21. Yüzyılda 21. Yüzyılda Yeni Güvenlik Yeni Güvenlik

Anlayışları ve YaklaşımlarıAnlayışları ve Yaklaşımları

Bilgehan EMEKLİER

BİLGESAM Güvenlik Araştırmaları Uzmanı

SUNUM PLANI

GİRİŞ

SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİ’NİN GÜVENLİK ANLAYIŞI VE YAKLAŞIMI

SOĞUK SAVAŞ SONRASI GÜVENLİK ANLAYIŞLARI VE YAKLAŞIMLARI

SONUÇ

GİRİŞ

Çalışmanın Sorunsalı : Geleneksel güvenlik anlayışından yeni güvenlik anlayışlarına geçişte güvenlik paradigmasındaki değişim dönüşümün ne olduğunun anlamlandırılması ve açıklanması.

Çalışmanın Amacı : Güvenliğin olgusal, kavramsal, süreçsel ve kuramsal değişimini ortaya koyarak konferansta yapılacak sunumlara teorik bir çerçeve oluşturmaktır.

I. SOĞUK SAVAŞ DÖNEMİ’NİN GÜVENLİK ANLAYIŞI VE YAKLAŞIMI

Sistemin Yapısı

İki Kutuplu Sistemin Geleneksel Güvenlik Anlayışı : Realist Paradigma

Devlet Merkezli

Güç Eksenli

Anarşik Uluslararası Ortam

Çatışma

Güvenlik İkilemi

Askeri-Stratejik Güvenlik

Sosyo-ekonomik, Ticari, Mali, Kültürel vb.

Realist Kuramın Güvenlik Anlayışı

Ulusal Güvenlik

Askeri Güç ve

Kapasite

Geleneksel Güvenlik Paradigması = “Sınırlı ve

dar”

Realizmin Klasik Güvenlik Formülasyonu :

Tehdit = Niyet x Kapasite

Geleneksel Güvenlik Paradigmasının Sorgulanması

1970-1980’ler = Geçiş dönemi Neo-Marksist yaklaşımlar ( Kuzey / Güney,

Merkez/ Çevre ) Ekonomik Güvenlik Liberal Düşünce ve Türevleri

Fonksiyonalizm Pluralizm Karşılıklı Bağımlılık Transnasyonalizm İşbirliği

II. SOĞUK SAVAŞ SONRASI GÜVENLİK ANLAYIŞLARI VE YAKLAŞIMLARI

SSCB’nin dağılması

Küreselleşme olgusu

11 Eylül saldırıları

Tehdit Algılamalarındaki Değişim

KİS’lerin genişlemesi

KİS’leri atma vasıtalarının gelişmesi ve yayılması

KİS’lerin kullanımı =Uluslararası terörizm+ terörist eylemler

“ Asimetrik tehdit” = Terör örgütleri ( Zaman -

Mekan) + Terörizmin küreselleşmesi

Bölgesel çatışmalar = Etnik+ Dinsel

Otoriter yönetimlerin halklarına yönelik şiddet

Çevre sorunları ve salgın hastalıklar

Uluslararası organize suçlar, yasa dışı göçler, uyuşturucu ve silah kaçakçılığı

Enerji kaynakları ve nakil hatları

Tehdit Algılamalarındaki Değişim

EnerjiEğitim

Güvenlik Olgusu ve Kavramındaki Değişim

Ulusal Güvenlik = Devlet Güvenliği

Uluslararası / Küresel Güvenlik = Birey + Toplum Güvenliği

Güvenliğin Küreselleşmesi

Güvenlik Olgusu ve Kavramındaki Değişim

Yeni Güvenlik Anlayışları

Yeni Güvenlik Anlayışları

Eleştirel Kuram :

Sorun-Çözücü Teoriler Cox

Eleştirel Teoriler Hegemonya Eleştirisi Birey – Merkezli İletişimsel Ussallık ( Devlet- Birey-STK )

Yeni Güvenlik Anlayışları

Post-Modern Yaklaşım :

Birey Odaklı Özgürleşme Sorunsalı Batı-Merkezli bakış açısının sorgulanması “Öteki”leştirme eleştirisi : Biz/Onlar,

Dost/Düşman, Doğu/Batı

Feminist Kuram :

Realizm Eleştirisi = Erkek egemen + Pozitivist Savaş Yapısal Şiddet = Ekolojik Tehdit + Birey /

Sosyal Grupların Güvensizliği Uluslararası sistem eleştirisi Kadınların öncelenmesi

Yeni Güvenlik Anlayışları

Konstrüktivist Teori :

Kimlik = Fikirler + Normlar + Kültür + Algılama

Sosyal Yapı / Süreç Devletler Anarşisi Kimlik Anarşisi 1992-1995 Bosna = 200 bin kişinin ölümü

1995 Ruanda = 500 bin kişinin ölümü

Yeni Güvenlik Anlayışları

Konstrüktivist Teori :

Kimlik eksenli “Yeni Güvenlik İkilemi” Joseph De Maiste : “Hayatım boyunca

Fransızlar, İtalyanlar, Ruslar gördüm; Montesquieu sayesinde Acem bile olunabileceğini biliyorum ama hiç insanla karşılaşmadım.”

Yeni Güvenlik Anlayışları

Kopenhag Ekolü : SSCB Tehdidi

Güvenlikleştirme ABD’nin Irak’ı tehditleştirmesi

ABD kamuoyunun Vietnam

Savaşına yönelik desteğinin azalması

Güvenlik-Dışılaştırma SSCB’nin dağılması

Yeni Güvenlik Anlayışları

SİYASAL GÜVENLİK TOPLUMSAL GÜVENLİK

ASKERİ GÜVENLİK

ÇEVRESEL GÜVENLİK EKONOMİK GÜVENLİK

SONUÇ

Eleştirel Yaklaşımlar + Kopenhag Ekolü

Çok boyutlu / Bütünsel Güvenlik Anlayışı

Yeni güvenlik paradigmasını Balkanların Güvenliği

Konferasındaki konu zenginliğinde ve konulardaki aktör çeşitliliğinde görmek mümkündür.

Dinlediğiniz için Teşekkürler..