν οι τρειςκαθηγητές. Μεταξύ 1992 και 2007όσοι εργάζονταν σε εταιρείες πουήταν σημαντικά εκτεθειμένες στιςκινεζικές εισαγωγές έχασαν σχεδόντο ήμισυ του ετήσιου μισθού τουςσε σχέση με εργάτες άλλων εται-ρειών που δεν ήταν τόσο εκτεθει-μένες.

Η έκθεση των Αμερικανών ερ-γατών στον ανταγωνισμό από τηνΚίνα υπερδιπλασιάστηκε μετά τηνείσοδο της Κίνας στον ΠαγκόσμιοΟργανισμό Εμπορίου το 2001 καιτο 25% της μείωσης της απασχό-λησης στον μεταποιητικό τομέατων ΗΠΑ μετά το 2000 μπορεί ν’αποδοθεί στον αυξημένο ανταγω-νισμό από την Κίνα, γράφουν οιΟτορ, Ντορν και Χάνσον.

Τη μεγαλύτερη απώλεια εισοδή-ματος, 1,21% σε βάθος δεκαετίας,υπέστησαν οι Αμερικανοί εργάτεςπου δεν διέθεταν πανεπιστημιακόπτυχίο, ενώ όσοι διέθεταν πτυχίοέχασαν το 0,53% του εισοδήματόςτους.

Οι θέσεις εργασίας που χάθηκαν

εξαιτίας του εμπορίου με την Κίναείναι δυσανάλογα πολλές σε πολι-τείες όπου ήταν συγκεντρωμένεςμεταποιητικές βιομηχανίες έντασηςεργασίας (έπιπλα, παιχνίδια, υπο-δήματα, δερμάτινα είδη). Μια άλληομάδα από οικονομολόγους, απο-τελούμενη από τους Αβραάμ Εμ-πενστάιν του Εβραϊκού Πανεπι-στημίου της Ιερουσαλήμ, Μάργ-καρετ Μακ Μίλαν του Ταφτς, ΑνΧάρισον της Σχολής Γουάρτον καιΣάνον Φίλιπς του Κολεγίου της Βο-στώνης, καταλήγει σε παρόμοιασυμπεράσματα και υπολογίζει ότι«η αλλαγή επαγγέλματος εξαιτίαςτου εμπορίου οδήγησε σε απώλειεςπραγματικού εισοδήματος μεταξύ12% και 17%».

Σε πρόσφατο άρθρο του στο Pro-ject Syndicate, ο οικονομολόγοςτου Χάρβαρντ Κένεθ Ρογκόφ ανα-ρωτιέται αν η ποιότητα ζωής τωνμελλοντικών γενεών στις ανεπτυγ-μένες οικονομίες θα είναι καλύτερηαπό αυτή της αμέσως προηγούμε-νης γενιάς, όπως είναι σίγουρο ότιθα συμβεί στις αναπτυσσόμενεςπου ακόμη δεν έχουν φτάσει στοτεχνολογικό όριο. Η απάντηση τουκ. Ρογκόφ είναι ότι αυτό είναι πι-θανό, αλλά καθίσταται όλο και δυ-σκολότερο.

Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν Το Ακαθάριστο Εθνικό Προϊόν είναι το σύνολο όλωντων αγαθών και υπηρεσιών που παράχθηκαν από μόνι-μους κάτοικους της χώρας σε χρονικό διάστημα ενόςέτους (ή αν έχει καθοριστεί διαφορετική χρονική πε-ρίοδος), και εκφράζεται σε χρηματικές μονάδες.Στον υπολογισμό λαμβάνουμε υπόψη το προϊόν πουπαράχθηκε από συντελεστές που ανήκουν σε μόνιμους

κάτοικους της χώρας, ανεξάρτητα από τη χώρα παραγωγής. Επομέ-νως, ΔΕΝ υπολογίζεται οποιοδήποτε προϊόν που παράχθηκε από μημόνιμους κάτοικους της χώρας εντός της επικράτειας της χώρας.

ΜΑΡΙΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗΣΚαθηγητής Διοίκησης και Οικονομικών Cyprus Institute of Marketing / The Cyprus Business School

H Λ E Ξ H Τ Η Σ Ε Β Δ Ο Μ Α Δ Α Σ

ΕκστρατείαΑμερικανιστί αρχίζουν οι εκστρατείες, πάν-τως, με τον Γιούνκερ να περιοδεύει σε Νι-βέλ, Βερολίνο και Αμβέρσα ως τους πρώτουςτου σταθμούς, με το «Juncker bus» να ξεκινάαπό τις Βρυξέλλες, στέλνοντας το μήνυμαπως εκεί παίζει εντός έδρας ο πρόεδρος τουΕΛΚ. ΜΠ

••••Τους βρήκεΕν τω μεταξύ, λίγη έκπληξη αλλά πολλές συ-ζητήσεις προκάλεσε η επιλογή του Γιούνκεργια διευθυντή της εκστρατείας του. Ο MartinSelmayr ήταν μέχρι πρότινος διευθυντής τουγραφείου (cabinet) του αντιπροέδρου της αν-τιπροέδρου της Κομισιόν, Βίβιαν Ρέντιγκ, καιμε πολλά χρόνια υπηρεσίας ως εκπρόσωποςΤύπου στην Κομισιόν. Πάντως, «καθηγητής»,που είναι νομικός με εξειδίκευση στην ΟΝΕκαι πρώην νομικός σύμβουλος της ΕΚΤ, έχειστο πλευρό του τον δικό μας, Κώστα Σασαμ-τζόγλου, που κατέβηκε ως υποψήφιος ευρω-βουλευτής στο παρελθόν.

••••ΜάγκαςΠάντως, ο μεγαλύτερος μάγκας αυτής τηςπροεκλογικής εκστρατείας σε ευρωπαϊκό επί-πεδο, θα είναι ο βέλγος Επίτροπος, Karel deGuht. Τόσο μάγκας, που λέτε, που κατεβαίνει,λέει, για ευρωβουλευτής. Αλλά, σε αντίθεσημε άλλους έξι Επιτρόπους που κατεβαίνουνστα ψηφοδέλτια, δεν έχει καμία πρόθεση ναδιοργανώσει εκστρατεία και θα συνεχίσει κα-νονικά τη δουλειά του στην Κομισιόν. Και, σαννα μην μας έφτανε τόσο πολιτικό μπόι, ο κ.Guht προειδοποίησε τους ψηφοφόρους πως,αν τον εκλέξουν, δεν θα δεχτεί τη θέση. Λογι-κό, έτσι;

••••ΚατεβαίνουνΤο γεγονός ότι έξι Επίτροποι (συν ένας) κα-τεβαίνουν για μία θέση στο Ευρωκοινοβού-λιο, λέει πολλά. Πρώτο, αναβαθμίζεται ο θε-σμός που ήταν για χρόνια κέντρο εξορίας ήπολιτικό νεκροταφείο, με λίγες τις φωτεινέςεξαιρέσεις που έβρισκαν πολιτικό ρόλο καιλόγο παρά την Place Lux. Δεύτερο, όμως,δείχνει πόσο σημαντικές είναι αυτές οιεκλογές με έξι κράτη-μέλη να έχουν Επιτρό-πους στα ψηφοδέλτια των κομμάτων τους.Ανάμεσά τους και ο «φίλος» μας, ο Όλι Ρεν,ο Ιταλός Αντόνιο Ταγιάνι, αλλά και η ΒίβιανΡέντιγκ.

••••ΜοσκοβισίΕν τω μεταξύ, ο υπουργός Οικονομικών τηςΓαλλίας, Πιερ Μοσκοβισί, βαρετό κανόνι στοEurogroup και πιο σημαντικός από τον πρωθυ-πουργό του (τον πώς-τον-λένε) σχολίασε μετάτη μαζική παραίτηση του υπουργικού στη Γαλ-λία εξαιτίας της ήττας στις τοπικές εκλογές,πως αναμένει πως θα διοριστεί στην Κομισιόντον Νοέμβριο. Έχουμε τον δεύτερο. Γιατί ο δι-κός μας είναι επίσης γνωστός.

••••

Η μάχη

Αυτό που όλοι σχεδόν θεωρούν δεδομένο γιατις ευρωεκλογές είναι πως η οικονομική κρίση θα ενισχύσει τα ακραίακόμματα, κυρίως στην άκρα δεξιά. Αυτή τηστιγμή οι εκτιμήσεις θέλουν το ΕΛΚ με τουςΣοσιαλιστές να πορεύονται σώμα-με-σώμα,με το ΕΛΚ να παίρνει 211 έδρες (28,1%) καιτους Σοσιαλιστές 206 (27,43%). Έτσι, οι δύοτους κρατούν τα σκήπτρα. Προς το παρόν.

••••ΓερούνΜιλούσε ο Γερούν Ντάισελμπλουμ όλη τηνεβδομάδα. On-the-record, off-the-record,background, πληροφόρηση, δηλώσεις... κιόμως, ενώ πολλοί δημοσιογράφοι είχαν ενη-μέρωση, η είδηση παρέμεινε τι είπαν οι πο-λιτικοί, πώς μάλλον μπορεί να τους είπε οΓερούν για το κούρεμα. Ότι χάνεται το σύμ-

παν, αυτό το καταλάβαμε, κι ασχολούμαστεμε τα ασήμαντα;

••••ΕύγεΈνα μεγάλο «εύγε» αξίζει στο ΠανεπιστήμιοΚύπρου. Πήγε να μιλήσει ο Πρόεδρος του Eu-rogroup και ήθελαν οι δημοσιογράφοι να πα-ρακολουθήσουν τι θα πει. Στις ερωτήσεις τωνσυναδέλφων, όμως, ειπώθηκε πως το ίδιο τοΠανεπιστήμιο αποφάσιζε ποιοι δημοσιογρά-φοι θα πάνε, αφού είναι λίγες οι θέσεις. Ου-δείς εξεπλάγη, όταν μαθεύτηκε πως μοναδικόμέσο που είχε κάλυψη, είναι άμεσα συνδεδε-μένο με άτομο που εργάζεται στο Πανεπιστή-μιο. Είπαμε, εύγε και εις ανώτερα. Γιατί απόντροπές κάποιοι δεν καταλάβουν τίποτε.

••••Τελικά...Τελικά ο Χριστόφορος Φωκαΐδης τα κατάφε-ρε. Ο άνθρωπος που δικαιούται το όσκαρ ατυ-χίας στην πολιτική έχει πλέον την ευκαιρία τουνα δείξει τι αξίζει, αναλαμβάνοντας το δύσκο-λο και απαιτητικό ΥΠΑΜ. Η στήλη του δίνει«μήνα του μέλιτος» και εύχεται καλή δύναμηκαι καλή επιτυχία για το καλό όλων μας.

••••ΈγραψεΜε ικανοποίηση μαθαίνει η στήλη πως η πα-ρουσίαση του βιβλίου του πρώην διπλωμάτη(μας), Σώτου Ζακχαίου, έγραψε ψηλά στα κον-τέρ στη Μόσχα. Εκτός από τα καλά λόγια πουάκουσε ο ίδιος, πολλά ειπώθηκαν και για την(άγνωστη) δράση της Κύπρου στο ανθρωπιστι-κό πεδίο, που περιγράφεται στο βιβλίο. Η πα-ρουσίαση, που μετατράπηκε σε διπλωματικόπαρασκήνιο, έγινε σύναξη των who-is-who τηςρωσικής διπλωματίας. Ευχαριστούμε.

diktis@kathimerini.com.cy

Στις 9 του μήνα«Ο μήνας έχει εννιά» θα σκεφτούν πολλοί,αλλά την 9η Απριλίου θα γίνει κάτι που, ανόλα πάνε όπως τα θέλει η ιστορία (και η Λι-σαβόνα) τότε θα καταγραφεί ως ένα ιστορι-κό γεγονός που δεν πρόσεξαν πολλοί. Στοκανάλι France24, το «γαλλικό CNN» (κι αυτόδεν είναι τυχαίο), θα γίνει η πρώτη τηλεμα-χία (κοινώς, debate) μεταξύ των βασικώνυποψηφίων Προέδρων της Κομισιόν. Μάρ-τιν Σουλτζ (Σοσιαλιστές) και Ζαν-Κλοντ Γι-ουνκερ (Χριστιανοδημοκράτες) θα αναμε-τρηθούν για να στηρίξουν την υποψηφιότη-τά τους και να δείξουν πώς ο πολίτης έχειτην ευκαιρία να μειώσει το δημοκρατικό έλ-λειμμα με την ψήφο του τον Μάη.

P R O S D O K I AΤ Η Σ Ε Β Δ Ο Μ Α Δ Α Σ

ΦIΛ

IΠΠ

OΣ

XPH

ΣTOY

What did you say Pambos said he thought I said?

A N A Λ Y Σ H Του THOMAS B. EDSALL / THE NEW YORK TIMES

Η παρακμή της μεσαίας τάξης στις ΗΠΑκαι η άνθηση στην Κίνα

Η σχέση μεταξύ παραγωγού και καταναλωτή κυριαρχείτο τις προηγούμενεςδεκαετίες από έναν μονόπλευρο αγώνα σχετικά με την προσέλκυση τηςπροσοχής του καταναλωτή. Οι επιχειρήσεις ερευνούσαν τους καθοριστικούςπαράγοντες της συμπεριφοράς του καταναλωτή, ώστε με πάντοτε επιθετικάμέσα πολύ στοχευμένα να προσελκύσουν την προσοχή του. Η σχέσηανάμεσα σε προσφέροντα και ζητούντα ήταν προσανατολισμένη τις πε-ρισσότερες φορές μονόπλευρα και βραχυπρόθεσμα στις μεμονωμένεςσυναλλαγές. Αυτό όμως φαίνεται να έχει αλλάξει θεμελιωδώς εδώ καιμερικά χρόνια. Πρωτίστως, οι καταναλωτές έχουν αποκτήσει μέσω τουΔιαδικτύου σε σημαντικό βαθμό ακρόαση. Αυτοί ανταλλάσσουν μεταξύτους προϊόντα της επιχείρησης με εναλλακτικά των ανταγωνιστών της,αξιολογούν τις αποδόσεις τους, διαφημίζουν τα αγαπημένα τους προϊόντακαι προβαίνουν σε συστάσεις. Η συνολική δημιουργία αξίας έχει καταστείμια συνεργατική διαδικασία, η οποία χαρακτηρίζεται αλληλεπιδραστικήδημιουργία αξίας. Χάρη στη διαφάνεια της πληροφόρησης γίνεται όλοκαι πιο δύσκολο να εφαρμόσουμε μια τοπική διαφοροποίηση της τιμής.Οι αξιολογήσεις και οι συστάσεις των καταναλωτών αποκτούν πάνω απ’όλα όλο και μεγαλύτερη σημασία. Αυτές οι αξιολογήσεις προέρχονταιάμεσα από τους καταναλωτές, οι οποίοι ανταλλάσσουν σε πλατφόρμεςαπόψεων και σε online - καταλόγους τις εμπειρίες τους σχετικά με τηναπόδοση ενός προϊόντος. Ενας όλο και μεγαλύτερος αριθμός ενεργητικώνπελατών διατυπώνει τις ατομικές του επιθυμίες και εισφέρει από μόνοςτου στη δημιουργία αξίας. Κριτική και μη ικανοποίηση εξωτερικεύονταισήμερα γρηγορότερα και με μεγαλύτερη πίεση από πριν. Παρατηρείταιμια νέα διάσταση του ακτιβισμού των πελατών. Αυτό δεν περιορίζεταιμόνο στο ότι οι πελάτες ασκούν κριτική γρηγορότερα και πιο μεγαλόφωναή αποδίδουν επαίνους, αλλά πάνω απ’ όλα πράττουν ενεργητικά.

Με την αυξανόμενη εξατομίκευση των απαιτήσεων και των αναγκώντων πελατών, η οποία εκδηλώνεται μέσω του Διαδικτύου και η οποίαοδηγεί στην επιθυμία για ιδιαίτερα προϊόντα ή αποδόσεις, μπορεί ναλεχθεί ότι έχει δημιουργηθεί ένας νέος βασικός τύπος καταναλωτή, οψηφιακός καταναλωτής, ο οποίος διαφέρει από τον παθητικό-κλασικόκαταναλωτή. Για πρώτη φορά στην ιστορία είναι το μεμονωμένο άτομοδέκτης και αποστολέας πληροφοριών συγχρόνως και το facebook, τοtwitter, κ.λπ. είναι το σύστημα επιχείρησής του. Βεβαίως μπορεί να πεικανείς ότι στο μέλλον τα κοινωνικά δίκτυα και οι καμπάνιες του ιονικούμάρκετινγκ (viral marketing), των οποίων πολλαπλασιαστικό μέσο είναιτο άτομο, σε πολλές αγορές-στόχους θα αποφασίζουν εάν ένα προϊόν θακαθιερωθεί στην αγορά ή εάν αυτό οριστικά αποτύχει. Γι’ αυτό ο ψηφιακόςκαταναλωτής είναι απαιτητικός.

* Ομότιμος καθηγητής Μάρκετινγκ στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Ο ψηφιακόςκαταναλωτής

OIK_02-OIK DHKTHS-NEW 2stilo_Master_cy 04/04/14 22:35 Page 2

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 3Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι ΑΚυριακή 6 Απριλίου 2014

Του ΓΙΑΝΝΗ ΣΕΪΤΑΝΙΔΗ

Ολιστική αντιμετώπιση του προβλή-ματος της αναδιάρθρωσης των χρεώνπρος τις τράπεζες, χωρίς να ευνοείταιη μαζική εκποίηση ακινήτων (ιδίωςτων νοικοκυριών), αλλά και οι πο-λύχρονες δικαστικές διαδικασίες εί-ναι το μήνυμα που έχει στείλει ηΤρόικα προς τις κυπριακές αρχές.Αν και το θέμα έχει ανοίξει κάπωςάτσαλα μετά την απόφαση της Επι-τροπής Νομικών να προωθήσει στηνΟλομέλεια πρόταση νόμου του ΑΚΕΛκαι της ΕΔΕΚ για την προστασία τηςκύριας κατοικίας, τις επόμενες ημέρεςθα ξετυλιχτούν όλες οι παραμέτρους

του θέματος. Μπροστά μας υπάρχειένα μεγάλο παζλ το οποίο έχει ωςκατάληξη την προοπτική ελάφρυν-σης του κυπριακού δημόσιου χρέους.Το σενάριο δεν διαφέρει από αυτόπου εκτυλίχτηκε στην Ελλάδα. Ηάρση των περιορισμών στις εκποι-ήσεις της πρώτης κατοικίας οδήγησετελικά στην άντληση ιδιωτικών κε-φαλαίων από το ελληνικό τραπεζικόσύστημα με αποτέλεσμα να μη δια-φαίνεται η ανάγκη να χρησιμοποι-ηθούν, στο σύνολό τους, κεφάλαιαύψους 11 δισ. ευρώ που έχουν διο-χετευτεί στο ελληνικό Ταμείο Χρη-

ματοπιστωτικής Σταθερότητας. Ηελληνική πλευρά έχει διαμηνύσειότι θα ήθελε να χρησιμοποιήσει ταχρήματα αυτά για τη μείωση τουχρέους και συνεπώς για την κάλυψητου όποιου χρηματοδοτικού κενού.

Κατά αντιστοιχία, ο τρόπος δια-χείρισης των μη εξυπηρετούμενωνκαι η παροχή στις τράπεζες των ερ-γαλείων να χειριστούν τους μη συ-νεργάσιμους δανειολήπτες θα έχειως αποτέλεσμα την ενδυνάμωσητων ισολογισμών των τραπεζών καιτελικά να μη χρειαστεί το «μαξιλάρι»που υπάρχει στο κυπριακό πρόγραμ-

μα (τουλάχιστον 1 δισ. ευρώ) απότη μη άντληση κονδυλίων για τηνανακεφαλαιοποίηση τραπεζικώνιδρυμάτων. Στο ποσό αυτό μπορείνα προστεθεί ένα ποσό ώς και 500εκατ. ευρώ από την πλευρά του Συ-νεργατισμού. Συνεπώς η ελάφρυνσητου χρέους μπορεί να φτάσει στο10% του ΑΕΠ και η συνολική δανει-ακή διευκόλυνση της Τρόικας ναπεριοριστεί ώς και τα 8,5 δισ. ευρώ.

Το μήνυμα να υπάρξει μία συνο-λική νομοθεσία για τη διαχείρισητων ιδιωτικών χρεών έχει σταλεί μεδιάφορους τρόπους τις τελευταίες

εβδομάδες, ακόμη και από τον απερ-χόμενο διοικητή της Κεντρικής Τρά-πεζας, Πανίκο Δημητριάδη από τοάτυπο Eurogroup της Αθήνας, όπουανέλυσε τους κινδύνους από μία νο-μοθετική παρέμβαση της Βουλής.Μήνυμα έστειλε και ο πρόεδρος τουςEurogroup, Γέρουν Ντάισελμπλουμ,κατά τη διάρκεια της πρόσφατηςεπίσκεψής του στη Λευκωσία. Στησυνάντηση με την Επιτροπή Οικο-νομικών, ο πρόεδρος του Euro Wor-king Group, Τόμας Βίζερ, ο οποίοςηγείται της ομάδας των τεχνοκρατώντης Ευρωζώνης, ανέφερε προς τα

μέλη της Επιτροπής ότι θα ήτανκαλό να μην εμπλακούν τα δικαστή-ρια στη διαδικασία ρύθμισης τωνδανείων.

Μήνυμα εστάλη και την Παρα-σκευή, μέσω της νέας διοικήτριαςτης Κεντρικής Τράπεζας, ΧρυστάλλαςΓιωρκάτζη, η οποία διαβίβασε τηναπαρέσκεια του ευρωπαϊκού σκέλοςτης Τρόικας σε σενάρια μαζικών εκ-ποιήσεων. Την ίδια ώρα, όμως, γι-νόταν και η απαραίτητη διευκρίνισηότι δεν πρέπει να εμπεδωθεί ένακλίμα μη πληρωμής υποχρεώσεων,πολλαπλασιάζοντας έτσι τις επισφά-λειες, με τελικό αποτέλεσμα να δη-μιουργηθούν πρόσθετες κεφαλαιακέςανάγκες.

«Το δεν πληρώνω δεν μπορεί ναμην έχει κόστος», είναι το σχόλιοπου μεταφέρθηκε στην «Κ».

Αξίζει να σημειωθεί ότι η επόμενηαξιολόγηση της Τρόικας, στις αρχέςΜαΐου, επρόκειτο ούτως η άλλως ναασχοληθεί με τα ανοιχτά θέματατου χρηματοπιστωτικού τομέα, μεαιχμή την διαχείριση των μη εξυ-πηρετουμένων δανείων, με δεδομένοότι υπάρχει μπροστά το νέο stresstest από την Ευρωπαϊκή ΤραπεζικήΑρχή.

Στο μέτωπο αυτό η Κύπρος δενκέρδισε τον έπαινο της Τρόικας. Στακείμενα πολιτικής που συνοδεύουντην τρίτη αξιολόγηση υπάρχει η πα-ρατήρηση περί «μερικής συμμόρ-φωσης» με τις πρόνοιες του Μνη-μονίου, σε ζητήματα όπως στον νόμογια την εξυγίανση, ο Χρηματοοικο-νομικός Διαμεσολαβητής και η ανά-θεση σε ανεξάρτητο οίκο των δι-καιωμάτων ψήφους της «κακής»Λαϊκής Τράπεζας.

Η κυπριακή κυβέρνηση θα κα-λούταν σε περίπου έναν μήνα ναδιαχειριστεί με την Τρόικα ένα βαρύ«τραπεζικό πακέτο» το οποίο θα είχεστόχο να προχωρήσει αποφασιστικάη εξυγίανση του χαρτοφυλακίου τουτραπεζικού τομέα, προκειμένου να

θωρακιστεί και να μην απαιτηθεί ηάντληση νέων κεφαλαίων.

Στην ολομέλεια της Πέμπτης ανα-μένεται να κατατεθούν τροπολογίεςπου θα εξειδικεύουν τις περιπτώσειςαναστολής πληρωμών. Ειδικότερα,ο νόμος θα περιορίζεται σε δάνειαπου αφορούν την οικογενειακήεστία και την επαγγελματική στέγημικρομεσαίων επιχειρήσεων, θαορισθεί μέγιστη αξία της κατοικίαςπου θα προστατεύεται, θα προσ-διορίζεται το μέγιστο εύρος της χρο-νικής περιόδου της αναστολής τηςδιαδικασίας εκποίησης που θα δύ-νανται να αποφασίσουν τα δικα-στήρια, με υποχρέωση επανεξέτα-σης της κάθε περίπτωσης, ότανλήξει αυτή η περίοδος.

Ωστόσο το πρόβλημα επικεντρώ-νεται ακριβώς στην παραπομπή τωνδιαφόρων δανειοληπτών και τρα-πεζών στα δικαστήρια, παραπέμ-ποντας, τελικά, σε χρονοβόρα δικα-στική διαμάχη. Σε αυτή την περί-πτωση η αξία των υποθηκευμένωνακινήτων στον ισολογισμό των τρα-πεζών θα μειωθεί, γεννώντας νέεςκεφαλαιακές ανάγκες στη διαδικασίατων νέων stress test. Παρεπόμενηεπίπτωση θα είναι το «πάγωμα» τουόποιου επενδυτικού ενδιαφέροντοςγια τις κυπριακές τράπεζες, καθώςδεν θα υπάρχει ξεκάθαρη εικόναγια τι πωλείται. 

Η πλευρά των τραπεζών επιση-μαίνει ότι υπάρχουν ήδη οδηγίεςτης Κεντρικής Τράπεζας όσον αφοράθέματα αναδιάρθρωσης δανείωνβιώσιμων δανειοληπτών οι οποίοιαντιμετωπίζουν πρόσκαιρα προβλή-ματα, ενώ υπάρχει και ο κώδικαςσυμπεριφοράς της ΚΤ για αυτά ταθέματα, τον οποίο έχουν υιοθετήσειοι τράπεζες.

Οι εκποιήσεις κρίνουν την ελάφρυνση του χρέουςΗ νομοθεσία για την αφερεγγυότητα θα αποτελέσει κύριο ζήτημα της επόμενης αξιολόγησης της Τρόικας

<<<<<<<

Η πλευρά των τραπεζώνανταπαντά ότι υπάρ-χουν ήδη οδηγίες τηςΚεντρικής Τράπεζαςόσον αφορά θέματααναδιάρθρωσης δανεί-ων βιώσιμων δανειολη-πτών οι οποίοι αντιμε-τωπίζουν πρόσκαιραπροβλήματα.

Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Σ Η

Εκδήλωση αφιερωμένη στις γιαγιάδεςμε την ευκαιρία της Παγκόσμιας Μέρας Γιαγιάς

Το Νηπιαγωγείο Κοινωνικής Μέριμνας Αγίων Ομολογητών σε συνεργασία με την ΕφορείαΕλληνικών Εκπαιδευτηρίων Λευκωσίας, μέσα στα πλαίσια των εκδηλώσεων για τα 120χρόνια από την ίδρυσή της, διοργάνωσαν γιορτή αφιερωμένη στις γιαγιάδες, με τηνευκαιρία της Παγκόσμιας Μέρας της γιαγιάς, στις 28 Μαρτίου 2014.

Τα παιδάκια του Νηπιαγωγείου, τίμησαν τις γιαγιάδες τους, αυτά τα ξεχωριστά πλάσματαστη ζωή του καθενός μας, χαρίζοντας τους την αγάπη τους μέσα από τα τραγούδια καιτους χορούς τους.

Στην εκδήλωση τιμήθηκαν από πλευράς της Εφορείας, γιαγιάδες, οι οποίες πρόσφερανμε το δικό τους τρόπο τόσο στην Εφορεία, όσο και στην κοινωνία γενικότερα, όπως οικυρίες Μέλια Αβραάμ, μέλος του Συμβουλίου, Νίνα Μουσιούττα, πρώην Πρόεδρος,Σοφία Γαβριηλίδου, πρώην Αντιπρόεδρος, Αίγλη Καμίτση και Ανθούλα Χοιρομερίδου,πρώην μέλη, οι κυρίες Νέδη Σκαμπαλλή, Ανδρούλα Χαριδήμου, Ξένια Πογιατζή, πρώηνΑνώτερες Επιμελήτριες, η Βαθούλα Πολεμίτου, νυν Ανώτερη Επιμλήτρια και η κ. ΕλένηΚαμπέρη, υπάλληλος της Εφορείας καθώς και η Πρόεδρος του Σωματείου ΚοινωνικήςΜέριμνας Αγίων Ομολογητών, κ. Γιόλα Σκαλιώτου.

Η σεμνή αυτή εκδήλωση, προκάλεσε τη συγκίνηση σε όλους τους παρευρισκομένους,γιατί μέσα από τις εκδηλώσεις των μικρών αυτών παιδιών, τονίστηκε για άλλη μια φοράη μεγάλη και ξεχωριστή θέση, που κατέχουν στις καρδιές όλων μας, οι γιαγιάδες τουκαθενός.

Τόσο η Διευθύντρια του Νηπιαγωγείου, κ. Ελένη Αναστασιάδου, όσο και ο Πρόεδροςτης Εφορείας, κ. Γιάννης Οικονομίδης, μέσα από τις ομιλίες τους τόνισαν τη μεγάληπροσφορά τους, οι οποίες προσφέρουν απλόχερα την αγάπη τους, θέτοντας πάνω απότις δικές τους ανάγκες, εκείνες των παιδιών και των εγγονιών τους.

Η Χρυστάλλα Γιωρκάτζη, που αναλαμβάνει τα ηνία της Κεντρικής Τράπεζας την προσεχή Παρασκευή, 11 Απριλίου,σε συνεννόηση με το ευρωπαϊκό σκέλος της Τρόικας μετέφερε την ξεκάθαρη θέση ότι το θέμα δεν μπορεί νααντιμετωπιστεί αποσπασματικά. Αντίθετα, η νομοθετική πρωτοβουλία μπορεί να προκαλέσει νέα προβλήματα, μεκυριότερο τη διαμόρφωση ενός κλίματος μη πληρωμών, σε μία χρονική στιγμή που δεν υπάρχει η σχετικήπολυτέλεια.

Διαβάστε ακόμη:Η Τράπεζα Κύπρου, τα μη εξυπη-ρετούμενα και οι επενδυτές. Σελ. 6

ΦΙΛ

ΙΠΠ

ΟΣ

ΧΡΗ

ΣΤΟΥ

OIK_03-OIKONOMIA_Master_cy 04/04/14 20:53 Page 3

4 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Α Κυριακή 6 Απριλίου 2014

Του ΜΙΧΑΛΗ ΠΕΡΣΙΑΝΗ

Το αυξανόμενο «άγχος» της Ε.Ε.όσον αφορά στην ενεργειακήασφάλεια των κρατών-μελών τηςφτάνει πλέον σε επίπεδα που υπο-χρεώνουν τους Ευρωπαίους ηγέτεςνα αντιμετωπίσουν τα διλήμματαπου μέχρι πρότινος απέφευγαν.Η συζήτηση έχει αρχίσει εδώ καιπολλά χρόνια, ενώ μετά τις εντά-σεις του 2008, το ζήτημα της ενερ-γειακής ασφάλειας αποτελεί κεν-τρικό μέρος της μακροπρόθεσμηςπολιτικής των «μεγάλων» κρατώντης Ε.Ε., τα οποία ακόμα δείχνουναμήχανα και μάλλον άτολμα. Χα-ρακτηριστικό παράδειγμα απο-τελεί η Γερμανία: 6.200 γερμανικέςεπιχειρήσεις δραστηριοποιούνταιστη Ρωσία, όπου οι Γερμανοί εξά-γουν αγαθά ύψους 38,3 δισ. δο-

λάρια (2012). Από την άλλη, οιΓερμανοί απορροφούν σχεδόν το των ρωσικών εξαγωγών φυσικού

αερίου, με τις συνολικές εισαγωγέςαπό τη Ρωσία να φτάνουν τα 35,6δισ. δολάρια. Η όποια απόφασηδεν είναι εύκολη, όπως φάνηκεκαι κατά τη συζήτηση σχετικά μετις κυρώσεις που θα επέβαλλε ηΕ.Ε. στη Ρωσία. Εκεί, Γερμανοί,Αυστριακοί, Ολλανδοί και Βρετα-νοί ανησύχησαν περισσότερο απ’ό,τι η Κύπρος.

Η εξάρτηση της Ε.Ε. από τιςεξαγωγές ενέργειας είναι εξαιρε-τικά σημαντική. Με περίπου 173εκατ. τόνους πετρελαίου (το 20%στη Γερμανία), η Ε.Ε. απορροφάτο 76% των ρωσικών εξαγωγώνφυσικού αερίου και 84% των εξα-γωγών πετρελαίου. Περισσότεροαπό το ένα τρίτο (34%) των ευ-ρωπαϊκών εισαγωγών που σχε-τίζονται με την ενέργεια, προέρ-χονται από τη Ρωσία, σύμφωναμε στοιχεία της Κομισιόν. Αξίζεινα σημειωθεί πως και το 25% των

εισαγωγών ουρανίου προέρχονταιαπό τη Ρωσία.

Με δεδομένες τις όλο και με-γαλύτερες εντάσεις μεταξύ Ε.Ε.και Ρωσίας, το ζήτημα της εξάρ-τησης της Ε.Ε. από ρωσικές εξα-γωγές ενέργειας (φυσικό αέριο,κάρβουνο, ουράνιο και πετρέλαιο)αντιμετωπίζεται ως ζωτικής ση-μασίας για την Ε.Ε. Με τη σημε-ρινή κρίση, πλέον το ζήτημα μπαί-νει για τα καλά στο τραπέζι, αφούδεν είναι λίγοι οι αναλυτές πουσχολιάζουν πως η Ε.Ε. θα πρέπεινα εξασφαλίσει εναλλακτικές επι-λογές για τις ανάγκες ασφάλειαςπου αντιμετωπίζει.

Την ίδια στιγμή, σημαντική εί-ναι η διάσταση των «εσωτερικών»πολιτικών ισορροπιών στην Ε.Ε.για το θέμα. Ενώ Ολλανδοί, Γερ-μανοί και Αυστριακοί ανησυχούνγια την εξάρτησή τους από τη Ρω-σία όσον αφορά στην ενέργεια,την ίδια στιγμή οι ανατολικές χώ-ρες πιέζουν όλο και περισσότερογια σκληρή αντιμετώπιση της Ρω-σίας από την Ε.Ε. Της προσπάθειαςαυτής «ηγείται» η Πολωνία, ηοποία έχει βαθύτατες ιστορικέςενστάσεις στον ρόλο της Ρωσίαςεντός της ευρωπαϊκής ηπείρου,ενώ οι Βαλτικές Δημοκρατίες τη-ρούν επίσης μία αντίστοιχη στάση.Ήδη, η Πολωνία άρπαξε την ευ-καιρία για να καλέσει τους ευρω-παίους εταίρους της στην ανά-πτυξη μιας «ενεργειακής ένωσης»στην Ε.Ε. Άλλες ανατολικές χώρες,όμως, και ιδίως η Βουλγαρία, συμ-βαδίζουν με τους πιο πάνω σεαυτή τη λογική.

Κερδισμένη η ΚίναΜε τις εντάσεις μεταξύ Ρωσίας

και Ε.Ε. να δείχνουν πως δεν θακοπάσουν παρά μόνο προσωρινά,οι Ρώσοι ήδη στρέφονται προςτην Κίνα ως εναλλακτική αγοράγια τις εξαγωγές ενέργειας. Δενείναι απόλυτα βέβαιο πως αυτήη επιλογή θα είναι εύκολη (π.χ.λόγω των ζητημάτων μεταφοράς,αφού η χερσαία οδός είναι δύ-σκολη και χωρίς υποδομές όπωςαγωγούς). Η Κίνα, ωστόσο, πα-ραμένει η πιο ραγδαία αναπτυσ-σόμενη αγορά με αχόρταγη όρεξηγια ενέργεια.

Αναλυτές σχολιάζουν, πάντως,πως οι εναλλακτικές αγορές όπωςη Κίνα δεν θα δεχτούν με παρα-κάλια τη ρωσική επιλογή. Αισθα-νόμενοι την ευκαιρία, θα θέσουνμεγάλες απαιτήσεις. Πέρα από τοζήτημα της τιμής, που είναι τοπιο προφανές, οι Κινέζοι αναμέ-νεται πως θα απαιτήσουν και «δέ-σμευση» της Ρωσίας, ούτως ώστενα μην μπορεί να τους «εγκατα-λείψει» εάν ομαλοποιηθούν οισχέσεις της με τη Δύση. Αυτή ηαπαίτηση μεταφράζεται στην ανά-πτυξη αγωγών και άλλων σκληρώνυποδομών που δεν θα μπορούννα αντικατασταθούν ή να εγκα-ταλειφθούν εύκολα, κάτι που με

τη σειρά του μεταφράζεται σε ση-μερινή δέσμευση για τις επόμενεςδεκαετίες.

Εν τω μεταξύ, στη Δύση οι εναλ-λακτικές επιλογές δεν είναι εύκο-λες. Πέρα από το γεγονός ότι άλλοιπαραγωγοί είναι εξίσου αναξιό-πιστοι στο πολιτικό επίπεδο (π.χ.Βενεζουέλα), την ίδια στιγμή έχουνκαι αβέβαιο μέλλον (π.χ. ΣαουδικήΑραβία).

Ενώ τα εγχώρια κοιτάσματαμειώνονται (π.χ. Βόρεια Θάλασσα,Ολλανδία), οι εναλλακτικές επι-λογές που δεν είναι ιδιαίτεραπροβληματικές σε πολιτικό επί-πεδο, είναι προβληματικές σεπρακτικό επίπεδο. Κοιτάσματα

όπως εκείνα της Βραζιλίας καιτης Νοτίου Αφρικής βρίσκονταισε πολύ βαθιά νερά.

Η δε εγχώρια παραγωγή, ιδίωςμέσα από τις νέες τεχνολογίεςπου σχετίζονται με την αξιοποίησηκοιτασμάτων σε σχιστόλιθο καιμε χημική διάσπαση των πετρω-μάτων (υδραυλική, ρωγμάτωση,fracking) είναι επίσης προβλημα-τική. Ακόμα και με αυτή, θα πρέπειΗΠΑ και Ε.Ε. να συνεχίσουν τιςεισαγωγές. Παράλληλα, οι όλο καιπιο έντονες ανησυχίες για τις πε-ριβαλλοντικές επιπτώσεις αυτώντων επιλογών, δυσχεραίνουν μίαμαζική αξιοποίηση.

Η υδραυλική ρωγμάτωση είναιμία εξαιρετικά προβληματική επι-λογή εξαιτίας των περιβαλλοντι-κών της επιπτώσεων. ΗΠΑ καιΚαναδάς ήδη δέχονται πιέσεις λό-γω του προβληματισμού που προ-καλούν ανάμεσα σε επιστήμονεςκαι πολίτες.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες,η Ε.Ε. και οι ΗΠΑ προχωρούν σε«επίθεση φιλίας» προς την Κίνα,η οποία έγινε πλέον ο βασικόςρυθμιστής των αποφάσεων πουθα έχουν επιπτώσεις για πολλάχρόνια. Οι Κινέζοι, που ήδη έχουναυξήσει σε επίπεδα ρεκόρ τις ει-σαγωγές τους από τη Ρωσία (12%των συνολικών εισαγωγών πετρε-λαϊκών αγαθών είναι από τη Ρω-σία), ήδη θέτουν απαιτήσεις στιςΗΠΑ και την Ε.Ε.

H επίσκεψη του Κινέζου Πρό-εδρου, Xi Jinping στην Ευρώπητην περασμένη εβδομάδα, ηοποία περιελάμβανε και συνάν-τηση με τον Αμερικανό Πρόεδρο,Μπαράκ Ομπάμα στο περιθώριοτης συνόδου στη Χάγη, σηματο-δοτήθηκε από έντονα «ανοίγμα-τα» των Ευρωπαίων προς την Κί-να, συμπεριλαμβανομένης καιτης προώθησης της εμπορικήςσυμφωνίας που είναι από καιρόστα σκαριά.

Με τη σειρά τους οι Ρώσοι θαπρέπει να δείξουν πως η στροφήπρος την Κίνα δεν είναι απλώς μίαμπλόφα προς τους Δυτικούς, κιαυτό προϋποθέτει αναπροσανα-τολισμό της εξωτερικής τους πο-λιτικής, αλλά και μεγάλα κονδύλιαγια δημιουργία υποδομών.

Η Κριμαία αλλάζει τον ενεργειακό χάρτηΑναδεικνύεται ο ρόλος της ενεργειακής ασφάλειας στην Ε.Ε. και ανοίγει παράθυρο ευκαιρίας για την Κύπρο

Αυτό που έχει πλέον καταστεί ξεκά-θαρο είναι πως οι αναφορές στα επί-σημα κείμενα, τόσο του Συμβουλίουόσο και της Κομισιόν στην πιθανό-τητα ανάπτυξης ενός δικτύου στηνανατολική Μεσόγειο που να περι-λαμβάνει και την Κύπρο, δεν είναιαπλώς «ευγενικές» αναφορές προςαναγνώριση ενός πιθανού ρόλου.Οι αναλυτές έχουν ήδη αρχίσει νααναλύουν τις πιθανότητες, ενώ καιη δημόσια προσφορά που εξήγγειλεη Ελλάδα για διασύνδεση αγωγούαπό τα κοιτάσματα «Λεβιάθαν» και«Αφροδίτη» στον αγωγό «Ποσειδών»που καταλήγει στην Ιταλία, δεν είναιχωρίς περιεχόμενο.

Ο αγωγός θα έχει ικανότητα με-ταφοράς 8 με 10 bcm (δισ. κυβικάμέτρα) αερίου τον χρόνο, την ώραπου ο TAP (trans-adriatic) αγωγόςδίνει επιπλέον επιλογές: Πρώτο θαμπορούσε να διασυνδεθεί με τονΤΑΝΑΡ (tran-anatolian) που αρχίζειαπό το Σα Ντενίζ του Αζερμπαϊτζάν.Δεύτερο, με ικανότητα να μεταφέρει10 bcm τον χρόνο, θα μπορεί ναεπεκταθεί στη διπλάσια χωρητικό-τητα. Σημειώνεται πως τα ισραηλινάκοιτάσματα σε «Ταμάρ» και «Λεβιά-

θαν» εκτιμάται πως θα παράγουν 8με 10 bcm τον χρόνο, ενώ το «Αφρο-δίτη» θα παράγει 12 με 18 bcm μέσαστα επόμενα 14 χρόνια, σύμφωναμε δηλώσεις του υπουργού Εμπο-ρίου.

Αυτά τα σενάρια, πάντως, προ-ϋποθέτουν και επίλυση του Κυπρια-κού, χωρίς την οποία δεν μπορεί νασκέφτεται κανείς τη διασύνδεσηενός «κυπριακού» αγωγού με τονTANAP. Την ίδια στιγμή, η μεταφοράστον ίδιο αγωγό αερίου από Κύπροκαι Ισραήλ, αλλά και η τελική κα-τανάλωση του εμπορεύματος απότις ευρωπαϊκές αγορές θα λειτουρ-γούν ως κάποια δικλίδα ασφαλείαςέναντι του όποιου ελέγχου θα έχειη Τουρκία επί του αγωγού. Με αυτάτα δεδομένα, η πιο τεχνικά «περίερ-γη» αλλά πολιτικά ασφαλής επιλογήμεταφοράς μέσω αγωγού του αερίουστον Ποσειδώνα, φαντάζει ως πιοελκυστική.

Αυτό που είναι ξεκάθαρο, πάντως,είναι πως η ανάπτυξη τερματικούυγροποίησης δεν έχει καμία οικο-νομική λογική στο παρόν στάδιο.Ούτε θα έχει λογική μέχρις ότουεξασφαλιστούν συμβόλαια πώλησης

που να προϋποθέτουν ικανοποιητι-κούς όγκους για να καταστεί το τερ-ματικό βιώσιμο. Κάτι τέτοιο συνε-πάγεται συμβόλαια που να αφορούνσε πώληση των ισραηλινών κοιτα-σμάτων μέσω Βασιλικού, αλλά καιεπιπλέον εξασφαλισμένες ποσότητεςαερίου από τα επιπλέον οικόπεδα,πέραν του 12 στην Κυπριακή ΑΟΖ.

Σημειώνεται επίσης πως η όλησυζήτηση για μεταφορά συμπιε-σμένου αερίου ελλοχεύει και τουςδικούς της κινδύνους, διότι η συγ-κεκριμένη επιλογή δεν αποτελεί δο-κιμασμένη τεχνολογία. Ενώ η χρήσησυμπιεσμένου είναι φθηνή, εύκοληκαι συνήθης επιλογή μεταφοράςαερίου, αυτή η επιλογή είναι αμιγώςχερσαία υπόθεση μέχρι σήμερα καιδεν υπάρχει εν ενεργεία τεχνολογίαγια πλωτή μεταφορά συμπιεσμένουαυτή τη στιγμή στην αγορά.

Με αυτά τα δεδομένα, αυτή τηστιγμή προκρίνεται εκ των πραγ-μάτων η επιλογή κάποιου αγωγού,χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πωςτα δεδομένα θα παραμείνουν με βε-βαιότητα στατικά.

Την ίδια στιγμή, σημαντικές είναικαι οι εξελίξεις που αφορούν στον

αγωγό SouthStream, με αφετηρίατη Ρωσία, ο οποίος παρακάμπτειτην Κριμαία. Σύμφωνα με το ΙΤΑΡ-ΤΑΣ, οι διαβουλεύσεις για τον αγωγόμεταξύ Ε.Ε. και Ρωσίας δεν έχουνπαγώσει, αλλά «συνεχίζονται σε τε-χνικό επίπεδο». Οι ενδείξεις από τιςΒρυξέλλες, όμως, λένε πως ο αγωγόςείναι πλέον σε πλήρη παύση. Μέροςτου ζητήματος είναι και η εμπλοκήτου Gennady Timchenko, ιδιοκτήτητης Stroystrangaz στο βουλγάρικοκομμάτι του αγωγού. Ο κ. Timchenkoβρίσκεται στη μαύρη λίστα των ΗΠΑγια κυρώσεις κατά της Ρωσίας, μετάτις εξελίξεις στην Κριμαία, ενώ αξίζεινα σημειωθεί πως γίνονται και έλεγ-χοι για οικονομική του «παρουσία»και στην Κύπρο. Ο Ευρωπαίος Επί-τροπος αρμόδιος για θέματα Ενέρ-γειας, Γκύντερ Οτιγκερ, δήλωσεπρόσφατα πως ο αγωγός έχει στα-ματήσει, κάτι που άφησαν επίσηςνα νοηθεί και στελέχη της ΕΝΙ. Απόπλευράς των άλλων ευρωπαϊκώνεταιρειών που εμπλέκονται στονSouthStream (της γαλλικής EDF καιτης γερμανικής Wintershall) ανα-μένονται σχόλια στο επόμενο διά-στημα.

Κεντρικό κομμάτι του παζλ η Κύπρος

<<<<<<<

Προς πάγωμα οSouthStream, μεαναγεννημένο ρόλογια τη Μεσόγειο.

Κέρι – Άστονεντατικοποιούν την κοινή δράση

Η Διάσκεψη ΗΠΑ-Ε.Ε. της περα-σμένης εβδομάδας επιβεβαίωσεεκ νέου την εντατικοποίηση τωνανησυχιών αλλά και της προσπά-θειας των δυτικών κρατών για ανε-ξαρτητοποίηση από τη Ρωσία. Στοεπίκεντρο ήταν, φυσιολογικά, ηΟυκρανία, αλλά οι κοινές δηλώ-σεις Κέρι – Άστον δείχνουν πως ηπρόθεση για εκτενείς αλλαγές εί-ναι πραγματική αλλά και άμεση.«Οι εξελίξεις στην Ουκρανία έφε-

ραν στο προσκή-νιο την ενεργει-ακή ασφάλειακαι υποδει-κνύουν τηνανάγκη για ενί-σχυση της ενερ-γειακής ασφά-λειας στην Ευ-ρώπη», αναφέ-ρει η κοινή δή-λωση. Σε αυτότο πλαίσιο, γίνε-ται λόγος για τονΝότιο Διάδρομο

Αερίου (Southern Gas Corridor)που παρακάμπτει τη Ρωσία. Οαγωγός πρέπει να είναι «αφοσιω-μένος στον σκοπό και επεκτάσι-μος», ενώ η ροή αερίου μεταξύΟυκρανίας και Σλοβακίας θα πρέ-πει να μπορεί να αντιστραφεί σεαντίθετη κατεύθυνση όταν αυτόπαραστεί ανάγκη. Πρόκειται γιααπτές αποφάσεις, πίσω από τιςοποίες βρίσκεται και ένας δυνητι-κά αυξημένος ρόλος για τα κοιτά-σματα της ανατολικής Μεσογείουκαι γενικότερα της μεσογειακής«επιλογής». Η ευκαιρία για τηνΚύπρο, σε συνδυασμό με το Ισ-ραήλ και ενδεχομένως με την Ελ-λάδα, είναι προφανής, αλλά οι πε-ριπλοκές που προκύπτουν λόγωτου ρόλου της Τουρκίας στην όληυπόθεση θα πρέπει να λυθούν: Τογεωπολιτικό παζλ, στο κέντρο τουοποίου βρίσκεται η Κύπρος, είναιαρκετά πολύπλοκο, ακόμα.

Tα σενάρια, πάντως, προϋποθέτουν και επίλυση του Κυπριακού, χωρίς τηνοποία δεν μπορεί να σκέφτεται κανείς τη διασύνδεση ενός «κυπριακού»αγωγού με τον TANAP.

OIK_04-OIKONOMIA_Master_cy 04/04/14 20:56 Page 4

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 5Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι ΑΚυριακή 6 Απριλίου 2014

Συνέντευξη στην ΞΕΝΙΑ ΚΟΥΝΑΛΑΚΗ

Ανοιχτό αφήνει το ενδεχόμενο γιαένα τρίτο πακέτο βοήθειας προςτην Ελλάδα με στόχο την κάλυψητου χρηματοδοτικού κενού τα επό-μενα δύο χρόνια ο Γερμανός υπουρ-γός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμ-πλε. Αποφεύγει όμως να εκτιμήσειτο ύψος της νέας οικονομικής βοή-θειας, η οποία «σε κάθε περίπτωσηθα είναι πολύ μικρότερη από αυτήνπου είχαμε να αντιμετωπίσουμεστα δύο πρώτα προγράμματα». -Πολλοί αναλυτές πιστεύουνότι η γερμανική εμμονή με τηδημοσιονομική πειθαρχία είναιο βασικός υπεύθυνος για τη βα-θύτερη μεταπολεμική ύφεση,που γνώρισε η Ελλάδα. Έχετεδεύτερες σκέψεις για το πρό-γραμμα;

-Μια αυστηρή δημοσιονομικήπολιτική δεν είναι το αντίθετο τηςανάπτυξης, αλλά η προϋπόθεση γιαανάπτυξη.-Μήπως όμως όχι με την ταχύ-τητα που εφαρμόστηκε το πρό-γραμμα;

-Τουναντίον και τα τελευταία οι-κονομικά στοιχεία αποδεικνύουνότι η πορεία ήταν σωστή. Σας λέω

και πάλι: Η ανεργία στην Ελλάδαδεν είναι απόρροια της ευρωπαϊκήςπολιτικής. Αυτό είναι μια πλάνη.Και μην ακούτε όσους ισχυρίζονταιότι υπήρχε ευκολότερος τρόπος.-Εσείς πόσα χρόνια πιστεύετεότι θα χρειαστούν για να φέ-ρουμε αυτά τα εξωφρενικά νού-μερα σε αποδεκτά επίπεδα;

-Πιστεύω ότι μέσα σε αυτόν τονχρόνο η Ελλάδα θα πετύχει το στόχοκαι θα υπάρξει και πάλι οικονομικήανάπτυξη. Έτσι θα δημιουργηθούνκαι νέες θέσεις εργασίας. Στη σύγ-χρονη οικονομία δεν δημιουργούν-ται θέσεις εργασίας μέσω γιγαντι-αίων επενδύσεων, αλλά μέσω τωνμικρομεσαίων επιχειρήσεων.-Πάντως κι η Ελλάδα είναι μια-κοινωνικά- εντελώς κατεστραμ-μένη χώρα.

-Μπορώ ευχαρίστως να σας δείξωμερικές φωτογραφίες από εκείνητην εποχή που απεικονίζουν τηνκατάσταση στην Ευρώπη, την Αθή-να και τη Γερμανία το 1947. Πρέπεινα είμαστε χαρούμενοι κι ευγνώ-μονες που δεν αντιμετωπίζουμε σή-μερα τέτοιες καταστάσεις. Πραγ-ματικά δεν μπορούμε να κάνουμεσυγκρίσεις. Για αυτό και ο όρος«Σχέδιο Μάρσαλ» είναι άκαιρος.

-Θεωρείτε ότι τα τρομαχτικάποσοστά ανεργίας είναι εθνικόπρόβλημα ή ευρωπαϊκό, τοοποίο θα μπορούσε να αντιμε-τωπιστεί με μία συντονισμένηευρωπαϊκή στρατηγική;

- Η ανεργία στην Ευρώπη, καιειδικά η ανεργία στους νέους είναιτο μεγαλύτερό μας πρόβλημα. Πρέ-πει να βελτιώσουμε την ανταγωνι-στικότητα και με τον τρόπο αυτόνα δημιουργήσουμε τις προϋποθέ-σεις για νέες θέσεις εργασίας. Ελά-χιστοι ίσως έχουν καταλάβει ότιστο πλαίσιο της παγκοσμιοποιημέ-νης αγοράς ο ανταγωνισμός θα γί-νεται συνεχώς εντονότερος και ότισε άλλα σημεία του πλανήτη το ερ-γατικό δυναμικό προσφέρεται σεπολύ χαμηλότερες τιμές.- Ποια είναι δηλαδή η λύση;Όλο χαμηλότεροι μισθοί;

- Περισσότερη καινοτομία, λιγό-τερη γραφειοκρατία και μια ευρω-παϊκή πολιτική που δεν θα εμποδίζεικάθε εκσυχγρονισμό μέσω μιαςπληθώρας ρυθμίσεων.

-Το βασικό ερώτημα μετά τιςευρωεκλογές για την Ελλάδαείναι πώς μπορεί να καλύψειτο χρηματοδοτικό κενό των δύοεπόμενων ετών. Ξέρω ότι έχετεδιάφορα σενάρια εργασίας στοσυρτάρι του γραφείου σας. Ποιοείναι όμως το πιθανότερο; Ενατρίτο πακέτο;

-Είχαμε πει ήδη μετά την έγκρισητου δεύτερου προγράμματος για τηνΕλλάδα, ότι στα μέσα του έτους,μόλις δηλ. έχουμε τα απαραίτηταστοιχεία και τα ελέγξουμε, θα ανα-ρωτηθούμε τι θα κάνουμε. Σε περί-πτωση που υπάρξει ανάγκη χρημα-τοδότησης, θα δούμε με την ελληνικήκυβέρνηση πώς θα την επιλύσουμε.Τώρα όμως δεν πρέπει να παρθείκάποια απόφαση. Ας περιμένουμεποια θα είναι η εξέλιξη στην Ελλάδα.Ήδη διαφαίνεται ότι τα δημόσια οι-κονομικά εξελίχθηκαν καλύτερα απ’ό,τι προβλεπόταν στο πρόγραμμα.Η εξυγίανση είναι ταχύτερη, δηλαδήκι εδώ καλύτερα απ’ ό,τι αναμενόταν.Δεν είναι καθόλου απίθανο η Ελλάδα

να μπορέσει να βγει εφέτος από τηνύφεση. Σε κάθε περίπτωση η Ελλάδαμπορεί να βασιστεί στο ότι εμείς οιΕυρωπαίοι θα τηρήσουμε τις υπο-σχέσεις μας. Γνωρίζω τις συζητήσειςαλλά και τις ανησυχίες στην ελληνικήκοινή γνώμη για την επιβολή τωνμεταρρυθμίσεων που συνδέονταιμε τα προγράμματα. Οι όροι ενόςνέου προγράμματος θα είναι σίγουραλιγότερο επιβαρυντικοί.- Θα υπάρξουν δηλαδή όροι.

- Βοήθεια από τον ευρωπαϊκό μη-χανισμό διάσωσης, μπορεί να υπάρ-ξει μόνο υπό προϋποθέσεις. Η υπο-χρέωση όμως αυτή για μεταρρυθ-μίσεις έχει αποκλειστικά έναν καιμόνο στόχο: Να φέρει στην Ελλάδαανάπτυξη.-Το δεύτερο κρίσιμο ερώτημαείναι ασφαλώς η βιωσιμότητατου χρέους. Πώς σκοπεύετε ναλύσετε αυτό το πρόβλημα; Μεένα νέο κούρεμα; Πιστεύετε ότιο στόχος του 124% του ΑΕΠ το2020 είναι ρεαλιστικός χωρίςνέο κούρεμα;

-Ναι. Είχαμε σχεδιάσει ένα ρεα-λιστικό πρόγραμμα πριν από δύοχρόνια και οι σημερινοί αριθμοί είναικαλύτεροι από αυτούς, που όριζε τοπρόγραμμα. Γι’ αυτό δεν βλέπω πώςθα μπορούσε να προκύψει η ανάγκηγια πρόσθετες ενέργειες αυτή τηστιγμή. Το κούρεμα στον ιδιωτικότομέα ύψους 53% ήταν σωστό τηνεποχή που αποφασίστηκε και ασχο-λήθηκα πολύ με το ζήτημα. Έδωσασκληρές μάχες. -Θα μπορούσαμε να μιλήσουμεγια ένα είδος αναδιάρθρωσηςκαι όχι κουρέματος, μέσω τηςεπιμήκυνσης αποπληρωμής καιτης μείωσης των επιτοκίων;

-Απεχθάνομαι τον όρο «κούρεμα».Και επαναλαμβάνω: Ήταν μια μο-ναδική περίπτωση. Αυτό το απο-φάσισαν και οι αρχηγοί κρατών καικυβερνήσεων. Εξηγήσαμε όμωςεπίσης, ότι σε περίπτωση που υπάρ-ξει ανάγκη, θα βοηθήσουμε. Ολοιέχουμε συμφέρον να τα καταφέρειη Ελλάδα.-Αναφερθήκατε στον κύριο Βε-νιζέλο. Έχει επανειλημμένααναφερθεί μία συνάντηση σαςπαρουσία των κυρίων Ζαννιάκαι Ασμουσεν, στην Πολωνία,κατά την οποία συζητήσατεμια ενδεχόμενη έξοδο της Ελ-λάδας από την Ευρωζώνη, ότανεκείνος ήταν Υπουργός Οικο-νομικών. Αληθεύει; Και έχειφύγει το Grexit οριστικά απότο τραπέζι;

- Συνέβη το εξής: Οταν ο τότεΠρωθυπουργός κ. Παπανδρέουανακοίνωσε τον Οκτώβριο-Νοέμ-βριο του 2011, λίγο πριν από τηΣύνοδο Κορυφής των Καννών, ότισκοπεύει να διενεργήσει δημο-ψήφισμα, είπα «Αυτή είναι από-φαση της Ελλάδας».

Το δημοψήφισμα δεν πραγμα-τοποιήθηκε τελικά, αλλά αυτό είναιένα άλλο ζήτημα. Είπα τότε καιστη γερμανική βουλή, ότι όσο οελληνικός λαός είναι διατεθειμένοςνα αναλάβει το κόστος που συν-δέεται με τη συμμετοχή στην Ευ-ρωζώνη, εμείς θα του συμπαρα-στεκόμαστε. Αν αποφασίσει όμωςότι δεν μπορεί πλέον να το κάνει,θα το σεβαστούμε επίσης.

H αυστηρή πολιτικήπροϋπόθεση για ανάπτυξηΟ υπουργός Οικονομικών τηςΓερμανίας μιλά στην «Κ» για την κρίση

«Στη σύγχρονη οικονομία δεν δημιουργούνται θέσεις εργασίας μέσω γιγαντιαίων επενδύσεων, αλλά μέσω τωνμικρομεσαίων επιχειρήσεων».

OIK_05-OIKONOMIA_Master_cy 04/04/14 21:40 Page 5

6 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Α Κυριακή 6 Απριλίου 2014

Του ΜΙΧΑΛΗ ΠΕΡΣΙΑΝΗ

«Πρέπει να αντιμετωπιστεί το ζήτηματων μη εξυπηρετούμενων δανείων».Το σχόλιο, στην προκειμένη τουπρόεδρου του Eurogroup, θα μπο-ρούσε εξίσου εύκολα να αποδοθείστο ΔΝΤ, τον αρμόδιο ΕπίτροποΌλι Ρεν, την Κομισιόν γενικότεραή και σε ξένους ιδιώτες αναλυτές.Εξάλλου, όλες οι αναλύσεις και δη-λώσεις που έγιναν από τους πιο πά-νω το τελευταίο διάστημα, κατα-λήγουν στο ίδιο συμπέρασμα.

Η κατάσταση που επικρατεί σταβιβλία της Τράπεζας, τη θέτει προενός διλήμματος. Με τις πιέσεις,πλέον, να γίνονται αφόρητες για το«ξεκαθάρισμα» των προβληματικώνδανείων, η Τράπεζα Κύπρου θα πρέ-πει να προχωρήσει με κινήσεις.«Ασφαλώς, θα πρέπει να αντιμετω-πιστούν τα Μη ΕξυπηρετούμεναΔάνεια» σχολίασε ο κ. Ντάισελμ-πλουμ, μιλώντας για την ανάγκηεπιστροφής στην πιστωτική επέ-κταση, και ιδίως για τις μικρομεσαίεςεπιχειρήσεις, εάν η Κύπρος θέλεινα ξεφύγει από μία ύφεση σχήματοςL. «Πρέπει», σημείωσε, «αναπόφευ-κτα, να αναγνωριστούν οι ζημιές».«Υπάρχει εμπειρογνωμοσύνη σεαυτό το θέμα, μεταξύ άλλων απότην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανοικο-δόμησης και Ανάπτυξης (EBRD)»,πρόσθεσε. Σε μία τέτοια περίπτωση,η κεφαλαιακή επάρκεια της τράπε-ζας θα υποφέρει, με το ενδεχόμενονα πέσει κάτω από το όριο του 9%να είναι κάτι παραπάνω από ορατό.

«Θα χρειαστεί νέο κεφάλαιο...υπάρχει σε πανευρωπαϊκό επίπεδομεγάλο επενδυτικό ενδιαφέρον γιατράπεζες», σχολίασε ο κ. Ντάισελμ-πλουμ. Στην περίπτωση της Τρά-πεζας Κύπρου, το ενδιαφέρον αυτό,το οποίο μεταφράζεται το τελευταίοτρίμηνο σε απανωτές επισκέψειςδυνητικών επενδυτών, σκοντάφτει,αρχικά στο πόσο ασαφής είναι ηκατάσταση στα βιβλία της τράπεζας,και έπειτα στο γεγονός ότι η νομο-θεσία για τις εκποιήσεις είναι τέτοια,που δεν επιτρέπει στην τράπεζα ναπιέσει για αποπληρωμή των δανείων,ιδίως των μεγάλων δανειοληπτών.Όπως αποδεικνύεται το τελευταίοδιάστημα, αυτοί είναι σε θέση νακαταβάλλουν δόσεις με επαναπα-τρισμό κεφαλαίων, αλλά δεν το κά-νουν. Έτσι, πέρα από το ξεκαθάρι-σμα των βιβλίων, κρίσιμη θα είναικαι η απεμπλοκή του νομοσχεδίουαπό τις κομματικές σκοπιμότητες,που θέτουν την πρώτη κατοικίαστο προσκήνιο, τη στιγμή που τονομοσχέδιο αφορά στους μεγάλουςοφειλέτες.

Πριν όμως την όποια πράξη, είναισαφές πως θα πρέπει να προηγηθείτο «ξεκαθάρισμα» το οποίο μπορείνα οδηγήσει την τράπεζα σε νέα

ανακεφαλαιοποίηση. Ο κ. Ντάισελμ-πλουμ προχώρησε μάλιστα σε έμ-μεση παραδοχή του ενδεχομένου(που είναι άσχετο με τα μαγειρεμέναστρες τεστ), αφού παρατήρησε πωςυπάρχουν «περιθώρια» (buffers)στο Μνημόνιο.

Πρώτο, υπάρχει 1 δισ. ευρώ απότα 10 του προγράμματος, που δενείναι κατανεμημένο. Ο κ. Ντάισελμ-πλουμ, μάλιστα, δεν απέφυγε νασχολιάσει πως το Μνημόνιο των«9-συν-1» δισ. ευρώ, σχεδιάστηκεμε υπόθεση εργασίας πολύ χειρό-τερα μακροοικονομικά και δημο-σιονομικά στοιχεία από εκείνα πουκαταγράφει η Κύπρος. Το σχόλιότου αυτό, καταδεικνύει πως η πορείατων δημόσιων οικονομικών διευ-κολύνει μία στροφή του 1 δισ. προςτην Τράπεζα Κύπρου.

Δεύτερο, υπάρχει περιθώριο απότο 1,5 δισ. που είναι δεσμευμένογια Ελληνική και Συνεργατισμό, τοοποίο δεν χρησιμοποιήθηκε στοσύνολό του. Το γεγονός ότι το 1,5δισ. αυτό είναι δεσμευμένο και δενμπορεί να χρησιμοποιηθεί για τηνΤράπεζα Κύπρου, είναι μάλλον δευ-τερεύον, αφού αυτό αλλάζει κατάτην επόμενη «αναθεώρηση» τουΜνημονίου.

Έτσι, ένα ξεκαθάρισμα των ΜηΕξυπηρετούμενων Δανείων, θα πρέ-πει να συνοδεύεται από μία λύση«εκτάκτου ανάγκης», η οποία, άπαν-τες ελπίζουν, δεν θα αποδειχθείαναγκαία. Η λύση αυτή, που απο-τελεί «τελική βαλβίδα» κατά μιαςκαταστροφικού σεναρίου, εντοπί-ζεται στο τουλάχιστον 1,5 δισ. ευρώπου εύκολα μπορεί να αντληθεί απότο Μνημόνιο.

Τελικός στόχος μιας τέτοιας άσκη-σης θα είναι να ξεκαθαρίσουν ταβιβλία της τράπεζας.

Με αυτό τον τρόπο, θα μπορείνα καταστεί ελκυστική για επενδυ-τές, κάτι που θεωρείται απολύτωςαπαραίτητο αν θα επιβιώσει σε βά-θος χρόνου. Πέρα από την ανακε-φαλαιοποίησήτης, η τράπεζα σαφώςθα χρειαστεί και ξεκαθάρισμα τωνβιβλίων αν θέλει να ελκύσει επεν-δυτή, αφού χωρίς αυτό δεν μπορείο δυνητικός αγοραστής να ξέρει τιαγοράζει.

«Ναι, αυτό ήταν το μάθημα απότην προσπάθεια πώλησης του 18%»(που κατέχει στην Κύπρου η τέως

Λαϊκή), σχολίασε υψηλόβαθμο στέ-λεχος της τράπεζας στην «Κ».

Αυτό το σενάριο φαντάζει ως τοεπικρατέστερο αυτή τη στιγμή: ΗΤράπεζα Κύπρου θα αναγνωρίσειτις ζημιές, θα ξεκαθαρίσει τα βιβλίατης, και θα χρειαστεί ενίσχυση κε-φαλαίου με τελικό της σωσίβιο τοΜνημόνιο.

Σημειώνεται, πάντως, πως κάτιτέτοιο δεν συνεπάγεται και διαγρα-φή δανείων, αφού η Τρόικα, όπωςείναι ξεκάθαρο από όλα τα σχόλιαπου γίνονται, θα σφίξει όσο είναιδυνατόν τη μέγγενη των εισπρά-ξεων, ιδίως από τους μεγάλους δα-νειολήπτες. Δηλαδή η πίεση στουςδανειολήπτες που δεν ξεκαθαρίζουντα δάνειά τους, θα είναι –όχι απλώςμεγάλη– αλλά αφόρητη.

Δεύτερη εναλλακτική επιλογή εί-ναι, φυσικά, η διαμόρφωση μιας«Κακής Τράπεζας», η οποία ωστόσοσυνεχίζει να σκοντάφτει στην άρ-νηση του Ευρωσυστήματος να με-τατραπεί το ELA σε μακροχρόνιοομόλογο (όπως έγινε, σε γενικέςγραμμές, σε Ισπανία και Ιρλανδία).Κάτι τέτοιο, εξάλλου, συνεπάγεταικαι παραδοχή πως η Κεντρική Τρά-πεζα (υπό το βλέμμα της συνένοχηςΦρανκφούρτης) έκαναν την πιο κο-λάσιμη αμαρτία μιας Κεντρικής Τρά-πεζας, παραχωρώντας ρευστότητασε χρεοκοπημένο ίδρυμα. Επιπλέονζήτημα είναι και το κατά πόσον θαβρεθεί τρόπος ούτως ώστε η ανα-χρηματοδότηση του ELA να μηνεπιβαρύνει το δημόσιο χρέος.

<<<<<<<

Με το ξεκαθάρισμα τωνδανείων «θα χρειαστείκεφάλαιο», σχολιάζειπρόεδρος του Eurogro-up. «Υπάρχει σε πανευ-ρωπαϊκό επίπεδο μεγά-λο επενδυτικό ενδιαφέ-ρον για τράπεζες», ση-μειώνει ο κ. Ντάισελμ-πλουμ.

Προς πρόσληψη για κάλυψη κενών Οι εντάσεις που δημιουργήθηκαντην προηγούμενη εβδομάδα, μετάτις δηλώσεις Χούρικαν για τη δη-μιουργία «κακής τράπεζας» («τρά-πεζας αναδιάρθρωσης ενεργητικού»,asset management bank), έχουνκαι βαθύτερες ουρές. Επικρατείστην τράπεζα μία γενικευμένη δυ-σαρέσκεια με την πορεία που ακο-λουθεί η αναδιάρθρωση σε «επίπεδοκαθημερινότητας». Στελέχη τηςτράπεζας –όλων των βαθμίδων στηνιεραρχία– σχολιάζουν πως ο τομέαςτης λιανικής τραπεζικής, σε επίπεδοκαταστημάτων, εξυπηρέτησης τωνπελατών, και καθημερινής λειτουρ-γίας της τράπεζας, είναι άκρως προ-βληματικός.

Η εικόνα αυτή βρίσκει σύμφω-νους και πολλούς πελάτες, ενώ ηολοκλήρωση της συγχώνευσης Λαϊ-κής-Κύπρου σε λειτουργικό επίπεδο,θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ωςαποτυχημένη. Η εντύπωση πουέχει δημιουργηθεί είναι πως η δι-οίκηση της τράπεζας ασχολείταιμε τόσο ζήλο με την είσπραξη τωνοφειλομένων, που δεν έχει δώσεισε καμία περίπτωση την απαιτού-μενη προσοχή στην καθημερινήλειτουργία, την οργανική αναδιάρ-θρωση και γενικότερα τη λιανικήτραπεζική εντός της τράπεζας.

Το θέμα απασχόλησε το Δ.Σ., καιμάλιστα στη παρουσία του διευ-θύνοντος συμβούλου, Τζον Χούρι-

καν. Σύμφωνα μάλιστα με πληρο-φορίες, δεν είναι λίγες οι φορέςπου το ΔΣ και μέλη του λειτούργη-σαν ως διοίκηση για να καλύψουνκενά που υπήρχαν στην τράπεζα,και τα οποία προκαλούν έντονηκαι γενικευμένη δυσαρέσκεια ανά-μεσα σε πελάτες. Όλα δείχνουνπως η τράπεζα θα στραφεί προςτην πρόσληψη υψηλόβαθμου στε-λέχους, υπό τον Τζον Χούρικαν,για να αναλάβει τη διαχείριση τηςλιανικής τραπεζικής.

Το πρόσωπο θα είναι κατά πιθα-νότητα κύπριος, που θα έχει επαφήμε την πραγματικότητα των πελα-τών και την καθημερινή εμπειρίατης τράπεζας. Ορισμένοι σχολιάζουνπως η επιλογή Κύπριου μπορεί να«ανοίξει την Κερκόπορτα» για πο-λιτικές παρεμβάσεις στην τράπεζα(όπως γινόταν παραδοσιακά) μεσκοπό τον επηρεασμό αποφάσεων,π.χ. για μεγάλους δανειολήπτες. Τογεγονός όμως ότι η «ομάδα Χούρι-καν» παραμένει στο κεφάλι της δι-οίκησης, αποτελεί μπλόκο σε μίατέτοια εξέλιξη.

Πάντως, η ενίσχυση της διοικη-τικής ομάδας θα γεμίσει ένα κενόπου προβλημάτισε πολλούς παρα-τηρητές, ενώ το γεγονός ότι ο ρόλοςτων Χούρικαν και Χάμιλτον παρα-μένει ο ίδιος, ενισχύει την αίσθησηπως η αλλαγή θα είναι «για καλό».

Πέρα από την προβληματική κα-

θημερινότητα, που πλέον οδεύειπρος αντιμετώπιση, η εικόνα πουαφορά στα Μη ΕξυπηρετούμεναΔάνεια, στο επίκεντρο της οποίαςβρίσκεται φυσιολογικά η ΤράπεζαΚύπρου, έχει έρθει στο προσκήνιομετά από μία περίοδο κατά τηνοποία γενικευμένη ευφορία επι-κράτησε σχεδόν σε όλους του κύ-κλους. Η απελευθέρωση του πρώτουγραμματίου των δεσμευμένων μηεγγυημένων καταθέσεων στην Κύ-πρου (που μεταφράζεται σε έξοδοκαταθέσεων), η εξαιρετική πορείατων δημοσίων οικονομικών, οι ψί-θυροι ότι έπονται αποπληρωμέςδανείων, αλλά και τα θετικά μακρο-οικονομικά στοιχεία με τη σχετικάχαμηλή ύφεση, οδήγησαν σε μίαπροσωρινή νάρκωση των εντυπώ-σεων.

Η εικόνα όμως συνεχίζει να επι-δεινώνεται στο τραπεζικό σύστημα,κάτι που πέρα από την ΤράπεζαΚύπρου σαφώς αφορά και στην ποι-ότητα των χαρτοφυλακίων της Ελ-ληνικής που χρειάστηκε ήδη δύοφορές ανακεφαλαιοποίηση (και πολ-λοί περιμένουν ακόμα μία), αλλάκαι στον Συνεργατισμό.

Η κακή ποιότητα των χαρτοφυ-λακίων, πάντως, δεν αφορά μόνοστην κεφαλαιακή επάρκεια τωντραπεζών. Η «Κ» έχει πολλές φορέςσχολιάσει πως οι προβλέψεις, ιδίωςστην Τράπεζα Κύπρου, φαντάζουν

ως πολύ χαμηλές αν λάβει κανείςτη συνολική εικόνα της ποιότηταςτων δανείων. Ωστόσο, το «μασάζ»που μπορεί να γίνει στα νούμερακαι τα στοιχεία, επιτρέπει κάποιοπεριθώριο –έστω κι αν αυτό δεν εί-ναι σοφό– για να αντέξουν τα στοι-χεία της κεφαλαιακής επάρκειας.Εξάλλου, οι ανησυχίες που αφορούνστο στρες τεστ, δεν είναι μεγάλες:Όλες οι ενδείξεις συγκλίνουν στοσυμπέρασμα ότι τα σχετικά σενάρια(και ενδεχομένως και τα στοιχείαπου θα χρειαστούν, τα οποία είναιαπό τις αρχές του 2013) θα «βοη-θήσουν» την Κύπρου να αντέξειστις πιέσεις του τεστ.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα, όμως,έχει να κάνει με τη ρευστότητα.Ενώ οι καταθέσεις κατά πάσα πι-θανότητα συνεχίζουν να μειώνον-ται, έστω και με βραδύτερους ρυθ-μούς, τα πολλά προβληματικά δά-νεια δεν επιτρέπουν στην Κύπρουκαι τις άλλες τράπεζες να αντιστρέ-ψουν την πιστωτική συρρίκνωση,η οποία είναι κι αυτή, κομμάτι τηςαπομόχλευσης για ενίσχυση τωνκεφαλαίων.

Η ρευστότητα, που πιέζεται απότην «κληρονομιά» του ELA πού έλα-βε η Κύπρου, είναι η μεγαλύτερηαπειλή. Οι «στεγνές» εισπράξειςαπό τα δάνεια, πιέζουν ακόμα πε-ρισσότερο τα χρηματοκιβώτια τηςτράπεζας.

Το δίλημμα της Τράπεζας ΚύπρουΑναγνώριση ζημιών και εισπράξεις ζητούν Κομισιόν, ΔΝΤ και Ντάισελμπλουμ

Αυτό το σενάριο φαντάζει ως το επικρατέστερο αυτή τη στιγμή: Η Τράπεζα Κύπρου θα αναγνωρίσει τις ζημιές, θαξεκαθαρίσει τα βιβλία της, και θα χρειαστεί ενίσχυση κεφαλαίου με τελικό της σωσίβιο το Μνημόνιο.

EPA

ΑSSO

CIAT

ED P

RESS

Με ετήσιο μισθό 1 δολάριο ο κ. FacebookΗ πολιτική μείωσης μισθών, που ακολουθεί ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ,ο ιδρυτής της εταιρείας του Facebook, είναι η ίδια είτε αφορά τονίδιο είτε τα διοικητικά στελέχη της. Ακολουθώντας το παράδειγματου αποβιώσαντος ιδρυτή της Apple, Στιβ Τζομπς, το οποίο αντέ-γραψαν στη συνέχεια οι ιδρυτές-επικεφαλής της Google, ΛάριΠέιτζ και Σεργκέι Μπριν, λαμβάνει συμβολικό μισθό 1 δολαρίου.Τόσο ο κ. Ζάκερμπεργκ όσο και οι προαναφερθέντες επιχειρηματίεςείχαν σημαντικό μερίδιο στις αντίστοιχες εταιρείες τους, τα οποίακαι απέφεραν υψηλά έσοδα. Πέραν, λοιπόν του μισθού του οιδρυτής της Facebook έχει και άλλες αποδοχές με τη μορφή λει-τουργικών εξόδων και δαπανών κίνησης.

Τα καύσιμα, το κόστος διατροφής και τα γεύματα σε εστιατόρια,καθώς και η χρήση του προσωπικού του αεροπλάνου για εταιρικούςή προσωπικού λόγους ανέρχονται ως αποδοχές συνολικά σε 653.165δολάρια το 2013, σύμφωνα με τα επίσημα έγγραφα που καταθέτειη εταιρεία, όπως οφείλει, στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Το 2012,ωστόσο, οι συνολικές αποδοχές του Μαρκ Ζάκερμπεργκ σε ετήσιαβάση ήταν της τάξεως των 1,99 εκατ. δολαρίων, χωρίς να συνε-κτιμηθεί η αξία από τις μετοχές του στη Facebook.

Σύμφωνα με το περιοδικό Forbes, οι μετοχές αυτές αποτιμώνταισε 27 δισ. δολάρια. Εκτός του ότι ο μισθός του κ. Ζάκερμπεργκ το2013 μειώθηκε στο 1 δολάριο, περικοπές έως και κατά 40%υπέστησαν και οι αποδοχές των στελεχών της εταιρείας του. Το2013 οι απολαβές του γενικού οικονομικού διευθυντή ΝτέιβιντΕμπερσμαν ελαττώθηκαν από τα 17,5 το 2012 στα 10 εκατ. δολάρια.O μισθός του αντιπροέδρου της Facebook Ντέιβιντ Φίσερ ελαττώθηκεστα 8 από τα 12 εκατ. δολάρια του 2012, ενώ του γενικού διευθυντήτεχνολογίας Μάικ Σρέπφερ στα 12,6 από τα 20,7 εκατ. δολάρια.Αξίζει να αναφερθεί πως ο μισθός του ενός δολαρίου μετά τηνέκρηξη των διαδικτυακών εταιρειών στη δεκαετία του 1990 έχειεξελιχθεί σε παράδοση για τους παρά πολύ πλούσιους διευθύνοντεςσυμβούλους, των οποίων οι απολαβές εισπράττονται σε μορφήμετοχών.

Χαρακτηριστική η περίπτωση του Στιβ Τζομπς, ο οποίος μετάτην επιστροφή του στην Apple το 1998, ενώ είχε βρεθεί εκτός ορι-σμένα χρόνια, ελάμβανε το 1 δολάριο, ενώ μετά το 2003 δενελάμβανε ούτε αποδοχές με τη μορφή μετοχών, οι οποίες υπάγοντανσε περιορισμούς για την πώλησή τους.

Τα παρασκήνια τηςκυπριακής διπλωματίας «Κυπριακή Διπλωματία και Παρασκήνια: Μια Προσωπική Μαρτυρία»,τιτλοφορείται το βιβλίο του πρώην διπλωμάτη Σωτήρη Ζακχαίου,το οποίο παρουσιάστηκε στο MGIMO, στο Πανεπιστήμιο ΔιεθνώνΣχέσεων της Μόσχας.

Το βιβλίο του κ. Ζακχαίου καλύπτει τα σημαντικότερα γεγονότααπό τη διπλωματική ιστορία της Κύπρου, μέσα από τον δικό τουφακό. Το βιβλίο περιλαμβάνει τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφα-λείας για το Κυπριακό, το βέτο της Ρωσίας στο Συμβούλιο Ασφαλείαςτου ΟΗΕ της 21ης Απριλίου 2004, τις προσπάθειες για την αποτροπήτου πολέμου στο Ιράκ και την πολύτιμη συμβολή για την παρεμ-πόδισή του από την κυπριακή πλευρά, την κρίση στον Λίβανο το2006, ενώ ο συγγραφέας τονίζει τη συμβολή της Ρωσίας στις απο-φάσεις σχετικά με το κυπριακό πρόβλημα.

Το παρών τους στην εκδήλωση έδωσαν ο υπουργός Εξωτερικών,Ιωάννης Κασουλίδης, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών τηςΡωσίας, Γκ. Γκατίλοφ, ο Πρύτανης του MGIMO Α. Τορκουνόφκαι εκπρόσωποι του Υπουργείου Εξωτερικών και του Πανεπι-στημίου.

Ο πρύτανης κ. Τορκουνόφ χαρακτήρισε την κυκλοφορία τουβιβλίου του Σ. Ζακχαίου ως αξιοσημείωτο γεγονός για το MGIMO.

«Είναι η δέκατη έκδοση της σειράς “Απομνημονεύματα ενόςΔιπλωμάτη”, αλλά για πρώτη φορά, στο πλαίσιο της σειράς, κυ-κλοφορεί βιβλίο, μεταφρασμένο από ξένη γλώσσα. Πιστεύω πωςείναι σημαντικό το γεγονός ότι το βιβλίο του Σ. Ζακχαίου πα-ρουσιάζει τις σημειώσεις μιας ζωντανής προσωπικότητας»,δήλωσε ο Α. Τορκουνόφ.

«Η κυκλοφορία στα ρωσικά του έργου ενός κυπρίου διπλωμάτη,είναι μεγάλο γεγονός. Αποδεικνύει ότι μεταξύ των χωρών μαςυπάρχουν πνευματικές και φιλικές σχέσεις», συμπλήρωσε.

Ο Ιωάννης Κασουλίδης στάθηκε στον σημαντικό ρόλο στη δι-πλωματική ιστορία της χώρας που έπαιξε ο κ. Ζακχαίος, κάνονταςειδική μνεία σε επαφές με ρώσους διπλωμάτες, που απέκτησεκατά τη διάρκεια της υπηρεσίας του και εξακολουθούν να διατη-ρούνται μέχρι σήμερα.

«Ελπίζω ότι η κυκλοφορία του βιβλίου στη Ρωσία θα συμβάλλειστην ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ της Ρωσικής Ομοσπονδίαςκαι της Κυπριακής Δημοκρατίας», είπε ο υπουργός.

Ο Αν. ΥΠΕΞ της Ρωσίας, Γκενάντι Γκατίλοφ, ο οποίος προώθησετην έκδοση του βιβλίου από τη ρωσική πλευρά, δήλωσε ότι υπο-στήριξε την απόφαση να κυκλοφορήσει το βιβλίο του συναδέλφουτου στα ρωσικά, επειδή είναι το πιο αξιοσημείωτο και το πιο πο-λυσυζητημένο έργο, αφιερωμένο στην επίλυση των συγκρούσεωνμέσω του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών. Το χαρακτήρισεεπίσης και ως βοηθητικό μέσο για την κατανόηση των αιτίων τουκυπριακού προβλήματος.

Τα καύσιμα, το κόστος διατροφής και τα γεύματα σε εστιατόρια,καθώς και η χρήση του προσωπικού του αεροπλάνου για εταιρικούς ήπροσωπικού λόγους ανέρχονται ως αποδοχές συνολικά σε 653.165δολάρια το 2013.

OIK_06-OIKONOMIA 22_Master_cy 04/04/14 21:41 Page 6

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 7Π P O Σ Ω Π OΚυριακή 6 Απριλίου 2014

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΜΠΡΕΣΙΑ

Η ζούγκλα του Αμαζονίουτους έφερε νέα πλούτη

Του MATT GRAZE / BLOOMBERG

Πριν από έξι χρόνια, στα προεόρτιατης διεθνούς οικονομικής κρίσηςκαι συγκεκριμένα τον Σεπτέμβριοτου 2008, οι τιμές των πολύτιμωνμετάλλων κατακρημνίζονταν. Τότεη πάμπλουτη οικογένεια των Πε-ρουβιανών μεγαλοεπιχειρηματιώνΜπρέσια κατέβαλε περί τα 400 εκατ.δολάρια και απέκτησε τα μεγαλύ-τερα αποθέματα κασσιτέρου στονκόσμο, που βρίσκονται στην πε-ριοχή Πιτίνγκα στη ζούγκλα τουΑμαζονίου. Σήμερα, πλέον, με τηνεξορυκτική τους εταιρεία Minsur -μέλος του οικογενειακού ομίλουBrescia- οι Μπρέσια είναι οι μόνοιμεταξύ τών -κυρίως προερχομένωναπό τη ΝΑ Ασία- ανταγωνιστώντους που μπορούν να αυξήσουντην παραγωγή του κασσίτερου. Τομέταλλο αυτό έχει μεγάλη ζήτηση,εξαιτίας του ότι με επιμέρους προ-σμείξεις μπορεί να χρησιμοποιηθείστα έξυπνα τηλέφωνα. Υπενθυμί-ζεται πως από την αρχή του 2014ο κασσίτερος είναι το ένα από ταδύο βιομηχανικά μέταλλα που ητιμή τους ανέρχεται δυναμικά.

«Η μοναδική επιχείρηση με τηναναγκαία παρουσία για να επεκταθείείναι η Minsur, γιατί η οικογένειαΜπρέσια αποδείχθηκε πολύ καλήστις έγκαιρες κινήσεις της», παρα-τηρεί ο αναλυτής Σέσαρ Πέρες τηςBTG στο Σαντιάγο.

Οι κασσιτεροπαραγωγοί δεν συμ-βαδίζουν με τη διογκούμενη ζήτηση,κάτι που δεν μπορούν να ισχυρι-στούν οι παραγωγοί αργύρου καιχρυσού. Βέβαια, η κατάσταση ήταν

διαφορετική το 2008, όταν ο εκτε-λεστικός διευθυντής του ομίλουBrescia, Φορτουνάτο Μπρέσια, καιο πρόεδρος Πέδρο Μπρέσια συνή-ψαν συμφωνία εξαγοράς της πε-ριοχής με τα αποθέματα στην Πι-τίνγκα του Αμαζονίου, ενώ την ίδιαπερίοδο η τιμή του κασσίτερου είχευποχωρήσει 54%. Χάρις σε μια σειράαπό εξαγορές, ο πολυσχιδής όμιλοςμε δραστηριότητες από τράπεζεςμέχρι εξορύξεις, ο οποίος είχε ιδρυθείαπό τον Ιταλό προπάππου Φορτου-νάτο Μπρέσια, αναδείχθηκε στονμεγαλύτερο παραγωγό κασσιτέρου,μετά την κινεζική Yunnan Tin καιτη μαλαισιανή Malaysia Smelting.

Ο όμιλος Brescia αγόρασε τη Min-sur στη δεκαετία του 1970, της οποί-ας το ορυχείο στην περιοχή Σαν Ρα-φαέλ του Περού είναι το μεγαλύτεροπαγκοσμίως, ενώ τα αποθέματά τηςστην περιοχή Πιτίνγκα είναι τα με-γαλύτερα διεθνώς. Σήμερα η Minsurεπιταχύνει την παραγωγή της, ώστενα προμηθεύσει μια αγορά η οποίαπροβλέπεται να αντιμετωπίσει ελ-λείψεις, σύμφωνα με τον κασσιτε-ροπαραγωγικό όμιλο ITRI. «Τα βασικάμεγέθη του κλάδου είναι αψεγάδια-στα», παρατηρεί ο διευθύνων σύμ-βουλος της Minsur, Χουάν ΛουίςΚρούγκερ. «Προβλέπω αύξηση τηςζήτησης 3%-4% ετησίως, ενώ η προ-σφορά θα παραμείνει περιορισμένη».Οι προμηθευτές της Apple και τηςSamsung έπρεπε να αναζητήσουνκασσίτερο σε άλλες χώρες εκτόςΙνδονησίας, η οποία είναι και η με-γαλύτερη παραγωγός παγκοσμίως.Η κυβέρνησή της, όμως, απαγόρευ-σε τον Σεπτέμβριο τις πωλήσεις

κασσίτερου από τις παράνομες εξο-ρύξεις στο νησί Μπάνγκα. Ως απο-τέλεσμα, οι εξαγωγές της Ινδονησίαςελαττώθηκαν δραστικά κατά ένατρίτο, στις 60.000 τόνους τον χρόνο.Η Minsur φέτος σχεδιάζει να αυ-ξήσει την παραγωγή της στην πε-ριοχή Πιτίνγκα κατά 25%, ενώ πα-ράλληλα θα σταθεροποιήσει τημείωση της παραγωγής στο ορυχείοΣαν Ραφαέλ. Η παραγωγή από τοτελευταίο έχει ενισχυθεί στις 4.200τόνους για το 2013 έναντι των 1.100το 2010, επισημαίνει ο κ. Κρούγκερ.Οι ανταγωνιστές της Minsur απότη Νοτιοανατολική Ασία υπόκεινταισε περιορισμούς εξαιτίας προβλη-μάτων τα οποία αντιμετωπίζουνοι μικρότερης κλίμακας εξορυκτικοίόμιλοι από τους οποίους αγοράζουντην πρώτη ύλη.

Οι δε εταιρείες επεξεργασίας τουκασσίτερου υπόκεινται σε αυστη-ρότερους ελέγχους, ώστε να δια-σφαλίζεται πως αγοράζουν τα υλικάτους από προμηθευτές που εφαρ-μόζουν κανόνες ασφαλείας. «Δενπρόκειται να επεκτείνουμε την εξο-

ρυκτική-παραγωγική μας ικανότηταγρήγορα, απλώς και μόνον επειδήη τιμή του μετάλλου είναι καλή»,τονίζει ο Γιανγκ Ζιαουέι, εκπρόσω-πος σε θέματα συναλλαγών αξιο-γράφων της κινεζικής Yunnan Tin.

Η τελευταία, η μεγαλύτερη εται-ρεία του κόσμου στην παραγωγήκασσίτερου, αποσκοπεί σε μια πα-ραγωγή της τάξεως των 71.600 με-τρικών τόνων το 2014, η οποίαείναι κατά τι διαφορετική από τηναντίστοιχη πριν από ένα χρόνο.Αναλυτές του κλάδου εξόρυξηςυπογραμμίζουν πως οι εκτός Ιν-δονησίας παραγωγοί έχουν τη δυ-νατότητα να καλύψουν μόνον έναμικρό μέρος από τις απώλειές της,δεδομένου ότι υπάρχουν απαγο-ρεύσεις στις εξορύξεις των παρά-νομων ορυχείων.

Σύμφωνα, τέλος, με την Barclays,η παγκόσμια αγορά κασσιτέρουθα εμφανίσει έλλειμμα για πέμπτηδιαδοχική χρονιά το 2014. Το 2013η παγκόσμια ζήτηση ανερχότανσε 344.000 τόνους έναντι παρα-γωγής 341.000 τόνων.

O πρόεδρος του ομίλου Brescia Πέδρο Μπρέσια πλήρωσε 400 εκατ.δολάρια το 2008 για την περιοχή στην Πιτίνγκα του Αμαζονίου με τα με-γαλύτερα αποθέματα κασσιτέρου. Ο πολυσχιδής όμιλος ιδρύθηκε απότον Ιταλό προπάππου Φορτουνάτο Μπρέσια και έχει αναδειχθεί στον με-γαλύτερο παραγωγό κασσιτέρου, μετά την κινεζική Yunnan Tin και τημαλαισιανή Malaysia Smelting.

Το 2008, οπότε και η Minsurαπέκτησε τα κασσιτεροφόραεδάφη στην Πιτίνγκα του Αμαζο-νίου από την Paranapanema, ητιμή του μετάλλου στην αγοράέφθανε σχεδόν τις 17.000 δολά-ρια ο τόνος. Σήμερα έχει ανέλ-θει σχεδόν στις 22.925 δολάριαο τόνος. Κατά τους αναλυτές,φέτος η τιμή του αναμένεται ναεκτιναχθεί έως και στις 26.000δολάρια ο τόνος. Τα αποθέματακασσιτέρου στην Αγορά Μετάλ-λων του Λονδίνου (LME) έχουνσυρρικνωθεί σχεδόν σε 9.555τόνους ή σχεδόν σε 11 ημέρεςπαγκόσμιας ζήτησης, εν συγκρί-σει με τις 15.000 τόνους ή τις 17ημέρες πριν από ένα εξάμηνο.Τα εν λόγω αποθέματα του LMEελαττώθηκαν σε επίπεδα ναδίρ5ετίας. Τα προηγούμενα 10 χρό-νια η τιμή του κασσιτέρου τρι-πλασιάστηκε, κυρίως γιατί η Ε.Ε.απαγόρευσε τη χρήση του μολύ-βδου στις ηλεκτρικές συσκευές.Επιπροσθέτως, η ζήτηση αυξάνε-ται για τη συσκευασία των τροφί-μων, μια αγορά η οποία είναι καιη δεύτερη μεγαλύτερη για τονκασσίτερο μετά τα έξυπνα τηλέ-φωνα. Κατά την Barclays, φέτοςθα παρατηρηθούν ελλείψεις τηςτάξεως των 5.000 τόνων. Λόγουχάριν, ο όμιλος Foxconn Techno-logy Group, ο μεγαλύτερος εργο-λάβος της Apple, κάνει χρήση σεετήσια βάση χιλιάδων τόνων κασ-

σιτέρου. Το μέταλλο τήκεται υπότη μορφή μικροσκοπικότατωνσταγονιδίων. Αυτά χρησιμοποι-ούνται για την τοποθέτηση καιπροσαρμογή εξαρτημάτων πάνωσε πλακίδια μικροκυκλωμάτων,τα οποία συνιστούν την υποδομήτων iPhones και των iPad. Οι κα-τασκευάστριες κινητών συ-σκευών Samsung, Sony Corpora-tion και LG Electronics ανέκαθενχρησιμοποιούσαν κασσίτερο, οοποίος είχε παρανόμως εξαχθείαπό τα ορυχεία του νησιούΜπάνγκα της Ινδονησίας. Πέραντης παραγωγής κασσιτέρου, τηνοποία μπορεί να αποδώσει στονόμιλο Brescia η Πιτίνγκα σε από-σταση 300 χλμ. βόρεια του λιμα-νιού Μανάους στον Αμαζόνιο,φέρει και σπάνιες γαίες. Μεταξύαυτών συγκαταλέγονται το νεό-βιο και το ταντάλιο, συστατικάγια χρήση σε τρανζίστορ καιηλεκτρονικό εξοπλισμό. Ο δημι-ουργός της επιχειρηματικής αυ-τοκρατορίας Brescia, ο Φορτου-νάτο Μπρέσια, έφθασε στο Πε-ρού το 1889, έχοντας ξεκινήσειαπό την Ιταλία. Πρώτη του ενα-σχόληση ήταν η γεωργία. Στη δε-καετία του 1960 απώλεσε τηνπεριουσία του σε γη με την ανα-διανομή εδαφών από την τότεκυβέρνηση. Οι γιοι του στράφη-καν στα αλιεύματα και στη δε-καετία του 1990 εισήλθαν στιςτράπεζες.

Samsung, LG και Apple

Ο όμιλος αγόρασε το 2008 τα μεγαλύτερα αποθέματα κασσιτέρου στον κόσμο

OIK_07-OIKONOMIA_Master_cy 04/04/14 21:34 Page 7

8 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Κ Α Ρ Ι Ε Ρ Α Κυριακή 6 Απριλίου 2014

ΕΡΓΑΣΙΑ & ΖΩΗ

«SayNoToolkit» κατά τηςδωροδοκίαςκαι της διαφθοράςΗ προσπάθεια για την καταπολέμηση της δω-ροδοκίας και της διαφθοράς στις εταιρείεςξεπέρασε πλέον την υποχρεωτική τήρησητων νόμων και την εφαρμογή των κωδίκωνδεοντολογίας, όπως και κάθε άλλου προδρα-στικού μέτρου θεσπίζουν οι οργανισμοί, ώστετο έγκλημα να στοχοποιείται και να τιμωρείταιο υπεύθυνος εργαζόμενος. Χάρη στην τεχνο-λογική πρόοδο της εποχής μας, τον πρώτολόγο τον έχει το «SayNoToolkit». Μια φορητήεφαρμογή, αλλά και διαδικτυακή θέση, μετην οποία οι επιχειρήσεις μπορούν να βοη-θήσουν και να προστατεύσουν τους εργαζο-μένους τους, ώστε να αναγνωρίσουν τις πε-ριπτώσεις δωροδοκίας και να είναι βέβαιοιτη συγκεκριμένη στιγμή που συναλλάσσονταικαι αποφασίζουν ότι δεν έχουν ενδώσει –ακόμη και άθελά τους– ούτε πρόκειται να κα-τηγορηθούν για διαφθορά.

Με ένα άγγιγμα στο smartphone, είτε σεάλλη φορητή μικροσυσκευή, ο συναλλασσό-μενος εργαζόμενος μπορεί να λάβει μιαν απότις τρεις απαν-τήσεις «Say No,Say Yes» ή «Ζή-τησε περισσό-τερες πληροφο-ρίες για να μηνπάρεις λάθοςαπόφαση». Εν-νοείται ότι οκάθε οργανι-σμός έχει εφο-διάσει με τις κατάλληλες απαντήσεις και μετη σωστή καθοδήγηση την εφαρμογή αυτή,που έχει στόχο την καταπολέμηση της δια-φθοράς, ακόμη και στην περίπτωση που στονεργαζόμενο προσφερθεί –είτε εκείνος προ-σφέρει– ένα δώρο είτε φιλοξενία, είτε ακόμηεάν αντιμετωπίσει σύγκρουση συμφερόντων.Η κάθε εταιρεία μπορεί να δώσει το δικό τηςbrand στην εφαρμογή της, όπως και τα δικάτης δεδομένα και ζητούμενα για τους εργα-ζομένους της.

Με το σκεπτικό ότι η κοινοποίηση πολιτικώνκαι κωδίκων δεοντολογίας δεν επαρκεί γιανα προστατευθεί η φήμη και οι αξίες μιαςεταιρείας, αλλά και προκειμένου να γίνει στουςεργαζομένους εύκολη και άμεσα προσιτή ησχετική ενημέρωση, το Institute of BusinessEthics στη Βρετανία (www.ibe.org.uk) δημι-ούργησε και διέθεσε το πρώτο SayNoToolkit(www.saynotoolkit.net), ύστερα μάλιστα καιαπό την ισχύ του νόμου για την καταπολέμησητης δωροδοκίας, η παρέκκλιση του οποίουμπορεί να στοιχίσει πολύ ακριβά στις εται-ρείες.

«Δύσκολες αποφάσεις μπορεί να αντιμε-τωπίσουν κάθε στιγμή οι εργαζόμενοι, ότανταξιδεύουν, όταν προσφέρουν –είτε οι ίδιοιδέχονται– δώρα και φιλοξενία, είτε όταν δια-πραγματεύονται με τους πελάτες». Ομως ηφορητή αυτή εφαρμογή τούς εξασφαλίζει τησωστή απόφαση, μια και είναι δύσκολο ναανακαλούν στη μνήμη τους σε real time τοτι σχετικό διδάχθηκαν κατά την εκπαίδευση,είτε τι ακριβώς προβλέπεται από την εταιρείατους» σχολιάζει η Ethical Corporation(www.ethicalcorp.org), η οποία και μας ενη-μέρωσε σχετικά.

ΧΡ. ΔΑΜ.

<<<<<<

Φορητή εφαρμογήπροστατεύει εται-ρείες και εργαζο-μένους από λανθα-σμένες αποφάσεις.

Δεν είναι «κακοί μάνατζερ» όσοιαφήνουν την κρίση να διαβρώνειτην εταιρεία τους επειδή δεν μπό-ρεσαν να αναγνωρίσουν και τουςδιέφυγαν τα πρώτα σημάδια με ταοποία αρχίζει να φαίνεται η επιδεί-νωση μιας κατάσταση. Μπορεί ναπρόκειται και για «καλούς μάνατζερ»οι οποίοι, ωστόσο, εργάζονται συ-νήθως με βάση πρότυπα και παρα-δείγματα που δεν ισχύουν πλέονκαι που έχουν εμπέσει σε κατάστα-ση αδράνειας.

Αυτή είναι η διαπίστωση ενός ει-δικού που επί δύο δεκαετίες μελετάτις περιπτώσεις κορυφαίων εται-ρειών σε κρίση και που γνωρίζει«από πρώτο χέρι» το πώς οι μάνατζερ«ενδίδουν» στην κρίση, ακριβώςόταν συμβαίνει να μην έχουν ανα-γνωρίσει το ότι η κατάσταση έχεισημειώσει επιδείνωση. Είναι ο κ.Νταγκ Γιακόλα, senior partner στιςRecovery & Transformation Servicesτης McKinsey, ο οποίος καταθέτειτα συγκεκριμένα «απομνημονεύ-ματά» του -κάτι σαν Λευκή Βίβλο-προσφέροντας και την πολύτιμηεμπειρία του μέσα από συγκεκρι-μένες συμβουλές.

Αναφέρει ότι, στις ειλικρινείςαπολογίες τους, οι μάνατζερ παρα-δέχονται ότι είτε υποεκτίμησαντην κρισιμότητα μιας κατάστασηςείτε ότι εστίασαν την προσοχή τουςσε λάθος στοιχεία. Αλλοι πάλι υπο-στηρίζουν ότι επωφελήθηκαν απότην εύκολη πρόσβαση σε φτηνάκεφάλαια με τα οποία μπόρεσαννα συνεχίσουν την πορεία τους,παραβλέποντας τη χαμηλή αποδο-τικότητα.

ΑναγνώρισηΑκόμη, ότι ενέδωσαν στη μεγάλη

πίεση που δέχθηκαν για βραχυ-πρόθεσμες αποδόσεις και παραμέ-λησαν να διασφαλίσουν τη μακρο-χρόνια «υγεία» της εταιρείας τους,ακόμη και ότι τη θυσίασαν με τηθέλησή τους. Αυτό που σπανίζει,αναφέρει ο κ. Γιακόλα, είναι στελέχηπου να κοιτάζουν προς τα πίσω, ναεπιθεωρούν με αντικειμενικότητατα σχέδιά τους και να διερωτηθούναν για αυτό που τους συμβαίνει τώ-ρα υπήρχε πρόβλεψη κατά τον αρ-χικό σχεδιασμό τους. «Γιατί το πρώ-το αναγκαίο βήμα για την αλλαγήπορείας σε μιαν κρίση είναι το να

αναγνωρίσεις ότι τα σχέδιά σουδεν είναι πλέον αυτά που τώρα σουχρειάζονται».

Χαρακτηρίζει απολύτως αδύνατο-αλλά και επικίνδυνο- να δοθεί έναςορισμός που να προσδιορίζει τηνκρίση σε μιαν εταιρεία και συνιστάστα στελέχη να αποβάλουν τις όποιεςαντιλήψεις έχουν για το τι σημαίνεικρίση στη δική τους εταιρεία. «Ανά-λογα με την κάθε κατάσταση, πι-θανώς να υπάρχουν περί τα 25 δια-φορετικά σημάδια που πιθανώς ναπρομηνύουν τις δυσκολίες». Σπάνιατο πρόβλημα προκύπτει από μία ήδύο αιτίες. Το πιο συνηθισμένο είναινα συνυπάρχουν πολλές αιτίες, σεδιάδραση και με άλλους εξωτερικούςπαράγοντες. Η σαφής προτροπήτου, λοιπόν, είναι τα ίδια τα στελέχη«να επιβάλουν υποχρεωτικά στονεαυτό τους να κάνει κριτική σταδικά τους τα σχέδια».

Παραπέμπει επίσης στην υπευ-θυνότητα του διοικητικού συμβου-λίου και συνιστά στους μάνατζερνα έχουν μεγαλύτερες προσδοκίεςαπό τον ρόλο του και να του υπο-βάλουν τις σωστές ερωτήσεις. «Ησημασία του Δ.Σ. έγκειται στο ότι

βρίσκεται σε αρκετή απόσταση,ώστε να μπορεί να βλέπει το δάσοςκαι όχι μόνο τα δέντρα μέσα στηνεταιρεία». Συμβαίνει όμως συχνάοι μάνατζερ να θεωρούν τη συμ-μόρφωσή τους με τις απόψεις τουκάτι σαν «αναγκαίο κακό» και συ-νεχίζουν με τον δικό τους τρόπο ναενεργούν. Αυτό όμως υπονομεύειτον ρόλο του Δ.Σ. να λειτουργεί ως«σύστημα έγκαιρης προειδοποί-ησης» σε περίπτωση που η εταιρείαοδεύει προς τα δυσάρεστα.

Η οικονομική ρευστότητα και οιαποδόσεις αποτελούν κρίσιμα στοι-χεία για την επιτυχή ανατροπή τηςκρίσης. Για τον λόγο αυτό, συνιστά-ται να δίνεται ιδιαίτερη εστίασηστη ρευστότητα. Κάτι που δεν ση-μαίνει μόνο «να παρακολουθείταιτο αν υπάρχει ισορροπία στον τρα-πεζικό λογαριασμό», αλλά και μιαμεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμηπρόβλεψη.

Μια άλλη σημαντική εστίαση,που και αυτή την παραλείπουν οιεταιρείες όταν βρεθούν σε κρίση,είναι να περιγράψουν με λόγια τηναλλαγή πορείας, δίνοντας ταυτό-χρονα το μήνυμα του επείγοντος

όπως και να την αιτιολογήσουν κατάτρόπο κατανοητό και αντικειμενικόώστε να κινητοποιήσουν θετικάτους εργαζομένους.

Για τον λόγο αυτό, ο εμπειρο-γνώμων σύμβουλος υπογραμμίζειως απαραίτητο στόχο το να επι-κρατεί και η ανάλογη «νοοτροπίατης κρίσης». Δηλαδή, οι μάνατζερνα μην αποφεύγουν να χρησιμο-ποιούν τις λέξεις «κρίση» και «επεί-γον» από την πρώτη κιόλας στιγμήπου αναγνωρίζουν την κατάστασηαυτή. «Αλλωστε, η κρίση οδηγείτους ανθρώπους σε δράση και κάνειτους μάνατζερ να ξανοίγονται σεμεγαλύτερη γκάμα επιλογών». Ητάση που έχει εντοπίσει και ανα-φέρει ο κ. Γιακόλα είναι το ότι οιπερισσότεροι μάνατζερ, με στόχοτους να ανατρέψουν την κρίσιμηκατάσταση στις εταιρείες τους, συ-νηθίζουν να βάζουν τρία με τέσσερα«στοιχήματα» στα οποία δίνουνόλη την προσοχή, αλλά τοποθετούνκαι όλους τους πόρους τους. Ωστό-σο, «έστω και αν μερικές φορές ταστοιχήματα είναι απαραίτητα, απαι-τούν πολύ χρόνο και προσπάθεια– εκτός του ότι δεν πετυχαίνουν

πάντοτε». Επίσης, η υποστήριξηεκ μέρους των εργαζομένων μπορείνα αναπτυχθεί εάν οι μάνατζερ,αντί να δίνουν τον χρόνο τους γιανα διορθώσουν εκείνους που δεναποδίδουν τα αναμενόμενα -καιπου συνήθως είναι αυτοί που αν-τιδρούν σε οποιαδήποτε αλλαγή-,προτιμήσουν να ασχοληθούν μεεκείνους που εργάζονται σκληράκαι οι οποίοι θα προωθήσουν τηναλλαγή που απαιτείται, εφόσοναυτό τους ζητηθεί. «Αυτό που συ-νήθως αγνοείται είναι η πλειονό-τητα των εργαζομένων ενός οργα-νισμού. Εφόσον συνεργασθείτεμαζί τους, όχι μόνο με τα λόγια αλλά“προδραστικά”, είναι αυτοί που θασυνεργασθούν, θα παρακολουθή-σουν την πρόοδο των αλλαγών καιθα σας ακολουθήσουν. Αν όμωςδεν τους δώσετε κανέναν λόγο γιανα ξεκινήσουν και να είναι θετικοίαπέναντι στην αλλαγή, τότε θατους βρείτε αρνητικούς απέναντίσας. Το ίδιο ισχύει και για την ομάδαδιοίκησης, στην οποία θα πρέπεινα σταλεί ένα εξίσου ισχυρό μή-νυμα».

ΧΡ. ΔΑΜΟΥΛΙΑΝΟΥ

Της ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΔΑΜΟΥΛΙΑΝΟΥ

Με δεδομένο πλέον ότι τα social mediaσυνυφαίνονται όλο και περισσότερο μετην καθημερινή ζωή μας και επιδρούνκαθοριστικά όχι μόνο στην κοινωνίααλλά και στην αγορά εργασίας, ο όμιλοςAdecco –εταιρεία παροχής υπηρεσιώνΑνθρωπίνου Δυναμικού παγκοσμίως–ξεκίνησε την έρευνα «Social Recruiting»σε 23 χώρες –μεταξύ των οποίων καιστην Ελλάδα– προκειμένου να σκιαγρα-φήσει την έκταση, την επίδραση αλλάκαι την αποτελεσματικότητα των κοι-νωνικών μέσων στην αγορά εργασίας.Με σκεπτικό για τη διενέργεια της συγ-κεκριμένης έρευνας, ότι «τα social mediaμοιάζουν να αποτελούν στις μέρες μαςτο πιο αξιοποιήσιμο μέσο αναζήτησης

εργασίας, αλλά ταυτόχρονα και ένα πο-λύτιμο εργαλείο για την καλύτερη επι-τέλεση του στρατηγικού ρόλου των Τμη-μάτων Ανθρώπινου Δυναμικού για τονεντοπισμό, την ανάπτυξη και τη βέλτιστηαξιοποίηση του ταλέντου στον κάθε ορ-γανισμό», η Adecco συνέταξε δύο δια-φορετικά ερωτηματολόγια.

Δύο ερωτηματολόγιαΤο ένα το απευθύνει σε εκείνους τους

χρήστες των social media που αναζητούνεργασία. Και το δεύτερο, προς τα στελέχηπου δραστηριοποιούνται στον τομέατης επιλογής προσωπικού για τους ορ-γανισμούς τους. Τα συμπεράσματα πουθα προκύψουν, θα αναλυθούν ανά χώρακαι θα συνοδεύονται και από συγκριτικέςμελέτες μεταξύ των χωρών. Αναμένεταιλοιπόν και η εξαγωγή συμπερασμάτων,για το κατά πόσον στη χώρα μας ο κλάδοςτων ΗR (Human Resources) αξιοποιείτα social media κατά τη διαδικασία επι-λογής προσωπικού.

Η χρήση των τεχνολογιών των κοι-νωνικών μέσων από τις εταιρείες είναιφανερό ότι προχωρεί με ταχύτατουςρυθμούς. Και αυτό που δημιουργεί κα-τάπληξη είναι το «πόσο λίγος χρόνοςχρειάσθηκε για να περάσει από τη φάσητου περιορισμένου πειραματισμού καινα φτάσει να αποτελεί πλέον μία απότις βασικές εταιρικές πρακτικές». Είναιωστόσο αυτονόητο ότι το «όχημα» γιατην τόσο σύντομη αυτή διαδρομή είναιτα οφέλη που, αποδεδειγμένα, αποδίδειη χρήση τους στις εταιρείες που τα υιο-θετούν. Και μάλιστα για εκείνες πουείναι οι πλέον εξειδικευμένες, τα οφέληαυτά καταγράφονται ως «υπερμεγέθη»,

σύμφωνα με τα συμπεράσματα της παγ-κόσμιας ετήσιας έρευνας της εταιρείαςMcKinsey για τη χρήση των τεχνολογιώναπό τις εταιρείες κατά το 2013.

Κυρίαρχη επισήμανση είναι το ότι ηυιοθέτηση των εργαλείων social mediaοδηγεί πολλές εταιρείες σε ένα «σταυ-ροδρόμι» για αλλαγές, τόσο ως προς τοντρόπο που τις διοικούν, όσο και για τηνοργάνωσή τους. Οι εταιρείες που κάνουνχρήση των κοινωνικών τεχνολογιώναποδίδουν μετρήσιμα οφέλη στα «ερ-γαλεία» αυτά. Επισημαίνουν όμως ότιαπό την εμπειρία τους, τα οφέλη αυτάέρχονται δυσκολότερα κατά την πρώτη

φάση της εφαρμογής τους. Ωστόσο, ηαπόκτηση μεγάλων ωφελημάτων απαιτείκαι ουσιαστικές οργανωσιακές αλλαγές.Τα στελέχη μάλιστα έχουν υποδείξειποιες είναι οι αλλαγές εκείνες που μπορείνα διευκολυνθούν από τις τεχνολογίεςαυτές. Οτι, δηλαδή, τα εργαλεία αυτάμπορούν να διευκολύνουν πλήρως τιςδιαδικασίες –είτε να δημιουργήσουν νέ-ες– σε συγκεκριμένες επιχειρησιακέςδραστηριότητες, μεταξύ των οποίωνείναι η διερεύνηση του εξωτερικού πε-ριβάλλοντος, οι νέες ιδέες, η διοίκησηέργων, η ανάπτυξη του στρατηγικούσχεδίου, η ανάθεση των κατάλληλων

εργασιών στα κατάλληλα άτομα, η κα-τανομή των πόρων, η αξιολόγηση τηςαπόδοσης των εργαζομένων και ο κα-θορισμός των αμοιβών τους.

Ανθρώπινο δυναμικόΣτη χώρα μας, τον ρόλο και τη χρήση

των Social Media από τις ΔιευθύνσειςΑνθρωπίνου Δυναμικού (ΔΑΔ) έχει κα-ταγράψει και η έρευνα «Τα social mediaκαι το HR» της δρος Ολγας Επιτροπάκη,αναπληρώτριας καθηγήτριας, κατόχουτης Επώνυμης Ακαδημαϊκής Εδρας «Σταύ-ρος Κωστόπουλος» στη Διοίκηση καιΑνάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού στοALBA. Τα αποτελέσματα της οποίας ανα-κοινώθηκαν σε παλαιότερη εκδήλωσητου Συνδέσμου Διοίκησης ΑνθρώπινουΔυναμικού Ελλάδας (ΣΔΑΔΕ) σε συνερ-γασία με το ALBA.

ΔυνατότητεςΣυνοψίζοντας τα ευρήματα της έρευνας,

η κ. Επιτροπάκη επεσήμανε ότι «είναισημαντικό οι Διευθύνσεις ΑνθρωπίνουΔυναμικού να αγκαλιάσουν τις δυνατό-τητες που τους προσφέρονται μέσω τωνsocial media για την καλύτερη επιτέλεσητου στρατηγικού ρόλου που αφορά στονεντοπισμό, στην ανάπτυξη και στη βέλ-τιστη αξιοποίηση του ταλέντου στον ορ-γανισμό. Ομως, απαιτούν συστηματικήπροσέγγιση, επένδυση χρόνου, συνέπειακαι συνέχεια. Δεν έχει αξία να το κάνουμεεπειδή το κάνουν όλοι οι άλλοι, απλά ωςμια ισομορφική δραστηριότητα. Χρει-άζεται σύνδεση με τους στρατηγικούςστόχους του οργανισμού, εκπαίδευσητων εργαζομένων στη σωστή χρήση καισαφείς δείκτες μέτρησης της αποτελε-σματικότητας των social media ως εργα-λείου HR». Παράλληλα η κ. Μάρθα Μυ-λωνά - Οικονομάκου, πρόεδρος του ΣΔΑΔΕκαι διευθύντρια Ανθρωπίνου ΔυναμικούSouthEastern Europe DDB, ανέφερε ότι«τα σημερινά, αλλά κυρίως τα μελλοντικά,στελέχη της Διοίκησης Ανθρώπινου Δυ-ναμικού έχουν να αντιμετωπίσουν τιςπιο ενδιαφέρουσες και διαφορετικές προ-κλήσεις ταχύτατων αλλαγών. Η αποτε-λεσματική υλοποίηση των αλλαγών αυτώνθα κάνει τους ίδιους αλλά και τον κλάδονα είναι περιζήτητος».

Ομως και οι ίδιοι οι εργαζόμενοι δια-τείνονται ότι η χρήση των social mediaστους εργασιακούς χώρους –κυρίως γιατην άσκηση της εργασίας τους– αυξάνειτην παραγωγικότητά τους, σύμφωνα μεσυμπεράσματα της Microsoft Corp κατάτο Παγκόσμιο Συνέδριο Συνεργατών 2013(World Partners Conference), τα οποίακαι βασίζονται σε μελέτη και έρευνα σεεπιχειρήσεις διαφορετικών μεγεθών. Συγ-κεκριμένα, την αύξηση της παραγωγικό-τητάς τους λόγω της χρήσης των κοινω-νικών εργαλείων κατέθεσαν το 49% τωνεργαζομένων σε μικρομεσαίες επιχειρήσειςκαι το 45% σε μεγάλες επιχειρήσεις.

Εκφράζουν δε τόσο ζωηρή την επιθυμίατους για την καθιέρωσή τους, ώστε «ανχρειαστεί, είναι πρόθυμοι να πληρώσουνκαι από την τσέπη τους» γι’ αυτά.

xd@kathimerini.gr

Η επίδραση των μέσων κοινωνικήςδικτύωσης στη σύγχρονη αγορά εργασίαςΣε εξέλιξη η έρευνα του ομίλου Adecco στην Ελλάδα και σε 23 συνολικά χώρες

Απαραίτητη η σωστή διάγνωση της κρίσης σε μια επιχείρηση

<<<<<<

Η Adecco συνέταξε δύοδιαφορετικάερωτηματολόγια. Το ένα το απευθύνει στουςχρήστες των social mediaπου αναζητούν εργασία.Και το δεύτερο, προς ταστελέχη.

Η χρήση των τεχνολογιών των κοινωνικών μέσων από τις εταιρείες είναι φανερό ότι προ-χωρεί με ταχύτατους ρυθμούς. Και αυτό που δημιουργεί κατάπληξη είναι το πόσο λίγοςχρόνος χρειάσθηκε, για να περάσει από τη φάση του περιορισμένου πειραματισμού καινα φτάσει να αποτελεί πλέον μία από τις βασικές εταιρικές πρακτικές.

BLO

OM

BERG

Στα σημαντικότερα συμπεράσματα της έρευνας του ALBA «Τα social media και τοHR» στην οποία συμμετείχαν 106 επιχειρήσεις, συμπεριλαμβάνονται και τα εξής:l Πρώτα στη χρήση των social media έρχονται τα τμήματα Marketing (53%), ενώ τατμήματα HR έρχονται δεύτερα (34%).l Σημαντικότεροι στόχοι χρήσης από τη ΔΑΔ είναι: (α) η αναζήτηση και προσέλκυ-ση στελεχών – κυρίως μέσω LinkedIn, (β) η προώθηση του employer brand Linke-dIn και διασταύρωση πληροφοριών του βιογραφικού του υποψηφίου (μέσω Lin-kedIn & Facebook).l Το 75% των εταιρειών θεωρούν ότι η χρήση των social media θα είναι σημαντικήγια το μέλλον της ΔΑΔ. Ως σημαντικότερα οφέλη τονίζουν την προσέλκυση ταλέν-του, το ξεκάθαρο employer brand, την καλύτερη επικοινωνία, την ενίσχυση τουστρατηγικού ρόλου της ΔΑΔ και το αίσθημα υπερηφάνειας των εργαζομένων.l Ως σημαντικότερα εμπόδια εντοπίζονται: η έλλειψη σχετικών γνώσεων, η καχυ-ποψία της ανωτάτης διοίκησης όπως και τα εμπόδια νομικής φύσεως.

Σημαντικότερα συμπεράσματα

OIK_08-OIKONOMIA_Master_cy 04/04/14 21:03 Page 8

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 9Ε Λ Λ Α Δ ΑΚυριακή 6 Απριλίου 2014

Με καθυστέρηση 15 ημερών τουπουργείο Οικονομικών εξέδωσετο βιβλίο οδηγιών για την υποβολήτης φορολογικής δήλωσης για ταεισοδήματα του 2013. Η διαδικασίαυποβολής των δηλώσεων έχει ήδηξεκινήσει και θα ολοκληρωθεί στις30 Ιουνίου. Φέτος οι μισθωτοί καισυνταξιούχοι κατά τη συμπλήρωσητης δήλωσης θα διαπιστώσουν ότιτα στοιχεία των αποδοχών τους εί-ναι προσυμπληρωμένα.

Ωστόσο θα πρέπει να τα ελέγξουνπροκειμένου να διαπιστώσουν εάντα εκκαθαριστικά που έστειλαν οιεργοδότες τους και τα ασφαλιστικάταμεία είναι σωστά. Βέβαια, δενέχουν δικαίωμα να τα διορθώσουν.Στην περίπτωση που εντοπίσουνλάθη θα πρέπει να υποβάλουν τηδήλωση με επιφύλαξη. Σε αυτή τηνπερίπτωση θα κληθούν από τηνεφορία προκειμένου να επισημά-νουν τα λάθη των εκκαθαριστώνμισθοδοσίας και συντάξεων. Τοπρόβλημα αυτό θα αντιμετωπίσουνκυρίως οι μισθωτοί του ιδιωτικούτομέα που δεν έλαβαν το 2013 τοσύνολο των αποδοχών τους. Γιατα φετινά εισοδήματα υπάρχουνοι εξής αλλαγές όπως αυτές περι-γράφονται στο βιβλίο οδηγιών:

• Καθιερώνονται τρεις κλίμακες

φόρου εισοδήματος: α) κλίμακα γιαμισθωτούς συνταξιούχους, β) κλί-μακα για ελεύθερους επαγγελματίεςκαι εμπορικές επιχειρήσεις και γ)κλίμακα για εισοδήματα από ακί-νητα και κινητές αξίες.

• Καταργήθηκε το αφορολόγητοποσό και προβλέπεται πλέον μείωσηφόρου μέχρι 2.100 ευρώ για τα ει-σοδήματα που φορολογούνται μετην κλίμακα των μισθωτών, ταοποία δεν υπερβαίνουν το ποσότων 21.000 ευρώ. 

• Στις ιατρικές δαπάνες περι-λαμβάνεται και η δαπάνη για αγοράφαρμάκων.

• Οι μισθωτοί που δεν εισέπρα-ξαν δεδουλευμένες αποδοχές τουέτους 2013 λόγω οικονομικής αδυ-ναμίας του εργοδότη τους, ακόμακαι αν δεν έχει γίνει επίσχεση ερ-γασίας ή πτώχευση, και στους οποί-ους χορηγείται βεβαίωση αποδοχώνστην οποία οι ανωτέρω ανείσπρα-κτες δεδουλευμένες αποδοχές ανα-γράφονται σε διακεκριμένη σειρά,θα υποβάλλουν δήλωση φόρου ει-σοδήματος χωρίς να δηλώσουν τιςανείσπρακτες αυτές δεδουλευμένεςαποδοχές.

• Οι αποδείξεις δαπανών δεν συ-νυποβάλλονται αλλά φυλάσσονταιαπό εσάς, ώστε να είναι διαθέσιμες

εφόσον ζητηθούν για έλεγχο.Σημειώνεται ότι για δεύτερη χρο-

νιά, η ηλεκτρονική υποβολή είναιυποχρεωτική για κάθε φυσικό πρό-σωπο, που έχει την κατοικία του

στην Ελλάδα, έχει συμπληρώσειτο 18ο έτος της ηλικίας του και δεναποτελεί προστατευόμενο μέλος,καθώς και για τους κατοίκους εξω-τερικού. Η μοναδική εξαίρεση είναι

οι δηλώσεις που υποβάλλονται απότους κληρονόμους για λογαριασμόαποβιωσάντων.

Οπως προαναφέρθηκε, φέτοςεφαρμόζονται τρεις κλίμακες γιατον προσδιορισμό του φόρου εισο-δήματος. Η πρώτη κλίμακα αφοράμισθωτούς, συνταξιούχος, μπλοκά-κια και όσους έχουν γεωργικά ει-σοδήματα. Με τη δεύτερη κλίμακαθα φορολογηθούν οι ελεύθεροιεπαγγελματίες και με την τρίτη κλί-μακα θα φορολογηθούν τα εισοδή-ματα που προκύπτουν από την εκ-μίσθωση ακινήτων. Για όλους τουςφορολογούμενους με τις πρόσφατεςαλλαγές στη νομοθεσία προκύπτουνπρόσθετες επιβαρύνσεις και αυτόδιότι έχουν καταργηθεί οι περισ-σότερες φοροαπαλλαγές μεταξύτων οποίων και οι εκπτώσεις γιατα τέκνα των οικογενειών.

Το ετήσιο εισόδημα των μι-σθωτών - συνταξιούχων φορο-λογείται με κλίμακα τριών συν-τελεστών φόρου:

• 22% για τα πρώτα 25.000 ευ-ρώ,

• 32% για τα επόμενα 17.000 ευ-ρώ, από τις 25.001 έως τις 42.000ευρώ, και

• 42% για το επιπλέον ποσό, πέ-ραν των 42.000 ευρώ.

Ωστόσο, ο φόρος που προκύπτειμε βάση την κλίμακα των μισθω-τών και συνταξιούχων μειώνεται:κατά 2.100 ευρώ για εισόδημα μέ-χρι και 21.000 ευρώ και εφόσον οφόρος που προκύπτει είναι μικρό-τερος των 2.100 ευρώ τότε το ποσόμείωσης περιορίζεται στο ποσότου φόρου. Για εισόδημα πάνωαπό 21.000 ευρώ το προηγούμενοποσό μείωσης περιορίζεται κατά100 ευρώ ανά 1.000 ευρώ εισοδή-ματος και μέχρι εξαντλήσεως τουποσού των 2.100 ευρώ. Για παρά-δειγμα, για δηλωθέν εισόδημα25.000 ευρώ αντιστοιχεί μείωση1.700 ευρώ και ο τελικός φόροςπου προκύπτει είναι 3.800 ευρώ(5.500 - 1.700). Για δηλωθέν εισό-δημα 26.000 ευρώ ο τελικός φόροςείναι 4.220 ευρώ (5.820 - 1.600).Για δηλωθέν εισόδημα 25.300 ευρώο τελικός φόρος είναι 3.926 ευρώ(5.596 - 1.670).

Βέβαια για να διατηρηθεί ακέραιοτο ποσό μείωσης φόρου που προ-κύπτει με βάση την κλίμακα μι-σθωτών και συνταξιούχων ο φο-ρολογούμενος απαιτείται να προ-σκομίσει αποδείξεις ύψους 25%του δηλούμενου και φορολογού-μενου ατομικού εισοδήματος.

ΠΡ. ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ

Του ΣΩΤΗΡΗ ΝΙΚΑ

Μπορεί ο οίκος πιστοληπτικής αξιο-λόγησης Moody’s να μην προχώ-ρησε χθες σε αλλαγή της βαθμο-λογίας του για την Ελλάδα, αλλάοι αγορές δεν περίμεναν ούτως ήάλλως την ανακοίνωσή της για ναδείξουν την εμπιστοσύνης τουςστην ελληνική οικονομία. Μάλιστα,εν αναμονή της νέας ομολογιακήςέκδοσης -που εκτός απροόπτου θαπραγματοποιηθεί αυτή την εβδο-μάδα- η αγορά διατήρησε και χθεςσε προ Μνημονίου επίπεδα τηναπόδοση του 10ετούς ελληνικούομολόγου. Γεγονός, το οποίο με-ταφράζεται από αναλυτές ως ψήφοςεμπιστοσύνης στα όσα έχουν γίνειέως τώρα στη χώρα μας.

Ωστόσο, ερωτήματα δημιουργείη στάση της Moody’s. Τελευταίαφορά που άλλαξε την αξιολόγησήτης για την Ελλάδα ήταν στις 2Μαρτίου 2012. Δηλαδή, την εποχήπου πραγματοποιήθηκε το PSI, καιτότε είχε αποφασίσει να χαρακτη-ρίσει την πιστοληπτική ικανότητατης ελληνικής οικονομίας με «C»,που αντιστοιχεί σε κατάσταση «επι-λεκτικής χρεοκοπίας». Κίνηση πουτότε θεωρούνταν φυσιολογική λόγωτου PSI, ενώ και οι άλλοι δύο μεγάλοιοίκοι αξιολόγησης (Standard & Po-or’s και Fitch) είχαν πράξει το ίδιο.

Ομως, μετά την επιτυχή ολοκλή-ρωση του PSI, οι S&P και Fitch προ-χώρησαν σε αναβάθμιση της Ελ-λάδας. Αντιθέτως, δύο χρόνια μετάη Moody’s δεν μεταβάλλει την αξιο-λόγησή της, παρά το γεγονός ότιμόλις προχθές έδωσε στη δημο-

σιότητα θετική έκθεση για την πο-ρεία της ελληνικής οικονομίας. Μά-λιστα, ανέφερε μεταξύ άλλων πωςη ψήφιση του πολυνομοσχεδίουείναι θετική εξέλιξη και πλέον δια-σφαλίζεται η συνέχιση των διαρ-θρωτικών μεταρρυθμίσεων και στη-ρίζεται η μακροπρόθεσμη οικονο-μική ανάπτυξη της Ελλάδας.

Παράλληλα, η Moody’s ανέφερεότι η εκταμίευση των δόσεων βελ-τιώνει τη ρευστότητα της κυβέρ-νησης ενόψει της λήξης κρατικώνομολόγων εντός του Μαΐου. Το μο-

ναδικό ρίσκο που επισήμαινε ήτανο πολιτικός κίνδυνος, δεδομένηςτης μικρής πλειοψηφίας του κυβερ-νητικού συνασπισμού στη Βουλή.

Πάντως, παράγοντες της αγοράςεπισημαίνουν ότι η Μoody’s δενήταν υποχρεωμένη να αλλάξει τηναξιολόγησή της για την Ελλάδα. Ση-μείωναν, δε, ότι η επόμενη ημερο-μηνία που αναμένεται ανακοίνωσητης Moody’s είναι η 1η Αυγούστουκαι η μεθεπόμενη η 28η Νοεμβρίου2014, ενώ ανέφεραν ότι με τηνανακοίνωση της Πέμπτης για τηνπορεία της ελληνικής οικονομίαςκαλύπτεται και δεν είναι απαραί-τητο να προχωρήσει σε κάποια «δρά-

ση αξιολόγησης» (rating action).Μάλιστα, σε χθεσινή δήλωσή

της η Moody’s στην «Κ» επισήμαινειπως «δεν σχολιάζει πιθανές αλλαγέςαξιολόγησης. Εάν ο οίκος αποφα-σίσει να ανακοινώσει κάποια αλ-λαγή, θα το πράξει βάσει των θε-σμικών υποχρεώσεων. Σημειώνεταιότι το ημερολόγιο ανακοινώσεωντης Moody’s περιλαμβάνει ενδει-κτικές ημερομηνίες πιθανών αξιο-λογήσεων και μόνο».

Σε κάθε περίπτωση, η εξέλιξηαυτή δεν επηρεάζει τον σχεδιασμότης κυβέρνησης για την επάνοδοτης χώρας στις αγορές. Και αυτό,γιατί -όπως εξηγούν παράγοντεςτης αγοράς- οι επενδυτές δεν πε-ρίμεναν από τη Moody’s για νααποφασίσουν εάν θα τοποθετη-θούν σε πιθανή νέα έκδοση ομο-λόγων ή όχι. Η ολοκλήρωση τουελέγχου της τρόικας που οδήγησεστην έγκριση της εκταμίευσης

των δόσεων, η επίτευξη σημαντι-κού πρωτογενούς πλεονάσματοςτο 2013, η υπερψήφιση του πολυ-νομοσχεδίου από την κυβέρνηση,καθώς και η στήριξη της Ευρωζώ-νης, αποτελούν τα εχέγγυα γιατους ενδιαφερόμενους επενδυτέςώστε να προχωρήσουν στην το-ποθέτηση των κεφαλαίων τουςστα ελληνικά ομόλογα.

Ο σχεδιασμός της κυβέρνησηςως προς την έκδοση νέου ομολόγουπαραμένει και εκτός απροόπτου ηδημοπρασία του νέου τίτλου ανα-μένεται εντός της εβδομάδας. Σύμ-φωνα, δε, με τις διαθέσιμες πλη-ροφορίες, το νέο ομόλογο θα είναι5ετούς διάρκειας και το Δημόσιοθα επιδιώξει να αντλήσει τουλάχι-στον 2 δισ. ευρώ. Σε ό,τι αφορά τοεπιτόκιο των νέων ομολόγων, εκτι-μάται πως μπορεί να κινηθεί πέριξτου 5,5%, αλλά υπάρχουν αναλυτέςπου θεωρούν ότι μπορεί να είναικαι μικρότερο.

Πέραν της αναμενόμενης νέαςέκδοσης ομολόγων, ο ΟργανισμόςΔιαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔ-ΔΗΧ), την Τρίτη 8 Απριλίου, θαπροχωρήσει στην προγραμματι-σμένη έκδοση εντόκων γραμματίων6μηνης διάρκειας. Στόχος είναι νααντλήσει συνολικά μέσα στην εβδο-μάδα το ποσό των 1,6 δισ. ευρώγια να καλύψει αντίστοιχου ύψουςλήξεις. Στην αντίστοιχη δημοπρα-σία του Μαρτίου το επιτόκιο τωνεντόκων γραμματίων είχε διαμορ-φωθεί στο 3,60% (χαμηλό από τηνέναρξη της κρίσης) και εκτιμάταιότι τώρα μπορεί να υποχωρήσειπεραιτέρω.

Στην αναβάθμιση της ΔΕΗ κατά3 βαθμίδες προχώρησε χθες οδιεθνής οίκος πιστοληπτικήςαξιολόγησης Standard & Po-or’s, ενώ την ίδια ώρα η επιχεί-ρηση έλαβε νέα δάνειο ύψους2,2 δισ. ευρώ από κοινοπραξίαελληνικών τραπεζών.Η τριπλή αναβάθμιση από τονδιεθνή οίκο και η χρηματοδό-τηση της ΔΕΗ από τις ελληνι-κές τράπεζες επιβεβαιώνουνπλήρως την αποκατάσταση τηςαξιοπιστίας της χώρας και τιςπροοπτικές ανάπτυξης της ελ-ληνικής οικονομίας, σχολίαζανστο υπουργείο Οικονομικώνχθες.Η S&P αξιολογεί πλέον με «B»αντί «CCC» την πιστοληπτικήικανότητα της ΔΕΗ. Στην έκθε-σή του ο οίκος αναφέρει ότι ηαναβάθμιση βασίστηκε κυρίωςστο νέο κλίμα για την πορείατης οικονομίας της χώρας. ΗS&P αποδίδει την εκτίμησή τηςγια «σταθερές προοπτικές» γιατη ΔΕΗ στις εκτιμήσεις της γιατις προοπτικές της Ελλάδας.Επίσης, αναμένει βαθμιαία βελ-τίωση των χρηματοοικονομικώνσυνθηκών στην Ελλάδα αλλάκαι στην αγορά ενέργειας.Εκτιμά, δε, πως η «επιτυχής έκ-βαση του προγράμματος ιδιωτι-κοποίησης της ΔΕΗ θα έχει θε-τικές επιπτώσεις στην πιστολη-πτική ικανότητα της ΔΕΗ».Σε ό,τι αφορά το νέο δάνειο,ύψους 2,2 δισ. ευρώ, είναι5ετούς διάρκειας και παρέχεταιαπό κοινοπραξία ελληνικώντραπεζών (Alpha, Αττικής, Εθνι-κή, Eurobank και Πειραιώς) γιατην αναχρηματοδότηση υφιστά-μενων δανείων.

Οι αγορές «αναβάθμισαν» την Ελλάδα, οι οίκοι αξιολόγησης περιμένουν...Σε επίπεδα προ Μνημονίου η απόδοση του 10ετούς – Τον Αύγουστο η ανακοίνωση από τη Moody’s

Οδηγίες για τη συμπλήρωση της φορολογικής δήλωσης για τα εισοδήματα του 2013

Αναβάθμιση κατά 3 βαθμίδες της ΔΕΗ από τη S&P

<<<<<<

Μετά την επιτυχήολοκλήρωση του PSI, οι S&P και Fitch προχώ -ρησαν σε αναβάθμισητης Ελλάδας.

Φέτος οι δηλώσεις θα είναι προσυμπληρωμένες. Αν οι φορολογούμενοιεντοπίσουν λάθη θα πρέπει να υποβάλουν τη δήλωση με επιφύλαξη, ενώθα κληθούν από την εφορία προκειμένου να επισημάνουν τα λάθη τωνεκκαθαριστών μισθοδοσίας και συντάξεων.

EURO

KIN

ISSI

Στην προγραμματισμένη έκδοση εντόκων γραμματίων 6μηνης διάρκειαςθα προχωρήσει ο ΟΔΔΗΧ την Τρίτη 8 Απριλίου.

OIK_09-OIKONOMIA_Master_cy 04/04/14 22:27 Page 9

10 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Α Κυριακή 6 Απριλίου 2014

KΛEIΣIMO TIMH ΠPOHΓ. ΔIAΦ. META- KEΦAΛAIO- EBΔ. EBΔ. BOΛH % X Ρ ΕΟ Γ ΡΑΦΑ ΠOIHΣH

0,170 0,170 0,000 0,00% A&P (ANDREOU & PARASKEVAIDES) ENTERPRISES PUBLIC COMPANY LTD 31,06

0,100 0,100 0,000 0,00% A. PANAYIDES CONTRACTING PUBLIC LTD 3,66

0,089 0,089 0,000 0,00% A. TSOKKOS HOTELS PUBLIC LTD 22,36

0,010 0,012 -0,002 -16,67% A.L. PROCHOICE GROUP PUBLIC LTD 1,59

0,034 0,029 0,005 17,24% ACTIBOND GROWTH FUND PUBLIC COMPANY LTD 1,99

1,510 1,510 0,000 0,00% “AGROS DEVELOPMENT COMPANY “”PROODOS”“ PUBLIC LTD” 5,42

0,002 0,002 0,000 0,00% AIAS INVESTMENT PUBLIC LTD 0,16

0,230 0,235 -0,005 -2,13% ALKIS H. HADJIKYRIACOS (FROU-FROU BISCUITS) PUBLIC LTD 22,74

0,002 0,001 0,001 100,00% ALKIS H. HADJIKYRIACOS PUBLIC LTD (WARRANTS 2001/2015) 0,05

100,000 100,000 0,000 0,00% Alpha Bank Ltd - Bonds 2013/2018 100,00

0,155 0,150 0,005 3,33% AMATHUS PUBLIC LTD 13,65

100,000 100,000 0,000 0,00% AMATHUS PUBLIC LTD (GUARANTEED BONDS 2010-2015) 8,80

0,121 0,120 0,001 0,83% APOLLO INVESTMENT FUND PLC 6,85

0,053 0,053 0,000 0,00% ASTARTI DEVELOPMENT PLC 5,30

0,970 1,000 -0,030 -3,00% ATLANTIC INSURANCE COMPANY PUBLIC LTD 37,94

0,095 0,095 0,000 0,00% AVACOM PUBLIC COMPANY LTD 6,89

0,208 0,208 0,000 0,00% BANK OF CYPRUS PUBLIC COMPANY LTD 373,39

0,000 0,000 0,000 0,00% Bank Of Cyprus Public Company Ltd – Capital Securities 12/2007 0,00

0,000 0,000 0,000 0,00% Bank Of Cyprus Public Company Ltd – Convertible Bonds 2013/2018 0,00

0,000 0,000 0,000 0,00% Bank Of Cyprus Public Company Ltd – Convertible Capital Securities 0,00

0,000 0,000 0,000 0,00% Bank of Cyprus Public Company Ltd (Convertible Enhanced Capital Securities) 0,00

1,000 1,000 0,000 0,00% Bank of Cyprus Public Company Ltd (Convertible Enhanced Capital Securities) 0,40

0,120 0,120 0,000 0,00% BLUE ISLAND PLC 1,85

0,060 0,060 0,000 0,00% C.C.C. TOURIST ENTERPRISES PUBLIC COMPANY LTD 8,50

0,040 0,040 0,000 0,00% C.T.O. PUBLIC COMPANY LTD 8,35

0,041 0,041 0,000 0,00% CEILFLOOR PUBLIC COMPANY LTD 0,21

0,032 0,032 0,000 0,00% CHARILAOS APOSTOLIDES PUBLIC LTD 1,60

0,024 0,024 0,000 0,00% CHRIS JOANNOU PUBLIC LTD 0,24

0,044 0,044 0,000 0,00% CLARIDGE PUBLIC LTD 4,76

0,005 0,005 0,000 0,00% CLR INVESTMENT FUND PUBLIC LTD 1,44

0,110 0,110 0,000 0,00% CONSTANTINOU BROS HOTELS PUBLIC COMPANY LTD 17,68

0,100 0,100 0,000 0,00% COSMOS INSURANCE PUBLIC COMPANY LTD 1,80

0,243 0,243 0,000 0,00% CYPRINT PLC 1,25

0,010 0,010 0,000 0,00% CYPRUS AIRWAYS PUBLIC LTD 3,91

1,070 1,070 0,000 0,00% CYPRUS FOREST INDUSTRIES PUBLIC LTD 3,27

0,000 0,000 0,000 0,00% CYPRUS POPULAR BANK PUBLIC CO LTD 0,00

0,423 0,400 0,023 5,75% CYPRUS TRADING CORPORATION PLC 39,44

0,100 0,102 -0,002 -1,96% CYTRUSTEES INVESTMENT PUBLIC COMPANY LTD 4,45

0,003 0,003 0,000 0,00% D & M TELEMARKETING PUBLIC LTD 0,02

0,003 0,003 0,000 0,00% D.H. CYPROTELS PLC 0,49

0,361 0,365 -0,004 -1,10% DEMETRA INVESTMENT PUBLIC LTD 72,20

0,100 0,101 -0,001 -0,99% Dimco Plc 8,10

0,055 0,055 0,000 0,00% DISPLAY ART PLC 0,74

0,009 0,009 0,000 0,00% DODONI PORTFOLIO INVESTMENTS PUBLIC COMPANY LTD 2,54

KΛEIΣIMO TIMH ΠPOHΓ. ΔIAΦ. META- KEΦAΛAIO- EBΔ. EBΔ. BOΛH % X Ρ ΕΟ Γ ΡΑΦΑ ΠOIHΣH

0,600 0,600 0,000 0,00% DOME INVESTMENTS PUBLIC COMPANY LTD 15,00

0,360 0,360 0,000 0,00% ELLINAS FINANCE PUBLIC COMPANY LTD 5,76

0,016 0,016 0,000 0,00% ELMA HOLDINGS PUBLIC COMPANY LTD 7,17

0,880 0,880 0,000 0,00% EMPIRE CAPITAL INVESTMENTS PUBLIC LTD 42,11

0,172 0,171 0,001 0,58% ERMES DEPARTMENT STORES PLC 30,10

0,001 0,001 0,000 0,00% FINIKAS AMMOCHOSTOU PLC 0,05

0,140 0,140 0,000 0,00% G.A.P. VASSILOPOULOS PUBLIC LTD 5,43

0,090 0,090 0,000 0,00% HARVEST CAPITAL MANAGEMENT PUBLIC LTD 1,26

0,089 0,090 -0,001 -1,11% HELLENIC BANK PUBLIC COMPANY LTD 61,68

85,000 85,000 0,000 0,00% HELLENIC BANK PUBLIC COMPANY LTD BONDS 2016 54,01

0,110 0,110 0,000 0,00% INTERFUND INVESTMENTS PLC 6,22

0,043 0,043 0,000 0,00% ISXIS INVESTMENT PUBLIC LTD 0,47

0,083 0,083 0,000 0,00% JUPITER PORTFOLIO INVESTMENTS PUBLIC COMPANY LTD 5,18

0,220 0,223 -0,003 -1,35% K + G COMPLEX PUBLIC COMPANY LTD 22,00

0,560 0,560 0,000 0,00% K. ATHIENITIS CONTRACTORS DEVELOPERS PUBLIC LTD 7,51

0,046 0,046 0,000 0,00% K. KYTHREOTIS HOLDINGS PUBLIC LTD 1,95

0,017 0,016 0,001 6,25% KARAOLIS GROUP PUBLIC LTD 0,38

0,119 0,119 0,000 0,00% KARKOTIS MANUFACTURING & TRADING PUBLIC LTD 1,04

0,200 0,200 0,000 0,00% KARYES INVESTMENT PUBLIC COMPANY LTD 0,40

0,680 0,657 0,023 3,50% KEO PLC 21,07

0,224 0,224 0,000 0,00% KRONOS PRESS DISTRIBUTION AGENCY PUBLIC COMPANY LTD 4,57

0,029 0,030 -0,001 -3,33% LAIKI CAPITAL PUBLIC CO LTD 8,29

0,230 0,230 0,000 0,00% L.P. TRANSBETON PUBLIC LTD 1,97

0,139 0,139 0,000 0,00% LASER INVESTMENTS GROUP PLC 8,58

0,071 0,060 0,011 18,33% LEPTOS CALYPSO HOTELS PUBLIC LTD 7,22

0,019 0,019 0,000 0,00% LIBERTY LIFE INSURANCE PUBLIC COMPANY LTD 1,73

0,001 0,001 0,000 0,00% LIBRA HOLIDAYS GROUP PLC 0,19

0,549 0,574 -0,025 -4,36% LOGICOM PUBLIC LTD 40,67

0,300 0,360 -0,060 -16,67% LORDOS HOTELS (HOLDINGS) PUBLIC LTD 10,50

0,078 0,079 -0,001 -1,27% LORDOS UNITED PLASTICS PUBLIC LTD 3,74

0,040 0,042 -0,002 -4,76% LOUIS PLC 18,42

0,250 0,250 0,000 0,00% MALLOUPPAS & PAPACOSTAS PUBLIC CO LTD 10,80

0,034 0,036 -0,002 -5,56% MINERVA INSURANCE COMPANY PUBLIC LTD 2,67

0,316 0,316 0,000 0,00% MITSIDES PUBLIC COMPANY LTD 2,59

0,011 0,011 0,000 0,00% MODESTOU SOUND & VISION PUBLIC COMPANY LTD 0,16

0,150 0,150 0,000 0,00% NEMESIS CONSTRUCTIONS PUBLIC COMPANY LTD 9,16

0,000 0,000 0,000 0,00% OCEAN TANKERS HOLDINGS PUBLIC COMPANY LTD 0,00

0,011 0,011 0,000 0,00% OPTIONS CASSOULIDES PLC 0,51

0,020 0,020 0,000 0,00% ORFANIDES PUBLIC COMPANY LTD 1,62

0,089 0,077 0,012 15,58% PANDORA INVESTMENTS PUBLIC LTD 37,77

1,190 1,210 -0,020 -1,65% PETROLINA (HOLDINGS) PUBLIC LTD 104,13

0,076 0,076 0,000 0,00% PHIL. ANDREOU PUBLIC LTD 3,42

0,480 0,480 0,000 0,00% PHILOKTIMATIKI PUBLIC LTD 2,31

0,068 0,068 0,000 0,00% PIERIDES HOLDINGS PLC 1,50

KΛEIΣIMO TIMH ΠPOHΓ. ΔIAΦ. META- KEΦAΛAIO- EBΔ. EBΔ. BOΛH % X Ρ ΕΟ Γ ΡΑΦΑ ΠOIHΣH

0,080 0,080 0,000 0,00% PIPIS BROS FARMS PUBLIC COMPANY LTD 0,77

0,026 0,026 0,000 0,00% PRIMETEL PLC 9,94

81,000 81,000 0,000 0,00% PRIMETEL PLC – Bonds 2009/2014 4,05

0,001 0,001 0,000 0,00% REGALLIA HOLDINGS & INVESTMENTS PUBLIC LTD 0,02

0,003 0,003 0,000 0,00% RENOS HATZIOANNOU FARM PUBLIC COMPANY LTD 0,89

0,055 0,055 0,000 0,00% ROLANDOS ENTERPRISES PUBLIC LTD 2,98

0,042 0,042 0,000 0,00% ROYAL HIGHGATE PUBLIC COMPANY LTD 1,39

0,002 0,002 0,000 0,00% SAFS HOLDINGS PUBLIC LTD 0,14

0,104 0,095 0,009 9,47% SALAMIS TOURS (HOLDINGS) PUBLIC LTD 3,80

0,003 0,003 0,000 0,00% SEA STAR CAPITAL PLC 1,89

0,056 0,052 0,004 7,69% SFS GROUP PUBLIC COMPANY LTD 3,73

0,249 0,266 -0,017 -6,39% STADEMOS HOTELS PLC 8,09

0,002 0,002 0,000 0,00% STARIO PORTFOLIO INVESTMENTS PUBLIC COMPANY LTD 0,08

0,330 0,318 0,012 3,77% THE CYPRUS CEMENT PUBLIC COMPANY LTD 45,41

0,250 0,250 0,000 0,00% TOP KINISIS TRAVEL PUBLIC LTD 3,05

0,018 0,018 0,000 0,00% TOXOTIS INVESTMENTS PUBLIC LTD 0,37

2,000 2,000 0,000 0,00% TRIENA INVESTMENT PUBLIC COMPANY LTD - CAPITAL 5,46

0,800 0,800 0,000 0,00% TRIENA INVESTMENT PUBLIC COMPANY LTD - INCOME 2,18

0,520 0,520 0,000 0,00% TRIENA INVESTMENT PUBLIC COMPANY LTD - INTERNATIONAL 0,71

0,020 0,020 0,000 0,00% UNIFAST FINANCE & INVESTMENTS PUBLIC COMPANY LTD 0,20

0,360 0,360 0,000 0,00% UNIGROWTH INVESTMENTS PUBLIC LTD 4,85

0,610 0,610 0,000 0,00% USB Bank Plc 27,76

90,000 90,000 0,000 0,00% USB BANK PLC (BONDS 2009/ 2019) 7,20

100,000 100,000 0,000 0,00% USB BANK PLC (CONVERTIBLE BONDS 2010/ 2020) 1,21

0,720 0,700 0,020 2,86% VASSILICO CEMENT WORKS PUBLIC COMPANY LTD 51,79

1,000 1,000 0,000 0,00% VISION INTERNATIONAL PEOPLE GROUP PUBLIC LTD 75,00

0,293 0,310 -0,017 -5,48% WOOLWORTH (CYPRUS) PROPERTIES PLC 33,58

0,000 0,000 0,000 0,00% XENOS TRAVEL PUBLIC LTD 0,00

4/4 4/4 4/4

Λεωφ.Αρχ. Μακαρίου Γ’, αρ. 50, Kτήριο Άλφα, 1ος όροφος, 1065 Λευκωσία Τηλ.: 22 710710 Fax: 22339332, www.globalcapital.com.cy

100,00% ALKIS H. HADJIKYRIACOS PUBLIC LTD (W)18,33% LEPTOS CALYPSO HOTELS PUBLIC LTD17,24% ACTIBOND GROWTH FUND PUBLIC LTD15,58% PANDORA INVESTMENTS PUBLIC LTD9,47% SALAMIS TOURS (HOLDINGS) PUBLIC LTD

Οι μεγαλύτερες μεταβολές της εβδομάδας

ΑΝΟΔΟΣ-16,67% A.L. PROCHOICE GROUP PUBLIC LTD-16,67% LORDOS HOTELS (HOLDINGS) PUBLIC LTD-6,39% STADEMOS HOTELS PLC-5,56% MINERVA INSURANCE COMPANY LTD-5,48% WOOLWORTH (CYPRUS) PROPERTIES PLC

ΠΤΩΣΗ

KΛEIΣIMO TIMH ΠPOHΓΟΥΜΕΝΗΣ ΔIAΦΟΡΑ KEΦAΛAIO- EBΔΟΜΑΔΑΣ EBΔΟΜΑΔΑΣ METABOΛH % ΧΡΕΟΓΡΑΦΑ ΠOIHΣH4/4

ΣΕ ΑΝΑΣΤΟΛΗ : ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ (ΚΟ), ΑΤΛΑΝΤΙΚ (ΚΟ), ΑΤΕΡΜΩΝ (ΚΟ), ΔΙΕΚΑΤ (ΚΟ), ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ (ΚΟ), ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (ΚΟ), ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΔΕ-ΣΜΟΣ (ΚΟ), ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΔΕΣΜΟΣ (ΠΟ), ΚΑΡΔΑΣΙΛΑΡΗΣ (ΚO), ΚΛΩΝΑΤΕΞ (ΚΟ), ΚΛΩΝΑΤΕΞ (ΠO), ΛΑΝ-ΝΕΤ (KO), ΜΑΞΙΜ ΠΕΡΤΣΙΝΙΔΗΣ (ΚΑ), ΜΕΣΟΧΩΡΙΤΗ ΑΦΟΙ(ΚΟ), ΠΕΤΖΕΤΑΚΙΣ (ΚΟ), ΠΡΑΞΙΤΕΛΕΙΟ (ΚΟ), ΠΡΑΞΙΤΕΛΕΙΟ (ΠΟ), ΣΑΟΣ ΦΕΡΡΥΣ (ΚΟ), ΤΕΞΑΠΡΕΤ (ΚΟ), ΧΑΛΥΒΔΟΦΥΛΛΩΝ (ΚΟ), ALTIUS ΑΕΕΧ (ΚΟ), ΒΕΤΑΝΕΤ (ΚΟ),EUROLINE AEEX (ΚΟ), INTERINVEST AEEX (KΟ), MICROLAND COMPUTERS (ΚΟ), UNITED TEXTILES (ΚΟ)

* Αφορά τη χρήση 2012. Για τον υπολογισμό του P/E, έχουν χρησιμοποιηθεί τα Ενοποιημένα Κέρδη μετά Φόρων και Δικαιωμάτων Μειοψηφίας ανά μετοχή,βάσει του σταθμισμένου αριθμού μετοχών.

Κ Υ Π Ρ Ο Σ ( Χ Α Κ ) - Α Ν Α Σ Κ Ο Π Η Σ Η Ε Β Δ Ο Μ Α Δ Α Σ

Ε Λ Λ Α Δ Α ( Χ Α ) - Α Ν Α Σ Κ Ο Π Η Σ Η Ε Β Δ Ο Μ Α Δ Α Σ

Κ Υ Ρ Ι Α Α Γ Ο Ρ Α 7,930 8,000 -0,070 -0,88% ΑΕΡΟΠΟΡΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ (ΚΟ) 566,34 0,921 0,989 -0,068 -6,88% ΑΙΟΛΙΚΗ ΑΕΕΧ (ΚΟ) 10,29 0,119 0,139 -0,020 -14,39% ΑΚΡΙΤΑΣ (ΚΟ) 1,55 0,292 0,264 0,028 10,61% ΑΛΚΟ ΕΛΛΑΣ (ΚΟ) 7,30 0,360 0,384 -0,024 -6,25% ΑΛΟΥΜΥΛ (ΚΟ) 7,93 23,410 23,000 0,410 1,78% ALPHA TRUST ΑΝΔΡΟΜΕΔΑ ΑΕΕΧ (ΚΟ) 9,79 1,590 1,590 0,000 0,00% ΑΤΤΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ (ΚΟ) 24,33 0,190 0,190 0,000 0,00% ΒΑΛΚΑΝ ΑΚΙΝΗΤΑ (ΚΟ) 3,82 0,220 0,220 0,000 0,00% ΒΑΡΒΕΡΗΣ Ν. - MODA BAGNO (ΚΟ) 4,14 0,690 0,679 0,011 1,62% ΒΙΟΚΑΡΠΕΤ (ΚΟ) 16,55 0,829 0,770 0,059 7,66% ΒΙΣ (ΚΟ) 4,12 1,130 1,160 -0,030 -2,59% ΒΟΓΙΑΤΖΟΓΛΟΥ SYSTEMS (ΚΟ) 7,15 0,028 0,030 -0,002 -6,67% Γ.Ε. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (ΚΟ) 2,17 0,320 0,330 -0,010 -3,03% ΓΑΛΑΞΙΔΙ (ΚΟ) 4,50 7,200 6,640 0,560 8,43% ΓΕΚΕ (ΚΑ) 60,62 3,890 3,970 -0,080 -2,02% ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (ΚΟ) 367,46 0,435 0,410 0,025 6,10% ΓΕΝΙΚΗ ΕΜΠΟΡΙΟΥ (ΚΟ) 10,47 2,180 2,150 0,030 1,40% ΔΑΙΟΣ ΠΛΑΣΤΙΚΑ (ΚΟ) 32,70 12,200 11,800 0,400 3,39% ΔΕΗ (ΚΟ) 2.830,40 0,295 0,315 -0,020 -6,35% ΔΡΟΜΕΑΣ (ΚΟ) 10,24 0,350 0,350 0,000 0,00% ΕΒΡΟΦΑΡΜΑ (ΚΟ) 4,79 4,000 3,900 0,100 2,56% ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (KO) 9.587,14 0,380 0,365 0,015 4,11% ΕΙΔΗΣΕΟΦΩΝΙΚΗ ΕΛΛΑΣ (ΚΟ) 10,58 0,870 0,916 -0,046 -5,02% ΕΚΤΕΡ (ΚΟ) 9,79 0,811 0,857 -0,046 -5,37% ΕΛ. ΒΙΟΜ. ΖΑΧΑΡΗΣ (ΚΑ) 29,80 0,909 0,900 0,009 1,00% ΕΛΑΣΤΡΟΝ (ΚΟ) 16,95 2,030 2,040 -0,010 -0,49% ΕΛΒΑΛ (ΚΑ) 251,92 0,589 0,627 -0,038 -6,06% ΕΛΒΕ (ΚΟ) 7,79 0,340 0,325 0,015 4,62% ΕΛΓΕΚΑ (ΚΟ) 10,79 1,150 1,300 -0,150 -11,54% ΕΛΙΝΟΙΛ (ΚΟ) 27,40 3,900 3,970 -0,070 -1,76% ΕΛΛΑΚΤΩΡ (ΚΟ) 690,31 15,750 15,570 0,180 1,16% ΕΛΛΑΔΟΣ ΤΡΑΠΕΖΑ (ΚΟ) 312,87 1,930 1,870 0,060 3,21% ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΛΩΔΙΑ (ΚΟ) 57,02 7,110 7,280 -0,170 -2,34% ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ (ΚΟ) 2.173,07 9,100 8,910 0,190 2,13% ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑ-Χ.Α. (ΚΟ) 594,85 1,370 1,200 0,170 14,17% ΕΛΤΟΝ (KΟ) 36,62 1,800 1,630 0,170 10,43% ΕΛΤΡΑΚ (ΚΟ) 27,26 0,288 0,286 0,002 0,70% ΕΠΙΛΕΚΤΟΣ (ΚΟ) 15,00 0,300 0,330 -0,030 -9,09% ΕΤΕΜ (ΚΑ) 9,00 5,190 5,300 -0,110 -2,08% ΕΥΑΘ (ΚΟ) 188,40 9,000 8,850 0,150 1,69% ΕΥΔΑΠ (ΚΟ) 958,50 1,580 1,510 0,070 4,64% ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΠΙΣΤΗ (ΚΟ) 43,46 2,690 2,560 0,130 5,08% ΕΥΡΩΣΥΜΒΟΥΛΟΙ (ΚΟ) 21,41 1,550 1,700 -0,150 -8,82% ΙΑΣΩ (ΚΟ) 82,39 0,900 0,900 0,000 0,00% ΙΑΤΡΙΚΟ ΑΘΗΝΩΝ (ΚΟ) 78,06 1,720 1,750 -0,030 -1,71% ΙΚΤΙΝΟΣ ΕΛΛΑΣ (ΚΟ) 49,16 0,789 0,789 0,000 0,00% ΙΛΥΔΑ (ΚΟ) 7,10 0,730 0,734 -0,004 -0,54% ΙΝΤΕΑΛ ΟΜΙΛΟΣ (ΚΟ) 6,06 0,326 0,312 0,014 4,49% ΙΝΤΕΡΤΕΚ (ΚΟ) 3,66 2,250 2,300 -0,050 -2,17% ΙΝΤΡΑΛΟΤ (ΚΟ) 357,66 0,433 0,630 -0,197 -31,27% ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (ΚΟ) 13,25 1,860 1,890 -0,030 -1,59% ΚΑΝΑΚΗΣ Σ. (ΚΟ) 13,95 1,500 1,430 0,070 4,90% ΚΑΡΑΜΟΛΕΓΚΟΣ (ΚΟ) 14,61 3,780 3,870 -0,090 -2,33% ΚΑΡΑΤΖΗ (ΚΟ) 55,49 1,980 2,150 -0,170 -7,91% ΚΕΚΡΟΨ (ΚΟ) 6,54 2,100 1,910 0,190 9,95% ΚΕΠΕΝΟΥ ΜΥΛΟΙ (ΚΟ) 14,07 0,732 0,777 -0,045 -5,79% ΚΛΟΥΚΙΝΑΣ - ΛΑΠΠΑΣ (ΚΟ) 29,44 0,305 0,289 0,016 5,54% ΚΛΩΣ/ΓΙΑ ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ (ΚΑ) 3,51 0,280 0,284 -0,004 -1,41% ΚΟΡΔΕΛΛΟΥ Χ. ΑΦΟΙ (ΚΟ) 5,94 3,310 3,400 -0,090 -2,65% ΚΟΡΡΕΣ (ΚΟ) 44,97 0,517 0,528 -0,011 -2,08% ΚΡΕΤΑ ΦΑΡΜ (ΚΟ) 15,24 1,860 1,950 -0,090 -4,62% ΚΡΙ - ΚΡΙ (ΚΟ) 61,50 0,340 0,384 -0,044 -11,46% ΚΤΗΜΑ ΛΑΖΑΡΙΔΗ (ΚΟ) 5,37 0,207 0,207 0,000 0,00% ΚΥΠΡΟΥ ΤΡΑΠΕΖΑ (ΚΟ) 371,59 2,460 2,340 0,120 5,13% ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ Η.- F.H.L. (ΚΟ) 60,21 0,924 0,720 0,204 28,33% ΚΥΡΙΑΚΟΥΛΗΣ (ΚΟ) 7,02 16,990 17,200 -0,210 -1,22% ΛΑΜΨΑ (ΚΟ) 362,97 0,942 0,558 0,384 68,82% ΛΑΝΑΚΑΜ (ΚΟ) 5,59 0,249 0,249 0,000 0,00% ΛΕΒΕΝΤΕΡΗΣ Ν. (ΚA) 2,07 0,744 0,744 0,000 0,00% ΛΕΒΕΝΤΕΡΗΣ Ν. (ΠA) 1,61 0,230 0,228 0,002 0,88% ΛΙΒΑΝΗΣ (ΚΟ) 1,78 2,560 2,620 -0,060 -2,29% ΛΟΥΛΗ ΜΥΛΟΙ (ΚΟ) 43,84 0,325 0,350 -0,025 -7,14% ΜΑΘΙΟΣ ΠΥΡΙΜΑΧΑ (ΚΟ) 3,19 13,640 13,600 0,040 0,29% ΜΕΤΚΑ (ΚΟ) 708,61 0,348 0,338 0,010 2,96% ΜΟΤΟΔΥΝΑΜΙΚΗ (ΚΟ) 4,07 9,740 9,380 0,360 3,84% ΜΟΤΟΡ ΟΪΛ (ΚΟ) 1.079,03 0,315 0,317 -0,002 -0,63% ΜΟΥΖΑΚΗΣ (ΚΑ) 10,14 1,610 1,650 -0,040 -2,42% ΜΟΧΛΟΣ (ΚΟ) 7,39 0,445 0,445 0,000 0,00% ΜΠΗΤΡΟΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗ (KO) 7,05 6,910 6,960 -0,050 -0,72% ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ (ΚΟ) 807,89 0,722 0,960 -0,238 -24,79% ΝΑΚΑΣ ΜΟΥΣΙΚΗ (ΚΟ) 4,58 0,200 0,181 0,019 10,50% ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ (ΚΟ) 4,79 0,259 0,270 -0,011 -4,07% ΝΗΡΕΥΣ (ΚO) 16,50 1,060 1,140 -0,080 -7,02% ΝΤΡΟΥΚΦΑΡΜΠΕΝ (ΚΟ) 4,11 0,104 0,124 -0,020 -16,13% ΙΝΤΕΡΓΟΥΝΤ - ΞΥΛΕΜΠΟΡΙΑ (ΚO) 3,64 0,195 0,195 0,000 0,00% ΙΝΤΕΡΓΟΥΝΤ - ΞΥΛΕΜΠΟΡΙΑ (ΠO) 0,50 26,010 26,000 0,010 0,04% ΟΛΘ (ΚΟ) 262,18 19,110 19,750 -0,640 -3,24% ΟΛΠ (ΚΟ) 477,75 11,280 11,820 -0,540 -4,57% ΟΠΑΠ (ΚΟ) 3.598,32 12,000 12,030 -0,030 -0,25% ΟΤΕ (ΚΟ) 5.881,80 0,318 0,318 0,000 0,00% ΠΑΪΡΗΣ ΠΛΑΣΤΙΚΩΝ (ΚΟ) 1,58 0,529 0,516 0,013 2,52% ΠΑΠΟΥΤΣΑΝΗΣ (ΚΟ) 26,87 1,870 1,900 -0,030 -1,58% ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΡΑΠΕΖΑ (ΚΟ) 9.485,70 2,160 2,170 -0,010 -0,46% ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΣ (ΚΟ) 15,27 7,390 7,580 -0,190 -2,51% ΠΛΑΙΣΙΟ COMPUTERS (ΚΟ) 163,17 1,340 1,300 0,040 3,08% ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΘΡΑΚΗΣ (ΚΟ) 60,43 5,360 5,280 0,080 1,52% ΠΛΑΣΤΙΚΑ ΚΡΗΤΗΣ (ΚΟ) 146,75 0,144 0,132 0,012 9,09% ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΗ (ΚΟ) 3,50 0,603 0,659 -0,056 -8,50% ΡΕΒΟΪΛ (ΚΟ) 13,43 7,500 7,490 0,010 0,13% ΣΑΡΑΝΤΗΣ ΓΡ. (ΚΟ) 260,78 1,050 1,050 0,000 0,00% ΣΑΡΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ ΚΥΛ/ΜΥΛΟΙ (ΚΟ) 4,39 1,920 1,950 -0,030 -1,54% ΣΙΔΕΝΟΡ (ΚΟ) 184,79 0,268 0,267 0,001 0,37% ΣΠΥΡΟΥ ΑΓΡ. ΟΙΚ. (ΚΟ) 7,62 1,930 1,990 -0,060 -3,02% ΣΩΛ/ΓΕΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟY (ΚΟ) 239,65 4,510 4,530 -0,020 -0,44% ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ (ΚΟ) 493,01 1,650 1,770 -0,120 -6,78% ΤΕΧΝΙΚΗ ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ (ΚΟ) 54,66 24,090 25,350 -1,260 -4,97% ΤΙΤΑΝ (ΚΟ) 1.856,46 9,890 9,990 -0,100 -1,00% ΤΙΤΑΝ (ΠΟ) 74,86 0,459 0,468 -0,009 -1,92% ΥΓΕΙΑ (ΚΟ) 140,33 0,375 0,300 0,075 25,00% ΦΙΕΡΑΤΕΞ (ΚΟ) 3,83 0,630 0,488 0,142 29,10% ΧΑΪΔΕΜΕΝΟΣ (ΚΟ) 5,25 0,729 0,749 -0,020 -2,67% ΧΑΛΚΟΡ (ΚΑ) 73,83

KΛEIΣIMO TIMH ΠPOHΓΟΥΜΕΝΗΣ ΔIAΦΟΡΑ KEΦAΛAIO- EBΔΟΜΑΔΑΣ EBΔΟΜΑΔΑΣ METABOΛH % ΧΡΕΟΓΡΑΦΑ ΠOIHΣH4/4

0,247 0,265 -0,018 -6,79% ΧΑΤΖΗΚΡΑΝΙΩΤΗ Ε. ΥΙΟΙ (ΚΟ) 1,00 0,405 0,379 0,026 6,86% A.S. COMPANY (ΚΟ) 10,63 0,720 0,725 -0,005 -0,69% ALPHA ΒΑΝΚ (ΚΟ) 9.193,72 0,166 0,170 -0,004 -2,35% ATTICA BANK (ΚΟ) 172,90 0,318 0,319 -0,001 -0,31% AUDIOVISUAL (ΚΟ) 14,46 11,080 11,180 -0,100 -0,89% AUTOHELLAS (ΚΟ) 134,29 0,589 0,610 -0,021 -3,44% BYTE COMPUTER (ΚΟ) 9,32 0,334 0,321 0,013 4,05% CENTRIC ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ (ΚΟ) 33,78 17,950 18,250 -0,300 -1,64% COCA-COLA HBC AG (ΚΟ) 6.600,04 0,216 0,216 0,000 0,00% CPI (ΚΟ) 2,14 0,510 0,496 0,014 2,82% CYCLON ΕΛΛΑΣ (ΚO) 13,60 0,256 0,250 0,006 2,40% DIONIC (ΚΟ) 3,63 0,453 0,486 -0,033 -6,79% EUROBANK ERGASIAS (ΚΟ) 2.477,53 8,900 9,050 -0,150 -1,66% EUROBANK PROPERTIES (ΚΟ) 901,21 0,922 0,837 0,085 10,16% F.G. EUROPE (ΚO) 48,68 3,380 2,950 0,430 14,58% FLEXOPACK (ΚΟ) 39,61 25,060 26,480 -1,420 -5,36% FOLLI - FOLLIE GROUP (ΚΟ) 1.677,72 5,750 5,650 0,100 1,77% FOURLIS ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ (KΟ) 293,21 4,630 4,910 -0,280 -5,70% FRIGOGLASS (KO) 234,25 1,610 1,490 0,120 8,05% INFORM ΛΥΚΟΣ Π. (ΚΟ) 33,13 0,830 0,810 0,020 2,47% INTRACOM HOLDINGS (ΚΟ) 110,41 1,170 1,210 -0,040 -3,31% INTRAKAT (KO) 27,09 1,810 1,880 -0,070 -3,72% J. & P. - ΑΒΑΞ (ΚΟ) 140,56 12,780 12,900 -0,120 -0,93% JUMBO (ΚΟ) 1.738,84 2,510 2,250 0,260 11,56% KLEEMAN HELLAS (KO) 59,36 6,120 6,600 -0,480 -7,27% LAMDA DEVELOPMENT(ΚΟ) 271,80 0,385 0,393 -0,008 -2,04% LOGISMOS (ΚΟ) 1,82 0,550 0,527 0,023 4,36% MARFIN INVESTMENT GROUP (ΚΟ) 423,70 3,890 4,010 -0,120 -2,99% MERMEREN KOMBINAT A.D.PRILEP(ΕΛΠ) 1,82 1,250 1,330 -0,080 -6,02% MEVACO (ΚΟ) 13,13 1,950 1,800 0,150 8,33% MIG REAL ESTATE ΑΕΕΑΠ (ΚΟ) 27,44 0,603 0,550 0,053 9,64% MINERVA (ΚΑ) 3,74 4,210 4,210 0,000 0,00% MLS ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ (ΚΟ) 52,28 2,160 2,260 -0,100 -4,42% NEXANS ΕΛΛΑΣ (ΚΟ) 13,25 1,120 1,050 0,070 6,67% PAPERPACK (ΚΟ) 4,43 0,902 0,918 -0,016 -1,74% PROFILE (ΚΟ) 10,65 0,494 0,500 -0,006 -1,20% QUALITY & RELIABILITY (ΚΟ) 13,51 5,950 6,010 -0,060 -1,00% QUEST HOLDINGS (ΚΟ) 71,18 0,632 0,680 -0,048 -7,06% REDS (ΚΟ) 36,30 1,500 1,590 -0,090 -5,66% SPACE HELLAS (ΚΟ) 9,68 1,240 1,230 0,010 0,81% TRASTOR ΑΕΕΑΠ (ΚΟ) 68,06 0,370 0,366 0,004 1,09% UNIBIOS (ΚΟ) 5,78 4,530 4,690 -0,160 -3,41% VIOHALCO SA/NV (ΚΑ) 994,84

Τ Ι Τ Λ Ο Ι Π Α Ρ Α Σ Τ Α Τ Ι Κ Ο Ι ( W A R R A N T S ) 1,240 1,270 -0,030 -2,36% ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (ΤΠΔ) 304,73 1,020 0,989 0,031 3,13% ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΡΑΠΕΖΑ (ΤΠΔ) 865,56 1,780 1,780 0,000 0,00% ALPHA ΤΡΑΠΕΖΑ (ΤΠΔ) 2.144,37

Κ Α Τ Η Γ Ο Ρ Ι Α Δ Ι Α Π Ρ Α Γ Μ Α Τ Ε Υ Σ Ι Μ Ω Ν Α Μ Ο Ι Β Α Ι Ω Ν Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ω Ν 4,220 4,270 -0,050 -1,17% ALPHA ETF FTSE ATHEX LARGE CAP 24,68 8,120 7,620 0,500 6,56% NBGAM ETF GREECE & TURKEY 30 3,16 14,440 14,570 -0,130 -0,89% NBGAM ETF ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ Χ.Α. 4,26

Κ Α Τ Η Γ Ο Ρ Ι Α Χ Α Μ Η Λ Η Σ Δ Ι Α Σ Π Ο Ρ Α Σ 0,194 0,290 -0,096 -33,10% ΑΘΗΝΑ (ΚΟ) 17,64 3,940 3,910 0,030 0,77% ΑΣΤΗΡ ΠΑΛΑΣ (ΚΟ) 251,77 8,530 10,000 -1,470 -14,70% ΓΕΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (ΚΟ) 582,79 1,390 1,400 -0,010 -0,71% ΗΡΑΚΛΗΣ ΑΓΕΤ (ΚΟ) 98,80 7,500 7,500 0,000 0,00% ΙΟΝΙΚΗ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΗ (ΚΟ) 100,53 205,500 224,200 -18,700 -8,34% ΚΑΡΕΛΙΑ (ΚΑ) 567,18 1,510 1,550 -0,040 -2,58% ΜΙΝΩΙΚΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ (ΚΟ) 161,54 0,310 0,310 0,000 0,00% ΠΕΡΣΕΥΣ (ΚΟ) 5,34 6,240 5,800 0,440 7,59% ALPHA ΑΣΤΙΚΑ ΑΚΙΝΗΤΑ (ΚΟ) 87,36 0,708 0,669 0,039 5,83% ATTICA ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ (KΟ) 135,70

Κ Α Τ Η Γ Ο Ρ Ι Α Ε Π Ι Τ Η Ρ Η Σ Η Σ 0,083 0,086 -0,003 -3,49% ΑΕΓΕΚ (ΚΟ) 2,76 0,105 0,081 0,024 29,63% ΑΛΦΑ ΓΚΡΙΣΙΝ (ΚΟ) 1,56 0,116 0,101 0,015 14,85% ΑΝΕΚ (ΚΟ) 21,50 1,430 1,430 0,000 0,00% ΑΝΕΚ (ΠΟ ̀ 90) 0,45 0,160 0,160 0,000 0,00% ΑΝΕΚ (ΠΟ ̀ 96) 0,48 1,000 1,000 0,000 0,00% ΒΑΡΑΓΚΗΣ (ΚΟ) 3,23 0,226 0,220 0,006 2,73% ΒΑΡΒΑΡΕΣΟΣ (ΚΑ) 3,70 0,176 0,181 -0,005 -2,76% ΒΙΟΤΕΡ (ΚΟ) 3,09 0,044 0,052 -0,008 -15,38% ΓΙΟΥΡΟΜΠΡΟΚΕΡΣ (ΚΟ) 0,26 0,480 0,429 0,051 11,89% ΔΟΜΙΚΗ ΚΡΗΤΗΣ (ΚΟ) 7,62 0,449 0,411 0,038 9,25% ΔΟΥΡΟΣ (ΚΟ) 1,78 3,970 3,970 0,000 0,00% ΕΛΒΙΕΜΕΚ (ΚΟ) 28,13 0,066 0,077 -0,011 -14,29% ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΙΧΘ/ΓΕΙΕΣ (ΚΟ) 2,01 0,206 0,206 0,000 0,00% ΚΡΕΚΑ (ΚΟ) 1,47 0,130 0,130 0,000 0,00% ΜΑΪΛΛΗΣ Μ.Ι.(ΚΟ) 41,98 0,297 0,297 0,000 0,00% ΜΑΡΑΚ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ (ΚΟ) 2,84 0,100 0,100 0,000 0,00% ΜΗΧΑΝΙΚΗ (ΚΟ) 6,69 0,096 0,096 0,000 0,00% ΜΗΧΑΝΙΚΗ (ΠΟ) 2,49 0,064 0,044 0,020 45,45% ΝΕΛ (ΚΟ) 16,35 0,178 0,178 0,000 0,00% ΝΙΚΑΣ (ΚΟ) 3,60 0,125 0,125 0,000 0,00% ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ (ΚΟ) 2,53 0,260 0,162 0,098 60,49% ΠΗΓΑΣΟΣ ΕΚΔΟΤΙΚΗ (KO) 4,88 0,080 0,080 0,000 0,00% ΣΕΛΜΑΝ (ΚO) 4,82 0,100 0,100 0,000 0,00% ΣΕΛΟΝΤΑ ΙΧΘ/ΓΕΙΑΙ (ΚΟ) 3,62 0,300 0,327 -0,027 -8,26% ΣΙΔΜΑ (ΚΟ) 3,00 0,834 0,700 0,134 19,14% ΣΦΑΚΙΑΝΑΚΗΣ (ΚΟ) 6,60 0,006 0,006 0,000 0,00% ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ (ΚΟ) 0,04 2,630 2,630 0,000 0,00% ΤΖΙΡΑΚΙΑΝ ΠΡOΦΙΛ (ΚΑ) 3,34 0,291 0,217 0,074 34,10% ΤΗΛΕΤΥΠΟΣ (ΚΟ) 29,33 0,026 0,026 0,000 0,00% ΧΑΤΖΗΙΩΑΝΝΟΥ (ΚΟ) 1,86 0,027 0,031 -0,004 -12,90% ALTEC (ΚΟ) 5,81 0,116 0,116 0,000 0,00% ΑΧΟΝ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ (ΚΟ) 2,35 0,028 0,030 -0,002 -6,67% COMPUCON (ΚO) 0,35

KΛEIΣIMO TIMH ΠPOHΓΟΥΜΕΝΗΣ ΔIAΦΟΡΑ KEΦAΛAIO- EBΔΟΜΑΔΑΣ EBΔΟΜΑΔΑΣ METABOΛH % ΧΡΕΟΓΡΑΦΑ ΠOIHΣH4/4

0,300 0,300 0,000 0,00% EUROMEDICA (KO) 6,55 1,120 1,210 -0,090 -7,44% FORTHNET (ΚΟ) 123,31 0,602 0,626 -0,024 -3,83% HELLAS ONLINE (ΚΟ) 108,18 0,138 0,137 0,001 0,73% LAVIPHARM (ΚΟ) 7,05 0,395 0,482 -0,087 -18,05% MEDICON ΕΛΛΑΣ (ΚΟ) 1,65 0,049 0,049 0,000 0,00% NUTRIART (ΚΟ) 2,08 0,150 0,170 -0,020 -11,76% PASAL (ΚΟ) 2,25 0,077 0,046 0,031 67,39% PC SYSTEMS (ΚΟ) 3,15 0,142 0,170 -0,028 -16,47% SATO AE (ΚΟ) 9,28 0,013 0,014 -0,001 -7,14% SPIDER - ΠΕΤΣΙΟΣ Ν.& ΥΙΟΙ (KΟ) 0,38 0,031 0,031 0,000 0,00% SPRIDER STORES (ΚΟ) 0,81 0,155 0,241 -0,086 -35,68% YALCO - ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ (ΚΑ) 2,04

Κ Α Τ Η Γ Ο Ρ Ι Α Π Ρ Ο Σ Δ Ι Α Γ Ρ Α Φ Η 3,330 3,330 0,000 0,00% ΕΡΙΟΥΡΓΙΑ ΤΡΙΑ ΑΛΦΑ (ΚΟ) 2,55 1,160 0,969 0,191 19,71% ΕΡΙΟΥΡΓΙΑ ΤΡΙΑ ΑΛΦΑ (ΠΟ) 0,28 0,043 0,043 0,000 0,00% ALSINCO (KO) 0,22

Υ Π Ο Α Ν Α Σ Τ Ο Λ Η 0,155 0,155 0,000 0,00% ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ (ΚΟ) 271,40 0,120 0,120 0,000 0,00% ΑΤΕΡΜΩΝ (ΚΟ) 2,57 0,020 0,021 -0,001 -4,76% ΑΤΤΙ - ΚΑΤ (ΚΟ) 1,63 0,304 0,304 0,000 0,00% ΒΩΒΟΣ ΜΠΑΜΠΗΣ (ΚΟ) 10,31 0,050 0,050 0,000 0,00% ΔΙΑΣ ΙΧΘ/ΓΕΙΕΣ (ΚΟ) 1,51 0,150 0,150 0,000 0,00% ΕΔΡΑΣΗ - ΨΑΛΛΙΔΑΣ Χ. (ΚΟ) 1,18 0,117 0,115 0,002 1,74% ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΥΦΑΝΤΟΥΡΓΙΑ (ΚΟ) 1,60 0,080 0,080 0,000 0,00% ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΔΕΣΜΟΣ (ΚΟ) 1,97 0,140 0,140 0,000 0,00% ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΔΕΣΜΟΣ (ΠΟ) 0,17 0,480 0,480 0,000 0,00% ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ (ΚΟ) 2,76 0,140 0,140 0,000 0,00% ΚΑΡΔΑΣΙΛΑΡΗΣ (ΚO) 3,07 0,088 0,088 0,000 0,00% ΚΕΡΑΜΕΙΑ ΑΛΛΑΤΙΝΗ (ΚΟ) 2,17 0,040 0,040 0,000 0,00% ΚΛΩΝΑΤΕΞ (ΚΟ) 0,83 0,080 0,080 0,000 0,00% ΚΛΩΝΑΤΕΞ (ΠO) 0,63 0,132 0,132 0,000 0,00% ΚΟΥΜΠΑΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΩΝ (ΚΟ) 2,32 0,100 0,100 0,000 0,00% ΜΑΞΙΜ ΠΕΡΤΣΙΝΙΔΗΣ (ΚΑ) 1,50 0,059 0,050 0,009 18,00% ΜΠΟΥΤΑΡΗΣ Ι. & ΥΙΟΣ (ΚΑ) 1,49 0,010 0,010 0,000 0,00% ΜΠΟΥΤΑΡΗΣ Ι. & ΥΙΟΣ (ΠΑ) 0,02 0,125 0,125 0,000 0,00% ΝΕΩΡΙΟΝ (ΚΟ) 2,93 0,260 0,260 0,000 0,00% ΠΕΤΖΕΤΑΚΙΣ (ΚΟ) 6,65 0,390 0,390 0,000 0,00% ΠΡΑΞΙΤΕΛΕΙΟ (ΚΟ) 3,72 0,540 0,540 0,000 0,00% ΠΡΑΞΙΤΕΛΕΙΟ (ΠΟ) 0,71 0,780 0,780 0,000 0,00% ΣΑΟΣ ΦΕΡΡΥΣ (ΚΟ) 40,04 0,168 0,168 0,000 0,00% ΤΑΧΥΔΡΟΜΙΚΟ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ (ΚΟ) 47,79 0,038 0,038 0,000 0,00% ΤΕΓΟΠΟΥΛΟΣ Χ.Κ. (ΚΟ) 2,07 0,080 0,080 0,000 0,00% ΤΕΞΑΠΡΕΤ (ΚΟ) 1,11 2,000 2,000 0,000 0,00% ΤΡΟΠΑΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΙΚΗ (ΚΟ) 1,02 0,328 0,328 0,000 0,00% ΦΙΝΤΕΞΠΟΡΤ (ΚΟ) 2,40 0,120 0,120 0,000 0,00% ΧΑΛΥΒΔΟΦΥΛΛΩΝ (ΚΟ) 3,17 0,046 0,046 0,000 0,00% AVENIR (ΚΟ) 4,85 0,640 0,640 0,000 0,00% MICROLAND COMPUTERS (ΚΟ) 8,68 0,180 0,180 0,000 0,00% PROTON BANK (ΚΟ) 11,28 0,048 0,048 0,000 0,00% Τ ΒΑΝΚ (ΚΟ) 6,95 0,050 0,050 0,000 0,00% UNITED TEXTILES (ΚΟ) 4,48

Ε Ν Α Λ Λ Α Κ Τ Ι Κ Η Α Γ Ο Ρ Α Δ Ι Α Χ Ε Ι Ρ Ι Σ Η Κ Ε Φ Α Λ Α Ι Ω Ν 6,300 6,300 0,000 0,00% ALPHA TRUST ΑΕΔΑΚ (ΚΟ) 19,59

Ε Μ Π Ο Ρ Ι Ο Ε Ν Δ Υ Μ Α Τ Ω Ν 2,290 2,290 0,000 0,00% DIVERSA (ΚΟ) 4,03

Ε Ξ Ο Π Λ Ι Σ Μ Ο Σ Τ Η Λ Ε Π Ι Κ Ο Ι Ν Ω Ν Ι Ω Ν 1,610 1,470 0,140 9,52% OPTRONICS TECHNOLOGIES (ΚΟ) 5,37

Ε Π Ε Ν Δ Υ Τ Ι Κ Ε Σ Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Ε Σ 3,200 3,200 0,000 0,00% EUROXX ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ (ΚΟ) 31,31

Ι Α Τ Ρ Ι Κ Ε Σ Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Ε Σ 1,800 1,800 0,000 0,00% ΒΙΟΪΑΤΡ.& ΡΟΜΠΟΤ.ΤΕΧΝΟΛ. (ΚΟ) 9,72

Λ Ι Α Ν Ι Κ Ο & Χ Ο Ν Δ Ρ Ι Κ Ο Ε Μ Π Ο Ρ Ι Ο Τ Ρ Ο Φ Ι Μ Ω Ν 0,950 0,940 0,010 1,06% MEDITERRA (ΚΟ) 6,94

Λ Ο Γ Ι Σ Μ Ι Κ Ο 1,500 1,600 -0,100 -6,25% ΕΝΤΕΡΣΟΦΤ (ΚΟ) 6,68

Μ Η Χ Α Ν Η Μ Α Τ Α Β Ι Ο Μ Η Χ Α Ν Ι Κ Ο Υ Ε Ξ Ο Π Λ Ι Σ Μ Ο Υ 0,875 0,875 0,000 0,00% ΝΤΟΠΛΕΡ (ΚΟ) 9,28

Τ Ρ Ο Φ Ι Μ Α 1,000 1,000 0,000 0,00% ΚΡΗΤΩΝ ΑΡΤΟΣ (ΚΟ) 5,32

Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Ε Σ Ε Π Ε Ξ Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Σ & Δ Ι Α Χ Ε Ι Ρ Ι Σ Η Σ Α Π Ο Ρ Ρ Ι Μ Μ Α Τ Ω Ν 1,350 1,350 0,000 0,00% ENVITEC (ΚΟ) 13,39

Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Ε Σ Η Λ Ε Κ Τ Ρ Ο Ν Ι Κ Ω Ν Υ Π Ο Λ Ο Γ Ι Σ Τ Ω Ν 0,560 0,560 0,000 0,00% EPSILON NET (ΚΟ) 3,13 2,520 2,520 0,000 0,00% PERFORMANCE TECHNOLOGIES (ΚΟ) 9,85 3,660 3,660 0,000 0,00% VIDAVO (ΚΟ) 3,14

Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Ε Σ Μ Ε Τ Α Φ Ο Ρ Ω Ν 1,140 1,170 -0,030 -2,56% ΦΟΥΝΤΛΙΝΚ (ΚΟ) 13,23

10-OIK XAK-XA_Master_cy 04/04/14 21:49 Page 10

Οι τεχνολογικοί κολοσσοί Apple καιSamsung βρίσκονται εκ νέου αν-τιμέτωποι, στο πλαίσιο της παρα-τεταμένης δικαστικής τους διαμά-χης με επίκεντρο τα πνευματικάδικαιώματα στα έξυπνα τηλέφωνα(smartphones). Στις αρχές της εβδο-μάδας ξεκίνησε η νέα φάση τωνακροάσεων, στη διάρκεια των οποί-ων η Apple θα εκθέσει περισσότερααποδεικτικά στοιχεία εις βάρος τηςSamsung, επιδιώκοντας να επιβλη-θεί απαγόρευση πωλήσεων σε μον-τέλα έξυπνων τηλεφώνων (όπωςπ.χ του Galaxy S III) της ανταγω-νίστριάς της.

Ανάλογο αίτημα έχει υποβάλεικαι η Samsung. Θα πρέπει να ανα-φερθεί πως σε τέτοια αντιπαράθεσηοι Apple και Samsung βρίσκονταιτα τελευταία τρία χρόνια, με εκα-τέρωθεν κατηγορίες για αντιγραφήπατεντών προς χρήση τους σε έξυ-πνα τηλέφωνα και ταμπλέτες. Μέχριστιγμής έχουν επιδικαστεί ως απο-ζημίωση της πρώτης από τη δεύτερηάνω των 900 εκατ. δολ.

Συγκεκριμένα, το ποσό των 930εκατ. επιδικάστηκε από τη δικαστήΛούσι Κοχ σε δικαστήριο του Σαν

Φρανσίσκο το 2012. H Apple τότεδεν είχε κατορθώσει να επιτύχειτον στόχο της, δηλαδή να επιβληθείστη νοτιοκορεατική Samsung απα-γόρευση πωλήσεων. Εκ των προ-τέρων η Apple για να στηρίξει τοαίτημά της είχε υποβάλει στο δικα-στήριο έρευνα σχετικά με τη ζήτηση,

η οποία δημιουργείται μέσω καιεξαιτίας των επιμέρους χαρακτηρι-στικών ενός έξυπνου τηλεφώνου.Κατά την Apple, η Samsung έχειαντιγράψει ορισμένα από τα εν λόγωχαρακτηριστικά. Στην τωρινή δίκηη εταιρεία, που ίδρυσε ο Στιβ Τζομπς,έχει στα χέρια της νέα έρευνα μεπρόσθετη ανάλυση των επίμαχωνδεδομένων. Σε αυτήν καταγράφεται

το πώς τα -κατοχυρωμένα ως πα-τέντες- χαρακτηριστικά των έξυ-πνων τηλεφώνων της Apple δια-μορφώνουν την καταναλωτική ζή-τηση. Με αυτό ως οδηγό οι συντά-κτες της έρευνας προβαίνουν σεμια ποσοτική αξιολόγηση του πο-σοστού της πελατείας, που δυνάμειθα έχανε η Samsung εάν τα δικάτης προϊόντα στερούνταν των ειδι-κών χαρακτηριστικών. Από τη δικήτης πλευρά η Samsung κατέβαλεκάθε δυνατή προσπάθεια ώστε νααποτρέψει την Apple να υποβάλειστις δικαστικές αρχές τα στοιχείααπό την έρευνα αγοράς. Η Samsung,ακριβώς όπως και η Apple, κατη-γορεί την αντίπαλό της ότι έχει πα-ραβιάσει δύο από τις πατέντες τηςκαι επιδιώκει απαγόρευση στις πω-λήσεις του έξυπνου τηλεφώνου iPh-one 5 της Apple με λειτουργικό πρό-γραμμα iOS. Τα smartphones τηςSamsung χρησιμοποιούν το λει-τουργικό πρόγραμμα Android, τοοποίο ανέπτυξε η Google. Η δίκη,σύμφωνα με τις υπάρχουσες πλη-ροφορίες, αναμένεται πως θα διαρ-κέσει έως τις αρχές Μαΐου.

REUTERS

Ο τριετής πόλεμος Apple-Samsung

<<<<<<

Οι εταιρείεςκατηγορούν η μία τηνάλλη για αντιγραφήπατεντών προς χρήσητους σε έξυπνα κινητάκαι ταμπλέτες.

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 11Δ Ι Ε Θ Ν ΗKυριακή 6 Aπριλίου 2014

Το άθροισμα του δημοσίου χρέουςτων μεγαλύτερων από τις ανε-πτυγμένες οικονομίες θα υπερβείφέτος τα επίπεδα ρεκόρ που κα-τεγράφησαν στο τέλος του Β΄ Παγ-κοσμίου Πολέμου. Στην εκτίμησηαυτή καταλήγει ο ΟΟΣΑ που εκτι-μά πως το άθροισμα του δημοσίουχρέους των πλέον ανεπτυγμένωναπό τις χώρες-μέλη του θα φθάσειφέτος στο 117% του ΑΕΠ τουςόταν το ιστορικό ρεκόρ του τέλουςτου Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ήταν116% του αθροιστικού ΑΕΠ. Ωστό-σο, ο Οργανισμός επισημαίνει,ότι οι καθαρές δανειακές ανάγκεςτων κυβερνήσεων τείνουν να μει-ωθούν και φέτος αναμένεται ναπεριορισθούν στα χαμηλότεραεπίπεδα από το 2007: στα 1,5 τρισ.δολάρια από τα 2,0 τρισ. στα οποίαανήλθαν το 2013.

Στο σύνολό τους οι χώρες τουΟΟΣΑ θα χρειαστεί να αναχρη-ματοδοτήσουν το 29% του μα-κροπρόθεσμου χρέους τους μέσαστα επόμενα περίπου τρία έτη,

μέχρι το τέλος του 2016. Οπωςεπισημαίνει ο διεθνής οργανι-σμός, αυτός είναι και ο παράγον-τας που εντείνει την πίεση στιςκυβερνήσεις των ανεπτυγμένωνχωρών, καθώς αυξάνεται διαρκώςτο τμήμα του χρέους τους πουωριμάζει στο εγγύς μέλλον. Πα-ρουσιάζοντας τα πορίσματα τουΟργανισμού, ο επικεφαλής τουτμήματος διαχείρισης δημοσίουχρέους του ΟΟΣΑ, Χανς Μπλο-μεστάιν, τόνισε ότι αυτά τα επί-πεδα αναγκών για αναχρηματο-

δότηση δεν είναι πρωτοφανή.Προσέθεσε, όμως, πως η κατά-σταση περιπλέκεται εξαιτίας τηςαβεβαιότητας που περιβάλλει πα-ράγοντες με καθοριστική παγκό-σμια σημασία όπως η μείωση ήενδεχομένως και κατάργηση τουπρογράμματος μηνιαίων αγορώνομολόγων από τη Fed.

«Αν πρέπει να βγείτε στην αγοράεπειδή πρέπει να αναχρηματοδο-τήσετε το χρέος σας, θα αντιμε-τωπίσετε προκλήσεις» τόνισε οκ. Μπλομεστάιν, μιλώντας στοΡόιτερς. Διευκρίνισε πως μπορείνα μην είναι αδύνατον να το επι-τύχουν οι ανεπτυγμένες χώρεςαλλά δεν είναι και το απλούστερο.Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, η Ιαπωνίαθα είναι φέτος η χώρα που θα εκ-δώσει το περισσότερο χρέος, κα-θώς σχεδιάζει να αντλήσει απότις αγορές ποσά αντίστοιχα με το64,7% του ΑΕΠ της. Ετσι ο δανει-σμός της Ιαπωνίας εκτιμάται πωςθα αποτελέσει το 35% του συνόλουτων χωρών του ΟΟΣΑ.

Ρεκόρ δανεισμού στο 117% του ΑΕΠ για τις ανεπτυγμένες χώρες του ΟΟΣΑ

Του ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΚΑΓΙΑΝΝΗ

Σε τροχιά σύγκρουσης με την Κο-μισιόν και τη γερμανική κυβέρνησηκινείται από την πρώτη ημέρα ηνέα γαλλική κυβέρνηση. Ο Γάλλοςνέος υπουργός Οικονομικών ΜισέλΣαπέν δήλωσε την Πέμπτη ότι ηΓαλλία δεν σκοπεύει να σεβαστείτο χρονοδιάγραμμα για να μειώσειτο δημοσιονομικό της έλλειμμα κά-τω από το 3% του ΑΕΠ μέχρι το τέ-λος του 2015, παρά το γεγονός ότιπέρυσι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδω-σε περιθώριο δύο επιπλέον χρόνωνστο Παρίσι. Ο κ. Σαπέν προσέθεσεότι ελπίζει οι Βρυξέλλες να κατα-νοήσουν την ανάγκη να δοθεί ακό-μη περισσότερος χρόνος στο Πα-ρίσι. Χθες, ο Γερμανός κυβερνητικόςεκπρόσωπος Τύπου δήλωσε πεπει-σμένος ότι η Γαλλία θα σεβαστείτις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει.

Σε ρόλο-κλειδί ο ΜοσκοβισίΟ τρόπος που η γαλλική κυβέρ-

νηση ελπίζει να πείσει τις Βρυ-ξέλλες είναι κάπως αμφιλεγόμενος.Το Παρίσι σκοπεύει να πείσει τουςτεχνοκράτες των Βρυξελλών μέσωτου μέχρι προχθές υπουργού Οι-κονομικών Πιέρ Μοσκοβισί, οοποίος τον Νοέμβριο αναμένεταινα αναλάβει θέση-κλειδί στη νέαΚομισιόν.

Αναφερόμενος στην υποχρέωσητης Γαλλίας να μειώσει το δημο-σιονομικό της έλλειμμα κάτω απότο 3% του ΑΕΠ μέχρι το τέλος του2015, ο κ. Σαπέν δήλωσε ότι «πρέπεινα πετύχουμε αυτούς τους στόχους,αυτή είναι η γενική κατεύθυνση...ο τρόπος και η χρονική στιγμή,

αυτά θα συζητηθούν έχοντας κατάνου το κοινό συμφέρον, δεν πρό-κειται η Γαλλία να παρακαλέσειγονατιστή».

Η αντίδραση του Βερολίνου ήρθεχθες διά στόματος του κυβερνη-τικού εκπροσώπου Τύπου κ. Στέ-φεν Ζάιμπερτ, ο οποίος είπε ότι«έχουμε την πεποίθηση πως η Γαλ-λία θα σεβαστεί τις δεσμεύσειςπου έχει αναλάβει στο πλαίσιο τουΣυμφώνου Σταθερότητας και ότιέχει υπόψη της τις δεσμεύσεις καιτην υπευθυνότητα (που πρέπει ναδείξει), προκειμένου αυτή η Συν-

θήκη να λειτουργήσει». Παρεμφε-ρείς δηλώσεις έκαναν από την αρ-χή της εβδομάδας τόσο ο Γερμανόςυπουργός Οικονομικών Βόλφγ-κανγκ Σόιμπλε, όσο και ο απερχό-μενος επίτροπος Οικονομικών καιΝομισματικών Υποθέσεων, ΟλιΡεν. Ωστόσο, ο κ. Σαπέν χρησιμο-ποίησε ένα ενδιαφέρον επιχείρημαγια να αιτιολογήσει την απαίτησήτου για περισσότερο χρόνο: «Είναιπρος το συμφέρον της Ευρώπηςνα βρούμε την κατάλληλη χρονικήστιγμή... Η Ευρώπη θα είναι σε

καλύτερη θέση αν η Γαλλία βρί-σκεται σε καλύτερη θέση».

Παρά τις δηλώσεις περί του αν-τιθέτου τα χρόνια της κρίσης, Γερ-μανία και Γαλλία δεν συνηθίζουννα σέβονται ιδιαίτερα τα δημοσιο-νομικά όρια που θέτουν οι ευρω-παϊκές Συνθήκες, παρεκτός καιόταν τις συμφέρει. Το 2003 η γαλ-λική και η γερμανική κυβέρνησηαποφάσισαν ότι δεν θα σεβαστούντο όριο δημοσιονομικού ελλείμμα-τος 3% του ΑΕΠ που έθετε η Συν-θήκη του Μάαστριχτ, αδιαφόρησανπλήρως για τις αντιρρήσεις πουεξέφρασε η Κομισιόν και απλώςτροποποίησαν τον σχετικό κανο-νισμό ώστε να τους δίνει περισσό-τερο χρόνο να μειώσουν τα ελλείμ-ματά τους. Αργότερα, πολλοί σχο-λιαστές και πολιτικοί συμφώνησανότι η περιφρονητική στάση πουτήρησαν τότε Γερμανία και Γαλλίαδιευκόλυνε τον δημοσιονομικόεκτροχιασμό και των υπολοίπωνκρατών-μελών που το 2010 ξέσπασεστην Ελλάδα ως κρίση δημοσίουχρέους της Ευρωζώνης.

Αναζητείται συμβιβασμόςΠόσο σφοδρή θα είναι η σύγ-

κρουση των Παρισίων με το Βερο-λίνο και τις Βρυξέλλες; Πιθανόταταθα ακολουθήσουν και άλλες δηλώ-σεις του τύπου ότι πρέπει να σε-βόμαστε τις δεσμεύσεις που ανα-λαμβάνουμε, ότι πρέπει να διαφυ-λαχθεί το κύρος των ευρωπαϊκώνΣυνθηκών και η εμπιστοσύνη τωνεπενδυτών κτλ., κτλ., αλλά στοτέλος θα επέλθει συμβιβασμός. Μεποιο τρόπο; «Αν πράγματι είναιαναγκαίο να γίνουν νέες παραχω-

ρήσεις (σ.σ. προς το Παρίσι) τότεκατά την άποψή μας αυτές θα πρέ-πει να γίνουν μόνο στο πλαίσιο σα-φών όρων. Θα πρέπει να είναι εμ-φανές ότι η Γαλλία πραγματικά υιο-θετεί μέτρα που θα της επιτρέψουννα πετύχει τον δημοσιονομικό τηςστόχο», δήλωσε την Πέμπτη στοReuters ο κ. Νόρμπερτ Μπάρτλε,κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος τωνΓερμανών Χριστιανοδημοκρατώντης κ. Μέρκελ. Κατά ευτυχή σύμ-πτωση ο Γάλλος πρόεδρος Φραν-σουά Ολάντ έχει εξαγγείλει απότον περασμένο Δεκέμβριο πακέτομέτρων ενίσχυσης της γαλλικήςανταγωνιστικότητας μέσω περιο-ρισμού των κρατικών δαπανών καιτης φορολογίας. Αυτά τα μέτρα μεμικρές αλλαγές σίγουρα μπορεί ν’αποτελέσουν την πρόφαση που θαψάχνουν Βρυξέλλες και Βερολίνοώστε να επέλθει ο συμβιβασμός μετο Παρίσι. Διότι, όπως και να τοκάνουμε, ο κ. Σαπέν έχει δίκιο ότανυποστηρίζει ότι «η Ευρώπη θα είναισε καλύτερη θέση αν η Γαλλία βρί-σκεται σε καλύτερη θέση».

Αυτό που θα είναι πραγματικάενδιαφέρον να διαπιστώσουμε είναιαν η Γαλλία θα περιοριστεί, απλώς,στη διεκδίκηση περισσότερου χρό-νου για τον εαυτό της, ενδεχομένωςσε συνεργασία με τον νέο Ιταλόπρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι, οοποίος έχει εκφράσει παρόμοιεςανησυχίες το τελευταίο διάστημα.Ή αν το Παρίσι θα προσπαθήσεινα αλλάξει ολόκληρη την πολιτικήτης Ευρωζώνης, περιλαμβανομένηςτης νομισματικής πολιτικής, ώστενα δοθεί προτεραιότητα στην ανά-πτυξη. Μάλλον απίθανο.

Οι κατασκευαστές ρομπότ θεωρούνότι τα δημιουργήματά τους συμ-βάλλουν στη δημιουργία θέσεωνεργασίας επειδή επιτρέπουν στιςεταιρείες να παράγουν υπάρχονταπροϊόντα πιο αποτελεσματικάκαι επειδή τους δίνουν τη δυνα-τότητα να κατασκευάζουν νέαπροϊόντα που δεν θα μπορούσαννα κατασκευαστούν με άλλοντρόπο, όπως ηλεκτρονικά συστή-ματα και αυτοκίνητα.

Αλλοι φοβούνται πως ο πολλα-πλασιασμός των ρομπότ θα κα-ταστρέψει πολλές θέσεις εργασίαςκαι ότι πιθανώς αυτό ήδη συμ-βαίνει. Μέχρι σήμερα, η επικρα-τούσα άποψη μεταξύ των πανε-πιστημιακών ήταν ότι αν και οινέες τεχνολογίες καταργούν ορι-σμένες θέσεις εργασίας, ο επιπλέ-ον πλούτος που δημιουργούν αυ-ξάνει την κατανάλωση και με αυτότον τρόπο δημιουργούνται νέεςθέσεις εργασίας σε άλλους τομείς.Ωστόσο, τώρα πολλοί οικονομο-λόγοι αρχίζουν να λαμβάνουν πολύσοβαρότερα υπόψη τους τη βρα-χυπρόθεσμη και μεσοπρόθεσμηαπειλή που αποτελούν τα ρομπότγια την απασχόληση. Ορισμένοιχρησιμοποιούν ως παράδειγματις θέσεις εργασίας στον αγροτικότομέα που πριν από τη Βιομηχα-νική Επανάσταση αποτελούσανσχεδόν το σύνολο των θέσεων ερ-γασίας που υπήρχαν, ενώ σήμερααποτελούν μόλις το 2%.

Η εξέλιξη των ρομπότ θα μπο-ρούσε να έχει το ίδιο αποτέλεσμακαι μάλιστα σε πολύ μικρότεροχρονικό διάστημα. Ακόμη και ανσυμβεί αυτό, είναι ο αντίλογος, ηανθρώπινη ευφυΐα θα δημιουργή-σει νέες θέσεις εργασίας, ακριβώςόπως δημιούργησε νέες τεράστιεςβιομηχανίες προκειμένου ν’ αντι-μετωπίσει τη μείωση των θέσεωνεργασίας στη γεωργία. Σύμφωναμε τους καθηγητές Ερικ Μπρίν-γιολφσον και Αντριου ΜακΑφι τουΜΙΤ, μακροπρόθεσμα η επίδρασητων ρομπότ θα μπορούσε να είναιευεργετική για τους ανθρώπους,ωστόσο αναγνωρίζουν ότι η πρό-

οδος της τεχνολογίας θα μπορούσενα προκαλέσει τις επόμενες δε-καετίες σοβαρά προβλήματα σεεργάτες με μέτρια επαγγελματικήκατάρτιση.

Το αποτέλεσμα μπορεί να είναιη περαιτέρω διάβρωση των θέσε-ων εργασίας στον ανεπτυγμένοκόσμο και αρκετά σύντομα καιστον αναπτυσσόμενο, καθώς όλοκαι περισσότερες εργασίες αυτο-ματοποιούνται. Ισως έτσι να εξη-γείται και η αυξανόμενη συγκέν-τρωση πλούτου σε μια μικρή ομά-δα υψηλά αμειβόμενων ανθρώπων.Σε κάθε περίπτωση, το γεγονόςότι ο κόσμος αλλάζει ταχύτατακαι ότι νέα καθήκοντα εμφανί-ζονται στο εργασιακό περιβάλλονσημαίνει ότι σε πολλές δουλειέςθα εξακολουθήσουν να είναι απα-

ραίτητοι οι άνθρωποι. Μακροπρό-θεσμα, όμως, η αύξηση της απο-δοτικότητας θα οδηγήσει σε μεί-ωση των εργαζομένων. Το αν αυτήη απώλεια θέσεων εργασίας θασυμβεί τόσο γρήγορα ώστε δενθα είναι εφικτή η δημιουργία νέωνθέσεων εργασίας σε άλλους τομείςτης οικονομίας, είναι αδύνατο νατο πει κάποιος.

Το αποτέλεσμα θα εξαρτηθείαπό το πόσο καλά θα προσαρμο-στεί συνολικά η κοινωνία χάρηστις επενδύσεις στην παιδεία καισε άλλους τομείς. Θεωρητικά θαήταν δυνατόν τα οφέλη της αυ-ξημένης παραγωγικότητας πουοφείλεται στα ρομπότ να διανε-μηθούν με τέτοιο τρόπο, ώστε οιάνθρωποι να δουλεύουν λιγότεροκαι να περνούν περισσότερο χρό-νο κάνοντας άλλα πράγματα. 

Τα ρομπότ επελαύνουν,οι θέσεις εργασίας χάνονται

Η Γαλλία αρνείται να ακολουθήσειτους κανόνες της Ε.Ε. για το έλλειμμαΔεν θα το μειώσουμε κάτω από 3% του ΑΕΠ μέχρι το 2015 διεμήνυσε το Παρίσι

Πολλοί οικονομολόγοι αρχίζουν να λαμβάνουν πολύ σοβαρά υπόψη τουςτην απειλή που αποτελούν τα ρομπότ για την απασχόληση.

<<<<<<

Ο νέος Γάλλος υπουρ-γός Οικονομικών ελπί-ζει οι Βρυξέλλες ναδώσουν περισσότεροχρόνο, αλλά όπως είπεη «Γαλλία δεν θα παρα-καλέσει γονατιστή».

<<<<<<

Θεωρητικά οι άνθρω-ποι θα μπορούσαν να εργάζονται λιγότε-ρο λόγω της αύξησηςτης παραγωγικότηταςαπό τα ρομπότ.

Γαλλία και Γερμανία μπορεί να συγκρούονται από καιρού εις καιρόν για την οικονομική πολιτική, αλλά κατά βάθος Μέρκελ και Ολάντ γνωρίζουν ότι είναι «κα-ταδικασμένοι» να φτάνουν σε συμβιβασμό. Το ίδιο αναμένεται να γίνει και με τα νέα δημοσιονομικά παραστρατήματα της Γαλλίας.

<<<<<<

Ωστόσο, οι καθαρές δανειακές ανάγκες τωνκυβερνήσεων τείνουννα μειωθούν και φέτοςαναμένεται να περιορι-σθούν στα χαμηλότεραεπίπεδα από το 2007.

OIK_11-OIKONOMIA.qxp_Master_cy 4/4/14 9:47 PM Page 11

Real EstateReal EstateΚΥΡΙΑΚΗ 6 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2014

ΣΥΝΤΟΜΑ

www.pwc.com.cy

Του ΝΙΚΟΥ Χ. ΡΟΥΣΑΝΟΓΛΟΥ

Επιστροφή των ελληνικών τραπεζώνστην αγορά της στεγαστικής πίστης,τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τη διάθεσηκαι τις προθέσεις, διαπιστώνουν κατάτους πρώτους μήνες του νέου έτους φο-ρείς της αγοράς, κυρίως μεσίτες. Οι ίδιοι,βέβαια, σπεύδουν να τονίσουν ότι θαμπορούσαν να εξαχθούν ασφαλέστερασυμπεράσματα αν δεν είχε μεσολαβήσειτο «πάγωμα» των αγοραπωλησιών απότις αρχές του έτους, λόγω της ασάφειαςσχετικά με τον τρόπο εφαρμογής τουφόρου υπεραξίας.

Προς το παρόν, αυτό που είναι ξεκάθαροείναι η σχεδόν πλήρης απουσία των τρα-πεζών από τη χρηματοδότηση αγορα-πωλησιών ακινήτων κατά τα τελευταίαχρόνια. Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζαςτης Ελλάδος (ΤτΕ), κατά το 2013, μόλιςτο 17% των αγοραπωλησιών κατοικιώνπραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχήτραπεζικού δανεισμού. Το αντίστοιχοποσοστό στις αρχές του 2009 ανερχότανσε 82%. Αντίστοιχα, το μέσο ποσοστόδανειοδότησης δεν ξεπέρασε το 35% τηςσυνολικής αξίας του ακινήτου έναντι70% στις αρχές του 2009.

Σύμφωνα με τον κ. Θεολόγο Μπόσδα,επικεφαλής του μεσιτικού ομίλου Engel& Volkers στην Ελλάδα, για να μετου-σιωθεί σε πράξη το διαφαινόμενο εν-διαφέρον των τραπεζών να κινηθούνδυναμικότερα στη στεγαστική πίστη,θα πρέπει πρώτα να ολοκληρωθεί ορι-στικά η ανακεφαλαιοποίησή τους. Ταυ-τόχρονα, «θα πρέπει να οριστικοποιηθείη έξοδος της οικονομίας από την ύφεσηκαι να σταθεροποιηθεί ακόμη περισσό-τερο το πολιτικό και οικονομικό κλίμα,προτού οι τράπεζες επιστρέψουν στηστεγαστική πίστη», αναφέρει ο κ. Μπόσ-δας. Σε πρόσφατη ανάλυσή της, η Fitchέσπευσε να τονίσει ότι η αγορά κατοικίαςθα εξακολουθήσει να επηρεάζεται αρ-νητικά και το 2014 από τη συνεχιζόμενηαπομόχλευση των τραπεζών, στο πλαίσιοτου εξορθολογισμού του χαρτοφυλακίουτων δανείων τους. Αυτός είναι και ο

λόγος που δύσκολα αναμένεται να αυ-ξηθούν οι νέες χορηγήσεις στεγαστικώνδανείων κατά το 2014, παρά το γεγονόςότι το 2013 σηματοδότησε ιστορικό χα-μηλό. Σημειωτέον ότι με βάση τα σχετικάστοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το2013, το χρέος των νοικοκυριών σε στε-γαστικά και καταναλωτικά δάνεια μει-ώθηκε στα 100,8 δισ. ευρώ στο τέλοςτου 2013 από 106,5 δισ. ευρώ που ήτανστο τέλος του 2012. Το υπόλοιπο τωνστεγαστικών δανείων μειώθηκε κατά3,3% στα 71 δισ. ευρώ από 74,6 δισ. ευρώτο 2012.

Τα παραπάνω στοιχεία επιβεβαι-ώνουν ότι οι τράπεζες έδωσαν έμφασησχεδόν αποκλειστικά στις ρυθμίσειςδανείων και το 2013, καθώς εκτιμάταιότι μέχρι σήμερα έχουν ρυθμιστεί250.000 στεγαστικά δάνεια ύψους 18δισ. ευρώ. Ακόμα όμως κι αν το 2014,διοχετευτούν περισσότερα κεφάλαιαστη στεγαστική πίστη, θα πρέπει πρώ-τα να βελτιωθεί η ζήτηση για αγοράκατοικιών. Με τα σημερινά δεδομένατης ανεργίας ρεκόρ και της υψηλήςφορολογικής επιβάρυνσης, ιδίως τωναστικών ακινήτων, είναι εξαιρετικάαμφίβολο αν θα υπάρξει αυξημένη

ζήτηση, ικανή να τροφοδοτήσει καιτην αγορά στεγαστικών δανείων.

Σε παρόμοιο κλίμα κινείται και η ανά-λυση της ΤτΕ, η οποία στην ετήσια έκ-θεσή της για την οικονομία επισήμανεότι ο βασικότερος λόγος είναι η συσσώ-ρευση δανείων σε καθυστέρηση, η οποίααποθαρρύνει τη χορήγηση νέων πιστώ-σεων και «αποστερεί τις τράπεζες απότους πόρους που αντιπροσωπεύουν ταχρεολύσια, τους οποίους θα ήταν δυνατόννα διοχετεύσουν σε νέα δάνεια.

Τα δάνεια σε καθυστέρηση εξάλλουδημιουργούν το ενδεχόμενο μελλοντικώναπομειώσεων της κεφαλαιακής βάσηςτων τραπεζών και συντηρούν την ανάγκηδέσμευσης κεφαλαίων για σχηματισμόυψηλών προβλέψεων» τονίζει χαρακτη-ριστικά η ΤτΕ.

Οσον αφορά τις μελλοντικές προοπτι-κές της αγοράς στεγαστικής πίστης, το-νίζεται ότι η υπό εξέλιξη βελτίωση τωνμακροοικονομικών συνθηκών και τουμικροοικονομικού περιβάλλοντος στηνελληνική οικονομία και η ενίσχυση τηςεμπιστοσύνης προς τη χώρα και το τρα-πεζικό της σύστημα, αναμένεται να συ-νοδευθούν από εξομάλυνση της πιστω-τικής επέκτασης μεσοπρόθεσμα.

Σε μια συγκυρία που η κυπριακή αγοράακινήτων αναζητεί διεξόδους, το ευρύ-τερο περιβάλλον της ευρωπαϊκής οικο-νομίας ευνοεί τη στροφή προς τα ακίνητα.Η σταθεροποίηση της ευρωπαϊκής οι-κονομίας και η πτώση των αποδόσεωντων κρατικών ομολόγων στρέφει τουςεπενδυτές στο χώρο του real estate,όπου οι τιμές έχουν υποχωρήσει τα τε-λευταία χρόνια με αποτέλεσμα να δη-μιουργούνται προσδοκίες για υψηλέςαποδόσεις.

Τα πρώτα σημάδια αυτής της τάσηςείναι ήδη ορατά. Στο συγκρότημα LaDefense, το μεγαλύτερο σύμπλεγμα επαγ-γελματικών χώρων της Ευρώπης, οι ερ-γάτες βάζουν την τελευταία πινελιά στονπύργο Ματζούνγκα. Το επιβλητικό οι-κοδόμημα των 45 ορόφων βρίσκεταιστην επιχειρηματική ζώνη του κέντρουτου Παρισιού και αναμένεται να εγκαι-

νιασθεί τον Αύγουστο. Υπάρχει μόνοένα μειονέκτημα. Το κτίριο, το οποίοπρος το παρόν δεν έχει ενοικιασθεί, θαπροσθέσει 63.000 τετραγωνικά μέτρασε ένα πάρκο όπου το ποσοστό διαθέ-σιμων προς εκμετάλλευση χώρων υπερ-βαίνει το 12%. Ακόμη ένα μεγάλο κτίριοαναμένεται να τεθεί σε λειτουργία τοτρέχον έτος. Κατά τον Ολιβιέ Ζεράρ,υπεύθυνο του παρισινού γραφείου τηςεταιρείας συμβούλων ακινήτων Cushman& Wakefield, το ποσοστό διαθέσιμωνχώρων προς ενοικίαση βελτιώνεται. Πρό-κειται για μεγάλους χώρους που αφορούνμεγάλους πελάτες και θα αρκέσουν σχε-

τικά ολιγάριθμες μισθώσεις να καλύψουνένα κτίριο, όταν οι εταιρείες θα αισθαν-θούν περισσότερη ασφάλεια για το μέλ-λον. Εντούτοις, σε μικρή απόσταση απότο LaDefense, το μεγαλύτερο σύμπλεγμαγραφείων της περιοχής, το CoeurDefense,πρώην ιδιοκτησία της χρεοκοπημένηςLehman Brothers, επωλήθη και πάλι. Οινυν ιδιοκτήτες του, οι οποίοι και αυτοίέχουν οικονομικά προβλήματα, διέθεσαντο κτίριο αντί 1,3 δισ. ευρώ σε αμερικα-νικό επενδυτικό οίκο. Η La Defense συ-νοψίζει το παράδοξο της αγοράς επαγ-γελματικών ακινήτων στην Ευρώπη: ηνέα έκρηξη του κλάδου συνέβη πριν

ολοκληρωθεί η διάλυση της προηγού-μενης «φούσκας». Σε μία ευρεία γενί-κευση, για να καλυφθεί μεγάλη ποικιλίαακινήτων και επιμέρους εθνικών οικο-νομιών, η ασυμβατότητα μεταξύ του εν-θουσιασμού των επενδυτών και της επι-φυλακτικότητας των ενοικιαστών/εκ-μισθωτών ουδέποτε ήταν μεγαλύτερη.Οι επενδύσεις επανακάμπτουν, όχι όμωςκαι οι ενοικιαστές.

Ενας από τους λόγους που ωθούν τουςεπενδυτές στα ακίνητα, είναι ότι τα κρα-τικά ομόλογα εμφανίζουν χαμηλότατεςαποδόσεις. Καθώς, λοιπόν, οι τιμές τωνπρώτης κατηγορίας ακινήτων αυξάνονται

και οι προοπτικές ανάπτυξης βελτιώ-νονται, ορισμένοι στρέφονται σε πόλειςδεύτερης κατηγορίας και υποβαθμισμέναπεριουσιακά στοιχεία.

Η Γαλλία, πάντως, έχει προσελκύσειλιγότερες επενδύσεις από τη Βρετανίακαι τη Γερμανία, όπου η ανάπτυξη φαί-νεται πιο σταθερή. Αναλογικά η αύξησητων επενδύσεων στα ακίνητα στη Γαλλίαείναι μικρότερη από την αντίστοιχηστην Ιρλανδία ή την Ισπανία, όπου οιτιμές είναι φθηνές.

Στη Γερμανία, όπως αναφέρει η τρά-πεζα DG Hyp, τα ενοίκια αυξήθηκανκατά 3,2% σε επτά μεγάλες πόλεις το2013 και κατά 2,3% σε μικρότερες. Ταστοιχεία είναι ισχυρά, όταν η αύξησητου ΑΕΠ στη Γερμανία ήταν ελάχισταπάνω από το μηδέν.

Οι νέες θέσεις εργασίας, ειδικά γιαυπαλλήλους γραφείου, κινητοποιούνκαι τη ζήτηση για επαγγελματικούς χώ-ρους. Οι διαθέσιμοι χώροι μειώνονται,καθώς δεν υπάρχει ακόμα μεγάλη αύξησησε κατασκευές νέων κτιρίων. Αρκετοίεπενδυτές ακινήτων οδεύουν προς Νότολόγω των σχετικά ελκυστικών αποδό-σεων, δηλαδή της αναλογίας του εισο-δήματος από τα ενοίκια προς την αξίατου οικοδομήματος. Στην Ισπανία ο οι-κονομικός εφιάλτης ίσως να τελείωσε,γεγονός θετικό για τις τιμές, ενώ η δυ-σπραγία στη Γαλλία μοιάζει χωρίς τέλος.

Πάντως, οι αισιόδοξοι αναλυτές εκτι-μούν ότι η διαφορά μεταξύ των αποδό-σεων των ακινήτων και των κρατικώνομολόγων είναι η μέγιστη που παρατη-ρείται τα τελευταία χρόνια στη Γαλλία,πράγμα το οποίο ενδεχομένως να λει-τουργήσει ευνοϊκά για τις τιμές. ΣτηνΙσπανία οι τιμές των ακινήτων μειώθηκανκατά 30%-40% εν συγκρίσει με τα υψη-λότερα επίπεδά τους, εξού και πολλοίπιστεύουν ότι τώρα βρίσκονται κοντάστο ναδίρ. Οι επενδυτές συνωστίζονται,αναζητώντας ευκαιρίες και στοιχημα-τίζοντας σε μία ακόμα ευπαθή οικονομικήανάκαμψη.

Η αγορά ομολόγων ευνοείτο ευρωπαϊκό real estateΟι επενδυτές επιλέγουν τις υψηλότερες αποδόσεις που προσφέρουν τα ακίνητα

<<<<<<<

Τα νέα ακίνητα στην Ευρώ-πη συνοψίζουν το παράδο-ξο της αγοράς: η ανάπτυξητου κλάδου ξεκινάει πρινσκάσει η προηγούμενη«φούσκα».

<<<<<<<

Εκτιμάται ότι μέχρι σήμεραέχουν ρυθμιστεί 250.000στεγαστικά δάνεια ύψους18 δισ. ευρώ.

«Νέα» ανάπτυξη στεγαστικής πίστης στην Ελλάδα

Πολύ ακριβές οι πολυτελείς κατοικίες στο ΛονδίνοΤην ανάγκη διόρθωσης των τιμών στην αγοράτων πολυτελών κατοικιών του Λονδίνου επισή-μανε σε πρόσφατες δηλώσεις του ο επικεφα-λής στεγαστικών δανείων προς επιχειρήσειςκαι επενδυτές της Lloyds Banking Group, ΤζονΦίνεϊ, καθώς εκτιμά ότι όσοι θεωρούν ότι ηαγορά μπορεί να πάει μόνο προς τα πάνω, όσοναφορά τις τιμές, κάνουν μεγάλο λάθος. Κατάτον ίδιο, η Lloyds σχεδιάζει να αποφύγει τονδανεισμό στην ανάπτυξη ακινήτων στην αγοράτων πολυτελών κατοικιών της βρετανικής πρω-τεύουσας, καθώς θεωρεί ότι οι επενδυτές θαβρεθούν σύντομα προ αρνητικών εκπλήξεων.Πάντως, η πρώτη αυτή προειδοποίηση δεν φαί-νεται να πτοεί τους ενδιαφερόμενους, οι οποί-οι εκτιμούν ότι το ράλι των τιμών δεν έχει ακό-μα ολοκληρωθεί, παρότι τα πρώτα σημάδια κό-πωσης των τιμών έχουν ήδη κάνει την εμφάνι-σή τους. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία τηςKnight Frank, τον φετινό Φεβρουάριο, η ετήσιααύξηση των τιμών των κατοικιών στην υπόλοι-πη χώρα ξεπέρασε την αντίστοιχη άνοδο τωντιμών στο Κεντρικό Λονδίνο, κάτι που είχε νασυμβεί από το 2009. Παρ’ όλα αυτά, κατά τηδιάρκεια της επόμενης δεκαετίας, οι εταιρείεςανάπτυξης ακινήτων σχεδιάζουν την κατα-σκευή πάνω από 20.000 πολυτελών κατοικιώνστο Λονδίνο, με τιμές πώλησης της τάξεως των16.700 ευρώ/τ.μ. Ηδη, πάντως, η προσφοράέχει ενισχυθεί σημαντικά.

Οι επενδυτές του realestate επιστρέφουν στα ξενοδοχείαOλο και μεγαλύτερη είναι η απήχηση των ξε-νοδοχείων μεταξύ των επενδυτών ακινήτων,καθώς, όπως προκύπτει από έρευνα της HVSLondon, κατά το 2013 καταγράφηκαν συνολι-κές αγοραπωλησίες ύψους 7,7 δισ. ευρώ στηνευρωπαϊκή αγορά ακινήτων. Πρόκειται για αύ-ξηση της τάξεως του 39%, έναντι των 5,6 δισ.ευρώ που είχαν τοποθετηθεί στην ξενοδοχει-ακή αγορά κατά το 2012. Πάντως, η πλειονότη-τα των αγοραπωλησιών πραγματοποιήθηκεκατά το πρώτο τρίμηνο του 2013, όταν και ο όγ-κος των συναλλαγών ανήλθε σε 4,2 δισ. ευρώ.Σε κάθε περίπτωση, η επενδυτική δραστηριό-τητα στην εν λόγω κατηγορία ακινήτων ήταν ηυψηλότερη από το 2007, γεγονός που εν μέ-ρει αποδίδεται και στη βελτίωση των συνθη-κών σε ό,τι αφορά τη δυνατότητα των επενδυ-τών να αποκτήσουν πρόσβαση σε τραπεζικήχρηματοδότηση. Οσον αφορά τη ζήτηση, αυτήστρέφεται σε μεγάλο βαθμό προς την αγοράτης Βρετανίας, όπου η ρευστότητα είναι υψη-λή. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο όγκος των συ-ναλλαγών στο νησί άγγιξε τα 3 δισ. ευρώ κατάτο 2013, καταλαμβάνοντας το 39% του συνό-λου των αγοραπωλησιών πανευρωπαϊκά. Ση-μαντική ήταν και η αύξηση των συναλλαγώνστην ξενοδοχειακή αγορά της Ολλανδίας, κα-θώς από τα 112 εκατ. ευρώ το 2012, πέρυσι το-ποθετήθηκαν συνολικά κεφάλαια 500 εκατ.ευρώ για την απόκτηση ξενοδοχειακών ακινή-των. Πάντως, η επενδυτική δραστηριότητατροφοδοτήθηκε εν πολλοίς από τη διάθεσηστην αγορά χαρτοφυλακίων ξενοδοχείων καιόχι από μεμονωμένες πράξεις. Συνολικά 3,3δισ. ευρώ επενδύθηκαν για την απόκτηση τέ-τοιων χαρτοφυλακίων, ποσό που αντιστοιχεί σεαύξηση της τάξεως του 48% σε σχέση με τηνπροηγούμενη χρονιά. Στη Βρετανία οι πωλή-σεις χαρτοφυλακίων ξενοδοχείων αφορούσανσχεδόν το 60% των συναλλαγών, με τη μέσητιμή πώλησης ανά δωμάτιο να διαμορφώνεταισε 122.000 ευρώ.

Στην Ισπανία, πέρυσι, επενδυτές απέκτησαν ακίνητα αξίας 3 δισ. ευρώ και πλέον.Πρόκειται για αύξηση 60% ως προς το 2012. Φέτος έκαναν δυναμική εμφάνιση δύοόμιλοι, στους οποίους συμμετέχουν οι μεγαλοεπενδυτές Τζορτζ Σόρος και ΤζονΠόλσον, καθώς και το ολλανδικό συνταξιοδοτικό ταμείο APG.

EPA

OIK_12-REAL ESTATE NEW_Master_cy 04/04/14 21:31 Page 12

ΖΩΗΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ • ΕΠΙΣΤΗΜΗ • ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

K Y Ρ I A K H 6 Α Π Ρ Ι Λ Ι Ο Υ 2 0 1 4

Στην παιδική χαρά με τους φίλουςΟ 66χρονος Σάμιουελ Τζάκσον μιλάει για την 42χρονη και για τους 150 ρόλους του, ακόμη και σε βιντεοπαιχνίδια

Συνέντευξη στον ΓΙΩΡΓΟ ΤΣΙΡΟ

Είναι τόσο επιβλητική παρουσία ο ΣαμΤζάκσον με τo 1,90 μπόι του, την «Kan-go» τραγιάσκα του και τη στεντόρειαφωνή του, που όταν μπαίνει στο δω-μάτιο o χρόνος σταματά για μερικάδευτερόλεπτα. Πληθωρικός όσο και η42χρονη καριέρα του, που αριθμεί 150ρόλους ακόμη και σε... video games, ο66χρονος Τζάκσον αποτελεί τη ζωντανήεπιβεβαίωση ότι τίποτα στο Χόλιγουντδεν είναι τυχαίο.

Από τον εκτελεστή Τζουλς του «PulpFiction» στον Μάστερ Jedi Γουίντουτων «Πολέμων των άστρων» και μέσααπό συμμετοχές σε franchise όπως το«Die Hard», το «Jurassic Park», οι «In-credibles» της Pixar, το επερχόμενο«Tarzan» και, φυσικά, η σειρά «Aven-gers» της Marvel, το συνολικό «ταμείο»της φιλμογραφίας του τον τοποθετείστην κορυφή της βιομηχανίας. Το κυ-ριότερο όμως είναι ότι ακόμη και σεκακές ταινίες παραμένει... cool.

Αφορμή για τη συνάντησή μας, στοξενοδοχείο Dorchester του Λονδίνου,

έδωσε η ταινία «Captain America 2: Oστρατιώτης του χειμώνα», όπου επι-στρέφει στον χαρακτήρα του Nick Fury,μέντορα υπερηρώων και άνθρωπο πουκινεί τα νήματα στον διεθνή οργανισμόασφαλείας Shield, για να διαπιστώσειότι γύρω του έχει πλεχθεί μια σατανικήσυνωμοσία.– Πώς είναι να συμμετέχετε στο τε-ράστιο πρότζεκτ των «Εκδικητών»της Μarvel;

– Ο τρόπος που προσεγγίζω τη δου-λειά είναι ίδιος. Το ότι έχω συμφωνίαεννέα ταινιών για τη Marvel σημαίνειαπλά ότι ξέρω ποιος θα πληρώσει τοψωμί μου για το επόμενο διάστημα.Είναι κάτι που δίνει αίσθημα ασφάλειαςσ’ έναν ηθοποιό.

Υπάρχουν ακόμη ιδανικά– Σε αυτή την ταινία υπάρχει έντονοτο στοιχείο της θυσίας και των ηθικώναξιών, που χάνονται στην εποχήμας...

– Ετσι νομίζεις; Οι άνθρωποι ακόμηκάνουν θυσίες και μένουν πιστοί σειδανικά, γι’ αυτό και βλέπεις στρατιώτεςνα πολεμούν σε χώρες μακρινές για να

προστατεύσουν αυτό που υποτίθεταιπως είναι η ελευθερία μας. Προφανώςη παλιομοδίτικη αντίληψη περί ελευ-θερίας που έχει ο Captain America είναιδιαφορετική από αυτό που θεωρούμεελευθερία σήμερα. Ιδίως όταν έχει νακάνει με το να στρέφεις τα όπλα σουεναντίον όχι μόνο των κακών, αλλάκαι των αθώων, για κάθε ενδεχόμενο.– Εντονο είναι και το πολιτικό στοι-χείο στο φιλμ. Τι πιστεύετε για τουςπολιτικούς;

– Οι περισσότεροι λένε ψέματα. Σουυπόσχονται διάφορα για να εκλεγούνκαι δεν τα τηρούν. Βλέπεις σε τι κατά-σταση είναι ο κόσμος στον οποίο πρέπεινα ζήσουμε. Οι περισσότεροι άνθρωποιδεν σηκώνονται από το κρεβάτι με τομυαλό τους στην πολιτική. Τους ενδια-φέρει πώς θα βγάλουν τη μέρα τους,πώς θα πάνε το παιδί τους στο σχολείο,πώς θα κάνουν τη δουλειά τους... Τομόνο που ελπίζεις είναι ότι οι πολιτικοίθα κάνουν τον κόσμο αρκετά ασφαλήκαι άνετο για να μπορείς να ανταπο-κρίνεσαι στις υποχρεώσεις σου. Αλλά

και πάλι, ξέρεις ότι οι περισσότεροιδεν εργάζονται για το κοινό καλό, αλλάγια το δικό τους καλό.– Είστε κάπως απογοητευμένος απότον Ομπάμα;

– Κάπως.– Η ταινία καταπιάνεται και με τηνιδέα της παρακολούθησης των πάν-των για λόγους ασφαλείας...

– Είμαι «προϊόν» της δεκαετίας του’60. Ημουν στις κινητοποιήσεις γιατα ανθρώπινα δικαιώματα, κατά τουπολέμου, κατά της κυβέρνησης. Δενυπήρξε περίοδος στη ζωή μου που ναμην πίστευα πως η κυβέρνηση έχειτον τρόπο να με παρακολουθεί. Συ-νεπώς δεν εκπλήσσομαι. Ο,τι προ-βλέπαμε ότι θα συμβεί, συνέβη. Ο Με-γάλος Αδερφός είναι παντού. Περπα-τάς στον δρόμο και σε βλέπει μια κά-μερα. Ανάβω το κινητό μου και ξέρουνπού βρίσκομαι. Το βγάζω από την τσέ-πη και ξέρουν πού βρίσκεστε κι εσείς(γελάει). Ομως δεν ανησυχώ, γιατίεγώ δεν είμαι απ’ τους κακούς. Αςανησυχήσουν εκείνοι.

– Τι σας ελκύει στις ταινίες δράσης;– Από παιδί διάβαζα κόμικς κι έβλεπα

ταινίες. Τότε είχαμε πειρατές, καουμ-πόηδες, τις «20.000 λεύγες υπό τη θά-λασσα» και ξαφνικά το Διάστημα...Διάβαζες ένα κόμικς, έριχνες στην πλά-τη μια πετσέτα και νόμιζες ότι είναι ημπέρτα σου. Σήμερα έχω την ευκαιρίανα φοράω κανονική στολή και να δου-λεύω με τους ανθρώπους που φτιάχνουναυτές τις ταινίες. Είναι σαν να πηγαίνειςστην παιδική χαρά με τους φίλους σου.– Βλέπετε ακόμη ταινίες;

– Φυσικά και βλέπω! Αυτές που παίζω(γελάει).– Πολλοί ηθοποιοί λένε ότι δεν αν-τέχουν να βλέπουν τον εαυτό τους.

– Ετσι σας λένε και τους πιστεύετε.Εάν δεν αντέχεις να βλέπεις τον εαυτόσου, τότε γιατί κάποιος να πληρώσει12,5 δολάρια εισιτήριο για να σε δει; Εγώτο απολαμβάνω, γιατί αυτή είναι η δουλειάπου επέλεξα να κάνω. Αν είσαι ηθοποιόςκαι ονειρεύεσαι να γίνεις σταρ, πρέπεινα βλέπεις τον εαυτό σου ως σταρ. Οπότεμη μας πουλάς φούμαρα.

– Είστε αυστηρός κριτής του εαυτούσας; Υπάρχουν φορές που βλέπετεμια σκηνή και λέτε «θα έπρεπε νατο κάνω αλλιώς»;

– Εχω φτάσει σε ένα επίπεδο στηνκαριέρα μου που όταν ένας σκηνοθέτηςαρχίσει να μου λέει «ας δοκιμάσουμεαυτό ή εκείνο», μπορώ να αρνηθώ.Γιατί ξέρω ότι στο τελικό μοντάζ θακρατήσει εκείνο που είχε στο μυαλότου και δεν θα δει καν την εκδοχή πουπροτιμούσα εγώ.

Είμαι νορμάλ άνθρωπος– Είναι αλήθεια ότι ταξιδέψατε απότο Παρίσι στο Λονδίνο με το τρένογια την πρεμιέρα;

– Βασικά είμαι ένας νορμάλ άνθρω-πος. Βολτάρω στους δρόμους, κάνωτα ψώνια μου χωρίς 13 ανθρώπους ναμε ακολουθούν και να κρατούν τον κό-σμο μακριά μου. Ημουν ενήλικος πολύπριν γίνω διάσημος, ξέρεις. Τις περισ-σότερες φορές, όταν κάποιος με ανα-γνωρίζει θα με πλησιάσει, θα με χαι-ρετήσει, θα τον χαιρετήσω κι εγώ, μετάθα μου ζητήσει να βγούμε φωτογραφίακαι θα του αρνηθώ. Αν επιμείνει, θα

του εξηγήσω ότι αν τον αφήσω, τότεόλοι γύρω μας που απλώς υποπτεύονταιότι είμαι ο Σαμ Τζάκσον θα βεβαιωθούνκαι τότε θα πρέπει να βγάλω φωτο-γραφία με όλους όσοι έχουν πάνω τουςκινητό.– Σε όλη σας την καριέρα δείχνετεμια τρομερή συνέπεια. Είστε πάντα«cool» και «hip». Πώς το καταφέρ-νετε;

– Δεν έχω ιδέα. Πολλές φορές οιάνθρωποι σε ταυτίζουν με τους ρόλουςπου ερμηνεύεις στον κινηματογράφο.Αν ο κόσμος ήξερε πώς περνάω τημέρα μου, μάλλον θα με έβρισκε τοακριβώς αντίθετο του «κουλ». Οτανδεν δουλεύω ξυπνάω και παίζω γκολφ.Γυρίζω σπίτι, τρώω, κάνω θελήματαγια τη γυναίκα μου, μπορεί να πάωσε κάποιο επαγγελματικό ραντεβού,επιστρέφω σπίτι, βλέπω τις αγαπη-μένες μου σειρές, ίσως και καμιάταινία και μετά διαβάζω μέχρι να μεπάρει ο ύπνος. Δεν πάω σε κλαμπ,δεν πίνω, δεν καπνίζω, έκοψα και τοκρέας. Η ζωή μου πιστεύω είναι αρκετάβαρετή.

“Οι περισσότεροι πολιτικοί λένεψέματα. Σου υπόσχονται διάφο-ρα για να εκλεγούν και δεντα τηρούν. Το μόνο που ελπίζειςείναι ότι θα κάνουν τον κόσμοαρκετά ασφαλή και άνετογια να μπορείς να ανταποκρίνε-σαι στις υποχρεώσεις σου.

“Ο Μεγάλος Αδερφός είναι παν-τού. Περπατάς στον δρόμο και σεβλέπει μια κάμερα. Ανάβω το κι-νητό μου και ξέρουν πού βρίσκο-μαι. Το βγάζω από την τσέπη καιξέρουν πού βρίσκεστε κι εσείς.Ομως δεν ανησυχώ, γιατίεγώ δεν είμαι απ’ τους κακούς.

Ο Σαμ Τζάκσον στην ταινία «Captain America 2: O στρατιώτης του χειμώνα» υποδύεται τον χαρακτήρα του Nick Fury, μέντορα υπερηρώων και άνθρωπο που κινεί τα νήματα στον διεθνή οργανισμό ασφαλείας Shield, για ναδιαπιστώσει ότι γύρω του έχει πλεχθεί μια σατανική συνωμοσία.

– Ποια είναι η αγαπημένη σας ταινία;– Εννοείς που να μην παίζω εγώ; Ο «Νο-νός». Αν έπρεπε να βλέπω μία ταινία κά-θε μέρα, θα ήταν αυτή.– Το «Pulp Fiction»; Πού το τοποθετείτε;– Mια πολύ σημαντική ταινία με την οποίαοι άνθρωποι συνδέονται. Αυτό που βρί-σκω εκπληκτικό, είναι ότι κάθε χρόνο,εκατομμύρια παιδιά γίνονται «φαν» του«Pulp Fiction» επειδή περνάνε μια συγ-κεκριμένη ηλικία και οι γονείς τους τούςεπιτρέπουν να το δουν. Και είναι η πιο co-ol ταινία που έχουν δει στη ζωή τους.

– Αν αθροιστούν τα κέρδη των ταινιώνστις οποίες εμφανίζεστε, λέγεται ότι ξε-περνάτε οποιονδήποτε άλλο σταρ του Χό-λιγουντ. Eίναι γιατί έχετε τον καλύτεροατζέντη;– Ο κόσμος δεν καταλαβαίνει ότι οατζέντης είναι υπάλληλός σου και ότι ανδεν βγάλεις τίποτα, αυτός θα πάρει το10% του τίποτα. Εγώ επιλέγω σε ποιεςταινίες θα παίξω. Είχα την τύχη να εμ-φανιστώ σε franchise που έβγαλαν πολ-λά λεφτά όπως το «Star Wars» και τώραανήκω στον κόσμο της Marvel. Το μόνο

που έχει σημασία, είναι ότι έχω υποδυ-θεί περισσότερους από έναν χαρακτή-ρες που ο κόσμος αναγνωρίζει. Πολλοίηθοποιοί διανύουν ολόκληρη καριέρακαι το κοινό δεν μπορεί να μνημονεύσειούτε μία ατάκα τους.– Μετανιώνετε για κάποιες ταινίες σας;– Εννοείς το «Φίδια σε αεροπλάνο»; (Γε-λάει) Το λατρεύω! Το έκανα επειδή εί-ναι μία από τις ταινίες που ευχαρίστωςθα έβλεπα ως παιδί. Καθόλου δεν τομετανιώνω, σε αντίθεση με κάτι άλλες«σοβαρές» ταινίες που συμμετείχα...

Εχω μετανιώσει για κάποιες ταινίες που έκανα στο παρελθόν

Το «Pulp Fiction» είναι μια πολύ σημαντική ταινία, με την οποία οι άνθρωποι συνδέονται, λέει ο Σαμ Τζάκσον.

01-TEXNES NEW_Master_cy 04/04/14 16:55 Page 1

2 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Ε Β Δ Ο Μ Α Δ Α Κυριακή 6 Απριλίου 2014

Ε Π Ι Λ Ο Γ Ε Σ

…και πάμε άπατοι! («πήγε άπατος»: απέτυχεπαταγωδώς και χάθηκε στην άβυσσο).Μου άρεσε που ο βουλευτής κ. Περδίκηςρώτησε τον κόσμο μέσω των τηλεοπτικώνκαμερών: «Να δούμε αύριο που θα έρθειο κύριος Ντάισελμπλουμ, πόσοι θα δια-δηλώσουν». Η απάντηση ήρθε την επο-μένη: Κανένας.

Ωστόσο, ενώ η έλλειψη διαμαρτυρομέ-νων και αγανακτισμένων ήταν σχεδόναναμενόμενη, δεν ήταν το ίδιο αναμενό-μενη η ηπιότητα των ερωτήσεων προςτον Πρόεδρο του Eurogroup. Οι Κύπριοιβουλευτές και οι δημοσιογράφοι είχαν τημοναδική ευκαιρία να του υποβάλουν ερω-τήσεις όπως π.χ. για το μέλλον εκείνωντων κυπριακών και των ευρωπαϊκών τρα-πεζών που πιθανόν να αποτύχουν στο νέοstress test που έρχεται, για τα κεφάλαιαπου μετακόμιζαν από την Κύπρο προς τηνπατρίδα του –την Ολλανδία– επί 15 μήνεςπριν εφαρμοσθεί το «bail-in» εδώ, για τοτι θα κάνουν με το τρέχον υπερβολικό εμ-πορικό πλεόνασμα της Γερμανίας έναντιτων υπολοίπων εταίρων της κ.ά. Ερωτήσειςπου θα είχαν κάποιο λόγο να ενδιαφέρουν

και τα παγκόσμια ειδησεογραφικά πρα-κτορεία…

Αντί για αυτό έψαχναν απαντήσεις στασυνήθη ερωτήματα που η ομφαλοσκοπικήπολιτική μας επικαιρότητα υποβάλλει επίμήνες ως δημόσιο ενδιαφέρον. Τον ρώ-τησαν ποιος ήξερε για το κούρεμα πριναπό το κούρεμα... Αμάν πια! Όλοι το ήξερανή το υποψιαζόντουσαν, εκτός από αυτούςπου ακόμα ρωτάνε. Και από τους πρώτουςπου ήτανε σίγουρος για το ότι θα γινότανετραπεζιτικό «bail-in» στην Κύπρο, ήτανο τότε νέος επικεφαλής του Eurogroup,Γερούν Ντάισελμπλουμ, όταν ρωτήθηκεσχετικά με δημοσίευμα των FinancialTimes και απέφυγε να αποκλείσει «κού-ρεμα» στις καταθέσεις των κυπριακώντραπεζών ή να διαβεβαιώσει πως αν ήτανο ίδιος καταθέτης σε κυπριακή τράπεζαδεν θα ανησυχούσε για τα χρήματά του.(Ήταν 11 Φεβρουαρίου 2013 και το σχο-λιάσαμε την ίδια εβδομάδα -17/2/13- σεαυτήν τη στήλη ως το «επίσημο» σύνθημαγια ένα bank running δηλ. μαζικές ανα-λήψεις των καταθέσεων, από τις κυπριακέςτράπεζες). Άλλωστε από τον Ιούνιο του

2012 ο αρμόδιος επίτροπος Μισέλ Μπαρνιέείχε παρουσιάσει την πρόταση Οδηγίαςγια τη «Θέσπιση Πλαισίου για την ανά-καμψη και την εξυγίανση πιστωτικώνιδρυμάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων»(Bank Recovery and Resolution Directive),που προέκρινε τη λύση του «bail-in».

Αδιάβαστοι και όσοι επέμειναν ότι ηΚύπρος ήταν το πρώτο πειραματόζωο. Οίδιος ο κ. Ντάισελμπλουμ ως υπουργός Οι-κονομικών (από το ΣοσιαλδημοκρατικόΚόμμα των Εργατικών) της Ολλανδίας,επέβαλε «bail-in» κατά τη διάσωση τηςτράπεζας SNS Reaal στην Ολλανδία, όπου«κουρεύτηκαν» οι μέτοχοι και οι ομολο-γιούχοι μειωμένης εξασφάλισης (subor-

dinated bondholders) μερικούς μήνες πριναπό το δικό μας «πείραμα», και είχε προ-ηγηθεί κάτι ανάλογο σε κάποιες ισπανικέςτράπεζες (όχι όμως και στην Ελλάδα όπωςείπε –προτάσσοντας το «νομίζω» –ο κ.Ντάισελμπλουμ). Επελέγη λοιπόν για ναεπεκτείνει τη μέθοδο, με πρώτη την Κύπρο–αφορμής δοθείσης– προς παραδειγμα-τισμό των υπολοίπων. Το κωμικοτραγικόήταν ότι επανέλαβε το «mea culpa» γιατην πρώτη απόφαση του Eurogroup πουκούρευε και τις εγγυημένες καταθέσεις,για το οποίο και ο δικός μας ο Πρόεδροςείχε δηλώσει προσφάτως σε γερμανικήεφημερίδα ότι ήταν παράνομη (ασχέτωςεάν τελικά είχε συμφωνήσει και ο ίδιοςνα τη μεταφέρει στην κυπριακή Βουλή).Μάλιστα, τη χαρακτήρισε βιαστική καιπρόχειρη. Δηλαδή τους έσωσε το «όχι»των Κυπρίων βουλευτών, για το οποίοτους ειρωνεύονται εδώ και μήνες και σεκάθε ευκαιρία κάποιοι μεγαλορρήμονεςσυνάδελφοί τους και οικονομολόγοι.

Άραγε, για την τράπεζα Κύπρου τι ξέρειο κ. Ντάισελμπλουμ; Γιατί εάν μας προκύψειένα ακόμα «μπλουμ», θα πάμε άπατοι...

Ένα(ς) ακόμα «…μπλουμ»ΕΠΙΣΗΣ | Του ΚΩΣΤΑ ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΥ

6.4-12.4.14

Aτζέντα

ΜΟΥΣΙΚΗ Αφιέρωμα στον πατέρατου σαξοφώνου Η Συμφωνική Ορχήστρα Κύπρου τιμά την επέτειο των 200 χρό-νων από τη γέννηση του κατασκευαστή του σαξοφώνου AdolpheSax με μία βραδινή σειρά συναυλιών. Με μαέστρο τον ΠολωνόMaciej Zoltowski και σολίστ τον Θεόδωρο Κερκέζο στο σαξόφωνο,θα απολαύσουμε δύο έργα του 20ού αιώνα για σαξόφωνο και ορ-χήστρα: την Μπαλάντα για άλτο σαξόφωνο, έγχορδα, πιάνο καικρουστά του Frank Martin και το Κρητικό Κοντσερτίνο για άλτο σα-ξόφωνο και ορχήστρα του Μίκη Θεοδωράκη. Στις συναυλίες θαακούσουμε επίσης το έργο «Η ωραία Μελουζίνα» του Felix Men-delssohn το οποίο βασίζεται σε παμπάλαιο μύθο, που εμφανίζεταισε διάφορες παραλλαγές. Πέμπτη 10 Απριλίου Δημοτικό ΘέατροΛάρνακας στις 8:30 μ.μ. και Παρασκευή 11 Απριλίου Θέατρο Παλ-λάς, Πύλη Πάφου, Λευκωσία στις 8:30 μ.μ. Πληρ. 22463144.

ΘΕΑΤΡΟ «Το μικρό μαγαζάκιτου τρόμου»Το θέατρο Λέξη παρουσιάζει ένα ροκμιούζικαλ, μία μαύρη κωμωδία, μεοκτώ ηθοποιούς να παρουσιάζουντην απίστευτη ιστορία αγάπης ανάμε-σα σ’ ένα αγόρι, ένα κορίτσι και έναανθρωποφάγο φυτό. Η ιστορία ενόςπολύ γλυκού και ντροπαλού υπάλλη-λου ανθοπωλείου, που σαν σύγχρο-νος Φάουστ κάνει μία ανήθικη συμ-φωνία, για να κερδίσει την αγάπημιας κοπέλας. Τετάρτη και Σάββατοστις 8:30 μ.μ. και Κυριακή στις 7:30μ.μ., Δημοτικό Θέατρο Λατσιών.Πληρ.70000146.

Το Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο Λευ-κωσίας, στο πλαίσιο των προγραμμά-των του για το 2014, παρουσιάζει τηνσυγκεκριμένη έκθεση. Η παρουσίατων Αρμενίων στην Κύπρο από τον 6οαιώνα μ.Χ. είναι συνυφασμένη δια-χρονικά με την ιστορία και την τύχητου νησιού και των κατοίκων του. Τογεγονός αυτό καθώς επίσης οι στενοίδεσμοί της οικογένειας Καλφαγιάναπό τις αρχές της δεκαετίας του ’60με την Κύπρο οδήγησαν στην απόφα-ση να πραγματοποιηθεί η έκθεση αυ-τή στο Λεβέντειο Δημοτικό ΜουσείοΛευκωσίας, η οποία σε άλλη μορφήκαι μέγεθος πρωτοπαρουσιάστηκεστο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμούστη Θεσσαλονίκη. Η έκθεση παρου-σιάζει όψεις της αρμένικης τέχνηςαπό τα τέλη του 16ου μέχρι το 19ο αι-ώνα με αντικείμενα ιδιαίτερης ιστορι-κής και καλλιτεχνικής σημασίας. Εγ-καίνια Δευτέρα 7 Απριλίου, ΛεβέντειοΜουσείο Λευκωσίας. Η έκθεση θα πα-ραμείνει ανοιχτή μέχρι τις 30 Ιουνίου.Πληρ. 22661475.

AMBOΥΡΓΟΕΚΘΕΣΗHamburger Kunsthallewww.hamburger-kunsthalle.de«Otto Dix: Ο πόλεμος». Ο ζωγράφοςκαι χαράκτης Οτο Ντιξ (1891-1969),ένας από τους σημαντικότερους καλλι-τέχνες του γερμανικού εξπρεσιονισμούκαι της «νέας αντικειμενικότητας», είχεκαταταγεί εθελοντικά στον γερμανικόστρατό το 1914 και τραυματίστηκε επα-νειλημμένα πολεμώντας στα χαρακώ-ματα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Σχε-δόν μία δεκαετία αργότερα, όταν ο Ντιξήταν πλέον αναγνωρισμένος καλλιτέ-χνης, ένας Βερολινέζος έμπορος τέ-χνης και εκδότης δημοσίευσε το λεύκω-μα με τίτλο «Ο πόλεμος», μια σειρά χα-ρακτικών στα οποία ο καλλιτέχνης διε-κτραγωδούσε με ωμό ρεαλισμό τη φρί-κη του πολέμου. Με αφορμή τη συμ-πλήρωση φέτος εκατό χρόνων από τηνέναρξη του Μεγάλου Πολέμου, η έκθε-ση στο Αμβούργο παρουσιάζει τα χαρα-κτικά εκείνα του 1924, καθώς και τα με-γάλου μεγέθους σκίτσα που σχεδίασε οΝτιξ προετοιμάζοντας τον μνημειώδηπίνακα του 1930 «Ο πόλεμος». Η έκθε-ση θα διαρκέσει έως τις 27 Απριλίου.

ΚΟΠΕΓΧΑΓΗΕΚΘΕΣΗStatens Museum for Kunstwww.smk.dk«Asger Jorn: Restless Rebel». Προ-κλητικός και ανυπότακτος, ο ΑσγκερΓιορν (1914-1973) ποτέ δεν δέχτηκενα προσαρμοστεί στην επαγγελματι-κή πειθαρχία που επέβαλλε η καλλι-τεχνική αγορά. Μία από τις κινήσειςτου που προκάλεσαν σκάνδαλο ήταν ηάρνησή του, το 1964, να δεχθεί τοβραβείο Γκούγκενχαϊμ, απαντώνταςμε ένα υβριστικό τηλεγράφημα. Ιδρυ-τικό μέλος του κινήματος CoBrA καιτης Σιτουασιονιστικής Διεθνούς, ο Δα-νός καλλιτέχνης είχε μια μακρόχρονη,περιπετειώδη σχέση με την Αριστεράκαι πάντα πίστευε στη στενή σύνδεσηανάμεσα στο προσωπικό και το συλ-λογικό. Τα έργα του –πάνω από 2.500πίνακες, έργα σε χαρτί, γλυπτά, κερα-μικά, κολάζ και ντεκολάζ, καθώς καιθεωρητικά και λογοτεχνικά κείμενα–διακρίνονται για την εκφραστικότητάτους και πολύ συχνά τη χιουμοριστικήτους διάθεση. Εως τις 15 Ιουνίου.

ΛΟΝΔΙΝΟΕΚΘΕΣΗThe National Gallerywww.nationalgallery.org.uk«Veronese: Magnificence in Renaissan-ce Venice». Η έκθεση είναι ένα μεγάλοαφιέρωμα στον Πάολο Βερονέζε (1528-1588), τον αναγεννησιακό ζωγράφο οοποίος, παρά το υψηλό επίπεδο του έρ-γου του, επισκιάστηκε ώς ένα βαθμόαπό συγκαιρινούς του καλλιτέχνες,όπως ο Τισιανός και ο Τιντορέτο, με τουςοποίους είχε έντονο ανταγωνισμό. Ταπενήντα έργα του που εκτίθενται –πίνα-κες με θρησκευτικό ή μυθολογικό θέμα,πορτρέτα, αλληγορίες (εδώ η «Αλληγο-ρία του Ερωτα Ι - Απιστία»)– καλύπτουνόλο το φάσμα της καλλιτεχνικής του δια-δρομής και αντανακλούν τη λάμψη καιτο μεγαλείο της Βενετίας του 16ου αι-ώνα, όπου έζησε και εργάστηκε γιαπολλά χρόνια ο ζωγράφος από τη Βερό-να. Ο αισθησιακός δυναμισμός, η χρω-ματική αφθονία και ο συνθετικός πλού-τος των έργων του άσκησαν καθοριστικήεπιρροή σε μεταγενέστερους καλλιτέ-χνες, όπως ο Βαν Ντάικ, ο Ρέμπραντ, οΒατό, ο Τιέπολο και ο Ντελακρουά. Εωςτις 15 Ιουνίου.

MATIEΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Eπιμέλεια: ΜΙΧΑΛΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ art@kathimerini.com.cy

“«Να δούμε αύριο που θαέρθει ο κύριος Ντάισελμ-πλουμ, πόσοι θα διαδηλώ-σουν». Η απάντηση ήρθετην επομένη: Κανένας.

ΧΟΡΟΣ

«Η καρδιά ενόςσκύλου» απότην ομάδα Paravan

Ο κόσμος του Μπουλγκάκοφ είναι χαοτικός, σαρκαστικός, παιγνιώδης,επικίνδυνος και γκροτέσκος αλλά ευτυχώς δεν είναι σίγουρος καιασφαλής.

ΘΕΑΤΡΟ «Κουζίνες»Την κωμωδία του Alan Ayckbourn«Absurd Person Singular» με ελληνικότίτλο «Κουζίνες» παρουσιάζει το «θέα-τρο ένα». Το έργο γράφτηκε από τονAlan Ayckbourn το 1972, εδραιώνον-τάς τον ως επιτυχημένο θεατρικό συγ-γραφέα. Τρεις κουζίνες, τριών διαφο-ρετικών σπιτιών, φιλοξενούν περίεργακαι ξεκαρδιστικά γεγονότα! Οι πρωτα-γωνιστές, τρία διαφορετικά ζευγάρια,καταφεύγουν συχνά εκεί, συζητούνκαι αντιμάχονται. Παίζουν: ΜανώληςΜιχαηλίδης, Έρικα Μπεγέτη, ΣωτήρηςΜεστάνας, Πέννυ Φοινίρη, ΑντρέαςΜακρής, Χριστίνα Κωνσταντίνου. Πρε-μιέρα Σάββατο 12 Απριλίου στις 8:30μ.μ. στον Άλλο Χώρο του ΘεάτρουΈνα, Λευκωσία. Πληρ. 22348203.

Η ομάδα PARAVAN μαζί με τους Ειρήνη Ανδρονίκουκαι Μάριο Κακουλή παρουσιάζουν την θεατρική πα-ράσταση «Η καρδιά ενός σκύλου» βασισμένο στοομώνυμο μυθιστόρημα του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ.Πρόκειται για μία παράσταση χώρου, που χρησιμο-ποιεί τη διαδρομή εξερεύνησης στους χώρους μιαςπαλιάς κλινικής. Ο σκηνοθέτης Πάρις Ερωτοκρίτουλέει για το έργο: «Είναι φορές που δουλεύοντας στοέργο ‘‘Η Καρδιά του Σκύλου’’ του Μιχαήλ Μπουλγ-κάκοφ νιώθεις πως βρίσκεσαι διαρκώς σ’ ένα όνει-ρο που κάποιες φορές μεταμορφώνεται σε εφιάλτηκαι αρνείται να σ’ εγκαταλείψει μετά την πρόβα. Αν-τιθέτως με τα όρια του έξω κόσμου –που πολλές φο-ρές συνθλίβουν– οι τοίχοι της κλινικής του Μπουλγ-κάκοφ όπου διαδραματίζεται το έργο είναι ελαστι-κοί και ως τέτοιοι συρρικνώνονται κι επεκτείνονταιανάλογα – κάποιες φορές αποκαλύπτουν, άλλες φο-ρές κρύβουν κι άλλες μεταμορφώνουν την οποιαδή-ποτε πραγματικότητα.». Παραστάσεις Τετάρτη 9,Παρασκευή 11 και Σάββατο 12 Απριλίου, ο χώρος εί-ναι μυστικός στη Λευκωσία στις 7:30 μ.μ. και 9:30μ.μ. Πληρ. 70008086.

ΒΙΒΛΙΟ Bιβλία από Μαλόρηκαι ΧαριτωνίδηΗ Ένωση Λογοτεχνών Κύπρου παρου-σιάζει σε εκδήλωση στη Λευκωσία τατελευταία βιβλία δύο βραβευμένων με

κρατικά βραβεία πε-ζογραφίας Λεμεσια-νών συγγραφέων,Ανδρέα Μαλόρη καιΓιώργου Χαριτωνίδη.Για το βιβλίο του Αν-δρέα Μαλόρη «Εκκα-θάριση Προσωπι-κού» (διηγήματα), θαμιλήσουν οι Λευτέ-ρης Παπαλεοντίουκαι Νένα Φιλούση καιγια το βιβλίο τουΓιώργου Χαριτωνίδη«Αιχμάλωτος Περιη-γητής» (αφήγημα»,θα μιλήσει η ΖέλειαΓρηγορίου. Οι συγ-

γραφείς θα διαβάσουν αποσπάσματααπό τα βιβλία τους. Θα ακολουθήσειδεξίωση. Η εκδήλωση θα πραγματοποι-ηθεί την Τρίτη, 8 Απριλίου, στις 7:30μ.μ. στην αίθουσα εκδηλώσεων τηςΕθνικής Τράπεζας, Λεωφόρος Αρχ.Μακαρίου Γ΄, 15, Λευκωσία.

Η συγκεκριμέ-νη συλλογή άρ-χισε να δημι-ουργείται τηνεποχή του Με-σοπολέμου μεκυρίως αρμένι-κα αντικείμεναπάσης φύσεωςαπό μέλη τηςομώνυμης οικο-γένειας.

ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ

Αρμένικη τέχνη από τη συλλογή Καλφαγιάν

TEXNES-02 ATZENTA NEW_Master_cy 04/04/14 16:55 Page 2

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 3Κυριακή 6 Απριλίου 2014 Μ Ο Υ Σ Ι Κ Η

Deejay

93.5, 99.9 & 95.0www.mydeejay.com.cy

- THE BREAKFAST SHOW -ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ 07:00-10:00

ΜΙΧΑΛΗΣ

ΤΣΙΚΑΛΑΣ

THE BREAKFAST SHOW ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ 07 00 10 00

ΜΙΧΑΛΗΣ

ΤΣΙΚΑΛΑΣ

ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ 07:00-10:00

Mr. Mrs.&ΚΡΙΣΤH

ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ

XOΡΗΓΟΣ ΕΚΠΟΜΠΗΣ

ΤΟΥ ΑΝΤΩΝΗ ΣΚΟΡΔΙΛΗ

Καμία σχέση δεν μπορεί να αντέξει στονχρόνο αν είναι προϊόν σκοπιμότητας.Οι σχέσεις που είναι προϊόντα της (όποι-ας) σκοπιμότητας είναι πεπερασμένες,έχουν ημερομηνία λήξης. Οι σχέσειςείναι ανθεκτικές στον χρόνο μόνο ότανείναι αληθινές. Για τους ανθρώπουςπου αντιλαμβάνονται τη ζωή εγκλωβι-σμένοι στον χωροχρόνο της δικής τουςπεπερασμένης παρουσίας, η εισαγωγικήμας διατύπωση μπορεί να φαντάζει έωςκαι ρομαντική. Δεν είναι. Αν και ότανη διαδικασία της ζωής βιώνεται με όλεςτις αισθήσεις περιλαμβανομένης της«αίσθησης της Ιστορίας», το τεκμήριο

αλήθειας είναι το ένα και μοναδικό πουμπορεί να υποστηρίξει σχέσεις πουυπερβαίνουν τα χωρικά και χρονικάόρια του ατομικού βίου.

Σχέσεις οικουμενικές και διαχρονικές.«Η τέχνη αποδίδει τιμές στην αλήθεια.Γι’ αυτό η αληθινή τέχνη είναι ανεκτί-μητη»: Η άποψη της χορογράφου Έλε-νας Χριστοδουλίδου περί του (μεταπο-λιτικού) ρόλου της τέχνης δεν είναι ευ-καιριακή, δεν υπακούει στις όποιεςαπαιτήσεις της συγκυρίας. Αντίθετα,αποτυπώνεται με αψεγάδιαστη σαφή-νεια σε όλες τις καλλιτεχνικές επιλογές

της των τελευταίων χρόνων. «Ωριμά-ζουμε μόνο όταν γνωριζόμαστε βαθιά,αληθινά. Άνθρωπος με άνθρωπο, σεπολλά επίπεδα. Οι πολιτιστικές συνερ-γασίες τροφοδοτούν το βάθος της γνω-ριμίας, μας βοηθούν να αντιληφτούμετην αληθινή μας ταυτότητα» τονίζειαπό πλευράς του ο πρέσβης του Ισραήλστην Κύπρο Mike Harrari αποδίδονταςτο οικουμενικό μέτρο της αληθώς επι-τυχημένης πολιτιστικής ανταλλαγήςκαι συνύπαρξης. Και συμπληρώνει:«Όταν απολαμβάνουμε τις δημιουργίεςμας, μόνο τότε οι συνεργασίες κάθε εί-δους είναι επιτυχημένες».

Ένα πολυσυλλεκτικό βιβλίο Οι δύο παραπάνω θέσεις αρχής, οι

δύο απελευθερωτικά συγκλίνουσες «μα-τιές» –καλλιτεχνική και πολιτική– στοπεδίο της πολιτιστικής συνεργασίας,αναδεικνύουν με τον πλέον περιεκτικότρόπο τη συνεκτική προοδευτική ματιάπου «προτείνει» το διάρκειας 18 λεπτώνντοκιμαντέρ με τίτλο «Χορευτικές γέ-φυρες» (παραγωγή: Εγκώμιο ΠολιτιστικόΚέντρο) και το ομότιτλο 80 σελίδωνσυλλεκτικό βιβλίο. Επενδύοντας στηδύναμη της εικόνας το ντοκιμαντέραποτυπώνει (και κοινωνεί) την ανεκτί-μητη αισθητική της διαρκούς αλήθειαςπου καθόρισε βήμα προς βήμα τη συ-νύπαρξη και συνεργασία Κυπρίων καιΙσραηλινών χορευτών και χορογράφωναπό τις αρχές του 2010 μέχρι σήμερα.Στις 80 σελίδες του, εμπλουτισμένεςμε πλούσιο φωτογραφικό υλικό, παρα-δίδονται ένα προς ένα και σε όλα ταδιακριτά στάδια ωρίμανσης της συνερ-γασίας, τα αδιάψευστα τεκμήρια αυτήςτης διαρκούς αλήθειας. Συνθετικά –βι-βλίο και ντοκιμαντέρ– διεκδικούν να

γίνουν αντιληπτά ως ένα «συνεκτικόεργαλείο» που απελευθερώνει την αλη-θώς προοδευτική «ματιά» στο πεδίο τηςπολιτιστικής συνεργασίας. Δύσκολη,ομολογουμένως, διεκδίκηση, αλλά ανμη τι άλλο δικαιωματική, εύλογη. Διότιδεν τροφοδοτείται από θεωρίες και ευ-χολόγια αλλά από στάσεις ζωής και πε-πραγμένα. Διότι δεν εξαντλείται στησυνήθη και διαδεδομένη ευκολία ναδιαλαλεί «αυτό που πρέπει να γίνει»αλλά αξιώνει επιτακτικά τα «δύσκολα»:να αναγνωριστεί, κατανοηθεί και αξιο-

ποιηθεί σε βάθος «αυτό που ήδη έχειγίνει». «Το πρώτο βήμα, το κρίσιμο βήμαέχει γίνει»: Η αποτίμηση πεπραγμένωναπό την Έλενα Χριστοδουλίδου για τηνοποία η εμβάθυνση των συνεργασιώνμε τους Ισραηλινούς συναδέλφους τηςήταν στάση ζωής από τις αρχές του2010 μέχρι σήμερα (δεκάδες παραστά-σεις, σεμινάρια, ταξίδια, γνωριμίες, φι-λίες, ανταλλαγές), δεν θα μπορούσε ναπαραλείψει τον απαραίτητο «κωδικόγνώσης» ώστε η κεκτημένη για την ίδιαεμπειρία να αξιοποιηθεί ευρύτερα: «Πρέ-

πει, επιτέλους, σε αυτό τον τόπο να μά-θουμε να μαθαίνουμε. Για να μάθουμε».Οι «Χορευτικές Γέφυρες» –ντοκιμαντέρκαι βιβλίο– θα παρουσιαστούν στο Εγ-κώμιο Πολιτιστικό Κέντρο την ερχόμενηΠέμπτη 10 Απριλίου, στις 8 το βράδυ.Όχι για να τιμηθούν οι πρωταγωνιστέςή να αναγορευτούν σε «ήρωες» ως εί-θισται σε φοβικές κοινωνίες που απλό-χερα απονέμουν τίτλους τιμής – ζωτικάψεύδη για να μπορούν να απαρνηθούνσυλλογικά τις αληθινές φοβίες που τιςπεριορίζουν, αλλά για τον ακριβώς αν-τίθετο λόγο: Για να επεξηγηθούν δη-μόσια με αφορμή την παρουσίαση βήμαπρος βήμα οι πράξεις αναζήτησης τηςαλήθειας που «ένωσαν» ανθρώπους τουπολιτισμού των δύο χωρών με σχέσειςανθεκτικές, διαρκείας, αληθινές. Για ναείναι διαθέσιμος ο «οδικός χάρτης» τωνσταθμών αυτής της βαθιά αληθινής δια-δικασίας συνεργασίας στους εμπνευ-σμένους ανθρώπους του πολιτισμού(και όχι μόνο) που διαθέτουν μέσα τουςτο απαραίτητο απόθεμα ατόφιας αλή-θειας να τον μελετήσουν, αποδεχτούνκαι εξελίξουν. Για την αληθινή πρόοδο.

Χορευτικέςγέφυρες Η σημασία της πολιτιστικής συνεργασίαςΚύπρου-Ισραήλ στο πεδίο του σύγχρονου χορού

“Οι πολιτιστικές συνεργασίες τρο-φοδοτούν το βάθος της γνωριμίας,μας βοηθούν να αντιληφθούμετην αληθινή μας ταυτότητα.

Η άποψη της χορογράφου Έλενας Χριστοδουλίδου περί του ρόλου της τέχνης δεν είναι ευκαιριακή, δεν υπακούει στις όποιες απαιτή-σεις της συγκυρίας.

i n f o

Το βιβλίο και ντοκιμαντέρ «Χορευτικές Γέφυρες»θα παρουσιαστούν την Πέμπτη 10 Απριλίου στο Εγ-κώμιο Πολιτιστικό Κέντρο στις 8:00 μ.μ.

TEXNES-03 XOROS_Master_cy 04/04/14 16:58 Page 3

4 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Κυριακή 6 Απριλίου 2014B I Β Λ Ι Ο

ΔΟΚΙΜΙΟΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥΑνθρωποι και ιδέεςεκδ. Βιβλιοθήκη Μουσείου Μπενάκη, σελ. 398

Στη μακρά διαδρομή τηςζωής της, η ΑικατερίνηΚουμαριανού γνώρισεπολλούς ανθρώπους καιέζησε σε πολλές πόλειςστην Ευρώπη και την Αμε-ρική. Υπηρέτησε την κοι-νωνία και τους εκπαιδευ-

τικούς θεσμούς, ενίοτε και την πολιτεία, χω-ρίς προσωπικές εκπτώσεις, με την ίδια ερ-γατικότητα και αφοσίωση που υπηρέτησετην ιστορία του ελληνικού διαφωτισμού. Εί-χε υψηλό αίσθημα ευθύνης και πίστευε βα-θιά στη δύναμη του παραδείγματος. Δεν εν-τρυφούσε απλώς στην ιστορία των ιδεών,αλλά έζησε ενεργά στον κόσμο των ιδεών.

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΖΙΟΒΑΣΚουλτούρα και λογοτεχνίαΠολιτισμικές διαθλάσεις και χρονότοποιιδεών. εκδ. Πόλις, σελ. 242

Μετατοπίζεται το ενδια-φέρον στην εποχή μαςαπό τον χρόνο στον χώ-ρο; Πώς και γιατί ταυτίζε-ται κάποιος με μία εθνό-τητα ή ομάδα; Μήπως ηέννοια της ταύτισης τεί-νει να υποκαταστήσει την

έννοια της ταυτότητας, ιδιαίτερα στις πολυ-πολιτισμικές κοινωνίες; Ως ποιο βαθμό ηκουλτούρα μπορεί να θεωρηθεί πρωτεϊκήέννοια; Πότε και πώς αλλάζουν οι εικόνεςτης Ελλάδας; Τι εννοούμε μιλώντας για νε-ωτερικότητα στην ελληνική λογοτεχνία;Γράφονται, τέλος, δοκίμια και σε τι παρα-πέμπουν οι όροι παράδοση και κανόνας;

ΜΕΛΕΤΗWILL DURANTΗ περιπέτεια της φιλοσοφίαςΗ ζωή και η σκέψη των μεγάλωνφιλοσόφων. μετ. Γιώργος Μπαρουξήςεκδ. Μεταίχμιο, σελ. 744

Επειδή δεν είναι δυνατόννα ζητάμε από κάθε άν-θρωπο να γίνει συστημα-τικός φιλόσοφος, στο βι-βλίο αυτό υπάρχουν,αναφέρει στο προλογικόσημείωμά του ο ΝίκοςΔήμου, σχεδόν όλα όσα

θα κινητοποιούσαν τη σκέψη ενός μορφω-μένου ανθρώπου. Το βιβλίο αυτό είναι σανμια μύηση που ανοίγει απέραντους ορίζον-τες με τον πιο συναρπαστικό τρόπο. Το βι-βλίο δεν είναι μια πλήρης ιστορία της φιλο-σοφίας αλλά μια προσπάθεια να εξανθρω-πιστεί η γνώση.

ΠΟΙΗΣΗΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΕΡΗΣΠοιήματα, τόμος Β΄, 2001-2013εκδ. Κέδρος, σελ. 344

Μετά την έκδοση τουπρώτου συγκεντρωτικούτόμου ποιημάτων τουΓιάννη Βαρβέρη από τονίδιο τον ποιητή με τις συλ-λογές του από το 1975έως το 1996, εκδίδεταιτρία χρόνια από τον θάνα-

τό του ο δεύτερος τόμος με κείμενα που εκ-δόθηκαν από το 2001 έως το 2013. Πρόκει-ται για τις συλλογές «Στα ξένα», «Πεταμέναλεφτά», «Ο άνθρωπος μόνος», «Βαθέος γή-ρατος» και «Ζώα στα σύννεφα». Ο ΓιάννηςΒαρβέρης (1955-2011) είναι ένας από τουςσημαντικότερους ποιητές της γενιάς του’70. Εξέδωσε δώδεκα βιβλία ποίησης καιγια 35 χρόνια έγραψε κριτική θεάτρου.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑΑΝΤΩΝΗΣ ΜΠΟΥΛΟΥΤΖΑΣΟ μεσολαβητήςεκδ. Κριτική, σελ. 484

Ο ιατρικός επισκέπτηςΑριστείδης Μαλλιαγκά-κης είναι άσχημος, πάμ-πτωχος και άτυχος.Ωσπου συναντά εκείνοντον μυστηριώδη, ιδιότρο-πο, κυκλοθυμικό, αλλάεπιτέλους γενναιόδωρο

γέρο βοτανολόγο που κρύβει στο βαλιτσάκιτου τον πιο σπουδαίο θησαυρό: ένα άγνω-στο ελιξίριο, σπάνιο γέννημα της φύσηςπου μπορεί να γιατρέψει ετοιμοθάνατους.Και γίνεται ο μεσολαβητής. Με το ελεύθερομάλιστα να πουλάει τη θαυματουργή ουσίαόσο ακριβά θέλει. Από την άλλη, όμως, πά-λι, κάτι μεταμορφώνεται σε σκιά. Ο ήρωαςμπορεί να σωθεί ή να καταστραφεί.

ΝΕΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

ΕΞ ΑΦΟΡΜΗΣ / Του ΣΤΑΥΡΟΥ ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗ

Πράξη καλοσύνηςTι κάνεις με έναν ογδοντάχρονο πατέρα,μισοπαραλοϊσμένο, που νομίζει ότι έχεικερδίσει ένα εκατομμύριο δολάρια στολαχείο και φεύγει από το σπίτι του για ναπάει με τα πόδια σε μακρινή πόλη, εκα-τοντάδες χιλιόμετρα μακριά, να εισπράξειτο ποσό; Τον μαζεύεις μια, τον μαζεύειςδυο από τους δρόμους, και μετά; Λογικόδεν είναι, αφού οι δυο γιοι του δουλεύουνκαι η γυναίκα του, γριά και αυτή, δενμπορεί να τον κάνει ζάφτι, να μπει ο άν-θρωπος αυτός σε γηροκομείο, για να μηνκινδυνεύει τουλάχιστον η ζωή του στουςαυτοκινητόδρομους; Αυτό ακριβώς θεω-ρούν ότι πρέπει να γίνει η γυναίκα τουκαι ο μεγάλος γιος. Ο μικρός όμως θα πειόχι και θα αποφασίσει να συντροφέψειτον πατέρα στο παράλογο ταξίδι του. Μι-λάω για τη μαυρόασπρη «Νεμπράσκα»του Αλεξάντερ Πέιν.

Ο πατέρας, αλκοολικός όλη του τη ζωή,κυριολεκτικά ετοιμόρροπος τώρα, κλει-σμένος στον εαυτό του, αδιάφορος γιατα πάντα γύρω του, αδιείσδυτος. Τι είναιαυτό που τον κάνει να κινάει με τα πόδιαγια ένα τέτοιο ταξίδι; Πιστεύει πράγματιότι έχει κερδίσει ένα εκατομμύριο ή μήπωςείναι απλώς το τελευταίο πείσμα του, ητελευταία φορά που θέλει να κάνει τοδικό του; Και τι θα τα κάνει τόσα λεφτάτώρα που είναι ερείπιο; Κάποια στιγμήλέει, σαν μικρό παιδί, ότι θέλει να αγοράσειένα φορτηγό -ενώ δεν έχει πια άδεια οδή-γησης- και έναν αεροσυμπιεστή, ενώ άλληστιγμή ότι τα θέλει για να αφήσει κάτιστα παιδιά του. Ο γέρος είναι αδιαπέρα-στος, δεν μπορείς να καταλάβεις τι γίνεταιμέσα του. Και ούτε έχει σημασία. Σημασίαέχει για ποιο λόγο ο μικρός γιος τον συ-νοδεύει σε αυτήν την παλαβομάρα. Γιανα τον προστατέψει; Για να τον μεταπείσει;Για να είναι απλώς μαζί του; Μπορεί γιαόλα αυτά, κυρίως όμως για να του ικανο-ποιήσει την τελευταία φαντασίωση, νατου δώσει την τελευταία χαρά, όπως καιο ίδιος θα συνειδητοποιήσει όσο προχωράειτούτο το μάταιο ταξίδι. Το γεγονός ότι ητελευταία επιθυμία του πατέρα δεν είναι

μια λογική, δίκαιη και αγαθή επιθυμίααλλά μια εγωιστική τρέλα, και επίσης τογεγονός ότι αυτός ο πατέρας υπήρξε μάλ-λον αδιάφορος για τα παιδιά του, φανε-ρώνει έκτυπα τον χαρακτήρα της πράξηςτου γιου να τον οδηγήσει σε αυτό το πα-ράλογο ταξίδι και να σηκώσει αγόγγυσταόσα του συμβούν καθ’ οδόν. Τούτη ηπράξη δηλαδή δεν είναι μια πράξη δικαιο-σύνης, υιικής αναγνώρισης ή ευγνώμονηςανταπόδοσης, είναι απλώς μια πράξη κα-λοσύνης. Η καλοσύνη δεν έχει έλλογη θε-μελίωση, δεν έχει επιχειρήματα, είναιάνευ λόγου. Είναι μόνο πάντοτε επείγουσα,δεν σηκώνει αναβολή, αν δεν γίνει τώρα,μπορεί μετά από λίγο να είναι αδυσώπητααργά. Οταν φτάσουν στον προορισμότους και ο πατέρας ακούσει από την υπάλ-ληλο της εταιρείας που έστησε την απάτηότι δεν κέρδισε τίποτε, ο γιος δεν θα τουπει λέξη για το παράλογο πείσμα του, δενθα του πετάξει ένα «σου τα έλεγα εγώ»,αλλά αντίθετα θα τον υπερασπιστεί σεαυτήν την υπάλληλο και θα τον πάρειήρεμα να γυρίσουν πίσω. Στον δρόμο τηςεπιστροφής, χωρίς να του πει τίποτε, θαδώσει το αυτοκίνητό του και θα αγοράσειστο όνομα του πατέρα ένα μικρό φορτηγόκι εκείνο τον άχρηστο πια γι’ αυτόν αε-

ροσυμπιεστή. Οταν περνάνε από τη γε-νέτειρα του πατέρα θα του το δώσει νατο οδηγήσει – πολύ σημαντική και η στάσηεκεί κατά το ταξίδι του πηγαιμού, αλλάτην προσπερνώ, όπως και πολλά άλλα,για λόγους οικονομίας. Ο γέρος θα ζητήσειεπιτακτικά από τον γιο να σκύψει και ναχωθεί κάτω από το κάθισμα, ώστε να φαί-νεται ότι οδηγεί μόνος του, και εκείνοςαδιαμαρτύρητα θα το κάνει και θα τονκοιτάζει, όσο οδηγεί, κάτω από το κάθισμαμε ένα βλέμμα τρυφερότητας και χαράς.Μόλις βγουν από τα όρια του χωριού θααλλάξουν βουβά θέση. Τέλος.

Πατέρας και γιος θα φτάσουν σε λίγοστην πόλη τους και στο σπίτι τους καιόλα θα συνεχιστούν όπως πριν, ο γέροςθα εξακολουθήσει να πορεύεται προς τονθάνατό του, που δεν είναι πια μακριά, καιο γιος θα γυρίσει στη δουλειά του ως πω-λητής ηλεκτρονικών συσκευών και στηνπαθητική μοναξιά του. Ολα θα είναι όπωςπριν, μα και τίποτε δεν θα είναι όπως πριν,γιατί η πράξη της καλοσύνης έχει μια μυ-στική μεταμορφωτική δύναμη που αλλάζειτα πάντα μέσα μας, ακόμη και όταν οισυνθήκες του βίου μένουν ίδιες. Τίποτεδεν είναι πια ίδιο στη ζωή, «σαν ηύρε τοζύγιασμα της καλοσύνης» (Σεφέρης).

ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ / Tης ΤΙΤΙΚΑΣ ΔΗΜΗΤΡΟΥΛΙΑ

Διαβάζεται με μιαν ανάσαΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΧΙΝΑΚαλή και ανάποδη. Ο πολιτισμόςτου πλεκτούεκδ. Κίχλη σελ. 172

To βιβλίο της Κατερίνας Σχινά είναι έναπολύχρωμο πλεκτό, σαν αυτά για τα οποίαμιλά. Δοκίμιο και πολιτισμική μελέτη μιαςπρακτικής με μεγάλη ιστορία, αποσπα-σματική αυτοβιογραφία πλεγμένη με δύονήματα, με δύο βιώματα, το οικογενειακόκαι της παιδικής ηλικίας και εκείνο, τοεξίσου άμεσο εντέλει, που έρχεται απότις σελίδες των βιβλίων, τις περιπλανήσεις,τις εκθέσεις και τις εγκαταστάσεις, τιςμουσικές του Ξενάκη μαζί παιγμένες μετραγουδάκια σουίνγκ και ανάμεσα σε ποι-ητικές αναγνώσεις. Ο τίτλος του βιβλίουτης θα μπορούσε λοιπόν ίσως να είναιαντεστραμμένος: το πλεκτό ως πολιτισμός,αλλά και δοκιμή αυτοβιογραφίας. Μιαςαυτοβιογραφίας στην οποία τα κενά ανά-μεσα στις θηλιές είναι πολύ μεγάλα, γιανα κυλάει ό,τι προσωπικό επιμένει να πα-ραμένει κρυφό και ιδιωτικό. Το πλεκτόχρωματίζεται από τη συνάντηση του εγώμε τον άλλον και τη μεταξύ τους διάδραση,με χίλιους τρόπους.

Πολύκλωνο το μαλλί με το οποίο πλέκειτο κείμενό της η Σχινά, σχολιάζοντας μά-λιστα σε ένα κεφάλαιο τη σχέση του πλε-κτού με το κείμενο, όπως επίσης και μετη μουσική, αλλά και τα μαθηματικά καιτις υπερβολοειδείς επιφάνειες που οπτι-

κοποιούνται μέσω του πλεκτού – μια απότις πιο συναρπαστικές ενότητες, όπωςνομίζω, του βιβλίου. Το οποίο ανοίγει μετις συνδηλώσεις της πρακτικής του πλε-ξίματος, ειδικά σε μια εποχή αλλά και σεμια κοινωνική ομάδα: το πλέξιμο ως σύμ-βολο της γυναικείας υποταγής, απορριπτέοαπό τον φεμινισμό στις ποικίλες εκδοχέςτου. Συνδηλώσεις που πλέκονται με τιςπολιτικές επιλογές της νεαρής Κατερίνας,όπως η μητρική τρυφερότητα εκφράζεταιστη συνέχεια με την ιστορία του παιδικούπλεκτού της κόρης. Συνδηλώσεις πουαποδεικνύονται στην πορεία στερεοτυ-πικές, ή τουλάχιστον μερικές, και όχιμόνο σε σχέση με την προσωπική αντί-ληψη της χειροτεχνικής αυτής δραστη-ριότητας· ή αλλού επιβεβαιώνονται μεάλλο τρόπο – όταν γίνεται λόγος για τιςπλεκτικές λέσχες και τον συντηρητικότους συχνά προσανατολισμό. Κρατώ τουπέροχο έργο από την έκθεση της ΙρανήςΣιρίν Νεσάτ στο Εθνικό Μουσείο Σύγ-χρονης Τέχνης το 2009, μαζί και τον σχο-λιασμό του, τη γυναίκα με το σκοτεινόβλέμμα που πλέκει-δημιουργεί ζωή ανά-μεσα σε πανύψηλα φαλλικά δέντρα. Οιφωτογραφίες που πλαισιώνουν το κείμε-νο-πλεκτό είναι άλλο ένα νήμα και τουποστηρίζουν και το ανοίγουν, σαν τοσυνθετικό πουλόβερ που η Σχινά έπλεξεγια έναν αγαπημένο και εκείνος δεν τοφόρεσε ποτέ, αλλά έπεσε τελικά τόσοωραία πάνω στο δικό της σώμα.

Αντρες που πλέκουν παραδοσιακά καιάλλοι εξ επιλογής, πλεκτικός ακτιβισμόςκαι πλέξιμο-πλεκτό-εγκατάσταση, η φα-νέλα του στρατιώτη και οι πλέκτριες κάτωαπό τη γκιλοτίνα στη Γαλλική Επανάστασηκαι όχι μόνο, βελόνες της αγάπης καιάλλες που γίνονται μαχαίρια δίκοπα, δαν-τέλες και πουλόβερ, εσάρπες και δοκιμέςχωρίς συνέχεια, κείμενα για το πλέξιμοκαι λέξεις πλεκτές. Το κείμενο της Κατε-ρίνας Σχινά είναι λόγιο και φυσικό, ρυθμικόσαν το πλέξιμο, ακόμα καλύτερα ισόρ-ρυθμο, όπως η ίδια λέει: η ισοδυναμίαεπανάληψης, μέτρου και συχνότηταςοδηγεί, όπως θέλει ο Μπασλάρ τον οποίοπαραθέτει, στη συγκρότηση ύλης καιενέργειας, μιας ύλης γεμάτης ενέργειαεν προκειμένω, στην οποία η ήρεμη χρο-νομετρία είναι γεμάτη ένταση – καθώςτο βλέμμα της Σχινά, πλέκτριας και συγ-γραφέως, ατενίζει την αόρατη αλλά σελίγο παρούσα μορφή.

Ετσι και η μορφή της Κατερίνας Σχινάτην οποία γνωρίζουμε από τις μεταφράσειςκαι τα κριτικά, δημοσιογραφικά της κεί-μενα ανασχεδιάζεται μέσα από το πλεκτόαυτό υβριδικό κείμενο, προβάλλεται μέσααπό το παρελθόν και το παρόν σε έναμέλλον που δείχνει ότι μπορεί να ανήκειακόμη και στη μυθοπλασία. Το μαρτυρούνοι ωραίες εμβόλιμες ιστορίες της, όπουτο εγώ μοιάζει αληθινό και μαζί μυθιστο-ρηματικό. Ως τότε, ένα ιδιαίτερο κείμενοπου διαβάζεται με μιαν ανάσα.

Πατέρας και γιος στη μαυρόασπρη ταινία του Αλεξάντερ Πέιν «Νεμπράσκα».

TEXNES-04 VIVLIO NEW_Master_cy 04/04/14 16:59 Page 4

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 5Κυριακή 6 Απριλίου 2014 Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Σ

ΧΟΡΗΓΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Στη Λευκωσία και στους 108.0

ΚΑΘΕ ΠΡΩΙ 06:00 – 10:00

6,8%

9,3%7,3%

SUPER FMSFERA RADIO

Η πρωινή ζώνη (06:00-09:00) είχε ως στατιστική βάση 1.248 άτομα και πληθυσμό 354.906

ΤΑΣΟΣ ΤΡΥΦΩΝΟΣ – ΧΡΙΣΤΙΑΝΑ ΑΡΤΕΜΙΟΥ

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό 15 ραδιοφωνικών σταθμών από την κοινοπραξία IMR, SYMMETRON και Πανεπιστήμιο Λευκωσίας το διάστημα

23 Σεπτεμβρίου μέχρι 22 Δεκεμβρίου 2013 με δείγμα 3.517 ατόμων.

ΣΤΑΘΕΡΑ ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΙΝΗ ΕΚΠΟΜΠΗ ΣΕ ΑΚΡΟΑΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΠ’ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΜΟΥΣΙΚΟΥΣ ΣΤΑΘΜΟΥΣ

LoveFmCyprusLoveFmCyprus

Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΠΟΥΡΑ

Ο κύκλος των blockbuster άνοιξε θεαματικάπριν από το Πάσχα και στην Κύπρο μετην ιστορία του Νώε στην ομώνυμηταινία του Ντάρεν Αρονόφσκι. Σκοτεινό,δυστοπικό έργο, ειδικά στο δεύτερομέρος του που είναι και πιο ενδιαφέρον:Ενας φονταμενταλιστής Νώε - τιμωρόςαφουγκράζεται, ή έτσι νομίζει, τον λόγοενός Θεού που δεν συγχωρεί για κανέναλόγο. Και αν οι ελάχιστοι εκλεκτοί εκτων αμαρτωλών στο τέλος τη γλιτώνουνείναι γιατί στο Χόλιγουντ θα ’ταν αδια-νόητος ακόμη και ένας Κατακλυσμός

χωρίς χάπι εντ. Ο κύκλος των blockbusterθα κλείσει μάλλον πιο επικά με τον Μωυ-σή στο «Exodos: Gods and Kings» τουΡίντλεϊ Σκοτ τον ερχόμενο Δεκέμβρη.

Η σχέση του Χόλιγουντ με τη Βίβλοπαραμένει στενή και διαχρονική. Στιςδεκαετίες του 1920 και του 1930, ο με-γιστάνας του θεάματος Σεσίλ Ντε Μιλξεκίνησε πρώτος τα θαύματα διαβάζον-τας την Παλαιά Διαθήκη με τρόπο πουζωντάνευε μπροστά στα έκπληκτα μάτιατων θεατών την περιπέτεια του Θεούκαι του Ανθρώπου.

Η έρημος που διάβηκε ο Μωυσής έκρυ-βε χρυσάφι. Στη δεκαετία του ’50 το Χό-λιγουντ ξαναφόρεσε χλαμύδα και άδραξεξίφος για να αντεπιτεθεί στην τηλεόραση.Ο Ντε Μιλ, πρωτοπόρος και πάλι, επέ-

στρεψε στους Αγίους Τόπους. Οι βιβλικέςιστορίες αυτή τη φορά απέκτησαν με-γαλύτερη ρεαλιστικότητα και έγιναν εν-τυπωσιακές.

Το σινεμασκόπ, τα ειδικά εφέ και ογιγαντισμός όλων των μεγεθών εγκαι-νίασαν ένα νέο κινηματογραφικό «είδος»:την υπερπαραγωγή. Σήμερα, που μονάχαη τηλεόραση τη Μεγάλη Εβδομάδα θυ-μάται τον Ντε Μιλ και τις παλιομοδίτικεςπλέον ταινίες του, το 3D επανεκκινείτον τροχό της βιβλικής ιστορίας μήπωςκαι ξαναγίνει το θαύμα.

Ο ΘεόςΟ κινηματογραφικός «Νώε» φαντάζει

σαν μια «post-punk φαντασίωση τουΑρονόφσκι, που έχει κάνει φετίχ το μη

αγνό» γράφει εύστοχα ο κριτικός καισυγγραφέας Τομ Σόουν στον βρετανικό«Γκάρντιαν», σε ένα ενδιαφέρον κείμενογια τις κινηματογραφικές εμφανίσειςτου Θεού, που ενίοτε δεν περιορίζεταισε ρόλο guest star σε ιστορίες του κα-τηχητικού. Αρκεί να θυμηθούμε τον αφο-ρισμένο «Τελευταίο πειρασμό» του Μάρ-τιν Σκορσέζε ή τα «Πάθη του Χριστού»του Μελ Γκίμπσον, όπου η σαδιστικήβία συμπίεσε το βιβλικό έπος σε μέγεθοςθρησκευτικού b movie.

Στη σημερινή διήγηση του Κατακλυ-σμού ο Θεός κάνει εμφανή την παρουσίατου μέσα από αλλεπάλληλες σκηνές ονεί-ρου, σαν εφιαλτικό ψυχεδελικό τριπ γιατο προπατορικό αμάρτημα που βλέπειο Νώε. Η εικόνα του φιδιού κυριαρχεί.

Ο Θεός ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα δη-μιουργήματά του τον άνθρωπο, την ατελήτου εικόνα, για να την καταστρέψει ολο-σχερώς. Λίγο πριν από το τέλος, όμως,το ξανασκέφτεται. Ταλαντεύεται ανάμεσαστην οργή και τη συγχώρεση, το μίσοςκαι την αγάπη. Παράλληλα, η Κιβωτόςτου Νώε κινδυνεύει να γίνει βιβλικός Τι-τανικός. Εντός της έχει ξεκινήσει μιαθανάσιμη μονομαχία ανάμεσα στουςεκλεκτούς και τους έκπτωτους. Ανάμεσαστο Καλό, που εμπεριέχει την αμαρτία,και στο Κακό, που δεν παρουσιάζεταιμονοδιάστατα αλλά έχει και υπαρξιακό-φιλοσοφικό βάθος. Η Κιβωτός μετατρέ-πεται σε πλωτή ζούγκλα: τα πεινασμέναζώα ξυπνούν από τη θεϊκή νάρκη και αλ-ληλοσπαράσσονται.

Ο θυμόςΟ Νώε, πεπεισμένος πως ο άνθρωπος

πρέπει να εκλείψει από το βασίλειο τουΘεού, θέλει να σφάξει τα νεογέννηταμιας υιοθετημένης θυγατέρας του. Η ει-κόνα του, μια σύνθεση Αβραάμ και Ηρώ-δη, είναι η εικόνα ενός γενάρχη που απόσυνετός γίνεται παράφρων.

Αυτός ο Νώε ξεπερνάει τον εαυτό του.Πράττει όχι απλώς σαν εκτελεστικόςβραχίονας του Θεού, αλλά σαν ένας τε-λειομανής Δημιουργός σε υπαρξιακόδράμα. Συνειδητοποιεί την αποτυχίατου και αποφασίζει να ρίξει την Κιβωτόστα βράχια. Στο τέλος αυτού του βιβλικούθρίλερ, όταν σταματάει η βροχή, οΘεός/Νώε σαν να ξυπνά από ένα όνειρο,απαλλαγμένος από τον θυμό του, και τοξανασκέφτεται: το κρυφό νόημα του πα-ραδείσου θα ήταν μια τρύπα στο νερόχωρίς τον άνθρωπο.

Μια άλλη ανάγνωση της ταινίας θαέφερνε τον «Νώε» κοντά στον προπέρσινο«Μαύρο κύκνο» του Αρονόφσκι. Ο άν-θρωπος, γυμνός μπροστά στις επιθυμίεςτου, πρέπει να ξορκίσει τους φόβους τουγια να ανακαλύψει τη σκοτεινή του πλευ-ρά. Εκεί ίσως βρει τη λύτρωσή του.

dbouras@kathimerini.gr

Οι ασυγχώρητοι του ΑρονόφσκιΟ φονταμενταλιστής Νώε-τιμωρός, ο λόγος του Θεού και η στενή σχέση του Χόλιγουντ με τη Βίβλο

«Νώε» (Noah, 2014)Βlockbuster στο οποίο κυ-ριαρχούν οι λιτοί χώροι, ηατμόσφαιρα, η πρωτοτυπίαστον σχεδιασμό της παραγω-γής και όχι ο θόρυβος απότην εκκωφαντική δράση. Τοβιβλικό έπος, η περιπέτειακαταστροφής και η δυστοπι-κή φαντασία συναρμολογή-θηκαν άριστα από τον Ντά-ρεν Αρονόφσκι.Η Κιβωτός του, που μεταφέ-ρει αποθέματα συντηρητι-σμού, πλέει ανάμεσα στουπερθέαμα και το σκοτάδιενός θρίλερ, που ξεκινάειμετά τις πρώτες σταγόνεςβροχής στο άνυδρο μετα-αποκαλυπτικό τοπίο του«Νώε».Ο εκλεκτός του Θεού, ο Νώε,αναλαμβάνει από τον Θεό τοκαθήκον να επιβλέψει τηναπαρέγκλιτη τιμωρία του αν-θρώπου. Ο κακός της ιστο-ρίας, απόγονος του Κάιν, ανε-βαίνει σαν λαθρεπιβάτηςστην Κιβωτό φωνάζονταςπως ο άνθρωπος ορίζεταιαπό τη θέλησή του και όχιαπό τις ουράνιες βουλές.Η μουσική είναι του ΚλιντΜάνσελ ενώ το τραγούδι τηςταινίας της Πάτι Σμιθ και τουΛένι Κέι. Παίζουν: ΡάσελΚρόου, Ρέι Ουίνστον, Τζένι-φερ Κόνελι, Εμα Γουάτσον,Αντόνι Χόπκινς.

Δείτε

“Στη σημερινή διήγησητου Κατακλυσμού ο Θεός κάνειεμφανή την παρουσία του μέσααπό αλλεπάλληλες σκηνέςονείρου, σαν εφιαλτικό ψυχεδελικότριπ για το προπατορικόαμάρτημα που βλέπει ο Νώε. Η Κιβωτός του Νώε κατά τον Ντάρεν Αρονόφσκι κινδυνεύει να γίνει Τιτανικός. Εντός της

έχει ξεκινήσει μια μονομαχία ανάμεσα στους εκλεκτούς και τους έκπτωτους.

TEXNES-05 CINEMA_Master_cy 04/04/14 17:00 Page 5

6 l Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η Τ Η Λ Ε Ο Ρ Α Σ Η Κυριακή 6 Απριλίου 2014

07.30 Θεία λειτουργία10.30 Στην άκρη του

παράδεισου - (E)12.15 H ύπαιθρος

Εβδομαδιαία εκπομπήμε θέματα από τηνκυπριακή αγροτική ζωή.

12.45 Kύπρος ένα ταξίδι Ένα οδοιπορικόστην Κύπρο του χθεςκαι του σήμερα.

13.15 Eίμαστε εδώΝεανική εκπομπή.

14.00 EIΔHΣEIΣ14.15 Σάββατο

κι απόβραδο - (E) 15.45 Τετ-Α-Τετ - (E)17.00 Η παροικία μας

Μια εκπομπή για τους απόδημους Κυπρίους.

17.30 Αμύνεσθαι περί πάτρης 18.00 EIΔHΣEIΣ 18.15 Πατάτες 9 - (E)

Σατιρική εκπομπή.18.50 Χωρίς αποσκευές

Ταξιδιωτική εκπομπή, με την Αλεξία Αναστασίου.

9.20 Κυπριώτικο σκετς - (E) «Οι αρφάες» Μέρος Β΄.

20.00 EIΔHΣEIΣ21.30 Δείπνο με τις αδελφές

μου (Dinner with my sis-ters) Κοινωνική ταινίαμε τους Πόπη Αβραάμ, Αντρέα Καρρά, κ.ά.

23.00 EIΔHΣEIΣ23.15 Πατάτες 9 - (E)23.45 Η παροικία μας - (E)00.15 4U two - (E)02.15 Χωρίς αποσκευές - (E)

Ταξιδιωτική εκπομπή.03.00 Πατάτες 9 - (E)04.00 Κύπρος ένα ταξίδι - (E)04.30 Αμύνεσθαι περί πάτρης

ΡΙΚ1 ΤHΛ.: 22862000

07.00 MAD Music 09.00 Παιδική ζώνη

α. To κόκκινο λεωφορείοβ. Τόμας το τρενάκιγ. Ποκόγιο δ. Μπομπ ομάστορας ε. Μπάρνιστ. Κλίφορντ ζ. The bigCartoonie showη. Tα τρελά Καρτούνςθ. Στη χώρα του γιατί (Ε)

13.05 Παιδική ζώνη - (Ε) α. To κόκκινο λεωφορείοταξιδεύει β. Τόμας τοτρενάκι γ. Ποκόγιοδ Μπομπ ο μάστοραςε. Μπάρνι στ. Κλίφορντζ. Στη χώρα του γιατί (Ε)

16.20 Ο κόσμος ανάποδαΤηλεμαγκαζίνο.

17.00 Μηχανοκίνητοςαθλητισμός - (Ε)

17.30 Πορεία προς το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2014 (Road to FifaWorld Cup 2014) 7ο.(Αργεντινή - Ακτή Ελεφαντοστού)

18.00 Η Κύπρος κοντά σας-(Ε) Mια ζωντανή γέφυρα επικοινωνίας με τους όπου γης Κύπριους συμπατριώτες μας.

19.00 MAD Music 20.40 EIΔHΣEIΣ (αγγλική)20.50 EIΔHΣEIΣ (τουρκική) 21.00 Μπεντιβόλιο,

οικογένεια ντετέκτιβ(Famiglia in Giallo). Αστυνομική . Επ. 1ο/6.

22.40 Έργα και ημέρεςΕκπομπή με τη Μαρία Αγγελίδου.

23.40 EIΔHΣEIΣ - (Ε)00.00 ΓΙΟΥΡΟΝΙΟΥΣ

ΡΙΚ2 ΤHΛ.: 22862000

07.00 Θεία λειτουργίαΑπευθείας μετάδοση.

10.00 Mπουκιά και συχώριο-(E)11.00 Dr. Cook

Eκπομπή μαγειρικής12.00 O κακός βεζύρης - (Ε) 13.00 Πού σου νέφκω

special... - (Ε) 13.00 Πρόσωπα - (Ε)

Ντοκιμαντέρ, με τους Κατερίνα Αγαπη-τού, Στέλιο Γεωργίου.

14.00 Χωρίς συνταγήEκπομπή μαγειρικής μετον Δημ. Σκαρμούτσο.

14.50 Εραστής δυτικών προαστίων - (Ε)Ελληνική σειρά

16.20 Just the 2 of us - (Ε)Με Ζέτα Μακρυπούλια

18.10 EIΔHΣEIΣ18.30 Just the 2 of us -

(Συνέχεια) - (Ε) 19.10 Celebrity Game Night

Tηλεπαιχνίδι με τηΣμαράγδα Καρύδη.

20.20 EIΔHΣEIΣ21.15 Your Song - Live

Talent show, με τον Ανδρέα Μικρούτσικο.

01.00 Point of no returnΠεριπέτεια, με τους Μπρίτζετ Φόντα, Γκάμπριελ Μπερν, κ.ά.

02.30 Αριστοτέλης ο Αρίστος -(E)Ελληνική σειρά.

03.20 Τηλεμπόρα - (E)Σειρά, με τους ΑπόστολοΓκλέτσο, Θεοφανία Πα-παθωμά, κ.ά.

04.20 Love sorry - (E)05.00 Οι αυθαίρετοι - (E)05.30 Χαραυγή - (E)

MEGA ΤHΛ.: 22477777

06.20 Πρωινή ενημέρωσηΕνημερωτική εκπομπή.

07.00 To έβδομο κλειδί - (E) Kυπριακή σειρά.

08.00 Οι Μεν και οι Δεν - (E)Ελληνική σειρά.

08.50 Ο Τζίτζικας καιο Μέρμηγκας - (E)Ελληνική σειρά.

09.40 Άκρως οικογενειακόν-(E)Ελληνική σειρά.

10.30 Λίτσα.com - (E)Ελληνική σειρά.

11.20 Ο πόλεμος των άστρωνΕλληνική σειρά.

13.00 Music and moreΨυχαγωγική εκπομπή.

13.50 Βαλς με 12 θεούς - (E)Κυπριακή σειρά

15.00 Mπρούσκο - (E)Κυπριακή σειρά

16.50 The Voice - (E)Moυσικό talent show.

18.00 Tα νέα του ANT1 σε 10’ 18.10 The Voice - (E)

(Συνέχεια)18.40 Λεφτά στο λεπτό18.50 The Voice - (Ε)20.20 Tα νέα του ANT1 21.15 Your Face Sounds

Familiar (Β΄ κύκλος)Ζωντανό show με τη Μαρία Μπεκατώρου.

00.15 Tίτλοι ειδήσεων00.20 Αθλητικές ειδήσεις 00.30 Grey’s anatomy - (Ε)

Ξένη σειρά.01.20 Iστορίες από την

απέναντι όχθη - (Ε) Ελληνική σειρά.

02.10 Λευκός Οίκος - (Ε)03.00 Tα νέα του ANT1 - (Ε)04.00 Οι χωραΐτες - (Ε)04.40 H αγάπη είναι light - (Ε)

ANT1 ΤHΛ.: 22200200

06.30 Oggy and the cockroaches - (E)Παιδικό πρόγραμμα.

06.50 Robbin Hood - (E)Παιδικό πρόγραμμα.

07.25 Βουράτε γειτόνοι - (E)Eλληνική σειρά.

08.10 Barbie: Diamond Castle Παιδική ταινία

09.30 UEFA ChampionsLeague Magazine

10.00 Mες στην καλή χαράΕκπομπή με την Κατερί-να Καραβάτου.

14.00 The Social Media Show - (Ε)

14.40 7 ουρανοί και σύννεφα αλήτες - (Ε)Κυπριακή σειρά

16.00 Mην αρχίζεις τη μουρμούρα - (Ε)

16.45 Άκου τι είπαν - (Ε) Τηλεπαιχνίδι με τον Χρήστο Φερεντίνο.

17.30 Τί θα φάμε σήμερα μαμά; - (Ε)

18.30 Tομές στα γεγονότα18.40 Πάμε πακέτο - (E)

Εκπομπή με τηΒίκυ Χατζηβασιλείου.

20.20 Tομές στα γεγονότα21.30 Joker - (Ε)

Τηλεπαιχνίδιμε τη Σύλια Ιωαννίδου.

22.30 Mια Ιταλίδα απ’ την Κυ-ψέλη. Κωμωδία, με τους Μάρω Κοντού, Αλέκο Αλεξανδράκη, κ.ά.

00.10 Γεγονότα σε τίτλους00.15 My babysitter’s a vam-

pire. Ξένη σειρά.00.45 Oι ιστορίες του

αστυνόμου Μπέκα - (Ε)01.40 Μες στην καλή χαρά - (Ε)

ΣΙΓΜΑ ΤHΛ.: 22580100 TV PLUS ΤHΛ.: 22600600

07.55 Κουζίνα με άποψη - (Ε)08.25 Star stories - (Ε)08.55 Παιδική ζώνη 12.05 Tηλεαγορά 13.50 Σ’ αγαπώ - (Ε)14.30 Τηλεαγορά16.35 H Λουίζα και η παρέα της17.00 Μάνα μου παραστράτη-

σα (Ελληνική ταινία).18.30 Πέστα στην Θέκλα20.00 Εσμεράλδα - (Ε)21.00 Beeper (Θρίλερ) 23.00 Universal soldier: The re-

turn (περιπέτεια) 00.35 Τhe fifth element

(επιστ. φαντασίας)02.40 Asylum - (Δράμα)04.20 Jesse Stone: Stone Cold

CAPITAL ΤHΛ.: 25577577

ΕXTRA07.15 Εxtra Kids 11.05 Στηνκουζίνα με την Βέφα 12.00Ελληνική ταινία 14.00 Tαξίδιζωής 16.00 Το πάρτι της ζωήςσου 16.45 EIΔHΣEIΣ - (Στηνοηματική) 17.00 Γάμος αλάελληνικά 18.45 EIΔHΣEIΣ19.30 Ο άνθρωπος που έσπα-γε πλάκα 21.00 7 μέρες Κύ-προς 22.30 Ελληνική ταινία23.55 Ξένη ταινία 01.00 ΕΙΔΗ-ΣΕΙΣ 01.45 Ελληνική ταινία

NOVACINEMA 105.05 (Rising Sun 07.15 Bare-foot In The Park 09.10 CineNews 09.55 Dial M For Mur-der 11.40 La Mer A Boire13.20 Hyde Park On Hudson15.00 NCIS, XI 15.50 PersonOf Interest 16.40 Cine News17.10 Saints And Soldiers:Airborne Creed 20.30 TheDictator 22.00 The LoneRanger 00.40 Identity Thief

NOVASPORTS 100.30 Super League 2013/1432η Αγωνιστική 02.30 SuperLeague 2013/14 32η Αγωνι-στική 04.30 Super League2013/14 Πρωτάθλημα ΟΠΑΠ -32η Αγωνιστική 06.30 Ο Κό-σμος του Στίβου (E) 07.00Basket League 2013/14 - 24ηΑγωνιστική 08.45 Αργεντίνι-κο Πρωτάθλημα

LTV SPORTS 108.30 Ισπανικό ΠρωτάθλημαΠοδοσφαίρου (Ε) 12.00 Αγγλι-κό Πρωτάθλημα Ποδοσφαί-ρου (Ε) 14.00 Χωρίς παρωπί-δες (Ε) 14.45 Ιπποδρομίες(Live) 20.00 Κολεγιακό Πρω-τάθλημα Καλαθοσφαίρισης22.00 Ισπανικό ΠρωτάθλημαΠοδοσφαίρου (Live) 22.00Αγγλικό Πρωτάθλημα Ποδο-σφαίρου 01.45 Ισπανικό Πρω-τάθλημα Ποδοσφαίρου 03.30Αγγλικό Πρωτάθλημα 05.15Ισπανικό Πρωτάθλημα (Ε)

MAD ΤHΛ.: 22472472

07.30 The Goonies09.30 Close Up10.00 Life as we know it12.00 Rumor has it14.00 Courage under fire16.00 Crime D’ Amour

(Love crime)18.00 Aγγλικό Πρωτάθλημα

Ποδοσφαίρου - (Live)20.00 LTV Sports News21.00 Friends with kids23.00 Ζodiac01.40 Zώνη ενηλίκων05.00 Red State06.30 LTV Sports News - (E)

LTV ΤHΛ.: 22357272

21.30 Δείπνο με τις αδελφές μου 21.00 Famiglia in Giallo 21.15 Your Song - Live 21.15 Face Sounds Familiar 22.30 Mια Ιταλίδα από Κυψέλη 21.10 Blood diamond 17.30 Fashion Music Project

21.00 Beeper

21.00 Friends with kids

08.05 Παιδική ζώνη14.00 Μελέτησέ το - (Βest of)15.00 Φ+Μ Live - (Βest of)16.00 Τηλεαγορά17.00 Μεταξύ μας18.00 The Fresh Prince

of Bell Air, IIΙ18.45 ΕΙΔΗΣΕΙΣ19.00 Εξελίξεις στη showbiz19.30 Ο Γιάννης τα ’κανε

θάλασσα20.55 ΕΙΔΗΣΕΙΣ 21.10 Blood diamond 23.10 Miami Medical23.35 Wheels on meals01.30 EIΔHΣEIΣ (Aπό το Star)02.05 Μίλα - (Ε) 03.30 Φ+Μ Live - (Ε)

00.00 Ηits Non Stop 02.00 Insomnia Mixer 06.00 Wake Up... Hits 08.00 Breakfast11.00 Breaking MAD 12.00 MAD Greekz Top 1013.00 Greeks Only Mixer15.00 Zone M17.00 Mixer17.30 Fashion Music Project 18.00 Λάικ στα ελληνικά 19.00 Ηits Non Stop21.00 OK @ Night 22.00 Nu School Old School 23.00 Zone M

ΑΝΤΙΘΕΤΟ ΠΛΑΝΟ

Ο Ντέμης Ρούσοςστο «Τετ-α-τετ»Ο Τάσος Τρύφωνος συνάντησετον διεθνή Έλληνα τραγουδιστήμε πωλήσεις άνω των 50 εκα-τομμυρίων διεθνώς, στο σπίτιτου στην Αθήνα για την πρώτητου εφ’ όλης της ύλης τηλεοπτι-κή συνέντευξη στην κυπριακήτηλεόραση. Ο καλλιτέχνης με τησπουδαία καριέρα, που πολύδύσκολα δίνει συνεντεύξειςπλέον, μιλάει για όλα σε μία εκ-πομπή γεμάτη από τις μεγάλεςτου επιτυχίες τη Δευτέρα 7Απριλίου στις 22:00 στο ΡΙΚ1.

ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ: 24.3.2014 - 30.3.2014

Του ΜΙΧΑΛΗ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

Ο ΑΝΤ1 από τις αρχές της τρέχου-σας τηλεοπτικής σεζόν έδειξε τηδυναμική του παρουσιάζονταςένα πολυσυλλεκτικό τηλεοπτικόπρόγραμμα για όλα τα γούστα.Παρά τις δυσκολίες που έφερε ηοικονομική κρίση στη χώρα μας,το κανάλι του ΑΝΤ1 κατόρθωσενα δώσει στο τηλεοπτικό κοινόένα ολοκληρωμένο τηλεοπτικόμενού με εγχώριες σειρές το οποίοενισχύθηκε ιδιαίτερα από το φετινόπρόγραμμα του ΑΝΤ1 Ελλάδος.

Τόσο το «Μπρούσκο» όσο και«Το βαλς με δώδεκα θεούς» ενι-σχύουν ιδιαίτερα τις καθημερινέςζώνες υψηλής τηλεθέασης πουμαζί με τα άλλα δύο σίριαλ του κα-ναλιού «Νιώσε με» και «Εκείνο τοκαλοκαίρι» ανεβάζουν ιδιαίτερατην τηλεθέαση του καναλιού. Εκεί-νο όμως που ήρθε να εκτινάξειτον ΑΝΤ1 δεν είναι άλλο από τονέο παγκόσμιας εμβέλεια μουσικότάλεντ σόου «The Voice». Το συγ-κεκριμένο κόνσεπτ καταφέρνειεβδομαδιαίως τόσο σε Ελλάδα όσοκαι σε Κύπρο να ξεπερνά το 50%με πάνω από 130.000 τηλεθεατέςνα συντονίζονται το βράδυ τηςπροβολής του για να το παρακο-λουθήσουν. Από την περασμένηΠαρασκευή το «The Voice» πέρασεστη φάση των ζωντανών μεταδό-σεων με αποτέλεσμα τα νούμερατηλεθέασης να ανεβαίνουν ακόμηπερισσότερο σε σχέση με τις προ-ηγούμενες προβολές του παιχνι-διού στην Κύπρο.

Το πρώτο live της περασμένηςΠαρασκευής το παρακολούθησαν131.000 τηλεθεατές και η τηλεθέ-αση άγγιξε το 53,7%. Από τη μίαοι σειρές και από την άλλη το «TheVoice» καταφέρνουν αυτή τη σεζόννα ανεβάζουν τον ΑΝΤ1 στην πρώ-τη θέση μετά από αρκετά χρόνιακαι με μεγάλη διαφορά από ταυπόλοιπα κανάλια της χώρας. Ανο ΑΝΤ1 φέτος χαρακτηρίζεται ωςτο κανάλι με τα χίλια πρόσωπααυτό οφείλεται από τη μία απότην πληθώρα επιλογών που δίνειστον τηλεθεατή και από την άλληένα παιχνίδι που αυτή τη σεζόν

δεν κάνει ιδιαίτερη αίσθηση στηνΚύπρο.

Ενώ λοιπόν το «Your face soundsfamiliar» κάνει πάταγο στην Ελ-λάδα στο νησί μας παραμένει στονπάτο με χαμηλά νούμερα τηλεθέ-ασης και μειωμένο τηλεοπτικό εν-διαφέρον.

Αντίπαλος δε του συγκεκριμέ-νου παιχνιδιού είναι το ανεκδιή-γητο «Your Song» του Mega τοοποίο μάλιστα κερδίζει τη μάχητης Κυριακής, αφού τα δύο προ-γράμματα παίζουν απέναντι. Το«Your face sounds familiar» είναι

το απόλυτα ψυχαγωγικό τηλεο-πτικό προϊόν που προσφέρει ανε-πιτήδευτο γέλιο με τις μεταμφιέ-σεις των συμμετεχόντων αλλά καιτην ευχάριστη παρουσία της Μα-ρίας Μπεκατώρου και από την άλ-λη ο σχολιασμός του παιχνιδιούστα social media είναι απόλαυση.

Από την άλλη όμως το «YourSong» δεν έχει καταφέρει ακόμα–ούτε πρόκειται– ναψυχαγωγήσει,να πείσει αλλά και να προσφέρειαυτό για το οποίο δημιουργήθηκε:τραγούδια. Τα συγκεκριμένα κομ-μάτια που φτιάχνονται για το παι-

χνίδι, τόσο από στιχουργικής όσοκαι από μουσικής πλευράς, κρί-νοντας ως απλός ακροατής το μόνοπου μπορούν να προκαλέσουν εί-ναι ο πόνος στα αφτιά μας, τρα-γουδισμένα φυσικά από… επαγ-γελματίες παρακαλώ τραγουδιστές.Η συνταγή του «Your Song» αγα-πητό Mega δεν πέτυχε, είναι εμ-φανές και ο λόγος είναι πρώτα οισυμμετέχοντες που είναι κομπάρ-σοι, ο παρουσιαστής που κουράζει,η κριτική-μαϊντανός-επιτροπή αλ-λά και η κούραση του τηλεοπτικούκοινού από τέτοιας πάστας παι-χνίδια.

Βέβαια, σύγκριση με το «TheVoice» δεν μπορεί να υπάρξει αφούπρόκειται μεν για ίδιας φιλοσοφίαςπαιχνίδι όμως παρουσιάζει βασικέςδομικές διαφορές, ενώ το επίπεδοτης παραγωγής είναι εντελώς δια-φορετικό.

Φέτος, λοιπόν, με ή χωρίς χίλιαπρόσωπα ο ΑΝΤ1 παίρνει το παι-χνίδι, ενώ το αδικημένο «Yourface sounds familiar» θα ξεμυτίσεισταδιακά και στην Κύπρο ότανξεκολλήσουμε από τα φάλτσα καικακόγουστα τραγούδια του «YourSong».

Ε Ι Δ Α Ν

Άκουτι είπαν

Σίγμα 24/0315,1%

54.000

Πατάτεςαντιναχτές

ΡΙΚ1 27/0317,4%

64.000

Your Song

Mega 30/0332,4%

79.000

Μπρούσκο

ΑΝΤ1 25/0328,9%

114.000

The Voice

ANT1 28/0353,7%

131.000

OTHERS: DreamBox, Nova Gr, Nova Cy, Ξένα κανάλια των CytaVision, Primetel, Cablenet. OTHER CY: Extra,Capital, MADcy, Music Tv. CY PAY: LTV, LTV 1, 2, 3, LTV SPORTS 1, 2, CYTACINEMA, CYTASPORTS, NRG.

ΠΗΓΗ: NIELSEN AUDIENCE MEASUREMENT

123456789

ΑΝΤ1 21,4%

OTHERS 18,6%

ΣΙΓΜΑ 17,4%

MEGA 15,5%

ΡΙΚ1 14,4%

OTHER CY 9,2%

ΡΙΚ2 1,3%

ΔΤ 1,4%

CY PAY 0,8%

Τα χίλια πρόσωπα του ΑΝΤ1 Το κανάλι εδραιώνεται στην πρωτιά και κερδίζει τη μάχη της φετινής σεζόν

Το «Your face sounds familiar» είναι το ψυχαγωγικό τηλεοπτικό προϊόν που προσφέρει ανεπιτήδευτο γέλιο.

Ο Δ. Χριστόφιαςστα «Πρόσωπα»Το 2008 εξελέγη Πρόεδρος τηςΔημοκρατίας. Πέντε χρόνια αρ-γότερα, αποχώρησε από το Προ-εδρικό έχοντας αποκτήσει ορκι-σμένους οπαδούς αλλά και σφο-δρούς πολέμιους. Ο ΔημήτρηςΧριστόφιας, ένα χρόνο μετά τηναποχώρηση του από τη θέση τουΠροέδρου της Δημοκρατίας,στην πρώτη προσωπική του συ-νέντευξη στην εκπομπή «Πρό-σωπα» στις 23:10 στο Mega.

06 TEXNES TV NEW_Master_cy 04/04/14 17:01 Page 6

Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 7Κυριακή 6 Απριλίου 2014

ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ ΑΚΙΝΗΤΑ

Πωλείται καινούργια, 2όροφη κατοικία, 4 υπν.,214 τ. μ. σε 600 τ.μ. οικιστικό τεμάχιο, στην Αλάμπρα,πάνω στον παλιό δρόμο Λευκωσίας- Λεμεσού.Τιμή: € 265.000 τηλ. 99622427

Πωλείται καινούργιο διαμέρισμα, ισόγειο 2 υπνο-δωματίων με A/C κοινή πισινα,2 parking και μεγάληβεράντα με κήπο στην περιοχή Τάφοι των Βασιλέων,με τίτλο ιδιοκτησίας στην Παφο.Τιμη:130.000 Τηλ.99425558

Πωλείται διαμέρισμα 2 υπνοδωματίων στο Κολόσσιεπιπλωμένο, με κλιματισμό σε όλους τους χώρους.Διαθέτει αποθήκη και καλυμμένο χώρο στάθμευσηςσε πολύ καλή τιμή. Πληροφορίες 99009501

ΕΝΟΙΚΙΑΖΟΝΤΑΙΕνοικιάζεται στην Έγκωμη απέναντι από τα φώτατου Hilton Park χώρος 2200τ.μ. από τα οποία τα1000τ.μ. είναι στεγασμένα. Ιδανικός χώρος γιαοποιαδήποτε εργασία. Τηλ. 22673403, 99908143.

Ενοικιάζεται μοντέρνο διαμέρισμα στην Έγκωμη80τμ, 2 υπνοδωμάτια, 2ος όροφος, κατα-σκευή:2009, Πλήρως επιπλωμένο, Κεντρική Θέρ-μανση, Κλιματισμός, Αποθήκη, ΣτεγασμένοςΧώρος Στάθμευσης, Δίπλα από ΠανεπιστήμιοΛευκωσίας. Tιμή: 750€. 99689498.

Ενοικιάζεται οροφοδιαμέρισμα στο Καϊμακλί. Απο-τελείται από τρία υπνοδωμάτια en suite και κοι-νόχρηστη κουζίνα, τραπεζαρία και σαλόνι. Mεπλήρη επίπλωση ή χωρίς έπιπλα. Τηλέφωνο99327245.

Ενοικιάζεται διαμέρισμα 2 υπνοδωματίων, 80 τ.μ.,με 2 βεράντες και ιδιωτικό χώρο στάθμευσης σεολοκαίνουργια πολυκατοικία, στη περιοχή Αγα-πήνωρος στην Κάτω Πάφο. Τιμή ευκαιρίας. Πε-ρισσότερες πληροφορίες στα τηλέφωνα 99632077,

99328326.

Ενοικιάζεται ρετιρέ 180τ.μ. με απρόσκοπτη θέα,στην Αγλαντζιά, παρά το ΚΕΜΑ. Διαθέτει 3 υπνο-δωμάτια, 2 αποχωρητήρια, αποθήκη, κεντρικήθέρμανση, κλιματιστικά σε όλους τους χώρους,φούρνο και κεραμική εστία, ψυγείο και πλυντήριορούχων. Τιμή: 650 ευρώ (συζητήσιμη). Ιάκωβος99-606-586.

Ενοικιάζεται αποθήκη με εμβαδό 350 τ.μ. εις Βιομ.περιοχή Αραδίππου. Διαθέτει γραφείο - κουζίνα- και 2 αποχωρητήρια. Διαθέτει επίσης πόρταασφαλείας και εύκολη και γρήγορη πρόσβασηστον αυτοκινητόδρομο. Τηλ. 99634136. Λάρνα-κα.

Ενοικιάζεται ανεξάρτητη μονοκατοικία στην περιοχήΖακάκι. Είναι 150 τετραγωνικά μέτρα με 3 υπνο-δωμάτια. Για περισσότερες πληροφορίες επικοι-νωνήστε στο τηλέφωνο 99552063.

ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ ΟΙΚΟΠΕΔΑ

Πωλείται οικιστικό τεμάχιο, 724 τ.μ., στην Αλάμπρα,μεταξύ Παλαιού και Νέου δρόμου Λ/σίας- Λεμεσού.Τιμή: € 150.000 τηλ.99622427

ΠΩΛΕΙΤΑΙ εξαιρετικό οικόπεδο 661 τ.μ στην περιοχήColoumbia-Γερμασόγεια. Εφάπτεται πεζόδρομουκαι μεγάλου διαμορφωμένου χώρου πρασίνου.Μετίτλο κι όλες τις παροχές. ΣΔ 100%. Μέχρι τρειςορόφους. Τιμή 370.000 ευρώ (συζητήσιμη). Τηλ97742121.

ΠΩΛΕΙΤΑΙ οικόπεδο στην περιοχή της Αγίας Φύλας,776τ.μ. με τίτλο ιδιοκτησίας, 90% ΣΔ, 3 ορόφοι.Τιμή 290.000 ευρώ. Τηλ 99787862. Email:e.zoidou@gmail.com

ΠΩΛΕΙΤΑΙ oικόπεδο στο χωριό Ποταμιά, 580 τ.μ.με τίτλο ιδιοκτησίας, 90% Συντελεστή Δόμησης,σε εξαιρετική περιοχή με νέες κατοικίες. Τιμή

130.000 ευρώ. Τηλ. 99574611.

ΠΩΛEITAI ΟΙΚΙΣΤΙΚΟ ΤΕΜΑΧΙΟ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟ ΓΙΑΕΠΕΝΔΥΣΗ. Το οικιστικό τεμάχιο βρίσκεται στηνπεριοχή Φοινικαριά. Ολικο εμβαδο 5,686 με Σ.Δ20%.Τηλ : 96885030 ιδιοκτήτης.

Πωλείται σε νεόκτιστη περιοχή οικόπεδο 533 τ.μ.στην περιοχή Αγ. Κων/νου και Ελένης, Ηλιούποληστο Δάλι Λευκωσίας. Το οικόπεδο εφάπτεται μεπεζόδρομο και έχει τίτλο ιδιοκτησίας. Για πληρο-φορίες τηλ. 99458745

ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑOPEL VECTRA 18CC, registration DAF, 1993, ma-nual, airbags, air-condition, car radio, silver color,special price: 800 euro only! Call 22101858.

Πωλείται GolF IV Tdi Van 110 hp χρώματος ασήμι3.500 ευρώ. Τηλ. 99997147.

Πωλείται Toyota Starlet Glanza 13άρι turbo, χρώ-ματος ασημί, γραμμένο και επιθεωρημένο, 4.500ευρώ. Τιμή συζητήσιμη! 96766150 Λεμεσός.

Πωλείται Mercedes e 220 CDI μοντέλο 2001 silver,MOT 5/2014, πρόσφατο γενικό service, full extra,5.500 ευρώ, λόγω αναχώρησης στο εξωτερικό.Για περισσότερες πληροφορίες 99177507.

Πωλείται αμάξι Renault Megane Cabrio, έτος 200616 άλογα, αρ. εγγραφής KJY, περασμένο ΜΟΤ,σύστημα triptonic, leather, με αρκετά extra. Τιμή5.800 ευρώ. Τηλ. 99850944 Λεμεσός.

ΔΙΑΦΟΡΑΠωλείται περίπτερο money gram dvd club. Πωλείταιεπικερδής επιχείρηση στον ίδιο χώρο λειτουργείυπηρεσία money gram, υπάρχει ενσωματωμένοdvd club και τεράστιο περίπτερο. Επίσης στονίδιο χώρο λειτουργεί και κατάστημα αθλητικώνπαπουτσιών. Πλούσιο stock. Πωλείται λόγο άλλωνασχολιών των ιδιοκτήτων. Τηλ. 99843498.

Πωλείται επικερδής επιχείρηση (Πάρκο Καφε-στιατόριο) με όλο τον εξοπλισμό, λόγο άλλωνασχολιών του ιδιοκτήτη. Υπαίθρια παιχνιδούποληκαι κλειστή αίθουσα παιχνιδιών. Κατάλληλο γιαδιοργάνωση εκδηλώσεων (γάμων, βαφτίσεων

κ.α). Τηλ: 99843498.

Ενοικιάζονται φουσκωτά κάστρα σε διάφοραμεγέθη για εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρουςγια διάφορες εκδηλώσεις! Τηλ.: 99484639

Πωλείται σκούτερ Piaggio μοντέλλο Beverly - An-niversary Edition, κυβισμού 500 κ.ε. χρώματοςμολυβί, έτους 2012, παρα πολύ καλή κατάσταση,με εγγύηση αντιπροσωπείας 2 χρόνια με χιλιόμετρα2400 , ένας ιδιοκτήτης . Για πληροφορίες: τηλ.99 - 634-136, ή 97-686-236. Λάρνακα.

Πωλείται εργοστασιακό eνυδρείο, διαστάσεων100 x 30 κ. εκ. μαζί με όλα τα απαραίτητα γιαχρήση του και με επίσης με χαλίκια. 60 ευρώ. Τηλ.99- 634136.

Πωλούνται 2 ηλεκτρογεννήτριες HONDA μοντέλοGX390 - απόδοσης 7 ΚVA. ελαφρώς μεταχειρι-σμένες, κατάλληλες για τουρμπίνα νερού ή άλληασχολία. Τιμή έκαστη: ευρώ 1.200. Για ραντεβού:99634136 Λάρνακα.

Πωλείται βάρκα με όλο τον εξοπλισμό, με λίγες

ώρες λειτουργίας και όλες τις άδειες. Τηλ.99422134

Πωλείται μια βιβλιοθήκη χρώματος άσπρου δια-στάσεων 2.5x2.5 με χώρο για τηλεόραση στο κέν-τρο. Πολύ καλή κατασκευή, σε πολύ λογική τιμή.Επίσης δύο θερμάστρες σχεδόν καινούργιες καιπολύ αποδοτικές και οικονομικές σε κατανάλωσηενέργειας. Τηλ. 99316392.

ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣΑν θέλετε έξτρα εισόδημα για οικονομική ανε-ξαρτησία με ελεύθερο ωράριο, δωρεάν εκπαίδευσηκαι εισόδημα € 500 - € 2.500. www.life-change.biz.τηλ. 99256254.

Αναλαμβάνονται οικοδομικές εργασίες, με πείρα30 χρόνια στον τομέα αυτό. Τηλ. 99471652.

Παραδίδονται μαθήματα μαθηματικών σε μαθητέςδημοτικού-γυμνασίου-λυκείου. (περιοχή Στρόβο-λος). Τηλ. 99216635.

Δασκάλα Ειδικής Εκπαίδευσης Λογοθεραπεύτριαειδική παιδαγωγός παραδίδει μαθήματα στη περιοχήΑγλαντζιάς. Τηλ: 99185706.

Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Η - Τ Ε Χ Ν Ο Λ Ο Γ Ι Α

Ενοικιάζεται διαμέρισμαΕνοικιάζεται διαμέρισμα 1ος υπνο-δωματίου σε μικρή πολυκατοικία,σε ήσυχη περιοχή στα Λατσιά μεάμεση πρόσβαση σε κύριες οδικέςαρτηρίες (Mall, πανεπιστήμιο, αυ-τοκινητόδρομο). Χώροι 75 τ.μ. (55τ.μ. εσωτερικοί χώροι και 20 τ.μ.καλυμμένη βεράντα). Εξοπλισμένομε εντοιχισμένη κουζίνα, ψυγείο,θέρμανση, κλιματισμό, διπλά πα-ράθυρα, αποθήκη και καλυμμένοχώρο στάθμευσης. Ενοίκιο €350μηνιαίως συμπεριλαμβανομένουτα κοινόχρηστα. Πληρ. 99 651466. Rent for your wedding. Info 99626987, Angelos

Πωλούνται Containers ΨυγείαΔιατίθενται προς άμεση πώληση 4 Containers Ψυγεία 40 πόδιαμήκος (12 μέτρα) σε πολύ καλή κατάσταση.Η τιμή πώλησης είναι €5000 το ένα συν ΦΠΑ. Αποδεκτές προσφορέςγια αγορά όλων των containers μαζί ή χωριστά.

Παρακαλώ για περισσότερες πληροφορίεςεπικοινωνήστε στο τηλέφωνο 22835090

Tης ΑΣΠΑΣΙΑΣ ΔΑΣΚΑΛΟΠΟΥΛΟΥ

Πολλά εκατομμύρια λίτρα πετρελαίουεπιπλέουν στη θάλασσα. Εκατοντάδεςψαρόβαρκες προσπαθούν να περισυλ-λέξουν το πετρέλαιο που πλησιάζει τιςπαράκτιες περιοχές. Χιλιάδες άνθρωποιθέτουν σε κίνδυνο την υγεία τους, ενώκαταφέρνουν να συλλέξουν μόνο το 3%του πετρελαίου.

To 2010, όταν έγινε η έκρηξη στηνεξέδρα άντλησης πετρελαίου DeepwaterHorizon της εταιρείας BP στον Κόλποτου Μεξικού, ο Σέζαρ Αράδα ήταν ερευ-νητής στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο τηςΜασαχουσέτης και μελετούσε καινο-τόμες τεχνολογίες ελέγχου πετρελαι-οκηλίδων. Για τον Αράδα, το ατύχημααυτό ήταν μια μοναδική ευκαιρία ναβρεθεί μπροστά σε αυτό που ερευνούσεγια χρόνια. «Ενώ ένα τέτοιο ατύχημαμας έκανε να αισθανθούμε απαίσια ωςανθρώπινο είδος, την ίδια στιγμή γέν-νησε και ελπίδες. Οπως ο άνθρωποςκατάφερε να βρει τη δύναμη για να τοδημιουργήσει, είναι στο χέρι του ναβρει τη δύναμη και για να το αντιμε-τωπίσει», σκέφτηκε ο Αράδα φτάνονταςστην ακτή κοντά στον τόπο του ατυ-χήματος. Βλέποντας τόσους ανθρώπουςνα δουλεύουν κάτω από αντίξοες συν-θήκες, εκτεθειμένοι σε επικίνδυνες το-ξικές ουσίες, ο Αράδα έβαλε ένα προ-σωπικό στοίχημα, να καταφέρει να χρη-σιμοποιήσει τις δυνάμεις της ίδιας της

φύσης για να την προστατεύσει. Εκείγεννήθηκε η ιδέα του Protei, ενός μικρούμη επανδρωμένου ιστιοφόρου πλοίου,το οποίο μπορεί να αλλάζει συνεχώςσχήμα, ώστε να κινείται στοχευμένακαι να καθαρίζει αποτελεσματικά με-γάλες υδάτινες εκτάσεις. Ταξιδεύονταςκόντρα στον άνεμο και σέρνοντας πίσωτους μακριές ουρές φτιαγμένες απόαπορροφητικό νανοϋλικό, οι επιστή-μονες ελπίζουν ότι ένας στόλος απο-τελούμενος από πολλά τέτοια μικρά,έως έξι μέτρα, πλοιάρια, θα μπορούσεστο μέλλον να προσφέρει μια φτηνήκαι περιβαλλοντικά φιλική λύση στονκαθαρισμό ωκεανών όχι μόνο από πε-τρέλαιο, αλλά και από άλλους ρύπους.

Απλή ιδέαΗ ιδέα ακούγεται απλή, αλλά στην

πράξη οι προκλήσεις που αντιμετώπισανοι ερευνητές ήταν μεγάλες. «Τα ιστιο-φόρα πλοία είναι ιδιαίτερα δύσκολο νατα ελέγξεις και να τους επιβάλεις ακρι-βείς, μικρές και συχνές αλλαγές πλεύ-σης», λέει στην «Κ» ο γαλλο-ιαπωνικήςκαταγωγής εφευρέτης, Σέζαρ Αράδα,εξηγώντας ότι αυτός ήταν ο λόγος πουέπειτα από πολλές δοκιμές κατέληξανστην κατασκευή ενός πρωτοτύπου πουμπορεί να αλλάζει συνεχώς σχήμα κα-θοδηγούμενο από πολλά μικρά πηδάλιατοποθετημένα κατά μήκος της γάστραςτου. «Αν τελικά η τεχνολογία μας δου-λέψει, δεν θα μπορούσε να εφαρμοστείμόνο για τον καθαρισμό των ωκεανών,αλλά θα φέρει επανάσταση και στηναυπηγική», λέει ο Αράδα. Εδώ και πε-ρίπου ένα χρόνο, ο Αράδα βρίσκεταιστο Χονγκ Κονγκ, δουλεύοντας πυρε-τωδώς, με σκοπό τις επόμενες ημέρεςνα καταφέρει να βγάλει πιλοτικά στηναγορά την τελευταία εκδοχή του πλοί-ου-ρομπότ, μήκους ενός περίπου μέτρου.«Σκοπός μας είναι να το δοκιμάσουνόσο το δυνατόν περισσότεροι άνθρω-ποι», τονίζει ο Αράδα, εξηγώντας ότι ητιμή του δεν θα ξεπερνά τα 1.000 δο-λάρια.

Ενοικιάζεται ανώγειος κατοικία στο Στρόβολο 2 λεπτά από το δρόμοΣταυρού και 8 λεπτά από τον αυτοκινητόδρομο. Έχει 350τ.μ. κα-λυμμένους χώρους, 4 υπνοδωμάτια, εκ των οποίων τα 3 έχουν ντου-ζιέρα. Έιναι μερικός επιπλωμένο και περιλαμβάνει όλες τις ηλεκτρικέςσυσκευές, φούρνο, μάτια, ψυγείο, πλυντήριο πιάτων, πλυντήριορούχων και στεγνωτήριο. Επίσης υποδαπέδια θέρμανση και airconditionσε όλους τους χώρους. 2 βεράντες, η μια είναι 100τμ και καλυμμένοparking. Το σπίτι θα είναι διαθέσιμο από τις 15 Φεβρουαρίου. Eνοίκιο€1.200. Tηλ.: 99375817.

“Ο Protei, ένα μικρό μηεπανδρωμένο ιστιοφόρο, μπορείκαι αλλάζει συνεχώς σχήμα,ώστε να κινείται στοχευμένα καινα καθαρίζει αποτελεσματικάμεγάλες υδάτινες εκτάσεις.

Ενοικιάζεται διαμέρισμαEνοικιάζεται διαμέρισμα ρετιρέ 2 υπνοδωματίων στην Ακρόπολη(Iφιγενείας δίπλα από Δημοτικό σχολείο) σε άριστη κατάσταση.

Eπιπλωμένο με εξοπλισμένη κουζίνα.Κεντρική θέρμανση και 2 air conditions.

Tιμή: €470 Τηλ:99487313

Και ενώ στη θάλασσα η ιδέα των μικρώνσυνεργαζόμενων ρομπότ βρίσκεται ακόμαστα σκαριά, στην ξηρά ρομπότ-χτίστεςέχουν ήδη πιάσει δουλειά. Τον περασμένομήνα, ομάδα Αμερικανών ερευνητώναπό το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ ανα-κοίνωσε ότι κατάφερε να δημιουργήσειένα σύστημα μικρών αυτόνομων ρομπότ,τα οποία, μιμούμενα τον τρόπο συμπε-ριφοράς των εντόμων, συνεργάζονταιαρμονικά για ένα κοινό σκοπό, το χτίσιμοενός κτιρίου.

«Σε αντίθεση με τον άνθρωπο, ο οποίοςγια να φέρει εις πέρας ένα κατασκευα-στικό έργο σχεδιάζει εκ των προτέρωνκαι επιτηρεί προσεκτικά κάθε στάδιο,τα έντομα περιφέρονται κάνοντας τοκαθένα τη δική του εργασία, καταφέρ-νοντας όμως να παράγουν όλα μαζί χρή-σιμα αποτελέσματα», λέει στην «Κ» οΤζάστιν Oυέρφελ, επικεφαλής της έρευναςκαι ερευνητής στο Ινστιτούτο Βιοεμ-

πνευσμένης Μηχανικής Wyss του Χάρ-βαρντ. Το εργαλείο που κρύβεται πίσωαπό τον προγραμματισμό αυτών τωνρομπότ είναι μια έννοια που πρωτομε-λετήθηκε στους τερμίτες, ονομάζεταιστιγμέργεια (stigmergy), και αφορά στηναποθήκευση πληροφορίας στο περιβάλ-λον. Με άλλα λόγια, «τα ρομπότ δεν “συ-νεννοούνται” άμεσα μεταξύ τους, αλλάσυντονίζονται έμμεσα, αντιδρώντας στιςαλλαγές που συμβαίνουν στο περιβάλλοντους», εξηγεί ο Oυέρφελ.

Σήμερα, τα ρομπότ του Ουέρφελ έχουνμήκος 20 και πλάτος περίπου 10 εκα-τοστά, ενώ μπορούν να μεταφέρουν καινα συναρμολογήσουν τούβλα που ταξεπερνούν σε μέγεθος. Οι επιστήμονεςελπίζουν ότι στο μέλλον τέτοια ρομπο-τικά συστήματα θα χρησιμοποιηθούνγια κατασκευές σε συνθήκες όπου είναιεπικίνδυνο, αλλά και εξαιρετικά ακριβό,να εργαστούν άνθρωποι, όπως για πα-

ράδειγμα στην κατασκευή υποθαλάσ-σιων σταθμών ή βάσεων στον πλανήτηΑρη. Ενα πλεονέκτημα τέτοιων μη συγ-κεντρωτικών συστημάτων που μιμούνταιτη συμπεριφορά μιας αποικίας εντόμων,είναι ότι στην περίπτωση που «χαθεί»ένα μέλος της ομάδας το σύστημα δενκαταρρέει, αφού τα υπόλοιπα δεν επη-ρεάζονται από την απώλειά του. «Μπο-ρείς να στείλεις μια ομάδα ρομπότ ναδουλέψει σε ένα απομονωμένο, επικίν-δυνο και μη επιτηρούμενο περιβάλλον,χωρίς να ανησυχείς για την περίπτωσηπου κάποιο από αυτά χαθεί ή χαλάσει»,εξηγεί ο Oυέρφελ.

Τέτοια όμως συστήματα έχουν το μει-ονέκτημα ότι δεν είναι τόσο αποδοτικάόσο αυτά που ελέγχονται από έναν κεν-τρικό εγκέφαλο. «Αν παρατηρήσεις μιααποικία μυρμηγκιών θα δεις αρκετέςάχρηστες μετακινήσεις», παραδέχεταιο Oυέρφελ.

Με έμπνευση από τους τερμίτες

Μικρά ρομπότ μάς λύνουν τα χέριαΘα «εργάζονται» σε συνθήκες επικίνδυνες για τον άνθρωπο ή ακριβές, όπως την κατασκευή υποθαλάσσιων σταθμών

Μία από τις εκδοχές του ιστιοφόρου σκάφους Protei, το οποίο σχεδιάστηκε για τη συλλογήπετρελαίου από τη θάλασσα, σε δοκιμαστική πλεύση στο λιμάνι του Ρότερνταμ της Ολλανδίας.

Ρομπότ-χτίστες μιμούνται τη συμπερι-φορά των εντόμων

Aνακοίνωση

• Συμβουλευτική και Ψυχοθεραπεία για παιδιά, εφήβους, ενήλικες,ζευγάρια και οικογένειες.

• Πρόγραμμα Προσωπικής Ανάπτυξης και Αυτογνωσίας για ενήλι-κες.

• Πρόγραμμα « Ένα Ταξίδι στον Κόσμο των Συναισθημάτων και τηςΓνώσης» για παιδιά και εφήβους.

Γαβριέλλα Φιλίππου,Ψυχοθεραπεύτρια-Σύμβουλος,

ΕκπαιδεύτριαTηλ.: 99342225, www.gp-cec.com

07-TEXNES EPISTIMI NEW_Master_cy 04/04/14 17:02 Page 7

TEXNES-08 LANITIS_Master_cy 04/04/14 17:03 Page 1