การนาสาหรายทผลตนามนไบโอดเซลมาบาบดนาเสยของ

โรงงานอตสาหกรรมรไซเคล

สาวตร ไทรทบทม

วชาการคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร

วทยาศาสตรมหาบณฑต (การจดการสงแวดลอม)

คณะพฒนาสงคมและสงแวดลอม

สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

พ.ศ. 2554

บทคดยอ

การศกษาการนาสาหรายทผลตนามนไบโอดเซลมาบาบดนาเสยของโรงงานอตสาหกรรม

รไซเคล มวตถประสงค เพอศกษาความเปนไปไดในการบาบดนาในบอสดทายของระบบบาบด

นาเสยโรงงานอตสาหกรรมรไซเคลโดยใชสาหรายทนามาผลตไบโอดเซล และเพอศกษาหา

ประสทธภาพของการบาบดนาเสยของโรงงานอตสาหกรรมรไซเคลโดยใชสาหรายทนามาผลต

ไบโอดเซล โดยมขอบเขตของการศกษา คอ ทาการศกษาจากตวอยางนาเสยของโรงงาน

อตสาหกรรมรไซเคล บรษท ส.กนกการจดการสงแวดลอม จากด ซงเปนนาเสยทผานการบาบดทาง

เคมและชวภาพแลว ทงนสาหรายทนามาทาการศกษาเปนตวอยางสาหรายทสามารถผลตไบโอดเซล

จากหนวยงานทมการศกษาเกยวกบการผลตไบโอดเซล สาหรบขนตอนการศกษา ดาเนนการโดย

นานาเสยในบอสดทายของระบบบาบดทผานการบาบดดวยระบบบอบาบดทางเคมและชวภาพของ

โรงงานมาปรบความเขมขนตาง ๆ กน 7 ชดการทดทอง และมระดบความเขมขน ดงน 0 เปอรเซนต

, 20 เปอรเซนต, 40 เปอรเซนต, 50 เปอรเซนต, 60 เปอรเซนต, 80 เปอรเซนต และ 100 เปอรเซนต

มาใสขวดทดลอง โดยกาหนดใหปรมาณสาหรายเรมตนคงท คอ 0.1 กรม/นาเสย 100 มลลลตร ตง

ไวในสภาวะแวดลอมปกตไมเตมอากาศและมแสงแดด แลวทาการตรวจวดคณภาพนากอนเรมการ

ทดลองและทก 3 วน หลงการทดลองเปนเวลา 15 วน โดยนาตวอยางนาไปวเคราะหคา pH คา DO

และคา COD จากนนทาการวเคราะหประสทธภาพของการบาบดนาเสยของโรงงาน

ผลการศกษา พบวา มความเปนไปไดในการบาบดนาในบอสดทายของระบบบาบด

นาเสยโรงงานอตสาหกรรมรไซเคลโดยใชสาหรายทนามาผลตไบโอดเซล พบวาคาความเปนกรด–

ดา ง ขอ ง นา เ ส ยท ม กา ร เ ลย ง สา ห รา ย ใน นา เ ส ย และ นา ป ร ะป า ใน อตร า ส วน ท ตา ง กน

ไมมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 แตคาความเปนกรดเปนดางมความ

ชอวชาการคนควาอสระ : การนาสาหรายทผลตนามนไบโอดเซลมาบาบดนาเสยของ

โรงงานอตสาหกรรมรไซเคล

ชอผเขยน : นางสาวสาวตร ไทรทบทม

ชอปรญญา : วทยาศาสตรมหาบณฑต (การจดการสงแวดลอม)

ปการศกษา : 2554

(4)

แตกตางกนเมอระยะเวลาในการบาบดแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตท 0.05 สาหรบคา

ปรมาณออกซเจนทละลายนา (Dissolved Oxygen ; DO) ของนาเสยไมมความแตกตางกนเมออตราสวน

ของนาเสยตอนาประปาและระยะเวลาการบาบดแตกตางกน อยางมนยสาคญทางสถตท 0.05 โดย

ปรมาณออกซเจนทละลายนามคาลดลงในชวงแรกแลวจะมแนวโนมเพมขนในชวงเวลาเรมตนท 3-6

วน ตามอตราสวนของนาเสยตอนาประปาท 60:40 ซงมคา DO สงถง 9.7 มลลกรมตอลตร สาหรบคา

COD พบวาไมมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตเมออตราสวนนาเสยตอนาประปาแตกตาง

กน แตมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตเมอระยะเวลาในการบาบดแตกตางกนทนยสาคญ

ทางสถต 0.05 และพบวานาเสยทมคา COD ในปรมาณทพอเหมาะตอปรมาณสาหรายทเลยงในนา

จะทาใหสามารถเลยงสาหรายไดด ในปรมาณอตราสวนของนาเสยตอนาประปาท 80:20 และ 100:0

ซงมคา COD ในชวง 60.3-60.5 มลลกรมตอลตร

ซงหากคดเปนประสทธภาพในการบาบดคา COD และการเพมคา DO โดยเปรยบเทยบนา

กอนการบาบดดวยสาหรายและนาหลงการบาบดดวยสาหรายนน พบวา ประสทธภาพในการเพมคา

DO ในนาเสยทมการเลยงสาหรายในวนท 6 ของการเลยงสาหรายมปรมาณออกซเจนทละลายนา

เพมขนมากกวา 104 เปอรเซนต และเพมขนนอยมากหลงจากเลยงสาหรายไปแลว 15 วน สวน

ประสทธภาพในการบาบดคา COD ในนาของสาหราย พบวา สาหรายในปรมาณททาการทดลองไม

สามารถทจะบาบดคาซโอดใหลดลงได โดยคา COD ทเพมขนอาจเนองมาจากปรมาณสารอนทรย

มากเกนกวาจะออกซไดซไดหมด แตหากเลยงสาหรายในนาเสยทมปรมาณสารอนทรยทเปนธาต

อาหารของสาหรายทพอเหมาะกจะสามารถเลยงสาหรายเพอนามาผลตเปนพลงงานทดแทนได

เชนกน

ABSTRACT

This study was aimed at studying a feasibility of using algae for producing biodiesel to

treat wastewater from a recycling industry and then studying efficiency of the treatment as well as

optimal condition for the treatment. Wastewater from Sor Kanok ‘s environmental management

company that was treated by biological and chemical treatment methods before used in this study

was used and algae used in this study was obtained from an institute that studies about biodiesel

production using algae. The wastewater used in this study was diluted with water that were 0%,

20%, 40%, 50%, 60%, 80% and 100% of water. So, they were seven experimental units and the

combination of water and wastewater of each unit was 100 milliliters. Then, they were added with

0.1 g of algae and were left in a room condition. Times of treatment of this study were 0, 3, 6, 9,

12 and 15 days. Parameters including pH, DO and COD were measured and also the treatment

efficiency was studied.

The results of this study showed that it is feasible for using algae for producing biodiesel

to treat the wastewater from the recycling industry studied. It was found that the pH of the

wastewater treated by algae were not changed as the combinations of wastewater and water were

changed at statistical level of 0.05, however, the pH of the wastewater treated by algae were

changed as the times of the treatment were changed at statistical level of 0.05. For DO, the DO of

the wastewater treated by algae were not changed as the combinations of the wastewater and

water and the times of the treatment were changed at statistical level of 0.05. In addition, the

COD of the wastewater treated by algae were not changed as the combinations of wastewater and

Title of Research Paper : Waste water treatment of recycling industry by algae for

producing biodiesel

Author : Miss Sawitree Saitaptim

Degree : Master of Science (Environmental Management)

Year : 2011

(6)

water were changed however, the COD of the wastewater were changed as the times of treatment

were changed at statistical level of 0.05.

The results also showed that the DO of the wastewater treated by algae was increased to

104% at time of treatment of six days and was slightly increased as the times passed to fifteen

days. In contrast, the results showed that the algae cannot decrease the COD of the wastewater,

this might be because the initial COD was high and so it is difficult to oxidized them.

กตตกรรมประกาศ

วชาการคนควาอสระฉบบนสาเรจลลวงไปไดดวยด ดวยความอนเคราะหจากบคคลหลาย

ทานทไดชวยเหลอและชแนะแนวทางในการศกษาวจย ใหความชวยเหลอ ขอแนะนา การตรวจ

แกไขทางวชาการ ตลอดจนกาลงใจทมคณคาอยางยงตอผเขยน

ผเขยนขอขอบพระคณ รองศาสตราจารย ดร. วสาขา ภจนดา อาจารยทปรกษา ทกรณาให

คาปรกษา ใหขอเสนอแนะ และตรวจแกไขขอบกพรองตางๆ ดวยความเอาใจใสเปนอยางด และ

คาปรกษาอนเปนประโยชนยงในการศกษา รวมทงตรวจแกไขวชาการคนควาอสระ และควบคม

การจดทาสารานพนธเปนอยางด

ขอขอบคณพๆ และเพอน การจดการสงแวดลอมรนท 8 ทกทานทใหความชวยเหลอใน

ระหวางการศกษาวจยในครงน

ขอขอบพระคณ นายภคภาคน ซอนกนก ผเปนกาลงใจในระหวางการศกษาวจยและให

ความชวยเหลอ แนะนา เปนอยางด

สดทายน ขอกราบขอบพระคณ คณพอสชน ไทรทบทม และคณแมราวรรณ ชยรตน ทได

ใหโอกาสในการศกษา ใหการสนบสนนในทกๆ ดาน และใหกาลงใจเสมอมา ทงน คณประโยชน

สารานพนธฉบบน ผเขยนขอมอบคณประโยชนแดคณพอ คณแม และคณาจารยผใหความรทกทาน

ดวยความเคารพอยางสง

สาวตร ไทรทบทม

กรกฎาคม 2555

สารบญ

หนา

บทคดยอ (3) ABSTRACT (5)

กตตกรรมประกาศ (7)

สารบญ (8)

สารบญตาราง (10)

สารบญภาพ (12)

บทท 1 บทนา 1

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา 1

1.2 วตถประสงคของการศกษา 2

1.3 ขอบเขตของการศกษา 2

1.4 ผลทคาดวาจะไดรบจากการศกษา 3

1.5 นยามศพทเฉพาะ 3

บทท 2 การทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ 4

2.1 ไบโอดเซล 4

2.2 สาหรายขนาดเลกในการผลตไบโอดเซล 6

2.3 การเพาะเลยงสาหราย 12

2.4 นาเสยจากโรงงานอตสาหกรรม 15

2.5 การบาบดนาเสยโดยใชสาหราย 24

2.6 งานวจยทเกยวของ 28

บทท 3 วธดาเนนการศกษา 33

3.1 พนททาการวจย 33

3.2 การศกษาคนควา และรวบรวมขอมล 35

3.3 เครองมอและอปกรณ 35

(9)

สารบญ (ตอ)

หนา

3.4 ขนตอนและกระบวนการศกษา 35

3.5 การวเคราะหขอมล 42

บทท 4 ผลการศกษา 44

4.1 ผลการเปรยบเทยบคา pH, DO และ COD ตามระยะเวลาทศกษา 44

4.2 ประสทธภาพในการบาบดนาเสย 61

4.3 อภปรายผล 66

บทท 5 สรปและเสนอแนะ 68

5.1 สรป 68

5.2 ขอเสนอแนะ 71

บรรณานกรม 73

ภาคผนวก 76

ภาคผนวก ก ภาพตวอยางกระบวนการผลตของโรงงานอตสาหกรรมรไซเคล 77

ภาคผนวก ข มาตรฐานคณภาพนาทงจากโรงงาน 81

ภาคผนวก ค เอกสารขออนญาตเผยแพรขอมลของโรงงาน 91

ภาคผนวก ง ผลวเคราะหจากหองปฏบตการทางเคม 96

ภาคผนวก จ วธวเคราะหคา COD 103

ภาคผนวก ฉ ผลวเคราะหขอมลทางสถต 107

ประวตผเขยน 119

สารบญตาราง

ตารางท หนา

2.1 ตวอยางการผลตไบโอดเซลในประเทศไทย 6

2.2 ปรมาณนามนสาหรายขนาดเลก 7

2.3 เปรยบเทยบศกยภาพในการผลตชวมวล ปรมาณนามนสะสม และ 9

พลงงานเชอเพลงระหวางพชนามนชนดตางๆ และสาหรายขนาดเลก

2.4 การเปรยบเทยบผลผลตนามนจากสาหรายขนาดเลกกบพชนามนชนดอน ๆ 9

และพนททตองใชในการเพาะปลก

2.5 ลกษณะของคณภาพนาทงจากโรงงานบางประเภท 23

2.6 สาหรายจนสตางๆ ทพบในระบบบาบดนาเสย 25

3.1 วธวเคราะหคณลกษณะของนา 36

4.1 ผลการศกษาคา pH ของนาตามระยะเวลาทศกษา 44

4.2 ผลการศกษาคา DO ของนาตามระยะเวลาทศกษา 50

4.3 ผลการศกษาคา COD ของนาตามระยะเวลาทศกษา 55

4.4 ผลการศกษาประสทธภาพในการเพมคา DO ในนาของสาหราย 61

4.5 ผลการศกษาประสทธภาพในการเพมคา DO ในนาเสย 100% ทมการเลยง 62

สาหราย

4.6 ผลการศกษาประสทธภาพในการบาบดคา COD ในนาของสาหราย 63

4.7 ผลการศกษาประสทธภาพในการบาบดคา COD ในนาเสย 100% ทมการเลยง 65

สาหราย

ก.1 การวเคราะหความแปรปรวนทางสถตของคา pH ของนาเสย:นาประปา 108

ในอตราสวนตางๆ ตามระยะเวลาทศกษา โดยใชสถต ANOVA

ก.2 การวเคราะหความแปรปรวนทางสถตของคา DO ของนาเสย:นาประปา 109

ในอตราสวนตางๆ ตามระยะเวลาทศกษา โดยใชสถต ANOVA

ก.3 การวเคราะหความแปรปรวนทางสถตของคา COD ของนาเสย:นาประปา 110

ในอตราสวนตางๆ ตามระยะเวลาทศกษา โดยใชสถต ANOVA

ก.4 การวเคราะหความแปรปรวนทางสถตของคา pH ของนาเสย:นาประปา 112

ในระยะเวลาตางๆ ตามอตราสวน โดยใชสถต ANOVA

(11)

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา

ก.5 การวเคราะหความแปรปรวนทางสถตของคา DO ของนาเสย:นาประปา 114

ในระยะเวลาตางๆ ตามอตราสวน โดยใชสถต ANOVA

ก.6 การวเคราะหความแปรปรวนทางสถตของคา COD ของนาเสย:นาประปา 116

ในระยะเวลาตางๆ ตามอตราสวน โดยใชสถต ANOVA

สารบญภาพ

ภาพท หนา

2.1 ปฏกรยาการเกดเมทลเอสเทอร 4

2.2 เซลลสาหรายขนาดเลกภายใตกลองจลทรรศน 8

2.3 ถงปฏกรณชวภาพชนดทอแบบใหแสง 12

2.4 การเพาะเลยงสาหรายระบบเปดในบอกวนผสม 13

3.1 ระบบบาบดของโรงงานอตสาหกรรมรไซเคล 34

3.2 ตวอยางลกษณะนาเสยภายในโรงงาน 34

3.3 ชดการทดลอง 1: ใชนาเสย:นาประปาเทากบ 0:100 37

3.4 ชดการทดลอง 2: ใชนาเสย:นาประปาเทากบ 20:80 37

3.5 ชดการทดลอง 3: ใชนาเสย:นาประปาเทากบ 40:60 37

3.6 ชดการทดลอง 4: ใชนาเสย:นาประปาเทากบ 50:50 38

3.7 ชดการทดลอง 5: ใชนาเสย:นาประปาเทากบ 60:40 38

3.8 ชดการทดลอง 6: ใชนาเสย:นาประปาเทากบ 80:20 38

3.9 ชดการทดลอง 7: ใชนาเสย:นาประปาเทากบ 100:0 39

3.10 แผนการทดลองแบบ 5 X 7 Factorial Arrangement (2 ซา) 39

3.11 ชดการทดลองทง 7 ชด 41

3.12 การเกบตวอยางนาเพอนาตวอยางนาไปวเคราะห 42

3.13 แผนผงแสดงขนตอนในการศกษา 43

4.1 กราฟแสดงคา pH ของนาเสย:นาประปาอตราสวน 0:100 45

ตามระยะเวลาทศกษา

4.2 กราฟแสดงคา pH ของนาเสย:นาประปาอตราสวน 20:80 45

ตามระยะเวลาทศกษา

4.3 กราฟแสดงคา pH ของนาเสย:นาประปาอตราสวน 40:60 46

ตามระยะเวลาทศกษา

13

สารบญภาพ (ตอ)

ภาพท หนา

4.4 กราฟแสดงคา pH ของนาเสย:นาประปาอตราสวน 50:50 46

ตามระยะเวลาทศกษา

4.5 กราฟแสดงคา pH ของนาเสย:นาประปาอตราสวน 60:40 47

ตามระยะเวลาทศกษา

4.6 กราฟแสดงคา pH ของนาเสย:นาประปาอตราสวน 80:20 47

ตามระยะเวลาทศกษา

4.7 กราฟแสดงคา pH ของนาเสย:นาประปาอตราสวน 100:0 48

ตามระยะเวลาทศกษา

4.8 กราฟแสดงการเปรยบเทยบคา pH ของนาเสย:นาประปา 48

ในอตราสวนตางๆ ตามระยะเวลาทศกษา

4.9 กราฟแสดงการเปรยบเทยบคา pH ของนาเสย:นาประปา 49

ในระยะเวลาตางๆ ตามอตราสวน

4.10 กราฟแสดงคา DO ของนาเสย:นาประปาในอตราสวน 0:100 50

ตามระยะเวลาทศกษา

4.11 กราฟแสดงคา DO ของนาเสย:นาประปาในอตราสวน 20:80 51

ตามระยะเวลาทศกษา

4.12 กราฟแสดงคา DO ของนาเสย:นาประปาในอตราสวน 40.:60 51

ตามระยะเวลาทศกษา

4.13 กราฟแสดงคา DO ของนาเสย:นาประปาในอตราสวน 50:50 52

ตามระยะเวลาทศกษา

4.14 กราฟแสดงคา DO ของนาเสย:นาประปาในอตราสวน 60:40 52

ตามระยะเวลาทศกษา

4.15 กราฟแสดงคา DO ของนาเสย:นาประปาในอตราสวน 80:20 53

ตามระยะเวลาทศกษา

14

สารบญภาพ (ตอ)

ภาพท หนา

4.16 กราฟแสดงคา DO ของนาเสย:นาประปาในอตราสวน 100:0 53

ตามระยะเวลาทศกษา

4.17 กราฟแสดงการเปรยบเทยบคา DO ของนาเสย:นาประปา 54

ในอตราสวนตางๆ ตามระยะเวลาทศกษา

4.18 กราฟแสดงการเปรยบเทยบคา DO ของนาเสย:นาประปา

ในระยะเวลาตางๆ ตามอตราสวน 54

4.19 กราฟแสดงคา COD ของนาอตราสวน 0:100 ตามระยะเวลาทศกษา 56

4.20 กราฟแสดงคา COD ของนาอตราสวน 20:80 ตามระยะเวลาทศกษา 56

4.21 กราฟแสดงคา COD ของนาอตราสวน 40:60 ตามระยะเวลาทศกษา 57

4.22 กราฟแสดงคา COD ของนาอตราสวน 50:50 ตามระยะเวลาทศกษา 57

4.23 กราฟแสดงคา COD ของนาอตราสวน 60:40 ตามระยะเวลาทศกษา 58

4.24 กราฟแสดงคา COD ของนาอตราสวน 80:20 ตามระยะเวลาทศกษา 58

4.25 กราฟแสดงคา COD ของนาอตราสวน 100:0 ตามระยะเวลาทศกษา 59

4.26 กราฟแสดงการเปรยบเทยบคา COD ของนาอตราสวนตางๆ ตามระยะ 59

เวลาทศกษา

4.27 กราฟแสดงการเปรยบเทยบคา COD ของนาระยะเวลาตางๆ ตามอตราสวน 60

4.28 กราฟแสดงการเปรยบเทยบผลการศกษาประสทธภาพในการเพมคา DO 62

ในนาของสาหราย

4.29 กราฟแสดงผลการศกษาประสทธภาพในการเพมคา DO ในนาเสย 100% 63

ทมการเลยงสาหราย

4.30 กราฟแสดงการเปรยบเทยบผลการศกษาประสทธภาพในการบาบด 64

คา COD ในนาของสาหราย

4.31 กราฟแสดงผลการศกษาประสทธภาพในการบาบดคา COD ในนาเสย 65

100% ทมการเลยงสาหราย

บทท 1

บทนา

1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา

ปจจบนประเทศตางๆ มความตนตวในเรองของพลงงาน มการศกษาวจยเพอหาแหลง

พลงงานเชอเพลงเพอมาทดแทนนามนปโตรเลยม อาทเชน พลงงานแสงอาทตย พลงงานชวมวล

และกาซชวภาพ เปนตน รวมถงนามนไบโอดเซล ซงเปนเชอเพลงทางเลอกทมคณสมบตในการเผา

ไหมเหมอนกบนามนดเซล แตมการปลอยมลพษทนอยกวา ทาใหภาครฐมนโยบายสงเสรมการปลก

พชนามนเพอลดตนทนของการใชและการนาเขานามนดบ แตทงนการปลกพชนามนบางชนด เชน

ปาลมนามน หรอสบดา ตองใชพนทในการเพาะปลกมากและใชระยะเวลานานกวาจะไดมาซง

วตถดบทเหมาะสม นามนจากสาหรายขนาดเลกจงเปนวตถดบทางเลอกหนงทมขอไดเปรยบทงดาน

พนทเพาะปลก ระยะเวลาการเจรญเตบโต และสามารถเพาะเลยงในอาหารแบบงายๆ ในระดบ

การผลตขนาดใหญได ในการเพาะเลยงเซลลสาหรายเพอใหเกดการสะสมนามนในปรมาณสง

จาเปนตองมการควบคมสภาวะตางๆ ทมผลตอการเจรญเตบโตและการสะสมนามนของเซลล

สาหราย ไมวาจะเปน แหลงอาหาร แหลงคารบอน แหลงไนโตรเจน ชวงการใหแสง และอณหภม

หรอปจจยแวดลอมอนๆ ทสาคญ ซงนาทงบางประเภทจะมองคประกอบของสารอนทรยในปรมาณ

สงทสามารถนามาใชเปนแหลงคารบอนราคาถกในการเพาะเลยงสาหรายได อาทเชน นาทงจาก

อตสาหกรรมการเกษตรตางๆ (แพรพลาศ ดจจานทศน, 2553) อกทงยงมสารอาหารตางๆ ท

เหมาะสมตอการเจรญเตบโตของสาหรายไดเปนอยางด ซงหากมการควบคมปจจยทสาคญ เชน

ปรมาณแหลงคารบอน แหลงไนโตรเจน และอทธพลของความเคมใหเหมาะสม จะทาใหสาหราย

สะสมนามนในปรมาณสง ซงนามนสาหราย (microalgal oil) ทสกดไดจากเซลลสาหรายนน

สามารถนามาผลตเปนไบโอดเซลไดคลายกบการผลตไบโอดเซลจากพชทใหนามนทวไป ผาน

กระบวนการทรานเอสเทอรฟเคชน (transesterification) โดยมกรดหรอดางเปนตวเรงปฏกรยา จะ

ทาใหไดนามนทมคณภาพ เหมาะสมตอการนาไปเปนวตถดบในการผลตไบโอดเซล ใหเปนไปตาม

มาตรฐานสากลททวโลกใหการยอมรบ

2

โรงงานอตสาหกรรมรไซเคลมนาเสยเกดขนเปนจานวนมาก โดยนาเสยจะมการปนเปอน

ทงสารอนทรยและอนนทรย ซงอาจสามารถนามาใชสาหรบการเพาะเลยงสาหรายทใชในการสกด

นามนได อกทงยงเปนการชวยบาบดนาเสยของโรงงาน จงถอเปนประโยชนทงทางตรงและ

ทางออม ดงนนผวจยจงมแนวคดในการนาสาหรายทใชผลตนามนไบโอดเซลมาบาบดนาเสยของ

โรงงานอตสาหกรรมรไซเคล เพอเปนประโยชนทงดานการจดการสงแวดลอมภายในโรงงานและ

เออประโยชนในดานวตถดบในกระบวนการผลตไบโอดเซลอกทางหนง

1.2 วตถประสงคของการศกษา

1.2.1 เพอศกษาความเปนไปไดในการบาบดนาในบอสดทายของระบบบาบดนาเสย

โรงงานอตสาหกรรมรไซเคลโดยใชสาหรายทนามาผลตไบโอดเซล

1.2.2 เพอศกษาหาประสทธภาพของการบาบดนาเสยบอสดทายของโรงงานอตสาหกรรม

รไซเคลโดยใชสาหรายทนามาผลตไบโอดเซล

1.3 ขอบเขตของการศกษา

1.3.1 การศกษาวจยครงน ทาการศกษาจากตวอยางนาเสยของโรงงานอตสาหกรรม

รไซเคล บรษท ส.กนกการจดการสงแวดลอม จากด ซงเปนนาเสยทผานการบาบดทางเคมและ

ชวภาพแลว

1.3.2 สาหรายทนามาทาการศกษาเปนตวอยางสาหรายทสามารถผลตไบโอดเซลจาก

หนวยงานทมการศกษาเกยวกบการผลตไบโอดเซล โดยใชสาหรายนมาศกษาความเปนไปไดใน

การบาบดนาเสยของโรงงานอตสาหกรรมรไซเคล

1.3.4 การหาอตราความเขมขนสงสดของนาเสยจากโรงงานประเภทรไซเคลทสาหราย

สามารถบาบดได โดยใชการสงเคราะหนาเสยหรอเจอจางนาเสยจากโรงงานใหไดคา COD ทม

ความเขมขนในระดบตางๆ และการศกษาหาประสทธภาพของการบาบดนาเสยของโรงงานจะ

พจารณาจากผลการวเคราะหคณภาพนาในการบาบดคา COD และการเพมคา DO ในนา

3

1.4 ผลทคาดวาจะไดรบจากการศกษา

1.4.1 ทาใหไดแนวทางในการบาบดนาเสยของโรงงานอตสาหกรรมรไซเคลโดยใช

สาหรายชวยในการบาบด

1.4.2 เปนการเพมวตถดบพลงงานอกทางหนง ทสามารถนาไปใชในการผลตไบโอดเซล

1.4.3 งานวจยนสามารถนาไปสการสงเสรมการเพาะเลยงพชพลงงานของภาค

อตสาหกรรมตอไป

1.5 นยามศพทเฉพาะ

1.5.1 การบาบดนาเสย หมายถง การกาจดหรอทาลายสงปนเปอนในนาเสยของโรงงาน

อตสาหกรรมรไซเคลใหหมดไป หรอเหลอนอยทสด เพอใหคณภาพนาทงเปนไปตามทมาตรฐาน

กาหนด

1.5.2 ประสทธภาพของการบาบดนาเสย หมายถง ความสามารถในการบาบดของระบบ

บาบดนาเสยในการบาบดคาความเปนกรด-ดาง (pH) คาซโอด (COD) และการเพมคา DO ในนา

1.5.3 บอสดทายของระบบบาบดนาเสย หมายถง บอทรองรบนาทผานการบาบดทางเคม

และทางชวภาพแลว

1.5.4 สาหราย หมายถง พชชนตาเซลลเดยวมขนาดเลก สามารถมองเหนโครงสรางของ

เซลลภายใตกลองจลทรรศน มศกยภาพในการใหนามน ซงในทน คอ สาหรายทสามารถใชเปน

วตถดบในการผลตไบโอดเซลได

1.5.5 ความเปนไปได หมายถง ความสามารถของสาหรายในการบาบดนาเสยบอสดทาย

ของระบบบาบดนาเสยโรงงานอตสาหกรรมรไซเคล โดยพจารณาถงประสทธภาพของการบาบด

คาซโอด (COD) ในนาเสย และการเพมคา DO ในนา

บทท 2

การทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ

2.1 ไบโอดเซล

2.1.1 ความหมายและความสาคญของไบโอดเซล

ไบโอดเซล (biodiesel) หมายถง นามนเชอเพลงทดแทนทผลตมาจากนามนพช

เมลดพช และไขสตว เพอนามาทดแทนนามนดเซลโดยผานกระบวนการทางเคมและกระบวนการ

ทางกายภาพ (ชยศร ธาราสวสดพพฒน, 2550 : 12)

ไบโอดเซล เปนสารประกอบเอสเทอรทผลตจากนามนพชหรอไขมนสตว ทงทใช

แลวและยงไมผานการใชงาน โดยผานกระบวนการทางเคม ทเรยกวา ทรานสเอสเทอรฟเคชน

(transesterification) หรอการเปลยนใหเปนสารประเภทเอสเทอร ดงภาพท 2.1

ภาพท 2.1 ปฏกรยาการเกดเมทลเอสเทอร

ทมา: ปยนาฎ อนทนกล, 2547 : 15

CH

CH2

O

CH2

O C

C

O

R2

R1

O C R3

O

O+ CH3 OH3 R C

O

O CH3 + CH

CH2

OH

CH2

OH

OH

ไตรกล◌เซอไรด◌ เมทานอล เมท◌ลเอสเทอร◌ กล◌เซอรอล

5

2.1.2 ประเภทของนามน ไบโอดเซล

สถาบนวจยพลงงาน (2547) ไดศกษาวจยดานไบโอดเซลในหลายๆ ดาน และได

แบงประเภทของนามนไบโอดเซลออกเปน 3 ประเภท ไดแก

2.1.2.1 นามนพชหรอนามนสตว ไบโอดเซลประเภทน คอ นามนพชแทๆ (เชน

นามนมะพราว นามนปาลม นามนถวลสง นามนถวเหลอง) หรอนามนจากไขมนสตว (เชน นามน

หม) ซงสามารถนามาใชกบเครองยนตดเซลโดยไมตองผสม หรอเตมสารเคมอนใดหรอไมตอง

นามาเปลยนแปลงคณสมบตของนามนใดๆ

2.1.2.2 ไบโอดเซลแบบลกผสม ไบโอดเซลชนดนเปนลกผสมระหวางนามนพช

(หรอสตว) กบนามนกาดหรอนามนดเซล เพอใหไบโอดเซลทไดมคณสมบตใกลเคยงกบนามน

ดเซลใหมากทสด เชน โคโคดเซล (coco-diesel) ท อาเภอทบสะแก จงหวดประจวบครขนธ ซงเปน

การผสมกนระหวางนามนมะพราวกบนามนกาด หรอปาลมดเซล (palm-diesel) เปนการผสม

ระหวางนามนปาลมกบนามนดเซล

2.1.2.3 ไบโอดเซลแบบเอสเทอร ไบโอดเซลประเภทนเปนความหมายของไบโอ

ดเซลทแทจรงทมการใชกนทวไป เชน ในประเทศเยอรมน และสหรฐอเมรกา “ไบโอดเซล” ใน

ความหมายสากลจะหมายถง ไบโอดเซลแบบเอสเทอร สาหรบไบโอดเซลประเภทนตองผาน

กระบวนการแปรรปโดยกระบวนการทางเคม ทเรยกวา ทรานสเอสเทอรฟเคชน (transesterification)

โดยการนาเอานามนพชหรอนามนไขสตวทมสวนประกอบของกรดไขมนไปทาปฏกรยากบ

แอลกอฮอลโดยใชกรดหรอเบสเปนตวเรงปฏกรยาทาใหเกดเปนสารประเภทเอสเทอร (ester) โดย

จะเรยกชนดของ ไบโอดเซลแบบเอสเทอรตามชนดของแอลกอฮอลทใชในการทาใหเกดปฏกรยา

เชน ไบโอดเซลทใชสารละลายเมทานอลเปนตวทาใหเกดปฏกรยา เรยกวา เมทลเอสเทอร เปนตน

โดยไบโอดเซลประเภทเอสเทอรนจะมคณสมบตทเหมอนกบนามนดเซลมากทสด เราสามารถ

นามาใชกบรถยนตประเภทดเซลไดโดยไมทาใหมปญหากบเครองยนต แตปญหาทมกพบจาก

การผลตไบโอดเซลชนดน คอ ตนทนการผลตคอนขางสง

2.1.3 การผลตไบโอดเซลจากนามนพชในประเทศไทย

สาหรบประเทศไทยไดมการพฒนารปแบบ และเทคโนโลยการผลตไบโอดเซลท

หลากหลายรปแบบ โดยวตถดบทนยมนามาผลต ประกอบดวย นามนพชทผานการใชแลว นามน

ปาลม นามนจากเมลดสบดา และนามนทสกดไดจากวตถดบประเภทพชทใหนามนบางประเภท ดง

แสดงตวอยางแหลงผลตไบโอดเซลในระดบโรงงานอตสาหกรรมในตารางท 2.1

6

ตารางท 2.1 ตวอยางการผลตไบโอดเซลในประเทศไทย

บรษท/หนวยงาน วตถดบ กาลงการผลต

(ลตร/วน) ระบบการผลต

บรษท ราชาไบโอดเซล จากด นามนพชใชแลว

นามนมะพราว 20,000 แบบไมตอเนอง

กรมอทหารเรอ นามนปาลมโอลน 2,000 แบบไมตอเนอง

สถาบนวทยาศาสตรและ

เทคโนโลยแหงประเทศไทย นามนปาลมสเตยรน 30 แบบไมตอเนอง

โครงการสวนพระองคสวน

จตรลดา นามนพชใชแลว 400 แบบไมตอเนอง

บรษท กรงเทพพลงงาน

ทดแทน จากด นามนปาลมสเตยรน 200,000 แบบไมตอเนอง

ทมา: กรมธรกจพลงงาน, 2550

2.2 สาหรายขนาดเลกในการผลตไบโอดเซล

2.2.1 สาหรายขนาดเลก

โดยทวไปสาหรายแบงออกไดเปน 2 กลม ไดแก สาหรายขนาดใหญ (Macroalgae)

และสาหรายขนาดเลก (Microalgae) สาเหตทสาหรายขนาดเลกไดรบความสนใจในการนามา

ผลตไบโอดเซล เนองมาจากภายในเซลลสาหรายบางสายพนธมการสะสมนามนไวสงเกอบรอยละ

80 ของนาหนกแหง ดงตารางท 2.2

7

ตารางท 2.2 ปรมาณนามนสาหรายขนาดเลก

ชนดสายพนธสาหรายขนาดเลก ปรมาณนามน

(เปอรเซนตนาหนกแหง)

Botryococcus braunii 25-80

Chlorella protothecoides 23-30

Chlorells vulgaris 14-40

Crypthecodinium cohnii 20

Cylindrotheca sp. 16-37

Dunaliella salina 14-20

Neochloris oleoabundans 35-65

Nitzschia sp. 45-47

Phaeodactylum tricornutum 20-30

Schizochytrium sp. 50-77

Spirulina maxima 4-9

Tetraselmis suecia 15-23

ทมา: ประยร เอนมาก, 2553

สาหรายขนาดเลก (Microalgae) จดเปนพชชนตาเซลลเดยวมขนาดเลก (ประมาณ

2 ไมโครเมตร) สามารถมองเหนโครงสรางของเซลลภายใตกลองจลทรรศน (ดงภาพท 2.2) ม

คลอโรฟลลจงสามารถสรางอาหารเองไดเชนเดยวกบพชทวไป เจรญและพบตามแหลงนาธรรมชาต

ตางๆ เชน แหลงนาจด นากรอยและนาเคม ตลอดจนในบอนาเสย เปนตน นอกจากนสาหรายตองใช

คารบอนไดออกไซดในการสงเคราะหแสง เชนเดยวกบพชทวไป จงเปนแนวทางชวยลดภาวะโลก

รอนได จากคณสมบตดงกลาว สาหรายขนาดเลกจงกลายเปนพชทกาลงไดรบความสนใจจากทว

โลก ในการนามาคนควาวจยเพอสรางสรรคพลงงานทางเลอกใหมทมประสทธภาพในอนาคต เมอ

เปรยบเทยบการเพาะเลยงในแงของพนทและระยะเวลาการเพาะปลกเทยบกบพชนามนชนดอนๆ

8

พบวา สาหรายใหนามนไดในปรมาณสง ดงนนหากสามารถนามาผลตเปนเชอเพลงทดแทนไดจะ

สามารถลดปญหาในการแยงสวนแบงทางอาหารจากพชนามนได

ภาพท 2.2 เซลลสาหรายขนาดเลกภายใตกลองจลทรรศน

ทมา: แพรพลาศ ดจจานทศน, 2553

สาหรายสามารถขนาดเลกมศกยภาพในการใหนามนไดในปรมาณสง เนองจากม

ระยะเวลาในการเพาะเลยงสนกวาพชนามนชนดอนๆ และเมอเปรยบเทยบพนท ระยะเวลา

การเพาะปลกกบพชนามนชนดอนๆ ดงแสดงในตารางท 2.3 แลวหากสามารถนามาผลตเปน

เชอเพลงทดแทนไดยอมสามารถลดการเกดปญหาในการแยงสวนแบงทางอาหารหรอเกษตรกรรม

จากพชนาไปได

9

ตารางท 2.3 เปรยบเทยบศกยภาพในการผลตชวมวล ปรมาณนามนสะสม และพลงงานเชอเพลง

ระหวางพชนามนชนดตางๆ และสาหรายขนาดเลก

ชนดของพชนามน ชวมวล

(เมตตรกตน/เฮกตาร/ป)

ปรมาณนามน

(% นาหนกแหง)

ไบโอดเซล

(เมตตรกตน/เฮกตาร/ป)

ถวเหลอง 1-2.5 20% 0.2-0.5

เมลดเรพ 3 40% 1.2

ปาลมนามน 19 20% 3.7

สบดา 7.5-10 30-50% 2.2-5.3

สาหรายขนาดเลก 140-255 35-65% 50-100

ทมา: ประยร เอนมาก, 2553

ตารางท 2.4 การเปรยบเทยบผลผลตนามนจากสาหรายขนาดเลกกบพชนามนชนดอนๆ และพนท

ทตองใชในการเพาะปลก

แหลงของนามน ผลผลตนามน

(ลตร/เฮกตาร)

พนทท

ตองการ

(ลานเฮกตาร)

รอยละของพนท

การเพาะปลกใน

สหรฐอเมรกา

ขาวโพด (corm)

ถวเหลอง (soybeam)

คาโนลา (canola)

สบดา (jatropha)

มะพราว (coconut)

ปาลมนามน (oil palm)

สาหรายขนาดเลก (microalgae)**

172

446

1190

1892

2689

5950

136900

1540

594

223

140

99

45

2

846

326

122

77

54

24

1.1

* เพอใชในระบบขนสงรอยละ 50 ของเชอเพลงทตองการในสหรฐอเมรกา

** นามนสาหรายรอย 70 ของนาหนกเซลล

ทมา: ประยร เอนมาก, 2553

10

2.2.2 การใชประโยชนจากสาหราย

จากลกษณะและองคประกอบทสาคญของเซลลสาหรายดงกลาวไปแลวนน จะ

พบวาภายในเซลลสาหรายมการสะสมสารอาหารในรปแบบตางๆ เชน โปรตน คารโบไฮเดรต

โดยเฉพาะในรปของแปง หรอแมกระท ง ไขมน ซงอย ในรปของของไตรกลเซอรไรด

(Triacylglycerides, TAGs) ซงพบวาสาหรายมการสะสมไขมนไวภายในเซลลในปรมาณมากนอย

ขนอยกบชนดของสายพนธตางๆ จากองคประกอบดงกลาวจะเปนสวนสาคญในการจาแนกหรอ

การใชประโยชนในดานตางจากเซลลสาหรายอยางกวางขวางในปจจบน ตงแตการนามาใชเพอ

ผลตภณฑอาหารตางๆ ยา ตลอดจนการจดการสงแวดลอม ไมวาจะเปนการนาไปใชเปนพลงงาน

ทดแทนดงรายละเอยดตอไปน (ประยร เอนมาก, 2553 : 8)

2.2.2.1 ประโยชนตอระบบนเวศน

สาหรายดารงชวตแบบออโตโทรฟค (Autotrophic organism) เปน

สงมชวตทผลตออกซเจนใหแกสงแวดลอมอยางมาก ประมาณวา 50 % ของออกซเจนในนาเกดจาก

กระบวนการสงเคราะหแสงโดยสาหราย นอกจากนสาหรายยงเปนผผลต (Producer) และเปนสวน

หนงของหวงโซอาหารขนตนของสงมชวตในนา โดยเปนอาหารของตวออนแมลง กง หรอปลา

เปนตน ซงจะเหนไดวาผลผลต (Productivity) จากทะเล แมนา ลาคลอง และทะเลสาบทวไป จะม

มากหรอนอยขนอยกบปรมาณแพลงกตอนพชทอยในแหลงนานนๆ ถามมากกมกจะมสงมชวตใน

นาเชน ป กง ปลา มากตามไปดวย

2.2.2.2 ประโยชนดานการเกษตร

สาหรายสามารถนามาใชดานการเกษตรไดหลายดานดวยกนทเหนได

อยางชดเจนกคอ สาหรายสเขยวแกมนาเงนหลายชนดชวยเพมไนโตรเจนใหกบนาขาว โดยไดมา

สาหรายตามธรรมชาตหรอจากแหนแดง ซงจะมสาหรายพวก Anabaena อยบรเวณชองวางในใบ

(Leaf cavity) มาใสในนาขาวไดเชนกน ดนทมสาหรายสเขยวแกมนาเงนพวก Nostoc ปกคลมอย

มากๆ จะพบวาบรเวณนนมปรมาณสารอนทรยและไนโตรเจนสง สาหรายสแดงและสาหรายส

นาตาลทมขนาดใหญ เปนกลมสาหรายทมประมาณโพแทสเซยมสง สามารถอมนาไดด ทาใหดน

ชมชนอยเสมอ สามารถนามาใชไดโดยการไถกลบ ในขณะเดยวกนสาหรายพวกคลอรลไลน

สามารถนามาบดใชแทนหนปนในบรเวณทขาดแคลนได

2.2.2.3 ประโยชนตอดานเภสชกรรม

ปจจบนมการนาเอาสาหรายมาใชเปนยาหลายประเภท เชนสาหรายสแดง

Digenia simplex นามาใชเปนยาถายพยาธ และโรคตาลขโมย สารสกดจากสาหรายสนาตาลท

เรยกวาโซเดยมลามนารน ซลเฟต และ ฟวคอยดน นามาใชเปนยาชวยใหเมดเลอดแขงตว สาหรายส

11

เขยวแกมนาเงน Spirulina ใชเปนอาหารเสรมและยารกษาเบาหวาน สาหรายสเขยว Cladophora

และ Microspora หรอทเรยกวา สาหรายไกมผลในการบาบดแผลในกระเพาะอาหาร สารสกดท

เรยกวา คลอเรลลน (Chlorellin) จากสาหรายสเขยว Chlorella มผลตอการยบยงแบคทเรยได

สามารถนามาใชทาเปนยาปฏชวนะได แตยงไมแพรหลายมากนกเนองจากมคาใชจายในการผลต

คอนขางสง

2.2.2.4 ใชเปนผลตภณฑอาหาร

สาหรายทนามาใชเพอการบรโภคนน สวนใหญพบวาเซลลจะมการสะสม

หรอผลตสารตางๆ อาท เชน เหลก โพแทสเซยม แคลเซยม และ วตามนบางชนดสง เชน วตามน 6

และ บ 12 สาหราย Haematococcus pluvialis สามารถสงเคราะห เบตา-แคโรทน และแอสตาแซน

ทน ไดในปรมาณทสงมาก สารดงกลาวเปนสารในกลมของแคโรทนอยส ทมคณสมบตเปนสาร

ตานอนมลอสระ ในขณะเดยวกนสาหรายหลายๆ กลมมการสรางและสะสมสารอาหารไวในรปของ

ไขมนชนดไมอมตว เชน Docosahexaenoic acid (DHA) และ Eicosapentaenoic acid (EPA) ซงเปน

กรดไขมนทมความจาเปนของรางกาย ปจจบนมการนาสาหรายหลายชนดมาใชประโยชนในเชง

พาณชยอยางแพรหลาย

2.2.2.5 การจดการดานสงแวดลอม

ปจจบนไดมการเพาะเลยงสาหรายเพอนามาประยกตใชในการจดการ

สงแวดลอมอยางกวางขวาง เชน นาเสยจะถกนามาผานกระบวนการยอยสลายแบบไรอากาศเพอ

ผลตกาซเพอใชเปนพลงงาน ในขณะเดยวกนสวนทเหลอจากกระบวนการหมกจะมปรมาณ

สารอาหารสงจงเหมาะสาหรบใชเปนแหลงอาหารสาหรบการเพาะเลยงสาหรายไดเปนอยางด ใน

ขณะเดยวกนนนคารบอนไดออกไซดทเกดจากกระบวนการเผาไหมเชอเพลงจะนามาใชเพาะเลยง

สาหรายไดเชนเดยวกน ซงเปนการลดการปลดปลอยกาซเรอนกระจกสชนบรรยากาศไดอกทาง

หนง เซลลสาหรายทเกบเกยวไดจะนาไปเปนวตถดบในการผลตเปนพลงงานทดแทนตอไป

2.2.2.6 เชอเพลงชวภาพ

สาหรายขนาดเลกสามารถนามาใชผลตเปนพลงงานไดหลายแนวทาง เชน

การผลตไฮโดรเจร เอทานอล และทกาลงไดรบความสนใจในปจจบนคอ การผลตไปโอดเซลจาก

นามนสาหรายซงขนอยกบสายพนธของสาหรายทใชในการเพาะเลยงและกรรมวธในการเพาะเลยง

นามนทไดจากสาหรายมองคประกอบทางเคมเปนไตรกลเซอไรดเชนเดยวกนกบนามนพชทวๆ ไป

ลกษณะของสาหรายบางชนดทมการสะสมนามน และลกษณะของนามน

ทเกบสะสมไวภายในเซลล ซงปรมาณนามนในเซลลสาหรายสวนใหญมคาเฉลยประมาณ 25-50%

ของนาหนกแหง โดยพบวาสาหรายบางชนดมปรมาณนามนสะสมไวสงถง 80% ขนอยกบสภาวะ

12

การเพาะเลยงทเหมาะสมชนดของกรดไขมนทไดจากการเพาะเลยงสาหรายขนาดเลกทพบมากทสด

ไดแก กรดโอเลอกและกรดปาลมมค

2.3 การเพาะเลยงสาหราย

2.3.1 ระบบการเพาะเลยงสาหรายขนาดเลก

สาหรบการเพาะเลยงสาหรายจะแบงออกเปน 2 ระบบ คอ การเพาะเลยงสาหราย

ในระบบปด (close system) เชน ในถงปฏกรณชวภาพชนดทอแบบใหแสง (photobioreactor) ดง

ภาพท 2.3

ภาพท 2.3 ถงปฏกรณชวภาพชนดทอแบบใหแสง

ทมา: แพรพลาศ ดจจานทศน, 2553

13

ซงขอดของการเพาะเลยงในระบบปด คอ เปนพนททสะอาด สามารถควบคม

สภาวะตางๆ ไดด และใชพนทนอยสวนการเพาะเลยงสาหรายอกระบบ คอ การเพาะเลยงในระบบ

เปด (open system) เชน การเพาะเลยงในบอกวนผสม (raceway pond) เปนตน ซงขอดคอ มราคาถก

สามารถใหแสงจากแสงอาทตยไดโดยตรง และเพาะเลยงสาหรายไดในปรมาณมาก ดงภาพท 2.4

ภาพท 2.4 การเพาะเลยงสาหรายระบบเปดในบอกวนผสม

ทมา: แพรพลาศ ดจจานทศน, 2553

นอกจากนในการเพาะเลยงสาหรายยงมการแบงสภาวะในการเพาะเลยงออกเปน 3

สภาวะ ไดแก

1) การเพาะเลยงแบบออโตโทรฟค (autotrophic cultivation) เปนการเพาะเลยง

สาหรายโดยตองการใชแสง และคารบอนไดออกไซด (CO2) จากธรรมชาตเปนหลก ในการเจรญเตบโต

และสงเคราะหสารชวมวลตางๆ

14

2) การเพาะเลยงแบบเฮทเทอโรโทรฟค (heterotrophic cultivation) เปนการเพาะเลยง

โดยใชสารประกอบอนทรย เชน กลโคส ซโครส หรอกากนาตาล เปนแหลงคารบอนและพลงงาน

ซงจะเพาะเลยงในททไมมแสงหรอในทมดตลอดเวลา (Bouarab, Dauta, และ Loudiki, 2004)

3) การเพาะเลยงแบบมกโซโทรฟค (mixotrophic cultivation) เปนการเพาะเลยง

สาหรายโดยใชสารประกอบอนทรยคารบอนและแสง เปนแหลงคารบอนและแหลงพลงงาน

ตามลาดบ โดยทแสงทใชอาจเปนแสงจากธรรมชาต (แสงอาทตย) หรอแสงจากหลอดไฟ ภายใน

ระยะเวลาทเหมาะสม

2.3.2 ปจจยทมผลตอการเจรญและการสะสมนามนของสาหราย

ในการเพาะเลยงสาหรายเพอใหไดเซลลในปรมาณมากและมการสะสมนามนไว

ในเซลลในปรมาณสงนน มปจจยสาคญดงน (แพรพลาศ ดจจานทศน, 2553)

1. แหลงอาหาร (nutrients) ไมวาจะเปนคารบอนหรอไนโตรเจน โดยคารบอนเปน

ธาตอาหารทมความจาเปนตอการเจรญเตบโตของสาหราย ซงสาหรายสามารถใชไดทงในรปของ

อนทรยและอนนทรย เชน คารบอนไดออกไซดทละลายไดในนาซงอยในรปของคารบอนเนต

และไบคารบอนเนต นอกจากแหลงคารบอนแลว ไนโตรเจนกเปนปจจยทสาคญตอการเพาะเลยง

สาหรายตอการชกนาใหสะสมนามน โดยจาเปนตองมการควบคมการเพาะเลยงใหอยในสภาวะท

ขาดไนโตรเจนหรอมในปรมาณทจากด จะมผลทาใหอตราการสงเคราะหนามนของสาหรายเพม

สงขน (Widjaja, Chien, และ Ju, 2009) นอกจากนไนโตรเจนมบทบาททสาคญตอกระบวนเมตาบอ

ลซมในเซลลสาหราย อกทงยงเปนองคประกอบทสาคญในกรดอะมโน โปรตน และเอนไซม

ภายในเซลล

2. แสง (light) แสงมความจาเปนตอการเจรญเตบโตของสาหรายในการสงเคราะห

แสงเชนเดยวกบพชทวไป ถามการเพาะเลยงสาหรายโดยมการใหแสงดวยหลอดไฟควรใหแสงจาก

หลอดไฟฟลออเรสเซนส เพราะแสงทไดจะมอณหภมไมสงเหมอนแสงจากหลอดไฟชนดอน

นอกจากนการควบคมชวงเวลาการใหแสงสลบกบการหยดใหแสงจะสงผลใหสาหรายเจรญเตบโต

ไดดกวาการใหแสงตลอดเวลา โดยชวงแสงสวางทนยมใชคอ 16 ชวโมงสวาง/8 ชวโมงมด เปนตน

(Barsanti & Gualtieri, 2006)

3. อณหภม (temperature) มผลตอการเกดปฏกรยาตางๆ ภายในเซลลสาหรายและ

การทางานของเอนไซม รวมถงโครงสรางและองคประกอบตางๆ ในเซลลสาหราย โดยเฉพาะอยาง

ยงปรมาณนามนในเซลลสาหราย ดงนนจงจ าเปนตองมการควบคมอณหภมใหเหมาะสมตอ

การเจรญของสาหรายแตละชนด (พนดา รตนพลท, 2551)

15

นอกจากนยงมปจจยอนๆ ทมผลตอการเพาะเลยงและชกนาใหเกดการสะสมนามน

ไมวาจะเปนความเคม หรอบางครงอาจมการเตมสารอาหารบางอยางลงไปในอาหารเพาะเลยง

สาหราย เพอสงเสรมการเจรญเตบโตและการสะสมนามนภายในเซลลสาหรายใหสงขน

2.4 นาเสยจากโรงงานอตสาหกรรม

นาเสย หมายถง นาทมสารใดๆ หรอสงปฏกลทไมพงปรารถนาปนอย การปนเปอนของ

สงสกปรกเหลาน จะทาใหคณสมบตของนาเปลยนแปลงไปจากบรสทธ หรอหมายถง นาทผาน

การใชแลว 1 ครง จนอยในสภาพทไมสามารถนากลบมาใชประโยชนได สงปนเปอนทอยในนาเสย

ไดแก นามน ไขมน ผงซกฟอก สบ สารฆาแมลง สารอนทรยททาใหเกดการเนาเหมน และเชอโรค

ตางๆ ซงมผลตอสขภาพและอนามยของมนษย สตว และพช สารทปะปนมาในนาเสยม 2 ชนด

ไดแก (ชยศร ธาราสวสดพพฒน, 2553)

1) สารมพษ (toxic compounds) ซงสวนมากจะเปนสารอนนทรย เชน สารไซยาไนด กรด

เบส ปรอท ตะกว โลหะหนกอนๆ และสารฆาแมลง เปนตน

2) สารทไมมพษ (nontoxic compounds) แตยอยสลายได เชน สารอนทรย ในการยอยสลาย

สารอนทรยนจะตองอาศยแบคทเรยทอยในนาทาการยอยสลาย โดยจะเกดการยอยสลายไดทง

สภาวะทมออกซเจน (aerobic bacteria) กงไรออกซเจน (facultative aerobic bacteria) และในสภาวะ

ทไรออกซเจน (anaerobic bacteria) ในกระบวนการยอยสลายสารอนทรยในนาเสย ถาปรมาณ

สารอนทรยมมาก แบคทเรยกจะใชออกซเจนทละลายนามากขน เมอปรมาณออกซเจนในนาเหลอ

นอยหรอหมดไป แบคทเรยทไมใชออกซเจนหรอใชในปรมาณนอยกจะทางาน โดยจะดงเอา

ออกซเจนจากสารประกอบพวกไนเตรต (NO3-) ซลเฟต (SO4

2-) มาใชในการสนดาปสารอนทรย

แทน และจะไดกาซมเทน (CH4) ไฮโดรเจนซลไฟด (H2S) ในขนตอนสดทาย

2.4.1 คณลกษณะทวไปของนาเสยจากแหลงกาเนดประเภทตางๆ

นาเสยทเกดจากแหลงกาเนดประเภทตางๆ จะมลกษณะทแตกตางกนไป ขนอยกบ

ประเภทของสารทปนเปอนทอยในนา โดยทวไปสามารถแยกลกษณะของนาเสย ไดดงน

2.4.1.1 ลกษณะทางกายภาพของนาเสย หมายถง ลกษณะทสามารถสมผสไดดวย

อวยวะของรางกายของเรา เชน สามารถมองเหนได ไดกลน รบรอณหภมรอน-เยน เปนตน ซงม

รายละเอยด ดงน

16

1) สของนาเกดจากสารทเจอปนในนา ไดแก พวกไอออนของโลหะ

สารอนทรย สารอนนทรย และสงมชวต เชน แพลงกตอน สาหราย เปนตน ซงสามารถจดประเภท

ไดเปน 2 ประเภท คอ สทแทจรง (สทเกดจากการละลายของสารประกอบในนา) และสทปรากฏ

(เกดจากการสะทอนแสงของสงแขวนลอยอยในนา) สของนาเปนดชนตวหนงทใชประกอบ

การพจารณาภาพของนาสาหรบผทพบเหน สทเกดจากการทงนาทงจากโรงงานอตสาหกรรมจะม

ความแตกตางจากสของนาตามธรรมชาต และมความเปนพษมากกวาสของนาทเกดจากการเนาเปอย

ของสารอนทรย ดงนน การกาจดจะตองรแหลงกาเนดของสนนๆ กอน จงจะสามารถกาจดไดอยาง

เหมาะสม

2) ปรมาณของแขงทงหมด หมายถง ปรมาณของแขงทปนอยในนา ซง

จะมทงของแขงทเปนสารอนทรย (organic or volatile solids) และของแขงทเปนสารอนนทรย

(inorganic or fixed solids) ของแขงเหลานจะมความสาคญตอคณภาพของนา โดยแยกเปนของแขง

แขวนลอย (suspended solids) ของแขงละลาย (dissolved solids) และของแขงจมตว (settleable

solids)

3) กลน (odor) สวนมากมาจากกาซทเกดจากการยอยสลายของ

สารอนทรยในนา ซงไดแก กาชไฮโดรเจนซลไฟด (H2S) ทเกดจากการยอยสลาย สารอนทรยของ

จลนทรยทเกดในสภาวะไรอากาศ เปนตน สวนกลนอนๆ ทมอยในนาเสยกเกดจากสารเคมตวอนๆ

เชน กลนกะหลาปลเนาทเกดจากการยอยสลายของสารอนทรยซลไฟด กลนปลาเนาทเกดจาก

การยอยสลายของสารอนทรยจาพวกเอมน และกลนอบทเกดจากการยอยสลายสารอนทรยทมฤทธ

เปนกรด เปนตน ความรนแรงของกลนจะขนกบชนดของสารททาใหเกดกลน ในการตรวจวด

ปรมาณกลนมกจะกระทาโดยการใชจมกสดดมเปนสวนใหญ ซงเครองมอในการตรวจวดปรมาณ

นนจะคอนขางยงยากในการปฏบต

4) อณหภม นาเสยทมคาอณหภม (temperature) ของนาสงนน มกเกด

จากแหลงกาเนดทเปนโรงงานอตสาหกรรมทมการใชนาเปนตวหลอเยนในสวนทเปนทอทรอนใน

กระบวนการผลต เชน โรงงานผลตกระแสไฟฟา เปนตน ซงอณหภมของนาทสงขนจะเปนสาเหต

ทาใหปรมาณการละลายของออกซเจนในนาลดลง ซงกจะกอใหเกดปญหามลพษในนาไดในทสด

5) ความขน (turbidity) หมายถง ลกษณะของนาทมสงเจอปนทเปนสาร

แขวนลอยทมขนาดเลกตงแต ขนาดเลกกวา 100 มลลไมครอน แตใหญกวา 0.2 มลลไมครอน จนถง

ขนาดหยาบ (1,000 มลลไมครอน) เชน เศษดน เศษของสารอนทรย สารอนนทรย แพลงกตอน และ

สงมชวตเลกๆ เปนตน คาความขนของนาจะมผลตอการบดบง หรอขดขวางทางเดนของแสงทจะ

ผานลงสนาได ซงจะมผลตอการสงเคราะหแสงของพชนา ทงนความขนในนาเสยสวนใหญเกดจาก

17

การทนามสารแขวนลอยประเภทของแขงหรอไขมนปะปนอย การวดคาความขนสามารถทาไดโดย

วธการเทยบกบความขนมาตรฐานทกาหนดขนมา โดยการใชสารซลกาเปนสารททาใหเกดความขน

มาตรฐาน ซงสารละลายซลกา 1.0 มลลกรมตอลตร จะสามารถเทยบเทากบคาความขนได 1 หนวย

ความขน ในปจจบนมการผลตเครองมอสาหรบวดคาความขนโดยอาศยหลกการเดยวกนน และ

สามารถวดคาความขนของนาออกมาในหนวย เนฟโลเมทรกเทอรบดท (Naphelometric Turbidity

Unit : NTU.)

2.4.1.2 ลกษณะทางเคม สาหรบคณลกษณะของนาทจะกลาวถงตอไปน จะเปน

ดชนสาคญในการชวดคณภาพของนาทางเคมวาเปนอยางไร ซงจะประกอบดวยปรมาณสารท

เจอปน ดงน

1) สารอนทรย (organic compounds) เปนสารทมสวนประกอบซง

ประกอบดวย ธาตคารบอน ไฮโดรเจน ออกซเจน ไนโตรเจน เปนสารทมผลตอสงมชวตทอาศยอย

ในนา กลาวคอ สงสกปรกทเกดจากกจกรรมตางๆ ของมนษย จะถกระบายออกมาในรปของ

สารอนทรย ซงมผลทาใหจลนทรยในนาใชสารเหลานเปนอาหาร โดยในกระบวนการยอยสลาย

สารอนทรยตางๆ ในนาจะตองใชออกซเจนทละลายนาเปนตวชวยในกระบวนการ ดงนน แหลงนา

ทมปรมาณสารอนทรยในปรมาณทสงกจะทาใหแหลงนานนเกดการเนาเสยได สาหรบดชนทใชใน

การชวดถงคาความสกปรกของนาเสยทเกดจากสงปนเปอน ไดแก คาบโอด (Biochemical Oxygen

Demand: BOD) คาซโอด (Chemical Oxygen Demand: COD) คาทโอด (Total Oxygen Demand:

TOD) เปนตน สาหรบคาบโอด (BOD) เปนคาทแสดงความตองการออกซเจนของนาเสยทม

สารอนทรยเจอปนทหาไดโดยใชกระบวนการทางชววทยา กลาวคอ คาบโอดเปนคาทแสดงถง

ความตองการออกซเจนของจลนทรยทมอยในนา เพอใชในการยอยสลายสารอนทรยทปะปนมากบ

นานนเอง ดงนน คาบโอดจงจดเปนดชนทสาคญมากตวหนงสาหรบคณภาพนา และมกจะเปนตวท

ถกกาหนดในมาตรฐานคณภาพนาทงเสมอ เชน มาตรฐานคณภาพนาทงอาคารประเภท ก. คาบโอด

จะตองไมเกน 20 มลลกรมตอลตร

2) สารอนนทรย นาเสยทมสารอนนทรย (inorganic compounds)

ปนเปอน ซงสารเหลานน ไดแก เฟอรรส (Fe2+) เฟอรรก (Fe3+) ซลไฟด (S2-) ซลไฟท (SO32-) และ

สารจาพวกโลหะหนกตางๆ โดยสารอนนทรยจะมผลตอคณภาพนาไมนอยไปกวาสารอนทรย

กลาวคอ เปนสารทสามารถใชออกซเจนในนาไดโดยตรง และสารบางตวยงเปนพษตอมนษย และ

สงมชวตในนาดวย เชน ตะกว (Pb) สารแคดเมยม (Cd) โครเมยม (Cr) สารแมงกานส (Mn) และ

สารปรอท (Hg ) เปนตน

18

3) คาความเปนกรด-เบส (คา pH) เปนคาทแสดงถง ปรมาณความเขมขน

ของไฮโดรเจนไอออน [H] + ทใชบงบอกถงความเปนกรด-เบสของนา สาหรบในทางปฏบตแลว นา

ทมคณสมบตเปนกรดจะมคา pH นอยกวา 7 สวนนาทมคณสมบตเปนเบสจะมคา pH มากกวา 7

และนาทมคา pH เทากบ 7 จะมฤทธเปนกลาง ทงนในการวดคาพเอชในนานน สามารถทาไดทง

วธการเทยบสกบนายามาตรฐาน (colorimetric method) และวธใชเครองมอทางอเลกทรอนกส

(electrometric method) ในปจจบนการวดคาพเอชนยมใชเครองมอวดมากกวา ทเรยกวา มาตรความเปน

กรด-เบสของสารละลาย (pH meter) ซงจะแสดงคาทวดออกมาเปนตวเลข

4) ออกซเจน กาซออกซเจน (oxygen) นบวามความสาคญตอแหลงนา

มาก เปนดชนคณภาพนาตวหนงทสาคญตอการดารงชวตของสตวนา และสามารถปองกนการเนา

เหมนในนาได ซงกาซออกซเจนและกาชไนโตรเจนนนเปนกาชทละลายนาไดนอยมาก สาหรบใน

การตรวจวดปรมาณออกซเจนในนานน มกจะทาโดยการหาปรมาณออกซเจนละลาย (Dissolved

Oxygen : DO) ซงความสามารถในการละลายของกาซออกซเจนขนอยกบปจจย ดงน

4.1) ความดนของบรรยากาศ ถาความกดดนของบรรยากาศสง

การละลายของออกซเจนกจะสงดวย

4.2) อณหภม ถานามอณหภมสงขน การละลายของกาชออกซเจน

กจะนอยลง โดยลกษณะเชนนจะมผลกระทบตอคณภาพนามาก เนองจากนาทมอณหภมทสงขน ทา

ใหอตราการเกด ปฏกรยาออกซเดชนทางชวภาพจะเพมขน ซงหมายความวา ความตองการ

ออกซเจนของสงมชวตในนายอมจะมากขน ในขณะเดยวกนออกซเจนทละลายในนากจะมนอยลง

ซงจะสงผลทาใหเกดการเนาเหมนของนาได

4.3) ความเขมขนของเกลอแรในนา ถาความเขมขนของเกลอแรใน

นามสง อตราการละลายออกซเจนในนากจะตาดวย ดงนน นาในทะเลหรอนาเสยจะมออกซเจน

ละลายอยในนาตากวานาสะอาด

สาห รบ ปรม าณ ออ กซเ จน ในแ หล งนาใน รอ บวน นน จะ ม

ความแตกตางกนในแตละชวงเวลา กลาวคอ ปรมาณออกซเจนในนาจะมคาตาสดในชวงเวลาเชามด

หรอเวลาใกลรง เนองจากในเวลากลางคนพชนาจะมการใชออกซเจนในขบวนการหายใจและทา

การคายกาซคารบอนไดออกไซดออกมา หลงจากนนเมอสวางพชกเรมมการสงเคราะหแสงปรมาณ

ออกซเจนในนากจะเรมเพมขนเรอย ๆและจะเพมสงสดในเวลาเยนหรอใกลคา ซงการเปลยนแปลง

ในลกษณะเชนนจะเกดขนในลกษณะเดยวกบคาอณหภมและคาพเอช

5) ไนโตรเจนและสารประกอบไนโตรเจน (nitrogen group) ม

ความสาคญตอระบบนเวศของแหลงนามาก เนองจากเปนสวนประกอบของสารอนทรยทม

19

ความสาคญตอสงมชวต โดยเฉพาะเปนสวนประกอบของโปรตน คารโบไฮเดรต และไขมนบาง

ชนด ดงนนจงเปนดชนคาหนงสาหรบในการดแลความสมบรณของแหลงนา ทงนสารประกอบ

ไนโตรเจนทพบในแหลงนาสวนใหญจะอยในรปของสารประกอบ 2 รป ไดแก สารประกอบ

อนนทรยไนโตรเจน ไดแก สารประกอบไนเตรต (NO3-) ไนไตรท (NO2

-) แอมโมเนย (NH3) กาซ

ไนโตรเจน (N2) ซงสารพวกนอาจจะอยในรปของปยหรอเกลอ และสารประกอบอนทรยไนโตรเจน

ไดแก โปรตน กรดอะมโน กรดนวคลอก สารพวกนเปนสวนประกอบของรางกายพชและสตว

รวมถงในอจจาระ และในปยคอก

6) ธาตฟอสฟอรส (phosphorus) เปนธาตทมความสาคญตอสงมชวต

มากตวหนง โดยจะเปนสวนประกอบของสารพนธกรรมกรดดออกซไรโบนวคลอก

(deoxyribonucleic acid : DNA) และกรดไรโบนวคลอก (ribonucleic acid : RNA) ซงฟอสฟอรสท

พบในแหลงนานนมดวยกนหลายรป ไดแก ออรโธฟอสเฟต (PO43-) ไพโรฟอสเฟต ฟอสเฟต

อนทรยทละลายนาได (soluble organic phosphorus) และฟอสเฟตอนทรยทแขวนลอย (particulate

organic phosphorus) เปนตน โดยคาความเปนกรด-เบสจะเปนสงทชวา ฟอสเฟตจะรวมตวเปน

สารประกอบกบธาตใด เชน ถาคาความเปนกรด-เบสของนาเปนเบสเลกนอยกจะมสารประกอบ

พวกแคลเซยมฟอสเฟตละลายอยมาก ถาคาความเปนกรด-เบสของนามคาเปนดางมากจะพบ

สารประกอบโซเดยมฟอสเฟตละลายอยมาก แตถาหากคาความเปนกรด-เบสของนาเปนกรดจะม

เหลกฟอสเฟตละลายอยมาก เนองจากฟอสฟอรสในรปของสารประกอบฟอสเฟตเปนธาตทพช

สามารถนาไปใชมากตวหนง และเปนปจจยสาคญตอการเจรญเตบโตของพชนา (growth limiting

nutrient) ซงถามปรมาณทมากกจะสามารถกระตนใหพชนามการเจรญเตบโตอยางรวดเรว และจะ

กอปญหาในเรองคณภาพนาในแหลงนาและปญหาในการกาจดตอไป แหลงทมาของสารประกอบ

ฟอสเฟตในนาเสยสวนใหญมาจากกจกรรมตามบานเรอน และกจกรรมทางการเกษตร ไดแก

การทงนาซกลางทมผงซกฟอกตามบานเรอน การใชปยของเกษตรกร เปนตน

7) เหลก (ferric and ferrus) เหลกทพบในนาจะอยไดทง 2 รป ไดแก

เหลกในรปเฟอรรค (ferric : Fe3+) ทละลายนาไดนอยมาก และเหลกในรปเฟอรรส (ferrus : Fe2+) ท

สามารถละลายนาไดดมาก ซงเหลกมความสาคญตอระบบนเวศมาก เนองจากเปนธาตทเปน

สวนประกอบของเมดเลอดแดงของสตวนาหลายประเภท

8) ซลเฟอร (sulphure) ทพบในนาโดยทวไปมอย 2 รป ไดแก ซลเฟต

(sulphate : SO42-) และไฮโดรเจนซลไฟต (hydrogen sulfide : H2S) ความสาคญของสารซลเฟอรทม

ตอคณภาพของนา คอ ถานามปรมาณซลเฟตสง นานนจะมคณสมบต ทเรยกวา นากระดาง ซงจะกอ

20

ปญหา การเกดตะกรนในหมอนาในกรณทนานานนไปใช นอกจากนซลเฟตยงเปนตวกอปญหา

เรองกลน และการกดกรอนในทอนาเสย

9) สภาพเบส สภาพความเปนเบส (alkalinity) ของนาเปนตวบงบอก

ถงสภาวะบฟเฟอรในนา กลาวคอ เปนสภาวะทคาความเปนกรด-เบสในนาคอนขางจะคงท สภาพ

เบสในนาโดยทวไปมกเกดจากไอออนของ OH- , CO32- และ HCO3

- ของธาตจาพวกแคลเซยม (Ca)

แมกนเซยม (Mg) และธาตประเภทโลหะตางๆ สภาพของความเปนเบสจะมผลตอคณภาพนาท

สมพนธกบคาความเปนกรด-เบส โดยปกตนาทจะนามาทานาประปาควรมคาสภาพความเปนเบส

ประมาณ 50 – 80 มลลกรมตอลตร ในรปแคลเซยมคารบอเนต

10) คลอไรด ปรมาณคลอไรด (chloride) ทพบในนาธรรมชาตทวไป

โดยเฉพาะ นาทะเลจะมปรมาณมากทสด นอกจากนนคลอไรดยงพบในสงขบถายของมนษย

โดยเฉพาะอยางยงในปสสาวะ ซงคลอไรดทมปรมาณทเหมาะสมจะไมกอใหเกดอนตรายตอมนษย

แตถามปรมาณมากกวา 250 มลลกรมตอลตร จะทาใหนามรสเคมไมเหมาะสาหรบนามาใชใน

การบรโภค

11) นามน และไขมน ปรมาณนามนและไขมน (oil and grease) เปน

สารประกอบอนทรยทมแอลกอฮอล (alcohol) หรอกลเซอรอลหรอกลเซอรน (glycerol or glycerin)

เปนสวนประกอบทสะสมอยในพชและสตวโดยธรรมชาต เปนสารประเภทไฮโดรคารบอนทมทง

ชนดทอมตวและไมอมตว สารประเภทนถาอยในสถานะทเปนของเหลวทอณหภมปกต เรยกวา

นามน แตถาอยในสถานะทเปนของแขงทอณหภมปกต จะเรยกวา ไขมน โดยสวนมากแหลงทม

การปลอยนามนและไขมนมากกคอ กจกรรมจากบานเรอนทมการใชนามนปรงอาหาร ซงปรมาณ

ไขมนทปลอยลงสแหลงนาจะมผลกระทบตอคณภาพนามาก กลาวคอ ทาใหเกดกลนเหมน มกจะ

จบกบผวนาเปนฟลมหนา ซงจะสงผลกระทบตอการสงเคราะหแสงของพชนาได และมผลกระทบ

ตอสงมชวตในนาดวย

12) โลหะหนก สารประเภทโลหะหนก (heavy metals) จดเปนสารท

กอใหเกดพษตอสงมชวตไดหากไดรบในปรมาณทมากเกนไป นอกจากนโลหะหนกยงมผลตอ

การยอยสลายของจลนทรยในนาเสยดวย โลหะหนกโดยทวไปทพบในนาเสย ไดแก ตะกว (Pb)

ปรอท (Hg) แคดเมยม (Cd) ทองแดง (Cu) เหลก (Fe) แมงกานส (Mn) นเกล (Ni) และสงกะส (Zn)

เปนตน

2.4.1.3 ลกษณะทางชวภาพ

ลกษณะทางชวภาพของนาเสยโดยทวไปเปนสงทผควบคมระบบบาบด

นาเสยจะตองทาความเขาใจเปนอยางด โดยเฉพาะการบาบดนาเสยทมสารอนทรยสะสมปนเปอน

21

เชน นาเสยทมาจากชมชน บานพกอาศย ซงสงทเปนตวแปรทสาคญในกระบวนการทางชวภาพใน

นาเสย ไดแก ชนดของสงมชวตทใชในกระบวนการ โดยในทนหมายถง ชนดของแบคทเรย หรอ

ชนดของจลนทรยนนเอง สาหรบจลนทรยทมกพบในนาเสยมดวยกน 3 กลมใหญ

1) จลนทรยทเปนสตว จลนทรยประเภทนมกพบวา เปนตวกอปญหาใน

ระบบบาบดนาเสยมากตวหนง โดยเฉพาะปญหาการเกดฟองในระบบบาบดนาเสย ซงทาให

การบาบดเปนไปไดยากขน สาหรบจลนทรยประเภทน ไดแก Rotifer, Crustaceans และ Worms

เปนตน

2) จลนทรยทเปนพช จลนทรยประเภทนจะมคณสมบตทคลายกบพช

ท วไปทสามารถสรางอาหารเองได โดยกระบวนการสงเคราะหแสง ไดแก มอส เฟรน และ

ลเวอรเวรต เปนตน

3) จลนทรยพวกโพรทสตา ดารงชวตอยไดดวยการใชสารอาหารทเปน

สารอนทรยเปนสวนใหญ ดงนน จงเปนจลนทรยทมประโยชนสาหรบชวยในการบาบดสงสกปรก

ในนาเสยไดด สาหรบจลนทรยพวกโพรทสตา (protista) ไดแก แบคทเรย สาหราย ฟงไจ และสตว

เซลลเดยว เปนตน

2.4.1 นาเสยจากแหลงโรงงานอตสาหกรรม

โรงงานอตสาหกรรมในประเทศไทยมหลากหลายประเภท โรงงานสวนใหญมกม

การใชนาในสวนตางๆ ของกระบวนการผลต และผลสดทายนาเหลานนกจะกลายเปนนาเสย

จากนนจะถกระบายท งสแหลงนาในทสด หากจะทาการแบงประเภทของนาท งจากโรงงาน

อตสาหกรรม (industrial wastewater) ตามผลเสยทเกดขนกบสงแวดลอม สามารถแบงไดเปน

8 ประเภท ดงน (ชยศร ธาราสวสดพพฒน, 2553 : 7)

2.4.1.1 ประเภทททาใหปรมาณออกซเจนในนาลดลง (oxygen depleting wastes)

นาเสยประเภทนจะมสารประกอบอนทรยทถกยอยสลายโดยแบคทเรยอยในปรมาณสง และนาเสย

ทมอณหภมทสงๆ ไดแก นาเสยจากโรงงานผลตแปงมนสาปะหลง โรงกลนสรา โรงงานผลตเยอ

กระดาษ โรงงานนาตาล และนาหลอเยนจากโรงงานผลตกระแสไฟฟา เปนตน

2.4.1.2 ประเภททมสารพษปะปน (toxic waste contamination) ซงสวนใหญมา

จากแหลงทเปนโรงงานอตสาหกรรมเคม โรงงานชบโลหะ โรงงานผลตสารฆาแมลง เปนตน ซง

สารพษทปลอยออกสแหลงนาจะถกถายทอดทางโซอาหารของระบบนเวศ และเขาสมนษยในทสด

เชน ทเกาะมนามาตะ ประเทศญปน มชาวบานปวยเปนโรคมนามาตะจานวนมาก ซงสาเหตมาจาก

โรงงานผลตสารโพลไวนลคลอไรดปลอยสารปรอทลงสแหลงนา ในป พ.ศ 1954 เปนตน

22

2.4.1.3 ประเภททสามารถทาลายทศนยภาพของแหลงนา ไดแก โรงงานกลน

นามน ทมการปลอยคราบนามนลงสแหลงนา โรงงานฟอกยอมทมการปลอยนาเสยทมสยอมลงส

แหลงนา เปนตน ผลทเกดขนนอกจากทศนยภาพทไมสวยงาม ยงกอปญหาเรองกลนเหมน และ

สงผลกระทบตอนกทะเลและสงมชวตในนาดวย

2.4.1.4 ประเภทททาใหรสและกลนของนาเปลยนไป ไดแก โรงงานผลตยาง

เทยมโรงงานผลตหวนาหอมบางประเภท โรงกลนนามน เปนตน ซงนาเสยทปลอยออกมาจะมกลน

ทไมพงประสงคตอผทไดรบ

2.4.1.5 ประเภททมสารอนนทรยทเปนของแขงละลายอย ไดแก สารพวก

โซเดยม (Na) โพแทสเซยม (K) แคลเซยม (Ca) เหลก (Fe) ซงไดแก โรงงานฟอกหนง โรงงานผลต

โซดาไฟ เปนตน

2.4.1.6 ประเภททปลอยสารกมมนตภาพรงส ไดแก โรงงานไฟฟาปรมาณ

โรงงานผลตและแปรสภาพสารกมมนตภาพรงส

2.4.1.7 ประเภททปลอยสารกดก รอน โรงงานประเภ ทนประกอบดวย

โรงงานผลตโซดาไฟ โรงงานผลตกรด โรงงานผลตผงซกฟอก ผลกระทบจากนาเสยเหลาน คอ ทา

เกดการกดกรอน ทาใหเกดการผพงของโลหะ เปนตน

2.4.1.8 ประเภททปลอยเชอโรคลงสแหลงนา ไดแก โรงพยาบาล โรงฆาสตว

โรงฟอกหนง เปนตน นาทงทปลอยลงสแหลงนาของโรงงานประเภทน จาเปนอยางยงทตองผาน

การบาบดกอนทจะปลอยลงสแหลงนาสาธารณะ

สาหรบตวอยางลกษณะของนาเสยทเกดจากโรงงานอตสาหกรรมจะมความแตกตาง

กน ดงแสดงตวอยางลกษณะนาเสยของโรงงานบางประเภทในตารางท 2.5

23

ตารางท 2.5 ลกษณะของคณภาพนาทงจากโรงงานบางประเภท

ประเภทของ

โรงงาน pH

Suspended

Solids

(mg/l)

BOD

(mg/l)

COD

(mg/l)

Total-N

(mg/l)

Total-PO4

(mg/l)

โรงงานนาอดลม 2.4 - 71,200 - - -

โรงงานแปงมน

สาปะหลง 3.8 - 6,550 10,919 - -

โรงงานสรา 2.3 - 5.5 5,240 -23,833 17,500 -

45,000

5,6971 -

193,600 398 -2,161 26.6 - 37.5

โรงงานทอผา, ยอม

ผา 7.14 356 5,700 16,569 - -

โรงงานกระดาษ 9.40 900 752 2,267 1.5 -

โรงงานไอศกรม 7.3 - 7.6 28 2,988 4,769 - 13.1

โรงงานสปปะรด

กระปอง - 300

1,685 -

3453 - - -

โรงงานบะหม

สาเรจรป 6.75 1,188 2,775 6,425 - 45

โรงงานประกอบ

รถยนต 7.50 463 26 337 - 15.25

โรงงานเนย 7.2 - 8.9 172 - 183 214 - 321 596 - 650 - 1.075

ทมา: เกรยงศกด อดมสนโรจน, 2539 : 165

24

2.5 การบาบดนาเสยโดยใชสาหราย

ปจจบนมการใชพชในการบาบดคณภาพนามากมาย เชน ธปฤาษ ตนกก หญาแฝก ทชวยใน

การกรองและตกตะกอนของสารแขวนลอยและสารอนทรยทตกตะกอนได ทาใหกาจดสาร

แขวนลอยและสารอนทรยไดบางสวน เปนการลดสารแขวนลอยและคาบโอดไดสวนหนง หรอ

แมแตสาหราย เปนตน สาหรายเปนสงมชวตขนาดเลกทสามารถสงเคราะหแสงได มขนาดตงแตเลก

กวาแบคทเรยจนถงขนาดยาวหลายๆ เมตร สาหรายทเซลลเดยวถกเรยกวา Phytoplsnkton จดเปน

Single cell protein เชน สาหรายสเขยว และสเขยวแกมนาเงน ซงเปนสงมชวตทไดรบความสนใจ

ในงานบาบดนาเสย ซงสาหรายจดเปนสงมชวตทสวนใหญมผนงเซลลบางและแขงแรง ประโยชน

ของการสงเคราะหแสงของสาหรายทาใหเกดพลงงาน (สามารถ พงเจรญ, 2550 : 20)

การใชสาหรายในบอบาบดนาเสยนอกจากสาหรายจะชวยลดปรมาณมวลสารในนาเสยแลว

สาหรายยงมขอด คอ

1) มการเจรญเตบโตเรว

2) ทนทานตอสภาพแวดลอม

3) มคณคาทางอาหาร

4) มโปรตนสง

5) สามารถเจรญในนาเสยได

นอกจากนการบาบดนาทงโดยใชสาหรายมการศกษากนอยางกวางขวาง การศกษาการเลยง

สาหราย Spirulina maxima ในอาหารทมการใสนาหมกมลสกรเปนแหลงธาตอาหารสวนหนง

สาหรายมการเจรญด โดยทาการเลยงในสภาวะทมการเจรญแบบอสระและสภาวะทเซลลยดเกาะกบ

Kappa-carrageenan ใชเวลาการเลยง 18 วน โดยเพาะเลยงในนาเสยทมความเขมขน 25 เปอรเซนต

และ 50 เปอรเซนต ทงสองความเขมขน สาหรายทเลยงแบบอสระทความเขมขน 50 เปอรเซนต

สาหรายทเลยงในสภาพทยด Total – P 53 เปอรเซนต NH3-N ไดมากกวา 90 เปอรเซนต ทงสอง

ความเขมขน สาหรายทเลยงแบบอสระทความเขมขน 50 เปอรเซนต สามารถดดซม NH3-N 75

เปอรเซนต Total – P 53 เปอรเซนต และ Orthophosphate 98 เปอรเซนต ซงสาหรายใชนาเสยจาก

มลสกรเปนแหลงคารบอนไดโดยแบคทเรยยอยสลายสารอนทรย ไดกาซคารบอนไดออกไซดใหแก

สาหราย

สาหรายจดเปนสงมชวตทสวนใหญนนมผนงเซลลบางและแขง สวนสาหรายทมเซลลเดยว

ถกเรยกวา Phytoplankton จดเปน Single cell protein เชน สาหรายสเขยวและสาหรายสเขยวแกม

นาเงน ซงเปนสงมชวตทไดรบความสนใจในงานบาบดนาเสยสาหรายสเขยวและสาหรายสเขยว

25

แกมนาเงน ซงเปนสงมชวตทไดรบความสนใจในงานบาบดนาเสย เชน ระบบ Algae pond เปน

ระบบบาบดนาเสยทมการเลยงสาหรายโดยอาศยหลกการอยรวมกนของแบคทเรยและสาหราย

สาหรายทมความสาคญทางดานวศวกรรมสงแวดลอมดานการบาบดนาเสย ไดแก สาหราย

ทมชอดงแสดงในตารางท 2.6

ตารางท 2.6 สาหรายจนสตางๆ ทพบในระบบบาบดนาเสย

Division Genus Facultative

pond

Maturation

pond Trickling filter

Euglenophyta Euglena + + +

Phacus + + +

Chlorophyta Chlamydomonas + + +

Chlorogonium + + -

Prybotrys + + -

Ulothrium - - +

Stigeoclonium - - +

Scendesmus - - +

Volvox + + +

Chlorella + + +

Chrysophyta Navicula - + +

Bodo - + +

Oicomonas - + +

Cyanophyta Oscillatoria + + +

Spirulina - + -

Anabaena - + -

Ulothrix - - +

หมายเหต + หมายถง พบในระบบบาบดนาเสย

- หมายถง ไมพบในระบบบาบดนาเสย

ทมา: สามารถ พงเจรญ, 2550 : 21

26

กลไกการทางานในระบบ Algae pond ดงน (สามารถ พงเจรญ, 2550 : 22)

1) การบาบดนาเสยและการนาสารอาหารไปใช

ปฏกรยาทางชววทยาในระบบเกดจากแบคทเรยยอยสลายสารอนทรยและสารอาหารใน

นาเสย และกลบเขาสสาหรายโดยกระบวนการสงเคราะหแสง เซลลสาหรายซงมโปรตนสงจะถก

แยกออกมาเปนอาหารของมนษยและสตวได นาเสยทมสารอนทรยจะถกบาบดโดยสาหรายดวย

กระบวนกลาวและไดปรมาณเพมขนของสาหรายเปนการตอบแทน

2) การเปลยนพลงงานแสงอาทตย

สาหรายสามารถสงเคราะหแสงโดยใชพลงงานแสงอาทตยเพอสรางเซลลใหม สาหราย

จดไดวาเปนผผลตแรกเรม (Primary producer) ซงใชพลงงานแสงเปลยนเปนพลงงานเคม โดยมนา

และคารบอนออกไซดเปนวตถดบ

ขนตอนของการสงเคราะหดวยแสงแยกออกเปน 2 ขนตอน คอ ปฏกรยาทตองใชแสง

(Light Reaction) เปนกระบวนการทจาเปนตองใชแสงโดยตรงเพอทาใหโมเลกลของนาถก

แยกสลาย ซงผลตภณฑทไดคอ แกสออกซเจน ATP และ NADPH2 และ ปฏกรยาทไมใชแสง (Dark

Reaction) เปนกระบวนการทไมจาเปนตองใชแสงโดยตรง เปนกระบวนการทเกดหลงปฏกรยาท

ตองใชแสง เพราะ จะตอ ง รบ ATP และ NADPH+H+ จ ากปฏ ก รยาท ใชแสง และ

คารบอนไดออกไซดแมไมไดรบแสงกเกดนาตาลได

3) การฆาเชอโรค

สาหรายสามารถฆาเชอโรคในนาเสยทาใหรบบมคาพเอชสงขนจากการสงเคราะหแสง

ทาใหเชอโรคตายได และยงผลตสารพษทฆาเชอโรคบางชนดไดและนอกจากนเชอโรคอาจตาย

เนองจากรงสอลตราไวโอเลตในแสงแดดเองดวย

มรายงานวา มสาหรายนาจดมากกวา 60 สกล 80 ชนด และสาหรายทะเลอยางนอย 15 ชนด

ทสามารถบาบดนาเสยได (Palmer, 1962)

ตวอยางสาหรายทมรายงานวามประสทธภาพในการบาบดนาเสย แยกตามไฟลม

1) สาหรายสเขยว (Chlorophyta) เชน Actinastrum Chaetomorpha Chlamydomonas

Chlorhormidium Chlorella Enteromorpha Pediastrum Scenedesmus Spirogyra

Stigeoclonium Ulothrix Ulva

2) สาหรายสเขยวแกมนาเงน (Cyanophyta) เชน Anabaena Calothrix Hapalosiphon

Lyngbya Microcoleus Nodularia Nostoc Oscillatoria Phormidium Scytonema

Spirulina Symploca Trichodesmium

27

3) สาหรายพวกไดอะตอม (Chrysophyta) เชน Achnanthes Actinastrum Amphora

Caloneis Camphlodiscus Cocconeis Cymatopleura Cymbella Diploneis Diatoma

Fragilaria Frustulia Gomphonema Gyrosigma Hantzschia Melosira Navicula

Neidium Nitzschia Pinnularia Stauroneis Surirella Synedra Tabellaria

4) สาหรายพวกยกลนา (Euglenophyta) เชน Euglena Phacus Trachelomonas

5) สาหรายสแดง (Rhldophyta) เชน Acricgaetuyn Chondrus Erythrotrichia

Gracilaria Phyllophora Porphyra Porphyridium

6) สาหรายสนาตาล (Phaeophyta) เชน Ascophyllum Ectocarpus Fucus

Halopteris Laminaria Macrocystis Spermatochnus Sphacelaria

ตวอยางรายงานวจยเกยวกบประสทธภาพของสาหรายชนดตาง ๆ ในการกาจดนาเสย

หยกแกว ยามาล, วเชยร ยามนตชย, สมบรณ ผพฒน, กญญา สจรตวงศานนท, ไปรมา ภทร

กลพงษ และไพลน ผพฒน (2525) ทดลองเลยง Chlorella ในนาทงจากโรงงานผลตนานมถวเหลอง

ในเวลา 2 วน พบวา สามารถลดคาบโอด ไดรอยละ 96

จรณ ลไตรรงค (2531) เลยง Chlorella ในนากากสา พบวา คาบโอดลดลงรอยละ 67-78

กาญจนภาชน ลวมโนมนต, ยนต มสก, มานพ มตรสมหวง และเกรยงไกร แกวสรลขต

(2536) ทดลองเลยงกราซลาเรย ในนาทงจากการเลยงสตว พบวามศกยภาพในการใชไนโตรเจน

147 µm/g/d ประสทธภาพในการใชไนโตรเจนของสาหรายขนอยกบปรมาณไนโตรเจน และความ

หนาแนนของสาหราย

กรองจนทร รตนประดษฐ (2536) ทดลองเลยง Chlorella ในนาท งจากโรงงานแปรรป

อาหารทะเลพบวาสามารถคาซโอด ปรมาณไนโตรเจนทงหมด ปรมาณแอมโมเนย ปรมาณไนเตรท

และปรมาณฟอสเฟตลดลงรอยละ 60-90

Boongorsrang, Thomgtong, Yamali, และ Sitachtta. (1986) เลยง Spirulina (สาหรายส

เขยวแกมนาเงน) และ Uronema, Ulothrix และ Chlorella (สาหรายสเขยว) ในนาทงจากบานเรอน

พบวา สาหรายสเขยวมศกยภาพในการกาจดไนโตรเจนและฟอสฟอรส ดกวา Spirulina

De la Noue และ Basseres (1989) เลยง Chlorella, Scenedesmus Obliquus และ

Phormidium bohneri ในนาท งจากคอกสกร พบวาสามารถลดคาแอมโมเนย ไนโตรเจนและ

ฟอสฟอรสไดมากกวารอยละ 90 และลดปรมาณซโอดลงรอยละ 60-92

28

Govindan (1983) เลยง Chlamydomonas, Chlorilla, Scenedesmus และ Merismopedia

รวมกนในนาทงจากโรงงานผลตสาค พบวา สามารถลดคาบโอดไดรอยละ 93-97 และลดคาซโอด

ลงไดรอยละ 93

ในประเทศองกฤษมการใชพชนารวม 10 ชนด ทาเปน Standard package ในการกาจด

โลหะหนกในนา ซงในพช 10 ชนด นมสาหราย 3 ชนด คอ Lemanea, Cladophora และ Nitella

การใชสาหรายบาบดนาเสยมขอจากดคอ นาเสยจะตองมของแขงปนอยนอย (ไมเกน 10%)

และมความเขมขนของสารอนทรยตา จงเหมาะสาหรบใชบาบดนาเสยจากโรงงานอตสาหกรรมขน

สดทายกอนปลอยทงลงแหลงนาสาธารณะ เชน โรงงานอาหารกระปอง โรงงานนาตาล โรงงานนม

โรงงานกระดาษ โรงงานทอผา โรงงานปโตรเลยม โรงงานกลนนามน โดยเลยงสาหรายในบอพกท

มขนาดกวางและตน (ความลกระหวาง 1-1.2 เมตร) เพอใหลมพดชวยในการถายเทออกซเจน และ

แสงสองถงกนบอ สาหรายสงเคราะหแสงและใหออกซเจนแกนาทาใหนามคาออกซเจนละลาย

สงขน และดดซมแรธาตตาง ๆ ไว ทาใหปรมาณแรธาตตาง ๆ ในนาลดลง

2.6 งานวจยทเกยวของ

จงกล พรมยะ, เกรยงศกด เมงอาพน และสฤทธ สมบรณชย (2544) ไดศกษาการเพาะเลยง

สาหราย Spirulina platensis เพอปรบปรงคณภาพนาจากบอบาบดนาเสยหอพกนกศกษา

มหาวทยาลยแมโจ ในความเขมขน 40, 70 และ 100 % เปนเวลา 30 วน เพอศกษาการเปลยนแปลง

ของคณภาพนา คณคาทางโภชนาการบางประการและผลผลตเบองตนของ S. platensis ทก 3 วน

ซงสามารถสรปผลไดวา นาเสยจากบอบาบดหอพกนกศกษา มหาวทยาลยแมโจ ทใชเพาะเลยง

S. platensis คณภาพนาเมอสนสดการเพาะเลยงพบวา คา NH3-N, NO3-N และ PO4-P ในนาเสย 70%

มคาเปอรเซนตการลดลงมากกวาในนาเสย 40% และ 100% ตามลาดบ คณคาทางโภชนาการของ

S. platensis โดยเฉพาะโปรตนมคาเฉลยสงทสดในนาเสย 100% และผลผลตสงทสดในนาเสย

100%

พนดา รตนพลท (2551) ไดทาการศกยภาพการผลตไบโอดเซลจากสาหรายขนาดเลก

สบเนองจากความผนผวนของราคานามนปโตรเลยมในตลาดโลก ทาใหรฐบาลตระหนกถงปญหา

ดงกลาวและไดบรรจการแสวงหาแหลงและการผลตพลงงานทดแทนในรปแบบตางๆ เชน พลงงาน

ชวมวล แกสชวภาพ เอทานอลและไบโอดเซล เขาเปนหนงแผนยทธศาสตรหลกในการพฒนา

ประเทศ และดเหมอนวาไบโอดเซลจะไดรบการสงเสรมใหมการผลตกนอยางแพรหลายไปทวทก

29

ภาคของประเทศ ทงนเพราะประเทศไทยเปนประเทศเกษตรกรรมจงเออตอการนาผลตผลทาง

การเกษตรชนดตางๆ โดยเฉพาะพชทใหนามน เชน ปาลมนามน ถวเหลอง มะพราวทานตะวน และ

สบดา เพอนามาใชในการผลตไบโอดเซล และเมอกลาวถงสาหราย สวนใหญมกจะนกถง

การนาไปใชประโยชน ในแงการเปนอาหารของสตวหรอเปนผลตภณฑอาหารเสรมของคน ซง

แทจรงแลวสาหรายจดเปนพชอกชนดหนง ทมศกยภาพสงในการนาไปเปนวตถดบในการผลต

ไบโอดเซล โดยเฉพาะอยางยงสาหรายขนาดเลกซงสวนใหญจดเปนสาหรายสเขยวเซลลเดยว มกอย

รวมกนเปนกลมและสามารถอาศยอยรวมกบสงมชวตชนดอนได และพบอยทวไปตามแหลงนา

ธรรมชาต แตสาหรายมคณลกษณะเดนททาใหแตกตางจากพชนามนชนดอนๆ หลายอยาง กลาวคอ

ความรวดเรวในการสะสมพลงงานภายในเซลล โดยสาหรายจะเปลยนพลงงานแสงอาทตยทใชใน

การสงเคราะหแสงใหอยในรปของสารอนทรย โดยเฉพาะอยางยงกรดไขมน ถามการเพาะเลยง

อยางเหมาะสม โดยใชสภาวะทเรยกวา "เฮเทอโรโทรฟค" (Heterotrophic) นอกจากนการเลยง

สาหรายกไมยงยากและสามารถเตบโตไดอยางรวดเรวในทกฤดกาล อกทงยงตองการพนทใน

การเพาะเลยงนอย ดงนนจงมความเปนไปไดทจะนานามนทไดจากสาหรายมาผลตเปนไบโอดเซล

และมศกยภาพพอทจะขยายการผลตในระดบอตสาหกรรมตอไป

แพรพลาศ ดจจานทศน (2553) การใชประโยชนจากนาทงอตสาหกรรมเกษตรเปนแหลง

อาหารไบโอดเซล (biodiesel) เปนพลงงานทางเลอกใหมทท วโลกกาลงใหความสนใจใน

การนาไปใชทดแทนนามนดเซลทใชในปจจบน ซงไบโอดเซลสามารถผลตไดจากนามนทไดจาก

พชนามน ไขมนสตว หรอนามนทใชแลวจากการปรงอาหาร แตเนองจากพชนามนสวนใหญจะใช

เปนอาหารของมนษยและสตว จงอาจกอใหเกดสวนแบงทางอาหาร จงไดมการมองหาวตถดบ

ใหมๆ ทสามารถใหนามนไดเชนเดยวกบพชนามน ซงสาหรายกเปนทางเลอกหนงทนาสนใจ

เนองจากมขอไดเปรยบหลายประการเมอเปรยบเทยบกบพชนามน คอ สาหรายใชพนใน

การเพาะปลกนอยกวาพชนามนและใชระยะเวลาในการเพาะเลยงและเกบเกยวนามนทสนกวา

อยางไรกตาม ในการเพาะเลยงเซลลสาหรายเพอใหเกดการสะสมนามนในปรมาณสง จาเปนตองม

การควบคมสภาวะตางๆ ทมผลตอการเจรญเตบโตและการสะสมนามนของเซลลสาหราย ไมวาจะ

เปน แหลงอาหาร แหลงคารบอน แหลงไนโตรเจน ชวงการใหแสง และอณหภม หรอปจจย

แวดลอมอนๆ ทสาคญ ซงนาท งจากอตสาหกรรมการเกษตรตาง ๆ จะมองคประกอบของ

สารอนทรยในปรมาณสงทสามารถนามาใชเปนแหลงคารบอนราคาถกในการเพาะเลยงสาหรายได

อกทงยงมสารอาหารตางๆ ทเหมาะสมตอการเจรญของสาหรายไดเปนอยางด หากมการควบคม

ปจจยทสาคญ เชน ปรมาณแหลงคารบอน แหลงไนโตรเจนและอทธพลของความเคมใหเหมาะสม

จะทาใหสาหรายสะสมนามนในปรมาณสง

30

ประยร เอนมาก (2553) ไดศกษาอทธพลของความเขมขนคารบอนไดออกไซดและความเคม

ตอการเรงการสะสมนามนในสาหรายขนาดเลกเพอใชเปนวตถดบในการผลตไบโอดเซล ซงจากผล

การทดลองพบวา คารบอนไดออกไซดมผลตอการเรงการเจรญเตบโตของสาหรายทกระดบ

ความเขมขนและทความเขมขนของคารบอนไดออกไซดเทากบ 15% พบวาสาหรายมการเจรญเตบโต

สงทสด 2.182 กรม/ลตร เมอเพาะเลยงเปนเวลา 15 วน โดยมอตราการเจรญจาเพาะสงสดเทากบ

0.451 ตอวน เมอนาเซลลสาหรายภายหลงจากการเกบเกยวไปศกษาองคประกอบหลกภายใน

สาหราย พบวา มโปรตน คารโบไฮเดรต ไขมน และปรมาณเยอใย เทากบ 23.19%, 11.0%, 12.34%

และ 9.18% (โดยนาหนก) ตามลาลบ และสาหรบความเคมนน พบวา ทระดบความเขมขนโซเดยม

คลอไรด 0.3 โมลาร สาหรายมการสะสมนามนไวภายในเซลลสงทสดเทากบ 32.13% (โดยนาหนก)

เมอเพาะเลยงเปนเวลา 15 วน และเมอนาเซลลเปยกของสาหรายมาทดสอบการผลตไบโอดเซล

พบวา ผลไดของไบโอดเซลเทากบ 97.42% (โดยนาหนก) ซงไบโอดเซลทผลตไดพบกรดไขมนท

เปนองคประกอบหลก 3 ชนด คอ กรดปาลมมตค กรดสเตยรก และกรดโอเลอก ในปรมาณ

74.45%, 4.93% และ 3.02% ตามลาดบ

Gercel (2002) ศกษาอทธพลของสภาวะการแยกสลายดวยความรอนของกากทานตะวน

ภายใตบรรยากาศของกาซไนโตรเจนในเตาปฏกรณเบดนงแบบทอ ซงใชอณหภมสดทายใน

การแยกสลายดวยความรอนท 400, 500, 550 และ 700 องศาเซลเซยส อตราการไหลของกาซ

ไนโตรเจนท 25, 50, 100, 200 และ 400 มลลลตรตอนาท โดยใหอตราการใหความรอนคงทท 5

องศาเซลเซยสตอวนาท และขนาดอนภาคของกากทานตะวน 0.224-0.425 มลลเมตร ปรมาณ 5 กรม

พบวาทอณหภมสดทาย 550 องศาเซลเซยส อตราการไหลของกาซไนโตรเจน 50 มลลลตรตอนาท

ใหปรมาณผลตภณฑของเหลวทไดสงสดเทากบรอยละ 52.10 โดยนาหนก เมอศกษาทวๆ ไปของ

ผลตภณฑของเหลวทได มสตรโมเลกลอยางงายคอ CH1.68 O0.165 N0.059 อตราสวน H/C และ O/C

เทากบ 1.68 และ 0.165 และคาความรอน 35.013 เมกะจลตอกโลกรม ซงมคาใกลเคยงกบผลตภณฑ

ปโตรเลยม สามารถนามาปรบปรงใหเปนเชอเพลงทมคณภาพได

Haykiri-Acma, Yaman, และ Kucukbayrak (2006) ศกษาอทธพลของอตราการใหความ

รอนตอกากเรพซด (rapeseed) ทมผลตอผลตภณฑของเหลว โดยใชวธศกษาการเปลยนแปลง

นาหนกของสารโดยอาศยคณสมบตทางความรอน โดยใหอตราการใหความรอนท 5, 10, 20, 30, 40

และ 50 องศาเซลเซยสตอนาท ใชสารตวอยางกากเรพซด 1.1, 2.2, 2.8, 5.2, 8.3 และ 10.0 มลลกรม

ตอนาท ซงมขนาดอนภาคนอยกวา 0.25 มลลเมตรโดยใหอตราการไหลของแกสไนโตรเจน 40

มลลลตรตอนาท โดยใชอณหภม พบวาทอตราการใหความรอน 50 องศาเคลวนตอนาท ทอณหภม

สดทายมากกวา 900 องศาเคลวน สงผลใหเปลยนชวมวลไปเปนผลตภณฑของเหลวและกาซเพมขน

31

ทอตราการใหความรอนและอณพภมสดทายทตากวา การถายเทความรอนเขาไปภายใน เพอ

เปลยนเปนผลตภณฑของเหลวและกาซนอยกวา จงทาใหไดผลตภณฑของแขงสงกวา ดงนน

อณหภมสดทายจะแปรผนตามอตราการใหความรอน ซงสงผลตอผลตภณฑทได

Putun, Uzun, และ Putun. (2006) ไดศกษาการแยกสลายดวยความรอนของเมลดฝาย โดย

ศกษาอทธพลของอณหภมสดทายท 400, 500, 550 และ 700 องศาเซลเซยส ตวเรงปฏกรยาซโอไลต

รอยละ 1, 5, 10 และ 20 ของนาหนกชวมวล และอตราการไหลของกาซไนโตรเจนท 50, 100, 200

และ 400 ลกบาศกเซนตเมตร ตอนาทในการแยกสลายดวยความรอนในเตาปฏกรณแบบเบดนง โดย

ใหอตราการใหความรอนท 7 องศาเซลเซยสตอนาท และคงอณหภมไวประมาณ 30 นาท หรอจน

สงเกตไดวาไมมแกสถกปลอยออกมา พบวาอณหภมสดทายทมผลในการแยกสลายดวยความรอนท

550 องศาเซลเซยส ใหผลตภณฑของเหลวรอยละ 35.77 โดยใชรอยละ 20 ของนาหนกชวมวลของ

ตวเรงปฏกรยา และใชอตราการไหลของแกสไนโตรเจน 100 ลกบาศกเซนตเมตรตอนาท เมอทา

การวเคราะหองคประกอบของผลตภณฑของเหลว ไดสตรโมเลกลอยางงาย คอ CH1.52 N0.16 O0.09

และ CH1.49 N0.08 C0.12 ซงมคาใกลเคยงกบนามนปโตรเลยม

Apaydin-Varol, Putun, และ Putun. (2007) ไดศกษาการแยกสลายดวยความรอนในเตา

ปฏกรณแบบเบดนง ของเปลอกถว pistachio โดยมวตถประสงคการศกษาคอ อณหภมทใชในการ

แยกสลายดวยความรอนท 300, 400, 500, 550 และ 700 องศาเซลเซยส พบวาอณหภมสดทายทใชใน

การแยกสลายดวยความรอน 500-550 องศาเซลเซยส ไดผลตภณฑของเหลวเพมมากขนรอยละ 20.5

และพบวาทอณหภมสดทายท 550-700 องศาเซลเซยส ผลตภณฑของเหลวทไดลดลง เมอศกษา

องคประกอบทเปนธาตตางๆ ในการผลตภณฑนามนชวภาพ พบวา นามนชวภาพมปรมาณ

ออกซเจนทตา และอตราสวน H/C ทสง เมอทาการเปรยบเทยบอตราสวน H/C ของผลตภณฑนามน

ชวภาพทไดจากการแยกสลายดวยความรอนจะคลายกบผลตภณฑจากปโตรเลยม ซงแสดงใหเหน

วาผลตภณฑนามนชวภาพทไดสามารถนามาปรบปรงเปนเชอเพลงทมคณภาพได

Grierson, Strezov, Ellem, Mcgregor, และ Herberson. (2009) ศกษาคาความรอนของ

สาหรายแตละชนด คอ Tetraselmis chui, Chlorella like, vulgaris, Chaetacereous muelleri,

Dunaliella tertiolecta และ Synechococcus โดยการแยกสลายดวยความรอนแบบชา ใหอตราการให

ความรอนคงท 10 องศาเซลเซยสตอนาท พบวาคาความรอนทไดของสาหรายแตละชนด มคาความ

รอนโดยประมาณ 1 เมกะจลตอกโลกรม ผลตภณฑสวนทเปนกาซ คาความรอนของเผาไหมอย

ในชวง 1.2-4.8 เมกะจลตอกโลกรม เมอทาการว เคราะหดวยกาซโครมาโทกราฟ (Gas

Chromatography, GC) ผลตภณฑสวนทเปนของเหลวมปรมาณมากทสด รอยละ 43 ท อณหภม

32

สดทาย 500 องศาเซลเซยส ของสาหรายชนด Tetraselmis ohui ผลตภณฑสวนทเปนของแขงมาก

ทสดรอยละ 63 ทอณหภมสดทาย ของสาหราย Dunaliella tertiolecta

Wang และ Cao. (2009) ศกษาการแยกสลายดวยความรอนของกากสบปะรด ภายใต

บรรยายกาศของกาซเฉอยในเตาปฏกรณแบบเบดนง อณหภมสดทายทศกษาอยระหวาง 200-700

องศา-เซลเซยส อตราการไหลของกาซเฉอย 150-600 มลลลตรตอนาท พบวาทอณหภมสดทายทใช

ในการแยกสลายดวยความรอนของสบปะรด แบงไดเปน 3 ชวงอณหภมชวงแรกคอ 200-300 องศา-

เซลเซยส มการสลายตวของเฮมเซลลโลส แตยงไมพบการสลาย แตยงไมพบการสลายตวของของ

เซลลโลส ชวงทสองคอ ชวงอณหภมสดทาย 300-450 องศาเซลเซยส มการสลายตวของเฮเซลลโลส

(คอ สลายสวนของเซลลโลสและเฮมเซลลโลส ทยงคงเหลออย) และยงมการสลายตวของลกนน

เลกนอย ชวงอณหภมสดทายท 450-700 องศาเซลเซยส สลายลกนนและเรมกอตวเปนคารบอน

จากการศกษางานวจยทเกยวของ พบวา สาหรายขนาดเลกเปนทางเลอกหนงทสามารถใช

เปนวตถดบในการผลตไบโอดเซล อกทงสาหรายยงสามารถบาบดคณภาพนาทงแหลงนาธรรมชาต

บอบาบดนาเสย ตลอดจนนาทงจากอตสาหกรรมเกษตร จงอาจมความเปนไปไดในการนาสาหราย

ทใชผลตนามนไบโอดเซลมาบาบดนาเสยของโรงงานอตสาหกรรมรไซเคล ในสวนของบอบาบด

บอสดทายทรองรบนาทผานการบาบดทางเคมและทางชวภาพแลว

บทท 3

วธดาเนนการศกษา

การศกษาการนาสาหรายทผลตนามนไบโอดเซลมาบาบดนาเสยของโรงงานอตสาหกรรม

รไซเคล ผศกษามวธดาเนนการศกษาโดยทาการศกษาจากตวอยางนาเสยของโรงงานอตสาหกรรม

รไซเคล บรษท ส.กนกการจดการสงแวดลอม จากด ซงใชตวอยางสาหรายทสามารถผลต

ไบโอดเซลมา ศกษาความเปนไปไดในการบาบดนาเสยของโรงงานอตสาหกรรมรไซเคล ดงภาพท

3.1 – 3.2

3.1 พนททาการวจย

การวจยครงนไดใชนาเสยบอสดทายของโรงงานอตสาหกรรมรไซเคล ของ บรษท ส.

กนกการจดการสงแวดลอม จากด

1. ขอมลทวไปของบรษท

กจการ : อตสาหกรรมรไซเคล

สถานทตง : 69 หมท 1 ต.บอกวางทอง อ.บอทอง จ.ชลบร

ขนาดโรงงาน : 800 ตารางเมตร

กาลงการผลต : บรรจภณฑลางแลว 98 ตน/ป

ปรมาณการใชนา : สงสดวนละ 100 ลกบาศกเมตร

2. ขอมลระบบบาบดนาเสย

การรองรบนา : 250 ลกบาศกเมตร

ประเภทระบบบาบด : การบาบดทางเคมและชวภาพ

34

ภาพท 3.1 ระบบบาบดของโรงงานอตสาหกรรมรไซเคล

ภาพท 3.2 ตวอยางลกษณะนาเสยภายในโรงงาน

35

3.2 การศกษาคนควา และรวบรวมขอมล

3.1.1 การเกบขอมลปฐมภม (Primary data)

เกบขอมลในภาคสนาม โดยการเกบตวอยางนาเสยของโรงงานอตสาหกรรมร

ไซเคล บรษท ส.กนกการจดการสงแวดลอม จากด รวมถงผลการทดลองและการวเคราะหคณภาพ

นา ซงไดแก คา pH คา DO และคา COD ในระดบหองปฏบตการเคมของหนวยงานภาครฐ

3.1.2 การเกบขอมลทตยภม (Secondary data)

รวบรวมและศกษาขอมลเกยวกบลกษณะนาเสยและระบบบาบดนาเสยของ

โรงงาน และศกษาขอมลเกยวกบสายพนธของสาหรายทนามาทดลอง ซงทงนสาหรายดงกลาวตอง

เปนสาหรายทมการศกษาวาสามารถผลตไบโอดเซลได

3.3 เครองมอและอปกรณ

3.3.1 ขวดเกบตวอยางนา ชนดพลาสตกขนาด 1,000 มลลลตร

3.3.2 เครองวดความเปนกรด-ดาง

3.3.3 เครองวดปรมาณออกซเจนในนา

3.3.4 ชดเครองมอวเคราะหคาซโอด

3.3.5 เครองชงทศนยม 4 ตาแหนง

3.3.6 หลอดทดลอง

3.4 ขนตอนและกระบวนการศกษา

การวจยครงนผวจยไดดาเนนการตามขนตอนตางๆ ซงมรายละเอยดของการดาเนนงานใน

แตละขนตอนดงน

3.4.1 เกบขอมลดานนาเสย และศกษาถงกระบวนการรไซเคลทกอใหเกดนาเสยของ

โรงงาน

3.4.2 การเตรยมนาเสยสาหรบการเพาะเลยงสาหรายทนามาผลตไบโอดเซล เพอใชใน

การทดลอง

36

1) เกบตวอยางนาเสยบอสดทายทผานการบาบดดวยระบบบอบาบดทางเคมและ

ชวภาพของโรงงานซงนาเสยดงกลาวเปนนาเสยเกดจากทกๆ กจกรรมภายในโรงงานแลวมา

รวบรวมไวทบอรวมของโรงงานกอน (Sump Sampling) จากนนจงไดมการบาบดทางเคมและ

ชวภาพแบบตะกอนเรง

2) นานาเสยทผานการบาบดดวยระบบบาบดทางเคมและชวภาพของโรงงานท

เกบมาเพอทาการทดลอง ทาการเขยาใหเขากน และทาการวเคราะหคณภาพนากอนการทดลองดงน

ตารางท 3.1 วธวเคราะหคณลกษณะของนา

พารามเตอร วธวเคราะห

พเอช Electrometric Method (pH Meter)

ปรมาณออกซเจน Electrometric Method (DO Meter)

ซโอด Close Reflux Method

3.4.3 ศกษาหาความเขมขนของนาเสยทผานการบาบดทางเคมและชวภาพของโรงงานท

เหมาะสมทสาหรายสามารถบาบดไดและยงคงสภาพสาหราย เพอศกษาความเปนไปไดใน

การบาบดนาเสยในบอสดทายของระบบบาบดของโรงงานอตสาหกรรมรไซเคลดวยสาหรายทใช

ผลตไบโอดเซล

1) การทดลองสวนนไดนาตวอยางของงานวจยเรอง การใชสาหราย Phormidium

sp. รวมกบสาหราย Spirulina platensis ในการบาบดนาเสยผานการบาบดจากฟารมสกร (สามารถ

พงเจรญ, 2550 : 31 ) ศกษาความเขมขนของนาเสยผานการบาบดจากฟารมสกรทเหมาะสมทใชใน

การบาบดนาเสย เปนแนวทางในการทดลองหาความเขมขนของนาเสยทเหมาะสมสาหรบ

การเพาะเลยงสาหราย และใหประสทธภาพการบาบดนาเสยดทสดในสภาวะแบบเปดและไมม

การใชเครองเตมอากาศ โดยนานาเสยในบอสดทายของระบบบาบดทผานการบาบดดวยระบบ

บาบดทางเคมและชวภาพของโรงงาน มาปรบความเขมขนตางๆ กน 7 ชดการทดลอง และมระดบ

ความเขมขน ดงน 0 เปอรเซนต, 20 เปอรเซนต, 40 เปอรเซนต, 50 เปอรเซนต, 60 เปอรเซนต, 80

เปอรเซนต และ 100 เปอรเซนต มาใสขวดทดลอง โดยใชปรมาณสาหรายเรมตนท 0.1 กรม/นาเสย

100 มลลลตร ตงไวในสภาวะแวดลอมปกตไมเตมอากาศและมแสงแดด โดยกาหนดชดทดลองดง

ภาพท 3.3 - 3.9

37

ภาพท 3.3 ชดการทดลอง 1: ใชนาเสย: นาประปาเทากบ 0:100

ภาพท 3.4 ชดการทดลอง 2: ใชนาเสย: นาประปาเทากบ 20:80

ภาพท 3.5 ชดการทดลอง 3: ใชนาเสย: นาประปาเทากบ 40:60

38

ภาพท 3.6 ชดการทดลอง 4: ใชนาเสย: นาประปาเทากบ 50:50

ภาพท 3.7 ชดการทดลอง 5: ใชนาเสย: นาประปาเทากบ 60:40

ภาพท 3.8 ชดการทดลอง 6: ใชนาเสย: นาประปาเทากบ 80:20

39

ภาพท 3.9 ชดการทดลอง 7: ใชนาเสย: นาประปาเทากบ 100:0

ทาการวางแผนการทดลองแบบแฟคทอเรยล (Factorial Design) โดย

กาหนดใหมจานวน 2 ซา (2 Replications) ตอหนวยทดลอง ซงมระยะเวลาการศกษา 3, 6, 9, 12

และ 15 วน สวนปรมาณนาเสยใชอตราสวนนาเสยตอนาประปาเทากบ 0:100, 20:80, 40:60, 50:50,

60:40, 80:20 และ 100:0 ดงนนการทดลองนจงเปนแฟคทอเรยลแบบ 5 X 7 ดงภาพท 3.10

แผนภาพขนตอนการทดลอง

ระยะเวลา นาเสย:นาประปา วดหาคา

วนท 3

ขวดท 1 0:100

ขวดท 3 40:60

ขวดท 5 60:40

ขวดท 2 20:80

ขวดท 7 100:0

ขวดท 6 80:20

ขวดท 4 50:50

- COD

- DO

- pH

40

วนท 6

วนท 9

วนท 12

ขวดท 1 0:100

ขวดท 3 40:60

ขวดท 5 60:40

ขวดท 2 20:80

ขวดท 7 100:0

ขวดท 6 80:20

ขวดท 4 50:50

- COD

- DO

- pH

ขวดท 3 40:60

ขวดท 5 60:40

ขวดท 7 100:0

ขวดท 6 80:20

ขวดท 4 50:50

- COD

- DO

- pH

ขวดท 1 0:100

ขวดท 1 0:100

ขวดท 3 40:60

ขวดท 5 60:40

ขวดท 2 20:80

ขวดท 7 100:0

ขวดท 6 80:20

ขวดท 4 50:50

- COD

- DO

- pH

41

วนท 15

ภาพท 3.10 แผนการทดลองแบบ 5 X 7 Factorial Arrangement (2 ซา)

2) ทาการตรวจวดคณภาพนากอนเรมการทดลองและทก 3 วน หลงการทดลอง

เปนเวลา 15 วน โดยนาตวอยางนาไปวเคราะหคา pH, คา DO และคา COD ดงภาพท 3.11 – 3.12

ภาพท 3.11 ชดการทดลองทง 7 ชด

ขวดท 1 0:100

ขวดท 3 40:60

ขวดท 5 60:40

ขวดท 2 20:80

ขวดท 7 100:0

ขวดท 6 80:20

ขวดท 4 50:50

- COD

- DO

- pH

42

ภาพท 3.12 การเกบตวอยางนาเพอนาตวอยางนาไปวเคราะห

3.4.4 วเคราะหประสทธภาพของการบาบดนาเสยของโรงงาน จากการเปรยบเทยบคา

COD และการเพมคา DO ระหวางนาเสยในบอสดทายของระบบบาบดทไมผานการบาบดโดย

สาหราย และนาเสยในบอสดทายของระบบบาบดทผานการบาบดโดยสาหราย

3.4.5 สรปผลการทดลอง

3.5 การวเคราะหขอมล

การศกษาความเปนไปไดในการบาบดนาเสยของสาหรายในบอสดทายของระบบบาบดท

ผานการบาบดทางเคมและชวภาพของโรงงานอตสาหกรรมรไซเคล และศกษาหาประสทธภาพของ

การบาบดนาเสยของโรงงานอตสาหกรรมรไซเคลโดยใชสาหรายทนามาผลตไบโอดเซลเมอทา

การทดลองเปนไปตามขนตอนการศกษาแลว นาขอมลทไดมาทาการวเคราะหขอมลโดยใชสถตเชง

พรรณา ไดแก คาเฉลย และรอยละ เพอสรปหาประสทธภาพในการบาบดนาจากโรงงาน

อตสาหกรรมรไซเคล ดงภาพท 3.13

43

ภาพท 3.13 แผนผงแสดงขนตอนในการศกษา

ความเขมขนของนาเสยทผานการบาบดทางเคมและชวภาพ

ของโรงงานทเหมาะสม

เปรยบเทยบผลวเคราะหระหวางนาเสยในบอสดทายของ

ระบบบาบดทผานและไมผานการบาบดโดยสาหราย

เกบขอมลดานนาเสย และศกษาถงกระบวนการรไซเคลท

กอใหเกดนาเสย

เตรยมนาเสยสาหรบการเพาะเลยงสาหรายทนามาผลต

ไบโอดเซล เพอใชในการทดลอง

ทาการวเคราะหขอมลและสรปผลการวจย

วเคราะหความเปนไปไดใน

การบาบดนาเสยในบอสดทาย

ของระบบบาบดของโรงงาน

วเคราะหประสทธภาพของ

การบาบดนาเสยโรงงาน

โดยใชสาหรายทนามาผลต

ไบโอดเซล

บทท 4

ผลการศกษา

การศกษาการนาสาหรายทผลตนามนไบโอดเซลมาบาบดนาเสยของโรงงานอตสาหกรรม

รไซเคล ผศกษาไดทาการศกษาแลวเสรจตามขนตอนการศกษาทกลาวไว โดยผลการศกษาม

รายละเอยดดงตอไปน

4.1 ผลการเปรยบเทยบคา pH, DO และ COD ตามระยะเวลาทศกษา

จากการทดลองนาสาหรายทสามารถผลตไบโอดเซลมาเลยงในตวอยางนาเสยของโรงงาน

อตสาหกรรมรไซเคล บรษท ส.กนกการจดการสงแวดลอม จากด เปนระยะเวลา 15 วน โดย

สามารถแสดงผลการทดลองตามระยะเวลาทศกษาไดดงตารางท 4.1-4.3 และภาพท 4.1-4.27

ตารางท 4.1 ผลการศกษาคา pH ของนาตามระยะเวลาทศกษา

อตราสวน

นาเสย:นาประปา

ระยะเวลาทศกษา (วน)

เรมตน วนท 3 วนท 6 วนท 9 วนท 12 วนท 15

0 : 100 8.5 8.9 8.5 8.7 8.6 8.6

20 : 80 8.6 8.9 8.6 8.7 8.6 8.5

40 : 60 8.6 8.8 8.5 8.9 8.7 8.5

50 : 50 8.7 8.7 8.6 8.9 8.9 8.5

60 : 40 8.7 8.7 8.7 9.6 9.5 8.6

80 : 20 8.8 8.6 8.7 9.8 9.6 8.6

100 : 0 8.8 8.6 8.5 9.2 9.2 8.6

45

ภาพท 4.1 กราฟแสดงคา pH ของนาเสย:นาประปา ในอตราสวน 0:100 ตามระยะเวลาทศกษา

ภาพท 4.2 กราฟแสดงคา pH ของนาเสย:นาประปา ในอตราสวน 20:80 ตามระยะเวลาทศกษา

46

ภาพท 4.3 กราฟแสดงคา pH ของนาเสย:นาประปา ในอตราสวน 40:60 ตามระยะเวลาทศกษา

ภาพท 4.4 กราฟแสดงคา pH ของนาเสย:นาประปา ในอตราสวน 50:50 ตามระยะเวลาทศกษา

47

ภาพท 4.5 กราฟแสดงคา pH ของนาเสย:นาประปา ในอตราสวน 60:40 ตามระยะเวลาทศกษา

ภาพท 4.6 กราฟแสดงคา pH ของนาเสย:นาประปา ในอตราสวน 80:20 ตามระยะเวลาทศกษา

48

ภาพท 4.7 กราฟแสดงคา pH ของนาเสย:นาประปา ในอตราสวน 100:0 ตามระยะเวลาทศกษา

ภาพท 4.8 กราฟแสดงการเปรยบเทยบคา pH ของนาเสย:นาประปา ในอตราสวนตางๆ ตาม

ระยะเวลาทศกษา

49

ภาพท 4.9 กราฟแสดงการเปรยบเทยบคา pH ของนาเสย:นาประปา ในระยะเวลาตางๆ ตาม

อตราสวน

จากตารางท 4.1 และภาพท 4.1-4.9 พบวา คาเปนความกรด–ดางของนาเสยทมการเลยง

สาหรายในอตราสวนของนาเสยและนาประปาทตางกน มผลการเปลยนแปลงชวงของคา

ความเปนกรด–ดาง (pH) ทแคบมากแสดงใหเหนวา อตราสวนนาเสยและนาประปาทเปลยนแปลง

ไปไมมผลตอการเปลยนแปลงคา pH มากนก เมอทาการทดสอบคาความแตกตางโดยใชสถต

ANOVA โดยจาแนกตามอตราสวนและตามระยะเวลาบาบด พบวา คาความเปนกรด-ดาง ไมม

ความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต (p>0.05) เมออตราสวนนาเสยตอนาประปาเปลยนไป

แตคาความเปนกรด-ดาง ของนาเสย:นาประปาในระยะเวลาบาบดตางๆ มความแตกตางกนอยางม

นยสาคญทางสถต (p<0.05) โดยระยะเวลาบาบดทแตกตางกน คอ ระยะเวลาเรมตน กบ ระยะเวลา

วนท 9, ระยะเวลาเรมตน กบ ระยะเวลาวนท 12, ระยะเวลาวนท 3 กบ ระยะเวลาวนท 9, ระยะเวลา

วนท 6 กบ ระยะเวลาวนท 9, ระยะเวลาวนท 6 กบ ระยะเวลาวนท 12, ระยะเวลาวนท 9 กบ

ระยะเวลาวนท 15 และ ระยะเวลาวนท 12 กบ ระยะเวลาวนท 15 (ภาคผนวก ฉ. ตารางท ก.4) อาจ

สามารถกลาวไดวาคาความเปนกรดเปนดางเปลยนแปลงไปเมอระยะเวลาการบาบดเปลยนแปลงไป

อาจมผลมาจากสภาวะแวดลอมในแตระยะเวลาทศกษาเปลยนแปลงไป

50

ตารางท 4.2 ผลการศกษาคา DO ของนาตามระยะเวลาทศกษา

(หนวย mg/l)

อตราสวน

นาเสย:นาประปา

ระยะเวลาทศกษา (วน)

เรมตน วนท 3 วนท 6 วนท 9 วนท 12 วนท 15

0 : 100 5.6 5.5 5.8 5.5 4.6 4.5

20 : 80 5.9 5.8 6.7 5.5 5.3 4.2

40 : 60 5.2 6.0 7.4 5.7 5.5 4.1

50 : 50 5.0 6.5 8.1 6.3 5.8 4.5

60 : 40 5.3 7.8 9.7 6.8 6.1 4.6

80 : 20 5.0 7.1 9.0 6.9 6.7 4.9

100 : 0 4.5 6.7 9.2 7.1 6.7 5.6

ภาพท 4.10 กราฟแสดงคา DO ของนาเสย:นาประปา ในอตราสวน 0:100 ตามระยะเวลาทศกษา

51

ภาพท 4.11 กราฟแสดงคา DO ของนาเสย:นาประปา ในอตราสวน 20:80 ตามระยะเวลาทศกษา

ภาพท 4.12 กราฟแสดงคา DO ของนาเสย:นาประปา ในอตราสวน 40:60 ตามระยะเวลาทศกษา

52

ภาพท 4.13 กราฟแสดงคา DO ของนาเสย:นาประปา ในอตราสวน 50:50 ตามระยะเวลาทศกษา

ภาพท 4.14 กราฟแสดงคา DO ของนาเสย:นาประปา ในอตราสวน 60:40 ตามระยะเวลาทศกษา

53

ภาพท 4.15 กราฟแสดงคา DO ของนาเสย:นาประปา ในอตราสวน 80:20 ตามระยะเวลาทศกษา

ภาพท 4.16 กราฟแสดงคา DO ของนาเสย:นาประปา ในอตราสวน 100:0 ตามระยะเวลาทศกษา

54

ภาพท 4.17 กราฟแสดงการเปรยบเทยบคา DO ของนาเสย:นาประปา ในอตราสวน ตางๆ ตาม

ระยะเวลาทศกษา

ภาพท 4.18 กราฟแสดงการเปรยบเทยบคา DO ของนาเสย:นาประปา ในระยะเวลาตางๆ ตาม

อตราสวน

55

จากตารางท 4.2 และภาพท 4.10-4.18 พบวาคาปรมาณออกซเจนทละลายนา (Dissolved

Oxygen) ของนาเสยมความแตกตางกนเลกนอย โดยนาประปาเรมตนมคา DO ประมาณ 5.6

มลลกรมตอลตร และนาเสยทเกบมาจากโรงงานมคา DO ประมาณ 4.5 มลลกรมตอลตร เมอมการ

เตมสาหรายในปรมาณทเทากนในทกหนวยการทดลอง พบวา ปรมาณออกซเจนทละลายนามคา

ลดลงในชวงแรก แลวจะมแนวโนมเพมขนหลงจากนนแลว ในวนท 3-6 ของการเลยงสาหราย

จากนนคาออกซเจนทละลายนามแนวโนมลดลงในอตราสวนทใกลเคยงกน แสดงใหเหนวา ในชวง

เวลาเรมตนท 3-6 วนปรมาณสาหรายมการเจรญเตบโตมากขน ซงนาจะมการสงเคราะหแสงทมาก

ขนทาใหปรมาณออกซเจนเพมขนในชวงแรก แตหลงจากนนแนวโนมของปรมาณออกซเจนละลาย

นาลดลงอาจมผลมาจากปรมาณสารอาหารทมผลตอการเจรญเตบโตของสาหรายมปรมาณนอยลง

โดยพบวาอตราสวนของนาเสยตอนาประปาท 60:40 ในชวงเวลา 6 วนหลงจากเลยงสาหรายพบวา

มคา DO สงถง 9.7 มลลกรมตอลตร และทอตราสวนของนาเสยท 40:60 ในชวงเวลา 15 วนหลงจาก

เลยงสาหรายพบวามคา DO ตาลงถง 4.1 มลลกรมตอลตร และเมอทดสอบทางสถตโดยใช ANOVA

พบวา คา DO ไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 เมออตราสวนของนาเสย:

นาประปา เปลยนแปลงไป และคา DO ไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 เมอ

ระยะเวลาการบาบดเปลยนแปลงไป

ตารางท 4.3 ผลการศกษาคา COD ของนาตามระยะเวลาทศกษา

(หนวย mg/l)

อตราสวน

นาเสย:นาประปา

ระยะเวลาทศกษา (วน)

เรมตน วนท 3 วนท 6 วนท 9 วนท 12 วนท 15

0 : 100 45.5 140.2 156.5 250.2 165.4 178.1

20 : 80 48.2 124.5 148.2 241.2 154.5 154.5

40 : 60 48.5 120.2 145.5 154.5 127.2 152.1

50 : 50 48.5 100.5 122.2 125.5 121.0 145.2

60 : 40 49.5 90.5 120.4 122.1 118.5 121.1

80 : 20 60.3 80.5 111.5 110.5 110.2 120.0

100 : 0 60.5 72.6 100.6 89.5 98.5 110.8

56

ภาพท 4.19 กราฟแสดงคา COD ของนาเสย:นาประปา ในอตราสวน 0:100 ตามระยะเวลาทศกษา

ภาพท 4.20 กราฟแสดงคา COD ของนาเสย:นาประปา ในอตราสวน 20:80 ตามระยะเวลาทศกษา

57

ภาพท 4.21 กราฟแสดงคา COD ของนาเสย:นาประปา ในอตราสวน 40:60 ตามระยะเวลาทศกษา

ภาพท 4.22 กราฟแสดงคา COD ของนาเสย:นาประปา ในอตราสวน 50:50 ตามระยะเวลาทศกษา

58

ภาพท 4.23 กราฟแสดงคา COD ของนาเสย:นาประปา ในอตราสวน 60:40 ตามระยะเวลาทศกษา

ภาพท 4.24 กราฟแสดงคา COD ของนาเสย:นาประปา ในอตราสวน 80:20 ตามระยะเวลาทศกษา

59

ภาพท 4.25 กราฟแสดงคา COD ของนาเสย:นาประปา ในอตราสวน 100:0 ตามระยะเวลาทศกษา

ภาพท 4.26 กราฟแสดงการเปรยบเทยบคา COD ของนาเสย:นาประปา ในอตราสวนตางๆ ตาม

ระยะเวลาทศกษา

60

ภาพท 4.27 กราฟแสดงการเปรยบเทยบคา COD ของนาเสย:นาประปา ในระยะเวลาตางๆ ตาม

อตราสวน

จากตารางท 4.3 และภาพท 4.19-4.27 พบวา ปรมาณของคาความสกปรกในรปของคา

COD มคาลดลงเมออตราสวนของนาเสยทมาจากโรงงานทมากขน แสดงใหเหนวา ปรมาณ

สารอนทรยทวดคามาในรปของคา COD มผลตอการเลยงสาหราย โดยเฉพาะนาเสยทมคา COD ใน

ปรมาณทพอเหมาะตอปรมาณสาหรายทเลยงในนาจะทาใหสามารถเลยงสาหรายไดด และจากการ

ทดลองพบวา อตราสวนของนาเสยตอนาประปาท 80:20 และ 100:0 มคา COD ในชวง 60.3-60.5

มลลกรมตอลตร เมอผานการเลยงสาหรายไปแลว 15 วน ปรมาณ COD เพมขนเลกนอย ในขณะท

อตราสวนของนาเสยตอนาประปาทมากขน พบวา ปรมาณคา COD มคาเพมขน ทงนแสดงใหเหน

วา ปรมาณสาหรายบางสวนทผานการเลยงหลงจากผานระยะเวลา 6 วนไปแลว จะเรมตายลงจงมผล

ทาใหคา COD เพมขนนนเอง เนองจากสารอาหารทใชในการดารงชวตของสาหรายในนาเสยเรม

หมดไป จงทาใหสาหรายตายลงมผลทาใหคา COD เพมขนน นเอง และเมอวเคราะหทางสถต

ANOVA พบวาคา COD ไมแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 เมออตราสวนนา

เสย:นาประปาแตกตางกน และคา COD แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 โดย

ระยะเวลาบาบดทแตกตางกนคอ ระยะเวลาเรมตน กบ ระยะเวลาวนท 3, ระยะเวลาเรมตน กบ

ระยะเวลาวนท 6, ระยะเวลาเรมตน กบ ระยะเวลาวนท 9, ระยะเวลาเรมตน กบ ระยะเวลาวนท 12,

61

ระยะเวลาเรมตน กบ ระยะเวลาวนท 15, ระยะเวลาวนท 3 กบ ระยะเวลาวนท 9 และ ระยะเวลาวนท

3 กบ ระยะเวลาวนท 15 (ภาคผนวก ค. ตารางท ก.6) ตามระยะเวลาทศกษาแตกตางกน

4.2 ประสทธภาพในการบาบดนาเสย

จากการทดลองพบวา คณภาพในสวนของคา pH, DO และ COD ในนาตวอยางของโรงงาน

อตสาหกรรมรไซเคล บรษท ส.กนกการจดการสงแวดลอม จากด ทมการใชสาหรายทสามารถ

ผลตไบโอดเซลมาบาบด เปนระยะเวลา 15 วนนน สามารถบาบดนาจากโรงงานอตสาหกรรมร

ไซเคลได ซงหากคดเปนประสทธภาพในการบาบดคา COD และการเพมคา DO โดยเปรยบเทยบ

คณภาพนากอนการบาบดดวยสาหรายและนาหลงการบาบดดวยสาหรายนน ไดผลดงแสดงใน

ตารางท 4.4-4.7 และภาพท 4.28-4.31 แตเนองจากคาความเปนกรด–ดางมผลการเปลยนแปลงท

แคบมาก เมอนามาเปรยบเทยบทางสถต พบวา คาความเปนกรด-ดาง ไมแตกตางตามอตราสวนของ

นาเสย:นาประปาอยางมนยสาคญทางสถต (p>0.05) จงไมนามาคดในดานประสทธภาพ

ตารางท 4.4 ผลการศกษาประสทธภาพในการเพมคา DO ในนาของสาหราย

(หนวย %)

อตราสวน

นาเสย:นาประปา

ระยะเวลาทศกษา (วน)

วนท 3 วนท 6 วนท 9 วนท 12 วนท 15

0 : 100 -1.8 3.6 -1.8 -17.9 -19.6

20 : 80 -1.7 13.6 -6.8 -10.2 -28.8

40 : 60 15.4 42.3 9.6 5.8 -21.2

50 : 50 30.0 62.0 26.0 16.0 -10.0

60 : 40 47.2 83.0 28.3 15.1 -13.2

80 : 20 42.0 80.0 38.0 34.0 -2.0

100 : 0 48.9 104.4 57.8 48.9 24.4

62

ภาพท 4.28 กราฟแสดงการเปรยบเทยบผลการศกษาประสทธภาพในการเพมคา DO ในนาของ

สาหราย

ตารางท 4.5 ผลการศกษาประสทธภาพในการเพมคา DO ในนาเสย 100% ทมการเลยงสาหราย

ระยะเวลาทศกษา

(วน)

คา DO

(mg/l) การเพมของปรมาณ

ออกซเจนละลายนา กอนการบาบด หลงการบาบด

เรมตน 4.5 - -

วนท 3 - 6.7 48.9 %

วนท 6 - 9.2 104.4 %

วนท 9 - 7.1 57.8 %

วนท 12 - 6.7 48.9 %

วนท 15 - 5.6 24.4 %

63

ภาพท 4.29 กราฟแสดงผลการศกษาประสทธภาพในการเพมคา DO ในนาเสย 100% ทมการเลยง

สาหราย

จากตารางท 4.4 และ 4.5 พบวาในวนท 6 ของการเลยงสาหราย คา DO จะเพมขนดทสดใน

ทกอตราสวนของนาเสย และนาเสย 100% มปรมาณออกซเจนทละลายนาเพมขนมากกวา 104

เปอรเซนต และจะเพมขนนอยมากหลงจากเลยงสาหรายไปแลว 15 วน เนองจากปรมาณออกซเจน

และปรมาณสารอาหารลดลง

ตารางท 4.6 ผลการศกษาประสทธภาพในการบาบดคา COD ในนาของสาหราย

(หนวย %)

อตราสวน

นาเสย:นาประปา

ระยะเวลาทศกษา

(วน)

วนท 3 วนท 6 วนท 9 วนท 12 วนท 15

0 : 100 -208.1 -244.0 -449.9 -263.5 -291.4

20 : 80 -158.3 -207.5 -400.4 -220.5 -220.5

40 : 60 -147.8 -200.0 -218.6 -162.3 -213.6

50 : 50 -107.2 -152.0 -158.8 -149.5 -199.4

64

ตารางท 4.6 (ตอ)

(หนวย %)

อตราสวน

นาเสย:นาประปา

ระยะเวลาทศกษา

(วน)

วนท 3 วนท 6 วนท 9 วนท 12 วนท 15

60 : 40 -82.8 -143.2 -146.7 -139.4 -144.6

80 : 20 -33.5 -84.9 -83.3 -82.8 -99.0

100 : 0 -20.0 -66.3 -47.9 -62.8 -83.1

ภาพท 4.30 กราฟแสดงการเปรยบเทยบผลการศกษาประสทธภาพในการบาบดคา COD ในนาของ

สาหราย

65

ตารางท 4.7 ผลการศกษาประสทธภาพในการบาบดคา COD ในนาเสย 100% ทมการเลยงสาหราย

ระยะเวลาทศกษา

(วน)

คา COD

(mg/l) ประสทธภาพ

ในการบาบด กอนการบาบด หลงการบาบด

เรมตน 60.5 - -

วนท 3 - 72.6 -20.0 %

วนท 6 - 100.6 -66.3 %

วนท 9 - 89.5 -47.9 %

วนท 12 - 98.5 -62.8 %

วนท 15 - 110.8 -83.1 %

ภาพท 4.31 กราฟแสดงผลการศกษาประสทธภาพในการบาบดคา COD ในนาเสย 100% ทมการ

เลยงสาหราย

66

จากตารางท 4.6 และ 4.7 แสดงใหเหนวา สภาวะทดทสดในการบาบดคา COD คอ

อตราสวนของนาเสย 100% ซงเมอเปรยบเทยบจากระยะเวลาทศกษาจะเหนไดวา ในวนท 3 ของ

การเพาะเลยงสาหราย มปรมาณของคาความสกปรกในรปของคา COD เพมขน -20 เปอรเซนต ซง

ถอวาเปนคาทเพมขนเลกนอยเมอเปรยบเทยบกบระยะเวลาอนๆ เนองจากสาหรายใชสารอนทรย

ในนาเสยเปนสารอาหารในการดารงชวต แตทงนจะพบวา สาหรายในปรมาณททาการทดลองไม

สามารถทจะบาบดคา COD ใหลดลงไดมากนก แตถาหากเลยงสาหรายในนาเสยทมปรมาณ

สารอนทรยทเปนธาตอาหารของสาหรายทพอเหมาะกจะสามารถเลยงสาหรายเพอการนามาผลต

เปนพลงงานทดแทนไดเชนกน

4.3 อภปรายผล

จากการศกษาการนาสาหรายทผลตนามนไบโอดเซลมาบาบดนาเสยของโรงงาน

อตสาหกรรมรไซเคล ซงดาเนนการทดลองการนาสาหรายทสามารถผลตไบโอดเซลมาเลยงใน

ตวอยางนาเสยของโรงงานอตสาหกรรมรไซเคล บรษท ส.กนกการจดการสงแวดลอม จากด เปน

ระยะเวลา 15 วน พบวา คาความเปนกรด–ดางของนาเสยทมการเลยงสาหราย มผลการเปลยนแปลง

ชวงของคาความเปนกรด–ดางทแคบมาก เมอนามาเปรยบเทยบทางสถต พบวา คา pH เมอ

อตราสวนนาเสย:นาประปาตางๆ ไมมความแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต (p>0.05) แสดงให

เหนวา อตราสวนนาเสย:นาประปาไมมผลตอการเปลยนแปลงคาความเปนกรด–ดางมากนก แต

พบวาคา pH ในสวนของอตราสวนความเขมขนของนาเสยมากนน มคา pH ทสงขนในชวงวนท 9

และลดลงหลงจากวนท 12 คา pH เปลยนเมอระยะเวลาบาบดเปลยนไปอยางมนยสาคญทางสถต

เชนเดยวกนกบการเพาะเลยงสาหราย Spirulina platensis เพอปรบปรงคณภาพนาจากบอบาบดนา

เสยหอพกนกศกษา มหาวทยาลยแมโจ (จงกล พรมยะ, เกรยงศกด เมงอาพน และสฤทธ สมบรณชย,

2544) ซงพบวาอาจเนองจากการปรบคา pH โดย NaOH 6 N ซงอยในเกณฑทเหมาะสมสาหรบการ

เจรญของสาหรายบางชนดทมคา pH ประมาณ 9-10 สวนของปรมาณออกซเจนทละลายนามคา

ลดลงในชวงแรก แลวมแนวโนมเพมขนในวนท 3-6 ของการเลยงสาหราย หลงจากนนคา DO ม

แนวโนมลดลงในอตราสวนทใกลเคยงกน แสดงใหเหนวา ในชวงเวลาเรมตนท 3-6 วนปรมาณ

สาหรายมการเจรญเตบโตมากขน ซงนาจะมการสงเคราะหแสงทมากขนทาใหคา DO เพมขน

ในชวงแรก จากนนคา DO มแนวโนมลดลงในอตราสวนทใกลเคยงกน และเมอนามาเปรยบเทยบ

ทางสถต พบวา คา DO ไมมความแตกตางกนตามระยะเวลาการบาบดอยางมนยสาคญทางสถต

(p>0.05) และสวนของปรมาณของคาความสกปรกในรปของคา COD มคาลดลงในอตราสวนของ

67

นาเสยทมาจากโรงงานทมากขน แสดงใหเหนวา ปรมาณสารอนทรยทวดคามาในรปของ คา COD

มผลตอการเลยงสาหราย โดยเฉพาะนาเสยทมคา COD ในปรมาณทพอเหมาะตอปรมาณสาหรายท

เลยงในนาจะทาใหสามารถเลยงสาหรายไดด และจากการทดลองพบวา อตราสวนของนาเสยตอ

นาประปาท 80:20 และ 100:0 มคา COD ในชวง 60.3-60.5 มลลกรมตอลตร เมอผานการเลยง

สาหรายไปแลว 15 วน ปรมาณ COD เพมขนเลกนอย ในขณะทอตรานาเสยตอนาประปาทมากขน

พบวา ปรมาณคา COD มคาเพมขน ทงนแสดงใหเหนวา ปรมาณสาหรายบางสวนทผานการเลยง

หลงจากผานระยะเวลา 6 วนไปแลว จะเรมตายลงจงมผลทาใหคา COD เพมขนน นเอง เนองจาก

สารอาหารทใชในการดารงชวตของสาหรายในนาเสยเรมหมดไป และเมอนามาเปรยบเทยบทาง

สถต พบวา คา COD มความแตกตางกนตามระยะเวลาการบาบดอยางมนยสาคญทางสถต (p<0.05)

สาหรบผลการศกษาประสทธภาพนน พบวา คาความเปนกรด–ดางมผลการเปลยนแปลงทแคบมาก

เมอนามาเปรยบเทยบทางสถต พบวา คา pH ไมมความแตกตางกนตามอตราสวนนาเสย:นาประปา

ทแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต (p>0.05) จงไมนามาคดในดานประสทธภาพ สวนดาน

ประสทธภาพการเพมคา DO พบวา ในวนท 6 ของการเลยงสาหรายคา DO จะเพมขนดทสดในทก

ปรมาณนาเสย และนาเสย 100% โดยมปรมาณออกซเจนทละลายนา (DO) เพมขนมากกวา 104

เปอรเซนต และจะเพมขนนอยมากหลงจากเลยงสาหรายไปแลว 15 วน เนองจากปรมาณออกซเจน

และปรมาณสารอาหารลดลง และดานประสทธภาพในการบาบดคา COD พบวา สภาวะทดทสดใน

การบาบด คอ อตราสวนของนาเสย 100% เนองจากสาหรายใชสารอนทรยในนาเสยเปนสารอาหาร

ในการดารงชวต เชนเดยวกบการใชสาหราย Phormidium sp. รวมกบสาหราย Spirulina platensis

ในการบาบดนาเสยทผานการบาบดจากฟารมสกร (สามารถ พงเจรญ, 2550) แตจะพบวา สาหราย

ในปรมาณททาการทดลองไมสามารถทจะบาบดคา COD ใหลดลงไดมากนก ทงนการเพมขนของ

คา DO และการเพมขนของคา COD มลกษณะเชนเดยวกนกบการเพาะเลยงสาหราย Spirulina

platensis เพอปรบปรงคณภาพนาจากบอบาบดนาเสยหอพกนกศกษา มหาวทยาลยแมโจ (จงกล

พรมยะ, เกรยงศกด เมงอาพน และสฤทธ สมบรณชย, 2544) โดยคา COD ทเพมขนอาจเนองมาจาก

ปรมาณสารอนทรยมากเกนกวาจะออกซไดซไดหมด ซงทาใหเหนวา ความเขมขนของสารอนทรย

ในนาเสยมผลตอการเจรญเตบโตของสาหราย แตหากเลยงสาหรายในนาเสยทมความเขมขนของ

สารอนทรยทไมใชธาตอาหารของสาหรายทประกอบดวย สารอนทรยทมธาตไนโตรเจน

โพแทสเซยมหรอ ธาตฟอสฟอรส ยอมทาใหสาหรายไมสามารถเลยงไดตามความตองการดาน

การคาหรอนามาผลตเปนไบโอดเซลได

บทท 5

สรปและเสนอแนะ

การศกษาการนาสาหรายทผลตนามนไบโอดเซลมาบาบดนาเสยของโรงงานอตสาหกรรม

รไซเคล ผศกษาไดทาการศกษาแลวเสรจตามขนตอนการศกษาทกลาวไว ซงผลทไดผศกษาสามารถ

สรปและใหขอเสนอแนะดงตอไปน

5.1 สรป

การศกษาการนาสาหรายทผลตนามนไบโอดเซลมาบาบดนาเสยของโรงงานอตสาหกรรม

รไซเคล มวตถประสงคของการศกษา เพอศกษาความเปนไปไดในการบาบดนาในบอสดทายของ

ระบบบาบดนาเสยโรงงานอตสาหกรรมรไซเคลโดยใชสาหรายทนามาผลตไบโอดเซล และเพอ

ศกษาหาประสทธภาพของการบาบดนาเสยของโรงงานอตสาหกรรมรไซเคลโดยใชสาหรายทนามา

ผลตไบโอดเซล โดยมขอบเขตของการศกษา คอ ทาการศกษาจากตวอยางนาเสยของโรงงาน

อตสาหกรรมรไซเคล บรษท ส.กนกการจดการสงแวดลอม จากด ซงเปนนาเสยทผานการบาบดทาง

เคมและชวภาพแลว ทงนสาหรายทนามาทาการศกษาเปนตวอยางสาหรายทสามารถผลตไบโอดเซล

จากหนวยงานทมการศกษาเกยวกบการผลตไบโอดเซล ซงในอตราความเขมขนสงสดของนาเสย

จากโรงงานประเภทรไซเคลทสาหรายสามารถบาบดได โดยใชการสงเคราะหนาเสยหรอเจอจางนา

เสยจากโรงงานใหไดคา COD ทมความเขมขนในระดบตางๆ และการศกษาหาประสทธภาพของ

การบาบดนาเสยของโรงงานจะพจารณาจากผลวเคราะหคณภาพนาในการบาบดคา COD และ

การเพมคา DO ในนา สาหรบขนตอนการศกษา ดาเนนการโดยหาความเขมขนของนาเสยทผาน

การบาบดทางเคมและชวภาพของโรงงานทเหมาะสม เพอศกษาความเปนไปไดในการบาบดนาเสย

ในบอสดทายของระบบบาบดของโรงงานอตสาหกรรมรไซเคล โดยนานาเสยในบอสดทายของ

ระบบบาบดทผานการบาบดดวยบอบาบดทางเคมและชวภาพของโรงงาน มาปรบความเขมขน

ตางๆ กน 7 ชดการทดทอง และมระดบความเขมขน ดงน 0 เปอรเซนต, 20 เปอรเซนต, 40

เปอรเซนต, 50 เปอรเซนต, 60 เปอรเซนต, 80 เปอรเซนต และ 100 เปอรเซนต มาใสขวดทดลอง

โดยกาหนดปรมาณสาหรายท 0.1 กรม/นาเสย 100 มลลลตร ตงไวในสภาวะแวดลอมปกตไมเตม

อากาศและมแสงแดด แลวทาการตรวจวดคณภาพนากอนเรมการทดลองและทก 3 วน หลง

69

การทดลองเปนเวลา 15 วน โดยนาตวอยางนาไปวเคราะหคา pH คา DO และคา COD จากนนทา

การวเคราะหประสทธภาพของการบาบดนาเสยของโรงงาน จากการเปรยบเทยบคาความเปนกรด

เปนดางและคาซโอด ระหวางนาเสยในบอสดทายของระบบบาบดทไมผานการบาบดโดยสาหราย

และนาเสยในบอสดทายของระบบบาบดทผานการบาบดโดยสาหราย วเคราะหการทดลองและ

สรปผล-*

ผลการศกษาโดยการทดลองการนาสาหรายทสามารถผลตไบโอดเซลมาเลยงในตวอยาง

นาเสยของโรงงานอตสาหกรรมรไซเคล บรษท ส.กนกการจดการสงแวดลอม จากด เปนระยะเวลา

15 วน สามารถสรปไดดงน

1) การศกษาความเปนไปไดในการบาบดนาในบอสดทายของระบบบาบดนาเสยโรงงาน

อตสาหกรรมรไซเคลโดยใชสาหรายทนามาผลตไบโอดเซล คาเปนความกรด–ดางของนาเสยทม

การเลยงสาหรายในอตราสวนของนาเสยและนาประปาทตางกน มผลการเปลยนแปลงชวงของคา

เปนความกรด–ดางทแคบมาก เมอนามาเปรยบเทยบทางสถต พบวา คา pH ไมมความแตกตางกน

ตามอตราสวนของนาเสยและนาประปาทแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 แสดง

ใหเหนวา การเปลยนแปลงอตราสวนนาเสยตอนาประปาไมมผลตอการเปลยนคา pH และเมอเวลา

การบาบดเปลยนไปกพบวา คา pH ตางเมอระยะเวลาบาบดแตกตางทระดบนยสาคญทางสถต 0.05

ซงอาจมผลมาจากสภาวะแวดลอมในแตระยะเวลาทศกษาเปลยนแปลงไป

คาปรมาณออกซเจนทละลายนา (Dissolved Oxygen) ของนาเสยมความแตกตางกน

เลกนอย โดยนาประปาเรมตน (0:100) มคา DO ประมาณ 5.6 มลลกรมตอลตร และนาเสยทเกบมา

จากโรงงานมคา DO ประมาณ 4.5 มลลกรมตอลตร เมอมการเตมสาหรายในปรมาณทเทากน พบวา

ปรมาณออกซเจนทละลายนามคาลดลงในชวงแรก แลวจะมแนวโนมเพมขนหลงจากการนนแลว

ในวนท 3-6 ของการเลยงสาหราย จากนนคาออกซเจนทละลายนามแนวโนมลดลงในอตราสวนท

ใกลเคยงกนในทกอตราสวนของนาเสยตอนาประปา แสดงใหเหนวา ในชวงเวลาเรมตนท 3-6 วน

ปรมาณสาหรายมการเจรญเตบโตมากขน ซงนาจะมการสงเคราะหแสงทมากขนทาใหปรมาณ

ออกซเจนเพมขนในชวงแรก แตหลงจากนนแนวโนมของปรมาณออกซเจนละลายนาลดลงอาจม

ผลมาจากปรมาณสารอาหารทมผลตอการเจรญเตบโตของสาหรายมปรมาณนอยลง โดยพบวา

อตราสวนของนาเสยท 60:40 ในชวงเวลา 6 วนหลงจากเลยงสาหรายพบวา มคา DO สงถง 9.7

มลลกรมตอลตร และทอตราสวนของนาเสยท 40:60 ในชวงเวลา 15 วนหลงจากเลยงสาหรายพบวา

มคา DO ตาลงถง 4.1 มลลกรมตอลตร อาจเนองมาจากสารอาหารทสาหรายใชในการดารงชวตม

ปรมาณลดนอยลงทาใหสาหรายไมสามารถดารงชวตตอไปได

70

ปรมาณของคาความสกปรกในรปของคา COD พบวา ในการเลยงสาหรายทาใหคา

COD ลดลงในอตราสวนของนาเสยทมาจากโรงงานทมากขน แสดงใหเหนวา ปรมาณสารอนทรยท

วดคามาในรปของคา COD มผลตอการเลยงสาหราย โดยเฉพาะนาเสยทมคา COD ในปรมาณท

พอเหมาะตอปรมาณสาหรายทเลยงในนาจะทาใหสามารถเลยงสาหรายไดด และจากการทดลอง

พบวา อตราสวนของนาเสยตอนาประปาท 80:20 และ 100:0 มคา COD ในชวง 60.3-60.5 มลลกรม

ตอลตร ซงตากวาสภาวะอนๆ แตเมอผานการเลยงสาหรายไปแลว 15 วน ปรมาณคา COD เพมขน

เลกนอย ในขณะทนาเสยตออตราสวนนาประปาทมากขน พบวา ปรมาณคา COD มคาเพมขน ทงน

แสดงใหเหนวา ปรมาณสาหรายบางสวนทผานการเลยงหลงจากผานระยะเวลา 6 วนไปแลว จะเรม

ตายลงจงมผลทาใหคา COD เพมขนนนเอง

2) การศกษาหาประสทธภาพของการบาบดนาเสยบอสดทายของโรงงานอตสาหกรรม

รไซเคลโดยใชสาหรายทนามาผลตไบโอดเซล พบวา คณภาพนาในสวนของคา pH , DO และ COD

ในนาตวอยางของโรงงานอตสาหกรรมรไซเคล บรษท ส.กนกการจดการสงแวดลอม จากด ทมการ

ใชสาหรายทสามารถผลตไบโอดเซลมาบาบด เปนระยะเวลา 15 วนนน สามารถปรบลดคณภาพนา

คาดงกลาวได ซงหากคดเปนประสทธภาพในการบาบดคา COD และการเพมคา DO โดย

เปรยบเทยบนากอนการบาบดดวยสาหรายและนาหลงการบาบดดวยสาหรายนน พบวา

ประสทธภาพในการเพมคา DO ในนาเสยทมการเลยงสาหรายในวนท 6 ของการเลยงสาหรายม

ปรมาณออกซเจนทละลายนาเพมขนมากกวา 104 เปอรเซนต และจะเพมขนนอยมากหลงจากเลยง

สาหรายไปแลว 15 วน สวนประสทธภาพในการบาบดคา COD ในนาของสาหราย พบวา

ประสทธภาพในการลดคาความสกปรกในรปของคา COD เพมขน -20 เปอรเซนต ในวนท 3 ซงถอ

วาเปนคาทเพมขนเลกนอยเมอเปรยบเทยบกบระยะเวลาอนๆ เนองจากสาหรายในปรมาณททาการ

ทดลองไมสามารถทจะบาบดคาซโอดใหลดลงได โดยคา COD ทเพมขนอาจเนองมาจากปรมาณ

สารอนทรยมากกวาจะออกซไดซไดหมด แตหากเลยงสาหรายในนาเสยทมปรมาณสารอนทรยท

เปนธาตอาหารของสาหรายทพอเหมาะกจะสามารถเลยงสาหรายเพอการนามาผลตเปนพลงงาน

ทดแทนไดเชนกน

จากการศกษาการนาสาหรายทผลตนามนไบโอดเซลมาบาบดนาเสยของโรงงาน

อตสาหกรรมรไซเคล ซงดาเนนการทดลองการนาสาหรายทสามารถผลตไบโอดเซลมาเลยงใน

ตวอยางนาเสยของโรงงานอตสาหกรรมรไซเคล บรษท ส.กนกการจดการสงแวดลอม จากด เปน

ระยะเวลา 15 วน พบวา มความเปนไปไดในการบาบดนาในบอสดทายของระบบบาบดนาเสย

โรงงานอตสาหกรรมรไซเคลโดยใชสาหรายทนามาผลตไบโอดเซล แมคา pH จะไมมการเปลยนแปลง

มากนก แตสาหรบคา DO และ COD มการเปลยนแปลงทด แตทงนความเขมขนของสารอนทรยใน

71

นาเสยมผลตอการเจรญเตบโตของสาหราย หากเลยงสาหรายในนาเสยทมความเขมขนของ

สารอนทรยทไมใชธาตอาหารของสาหรายทประกอบดวย สารอนทรยทมธาตไนโตรเจน

โพแทสเซยมหรอ ธาตฟอสฟอรส ยอมทาใหสาหรายไมสามารถเลยงไดตามความตองการดาน

การคาหรอนามาผลตเปนไบโอดเซลได ซงผลทไดสอดคลองกบการใชสาหราย Phormidium sp.

รวมกบสาหราย Spirulina platensis ในการบาบดนาเสยทผานการบาบดจากฟารมสกร (สามารถ พง

เจรญ, 2550) และการเพาะเลยงสาหราย Spirulina platensis เพอปรบปรงคณภาพนาจากบอบาบด

นาเสยหอพกนกศกษา มหาวทยาลยแมโจ (จงกล พรมยะ, เกรยงศกด เมงอาพน และสฤทธ สมบรณ

ชย, 2544)

5.2 ขอเสนอแนะ

5.2.1 ขอเสนอแนะสาหรบนาผลการศกษาไปใช

จากการศกษา พบวา มขอเสนอแนะทสาคญ ดงน

1) สภาวะทดทสดในการนาสาหรายทผลตไบโอดเซลมาบาบดนาบอสดทายของ

ระบบบาบดนาเสยโรงงานอตสาหกรรมรไซเคล คอ อตราสวนของนาเสย 100% และสามารถนา

สาหรายมาสกดไบโอดเซลได

2) ควรเพาะเลยงสาหรายไวในสภาวะแวดลอมปกตและมแสงแดด เพอให

สาหรายสามารถสงเคราะหแสงได

3) ไมควรนานาเสยทเกนมาตรฐานคณภาพนาทงจากโรงงานมาเพาะเลยงสาหราย

เพราะอาจทาใหสาหรายตายได

5.2.2 ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

1) ควรศกษาถงปรมาณสาหรายทเพมขนและปรมาณนามนทไดจากการเพาะเลยง

ในระบบบาบดนาเสย เพอจะสามารถนาไปเปนวตถดบในการผลตไบโอดเซลในภาคอตสาหกรรม

ตอไป

2) ควรมการศกษาความสามารถของสาหรายทผลตไบโอดเซลในการบาบดนาเสย

ในภาคอตสาหกรรมอนนอกเหนอจากนาเสยจากโรงงานอตสาหกรรมรไซเคลเนองจากนาเสยจาก

ภาคอตสาหกรรมแตละประเภท มระดบความเขมขนของสารอนทรยและสารอนนทรยในปรมาณท

แตกตางกน เพอเปนอกทางเลอกหนงในการเพาะเลยงสาหรายทผลตไบโอดเซล

72

3) ควรศกษาสภาวะแวดลอมทางกายภาพ เชน อณหภม และปรมาณออกซเจนท

เหมาะสมสาหรบการเลยงสาหรายทผลตนามนไบโอดเซล

4) ในการเพาะเลยงสาหรายในบอบาบดนาเสยของโรงงานอตสาหกรรมรไซเคล

มปจจยทเกยวของหลายประการจาเปนตองมการศกษาเพมเตม ซงประกอบไปดวย ปรมาณ

สารอนทรยในรปของ BOD ในนาเสย และสารปนเปอนอนๆ ทมผลตอการเจรญเตบโตของ

สาหรายทผลตนามนไบโอดเซล

บรรณานกรม

กรมธรกจพลงงาน. 2550. ประกาศกรมธรกจพลงงานเรอง กาหนดลกษณะและคณภาพของ

ไบโอดเซลประเภทเมทลเอสเตอรของกรดไขมน พ.ศ. 2550. [Online]. Available:

http://www. dede.go.th/dede/fileadmin/usr/bers/biodiesel/biodiesel_2007.pdf. [2553, เมษายน

15].

กรองจนทร รตนประดษฐ. 2536. การเลยง Chlorella sp. T. ในนาทงจากโรงงานแปรรปอาหาร

ท ะ เ ล . ว ท ย า น พ น ธว ท ย า ศ า ส ต ร ม ห า บณ ฑ ต ส า ข า ว ช า เ ท ค โ น โ ลย ช ว ภ า พ

มหาวทยาลยสงขลานครนทร.

กาญจนภาชน ลวมโนมนต, ยนต มสก, มานพ มตรสมหวง และเกยงไกร แกวสรลขต. 2536. การใช

สาหรายทะเลบาบดมลภาวะนาทงจากการเลยงสตวนา 50 ป มก. ธรรมชาต เทคโนโลยและ

ชวตมหาวทยาลยเกษตรศาสตร พเอนการพมพ กรงเทพมหานคร.

เกรยงศกด อดมสนโรจน. 2539. การบาบดนาเสย. กรงเทพมหานคร: มตรนราการพมพ.

จงกล พรมยะ, เกรยงศกด เมงอาพน และสฤทธ สมบรณชย. 2544. การเพาะเลยงสาหราย Spirulina

platensis เพอปรบปรงคณภาพนาจากบอบาบดนาเสยหอพกนกศกษา มหาวทยาลยแมโจ.

เชยงใหม: มหาวทยาลยแมโจ.

จรญ ลไตรรงค. 2531. การนา Chlorella sp. K ทไดจากการเลยงในนากากสาเหลา เพอเปนอาหารของ

Moina macrocopa. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาชววทยา มหาวทยาลยเชยงใหม

ชยศร ธาราสวสดพพฒน. 2550. การพฒนารปแบบการผลตไบโอดเซลจากนามนพชใชแลว.

กรงเทพมหานคร: สถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา.

ชยศร ธาราสวสดพพฒน. 2553. เอกสารคาสอนรายวชา เทคโนโลยในการบาบดนาเ สย .

กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา.

ประยร เอนมาก. 2553. อทธพลของความเขมขนคารบอนไดออกไซดและความเคมตอการเรง

การสะสมนามนในสาหรายขนาดเลกเพอใชเปนวตถดบในการผลตไบโอดเซล. วทยานพนธ

ปรญญาวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยชวภาพ บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยขอนแกน.

74

ปยนาฎ อนทนกล. 2547. การทากลเซอรอลทไดจากการผลตนามนดเซลชวภาพใหบรสทธ .

กรงเทพมหานคร: สาขาวศวกรรมปโตรเคม คณะวศวกรรมศาสตร สถาบนเทคโนโลยพระ

จอมเกลาเจาเกลาคณทหารลาดกระบง.

พนดา รตนพลท. 2551. ศกยภาพการผลตไบโอดเซลจากสาหรายขนาดเลก. วารสารศนยบรการ

วชาการ มหาวทยาลยขอนแกน 16(1) : 9-13

พนดา รตนพลท. 2552. การประยกตใชสาหรายขนาดเลกเพอผลตไบโอดเซล. วทยานพนธปรญญา

วทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเทคโนโลยชวภาพ บณฑตวทยาลย มหาวทยาลย

ขอนแกน.

แพรพลาศ ดจจานทศน. 2553. การใชประโยชนจากนาทงอตสาหกรรมเกษตรเปนแหลงอาหาร.

วารสารศนยบรการวชาการ มหาวทยาลยขอนแกน 18(2) : 4-10

สถาบนวจยพลงงาน จฬาลงกรณมหาวทยาลย. 2547. พลงงานทดแทนไบโอดเซล. [Online]. Available:

http://www.teenet.chula.ac.th. [2550, เมษายน 3].

สามารถ พงเจรญ. 2550. การใชสาหราย Phormidium sp. รวมกบสาหราย Spirulina platensis ใน

การบาบดนาเสยทผานการบาบดจากฟารมสกร. เชยงใหม: สาขาวชาการจดการทรพยากร

การเกษตรและสงแวดลอม มหาวทยาลยแมโจ.

หยกแกว ยามาล, วเชยร ยามนตชย, สมบรณ ผพฒน, กญญา สจรตวงศานนท, ไปรมา ภทรกลพงษ

และไพลน ผพ ฒน. 2525. การกาจดนาทงจากนมถวเหลองโดยใชสาหรายสเขยว

(Chlorella sp). สถาบนคนควาและพฒนาผลตภณฑอาหาร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

กรงเทพมหานคร.

Apaydin-Varol, E., Putun, E., Putun, A.E. 2007. Slow pyrolysis of pistachio shell. Fuel. 2007;

86: 1892-1899.

Barsanti, L., & Gualtieri, P. 2006. Algae: Anatomy, Biochemistry and Biotechnology. New

York : Taylor & Francis group.

Boongorsrang, A,. Thomgtong, T., Yamali, Y. and Sitachtta, C. 1986. Nitrogen and Phosphorus

removal efficiencies of different algae for waste waste treatment purpose. Microbial

Utilization of Renewable Resources, vol. 5. NRCT, NUS, NSTA-JSPS Joint Seminar on

Biotechnology, November 20-22, 1986, Osaka, Japan. P. 286-273

75

Bouarab, L., Dauta, A., & Loudiki, M. 2004. Heterotrophic and mixotrophic growth of

Micractinium pusillum Fresenius in the presence of acetate and glucose : effect of

light and acetate gradient concentration. Water Researh, 38(11),2706-2712

De la Noue J. and Basseres, A. 1989. Bioteratmt of anaerobically digested swine manure with

macroalgae. Biological Wastes, 29 : 17-31

Gercel, H. F. 2002. Production and characterization of pyrolysis liquids from sunflower-

pressed bagasse. Bioresource Technology. 85: 113-117.

Govidan, V.S. 1983. Studies on Sago Mill Waste-Water by Stabilization Pond Method.

IAWPC. Tech ANNU. 10 : 115-120

Grierson, S., Strezov, V., Ellem, G., Mcgregor, R., Herberson, J. 2009. Thermal characterization

of microalgae under slow pyrolysis conditions. Journal of Analytical and Applied

Pyrolysis. 2009; 85: 188-123

Haykiri-Acma, H., Yaman, S., Kucukbayrak, S. 2006. Effect of heating rate on the pyrolysis

yields of rapeseed. Renewable Energy. 2006; 31:803-810

Palmer, C.M. 1962. Algae in water supplies. U.S. Department of Health, Education, and Welfare

Public Health Service. Washington D.C. 88 pp.

Putun, E., Uzun, B. B., Putun, A. E. 2006. Fixed-bed catalytic pyrolysis of cottonseed cake:

Effects of pyrolysis temperature, natural zeolite contert and sweeping gas flow rate.

Bioresource Technology. 97: 701-710

Wang, Z., Cao, J. 2009. Pyrolytic characteristics of pine wood in a slowly heating and gas

sweeping fixed-bed reactor. Journal of Anglytical and Applied Pyrolysis. 2009; 84:

179-184.

Widjaja, A., Chien, C.-C., & Ju, Y.-H. 2009. Study of increasing lipid production from fresh

water microalgae Chlorella vulgaris. Journal of the Taiwan Instirte of Chemical

Engineers, 40(1), 13-20.

ภาคผนวก

ภาคผนวก ก

ภาพตวอยางกระบวนการผลตของโรงงานอตสาหกรรมรไซเคล

78

79

80

ภาคผนวก ข

มาตรฐานคณภาพนาทงจากโรงงาน

82

83

84

85

86

87

88

89

90

ภาคผนวก ค

เอกสารขออนญาตเผยแพรขอมลของโรงงาน

92

93

94

95

ภาคผนวก ง

ผลวเคราะหจากหองปฏบตการทางเคม

97

98

99

100

101

102

ภาคผนวก จ

วธวเคราะหคา COD

104

ซโอด (Chemical Oxygen Demand, COD)

หลกการทวไป

วเคราะหหาคาซโอดเปนการวดความสกปรกของนาเสย โดยคดเปรยบเทยบในรปของ

ปรมาณออกซเจนทตองการใชในการออกซไดสสารอนทรย โดยใชสารเคมซงมอานาจในการออก

ซไดสสงในสารละลายทเปนกรด ในการวเคราะหหาคาซโอดจากตวอยางจาเพาะบางชนด สามารถ

หาคาความสมพนธกบคาบโอด สารอนทรยคารบอน หรอสารอนทรยตางๆ เพอใชในการตดตาม

และควบคมการะบวนการบาบดนาเสยได วธรฟลกซโดยใชไดโครเมท เปนทนยมใชกนมากกวา

การใชสารออกซแดนซชนดอนๆ เนองจากความสามารถในกาออกซไดซใชไดกบตวอยางชนด

ตางๆ และวธวเคราะหงาย ออกซไดซสารอนทรยตางๆ ไดประมาณ 95 ถง 100% แตสาหรบ

ไพรดนและอนพนธจะทนตอการถกออกซไดซ และพวกสารอนทรยทระเหยไดจะถกออกซไดซ

เมอสมผสกบสารออกซไดซเทานน แอมโมเนยทอยในนาเสยหรอถกปลอยออกจากสารอนทรยจะ

ไมถกออกซไดซถาไมมประจคลอไรดอสระจานวนเพยงพอ

ซโอด โดยวธรฟลกซแบบปด

เครองมอและอปกรณ

1. หลอดทดลองชนด borosilicate ขนาด 25 x 150 มม. พรอมจก TFE

2. ทใสหลอดทดลอง

3. เตาอบ (oven) ทอณหภม 150 ± 2 oC.

4. ปเปตขนาด 1,10 มล.

5. บวเรตขนาด 50 มล.

6. ขวดรปชมพขนาด 250 มล.

รเอเจนต

1. สารละลาย digestion reagent

ละลาย K2Cr2O7 4.913 กรม ซงอบแหงท 103 oC เปนเวลา 2 ชม.ในนากลน 500 มล.

คอยๆ เตม conc. H2SO4 167 มล. เตม HgSO4 ลงไป 33.3 กรม คนใหละลาย ตงทงไวใหเยนท

อณหภมหอง แลวปรบปรมาตรใหเปน 1 ลตรดวยนากลน

2. กรด Sulfuric เขมขนทผสม AgSO4 (Sulfuric Acid reagent)

105

ละลาย AgSO4 22 กรมใน Conc. H2SO4 ซงมนาหนก 4.1 กโลกรม (2.5 ลตร) แลวตง

ทงไว 1-2 วนเพอใหละลาย

3. สารละลายมาตรฐาน ferrous ammonium sulfate (FAS) 0.1 N

ละลาย Fe (NH4)2(SO4)2.6H2O 39 กรมในนากลน แลวเตม conc. H2SO4 ลงไป 20 มล.

ทาใหเยนแลวเตมนากลนลงไปจนครบปรมาตร 1 ลตร

สารละลายนตองนามาหาความเขมขนทแนนอนดวยสารละลาย digestion reagent

ดงน คอ เตมนากลน 10 มล. สารละลาย digestion reagent 14 มล.จากนนใชปเปตคอย ๆ เตม

Sulfuric Acid reagent ลงไป 14 มล. ท งไวใหเยน แลวนามาไทเทรตกบสารละลาย Ferrous

ammonium sulfate (FAS) โดยใช ferroin จานวน 2-3 หยด เปนอนดเคเตอร สารละลายจะเปลยน

จากสเหลองเปนสฟาอมเขยวและเปนสนาตาลแดงทจดยต

Normality of FAS solution = ml K2Cr2O7

ml Fe (NH4)2(SO4)2

4. สารละลาย ferroin อนดเคเตอร วธการเตรยมเชนเดยวกบการทดลองตอนท 1

วธการทดลอง

1. ลางหลอดทดลอง และฝาจกดวยกรด H2SO4 20% กอนเพอปองกนการปนเปอนจาก

สารอนทรย

2. ปเปตตวอยางนามา 10 มล. ใสลงในหลอดทดลอง แลวเตม digestion reagent ลงไป 6

มล.

3. คอย ๆ เตม กรด sulfuric เขมขนทผสม AgSO4 ลงไป 14 มล. ใหไหลลงกนหลอดแกว

เพอใหชนของกรดอยใตชนของนาตวอยางและ digestion reagent

หมายเหต ภายหลงการเตมกรดซลฟรก ใหสงเกตสของตวอยางดงตอไปน

- ถาไดสเขยว แสดงวาปรมาณ K2Cr2O7 เหลออยมาก ใชปรมาณนาตวอยางนอย

เกนไปตองเพมปรมาณนาตวอยางอก

- ถาไดสเขยวอมเหลอง แสดงวาปรมาณนาตวอยางเหมาะสม สามารถนาตวอยางไป

รฟลกซได

- ถาไดสเขยวอมฟา แสดงวาปรมาณนาตวอยางมากเกนไป ตองทาการเจอจางนา

ตวอยางใหมความเขมขนนอยกวาน.

X 0.10

106

โดยจะใชอตราสวนระหวางนาตวอยาง : นากลน เทาไหรกได แตผลรวมของ

ปรมาตรนาตวอยางตองเทากบ 10 มล.

4. ปดจกหลอดแกวใหแนน แลวควาหลอดแกวไปมาหลาย ๆ ครงอยางทวถงกอนจะนา

ตวอยางไปรฟลกซ เพอปองกนไมใหเกดความรอนสะสมอยทกนหลอด ซงอาจแตกไดในขณะทา

การรฟลกซ

5. ใหทา blank โดยใชนากลนแทนนาตวอยางดวยวธการทดลองเชนเดยวกนกบการ

วเคราะหนาตวอยาง ประมาณ 1-2 หลอด

6. นาหลอดแกวทงหมดทใสนาตวอยางและ Blank วางบนทตงหลอดทดลอง แลวเขาเตา

อบททาใหอณหภมสงถง 150 ± 2 oC กอนหนานแลว เมอครบเวลา 2 ชม. ใหนาตวอยางออกมาทง

ไวทอณหภมหองจนกระทงเยน

7. เทตวอยางจากหลอดใสลงในขวดรปชมพ แลไทเทรตกบสารละลาย FAS จนกระทง

ถงจดยต จะเหนการเปลยนแปลงจากสเหลองเปนสฟาอมเขยวและเปนสนาตาลแดงทจดยต อาน

ปรมาตรทไทเทรตตอนเรมเปลยนสเปนสนาตาลแดงทนท

การคานวณ

COD, mg / L = (a – b) x N X 8000

ml sample

a = ml ของ Fe (NH4)2(SO4)2 ทใชไทเทรต Blank

b = ml ของ Fe (NH4)2(SO4)2 ทใชไทเทรต นาตวอยาง

N = Normality ของ Fe (NH4)2(SO4)2 ทใช

ภาคผนวก ฉ

ผลวเคราะหขอมลทางสถต

108

ตารางท ก.1 การวเคราะหความแปรปรวนทางสถตของคา pH ของนาเสย:นาประปาใน

อตราสวนตางๆ ตามระยะเวลาทศกษา โดยใชสถต ANOVA

Descriptives

ph

N Mean

Std.

Deviation Std. Error

95% Confidence Interval for Mean

Minimum Maximum Lower Bound Upper Bound

1 6 8.6333 .15055 .06146 8.4753 8.7913 8.50 8.90

2 6 8.6500 .13784 .05627 8.5053 8.7947 8.50 8.90

3 6 8.6667 .16330 .06667 8.4953 8.8380 8.50 8.90

4 6 8.7167 .16021 .06540 8.5485 8.8848 8.50 8.90

5 6 8.9667 .45461 .18559 8.4896 9.4437 8.60 9.60

6 6 9.0167 .53821 .21972 8.4519 9.5815 8.60 9.80

7 6 8.8167 .31252 .12758 8.4887 9.1446 8.50 9.20

Total 42 8.7810 .32478 .05011 8.6797 8.8822 8.50 9.80

ANOVA

ph

Sum of Squares df Mean Square F Sig.

Between Groups .885 6 .147 1.500 .207

Within Groups 3.440 35 .098

Total 4.325 41

109

ตารางท ก.2 การวเคราะหความแปรปรวนทางสถตของคา DO ของนาเสย:นาประปาใน

อตราสวนตางๆ ตามระยะเวลาทศกษาโดยใชสถต ANOVA

.

Descriptives

do

N Mean Std. Deviation Std. Error

95% Confidence Interval for Mean

Minimum Maximum Lower Bound Upper Bound

1 6 5.2500 .55408 .22620 4.6685 5.8315 4.50 5.80

2 6 5.5667 .82381 .33632 4.7021 6.4312 4.20 6.70

3 6 5.6500 1.07842 .44027 4.5183 6.7817 4.10 7.40

4 6 6.0333 1.26754 .51747 4.7031 7.3635 4.50 8.10

5 6 6.7167 1.84110 .75163 4.7845 8.6488 4.60 9.70

6 6 6.6000 1.52053 .62075 5.0043 8.1957 4.90 9.00

7 6 6.6333 1.57692 .64377 4.9785 8.2882 4.50 9.20

Total 42 6.0643 1.32919 .20510 5.6501 6.4785 4.10 9.70

ANOVA

do

Sum of Squares df Mean Square F Sig.

Between Groups 12.718 6 2.120 1.242 .309

Within Groups 59.718 35 1.706

Total 72.436 41

110

ตารางท ก.3 การวเคราะหความแปรปรวนทางสถตของคา COD ของนาเสย:นาประปาใน

อตราสวนตางๆ ตามระยะเวลาทศกษาโดยใชสถต ANOVA

ANOVA

Sum of Squares df Mean Square F Sig.

Between Groups 22260.866 6 3710.144 2.048 .085

Within Groups 63397.595 35 1811.360

Total 85658.461 41

Post Hoc Tests

Multiple Comparisons

Dependent Variable: COD

LSD

(I) RATE (J) RATE

Mean

Difference (I-J) Std. Error Sig.

95% Confidence Interval

Lower Bound Upper Bound

1.00 2.00 10.8000 24.57207 .663 -39.0840 60.6840

3.00 31.3167 24.57207 .211 -18.5673 81.2006

4.00 45.5000 24.57207 .073 -4.3840 95.3840

5.00 52.3000(*) 24.57207 .040 2.4160 102.1840

6.00 57.1500(*) 24.57207 .026 7.2660 107.0340

7.00 67.2333(*) 24.57207 .010 17.3494 117.1173

2.00 1.00 -10.8000 24.57207 .663 -60.6840 39.0840

3.00 20.5167 24.57207 .409 -29.3673 70.4006

4.00 34.7000 24.57207 .167 -15.1840 84.5840

5.00 41.5000 24.57207 .100 -8.3840 91.3840

6.00 46.3500 24.57207 .068 -3.5340 96.2340

7.00 56.4333(*) 24.57207 .028 6.5494 106.3173

111

3.00 1.00 -31.3167 24.57207 .211 -81.2006 18.5673

2.00 -20.5167 24.57207 .409 -70.4006 29.3673

4.00 14.1833 24.57207 .567 -35.7006 64.0673

5.00 20.9833 24.57207 .399 -28.9006 70.8673

6.00 25.8333 24.57207 .300 -24.0506 75.7173

7.00 35.9167 24.57207 .153 -13.9673 85.8006

4.00 1.00 -45.5000 24.57207 .073 -95.3840 4.3840

2.00 -34.7000 24.57207 .167 -84.5840 15.1840

3.00 -14.1833 24.57207 .567 -64.0673 35.7006

5.00 6.8000 24.57207 .784 -43.0840 56.6840

6.00 11.6500 24.57207 .638 -38.2340 61.5340

7.00 21.7333 24.57207 .382 -28.1506 71.6173

5.00 1.00 -52.3000(*) 24.57207 .040 -102.1840 -2.4160

2.00 -41.5000 24.57207 .100 -91.3840 8.3840

3.00 -20.9833 24.57207 .399 -70.8673 28.9006

4.00 -6.8000 24.57207 .784 -56.6840 43.0840

6.00 4.8500 24.57207 .845 -45.0340 54.7340

7.00 14.9333 24.57207 .547 -34.9506 64.8173

6.00 1.00 -57.1500(*) 24.57207 .026 -107.0340 -7.2660

2.00 -46.3500 24.57207 .068 -96.2340 3.5340

3.00 -25.8333 24.57207 .300 -75.7173 24.0506

4.00 -11.6500 24.57207 .638 -61.5340 38.2340

5.00 -4.8500 24.57207 .845 -54.7340 45.0340

7.00 10.0833 24.57207 .684 -39.8006 59.9673

7.00 1.00 -67.2333(*) 24.57207 .010 -117.1173 -17.3494

2.00 -56.4333(*) 24.57207 .028 -106.3173 -6.5494

3.00 -35.9167 24.57207 .153 -85.8006 13.9673

4.00 -21.7333 24.57207 .382 -71.6173 28.1506

5.00 -14.9333 24.57207 .547 -64.8173 34.9506

6.00 -10.0833 24.57207 .684 -59.9673 39.8006

* The mean difference is significant at the .05 level.

112

ตารางท ก.4 การวเคราะหความแปรปรวนทางสถตของคา pH ของนาเสย:นาประปาใน

ระยะเวลาตางๆ ตามอตราสวนโดยใชสถต ANOVA

Descriptives

ph

N Mean Std. Deviation Std. Error

95% Confidence Interval for

Mean

Minimum Maximum Lower Bound Upper Bound

1 7 8.6714 .11127 .04206 8.5685 8.7743 8.50 8.80

2 7 8.7429 .12724 .04809 8.6252 8.8605 8.60 8.90

3 7 8.5857 .08997 .03401 8.5025 8.6689 8.50 8.70

4 7 9.1143 .43753 .16537 8.7096 9.5189 8.70 9.80

5 7 9.0143 .42201 .15951 8.6240 9.4046 8.60 9.60

6 7 8.5571 .05345 .02020 8.5077 8.6066 8.50 8.60

Total 42 8.7810 .32478 .05011 8.6797 8.8822 8.50 9.80

ANOVA

ph

Sum of Squares df Mean Square F Sig.

Between Groups 1.870 5 .374 5.487 .001

Within Groups 2.454 36 .068

Total 4.325 41

113

Multiple Comparisons

ph

LSD

(I)

ระยะเวลา

(J)

ระยะเวลา Mean Difference (I-J) Std. Error Sig.

95% Confidence Interval

Lower Bound Upper Bound

1 2 -.07143 .13957 .612 -.3545 .2116

3 .08571 .13957 .543 -.1973 .3688

4 -.44286* .13957 .003 -.7259 -.1598

5 -.34286* .13957 .019 -.6259 -.0598

6 .11429 .13957 .418 -.1688 .3973

2 1 .07143 .13957 .612 -.2116 .3545

3 .15714 .13957 .268 -.1259 .4402

4 -.37143* .13957 .012 -.6545 -.0884

5 -.27143 .13957 .060 -.5545 .0116

6 .18571 .13957 .192 -.0973 .4688

3 1 -.08571 .13957 .543 -.3688 .1973

2 -.15714 .13957 .268 -.4402 .1259

4 -.52857* .13957 .001 -.8116 -.2455

5 -.42857* .13957 .004 -.7116 -.1455

6 .02857 .13957 .839 -.2545 .3116

4 1 .44286* .13957 .003 .1598 .7259

2 .37143* .13957 .012 .0884 .6545

3 .52857* .13957 .001 .2455 .8116

5 .10000 .13957 .478 -.1831 .3831

6 .55714* .13957 .000 .2741 .8402

5 1 .34286* .13957 .019 .0598 .6259

2 .27143 .13957 .060 -.0116 .5545

3 .42857* .13957 .004 .1455 .7116

4 -.10000 .13957 .478 -.3831 .1831

6 .45714* .13957 .002 .1741 .7402

114

6 1 -.11429 .13957 .418 -.3973 .1688

2 -.18571 .13957 .192 -.4688 .0973

3 -.02857 .13957 .839 -.3116 .2545

4 -.55714* .13957 .000 -.8402 -.2741

5 -.45714* .13957 .002 -.7402 -.1741

*. The mean difference is significant at the 0.05 level.

ตารางท ก.5 การวเคราะหความแปรปรวนทางสถตของคา DO ของนาเสย:นาประปาใน

ระยะเวลาตางๆ ตามอตราสวนโดยใชสถต ANOVA

Descriptives

do

N Mean Std. Deviation Std. Error

95% Confidence Interval for

Mean

Minimum Maximum Lower Bound Upper Bound

1 7 5.2143 .45251 .17103 4.7958 5.6328 4.50 5.90

2 7 6.4857 .79881 .30192 5.7469 7.2245 5.50 7.80

3 7 7.9857 1.42762 .53959 6.6654 9.3060 5.80 9.70

4 7 6.2571 .69248 .26173 5.6167 6.8976 5.50 7.10

5 7 5.8143 .76251 .28820 5.1091 6.5195 4.60 6.70

6 7 4.6286 .50238 .18988 4.1640 5.0932 4.10 5.60

Total 42 6.0643 1.32919 .20510 5.6501 6.4785 4.10 9.70

ANOVA

do

Sum of Squares df Mean Square F Sig.

Between Groups 47.271 5 9.454 13.524 .000

Within Groups 25.166 36 .699

Total 72.436 41

115

Multiple Comparisons

do

LSD

(I)

ระยะเวลา

(J)

ระยะเวลา Mean Difference (I-J) Std. Error Sig.

95% Confidence Interval

Lower Bound Upper Bound

1 2 -1.27143* .44691 .007 -2.1778 -.3651

3 -2.77143* .44691 .000 -3.6778 -1.8651

4 -1.04286* .44691 .025 -1.9492 -.1365

5 -.60000 .44691 .188 -1.5064 .3064

6 .58571 .44691 .198 -.3207 1.4921

2 1 1.27143* .44691 .007 .3651 2.1778

3 -1.50000* .44691 .002 -2.4064 -.5936

4 .22857 .44691 .612 -.6778 1.1349

5 .67143 .44691 .142 -.2349 1.5778

6 1.85714* .44691 .000 .9508 2.7635

3 1 2.77143* .44691 .000 1.8651 3.6778

2 1.50000* .44691 .002 .5936 2.4064

4 1.72857* .44691 .000 .8222 2.6349

5 2.17143* .44691 .000 1.2651 3.0778

6 3.35714* .44691 .000 2.4508 4.2635

4 1 1.04286* .44691 .025 .1365 1.9492

2 -.22857 .44691 .612 -1.1349 .6778

3 -1.72857* .44691 .000 -2.6349 -.8222

5 .44286 .44691 .328 -.4635 1.3492

6 1.62857* .44691 .001 .7222 2.5349

5 1 .60000 .44691 .188 -.3064 1.5064

2 -.67143 .44691 .142 -1.5778 .2349

3 -2.17143* .44691 .000 -3.0778 -1.2651

4 -.44286 .44691 .328 -1.3492 .4635

6 1.18571* .44691 .012 .2793 2.0921

116

6 1 -.58571 .44691 .198 -1.4921 .3207

2 -1.85714* .44691 .000 -2.7635 -.9508

3 -3.35714* .44691 .000 -4.2635 -2.4508

4 -1.62857* .44691 .001 -2.5349 -.7222

5 -1.18571* .44691 .012 -2.0921 -.2793

*. The mean difference is significant at the 0.05 level.

ตารางท ก.6 การวเคราะหความแปรปรวนทางสถตของคา COD ของนาเสย:นาประปาใน

ระยะเวลาตางๆ ตามอตราสวนโดยใชสถต ANOVA

Descriptives

cod

N Mean

Std.

Deviation Std. Error

95% Confidence Interval for

Mean

Minimum Maximum Lower Bound Upper Bound

1 7 51.5714 6.15487 2.32632 45.8791 57.2637 45.50 60.50

2 7 1.0414E2 24.91886 9.41844 81.0968 127.1890 72.60 140.20

3 7 1.2927E2 20.93496 7.91267 109.9098 148.6330 100.60 156.50

4 7 1.5621E2 64.16979 24.25390 96.8671 215.5614 89.50 250.20

5 7 1.2790E2 23.90230 9.03422 105.7941 150.0059 98.50 165.40

6 7 1.4026E2 23.96072 9.05630 118.0972 162.4171 110.80 178.10

Total 42 1.1823E2 45.70810 7.05291 103.9825 132.4698 45.50 250.20

ANOVA

cod

Sum of Squares df Mean Square F Sig.

Between Groups 47496.650 5 9499.330 8.961 .000

Within Groups 38161.811 36 1060.050

Total 85658.461 41

117

cod

LSD

Multiple Comparisons

(I)

ระยะเวลา

(J)

ระยะเวลา Mean Difference (I-J) Std. Error Sig.

95% Confidence Interval

Lower Bound Upper Bound

1 2 -52.57143* 17.40320 .005 -87.8668 -17.2761

3 -77.70000* 17.40320 .000 -112.9953 -42.4047

4 -104.64286* 17.40320 .000 -139.9382 -69.3475

5 -76.32857* 17.40320 .000 -111.6239 -41.0332

6 -88.68571* 17.40320 .000 -123.9810 -53.3904

2 1 52.57143* 17.40320 .005 17.2761 87.8668

3 -25.12857 17.40320 .157 -60.4239 10.1668

4 -52.07143* 17.40320 .005 -87.3668 -16.7761

5 -23.75714 17.40320 .181 -59.0525 11.5382

6 -36.11429* 17.40320 .045 -71.4096 -.8190

3 1 77.70000* 17.40320 .000 42.4047 112.9953

2 25.12857 17.40320 .157 -10.1668 60.4239

4 -26.94286 17.40320 .130 -62.2382 8.3525

5 1.37143 17.40320 .938 -33.9239 36.6668

6 -10.98571 17.40320 .532 -46.2810 24.3096

4 1 104.64286* 17.40320 .000 69.3475 139.9382

2 52.07143* 17.40320 .005 16.7761 87.3668

3 26.94286 17.40320 .130 -8.3525 62.2382

5 28.31429 17.40320 .112 -6.9810 63.6096

6 15.95714 17.40320 .365 -19.3382 51.2525

5 1 76.32857* 17.40320 .000 41.0332 111.6239

2 23.75714 17.40320 .181 -11.5382 59.0525

3 -1.37143 17.40320 .938 -36.6668 33.9239

4 -28.31429 17.40320 .112 -63.6096 6.9810

6 -12.35714 17.40320 .482 -47.6525 22.9382

118

6 1 88.68571* 17.40320 .000 53.3904 123.9810

2 36.11429* 17.40320 .045 .8190 71.4096

3 10.98571 17.40320 .532 -24.3096 46.2810

4 -15.95714 17.40320 .365 -51.2525 19.3382

5 12.35714 17.40320 .482 -22.9382 47.6525

*. The mean difference is significant at the 0.05 level.

ประวตผเขยน

ชอ ชอสกล สาวตร ไทรทบทม

ประวตการศกษา บญชบณฑต

สาขาการบญช

วทยาลยเทคโนโลยธนบร

ปทสาเรจการศกษา พ.ศ. 2549

ตาแหนงและสถานททางาน พ.ศ. 2546 – 2553

ตวแทนฝายบรหาร QMR&EMR

หางหนสวนจากด. ล. โลหะการธรกจ

พ.ศ. 2554 – ปจจบน

ผจดการฝายบญชการเงน

บรษท ส. กนกการจดการสงแวดลอม จากด