www.ars

ivaku

rd.o

rg

ALFABEYEN LATINI Ü A A A

EREBI YEN KURDI LATİNI MIN AK EREBI MIN AK

Aa Agir ı }'U Bb B av -! J~ Cc Cil ~ ~ Çç Çay .> ı.S~ ~

D d 1)3 ,) ;;,) E e Evin o ~JJ E e Ezing -! &·· ~ Ff Fe rat J ı.:.ılyu

Gg Ge ni m :! rı.s H h He ı ın .lt ~ I i Is terk - ı.5 . • _r.?-J

Ii ll on -! ·~ ı.) -

ı· Jin " V'J .1 . .J Kk Kal 5 JLS' Ll Lorln J ı.)J..J) Mm M asi ... c,r"ı... N n Nimej _; ;;ı

O o Ol j J_;; Pp Pir .J .;:; T

Qq ~le m j ı"J.ü Rr Reng .J &io.J s s Ser """" ~

ş ş Şlr " " """" ..r.-'

Tt To lik ,; ı..5Jjj

U u U med J ..L.... • -'Y

Ufı Ür . JJ .JJ'Y

Vv V ala " )'\J .J

W w Welat J ı.:.ı"'io.J

Xx Xehat .> ı.:,~

Yy Yek -! ı.S~ Zz Zelal .J J"'ioj

www.ars

ivaku

rd.o

rg

X wed! (Sahibi)

MAHMUT YARLUG

Berpirsiyare Giştl (Genel Yayın Y6netmeni)

SABAH KARA •

Berpirsiyare Ni visaran (Sorumlu Yazıişleri Müdürü)

SüLEYMAN ÇEVİK

M udlre Tiprezl fı Arşiv e (Dizgi ve Arşiv Müdürü)

ALt KARADENİZ •

Muşawire Ni visaran (Yayın Danışmanı)

MUSTAFA GOVANİ •

Nfıbilıar kovareke melıanl ye ku bi weşandina karpeken çanda Kurdl bi mana tevayi dilebike. Raman n ra yen xwedyen karpekan, liznmen ne raman n rayen Nfıbilıar in. Nivisaren ku bi imzeya Berpirsiyare Gişti weya bi nave Nfıbilıar ten weşandin raman n raya me nlşan didin. Em di serrastki­rina karpeken şandi de azad in.

• BEDELA ABONETIYA SALINİ:

Li hundir: 180.000 TL Li derve: 60 DM

JIMAREYEN HESABE: Li hundir: Postgiro (Posta Çeki): Süleyman Çevik, 658265 Li derve: Süleyman Çevik, lş Bankası Yavuzselim Şubesi, 1079-30100-3118770

• NAVNİŞAN (Adres):

Kıztaşı Cad. Kuriş Apt. No: 51/3 Fatih - İstanbul

TEL: 533 75 88 •

FAKS: 524 00 38 •

TİPRil:Zi (Dizgi): Nubihar

• BERG (Kapak):

Dönüş

• ÇAPXANE (Matbaa):

Mutlu Ofset

NAVEROK DESTPEK

• Hejmara nebemin li me hemuyan piroz be! ................. 3 nubihar

SERNIVISAR • Yekifı fedakariye dixwaze! ......................................... 5

SABAHKARA

BERG • Yekitiyeke çawa? ....................................................... ?

SüLEYMAN ÇEVIK

HEVPEYVIN • Bi romannivise kurdi Mebmed Uzun re hevpeyvin ... 10

NESIMI ADAY N lVISAR

• Seınpozyoma Nubibar: "Pirsa kurdi çawa çareser dibe?" ............................. 16 FELAT DILGEŞ

• Xizmeten giranbiba yen ku kurdji ummeta islame re kirine ....................................................... 19 DR. FEHMi ŞlNNAWi 1 HAYRULLAH ACAR

• Rewşa nuh u xorten me ............................................ 20 AQtL MtHAClR

• Ka mistimanti ya ku Pexember Mubemıned pe hatiye? ................................................................. 24 MELE HEMDi

• Rewşa kurmanci u zaroken kur d ............................... 25 M. IRŞAD CODi

TARİXA EDEBIYATA KURDİ • Mete Ebmede Bateyi ................................................ 22

ZEYNELABlDiN ZINAR

HELBEST • Naıneyen becewab 1 7 ................................................. 4

SABAHKARA

• Nuqurç ....................................................................... 8 MELA QASIM

• Welatek bawerxweş .................................................... 9 FERHAT ABDULLAH

• Hevidar ...................................................................... 9 RAiF BeçARE

• Cinden Şex Seid ....................................................... ıs M. ŞAKIR KoçER

• Gazin ....................................................................... 15 ABDULLAH AYDIN

• Ji Seide Norsi re ....................................................... 21 EKREM SeWASi

ZAZAKİ • Yili çilıniskyene ....................................................... 29

ÜMER FARUK ÇETİNKAPLAN

• Ri ye xwu bisaw azınin ............................................. 29 MUHAMMED PAŞA

ZAROKNAME • Rupelek ji exlaqe Pexember ..................................... 27

EBDILLAH AMED

• Çirçir'ik u ıneru ......................................................... 27 LA FONTAlNE 1 IRŞAD SEYDA

NAMEYEN WE ............................................................ 30 FERHENGOK .............................................................. 31 REZEPIRS ...................................................... o ............ 32

ALl KEÇELI

nublhar 9, Heziran 1993 1 1

www.ars

ivaku

rd.o

rg

JiBOCURGAT

2 1 nttblbar 9, Heztran 199 3 .

www.ars

ivaku

rd.o

rg

HEJMARA NEHEMİN LI ME HEMÜYAN

A.

PIROZ BE!

re!

ildr ji Xweda re ku vaye em gih'iştin hejmara nehan; bi umecta umreke pir direj u pir bi se me-

Hevalno! Weke ku hun zanin, em

dixwazin ku di her hejmara xwe de li ser pirseke gi­r'ing u muh'im bisekinin.

Em di ve hejmare de li ser yekitiye, yane li ser wehdete disekinin.

Neta me ewe ku em di hejmara xwe ya hat'i de j'i li ser senipozyoma ku me bi nave kovara me Nubihar di tar'ixa 16.5. 1993 de li Stenbole tert'ib kir; em bisekinin. U~bele hun e di ve hejmara me de j'i bi şikle nuçe, nivl­seke di heqe ve sempoz­yoma me de bixw'inin.

Hevalno! Me net kiriye ku em

ji bona sal vegera weşan­dina kovarame Nubihar, peşbaziyeke, yane musa­beqeke tert'ib bi kin.

Mijar, yane mewzuya peşbaziye, "Bikaranına zi­mane kurdı di weşarıan u he­mu aliyen jiyane de, çi tasırı li ser kurdan d ike?" ye.

Peşbaz'i ji nuha. ve dest pe kiriye.

Yen ku dixwazin tekevin ve peşbaziye, lazime niv'isa xwe ya bi zimane kurd'i ya ku gereke ne zedetirl se rOpelan (3 sehJ:feyan) be O bi daktllo hatibe t'iprezkirin, heta tali ya meha tebax (agustos) e bişlnin navruşana kovara me.

Em cardin tekrar dikin ku

gereke nivls ji se rOpelan ne zectetir bin O bi zimane kurdl bin.

Di helsengandina nivJ:san de, bi qas'i mijare, em e us­IOb, reziman O edebJ:bOne jlli

ber çavan bigrin. Niv'isaren yekem'in O du­

yemin o seyem'in, di hejmara me ya 13 'an, yane hejmara ewil a sala duduyan de we werin 'ilankirin O piştre jJ: we werin weşandin.

Em e xelaten peşbaziye jl di we tarJ:xe de peşkeş'i ni vis­

karan bikin. Hevalno! Bihaya kovara me ji

ve hejmare O peve, bO 15.000 TL.

Ev zemanek e bObO pewlstiyek ku em bihaya kovare bilind bikin; lew­ra him kaxez, him çap O himj'i mesrefen din di ve muddete de pir bilind bOn. Loma em mecbur man ku bihaya kovare bi­lind bikin O abonetiya sa­lin!, bikin 180.000 TL. Lebele em e firsetek din j'i bidin xwendevane xwe ... Yen ku heta taliya tJ:rmeh (temmuz) ebibin abone, we cardin 120.000 razinin.

Bihaya abonetiya sa­lin] ji bona yen li derve

jl, bu 60 DM. Em umeddar in ku hun e

me mazur biblnin. Heta hejmara hat'i... Selam li we hemOyan!

nU.bihar·

nı1blhar 9. Beziran 1993 1 3

www.ars

ivaku

rd.o

rg

NAMEYEN BECEWAB 1 7

14 Sibat 1991

E ger bi be jim ku ez ji nijadeki me ku ev sedsalan in Zimane zaroken wi hatiye birrin, tu bawer naki Bave min mina ku ji şewate birevine ez revandim Ji bona ku ez kul u derde hemu zemanan bi zimen binim

Loma ez her sibeh ji xewe li betale hişyar di birn Her si be h hişyarbun ji xewa ku nizanim ez çawa ketime Ü ji Ashabe Kehf buna min, bi adeta ku ji zaroktiye ve ma ye Ji ve yeke ye tim i tim, ji ve yeka ha ye, ere

Bi bave xwe ye ku min çi kiteban li ber çonga wi xwendiye Zaroktiyeke be hed u hesaba ku di şikefteke de buhurt Ji bona ku na ve min jibir bi be, jibir bibe ku ez dijim Ji bona wi wexti ku bigihejin azınanan qirine min

Ez zimane ki yan im, bi bej im tu bawer naki Bi dewsa şir, ez bi hestire çavan ter bum, hibejim tu bawer naki Bi denge nalinan dilerizi şikefta me tim i tim Min bi dewsa bukikan, zaroken bi xwin kefen dikir, hibejim tu bawer naki

Min wisa ji ş ur ma yiyen talanan ditin ku her roj se nifşan Gereke hinin binin bira min ku em mirov in Gereke erd u azınan u av u baye binin şahidi ye, da ku ez bawer bikim Ku merhemet nemiriye, şeref biqimet e u evin nemiri ye

Loma wexte ku ez dipeyivim denge himhima hinan bilind dibe Loma zimane alemgişti ye erd u azınana ye denge min Ez nikarim bedeng biminim, lewra we mehf bi bin xezal bi bedengiya min Lewra hem u ew zaroken lal, li deve min diniherin, ez zanim

Sabah Kara

41 nublhar 9, Hez'iran 1993

www.ars

ivaku

rd.o

rg

YEKITİ FEDAKARIYE

DIXWAZE!

akes heye ku pewisti o li­zOma yekiti O hevgirtina hez o grOben

Kurd O hemO mazlOman qebOl neke? Be şik, ti şexse birO­rnet nikare ve pewistiye red bike. Hewcedariya bi yeki­tiye, ne qabil i redkirine ye.

Her kes zane, pir tişt hene ku beyi yekiti O hev­girtineke bi şida, ew bi­dest na yi n. Lebele bila bi­destanina tiştina lideraha be, neyekbOn O hevnegir­tin bi xwe ji, bela O as­tengiyeke pir mezin e.

Yane em ji du aliyan ve hewcedari yekitiye ne.

Him ji bo na ku em ne­bin manie hevOdu, em hewcedare yekitiye ne O him ji ji bona ku em bi ka­ri bin tiştina pek bini n, em hewcedar in.

Ez bawer im ku her kes ve heqiqete zane.

Baş e, le naxwe çima ye­kiti tera xwe pek naye?

Em dibinin ku hemO kes O civak bi yekiti O hevgirtine ilan i eşq dikin, yekiti O hev­girtine dixwazin; lebele ye­kiti cardin ji bi hedde kafi pek na ye.

Çi ma?

Sabah Kara Sebeb pir in. Le bi bawe­

riya min esas sebeb ev e ku kes O civaken me ne hazir in ku ew bi xwe fedakariye bikin O tim i tim fedakariye ji di ge­ran dixwazin. Ew bi xwe nax­wazin ku bal kese din ve he­rin, lebele dixwazin ku her kes bal wan ve biçe. Naxwa­zin di teleb O xwesten xwe de

musamehekar ü bitolerans bin, lebele dixwazin ku her kes bimusamehe O tolerans li wan binihere O biçe bal wan ve. Le berna wexte ku tu di vi hall de bi, de çi ma miroven din werin bal te ve O de çima li hemberi ve betoleransi o

· nemusamehekariya te, bito­lerans O bimusamehe bin?

Naxwe gereke her kes O

her grub li yen din en ku ge­reke hevalti O aıikariya wan bikin, bi musamehe O tole­rans nezik bibin O bikin ku ev dOri u ji hev cudabOn, ji hole rabe.

Ji bona ku em bikaribin bi­gihejin derina, ev cur yekiti şert e. Lebele ev yek na ye we manaye ku em e ji prensibe

xwe yen esasi tawiz bi­din. Lewra merive ku ji van cur prensihan tawiz dide, şexsiyeta xwe ji ji de st di de. Lebele kese ku şexsiyeta xwe ji dest da, keri ti tişti na ye. Karen bi mana. kare kesen birOmet O bişexsiyet in.

Meri ve ku ji prensiben esasi tawiz dide, ve tawize ji bona çi dide? Ma meriv kare ji bona tişten ne esa­si, ji tişten esası tawize h ide?

Naxwe beri her tişti gereke em prensiben esasi O yen ne esasi yi x w e tesbit O muşexxes hikin. Ji bona ku em ji ho tiştine ne muhlm he­vOdu neşklnin O li hembere h"v0du nesekinin, ev yek, şert e.

Bi nave xwe. prensiben me yen esasi ev in:

Ye ku dixwaze bi me re be, gereke li rOmet u şexsi-

nublhar 9, Heziran 1993 1 5

www.ars

ivaku

rd.o

rg

ycta xwe xwedl dcrkcvc. Yane gereke birOmet u bi­

şexsiyet bije. Gereke ti tişt1 korekorane

qebfıl, yan korekorane red ne­kc.

Gereke hazir be ku cger heq O heqlqet di cleyhe wl. yan tcrefdar u alikaren w'i de j1 be, hi hesani bi karibe hcq u heq!qete qebOI bi kc.

Gercke be şik O terd1d bi­karibe tişte ku ji xwe re dix­waze, ji mirovc din re ji bixwa­ze O tişte ku ji xwe re naxwa­ze ji ti mirov1 re ncxwaze.

Em nikarin bi ti wech O ti şikl1 beedebiye qebUI hikin.

Gereke em bi şikleke qet'l O birini bawer bin ku, ye beedeb, bey! her qcnc1 O spe­hitiye ye.

Ne lazime bete gotin ku, şcxse hcedch. helhct ku bedln cjl.

Lcwra din. heriya her tiştl, edeh c.

Ye ku cdcba w! nehe, di heq1qcta csil de, d!ne wl jl tineye.

Heq ji her tiştl bilindtir e. Ti tişt ji Jıeq bilimitir n1nc. Xwedaji her kulleq c, hiliııd e.

Berehmi, bemerhemetl. hi her şikle xwc ve merdOd Cı xc­his e.

Em nikarin bi herehman re

6! nublhar 9, Heztraıı 1993

pevre bin. Zan1n muqeddes e; le teleb

O xwestina zanebOne, ji za­n1ne j1 muqeddestir e. Lewra ınifta zanine, di teleb O xwes­tina zanine de ye.

Dibe ku em binezaniye te­he mu ı hikin: le bi telebneki­rina zancbOne em bi ti wech1 nikarin tehemul bikin. Lewra bi xwestin O telebkirina zan1-

ne, meriv kare nczaniye ji hole rakc; Iehelc wextc ku ıneriv zaıılne nexwaze lı te­leb neke. tim 1 tim nezan di­mine.

Ere, diyar c ku ev şertana giran in; le yekitiyeke hey1 vana, hemana ye. ti xer je na­ye. Lehele xwestin muhlm e. Ye ku van tiştana hixwaze O

di ve ri ye de bixebite, welew ne xwedye van tiştan j1 be, kare bi me re be O em kaıin bi w1 re bin. Lewra wexte ku meriv bixwaze, kare hibe xwedye van xusftsiyet ft xes­Ietan.

Ye ku diroke bal1 xweşi ft dilgeşiye de guhert in, xwedye van xesletan bOn.

De heyele birano, werin da ku em xwe ji bin ve zilma be şerefane xi­las bikin!

Werin da ku em insan ft dar ft giya ft erd u azınan ft her tişten din, ji deste xebis O rezil Ci beşere­ran xilas bikin!

Yekit1 feda­kariy~ clixwaze; lebele fedakarl j1 muqabele dixwaze. Wexte ku we fedakarl kir, le terefe muqabil hiç bal we ve nehat O hazir nebO ku fedakariye bi­kc. hun nikarin fedakariya xwe llel ehed bido­minin.

Werin bira­no, eger hun gaveke bal1 me

ve werin, bawcr bin ku em e çend gavan l'all we ve ben!

Naxwe eger hun van şerten jorc qcbOI dikin, werin!

H un çi bin O di kijan fikri de bin, werin! .

Lewra ev dcrge~e me, ne dergeM naumCdiye ye.

Werin! O

www.ars

ivaku

rd.o

rg

YEKITIYEKE

Yekiti tim di roje­va milete n maz­lum de ye. Per­den van miletan li ser yekitiye

behsa hevxebate di kin, fikren xwe dibejin O xebatan dikin. Her kes dizane ku heta mile­tek bindest O mazlum qewet O hezen xwe yek neke, ne mum­kin e ku rizgar bi be. Bi rasti yekiti dilxwaziya mileten mazlum tene nine. Ji gruben piçuk bigire, heta sazgehen mezin, hernil dixwazin ku nav xwe de yekiti-yeke zexim blnin hole.

Kurd ji ixtilafan pir kişandine. Mirin, qet-11am, koçben O bira­kuj1 her wext ji 1xtila­fan hatiye sere Kurda. Ez bawer im ku heger Kurd di nav xwe de di­yaloge O hevOdu guh­darkirine bimeşinin, erne pir 1xtilafan ji nav xwe rakin. Wl wext1 her kes we heq O huqOqe xwe O we hede xwe bizanibe.

Xwede Teala mirov cur cur xuluqandine. Li ser ren­gan, fikran, xwarinan, welha­sil zewqan, ne mumkin e ku yekitiyek saz bi be. Her kes ji tişteki hez dike, yan j1 hez na-

ÇAWA? Süleyman Çevik

ke. lro em li kijan welat1 yan j1 mileti binerin, nav wan de cur cur parti, grub O cemaet hene. Ev rastiyek e O gereke

·neye 1nkarkirin. Di welate me de j1 ev rasti heye. Em nav· hev de dijin, mirove hev in, c1rane hev in, biraye hev in. Bi van cemaet yan j1 grilhan re şert e ku em diyaloge çeki n

O hevudu fam bikin. Heger ne wisa be, em e her wext di cihe xwe de biminin.

16 Gulan 1993 de li Sten­bole me li ser Pirsa Kurd1 sempozyumeke çekir. Ji pir grilhan mirov hatibOn. O ji bo famkirina hevOdu, tişten xweş hatin meydane.

Me bare dinyaye daye ser

pişta xwe. Ji pirsen dinyaye re em li çareyan digerin. Dile me bi hernil mileten bindest dişewite, em xwe bi mazlO­miyeta mileten din ve dikin heval O ji bo pirsen wan xe­batan dikin, Ji wan re dişu­xulin O dişewitin; le ji xwe re na! Em ji xelqe re hene, le ji xwe re tinene. Lazime ku bi-

qas1 ku ji xelqe re em hene, ji xwe re j1 he­bin. Em ji xwe re çi dixwazin, ji mileten din re j1 dixwazin. Ev destOreke 1slami ye j1.

Em bi misilman re birane, le ev birati bi rast1 ji me re birati O yekitiyeke bi şikle ku em dixwazin neaniye hole. Mileteke s1 mil­yon li ser erde xwe ji her tişt1 mahrum e. Kesen ku ve rastiye qebOl nekin O ji Kur­dan re van heqen in­

sani nexwazin. ne mumkin e ku em bi wan re biratiyeke rasti binln hole. Reya me j1 heta ciheki bi wan kesan re di çe.

Kesen ku er1ş1 d1ne me bi­kin, li hembere islame derke­vin. ji d1ne islamere neyartiye bikin. li hembere xwe we me bibinin O ne mumkin e ku em

rıublhar 9, Heziraıı ı 993 11

www.ars

ivaku

rd.o

rg

bi wan re bibin yek. Lewra kes~n ku baweriya me ji xwe re ne yar qebUI bikin, me ji ji xwe re ne yar qebUI di kin.

Kes~n ku maf~n Kurdan qebOI nakin, ji xwe re çi dix­wazin heger ji gel~ Kurd re jl nexwazin, em bi wan re jl nikarin bibin yek. Kes~ ku milete me O hebOna me qebOI neke, em~ çawa pe re yeki­tiye saz bikin.

Heta ku ji me tet, em jiya­na xwe li gorlslame dimeşl­nin. Le em milete xwe jllnkar nakin. Em zanin, ye ku mi­Iete xwe 1nkar bike, be esi e. Madem zimane Kurd1 Xwede Tealadayeme O em Kurd xu­liqandine, naxwe bikaran1na hemO heqen mm j1 da ye me. Em dibejin her kes xwediye çi heqiye bin, lazim O şert e ku Kurd jl biqas1 wan xwediye heqan bin. Heger biratı ye, huquqe biratiye ev e. Di ve çerçeve de he ger em yekitiya Tirk, Ereb O Parsa lazim O şert dib1nin, yekitiya Kurdanj1 ge­reke em wilo bib1nin.

Yekitiya Kurdan em giring dib1nin o ji bo ve yekitiye tişten kuji me ten, di ve em b1-nin cih. Bi baweriya min, he­ta yekitiya Kurdan çenebe, yekitiya mislimanana j1 çe na­be. Lewra Kurd di nav mi­leten lslame de hem bi niffisa xwe pir, hem j1 ji hem u mile­tan zedetir d1ndar in. Heger em yekitiya Kurdan nikarin binin hole O em ji yekitiya misJimanan behs bikin, ev tiş­teke beyhfide ye.

Em tim dibejin, Kurd mis­liman in O bi bendeke zexim bi 1slamiyete girectay1 ne. He­ger ji bil Islam, ji devereke din ji Kurdan re çareyan em bigerin, bi rast! ne Kurd ve çewtiye qebul dikin, ne j1 ti

81 n/4blhar 9, Heziraıı 1993

Mero bi ve islama ku tu dawa wediki Tu Xweda aciz diki, mirovan ji rediki Wellahi dine min fi dine te ne ji hev in Ez li ave digerim, le tu agir rediki

· 21 Gulan 1993

Mela Qasim

Bi munasebeta salvegera yekemin akova­ra me Nfibihar, me peşbaziyeke, yane musa­beqeke tertib kiriye.

Mijara ve peşbaziye, "Bikaranina zimane kurd1 di weşanan il hemil aliybıjiyane de, çi ta­strili ser kurdan dike?" ye.

Gereke nivisar bi zimane kurdi betin nivi­sandin fi ne zedetiri se (3) rupelen daktilo bin.

Lazime nivisar heta tali ya meha tebax (agus­tos) e bigihijin deste me.

Ni visaren 1. fi 2. fi 3. di hejmara 1 3'an de we werin ilankirin.

Em e xelaten peşbaziye ji di we tarixe de peşkeşi niviskaran bikin.

kes di ve mijare de serfiraz dibe.

Miletek wisa bi 1slame girectay1 ko li Tirkiye, Irane, Iraqe u li SOriye nav xwe de yekitiye saz bike, ez bawer im ku we ev li feda mislima­nan be O ji bo yekitiya misli~ m anan Ji we zem1n hazir bike. Lewra yekitiya mislimanen

dinyayedi merhela dawln de arınanca hem O mislimana ye. Em dixwazin ku hemO misli­manen dinyaye werin cem hev, qewet O hezen xwe yek bikin: bi biratiyeke rast1, ne ya sexte, hemu milet bi wek­hevl di hawuza lslame de bi­jln O yekitiyeke nav xwe de saz bikin. O

www.ars

ivaku

rd.o

rg

WELATEK A

HAWERXWEŞ Min çiqas Li ser çera Pirr dixwest Bi berf Ku ez bi X w e direj kira Dicle u Ferat re Li çiya u zinar u Li çiyaye Agiri Deştan bigerrim Ji nu ve

Ji min re Li Cizira Bota Xoya bikira Li deve çem Keşta Nuh Li ber Birca Belek Li Wane Ji nu ve Li deve gole Jiyan bidita Min asoyiyan bida Ev ina Ber dile xwe Mem u Zin

Ez tev Ez bibuma Van evinan Bilbilek u Ji denge Ez bigerriyama: Erebeyan Min evina Ji pisitiyen Ferhat u Şerin Fabriqan Ji nu ve Ji bihna Bidita Raftneriyan dur

Bijima ji nu ve Li çiyaye Sipane Xelate Çerxen zernan Di şunde Bi paş ve Xwine de Bigerriya Di demaren xwe de Ji nu ve Ez bihesiyama Jiyan biditina Evina Ev tev evin Siyabend u Xece Di xwina

Min de Min li wan Bi hawerxweşiya Zozanen xweş W el at.

Ferhat Ebdullah

HE vi-DAR Ji xelqe re mal u war Kes ji wan re nabe bar Him bi dile xwe dijin Ji wan re heye sitar

Ew xwlnxware tim neyar Li me bune gure har Be in saf in jimere W an dijmine har kedxwar

Zivistan e li me sar Ka li ku ne dost u yar Qey kes guhe xwe nade Ku em dikin zarezar

Wan zalime pirr dijwar Em kirine parepar Li ser van re lı dirba Disa'm mane stlıxar

Zordesta xwina me xwar Li me blıne hirç u mar Xelqe heqe xwe hilda Para me ma kulm lı dar

Ey Rebe Heq lı Qehhar Bişlne me re hawar Çave me ı 're h ma Te ye Me nehele birindar

Dfı zivistane bihar We derhas be ev evar Sibe b'emre Xweda ye Tu rast bajo N fibihar

Raif B eç are

nüblhar 9. 1-ıez!r~w 1993 1 9

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Romannivise kurdi Mehmed Uzun:

"INSANIYET, XWEŞI Ü SERFIRAZIYA MERIVAN, WEKHEVI Ü BIRATIYA

ZIMAN, ÇAND Ü EDEBIYATAN; DIYE HIMEN ESASİ YEN EDEBIYATA

KURDI Ü NIVISKAREN KURD BIN" - Heta

niha çend kitaben te çap bune u li ku dere weşiyane?

- Heta niha penc kitaben min weşiyane. Ji Destpeka Edebiyata Kurdi (We­şanxana

BeybOne) pe ve yen din hemu li derveyi we­let weşiya­ne. Le du romane n min, Siya EvmeORo­jek ji rojen Evdale Zey­nike jl, bi dO re, li Tir­

MEHMED UZUN KI YE? Mehmed Uzun, 1953;· Siwerek, heta niha berpirsiyari O

gerinendeyiya çar kovar u rojnameyen çandi O edebi yen kurdi kiriye. Wl di gelek weşanen kurdi, swecti u tirki de ni­v1saren çand1 u edebi nivis1ne. Heta niha çar romanen wl, bi kurdi, derketine. Ew endame PEN-KIOba Swecti, Yekitiya Rojnamevanen Swecte, Yekitiya Rojnamevanen Cihane u en­dame Komita Birevebir a Yekitiya Niviskaren Swecte ye. E w li Wezareta Çand1 ya Swecte, mina pispore edebiyaten bi ya­ni, di xebi te.

ROMANENWI: 1) Tu, 1985. 2) Mirina kaleki rind 1987. 3) Siya evine,

1989 Swect u 1992 Weşanen Doz, Stenbol. 4) Rojekji rojen Evdale Zeynike, 1991 Swect u 1993 Weşanen Doz, Stenbol. LEKOLİN: -Destpeka edebiyara kurdi, 1992, Weşanen Beybun WERGER: - Zimane Çiya (Mountaign Language), Harold Pinter, 1990

Weşanen Doz, Stenbol.

pir mezin hene. Ü ga­va zirnane­ki nikaribe li gora heri­kina wexte xwe bi peş ve bibe, xwe nO bi­ke, begu­man e ku ew zirnan ni kare teşnen nO yen edebi-yate j1 ava bike. Ro­man teşne­ke nO ya edebiyate ye. Ew şe­weya vego­tina dema nO ye. Ede­biyata kur­di, herweki waren din

ki ye, ji aliye Weşanxana Doz'e hatine weşandin.

-Tu dikariji bo xwende­vanen me, hineki belısa ro­mana kurdi b ike?

- Herweki ku hOn ji di­zanin, edebiyata kurdl di ware gotin O vegotine de dewle­mend e. Edebiyata devk1 pir xurt e. Şihlra klasik hem pir

xweş, hem j1 pir fireh O kOr e. Le mixabin pexşana (nesir) kurdi ne ewçend xurt e. Ji her sebeben nas, kurdan imkanen xwendin O nivisina kurdi ne­ditine. Zimane kurdi nebOye zimane perwerdey1, zimane dibistan O zaningehan. Loma j1, 1ro di ware xwendin O ni­visina kurdi de zehmetiyen

en nO, di w are roma-ne de ji pir li paş maye. Heta meriv dikare bibeje; di edebiyata kurdi de ware heri zecte paş­deinayi, roman e. lro meriv dikare romanen ku bi zimane kurdi hatine nivisin, bi tiliyen destan bihijmere. Milleteki ku ji 20 milyonan zecte ye,iro bi tene xwediye çend roma-

ı O 1 nublhar 9, Heziraıı ı 993

www.ars

ivaku

rd.o

rg

nan e. Eger meriv behsa romanen

kurdi bike, dive meriv behsa romanen Erebe Şemo, Eliye Evdirehman, Ibrahlm Ehmed, Rehime Qazi, Husen Arif, Mihemed Mukri, Mahmud Baksi O. Şahine Bekire Sorek­li O. hwd bi-ke. Di kur­te-lekolina m n Destpeka Edebiya ta Kurdtde hin agahi li ser van ni viskar O. herhemen wan hene. Loma ez naxwazim li vir behse direj bikim. Gotina kurt ev e; tarixa romana kur­di pir nO. ye O. ew ne dewlemend e. Ez bi xwe ve yeke kemaniyekepir mezin dihlnim. Zirnaneki mi­na zimane kurdi ku evçend perçiqiye O evçend li paş ma­ye, dikare bi hunera romane di demeke pir kurt de pir bi peşde bikeve, xwe nO. bike O. dewlemendiyen nu bi dest xi­ne. Ji ber ku roman, ware ce­ribandina zirnan e, avakirina şewe O. stilen nu ye. Roman, riya herı baş a pewendiya xwendevanan e. Bi al'ikariya romana kurd1, kurd dikarin hem edeta xwendina zimane kurdi ava bikin O hemjl jiya­neke nO.jen a ronakbiri b1nin pe.

- Temaya bingelıln a ro­manen te tnsane kurd üjiyana wt ye. Ge lo navhı mtna Mem­duh Selfm Beg, Evdale Zey­nike xtıabl kljan aliyen insan e

kurd dikin? Tu dixwazt di şexsen qehrenımıen welw de tipolojiyeke çawan rebert xwendevanen xwe biki?

- Rast e, hin romanen min Ii dora şexsiyeten nas en kurdl ava bOne. Nas yanjl ne­nas, le ez dikarim hibejim ku

romanen min li dora "proh­lematlka" ronakh1re kurd de­rin O ten. Ji mej ve ye. bala min her li ser ronakbiren kurd, tarix O pewendi, xehat O tecrube, qayide o xususiyeten wan e. Li hem! dinyaye. her­tim, ronakh1r bOne reberen medeniyete O tevgeren çandi, edebi, siyasi O civaki. Wan nivisine, ava kirine, xelke xwe perwerde kirine O li gora bernam~n xwe, ew bi re xis­tine. Li ba kurdan jl ev. her weha ye. Le hi baweriya min, bir O zanina tarixa ronakhi­ran O ronakb!riye li ha kur­dan ewçend ne xurt e. O mil­leteki ku tarlxa xwe baş ni­zane. şexsiyeten xwe baş nas nake, bi tarlx O herhemen ~o­nakhiren xwe re pewendiyeke xurt nayine pe, ew millet ni­kare xwe ji mr, asteng O dij-

wariyan rizgar hike. Mina millet O Insan. kurd xurt O. jir e, ji ho mirin O kuştine yekta ye. Le ne ji ho xwendin, eser O berhem. parastina tar1x, me­deniyet O kitahxane. Ji Kse­nefon O vir ve, herkes behsa ve rastiye dike. Bi haweriya

min, di roja !ro de dive ev rasti bete guherandin o aliyen xwendin·. felsefe, ede­biyat, çand, şuur O za­nıne bete xurtkirin O tekOzkirin.

Memduh Sellm Beg O. Evdale Zey­nike du şex­siyeten kurd in. Yek za­ne, blrewer

O ronakblr. yek jl dengbejekl navdar e. Yek hi xehata siya­si. xwendin O. nivislne mijOI huye. ye din bi gotin, stran O. çlroke. (Ji me çend kes! na ve Memduh Sel'im Beg bihlsti­bO?) Ti tekili o pewendiyen wan hi hev re nin In, le herdu jl naven tar1x O. civata kurili ne. Jiyan, herhem O xebaten wan dikare ji bo lnsane iro hibe tecrube O. nimuneyeke baş. Xwendevane/a kurd e/a !ro dikare hi allkariya wan hem tanxa xwe O hem jl xwe baş binase O hem jl peşeroja xwe. Ji her ku merlve tarixa xwe, rahirdO.ya xwe nas ne­ke. kor e O ni kare peşiya xwe jl hi bine ...

Beguman e ku ez roman dinivlsim, ne tarlxa leheng O qehremanan. Ji lewre ez ni­karİm taswir O. saloxdana qeh-

nı/bl har 9, 1-lczir:ııı I 993 1 ı ı

www.ars

ivaku

rd.o

rg

remanan bikim. Qehremanen romanen min, bi her aliyen xwe, m1na me ne. Diger me­ziyeten wan en baş, keman'i u qisuren w an j'i he ne. E w 'in­san in. Ü tar1x j1, tar'ixa 'insa-nan e.

- Tu romanen xwe bi zara­vaye kurmanci dinivtsfne. Ge­lo romanen te bi zaravaybı din jf derketine?

- N axer, e w he bi zara­vayen din en kurd'i neweşi ya­ne. Le Roje k ji rojhı Evdate Zeynike transkr1bey1 sorani buye u niha j1 hevalek1 we transikribey1 elimill (zazayl) dike. Siya Evtne j1 transkri­bey1 soranı dibe u haziriya yen din j'i di bin.

Hun dizanin, pewend1 di navber zaraven kurd'i de ew­çend xurt run e u 1mkanen ve­guhezandine j'i ne zecte ne. (Bi tene li Kurdistana Iraqe ev Imkan bi dest ketine.) Di vi war1 de jl kurd he di destpekeke de ne. Em di ve eser u herhemen xwe vebigu­hez1nin ser zaravayen xwe yen curbecur. Pewend1 dive di navbera zarava u devoken kurd'i de xurt u jlndar be. Ji bo yekitiya zirnan u edebiyata kurd1 jl ev yeka hane pir pewist e. Di gel sebeben din, ji her ve sebebe jl, min, tevl ge­lek hevalen din en nivlskar, zimanzan u edebiyatnas, ana­tolojiyeke edebiyata kurdl ya nujen (1900-1992) arnade ki­riye. Te de hem nivlskaren ku bi zaravayen curbecur dini­v1slnin O hem jl perçeyin ji herhemen wan hene. Bi vi awaye, me hewl daye ku za­rava O devok nezlk'i li hev bi-kin ... Le bel e, hln pir xebat dive .. .

- Li gora çi tu babet ü mijarerı romanhı xwe lıildi-

121 nublhar 9, Hezlran 1993

bijerf? Tu wan çedikt. yanjiji tiştbı büyi jt perçenin werdi­giri?

-Beri ku ez dest bi ni vi­sina romaneke bi kim, peşl ez mefhOmen (consept) romane hildibijerim. Gelo roman e behsa kljan mefhOm, his O pewendiyen Insani bike? Peşl ve yeke tesbit dikim. Pişt'i ku ev mesele di sere min de gi­h'işt zelaliyeke pewist, hinge ez dest bi legerlna leheng O bOyeren romane O şewe O su­la ni vis'ine dikim. Ev j'i, ji bo

min, wexteke direj digire. Ga­va min ev yek j'i ternam kir O xwe bi zelaliyeke g'ihand, hinge ez dest bi xwendin, legerln fı xebata pratik a ha­zirkirina ni visina romane di­kim. Pişt'i van hem'i tiştan O haziriyan j'i, ez dest bi nivi­slne dikim. Yane, bi gotineke din, çend gav, dem fı merha­Ieyen ni visina romana min he­ne. Di nav ve heyarn O xeba­ta nivis'ine de, mijar, babet, leheng, pewend'i, bfıyer j'i di­kemilin O diyar dibin. Begu­man rewşa ziman, çand fı we­late min, pewendiyen min en şexs'i, felsefi O ronakb'iri, bO­yeren qewim'i ... ev hem O tesir

li tespltkirin O diyarbuna mi­jar, babet u lehengan dikin.

Hi n ji bu yer, pewend'i u le­hengen romanen min rast in, ew hebOne, jiyane O qewiml­ne. Le hi ne n w an jl çekirine. Le di vir de qayideyek heye ku ez dixwazim di xebata xwe de pir bala xwe bidime; ro­man, esereke fikt1v, yane çekiri ye u ew li gora usila eseren fiktlv ava dibe. Ji her ve yeke jl, di ve bO yer, pewen­dl O lehengen romane, ger ew rast bin, ger çekiri bin, li hu­nera romane werin. Jixwe fer­qa hunera romane u tarixe, yan jl ya romane O sosyalo­jiye di vir de ye. Di romane de tarix jl heye, le ew ne tar1x e; sosyolojl jl heye, le ew ne sosyolojl ye O hwd ... Roman xltabl his O pejnen merivan dike, bi xwendevan re pewen­diyeke hlsl tlne pe.

Ez di romanen xwe de, ji her se be ben ku min li jore qal ki ri n, perçeyen jiyanen jib1r­b0y1 eseren rizyayl, bOyeren bihurl, stran O destanen win­dabOyl bi kar tlnim. Ez w an jl direş1nim nav romanen xwe. Di romaneo min de ji rupelen Zend-Avesta, Mishefa Reş, Quran, Hedtsen Pexember, Sexe Senan, Mem ü Zfn, Df­wana Melaye Cizlri, Hawar, Ronahf, Riya Teze perçenin hene. Gelek şexsiyeten kurd, bi gotinen xwe, di romanen min de hene. Sebeben ve yeke gelek in; roman, ji bo min, pewendiya ni visaran e. Ni vi­sar leh'i ye, herhem cowen we ne. Romana kurdl di ve rabir­ctOya windab0y1, ji nO ve, ve­jlne O we yadlgarl xwende­vane kurd bike. Ü di ser her tiştl re jl romaneo xwe m1na helqeyeke biçOk a zlnclreke direj, qehlm u kevnare dibl-

www.ars

ivaku

rd.o

rg

nim. Eger 1ro romanen min hatine pe. ew bi xera yen be­n min in. Ew nebOna, ez hiç nedibOm ...

- Tirkiye ge/ek niviskar u edebiyatnas. te i'ı nivtskarerı

din en kurd nenasin. Ti ve bi çi giredidi?

- Kambaxiya rewşa Tir­kiye, zor O zilma li ser gele kurd O ziman, çand O edebi­yata kurdlH her çavan e. Di rewşeke evçend xedar O nex­weş de, nivlskare kurd e ça­wan O bi çi riyan bikaribe xwe bide nasln? Eger em ev çend salen dawln bidin ali, bi hesa­ni meriv dikare bibeje ku zi­man, çand O edebiyata kurdi di hemO tarixa Komara Tir­kiye de qedexe bO ye. Kurdan fersend O imkan neditine ku herhem O eser biafirinin O xwe bi xwendevan O gele xwe bidin nasin. Eger bala we le be, hOn dibinin; hemO nivis­karen kurd, ez ji te de, li der­veyi welet karibOne kerhati o karger bin. Ji her ku li welet şerten ve yeke ne bOne. Lama ji ne eceb e ku xwendevanen kurd O tirk li Tirkiye nevis­kar O hunermenden xwe nas nakin.

Le iro di vi w ari de hi n im­kan çebOne; rojname O ko­varen kurdlH Tirk.iye diweşin, weşanxanen kurdi ava bOne, hin dezgeh O sazgehen kurdi yen çandi O edebi çebOne. Ko­vara we ji te de, berpirsiyari­yeke mezin li ser mile van dezgehan e. E w di ve, zOtirin wext, le bi plan O bername, eser O herhemen kurdi derxl­nin o bi gele kurd higihinin, ni viskar O hunermenden xwe bidin nasin O ji bo xebat O karen wan en çandi o edebi cih O war arnade bikin. Kurd bi xwe dive van karen xwe

bikin O ji kes! tu allkarl O pişt­girti nepen. Heta meriv bi xwe tine be O ne xebatkar be, kes allkarl jl nake ...

- Di edebiyara tirki de, şexs i'ı şexsiyeten kunti mina kesen lwv. nezan, keleş tt lıwd. terı nasln tt taswlrkirin. U di van sa/hı dawin de ev nerin digulıere. Gelo di edebiyara kurdi de ji, mina ya tirkl, nermen weha hene?

- Beri her tişti dizxwa­zim nerineke xwe ya li ser ni­vislne bibejim; ni visina edebi tu cari dive li gora Ideoloji o ditinen resmi nebe O li gora qayideyen ideolojiyan neafi­re. Ev ideoloji dikare ya çine n serdest yan ji çinen bindest bin, her eyni rewş e. Ni visina ku li gora ideolojiyen resmi hatine pe, mixabin, ne edebi­yata bedew O heja ye, ew pi­raniya caran ni visaren propa­ganda o ajitasyona we deme ne. Ji faşizme heta komu­nizme, gelek ideolojiyen cur­becur O li diji hev, xwestine li gora nerinen xwe, edebiya­teke binin pe. Di dem O he­yamen xwe de, heye ku ew bi ser ji ketine. Le gava ku dest­hilatiya van ideolojiyan ji ho le rabOye, edebiyata w an ji hedi hecti winda bOye. Ale­man iro Thomas M ann O Her­man Hesse dixwinin, ne ni­viskaren ku berdevkiya Hitler dikirin. ROs iro Puşkin, Tols­toy O Dostoyewski dixwinin, ne propangandisten Stalin ...

Li Tirkiye ji, avabuna Ko­mara Tirkiye re, Kemalizm bO ideolojiya desthelat O he­mO civat xist bin nireki tota­llter. Ve ideolojiye ji xwest li gora xwe edebiyateke bine pe, -beguman bi des te berdevken xwe. Di ve edebeyata "ideo­lojik" de, mina her tişti, kurd

jl beravajl ne. Kemallzm O her eel eb m eri v O dezgehen we "medeni," le kurd "weh­şi"ne. Ew çeyiya kurdan dix­wazin, le Kurd wan fahm na­kin o li dljl "çeyiyan" derdi­kevin ... meriv dikare weha direj bike. Çi qimet O bejahi­ya ve edebiyate heye? Çi pewendiya veedebiyatebi In­saniyete heye? .. İro rOmeta kemalizme ne mina here ye, bi taybet1 jl di nav ronakhlren peşvero de. Lomaji edebiya­ta kemalizme iro ne mina rO­meteke, le mina şermeke te ditin. Le he ji zirara ve ede­biyataneinsani li ser merivan pir zecte ye. Edebiyata kurili O niviskaren kurd di ve di vi w a­ri de ji gelek tişt bikin.

Eger em werin ser edebi­yata kurdi O niviskaren kurd, di ve kurd xwe ji şaşi O çew­tiyen ku niviskaren kemalist kirine, biparezin. Niviskaren kurd di ve, bi tene, di xizmeta ziman, çand O edebiyata we­late xwe O insaniyete de bin. Niviskariya serok, ideoloji O komikan şixule rojane ye O feyda ve ce le b ni viskariye ji xwediyan re ji nin e. tnsani­yet, xweşi O serfiraziya meri­van, wekhevi O biratiya zi­man. çand o edebiyatan, di ve himen esasi yen edebiyata kurdi O niviskaren kurd bin. Gava ni viskare kurd dijmina­hi li ziman, çand O edebiyata tirki bike, ew ji dibe "nivis­kareki kemalist" e kurd. Me di ve hay ji ve rewşa ki ret he­be o herhemen me dive hibe pira hirat1, wekhevi O dostiya zirnan O çandan.

- Hin nivlskar rommıen xwe li gora me re li şerten xwe yerı siyası ı4 civakl dinivisl­nin. Mesele11 niviskareki Isla­mi rommıen xwe li gora pt-

m/bl har 9, Heziran ı 993 1 ı 3

www.ars

ivaku

rd.o

rg

vanihı islamı dinivtse. Ev ye­ka ji bo komuntstekı, yan ji atatstektjt derbas dibe. Merc ü şerten te yhı çandt ü şexsi çiqas testr li romanen te di­kin? Ptvanen "untversallz­nıa" Me h med Uzun çi ne?

-Ev pirsa we, pirsajorin ternam dike. Berslva min jl de hersiva jorin ternam hike. Herweki ku min got, hegu­man e ku rewşa rojane ya si­yasi, şexsi, civaki, çandi, tesir li nivlskar dike. (fheta dere­ceyeke ev tesir di nav eser O herhemen ni viskar de ji dixu­yin. Le hi baweriya min. hi tcne di ve hewqas he, ne zede. Ez hi xwc ne li dijl "edcbi­yata çin O ldeolojiyan" im. Ji bcrvajiye, ez vanjl mina dew­lemendiyeke jiyana çand! O edebi di bini m. Milletekiji ge-l ek d1tin, kom fı grOban te pe. Zirnaneki jl ji gelek zara ve O devokan te pe. HehOn O çala­kiyen wan, dewlemendi ye. Leeger gotin were ser bejahi u kallta wan a edebi, hinge şiken min pir in. Ez nikarim li kes! tawsiye u şlretan bikim ka e w e çawan bi ni vi sine. Le ez dikarim ji ho xwc bibejim; ez tu cari naxwazim hihim "ni viskare dltin O grOban" O li gora wan d1tin u gruban bi­nivlsim. Ez di xizmeta ziman, çand O edebiyata kureli de mc, hi kefxweşi xizmetkariya wan dikim. O peşketina wan ser­firazl u kefxweşiya mina he­ri mezin e. Di ziman, çand Cı edebiyata kureli de ne hi tene dltinek yan jl grubek, gelek ditin, grub, çin Cı teheqe henc. Ew hebOnen hemu kurdan in. Ez ji bo hemOyan dinivlsiın. Ez dixwazim, hi qasl xwen­devaneki nOjen. seydayek1 gunde heri dur. hi qasi xwen- · de vaneki "çep". xwendeva-

14/ nublhar 9, Heztrnıı 1993

neki "Islami" ji hihin xwen­devanen romaneo min.

Her mina wc. cari na li de­rin din ji, ji min elipirsin ka Ideoloji O d1tinen min çi ne, ez hi kijan kom Cı grObl re me. Helhet, li gora min. ciitinen min en şexsl hene o di jiyana xwe ya şexsl de jl hin tiştan dikim. Le ez nikarim her­hemen xwe hikim qurhani van ciltinen şexsl. Ev e kareki ge­tek basit be. Nivlskariya min di ve li gora qayideyen edebi-

Rojtk ji Rojila

fUOAI1

yate O ji bo çeyl O rindiya zi­man, çand, edehiyata kurdl O Insaniye te be. Ji her ve yeke j'i hemu grub u komen kurefi dosten min in. Çeyiya wan her daxwaza min e. Ez hebun O peşketina wan mina peşkc­tina gele kurd dihlniın.

Herç1"univcrsallzm" e, ez ji cleıneke clirej c, li dervey'i welet. di nav zirnan O çanden cihe ele dijlın. Pcwencliyen min hi zirnan O cdchiyateıı cihe re hene. Gelek nivlskaren ku ji ziman, wclat, ((and O dl­tinen cihc ten, heval o dosten min in. Ez hi van pewendi­yan gelek kefxweş im, ji her ku ew gelektişten nO h1n1 min elikin O allkaı·i li min di kin ku ez bikarihim di niv1skariya

xwe de "pencereyen nO" ve­kim. Universa11zm ji bo min, pewendiya ziman, çand, ede­biyat u adeten cihe ne; nez1k1 li c1hane kirin e; c1hane her bi xwe rakeşandin e; 1nsaniyet e. perçeyek11nsaniyete bfıyin e. Par, min ceribandinek, bi nave Welate Xertbiye nivis1. Li wir, ez hinek1 behsa pirsa we ji dikim O dibejim: "He­vudunasina ziman u çanden cuda u dan u standina iec­ruben insani yen adet u usilen cuda dikare hibe se­bebe gulıerinin bi heyecan u /ıeja u hibe ka/uıiya avahi u afirinen dewlemend ... Ez wi­san bawer im ku dıtin, ideal, şewe u tevgeren nu, piri ca­ran, ji koçen mezin nasina zinıan u çanden nu, dijitiyen çandi u civakl, tevliheviya ruhi u civakl u guherinen me zin ten pe ... Ev berpirsi­yarı, bir u hisen navnetewe­yi ku ji gulıerin, afirandin, nasın u tekiliya çandi dizen, di eyni wexte de, bingehe şeweyen jiyin u fikritıen de­mokratik, insanı u rengin e."

- Tu dikarl. lıinekt belısa xebathı.nve yhınrl bikt?

- Ji dcmeke direj e ku ez li ser romaneke dixehitim; Bfra Qedere. Ez Cı romane ra­hOne hcv, her roj şer O pevçO­na me ye. Ez pir dil dikim ku di vi şcre dijwar de hi ser ke­viın. O heta ez hi ser neke­vim, tu rcheti jl, ji ho min n1n e. Le hiserketin jl he dOr e ... Digel ve xehate, hin xehaten din ji hene, le ez naxwazim sere wc hi wan hieşlnim. Jix­we gava cw dcrkevin, hOn e wan bihlnin ...

Tevi spasen xwe, ez hiser­ketin O serfiraziya we, ji dil, dixwazim. HOn hijln. O

llel'peyFin: Ncsimi' Aday

www.ars

ivaku

rd.o

rg

CINDEN

ŞEx SEID Gernas u egiten misliman, weki şer in Ji mirine natirsin, merxas in, mer in Xwedaperist in, dinnas in, weki Eliye Şer in Rast in, camer in, weki durr u sedef u zer in

Rehevalen xwe re nerm in, weki hevir u şir Dijminen xwe u Xweda re, hişk in weki kevir Diçin ser hezen Xwedanenas weki rim u tir Li ser sere wan dibin weki Munker Nekir

Ji kuştine natirsin, mi ri n ji wan direve Qerina Ellah Ellah dijmin paş ve direve Ala w an dinbetalan serjer erde dikeve Birinen mucahidan bi serkevtin dikewe

Ey alema cihane, h un dizanin em ki nin Em cinden Şex Seid in, goriyen cenga din in Goriyen dine heqq in, ye ku jiyan vejjin in H un bizanin gelle cihan, ka em ki nin em ki nin

Em in roja cihane, me dirok roni kirye Me sere botperistan, b'şure tewhid jekirye Sazumana Xwedayi, me bi xwin ava kirye Agire azadi ye, hetta ezman hilkirye

Disa cihan weran bu ye ye ku avakin em in Gellen cihan bindest bune, ye ku azadkin em in Ber cenga azadiye de xwina me weke çem in Em Zeyneb u Huseyn u Hemze yen hemdem in

M. Şakir Koçer

ÜAZIN

Hey xuşk lı biran Heval hogiran Ji bo Şeriet Xew nexin çavan

Bele Şeriet Dixwaze xiret Bi dev niştiman Çenabe ti qet

Hemu çav vekin Jehat u şek bin Li ser lingen xwe Bi hev biseknin

Yekiti xweş e Cejn u şoreş e Ji hev qutbfıyin Zilm u şevreş e Ji can u dil ve Bi ser u ber ve Nevina nav xwe Bavejin derve

Tev destbira bin Bi hev re rabin Şeriet binin Kefxweş u şahin

Abdullah Aydın

ntiblhar 9, Heziran 1.,993/15

www.ars

ivaku

rd.o

rg

SEMPOZYOMA NÜBIHAR:

"PIRSA KURDİ ÇAWA ÇARESER DIBE?''

Di roja 16.5.-1993'an de li Stenhole ji all kovara NObihare ve sempozyo­

mek bi nave ''Pirsa Kurdi ça­wa çareser dibe?" hat çeki­rin. Di sempozyome deji der O doren cOr bi cOr gelek ro­nakbir O siyasetvanen Kurd O Tirk beşdar bO n. Sempozyom di hawayek gelek demokra­tik O xweş de derhas bO. Tarik Ziya Ekinci, Hikmet ()zde­mir, Mehmet Metiner, Yilmaz Çamlibel, Sabah Kara, Altan Tan O Husnu Okçuoglu di sempozyome de tehıtx peşkeş ki ri n.

Di beşe duwem1n e sem­pozyome de, ji muzakereva­nan Abdurrahman Aslan, Ab­durrahman Durre, Ahmet Taş­getiren, Ahmet Zeki Okçuog­lu, Ali Bulaç, Asaf Savaş Akat, Atasoy Muftuoglu, Er­can Kanar, Feqi Huseyin Sag­niç. Hasip Kaplan, ısmail Goldaş, Mehmet Pamak, Os­man Aytar, Osman Tunç, Ra­mazan Deger, Şefik Beyar. Felat Dilgeş O Nilufer Gole O çend ronakbir&n din peyivin.

Ji teblixvanan Tarik Ziya Ekinci di axaftina xwe de bi pirrani li ser pirsa demokra-

16 1 rıublhar 9, Heziraıı 1993

Felat Dilgeş si ye seki ni O ewha got: "Pirsa netewi O demokratik a gele Kurd li Tirkiye teminata de­mokrasiye ye. Tevgera de­mokrasiye ya Tirkiye, ji bo ku li Tirkiye demokrasiye ava hike, di ve ku beıi her tişti ça­reserkirina pirsa Kurdi ji xwe re bike prensib. Demokrasi peyvek statik nine; ew peva­joyek dinamik e. Ew di riya pt!şveçOna mirov O azadbOna kede de pevajoyek e. Li gor min li Tirkiye demokrasi tu ne; azadi ya ramalll O baweıi tune. Tişte ku rejime beyan dike militaıizm e. Tirkiye dewletek huquql nine, ew dewletek qa­nOni ye." Tarik Ziya Ekinci axaftina xwe bi vi awayi te­m am kir: "Li Tiı·kiye gele Kurd heye, tekoşina netewi O demokratikavi geli heye."

Di pey Tarik Ziya Ekinci de Dr. Hikmet ()zdemir peyi­vi. Hikmet ()zdemir bi çend tesbiten sosyolojik dest bi axaftina xwe kir. H. Ozdemir di axaftina xwe de ewha got: "Ji bo ku mesele b@ femkirin di ve ku se nuqte ben beyan­kirin. Yek. çewtiyen dewlete; du, çewtiyen yen ku li ser nave Kurdan ketine re; se, tes­b1tkirina rastiya sosyoloj1k." H. ()zdemir di axaftina xwe

de beyan kir ku daxwazen fe­derasyon an serxwebOne ne rast in; lewra li Tirkiye du ci­vat tunin; civatek heye. H. ()zdemir ewha got: "Civaten Kurd O Tirk tunin. Dema ku hOn federasyon@ biparezin, di ve ku h On adeyen mi ro van en razane ji hevdu biqetinin. Heke 1ro nifOsa Kurdan bi pir­rani koç nekiribOya rojava, we gave belki mirov bikari­bOyaji otonamiye qal bikira. Yen ku li cografya Tirk.iye di­jin ketine nav hevdu; bi hev re keliyane." H. O zdemir di axaftina xwe de beyan kir ku pirs ne di navbera Kurd O Tir­kan de ye. Çareseri ya pirse bi dewlete re ye.

Ji tebllxvanan Mehmet Metinerli ser rewşa dirold ya pirsa Kurdi sekini O di peyi­vina xwe de beyan kir ku ev pirs pirseke heremi O kevn e. M. Metiner di axaftina xwe de got ku federasyon weki ri­yeke çareseriye de ji ali dew­Ieten Tirkiye. tran, Iraqe O Suriye ve neye pejirandin; Iewra ev dewlet dewleten ne­tewi ne. M. Metiner di axaf­tina xwe de ewha got: "İmpa­ratoriya Osmani ji bo ku betir bac O Mtir leşker ji Kurdan bistine bere xwe da Kurdis-

www.ars

ivaku

rd.o

rg

tane O ji serhildanen Kurdan re bO sebeb. Di dema "Cum­huriyet"e de ji mantiqa 'tune bihesibine u bipelçiqine' hat pejirandin. Ji damezirandina Komara Tirkiye heta niha po­litikaya "reddi miras" te emi­landin. Çareseri ya pirsa Kur-

di ewqas ne dijwar e. Dive mafen netewl yen gele Kurd ben pejirandin. Daxwaza dewleta netewl çareseri nine. Ev pirs di çarçi va dewleta unlter de dikare b8 çareserki­rin. Li Tirkiye he mana ku ge­lan digihine hevdu İslam e. Dive Kuı·d v8 rastiye bihinin. Dema ku welatparezen Kurd hi fslame re 1i hevdu Mn. de çareseriya ve pirse hesan bi­be."

Ji tebllxvanan Yilmaz Çamlibel li ser giringiya nas­kirina ci vata ku em te de dijin sekinl. Yilmaz Çamlihel di axaftina xwe de beyan kir ku di civata em te de dijin de gel hene. din hene n mezheb8n cnr bi cnr hene. Y. Çamlibel di axaftina xwe de ewha got: "Di çareseriya pirsen civaki de metoden ilmi pewist in. Di ve ku em objektif bin. Di

clhane de se bOyeren diroki hene: 1) Şoreşa Islame ya 622' an. 2) Şoreşa Fransiz a 1789'an. 3) Şoreşa Sovyete ya 1917' an. Em yen çepgir (solcu) Şoreşa Sovyete ferdi­bin; le di derheqe Şoreşa İslame de çi dizanin? Mihe-

med hi sazumana koledariye feodalizme hilweşand." Yil­maz Çamlibel di axaftina xwe de beyan kir ku çareseri ya pir­sa Kurdi gireday11ihevkirina netewi ye n di ve em ji hevdu fem hikin; riya diyaloge peşvetir bibin.

Di pey Yilmaz Çamlibel de Berpirsiyare Gişti ye Ko­vara NOhihare Sabah Kara pe­yi vi. Sabah Kara bi awayeki gişti li ser nerinin cOr bi cOr sekini O di axaftina xwe de rexne li mantiqa "an bi teva­yi an qet" girt. Sabah Kara ewha got: "Di n av Kurdan de .yen ku statukoye diparezin hene. Musilmanen ku van nerinan dipejirinin hene. Pirs ne hi tene pirsa Kulturi ye; mantiqa "an bi tevayi an qet" neçareseriye hi xwe re tine. Xwede bi xwe ji civate bi mantiqa "an bi tevayl an qet"

neguhartiye. Xwede islame di nav 23 salan de aniye."

Sabah Kara di axaftina xwe de li ser paşdemayibOna rewşa kultur! ya gele Kurd se­ki ni O ewha got: "Rewşa kul­turi ya Kurdan pirr li paş ma­ye. Kurd ne amadene ku hi nevdu re tevger bi kin u yeki­tiyan pek binin. Di rewşek ewha de dewlet naye avakirin. Bi tenebi nerina Islami j1 ça­reser1 pek naye."

Sabah Kara li ser wezi­feyen ronakh1riye j1 sekiili u ewha got: "Ronakblr ne ye zana ya, ye ku dipirse ew ro­nakbir e."

Pişt:i Sabah Kara ji tevllx­vanan Husnu Okçuoglu peyi~ vi. Husnu Okçuoglu di axaf­tina xwe de li ser pirralibnna pirsa Kurdi sekin1 n di axaf­tina xwe de beyan kir ku zede neheqi li ronakbiren Kurd te kirin; lewra xwediye çarese­riya pirse ew ninin.

Husnu Okçuoglu di axaf­tina xwe de ewha got: "Ez p8vajoye ji çareseriye giring­tir dihinim. Ez ne di ve ba­weriye de me ku ronakbiren Kurct xwedi peşniyarkirina çareseriyek esasi ne. Ronak­biı·en Kurdan hergav bedel dane. Dive ew ben gohdari­kirin. Di çareseriya pirse de çar dijwariyen giring hene: 1) ParvebOna Kurda a dlroki 2) Bi derengiketina çareseriya pirsa Kurdi 3) Li Tirkiye ne­bOna dem<>krasiye 4) Belav­bOna nu fO se ya cografi."

H. Okçuoglu di axaftina xwe de beyan kir ku div8 neri­na dewlete n nerina tekoşina çekdari biguhure O Kurd beş­daı1 pevajoya demokratik bi­bin. Husnu Okçuoglu di pey de ewha got: "Niha nakeve ser me ku em hersiva Kurd çi

nıjblhar 9. Heziran 1993/17

www.ars

ivaku

rd.o

rg

dixwazin bidin. Di ve hi hevdu re mayin an ji hev­du qetandin bi awayek1 demok­ratık hibe. Ner1-nek nu ya li ser li hevdukirina çi­vak1 pew1st e. Dive ev li ser bingeha ideolo­jiya neteweke nebe."

Di pey de ji teblixvanan Al­tan Tan dest bi axaftina xwe kir. Altan Tan li ser rewşa diroki ya Rojhilatana­vtn O avabOna dewleten mezin sekiru. Altan Tan di peyivtna xwe de ewha got: "Di Rojhi­latanavtn de, di dtroke de misewa 1mparatoriyen mezin hebOn. 3-4 hezar sal e ku li Roj hi 1 atana vi n organizas­yonen mezin hene. D1sa li Rojhilatanav1n O Qafkasan fonksiyona heyankar, faqto­ra ilin e. Şeren gelan bi hevdu re tune, sederne şeran herje­wendiyen xanedanan e. Se­bebek şeranj1 din e. Sebehek din ji pe kaninen mezheb1 ne. Li Rojhilatanav1n O li Balqa­nan entegrasyonek etnik heye. Di paşeroja Rojhilatanav1n de ner1nen netewperest O etn1ki tu nin. Pirsa Kurdi bi metoden ku ji derve ten ithalkirin ça­reser nahe. Ev problem bi nerina dewleta netewi, der­ketin."

Altan Tan di peyivina xwe de rexne li ner1na dewleta ne­tewi girt O ji ho Rojhilatana­vin modelek dewlete ye nO parast. Altan Tan ewha got: "Dive em neıina dewleta ne­tewi deynin aliyeki. Di ve sis­tema eyalete he da nin. Zago-

18 1 nublhar 9, Hezirıın 1993

nek bingehin a nu be bisazki­rin. Li v1 welati şere gel O dewlete heye. Di ve ku ronak­biren Kurd bi İslame re li hey ben."

Di beşe duwemin e som­pozyome de muzakerevanan ditinen xwe anın zirnan O bi pirranı li ser teblixen ku hati­bOn peşkeşkirin munaqeşe çebun. Ji muzakerevanan Ah­met Zeki Okçuoglu got ku hi­la Islam bi Kurdan re li hevdu be, ne ku Kurd hi İslame re li hevdO hen. Dirokzan İsmail Goldaş, di çareserkirina pirsa Kurili li ser zihniyeta mirovi sekini O ewha got: "Otorlta desthilatdar di pirsa Kurdt de zihniyeteke afirandiye. Ew zihniyet Tirkhuna Kurd e."

Ji muzakerevanan Osman Aytar ji di axaftina xwe de rexne li dltinen ku dewlethO­na Kurdan naxwazin, girt. bi hin misalan durOtiya hin po­litikayen şovenist O slatuko­perestan ani zirnan O got: "Di nav sinoren TC'e de du me­seleyen Kurdi hene: Yek, me­sela Kurden Kurdistane ye, ya din ji mesela Kurden ku li Tir ki ye dim1nin e." Osman

Aytar. li ser pirsa mafe ça­renusiya gele Kurd ji sekini O ewha got: "Di çareserki­fina pirse de hemu kes peşniyariyen xwe dibeje, le kes guhe xwe nade denge gele Kurd O na­pirse ka ev gel çi dixwaze. Dive neye ji­htrki ri n ku de biryara herl

rast O herl dawt ji ali gele Kurd ve be dayin."

Felat Dilgeş li ser rewşa parvebfina gele Kurd O Kur­distane rawest O di axaftina xwe de ewha got: "Hem O kes ji yekltiya Kurd O Tirkan; Kurd O Paris O Kurd O Ere­han qal dike; le kes li ser ye­kltiy.a gele Kurd O parvehOna Kurdistane nasekine; ve rew­şa parvebune ji bo Kurdan weki qeder te ditin. Pirs ne pirsa Kurdi ye; pirs pirsa Kur­di s tane ye. Hevalen Musil­man li dijl dewleta netewi ya gele Kurd derdikevin O sazO­mana Ummeti diparezin; le em ji agahdariyen xwe yen dirok1 O tecrOba İmparatoriya Osmant dizani n ku Uromete fı pirsa Kurili re tu çareseriyeke neaniye. Ez ve nerina hevalen musilman bi vi awayi taswir dikim: Di nav Kurdan de hes­ta avakirina dewleta Kurdl peş ve çuye O iro Kurd di vi wari de gaven giring davejin; yane Kurdan kevçiye xwarine birine her deve xwe. birayen musilman dibejin: 'E man edi kes xwarine bi deve xwe nax­we, kevç1 hi bin poze xwe.' Cl

www.ars

ivaku

rd.o

rg

XIZMETEN GIRANBIHA YEN KU KURD JI UMMETA

ISLAME RE KIRINE

D i d1roka Islam e de Selahedd1ne Eyyub1, Ibnu'I Es1r, Ibn-1 Xel­kan, Ibn-1 Tey­

miye, Beöıuzeman Scide Nor­s1; hinek ji şexsiyeten Kurd yen muh1m in. Kurd hew ne şervan in. Ji navbera wan, gel­tek rewşenb1r, siyasetvan, fey­lesof, d1rokvan, muhedd1s u feq1h j1 derketine.

Di cengan de rota Kurdan, hew bi serketina Selahedd1n ya bi xaçiyan re ne mehdud e. Wexte ku Kurdan digel Sela­hedd1n, bi xaçiyan re herb di­kir. Ere b ji herbe vekişiyan O weke adeta xwe y1 her car, bi xaçiyan re hevkar1 j1 dan1n. Rota Kurdan. ne mahdfide serfiraziyen Selahhed1n e ye ku ji nav Kurdan derketiye. Ewan di hemO futuhaten ts­lame de cih girtine: Ji rojhi­Iata Hi nde ta bi rojavaya Ew­rupa Nav1n. Ewana her O her şervanen sefen ewil in u ıni­roven ji mirine betirs in.

Ewana fatihen Qefqasya bun; zorbire Çin u Rus u Mo­xol in. Di seransere d1roka wan de bi dijmin re aşitiyek bi z1llet nekirine O bi caş1tiye nelewit1ne. Ti cari alikariya xwe ya islame newaşartine O pe sucdar nebune. Ji bona xwe meqame sermiyantiye O menfaeten ku pe re ten. seray O sefirt1 nexwestine. Di jiya-

Dr. Fehmi Şinnawi

Dr. FEHMI ŞINNAWI: Niv1skare Misri. Di sala 1917 an de li Misre ha­

te di ne. Tehsila pezeşki (tib) o li Ewrupaye ihtisasa Mizuyi (Bewliye) ternam kir. Ji ber fikr u ramanen xwe geli ek cara ji aliye h u kumeta Misre hate girtin O kete girtigehe. Ji bil ve, beri ya wefata Xumeyru çi­ma ku di nava tebiben Xumeyni de bO ji aliye Dad­geha Panıstina Dcwlete ya Misre hate darazdin.

Ev si sal e ku di curbecur kovar u rojnameyen Erebi de dinivise.

na xwe de tenezuli çaplOsiye O zlllete nekirine.

Welate xwe bi na ve 'Kur­distan' navdar kirine. Nivis­karen Rojava. bi nave 'We­late qehremanan' vi heremi navdar di kin. He ger ku em ji be ne insafe, di ve ku em je re bibejin "Welate şehidan." Di pevajoya d1roke de bOne şe­hiden islame.

Beri ya milade hi 5000 sal O vir de li Rojhilata N avi n ji­yana xwe didominin. Di dema Hz. Omer b. Xettab de isia­rniyete qebOI kirine. (Di nav mileten misilman de, pişti Ereban, Kurdan islamiyet qe­bul kirine- H.A.) Arinijad in, zimane wan Kureli ye. Ev zi­man. ji bil Kurden Tirkiye, bi tipen Erebt tete nivisandin.

Lewra qanOnen Cumhuriye­ta Tirki wan mecburi t1pe la­tini kiriye.

ROpişta K~rdistane 500.

000. km2 ye. Niffisa wan li gor hejmara I 984 a, 22 000 000 e. MazlUm in u sunni ne. Gişti wan ji evindaren şeha­dete ne. Ew di dijraberiya ne­zaniya hemdemi de. heza berxwedana ummeta islame ne. Ji dema ku li Kurdistane keştiya Hz. NOh li ser çiyaye Cfid1 runişt u di reberiya Hz. Nuh de pcşdaren mirovantiye yen mu'min dahatin O vir de. COd1 meskene Kurden

peşdaren tınane ye.(*) Wn:~er: Hayrullah Acar (*) Ji pirtOka Islam Um­

metinin Yerimleri Kıtrı/er

nıiblhar 9, Heztran 1993 1 19

www.ars

ivaku

rd.o

rg

REWŞANUHÜ A

XORTENME

Xorten Kurd, ani­ha di dewreke xirab de ne. Ma we çima ne wisa bin? Ne ders O

şiretek ji de O have xwe O ji ci vaka ku di nav de ne bihis­tine o ne ji rezan O re bere wan rekek xweş li her wan vekiri­ne.

Çiqas toxime xirabiye o nerindiye hebOn, di dewra van xorten me yen besi O d de dane der. Bedena wan li hemher van tiştan ne zexim (qewi) hO O dile w an ji ne ewqas bi cur­het o he vi bO. Ji hela çe bO n o zanebOne O qenciye de si Oda wan tinebO.

Xorten ku em li h8vi ma­hOn, di vi hali de bO n: Wexta ku bi xwe hisiyan, wexta ku çaven xwe vekirin, ditin ku hinek (qaşoka! mezinin O rezanin), ji xwe O ji wan di­revin. Ditin ku, hinek di şopa rewenda o xirabxulqan di me­şin. O ditin ku hineki din ji, dikin ku bi na ve xelasiye wan bikişinin O texin çehlan O bi­ran.

Gel o gele me di nav ewqas reken xirab de we çawa reka rast bihine? we çawa di nav ve toz O dOmane de behna Muhemmedi (s), behn bike?

Heger ev hal O rewş hate famkirin. emekaribin derha­si bersiva ku li hemher pirsa

20 1 nublhar 9. Heztran 1993

Aqil Mihacir

"Xelasi O şiyarhuna xorten me. di vi hall de we çawa be?" ye.

Beriya gişi. ev xorte ku ewqas ji xwe dur ketine, lazi­me ku em şexsiyeta wan bi wan bidin naskirin. Lazime ku em reka zanebOne raye wan bidin. Em zanin ku, reka fikirandine wenda kirine. Ge­rek e em reka fikirandin O U~koşin O meşandina li ser şo­pa doze, rabere wan bikin.

. Di vet em bidin famkirin ku. diroka wan O gele wan, xera­bi li dera hane. gişi bi şan O şeref e. bi qenci O xerxwazi ye.

Heger niha mij O dOmana renezanhOn O rewendayi O ne­qencitiye. girtibe ser gele me. ne rast e ku em ji wan hixeyi­din O biqehirin. Lewra xeleti O kemasi di me hemOyan de he ye.

Tu ye heji çima'? Hey lo. dile min bi heyra­

no! Wexta ku gele me bi qirin gazi dikil· O digot: "Ez feti­sim ji ve dOmana beşiretiye O bcexlaqiye". ma em çOn ha w ara wi? Wexta ku nal e nal bi ser birindare im ane ket, ki je re ava nOrani kişand? Haho O hawar. ha mina ni ha te bira min; çawa ew xorten me yen nezan O heguneh di reka ji­yana (ku tije çehle xerabiye O heirnaniye bun) mezinbune

de dipelikln? Çawa gundorl çehlan u biran u kendalan di­bun? Çawa petiyen agire belmaniye diavet nav dil u Imana wan?

Di devila şewitandina qelb O Imana wan ve, ji do de ra­zlme ku bila qe desten wan bi hata şi kandin O li ş Ona dur­ketina ji xwe, ez razibOm ku, bilali dOre ewlad O have xwe biketana. Lewra, we çaxe şi­yarbOna me, bixwehesiyabO­na me, we he zOtir bibaya.

Ya rast e w e ku, heta ni ha tişteki rasti O Muhemmedi (s) bi heqi me ne da gele xwe. Wexta ku hawar ji me xwes­tin, em neçOn hawara wan. Heger ku me dest O lepen xwe direji wan kiribaya, iro ev rewşa hane ne di hat ho le.

PirtOke ku tene xwendin, me qet nedan wan. Behna Muhemmedi (s). me bi heqi neda hehnkirin. Reng O bo­yaxa bav O kalan. me bi wan neda naskil'in. Reya ku diçO ser gola qenciye O rizaya Xweda. me peşi nekir. Xort O gelen me ji loma ketin vi hali.

E ez ji we rica O lava di­kim. çi heqe me heye ku em xerxwazi O serbilindiye O şo­pajotina bav O kalan O heqa­niyete, ji van xortan em karin bixwazin? Di nav me de çend kes he bu n ku deste xwe direji

www.ars

ivaku

rd.o

rg

van xortan dikirin; rica min li we?

Gel o çend he b hebOn ku ji bona raZıkirina Xweda,ji bo­na ku w an ji kufre· xelas bi kin, deste xelasiye direjl wan di­kirin?

Ma me qala xorten merxas O qehremanen wan, li cem wan kir ku xwe nasbikin? Qet me rezanek karlbO derx1nin peş çaven wan, ku dibeje: "Hetanl QudOs di bindeste kufre de be, bila ken O razana cihe nerm li min herarn O qe­dexe be."

Ti me, ew merxase be tirs O herhevldar, pe da naskirin ku, digot: "Bele, hevldar bin! Di nav van şoreşen peşeroje de denge tewre bilind, we denge Islame be."

Hetanl niha sed şefeqe de­rewln li me dan der. Ev bi se­dan sal in ku çave me li re kan dineri n. Kane keng1 em e "Te­la'el bedrO aleyna" bibejin. Kane em e kengl denge Hem­ze O Selahedd1n bi hevre bi­bihlsin?

E le ji vir O wa? Ji Xwedaye Mezin re şikr

O spasl be. ŞiyarbOnek ketiye nav gel, bi taybet1 j1 nav xor­ten me ku em bawer di kin ku melekan li azınan temaşa wa­na dikin O bi hevre mizg1n di­din.

Yen ku ve şiyarbOne te­hemmul nekinj1 we hebin. Li hemher dek, dolab, los O xi­rabiyen wan, lazime ku xoıten me, bibin çilekeş di reka Xwedade.

Ji bo ku xorten me werin v1 hall di vet menfaeta xwe ya şexsl biteriklnin. Gereke ku ji ken O kefe dest bibirrin. Divet digerxem O hemheval bin. O xebatkare gel O ometa Muhemmed (SXL) bin... O

Jı SEIDE NoRsiRE

N av d1waren kevir1n de, merivek1 çilekeş Wexta hatibfı gotin, çerxa xewrojkan bor1 Hemher hemfı cfır şirkan, şervanekı gaven peş We tir bighe me beste, ema şoreş hildor1

Anatolya nalevan, denge xwe d'w1 de did1 Mejiye masonan de fişeng e, her peyven wı Merxasiya di wi de, ji ri he Eliyan tet Ew niha ji dij1ne, li her der fı her all

Ma sibe ne nez1k e? tave helbet we bize Tevgera Mehdiyete, tirsa girtira kufre Demahakim be l'erde, we çerx, ya tewh1de be N av hesretan de bila, her kes behnke bihişte

Çirayek fı hev1 ye, her dem di n ava gel de Zanyar-mezine çerxe, her diji d' qelbe me de Neslen ciwanen gihan, we bi meş1 d'şopa W1 X wediye ve doze we her dem razi bit ji te

Dinya di nav "raz"an de, pirsolekek çetrefil Hernil gerdun-heyinan, bedeng bedeng diherik Li ezmanan sterkan, dibejitin du peyvik Yen diçitin bedawe li afaqan dinehrin

Kutahiyek we hebe, di gerduna bedaw de Webinekan derkevin, nenasen mudden XWlll

Ye rfıdinin li b1ve, ve sefera jiyan de Gelo ev "rasti çiye?" we hin gellek bişuxlin

Ekrem Sewasi

ru?blhar 9, Hezlraıı ı 993 1 2 ı

www.ars

ivaku

rd.o

rg

MELE EHMEDE BATEYİ Zeynelabidln ·Zinar

Yek ji niviskar O helbestvanen Kurd en kevna­re, Mele Eh­mede Bateyi ye.

Li gori gotinan, nave Wl ye asası Mele Hiseyn e. Le me nezaôı ku ka çi ma bi na ve Eh­med hatiye navdarkirin.

Mele Ehmed, bi gunde xwe ye Bate hatiye nav­darkirin. Lewra ku je re te gotin Mele Ehmede Bate (Yan j1: Bateyi).

Pr. Qanade Kurdo ni­visiye, ku A. Jaba gotiye O herweha M1r Celadet Ell Bedirxan j1 di Ha­ware de wisa niv1siye ku: Mele Ehmede Bateyi di sala 1417 an de li gunde Bate ji diya xwe bOye O di sala 1491 e de j1 çOye dilovaniya xwe.

Le kovara Heviya Weleı (r: 65) niv1siye ku Mele Bate di sala 1465 an de çOye dilovaniya xwe.

Ü niv1skare bi nav O deng M. Emin Zeki Beg j1, di Tarıxa Kurdistan de nivlsiye ku: Mele Bate di nav sal en 1417-1495 an de jiye o ji Bateya grectaye bi Hekariye ve·ye. Nave wl ye rasti Ehmed e, Dlwan O Mew­IOdeka wl, du pirtOk hene. MewiJda Wı, A. Von Le Coq (1903 -Berlin) O piştre di sa­la 1906 an de li Misre Kurd1-

22/ nublhar 9, Heziraıı 1993

zade Ehmed Ramize Lic1 çap kirine (Tarlxa Kurdistan, we­şanxaneya Komal, TemOz 1977, r0pel:181 -bi zimane Tirkl)

Mele Bate, bi esi o koka xwe, ji eşira Ertfişiyan e. Ew Eşir, di navbera Hekari O Wane de cigir e. Le gundekl din ji bi nave "Bate" li hela

Midyadc heye. Ü hin kes dibejin ku: Mele Ehmede xwediye Mewli'ula Kurmancı ji ve Bate ye, ne ji Bateya He­kariye ye.

Vi hozane dilovan e gran­biha nez1 500 sali bere, bi zi­mane Kurdl (Kurmanc1) ji me

re pirtOk O helbest niv1s1ne. PirtOka wl ya hen bi nav O deng, ku her kes dinase Mew­lılda Kurma nd ye. Bele te go­tin, ku diwaneke wl j1 heye. Her çiqas ku ew d1wan 1ro li hole naye dltin j1, le gelek hel­besten wl hene O bi zargotiôı tene gotin O di nav xelke de digerrin.

Gel o we e w helbest ji diwana ku dibejin bin, yan we yen derveye we bin? Le dibe ku ew d1-wan, beri ku bi pirtOki derkeve, ji hevde ketibe O helbesten we teko teko belavbObin.

Çawa ku me li jor got, berhema Mele Ehmede Bateyi ya hen bi nav O deng, di yar e ku MewlUda Kurmanet ye. MewlOd heta niha pirr caran O li gelek deveran, di derneo cuda cuda de -bi t1pen Erebi- li çape ketiye. Le cara peşi, me we ji tipen Erebi wergerande t1pen Laten1 O di sala 1987 an de, ji aliye Roja NO ve li bajare Stockholme hate capkirin. Ew çapa me ya

bi tipen Laten1 ı 9 beş, 582 beyt O 63 rOpel in.

Ev çar bend helbesten Bate ku me li jer nivisine, di nav destnivisaren berevoken me de derketin. Le mixabin ji bo ku ew fotokopi bO n, li hi n de­veran nedihate xwendin. Ji

www.ars

ivaku

rd.o

rg

ber we yeke, me ew ciyen wisa niqut d<mln. Hemjl, me wan beytan bi rewşa di niVısara bi tlpen Erehl de, bi Latenl nivlsln.

Belam, nikla xwendina van helbestan pirr xweş e. Hem O bi keş O qafiye ne O rez heml bi kitejmar in. Di çend ciyan de, hin rez bi zi­mane Erebl hene. Me wan bi nimre kir O di da­wiye de Kurmanciya wan nivlsl.

Çend qesldeyen Mela Hiseyne Batefı (r.l.):

BEND: 1

Ey ne'te tu ez 'erşi heta ferşe şehira Ey pertewe n ura tc cehaııgeşta munira Ey Seyyide alem bike perwaye esira Ey tace sere şahan O sultan u emira Qed kan e lekel fezlu lekel cu du kesira(l) Ursilte Hel xelqi beşiren we nezira

Taha! tu resfıle Melike 'erşe 'ezim i Der behre cemale tu teııe durra yetim i Lulusifet i der sedefe behre Kerim i Ehsentir i ez Yusife siddiq e helimi Makane leken'nasu şebihen we nezira(2) Ursilte ilel xelqi beşiren we nezira

Ey serwere din, melıbete ayate mukerrem Isme te li bindi suhfıfan buye mufexxem Lutfa te şeyatin ji sema kinıe mureccem Ger de tu nebOya, nedibu çerxe mu'ezzem Tuba li men eşfeqte lehu kuııte mucira(3) Ursilte ilel xelqi beşiren we nezira

Ey le'le lebet 'ezme remimi dikit ihya Coşan u xuroşan ji firaqa te ne derya Ber şewqa ruye tu bfıye sergeşte Sureyya Herçi ku bi şer'a te' emeldar e di dinya Kanet lehum-ul xuldu heriren we serira (4) Ursilte Hel xelqi beşiren we nezira

Fexra melekan padişeht! text e Medine Yek lehze giha erşe xeraman bi meşine Neh çerxe felek bo te ne sergeşte evine Xelke ku neenit bi te iman u yeqine Tek bune xesaret we seyeslewne se'ira (5) Ursilte ilel xelqi beşiren we nezira

Barane selatan ji Xweda subh O 'eşiyya Ber Seyyide muxtar e restıle 'Erebiyya Ber al u we eshabe Hebib e Qereşiyya Sıddiq u çi Faruq u çi 'U sman u Eliyya Kanu leke fid'dini mu'inen we nesira (6) U rsilte ilel xelqi beşiren we nezira

Ey Seyide alem senede nura hidayet H evi dikitin em ji te ey sedre ri sal et Mehrumi negeri me ji diwana şefa'et BATE bi cehennem ....... roja qiyaınet Qed kunte lehu semme şefi' en we zehira (7) Ursilte ilel xelqi beşiren we nezira

BEND: 2

El wefayi wesla canan xeınzldara min nebat Ya tu qelbe aşiqan i gulnigara min nebat Mam di qeyda derd u daxan xemgusara min ne­hat Subhe nabit we şeve denge menara min ueltat ( ... )

Derd u dax im, be qenu· im, be bibm· im, be çemen Be hebib im. be tebib im, hem xerib im be weten Şubhe Yaqubi ji işqa Yusife gulpireben MOnise derd O xeman im sakine beyt-ul hezen Tar u mar im, intizar im. şebsiwara min nebat

Pertewa şem'a cemali, min disojit dem bi dem Iştiyaqa zulf u xalaıı tek kirim deryaye xem Dame ber peça firaqe, we,:sle qet nakit kerem Ma mededkare me bit "Iıma Fetehna'' subh u dem Werne, sotim ateşe dil, şehriyara min nebat

Şubhemestan im weku diwane ez diwaııeser Badenoş im, pirxuroş im, beyihoş im derbider Hesret u hicrin keser mehbub u xeyrin bin'nezer Bil firaqe li'ttelaqi be sikun in ta selter Xwabe nuşin ba ezlz im, dilnigara min nebat

Medisa be saz u hey-hey, min nevet naçimeye Be def u be çeng u be ney, min n evet naçimeye ( ... ) Bezmeya be yara BATE min nevet naçimeye Be firaxet yara BATE 'eşwekara min nehat

BEND: 3

Subh u evare şeva tarişemala ke yi tu Leyletulqedr u Berat in nuramalake yi tu Çiçeka baxe hem şoxbejn fı bala ke yi tu Bo Xwcde ki bejemin kane şepala ke yi tu Dem kiteb e, zulfi haşi, şerhe hale ke yi tu

Dilbera gerdeıışefiqi danuwa durr a Eden Nazik fı mewzfınletifi, nexliya selwa çemen Gulllbas i, gulqiyas i, guleni, gulpireben Abuya deşta Tetare, rehzena eska Xeten Horiya baxe bihişte çavxezala ke yi tu

nılblhar 9, Hez1ran 1993 /23

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Qlblegeha aşiqan 1, şengela ebriizirav Hate burca şanuşin~ sed melayik çiin silav Dax ii kovana evin~ soti cane min tevav Extera subha se'id 1, reşribana tabelav Fulfula Hindusitane zulf ii xala ke yi tu

Ew çi dem e şabebax e, gulşena dar-ul qerar Sed bezaran nal ii awazen (di) bulbul çarkenar Helqe pe da best ii hat in 'eqreb ii ll an ii mar N~rgiza şehlaşepal i, asimina ınurxizar Lebxemuşe meyfiroşe d~mpeyala ke yi tu

Penci salt, şeblewende keftime çaba resed Min nizani çerxideın e te beye burca esed Çengelek avete dil kun kir li min, dad u meded Qelbeki hişk ii sefalin min di vet can t~ ehed Şah li texte dilber~ fikr ii xiyala ke yi tu

Sefhe keşa katibe xeybe ji niira Layezal X al ek e wa I' gerdene mis le bere re ş malı u sal Sed bezaran rukbe had ten tewafa zulf ii xal Netrik ii şetri ii ilan dane ber bayeşemal Laubali çardexal i, çardesala k~ yi tu

Şehkiteb e min di vet bebse mebebbet bit'teman Sed til i sm ii sibrl te da pekve Suryanı meqam "Ebced"a işqe mi xwend ii eqll wenda kir ii mam Horiya bax~ bihişte tiitiya tawusxeram Xeyrl BATE padlşaba min delala k~ yi tu

Reza diduwan di her heft ınaliken bi zi­mane Erebl, eynl ye. Bitene me we di cara peşl, mane kir.

ı- Beguman qencl O cwanmeri Ii ni k te pir heye. Tu, bi bal xelke ve ji bo peagahdarkiri­na bi xweşl ii tevgera bi ihtiyat hatl hinartin.

2- Mina te O di şOfe te de, hiç kes nebOne. 3- Peyva xweş ji wl kesl re be, ku te le

şefqet O mikafate kir. 4- BO ji wan re di bi hi şte de texte ji hevr1-

şim.

5- Tev bOn xisar O w~ bigljin ala va ~gir. 6- Bo te bOne piştek O allkar di din de. 7- Semme: Di zimane Erebl de bi gelek

maneyan te: Jehr1, li wir, baqek giya. piştre. jar, O hwd. U~ Bateyi weha dibeje:

Da ku Bate nekeve dojeye, tu (Yani Mihe­med Pexember) je re bi bi piştek O mehdertiya wl biki.

(Ji kiteba Nimüne ji gendneya çanda qe-dexekirl) O

24/ nublhar 9, Hez'iran 1993

KA MISLIMANTIYA

KU PEXEMBER·

MUHEMMED

PE HATIYE? Mele Herndi

Gellek mirov yan gellek komele dibejin "em misliman in", Iebele dixwazin misJimantiye ji xwe re bi­kin mertal.

Merema van mirovan yan jl komelan, eve ku misJimantiye li her çava reş bi kin u dijmi­natiya mistimantiye bikin. Weke ku niha bi sere milete me ye Kurd de tlnin.

Heçi Kurde ku bikeve navbera partiyeke misliman de, di ve ku dijminatiya milete xwe bike. da hevalen wl je bawer bikin O cih li cem xwe bidene. Lebele ew bi milete xwe re ne. Komunist jl w isa ne.

Mislimantiya ku pexember pe hatiye, ne wisa ye. Şexe me yen nezan xwest in ku milet nezan birnine da bikaribin weke pez wan bi­doşin. Ola islame eşkere ye O sivi k e u rehet e O girek te de nlne. Ew ji Qur'ane O ji gotin O kiryar u perazlbunen (ji sunneta) pexember e. Hiç ti qanunan biqasl islame mate mirov ne­da yi ye.

Yeca he ger ew kesen biderewa bibejin em · misliman in O Ii duv islame naçin, heger ko wana bi nave islame siterne li mirov O miletfin di kin, ma gunehe ayin O ola islame çi ye?

Veca em di ve ni visare de gazi hemu zana u melaye Kurd di kin: Bere milete xwe bidin is­lama ku di Qur'an u bedisan de ye, da di din­yaye de serfiraz bin u milete we jl serfiraz bi­bin. Renedin nezan u dijmine milete xwe, da ku nexaplnin u siterne le nekin. Tene bi ve reye em e bikaribinji dijmin u nezan u hezan, milete xwe rizgar bikin u ol u ayine wl bi­parezin. o

www.ars

ivaku

rd.o

rg

REWŞA KURMANCİ Ü A

ZAROKEN KURD

Klınara Tirkiye T.C) di mek­eben xwe ye li Kurdistane de

ahele zaroke Kurdan bi Kurd'i bipeyivin. Axaftina zarokan bi zimane xwe ye zikmaki qedexe ye. Hetta li bajar O gundine Kur­distane, di mektebe de ma­mosta ceza didin zaroke ku bi Kurd1 dipeyivin. Her dem zarok di bin taqihe de ne. Sey­dakl min digot: "Dema min mekteb dixwend nediheliştin em bi Kurili bipeyivin. Ma­mosta digot: "Ye ku bi Kurili bipeyivin, ez e li wan bidim" O·digot "Li male jl bi Kurdi nepeyivin." Veca Ii male ez ditirsiyam, min digot: "He­ger ez bi Kurdl bipeyivim have min we giliye minji ma­moste re bike O mamoste j'i we li min bixe."

Dehna xwe bidine ve rewşe; vicdane insan jan di de. Kemal1stan di wexie CumhO­riyete de Kurd bi zore koçbe­n roava kirin O neheliştin du male Kurd li cem hev bin, ji bona ku bi hev re bi Kurd1 nepeyivin O Kurda nediweri­yan bejin "Em Kurd in", ne­diweriyan bi Kurili bipeyivin; çi ku dema bipeyiviyana ji wan re digotin "Kiro". Çerxa feleke ters fitillbO li sere Kur-

M. Irşad Cfidi da. Evan zilma, Kurd li hati­na xwey'i dinyaye poşman di­kir. "BuwOna Kurd" bO bO be­la li sere Kurda O hineke Kurd li her van zilman tehemOI ne­kirin, ji bona rehetiya xwe, sere xwe li her zaliman te­wandin O mexiOb bOnO di ta­liye de digotin "Xwez1 ez ne Kurd bame" O ji KurdbOna xwe fihet dikirin. Hetta hinek ji van Kurdan ketin nav part1 O grOben Tirk en nijadperist O dest bi neteweperistiya Tirkl kirin. Lazime neye jib'irkirin ku derba mezin van insana li gele Kurd dan. Meselen iro bi hezaran doza "Uikucutiye" dimeşenin, doza mihafezeki­rina rejima Tirki dimeşenin. Tu ji vana bipirse "We çima zimane xwe jiblr kiriye .. ?" we bihejin: "Doza me islam e, ko islam bO hakim, hemO tişt e hel hibe ... ". Bersiva wan xweş e, lebele ew hi xwe ne li gora islame ne; Ii dOv d1ne ecdade xwe ne. Ez texm'in di­kim heger ecdade van insana cihObane, ji bona sehkirina ecdaden xwe, we cihOt'i qe­bOI kiribane.

Pirren xwendevanen kurd ye ku di hinek pansiyonen misJimanan de ne, gerdenaza nikarin bi zimane xwe hipe­yivin. Saleke, duwe, seye, sa­la çara ev xorten Kurd bi te-

vahl pişavtinl (aslmlle) dibin, zimane xwe jiblr di kin. Li go­ra neteweperistiya Tirklevan zaroka perwcrde dikin. Hinek ji van zaroka dema hişe wan te te sere wan O bi xwe dihisin ku Kurd in, dile wan ji van mislimana jl sar dibe O ji is­lame jl. Dest bi gera li nav­danka xwe dikin, dimeyzenin ku çepl, sosyalist, O demoqrat li ve navdanke xwedl derdi­kevin, meyla wan diçe bal bi çepltiye ve, sosyalizm O de­moqra'iiye ve. Ev xorten Kurd ku mezin dibin, dest bi dij­minatiya islame dikin O dihejin: "İslam mafe Kurda nade wan, islame Kurd li paş heliştine ... " Ev misliman bi şerte ku Kurd dev ji navdanka xwe O mafe xwe berdin, bira­tiya mislimane Kurd qebOl di­kin. Tu ji van re beje: "He­valno! Ev zarok zimane xwe jiblr dikin, asimlle dibin, ev xort islame nikarin ji gele Kurd re bi Kurd'i bejin, yan bi la kovareke islamiya Kurd1 bixwenin da meyla wan neçe bi bal sosyallstan O çepiyan ve .. :: We bersiva te bi yek cumle bidin: "Kurdç'itiye di­kin!" Lebele ayn1 ev misli­man her roj di rojname O ko­varen xwe de behsa pişavtina (as'imlle) zaroke Tirk yen li Bulgaristan O Yunanistane di-

nublhar 9, Heztran 1993 /25

www.ars

ivaku

rd.o

rg

kin. Eceha ev ne dur0t1 ye, ev ne xayint1 ye ku li islame tete ki ri n.

Li gora van insanan "ko Kurd mafen xwe bixin deste xwe, koledar, CihU O Ermenı we Tirkiye perçe hikin; çi ku Kurden dawa mafen xwe (ye hatin xespkirin) di kin, her tim tene leyiska koledar O Erme­niyan." Ma Cegerxwın. Musa Anter O ye wek van, nchOne qurhane ve rewşe. Van insa­nan le ruhetin mislimane Tirk, Ereb O Fars hebfina Kurdan qebfil nakin, wan red dikin, wanaj1 go: "Madem ev gelen misliman hehfina me qehfil nakin, naxwe islam jl mafe menade me." O diketin davka markSizme. Pişt re dest hi dij­minatiya islame kirin. dest hi dijminatiya gele Kurde mis­liman kirin. Ji ama ve hatibfin xapandin, sebeb ku vana "Is­lam" ji j1na neteweperisten Tirk, Ereb O Farsa hasihandi­bfin, heqe wan hinek1 hebfi; çi ku qa1de ye: "Ye hehfina min qebfil neke. ez j1 ya w1 qebUI nakim." Ev qa1de 1ro j1 derhasdibe. Hcyfe ku islam ji des te ehle xwe derketiye, ke­tiye deste ye ne ehil.

Ji bona ku Kurd zimane xwe jibir hi kin O ji welate xwe dcrkevin, dev ji cih o ware xwe berelin Komara Tirkiye (T.C) Kurdistanji refahe O 1n­şae mehrOm hiştiye. Meferen kar O palOke (fehr1qe) bindik in. Seha ve rewşe gele Kurd feqlr maye O eligel ve, cahil e. Bi ser ve quse de, ji hona ku Kurd koç hikin O Kurdistan bihelin hi heviyu Tirka ve; heyrantiya hatina roavaya Tir­ki kirine qelhe gele Kurd de. Ji her ve yeke gele Kurd diheje: "Hegcr cm hcrne Ana­dole em e xwe xilaskin." O

26 1 nılblhar 9. Hezlnııı 1993

· ten, le Kurd nizanin ku dike­vine xevka dijmin de. iro li İstanbul. I zmir O Bursa ... hi bezara zaroken Kurda hoyax­çltiye dikin. Bi ser ve qase de bi çaven xwar o ters li w an te meyzandin. xor tene d1tin. Ev ji sed m1nak1 m1nakeke min da.

Hey dinyaye! Bila zaroke xelke di xwendegeha de hixwenin hi imkane maddi yen xusfısi mezin hihin fı paşe hihin mezine me. Zaroken me ji hila di nav kol an O sfika de mezin hibin, nezan himenin O pişt re ji hi bin xulame dij­min (xulame xulama)!

Werin ji xwc re li hawir­dora Bursaye meyzenin, hun e bej in qey evder Şirnex e. Ko­lan (sikak) e ku Kurd le dijin toz O heri ne, p1rek nane xwe li tenfire dixin. şi visten w an li her deryen wan nijin1ne. Te be qey eveler gundek1 çi ye ye. Em bi ve rewşe naeşihin, tişte em pe teşihin eve: De O hav hi zaroyen xwe re hi Kurdi na­peyivin, hetta hinek dibejin "Lawo ko hun hi kurmanci hipeyivin. ez e li we bidim." Çi ku li gor van p1rek O mera, peşveçfin bi peyivdana Tirkl ye. Xwe li Kurdi winda di­kin, ji qest bi Kurdi napeyi­vin. Ez e m1nakeke bidim: Di­ya min Tirk1 nizane, ciraneke me heye kurmanc e le Kurdl napeyive, veca, we rojaha hi diya min re hi Kurdi peyiviye O gotiye. "Xalet, di asle xwe de ez hi Kurdi napeyivim, le ji hona xatire te ez bi te re bi Kurd1 pcyiv1m." E malOme zaroke li her deste van insana mezin hibe we hibe Tirk. De Kurd, keç Tirk; hav Kurd, kur Tirk. HemO tişt tevlihev di­be, dibe şorbe. Pişti çil pencih san wexte bav o kale ixtiyar j1

wefat kirin, beri wana zimane Kurd1 we bikeve tirbe. Ev rewş felaketa gele Kurd e.

Ey Kurde ku li nav Tirka (Anadole) j1n dibin O roj bir roj xwe winda dikin! Çand. weje O Imana we te talan ki­rin. Edi şiyar bin bes. ji pi­şavtine re bibejin na! Bi za­roken xwe re bi Kurdl bipe­yivin O hun j1 Kurdi qedexe nekin! Ma dijmin ne bes in, veca hun j1 dijminatiya xwe dikin'? Dijmine xelken din ji a11ki ten. yen me ji her çar ali­ya ve hicfim1 me dikin. seb ku em Kurdin O hi ser ve de em mislimanin, talilke li ser talilke çectibe. Kurditl O islam li cem hev weke agir O benzin e. Veca wexte agir hi benzin dikeve zira ve dijmin diqetlne.

Birano! Zincire koletiye hiqetinin O zimane xwe azad­kin.

Biji azadiya islamiya ge­lan. Bij1 zimane Kurdl O Kur­distan!

Ez e nameya xwe bi du helbesta ternam bi~im.

"Hela rabe seti rake eya bira Çi rojek bO li te, bi yeq1nl hem bawer Tu bizan kurmancı ye, xweş xeber e Seti rakit li meydane weke şe ra"

Şex MıJsaye Qiziltepl

"Yanı kurmancı eger çi ne şerine Lakin di bin de mane ed şe­kirin e Gerçi ew harek. kem beha ye Lakin semere wi şera M us te­fa ye Gerçi kurmanci ya me ne fes1h e Fehma m ane e ji wi xayet me­li h e"

Şex Yıisife Bayezldl O

www.ars

ivaku

rd.o

rg

RÜPELEK JI EXLAQE

PEXEMBER

Hezreti A He sen kure Imame Eli (X wede je razi be) dibeje ku: "Min ji

deve bire xwe Hiseyn bi­hist, digot: "Min ji have xwe, derheqe helwest u tevgeren runiştina Pexem­ber, ya li cem sehabeyen xwe çawa bu, pirs kir. Bave min wilo hersiva min da:

·"Res u le Ekrem (selam u rehmeta Xwede li ser wl be), her timi ru bi ken u xwixweş bu. Şefqeta wi pirr u xwedi-bcxş u bo­randin bu. Ne dil­hişk u kevirdil bu. Bi dengeki bilind u berz ne diqiriy~ u gengeşi nedikir. W:i, ti kesl cyibdar O şer­peze nedikir. Ew, ne çikos O pexll bu. Tişteki ku ne die­ciband, weki ku ne didit, je ru vedigerand. Kesekiji wi lavc u merama tişteki biki­ra, ti cara wl destvala nedi­şand u be hevi nedihişt. De­ma mijarek (ınewzu) xweş nedidit, be bersiv dihişt: di horand ( derhas dikir) u

Ebdillah Amed

bedeng disekini. Ji "se tiş­tan" bi taybeti xwe di­parezand.

1- Ji gengeşiye (m una­. zera).

2- .Ti pirr-peyivtine. 3- Ji tişten ku wi elaqe­

dar nedikir dur dima. Di nav g'-11 (xelq) de,

xwe ji "se tiştan" dur di­xist:

1- Ti xirabl O nerindiya kesi nedigot u ti kes ji xi­rabdar u şermezar dernedi­xist.

2- Li eyib u şermen ti kesi nedigeriya.

· 3- Tişten ku ji keseki re bixer u faydedar ba, je re digot.

Guhdariyen Wl (Pexem­ber), minakl çuçikek li sere

wan peya bube, bi we diqet fi balakeşe, (ii bo ezberki­rina gotinen Wl) bedeng u miqatewi guhdari dikirin .

Di dawiya axiftinen Wi de, gel dest bi peyivan di­kirin. Di diwan u hizura Wl, sehabeyan, ti car bi go­tinan gengeşi nedikirin. Dema yek, di diwana Wl de bipeyiviya, hetani da­

wiya peyven wl dihat, guhdari di­kir. Herweke pe­yi vd are yekem, peyiven miroven dumahi ji, li cem wl, wilo dihate guhdarikirin. Der­bara ku sehabeyan pe dikeniyan, Ew ji pe dikeniya. Derbara ku seha­beyan ecib u sos­ret didit, Wl ji

ecib didit. Biyaniyeki (xe­rib) dihate cem Wi, bi gotin u pirsiyaren xwe tengiji ji bidana Wl, di sa ji tehemul dikir u bi araınkari guhda­ri dikir. (Heta sehabeyen Wl ji li biyaniyan wisani muamere dikirin.) Qaside Xwede (Plhembere me) ferman dikir ku:

"Hun, dema miroveki

. nıiblhar 9, Hezlran 1993 /27

www.ars

ivaku

rd.o

rg

xwedi-hewce dibinin ku daxwaziya tişteki dike, ari­karen wl bin."

Medh u sitayişa mirove­ki ji hed derhas ne dikir u heger rast buna qebi'il di­kir. Ti gotina keseki ne di­birri, lehema di gotinen go­tinvan de derbariyek dije Şerieta Yezdan hebana, mi­daxele dikir, an ji radibu ser linga (bi helwesten xwe dijiti dikir.)

* * * Bave Telha (Xwede je razi be) xeber dide: "Min rojekiji Resule Ekrem gi­liye birçitiye kir u kince xwe rakir, keviren ji birçi­bi'ine me li ser zike xwe giredabun nişani Wl da. Pexembere me (selam u rehmeta X weda li ser Wl be) ji hernan kince xwe ra­kir u keviren li ser zike xwe giredabu nişani me da. Me nehirt ku, yen Wl du li b in.

* * * Jina Pexembere me; Hezreti Eyşe (Xwede ji We razi be) fermondiye: "Re­sule Xwede (S.X.L), heta­ni ji ve dinyaye koç kir, du rojan li ser hev ji nane ce­hin ter nexwar. Te riwayet­kirin, dinyaji Xweda hati­ye bexşandina Wl. Lehema Pexember xizani hilbijar­tiye u gotiye: "Bila rojeki ez birçi biminim, da ku se­bir bikim; bila rojeki ter bixwim da ku ez şikir

(spas) bikim." ferman ki­riye.

(Ji Şemall-1 Şerlfe ya Tirmizi, pirtuka hedisan, rp. 180, 37 1) CJ

281 nılblhar 9, Heziran 1993

ÇIRÇIRİK ÜMERÜ Çirçirik ta havine Xilas be di s tirine

Wexte dibe zivistan Li we dibe taristan

Kurm u meşa nabine Gelek puşman dimine

Ew diçe mala meru Dibe "Birçime iru

Hinik xwarin dixwazim Ko bu havin dibazim

Cehde tinim bi fayiz Nahelim bighe payiz

Ger ne ez nebim kezik Bej in tu çiqa hizik"

Meru çendi xweşmer e Le çavteng e newere

Dibe "Qusure nener Havin demik weki zer

Gelo te çi dikira Evqa der u devera"

Go: "Mi her dem distirand Çirçirikim dilorand

Ma ne delal'e ev hal?" Meruwi go "Ey heval

He ger ev karek rind be Niha bigre govende"

La Fontaine Werger: lrşad Seyda

www.ars

ivaku

rd.o

rg

VILİ ÇIL­MISKYENE Ey gula reyhani Vilika cinneti Ziwanan di ti çinya Qelban di ti çinya Ayate eşqi newaneyene Xezeb vareno insana ser Bi destan de insanana

Qur'an bl xerib Welat bi xerib mare Xaribey zora ya Muhammed To zi di ya M u hammed Tozidi Mekke di, Taif di

Cayo ki ti çine be ya Muhammed Deyene eskencero Dersim' di çebyene adir ~i tanqana pay be ne Siwerek di· Insani

Yaxere rehmeti nevarene ya Muhammed Tim g u ni varena E w g un i herikyena Azınin ra, layan ra Ri welati bi hesra welat bi guniya şo ya Ew ma tim bi zer ya şikateyo jin bi

Zllan'di aw ne, guni herikyena Helebçey vinlbene xeriteyan ra E w ma tim Helebçeyan di jln bene

Cayo ki ti çine be ya Muhammed Kimyasala ceribnene sekuran ser Zilm vareno heme ca di Zey torga zimistani

insane ma yene kişten Hergi roj fermanı waneyene Qelemi şikyene hakiman dest

Ma fina zi bi u mi da jin ben e Bi fımida warzene xwu ser Bi fırnida abyene hergi şefaq

ümer Faruk Çetinkaplan

RıYExwu B ISA W AZMI N -·Teleba da mire-

Riye xwu bisaw azınin ıstaran bigi xwu dest Zey vilan ak destane xwu Ak Homay re/Wa rindey bivaro

Qelbe to zey qestele rindey Zeri da to di vill deste bi deste Wa çime to bihuwiye Cenneti abye ride to di

Bi huwi fina Wa çirnan de to di vini ba ez Ti vayana piya yena Ti en gula xasek a

Muhammed Paşa

Kiteben me yen li b er çap e:

1- Nimej Dikim 2- Bediuzzaman'ın Volkan

Yazıları

nublhar 9, Hezlran 1993 1 29

www.ars

ivaku

rd.o

rg

"Em bawerin ku hun e bibin heviya he mu xwendavanen misliman u kurd" Xebatkaren Nubihar,

Xweda ye Aleınan di xebata we de dijvariye nede we. Beri her tişti ez e tebnke xwe ji we re bibejiın. Hun ji gereke bizanibin ku çaven me li ri ya we bU. Em li ben­da kovareke Islami ya Kurdi bOn u we ji ev pirsgireka me yi beri ınezin ferisand. Ji bona ve xebata we, em ji we re gelek spas dikin. Ez u du se hevalen xwe, xwendevanen we ne. W e veya ji w isa bidoın e, inşaelah. Em bawe­riye dikin ku htm e bi­bin heviya heınO xwen­davanen misliınan u Kurd. Ev ji ne dur e, ge­le ki nezik e. Weke te zanin, ola me İslam, oleke alemgişti ye. Ji bona ku hun ji ola me di kovarame yi Nubihar de, peş me dikin u tinin ziınen O bi me bin di­kin, eınji we re çi bikin ji bindik e. Lewra eınji ola xwe zehf dur keti­nin. Di nav gele me de kes nikare bibeje ev ıner, ev zarok, ev jin, ev xort di riya Islaıne de diıneşe. Em hevqasi ji ola xwe dur ketinin ku em nizanin be çi bikin u em dikevin nav hevO­du. Ev ji tişteki pirr xe­rab e. Ji ber ku we me kir xwediye kovareke İslami, em kefxweş bun. O em disaji we re spas dikin.

Niviskaren NObihar,

30 1 nilblhar 9, Heziran 1993

Ez e H vir du se rex­neyen xwe biniın ziınen.

Ya peşi ev e: Hun ferhengoke pirr kurt di­weşinin. Ko hun fer­hengoke zedetir bikin we zehf rind b ibe. Lew­ra pirr hevalen me yen x wendevanen kovara me, di ve pirsgireke de dijwariye dikşinin O rexneyen xwe tinin zimen. Bi rasti, gellek bejeyen ku di kovare de ten weşandin, em ji ma­na w an nizanin. Ev ji ji bona xwendevanan tiş­teke xirab e.

Rex na du yemin ev e: Hun di kovare de cih nadin peyiven peşi­

yan ... Hal ev e ku em ji peyiven peşiyan ti tiş­ti nizanin. Ev ji ne tiş­teke rind e. Ko hun niv rupele an ji du se setiran ji wan biweşinin, we xweş be.

Rex na min 1 seyeınin ev e: Ko hOn di kovare de pelke ji bona jiyan­naıne O tekoşina alimen me biweşinin, we pirr rind bibe. Her weki we di kovaı·e de jiyannaıne O tekoşina Bediuzeman weşandibe ji em dixwa­zin ku di her hejınare de bidoıne. Lewra ev, ji bona xwendevanan gel­lek laziın e. Le ev ne rex ne ne, hemO rica ne.

Xebatkaren Nubihar, Hun alikaren mazlu­

ınan in O heınO misli­ınanan ji. Em ji ve ay e-

ta Xweda dinivisin. Ko Mn di kovare de biwe­şinin we gellek baş be.

"Çi bi we lutliye ku /ı(m cenge nakin; di ri­ya Xwede ıle fi ya wan musted'efanerı mer Cı }in Ct zarok. ku dibejin: "Ya Re b! Me }i vi welate ku xwediyhı wi zalim in. derxlne u }i me re }i ba Xwe xweıliyekf bişlne ıl }i me re }i ba Xwe ar!-

kareki bişine •· " (N isa: 75)

Daxwazek me ji xwendevanan ji heye: HeınO xwendevanan, li kovara xwe xwedi der­kevin O bixwinin!

Selam O rehınet O be­reketa Xweda li ser we O hemO mislimana be. EsselamO eleykuın.

Ahmet Dinç

"Daxwaza meji Xwede ew e ku, em rabin ser linge xwe, dermanan li ser birin u kule xwe bireşinin" B ismillahirrehmanirre­him

Esselamu eleykuın we rehmetullahi we be­rekatuhu ebeden dai­men.

Ey xebatkaren kova­ra Nubihar!

Ji ve xebate re ez zor spas dikim. Inşaelialı em e jiyana Nubihar a xwe bidonıinin, abone peyda bikin u bidin xwendin.

Ey biraye me yen de­lal!

Kurd iro di welate xwe de tete kuştin, koç­ber dibe. Çand O huner O edebiyata xwe jibir ki­riye; ziınane wi hatiye qedexekirin. Xizani O nezani pergala Kurdan belav kiriye.

Ez ji we la va dikim. B i xebate xwe, ji van kul O birina re li çaran bigerin O peyda bikin.

Kovara Nubihar de ji bo diroka Kurdistane rOpeleke vekin. Jiyan­naıne u tekoşina mezine

Kurdan binivisin. Hun ferhengoke jt binek zMe bikin, ez e pir şa­naz bibiın.

Welhasil birine me zehf in, derde me me­zin e, ji deste metiştek naye dest u linge me girMan e.

Daxwaza me. ji Xwede ew e ku, em ra­bin ser linge xwe, der­nıanaıı li ser birin O kule xwe bireşinin. Ji bin des te zalim O zordestan derkevin. Ji Gulistane dagirkeran derxinin. Welate xwe de şenete damezrinin. Ji bo vana em hevidarin.

Ey xwendevane NO­bihar! Pir bixwinin. Ixtilafe ji nav xwe ra­kin. YekwucOd bibin. Ji welate xwe re bixebi­tin. Xizani bavejin ji di­yareme.

Selam O rehmeta X wede li ser we be. Xe­bate we da Yezdan ali-kare we be. ·

M. Heqq'i Rişwan'i

www.ars

ivaku

rd.o

rg

A Afirandin: Yaratmak, meyda-

na getirmek Agah: Haberdar, bilinçli Aram: Sakin Arinijad: Ari kökenli Aso: Ufuk Asteng: Engel Axaftin: Konuşma, hitap

B Balkeş: Ilgi çekici Belam: Fakat, lakin Berhem: Eser Beşdari: Katılım, iştirak Beyankar: Belirleyici, açıklayı-

cı

Birevebir: Idareci, müdür Biyani: Yabancı Büyer: Olay

c Celeb: Çeşit, nitelik, vasıf Ceribandin: Denemek

ç Çaplüsi: Dalkavukluk Çareser: Çözüm Çewti: Yanlışlık Çikos: Cimri Çirçirik: Cırcır böceği Çong: Diz

D Damezirandin: Kurmak Devok: Şive Dezgeh: Tezgah Digel: Beraber, birlikte Dijiti: Karşıtlık Dilovani: Merhamet Durr: Cevher

F Ferisandin: Halletmek, çözmek

G Gengeşi: Munazara Gerdenaza: Serbest, özgür Gerinende: Direktör, müdür Giring: Önemli, mühim Gori: Kurban, fedakar

H Hawerxweş: Etrafı şen Heja: Değer, kıymet Helsengandin: Tartmak, de-

ğerlendirmek Hewl: Gayret, çaba Heyam: Çağ Him: Esas, temel

K Kahni: Çeşme Kambaxi: Olumsuzluk, mut-

suzluk Kerhatin: Faydalı olmak Keşti: Gemi Kezik: Böcek Kinc: Elbise Kiret: Kirli, pis Kiyan: Üstün, Koçberi: Sürgün Komar: Cumhuriyet Komele: Cemiyet Komik: Grup Korekorane: Bağnazca, körü­

körüne Kurm: Kurt, kurtçuk

L Leheng: Yiğit, kahraman Lekolin: Araştırma, inceleme

M Mamoste: Öğretmen Mebest: Maksat, hedef Merc: Şart Merdüd: Reddedilmiş Mertal: Kalkan Merü: Karınca Merxas: Cesur, yiğit Minak: Örnek Mijül: Meşgul

-N Navdank: Kimlik Naverok: Içindekiler Nepen: Peçeli, üstü örtülü Netewe: Ulus Nevini: Hoşnutsuzluk Nir: Çağ Nik: Yanı, yanında Niştiman: Vatan, yurt Nüçe: Haber Nüjen: Modern Nuqurç: Çimdik

p Parastin: Koruma, muhafaza Parvebün: Parçalanma Pejirandin: Kabul etmek, seç-

mek, tercih etmek Pergal: Statu, durum Perwerde: Eğitim Peşbazi: Musabaka Peşeroj: Gelecek, istikbal Peşkeş: Sunma, arz etme Pevajo: Süreç Pewendi: Ilgi, alaka Pexn: Kıskanç Pirrali: Çok yönlü

Pispor: Uzman, bilirkişi

R Rabirdü: Mazi, geçmiş Raman: Düşünce Reheval: Yoldaş Rewş: Durum Rexne: Eleştiri Rim: Mızrak Rizyayi: Eskimiş Rojev: Gündem Rojhilatanavin: Ortadoğu Rüpişt: Yüzölçümü

s Salox: Tarif, izah Salveger: Yıldönümü Sazgeh: Kurum, kuruluş Serfiraz: Muzaffer, galip Serkevtin: Başarı Sosret: Gülünç, komik Statik: Durgun, değişmez Stayiş: Övme Stockholm: lsveç'in başkenti

ş

Şanazi: Iftihar Şermezar: Utanç Şewe: Şive Şopajotin: Iz sürmek

T Teki li: Karışmak, müdahele et-

mek Teküz: Kuvvetli Tengijin: Öfkelanrnek Teşe: Tür, biçim Tevger: Hareket, eylem

V Veca: Böylece, o halde

w War: Yer Ware ceribandine: Deneme

yer.i

X Xaçi: Haçlı Xewrojk: Hayal Xwixweş: Iyi huylu

y Yekta: Biricik, yegane

z Zagon:Kanun Zargotin: Şive Zexim: Kuvvetli Zorbir: Galip, yenen

nliblhar 9, Hez1ran ı 993 1 3 ı

www.ars

ivaku

rd.o

rg

1- Di din e Zerduş tl de na ve peyxambere­kl ye, serbajare hereına Kurdistana roh·i­lat, li İrane - Hejmarekl 2- Di navbera Tetwan n Bidlls de xanekl kevn - Kurt, dijraberi direj 3- Terın, ıniri- Tenıar, reg, reh - Asan, hesan, erzan 4- Hesin - SolS­Di muzike de notayekl- (Berepaş) ferşe­

ni, netik 6- Di aifaba erebi de herfeki (Berepaş) 7- Mizgeft- Şexis, şexs 8- (Be­repaş) Mil, pil - Nave dareki 9- Xurek, xurdeıneni - Di Mekke de çiyayeki, di navbera meydana cennet n cehennem 10-(Berepaş) Sahib, xawen, xudan - Cihe hece, beytullah ll- (Berepaş) agir- Blhn­ketin, binubnn 12- Pivaneki 2.54 cm -El, ezbet, talfe

1- Sala 1570 li Cizire hatiye dinyaye. Piş­ti çilsaliya xwe dest bi ni visandina diwa­na xwe dike. Ji Mire Cizire re helbest ni­visandine. Mudeteke direj, li Diyarbe­kire ıneleti n dersdariya fegiyan dike. Di nav Kurdan de bozane tewr mezin te za­nin. Tirba wiiro li nav Cizire mina ziya­ret te gebnlkirin. Seydaye heja sala 1640'an de, hefte saliya xwe de çnye reh­meta Xwede. Bi diwana xweyinavdar te zanin (Resme nave de) 2- (Berepaş) Bang, hangi nimeje ye - Bager- Mehsnlen şir 3-Roja giyamete- Gedeg. asik, zik, hnr 4-(Berepaş) Di erebi de av- Na ve mereki­Wiha, wer, wisa, wilo 5- Pişti- X well, erd, herr16- Di Turkiye de parti ya ku ji tarafe Turgut Özal de-hate da mizrandin- Xwen­dina herfek17- (Berepaş) Neınir 8- Ereba hespan- Mirok, demi, ıniweqet 9- Diran - Di dewra bapire peyxeınbere me de, ew teyren ku, erişe leşkeren generale Hebe­şistane (Ebrehe) kirin u wan ınexlup kirin 10- Zanko, zaningeh

ÇEPERAST: l- Barzani - Aş 2- Od -Adeın - Ma 3- Sebz - Hazeg 4- Laş - Nlrfl 5- Aze - Qil 6- Hegi 7- El - B an 8- Al 9-Sini - Avrej ı 0- Enis - Safra ı ı- Kab - Liç - Ed 12- Nok - Ab SEREJER: 1- Bosna Hersek 2- Ade -Zel -inad 3- Bleg - Anib 4- Zaza - İblis 5- Ad -· Lo 6- Neh - Asik 7- İman - Vaç 8- Zig -Berf 9- Aıneriga - Ere b 10- Şagul - N ijad

Amadekar: Ali Keçeli

321 nublhar 9. Heziran 1993

ı

2

3

4

5

6

7

8

9

10

ll

12

2 3 4 5 6 7 8 9 10

www.ars

ivaku

rd.o

rg

KITEBEN KU EM BELAV DIKIN

(DAGITIMINI YAPTIGIMIZ KiTAPLAR)

Kiteben Kurdi (Kürdçe Kitaplar) 1- Ferheng (Kurcii-Tirkl, Tirki-Kurcll) 1 D. izoli ...... .... ....... ...... ...... 195 .000.-2- Ferheng (Zazaki-Tirkl) 1 Malınisanıj .. .... .. .................................. 100.000.-3- Mamoste Selele Norsl (Soran!, bi tlpen Erebl) .............................. 40.000.-4- Mewllıd 1 Mele Ehmecle Bateyl ................................ ..... ...... .. ...... 20.000.-5- Nalinen Min 1 M. Şakire Koçer .................................................... 10.000.-6- NCıbar 1 Ehınecle Xan1 .............................................. ................... 15.000.-7- Peyiva Blst lı Seyemln (23. Söz) ......... ... ..... ................. .. ..... ........ 15.000.-8- Peyiven Piçük (Küçük Sözler) .......... ..... ......... .. .. .. ... .. ................. 20 000.-9- Rlsala Bi ratiye C Uhuvvet Risal es i) .... ...... ..... ......... .. ..................... . 15 000.-

10-Risala Bi ratiye (Bi tlpen Ere bl) ........ ... ................ .. ..................... .. 1 '5.000.-

Kiteben Tirki (Türkçe Kitaplar) 1- Aydınlık ve Dindarlık 1 A. Suruş ........................... .. ...................... 15.000.-2- Ayet Yorumları 1 A. Şeriati ............. ..................... ......... .......... ...... . 25.000 .-3- Dini Düşüncenin Yenielen Kurulması 1 A. Suruş .......................... 15.000.-4- il e rici Cericilik 1 A. Suruş .... .. ........... ..... ...... ........ ........................ 10.000.-5- İslam Ümmetinin Yetimleri Kürtler 1 F. Şinnavl ......................... .. . 15.000.-6- Kürt Soruşturması 1 Sor Yayınlar ı. .. .............. .. ........ ........ ....... ...... .. 40.000-7- Peygamberler Ayclınbrın· Önderleri 1 A. Sunış .. ........................ 15.000.-8- Şırnak Baskını 1 Osman Resula n .................................................. 20.000.-9- Zamanın Zeynebi 1 Z. Buruce rdi ......... ... .... .. ... ... .... .. .. .. .... ...... .. .... 15 .000 .-

Kiteben Erebi (Arapça Kitaplar) 1- Lemalar (ei-Leme 'at) ...... .................... . ... .... ............ .. .. ..... ..... ... 100.000.-2- Mektubat (el-Mektübat) .. .. .. .. ..... .... ... . .. .. ....... ... ...... ... ............ ... . 100.000.-3- Sözler (ei-Kelimat) ............................................................. ...... 120.000.-

Kiteben li jor, bi sih ji sedi (30 °/ıı) erzani tene şandin. Yen ku huıı dix­wezin, nave wan biııvisin fı ji me re rebikiıı. Bihaya wan hesab bikin, ji mecmfia bihaye, 30% kem bikiıı, baqiye li hesabc jere razinin fifo­tokopiyeke pela razandine, bi mektfıba xwe ya ku we nave kiteban te de ııivisaııdiye, bişiııin navnişana kovara me. Hengava ku mektfiba we gibişte deste me, we kiteben we ji we re bene şandiıı.)

(Yukarıdaki kitaplar %ı 30 indirimle gönderilir. istediklerinizin adını yazıp bize ulaştırın . Tutarlarını hesaplayın , toplamdan% 30 düşün, geriye kalan tu­tarı aşağıdaki hesaba yatırın ve ücreti yatırdığınızı gösteren belgenin fotoko­pisini, istediğiniz kitapl a rın isiml e rini ihtiva eden mektupla birlikte dergimi­zin adresine gönderin. Mektubumız elimize ulaşır ulaşınaz, kitaplarınız aci­resinize postalanaca ktır.)

JIMAREYEN HESABE (HESAP NUMARALARI): Li hundir (Yurt içi): Postgiru (Posta Çeki): Süleyman Çevik, 658265 Li derve ÇYurt dışı): Süleyman Çevik , iş Bankası Yavuzselim Şubesi , 1079-30 100- 3118770

NAVNIŞAN (ADRES): Nü bihar Dergisi , Kıztaşı Cacl. Kuriş Apt. No : 51/3, Fa tih 1 istanbul

Tel: 533 75 88 Faks : 524 00 38

www.ars

ivaku

rd.o

rg

www.ars

ivaku

rd.o

rg