รายงานการวจย เรอง

สภาพการจดรายการและการบรหารจดการของสถานวทยชมชนในจงหวดนครปฐม

โดย อาจารยอญชนา สขสมจตร

ไดรบทนอดหนนจากมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา ปงบประมาณ 2554

รายงานการวจย เรอง

สภาพการจดรายการและการบรหารจดการของสถานวทยชมชนในจงหวดนครปฐม

โดย

อาจารยอญชนา สขสมจตร คณะวทยาการจดการ

ไดรบทนอดหนนจากมหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา ปงบประมาณ 2554

บทคดยอ ชอรายงานการวจย : สภาพการจดรายการและการบรหารจดการของสถานวทยชมชนในจงหวด นครปฐม ชอผวจย : นางอญชนา สขสมจตร ปทท าการวจย : 2554

…………………………………………………………. การศกษาวจยเรอง สภาพการจดรายการและการบรหารจดการของสถานวทยชมชนในจงหวดนครปฐม มวตถประสงคคอ 1.เพอศกษาสภาพปญหาและการจดรายการของสถานวทยชมชนในอ าเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม 2. เพอศกษาโครงสรางและแนวทางการบรหารจดการของสถานวทยชมชนในอ าเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม 3. เพอเปรยบเทยบผงรายการและเนอหาสาระของสถานวทยชมชนในอ าเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม โดยใชวธการวจยเชงคณภาพ ดวยวธการสมภาษณแบบเจาะลก ผลการวจยสรปไดดงน

ปจจบนสถานวทยชมชนทยงด าเนนการออกอากาศอยในอ าเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม ตามรายชอขอจดทะเบยนจากส านกงานประชาสมพนธจงหวดนครปฐม มทงหมด 3 สถานดงน

1. สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา FM 90.75 MHz 2. สถานวทยเพอความมนคง FM 96.75 MHz จนเรดโอ 3. สถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ FM 88.25 MHz

จากการศกษาสภาพการจดรายการและการบรหารจดการของสถานวทยชมชนทง 3 แหง พบวา สถานวทยชมชนในรปแบบทกระจายตวอยตามชมชนตาง ๆ ทง 3 สถาน มการด าเนนงานทเหมอนและแตกตางกน สามารถแบงออกไดเปน 2 รปแบบประกอบดวย

1. สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา FM 90.75 MHz และสถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ FM 88.25 MHz อยภายใตรปแบบการบรหารจดการของสถาบนการศกษา และสถาบนศาสนา ทจดตงขนตามแนวคดวทยชมชนของกลมประชาสงคม ท าใหวทยชมชนเปนของชมชนอยางแทจรง 2. สถานวทยเพอความมนคง FM 96.75 MHz จนเรดโอ อยภายใตรปแบบการบรหารจดการแบบธรกจ ทมการแสวงหารายไดจากการโฆษณาเปนหลก

www.ssru.ac.th

ABSTRACT Research Title : The Community Radio Situation and Their Administration in Putthamonthon District, Nakhonpathom Province Author : Mrs. Anchana Sooksomchitra Year : 2554

…………………………………………………………. The research “The Community Radio Situation and Their Administration in

Putthamonthon District, Nakhonpathom Province” has 3 objectives; (1) to study problems situation and radio broadcasting situation of the community radio in Putthamonthon District, Nakhonpathom Province (2) to study the structure and administrative process of community radio in Putthamonthon District, Nakhonpathom Province (3) to compare the radio program schedule of community radio in Putthamonthon District, Nakhonpathom Province by using qualitative research methodologies and indepth interview. As a result, The community radio in Putthamonthon District, Nakhonpathom Province in present by Public Relations Office in Nakhonpathom province has all three stations. (1) The community radio Salaya Pattana FM 90.75 MHz (2) The community radio for stability FM 96.75 MHz June Radio and (3) The community radio Buddhism Seangtham FM 88.25 MHz By investigating the structure and administrative process, and comparing among radio problems of community radio in Putthamonthon District, Nakhonpathom Province, we find that are 2 models of community radio which can be categorized by their operations and objectives, as follow 1) The Social Citizen Group Model (The community radio Salaya Pattana FM 90.75 MHz and The community radio Buddhism Seangtham FM 88.25 MHz) 2) The Business Model (The community radio for stability FM 96.75 MHz June Radio)

www.ssru.ac.th

กตตกรรมประกาศ

ผวจยขอกราบขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร.โยธน แสวงด ทไดใหค าชแนะแนวทางในการท างานวจย

ขอขอบคณชาวชมชนศาลายาทกทานทมมตรไมตรทดตอผวจย ขอขอบคณหวหนาสถานวทยชมชน และผด าเนนงานสถานทกทาน ทสละเวลาใหขอมลและ

ขอคดเหนอนเปนประโยชนยงตอการวจย ดงรายนามตอไปน 1. สถานวทยเพอการศกษา ศาลายา เรดโอ FM 90.75 MHz 2. สถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ FM 88.25 MHz 3. สถานวทยเพอความมนคง FM 96.75 MHz จนเรดโอ ขอขอบคณเจาของทฤษฎ แนวคด ต ารา หนงสอ และงานวจยทกทานทผวจยไดน าขอมล

มาใชประโยชน ตลอดจนเจาหนาทสถาบนวจยและพฒนาทชวยสนบสนนดานตางๆ ขอขอบคณเพอนรวมงานโดยเฉพาะ อ.วชชา สนทนาประสทธ ทใหก าลงใจและชวยเหลอ

ผวจยในการจดท ารปเลมรายงานวจย ขอกราบขอบพระคณครอบครว ทมสวนชวยสงเสรม สนบสนน และเปนก าลงใจใหผวจย อญชนา สขสมจตร มนาคม 2555

www.ssru.ac.th

สารบญ

หนา บทคดยอ (1) ABSTRACT ( 2) กตตกรรมประกาศ ( 3) สารบญ ( 4) สารบญภาพ ( 6) บทท 1 บทน า

1.1 ความส าคญและทมาของปญหาทท าการวจย 1 1.2 วตถประสงคในการวจย 2 1.3 ขอบเขตการวจย 3 1.4 ค าถามวจย 3 1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 3 1.6 นยามศพทเฉพาะ 3

บทท 2 แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ 2.1 แนวคดเกยวกบวทยชมชน 5 2.2 แนวคดเกยวกบการจดรายการวทยกระจายเสยง 6 2.3 แนวคดการบรหารจดการองคกรสอ 15 2.4 งานวจยทเกยวของ 17 2.5 กรอบแนวคดทใชในการวจย 18 บทท 3 วธด าเนนการวจย 3.1 วธด าเนนงานวจย 19 3.2 การเกบรวบรวมขอมล 20 3.3 วเคราะหขอมล 21 3.4 การน าเสนอขอมล 22 บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล 4.1 สภาพปญหาและการจดรายการ 25 4.2 โครงสรางและแนวทางการบรหารจดการ 38 4.3 เปรยบเทยบผงรายการและเนอหาสาระของสถานวทย 40

www.ssru.ac.th

(7)

หนา บทท 5 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ 5.1 สรปผลการวจย 48 5.2 ขอจ ากดในการวจย 53 5.2 ขอเสนอแนะ 53 บรรณานกรม 55 ภาคผนวก 57 ประวตผท ารายงานการวจย 60

www.ssru.ac.th

สารบญภาพ

ภาพท หนา 4.1.1.1 ดานหนาสถานวทยชมชนศาลายาพฒนา 25 4.1.1.2 ดานหนา สถานวทยเพอความมนคง จนเรดโอ 26 4.1.1.3 ดานหนา สถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ 26 4.1.3.1 บรเวณชมชนตลาดเกาศาลายา 29 4.1.3.2 สภาพรองรอยนาทวมชมชนตลาดเกาศาลายา 29 4.1.3.3 สภาพบานเรอนหลงนาทวมใหญชมชนศาลายา 30 4.1.3.3 กจกรรมวนเดกของชมชนศาลายา 30 4.1.5.1 หองออกอากาศ สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา 32 4.1.5.2 หองบนทกเสยง สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา 33 4.1.5.3 หองออกอากาศ สถานวทยเพอความมนคง จนเรดโอ 33 4.1.5.3 หองออกอากาศสถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ 34 4.3.1.1 ภาพแสดง สถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ 43

www.ssru.ac.th

บทท 1

บทน า

1.1 ความส าคญและทมาของปญหาทท าการวจย สอวทยกระจายเสยงเปนสอทมผลกระทบอยางสง ทงในแงของการประชาสมพนธการใหขาวสาร และการพฒนาศกยภาพของคนในชมชน ทงทางตรงและทางออม กฎหมายรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกร มาตรา 40 ซงไดมการก าหนดการด าเนนการเพอการบรหารสอชนดนโดยรวมถงสออนๆ คอ วทยโทรทศนและโทรคมนาคมใหม โดยก าหนดใหคลนความถทใชในการสงวทยกระจายเสยง วทยโทรทศนและวทยโทรคมนาคมเปนทรพยากรสอสารของชาต เพอประโยชนสาธารณะ โดยจะตองด าเนนการจดตงองคกรของรฐทเปนอสระเพอท าหนาทจดสรรคลนความถและด าเนนการเพอใหมการแขงขนโดยเสรอยางเปนธรรม ลกษณะส าคญของจดปฏบตการเตรยมความพรอมวทยชมชน 1. กลมคนทหลากหลายในพนทกระจายเสยงสามารถเขาถงไดงาย เทาเทยม และมสวนรวมทกขนตอน 2. เปนสมบตสาธารณะทชมชนจดตงและเปนเจาของรวมกนรวมทงบรหารจดการดวยตนเอง 3. ใชระบบอาสาสมครชวยในการด าเนนการ 4. ไมมงหวงก าไรทางธรกจทงทางตรงและทางออม เปนอสระปราศจากการครอบง าและแทรกแซงจากกลมอทธพลกลมผลประโยชนโดยมชอบกลมการเมองและพรรคการเมองทกระดบ 5. เปนชองทางการสอสารสาธารณะทสมาชกในชมชนมบทบาทเปนไดทงผรบสารและผสงสาร 6. เปนสอเพอประโยชนตามความตองการของชมชน และมงสรางโอกาสแกผดอยโอกาสในชมชน 7. เปนศนยกลางขอมลขาวสาร เชอมโยงการเรยนรเพอสรางความเขมแขงใหกบชมชน นบตงแตรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 ประกาศใชเมอวนท 11 ตลาคม พ.ศ.2540 และการออกกฎหมายรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 ทไดใหสทธเสรภาพแกประชาชนและสอมวลชน โดยเฉพาะอยางยงมาตรา 45 และมาตรา 47 กฎหมายดงกลาวระบใหองคกรอสระจดสรรคลนความถใหกบภาครฐ ภาคเอกชนและภาคประชาชน เปนการเปดโอกาสใหประชาชนมสทธในการเปนเจาของกจการวทยกระจายเสยงเชนเดยวกบภาครฐและภาคเอกชน และเปดโอกาสใหประชาชนทกคนมสทธในการใชสอไดอยางเสรภาพ นนหมายถงประชาชนจะมชองทางการสอสารของตนเองและสามารถแสดงความคดเหนและมสวนรวมในการก าหนดเนอหาในสอมวลชนไดอยางเตมท ผลลพธทออกมากคอ ประชาชนจะได

www.ssru.ac.th

2

ขาวสารทมคณภาพ ทไมไดมงเนนการแสวงหาผลก าไรในเชงธรกจ แตมงเนนประโยชนเพอสาธารณะมากขน บทบาทของ “วทยชมชน” (Community Radio) จงเกดขนทามกลางกระแสความตองการเนอหาขาวสารทตอบสนองความตองการของประชาชนทกคนอยางแทจรง วทยชมชนเปนการจดการและเปนการสงกระจายเสยงของวทยทองถน ( Local Radio) ทมจดมงหมายเพอตอบสนองความตองการทแทจรงของคนในชมชน ซงมหลกการเปนของประชาชน โดยประชาชน และเพอประชาชนในทองถนทเปนเขตบรการของวทยชมชนนน (อษา จนทรประภาศ , 2535) วทยชมชนจงถอเปนชองทางการสอสาร ( Chanel) ชองทางหนงทจะตอบสนองแนวคดทใหความส าคญของเวทสาธารณะดานสอกระจายเสยง ทท าใหประชาชนสามารถแสดงความคดเหน ความเชอ และความตองการทหลากหลายแตกตางไดอยางเสร ปจจบน วทยชมชนเปนคลนทางเลอกทชวยใหผฟงไดรบความหลากหลายและสามารถรบรเรองราวทองถนทใกลตว แตในขณะเดยวกนผฟงจ านวนไมนอยกไมพอใจกบการทคลนหลกทตองการฟงถกแทรกจากรายการวทยชมชน หรอจากการออกอากาศดวยรายการทระคายความรสกของตน (นภาพร ก าจรเมนกล, 2545) จงหวดนครปฐม เปนจงหวดในภาคกลาง ถอเปนพนทชานเมองกรงเทพมหานคร มประวตศาสตรเกาแกยาวนาน เชอวาเปนทตงเกาแกของเมองในสมยทวารวด โดยมหลกฐานทางประวตศาสตรและโบราณคดเปนจ านวนมาก มพนท 2,168.327 ตารางกโลเมตร หรอเทากบรอยละ 0.42 ของประเทศ และมพนทเปนอนดบท 62 ของประเทศ มการแบงการปกครองออกเปน 7 อ าเภอ 106 ต าบล 930 หมบาน ถอวาเปนจงหวดขนาดเลก แตมจ านวนสถานวทยชมชนมากถง 69 สถาน (ประชาสมพนธจงหวดนครปฐม, 2553) อ าเภอพทธมณฑล มจ านวนสถานวทยชมชนทงสน 6 สถาน มทงทด าเนนงานโดยเอกชน และหนวยงานราชการ มการแบงออกเปนกลมหมบาน ชมชน ต าบล และอ าเภอ จากการสอบถามเบองตนในการด าเนนงานวทยชมชนปรากฏวา ยงมปญหาจากองคกรภาครฐเกยวกบวทยชมชนทสงผลตอการด าเนนกจกรรมของวทยชมชน ดงนน ผวจยจงสนในทจะศกษาปญหาและการจดรายการของสถานวทยชมชน รวมถงการเปรยบเทยบผงรายการและเนอหาสาระของสถานวทยชมชนในจงหวดนครปฐม วาสอดคลองกบรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 อยางไร เพอผบรหารและผทเกยวของกบวทยชมชนในเขตพนท อ าเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม สามารถน าไปใชในการพฒนาการด าเนนงานวทยชมชนตอไป

1.2 วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาสภาพปญหาและการจดรายการของสถานวทยชมชนในอ าเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม

2. เพอศกษาโครงสรางและแนวทางการบรหารจดการของสถานวทยชมชนในอ าเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม

www.ssru.ac.th

3

3. เพอเปรยบเทยบผงรายการและเนอหาสาระของสถานวทยชมชนในอ าเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม 1.3 ขอบเขตของการวจย การศกษาและการวจยครงน มงศกษาเฉพาะสภาพการจดรายการและการบรหารจดการของสถานวทยชมชน ในอ าเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐมเทานน โดยประชากรทท าการศกษาครงน เปนสถานวทยชมชนในอ าเภอพทธมณฑล รวมทงสน 6 สถาน และศกษาเฉพาะสถานทยงมการด าเนนการอยในปจจบน โดย จดการสมภาษณทงในแบบการสมภาษณเจาะลกเปนรายบคคล (Individual dept interview) และสมภาษณแบบกลม (Focus Group)

1.4 ค าถามวจย ค าถามวจยท 1 สภาพการจดรายการสถานวทยชมชนในอ าเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐมเปนอยางไร ค าถามวจยท 2 การบรหารจดการของสถานวทยชมชนในอ าเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐมเปนอยางไร 1.5 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1.5.1 สามารถใชเปนตวแบบในการก ากบผงรายการวทยชมชน และน าผลทไดจากการวจยไปเปนแนวทางการปรบปรงและพฒนาการจดรายการวทยชมชนในจงหวดนครปฐม ใหมความสอดคลองกบความตองการของชมชนอยางแทจรง 1.5.2 เพอใหผบรหารสถานวทยชมชนในจงหวดนครปฐม น าขอมลทไดจากงานวจยไปใชเปนแนวทางในการบรหารจดการสถานวทยชมชนในอ าเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม 1.5.3 เพอน าผลทไดจากการวจยไปชน าเพอพฒนาและปรบปรงผงรายการและเนอหาสาระของสถานวทยชมชนเพอใหเกดประโยชนกบผฟง โดยสอดคลองกบรฐธรรมนญเจตนารมณมาตรา 40 แหงราชอาณาจกรไทย 2540 1.6 นยามศพท สภาพการจดรายการ หมายถง ประเภทของรายการทน าเสนอในผงรายการ การบรหารจดการ หมายถง การบรหารจดการภายในสถานวทยชมชน ซงประกอบไปดวย โครงสรางการบรหารจดการ หลกการบรหารจดการ และกลไกการควบคม

www.ssru.ac.th

4

สถานวทยชมชน หมายถง การจดการและเปนการสงกระจายเสยงของวทยทองถน ( Local Radio) ทมจดมงหมายเพอตอบสนองความตองการทแทจรงของคนในชมชน ซงมหลกการเปนของประชาชน โดยประชาชน และเพอประชาชนในทองถนทเปนเขตบรการของวทยชมชน

www.ssru.ac.th

บทท 2

แนวคด ทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ

งานวจยเรอง “สภาพการจดรายการและการบรหารจดการของสถานวทยชมชนในจงหวดนครปฐม” นน มแนวคดหลกๆ ทใชเปนแกนในงานวจยทงสน 3 แนวคด ไดแก

1. แนวคดเกยวกบวทยชมชน 2. แนวคดเกยวกบการจดรายการวทยกระจายเสยง 3. แนวคดการบรหารจดการองคกรสอ

2.1 แนวคดเกยวกบวทยชมชน วทยชมชน (ศทธชย บนนาค , 2543) หมายถงสถานวทยกระจายเสยงทใหบรการเฉพาะเจาะจงในพนทหรอเขตบรการสงกระจายเสยงเปนลกษณะแนวแคบ ( Narrowcasting) ไมใชแพรกระจายไปสสาธารณชน ( Broadcasting) โดยมจดมงหมายทจะจดระบบเนอหารายการใหสอดคลองกบปญหา และความตองการทแทจรง หรอรสนยมเฉพาะของกลมเปาหมายในลกษณะชมชน หรอกลมทมรสนยมเดยวกน โดยเปดโอกาสใหผฟง หรอตวแทนของชมชนมสวนรวมในรายการของสถาน การสงกระจายเสยงของวทยชมชนเปนการสงกระจายเสยงของวทยทองถนทมกาลงสงตาประมาณ 10 วตต 50 วตต 100 วตต 500 วตต สวนใหญไมเกน 1 กโลวตต สวนประกาศในหลกการของสมาคมวทยชมชนโลก ( World Association of Community Broadcasters) (อางองใน สมน โมรากล , 2539) อธบายคาวา วทยชมชนวา ขนอยกบความตองการของชมชนทวทยชมชนนนบรการ สนบสนนการพฒนาความกาวหนาภายในมตของชมชน และการเปลยนแปลทางสงคม วทยชมชนเปนระบบการสอสารแบบประชาธปไตย โดยการมสวนรวมของชมชนทมลกษณะแตกตางออกไปเฉพาะท ในแผนพฒนาสอสารมวลชนเทคโนโลยสารสนเทศ และโทรคมนาคมเพอการพฒนาคนและสงคม พ.ศ. 2542-2551 ของสานกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต สานกนายกรฐมนตร ไดใหคาจากดความของ “วทยชมชน” วาหมายถง การแพรเสยงรายการวทยกระจายเสยงทเสนอเนอหาสาระสาคญสาหรบกลมเปาหมายทมลกษณะพเศษดานเชอชาต ภาษา วฒนธรรม และศาสนา มเขตครอบคลมในวงจากด โดยแพรเสยงผานชองทางทเหมาะสม ทงทเปนการออกอากาศการสงตามสาย และผานดาวเทยม ในโครงการวทยชมชนขององคการสอสารมวลชนแหงประเทศไทย ไดมการกาหนดหลกการและเหตผลของวทยกระจายเสยงชมชนไวดงน

www.ssru.ac.th

6

วทยชมชน ( Community Radio ) เปนการจดการดาเนนการ และสงการกระจายเสยงทมจดมงหมายเพอตอบสนองความตองการทแทจรงของชมชนนน ๆ เปนสาคญ โดยไมเนนการแสวงหากาไร แตมงเนนการใหขาวสาร ความร ควบคความบนเทงตามรสนยมแตละทองถน และเปดโอกาสใหผฟงมสวนรวมในการแสดงความคดเหนในลกษณะการสอสารสองทาง หรอรายการทผฟงสามารถมสวนรวมในการแสดงความคดเหนโดยมการใชภาษาถนเปนหลก มรปแบบรายการทสอดคลองกบความตองการของทองถนนน ๆ เชน ขาวสารทเกดขนในชมชน รายการความร (การเกษตร การทานา ทาสวน ทาไร การประมง การเลยงสตว ศลปวฒนธรรม สขภาพอนามย กฎหมายทจาเปนสาหรบชาวบาน ความรเกยวกบการแกไขปญหาชวตประจาวน การพฒนาคณภาพ ฯลฯ) ศทธชย บนนาค (2543) ไดสรปแนวคดของวทยชมชนไวดงน 1. ตองเกดขนจากความตองการของชมชน โดยถอหลกวาคนสวนใหญแสดงความคดความตองการรวมกน 2. วทยชมชนตองไดรบการยอมรบของกลมตาง ๆ ในชมชน 3. วทยชมชนยอมไมมการแบงแยกเชอชาต ศาสนา ประเพณวฒนธรรมของคนในชมชน 4. วทยชมชนตองยดถอแนวทางการเสนอรายการ และขาวสารของชมชนเปนหลก ภายใตแนวคด ความเชอ วฒนธรรมทองถน ภมปญญาทองถน สงแวดลอม และเหตการณในทองถน เปนหวใจของการนาเสนอขาวสารและรายการ 5. วทยชมชนจะตองเปดโอกาสใหประชาชนในชมชนรวมคด รวมวางแผน รวมจดรายการ และสามารถเขาไปบรหารจดการ หรอเปนผปฏบตในสถานได นอกจากนการเปลยนแปลงใด ๆ ในสอวทยชมชนใหเปนไปตามแนวคด และความตองการของประชาชนในชมชน โดยยดหลกกระบวนการทางประชาธปไตย 6. วทยชมชนเปนสถานวทยทมรศมการออกอากาศครอบคลมเฉพาะพนทเทานน (มลกษณะเปน Narrowcasting ไมใช Broadcasting) กาลงสงไปไมเกน 1 กโลวตต 7. วทยชมชนถอเปนสอมวลชนตามแนวคดประชาธปไตย (Democratic Media) เพอประชาชน โดยประชาชน ของประชาชน 2.2 แนวคดการจดรายการวทยกระจายเสยง

Harold Mendelsolm (2539) กลาววาวทยเปนสวนหนงในชวตของคนเรา วทยปลกเราใหตนในตอนเชา ไปทางานพรอมกบเรา และนาเสนอเรองราวมากมายจนถงกลางคน วทยมประเดนทจะพดคยกบคนอน รวมทงในบางครงอาจจะมการสอสารโตตอบกลบไปยงรายการวทยตางๆ ได ดงนน วทยจงเปนสอทมความสาคญ และมความใกลชดกบผฟงจนเรยกไดวาเปนสอสวนบคคล (Personalized Medium) ดงท Mcleish ไดกลาวไววา “ความสมพนธของผพดทางวทยกบผฟงนนมความคนเคยยงกวาเพอนเสยอก”

www.ssru.ac.th

7

เฉลมศร หนเจรญ (2531) ไดกลาวถงแนวคดการเสนอรายการทางวทยกระจายเสยงวาการผลตรายการวทยกระจายเสยงนน ความมงหมายกเพอเสนอใหคนฟงไดรบทงความบนเทง ความร และขาวสาร โดยผานสอคอวทย เปนการเสนอใหในลกษณะทผฟงตองเตมใจรบฟงเอง ผเสนอจะบงคบผฟงไมได เพราะผฟงวทยกระจายเสยงมสทธทจะไมฟง คอปดเครองรบหรอเปลยนไปฟงรายการอนทางสถานวทยกระจายเสยงแหงอนเมอใดกได ดงนนการทจะทาใหมคนสนใจฟงรายการทผลตจงตองมวธการทจะทาใหรายการนนเปนทนาสนใจ ใหผฟงตองการทจะฟงดวยตวของเขาเอง ซงวธการดงกลาวนน วธการเสนอรายการตอผฟงมสวนสาคญอยมาก ถงแมวาผผลตรายการจะไดจดทาทกสงทกอยางใหดสมบรณและนาฟงเพยงใด หากขาดวธการนาเสนอทดแลวกไมสามารถทาใหรายการนนๆ เปนทนาสนใจหรอดงดดใจคนใหมาฟงรายการทดและสมบรณนนได

การนาเสนอรายการทางวทยกระจายเสยงกเทากบการเสนอขายสนคา คอตองไมเพยงการ

นาไปเสนอแตพอใหลกคาทราบวามอะไรขายเทานน แตจะตองมใชศลปะและความชานาญในการพดเพอดงดดความสนใจ จนกระทงเขายอมซอสนคาทเราเสนอขายนนดวย แตการเสนอรายการวทยเปนการเสนอโดยการสอความหมายฝายเดยว โดยทเสนอมแตเสยงพดทจะชกชวนใหผฟงเกดความสนใจในเบองตน ตดตามรบฟงอยางเขาใจในชวงตอไป และความเหนคลอยตามคอเชอศรทธาในทสด เพราะจดมงหมายสาคญของการเสนอรายการมอยโดยลาดบดงน

1. เรยกรองถงความสนใจ (ใหอยาก) 2. สรางภาพพจนและความประทบใจ (ใหตดตามเรองราวตอไป) 3. กระตนใหเกดจนตนาการและมความเหนคลอยตาม (เชอถอ) การดาเนนรายการวทยกระจายเสยงตองระลกถงเสมอวา 1. เพอชวยใหผฟงฟงรายการไดอยางเพลดเพลน 2. เพอทาใหเกดความนาสนใจและใหสสน โดยความหลากหลายแกรายการทเสนอ 3. เพอทาใหรายการทเสนอไดดาเนนไปอยางราบรนนาฟง โอต ยทธนา (2531) ไดกลาววา การเปนนกจดรายการวทยเปนเหมอนกบเราเปนสอกลาง

หรอตวกลาง คอ มการรบขาวสารแลวเรากสงออกไปหรอถายทอดไปยงคนฟงอกครงหนง ถาเราเปนคนหนงทไมหยดอยกบท มการพฒนาตนเองอยเสมอ เรองทจะพดคยกบคนฟงกทนสมยและทนตอเหตการณเสมอ

ชลลดา วงศวชย และพนทรพย สทธพรหม (2533) ไดกลาวถงความสาคญของ

วทยกระจายเสยงไวดงตอไปนคอ วทยกระจายเสยงจดวาเปนสอมวลชนทเขาถงประชาชนไดมากทสดเมอเปรยบเทยบกบสอมวลชนประเภทอนๆ วทยกระจายเสยงสามารถแพรกระจายขาวสารไปสประชาชน ทกเพศ ทกวย ทกระดบไดอยางรวดเรวและกวางไกลทกหนทกแหง วทยกระจายเสยง ไมเปนอปสรรคสาหรบผดอยการศกษาทอานและเขยนหนงสอไมได ในปจจบนราคาเครอง รบวทยกระจายเสยงไมแพงนกอยในระดบทคนทวๆ ไปสามารถจะซอหาไวในครอบครองได ดวยเหตนวทยกระจายเสยงจงเปนสอทมอทธพลและมความสาคญอยางยง สงเกตไดจากการนา

www.ssru.ac.th

8

วทยกระจายเสยงไปใชในกจการตางๆ ของประเทศ เชน การประชาสมพนธ ธรกจการคา การทหาร การศกษา การบรการ และการพฒนาประเทศดานตางๆ เปนตน

วทยกระจายเสยงในฐานะทเปนสอมวลชนมความสาคญในดานตางๆ ดงน 1. ความสาคญในดานการเสรมสรางสตปญญา 2. ความสาคญในดานการพฒนาประเทศ 3. ความสาคญในดานการสอสารของโลก 1. ความสาคญในดานการเสรมสรางสตปญญา ม 3 ลกษณะ คอ ก. การใหขอเทจจรงแกประชาชน เพอใหประชาชนมหตากวางขวางรอบรในเหตการณทเกดขนรอบตว เพอใหประชาชนมความรทนตอเหตการณอยตลอดเวลา

ข. การใหการศกษา เปนการเปดโอกาสใหมนษยไดรบความรไดอยางทดเทยมกน เพอชวยใหมโอกาสในการดารงชพทดขน

ค. การแสดงความคดเหน วทยกระจายเสยงเปนเวทกลางใหประชาชนมโอกาสแสดงความคดเหน แลกเปลยนความนกคดซงกนและกน เพอเพมพนความรมากยงขน อนเปนหนทางใหเกดความเจรญไดในทสด

2. ความสาคญในดานการพฒนาประเทศ วทยกระจายเสยงเปนสอมวลชนทเขาถงประชาชนไดดกวาสออนดวยธรรมชาตและลกษณะ

พเศษบางประการ วทยกระจายเสยงสามารถแพรกระจายขาวสารไปสประชาชนทกเพศ ทกวย ทกระดบไดอยางรวดเรวและ กวางไหลทกหนทกแหง ไมเปนอปสรรคสาหรบผดอยการศกษาทอานและเขยนหนงสอไมได ประกอบกบราคาเครองรบวทยกระจายเสยงราคาไมคอย สงนก จงทาใหทกครอบครวมไวในครอบครองไดจากธรรมชาตและลกษณะพเศษบางประการของวทยกระจายเสยงจงมความสาคญในการใชเปนสอเพอการพฒนาประเทศในดานตางๆ ไดอยางด เชน การพฒนาการศกษา การพฒนาทางการเมอง การพฒนาชนบท การพฒนาเศรษฐกจและสงคม เปนตน

3 . ความสาคญในดานการสอสารของโลก

ก. วทยกระจายเสยงเปนเครองมอในการรายงานเหตการณทเกดขนในโลกไดอยางรวดเรวและเหมาะสมทสด ไมวาเหตการณนนจะเกดขน ณ ทแหงใดของโลกกตาม เนองจากวทยกระจายเสยงเปนสอมวลชนทสามารถสงขาวสารดวยความรวดเรวกวาสอมวลชนประเภทอน เพราะคลนวทยสามารถไปไดทกหนแหงและไปไดไกลๆ ในทกทองถน ทาใหชาวโลกมโอกาสรบรเหตการณตางๆ ในโลกไดพรอมๆ กน

ข. วทยกระจายเสยงเปนเครองมอในการใชเปนสอททาใหเกดจากการพงพากนและกนทวโลก การพงพากนทเกดขนจากการสอสารทางวทยกระจายเสยงมกเปนไปในรปของการแจงขาวสารเพอใหคนทวโลกรบรวามอะไรเกดขนกบใคร ทไหน และมความเปนมาอยางไร

www.ssru.ac.th

9

คณลกษณะของสอวทยกระจายเสยง (บารง สขพรรณ, 2522) มดงน 1. สามารถเขาถงเปาหมายไดกวางกวาและสามารถเขาถงประชาชนบางคนทสอประเภทวทย

และโทรทศนเขาไมถง 2. ผฟงมความสนกเพลดเพลนเหมอนมสวนรวมดวยกบรายการ 3. ราคาถกกวาโทรทศนมาก 4. เลอกรบฟงไดมากสถานกวาโทรทศน 5. ผฟงรสกวาคลายกบผประกาศวทยมายนพดอยตรงหนา 6. มความรวดเรวในการเสนอขาว ทาใหคนฟงมความเชอมนในขาวสารจากวทยวาเปน

Primary Facts คอ เปนขอเทจจรงเบองตนเพอจะตดตามหารายละเอยดจากสอชนดอนตอไปได 7. ทาใหผฟงมความรสกวาไดฟงเรองเดยวกนพรอมๆ กนซงจะทาใหเกดเพมพนความเชอมน

ในขาวสารและคาแนะนาทางวทยนน 8. วทยไมตองการดานเทคนคมากเทาโทรทศน เพราะโทรทศนมเทคนคทางภาพเพมขนมา

อกจงเปนงานทมภาระยงยากกวาวทยมาก 9. วทยตองการคนทางานนอยกวาโทรทศน 10. การรบฟงรายการวทย ผฟงสามารถรบฟงไดตลอดเวลาเพราะใชแตการไดยนเทานน

ผลของวทยกระจายเสยงทมตอสงคม ผลของวทยกระจายเสยงตอสงคมมมากมายและตางกน ดงจะไดแยกใหเหนเปนขอๆ ดงน 1. วทยกระจายเสยงมอทธพลตอชวตประจาวน และกจวตร ( Habits) เบดเตลด อนๆ ของ

ผฟง ในขณะททางสถานพยายามปรบเวลาของรายการเพอใหเหมาะสมกบกจวตรประจาวนของสาธารณชนนน ในทางกลบกน สาธารณชนกพยายามปรบกจวตรใหคลอยตามรายการกระจายเสยงอยเสมอ รายการบางประเภทเปนเหตใหบางคนฝกฝนตนเองใหอยตดบานตามวนและเวลาของรายการนนๆ

2. วทยกระจายเสยงมผลตอการใชในการแสดงความสามารถพเศษ ในการชกนาใหเกดปฏกรยาตอมวลชน ( Mass Social) ใหแสดงความมนาใจกวางขวางเพอการมสวนรวมกนชวยเหลออยางรบดวน

3. การกระจายเสยงมอทธพลทาใหสาธารณชนเกดความตนตระหนกตอสถานการณบางอยางทไมนาไววางใจอนอาจนามาซงความไมปลอดภย แตในขณะเดยวกนสามารถทาใหความตนตระหนกนนทเลาลงโดยการใหคาแนะนาหรอใหขอเสนอแนะตางๆ

4. วทยเนนหนกไปในการใชภาษาทงายๆ แกการเขาใจในทนท แตยงรกษามาตรฐานและความหมายทถกตองไว สอมวลชนอนกเชนเดยวกน มกจะใชขอความสนๆ ทสมบรณ เขาใจงายๆ ใชภาษาถอยคาธรรมดา เพอใหงายตอการสอสารสาหรบวทยนนเปนการยากทจะดงดดใหผฟงคงอยกบรายการพดนานกวา 15 นาท นอกจากผฟงจะสนใจและตงใจฟงรายการนนอยางจรงจง หรอปรารถนาทจะมสวนรวมกบรายการวทยทใหผฟงรายการตอบโตหรอสนทนาพดคยกบทางรายการได หรอเนอหาของรายการนนเปนทชนชอบหรอใกลตวผฟงอยแลว

www.ssru.ac.th

10

5. ผลของวทยอกประการหนงกคอ สามารถแนะนาใหสงคม (ประชาชน) ไดรจกและใกลชดบคคลทนาสนใจหรอผนาของชมชน สมาคมองคการตางๆ ตลอดจนใหไดทราบถงสถานะและความเคลอนไหวตางๆ การอภปรายถกเถยงปญหาทเกดขนมาในสงคม เปนการเพอความสาคญความสนใจทงบคคลและเรองทหยบยกขนมาอภปรายมากขนในความคดของสาธารณชน

ผวจยไดนาเอาคณลกษณะของสอวทยกระจายเสยง ผลของวทยกระจายเสยงทมตอสงคมมาอธบาย วเคราะหถงลกษณะการบรหารจดการวทยชมชนวามลกษณะเปนอยางไร

องคประกอบทสาคญในการผลตรายการวทย (บญเกอ ควรหาเวช, 2539) 1. ผฟง ( Audience) หมายถง กลมผฟงทเปนเปาหมายของการจดรายการ ( Target

Audience) จะเปนตวตดสนวารายการทจดประสบความสาเรจหรอไม ผจดรายการตองรวากลมผฟงเปนใคร นอกจากจะรวาเปนกลมใดแลว ควรจะรใหลกลงใหถงประวต พฤตกรรม และทศนคตของคนในกลมนน

2. เนอหา ( Content) เรองราวตาง ๆ ทผจดรายการตองการใหผฟงไดฟงกน การบรรจเนอหาควรจะตองสอดคลองกบกลมผฟง เปาหมาย ซงอาจจะพจารณาถงระดบการศกษาของผฟง

3. วธเสนอ (Technique of Programme Presentations) วธเสนอรายการเปนกระบวน การทจะนาเนอหาหรอเรองราวตาง ๆ ไปสผฟงอยางมศลปะ สวนสาคญทควรนามาพจารณาในการนาเสนอรายการประกอบดวยสวนสาคญ 5 ประการ คอ ก. ภาษาพด ( Language) ควรใชภาษาทเขาใจงาย ประโยคสนๆ กะทดรด เหมาะสมกบสภาพของการฟงวทยของผฟงโดยทวไป

ข. ลลาการพด ( Style) ไมควรพดเหมอนกบอานหนงสอ ควรพดเหมอนกบการพดคยกบเพอน นาเสยงตองแสดงถงความจรงใจ ไมดถกผฟง หรอผฟงไมรเทาตนเอง

ค. เพลงประกอบ ( Programme Music) จะชวยใหรายการนาฟงและผอนคลายความตงเครยด ใชประกอบ แนะนารายการ คนรายการ สรางบรรยากาศหรอเนอหาสวนหนง เปลยนฉากหรอเรองราวทจะพด

ง. เสยงประกอบ ( Sound Effect) เปนเสยงทเกดขนในธรรมชาตหรอประดษฐขนมาเพอนามาใชสอดแทรกในรายการ ทาใหมบรรยากาศสมจรง

จ. ความหลากหลาย (Variety) และความเปนอนหนงอนเดยวกน ( Unity) การเสนอรายการใหมความหลากหลายจะชวยใหรายการไมนาเบอ จะตองใชภาษาลลาในการพด เพลงประกอบหรอเสยงประกอบจะตองมความเปนอนหนงอนเดยวกนทงในแงเนอหาและวธเสนอ

4. เวลาออกอากาศ (Air Time) เปนตวกาหนดใหผลตในรปแบบใดบาง หมายถง เวลาทผฟงเปาหมายพรอมทจะฟงรายการตางๆ จากผจด เหมาะกบผฟงเปาหมายกลมใดบาง แลวจงมาวางแผนรายการใหเหมาะสม

5. การประเมนผล (Evaluation) ความสาเรจของการจดรายการวทยขนอยกบความตองการฟงของผฟงอยางเดยวเทานน ผจดจงจาเปนตองรจกประเมนผลรายการ ซงจาเปนตองทาเปนประจาเปนระยะๆ ไป

www.ssru.ac.th

11

บทบาทความรบผดชอบของสถานวทยกระจายเสยง ตองมเปาหมายทางวชาชพและมความรบผดชอบ 4 ประการ คอ

1. เพอแจงขาวสารและเปดหเปดตาผฟง 2. เพอเปดเผยขอเทจจรง 3. เพอทาความเขาใจแกผฟง 4. เพอเตอนภยหรอผดปกตตอสงคมสวนรวม 5. เพอหาขาวสารทถกตองมาเสนอตอผฟงอยางรวดเรว 6. เพอเปนประจกษพยาน และรายงานเหตการณทเปนขาวตามลาดบเวลา (ดวงทพย วร

พนธ, อางใน บษราคม เอยมอาไพ 2540) รปแบบรายการวทยกระจายเสยง (พนตตา สขโกศล , 2549) แบงไดกวาง ๆ ออกเปน 12 รปแบบรายการดงน 1. รายการพดคยกบผฟง ( Talk Programme) การสอสารจะมลกษณะเปนการสอสารแบบสองทาง ( Two way Communication) กบผฟง โดยปกตผจดรายการจะอาศยเทคโนโลยการสอสารททนสมย และจาเปนตองมผชวยประจารายการ คอยทาหนาทในการรบสายโทรศพท ลกษณะรายการสวนใหญจะเนนการแสดงความคดเหนในประเดนสาธารณะ เปดกวางในการแสดงความคดเหน ผดาเนนรายการจะตองมความอดทนและตองรจกวธการกาหนดกรอบการแสดงความคดเหนใหเหมาะสมตามชวงเวลาในรายการและใหไดความคดเหนของคนฟงทหลากหลาย ปจจบนดวยเทคโนโลยทกาวหนารายการอาจจะมการเสรมดวยการสงขอความ ( SMS) และอานขอความนนๆ ออกอากาศแทน รปแบบรายการนจะทาใหทราบระดบความนยมในรายการทราบความหลากหลายของกลมคนฟง และจานวนคนฟงในรายการ จนกระทงสามารถสรางชมรมคนฟงในรายการได เชน รายการของ จส. 100 รายการรวมดวยชวยกน เปนตน 2. รายการสนทนา ( Conversational Programme) การสอสารจะเปนการสอสารสองทาง ( Two way Communication) กบผดาเนนรายการรวม แตจะเปนการสอสารทางเดยว (One way Communication) กบผฟงทางบาน ยกเวนจะเปดโอกาสใหคนฟงสามารถโทรศพทเขามาสอบถามประเดนในเรองทผดาเนนรายการรวม รปแบบรายการลกษณะนผผลตรายการและผดาเนนรายการรวมจะตองทาการกาหนดวาระในการสนทนาทเปนประเดนทนสมย ศกษาขอมล ทาความตกลงรวมกนวาจะแบงประเดนในการพดคยแลกเปลยนกนอยางไร สงทควรจะระวงในรายการ คอ ความขดแยงทางความคด เพราะจะทาใหผฟงทางบานเกดความสบสนในการ จบประเดนและสรปประเดน หากตองการจะสอดแทรกความคดเหนควรจะเรมตนวา เหนดวยกบผดาเนนรายการรวมกอน แตมขอเสนอเพมเตมวาอยางไร 3. รายการสมภาษณ ( Interview Programme) รายการนจะมลกษณะเปนการสอสารสองทางกบผทเชญมารวมในรายการ หรออาจจะใชวธการสมภาษณผานทางโทรศพทในกรณทผถกสมภาษณไมสะดวกทจะเขามารวมรายการในสถานวทย ผดาเนนรายการควรจะแจงใหผฟงทางบานทราบวาผทเชญเขามาสมภาษณในรายการชออะไร ตาแหนงหนาทการทางาน ความสามารถเฉพาะเรองทเชญเขามาสมภาษณในรายการ หรอกาลงเปนบคคลทประชาชนใหความสนใจในเวลา

www.ssru.ac.th

12

นน หรอเปนบคคลสาธารณะ หรอเปนบคคลทกาลงเกดขอพพากษวจารณ ชวงเรมตนรายการผดาเนนรายการควรจะนาเสนอประเดนทเกยวของกบผทเชญมาสมภาษณในรายการใหกบผฟงรบทราบ หรอสรปประเดนทสาคญในชวงตนของรายการใหผฟงทราบเบองตนกอน แลวจงแนะนาผทเชญมาสมภาษณ และจงเขาสการสมภาษณ ขอควรปฏบตทด ผดาเนนรายการควรจะทาการนดวน เวลา และกาหนดประเดนทจะสมภาษณใหกบผทจะเชญมาสมภาษณกอนลวงหนาอยางนอย 3 วน เพอใหผทถกสมภาษณสามารถเตรยมเนอหา หากเกดกรณฉกเฉนผถกเชญมาสมภาษณสามารถแจงลวงหนาวาไมสามารถมารวมได ผดาเนนรายการจะตองเตรยมประเดนสารอง หรอเชญผถกสมภาษณอนมาแทนในรายการไดทนทวงท 4 . รายการอภปราย ( Discussion Programme) การสอสารของรายการลกษณะนจะเปนการสอสารแบบสองทางระหวางผดาเนนการอภปรายกบผรวมอภปราย รายการลกษณะนจะเปนรายการทมผดาเนนการอภปราย 1 คน และผรวมอภปรายตงแต 2 - 4 คน เนองจากหากมผทเขารวมอภปรายในรายการมาก การแสดงความคดเหนจะทาใหเกดความหลากหลายจนกระทง ผดาเนนการอภปรายไมสามารถควบคมประเดนได รายการลกษณะนจะตองอาศยทมงานทมความเชยวชาญในการประสานงาน และการเชญบคคลเขามารวมอภปรายทสามารถไดความคดเหนทหลากหลาย อยางนอยผทเขารวมในรายการจะตองอภปรายได 2 ฝาย คอ ฝายทเหนดวยและฝายทไมเหนดวย รายการอภปรายทด สามารถเปดโอกาสใหผฟงโทรศพทเขามาแสดงความคดเหน หรอสามารถสอบถามขอสงสยในประเดนทเกยวของในรายการกบผอภปรายไดในชวงเวลาทกาลงออกอากาศ ( Real time) ผดาเนนการอภปรายจะเปนเพยงผตงคาถาม และกาหนดประเดน 5. รายการสารคด ( Documentary or Feature Programme) การสอสารของรายการลกษณะนจะเปนการสอสารแบบทางเดยวกบผฟงทางบาน โดยมผบรรยาย 1 – 2 คน โดยควรจะเปนคน ๆ เดยวกนตลอดไป ผททาหนาทเปนผบรรยายควรจะมนาเสยงทนาเชอถอ โทนเสยงไมสงมากนก เพอทาใหผฟงสามารถฟงไดจนจบรายการและเปนการสรางลกษณะเฉพาะของรายการ (Identity Programme) ไมจาเปนตองเปนรายการทจดสด สามารถบนทกเทปลวงหนาได เพอใหสามารถตดตอและแกไขขอมลทถกตองในรายการได โดยสวนใหญรายการสารคดของหนวยงานตาง ๆ จะมขนาดสน ความยาวไมเกน 5 นาท การกาหนดเนอหาจะเปนไปตามวตถประสงคดานการประชาสมพนธของหนวยงานนน ทงนรายการสารคด 1 ชวโมงควรแบงออกเปน 4 สวน โดยมชวงเวลาทเทากน คอ 10 – 15 นาท และควรจะมความตอเนองกนในการนาเสนอเนอหาของรายการ การกาหนดประเดนของรายการ ( Theme) ควรจะเปนประเดนกวาง ๆ ทเกยวของกบสถานการณ เหตการณทางประวตศาสตร สงมชวต สงประดษฐ เปนตน รายการลกษณะน ทมงานตองมความร ความสามารถในการสบคนขอมล เรยบเรยงและนาเสนอเนอหา เลอกเพลงประกอบรายการ หรอจดทาเสยงประกอบรายการไดอยางเหมาะสม หากทาใหผฟงทางบานมองเหนภาพไดจะเปนรายการทชวยสรางอรรถรสใหกบคนฟงไดเปนอยางด รายการสารคดไมจาเปนตองคานงถงวนเวลาในการออกอากาศ แตควรจะเปนเรองทสงเสรมความรใหกบผฟงมากขน เจาะลกในสงทผฟงยงไมทราบ หรอเปนเรองทไมเคยมใครรจกมากอน 6 . รายการนตยสารทางอากาศ ( Magazine Programme) การสอสารจะเปนลกษณะของการสอสารทางเดยวกบผฟงทางบาน รายการนตยสารทางอากาศควรจะเปนรายการทมผดาเนน

www.ssru.ac.th

13

รายการหลก 1 คน และมผดาเนนรายการในแตละชวงรายการชวงละ 1 คน ทงนรายการ ใน 1 ชวโมงควรแบงออกเปน 4 ชวง ๆ ละ 10 – 15 นาท มความหลากหลายทงเนอเรองและรปแบบการนาเสนอ เนนความทนสมยและตรงกบเหตการณของเรองราวทนาเสนอ โดยคานงถงกลมเปาหมายเปนสาคญ การนาเสนอควรจะใหเหมาะสมกบกลมเปาหมาย เชน กาหนดกลมเปาหมายเปน รายการนตยสารสาหรบผหญง ขอมลทนาเสนอจะเกยวของกบการดแลรกษารปราง การรกษาผวพรรณ แฟชนการแตงกาย การสรางเสนหกบเพศตรงขาม เปนตน โดยมประเดนในการนาเสนอทแตกตางกนแตควรจะอยในหวขอทใกลเคยงกน หรออาจจะเปนประเดนทเกยวของกบชวงวนและเวลาทจะออกอากาศ 7 . รายการขาว ( News Programme) การสอสารจะเปนการสอสารแบบทางเดยวกบผฟงทางบาน โดยสวนใหญรายการขาวจะมอย 2 รปแบบ คอ รายการขาวประจาวน และรายการขาวสน ในแตละชวงของวน ซงจะมความยาวของรายการทแตกตางกน และมวธการนาเสนอทแตกตางกนรายการขาวประจาวนจะมความยาว 1 ชวโมง โดยจะแบงออกตามประเภทของขาว ไดแก ขาวเดนประจาวนขาวสงคม ขาวเศรษฐกจ ขาวเกษตร ขาวตางประเทศ ขาวกฬา ทงนจะมผประกาศขาว 1 – 2 คน และมผสอขาวนอกสถานทกระจายตามพนท โดยเปนการรายงานสดทางโทรศพท รายงานสดจากสถานทจดประชม หรอเปนการสงเทปทตดตอแลวมาออกอากาศทางสถาน สวนขาวสน ในแตละชวงของวนนน จะมความยาวไมเกน 3 - 5 นาท ซงจะเปนประเดนดวนในชวงเวลานนการผลตรายการจะอาศยจงเกล รายการขาวทฟงแลวเกดความรสกอยากร อยากฟง ทงนควรจะมสโลแกนของรายการขาวเพอใหคนฟงสามารถจดจาไดวาเปนรายการขาวประจาสถานวทยนน 8. รายการเพลง ( Music Programme) การสอสารจะเปนลกษณะสองทาง โดยมผจดรายการ หรอ DJ รายการละ 1 คน ดาเนนรายการ 1 – 3 ชวโมงตอวน รวมทงทาหนาทในการประสานความบนเทงในรายการตามคาขอของผฟง หรออาจจะเปนการเปดเพลงทกาลงอยในความนยม ตามรปแบบของรายการ หรอใหตรงกบกลมเปาหมายของคนฟงในรายการ โดยสวนใหญรายการเพลงจะเปนรายการทเนนการเปดเพลงเพอการประชาสมพนธ การโฆษณาสนคา หรอผสนบสนนรายการ ซงรายการลกษณะน จะเปนรายการทมจานวนมาก เนองจากเปนรายการทม กลมผฟงสงกวารายการประเภทอน ปจจบนรายการเพลงของสถานวทยในเขตกรงเทพฯ และปรมณฑลนน จะเนนการเปดเพลงมากกวาการพด หรอทเรยกวา Non –stop music เนอหาทนาเสนอในรายการจะมความเบา ฟงงายและเกยวของกบการดาเนนชวตประจาวนสลบกบการเลนเกมส ตอบปญหาชงรางวลจากผสนบสนนรายการ การเปดสปอตโฆษณา และการรายงานขาวตามสถานการณ หรอการรายงานขาวจราจร เปนตน รปแบบรายการเพลงนน ผจดรายการ จะจดรายการและเลอกเปดเพลงตามความถนดของตนเอง รวมทงจะตองมความสามารถในการเลอกเพลง จดจารายชอเพลง เชอมตอเพลงในรายการไดอยางตอเนอง ( Smooth) สามารถใหขอมลเพลงทเปดได เชน ขอมลนกรอง ( Singer) ผแตงเพลง ( Composer) อลบม( Album/ Version) ผลงานสรางชอเสยง รางวลทได ความเคลอนไหวในวงการเพลง ความเคลอนไหวของศลปน เปนตน

www.ssru.ac.th

14

9. รายการปกณกะ ( Variety Programme) เปนรายการทมความหลากหลาย ในการนาเสนอเนอหาสาระ หรอเปนการเปดกวางของรายการภายในเวลา 1 ชวโมง โดยจะม ผดาเนนรายการ 1 คน คอยทาหนาทเชอมโยงเนอหารายการในแตละชวง ไมจาเปนตองเปนรายการสด และไมจาเปนตองเปนหวเรองเดยวกน ( Theme) ความหลากหลายในแตละชวงจะถกกาหนดโดยชอของชวงรายการ 10 . รายการละครวทย ( Radio Drama) เปนรายการการแสดงทใชเสยงบอกเลาเรองราวแสดงอารมณ ความรสกและสามารถถายทอดความนกคดตาง ๆ ไปสผฟงได โดยไมจาเปนตองมองเหนทาทางกรยาของผแสดงละครทแสดงทางวทยกระจายเสยงนน มจดมงหมายเพอสรางสรรคความบนเทง ใหความร ใหแงคดแกคนฟง หรอเปนละครเพอการรณรงค ในชวงเวลาใดเวลาหนง การผลตรายการละครหนงเรองตองอาศยทมงานทประกอบไปดวย ผเขยนบทละคร ผแสดงละคร ผกากบละคร และบคลากรทางดานเทคนค เสยงประกอบ ทงนรายการละครจะตองทาการผลตและบนทกเทปลวงหนา 3 ขนตอน คอ ขนวางแผนและเตรยมงาน ขนการผลต และขนหลงการผลตเพอตรวจสอบและประเมนผลรายการ สวนใหญแลวความยาวของรายการละครหนงเรองจะไมเกน 30 – 45 นาท โดยจะเปนเรองสนจบในตอนหรอแบงออกเปนตอน ๆ เพอสรางความตอเนอง ทมงานละครจะตองตงชอทมละคร กาหนดเพลงรายการละคร และมผบรรยายประจารายการเพอนาเสนอเรองยอ ความเดมจากตอนทแลว ของรายการทกวน 11 . รายการตอบปญหา ( Quiz Programme) เปนรายการทคลายคลงกบรายการทเนนเนอหาทางวชาการ ซงเปนลกษณะของการสอสาร 2 ทศทางระหวางผดาเนนรายการ และผตอบปญหาทางบาน รายการลกษณะนจะไมคอยปรากฏเนองจากไมคอยมผสนบสนนรายการชดเจน ผดาเนนรายการจะตองศกษาขอมลในเชงวชาการมามาก และจาเปนตองมผเชยวชาญ ทางวชาการทจะมาเปนผรวมรายการเพอสรางความนาเชอถอใหกบรายการ 12 . รายการบรรยายเหตการณ ( Commentary Programme) เปนรายการถายทอดสดจากสถานทเกดเหตการณในเวลานน โดยสวนใหญจะแทรกไดทกชวงเวลาของการเกดเหตการณ ทงนเหตการณนนจะตองมความสาคญและเกดผลกระทบตอประชาชนระดบประเทศ หรอเปนประเดนสาธารณะทคนสนใจในขณะนน เชน การโตวาทของผสมครเลอกตงของประธานาธบด การเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎร การเลอกตงผวาราชการกรงเทพมหานคร เปนตน

ธรรมชาตของสอกระจายเสยง เปนสอทสามารถเขาถงไดทกคน ( Accessibility) โดยไมจากดพรมแดนทางความร ระยะทางและลกษณะทพลภาพของประชาชน เปนสอทใกลชดกบผรบสารมากทสด สามารถถายทอดเรองราวสดๆ ( Real - time) มความยดหยนสง อยางไรกตาม วตถประสงคของการผลตรายการวทยกระจายเสยงโดยทวไปจะสอดคลองกบการทาหนาทของสอมวลชน 4 ประการสาคญ คอ 1. เพอแจงขาวสารใหทราบ ( To inform) คอ การทผผลตรายการตองการจะบอกแจงหรอชแจงขอมล เรองราวขาวสารเพอใหผฟงทราบ

www.ssru.ac.th

15

2. เพอใหการศกษา ( To Educate) คอ การใหขอมลความรในเชงวชาการดวยการใชภาษาทงายตอการทาความเขาใจของผฟง

3. เพอใหความบนเทง ( To entertain) คอ การทาใหผฟงเกดความเพลดเพลน ผอนคลาย 4. เพอการชกจงใจ หรอเสนอแนะ ( To persuade) คอการทาหนาทในการชกจงผฟงเพอใหเกดการคลอยตาม หรอทาตามขอเสนอแนะนน

หนาทของผผลตรายการทสาคญคอ การกาหนดวตถประสงคของรายการนน ใหชดเจนวาตองการผลตรายการนนๆ เพออะไร ซงการกาหนดวตถประสงคนนตองคานงถง ความสนใจ ความตองการของกลมผฟงเปาหมายดวย เชน ประชาชนในบรเวณชมชน โดยสวนใหญเปนเกษตรกรระดบความรไมสง การจดรายการวทยควรเนนใหความรทเกษตรกรสนใจ อาท เรองการทาเกษตรแผนใหมไมใชสารเคม การรกษาผวดน ชองทางการทาการตลาดในการจดจาหนายสนคาเพอการเกษตร เปนตน รวมทงเพลงทใชประกอบในรายการควรจะเปนเพลงทกลมผฟงเปาหมายนยมฟงมากกวาการเปดเพลงตามความนยม หรอตามความคดของผจด 2.3 แนวคดทางดานการบรหารจดการ องคกรสอ

Dennis McQuail (1998) กลาววา โครงสรางมผลกระทบโดยตรงตอการปฏบตงานขององคกร และยงสงผลตองานทผลตออกมาเชนเดยวกน โดยภายในตวองคกรสอนน จะตองประกอบไปดวย 3 องคประกอบ คอ

1. การจดการองคกร (Management) งานสอมวลชนเปนงานทไมสามารถทาคนเดยวได จะตองมผรวมงานมากมายภายในองคกร และผรวมงานแตละคนกมความแตกตางกนไมวาจะเปนดานระดบการศกษา อาย เพศ องคกร จงตองอาศยการจดการบรหารทด

2. ดานเทคนค ( Technical) เกยวของกบการใชเครองมอ และเทคโนโลยการผลต และกระจายขาวสารขอมล

3. ความเปนมออาชพ ( Media professional) จะตองมการฝกหดและตองมวชาความรทางดานสอสารมวลชน นอกจากนน ยงตองมมาตรฐานและจรรยาบรรณและกฎเกณฑทางอาชพประกอบดวย

นอกจากนน Dennis McQuail (อางถงใน กลอยกมล ขวญเบองกล, 2543) ยงไดมองการ

แสดงออกในบทบาทหนาทขององคกรสอ ผานทฤษฎบรรทดฐานของสอมวลชน ( Normative Theory) ซงกลาววาสอมวลชนถกคาดหวงวาควรจะทาหนาทอะไรใหกบสงคม ทงความเกยวของของสอมวลชนผทอยเบองบน หรอโครงสรางแหงอานาจเบองบนของสงคม และกบผรบสารจากสอมวลชน ทฤษฎนจงเกยวของกบระเบยบ กฎเกณฑ และการควบคมสอมวลชนใหปฏบตงานตามทไดรบมอบหมาย เพอใหบรรลวตถประสงคทสงคมเปนผกาหนด ทงน เพอทาประโยชนใหแกสงคมโดยพยายามแสวงหาสงตาง ๆ มาเสนอแกผรบสาร ดงนน สงททฤษฎบรรทดฐานนยมโตเถยงกนกคอ

www.ssru.ac.th

16

ประเดนเกยวกบโครงสรางและการปฏบตหนาทของสอ โดยเกยวเนองกบประเดนหลกดงตอไปนคอ เสรภาพ ความเสมอภาค ความหลากหลาย คณภาพของขอมล ระเบยบทางสงคม ความรวมมอ และระเบยบทางวฒนธรรม

“เสรภาพของสอ” หมายถง สทธในการแสดงออกและการแสดงความคดเหนอยางเสร

อยางไรกตามสทธเหลานน จะตองเขาถงชองทางและโอกาสทจะไดรบขอมลทหลากหลาย “ความเสมอภาคของสอ” หมายถง สอควรเปดโอกาสใหคนเขาถงสอยางเทาเทยมกน ทงทผ

ทพยายามเปนเจาของสออยางเปนทางการและผทมความคดเหนทขดแยงกน ดงนน ความเสมอภาคจงหมายถง การปฏบตงานอยางมเสรภาพและยตธรรม

John M. Gaus (1940) ไดใหความหมายของการจดการองคกรวา หมายถง การจดสรรกาลง

บคคลเพอปฏบตงานใหลลวงตามวตถประสงคทวางไว โดยการแบงหนาทและความรบผดชอบใหเหมาะสมหรอกลาวอกนยหนง การจดองคกรคอ การใชความพยายามนาเอาสมรรถภาพของสมาชกกลมมาทางานรวมกน เพอบรรลวตถประสงคทกาหนดไว โดยใหมความขดแยงกนนอยทสดและใหเกดความพอใจทงสองฝาย ผใหบรการและผรบบรการขององคกรมากทสด

องคกรสอสารมวลชนทกองคกรยอมตองมการบรหารจดการ สาหรบการบรหารจดการ

องคกรใหม ๆ เชนวทยชมชน ซงเปนองคกรทมขนาดเลกและมลกษณะเฉพาะมเงอนไขทแตกตางจากองคกรอน ๆ คอนขางมาก ทาใหแนวคดการบรหารจดการกจะมลกษณะจาเพาะเชนกน

เออจต วโรจนไตรรตน (2544) กลาวถงลกษณะของการบรหารจดการวทยชมชนไววา ตอง

เปนไปในแนวทางทองคกรชมชนรวมเปนเจาของ บรหารในรปคณะกรรมการ อสระจากรฐ การเมอง ธรกจ และตางชาต ไมแสวงหากาไร จดตงกองทนและมกจกรรมระดมทน ไดรบการสนบสนนจากกองทนพฒนากจการ ผทางานเปนอาสาสมครทมจรรยาบรรณ และความเสยสละ แตไดรบการพฒนาอยางตอเนอง มกระบวนการตรวจสอบประสทธภาพการดาเนนงานใหเปนไปตามวตถประสงคการจดตง และสนองตอความตองการชมชน มการรวมมอจดตงและประสานงานเปนเครอขายวทยภาคประชาชนในระดบชาต

นอกจากนน กาญจนา แกวเทพ (2545) ไดเสนอแนวทางการบรหารจดการวทยชมชนนน

จะตองครอบคลมในประเดนตาง ๆ ตอไปน - การบรหารจดการตวบคคล - การบรหารจดการการผลตรายการ - การบรหารจดการอปกรณ/สงของ - การบรหารจดการงบประมาณ

www.ssru.ac.th

17

ในการบรหารจดการจดการทง 4 มตน การบรหารจดการองคกร เชน วทยชมชน จาเปนตองมหลกการสาคญในการบรหารจดการ เพอใหสอดคลองกบความหมายทแทจรงของวทยชมชนคอ - หลกการบรหารอยางเปนอสระ ปราศจากการครอบงากนเองภายในกลมคณะกรรมการ

และเปนอสระจากการครอบงาจากอทธพลภายนอก ไมวาจะเปนอทธพลของการเมองทองถน ธรกจ โฆษณา และอน ๆ

- หลกการบรหารแบบประชาธปไตย ผลการวจยเรองวทยชมชนทผานมาไดพสจนแลววา ระบบการบรหารแบบ “แตงตง/สงการ/ควบคม” แบบราชการนน ไมอาจกอใหเกดโฉมหนาของวทยชมชนทแทจรงได การบรหารจดการวทยชมชนจงตองใชหลกการ “เลอกตง/ประชมหาขอสรป/กาหนดกรอบ/สรางจตสานก”

- หลกการบรหารรวม ถงแมจะมคณะกรรมการหลาย ๆ ชด รวมทงมการแบงฝายงานตาง ๆ แตทวาความสมพนธระหวางคณะกรรมการตาง ๆ นน มไดเนนลกษณะลาดบขนทมใครสงกวา/ตากวา มอานาจเหนอกวา/นอยกวา แตทวาคณะกรรมการทกชด ฝายทกฝาย จะตองมสวนรวมในการบรหารทเรยกวาเปน “การบรหารรวมกน”

2.4 งานวจยทเกยวของ ทวาพร แสนเมองชน (2543) ไดทาการศกษาแนวคดและโครงสรางการดาเนนงานโครงการ

วทยชมชน การเขาถงสอวทยชมชนของประชาชน การมสวนรวมของประชาชนและการบรหารจดการดวยตนเองของประชาชนในการดาเนนรายการวทยชมชนคนโคราช สถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย จงหวดนครราชสมา

ผลการศกษาวจยน พบวามคณะกรรมการวทยชมชน 2 ชด เปนผรบผดชอบซงทาใหเกดปญหาในการทางานคอนขางมาก การมคณะกรรมการวทยชมชนเพยงชดเดยวนาจะดกวาและตองมาจากการสรรหาของประชาชนโดยตรง การดาเนนงานวทยชมชนพบวาประชาชนเขาถงสอตดตามรบฟงไดเปนอยางด แตสวนในการบรหารจดการดวยตนเองของประชาชนในการดาเนนรายการวทยชมชนยงไมสามารถทาได

ลกษณา คลายแกว วทยชมชนในประเทศไทย ระหวางป 2541-2545 : กรณศกษา

เปรยบเทยบสถานวทยชมชนของ 4 องคกร (ประกอบดวย 2 องคกรรฐคอกรมประชาสมพนธ และองคการสอสารมวลชนแหงประเทศไทย ภาคเอกชนคอบรษทไอเอนเอน จากด และภาคประชาชนคอ คณะกรรมการปฏรปสอจงหวดกาญจนบร)

ผลการวจยแสดงใหเหนถงความแตกตางกนของผมสวนไดสวนเสยหลายกลมทเกยวของกบวาทกรรมวทยชมชน ลกษณะเศรษฐกจการเมองของระบบกระจายเสยงไทย และการขาดนโยบายทตอเนองของวทยชมชน สงผลใหการดาเนนงานมขอจากดหลายอยางในเชงปฏบต การปฏรปสอทผานมาไมไดรบการสนบสนนจากรฐบาล ปจจบนหนวยงานของรฐมนโยบายไมแนนอนเกยวกบวทยชมชน ทาใหวทยชมชนในประเทศไทยยงไมสรางใหเกดเสรภาพในวงกวางได

www.ssru.ac.th

18

2.5 กรอบแนวคดทใชในการวจย

สภาพการจดรายการและการบรหารจดการของสถานวทยชมชนในจงหวดนครปฐม

การบรหารจดการ

สถานวทยชมชน

ในอาเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม

สภาพการจดรายการ

www.ssru.ac.th

บทท 3

วธด าเนนการวจย

การวจยเรอง สภาพการจดรายการและการบรหารจดการของสถานวทยชมชนในจงหวดนครปฐม เปนการศกษาเพอทจะท าใหทราบถงสภาพปญหาและการจดรายการ โครงสรางและแนวทางการบรหารจดการ และเปรยบเทยบผงรายการและเนอหาสาระของสถานวทยชมชนในอ าเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม โดยผวจยท าการศกษารวมทงสน 6 สถาน ( ส านกงานประชาสมพนธจงหวดนครปฐม, 2554) โดย สถานทใชศกษานน ตองด าเนนการเปดสถานอยในปจจบน ประกอบไปดวย

1. สถานวทยชมชนพระพทธศาสนา FM 108.0 MHz 2. สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา FM 90.75 MHz 3. สถานวทยชมชน LINK FM เมองไทยไชโย FM 88.25 MHz 4. สถานวทยชมชนศาลายา FM 107.70 MHz 5. สถานวทยชมชนวดหทยนเรศวร FM 88.25 MHz 6. สถานวทยชมชนกรมขนสงทางน าและพาณชนาว FM 107.50 MHz ผวจยใชการวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research) โดยการศกษาและรวบรวมขอมลจาก

งานวจย เอกสารทางวชาการ บทความ ต ารา และระบบสารสนเทศตางๆ จากนนจงน าขอมลทไดมาสงเคราะห เพอประกอบกบการสมภาษณ ทงในแบบการสมภาษณเจาะลกเปนรายบคคล (Individual dept interview) และสมภาษณแบบกลม (Focus Group)

3.1 วธด าเนนงานวจย

การวจยครงน ผวจย ใชแหลงขอมลทเปนบคคล โดยท าการเกบขอมลจากสถานวทยชมชนภายในอ าเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม โดยเนนไปทบคคลทเกยวของโดยตรง ไดแก หวหนาสถานวทยชมชน ผด าเนนงานสถานวทยชมชน ผด าเนนรายการสถานวทยชมชน รวมไปถง ทงผอาวโสในชมชน, ผทพกอาศยในชมชนดงกลาวมาเปนระยะเวลานาน เพอน ามาวเคราะห ถงความเป นมาของสถานวทยชมชน การบรหารจดการภายในสถานวทย รวมไปถง เปรยบเทยบผงรายการและเนอหาสาระของสถานวทย โดยมรายละเอยดดงตอไปน

www.ssru.ac.th

20

3.1.1 แหลงขอมลจากหวหนาสถานวทยชมชน ไดแก 1) สถานวทยศาลายาพฒนา FM 90.75 MHz อาจารย วรวทย อศรางกร ณ อยธยา

คณบดคณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยมหดล 2) สถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ FM 88.25 MHz พระอาจารย

สมเกยรต กตปญโญ ผชวยเจาอาวาสวดหทยนเรศวร 3) สถานวทยเพอความมนคง FM 96.75 MHz จนเรดโอ คณสรนทร ศรจนทร

3.1.2 แหลงขอมลจากผด าเนนงานสถานวทยชมชน ไดแก

1) สถานวทยศาลายาพฒนา FM 90.75 MHz คณเทวน กนประชา ต าแหนงพนกงานขบรถยนต ชางเทคนคและผด าเนนงานสถาน

2) สถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ FM 88.25 MHz คณวนด เพมพนปฏพทธ ต าแหนงผด าเนนงานสถาน

3.1.3 แหลงขอมลจากผด าเนนรายการสถานวทยชมชน ไดแก

สถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ FM 88.25 MHz อาจารยนนทพร พรหมรตน ผด าเนนรายการ

3.1.4 แหลงขอมลจากชาวบานในชมชนตลาดเกาศาลายาทอยสองฝงคลองมหาสวสด

1) คณดวงเดอน จรสตยาภรณ 2) คณเสยงพร จรสตยาภรณ 3) คณพยง เอยมลอนาม

3.1.5 แหลงขอมลจากส านกงานประชาสมพนธจงหวดนครปฐม

3.2 การเกบรวบรวมขอมล

ผวจยเกบรวบรวมขอมลจากผใหขอมลหลก ( Key Information) ประกอบไปดวยหวหนาสถานวทยชมชน ผด าเนนงานสถานวทยชมชน ผด าเนนรายการสถานวทยชมชน รวมไปถง ทงผอาวโสในชมชน, ผทพกอาศยในชมชนดงกลาวมาเปนระยะเวลานาน โดยวธการ ศกษาขอมล เอกสารตาง ๆ และงานวจยทเกยวของเพอมองหาประเดนในการใชสมภาษณแบบเจาะลก โดยใชขอมล เอกสาร และงานวจยทเกยวของนน ๆ เปนพนฐานในการสรางค าถามทใชในการสมภาษณแบบเจาะลก (Indepth Interview) ประกอบไปดวยประเดนดงตอไปน

www.ssru.ac.th

21

3.2.1 ความเปนมาของสถานวทยชมชน 3.2.2 โครงสรางสถาน 3.2.3 การบรหารจดการของแตละสถาน 3.2.4 ผงรายการ 3.2.5 เนอหาสาระของแตละสถาน 3.2.6 สภาพปญหาและการจดรายการของแตละสถาน

3.3 การวเคราะหขอมล

จากการเกบรวบรวมขอมลโดยวธการสมภาษณในเชงลก ( Indepth Interview) แลวนน

สามารถน ามาวเคราะหขอมลในลกษณะตาง ๆ ดงแนวทางตอไปน 3.3.1 วเคราะหสภาพปญหาและการจดรายการ โครงสรางและแนวทางการบรหาร

จดการ โดย ผวจยจะท าการวเคราะหโดยการใชกรอบแนวคดและทฤษฎในบทท 2 ในสวนของแนวคดการบรหารจดการองคกรสอ แนวคดเกยวกบวทยชมชน มาวเคราะหในแตละสถานดงตอไปน

1) สถานทตงและคลนความถ 2) รศมออกอากาศและพนทออกอากาศ 3) ลกษณะทางประชากร 4) ความเปนมาของสถาน 5) อปกรณภายในสถาน 6) งบประมาณ 7) สภาพปญหาและการจดรายการ 8) โครงสรางการบรหารสถาน 9) วตถประสงคสถาน 10) ผงรายการและเนอหาสาระ 11) การฝกอบรม 12) การประเมนผล

โดยจะท าการวเคราะห ทกสถาน และน าผลการวจยมาเปรยบเทยบและหาขอสรปตอไป

3.3.2 วเคราะหผงรายการและเนอหาสาระ โดย ผวจยจะท าการวเคราะหโดยการใช

กรอบแนวคดและทฤษฎในบทท 2 ในสวนของแนวคดการจดรายการวทยกระจายเสยง มาวเคราะหในแตละสถาน โดยน าผงรายการจากทกสถานมาวเคราะหรปแบบรายการตลอดจน เนอหาสาระทน าเสนอ โดยใชแนวคดการจ าแนกรปแบบรายการวทยของพนตตา สขโกศล (2549)

www.ssru.ac.th

22

3.4 การน าเสนอขอมล

การน าเสนอผลการวเคราะหขอมล ผวจยน าเสนอ แบบพรรณนาเชงวเคราะห (Descriptive Research) โดยแบงการน าเสนอออกเปน 3 สวน

สวนท 1 สภาพปญหาและการจดรายการ สวนท 2 โครงสรางและแนวทางการบรหารจดการ สวนท 3 เปรยบเทยบผงรายการและเนอหาสาระของสถานวทย

www.ssru.ac.th

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

งานวจย เรอง “สภาพการจดรายการและการบรหารจดการของสถานวทยชมชนในจงหวดนครปฐม” นน ผวจยไดดาเนนการวเคราะหขอมล ทงขอมลปฐมภม และขอมลทตยภมเพอทจะทาการสรปและวเคราะหสภาพปญหาและการจดรายการ โครงสรางและแนวทางการบรหารจดการ และเปรยบเทยบผงรายการและเนอหาสาระของสถานวทยชมชนในอาเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม โดยจะนาเสนอผลการวเคราะหขอมลทไดมาจากการศกษาคนควา กา รสมภาษณในลกษณะเจาะลกเปนรายบคคล (Individual depth interview) โดยเนนไปทบคคลทเกยวของโดยตรง ไดแก หวหนาสถานวทยชมชน ผดาเนนงานสถานวทยชมชน ผดาเนนรายการสถานวทยชมชน รวมไปถง ทงผอาวโสในชมชน, ผทพกอาศยในชมชนดงกลาวมาเปนระยะเวลานาน โดยผวจยแบงผลการวเคราะหออกเปน 3 สวน ตามวตถประสงคการวจยดงน

สวนท 1 สภาพปญหาและการจดรายการ สวนท 2 โครงสรางและแนวทางการบรหารจดการ สวนท 3 เปรยบเทยบผงรายการและเนอหาสาระของสถานวทย

จากการลงพนทเพอศกษาสภาพการจดรายการและการบรหารจดการของสถานวทยชมชนใน

อาเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม ผวจยไดขอมลจาก สานกงานประชาสมพนธจงหวดนครปฐม (2554) พบวา มสถานวทยชมชนในฐานขอมล จดปฏบตการเตรยมความพรอมสถานวทยชมชนในอาเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม อยทงสน 6 สถาน ไดแก

1. สถานวทยชมชนพระพทธศาสนา FM 108.0 MHz ชอและนามสกลผยนขอจดทะเบยนคอ “นายประคอง ประมยพมพ” ทอยทแจง 52 ม.5 หมบานสมพร ถ.ปนเกลา-นครชยศร ต.ศาลายา อ.พทธมณฑล จ.นครปฐม 2. สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา FM 90.75 MHz ชอและนามสกลผยนขอจดทะเบยนคอ “นายปยะ รตนสวรรณ ” ทอย ทแจง 25/25 ถ.พทธมณฑลสาย 4 ต.ศาลายา อ.พทธมณฑล จ.นครปฐม 73170 (มหาวทยาลยมหดล) 3. สถานวทยชมชน LINK FM เมองไทยไชโย FM 88.25 MHz ไมปรากฏชอและนามสกลผยนขอจดทะเบยน ทอยทแจง ตคอนเทนเนอรภายในบรเวณบานพกตารวจ สภ.อ.พทธมณฑล จ.นครปฐม 4. สถานวทยชมชนศาลายา FM 107.70 MHz ไมปรากฏชอและนามสกลผยนขอจดทะเบยน ทอยทแจง 65/25 ถ.ธรรมสพน ต.ศาลายา อ.พทธมณฑล จ.นครปฐม

www.ssru.ac.th

24

5. สถานวทยชมชนวดหทยนเรศวร FM 88.25 MHz ชอและนามสกลผยนขอจดทะเบยนคอ “พระบญกอง” ทอยทแจง วดหทยนเรศวร ต.ศาลายา อ.พทธมณฑล จ.นครปฐม 6. สถานวทยกรมขนสงทางนาและพาณชนาว FM 107.50 MHz ชอและนามสกลผยนขอจดทะเบยนคอ “วทยกรมขนสงทางนา และพาณชนาว” ทอยทแจง สมทรสงคราม

จากการเกบขอมลเบองตนพบวา ปจจบนมสถานวทยชมชนเพยง 3 สถานเทานน ทยงดาเนนการออกอากาศอยใน อาเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม สวนสถานทยกเลกไมไดมการออกอากาศ หรอไมไดออกอากาศในเขตอาเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม ไดแก

1. สถานวทยชมชนพระพทธศาสนา FM 108.0 MHz ชอและนามสกลผยนขอจดทะเบยนคอ “นายประคอง ประมยพมพ” ทอยทแจง 52 ม.5 หมบานสมพร ถ.ปนเกลา-นครชยศร ต.ศาลายา อ.พทธมณฑล จ.นครปฐม จากการลงพนทเพอสารวจ ไมพบสถานตามทอยททแจง

2. สถานวทยชมชน LINK FM เมองไทยไชโย FM 88.25 MHz ไมปรากฏชอและนามสกลผยนขอจดทะเบยน ทอยทแจง ตคอนเทนเนอรภายในบรเวณบานพกตารวจ สภ.อ.พทธมณฑล จ.นครปฐม จากการลงพนทเพอสารวจ ไมพบสถานตามทอยททแจง

จากการศกษาคนควาพบวา คลนวทยชมชน LINK FM เมองไทยไชโย FM 88.25 MHz เปนหนงในคลน ทอางวาเปนสถานวทยสานกงานตารวจภธรภาค 7 (นครปฐม) โดยสงกระจายเสยงครอบคลมพนทกรงเทพฯ (บางสวน) นครปฐม , ราชบร , สพรรณบร , สมทรสาคร ,สมทรสงคราม ฯลฯ การจดตงสถานวทยตารวจภธรภาคตาง ๆ ภายใตชอสถานวทยตารวจภธรภาคตาง ๆ ไดแก ภาค 1 , 4, 5, 6, 7 เปนการจดตงโดยภาคเอกชนคอ บรษทฟารมอะโกร รวมกบบรษทชางสองพนองไดรบสมปทานและผลตรายการผานเครอขายวทยสถานวทยตารวจภธร สวนภมภาคในระบบเอฟเอม กาลงสง 10 กโลวตต โดยเปดดาเนนการสถานเพลงลกทง 24 ชม. ไปแลว 19 สถาน ทวประเทศ และตงเปาจะขยายใหได 33 สถานในป 2549 โดยมสญญาสมปทานเปนเวลา 15 ป ซงถอเปนการประกอบกจการเพมเตม ขดกบมาตรา 80 แหงพระราชบญญตจดสรรคลนความถ กรมประชาสมพนธ (คม ชด ลก วน , ศกรท 9 กมภาพนธ 2550 ) โดยปจจบนสถานวทยดงกลาวไดยกเลกการออกอากาศไปเรยบรอยแลว

3. สถานวทยกรมขนสงทางนาและพาณชนาว FM 107.50 MHz ชอและนามสกลผยนขอ

จดทะเบยนคอ “ วทยกรมขนสงทางนา และพาณชนาว ” ทอย ทแจง จงหวดสมทรสงคราม จากการคนควาขอมลพบวา ตามคลนความถในชวงปทแจงรายชอนน สถาน วทยชมชนกรมขนสงทางนาและพาณชนาว เปนสถานวทย คลนหลก กาลงสง 1000 วตต เสาอากาศสง 150 เมตร สงออกอากาศจาก จงหวดสมทรสงคราม พนท

www.ssru.ac.th

25

ครอบคลม จงหวดสมทรสงคราม กรงเทพมหานคร สมทรปราการ สมทรสาคร ราชบร เพชรบร กาญจนบร ประจวบครขนธ และจงหวดใกลเคยงในบางพนท

ผวจยจงดาเนนการวเคราะหขอมลเฉพาะสถานวทยชมชน ทปจจบนยงดาเนนการ

ออกอากาศอยใน อาเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม ตามรายชอขอจดทะเบยนจาก สานกงานประชาสมพนธจงหวดนครปฐม (2554) ซงมทงหมด 3 สถานดงน

1. สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา FM 90.75 MHz ปจจบนใชชอ “สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา FM 90.75 MHz” 2. สถานวทยชมชนศาลายา FM 107.70 MHz ปจจบนใชชอ “สถานวทยเพอความมนคง FM 96.75 MHz จนเรดโอ” 3. สถานวทยชมชนวดหทยนเรศวร FM 88.25 MHz ปจจบนใชชอ “สถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ FM 88.25 MHz”

4.1 สภาพปญหาและการจดรายการ

4.1.1 สถานทตงและคลนความถ

4.1.1.1 สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา ออกอากาศทคลนความถ FM 90.75 MHz ตวสถานตงอยท คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยมหดล ต.ศาลายา อ.พทธมณฑล จ.นครปฐม หวหนาสถานคอ อาจารย วรวทย อศรางกร ณ อยธยา คณบด คณะวศวกรรมศาสตร

ภาพท 4.1.1.1 ดานหนาสถานวทยชมชนศาลายาพฒนา

www.ssru.ac.th

26

4.1.1.2 สถานวทยเพอความมนคง ออกอากาศทคลนความถ FM 96.75 MHz

จนเรดโอ ตวสถานตงอยท ตลาดเกาศาลายา ต.ศาลายา อ.พทธมณฑล จ.นครปฐม หวหนาสถานคอ คณสรนทร ศรจนทร

ภาพท 4.1.1.2 ดานหนาสถานวทยเพอความมนคง จนเรดโอ 4.1.1.3 สถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ ออกอากาศทคลน

ความถ FM 88.25 MHz ตวสถานตงอยท วดหทยนเรศวร ต.ศาลายา อ.พทธมณฑล จ.นครปฐม หวหนาสถานคอ พระอาจารยสมเกยรต กตปโญ (พระบญกอง)

ภาพท 4.1.1.3 ดานหนาสถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ

www.ssru.ac.th

27

4.1.2 รศมออกอากาศและพนทออกอากาศ อาเภอพทธมณฑลม พนท 52.3 ต ารางกโลเมตร ทศเหนอ ตดตอกบอาเภอบางเลน

ทศตะวนออก ตดตอกบอาเภอไทรนอย อาเภอบางใหญ อาเภอบางกรวย (จงหวดนนทบร) และเขตทววฒนา (กรงเทพมหานคร) ทศใต ตดตอกบอาเภอสามพราน ทศตะวนตก ตดตอกบอาเภอนครชยศร

4.1.2.1 สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา FM 90.75 MHz ใชเครองสงทมกาลงสง 30 วตต สงไปไกลในรศม 10 กโลเมตร โดยครอบคลมพนทโดยรอบมหาวทยาลย

อาจารยวรวทย อศรางกร ณ อยธยา คณบดคณะวศวกรรมศาสตร หวหนาสถานไดเลาใหฟงถงการกระจายเสยงของสถานวา

“ทกวนน กระจายเสยงตามมาตรฐานเดม 30 วตต ไปไดไมถง 10 กโลเมตร เคาใหครอบคลมแคอาเภอ 3 ตาบล ก ทาตามนน ผมพยายามทาเปนตวอยาง เสา อากาศสง 25 เมตร ซงเคาใหไมเกน 30 เมตร ใจตอนนทอยากจะทาตอไปคอ ปรบปรงถง 300 วตต จะ สามารถกระจายไปถงศรราชใหได คนศรราชจะฟงได ซงเปนเครอขายมหดลดวยกนเอง เคาจะไดฝากขาวสารของโรงพยาบาลมาใหเรา” (สมภาษณ, 23 กมภาพนธ 2555)

4.1.2.2 สถานวทยเพอความมนคง FM 96.75 MHz จนเรดโอ ใชเครองสงทมกาลง

สง 30 0-400 วตต สงไปไกลในรศม 20 กโลเมตร โดยครอบคลมพนทโดยรอบตลาดเกาศาลายา

คณสรนทร ศรจนทร หวหนาสถานไดเลาใหฟงถงการกระจายเสยงของสถานวา “เมอกอนผมอออกอากาศ 3 00 วตตสงไป ไกลถงนครปฐม เพราะไมมใครใช คลน

96.75 ทางวดอดมเคาออกอากาศแค 100 วตตกครอบคลมแคตรงนน วดหวยตะโก กใช คลนเหมอนกน เคาเปดแค 50 วตต ตอนหลงพอผมยงสญญาณไป เคากไมพอใจ กยงกลบมาหาผม กชนกน สถานผมกเลยไดแคตาบลงวราย วดมหาสวสด ใกล ๆ แคน คอของ วดคลนเคาแรงกวา คลนวดไมตองมการลงทน เดยวกมญาตโยมกเอา เงนมาบรจาค คาไฟกมโยมสนบสนน อยางของผมมการลงทน มตนทน มคาใชจาย”

“กอนผมจะใช 96.75 ผมจะสารวจกอนวามคนใชคลนน หรอเปลา เราจะเกรงใจกน แตยคนเรยกวา ไมมการเกรงใจกน กสทช.เองกยงไมมกฎระเบยบมาบงคบ อยางพนาฝน พทธมณฑลสาย 5 รบไดถงเพชรบร บางคนมทน มกาลงเทาไหร กใสเขาไป ไมเกรงใจกน”

“ผมตงสถานหลงจากวทยวดอดมตง ไดแคครงทางของพทธมณฑลสาย 4 ผมกเลยทาคลนนขนมา เพราะแถวนวางพอด เสาอากาศมทงรอบตว สงดานหนา แรงดานหลง บงคบทศทางได ผมกใชวธหนหลงใหเคา หนหนาไปทางบางเลน กไมมอะไรเกดขนกน เรายงมชองวาง ไมเหลอมลากน ไมมปญหากน แตตอนหลง แถวพทธมณฑลสาย 4 ตง 96.75 ซงใชกาลงแรงมา กทาใหพนทเราหายไป ทาใหเราฟงไดแคชมชนใกล ๆ 96.75 อกคลนหนงก อยบางใหญ แตปลอยกาลงสงแรง ซงไมไดเคารพกตกา วทย ชมชน ชวง ๆ หลง ๆ จะไมม

www.ssru.ac.th

28

มารยาท เคยโทร.ไปบอก เคากบอกวา ถาอยากจะสได กทากาลงสงใหแรงขนอกส เรากเลย ชางมน เราทามานานแลว กปลอย ๆ ไป พนทใครพนทมน รกษาพนทไว”

(สมภาษณ, 15 มกราคม 2555) 4.1.2.3 สถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ FM 88.25 MHz ใช

เครองสงทมกาลงสง 30 วตต สงไปไกลในรศม 10 กโลเมตร โดยครอบคลมพนทโดยรอบวด หทยนเรศวร ไปสนสดทหนองแขม

คณวนด เพมพนปฏพทธ ผดาเนนงานสถาน ไดเลาใหฟงถงการกระจายเสยงของสถานวา

“คลนทเปนธรกจ เปดมาทบซอนกนเยอะมาก จากเดมรศมการออกอากาศของเรา ไปไดไกลถงจงหวดสมทรสาคร ไปถงสองพนอง จงหวดสพรรณบร แตปจจบนนไดแคหนองแขมเปนบางสวน บางท พทธมณฑล สาย 4 กไมชดแลว พอเราไปเชคแถวน มคลน 88.25 ทงหมด 4 คลน ทใชคลนเดยวกน สวนใหญเปนคลนธรกจทขายสมนไพร พอมนทบกนกไมชด เคาอยใกลกวาเคากดงคนฟงไป เรากทาไดแคเทาทได เพราะเราไมมกาลงไปขยายสกบเคา”

(สมภาษณ, 12 มนาคม 2555) จากการสมภาษณแบบเจาะลกรายบคคลกบ หวหนาสถานวทยชมชน ทง 3 สถาน

ผวจยพบวา มเพยง สถานวทยเพอความมนคง จนเรดโอ ทใชเครองสงทมกาลงสงเกน 30 วตต ซงเปนเพราะปญหาการกระจายเสยงทบซอนของคลนวทยชมชนดวยกน ทาใหทางสถานถกเบยดถกแทรกอยางหนก ตองใชเครองสงทมกาลงสงไดไกลขน สวนสถานวทยชมชนศาลายาพฒนาและสถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ ใชเครองสงทมกาลงสง 30 วตต สงไปไกลในรศม 10 กโลเมตร โดยครอบคลมพนทโดยรอบสถานทออกอากาศ

4.1.3 ลกษณะทางประชากร

สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา FM 90.75 MHz, สถานวทยเพอความมนคง FM 96.75 MHz จนเรดโอ และสถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ FM 88.25 MHz ตงอยในพนทตาบล ศาลายา อา เภอพทธมณฑล จ งหวด นครปฐม จงมลกษณะทางประชากรเหมอนกน โดยอาเภอพทธมณฑลม พนท 52.3 ตารางกโลเมตร ประชากร 35,075 คน ประชากรทอาศยอยสวนใหญเปนประชากรทเดนทางมาจากจงหวดอน ๆ เพอเรยนหนงสอ คาขาย และประกอบอาชพตาง ๆ ในอาเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม

จากการสมภาษณและลงพนทแบบเจาะลกรายบคคลกบชาวชมชนศาลายา ผวจยพบวาโดยทวไปนน เนองจากสภาพภมประเทศของ ตาบลศาลายา อาเภอพทธมณฑล น ไมหางจากกรงเทพฯ ทเปนสงคมเมองมากนก ทาใหมประชากรเดนทางมาจากจงหวดอน ๆ มาอาศยอยเพอเรยนหนงสอ คาขาย และประกอบอาชพตาง ๆ อกทงชาวชมชนตงแตอดตมา

www.ssru.ac.th

29

จนถงปจจบน มการใชชวตหลากหลายประเภท วยหนมสาวมทงทเดนทางออกจากพนท เพอศกษาตอและหางานทาในกรงเทพฯ และเดนทางกลบมาทชมชนในวนหยด สวนผใหญวยกลางคนขนไป บางสวนยงอาศยอยในพนทตาบล ศาลายา อาเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม และมบางสวนทยายถนฐาน ตามลกหลานไปอยในถนอน แตเมอมงานบญ งานประเพณ จะเดนทางกลบมาทตาบลศาลายา อาเภอพทธมณฑลแหงน

ภาพท 4.1.3.1 บรเวณชมชนตลาดเกาศาลายา

ภาพท 4.1.3.2 สภาพรองรอยนาทวมชมชนตลาดเกาศาลายา

www.ssru.ac.th

30

ภาพท 4.1.3.3 สภาพบานเรอนหลงนาทวมใหญชมชนศาลายา

ภาพท 4.1.3.3 กจกรรมวนเดกของชมชนศาลายา

4.1.4 ความเปนมาของสถาน

4.1.4.1 สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา FM 90.75 MHz อาจารยวรวทย อศรางกร ณ อยธยา คณบดคณะวศวกรรมศาสตร หวหนาสถานไดเลาใหฟงถงความเปนมาของสถานวา

“ศาลายาพฒนา เปดออกอากาศมาตงแตป 2548 เรา ออกอากาศไมได 100% เพราะสภาพเครองไมเครองมอทมอย ออกอากาศไมไดไกล ชวงแรกทอนญาตใหเปดวทยชมชน เรากไปยนทกอยางทกรมประชาสมพนธอยางถกตอง ทาทกอยางตาม หลกการวทยชมชน เพอเอาองคความรตาง ๆ ของมหาวทยาลย องคความรของทองถน อยาง เชนภม

www.ssru.ac.th

31

ปญญา มรดกทางวฒนธรรม แถวละแวกพทธมณฑล มศลปนอยเยอะมาก เราเชญศลปนมาบนทกไวเปนหลกฐาน วาครงหนงเรามศลปนแบบนในประเทศไทย เชน การเหเรอ เรากมทหารเรออย คณผองศร วรนช ศลปนแหงชาต กอยทนครปฐม เราตองการ เกบภมปญญา เกบมรดกทางวฒนธรรม และการแลกเปลยนความรดวยการพดคย สดทายคอ ตองการฝกใหชมชนมความกลา มความมนใจในการถายทอดความรสกของตนเองในทสาธารณะ นนคอสงทเราดาเนนการมาตงแตป 2548” (สมภาษณ, 23 กมภาพนธ 2555)

4.14.2 สถานวทยเพอความมนคง FM 96.75 MHz จนเรดโอ คณสรนทร ศรจนทร

หวหนาสถานไดเลาใหฟงถงความเปนมาของสถานวา “ใจชอบ และเหนเปนธรกจ คอเราเหนจานวนเงน ตอนนนผมทา งานทเทศบาล ผม

รบราชการ ทางานเสรจ 16.30 น.ผมไปซอเวลาสถานเคาจดรายการ 17.00 น. จนถง 19.00 น. ชวโมงละ 4 ,000 บาท ผมจายเคา 8 ,000 บาท ผมยงมเงนเหลอ 10 ,000 กวาบาท สปอนเซอรตวละ 4 ,000-5,000 บาท เคายนดจาย เพราะวทยชมชน ยงมนอย แทบไมมเลย ผมจดรายการ 2 ชวโมง แฟนรายงานผมอย ถงทาฉลอม มหาชย บานแพว เขาไปกรงเทพ สามแยกไฟฉาย หรอจะทบานผม ฟงตรงนกฟงได ผมมองวาหกคาใชจายแลว มรายไดเดอนเกอบ 100,000 บาท กเลยตดสนใจมาทา ผมทามาตงแตป 2550” (สมภาษณ , 15 มกราคม 2555)

4.1.4.3 สถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ FM 88.25 MHz พระ

อาจารยสมเกยรต กตปโญ ผชวยเจาอาวาส วดหทยนเรศวร หวหนาสถาน ไดเลาใหฟงถงความเปนมาของสถานวา

“เปดสถานมาตงแตป 2546 เชาสถาน ทาสถาน เลก ๆ ไปกอน ชวงแรก เปด ซด ธรรมะ ไปเรอย ๆ แลวเอาขอมลธรรมะมาเพมเตม ไมไดจด รายการสด วางกเปด ไมวางกปด ผานไปเปน 3-4 ป มโยมมาชวยจด เปนรปแบบทหลง ตอนแรก ทนมนอย กชวยกนออกกอน แลวจะมญาตโยม ลกศษยทเหนดวย กจะสนบสนน ทากนมาหลายป จนทหลง กมาคดกนวา แตละเดอนเราเหนอยหาเงน เรานาจะมารวมตวกน หาเงนสกกอน หาสถานท ทาวทยธรรมะของเราเอง จะไดไมตองวงหาเงนหาเงนคาสถาน แลวกเลยมาขอสถานท ขอความรวมมอกบเจาอาวาสวดหทยนเรศวร ทา เครอขายศนยพทกษพระพทธศาสนาแหงประเทศไทย สาขาวดหทยนเรศวร ซง เปนเครอขาย ของวดราช าธวาสวหาร หลวงพอเจาอาวาสกใหเปดทนเปนเครอขาย ทานเจาคณพระเทพวสทธกวมาเปนประธานเปด โดยเจาอาวาสสนบสนนสถานท”

(สมภาษณ, 12 มนาคม 2555) จากการสมภาษณแบบเจาะลกรายบคคลกบ หวหนาสถานวทยชมชน ทง 3 สถาน

ผวจยพบวา สถานวทยชมชนศาลายาและสถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธพฒนา มการจดตงสถานในรปแบบของ การใหความร เพอมใหขดกบกฎหมายในระหวางทกระบวนการสรรหาคณะกรรมการกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศนแหงชาต (กสช)

www.ssru.ac.th

32

ยงไมเสรจสน โดยมวตถประสงคหลกของสถานคอการกระจายเสยงเพอประโยชนของชมชนในดานตาง ๆ โดยไมแสวงหากาไร และมเพยง สถานวทยเพอความมนคง จนเรดโอ ทจดตงสถานเพอธรกจ แตมการบรการขาวสารประชาสมพนธเพอประชาชนในทองถน

4.1.5 อปกรณภายในสถาน

4.1.5.1 สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา FM 90.75 MHz อาจารยวรวทย อศรางกร ณ อยธยา คณบดคณะวศวกรรมศาสตร หวหนาสถานไดเลาใหฟงถงอปกรณภายในสถานวา

“พวกนจะใชคอมพวเตอร รน (run) หมด ไมใชคน คอนเซปต (concept) ของวทยทนเราออโตเมท (automate) 80% โปรแกรมใสไวในเคร องคอมพวเตอร อดรายการไวกอน แลวใสไวในเครองคอมพวเตอร สปอตกใสไวแลวแรนดอม (random) สวนจดรายการสดกยงมอย เราออกอากาศ 24 ชม. ไมเคยปดสถาน มคอมพวเตอร 2 เครอง เครอง หนงเกบเพลง เกบรายการ อกเครองใชสาหรบการอดรายการ หรอมกซ (mix) สด”

“เพราะผมทามาตงแต เปดสถาน ระบบคอมพวเตอรผมกวางเองหมด ระบบการออกอากาศกวางเองหมด ผมบงเอญเปนพหสตไปหนอย รทกอยางตงแตตน ทงโปรเซส(process) ทงชางเทคนค วธการจดรายการ รวมอยทคน ๆ คน เปนความลาบากของผมสวนหนง เราตองกระจายความรของเรา ถายทอดใหหลาย ๆ คน ซงตองใชเวลา คนทสนใจจรง ๆ คนททาวทยโทรทศน ตองยอมรบวาตองใจรกอยางเดยวเลย”

“โครงการตอไปกจะ ออนแอร ทางอนเทอรเนต แตตอนน มหาวทยาลยจะมการ บลอกพอรตสตรมมงพอดแคสต ( block port streaming podcast) ไว แตตอไปคงเปดให กจะทาได” (สมภาษณ, 23 กมภาพนธ 2555)

ภาพท 4.1.5.1 หองออกอากาศสถานวทยชมชนศาลายาพฒนา

www.ssru.ac.th

33

ภาพท 4.1.5.2 หองบนทกเสยงสถานวทยชมชนศาลายาพฒนา 4.1.5.2 สถานวทยเพอความมนคง FM 96.75 MHz จนเรดโอ คณสรนทร ศร

จนทร หวหนาสถานไดเลาใหฟงถงอปกรณภายในสถานวา “ตอนนาทวมใหญ นาทวมเครองสง อปกรณยกขนชน 2 แตหองสงเสยหาย เพราะ

เปนฟองนา ตองบใหม ทาสใหม ไมกลาทาอะไรมาก เพราะไดขาววาจะมาอก ทหองตรงนผมไมไดตงเสา ตงเสาไมได เรากตองไปเชาตก 10,000-20,000 บาท ตงเสาขนไปจากบนหลงคาดาดฟาตก ใหมนออกอากาศครอบคลม ใชวธทาระบบเนทเวรค ลงค (link) สญญาณไป ” (สมภาษณ, 15 มกราคม 2555)

ภาพท 4.1.5.3 หองออกอากาศสถานวทยเพอความมนคง จนเรดโอ

www.ssru.ac.th

34

4.1.5.3 สถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ FM 88.25 MHz คณวนด เพมพนปฏพทธ ผดาเนนงานสถาน ไดเลาใหฟงถงอปกรณภายในสถานวา

“เรามเครองคอมพวเตอรสาหรบจดรายการทออกอากาศได พระอาจารยยศสว ทานจะดแลเรองเทคนค ดแลอนเทอรเนต เรองเครองมออกอากาศ เรองเครองใชตาง ๆ หากชารดเสยหาย ขาดตกบกพรอง คอมพวเตอรเสยหาย พระอาจารยมความรจะซอมเอง ทา เวบกทาเอง (http://www.8825seangtham.com/)” (สมภาษณ, 12 มนาคม 2555)

ภาพท 4.1.5.3 หองออกอากาศสถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ จากการสมภาษณแบบเจาะลกรายบคคลกบ หวหนาสถานวทยชมชน ทง 3 สถาน

ผวจยพบวา สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา สถานวทยเพอความมนคง จนเรดโอ และสถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ ทกสถานใช อปกรณภายในสถาน เปนระบบคอมพวเตอรในการจดรายงาน โดยอปกรณเครองมอตาง ๆ สามารถดาเนนการออกอากาศไดปกต โดย อปกรณ ทใช ภายในสถานวทยชมชนศาลายาพฒนา มาจากเงนคณะวศวกรรมศาสตร และเงนจากการวจยทผดาเนนการสถานวทยชมชนรวมทาวจย สวน สถานวทยเพอความมนคง จนเรดโอ อปกรณ ทใชภายในสถาน ไดมาจากเงนลงทนของของหวหนาสถาน และสถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ อปกรณทใชภายในสถาน ไดมาจากเงนบรจาคเปนสาคญ

4.1.6 งบประมาณ

4.1.6.1 สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา FM 90.75 MHz อาจารยวรวทย อศรางกร ณ อยธยา คณบดคณะวศวกรรมศาสตร หวหนาสถานไดเลาใหฟงถงงบประมาณของสถานวา

“หองออกอากาศ หองบนทกเสยง กกาลงจะโมดฟาย (modify) ตอนนแอรเสยอย เราอยากไดงบประมาณปรบปรงใหกลบมาดดงเดม เพราะกาลงสงอะไรกเกา หลายปมาแลว

www.ssru.ac.th

35

ไมมการปรบปรง สวนคลนตองเคลยร (clear) ใหมนใส ใหมนสงไดไกลกวาน อาจตองใชเงนเปน 1,000,000 บาท”

“สปอนเซอร ผม ไมอยากใหโฆษณาแบบเกบ เงน เปดสถานแรก ๆ มคนมาตดตอ ใหขายท ถามผมวา อาจารยคดเทาไหรคะ ประชาสมพนธขายทมเปอรเซนตให เราไมมนโยบายแบบน ถาเปน สปอตสอการศกษา สอวด ออกฟรหมด แตถาเปนสอขายปย เปนประโยชนของธรกจ ไมเอา แตถาเปนประโยชนของชมชน ถาเปนสอประชาสมพนธชมชน ประชาสมพนธมหาวทยาลย ผมโฆษณาใหฟร ผมคดวา วทยชมชนถาจะใหอยรอด ควรใชคาวาอภนนทนาการโดย กไมแปลก ผมวาการอยรอดของ วทย ชมชน ถาขายโฆษณา กจะกลายเปนธรกจไปเลย” (สมภาษณ, 23 กมภาพนธ 2555)

4.1.6.2 สถานวทยเพอความมนคง FM 96.75 MHz จนเรดโอ คณสรนทร ศร

จนทร หวหนาสถานไดเลาใหฟงถงงบประมาณของสถานวา “ในขณะเดยวกน เรากมผสนบสนนรายการ เพราะเรามคาใชจาย เรามคาไฟ คาเชา

ตก เพราะตรงสถานออกอากาศนผมไมไดตงเสา” “สปอนเซอรของสถาน เปนสนคาหลากหลาย ของกน ของใช เสอผา หมบานแถว ๆ

พทธมณฑลน พวกแมคากม เราเกบเคาถก ๆ ไมเหมอนสถานใหญ ๆ 100,000 ตอเดอน เราเกบแคหลก 1,000 บาทตอเดอน อยางของวด ไมตองนงหา สปอนเซอร เดยวกมโยมมาถวาย เอาเงนไปจายคาไฟ เคากทาไดในเรองของเปดฟร อนนมมมองของผม มนคอความจรง เคาเปดฟรได เปดธรรมะ หรอถาโชคดหนอย มโยมมาจดรายการ มาซอเวลา บางวดใหจดฟร กเอาสปอนเซอร มาออก เพราะคนตองลงทนเอง คนททาดวยใจรกจรง ๆ มนกม แตมนอย เพราะขบรถไปจดรายการ กตองมคานามน มนกมคาใชจาย ” (สมภาษณ , 15 มกราคม 2555)

4.1.6.3 สถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ FM 88.25 MHz คณวน

ด เพมพนปฏพทธ ผดาเนนงานสถาน ไดเลาใหฟงถงงบประมาณของสถานวา “สปอนเซอร ไดจากรานอาหาร รายใหญ ๆ ทอปการะกนมาตงแตเปด สถาน คอ

รานอาหารสมแกว เปนลกศษยหลวงพอ อกรานเหนวาเปนสถานธรรมะ กเขามาชวย เรากตอบแทนดวยการประชาสมพนธให นอกนนกเปนรานเลก รานนอย ทหมนเวยนเขามาชวย ตอนนกมภตตาคารจนเขามาชวย เพราะเราเปดเพลงจน เคากเลยเขามาสนบสนน แลวชวยบอกตอผฟงวา สถานมดอยางไร พออยไดในแตละเดอน พอเปนคาไฟสงใหวด สปอนเซอรทเขามา เราคดสรรดวย วาไมผดตอศลธรรม ไมผดตอศล 5 สปอตทอยากลงโฆษณายาปราบศตรพช ซงมนปาณาตปาตา เรากเปดไมได มเบยรมาขอเปดกไมได”

“ลาพงเดอนตอเดอนแคไดคาไฟใหวดไดกบญแลว สวนเงนคาซอมบารง รกษาอปกรณ กตองรอป หนง ทโยมเคามาทาบญสนบสนน ทวดจะมทาบญประจาป เรากตองรอเงนปเปนเงนซอมบารง อนไหนทตองซอม ตองเปลยน ทสกหรอไป สวนเงนเดอนกไดจากญาตโยม เปนคาไฟคาโทรศพท”

www.ssru.ac.th

36

“พระอาจารยสมเกยรต เปนผอานวยการระดมจากญาตโยม ลกศษยลกหาทอยากมสวนรวมในการเผยแผ พระพทธศาสนา ซงเราอยากเปดธรรมะใหเปนกาไรของคนฟงทสนบสนนเรา ใจเรารกธรรมะไมไดคดเปนธรกจ” (สมภาษณ, 12 มนาคม 2555)

จากการสมภาษณแบบเจาะลกรายบคคลกบหวหนาสถานวทยชมชน ทง 3 สถาน

ผวจยพบวา สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา ไมไดมการแสวงหารายไดจากการโฆษณา เงนทนในการกอตงสถานมาจาก คณะฯ และเงนวจยของผดาเนนงานสถาน สวน สถานวทยเพอความมนคง จนเรดโอ มการแสวงหารายไดจากการโฆษณา สนคา และสถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ ไมไดมการแสวงหารายไดจากการโฆษณา เงนทนในการกอตงสถานมาจากเงนสวนตวของผดาเนนงานสถาน และเงนบรจาคจากคนในชมชน

4.1.7 สภาพปญหาและการจดรายการ

4.1.7.1 สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา FM 90.75 MHz อาจารยวรวทย อศรางกร ณ อยธยา คณบดคณะวศวกรรมศาสตร หวหนาสถานไดเลาใหฟงถง สภาพปญหาและการจดรายการของสถานวา

“ปญหาทเกดขน กคอเรองของ คอนเทนต (content) รายการ จะมคลนหรอไมไมสาคญ แตถาจดรายการ คอนเทนต (content) ตองสอดคลองกบชมชนดวย ไมใชเอาของเมองกรงมาขายให ผมคดวา คนทองถนควรฟงขาวทองถน ทองถนกควรเสนออะไรของทองถนมาแลกเปลยนกนดวย ไมงนจะไมเรยกวทยชมชน ผมพยายามบอกคนทมาจดรายการ วา ใหหาคณคร คนทรองเหกลอมเดก ตอนเกด เหยงไง กลอมยงไง ถาไมมใครหามา พวกนมนจะหายไป หรอเอาคนททาสวนกลวยไม มาพดคยกน ดเจทาหนาทถาม เอาคนในชมชนทคนเคยกน กนงคยกนเหมอนญาต ออกไปใน รายการวทย คอนเทนต (content) สาคญมาก แลวหลกการทารายการไมจาเปนวาจองเปนชวโมง เราสามารถทาเปนสน ๆ 5 นาทกได อาจารยบางทานทาเปนสารคด 15 นาท อดไว 10 ตอน แลวหายไปเปนเดอนเลย แลวกลบมาอดใหม กทาได เพราะ 10 ตอน เราแทรกได ตลอด แลวจะรรน (re-run) ตอนไหนกได สวน รายการ 5 นาท กเชนส ารคดยงลายของ กระทรงสาธารณสข พวกครงชวโมงกม เปดเพลง 2 เพลง พดคยเรองความงาม รกษาสขภาพ ถา รายการเปนชวโมงจะเปนรายการสด พดคย ขอเพลง”

“อปสรรคอก เรอง คอ เวลา เพราะสถานทราชการจะดงคนมาจดสดได มนอย ยกเวนนกศกษา แตนกศกษาสองทมเคามาจด เรากตองมาอยกบเคา คอยดแลเคาตลอด ตรงนเวลาจะสญเสยไปเลย เพราะเราตอง เฝาเคา ฟงเคา ปลอยใหเคาอยกนเองไมได เพราะนกศกษาจะมคาพดแปลกมากเกนไป ถาเราเฝา พอจบเบรค เราปรามได ” (สมภาษณ , 23 กมภาพนธ 2555)

www.ssru.ac.th

37

4.1.7.2 สถานวทยเพอความมนคง FM 96.75 MHz จนเรดโอ คณสรนทร ศรจนทร หวหนาสถานไดเลาใหฟงถงสภาพปญหาและการจดรายการของสถานวา

“วทยชมชนมนเกดเรว ณ ปจจบน นาจะมสก 10 ,000 คลน วทยชมชนเกดขนทกวน เมอกอนนผมไปซอเวลาเคาจด เมอสกหกปทแลว พทธมณฑลสาย 4 มแคคลนทผมไปจดแถว สนามหลวง 2 และทตลาดนาดอนหวาย แขงกนแค 2 คลน เมอตอนนาทวม ผมไมไดจดรายการ เปดเพลงเปดสปอต จะไมปลอยใหคลนเงยบ ถาปดเครองสก 10 วน จะมคนมาแยงคลนไป”

“เมอผมมาทาเรม วทยชมชน มนกลายเปนธรกจททกคนเหนเงน แลวกมฟารมอะโกร ตอนนนปแดงไคโตซานยงไมดง ฟารมอะโกรเปนธรกจใหญของเคา มหองสงเลก ๆ จดผาน อนเทอร เนท แลวไปตงเครอขายไวตรงโรงพกตารวจ เสา 100 เมตร คลมพนไป 3 จงหวด ตงแตสพรรณบร เคามทวประเทศ จดหนงเคายอมลงทนจดละ 1,000,000 บาท เคาสามารถขายของไดเดอนเปน 100,000 ,000 บาท จางนกจดรายการด ๆ ดง ๆ มาจด นงอยตรงพทธมณฑลสาย 3 แลวออกอากาศทวประเทศ สามารถขายปยของเคาไดหลายรอยลาน แลวแอบอางวา เปนวทยภาค 7 มขาวตารวจ มขาวประชาสมพนธ ทาเหมอนคลนใหญ มขาวตนชวโมง จนยคทานเสรพศทธ เตมยาเวส กเลยมการสงใหปด เพราะเอาตารวจไปอาง ไมรใครเปนนายทนใหญ พอเปดเครองปบ ดทวไมไดเลย ตองดเคเบลอยางเดยว วทยชองอนกฟงไมได มนแทรก กวนไปหมด”

“ปญหาเรองคลนทบซอนกน ความจรงผมไปลงทนเปน 1 ,000 วตตกได แตตองไปทาเครองเปน 100,000 บาท และคาไฟทตามมา 1 กโลวตต หรอ 1,000 วตต คาไฟเตรยมไวเลยเดอนละ 10,000 บาท เพราะการออกอากาศโดยเครองสงมกาลงสง 1 ,000 วตต มเตอรหมนเรวมาก และตองตดแอรใหความเยนกบมน อยางของผมออกอากาศประมาณ 400 วตต คาไฟเดอนละ 3 ,000-4,000 บาท ผมไมไดตดแอร ผม ออกแบบเครองใหโปรง ๆ ใหเปนพดลมเยอะ ๆ รายจายมนคงท แตรายไดมนขน ๆ ลง ๆ ตราบใดทเราเปดเครองเมอไหรปบ นนคอคาไฟตองเสย นนคอรายจายเรา หองสง ถาไมมดเจ กเปดแคคอมพวเตอร กไมตองเสยคาไฟเพม แตถามดเจ กตองเปดแอร นนกคอคาใชจาย ในขณะทรายไดขน ๆ ลง ๆ เดอนน มสปอนเซอรสนบสนน พอเดอนหนา จะมรายใหมมา ไหม ถาไมม รายไดเราไมเพม รายจายกยงมเทาเดม” (สมภาษณ, 15 มกราคม 2555)

4.1.7.3 สถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ FM 88.25 MHz คณวน

ด เพมพนปฏพทธ ผดาเนนงานสถาน ไดเลาใหฟงถง สภาพปญหาและการจดรายการ ของสถานวา

“ปญหาของการดาเนนการของสถาน คลนทเปนธรกจ เปดมาทบซอนกนเยอะมาก เราไมมกาลงไปขยายสกบเคา อยางระยะเวลาการออกอากาศ เดอนไหนเราไมมหนเยอะ เรากเปดต 1 ต 2 แตถาเดอนไหนทเราไมไหว เรากรนลงมา เรากบอกผฟงวาปดสทมเพราะเราสไมไหว แตถาพอเราเคลยรหนสนได เราจะเปดดกใหม กลายเปนวาเวลาของสถานเราจะยดหดไดตามกาลงของเรา” (สมภาษณ, 12 มนาคม 2555)

www.ssru.ac.th

38

จากการวเคราะหสภาพปญหาและการจดรายการของสถาน สามารถสรปไดวา ทก

สถานมปญหาหลกเรองขอจากดในการสงกระจายเสยง เนองจากสถานอยใกลเขตปรมณฑล ซงมวทยคลนหลกอยแลว และมคลนวทยชมชนคลนอน ๆ ทใชคลนความถเดยวกน กระจายเสยงดวยสญญาณทแรงกวา ทาใหเกดการแยงคลน การทบซอนกนของคลน ทาใหผฟงรบฟงไดไมชดเจน ทาใหผฟงเบอหนาย และหนไปฟงวทยคลนอนๆ ทชดเจนกวา นอกจากนน ยงมปญหาเรองงบประมาณทมนอย ไมสามารถปรบปรงอปกรณเครองสงออกอากาศ และระบบคอมพวเตอรสาหรบการจดรายการคอนขางเกา เพราะใชดาเนนงานมาเปนเวลานาน

4.2 โครงสรางและแนวทางการบรหารจดการ

4.2.1 โครงสรางการบรหารสถาน

4.2.1.1 สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา FM 90.75 MHz อาจารยวรวทย อศรางกร ณ อยธยา คณบดคณะวศวกรรมศาสตร หวหนาสถานไดเลาใหฟงถง โครงสรางการบรหารสถานวา

“สาหรบของผมม 10 คน แตพอทาจรง ๆ ก 3 คน มจดในรปคณะกรรมการ แตไมเคยเรยกประชม เพราะคมช. (คณะมนตรความมนคงแหงชาต ) เคยประกาศใหปดวทยชมชน กเลยไมมการดาเนนการตอ กอนนนมคณะกรรมการจากชมชน อบต. กศน. อาเภอ ตารวจ มตวแทนชมชนมารวมดวยหมดเลย แลวเคากกลว ๆ บอกวา วทยเถอน กเลยกลวไปกนหมด ในคณะฯ กมบอกวา ผมจดวทยเถอน ทงทผมทาเปนตวอยางในสถานทราชการ กหาวาเราเถอน จรง ๆ รายการเราสามารถเชคไดตลอด ทกวนนผมกหามพดเรองการเมอง หามพาดพงบคคลทไมไดอยดวย ถาพดคยเปนขาว กได แตไมใหวจารณบคคลท 3 ถาเอาสาระมาออกอากาศได”

“ผมอยากพฒนา อกเรองคอ การเกบขอมล ควรมเวบไซทของวทย ซงสามารถ ฟงรายการสด และบนทกฟงยอนหลงได ถาทาจรง ๆ กม 20 คน ถงจะอยหมด” (สมภาษณ, 23 กมภาพนธ 2555)

4.2.1.2 สถานวทยเพอความมนคง FM 96.75 MHz จนเรดโอ คณสรนทร ศร

จนทร หวหนาสถานไดเลาใหฟงถงโครงสรางการบรหารสถานวา “ตอนแรก ๆ ทเปดสถานมดเจ 20 คน เปด 24 ชวโมง มดเจนอง ๆ ทอยวทยาเขต

เปนวยรน 3 คนมาจดรายการชวงเวลากลางคน กเปนรายงานสนก ๆ สองทมถงสทม บางครงกมผมจด รายการ บาง ตอนหลงผมไมวาง ตองทางานเชา กไมไดจด รายการ” (สมภาษณ, 15 มกราคม 2555)

www.ssru.ac.th

39

4.2.1.3 สถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ FM 88.25 MHz คณวนด เพมพนปฏพทธ ผดาเนนงานสถาน ไดเลาใหฟงถงโครงสรางการบรหารสถานวา

“หวหนาสถาน คอพระอาจารย สมเกยรตเปนผอานวยการ เปนหลกใหเราปรกษาทกอยาง สวนคนททาทงหมดคอพ ซงจะทาในนามเลขาของชมรม พเปนคนคอนโทรลงานทกอยางของสถานเอง ไมวาจะเปนผงรายการ คดสรรธรรมะ คดสรรรายการตาง ๆ แมกระทงคดสรรผดาเนนรายการ กอยในการตดสนใจของพ พอทาเสรจแลว จะเรยน พระอาจารย ถาพระอาจารยเหนดวยกผาน ถาพระอาจารยไมเหนดวยกแกไขกนไป” (สมภาษณ, 12 มนาคม 2555)

จากการสมภาษณแบบเจาะลกรายบคคลกบหวหนาสถานวทยชมชน ทง 3 สถาน ผวจยพบวา สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา สถานวทยเพอความมนคง จนเรดโอ และสถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ มโครงสรางการบรหารสถานทคลายคลงกน คอมบคลากรทดาเนนงานในสถานไมกคน แตมการแบงหนาทในการทางานอยางมระบบ แบงงานกนทาโดยใชเกณฑความเหมาะสมคลองตวในการทางาน 4.2.2 วตถประสงคสถาน

4.2.2.1 สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา FM 90.75 MHz อาจารยวรวทย อศรางกร ณ อยธยา คณบดคณะวศวกรรมศาสตร หวหนาสถานไดเลาใหฟงถงวตถประสงคสถานวา

“เมอเรมตนป 25 48 กเรยกวา เราเปดโอกาสให 4 สวนดวยกน คอ 1. วชาการ อาจารยตาง ๆ วทยาลยอน จดซดมาสง หรอจดสดก ได 2. หนวยงานราชการ มนายอาเภอจากสานกงานอาเภอ มาจดรายการ ทกวนอาทตยนายอาเภอจะมามาออกขาว จะไปลอกคลอง กาจดผกตบชวา ชมชนจะไดเกาะตดสถานการณหนวยงานของรฐดวย 3. นกศกษา เวลา 20.00-22.00 น. สามารถมาแลกเปลยนขาวสารกน มขาวกมากบอก แลกเปลยน ขอมล โทรศพทเขามาในรายการ คยกน เชยรกน 4. ชมชน เปดโอกาสใหดเจหนาใหม ทไมเคย จดรายการเลย อยากมาจดรายการ กเชญชวนเขามา 5. ศาสนา ตอนกลางคนกอนนอน 22.00-04.00 น. กเอาธรรมะ เทศน ใชซดเอมพ 3 ทเคาแจกเปนธรรมทานมาเปด มงคลชวต มงคล 38 พระเทศนทไมใชการเมอง” (สมภาษณ, 23 กมภาพนธ 2555)

4.2.2.2 สถานวทยเพอความมนคง FM 96.75 MHz จนเรดโอ คณสรนทร ศร

จนทร หวหนาสถานไดเลาใหฟงถงวตถประสงคสถานวา “วตถประสงคในการกอตงคอ ใจชอบ และเหนเปนธรกจตวหนง แต ณ เวลานน

นาจะเปนธรกจทนาจะทาได แตพอมาสมผสจรง ๆ กจะมหนวยงานอนเขามารวมดวยชวยกน ในขณะทเราไดเงน เรากสามารถชวยเหลอขมชนไดสวนหนง ผมจดหาเดก ๆ มาทาวทยเดก วทยคนพการ มาจดเสารอาทตย เปดเพลง ขาวสาร ถาคนอานขาวไมมชอเสยง อานไมมน ไมสนก คนกบดหนไป เรากตองมวธการนาเสนอ กตองเปดเพลงสลบกบมขาว ใชวธนกนมา

www.ssru.ac.th

40

เรอย ๆ ตวผมเองจดรายการ ผมกเปนวาไรต คยเสยมากกวา นาเสนอขาวสาร งานบญ งานบวช มฟดแบค (feedback) กลบมาไดในระดบหนง” (สมภาษณ, 15 มกราคม 2555)

4.2.2.3 สถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ FM 88.25 MHz คณวน

ด เพมพนปฏพทธ ผดาเนนงานสถาน ไดเลาใหฟงถงวตถประสงคสถานวา “เราตงสถานว ทยธรรมะ เพอเปนการเผยแผพระอภธรรมเปนสวนใหญ ขอสถานท

โดยขอความรวมมอกบเจาอาวาส วดหทยนเรศวร ทา เครอขายศนยพทกษพระพทธศาสนาแหงประเทศไทย สาขาวดหทยนเรศวร ซง เปนเครอขาย ของวดราช าธวาสวหาร เปดเปนโรงเรยนพระอภธรรม สอนทวดราชา ธวาสวหาร และปจจบนมาเปดทน สอนอภธรรมทางไปรษณย” (สมภาษณ, 12 มนาคม 2555)

จากการสมภาษณแบบเจาะลกรายบคคลกบ หวหนาสถานวทยชมชน ทง 3 สถาน ผวจยพบวา สถานวทยชมชนศาลายาและสถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธพฒนา มวตถประสงคในการจดตงสถานในรปแบบของการใหความร โดยมวตถประสงคหลกของสถานคอการกระจาย ขาวสารชมชนและนาเสนอขอมลทเปนประโยชนตอ ชมชนในดานตาง ๆ โดยไมแสวงหากาไร นอกจากนนยงมการเผยแพรการอนรกษศลปะวฒนธรรมภมปญญาทองถน เปนสอกลางในการสรางความรกความเขาใจของคนในชมชน สวนความบนเทงนนเปนวตถประสงครอง และมเพยง สถานวทยเพอความมนคง จนเรดโอ ทจดตงสถานเพอธรกจ เพอความบนเทง แตมการบรการขาวสารประชาสมพนธเพอใหเกดประโยชนตอชมชนในทองถนเปนวตถประสงครอง

4.3 เปรยบเทยบผงรายการและเนอหาสาระของสถานวทย

4.3.1 ผงรายการและเนอหาสาระ 4.3.1.1 สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา FM 90.75 MHz อาจารยวรวทย อศรางกร

ณ อยธยา คณบดคณะวศวกรรมศาสตร หวหนาสถานไดเลาใหฟงถงผงรายการ และเนอหาสาระวา

“สวนผงรายการ ตามทเคยมประสบการณวทยชมชนตองมธม (theme) ธมลกทง พดคย ถกเถยงกนเรองรายการเพลง รายการขาว พดคยภาษา ขาว กเปนเรองของดนตรสงคต ลกทงสมยเกา แตสาหรบทน ผมจะจดเปนมรวมหลากหลาย 7 วน 7 ส ผมจะเรยกวา 7 รส วนจนทรคนมาทางาน จะเปดแนวตะวนตกใหคนคกคกครกครน วนทสองเปนเปนเพลงไทย วนทสามเนนลกทง วนพฤหสเปนวนคร จะเปดเพลงไทยเดม สนทราภรณ วนศกรรแลกซ 60 เซเวนต สนก ๆ วนเสารอาทตย พวก ปอป บนเทง อยางวนเสารจะมแนะนาหนงใหมบลบอรด ทเทยวทกน วนอาทตยเปนความร เอาชางเทคนคมาพด เชน วธเปลยนหลอดไฟ วธเลอกนามนเครอง วธเปลยนนามนเครอง ใหมนหลากหลาย ไมใชวา วศวะพดแตชาง เรามทงดานการเกษตร กฎหมายแรงงาน เชญอาจารยทางคณะสงคม ศาสตร มาพด

www.ssru.ac.th

41

บางครงมเสวนาของคณะเกยวกบผประกอบการ กเปดสด ไลนสาย จากหองทจดมาออกอากาศทสถานเลย สดทายจะลงตรงทวา ตอวนตองหลากหลาย จะยดธมเดยวคงไมได เพราะฉะนน คนฟงทนจะหลากหลาย”

“สาหรบสถานบนการศกษา เราตองจบกระแสชมชนใหได เชน แถวน คนจะมาขอเพลงตอนกลางคน คนงานโรงงาน จะขอเพลงลกทง ทางานไปดวย ฟงไปดวย เรากตองจดเพลงใหตรง ความชอบ เชน ต 2 ถง เชา กเปดลกทง เราออกอากาศ 24 ชม. ไมเคยปดสถาน”

“จรง ๆ แลว ชมชนเองสวนใหญกจะใชภาษาทองถน ซงเปนเรองด เพราะถาจะสงคตภาษาไทย ภาษากลาง เรากบอกไดวา 60 ภาษากลาง 40 ภาษาทองถนกได แถวนกมสาเนยงนครปฐม สาเนยงราชบร กถอวาเปนเสนหของสถาน อยาไปตดทง อยายดตดวา ตองพดภาษาไทยให ชด เรองน ทน เรากคอย ๆ ฝกเคา เพราะเราไมใชวทยธรกจ เราคอย ๆ แทรกเรองการใชภาษา ซงยงไงเรากตองกากบ คนทกากบกสาคญ ถาเชญคนมาเปนดเจ คนททาเทคนคกควรเปนดเจดวย เพราะเคาสามารถจะแนะนาไดเลย ไมงนจะตองมทมถง 3 คน คนหนงชางเทคนค ม กซไป คนหนงดเจ พดไป เปลองนะ แตถาเราเพมศกยภาพใหกบชางเทคนค ใหเคาใชภาษาเปน รวธการพด ขนลง ขนจบยงไง ไฮไลทอยทไหน สอนเคาใหดงจบเปน ไมใช “กหมดเวลานะครบ สวสดครบ” มนกไมได “ทานผฟงครบ รายการของเราสนสดลงในเวลาน หวงวาผฟงคงไดสาระ ผมเองในนามของนน ตองขอขอบคณคณผฟง อาทตยหนาพบกนใหม” อนนเรากตองสอน ผมเปนคนสอนเอง”

“เนอหาสาระ ถามวา คอนเทนต (content) มหาวทยาลย มเพยบ ยงเปนมหาวทยาลย มหลายคณะ นคอชนหนงเลยทเราจะเอา คอนเทนต (content) มากระจายใหชมชนไดความร ไดอยางไร นกศกษาวศวะ นกศกษาศาสนศกษา นกศกษาวทยาศาสตรการกฬา เคามเรองเยอะแยะจะนามาบอกกลาว เชน บอกวธออกกาลงกาย นง ทางานอยจะออกกาลงกายอยางไร”

“สวนอาจารย เราตองฝกอาจารย เรมตนอาจารยมาจด รายการ จะเปดอานอยางเดยวเหมอนสอนหนงสอ เราตองเสยสละ ตองมอยคนหนง นงอยกบอาจารยเคา แลวแนะนา อาจารยวา สอนบนคลาส (class) แลวมาสอนบนไมค (microphone) ไมมเดกนงเรยน มนคนละเรองกน บางคนสอนเกง แตพอนงหนาไมค (microphone) เกดเดดแอร (dead air) ทนท เราตองสอนเคา แรก ๆ กมอปสรรค แตพอมคนไกด ซงตองเปนอาจารยดวยกน เพราะเปนเจาหนาทเคากไมกลาพด”

“ผมมองประโยชนของสถาบน ประโยชนของนกศกษา ให เกด การมสวนรวม (participation) อกแบบหนง มอยรายการหนง เดกไทยในตางแดน มนกศกษาไปเรยนตอตางประเทศ เคาอดเสยงสงมา ตงแตเคาไปมา ไปเรยนทนนเปนยงไง สงเสยงมาใหผม ผมกคดมา ตดตอออกอากาศ เหมอนเปนรายการ แตคนฟงไมรวา เปนเทปทสงมาจากองกฤษ เปนอะไรทเราแลกเปลยนกนได” (สมภาษณ, 23 กมภาพนธ 2555)

www.ssru.ac.th

42

4.3.1.2 สถานวทยเพอความมนคง FM 96.75 MHz จนเรดโอ คณสรนทร ศรจนทร หวหนาสถานไดเลาใหฟงถงผงรายการและเนอหาสาระวา

“ปกตผมกทาธรกจขายเวลา วนธรรมดาไมมคนมาจด กใชวธเปดเพลง เปดสปอตสนบสนนรายการ ตอนนผมเขารวมโครงการ "สถานวทยสขาว เทดไทองคราชา" เครอขายสานกงานปลดกระทรวงกลาโหมกระทรวงกลาโหม มโครงการของในหลวง เปนตอน ๆ ทกระทรวงกลาโหมเคาทามาให ตอนละ 6 นาท กเปดสลบกนไป 10 เพลง เปดสปอตโครงการตาง ๆ ทในหลวงทานทาทงประเทศ เปดแบบนสลบไปเรอย ๆ จนทรถงศกร สวนตอนเทยง ถาผมวางกจะเขามาจด ถาไมวางกไมไดเขามา พอบาย 13.00-15.00 น. ผมจางคนใหมาจดรายการให สถานมสสน พอ 17.00-19.00 น. มคน มาซอเวลา เลกงานแลวเคามาจด เพราะเคามสปอนเซอร อยางวนเสาร 11.00 น. ม ดาบเตย จดรายการท พทธมณฑล แลวมาจดทนเปนรายการ ขาวเกยวกบอาชญากรรมทเกดขนในทองถน จบคนราย ” (สมภาษณ , 15 มกราคม 2555)

4.3.1.3 สถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ FM 88.25 MHz คณวน

ด เพมพนปฏพทธ ผดาเนนงานสถาน ไดเลาใหฟงถงผงรายการและเนอหาสาระวา “เนอหารายการเปน ธรรมะ และธรรมะทเปดพกจะคดสรรใหตรงตามพระไตรปฎก

แนวเถรวาท ขอมลสารคดตาง ๆ จะคนตามหนงสอ ตามอนเทอรเนต หาขอมลเรองสขภาพ เรองนาร เหนวาด กจะตดเกบไวเปนเขง เพราะเราไมมโอกาสไปเดนหาซอ กอาศยจากหนงสอพมพ พจะสะสมหนงสอตามงานหนงสอ ไวเปนขอมลสาหรบจดรายการ เราตองคนควาตลอด นกจดรายการจะอยนงไมได หนงสอเปนสงทมคา ตอนนาทวมสงแรกทขนหนคอหนงสอ เพราะถามนจมนา เราจะหาซออกไมได”

“เพลงทเปดในรายการ กคดสรร เพลงทโป ลอแหลม ฟงแลวมอมเมาเยาวชน เรากจะคดออก เราจะเลอกแนวธรรมะทเปนทานองเดยวกน ดนตรเดยวกน ในวนธรรมดาจนทรถงศกร จะเนนธรรมะ นทานธรรมะ เพลงธรรมะ หรอถาจะเปดเพลงกเปนเพลงเกา ไมมมลพษ ดกวาเพลงวยรน ตะโกนเปน กรองเพลงได เพลงทใจแตก ลอแหลม สองแงสามงาม เราไมเปด เปดเพลงทใหขอคด กาลงใจ ไมตามกระแส ถาชวงไหนทพไมวาง พกจะเปดธรรมะยาวไปเลย”

“พอวนเสารอาทตย มอาสาสมครมาจดรายการ อยางเชน อาจารยนนทพร พรหมรตน จดทกเสารอาทตย 12.00-16.00 น. อาจารยมสาระสขภาพ เรองความรเกยวกบสถานท มปกณกะธรรมสน ๆ เรองของนกเรยนทโรงเรยน นกเรยนเกง กจะมาเลาใหฟง เปนแรงจงใจใหเดกขยนเรยน อาจารยมาชวยจด ตอนทสถาน เปนรปเปนรางขนมา อาจารยเปนครโรงเรยนมหดลวทยานสรณ อาจารยมความชานาญเรองเพลงเกา ๆ เปนการอนรกษเพลงเกาและเปนเพอนกบคนทางบานทโทรศพทเขามาพดคย เปดธรรมะสลบกบเพลงเกา อาจารย จะมาเสารอาทตยเปนหลก แตวนธรรมดา จนทรถงศกร พจะอยเอง พเปนคนคอนโทรลงานทกอยางของสถานเอง ไมวาจะเปนผงรายการ คดสรรธรรมะ คดสรรรายการตาง ๆ แมกระทงคดสรรผดาเนนรายการ กอยในการตดสนใจของพ”

www.ssru.ac.th

43

“นกจดรายการคนอน ๆ เปนอาสาสมครทงสน ทกคนมาดวยใจ อยางอ าจารย เปนคนรกเพลงเกา กมาชวยในสงทอาจารยถนด อกคนหนงเปนคนรกการปฏบตธรรม กจะมประสบการณในการปฏบตธรรมมาเลาใหฟง เปนนกรองเพลงธรรมะ เอาคนทมใจรกทจะทางานตรงน กอนจด เราเรยกมาคยกอนวา ทนเราไมไดทาธรกจ ถาคดจะมาทาธรกจ ทนไมม จดประสงคของเรา คอตองก ารเผยแผธรรม ผดาเนนรายการทกคน จะตองมพนฐานธรรมะ ไมรบคนทวไป เราเนนสาระ แลวบนเทงตาม นองอกคนเปนแนวลกทง 1 ใน 5 สตรเกงของนครปฐม เปนผหญงเกงของนครปฐม เปนพธกร มความรเกยวกบเรองทองถนมาเลาใหฟง พดคยผสมเพลงลกทง บาง ครงคยอยางเดยวไมมคนฟง ตองมเพลงมาพกใหคนฟงดวย” (สมภาษณ, 12 มนาคม 2555)

4.3.1.1 ภาพแสดงสถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ จากการสมภาษณเกยวกบ ผงรายการ และเนอหาสาระ ของสถานวทยชมชน ทง 3

สถาน พบวา การจดผงรายการยงไมแนนอนเปนรปแบบตายตว หรอกาหนดระยะเวลาของรายการ เนอหาสาระสามารถปรบเปลยนไดตลอดเวลา เพราะบางครงผจดรายการตดธระไมสามารถมาจดหรอดาเนนรายการได รวมถงเรองระยะเวลาในการออกอากาศ หากเปนสถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ ซงมคาใชจายคอคาไฟ หากไมสามารถหารายไดใหเพยงพอกบรายจาย กจะมการตดเวลาใหเหลอนอยลง เพอความเหมาะสมในการบรหารจดการสถาน สวนสถานวทยชมชนศาลายาพฒนา ไมมปญหาเรองคาใชจายเกยวกบคาไฟ จงสามารถเปดสถานออกอากาศได 24 ชวโมง ทกวน สวนหลก เกณฑในการคดเลอกเนอหาสาระเพอนามาเปดในรายการสถานวทยชมชน ทง 3 สถาน พบวา มการ ใชวธการสารวจชมชน ซงมความสาคญเปนอยางยงเนองจากหลกประการสาคญของวทยชมชนกคอการตอบสนองตอความตองการของ ชมชนกอน ดงนน

www.ssru.ac.th

44

กอนทจะทาการ กาหนดเนอหาสาระในราย การ จะตองมการ ตรวจสอบความตองการของชมชนวาเปนไปในทศทางใดบาง

ทางดานความตองการเนอหาสาระในรายการวทยชมชน ผวจยพบวา ผฟงซงเปนเปนชาวบานในตาบลศาลายา อาเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม ชอบฟงเพลงและชอบฟงขาวสารการประชาสมพนธชมชน ( คณดวงเดอน จรสตยาภรณ ,สมภาษณ 15 มกราคม 2555) “ชอบ ฟงเพลง ไมคอยอยากฟงดเจ แตเราไมไดฟงตลอดทงวน ถาคลนนเปดเพลงถกใจกฟง แตถาไมถกใจกเปลยน ถาคลน เก ( สถานวทยเพอความมนคง FM 96.75 MHz จนเรดโอ) เปดแลวไมชอบ กไปฟงคลนมหดล (สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา FM 90.75 MHz) ฟงของวด แตไมรวดอะไร แตมพระมาเทศน แตถาพดเยอะ ขายสนคาเยอะ จะไมฟง เอา MPmp3 มาฟงดกวา แตถาประกาศเยอะ พดเยอะกไมอยากฟง”

“คลนเก (สถานวทยเพอความมนคง FM 96.75 MHz จนเรดโอ) เคาดนะ เผยแพร

ขาวสารของประชาชน โดยไมคดคาใชจาย ตองยอมรบวาเคาดมากนะ งานสวนรวมของชมชน จะชวยเตมทเลย เชน ออกเสยงตามสาย งานบญหรอวนเดก” (คณเสยงพร จรสตยาภรณ, 15 มกราคม 2555)

จากการสมภาษณชาวบานทอาศยอยในพนทตาบลศาลายา อาเภอพทธมณฑล

จงหวดนครปฐม วเคราะหไดวา หากนกจดรายการสถานวทยชมชนพดคยในรายการมากเกนไป กลมผฟงจะทาการเปลยนคลน เปลยนสถาน หรอเปดเพลงจากเครองเลน MP3 แตหากนกจดรายการสถานวทยชมชน ประชาสมพนธขาวสารในชมชน ผฟงจะใหความสนใจในสถานวทยชมชนนน 4.3.2 การฝกอบรม

4.3.2.1 สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา FM 90.75 MHz อาจารยวรวทย อศรางกร ณ อยธยา คณบดคณะวศวกรรมศาสตร หวหนาสถานไดเลาใหฟงถง การฝกอบรมของสถานวา

“ทาไมผมถงใจรก ความจรงผมมาทางวศวกรรมศาสตร ไมไดเกยวกบวทยชมชนเลย แตบงเอญพนฐานผม ครอบครวผม คณแมผมอยสานกขาวสารอเมรกน เปนดเจ จดรายการวทยอยแลว ผมไปนงฟงจนชน ผมกรสกสนกด กเลยตดหมา วธการพด วธการเขารายการ วธการ ออกรายการ ตดหมา แตเราไมรหรอกวามนเปนเทคนคตอไปในอนาคตของเราได โดยทวไปคนวศวะเอง จะมานงจดรายการแบบน กมนอยคนมาก ทจะใจรกทจะทารายการทางวทยและโทรทศน”

“นกจดรายการทมาจด ผมเปนคน สอนวธจดรายการให แตไมใหจดสด ตอนแรกใหจดเทปกอน คณไมใชผประกาศแตเราสอนใหเปนดเจ บอกวธพด โดยวธอดเทป แลวเราฟงวา

www.ssru.ac.th

45

ควรจะปรบปรงอยางไร สก 2-3 ครง กเรมมนใจ ตอนแรกจะเกรง เพราะพดอยคนเดยว แตพอเราอยใกล ๆ ถามตอบๆ เคาจะปลอยมาเรอย ๆ พอเคาปลอยความรไดดวยตวเอง เรากปลอยไป โครงการทจะทาตอไป จดอบรมใหไดผประกาศ โดยรวมมอกบกรมประชาสมพนธ ” (สมภาษณ, 23 กมภาพนธ 2555)

ในเรองของการจดรายการ คณ เทวน กนประชา ตาแหนงพนกงานขบรถยนต โดยเปนชางเทคนคและผดาเนนงานสถาน ไดใหเลาใหฟงวา

“ทกคนทเขามาจดรายการ ผมไมใหจดสด ผมใหจดเทปกอน ผมจะนงเฝา เพราะคนใหม จะควบคม (control) ตวเองไมได ผมตองคอยแนะนาวา จบเบรกตองพดวาอะไร ถาไมด เอาใหม ถามวาเหนอย ไหม เหนอย บางคนเปนเดอน บางคนเปนอาทตย กวาจะจดรายการดวยตวเองได ผลลพธทออกมา ผม มความสข ผมจะบอกเคาตลอด ผลด ผลไมด จะยอนกลบมาหาตวเอง ผมพยายามใหเกดปญหานอยทสด กคอไมใหจดสด เพราะถาคณสรางปญหา ผลเกดกบสถาน ทกวนน ผมจะเอาชมชนมาจด เพราะผมอยในพนทน แบง 50:50 นกศกษา เจาหนาท อาจารย พยายามใหเคามามบทบาทในรายการวทย ทน” (สมภาษณ, 23 กมภาพนธ 2555)

4.3.2.2 สถานวทยเพอความมนคง FM 96.75 MHz จนเรดโอ คณสรนทร ศร

จนทร หวหนาสถานไดเลาใหฟงถงการฝกอบรมของสถานวา “วทยเพอความมนคง จนเรดโอ ผมไปคอนแทรคกบกลาโหม โดยมเงอนไขวา ใหไป

อบรมกบกลาโหม สงขาวเรองความมนคงในสมาคมทผมอย ตองผานการอบรมนกจดรายการ ผมกตองไปเขารวมโครงการฝกอบรมสมมนาหลกสร "การพฒนาสมพนธสอสารมวลชนเพอความมนคงของชาต รนท 2" จดโดยสานกงานปลดกระทรวงกลาโหม ไปอบรมหลกสตร "นกจดรายการวทยกระจายเสยง" รนท 8 ทจดโดย สถาบนการประชาสมพนธ กรมประชาสมพนธ สานกนายกรฐมนตร เรยนเขยนขาว เขยนสปอต จดรายการแบบไหน แลวผมไดวทยสขาว เคาคดจากจานวน 200 สถานทวประเทศ แลวผมโชคดทไดมรายชอเขาไป ” (สมภาษณ, 15 มกราคม 2555)

4.3.2.3 สถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ FM 88.25 MHz คณวน

ด เพมพนปฏพทธ ผดาเนนงานสถาน ไดเลาใหฟงถงการฝกอบรมของสถานวา “ตอนอย เครอขายมลนธศนยพทกษ พได เรยนพระอภธรรมดวย แลวกไป เรยน

เกยวกบการจดรายการธรรมะทกรมประชาสมพนธ โดยพระอาจารย สมเกยรต เปนรน ท 6 สวนพเปนรนท 7 พออบรมเสรจ เรา รกทจะเผยแผ ธรรมะ กเลยมาจด รายการวทยชมชน” (สมภาษณ, 12 มนาคม 2555)

จากการสมภาษณแบบเจาะลกรายบคคลกบหวหนาสถานวทยชมชน ทง 3 สถาน

ผวจยพบวา สถานวทยเพอความมนคง จนเรดโอ และสถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ มการสงบคลากรไปเขารบการอบรมในเบองตนเกยวกบเรองการจดรายการ

www.ssru.ac.th

46

วทย สวนสถานวทยชมชนศาลายาพฒนา ผบรหารสถานมความชานาญและความรอบรในเรองการจดรายการ เนองจากพนฐานครอบครวเปนนกจดรายการวทย จงทาการถายทอดองคความรดานการจดรายการ ใหบคคลากรในสถานดวยตวเอง

การฝกอบรมบคลากรภายในสถานเปนประเดนทมความสาคญ มาก กลาวคอการท

จะตอบสนองตอวตถประสงคการออกอากาศททางสถานไดตงเอาไวอยางมประสทธภาพหรอไมเพยงใดนน ตองอาศยบคลากรเปนตวขบเคลอน ดงนนบคคลากรจงตองไดรบการฝกอบรมในเบองตน ไมวาจะเปนในเรองการบรหารจดการสถาน หรอในเรองการจดรายการ และทสาคญจะตองมการปลกฝงเรองจรรยาบรรณนกสอสารมวลชนในสอวทยชมชน เนองจากหลกการดาเนนงานของวทยชมชนจะเนนหลกประชาธปไตยทเปนของประชาชน โดยประชาชน เพอประชาชนโดยมชมชนเปนเจาของสถานน น ตองอาศยความระมดระวงในการปฏบตงาน ตองมการตรวจสอบขอมลในการนาเสนอ เนองจากผฟงเปนคนหมมากและอาจกอนใหเกดผลกระทบในวงกวางได

4.3.3 การประเมนผล

4.3.3.1 สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา FM 90.75 MHz อาจารยวรวทย อศรางกร ณ อยธยา คณบดคณะวศวกรรมศาสตร หวหนาสถาน ไดเลาใหฟงถง การประเมนผล ของสถานวา

“เมอนานมาแลว กอนออกอากาศ เราเปนทองถน เราเอารถตตดลาโพง ไปแจกใบปลว ขนาดครงเอ 4 ขอให คนเปดฟงคลนน เวลาน ใหเคาโทร ศพทมาเบอรน แลวเรากสอบถามขอมลของเคา วาเปนใครตอใคร ทาอะไรอย แต นคอนานมาแลว กอนคมช. (คณะมนตรความมนคงแหงชาต ) จะมาลม พอตอจากป 2550 วทยของเราไมมบทบาทเทาไหร เพราะผคนกลวกนหมด กลวจะโดนปด คอจรง ๆ กอนจะปฏวตเคากไมไดสงใหทนปด ไมมคาสงมา แตคนตนกลวกนเอง เคาแคเตอนใหออกอากาศด ๆ กลาง ๆ ไมซาย ไมขวา ไมเปนฐานเสยงใหใคร แตกมคาสงถงผมใหปดสถานไปเลย รอใหถกกฎหมายจรง ๆ แลวคอยเปด จรง ๆ ตอนน ผมกแอบเปด คนกคดวาเถอนอย” (สมภาษณ, 23 กมภาพนธ 2555)

คณ เทวน กนประชา ตาแหนงพนกงานขบรถยนต โดยเปนชางเทคนคและผ

ดาเนนงานสถาน ไดเลาใหฟงถงการประเมนผลของสถานวา “ทกวนน ประเมนผลโดย คนฟงโทรเขามา เราใชเวลา 2 ปกวา คนฟงจะตด ถาถาม

ถงกราฟ ไมม แตเราดทปลายทางวา มคนฟงเรา รปแบบของการจดรายการ ถาเรามองวา พนทนเคาฟงอะไร เราจะจดวชาการอยางเดยวกไมได แตเราแทรกวชาการได นกจดรายการมวธพดยงไง โดยทคนฟงไมรตว พดแทรกในรายการ ซมไปในรายการโดยคนฟงไมรตว อยางเชน รายการ 1 ชวโมง จะมสาระสน ๆ 5 นาท 10 นาท แทรกใหเคาโดยทเคาไมรตว ถาเราจดวชาการ ตลาดเราจะแคบลง ๆ แลวหายไปเลย”

www.ssru.ac.th

47

“เรารวา มคนฟงทเกาะฟงเราตลอดเวลา เปนชาวบาน พอเคาโทร ศพทเขามาคยกบเรา เรากเรมใหเคาพดออกมาวา อยากจะบอกอะไร ในรายการ ถาเปนโอทอป (OTOP: หนงตาบลหนงผลตภณฑ) ผมยนดจะออกอากาศให แตถาเปนธรกจกไมได แตบางรายการไมมคนโทรเขามา แต ผมรวามคนฟง ผมใชวธใหเคายง เบอรมอถอเขามา แลวผมจะโทร ศพทกลบไปเอง” (สมภาษณ, 23 กมภาพนธ 2555)

4.3.3.2 สถานวทยเพอความมนคง FM 96.75 MHz จนเรดโอ คณสรนทร ศร

จนทร หวหนาสถานไดเลาใหฟงถงการประเมนผลของสถานวา “พอจดรายการผานไป 5-6 เดอน เรากสารวจตลาดวา มใครฟงเรา ไหม วธสารวจ

ตลาด กแจกของรางวล ใหเคาโทร ศพทเขามา สรปวา กไดกลม คนฟงกลมหนง ทเปนกลมขเมาฟงตอนกลางคน เราตองเขาใจวา คนจะทาวทยชมชนตองเขาใจเรองของสถานทและพนทกอน วทยชมชนถาจะด เทาทผมคานวณและสารวจดคอตองไปชานเมอง ตางจงหวด ถาใครทาวทยแลวมนกจดรายการด ๆ สปอตด ๆ คอเรองเพลง มนเหมอนกนทก คลนอยแลว แตอยทนกจดรายการด ๆ สปอตด ๆ กาลงสงด ๆ รบรองไดวา รวย ” (สมภาษณ , 15 มกราคม 2555)

4.3.3.3 สถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ FM 88.25 MHz คณวน

ด เพมพนปฏพทธ ผดาเนนงานสถาน ไดเลาใหฟงถงการประเมนผลของสถานวา “มคนฟงโทรศพทเขามาคยดวย กลมคนฟงมตงแตเดก 6 ขวบ ฟงจนถงผเฒา 90

กวาป เคา จะฟงกนทงครอบครว มทกวย เดก 6 ขวบก โทรศพทเขามา อาย 80 กวากโทรศพทเขามา” (สมภาษณ, 12 มนาคม 2555)

จากการสมภาษณแบบเจาะลกรายบคคลกบหวหนาสถานวทยชมชน ทง 3 สถาน

ผวจยพบวา ประเมนผล ของสถาน มการทาแบบไมเปนทางการ ทง สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา สถานวทยเพอความมนคง จนเรดโอ และสถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ มการประเมนผลการรบฟงรายการเพอตรวจสอบกลมคนฟงรายการเทานน อยางไรกตามลกษณะการประเมนผลของสถานวทยชมชนนน ยงมเรองเชงเทคนค ผดาเนนรายการ และดานอน ๆ ทสาคญ เชน การมสวนรวมของผฟงวทยชมชนในแงตาง ๆ รวมทงการประเมนผลบทบาทหนาทของวทยชมชน และทสาคญทสดคอขาดกระบวนการประเมนผลเพอตรวจสอบประสทธภาพการดาเนนงานใหเปนไปตามวตถประสงคการกระจายเสยงของสถานทไดตงเอาไวซงเปนประเดนทสาคญทสด

www.ssru.ac.th

บทท 5

สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ

งานวจย เรอง “สภาพการจดรายการและการบรหารจดการของสถานวทยชมชนในจงหวดนครปฐม” นน มวตถประสงคในการศกษาถงสภาพปญหาและการจดรายการ โครงสรางและแนวทางการบรหารจดการ และ เปรยบเทยบผงรายการและเนอหาสาระของสถานวทยชมชนในอ าเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม

การศกษาครงน มวธการด าเนนการวจยโดยแบงออกเปนขนตอนทงสนดงตอไปน

1. ศกษาและรวบรวมขอมลจากงานวจย เอกสารทางวชาการ บทความ ต ารา และระบบ

สารสนเทศตางๆ 2. น าขอมลทไดจากการรวบรวมและคนความาวเคราะห อภปรายรายละเอยดใน ประเดน

เกยวกบสภาพการจดรายการและการบรหารจดการของสถานวทยชมชน เพอกอใหเกดความเขาใจทสามารถจะน าไปตอยอดองคความรและสงเคราะหไดอยางถกตอง

3. น าขอมลทไดผานวเคราะหแลวมาสงเคราะห ประกอบกบการสมภาษณ ทงในแบบการสมภาษณเจาะลกเปนรายบคคล (Individual dept interview) และสมภาษณแบบกลม (Focus Group) เพอศกษาสภาพปญหาและการจดรายการ โครงสรางและแนวทางการบรหารจดการ และ เปรยบเทยบผงรายการและเนอหาสาระของสถานวทยชมชนในอ าเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม

4. น าขอมลทไดมาแนวทางการปรบปรงและพฒนาการจดรายการวทยชมชนในจงหวดนครปฐม ใหมความสอดคลองกบความตองการของชมชนอยางแทจรง

หลงจากไดน าขอมลมาวเคราะห สามารถสรปผลการศกษาไดดงน

5.1 สรปผลการวจย 5.1.1 สภาพปญหาและการจดรายการ

5.1.1.1 สถานทตงและคลนความถ

www.ssru.ac.th

49

จากผลการวจยพบวา ปจจบนสถานวทยชมชนทยงด าเนนการออกอากาศอยในอ าเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม ตามรายชอขอจดทะเบยนจาก ส านกงานประชาสมพนธจงหวดนครปฐม (2554) ซงมทงหมด 3 สถานดงน

1. สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา FM 90.75 MHz 2. สถานวทยเพอความมนคง FM 96.75 MHz จนเรดโอ 3. สถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ FM 88.25 MHz

5.1.1.2 รศมออกอากาศและพนทออกอากาศ

ผวจยสรปไดวา มเพยงสถานวทยเพอความมนคง จนเรดโอ ทใชเครองสงทมก าลงสง

เกน 30 วตต ซงเปนเพราะปญหาการกระจายเสยงทบซอนของคลนวทยชมชนดวยกน ท าใหทางสถานถกเบยดถกแทรกอยางหนก ตองใชเครองสงทมก าลงสงไดไกลขน สวน สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา และสถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ ใชเครองสงทมก าลงสง 30 วตต สงไปไกลในรศม 10 กโลเมตร โดยครอบคลมพนทโดยรอบสถานทออกอากาศ

5.1.1.3 ลกษณะทางประชากร

ผวจยสรปไดวา เนองจากสภาพภมประเทศของต าบลศาลายา อ าเภอพทธมณฑล น ไมหางจากกรงเทพฯ ทเปนสงคมเมองมากนก ท าใหมประชากรเดนทางมาจากจงหวดอน ๆ มาอาศยอยเพอเรยนหนงสอ คาขาย และประกอบอาชพตาง ๆ อกทงชาวชมชนตงแตอดตมาจนถงปจจบน มการใชชวตหลากหลายประเภท วยหนมสาวมทงทเดนทางออกจากพนท เพอศกษาตอและหางานท าในกรงเทพฯ และเดนทางกลบมาทชมชนในวนหยด สวนผใหญวยกลางคนขนไป บางสวนยงอาศยอยในพนทต าบล ศาลายา อ าเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม และมบางสวนทยายถนฐาน ตามลกหลานไปอยในถนอน แตเมอมงานบญ งานประเพณ จะเดนทางกลบมาทต าบลศาลายา อ าเภอพทธมณฑลแหงน

5.1.1.4 ความเปนมาของสถาน

ผวจยสรปไดวา สถานวทยชมชนศาลายา และสถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธพฒนา มการจดตงสถานในรปแบบของ การใหความร เพอมใหขดกบกฎหมายในระหวางทกระบวนการสรรหาคณะกรรมการกจการกระจายเสยงและกจการโทรทศนแหงชาต (กสช) ยงไมเสรจสน โดยมวตถประสงคหลกของสถานคอการกระจายเสยงเพอประโยชนของชมชนในดานตาง ๆ โดยไมแสวงหาก าไร และมเพยงสถานวทยเพอความมนคง จนเรดโอ ทจดตงสถานเพอธรกจ แตมการบรการขาวสารประชาสมพนธ เพอประชาชนในทองถน

www.ssru.ac.th

50

5.1.1.5 อปกรณภายในสถาน

ผวจยสรปไดวา สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา สถานวทยเพอความมนคง จนเรดโอ และสถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ ทกสถานใช อปกรณภายในสถานเปนระบบคอมพวเตอรในการจดรายงาน โดยอปกรณเครองมอตาง ๆ สามารถด าเนนการออกอากาศไดปกต โดย อปกรณทใชภายในสถานวทยชมชนศาลายาพฒนา มาจากเงนคณะวศวกรรมศาสตร และเงนจากการวจยทผด าเนนการสถานวทยชมชนรวมท าวจย สวน สถานวทยเพอความมนคง จนเรดโอ อปกรณ ทใชภายในสถาน ไดมาจากเงนลงทนของของหวหนาสถาน และสถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ อปกรณทใชภายในสถาน ไดมาจากเงนบรจาคเปนส าคญ

5.1.1.6 งบประมาณ

ผวจยสรปไดวา สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา ไมไดมการแสวงหารายไดจากการโฆษณา เงนทนในการกอตงสถาน บางสวนมาจากคณะฯ และเงนวจยของผด าเนนงานสถาน สวนสถานวทยเพอความมนคง จนเรดโอ มการแสวงหารายไดจากการโฆษณา สนคาเพยงอยางเดยว และสถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ ไมไดมการแสวงหารายไดจากการโฆษณา สวนเงนทนในการกอตงสถานมาจาก เงนสวนตวของผด าเนนงานสถาน และเงนบรจาคจากคนในชมชน ดงนนทกสถานจงมปญหาเกดขนในเรองเงนทน เนองจากรายไดเทาเดมหรอนอยลง จงไมมเงนทนงบประมาณทจะจดแบงมาสงเสรมการบรหารจดการการพฒนาสถานวทยชมชน

5.1.1.7 สภาพปญหาและการจดรายการ

ผวจยสรปไดวา ทกสถานมปญหาหลกเรองขอจ ากดในการสงกระจายเสยง เนองจากสถานอยใกลเขตปรมณฑล ซงมวทยคลนหลกอยแลว และมคลนวทยชมชน คลนอน ๆ ทใชคลนความถเดยวกน กระจายเสยงดวยสญญาณทแรงกวา ท าใหเกดการแยงคลน การทบซอนกนของคลน ท าใหผฟงรบฟงไดไมชดเจน ท าใหผฟงเบอหนาย และหนไปฟงวทยคลนอนๆ ทชดเจนกวา นอกจากนน ยงมปญหาเรองงบประมาณทมนอย ไมสามารถปรบปรงอปกรณเครองสงออกอากาศ และระบบคอมพวเตอรส าหรบการจดรายการคอนขางเกา เพราะใชด าเนนงานมาเปนเวลานาน

www.ssru.ac.th

51

5.1.2 โครงสรางและแนวทางการบรหารจดการ 5.1.2.1 โครงสรางการบรหารสถาน

ผวจยสรปไดวา สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา สถานวทยเพอความมนคง จนเรดโอ และสถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ ม โครงสรางการบรหารสถานทคลายคลงกน คอมบคลากรทด าเนนงานในสถานไมกคน แตมการแบงหนาทในการท างานอยางมระบบ แบงงานกนท าโดยใชเกณฑความเหมาะสมคลองตวในการท างาน

นอกจากนน ยงพบอกวา มการจดตง คณะกรรมการสถานวทยะชมชน แตไมไดมการจดประชมปรกษา รวมบรหารจดการ มแตเพยงชอ เมอเกดปญหาขนจะมเพยง หวหนาสถานและผด าเนนรายการรบผดชอบ ประสานงานและแกไข 5.1.2.2 วตถประสงคสถาน

ผวจยสรปไดวา สถานวทยชมชนศาลายา และสถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธพฒนา ม วตถประสงคใน การจดตงสถานในรปแบบของ การใหความร โดยมวตถประสงคหลกของสถานคอการกระจาย ขาวสารชมชนและน าเสนอขอมลทเปนประโยชนตอชมชนในดานตาง ๆ โดยไมแสวงหาก าไร นอกจากนนยงมการเผยแพรการอนรกษศลปะวฒนธรรมภมปญญาทองถน เปนสอกลางในการสรางความรกความเขาใจของคนในชมชน สวนความบนเทงนนเปนวตถประสงครอง และมเพยง สถานวทยเพอความมนคง จนเรดโอ ทจดตงสถานเพอธรกจ เพอความบนเทง แตมการบรการขาวสารประชาสมพนธเพอใหเกดประโยชนตอชมชนในทองถนเปนวตถประสงครอง 5.1.3 เปรยบเทยบผงรายการและเนอหาสาระของสถานวทย

5.1.3.1 ผงรายการและเนอหาสาระ

ผวจย สรปไดวา การจดผงรายการยงไมแนนอนเปนรปแบบตายตว หรอก าหนดระยะเวลาของรายการ เนอ หาสาระสามารถปรบเปลยนไดตลอดเวลา เพราะบางครงผจดรายการตดธระไมสามารถมาจดหรอด าเนนรายการได รวมถงเรองระยะเวลาในการออกอากาศ หากเปนสถานวทย พระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ ซงมคาใชจายคอคาไฟ หากไมสามารถหารายไดใหเพยงพอกบรายจาย กจะมการตดเวลาใหเหลอนอยลง เพอความเหมาะสมในการบรหารจดการสถาน สวนสถานวทยชมชนศาลายาพฒนา ไมมปญหาเรองคาใชจายเกยวกบคาไฟ จงสามารถเปดสถานออกอากาศได 24 ชวโมง ทกวน

www.ssru.ac.th

52

สวนหลกเกณฑในการคดเลอกเนอหาสาระเพอน ามาเปดในรายการสถานวทยชมชน ทง 3 สถาน พบวา มการ ใชวธการส ารวจชมชน ซงมความส าคญเปนอยางยงเนองจากหลกประการส าคญของวทยชมชนกคอการตอบสนองตอความตองการของ ชมชนกอน ดงนนกอนทจะท าการ ก าหนดเนอหาสาระในราย การ จะตองมการ ตรวจสอบความตองการของชมชนวาเปนไปในทศทางใดบาง

ทางดานความตองการเนอหาสาระในรายการวทยชมชน ผวจยสรปไดวา หากนกจดรายการสถานวทยชมชนพดคยในรายการมากเกนไป กลมผฟงจะท าการเปลยนคลน เปลยนสถาน หรอเปดเพลงจากเครองเลน MP3 แตหากนกจดรายการสถานวทยชมชน ประชาสมพนธขาวสารในชมชน ผฟงจะใหความสนใจในสถานวทยชมชนนน

5.1.3.2 การฝกอบรม

ผวจยสรปไดวา สถานวทยเพอความมนคง จนเรดโอ และสถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ มการสงบคลากรไปเขารบการอบรมในเบองตนเกยวกบเรองการจดรายการ วทย สวน สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา ผบรหารสถานมความช านาญและความรอบรในเรองการจดรายการ เนองจากพนฐานครอบครวเปนนกจดรายการวทย จงท าการถายทอดองคความรดานการจดรายการ ใหบคคลากรในสถานดวยตวเอง

การฝกอบรมบคลากรภายในสถานเปนประเดนทมความส าคญ มาก กลาวคอการท

จะตอบสนองตอวตถประสงคการออกอากาศททางสถานไดตงเอาไวอยางมประสทธภาพหรอไมเพยงใดนน ตองอาศยบคลากรเปนตวขบเคลอน ดงนนบคคลากรจงตองไดรบการฝกอบรมในเบองตน ไมวาจะเปนในเรองการบรหารจดการสถาน หรอในเรองการจดรายการ และทส าคญจะตองมการปลกฝงเรองจรรยาบรรณนกสอสารมวลชนในสอวทยชมชน เนองจากหลกการด าเนนงานของวทยชมชนจะเนนหลกประชาธปไตยทเปนของประชาชน โดยประชาชน เพอประชาชนโดยมชมชนเปนเจาของสถานน น ตองอาศยความระมดระวงในการปฏบตงาน ตองมการตรวจสอบขอมลในการน าเสนอ เนองจากผฟงเปนคนหมมากและอาจกอนใหเกดผลกระทบในวงกวางได

5.1.3.3 การประเมนผล

ผวจยสรปไดวา ประเมนผล ของสถาน มการท าแบบไมเปนทางการ ทง สถานวทยชมชนศาลายาพฒนา สถานวทยเพอความมนคง จนเรดโอ และสถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ มการประเมนผลการรบฟงรายการเพอตรวจสอบกลมคนฟงรายการเทานน อยางไรกตามลกษณะการประเมนผลของสถานวทยชมชนนน ยงมเรองเชงเทคนค ผด าเนนรายการ และดานอน ๆ ทส าคญ เชน การมสวนรวมของผฟงวทยชมชนในแงตาง ๆ

www.ssru.ac.th

53

รวมทงการประเมนผลบทบาทหนาทของวทยชมชน และทส าคญทสดคอขาดกระบวนการประเมนผลเพอตรวจสอบประสทธภาพการด าเนนงานใหเปนไปตามวตถประสงคการกระจายเสยงของสถานทไดตงเอาไวซงเปนประเดนทส าคญทสด

กลาวโดยสรป สถานวทยชมชนศาลายาพฒนาและสถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจาก

ชาวพทธ มโครงสรางและแนวทางการบรหารจดการ ดกวา เมอเทยบกบสถานวทยเพอความมนคง จนเรดโอ เพราะแนวทางของ 2 สถานดงกลาว ท าใหวทยชมชนเปนของชมชนอยางแทจรง เปนอสระจากอทธพลทางการเมอง รวมทงกลมนายทนทจะเขามาแสวงหาผลประโยชน รวมไปถงเนอหาสาระทน ามาผลตรายการ ทงสถานวทยชมชนศาลายาพฒนา และสถานวทยพระพทธศาสนาเสยงธรรมจากชาวพทธ ถอวาไดเปรยบกวาสถานวทยเพอความมนคง จนเรดโอ เพราะมเนอหาอยในตนสงกด และมเปนจ านวนมากพอทจะน าเสนอไดอยางตอเนองและสอดคลองกบความตองการของชมชนอยางแทจรง

5.2 ขอจ ากดในการวจย

5.2.1 ขอจ ากดดานเอกสาร พบวาแตละสถานไมคอยมการจดท าเอกสารตางๆ ไมวาจะเปนผงโครงสรางคณะ

กรรมการบรหารสถาน สวนผงการออกอากาศ ไดสญหายไปพรอมกบเหตการณน าทวมใหญป 2554 ดงนน ขอมลตาง ๆ จงตองอาศยเพยงการสมภาษณอยางเดยว

5.2.2 ขอจ ากดในการสมภาษณ

พบวาแตละสถานมบคลากรทปฏบตงานในสถานวทยชมชนจรง ๆ คอนขางนอย ผวจยจงท าการสมภาษณบคลากรไดจ ากด ท าใหมอปสรรคมากพอสมควรในการเกบรวบรวมขอมล 5.3 ขอเสนอแนะ จากการศกษาสภาพการจดรายการและการบรหารจดการของสถานวทยชมชนในอ าเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม มวตถประสงคในการศกษาถงสภาพปญหาและการจดรายการ โครงสรางและแนวทางการบรหารจดการ และ เปรยบเทยบผงรายการและเนอหาสาระของสถานวทยชมชนในอ าเภอพทธมณฑล จงหวดนครปฐม ผวจยไดพบวายงมเรองอน ๆ ทนาสนใจนอกเหนอไปจากทไดศกษาไปแลวคอ

1. ควรเสนอใหวทยชมชนเปนวทยชมชนจรงๆ ใหชมชนเปนเจาของ และเสนอเรองราวขอมลขาวสารตางๆ ในชมชน เพอประโยชนของชมชน เพอใหชมชนมความเขมแขง รกสามคคกน

2. กรมประชาสมพนธควรจะจรงจงในการดแลใหค าแนะน าแกสถานวทยชมชนในสงกดใหมากกวาทเปนอย โดยเฉพาะในเรองเกยวกบเทคนคการสงสญญาณกระจายเสยง ไมใหรบกวนคลนวทยอน ๆ และ ไมสงเกนก าลงสงทก าหนดไว

www.ssru.ac.th

54

3. กรมประชาสมพนธควรจะใหความส าคญกบการก ากบดแล สดสวนรปแบบรายการ และเนอหาสาระของสถานวทยช มชน กรมประชาสมพนธควรมนโยบายทรดกมมากกวาทเปนอยเชน การก าหนดสดสวนรายการใหมการน าเสนอรายการทมงใหสาระและบนเทง เปนสดสวนใหแนชดโดยสามารถตรวจสอบไดจากผงรายการ นอกจากนนควรควบคมสดสวนรปแบบรายการทน าเสนอ ไมใหมรายการประเภทดนตรมากจนเกนไปเพราะจะท าใหวทยชมชนกลายเปนวทยเชงพาณชย

www.ssru.ac.th

บรรณานกรม

กลอยกมล ขวญเบองพนธ. การศกษาโครงสรางสถานโทรทศนชอง 11. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต ภาควชาการสอสารมวลชน คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2542.

กาญจนา แกวเทพ. สอสารมวลชน: ทฤษฎและแนวทางการศกษา. กรงเทพฯ: บรษทโรงพมพศาลาแดง จ ากด, 2545.

กตมา ปรดดลก. ทฤษฎบรหารองคการ. กรงเทพมหานคร : ธนะการพมพ, 2529. คณะวารสารสาสตรและสอสารมวลชน. ทศทางวทย-โทรทศนกบรฐธรรมนญ 2540. เอกสาร ประกอบการสมมนา, 2541. เฉลมศร หนเจรญ. การผลตรายการวทยกระจายเสยง. เทคนคการเปนผประกาศและผด าเนน

รายการ. หนวยท 8. นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช, 2531. ชลดา วงศวชย และ พนทรพย สทธพรหม. วทยและโทรทศเบองตน.กรงเทพฯ: วทยาลยครพระนคร,

2533. ดวงทพย วรพนธ, อางใน บษราคม เอยมอ าไพ. การจดรายการวทยกระจายเสยงประเภทขาวสาร :

ในการจดรายการวทยกระจายเสยง. เอกสารการสอนชดวชานเทศศาสตร หาวทยาลยธรรมศาสตร. 2538.

ตน ปรชญพฤทธ. ทฤษฎองคการ. กรงเทพมหานคร : ไทยวฒนาพานช, 2527. ธรวฒ ประทมนพรตน. ทฤษฎการบรหารและการจดองคการ. สงขลา : มหาวทยาลยศรนครนทรว โรฒ, 2531. นภาพร ก าจรเมนกล, วทยชมชน. วทยานพนธมหาบณฑต คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณ มหาวทยาลย, 2545. บญทน ดอกไธสง. ทฤษฎ : การบรหารองคการ. กรงเทพมหานคร : โอเดยนสโตร, 2523. บ ารง สขพรรณ. พฤตกรรมการรบฟงขาวสารวทยกระจายเสยงและผลทมตอการพฒนาชนบท :

ศกษาเฉพาะกรณวทยกระจายเสยงกองอ านวยการกลางรกษาความปลอดภยแหงชาต (กรป. กลาง) จงหวดเชยงราย. สถาบนไทยคดศกษา มหาวยาลยธรรมศาสตร, ๒๕๒๒.

บญเกอ ควรหาเวช. คมอผลตรายการวทยกระจายเสยง. ภาควชาเทคโนโลยทางการศกษา คณะศกษาศาสตร กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, 2539.

บญเกอ ควรหาเวช. การผลตรายการวทยกระจายเสยง วทยศกษาและวทยโรงเรยน. ภาควชาเทคโนโลยทางการศกษา คณะศกษาศาสตร กรงเทพมหานคร : มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ, 2542.

ผสด สตยมานะ และสพตรา เพชรมน. ระบบบรหารและระเบยบวธปฏบตราชการ. กรงเทพมหานคร : ประชาชน, 2521. ฤทย ก าแพ. ปจจยทน าไปสความมชอเสยงของนกจดรายการวทย เอ-ไทม มเดย จ ากด. วทยานพนธ

มหาบณฑต คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย , 2539.

www.ssru.ac.th

พนตตา สขโกศล. เอกสารประกอบการสอนวชา การผลตสอกระจายเสยง (Broadcasting Production. รหสวชา 216317 คณะวทยาการจดการและสารสนเทศศาสตร ภาควชานเทศศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร, 2549.

วเชยร เกตสงห. การวจยเชงปฏบตการ, กรงเทพมหานคร: ไทยวฒนาพานช, 2534. ศทธชย บนนาค, การบรหารและการจดรายการวทย อ.ส.ม.ท. เพอชมชน. รายงานโครงการเฉพาะ บคคล คณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชน มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2543. สมน โมรากล, การศกษาแนวทางการปรบปรงงานหอกระจายขาวของชมชน . วทยานพนธ มหาบณฑต คณะนเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย , 2539. สขเรศ ศรากานต. รปแบบสถานวทยกระจายเสยงภาคประชาชนทพงประสงค ส าหรบประเทศไทย ภายหลงการปฏรประบบวทยกระจายเสยงตามเจตนารมณมาตรา 40 แหงราชอาณาจกรไทย 2540. วทยานพนธมหาบณฑต คณะวารสารศาสตรและสอสารมวลชน หาวทยาลย ธรรมศาสตร, 2544. อษา จนทรประภาศ. การใชประโยชนและความพงพอใจของผฟงรายการวทยกระจายเสยงชมชนของ สถานวทยกระจายเสยงแหงประเทศไทย จงหวดจนทบร. วทยานพนธมหาบณฑต คณะ นเทศศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2535. เออจต วโรจนไตรรตน. เอกสารประกอบการบรรยาย แนวทางการด าเนนการวทยชมชนเพอประชา

สงคม. (อดส าเนา). สถาบนการ เรยนรและพฒนาประชาสงคม, 2544. โอต ยทธนา. เสนทางสอาชพดเจ ภาค ๑ นกจดรายการวทย. กรงเทพมหานคร : บรษทสารมวลชน

จ ากด, 2531. ขอมลทวไปของเทศบาลต าบลศาลายา. http://www.salaya.org . (สบคนขอมล 21 มกราคม 2555) Yahoo! รรอบ. 2555. http://th.answers.yahoo.com . (สบคนขอมล 21 มกราคม 2555) Dennis McQuail Mass Communication Theory (3 edition), Beverly Hills: Sage

Publication, 1994.

www.ssru.ac.th

ภาคผนวก

www.ssru.ac.th

แบบสมภาษณ งานวจยเรอง

“สภาพการจดรายการและการบรหารจดการของสถานวทยชมชนในจงหวดนครปฐม”

สวนท 1 ผใหขอมล 1.1 ชอ-สกล (ผใหสมภาษณ) …………………………………………………………………………. 1.2 สถานทสมภาษณ เลขท…………….หมท………………..ต าบล……………………..

อ าเภอ…………………… จงหวดนครปฐม โทรศพท ……………………………… 1.3 สมภาษณเมอวนท ……………… เดอน ……………………. พ.ศ. ………………………….. สวนท 2 เนอหาการสมภาษณ 2.1 ความเปนมาของสถานวทยชมชน ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2.2 โครงสรางสถาน ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2.3 การบรหารจดการของแตละสถาน ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

www.ssru.ac.th

2.4 ผงรายการ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

2.5 เนอหาสาระของแตละสถาน ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2.6 สภาพปญหาและการจดรายการของแตละสถาน ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2.7 ประวตความเปนมาของชมชน ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2.7 อนๆ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

www.ssru.ac.th

ประวตผท ารายงานการวจย

ชอ-สกล: นางอญชนา สขสมจตร ประวตการศกษา: นเทศศาสตรมหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย พ.ศ. 2539 ต าแหนงปจจบน: หวหนาสาขาวชาวทยกระจายเสยง กลมสาขาวชานเทศศาสตร

คณะวทยาการจดการ มหาวทยาลยราชภฎสวนสนนทา

www.ssru.ac.th