581
Isosoa, Apallia Vip kamankiya El Nuevo Testamento de nuestro Señor Jesucristo en el idioma candoshi

Candoshi bible new testament

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Candoshi bible   new testament

Isosoa, Apallia Vip kamankiya

El Nuevo Testamentode nuestro Señor Jesucristo

en el idiomacandoshi

Page 2: Candoshi bible   new testament

El Nuevo Testamentode nuestro Señor Jesucristo

en el idiomacandoshi

Primera edición, 1979Segunda edición, 1993Tercera edición, 2008

Publicado por© La Liga Bíblica 2008

Usted es libre de copiar, distribuir y comunicarpúblicamente la obra bajo las condiciones siguientes:

· Reconocimiento. Debe reconocer los créditos de la LigaBíblica (pero no de una manera que sugiera que tiene suapoyo o apoyan el uso que hace de su obra).· No comercial. No puede utilizar esta obra para nescomerciales.· Sin obras derivadas. No se puede alterar, transformar ogenerar una obra derivada a partir de esta obra.

Page 3: Candoshi bible   new testament

Indice

Mátivarini Isosoa kamankiya(Evangelio de San Mateo) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 7

Márkosarini Isosoa kamankiya(Evangelio de San Marcos) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 81

Arókasarini Isosoa kamankiya(Evangelio de San Lucas) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 119

Vagarini Isosoa kamankiya(Evangelio de San Juan) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 189

Isos Tayaspatampanirini ashiragana anoa Arókasarini kamankiya(Los Hechos de los Apóstoles) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 242

Papororini Orómanshochiam tpots yadaragiya(Epístola a los Romanos) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 309

Papororini Korídshochiam tpots ichtaro yadaragiya(Epístola 1 a los Corintios) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 343

Papororini Koríshochiam tpots kozizimon yadaragiya(Epístola 2 a los Corintios) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 377

Papororini Kártasshchiam tpots yadaragiya(Epístola a los Gálatas) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 398

Papororini Ipísshochiam tpots yadaragiya(Epístola a los Efesios) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 410

Papororini Pirípshochiam tpots yadaragiya(Epístola a los Filipenses) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 421

Papororini Kórosínshochiam tpots yadaragiya(Epístola a los Colosenses) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 430

Papororini Tiasarónshochiam tpots ichtaro yadaragiya(Epístola 1 a los Tesalonicenses) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 439

Papororini Tiasarónshochiam tpots kozizimon yadaragiya(Epístola 2 a los Tesalonicenses) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 447

Papororini Tímotiayoriniam ichtaro yadaragiya(Epístola 1 a Timoteo) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 453

Papororini Tímotiayoriniam kozizimon yadaragiya(Epístola 2 a Timoteo) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 463

Papororini Titoriniam yadaragiya(Epístola a Tito) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 471

Papororini Pírimonoriniam yadaragiya(Epístola a Filemón) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 476

Page 4: Candoshi bible   new testament

Tpots Otiayshochiam yadaragiya(Epístola a los Hebreos) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 479

Sadiakorini Isos zóvallimona virkari(Epístola de Santiago) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 505

Pitororini Isoschichiam ichtaro yadaragiya(Epístola 1 de San Pedro) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 513

Pitororini Isoschichiam zapish yadaragiya(Epístola 2 de San Pedro) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 523

Vagarini virkari minamtarini(Epístola 1 de San Juan) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 529

Vagarini virkari tsibonorini(Epístola 2 de San Juan) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 537

Vagarini virkari tochparini(Epístola 3 de San Juan) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 539

Otásarini virkari(Epístola de San Judas) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 541

Yovaa Apall tpotsia vanicho anoa kamankiya Vagarini(Apocalipses) · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · 545

Page 5: Candoshi bible   new testament

Prólogo

Este Nuevo Testamento de las Sagradas Escrituras se publicacon el n de ponerlo al alcance de los hablantes del idiomacandoshi. Este grupo idiomático reside en la montaña peruana enlos a uentes de los ríos Morona y Pastaza en la provincia de AltoAmazonas. Esta obra es el resultado de más de treinta hablantesnativos del idioma candoshi.

Page 6: Candoshi bible   new testament
Page 7: Candoshi bible   new testament

7

Vasina pakich kamanchillpa yovaaMativarini yadarago anoatsi

Sirotamasa Mativarini Isosoa vamachtashimona. Iríava tsortaragitamta. DatomaIsososh tachitarago, ov orómanshochiam orkiria yaragiya (9.9-15). Itaro, Isossha:Novash izooro tchitagadama, tárago, Mativarinshini zapan tachitaragiya.Ashirocha, Isosoa kapog yasaragiya; vaana vach paragiya Isosoatsi. Isos Vaparipkarirago anomon 20 masach toshiyaro, Mativarinsha kirakaa yadaragiya. Isosoaizooro kamanpi ato yadaragiya.Otiayshoshiam yadaragiya vatam ovshtisin: Nitati Isosoaha Apall vip táraganava.

Itaro, izooro Isosoa magoanpana ato, yovaa sirotamasa Apall toyadarago anoakamaniragiya. Zorakcha, Isos Apallcha vipa. Vaana Apall ipariatsi zaganchimatapachidamama ato, vatatamcha Isoso táragiya Mativarini; anoam yadaragiyavirkarimona. Apall vip otiayshochiam tapachidapi ato tsiparagiya. Itaro, daotiayshochiammari tsiparagiya; tsaporonasshochiam tpotsi ichigoroa istapi atotsiparagiya. Ashirocha, Mativarini anoa kapog kamanimam zadarago virkariamyadaragiya.Ashiriya, na yovaa kamanirago anoa pakich kamanchillpa:A. 1.1—2.23 Yovaa Apall vasina kamanirago anoatstam Isososh

tominaragiya.Isos Dápiyarinshini lloranor llortaragiya. Yotarit tpots Isosoa

kanxoritatsta pachamam zadaragosin, ashirita Apall istaragiya.B. 3.1—11.30 Isos vachinayaro, tpotsia tayaspataragiya.

Yotaritshishiriatsis ksagtsa, táragiya. Apall siyaa izooro kasimamzadkiya. Novaa koki payogtsa; ksarintspa. Donna magoankos,Apallsha siyaa vanichapantsa, táragiya Isoso.

3.1—9.34 Isos kizpor taragiya. Tayaspatarago, magupatartatayaspataragiya; misha tpotsiatstam istarago, Apall tamaparia ashiroizooro yararagiya. Viponashiamsha kamachtarago, ovshtisinkizporitam tpotsia istaragitamsina. Ashirita, tpots Isosoa kok dazadaraganaya. Isossha: Paptsa, Apall vaniaronts, táragiya.

9.35—11.30 Isos vanasiritaa istarago, itsinsarta tayaspatarago, ashiritatpots Isosoa gataragana. Viponashsha vanasiritaa tayaspatarago, tpotsoro Isosoa natsaraganaya. Itaro, Isossha: Novash tchitagasidama;ashkinariasa nov siyaa kis tamamam istachintspa, magiatsisyarchintspa, táragiya.

C. 12.1—28.20 Isos tpotsia istapi ato nish tsaposh kosaragiya. Tpotsimadyotaritshishirini tsiparagiya.

Page 8: Candoshi bible   new testament

8

(Arókasa 3.23-38)

1 1Isos datoma llortacho, zitaminanchichinad kinatarana anoa

kamanchintspa.Ísókirísot Apallcha Vipa. Tpotsiam

kinarago,giya. Áparámarinchichitamcha.

2Mazinagtsa; sirotamasa Áparámarinvipaa Isákarinia iparinaragiya. Isásha Akóparinia iparinaragiya. Akósha Otásarinia iparinaragiya;dari kutsas tsibon matayaro taragiya.3Otásarinsha vip tsibon vanintaragiya,iviparagiya. Vip sora Paríasa mishaSára. Llor vaanari Támara sora.rinsha Ísaromarini iparinaragiya.Ísaromarinsha Arágiya. 4Arámarinsha Amínatapariniaiparinaragiya. Amínataparinsha Nasórini iparinaragiya. Nasónarinsha Sáramórarinia iparinaragiya. 5SáramórariniAráparinia vizalliam yamarago, vipPósarinia iparinaragiya. PósarinshaOrótarinia vizalliam yamarago vip

Opíatarini iparinaragiya. Opíatarinshavip Isáyirini iparinaragiya. 6IsáyirinshaDápiyariniatsi koraka iparinaragiya.Ashiri Áparámarinpat Dápiyarinpatvashonad 14 tpots itsotaragiya.Korak Dápiyarinsha tpotsia vizall

yamayaro, Oríyasarinia vizallyamayaro,giya. 7Sáromonarinsha Orópómariniaiparinaragiya. Orópómarinsha Apínia iparinaragiya. Apíyarinsha Ásariniaiparinaragiya. 8Ásarinsha Yosápatariniaiparinaragiya. Yosápatarinsha Oránia iparinaragiya. Orámarinsha Osírinia iparinaragiya. 9OsíyasarinshaÓtamarinia iparinaragiya. ÓtamarinshaAkásarinia iparinaragiya. AkásarinshaÍsakíyasarinia iparinaragiya. 10Ísakísarinsha Manásarinia iparinaragiya.Manásarinsha Amógiya. Amónarinsha Osíragiya. 11Ósiyasarinsha Íkoníyasariniaiparinaragiya zóvallpata vashonada.Anpor Otiayshochiatsi Papíronap

12.1—13.58 Otiayshoch orkar Isosoa natsaragana; itaro Isossha, Siyyotarit chinaksa; siyaa Apall vanichapantsa, táragiya. Tpotssha Isosoamagoanamam da zadaragana. Ashirocha, Isos, Tpots magoantapa atotpotsiatssha bammashia tayaspataragiya. Itaro viponashiatsshakamiranaa kamaniragiya.

14.1—17.27 Otiayshoch orkari Isosoa pachamam zadaragosin, Isosshaarap nataragiya. Itaro Isossha viponash magoanaragana; ShiyApalltishcha Vipish, táragana. Isossha araginashaparia Vaparia kokkamaniragta, itaro viponashsha magu pakchiaro damagoanaraganaya.

18.1—28.20 Isos, Tpots novaa tamapigachiya, tárago. Yasinamon novaatapamtayarosin, tsipachima. Tsipakchori, anomon tsibon mats yosortámchima, táragiya. Yovaritam Isos tárago anoritam tominaragiya.Vámachtashiatssha kamachtarago, Siysa tpotsia istagtamtsa novtamaparina ashiro. Novaa koki izooro kamanigtsa; ztaro tpotsiatayaspatashinints, táragiya.Táragiya Mativarini.

Nov Mativi Isosoa kamankina.

1

Page 9: Candoshi bible   new testament

9

vatsapon machtaraganaya. AshiriyaSáromonarinpat, Íkoníyasarinpatvashonad 14 tpotstam itsotaragiya.

12Íkoníyasarinsha Sáratiyariniaiparinaragiya Papíronosh tsapo.Sáratiyarinsha Sóropágiya. 13Sóropárinsha Ápiyótariniaiparinaragiya. Ápiyótarinsha Irírinia iparinaragiya. IríyakimarinshaAsórarinia iparinaragiya. 14AsórarinshaSatókarinia iparinaragiya. SatókarinshaAkímarinia iparinaragiya. AkímarinshaIrótarinia iparinaragiya. 15IrótarinshaIríyasarinia iparinaragiya. IríyasarinshaMatánarinia iparinaragiya. Matásha Akóparinia iparinaragiya. 16,17Akóparinsha Osiyarinia iparinaragiya.Osiyarinsha Mariyaa yamaragiya Isosovaanari. Ashiriya Sáratiyarinpat Isospat14 tpotstam itsotaragiya.Ashiri Isosoa zitaminarini itsottarano

anoa kamaniana.———

(Arókasa 2.1-7)18Ashiri na Isos Apall Vip llortarago

anoa kamanchintspa.Osiyarini Mariyaa vayamadaragiya.

Itaro pishtaragiya izooro yamamama.Yamamam varitaragita, itaro Osiyarinidoma yamacho,rini vanintaragiya.giya Mariysho.giya. 19Osiyarinsha ¿Tamayshta ashik?¿Tamaria miriak? tárago, magu kapogmantsaragiya. Apallia chinarago,ashiriya; Tpotsia kamanchiazi. Gotaritikasachima; magosh chinarago táragiya.20Anoatsi kapog chinachinav ashirago,psansha marago, Apall vasodororyakaragiya Osiyarinsho. Yakiaro,tsiyataragiya. Osiyaa,chichtishcha, shiy tpotsish; ashiriyaMariyaa yamamam ponirillpa. Pzirillpa.Da tpotspat ashirago, vaana Apallashiragova. Apall Vip vanintakiya. Apall

vizpori vipaa tinarago. Ashiriya shiyshaMariyaa izalliamish yamagcha.Tsiyantarillpa. 21Vipaa tatsipkacholloraa Isoso sor ísamagcha; an vatatadatapachidampani. Tpots Isosomon magutatkosin, yotaritshishiriniatsi izoorokapiatchiya. Ashiriya shiyshaizalliamish yamagcha. Tatsipkacho,Isoso ísamagcha; Apall vasodorortáragiya. Tárago, tsípata ashiragiya.22-25Ashiriya Osiyarinsha támarago,Ashiri yamachparina Mariyatsi táragiya.Apallia vasodoror kok payorago,Mariyaa vizalliam yamaragiya. Itaronatomasina da vashonad maragana.Mariysha vipaa tatsiporago anachaOsiyarini vizallpat vashonad maraganaMariypata. Osiysha lloraa Isos soraísamaragiya.Apall vipaa zaganirago, ashiriya

vaanatsi kok sirotamasa kamaniragoanoa payoragiya.mapani anoatsi vasina kamanaragiya.Táragiya;

Kiz vazarall donta, tsasataa, vipaavanintachiya táragiya.cho, lloraatssha Manoviaratáchapsinaya

táragiya. Manoviara atoni, iyash Apalltakiya atiniya.

2 1Ashiri Isos Birígiya Otiayosh tsapo. Korak Iró

rini otiayshochia vaamari kasiro taragoanosh Isos llortarago. Isos llortarago,anomonsha yasampan tpots, yap zaryako abich tpotsi vaanpia vatsaponkayaradsin, apos zapan tsop mataradsin,yakat Irosarinash kosaragana. Isosogaznapkato kosaragana. Irosarinoshkosiarsin, mag tpotsia masharaganaya.2¿Yap lloraa tatsipiara,chiam korak kinacho ano? táragana.¿Yapsha taka? Yaanpia tsaponitsagachia kaniaschi paraginiya.Otiayshoch korak dosha tatsipiallparia

1 2

Page 10: Candoshi bible   new testament

10

táragoni, ashiri pagani atoniya, lloragaznattiniya. ¿Ashiri yapi tatsipia; siyyasaktatis yov otiayshoch korak kinachoano? tpotsia mashko mag táragana.3Irosarinshochsha anoa mazinayarosinponirostaragana. ¿Llora chakamasahavipa? táragana. Shiarsha, vaanatsi orkarIrótisariniatsi kamaniragana. KorakIrótisarinsha tsiyatssis mazinayaro,ponirostaragiya. Kanogacho novaakasichti táragparia. 4

chia tayapstampani,niatstam korozorago; Nanints tsiyatiani;attada tállcha táragiya. Kosiaramchosin,shaniyiaramchosin, Irótisarinshamasharagiya; ¿Apallia kok amkiaha?¿Yap Apall Iposamarini llortach?masharago, 5tayapstampansha:Iyashpari tsaponi llortachiya; yaktashBirígashparia, vatam sirotama Apallkamantarova; táragana. Apallia kokyadam atiaha;

6 Yakat Biríga pakichcha. Tpots kaapazapaniaha. Itaro nov kizporvanasiri napchima yakat Birígatsi,vatam Ipari anosh llortachiya.Kizpor korakam kinachiya. Novaatpotsi otiayshochia kizporvanasiri ksotchiya

atcha Apalli koko, Apall kamanimapaniyadarago ano; táragana tayaspatampaniIrótisariniatsi. Ashiriya IrótisarinshaApallia kok mazinayaro,paria.niatsi. Ashiri na vapa; nagsints táragiya.

7Tayapstampan nayarallosin,koraksha yasampania, yov Isosogaznachogarago anoa korozoragiya. Nanitsiyatiani táragiya. Ovshtisin kosaragsin,korak vaanshochia tashitogarago,

giya. Masharagiya; ¿Ashon tsagachiayakiaro paragsa? táragiya.sha kamaniraganaya. 8Ashiri Irótisyasayaro, yasampania kamaniragiya;

Yaktapparia Birígapparia tariya llora.Anosh nachogashinints táragiya.Pakchiasa, novaa kamanigadama; novpagpi atitamana táragiya. (Magotatamapigako táragiya.) Táyaro,nia Birígap zaganiragiya.

9,10Yasampansha nataragana Birígapi.Goatsip natiarsin, vatatam tsagachiayosor paraganaya. Tsagachia pakiarsin,magu kis ashiragana. Nap ashkosin,tsagach vasina naragiya; anshotamtachitaraganaya. Yakat Birígapkosiarsin, yovash Isos taro anoshtsagach zanayaragiya. 11Yasampanshapagososh pshtoyarosin, napkosin, lloraaparaganaya Isosoatsi, vanirpataMariypata. Lloraa pakiarsin,rosin, lloraatssha vanasiri ogirtaraganaApallia Iposamarini. Shiarsin,nia tavatiarsin,gana, oroatsi, mishat kzammashiatsi,misha kzammashiatstam taparamampanaragitamta.sin, ogirtayaradsin, kasaraganaya.

12

sin, Apall tsiyataragiya yasampaniatsi.Korak Irótisaa kamanintspa táragiya.Sanpiatam tsaponis kanapogints;minopsha goats natssa. Irosarinapnarintspa; táragiya Apalli. Ashirochayasampansha támiarsin, llitaritap goatsnataragana.ragana. 13Yasampan nataramchosin,Osiyarinsha maramcho anosh Apalliavasodoror miranish paragiya. Támagi;chiyzagi. Lloraa isovagcha táragiya.Irótis lloragaz nachogakpa pachamama.Ashiri mikiaros sovagints. Ihíptap tsapnagints. Shiysha anosh tamatcha.Kanapomam varitakcho, novsha shiyaakamanchillpa táragiya. 14Ashirocha,Osiyarinsha támiaro, Mariy lloraapachipiaramcho, psanaritam sovaraganaIhíptop tsapo. Kosiaramchosin anoshtaragana. 15Irótisarinsha zapish

2

Page 11: Candoshi bible   new testament

11

tsiparamcho, vaanpiatam vatsaponkanaporaganaya. Apall tpotsiaanoatstam siro kamaniragiya. Táragiya;

Ipari Ihíptosh tsapo takcho, yosor

chiya,táragiya Apalli.pani sirotamasa anoa yadarago. AshiriOsiyarini lloraa yamayaro, Ihíptopvatsapon natarago, anosh taragiya.

16Ashiriya, Isosoa isovayaradsin,kozizimonsha Irótisarinsha lloraapacharagana. Irótisarinsha yasampaniakotarago, da kosaragsin, Irótis kizportsiyantaragiya. Pakchoni kamanchillpatáraganava; gichiragpasinaya táyaro,kizpor tsiyantaragiya. Isosoa dayasakori, ashiri lloravaa pachakchori,Isospata mtochina ato, vasodororiakamachtaragiya. Vasodororia koroziaro,Birígap nagtsa. Lloraa pakchiavapchashintsa táragiya. Nayanirintspa.Ichigoro kamozaa pakchiava pchagtsa.Mishat aragiam taro anosh pchagtsa.Nayanirintspa. Na napashintsa.ntsa lloraa táyaro, zaganiragiya.Yasampan Irótisarini kamaniragova,ashin tsagachia ichtaro yakiaroparagana anoatsi. Ashiriya anoayasayaro, masachiriniatsi táchirago,Ashipparia tsibono masachirini lloraa.Ashiri pchagtsa táragiya.

17Ashiriya vasodororsha natiarsin,Birígosh kosiarsin,sin, pachat pachat ashiragana.Apallia kok kamanimapani anoatstam

sirotamasa kamaniragiya. Táragiya;18 Birígshoch tpots vipagaz kapog

tanoko anoa mazinachillina.Kizpor vipagaz tanochillinayaArákíararinchich tpotsi. ¿Antativip siro taragana vanirishoashchiaha? da. Ashirocha magumantsachillina,llinava;

táragiya zitamina Írimíyasarini soro.Ashiri Irósha zapani pacharagosin, kasaragana.Itaro Isosoatsimsha kaparagana.

19Zapishsha Irótisarinsha tsiparagiya.Tsiparamcho, Apall vasodororsha yosoryakaragiya Osiyariniatsi Ihíptosh tsapo.Osiyarin marago, Apallia vasodorormiranish paragiya. Tsiyatarago, Na yov

shita. 20Ashiri na varitayalltada.Támiarosh,cha. Iparpatish, izallpatamtish vaptamOtiayap tsap kanapogsi táragiya Apallvasodorori Osiyariniatsi. 21AshiriyaOsiyarinsha támiaro, vipapat, vanirpatvaptam kanaporagiya. 22Itaro Irosarinapvatsirit kosaragsin, itaro datoma pshtorsin,tsiyatssis mazinaragana. Irótisarinia vip,Arkíara soro, na korakama inaraganatáragana. Osiyarinsha anoa mazinayaro,ponirostaragiya. ¿Tamaychiazini? tárago.Itaro psansha maramcho anosh Apallvasodoror yosor yakaragiya. Irosarinapnarillpa, táragiya. Kárariayap tsapnachcha. Anosh tagcha, táragiya. 23AshiriOsiyarinsha Kárariayap mosa arapnatarago, yaktash Násariatash kosiaro,anosh taragiya. Isos anosh kanogaragiya.Anoatstam Apallia kok kamanimapani,zitamin vasina yadako táragiya;

Ipariatsi: Násariatshochcha tpotsi,táchpasinaya;

táragiya Apalli sirotamasa.Ashiri yovaa Isos llortarago anoa

kamaniana.———

Misha, yovaa Vagarini ichomampani Apallia kok kamanirago, anoatsi na

kamanchintspa.(Márkosa 1.1-8; Arókasa 3.1-9; Vaga 1.19-28)

3 1Masach zapan toshirago, Isosvachinarago anpor Vagarini

ovmasima vasina tayapstaragiya.

2 3

Page 12: Candoshi bible   new testament

12

Vagarini kog Ortágamon vigu oposapnatiaro,giya Otiayosh tsapo. 2Tayapstarago,Magiatsis yaragtsa, tárago. ¿Mayamshada magoanaksa? Yotaritshishiriatsisksagtsa. Vanasirsha tagtsa. Apall nallpaiyaa magiatsini kasimama; tayapstakotáragiya.

3Yovaritam zitaminarini Isáysarinivasina tárago anoatstam Vagarinitominaragiya. Isáysarini táragiaha;

llinaya. Paptsa; Apall nallpa,atiya. Vasina magiatsis yaragtsa.Goats tamapari ashiro magiatsisyaragtsa; Apalliam yaragtsa.Goats tsinisaro tovitagtsa.paz shigtsa magiatsis yaramama.Yotaritshishiriatsis kapiatiarosmagiatsis yaragtsa Apalliama.Apallia kok magoanagtsa,táchiya;

táragiya Isáysarini sirotamasaVagariniatsi. Ashirocha Vagarinshakosarago,ragiya.

4Vagarin vamari kamiarpat porokutama anpat kamartaragiya. Mishatvichpoashsha tasi kichporagiya.Pchichia ashiro anoa katogaragokidorpata.

5

pani atosin Vagarinish kosaraganaya.Tpots zapan kosta kosta ashiraganaya.Otiayshochinadari tpots kosaragana.

tamanaya. Kog Ortágosh tpots vatsiritamtaragana, antamsin kosaragana.6Tpotssha Apallia kok mazinayarosin,

gosin, Ashiriya yotaritshishirinia izoorokasachima táragana. Táyarosin,sha tpotsia Ortágosh kog ichomaragiya,yov tpots yotaritshishia kapiatamamzadarago anoatsi.

7Tpotssha zapan kos kos kosashiragana. Parísiypanshoch táyapstashitpots, mishat satótam tpots kosaragana Vagarinisho.Kosiarsin, Ichomada táragana. ItaroVagarinsha Parísiypanshochia táyapstashitpots natstarago, ¿Mayamsha ichomadaatssa? tárago. ¿Chak siyaa vaniayaro,Papcha Apall siyaa mosasiri vanichiyakizpori táraga? Siy tpotsia yotarittayapstakis yotarittischa. Tpots novaa danatstakparia atos, makpaz ashiros tpotsiatamapigaksa.ragitamta. 8Kaapa Apalligaz zadkos,yotaritshishiriatsis kasayaros, vanasiritagtsa. Ashkachinariasa, ashiri novsha:Zorakparia. Apallia chinakana táchparinasiyaatsi. 9Itaro siy kaapa magiatsisyaramam da zadaksa. Iy Áparáchichtanicha, ashiriya Apall iyaavanichiaha, dabaria atssa. Itaro anoachinarintspa. Anosh kamogamamvanintaha. Vatam Apall vaana zadko,patobchiatsta yayaro, Áparámchichiamtinamam varitakova. Áparámarinoshkamogomam vanintaha. 10Ashiri paptsa;vaniashshi. Mazinagantsa; yasin davanasir kxoanko, da yosiko ashirotovamam somasiam varitakcha;somasiam tazochchi. Ashiri paptsa, siy davanasiri takos, Apall siyaa vanichapantsasomasshoya. 11

giya. Ashiriya, tpots magu yaramamzadko, novsha kogopa ichomakina. Itarollitaritsha tpots kozizimon koschiya.Ovsha araginasha tpotsia magutachigchiya. Apall Vani tpotsoshpshtakcho, Apalliatsimari minamarimagoaz chinachillinaya. Itaro, gatkos,somaspat siyaa vanichiya. Kizpori novaakasiriya, vatam Apall Iposamariniva. Novanpa varitariazi. Ovsha novaa: Saptoriatporida tákcho, novata pinasakina, vatamkizpor korakava. Ashiriya, ApallIposamarini koskacho, tpotsia iposchiya.

3

Page 13: Candoshi bible   new testament

13

12Chiy varosaa tamatarpachi ashirotposinakich, ashiritam iposchiyatpotsiatsi. Vanasirinad iposiaro, Vaparishpagu tapshtochiya. Itaro yotaritatsshakapiatchiya. Tpots da vanasir taksin,vayapor ashiritam tporagayaro, somasoshpshtachiya. Somas pastachiaha; orotarisomasi taratartachiya. Ashiri novaa kokimazinayaros, magiatsis yaragtsa;Vagarini tpotsia tayapstako táragiya.

(Márkosa 1.9-11; Arókasa 3.21-22)13Ashiriya,

rago anportam Isossha Kárariayosh tsapkayarallo, kog Ortágosh kosaragiyayovash Vagarini tpotsia ichomaragoansho. 14Anosh kosiaro,tsi: Ichomada táragiya. Itaro Vagarinsha:Doni. Shiynapa novaa ichomachsha.¿Ashiri shiy mayamsha novaa ichomadaatsha? táragiya Vagarini. 15Itaro Isossha:Varitariya. Ashta novaa ichomada. Naashimam varitariya; ichigoro siro Apallkamachtarago anoa tominomamvaritakcha; táragiya. Vagarinsha Ayotáyaro, Isosoa ichomaragiya.

16Vagarini ichomayaro, Isosshaoropogosh kárkacho anosh mosasiritamkanidsha tavata ashiragiya. ShiashatApall Vani makoakoam tamapari ashirokinayaro, karovatarallo, Isosomonvaziyaragiya. 17Shiaro, kanidapshaivarta kukoz kizpor kimarago; Innovcha ipari ksomish chinaki ano.Iparimon magi kischa; táragiya.Ashiri yovaa Vagarini ichomampani

Isosoa vasina kamanirago anoakamaniana.———

Misha, yovaa Yashigu Isosoatamontarago anoa kamanchintspa.

(Márkosa 1.12-13; Arókasa 4.1-13)

4 1Ashiri Vagarini Isosoa ichomarago,anomonsha Apallsha Vani Isosoa

iposap machtaragiya. Anosh Yashigu

Isosoa yachamam kotaragasha. 2AnoshIsos 40 mats taragiya. Da katogo kizpormariztaragiya. 40 mats toshiyaramcho,3anomonsha Yashigu yacharagashaIsosoatsi. Táragasha; Shiy ApalliashaVipish, ashiri in patobich pagamtinagcha, shiarosh ktogagi, táragasha.4Itaro Isossha yámarago; Dabaria,vatam Apari kok yadam atova;

Katogtsimonari tpots tarashiampinasakiya. Itaro Apalliatsimarichinakoch, tarashish orotamashtatariya Apari táragiya;

Isos táragiya.5Anomonsha Yashig Isosoa Irosarinpi

machtaragiya. Kosiarsin, Apallimonpagu vazigarimona káriraganaya ivari.6Shiarsha káriarsin, Yashigsha Isosoatsiyachamam yosor tsiyataragiya. ShiyApalliasha Vipish ashiri tsposagi. VatamApall kok atiaha;

Apall shiyaa vanasir ksotchiya.Vasodororia kamachtachiyashiyam istamama. Ovpa potakcho,

zish, dabaria, Apall táragova;táragiya Yashigo.

7Itaro Isosshacha yámarago; Dabari;Apall kok atitamcha;

Novaa gotish mchitillpa atova;táragiya Isoso.

8Táyaro, shiaro Yashigsha Isosoaivarsha machpi machtaragiya. Machipkáriaradsin,nasiatsi yaktarini Isosoa toyamadaragiya.Maachiatstam vanasirimshi yamadatyamadat ashiragitamta. 9Shiaro ichigoroyamadayaro, Novash totolltakosh, novaakoki payokosh, yov ichigoro paragishanoatsi shiyam panachillpa táragiya.

10Itaro Isossha: Vapa, Yashigoa.Ksada. Apall kok atova;

Novamari koraktana. NovamariApalltana. Novaatsimari korakatsikoki payogcha

3 4

Page 14: Candoshi bible   new testament

14

Apari táragova. ¿Tamaria Apariatsi kokkapiatchi? táragiya Isoso. 11Ashiri Isostáyaro, Yashigu Isosoa kasaragasha.Shiarsha Apall vasodoror kosataraganaIsosoa istamama.Ashiri yovaa Yashigu Isosoa

yacharago anoa kamaniana.———

Na minoatssha kamanchintspa; yovaaIsos tayapstamam chtarago anoatsi.(Márkosa 1.14-15; Arókasa 4.14-15)

12Tpots Vagariniatsi tomanaragiya.Ashiri Isossha anoa mazinayaro,Kárariayap tsap kanaporagiya yapkanogarago abtamta. 13Itaro yaktashNásariatosh taragiaha. Mos Kárariayoshnatarago, anosh yaktash Kapárnávashtarago tayaspataragiya. YaktaKapárnáva Sáporonosh tsap tariya; tsapNíaptarí vatsiritamta. 14Isos anoshtayapstataro, yovaa zitamin Isáysarinisiro vasina kamanirago anoatsiritamIsos tominaragiya. 15Táragiya Isáysarini;

sin, ashirita mazinachillinaya.Sáporonshoch tpotsi, misha níaptaríshochtam tpotsi, misha kogortágshochtam arachchichi tpotsi,kárariayshochtamsin tpotsi,tam arapchitamsin,sin tpots ichigoro mazinachillinaya.Apall vaanatsi kok kamanimantaro,tpotsia magu tovasinichiya. 16

mashpaz taksin,shosh taktatssin, ashirita ApalliaVip pagchillinaya. Apallia kokmazinachillinaya. Yashigu kizporitakasirago, tapachidamamdonimonta,nia kok mazinachillinaya,

táragiya Isáysarini. Ashiri Isos anoritamkok tatsamoragiya.

17Ashiri Isos anpor Apallia koktayaspatamam chtaragiya.

riatsis kasayaros, Apallpat magiatsisyaragtsa. Apall na ichigoro vaamarikasichiya; tayaspatako táragiya Isoso.

(Márkosa 1.16-20; Arókasa 5.1-11)18Ashiri Isos mos sora Kárariaya

anosh taragiya. Minoshsha zari Isosshamosamon vigo xito, tpotsia paragiya,sora Simo yov Isos Pitortam ísamaragoano.niri taraganaya. Kayopchipan tpotsi.19Isossha: Novash tchitagadama;koroziaro táragiya. Siy natonakayopchiam kavampaniam taksa. Itaronimon novashsha tachitkachos, siysatpotsia kavakpazis ashiros tatssa. Siysatpotsiriatsi tayapstatssa Apalliamagoanamama táragiya. 20Táyaro,Pitortam,sin, Isosshomarisha tachitaragana.21Aragiamsha nayaradsin, Isos tpotsiatsibonotam kayopchipaniatstamparagiya. Min Sadiako soro zóvallpataVaga, Sípitiyorini vipa. Ariataa yarkosinkanosh koxinaragana. Ashiriya Isossha:Pzaya; novash tchitada táragiya.22Táyaro, Sadiaksha, Vagtam vapariakanosh kamigiarsin,gana.Ashiri yovaa Isos tayapstamam

chtarago anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Isos vaana tayapstarago anoa kamanchintspa.

(Arókasa 6.17-19)23Viponashiam potayarallo,

yosh tsap kosiaramcho, Apallia koktayapstaragiya. Minosh yaktash kosko,pagososh yovash otiayshoch shaniaranaanosh pshtoyaro, tayapstaragiya.Shiarallo, minopsha yaktash tayapstat,minopsha yaktash tayapstat ashiragiya.Tayapstako, Apall siyaatsi vaanatiptsiriam inamam zadkiya táragiya.Mishat, tpotsiatstam kas yotama

4

Page 15: Candoshi bible   new testament

15

yararagiya. Da minamtiyam tsotashiayaramam xapoaragiya. 24Ashiri Síriyashtsap Isosoa kok pzapaniaragiya. Tpotsmazinayarosin,paria táragana. Ashiri Isososh tpotszapani kosta kosta ashiragana.Vagoyava zapan kosaragana. Ichigoroayararagiya. Tpotsiatstam yashigu zotakoanoatstam Isos yararagiya; yashigoatashitogaragiya. Tpots opaz kayakatkonamam pinasako anoatstam Isosyararagiya. Tpots itsipta itsipta ashkoanoatstam yararagiya. Tpotsia ichigoroyararagiya. 25Ashirocha tsiyatssisaraginasha pzapaniarago. Tpots zapanivaanpatatin Isosoatsi kamanta kamantaashkosin, arapchita tpots zapanikosaragana. Kárariayshoch tpots zapankosaragana. Misha tikáporosshochtamtpots, yovash yakta zapan taro anosh,anshochtam zapani Isosogazkosaragana. Irosarinshochtamkosaragana. Otiayosh tsap anshochtam,misha kog Ortága arachich tpotsanshochtam Isosogaz kosaragana.Kosiarsin, yovash Isos nakcho anoshtpots zapan tachit tachit ashiragana.Zapan tachitaraganaya.

5 1Ashiriya Isososh potam potamtachitchittar ashiragana. Isossha

machip kárirago. Machip káriaro anoshkoxinaragiya. Viponash anshotamkáriartiarsin, koxiniarsin, ashiri IsosshaApallosh tachitamam vaniaragiyaviponashiatsi. 2Isos tayaspatakotáragiya;

(Arókasa 6.20-23)3Tpots Apalligaz támarako,

shia da zadko, Apall anoa kizporchinakiya. Shiyaa novanacha tpotsiritáchiya Apalli; yovaa Apalligaz chinakoanoatsi.

4Tpotsich yotaritshishimadich magichmantsakoch varitakcha, vatam Apallmagiatsich yarchiya.

5Tpotsich magich mapiyrochApallimon kis takoch annashachavanasiri. Apall anoa kizpor chinakiya.Tpots ashko ano tsaporonasosh novanatamapari ashiro tachiya.

6Tpotsich Apalligaz kok payomamtámarakoch, vanasircha. Apalligazmagoanamam kizpor zadko, vanasircha.Apall anoa kizpor chinakiya. Izooromagoa putsiakiya magoanamama.

7Tpotsia nayanikoch vanasircha. Apallanoa kizpor chinakiya. Tpots ashkoanoa Apall nayanichtamtiya.

8Tpotsich oro Apalliam magiatsichyaramam takoch, vanasircha. Apallanoa kizpor chinakiya. Ovsha Apalliakis pagchiya.

9Yov tpotspatatin yaramapan tako anovanasircha. Apall anoa kizporchinakiya. Ovaatssha: Nov shiyaaipartana táchiya Apalli, yovaa ashkoanoatsi.

10Tpots Apalligaz tachitamamtámarako, tpotssha anoa kiyogotayachaksin, ashirita da kasako, anovanasircha. Ashko an oro Apalloshtachiya; viponashia táragiya Isoso.

11Ashiri tpots siyaa ashkinari ashiro,novamon siyaa kiyog yachako, mantsirtsiyatko, yotaritam inako, ashtata siysamagis mantsarintspa. 12Magis kis tagtsa.Mapigtsa. Novash kanidosh koskachos,novapat vashonad kis tachchi; novsiyapat magi kis tachina. Apallia kokkamanimapani sirotamasa kiyogotamyacharagana. Ashiri siyaatstamnovamad koki tpots kiyog yachachiya.Ashkitatiasinaya mapigtsa; viponashiatáragiya.

(Márkosa 9.50; Arókasa 14.34-35)13Mazinagtsa; nov siyaa yompaz

ashiro tsaporonasosh vayachintspatpotsiam istamama;mama. Itaro da vanasir takos, ¿tamariaistachis? Yom saratamam vanasircha.

4 5

Page 16: Candoshi bible   new testament

16

Itaro misagapshi, tpotssha:cha. Tsaposh kpitagcha.shita, táchparia. Ashikpaz ashkitamtayovis da itsinsaro Apallia tayapstakisanis. Itaro nov siyaa yom vanasirpazashiro vayachintspa. Siy novaa kokitpotsia kamankos, tpotssha mazinakchoda yotarit táchilliniya. 14Yovam tpotstaposhpaz ashirosin takana anoam novsiyaa husiniamam vayachintsa, tpotsiamago husiniakpaz ashimama. Napayakat machip tako an ipishogamamvanintaha. Ashiri nov siyaam yaktamachip tako an tamapari ashirovayachintspa. 15Misha, tpots barinaatiroako antati kahonish vayak, doni.Yovash ichigoro tpots taro anoshvayakiya. Ivari vayakiya husiniamama.16Ashiri siysa novaa koki payokos,barinpaz ashko tapish husinitssa.Ashirocha vanasiri tagcha atashina.Vanasiri takinariasa,riasa, tpotssha siyaa pakchosin,Apalligaz chinachtampasinaya. SiyamonApalliatstam magoanachpasinaya;viponashia táragiya Isoso.

17Novantaha koki kaniasichtayapstaki. Apalliatsimari kok yov siroyadarago anoa kamankina. Anoatsimariizooro tominpi tori kosaragina.rinia kok kpitintspa átana. Apalliakamanimapani kok kpitintspa átana.Anoa kapiatamam vanintaha. 18Ashirimazinagantsa; Apallia kok da minamarikapiatchima. Apall da minamtiyam kokmago tsiyataragiya. Yovaa tsiyataragoanoa ichigoro payochiya. Tsaporonaszapshina pastachparia. Kanidtampastachparia.tiyam pastachiya. Ichigoro payoyaro, Natatsamiallcha táchiya Apalli. 19

cha nov siyaa atashina; tpotsis Apalliakok nirkos, pakchita kapiatkos, mishatsanpata tayotaritkos, Apallsha anoa dakis napkiya. Siysa tpotsia tsipas

Apallosh tatssa. Itaro tpots Apallia kokichigoro payokos, mishat tpotsiatstam:Ichigoro chinagtsa atos, Apall ano siyaakis chinachiya. Nov shiyaa tpotsirtanatáchiya Apalli, yovis vanasiri ashkisanoatsis. Siyamari tpotsia kasirosApallosh tatssa. 20Itaro tpots zapanApallia kok tayapstakitatssin, vaana dapayokana; gatkana. Móysispaniri virkarikamanimapani ashkana. Paríshoch táyapstash ashkitamsina.Tayapstakitatssin, itaro vaana payomamgatkana. Ashiri siy ashkinariasa,Apallosh vatsapon pshtomam pinasaksa.Apalliam tiptsiri kinamam pinasaksa.Ashiroch Apallia kok izooro payogtsatina; viponashia táragiya.

21

nia amaragiaha? Atiaha Móysisarinikoko; Tpotsia pcharintspa.riasa, vanimam varitakcha, táragiyaMóysisarini. 22Ashiroch nov siyaaatitamana; Tpotsia pcharintspa átana.Tpotsia natsakinariasa ashiros,tis vanimam varitakcha. Itaro tpotsiatsiyantakos, tpotsia mantsir gotisgichkos, korakosh vanimam varitakcha.Itaro zovalliatsis natsakos, natsampaniritakos, annacha kizpor yotaritcha. Paptsaatina, vatam ashko anoa Apall somasoshvanichparia. 23Ashiriya,tis vanasiri chinagtsa. Tsiyantakinariasamosasiri yaragtsa. Donnari ashkos,yaramam gatkos, Apallsha siyaamagishis yaramam gatchitamparia.Napaz opiahariatsis pachamam

Apallish pagu yamakchos, siy Apallpayaramam zadkos magiatsis, ashirizovallpatamasis yaragtsa. 24Zovallishshiyaa natsakinaria, ashiri anoasanpatatis yaragimasints. OpiahariatsisApallish pagu kamigiaros, zovallpatatisyaragtsa. Zovallpatis tsiyatiaros,anomon opiahariatsis pachamamvaritariya. Pachayaros, Apallsha

5

Page 17: Candoshi bible   new testament

17

magiatsis yarchiya. Ashiriya orozovallpatatis mapiros tagtsa. Misha oroApallpat magis yaram tagtsa. 25DatomaApallosh koschos, magiatsis yaragtsa.Napaz shiy tpotsia tomashtakosh, itarotovapamam pinasakosh, shiyaa korakapmachkinariya, Na pagpani; kamapatsiyatchiya ato, shiyaa tomaniaro,¿tamaychiazish shiya?pasha. 26

yarosh kiyog kachiyiarosh, zapishshashitogachsha. Itaro datoma shiyaakorakap machiro, shiyma vanasiritsiyatiarosh, yariarosh, dosha kiyogkachiyachsha. Kamogachsha. Apalliamashiritamta. Datoma Apallosh koschos,magoanagtsa. Shiaros kamogatssa; novsiyaa atashina; viponashia táragiya.

27Mishat, Móysisarini kok atitamta;Tpotsia vizall yotarit ptatillpa atcha. Siyanoa yasaksa. 28Ashirocha nov siyaaatitamana; tpots kizaa yotarit napkochkachich natabo ashkoch, anoa yotaritpatatamam vatatamcha. 29Ashiri siysanotsiatsis ksotagtsa. Ksotamampinasakos, ashiri kchiatsis yoxiaros arapkpitagtsa da somasip namama.shishia kpitagtsa átana. Gatkos, notsissomasosh korachparia. 30Koviptis oroyotarit ashkos, ashiri toroyaros arapkpitagtsa da somasip namama.shishiriatsis kapiatamam gatkos,

ria. Ashiri da ashishtamam magiptistagtsa; táragiya Isoso viponashiatsi.

(Mativa 19.9; Márkosa 10.11-12;Arókasa 16.18)

31Zitamin Móysisarinia kok piyaritayapstaragosin; Izalliatsis izoorokasamam zadkos,ros, Izooro kasachillpa atos yadayaros,izalliamis panagcha, zitamin magotayapstaksin táragana. 32Ashirocha novsiyaa atina; izalliatsis msagiarosksarillpa. Izooro chinagtsa. Izallish

llitaritpat tpots yotarit patatkinari,anomadamari kasamam tarcha. Itarodonnari ashko, vatsta; msagarinarisksarillpa. Gotaritish kasakinariasha,Apalliam izallish yotarit tachparia.Tpotstam kizaa msagoro kasamayamakcho, yotarittamsha tachiya. Ashiriizalliamish izooro yamagcha.

33Misha, Móysisarini kok atitamta;Apallpat tsiyatkos, gotis tsiyatintspa;zoorampatari tsiyatagtsa. Nov ashchima;shiyamon ati atos, sanaa kokis izooropayogtsa; táragiya Móysisarini.rini táragita, itaro zitamin anoatayapstarago, araginasha yotarittamtsiyatamam tayapstaragana. Apallimon

gana. 34Ashirocha nov siyaa atina,Apallia sora tamasigayaros gichimamtsiyatintspa. Zoraktana; Apallimon soraati tárintspa, vatam tpots magogichimam atanava.mona ati tárintspa, vatam Apallkanidosh takova. 35Mishat, gotistsaporonasimon ati tárintspa, vatamApall tsaporonasia tinarago, vadatariksotkova.mon ati tárintspa, vatam ApalliIposamarini Irosarinosh vaamari kasirotachova. 36Mishat, sanamontatammochis gichchintspa. Apall siyaatstamtinaragova. Siy zadkitatis, sanatsiamochis llitaritamashi tinamampinasaksa. Ashiriya mochimonistamasigayaros gichimam tsiyatintspa.37Antagat shirintspa; sanatsi kokispayogtsa. Atinariasa, Yashigoa kokpayotssa. Zorampatari Ashtachparinatágtsa; dontati ashiro, Ashchiazi tágtsa;araginasha tsiyatintspa. Shiaros sanatsikokis payogtsa; viponashia táragiyaIsoso.

(Arókasa 6.29-30)38Mishat, Móysisarini tpotsia

vanimam kamachtarago; Tpotsia

5

Page 18: Candoshi bible   new testament

18

vaniakchos, korakosh vaniagtsa.Tatsamiaros ksagtsa; yanintspa;táragiya. Napaz tpots varatko, vchoshostia ashko, nasishish tpoa ashko, nasishkoromtakacho, korakosh vanimampotayaros tpoa vanasia koromtatashigtamtsa; táragiya Móysisarini. Itarozitamin anoatstam kok yayarosin,yotarit kisatamam tayapstaragana.39Itaro novsha siyaa atina; tpots siyaayotarit ashkinariya, siysa anomadkisatarintspa; mapigtsa; siyaa atashina.40Vaantari chtaro tpots tozimkitatiya,anomad tístarintspa. Maxiatsisyakchinariya, ktonariatstamtispchidintspa; anomad tsiyatintspa;mapigtsa. 41Siyaa potayaro, Nato novaaintsiri chipayarosh, tsibon kilometroanosh vayagadama tákcho, siysa; Ayo,iponponarparia kilometro gotaritiistachillpa tágcha. 42Maachiritatsis tpotsmashko pchidintspa. Panagcha. Istadaato, siysa istagtsa. Itaro siysa anomadtsiyantarintspa; mapigtsa. Kisatarintspaátana; táragiya Isoso viponashiatsi.

(Arókasa 6.27-28; 32-36)43Mishat, zitamin tayapstarago,

Maachiritatsimtis chinagtsa.tsis natsagcha, mago tayapstakotáragana. 44Ashirocha nov siyaa:Kodarariatstatis chinagtsa; natsarintspa;atashina. Siyaa mantsir tsiyatkitatssin,siysa yotarit tsiyatintspa. Vanasirtsiyatagtsa. Siyaa natsakitatssin,tsiyantarintspa. Chinagtsa. Siyaa kiyogyachakitatssin, siysa Apallia tsiyatagtsakodararis Apallia magoanamama.45Ashkachos, Aparich yov kanidap takoan siyaa Ipartana táchiya. VatamAparich tpotsia yotaritatsta chinakova.Napaz zari zatko, nitati vanasirimonaritpots mazari zatkiaha, da.tam tpots zatkiya. Sin sinako, ashiritamtatsamoro tpotsimon mazari sinakiya.Apall tpotsia tatsamoro chinako

ashkiya. Ashiri siysa shigtamtsa;yotaritatsta tpots chinagtamtsa.Yotaritatsta istamam gatintspa; vatamAparich tpotsia ichigoro napkova;ichigoro chinakova. 46

ritis chinakos, antati siyam vanasiriaha,vatam yotaritshishpan tpots vaanpatamaachirit chinaktamtava. Itaro siysakodarariatstatis chinagtamtsa átana.47Sanpatatis istagtsa. An vanasircha,vatam ichigoro tpots ashkanava. Apalliada yasakitatssin, tpots oro zóvallpatatinistakana. 48Itaro siysa araginashasanpatatis chinagtsa.tis tpotsia ichigoro chinagtsa; istagtsa;nov siyaa atashina; táragiya Isosoviponashiatsi.

6 1Ashiriya, siysa tpotsia gotaritisistakos, izooromamari chinampatari

istagtsa. Itaro, tpots novaa chinapada atosistakchos, yosor tsiyatkis an yotaritcha.Ashkachinariasa, anshori pastachiya;Apall dosha siyaa aragiam istachiya. Apallanoa da kis napkiya. Itaro Apalliachinayaros, Apallia kok payopi atos,tpotsia chinampatari chinagtsa. 2Ashiriyapokiria tpots istakos mapigtsa. Aragiamgich gich shirintspa.tam ogirtamam istakana.tana. Tpotsia chinaktana atitatssin, itarotpotsia istakana yovash tpots zapanshaniarana ansho. Ninati ashkati tápadaatosin ashkanaya. Apallosh pagu istakana.Donnari ashiro yovash tpots goatsishzapan taro anosh tpotsia istakana. Tpotsnovaa kis napada atosin istakana. Tpotsanoa kis napkitatssin, itaro Apall anoa dakis napkiya. Vatam vaanatstamariogirtamam istakanava. 3Ashiri tpotsiaistakos, siysa shirintspa.tari istagtsa. Tpotsia istakos, mapirosistagtsa; tsiyatintspa; tpots aragiamyasarosinapa. 4Ashkachinariasa, Apallsiyaa napko, siyaatstam istachiya;táragiya viponashiatsi.

5 6

Page 19: Candoshi bible   new testament

19

(Arókasa 11.2-4)5Misha, Apallpat tsiyatkos,

tam tsiyatagtsa. Tpots vanip: Apallpattsiyatkina atitatssin,tam ogirtamam tsiyatkana. Apalloshpagu pshtoyarosin, chiyzayarosin,kapog tsiyat tsiyat ashkanaya. Tpots¿Tamaka? tápada atosin ashkana.Yovash tpots shaniarana anosh Apallpattsiyatkitamsina. Apallpat tsiyataktanaatita, itaro magotari atiya.mari ogirtamam tsiyatkiya. Itaro anoaApall yasakiya. Anoa da kis napkiya. Damazinakiya. Tpotsina kis napkitatssina,Apallsha anoa da kis napkiya. ¿Antatiashko anoa istachiaha? 6Ashiriya siysaApallpat tsiyatamam zadkos, sanshopagis pshtoyaros tsiyatagtsa, yovashtpots da parana ansho. Ashkis ano Apallpakiya; mazinakiya. Ashiriya siyaaistachiya. 7Ashiri Apallpat tsiyatkos,gotaritis tayos tayos shirintspa. Yovtpots da Apallia yasarana antadaashtaro. Mashkosin, yosor tayos tayosashkana. Kapog tayoskori novaamazinachparia atosin ashkana. 8Itarosiysa vatsta ashimama. Vatam datomaApallia tsiyataros yovaa siyam pishtakoanoa Apall yasakova. 9Ashiriya Apallpattsiyatkos;

Apaa, shiyamari Apalltishcha;tágcha.

pana.10

cha shiyamari kasimama. ShiaroshApaa, shiy ichigoro kasiyiarosh, ztarotpots shiyaa kokish tominchillinaya.

tamta, shiyaa kokish tominchillinaya.11Ichigoro zari katogats iyam

panagcha.12Apaa, tpots novaa yotaritam

inaragita, itaro da kisataragori,anpatatam tatsoyaragina. Ashiri

shiysha abtam shigadama; novaayotaritshishiriatsi tachigadama; novaakis napagadama.

13Yashigu novaa kasirodama atorishiy novaa istagadama. Apaa,shiyamari kasishava.

Shiy kizportishcha. Shiyaa orotaritpots chinachillinpa. Ashiriya Apaa,vapparia;

tsa.14Tpotsia chinagtsa. Tpots siyaa

yotaritam inako, ashta siysa mapiroschinagtsa. Mapiros chinakos, Apallshasiyaatstam yotaritshishiriatsiskapiatchiya, vatam kanidosh tako anoichigoro napkova. 15Itaro, donnariashkos, da chinamam zadkos,mari takos, ¿tamaria Apall siyaamagiatsis yarach? Yarchiaha, vatamyotaritshishiris vad tarova. Ashiriyatpotsia chinagtsa. Yotaritshishipanpatamapiros tagtsa.

16Mishat, Apallimon magomamzadkos, magogtsa; itaro iyashochmagompani ashiritam gotis masigarosmagorintspa. Magoksin,moni magi mantsaktana. Apall kisnapada atitatssin, itaro zorampatari daashkana. Da chomaksin goatsosh xitagatashkosin, tanotantar ashkana. Apall kisnovaa napada atita, gichkana. Tpotsnovaa ¿Tamaka? tápada atosin ashkana.Tpotsina anoa kis napachparia, itaroApallsha anoa da kis napkiya. 17Ashirisiysa Apallimon magopi atos,ros, tsiptabayaros anosh magogtsa.18Tpotsia kamanintspa. Apallimariyasamam vanasircha. Ashkachos,Apallpat tsiyatkos, Apall siyaa kismazinachiya. Siyaa izooro istachiya;táragiya viponashiatsi.

(Arókasa 12.33-34)19Misha,

rintspa. Misha, maachtagaz kapog

6

Page 20: Candoshi bible   new testament

20

támararintspa. Anoa xanatamamchinarintspa. Vatam mago kochakova.Dontati ashiro tpots shochikiya. Ashirinish tsaporonasosh maachi xanatamamchinarintspa. 20Itaro Apalliatsimarichinakos, Apallimad tpotsia gotis istakos,Apallshomari xanatakpaz shigtsa. YovApallosh xanatkos an kochachiaha.Mishat shochimam vanintaha.riasa Apallimon vamin sanpatatisApallosh xanatakpaz shigtsa, nov siyaaatashina. 21

nariasa, anomonarisha chinachpasa.Itaro Apallosh xanatakpaz ashkinariasa,Apalliatsim chinatssa; Isos táragiya.

(Arókasa 11.34-36)22,23Mazinagtsa; Apallia magoanamam

kachpazich ashiriya. Napa; kachichvanasiri tarinari ashiro, notsiatsichtovasiniakpaz ashkiya.mari koki tachitko anna vach vanasiritamaparia ashiro takiya. Itaro, yovna danovaa koki magoanamam zadko,Yashigoatsimari chinako anna vachmchos tamapari ashiro takiya; vanotskzatakpaz ashiro takiya; kizpor kiyogkachiykiya. Ashiri paptsa; mikiarosmagoanagtsa; nov siyaa táshina.

(Arókasa 16.13)24Ashiri novaa koki mazinakos,

Apalliatsimari chinagtsa.mari chinakos, ¿tamayria Apalliatstamchinachich? pinasakiya. Napaz tpotsopatoronari tsibon tarinari, ¿tamayriatatsamoro chinach? pinasakiya.Opatoronariatsi minam chinako, ovamkapog taravaztachiya. Minoatssha dakapog chinako nirchiya. Siysa ashiritamApalliam ashikpaz ashiksa. Maachigazpayomam kapog chinakos anoamaritaravaztachis. Ashkachos, Apalliakasatssa. Ashiri paptsa; magiptis tagtsa.

(Arókasa 12.22-34)25Misha, nov siyaa atashina;

tsimari chinakos, Apall siyam ichigoro

panachiya atina. Ashiri maachigazzadkis anogaz magis mantsarintspa.¿Mayam katogtsiam magis mantsaksa?¿Mayam vashiam magis mantsakis?¿Mayam kamariamaritis chinaksa?¿Nitati Apall iyaa tinarago, anoatsimarichinamam tinarag? doni.sha chinamam tarcha.gaz magis mantsarintspa. 26Korianxonapancha.kiaha. ¿Tamatariaha? Mzakazillinaha,mishat xanatkazillinaha. Pagosshotamvatogashia vayakazillinaha, dabari.Itaro Apall vatogashiam vayaragova.Apall kanidosh tako siyaatstam napkiya.Madaroatsta Apall chinakiya.shiam vayaragiya. Ashirocha siyaaaraginasha chinako istachiya, vatamsiyaa ksomish chinakova. 27Misha,tarashiamaritis kizpor vachinagsi antarashkos, vachinachiazis dabaria.Vachinamam chinachinav ashkos,¿antati siyaa istachiaha? doni. Vanipahaxapoaksa tarashiamis. Ashiroch Apalltárash chinagtsa; atina siyaatsi.

28Mishat, ¿mayamsha kamariamaritismagis chinachinav ashiksava?sha anogaz magis mantsaksa? ¿Chaptamakiaha? Korikiam da taravaztakova.Vamariam da kutakova. Apall magotarinashamagshishiam tinarago. Kizporvanasiri kamartakpaz ashkiya. 29

narini Sáromonarini kizporita koraktarago, ashirita da chappata vatonirtatsamoro ktontaragiya. Chapomarishavanasirimshirini Sáromonariniatstakasiriya; vatam vaana Apall chapoamvanasirimshiam tinaragova. 30Ashirita,¿chap nitati varitariaha? magotaritakiya. Mago natam chaptayaro, shiaropotamsha pchiroyaro, somasoshkorakiya.riazis? chapoatsim siyamari kasiysa.Apall siyaa kizpor chinakiya. Ashiriya,¿mayamsha ktoniriamis magis

6

Page 21: Candoshi bible   new testament

21

mantsaksa? Apall siyaa chinako, oroktoniriamis panachiya. 31Ashiriya,¿Maya katogchi? ¿Maya vachi?¿Yapiaha potayarori kamisa paxanxchi?atos, anoatsimari chinarintspa. 32TpotsApallia da chinako,nav ashkanaya. Itaro siysa anoachinarintspa, vatam Apall siyaanapkova. Yovaa pishtakis anoayasakiya. Panachiya siyama. 33Ashiriya,siysa Apallosh izooro tachitamamchinagtsa. Apalliatsimari minamarimagoaz chinagtsa. Ashkachinariasa,Apall siyam ichigoro panachiya yovaapishtakis anoatsi. Anoa Apall kizporzadkiya.

34Ashiriya, ¿potam mayaha katogchi?tárintspa. Potam kiyog kachiykinariasa,magis mantsarintspa, vatam Apall vaananaparova. Ashiriya, ¿Tamaychiazi?pishtachparina tárintspa.rintspa. Ashirocha natomari zari mapirotagtsa; siyaa atashina; Isos táragiyaviponashiatsi.

(Arókasa 6.37-38, 41-42)

7 1Misha siyaa táchintspa; Paptsa; siytpotsia yotaritcha atos, Apallsha

siyaa yotaritcha táchtamtaya. Ashiripaptsa atina. 2Siy tpotsia da nayanikos,Apallsha siyaa nayanichtamtaha. Itarotpotsia nayanikos, Apallsha siyaatstamnayanichiya. 3Tpots yotarit takana anoapakchita yotarit tako, siysa kamankaman ashiksava. Itaro sanatsia yotarittakis anoa kamapshiksa. Kapogta yotarittakos mapiyksava. 4¿Tamaria ashkoch,tpotsia: Zovaa, istachillpa Apallpatmagiatsish yaramama táchich? vatamda sanatsta magiatsis yaraksava. 5Itarochtaro sanatstama magiatsisyaragamatssa. Shiaros, sanaa magiatsisyararamchos, ashiri tpotsia istamamvaritariya yaramama.

6Itaro yovaa tpots Apallia kok izoorogatkana anoa misha Apallia yotarit

zarogchakana anoatstam Apallia koktayaspatarintspa, vatsta; vatam dazadkova. Tayaspatakos, araginashamantsir tsiyatachpasinaya Apalliatsi.Tomozpaz ashiro siyapat varatachparia,vatam oro tsiyantako varatamamarizadkova. Misha, kochpaz ashiro vadarisabarchish tachiya. Apallia da yotaritnatsako, magoa yaramam gatkana.Ashiri tpots ashko anoa tayaspatarintspaatina.

(Arókasa 11.9-13)7,8Itaro Apartana siy vipis. Apari siyaa

mazinakiya. Ashiri siyam pishtako anoaApariatsi mashagtsa. Mashkos,sha siyaa kapog istachiya. Misha, sanaxapoakos, istada Apaa tágtsa. Tákchos,Apapsha izooro istachiya; ¿mayamagatach? Misha, Apapagaz tamarakos,Apapat tsiyatagtsa. Ashkachos, siyaa kisksotchiya; kasachiaha, dabaria.

9Misha, Apari siyaa kis istachintsaatina. ¿Siy tpotsis tamatariazis? Iparis:Novam kazinzia, tákcho, ¿nitatipatobchia panachiazis? 10Novamkayopchia, tákcho, ¿Mkaa panachiazis?doni. ¿Chakaha vipaa chinako ashich?11Siy yottamashta taktatis, ipariamisvanasir panaksava. Itaro, Aparinimisisina panachiya. Siyaa kasiriya,vatam kanidosh takova. Ashiriy chiymashkoch, chiyam izooro istachiya.12Ashiriya siysa sanpata ashiritamshigtamtsa. Sanpata istagtsa. Vanasiriashpada atos, siysa vanasiritam tpotsiaistagtsa. Anoa Móysisarini sirotamasatayapstaragiya.pan anoatstam tayapstaragana.Ashirocha siysa shigtamtsa. Tpotsiachinayaros, istagtsa; siyaa atashina; Isostáragiya viponashiatsi.

(Arókasa 13.24)13,14Misha siyaa táchintspa; Apallosh

pshtomam zadkos,cha. Mishat, Apall vanog zagamichtada.

6 7

Page 22: Candoshi bible   new testament

22

Machin tpots anosh nachiya. Zapantpots gatkana. Vatam yashigosh namamkamiranava. Pshtoshish záganatamta.Mishat vanog záganatamta. Anosh tpotszapan nakana. Itaro siysa magiptistagtsa. Apallshomari vanog tchitagtsa,anshomari kamogamam tariya.

(Arókasa 6.43-44)15Gichimapania kok mazinarintspa.

Apallia kok tayaspatakina atita,gichkana. Apallia tiptsiri tamapigamamtsiyatkana. Siyaa kachigamam anoamarichinakana. Magu yotaritssincha.chichcha tpotsi. 16Itaro anoa natstamamtariya. Tpots da vanasiri tako, mantsirtako, ¿antati Apalliaha tiptsir? Itaro yovvanasiri tako an Apallcha tiptsiri.17Yasinaa vanosimon oro yasamamtariya. Tpotssha yova ashko anomonyasamam taritamta. Napaz yasinvanasirimash katogats yositariya.Mantsammashi yositariaha. Yasinmantsammash katogats yositariaha.18Ashiriya vanosimon yasinaa kamiranyasamam tariya. ¿Tamaria kpashkupayollia posachich?rish kizaronaa posachiazich? dabari.Ashiriya, chiy tpotsich yasinamonyasamam tariya. Yova ashko anomontpotsia natstamam tariya. 19Yasin davanasir kxoanko, da yosiko, ashiritovamam varitakcha; somasiamtazochchi. Ashikpaz ashkiya. 20Ashiriya,siysa tpotsia natstayaros, anoachinagtsa. Tpots vanasiri tako anApallchichcha, itaro mantsir tako anyashigchichcha.

(Arókasa 13.25-27)21Tpots zapan novaa: Shiyash

tachitchillpa atosin, itaro Aparshi izoorotachitamam gatkana. Ashiri Apallishtachitamam pinasakana. YovamariApariatsich kok payoko, anomariApallish pshtochiya. 22Apall tpotsiavanimam tsaporonasosh koskacho,

zapan tpots novaa tsiyatko, Isosoa,Aparshish tapshtoda táchpasinaya. Napa

nava. Shiyamonatam sorish yashigoatpotsosh tashitogaraginava.tam sorish tpots napoxtaraganava; magotáchpasinaya novaatsi. 23Itaro novsha:Shiyaa yasariazi. Shiy vatam yotarittaragshava. Shiyaa yapshtomamzadkiazi. Anoa mazinamam zadkiazi.Kanapogcha; táchima.

(Arókasa 6.47-49)24Ashiri siysa paptsa. Novaa koki

mazinayaros, payogtsa; siyaa atashina.Ashkachos, tpots vanasir pagokotamatarparia ashiros, kizpor tatssa.Napa tpots magupatari pagoko,patobchimon kutsiayaro, pashochiaropagokiya. 25Shiaro sin kizporta sinako,kogsha kobiyaro, kabosorsha kizporkabostakita, ashta pagu da yoragakiya.Bam takiya.kos, ashiritam payogtsa. Ashkachos,novamonatam kizpor tatssa. 26Itaromazinaktatis, da payokos,ritpaz pagoko ashiros tatssa. Magsharipagoko, kogomon vigu kutsiayaro,ivaziri pashochiaro, pagokiya. 27Sinshasinako, kog kapog kobiykcho,tam kabostakacho,chiya. Kizpor tpov támach ashtarasha.Yovis novaa koki da payokis anismagshari pagu ashiros taksa. Ashiri nanovaa koki mazinakos magoanagtsa;Isos tayaspatako táragiya. Shiaro

samta.28,29Tpotssha mazinazinar ashiragsin,

napoxtaragana. Vaanpata tsiyatkosin,¿Tamaro tayapstaka? Kizpor yasariya;Apallia kok izooro magoankiyatáragana. Iyashoch tayapstampaniivaziri tayapstakana. Móysispaniritamvirkari kamanimapan ivaziritammagoankana. Itaro Isos da ashkiya;

7

Page 23: Candoshi bible   new testament

23

vanasir tayapstakiya mag táraganatpotsi.Ashiri yovaa Isos vaana tayapstarago

anoa kamaniana.———

Misha kamanchintspa yovaa Isostpotsia itoyamarago anoatsi.

(Márkosa 1.40-45; Arókasa 5.12-16)

8 1Isossha tayapstarago, machipkarovaragiya. Karoviaro tpots

zapantam yosor Isososh tachitaragana.2Nakchosin, itaro min tpots vanotsichigoro kocharago, itsaptarago, anIsosoa chamayagaragiya. Isosoatasasiaro, totolltayaro, Isosoa, istada,táragiya. Shiynacha da xapoakish.Shana zadkosh, ichia, novaayaragadama, táragiya. 3Isossha;Zoraktishcha. Ashiriya yarchillpatáyaro, ovpat patatko, natamatamtayararagiya. Vanots shampataragiya.4Isossha: Na nagcha. Itaro tpotsiakamanillpa. Apallip pagu nakchosh,Apallpania notsiatsish yamadashini.Napagadama yariana tágcha. Shiarosh,

mam maachi Apalliam botagcha.Ashkachosh, tpots shiyaa natstachparia;Na yarialliya táchiya shiyaatsi. Ashiriyashigcha; táragiya Isoso. Ovsha ayotáyaro, nataragiya.

(Arókasa 7.1-10; Vaga 4.43-54)5Tpotsia yariarallo, Isossha yaktap

Kapárnávap nataragiya. Kosiarsha,orómanshochia capitángaragiya. 6Capitánsha: Isosoa, istada;táragiya. Mchochoriatsi pagishi abiritamoro kasaragtana.kori, mchochoriatsi yarap atori,pakiarori, na shiyaa mashkina.Mchochoriatsi yaragi. Kiyog kachiykonamam pinasakiya. Kizpor ksokiya.Tsipamam zadkiya táragiya. 7Isossha:Ashiriya pzaya napani. Novna yarchima

táragiya. 8Itaro capitánsha: Itaroxamachi. Pazikinava. Shiyaa pagishiyapshtomam zadkiazi. Varitariazi novatáragiya. Itaro, shiysha arapiatari:Yarachpa tákchosh, izooro yarchiya.Nov shiyaa natstaktana.cha korakish. Nov yasaktana. 9Vatamkorak novaa kasiko, novaatstamkamachtako, novsha mikiarori kokoapayokinava. Novsha ashiritamti, korakisodaroriatsi kamachtaktamti. Sodaroria:Piy natscha atori, ovsha nakiya.Minoatssha korozkori, Nani nigiamatákchori, mosasiritam koskiya.Tpotsiriatsi: Piy shigi atori,kiya. Ashiriya nov kamachtamamyasaktamana. Ashiri shiysha arapiataritpotsiriatsi: Yarachpa tákchosh, izooroyarchiya; táragiya capitána Isosoatsi.10Isossha capitánaa kok mazinayaro,ponirostaragiya. ¿Tamasha donta shiyotiayshochiarosh novamon magishtatoksha? táragiya. Shiaro, Isosnatponoyaro, tpotsia tsiyataragiya;Mazinagtsa; in orómanshochtata kizpornovaa magoankiya.tsini ashima nov pakiazi. ¿Tamaromagoanka? táragiya Isoso. 11Siyaa atina;

llinaya. Yap zari yako abich tpotsApallosh pshtochillinaya; yap zari poko

sinaya. Pshtoyarosin kis katogchillinaya;kis Áparámarinpat, Isákarinpa,Akóparinpatatam iponchillinaya. 12ItaroApall siyaa otiayshochiatsis iposaragita,ksomish chinaragita, siysa zapaniahaApallosh pshtochis dabaria; vatamnovamon da magis tatoksava. Apallshasiyaatsina Vatsta pshtomama tákcho,tapish zaganchiya. Anosh tanokchos, Iy,iy, sitatsti táchpasa, táragiya Isoso.13Táyaro, capitánatssha tsiyataragiya.Pagipish kanapogcha. Novamon magishtatoragosh, ashiri mchochoriatsish na

7 8

Page 24: Candoshi bible   new testament

24

yariana táragiya. Táyaro, mochchorshaarap pagososh taragta, natamatamtámaragiya.

(Márkosa 1.29-34; Arókasa 4.38-41)14Isossha capitánaa kasayarallo,

Pitorop pagu nataragiya. Anoshkosiarsin, Pitorsha omiana kanomtaromamav ashiragiya. 15Isossha oviapatatiaro, mosasiritam iporiragiya.Iporiasha, chiyzayasha, tpotsiamyásiragiya. Shiaro katogtsia panaragiya.

16Zari pokamachsha, tpots zapan

ragana. Vamkor machiragsin,kosaragana. Isossha minamari koktsiyatko, yashigoa tashitogaragiyatpotssho. Tpotstam zapan kas yotamkosiarsin, Isossha ichigoro yararagiya.17Isos ashirago, Vaparia kok sirotamasatsiyatarago anoa payoragiya. VatamApallia kok kamanimapani, Isáysarini

gova. Táragiya;Apall Iposamarini koskacho, tpotsiayov kiyog kachiyko anoaistachiya. Vagoyatstam yarchiya,

Isáysarini yadako táragiya.Ashiri yovaa Isos tpotsia itoyamarago

anoa kamaniana.———

Na minoatssha yovaa Isos kizporashirago anoa kamanchintspa.

(Arókasa 9.57-62)18Minosh zari tpotssha zapan mago

Isosogaz tachitatar ashiragsin,tstsaragiya. Kaapa namam pinasaragiya.Ashiriya Isossha viponashia: Kanoshzaroyani; mosaa kitiani táragiya. 19Itarodatoma nakchosin, tpotssha,niri virkari kamanimapani Isosoatsi;Kayono, shiyash izooro tachitpi átanatáragiya. 20Itaro Isossha: Mazinagallatáragiya. ¿Kaapa zoorkosh atish? Itaronovash tachitamam bamcha, vatam nov

tarashi vanintaha. Zozim vachoshmakiya. Tsiripichsha vixtamarishmakiya. Maachtavana ashkanaya. Itaro,novamsha tarashi ashimam vanintaha.Tpotsiam kinaragitati, masarori taki;tarashi doncha. Ashkori, ¿tamaria shiynovash kis tachitchish? táragiya.21Shiaro viponashsha mino: XamachiIsosoa; pagipi kanapchimasima. Aparizapish tsiparamcho, mapiallori, izooroshiyash tachitchima táragiya. 22ItaroIsossha: Vaani tsipachpa; itaro shiynovash tchitagadama. Aparishtsipakcho, maachiritish mapchiya,vatam novash da tachitkanava. Itaroshiysha novash tchitagadama, táragiya.Ovsha zoraktishcha táragiya.

(Márkosa 4.35-41; Arókasa 8.22-25)23Ashiriya, kanosh zaroyaradsin

mosash arachchi nataragana. 24Isoskizpor niziaro, aposanadacho kanoshmaragiya. Itaro yap da chinarsin,kabosor kizpor kabostaragiya. Mosshakizpor varastaragiya. Varas kanosh zavzav ashirago, pakich chimomampishtaragana. Isossha viponash kizporponiragosin, Mayistoroa, támagi.25Papcha, kan chimokachpa. Nishoripatsipabachchi táragana. 26Isosshachiyzayaro, ¿Mayamsha poniksa?¿Novamon magis da tatoksa? táragiya.Táyaro, kabosoroa nabaragiya;tam nabaragiya; Vappa, zanayagi;táragiya. Táyaro, kabosorsha, varastamzanayaragtamta. Ichigoro zanaramachashiragiya. 27

gosin, vaanpatatin tsiyataraganaya.¿Tamaria in tpots ashtar? táragana.¿Tamayshta kokoa mazinak kabosoro;varastam mazinakova? ¿Zanaramachshaashik? táragana.

(Márkosa 5.1-20; Arókasa 8.26-39)28Ashiriya, zanaramcho varas,

arachich tsiporaganaya. Kátarpi tsapokosaraganaya. Anomonsha tpots tsibon

8

Page 25: Candoshi bible   new testament

25

mapshishosh shitogiarsin, Isosoachamayagaragana. Kamozosh yashigupshtoragiya. Ashirocha kizpor miroasillashiro mapshishosh taragana. Tpots abnamam pinasaragana. Miroasillia kizporponiragana. 29Miroasillsha Isosoaparagosin, kizpor tsiyataragana. ¿Shiytamakatshasha nigiama? ¿Shiy novaatamayachtazich? Shiy Isostishcha. ShiyApalltishcha vipishsha. Dosh iyaa vasinakiyog yachamam kosaragish; vatam zaritatsamkacho, Apall yashigchichiaichigoro vanichova; táragana. 30Anoshvatsirit koch zapan taragana.gana. 31Ashiriya yashigsha Isosoa: Iyaazagankiasha kuchipsha zaganigasidamatáragana. 32Isossha: Ayo; ashiri tpotsoshshitogachos, kuchish pshtomatssa;táragiya yashigoatsi. Táyaro, yashigshakamozosh shitogiarsin,gana. Kochsha miroasilltayarosin,machip kayashinosin,gana. Mosash parat parat ashirago,mosash chipoyartaragana. 33Ashirago,kuchia ishinamapansha ponirostaragosinsovaragana. Yaktap kosiarsin, tpotsiakamaniragana; misha miroasilliatashitogarago anoatstam kamaniragana.

giya mag táragana. 34Tpotssha anoamazinayarosin, ¿Tamakia ano at?táragosin, Pza napani táyaradsin, Isosopnataragana. Kosiarsin, tpotsia yashigushitogarago anoa vanasir koxinxinavmapiro paragana. Itaro kátarshochshatpots ponirostaragosin, Isosoa, shiynachcha; nish shiy tarillpa, táragana.

(Márkosa 2.1-12; Arókasa 5.17-26)

9 1Isossha kanosh zaroyaro, vaptamarachchi nataragiya. Kosiarsin,

vaanpia yaktarini matayaragiya. Anoshtaragiya. 2Minosh zari tpotsshavamkoria, vanots moxaxa Isosopmachiragana. Isos shiyaa yarachpariaatosin,

sin, Isosop machtaragana. Kosiarsin,Isosonogiri vagoyaa vayaragana. Amikoayaragi; táragana Isosoatsi. Isosshamagosh chinayaro, Novamon vatammagu tatkanava; táyaro, vagoypatshatsiyatarago; Zovaa, magish mantsarillpa.Yotaritshishirish tachigamcha, táragiyavagoyatsi. 3Itaro Móysispaniri virkarikamanimapani Isosoa kok mazinazinavashkosin tsiyantaragana. Magoshchinaksin, Mago gichkiya. Apallimarivaritakiya yotaritshishia yaramamaatosin, magosh chinaragitatssin datsiyataragana. 4Itaro Isos vaantariyasaragiya yovaa chinaragana anoatsi.Ashiri Isossha: ¿Mayamsa siy ashiromagishis chinaksa? 5Zoraktischa; tpotsyotaritshishia tachigamam pinasakiya.Tpots itoyamamam pinasaktamta. Itaronovsha yotaritshishia tachigamamvaritatana.mam varitartamana. Nov kamiranzaganchima; chiyzayarosh nagi táchima.6Ashiri nimon sagtsa. Nov tpotsiamkinaragori, nish tsaposh kosaragina.Ashiri yotaritshishia tachigamamvaritartana nova. Na yamadachintspa,táragiya. Táyaro, vagoyaa tasasiaro,Zovaa, chiyzagi; tárago, Llamarishyayarosh, pagipish kanapogi; táragiya.7Vagoysha chiyzayaro, vayallamariyayaro, nataragiya. Tpotssha ichigoroparagosin ponirostaragana. 8Vaanpatatintsiyatkosin, ¿Tamara Apall vaanavizporirini tpotsiam panaraga?táyarosin, Apallia vanasiriam inaragana.Ashiri yovaa Isos kizpor ashirago anoa

kamaniana.———

Misha kamanchintspa yovaa Isos novaa viponashiam inaragada anoatsi.

(Márkosa 2.13-17; Arókasa 5.27-32)9Isossha yovash shaniarana anosh

kasayaro, nataragiya. Yapiri natarago

8 9

Page 26: Candoshi bible   new testament

26

abiri novaa paragiya. Nov gobiernoshmisarini koxiniarori, korikia gobiernoamyaragina. Nov vatam siro gobiernoamorkir yampanimoniva. Isossha novaapakiaro,dama; táragiya. Novsha ayo táyarori,tachitaragina. 10Nov Isosoatssha:Novash pagi katogiani shiyapatiponshiptini táragina. Isossha Ayotáyaro, novash pagi pshtoragini. Novamikoriatsi, gobiernoatstam orkiryampani, zapani korozoragitamana.

gina. Ovshtisin kosiarsin, Isospatkatogaraganiya. Amikori vashchir tpotsiichigoro, itaro Isosoa kok mazinapaniatosin, novash kosaragana. 11ItaroParísiypanshoch táyapstash tpots, yovIsosoa oro tachitaragana an, iyaashaniyragoni paragosin, Isosoa viponashmasharagana; ¿Mayistorish mayama intpotspat katogak? Yotaritssincha tpotsiichigoro, táragana. 12Itaro Isossha anoamazinayaro yámaragiya; Tpotsmatabshinad tako, anosh doctor magotakiya; ¿tamaria ashimash istach? Itaro,vagoyatsim istamam varitakiya. Novshatoktor tamapari ashiro takina. Tpotsivaanamontari magu tatko, ¿tamaria novanoa istachi? Itaro, tpots yotaritta tako,itaro da vaanamontari magu tatko, novanoa istamam varitaktana Apalliamagoanamama táragiya. 13Siy Apalliakok kapog natstakitatis, itaro ¿tamayshada magoanaksa? Apall atiaha; Yovaanovam maachia msagiaros pachakisanoa da zadkina. Itaro tpotsianayanikos, chinampatari istakos, anoakis chinakina; táragiya Apalli. Ashirianori magoanagtsa. Itaro novshayotaritshishpania yaramam kosaragtana.Itaro tpots, Yaradama támam gatko,Nov vanasirtana tákcho, ¿tamaria novyarchi? táragiya Isos Parísiypanshochtáyaspatashiatsi. Táyaro kasaragiya.

(Márkosa 2.18-22; Arókasa 5.33-39)14Anomonsha Vagarini ichomampan

viponash Isososh kosaragana. Kosiarsin,Isosoa masharagana; Iy zari zapanmagokaniya. Parítash ashkitamsina,sina. Itaro, shiysha iponshish daashkana. Kis katogana. ¿Mayamshaashkana? táragana Vagarini viponashi.15Isossha: ¿Natoma mayamaha mosámagochich? tárago. Natomaritadaashkini. Napa tpots kizaa yamakcho, orovamkoria yabiyabtachiya. ¿Vamkortatimago tachiaha? da. Kis katoganaya.Datoma tpots shitogoro, pastachiaha,dabaria. Oro shabatchillinaya. Itaro,zapish shitogkacho, arap nakcho,magochpasinaya. Ashikpaz ashkiya; novnakchori katogats pastachtamparia;iponshi anshona magochtampasinaya.

kina. ¿Tamaria tarashish kaniasichsirapochpat yapatach? Pinasakiya. Tpotskaniasich yayaroch, anori payomamvaritakiya. 16¿Nitati tpots vamariakaniasich yayaro, izichiaro, kocharimonmatachiazich? dabari. Ashkinari, magokocharimon siritko kaniasich itsankiya.Sirapchiav matamam dontam varitaro.17Misha, tasish sirapchish binoa kchitatazorchiazich. Ashchiaha.rich, kapoatkacho, tas itoviaro, binshatochomchiya. Tsibon itsanchich, minbinoatstam, min tasiatstamta. Ashirochatas kaniaschish binoa kchit tazoriarochvaritakcha. Ashiritamta tarashishsirapoch kaniasichpat payomampinasakich, táragiya Isoso.

(Márkosa 5.21-43; Arókasa 8.40-56)18Isos tákcho, anomonsha otiayshoch

shaniykana an orkari Isosogazkosaragiya. Isosoa mashpi ato totolltatashiragiya. Isosoa, novaa istadama,táragiya. Ipari kamasina tsipakachcha.Itaro shiysha pakatosh, koviptish

9

Page 27: Candoshi bible   new testament

27

patatiarosh, támchiya táragiya.19Isossha: Ayo; ashiri napani táyaro,yarkato nataragiya. Iysha Isosiniviponashini nataragitamaniya. 20

cho, ipos kizsha novaa yarpada atoanoama Isososh tachitaragiya. An kizkutsas tsibon matayaro masach korassiakapiat kapiat ashiragiya. AshiriIsosomon osh kamatiaro, Isosoa maxvigoatsim patataragiya. 21Vamariapatatkachori, novaa yarachpari, magoshchinako táragiya. Táyaro, Isosoa vamarpatataragiya. Patatkacho, 22Isosshanatponoyaro, kizaa paragiya. Magishmantsarillpa izaria; táragiya. Novamon

cha, táragiya Isoso. Isos táyaro,natamari koras pózatara tsípataashiragiya. 23Ashiriya Isos natarago,korakosh pagu kosarago, tpots anoshlloragaz zapan tanoragana;gana. Lloraa mapomam ichigoroyararagsin, tirochiragana. 24Isossha: Navapa, vatsta. Tsipariaha. Makiya. Nashtogagints; táragiya. Tpotssha Isosoastaragana. 25Itaro Isossha tpotsiatashitogarago, vaana pshtoragiya.Pagosh pshtoyaro, kamasinamon ovpotayaro, Apchia, na támagi; táragiya.Táyaro, llorsha támaragiya. 26Tpotsanoa mazinayarosin, araginashakamanta kamanta ashiragana.

gana.27Isossha lloraa itoyomayarallo,

nataragiya. Nakcho, tpots tsibon vachpchosav Isososh tachitaragana.rosin, Isosoa,rinchichshava; táragana. Tachitarosinmashta mashta ashiragana. 28Isosshatpotsosh pago pshtorago, anshotampshtoragana. Ashiri Isossha mashko,¿Novaa magoankis? ¿Isosoa, novaayarada atis? táragiya. Tpotssha: Aa,atiniya. Vatam shiyam ichigoro

yaramam varitakova; táragana.29Ashiriya Isossha vchosh ovpatpatatiaro, Vatam novamon magistatoksava. Ashiri novsha yarchintspa;táragiya. 30Táyaro, vach vanasirshanaparagiya. Tpots dato shitogorosin,Isossha vaniaragiya; Tpotsia kamanillpa.Yasatpa, táragiya. 31Itaro ovshtisinshitogaragsin, tpotsia kamanta kamantaashiragana.gana. Mazinaksin,tata yarkiya mag táragana.

32Isos vach pchosaa yararamchoanomonsha tpots llitarita makokishshakosaragiya.gana. Yashigu tpotsosh pshtorago,anomon tsiyatamam pinasaragiya. Isosshiyaa yarachparia atosin, Isosopmachtaragana. 33Isossha makokshiatpots parago, yashigoatssha: Tpotsoshshtogagi, yashigoa; táragiya. Yashigshashitogiaro, anosh tpots magu kistsiyataragiya.radsin, ¡Maya! Isos kizporcha, táragana.

zini. Zitamina anoatstam da pataranatáragana. 34Itaro Parísiypanshochtáyaspatash tpotsia kok mazinaragosintsiyantaragana. Yashigoa tashitogamamyasariya, vatam yashigchichtamtava,Isosoa natsaksin táragana. Itaro Isosyámaragiaha. Kasayaro, llitaritapnataragiya.

35

giya.taragiya. Minosh zari minop yakatnapta, minoshsha zari minop yakatnapta ashiamach ashiragiya.

taragiya. Tayaspatako, Apall siyaavaana tiptsiriam inamam zadkiya.Magiatsis yaragtsa. Apallimon magistatogtsa, táyaro, kapog Vaparia koktayaspataragiya. Tpotsia vagoyatstamyararagiya. Yovaatstam ksoko ichigoro

9

Page 28: Candoshi bible   new testament

28

yararagiya. 36

giya; Kiyog kachiykanava; táragiya.Vaanatsi istamam pinasakana.pan pishtakova. Magotari msagoroxitagat ashkana. Opiaha ksotamapandonnarpaz ashirosin masaro taro xitagatashkana; Isos táragiya. Táyaro, tpotsiaistaragiya. 37

shiatsini: Mazinalla; kamanimamanazapan tariya. Itaro tayaspatampanshapakchim tariya. 38Ashiri siysa Apallpatanoam tsiyatkos, Apaa, tpots Ipariatsishyasayarosin magoanpana atiniya. Ashiritayaspatampaniam zapan zaganigcha,Apaa, tágtsa; táragiya Isoso.Ashiri yovaa nov Isosi viponashi

paragi anoa kamaniana.———

Misha, Isos táyaspatashiam iposarago anoa kamanchintspa.

(Márkosa 3.13-19; Arókasa 6.12-16)

10 1Ashiri minosh zari Isos iyaaviponashiatsini koroziaro, yaani

kutsas tsibon matayaroni koroziaro,Nani tsiyatiani, táragiya. Yaani Isospatnataragoni,rinia panaragiya yashigoa tpotsoshtashitogamama; misha vagoyatstamyaramama. Na siyam tsotashia ichigoroyaramam varitayallcha; táragiya. 2Iysorini vatacha, min Sim soro. Sim sorPitortamcha. Misha Ádarisa; Pitorzóvalli. Misha Sadiakorini zóvallpataVaga; vashonad Sípitiyorini vipa.3Misha Viarípi. Misha Pártoromiya.Misha Tomása. Misha novaa; Mativtananov sori. Nov siro gobiernoam korikiayaragina. Misha Sadiaktam; Árpiyorinivipa. Misha Irípiyo. Irípiyo soraTatíyotamcha. 4Shiaro misha tpotsSimotam sora iposaragitamta. OvshaSim siro orómanshochia kapognatsarago, llitaritosh kanánshoch tpotstachitaragiya. Misha, Isos Otá

tsini Iskáriyotarini vipa táyaspatashiamiposaragiya;garago anoa iposaragiya. Aship anvashonad kutsas tsibon matayaro tpotstáyaspatashiam Isos iposaragiya.

(Márkosa 6.7-13; Arókasa 9.1-6)5

mani vizporirinia panarago, Na siysatpotsia tayaspatashintsa; táragiya. Itarodatoma naroni iyaa vaniaragiya;Sanshochtatsima tayaspatashinints.Llitaritap tsap narintspa. Samáriyoshyaktarini anshotam pshtorintspa.6

nints. Opiaha tamaparia ashiro masarotakana; Apallia da izooro magoankana.

shinints, atina. 7

chos, Apall na mosasiri vaamarikasichiya tágtsa.chintsa tayapstakos tágtsa. 8Tpotsiavagoyaa yaragtsa. Tsiparia itoyomagtsa.Tpotsia vanots tspotagato anoa yaragtsa.Tpotsosh yashigoa tashitogagtsa. Siyamnov vizpoririatsi gotariti panaragina.Korikia anomad tovaparagiazis. Ashirisiysa tpotsia istakos korikia yarintspa.Gotaritis istagtsa, táragiya Isoso.

9,10Nakchos, sana korikiris yarintspa.Tsoboriatstamtis yarintspa; xonarosnagtsa. Minamari ktonariptis natssa.Spatayaros, llitaritam spatoa yamamchinarintspa. Yovamari kamartarisanpatamari nagtsa. Toshovshiatstatisyarintspa. Maachigaz, katogtsigazanogaz magis mantsarintspa. Maachipishtachiaha, dabaria; vatam novanazagankachintsava. Tpotsia istakachos,ovshtisin siyaatstam istachiya.

11Nakchos, yaktash koskachos, tpotsiamashagtsa; ¿Chakaha Apallia nishchinaka? tágtsa. Yasakchos, abi nagtsa.12Tpotsish pagu pshtokchos, Apallsiyam magiamis mapim panachiyatágtsa. 13Ovsha Apalligaz zadkinariya,

9 10

Page 29: Candoshi bible   new testament

29

Kayano tayani atinari ashiro, anshoritagtsa. Datoma nataros, anshori tagtsa.Itaro ovsha Apalligaz da zadko; Ashirivatsta. Apall shiyaa istachiaha táyaros,shtogagints. Anosh marintspa. 14Tpotssiyaa izooro mazinamam da zadko,yaktarinshochtam mazinamam dazadkosin, gatkosin, ashiri nakchos,vanimam kotsis káchigayaros nagtsa,vatam iyashoch oro ashtarova magoaziaputsimama. 15Mazinagtsa; Apall tpotsiavanimam koskacho,chiaha,tiasinaya, gataraganava. ZitaminSotómshoch, Komórshochtam tpotsmantsir taragitatssin, Apall anoa pakichnayanichparia, vatam Apallia kok damazinaraganava.ssin, gatkosin, anoa nayanimamvanintaha. Ashiri nakchos anoabizarintspa; kamachtako táragiya.

(Márkosa 13.9-13; Arókasa 21.12-17)16Tpots siyaa natsakitatssin, ashta

mapigtsa.naha. Kiyog kachiyatssa. Ashiri anoamvasina vanichintspa. Itaro sanatsitapachidamam kapog chinarintspa.Tpots siyaa natsaksin, Pachayani atosin,maginshoch tomozpaz ashirosin siyaatachitkosin, montachpasinaya. Itarosiysa mapigtsa. Magiptis tagtsa.Ponirintspa. Tístamam chinarintspa.17Tpotsimon magis tatintspa. Siyaapotayarosin kiyog yachchillinaya.Otiayshoch vachinarini shaniyshishoshsiyaa vanimam pzkoachillinaya.18Mishat, siyaa pachapani atosin,gobernadorop machchillinaya. Oróshochtam orkarish topchamam siyaamachichpasinaya. Novamad koki siyaakiyog yachchillinaya;naya, siysa ponirintspa.sin, ¿Maya tayapstaksa? tákchosin, siysanovaa koki itsinsaro kamanigtsa.Ashkinariasa,

chillinaya. Arapchita tpots novaa kokimazinachillinaya. 19Ashiriya siyaapotakchosin, ponirostaros, ¿Amchiazinova? tárintspa. Itsinsaro tsiyatamampinasachparina tárintspa, 20vatamyovash tsiyatamam varitakcho, Apallsiyaa istachiya. Magiatsis putsiakcho,itsinsaro tsiyatatssa. Siyaha tsiyatchis,

cho tsiyatatssa. Ashiri vasina¿Amchiazi? tárintspa.

21

naya. Zóvalliavatstam, vipatstam,vaniriavatstam, vapariavatstamtamapigachillina. Tamapigayarosin,Pchagints, vatam Isososh tachitkova,táchillinaya novamad kamini. Siy novashtachitkos, siyaa ashtachtampasinaya.22Yap nakchis ab tpots novamad kaminisiyaa natsachillinaya.kos, pachayani atitatssin, novaa koki dakapiatkos, Apall siyam tarashishorotamashi panachiya. 23Ashiriyatayapstakchos,nariasinaya ashiro, minop tsap sovagints.Piyam tayapstat, piyam tayapstatshigints. Nov tpotsiam kinaragitati, novApalltana; nov koki zoramamishtana.Ashiriya itsinsaro kamanchintspa;

chos, novsha anosh koschima. 24Ashiriyasiysa novash oro tominogtsa. Novaa

pasinaya. Napa llor mayistoroakasikiaha. Itaro aromonoriatsi vanasirtayaspatayaro, ivapayaro, vaanpatamayistororinpata tatsamchiya. 25Mishat,tiptsir vaanatsi orkar kasikiaha. Itarokorakosh tachitkosin,rina; ashta tachitchima tákchosin,tachitkana.tampasa. Ashiri siysa novash tachitkos,novamad siyaa kiyog yachachapantsa.Tpots novaa; Yashigchichcha shiya,táragosin, siyaatstam táchtampasinaya.

10

Page 30: Candoshi bible   new testament

30

(Arókasa 12.2-7)26Ashiri anoam atina; tpotsia

ponirintspa átana. Natoritana ichigoroyasamam pinasaksa; itaro zapshinaichigoro yovaa Apall ashko anoasiyaatstam yamadachiya. Ichigorovazari magoanatssa. 27Natomasamsiyaatsimari tayapstakina. Ashpatamipishogarori tayapstakitati, itaro siysaizooro magoankachos, ichigoro tpotsiavazaria kamanigtsa. Natomasa pakichkamapshikitati, itaro siysa tpotsiakamanta kamanta shigtsa. Novaa kokipzapaniagtsa. 28Tpotsia ponirintspa.¿Mayamaha ponichich? vatam novamadkamini siyaa pachakcho, anomon siykiyog kachiychiazis. Apallosh kis tatssa.Itaro Apalliatsimari ponigtsa, vatamtpots yashigchichpaz ashiro takinariyatsipakcho, Apallsha orota yashigoshvanichiya. Kizpor kiyog kachiychiyasomassho. Ashiri tpotsia ponimamvanintaha; itaro Apalliatsimariponimam tariya. Ashiriya siysa tpotsiaponirintspa, vatam Apall siyaa ksomishchinakova.

29Mazinagantsa; ¿tsiripchimad vanipvaritaka? ¿Nitati arapiaha? da.Paxanxamam zadkos, kamiranchapaxanxamama. Itaro Apall tsiripchiapachidko, tsiripichsha tsipachiaha. NapaApall tsiripchia pachidko;nasha misisinasha chinako pachidakcha.¿Apalliam tamariaha siya? 30Vatammochiatsinashtis táchimava, ashiriyasiyaatsinasha misisinasha chinakopachidakiya. 31Ashiri ponirintspa. Apallsiyaa pachidko, tpots siyaa pachamampinasachillinaya. Siy tsiripchiavaakapogori kasisava.

32Ashiriya, siy tpotsia: Itsinsaro Isosoachinaktana atos, novsha Apaposhkoskachori, Anoa tpots chinaktana,táchtamparina. 33Itaro, siy tpotsiaponikos, Isosoa chinakiazi atinariasa

ashiro, novshapa Apaposh, Anoa tpotsnov chinakiazi táchtamana siyaatsi.Ashiri novash tachitamam ponikosksarintspa.

(Arókasa 12.51-53; 14.26-27)34Nov tpots tapana mapiro tiazi

tsaporonasosh kosaragi, doni. Itaromantsagashiam kosaragtana. 35

mad tpots vaanatsta maachirittanatsachpasinaya. Vachin novashtachitko, vipsha anomad tsiyantakcho,vaparia natsachparia.tin ashiritamta; vanir novash tachitko,vipsha tsiyantakcho,tamparia. Novamadtam tpots ogsirianatsachtamparia. 36Maachiritatanovamad kamini natsachpasinaya.Minamari magoaz da chinaksin,tatin mapiro tamam pinasachillinaya.37Ashiriya zovallia,mam zadkos, kamiranaha tachitkis.

mari tchitagasidama. Aparish shiyaapachidko, aniarish shiyaa pachidkoashta tchitadama. Donna ashkos, gatkos,ashiriya siy novaa chinakiazis, dabaria.Iparish shiyaa pachidko, ashtatchitadama. Donna ashkos, siy novaachinakiazis, dabaria. Maachiritamonisnovash tachitamam xararintspa.38Novaa pazikinariasa novamad kiyogkachiymam gatkinariasa, novsha: Novaachinakiazis, dabaria, siyaa táchparina.39Tarashiatsimaritis chinakos, Apallishorotamari tachiazis; Yashigopsha natssa.Itaro tsipaniatstatis da pachidkos,orotamari Apallosh kis tatssa. Ashirianoatsimari chinagtsa, zovallia.

(Márkosa 9.41)40Ashiri nakchos, tpots siyaa istakcho,

an tpots novaatstam chinakiya. Ashirinovaa chinako, Apapatstam chinakiya.41

pania magotari istako, Apallsha ovaamagotaritam istachiya. Apallpan

10

Page 31: Candoshi bible   new testament

31

tpotscha; ashiriya goti istachima atoistako, Apallsha anomad tpotsiatovapakpaz ashchiya. Apall ashkacho,istampania tatsamoro tovapakpazashchiya, misha tayaspatampaniatatsamoritam tovapakpaz ashchiya.42Tpots novaa tpotsiri minomaritayasko, pakchitata yasko, Apallshaovaatstam tovapakpaz ashkiya. Novaachinako, tpotsia istako, Apallshaovaatstam istachiya,shiatsini tayapstako táragiya.

11 1Isos antarago, iyaatssha kutsastsibon matayarini anoatstini

kamachtaragiya. Vaniayaro, Ashiri nasiysa tayaspatashini táyaro,giya. Iysha nataragoni, Isossha llitaritap

tamta. Minosh zari minop yakattayapstat, minosh zari minop yakattayapstat ashiragiya Isoso. Kárariayoshtsap yaktarini anosh tayaspataragiya.Ashiri yovaa Isos iyaa táyapstashiam

inarago anoa kamaniana.———

Misha, Isos Vagariniatsi kamankoanoa kamanchintspa.

(Arókasa 7.18-35)2Yovapor Isos iyaa kamachtarago

shosh taragiya. Itaro Vagarini viponashashpatam Isososh tachitaragana. Isosoakok mazinaragosin, oro Vagariniakamaniragana. 3Vagarinsha mazinayaro,

giya; Isosoa mashashini; ¿Chakanashashiya? ¿Kaapaniazish shiy Apallishiposamarini? yov zitamin sirotamasakoschiya táragana ¿anish? attadatáshini, táragiya viponashiatsi. ¿Shiyanoazish? Shiy donnari anish; ¿ashiriyaminoamsha tpots kotachiazini? mashkostágcha, táragiya Vagarini. Viponashshaayo atosin, napkachtisin, Isosoatssha

masharagana. 4Isossha: Vatattananovaya. Ashiriya siysa yovaa novtayapstaki ano Vagaa kamanishinints,táragiya. Mishat yovaa pakiarisanoatstam kamanigtsa. 5

monta tpots pakanava tágcha. Vatskuzimmonta nakanava. Vanotsshatspotarago anoatstam yaramcha. Vitsmitsshartamonta mazinakana.Tsipartam támatiallcha. Tpots vanipApalligaz kok chinakanava.nava; Anoa ichigoro tsiyatssis vayashini.6Mishat Isos shiyaa atiaha tágcha; Tpotsnovamon magu tatko, novamon daxarako, magu mapishapa tachiya, attadatágcha; táragiya Isoso. 7Isos táyaro,

gana tsiyatssis kamanimama.Vagarini viponash kanaporamchosin,

tpots Isososh zapan shaniyaraganaanpat Isos tsiyataragiya.tsi mashiragiya; Sirotari siy oposapVagaa pagani atos nataragos, ¿tamaroparshinsa? ¿Nitati tpots piyari tayapstatpiyari tayapstat ashko anoa paragis?doni.ragsa? 8¿Ashiri tamaro parshinsa?¿Nitati virakoch tamara vamiganoripagosh mamav ashtaro ashiro paragis?da. 9¿Ashiriya tamaro oposap nataragisan paragsa? ¿Mayama nataragsa? ¿DoshApallia kok kamanimapani paragsa?Apalliapa kok kamanimapani paragsa.¿Mayamsha da magoanaragsa? vatamkizpor Apallia kok kamanimapaniva.Ashiriya nov siyaa atina; Vag Apalliakamanimapanirini ichigoro kánocha.10Vatam Apallsha sirotamasa vasintariVagaa kamaniragova:

Ipari doma tayapstacho, novshavasina novaa yaramapanirizaganchina. Ovsha ipariamitpotsia magu yarchiya

táragiya Apalli. 11Ashiri novsha atina;Vag vatacha. Vaamarisha tpotsia

10 11

Page 32: Candoshi bible   new testament

32

kasiriya. Zitaminarini tpots, Apallpanida minamtiyam Vagaa kasiriya. Itaromazinagtsa; llorta novaa kokimagoanko, Apalliam tiptsiri kinakcho,ovsha llor Vagatsta kasichiya.

12Itaro Vag vaamari kasiro Apalliakok kamanimapani taragiya. Vagamadkok tpots vazapan Apallimon magutatoragana.mana; itsinsaritam tayaspatakina.Misha, yovamari tpots Apalligaz kizporzadkana anomari kizpor Apallimontakana. 13Datoma Vag kosaro,rinia,tam tayaspataragosin, ichigorosinvasina kamaniragana yovaa Apalltpotsia izooro tapachidacho anoatsi.

rago;mama táragiya. 14Zitamin min sirotsiyatko; Apallia Iposamarini datomakoscho, Iríchiya táragiya Apall kamanimapani.Ashiri anoa magoanamam zadkinariasa,Vagaa chinagtsa. Iríyasarini tamapariashicha; yov siro koschiya tárago antamapari ashicha. ¿Ashiri mayamshaVagaa kok da magoanaragsa? 15Ashiriizooro magoanamam zadkos, novaakoki magoanagtsa.

mam da zadaksa. 16Siy yotaritischa.Vagaa kok gatkos,pan kok gatkos, novaa koki gatkosashiksa. Siy llor tamapari ashiros taksa.Napa vaanpatatin michitkosin,ashpatam: 17Nato iysha tirotzipanitakorini, siysa mchitagtsa, mag atosin,viponashsha: Dabaria, zadkiazini, atosingatkana. Ashiri michitamam da zadkos,¿mayatsinari zadchich? Gotani tpotstsipayapa tanoyani, mag atosin,viponashsha: Dabaria; anoatstamzadkiazini, atosin, oro gatkana. Siyashikpaz ashiros taksa. 18Vag siyaa

tayapstarago itaro gataragsa. Novsha natayapstakori, itaro novaa gatkitamsa.Vagaa mazinayaros; Pa tamara tpotsashka táragsa. Kshaa da varago, zapanmagorago, ashiri siysa,ria táragsa.ragsa. 19Itaro novsha tpotsiamkinaragori, nov tayapstakori, siysanovaatstam koki gataksa. Nov tpotspatkatogkori, vakori, Apallia kokmapiykana anpat iponkori, gobiernoaorkir yampanpatatam iponkori, ashirisiysa, Paha; vampani; katogomapaniova. Yotaritpata tpots yapatakova, atssanovaatsi. Táyaros, novaatstam kokigataksa.mam gataksa.cha. Yotarittaa tpots magoanamamvaritakcha. Magoankosin vanasirshamagu chinakana táragiya Isoso.Vagariniatsi kamanimam táragiya.Táyaro, kasaragiya.

rago anoa kamaniana.———

Misha, Isos magoanamam tpotsia vaniarago anoa kamanchintspa.

(Arókasa 10.13-15)20Yovamad tpots Apallia gataragana

anomad Isos magu mantsaragiya. Vanipzari nov tpotsia yararagina. Tsipariatstaitoyamaragina. Ashirita Apalliamagoanamam gatkana, magosh chinakotáragiya. Ashiriya, yaktarinosh yovashtpotsia zapan yararago anshochiatsinabaragiya. 21Siyam kórasínshochiamistamacha átana. Pitsáyanshochiamisatitamana, vatam Apall siyaa kizporvanichova.gori, ¿vanipaha siyashchia yararagina?¿Vanip Apall siyash istaraga? Ashiritayotaritshishiriatsis kasamam gataksa.Zitaminarini yaktash sitónshochirini,mishat tírshochirintam tpots yarki anoa

11

Page 33: Candoshi bible   new testament

33

paraginariasinaya, yotaritshishimonmagu kapog mantsaraganapsinaya.

taya. Magu kapog mantsaksin, kocharkamartaro, masollish koxinxinavashiraginapsinaya. Itaro siysa Apallistako anoa paragitatis, da anoamagoanaragsa. 22Ashirocha, Apalltpotsia vanimam koskacho,chia,chita, itaro siyaa da pakchiyamnayanichiya, vatam mazinaragitatis, damagoanaragsava.

23Mishat, siysa kapárnávshochis,novamon kizporitaa taragtatis, itaro damagoanaragos, Apallsha siyaatstamsomasosh kapiatchiya. Mazinagtsa;zitamin sotómshochirini yovaa yarkianoa paraginariasinaya,yarosin, yotaritshishirinia mosasirikasaraginapsinaya. Ashiragsin Apallvaniaragiaha. Yakat Sotóma vadanapatariya. 24Itaro nov siyaa atitamana,novaa magoanamam gatkos, ashiriApallsha tpotsia vanimam koskacho,sotómshochia pakich nayanichiya; itarosiyaa nayanichiaha, dabaria, vatam damagoanaksava; táragiya Isoso.

(Arókasa 10.21-22)25Isossha antarago, Vaparpasha

tsiyataragiya;Apaa, shiy kizportishcha.sia shiyamari kasiksha. Kanidaashiyamaritam kasikshava. Magikischa. Apaa, shana zadaragosh,shanatsi kokish vachinatstakamapshiragish;niatsta tpots kamapshiragitamtish;magoanamam pinasaragana. Itaro,tpotsiatsimsha llora ashiro anoakamaniragosh,gosh, shiyaa kokish magoankana.26Shiy anogaz Apaa, chinaksha,

Isos Vaparpat tsiyatko táragiya.27Vaparpat tsiyataramcho, tpotsiatstam

yosor tsiyataragiya; Apari novamichigoro tayaspataragiya. Ovamarinovaa yasariya; novamarisha Apapaayasarina. Llitarit tpots yasakazillinaha.Itaro, novsha novana tpotsia iposkori,magoa putsiakori, izooro Apapaamagoanchillinaya. Ashiriya Apalligazmagoanamam magis mantsakos, novashtchitagasidama. 28Nani, novaa kokimazinagtsa.marini payomam kiyog kachiyaksava.Itaro novamon magis tatkos, novshamagiamis mapim panachintsa. 29Novashtchitagtsa. Ashkachos novaa araginashamagoanatssa. Nov chinampannava.Siyaa kiyog yachchiazi. Magis mapirostatssa. 30

cha. Novash tachitkos, kayakpaz ashirochipachiazis. Kamirana natssa.Ashirocha magoanagtsa siyaa atashina;táragiya Isoso.Ashiri yovaa Isos magoanamam

vaniarago anoa kamaniana.———

Misha, Parísiypanshoch táyaspatashi Isosoa yotarit tsiyatpani atosin napatarall

ashiragana; anoa kamanchintspa.(Márkosa 2.23-28; Arókasa 6.1-5)

12 1Parísiypanshoch táyaspatashtpots oro Isosoa tachitatar

ashiragana. Yotarit tsiyatpani atosinashiragana. Ashiri minoshsha zari Isosiyapat viponashpatini iponiaroni,tpotsosh mazari xitat ashiraginiyaSápatosh zari, kanosisshoya. Xitatashiragoni, iysha viponashini marizkayataragini. Ashiriya tiríkoa tatsommaposata yobiata, posata yobiata shiaroni,vchoa katogaraginiya. 2Itaro Paríshoch táyaspatashsha napatarallashiragsin, Isosoa masharagana:¿Mayamsha iponshish Sápatoshpatatkova? ¿Mayamsha yaanpatakukozia kapiataksa? ¿Mayamsha da

11 12

Page 34: Candoshi bible   new testament

34

kanosaksa? táragana. 3Itaro Isosshayamko: ¿Mayamsha siy novaa atssa?Apallia kok kapogta natstakos, ashiritakaapa da magoanaksa. Dápiyarini

sin, 4Apallosh pagu pshtorago, pagaaApalliam vayaragana anoa yayaro,katogaragiya.giya katogomama. Ovam anoakatogomam da varitaragiya.

giya. Itaro ashta, Dápiyarinshaviponashtam katogaragtamanaya.5

niatsi? Kanosisshota siysa Apallosh paguptatagints. Siyam yotaritaha, táragiya.6Ashiroch nov siyaa atashina; novApallpania kasirina. Apalliatstam pagukasiktamana novaya. 7

rini minosh amka? Atiaha: Tpotsiachinagtsa. Donna tpotsia chinakos, gotischiniatsis novam pachaksa atcha Apalli.Táragita, siy anoa yasaragitatis, damagoanaksa. Ashirocha siy tpotsiriatsida zapish yotaritam inaragsa. Nov

naha. 8Nov tpotsiam kinaragina.Ashiriya nov sápatosh zari kanosisshotakamachtamam varitaktana; táragiyaIsoso Parísiypanshochi táyaspatashiatsi.

(Márkosa 3.1-6; Arókasa 6.6-11)9Anomonsha Isossha natiaro, yovash

otiayshoch Apalliam shaniykana anoshpshtoragiya. 10Tpots ovi kizpormayapshimmona anshotam pshtoragiya.Parítamsina. Ashiri ovsha parísha vaanpatatin tsiyatkosin, Isosoayachayani táragana. ¿Kamapa Sápatoshzari vagoyaa yarchiya kanosissho?táragosin, Isosoa masharagana;¿Sápatosh zari tpotsia vagoyaayaramam varitachiaha? ¿Amakshashiya? táragana. 11Isossha yámarago,Nov siyaa táchintspa. ¿Siy opiaharis

sápatosh zari vachosh pantsakinari,siysa dosha narigachis? ¿Chakahavaanatsi chino, vaani tsípap tách?Kanosisshota oro narigachpasa.12¿Ashiri mayamsa tpotsia vagoyaayaramam pachidaksa kanosisshotata?¿Dosha tpots opiahaa kasiriya? Apalltpotsia kizpor chinakiya. Ashiriya zarikanosisshota tpotsia istamam varitariyatáragiya Isoso. 13Táyaro, kamozatsshaovi mayapshimatsi: Zovaa, kovishpxayagi, táragiya. Kamozsha ovipaxaykacho vanasiririaragiya. 14Parí

sin, shaniyshishosh shitogaragana.¿Tamaychiazini Isosoatsi? Vatamashkova; pchada atparia, vaanpatatintsiyatiarsin táragana. 15Itaro Isosshayovaa chinaragana anoa yasayaro,shaniyshishosh shitogiaro nataragiya.Ashiriya, Isos namacho, vagoysha

tpots: Nanamachpa, táyarosin,ragana Isossho. Zapan tpots: Isos novaayarpada atosin tachitaragana. Isosshavagoyaa ichigoro yararagiya. 16

sha, vaniaragiya; Tpotsia kamanintspanovaatsi. Mapigtsa, táragiya. 17Ashiragoan da vaanatsi ogirtamam ashiragiya.Apallia kok kamanimapani Isáysarini,anoatstam sirota kamanko táragiya;

18 Apall atiaha; Novanatsi Iparikamachtampaniam iposchima,yovaa ksomish chinaki anoatsitáragiya. Iparimoni magi kistatkina. Novsha Kani ovash tako,novaa koki itsinsaro tpotsiakamanchiya. Arapchitata tpots

naya. Tpotsia tapachidapi atoriashkina, táragiya Apalli. 19

tsi zagankachori, tpotspatavaratchiaha; tsiyantachiaha.Vanasiri tpotsia tayapstachiya.20Tpotsi kiyog kachiyko anoanayanichiya. Yovaa novagaz

12

Page 35: Candoshi bible   new testament

35

pakchita chinako anoatstam

namama. Shiaro, vaamari kasiroIpari tachiya. Tpotsia ichigorovanasir napchiya. 21

shoch ichigoro ovamon magutatchillinaya atcha ApalliIposamariniatsi,

táragiya Isáysarini. Apall kok: tpotsmagoanchillinpa atita, itaro Paríshoch Apallia Iposamarini gataragana.Ashiri yovaa Parísiypanshoch tpots

Isosoa gataragana anoa pakichkamaniana.———

Misha, yovaa Isos yashigoa kamanirago anoa kamanchintspa.

(Márkosa 3.20-30; Arókasa 11.14-23; 12.10)22Anomonsha minamta tpots yovash

yashigu pshtorago anoatsi vamkorIsosop machtaragana. An tpots vachmchos makokish ashiragiya. Isosshayashigoa tashitogarago, an tpotstsiyatarago, vachsha yararagitamta.23

gana. ¿Dápiyarini vip yov kosachpariamag táragana dosha ano? vaanpatatintsiyatkosin táragana. 24Itaro, Paríshoch táyaspatashsha tpotsia kokmazinaragosin, Yashigchichchatáragana.rini tashitogakiya yashigoatstamtatáragana. 25Itaro, Isossha paríchia táyapstashia kok yasarago,Mazinagtsa, táragiya. ¿Tamari yashiguorkari vaanatsia mochchor tpotsoshtashitogach?tatssin pachat pachat ashkatssin, mosávaanpata chigachpasinaya. Mishat, tpotszóvallpata varatkosin, vashonadtakazillinaha. 26Yashigu ashimatamta,vaanpatatin tashitogakinariya, ¿nitativashonad tachazillinaha? Siy novaa:Yashigomon vizporirini in tpots

yashigoatstam tashitogakiya, gotis atssanovaatsi. 27Itaro nov siyaa atina: ¿Nitatinov ashkiazi? Nov yashigomonnarivizporirini tashitogakinariana ashiro,

tamanapsinaya. Itaro ¿nitati ovashkiaha? dancha. Ashiri siy novaagichiksa. 28Nov Apallimon Vanivizporini yashigoa tashitogakina.Ashirocha, nov siyaa atashina; Apallvaamari kasiro na siyash kosialliya;Apall yashigoa vaamari kasiriya. Donariashiro, tashitogamam pinasakiya.

29Mazinagtsa; apaz tpots kizpor tako,vaanatsi pagu ksotatav ashko, ¿tamariallitaritsha tpots shóchich? Pshtopi ato,maachi yapi atita, itaro donna tpotsiakasiko, ¿tamaria pshtoch? Itaro tpotsiakasiko, kamoriyaro, kapiatiaro,pshtomam kamirana. Maachiatsiyamam kamirana. Ashiri nov ashikpazashiritamti Apallimon vizporirniyashigoa kasikina. 30Tpots novaa dachinako, da istako, novaa izooronatsakiya. Siysa novaa natsaksa. Vatamyashigomonari orkarimona yashigoatashitogakiya novaa atssava. Itaro, novApallimon vizporirni tashitogakina.Ashiri nov siyaa táchintspa: 31Apallia

Vani mantsir tsiyatkos, anoa yaramamvanintaha. Yotaritshishia ichigoroyaramam tariya. Apalliatsta yotarittsiyatkoch, yaramam tarcha. Itaro,Apallia Vani yotarit tsiyatkoch, ¿tamariApall anoa yarach? 32Nov tpotsiamkinaragitati, novaa yotaritam inakos,ashirita anoa yaramam tariya. Itaro,Apallia Vani yotarit tsiyatkoch, anoayaramam vanintaha. Atinariasa,¿tamari Apall bizach?sosh kchit takoni, yaramam vanintaha.Tsipakchitatini,taha. Apall izooromamarita vatstatáchiya. Ashirocha paptsa atinasiyaatsi.

12

Page 36: Candoshi bible   new testament

36

(Arókasa 6.43-45)33Misha táchintspa; tpots vanasiri

magoaz chinako, vanasiritam tsiyatkiya.Itaro yotarit chinako, yotarittamtsiyatkiya. Napa; yasin vanasirimashvanosia vanasiri yositariya;moa yositariya. Itaro yasin yotaritamashvanosia mantsamoa yosikiya;mash yosikiaha. Vanosimon yasinaakamiran yasatarich. Tpotsiatsichashimam varitartamta. Tsiyatko anomadkamiran yasamam tariya. 34Siysamakpaz ashiros tpotsia tayotaritamamchinaksa. Magishis yotarit ashkos,¿tamaria siy vanasir tsiyatchis? Yovaachana magoaz chinakich anoa kistsiyatkich. 35Tpots magosh vanasirichinako, vanasiritam tsiyatkasha, vatammagu vanasiriva. Itaro, tpots magoshyotarit chinako, yotarittam tsiyatkiya,vatam magu yotaritava. 36Ashirocha,siyaa atashina; kukiptis gotaritistsiyatintspa. Apall tpotsia vanimamkoskacho, yovamad yotarit tsiyataragisanomad Apall siyaa vanichiya. Anosh,Doni; gotariti táragina, támamvanintaha. 37Yovamad yotarit tsiyatkos,siyaa vanichiya. Itaro, vanasiritsiyatkos, Apallsha siyaa kis napchiya.Vanasirtishcha shiyaa táchiya yovaatsisvanasir tsiyatkis anoatsi. Ashirochagotis tsiyatintspa siyaa atashina táragiyaIsoso.

(Márkosa 8.11-12; Arókasa 11.29-32)38Shiaro, Parí

tash, misha Móysispaniriatstam virkarikamanimapan tayapstampan vashonadtsiyatkosin, Isosoa masharagana:¿Kaapa shiy Apalliazish Iposamarini?Apallinariasha Iposamarini, ashiriApallia vizporirni iyam yamadagcha,táragana. 39Itaro Isossha yámarago, Orotpots Apallia da magoankosin, Apalliavizporirni yamadagasida, atssincha,vatam kokoa da magoankanava. Itaro

novsha siyaa yamadachiazi, dabaria.Novaa magoanamam zadkos, ashiriApallia kok kamanimapani Onásariniamagoanagtsa. 40Onásarini kayopchishchik tochip zari taragiya. Shiarokayopichsha Onásarinia kataragiya. Antamaragpari nov ashtachtamana. AnoshApallia vizporirini pagatssa. Mazinagtsa:novsha tsipakchori tsaposh tochpatamzari támchima. Misha mazinagtsa;Onásarini yaktap Nínipíp nayaro,Apallia kok kamaniragiya. Anshocharapich tpots mazinayarosin,ragana. Itaro siysa Apallia kok kapoggataksa. 41Nov tpotsiam kinaragitati,Onásarini kapog kasikati, siy novaa kokida mazinapi atssa. Nínipíshoch tpotsmagoanaraganava. Ashirocha, Apalltpotsia vanimam koskacho, Nínipíshochtpots siyaa pakiarsin, In tpotsyotaritcha; da Apallia magoankana,siyaa táchpasinaya. 42Misha, sirotamamag, arapich tpots Sáromonarinigazinaparagiya.moncha. Kizsha Sáromonagaz kokmazinapi ato arapta nataragiya. Itaro,novsha Sáromonarinia kapog kasiktati,siy novaa koki da mazinapi atssa.Ashirocha, Apall vanimam koskacho, ankiz siyaa; Yotaritcha in tpotsi, vatam damazinakanava, siyaa táchparia. ApallVaanatsi Vani siyash pshtamam zadkiya.Itaro gataksa, vatam yashigchichtsava.

(Arókasa 11.24-26)43Mazinagtsa; tpots Apallia Vani

gatarago anoa kamanchintspa. Magtpots Apallia Vani gatarago, mag kizporyotarita taragiya. Vanasir tapi mag ato,Yashigsha tpotsia kasayaro, pozap, yapkog doni ab napati ato nataragiya.Kanospi ato mago xitat ashko,giya. 44Xapoayaro, Ashiri tpotsipanshoritam kanapochparina táyaro,kanapiashino, tpotsish magu vadkorimonaz paragiya. Ashiri yashigsha,

12

Page 37: Candoshi bible   new testament

37

Pa, tarashi yaramana yaramcha itarovad korimonaziva; táyaro 45viponashiatsibon matayaro korozorago, kayanotpotsosh tayani ato,gana. Yashigu viponash yov korozoragoan kizpor yotaritcha. Ashiri tpots siroyotaritamon tarago, natonasha anoaaraginasha misisina yotaritanashtaya.Apallia Vani gatarago,nazpaz ashiragiya. Ashiroch siysa antamaparia ashkitamsa. Apallia Vanimagiatsis putsiko anoa gatkos, siysaashikpaz ashchitampasa, táragiya IsosoParísiypanshoch táyapstashiatsi.

(Márkosa 3.31-35; Arókasa 8.19-21)46Ashiri Isos vad tpotspat tsiyatko,

vanir vipapat Isosoa pagani atosin,Isososh kosaragana. Kosiarsin, pagoststsaragiya;giya. 47Ashiri Isosoa kamankosin,Aniarish vishchip shaniaranaya.Shiyagaz nachogakanaya; shiyapattsiyatpi ato, táragana. 48Itaro Isosshatpotsia:sin, izooro payoko ancha nov aniari,nov zovalli, táragiya. 49Shiaro, iyaatsshaviponashiatsini napiaro, Vatacha ininovcha zovalli; nov aniari ashiritamchinaktana. Apari kanidosh tako antpotsia ichigoro yasakiya. 50Yov tpotskis Apariatsi kok payoko ancha novmaachiriti; novcha zovalli, novcha izari,novcha aniari táragiya Isoso. Táyaro,tpotsia kamigiaro nataragiya.Ashiri yovaa Isos magoanamam

vaniarago anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Isos tsiyatssia magoazia putsimam kamanirago anoa

kamachintspa.(Márkosa 4.1-20; Arókasa 8.4-15)

13 1Anshotam zari Isos shitogiaro,mosamon vigu koxinaragiya.

Koxinxinav ashko, tpotssha zapan Isosoa

yosor napani atosin kosataragana.2Tpots zapani shaniyaragana. AshiriyaIsossha kanosh zaroyaro, anoshkoxiniaro, tpotsia tayapstaragiya.3Tayapstako, tsiyatssia magoaziaputsimam kamaniragiya; itaro kukoziapishompaz ashiro kamaniragiya.Táragiya: Apallia kok kamanchintspa;ashiri mazinagtsa, tárago.

giya. Mzatsosh tiríkoa vach tatsomko,korot korot korot ashiragiya. 4

giya. Goatsosh tamotamomcho,tsiripichshat pisharagiya;rago. 5Korotkacho, ashpatam vachpatobchish tazitaro pantsaragiya. Anoshmosasiri kxoanamana kxoanaragta,itaro tsap pakchimona, ashiri ivazirikxoanaragiya. 6Ashiriya, zarshazatarago, mosasiri maviroragiya, vatamtsap pishtaragova. 7Ashpatam vachkpash pantsaragiya. Vashonad kpapatkxoanaragiya;giya tiríkoatsi. 8Itaro ashpatam vachtsappa vanasirimon pantsayaro, vanasirikxoanaragiya. Vanasirsha yosiragiya.Pzapaniaragiya. Ashpatam vach 100pzapaniaragiya. Ashpatam 50ragiya. Ashpatam 30 pzapaniaragiya.Ashiragiya. 9Tpots Apallia kokmazinako ashikpaz ashkiya. Ashiri gotismazinarintspa; kaapa magoanagtsa,táragiya Isoso.

10Ashiriya, iysha iponshiptini Isospatyaani tsiyatkoni, masharaganiya;

sha?sha? ¿Mayamsha da vazaria kamaniksha?atoni, masharaganiya. 11Ashiri Isossha:Siyam vazariatsiri tsiyatamam varitarina,táragiya. Apall anoa chinakiya. Novashizooro tchitagadama ato, siyam magiatsisputsimam kamanchintspa.sha vazaria kamanchiazi; Apallosh

12 13

Page 38: Candoshi bible   new testament

38

tachitamam kamapshichima, vatamgatkanava. 12Ashiriya, siysa, vatammagoanamam zadkos,

mama. Itaro, tpots magoanamam gatko,mazinakitatssin, bizatara bizataraashchillinaya. 13Ashiri anomadsha novshada vazaria tsiyatkina. Tpots vanipa yovaanov yarki anoa paktatssin novaa danatstakana. Novaa koki mazinaktatssin,da magoankana. Ashirocha pishompazashiro tsiyatkina tpotsiama. 14Yovamadashkana anoa Apall kamanimapaniriniIsáysarini siró tsiyataragiya. Táragiaha:

Apallia kok izooro mazinachis.Mazinaktatis magoanchiazis.

chiazis. 15Vatam siy otiayshochismagis donartischa. Mazinamamgataksa. Da kis mazinaksa. Kachistpots vach mchospaz ashiksa.Kitsitamtis da mazinakitamtis.Mishat Apallia kok magishischinamam gataksa.riasa, magoankinariasa, na siyammagiatsis kis yarachparina. Itarogataksava;

atcha Apalli vasina táragiya Isáysarini.Napa; tpots na vanip ashkana.tatssin, magoanamam gatkana, táragiyaIsoso.

16Itaro siysa magoanamam zadaksa.Magis tarcha. Kachis paksa. Kitsismazinaksa. 17Ashirocha siyaa itsinsarokamanimam zadkina. Zitamin vanipnovaa pamam zadaragitatssin, daparagana. Mazinamam zadaragitatssin, damazinaragana. Apallia kok kamanimapanivanip novagaz chinaragitatssin novaa daparagana. 18Itaro siyam mazinamamvaritaksa,sava.Ashiri mazinagtsa; tpots vchoa

tatsomorago anoa kamanchintspamagiatsis putsimama. 19Ashpatam tpots

Apallia kok mazinamana mazinakanaya.Apall novamari kasirori,dapi atita, tpots anoa mazinaktatssin, damagoankana. Vatacha vachpaz goatsoshpantsarago anpaz ashkiya.ssin, yashigsha magoantapa ato, tpotsishmagu tsiyatssia tatotsta tatotstaashikpaz ashkiya. 20Ashpatam tpotsApallia kok mazinaktatssin, magu kismazinakana. Itaro ivaziri magoankana.Tpots ashko ano vatacha patobchimonpantsako tamapari ashkana. 21Ivazirimagoankosin, ansha magoazpazpishtaro ashkiya. Itaro yovamadApallimon vamin kiyog kachiykanaanomad Apallia mosasiri kasakanaya.22Vachsha kpash pantsarago ano, tpotsmaachigaz tamaraksin tamapariashkiya. Apallia kok mazinakta itarokorikigaziamari chinako, maachtagaztamarako, Apallia kok kapiatkiya;magoazia yabotakpaz ashkiya.kitatssin, mapiaktana atosin, Apallish datachitkanaya. 23Tsap vanasirimonpantsarago an vachpaz ashiro izoorokxoankacho magoankanaya. Kukozmazinaksin magoankana. Apallishtachitkosin da kasakanaya. Vachvanasiri yosikpaz ashkiya, Isos iyaatayapstako táragiya.

24

sin,ragiya; Apall vaanatsi tiptsir ksotkoanoa tsiyatssia kamanchintspa, táragiya.Napa: tpots tiríkoa vach vanasirimshi

korotaragiya. 25

cho, odararsha kosiaro, yovash tiríkoavach vanasirimshia tatsomiro anshotamkarotatssha vach korotaragiya.shino, kanaporagiya. 26Zapishsha tiríkkxoanarago, tpots karotatstam paragiya.Tiríksha karotpat isiaro kxoanaragiya.Tirík tamapari ashiro varo. Kaapanatstamam pinasaragana. Itaro tiríkshayosirago, anomon karotaa natstaragana.

13

Page 39: Candoshi bible   new testament

39

Tpotssha mochchor ponirostaragosin,27opatoronaria kamaniragana. Tiríkoavach vanasirimshi tatsomoragshava;itaro karot zapaniva; táragana. 28

ronarsha ¿Tamashta ashik? ¿Dosh tpots

ria? Novpa kodarari ashiragiya táragiya.Mochchorsha: ¿Ashiri tamachiazini?¿Dosha karotaa poyachini? táragiya.29Itaro tpotssha: Doni; natomasanaksagi. Poyakinariasa, tiríkoatstampoyachtampasa. 30Ashiri natoma vaanikarot kxoanap tina. Tirík kayanakcho,vashonad anpatari kisiaro poyachini.Shiaro, tiríkomarisha iposiaroni, vayatvayat ashichchi. Shiaro tiríroni, patatamam varitachiya. Karotshasomasosh botchini. Ashiri natomasamtaksagints, táragiya opatoronari. Isostpotsia tsiyatssis kamanko táragiya.Tpots yashigchichpat Apallchichpatnatoma kisiaro takana anoam kamankotáragiya Isoso.

(Márkosa 4.30-32; Arókasa 13.18-21)Shiaro Isossha táyaro, Minoatssha

tsiyatssia kamachintspa táragiya.31Apall vaamari kasiro anoakamanchintspa táragiya. Kochpaz vachtatsomkoch ashkiya. 32Koch vachpakchiava. Itaro koch vach pakchitatatsomiaroch, itaro kanogacho, ichigoromzatsosh tatsomtarich anoatsinakasiriya. Vapzar tariya. Tsiripichixatamam varitariya vapzarsho táragiyaIsoso. Ashiritampaz ashiro Apall kokizapanicho anoam kamanko táragiya.

33Misha tsiyatssis Apall vaamari kasiroanoa kamanchintspa táragiya. Pagaatpoatamamshi ashkiya. Napa: kiz pagamtinako, maachia tpoatamam varinpatiskiya. Isiaro, apilliri ichigoro tpoatkiyatáragiya Isoso. Apall araginash araginashchiyaa kasicho anoam kamanko táragiya.

34Isos tpotsia zapan tayapstako,kamapishtamapaz ashiro tayapstaragiya.

Vaparia kok tayapstarago oroashiragiya. 35Apallia kok kamanimapanianoatstam vasina tsiyataragiya.

Apall Iposamarini koskacho,sia kamapishtamaro tsiyatchiya.Yovaporori tsapoa tinaragoanporitam yovaa Apall chinarago

stachiya. Tpots anoa siro dontamazinaragosin, ashirita ApallIposamarini koskacho, izoorotayaspatachiya,

Apall kamanimapani yadako táragiya.36Isossha tpotsia tayaspatarago, Na

vapa, tárago,giya viponashpata. Pshtoragoni, iyshaIsosoa masharaganiya; Yovaa tiríkoakamaniragish anoa iyaatssha vazariakamanigadama, táragini. 37Isossha: Ayo,ashiri kamanchintspa, táyaro,giya. Tpots tatsomorago ano, vatatananovaya. Nov tpotsiam kinaragtanaApallia kok itsinsaro kamanimama.38Shiaro, mzatssha yovash tpotstatsomorago anosh tsaporonaspazashkiya. Vachsha vanasirimash Apalltiptsirpaz ashkiya. Karotsha yashigchichtpotspaz ashkiya. 39Tpots odararshaYashigcha. Tpots mochchorsha, yovpoyarago, Apall vasodororpaz ashkana.

cho anosh poyachillinaya. Apall nishtsaporonasosh koskacho, vasodororpatatpotsia vanimam koschiya. 40Apallshavaanaa tiptsiria iposiaro, vayachiya.Itaro yashigchichiatssha somasoshkapiatchiya. Tsaporonas pastamamvaritakcho anosh Apall ashtachiya.41Nov tpotsiam kinaragori, sodarorizagankachori, yashigchich tpots, yovtpotsia yotarit tayapstako ano,tam tako ano, 42iposiaros, somasoshkpitagtsa, táchima. Anosh kiyogkachiykosin tanotantar ashkosin,¿Mayama da mazinaragini?

13

Page 40: Candoshi bible   new testament

40

naya. 43Itaro Apallsha tiptsiri yovApallia kamachtamarini payoraganaano, Apallosh pago zarpaz ashko kizportovasiniaro tachiya. Ashiri na siyamvazaria kamaniana. Ashiri mazinayaros,magiptis tagtsa, táragiya Isoso.

44

chintspa, táragiya. Apall vaamari kasiroanoa kamanchintspa. Napa: tpotsllitaritash tpots mazari kutsiako, yap dachinaro, kahonia paragiya. Kahoniatavatiaro, nap ashko, korikia oroatstamxanaro paragiya.ria. Mzats kahonpatari vashonadpaxanxchima ato, kahonia tstsayaro,yosor mapiaro kasaragiya. Shiaro,maachiritaa ichigoro paxanx paxanxashko,giya. Mazariamsha paxanxiaro, kahonaakorikpatari vaama izooro yaragiya,táragiya Isoso. Siysa tpots tamaragpariaashikpaz shigtamsa Apalliama atotáragiya Isoso.

45Minoatssha tsiyatssis Apall vaamarikasiro anoa kamanchintspa, táragiya.Napa: tpots comerciante pazatvaziromomchi anpaniri paxanxamamchinaragiya. Zapan vanasirimashxanataragiya. 46Itaro vaziromomchikizpor vanasir vaamari kasiro anoaparago, Ashiri niri payopi ato, yov

giya. Shiaro korikia potayaro, yovvaamari kasirago anoa paxanxaragiya;anogaz kapog chinaragiya. Siysaashiritamtis shigtsa Apalloshpshtomama, táragiya Isoso.Táyaro, 47

chintspa, táragiya, yovaa Apall vaamarikasiro yosor koscho anoatsi. Napa:kayopchipan iriataa kogosh kapiataashko, kayopchia zapan kavaragiya.48Kayopchipansha mosamon vigu iriataatavatiaro, kayopchia vanasirimashiposiaro, tsobosh pshtat pshtat ashiragana.

Itaro mantsamoatssha vazavash kapiatkapiat ashiragiya. 49Ashiri mazinagtsa:tsaporonas pastamam varitakcho, Apallvaana vasodororia zagankacho, Natosiysa tpotsia iposashinints, tákchoashtachiya. Vasodororsha tpotsiavanasiria iposta iposta ashkacho, ashirikissha tachillinaya. 50Itaro yotaritaa tpotssomasosh kapiatchiya. Anosh kapogtanotantar ashchillinaya táragiya Isoso.

51Ashiriya Isos tsiyatssis kamanimamivaparago, iyaatssha viponashiatsini:¿Ichigoro yovaa ati anoa magoankis?táragiya. Iysha: Aa, magoanaktanichatáraginiya. 52Ashiri Isossha: Mazinagtsa:Apallia kok sirapoch yadaragana anoamagoankoch,koch, Apallosh izooro tachitamamvaritakiya. Magu kisshaparia tachiya,táragiya Isoso. Shiaro, natomasina iyaatayapstamam kasaragiya.

(Márkosa 6.1-6; Arókasa 4.16-30)53Isos tayaspatamam ivaparago,

vaanpia vatsapon yap kanogarago abnapati ato, nataragiya. 54

tap nataragiya. Kosiaramatsha, minoshzari shaniyshishosh tayaspataragiya.Tpotssha mazinayarosin, ¡Tamaratayapstaka! ¡Ov kok kizporiva! táragana,tsiyatssis vanasiriva. ¿Itaro chak ovaatayaspataraga? 55¿Dosh Osiyarinipagospan tpots vip? ¿Tamayshta kapogyasaka?tam yasaka? ¿Dosh Mariya vip? ¿DoshaSadiako, Osi, Simo, Otása dosha zóvall?56Vizaritam iyashtam takanava. ¿Ashiritamayashta anoa ichigoro yasak?¿Mayamshta ovaa kok mazinachich;vatam tpotsiava? táyarosin, xarayarosin,57Isosoa kok kaapa da mazinaragana.Itaro Isossha tpotsia kok yasarago, Tpotsoro ashtariya, táragiya. Yapiri Apalliakok kamanimapan xiko ab tpots vaa kokkis mazintariya. Itaro, vaanshochpatatinvaa kok gattariya. Ashiritampa siy novaa

13

Page 41: Candoshi bible   new testament

41

koki gatkitamsa, vatam yaanpatataniva;táragiya Isoso.

58Ashiri tpots Isosomon magu datatoragsin, vaansho vatsapon tpotsiamachin yararagiya.Ashiri tsiyatssia kamaniana yovaa Isos

magoazia putsimam kamanirago anoatsi.———

Misha, yovaa Vagariniatsini ichomampania pacharagana anoa

kamanchintspa.(Márkosa 6.14-29; Arókasa 9.7-9)

14 1

ragiya. Korak Irótisarini,Kárariayshoch gobernadorarini Isosoa kokmazinaragitamta. Tsiyatssis Isosomonmazinayaro, ponirostaragiya. 2¿DoshaVagarinparia ichomampanparia? Itaronov Vagariniatsi pacharaginava. ¿Itarodosha támiall? Támiallparia. Ashiropatpotsia yarkiya, táragiya Irótisarinivasodororiatsi. 3,4Irógiya vatam Vagariniatsi pacharagova.Siro Vagarini Irótisariniatsi nabarago,¿Mayamsha zovalliatsish Viarípiats vizallisovaragsha shiya? An yotarita, táragiyaIrótisariniatsi. Irótisarinsha tsiyantayaro,Vagarinia potayaro, tomanaragiya.Tomaniaro, katianpat kamoriyaro,kasaragiya. 5Pachapi táragita, tpotsiaponiragiya. Vag kizpor Apallpani atosin,ashiri tpotsia ponirago da pacharagiya.Magotari tomanaragiya.

6Irótisarinsha vaana masachirinitatsamiaro, tpotsia zapan yabirago,Viastashtayani; zamamtaroni katogiani,táragiya. Ashiri tpotssha shaniyaragsin,katogaragana. Kapog varagana.Anomonsha Irótisarini vipamko kamasinkizpor vanasiri yariaro, Irótisarinoshpshtoyaro, michitaragiya. Irótisarinivizall Írotíasa soro. Ashiri Írotíasa vipyovash tpots shaniarana anoshpshtoyaro, michitaragiya. Irótisarinsha

magu kis vamkorpa napatarallashiragiya. 7Michitamam ivapayaro,Irótisarinsha: Novsha tovapchillpa.Yovaa zadkish anoa mashagadama.Izooro panachillpa. Zoraktana.Gichkiazi, táragiya.natarall ashiragana. 8Kamasinshavanirish yasayaro, Ashiri Vagaa mochichomampania paratosh panagadama.Anpat tovapagadama; mag táragiyakamasina. 9Irótisarinsha magu zovashirago, tsiyantaragiya. Magu kapogmantsaragiya. Itaro vamkor napanapavo,Irótisarinsha paziragiya. Dancha, vatstatámam bamataragiya, vatam: Yovzadkish anoa panachillpa, táragova.Ashiri vamkoriatsi pazirago, 10

ria: Ashiri Vagaa pchashini; táragiya.Pachayarosh, mochoa nish yoshidagcha;táragiya. 11Vasodororsha tomanshishipnataragsin, Vagarinia pacharagana.Pachayarosin, mochoa tororagosin,paratosh vayayaro, Irógiya. Irótissha kamasinam panaragiya.Kamasinsha yayaro,giya Vagariniatsi mocho.

12Vagarinsha viponash tsiyatssismazinayarosin,sin, Vagarinia vanots yayarosin,gana. Shiaro maporagsin,ragana; Irótis Vagarinia topchayaro,mochoa tororagiya, kamanko, táraganaIsosoatsi. 13

rago, tpotsia kamigiarallo, Vaparpattsiyatpi ato vaani nataragiya.Ashiri Vagariniatsi pacharago anoa

kamaniana.———

Misha, yovaa Isos tpotsia zapan martarago anoa kamanchintspa.(Márkosa 6.30-44; Arókasa 9.10-17;

Vaga 6.1-14)

Isos Vaparpat tsiyatpi ato iyapatkanosh zaroyaroni, anosh arachich

13 14

Page 42: Candoshi bible   new testament

42

kitaraginiya. Itaro tpotssha Isosogaznachogaragosin, ¿Dosh arachichparianatarag? táyarosin, oropog vigomontachitaragana. Tpots yaktashshochichigorosin tachitaragana. Itaro ovmayamazaragana. 14Ashiri Isos anoshkosiaramcho, káriaramcho, tpots zapanshaniarsin paragiya. Tpotsia kapognayaniragiya. Vagoyaa ichigoroyararagiya. 15Ashiriya, zari maginoshpshtokamcho iysha Isos viponashini:Isosoa, papcha tapiakachpa, táraginiya.Nish tpotsiam mamam vanintaha.Mishat ¿yapiaha katogats paxanxchich?Nish paxanxshishi doniva. Ashiri tpotsiavaptam zaganigcha; táragini. Donnariashiro, Yaktap paxanxashinintskatogtsiama tági; táragini Isosoatsi.16Itaro Isossha: Doni. Xamachi; nishorimaritagtsa siya, táragiya. 17Ashiri iysha:¿Maypataha? Pag zamiatpata tariya,mishat kayopich tsibonod tariya,táraginiya. 18Isossha: Ashiri novamanapanada pakchitata, táyaro, iyshapanaragini pagaa kayopchiatstamta.19Isossha tpotsia: Chirichirimonakuxinagints, táragiya. Tpotsshaichigorosin koxiniarsin, Isos pagaayayaro, kayopchiatstam yayaro, ivarshakanidap nacharago, Apaa, vapparia;shiy katogtsiam istayallish táragiya.Táyaro, pagaa topta topta topta shiaro,iyamsha viponashiamani panaragiya.Na siysa tpotsiam panat panat shigints;maritagints; táragiya. 20Panayarishtini,tpotssha katogiarsin, ichigorosintazazartaragana; katochiragana. Iysha12 tsob katochimaa yaragini. 21Tpotskamoz zamiatpata mir shaniyaragana,vizallpata, vipaptaya. Ichigorosinkatogiarallosin tazazaragana.

(Márkosa 6.45-52; Vaga 6.15-21)22Tapitarallsha,

shiatsini: Siysa arachich kanapogints;tárago, iysha kanosh zaroyaroni

nataraganiya. 23Mishat, tpotsiatsishaniaro anoatsi, Vaptam kanapogtsa.Nov nachtamana, táyaro, machipkáriarallo anosh vaanita Vaparpattsiyataragiya. Psan kapog Vaparpattsiyataragiya. 24Itaro iysha mosashapilliri nanatarat ashiraganiya. Arachichkitamam pinasaraginiya. Kabosor kapogkabostarago, varastam varastarago,kaapa pinasaraginiya. 25Isossha zaritarasiamam pakich pishtarago anoshiyap kogomon nantacho kosaragiya.26Vatsiritkacho, iysha tpots ashirokogomon nantacho paragoni,yaralloni, Papcha, kanizi, atoni kapogponiraginiya. 27Itaro Isos tsiyatko,Ponirintspa, novtada. Mapigtsa;táragiya. 28Táyarisha, Pitorsha: Isosoa,¿shiy? ¿Kaap zorakish? Ashiri novaakogomon nani táda; táragiya. 29Isossha:Ayo; ashiri nani; táragiya. Pitorshachiyzayaro, apilliri kogomona nantachashiragitamta. 30Itaro dato Isososhkosaro, varasatstam nap kabosoroatstamnap ashibapo, ponirostarago, kogoshkamshigaragiya. Isosoa, istada; táragiya.31Isossha ovia potayaro, itsiraragiya.¿Mayamsha poniragsha? ¿Mayamshaponirostayarosh, novamon magish datatoragsha? táragiya. 32Kanoshzaroyarosin, kabosorsha zanaramachashiragiya. 33

yaroni, Isosoa tasasiaroni totolltayaroni,Shiy Apalltishcha Vipish. Na izooroyasayaniya, táraginiya. 34Mosatsshakitiaroni, tsap Kinísaritosh sora anoshmatayaraganiya.

(Márkosa 6.53-56)35Anosh matayaramchoni, Kiní

shoch tpots Isosoa paragosin, ashpatamiriptarallsin tpotsia kamanta kamantaashiragana. Isos nish kosialliya magtáragana. Anoatssha mazinayarosin,tpotssha vagoyaa chipayarosin,yarosin, Isososh yoshidaragana. Isossha

14

Page 43: Candoshi bible   new testament

43

tpotsia zapan yararagiya. Ashiritpotssha: 36Isosoa,tish patatkachori, novaa yarachpashatáragana. Táyarosin, Isosoatsshavatoniria patatiarsin yararaganaya. AbIsosoa kok pzapaniaragiya.Ashiri vatamcha tsiyatssis yov Isos

tpotsia martarago ano.———

Misha yovaa Isos itsinsaro chinamam tayapstarago anoa kamanchintspa.

(Márkosa 7.1-23)

15 1Minosh zari irosarinshochParísiypanshoch táyaspatashi,

pan Irosarinosh kayashinosin, Isososhkosaragana. Kosiarsin, tamontamammasharagana; 2¿Iponshish mayamahada zitaminaa kok payokana? ¿Ovia dakoxiarsin katogkanava? ¿Mayama oviada koxkana? Zitaminaa kok nirkanava;táragana. 3Itaro Isossha: Ashtata. ¿Itaro

rini niraksa? ¿Mayamsha Apallia kok dapayoksa? Sanatstamari kokis kapogchinaksa,sava. 4Apall kok atiaha: Apariatsis,aniariatstamtis vanasiri napagtsa, atcha.Tpots vapariatsi, vaniriatsi yotarittsiyatko anomad tsipatspatari vanimamvaritakcha, atcha Móysisarini koko.5Itaro siysa apariatsis, aniariatsisistamam da chinaksa. Mashkosin, siysa:Doni. Istamam pinasaktana. Apallia kokmapiaktana. Mishat, nov korikiriatsiApalliam ichigoro vayakina. Shiyaaistamam pinasaktana, atssa apariatsis.6Ashkos Apallia kok kapiataksa. Mishat,iponshiatsis anoatstam tayapstaksa.Ashkos Apallia kok kapiataksa. Itarozitaminaa kok kis payoksa; sanatstamarikokis kis payoksa. 7Yotarittischa siya.Apallia kok tayapstakaniya atitatis,gichiksa. Apall kamachtampani,

Isáysarini sirotamasa yadayaro,siyashchiam vasina kamaniragiya.Atiaha Apall koko;

8 In tpots kokpatari mago novaatsiyatkana, táragiya. Itaro novaada chinakana. Da magoankana.9

naha. Magota tayapstakana,vatam vaanatstamari chínashtayapstakanava;

táragiya Isáysarini Apallia kok yadaragoano. Ashiriya ¿mayamsha novaa iponshikiyog táchaksa? Vapa; táragiya Isoso.

10Isossha Paríshia táyaro,giya. Nanimasints.tsa. Magoanagints; táragiya. 11

pat kisiaroch katogkich anoa damagishich yotaritkiya. Itaro yov yotaritmagishich chinakich ancha chiyayotaritkiya. Yov yotarit tsiyatkich anchayotarittamta, táragiya Isoso. 12Ashiriiysha Isos viponashini: Isosoa, Parípanshoch táyaspatash shiyaa kokishmazinayarosin, na tsiyantakana,táragini. 13Itaro Isossha: An tpots vatamyashigchichiva. Nitati Apallchichiaha.Ashiri yovaa Apall da vaana vayaragoanoa xpoakpaz ashiro kapiatchiya.14Ashiri vaani tsiyantachpa. Vachmchosanadpaz tpots ashkana. ¿Tamariamchospatatin itach? Ashkinarsinanakchosin, vaani tsibonori vazavoshtovitchillinaya táragiya Isoso. 15PitorshaIsosoa masharago, ¿Amaragshakatogtsiatsi? Iyam kamanigcha;táragiya. 16Isossha: ¿Tamara damagoanaksa siya? 17Vatam katogatstpotsosh chik pshtoyaro, shiaro yosorarag shitogova. Ashiri katogats tpotsiayotaritkiaha. 18Itaro yov magishichzapan yotarit china china ashkich anchachiyaa yotaritkiya. Anori chinayaroch,yotarit tsiyatkoch ancha yotaritaya.19Vatam tpots oro magosh yotarit

14 15

Page 44: Candoshi bible   new testament

44

chinachinav ashko anomad yotarittamtakiya. Tpotsia pachamam chinakopachachparia. Tpotsia vizall isovamamchinako, isovachparia. Kizaa yotaritpatatamam chinako,ria. Shochimam chinako, shochichparia.Gichimam chinako, gichichparia.Yotarit zarogchamam chinako, yotaritzarogchachparia. Tpotsia yotaritaminamam zadko, yotarittam inachparia.20Ashiri yovaatsimari magosh yotaritchinako an yotarit shitogachparia. Itarotsaronpat kisiaro katogkoch ancha dayotaritaya, táragiya Isoso.Ashiri yovaa Isos itsinsaro chinamam

tayapstarago anoa kamaniana.———

Misha kamanchintspa; yovaa Isos tpotsia zapan istaragita, ashirita Parísiypanshoch

tpots da magoanaragana anoatsi.(Márkosa 7.24-30)

21

noni arap llitaritap tpots vatsaponnataraganiya. Da Otiayap tsapo.Tírshoch tpots mishat Sitónshochtamtpots vatsapono. 22Anosh kosaragoni,kizsha, kanánshochi tpotsi Isosoamasharago; Istada. Yashigu novash iparipshtorago, kapog kiyog yachakiyalloratsi táragiya.tana. Shiy Dápiyarinchichtishcha. Yovotiayshoch kotakana antishcha shiya.Ashiri shiy xapoamam vanintaha.Ipariatsi istagada. Lloraa da nayaniksha,tanoko anosh táragiya Isosoatsi. 23Itaro

giya. Mazinanakach ashiragiya. Isosnanat ashkacho, kizsha da sabaytakotanoyaro, tachitatarall ashiragiya.Ipariatsi istagcha. ¿Da nayaniksha?akaktarall ashiragiya. Iysha viponashini:Vapa. Kizaa zaganigcha. Nagi, tágcha.Tamontakova; táraginiya. 24ItaroIsossha natponoyaro,

giya; Apall novaa zaganiaro,chiatsim istashini; táragiya, vatamksotamapan doniva; táragiya. Llitaritaatpots istamam novaa kamachtaragiaha,táragiya Isoso. 25Itaro kizsha Isososhvats totolltarago; Isosoa, istada;táragiya. 26Isossha: Ashiri ipariatsishistakinariana, otiayshochiam llorapazvatogash itotsiarori,paz ashirori panachiazi. ¿Ashkoritamaria nov shiyam istachi? táragiyaIsoso. 27Itaro kizsha: Ashiritataya,pakchita ipariatsi istada, vatam tomozoro katogtsia katochim katogkova.Tomoziampaz ashirosh katochimonatapanada pakchita, táragiya. 28Isossha:Novamon magish kapog tatokshava.Kapog magoanakshava. Ashiri novshaistachillpa. Ipariatsish na yariana.Napashini; táragiya. Táyaro, llorshanattamarta yararagiya.

29

yap tsap kanaporaganiya. Kosiaroni,minoshsha zari oropogosh vigomonnatiaroni, shiaralloni, machipshakáriaroni, anoshsha Isos koxinaragiya.

30Machipsha tpotsia zapan Isososhyoshidaragana vagoyatsi. Chpanaa tpotsyoshidaragana. Misha vach mchosatstam,misha makokshiavatstam, misha tpotsnamam pinasakana anoatstam, mishavagoyatstam yoshidaragana. Ashipkosaragana. Isososh vatsi vayayarosin, Isosichigoro yararagiya. 31Tpots kuzimchiayararago, kis xitagat ashiragana. Vachmchossha yariaro, napanapav magu kisashiragana. Makokshia tpots kis tsiyattsiyat ashiragana. Zamagaragana. Apallkizporcha. Apaa, vappari, táragana. Shanatiptsiriatsish, otiayshochiatsini kapogistakshava. Shiy kizportishcha, Apaa.Vanasirtishcha, táragana.

(Márkosa 8.1-10)32Ashiriya tochip zari anosh machip

taragana. Katogamam donari. Ashiri

15

Page 45: Candoshi bible   new testament

45

Isossha iyaatssha viponashiatsikoroziaro, Tpotsia da katogorozaganimam zadkiazi. Goatsishshamarizimon itsipachshaparia, vatam natochip zari da katogaraganava; táragiya.33Ashiri iysha: Yovash da tpots tako,¿tamaria katogsia pagchich? Misha,¿tpots zapaniva? táragini. 34Isossha:¿Pag vanip tara? táragiya. Iysha: Pagtsibon matayaro tariya. Misha kayopchitaritamta pakchimarita, táraginiya.35Isossha: Tpotsia kuxinagints tágcha;táragiya. Tpotssha koxiniarsin, Isosshapagaa kayopchiatstam yayaro, 36

ria: Vapparia táragiya katogtsiama.Shiaro, pagaa kayopchiatstam tatapiaro,iyamsha panaragiya. Niava; tpotsiampanagints; táragiya. Iysha tpotsiampanaragoni, ichigoro katogaragana.37Ichigoro tpots tazazartaragana.Ichigoro katogiarsin, tsibon matayarotsob katochiragiya. 38Tpots iponponarmiro katogaragana.tamta vipaptatamta. 39

sin, Isossha: Ashiri siysa kanapolltamtsa.Nov nachtamma táyaro, machipkaroviaro kanosh nataragiya. TsapshaMákatána sora anosh matayaraganiya.

(Márkosa 8.11-13; Arókasa 12.54-56)

16 1Minosh zari Parísiypanshochtáyaspatash tpots, Sató

shochtam táyaspatashi, Isosoayachayani. ¿Kamapa Apallia yotarittsiyatchiya? atosin, Isosop nataragana.Kosiarsin, Isosoa masharagana. Kanidapshiy vizporirish yamadada. Na pagpani,táragana. 2Isossha yámarago,sha novaa atssa? Kanidosh vanipnatstamam yasaksa. Itaro novaanatstamam gataksa táragiya. Zaripshtokamach kanidap napiaros, Pa, pozar zatachparia vatam kanid chobiapiva,atos anoa natstaksa. 3

sha kanidaa napiaros, Msas chobiapiva.Sin sinapi atcha, atitamsa. Siy vanip

yasaksa. Kanidaa yasakitatiasa, itaroyov Apall siro kamanirago anoa: Ipariazaganchima, táragova, anoa damagoanaksa. Novaa da natstaksa.Apallia kok chinakaniya atitatiasa, damagoanaksa. 4Yotarittischa. Da Apalliaitsinsaro chinaksa. Anomad Kanidap siyvizporirini yamadada, atssa. Itsinsaromagoanamam zadkinariasa ashiriOnásarinia kok magoanagtsa, vatamOnásarini támakpaz ashiragova. Novshaashchitamparina. Araginasha Apalliavizporirinia yamadamam vanintaha,táragiya Isoso. Táyaro, kasarago,nataragiya.

(Márkosa 8.14-21)5Isossha iyapat viponashpatini

mosshotam kitiaroni, iysha iyanpatatsiyatkoni, Ma’a;niva. Bizaraginiva táraginiya. 6Isossha:Mazinagtsa; Parítash, misha satósiypanshochtamtáyaspatash tpoatshishia chinarintspa;paptsa; táragiya. 7Iysha: ¿Mayamahaiyaa at? táragini. Pagaa bizaragini doshanomadpa atiya táragini. 8Itaro Isosshaiyaa kukini vaana yasarago, ¿Tamarinovaa koki da magoanaksa? Pagaatsiyatkiazi. ¿Nitati katogtsimon magimantsakiazi? táragiya. 9¿Doshachinakis? ¿Nov pagapat zamiatpatavanip tpotsiam martaragina? ¿Doshzamiatpata miro? ¿Vanip tsoboakatochim yaragsa? ¿Tamasha mosasiribizaksa?kina. 10Misha pagapat tsibon matayaro,¿vanip tpotsia martaraginava? ¿doshaiponponar miro? ¿Misha katochimtamtsob vanip yaragsa? 11

sha da magoanaksa? Pagaa pishtakoanoa tsiyatkiazi. Parísiypanshochtáyaspatash misha satósiypanshochtáyaspatashtam kok gichizpat kisiarotayapatakana; tpots ashko anoa pagpaztpoatamamshi ashkiya. Anoatspaz

15 16

Page 46: Candoshi bible   new testament

46

ashiro tsiyatkori atina, táragiya Isoso.12Ashiri iysha magoanaraganiya.Pagatsiaha tpoatamamshi tsiyatak, da.Parísiypanshochia táyaspatashia kok,misha satósiypanshochia táyaspatashiakok yovaa gichizpat kisiaro kamankanaanoatspa Isos atiya táragini. Paptsa;mazinarintspa; táragiya. Ashirimagoanaraganiya.Ashiri yovaa parísiypanshoch

táyapstash da magoanaragana anoakamaniana.———

Misha, yovaa iy Isos táyapstashini natomasina magoanamana

magoanaragini anoa kamanchintspa.(Márkosa 8.27-30; Arókasa 9.18-21)

13Anomonsha zapish kayaroni, tsapSisár-Viarípish sora kosaraganiya.Anosh kosaragoni,goni, Isossha iyaa masharagiya;¿Piyartach tpots novaa amkanaya?táragiya. Yov Apall tpotsiam kinaragoano, ¿dosha at novaatsi? táragiya.14Ashiriya, iysha; Ashpatam tpotsshiyaa: Vagariniazova ichomampanitámiashiniva, atssincha. Itaro ashpatamshiyaa: Zitaminazova támiashiniva;Apallia kok sirotama kamantaroanozova. Ashpatam Iríyasarinparia,shiyaa atssincha. Dontati ashiro,Írimíyasarinparia, atssincha shiyaatsi,táraginiya. 15Ashiriya, Isossha:¿Siystava; novaa chakad atssa? ¿Novtamamazi? táragiya. 16Ashiri Simsha,Onásarini vipa, Pitortam soro, Isosoayámarago: Shiy Apalltishcha Vipish;Apalltishcha iposamarini yov sirokoschiya táragana antishcha shiyatáragiya.

17Isossha Pitoroatsi: Simoa, Apallshiyaa kizpor chinakiya, táragiya.Tpotsiaha shiyaa kamanirago, doni.Itaro nov Apari shiyaa magish

putsiarago, na novaa magoaniaroshnatstaksha. Nov Apari kanidap tako,tpotsia ichigoro natstakiya. 18AshiriPitoroa, nov shiyaa atashina; tpotsshashiyamon kokish novaa magoankosin,tpotsiriami inchima. Yashigu tpotsiriatsikiyog yachakta, tpachigachima tákchita,tpotsiriatsi kasimam pinasachiya. Novtpotsiri vaamari kasiro tachillinaya.19Ashiriya, shiysha tayaspatampaniritagcha. Tonariatstata tayaspatagcha.Tpots ichigoro na Apallosh tachitamamvaritayallcha tágcha. Nov tpotsiriamiksotamapani vayachillpa. Apall shigchaatcha shiyaatsi. Tpots mantsir tako, NovApallchichtana atita, mantsir tako,ashiri shiysha: Vatsta shiynari, tágcha.Tpots vanasiri tako, shiysha kisnapagcha. Apall shiyaa ksotamapaniamiposaragiya. Ashiri shigcha; táragiyaIsoso. 20Pitoroatssha táyaro, iyaatssha:Itaro natomasamta tpotsia kamanintspa;Isos Apallcha Iposamarini tárintspa;táragiya.

(Márkosa 8.31—9.1; Arókasa 9.22-27)21Ashiri anomonsha Isos iyaa vaanatsi

vatsipono kamanimam chtaragiya.Irosarinap nachima, táragiya. Anoshkosiarori,naya. Iyashoch vachinarini, orkari,

pani,naya. Shiaro novaa topchachillinaya.Itaro zar tochparinshini Apall novaaitoyamachidanaya, táragiya iyaatsi.22Pitorsha Isospat pakich arapilltamanatiaro nabaragiya. Apall shiyaa izooropachidkiya.naha, táragiya Isosoatsi. 23Isosshayámarago; Yovari Apari ato anoriashchima. Yashigu tamapari ashironovaa tamontaksha. ¿Mayamsha novaapachidaksha shiya? táragiya.sha novam xarashish vayamamzadaksha? Siy tpots ashiritam

16

Page 47: Candoshi bible   new testament

47

chinaksha. Itaro yov Apall chinako anoashiy da chinaksha, táragiya.

24Isos táyaro, iyaatssha: Novashtachitamam zadkos, sanatsi tarashischinarintspa.tsis pchidintspa;sidama; táragiya. 25Tpots vaanatsitapachidapi ato, yashigop nachiya;izooro tsipachiya. Itaro novamonkamini vatsiponoatsta da pachidko,orotamari tachiya. 26Tpots maachiichigoro payokinari, itaro novaa damagoanko,mam tar? doni. Tsipakcho, yashigopnachiya. ¿Antati Apallish pshtomamkorikpat pshtochiaha? dabari. Izooropinasakiya. 27Nov natoma tpotsiamkinaragori, itaro yosor koskachori,husinosh kizpor koschina. Aparpativasodorori koschina. Koskachori, tpotsianovash tachitkacho anoa izooroyamachima. ¿Itaro tpots novaa gataragoanoa tamari yamachi? Yashigopzaganchina. 28Itaro mazinagtsa novaakoki; siy novaa mazinakos, itaro datomatsiparos, ashpatamtis Apallia tárashpagachpasa, táragiya Isoso iyaatsi.

(Márkosa 9.2-13; Arókasa 9.28-36)

17 1Isos anomonsha aragich tsibonmatayaro mats Pitoroa, misha

Sadiakoriniatstam zóvallpat Vagatstamaship machtayaro, machip ivarikáriragana. 2Ivar káriarsin, Isossha vachllitaritam kinaragiya. Viponashsha napashkosin, mag Isos vach mochpatari zaritamapari ashiro, kizpor husiniaragiya.Vamarsha korakortar ashiragiya; kizporborshi mag ashiragiya. 3AnomonshaMóysisarini, mishat Iríyasarini anoshIsososh yakaragana.gana. 4Zitamin nakchosin, Pitorsha mag:Xamachi, ichia, mag tárago. Niatsiritayani. Nov tochip tabtachima; niatsiritapani, ichia. Min shiyam tabtachima;misha Móysisariniampa, misha Irí

niampa, táragiya Pitoro magota. 5Pitortsiyatko, msassha kizpor husiniakoashko, Isosoatstam, viponashiatstamyabotatara ashiragiya. Shiaro, msasoshmag kukoz kimaragiya; Isosoa novipartana. Ksomish chinaktana. AshiriIsosoatsiri kok mazinagtsa; mag kukozkimako táragiya. 6Viponashsha anoamazinaragosin,gosin, tsaposh timochiragana. 7ItaroIsossha viponashia ovpat pata ashirago,Ponirintspa. Chiyzagints; táragiya.8Viponashsha nap ashkosin, tpots doni;Isosoatsimsha paragana. Ashiriya,mapiragana.

9Machipsha karovkatssin, Isosshaviponashiatsi: Siy paragis anoakamanintspa; tárago. Novsha tpotsiamkinaragina. Itaro, nov tsipakchori, novtámkachori,mam varitakcha, táragiya viponashiatsi.10Viponashsha Isosoa masharagana;Iyashoch tayapstampanirini: Irípaz ashiro oro koskamcho, ApallshapaIposamarini koschiya, atssincha.¿Mayachtaha at? táragana. 11Isossha:Zoraksincha, tárago. Apalli: Ipari datomatsaporonasosh zaganchori, Iríyasarinpazashiro zaganchimasima ipariami tpotsiamagu yaramama, táragiya Apalli.12Ashiriya nov siyaa atina, Iríyasarinpazashiritam na kosialliya. Itaro tpots ovaanatstaragazillinaha. Da natstaragosin,pacharagana.zillinaha. Nov tpotsiam kinaragitati, itaronovaatstam kiyog yachayarosin,pachachidanaya novaatsi, táragiya Isoso.13Viponashsha vaanpatatin tsiyataragsin,¿Ashiri Iríyasarini ato anoa chakachtahaat?rinia da at? táragana. Anoatspa atiyaatosin, anori chinaragana.

(Márkosa 9.14-32; Arókasa 9.37-45)14Karoviarsin,

rana anosh kosiarsin, min tpots vipagaz

16 17

Page 48: Candoshi bible   new testament

48

† Piarsikor 21 kaap vanintaha. Ashpatam kirak anoa tar, itaro Mativarini anoa da kaapyadaragiya.

magu kapog mantsako, Isososhkosaragiya. Timochiaro masharagiya;15Istada Isosoa, táragiya. Ipari vanipkiyog kachiykiya. Oro kizpor ay tákcho,itsip pantsat, itsip pantsat ashkiya.Vanip na somasosh pantsako,tam pantsako ashkiya. 16Ashiri novshaiponshiatsish masharagori, Ipari yaragi,táragori, ovsha xapoaragana. Ashirishiysha istagadama; táragiya Isosoatsi.17Isossha: ¿Mayamsha siy oro novagazkosaksa; vatam novaa magoanamamgataksava? tárago. ¿Ashinoahamagoaniachis? ¿Oro magishis sarichsarich ashiksava? Siyam goti kiyogkachiykina; yarta yarta ashkitati, siynovaa da magoanaksa. Ashta, iparishyamashini; táragiya Isoso. 18Táyaro,tpotssha vipaa Isososh machtayaro,Isossha yashigoatsi: Shtogagi; táyaro,yashigsha llorash shitogaragiya. Llorshayaramamshita. Magu mapim ashiragiya.19Yariaro, Isospatsha nayaralloni, iyshaiponshiptini Isosoa masharagini. Iyyashigoa tashitogamam yacharagoni,itaro xapoaragini. ¿Tamashta ashkini?táragini. 20,21† Isossha: Vatam daApallimon magis tatoksava. Apallimonvizporirini magis tatkinariasa, pakchitatatkinariasa, siyam xapoamamvanintaha, táragiya. Napa Apallimonmagis tatkos, machip tsiyatkos,chiyzagi. Piy nagi; tákchos, machipshachiyzayaro, nachiya. Zoraktana.Apallimon izooro magis tatkos, siyamxapoamam vanintaha, táragiya Isoso.

22Isos iyapat viponashpatini vadKárariayosh tsap taraganiya. Anoshxikorini, Isos vaanatsi vatsipon vasinakamaniragiya. Nov tpotsiam kinaragtati,ashta tpots novaa tamapigayarosin,potayarosin, 23

naya. Novaa pachayaritatiasinaya, itarotochip zari anosh támchima, táragiya.Iysha Isosoa kok mazinaragoni, maginikapog mantsaraginiya.Ashiri iy pakich magoanaragani anoa

kamaniana.———

Misha kamanchintspa; yovaa Isos iyaa viponashiatsini tayapstarago anoatsi.24Anomonsha zapis yaktash Kapárná

vash kosiaramchoni, korikia yampantpots, yov Apalliam pago korikia

gana. ¿Shiy mayistorish Apalliam pagukorikia vayaktamtaha? táragana. 25

sha: Aa, tovapaktamcha koriki táragiya.Táyaro, tpotsia kamigiaro, pagososhpshtoragiya. Pshtoyaro, datoma Isosoamashiaro Isossha Pitoroa tsiyataragiya;Pitoroa; mazinagcha; táragiya, Koraktpotsia orkir yako, ¿chakaha orkir yak?¿Vaanpatatin maachirita orkiri yak?¿Tonariatsiazova? ¿Amaksha shiya,Simoa? táragiya Isoso. 26Pitorsha: Doni;¿Tamaria vaanpatatin maachirita orkiryach? Tonaria tpots orkir oro yatariya,táragiya. Isossha: Nov Apallchichtanava.¿Ashiri mayamaha tovapchi Apariamipago? 27Itaro tovapamam gatkinariana,anomad tsiyantachpasinaya. Ashirishiysha, da antamam, magasis yayarosh,mososh minamari tin shiarosh,kayopchia yosachsha. Tin shiarosh,yósiarosh, kokoa taxipogakchosh, anoshkorikia pagachsha. Yayarosh, korikiayampaniam panagcha. Apaya, tágcha.

cha tágcha; táragiya Isoso. Pitorsha,mosap nataro, minamari tin kayopchishkok korikia parago, Apalliam pagovayaragiya.

17

Page 49: Candoshi bible   new testament

49

(Márkosa 9.33-37; Arókasa 9.46-48)

18 1Anportam Isossha iyapatpagososh taragoni, iysha Isosoa

masharaganiya; ¿Apall tiptsiri chakahakasiro tar? atoni masharaganiyaIsosoatsi. 2Isos lloraatssha: Naninigiama, tárago, llorsha kosiaro, Isoslloraa iyash toxiykiaragiya. Shiaro, Siynovaa masharagos, ashiri nakamanchintspa, táragiya. 3Táyaro, Namazinagtsa; táragiya. ¿Mayamsha orokasiro tamam chinaksa? Ano yotaritcha.Lloraa napagtsa. Novaa chinako,mapiykcha. Tpotsia kasimamchinakiaha. Ashiri siysa llor tamakpariashigtsa. Novaa da kizpor chinakos, vadsanpatatis kasiro tamam chinakos,Apalliam tiptsiri kinamam pinasaksa.4Ashiri yov llorpaz ashiro da orovaanpata kasimam chinako anoatsshakaapa Apall kis napkiya. Ancha kaapaApallia kasiro chinakiya. 5Tpotsshalloraa in ashiritam, novamad kaminichinako, ashiri novaa chinaktamtaya.

(Márkosa 9.42-48; Arókasa 17.1-2)6Itaro tpots lloraa yotarit tayapstako,

yovaa novaa chinako anoa yotarittayapstako, llorsha mazinayaro, shiaroyotarit tako, novsha tpotsia kizporvanichima,rago anoatsi. Tpots ashko an yotarittayapstako, vayarponomon samadokapogov tosisiaroch, kabiaro, mososhiposonadosh kapiatkacho, vanimamvaritakcha, 7vatam tpotsia yotarittayapstakova; an kizpor yotaritcha.Tpotssha mazinayarosin, shiaro yotarittakcho, araginasha yotarit ashkana.Tpots oro ashichpasinaya; yotarittayapstachpasinaya. Itaro yov tpots

mam vanintaha. 8Anomad siyaa atina;koviptis oro yotarit ashkos, kutsiptis oroyotarit patatamam nakos, ashiritoroyaros arap kpitagtsa. Kuzima

natomasamta tsaporonasosh taktatis, daorotamari somasosh korachis.shishiriatsis kapiatamam gatkos,kamogomam vanintaha. 9Kchiatsisashiritam atitamana. Kchiatsisksotamam pinasakos, ashiri yoxiaros,arap kpitagtsa.samta tsaporonasosh taktatis, daorotamari somasosh korachis. Apalloshpshtomam xararintspa. Yotaritshishiakpitagtsa átana. 10Ashiriya siysa paptsa.

rintspa. Apari vasodoror lloraaksotkana; istakana. Apaposh taksin, oronapkana lloratsi. 11Ashiri paptsa atina,vatam nov tpotsiam kinaragori, tpotsiatapachidamam kosaraginava.

(Arókasa 15.3-7)12¿Tpots tamakanaya? Opiahaa

chinoksin, ¿dosh oro nap nap ashkana?Napaz tpots 100 opiaharinia chinoko,minomaritata, tsípat ashko, ¿nitativaani tsipap at? doni. Chinoatssha 99machip kamigiaro, minamta tsípakchoanoa nachogakiya. Chinogaz magumantsak ashko, nachogat nachogatashko, 13shiaro zapshita pako, ¿doshamagu kis shabatak? Magu kis ashkiya.Vashtam pagososh kanapkacho, yovashtpots shaniarana pakcho, magu kischa.

cho, anomon magu kis shabatkiya.14Ashiri Apari kanidash tako anashiritamta. Siyaa ichigoros pachidkiya.Da minamtiyam masaro tamam zadkiya.Lloratstata chinakiya.

(Arókasa 17.3)15Ashiriya, novaa koki payokinariasa

ashiro, zovallis tamapari ashiros tagsa.Itaro min tpots, Apallchich tpots yotarittakcho, shiyaatstam yotarit inakcho,shiysha shana nabagcha. Ovshamazinakcho, vaana yaramam zadko,ashiri shiysha vanasiri napagcha.Bizagcha. Ashkos, yosor sanpatatis kis

18

Page 50: Candoshi bible   new testament

50

tatssa. 16Itaro nabkitatish, ovshamazinamam gatko, ashiri shiyshatpotsia tsibono, Apallchichiatstam tpotskorozogcha. Ovshtisin mazinarsin anoshyosor tsiyatagcha. 17Na yariani,tákchosh, itaro ovsha vad mazinamamgatko, yaramam gatko,sha Apalliam shaniykatssin, ichigorosinkamanigcha. Ashiri tpotssha ichigoronabkosin, ashta mazinamam vad gatko,vad tsiyantako, ashiri shiysha: Vatamyotaritshishia yaramam izoorogatakshava, ashiri iyash pshtomamvatsta; tágcha. Llitaritaa tpots ashirosnapagtsa. Iyash pshtorillpa; tágtsa.18Nov siyaa iponshiatsi atashina; Apallsiyam vaanaa tiptsiriam ksotamapanvayakiya. Apallpat minamari magoazpayokos, ashiri tpots yotarit takcho,siysa vaniagtsa. Tpots vanasiri takcho,siysa vanasiri istagtsa. Apall, Shigtsa,atcha siyaatsi. 19Mishat Apallpatminamari magoaz chinakos,ritis Apallia tsiyatamam shaniykos,Aparpatini ivarpichpat tsiyatkosmashkos, yovaa mashkis anoa siyamistachiya. 20Nov oro siyashtana. Ashiritochpanadari tpots, donnari ashko,

sin, novsha anshotamana, táragiya Isosoiyaatsi viponashiatsini.

21Isos táyaro, ashiri Pitorsha Isosoamasharagiya; Ashiriya, tpots novaayotaritam inakcho, shiaro yarianitákcho, shiaro yosor yotaritam inakcho,shiaro yosor yariani tákcho, shiaroyosor tayos tayos ashkachinariya,¿vanipshoha novaa kiyog táchakchoanosh, Na vapa; mazinamam zadkiazi,táchi? ¿Tsibon matayaro anosh támamdosh varitach? ¿Shiy amaksha? táragiyaPitoro. 22Isossha: Mazinagcha; tsibonmatayaro anosh kasamam vanintaha.Oro tpots vaana yaramam zadko, ashirisiysa anpat mapiros tsiyatagtsa.

Yaragtsa izooro mapimama.mam zadkiazi, támam vanintaha.23

niatsi oro yarkiya bizamamarita. Ashirisiysa shigtamtsa. Mazinagtsa, tsiyatssismagiatsis putsimam kamanchintspa:Tpots korak magoaz chinarago,

kana? Na ichigoroa tovapagadamatáchima táyaro, vasodororia: Tpotsiayamashini yov novaa tomashtakanaanoatsi, táragiya. Táyaro, vasodororshanayaro, 24

ragana. Kosiaro, koraksha: ¿Vanipkorikia novaa tomashtaksha? ¿Doshamichonis novaa tomashtakish?¿Ashinoha tovapchish? Na tovapada;táragiya koraka. Tpotssha: Ichiapinasaktana. ¿Maypataha; korik doniva?táragiya. 25Ashiri koraksha: Ashiripinasakosh, shiyaatstam,tamtish, misha ipariatstamtish tpotsiampaxanxchintspa mochchoriama. Mishatmaachiritamadish ichigoroa potayaroripaxanxchima. Anpata tovapachsha,táragiya. 26Korak táyaro, tpotsshakizpor ponirostarago,yaro, Doni, ichia. Xamachi. Vatsta; anoashirillpa. Na ichigoro tovapchillpa.Zoraktana zapshitataya, totolltayaro,tanoko táragiya. 27Koraksha tpotsiakapog nayanirago, Ashiriya,ria. Vaani pastachiya. Pagipishmapirosh kanapogcha, táyaro, vaptamtpotsia zaganiragiya. 28Itaro tpotsshanayarallo, oropogoshsha llitaritaa tpotschamayagaragiya. Pakiaro, Shiy novaakorikia tomashtakshava. ¿Mayamsha datovapaksha? táyaro, tsiyantayaro,pakchita tomashtarago,nosh potayaro, Nato tovapada; táragiya.Pakich tpotsia pachamam pishtaragiya.29Tpotssha kizpor ponirostarago,totolltayaro, Xamachi. Natoritanakorikiri vanintaha. Itaro tovapchillpa,

18

Page 51: Candoshi bible   new testament

51

zoraktana, táragiya. 30Itaro tpotssha vadtsiyantarago, porisiyaa koroziaro, Niatpots potayaros, tomanagints, vatamnovaa tovapamam gatkova; táragiya.Porisiysha tpotsia potayaro,giya. 31Ashirocha, koraksha mochchoranoa paragosin, ¿Tamayshta ashik?¿Tamayshta tpotsia da nayanika?táyaro, korakaa kamaniragiya. 32

sha mazinayaro, kizpor tsiyantarago,tpotsia korozoragiya. Ovshacha kosiaro,koraksha: Shiy yotarittishcha. Novaakapog tomashtaragitatish, nov shiyaanayaniragori, vaani pastachiya,táraginava. Ashiriya, 33¿mayamsha shiynov tamaragparina da ashkitamsha?¿Mayamsha tpotsia da nayaniksha?táyaro, 34tsiyantarago, vasodororia, Niatpotsia putagints. Po tovapamampinasako, ashiriya siysa pzkoata pzkoatashigints. Ichigoro tovapakcho anoshshitogamam varitariya, vasodororiakamachtako, táragiya. Isos tsiyatssiakamanko táragiya. 35Shiaro Isosshatáyaro, Anoa magoanagints; táragiya.Vatam Apari na siyam: Vaanipastachiya atcha yotaritshishiriatsis.Ashiri siysa sanpatatis yaramamgatintspa; bizamamarita. Gatkinariasa,Apall siyaatstam vanichiya, táragiyaIsoso iyaatsi viponashiatsini.Ashiri kamaniana yovaa Isos iyaa

tayapstarago anoatsi.———

Na minoa kamanchintspa; yovaa Isos: Novash tachitamam zadkos novaatsimari

chinagtsa; tpotsia tárago anoatsi.(Márkosa 10.1-12)

19 1

rago,noni, kog Ortágosh tovash nataraganiya.Apos zapan mayaralloni, Otiayosh tsapkosiaroni, kog Ortágaa kitaragoni,anosh Isos tpotsia tayapstaragiya.

2

sin shaniyaragana. Vagoyaa ichigoroyararagiya.

3Itaro Parísiypanshoch táyaspatashanshotam tpotspat shaniyaragana. Isosoayachayani; Apallia kok imamarpayani,táyarosin, Isosoa masharagana; ¿Tpotsvaana zadko, dosh vizallia kasamamvaritak? ¿Shiy amaksha? táraganaIsosoatsi. 4Ashiri Isossha: ¿Siy mayamshaApallia kok da magoanaksa? Apall kokatiaha; Apall tsapoa tinayaro, ichigoroivapayaro, kamozatssha tinaragiya. Kizaavizalliam tinaragitamta. 5Ashirochakamoz vaparia kasakcho, vaniriakasakcho, vizalliatsimarisha chinakiya;da kasamam varitariya. 6Ashkacho,tsibonada tpotsi minamaritpaz vanotsashiro tachiya. Ashiriya, dosha tsibonotpotsi; minamaripaz ashiro tachiya atchaApall koko. Apallsha kamoz vizallpatminamarisha tpots inarago, ¿tamariavizallia kasach? Mishat tpotsia vizallitotsimam yotarittamcha, táragiya Isoso.7Parísiypanshoch táyaspatashsha Isosoayámko; Itaro Móysisarini táragova; Tpotskirakaa yadayaro, Izallia kasachima ato,vizalliam kirakaa panayaro, ashiri anpatkasamam varitakcha,rini. Ashiri ¿mayamsha shiy llitaritaachinaksha? táragana Isosoatsi. 8Isossha:Vatam siy tpotsis oro magishis yotaritchinaksava.rini yadaragiya. Itaro chtakcho, Apallanoatsi da chinaragiya. Tpots vizallpatakis tamam chinaragiya. Itaro vizallyotarit patatko, anomadamari kasamamvaritakcha. 9Donna ashko, kasamamyotaritcha. Vizallia kasakcho, shiarollitaritsha yamakcho, an yotarittamcha.Misha tpots kizaa kasama yamakcho, anyotarittamsha tachiya, vatam llitari tpotsvizalliva. Ashiri izallpatartis kis tagtsa;táragiya Isoso. Parísiypanshochia tpotstáyaro, kasaragiya.

18 19

Page 52: Candoshi bible   new testament

52

10Isos táyaro, ashiri iysha viponashinimasharaginiya, ¿Vatam ashko ano, doshmizallish tamam varitach? táragini.11,12Isossha: Machin kamoz mizallishmapiro takana. Ashpatam tpotsvanotspat yotarit llortako, ashirivizalliam da zadkana. Ashpatam vayariaktoshiarsin, ashiri anomon kizaa dazadkana. Itaro ashpatam tpots Apalligazchinako, Apallosh izooro tachitpi ato,kizaa vatsta tákcho, mizallish takana.Ichigoro tpots anoa chinamam davaritakiya. Itaro ashpatam Apalliamagoanko anoa magoanamam tariya.Apall tpotsiatsi: Shiyam kiza na vatsta;tákcho, tpotssha ayo tákcho, Apallshatpotsia istakiya mapisha tamama,táragiya Isoso.

(Márkosa 10.13-16; Arókasa 18.15-17)13Tpots zapan Isososh kosaragana.

Vipatstam yoshidaragana. IpariamiApallpat tsiyatap atosin, vipaa Isososhyamadaragana. Isosoa, ipariatsikoviptish ptatagi. Apallpat ipariamitsiyatagcha vanasiri kanogamama,táragana Isosoatsi.shini lloraa zapani paragoni, Vatsta;Isosoa tamontarintspa. Mapiakova;táraginiya tpotsiatsi. 14Itaro Isossha:Vatsta; novash vaani lloraa kospana;zaganillpa. Tpots llorpaz ashiro novaachinako, anoa Apall kizpor chinakiya.Ancha Apall tiptsiri táragiya. 15

sha, lloramon ovia vayayaro, Apallshiyaa kizpor chinakiya, táragiya. Ashirianosh tayaspatamam ivaparago, kogOrtágosh kayarallo, nataragiya.

(Márkosa 10.17-31; Arókasa 18.18-30)16Minoshsha zari, kanogas Isosogaz

napati ato, Isososh kosaragiya. Isosoachamayagayaro, Ichia, shiy kizporvanasirtishcha shiya. Ashiriya Apalliamtárash yasapi atori,tana. Ashiri kamanigadama; ¿tarashiaorotari payomam tamaychiazi? táragiya.

17Isossha:tishcha atsha? Vatam Apallimarivanasiriva. Vadaya tarashish orotamashizadkosh,rini payogcha; táragasha Isoso. 18

gassha: ¿Tamamatsiaha payochi?táragiya. Ashiriya Isossha: Tpotsiapcharillpa. Tpotsia vizall yotaritptatillpa. Maachiatsi shuchirillpa.Tpotsia yotarit gichillpa. 19

tish, aniariatstamtish chinagcha; kokoamazinagcha.cha. Shanatsi chinakish tpotsiaashiritam chinagcha; táragiya Isoso.20Itaro kanogassha: Ichia, Apalliakamachtamarini ichigoro payokori,anomonari vachinaraginava. Ashiriya,¿novam mayamaha pishtaka tarashishorotari payomama? táragshita.21Isossha: Ashiriya izooro Apalloshtachitamam zadkosh, orotamariApallosh tamam zadkosh,ritatsish paxanxiarosh, tochigiarosh,pokiriamsha panagcha. Shiarosh,novash tchitagadama. Ashkachosh,Apalloshsha shiyam maachipishtachiaha, dabaria, táragiya Isoso.22Itaro kanogassha maachtaa zapanipayoragiya; an tpots korkirimoncha.Ashirocha, Isosoa kok mazinayaro,gatiaro, magu kapog mantsaragiya.Magu mantsako, Isosoa kasaragiya.

23Kanogas nataragsha. Isossha iyaatsiyataragiya; Siyaa atina; virakochApallosh pshtomam bamcha. 24

nagcha; kamiachoa vanots kapogomkoshash vaach pshtomam pinasakiya.Ashkitamanaya Apallish virakochpshtomam araganasha bama, táragiyaIsoso. 25Iysha anoa mazinayaroni, Maya,ashkachinariya ashiro, ¿tamayriazichkamogchich? táraginiya. 26Isossha:Chanamontari kamogomam vanintaha;itaro Apallina xaptariaha. Ashirocha,tpotsia izooro tapachidachiya, táragiya.

19

Page 53: Candoshi bible   new testament

53

27Pitorsha: Shiyamad kaminishmaachiritatsini ichigoro kasaragtanicha.¿Ashiri iyam mayaha Apall vanasiriistach? táragiya. 28Isossha: Nov siyaaichigoros atina; zapshita Apall ichigorokaniasich tinakcho anosh novshanovamari kasirori tachina. Nov

tana. Ashiri siysa nov iponshini novapattatsamoros tatssa. Tpotsia vanimamvaritakcho anosh siysa novapatvashonad otiayshochia vanichchi.Akóparinia vip 12, anchichia siysaichigoro vanitssa. Siyamari kasiro tatssa.29Mishat siyaa atitamana. Tpots novashtachitamam maachiritaa ichigorokasako, novaa ichigoro kasiro chinako,Apall anoa bizchiaha.mam tpots natomasamam pagoa kasako,zóvallia kasako, vizaria kasako,vapariatstam, vaniriatstam kasako,vizalliatstam, vipatstam kasako,vatsaponiatstam kasako, yov ashko an

sha istachiya.naya. Mishat orotamari Apalloshvatsapono tachillinaya. 30Itaro tpots yovnatori novaa koki mazinaksin,zapaniaha Apallosh pshtochillina. Itarozapshita arapichsha tpots novaa kokimazinakchosin, novaa tachitkatssin,zapan kis Apallosh shaniychillinaya,táragiya Isoso.

20 1Isos vad tayapstako táragiya;Tpots Apallish tachitko,

tam natori tachitko, ashpatam zapishtachitko, itaro Apall ichigoro tatsamorochinachiya. Napa: mzatspani, Vanoskizpor kayanava. Na posamamvaritayallcha, táyaro, tpotsiapatatamam nachogaragiya. Zarimaginshori shtogattanorta anoshshitogiaro, tpotsia shaniarana anoaparagiya. Novam vanosia pusashintsatáragiya. 2Korikia zarimad tatsamoro

tovapchintspa, táragiya. Táyaro,ovshtisin Ayo táyarosin, mzatsip kisnataragana. 3Ashiriya, zari vachamoriatotodarato, mzatspansha: ¿Dosh tpotspishtachparia? táyaro, yosor shitogiaro,tpotsia nachogarago. Tpotsiatsshashaniarana anoa parago, Istada;táragiya. 4Yovamad taravaztakisanomad vanasiri tovapchintspa,táragiya. Ovshtisin Ayo táyarosin,mzatsip nataragana. 5Shiaro, zarivachamoriatssha yosor shitogiaro,minoatstam tpots potaragitamta. Zarshasirogotaratto shitogiaro ashiragitamta;tpotsia potaragitamta patatamama.6Shiaro, zari pokamachsha, tapiamampakchimsha pishtarago anosh yosorshitogiaro, tpotsiatstam shaniarana anoaparago, potaragitamta. ¿Mayamsha siygotaritis taratarav ashiksa? ¿Mayamshada taravaztaksa? tpotsia mashko,7tpotssha: ¿Iyam taravaztamamdonariva?nava; táragana. Mzatspansha: Ashirinovap mzari ptatashintsa. Shiaro,yovamad patatkachos vanasiritovapchintspa, táragiya. Ovshtisin Ayotáyarosin, nataragana. Minamari orapatataragana.

8Ashiriya tapiakachsha, mzatspanshavaana mochchoria: Tpotsia korozoshini.Na tovapchima korikiatsi, táragiya. Yovminam ora taravaztaragana anoakorozogi. Ovam chtaro tovapchimasima,táyaro,giya. 9Kosiaramchosin, minamari orataravaztaragitatssin, mzatspanshaminomad zari tovaparagiya. Shiarsha,tpots yov tochip ora taravaztaragana ankosiarsin, anoamtam minomad zaritovaparagiya. Yov minom matayaro orataravaztaragana anoamtam minomadzari tovaparagiya. 10Ashiriya, yov zarimaginshori shtogattanori anoshmzatsosh nataragana an kosiarsin,

19 20

Page 54: Candoshi bible   new testament

54

¡Maya! iyaa araginasha tovapachparia,vatam vanip ora na taravaztayaniya,táragana vaanpatatina.sha ovamtam anoritam tovaparagiya.11Tpotssha tsiyantaragosin, ¿Mayamshaashiksha shiya?taraginiya? táragana. Zaria kiyogkachiyragitatini itamsaraginiya. 12Intpots minamari ora taravaztaragita,iyapat tatsamoro tovaparagsha. Iyamaraginash tovapamam varitakcha,táragana. 13Itaro mzatspansha:tsa; siyaa potaragori, zarimadatatsamoro tovapchintspa, táraginava.Siysa ayo varitakcha táragsava. 14Ashiri¿Mayamsa novaa tsiyantaksa? Siyaayotarit ashkiazi. Apaya korikia. Navapa, kanapogints. 15Nov zadkinariana,tatsamoro tovapamam varitakcha.¿Antati novantaha korikiri? Ashiriya,siyam tsiyantamam vanintaha. Novmagi kapogcha. Tpotsia istamamchinakina. ¿Ashiri siy mayamshatsiyantaksa? táragiya mzatspani.

16Ashiri nov siyaa atina; Apallashiritamta ichigoro tpotsia tatsamorotovapakpaz ashchiya. Ashiri tpotsshanovash kis tachitko, siy natomasanovash tachitkos, dontati ashiroarapchitata tpots zapshita novashtachitko, Apall ichigoro tatsamorotovapakpaz ashchiya. Apall vaanatsitiptsiri tatsamoro chinakiya, nov siyaaatina; táragiya Isoso.Ashiri yovaa Isos: Novash tachitamam

zadkos, novaatsimari chinagtsa; táragoanoa kamaniana.

———

Na misha yovaa Isos Irosarinap natarago anoa kamanchintspa.

(Márkosa 10.32-34; Arókasa 18.31-34)17

ganiya. Goatsosh nantachoni, Isosshaiyaatssha viponashini kutsas tsibon

matayaroni: Yaani tsiyatstani, táyaro,arapilltama iyaa machtaragiya. 18NaIrosarinap nachinipa, táragiya. Anoshkoskachori,naya. Nov tpotsiam kinaragitati, novaakiyog yachchillinaya. Apallia koktayaspatataro anta misha Apallpantamorkari anta novaa potayarosin,chillinaya novaatsi. 19Tonarip novaamachtayarosin, ovsha novaa kiyogyachachillinaya. Pzkoayarosin,yasinamon tstsayarosin pachachillinayanovaatsi. Izooro tsipayaritati, itaro zaritochpasho yosorsha támchina; Aparinovaa itoyamachiya, táragiya Isoso.Iyaa anoa kamanirago, yosor goatsoshnataraganiya.

(Márkosa 10.35-45)20Yosor nantacho anosh Sadiakorini,

Vagtam vanirpata, Sípitiyorini vizallIsosoa masharagana. Sadiakorin vanirIsososh totolltayaro, Isosoa shiyaatsiyatchillpa, táragiya. 21Isossha: ¿Mayazadaksha? táragiya. Kizsha: Shiy kizporApalltishcha Iposamarini. Shiyamarikasiyarosh kizpor korak tachsha shiya.Ashiriya, korak shiyamari kasirotakchosh, novaa ipari iponshiamishichigoroa kasiro tamam iposagi;Sadiakoatsi, misha Vagatsi átana,táragiya kiza Isosoatsi. 22Isossha: Anoasiy kaapa da magoanaksa. Domakorakam kinarori, nov kizpor kiyogkachiychima. ¿Itaro siy kiyogkachiymam dosh gatachpasa? táragiya.Ashiri Sadiakorintam, Vagatam: Iyamkiyog kachiymam varitachtamparia;gatchiazini, dabaria, táragana. 23Isossha:Zoraktischa. Nov tamaparina ashiro siykiyog kachiychitamsa.ros, Apallosh pshtotssa. Itaro nov siyaatpotsia kasiro iposamam pinasaktana.Apallimari anoa yasakiya. Apall vaanaiposchiya yovaa zadko anoatsi, táragiyaIsoso Sadiakoriniatsi, misha Vagatsi.

20

Page 55: Candoshi bible   new testament

55

24Iysha Isos viponashini koviz iptaronimazinazinav ashiragoni,niya Vagatsi Sadiakoriniatstamta.25Itaro Isossha iyaa: Na mazinagtsa;táragiya. Siyamari korak tamapariashiros tarintspa; itaro tpotsiaistamamari chinagtsa. Anoa Apallsha kisnapchiya, táragiya. Siy tonaria tpotsyasaksa. Korak oro vaamari kasirotariya. Shiaro, ovsha vamkoriatsi kasirotamam ipos ipos ashkiya. Vamkorshakasiro tako, tpotsia zapani kamachtatkamachtat ashkana. 26Itaro siysa Apallistiptsiris shirintspa. Kasiros tamamzadkos, ashiriya tpotsia chinayarosistagtsa. 27Mchach ashiro tpotsiaistakinariasa, Apall siyaa kis napchiya.28Napa; nov tpotsiam kinaragori, tpotsia

tana. Nov tsipakchori, tpotsia zapanyashigoa itotschima. Orotamari Apallishkis tachillinaya.sosh kosaragtana. Ashiri siysa kasirotamam zadkos, ashiri shigtamtsa;tpotsia istagtsa; táragiya Isoso.

(Márkosa 10.46-52; Arókasa 18.35-43)29Anomonsha Irosarinap namani

atoni, yaktash Áyrikosh kayaralloni,shitogiaralloni, zapantam tpots Isososhtachitaragana. 30Goatsinogiri tpotstsibon vach mchosa anosh koxinxinavashiragana. Tpotssha mchosatsi: Isoschanallpa, táragana. Mchosshacha: Isosoa,Dápiyarinchichtishcha shiya. Iyaaistagasida. ¿Iyaa dosh nayanikish?Pagasani, atar ashiraganaya. 31Tpotsshaashpatam: Vapa; zamagi. Vatsta;tamontaksa, táragana. Itaro mchosshitaaraginasha korozoragana Isosoatsi.Isosoa, istagasida, atar ashiragana.32Isossha xiyiaramcho, mchosatsimasharagiya; ¿Mayamsha novaakorozoksa? ¿Tamada atssa? táyaro,33vach mchossha: Isosoa, kchini yarada,nappani atiniya, táragana. 34Isossha:

Ashiri istachintspa, táyaro, vchoa ovpatpatatiaro tpotssha mosasiritamta naptaashiragiya. Magu kis chiyzayarosin,Isososh tachitaragana.

(Márkosa 11.1-11; Arókasa 19.28-38;Vaga 12.12-19)

21 1

yaroni, yakat Píatpáha soratasasaro, machish Orípash sora anoshkanosaraganiya. 2Isossha viponashiatsibon kamachtaragiya; Píatpáhashpshtoshinints. Pshtokamchos, anoshboro tosisimaa pagatssa vipapta.Taporiaros, machtantsa vipaptarta.3Tpots siyaa: ¿Mayamsha chiniatsitaporiksa? atinariya ashiro, siysa: Iykorakarini kamachtaragova; tágtsa.Mosasiritam tovanpochillpa atchatágtsa; táragiya Isoso viponashiatsi.Viponashsha nataragsin, boroataporiaro,giya.

4Sirotamasa zitamin Apallia kokkamanimapan, anoa vasina yadaragiya;boroatsi tsiyataragiya. Táragiya;

5 Irosarinshochis kamanigtsa;ris siyash nallpa. Itaro da korakashiro koschiya. Boromonkaropanamon koxiniaro,nosh koschiya; karkapanimonkoxiniaro koschiya,

pani Isosoatsi.6,7Ashiriya, karopanatssha boroa

Isososh yoshidaragana. Yoshidayaro,vamariatssha tovapimash yoshiarsin,boromon osh karopanamontam oshtaptayarosin, Isosoa karopanamon oshtonoxinaragana. 8

gosin, Isososh vasina nantach ashkosin,Isosoa korakam inayani atosin,vamariatstamta tsapomon goatsish motamota ashiragana. Mishat, ashpatamtpots yarillia varo tzayaro, goatsishvayat vayat ashiragtamana. 9Shiaro,

20 21

Page 56: Candoshi bible   new testament

56

tpots yamazarago, mishat tpotskozizimon tachitarago, Apalliayasikatach ashiragana.

Istagasida, ichia; tapachidagasida;táragana. Apall shiyaa zaganiragoanish shiya. Vatatishcha iyotiayshochini korakarini shiya.Dápiyarinchichtishcha shiya.Ashirocha shiyaa kis ogirtakoniyasiaktanicha, antar ashiragsin,

tpots zapan yasiaksin,gana. 10Irosarinosh pshtorago,shochsha tpots zapani iriptaradsin,¿Mayamaha tpots zapan ashkana? ¿Intpots chakaha? masharagosin, 11

sha yov Isososh tachitarago an, InIsoscha. Apallia kok tayaspatampani.Kárariayshoch tpotsi;hochi ancha, táragana Irosarinshochichigoro zamamtar ashiragana.

(Márkosa 11.15-19; Arókasa 19.45-48;Vaga 2.13-22)

12Ashiriya Irosarinosh pshtoyaroni,Isossha Apallip pagu nataragiya. Anosh

mari pagu paxanxkatssin, korikia yat,tpotsiam maachi panat ashiragana.Isossha anoa parago, tsiyantaragiya.Paxanxamapaniatssha tashitogayaro,misarinia kapiat, orkiria yampanmisarintam kapiat, oxinashiatstamkapiat,rago anoatstam kapiat kapiat shitarashiragiya; ichigoro tashitogaragiya.13Tashitogakcho, Isossha: ¿MayamshaApallish pagu ashiksa, paxanx paxanxashiksava? táragiya. Apall yadamariniatiaha:

Novash pagi pshtoyaros, novapatiponagtsa. Novapat tsiyatagtsa;

atcha Apalli. Itaro siysa shochimamarichinaksa. ¿Antati Apall pagu vashchiriamtar? táragiya Isoso. Táyaro, nabaragiya.

14Anoshsha Apallish pagu tpots vachmchos, mishat chpan tpots taragiya.

Isosoa, Yarada; táragana. Ashiri Isosshaichigoro yararagiya. 15Llorsha Isososhtachitaragana an Apallshotam pagupshtoragosin, vad yasiyastar ashiragana.Isos Dápiyarinchichcha; yov koschiyatáragana; Isos vatatcha, yasiakusin antarashiragana. Ashiriya, Apallpansha orkar,

pansha lloraa mazinayarosin, Isostpotsia yararago anoatstam paragosin,kapog tsiyantaragana. 16

sin, Za, ¿Lloraa kok da mazinakish?Zamagi tágcha; táragana. Isosshayámarago; Aa, mazinatana. Itaro zamagitachiazi, dabaria. Siysa Apallia kok damagoanaksa, vatam atova;

Llor kanxota novaa itsinsarochinakana. Novaa itsinsaromagoankana,

atcha Apall koko, táragiya Isoso.17Táyaro, Apallish pagu shitogiarallo,Irosarinshotam shitogiarallo, shiaroyaktap Pitániyap nataragiya. Anoshpsansha kanosaragiya.Ashiri yovaa Isos Irosarinap natarago

anoa kamaniana.———

Minoatssha kamanchintspa yovaa Isos otiayshochia orkari vaniarago

magoanamama anoatsi.(Márkosa 11.12-14, 20-24)

18Potorisha Irosarinap natiaro dakatogarago mariz kayataragiya.19Goatsosh vatsirit yasinaa vanosyositaro anoa paragiya. Vanosianachogarago, donarshtaya.rita paragiya. Isossha tsiyatko; Ayamtatiyosichiazish, dabaria; táragiya yasinatsi.Táyaro, anomonsha yasin maviroyarotsiparagiya. 20Iysha yasin maviroragoanoa paragoni, ponirostaraginiya.¿Tamayshta ashik? táraginiya Isosoatsi.21Isossha: Mazinagtsa; Apallimon magistatkos, da piyari chinat chinat ashkos,

21

Page 57: Candoshi bible   new testament

57

da ponirostakos, siy xapoamamvanintaha, táragiya. Yasinatsta,Mavirogi; tákchos, mavirochiya.Machiatsta, Nagi. Mososh chipoyagi;tákchos, mososh chipoyachparia, vatamApallimon magis tatkos,kos, siy xapoamam vanintaha. 22YovaaApallia mashkos, da nogtakos, Apallsiyaa panachiya; táragiya Isoso iyaatsi.

(Márkosa 11.27-33; Arókasa 20.1-8)23Irosarinoshsha kosiaroni, Isos

Apallish pagu yosor pshtoragiya. AnoshIsos tpotsia tayapstaragiya.taro anosh Apallpan orkar, mishat

gana; ¿Tamama tpots shiyaa tayapstagitáraga? táragana. 24Isossha: Xamachi;novmasa siyaa mashchintspa; novaakamanigadama, ¿Chak Vagariniatsi:Tpotsia ichomashini; táraga?zova? Doniya ashiro ¿tpotsiazova? ¿Siyamaksa?riasa ashiros, novsha siyaakamanchintspa yov novaa zaganiragoanoatsi. 25Ashiri siyma kamanigadama;

shini táraga? táragiya Isoso. Itaroovshtisin arapilltama natiarsin,tatin tsiyataragana;zich? táragana. Apall Vagariniazaganirago atinarianiya ashiro Isossha:¿Ashiri mayamsha Vagarinia kok damazinaragsa? ¿Mayamsha vaa kokgataragsa? táchparia iyaatsi. 26Itaro,

giya, atinarianiya ashiro, tpotssha iyaapachachpasinaya, vatam, Vagarinkizpor Apallpanimoncha, atanava.¿Ashiri tamachtaha? Vatsiparia,zini, táyani, táragana. 27Shiarsin,Isosoatssha: Yasariazini, táragana.Isossha: Siy novaa kamapshiksava;ashiri yov novaa kamachtarago anoanov siyaa kamanchitamtazi, dabariatáragiya.

28Itaro xamachi;chintspa. Mazinagtsa; táragiya. Tpotsvip tsibon kamoz taragiya. Minoatsshavip: Mzats ptatashini; táragiya. Papchavanos kayanakachpa. 29Pusashini,táyaro vipsha: Dabaria; zadkiazi,táragiya. Táragita, zapishsha paziyaro,nachparina ato, magosh chinarago,nataragiya. Mzatsosh patataragiya.30Vaparsha minoatstam vip: Mzatsoshptatashini. Papcha vanos kayanakachpa.Pusashini; táyaro, Vipsha Ayo;rina, táragita, da nataragiya. Magogichiragiya vapariatsi. 31¿Ashiri na siysaamaksa anoatsi? ¿Chak kaapanarivaparia kok tominoraga? táragiya Isoso.Parísiypanshoch táyaspatashsha, mishaotiayshochtam orkari: Yov vapar ichtaromasharago ano, vatam gataragitamzatsip nataragova; táragana. Isossha:Mazinagtsa; Llor gichirago an tamapariaashiragtischa siya. 32

pani siyaa tayapstarago, Magiatsis dayararagtsa. Apallia magoanagtsa;táragita, siysa gataragsava.pan tpots, misha gobiernotam orkiryampan tpots mazinaragosin,ragana. Kiztam ibagartako an Vagariniakok mazinayarosin, magoatstamyararagana.montatssin tpots,naya; orotamari Apallosh tachillinaya.Itaro siysa mazinaragitatis, gataksava.Ashiri siy pshtochiazis, dabaria;táragiya.

(Márkosa 12.1-12; Arókasa 20.9-19)33Na xamachi, misha tsiyatssis

magiatsis putsimam kamanchintspatáragiya. Tpots mazariam vanosiatatsomoragiya. Vanosia kizarontamapari ashiro tatsomoragiya.Tatsomiaro, mzatsia tadaponoragiya.Tadaponorago, vanosiam vayaritatsirapshishiam vayaragiya. Shiasha,

21

Page 58: Candoshi bible   new testament

58

niama; mazaria ichigoro ksotamama,vatam kapogova. Shiasha, ashirago,ichigoro yararago, ksotamapaniatssha:Na siysa vanasiri taravaztakos ksotagtsa.Vanasiri ptatagtsa. Ashkachos, novshavanasiri tovapchintspa, táyaro, llitaritaptsap nataragiya. Anosh tsop zapantaragiya. 34Vanospassha varitacho,tpotssha mochchoria kamachtaragiya;Tsaponpi kanapogints. Kosiaros,ksotamapania mashagtsa. Vanosianovam yashini, mochchoria kamachtakotáragiya. Mochchorsha nayaradsin,kosiarsin, ksotamapania masharaganavanosiatsi. Patoronari yoshidagadama,atcha, táragana. Itaro ksotamapanshavanosia kapog pachidaragana.Mochchoria potayaro, minoa yasinpatpzkoarago, minoatstam pacharago,minoatssha patobichpat karikatarashiragana.rosin, magosha xonaro vaptamnataragana. 35Opatoronarip kanapiarsin,opatoronarsha tsiyantarago,shta ashik? táyaro, minoatstammochchoria: Siysa napashintsa. Vanosiamashashini; táyaro, zaganiragiya.Mochchorsha natiarsin, mzatsoshkosiarsin, ksotamapansha ovaatstamkiyogotam yachayarosin, xonarovaptam zaganiragiya. 36,37

sha magosh chinayaro, ¿Ashko anoamtamaychiazi? vatam nov mzarinava.Ipariatsi zaganichparina. Ksotamapanipariatsi pakchosin,sinaya, táyaro, vipatssha; Shiyshanapashini; táragiya. 38Itaro vipshakosiaro, ksotamapansha vaanpatattsiyatkosin, Papcha; patoron vip nallpa,táragana. Iy patoronarini tsipakcho,vipsha iyaatsim kasironiapa. Vatstaya;yaamari kasiyani. Pachayaroni,kapiatiani; tarigsi; táragana. 39

sin, kanogasia potayarosin, chapogopmachiarsin, pacharaganaya, Isos

tsiyatssia kamanko táragiya. 40Táyaro,Parísiypanshochia táyaspatashimasharagiya; Na siysa kamanigadama;Opatoronari mazarip koskacho,¿ksotamapania tamachiaha? táragiya.41Parísiypanshochsha táyaspatashi:Maya, koskacho, ksotamapania dazapish ichigorosin pachachiya táragiya.Shiasha,mashcha vayachparia. Siysa vanasiriksotagtsa. Vanosia pchidintspa;ria táragana. 42Isossha; Siystava. Siysaashkitamsa. Apallia kok natstakitatis, damagoanaksava táragiya. Apall kokatiaha:

Ipariatsi novsha zaganchima; tpotsiatapachidamam zaganchima.Novatati zagankachori, ashiritatpots gatachpasinaya. Novaatstakoki tayaspataktatssin, ashiritagatchillinaya, atcha Apalli. Apallashkacho, iysha ponirostachiniyaApall ashcho anoatsi,

táragimada Apallia kok kamanimapani.43Apall siyaa vaanatsi kok tayapstamamvayaragova. Itaro siysa tpotsia davanasiri tayapstaksa. Da istaksa. AshiriApall siyaa, Na vatsishaparia siyaatákcho, llitaritatsta tpotsia vaana tiptsirksotamapaniam kamachtachiya. Ovshatpotsia itsinsaro tayapstachiya Apalliakoko. 44

rini gatiaro, anomad Apall tpotsiavanichiya. Itaro,rini natsakcho, pachakcho, Apallshaanoa tpotsi kachigchiya. ¿Yapiahakamogchillina? táragiya Isoso.

45Apallpansha orkar, misha Parípanshochsha táyaspatash Isosoa kokmazinayarosin, Iyaatsimada tsiyatkiya,táragana. 46Kizpor tsiyantaragana.Pachayaroni kasayani táragitatssin,tpotsia poniragosin, natomasa vatstatáragana, vatam tpots kis Isosoa kokmazinaraganava. Apallia kok itsinsaro

21

Page 59: Candoshi bible   new testament

59

kamankiya, táragana Isosoatsi. AshiriIsosoa da mosá pacharagana.

(Arókasa 14.15-24)

22 1Otiayshoch orkari, mishaParísiypanshoch táyaspatash

vad Isosoa mazinaragosin, Isosshaminoatstam tsiyatssia kamaniragiyamagu putsimama.

2Apallish pshtomam yanintspa;táragiya. Napa: korak vip kizaa yamapiato, vaparsha tpotsia zapan yabiragokatogamama. Ashiriya ichigoroyararago, 3mochchoriatssha: Tpotsia nakorozoshinints. Kayon zamamtaroni, kiskatogpani, atcha táshintsa; táragiya.Táyaro, mochchoria zaganiragiya.Natiarsin, tpotsia korozoragana yovyabiragana anoatsi. Itaro ichigorosingataraganaya. 4Ashiri koraksha¿Mayamshta ashik? táyaro,riatssha: Siysa korozoshinints tpotsiatsi.Na varitayalltada katogamama attadatágtsa. Vakaraa pacharagiya.tam pacharagiya. Ichigoro na yarialliya.Ashiri nani shabatiani, vatam iparikizaa yamachova atcha, táshinints;táragiya. Táyaro, vasodororiatsshazaganiragiya tpotsia korozomama.5Itaro tpotssha vad gataragana. Mintpots, Pinasaktana. Mzats tirotama,attada tágcha; táragiya. Misha tpots,Pinasaktana. Nov maachi paxanxatamaatcha tágcha; táyaro, gataragitamta.6Misha tpots tsiyantarago, vasodororiapotayarosin, ashpatam pacharagana.7Ashiriya, vasodororsha vaptamkorakap kanapiarsin, kamaniragana.Ichigoro gatkanaya, táragana. Korakshakizpor tsiyantaragiya. Vasodororiaichigoro korozorago, Tpots yotaritashirago anoa pchashinints. Pagoatiroyaros ksagints; táyaro, zaganiragiya.Vasodororsha nataraganaya. 8

rorsha natiarsin,tsi: Katogats tarcha zapani. ¿Chakaha

anoa katogiach? Tpots nov yabiragi angatkanava. Ashiri novash pagi ayamtatipshtochazillinaha, dabaria. 9Ashiri siyyaktash tpotsia korozoshinints. Goatsishichigoro nachogashintsa. Yov tpotspakis anoa yamagtsa. Korak Nani;novash katogpani atcha, táshini;táragiya. 10Mochchorsha shitogiarsin,tpotsia zapan potaragana. Vanasir tpots,yotaritatsta tpots yovaa paragana anoaichigoro yabiragana. Nani novashkatogiani attada atcha koraka, táragana.Tpotssha korakash pagu kosiarsin,pagosish tpots tatsitaragiya. 11Ashirishaniyaragusin, koraksha pagosshotampshtoragiya. Tpotspat tsiyatko, mintpots vatonir saronpata paragiya.Datoma korakap pagu nacho, vaanatsida yararagiya. 12Ashiri koraksha:Amikoa, ¿mayamsha novash pagitsaronpat shiy pshtoksha? ¿Shanatsimayamsha da vanasiri yararagsha?táragiya.giaha. 13Koraksha mochchoria: Niatpots ots kamoriyaros, oviatstamkamoriyaros, piy tapish kpitashinints,yovash tpots kiyog kachiyko tanokanaansho, táragiya koraka. 14Apallishpshtomam ashikpaz ashchitamparia.Apall tpotsia zapan yabikiya. Itaromachin tpots magu putsiako Apalloshpshtochillinaya, táragiya Isoso. Táyaro,natomasina tayapstamam kasaragiya.

namam vaniarago anoa kamaniana.———

Minoatssha na kamanchintspa yovaa otiayshoch orkar Isosoa mamarpamam

zadaragana anoatsi.(Márkosa 12.13-17; Arókasa 20.20-26)

15Potam Parítash Isosoa kok mazinayarosin, Iyaayotarit tsiyatkiya, táragana. Vashonadshaniyiarosin, Isosoa topchayani,

21 22

Page 60: Candoshi bible   new testament

60

táragana. Isos orómanshochia orkaryotarit tsiyatkinariya, topchamamkamiranparia.yani, táragana. 16Ashiriya, korakaaIrótis tiptsiria korozoragana Isosopzaganimama. Korakaa yotarit tsiyatko,Irótis tiptsir mazinakcho,sinaya táragana. Ashiri Parísha táyaspatash, Irótisarinpat tiptsiriponiarsin nayaradsin, Isososhkosaragana. Kosiarsin apilliri Isosoamasharagana; Mayistoroa, shiyaayasaktanicha. Shiy vanasirtishcha. Shiyitsinsarosh oro kamaniksha, magtamapigakcho táragana. Gotish tpotsiavach napkiazish. ¿Nitati shiy tpotsiaponirostakosh, tamamarparosh,kiazish? da. Shana itsinsaro Apalliatsirikok kamaniksha. 17Ashiriy iyaaitsinsarosh kamanigcha; ¿Oróchiam orkari oro korikia tovapattovapat ashkachoni varitchiaha?¿Amaksha shiya? táragiya. 18Itaro Isostpotsia magu natstarago, tpotsiatssha:Yotarittischa siya. ¿Mayamsha novaatamapigaksa? táragiya. 19Oróchia yamadada; tárago, yayarosin, orkiriyamadayarosin, 20Isossha masharagiya;¿Chak vani? ¿Chak yadamarini ini?táragiya. 21Irótisarinsha tiptsir:Presidenttada vani, táyarosin, Isossha:Ashiri presidentia tinamarini vaamatampanagcha, yovaa ashpamari panagadaato anoatsi.tam panagcha táyaro, kasaragiya.22Tpotssha Isosoa kok mazinaragosin,kapog ponirostaragana, ¡Tamaroyasaka! Anoa kasimam vanintaha,táyarosin,gana.

(Márkosa 12.18-27; Arókasa 20.27-40)23Natomatam zari satósiypanshoch

táyaspatash: Ashiri na iyshapa;gamam yachchinipa, atosin, Isosogaznataragana. Satósiypanshoch tpots kokoa

llitaritamash chinakana. Tpots tsipakcho,vatstamamari pastachiya. Chiy yosortámchiazich, dabaria, atosin anori kokchinakana. Ashiri Isososh kosiarsin,masharagana; 24Mayistoroa, ¿magishishmaya chinaksha? ¿Kaapanariaha chiyyosor támchiazich? ¿Amaksha shiya?Ashiri mazinagcha; Móysisarinia kokatiaha; Tpots vipashartanari tsipakcho,zóvallsha mashidoa máshillia yamachpazóvalliam vip tinamama,rini koko. Ashiriya tsiyatssiskamanchillpa; mazinagcha. 25Iyashochzóvallin tsibon matayaro taragana.Vachinsha kizaa yamayaro, vipasharitsiparagiya. 26Zóvallsha mashidoamáshillia yamayaro, vipashartatamtsiparagiya. Zóvallin ichigorosin tsibonmatayaro ashiragtamsincha. Kizaayamayarosin, vipashartanad tsiparaganaichigoro. 27Shiaro, kizsha mipshiritamtsiparagiya. 28Ashiriya Apall tpotsiayosor itoyamakcho, ¿tamamamahavazarall yámach? vatam vazarallintsibon matayaro taragova. Nato, shiyshtakamanigcha; táragana. 29Isossha yamiarotáragiya; Siy Apallia kok yasariazis.

zis. Ashirocha itsinsaros da tsiyatkis.30Apall chiyaa itoyamakcho, kizaayamachiazich, dabaria. Tpots kizaapanachiaha, dabaria. Tarashichllitaritshapa payochchi. Apall vasodoror

tamchi. 31Siy Apallia kok natstakitatis,da magoanaksa. Apall tpotsia izooroitoyomakiya. Yovaa Apall Móysisariniakamanirago anoa da chinakis;

32 Novamaricha Apalli, táragiya.Zitaminariatsish Áparámarini novtpotsirtana. Isákariniatstam novtpotsirtana. Akópariniatstam novtpotsirtana,

Apall táragiya Móysisariniatsi. Novtadatpotsiri, táragiya Apalli. Ashirocha

22

Page 61: Candoshi bible   new testament

61

¿tamaria tsipariatsina Tpotsirtana tách?Itaro an tpots tsiparimonta Apalloshkchit takanaya. Ashirocha Apall chiyaaitoyamachiya átana; táragiya Isoso.Táyaro, vaamarisha kasiragiya.

33

sin, ¡Tamaro tayapstaka! Ovamxapoamam vanintaha, táragana.

(Márkosa 12.28-34; Arókasa 10.25-28)34Mag tpots parísiypanshochia

táyaspatashi kamaniragana. Satóshoch táyaspatash xapoaragitamsina.Isosoa kasimam vanintaha, magtáragana. Itaro parísiypanshochshatáyaspatash satósiypanshochip natiarsin,Kayono, vashonada Isosoa kasiyiani,táragana. 35Ashiri Móysisarinia kokyasampan tpots iposaragsin, Isosopzaganiragana. 36Kosiarsha, Isosoamasharagiya; Mayistoroa,rinia kamachtamarini yasakshaichigoro. Ashiri kamanigadama;kamachtamarini zapan tariya, itarominamari tariya yov ichigoroa kasiroano. ¿Ashiri maya ano? táragiya.37Isossha: Zoraktishcha, táragiya.Kamachtamarini vaamari kasiro tariya.Atiaha;

Apallia itsinsaro chinagcha.yarosh, oro tchitagcha. Magiptishchinagcha. Magoanagcha.Apallshomari tchitagcha,

kamachtamarini atcha. 38

marini vaamari kasiriya.rini ichtaro kamachtaragiya. 39Minokamachtamarini taritamta;

Tpotsia chinagcha. Shanatsichinakish ashiritam tpotsiachinagcha

atcha. Ano kizporitam vanasiri.40Apalliatstam kapog chinakos,tam kapog chinakos,nia kamachtamarini ichigoro payoksa.Apalliatstam kamanimapania kokichigoro payoktamsa, táragiya Isoso.

(Márkosa 12.35-37; Arókasa 20.41-44)41Isos táyaro, Parísiypanshoch

táyaspatash datoma narsin,sin, 42ovsha Isos masharagiya; Apallsiro, Nov tapachidampania zaganchima,táyaro, ¿chakatsiaha vip tsiyatarag?¿Siy anoa amaksa? táragiya Paríshochia táyaspatashiatsi. Paríshochsha: Korak Dápiyarinchichchavipa, táragana. 43Ashiri Isossha: Itaromazinagtsa; Apall Vani Dápiyariniatsinimagoa putsiayaro, yadaragiya. Ashirivayasia yadaragiya. Tapachidampaniayov koscho anoa kamanko, yadako,Novcha korakari,paniatsi. Vatam atova;

44 Apall tapachidampanpat tpots,novapat korakari tsiyatko;Shiysha nigich botsonogchirikuxinagcha; táragiya. Shiyaakodararish kasichima. Shiaro,

sha; atcha Apalli, táragiyaDápiyarini.

45Dápiyarinsha tapachidampaniatsi:Novcha korakari, táragiya. ¿Nitati tpotsvaanatsi tiptsiri, novcha korakari atar?doni. Ashiri llitaritchichtamparia tpotsi;Apallparia Vipaya átana, táragiya Isoso.

46Isos antaro, da minamtiyam tpotsyámaragiya. Zamaragana ichigoro.Misha dosha anomon tsiyataragana.Ashiri yovaa otiayshoch orkar Isosoa

mamarpamam zadaragana anoakamaniana.———

Na minoa kamachintspa yovaa Isos iyaa viponashiatsini vaniarago anoatsi.(Márkosa 12.38-40; Arókasa 11.37-52;

20.45-47)

23 1Anporitam Isossha tpotsia,misha yaanatstatam tsiyatko

vaniaragiya; Yov tpots Móysisariniatsikok tayapstakana an kapog yasakanaya,

22 23

Page 62: Candoshi bible   new testament

62

táragiya Isoso. 2Ashiri Móysispanirivirkari anoa kamankosin, siysamazinagtsa; tominogtsa; táragiya Isoso.Parísiypanshoch táyaspatash Apalliakok tayaspatako, siysa tominogints.3Itaro yovaa vaana tárash ashkana anoasiysa shirintspa.tatssin, vaana da payokana. 4Aragiamaragiam vaantari ashkana. Araginashakamachtat kamachtat ashkana. Tpotsshaanoa payomam xapoakana; pinasakana.Vaanatstata da kokoa payokana;gatkana. Yov ashkana an tpotsia da

mama. Xarashish kapog vayakana.5¿Antati ashkana an itsinsarazillinahaApallia kok payokana? dancha. Tpotsnovaa tamaka tapada atosin ashkanaya.Anoamari ashkanaya. Mago Apallia kokkirakamon yadayada shiarsin, kirakmochimon totaykanaya. Ovimontamkássikanaya. Ashkosin, Pa, tamaroApallia kok chinakanaya, tápada atosinashkana. Vamariatssha kizpor vanasiranoa kis kamartakana. Vichposhshavamanpat vazoranpat kichpokanaya.6Tpots ovaatssin katogomam yamakcho,oro korakanogiri koxinamam zadkana.Shaniyshiship oro tpotsia tasasiaro,vanasirimshish koxinkitamana. 7Shiaro,goatsip shitogachtisin, nakchosin,tpotssha: Apallpania, ¿tamarimta?¿Vanasiri tarish? tákchosin, Maya, anoakis mazinakana. 8Itaro siysa ayamtatishirintspa; siyaa atashina. Siyaa: IychaApallpanirini atinariasanaya, anoachinarintspa. Vatam siy sanpatatisApallimon zovalltischa.tis tsiyatkos, Zovallia,cha. Misha, siyam Aparis minamaritarova. 9Ashiriya msagoros tpotsia;Apartanicha, tárillpa. Vatam Apariniminamari tarova. Apalltada, yovkanidosh tako ano. 10Tpots siyaa:Korakaa, atinariasanaya, anoa kapog

chinarintspa; mapigtsa anoatsi. Siykorakaris vatacha Apall Iposamarini.Ovash tachitamam varitariya. 11Ashirikoraka kasiro tamam kapogchinarintspa,paniri tako ancha kasiro takiya.12Siyamari kasiro tamam chinakos,anoamari chinakos, Apall siyaatpazchiya. Itaro tpotsia chinakos,istakos, Apallsha anoa kis napchiya; Isosiyaa tayaspatako táragiya.Shiaro, Parí

tash, mishat Móysispaniria virkarikamanimapania vaniaragiya; 13SiyaaMóysispaniri virkari kamanimapaniatsis:Paptsa atina. Parítashiatsis: Paptsa atitamana; Apallvaniayantspa. Siy tamapigampantischa.Apallia kok yasaktatis, itaro gataksa.Tpotssha magoanamam zadkitatssin,mazinapani atitatssin, itaro siysaApallish pshtomam pachidaksa. Sanapshtomam dontam zadaksa, táragiyaIsoso.

14

niatsis: Paptsa atina. Parísiypanshochiatáyaspatashiatsis: Paptsa atitamana;Apall vaniayantspa.cha siya. Mashidoa kiyog yachakos,maachiatsi itotsta, katogtsia kachigtashitagat ashiksa. Mashidoa paguitotsiaros, siysa anosh zamoyaros taksa.Shiaros, da pazikos, Apallip pagunakchos, anosh gotaritis Apallpat kapogtsiyataksa. Gichiktischa. Da yotarittsiyataksa. Araginasha tsiyata tsiyataashiksa. Tpots novaa: In tpots Apalliayasati, tápada atos ashiksa. Yovamadashkis Paptsa; Apall kizporvaniayantspa tina, táragiya Isoso.

15

niatsis: Paptsa atina. Parítsis: Paptsa atitamana siyaatsi; Apallvaniayantspa. Sanatsi kokis kasimamkapog chinaksa. Minamaritatsta tpots

23

Page 63: Candoshi bible   new testament

63

araptataya novaa mazinapana atos,novash tachitpana atos, siysa kapogtayaspatat tayaspatat ashiksa. Llitaritaptpots vatsapon nakchos tayapstat,llitaritap tsap nakchos anshotamtayapstat tayapstat ashiksa. Gotis dasabaytaksa.takis? da.taksa. Ovshacha Apallia kok donnashayasarsin,sin,naya. Yovamad ashkis anomad Apallsiyaa ichigoroatsis kapog vanichintsa,táragiya Isoso.

16Siy Parísiypanshochis, mishaMóysispaniri virkari kamanimapanis,yotarittischa siya. Tpots vach mchospazashiros tpotsia Apallosh vanogmachimam pinasaksa. Xarashish vayatvayat ashiksa. Siy oro tpotsia magogichimam Apallia tayaspataksa. Siytpotsia tayapstakos atis; Tpots Apallpattsiyatkita, itaro Apallimon pago atiatinariya, vaanatstam kok kapiatamamkamirancha; anoa Apall mapiykiya,antagat ashiksa; gotis tayapstakos atssa.Itaro, Shiyamon ororish ati atinariya,vaanaa kok izooro payomam varitakiya;kapiatamam vanintaha atssa siya. Gotistayapstakos atssa. 17Magsharittischasiya. ¿Nitati Apall ororini Apallia pagukasiriya? doni. Oroa magotaritchaApallish pago vayaragana. Ashiriya, daitsinsaro tayapstaksa Apalliatsiyatamama. 18Minoatssha kukozashiritam gotaritamtis tamasigayarostayapstaksa. Tayapstakos, ChiniatsisApalliam tiroakos an kizpor kasiriyaApallia soma, gotis atssa. Ashiriyashanatstam kukiatsish kapiatamamzadkosh, Apallimon soma ati tágcha,atis. Atinariasha ashiro, kukiatsishkapiatamam kamirancha. Apall anoamapiykiya. Itaro chinimonartishtsiyatkosh, shanatsi kokish kapiatamam

vanintaha, antagat ashiksa gotistayapstakos. 19Magsharittischa siya.Apallia kok ivaziri magoaniaros, orogichzia tsiyat tsiyat ashiksa. Mazinagtsa;Apall soma kánoriya tpotsia chino,vatam chiniatsis datoma Apallimon somvayachos, Apalliaha vintsiri. Sanaintsiris. Itaro chiniatsis botiaros,anoshcha Apalliam panayantsa.Ashirocha siy gotis tayapstakos atssaatashina. 20Misha tpotssha: Apaa,ashchillpa, tákcho, shiaro chinoaApallimon soma vayakcho, Apalliampanakiya. Yov Apallimon som vayakchoanna magotanari ato vanimam tariya.21Nov siyaa atashina; Apallpattsiyatkoch, ¿tamaria ab táchich?Kukiatsich izooro payomam varitariy,vatam vaana ichigoro yasakova. Yov:Apallimon pago ati,nari ato, vanimam tariya, vatam Apallvaansho pagu tiptsirpata tsiyatkova.22Yov: Apallimon vatsapon kanida atiato, anna magottam ato, vanimamvaritartamta, vatam kanidosh Apalltakova. Zorampatari tsiyatko anvaritariya, vatam yovaa chinakich anoaApall ichigoro yasakova. Ashiriya,¿mayamsha siy gichimam tayapstaksa?

ntsa, táragiya Isoso.23

niatsis, Paptsa atina siyaatsi. Paríshochia táyaspatashiatsis, Paptsaatitamana siyaatsi; Apall vanichintsaatina. Apallia kamachtamarini kamirananoa da minamtiyam kukoz niraksa.Itaro Apallia da magoanaksa. Maachikoviz iptaro potayaros, oro Apalliamminam iposta ashiksa. Yosor koviziptarotam potayaros minam iposatiposat ashiksa. Da niraksa. KomaziatstaApalliam iposaksa. Maachiatstanaashkitatis, itaro tpotsiatssha da itsinsarochinaksa. Tpotsia da istaksa; dontam

23

Page 64: Candoshi bible   new testament

64

nayaniksa. Apallimon magis da tatoksa.Apalliam maachi iposamam varitamanavaritakiya, itaro chinampaniri tamamanoa Apall kizpor chinakiya. 24Iyashtchitagtsa tpotsia atinariasa, itaro sanavatam Apallish da tachitaksava.

chich? Oro sanatstamari táyapstashiskukiatsis da minamtiyam niraksa. Itaroyov Apall kapog chinako anoa ichigoroniraksa. Yovamad ashkis anomad Apallsiyaa vanichapantspa, táragiya Isoso.

25

nis, Paptsa atina siyaatsi. Paríchiatstamtis tpotsis, Paptsa atitamanasiyaatsi. Apall vanichintsa atina. Oroivaziri Apallia kok chinaksa. Magiatsistsarontatpa atos, Apall iyaa kis napadaatos, maachiatsi gotis ivaziri kopartaksa.Paratoa koparta magavariatsis kopartakoxta koxta ashiksa; itaro vantsoshmagishis yaramam gataksa. Vad yotaritchinaksa. Tpotsia kasimama, mishamaachiritaa shochimamamari chinaksasiya. 26¿Tamaysha da magoanaksa?Magiatsis izooro yaragimasints.Ashkachos, araginasha yaramamvanintaha. Vanasiririsha chinatssa.Ashiri yovamad ashkis anomad Apallvanichapantsa, táragiya.

27

niatsis: Paptsa atina. Mishhat, Paríshochiatstamtis: Paptsa atitamanasiyaatsi. Apall vanichintsa tina. Siyaanashamagamam kizpor vanasirtamtischa.Kamaris vanasirimash da saron ashko,siyaa nashamagamamana vanasirtischa.Itaro vantsosh magishis mantsir tsaronashko chinaksa. ¿Vanip tpotsia natopchayantsa? ¿Vanip yotarit taragsa?28Itaro tpotspatatinnari: ¿In tpots tamara?Vanasircha tpotsi, atssincha siyaatsi. ItaroApall oro siyaa yasakiya. ¿Vanip magishisyotarit tar? Yovamad ashkis anomadApall vanichapantsa.

29

niatsis: Paptsa atina. Mishat, Paríshochiatstamtis táyaspatash: Paptsaatitamana siyaatsi. Apall vanichapantsatina. Tpots novaa kis napada atosanoatsimari chinaksa. Napa; kis novaanapada atos,nish mapshini yaraksa. Yovash Apalliakok kamanimapani maporagis anoshkizpor vanasiri tabtakos, vanasiri yartayarta ashiksa zitaminash mapshini.30Shiaros, tpotsia tayapstakchos, atssasiya; ¿Mayama zitamin pacharaganaApallia kok kamanimapaniatsi? Iyanpor taraginarianiya ashiro,tampania pacharagiazini, dabaria.Izooro; Vatsta pcharintspa;niya iya siy tayapstakos atssa. 31

chi tpots Apallia kok kamanimapanipacharagana. Pacharagana anoa zoorkosatssa. Atitatiasa, itaro siysa anshotamoro yatssa, vatam na vadaritampachamamari chinaksava. Natsampaniritaksava. 32Ashiri na tarigsi. Nazitaminaris tamaragpari shigtamtsa.Chigayaros ksagints, vatam anoazadaksava. 33Makpaz ashiros siya.Zitaminaris makpaz ashiritam taragana.Makpazis vipis ashiritamtis siya. Itarosiyam kamogomam vanintaha. OroApall siyaa ksomish somasoshvanichiya. 34Mazinagtsa; siyama Apalliakok tayaspatampani zaganchintspa yovApallia kok itsinsaro magoankanaanoatsi. Itaro, ¿nitati siy mazinachiaziskokoatsi? Natsamamari siy chinaksa.Tayapstampania zagankitati, siysaovaatsim potayaros, ashpatam pachat,ashpatam yasinamon tstsabiaro kasat,ashpatam shaniyshishosh pzkoat pzkoatashitssa. Ovsha sovayarosin, tachitiaros,kiyog yachat yachat ashitssa.Ashkachos, zitamina ashiritamtis yosortayaspatampania zapan pachatssa.Novaa tpotsiri vanip na pachayallina.

23

Page 65: Candoshi bible   new testament

65

35Siy otiayshochis oro yapshiksa siya.Yovamad ashkis anomad Apall siyaavanichiya. Apíarariniatsi pacharagana.Shiaro, Apallia koki kamanimapanipachat, minoatstam pachat, minoatstampachat ashiragana. Shiaro Sakáriyarini,Barákarinia vip pacharagitamana.Apallip pag kamogomam sovaragita,itaro anosh potayarosin, pacharagana.Vantsosh kamogomam chinaragita,Apallia vasoma toshiyaro, vantsoshpshtomam pakich pishtakcho anoshpotayarosin, pacharagana. 36Ashiriyovamad ashkis anomad na siy datomatsiparos, Apall siyaa otiayshochiatsisichigoro vanichiya. Siy yapshiksa;zitaminarinis yapshiragitamana. AshiriApall siyaa ichigoros vanichiya,táragiya Isoso.

(Arókasa 13.34-35)37

kina. Irosarinshochiatsis siyaa kizporchinakina. Itaro siy oro Apalliagataksava. Gatkos, ¿vanipa Apallia kokkamanimapani pachayantsa? Apalliakok tayaspatampania vanip napatobichpat ta ta ashiragos pachayantsa. ¿Mayamsa oro gatamamaritaksa? Mazinaraginariasa, maya,¿vanipa siyaa istamam chinakina?Ktashu vipaa kpomko tamapari ashirosiyaa ashigasi atitati, itaro siysa kapoggataksa. Novash kamogomam dazadaksa. 38Ashirocha na Apall siyaistachiaha, dabaria. Na napapsancha,atcha Apalli siyaatsi. Tpots siyaakasimam koskatssin,naya. Pagospaz korimonaz ashirosyoragatssa. Apall siyaa istachiaha,dabaria. 39Novash kamogomam gatkos,novsha Aparpi nachina. Siysa novaayosor pagchiazis, dabaria. ¿Vanipahakiyog kachiychis? Itaro, novsha yosorkoskachori, novaa natstachpasa. Magiskis novamon shabatachpasa. Apaa, shiy

kizportishcha. Na iyam tapachidamamkosiallish, táchpasa; itaro zapshiya,táragiya Isoso.Ashiri tsiyatssis vatamcha yov Isos

otiayshochia tayapstampania vaniaragoano.

———

Na minoatssha kamanchintspa;yovaa Isos vasina kamanirago yovaa

vaana zapish ashtacho anoatsi.(Márkosa 13.1-2; Arókasa 21.5-6)

24 1Ashiri Isos Parísiypanshochtáyaspatashia kapog vaniarago,

Apallosh pagu shitogaragiya. Shitogiaro,iysha viponashini tachitiaroni, Isosoatáraginiya; ¿Apall pago tamara?Vanasircha. Patobichpat vanasiritinaraganava; táraginiya. 2Itaro Isossha:Zoraktischa. Vanasircha. Ichigorovanasiri tinaragana, táragiya. Itaromazinagtsa, llitarit tpots Irosarinoshkoskatssin, Apallia pago izoorokapiatchillinaya.yam ivaz katochchiya;chiya, táragiya Isoso.

(Márkosa 13.3-13; Arókasa 21.7-19)3Irosarinosh shitogiaroni, machip

Orípa sora káriaroni, Isossha anoshkoxiniaramach ashiragiya.cho, iysha Isosoa masharagini;¿Ashinoaha Apallia pagu kapiatchillina?¿Mishat shiy ashino yosor koschish?Ashiri kamanigadama. Tsaporonaspastakacho, ¿tamayaria yasachini?táraginiya.

4Isossha: Ashiri mazinagtsa; táragiya.Tpots siyaa tamapigamam magotaritsiyatchapsinaya. Itaro siysa magiptistagtsa. 5Min tpots tayaspatakcho, NovApalltana Iposamarini, táchiya. Minshatpots koskacho,rini, táchtamparia. Minsha ashiritam,minsha ashiritam táchillinaya. Tpotsshazapan mazinayarosin, ¿Dosh zorako at?

23 24

Page 66: Candoshi bible   new testament

66

tákchosin, tachitchillinaya. Itaro siysaanoa mazinarintspa. 6Tpots vaanpatatinpachamamari chinachillinaya. Tsiyatssispzapaniakcho,tin pachakanaya; táchillinpa. Tsiyatssispachashia kapog mazinatssa. Ashiritaponirintspa. Vad pishtariya. Tsaporonasda mosá kachigchiya. 7Shiaro, tpots

sin, presidentsin, arap kitiarsin, vaanpatatinpachakaktagat ashchillinaya. Shiaro,vatogashsha pishtakcho, tpots marizkiyog kachiychillinaya. Zapantammarigachillinpa. Kizpor kiyogkachiychillinaya. Modaztam modaztatarashchiya.naya. 8Anoa ichigoro yasakchos, Apallanazayallparia; itaro vad pishtakiya,tágtsa. Tpots araginasha kiyogkachiykatssin, annapa Apall nallpa;tátssa. Anori chinagtsa; táragiya Isoso.

9Siyaatssha tpots potayarosin, kiyogyachayarosin, pachachillinaya. Tpots

llinaya. 10Ashkatssin, novaa koki zapankapiatchillinaya. Ponikchosin,riatsta,chillinaya. 11Tpotstam zapan magota,Nov Apallia kamanimapantana,sin, mago gichchillinaya. ¿Vanipaha vaakok mazinakchosin, tachitchillina?yovash yotarit tayapstakana ansho.12Yotarittam takchosin, tpotsshaanshotam tachitchillinaya. Chínashiakasakchosin,naya. 13Itaro mazinagantsa; tpotsApallia kok da kapiatko, da sabaytako,pachayani atitatssin, ashta Apallia vadda kasako, Apallsha ovam tarashishorotamashi panachiya. 14Novaa koki

chosin, anshorishapa koschima. Isosiyam tsiparago, na vaamari kasirotakiya, vadaritam antar ashkacho,

tpotsiatssha ichigoro tsaporonasshoniakcho, ataro mazinaramchosin,anshorishapa novsha yosor koschina,táragiya Isoso.

(Márkosa 13.14-23; Arókasa 21.20-24)15Itaro datoma kosarori, siysa magiptis

tagtsa. Siro Apallia kok kamanimapani,Daníararini vasina yadayaro, Paptsa,táragitamta. Arapich tpots Apallianatsaksin, Apallosh pagu vantsoshpshtoyarosin, maachi mantsirimashApallosh pagu vayachillinaya; In vatachaiy aparini ogirtamama táchillinaya;táragiya Daníararini. 16Ashiri siysaDaníarariniatsi kok natstayarosmagoanagtsa. Nov siyaa tina; maachiyotarit Apallosh pagu pakchos, sovamamvaritachiya. Sovagtsa. Otiayshoch tpotsmachip sovachillinpa. 17Pachampantpots koskacho, sovamari sovagtsa.Pagosh maachi yamam yosor kanaptapa.18Mzatstati patatko, pagosip kanaptapa.Kamisatsta ichigoro kasachpa; aragirisovachpa. 19Donna ashkatssin, tpotsvanipaha kiyog kachiychillinaya. Kizkanxopa mapiakina, misha kiz miriarina,¿an tamaria sovach? Misisina kiyogkachiychiya. 20Ashiri Apallpat tsiyatkos,Minorpas sovatariama, tágtsa. Minorpassovakos, misisinasha kiyog kachiyatssa.Misha zari kanosisosh sovatariama,tágtsa. 21Vatam tpots vanipaha kiyogkachiychillina.naya. Sirotamastati ashimaa kiyogkachiyshish da ashimaa patarosinpagchillinaya. Shiaro pastakacho, anoshda yosor kiyog kachiychillinaya. 22Apallzari araginasha kiyog yachakinariya,tpots minamtiyam kamogchiaha,dabaria. Ashkachinariya, ichigorosintsipachpasinaya. Itaro Apall vaanatsitiptsiri kizpor chinayaro, aragiam kiyogyachamam vatsta táchiya.

23Ashiri siysa magiptis tagtsa. Tpotssiyaa: Pa, in Apalltada Iposamarini,

24

Page 67: Candoshi bible   new testament

67

tákchinari, siysa anoa mazinarintspa.Piy napashini. Apalli Iposamarinikosialliya, tákchinariya, anoatstammazinarintspa. Narintspa. 24Tpots mishakosta ashkacho,rini, tákcho, misha kosta ashkacho, NovApalltana Iposamarini, tákcho, mishakosta ashkacho, Nov kizpor Apallia kokkamanimapantana, tákcho, siysa anoamazinarintspa.tada.rintspa. Misha tpots: Apallia tiptsirtamapigayani, tákcho,rini payokchosin,shia da patarich anoa vayachillinaya.25Itaro nov na siyaa vanichintspa;magiptis tagtsa. Anoa mazinarintspa.Napamam narintspa. 26Ashiri: Piynapashini. Tpots tamara; tákchinari,siysa napintspa. Pagosshorta anoshtartada. Apallcha Iposamariniya,tákchinari, siysa pagososh pshtorintspa.Napintspa. 27Mazinagtsa; nov yosorkoskachori, ipishogarori da koschi;izooro vanasiritatsiri koschima. Mamarokora ashko da ipishogako, novshaashtachtamana; koskachori. Tpots

naya. Yap zari yako abchitam tpotsnovaa pagchillinaya. Yap zari pokoabchitam tpots novaa pagchillinaya.Ashiri siysa llitaritaa chinarintspa. Novtpotsiamtati kinaragori, itarokoskachori, kora ashkacho anoshkoschima. 28Yap tpots da chinaranaanosh koschima. Napa: yovash tsipartamoro anosh yap mosá pantsatkiya.Novsha ashtachtamana, táragiya Isoso.

(Márkosa 13.24-27; Arókasa 21.25-28)29Apall tpotsia vanimam ivatspayaro,

shia pagatssa. Zari misha tsoptam kzataashchiya. Tsagachsha pantsat pantsatashchillinaya.chiya. Kanidsha kizpor shpozachiya.

30Shiaro novaatssha kanidap msasoshpagchillinaya. Nov tpotsiam kinaragori,ashiri nish yosor tsaporonasoshkoschima. Apalliarori msasoshkoschima. Sodaroripti korak tamapariashirori husinish koschima. Tpotsichigoro novaa pakchosin,sinaya. Kizpor ponirostakchosin, sitatstitáchillinaya. 31Novsha sodaroriatsizaganchima, Tpotsia yamashini,táchima. Vakarariatsis kizpor poo pootákchos, tpotsiriatsi yamashintsa.Yovamari iposaragi anoa yamashinintsvashonada shaniymama, táchimasodaroriatsi. Tsaporonasia shoniagtsa.Nachogayaros, tpotsiriatsi ichigoroyamashintsa, táchparina. Shiarsin,ichigorosin shaniarsin, anosh novaapagchillinaya; msasosh koskachoripagchillinaya. Ashiri siysa anorichinagtsa.

(Márkosa 13.28-31; Arókasa 21.29-33)32Mazinagtsa:

riaha? Masharo kaniasich kxoanaro,yavtayaro, mosá yosikiya. Anomonyasamam kamirancha. 33Apalliamshigtamtsa. Yovaatsiri Apall yosorkoscho anoa yasamam kamiranatamta.Anoa siyaa ichigoro vasina kamankinayasamama. Yovaa ati anoa pakiaros,Apall Iposamarini mosapa koschiya,tágtsa. Magiptis tágtsa. 34Novaa kokimagoanagtsa; yov tpots vaniashiapakchosin, datoma tsiparsin nov kokiichigoro tatsamchina. 35Kanidtam,tsaporonastam zapshina pastachparia;itaro nov koki pastachiaha, dabaria. Dagoti tina. Ichigoro tominchina; Isostáragiya iyaa viponashiatsini.(Márkosa 13.32-37; Arókasa 17.26-30, 34-36)

36Itaro yovash nov koschi anoa datpots minamtiyam yasakiya. Apalltamvasodorori anoa da yasakana. NovApallchichtati nov yasaktamtazi.Apallimari yovash varitako anosh

24

Page 68: Candoshi bible   new testament

68

yasakiya. 37Ashirita pakich yasamamtariya. Yovapor Novíyarini tarago anportpots kizpor yotarit taragana. Novamyosor kosamam varitakcho, tpotsashiritam yotaritam tachillinaya. Novtpotsiam kinaragori, ashiri yosortsaporonasosh koschima. 38Sirotamasayovapor Novíyarin tarago anpor sindatoma kizpor sinacho, tpots ichigoromapiyragana. Katogaragana. Varagana.Tpots vizalliam yamaragana. Vaparshavipaa tpotsiam panaragana. Mapiyashiragana. Itaro Novíyarinsha botishpshtorago, 39sinsha sinamam chtaragiya.Anosh tpots ponirostaragana.mam pinasaragana. Ichigoro kogoshyagaragana. Nov koskachori,tamparia. Nov Apalltati tpotsiamkinaragori, shiarori yosor tsaporonasoshkoschima. Doma koschori, tpots Novírinpor ashiritam tachillinaya.naya. 40Tpots tsibon mzatsosh vashonadpatatkosin, novsha minoa yamakchori,minoatstam kasachima. 41Kiz tsibonvashonad toksin, novsha minoayamakchori, minoatssha kasachima.42Yovaa nov koschi anoa yasakiazis.Ashirocha paptsa; mapiyros tarintspa;magiptis tagtsa; nov siyaa atashina.

43Mazinagtsa; tpots yovash vashchirkosko anoa yasakinari ashiro, kapogksotchiya. Ksotko, ¿tamaria vashchirshochich? Itaro mapiyko, oro shochimamvaritariya. Ashikpaz ashiritam novshakoschima. Yap da chinakis ab novshayosor koschima. 44Na novsha siyaavaniaragtana. Nov tpotsiam kinaragori,ashiri yosor tsaporonasosh koschima. Nayasaksa siya. Yovash da chinaris anoshkosachparina. Ashiri novaa kokibizarintspa. Magiptis tagtsa; Isos táragiyaiyaa viponashiatsini.

(Arókasa 12.41-48)45Xamachi, misha tsiyatssis magiatsis

putsimam kamanchintspa, táragiya

Isoso. Tpots magpatari tako anoakamanchintspa. Opatoronari arapnamacho,giya; Shiysha mchachoriatsi ksotagcha.Vanasir maritagcha.napa. Tpotsia nirillpa; táyaro, arapnataragiya. 46Ovsha mochchorsha anorivits mazinayaro, vanasir ksotaragiya.Opatoronari zapish kanapiashino,vanasir ksotaro pakamcho,sha magu kis ashichparia, vatam kisnapkamchova. 47Ashkachinari,nari: In tpots kizpor vanasircha, táyaro,araginasha kamachtachparia. Nimonshiysha novaa maachiritatsi ichigoroksotagcha; táchparia.

48Itaro, mochchor llitari magoshchinako anoa kamanchintspa. Mochchoryotari magosh chinayaro, Patoronarizapshtakcho; vatstaya. ¿Chakaha vaakok payopaytapo? táragiya. 49Táyaro,ovsha mchachoa vaanpata pzkoakatarashko, kizatsta pzkoako,giya. Tpotsia vatogashia pachidko,vaantamarisha kapog katogo,tazazayaro, vavtar ashiragiya. 50Yap dachinaro ab opatoronari kosiaramcho,yovaa pzkoarago anoa mazinakamcho,kizporinasha tsiyantaragiya. 51

chor yotarit anoa kiyog yachayaro,pachayaro, somasosh kapiataragiya;tpots Apallia gatko anoa tamapariashiro vaniaragiya; vatam da vanasirksotaragova. Ashiri siysa shirintspa.Novaa koki kapiatkinariasa, paptsa;vaniyantspa;shiatsini.

25 1Na nov siyaa vaniaragtana.Ashiri siysa oro magiptartis

kutagadama. Novaamari kasirori yosorkoschima. Minoa tsiyatssiskamanchintspa magiatsis putsimama,táragiya Isoso.Tpots kizaa yamachima ato,

mam katogamam varitayallo, kizsha

24 25

Page 69: Candoshi bible   new testament

69

koviz iptaro barinaa yayarosin,Tapiakachpa. Goatsosh imayani atosin,tpotsia kotamam nataragana goatssho.2-4Kiz zamiatpata barinaa yayaro,

mana. Kirosin machigachparia atosinaashiragana. Itaro zamiatpatatamta daashiragana. Magotari barinamariyayarosin, nataragana. 5Ashiri tpotsiamkapog kotaragosin, mats sitaragiya.Maraganaya ichigorosina. 6Shiaro,zapishsha schirasparia ashko, tpotsiakok korozko mazinaragana. Nallpa.Támagints. Na machigtsa, táragana.7Kamasinsha ichigoro támiarsin,kirosinatssha barinosh kanaporagsin, Napzaya machimama, táragana. 8Itaro yov

giya. Iyam kirosin kanapoda. Ztazakova,táragana. 9

gana an; Doni. Iyamtam pishtachparia.Ashiri sana pxanxashinints, táragana.10Kirosinia paxanxkatssin, tpotsshakosaragana. Kosiarsin, kamasinzamiatpa tpotsip pagu nataragana.Pagososh pshtoyarosin, shitogashshiatstsaragana. 11Zapishsha, yov kirosiniapaxanxkato nataragana an pagososhkosiarsin, Iyam tavatagi. Pshtopaniatitamani, táragana. 12Itaro tpotssha:¿Chakshasha siya? Goatsosh nataragoni,siyaa paragiazini.sava. Siyaa yasakiazi, táragiya kamoza.Táyaro, da tavataragiya.Novsha koskachori, táchtamparina

yovaa da magpatari kotako anoatsi.13Na siysa anoa magoanagtsa. Novaakotakos, magiptis kutagadama;mapiyros tarintspa. Novaa chinagtsa.Oro vasina sagtsa. Yovaa nov koschianoa siy yasakiazis. Yovash zari koschianoa yasaktamtazis. Itaro nov tpotsiamkinaragori,nasosh koschima, Isos táragiya iyaaviponashiatsini.

(Arókasa 19.11-27)14Minoatssha tsiyatssis kamachintspa.

Mazinagtsa: tpots korak llitaritapvatsapon napkato,ragiya. Kosiarsin, koraksha korikiaaragiam potap ato panaragiya. 15

choriam magu kapog tarago anoamzamiatpata mir panaragiya. Minoamshamagu taragtamta anoam tsibon mirpanaragiya. Minoamsha, yovpatatamam migasiamsha anoam minommir panako ashiragiya. Korikiatsshapanayarallo, nataragiya. 16Natarago,mochchorsha yov zamiatpat mirpayorago an korikia yayaro, machiapaxanx paxanx shiaro,tatam mir potaragiya. 17Yov tsibon mirpayorago an ashiragitamta. Shiaro,tsibonotam mir potaragiya. 18Itaro yovminom miro payorago an opatoronariaponirago, tsapoa kutsiayaro, anoshvachosh korikia pishoragiya.

19Zapishsha korak kanaporagiya.Kanapiaro, Na pagpani, novaa korikiritamaragazillinaha, táyaro, mochchoriakorozoragiya. 20Ichtaro yov zamiatpamir yarago anoma kosaragiya. Kosiaro,koviz iptaro miro orkariam panaragiya.Apaya ichia, korikirish. Novamzamiatpata mir panaragsha. Ashirinovsha korikiriatsish izapaniaragtana.Na niava koviz iptarsha miro, táyaro,panaragiya. 21Koraksha:cha shiya. Novam magiptartishpatataragsha. Nov shiyaa pakchimarikamachtaragitati vanasiri patataragsha.Ashiriya na araginasha korakaminchillpa. Novash pagi pshtogsi. Magishksagcha, táragiya koraka. 22Shiaroanomonsha, mochchor minshakosaragiya, yov tsibon mir yarago ano.Kosiarsha, Apaya ichia, korikirish.Novam tsibon mir panaragsha, ashirinovsha tsibonotam mir panachillpa.Ashiri niava iponponarsha miro,

25

Page 70: Candoshi bible   new testament

70

táragiya korakatsi. 23Koraksha:Yogparagtishcha shiya. Novammagiptartish patataragsha. Pakchitashiyaa kamachtaragitati shiy vanasirpatataragsha. Ashiri araginashakorakam inchillpa. Novash pagipshtogsi. Magish ksagcha, táragiyakoraka. 24Shiarsha, mochchorshakosarago yov minam mir payorago ano.Kosiaro, korakatssha táragiya; Ichia,shiyaa natstaktana. Shiy yampanaritaksha. Donta shana taravaztakosh, oroyata yata ashiksha. 25Ashiriya shiyaaponiragori, korikiriatsish yayarori,tsapoa kutsiayarori, anosh pishoragina.Ashiri niava korikirish. Yovartatampanaragish anoritam tovanpochillpa,táragiya. 26Koraksha yámarago:Vamiganortishcha shiya. Yotarittishchashiya. ¿Mayamsha da pakchiyamtapotaragsha? Novaa natstakitatish, da

shava. ¿Nitati nov goti korakazi? Dontataravaztakori yakina, vatam novkorakinava. ¿Ashiri mayamsha novaada poniragsha? 27¿Mayamsha novaakorikiri tpotsiam da panaragsha? Ovshatovanpokacho, araginasha panachiya.Ashkinariasha,pasha novama.sha, táragiya koraka. 28Táyaro,roriatsi: Orkiria itotsigi. Itotsiarosmchochoriami, yov koviz iptaro mirpayoro anoam panagcha. 29Tpotsmaachiatsi vanasir payoko, novshaaraginasha panachima. Ovsha zapanpayochiya. Itaro misha tpots da vanasirpayoko anoatsta pakchiatsta itotschima.30In tpots yotarit migas ashkiya.Ashiriya potayaros, tapish kpitagtsa.Anosh yashigchichpata kapog kiyogkachiychiya. Tanochiya, táragiyakoraka.Nov koskachori,

rina siyaatsi. Ashirocha magiptis tagtsa

siyaa atashina, Isos táragiya iyaaviponashiatsini. Isos tsiyatssis iyamkamanko táragiya.

31Isossha táyaro, Ashiriya, yosortsaporonasosh koskachori, novamarikasirori, kizpor koraki sodaroriptikoschima, vatam nov Apallimontatitpotsiam kinaraginava; táragiya.32Tsaporonasshoch ichigorosin novashshaniychillinaya. Shaniykchosin, novshatpotsia ichigorosin iposchima. Novanatsitpotsiri botsinogich vayachima. Shiarori,llitaritaa tpots bazinogich vayachima,33Napa: chinozpani oro opiahariniaminosh tadaponozish vayat, chipoatstamminoshtam tadaponozish vayat ashko,nov ashtachtamparina siyaatsi. Tpotsiaiposiarori vayat vayat ashchima. 34

sha, novanatsi tpotsiri tsiyatkori, Aparisiyaa kizpor chinakiya, táchima. Domatsaporonasia tincho, Apari oro siyaakapog istamam chinaragiya. Siyamichigoro yariaro, na kotakiya siyama.Ashiri nani, Aparshi pshtogints. Anshorikisshapa tatssa; táchima. 35Nov marizpattaragori, siysa novaa martaragsa.Sachitaragori, siysa novam yásiragsa.Tonartatis siyash kosaragori, siysa novaavanasiri naparagsa. Novam mamamyararagsa. 36Ktoniriami pishtaragori,zapiarori taragori, siysa novampanaragsa. Kas yotaragori, siysa novaanaparagsa. Istaragsa siya, nov tpotsiriatsitsiyatkori táchima. 37

takchosin, ¿Ashinoaha shiyaaashiragani? ¿Ashinoaha shiyaa marizpatparagoni martaragini? ¿ashinoa shiyaasachitaragosh anoam yásiragini? 38

noa iyash tonarpaz ashirosh kosiaroshistaragini? ¿Ashinoa shiyaa zapiaroshparagoni tómartaragini? 39¿Ashinoashiyaa vagoya paragoni istaragini?¿Ashinoa tomanshishosh shiyaanaparashiniya? ¿Ashinoaha shiyaaashiragini? Shiyam ashiragiazini, novaa

25

Page 71: Candoshi bible   new testament

71

yámkosin táchillinaya. 40Ashiri novsha:¿Siy vanip novaa tpotsiri istaragsava?Nov tpotsirishi takinava.ritatsta tpotsiri pokiriatsta novamonistaragos, novaatstam istaragsa, táchimatpotsia vanasirimshiatsi.

41Shiarori, tpotsia yov bazinogichvayaragina anoa nabchima. Siyyashigchichtischa siya. Apall siyaa dazadkiya. Ashiri nagints. Somasoshorotamari támatssa yashigpata,yashigpatatam mochchori. Vatam Apallyashigoam somasia tinaragova. 42Novmarizpat taragori,zis. Novaa martamam gataragsa.Sachispat taragori, siysa novamyásiragiazis. 43Siyash tonarpaz ashirokosaragori, siysa novaa natsaragostashitogaragsa. Zapiarori taragori, siysanovaa tómartaragiazis. Vagoytaragori,misha tomanshishosh taragori, siysanovaa istaragiazis, táchima tpotsyotaritamashiatsi. 44Ovshacha novaayámkosin, ¿Ashinoaha shiyaa marizpatparagini? ¿Ashinoaha shiyaa sachispatparagini? ¿Ashinoaha iyash tonarpazashirosh kosaragsha? ¿Ashinoaha shiyaazapiarosh paragini? ¿Vagoytam ashinoashiyaa paragini? Shiyaa tomanamaparagiaziniva. Iy anoa yasakiazini.Yasaraginarianiya istaragpariniya,novaa táchpasinaya. 45Novsha yamkori;Tpotsiriatsi istamam oro kapoggataragsa. Minamtatsta tpotsiri istamamgataragos, novaatstam istamamgataragsa, táchima. 46Táyarori,yashigop zaganchima. Anosh orotamarikiyog kachiychillinaya. Yovaatssha tpotsvanasiri taragana anoa: Novashpshtogtsa; táchima. Orotamari kistachillinaya, Isos kamanko táragiya iyaaviponashiatsini.Ashiri vapparia kamaniana yovaa Isos

vasina kamanirago yovaa vaana zapishashtacho anoatsi.

———

Mishat, yovaa Isosoa pachamam tpots vaanpatatin vaniaragana anoa

kamanchintspa.(Márkosa 14.1-2; Arókasa 22.1-2;

Vaga 11.45-53)

26 1Isos ichigoro tayapstamamivapayarallo,

shiatsini: 2Na tsibon mats pishtariyayovam Apariamani shaniykana anoama.Zar tatsamkacho, iy otiayshochiniyovamad zitaminarinia Ihíptoshvatsapon itotsirago anomad oroshaniytariniya. Ashiriy shaniyarsin,novaa potayarosin, topchachpasinayanovaatsi. Nov Apallchichtati novaapotayarosin, tonarip machtayarosin,novaa yasinamon tstsayarosin,nari tsipachina, táragiya Isoso.

3Natam zari, Apallpan orkar,otiayshochpat vachinarini,ritam virkari kamanimapanpat,vashonad shaniyragana. Apallpan orkar,vaamari kasirago an Káyapas soro.

gana. 4Shaniyaragsin, ¿TamayariazichIsosoa tamapigayaroch potachich?Pachapani, táragana. 5Itaro xamachi,vatam na shaniymam varitayallova.Tpots yasayarosin,sinaya.sin, anosh apilliri potayani, táraganaya.

(Márkosa 14.3-9; Vaga 12.1-8)6Isos pokamachsha Pitániyash yakta

taragiya. Anosh Simosh, vanots itsaptakoanosh pagu mamav katogtogtar ashiragiya.7Simosh pagu mamav katogtogtar ashko,

mash tozoriaro, payoro,giya. Kzammash kizporcha vanasiri.Paxanxamamanariya arap varitariya.Kizsha Isososh moch kzammashiatochomta taparata ashiragiya. 8Ashiriiysha viponashini, ¿Mayama ashik? Inkzammash arap varitakova. 9¿Ashiri

25 26

Page 72: Candoshi bible   new testament

72

mayamaha magotari tochom ashik?Korikpat paxanxkinariya, pokiria tpotszapan istamam varitachparia, vatam arapvaritakova; táraginiya. 10,11Isossha iyaakukini mazinayaro, Vatsta; táragiya. Kizaanabintspa. Novaa chinako ashiragiya.Ashiri vanasircha kiza. Pokir tpots orosiyash tariya. Ashiri pokiriam tpots minoshzar istamam varitariya. Itaro novsha kapogtachiazi, vatam mosá tsipachinava.12Novaa notsi mapshishosh vayamamvasina kzammashia tapararagiya kiza.13Siyaa atashina, in kiz ashirago anoa tpotsichigoro tsaporonasshoch ztarsinmazinachillinaya. Zapshita novaa kokimazinakchosin, Kiz kzammashia Isosomonmoch ichomarago, antachillinaya. Anoabizamam vanintaha; táragiya Isoso.

(Márkosa 14.10-11; Arókasa 22.3-6)14Anomonsha Isos viponashi Otása soro,

Iskáriyotarini vipa oro iyapat iponarago anApallpanip nataragiya. 15Apallpanpattsiyatko mag, Siy novam vanasiritovapayaros, ashiriya nov siyamistachintspa Isosoa potamama, táragiya.Apallpansha orkari vashonad tsiyatiarsin,Ashiriya, niava korikia zapan 30tovapchillpa, táragana. 16Otásarinsha:Varitachparia. Novma pagatama. Yovashvaritakcho anosh kamanchintspa, táragiya.Táyaro, shitogaragiya. Shitogiaro, Isosoatamapigamammagosh chinaragiya.¿Tamayariazi tamapigachia? táyaro, anorimagosh chinaragiya.Ashiri yovaa Isosoa pachamam

vaniaragana anoa kamaniana.———

Na minoatssha kamanchintspa; yovaa Isos vatsipon vatsiritkacho, iysha Isospat

vashonad katogaragini anoatsi.(Márkosa 14.12-21; Arókasa 22.7-14, 21-23;

Vaga 13.21-30)17

gana. Ichtaro zari pagaa bam

katogamam varitarago, Isosoa iymasharaganiya;riamani katogomam yarchini?táraginiya. 18Isossha: Ashiri siyIrosarinap natscha. Anosh amikoriatsipagatssa. Pakchos, vasina kamanigtsa;Varitayalla; mosasiripa tsipachina, atchaIsoso tágcha. Itaro, ichtaro shiyashpagish anosh Apariatsini iponkonikatogchinipa. Iponshipti katogchima,attada Isoso, tágcha; táragiya. 19Ashiriyaviponashsha, Irosarinap nayaradsin,vamkorpat tsiyatiarsin, katogsiayaraganaya. 20Psanarit Isos iyapatpshtoraginiya vamkorish pago. Anoshkoxiniaroni katogaraganiya. 21Katogoni,Isossha: Nov na vasina kamanchintspa;Nish tamapigampan minam tarcha; yovnovaa tamapigacho ano, táragiya.22Iysha anoa mazinayaroni, maginikapog mantsaraginiya. ¿Chakahatamapigach? táraginiya. Shiaro, minshatpots; ¿Novaatsiazova atshava? minsha,¿Novaatsiazova atshava? antarachashiragani. Ichigoroni masharaganiya.23Isossha: Yovapa iponarini katogkini annovaa tamapigachiya. Yov novapatpagaa magavash vashonad pshtakoanparia tamapigachidaniya. 24Apari koksiro novaa kamanirago, Tpots shiyaatamapigachiya, táragiya. Ashiri tpotsnish tamapigampan tartada. Novshatpotsiam kinaragitati, ashiritatsipachima. Itaro tamapigampaniatsshaAparshiti kizpor vanichiya. ¿Yapiahakamogach? Llortamasiritanariyatsiparago kamogomam varitaragiya;itaro natsha kamogomam vanintaha,táragiya Isoso. 25Isos táyaro, Otásha: Mayistoroa, ¿dosha novaa atish?táragiya. Isossha: Shiycha, táragiya.

(Márkosa 14.22-26; Arókasa 22.15-20;I Korído 11.23-25)

26Katogiaroni, Isos pagaa yayaro,Vaparia: Vappari táyaro, pagaa topiaro,

26

Page 73: Candoshi bible   new testament

73

iyam viponashiamani panat panatashiragiya. Na ktogagtsa; táragiya. Niapagaa katogkachos, novaatsiri notsichinagtsa magiatsis putsimama,táragiya. Shiaro, martaragiya iyama.27Mishat, binoatstam yayaro,sha kanapiaro, Vaparia: Vapparitáragiya binoama. Shiaro, iyamyásiragiya. Ichigoros vagints. Novaatsirikorasiri chinayaros, vagtsa. 28Na Apallmagosh nxakamotsha chinayalliyatpotsia tapachidamama. Na novapatkorasiri tpotsia magu tachigamamvaritayalliya.chiya. Ashiriya, yovash vakchis anoshnovaatsiri korasiri chinagtsa. 29Nov nishtsaporonasish binoa yosor vachiazi.Itaro Aparshi shaniykachoni, binoayosor vashonadshapari vachchinovaptaya, táragiya Isoso.

30Ashiriya vayaroni,roni psanaritam shitogaraganiya.Shiaroni, machip nataraganiya, yapyasin soro Orípa zapan taro abi.

(Márkosa 14.27-31; Arókasa 22.31-34;Vaga 13.36-38)

31Machip kosaragoni, Isos iyaakamaniragiya, Na in psana ichigorosponikchos, novaa kasachpasa, táragiya.Apari kok anoatstam kamankiya:

naya. Pachayarosin, opiahshaichigoro sovachpasinaya

atcha Apari kok novaatsi. 32Itaro novshatsipayarori, támiarori, vasina tsapKárariayap nachima. Nantachori, siysakoshimoni kosagtsa. Anosh pagchinipa,táragiya Isoso. 33Pitorsha: Ichigorosinkasakchitatiasinaya, itaro novna shiyaakasachiazi, táragiya. 34Itaro Isossha:Pitoroa, mazinagcha: Na in datomaktash yosaro, shiysha tpotsia: NovIsosoa yasariazi, táchsha. Tochiptayosichsha, táragiya. 35Pitorsha:¿Tamaria nov ashchia?

chitatiasinaya, nov: Isosoa yasariazi,táchiazi, dabaria.chi, táragiya. Iysha ichigoroni ashiritamtsiyataraganiya.Ashiri na kamaniana yovaa Isos

iyapat vashonad katogaragini anoatsi.———

Misha, yovaa Isosoa potaragana anoa kamanchintspa.

(Márkosa 14.32-42; Arókasa 22.39-46)36Mach yovash nataragini an soro

Kitsíamani. Ashiriya, psanaritamKitsíamanish kosaragoni, Isossha iyaa:Nishori siy kutagtsa. Novma arapiatariAparpati tsiyattatama, táragiya.37Tochip tpotsia machtarago, Pitoroa,mishat Sípitiyorinia vipa Vagaazóvallpat Sadiakorini,yaro, arapilltam nataragana. Nakchosin,Isos magu kapog mantsaragiya.38Ashiriya Pitoroa táragiya; Magi kizpormantsakori, tsipakina. Siysa nishoritayaros ksotagtsa. Tpots kostapa,táragiya.

39Isos táyaro, vaani nayarallo,tsapomon pshirayaro, Vaparpattsiyataragiya. Apaa, novaa tpotsimadyotaritshishirini vaniakchosh, vásoriaichigoro táchamam zadkiazi; tsipamamzadkiazi. Itaro tpotsia tapachidamamllitarita doniva, ashiri yov shanazadkish an shigadama, táragiya IsosVapariatsi. 40Vaparpat tsiyatiashino,yosor Pitorop kanaporagiya. Itaromakorortarsin paragiya. Isossha:Pitoroa, ¿tamasha novam minamtiyamora ksotamam pinasaksa? 41Támiaros,Apallpat tsiyatagtsa. Paptsa yashigukasiyantspa. Apallpat tsiyatamamzadkitatis, itaro mats kasikantsa,táragiya. 42Táyaro, vapitam Vaparpatyosor tsiyatamam nataragiya. Apaa,ashiriya tpotsia tapachidamam llitaritadoniya, ashiriya yov shana zadkish

26

Page 74: Candoshi bible   new testament

74

anori ashchima,tsi.

43Táyaro, yosor Pitorosh koskamcho,viponashia yosor mamarsin paragiya,vatam mats zov zov ashiragova. Ashirokis maragana. 44

llo, abitam Vaparpat tsiyatamamnataragiya. Yosor yovaatstamtsiyatarago anoatstam tsiyataragiya.45Tsiyatiarallo, yosor viponashpitamnataragiya. ¿Vad maris, kanoskis?táragiya. Paptsa; na varitayalliya. Namosasiri yotarit tpots novaa,tati Iposamarini tamapigachillinaya.Tamapigayarosin, orómanshochiatssha:Niava; siysa vaniagtsa, táchillinayanovaatsi. 46Pza, nayani. Papcha;gampani nallpa, táragiya Isoso iyaatsi.

(Márkosa 14.43-50; Arókasa 22.47-53;Vaga 18.3-12)

47Isos vadari tsiyatstaro anosh vaanaviponash Otásarini psanaritamkosaragiya. Tpots zapani mchitpatpayorotarosin, yasinaa vashitaniavpayorotarosin, kosaragana Isosoapotamama. Kamachtaragiya otiayshochApallpan orkari; misha vachinavinkamachtaragitamta. 48Datori kosaro,Otásarin tpotsia kamaniragiya; NovIsosoa ishabchima. Ishabkachi, anvatatada Isoso. Siysa putagtsa; táragiya.49Ashiri koskamchosin, OtásarinshaIsosop natiaro, ¿Mayistoroa, tarish?táragiya. Shiaro ishabaragiya Isosoatsi.50Isossha: Amikoa ¿mayagazsha nishkosaragsha? táragiya. Ashiri tpotsshaIsosoa potaraganaya. 51Isos viponashshaminom: Isosoa tapachidapi ato, mchitaayayaro, Apallpania mochchor vitsitusharagiya. 52Itaro Isossha: Vatsta,varatintspa. Mchitarish vayagcha.Mchitpat varatkachosh, mchitpatatamshiyaatssha pachiayallpa. 53¿Mayamshada magoanaksha? Nov zadkinariana,Apariatsi, Istagadama, táyarori,

ritamta Apari vasodororia minommichona zaganchiya novaa istamama.54Itaro nov ashkachinariana, ¿tamariApallia kok tominchi? yov Apallkamanimapani siro yadaragana ano,táragiya Isoso. 55Táyaro, shiaro tpotspattsiyataragiya. ¿Mayagazsha psan yasinpayorotaros kosaksa? ¿Nitati novvashchirshiti? ¿Mayamsha novaayotaritam inaksa? ¿Nov siyaa vanipApallosh pagu pshtoyarori,gina? ¿Anosh kashchiriri novaa dapotaragsa? ¿Mayatssha ponikos dapotaragsa kamiranarta? ¿Mayamshaipishogayaros psan potaksa? 56Itarovaritachparia, vatam siro Apallia kokkamanimapani anoatstam yadayarosin,vasina kamaniragana, táragiya Isoso.Támpo, iysha viponashini Isosoa kokmazinayaroni, ichigoroni Isosoakasayaroni, sovasovaraginiya.Ashiri yovaa Isosoa potaragana anoa

kamaniana.———

Misha na kamanchintspa; yovaa otiayshoch orkari Isosoa pchagtsa

táragana anoatsi.(Márkosa 14.53-65; Arókasa 22.54-55, 63-71;

Vaga 18.13-14, 19-24)57Ashiri Isosoa potayaradsin,

anoritam Apallpanip orkari pagomachtaraganaya. Apallpan orkariKáyapas soro. Apallpan orkar,otiayshoch tayaspatampan, vachinpat,ichigorosin yov tpotsia vanimamzadaragana an shaniarsin, anosh Isosoayapshtoraganaya.

58

giya. Apallpanish pagu kosiaro, aragarivishchip koxinaragiya sodarpata.Isosogaz napati. Na tamayallazillinaha,ato, tachitaragiya.

59Apallpansha orkar, otiayshochvachinatam, koraktam; Isosoa

26

Page 75: Candoshi bible   new testament

75

pachayani, táyarosin, tpotsia zapanshaniaragosin, Siysa yotarit Isosoatsiyatagtsa. Gichimam varitakcha.Gichiarorini topchayani, táraganaya.Minom tpots tsiyatko, pachamampinasakiya. Itaro tsibon anoritamtsiyatkosin, pachamam varitakiya.60Tpots magotari tamasigaraganaya.Mago piyam tsiyatta’; piyam tsiyatta’ashiraganaya. Da tsibon kukoz vatatamtsiyataraganaya. Tpotssha kapogtsiyataragsin, tsibonsha vaptachatsiyataragana. 61Táraganaya; An tpotstáragiya; Novam varitakina Apalliapagu kapiatamama. Shiarori, yosor zartochip pagochina, anoa tsiyatkomazinaraginiya, táraganaya. 62AshiriKáyapassha anoa mazinayaro,chiyzayaro, Isosoa tsiyataragiya;¿Mayamsha da tsiyataksha? Tpotstsiyatkosin, ¿mayamsha da yámaksha?táragiya. 63Itaro Isossha mazinazinavashiragiya. Ashiri Káyapassha: Apallshiyaa kokish mazinakiya; ashirigotaritish gichimama chinarillpa.Itsinsarosh kamanigadama; ¿ShiyApalliazish Vipish, Apall iposamariniyov koschiya táragana anish? táragiya.64Isossha yámaragshita; Vatatananovaya. Mishat, siyaa kamanchintspa;Nov Apallchichtati tpotsiam kinaragina;ashiriya Aparinogiri tachima;tanicha. Apalliarotana Vipi novamarikasichina. Mishat,chori anosh pagachpasa novaatsi,táragiya Isoso. 65Ashiri Káyapasshaanoa mazinayaro, vaanatsi vamariaizichiragiya. Tsiyantayaro, Ichigorosmazinayallis. ¿Vanipa gichik? vatamNov Apalltana vipi, atova. ¿Mayamahayosor tpotsia mashchi, vatam ichigoronimazinayaniva? ¿Dosh pachamamvaritayall? Ashiriya, ¿siy amaksaanoatsi? táragiya Apallpan orkari.66Tpotssha: Aa,

lliya, vatam Nov Apalltana vipitáragova; táragana.

67Táyarosin, kizpor tsiyantaragosin,Isososh moch kavachiraganaya.Kavachitagat ashiraganaya. Shiarsin,pzkoat mochosh tozimta tozimtaashiraganaya. 68Tozimkosin, ¿Chaktozimkalla? Nato kamanigadama, vatamApalltana iposamarini atshava;táragana.

(Márkosa 14.66-72; Arókasa 22.56-62;Vaga 18.15-18, 25-27)

69Psanaritam Pitorsha Apallpanpatmochchor vishchipiri koxinxinav ashko,kizsha masharagiya; ¿Dosha shiykárariayshochpat Isospat iponaragishanish? táragiya yovash tpots shaniaranaansho. 70Pitorsha ponirostayaro,¿Mayamsha shiy novaa atsha?masaha? Nov yasariazi, táragiya.71Táyaro, chiyzayaro, shítogashinogixiyaa ashiragshita. Ashiri anoshshamochchor llitarit Pitoroa paragiya.Tpotsia tsiyatarago, In tpots IsospatNásariatshochpa iponaragiya.paria, táragiya. 72Pitorsha tpotsia kokmazinayaro, Nov anoa tpotsia yasariazi,táragiya. 73

sin, Zorakparia, shiy Isospashaviponashsha,shoch kok tsiyatakshava; táragiya.74Pitorsha ponirostayaro, mantsir kapogtsiyataragiya. Shiaro, Novna tpotsiayasariazi. Gichkinariana, anomad Apallnovaa pcharodama táragiya. Támpori,mosasiri ktashsha yosaragiya. 75Pitoroa

rago anoatsi. Datoma ktash yosaro,shiysha tpotsia: Nov Isosoa yasariazi,táchsha. Tochip tayosichsha, táragoanoatsi. Isosoa kok magoaniaro, kizpormagu mantsayaro, pagosia aragiamshitogiaro, kapogori tanoragiya.Ashiri kamaniana yovaa otiayshoch

orkar Isosoa pchagtsa táragana anoatsi.

26

Page 76: Candoshi bible   new testament

76———

Misha, yovaa orómanshoch orkar Isosoa pchagtsa táragana anoa na

kamanchintspa.(Márkosa 15.1; Arókasa 23.1-2;

Vaga 18.28-32)

27 1Zari potorta Apallpan orkar,otiayshochpat vachinarini,

Isosoa pachayani atosin, vaanpatatintsiyataraganaya Isosoam pachamama.2Isosoa ov kamorirosin, orómanshochipgobernadorap machtaraganaya. Angobernador Pirát sora.

(Tayaspatam. 1.18-19)3Itaro Otá

yaro, tpots Isosoa kiyog yachakchosin,anoa pakiaro, Apallia Iposamarinitopchayana, táyaro, magu kapogmantsaragiya. ¿Tamakiazi nov ashki?táyaro, korikia yayaro, tovanporagiyaotiayshochiam orkari. 4Tovanporago,Isos kizporcha vanasiri. Vanasiriatstatopchaki. ¿Yapia yayaroch Isosoayotaritam inchich? Novamari yotariti,mag táragiya vachinatsi,niatsi. Itaro ovshacha yámkosin; Shanasagcha. Nov anoa mazinamam zadkiazi,táragana. 5Otásarinsha korikia Apalloshpagu kapiatarago, shitogiaro, vaanatsikapcharagiya.

6Shitogiaro, Apallpansha orkar korikiayayaro, ¿Nia korikia tamaychiazich?Tpotsia pachamam tovaparaginiva, ashiriApallish pagu vayamam pinasakaniya,táragana. 7Ashiri zapish anpasha koriktsapoatssha paxanxaragana. Tpotsiatsshaspira tinamapani mashkosin, Tsappaxanxiani tonaria mapshishiam atosin,ovsha ayo táyarosin, paxanxaragana.8Itaro tpots yasayashtisin, na anorishatsapoa, korasi, atanaya. 9SirotamasaApallia kok kamanimapani Írimíyasarinianoatsi vasina kamaniragiya. Táragiya;

sin, korikia zapani 30

naya tpotsia topchamama. 10Itarokorikia tovanpokcho ovshaotiayshochsha orkar korikiayayaro, spir kayatamapania tsappaxanxchillinaya. Apall novaaanoatsi vasina toyamadayaro,Yadagi; táragiya;

táragiya Írimíyasarini. AshirochaOtásarini anoritam kok tominaragiya.

(Márkosa 15.2-5; Arókasa 23.3-5;Vaga 18.33-38)

11Ashiriya, Isosoa gobernadorapPirátorinpi machtayarosin, kosiarsin,Isosoa Pirátorinshini tapshtoragana.Apallpan orkarsha, Pirátoriniatsiichigoro kamaniraganaya. PirátorinshaIsosoa masharagiya;pasha orkarsha? táyaro, Isossha: Aa,nov otiayshochtana nov koraki,táragiya.

12Ashiri Apallpan orkari,tam vachinarini,naya; mantsir tsiyataraganaya. Itaroanoa Isos da yámaragiya. 13Ashiriya,Pirátorinsha Isosoa táragiya;sha shiy da yámaksha? ¿Vanip shiyaayotaritam inakchillina?kish? táragiya. 14Itaro Isosshaanoatstam da yámaragiya. PirátorinshaIsosoa naparago, magosh chinarago,¿Tamashta da tsiyatak?giya.

(Márkosa 15.6-15; Arókasa 23.13-25;Vaga 18.39—19.16)

15Ashiriya oro otiayshoch Apalliamshaniyaragsin, ichigorosin Irosarinoshvashonad shaniakatssin, gobernadorminam tpotsia tomanshishish taro anoaoro magotari tashitogaragiya; yov

ragiya. 16Ashiri anpor tpots kizporyotaritamona tomanshishosh taragiyaParápsa soro. 17Ashiri tpots zapanshaniaragosin, Pirátorinsha: Isosoatapachidapi ato, tpotsia masharagiya;

27

Page 77: Candoshi bible   new testament

77

Sana magis chinayaros, ¿tamamatsimtashitogamam zadaksa? ¿Parápsazova?Dontati ashiro ¿Isosoatsiazova? táragiyaPirátorini. 18Vatam Piráchia orkar yasaragova. Magotari Isosoanatsaksin, Pchagi táragana. Anomad nasana sagtsa. ¿Chakatsi tashitogayachis?táragiya. Yasayaros, kamanigadama;táyaro,giya tpotsiam kotamama.

19Koxinxinav ashko, Pirát vizalltsiyatssis zaganiragiya vazaralliama.Táragiya; Papcha, an tpots vanasircha;kiyog yacharillpa. Nov psan maragori,pamasaragina. Ovaa miranish paragina.Kapog ponirostaragina; tsiyatssisvazaralliam zaganko táragiya. Pirásha vizallia kok chinamana chinaragiya.

20Itaro Apallpansha orkari, vachinpat,tpotsia kapog tsiyataragsin, Parápsaatshitogagi tágtsa; táragana. Isosoapchagi tágtsa; táragana. Zapantsiyataragsin,naya. 21Pirátorinsha yosor masharagiya;Ashiriya na kamanigadama.tsiaha tashitogachini? tákcho, ashiriotiayshochsha tpots:gints; táragana. 22Itaro Pirátorinsha:¿Ashiri Isosoa tamayachtazich? vatamtpots Apallcha Iposamarini atanava;táragiya.naya. Yasinamon tpamtagtsa;táraganaya. 23Piráshita pachachia; vatam da yotarittaragova? táragiya. Itaro tpotsshaichigorosin kizpor zamagaraganaya;Yasinamon tstsabiarosh ksagi; táragana.Kizpor tsiyantaragana.

24Pirátorinsha magosh chinayaro;Novaa kasikchosin, sodarorpativaratariama ato, mochchoria: Kogyatani; táyaro, yayaro koxiragiya.Ashiriya na kovi koxiana. Novamontapshimam na vanintaha, ¿antati intpots yotaritaha? Ashiriya sanamontari

tapshigtsa; táragiya. 25Otiayshochshatpots: Yaanamontari chaytachinipa;Apall vaniakcho yaantari yachachinipa.Iparitamani vaani yachachillinpa,táraganaya. 26Ashiri Pirátorinshaotiayshochia kok mazinayaro, Parápsaatashitogaragiya.taragiya; Isosoa potayaros, pzkoagints.Shiaros, yasinamon tstsagints; táragiya.27Sodarsha Isosoa machtayarosinpzkoaraganaya.Ashiri vatamcha tsiyatssis yov

korakav Isosoa pchagintsa táraganaano.

———

Na kamanchintspa, yovaa Isosoa pacharagana anoatsi.

(Márkosa 15.16-20; Vaga 19.2-3)

Isosoa pzkoayarosin, sodarosh pagutapshtoraganaya. Shiarsin, sodar zapanIsosoa toripogayarosin, 28Isosoa vamartoshoraganaya. Shiarsin, vatoniriamchobiapimash tómartaraganayaIsosoatsi. 29Shiarsin,sin, tótiyachiam kutayarosin,taraganaya. Yasinatsshat Isososh ovbotsinogich topayoraganaya. Shiarsin,Isosoa totolltayarosin, vaanpatatin:Napagi, ¿otiayshoch orkar tamara?táraganaya. Kapog Isosoa staragana.Zarogcharagana. 30Mishat, kogshakapoyarosin,naya. Shiarsin, yasin payoro anoatsshaitotsiarsin, mochoshsha tiya tiyaashiraganaya. 31

sin, vamaria chobiapia yosor toshiarsin,yosor vatonirtam tovatontayarosin,yasinamon tstsapani atosin, chapogopmachtaraganaya.

(Márkosa 15.21-32; Arókasa 23.26-43;Vaga 19.17-27)

32Shitogiaradsin, Simoatssha,Sirínshochia tpots paraganaya. Simoapotayarosin, Shiysha yasin kogi;

27

Page 78: Candoshi bible   new testament

78

táraganaya. Ashiri Simsha yasinaayayaro, kóragiya.

33Ashiri nataragsin, yakta aragiamshitogiarsin,naya. An machi sora Mochozcha;iyashoch otiayshochini kukini, Kórkota,atiniya.

34Kórkotash kosiarsin,pat isiarsin, yásiani táragosin, itaroIsossha kachayaro, Vatsta táragiya.35Shiarsin, sodarsha Isosoa yasinamonkarappat tstsaraganaya. Tstsaksin,

sin, ¿Chakaha yach? atosin, vichpatmichitaragana. 36Shiarsin, koxinxinavashkosin, Isosoa ksotaraganaya. 37

mad Isosoa pacharagana anoa tpotsyasapana atosin,gana. Yadayarosin, mochomon ivaztstsaragana. Yadamarini, Yovamad Isosotiayshochiam orkari kinaragoanomada, kamanko táragiya. 38

naya. Isosoatssha iposontayarosin,tstsaraganaya.

39Ashiri tpotssha toshikchosin, zapannapta napta ashkosin,naya. Mantsiri tsiyataraganaya.40¿Tamashta da shanatsi tapachidaksha?¿Shiy vatam: Novna zadkori, Apalliapagu kapiatkachori, yosor tochip zaripagochina; táragshava? ApalliashaVipish, ashiro yasinamon karovagcha;táraganaya. 41Otiayshochsha orkarvaanpatatin tsiyataragana. Apallpanshaorkar, misha Móysispaniri virkarikamanimapanpat, misha vachinpat,yotarittam tsiyat tsiyat ashiraganaya.42Tpotsia llitarit istatarita, ¿tamasha davaanatsi da tapachidaka? Isos,otiayshoch orkari karovkacho, iysha

niya. Ashkachinari, kaapa ApallchaIposamarini táchiniya; kizporparimagich tatochchia. 43Apallimon magu

tatoragova, ashiriya Apall izorinariaovaa chinako, tapachidachparia. Napagpani, vatam, Nov Apalltana vipitáragova; táragana Apallpan tpotsivaanpatatina. 44Vashchirtam yovaptatintstsaragana anpatatin Isosoa yotarittamtsiyataragana.

(Márkosa 15.33-41; Arókasa 23.44-49;Vaga 19.28-30)

45Shiaro, zari vachamoriatsi tapiashiragiya. Zar kzata ashiragiya.Tsapsha tonia ashiragiya. Zapishsha, zarpokamcho, yosorsha zar yakatanashiragiya. 46Pokamcho zari, IsosVapariatsi kizpor korozorago, Apaa,¿mayamsha Apaa, novaa kasaksha?táragiya. Vaanshochi kok: Iríy, Iríy,aráma sapáktani, táragiya. 47Ashiritpotssha xiyxiavsin mazinaragana. Za,Iríyasarinia koroziallpa, táragana.48Minam tpots iriptarallo, binoa kashyoshidaragiya. Shaboshabo yayaro,kshash chka shiaro, yasinamontorimiaro, Isososh kok tosomaragiyavamama. 49

pav ashiragana an, Xamachimasi; napagpani. ¿Kamapari Iríyasarinikosachiazova tapachidamama?táragana. 50

rago, mosasiritam tsiparagiya.51Anportam Apallish pago kamis, yov

Apallosh pshtomam kámanarago aniposanad izichiragiya. Ivar kayashino,chiriah ashiragiya. Tsaptam kizpormodaztako, patobich kapogomashzapani itaptaragiya. 52Mapshishoshtamtavatiarsin, zitamina, yov Apallia kapogchinaragana an zapan támaragana.53Isos tsibon mayaro, támarago anoshzitamina tsiparimona mapshishoshshitogiarsin, Irosarinosh nataragana.Anosh tpots zapan zitaminaa yosorkchit paragana.

54Ashiri Isos tsiparago, tpots vadariIsosoa yasinamon naparagsin, tsap

27

Page 79: Candoshi bible   new testament

79

modaztaro, patobchiatstam kapogomashpantsat pantsat ashko paragosin, kizporponirostaragana. Capitántamta. In tpots Apalliritcha Vipa,táragiya.

55Kizsha arapiatari naparagana. Sirodatori pacharsin, Isospat Kárariayoshkayarosin,gana. 56Ovsha mino Mariya Matáshoch sora. Misha Mariytamta sora,Sadiak vaniri, Ostam vaniri. Misha kizSípitiyorini vizalli, Sadiakorini vaniri,Vagtam vaniri ano.gana. Isos tsipakcho, ovsha arapiatarinapatarall ashiragana.

(Márkosa 15.42-47; Arókasa 23.50-56;Vaga 19.38-42)

57Isos tsiparago, zar pokamchoArímatíyshoch tpots, Osi soro, Piráshini kosaragiya. Osi virakoch taragiya.Isos viponashimontamcha. 58Ashiriya,Pirátosh kosiaro, Isosorini yayarori,mapchima, táragiya. Pirátorinsha: Ayo,yagsi; táyaro,taragasha Isosoriniatsi Osiyampanamama. 59Ossha Isosoa yarovayaro,kamis kaniasich borshimashpatkoripiragiya. 60Shiaro,shosh tsasosh vayaragiya. Os anoa vach

ragta, itaro Isosoriniatsi anoshvayaragiya. Shiaro, pshtayaro, vachoapatobichpat kapogo bam tstsaragiya.Shiaro, kasaragiya.

61Mariysha Matárinshoch, mishatMariy llitaritamcha, vachonog vatsiritkoxinatarall ashiraganaya.

62Potamshat zari, kanosisosh, yovashApallia shaniymam varitarago, Apallpanorkar, misha Parísiypanshochpattáyaspatash, Pirátorinshini kosaragana.Pirátorinpat tsiyataraganaya. 63Korakaa,mazinagancha; táragana. Isoso tpotsiakapog tamapigaragiya. Datomatsipacho, tpotsia kamaniragiya; Nov

tsipakchori, yosor zari tochip támchima;táragiya. Anori na chinakaniya. 64Ashirishiysha sodaroriatsish kamachtagivachonog ksotamama. Tochip zariksotagtsa tágcha. Psan Isosoa vanotsviponash yarosinapa. Ashkachinariya,

naya. Isos tsiparagita, na támialliya;táchpasinaya. Ashiriya papcha,táragana.

65Pirátorinsha: Niava. Sodaroamachigsints. Yovaa sana zadkos anoamachigtsa. Mapshishosh ksotashintsa;táragiya Pirátorini. 66Apallpanshasodaroa machiaradsin, mapshishoshshavayaragiya sodaroatsi. Tapatstashipapatobchimon tapatstaraganaya. Shiaro,Siysa nish ksotagtsa; táyarosin,kasaragana.Ashiri yovaa Isosoa pacharagana anoa

kamaniana.———

Na kamanchintspa yovaa Isostámarago anoatsi.

(Márkosa 16.1-8; Arókasa 24.1-12;Vaga 20.1-10)

28 1Zari kanosisosh toshiro,potamsha tomigoshsha zari,

Mariya Matárinshochsha vapchirpattsibon, mapshishipshat nataragana.2Anosh koskamchosin, yap da chinaranaanosh kizpor modaztaragasha. Apallvasodoror kanidap karoviaro, patobchiakapogomashia piyam vayarago, kizpormodaztaragiya. Shiaro, Apall vasodororpatobchimon koxinaragiya. 3Kizporhusiniaragasha. Vatonirsha kizporborshiya. 4Sodarsha anoa parallosin,ponirostaragosin,naya. Shiaro, tsapomon pantsaragosin,itsipabarall ashiraganaya.

5Apall vasodoror kizaa tsiyatarago,Ponirintspa. Nov siyaa yasaktana.Isosogazi nachogakis yovagaz

27 28

Page 80: Candoshi bible   new testament

80

yasinamon tstsaragana anogazi,táragiya. 6Nish vanintaha.cha. Siyaa siro kamaniragova.Donarcha. Na napagtsa; yovashvayaragana anosh korimonazcha.7Ashiri napiaros kanapogtsa. Vasinaviponashia kamanimatssa.tada tágtsa; Vasina Kárariayap nachiya.Abi nakchos, Isosoa pagatssa tágtsa. Nasiyaa kamaniana, ashiriya na siysakamanishintsa;rori kizatsi.

8Shiaro, kizsha napiarsin,gosin, itaro magu kis iriporaganaviponashia kamanimama. 9Nakchosin,Isossha kizaa yakaragasha. ¿Tamaksa?táragiya. Kizsha Isosoa natstayarosin,ponirostaragosin,gana. Ponirostaragita, magu kis Isosoanaparagana. 10Isossha: Novaaponirintspa.nints. Isos atiaha, tágcha, Kárariayaptsap kanapogints. Anosh novaapagatssa; atcha Isoso táshini; táragiya.Kizsha magu kis tit iriptara ashiragana.

11Kizsha nataragsin, Pirátorinshavasodoror, yov mapshishia ksotaraganaan Irosarinap nataragasha. Otiayshochiaorkar ichigoro kamaniragana. Apalliavasodoror kamaniragana, shiarsha; Isostámialltada, táragana. 12Apallpanshaorkar otiayshochip vachina natiarsin,kamaniragtamsina. ¿Tamaychiazini?¿Tpotsia amiachiazich? táragana. Ashiri,Sodar maragana, táyani. Marsin,

gana, táyani. Na pishoyadsincha, táyani;táragana. 13Shiarsha,sin, Mazinagtsa; táragana, Tpots siyaaIsosoa mashkosin, Mag támialliyatákchosin, siysa, Doni. Iyaatssha matskasirago, kapog maraginiya. Maroni Isos

viponash kosiarsin, Isosoa vanotsshochiyaralliya tágtsa. 14Siy korakarisanoa kukoz mazinakchinariasinayaashiro, iysha ichigoro yarchinipa. Siyaavanichiaha dabaria. Ashiri tpotsiatáshinints; táragana sodaroatsi.15Shiaro, korikia zapan sodaroampanaragosin, Ashiri na nagints táragana.Sodarsha shitogiarsin, otiayshochiaorkar kok payoragana. Ashiri anomadotiayshoch tpots zapan na in zarianoatsi kok vad chinakana.

(Márkosa 16.14-18; Arókasa 24.36-49;Vaga 20.19-23; Tayaspatam. 1.6-8)

16

shini, Isosoa kok mazinayaroni,yap tsap vaptam kanaporaganiya.Kanapiaroni, machip káriraganiya.17Anosh Isosoa paragini. Magini kisIsospat tsiyataraganiya. Itaro ashpatam,Dosh llitaritparia tpotsi, magoshchinaksin táragana. 18Isos vatsirit iyapattsiyataragiya. Táragiya; Apari novam

lliya. Na novaamari kasishtina.tsi vasodoror ichigoro kasiktana.Tsaporonasia ichigoro kasiktana.19Ashiri na siysa nagtsa. Tsaporonasipichigoro novaa koki pzapaniagtsa.Tayaspatayaros, novam kamachtashinagtsa. Ashiriya, kogopat tpotsiaichomagtsa. Aparimon tsiyatkos,novamontam tsiyatkos, AparimontamVani tsiyatiaros, ichomagtsa tpotsiatsi.20Isosoa kamachtamarini ichigoropayogtsa; tágtsa. Ashkachos, nov orosiyaa istachima. Bizarintspa; vatam novtpotsirishi orotamari tachinava. Siyaakasachiazi dabaria; Isoso iy korakarinitáragiya iyaatsi viponashiatsini.

Vatamaritcha Isos koko. Vapparia.

28

Page 81: Candoshi bible   new testament

81

Vasina pakich kamanchillpa yovaaMárkosarini yadarago anoatsi

Sirotamasa tpots Márkosa soro taragiya. Márkosarini Isosoa magoanaragiya.Kanogasimasa vaana vachu Isosoa paragiya. Mag, Isos potam tsipacho,Márkosarinish vanir pagu Isos viponashpat vashonad katogaraganaya.Márkosariniatsi Piarnápi vaziparcha. Márkosarinsha vachinayaro, Papororinpatxiyragiya Isosoa kok kamanimama. Márkosarin Pitororinpat kapog xiyragitamta.Anosh Isosoa kok kizpor yasaragiya.Zapish, Pitororiniatsini Orómash yakat tomanaragosin, anosh Márkosarin

istaragiya. Isosomon kok kizpor kiyog kachiyaragana. Isoschichia vanipamasahapacharagana tpots yotaritamashi. Kiyog kachiyaragana anosh Márkosarinshakirakaa yadaragiya; Isoschichia tovizportamam yadaragiya. Isos iyam kizpor kiyogkachiyarago tápi ato kirakamon yadaragiya. Iysha Isos tamaparia ashiro kizporitamkiyog kachiychiniya, vatam Isos táragova, táragiya Márkosarini. Otiayshochiam dayadaragiya; itaro piyartachiam tpots yadaragiya.Ashiriya, na yovaa kamanirago anoa pakich kamanchillpa:A. 1.1-13 Tpots zapani Isosoa, Apall Vipaya, táragana. Vagarini ichomampani

tárago, misha Apall Vani, misha Apall vaana táragitamtaya; shiynovaa ipartishcha, táragiya.

B. 1.14—8.30 Isos kizporita tarago, ashirita tpots, ¿Chak ashtar? táraganaIsosoatsi. Isos tpotsia zapan yararago, vanasiritam tayaspataragiya.Tpotssha Isosoa natsaragana; itaro viponashsha magoanamanamagoanaraganaya. Zapishsha, Shiy Apalltishcha Vipish, táraganaya.

C. 8.31—16.8 Isos kizpor vanasir tayaspataragiya. Maachia vasina yasachoitsinsaritam kamaniragiya. Vaana zadarago, yasinamon tsiparagiya;itaro yosor támaragiya. Isos ashkacho anoa viponashshamagoanaragana; Isos korakaa vaamari kasiriya. Tsaporonasshochiatpotsi tapachidapi ato tsiparagiya.

D. 16.9-20 Isos viponashia, Tpotsia ichigoro tayaspatashintsa, táragiya.Táragiya Márkosarini.

Page 82: Candoshi bible   new testament

82

(Mativa 3.1-12; Arókasa 3.1-9, 15-17;Vaga 1.19-28)

1 1Na ichtaro, yovaa Isos nish tarago,iyam yotaritshishiriniamani

tsiparago anoa kamanchintspa.2Sirotamasa zitaminarini Isáysarini

yovaa Apall tárago anoa yadaragiya.Anosh Apall táragiya:

Mazinagtsa; Ipari doma koscho, vasinatpotsia llitarit zaganchima, táragiya.Ovsha novaa yaramapaniri tachiya.Ipariami tpotsia magu yarchiya.3Iposa mazinachillinaya. “Apallnallpa táchiya. Magiatsis yaragtsa.Goatsiatsinariya itsinsaro tovitakpazshigtsa.” Ovsha táchparia,

táragiya Apalliya.4Ashiriya, yovaa tárago anoa na

tatsamiallcha.rini iposap kosarago ab tpotsiachamayagayaro, tayaspataragiya zapantsopi. Yotaritshishiriatsis kasakchos,kozizimon koskacho an magiatsistachigchintsa izorashtaya, tayaspatakotáragiya. 5Otiayshochinad yakat kos kosashiragana.tamsin, ichigorosin yotaritshishiriniatsikamaniragtamsin,giya Ortágosh kogo.

6

pat poro kutama anpat kamartaragiya.Vichpoashshacha tasi kichporagiya.Mishacha vatogash pchichpaz ashirokidorpatpaz ashiro ísiaro katogaragiya.

7,8Tayaspatako; tpotsia magu yaramamzadko, Novsha kogopa ichomakina. Itarollitaritsha tpots kozizimon koschiya.Kizpor novaa kasiriya; nov anpavaritariazi. Itaro ovsha Apallia Vanitpotsosh tapshtokacho, Apalliatsimari

minamari magoaz chinachillinaya. Ashkoan koskacho, novaa: Saptoria tporidatákcho, novata pinasakina, vatam kizporkorakava; táragiya Vagarini.Ashiri yovaa Vagarini tayaspatarago

anoa kamaniana.———

Misha, minosh zari Vagarini Isosoa ichomarago anoa kamanchintspa.(Mativa 3.13-17; Arókasa 3.21-22)

9Yovashtam Vagarini tpotsiaichomako taro anosh ashishtaroanshotam, Isos Násariatosh, Kárariayashtsap kayarallo, Ortágosh kosaragiya.Anoshcha Vagarin Isosoatssha Ortágoshkog ichomaragitamta. 10Ichomaramcho,kogosh kárirago, kanidsha tavataashirago, Apallsha Vani makoaktamapari ashiro, karovatarallo,Isosomon vaziyaragiya; pshtoragiya.11Kanidapsha ivarta kukoz kizporkimarago; Nov shiyaa ipartana;táragiya. Shiyamon magi kischa. Shiyaakizpor chinakina, mag táragiya.

(Mativa 4.1-11; Arókasa 4.1-13)12Chomaramcho, Apall Vani Isosoa

machtaragiya yap kazamish taro abi.13Ab machip 40 mats taragiya. AnoshYashigu kizpor kiyog yachayarokasaragiya. Apall vasodoror ksotaragiya.

rago anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Isos tayaspatamam chtarago anoa kamanchintspa.

(Mativa 4.12-17; Arókasa 4.14-15)14Yovapor Irótisarin Vagariniatsi

tomanaramcho anportam Isossha mosap

Nov Márkosi yovaa Isostayaspatarago anoa kamanchintspa.

1

Page 83: Candoshi bible   new testament

83

Kárariayap kanapiarallo, anosh Apalliakok tayaspataragiya. 15Na varitayallcha,táragiya. Mosasiriparia Apall vaanakoschiya vaamari kasimama.shiriatsis kasayaros, Apallia kokmagoanagtsa; táragiya. Isos antarotayaspatamam chtaragiya.

(Mativa 4.18-22; Arókasa 5.1-11)16Tayaspatataro anoshsha xito, Isos

Kárariayamon mos vigu Simoachamayagaragiya. Sim zóvallpaÁdarispa kayopchiam kavaksinparagiya; vatam kayopchipanimonava.17Isossha, Novash tchitagadamatáragiya. Siy kayopchipanimontataragos, natsha tpotsiriatsi tayaspatatssaApallia magoanamama, táragiya. 18Isostárago, mosasiritam iriataa kasayarosin,Isosshori tachitaraganaya. 19Isosnantacho, Sípitiyoriniatsi vip,nia yosor chamayagaragiya. ZóvallpatVagpata paragitamta.sin, iriatariniatsi yarayartat ashiragana.20Isossha: Nani; táyaro, vaparia botishistampanpat kasayarallo, Isososhtachitaraganaya.

(Arókasa 4.31-37)21Minosh zari Isos yaktash Kapárná

vash mag kosaragiya. Sápatosh zariotiayshochish shaniyshini pshtoyaro,tayaspataragiya. 22Isos tayaspatako,potitiri tsiyataragiya; ichigoro tpots,ponirostabach ashiragsin, Kizporyasariya. Iyashoch tayaspatampaniivaziri tayaspatakana táragana; maga.

23,24Yovash tayaspatataro anoshtpotsosh vanotsshori yashigu pshtoro,an tpots kizpor zoganiaragiya. Isosoa,nov shiyaa yasatana; mag tárago.Násariatshochish shiya. ApalltishchaVipish shiya. ¿Siy tamakatshashanigiama? ¿Iyaa kachigamam dazadkish? mag táyaro, 25Isossha: zamagishiya. Yashigoa, shtogagi; magtáragiya. 26Tpotssha kizpor nogtarago,

kizpor Ay tákcho,giya.

27Tpotssha ponirostaragosin,tatin tsiyataragana. ¿Tamashta tpotsoshyashig taro anoa tashitogak? tpotstáragana.taka? 28Ov kok kizporparia, táraganamaga.chish pzapaniaragiya.

(Mativa 8.14-17; Arókasa 4.38-41)29Isos otiayshochia shaniyshini

shitogiarallo, Sadiakpa, Vagpa,sin, Simosh pagu pshtoragana. 30Simshaomiana kanomtaragiya. Simsha Isosoa:Komini kanomtakcha, táyaro, 31IsosshaSimoa omianaa ov potayaro,ragiya. Ipooritara ashiragiya. Kizshamag tpotsiam yásiragiya.

32Zar tapitano, tpotssha vamkoriavagoyaa machtaragana. Kas yotamaa,yashigu zotarago anoatstam Isosogazkosaragana. 33Ichigoro tpots yaktashtakana an kosta kosta ashiraganaya.Pshtoshinog shaniyaragana. 34Isosshakas yotamaa yararagiya. Yashigoatstamtashitogata tashitogata ashiragtamta.Yashigu oro Isosoa natstarago, itaroIsossha: Yashigoa, zamagi; kamanishpatáragiya.

(Arókasa 4.42-44)35Potamsha vadari tapiri datori

tarasiaro, Isos shitogaragiya. Oposopshanatarago, Apallpata tsiyataragiya.36Simsha vamkorpat iponiarsin,Isosogaz nachogaragana. 37Pakiashtisin,Shiyagaz ichigorosin zadkana; táragana.38Isossha: Pzaya; llitaritap tsap nayani;tárago. Llitaritap tsap tpotsiakamanchima, mag táragiya. 39

sha zari Kárariayapsha tsap natarago,shaniyshishosh zapanish tpotspshtoyaro, tayaspataragiya. Ab yashigoatashitogaragitamta.Ashiri yovaa Isos tayaspatamam

chtarago anoa kamaniana.

1

Page 84: Candoshi bible   new testament

84———

Na minoatssha kamanchintspa;yovaa Isos vagoyaa yararago anoatsi.

(Mativa 8.1-4; Arókasa 5.12-16)40Anportam tpots vanots itsaptako an

Isosonog totolltayaro masharagiya.Shana zadkosh, novaa yariarosh,tpotspa kis iponpi átana táragiya.41Isossha kapog nayanirago, paxayaro,tpotsia patataragiya. Shiyaa istamamzadaktana; vanasirirish tagcha, táragiya.42Natamatamta tpots vanots yaragiya;tpotssha llitarit dosha tsachiragana.43,44Isossha vaniaragiya; Na nagcha.Itaro tpotsia kamaniyshpa. Apallip pagunakchosh, Apallpania notsiatsishyamadashini.marini tominogcha. Maachia vanotsApalliam botamam vayagcha.Ashkachish anosh tpots shiyaanatstachillinaya;naya shiyaatsi. táragiya Isoso.

45Isos táragitaa, nayarallo, ovshatpotsia kaman kaman kaman ashiragiya.Ashiriya, yosor Isos yaktash kis tamampinasaragasha. Itaro oposap abirishataragiya. Ashirita, tpots ichigoro oposapkosataraganaya Isosogazi.

(Mativa 9.1-8; Arókasa 5.17-26)

2 1Ivapayaramcho, Isos vaptamkanaporagiya Kapárnávapi.

tam zar anosh tarago, tpotssha:Pagososh Isos tartada, atosin, 2zapankosataraganaya. Anosh shaniyaragosin,pagososh tatsitaragiya. Móysisariniatsikok tayaspatakana an anshotamkoxinaraganaya. Mishat, ashpatamvishchip shaniay ashiragana.nogiri tstsaragana. Isossha pagososhVaparia kok tayaspataragiya. 3Isosvanotsia moxaxa yarap, atosin, tpots

sin Isosop nataragana, maga. 4Itaro,pagososh tpots tstsaragiya. Isososhkosamam xararagana. Ashirocha,

pagosish ivar káriarsin,sin, yarovaragana vagoyatsi. 5Isosshapakiaro, vatam novamon magutatkanava ato,giya. Zovaa,cha; mag vagoyatssha táragiya. 6ItaroMóysispaniri virkari kamanimapanimagosh chinayarosin, 7¿Chiy tamariatpotsia tachigchich? Apalliam kinapiatopa atiya. Apallimari tachigamamvaritakiya; chiy tpotsich tachigamampinasakchi, mag magshori táraganaIsosoatsi. 8Itaro Isos vaantari magoshyasaragiya chinaragana anoatsi. AshiriIsossha: ¿Mayamsha ashiro siy magishischinaksa? 9

mam pinasakcha. Tpotsia itoyamamampinasaktamta. Itaro, novshachayotaritshishia tachigamam varitaktana.Chiyzayarosh, llamariatsish yayarosh,nagi táchima. 10Nov tpotsiamkinaragori, nish tsaporonasoshkosaragina. Ashiri yotaritshishia novtachigamam varitaktana, mag táragiyaIsoso. Táyaro, vagoyaa tasasiaro,11Chiyzagi zovallia; tárago,rosh, llamarish yayarosh, pagiptamtishkanapogi; táragiya tpotsia vanotsmoxariatsi. 12Tpots ichigorosin parsinnatoritam vagoy chiyzayaro,ria yayaro, nataragiya.Itaro,

taragana. Apallia: Shiy kizportishcha,Apaa. Ashima patariazini, táraganamaga.Ashiri yovaa Isos tpotsia yararago

anoa kamaniana.———

Misha, Parísiypanshoch táyaspatash Isosoa natsaragana anoa kamanchintspa.

(Mativa 9.9-13; Arókasa 5.27-32)13Minosh zari Isos yosor mosamona

vigo nataragiya. Anshotam tpots kostakosta ashiragsin shaniyaraganaya.

1 2

Page 85: Candoshi bible   new testament

85

Isossha tayaspataragiya, maga. 14

cha, tayaspatayarallo, nantacho, Iríava,Árpiyorini vipa, chamayagaragiya. Iríavkorakamon misarini koxinxinavashtariya; gobiernoam korikiapotamama, vatam korikpanimonava.Isossha: Iríava, novash iponshiamitchitagadama; mag táyaro, ovsha ayotáyaro, tachitaragiya, maga.

15Anomonsha Iríavash pagu kosiarsin,Iríavpat katogaraganaya.tamta. Gobiernoa orkir yampan, mishaApallia kok mapiyragana antamsinkatoraganaya. Zapan tpots Isosogaztachitataragana. 16Itaro, Paríshoch táyaspatash tpots anoa pakiarsin,Isosoa viponash tsiyatiarsin,gana.pani táragitamsina: Isos korikiayampanpata katogiya. An tpotsyotaritcha. ¿Mayama ashka? táragana.17Yovaa antaro anoa Isos mazinayaro,Tpots matabshinad tako, anosh doctormago takiya; ¿mayamaha doctorapnach? táragiya. Itaro, vagoyatsimistamam toktor varitakiya. Novshadoctor tamapari ashiro takina. Tpotsvaanamontari magu tatko, ¿tamaria novanoa istachi? Itaro, tpots yotaritatatako, itaro da vaanamontari magu tatko,nov istamam varitaktana Apalliamagoanamama, mag táragiya Parípanshochiatsi.

(Mativa 9.14-17; Arókasa 5.33-39)18Minosh zari tpotssha yovamad Vag

viponash magokana anomad Isosoamashimam zadaragana. Ashiriya,tpotssha Isosoa: Vag viponash zapanzari magokana; Parísiypanshochtamashkitamana. Itaro, shiysha iponshishmagokazillinaha. ¿Mayamsa damagoktamsa? mag táragana Isosoatsi.

19Ashiriy Isossha: ¿Natomamayamaha mosá magochini? táragiya.Apaz kamoz kizaa yamakcho, oro

vamkoria yabiyabtachiya. Kiskatoganaya. Datoma kamoz vizallpatshitogoro, pastachiaha, dabaria. Oroshabatchillinaya. 20Itaro,cho, arap nakcho, magochpasinaya.Ashikpaz ashkina; nov nakchori, iponshianosh magochpasiniya; táragiya Isoso.21Misha kamanchintspa, nitati kamisaakaniasich yayaroch, kocharimonmatachiazich, dabari. Ashkinari ashiro,mago kocharimon siritko, kocharshaitsopkacho, araginash izichibachiya.22Misha kamanchintspa; ¿tasishsirapchish mayamaha binoa kchitatozorchich? Ashkachinarich,cho, tas itoviaro, binsha tochomchiya.Tsibon itsanchich, min binoatstam, mintasiatstamta. Ashiriy tasish kaniaschishbinoa kchit tozorchich. Ashikpazashkich, tarashish tsibon payomampinasakich, táragiya Isoso Paríshochiatsi.

(Mativa 12.1-8; Arókasa 6.1-5)23Misha, Sápatosh zari Isos tpotsish

mazari mag xitat ashiragiya zarikanosissho. Tiríku anosh tatsomim xiyaashiragiya. Ashiriy Isos viponash

sin, vchoa katogarana. 24Itaro Parípanshochsha mashiragana; ¿Mayama dasápatosh kanoskana? táragana.¿Mayamaha yaanpata kukoziakapiatkana? mag táragana. 25Isossha:Vatam nov kanosisshia kasikinava;táragiya. Apallia kok natstaktatis, itarokaapa da magoanaksa. Dápiyarinisirotamasa odararia poniko,pat sovaragosin, mariz kayatkosin,¿tamaragiaha? 26Apallish pagupshtorago, pagaa Apalliam vayaraganaanoa yayaro, katogaragiya.shiamtam panaragiya katogamama.Ovam anoa katogamam da varitaragiya.Apallpanimari anoa katogamamvaritaragiya. Itaro ashta, Dápiyarinsha

2

Page 86: Candoshi bible   new testament

86

viponashtam katogaragtamana. AnporoÁpiyótarini Apallpan orkari tarago,Dápiyarini ashiragiya. DápiyariniApallia kok da kapiataragana.Ashiritamta nov iponshi da kapiatkana.27,28Vatam Apall tpotsiam kanosisshiavayaragova. Nov sápatosh zari,shota kamachtamam varitaktana. Vatamnov tpotsiam kinaraginava; magtáragiya Isoso.

(Mativa 12.9-14; Arókasa 6.6-11)

3 1Minosh sápat Isos shaniyshoshpshtoro, tpots ov mayapshima

paragiya. 2Parísiypanshoch táyaspatashanosh shaniartamsin, napatarallashiragana, maga. Vaanpatatintáragana; Kamapa saptosh zari vagoyaayarchiya kanosissho, táragana. 3ItaroIsossha mayapshimaa Nani, táyaro,ovsha Isosonogsha xiyaragiya. 4Shiaro,Isossha Parígiya. ¿Otiayshochini kamachtamarinikanosissho amka? ¿Antatiya kiyogyachagi sanpatata tarall? doni. Istamamvaritakiya; kanosisshota istagtsa, atcha.¿Antati pchagints at? doni. Chinamam,nayanimam,tamta, Isos támpo,zillinaha.

5Isossha Parísiypanshochia natstayarotsiyantaragiya. Magoanamam gatkanavaato, magu mantsaragiya. Vagoypashattsiyataragiya; Zovaa, kovish pxayagi;tárago, ovsha ovi paxayaragiya.Paxaykacho, ovi vanasiririaragiya,maga. 6Parísiypanshochsha anoapakiarsin, tsiyantayarosin shitogiarsin,Irótisarini Kárariayshoch korakarinianchichpat vashonad shaniyiarsin,vaanpatatin tsiyataraganaya.chiazich Isosoatsi? Vatam ashkova;pchada atparia; mag táragana.Ashiri yovaa Isos tayaspatarago

Parísiypanshochsha tsiyantaragana anoakamaniana.

———

Misha, yovaa tpots Isosoa kok kis mazinaragana anoa kamanchintspa.

7Minoshsha zari Isos viponashpaiponiarsin, Kárariayap mosash xiragana.Itaro Kárariayshoch tpots zapanIsosogaz tachitaraganaya. 8Isos kasyotamaa yararago;ragitamta atosin; anoa mazinayarosin,tpots zapan kosaragana, Otiayshochmisha Irosarinshochi,chi. Misha tpots Ortáganog arachichtam.Misha Tírshochi. Misha Sitónshochaship an tpots kosaragana. 9

shiatsi: Kan yarartagi. Tpots novaakanaxarodama; táragiya. 10Vagoyaazapan yararagova. Ashirocha Isosoavagoyari patatpada atosin kosta kostaashiragana, yarpada atosina.

11Misha, yashigu Isosoa pakiaro,Isososh vatsia pshiratarallo, ShiyApalltishcha Vipish, táragana. 12Isosshayashigoa, vaniarago,shpa novaatsi; táragiya. Tábiarallo, Isosnataragiya.

(Mativa 10.1-4; Arókasa 6.12-16)13-15Minosh zari Isossha: Pza, namani

machpi, táyarallo, machip káriragiya.Isossha viponashiam aragtach tsibonmatayaro (12) iposaragiya,mama, misha yashigoa tashitogamama.Novana vizporiri siyam panayana; ashirisiysa tayaspatashintsa tápi ato anoamiposaragiya. 16Simoa iposaragiya. IsosSimoa tsibon tsortaragiya. Minam Pitoromisha Simo. 17Misha Sadiakorinizóvallpata Vaga; vashonad Sípitiyoriniavip iposaragiya. Anoatsim Povánarkisaísamaragiya.shi tpotsi atiniya, 18

tamta. Viarípiatstam, Pártoromiyatstam,Mativatstam, Tomátamta. Sadiakoa, Árpiyoriniatsi vipiposaragtamta. Tatíyoa iposaragtamta.Simoa mino iposaragitamta. Ovsha Sim

2 3

Page 87: Candoshi bible   new testament

87

siro orómanshochia kapog natsarago,

giya. 19Otásarini, sora Iskáriyotamiposaragtamta; Isosoa vaanatstatatamapigarago anoa iposaragiya. Ashipvashonad an 12 iposaragiya, maga.(Mativa 12.22-32; Arókasa 11.14-23; 12.10)

20Minosh zari Isos llitaritash pagupshtoyaro, yosorsha tpots tstsayarosin,

giya. 21

sin nataragana. Isosoa yamaani;miroasillparia; táragana.

22Móysispaniri virkari kamanimapanIrosarinosh kayashinosin, kosiarsin,¿Antati Apallimon vizporirini IsosYashigoa tashitogak? táragana. Yashiguorkari Isososh pshtoragiya. AshiriYashigomonari vizporirini tchiyakiyayashigoatstamta, mag táragana.

23Anomadsha Isos tpotsia koroziaro,pidanayaro kukozia kamaniragiya.Antati nov ashkiazi, da, táragiya.¿Tamaria yashigu vaanpatatintashitogach? 24Tpotsiatsinari ashikpazashiro kamanchintspa.tin pachat pachat ashkosin, mosáchigachpasinaya.sin, dosha kizpor tachillinaya. 25

patatin ashimam taritamta. Vaanpatatinvaratkosin, vashonad tachazillinaha,dabaria. Ashkachinariya, dosha kizportachillinaya. 26Ashikpaz ashikiyaYashigoatsiri atáshina. Ov Yashigorivaanpatatin varatkinariya, vaanpatatintashitogakinariya ashiriya, doshapariakizpor tachillinaya; mago vaanpatatinpchigachpasinaya. Itaro yashiguashtariaha; vatam kizpor takanava;táragiya Isoso. 27Misha mazinagtsa; apaztpots kizpor tako, vaanatsi pagu ksotatavashko, ¿tamaria llitaritsha tpotsshochich? Pshtopi ato, maachi yapi atita,itaro donna tpotsia kasiko, ¿tamariapshtoch? Itaro tpotsia kasiko,

yaro, pshtomam kamirana. Maachiatsiyamam kamirantamta.mana yashigoa kasikina kizporiatstata.

28Mazinagtsa; izooro kamanchintspa.Tpots yotarit tako, yotaritshishiaichigoro tachigamam varitakcha.Apalliatsta yotarit tsiyatko, tachigamamvaritamana varitaktamcha. 29Itarominomari tachigamam vanintaha. Yovtpots Apallia Vani yotaritam inakoanoatsina zapshita tachigamamvanintaha; táragiya Isoso. 30Isosanoatstam tsiyataragiya, yovamadYashigomonari vizporirini tchiyakiyayashigoatstamta, táragana anomada.

(Mativa 12.46-50; Arókasa 8.19-21)31Ashiri antaro ansho Isos vanir

vipapa kosaragiya. Kosiarsin, vishchipxiyiarsin, Tpotsiasha: Nani tagcha,attada táshini táragana. 32Tpots zapanIsososh koxinartayarosin; Ichia,zovalltamtish, aniartamtish xiyiarsin,shiyagaz nachogakanapa, shiyapatsiyatpi ato; táragana. 33Itaro Isosshatpotsia:sin, izooro payoko ancha nov aniari,nov zovalli; táragiya. Táyaro, 34

noyaro tpotsiatsi toripigarsin, Vatachanov aniari, nov zovalli ashiritamchinaktana. Vatacha niya shaniarisanoatsis, táragiya. 35Tpots, Apallia kokizooro payoko ancha nov maachiriti.Nov zovalltana, nov izartamana, novaniartamana, táragiya Isoso.Ashiri yovaa tpots Isosoa kok kis

mazinaragana anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Isos tsiyatssia magoazia putsimam kamanirago anoa

kamanchintspa.(Mativa 13.1-23; Arókasa 8.4-15)

4 1Ashiri Isos mosap natiaro, kosiaro,yosorsha tayaspataragiya. Itaro

tpotssha kosta kosta kosta ashiragana.

3 4

Page 88: Candoshi bible   new testament

88

Zapan tpots shaniyiarsin, Isossha kanoshzaroyaro koxinaragiya. Tpotsshaopiavamon napatarall ashiragana.2,3Isos kanosh zaroyaro, tayaspatako

ragiya; itaro kukozia pishompaz ashirokamaniragiya. Táragiya;

giya. 4Mzatsosh tirícho,giya. Goatsosh tamotamomcho,tsiripichsha pisharagiya;ragiya. 5Korotkacho, ashpatam vachpatobchish tazitaro pantsaragiya. Anoshmosasiri kxoanamana kxoanaragita,itaro tsap pakchimona, ashiri ivazirikxoanaragiya. 6Ashiriya, zarshazatarago, mosasiri maviroragiya, vatamivazi xixportaragova. 7Ashpatam kpashpantsaragiya.ragiya; itaro kapsha yabotaragiya.Ashirocha porago da yosirago. 8Itaroashpatam vach tsappa vanasirimonpantsayaro, kxoanaragiya; vanasirshayosiragiya. Zapan yosiragiya. Ashpatam30 vchoa yosiragiya. Ashpatam 60yosiragiya. Ashpatam 100 yosiragiya.9Tpots Apallia kok mazinako ashikpazashkiya. Ashiri gotis mazinarintspa;kaapa magoanagtsa; táragiya. Táyarokasaragiya.

10Isos tpotsia kasayaro, viponashpa 12tarago, vamkorsha:tsiri tsiyatagcha. ¿Tamaria yasachini?táyarosin, 11Isossha: Siyam vazariatsiritsiyatamam varitakina; táragiya. Apallanoa chinakiya.dama ato, siyam magiatsis putsimamkamanchintspa. Itaro tpotsiatsshavazaria kamanchiazi; Apalloshtachitamam kamapshichima, vatamgatkanava. 12Tpots vanipa yovaa novyarki anoa paktatssin, novaa danatstakana. Novaa koki mazinaktatssin,da magoankana. Ashkosin, yaramam

vanintaha, vatam gatkanava; táragiyaIsoso, maga.

13Nia tsiyatssia donna mazinakos,¿tamayaria minoatsinashtaha tsiyatssismagoanchis? 14Tatsomapanpaz ashiroApallia kok tatsomkiya. 15Ashiriya, vachgoatsosh pantsarago anoa tpotsmazinaktatssin, yashigsha magoantapaato tpotsia tsiyatssia tatotsta tatotstaashkiya. 16Ashpatam tpots Apallia kokmazinaktatssin, magu kis mazinakana.Itaro Apallia yovamad kiyog kachiykanaanomad mosasiri kasakanaya. Tpotsashko an vatacha vach patobchimonpantsako tamapari ashkana. 17Ivazirimagoankana. Magoazpa pishtakoashikiya. 18Vachsha kpash pantsaragoano, tpots maachigaz tamaraksintamapari ashkiya. Apallia kokmazinakta, 19itaro korikigaziamarichinako, maachtagaz támarako, Apalliakok kapiatkiya; magoazia yabotakpazashiriya. Mazinakitatssin, mapiaktanaatosin, Apallosh da tachitkiya. 20Tsapvanasirimon pantsarago an vachpaz

naya. Apallosh tachitkosin dakasakanaya. Vach yosikpaz ashkiya;táragiya Isoso vamkoriatsi, maga.

(Arókasa 8.16-18)21Minsha tsiyatssis mazinagints; mag

Isos táragiya. Nabarin tiroyaroch,taramzish vantsosh da vayakich. Antatikahonish vayakich, doni. Oro vazariavayatarchi. Ashiriya, pamam tpotskamirancha. Ashiriya, novaa kokishigtamtsa. 22Natoma novanatsi pishomtamapari ashirori, yosor ichigoroyasachpasinaya.tati, yosor vazaria yasachpasinaya.23Ashiri tpots novaa koki magoanamamzadkosin, vits mazinachillinpa; táragiya.

24Paptsa; kaapa mazinagtsa. Novaakoki vanasir mazinakchos, araginashayosor magoanatssa.

4

Page 89: Candoshi bible   new testament

89

chos, kapog magoanatssa. 25

nariasa, araginasha araginashaashtatssa. Itaro, da mazinakos,mana magoankachos, da magoanamamizoorisha itotschima, mag táragiyaIsoso.

26Tpots: Apaa, shiyamari novaaksigadama ato, ovsha kasiko anoakamanchintspa; Isos táragiya. Apalliakoko vach tatsomimpaz ashkiya. Tpotsvchoa tatsomko, vaanitam kxoankiya.27Tpots da paro, maata, potam maata,potam maata ashko, zapish vachptotpayaro, kxoankiya. Vaantarishakxoankiya. 28Tsap vchoa yanogakiya.Shiaro, zapishsha kanogiasha;yosikshita. Var pakich shitogiya.Shitogiaro potsisayasha, yosikiya;kayanakshitaya. 29Kayanakcho,posayaro, vayakiya. Apall kok ashikpazashiritamta izapaniakiya; mag táragiyaIsoso.

(Mativa 13.31-32; Arókasa 13.18-19)30Apall tpotsia magu kasiko anoa

misha kamanchintspa. Magiatsisputsimam kamanchintspa. 31Kochpazvach tatsomkoch ashkiya. Koch vachpakchiava. Llitari vach kapogcha.32

roch, itaro kanogacho, ichigoroamzatsosh tatsomtarich anoatsinakasiriya. Vapzar tariya. Tsiripichixatamam varitariya vapzarsho.Ashikpaz ashkiya Apall tpotsia vaamarikasiko; táragiya Isoso.

(Mativa 13.34-35)33Isos tsiyatssia kamapishtamayaro

kamaniragiya. Yov magoanamamvaritaro anoa tayaspataragiya.34Tpotsiamana anoatsiri kamaniragiya.Itaro, viponashpa iponiarsin,shiatsina vazaria kamaniragiya.Ashiri tsiyatssia kamaniana yovaa Isos

magoazia putsimam kamaniragoanoatsi.

———

Misha, yovaa Isos kabosoroa nabarago, zanaramach ashirago anoa

kamanchintspa.(Mativa 8.23-27; Arókasa 8.22-25)

35

shiatsi: Mos arachich kitiani, tárago,36tpotsia kamigiarsin nataraganaya.Isospa zaroragosin nataragana.Ashpatam viponash minosh kanzaroyarosin nataragtamsina. 37

sha kizpor kabostaragiya. Varastarago,kansha kizpor zav zav ashiragiya.Kanosh tatsitamam pakich pishtaragiya.38Isossha mamavo moxaxamon ktoktovmaa ashiragiya. Viponashsha: Isosoapapcha, támagi. Chiyzagi,nipa. Nishoripa tsipabachi. ¿Mayama daistaksha? táraganaya. 39Táyarosin, magIsossha támarago, chiyzayaro,roa nabaragiya; Vappa. Zanayagi;táyaro, anori tsípatara ashiragiya.Zanaramach ashiragiya. 40Isosshaviponashia: ¿Mayamsha poniksa?¿Mayamsha da novamon magis tatoksa?mag táragiya. 41Itaro, Isossha viponashmag kizpor poniragana.sin tsiyatkosin, ¿Tamaria in tpotsashtar? ¿Kabosoroa tsiyatko, vappa atoanori kabosor mazinak? ¿Varasshamazinaktamtava? mag táragana Isosviponashi.Ashiri Isos kabosoroa nabarago anoa

kamaniana.———

Misha, yovaa Isos yashigoa tashitogarago anoa kamanchintspa.

(Mativa 8.28-34; Arókasa 8.26-39)

5 1Minosh zari mosaa kitiarsin,kirásshochish vatsapon kosaragana.

2,3Isos káriarallo,garagiya. Sirotari tpotsosh vanotsyashigu mag taragiya. Patobchishshavach kavaro anosh taragiya; tsiparish

4 5

Page 90: Candoshi bible   new testament

90

vayashini taragiya. Tpots kásimampinasaragana. 4

rosin, oviatstam kamori, vatsia kamorishiarsin, mag katianpa kamorirosin,katianaa itipta itipta ashirago. Tpotskamorimam pinasaragana. Vizporipshataragana. 5Ashiri sovayarallo,tsiparish mapshishosh taragiya. Machipmago xitat ashiragiya. Kashchiripsanaritam kizpor hay táragiya.Vaanatsi ta ta vanotsia patobichpatashitaro tza tza ashiragiya.

6-8Ashirocha tpots arapiri Isosoapakiaro, iriptarall ashiragiya. Isososhtotollta ashirago,tako, Yashigoa, shtogagi; táragova.Isosoa, shiy Apalliritishcha Vipish; magtárago. ¿Shiy tamakatshasha nigiama?¿Shiy novaa tamayachtazish? magtáragiya. Novaa vaniariyshpa.nich tina, táragiya. 9Ashiri Isos: ¿Shiychaksha sorish? ato, ovsha: Nov sorizapantanicha vatam zapanniva; tárago.10Itaro ovsha Isosoa;shpa; táta táta ashiragiya. 11,12Napagipiya. Piy machimon koch zapankatoganaya. Ashiriya kuchish pshtopaniatiniya. Anosh zaganigadama iyaatsi,táragiya yashigo. 13Isossha: Nagsints,ashiriya vatam atssava; mag táyaro,tpotsosh shitogaragsin,gana, maga. Kochsha 2000 ashippari,vazavap torot ashirallo, mosash magparatu ashirago,ganaya. Itaro yashigomon tpotsvanasiririaragiya.

14Kuchipansha tpots sovaragana.Minopsha tpots kamanta minopsha tpotskamanta ashiragana. Yaktash kamankaman mag ashiragana.Tpotssha anoa mazinayarosin,

sha torot ashirall mag ashiragana,pagani atosina. 15Isososh kosiarsin,yashigomon vanasir kamartaro,tarisha taragiya,

tanicha, tárago ano. Tpotssha anoapakiaro, kizpor ponirostayarosin,16itaro, tpots Isos yararago anoapakiarsin, Piytada ashirago, magtáragana; apill kamaniragana. 17

sha poniksin, Isosoa, shiy nachcha. Nishshiy tarillpa; mag táragana. 18Isosshazarokcho, yashigomon tpots mag:Isosoa, kayonotamta, ato, 19Isossha damachko, Vatsta. Vaptam kanapogchatárago. Apall shiyaa nayanirago, ashirimaachiritatsish kamanishincha; táyaro,20ovsha kamanimam vaptam nataragiya.Tikáporsosh vatsapon xirago,giya. Minosh yakat kamanta kamantaashiragiya. Ichigorosin tpots: ¿Tamariaashik? táragana.Vatamcha tsiyatssis yov Isos yashigoa

tashitogarago anoatsi.———

Misha, yovaa Isos kizaa tsibon yararago ano kamanchintspa.

(Mativa 9.18-26; Arókasa 8.40-56)21Minosh zari Isossha mag yosor

arachich kitaragiya minopsha yakta.Mataykamcho, tpots kosta kostaashiragana.ragana. 22Áyro, tpots sora, otiayshochishshaniyshini ksotamapanimonatamcha.Isososh kosiaro, mag totolltaragiya. 23Iparikiz tsipamam zadakcha. Pza, pagatish.Shiynapa koviptish patatkachoshyarachsha; táragiya. 24Isossha: Ayo;táyaro, nataragana Áyropta. Nantacho,Isosomon tpots zapan tachitarosin kadankadan kadanta mag ashiragana.

25Kizsha tachitaragtamta. An kiz 12masach korassia kapiat kapiat magashiragiya. 26Ichtaro doctorap zapannarago, zapan kiyog kachiyaragiya.Orkiria mago tochigiaro, itaro yosorshaaraginasha kizporinasha misisiaragiya.

27,28Isosoa kámanaragosin, kizshaIsosomon osh tachitaragiya. Vamaria

5

Page 91: Candoshi bible   new testament

91

patatkachori, novaa yarachpari; magoshtáyaro,giya, tpots vazapan tstsaro ansho.29Patatkacho, mag orsir pozatartsipatara mag ashiragiya. Yariaro,kizsha vaana natstaragiya. 30-32Isosshavizpoririniatsi yarkacho tácharagiya.Isossha: ¿Chaka novaa patatiarada?tárago, viponashsha: Ichia, tpots shiyaakadan kadan kadan ashkosin,sha, Chakaha novaa patatkada; shiyatsha? tárago,yaro, tpotsosh vach napta naptaashiragiya. 33Kizsha Isos novaayarialltia ato, kizpor ponirostaragiya.Tata tata shitar ashiragiya. Isososhtotolltayaro, ichigoro yovaa kiyogkachiyarago anoa kamaniragiya.34Isossha: Izari, novamon magishtatoragosh, yararagina nova. Nayarialltishcha. Mapiyrosh nachcha;táragiya.

35Isos kizapat tsiyatstaro, anoshÁyroshoch tpots kosaragiya.tashtisin tsiyatkosin,llova, Áyroa. Ashiri Isosoa yamarillpa.Vatstaya; yaani kanaponi; mag táragiya.36Itaro Isossha, Magish mantsarillpa,zovaa. Novamon magish tatogcha; magtáragiya Isoso. 37Isossha, yaani napaniato, viponashinadaritaa taposarago;Pitorpa, Sadiakorinpa, zóvallpat Vaga,ashpisin nataragana. 38Áyrosh pagukosiaramchosin, Isos tpotsia zapanparagiya. Ovi tová tová ashishtarosintanoksin paragiya. 39Pagososhpshtoyaro, Isossha: ¿Mayama tanokos,koviatsis tová tová ashiksa? Antatipzorariaha; llor marimada, magtáragiya. 40Tpotssha mag staragana.Isossha tpotsia: Pagososh shtogagints;tárago, shitogaramchosin, vaparpatvanirpa ashiro pshtoragana llor vayaroansho.gitamta. 41Ashiri Isos kamasinamon ov

potayaro, vaanshochiri kok: Táritakómi; táragiya. Iyashoch kukini: Izaria,nato támagi; mag ato táragiya.42Táyaro, chiyzata ashiragiya.rallo xitaramach ashiragiya. An kiz 12masachirini taragiya. Vapar Áyorponirostabach ashiragana. 43Isossha:Tpotsia kamanillpa; mag tárago.Vaniriatssha: Maritagcha; táyaro,kasaragiya.Ashiri vappari kamaniana yovaa Isos

lloraa itoyamarago anoatsi.———

Minoatssha kamanchintspa; yovaa Násariatshoch tpots Isosoa da kis

mazinaragosin, Isossha llitaritap tsap tayaspatamam natarago anoatsi.(Mativa 13.53-58; Arókasa 4.16-30)

6 1Ashiri Kapárnávash anosh tsapoakasayaro,

rago, yaptam kanogarago abtamnataragiya. Anosh Násariatosh kosiaro,2zari sápatosh Isos otiayshochishshaniyshini pshtoyaro tayaspataragiya.Tpotssha: ¿Tamaro ashiro tsiyatka?¿Tamayarishta yasaya? ¿Tamaro tpotsiayarka, tpotsia ichiyzata ashka?táragana. 3¿Dosha in tpots nishoch?¿Dosha pagospan ini? ¿Dosha Mariyvip? táragana. ¿Dosha Sadiaku zóvall,misha Ostam zóvall, misha Otástamzóvall, misha Simotam zóvall? táragana.¿Vizar iyash takanava? táragana. Atosin,Isosoa natstaragosin, natsaraganaya.Isosoa kok kaapa da mazinaragana.4Itaro Isossha: Siy oro tsiyatssia kispayoksa. Apallia kok kamanimapanvaanshochpata tpots,tam oro da kis mazinakana, atssa.Ashirocha, siy novaa ashkitampasa damazinamam zadaksa, táragiya.5Tpotssha magu tatomam gataragana;ashirocha Isos tpotsia zapan yaramampinasaragiya. Tpotsimon ovia vayayaro,

5 6

Page 92: Candoshi bible   new testament

92

machin yararagiya. 6Ashiri Isossha:¿Tamashta da magoankana? táyaro,kasayarallo, minosh zar minopsha yakattayaspatat minosh zar minopsha yakattayaspatat ashiragiya.

(Mativa 10.1, 5-15; Arókasa 9.1-6)7Isos viponashinadsha 12 koroziaro,

shaniyiarsin, Isossha; Siysa tsiboniponiaros piyam nako, piyam nakoshintsa tárago. Vizporiri siyampanachintspa tárago. Siyamari yashigoakasichpasa, mag táragiya.

8,9Nakchos, maachiatsi yarintspa;toshovshimtis yagtsa. Itaro pagaa,misha tsigashiatstamtis yarintspa.Ktonaris minamari ktontayaros,ros nagtsa. Korikiriatsis kichpoashispshtayaros yarintspa, táragiya.

10Tpotsosh pagu koskachos, anshoritagtsa; tárago. 11Yaktash koskachos,itaro da tpots kayono tayani ato,natsako, siyaa mazinamam gatko,ashiriya vanimam kotsis káchigayarosnagtsa, Isos táragiya, maga.

12Viponashsha ayo atosin, magnataraganaya. Yaktash koskamchosintayaspataragana. Magishis itsinsayashtischinagtsa; yotarishishia ksagtsa;táragana. 13

gitamana. Misha kas yotamaa

mana. Ashiragsincha.

tarago anoa kamaniana.———

Misha, yovaa tpots Isosoa yasamam pinasaragana anoa kamanchintspa.

(Mativa 14.1-12; Arókasa 9.7-9)14Anportam Irótisarini, kárariayshoch

orkari,giya. Vatam tpots Isosoa tsiyatat tsiyatatashiraganava. Ashpatam tpots:Vagariniazova ichomampani; Isosoatáragana. Vagariniatsini pacharagana na

támiallparia; anparia. Ashiropa tpotsiayarkiya; táragana, maga. 15Itaroashpatam: Iríyasazova yosor kosiallivamag táragana. Misha, ashpatam: Apalliakok kamanimapan, ¿zitaminarini doshatámiall? anparia, mag antagatashiragana.

16Irótisarinsha tsiyatssia Isosomonmazinayaro mag:taragori, mochoa tororagana. ¿Anozova,támiashinova? anparia táragiya.

17,18Siro Vagarini Irótisarinianabarago, ¿Mayamsha zovalliatsish,Viarípiats vizall isovaragsha shiya? Anyotarita; táragiya Irótisariniatsi.Anomadsha Irótisarinsha Vagariniapotayaro, tomanaragiya. Tomaniaro,katianpat kamoriyaro, kasaragiya.

19Irótisarinsha vizall Vagariniatsinatsaragiya. Pachamam kamachtamamzadarago, itaro xapoaragshita. 20Irórini Vagariniats chinamana chinaragiya.Irótisarini: Vag vanasircha. Yotarittakiaha; pachamam vatsta táragiya.Vagarinsha tomanshishosh tayaspatakoIrótisarinsha: ¿Tamaro tayaspataka?táragiya. Itaro tayaspatako,ragiya. 21Kis mazinaragitaa, ashiritaavizall Vagaa pachamam zadaragiya.Minoshsha zari, yap da chinakich ab

giya.Irótisarinisha yov llortarago an

masachirini tatsamkacho, tpotsia zapanikorozoragiya. Korakaa mishacomandantiatstam,chiatstam virakoch zapan korozoragiya.Nanints, shaniyiaroni katogiani;tiani; táragiya. 22Anoshsha vizall vippshtoyaro, michitchitat ashiragiya.Irótisarini vamkorpa kis napatarallashiragana. Irótisarinsha kamasinaa:

dama novaatsi, táragiya. Yovaa zadkishanoa panachillpa, tárago. 23Zoorkori

6

Page 93: Candoshi bible   new testament

93

atina. Aparimonich sora atina.Gichkiazi. Shiy mashkachosh, oropanachparina. Zadkosh, novanatsitsaponia taposiaroll panachillpa;ashtachillpa, táragiya. 24Kamasinshashitogiaro vaniriatsi: ¿Nov mayatsimashchi? táyaro, vanirsha: Vag mochoa,ichomampani mashagcha mochoatsi,táragiya. 25Kamasinsha mikiarokorakosh pshtoyaro, Natorita Vagaamoch ichomampani panagadama. Paratosh pshtayarosh panagadama, táragiya.

26Ashiri Irótisarinsha magu kizpormantsaragiya. Itaro vamkor napanapavoIrótisarinsha paziragiya. Dancha, vatstatámam bamataragiya, vatam: Yovzadkish anoa panachillpa, táragova.27Sodaroatsshat: Vagaa mochoatoroshini; táragiya. Tomanshishishpshtoyaro, Vagariniatsi mochtororagiya. 28Shiaro,shino, Niava táyaro,giya. Ovsha yayaro,giya Vagariniatsi mocho.

29

sin, nayaradsin, kosiarsin, Vagariniatsitsiparia yayaradsin,ragana.Ashiri Vagariniatsi vatamcha tsiyatssi.

———

Misha, yovaa Isos tpotsia koviz mchiaro miro martarago anoa kamanchintspa.

(Mativa 14.13-21; Arókasa 9.10-17;Vaga 6.1-14)

30Ashiriya, minoshsha zari Isostáyaspatashsha kanapiashinosin,Isososh shaniyaragosin, Apallia kokkamantayashinosin, Isosoa ichigorokamaniramchillina. 31Mishat, anshotamtpotssha zapan kosataragsin,mam xararagana.tamta. Ashiri natam Isossha viponashia:Pzaya; yaanita nayani yap tpots donariabi, tárago, 32

sin, arachich kitaragana. Yap tpotsdonari abi nataragana. 33Nakchosin,tpots zapan natstayarosin, vigomoniripoatarall ashiragana. Minshoch yakatshitogo piyamsha yakat minshochshitogo, shiaradsin, ichigorosin vasinayamazarsin kosaragana. 34Isosmataykamchosin, káriaramchosin,tpotsia zapan paragiya. Opiaha ashiromasaro taro paragiya; yov ksotamapandonpaz ashiro an paragiya. Isos tpotsiazapan pakiaro, nayanirago, tayaspatattayaspatat ashiragiya. 35,36Ashiri

cho, Isossha viponash:cha katogtsiama. Papcha, tapiakachpa;mag táragana Isosoatsi. Nish oposapvanintaha. Ashiri ashpatam yaktapnakchosin, ashpatam tpotsip mazarinakchosin, katogtsia pagachpasinaya.Shiarsin katogchillinaya, táragana.37Isossha: Doni; nishori maritagtsa siya;tákcho, viponashsha: Tpotsinarich

roch, ¿tamaria ashpam tatsamoch?pshataro pishtachparia, táragana.38Isossha: ¿Vanipa pag tar? Napagints;tárago, viponashsha pakiarsin, Pagkoviz mchiaro tariya. Kayopichshatsibonod taritamta, táragiya.

39Itaro Isossha tpotsia kamachtarago;Piyam koxinta piyam koxinta shigtsachirichirimona, táyaro, 40tpotssha 50koxinta 50 koxinta 100 koxintaashiragana. 41Shiaro, mag pagaayayaro, kayopchiatstam yayaro,ivarsha kanidap naparago, Apaa,vapparia; mag táragiya. Táyaro, pagaatopta topta topta shiaro, viponashiampanaragiya. Kayopchiatssha tataptatatapta shiaro,tamta. Na siysa tpotsiam pana panashigints; táragiya. 42,43Panayashtisinkatogiarsin, mag tazazartaragana.Viponashsha 12 tsob katochimaa mag

6

Page 94: Candoshi bible   new testament

94

yaragana. 44Kamozanada zamiatpatamil katogaragana.Ashiri yovaa Isos tpotsia koviz

mchiaro miro martarago anoakamaniana.———

Misha, yovaa Isos kogomon nataro anoa kamanchintspa.

(Mativa 14.22-33; Vaga 6.15-21)45Natomatamcha Isos viponashiatssha:

Botish zaroyaros, arachich kitiaros,Pitsáyanap vasina natstsa; tárago,viponashsha kanosh zaroyaradsinnataraganaya. Nataragsin,sha: Pagipis kanapoatantsa, táragiya.46Isos machip káriragiya Vaparpattsiyatamama. 47Tapitarallo, viponashmososh oposanad kchogatan ashiragana.Isossha oropogori vaanitari taragiya.48Kabosor kizpor kabostaragiya.Shipanog kabosor tap ashiragiya.Isossha viponashi kizpor kchog kop kopshitar ashiragana ponirostabatssin.Kiyog kachiyaraganaya. Isossha sitkachonataragiya. Kogomona nantachashiragiya. Viponashigaz nataragiya.Itaro, imarotacho paragana. 49Isosoakogomona nantacho paragana. Aysitatstia; táragana. ¿Chaka ashtar?Kanizparia, táragana Isosoatsi.50Viponash ichigorosin paragana.Kizpor poniragana. Isossha: Poniriyspa,novtada. Isostana. Mapigtsa; táragiya.

51,52Táyaro, viponashish vanorishshazarokamcho, kabosoro zanay ashiragiya.Viponashsha da izoorasha Isosoamagoanaragsin, magu zoo ashiraganaya.Napa: Isos zamiatpa tpots miromaritaragita, ashirita viponashsha damagoanaragana. Magu donarpazashiragana.

(Mativa 14.34-36)53Ashiriya,

sha kitiarsin, tsap Kinísaritash sora

anosh matayaragana. 54Káriaralltisin,tpots Isosoa natstayarosin, Isos piytada,táta táta ashiragana. 55Kas yotamaavayallamarish koyaradsin, Isososhyaraani atosin,gana. Ovsha Isos kas yotamaayararagiya. 56Yapiri Isos xirago abtamtachitaragana. Yaktap nako, chapogopnako, ipospita nako,gana. Oro paxanxshishosh kas yotamaavayaragitamanaya. Kas yotamsha:Isosoa,chori, novaa yarachpasha, táragana.Táyarosin,sin yararaganaya.Ashiri yovaa Isos kogomon natarago

anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Isos magiatsich da tayotaritamam tayaspatarago anoa

kamanchintspa.(Mativa 15.1-20)

7 1Minosh zar Móysispaniri virkar

nosin, Parísiypanshochpa táyaspatashiponiarsin, kosaragana. 2Kosiarsin, Isosviponash da kaapa vanasir koxiarsinkatogaragana anoa paragana. 3Sirotamaotiayshoch zitaminarini yapstaragosin,magotari magiatsich da tayotaritaroniapa

naya. Parísiypanshoch tpots misisinasha,

mari mag chinaragana. 4Paxanxkatssin,kanapkatssin, izooro koxiarsin,gana.ragana. Magavaa kopartata, gosabatstamkopartata, gosabatstam chobiapimashiakopartata shiarsin, vanasir katogtaranaya.5Ashirocha, parísiypanshochsha Isosoamasharagana; ¿Iponshish mayamshta da

rago da anoa kok payokanaya? tárago.¿Mayamshta ov da izooro koxiarsin

6 7

Page 95: Candoshi bible   new testament

95

katoganaya? táragana. 6Isossha: Siy oroyanoro Apallia kok payoksa; itsinsaro dachinaksa. Apall kamanimapani, Isáysarinisirotamasa yadayaro, siyashchia vasinakamaniragiya. Zoorko táragiya;

In tpots kokpatari mago Apalliatsiyatkana; táragiya. Itaro Apalliada chinakana. Da magoankana.7Magotari Apallia magoanaktanaatanaya. Vaanatstamari chínashtayapstakanava;

táragimada Isáysarini siyashchiatsi. 8SiyApallia kamachtamarini kapiatiaros,tpotsiatsimarisha kok payoksa. 9¿Tamarozitaminatsimsha kis kok payoksa; itaroApalliatssha kok da payokis? 10Mishat,Apall Móysisariniatsi toyadako, táragiya;

Apariatsis, aniariatstamtis vanasirinapagtsa. Ashiriya,tsi, vaniriatsi yotarit tsiyatkoanomad tsipatspatari vanimamvaritakcha; atcha Apallia;

táragiya Móysisarini. 11Táragita, siysaapariatsis, aniariatstamtis istamam dachinaksa. Napa: siysa korikiriatsisApalliam ichigoro vayakos, anoatsshaKórpancha ísamakos atssa. 12Ashkachos,apariatsis, ¿Tamaria nov shiyaa istachi?¿Vatam korikiriatsi vayaraginava? atssa.13Atotischa anoa Apallia kok kapiataksa.Itaro, zitaminaa kok kis payoksa. Siyzapan yotarit tayaspataksa tpotsiatsi;táragiya Isoso.

14Isos minoatssha tpots ichigoroatssinkorozoragiya. Novaa koki mazinayaros,magoanagtsa; táyaro, tayapstaragiya.

15Tsaronpat kisiaroch katogkich anoada magishich tayotaritkiya. Itaro yovyotarit magishich chinakich ancha chiyaatayotaritkiya. 16Ashiri tpots magoanamamzadkosin, vits mazinachillinpa; táragiya.

17-19Táyaro, tpotsia kasayarallo,viponashpatamsha pagosish pshtoragiya.Pshtoyarosin, viponashsha masharagiya;¿Katogtsi amaragpasha? táragana.

Isossha: ¿Vasha siy da magoankis?tárago. Katogats vatam tpotsosh chikpshtoyaro, shiaro yosor arag shitogova.An tpotsia magu yotaritkiaha; vatam damagishich pshtokova. Ashiriya katogtsinaichigoro varitariya. 20Itaro magishichchinakich ancha chiyaa tayotaritkiya,táragiya. 21Ashiriya, chiyaa tayotaritkoanoa kamanchintspa. Yotaritshishiachinachinav ashkoch, yotarit takchi.Ancha kizpor yotaritaya.mam yotaritcha; misha tpotsia msagiaropachakoch; misha shochimam; 22mishatpotsigaz maachiri támarakoch; mishagichimam; misha tpotspata yotaritpatatamam; misha chanatstamari kasirotamam;koch; misha tpotsia yotarit tsiyatamam;

cha; an ichigoro yotaritcha. 23Ashiriya,yotarit magishich chinakich an chiyaatayotaritkiya, táragiya Isoso.Ashiri Isos yotaritshishia kamanirago

anoa kamaniana.———

Misha, yovaa arapich kiz Isosoa magoanarago anoa kamanchintspa.

(Mativa 15.21-28)24Minosh zari Isos Kinísaritaa tsap

kasayaro, Tírshochish tsap kosiaramcho,xitaramach ashiragiya. Anosh tpotsoshpagu tarshiam pshtoragita, Tpots novaayasarodama atita, tpotssha da zapishyasaragana. 25,26Kizsha istapada atokosaragitamta.naha. Síro-pinísshochish llortama. An kizvip kizata yashigomoncha. Ashiritsiyatssia mazinayaro, Isososh koskamcho,vatsosh timochta ashiragiya. Isosoatssha:Ichia, nov ipari yashigucha. Ipariatsiyashigorini tchiyagi; tárago, 27Isossha:Xamachi, otiayshochiatsima izooroistachimasima. Antati nov otiayshochiamllorapaz vatogash itotsiarori, shiyam

7

Page 96: Candoshi bible   new testament

96

tomoziampaz ashirori panachiazi,táragiya. 28Kizsha: Ashiritataya, novtomozpaz ashirori takori,monzita panada pakchitaya. Pakchitaipariatsi istada, táragiya. 29Isossha kizaa:Shiy vaptatcha tsiyataragish, ashiriistachillpa. Pagipish kanapogcha, vatamyashigu shitogiallova iparshish; táragiyaIsoso. 30Kizsha pagosip kanaporago, vipaaparagiya. Mashimon tamoa ashirago,yashigoa tashitogam paragiya.

31Isossha Tírosh tsap kayashino,Sitónaa tsap itorpiyaro,yash kosaragiya. Apos zapanpariamaragiya. Zapishsha Tikáporsosh tsapkosaragiya. 32Anosh tpots mitsshartaIsosop machtaragana; antam tpotsmakokshimona. Koviptish ptatagi; magtáragiya vamkori Isosoatsi. 33Isosshatpotsia mitssharta vaani piyam machiaro,vitsosh patat ashiragiya. Ovimonakavachiaro,giya. 34Kanidapsha napiaro, Ipata,táragiya. Itaro iyashoch kukini: Shorigiatiniya táragiya. 35Vits mazinaragshita.Vaniap moriaragiya; vanasirshatsiyataragiya. 36Isossha vaniaragiya;Tpotsia llitarita kamaniyspa; táragiya.Kapog táragita, itaro ovshtisin araganashkamanta kamanta ashiragana. 37

sha anoa mazinayarosin,taragana. Isos ichigoro vanasiri yarkiya.Napa mitsshartavaa yarkova; napamazinakshita. Mishat, makokshiavatstatayarkitamta; tsiyatakshita táragana.Ashiri kamaniana yovaa Isos tpotsia

yararago anoatsi.———

Misha, yovaa Isos yosor tpotsia iponponar miro martarago anoa kamanchintspa.

(Mativa 15.32-39)

8 1Anporo yosorsha tpots zapanishaniyaragsin, katogats pshatarago.

Ashiri Isossha viponashia koroziaro,

2,3Tpotsia datori katogoro zaganimamzadkiazi, táragiya. Goatsishshamarizimon itsipachshapsinaya, vatamna tochip zari da katogaraganava;táragiya. Tpots arap tarosin, 4

sha: Nish pagos doni, nish mzatsdontamcha. ¿Tamayariazichmaritchich? ¿Yapiaha yachich?táragana. 5Isossha: ¿Vanip pag tara?Viponashsha: Tsibon matayaro tariya,táragiya.

6Isossha tpotsia: Tsaposh kuxinagints;táyaro, pagaa tsibon matayaro yayaro,Apallpat tsiyataragiya. Apaa, anomadna vapparia táyaro, pagaa topta toptatopta shiaro, viponashiam panaragiya.Viponashsha tpotsiam panata panataashiragana. 7Kayopichsha pakchiavatsibonad yaragitamta. Isos Apaa,vapparia; táyaro, viponashiamtampanayaro, tpotsiam maritagints;táragiya. 8Panayarosin, tpotsshakatogiarsin, tazazartaragana.sin, kavapayarosin, tsob tsibonmatayaro katochiragiya. 9Tpots kamoziponponarpari mir katogaraganaya.10Ashiri Isos: Siy pagipis kanapogtsa,táyaro, viponashpa kanosh zaroyarosin,tsap sora Tármanotap kitaragana.Ashiri yovaa Isos tpotsia yosor

martarago anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Parísiypanshoch tpots Isosoa magoanamam da zadaragana anoa

kamanchintspa.(Mativa 16.1-12)

11Anportam Parítash Isosoa yacharagana. Magoyachamam: ¿Kamapari Apalliasha shiyApallia vizporirini yamadachsha?pagpani; táragana. 12

yaro, ¿Mayama Apallia vizpoririniayamadagcha atssa? Apallia vizporirinisiy pagchiazis dabari. Zoorkotana siyaa

7 8

Page 97: Candoshi bible   new testament

97

tashina, tárago. 13Tábiarallo kasaragiya.Vapitam yosor Isos kanosh zaroyarosin,viponashpa arachich kitaragana.

14Itaro Isos viponash botosh pagaayamam bizaragana. Minamarita pagaapayoragana kanosho. 15Isossha vaniako,Paptsa; Paríshirinia; misha Irótisariniatstamtpoatshishirinia paptsa siya; táragiya.16Viponashsha vaanpatatin tsiyatkosin,¿Mayamaha iyaa at? ¿Pagaa bizaraginidosh anomadpa atiya? táragana.17Isossha viponashia mazinayaro,¿Mayama pagarini doni atssa? ¿Tamashda yasasa? ¿Tamash da magoanaksa?¿magis don ashkis? tárago. 18¿Kachistarita da pakis? ¿Mazinaktatis damagoankis? 19Pagaa zamiatpata tataptatatapta tatapta shiarori, tpotszamiatpata mir maritaragis, katogiarsin,¿vanip tsoboa yaragsa katochimavatsi?tárago, viponashsha: Aragtach tsibonmatayaro yaraginiya, táragana.20Isossha; Pagaa tsibon matayarotatapta tatapta tatapta shiarori,tpotsiama iponponar mir maritaragis.¿Vanip tsoboa yaragsa katochimavatsi?tárago, viponashsha: Tsibon matayaroyaraginiya, táragana. 21Isossha:¿Ashiragtati vad da magoankis siya?¿Antati katogtsia tsiyatkiazi? Tpotstpoatshirini atori, gichizpa kisiarotayaspatakana anoa siyaa ati; táragiya.

22Isos viponashpa iponiarsin Pitsánap nataragana. Anoshsha kosaramcho,

gana. Mchosaa ptatagi, táragana.23Isossha mchosaa itatiaro, yaktashitogaragana. Isos mchosash vachkavachiaro, patatiaro, ¿Maachtaapaktatish? táragiya. 24Mchossha naptaashko, Yasinpaz ashiro paktana, itarotpotsparia, vatam nakanava; táragiya.25Isossha yosor vchosh patat ashirago,mchossha nap ashko, vach ichigoro

yaramshita kamiransha parago.26Isossha: Pagipish kanapogcha; yaktashpshtorillpa; táragiya.

namam vaniarago anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Isos viponash Isosoa magoanaragana anoa kamanchintspa.

(Mativa 16.13-20; Arókasa 9.18-21)27Minosh zari Isos viponashpa

iponiarsin, tsap sor Sisár-Viarípiannogiri xiraganaya. Nantacho Isosshaviponashia: ¿Piyartach tpots novaaamkanaya? mag táragiya. 28

sha:zova ichomampani támiashinivaatssincha, tárago. Itaro ashpatam shiyaa

niazova támiashiniva atanaya.Ashpatam shiyaa Iríyasarinparia yosorkanapiashiniva atssincha shiyaatsi; magtáragiya viponashiya. 29Isossha: Itaro¿siystava; novaa chakad atssa? ato,Pitorsha: Shiy Apalltishcha Iposamarini;mag táragiya. 30

mam kamachtaragiya.(Mativa 16.21-28; Arókasa 9.22-27)

31Anomonsha, vaanatsi vatsiponkamaniragiya. Tpotsiam kinaragitati,ashirita kiyog kachiychina; tárago.Iyashoch korakarini novaa izoorishagatchillinaya. Iyashoch Apallpan orkarinovaa natsachapadanaya. Móysispaniri

naya. Novaa pachakchitatiasinaya,

chidanaya,shiatsi. 32Vazariatsi kamaniragiyaviponashiatsi. Pitorsha Isosoa tasasiaro,nabaragiya. 33Isos natponoyaro,shia ichigoro pakiaro,giya. ¿Mayamsha yashigu tamapariashiro novaa tamontaksha? tárago. Shiytpots ashiritam chinaksha. Itaro yovaa

8

Page 98: Candoshi bible   new testament

98

Apall chinako anoa shiy da chinaksha;táragiya.

34Anomonshacha tpotsiatstam, mishaviponashiatstam ichigoro korozorago,Novash tachitamam zadkos, sanatsitarashis chinarintspa. Novamad kaminitsipaniatsis pchidintspa; novash izoorotchitagasidama; tárago. 35Tpots vaanatsitapachidako, Yashigop nachiya; itaro,novamon kamini vatsiponoatsta dapachidko, novsha tapachidachima.36Misha, tpots maachi ichigoropayokinari,mam tar? doni. Tsipakcho, Yashigopnachiya. 37¿Antati Apallish pshtomamkorikpat pshtochiaha? dabari.

38Nish tsaporonasosh Apallia kokkapiatkos, novaa pazikos, novshasiyaatstam tpazchintspa, vatamtpotsiam kinaraginava. Yosorkoskachori, Aparpati vasodororpatichigoroni koschina. Anosh novshatpotsia tpazchina; táragiya Isoso.

9 1Novaa koki mazinagtsa. Siy natorinovaa mazinaktatis, itaro datoma

tsiparos, ashpatamtis Apallia tárashpagachpasa; Apallia vizporirinipagatssa;tatssa; mag táragiya Isoso.

(Mativa 17.1-13; Arókasa 9.28-36)2Anomonsha minam matayaro mats

Isos Pitorpat, Vagpat, Sadiakorinpatinimachip káriragana.yaro Isossha vacho llitaritamshakinarago, 3mag vamarsha korakortaroborshiaragiya. Kiz kachaktat ¿tamariaashiro borshirini tach? Pinasakiya.4Zitaminarini mag ansho tsibonyakarago; Móysisarini, misha Iríyasariniyakaragana. Isospat mag tsiyataragana.5Pitorsha mag: Mayistoroa mag tárago.Vashonadari nish takoni, vanasiriya.Nov tochip tabtachima; niatsiri tapani,ichia, tárago. Min shiyam tabtachima,misha Móysisariniampa, misha Irí

niampa; tábap ashiragiya Pitoro. 6Itaro,vatam kizpor poniksin, Pitor magosh¿amiachiazi tsiyatkori? ato tábapashiragiya. 7Msassha kosiaro,tara mag ashiragiya. Msasish magkimarago; Isosoa nov shiyaa ipartana.Ksomish chinaktana. Isosoatsiri kokmazinagtsa; mag táragiya. 8Viponashshanap ashko, tpots doni.sha paragana.

9Machip karovkatssin,shiatsi: Siy paragis anoa kamanintspa;mag tárago. Novsha Apalltati tpotsiamkinaragina. Itaro, nov tsipakchori, novtámkachori,mam varitaksa; táragiya Isoso.10Ashiriya ovshtisin Isos viponashkamapshiragana. Itaro vaanpatatshtisintsiyatkosin, Isos: Nov tsipayarori,támchima; ¿mayatsi at? táragana.

11

gana: Móysispaniri virkar kamanimapan:Iríyasarinpaz ashiro oro koskamcho,Apallshapa Iposamarini koschiyaatssincha, táragana. 12,13Isossha: Annazoorkosin táragana, tárago. Apall: Iparidatoma tsaporonasosh zaganchori,Iríyasarinpaz ashiro zaganchimasima,táragiya. Ashiritam Iríyasarinpaz ashirotpots na kosialliya.llinaya. Ashiri anoa tpots natsaragosinpacharagana; táragiya Isoso. Ato anVagariniatsi táragiya. Isossha: Apall kokatiaha; Ipari tpotsiam kinakcho, tpotstisinyotarit tsiyatiarsin, kiyog yachachillinaya;Apall kok atova táragiya Isoso.Ashiri yovaa Isos viponash Isosoa

magoanaragana anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Isos llorash yashigoa tashitogarago anoa kamanchintspa.

(Mativa 17.14-23; Arókasa 9.37-45)14Ashirocha, machish karoviarsin,

viponaship natiarsin, tpotsia zapan

8 9

Page 99: Candoshi bible   new testament

99

paragana. Viponashpa Móysispanirivirkar kamanimapanpata nabaptarashiragana. 15Tpotssha Isosoa pakiarsin,ponirostabach ashiragana. Isosogaziripoatarall ashiragsin, ¿Tamarimta,ichia? ¿Kosiaramchish shiya? táragana.16Isossha viponashiatsi: ¿Mayatsiyataksa sanpatata? táragiya.

17Tpotssha yámarago, Ichia; Ipariatsiyaramam yoshidaragina. Iparimakokishcha, vatam yashigova, tárago.18Yashig ipariatsi kiyog yachakcho, orotsaposh topantsakcho, varis kokishchpokat chpokat ashko, vanasshakatsats katsats shitamach ashko ipari.Bamatagamach ashkiya. Iponshiatsishyashigoa tchiyagi táyarori, iponshishxapoaragana, táragiya tpotsi.

19Isossha mag: Novaa magoanamamgataksa, mag tárago. Siyam goti kiyogkachiykina. Ashta, iparish yamashini;mag táragiya Isoso.

20Tpotssha Isososh lloraa kamozyamayashino yoshidaragana. YashigshaIsosoa pakiaro lloratsi kasirago, llorshatohm taramach ashiragiya. Vanotstatata shitaramach koripogakatarakoripogakatara ashiragiya. Varisshakokosh chpokat chpokat shitarashiragiya. 21Isossha lloratsi vapar¿Ashin zotaraga? táragiya. Vaparsha:llortamasa chtaragiya tárago. 22Lloraayashigu pachamam zapan yacharagiya.Somasosh kapiat, kogosh kapiatashiragiya. Shiy yasarinariashayaramam nayanigadama táragiya.23Isossha: ¿Mayamsha yasarinariashayaragadama atsha novaatsi? Shiynovamon magish tatkinariashaxapoamam vanintaha, táragiya.24Llorsha vapar kizpor tsiyatko, Ichia,magoanamana magoanaktana.namam istagada; táragiya. 25Tpots

sin, Isossha yashigoa zapan nabaragiya.

Yashigoa, ¿mayamsha shiy ashiksha?Mitssharittishcha. Makokishtishcha.Shtogagi átana. Ayamtati llorashpshtochiazish dabari, táragiya Isosoyashigoatsi.

26Llorsha kizpor ay táyaro, tatatatatata shitaro, yashigsha shitogaragiya.Llorsha tsipari ashiro tamoramachashirago, tpotssha: Tsipayallchimada,táragana. 27Isossha lloraa ov potayaro,llorsha chiyzaragiya. Yariarokasaragiya.

28Minopsha pagos Isos pshtoyaro,viponashinad shaniyarsin, viponashshamasharagiya. Iy yashigoa tashitogamamyacharagoni, itaro xapoaraginiya.¿Tamashta ashkini? táragiya. 29Isossha:Yashig ashpatam bam tashitogamama.Apallpa donna tsiyatkoch, yashigoatashitogamam pinasakchi, táragiya.

30Anamonsha, anosh kayaro, Kapárnávap nataragiya. Apos vanipamasahamaragiya. Viponashia tayaspatapi atoapill nataragana. Tpots yasarosinapaato, yaktash da naparagiya. 31Isosviponashia tayaspatarago; Nov Apalltatitpotsiam kinaragori, ashta tpots novaatamapigayarosin, potayarosin, novaapachachapsinaya. Ashirita novshatochip zari támchima, akatachashiragiya. 32

tatssin, da magoanaragana. Paziragosin,da Isosoa mashiragana maga.Ashiriya yovaa Isos lloraa yararago

anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Isos kizpor tamam tayaspatarago anoa kamanchintspa.

(Mativa 18.1-5; Arókasa 9.46-48)33,34Ashiri nantatssin, zapish Kapárná

vaa vatsiritkacho, viponashsha:¿Chakaha nish kasiro tar? vaanpatatintáragana. Kosiarsin,rosin, Isossha: ¿Goatsish nantacho

9

Page 100: Candoshi bible   new testament

100

sanpata mayatssha tsiyataragsa?táragiya. Isossha viponash da yámkosin,35viponashia 12: Nani, tsiyatpanitáyaro, shaniyiarsin, Isossha:ntsa, tpots mchachu tamatarpari ashironovash tachitkacho, ashiri an novashkizporitam tachiya, táragiya.

36Lloraatssha pakchia nani táyaro,toxiykiaragiya opossho. Pachipiaro,37Tpots lloraa pakchi novamon kaminichinakoch, ashiri novaa chinachtamtayatárago. Misha, novaa chinakoch,Apalliatstam araginasha chinachchi,táragiya.

(Arókasa 9.48-50)38Vagsha, Ichia, tpots shiyamon

vizporirish yashigoa tchiyarago anoaparagina; tárago. ¿Mayama shiyashiksha? Antati shiy iyashchiazish;vatsta; táyashinina táragiya Vaga.39Isossha mag: Vatsta tárillpa. Tpotsnovamon sor yashigoa tashitogakcho,¿antati novaa yotarit tsiyatchiaha?40¿Antati tpots iyaa istako kodaraha?mag táragiya Isoso. 41Nov siyaaitsinsaro atina: Llitarit tpots shiyamyaschilla, magosh chinako, in tpotsApallia Iposamarini yasati ato, yasko anashko anoa Apall kapog istachitamta;táragiya.

(Mativa 18.6-9; Arókasa 17.1-2)42Misha, tpots Apallia magoanamana

magoankita, itaro yashigchichsha anoayotarit yaspatakcho, vayarponshosamad kapogov kásiyaroch, mosashiposonadosh kapiatkachoch, vanimamvaritakcha, táragiya Isoso.

43,44Apaz koviptish yotaritshishiapatatkachosh, ashiriya koviatsishtorogcha. Toroyarosh, kapiatiarosh,minogichimsha Apallish orotamari kistachsha. An ashkosh varitacha. Itaroshiy xarashshia da kapiatkosh, shiysomasosh Yashigop nachsha. Orotamarianosh kiyog kachiychiytachsha; táragiya

Isoso. 45,46Apaz kutsiptish yotaritshishipnakosh, ashiriya kutsiatsish torogcha.Minogichimsha kotsish Apallishorotamari kis tachsha. Itaro shiy daxarashshia kapiatkosh, Apall somasishshiyaa kapiatchiya Yashigpiya. 47Apazkchiptish yotaritshishia napkosh,ashiriya kchiatsish yoxogcha. Yoxiaroshminogichichsha kachish anpariaApallish pstochsha. An varitariya. Itaroxarashshia donna kapiatkosh, Apallsomasish shiyaa kapiatchiya Yashigpiya.48Anosh oro kidotakpaz ashirosh kiyogkachiyachsha. Somas ztazchiaha,dabari, táragiya Isoso. 49,50Nov kokiyom tamapari ashiro komako itaroyarkiya. Tpotsia ichigoro yachamamtariya. Donna nov koki magoshkomakpaz ashiro, ashiri yashigopshasomasosh kapiatkacho, vatstamamarimochchiya. Apaz yom misagapshiaro,¿maypataha saratchich? Ashiriya, novaakoki payogtsa; sanpatatis mapiyrostagtsa táragiya Isoso.Yovaa Isos vaanatsi viponashi

vaniarago anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Isos kamozini kizaa da kasamam tayaspatarago anoa

kamanchintspa.(Mativa 19.1-12)

10 1Minosh zar Isos Kárariayaakasayaro, tsap Otiaya sora ab

nataragiya. Ortágaa kog kitaragiya.Yosor tpots zapan shaniyaragana.Isossha tayaspatattar ashiragiya.

2Parísiypanshoch tpots kosiarsin,Isosoa imamarpamam masharagana;Tpots vizallia kasakcho, ¿Varitachiaha?¿Shiy amaksha? táragana. 3Isossha:¿Móysisarini kamachtarago amaraga?tárago maga. 4Parísiypanshochsha:

Tpots kirakaa yadayaro, Izallikasachima ato, vizalliam kirakaa

9 10

Page 101: Candoshi bible   new testament

101

panayaro, ashiri anpat kasamamvaritakcha; táragiya Móysisarini;

táragana. 5Isossha: Siy vanasiriroshtamam gataragos, ashirocha Móysisariniyadaragasha tárago. 6Itaro, Apall tsapoatinayaro, ichigoro ivapayaro,tsima tinaragiya. Anomonsha kizamshatinaragitamta. 7Ashirocha kamozvaparia kasakcho, vaniria kasakcho,vizalliatsimarisha chinakiya. 8Ashkachotsibonada tpots minamaritpaz vanotsashiro tachiya. Ashiriya, dosha tsibonotpotsi; minomaripaz ashiro tachiya.9

rishta tpots inarago, ¿tamaria vizalliakasach? Mishat tpotsia vizalli itotsimamyotarittamcha; táragiya Isoso.

10Pagososh pshtoyarosin, viponashsha:¿Kamozich izalliatsich kasakochyotaritaha atish? táragana. 11Isossha:Mazinagcha: tpots vizallia kasayaro,llitaritaa yamakcho, yotarisha takiya;

kiya, táragiya Isoso. 12Kizsha vazaralliakasayaro, kamozaa llitaritaa zarallko,yotarittam takiya, táragiya.Vatamcha Isos kizaa da kasamam

tayaspatarago ano.———

Misha, yovaa Isos lloraa chinarago anoa kamanchintspa.

(Mativa 19.13-15; Arókasa 18.15-17)13Mishat,

gana. Isos lloraa pachipap atosinkosaraganaya. Itaro Isossha viponashtáraganaya; Vatsta. ¿Mayamshta Isosoamontaksa? táraganaya. 14Isos anoamazinayaro, tsiyantaragiya. Novashvaani lloraa kospana; zaganintspa,táragiya. Tpots llorpaz ashiro novaachinako, anoa Apari kizpor chinakiya.Ancha Apall tiptsiriya. 15Ashiriya, tpotsdonna llor tamapari ashiro Apalliachinako, ayamtati Apallish pshtochiaha,

dabaria; táragiya. 16Shiaro, lloraatssinyamayaro, pachipiaro, Shiyaa Apallchinakiya táyaro, lloram Vaparpattsiyataragiya.Yovaa Isos lloraa chinarago anoa

kamaniana.———

Minoatssha kamanchintspa;yovaa Isos: Apallish pshtomam

bamcha tárago anoatsi.(Mativa 19.16-30; Arókasa 18.18-30)

17Minosh zari Isos Ortágosh kogkayashino nantacho, tpots iriptaralltimochiaro tsiyataragiya. Ichia, shiyvanasirtishcha. ¿Apallia tárash orotaripayomam tamaychiazi? tárago.18Isossha:cha novaa atsha? tárago. Apallimaritchavanasiriya táragiya. 19Shiy Apalliakamachtamarini magoanakpasha.Vatam Apall:

Pcharillpa; misha tpotsia vizallyotarit ptatillpa;rillpa, misha gichillpa, mishatámararillpa,tish, aniariatstamtish chinagcha;kokoa mazinagcha;

vatam atova. ¿Anoa tamaragsha? magtáragiya Isoso. 20Tpotssha: Apalliakamachtamarini ichigoro payokori,anomonari vachinaraginava táragiya.21Isossha napko anoa tpots chinaragiya.Itaro, shiyam minam aragiam vadpishtakiya tárago Isoso. Mazinagcha;maachiritatsish paxanxiarosh,rosh, pokiriamsha panagcha. Shiarosh,novash tchitagadama. Ashkachosh,Apalloshsha shiyam maachi pishtachiaha,dabaria; mag táragiya. 22Itaro tpotsshamaachtaa zapani payoragiya; an tpotskorkirimoncha. Ashirocha, Isosoa kokmazinayaro, gatiaro, magu mantsaragiya.

23Isossha viponashia tasasiaro,Virakoch Apallish pshtomam bamcha;

10

Page 102: Candoshi bible   new testament

102

mag táragiya Isoso. 24Viponashsha Isosoakok mazinayarosin, ¿Tamakia ashik?táragana. Isossha yosor: Lloris, Apallishpshtomam bamcha; táragiya. 25

gantsa; Kamiacho vanots kapogomkoshash vaach pshtomam pinasako.Ashikpaz ashkiya virakoch Apalloshpshtomam araganasha bama; táragiyaIsoso. 26Viponashsha: Maya,riya ashiro, ¿tamayariazich kamogchich?táragiya. 27Isossha viponashia napko,Chanamontari kamogomam vanintaha;itaro Apall chiyaa tapachidachiya. AntatiApallina xaptariaha, da; táragiya.

28Itaro, Pitorsha: Ichia, mazinagancha.Shiyam kaminish maachiritatsinikasaragtanicha mag táyaro, 29Isossha:Mazinagantsa; vatsaponia kasakcho,zóvalliatstam, vizariatstam,tam, vaniriatstam, vipaatstam,mazariatstam kasakcho, novagaz kamininovash tachitko, 30tpots ashkinariashiro, Apallinasha araginasha na inistachiya. Yap xiko ab ichigoro Apallistachiya. Pagoamtampaz,tampaz;paz; vipamtampaz; mazariamtampaz,ashiritampaz ashiro panachiya; itarokiyogopa kachiychillinaya. Itaro,Apallosh vatsapono orotamari tachiya;mag táragiya Isoso. 31Mazinagantsa;Tpots nish tsaporonasish kizporitaatako, itaro Apallosh koskacho tsaposhtachiya. Mishat, tpots nish da kizporitatako, itaro Apallosh kizpor tachiya, magtáragiya Isoso.Yovaa Isos: Apallish pshtomam

bamcha tárago anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Isos vaanatsi vatsipono yosor kamanirago anoa kamachintspa.

(Mativa 20.17-19; Arókasa 18.31-34)32Isos Irosarinap arap namacho, ovma

yamazaro nataragiya. Viponashsha

ponirostatssin,gosin, kizpor poniragana. Itaro Isossha:

tsi 12. Yovaa Irosarinshoch Isosoaashtachillina anoa kamaniragiya. 33NaIrosarinap nachiniya táragiya. Novaa

naya. Tpotssha novaa tamapigachiya.Shiaro, Apallia kok tayaspatataroantam, misha Apallpanta orkari, novaatopchachidanaya. Tonarip novaamachtayarosin, 34ovshtisin vaana mochnach nach shiarsin, misha novamonkavachta shitarosin, pachachidanayanovaatsi. Itaro zari tochpasho yosortámchima; Isos táragasha viponashiatsi.Ashiri yovaa Isos vaanatsi vatsipon

yosor kamanirago anoa kamaniana.———

Minoatssha kamanchintspa; yovaa Sadiakorini, misha Vag korakam

kinamam zadaragana anoatsi.(Mativa 20.20-28)

35Sípitiyorini vipa Sadiakorini, mishaVaga Isososh kosiarsin, Ichia, na shiyaatamontachinipa. Shiynaa gatillpa, ichia;táragana. 36Isossha: ¿Maya zadaksa?tárago, 37ovsha: Yosor koskachosh,husinosh koskachosh, zovalli shiyanogibazinogich koxinko, novsha shiyanogbotsotsonogich koxinkachori, iyaakizpor korakam inagasidama táragana.38Isossha: Anoa shiy kaapa damagoanaksha. Nov kizpor kiyogkachiychima. ¿Itaro siy kiyogkachiymam dosha gatchis? táragiya.39Ashiri Sadiakorintam, Vagtam: Iyamkiyog kachiymam varitachtamparia;gatchiazini, dabaria táragana. Isossha:Zoraktishcha. Nov tamaparina ashiro siykiyog kachiychitampasa. 40Itaro nov

tana. Apall vaana iposchiya yovaa zadkoanoatsi; táragiya Isoso Sadiakoatsi.

10

Page 103: Candoshi bible   new testament

103

41Isossha viponash koviz iptaro anmazinazinav ashiragsin,naya Sadiakoriniatsi. 42Itaro Isosshaviponashiatssha: Na mazinagtsa;Siyamari korakaris tamapari ashirostarintspa. Siy tonaria tpots yasaksa.Korak oro vaamari kasiro tariya.Vamkorsha kasiro tako, tpotsia zapanikamachtat kamachtat ashkana.43,44Itaro, siysa Apallis tiptsirisshirintspa. Kasiro tamam zadkos,ashiriya tpotsia chinayaros istagtsa.Mchachpaz ashiro tpotsiaistakinariasa,Apallsha siyaa kis chinachiya, táragiya.45Napa nov tpotsiam kinaragitati tpotsiaistamam nish tsaporonasosh kosaragina.Antati tpotsia novaa istada atiazi, da.Nov tsipakchori, tpotsia zapan yashigoaitotschima; táragiya Isoso.Ashiri yovaa Isos viponash korakam

kinamam zadaragana anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Isos Pártimiyoa, vach yararago anoa kamanchintspa.

(Mativa 20.29-34; Arókasa 18.35-43)46Ashiri Irosarinap nantatssin, minosh

zari Isos viponashpa tpots zapanpayaktash Áyrikosh pshtoragana. Aragiamshitogiarsin, Pártimiy, Timíyo vipa,vach mchosatsi, goatsinog koxinxinavvatogashiam kotatav paragana. 47TpotsIsos Násariatshochi nallpa atosin,Pártimiysha: Isosoa, istada, vatamDápiyarinchichshava ato, 48Tpotsshamag nabarago,sha? Zamachiyshpa; táragiya. Itaro,Pártimiysha da sabaytarago, maga.Isosoa, istada; táragiya. 49Isosshamazinayaro, Korozogints; táyaro,tpotssha mchosaa: Magish mantsarillpa.Isos shiyaa korozkiya. Chiyzagi; pzapagatish táragana. 50Pártimiyshavamaria yoshta shiarallo, chiyzatashiarallo, Isosop nataragiya. 51Isossha:

¿Mayamsha novaa korozoksha?¿Tamada atsha? ato, vach mchossha:Mayistoroa, kachi yarada; nappi átana;mag táragiya. 52Isossha: Novamonmagish tatoragosh, ashiri shiyaayariana. Nagsi; tárago, mosasirishanapta ashiragiya. Shiaro, goatsoshIsososh tachitaragiya.Vatamcha tsiyatssis Pártimiyoa

yararago ano.———

Misha, yovaa Isos Irosarinosh kosarago anoa kamanchintspa.

(Mativa 21.1-11; Arókasa 19.28-40;Vaga 12.12-19)

11 1Isos Irosarinap nantacho,yaktash Pitániyaa mayarallo,

machish Orípash sora kosaragiya. Anoshmag xiyartiaramchosin,shia tsibon kamachtaragiya. 2Siymayamazayaros nagints; Isos tárago.Yaktap tarip tasasaro ab natssa.Pshtoyaros, boroa karopan tosisimaapagatssa. Taporiaros, machtantsa. Anbor tsasaritcha;riaha. 3Itaro, tpots siyaa: ¿Mayamshachiniatsi taporiksa? atinari ashiro, siysa:Vatam iy korakarini kamachtaragova;mosasiritam tovanpochiya; tágtsa;táragiya Isoso. 4Ovshtisin nayaradsin,yaktash kosiarsin, boroa karopanaparagana. Pagososh shitogashinogivachonog tosisiaro paragana;gana. 5Tpotssha xiyxiavo, ¿Tamaksa?¿Mayamsha taporiksa boroatsi? tárago,6ovshtisin:taragova, táragana. Táyaro, tpotssha:Ashiri machigsi táyarosin, 7

nosin, Isososh yoshidaragana.tisin vamaria tovapimashia yoshiarsin,boromon osh xanatiarsin, Isosshaanomon koxinaragiya. 8Vamariagoatsosh mota mota shiarsin, masharoagoatsinog katopiarsin, mota mota

10 11

Page 104: Candoshi bible   new testament

104

ashiragana. 9Vazapan tpots shoragarsin,ashpatam tpots vasina naragana,ashpatam tachitaragana; zamagaragana.

Istagasida, Apaa. Tapachidagasida;táragana.chini korakarini. 10Apaa, shiykorakariatsini vanasiri napagcha;istagcha. Zitaminarini Dápiyarinitamapari ashiro kizpor tachpa,Apaa. Ashiri natori shiy iyaatapachidagcha, Apaa;

yasiaksin táragana.11Irosarinosh kosarago, Isossha

Apallosh pagu pshtoyaro, ichigoronapta napta ashirago. Shiaro, zaripshtototarallo viponashpa tsibonmatayaro, yaktapsha Pitániyapnataraganaya. Ab maraganaya.

(Mativa 21.18-19)12Potamsha Isos viponashpat yaktash

Pitániyash kayaradsin, Isos marizkayatacho, kupayollia tatsommaa arapparagiya. 13Itaro kupayollish pochkosiaro, vanosia napko, manostashparago, vatam yovapas da yositaroanpas paragiya. 14Ashiriya Isosshayasinaa tsiyatko, Ayamtati tpots shiyaakatogchazillinaha; táragiya.sha Isosoa kok mazinayarosin, dabizaragana.

(Mativa 21.12-17; Arókasa 19.45-48;Vaga 2.13-22)

15Tábiarallo, Irosarinosh pshtoyaro,

giya. Anosh tpots paxanxamapani zapanApallshomari pagu paxanxaragana.Isossha paxanxamapaniatssha magtashitogarago, misarinia kapiat, orkiriayampania misariniatstam kapiat,koxinshishiatstam kapiat, tpotsiatstamoxinash makoakoa paxanxaragoanoatstam kapiat kapiat shitarashiragiya. 16Tpotssha Vaparish pagugoatsiam vayaragana anosh maachiatsi

tamta. 17Isossha tpotsia vaniaragiya.Apall yadamarini atiaha;

Novash pagi pshtoyaros, novapatiponagtsa; novapat tsiyatagtsa.Tpots ichigorosin ashchilliniya;

atcha Apari. Itaro siysa shochimamarichinaksa.riam tar? mag táragiya. 18OtiayshochApallpan orkar, misha Móysispanirivirkar kamanimapani anoa tsiyatssismazinayarosin, ¿Tamayariazichpachayachich? táragana. Itaro,ashpatamsha tpots Isosoa chinaragosin;¡Tamaro tayaspataka! táragana. AnomadOtiayshochsha orkari Isosoa poniksin,pachamam zadamana zadaragtatssin,itaro da mosá pacharagana.

19Ashiri tapitarallo, Isos viponashpayaktash Irosarinosh shitogiaradsin,arapilltam maragana.

(Mativa 21.20-22)20Potamsha anshotam goats nattosin,

kupayoll tsipamsha paragana.21Ashiriya Pitorsha: Mayistoroa,napagalla. Ayamtati yosichiaha dabariatáragish ano. Na tsiparagiya; táragiya.22,23Isossha viponashiatsi: ¿MayamshtaApapaa vizporirini ponirostaksa?Mazinagantsa; Apallimon magis tatkos,Apall pinasachparia da atos,takos, nia tsapoatsta machia ivariatsta:Nagi; mososh chipoyagi tákchos,mososh chipoyachparia, vatamApallimon izoriasha magis tatoksava,mag táragiya. 24Ashiriya, Apapaamashkos,kos, Apari izooro istachapantsa; Isosvaanatsi viponash táragiya. 25,26Tpotssiyaa tayotaritkitatiya, ashirita anoatpotsia natsarillpa; napagtsa; kukoziayaragtsa. Ashkinariasa, Apallpattsiyatkos, magiatsis tachigchiya,táragiya Isoso.Ashiri yovaa Isos Irosarinosh kosarago

anoa kamaniana.

11

Page 105: Candoshi bible   new testament

105———

Misha kamanchintspa; yovaaOtiayshoch tayaspatampanirini

Isosoa gataragana anoatsi.(Mativa 21.23-27; Arókasa 20.1-8)

27Isos viponashpa Irosarinoshkosarago, Apallosh pagu nantatssin,Otiayshoch Apallpan orkar, mishaMóysispaniri virkar kamanimapaniIsosoa mashamam nataragana. 28Isosoamashiragana; ¿Tamam tpots shiyaatayapstagi at?gosh, ¿chak shiyaa shigi taralla?táragana. 29Isossha: Novma siyaamashchintspa. Novaa itsinsaroskamankinariasa ashiro, novsha siyaakamanchintspa;rago anoa kamanchintspa, táragiya.30¿Chakaha Vagariniatsi ichomashinitáraga? ¿Chakaha tayaspatashinitáraga? ¿Apalliazova táragova? Dontatiashiro, ¿vaantazova ashiragova? ¿Siyamaksa anoatsi?dama; mag táragiya Isoso.

31Korakshtisin arapilltama natiarsin,tsiyataragana vaanpatatina. Apall

niya ashiro, Isossha iyaa; ¿Mayamsha damagoanaragsa? táchparia iyaatsiya.32Itaro,tarago atinarianiya, yotarittamcha;vaanpatatin táragana. Vatam tpotsichigorosin Vagarini Apallia kokkamanimapancha, táraganava.33Isosoatssha: Yasariazini mag táragana.Isossha: ashiri yov novaa kamachtaragoanoa nov siyaa kamanchitamtazi,dabari; mag táragiya.

(Mativa 21.33-46; Arókasa 20.9-19)

12 1Tsiyatssis llitaritkamanchintspa magiatsis

putsimama; mag tárago.

giya. Vanosia kizaron tamapari ashirotatsomoragiya. Tatsomiaro, mzatsia

tadaponoragiya. Tadaponorago,vanosiam vayari tatsirapshishiamvayaragiya. Shiarsha, ivaritam pagosiapagoragiya ksotamapaniama mazariaichigoro ksotamama. Shiarsha,paniatssha: Na siysa vanasiri ksotagtsa.Ashkachos, novsha vanasiritovapchintspa táyaro, llitaritap tsapnataragiya. Anosh tsop zapan taragiya.2Vanospas varitacho, mochchoriakamachtaragiya. An mochchor kukoziakamanimapanimoncha. Tsaponpikosiarosh, tpotsia mashagcha; Iypatoronarini vanos pusashinintstáyacha; novam yatancha attada táncha;mag táragiya.

3Mochchorsha kukozia kamanimapankosiaro,tarosin, magosha xonaro vaptamzaganiragana opatoronaripi. 4

narsha anoa pakiaro, mochchoria mishazaganiragiya. Kosiaro, tpotsshamochosh kizpor tiyá tiyá shitarashiragana. Kiyog yacharago, ipazayaro,yosor xonartam, kosaragiya. 5Yosormisha zaganiragiya. Koskamcho,tpotssha anoa pacharagshita.narsha misha zaganta zaganta ashkita,tpotsia ashpatam pzkoaragana;ashpatam pacharagana.

6Ashiri opatoronari kozizimonvipatssha zaganiragiya. Minomtatstakizpor chinaki ano koskacho,pasinaya; táyaro,giya. 7Itaro, vipsha kosiaro, tpotssha:Papcha; patoron vip nallpa; magtáragana. Iy patoronarini tsipakcho,vipsha iyaatsim kasironiapa.roni, kapiatiani. Tarigsi; mag táyarosin,8vipatssha potayarosin pachayarosin,chapogopshat pshiriarsin kapiataragana.

9Ashiriya opatoronarsha zapishshakoskacho, ¿tamachiaha? Maya; vaanakoskacho, tpotsia yotarita anoatsichigayaro, tpotsiatssha llitarit: Siysa

11 12

Page 106: Candoshi bible   new testament

106

ksotagints, táchparia. Ashipaz ashchiyaApalli, siyaa atashina. 10Siysa Apalliakok natstakitatiasa, itaro damagoanaksa. Nitati Apall kok mago at,da. Vaanatsi Iposamarini tsiyatkotáragiya;

shia gataragana. Itarosha,sha yasinaa vanopshishiam Apallvaana vayaragiya. 11Apall vaanazadarago piy shialliya. Itaro iyshaanoa pakorini kizpor ponikani.Ashikpaz ashiritam ApalliatstamIposamarini gatachpasiniya;

yadako táragiya Dápiyarini. 12Antaroanoa korak mazinaragosin, mag kizportsiyantaragana. Isossha iyaparia atiya;táragana. Isosoa tamayariazinipotagsani atitatssin,sin, mag da potaraganaya. Ashirocha,Isosoa kasaragosin, nataragana.

panirini Isosoa gataragana anoakamaniana.———

Misha, yovaa Parísiypanshoch tpots Isosoa imamarpani ato zapan masharagana Isosoatsi anoa

kamanchintspa.(Mativa 22.15-22; Arókasa 20.20-26)

13Koraksha Parísiypanshochia tpotsi,misha Iróragana. ¿Kamapa tamantsachiya? AshiriIsosoa imamarpagtsa; mag táraganatpotsiatsi. Tpotssha ayo táyarosin, magIsosop nataragana. 14Kosiaramchosin,Ichia, shiy itsinsarosh oro kamaniksha,mag tamapigakcho táragana. Gotishtpotsia vach napkiazish. Nitati shiytpotsia ponirostakosh, kamankiazish; da.Shana itsinsaro Apalliatsiri kokkamaniksha. Ashiri iyaa itsinsaroshkamanigcha. ¿Tamaychiazini iya?¿Orómanshochiam orkari korikia

tovapat tovapat ashkachorinivaritchiaha? ¿Amaksha shiya? magtáragana Isosoatsi.

15Isos itaro magosh tamapigayaniatosin atanaya táragiya. AshiriyaIsossha: ¿Mayama novaa yachaksa?Orómanshochia orkir yatani. Napani,táragiya. 16Yayarosin, yamadayarosin,Isossha: ¿Chak vani? ¿Chak yadamariniini? ¿Chak tinaraga? táragiya.gampansha president tada táyarosin,17Isossha: Orómanshoch presidentiatinamarini vaamatam panagcha; Apalliavintsiri Apalliamtam panagcha; táyaro,kasaragiya. Ashirocha, Isos vanasiriritsiyatiaro, mag ponirostaragana.

(Mativa 22.23-33; Arókasa 20.27-40)18Natiarsin, Satósiypanshochsha

táyaspatashi Isosoa tamapigayani iyshtaatosin, Isososh mag kosaragana. Satópanshoch magosh llitarit chinaragana;Tpots tsipakcho, yosor támchiaha,dabaria mag atanaya. Isososh kosiarsin,19Mayistoroa, Móysisarini yadamariniatiaha;

Tpots vipashartanari tsipakcho,zóvallsha mashidoa máshilliayamachpa zóvalliam viptinamama,

atcha Apalli koko. 20Ashirocha, sirotamasazóvallin tsibon matayaro taragana, maga.Vachinsha kizaa yamayaro, vipasharimago tsiparagiya. 21Zóvallshakanogasiaro, mashidoa máshilliayamayaro, vipashartatam magotsiparagiya. Misha zóvall ashiritamtsiparago. 22Zóvallinadari ichigorosin magashiragana. Tsibon matayaro yosiragsin,ashparit vipashartanadarisin magtsiparagana. Shiaro, kizsha magotaritamtsiparagiya mipshiritamta. 23AshiriyaApall yosor tpotsia itoyamakcho,¿tamamam vazarall panachia? vatamvazarallin tsibon matayaro taragova. Nato,shiyshta kamanigcha; mag táragana.

12

Page 107: Candoshi bible   new testament

107

24Isossha: Siy Apallia kok yasariazis.Apallia vizporirini yasartamtazis.Ashirocha itsinsaros da tsiyatkistáragiya. 25Itaro,cho, kizaa yamachiazich, dabaria. Tpotskizaa panachiaha, dabaria. Apallvasidoror tamapari ashtachtamchitáragiya. 26¿Móysisariniatsi vayadamarida natstaragis? Móysisarini itsinsarokamaniragiya; yovaa chiyaa Apallitoyamacho anoatsi. Móysisarinpatsomasosh Apall tsiyataragiya yasin pohshitaro ansho:

Novamaricha Apallina mag tárago.Zitaminarish Áparámarini,Isákarintam, Akóparintamshavadaritam novaa chinakanaya,

mag táragiya Apalli. 27Mazinagantsa; Siyda itsinsaro chinaksa. ¿Tamaria tsiparinachinach? Vatam kchitanava. AshirochaApallia chinakana. Ashiri Apall chiyaaitoyamachiya átana; mag táragiya Isoso.

(Mativa 22.34-40; Arókasa 10.25-28)28Móysispaniri virkar kamanimapan

mino kosaragiya. Yovash nabanabtarashiragana anosh kosaragiya. Isosoa kokmazinayaro, magosh chinayaro, Isosvanasiri yámkiya táyaro, ovsha Isosoamashiragiya: Isosoa,

dama tárago, 29Isossha: Vaamari kasiroan kamanchillpa táragiya. Móysisarinvaniako táragiya:

Otiayshochis mazinagtsa; llitariApall vanintaha. IyamarichaAparini. 30Ashirocha, Apalliaitsinsaro chinagtsa. Chinayaros,oro zorampatari tchitagtsa.Magiptis chinagtsa. Magoanagtsa.Apallshomari tchitagtsa;

kamachtamarini atcha. Anomaritcha;tárago. 31Anamonsha kamachtamarinitsibonorinshitini kamanchillpa;

Tpotsia chinagtsa. Sanatsi chinakisashiritam tpotsia chinagtsa;

atitamcha; táragiya Isoso. Nimarittsibonadarit kamachtamarini ichigoroakasiriya. Llitari kamachtashishkasikiaha, dabari; táragiya Isoso.32Móysispaniri virkar kamanimapansha:Zoraktishcha, Isoso.ragish, táragiya; Apall minamaritcha.Llitari vanintaha. 33Chiy vakaraapachayaroch, mochiaroch, Apalliamogirtamam an vanasircha. Itaro minokasiro tarcha.roch, magiptich izooro chinayaroch,magoaniaroch, ksotkoch an kasiriya.Misha tpotsiatsi chinayaroch, chanatsi

cha Apalliam vakaraa panakana anoatsi;táragiya. 34

mapan vanasiri tsiyatarago, Isossha:Zoraktishcha. Shiy vanasiri yámaragsha.

sha pshatariya táragiya. Absha antaroanoa mazinayarosin, da Isosoa yosormashiragana.Ashiri kamaniana yovaa Isosoa

imamarpamam yosor zadaraganaanoatsi.

———

Misha, yovaa Isos Apallish pagu tayaspatarago anoa kamanchintspa.(Mativa 22.41-46; Arókasa 20.41-44)

35-37Isos tpotsiatssha tayaspataragiya.Anosh Apallish pagu tayaspatarago,Mazinagadama tárago. Móysispaniri

sin,dampan tpots koschiya.chish llortachiya; atssincha siyaatsi.

pania: Novcha korakari táragova.

chiatsta novcha korakari at? Dápiyarinitapachidampania kamanko, ApallimonVani tsiyataragiya. Dápiyarini táragiyatapachidampaniatsi;

12

Page 108: Candoshi bible   new testament

108

Apall tapachidampanpat tpots,novapat korakari, tsiyatkotáragiya; Shiysha nigichbotsonogchiri kuxinagcha.Kodarariatsish nov kasichimanova. Itaro,tsish kachigachsha; Apall atiya;

táragiya Dápiyarini. Ashiri Dápiyarinshatapachidampaniatsi: Novcha korakaritáragiya. ¿Nitati tpots vaanatsi tiptsiri:Novcha korakari at? doni. Ashiri novsiyaa: ¿An tapachidampani kaapanaachakchichtaha? atina. Apallparia Vipayaátana; táragiya Isoso tpotsiatsi. TpotsshaIsosoa kok kis mazinaragana.

(Mativa 23.1-36; Arókasa 20.45-47)38Isossha mag tayaspatako, Paptsa;

Móysispaniri virkar kamanimapantamakanaya shirintspa. An tpots ashkoyotaritcha. Vamarshtisin kizpor vanasirkis kamartakana. Goatsip nakchosin,tpotssha: ¿Apallpania, tamarimta?tákchosin, maya, anoa kis mazinakana.39Shaniyshishosh oro tpotsia tasasiarsin,vanasirimshish koxinkana. Tpotsovaatssin yabiykcho, oro korakanogirikoxinamam zadkana. 40Misha,mashidoa kiyog yachakana; katogtsiakachigta ashkana. Shiarsin, Apallpatkapog tsiyatkana.sin, tovatspat ashkana. Apall ashko anoakizpor vanichiya; mag tpotsia táragiya.Ashiri yovaa Isos Apallish pagu

tayaspatarago anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Isos Apalliam korikia pshtamam tayaspatarago anoa

kamanchintspa.(Arókasa 21.1-4)

41Anosh Apallish pagu tayaspatamamivapayaro, Isos korikinog pshtashinikoxiniaro, tpots zapanin Apalliampshtaragana. Orkirpansha Apalliamorkir parat shitarosin mag pshtaragana.

42Shiaro, mashidsha kosiaramcho, ovshaorkiria tsibonadari Apalliam magpshtaragiya; pakchita pshtaragiyakorikosh pshtashini. 43Isossha anoapakiaro, viponashiatssha korozoragiya.Kosiarsin, Mazinagantsa: mashidshapokirita vaamari kasiro pshtaragiya;tárago. 44Tpots ichigorosin orkiriakatochimavatsim pshtaragana. Itaro damashidsha ashiragiya. Orkiria ichigoro,ashparit pshtaragiya Apalliama. Davaama kchitamam minamtiyam daitochiragiya. Ichigoro pshtaragiya; magtáragiya Isoso.Vatamcha tsiyatssis Apalliam korikia

pshtaragana ano.———

Misha, yovaa Apall zapish anoa Isos kamanirago anoa kamanchintspa.(Mativa 24.1-35; Arókasa 21.5-33)

13 1Apallish pagu shitogiaro,Isossha viponash: Ichia, ¿Apall

pagu tamara? tárago. Patobichpavanasirinadari pagoma. ¿Or tamara?¿Vanill vayaraganaya? mag táragiyaIsosoatsi. 2Isossha: Mazinagantsa;natomasamam kapog pagos kis pakis.Itaro,sin, Apallia pagu izooro kapitchillinaya.

naya; ichigoro psinagachiya. Apallvaana zapish ashtachiya, mag táragiya.

3Isos machimon Orípa káriaro,koxinaragiya, Apallpat pagu tasasiaro.Pitor, Vag, Ádaris, Sadiak, ashparitIsospat vaani shaniykamchosin, Isosoamashiragana. 4Ichia, ¿ashinoaha Apallashtach? ¿Tamayria vasina yasachiniiya? táragosin, 5,6Isossha: Ashiriy yovaaApari ashtacho anoa kamanchintspa,táragiya.Paptsa; mamarparintspa; magiptis

tagtsa. Tpots tamapigampani zapankoschillinpa. Tayaspataksin, Novcha

12 13

Page 109: Candoshi bible   new testament

109

Apalltana vipi, táchilliniya. Tpotsiazapan tamapigachillinaya. 7Misha, tpots

naya. Tsiyatssis pachashia kapogmazinatssa. Ashirita ponirintspa. Vadpishtariya. Tsaporonas da mosákachigchiya. 8Shiaro, tpots tsaporonasztaro vaanpatatin natsakchosin,president vasodororpat arap kitiarsin,

naya. Modaztam modaztatar ashchiya.Katogats kizpor marigachiya. Tpotsaraginasha kiyog kachiyachillinaya.Ashishtaracho anosh Apall nallpa tágtsa.Anori chinagtsa, táragiya Isoso.

9Itaro yovaatssha siyaa kiyogyachillina kamanchintspa. Paptsa siya.Yovamad siy novaa chinakis anomadsiyaatssha potachillinaya. Potayarosin,korakosh siyaa yotarit tsiyatchilliniya.Otiayshochish shaniyshini siyaapzkoachilliniya. Gobernadorshotam,misha presidentrosin, yotarit tsiyatchintsa. Itaro, anoshsiysa yovaa novaa paragis anoaitsinsaros kamanigtsa; tárago. 10

sha novaa koki tayaspatachilliniya.Ichigorosin tsaporonasosh novaamazinachilliniya. 11Siyaa potakchosin,yotarit tsiyatkitatssin,rintspa. ¿Amchiazi nova? tárintspa,

chova. Ashkacho an sanamontarivizporiris dosha tsiyataksa. 12Misha,tpots maachiritatsta tamapigachillinaya.Zóvalliavatstam, vipatstam,tam, vapariavatstam tamapigachillina.Tpots ichigorosin siyaa natsachintsa.Pchagints, vatam Isososh tachitkova;táchillinaya novamad kamini. 13Itaro dasabaytakos,ntsa táragiya Isoso.

14Ashirocha, nia kirakaa natstayaros,nimon magoanagtsa; nov Márkosi siyaaatashina. Minoatssha yovaa Apall

ragiya.rosin,naya, Isos táragiya. Yov otiayash tsaptakana an anoa pakchosin, machipsovachillinpa atashina, táragiya Isoso.15Tpotsimon pagu ivar tarinari, pagosh

naha, dabari. 16Mzatstati patatkosin,pagosip kanapchazillinaha. Otiayshochichigoro oposap machip sovachillinpa.17Kiz kanxopa mapiakina, misha kizmiriarina, ¿an tamaria sovach? Misisinakiyog kachiychillinaya. 18AshiriApallpat tsiyatkos, Minorpassovatariama tágtsa. 19Vatam tpotsvanipaha kiyog kachiychillina.Sirotamastati ashimaa kiyog kachiyshishda patarosin pagchillinaya. Shiaropastakacho, anosh da yosor kiyogkachiychillinaya. 20Apall zar araginashakiyog yachakinariya, tpots minamtiyamkamogchiaha, dabari. Ashkachinariya,ichigorosin tsipachpasinaya. Itaro Apallvaanatsi tiptsiri kizpor chinayaro,aragiam kiyog yachamam vatstatáchiya, táragiya Isoso. 21Tpots siyaa:Pa, in Apalltada Vipa tákchinari, siysaanoa mazinarintspa. Piy napashinitákchinariya, anoatstam mazinarintspa.22Tpotssha, Nov Apalltana Vipi, tákcho,

tana, tákcho,rintspa. Misha tpots: Apallia tiptsirtamapigayani tákcho,rini payoyarosin,shia da patarich anoa vayachillinaya.23Ashiri papcha siya. Vasina siyaaichigoro kamaniana; Isos táragiyaviponashiatsi.

24Isos tayaspatako táragitamta; Apalltpotsia vanimam ivatspayaro, anomonshazar misha tsop kzata ashchiya. 25

sha pantsat pantsat ashchillinaya. Zapanipiyari psiartartachiya. 26Ashkacho anosh

13

Page 110: Candoshi bible   new testament

110

† Otiayshoch Páskovarini zar shaniyshishiam tsortaragana. Otiayshoch tpots oro vaanatsimagu putsimam Irosarinap nataragana. Irosarinosh shaniyaragsin, yabiyarosin, magoazputsiaragana; yovaa Apall Ihíptosh tapachidarago anoatsi. Sirotamasa Ihíptosh otiayshochiaitotsimam varitarago anosh opiahaa pachayarosin, Apallsha otiayshochia vip pachamamvatsta táragiya. Ashirocha, natsha otiayshoch vaanatsi magu putsimam oro minosh masachshaniy, yosor minosh masach shaniy ashkana. An vatacha zar sora otiayshoch Páskovariniatiniya ano. Anpor pagaa da tpoataro anoa katogtaranaya. Ashiriya, anporo otiayshoch orkarIsosoa pachamam kizpor mag zadaraganaya.

novsha yosor koschima. Chtaro novApalltati tpotsiam kinaragori, nishtsaporonasosh kosaragina. Itaro, yosorkoskachori, Apalliarori msasosh koschima.Sodarorpatarti korak tamapari ashirorihusinish koschima. 27Novsha sodaroriatsivasina zaganchima. Tpotsia yamashini,táchima.nints vashonada shaniymama táchimasodaroriatsi.tsa táchima, Isos táragiya.

28Na siyaa magiatsis putsichintspa.¿Kupayoll tamatariaha? Varo kaniasichyavtakacho, mosá yosikiya. Vanospasaayasakis. 29Apalliam shigtamtsa. Yovaa

tamta. Yovaa ashishtaracho anoapakiaros, Apall Vip mosapa koschiyatágtsa. Na pakchimsha pishtariya tágtsa.30Mazinagantsa; atis anis datomatsipabaros, kochima. Yov antari anichigoro tatsamchina. 31Kanidtamtsaporonastam zapshina pastachparia;itaro nov koki pastachiaha, dabaria.

(Mativa 24.36-44)32Itaro ¿ashinoaha novanatsi tatsamchi?

lliaha. Apall vasodoror ivar tako antamyasarazillinaha. Nov tpotsiamtatikinaragori, ashiritati yasartamtazi yovaakoschi anoatsi. Ovamari Aparimti yasariyayovaa koschi anoatsi. 33Siy yasariazis.Ashirocha, nov siyaa atashina; Paptsa;mapiyros tarintspa. Magiptis tagtsa,táragiya.

34Yosor koschi anoa ashikpaz ashchianoa kamanchintspa. Tpots arap

napkato, mchochoa: Siysa pagosiaksotagints; tárago. Novsha nachima.Yap da chinaris ab yosor koschima.Ashiriya, siysa ksotagints; tpots kostapa.Mzarshi taravaztagints karottatpa;táyaro, nataragiya.

35Ashkpaz ashiritamtis siysa yovaanov koschi anoa yasartamtazis.cho dontat koskachori,parina. Dontati ashiro, ktash tadaniakaato anoshparia kosachparina. Dontatiashiro, sitkacho kosachparina. Ashiriyamagiptis tagtsa; táragiya Isoso.36¡Paptsa! Novaa kamachtamarikapiataros, anosh kostariama. Magiptistagtsa. 37Siyaa iponshiatsi tina; tpotsiaichigoro atitamana. Mapiyrintspatáragiya Isoso. Táyaro kasaragiya.Ashiri kamaniana yovaa Isos vaana

ashtacho anoa vasina kamaniragoanoatsi.

———

Misha, yovaa Isosoa tamapigamam vaanpatatin vaniaragana anoa

kamanchintspa.(Mativa 26.1-5; Arókasa 22.1-2;

Vaga 11.45-53)

14 1Tsibonadamsha zar pishtaragoPáskovam† misha pagaa da

shiam anosh otiayshoch orkar Isosoapachamam tsiyataragana.

mapani:gayaroni potachini? Pachayanitáragashillanaya. 2Xamachi, vatam na

13 14

Page 111: Candoshi bible   new testament

111

shaniymam varitayallova.rosin kapog tsiyantachpasinaya. Apilliripotayani táraganaya.

(Mativa 26.6-13; Vaga 12.1-8)3Ashiri Isos Pitániyash tarago, Simosh,

vanots itsaptako anosh pagu mamavkatogtogtar ashiragiya.shia patobchish kachotamash tozororo,payoro kosaragiya. Vayogonoa nartopatvach tinama. Potiaraa ship patagayaro,Isosomon moch ichomarago, arapvaritaro anoatsi. 4Tpotssha anoapakiarsin, tsiyantaksin, vaanpatatin:¿Mayamsha kiz mago kzammashiaitsanka? 5Donariya itsanarago,rina, korikia zapan potachparia, vatamminam masach korikiam taravaztakochanomad varitakova. Shiaranari, korikiapokiriam panamam varitchiya,táragana. ¿Shiy magish dontishtia?táragana kizatsi. 6Itaro Isossha: Vatsta;kizaa nabintspa. ¿Mayamshatamontaksa? Novaa chinako ogirtakoashkiya; tárago. 7Pokir tpots siyash orotariya. Ashiriya, yovash zar varitakchoanosh siysa pokiriam istatssa. Itaro novkapog tachiazi, dabari. 8Itaro kizshanovaa nayaniko,ragiya. Novaa niri mapomam atoashkiya. 9Siyaa atashina; in kiz ashiragoanoa tpots ichigoro tsaporonasshochztarsin mazinachillinaya. Zapshitanovaa koki mazinakchosin, Kiz

rago; antachillinaya. Anoa bizamamvanintaha táragiya Isoso.

(Mativa 26.14-16; Arókasa 22.3-6)10Isos viponashimona Otásarini; misha

Iskáriyota tsortaragitamta. Ovsha Isosoatamapigamam zadarago anoam tsiyatpiato Apallip pagu nataragiya. 11Korakshaanoa mazinayarosin, magu ksaragana.Yogparotishcha atish. Ashiriy ashiptovapchillpa mag táyarosin, Otásha: Varitachparia mag táragiya.

Shitogiaro,mam chinaragiya.gachia? táyaro,giya.Ashiri yovaa Isosoa tamapigamam

vaniaragana anoa kamaniana.———

Minoatssha kamanchintspa; yovaa Isos vaanpata táyaspatashpat páskovam zar

katogaragana anoatsi.(Mativa 26.17-25; Arókasa 22.7-14;

Vaga 13.21-30)12Yovash zar opiahaa pachamam

tatsamiallo anosh opiahaa pagapat datpoataro anpat katogamam varitaragiya.Ashiriy viponashsha Isosoa: ¿Yapiahpáskovariamani katogomam yarchini?táragana. 13Isossha viponashia tsibonkamachtaragiya. Mazinagantsa;Irosarinosh pshtoyaros, kamoztipayashino, sovia koktacho pakchos,anshori tchitagtsa; tárago. 14Pagoshpshtokcho, pshtogtamtsa.nariatsi pakchos, mashagtsa; ¿Yapiahapáskovam katogchinia? ¿Tadaponoznovam yararagish an yapiaha? atcha iymayistororini attada, tágtsa. 15

chos,chiya. Pagosish ivaz vach tariya. Anoshmisaa, koxinshishia ichigoro pagatssa.Pakiaros, katogtsia yaragtsa, magtáragiya Isoso. 16Ayo táyarosin,nataragana. Yaktash kosiaramchosin,ichigoro mag paragana. Isos yovartatamtárago anoa ashparitam paragana.Pakiarsin, mag Isosoam yararaganaya.

17,18

giya viponashpata.tarosin, katogosin, anosh Isossha: Nishtamapigampan minam tarcha. Natorinovapat katogiya; táragiya. 19

nashsha magu kapog mantsaraganaya.Shiaro, minsha tpots: ¿Novaatsiazovaatshava? minsha: ¿Novaatsiazova

14

Page 112: Candoshi bible   new testament

112

atshava? antarach ashiragana.Ichigorosin masharaganaya. 20Isossha:Novpa iponshi novapa pagaa magavash

chidaniya; tárago. 21Apari kok sironovaa kamanirago,

Tpots shiyaa tamapigakcho, shiyshatsipachsha;

táragiya. Novsha tpotsiam kinaragitatitsipachima. Itaro, tamapigampaniatsshaAparshiti kizpor vanichiya; donariyallortarago ashiriaha Apari vanich; magtáragiya Isoso.

(Mativa 26.26-30; Arókasa 22.15-20;1 Korído 11.23-25)

22Antarago, katogosin, pagaa yayaro,Vaparia: Vappari táyaro, topta toptashiaro, pagaa viponashiam martaragiya.Viponashiatssha: Mazinagantsa: tárago.Niava; paga novanapaz notsshi ashipazashitada. Vanasir ktogagints. Novamadnotsi Apall siyaa tapachidachintsa;táragiya Isoso. Táyaro, martaragiya.23Shiaro, Isos magavaatssha yayaro,Vaparpa tsiyatiaro, yásiragiya. 24Niava;insha vashish novanapaz korasiriashipaz ashitada. Novsha korasiriparogakcho, tpotsiam ichigorotsipachima tpotsia tapachidamama; Isosmag táyaro, viponashiamshat minomshayasta minomsha yasta ashiragiya.Ichigorosin varagana. 25Mazinagantsa;Yosor nimon kizaron chinoz vayaribinoa nov vachtazi, dabaria. Itaro,yosor koskachori, siyaa yamayarori,

roni, vashonadshapari vachchinovaptaya; mag táragiya Isoso.26Apallia yasiayaradsin, psanaritamshitogaragana. Shiaro, machipnataragana, yap yasin soro Orípa zapantaro abi.Ashiri yovaa Isos viponashpat

vashonad páskovash zar katogaragoanoa kamaniana.

———

Misha, yovaa Isosoa potaragana anoa kamanchintspa.

(Mativa 26.31-35; Arókasa 22.31-34;Vaga 13.36-38)

27Anoritam machip Orípap kosiarsin,Isos viponashiatssha: Na in psanichigoros ponikchos, novaa kasachpasatáragiya. Apari kok anoatstam vasinakamaniragiya;

naya. Pachayarosin, opiahshaichigoro sovachpasinaya;

atcha Apari kok novaatsi. 28Ashiriytsipayarori, yosor támiarori, vasinaKárariayap nachima. Anosh pagchinipa;tárago Isoso. 29Pitorsha: Ichigorosinshiyaa kasakchosin, novsha shiyaakasachiazi, dabari tárago, 30Isossha:Pitoroa, mazinagancha; itsinsarokamanchillpa. Na in datoma ktashtsibon yosaro, shiysha tpotsia: NovIsosoa yasakiazi táchsha. Tochiptayosichsha; mag táragiya Isoso. 31

sha kizpor tsiyatatar, ¿Tamaria novashchia? Novaa pachaktatiasinaya, novIsosoa yasariazi táchiazi, dabaria.Shiyaptari tsipachchi táragiya.Viponashsha ichigorosin annadarittsiyataraganaya.

(Mativa 26.36-46; Arókasa 22.39-46)32

sin, mzatsip sor Kitsíamanapnataragana. Kosiaramchosin, Isosshaviponashiatsi: Xamachimasi: nishkuxinagints.sima táyarallo, 33tochpamsha tpotsmachiragiya. Pitoroa,rini, misha Vaga aship Isos,giya. Nantatssin, Isossha magoshksokpaz ashiragiya; magosh vantsoshtomanaragiya. 34

kori, tsipakchima. Siysa niatsiritamapaksotagtsa. Tpots kostapa; táragiya.35,36Pakich nantacho, magu kizpor

14

Page 113: Candoshi bible   new testament

113

mantsayaro, tsaposh totolltaramachashirago; Tapachidapada ato Vaparpattsiyataragiya. Apaa, shiyam ichigorovaritariya. Apaa, tapachidagadama. Novkiyog kachiyiari, tsipamam zadkiazi,tárago. Itaro, yovaa nov ati anovatsitparia. Yov shiy shana zadkoshshigadama, Apaa; mag táragiya Isoso.

37Viponashishsha napkamcho,viponashsha makorortar ashiragana.Isos Pitoroatssha: ¿Simo marish?

gish? tárago. 38Támiaros Apallpattsiyatagtsa. Paptsa; Yashigu kasiyantspa.Apallpat tsiyatamam zadamanaazadkitatiasa, itaro mats kasikantsa;tábiashino kasaragiya.

39Kasayaro,llo, Apallpat tsiyataragiya. Yovariichtaro tárago anoritam tayosaragiya.40Yosorsha viponashish koskamcho,viponashia yosor mamarsin paragiya,vatam mats zov zov ashiragova.41Anamonsha Isos yosor viponashishtochparinshtini kosaragiya. ¿Vad maris,kanoskis? Na varitayalliya. Na mosasiritpots yotarit novaa, Apalliatstati vipitamapigachidanaya. Tamapigayarosin,orómanshochiatssha: Niava; siysavaniagtsa táchilliniya novaatsi; tárago.42Pza, nayani. Paptsa tamapigampaninallpa táragiya.

(Mativa 26.47-56; Arókasa 22.47-53;Vaga 18.3-12)

43Isos vadari tsiyatstaro anosh vaanaviponash Otásarini kosaragiya. Tpotszapan mchit payorotarosin, yasinaavashitaniavtam payorotarosin,ragana Isosoa potamama.giya Otiayshoch Apallpan orkari; mishavachinavin, misha Móysispaniri virkarkamanimapani kamachtaragitamta.44Datori kosaro, Otásarini tpotsiakamaniragiya; Nov Isosoa ishabchima;tárago, Ishabkachori, an vatatada Isoso.

Siysa putagtsa.tsa; sovatpa; táragiya.

45Ashiri Isososh koskamcho, Otásha mosasiritam Isososh iriptarallo,Mayistoroa, ¿tamarimta? táyaro, ishabtaashkamcho, 46,47tpotssha Isosoapotaragana. Itaro viponash minamtavatsirit xiyxiavo ponirostarago, mchityayaro, tpotsia mag tpibaragiya.nia orkar mochchoria vitsi tusharagiya.48Shiaro, Isos tpotspat tsiyataragiya.¿Mayagazsha psan yasin payorotaroskosaksa? ¿Nitati nov vashchirshiti?¿Antati nov siyaa kapiatamam tpotsiaishinkia? 49¿Vanipaha kamiran Apallishpagu tayaspataragia? ¿Mayatsi ponikosda potaragsa kamiranata? Apall kokyadarago anoa tatsamkacho novaapotaksa; Isos táragiya. 50Ataro anoaviponashtisin mazinayarosin, ichigorosinIsosoa kasayarosin, sovasovaragana.Isosoa kasaragana. 51Itaro tpotsshakanogas vazorani ktontabaro, Isososhtachitaragiya. Ovaatssha potayarosin,52kamisaa toshiaro, zapiarori sovaragiya.Ashiri yovaa Isosoa potaragana anoa

kamaniana.———

Misha kamanchintspa; yovaa Otiayshoch orkar Isosoa pchagtsa táragana anoatsi.(Mativa 26.57-68; Arókasa 22.54-55, 63-71;

Vaga 18.13-14, 19-24)53Ashirocha, anoritam machtaragosin,

Apallpanish orkar pagu tapshtoragana.Anosh otiayshoch orkar, mishaotiayshochtisin vachinav,paniri virkar kamanimapani ashipshaniyaragana. 54Itaro, Pitor arapiritmag tachitaragiya. Apallpanish pagupshtoragitamta. Pshtoyaro, tiporalliziasomasish chochoragiya Apallpanpatmochchori.

55Ashiri Apallpan orkar, vachinavtam:Isosoa pachayani, táyarosin, tpotsia

14

Page 114: Candoshi bible   new testament

114

gichimapani nachogaragana. Siysa Isosoayotarit tsiyatagtsa. Gichiaros, iyshatopchayani táraganaya. Tsibonisminamari kukoz payokinariasa, ashiriypachamam varitariya, táragana. Itaro,tsibon tpots da minamari kukozpayoraganaya; naxporagana. 56Magopiyari tsiyat piyari tsiyat ashiragana. Davaanadarit tsiyataragana. 57Zapishashpatam tpots chiyzaragosin, 58Isosoakitsiptartini mazinaragini. Isos taragiaha:Apallia pagu ovpa pagoragana anoa novkapiatkachori, tochipparia zar yosorpagochina; itaro da kovipti pagochinaato anoa mazinaragini, táraganagichimapani. 59

tatssin, ashirita da vaanad tsiyataragana.60Ashiri Apallpansha orkar anoa

mazinayaro, chiyzayaro, Isosoatssha:¿Mayamsha da tsiyataksha? Tpotstsiyatkosin, ¿mayamsha da yámaksha?táragiya. 61Itaro Isossha zamazamavashirago, da yámaragiya. Apallpanshaorkar: ¿Apallish Iposamarini shiya?táragiya. 62Isossha: Aa, yov atis anvatatana tárago. Apall novaa tpotsiamtinarago, novsha Apallinogiri tachima;msasosh karovkachori pagchitampasa,táragiya Isoso.

63,64Ashiri Apallpan orkar anoamazinayaro,giya. ¿Vanipa gichik? vatam novApalltana Vipi atova. ¿Mayamaha yosortpotsia mashchi, vatam ichigoronimazinayaniva? ¿Vanip Apallia gichik?Ashiriya, ¿siy amaksa anoatsi? táragiyaApallpan orkari. Tpotssha ichigorosin:Aa, pachamam varitayallcha táragana.

65Tpotssha Isosomonsha kavachitagatashiragana.yarosin, tozim tozim ashiragana. Tozimshiarsin, Nato, kamanida ¿chaktozimkalla? atagat ashiragana. Shiarsin,

radsin Isosoa tozimomach ashiragana.

(Mativa 26.69-75; Arókasa 22.56-62;Vaga 18.15-18, 25-27)

66Ashiri Pitor tiporallizosh tarago,Apallpan orkar mochchor, kiz kosarago.67Pitoroa chochochov parago, napashiragiya. Kizsha mag: Shiy IsospatNásariatshochpat iponaragish tárago,68Pitorsha: Nitati anoa tpotsia yasariazi.¿Chakamasaha? ¿Mayamsha novaagotish atsha? táyaro, shitogashinogxiyaa ashiragshita Pitoro.

69Mochchorsha, kiz anoshsha pakiaro,tpotsiatssha:tamcha, Viponashparia Isosoya, kizPitoroa tárago, 70Pitorsha: Nitati novIsosoa iponshiazi, dancha; táragiya.Yosor mishat tpots mosasiritam:Zorakparia, shiy Isospasha viponashsha,vatam kárariayshochtamshava; magtáyaro, 71Pitorsha mantsir kapogtsiyataragiya. Yovaa atish anoayasariazi. Gichkinariana, anomad Apallnovaa pcharodama táragiya. 72Támpo,mosasiritam ktash tarasiamamyosaragiya tsibonorinshtini. MagoshPitor chinayaro putsiaragiya yovaa Isoskamanirago anoatsi; Datoma ktashtsibon yosaro, shiyma tpotsia: NovIsosoa yasariazi táchsha. Tochiptayosichsha tárago anoatsi. Isosoa kokchinayaro, kizpor magu mantsayaro,tanoragiya.Ashiri yovaa otiayshoch orkar Isosoa

pchagtsa táragana anoa kamaniana.———

Misha, yovaa orómanshoch orkar Isosoa pchagsints tárago anoa kamachintspa.

(Mativa 27.1-2, 11-14; Arókasa 23.1-5;Vaga 18.29-38)

15 1Zar yaratto otiayshoch orkarichigoro mag shaniyaragana.

Apallpan orkar shaniy, Móysispanirivirkar kamanimapan shaniy, aship anshaniyaragana. Tsiyatstagat ashiragana.

14 15

Page 115: Candoshi bible   new testament

115

Isosoa tsiyatamam ivapayarosin, oviakamorirosin, gobernadorragana. Gobernador Pirát sora.2Pirátosh kosiarsin, Pirátorinsha Isosoamashirago; ¿Shiy otiayshochpashaorkarsha? táyaro, Isossha: Aa, novotiayshochtana nov koraki táragiya.3Otiayshoch orkar zapan yotarittsiyataragiya Isosoatsi.giaha. 4Ashiri, Pirátorinsha Isosoa:¿Mayamsha da yámaksha? ¿Vanipahtpots yotarit tsiyatkana? táragiya. 5ItaroIsossha da yámarago, Pirátorinsha¿Tamashta da tsiyatak? magoshtáragiya.

(Mativa 27.15-26; Arókasa 23.13-25;Vaga 18.39—19.16)

6Oro minam masach toshikcho, tpotsApallia ogirtamam shaniykatssin,otiayshoch Pirágamam mashiragana. Pirátorinsha oromagotari minam tpotsia tashitogtariya.7Anosh tomanshishish tpots yotarittaraganaya. Siro gobiernoa kasiyaronikapiatiani atosin, varataragsin, tpotsiapacharagana. Ashirocha, anosh Párapsatpots sora anosh tomanaragiya. 8Ashiritpots Pirátorinosh kosiarsin, Navaritayalliya tpotsia tashitogamama. Nashiysha tpotsia tashitogagcha, vatamoro tashitogakshava; táragana. 9Pirárinsha: ¿Chakaa tashitogamam zadaksa?¿Otiayshochiazova koraka Isosoataporichchiva? táragiya tpotsiatsi.10Vatam Pirátorini otiayshochia orkaryasaragova. Magotari Isosoa natsaksin,Pchagi táragana.chis? táragiya. 11Doma tpots yamchosinApallpansha orkar tpotsia: Ichigoros:Párapsaa tshitogagcha tágtsa. Isosoatporillpa tágtsa; táragana. 12Pirásha: ¿Iy korakarini atis anoatamachiazi? ¿taporchiazi? tárago,13tpotssha kizpor zamagaragosin, Doni.Pachayarosh ksagi.

rosh ksagi. Kpitagi; atagat ashiragana,maga. 14Itaro Piráshta pachachia; vatam da yotarittaragova? táragiya. Tpotssha anoamazinayarosin,gana. Yasinamon tstsabiarosh ksagiatagat ashiragana.

15Pirátorinsha tpotsia magu kistamamzadarago, Ayo, Párapsaa tshitogagintstáyaro, tashitogaragana. Pirátorinshavasodororia kamachtaragiya; Isosoapzkoayaros, ksagints táragiya.chiatssha orkar tsiyatko; Siysa Isosoatarigsints. Tstsabiaros ksagints táragiya.

(Mativa 27.27-31; Vaga 19.2-3)16Sodarsha Isosoa machtaragosin,

korakosh pagu sor Piríragana. Kosiaramchosin,tatin zapan korozoragana. 17

sin, michitkosin, Isosoa korakaminachillpa atosin,sin, totiyachtaragana; vatoniriamtovapimash ktsachimash tómartaragana.18Napagi ¿otiayshoch orkar tamara?táraganaya. 19Sodar yasinpat tiya’ tiya’,kavachta, totolltata shitagat ashiragana.20Vamaria ktsachimash yosor toshiarsin,yosor vatonirtam tovatontayarosin,yasinamon tstsapani atosin, chapogopmachtaraganaya.Ashiri vappari kamaniana yovaa

Isosoa pchagtsa táragana anoatsi.———

Na kamanchintspa yovaa Isosoa natam pacharagana anoatsi.

(Mativa 27.32-56; Arókasa 23.26-49;Vaga 19.17-30)

21

giya. Sim vip Arihadoro misha Aróhó.Sodar Simoa chamayagayaro, Natoshiysha yasinaa kogi Isosoamtstsamama, atosin, kamachtaragana.Ovsha Sim koragiya yasinatsi. 22

cha, Isosoa pachamam machtayarosin,

15

Page 116: Candoshi bible   new testament

116

† Piarsikor 28 kaap vanintaha. Ashpatam kirak anoa tar, itaro Márkosarin da kaapyadaragiya.

machip kararagana. An machi soraMochozcha; iyashoch otiayshoch kukiniKórkota atiniya.

23Kosiarsin, yasinpat vakogori soramira binpa isiarsin, kshaa yásianitáragana. Isosoa vagi atosin, Isosshagataragiya. 24Shiarsin, Isosoa yasinamontstsaragana. Sodarsha Isosoa vamarichigoro toshiarsin, vaanpatatiniposimam vichipat mag michitaragana.Michitiarsin, vamaria ovaya yaktamovaya yaktam ashiragana maga.

25Ashiri tstsaragana Isosoatsi zarmaginaa kachigaratto. 26Isosomonyasinamon mochinogi yadamarinivayaragana.gana anoa kamaniragiya. Yadamarinikamaniragiya; Isos otiayshoch orkarchatáyarosin yadaragana. 27,28†

niatssha min botsotsonogich nigichtstsaragana. Minoatssha bazinogicharagich mag tstsaragana.

29Tpotssha toshikchosin, zapan naptanapta ashkosin, Isosoa staraganaya.Mantsiri tsiyataraganaya. ¿Tamasha dashanatsi tapachidaksha? ¿Shiy vatam:Novna zadkori,chori, yosor tochip zari pagochinatáragshava? 30Apalliasha Vipish, ashiroyasinamon karovagcha táragana.31Apallpansha orkar, misha otiayshochtayaspatampan yotarittam tsiyat tsiyatashiragana. Tpotsia llitarit istatarita,¿Tamasha da vaanatsi da tapachidaka?táragana. 32Isos, otiayshoch orkarkarovkacho, iysha anoa pakiarorini,magoanachshapariniya; táraganaApallpan orkari. Vashchir yovaptatintstsaragana anpatatin Isosoa yotarittsiyataragitamana.

33Ashiri zar vachamoria kizpor tapiaashiragiya. Zar kzata ashiragiya.

Zapishsha, zar pokamcho, yosorsha zaryakatan ashiragiya. 34Pokamcho zar Isoskorozorago; Apaa, ¿mayamsha Apaa,novaa kasaksha? táragiya. Vaanshochikok: Iríy Iríy aráma sapáktani táragiya,35

gana. Za, Iríyasariniatsi koroziallpatáragana. 36Minam tpots iriptarallo,binoa kash yoshidaragiya. Shaboshaboyayaro, kshash chka shiaro, yasinamontorimiaro, Isososh kok tonaporagiyavamama. Panayaro, Xamachimasi: Napagpani, táragana. ¿KamapariIríyasarini koschiazova yarovamama?táragana.

37,38

rago anosh tsiparagiya. Apallosh pagukamis, iposanad izichiragiya. Ivarkayashino, chiriah ashiragiya. 39AshiriIsos tsipakcho, capitánsha anoshtasasiaro xiyxiavo, yovaa ashirago anoaparago, In tpots Apalliritcha vipatáragiya.

40Kizsha arapiatari naparagana.Sarómi, misha Mariya matárinshochi,misha Mariya Sadiak llor vaniri, OsMariya vanirimonatamta; aship kizksotaragana. 41Siro datori pacharsin,Isos Kárariayash tarago,rosin, Isosoa istaragana. Zapan kiztachitiarsin, Irosarinosh kosaragana anichigorosin Isosoa ksotaragana.

(Mativa 27.57-61; Arókasa 23.50-56;Vaga 19.38-42)

42Ashiri zar pshtototano sápatoamshavasina yaramam varitaragiyasápatoama. 43Ashiri natomatamviernesash Osiysha, arímatíyshochitpotsi, Isosoa mapi ato Pirátorinpattsiyataragiya mashamama. Osotiayshoch orkarimontamcha; kizporvanasirimon tpotsi. Apallia kizpor

15

Page 117: Candoshi bible   new testament

117

chinako, oro Apalliam Iposamarinikotaragiya. Ashiri Os da poniko,Pirátorinpat tsiyatko, mashiragiya.Isosorini yayarori, mapchima, magtáragiya. 44Pirátorinsha magoshchinayaro, Isos tsiparagiaha ato,capitánaa koroziaro, mashiragiya. ¿Isostsiparag? táragiya. 45Capitánsha: Aa,tsiparagcha; táyaro, Pirátorinsha Osia:Ayo, Isosorini yagsi; táyaro, 46Osshakamisaa borshimashi vanasiripaxanxiaro, Isosoa narovayaro,kamispat koripiragiya. Yayarallo,mapshishiam patobchia kachotaraganaanosh Isosoa vayaragiya. Vachoapatobichpatatam bam shtadaragiya.47Mariy matárinshoch, misha Mariy, Osvaniri paragana Isosoriniatsivayaragana anoatsi.Ashiri yovaa Isosoa pacharagana anoa

kamaniana.———

Misha, yovaa Isos támarago anoa kamanchintspa.

(Mativa 28.1-8; Arókasa 24.1-12;Vaga 20.1-10)

16 1Ashiri,cho, Mariy matárinshoch,

anamonsha Mariy, Sadiak vanir,anamonsha Sarómi,shia paxanxaragana Isosorinimoniichomamama. 2Potamsha tomigosh,kizsha mapshiship napkatssin, magnataragana. Zari yak ashirato,kosaragana mápshisho. 3Koskamchosin,kiz vaanpatatin ¿Chakaha chiyamtavatiachillina vachoatsi? Patobichkiyak tstsamava; táragana.

4Ashiri nap ashkosin, mapshish magovachu kavaro paragana. Patobichshakapiatamsha paragana. 5Ashirocha,vachosh vantsosh pshtoyarosin,napkosin kanogas ashiro paragana.Vamar borish vazoran ktontabaro,

mapshishish bazinogich koxinxinavoparagana. Kizsha kizpor poniragana.6Kanogassha: Ponirintspa. ¿Isosoanásariatshochi nachogakis yasinamontstsaragana anogazi? Isos támiallcha.Vatacha yovash tamoa ashirago ano.Donshitaya, tárago. 7Mikiaros natstsa.Isosoa viponash ichigoroats kamanigtsaPitoroatstamta. Isos Kárariayap vasinanayarallpa. Abi nakchos, Isosoapagatssa, vatam Isos datori tsiparo siyaakamaniragova; tágtsa; táragiyakanogasi. 8Kizsha poniksin iripoporashiragana. Nogtatagat mag ashiragana.Ponirostabatssin,gana. Kok bamatabach ashiragana.

———

(Mativa 28.9-10; Vaga 20.11-18)9

llo, ichtaro Mariya matárinshochiparagiya yovachich tsibon matayaroyashigoa tashitogarago anchich.10Mariysha natto, kosiaramcho, Isosviponash magu mantsaksin, tanoksin,ovsha kamaniragiya. 11Itaro Isosshaviponash: Magopa atiya táragana.

(Arókasa 24.13-35)12Ashiri natam Isos viponash yaktash

tsibon Irosarinosh shitogiarsin, xitosin,yap da chinaro anosh Isos viponashiatsimag kamataragiya.gana, vatam llitaritamsha kinaragova.13Zapish natstayarosin, kanaporagsin,minoatssha viponashpatatin ichigorokamaniragana. Goatsip xitoni, Isosoaparagtanicha, táragana.tisin: Gotishcha atis, táraganaya.

(Mativa 28.16-20; Arókasa 24.36-49; Vaga20.19-23; Tayaspatam. 1.6-8)

14Ashiri natam viponash aragtachminam matayaro katogosin, anshotamIsos yakaragiya. Yakayasha,giya viponashiatsi.kis yovaa táragi anoatsi? tárago.¿Magishis chinamam vasha bam

15 16

Page 118: Candoshi bible   new testament

118

ashkis? Yovaa támiarori, tpotssha:Isosoa iy paragini. Na kchitchatáyarosin,ragsa? 15Na siysa nimon piyam nakos,piyam nakos, shiaros, tsaporonasiaizataro novaa koki tayapstagtsa.Ichigoros tpotsia tayaspatagtsa. 16Yovtpots novaa magoanko, siysa ichomakisan tpots oro kamogchilliniya. Itaro yovtpots novaa da magoanko yashigopshanachiya. 17

pasinaya. Novapa vizporiri yashigoatashitogachillinaya. Ashpatam llitaritaakukoz donta yasaro tsiyatchillinaya.18Mkaa potakta, da kapoxchiya. Vasoavakta, da tsipachiya. Kas yotamaa

ovpat patatkacho yarchiya; táragiyaIsoso.

(Arókasa 24.50-53; Tayaspatam. 1.9-11)19Ashiri minosh zar Isos,

rini, viponashia vaniayarallo, ApallIsosoa narigarago, kizpor korakam

giya. 20Viponashsha ichigoro tsaporonasztaro Isosoa kok kamaniragana.Tayaspataragosin, Isos vaana istarago,Isosoa vizporirini yamadat yamadatashiragsin, tpotssha: Aa, zorakparia,Itsinsaro tayaspatakana táragana.Ashiri yovaa Isos támiarallo yosor

Vaparip natarago anoa kamaniana.———

Vatamcha Isos koko. Ashiri vapparia.

16

Page 119: Candoshi bible   new testament

119

Vasina pakich kamanchillpa yovaaArókasarini yadarago anoatsi

Sirotamasa Arókasa tpots soro taragiya. Ovsha Isosoa kok kamanimam tsibonkirak yadaragiya. Arókasarini otiayshochimonaha tpotsi; piyartach tpots taragiya.Donta Isosoa vachu parago, kizpori yasaragiya; kapog magoanaragiya. OroPapororinpatini xiyragiya Apalliam kok kamanimama. Isosoa kok izooro yasapi atooro tpotsia mashta, mashta, ashiragiya yovaa Isosoa paragana anoatsi. Paporoamistampani taragiya vatam doctoromonava. Paporoa da kasaragiya. Korak Paporoapachayani atita, ashirita Arókasarini ksotaragiya. Kizpor chinaragiya Isosomona.Kirakaa kizpor yasaro, ashirocha, vanasir yadaragiya.Vamkoriam, Tiyóhiro soro, yadaragiya. Tiyóhir korakamoncha. Arókasarini,

Isosoa kok izooro yasachpa ato yadaragiya. Isos iyam tpotsiamani ichigorotsiparagiya; da otiayshochiammari tsiparagiya, tápi ato yadaragiya. Shiyna itsinsaromagoankachosh, Isos shiyaa tapachidapi ato, shiyam yadaragiy Isosatsi koko,táragiya Arókasarini.Isos tsiparago, támarago, Vaparip kanaporago, anomon 35 masach Arókasarinsha

kirakaa yadaragiya. Korak Papororiniatsini tomanarago, Orómash kasaragiya.Anpor Arókasarin kirakaa yadaragiya; donima Papororiniatsini pacharsinyadaragiya.Ashiriya, na yovaa kamanirago anoa pakich kamanchillpa:A. 1.1-4 ¿Tamarimta, zovaa Tiyóhiroa? Isosoa kok izooro kamanchillpa.B. 1.5—3.38 Isos, Apall Iposamarini, mosasiripa koschiya.

Tpots zapan, Apall Vip mosapa koschiya, táragana. Isos llortaragoanoa kamanchillpa.

C. 4.1—9.56 Isos kizpor taragiya, viponashiamsha iposaragiya. Iposiaro,zapan tayaspataragiya. Tpots zapannin Isosoa paragosin, Zorakcha,Isos Apallcha Vipa, táragana. Isos viponashsha Isosoa izooromagoanaragana Isosoatsi.

D. 9.57—19.27 Isos otiayshochia tpotsi kapog vaniaragiya. Siy donna novaamagoankos, ayamtatiya Apallosh pshtochiazis, dabaria, táragiya.Itaro, viponashiatsi, Novaatsimari ksotagasidama, tárago. Novaazorampataris chinagtsa; novamon kamini tsipaniatstatis pchidintspa,tárago. Oro Apallshomari tchitagtsa; vanasirinadaritis tagtsa, táragiyaviponashiatsi.

E. 19.28—24.53 Otiayshoch tpots Isosoa gataragana. Isosoa pacharaganaya.Pacharagitatssin, Apallsha Isosoa itoyamaragiya. Isos viponashia,Novaa koki ichigoro kamanishinints tsaporonasshochiatsi, táragiya.

Táragiya Arókasarini.

Page 120: Candoshi bible   new testament

120

1 1-4¿Ich Tiyóhiroa, tamarimta?Yovaa Isos mag ashirago anoa

izooro shiyaa kamanpi atori, nia kirakaayadayarori, shiyam zaganchillpa.Tpots shiyaa tayaspatarago, Isosoa

kok mazinaragosh, an zorakcha. IchtaroIsos tpotsia tayaspatarago, vachpatariparagosin,raganaya iyaatsi. Llitaritsha tpots anoamazinayarosin, Isosoa kok yadamanayadaragana; da vashonad minamtsiyatssis yadaragana: Isos iyashashirago anoatsi. Itaro, nov donta kachiparagori,ragina. Ashiriya, yasaragori, magishichinaragori, na kirakamon izoorominamari tsiyatssis kamanchimaIsosoatsi koko.

———

Ashiriya Apall vasodoror Sakáriyarinpat tsiyatarago anoa kamanchillpa.

5Sirotama mag Sakáriyariniotiayshoch Apallpanimona taragiya.Yovapor korak Irótisarini otiayshochiaishinarago anpor taragiya Sakáriyarini.Vizallpa Ísapírorinpa taragiya. Ísapírini vapar ApallpanimonatamtaArónarinchichi. Itaro, SakáriyarinshaApallish pagu mag ksotaragiyazóvallpata. Mag Apíyarinchich tpotsi.

6Vizallpa tarago,tamarini ichigoro mag payoragiya;kizpor vanasir taragiya. Apallta: In tpotsvanasircha, táragiya. 7Vizallshamipshimona; mag vip vanintamonaha.Itaro natsha kizpor vachinamona, maga.

8Ashiriya Sakáriyarini zóvallpataApallish pagu ksotkosin, mag Sakárini ksotaragitamta.

9Itaro, natsha otiayshochsha Apallpan:¿Chakaha kzammashia Apalliamtazoch? mag atosin, soraa yadayarosin,minamari yayarosin, Sakáriyariniatsimag iposaragana Apallia tazomama.Otiayshoch Apallpan oro ashiragana.10Ashiriya, zari tatsamocho pshtoragiya,maga.Itaro, tpotssha ichigoro vishchipi

shaniarsin, Apallpa tsiyataragosin,Sakáriyariniamani mag kotaragana.

11Ashiri Sakáriyarini Apallishkzammashia tazoko,rori yakaragiya.gich xiyxiavo mag paragiya Sakáriyarini.12Pakiaro, kizpor poniragiya, maga.

13Itaro, Apallsha vasodoror: Sakáriya,ponirillpa. Vatam Apallpa tsiyataragosh,Apallsha mazinaragova; mag tárago.Ashirocha, izallish miriakcho,ipariamish kamozaa tatsipochparia.Tatsipkacho, Vag yásamagcha.14Iparimonish magish shabatachpasha;tpots ichigoro magu ksachtampasinaya.15Mazinalla; Apall: Vag kizpor tachiyaatiya. Ashiriya, oro kshaa vatpa. Orokanxori tatsipom kizpor Apallia Vanipayochiya. 16,17Iríyasarini tamaragpariaashiro Apallimon vizporirini tachiya.Ashiriya, ayamsha vachinayaro,otiayshoch zapan magoanpana ato,iparish Vag Apallia kok kamanchiya.Ipariatsish kok mazinayarosin, magoshitsinsaro magoaniarsin, itsinsartamtachillinaya. Tpots vaparpat natsakta,yosor tsiyatchillinaya. Tpotsiam magoazyaramapani tachiya. Vasina tpotsiamagu yariaro, Apallsha oshimonkoschiya, táragiya Apall vasodororiSakáriyariniatsini, maga.

Nov Arókasi yovaa Isosashirago anoa kamanchillpa.

1

Page 121: Candoshi bible   new testament

121

18Sakáriyarinsha mag: ¿Tamariaipariami tinachia? ¿Kizpor vachininava?Izallshiti kizporitam vachina. Ashiri¿mayamada nov yasachi? mag táragiyaSakáriyarini.

19Apallsha vasodoror mag:tana sori nova. Oro Apallish ksotaragori,Apallsha novaa: Tsiyatssia kamanishini,táragiya. Ashiri kamaniti atori kosaragori,20itiarsha shiy da magoanaksha. Ashirita,zar tatsamkacho, iparinachpasha; Apallkok gichtariaha. Ashiri mazinancha.Nimon magoanagcha. Nimon kokishbamayaro, tsiyatamam pinasachpasha.Kokshartish tachsha. Izallish ipariatsishtatsipkacho, anosh yosor tsiyatachpasha;vatam novaa koki da magoanaragshava,mag táragiya Apall vasodorori.

21Mag Sakáriyarin Apallpa vasodorortsiyatko, zapshtaragiya. Itaro tpotsshamago kapog kotaragosin, ¿Mayamshtazapshtak? ¿tamanshitaha? mag táragana.

22Ashirocha, zapish shitogiaro,tsiyatamam mag xapoaragiya. Tpotssha:Sitatsiri Apallia vasodoror paragparia,táragana. Itaro, Sakáriyarin koksharimag taragiya. Oro ovpat tosom tosomshiaro, pakich kamaniragiya, maga.

23Shiaro, Apallish pagu ksotamamivaparago, vaptam kanaporagiya.

24,25

giya. Miriayaro, Ísapírorinsha: Apallchakizporiya. Novaa kizpor istaragiya.Yosor pazichiazi: dabaria.tati, itaro na ipariami istayada, magtáragiya. Shiaro, zamiatpata tsopvaanatsi pishoragiya.Na kamaniana yovaa Apall vasodoror

Sakáriyarinpat tsiyatarago anoatsi.———

Misha, Apall vasodoror Mariyarinpat tsiyatarago anoa kamanchillpa.

26Ísapírorin minam matayaro tsopmiriaro, Apallsha vasodororia:

raa, shiy tsiyatssis vayashini; táyaro,yosor zaganiragiya Mariypi. Mariyayaktash Násariatosh taragiya mosanogKárariayanogi. Ab Násariatap Mariyapvasodororia mag zaganiragiya.

27Mariyarin Dápiyarinchichcha.Kamasinamoncha. Vamsani taragiya.Itaro Osiyarincha vayamadamarini.Osiyarincha Dápiyarinchichimonatamta.

28Ashirocha, Apall vasodoror Mariyashkosiaro, ¿Tamarimta, Mariya? tárago,Apall shiyaa kizpor chinakiya. Shiyaakaapa kizpor istachiya, táragiya, maga.

29Itaro, Mariyarinsha kizpor ponirago,zamaragiya. ¿Mayamshtaha novaa at?magosh chinayaro tárago, 30Apallshavasodoror: Ponirillpa, Mariya. Apallshiyaa kizpor chinakiya, tárago. 31Itaronovaa koki mazinagcha. Nimonmirichsha; kamozaa tatsipochsha.Tatsipkachosh, Isos yásamagcha.32Iparish kizpori tachiya; Apallcha Vipa.Kanogiaro, Apall korakam kizporinachiya.pari ashiro kizpor korakam kinachiya.33Iparimaritish korakam tachiyaorotamarita. Korak llitari donshapari.Iparish pastachiaha; dabaria, magtáragiya Apall vasodorori.

34Mariyarinsha: ¿Tamaria novmirichi? Vatam kamozaa da pakinava,táragiya. 35Apallsha vasodoror: ApallVani vaantari shiyash pshtochiya.Vizpoririniatsini shiyam panachiya.Shiaro, lloraa ipanachsha. Ashirocha,¿tpotsiaha shiyash tinach? Apallimarishiyash tinachiya; Apallcha Vipaya,táragiya Apall vasodorori. 36Natsiyatssis minoa mazinagcha. PamonishÍsapíra miriaragiya. Kizporita vachin,mipshimonta, na miriaragiya. Naminam matayaro tsop miriariya.37Mipshiatsta Apall xaptariaha.Apalliam xapoamam vanintaha, magtáragiya Apall vasodorori.

1

Page 122: Candoshi bible   new testament

122

38Mariyarinsha: Ashiriya,ria; Apall vaana zadko, novam ashimamzadko, varitachparia; vatam Apalliamagoankinava,rini. Táyaro, Apallsha vasodoror tsiptaashiragiya.Vatacha Apall vasodoror Mariyarinpat

tsiyatarago ano.———

Misha, Mariyarin monap naparashino anoa kamanchillpa.

39Apall vasodoror Mariyarinpatsiyatiaro,tam: Pamonpi Ísapírop napatama,táyaro, mag Otiayap tsap arapnataragiya. Iposap yakat machishtaragiya.

40Anosh kosiaro, Sakáriyarinish magnaparagiya. Monaa pakiaro, ¿Ísapíroa,tarish? tárago, maga. 41Ísapírorinsha:Tartana, táragiya, maga.Itaro, Ísapí

yaro, vipsha kizpor moros morosashiragiya Ísapírorinsho. Apallsha VaniÍsapíroriniatsi magu putsiaro,giya. 42Ísapírorinsha kis tsiyatiaro,kizporitam tsiyataragiya. Mag táragiya:Apchia, Apall shiyaa kizpor chinakiya.Ipariatstamtish kizpor chinakiya.43Yogpayarotishcha; shiy novashnapkatishcha. 44Mazinancha. Ipartamtimagu kischa. Shiy tsiyatiarosh, iparimoros moros ashiragiya. 45Apallvasodoror shiyash tsiyatssia vayayaro,shiy anoritam magoanaragsha. AshiriyaApall shiyaa kizporparia chinakiyaatina, mag táragiya Ísapírorini monatsi.

46Mariyarinsha mag monaa táragiya:Apall kizporcha. Kizpor novaa istakiya.47Apall novaa tapachidaragiya.Ashirocha, nov magi kischa. 48

tati, mchoch tamapari ashirita takori,itaro Apall novaa chinaragiya. Tpotsshaorotari novaa: Apall Mariyaa kizpor

chinaragiya, táchpasinaya novaatsi.49Apall kizporcha. Novaa kizporistaragiya. Apallimaritcha vanasircha.50Oro chiyaa tpotsiatsich nayanikiya.

sin, Apallsha oro istartachiya. 51Apalloro chiyatsim kizpor istakiya. Itaro,ashpatam tpots magosh chinayarosin,Apalligaz zadkiazi tát ashkosin,Apallsha tsiyantayaro, kapiatchiya.52Kizporiatsta korakatstata kachigchiya.Itaro pokiria istakiya. 53

tatani, iyaa istakiya;ria iyama. Itaro, tpots maachigaztamtamarako, Apallsha anoatstam tpotsgatachparia. 54Itaro,tsini istakiya; iyaa vaanatsi tiptsirchinakiya. 55

tsini Áparámarinia mag táragoanoatstam kok natsha tominoragiya.Áparámarinchichiatsini ichigoroatsiniistakiya, mag táragiya Mariyarini.

56Ashirocha, Mariyarin Ísapírorinishnapko, tochip tsop taragiya monsho.Shiaro, vaptam kanaporagiya.Yovaa Mariyarini parshino anoa

kamaniana.———

Misha, Ísapírorin Vagariniatsini tatsiporago anoa kamanchillpa.

57Anpor Ísapírorin vipaa ksotaragiya.Shiaro kamoz tatsiporagiya. 58Ísapírorinmaachiri tsiyatssia mazinaragana: Magvachinata vipaa tatsiporagiya. Apallkizpor nayaniragparia, mag táragosin,magu ksaraganaya.

59Ashiriya,sin, potam tochparinshini matayaroanosh zari Ísapírorinshini kosaragana.Kanxoa vayomshiria tas ktsopiarsin,Sakáriyaa yásamayani vaparia sora,mag táragana. 60Itaro, vanirsha: Doni.Vag yásamayani, táyaro, 61vamkorsha:Ashtata. ¿Nitati maachiritish Vagaa

1

Page 123: Candoshi bible   new testament

123

sortariaha? dabaria. Sakáyani, táragana.

62Shiaro, ovpat tosom tosom shiarsin,vaparia masharagana: ¿Chakaha sorayásamapi atsha shiya? tápi atosin,tosom tosom ashiragana. 63Sakásha yadapi ato, ovpat tosom shiaro,yadashishia panayarosin, mag yadakotáragiya; Apall vaana: Vag yásamagchatáragova; táragiya Sakáriyarinikirakamona. Tpots natstayarosin,poniragana. Shiaro,gana, maga.

64Yásamakchosin, Sakáriyarinsha kokmoriaragiya; yosor tsiyataragiya.Vapparia, Apaa; Shiy kizportishcha, tátashiragiya.

65Itaro,gana kizpori. Otiayash vatsaponomachip kog shoniaro, mag tsiyatssiamazinaragana. 66

gosin, magosh chinayarosin, ¿An llormaypaniama kinach? vatam Apallkizpor istakova, mag táragana tpotsi.Yovaa Vagarini llortarago anoa

kamaniana.———

Misha, Sakáriyarin Apallia vanasir tsiyatarago anoa kamanchillpa.

67Ashirocha, yásamayarosin, Sakárinsha yosor tsiyataragiya, maga.Apallsha Vani Sakáriyariniatsi maguputsiayaro, Sakáriyarinsha Apallia kokkamaniragiya. Tapachidampani ato,Isosoa atiya, itaro Isos datomallortacho.Ashiriya, Apallpat tsiyatko, mag

táragiya; 68,69Apaa, shiy kizportishcha.Iy otiayshochini shiyaa ogirtaktanicha.Tapachidampani iyam zagankachos,iyaa kizpor tapachidachiya.rini Dápiyarini kizpor korakamoncha.

dampani inachpasha. 70Shiy shanatsi

kokish da kapiataragsha. Shanatsishshakokish kamanimapani:dampaniam zaganchima, atcha Apalli,mag táragana shiyaatsi. 71

pan tpots koskacho, kodarariatsini iyaatatotsichparia Yashigosh takani anoatsi.72,73Shiy, Apaa, zitaminariniatsiniÁparámariniatsini mag táragish;Novanatsi koki izooro payochima, magtáragish. Shiyaa bizachiazi, dabaria; orochinachima. Oro shiyachchia istachima;tapachidachintspa, mag táragsha, Apaa.Táragish anoa izooro payoksha; oro iyaaÁparámarinchichiatsiaroni nayaniksha.74Tapachidakchosh, dosha kodarariniiyaa kasichiya. Iysha ponichiazini,dabaria. Shiyaatsimari chinachiniya.75Vanasir tachiniya; kisshapariatachiniya. Nish tsaporonasosh taktatani,ayamtati shiyaatsimari chinachiniya,Apaa, mag táragiya Apallpat tsiyatkoSakáriyarini.

76Táyaro,sha kamanko táragiya; Itaro, shiy, ipariVaga, shiy kamanimapaniam tachpashaApallia koko. Shiyma chtaro, Apalliakok kamanimam yamazachpasha; ApallIposamarini ovsha kozizimon koschiya.77Itaro shiy tpotsia magu putsichpasha.Apall iyaa yotaritshishirinia izoorokapiatchiya, 78

kova, táchpasha. Apall vaanatsiIposamarini mosá zaganichparia. 79Iytonimoshpaz takoni yotaritshishoshtakaniya. Ovsha koskacho, magiatsiniyarachparia.paz ashko, itaro Apall Iposamarini iyaatapachidachiya. Iyam mapimpanachiya, mag táragiya Sakáriyarinivipatsi.

80Ashiriya, Vagarin mag vanasirikanogaragiya; magu kapogomona.Kanogasima vaanitari aposap taragiya.Shiaro, tpotsosh kosiaro, otiayshochiatpotsi tayaspataragiya, maga.

1

Page 124: Candoshi bible   new testament

124

Ashiri yovaa Sakáriyarini Apalliatsiyatarago anoa vapparia kamaniana.

———

Misha, yovaa Isos llortaragoanoa kamanchillpa.

(Mativa 1.18-25)

2 1-3Yovapor Akósot korak vaamari

giya. Misha, anportam síriyshoch orkariSiríniya sora korak taragiya.Ashiriya, koraksha Akósotsha kirakaa

yadayaro, tpotsiam tsaporonas ztarozagan zagan ashiragasha. Virkaroshtáragasha; Yap llortabaragis ab natssasoriatsis toyadamama, táragasha.Ashirocha,giya. Da siró ashtaranaya.

4Ashirocha tpots ichigoro yapzitaminarini llortarago ab natataranaya.Osiyarinsha Násariatosh Kárariayashvatsapon mos kayarallo,rinpatin, Pza, sorini Birígap yakat,Otiayap vatsapon, toyadani, ato,nataragiya. ¿Vatam ov OsiyariniDápiyarinchichiva? Itaro Mariyarinshamiriaragiya. Ashirocha, Dápiyarinshiniyaktarini kosiaramcho, 5-7itaro pagosanosh tstsaragiya.Itaro Mariyarini tatsposhiamamshat

kosaragiya. Vakarash pagu tar ashko,anshorisha vipaa ivachiztamariniatsitatsiporagiya. Tatsipiaro, vanirsha vipaachirikupat torimiaro, vakarash magovaripshtaragiya.

8Ashirocha, annog Biríganog vatsiripastosh chinozpan opiahariniatsichinogaz naptaranaya. Psanshachínogaz napkatssin, 9anosh Apallshavasodoror yakaragiya.ragasha.Anoa pakiarsin, 10,11ovsha Apallsha

vasodoror, Xamachimasi: ponirintspa.Siyam tsiyatssis vanasirimish vayati torinattina. Natori in siyam tapachidampani

Apallia Iposamarini Dápiyarinshiniyaktarini Birígash tatsipialliya.riamis na llortaragiya. Ztaro tpotsiatapachidachiya. Magiatsis isitchiti torinattina, Apall vasodoror táragiya.12Yaktash napkamchos, lloraa pagatssa.Llor chirikupat torimaro vakarashvatogash pshtaro pagatssa. Anomonlloraa natstachpasa, mag táragiya Apallvasodorori chinozpaniatsi.

13Antaro, Apall vasodoror zapannashayakatara ashiragiya. Shiarsin,sha yasiaksin, zamamtar ashiraganaya;14¿Tamaro Apall ivarpichta,shochia istaraga? Vaanpatatin mapiyrotapana ato anoam tapachidapaniazaganiragiya, yasiaksin táraganaya.

15Antaragsin, yosor kanidap vaptamApall vasodoror káriataramchosin,ashiriya ovshtisin chinozpanshtisinBirígap pza, pagani. Apall iyaa nakamanirago anoa napani. ¿Tamayriahaanoa kamaniashin? táyaradsiniriporaganaya.

16Kosiaramchosin, vakarash vatogashpshtaro paraganaya. Osiyariniatstam,Mariyariniatstam paraganaya.

17Osiyariniatsi paragosin,naya. Tsiyatkosin; Nia lloraa Apallvasodoror zapan iyaa kamaniragiyatáragosin, ichigoro kamaniragana.18,19Mariyarinsha chinozpania kokmazinarago, magosh chinachintarashiragiya.Chinozpansha ichigoro tpotsia

kamaniragana.sin, kapog ponirostaragitamanaya.20Ashirocha, napiashinosin, chinozpaniyosor vaptam kanaporaganaya. Apallpavanasir tsiyataraganaya. Apaa, vapparia,tát tát ashiraganaya, ¿vatam Apallvasodoror vapta kamaniragova?

21Anamonsha tochip matayaro matsmaramcho anosh kanxoa vayomshiriatas ktsopimam varitarago, soraa

1 2

Page 125: Candoshi bible   new testament

125

yásamaragitamanaya. Yovartatam Apallvasodoror mag datoma Mariyarinimiricho, Lloraa tatsipkachosh, Isossoraa yásamachsha, tárago, vanirshaanoritam Isos sor vipaa yásamaragiya.Yovaa Isos llortarago anoa tsiyatssis

kamaniana.———

Misha, Isosoa kanxoa Apallosh pagu yamadaragana anoa kamanchillpa.

22-24Ovsha Mariyarinsha vaanatsivanots sitatsiamam zari tatsamorago,Osiyarinsha, Pza, Irosarinap yakatiparini Apallosh pagu yamadani Apalliakok tominamam, táragiya. Táyaro,

mama.rago anoa tominpi ato nataragiya.Móysisarini kok táragiya;

Kiz vaanatsi vanots sitatsiamammakoakoa chinoa tsibon Apalliambotchillinpa, atcha. Misha:zaa ivachiztakchori tatsipkacho

llinpa Apallpaniama,táragiya Móysisarini. Ashiriya,sha, Pza, Apallosh pagu pshtoyani;Apall kok ato anosh ichigoro tominiani,táyaro nataragiya.

ganaya.25,26Itaro anosh tpotsia, Simoriniatsi

sora, mag chamayagaragana. Simorinioro Apallia chinaragiya; vanasirtaragiya. Apall iyaa otiayshochiatsiniizooro tapachidachiya, táyaro,Apallimon Vani kizportaragiya. MagApall Vani Simoriniatsi kamaniragiya.Nov Ipari mosá koschiya. Datomatsiparosh pagachpasha, mag ato, Simshakis kotaragiya Apalliam Iposamarini.

27Ashiriya, natomatamta ApallshaVani: Apallip pagu natscha, táyaro,Simsha ayo ato, natarago, anosh kanxoa

Isosoa paragiya, maga. 28Kanxoayamayaro, pachipiaro, Apallpattsiyatko, mag táragiya; 29-31Apaa, shiykizportishcha. Ipariatsish na pakiana.Shanatsi kokish da kapiataragish. Nanovaa yamamam zadkosh,dama. Natona kisshaparia tsipachina.Iparish otiayshochia tapachidachiya.32

tam kokish yasachtampasinaya.Husinoshpa tachillinaya. Otiayshochtpots nimon kizportachpasinaya.Vapparia, Apaa, mag táragiya SimoriniApallpa tsiyatko.

33

rosin, mag ponirostaraganaya.34,35Simorinsha Osiyariniatsini napiaro,Apall siyaa kis napchiya, mag táyaro,Isospasha vanir tsiyatarago; Izaria,mazinagcha. Iparish tpotsia magunatstachiya. Iparish vaamari kizporta

naya. Ashirocha,chia tpots zapan vanichiya Apalli. Itaro,yovaatssha ipariatsish kok payokanaanoatsim tapachidachiya. Itaro, shiyizaria, anoa kachish pakchosh, kizpormagish mantsachpasha; zadsimon kiyogkachiyachpasha, mag táragiya Simorini.

36,37Anshoritam, kizatstam magchamayagaraganaya.cha. Vaparin Pánoviarincha. Ovzitaminarini Asíararincha. Ánarini magApallia natstampanimoncha. MagÁnarini 7 masach vazarall taragiya,itaro tsipayaro, oro mashidsha taragiya.Kizpor vachinarago, 84 masachirinitaragiya. Itaro,giya. Apallish pagu tar ashko, Apallpatsiyatstar ashitariya.riya.

38Ashiriya,yaro, natstaragiya Isosoatsi. Vapparia,Apaa, Ipariatsish zaganiragish, táragiyaApalliatsi. Shiaro, Irosarinshochpa tpots

2

Page 126: Candoshi bible   new testament

126

† Otiayshoch tpots oro vaanatsi magu putsimam Irosarinap nataragana. Irosarinoshshaniyaragosin, yabiyrosin, magoaz putsiaragana, yovaa Apall Ihíptosh tapachidarago anoatsi.Sirotama Ihíptoshoch otiayshochia itotsiaro, opiahaa pachayarosin, itaro Apallshaotiayshochia vip pachamam vatsta táragiya. Ashirocha, natsha otiayshoch vaanatsi maguputsimam oro minosh masach shaniy, yosor minosh masach shaniy ashkana. An vatachaotiayshoch Páskovarini atiniya.

tsiyatiaro, Siy Apalligaz Iposamarinizadaragos, in vatatcha,cho ano, mag táragiya Ánarini.

39Ashiriya,tamarini ichigoro mag tominaraganaya.Shiaro, vaptam mosap Kárariayapkanaporaganaya kanxopta.Vaptam kanaporagsin, Násariatosh

yakat taraganaya vaanshosha pago.Vatamcha tsiyatssia Apallosh pagu

yamadaragana ano.———

Misha, Isos llortama Vaparia kok zadarago anoa kamanchillpa.

40Ashiriya, Isos yaktash Násariatoshtarago, anosh mag kanogaragiya;kizporiaragiya. Magu magoririmona.Apall Vipaa kis naparagiya, maga.

41Oro masach kaniasich yakachoanosh Osiyarin Irosarinap nataraganaotiayshochiam Páskovarini†shiama.

42Itaro, Isos kanogasimasa,rini 12 tarago,tamta.

43Apalliam shaniymam ivapayaro,Osiyarin mag vaptam kanaporaganaya.Itaro, da yasaragosin, Isos Irosarinoshtaragiya. 44Vamkorpat vasinapayamazayaralliya, ato,naya. Mapirsin minam zar vazorannataragana. Psan makamchosin,Isosogaz nachogaraganaya. Maachiritaamashko, vamkoria mashko, ¿Isosova?mag táragosin, 45naxporaganaya.Ashirocha,

gana nachogamama. 46

sin,

gana anosh pshtoyarosin, Isosoaparagana.Mag Isos anosh koxinxinavo

ashiragiya.panpat tsiyataragiya;giya. 47

tamta. Tpots Isosoa mazinaragosin,¿Magu vanilli? mag táraganaya.

48Ashiri vanir Isosoa paragosin,ponirostaragana. Vanirsha: Mshia,¿yapsha tsíparagsha? ¿Mayamsha shiyda iyash tachitaragsha? Vanip zarmagini mantsaragoni, shiyagaznachogaragini, mag táragiya. 49Isossha:Zoraktishcha, Ataa, itaro gotpashanovagaz nachogaragsha. NishoritchaAparigazia kok pshtoragina. ¿Tamashada yasaragsha? mag táragiya. 50Vanirmazinaragita, itaro da magoanaragana.

51Táyarosin, vaptam kanaporagiyavanirpata. Vashtam Násariatosh kosiaro,oro magoanaragiya;ragiya;giya. Vanirsha anoa ichigoro magoshchinachintar ashko, da bizaragiya.

52Anomonsha Isos vachinaragiya.Magu kapogomona. Tpots Isosoa kisnaparaganaya.tamta.Yovaa Isos Vaparigaz kok zadarago

anoa kamaniana.———

Misha, Vagarini tpotsiaichomarago anoa kamanchillpa.

(Mativa 3.1-12; Márkosa 1.1-8; Vaga 1.19-28)

3 1Yovapor Vagarini Apallia kokkamanirago anoa kamanchillpa.

Korak vaamari kasiro Tipíararini sora

2 3

Page 127: Candoshi bible   new testament

127

tsaporonasia ichigoro ishinaragiya; 15masach ishinaragiya. Misha, koraktsipas Pónso-Pirátorini otiayshochiatsimishinarago. Misha, korak tsipastamIrótisarini kárariayshochiatsimishinarago. Misha, Viarípirini itóchia ishinaragtamta; tarákonitshochiaishinaragtamta. Misha,tam Irísaniyarini ápirinshochiatsimishinaragtamta. 2Misha,chia Apallpan orkarimontamta. Misha,Káyapas otiayshoch Apallpanorkarimontamcha. Anporo, Apall magkamachtaragiya Vagariniatsi. (VagariniSakáriyariniatsi vip atina. Vagariniiposap taragiya.)

3Ashiri Vagarinsha Ortágamonkogomon vig mag nataragiya. Ab tpotsVagariniatsi kok mazinamam koskostarashiragana.ros, kasayaros, magiatsis Apalltachigchintsa. Magiatsis tachigiaros,tpots yasamam anoam ichomachintspa,táragiya Vagarini, maga.

4,5Vagarini Apallia kok tatsamomamashiragiya. Zitaminarini Isáysarinikirakamon yadayaro, Apallia kokkamaniragiya; tárago;

Tpots iposap tayaspatako anoamazinachillinaya. Papcha; Apallnallpa, táchiya. Vasina magiatsisyaragtsa. Goats tamapari ashiromagiatsis yaragtsa; Apalliamyaragtsa.tsa. Machi kapiatiaros, yasinyabotagtsa. Topariayaro ksagtsavazavatsi. Ashikpaz shigtsamagiatsis yaramama. 6Yaragtsaatana,pania zaganchova, tayaspatakotáchiya.naya,

mag táragiya Isáysarini Vagariniatsini.7Ashirocha, Vagarinshtini Ortágosh

kog tayaspatako,

pada atosin kosataragana, maga.Vagarinsha táragiya: Mazinagtsa: Siymak tamapari ashiros somasiatimarisovakis, datori magiatsis yaroros. ¿Chaksiyaa kamaniraga? ¿Chak: Papcha. Apallnallpa, siyaa táraga? 8Kaapa Apalligazzadkos, yotaritshishiriatsis kasayaros,vanasiriri tagtsa. Itaro siysa, IyÁparámarinchichtanicha atischa. Itaroanoa chinarintspa. Vatam Apall vaanazadko, patobchiatsta yayaro,chichiam tinamam varitakova. 9

gancha. Yasin da vanasir yosiko, ashiritovamam varitakcha; somasiamtazochchi. Ashikpaz ashchitampariasiyaatsi. Apall siyaa vanichapantsasomasshoya, mag táragiya Vagarini.

10Itaro, tpotssha:zini? atosin, 11Vagarinsha: Tpotsiaistagtsa. Vapaz tpots vatonir doni. Itaro,tsibonoya ktonia payokos, ashiri siyminomtam panagtsa vatoniriama.Katogats tarinariya, shiy tpotsia istagtsa,mag táragiya Vagarini.

12Gobiernoatstam orkir yampanichomapada atosin, ¿Mayistoro,chiazini iya? atosin, 13Vagarinsha:yanoro yarintspa, mag táragiya.

14Sodarsha ¿Novava? ¿Tamayachiazinova? mag táyarosin, Vagarinsha: orkirshuchirintspa. Tpotsia yotarittsiyatintspa. Gobieron pakchitatitovapako, ashirita tagtsa; mapigtsa, magtáragiya.

15Tpots magu kisabach ashiragana.Magosh chinayarosin,riniya mag táraganaya. 16Itaro,sha: novsha kogopa ichomakina. Itaro,llitaritsha tpots kozizimon koschiya.Ovsha Apallia Vani tpotsosh pshtakcho,Apalliatsimari magoaz chinachillinaya.Itaro, gatkos, somaspat siyaa vanichiya.Kizpor novaa kasiriya. Nov anpavaritariazi. Ovsha novaa: Saptoria tporidatákcho, novata pinasakina, vatam kizpor

3

Page 128: Candoshi bible   new testament

128

korakava. 17Ashiriya, chiy varosaatamatarpachi ashiro tposinakich,ashiritam iposchiya tpotsiatsi. Vanasirinadiposiaro, Vaparish pagu tapshtochiya.Itaro, yotaritatssha kapiatchiya. Tpots davanasir taksin,yaro anoa somasosh pshtachiya. Somaspastachiaha, mag táragiya VagariniApallia Iposamarini.

18Ashirocha, Vagarini Apallia kokzapan kamaniragiya. Magoanagtsa,tárago, vaniaragiya tpotsiatsi.

19Itaro, Vagarinsha korakaa Iróniatsi nabaragiya. Zóvalliatsta vizallÍrotíasaa sora isovayaro, yamaragiya.Antati vanasiriaha. ¿Vanip magoshchinaka yotaritshishiatsi? mag táragiyaVagarini. 20Irótisarinsha kaapanashaaraginasha yotarit chinayaro,tsi tomanaragiya.

(Mativa 3.13-17; Márkosa 1.9-11)21Itaro, datoma Vagariniatsi tomancho,

tpotsia zapan ichomarago, Isosoatstamichomaragiya. Ichomayaro, IsosshaApallpat tsiyatko, kanidsha tavat ashirago.22Shiasha, Apall Vani makoakoamtamapari ashiro kinayaro, karovatarallo,Isosomon vaziyaragiya. Shiaro, kanidapshaivarta kukoz kizpor kimarago; Ipartananov shiyaatsi. Shiyamon magi kischa.Shiyaa kizpor chinakina, mag táragiya.Shiaro, Isossha vaanpiatam kanaporagiya.

23Yovapor ashirago anpor Isosvachinamoncha. 30 masachirinitaragparia. Anomon Isos mag Apalliakok kamanimam shitogaragiya.Vatamcha tsiyatssis Vagarini Apallia

kok kamanirago ano.———

Misha, Isosoa zitaminariniatsini itsottarago anoa kamanchillpa.

(Mativa 1.1-17)

Tpots oro Isosoa: Osiyarincha vipa,mago táragana. Isos mag opachirini

Iríaririncha. Anchichinad sor zitaminzapan itsot itsot itsot ashiriya.

24Matátarini vaparinchichitamchasora.

Iríavarini vaparinchichitamcha sora.Míarkirini vaparinchichitam,Hanáyirini vaparinchichitam,Osirini vaparinchichitamcha sora.

25 Mátatiysarinchichitam,Amósarinchichitam,Navómarinchichitam,Ísiriyarinchichitam,Nakáyarinchichitam,

26 Matárinchichitam,Mátatiysarinchichitam,Simírinchichitam,Osíkarinchichitam,Ótarinchichitam,

27 Vanánarinchichitam,Aríasarinchichitam,Sóropapíararinchichitam,Sáratiyarinchichitam,Níaririnchichitam,

28 Míarkirinchichitam,Attírinchichitam,Kosámarinchichitam,Írmatamarinchichitam,Íararinchichitam,

29 Osovíarinchichitam,Iríyasiararinchichitam,Orímarinchichitam,Matátarinchichitam,Iríavarinchichitam,

30 Símiyonarinchichitam,Otásarinchichitam,Osirinchichitam,Onámarinchichitam,Iríyakimarinchichitam,

31 Miríyarinchichitam,Míanarinchichitam,Mattátarinchichitam,Natánarinchichitam,Dápiyarinchichitam,

32 Isáyrinchichitam,Opíatarinchichitam,

3

Page 129: Candoshi bible   new testament

129

Pósarinchichitam,Sáramórarinchichitam,Nasónarinchichitam,

33 Amínataparinchichitam,Átaminarinchichitam,Árnirinchichitam,Ísaromarinchichitam,Paríasarinchichitam,Otásarinchichitam,

34 Akóparinchichitam,Isákarinchichitam,Áparámarinchichitam,Taríarinchichitam,Nakórarinchichitam,

35 Sirókarinchichitam,Irákorinchichitam,Paríkarinchichitam,Ipírarinchichitam,Asárarinchichitam,

36 Káynanarinchichitam,Árpaksatarinchichitam,Símarinchichitam,Novíyarinchichitam,Arámiakarinchichitam,

37 Matósararinchichitam,Inókarinchichitam,Harítarinchichitam,Máririararinchichitam,Káynanarinchichitam,

38 Inósarinchichitam,Síatarinchichitam,Atágarini vaparinchichitamcha sora.Apall Atágariniamani tinaragiya.Apallcha Apariniya.

An vatacha Isos zitaminarini.———

Na, Isosoa Yashigu yacharagoanoa kamanchillpa.

(Mativa 4.1-11; Márkosa 1.12-13)

4 1Isos Vagarinish mag chomayaro,vaptam kanaporagiya. Vaparimona

Vani kizpor taragiya. Anosh tarago,minoshpa zari aposapsha Vapar VaniIsosoa machtaragiya. Anosh kosiaro,

2mag 40 mats taragiya. Marizpa tarago,da pakchiyam katogaragiya. Yashigukizpor yacharagiya.Marizamon tsipamam zadko, 3

sha: ¿Kamapa Apalliasha Vipish pagamtinachsha? Patobchia pagam tinagikatogtsiama, mag táyaro, 4Isossha:Dabaria.

Katogtsimonari tpots tarashiampinasakiya, vatam Aparitarallova,

mag táragiya Isoso.5Táyaro, Yashigu machip ivar Isosoa

machtayaro, tsaporonasia ichigoroyamadaragiya;ragiya, maga. 6Yamadayaro, Yashigsha:¿Vanipah korikia? Kizpor korakaminachillpa. Novamari ishinkina. Itarozadkori, tpotsiam panachima. 7Ashiri,zadkori, shiyam panachillpa. Itaro,ichtaro shiyma novaa Apalliaminagadama, mag táragiya Yashigo.8Isossha: Vatsta, ¿Tamaria ashchia?Vatam Apari kok atova:

Novamari koraktana. NovamariApalltana. Novaatsimari korakatsikoki payogcha, Apari táragova.

¿Tamaria Apariatsi kok kapiatchi? magtáragiya Isoso.

9Táyaro, Yashigsha Irosarinap Isosoamachtarago,mon tonarigaragiya. Tonarigayaro,Yashigsha: Apalliasha Vipish; tsposagitáragiya. 10Mazinagcha;

Apall shiyaa vanasir ksotchiya.Vasodororia kamachtachiyashiyam istamama atcha Apallkoko. 11Ovpa potakcho,mon pazish ta ashchiazish,dabaria, Apall atcha.

Nato yachagi; ¿tamachiazish? magtáragiya Yashigo. 12Isossha: Dabari,tárago.

Apari vatam novaa gotish mchitillpatarallova, mag táragiya Isoso.

3 4

Page 130: Candoshi bible   new testament

130

13Táyaro, Yashigu xapoayaro,sam Isosoa kasaragiya, maga. 14Itaro,

ragiya.Yovaa Yashigu Isosoa yacharago anoa

kamaniana.———

Na minoatssha kamanchillpa, Isos vatsaponishori tayaspatarago anoatsi.

(Mativa 4.12-17; Márkosa 1.14-15)

Isos vaptam kanaporago, VaparimonVani kizpor taragiya. Zari zapan tarago,Isosoa kok ab kog tzapaniragana. 15Isos

rago, minosh zari minopsha tayaspatat,minosh zari minopsha tayaspatatashirago,raganaya. ¿Tamaro tayaspatak?táragana, maga.

(Mativa 13.53-58; Márkosa 6.1-6)16Yosorshat zapish yaktap Násariatap

Isos mag kanaporago; yovashtamkanogarago anshotam kanaporokosaragiya. Oro Isos sápatosh zariotiayshochish shaniyshini pshtoragiya.Apallia kok natstapi ato chiyzatashiragiya, maga. 17

niatsi virkari yayaro, Isosoamshanatstamam panaragiya. Isáysarini

cha. Ashiri Isossha Isáysarinia virkariyayaro, iporsayaro, iposanad napiaro,mag natstaragiya. Natstako táragiya;Isáysarini yadako táragiya;

18 Apall Vani Apallosh Vip takcho,kizpor tachiya; tárgiya Isáysarini.Vipatssha kamachtayaro,chiya. Kamachtakcho; Kiyogkachiykana anoa istashini.Pokiriam novaa koki kamanishinishiya; vipaa táchiya. Misha,potamavatsi yanposhini, misha,vachoa mchos yarashini. Nimontpots kiyog yosor kachiychiaha,

dabaria. Shigcha táchiya. 19OvshaApall Vip ashkacho,ritam izooro tapachidachiya;táragiya Isáysarini;

Isáysarinshini virkari natstako táragiyaIsoso.

20Natstayaro,rago. Tpotsiamsha kirakaa panayaro,tayaspatamam koxinaragiya. Tpotsichigoro Isosoa nappatarall ashiragana.21Isossha mag tayaspataragiya.Mazinagtsa siya; tárago. Natstayallianoa nat in novana tatsamchima;tayaspatako antar ashiragiya.

22Tpotssha: ¿Tamaro tayaspataka?tárago.yani. Itaro vaanatsi magopa atiya,vatam Osiyarini vipava.

23Itaro Isossha: Siy novaa tpazamam,Toktoroa, shanatsi yaragi, novaatáchpasa. Misha, siysa novaa:sha yaanpatatanasha niraksha?¿Mayamsha llitaritap tsap Kapárnávapxiksha? siy táchpasa novaatsi. 24Itaronovsha siyaa: Vatam tayaspatampaniaoro vaanshota vatsapon da mazinamamzadkanava táchintspa, táragiya Isoso.25,26Napa: Zitaminarin Iríyasarinvaanshochpata istamam pinasaragiya.Sirotamasa mag 45 tsop da sin sinako,otiayshoch tsap kapog marigarago;marizamon tsipamam zadaraganaya,maga. Otiayshoch mashid zapantatarago, itaro Apallsha Iríyasariniatsillitaritapsha tsapo mashidop istamammag zaganiragiya. Yaktap Saríptapi,Sitónash vatsapono zaganiragiya, vatamiy otiayshoch zitaminarini Irítsini kok gataraganava. 27

rini Orísiyorini otiayshochish vatsapontaragiya.moncha. Anporo otiayshochishvatsapono kas yotam zapan taragiyavanots itsaptako ano. Itaro otiayshochiada minomtiyam yararagiya. Ashiriya,

4

Page 131: Candoshi bible   new testament

131

nxakamotshochia, Namánarinia tpotssora,chiatsi tpotsi, vatam iy otiayshoshzitaminarini Orínava. Ashirocha,pasa; novaa koki kapog gatachpasa.Anomadcha nov siyash istamampinasakina. Ashiri llitaritapshapariaistachima, mag táragiya Isoso tpotsiatsi.

28,29Antaro anoa mazinayarosin,ichigorosin tsiyantaragana kizpori.Isosoa potayaradsin, shaniyshishoshshitogaragosin,gana pachamama. Yap tsap varagtakoabi Isosoa kapiatpani atosin,gana. 30Itaro, Isosoa toripigartatssin,Isossha anosh izazagayaro, mapiyshanataragiya, maga.Yovaa Isos vatsaponosh tayaspatarago

anoa kamaniana.———

Misha, Isos tpotsia istakatonatarago anoa kamanchillpa.

(Márkosa 1.21-28)31Isos vaanatsi yaktarini kasayaro,

yaktap Kapárnávap mag nataragiya.

tariya otiayshochish shaniyshini. 32Isostayaspatako, potitiri tsiyataragiya. Ashiriichigoro tpots ponirostabach ashiragsin,¿Tamaro tayaspatak? táragana, maga.

33Tpotsosh vanotsshori yashigpshtoro, kizpor zoganiaro, magtsiyataragiya; 34Isosoa, nov shiyaayasaktana, mag tárago.chish shiya. Apalltishcha Vipish shiya.¿Shiy tamakatshasha nigiama? ¿Shiynovaa tamayachtazish? ¿Tashitogamamda zadkosh nish koskish? Vatsta, magato, 35Isossha: Vappa; zamagi shiya,mag tárago. Yashigoa, shtogagi shiya,mag táragiya.ramcho, mag shitogaragiya. Tpotsvanots vanasiriaragshtaya.

36Tpots ichigoro paragosin,ragana. Vaanpata tsiyatkosin, ¿Tamarotsiyatka? táragana.gako. Ov kok kizporcha, mag táragana.37

gana.(Mativa 8.14-17; Márkosa 1.29-34)

38Isos otiayshochia shaniyshinishitogiaro, Simosh naparagiya, maga.Itaro, Simsha omiana kanomtaragiya.Simsha: Komini napagi; mag ato,39Isossha ayo ato, kizanog natiaro,mochonog xiyaro, Isossha: Pórigi,korapoa tákcho, mosasiritsha magipooritara ashiragiya. Kizshachiyzayaro, tpotsiam yásiragiya, maga.

40Zari pshtokamcho, tpotsia zapan kasyotamaa,gana. Maachisha zapan tsota tsotaashirago. Itaro, Isossha ov tpotsimonvayayaro, ichigoro yararagiya, maga.41Yashigoatstam tashitog tashitogashiragiya. Yashigsha zoganiaro tárago;Apalltishcha Vipish shiya. táragosin,Isossha: Zamagi; shtogagi táragiya.Táyaro, yashigsha shitogaragiya. Yashiguoro Isosoa yasarago ashiragiya, maga.

(Márkosa 1.35-39)42Potamsha zari tarasiakcho, Isos

shitogaragiya. Iposapsha natarago,maga. Itaro, Isosogaz zadaragsin, tpotsnachogaragana. Pakiashtisin, Narillpa,Isosoa. ¿Mayam iyaa kamigaksha? magatosin, Isossha: 43Apallcha novaazaganko naki. Ashiri Apallia kokkamanitama, táragiya. Llitaritap tsapnachina. Tpotsia: Apall siyaa, Novashizooro tchitagtsa; tapachidachintspa,atcha Apalli, táti tori nachina, magtáragiya. 44Táyaro,llo, aposari tsibonparia mayarallo,kosaragiya. Anosh shaniyshishosh zapanpshtoyaro, tayaspataragiya, maga.Yovaa Isos tpotsia istakato natarago

anoa kamaniana.

4

Page 132: Candoshi bible   new testament

132———

Misha, Isos viponashiamiposarago anoa kamanchillpa.

(Mativa 4.18-22; Márkosa 1.16-20)

5 1Sirotama Isos mosamon vig xito,tpots zapan mag Apallia kok

mazinapani atosin, iripoatarallashiragana, maga.cha; misha Kinísarit soroanaragtamta.2Kayopchipani kavashia yariani atosin,vanoria mazachimon pshiraraganaya.Isossha anoa kano tsibon pakiaro,3Simosh vanoria zaropi ato, Simoa,shiyash zaroyarori, pakich tononotarashida. Tpots tstsarova mag ato, Simshaayo táyaro, izaroyaro, tononotaraashiragiya. Ashiriya, Isossha kanoshkoxiniaro, tayaspatattar ashiragiya,maga.

4Ivapayaro, Isossha:tish imorip kchogtayarosh, kavashiakpitagi; kayopchiam yachagi, ato,5Simsha: Ichia, psana gotani xitoni,yachakorini, da kavaraginiva.giniva, tárago. Itaro vatam atshava;ashiri yachchinipa, táyaro, 6magkavashia kapiataragiya; kayopchiavazapan kavarago, izichimamzadaragiya. 7Ashiri vamkoriam korozko,mochpa nachinach shitar ashiragiya.Vamkorsha minosh kan kosarago,Istagadama, táyaro, istaragana.Kayopich zapanimona tatsitko, kanchimomam pakich pishtaragiya; da anazchimorago.

8-10Simsha anomon ponirostako,Isososh totolltaramach ashiragiya; Ichia,nov kizportana yotariti. Shiyaapaziktana. Nagi; ksada; mag táragiya.Isossha: Doni, tárillpa. Novaa ponirillpa.Nani, tpotsiriami tayaspatachsha,táragiya Simoatsi, maga.Simsha vamkori kizpor poniragana.

¿Vanip kayopchia potayariniya?táyarosin, ponirostaragana. Sípitiyorini

vip, Sadiakorini, misha Vaga,tamta.

11Ashiriya, Isos nani ato, Simshavamkorpata vanoria mazachimonishatayaro, maachiritaa kasayaro,Isosshori tachitartaragana, maga.Vatamcha tsiyatssis Isos viponashiam

iposarago ano.———

Misha, anportam tpotsia vanotsitsaptako anoa yararagiya Isoso,

anoa kamanchillpa.(Mativa 8.1-4; Márkosa 1.40-45)

12Sirotama Isos yaktash xiragiya.Tpots ichigoro vanots kocharago, kiyogkachiyaragiya, maga. Vanots itsaptarochamayagayaro, Isosoa tasasiaro,shipanog totolltata shiaro, Isosoamasharagiya. Ichia, istada. Shanazadkosh, ichia novaa yariarosh, novshatpotspa kis iponpi átana, mag táragiya.13Isossha: Ashiriya, yarchillpa,vanasiririshapa tachcha, mag ato,ovpat patatko, natamatamtayararagiya; tsípatara ashiragiya.14Itaro, Isossha: Na nagcha. Itarotpotsia kamanillpa. Apallip pagunakchosh, Apallpania notsiatsishyamadashini. Napagadama yariana,tágcha. Shiarosh,tamarini payomam maachi Apalliampanagcha. Ashkachosh, tpots shiyaanatstachparia. Ashiri shigcha, magtáragiya Isoso. Ovsha ayo táyaro,nataragiya. 15Ashtatsha, Isosoa kokaraganasha tzapaniaragiya. Tpotsvazapani Isosoa mazinapani atosintachitartaraganaya. Zapantamyaragada tapani atosin,gana, maga. 16Itaro, Isossha Aparpatitsiyatpi ato oposap sovaragiya.sha nayaro, Vaparpat tsiyataragiya.Yovaa Isos tpotsia yararago anoa

kamaniana.

5

Page 133: Candoshi bible   new testament

133———

Misha, minosh zari Isos tpotsia vanots moxaxava yararago anoa kamanchillpa.

(Mativa 9.1-8; Márkosa 2.1-12)17Sirotama Isos mag tayaspataragiya.

mapan, misha Parítash kuxinnatarall ashiragitamta;mazinanatarall ashiragana, maga. Tpotskárariayshochtam, otiayshochtam,irosarinshochtam Isososh kosataragana.Vaparimon vizporirini tpotsiayararagiya Isoso.

18Tpotssha: Isososh vagoyaa vayayani.Isos tpotsia moxaria yarchiya, atosin,vayallamarish vamkoria kótosin, Isososhyoshidaragana, maga. 19Itaro, pagososhkosiarsin, mag tpots pamaragarsintstsarago; pshtomam xararagana.Ashiriya, pagosimon káriarsin, spiraaitsirta vayat, itsirta vayat shiarsin,vanomaa potayarosin, vantsoshvamkoria yarovavatara ashiragana,maga. Isosonogiri vayaragana. 20Isosmagosh chinayaro, Novamon vatammagu tatkanava; ato,sha tsiyataragiya: Zovaa,rish tachigamcha, mag táragiyamoxariatsi.

21Itaro,mapani vaanpata Parísiypanshochpatáyaspatash tsiyatkosin, Isos magopaatiya. ¿Chiy tamaria tpotsi tachigchich?Apalliam kinapi atoparia atiya.Apallimari tachigamam varitakiya, magtáragana.

22Itaro, Isos vaantari yasaragiya yovaachinaragana anoatsi. Ashiri Isossha:¿Mayamsha siy ashiro magishischinaksa? 23Novsha yotaritshishiatachigamam varitartana. Misha,

mana. Nov kamiran zaganchima.Chiyzayarosh nagi táchima. 24Ashirinimon sagtsa. Nov tpotsiam kinaragori,

nish tsaporonasosh kosaragina. Ashiriyotaritshishia tachigamam varitartananova, mag táragiya Isoso.Táyaro, moxaria tasasiaro, Zovaa,

chiyzagi; tárago. Chiyzayarosh,llamarish yayarosh, pagipish kanapogi;táragiya tpotsia moxariatsi. 25Anoritammoxarsha chiyzayaro, vayallamariayayaro, nataragiya. Vapparia, Apaa,shiy kizportishcha, táragiya, maga.

26Itaro, tpotssha anoa paragosin,ponirostaragashillinaya. Mag kizporponiragosin, Nat ini Isos Apallpatvizporirini yarko, ¿tamaro pakianiya?táraganaya, maga.Yovaa Isos tpotsia moxari yararago

anoa kamaniana.———

Misha, Isos vanasir tamam tayaspatarago anoa kamanchillpa.

(Mativa 9.9-17; Márkosa 2.13-22)27Ashiriya,

llo, nataragiya. Itaro, Iríava, tpots sora,gobiernosh misarini koxinaro korikiagobiernoam potaragiya.Ashiri Isos Iríavaa chamayagayaro,

Isossha:dama; mag táyaro, 28maachiritaakasayaro, Isososh tachitaragiya, maga.

29Ashirocha, Iríav Isosoa chinaro,vamkoria mag yabiragiya. Gobiernoaorkir yampani zapan kosataragiya,maga.

30Itaro, Parísiypanshoch táyaspatashiIsospat viponash tsiyatiarsin, Isosoamantsiri tsiyataraganaya. Paríshoch vamkori, Móysispaniri virkari

naya. Siy korikia yampanpatakatogaksa; vakitamsa. ¿Mayamshaashiksa? mag táragosin, 31Isossha:Vatam tpotsia magoanamam istapiatinava. Tpots matabshinad tako, anoshdoctor mago takiya. Itaro, vagoyatsim

5

Page 134: Candoshi bible   new testament

134

istamam varitakiya. 32Novsha doctortamaparia ashiro takina. Tpotsvaanamontari magu tatko, ¿tamaria novanoa istachi? Itaro tpots yotaritata tako,itaro novamon magu tatko, nov anoa

mama, mag táragiya Parítsi tpotsi.

33Parísiypanshochsha táyaspatashi:Na mazinagalla; Vag viponash mag zarizapani magokana; Apallpat zar zapantsiyatkanaya, táragana. Iy iponshiniashkitam zapan magokitamsina. Itaro,shiysha iponshish kis katogana; kisvaktamsincha mag táragana Paríshoch tpotsi.

34Isossha: Apaz tpots kizaa yamakcho,oro vamkoria yabiyabtachiya.tati mago tachiaha, da.naya. Oro shabatchillinaya. 35Itaro,zapish shitogacho,pasinaya. Ashikpaz ashritam novshanakchori,naya, táragiya Isoso.

36Misha táchillpa, tárago Isoso.Tarashich sirapoch kaniasichpatyapatamam pinasatariya. Apaz ktonkaniasich yayaroch, izichiaroch,kocharimon matachiazich; dabaria.Ashkinari, mago kocharimon siritkochkaniasich itsanchiya.mona matamam dontam varitariya.Ashikpaz ashkiya, tárago.

37Misha kamanchintspa. Tasishsirapchish binoa kchita tozorchiazich.Ashkachinarich, kapoatkacho, tasitoviaro, binsha tochomchiya. Tsibonitsanchich, min binoatstam, mintasiatstamta. 38Tasish kaniaschishubinoa kchit tozoriaroch varitakcha.39Misha, tpots oro kshatsiri vako,¿tamaria kchitagaz zadach?cha zadki táchiya.Ashirocha, tarashish tsibon payomam

ashikpaz ashkitamta, táragiya Isoso

Parísiypanshochiatsi táyaspatashi,maga.

rago anoa kamaniana.———

Misha, Parísiypanshoch táyaspatashi Isosoa yotarit tsiyatpani atosin,

napatarall ashiragana; anoa kamanchillpa.

(Mativa 12.1-14; Márkosa 2.23—3.6)

6 1Sápatosh Isos tpotsosh mazari magxitat ashiragiya zari kanosissho.

Aros tamapari ashiro tatsommashoxirago. Ashiri Isos viponash posatayobiata, posata yobiata shiarsin, vchoakatogaraganaya, maga. 2Itaro, Parípanshoch tpots paragosin, ¿Mayamshasápatosh da kanosaksa? tárago.¿Mayamsha yaanpata kukoziakapiataksa? mag táragana. 3Isossha:Vatam nov kanosisshia kasikinava.

kis. Dápiyarini sirotama odarariaponiko, viponashpat sovaragosin, marizkayatkosin, ¿tamaragiaha? 4MagApallosh pagu pshtorago, pagaaApalliam vayaragana anoa yayaro,katogaragiya. Apallpanimari anoa

shiamtam panaragiya katogamama,maga. 5Ashiri niatstam chinagtsa; novtpotsiam kinaragori, sápatosh zari

tana, mag táragiya Isoso.6Itaro,

shosh pshtoyaro, mag tayaspataragiya.

gitamta. 7

mapani vamkorpata Parípata pshtoragana. Ovshtisin Isosoayotari tsiyatpani atosin, nappatarallashiraganaya, maga. Kamapa sápatoshzari vagoyaa yarchiya kanosissho,táragana, maga.

5 6

Page 135: Candoshi bible   new testament

135

8Itaro, Isos tpotsia magu oro yasayaro,vagoypasha tsiyatarago: Nani. Nishiposonad xiyagi; táyaro, magxiyaragiya.

9,10Shiaro, Isossha Parísiypanshochishvach napiaro, táragiya:tamarini siyaa amka? ¿Antatiya kiyogyachagi sanpatata tarag? doni. Istamamvaritakiya; sápatshota istagtsa atcha.¿Antati pchagints at? doni. Chinamama,nayanimama, varitakiya sápatshotamta,mag táyaro, vagoyatssha tsiyataragiya;Zovaa, kovish pxayagi, tákcho, ovshapaxayaragiya. Paxaykacho,riaragiya, maga.

11Itaro, Parísiypanshochsha anoaparagosin, kizpor mag tsiyantaragana.

chiazich Isosoatsi? ¿Pachayachiazich?mag táraganaya.Yovaa Parísiypanshoch táyaspatashi

Isosoa chtaro natsaragana anoakamaniana.———

Misha, Isos táyaspatashiamiposarago ano kamanchillpa.

(Mativa 10.1-4; Márkosa 3.13-19)12Anportam, Isos Vaparpat tsiyatpi ato

machipsha káriragiya. Mag tsiyatstarotarasiaragiya. 13Zarsha yakacho,ria mag korozoragiya. Kosiarsin,ria 12 táyaspatashiam iposaragiya.Anoatstam tayaspatamam inaragiya.14Simoa iposaragiya. Simsha soraPitortamcha. Simoa zóvall Ádarisaaiposaragitamta. Sadiakoriniatstam,Vagatstam, Viarípiatstam,yatstam, 15Mativatstam, Tomásatstamiposaragtamta. Sadiakoa Árpiyoriniatsivip iposaragtamta.gitamta. Sim tsibon soroanaragiya,minomtatstata, Sirótia soro vatatamta.16Otátamta. Otásaa mino, sora Iskáriyotam

iposaragtamta; Isosoa vaanatstatatamapigarago anoa iposaragiya. Ashipan vashonad 12giya, maga.Yovaa Isos táyaspatashiam iposarago

ano kamaniana.———

Misha, Isos zapan tayaspataragoanoa kamanchillpa.

(Mativa 4.23-25)17Ashiri, Isos machip karoviarsin,

poriporitaro anosh shaniyaragana,maga. Viponashpat, misha vamkorpatshaniyaragana zapani. Min otiayshochi,min irosarinshochi, mino kapogosh mostakana anshochpatatam, tírshochi,sitónshochtam, anshochtam tpotsichigorosin kosataragana zapani.18,19Ashpatam Isosoa kok mazinaniatosin kosataragana. Ashpatam Isosoayaragadama novaa istagasidama tápiatosin kosataragana. Isos kizporiaro,mag yarta yarta ashiragiya. Ashirocha,tpots yarpada ato kadanta kadantaashiragana. Tpots yashigoa payoragita,zotamta, Isososh kosiarsin, tchiyatayarta ashiragiya. Mag ichigoroyararagiya.

(Mativa 5.1-12)20Isossha vamkoria tayaspatako mag

táragiya:Siy pokirita takos, itaro Apall siyaa

istachapantsa.ntsa.

21Siy na mariz kayatkitatiasa, itaroApall siyaa istachapantsa. Siyampishtats donshaparia.Siy natomasam tanokitatiasa, itaro

Apall siyaa istachapantsa. Magis kistatssa.

22Tpots novamad siyaa natsako, nirko,mantsir tsiyatko, yotaritam inakonts,ashirita Apall siyaa istachapantsa.23

6

Page 136: Candoshi bible   new testament

136

cho, ashirita magis kis tagtsa; shabatkosmchitagtsa; vatam novash kanidoshkoskachos, novapat vashonad kistachiniva. Novaa koki mazinagtsa;Zitamin Apallia kok kamanimapaniamag kiyog yacharagana. Ashiritamnovamad koki tpots siyaa kiyogyachachiya.

24Itaro, paptsa siya. Maachiritiszapannari na payokos paptsa; natomarikis taksava.

25Natomari tazazaros takos, paptsa;vatam mariz kayatatssava.Na Apallia mapiykos, sirasiriamari

takos, paptsa; vatam siy tanotssava.26Siy novaa koki kapiatkinariasa

ashiro, siyaa yashigchichshapariaichigoro kis chinachillinaya. Ashkachospaptsa. Sirotamasa zitamin tpotsapallpotsia kok kis mazinaragana. Ashiripaptsa, Apall anomad vaniyantspa tina.

(Mativa 5.38-48; 7.12)27Itaro, nov siyaa atina; Kodarariatsis

chinagtsa. Tpots siyaa natsako, vanasiriistagtsa. 28Tpots siyaa yotaritam inakta,ashirita siysa chinagtsa. Tpots siyaakiyog yachakta, Apallpa anoam siysatsiyatagtsa. 29Apaz niaztiatsis tpotstozimkinariya, siysa anomadtistarintspa.riya, ktonariatstamtis pchidintspa.30Tpots maachiritatsis mashkopchidintspa; panagtsa. Maachiritatstatistpots itotskacho, yanporintspa.31Ashiriya, vanasir ashpada atos, siysavanasiritam tpotsia istagtsa.

32Chinashpatamaritis chinakos, antatisiyam vanasiriaha,pan tpots chínashpa chinaktamanava.Itaro, siysa kodarariatstamtischinagtamtsa átana. 33Tpots shiyaaistako, shiysha anoatsim istakosh, antatikizpor vanasiriaha, da.mashta tpots ashkitamtava. 34In tpotsnovaa tovapachparia, atosh, anoatsim

istakosh, an vanasiriaha, atina. Vatamyotaritamashta tpots vamkoriatsimistakanava.ria ato, istamam da gatkana.

35Kodarariatsis chinampatari izooroistagtsa. Yovaa korikia istakis anoachinarintspa; Yosor tovapachparia,tárintspa. Apall yotaritavatsta tpotsistakova. Siyaya shigtamtsa.nariasa, Apall siyam kapog istachiya.Siyaa vaama tiptsiriam inchiya.36Ashiriya, Apall siyaa nayaniko, siytpotsia yotaritatsta nayanigtamtsa;istagtsa.

(Mativa 7.1-5)37Papcha; siy tpotsia yotaritcha atos,

taya. Misha, siy tpotsia da nayanikos,ovsha Apall siyaa dontam nayanichiya.Misha, tpots siyaa tayotaritkita, itarosiysa anoa napkinariasa ashiro Apallsiyaa yotaritshishiris tachigiarosnapchintsa.

38Tpotsiam gotiritis istagtsa.Ashkachos, Apall siyaatstam kapogoriistachiya araginashtaya. Borsashtamatarpari ashiro topichiaro,tatsitchiya; yosor anomon tatsitiarokasachiya. Itaro migaspa istakos,siyamsha migaspatatam Apall istachiya.

39Misha kamanchintspa magiatsisputsimama; táragiya Isoso. Nitati vachmchospatatin itachazillinaha, da.¿Tamaria vaanpata itach? Ashkinarsinanakchosin, vaani tsibonari vazavoshtovitchiya. 40Misha,riniatsi kasikiaha. Aromoroniatsivanasir tayaspatayaro, ivapayaro,vaanpata mayistororinpatinitatsamchiya. Ashikpaz ashkiya yovApallia kok itsinsaro tayaspatako ano.Ashiri siysa shigtamtsa; táragiya Isoso.

41Tpots yotarit takana anoa pakchitayotarit tako, siysa kaman kamanashiksa. Itaro sanatsi yotarit takis anoa

6

Page 137: Candoshi bible   new testament

137

kamapshiksa. Kapogta yotarit takosmapiyksava. 42¿Tamaria ashkos, tpotsia:Zovaa, istachillpa Apallpat magiatsishyaramama, táchis? vatam da sanatstamagiatsis yaraksava. Itaro, ichtarosanatsi Apallpat tsiyatagtsa magiatsisyaramama. Shiaros, sanaa magiatsisyararamchos, ashiri tpotsia istamamvaritariya yaramama.Ashiri, itsinsarosh takosh, tpotsia

izooro vanasir tayaspatachshashiyshtaya.

(Mativa 7.17-20; 12.34-35)43Mazinagalla. Tpotsia tárash

yasinpaz ashkiya.Vanasirimash yasin katogats

yositariya; mantsamoa yositariaha, da.Yasin yotaritamash mantsamashyosikcha; vanasiri da yositarcha.44Vanosimon yasinaa kamiranyasatarich. ¿Tamaria kpash kupayolliaposachich? Antati mantsirish kizaronposachiazich; dabari. 45Chiy tpotsichvatatamtich. Tpots vanasirinari magoshchinakcho, vanasiritam takiya; an tpotsvanasircha. Itaro, yotaritanari magoshchinakcho, yotaritatam takiya; an tpotsyotaritcha. Yov chana magishichchinakich anoatsi kis tsiyatkich.

(Mativa 7.24-27)46Itaro, siy novaa koki da mazinakos,

¿mayamaha gotis novaa; Ichia,koraktishcha shiya, atssa? Gotis atssasiya. Itaro, novaa koki mazinagtsa.47Novash izooro tachitkos, mazinayaros,magoanagtsa. Tpots novaa kokimazinako anoa kamanchintspa. Novaakoki payoko, orotamari tachiya.

48Tpots vanasir pagoko tamatarpariashiro kizpor takiya. Kutsiayaro,

yaro, pashochiaro, pagokiya. Shiaro,kapogta kog kobiko, da yoragarago; dakogosaragiya. Ashikpaz ashiro takiya,yov novaa koki mazinako ano.

49Itaro, tpots novaa koki da mazinako,yotaritpaz pagoro ashiro takiya.Kutsiayaro, ivaziri pashochiaro,pagokiya. Shiaro, kog kapog kobikcho,mosasiri kogosko,riya; kizpor tav pov taramach ashtariya.Ashikpaz ashiro takiya, yov novaa kokida mazinako ano, táragiya Isoso, maga.Táyaro, tayaspatamam natomasam

ivaparagiya.Yovaa Isos zapan tayaspatarago anoa

kamaniana.———

Misha, Isos capitánaa istaragoanoa kamanchillpa.

(Mativa 8.5-13; Vaga 4.43-54)

7 1Ashiriya,yaro, ivapayaro, yaktap Kapárná

vap mag nataragiya. Anosh tsop zapanIsos taragiya maga. 2Anosh oróshoch capitán taragtamta. Capitánmochchori zapanta tarago,tsim kizpor chinaragiya, maga. Itaro,mochchor yov chinako an kas yotayaro,tsipamam mag zadaragiya.

3Ashiri capitánsha Isosoa mazinarago,Isosoa mashpi ato, otiayshochia tpotsvachinaa kamachtaragiya. Capitánsha:Isosoa kamanishini. Orómanshochiacapitána mchachori yarap attada,tágcha; mag táragiya. 4Kamachtayaroayo, ato, Isosopsha nataragana.Isososh kosiaro, capitánam mag

tamontaragana. Isosoa, capitániamochchor yaragcha; istagcha; táragana.Capitáni kizpor vanasircha. 5Iyaa chinako,vaanpata orkiri shaniyshishia pagoragiyaiyama. Ashiriy shiysha istagcha; magotiayshochi táragana Isosoatsi. 6Isossha:Ayo, táyaro, tpotsosh tachitaragiya.Capitánash pagu vatsiritkacho, capitánshavamkorish tsiyatssis kamachtaragiya,vatam arapchiaro Isosoa paziragova.Vasina tsiyatssis vayamatssa, tárago.

6 7

Page 138: Candoshi bible   new testament

138

Isososh kosiarosh, Ichia, capitán atiaha;Novash pagishi pshtorodama attadatáshini táyacha. Varitakiazi nova atchatáshini; tárago. 7Shiy kizportishcha;shiyaa pamam varitakiazi. Ashiriarapiatari tpotsiriatsi, Yarachpa,tákchosh, izooro yarchiya atcha, táshini;mag capitán tárago. 8Oro yasaktana; ovkizporcha. Napagancha; Isos ashikpazashkiya. Korak novaa kasiko, novaatstamkamachtakiya. Novsha ashiritamti, korakisodaroriatsi kamachtaktamti. Sodaroa piynatscha atori, ovsha nakiya. Minoatsshakorozkori, Nani nigiama; tákchori,mosasiritam koskiya. Tpotsiriatsi piyshigi atori, vits mazinakiya. Ashirocha,Isos mchachoriatsi arapiri yarpada atoritáshina, atcha, tágcha, capitán táragiyavamkoriatsi.

9

shinosin, Isossha anoa mazinayaro,Isossha: Na yariana, mag táragiya. Itaro,Isos ponirostaragiya. Tpots Isosomontachitarosin, mag natponoyarisha, Isosmag tsiyatarago, Mazinagadama novaakoki, tárago. Orómanshochtata; kizpornovaa magoankiya.chini ashima an nov pakiazi. ¿Tamaromagoanka? mag táragiya Isoso.

10Táyaro, capitánragsin, mochchorshat vasinasha yarammag paramcho capitána.Vatamcha tsiyatssis Isos capitánaa

mochchori yararago ano.———

Misha, Isos mashidoa vip itoyamarago anoa kamanchillpa.

11Isos capitánaa mochchor arapiatariyariarallo, tsibonparia mayarallo, Isosyaktap Nayígap pakato, magnataragana; vamkorpat, tpotspa zapanmag nataragana. 12Tadaponoz yaktaatoripigaro, pakich yavavtaraganavashitogashiama.

Shitogashinogsha Isos kosiaro, magmashidoa chamayagaragiya.rita vipaa kanogasia kanatspayaro,maponi ato nataragiya. Tpots zapannataraganaya.

13Itaro, mashidoatssha pakiaro, kizpormag nayaniragiya. Za, tanorillpa; magtáragiya Isoso. 14Isossha kanoa patataashkacho, xiyiartiaramach magashiragana. Isossha tsipariatsi:sia, támagi; mag táyaro, 15tsiparshatkoxinta ashiragiya. Támiaro,giya, maga. Isossha mashidoats: Niavaiparish, mag táragiya.

16Tpots ponirostaragana. Apallpavanasir tsiyataragosin, Apaa, shiy

sha. Iyaa otiayshochiatsini bizaragidatoni, na vadari kapog istaksha, magtáragana tpotsi Apallpat tsiyatkosina.

17Ashirocha, anomon ashirago, Isosoakok izapaniaragana. Nayígshoch tpotsichigorosin mazinaragana; otiayshoch

naya, maga.Yovaa Isos mashidoa vip itoyamarago

anoa kamaniana.———

Misha, anporitam Isos Vagariniatsi kamanko anoa kamanchillpa.

(Mativa 11.2-19)18Vagariniatsini tomanarosin,

sin, Isos ashiragcha táragana; Isosoa kokkamaniragana. Vagarinsha mazinayaro,viponashia tsibon kamachtaragiya.19Isosoa mashashini, tárago. Novshakamaniragori, Apallpan tpots nanchpa,nov táragina, mag tárago. ¿Shiyvatazish? ¿Dontati ashiro minoamshatpots kotachiazi? atcha Vaga, táshini;táragiya Vagarini. 20Viponashsha ayotáyaradsin, napkachtisin Isosoatsshatsiyatkosin, Vaga ichomampani iyaa

7

Page 139: Candoshi bible   new testament

139

zaganiragiya shiyam mashimama. ¿Shiyvatazish? ¿Minoamsha kotachiazi?áttada mag táragiya Vagarini viponashiIsosoatsi. 21Isossha: Nov antana;vatattana. Yovaa na pakiallis anoakamanishini, mag táragiya.Vagarini viponash napashtisin, zapan

vagoyaa yararagiya. Yashigoa anoatstamtchiyata, vazoririatstam tchiyata, maachitsotako anoatstam yarta mag ashiragoIsoso. 22Ashiriy, Isossha Vagariniatsiviponashi táragiya: Vagaa kamanishini;mag tárago Isoso. Yovaa pakiarish anoakamanigcha. Na vach mchosamontatpots pakanava, tági. Vats kuzimmontanakanava. Vanotssha tspotaragoanoatsta yaramcha.monta mazinakana.cha. Pokiriatstam tpots nov Apallia kokkamankina. Anoa ichigoro tsiyatssisvayashini. 23Tpots novamon magu tatko,novaa da kasako, magu mapiyshapatachiya attada, táshini, mag Isos táyaro,zaganiragiya. Vagarinsha viponashkanaporagana, maga.

24Ovshtisin naramchosin, Isosminpasha tpots tsiyatko, Vagariniatsinikamaniragiya; Siy iposap Vagaa paganiatos nataragos, ¿tamaro parshinsa? magtárago Isoso.tat piyari tayaspatat ashko anoa paragis,doni. 25¿Ashiri tamaro parshinsa? Nitativirakoch tamara vamiganori ashiroparagis, da. Anomashia vaanshotampagu patarchi. 26¿Ashiri tamaro iposapnataragis an paragsa? Zitaminpa Apalliakok kamanimapania paragsa; itaro Vaganoa kizpor kanocha, átana novaya.27Apallsha sirotamasa vasina Vagaakamaniragiya. Atiaha;

Ipari doma tayaspatacho, vasinanovam yaramapaniri zaganchina.Ovsha tpotsia magu yarchiya,

atcha Apall yadamarini. 28Yovaa táragoan vatacha Vaga. Ashiri novsha atina,

tárago Isoso; Vag vaamarisha tpotsiakasikiya. Itaro, tpots Apalliam tiptsiriizoorinari kinakcho, ovsha tsipastaVagatsta kizpor kasichiya, mag táragiyaIsoso.

29

sin, magu kis ashiragana. Gobiernoamkorik yampani magu kis ashiragtamana,vatam Vagarinish chomaragitamsinava.Zoraktishcha; Apall vaana zadaragoyogparia ashkiya.giya, mag táragana. 30Itaro, Paríshochsha táyaspatashi Apallia kokgatartaragana. Ashiri Vagoshchomamam gataragana. Móysispanirivirkari kamanimapan vatatamta;gatiarsin, da chomaragana.

31

giya. Táragiya; In tpots yotaritcha.Vagaa kok gatko, Apallia kamanimapankok gatko, novaa koki gatko ashkanaya.32Llor tamapari ashiro takanaya. Llorpaxanxshish koxiniarsin, vaanpatamichitkosin, ashpatam: Nato iyshatirotzipani takorini, siysa mchitagtsa,mag atosin, viponashsha: Dabaria,zadkiazini, atosin gatkana. Ashirimichitamam da zadkos, ¿mayatsinarizadchich? Gotani tpots tsipayapa atonitanoyani, mag atosin, viponashsha:Dabaria; anoatstam zadkiazini, atosin,oro gatkana. Ashikpaz ashko Paríshoch tpots takana.

33Mazinagtsa. Vag tayaspatarago,kshaa da varago, zapan magoko, siysa:Yashigchichparia táragsa. 34Itaro, novtpotsiam kinaragori, nov tayaspatakori,nov katogkori, vakori,pat iponkori, gobiernotatam iponkori, ashiri siysa: Paha,vampani; katogomapani ova, atssanovaatsi, Isos táragiya. 35Ashiri iyaakukini magoanamam gataksa. Itaroiysha Apallia kok itsinsaro kamankiniya.Kamankoni, yotaritamonta tpots

7

Page 140: Candoshi bible   new testament

140

magoankana; vanasirishsha takana, magtáragiya Isoso.Yovaa Isos Vagariniatsi kamanirago

anoa kamaniana.———

Misha, minosh zari Isos kizaa yotaritshishiriniatsi tachigarago anoa

kamanchillpa.36Parísiypanshoch táyaspatashi, Simo

sora Isosoa: Nancha; kayon katogpani,táyaro,cho, pshirapshirav katogtogtar magashiragiya.

37Kizsha pshtoragiya anshotamta. Kizan kizpor yotaritamona. Yaktashochtpots ichigoro kizaa yasaragana. Itaro,kiz tsiyatssia mazinayaro, Isosogaz natatashiragiya. Patobchish kachotamashkzammashia tozoriaro, payoro, 38

nogsha vatsi xiyiaramcho, magtanoragiya. Sorsha xovat, xovat, xovatshitar ashirago, mochpasha soria magtachigta ashiragiya. Shiaro, Isosoatsshavats ishabarago, mag kzammashiavatsimon tapararagshita.

39Itaro, Simsha anoa pakiaro, magoshchinayaro,niaha. Kamanimapaninari ashiro kizaayasachinaparia; an kiz vatam yotaritava.Magotari patat patat patat vatamashkova, magshori mag tárgiya.40Isossha: Simoa, tsiyatssis kamachillpa,mag táyaro, Simsha: Ichia, natokamanida, mag táragiya.

41Isossha:niatsi: Korikia istada, atosin,sha mag istaragiya, tárago. Ashiriyatpots kizpor zapan tomashtaragiya;misha tpots pakchim tomashtaragiya.42Izooro tovapaani atosin,gana. Korikpansha nayanirago, Vaanipapastachiya; ¿tamayachtazich? táragiya.Ashiri, Simoa, kamanigadama:

niatsi? táragiya Isoso. 43Simsha: Yovkapog tomashtarago anparia, táyaro,Isossha: Zoraktishcha. Itsinsaroshkamaniksha, táragiya.

44-47Isossha kizap napta shiaro, Simoa,kizaa napagcha. Tpots korikpaniatsitamaragparia ashkitamta kiza novaatsi.Mazinagcha. Yotaritshishirinia zapantachigaragori, kizsha novaa kizporichinako ashkiya. Itaro, shiysha:shishiri zapaniaha, gotish atosh, shiyampakchim tachigaragina. Shiy novaapakchim chinaksha. Napa nov shiyashnaparagori, shiysha, Simoa, da kogvayaragsha kutsiami. Itaro, ovsha sorispacha cha cha ashko anpa kopayaro,mochpa tachigaragiya. Pshtoragori, shiyda novaa kis pachiparagish. Itaro, ovshavadari novaa kotsi ishabkiya. Shiy vatamda vayogonoa mochiami kzammashia dapanaragish. Itaro,sha kapogo tochomiragiya. Ashirocha,kiz novaa kizpor chinakiya. Itaro shiyshanovaatssha pakchimtam chinaktishcha,táragiya Isoso Simoatsi.

48Táyaro, kizatssha: Yotaritshishirishtachigamcha; mag táragiya Isoso.

49Simsha llitaritaa yabiragitamta.Ashiri tpots anoa mazinayarosin,vaanpata tsiyatkosin, ¿Tamama in tpotsashtar? Yotaritshishiatsta tachig tachigashko, táragana, maga.

50Itaro, Isossha kizaa: Shiy Apallimonmagish tatoragosh, ashiri shiyaatapachidakiya. Ashiri mapiyroshnachcha; táragiya Isoso, maga.

shishirini tachigarago ano.———

Misha kamanchillpa, Isos arap xiko, abiri tpotsia tayaspatarago anoatsi.

8 1Isossha minoshsha zari minopyakat pshtoyaro tayaspatata,

minoshsha zari minop yakat pshtoyaro

7 8

Page 141: Candoshi bible   new testament

141

tayaspatata, ashtaragiya, maga. Oro

ragiya; Apall novash izooro tchitagtsaatcha, táragiya.Viponashiam kamoz 12 machtarago,

ragiya Isoso. 2,3Kizatssha Isos istaragoanshat kiz Isosoa istamam nataragtamta.Kizsha orkir payorago, vaanpata orkiripaxanxiaro, Isosoam maritaragiya. An kizkorikia payorago an kas yotammoncha.Misha kiz yashigomoncha. Misha kizaamatárinshochia, Mariya sora, yashigoa 7Isos tashitogarago. Misha kiz, Vaana sora,Kos vizalli. Vazarall korakaa Irótisaaorkiria ksotaragiya. Misha Sosána sora,kizaptatam vashonad zapan shaniyiarsin,Isosoa kapog istaragana, maga.

(Mativa 13.1-9; Márkosa 4.1-9)4Tpotssha llitaritshoch minshoch

yakat kata, minshoch yakat kata,minshoch yakat kata ashiragsin, tpotsIsososh zapan mag kosataragana. Zapanshaniarsin, Isossha mag tayaspataragiya;itaro kukozia pidanaro kamaniragiya.Táragiya;

5Tpotssha tatsompi ato mzatsipnataragiya. Mzatsosh vchoa tatsomko,korot korot ashiragiya. Korotkacho,ashpatam vach goatsish pantsaragiya.Goatsosh tamotamomcho, tpotsshakatiarsin, tsiripichsha pisharagiya; magokachigaragiya. 6Korotkacho, ashpatam

giya. Anosh kxoanaragta, tsappakchimon, itaro maviroragiya. 7

tam vach kpash pantsaragiya. Vashonadkpapat kxoanaragiya; itaro kapsha magyabotaragiya. 8Itaro, ashpatam vachtsap vanasirimon pantsayaro, vanasirikxoanaragiya; vanasirsha yosiragiya.Zapan yosiragiya; cienparia yosiragiya.Tpots Apallia kok mazinako ashikpazashkiya. Ashiri gotis mazinarintspa;kaapa magoanagtsa, táragiya Isoso.

9Itaro, Isossha vamkori: Ichia, yovaaatish anoa vazariatsiri kamanigadama,táyarosin, 10Isossha: Ayo;tsiri tsiyatamam varitarina, táragiya.Apall anoa chinakiya. Itaro, tpotsiatsshavazaria kamanchiazi; dabaria.

tatssin, dosha magoanchillinaya. Misha,yovaa yarki anoa paktatssin, novaadontam natstachidanaya, vatamgatkanava, táragiya Isoso, maga.

(Mativa 13.18-23; Márkosa 4.13-20)11Itaro, na in vazarish tsiyatkachori,

magoanagtsa. Apall kok vachpaz ashirotakiya. 12Ashiriya, vach goatsoshpantsarago ano, tpots mazinaktatssin,Yashigsha magoantapa ato tpotsiatsiyatssia itotsta itotsta ashkiya. Shiaro,da magoankana; tapachidamam davaritakiya. 13Misha, vach patobchimonpantsarago ano, tpots Apallia kokmazinaktatssin,kana. Yashigsha tamontakcho, kasikiya.Ichtaro kis mazinaksin, itaro zapishshabizakana. Anoshcha Apallia kokkapiatkanaya. 14Misha, vachsha kpashpantsarago ano, tpots magoanamanamagoankita, itaro tarshia mapiako,maachigaz támarako, kis tapi atochinachinav ashko;paz ashiriya. Mazinaktatssin, aposarikasakanaya. 15Tsap vanasirimon

kana tamaparia ashiriya. Apallia kokmazinayarosin, da kokoa kapiatkiya;izooro payokiya. Ashkachosin, kapogyosikpaz ashiro Apall kok izooroistakiya, táragiya Isoso, maga.

(Márkosa 4.21-25)16Minsha tsiyatssis mazinagints mag

Isos tárago. Nabarinaa tiroyaroch,taramzish vantsosh da vayakchi. ¿Antatikahonish vayakich? doni. Oro vazariavayakchi. Ashiriya, pamam tpotskamirana. Ashiri novaa koki ashikpaz

8

Page 142: Candoshi bible   new testament

142

shigtamtsa; vazariatsirisha kamanigtsa.17Natoma pishomtata, yosor ichigoropagachpasinaya.tati, yosor vazaria yasachpasinayasiyamadshitaya.

18

kos, paptsa. Kaapa mazinagtsa. Vanasirmazinakchos, aragiam yosormagoanatssa. Itaro, da novaa mazinkos,da magoanamam izoorisha itotschima,mag táragiya Isoso.

(Mativa 12.46-50; Márkosa 3.31-35)19Anomonsha Isos vanir zóvallpat

Isososh kosaragana. Isosoa pagpaniatosin, xapoaragana. Tpotsimon zapaninxararagana.

20Isosoatssha mag kamankosin, Isosoa,aniarish vishchip shaniaranaya.Shiyagazcha nachogakanaya, magtáyaro, 21Isossha tpotsia ichigoro:Mazinagtsa, tárago. Tpots Apallia kokizooro payoko, ancha nov maachiriti;novcha aniari, novcha zovalli, magtáragiya Isoso.Yovaa Isos yaktashchia tayaspatarago

anoa kamaniana.———

Misha, Isos kabosoroa nabaragoanoa kamanchillpa.

(Mativa 8.23-27; Márkosa 4.35-41)22Sirotama minosh zari Isos viponashia:

Mosaa kitiani ato, zarotartayarosin, magnataragana. 23Nanataratssin Isosoatsshamats kasiragiya. Iposanadacho kabosorkizpor kosaragiya. Varastarago, kizporchimomam zadaragiya. Itaro Isos anoshkis maragiya. 24Sitatstia ¿tamachchia?Sitatstia, papcha; chimokchinipa.Nishoripa tsipabachchi, mag táragosin,Mayistoroa, támagi, mag táragana.Táyarosin, mag Isoscha chiyzayaro,

kabosoroa nabaragiya. Kabosoroanabak, varasia nabak mag ashirago,zanaramach ashiragiya.

25Isossha viponashia: ¿Mayamsha danovamon magis tatoksa? mag táragiya.Itaro, Isossha viponash mag kizpor

ponirostaragana. Vaanpatatshitisintsiyatkosin, ¿Tamaria in tpots ashtar?¿Kabosoroa nabko mazinako?ropa Iposamarini ashkiya, mag táraganaIsos viponashi.Vatamcha tsiyatssis Isos kabosoroa

nabarago ano.———

Misha, Isos yashigoa tashitogaragoanoa kamanchillpa.

(Mativa 8.28-34; Márkosa 5.1-20)26Ashiri varas zanayaro,

shat vatsapon tasasiaro, kitattanashiragana. Kirásshochish vatsaponmatayaragana, maga.

27Isos matayaramcho káriarallo,miroasill zapiaro xito anoa magchamayagaragiya. Tpotsosh vanotsiyashigo mag taragiya. Aposapshataragiya. Pagoa kasayaro, patobchishshavach kavaro anosh pshtoyaro taragiya.

28,29Miroasillsha Isosoa paramcho, Aytállo, Isososh pantsaramcho, kizportsiyataragiya, maga. Isosoa, shiyApalltishcha Vipish shiya, mag tárago.¿Shiy tamakatshasha nigiama? ¿Shiynovaa tamachiazish? mag táragiya.Isossha mag kamachtako, Yashigoa,shtogagi, mag tárago, yashigsha, Novaavaniariyshpa, mag táragiya.(Siro katinpat kamorirosin, oviatstam

kamori, vatsia kamori ashirosin, magtpotsha ksotaragana. Yashigshakasiyaro, katianaa itip itip ashirago,mag yashigsha aposap tosovaragiya.)

30Itaro, na Isossha: ¿Chaksha shiysorish? ato, ovsha:nicha, mag táragiya. Vazapantanichatárago, vatam tpotsosh yashigu zapantarova. 31Shtogagints atosh, itarovazavap, somasip iyaa zaganiyshpa,

8

Page 143: Candoshi bible   new testament

143

† Minosh kirak yadamarini yanomash tariya: “doctorap zapan natiaro, orkiria magotochigiaro, yarama pinasaragiya.”

mag yashigu tárago. 32Napagi piya. Piymachimon koch zapan katoganaya.Ashiriya, kuchish pshtopani atiniya,táragiya yashigo. Isossha: Nagsints.Ashiri vatam atssava, mag táyaro,33tpotsosh shitogaragsin,sin, kuchish pshtoragana, maga.Kochsha vazavap torot ashirallo,mosash mag parat ashirago, mosashchipoyartaragana.

34Kuchipansha tpots kuchia pakiarsin,sovaragana. Yaktap iripiaradsin, tpotsiakamanta kamanta ashiragsin, yaktanogtakana anoatstam kamaniragana. Kochashiragiya táragana. ¿Tamakia ashtarkochi? mag táragana.

35Tpotssha: Pza, pagani, táragosin,Isosopsha torot ashirall magashiragana. Kosiarsin, yashigomontatpots vanasirshita.nav mag ashiragiya. Vanasir kamartaromagpatarisha mag taragiya. Tpotsshaanoa pakiaro, ponirostaragana. 36Itaroashpatam tpots Isosoa yaramampakiarsin, piytad ashirago magtáragana kamankosina. 37Shiarokirásshochsha tpots poniragosin,Isosoa, nachcha. Nish tarillpa, magtáragana. Isossha ayo táyaro, magzaroragiya.

38Yashigmona anshat tpots mag,Isosoa, kayonotamta ato, 39Isossha damachko; Vatsta, Vaptam kanapogchaniatsirita, tárago. Apall shiyaa kapogistarago, ashiri maachiritatsishkamanimatcha, táyaro, ovshanataragiya. Vashtam yakat kosiaro,ichigoro tpotsia kamanaragiya. Itaro,Isossha zaroyaro, mosaa kitaragiya,maga.

garago anoa kamaniana.

———

Misha, Isos kizaa tsibon yararagoanoa kamanchillpa.

(Mativa 9.18-26; Márkosa 5.21-43)40Arachich datoma Isos matayaro,

mag Isosoam opiavosh kotaragana.Anoshsha Isos mag matayaramcho,tpotsia zapan chamayagaragiya. 41Áyro,tpots sora, Isosogaz zadiaro, anshotammag kosaragiya. Áyor otiayshochiashaniyshini ksotamapanimoncha.Isososh tsiyatpi ato mag totolltaragiya.Ichia, novash napada. 42Ipari kamasinatsipakachcha. Ipari minamaritcha, ichiaIsosoa, istagadama; tárago, Isossha: Ayo,táyaro, nataragana Áyropi.Nantacho, Isosomon tpots zapan

kadanta kadanta kadanta magashiragana. 43Kizsha novaatsshayarpada ato anoam tachitaragiya. Ankiz 12 masach korassia kapiat kapiatmag ashiragiya. Itaro,† yaramampinasaraganaya, maga.

44Ashiri Isosomon osh tachitiaro, tpotsvazapan tstsaro, Isosoa max vigoatsimpatataragiya. Patatkacho, orsirsha magpozatara tsípatara mag ashiragiya.45Isossha: ¿Chak novaa patatiarada?mag tárago, tpotssha: ¿Chakamasaha?táragana. Itaro, Pitorsha: Ichia,shitish antarsha? ¿Tpots vatam chiyaakadan kadan kadan ashkanava? magtáragiya. 46Isossha mag: Novanaavizporiri yarkacho tácharagina. Ashiri

giya novaatsi, Isos mag táragiya.47Kizsha magosh: Novaa yasayallparia,ato, kizpor ponirostarago, Isosonog magtotolltaragiya. Tpots ichigorosinmazinarsin, kizsha mag kamaniragiya.Novcha shiyaa patataragi, Isosoa,tárago. 48Isossha: Zoraktishcha, izari.

8

Page 144: Candoshi bible   new testament

144

Novamon magish tatoragosh, novyararagina. Ashiri mapiyrosh nachcha,mag táragiya Isoso.

49Isos kizapat tsiyatstaro, anoshÁyor tiptsir kosaragiya. Áyorpatshattsiyatkosin, Iparish tsipayalltada,Áyroa. Ashiri Isosoa yamarillpa.Vatstaya; yani kanaponi, magtáragiya. 50

yaro, Áyroa, magish mantsarillpa,zovaa. Novamon magish tatogcha.Shiarosh iparish támchiya, magtáragiya Isoso.

51-53Áyrosh pagu kosiaro, tpotslloragaz mag tanoksin, ov tovaa tovatottovatot antagat ashiragana. Isossha:¿Mayama tanoksa? Maacha, tákcho,tpotssha mag staragana. Tsipamcha,mag táragana Isosoatsi.Itaro Isossha: Yani pshtopani, ato,

tpotsia taposarago; Pitorpat, Vagpat,Sadiakorinpatini, Áyorpat, llorpat vanir,Isospat ashpisin mag pshtoragana.54Pagosh izooro pshtoyaro, Isosshatsipariatssha pakiaro, kamasinamon ovpotayaro, Apchia, nato támagi; mag ato,vania yanpoyaro, ichiyzaragiya.55Isossha vaniriatssha: Nato, maritagi;mag ato, maritaragasha. 56Áyorshakizpor ponirostaragana. Isossha: Tpotsiakamanillpa, mag tárago.Yovaa Isos kizaa tsibon itoyamarago

anoa kamaniana.———

Misha, Isos viponashia kamachtarago anoa kamanchillpa.

(Mativa 10.5-15; Márkosa 6.7-13)

9 1Sirotama Isos viponashia: Nanints;nish shaniyiaroni, tsiyatpani, mag

táragiya. Shaniyiarsin, Isossha tsiyatkotáragiya;Vizporiri siyam panachintspa, tárago.

Yashigoa tashitogamam varitaksa.Misha, tpots kas yotako anoa yaramam

varitartamtischa. 2Ashiri Apallia kokkamanishinints; Apall novashomaritchitagtsa atcha, tágtsa. Tpotsia vagoyaaitoyamagtsa. 3Nakchos, maachiyarintspa; gotiritis xonaros xishintsa.Toshovshiatstatis yarintspa. Ktonarisminamari yayaros natssa. Tsigashisyarintspa; katogats yarintspa; korikirisyarintspa; xonaros nagtsa, tárago.4Tpotsosh pagu koskachos, ovshanovash tagi atinari ashiro, anshoritagtsa. Datoma naros, anshori tagtsa.5Itaro tpots novash tagi da ato, natsako,

yaros, nagtsa magoazia putsimama.Ashiri kukoz kamanishintsa, Isostáragiya maga.

6Viponashsha ayo atosin, Yaktashshoniarosin, mag naparagana. Apalliakok ichigorosin mag kamanaragana;yarta, yarta, yarta mag ashiragana.Kogoa izataro mag shoniaragana.

(Mativa 14.1-12; Márkosa 6.14-29)7Itaro, mag anportam Irótisarini,

kárariayshoch orkari, Isosomontsiyatssis mazinaragiya. Isosoatsshatáragiya; ¿Vagarini pacharagianozova? ¿Támiashiniva? ato, kizporponirostaragiya. Ashpatam tpots:¿Dosha Vagarini ichomampani datámiall? táragana. 8Ashpatam: ZitaminIríyasazova, misha tát, misha tát magashiragana. Ashpatam: ¿ZitaminariniApallia kamanimapani atarinianozova? ¿Anozova tamiashiniva? magatagat ashiragana. 9Itaro, Irótisarinshamag: Vagarini moch tororaginava.¿Tamamaha; vach pagasani? magtáragiya. Táragita,giya, maga.Ashirocha,

shinosin, tpotssha ponirostaraganaIsosoatsi.Yovaa Isos viponashia kamachtarago

anoa kamaniana.

8 9

Page 145: Candoshi bible   new testament

145———

Misha, Isoso tpotsia koviz mchiaro miro maritarago anoa kamachillpa.

(Mativa 14.13-21; Márkosa 6.30-44;Vaga 6.1-14)

10Ashiri Isos tayaspatamapaniriniApallia kok kamantayashinosin,Isosoatssha kamaniramchillina. Itaro,Isossha: Pza, tsiyatani yanita, táyarallo,yaktapsha Piatságiya. 11Machkacho, tpots piytadanayallo atosin,ragana. Isossha yosor tpotsia Apalliakok tayaspata tayaspata ashiro, Apallnovaatsimari tchitagadama atcha, antarashiragiya. Tayaspatako anosh tpotsiayararagiya. Anosh tpots koviz mchiaromir shaniyaragana.

12Ashiriya,taro, zar maginamon xamiakamcho,Isossha viponashi: Isosoa, tpotsiazaganigcha katogtsiama. Nish aposapvanintaha, mag táragana Isosoatsi. Ashiriashpatam yaktap nakchosin, ashpatamtpotsip mazari nakchosin, katogtsiapagchillinaya. Shiarsin katogchillinaya.Anshori ashishtarosin machillinaya, magviponash táyarosin, 13Isossha: Doni;xamachi; nishori maritagtsa siya, ato,viponashsha: Kayopich tsibonad tariya.Pagsha koviz mchiartam tariya.chiazich?niva? mag táragana viponashi. 14Magponirostaragana, vatam kamoz kovizmchiaro mir shaniyaraganava.Itaro, Isossha mag:

shintsa. Tpotsia piyam cincuentatamkoxinta, piyam cincuentatam koxinta,piyam cincuentatam koxinta ashchillinpa,táyaro, 15

giya. Piyam cincuentatam tonoxinat,piyam cincuentatam tonoxinat magashiragana.

16Ashiramcho, Isossha mag pagaayayaro, kayopchiatstam yayaro, ivarsha

mag kanidap naparago, Apaa,mad vapparia; mag táragiya. Táyaro,pagaa topta topta topta shiaro,shiam panaragiya. Na siysa tpotsiampana pana shigints; maritagints; magtáragiya. 17Panayarishtisin, magtazazartaragana; katochiragana.Viponashsha 12 tsob katochimaa magyaragana. Anomonsha shiarsin magnataragana.Vatamcha tsiyatssis Isos tpotsia koviz

mchiaro miro maritarago ano.———

Misha, Isossha viponash Isosoa magoanamana magoanaragana anoa

kamanchillpa.(Mativa 16.13—17.8; Márkosa 8.27—9.8)18Sirotama Isos vaanitari Vaparpat

tsiyatarago, viponashsha magkosaragana. Isossha viponashia:¿Piyartach tpots novaa amkanaya? magtáragiya. 19Viponashsha: Ashpatam

pani támiashiniva atssincha. Itaroashpatam shiyaa Iríyasazova atssincha.Misha tpots, Zitaminazova támiashiniva;Apallia kok sirotama kamantaroanozova atssincha shiyaatsi, magtáragiya viponashi. 20Isossha: ¿Siystava;novaa chakad atssa? ato, Pitorsha: ShiyApalltishcha Iposamarini, mag táragiya.

21

rago, Tpotsia kamanintspa, vaniakomag táragiya. 22Shiaro, vaanatsivatsipon kamaniragiya. Tpotsiamkinaragori, kiyog kachiychina tárago.Iyashoch korakarini, misha iyashochApallpan orkari, misha Móysispanirivirkar kamanimapan ashpisin novaanatsachapadanaya.chim tpots novaa gatchapadanaya.Novaa pachakchosin, Apari zartochparinshini novaa itoyamachidaniya,mag Isos táragiya viponashiatsi.

9

Page 146: Candoshi bible   new testament

146

23Itaro, tpotsiam ichigoro magtáragiya; Novash tachitamam zadkos,sanatsi tarashis chinarintspa. Novamadkamini tsipaniatsis pchidintspa; novashizooro tchitagadama. Ichigoro zarinovaa chinagtsa. Novash izoorotchitagadama. 24

dako, Yashigoppa kanatsipchiya. Itaro,novamon kamini kiyog kachiykacho,vatsiponoatsta da pachidko,chima. 25Tpots maachi ichigoropayokinari, itaro tsipakcho, Yashigoppanachiya. ¿Antati Apallosh pshtomamkorikpata pshtochiaha? dabari. Ashirinovaa koki gatintspa tina.

26Mazinancha: tpots novaa paziko,novamad koki pazikitam, novsha yosorkoskachori tpazchima, vatam tpotsiamkinaraginava. Yosor koskachori,husinosh kizpor koschina. Aparpativasodoror ichigoroni koschima. Anoshnovsha tpotsia tpazchima.

27Itaro mazinagtsa novaa koki. Siy nanovaa mazinakos, itaro datomatsipachos, ashpatamtis Apallia tárashpagachpasa, mag táragiya Isoso.

28Anoatssha táyaro, tsibonpariamatayaro mayaro, Isos machip Apallpattsiyatani ato nataraganaya. Pitorpat,Vagpat, Sadiakorinpatini machimonkáriartiarsin,giya. Viponashsha mag makorortarashiragana. 29Isossha tsiyatko, vanillitaritam kinako, mag vamarshaborshimashiamsha kinayaro, mamaroashiro kora ashiragiya. 30,31Zitaminarinimag tsibon yakarago ansho.cha husiniamarinsha mag husiniaragoyakaragana, misha tpotsi Móysisarini,misha Iríyasarini.sin, Isosoatssha vatsiponoa tsiyatstagatashiragana. Irosarinosh shiyaa Isosoa,pachachillinaya. Ashkachosh,tsish kok tatsamochpasha, magtáragana.

32Pitorsha mag kis maragosin,ragana. Isosoa vizporirinia tovasiniaragoanoa paragana. Zitaminatsshaparagitamta. 33Zitamin nakchosin,Pitorsha mag: Xamachi, ichia, magtárago. Vashonadari nish takoni,paria. Nov tochip tabtachima; niatsiritapani, ichia. Min shiyam tabtachima,misha Móysisariniampa, misha Iríniampa, mag táragiya Pitoro. Itaro, Pitormagshari ashiro tsiyataragiya.

34Mag támpori anosh msassha kosiaro,yabotatara mag ashiragiya. Pitorshamag ponirostaragana. 35Msasosh kukozmag kimarago, Isosoa nov ipartana.Novcha kamachtaragi. Ashiri Isosoatsirikok mazinagtsa, mag táragiya Apalli.36Táyaro, zitamin msasosh tsípataraashkacho, Isosoatsimsha paragana.Natomasana mag kamapshiragana;

minomtiyam tpots da kamaniragana.(Mativa 17.14-18; Márkosa 9.14-27)

37Potamsha machip karoviaradsin,mag tpotsia zapan chamayagaragiya.38Minomsha tpots kizpor tsiyataragiya:Ichia, istada, tárago. Ipari kamozminamaritcha. Ipariatsi napagcha.39Yashig ipariatsi kiyog yachakiya.Montakcho, oro kizpor ay tállo, itsipitsip ashkiya. Varis kokosh chpokatchpokat ashko, vanotssha tatatataashkiya; nogtakiya. Da mosá kasakiya.Yashig ipariatsi pachamam zadkiya.40Iponshiatsish yashigoa tchiyagitáragori, xapoaragana. Ashiri shiyshaistagadama átana, táragiya tpotsi.

41Isossha mag: ¿Mayamsha siy oronovagaz kosaksa; vatam novaamagoanamam gataksava? ¿Ashinoahamagoanchis? Siyam goti kiyogkachiykina; ashiritati siy novaa damagoanaksa. Ashta, iparish yamashini,mag táragiya Isoso.

42Nantacho, mag yashigu lloraakapiat ashko, mag tom ashiramcho,

9

Page 147: Candoshi bible   new testament

147

tatata shitaramach ashiragiya. Isosshamag: Yashigoa ¿mayama ashiksha? Natoshtogagi; tárago, mag llor yaramshita.Tpotsiatssha: Niava iparish. Yariana,mag táyaro, kasaragiya.

(Mativa 17.22-23; Márkosa 9.30-32)43

ragana;taragana.Isos yarat yarat ashirago, tpotssha:

¿Tamaro ashka? mag antagatashiragana. 44Isossha viponashiatsim:Mazinagints novaa koki, tárago. Novtpotsiam kinaragori, ashta tpots novaatamapigayaro,padanaya, mag táragiya. 45Viponashshamazinamana mazinayaritatssin, itarooro magu bam ashiragana.ria táragana. Paziragosin, Isosoa damasharagana, maga.Yovaa Isos viponash Isosoa pakich

magoanaragana anoa kamaniana.———

Misha, anportam yov tpots novamon magoanko ano korakam kinachiya, Isos

tárago anoa kamanchillpa.(Mativa 18.1-5; Márkosa 9.33-37)

46Isossha viponash vaanpata magzamagaragana. ¿Chakaha korakamkizpor kanoro tach? mag vaanpatatáragana. 47Isossha viponashia magoyasayaro, lloraa pakchia koroziaro,vaanogi toxiykiaragiya. 48Isossha:Lloraa novamad kamini chinakoch,ashiri novaa chinaktamtaya, tárago.Misha, novaa chinakoch, Apalliatstamchinachchi; vatam Apall novaazaganiragova. Itaro mazinagantsa;Izooro llorpaz ashiro novash tpotstachitko, ashiri an kizporitam tachiyanovasho, mag táragasha.

(Márkosa 9.38-40)49Vagsha: Ichia, arap xiyashinoni,

tpots shiyamon vizporirish yashigoa

tchiyaragiya, tárago. ¿Mayama shiyashiksha? Vatsta; tchiyarillpa. ¿Antatishiyapa Isospat vashonad takchiva?táyashinna, táragiya Vaga. 50Isosshamag: Vatsta tárillpa;sha. Ashko an kodarariazich doni,vatam chiyaa istakova, mag táragiyaIsoso.Yovaa Isos viponashia magu

putsimam tsiyatarago anoa kamaniana.———

Mishat, minosh zari yov Isos Irosarinap natarago anoa kamanchillpa.

51Mosá kanidap karimam varitakchoanosh Isos Irosarinap pagatama ato magnataragiya. 52Isos: Vasina yamazayarosnapaptsa; novam yaraptsa táragiyaviponashiatsi. Nayarosin, arapchishsamárshochish yakat kosaragana.53Samárshoch tpots natsaragana, vatamIsos Irosarinap nachova. Samárshochtpots oro Irosarinap nakana anoaniraragana. 54Ashiriya, Sadiakorinsha,min Vaga, anoa yasayaro, Isospattsiyatko, Ichia, ¿Dosha pchada at?Apallia: Apaa, kanidap somasiakapiatiarosh, somaspat shiy tpotsiamochigi, táyani, mag tárago, 55Isossha:Vatsta; anomad tsiyantarintspa, magtárago, viponashia nabaragiya.

56Ashiri anoa yakat kasayarosin,llitaritapsha mag nataragiya.Yovaa samárshoch tpots Isosoa

natsaragana anoa kamaniana.———

Misha, tpots Isososh tachitpi táragana anoa kamanchillpa.

(Mativa 8.19-22)57Ashiri nakchosin, tpotssha; Isosoa,

kayono, shiyash izooro tachitpi átana,táyaro, 58Isossha: ¿Kaapa zoorkoshatish? Napa: zozim vachosh makiya.Tsiripichsha vixtamarish makiya.

9

Page 148: Candoshi bible   new testament

148

Maachtavana ashkanaya;sha tarashi ashimam vanintaha.Tpotsiam kinaragitati, masarori taki;tarashi doncha. Ashiri novash dakamiran tachitaksa mag táragiya.

59Mishat, tpotsia pakcho, Isossha:Novash tchitagadama, tárago, ovsha:Xamachi, ichia. Kotachimasima;Apapama tsipayamasa. Tsipacho,apariatsi mapiarori, ana tachitchima,táragiya. 60Isossha: Aparish tsipakcho,maachiritish mapchiya, vatam novaa damagoankanava. Itaro, shiysha Apalliakok kamanishini; Apall mosápakoschiya, táshini, mag táragiya Isoso.Ovsha magoanaragiya.

61Misha tpots: Ichia, shiyash tachitpi.Maachiritpatimasi tsiyatatama;¿amchiaha ova? yasachimasima, ato,62Isossha:rosh, novash tachitchish? Pinasakiyatárago. Mosash itsinsaro namamzadkoch, itaro natponoyashtichkchogoch, ¿nitati vanasiriaha nachich?ashikpaz ashkiya novash itsinsarotachitamama, mag táragiya Isoso.Vatamcha tpots Isososh tachitpi

táragana ano.———

Mishat, Isos viponashia 72 kamachtarago anoa kamanchillpa.

10 1Anomonsha minosh zari, Isosviponashia 72 kamachtapi ato

mag iposaragiya. Siyma vasina yaktapichigoros natssa. Novsha kozizimonkoschima. Piyam tsibonatam nakos,piyam tsibonatam nakos,tam nakos shigtsa, mag táragiya Isosviponashiatsi. 2Kamachtako táragiya;Na mazinagtsa; kamanimamana tpotszapani tariya. Itaro tayaspatampanshapakchim tariya. Ashiri Apallpattsiyatkos, Apaa, tayaspatampaniamzapan zaganigcha, tágtsa. 3Itaro, nov

siyaa kamanishinints atina. Novaa kokikamankachos, tpots anomad siyaa kiyogyachchintsa. Yadan tamatarpariaktashoa ashchintsa; siyaa kiyogyachchiya.

4Ashiri nakchos, maachiritatis yarintspa;xonaros nagtsa. Tsigashis yarintspa.Porsartamtis yarintspa. Spatoris yarintspa.Goatsosh tpotsia chamayagakchos, kapogtsiyatintspa. 5Tpotsosh pagu koskachos,¿Tamarimta? Apall shiyaa chinachiya,tágtsa. 6Ovsha Apalligaz zadkinariya,Apallsha ovaa istachiya. Itaro, ovshaApallia gatkinariya; Apall ovaa istachiaha;dabaria. Shiyaatsimari istachiya. 7Ashiritpots yov Apalligaz zadko anosh pagutamatssa. Minosh pagos tat, minosh pagostat, minosh pagos tata shirintspa.Anshomari tagtsa. Siyam yáskinari, vagtsa.Siyam martakinari, ktogagtsa. Pzirintspa;vatam tpots novam koki mapiako, anpatovapakpaz ashchova.

8Ashiri yaktash pshtoyaros, siyaavanasir napkosin, martaksin, pzirintspa;mapiyros ktogagtsa. 9Kas yotako anoapakos yaragtsa. Tpotsia kamanintsa; NaApallia kok siyaa kamankachori, siysamagoankinariasa ashiro, Apall siyaatapachidachiya. Ashiri magoanagtsa,tágtsa.

10Vadaya yaktash kosiaramchos, tpotssiyaa da chinaksin, ashiriya goatsoshxitos, 11Paptsa, tágtsa. Na yaanakamaniragtatini,chiya táragitatani, itaro siysa vadaritamgataragsava. Ashirocha, sanatstamtsaronis tachigiaroni siyash vanimamkasachintspa. Yov atini anoa doshamago pastachiya; vatam Apall mosávanimam nanchova, siy vaniakos tágtsa.

12Itaro mazinagantsa; Apall vanimamkoskacho, anoa tpots nayanichiaha,dabaria. Itaro zitamin sotómshochmantsir taragtatssin, Apall anoa pakichnayanichparia.

9 10

Page 149: Candoshi bible   new testament

149

(Mativa 11.20-24)13Itaro llitaritshochia kamanchintspa.

Kórasínshochiam sitatsti átana;Pitsáyantashchiama sitatsti atitamana,vatam Apall kizpor vanichova. Anoshtayaspataragori, ¿vanipaha anshochiatpots yararagina?chirini, misha tírshochirintam tpotsiayarki anoa paraginariasinaya,shishiriniatsi kapiataraginapsinaya.

taya. Magu mantsaksin, kocharkamartaro, masollish koxinxinavashiraginapsinaya. 14Natsha Apallvanimam koskacho, sitónshochia pakichnayanikchita, itaro kórasínshochia dapakchiyam nayanichiya. 15Mishakapárnávshoch novamon kizportarsintaragta, da magoanaragsin, Apallshasomasosh kapiatchiya, tárago Isoso.

16Ashiri mazinagtsa siya, táragoviponashiatsi. Tpots siyaa kokismagoankosin, ashiri novaatstam kokimagoankanaya. Tpots siyaa gatkosin,novaatstam gatkanaya. Novaa gatkosin,Apalliatstam gatkana; vatam Apallnovaa zaganiragova.Ashiri kamanishinints; táragiya.

Táyaro, viponashsha nataragshillinaya,maga.Yovaa Isos viponashia 72

rago anoa kamaniana.———

Misha, yovaa viponashsha kamaniashinosin kosaragana anoa

kamanchillpa.17Isos viponash kamaniashinosin,

magu kis ashiragana, maga. Ichia,mazinagcha. Yashigoatsta shiyamonvizporirish nabiaroni,naya, mag atosin, 18Isossha:cha. Nabaragis anoa kachi paragtana.Yashigu kariy tamatarparia ashirokanidap pantsaragiya, táragiya.

19Itaro mazinagtsa; mag tárago. Novsiyaa istaragori, kapog kasimamvaritaragsa. Ztollimonta katkachos,mkamonta katkachos, siyaa dakapoxkiya. Kodarariatstati yashigoakizporiatsta kasikachtischa. 20Yashigoasiyamari kasiksa. Yashigoa maachiriichigoro kasiksa; kaniziatstam,pasonatstam, vazoririatstam,tam, vishonoatstam, ichigoro ashpaanoa kasiksa. Itaro anomonshabatintspa; mapigtsa. Itaro Apallvaana virkarimon soriatsis yadaragoanomon shabatagtsa, táragiya Isosoviponashiatsi.

(Mativa 11.25-27; 13.16-17)21Apallimon Vani Isos kizportayaro,

Isossha shabatiaro, Vaparpat tsiyatarago;Apaa, shiy kizportishcha. Tsaporonasiashiyamari kasiksha.tam kasikshava. Magi kischa. Apaa,shana zadaragosh, shanatsi kokishvachinatsta kamapshiragish; misha

tish; magoanamam pinasaragana. Itaro,

ragosh, magoa putsiaragosh, shiyaakokish magoanaragana. 22Itaro, Apaa,

sha. Shiyamari novaa yasasha;risha shiyaa yasarina. Llitarit tpots iyaayasarazillinaha. Itaro, novsha novanatpotsia iposkori, magoa putsiakori,izooro shiyaa magoanchillinaya, magtáragiya Isoso, Vaparpat tsiyatko maga.

23Shiaro, viponashia tasasiaro,viponashpatari tsiyataragiya. ¿Magistamara; vatam kachis novaa paragsava?24Mazinantsa. Sirotama zitamin vanipnovaa pamam zadaragitatssin, daparagana. Mazinamam zadaragitatssin,da mazinaragana.mapani, misha koraktam vanip novagazzadaragitatssin xapoaragana. Itaro siynanovaa pakialltischa, mag táragiya Isoso.

10

Page 150: Candoshi bible   new testament

150

Yovaa Isos viponashia kis tsiyataragoanoa tsiyatssis ivapayana.

———

Misha, Isos tpotsia chinamam tayaspatarago anoa kamanchillpa.

25Minoshsha zari Isos tayaspatako,Móysispaniri virkar kamanimapaniIsosoa mago yachamam zadarago,táragiya; Ichia,cha. Ashiri kamanigadama.chiazi tarashiami? Apallish orotamaritapi atina, mag táragiya magotariyachamama. 26Isossha:niatsi toyadarago, anosh natstakosh,¿amkimta? táyaro, 27ovsha: Móysisarinivirkari natstakori atcha, tárago;

Apallia itsinsaro chinagcha.yarosh,cha. Magiptish chinagcha;nagcha; Apallshomari tchitagcha.Misha, tpotsia chinagcha.tsi chinakish ashiritam tpotsiachinagcha, atcha Móysisariniyadamarini,

táragiya. 28Isossha: Zoraktishcha.Itsinsarosh kamaniragsha. Ashiritarashiamish yovaa táragish anoripayogcha, táragiya.

29Itaro, ovsha pazirpa yamko tárago;¿Itaro chakatsiaha chinachia? magtáragiya.

30Isossha: Mazinagcha. Tonariatstaichigorosh chinagcha, tárago. Tsiyatssiakamanchillpa magiatsish putsimama.Sirotama mag; tpots Irosarinash kayaro,yaktap Áyrikop nakcho, goatsosh magnanata shiarall ashiragiya. Nakcho, magvashchir tsagaragana. Yasinpat ta tashitarosin, tpibiaro, maachiritatsiichigoro shochiragana; zapiaro tamoaashiragiya. Pakchim tsipamam magpshataragiya. 31Shiaro, otiayshochApallpan goatsosh nantacho, tpotsiapakiaro, aragiri nataragiya. 32Shiaro

Iríavarinchich tpots, Apallpan viponashiabitam nantacho, tpotsia nap shiaro,aragiri imarota shiarall ashiragtamta.33Itaro, samárshoch, arapich tpotsabitam nantacho, tpotsia pakiaro, kapognayaniragiya, maga. 34Istapi ato binopakopayaro, vayogonpat podayaro,kamispat mag torimaragiya tpiaragoanoatsi. Shiaro, vaanamon kapachorinivayayaro, chipayarallo, tpotsip pagumachtaragiya. Yoshidayaro, psanksotarago istaragiya; mag tarasiaragiya.35Potam nakcho, tpotspat tsiyatiaro,Amikoriatsi napagcha. Niava korikia;nipta istancha. Pishtakinari, yosorkoskachori, tovapchillpa, mag táyaro,kasaragiya.

36

dama yov tpimaa chinarago anoatsi,mag táragiya Isoso Móysispaniatsitayaspatashi. 37Ovsha: Tonarita tpimaaistaragiya, táyaro, Isossha: Zoraktishcha.¿Tamarima ov chinaka tonartata?shiysha chinagtamcha, tábiaro,kasaragiya.Na kamaniana yovaa Isos tpotsia

chinamam tayaspatarago anoatsi.———

Misha, yovaa Isos Martap pagu naparago anoa kamanchillpa.

38Ashiriya,pat nakchosin, yaktash mag kosaragiya.Martash pagu kosaragiya. 39MonshatMariya Isosop koxinaragiya. Isostayaspatatar ashko, mazinapi atokoxinaragiya. 40Marat patatko,katogtsiam mapiako, tsiyantayaro,Isosoa tárago; Ichia, pamoni nabagcha.Kapog mapiakori, da istakova. Istashinitági, mag tárago, 41Isossha: Martaa,mazinagcha.sha. 42Novam pakchimari ptatagadama.Anomaripa varitchiya.tsish zaganchiazi? vaani mazinakiya.

10

Page 151: Candoshi bible   new testament

151

Niricha ashko vanasiriya, mag táragashaIsoso.Yovari Isoso Martash pagu naparago

anoa kamaniana.———

Mishat, Isos Apallpat tsiyatamam tayaspatarago anoa kamanchillpa.

(Mativa 6.9-15; 7.7-11)

11 1Sirotama Isos Vaparpattsiyatiaro, tavatspayaro,

viponashsha: Ichia, Vagarini viponashiatayaspataragiya Apallpat tsiyatamama.Ashiri shiysha iyaa tayaspatagtamcha,mag táragiya.

2Isossha: Ayo, tárago. Ashiriya,Apallpat oro tsiyatkos,

Apaa, shiyamari Apalltishcha,tágtsa.

Tpots ichigoro shiyaatsimarichinachillinpa.

Mikiarosh tsaporonasosh kosagiizooro kasimama.

3 Ichigoro zari katogats iyampanagcha.

4 Shiy novaa yotaritshishiriatsitchigadama.tam inakta, anpat nov yaramamtsiyatkina. Ashiri shiy shigadamanovaatsi.

Yashigu novaa ksirodama atori, shiynovaa istagadama, tágtsa,

Apallpat tsiyatkos, táragiya Isoso, maga.5,6Mazinagtsa.

noaha? Siyam Apallpat tsiyatamamashikpaz ashiro kamanchintspa.Apaz schiros shiy katogats mashpi

atosh, amikoripish napaksha. Zovalli;istada. Napancha: amikori novashnapkato, natori kosaragiya. ¿Itaro novtamaychiazi? ¿Mayaha maritchia?Novash pagi doniva. Ashiri istada.Pagaa tochip panagadama, táyarosh,7itaro ovsha: Vatsta. ¿Mayamshattamontaksha? Iparpati kis marina.

¿Mayama chiyzachia? Vatam vachoabam tstsaraginava. Pinasaktana, táchiyaova. 8Itaro mazinantsa: Amikorinarishpachidamana pachidkita, ashiritatamontakosh, anomad panachiya.Amikorish tamaragparia antati Apallashiriaha, vatam Apall kpachinoaha.

9,10Ashiri mazinantsa, Apalli kamiranmazinakiya. Ashiri shiyam pishtakoanoa Apariatsi mashagcha. Mashkosh,araginasha shiyaa kapog istachiya.Misha, shana xapoakosh, istada Apapaatágcha. Tákchosh, Apapsha izooroistachiya. Misha, Apapagaz tamarakosh,Apapat tsiyatagcha. Ashkachosh, shiyaakis ksotchiya; kasachiaha, dabaria.

11Misha mazinagtsa. Apall orotarivanasirinad istakiya. Apaz iparishshiyaa: Apaa, kayopchia novamatákcho, ¿antati mkaa ipariamishpanachiazish? 12Misha; Apaa, vayagchinovama tákcho, ¿antati ztolliaipariamish panachiazish? doni. 13Siyyotaritta takos, ipariamis vanasirpanaksava.Itaro Aparini misisina araginasha

istachiya. Siyaa kasiriya,tava. Ashiri chiy mashkoch, VaanatsiVani chiyam panachiya, mag táragiyaIsoso viponashiatsi.Yovaa Isos Apallpat tsiyatamam

tayaspatarago anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Isos Yashigoa kamanirago anoa kamanchillpa.

(Mativa 12.22-30; Márkosa 3.20-27)14

mashi taragiya; tpots makoksharta magtaragiya. Isos yashigoa tashitogayaro,tpotssha tsiyataragsha. Tpots zapan magnapoxtaragana. 15,16Ashpatam tpotsIsosoa mago yachamam táragana: Nato;minoa pagpani. Apallia vizporini iyam

10 11

Page 152: Candoshi bible   new testament

152

mama, mag táragana. Ashpatam tpotsvaanpatatin: Yashigomonari orkari

tamta, mag táragana.17Itaro,

giya. Natstayaro, mag tárago;ntsa. ¿Mayamsha novaa: Yashigomonvizporirini yashigoatstam tchiyakiyaatssa? Pinasakiya. Napa:tatin pachat pachat ashkosin, mosáchigachpasinaya. Zóvallpatatinaashimam taritamta. Vaanpatatinvaratkosin, vashonad tachazillinaha,dabaria. 18

chi atáshina. Ov Yashigori vaanpatatintashitogakinariya ashiriya, ¿tamaria orotach? Siy novaa: Yashigomon vizpoririniin tpots yashigoatstam tchiyakiya, atssanovaatsi. 19Itaro nov siyaa atina; ¿Nitatinov ashkiazi? Nov Yashigomonnarivizporini tchiyakinariana ashiro, sana

sinaya. 20Itaro, nov Apallimonarivizporirini yashigoa tchiyakina. Ashirinov siyaa atashina; Apall vaamari kasirona siyash kasiyalliya. Itaro siy Apalliagataksava.

21Mazinagtsa: Novamari yashigoakasikina. Apaz korak kuchirpogoapayopayov, pagoa ksotatavo,taa chakaha anosh shochich? 22Itaro,llitarit kizpor korak anpat varatkacho,kasiyaro, maachiritaa ichigoro yachiyakuchirpogoatstamta. Maachiritaaichigoro yayaro, vamkoriam panachiya.Nov ashikpaz ashiritamti Yashigoakasikina kizporiatstata.

23Ashiri nov Apallimon vizpoririniyashigoa tchiyakina. Tpots novaa daitsinsaro chinako, da istako, novaaizooro natsakiya, táragiya Isoso.

(Mativa 12.43-45)24Ashiri paptsa; novaa gatkachos,

yashigu siyaa araginasha kasichapantsa.Napa: Yashigu tpotsosh shitogiaro,

pozap, yap kog doni ab napati ato,nataragiya. Kanospi ato, mago xitatashko, xapoakiya. Xapoayaro, ashiritpotsip kanapochparina, táyaro,ragiya. 25Kanapiashino, yashigsha: Pa,tarashi yaramcha, tákcho, 26viponashiatsibon matayaro koroziaro, tpotsoshpshtoragana. Yashigu viponash yovaakorozorago ano kizpor yotaritcha.Ashiri tpots siro yotaritamon tarago,ashiri natonasha anoa araginashayotaritanashita. Ab ashikpaz ashkoyashigu siyaa araginasha kasichapantsanovaa gatkinariasa ashiro. Ashiri paptsa,nov siyaa atashina, táragiya Isoso.

27Táyaro, yovash shaniarana anoshminam kiz tsiyataragiya. ¿Tamarotayaspataksha? Ashkosh aniarish magukisparia, táyaro, 28Isossha: Aa, ashikcha.Itaro tpots Apallia kok mazinayaro,magoanko, ancha ksomish magu kisa,táragiya Isoso, maga.Yovaa Isos yashigoa kamanirago anoa

kamaniana.———

Misha, tpots Isosoa kok gataraganaanoa kamanchillpa.

(Mativa 12.38-42; Márkosa 8.12)29Natam zari tpots zapan Isosonog

mag kaxayaragsin,rini kamaniragiya.cha.sidama, atis siya. Itaro novsha siyaayamadachiazi; dabaria, mag táragiyaIsoso.Novaa magoanamam zadkos, ashiri

Apallia kok kamanimapani, Onámoni magis chinagtsa. 30-32NovshaOnásarini tamaragpari ashtachparina.Anoa pakchos, novaa magoanamamvaritachpasa. Napa: Onásarini magnínipíshchia tpotsi tayaspatarago,yotaritshishiriniatsi kasaragana. Antamaragparia ashiritamti, nov siyaa

11

Page 153: Candoshi bible   new testament

153

Apallia kok tayaspatakina. Nov tpotsiamkinaragitati, Onásarinia kasiktati, ashtasiysa da magoanaksa. Ashirocha, Apalltpotsia vanimam koskacho, nínipíshochtpots siyaa pakiarsin, In tpots yotaritcha;siyaa táchapsinaya.Mishat, kizsha Sáramonagaz kok

mazinapi ato, arapta nataragiya. Itaro,novsha Sáramonarinia kapog kasiktati, siynovaa koki da mazinayani atssa.Ashirocha, Apall vanimam koskacho, ankiz siyaa: Yotaritcha in tpotsi, siyaatáchparia. Ashiri novaa koki gatintspa tina.

(Mativa 5.15; 6.22-23)33Napa: tpots nabarinaa tiroyaro,

pishokiaha. ¿Antati shtashshipa kadonik?doni. Itaro, tiroyaro, novash tpots vani kisnappana ato vazaria vayakiya. Ashikpazshigtamtsa; novam koki xarashishvayarintspa. 34Kachich ashkitamcha.Kchiptich ichigoro patarchi. Kachichnotsiatsich ichigoro tovasiniakiya. Ashirisiy kachis vanasiriamshia napkos,notsiatsis tovasiniakiya. Itaro kachisyotaritshishia napkos, notsiatsis yotaritaminachiya. Da novaa magoankos, kachistapiakpaz ashkiya.

35Ashiri paptsa. Novaa kokigatkachos, yosor magis kzatachparia;tonimosh tachpasa. 36Misha, nabarinsiyaa husiniako, notsiatsich ichigorohusiniakiya; tap donari. Ashikpaz novashiritamti, novsha siyaa magiatsistovasiniakchori, izooro magoanagtsa;kukiatsi gatintspa, mag táragiya Isoso.Yovaa Isos tpotsia vaniarago anoa

tsiyatssis ivatspayana.———

Misha, Isos Parísiypanshochia tpots vaniarago anoa kamanchillpa.

(Mativa 23.1-36; Márkosa 12.38-40;Arókasa 20.45-47)

37Isos tayaspataramcho, Paríshochsha tpots: Novash katogani ato,

Isossha ayo táyaro, natiaro, pagosh magpshtoyaragiya katogamama.

38Isos katogacho, Parísiypanshochtamatarpari ashiro da kaapa vanasirikoxiragiya. Ashiriya, mag vamkorshamagosh chinayaro, ¿Mayamshta dakoxko? yotaritcha, táragiya magushorta.

39Isossha: Mazinagadama, táragiya.Siy Parísiypanshochis oro ivaziri Apalliakok chinaksa. Magiatsis tsarontatpaatos, maachiatsi gotis ivaziri kopartaksa.40Magsharitischa siya. ¿Nitati Apallmaachi ivaziri taro anoatsimari tinarag?da. Magiatsini tinaragitamta itsinsarochinamama. 41Itaro magiatsiritisyariaros, pokiria istagtsa. Shiaros,magiatsis tsarontamam donshaparia.

42Paptsa siya, Parísiypanshochis.Apall: Maachi taravaztakosh, koviziptaro potayarosh, novam minamiposiarosh vayagadama táragiya. Itaro,donta Apall kamachtarago, siysa santarikomaziavatsta iposiaros Apalliamvayaksa, itaro minoatssha niraksa.Apall: Tpotsia itsinsaro chinagtsa;yotaritam inarintspa, táragova. Itarotsibonari vashonad payomamvaritakiya, yovaa payokis anoatsi mishachinamamtamta.

43Paptsa siya. Shaniyshiship orotpotsia tasasiaros, vanasirimshishkoxinaksa. Shiaros, goatsip shitogachos,nakchos, tpotssha siyaa: Apallpania,¿tamarimta? tákchosin, maya; siy anoakis mazinaksa. Itaro vad magishisyotarit chinaksa.

44Apall siyaa kizpor vanichapantsa.Siy sirapoch mapom tsipar kocharitamapari ashiros tpotsia itsachtakpazashiksa. Tpots mapiyrsin siyapatiponkosin, siysa yotarit yaspataksa; magtáragiya Isoso Parísiypanshochiatsitpotsi.

45Itaro,mapansha: ¿Da xam? Mayistoroa, anoa

11

Page 154: Candoshi bible   new testament

154

atosh, iyaa atitampasha, táragasha.46Isossha: Zoraktischa.paniatsis vanimam taritamta, táragiya.Paptsa; siyaa atitamina, táragiya.

Móysisariniatsini kamachtamarinikirakamon natstaros, araginashakamachtata kamachtata ashiksa.Tpotssha anoa payomam pinasaksin,tpotsia da pakchiyam istaksa itsinsarotamama.pantsa.

47Misha, Apall siyaa vaniaronts,paptsa. Sirotama zitaminarini Apalliakamanimapania kok gatiarsin,mapania mag pacharagana. Itaro,natsha siysa vanapoatsim yayaros,mapshishosh vanasir vayaksa. 48

tatis, yovari zitamin chinaraganaanoritam siysa chinaksa. Napa:ovshtisin pacharagana, itaro siysamapoksa, vatam vadaritam kamapaniakok gataksava. 49Apall siyaa vasinayasaro táragiya; Kamanimapaniriatsizagankachori,naya; kiyog yachachpasinaya, magtáragiya Apalli siyaatsi.

50Ashirocha, siyaa atashina;rini kamanimapania pacharagosin,Apallsha vanichparia. Pacharagitatssin,siyaatstam kizpor vanichiya atina.Ichigoro anomad vanichapantsa;minamtiyam da anomad kamogatssa.

51Ichtaro Apíarariniatsini pacharago,pachat pachat ashtaranosin, anamonsha,Sakáriyariniatstam pacharagana.Apallshori pagu pacharagana.Apallshori pshtoshish piy xiyaro,Apalliam maachi botamam piy xiyaro,ashishiro an iposanadsha pacharagana.Anomad siyaa ichigoro lloranoriatsisApall vanichintsa, atina.

52Móysispanis paptsa; Apallia kokyasaragitatis, itaro sana Apalloshpshtomam gataksa. Misha, llitari tpotspshtopani atitatssin, siysa yasatpa atos,

Apallia kok kamapshiragsa. Ashirocha,anomad siyaa Apall vanichapantsatáshina, mag táragiya Isoso.

53Táyaro, Isossha nataragiya.Antarago anoa mazinaragosin, Parípanshochsha tpots, misha Móysispani

naya. Isosoa yotarit tsiyataragana,maga. 54Yosor anomonsha minosh zariIsosoa yotaritam inayani atosin, mashtamashta mashta ashiragana. Itaro, magxapoaragana.Ashiri yovaa Isos Parísiypanshochia

tpots vaniarago anoa vappariakamaniana.———

Misha, Isos tsibon kukoz da payomam tayaspatarago anoa kamanchillpa.

12 1Tpots vanipamasaha miroIsososh zapan shaniyaragana.

naya. Itaro, Isossha viponashpata magtsiyatariya. Paptsa; parísiypanshochishtachitaros, tárago, vatam tsibon kukozpayokanava. 2Tsibon kukoz payokochzapshita tpots yasatariya; kapogpapazichchi. Napaz tpots ipishogakita,tpots ichigoro yasayastachpasinaya.Kamapshikita,chiya. 3Apaz minamari tpotskamankoch, dontati ashiro iposapnayarosh, tpotsosh vits kazabkosh,ashirita tpots ichigoro anoatstammazinakchosin, tsiyatachpasinaya;kukozia izapaniachiya. Ashikpazashkitamtich tsibon kukoz payokoch.Ashiri tsibon kukoz payorintspa, Isosotáragiya viponashiatsi.

(Mativa 10.28-31)4Siyaa kizpor chinakori, zovaa atina

siyaatsi. Ashiri mazinagtsa novaa koki.Tpotsia ponirintspa. Vatam chiyaapachakchita, aragiam dosha kiyogyachachova. 5Itaro Apalliatsimari

11 12

Page 155: Candoshi bible   new testament

155

ponimam varitakiya. Ovsha chiyaapachayaro, somasosh kapiatachparia.Ashirocha, Apalliatsimari ponigtsa,atina. Ashkachos, minamari kukozpayotssa.

6¿Mayama tpotsia ponichich; vatamApall chiyaa ksotkova? ¿Tsiripchimadvanip varitak? Arapiaha, da.tamad tsibonadari korik varitakiya.Tsiripich donta varitaro, Apalli anoamapiykiaha. 7

sha Apall chinakiya. Kizpor chiyaachinako ichigorotam yasariya;ziatstatich yasaro táchimcha. Misha,tsiripchiava kapogori kasikani iya.Vanasir iyaa ksotkiya Apalli. Ashiriya¿mayama tpotsia ponikoch, tsibonkukozia payochich? atina.

(Mativa 10.32-33; 12.32; 10.19-20)8Mazinagtsa; Tsibon kukozia

payorintspa. Siy tpotsia itsinsaro: Isosoachinaktana atos,rori: Anoa tpots chinaktana,rina, vatam nov tpotsiam kinaraginava.9Itaro, siy tpotsia ponikos, Isosoachinakiazi, atinariasa ashiro, novshapaApallosh: Anoa tpots nov chinaktamtazi,táchtamana siyaatsi.

10Siy novaa yotaritam inakos, ashiritaanoa yaramam varitakiya. Itaro, siyApallia Vani yotarit tsiyatkos, anoayaramam vanintaha; ashkachos anoaApall bizchiaha, dabaria.

11Itaro,sin, ponirintspa. Yaktap orkari machko,korakap kizporita machko, ashkatssinponirintspa. ¿Amchiazi nova? ¿DoshaIsosoa yotari tsiyatchia? tárintspa.12Siyaa toxiykiarsin, anshoritam ApallVani magiatsis putsiakcho, siyaatotsiyachtakacho, tsiyatamam istachintsayammama. Ashirocha, ponirintspa atinasiyaatsi, táragiya Isos tayaspatako.Yovari Isos kukozia tsibon

payorintspa tárago anoa kamaniana.

———

Misha, Isos da maachtagaz támaramam tayaspatarago anoa kamanchillpa.

13

ragiya. Mayistoroa, zovalliamishpchidillpa tágcha zovalliatsi. Aparinitsiparago, maachirita kasaragiya.Zovalliamish ashpatam panagi tági; tápiatori; atashina shiyaatsi, mag táragiyatpotsi. 14Isossha: Vatsta. ¿Mayamshashiy novaa atsha? tárago. ¿Nitati novkorakinava? ¿Nitati gobieron novaatsiyatssia yaragi taralliaha? ¿Ashiritamaria nov shiyaa istachill? magtáragiya.

15Shiaro, yosor tpotsia shaniaranaanoatssha tayaspatako táragiya; Novsiyaa táchintspa; támarashish ichigoroyotaritcha. Ashiri maachtagaznazadintspa. Maachiritich zapantapayokoch, tarashiamich pishtakiya.

16Mazinagtsa; minam tsiyatssiskamanchintspa magiatsis putsimama.Mag sirotamasa kizpor virakoch tpots

mazariam kapog mag tatsomiragiya.Mag zapan yosiragiya. 17Magoshchinayaro, ¿Tamaychiazi? vatamichigoro vayamam pinasakinava, magtárago magshorta. 18Maa; na chinayana.Pagiatsi sirapchia patagayarori,kapiatiarori, kaniaschinadari zapanpagochima. Shiari, varosaa ivatoa,maachi ichigoro vayachima. 19

chori, niptaripa zapan masach kistachina. Vampanirishti tachina.¿Mayaha novam pishtach? mag ato,20natamta psan Apall: Nani, táragiya;mag yamaragiya. Magsharitishchashiya. ¿Na chakshta anoa payoyach?¿Nitati maachiritamonich tatarich? magApall táyaro, tsiparagiya virakochshita,maga.

21Ashirocha, nov siyaa atina; Tpotsmagota vaama xanatiaro, itaro Apalliamapiyko, virakuchia tamaragpari Apall

12

Page 156: Candoshi bible   new testament

156

vaniarago siyaatssha shiantspa, tinasiyaatsi, mag tárgiya Isoso, tpotsiavaniako.

(Mativa 6.25-34; 6.19-21)22Anamonsha shiaro,

sha tayaspataragiya. Isossha:gazim chinachinav shirintspa, átanasiyaatsi. ¿Mayam katogtsiam magismantsaksa? ¿Mayama kamariamaritischinaksa? 23¿Nitati Apall iyaa tinarago,anoatsimari chinamam tinarag? doni.Itaro, siysa Apallosh izooro tachitamamchinagtsa.

24Korianx napancha. ¿Nitatimzakana?zillina?naha? doni. Vatam Apall vatogashiamvayaragova. Chiyatsinashat misisinaApall chinachiya. ¿Tamaria chiyaa Apallda ksotach?

25Misha, tarashiamaritis kizporvachinagsi antar ashkos,zis? dabaria. 26Ashimam xapoakos,¿ashiri mayamaha tsanosiamaritamchinachinav ashiksa? Shirintspa; Apalliatárash chinagtsa atina. Maachtagazimmagis mantsarintspa. Itaro, siysaApallosh izooro tachitamam chinagtsa.

27¿Mayamsha kamariamaritis magischinachinav ashiksa? vatam Apall siyaaoro istachova. Ashiriy siysa Apalloshizooro tachitamam chinagtsa. Napa:¿Chap tamatariaha? Korikiam dataravaztakova. Vamariam da kutakova.Kizpor vanasiri kamartakpaz ashkiya.Zitaminarini Sáramonarini kizportakorakamon tarago, ashirita da chappatavanasirimshirini vatonir tatsamoroktontaragiya.shirini Sáramonariniatsta kasiriya;28vatam vaana Apall chapoamvanasirimshiam tinaragova. Vanasirtinaragita, ashirita mago natamchaptayaro, potamsha pchiroyaro,somasosh korakiya. Misisinashapa Apall

siyaa kizpor istachiya. ¿Antati siychappat tatsamoriazis? Chapoatsimsiyamari kasiksa. Ashiriya, siysaApallosh izooro tachitamam chinagtsa.

29Ashiriya. kamariamaritis misha,katogtsiamari chinarintspa, itaroApallosh izooro tachitamam chinagtsa.

30Tpots Apallia da chinako,mari chinachinav ashkanaya. Itaro siysaanoa shirintspa, vatam Apall siyaanapkova. Yovaa pishtakis anoayasakiya; panachiya siyamaya.

31Ashiriya, siysa Apallosh izoorotachitamam chinagtsa. Ashkachinariasa,Apall siyam ichigoro panachiya yovaapishtakis anoatsi mag táragiya Isoso.

32

kos, ponirintspa. Aparich vaanazadarago, siyaa vaama tiptsiriaminaragonts, istachintsa. 33,34Ashirocha,maachiritatsis paxanxiaros, pokiriamshaistagtsa; pishtako anoam panagtsa.Ashkachos, yovamad siy istaragisanomad Apall siyam vaansho vatsaponaraginasha vayakpaz ashchintsa. Apallvaana xanatiaro, itsanchiaha;shochimam doni;mashi vayachiya. Ashkachinariasa,Apalliatsim chinatssa.marisha chinagtsa tina, mag táragiyaIsoso viponashiatsi.

———

(Mativa 24.45-51)35Misha táchintspa. Ksotamamari

tagtsa novaatsi, mag tárago Isoso.Novsha Apapap nakchori, zapishpayosor koschina.dama.Tpots mochchor tamatarpari shigtsa.

Opatoronari arap kizaa ipariamitsiyatatama ato,yaro, kasachiya. Mchochsha oropatatamam ksotkana. Nabarintata damachigchiya. 36Opatoronari xito,zapshtakita, ksotkana. Yosor koskacho,

12

Page 157: Candoshi bible   new testament

157

shitogashinog to’ to’ tákcho,sha mosasiritam tavatchiya. 37

kamcho, maachia ichigoro yarampakiaro, magu ksachparia.riatssha kizpor chinachparia.sha mchachoam inayaro, vaanakupayaro, maritachiya mochchoriama.38Magu kis ashichpasinaya. Kapogzapshtaragita, vanasir ksotaragana.Ashko an tamapari siy shigtamtsa.

39Misha chinagtsa. Tpots yovashvashchir koscho anoa yasakinari ashiro,kapog ksotchiya. Ksotko, ¿tamariavashchir shochich? 40Yap da chinaris abnovsha yovartatam tpotsiam kinaragianoritam yosor koschima. Ashiriya,mapiyrintspa; novam ksotagasidamaátana, mag Isos táragiya viponashiatsi.

41Táyaro, Pitorsha: Ichia ¿Iyaatsimiponshiatsish atosh atish? ¿Tpotsiaichigoroatsiazova atshova? magtáragiya Pitoro. 42Isossha:cha ksotagadama ati, táragiya.Misha tsiyatssia magiatsis putsimam

kamanchillpa magiptis tamama.nari arap namacho, tiptsiria ksotamamvaniaragiya; Shiysha mchachoriatsiksotagcha. Vanasir maritagcha; marizkayatosinapa. Zari yanillpa; tpotsianirillpa, mag táyaro, arap nataragiya.43Ovsha mochchorsha anori vitsmazinayaro, vanasir ksotaragiya.nar zapish kanapiashino, vanasir ksotaropakamcho, mochchorsha magu kisashichparia. 44Ashkachinari, opatoronari:In tpots kizpor vanasircha, táyaro,sha kamachtachparia. Nimon shiyshamaachiritatsi ichigoro ksotagcha shiya,táchparia mochchoriatsi. Ashiri siysaashikpaz shigtamtsa; novaa koki payogtsa.

45Napa: misha mochchor yotarimagosh chinayaro, Nov patoronarizapshtakcho; vatstaya. ¿Chakaha vaa kokpayopaytapo? mag táragiya. Táyaro,ovsha mchachoa vaanpata pzkoakatar

ashko, kizatsta pzkoako,giya. Tpotsia vatogashia pachidko,vaantamarisha kapog katogo, tazazayaro,vavtar ashiragiya, maga. 46Yap dachinaro ab opatoronari kosiaramcho,mochchor yotarit anoa kiyog yachayaro,pachayaro, somasosh kapiataragiya;tpots Apallia kok gatko anpat tatsamorovaniaragiya. Ashikpaz ashtachtamparinasiyaatsi, donnari novaa koki payokos.

47Novaa koki mazinagtsa. Tpots orkariakok yasakta, itaro da payoko, da vanasiriksotko, orkarsha kizpori vanichiya;kizpori pzkoachiya. 48Itaro, orkaria kokda kaapa mazinarago, magotari taragiya;orkaria kok da payoragiya. Ashirikoraksha magosh chinako: Anoa tpotskizpor vanimam varitakta, itaronayanikina;gova. Ashiri achimari vanichima,táragiya, magosh chinako. Apall ashikpaz

rago anoatsi. Ashirocha, siyna na novaakoki mazinaragos izooro payogtsaatáshina. Misha araginasha atina; tpotsiakapog istakoch, ovsha tpots kapogtamistatariya. Ashiri tpotsia kamachtayaroch,ovsha kukozia izooro payotariya. Ashirisiysa ashikpaz shigtamtsa novama, magtáragiya Isoso viponashiatsi.

(Mativa 10.34-36)49Minoatssha mazinagtsa, tárago.

¿Nitati mapim vayati atori kosaragia?da. Mantsagashish vayati atorikosaragina; anori chinaktana. 50Novkiyog kachiymam kosaragina. Anorimagoankina.rori, magi mantsaktana.ramchori, mapiychshaparina. 51

gashiam kosaragtana, átana.52Mazinantsa: Novamad tpots

naya. Zamiatpari tpots taro, tochip tpotsnovaa koki payokcho, tsibonsha tpotsnovaa koki gatachpasinaya. 53Vaparsha

12

Page 158: Candoshi bible   new testament

158

min magosh chinakcho, vipsha kamozmagosh llitaritampa chinachiya;ashkacho vip vaparpata natsachpasinaya.Kizsha min magosh chinakcho, vipshakiz magosh llitaritampa chinachiya;ashkacho vip vanirpat natsachpasinaya.Kizsha min magosh chinakcho, vipshavizall magosh llitaritampa chinachiya;ashkacho kiz ogsirpat natsachpasinaya.

llinaha, dabaria, mag táragiya Isosoviponashiatsi.

(Mativa 16.2-3)54Isos tpotsiatssha ichigoro tayaspatako

tárago; Napancha: kanid kizpor isimkacho,Sin sinapi atcha, atos, kariymam toshtaksa.Shiaros, sinaa kariyksa. 55Mishat, kizporzatkacho, Zarpas nanchpa atssa. 56

tis kanidaa yasakitatis, itaro Apallia danatstaksa. ¿Mayamsha kukozia tsibonpayoksa? táragiya Isoso.

(Mativa 5.25-26)57¿Mayamsha da itsinsaro chinaksa?

58,59Vapaz shiy tomashtakosh, itarotovapamam pinasakosh, tpotssha shiyaakorakap machkachinariya, korakshavaniagi tákcho, shiyaa tomaniaro, ¿shiyanoa tamaychiazish? Tomashiriatsishizooro tovapayarosh,rosh, zapishsha shitogachsha. Itaro,datoma shiyaa machiaro, yariarosh,vanasir tsiyatiarosh, kamogachsha.Apalliam ashikpaz ashiritamta. DatomaApall vanimam koscho, magoanagtsa,Isos mag táragiya, tpotsia tayaspatako.Isos vaniako aship tárago anoa

kamaniana.———

Misha, Isos: Datoma Apall vanicho, magoanagamacha; tárago anoa

kamanchillpa.

13 1Isos tayaspatama ivaparamcho,tpotssha llitarit kosaragana.

Kosiarsin, Pirátorin kárariayshochiatsi

gana. Ashirocha, Isosoa kamaniarsin;Mag Kárariayshoch tpots Apallosh pagumaachi tazokatssin, Pirát vasodororpacharagana, mag atssincha táragana.2Isossha tpotsia magu putsimamtsiyataragiya. Santana magishischinakos atpasa; Kárariayshoch tpots

sinaya,gova, atpasa siyaya magishis. 3Itaronovsha siyaa atashina, tárago Isoso,¿Antati nimari kárariayshoch tpotskizpor yotarit taragana? da. Ashiri novsiyaa atina; Donna magoankos, donnayotaritshishiriatsis kasakos, Apallshasiyaa abtamparia ashtachintsa átana,táragiya.

4Misha, táchintspa; Mag sirómosh kogpagos ivar pagoragosin,cho, tpotsia pacharagiya. ¿Siy anoaamkimsa?shoch tpots kizpor yotari taraganaya;¿napa Apall vaniako ashiragova? atpasasiyaya magishis. 5¿Antati anomari tpotskizpor yotarit taragana? da. Itaro Apallnatomasamta napkiya.Itaro, nov siyaa paptsa atina; donna

yotaritshishiriatsis kasakchos, Apallshasiyaatstam vanichintsa, mag Isostáragiya tpotsiatsi.

6Misha kamanchintspa magiatsisputsimama, mag táragiya Isoso. Mag

ragiya. Zapish vanosigaz napkato, magvanos doni ashiragiya. Kupayollpastochip napacho, xapoaragiya, maga.7Mochchoriatssha mag: ¿Vanipaxapoayalli? Vatstaya, ¿mayama magotach? Ashiri tovashini; mag táragiyatpotsi. 8Itaro mochchorsha: Ichia,xamachi. Vaani tachpa, mag tárago. Nirimasach novana vanasir napchima.Pochosh kutsiayarori,dari yayarori, pochosh xanatchima.

12 13

Page 159: Candoshi bible   new testament

159

9Yosor kupayollpas vanasir yosikinari,magini kisshapariniya. Itaro yosordonnari yosikcho, tovachshitima, magtáragiya mochchori.Apall siyaa ashikpaz ashkitamcha;

natoma siyaa ksotkiya. Itaro, donnamagoankos, siyaa otiayshochiatstatiskapiatchiya, mag táragiya Isoso.Yovaa Isos: Datoma Apall vanicho,

magoanagamacha tárago anoa nakamaniana.———

Misha, kamanchillpa yovaa Isos kizash bapaa tchiyarago anoatsi.

10Sirotama sápatosh zari kanosisoshIsos tayaspataragiya; otiayshochishshaniyshini mag tayaspataragiya. 11Kizanshotam mag pshtoragiya. 18 masachkas yotaragiya; yashig zotaragiya. Magitsinsamam pinasaragiya;mona. 12Isossha kizaa pakiaro, mag:Izaria, yarchillpa ato, 13ov kizamonamoch patatiaro, mag yararagsha.Itsinsaro mag xita shiaro, Apalliatssha:Apaa, vapparia. Yariallsha novaatsi,mag táragiya kiza.

14Itaro, shaniyshishia ksotamapanshaIsosoa mag tsiyantaragiya. ¿Mayamshtasápatosh zari, kanosissho Isos yarak?magshori ato tsiyantaragiya. Ashirocha,ksotamapansha tpotsia mag nabaragiya;Apall zaria minam matayaro patatamamvayaragiya. Ashiri ¿mayamsha sápatoshzar tamontaksa? Ashiri sápatosh zarvatsishaparia átana, ato nabatar magashiragiya.

15Itaro, Apallsha Vip: Shiy kapogorigichiksha, mag tárago. ¿Chakahakapachoa sápatosh zari da istaka? Oroistaksa. Vakaratsta istaksa. Vatogashishsokaa taporiaros, kogop machiksavaamama. 16Ashiri ¿tamaria kizaa danayinichi nova? Áparámarinchichcha.Itaro ¿yashig vanip masach kiyog

yacharaga? Ashirocha, sápatoshyaramam varitakiya, mag táragiyaIsoso. 17Tábiaro,giya.Itaro, tpotstisin magu kis ashiragana.

Isos iyaa kizpor istakiya, mag táragana.(Mativa 13.31-33; Márkosa 4.30-32)

18Isossha anosh mag tayaspatakotáragiya; Apall tpotsia kasiko anoakamanchintspa; magiatsis putsimamkamanchintspa. 19¿Koch vachtamariaha? Pakchita vach mzatsoshtatsomiaroch, yasinam shitatamamkinakiya. Tsiripich anosh kis takana;ixatkana. Ashikpaz ashkiya Apall tpotsiavaamari kasiko; mag tayaspatakotáragiya.

20,21

chintspa, mag tárago. Kiz pagam tinako,maachia tpoatamam varinpat iskiya.Isiaro, apilliri ichigoro tpoatkiya. Apall

nasish izataro istakiya, mag táragiyaIsoso.Vatamcha tsiyatssis kizash bapaa

tchiyarago ano.———

Misha, Isos: Apallosh pshtomam siyam bamcha tárago anoa kamanchillpa.

(Mativa 7.13-14, 21-23)22Ashiriya, Isos Irosarinap natiaro,

yaktash ichigoro mag tayaspataragiya.

tata, minoshsha zari minop yakattayaspatata, tayaspatata magashiragiya.

23Ashiamcho,ragiya. Tpotssha: Ichia, ¿Apallzapaniaha tpotsia narigach? mag táyaro,Isossha: 24Anoa chinarillpa. Itaro,shanamona napagcha; kamogomamsabaytarillpa, mag táragiya. Apallishpshtomam bamcha. Tpots zapaninyachamana yachakchitatssin, itaro

13

Page 160: Candoshi bible   new testament

160

xapoachillina. Ashiriy sabaytarillpa novshiyaa atáshina.

25Zapish pshtoshish shtadakcho, siysagotaritis: Ichia, tavatagi; pshtopaniatiniya, gotis táchpasa. Itaro ovsha: Novsiyaa yapshtomam zadkiazi tákcho,26siysa: ¿Tamasha da zadaksha? ¿Vatamkayonotam katogaraginiva; varaginiva?¿Siro iyash tayaspataragshava? táchpasasiya. 27Itaro, ovsha: Nov siyaa yasariazi.¿Chakamasazis siya? natstakiazi. Vatsta;nagi. Siy yotarittischa. Nagi, siyaatábiaro, kasachiya. 28Ashkachos, siypshtomam xapoayaros, kapogtanochpasa. Iy, iy, sitatsti, táchpasa.

tsini, zapan pagatssa. Áparátam, Isákariniatstam, Akópariniatstam,Apallia kamanimapaniriniatstamApallish pagatssa. Itaro siysa anoshdoni; tashitogamavis tatssa. 29

nasshochia tpots anshotam zapanpagatssa. Ovshtisin kis Apalloshkatogachillinaya. Itaro,pasa;ntsava; da magoanaragsava.

30Mazinagtsa. Apallosh pshtomam oroashiritamcha. Siymasta natori Apalliakok mazinaragitatis,ragos, ashiri kamogchiazis, dabaria.Arapichsha tpots zapshita Apallia kokmazinakchosin, itaro magoankachosin,izooroparia kamogchillina, magtayaspatako táragiya Isoso.Yovaa Isos: Apallosh pshtomam siyam

bamcha tárago anoa kamaniana.———

Misha, Isos otiayshochigaz tpots magu mantsarago anoa kamanchillpa.

(Mativa 23.37-39)31Anportam Parísiypanshochsha tpots

Isosoa chamayagayarosin, tsiyatssis magkamaniragana. Ichia, papcha; sovagi,pachayallpa. Korak Irótis mag shiyaa

pachamam zadaktada, mag táraganaIsosoatsi. 32Isossha yámarago: Irótis oropachampancha. Ashta siysa tsiyatssiskamanimatssa. Mosamachi. Shiyashchiatpotsi istakina. Yashigoa tashitogaktana;tpotsia yaraktana. Itaro mosasiritamivapchina, attada, tágtsa. 33Natomasashiyash tsaponish pakchim xikina.Irosarinosh novaa pachamamvaritakiya; vatam anshori zitaminApallia kok kamanimapanirinia oropacharaganava, atcha táshinints, magtáragiya Isoso. Parísiypanshochtsiyatssia kamankamchosin nataragana.

34Shiaro,sin, Isos otiayshochia tsiyataragiya;¿Irosarinshochiam tpots vanipaha zarimagi mantsakia? Irosarinshochia kizporchinakina.mapania pachayallina? Patobichpat tata ashiragosin pacharagitamsina. ¿Vanipistamam chinakina? Ktash vipaakpomko tamatarparia ashigasi atitati,Irosarinshochia istamam zadkitati, itarokapog gatkana. Novash kamogomam dazadkana.

35Na napapsancha,naya.chiya. Itaro, novsha yosor koskachori,novaa natstachillinaya. Magu kisnovamon shabatachpasinaya. Apaa, shiykizportishcha. Na iyam tapachidamamIpariatsish zaganiallish, táchpasinaya;itaro zapshiya, mag táragiya Isoso.

gaz tpots magu mantsarago ano.———

Mishat, Isos Parísiypanshochish tpots pagshori tayaspatarago anoa

kamanchillpa.

14 1Minosh zari kanosissho,sápatosh zari Isos Parí

shochpat orkari mag katogaragiya.Parísiypanshoch vamkori, misha

13 14

Page 161: Candoshi bible   new testament

161

Móysispaniri virkari kamanimapanikatogaragtamta. Tpots Isosoa yotaritaminapani atosin napatarall ashiragana.

2Tpotssha kiyakamash tsotarago,Isososh mag kosaragiya. 3IsosshaParísiypanshochia tpots mashiragiya;¿Kanosisosh zari tpotsia yaramamvaritchiaha? tárago, 4itaro Paríshochsha yámaragiaha. Ashiriya, Isosvagoyaa patatiaro, mag yararagiya.Shiaro, vaptam zaganiragiya, maga.

5Shiaro, Parísiypanshochiatssha:Kanosisosh tpotsia yariari anomadtsiyantarillpa. Vapaz iparish kanosisoshzari vachosh pantsakcho, ¿dosha ashiritanatam kanosisshota narigachish? magtárago. Vakarariatstatish ashchitampasa,mag tárago, 6Parísiypanshochshayámaragiaha, maga.

7Katogomam tatsamorago, anoshtpotssha korakanogiri koxinamamzadaraganaya. Itaro yovsha yottamav abda zadaraganaya. Isos anoa pakiaro,magoa putsimam tayaspataragiya.Táragiya;

8Tpots kizaa yamakcho, shiyaayabikcho, korakanog kuxinillpa.Korakanoginari koxinkachosh,nish tpots yov shiyaa kasiro ankoskacho, shiyaa tpazachparia. 9

sha shiyaa: Zovaa,ragtamana, táchiya. Ov shiyaa kasiriya.Ashiriya, ov nishpa novanogikoxinchiya. Itaro, shiysha piy kuxinagi,táchparia shiyaatsi. Atinariya ashiro,arap yottamamon koxinkachosh, kapogpazichpasha. Ashirocha, korakanogshantari msagorosh kuxinillpa atina.

10Itaro da ashimam, koskachosh,yottamamon kuxinagcha.sha, koraksha: Vatsta, zovaa, anoshkuxinillpa. Nani; novapa koxiniani,táchparia shiyaatsi. Atinari ashiro,shiyaa ogirtachparia; tpotssha shiyaaichigoro ponirostachpasinaya.

11

tamparia. Tpots vaamari kasiro tamamchinako, anoamari chinako, Apall anoatpots tpazchiya. Itaro, yov tpots daashko anoa Apallsha ogirtachiya, magtáragiya Isoso.

12Táyarallo,rago anoa tasasiaro, Isossha: Amikoa,katogomam korozkosh,tish korozillpa; pokiriavaa nirintspa,mag tárago. Zovalliatsimtish katogtsiamkorozillpa. Maachiritatsimtishkorozillpa. Virakuchiatsim korozillpa.Ashkos vanasiriaha. Anoatsimkatogtsiam korozkinariasha ashiro,ovshtisin shiyaa yosor korozta koroztaashkanaya. Ashkachos, sanpatamarikorozoztagat ashkos, ¿antati anvanasiriaha? 13Itaro, pokiriatstamkatogtsiam korozogi. Kiyog kachiykanaanoatstam korozogi. Vats kuzimatstamkorozogi. Vach mchosatstam korozogi.Ashkachinariasha ashiro, vagoy shiyaaistamam pinaschillinaya. 14Itaro Apallanomad vaana shiyaa istachiya. Apallyosor koskacho, tpots Apallia yasayaroanoa itoyamachiya. Anosh yovamadgotish istaragish anomad shiyaa kizporvanasiri istakcho, tovapakpazashtachiya, mag táragiya Isoso.

(Mativa 22.1-10)15Itaro, tpots llitaritsha: Apallishsha

katogachoch, magich kisparia, magtárago, 16Isossha mag: Zoraktishcha.Itaro Apallosh pshtomam mapiyrillpa,nov shiyaa atina, mag tárago.Tsiyatssis kamanchillpa magiatsish

putsimama, táragiya. Mag tpotskatogtsia zapan patataragiya. 17Patatamivaparamcho, mochchoriatssha: Zovalliaichigoro korozoshini. Katogomamvaritayalltada. Nani katogiani, attadatáshini, mag táragiya tpotsi.

18

mam nataragiya. Itaro, vamkorsha

14

Page 162: Candoshi bible   new testament

162

ichigoro mag gataragana. Min tpots:Pinasaktana. Mzats tirotama attada,tágcha, mag táragiya. 19Misha tpots: Novpinasaktamana. Koviz iptaro vakaraataravzipani paxanxiari; natamtayachachima attada, tágcha, mag táragiya.20Misha tpots: Sigiri kizaa yamayarinava,mag táragiya. Mag ichigorosin táta tátaashiraganaya; itaro mago gatkosintáraganaya. 21

shino,giya. Xapoayashinina táyaro, tpotsshamazinayaro, mag kizpor tsiyantaragiya.Ashiriya vatstaya.ria.shini. Goatsish yov koxinnatarallo anoaichigoro yamashincha. Pokiriavatstam,kiyog kachiykana anoavatstam, vatskuzimavatstam, vach mchosavatstamaship an ichigoro yamashini. Mikigcha,mag táragiya. 22Mochchorsha tit shiaro,tpotsia ichigoro yamayashino, Ichia,ivapayana. Itaro vad pishtakiya pagishishtatsitamama, mag táyaro, 23tpotssha mag:Ashiri kog ichigoro shoniallcha. Tpotsishvanog nachogagcha. Korozoshini, magtárago. Pagishi izooro ttsitagcha.24Ashkachosh, tpots gataragana anayamtati pshtochazillinaha; minamtiyamnovash katogchillinaha, mag táragiyatpotsi.Apall siyaa otiayshochiatsis ashikpaz

ashchitamparia vatam siy kapoggataksava; mag táragiya Isoso.Yovari Isos Parísiypanshochish tpots

pagu tayaspatarago anoa kamaniana.———

Misha kamanchillpa, yovaa tpots Isososh magotamari tachitaragana anoatsi.

(Mativa 10.37-38)25Mag minosh zari Isos Irosarinap

nakcho,gana, maga. Isossha tpotsia tasasiaro,tayaspataragiya.

26Siy novash tachitamam zadkosbamcha, mag tárago. Natomasimamapariatsis tónariakpazis shigtsa.Aniariatstamtis, izalliatstamtis,tamtis, zovalliatstamtis, izariatstamtistónariakpazis shigtsa natomasanari.Sanatstatis tarashis natsakpaz shiaros,novaatsimari chinagtsa. Donna ashkos,novash tachitamam varitchiazis.27Novamad kamini tsipamam gatkos,pinasaktamsa. Izoromamari novashtachitkos, novaatsimari koki payokos,varitariya, táragiya Isoso.

28Apaz shiy pagiamish kapogovpagomam zadkosh, ¿dosha ichtaro kapogchinachinav ashkish?riaha atosh, maachiatsish ichigorotáchiksha. Arapta varitako tatsamorotarinari, ashiro pagochsha. 29Itaro,msagiarosh pagokchosh, maachi iposarikachigiya; ivapamam pinasaksha. Magotayasinnadari pshkorotaro, kapogoripazichpasha;ria. 30Tpotssha: ¿An tpots tamaka? Pagoaiposari kasarago, ivapamam magopinasaragiya, táchparia shiyaatsi.

31Misha kamanchintspa. Apaz koraktapaziam zadkacho, ¿dosha vasodororiatáchik? Ov vasodoror 10 miro taro.Itaro, odararsha vasodoro 20 miro taro.¿Tamachiaha koraka? Ichtaro, kapogchinachinav ashko, 32pinasaktana,atinari, Vatstaya, táchparia. Datomakodarari varatamam koskacho, tsiyatssiszaganchima. Varatamam vatsta;yani táchparina.

33Novam ashikpaz ashkiya, magtáragiya Isoso. Novamad kaminiichigoro kasayaros, izooro novashtchitagadama. Itaro, donna izoorotachitkos, an yotaritcha; pinasakiya,mag táragiya Isoso.

(Mativa 5.13; Márkosa 9.50)34Misha kamanchintspa. Yom

saratamam vanasiriya. Itaro, yom

14

Page 163: Candoshi bible   new testament

163

misigapshinari, ¿maypata saratchich?35Misigapshinari vanasiriaha;cha. Mzatsosh korotamam pinasakiya.Chkazish kpitada atcha. Novamashikpaz ashkiya. ¿Migaspat novashtachitkos vanasiriaha? da.Ashiriya, mazinagtsa novaa kukina.

Zooromarpatis magoanagtsa, nov siyaaatáshina, táragiya Isoso.Ashiri yovaa tpots Isososh magota

tachitaragana anoa kamaniana.———

Misha, Isos: Apall yotaritatsta tpots chinakina ato anoa tayaspatarago anoa

kamanchillpa.(Mativa 18.12-14)

15 1Minoshsha zari Isosoamazinani atosin, mag tpots

Apallia kok mapiykana an zapankosaragana. Gobiernoa orkir yampanitpots mag kosaragitamta. 2Itaro, Parípanshoch tpots, mishat Móysispanirivirkari tayaspatampani Isosoa pakiarsin,¿Tamashta Isos yotaritpata tpotsiponak? mag táragana. 3Ashiriya,Isossha tayaspatako mag táragiya;

4¿Tamaria nov yotaritavatsta tpots daistachi? mag tárago. Apaz chinishopiaharish 100 chinokish shiya; itarominamari tsípako, ¿tamaychiazishshiya? Nachogatama táyarosh,chiniatsish ichigoro pastosh kasayarosh,shitogaksha. Chinish tsíparago anogaznachogat ashichpasha. 5Zapshitapakchosh, magish kis ashichsha.Pakiarosh, chipayarosh, vashtamvayachpasha. 6Pagishish kosiarosh,zovalliatsish korozochsha. Kosatkatssin,shiysha zovalliatsish kis kamanitsha;Chini tsíparagita,gina, tát ashkosh,pasha.

7Apalliam ashikpaz ashiro atina.Mazinagtsa: Yovamad zapan tpots

vanasirina taksin, mapiyro taksin,apallia, magiatsi yaradama da atanaanomad Apall pakchim magu ksachiya.Itaro minamtata tpots yotaritshishiaizooro kasakcho, Apallsha shabatchiya.

8Misha kamanchintspa. Apaz kizorkiria 10 payoro, itaro minam kapiyko,¿tamachiaha? Nachogachimasima ato,nabarinaa tiroyaro, pagosh kizpornachogachiya. Tochiniaro, nachogatnachogat ashchiya. 9Yayarishat,tin koroziaro, anoa kis kamanichparia;Na mapiyana. Nov magi kisa; vatamkorikiriatsi yayanava, táchparia kiza.

10Apalliam ashikpaz ashiritamtaátana. Minamtata tpots yotaritshishiaizooro kasakcho, Apallia magoankacho,Apalltam vasodoror kis shabatchillina,mag Isos táragiya.

11Minoatssha tsiyatssis kamanchintspamagiatsis putsimama.

12Mag tpots vip tsibon taragiya.Shipamonachsha: Apaa, maachiritishichigoro ipos ipos shiarosh, novamntsiriami panada; yachima magtáragiya. Vaparsha vipam vachinamashpatam panayaro, shipamonchiamshaashpatam panaragitamta.

13

taa yayaro,ragiya, maga. Orkiria yayaro, xitatamatáyaro, sovaragiya. Llitaritap kog arapimag nataragiya. Anosh orkiria magokapiatarago; kizapani tak, vampaniritak, ximpaniri tak ashko, 14orkiria magokachigaragiya. Kachigiaro, anportamkizpor ivarizsha marigaragiya.Marizimon tsipamam zadaragiya, maga.15Tsipatariama ato opatoronariamanachogayaro, opatoronarish magksotaragiya. Opatoronarsha: Kuchiriatsimaritashini; tárago, llorsha ayo atoksotaragiya. 16Ashta mariz kapogmarigarago, koch vatogashia katogpiatita, tpotssha mag pachidaragana.

14 15

Page 164: Candoshi bible   new testament

164

17Kizpor kiyog kachiyiaro, yosorshamagosh itsinsaro chinaragiya.chiazi? mag tárago. Apap mochchor damariz kayatkana; itaro novamshamarizimon tsipakchina. 18Vatstaya.Patoronariatsi kasayarori, Apapapkanapchima átana. Apaposh kosiarori;Apaa, nov yotarittana, vatam Apalliakasaraginava. 19Nov shiyaa, Apaa,paziktana. Ashta, mchochoriamishinagada, táchima, mag táragiya llora.20Táyaro, vaparip vaptam kanaporagiya,maga.Arapiatari nantacho, vaparsha vipaa

mag paragiya. Magu ksarall ashiragiya.Vipap mag iriporagiya. Chamayagayaro,vipaa nayanirago, kis pachiparagiya.21Vipsha: Apaa, nov yotarittana; magtárago.nava. Shiyaatstam kasaragina, Apaa.Nov shiyaa paziktana; tárago, 22

sha mochchoria koroziaro, Nov kamariakizpor vanasiri anoa yashini. Ipariamivanasir tomartagi; mikigcha; magtáragiya vapari. Spatoam panagi. Anichtpazogi. 23Shiaros, vakaraa yogadampchagints. Kapog shabatiani átana;vatam ipari kanaporagova. 24Ipariatsiparagid atinatana, itaro na kchitcha.Masataro taragta, itaro na yosorkosialliya. Natona novanshosha tachiya,mag táragiya vaparshita. Mochchorshaayo táyarosin, pacham ivapayarosin,yarartiarsin, katogiarsin,gana, maga.

25Itaro, zóvallsha vachin vaparishmazar arap mag patataragiya.Ivapayaro, kanapiashino mag, tirochziamazinaragiya. ¿Mayamshta michitkana?mag táyaro, 26mochchoria korozoragiya.Mochchoriatssha mashiragiya;¿Mayama michitaksa? mag táragiya.27Mochchorsha:niya, mag tárago. Tsipamaha; kchittada.Ashirocha aparish: Vakaraa pachayaros,

katogoni michitiani, tárago, na kismichitkini, mag táragiya. 28Itaro,zóvallsha vachin kapog tsiyantayaro,mag pshtomam gataragiya.Ashiriya, vaparsha shitogiaro, vipapat

vanasir tsiyatarago; 29itaro, vipshavachin mantsir tsiyataragiya. ¿Vanipmasach shiyaatsimari ksotaragina?Itaro,gish; da minamtiyam panaragsha.¿Novsha vanip amikoripti michitamamxapoaragi? 30Itaro, iparish masataragta,natsha kosiaro, ¿mayamsha ovammichitaksha? ¿Korikiriatsish kizamonvanipamasa kapiataragparia?tsish mago itsaniragta, shiysha vakaraaovam vamin pacharagshava. Vatsta.¿Chak ashishtap? mag táragiya vipvachina. 31Itaro, vaparsha: Maachiriatsitochigiarori shiyam siro panaragina.Ashirocha ¿nov tamaria shiyammaachiatsi pachidchi? Shantaritcha abtátashsha. 32Itaro,gid atinatana, itaro na kchitcha.Masataro taragta, itaro na yosorkosialliya. ¿Tamaria da michitchini?Ashiri, shabatiani tinatana; gatillpa,mag táragiya vaparshita. Apalliamashikpaz ashiro magu kischa yovamadtpots yotaritshishia kasakcho anomada,mag táragiya Isoso.Na kamaniana yovaa Isos: Apall

yotaritatsta tpots chinakina ato,tayaspatarago anoatsi.

———

Misha, yovaa Isos viponashia korikia anoa tayaspatarago anoa kamanchillpa.

16 1Minoshpa zari Isossha:Magiatsis putsimam tsiyatssis

kamanchintspa,shiatsi. Mazinagtsa, sirota virakochkapog mapiarago,niam mag inaragiya. Itaro, zapishtpotssha: Papcha; ksotamapanirish

15 16

Page 165: Candoshi bible   new testament

165

maachiritatsish shochiychiapa; magitsaniachiapa;tsi. 2Virakochsha anoa mazinayaro, magksotamapania korozoragiya. Kosiaro,ksotamapansha: ¿Maya? táyaro,virakochsha: Shiyamon tsiyatssismantsiri mazinayana. Vatsitparia;shiyaa kapiatchillpa. Yovaa ksotaragishanoa izooro yariarosh novaa itsinsarokamanigadama. Shiarosh, nachsha, magtáragiya ksotamapaniatsi. 3

sha: Ayo táyaro, yaramam nataragiya.Itaro ovsha magosh chinachintar

ashko, ¿Tamaychiazi? mag táragiya.Novaa kapiatkacho, ¿tamayriazi korikiapotachi? ¿Mayamonaha kchitchi?Kizpor taravaztamam pinasakina. Pokirtpots tamapari ashiro ksotamampinasakitamti; kapog pazichparina.Ashiriya ¿tamaychiazi? átana, magtárago, magosh chinachintar ashiragiya.4Ma’á: na chinayana. Tpotsia zapanamikortachima.sin, novaa istachpasinaya, mag táragiyaksotamapani.

5Táyaro, tpotsia min koroziaro tsiyata,minoatssha koroziaro tsiyata, koroziarotsiyata ashiragiya tpotsiatsi zapani.Vatomshiria yarovat yarovat ashiragiya.Ksotamapan tpotsia mashiragiya;

sha, zovaa? mag táyaro, 6ovsha: Orípaavayogon tomashtakina 100 koniata,mag táragiya ksotamapaniatsi.pansha: Vatsta; cincuentamari koniataatomashtakina tági. Niava kirakarish.Ipiziarosh, llitaritaa yadagi; vatam novanoa napkinava, mag táragiya.Tpotssha: Ayo táyaro, yadayaro, magukis nataragiya. 7Shiaro, minoatsshatpots: ¿Zovalli, shiyshtava? ¿Shiy vaniptomashtaksha? mag táyaro, tpotssha:Varosaa tomashtakina mir tsobo, magtáragiya ksotamapaniatsi.sha: Vatsta; 800 tsobo tágcha. Niava

kirakarish; ipiziarosh, llitaritaa yadagi,mag táyaro, tpotssha: Ayo, táyaro,yadayaro, kissha nataragiya. Tpotspattsiyata tsiyata ashko, vamkoriam zapanpotaragiya, maga.

8Virakochshita ksotamapania izoorokapiatiaro, ¿In tpots tamara?cha; tárago.tin oro ashkana. Itaro, mag táragiyavirakochshita. Ashikpaz ashiro siy noviponshini sanatsi moxariam inarintspa;itaro tpotsia istagtsa, táragiya Isoso.

9Itaro, mazinagadama, táragiya Isoso.Apallimon chinakos, maachiatsi paxanxpaxanx shiaros, tpotsia istat istatshigtsa. Ashkos, siyaatssha Apall orochinachintsa. Novash pagi kayonotapani, táchiya siyaatsi, táragiya Isoso.

10Mazinancha. Yov tpots ksotamaayasaro, anoa kis kamachitarchi, vatamanomon magich tatokchiva. Itaro tpotsda ksotamaa yasaro, ¿tamaria anoakamachtachich? 11Ashirocha, ksotamamda yasaro, ¿Apalliamanashtaha vanasiriksotach? da. 12Misha, llitaritaa tpotsmaachiritaa da vanasir ksotkosh,¿chakaha shiyaa: Niava, shamata izooropayogcha, tách? Anoa pinasakiya.Ashirocha,tsi magiptish ksotagcha, atashina.

13Itaro, maachiatstamari chinakosh,¿tamayaria Apalliatstam chinachich?pinasakiya. Napaz tpots opatoronari tsibontarinari, ¿tamayaria tatsamoro chinach?pinasakiya. Opatoronariatsi minamchinako, ovam kapog taravaztachiya.Minoatssha da kapog chinako nirchiya.Ashikpaz ashiritamta, siysa maachigazpayomam kapog chinakos, anoamaritaravaztachis. Ashkachos, Apallia kasatssa.Ashiri paptsa; magiptis tagtsa, atashinasiyaatsi, mag táragiya Isoso viponashiatsi.

(Mativa 11.12-13)14Itaro Parísiypanshochsha tpots anoa

magotari mazinazinav ashkosin, Isosoa

16

Page 166: Candoshi bible   new testament

166

tanasiaragana; vatam korikigazimarichinaraganava. 15Itaro Isossha: SiyParísiypanshochis oro ashiksa, tárago.Magishis oro mantsirita chinakos, Invanasirti tpotsi; tapada atos kamapshiksa.¿Nitati Apall magiatsis da yasak? Chiytpotsich maachiatsi chinakitatich, itaroovsha Apall da anoa chinakiya;sha da anoa vanasiri; mag táragiya Isoso.

16Ashiri Apalliatsimari kok payogtsa.Iy otiayshochini Apallia yadamarini oropayoragini. Vagarinsha ichomampanitsiyatssia vanasirimshia tayaspataragiya.Natsha iy Apall chiyaa tapachidakoanoa kamankiniya. Kamankoni, tpotsshaichigoro donta yotaritshishia kasaksin,ashirita Apallosh pshtopani atosin,zadkanaya. Zadkitatssin, itaroxapoakana. 17Itaro, Apall kok orotamaritachiya. Oro payoda atcha. Tsaporonaszapshina pastachparia. Itaro, Apall kokda minamtiyiam pastachiya. Orotamaritachiya.

18Mazinagantsa: Apall kok izalliatsishksarillpa atcha. Ashiriya, tpots vizalliakasayaro, kizaa llitarita yamakcho,yotaritsha takiya. Tpots kizaa kasamayamakcho, yotarittamsha takiya,táragiya Isoso.

19Siro virakoch taragiya; kis taragiya.Vanasir kamartaragiya, mavazimashi.Orkiri da pishtaragiya. Kapogtazazayaro, mamav ashiragiya.

20Itaro, pokiri tpots anshotamtaragiya. Arásaro tpots sora. Sisu tsotatsota tsota ashirago,giya. Tpotssha pagonog shitogashinogchipayaro vayata, potam chipayarovayata ashiragiya. 21Ovsha katochimaakatogpi atita, itaro xapoaragiya.sha mago sisoria ipotpottar ashiragiya.

22Ashishtar ashko, Arágiya. Apallsha vasodoror yamaragosin,kissha Apallish takiya. Mag Áparárinpatini iponoro kis takiya.

Zapishsha virakochsha tsiparagitamta.Tsipayaro, vanasir kaviniragana. 23Itaro,Apallip da nataragiya; mag somasoshkiyog kachiyaragiya.Arapiri napko, Arásarorinia paragiya.

Zitaminarinpat Áparámarinpa kisiponanav paragiya. 24Pakiaro, tsiyatpiato korozoragiya. Ichia Áparámaa,novaa istagada, mag tárago. Kukishipakich ixovtada. Arásaroa zaganigchanovaa istamama. Kog pakchita kukishiixovtada, vatam nish somasish kiyogkachiykinava, mag táragiya. 25Áparárinsha: ¿Mayama atsha, zovaa? magtárago. Kchitamonish shiyam dapishtaragiya. Itaro, Arásar kizpor kiyogkachiyaragiya. Na tsipayachtish, shiyshaítiallsha. Arásarsha kis tako, itaro shiykiyog kachiyaksha. 26Mishakamanchillpa. Nish vazav vantsoshkapog kámanariya. ¿Tamaria iyashochtpots shiyash kosach? ¿Tamariasiyashchi tpots nigiam nach? magtáragiya Áparámarini. 27Virakochsha:Sitatstia. Ashiri vatsitparia. Itarozovalliatsi istagcha; mag tárago.Arásaroa ab zaganigcha; 28Virakuchiazóvall kamanishini, tágcha. Nov zovallizamiatpata vad kchit tariya. Arásarkosiaro, kamanichpa. Paptsa,zovallshish tachitaros, táchpa, vatamnish somasosh kiyog kachiykinava, magtáragiya virakuchi. 29Áparámarinsha:Doni; ¿tamaria Arásaroa kamachtachi?vatam Apallia yadamarini ichigoropayoktamanava.riasinaya ashiro,naha; dabaria, mag táragiya.30Virakochsha: Doni, ichia. Vadpishtakiya, tárago. Tpots támkinari,mazinachpasinaya, mag táragiyavirakochshita, 31Áparámarinsha:

chillina; vatam Apalliatsinasha kokgatkanava? mag tábiaro, kasaragiya.

16

Page 167: Candoshi bible   new testament

167

Ashirocha, anori magoanagchaatashina, táragiya Isoso.chiatsi. Mag tayaspatako táragiya.Yovaa Isos Apalliatsimari kok

payomam vaniarago anoa vappariakamaniana.———

Misha, yovaa Isos yotaritshishia kamanirago anoa kamanchillpa.

(Mativa 18.6-7, 21-22; Márkosa 9.42)

17 1Isos viponashia mag táragiya;Yashigu oro kasipi ato tpotsia

tamontakiya, táragiya. Oro tpotsvaanpata yotarit yaspatakanaya. TpotsApallia magoanamana magoankita,itaro yashigchichsha anoa yotarityaspatakcho, 2anomad Apallsha kizporvanichiya. Ashiri ¿yapiaha kamogach?Chinari tpotsich vayarponomon samadkapogovari tosisiaroch, kabiaro, mosashiposonad kapiatachchi. Itaro Apallshamisisinashapa vanichiya. 3Ashiri paptsa;tpotsia yotarit yaspataros átana.Misha, zovallish yotarit takcho,

cha. Yotaritshishia kasakchinari ashiro,mapigcha. 4Zovallish shiyaa yotaritaminakta, itaro ovsha, Zovaa, ¿tamakinanova? Yosor ashchiazi, dabaria tákcho,anomon vanasiri yariaros, mapiyshtistagtsa. Natamari zari tsibon matayarotayosko, chiyaa yotaritam inayaro yarta,chiyaa yotaritam inayaro yarta ashkitaanoa, shiysha mapigcha; zovalliatsishchinagcha, mag táragiya Isoso.

5Isos táyaspatashsha: Itaro ichia,¡bamava!mam istagasida, mag táragana. 6Isossha:

riasa, ashirita novaa koki payokinariasa,xapoamam doncha.Vapaz siysa porashatsi: Nato; shanatsi

xpoayarosh, piy mosshori xiyagi,atinariasa, porashsha xpoata xiytaashchiya, mag táragiya Isoso.

7

gakosh, ¿dosha oro kukiatsish payok?Mzatsia itarovaztakosh, ivapakcho,koskacho, ¿nitati shiyma ktogagsiatiazish? da. 8Itaro shiysha: Novamkupagimasi, táchpasha. Patatiarosh,novam basagi. Kavapachori, kapossiayasigada. Shiarosh shanasha ktogagcha;misha, vallcha, táchpasha tpotsiriatsish.9Ashirocha, mchachoa kamachtayaroch,ovsha vits mazinakcho, ¿mayamaaragiam tsiyatchich? vatam vanasirimazinakova.

10Ashiri ashikpaz siysa shigtamtsa. Siynovaa koki payoyaros, ivapayaros,ayamtati zapish siysa novaa: Yaanimonivizporini ashiragini, tárintspa. Itaro,shiyaa kokish payoragoni,cha, tágadama, mag táragiya Isosoviponashia tayaspatako.Vatacha Isosoa kok payomam

vaniarago ano.———

Misha, yovaa Isos tpotsia 10 vanots kocharimashia yararago anoa

kamanchillpa.11Anomonsha zapish Isos Irosarinap

natto, Samáriya tsap nigich taro,Kárariaya tsap aragich taro, Isos ipososhmag nataragiya. 12Yaktash kosacho, 10tpots chamayagaragiya. Ichigoro vanotsitsapta itsapta ashiragiya. Ashirocha,arapirita kizpor tsiyataragana. 13Isosoa,mayistoroa, iyaa nayanigasida, magtáragana tpotsi. 14Isossha: Ayo;istachintspa; tárago.nip nagi, táragiya Isoso vagoyatsi. Ayotáyarosin, namchosin, vanotssha yarataashiragana.

15Vagoysha minam vaanatsi vanotsnapko, magu kis ashiragiya. Apaa,vapparia; nov magi kischa, kapogtsiyatko táragiya. Antarago, Isosopvaptam kanaporagiya. 16An tpots

16 17

Page 168: Candoshi bible   new testament

168

samárshochimona arapich tpotsi.Isosonog timochta totolltata ashirago,Shiy Isosoa, novaa kapog istaragish,mag táragiya. 17Isossha: Zoraktishcha,táragiya. Táyaro, Isos viponashiatsshatáragiya; ¿In tamasha arapchita Apalliachinaka? tárago. Vagoyaa 10nava. ¿Na tamanshitaha? 18¿Tamashtanimarisha kanapiashin? Arapchitakizpor Apallia chinakparia, táyaro,19vagoyamonatssha: Shiy novamonmagish tatoragosh, Apallsha shiyaaizooro yararagiya. Ashiri kanapogcha,mag táragiya.Vatamcha tsiyatssis Isos tpotsia vanots

kocharimash yararago ano.———

Misha, yovaa Isos vaana zapish koscho anoa kamanirago anoa kamanchillpa.

(Mativa 24.23-28, 37-41)20Minosh zari Parísiypanshoch tpots

Isosoa mag masharagana; ¿Apall ashinonish kosach iyaa ksotamama? táragosin,mag, Isossha: ¿Tamaria kchiptichApallia pagchich? tárago, vatamkchiptich pamam pinasakova. 21

kaha, Piytada; an vatacha Apallkosiariya, tách? Vatam Apall magiatsichktsotkova, mag táragiya Isoso Parípanshochiatsi.

22Itaro viponashiatssha: Siy novaatáchpasa; Isos tpotsiam kinayaro, nishtsaporonasosh taragiya. Isos yosorkosachpa; pagpani táchpasa novagzi.Itaro novaa mosá pagchiazis, dabaria.

23Ashpatam tpots siyaa, Isos piytada,tákcho, ashpatam tpots, Doni, Isosopiycha minosh kogo, táchapsinaya. Itarosiysa anoa kukoz mazinarintspa.

24Novsha yosor koskachori,mam donichshaparia. Napa, ¿mamarotamaka? Korakor ashko, kanid ichigorohusiniakiya.tamparina, táragiya.

25Itaro natomasam kiyog kachiychinakizpori. Iyashoch otiayshoch tpotsichigoro novaa natsayarosin, novaapachachapadanaya. Ashta, yosorkoschima.

26Yosor koskachori, tpots Apalliamapiychillinaya. Sirotamasa Apalltsaporonasia kogopa mantsarago,Apallia mag mapiyragana Novíyarinitarago anporo. 27Tpots mago mapiyrsinkatogtogtagat, vavtagat ashiragana.Mapiyritam kizaa yamakaktagat magashiraganaya. Yap da chinaragana abNovíyarin botosh zaroyaro, kogshakapog kobiyaro, mag tpotssha ichigoropchigaragana. Anpor ashirago novshayosor koskachori ashtachtamana. Yapda chinarana ab yosor koschima.

28Mishat sirotamasa minoshsha zaritpotsia vaniarago, Orótarin sovarago

sina. Tpots ichigoro mapiyrusinvavtagat, paxanxaxtagat, mazariamzaztagat, pagoam pagopagtagat,mapiyrusin mag ashiraganaya. 29

sha minamari tpots Orótariniatsinikamogomam machip tosovaragiya.Kozizimon kanidap somasia tozaztamapari ashiro ipantsayaro,chia tpotsi machigaragiya. Yap dachinarana ab Apall vanimamkosaragiya. 30Novsha ashtachtamparina,vatam tpotsiam kinaraginava.

31Mishat, yosor koskachori, ¿tamariamaachiritaa tpots paposhiaro yach?Pinasachiya. Apaz tpots taravaztakatoanosh yosor koskachori, ¿tamariahapagosip kanapiaro maachirita yach?Ashirocha, maachtagaz chinarintspaatashina.

32Orótarinia vizalli chinagtsa. 33

riy tarashiatsis chinarintspa. Tpotsvaanatsi tapachidako, Yashigopkanatsipchiya. Itaro, novamon kaminikiyog kachiykacho, vatsiponoatsta da

17

Page 169: Candoshi bible   new testament

169

† Minosh kirak yadamarini yanomash tariya: “Tpots tsibon tovaksin, minam yamata,minoatssha kasata ashchima,” atitamcha.

pachidko,chima, táragiya Isoso.

34Ashiriy mazinagadama. Koskachori,tpots tsibon viramash mamarsin, tpotsiaminamari yamayarori, kamogchiya.35,36† Kiz tsibon toksin, minam yamata,minoatssha kasata ashchima. Ashiriymapiyros tarintspa átana siyaatsi, magtáragiya Isoso viponashiatsi.

37Viponashsha: Ichia, ¿yapiahaashchish? táyaro, Isossha: Napa: yovash

kiya. Novsha ashtachtamana. Tpotskizpor yotarit takchosin, novshavanimam yosor koschima, mag táragiyaIsoso tayapstako.Yovaa Isos vaana zapish koscho anoa

kamanirago anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Isos Apallpat tsiyatamam yosor tayaspatarago anoa na

kamanchillpa.

18 1Isossha vaanatsi viponashitayaspatako, Oro Apallpat

tsiyatagtsa; sabaytarintspa, magtáragiya. Tsiyatssis na kamanchintspamagiatsis putsimama, tárago;

2

pan taragiya, mag táragiya Isoso. Antpots vatsianorimoncha. Apallia dachinaragiya. Tpotsia chinaragitamtaha.3Mashidsha mag: Ichia, istada, vatamtpots novaa kiyog yachakadanava;táyaro, kapog tamontaragiya korakatsi.4Koraksha istamam mago gatko,mashidsha potam antam: Istada; tát,potam antam: Istada; tát ashko,tamontaragiya.Ashiriya, zapishsha korak magosh

chinayaro, ¿Tamachiazi? táragiya.Donta Apallia chinakori, donta tpotsia

chinakori, 5

rina. Donna istakori, ovsha kapogtamontat tamontat ashkacho, novshakiyog kachiyachparina kizpori. Ashiriistachima,tata.

6Ashiri mazinagtsa, táragiya Isoso.¿Korak amaraga? yotarittati, kizaaistachima, vatam da sabaytaragova,mag táragiya. 7Itaro novsha siyaaatashina; Apallinashapa araginashavaanatsi tiptsir istachiya, donnasabaytaksina. Apall zapshtachiaha,dabaria. 8Izooro tapachidachiyatiptsiriatsiya. Mikiaro kosachpariavanimama. Ashirita, nov vanimamkoskachori, ¿nitati nov ichigoroahatpots magoanaro anosh koschi?Machinavam magoanam pagchina, magtáragiya Isoso, viponashia tayaspatako.

9

gitamta. An tpots vaantari magoshchinako táragana;nicha, mago táragana. Tsiyatssismagiatsis putsimam kamanchintspa;mag táragiya Isoso.

10Tsibon tpots Apallpat tsiyatamamnatiarsin, Apallish pagu,ria pshtoragana. Min tpots Paríshochimoncha; minsha tpots gobiernoaorkir yampanimoncha. 11Paríshochsha tpots chiyzayaro, magshoriApaa, nov tpots tamakpari ashkiazi, da.Nov shochikiazi, Apaa.gaz tamaraki. Nov kizaa yotaritpatatkiazi, Apaa. Nitati anpat tpots,gobiernoa orkir yampanpata tpots novvaritakiazi, da. 12Apaa, shiyamadkaminish minamtash domigo oromagokina tsibon zari. Mishat,kori, korikia 10 potayarori, oro shiyamminamtam vayakinava; táragiya.

17 18

Page 170: Candoshi bible   new testament

170

13Itarshacha, gobiernoa orkir yampanoro vashchirimoncha; paziragiya. Arapxiyiaro, timochiaro, tsiyataragiya. Magumantsatsav titkoria tozimko, tiyam tiyamantar ashiragiya. Ovsha tsiyatko: Apaa,novaa istagadama. Nov kizpor yotarittana.Magiatsi yarada; táyaro, nataragiya.

14Ashiriya, novsha siyaa atashina; magtárago Isoso. Apall anoa tpots istaragiya.Yotaritshishiriniatsi tachigaragiya.Apalliam oro ashtariya. Tpots vaanatsi

ogirtakacho, Apallsha da istachiya. Itaro,tpots Apallia istada tákcho, Apallshakapog istachiya; mag táragiya Isoso.Yovaa Isos Apallpat tsiyatamam

tayaspatako tárago anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Isos lloraa chinaragoanoa kamanchillpa.

(Mativa 19.13-15; Márkosa 10.13-16)15Minoshsha zari tpots, Isos ipariatsi

moch patatpada atosin, kanxoa zapanmag yoshidaragana. Itaro Isosshaviponash: Vatsta; Isosoa tamontarintspa;mag táragana tpotsiatsi. 16Itaro Isossha:Vatsta tárillpa; pchidintspa táragiya.Isossha lloraa moch patatiaro, Apallpattsiyata ashiragiya.Shiaro, tpotsia vaniaragiya. Tpots

llorpaz ashiro novaa chinako, anoa Apallkizpor chinakiya. Ancha Apall tiptsiri.17Ashiri mazinantsa novaa koki. Tpotsdonna llor tamapari ashiro Apalliachinako, ayamtati Apallish pshtochiaha,dabaria; mag táragiya Isoso.Yovaa Isos lloraa chinataro anoa

kamaniana.———

Misha, yovaa Isos: Apallish pshtomam bamcha tárago anoa kamanchillpa.(Mativa 19.16-30; Márkosa 10.17-31)

18Anportam koraksha tsipas Isosoa magtsiyataragiya. Ichia, shiy vanasirtishcha.

Ashiriya, Apalliam tárash yasapi atori,shiyash kosaramachtana.gadama: ¿tarashia orotarit payomamtamaychiazi? táyaro, 19Isossha:sha, shiy vanasirtishcha, novaa atsha?tárago. Apallimaritcha vanasiriya. Tpotsminamtiyam anpata tatsamoriaha.20Itaro, shiy Apallia kamachtamarinimagoanakpasha. Vatam Apall:

Tpotsia vizall yotarit ptatillpa; mishapcharillpa; misha shuchirillpa;misha gichillpa;tish aniariatstamtish chinagcha;

vatam atova. ¿Tamaragsha anoatsi? magtáragiya Isoso. 21Koraksha: Apalliakamachtamarini ichigoro payokori,anomonari vachinaraginava, táragiya.22Isossha mag anoa mazinayaro, Itaro,shiyam minam aragiam vad pishtakiya;tárago. Mazinagcha; maachiritatsishpaxanxiarosh, tochigiarosh, pokiriamshapanagcha. Shiarosh, novash tchitagadama.Ashkachosh, Apallishsha shiyam maachipishtachiaha, dabaria; mag táragiya.

23Itaro, koraksha an korkirimoncha.Ashirocha, Isosoa kok mazinayaro,gatiaro, magu mantsaragiya kapogo.

24Isossha anoa pakiaro, tpotsiatssha:Virakoch Apallish pshtomam bamcha;mag táragiya Isoso. 25Napancha:kamiachoa vanots kapogo mkoshashvaach pshtomam pinasako. Ashikpazashkiya virakuchiava Apallishpshtomam araganasha bama; táragiyaIsoso. 26Tpotssha: Maya, ashkachinariyaashiro, ¿tamayarinariazich kamogchich?mag táraganaya. 27Isossha:tari kamogomam vanintaha; itaroApallina xaptariaha; mag táragiya Isoso.

28Itaro Pitorsha: Ichia, mazinagcha.Shiyamad kaminish maachiritatsinikasaragtanicha. Ab ashkoni, ¿Apalliamatárash varitchiaha? mag tárago,29Isossha: Aa, varitachparia, tárago.Natomasamam vatsaponoa kasako,

18

Page 171: Candoshi bible   new testament

171

vizallia kasako, zóvallia kasako, vapariakasako, vipaa kasako, Apall vaminashkiya. 30Tpots ashkinari, Apallshanish tsaporonasosh araganash istachiya.Itaro orotamarit Apallosh vatsaponotachillinaya; mag táragiya Isoso.Ashiriya, yovaa Apallosh pshtomam

bamcha tárago anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Isos vaanatsi vatsipono kamanirago anoa kamanchillpa.

(Mativa 20.17-19; Márkosa 10.32-34)31Minosh zari viponashiatsimari 12

arapilltama machtayaro,giya. Mazinagadama, mag tárago. Novtpotstana. Itaro nov ApalltamanaIposamarini. Apallia kok kamanimapanzitamin zapan vasina kamaniraganavirkarimona. Apall Iposamarini ashtachoanoa kamaniragana. Natsha Irosarinapnakchori, yovaa kamaniragana anoritominchima. 32Ichtaro, yaana korakarininovaa potachillinaya. Potayarosin,tonarip novaa zaganchillinaya. Tonarshanovaa michitchillinaya.sin, kchishi kavachiarsin, 33

sin, kizpor novaa kiyog yachachillinaya.Shiarsin, novaa pachachillinaya. Izoorotsipayaritati, itaro zari tochpasho yosortámchina,tsi. 34Viponashsha anoa mazinamanamazinaragitatssin, itaro mag dapakchiyam magoanaragana. Magoaniayiatitatssin, mag xapoaragana.Na kamaniana yovaa Isos vaanatsi

vatsipono kamanirago anoatsi.———

Misha, Isos Irosarinap natto, minosh zar vach mchosaa yararago anoa

kamanchillpa.(Mativa 20.29-34; Márkosa 10.46-52)

35Yaktash Áyriko sora vatsiritanacha,Isos tpotsia mag chamayagaragiya vach

mchosatsi. Tpots korik panapada ato,oro goatsish koxinxinav ashiragiya.36Tpots zapan zamamtarosin, mchosshamashiaro, ¿Mayatssha tpots vazapanzamamtaranaya? mag táragiya. 37

sha: Isos nanchpa, Násariatshochi, magtáragiya. 38Vach mchosshacha: Isosoa,istada, vatam shiy Dápiyarinchichshava,atar ashiragiya; tamontaragiya.

39Tpotssha mag nabko, Zamagi;táragiya. Itaro vach mchosshita dasabaytaragiya;giya, maga. Isosoa, novaa istagadama;táragiya.

40Isossha mazinayaro, xiyiaramcho,Yamashini; táyaro, tpotssha magitataragiya vach mchosatsi. 41Kosiaro,Isossha: ¿Mayamsha novaa korozoksha?¿Tamada atsha? táyaro, vach mchossha;Ichia, kachi yarada; nappi átana; magtáragiya. 42Isossha: Novamon magishtatoragosh, ashiri napagi; ato, 43ovshamosasiri napta ashiragiya.Vach mchosamonsha Apallia:

ria, Apaa; shiy kizportishcha; táta tátaashiragiya. Isososhsha tachitaragiya;viponashiam mag kinaragiya. Tpotsshaanoa pakiarsin, ichigoro tpots Apalliaogirtaraganaya, maga.Ashiri yovaa Isos vach mchosaa

yararago anoa vapparia kamaniana.———

Misha, yovaa Isos Sakíypat tsiyatarago anoa kamanchillpa.

19 1Isos nantacho, yaktashÁyrikosh mag pshtoragiya.

2Anosh Sakíya, tpots sora, taragiya.Sakíy gobiernoa orkir yampanimoncha.Korakamoncha. Korkirimoncha tpotsi;3itaro vanots pakchimashi.Sakíyshat Isosoa pagpi atita, itaro

Isosoa pamam pinasaragiya, vatam tpots

nava.

18 19

Page 172: Candoshi bible   new testament

172

4Ashirocha, Sakíy iriptara shiarallomag yamazaragiya. Shiaro, yasinamonmag káriragiya kupayoll tamapariashiro anomona.

5Isos yasinash kosiaro, ivari napashko, parallo, Zovaa Sakíya, karovagi;mag tárago. Natsha in shiyash mamchitáyatana; Isos táragiya. 6Sakíyshamikiaro karoviaro,giya. 7Itaro, tpotssha ichigoro ¿Tamapiato Sakíyash pshtoraga? Sakíyyotaritcha; mag táragana.

8Sakíysha xiyaro, Ichia,dama tárago. Pokiria tpots istachima.Maachiriti chavap panachima. Tpotsiashochiraginariana ashiro, anoritamtovanpochiazi dabaria,paria tovanpochina; mag táragiya.9Isossha: Zoraktishcha. Apall nat inshiyaa tapachidaragiya. Maachiritatsish,tpotsiriatstamtish tapachidaragitamta.Shiyaa nayaniragiya; vatam Áparárinchichshava. Ashirocha shiyaa ashkall.10Nov tpotsiam kinaragori,pania yaramam kosaragina. Ashirocha,nov shiyaa magish yararagina, magtáragiya Isoso.Vatamcha tsiyatssis Isos Sakíypat

tsiyatarago ano.———

Misha, Isos Apalliatsimari kok ksotamam tayapstarago anoa kamanchillpa.

(Mativa 25.14-30)11Anshoritam Sakíyosh napiarallo,

giya. Isos Irosarinap nakcho, tpotsvazapan magosh chinayarosin, IsosIrosarinash koskacho, ¿dosha Apallkorakariamani inach? Ashkachinariya,Apall iyaa mosá ksotachparia; magatosin, 12anomadsha Isos: Mazinagtsa;tsiyatssis kamanchintspa; mag táragiya.Sirotamasa koraksha mag vip novamarikasichima. Llitaritap tsap, korakap

kizporip napatama, mag táragiya.Antarago, 13yarko, mochchoria 10korozoragiya. Kosiarsin,sha orkiria zapan 10 panata,sha 10 panata, minoamsha 10 panatamag ashiragiya. Niava mag táragiya.Nipta paxanx paxanx shiaros, aragiamputagtsa. Kanapkachori, anosh pagpanimag táyaro, arap nataragiya.

14Itaro llitaritsha tiptsir korakaa vipnatsayarosin, araptam tachitaragana.Korakash kizporisho kosiarsin, Anoatpots zadkiazini; vatsta mag táragana.15Ashta, korakam inaragiya. Korakamkinayaro, zapishsha vaanpia magkanaporagiya.Kosiaramcho,

giya. Natova. ¿Vanipaha potayallis?mag táyaro, 16mochchorsha minam:Ichia, korikia 10 aragiam potayana,táragiya. 17Koraksha: Yogparagtishchashiya; mag tárago. Novam magiptartishpatataragsha. Nov shiyaa pakchimarikamachtaragitati, vanasiri patataragsha.Ashiriya yovamad ashiragish anomadna korakam inchillpa.tsi 10 ishinachsha, táragiya koraka.18Mochchorsha mino: Ichia, novshakorikia 5 aragiam potayana, magtáyaro, 19koraksha: Yogpaktishchashiya. Shiysha yaktariatsi 5 ishinachsha,mag táragiya. 20Itaro, mochchorshamino: Niava, ichia.

tam, mag táragiya.rori, vayaragina. 21Shiyaa kizporponiragori, pzkoarodama; shiyaa atori,vayaragina;shava. Shiy yampanari taksha. Dontashana taravaztakosh, oro yata yataashiksha, mago atar ashiragiyamochchori. 22Koraksha tsiyantayaro,Shiy yotarittishcha; mag tárago. Gotishatiazish; zoraktishcha. ¿Tamasha novaakapog yasaragiasha, da novaa koki

19

Page 173: Candoshi bible   new testament

173

payoragsha? ¿Mayamsha novaa kokikapiataragsha? ¿Da pakich aragittampotaragsha? 23¿Mayamsha tpotsiam dapanaragsha? Ovsha tovanpokacho,araginasha panachiya. ¿Mayamsha anoaaragittam pakchitata da potaragshanovama? Na shana yachagcha, magmochchoria táragiya. 24Táyaro,tiptsiriatssha mino: Nato orkiriaitotsiaros, llitaritam panagtsa, yovaragiam 10 potarago anoama, magtáyaro, 25tpotssha: Itaro ichia orkiri 10na zapan payokova mag táragana.26Koraksha: Ashiritata, panagtsa átana,tárago. Mazinagantsa; tpots maachiatsivanasir payoko, novsha araginashapanachima. Ovsha zapan payochiya.Itaro, misha tpots da vanasir payoko,anoatsta pakchiatstata itotsichparina,mag táragiya koraka. 27Natova; tpotsirinovaa gataragana anova. Mikiarosyamashinints. Yamayaros, nishori kachiparori, pchagintsa, mag táragiyakoraka.

tamana siyaatsi, mag táragiya Isoso.Yovaa Isos vaanatsi kamanirago anoa

kamaniana.———

Misha, yovaa Isos Irosarinash kosarago anoa kamanchillpa.

(Mativa 21.1-11; Márkosa 11.1-11;Vaga 12.12-19)

28Isossha anoa tayaspatayaro,nap mag nataragiya. 29Potamsha yaktaaPitániya sora toshiyaro,pat sora tasasaro, machish Orípash soraanosh mag xiyiaramach ashiragiya.Viponashia tsibon kamachtarago;30Siyma yaktap tasasaro ab natssa, Isostárago. Anosh bor vip karopanatosisimaa pagatssa. Taporiaros,ntsa. An karopan tsasaritcha; tpotsanosh da zaroragiya. 31Itaro tpots siyaa:

¿Mayamsha chiniatsi taporiksa?atinariya ashiro, siysa:rini kamachtaragova; tágtsa, magtáragiya Isoso. 32Ayo, táyarosin,kosiarsin, yovari Isos kamaniragoanoritam mag paragana.

33Karopanaa taporkatssin, tpotssha:¿Mayamsha taporiksa? tárago,34viponashsha: Vatam iy korakarini Isoskamachtayarova; táyarosin,ragiya.

35Yamayashinosin,gana. Viponashsha vamaria tovapimashtoshiarsin, boromon osh taptayarosin,Isosoa tonoxinaragana. 36,37Isosoakizpor korakam inayani mag atosina,vamaria goatsish mota mota shiarsin,machip Orípap karoviarsin, kizporshabataragana, maga.

Apaa, shiy kizportishcha, magApallia táragana. ¿Vanipa tpotsiayararagsha? mag táragana.38Vatach Apall Isosoa zaganiragoano. Isoscha iy otiayshochinikorakarini. Apall na vaanamapiykiya.niya,

mag táragana.39Itaro, Parísiypanshochsha tpots

Isosoatssha: Mayistoroa, Zamagtsa tági,mag táyarosin, 40Isossha: Maya; iponshizamakchinari,paria. ¿Tamaria zamagi táchi? magtáragiya.

41Irosarinosh vatsiritkacho, Isosshamag kizpor 42tanoko táragiya;shochis ¿mayamshta oro gatagattarashiksa? Nat in magoankinariasa,kamogatssa; mapiyshtis tatssa. Itaro¿tamaria siy magoanchis? Izooropinasachpasa.

43Paptsa; kodararis kosachpa.Koskosin, toripogayarosin,rosin, siyaa tomanchillinaya. Kizporsiyaa kiyog yachachintsa. 44Siyaa

19

Page 174: Candoshi bible   new testament

174

kasiyaro, kachigchillinaya.tis kachigchillinaya. Patobichpatpagoragitatis, anoatsta kapiat kapiatashchillinaya.Apall siyaa istamam kosaragta, itaro

siyna da natstaragsa;sava; mag táragiya Isoso tanoko ansho.

(Mativa 21.12-17; Márkosa 11.15-19;Vaga 2.13-22)

45Shiaro, Irosarinosh pshtoyaro,Apallip pagu nataragiya. Pshtoyaro,paxanxamapania kapiataragiya; magtashitogaragiya. 46Isossha: Apallyadamarini atiaha;

Novash pagi pshtoyaros, novapatiponagtsa; novapat tsiyatagtsa,

atcha Apalli. Itaro siysa shochimamarichinaksa.riam tar? mag tábiaro, tashitogaragiya.

47Isos potam pshtoyaro tayaspatata,yosor potam pshtoyaro tayaspatatatayaspatata mag ashiragiya. Itarootiayshoch orkari, misha OtiayshochtamApallpan orkar, misha Móysispanirivirkar tayaspatampanitam, mishavachinavatam Isosoa pachamamzadaragana. 48Pachayani táyaritatssin,mag xararagana, vatam tpots zapantamIsosoa chinaraganava.taro,rall ashiraganaya. Ashirocha, tpotsimonmag xararagana Isosoa pachamama.Vatamcha tsiyatssis Isos Irosarinosh

kosarago ano.———

Misha, tpots Isosoa: ¿Tamama tpots shiyaa tayaspatagi ata? mag táragana

anoa kamanchillpa.(Mativa 21.23-27; Márkosa 11.27-33)

20 1Minoshsha zari, Isos anoshtayaspatataro, Apallpan orkari,

misha Móysisarini tayaspatampani,misha otiayshoch orkari vachinmashimam mag kosaragana. Isos: Apall

siyaa tapachidapi atcha, antaro anosh2koraksha: ¿Tamama tpots shiyaatayaspatagi ata?gosh, ¿chak shiyaa shigi taralla? magtáragana. 3Isossha: Novma siyaamashchintspa; 4¿Chak Vagariniatsiichomashini taralla? ¿Apalliazova?Dontati ashiro, ¿vaantazova ashiragova?¿Siy amaksa? mag táragiya Isoso.

5Koraksha vaanpatatin tsiyataragana,táragana.taragiya atinarianiya ashiro, Isosshaiyaa: ¿Mayamsha da magoanaragsa?táchparia iyaatsi. 6Itaro, Vagarini vaanazadiaro tayaspataragiya atinarianiyaashiro, tpotssha iyaa pachachapsinaya,vatam:cha, atanava, mag táragana koraka.

7Isosoatssha: Yasariazini, táragana.¿Chakamasaha kamachtarag? magtáragana. 8Isossha: Ashiriya, siy novaada itsinsaros kamaniragos, novsha siyaakamanchitamtazi, mag táragiya.Ashiri yovaa tpots Isosoa: ¿Tamama

tpots shiyaa tayaspatagi ata? táraganaanoa kamaniana.

———

Misha, Isos vaanatsi vatsipon tayaspatarago anoa kamanchillpa.(Mativa 21.33-46; Márkosa 12.1-12)

9Isossha tpotsia mag tayaspataragiya.Sirotamasa mag tpots mazarish vanosiatatsomoragiya. Kizaron tamapariashimanadari yosimam vayaragiya.Ivapayaro, ksotamapaniatssha: Niava;siysa vanasiri taravaztakos ksotagtsa;táyaro, mag arap vipapat nataragiya.Minop tsap zapan tsop xiragiya.

10Vanospas varitacho, mochchoriakamanimapani kamachtaragiya.Tsaponpi kosiarosh,cha. Iy patoronarini novam yatanchatáyacha tágcha; mag táyaro tpotsip mag

19 20

Page 175: Candoshi bible   new testament

175

niatsi. Itaro, mochchori kosiaro, tpotsshamochchoria pzkoakatarosin, magoshaxonaro vaptam zaganiragana, maga.

11Patoronsha anoa pakiaro,ria minoatssha zaganiragiya. Kosiaro,tpotssha anoatstam pzkoarago, kiyogyacharaganaya. Ipazayaro, yosorvaptam xonartam mag zaganiraganaya.

12Yosor minoatssha tochparinshtinimochchori zaganiragiya. Ovsha kosiaro,tpotssha mochchoria tpibiarsin,yarosin, zaganiraganaya, maga.

13Opatoronarsha magosh chinayaro,¿Tamaychiazi? tárago. Ipariatsshitizaganchima. Minamtatsta kizporitachinakori, ashirita zaganchima.Koskacho, chinachpasinaya, táyaro, magvipaa zaganiragiya. 14Itaro, vipshakosiaro, tpotssha: Papcha; patoron vipnallpa; mag táragana. Iy patoronarinitsipakcho, vipsha iyaatsim ksironiapa.Vatstaya; yaamari kasiyani.roni, kapiatiani; tarigsi; mag táyarosin,15vipatssha potayarosin, chapogopmachiarsin, mag pacharaganaya.Ashiriya patoronsha vaana koskacho,

¿tamachiaha tpotsiatsi? 16Maya;koskacho, tpotsia yotaritava anoatsichigayaro, tpotsiatssha llitarit, Siysaksotagtsa táchparia, táragiya Isoso.Tpotssha anoa mazinayarosin,

ponirostaragosin, ¿Tamaria Apall iyaaashich? mag táragana.

17Itaro, Isos tpotsia chinayaro,¿Mayamsha atssa? táragiya. ¿NitatiApall kok mago at? da. Vaanatsi Viptsiyatko táragiya;

mashiam pshtamam zadkitati,itaro tpotssha gataragitatssin,novanasha zadkori pshtachima.Ashikpaz ashkina ipariatsi,

mag táragiya Apalli.Ashiri siysa Apallia Vip gatachpasa,

vatam atova, mag táragiya Isoso.

18Tpots magota Apallia Vip gatiaro,anomad tpotsia vanichiya. Itaro, tpotsApallia Vip natsakcho, pachakcho,ovsha tpotsia kachigchiya. ¿Yapiahakamogchillina? mag táragiya Isoso.Yovaa Isos vaanatsi vatsipono

kamanirago anoa kamaniana.———

Misha, korak Isosoa tamapigamam zadiarsin, Isosoa zapan mashiragana

anoa kamanchillpa.19Otiayshoch Apallpan orkari, misha

Móysisarini tayaspatampani yovamad

ragana. Isos iyapa atiya; táragana.Ashirocha, Isosoa natori topchayaniatitatssin, mag tpotsimon kapogxararagana.

(Mativa 22.15-33; Márkosa 12.13-27)20Ashirocha, tpotsia kamachtaragana

Isosoa tamapigamama; Siysa Isospatapilliri tsiyatagtsa, táragana. ¿Kamapatamantschiya? Isos yotarit gobiernoatsiyatkinari, iysha potayaroni, gobieronvaana vanichiya kizpori, mag táraganatpotsiatsi Isosoa tamapigamama.Tpotssha ayo táyarosin, Isosop magnataragana.

21Kosiarsin, Ichia shiy oro itsinsarokamaniksha; mag tamapigakchotáragana.kosh mamarparosh kamankish? da.Shana itsinsaro Apallia kok kamaniksha.22¿Orómanshochiam orkari oro korikiatovapat tovapat ashkachorini?¿Apalliam vanasiriaha? ¿Shiy amaksha?mag táragana Isosoatsi.

23Itaro, Isos magosh: In tpots magukapogti; napa novaa tamapigapi atoaship tsiyatko; táragiya Isoso. Ashiriya,tamapigampaniatssha: 24Oróchia orkiri yamadada; mag tárago,yayarosin, yamadayarosin, Isossha:¿Chak vani? ¿Chak yadamarini ini?

20

Page 176: Candoshi bible   new testament

176

táragiya. Tamapigampansha:Presidenttada, táyarosin, 25Isossha:Ashiri gobiernoa tinamarini vaamatampanagcha.ritam panagcha; táyaro, kasaragiya.26Ashirocha, Isos vanasirinadaritsiyatiaro, tamapigamam xapoayarosin,mag zamaraganaya, paziksina.

27Satósiypanshochsha táyaspatashiIsosoa tamapigayani iyshta atosin,Isososh mag kosaragana. (Satóshoch tpots llitaritaa chinakanaya; Tpotstsipakcho, vatstamamari tsipachiya;yosor támchiaha, dabaria; magataranaya.)

28Ashiriya, Isososh kosiarsin,roa, mag táragana Satósiypanshochi.Móysisarini yadamarini atiaha;

Tpots vipshartanari tsipakcho,zóvallsha mashidoa máshilliayamachpa zóvalliam viptinamama,

atcha Apalli koko.29Ashirocha, sirotamasa zóvallin

tsibon matayaro taragana, maga.Vachinsha kizaa yamayaro, vipasharimag tsiparagiya. 30Zóvallsha mashidoamáshillia yamayaro, mipsharitam magotsiparagiya. 31Zóvallin ichigorosinashiragana, maga. Tsibon matayaroyosiarsin, ashparit vipshartanad magtsiparagana. 32,33Shiaro,ritam tsiparagiya mipsharitamta.Ashiriya,cho, ¿chakamaha vizalliam panach?vatam vazarallin tsibon matayarotaragova, mag táragana Satóchi tpotsi.

34Isossha yamiaro táragiya;mamta tpots kizaa yamatariya. 35Itaro,Apall chiyaa itoyamakcho, kizaayamachiazini, dabaria. Yovaa tpotsvaritako anoa Apall itoyamachiya.36Dosha yosor tsipachini; notsinimatspashimash tachiya. Apall vasodoror

tamapari ashtachtampachi. IzooroApalliam tiptsiriam kinachiniya.

37Misha, Móysisarini itsinsarokamaniragiya yovaa Apall tsipariaitoyamacho anoatsi.rinpat somasosh tsiyataragiya yasinkorakortaro ansho.

Novamaricha Apallina mag tárago.Zitaminarish Áparámarini,Isákarintam, Akótam novaa chinakanaya,

mag táragiya Apalli. 38¿Tamariatsiparina chinach? novsha atina. Itaro

gana, vatam vad kchittavanava.Ashirocha Apallia chinakana. AshiriApall chiyaa itoyamachiya átana, magtáragiya Isoso.

39Táyaro,mapansha: Mayistoroa, shiy itsinsarokamaniksha; mag táragana. 40Shiarsin,Satósiypanshoch Isosoa da yosortsiyataragana.

(Mativa 22.41-46; Márkosa 12.35-37)41Shiaro, Isossha Móysisariniatsi

virkar kamanimapanpa táragiya; Siy oroatssa; Iyashoch otiayshoch kizportapachidampan tpots koschiya.rinchichish llortachiya; atischa siyaya.

pania: Novcha korakari táragova.42Mazinagtsa; Dápiyarini kirakoshyadayaro táragiya;

Apall novapat korakari tsiyatko,táragiya; Shiysha nigichbotsonogchiri kuxinagcha.43Kodarariatsish kasichima nova.Itaro shiysha kodarariatsishkachigachsha; Apall atiya,

táragiya Dápiyarini, maga. 44Ashiriya,Dápiyarini tapachidampania: Novchakorakari táragiya. ¿Nitati tpots vaanatsitiptsiri novcha korakari atar? doni.Ashiri nov siyaa: ¿an tapachidampanikaapana chakchichtaha? atina, táragiya

20

Page 177: Candoshi bible   new testament

177

Isoso. Apallparia Vipaya átana; táragiyaIsoso.

(Mativa 23.1-36; Márkosa 12.38-40;Arókasa 11.37-54)

45Tpots ichigorosin mazinarsin, Isosviponashiatssha mag 46vaniako: Paptsa;Móysispan táyaspatash tamakpari ashiroshirintspa; tárago. An tpots yotaritcha.Vamaria kizpor vanasir korak tamapariashiro kis kamartakana. Tpots novaatamara tapada atosin ashkana.shiship oro tpotsia tasasiaro,shish koxinkana. Tpots ovaatssinyabiko, oro korakanogiri koxinamamzadkana. 47Misha, mashidoa kiyogyachakana. Maachiatsi itotsta, katogtsiakachigta ashkana. Shiarsin, Apallpatkapog tsiyatkana. Ashiri nov siyaashirintspa atashina; Apall anomadkizpor vaniyantspa tina, mag táragiyaviponashiatsi.Vatamcha tsiyatssis yov Isosoa zapan

mashiragana ano.———

Misha, yovaa Isos Apalliam korikia vayamam tayaspatarago anoa

kamanchillpa.(Márkosa 12.41-44)

21 1Mashimam ivapayaro, Isostpotsia paragiya yov Apalliam

orkir vayaragana anoatsi. Korkiya tpotskosiarsin, Apalliam orkir parat shiarsinmag kasaragana. 2Shiaro, mashidshakosiaramcho,

giya. 3Isossha pakiaro, viponashiatssha:Mazinagtsa; mashidsha pokirita vaamarikasiro pshtaragiya. 4Tpots ichigorosinorkiria katochimava pshtaraganaya.Itaro mashid orkiria ichigkiaro, ashparitpshtaragiya Apalliama; mag táragiyaIsoso.Yovaa Isos Apalliam korikia vayamam

tayaspatarago anoa kamaniana.

———

Misha, Isos vasina oro yasaro kamanirago anoa kamanchillpa.

(Mativa 24.1-14; Márkosa 13.1-13)5Apallish pagu shitogiaro, Isossha

viponash: Ichia, ¿Apall pagu tamara?tárago. Patobichpa vanasiriavanadaripagoma.gana? mag táragiya Isosoatsi. 6Isossha:Mazinagtsa; natomasamamta kisnashimagaksa. Itaro llitarit tpotsIrosarinosh koskachosin, Apallia paguizooro kapiatchillinaya. Patobich datsibonadayam katochchiya; ichigoropsinagachiya; mag táragiya.

7Viponashsha: Ichia, ¿ashinoahaashich? ¿tamayriazini vasina yasachiniiya? táragana, maga.

8Isossha: Yovash zari varitakchoanosh yasatssa. Datoma ashkacho, tpotszapan vayagichirir koschillinaya,táragiya. Ashiri paptsa; magiptis tagtsa;tamapigayantspa. Tpots tamapigampanizapan koskatssin, tayaspataksin, NovchaApalltana Vipi, táchillinaya. Minshattpots: Nat in Apall koschiya, táchiya.Atitatiasinaya ashiro, anoa kukozmazinarintspa.

9,10Misha, tpots vaanpatatin zapanpachakaktagat ashchillinaya. Presidentvasodororia psiartayaro, arap xikchosin,pachakaktachillinaya. Ashkitatiasinaya,ponirintspa. Vad pishtachiya; Apall damosá koschiya. 11Modaz kizpormodaztachiya; modaztatar ashchiya.Mariz kizpor marigachiya. Vagoyshaichigoro tsotachiya. Yovaa siro dapataris anoa kanidap pagachpasa.Kapog ponimam varitachiya. Itaro vadpishtakiya tina.

12Datoma ashcho, siyaa kiyogyachachillinaya. Yovamad siy novaachinakis anomad siyaa potachiya.Potayaro, otiayshochish shaniyshinisiyaa yotarit tsiyatiaro, tomanchiya.

20 21

Page 178: Candoshi bible   new testament

178

Gobernadorshotam siyaa yotarittsiyatchiya. Presidentshotam siyaayotarit tsiyatchiya. 13Anosh siysaitsinsaros novaa koki kamanigtsa.14Magis mantsarintspa. ¿Amchiazi?tárintspa. 15Magiatsis putsiakchori,siyamarishapa kasitssa; siyaa kukozpatkasimam xapoachillinaya.

16Amikoris siyaa tamapigachiya.

gachiya. Apartatis, aniartatis, zovalltatissiyaa tamapigachiya. Siyaa ashpatampachachintsa. 17Novamad kamini siyaakiyog yachachillinaya. 18Siyaa kiyogyachakitatssin,llinaha, dabaria.

19Donna sabaytakos, Apallia tárashkanachachiazis, dabaria; Isos táragiya.———

Itaro Irosarinaa na kamanchintspa.(Mativa 24.15-21; Márkosa 13.14-19)

20Sodar Irosarinaa zapan toripigayaro,anomon mosasiritam pachayarosin,tpotsia kachigchillinaya. 21,22AnoshApall yadamarini tatsamiallcha.Ashiriya, tpots Irosarinosh takinari,mikiarsin arap sovachillinpa. TpotsIrosarinanog takinari, Irosarinap natpa.Otiayshoch ichigoro oposap, machipsovachillinpa. 23Apall otiayshochiaichigoro kizpor vanichiya; kizpor kiyogkachiychillinaya. Misha kiz kanxopamapiakina, misha kiz miriarina, ¿antamaria sovach? Misisina kiyogkachiychillinaya.

24

rosin, ashpatam kachigchillinaya.Ashpatam tpotsia potayarosin, arappaxanxchillinaya mochchoriama.Arapich tonar tpots irosarinshochiaizooro kasichillinpa. Ayamtati zapishApall vaana zadiaro,yaro, vappa táyaro, arapich tpotsirosarinshochia dosha kasichiya. Ashiri

anomon Irosarinshochia yasayallpasa;táragiya Isoso.

———

Itaro, na kamanchintspa yov nov Apalli Iposamarini koschi anoatsi, táragiya

Isoso.(Mativa 24.29-35; Márkosa 13.24-31)

25Mazinantsa;mash pagatssa. Zari, misha tsopi, mishatsagachi kizpor zpoazachiya. Nish

naya. Mossha kapog kizpor zav shiaro,varastakacho,naya. 26Tsagach piyari nachillinayazapani. Tpots magu tsípatara ashchiya,vatam vaniashshia pakchillinava.27Ashkacho anosh novsha yosorkoschima. Chtaro nov Apalltati tpotsiamkinaragori, nish tsaporonasoshkosaragina. Itaro, nimon yosorkoskachori, Apalliarori msasoshkoschima. Sodaroripti korak tamapariashirori husinish koschina.

28Ashiriya, na anoa ichigoro siyamkamaniragori, ponirintspa; kizportantsa.Anoa pakchos, shabatagtsa. Anosh siyaaizooro tapachidachintspa.

29,30Tsiyatssis misha kamanchintspa,táragiya Isoso. ¿Kupayolli tamatariaha?Masharo kaniasich kxoaniaro, mosáyosikiya. Yasina ichigoro ashkiya;vanospasaa anomon yasakchi.31Apalliam shigtamtsa; yasamamkamiranatamta. Yovaa ashishtarachoanoa pakchos, Apall Iposamarinimosapa koschiya; tágtsa.

32Mazinagtsa;tsa. Yov tpots vaniashia pakchosin,datoma pchigorosin, nov koki ichigorotatsamchina. 33Kanidtam, tsaporonastamzapshina pastachparia, itaro nov kokipastachiaha, dabaria. Orotamari tachiya.

34Paptsa; mapiyros tarintspa.monis xararintspa. Karosamamari takos,

21

Page 179: Candoshi bible   new testament

179

† Otiayshoch tpots oro vaanatsi magu putsimam Irosarinap nataragana. Irosarinoshshaniyaragosin, yabiyrosin, magozia putsiaragana, yovaa Apall Ihíptosh tapachidaragoanoatsi. Sirotama Ihíptosh otiayshochia itotsiaro, opiahaa pachayarosin, Apallshaotiayshochia vip pachamam vatsta táragiya. Ashirocha, natsha otiayshoch vaanatsi maguputsimam oro minosh masach shaniy, yosor minosh masach shaniy ashkana. An vatachaOtiayshoch Páskovarini atiniya.

tamoa shirintspa. Tarashiatsimaritischinarintspa. Donna ashkos, novshatsagakpaz ashirori koschima vanimama.35Yap tpots da chinarana ab koschina.Tsaporonasshochia tpots ztarovanichima.

36Ashirocha, oro Apallpa tsiyatagtsa dasabaytamama. Apallpa tsiyatkos, kiyogotakachiykos, itaro Apall siyaa istakcho,¿tamaria sabaytachis? Ashkachos, novshatpotsiam kinaragitati, ashiritati siyaa dapazichina, mag táragiya Isoso. Viponashiatayaspatako kamaniragiya.

37

tayaro, pokamcho shitogaragiya. Oromachip Orípap maragiya. 38Itaropotamsha zari potorita yosor Apallippagu tayaspatakato nataragiya.Vatamcha tsiyatssis yovaa Isos koscho

anoa; kamanirago ano.———

Misha, yovaa Isosoa tamapigamam vaniaragana anoa kamanchillpa.

(Mativa 26.1-5, 14-16;Márkosa 14.1-2, 10-11; Vaga 11.45-53)

22 1Na otiayshoch Páskovarini†zari varitaragiya. Oro anpor

pagaa da tpotaro anoa katogaragana.2Anporo otiayshoch orkari Isosoa

pachamam kizpor mag zadaragana.Otiayshoch Apallpanpa orkari misha,Móysispaniri virkar kamanimapan

ssin, tpotsimon xararagana. ¿Pachamamtamaychiazini? táragana, maga.

3Itaro, Yashig Otásarinshini magupshtoragiya. Otásarini Iskáriyotaa magsoronaragiya.

Ashirocha, Yashig Otásarinshinipshtoyaro, 4Otásarinsha Apallip pagunatiaro,giya, maga. Otiayshochpat Apallpanorkar tsiyataragitamta. Nov siyaaistachintspa Isosoa potamama, magtáragiya. 5Yogparotishcha atátasha,zovaa. Aship in tovapchillpa, magtáyarosin, 6Otásarinsha: Varitachparia.Ashiriya, nov ipishogayarori, Isosoatamapigachima. Yovash tpotsmapiyrana anosh siysa potatssa, magtáragiya. Otassha shitogiaro, magoshIsosoa tamapigamam chinaragiya.Yovaa Otá

chima tárago anoa kamaniana.———

Misha, Isos táyaspatashpat Páskovash zari katogarago anoa kamanchillpa.

(Mativa 26.17-25; Márkosa 14.12-21;Vaga 13.21-30)

7

lliya. Opiahaa pagapat da tpotaro anpatkatogomam varitaragiya. 8Ashiriya, IsosPitoroa mag kamachtaragiya katogtsiamyaramama. Pitoroa, shiysha Vagpaiponiarosh, páskovariamani katogomamvasina tsiyatamatcha; vasina yaramatssaattada táshini; táyaro, 9,10Pitorsha:¿Yapiaha? mag táragiya. Isossha:Mazinagcha: Irosarinosh pshtoyarosh,kamozaa tipayashino, sovia kokokchopakchos, anshori tchitagcha; tárago.Pagosh pshtokcho,cha. 11Opatoronariatsi pakchosh,mashagcha; ¿Yapia páskovamkatogachia? ¿Tadaponoz novamyararagish an yapiaha? atcha iy

21 22

Page 180: Candoshi bible   new testament

180

mayistororini attada; tágcha. 12

rosh,chiya. Pagosish ivaz vach tariya.Anshori katogtsiam yarapcha; magtáragiya Isoso. 13Natiarsin, ichigoro magparaganaya. Yovaatstam Isostsiyatarago anoa ashparitamparaganaya. Pakiarsin,naya Isosoama.

(Mativa 26.26-30; Márkosa 14.22-26;1 Korído 11.23-25)

14Yaram ivapayarosin, Páskovash zarikatogomam varitaragiya. Zari tapitano,Isos táyaspatashpat katogiani ato magmamav ashiragana. 15Shiarsin, Isossha:Siyagaz kizpor chinakori, páskovashzari siyapta katogomam zadaragina. Namosá kiyog kachiychina kizporiya.16Natomari páskovash zari katogachoni,

zini, dabaria. Itaro, ayampari Apaposh

roni, kisshaparia anosh páskovash zarikatogchiniya izoromamarita, magtáragiya Isoso.

17Antarago, magavaatssha yayaro,Vaparpat tsiyatiaro, Vapparia Apaatáyaro, Niava, vagtsa. Sanpata panatapanata shitanos shoniagtsa tárago.18Mazinantsa: nimon yosor kizaronchinoz vayari vachiazi, dabaria. Itaro,yosor koskachori, siyaa yamayarori,Apaposhshapari vatsapon yosorvashonadshapari vachchi novaptaya;mag táragiya.

19Shiaro, pagaa yayaro, Vappariatáyaro, topta topta shiaro viponashiammartaragiya. Viponashiatssha: Niava:paga novanapaz notsi ashipaz ashitada.Nov tpotsiam kinaragori, tpotsiaichigoro tapachidapi atori Apall novaazaganiragiya. Ashiri katogachos,novaatsi chinagtsa magiatsisputsimama, vatam siyam tsipachinava,táragiya Isoso.

20Katogtsia kavapayarosin, Isosmagavaatssha yosor yayaro, yásiragiya.Yosor viponashiatssha: Siro opiahamon

riya. Itaro, natsha nov tsipakchori, novkorasiri parogakcho,nari korasiri yotaritshishiriatsistachigchiya izooro bizamama. Ashirivakchos, novaatsiri chinagtsa, magtáragiya.

21Itaro mazinagtsa; tárago. Yovtamapigacho an nish novapta katogiya.22Apari kok siro novaa kamanirago,Tpots shiyaa tamapigachiya, táragiya.Ashiri tpots nish tamapigampan tartada.Itaro, tamapigampaniatssha Aparshitikizpor vanichiya; mag táragiya Isoso.

23Táyaro, viponashsha vaanpatatin:¿Chakshta tamapigayach? mishat:¿Tamammasaha? táragosin, magyasamam xapoaragana.

24Anosh psanaritam katogosin, Isosviponash vaanpatatin mag nabaptagatashiragana. ¿Nitati shiy Isospatarikizpor korakam kinamam varitariazish?da; mag akaktagat ashiragana. 25Isossha:Mazinagadama tárago. Korak vaamaritpotsia kasiro ishinkiya. Kizporchakorakam kinakiya. Vaanatsi: ¿Tamarotpotsia na istakina? mago atssincha.26Itaro siysa ashkos vanasiriaha,dancha. Kizpor tamam zadkinariasa,ashiri llor tamapari ashiros tagtsa.Mchacho tamapari shigtsa. Sanpataistagtsa.

27¿Tamama tpots yanora? ¿Donibasko anozova? ¿Doni koxinaro katogoanozova? Koxinaro an yanoriya. Itaro,nov siyaa kapog kasirtati, siyam novbasamapan tamapari ashirori takina.Ashiri siysa sanpata shigtamtsa;kasimam chinarintspa; táragiya Isoso.

28Itaro, nov kiyog kachiyaragitati,ashirita siysa novaa da kasaragsa.29Ashiriya, novsha siyaa bizachiazi,

22

Page 181: Candoshi bible   new testament

181

dabaria. Apari novaa kizpor korakaminayaro, novsha siyaatstam korakaminchintspa. 30Novaptatam kayonotamishinchiniya; kayonotam vashonadkatogchiniya. Korakaa vatsirar 12vayayarori, siysa anomon koxiniaros,otiayshochia ichigasha ishinatssa; magtáragiya Isoso.

(Mativa 26.31-35; Márkosa 14.27-31;Vaga 13.36-38)

31Itaro siyaa ichigoros paptsa;magiptis tagtsa tina. Yashigu siyaaIsosoa kasapana ato, siyaa kapogyachachapantsa. Ashiriy Pitoroa,Yashigu shiyaatssha misisinayachachiya. 32Itaro da vatstamari novaakasachsha, vatam shiyam Aparpatitsiyataraginava. Shiartatish, novaa yosorchinayarosh, zovalliatsish novaachinamam istachsha; mag táragiya Isoso.33Pitorsha: Ichia ¿tamaria nov shiyaakasachia? Shiyaa kiyogota yachaksin,novaatstam tomankitatssin, novaatstampachakchitatiasinaya, ashiritataayamtati shiyaa kasachiazi, dabaria;mag táragiya. 34Isossha: Pitoroa,mazinagcha; itsinsaro kamanchillpa. Natin datoma ktash yosaro, shiysha tpotsia:Isosoa yasariazi táchsha. Tochiptayosichsha; mag táragiya Isoso.

35Pitoroa táyaro, viponashiatsshaichigoro: Mazinantsa; yovapor Apalliakok kamanimam nataragsa anporomapiyros xonaros nataragis; tárago.Kamachtaragori, korikiriatsis da payoros,llamaris da payoros, spatoris tsibon dapayoros nataragsa. ¿Nitati maachi siyampishtarag? mag táragiya. Viponashsha:Dancha; iyam pishtaragiaha; magtáragana. 36Isossha: Siro mapiyrosxiragsa. Itaro natsha in mapiymampinasayallis. Nakchos maachi ichigoropayogshatssa. Tsigashiatsis, mishatsoboriatstamtis natona payogshatssa.Mchitaa donna payokosh, ktonariptish

istayarosh pxanxagcha. 37Mazinantsa:novaa yotaritshishpaniam inachillinaya,vatam Apari kok atova. Nat in Apariyadamarini tatsamiallcha novama; magtáragiya Isoso. 38Viponashsha: Ichia,napagcha, niava; mchit tsibon payoriniya;mag táyarosin, Isossha: Varitamanavaritachparia; táragiya, maga.Ashiri yovaa Isos táyaspatashpat

páskovash zari katogarago anoakamaniana.———

Misha, yovaa Isosoa psanari potaragana anoa kamanchillpa.

(Mativa 26.36-46; Márkosa 14.32-42)39Katogomam ivapayarosin,

sin, Isossha machip Orípap magnataragiya, vatam oro psan Orípapmaragova.gana. 40Kosiaro, Isossha: Apallpattsiyatagtsa; Yashigu siyaa kasiyantspa;tárago. 41Xamachi; arapilltamatsiyatatama Aparpati; táyaro, pakchimnanata ashiragiya, maga.Totolltayaro, Vaparpat tsiyataragiya.

42Apaa, nov kiyog kachiyiari tsipamamzadkiazi tárago. Itaro yovaa nov atianoa vatsitparia. Yov shana zadkishanoa shigadama, Apaa; mag táragiyaIsoso. 43Shiaro, Apall vasodoror kosiaro,mag Isosoa istaragiya. 44Ashkita, Isosaraginasha magu mantsaragiya;yosorsha kizpor Vaparpat tsiyataragiya.Kapog msastaragiya. Masir yapipirikoras tamapari ashiro msastayaro,tsapomon xovat xovat mag ashiragiya.

45Vaparpat tsiyatiaro, viponashipkanaporagiya, maga. Viponashshamakorortar ashiragana, vatam Isosogazmagu kizpor mantsaraganava. 46Isossha:¿Mayamsha maksa? tárago. Paptsa;yashigu siyaa kasiyantspa. Ashiritámiaros Apallpa tsiyatagtsa; magtáragiya.

22

Page 182: Candoshi bible   new testament

182

(Mativa 26.47-56; Márkosa 14.43-50;Vaga 18.3-11)

47Isos viponashia vaniayaro, tpotsshazapan kosaragana Isosoa potamama.Otiayshoch Apallpan orkar kosaragana;misha Apallia pagu ksotamapanitam,misha otiayshoch vachinatam kosaragana.Mishat, Otásarin kosaragitamta.Ovshacha Otá

tata, yamadamam tachitaragiya; magyamazaragiya. Isososh kosiaro, Isosoa magishabaragiya. 48Isossha: Otása,sha novaa tamapigaksha? Itaro ¿tamarianov tpotsiam kinaragori, shiy novaa gotishtamapigamam ishabaksha? mag táragiya.

49Isos viponash anoa pakiarsin,sha: Ichia,zini? mag tárago, 50mosasiri mchit yayaro,tpotsia mag tpibaragiya. Apallpania orkarimochchoria vits tusharagiya;nogich tusharagiya. 51Itaro Isossha: Vatsta;vappa; táyaro, tpotsia vits yayaro,tapatstaragiya, maga.

52Shiaro, tpotsiatssha, Apallpaniatsitsiyataragiya. ¿Mayagazsha psan yasinpayorotaros kosaksa?shiti? tárago. 53¿Nov siyaa vanip Apallishpagu pshtoyarori tayaspataragina? ¿Anoshkashchiriri novaa da potaragsa?sha ipishogayaros psan potaksa? Itarovaritachparia, vatam Apall novaa dapachidkova. Yashigoa kok kis payoksava;Isos támpo, Isosoa potaraganaya, maga.Yovaa Isosoa potaragana anoa

kamaniana.———

Misha, yovaa psanaritam Apallpan tpots Isosoa izoriaro pachayani táragana anoa

kamanchillpa.(Mativa 26.57-58, 69-75;Márkosa 14.53-54, 66-72;

Vaga 18.12-18, 25-27)54Ashirocha, Isosoa potayarosin,

machtayarosin, Apallpanish orkar pagu

tapshtoragana. Itaro, Pitor arapirit magtachitaragiya.gitamta.

55Pshtoyarosin, Apallpansha

mama. Tiporallizia tazoragiya.sin chochkosin, Pitor anshotamchochiragiya, maga.

56Apallpan orkar mochchori, kizPitoroa pakiaro, somas husiniaro anoshnap ashiragiya. Kizsha mag: Napantsa;in tpots Isospat iponarago antada;Isospari viponashiya; táyaro, 57Pitorsha:¿Nitati nov Isosoa viponashiazi? Isosoayasariazi, mag táragiya.

58Llitarit tpots mosá tsiyataragitamta;Shiy Isostishcha viponashish; magtáyaro, Pitorsha: ¿Nitati nov Isosoaziviponashi? dancha táragiya, maga.

59Shiaro, minam or toshiyaro, mishattpots: In tpots kapog gichkiya, tárago.Isoscha viponashi,tamtava; mag táyaro, 60Pitorsha mag:Yovaa atish anoa yasariazi. Antati novanoazi, táragiya Pitoro.Támpori mosasiri ktash tadaniaka

táragiya. 61Shiaro, Isos natponoyaro,Pitorop nap ashiragiya. Pitoroa maguputsiaragiya. Isos novaa: Nat in datomaktash yosaro, shiysha tpotsia: NovIsosoa yasariazi táchsha. Tochiptayosichsha; Isoso táragiya novaatsitáragiya. 62Magosh chinayaro, kizpormagu mantsayaro, pagosia aragiamshitogiaro, kapogori tanoragiya, maga.

(Mativa 26.67-68; Márkosa 14.65)63Itaro, tpots Isosoa ksotaro kiyog

yacharagana; mag michitaragana.Isosoa tozimta tozimta shitarashiragana. 64Chirikupat mago vachoaimaniarsin, tozim shiarsin, ¿Chaktozimkalla? Nato kamanida; atagatashiragana. 65¿Vanipaha yotaritzarogcharagana? Mantsiri tsiyataraganaIsosoatsi, maga.

22

Page 183: Candoshi bible   new testament

183

(Mativa 26.59-66; Márkosa 14.55-64;Vaga 18.19-24)

66Potorita, zari yak ashirato,

ragana. Vachinanad shaniy, Apallpanorkar shaniy, Móysispaniri virkarkamanimapan shaniy, ashpin tpotsshaniyaragana. Shaniyiarsin, Isosoa magtoxiykiaragana.

67Koraksha Isosoa: ¿Chaksha shiya?¿Kaapa shiy tapachidampanish yovApall zaganchima tárago anoazish? magtárago, Isosoa mashiragiya. Isosshayamiaro;chori,zis; tárago. 68Nov siyaa mashkinariana,siysa novaa da itsinsaro yámatssa,vatam novaa gotis msagiaros pachamamzadaksa. 69Nov tpotsiam kinaragori,siysa novaa pachakchitatiasa, ashiritaApallpata tatsamorori tachina.rotana Iposamarini novamari kasichina,mag tárago, 70koraksha: Ashiri ¿shiyApalltishcha Vipish? táragana. Isossha:Aa, nov antana yovaa atis ano, táragiya.

71Koraksha: ¿Mayama aragiamtsiyatchich? ¿Vatam vaana atova? magtáragiya otiayshoch orkari.Yovaa Apallpan tpots Isosoa izoriaro

pachayani táragana anoa kamaniana.———

Misha, yovaa gobernador Isosoa izooro pchagints tárago anoa kamanchillpa.(Mativa 27.1-2, 11-14; Márkosa 15.1-5;

Vaga 18.28-38)

23 1Otiayshoch orkari Isosoatsiyatamam ivapayarosin,

gobernadorap mag Isosoa machtaragana.Gobernador Pirátorincha sora.

2Pirátorinshini kosiarsin, Isosoa yosortsiyataragana. In tpots yotaritcha magtáragana Pirátoriniatsi. Tamontakiya;yotarit tayaspatakiya. Tayaspatako,Gobiernoam korikiriatsis panarintspa;

mag atiya; Isos siyam korikia panamampachidkiya. Mishat, mag: Nov kizporkoraktana; Apalltana Iposamarini;atitamta, mag táragana otiayshochorkari. 3Pirágiya; ¿Shiy otiayshochpasha orkarsha?táyaro, Isossha: Aa, nov otiayshochtananov koraki táragiya.

4Pirátorinsha korakpat tsiyatiaro.Isosoa zapan yasaragtana, tárago. Itaroyotaritaha tpotsi; vanasircha.shta ashimaa nov topchachia? táragiyakorakatsi. 5Itaro otiayshochsha, Nishotiayash tsap kapog xiragiya. Yotarittayaspatakiya. Ichtaro kárariayash tsaptayaspatarago, sigsha nish kosaragiya;táragana Pirátoriniatsi. 6Pirátorinshaanoa mazinayaro,shoch tpotsi? ato, Aa; kárariayshochcha,mag táragana. 7Pirátorinsha IrótisarinipIsosoa zaganiragiya. Irótisarinshanatomasamam Irosarinosh napkatotaragiya. Ashiri Irótisarinap Isosoa magmachtaragana.

8Isos Irótisash kosiaro, Irótisarinshamagu kis ashiragiya, maga. Isosomontsiyatssia zapan mazinaragiya. AshiriIsosoa pamam sirotari mag zadaragiya.Isos tpotsia yarkacho anoa pagasanimag táragiya.

9Ashirocha, Irótisarin Isosoa zapanmashiragiya. Itaro Isos da yámkomazinazinav ashiragiya. 10OtiayshochApallpan orkari, misha Móysispanirinitáyaspatashi anosh zapan kaxayiarsin,Isosoa yotarit tsiyataragana. Ashirita dayámaragiya.

11Ashiriya, Irótisarinsha tsiyantayaro,Isosoa natsaragiya. Shiaro,sha Isosoa kiyog tácharagana, maga.

gana. Shiarsin, Pirátorinipsha vaptammachtaragana, maga.

12Siro Pirátorinpa Irótisarinpatvaanpata natsaragana; odararimoncha.

22 23

Page 184: Candoshi bible   new testament

184

Itaro yovash Isosoa yacharagana anoshmag amikortaragana.

(Mativa 27.15-26; Márkosa 15.6-15;Vaga 18.39—19.16)

13Ashirocha, Pirátorinshini yosorkosarago, Pirátorinsha otiayshochia

giya. 14Pirátorinsha: Siy Isosoayotaritam inaragosa; tárago. Isosgobiernoa kapiatamam zadko tarallis.Itaro tsiyataragis anoa da minamtiyamzoraragsa. Isosoa zapan mashiragori,xapoaragina.tiyam mantsir tariya. 15Napa; Irótisxapoaragitamta; vatam magotaritovanporagova. ¿Mayamadaha gotichpachachich? 16Ashiriya, novnapzkoamam pzkoayarori,gachima, mag táragiya Pirátorini.

17-19Táyaro, tpotssha ichigoro

ragana. Vatsta. Isosoa tashitogarillpa.Pachayarosh ksagcha. Parápsatsshatshitogagcha; mag táragana tpotsi.Parápas kizpor yotaritamona tpotsi.

Ovsha mag gobiernoa kapiatamamzadiaro, tpotsia yotarit vaniaragiya.Tpotsia pacharagitamta. Ashirocha,potayarosin, tomanaragana.

20Itaro, Pirátorin Isosoa tashitogamamzadaragiya. Ashiri yosor tsiyataragiya.Pirátorinsha:chima; táragiya. 21Itaro tpotssha kizporzamagaragosin, Doni. Pachayaroshksagi. Yasinamon tstsabiarosh ksagi,atagat ashiragana, maga.

22Itaro, Pirátorinsha tochip tayosiarotsiyataragiya. Doni. ¿Mayamadshitapachachia, vatam da yotarit taragova?tárago. Yacharagori, da minamtiyamtsipatsiam varitaragova. Ashiriya,gotariti pzkoabiarori, tashitogachima;táragiya Pirátorini.

23Tpotssha anoa mazinayarosin,araganashsha zamagaragana.

Yasinamon tstsabiarosh ksagi; atagatashiragana. Vanikatagat ashiragana.Mag Pirátoriniatsini kasiragana.

24Ashirocha, Pirátorinsha: Ashiriya,sana Isosoa pachamam zadkos,pchagsints; táragiya. 25

gayaro, Isosoa panaragiya korakama.

gana, maga.Ashiriya yovaa gobernador Isosoa

izooro pchagints tárago anoakamaniana.———

Misha, yovaa Isosoa pacharagana anoa kamanchillpa.

(Mativa 27.32-44; Márkosa 15.21-32;Vaga 19.17-27)

26Ashirocha, Isosoa chapogop pachaniatosin machtaragana. Sodarsha Simoa,sirínshochia tpots chamayagaragosin,mag potaragana.shino, nantacho, potaragana. Natoshiysha yasinaa Isosoam kogi; atosin,kamachtaragana. Ashirocha, SimshaIsososh tachitaro, koktarall ashiragiya.

27Tpots zapan Isososh tachitaragana,maga. Kizatam tachitaragana. Kizportanoragana Isosogazi. 28

yaro, Kizis, ¿mayamsha novagaztanoksa? táragiya. Itaro iparigazistanogtsa; sanagaztamari tanogtamtsa.29Mazinagtsa: siyam kizpor yotaritatoshichiya. Anosh siysa: Yov kiz mipshiritako an magu ksachiya, táchpasa.¿Tamaria kanxoa tomimtatarinariyaksaha sovach? táchpasa. 30

gaz zadkos,yaro, pchachidama táchpasa. 31

cha: nov vanasir taragtati, ¿novaatamakimsinaya?

ntsa, táragiya Isoso tpotsiatsi.32Pachampaniatstam tsibona tpots

machtaragana. Pachamam nanata

23

Page 185: Candoshi bible   new testament

185

ashiragana, maga. 33Machip kosaragana.Machi mochozi sora.Anosh kosiarsin, Isosoa yasinamon

posadayarosin tstsaragana.niatssha min botsonogich nigichtstsaragana. Minoatssha bazinogicharagich mag tstsaragana. 34Tstsaksin,Isossha: Apaa, tpotsia vaniarillpa.Yasarazillinaha; táragiya Vapariatsi.Itaro, sodarsha Isosoa vamar ichigorotoshiarsin, ¿chakaha Isosoa vamar yach?atosin, vichipat mag michitaragana.35Tpotssha napatarall ashiragana.

pata michitaragana. ¿Tamasha dashantanasha kamogaksha? ¿Vanipahatpotsia istaragish, itaro shanatsishaxapoakshava? ¿Nato,sha Iposamarini da kamogaksha? magtáragana otiayshoch orkari.

36Sodarsha Isosoa michitaragitamsina.Ksha vaksin, Nani, kayono vayani;táragana. 37

daksha? mag táragitamsina. 38

mon, Isosomon ivazi yadamarinitstsaragana. Yadamarini kamaniragiya;Isos otiayshochcha orkari;giya.

39Shiaro, yotaritshishpan tpots, yovIsosonog tstsaragana an, ovsha minamtayotarittam michitaragiya. Mag:niri shiy Apalliazish Iposamarini? Nato,shanatsi tapachidayarosh, novaatstamistagadama. ¿Tamasha xapoaksha?táragiya Isosoatsi. 40Itaro, minshatyotaritshishpan: Vatsta; tárillpa.Zamagi; tárago. Vaana Apall iyaayasachiya. Tsipakchitatish, ¿tamashashiy Apalliatsta da poniksha? 41¿Nitatiiyaa magotaha tstsaragana? da. Yaanayotari taragoni,naya. Itaro Isos vanasiriri taragova.Ashiri shiysha zamagi; mag táyaro,42Isospasha tsiyataragiya; Isosoa, yosor

koskachosh, shiyamari kasiyarosh,novaa bizarillpa; mag táragiya.43Isossha: Mazinagcha novaa koki,tárago. Nat in shiy novapta kayonotamApallish tachiniya; táragiyayotaritshishpaniatsi.

(Mativa 27.45-56; Márkosa 15.33-41;Vaga 19.28-30)

44Zar vachamoriatsi kizpor tapiashiragiya. Zar kzata mag ashiragiya.Tsapsha tonia ashiragiya. Zapishsha, zarpokamcho, yosorsha zar yakatanashiragiya. 45Zar tapiarallo, Apalloshpagu kamis iposanad izichiragiya.46Isossha kizpor mag tsiyatarago, Apaa,kaniatsi ksariyshpa; yamagadama;táyaro, tsiparagiya.

47Capitánsha anoa pakiaro,ropa ashkiya. Isos vanasirimonchatpotsi; mag táragiya.

48

gamam shaniyaraganaya. Itaro, tpotsIsosoa pacharagana anoa pakiarsin,magu ponirostayarosin, titkoria tiyamtiyam shitaragsin,naya, maga. 49Itaro, Isossha vamkor,kizaptatam, arapiatari naparagana.Vamkor vatam siro Isospat iponarosin,kárariayash tsap kayarosin, Irosarinashkosaragana.gana anoa ichigoro mag paragana.

(Mativa 27.57-61; Márkosa 15.42-47;Vaga 19.38-42)

50Isos tsipayaro, Ossha máppi ato,Pirátorinpat tsiyataragiya.chia orkarimontamcha; itaro Isosoachinaragiya. Kizpor vanasirimonchatpotsi. 51Datoma Isos koscho, oroApalliam Iposamarini kotaragiya. Osarímatíyshochimona yaktashchi tpotsi.Korak ichigoro Isosoa pachayaniatitatssin, Os anoa da zadaragiya; Vatstamag táragparia.

52Ashiriya, Os Pirátorinpat tsiyatko,mashirago; Isosorini yayarori

23

Page 186: Candoshi bible   new testament

186

mapchima; mag táragiya. Pirátorinshaayo táyaro, 53Ossha Isosoa yarovayaro,kamis borshimashpat koripiaro,patobchish vachosh vayaragiya.shosh tsasosh vayaragiya; tsipar llitaritanosh donimona. 54Ashirocha, Os Isosoaanosh mag vayaragiya. Viernesash zaritapiacho kanosamam varitariya. Ashiridatoma zar tapiaro, zar pokamchoIsosoa maporaganaya.

55Kizatam kárariayshochi Osiyashtachitiarsin, paragana yovash Isosoavayarago anoatsi. 56Pakiarsin, vaptamkanaporagana. Kzammashia tsiparimontaparpani atosin, pagosh magyararagana. Yaram ivapayarosin,

gana,rini atova.Yovaa Isosoa pacharagana anoa

tsiyatssis ivatspayana.———

Misha, yovaa Isos támarago anoa kamanchillpa.

(Mativa 28.1-10; Márkosa 16.1-8;Vaga 20.1-10)

24 1Zar tomigosh; zari sittatarallo,kizsha mapshiship kzammash

tsiparimon taparpani atosin magnataragana. 2Koskamchosin, mapshishpatobich kapiatamsha, tavatamshaparagana. 3Ashirocha, vachosh vantsoshpshtoyarosin, koriaramach ashiragiya;Isos vanots doniva. 4¿Natova? támpotpots tsibon yákatara mag ashiragiya.Vamarsha korakortar ashiragiya.5Kizsha kizpor ponirallosin, tsaposhkizpor timochta mag ashiragiya. Itaro,tpotssha: Mazinagtsa tárago. ¿Nitatimapshishosh Isosoa pagchiazis? dabaria.Kchittada. 6Nishoaha. Támialltada. Sirokárariayash tsap xiragos, siyaa itsinsarokamaniragiya. Apalltati tpotsiamkinaragori, kiyog kachiychina; Isos

tárago. Yotaritshishpan tpots novaapotachillinaya. 7Novaa pachachillinaya.Itaro, zari tochpasho yosor támchina;táragiya siyaatsi táragiya kizatsi.8Táyaro, kizatssha magu putsiaragiya,maga.

9Shiarsin, vaptam kanaporagana.Kosiarsin, ichigoro kamaniragana yovaaparagana anoatsi. Isosoa táyaspatashiakamanirago, viponashiatstam ichigoromag kamaniragiya. 10Mariya matáshochi, misha Vanatamta, misha MariyaSadiak vaniri, misha kiz taragitamta.Ashpin kiz kamaniragana, maga.

11Itaro, Isossha táyaspatash: Kizmagopa gichkanaya; mag táragana.12Itaro, Pitorsha mapshiship titashiragiya. Kosiaro, timochiaro naptaashko, chirikunadari mago xanaashiragiya. Pakiarallo, magoshchinachintar ashko, napoxtaragiya.Pagop vaptam kanaporagiya, maga.Yovaa Isos támarago anoa kamaniana.

———

Misha, yovaa Isos viponash Isosoa paragana anoa kamanchillpa.

(Márkosa 16.12-13)13Natamta tomigosh zari, Isos

viponash tsibon Imávop magnataragana. Yakat Imáv Irosarinamadnanata shiaroch, yoa atoch, zarimaginaa kachigaratto varitaragiya.

14Nantach ashkosin,gatall ashiragana. Isos tsiparago anoaichigoro tsiyatstagat ashiragana. 15Yap dachinaro,ragiya. Kamatiaro, viponashpashanataragiya. 16Itaro viponashsha Isosoa danatstaraganaya. Apall vchoa magkamanaragparia. 17Isossha: ¿Mayamazamamtar ashiksa? táragiya. Viponashshaksomish magu mantsaksin, xiyaraganaya.

18Shiaro, Kiríyopa Isosoa yámaragiya.Kiríyopsha: ¿Tamaysha shiya tsiyatssis

23 24

Page 187: Candoshi bible   new testament

187

da mazinaragish? mag tárago.sha shiyamari minamaritish da yasasha?mag táyaro, 19Isossha: ¿Mayatsitsiyataksha? mag táragiya. Kiríyopsha:Isosoa, násariatshochia, pacharaganaanoa tsiyatkiniya; mag táragiya.Isos kizpor Apallpanimona tpotsi.

¿Tpotsia vanipaha istarag? ¿Tamarotayaspataraga?gana; Apall chinaragitamta Isosoatsi.20Iy otiayshochini korakarini Isosoapotayarosin, topcharagana. IyashochApallpan orkari topcharagitamsincha.Arapich tpots Isosoa yasinamontstsaragana. 21Itaro, iysha siro magishinichinaragoni, Isos iyaa otiayshochiaichigoro tapachidachparia;niya. Itaro natsha da ashkova. Tochipzar na mago toshiyrova tsiparagoanomono. 22Itaro, Nat in tsiyatssiskaniasich taritamta.gosin, mapshiship mag nataragosin,23mag Isos vanots doniya. Itaro, magApall vasodoror pakiarsin, ovshatsiyatiaro, Isos kchitada, mag táragiya.24Iysha mazinaragoni, nov amikorimapshiship iriporagana. Anoshkosiarsin, napiashinosin, Kiz zorokoatanaya; táraganaya. Itaro, Isosoa daparagana; Kiríyopas táragana Isosoatsi.

25Itaro, Isossha,paria, zovaa. ¿Mayamsha Apallia kok daizooro magoanaksha? mag tárago.

rini kamaniragana? 26Vatam Nov Iparitsipachiya vaana táragova. Kiyogkachiyiaro, támiaro, vaamari kasichiyaApall kok atitamtava, Isos táragiyaviponashiatsi.

27

taragiya. Móysisarinia yadamarinikamanta, Apallia kamanimapania kokkamanta, Apallia yadamarin ichigorokamaniragiya. Vaanatsi kamaniragiya.Apall kok atcha antar ashiragiya.

28Imávosh vatsiritanasha, Isossha:Aragiri nanamachima táyaro,29viponashsha: Vatsta; zari tapiakachpa;novash magsi; mag táragiya. 30Isossha:Ayo táyaro, viponashish naparagiya.Katogosin, Isos pagaa yayaro,

Vaparpat tsiyataragiya. Apaa, vapparia;táyaro, top top shiaro, viponashiamshitamag panaragiya. 31Panata ashko, Apallistayaro,gana. Natstampo, Isos tsípta ashirago,mag dosha paragana.

32Viponashsha, Isostada; táragana.Nantachoni, ¿magini tamaraga? Maya,kizpor ksaya, titititit ashiragova. Apalliakok kamanimantaro, ¿magiatsinitamaro putsiaraga? Ponirostaragini;mag táragana.

33Táyarallo, Irosarinap vaptam titashiragana. Kosiarsin,tash mag paragana. Táyaspatashpatviponashpat zapan shaniy ashiragana.34Zamamtarosin, Isos támialltada; PitorIsosoa paragiya, antagat ashiragana.35Kiríyopsha: Isosoa pakialltamanicha;táragana. Shiaro, izooro kamaniragana.Isos iyapta nantacho,choni, Isos pagaa yakcho, iysha anoshzapish natstaragini, antar magashiragana.

(Mativa 28.16-20; Márkosa 16.14-18;Vaga 20.19-23; Tayaspatam. 1.6-8)

36Kiríyopas kamanimantarosin,Isossha anshoritam yosor yakataraashiragiya. Isossha: Novtada;ponirintspa; magis mapigtsa; táragiya.

37Itaro,gana. Chovi; kanizpa; tádsin, kizpormag poniragana. 38Itaro, Isossha:Novtada támiashini. ¿Mayamshaponiksa? ¿Vasha da magoankis? tárago.39Koviatsi napagtsa; kutsiatstamtinapagtsa; na ptatancha. ¿Nitati kanizvanots tar? Nov notsi tariya, magtáragiya viponashiatsi.

24

Page 188: Candoshi bible   new testament

188

40Táyaro, vaanatsi yamadaragiya.41Ashta vadari poniragana; da izooromagoanaragana.Ashiri Isossha: ¿Katogats tariaha? Yatani

táragiya. 42,43Viponashsha kayopchiayayaro, Niava, táyaro, Isossha yayaro, magkatogaragiya. Ichigoro paragana anoatsi.

44Siro siyapta kapog xiragori, Apapaakok ichigoro payochima nova; táragina.Móysisarini yadarago anoa, Apallia kokkamanimapani yadaragana anoatstam,iy otiayshochini yasiashinia yadaraganaanoatstam payochima táragina, táragiyaIsoso.

45Shiaro, viponashia magu putsiayaro,kapog tayaspataragiya Apalliatsi koko.46Apari kok novaa kamankiya, tárago.Nov kiyog kachiyaragori, tsiparagtana.Shiari, zar tochpasho támaragtana.47Natsha novamoni tsipani tpotsiatapachidachima. Tpots yotaritshishiakasakchosin, novaa magoankosin,novsha yotaritshishia izoorotachigchima.nasiam tsiparagina.Itaro,

shinints. Irosarinosh chtayaros,shoniaros kamanishintsa. 48Siysa

kamanimapaniam tagtsa, vatam novaaichigoro pakiantsava.

49Itaro, mazinagtsa;nosh Apariami Vani kutamatssa. Apapvizpoririniatsi siyam panachiya. MosáApariatsi Vani zaganchillpa yovaa Apapsiyash tapshtochintspa tárago anoatsi,tayaspatako mag antar ashiragiya.

(Márkosa 16.19-20; Tayaspatam. 1.9-11)50Ashirocha, Isos viponashia Pitániyap

machtaragiya. Anosh viponashimonivazi ov paxayaro, Nanamachima; Apapsiyaa istachintsa; táragiya. 51Tábiarallo,mag káriritara ashiragiya; kazoraragiya;Vaparip vaptam káriragiya.

52Anosh viponashsha Isosoa:ria; vatam iyaa tapachidamam tpotsiamkinaragshava; táyarosin, vaptamIrosarinap kanaporagana. 53Apallishpagu pshtoyarosin, Apallpat tsiyatstagatashiragana. Apaa, shiy kizportishcha;antar mag ashiragana.Ashiri yovaa Isos viponash Isosoa

paragana anoa kamaniana.———

Ashiriya, zovaa Tiyóhiroa, Isosoa kokvatamaritcha. Nov Arókasi kirakaashiyam yadayana. Vapparia.

24

Page 189: Candoshi bible   new testament

189

Vasina pakich kamanchillpa yovaaVagarini yadarago anoatsi

Vagarini sirotamasa Isosoa vamachtashimona. Isososh zapan tachitaragiya. AnporVagarini kanogasimascha. Vaana Vagarini, Isos novaa kizpor chinakiya, táragiya.Ashirocha, Isosoa kapog patariya. Isos Vaparip kariaro, Vagarinsha tpotsia zapankamaniragiya Isosoatsi koko. Tpotssha zapan Isosoa magoanaragana. Isos Apallipkárirango anomon 20 masach toshiyaro, Vagarinsha kirakaa yadaragiya; Isosoakapog kamaniragiya. Isos Apallcha vipa. Iyaam tpotsiamani tsiparagiya. Iyshamagoankoni, orotamari Isospatari tachchi, kirakosh yadaro táragiya.Vagarinsha kirakaa yadarago, Isoschichiam arapchiamava zaganiragiya.

Ichigorosin kiríkshochia kok tsiyataragana; ashiroch Vagarinsha kiríkshochia kokyadaragiya.Ashiriya, na yovaa kamanirago anoa kamanchillpa:A. 1.1-18 Isos Apalliritcha. Nish tsaposh kosaragiya. Iyaa, Apap izooro

yasapana ato, tayaspataragiya.B. 1.19—12.50 Isos tpotsia kapog istarago, tsipariatsta itoyamarago, vaanatsi

itsinsaro kamanirago, Vaparia kok tayaspataragiya. Ashpatam tpots,Zorakcha, Isos Apallcha vipa, táragana. Itaro, ashpatam tpots Isosoaizooro gataragana.

1.19—2.11 Apochirini iyaatssha, Apall Isosoa iyaa yotaritshishirinitachigamam zaganiragiya, táragiya. Isos iyaam viponashiamiposaragiya. Shiaro, Isos kogoa binoam inarago, iyshamagoanaraganiya.

2.12—3.21 Isos otiayshochia tpots tayaspataragiya. Donna tpots tarashiakaniasich llortako, Apallia vatsapon ayamtati pagchiaha, dabaria,táragiya. Isos iyaam tarashish orotamash vayapi ato kosaragiya.

3.22—4.54 Isos samárshochia kiza tayaspatarago, ovsha, Zorakcha, IsosApallcha vipa, táragiya. Anomonsha, Isos lloraa itoyamaragiya.Vaparsha Isosoa magoanaragtamta.

5.1-47 Isos tpotsia vanots tsiparimashi itoyamaragiya. Nov Apappataritanatatsamoaktana, tárago. Novaamari kasikina. Nov tpotsia tsipariatstataichigoro itoyamayarori, yasayarori, vanichima, táragiya.

6.1-71 Isos pagaa zamiatpata yayaro, kayopchiatssha tsibon yayaro,anpatari zamiatpa mir tpots martaragiya. Nov tarashipantana,táragiya. Novamon orotamari tatssa, táragiya.

7.1—12.50 Isossha vachu mchosaatsta yararagiya. Nov magoaziaputsimpantana, táragiya. Tpots novash tachitko, ayamtatiyakanatsipchiazi, dabaria, táragiya. Anomonsha, Isos vamkor, Arásaro,

Page 190: Candoshi bible   new testament

190

Ichtaro, yovaa Isos Apallia izooro iyaa kamanirago anoa kamanchintspa.

1 1Sirotama, doma Apall tsaporonasiatincho, Apallia vaamari yamadampan

oro taragiya. Oro Apallpatari vashonadaritaraganaya. Apalltamcha. 2Ashirocha,novsha táshina; doma maachiatsi tincho,Apallia yamadampan oro Apallpataritaragiya. 3Apallia yamadampanirinimaachiatsi ichigoro tinaragiya, ¿Donnariotaz ashiriaha maachiatsi tinarag?4Tpotsiatstam tinaragiya, vatamtarashipaniva. Tinayaro, vadari ksotkiya.

kiya. Ovsha iyaa tovasinimpancha.5Husini tamatarpari tonimosh tovasintaro,ashiritam tpotsosh magu tovasiniarago,ashtaro anoatsta tpots gataragana. Kapoggataragitatssin, husinia ztazamampinasakana.

6,7Itaro, Apallia yamadampanimonmagu tatomam varitariya.niatsini Vagariniatsini ichomampania

zaganiragiya tpotsia magu putsimama.

giya. Tpots ovamon magu tatpana atokamaniragiya. 8

taha an tovasinimpania? da. Apochtovasinimpania tsiyataragiya. 9Itaro,tovasinimpan vatach tpotsiam kinayaro,nish tsaposh tarago ano. An vatacha kaapatovasinimpani anoya. Tpotsia ichigorotovasiniakiya husin tamapari ashkiya.

10Ashirocha, Apallia yamadampannish iyash taragsha. Iyaa orota tinarago,ashirita ashpatam tpots magoanamamgataragana. 11Apallshota tiptsirotiayshochish llortarago, itaro ovmaachirita magoanamam gataragana.12Itaro, ashpatam tpots magoanaragana.Magoaniarsin, Apallsha vaamatiptsiriam inaragiya,panimon magu tatoraganava. 13Apallvaana zadiaro, tpotsia vaama tiptsiriinaragiya. Chantarisha llortaragichanamon Apalliam tiptsiri kinamamvanintaha. Chana zadkoch, da Apalliam

tsiparagiya. Iponponaro zari kaviniragitatssin, ashirita Isos vamkoriaitoyamaragiya. Novamon magis tatkinariasa ashiro, novshatarashiamis orotamash panachintspa; orotamari tatssa, táragiya. Itaro,novaa gatkinariasa, oro vaniashish tatssa, táragiya.

C. 13.1—20.31 Isos iyaa viponashi tayaspataragiya. Na mosá Apapapkanapchima, itaro Apap Vani siyaa istachiya, tárago. Sabaytarintspa;novaatsimari koki payogtsa. Sanpata oro chinagtsa, táragiya. Iyaatayaspatayaro, Vaparpat iyaam kapog tsiyataragiya. Anomonshayotaritshishiriniatsini tachigamam tsiparagiya. Nov kachi paragtana.Tsiparagita, itaro ampotam támaragiya. Yosor kchitarago, nov Isosoakchiptarti paragina.

D. 21.1-25 Isos Pitoroa kamachtaragiya iyaa ksotamama. Nov kis paraginaIsosoatsi. Siyaa, Isosoa izooro yasapana atori, nia kirakariatsiyadaragina. Isosoa magoankos, orotamari Isospatari tatssa. Ashiriyvapparia.

Táragiya Vagarini.

Nov Vagi siyam yadakori,Isosoa kok kamanchintspa.

1

Page 191: Candoshi bible   new testament

191

tiptsiri kinakchi. Itaro Apall vaantarizadko, tiptsiriam chiyaa inakiya.

14Ashirocha, Apall vaana zadiaro,

niatssha tsaposh zaganaragiya.pansha tpotsiam kinayaro,tini taragiya. Iyash taro, iysha kchiptiniparagashiniya. Paragoni, magoanaragoni,In vatacha Apall Vipa, táragini.cha. Zoromapancha.cha, táragini. 15Apochirini ichomampanivach paragitamta Apalliatsi Vipa. Apochkapog tsiyatarago, An tpots vatachaizooro novaa, kasikiya, kamankotáragitamta. Novamon koshimonitatikoskacho, itaro novaa kapogori kasiriya,vatam ovma orotari tatarova; táragiyaapochirini. 16Apall vaana zadarago, iyamkamogshini vayaragasha. Apall Vipaaminomtatsta da vatsiponoa pachidarago,Yashigoa iyaa itotsiragiya,risha orotamari tachiniya. 17Sirotama

marinia yadayaro Móysisariniamapanaragiya. Itaro, natsha Apall vaanatsiVipaa kamachtayaro nish tsaporonasoshzaganiragiya. Vipsha tsaporonasosh

giya. Shiaro iyaa yashigoa itotsiragiya.Apall Vip vatacha Isoso atashiniya.

18¿Antati tpots sirotamastati Apalliaparagiaha? da. Itaro, Apall Vip vapariaparago, iyaa kamaniragiya, vatamApalltamtava. Apall Vip na yosorApallshori tariya. Ashirocha, IsosomariApallia yamadaragasha tina.———

Misha, yovaa apochirini Vagarini ichomampanirini Isosoa kamanirago anoa

kamanchintspa.(Mativa 3.1-2; Márkosa 1.2-8;

Arókasa 3.15-17)19Apochirini itsinsaro Apallia Vip

kamaniragiya. Iy otiayshoch korakarini

tpotsia kamachtayaro, Vagaamashashini; ¿tamamsha tpotsish shiya?táshini; táyaro, zaganiragana.nia zagan, Apallpania viponash,Iríavarinchichia tpots zagan ashipzaganiragiya. Ashirocha, Irosarinoshkayarosin, apochiriniatsi masharagosin,apochirinsha itsinsaro yámaragiya.Mashkosin,sha? ¿Chaksha shiya? ¿ApalliazishIposamarinish shiya? táyarosin,20apochirinsha itsinsasha yámiaro, Doni,nitati nov Apalliazi Iposamarini;táragiya. 21

gana: ¿Ashiriya, chakanasha shiya?Iríyasarini yosorsha kosachparia atini,¿anish shiya? táragosin, apochirinsha:Dancha, táragiya. Apallpansha: Ashiridosh shiy Apallia kok kamanimapaniyov nallpa atoni kotakaniya. ¿Dosh shiyanish? táragosin, apochirinsha: Doni,nov anoazi, táragiya. 22Apallpansha: Iykorakarini iyaa mashimam zaganirago,¿tamaria gotini kanapchini? ¿Ashiriyámkoni amiachiazini? ¿Tamamshatpotsish shiya? Shanatsi kamanigadama;táragana. 23Apochirinsha: Nov ApalliaIposamarini yamadampantana. Apalliakok kamanimapani, Isáysarini vatamtáragova;

Iposap tpots tsiyatssia kimakomazinachillinaya. Korak nallpa.Goatsia vasina yariaros, ktsaptsa,táchiya,

táragiya Isáysarini. Ashiriya nov antana.Tpotsia magu putsiakori, ApalliIposamarini nallpa, vasina magiatsisyaragtsa, tayapstakori atina, táragiyaApochirini.

24Parísiypanshochtam tpots, yovApallpanpat mashimam kosaraganaansha: 25Ashiriya, ¿mayamsha tpotsiashiy ichomayarosh iponshiamishinaksha? Vatam shiy da ApallshiavaIposamarinish; da Iríyasshava; da

1

Page 192: Candoshi bible   new testament

192

Apallia kok kamanipanshava, tárago,26,27Apochirinsha, tpots magu yaramamzadko, novsha kogopat ichomakina,tárago. Itaro, llitaritsha tpots kozizimonkoschiya. Natori nish iyash takta, itarosiy vaa da natstaksa. Ov kizporcha. Novanpa varitariazi. Ovsha novaa: Saptoriatporida, tákcho, novsha pinasakina,vatam vaamari kasirova; táragiyaapochirini. Táyarallo kasaragiya. 28Anvatach apochirini Isosoa kamaniragoano. Piy yaktanog Pitátako, Ortágosh kog tpotsia ichomaragoanporo táragiya tpotsiatsi.

29Potamsha apochirini anshotamtayaspatarago, Isossha nantachparagiya. Apochirinsha tpotsia táragiya:Napagantsa; In tpots Apallchaopiaharini. Chiyaa ztaro tpotsiatsichyotaritshishiriatsich izooro tachigchiya,táragiya. 30Vatacha nov siyaa sirokamaniragi ano. Táraginava; novamonkoshi tpots kosachpa táragi.tati kosko, itaro novaa kapogorikasiriya, vatam ovma orotari tatarova,táraginava. 31Táragitati, nov ovaanatstaragiazi. Itaro yovamon Apall novakamachtarago anomon natstaragina.Apall, Otiayshochiatsi iparia yasapanaato novaa kogopat tpotsia ichomamamkamachtaragiya, táragiya apochirini.

32,33Apochirini táragitamcha; IchtaroIsosoa donta natstaragori, ApallimonVani natstaragina. Doma ApalliIposamarini yasachori, Apall novaakamachtako táragiya; Yovamon tpotsNov Kani pantsatkacho an vatacha novipari. Pantsatkacho ovash oro tachiya.Shiaro, ovsha tpotsish Novaa Kanitapshtochiya; táragiya Apalli novaatsi.34Ashirocha ichomaragori, kachi anoaparagori, na itsinsaro kamanchintspa: Invatach Apall Vipaya, táragiyaapochirini. Táyaro natam tayaspatamamkasaragiya.

Ashiri yovaa apochirini Isosoakamanirago anoa kamaniana.———

Misha, kamanchintspa, yovaa iy Isosoam viponashini kinaragini anoatsi.

35Potamsha, apochirini anshotamtaragiya. Iyapta, vaanpata viponash,

ragani. 36Isossha nanakcho anoa parago,Apochirinsha: Napagtsa: in tpotsApallcha opiaharini táragiya. 37Anoamazinaragoni, nova, misha ÁdarispataIsososh tachitaragani. 38Isosshanatponoyaro, iyaatssha pakiaro,Zovallia, ¿mayagazsha zadaksa?táragiya. Iysha yaanshochiri kukinitsiyataragoni, mayistoroa atoni, Aráppítáragini Isosoatsi. Shiyagaz, mayistoroa,zadkiniya. ¿Yap taksha? táragini.39Isossha: Pza, napatish. Novashnapagadama, táyaro, tachitaragshiniya.Kosiaramchoni, anosh zaria poragini;kapog naparagani.

40Ádaris vatacha Sim zóvalli. Simvatatamcha Pitoro. Ashirocha,Ádarissha 41mosasiritam zóvalliakamanimam nataragiya. Payaro, ZovaaSimoa, Miasíyatsi payana, táragiya.Miasíya iyashoch kukini ApalliaIposamarini atoni atiniya. 42Táyaro,Isosopsha machtaragiya. Isossha Simoanatstayaro, Nov shiyaa yasaktana. ShiyVagarinitishcha vipish; shiy Simtishchasorish, tárago. Itaro, nov shiyaa Pitoroatáchillpa, táragiya Isoso.

43,44Potamsha Isos Kárariayap tsapnapani ato nataraginiya. Viarípiaparago, Isossha: Zovaa, iponshiamikinagcha, táyaragiya. Viarípi, mishatÁdarisa, mishat Pitoro ichigorosin yakatpitsáyanshochtam tpotsi.

45Viarípsha vamkoria Natánayaakamanimam nataragiya. Pakiaro, ZovaaNatánayaa, tpotsia paana yovaa Apall

1

Page 193: Candoshi bible   new testament

193

zaganchima tárago anoatsi. Apallvirkarish Móysisariniatsi toyadarago,vaanatstatam kok kamanimapania tpotsitoyadaragitamta. Vatacha an tpots napakiana, tárago. Ov sora Isoscha;násariatshochi tpotsi. Osirini vipaatiniya, táragiya Viarípi. 46Natánaysha:¿Nitati násariatshoch tpots vanasirtatar? táyaro, Viarípsha: Tárillpa, zovaa.Pzaya, shana napatish, táyaro,ragiya. 47Vatsiritatacho, Isossha pakiaro,tpotsiatssha: Napantsa; an tpots kizporOtiayshochcha. Kaapa vaash gichizvanintaha, tárago, 48Natánayshamazinayaro, yámaragiya. ¿Yapsha shiynovaa paragsha? táyaro, Isossha:Datoma Viaríp shiyaa machcholl, shiykupayollosh vatatpish koxinxinavoshnov shiyaa magiatsish natstaragina,táragiya Isoso. 49Natánaysha,roa, zoraktishcha; shiy ApalltishchaIposamarini; iy otiayshochini shiyaakorakartanicha, táyaro, 50Isossha:

rosh magoanaksha? Na xamachimasi,nimon izooro magoanamam pagachsha,táragiya. 51Mazinagcha; niri chinagcha.Kizpor vanasiri anoa pagachsha. Kanidtavatkacho, Apall vasodorori novamonkarovarovtaracho yosor kárkartarachopagachsha, vatam nov tpotsiamkinaraginava, táragiya Isoso.Táyaro, yaktap Kanágap nataraganiya

Kárariaypi tsapo.Ashiri yovaa Isosoam viponashini

kinaragini anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Isos kogoa binoam tinarago anoa kamanchintspa.

2 1Kanágash kosiaramchoni, anoshtsibon mayaroni, zar tochpasho

tpots kizaa izooro yamapi ato tpotsiazapan yabiragiya. 2Ashiriya, an tpotsIsosoa vanir korozorago, Isosoatstam

yabiragiya; iyaatstam, Isosoatsiniviponashiatsini yabiragitamta. Tpotsiazapan yabirago, 3binoa kavatsiragiya.Kavatskacho, Isossha vanir vipaakamanko, Isosoa, bin kavatsiallpa;táragiya. 4Isossha: Ataa, ¿mayamshanovaa atsha? Vad pishtakiya novanatsiyamadamama. Nov zari da tatsamoriya,táragiya. 5Itaro, vanirsha kizaptatintsiyatkosin, Ipari siyaa kamachtakcho,vaa kok payogtsa; gatintspa; táyarokasaragiya. 6,7Anosh morits minammatayaro taragiya. Anoa oro iyotiayshochini kogopat maachiatsiyaramam payotarini. Patobchiakachotiaroni, moritsam kapogotintarini; zamiatpaparia arat,tatsitamam varitaragiya minamtasho.Ashiri Isossha mochchoria: Kogtipayaros, moritsosh minam matayarotatsitiaros ksagints; táragiya. Ayotáyarosin, tatsitaraganaya. 8Ashirocha,tpots kogoa ashpiri tatsitiarsin, Isossha:Na, tipayaros, ksotamapaniam yásigints;táragiya. Ayo táyarosin, tipayarosin,ksotamapaniam yásiraganaya.9Ksotamapansha da kogoa kacharagiya.Itaro, binoa kacharagiya. Da kogoayasarago, mapiyragiya. Itaro,mchachoshtisin yasaragana. Ovshaksotamapansha binoa kis vayaro, kizporvanasirimash kacharagiya. 10

yaro, tpotspa tsiyataragiya yov kizaayamapi tárago anpata. ¿Tamaro shiyashiksha? yogpaktishcha shiya, tárago.Tpots oro vanasirimshiatsima yáskana.Shiarsin, tpotssha tazazaramchosin,yottamsha yáskana. Itaro, shiy daashiksha. Shiysha zapish vanasirimshiayásiksha, ponirostako táragiya kizaayamako anoatsi.

11An vatach Isos kizpor ashimamchtaragiya. Ashirago anomon tpotsshaIsosoa vizporini natstaragana.tamani iy Isos viponashini, Apallparia

1 2

Page 194: Candoshi bible   new testament

194

† Iy otiayshochini oro Irosarinap shabatamam shaniytariniya, vatam Apall sirotazitaminariniatsini itotsiragova. masach kaniasich yakcho, oro shaniytariniya; minosh masachshaniy, minosh masach shaniy ashtariniya.

Vipaya. ¿Tamarima ashka? atoni, Isosoapakich magoanaragani.

12Ashiriya, shabatshish ivapayaro,Isospasha yaktap Kapárnávapnataragani. Kosiaramchoni, anoshpakich taragani. Isospat, Isospat vanir,zóvallpat, iyaptatam Isos viponashini,aship anosh taragani.Ashiri yovaa Isos kizpor ashirago anoa

kamaniana.———

Misha, yovaa Isos Apallish pagu tpotsia nabarago anoa kamanchintspa.

(Mativa 21.12-13; Márkosa 11.15-17;Arókasa 19.45-46)

13Isos kogoa binoam tinaragoanomonsha Irosarinap nataragiya. Iyviponashini naparagtamaniya. Isos iyaaotiayshochiatsini Páskovarini†mam nataragiya.

14Ashiriya, Isos Apallish pagupshtoyaramcho, napko, anoshshamaachi zapan mirkatosh tamapariashiro paxanxanxtagat ashiraganaya.Anosh vakara taro, misha opiah taro,misha makoakoa chinoz taro, mishakorikpan tpots misanog koxinatarallashiragana. 15Itaro, Isossha anoapakiaro, kizpor tsiyantayaro, sokaapzkoashiam tinayaro,giya. Vakaratstam, opiahatstam,maachia ichigoro tashitogaragiya.Maachiatsi pzkoata, misatssha katashitar ashiragiya. Korikiatssha psinagatashitar ashiragiya. ¡Maya! ichigorotashitogaragiya. 16

mapaniatssha: Maachia ichigoro yayarosnagints; shtogagints. ¿MayamshaAparshi pagu paxanxshishiam inaksa?táyaro, tpotsia tashitogaragiya. 17Anoa

pakiaroni, Isos Vaparia kok oropayokcha, táragini, vatam Apall virkaranoatstam siro vasina kamaniragova.Apall kok atiaha vaanatsi vipa;

Pagimadariti vamin tsiyanis shiyaakasichiya,

táragiya Apalli. Ashiropa Isos anoritamtominoragiya.

18Ashirocha, otiayshochsha orkari:Isosoa, ¿chak shiyaa kamachtaragalla?táragasha. Apallia vizporiri iyamyamadada. Ashkachosh shiyaa vatstatáchiazini, dabari, táragana koraka.19Isossha kokoa kamapshiro llitaritaatsiyatarago, Nia, Apallia tárashi sana siykapiatkachos, novanasha tochip zariyosor tochiyzachina, tárago, 20koraksha:¿Tamaria shiy ashchish? Masach 45taravaztayarosin, nia pagoraganava.¿Shinashtaha nia tochpanad zarpagochish? táraganaya. Táyarosin,kasaraganaya. 21Itaro, Isos Apallia paguda táragiya; vaanatsi vanots táragiya,vatam Apallia tárash táragova. 22Iyshanatomasana mamarparagitamaniya.Itaro, zapishsha Isosoa pacharamchosin,zar tochpash yosor támiaro, magiatsiniputsiaragoni, Isosoa kok izoorishamagoanaragshiniya. Apalliatstam kokyadama magoanaragtamaniya.

23Ashirocha, anosh shabatshish tpotszapan shaniyarsin, Isossha vizpoririniayamadarago, tpotssha anoa paragosin,magoanamana magoanaraganaya.24Itaro, Isossha tpotsimon magu datatoragiya; vaanatsi da kanasaragiya.Isos tpotsia magu ichigoro yasaragiya.25Donta tpots kamanko, itaro Isos tpotsiamagu natstaragiya. Kizpor yasaragiya.Ashiri yovaa Isos Apallish pagu

tpotsia nabarago anoa kamaniana.

2

Page 195: Candoshi bible   new testament

195———

Misha, yovaa Isos Níkotiamoa tayaspatarago anoa kamanchintspa.

3 1Siro Níkotiamo tpots soraotiayshoch orkarimona; tsipas

korakamoncha. 2Parísiypanshochimonatpotsi. Ashirocha, Isosogaz natiaro, psankosaragiya.Kosiaro, Mayistoroa,

tishcha; Apall shiyaa tayaspatamamzaganiragparia atiniya iya, táragiya.Anoa ichigoroni yasaktanicha, vatamshiy Apall tamapari kizpor ashishava.Apall shiyaa donna istako, antati shiykizporiazish, dabaria. 3Isossha: Novaakoki mazinagcha; zoriarotana táshina;Donna tpots tarashia kaniasich llortako,Apallia vatsapon ayamtati pagchiaha,dabaria, táyaro, 4Níkotiamsha:riaha vachinich yosor llortachich?

zich, dabaria. Ashimam pinasakiya,táragiya. 5Isossha: Kaapa itsinsaroshchinagcha. Mazinancha; Apalliamtiptsiri kinapi atoch,rini kinachich; Apallimon llortachich.Tpotsshoma llortayaroch, anamonshaApallimon llortakchi. Donna ashkoch,Apallish vatsapon pshtochiazich, doni,táragiya. 6Tpotsosh llortakchoch,tpotsiam kinakchi; itaro ApallimonVizporirini llortakchoch, Apalliamtiptsiri kinakchi. 7

taksha? Ponirostarillpa; táragiya Isoso.8Napalla: kabosor kabostakacho,kamirana mazinakani. Itaro, ¿yapiahakayarall? misha, ¿yapiaha nak? atiniya,vatam da yasakaniva. AshiritamchaApall Vizporirini. Tpotsia vaama tiptsiriinakcho, chiysha ¿tamakia ashik? atoch,da yasakchi, táragiya Isoso. 9,10

tiamsha: ¿Tamakiaha ashik? táyaro,Isossha: ¿Tamasha otiayshochia tpotsshiy tayaspataktatish anoa damagoanaksha? tárago Isoso. 11Kaapa

mazinagadama;ragi anori siyaa kamankina.mari paragi anoatsimari kamankina.¿Ashirita siysa da magoanaksava?12¿Kamirana anoa da magoankosh,nitati Apalliatsinashtaha chínashkamankinariana magoanchis? da.Pinasachpasha. 13Apallish kayarori,tpotsiam kinaragori, nish tsaporonasoshkosaragina. Llitari tpots Apallipkáriragiaha, dancha. 14Móysisarinshamkam gosabaa tinayaro, yasinamonshatapamtayaro, pashochiragiya tpotsiayaramama. Abtampaz ashimam Apallnovaa kamachtaragiya. Yasinamon tpotsnovaa pachachillinaya. Vatam tpotsiamkinaraginava. 15Tsipayarori, tpotsnovamon magu tatkacho, tárashiaorotamash panachima; táragiya Isoso,Níkotiampat tsiyatko.

16,17Na novsha anoa yadakori atina.

giya. Da kapiatamam zadaragiya;tpotsia tapachidamam zadaragiya.Ashiroch vaanatsi vip kamogshishiamzaganiragiya. Vip minamtatsta davatsiponoam pachidaragiya. Iy Vipamonmagini tatkoni, dosha vaniashipnachiniya; orotamari Apallia tárashpayochiniya.zini, dabaria. 18Magoankinariani ashirovaniaship dosha nachiniya;shapchi. Itaro, tpots donna magoanko,oro anoa vanichiya; vatam ApallimonVip magu da tatkova. Vatam Apall Vipminamaritava. 19Itaro, Apallsha izooronatstayaro vaniakiya.rago, Isossha husini tamapari ashiroichigoro chiyaa natstakiya. Itaro, Isosoagataraganaya.sin, tonimaa kis chinaraganaya.20Yotaritshirinia ksomish chinaksin,Apall yasatpa atosin,naya Isosoatsi; kapog gatkana. 21

sha, tpots itsinsaro tamam zadkosin,

3

Page 196: Candoshi bible   new testament

196

kamapshimam doncha atosin, husinishkis takanaya; Apall tarashiatsi ichigorovaani yasachpa ato, Isosoa magoankiya;vatam Apallia kok kis payokova.Yovaa Isos Níkotiamoa tayaspatarago

anoa vapparia kamaniana.———

Misha, yovaa Isos vaamari apochiriniatsi Vagarini ichomampania kasiro anoa

kamanchintspa.22Ashirocha, Isos Níkotiampat

tsiyatiarallo, llitaritap nataragiyatayaspatamama.tsini: Otiayash tsap tayaspataani, ato,nataraganiya. Kosiaroni, anosh kapogtaragoni, anshotam iysha kapogtayaspataragoni,cha, vatam magoanaraganava. 23Itaro,apochirini tashtap yaktanog Áynonnogsora tayaspataragiya. Anosh minshayakat vatsiritam taragiya Saríma sora.

giya. Ashirocha, tpots ab natiarsin,apochirinsha tpotsia ichomaragitamta.24Doma apochiriniatsi tomanchosin,anosh ashiragiya.

25Ashirocha, iy otiayshoch korakarinimag kosiarsin, apochirinpat viponashtsiyataragana. Tanasiastagatssin,yovamad iy otiayshochini da magiatsichtayotaritamam zapan kopartakanianomad nabaptagat ashiragana. 26Vadnabaptar ashkosin, apochirinipshamashkato mag nataragana.niatssha: Mayistoroa, ¿mayama Isostpotsia ichomak? viponash tárago. Siroshiy Ortágosh arachich tayaspataragosh,Isosoa paragosh, Isosoa kamaniragsha,Apall Isosoa zaganiragiya, táragshashiya. Natsha tpots ichigorosin shiyaakasaksin, Isososh tachitkanaya, táragiyaapochiriniatsini. 27Apochirinsha: VaanaApall chiyaa kamachtako anoritamkinachchi. 28¿Nitati nov Apalliazi

iposamarini? dancha. Nov Apalliaiposamarini yamadampantana. ¿Vashkitsis da mazinaragis? Novma tpotsiamagu putsiakori, ovsha koshimoni Apalliposamarini koschiya, táraginava.29Mazinantsa; chiy kizam tsiyatamamistakatoch, ¿antati chaamatahayamachich? da. Chana tsiyatiaroch,kasibiaroch, tpotssha vaana vizalliamyamakiya. Shiaroch, magich kisashchiya, vatam istaragchiva.mana novaya Isosoama; istampanpazashiro takina. Ashirocha nov magikizpor kischa. 30Isossha na kizportachiya; novaa kapog kasikiya. Itaro,novsha nigatsha tachina. Ashkorivanasircha,shiatsi.

31Na novsha anoa yadakori atina;Isoscha vaamari kasiriya; da tpotspatichvaritariya,gova. Itaro, chiy tpotsish llortayaroch,tsaposh takchi; chinashich tsaposhtamtariya. Itaro, Isos Apallish kayashino,nish kosiaro, 32Apallia chínash iyamkamaniragiya. Vaana izooro yasayaro,kamaniragiya. Kamaniragta, ashirita daashpartini magoanaragani; 33,34tpotsinimachin magoanaraganiya.roni, Apalliatssha: Zoraktishcha;táraginiya. Apall vaanatsi Vipzaganirago, chínashia da pakchiyampachidaragiya; Vaanatsi Vani kizportapshtoragiya. 35Ashirocha AparichVipaa kizpor chinarago, Shiysha, Isosoa,ichigoro tpotsiriatsi chinagcha;shiyamari ksigcha; táyaro, na Isosshavaamari kasikiya. 36Anomon tpotsApallimon Vip magu tatkacho, tarashiaorotamash yachiya Apalliama. Itaro,Apallia Vip gatko, Apallsha yashigopshakapiatchiya; vaniashish orotamaritachiya, nov siyaa atáshina.

tsi kasiro anoa kamaniana.

3

Page 197: Candoshi bible   new testament

197———

Misha, yovaa Isos samárshochia kiz tayaspatarago anoa kamanchintspa.

4 1Isos Ortágosh kog tpotsia zapanviponashiam inayaro, Parí

gana. Mag tpots Parísiypanshochia: Vagtpotsia zapanta viponashiam inako,ichomakta, itaro Isossha araginashaashkiya, táragana. 2Itaro, Isos kaapatpotsia ichomaragiaha;shini tpotsia ichomaraginiya. Ashirocha,Isos Parísiypanshochia yasayaro, novaatamontarodama ato nataragiya.3Otiayaa tsap kasayaro, Kárariayapshavaptam kanaporagiya. Iyaptatamoropog nataraginiya. 4Samárshochiavatsapon itorpimam pinasaragoni,itsinsarsha samárshochirish vatsaponoposash nataragini. 5,6Zar kizportazatiaro, zar minam vazoran nataragani.Zar popotano kanosamam zanayaragani.Akóparinnogini kutsimarini kanosamamzanayaragani. Zitaminarini Akóparinianoa kogoam mag kutsiaragiyasirotamasa. Ashirocha, Akóparinshinikutsimarini kosiaramchoni, Isos kizpornizicho, anoshsha koxiniaramachashiragiya. Itaro, iysha katogtsiampaxanxani atoni, Isosoa kamigiaroni,yaktap Sikárap vatsiritari nataragani.

7,8Katogshiamani paxanxkattoni,koshimonini samárshoch kiz kogtipakato kutsimosh kosaragiya. Tipacho,Isossha: Zaa, kogorish panada, vapi tina,táyaro, 9kizsha: ¿Shiy tamayshaotiayshochtatish novaa samarshochiamashaksha kogoa yasimama? táragiya.Anoa táragiya, vatam otiayshoch orosamárshochia natsakanava; nirkana.Yapatarazillinaha. 10Itaro, Isossha: Apallshiyaa kizpor vanasiri istamam zadkiya.Anoa yasaraginariasha, novaa kaapanatstaraginariasha, shiy novaatsshakogoa mashiragpasha. Shiy novaa

mashkinariasha, novsha shiyaapachidchiazi; kogoa tarashimashipanachillpa, táragiya. 11Kizsha: In vachvantsoshcha. Sovirish tipamam dapayotatsha. ¿Ashiri mayshoahatipayarosh, novam panayachishkogoatsi tarashimashiatsi? kiz táragiya.12¿Nitati shiy zitaminariniatsi Akóniatsini kasiriazish shiya?moncha. Vatacha tpots nia iyamkutsiayaro, kasaragiya. Vaana nishvaragiya; vip varagitamta. Chinovaragitamta; vakararini, mishaopiaharini varagana. Akóparinshtini nia

tsi, táragiya kiza. 13Isossha:cha; Akóparini yottamaa kasaragiya,tárago. Nia kog vakoch, mosásiritamsachitakchi; vamam yosor zadakchi.14Itaro, novaatssha mashkosh, novshakogoa tarashimash shiyam panakchori,ayamtati yosor támarachiazish, dabaria.Itaro, vabari orotamari shiyash kogtarashimashi kochochotaro tachiya. Kogtarashimash shiyash takchinari,orotamari tachsha, Isos táragiya kizatsi.15Kizsha: Ashiri, ichia, kogorish yov dasachitarich anomashia panada.Ashkachinarish, dosha nigiam arapkogoa tipamam kiyog kachiychima,táragiya.

16Itaro, Isossha: Shiy, zaa, yovaa atianoa da itsinsaro magoanaksha, tárago.Xamachi mosápa, zaralliatsimasishkorozoshini; yamashini; táyaro,17Kizsha: Zaralli doncha, táragiya.Isossha: Zoraktishcha, shiy itsinsaroshnovaa kamaniragsha,tish takshava. 18Zamiatpata gotishzaralliragshava. Natsha kamozpatagotish taksha.ragsha, tárago, 19kizsha:pasha shiyaya, vatam novaa yasakshava;tárago. 20Ashiri shiysha novaa itsinsarokamanigadama, ichia. ¿Tamammonaha

4

Page 198: Candoshi bible   new testament

198

mach káriaroch itsinsaro Apallpattsiyatchich?rini sirotama nimon mach káriatssin,Apallpat tsiyataranaya. Ashirocha, iyanoritam chinakani. Itaro,chis Irosarinatsim machirini chinaksa.¿Ashiri yapiaha varitach? atina, táragiyakiza. 21Isossha: Kaapa mazinagadama,zaa, tárago, Nishoaha varitach;shotamtaha varitach, dabaria. Sirotamamachimon káriaros,giya. Itaro mosáparia ashtachiyaanomonarisha chinamam magoazi.

tich chinamam varitachiya. 22Siysamárshochis magiptis Apallia dachinaksa; da itsinsaro magoanaksa.Itaro, iy otiayshochini Apallia itsinsaromagoankiniya. Aparichsha otiayshochishvaanatsi vip zaganiaro, tpotsia ichigorotapachidachiya; kamogshishiamvayachiya. 23

tada. Nimona tpots Apariatsich kokizooro payomam zadko, machia doshachinayaro magoanachchi. Itaro,Apallimonari vizpori magoanchillinaya.Anomashigaziri zadkiya Aparich. 24Apallmanotsischa. Ashiriya, magiptichchinamam varitariya; Apallimonvizporini varitariya tina, táragiya Isoso.25Kizsha: Ashimana ashikparia. Itaro,Apall iposamarini koskacho, ovshaichigoro iyaa kamanchiya. Izoromamaritayaspatachiya, táyaro, 26Isossha:Vatatana novaya, táragiya.

27

shinoni kosaramchiniya. Isosoapakamchoni, ponirostaragini, vatamkizapa tsiyatstar ashiragova. Ashirita,iysha kizaa: ¿Mayagaz zadaksha?táragiazini. Isosoatssha: ¿Mayamshakizapa tsiyataksha? táragitamtazini, da.Mapiyragtanicha.

28Itaro, kizsha vasoviria kasayaro,yaktap tit ashiragiya. Kosiaro,

sha ichigoro kamaniragiya. 29Pzanapani. Tpotsia yamadachintspa, tárago.Novaa itsinsaro yasayaro, tarashiatsiichigoro kamaniragiya. ¿Tamamaha antpotsi? ¿Apallparia iposamarini doshaan? táragiya. 30Táyaro, tpotsshaichigorosin napkatosin, Isosopnataragana.

31Ashirocha, kiz nantacho, iyshaIsosoa: Niava, mayistoroa. ¿Mayamshada katogaksha? Mariz kayatiashpa.Pakchiyam ktogachishpa, táragoni,32itaro Isossha: Vapamasa, llitaritamashnovam tariya, tárago. Itaro, siy anoa dayasasa, táragiya. 33Iysha yaanpatatinitsiyatkoni, ¿Ashiriya llitarishta tpotsmartall? táragtanicha. 34Itaro, Isossha;Doni, tárago. Apalligaz kokoa anoamaritominomam chinakina. Mishat Apapnovaa kamachtarago anoamariivapamam zadkina. Anoa novamkatogats tamaparia ashiro tariya. Itaro,novsha siyaa atina; Apapaa kokkamanigtsa tpotsiatsi. 35Itaro, Siysa oro,Xamachi tiríko vad kamachpa.Tatsomiaroch anomon iponponar tsopkotatarchi posamama; atssa. Itaro, novsiyaa atashina; Nov natori tpotsia maguputsiaragori, na kayanayallpazashiragiya. Natoritada Apalliamposakpaz ashimam varitariya. Piynapagtsa, pa. Tpotsinadari Apalligazzadkosin, nanchina. Tayaspatanantsatina. 36Tpots patoronam posako, orotovapamam tariya. Ashiri tarigsints tina;xararintspa. Nitati nov siyaa gotikamachtakiazi, da. Siyaa tayaspatagtsaátana. Tpots ichigorosin Apalliamorotamari tapana atori,taktana. Ashkachos vanasircha. Ashirishigtsa. Novma tatsomoragpazashiragori, siysa mosásiritam posakpazashkos, vashonadari shabatchinipa.37Ashkachoni, kokoa tatsamchiniya.Min patoronam tpots tatsomkana; itaro,

4

Page 199: Candoshi bible   new testament

199

misha tpots posakana, atoni atiniya.Ashiritam, novma chtaragori, siysaivapachpasa. 38

kina. Anoa tpots tayaspatagtsa Apalliamtiptsiri kinamama.tamam chtaragitatssin, itaro siysanatsha ivapatssa. Ashkos, siysa tpotspatchtarago anpata vashonad istatssa, Isostáragiya.

39,40Vanivantaro anosh samárshochtpots zapan kosaragana. Kiz kamaniragoanomon zapan Isosoa magoanaragana.Ashirocha, Isososh kosiarsin,roa, shiy iyash napatish, táyarosin,Isossha ayo táyaro, anosh tsibonmaragiya. 41Anosh taroni, Isos zapantayaspataragiya. Anoa mazinayarosin,magoanaraganaya. 42Magoaniarsin,kizatssha:mana magoanaragtanicha. Itaro, navaanatsisha kok mazinayaroni izooromagoankiniya, táragana.cha.shiriatsich izooro kapiatchiya.Kapiatiaro, tárash orotamash chiyampanachiya. Apalloshsha kamogchiniya,táragana kizatsi. 43Magoanatssin, tsibonmats mayaroni, yosor Kárariayapnataragani.Ashiri yovaa Isos samárshochia kiz

tayaspatarago anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Isos korakaa vip yararago anoa kamanchintspa.

(Mativa 8.5-13; Arókasa 7.1-10)44Samárish tochip mayaroni, Isos

niya. Isos vaana vasina tárago,

pani kizpor da takiya, vatam tpots dakis mazinakanava, táragiya. 45

choni, tpotssha natomasamam Isosoavanasir pamana paragiya, vatamIrosarinap napiashinosin, Isosoa vizpor

paraganava. Kárariayshoch tpots zapanshabatshishiam siro nataraganaIrosarinpi. Anosh Isosoa vanipahaparagana; Isos tpotsia yarta yartaashiragiya. Ashirocha, natoma Isosoachinaragana.

46,47Shiarallo, yaktash Kanágashvashtam kosaragiya, yovashtam kogoabinoam tinarago anshotamta. Kosiaro,anosh taragiya.Itaro, tsiyatsis yaktap Kapárnávap

kimaragiya. Mag, Isos Otiayaa tsapkasayaro, iyashsha tsaponni Kárariayashna yosor takiya, táragana. Ashirocha,pakich korakamon an mazinayaro, maguksaragiya. Vipsha anosh Kapárnávashtamoragiya; tsipamam zadkacho, ovshavipaa kasayaro, Isosogaz Kanágapshairiporagiya. Isosoa pakiaro, mashiragiya,Isosoa istada. Pzaya, ipari itoyamatish.Ipari tsipakatcha, táyaro, 48Isossha:

taki anoa da magoanaksa? DonpariaApallia vizporirini yamadakori, siy novaada magoanaksa.sava, táragiya. 49Koraksha: Ashiritata,Isosoa, datori ipari tsiparo, napatish,tárago, 50Isossha: Varitayalliya;rosh kanapogcha. Iparish támiallcha,táragiya. Táyaro, koraksha magoanaragiya.Ayo táyaro, mapiyro vaptam nataragiya.

51Nantacho, vaanatsi mochchor iposchamayagaragiya. Mochchorsha:Mapincha, ichia, iparish támialltada,táragana. 52Koraksha: ¿Ashiats zarkaapaniaraga? táyaro, mochchorsha: Sigzar tapitarallo, orpor iporiragiya,táragana. 53Koraksha: Zoraktishcha. Sigzar tapitarallo anshotam Isos novaa,Iparish támiallcha, táragiya. Ashirinatoritam yararagiya, táragiya koraka.Táyaro, anoatsirisha mochchoriavaptam yanporagiya. Koraksha izooroIsosoa magoanaragiya;tamsin magoanaraganaya.

4

Page 200: Candoshi bible   new testament

200

† Piarsikor 4 kaap vanintaha. Ashpatam kirak anoa tar, itaro Vagarini anoa da kaapyadaragiya. Yadamarini atiaha: “Kog kapoatpoattaro anosh minamari tpots ichtarochipoykacho, yarta ashtariya. Mag, Apall vasodoror zapish kosta, yosor zapish mag kostaashko, vantsosh pshtoyaro, mag kogoa itorpipitara ashiragiya.”

54Ashirocha, iy vatach Isos yaktashKanágash tsibonorini kizpor ashiragiya.Otiayaa vatsapono kasayaro,yash yosor taratarav ashko, Isos kizporashiragiya.Ashiri kamaniana yovaa Isos korakaa

vip yararago anoatsi.———

Minoatssha kamanchintspa; yovaa Isos, otiayshoch korak novaa vaani tsiyantachillinpa ato, tpotsia

yararago anoatsi.

5 1Isos Kárariayash tarago,

shiam napatama táyaro, natiaro, anoshkosaragiya. 2

gashi, kog chomashish tarago, Isosanosh naparagiya. Chomashishotiayshochiri kok Píatsatcha sora.Vantsshori kog kapoatpoattar ashtariya.Annogiri zamiatpata kariyshishtaragiya. 3,4† Vagoy anosh zapantamotamor ashtarana.tam, chpanavtam, vanots moxariavtam,vagoy anosh zapan tamoraganaya. Kognovaa yarpada atosin,naya.

5,6Ashiroch, Isos anosh kosiaro,tpotsia kas yotako an chamayagaragiya.An tpots 38 masach kas yotaragiya.Mago tamoa ashiragiya. Itaro Isospakiaro, vaanitari yasaragiya yovaasirotari kas yotarago anoatsi. Isosshavagoyatssha: ¿Yarpi atish shiya? ato,7vagoysha: Aa, zadaktana, tárago. Itaro,¿tamaychiazi? ¿Chakaha novaaistachida? ¿Chakaha mikiaro novaakogosh vayachida? Kog kapoatkachonovsha apill pshiratat ashkori, tpotsima

llitarit ichtaro chipoykatssin, oronovsha xapoakina; pinasakina, táragiya.8Isossha: Chiyzagi shiya. Llamariatsishyayarosh, nagi táragiya. 9Támpinadvagoysha chiyzaragiya. Vayallamariayayaro, nanata ashiragiya. An zarisápatosh, kanosissho, Isos ashiragiya.

10Ashirocha, vagoy vayallamariachipapata shiarallo, iysha korakarinianoa pakiarsin, tsiyantaragana.Vagoyatssha nabko, ¿Mayamshallamariatsish chipaksha? ¿Vatam nat inzari kanosischa? táragiya koraka.11Vagoysha: Zoraktishcha, ichia. Itaro,tpots novaa yariaro, Llamariatsishyayarosh, nagi, táragova; táragiya.12Koraksha:raga? ¿Chaka sora? táyarosin, 13

sha: ¿Chakamasaha? yasariazi nova,táragiya, vatam Isos mikiaro tsígova. Tpots anosh zapan shaniaranaashiriya, Isossha kamozaa yariaro,mikiaro nata shiaro, tsípata ashiragiya.Ashirocha, vagoy Isosoa da yasaragiya.

14

ragiya. Apallosh pagu pakiaro,vagoyatssha: Mazinagcha; na shiyaayariallori, yosor Apallia kok kpitillpa;vanasiri tagcha. Papcha, Apallvaniayallpa; yosor misisanashapa kasyotatsha, táragiya Isoso. 15Shiaro,Isosoa natstayaro, korakapshakamankato nataragiya. Korakoshkosiaro, Isostada novaa yararagada,táragiya. 16Anomon iy korakarini Isosoanatsaragana, yovash zari kanossishtpotsia yararago anomada. 17Ashirocha,Isosoa paragosin, ¿Mayamsha shiyashiksha? táragosin, Isossha: Nov Aparitamapari ashirori tpotsia istamam

4 5

Page 201: Candoshi bible   new testament

201

kanoskiazi. Nov anpaniri takina;kanosisshotata zari yarkina, táragiyaIsoso. 18Táyaro, koraksha ksomishtsiyantaragana; Izooro pachayani,vatam kanosissho da kanoskova; mishatApalliarotana ashki ato vaanatsiApalliam inakova; vaanpatatin magtáragana.

19

giya; Novaa koki mazinagtsa; nirichinagtsa. Nitati novanimontahavizporiri taki, da; Apapamon takina.Nov izooro Apapaa magoanaktana.Magoankori, Apap tamapari ashiktana.Apapaa pakori, anoritam tominkina;llitari chinamam pinasaktana. 20Apapnovaa chinako, vaanatsi chínash novaakamankiya. Anori tominkina nova.Ashirocha, tominkori, siysa Apapaavizporirini paragis; tpotsia yararagtana.Paragos, ponirostaragsa. Itaro,xamachia, vad pishtakiya; araginashapapagatssa. Kizpor ponirostatssa. 21Apaptarashipancha. Tsipariatsta itoyamakiya.Ashiritamana nova. Novana zadkori,tpotsia itoyamachima;mana. Tatsamkiniya. 22Misha, Apaptpotsia magu natstampancha. Apapnatstampan takiya. Itaro ov vaanatpotsia natstakita da vaniakiya. Novaa,Shiysha, ipari, shana tpotsia magunatstayarosh vaniagcha; novaa táragiya.23Tpots ipariatsi chinapana ato novaakamachtaragiya. Apapaa chinakanaashiritam novaa chinamam varitakiya.Ashiriya, tpots novaa da koki payoko,Apapatstam kok da payokiya, vatamApap novaa zaganiragova. Tpots danovaa chinako, Apapatstam dachinakiya. Tatsamoriniya iya.

24Kaapa mazinagadama; tpots novaakoki magoankinariya ashiro,tam magoanchitamtaya, vatam novaazaganiragova. Magoankacho, novamonApalliam orotamari tachiya,

shimad vanichiazi, dabaria. Anomonvaniaship dosha nachiya; tarashishorotamash yachiya izoromamaritaya.25,26Mazinagadama; itsinsarokamankina. Apall tarashipancha.Ashiritamti, nov tarashipantamana.Ashirocha, natorit ini tpots tsipartamapari ashiro vaniashish takta, itaronovaa koki magoanko, Apallishshapaorotamari tachiya. Yotaritaa tarago,itaro novaa magoanko, Apalliamshatachiya. 27Tpotsiam kinaragitati,ashiritati, na novana yasachimatpotsiatsi mago. Vanimam varitakinari,vanichima; istamam varitakinariya,tarashish orotamash panachina. Apallvaana tpotsia ichigoro yasachiya.

28,29Yovash zari varitakcho anoshnovsha tpotsia tsiparia korozkachori,novaatssha koki mazinako,naya. Anoa vasina kamaniragori,ponirostarintspa. Tpots vanasirtaraginari, matspashiamsha inakchori,ovsha orotamari tachiya. Itaro, tpotsyotari taraginari, itoyamakchitati,vaniashish vayachima orotamari kiyogkachiymama. 30Novanamonari vizporiritakiazi. Apapamon vizpori takina.Tpotsia magu natstayarori, itsinsashanatstakina. Apap novaa kamachtako,anoritam itsinsaro payokina; itsinsarotpotsia natstakina. Apapatsimari kokpayopi tori, anoritam chinaktana.

31Novantaha siyaa kamanki, da.Llitari novaa kamankitamta.tanari minamti kamankori, ashiri siysanovaa: Gichikpasha,ria. 32Itaro, llitari novaa kamankiya;Apapcha novaa vasina kamanarago; ovkok itsinsampancha; novaa itsinsarokamankiya. 33Mishat Vagarini novaakamaniragtamta. Siy ovaa masharagos,ovsha siyaa itsinsaro kamaniragiya;Novamon koshi Apall iposamarinikoschiya, táragiya novaatsi. 34Vagarin

5

Page 202: Candoshi bible   new testament

202

táragita, nov Vagarinimoni kok dakizpor taki, vatam ov tpotsimonava.Itaro, Apapamoncha kok kizpor taki.Magiatsis putsimam Vagariniatsi kokkamankina. Siyaa magoanpana tori,magiatsis putsiakina. Kamogpana atori,siyaa atashina. 35

tarago, kis mazinaragsa. Nabarin

giya. Vanasiri tayaspatarago, kismazinamana mazinaragsa natomasamta.36Vagarini novaa kamaniragta, itaroyovamon tpotsia yarki anomon novaamagoanamam varitariya. Apap novaazaganiragiya átana. Anori magoanagtsa.Apap novaa kamachtaragiya kizporashimama. Apall tamatarpari shiarallori,vanip siysa paragsa. Anomon novaamagoanamam varitariya. 37,38SirotariApaptam kok novaa kamaniragiya.Vatacha novaa zaganirago ano. Novaazaganiragta, itaro siysa novaa gataksa.Ashirocha, novaa gatkos, ¿tamaria siyApapaa mazinachis? ¿tamaria siyApapaa yasachis? ¿tamaria Apapaa kokmagoanchis? Pinasaksa. Apapaa kok damagoanaksa siya. 39,40Siy Apalliayadamarini kapog natstaksa. Apallnovaa kis napada atos, Apallia kokkapog natstaksa. Kapog natstakinaritarashish orotamash yachima, magishisgotis atos, zapan natstaksa. Antatiyovamon kapog natstakis anomon Apallsiyaa kis napach, da. Yovamon novaamagoankis anomon kis napchiya, vatamApall kok novaa kamankova. Apallyadamarin novaa kamankita, ashiritasiy novaa gataksa. Tarashia orotamashiakanachatssa siyaya.

41,42Nov siyaa yasaktana; siy daApallia chinaksa. Ashiritam siy novaadontam chinaksa. ¿Nitati tpots novaakis napada tori kosaragiazi? da. Apapaakamachtamarini tominpi torikosaragina. 43,44Apall novaa zaganirago,

nov nish tsaporonasosh kosaragina.Ashirita siysa novaa magoanamamgataksa. Itaro llitaritanari tpotsmsagiaro kosiaro, donta Apall zaganko,siysa anoatssha kis napaksa; vaa kokgatchiazis, dabaria.mari da chinaksava. Apall novaa kischachinapada da atssava. Apallia mapiyksa.Siy tpotsiatsimari chinaksa. Ashirocha,anomon novaa magoanamam pinasaksa.45Siy donta novaa magoankos, ashiritanov siyaa da tístachina. Apaa, an tpotsyotaritssincha; shiysha vaniagcha;táchiazi, dabari. Itaro,nimad yadamarini yotaritshishoshvayachiya; anomad siyaa vaniashishvayachiya. Móysisarinimona kokkamogchima, atitatiasa, itaro damagoanaksava. 46Móysisariniatsini kokmagoankinariasa ashiro, novaatstammagoanatssa, vatam Móysisarini vasinanovaa kamaniragova.ragta, itaro siysa novaa gataksa. 47SiyMóysisarin yadamarini magoanchiazis,ashiriya novaatsinashtaha magoanchissiya. Kapogori pinasaksa, Isoso táragiyaotiayshochiatsi korakarini.Ashiri yovaa Isos vaanatsi kamanirago

anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Isos katogtsia kapog izapaniarago anoa kamanchintspa.(Mativa 14.13-31; Márkosa 6.30-44;

Arókasa 9.10-17)

6 1Isos Irosarinaa kasayaro,yap tsap vaptam kanaporago, anosh

taragiya. Anosh taro, Isos mosaa kitianitáyaro, iyapat viponashini kitaragani.An mos tsibon tsortaragiya; iyashochotiayshochini kukini Kárariaya atiniya,itaro arapichsha tpots Tipíara atanaya.2,3Arachich matayaroni, machia pakchiakáriaroni, anosh koxiniaroni, Isos iyaatayaspataragiya. Itaro, arapiri tpots

5 6

Page 203: Candoshi bible   new testament

203

vazapan Isosogaz tachitaragana, vatamtpotsia zapan yarta yarta ashiragova.4Misha, iy otiayshochini shabatshishiampakich pishtaragiya; otiayshochPáskovarini atashina. Ashirocha, tpotsvazapan xiragana. 5

choni,naya. Isos anoa ichigoro pakiaro,Viaríppat tsiyataragiya. Zovaa Viarípaa,¿yapia paxanxiaroch, tpotsiam ichigoromaritachich? táragiya. 6Itaro magoViarípaa yachamam mashiragiya, vatamIsos vaana chinaragova yovaa maritachoanoatsi. 7Viarípaa mashko, Viarípsha:Koriki kutsas iptarta miro kapiatiaroch,antati tpots tazazchazillinaha. Magomarizpat xitat ashichpasinaya, táragiyaViarípi. 8,9Ádarissha: Nov lloraa paragi.Pagaa pakchi zamiatpatam payoro,kayopchiatssha tsibonotam payoriya.Itaro, ¿anoa mayamaha chinachich?táragiya. Ádaris vatacha Pitor zóvalli;Isostam viponashi. 10Ádaris táyaro,Isossha: Ashiri xamachi, tpotsia ichigorokuxinartagints tági; táragiya Isoso.Ashirocha,mona koxinartaragana. Kamozanadaritachkoch, zamiatpaparia mir taranayatpotsi zapani. 11

tatssin, Isossha pagaa yayaro, Apaa,shiy kizportishcha, vatam katogtsiapanayallshava; táyaro, tpotsiammaritaragiya.tamta. Iysha viponashini tpotsiam panatpanat ashiraganiya.sin, kapogori tazazaragana. 12

giaha; katochiraganaya. Ashirocha,Isossha: Katogats mago itsantapa tina;ashiri katochim yagints; táyaro, 13iyshatsob kutsas tsibon matayaro yaraginiya.Zamiatpatta pag tarago, ashirita tpotsichigoro tazazartaraganaya;tam katochiragiya. 14Tpotssha anoapakiarsin, ponirostaragana. Isos doshaApallia kok kamanimapanparia. Dosha

yov tsaporonas koscho atini anparia;Apall iposamarini yovagaz kotakanianparia. Dosh vatatparia niya, táraganatpotsi. 15Táyarosin, Isosoa potamamzadaragana. Potayaroni,mani inayani, vaanpatatin táragana.Isos anoa yasayaro, oposap machpivaanita nataragiya.

rago anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Isos kogomonaxirago anoa kamanchintspa.

(Mativa 14.22-47; Márkosa 6.45-52)16,17Ashiriya, Isos machip natarago,

iysha viponashini mosap nataragani.Kanosh kapogosh zaroyaroni, yaktapKapárnávap arachich nataragani.

giya. Datoma Isos iyap nacho, 18tapiaro,kabosorsha kizpor kabostarago,varassha kizporitam varastaragiya.19Arap kchogtayaralloni, yoa atoni,Isosoa kogomonori nantacho paraginiya.Kizpor poniragini, sitatstia táraginiya.20Itaro, Isossha: Ponirintspa, novtada,táragiya. 21Táyaro, magini ksayaroni,Nani, zarogi, táragini. Zaroramcho,mikiartam matayaraganiya arachchi.Anosh maragtanicha.

22

gana. ¿Yapiaha nayall Isosoa? táragana.Sig viponashim kanosh zaroyarosin,nataragana; itaro Isos da zaroragiya.Kan minamari taragiya. ¿Ashiriyayapshtaha sovarag? táragana.sin, annogiri naxporagana. 23Itaro,kanoa llitarita paragana. Yovanogkatogaragana annog kan tovshoammatataro, zapan paragana. Yaktashchitipíarshoch tpots vanori. 24Tpotssha:Ashiriya, Kapárnáyani, vatam nish doniva, viponashtamnish dontamtaha táyarosin, kanosh

6

Page 204: Candoshi bible   new testament

204

zaroyaradsin, Kapárnávap yaktapkitaragana.Ashiri yovaa Isos kogomon xirago

anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Isos tayaspatako, novashomari tchitagadama,tárago anoa kamanchintspa.

25Nigtari Kapárnávap matayiarsin,Isosoa paragana. Tpotssha; Isosoa,¿ashin shiy nig kosaramachsha? atosin,26Isossha: Mazinagtsa;taha novaa chinakis? da. Tazazaragisanomon siy novaa chinaksa.rori, katogtsia izapaniaragitati, daanomad chinaksa. Katogtsigazirichinaksa siya. 27Itaro, nov siyaa tina;anogaziri chinarintspa, vatam magotaripastachova. Da katogtsimon orotamaritatssa. Itaro, yovaa da pastachoanomashiatsi chinagtsa. Anomashiachinakinariasa orotamari tatssa. Novtpotsiam kinaragori, siyam tarashiatsisorotamashi panachintspa.mon orotamari tatssa goti tiazi, da;vatam Aparich novaa zaganiragova.Novsha Aparimonari vizporirinikatogtsia izapaniaraginava; táragiyaIsoso.

28Tpotssha: Ashiriya ¿tamaychiaziniApallia kok izooro chinamama?táragosin, 29Isossha: Apallia kok izoorochinamam zadkinariasa ashiro,novamon magis tatogtsa, vatam Apallnovaa zaganiragova; táyaro, 30tpotssha:¿Tamaria gotich ashchich? Nato, shiymaApallia vizporirini yamadagasida.Pagpani, ¿tamaychiazish shiya?31Móysisarini zitaminariniatsini tsappozap machtayaro, masach zapanmagotari katogtsia kanidap ipantsayaropanaragiya.rini anoa kamankova; Apall katogtsiazaganiaro, Móysisarinsha tpotsiam

maritaragiya, atcha Apalli koko. Ashirishiysha anoa kasikinariasha, iyshamagoanachshapariniya shiyaatsiya,táragana. 32Isossha: Mazinagadama;¿antati Móysisariniaha sirotamakatogtsia kanidap ipantsarag? da.Apapcha vayaragiya. Mishat nat insiyam yov izooro istako anoa vayakiya.33Yov izooro istako ano vatach Apaptpotsia na zaganirago anoya. Apap ovaazaganiaro, ovsha tpotsiam tsaporonasztaro tarashia orotamash vayakiya.Ovsha tpotsia izooro tamam istakiya,táragiya Isoso. 34Itaro,payarosin, Ashiriya, Isosoa, vatamatshava. Katogats yov izooro istakoanoa iyam oro panagcha. Na yachayani,táragana.

35

giya. Táragiya; Vatatana novaya. YovApall zaganirago ano nov antana.Tarashipantana novaya. Siy novashtachitkinariasa, novaa magoankinariasa,

gachiazis, dabaria. Magishis Apalliampishtats donshaparia, táragiya Isoso.36Itaro, vadaritam siy novaa gataksa.Apallia vizporini paragitatis, vad novaagataksa.

37Itaro, yovaa tpots Aparich novamtpotsiriami vayarago an oro novagazzadkiya; novash tachitkiya. Tpotsnovash tachitko, novsha anoakapiatchiazi, dabari. 38Apall novaa nishtsaposh zaganiaro, yovaa novanachinaki anoa da payokina. Apall novaakamachtarago anori payokina. 39Novaakamachtarago, Tpotsiriatsish vanasiriksotagcha; minamtiyam Yashigopkanacharillpa, táragiya. Mishat,nas kachigacho, shiysha tpotsiriatsishichigoro itoyamayarosh tapachidagcha;novaa táragiya Apalli. 40Apap vaananovaa kamachtaragiya. Ashirocha, tpotsnovaa yasayarosin, novamon magu

6

Page 205: Candoshi bible   new testament

205

tatkatssin, orotamari tachillinayaApalliama. Apallish tárash tachillinaya.Ashicho, tsaporonas pastakacho, novshaanoa tpots itoyamayarori,chima, táragiya Isoso.

41Antaro anoa mazinaragosin, iyotiayshochini korakarini vaanpatatintsiyatkosin, kazabzabtagat ashiragana.¿Mayamshta Isos:rago nov antana, at? táragana. 42VatamIsosoa yasakaniva. Vapari vatachaOsiriniya. Vaniria yasartamaniya.¿Nitati Apallosh kayashino nishkosarag? dancha. Tpotsosh llortaragiya.Vaanatstamari mago atiya, táragana iykorakarini.

43,44Ashirocha, Isos shaniyshishoshtayaspatarago, táragiya; Vatsta,¿mayam sanpata tsiyataksa? Siy novaakoki payomam pinasaksa. DonnaAparich tpotsia magu putsiako, tpotsshanovash tachitchiaha, dabari. Itaro,magoa putsiakcho, novaa koki kispayochiya, vatam Aparich novanatstamzaganiragova. Shiaro, Apall tpotsiavanimam koskacho, novsha tpotsiriatsiitoyamachima; tapachidachima. Novtarashipantana. 45Apall tpotsia maguputsimpancha, vatam vaana kokyadamarini atova; Novani tpotsiaichigoro tayaspatachima atcha Apallikoko. Ashiriya, tpots Apariatsich kokmazinayaro, novaatstam koki kispayochiya. 46

tiyam da patarova. Itaro, minamaritpots Apallia kaapa pakiya. Vatatananova; Apall zaganirago antana.Ashiroch nov itsinsaro tayaspataki.

47Ashiri mazinagadama;nagtsa. Tpots novamon magu tatko,orotamari tachiya; Apallia tárashpayochiya. 48Novamon katogatsorotamashi tamapari ashiro tpotstachiya; nov tarashipantana. 49

rini katogtsia Apall zaganirago

anomonta kchitaragosin, ashirita tsappozap iposari tsiparagana. 50Itaro, minoyov ati an ashchiaha; nov tpotsiriatsikanatsipamam yasariazi. Apall novaallitaritamashiam zaganiragiya. Tpotsnovaa magoankinari, Yashigop tarashiakanatsipamam doncha. 51

pantana. Apall novaa nish zaganirago,nov nish tsaporonasosh kosaragtana.Notsiatsi pachidchiazi, dabari. Novamontpots orotamari ztaro tachillinpa atori,notsiatsi maritachima, táragiya Isoso.

52Koraksha anoa mazinayarosin,vaanpatatin zamamtarosin, ¿Tamariavaanatsi vanots chiyam maritach?Pinasakiya kapogorita, táyarosin,53Isossha:tsa; Donna siy novaa notsi katogos,misha donna novaa korasiri vakos,Apallia tárash payochiazis, dabari.Vatam Apap novaa zaganiragta danovaa magoanaksava; tárago. Navazariatsiri kamanchintspa yovaa atianoatsi. Donna siy novachichiamkinakos, orotamari da tatssa. 54Itaro,novaa notsi katogpaz ashkos, mishanovaa korasiri vakpaz ashkos, tarashishorotamash payotssa. Ashkinariasa, siyaakanachachiazi, dabari. Apall tpotsiavanimam koskacho, novsha siyaaitoyamachima; tapachidachima.55

mich kchitarchi. Itaro, novamon notsi,misha korasirimonatamti orotamariApalliam tachchi. 56Ashiriya, tpotsizooro novaa notsi katogpaz ashko,misha korasiri vakpaz ashko, oronovapat vashonad tachiya;dari tachiniya. 57Aparich novaazaganirago, novsha Apapamonari taki,vatam Apap tarashipaniva. Ashiritam,tpots novamonartanariya kchitakpazashiko, orotamari novamonari tachiya.Ashiri novashomari tchitagadama.58Apall zaganirago nov antana. Apall

6

Page 206: Candoshi bible   new testament

206

siro zitaminama zaganirago an tamaparida ashirina.gana. Itaro, novsha tarashia orotamashpanaktana yov novaa magoankoanoama. Tpotsiriatsi kanachamampinasaktana, táragiya Isoso. 59VatachaIsoso tayaspatarago ano. Otiayshochishshaniyshini yakat Kapárnátaragiya.

60Ashirocha, Isos vamkor anoamazinayarosin, Ov kok bamcha. ¿Chakaanoa mazinantapo? ¿Tamaria chiy anoapayochich? táragana. 61Donta tpotsIsosoa kamanko, Isossha chinaraganaanoa yasaragiya. Ashirocha, Isossha:¿Siy anomon xarakis? tárago. 62Nov natpotsiam kinaragitati, yosor Apallipvaptam kárkachori, ¿magishistamaychiazis? ¡Maya! araginashapariaxarachpasa. 63

pancha. Itaro, tpots chínash pakchiyamda istakiya Apalliama. Novanatsi kokisiyam kamankori, siyam tarashipancha,vatam Apallpat Vani tarashimashtatsamorova. Nov siyam ichigoroamistamam varitaktati, 64itaro siysa daichigoros novaa magoanaksa, táragiyaIsoso. Da ichigoros novaa magoanaksa,táragiya, vatam tamapigampania oronatstaragova. Sirotari iyaa viponashiamiposiaro, oro tamapigampaniayasaragiya. Ashirocha anoa táragiya.65Isos táragitamta; Anomad nov siyaaitsinsaro kamaniragina. Donna siyaaAparich magis putsiako, siy novashtachitchiazis, dabari, siyaa itsinsarotáragina, táragiya Isoso.

66Táyaro, Isossha vamkor zapanIsosoa kasaragana. ¿Chak ashishtapa?atosin, Isososh da tachitaragana.67Ashirocha,tsini kutsas tsibon matayaronianoatssha: ¿Siystava? ¿Kasapi atitamtissiya? tárago, 68Pitorsha: Mayistoroa,¿tamaria iy shiyaa kasachini? tárago.

Ashkachinariani,nia?niva. 69Iyna shiyaa magoanaktanicha.Shiy Apalltishcha Iposamarini, táragiyaPitoro. 70Isossha iyaatssha:ria, tárago. Nov siyaa kutsas tsibonmatayaro tpots iposaragina novashtachitamama. Iposaragtati,tamsha tpots yashigchichiam kinachiya,táragiya iyaatsi. 71Isos vaana vasinayasayaro, Otásariniatsini kamaniragiya.Otásarini, Simorini Iskáriyotarini vipa,Isosoam viponash kinaragita, zapishshaIsosoa tamapigaragiya. Ashiroch Isosanoa yasayaro kamaniragiya.Kamaniaro, kasaragiya.Ashiri yovaa Isos novashomari

tchitagadama tárago, anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Isos yosor Irosarinap natarago anoa kamanchintspa.

7 1Iy otiayshochini korakarini Isosoapachamam zadaragosin, Isossha

otiayash tsap xitchiazi;dama táyaro, Kárariayshori tsapxiragiya. 2Zapishsha otiayshochiamshabatshini pakchimsha pishtarago. An

rosin, tsibon matayaro maragana ano.3Ashirocha, Isossha zóvall: Nia tsapkasayarosh, otiayapsha tsap tagcha;Isosoa tárago. ¿Mayamsha ab davizporirish iponshiamish yamadaksha?4¿Nitati tpots nish machin taro anoshvaritariaha? da. Shanatsi korakam inapiatosh, ashiri tpotsosh zapanish shigcha.Ashkachinariasha,sin natstachshapsinaya, táraganaIsosoatsi. 5

sin, Isosoa tanasiaragana. 6Táragosin,Isossha: Natoritana novam da varitariya;nov zari da tatsamoriya. Itaro, ichigorozari siyam varitariya, tárago. 7,8Tpotssiyaa da natsakana. Itaro, nov tpotsia

6 7

Page 207: Candoshi bible   new testament

207

yotarishishia itsinsaro kamankori,ovshtisin anomad novaa natsakana.Ashiriya, siyma natssa. Nov natorinachiazi, vatam Apall yadamarininovam da tatsamorova; táragiyazóvalliatsi. 9Táyaro,yash natomasina taragiya.

10Zóvall nayaradsin, ovsha oshimonnataragiya. Da tpots vazapanpatanataragiya; tpots machin nataragiya;iyaptatam nataragani. Irosarinoshkosiaramchoni, vaanatsi pishoragiya.11Iy otiayshoch korakarini Isosoanachogaragana.shiam shaniyarsin, koraksha anosh:¿Isosova? táta táta ashiragana.12,13Itaro, tpots vaanpatatin zapantsiyataragana;gana. Korakarini iyaa naboniapa atosin,apilliri tsiyataragana. Vaanpatatintsiyatkosin, ashpatam tpots: Isosvanasirimishcha tpotsi, táragana. Itaro,ashpatam tpots: Doni; Isos gichikcha,táragana vaanpatatina.

14Antarosin,giya. Itaro, vadari shabatshishia daitopshigarsin, tochipparia matstoshiyaro, anosh Isossha Apallosh pagupshtoyaro, kapog tayaspataragiya.15Iysha korakarini ponirostayarosin,¿Tamaro tayaspataka? Vatam iyashiskoviararini da pshtoragova. Magotarikapog tayaspatakova; táragana.

16

giya; Nitati novana chinaki anoatayaspataki, da. Vaana Apall novaazaganirago, ashirocha Apalliatsimaritamkok kamanki, táragiya. 17Tpots Apalliakok payomam zadkinariya, novaa kokiyasachiya. ¿Chakaha koko?zova koko? ¿Dontati ashiro, Apalliazovakoko? táyarosin, novaa itsinsaronatstachillinaya. 18Chanatstamarikokich kamankoch,mari ogirtamam zadko ashtarchi. Itaro,

chiyaa kamachtarago anoatsimari kokkamankoch,zich, dancha. Itsinsaro tayaspatachchi;gichiz doncha. 19Itaro, siysa; ¡maya!Móysisarini Apallia kamachtamarinisiyam yadaragita, itaro siysa,tiyam tpots, da itsinsaro payoksa, vatamnovaa pachamam zadaksava, táragiyaIsoso.

20Támpo, tpots ichigorosin:tishcha shiya! ¿Chak shiyaa pachamamzadka? atosin, 21Isossha:rori, tpotsia minamari yararagori, siysaanomon kapog xaraksa. 22Sápatoshkanosamam varitakta, ashirita anoshzari kanosisosh lloraa tasi ktsopaksava.Yovamad Móysisarini:ria tas ktsopagcha ato anomad ashiksa.Kaapana Móysisarini ktsopamam dakamachtaragiya, vatam zitaminarinianoa oro payoraganava. 23Ashirochkamachtamarini yovaatsimari kasirotaro anoa payoksa. Ashiriya, kanosisoshktsopamam varitakinari ashiro,¿mayamsha tsiyantaksa yovamadkanosisosh tpotsia yararagi anomada?24Vatsta, Ivaziri chinarintspa; itsinsarochinagtsa, táragiya Isoso.

25Táyaro, Irosarinshochsha tpots:¿Dosha in vatat tpots yovaa pachamamzadkana ano? vaanpatatin táragana.26Pa; kamirana tayaspatakiya. Iykorakarini vatsta da atanaya.sinaya. Isos Apallcha iposamariniatpasinaya. 27Itaro,rini, dabaria. Apall Iposamarinikoskacho, ¿yapimasaha shitogach?Anoa yasamam pinasaktanicha. Itaro,Isosoatssha yasaktanicha;shochcha tpotsi, táragana Irosarinshochtpotsi.

28Táragosin, Isossha tayaspatako kokkapog tsiyataragiya ansho. Táragiya;Zoraktishcha. Siy novaa yasamanayasaktischa. Tarashiatsi yasaktamsa.

7

Page 208: Candoshi bible   new testament

208

Yasaktatiasa, itaro yov novaazaganirago anoatscha da yasaksa siya.¿Nitati novanta nish kosaragia? Llitarivaana novaa zadiaro, kamachtayarozaganiragiya. Siy kaapa vaa da yasaksa;magoankiazis siya. 29Itaro, novna vaayasaktana, vatam vaanpata taragori,ovsha novaa zaganiragova; táragiyaIsoso.

30Táyaro, iy korakarini Isosoapotamam zadaragana. Itaro,gana, vatam Apall yadamarini Isosoamda tatsamoragova. 31Itaro, tpotssha

gana. ¿Isos Vizporirini vanillia?táragana. Apall Iposamarini koskacho,¿antati Isosoa kasichiaha? dabari,táragana vaanpatatina.

32Kamapshiragitatssin, Paríshochsha tpots yasaragana. AshiriParísiypanshochpat otiayshochpatApallpan orkari tsiyataragana.sin,taragana Isosoa potamama. 33Isososhkosiarsin, Isossha: Natomasana nishpakich tachima tárago. Shiari, vaptamkanapchima. Yov novaa zaganiragoabitam vaptam kanapchima. 34Abtakamchori, itaro siy ab namampinasachpasa. Natachori, siysa novagazzadachpasa. Itaro, novaa da pagatssa,vatam ab namam pinasaksava; táragiyaIsoso. 35Táyaro, koraksha vaanpatatin,¿Yapiaha nach? táragana.choch tamaria da pagchich?ria tsap nayarallo, da pagachchi.Abiazova nayaro, iyashchiatstamotiayshochiatsini tpots pakcho, ¿doshaanoa tayaspatapi ato nachima at?táragana. 36¿Mayachta at? yasakiazini.Naki siy ab namam pinasaksa. Misha,novaa nachogakitatiasa, ashirita novaada pagatssa, vatam atova. Anoamagoankiazini iya,tina.

Ashiri yovaa Isos Irosarinosh kapogtayaspatarago anoa kamaniana.

———

Misha, yovaa Isos tayaspatako anomad potayani atitatssin, xapoaragana anoa

kamanchintspa.37Minosh zari shabatshishosh, zari

kizporcha shabatshishimona, anpashazari shabatshishia oro ivaptaranaya.Ashiriya, anosh zari Isos chiyzayaro,ichigoro tpots mazinapana ato, kizportsiyataragiya. Sachispaz ashiroApalligaz támarakos, novsha izooroistachintspa Apalliama. 38Novamonmagis tatkos, magishis Apall tárashorotamari tachiya; pastachiaha, dabaria.Kog nantar ashkita da pasitaroashiritam siyam da pastachiya, vatamApall kok atova; táragiya Isoso.

39Isos anoa kamanko, Apallia Vani atotáragiya. Doma Isos tsipacho, domaVaparip kanapcho, anpor Apall Vaniiyash magini donimoncha. Itaro, Isosvaptam kanaporamcho, Apall Vaniiyash tsaposh kosaragiya. Isosomonmagini tatkoni, Apall Vani orotari iyashmagishini takiya. Anoa ashcho anoa Isoskamaniragiya.

40Ashirocha, Isos anoa tárago,

gana. Ashpatamsha tpots: Isos vatachaApallia kok kamanimapani, nanchpaatini ano, táraganaya. 41Ashpatamshatpots: Apallcha iposamarini, táraganaya.Itaro, ashpatamsha tpots: Nitati Apalliposamarini, dabaria, táragana. Apalliposamarini kárariayshochiaha tpotsi.42¿Nitati Apall kok anoa taralliaha? da.Dápiyarinchichcha tpotsi. Dápiyarinishyaktarini, Birígosh llortachiya, atchaApall koko, táraganaya. 43Min tpots ato,min tpots ato, ashkosin, minamarichinamam pinasaragana Isosoatsi.44Apallia pagu ksotamapansha

7

Page 209: Candoshi bible   new testament

209

ashpatam Isosoa potayani táragana.Ashpatamsha tpots vatsta táragana.Ashirocha Isosoa da potaragana;xapoaragana.

45Xapoayaradsin, Apallpanip orkarixonarsin kanaporagana. Kosiarsin, anoshApallpan orkar Parísiypanshochpat tpotsshaniyiarsin, Apallpansha orkar:¿Mayamsha da potaragsa, xonaroskanapiashinsava? mag táragana.46Ksotamapansha: Xapoaragtanicha; ovkok kizporcha. ¿Chakpataha ov kokvaritach? táragana. 47Parísha tpots: ¿Tamasha gichziatsimsha siykis mazinaksa? tárago. 48Iyaatsshakorakatsini napagtsa.yam Isosoa magoanchiazini? dabaria.49Itaro, ¿piyartachia tpots chakaha anoachinako chinach?niatsi kok pakchiyam da yasakana. Llortamapari ashiro magshartava. ¿AntatiApall anoa tpots ksaha napach? magtáragiya. 50Itaro, Níkotiamsha korakaamag yámaragiya. Níkotiam Paríshochimontamta tpotsi. Vatatam siroIsospat psan tsiyatarago antamta tpotsi.51Ashirocha Níkotiamsha: Ichtaro,tpotsia toxiykiaroni, mashkoni, tsiyatssiaichigoro mazinayaroni, anomonshanatstatariniya. Natstayaroch, vanitarchi.Donna ashkoch, itsinsamam pinasakiya.¿Móysisarini anoa kamachtaragova?Ashiri Isosoa yasayanimani, táragiyaNíkotiamo. 52Táyaro, Apallpanshaorkari: Vatsta; ¿mayamsha atsha? DoshaIsosoam viponash kinapi atopshashiyaya, táragana. Móysisarinia virkarnapiarosh natstagcha. ¿Nitati Apalliakok kamanimapan Kárariayashpariallortachiya at? Móysisarini kok anoaatiaha, da, mag táragiya koraka.

———

53Táyaro,sin, koraksha vaptam ichigorosinkanapotaraganaya.

Ashiri yovaa Isosoa potamamxapoaragana anoa kamaniana.

Misha, yovaa korak Isosoa yotaritam inamam zadaragana anoa kamanchintspa.

8 1Ashirocha, ichigorosin nataragsin,Isossha machip Orípap sora natiaro,

anosh maragiya. 2Potamsha zari potoriIsos Apallip pagu yosor nataragiya.Anosh kosiaro, tpots zapan Isosoa

gana. Kosiarsin, shaniyiarsin, Isosshakoxiniaro tayaspataragiya. 3Anoshtayaspatako, Móysispaniri virkarikamanimapani, misha Parítam tpots kosataragana. Kizaapotayaradsin, pshiratat ashiragana. Ankiz yotarit taragiya. Vibogarpatiponanav paragana. Ashirocha, Isosoamashkatssin, kizapa kosaragana.Kosiarsin,gana. 4Kizaa toxiykiarsin, Móysispanirivirkari kamanimapansha: Mayistoroa, inkiz yotarit tako kchini paragtanicha,tárago. 5Móysisarini kok pachamamkamachtaragiya anomashiatsi tpotsi.Patobchipat pchagtsa atcha Móysisarinikoko. Ashiriya ¿tamaychiazini iya?¿Amaksha shiya? táragiya Móysispanirikamanimapani. 6Mago Isosoayachamam táragiya.nari, da itsinsaro yámko, iysha

naya. Ashirocha, mashiarsin, Isossha damosá yámaragiya. Timochiaro, ovpattsapomon yadayadar ashiragiya.7Ashirocha, mash mash ashiragsin,Isossha yosor napiaro, yámko táragiya;Yov tpots yotaritshishirinia doni, tsasiritako anoma chtaro patobich taashichpa, táragiya Isoso. 8Táyaro, yosortimochiaro, tsapomon yadayadarashiragiya. 9Yadacho, vachinshapaziksin nanata, misha nanata,rall ashiragana.

7 8

Page 210: Candoshi bible   new testament

210

naya. Káchigaraganaya. Kizatsimkamigaraganaya. Vad xiyxiav ashko,Isosoa tasasasav ashiragiya. 10Isosshakizaa pakiaro, ¿Tpots shiyaa pachamamzadaragana anova? ¿Chakshta shiyaapachachill? ato, 11kizsha: Ichia, na tpotsnovaa pachamam vanintaha, táragiya.Isossha: Ashiriya,tamtazi, dabari, tárago. Mapiyroshnatscha, zaa. Itaro, yotaritshishiriatsishizooromamarisha ksagcha; táragiyaIsoso. Táyaro, kasaragiya.Ashiri yovaa korak Isosoa yotaritam

inamam zadaragana anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Isos yosor tayaspatarago, Apallia itsinsarocha kamanki, tárago

anoa kamanchintspa.12

tako táragiya; Husin tamapari ashirotakina nova; tovasinimpantana. Tpotsnovash tachitko tonimosh da takiya.Itaro husinishpaz ashiro tachiya,táragiya Isoso. 13Parísiypanshochshatpots: Shiyaa kokish mazinamampinasaktanicha, vatam shanatstamariatshava; táragana.

14Isossha: Novanatstati kamankori,ashirita itsinsaro kamankina, vatam yovnovaa zaganirago anoa yasakinava;misha vaptam kanapchinava; tárago.Itaro, siy anoa da yasaris. 15Siy oroivaziri chinaksa; itsinsaro da chinaksa.Tpotsid novaa atos, da itsinsaro novaayasaksa. Itaro, novna da tpotsia yotarittsiyatki. 16Ashiritata,riana, itsinsaro natstachina, vatam danovani natstakinava. Apap novaazaganiaro, novaptatam vashonadyasakaniya. 17Novanatstati kamankori,itsinsaro kamankina, vatam Apappatkok tatsamoriniva.rini, Tsibon tpots minamari kukozpayoko an kukoz vaptatcha, atcha.

18Ashiri mazinagtsa: tsibon novaakamankiya; novanatsi kamankori,Apaptam novaa kamankiya. Apapvatacha novaa zaganirago ano atashina.Ashiriya, nov koki vaptatcha; táragiyaIsoso. 19Parísiypansha: ¿Natova,Aparshava? táyaro, Isossha: Siy novaada yasaksa. Ashiri Apapatstam dontamyasaksa, tárago.riasa,tampasa. Itaro siy vatam novaa damagoanaksava; táragiya Isoso. 20Anosh,Apallosh pagu tayaspataragiya.nogiri vatadpono tayaspataragiyayovash korik pshtashish taro ansho.Ashirita, koraksha Isosoa da potaragana,vatam Apall yadamarini Isosoam datatsamoragova.

21Isos korakaa táragitamta; Novshakazorokchori, anamonsha novashkosamam zadkitatiasa, pinasachpasa,vatam yotaritshishiris vad tarova.Yashigop natssa siyaya, táragiya Isoso.22Koraksha vaanpatatin:tariparia pachapi atoparia atiya?táragana. 23Isossha vad tayaspatako; Siynish tsaporonasshochtischa; magishisoro sarich sarich ashiksa, tárago. Itaro,nov ivarpichtana; tsaporonasshochiazinova. Nov chinashi itsinsamcha.24Ashiriya gotazi siyaa ati;ris vad taro, ashiriya yashigopparianatssa, átana.kos, Vatacha ini Apall zaganirago ano,donna novaa atos, izooros yashigopnatssa, táragiya Isoso. 25Koraksha:¿Ashiri shiy chakanasha?sha tpotsish shiya? táyarosin, Isossha:Oro nov siyaa kamaniragi antana,tárago. 26¿Nov siyaa vanipahatsiyatamam tar? vatam yotaritatsimchinaksava. Siy donta novaa kokimagoanakchos, ashirita nov siyaaitsinsaro kamanchima. Apap novaazaganirago, ov itsinsaro yasakiya; gichiz

8

Page 211: Candoshi bible   new testament

211

vanintaha. Ashirocha, Apapaa kokpayokori,rori, anoritam tsiyatsis nish tpotsoshkamankina, táragiya Isoso. 27Korakshaanoa da kaapa magoanaragana; Isos

gana. 28Ashirocha,ragiya; Nov na tpotsiam kinaragori,

pasa. Shiaros, novaa yasatssa. Invatacha Apall zaganirago ano, novaatátssa. Anosh, zoraktishcha; IsosVapariatsim kok mazinayaro,mari iyam kamaniragiya, táchpasa.

29Apap novaa kis napada atori, orotariApapaa kok payokina. Ashirocha novaniminamariti da taki; Apap novapta orotaratarav ashkiya; oro iponkiniya,táragiya Isoso. 30Anoa mazinayarosin,ashpatam Isosoa magoanamanamagoanaragana.

31Ashirocha, Isoso korak pakichmagoanaragana anpat tsiyataragiya.Novaa koki izooro payokchos, novamaiponshi kinatssa. 32Apallia kok itsinsaropayotssa; yasatssa. Shiaros, anomadshadosha mchachoa tatssa, táragiya Isoso.33Koraksha: ¿Mayamsha atsha? ¿Antatiiy mchochoazini? dancha. Iy Áparárinchichtanicha lloranorini.chia mchachortamam vanintaha,táragana koraka. 34Isossha: Kaapa novaakoki mazinagtsa; Tpots yotaritshishiachinako, yotarit tako, yashigumchachortakiya; ashkacho vaanatsiitotsimam pinasakiya, tárago. 35Mchachtpotsosh pagu tako, magotari llortamapari ashiro takiya. Itaro, vipshaorotamari takiya; pastamam doncha.36Novsha ashiritamana; kizportamana.Nov ipariatsiarori, nov siyaa itotsimamvaritakina. Itaro, nov siyaa itotskachori,yanpomam vanintaha. 37Iy Áparáchichtanicha, atos,cha, vatam anchich llortaragsava. Itaro,

siy da magis Áparámarinpatatatsamoksa. Novaa koki kapogorigatkos, novaa pachamam zadaksa.¿Antati Áparámarini anomashiachinarag? da. 38Aparis llitaritamashtariya. Siy anoa kok payomam zadaksa.Itaro, novna Apapaa kok itsinsarokamankina. Yovari novaa kamachtaragoanori payokina, táragiya Isoso.

39Táyaro, koraksha: ¿Antati aparinillitarit tar? Minamari Áparámarinivatacha iy aparini, táyarosin, Isossha:¿Kaapanaria siy Áparámarinchichis?Ashirinariasa, Áparámarin tamaragpariashiritam vanasir tatssa. 40Itaro, siynovaa pachamam zadaksa; yovamadnov Apallia kok itsinsaro kamankianomada. Apall novaa kamachtaragoanoatsimarita kamankori, itaro siygataksa. ¿Nitati Áparámarini Apalliakok gatarag? da. Kis payoragiya. 41Itaro,siy apariatsis llitaritamashia kok kispayoksa, táragiya Isoso. Korakshakizpor tsiyantayarosin, ¿Nitati iyshochitamini vipini? da. Áparáchichtanicha. Apall iycha apariniminamarita. Áparámarini tamapariashironi Apallia itsinsaro magoankiniya,táyarosin, 42Isossha:riasa ashiro novaa chinachinapsa.Apallcha novaa zaganirago, nishtsaporonas natom takina. Antatinovamonta vizpori kosaragi, da. Apallvaana zadiaro, novaa zaganiragiya.Ashiragta, novaa gataksa. 43¿Mayamshanovaa koki da mazinaksa? ¿Mayamshada magoanaksa? ¿Nitati siy itsinsarotamam zadkis? da. Magishis sarichsarich ashiksa. Anomad novaa kokimagoanamam pinasaksa. 44Apariatsiskok llitaritamashia kis payoksa. Aparisvatacha yashigoya. Yashigoatsimari kokpayopani atssa siya. Yashigu orosirotamasta vapachcha.tsimari chinaragiya. Apallia kok oro

8

Page 212: Candoshi bible   new testament

212

gataragiya. Gichiz yashigosh orotatariya. Gichko, magosh chinako anoritsiyatkiya. Yashigu vayagichirircha.Tpotsia yotaritshishpaniam inakiya.45Itaro, novsha Apallia kok itsinsarokamankina. Ashirocha siy anomadnovaa da magoanaksa, vatamyashigshomari tachitaksava. 46¿Yapiahayayaros novaa yotaritam inchis?pinasaksa. Nov yotaritshishiri doncha;ashiriya nov koki itsinsampancha.Ashirocha, nov siyaa kukiatsi itsinsarotsiyatkori, ashiri mayamsha siy danovaa koki payoksa. 47

napsa. Itaro, siy Apallchichiazis, doni.Ashirocha Apallia kok pinasaksamazinamama, táragiya Isoso.

48Koraksha: Gotazini shiyaa tarallini;Shiy Samárshochtishcha; yashigushiyash tariya, táragtanicha.yarosh, piyari tsiyat tsiyat ashiksha,táragana Isosoatsi. 49Isossha: Yashigunovash doncha. Nov Apapatsimarichinakina. Chinaktati, itaro siy novaada chinaksa. 50Novanatsi ogirtamam dazadkina. Itaro, Apap novaa vaana;Shiyaa kischa chinaki, atcha novaatsi.Apap vaana novaa yasakiya. 51Novaakoki kaapa mazinagtsa; tpots novaakoki payoko, ayamtati tsipachiahadabari, Isos tárago, 52,53koraksha: Nashiyaa izooro yasayanicha;cha; yashigchichtishcha shiya, táragana.¿Tamariaha tpots shiyamon kokishashchillina? Zitaminarini Áparámarinitsiparagiya.rini ichigorosin tsiparagitamanaya.¿Antati shiy tarashipanish? ¿Antati shiyanoa yanorish? da. Shiy llortishcha.Ashiriya, ¿mayamsha shiy, Novaa kokipayoko ayamtati tsipachiaha atshashiya? ¿Shiy tamamshasha? táraganaIsosoatsi. 54Isossha:tsi ogirtapi tiazi ati? da. Ashkinariana,

gotaritparina tsiyatkina. Itaro, Apapnovaa vaana kizporiam inakiya; novaachinakiya. Siy Apallia gotis Aparini atis;an vatacha nov Aparina. 55Apalliakaapa nov yasaktana; itaro siy Apalliada magoanaksa. Novnari Apalliayasariazi atinariana ashiro, siy tamapariashiro vayagichiriam kinachparina.Itaro, nov Apallia izooro yasakina; vaakok izooro payokina. Orotamaripayokina. 56Zitaminarini Áparámarininovaa yasaragiya. Yasayaro, magushabataragiya, táragiya Isoso. 57

sha: ¿Tamasha ashiksha? ¿Donta kizporvachinarosh, nov zitaminaa Áparániatsini paragtana atsha shiya?Kapogori gichiksha, táyarosin, 58Isossha:Itsinsaro nov siyaa kamankina; ashiriyaniri magoanagtsa; tárago. DatomaÁparámarini llortacho, nov orotaritaragina. Nov Apalltana, táragiya Isoso.59Táyaro, koraksha: Ovaa pachayani,atosin, patobchia yata ashiragsin, Isosoapatobichpa pachamam zadaragana.Itaro, Isossha vaanatsi pishokoaragirisha nataragiya; Apallish pagushitogaragiya.Ashiri yovaa Isos korakaa vaniako,

vaantarishtisin gataragana anoakamaniana.———

Misha, yovaa Isos vach mchosaayararago anoa kamanchintspa.

9 1Minosh zari, kanosisosh, IsosIrosarinosh xito,

garagiya vach mchosatsi. 2Iyaptatamviponashpatini xiraginiya. Ashirichamayagaragoni, iysha: Mayistoroa,¿mayamadaha vach mchos llortarag?¿Vaparimadazova yotaritshishiriniashirago? ¿Dontati ashiro,zova ashiragova? táragoni, 3Isossha:Doni, anomadaha ashirag, da. Itaro,Apall novanatsi vizporiri yamadapi ato

8 9

Page 213: Candoshi bible   new testament

213

ashiragiya. 4,5Nov nish tsaposh takori,natori tárashiam tovasiniampantananova. Apall novaa zaganirago, ashiriyaApall tamatarpari ashtachima. Vachmchosaa yaramapantana.riana, pinasachparia. Papcha, zarmagotari pochpa. ¿Tamayria psanzapshtakchoni istachini? táragiya.

6Táyaro, tsapomon kavachiaro,tsaronam pakchi tinaragiya. Shiaro,mchosa vachosh podaragiya. 7Podayaro,Kogop chomashiship Siróma sora abnayarosh, kachish kupashini, táragiyaIsoso. Siróma iyashoch kukini,chomashiam vach vayama, atoniatiniya. Ashiriya táyaro, vach mchosshanatiaro, ab kogop koparagiya.Kopayaro, vanasirsha naparagiya.Shiarallo, Vaanpia nataragiya.

8

naya. Vach mchosama oro korikigazkoxinxiniav ksotatav ashtariya. Vamkortaragtamta. Ashirocha, vach mchosaapakiarsin, vaanpatatin tsiyatkosin,¿Tamash vach mchos tarago an ashira?¿Dosha an? táragana. 9Ashpatam tpots:Vatatcha, táyarosin, ashpatamsha tpots:Doni. Llitaritparia. Antati niaha;táragana. Itaro vach mchossha tpots:Nov vatatana; kachi mchosamoniantana, táragiya. 10Tpotssha: Ashiriya¿tamasha na napakshasha?tish kchiatsish yararagsha? táragana.11Vach mchossha: Isoscha kchishitsaronpa podayaro, novaa kogoshkupashini táyaro, novsha kchiatsikopayarori, natsha vanasiri naparagi,táragiya vach mchosa. 12Tpotssha:¿Natova Isosova? táyaro, vachmchossha ¿Yapimasaha? Yasariazi,táragiya.

13,14Ashirocha, potamsha tpots vachmchosaa Parígana. 15Anosh kosiarsin, Paríchia kamaniragana yovaa Isoso

kanosisosh yararago anoatsi. Paríshochsha: ¿Tamayarosh na napaksha?atosin, vach mchosamonsha: Isoskchishi tsaronpa podayaro, kogoshkupashini, táyaro, novsha kchiatsikogosh kopayarori,gina, táragiya. 16Táyaro, anomonshaParísiypanshochsha vaanpatatinnabaptagat ashiragana;gana. Ashpatam: ¿Antatiya Apall Isosoazaganiragiaha? da. Vaantari kapoggichkiya, vatam kanosisshota dakanosko kizporiaro yarkova; atosin,ashpatamsha tpots: Doni, antatipiyartach tpots ashimam vanintaha, da.Donna Apall istako, ashimampinasakiya, táragana ashpatamta tpotsi.17Táyarosin, vach mchosamonatssha:¿Shiy Isosoa amaksha? vatam kchiatsiyararago atshava; táyarosin, vachmchosamonsha:panparia átana, táragiya.

18Ashirita, Parímam gataragsin,naha tpotsi? dabaria, táragana.Ashirocha, vaparia korozoraganavaniriatstamta. 19Kosiaro, mashiragana;¿Kaapa vatat shiy iparish? ¿Mag shiyoro nia vach mchosari tatsiporagish?¿Na tamaysha napka? atosin, 20

sha: In vatacha nov ipari. Orotarichavach mchosamon llortaragiya, tárago.21Itaro, natsha napko anoa yasariazini,vatam kchini da paraginiva. Mishat¿Chakamasaha yararag? atiniya.Yasariazini. Itaro, izooro yasamamzadkos, vaanatsi ipariatsi mashagtsa,vatam vachinava; vaana kamanimamvaritariya, táragiya vaparshita. Táyaro,vaptam kanaporagiya. 22Poniko,Isosomad vaniarodama ato, Isosoa dakamaniragiya, vatam Parísiypanshochsiro vanichintspa táraganava. TpotsIsosoa istakchosin, Isosoa ApallchaIposamarini tákchosin,

9

Page 214: Candoshi bible   new testament

214

nipa, táraganava. Parísiypanshoch orotpotsia kapog niramam vaniaraganaya.Ashirocha, tpots Isosoa tsiyatamamkapog poniragana. 23Anomadsha vaparkamapshiragiya. ¿Chakamasahayararag? Ipariatsi mashkos, vaanakamanchiya, táragiya.

24Ashirocha, Parísiypanshochsha vachmchosamonatsi yosor korozoragana.Kosiaro, Parísiypanshochsha: Itsinsaroshkamanigcha; gotish Apallia gichillpa,táragana. ¿Nitati Apall Isosoazaganirag? da; vatam Apallia kok daitsinsaro payokova; táyarosin, 25vachmchosamonsha: Anoa yasariazi, itarominamari yasaktana;monta na vanasirsha napkina, táragiya.26Parísiypanshochsha: ¿Isos shiyaatamaraga? ¿Tamayro kchiatsishyararag? atosin, 27vach mchosamonshayámko táragiya; ¿Mayama yosorkamanchia? vatam siyaa itsinsarokamaniraginava; tárago. ¿Mayamshayosor mazinapani atssa? ¿Isosoamagoanpani atos novaa mashkis?Viponashiam kinapani atis siya,táragiya vach mchosamona. 28¡Maya!anoa mazinayarosin,ganaya; mantsiri tsiyataragana vachmchosamonatsi. Shiy yotarittishcha;shiy Isospantamtishcha koko. Itaro, iyMóysisarinia kok,rago anoatsimari chinakaniya, táragana.29Apall Móysisarinpatini kaapatsiyatiaro, virkariam toyadaragiya.Itaro,rag? Iy yasariazini, táragana. 30Vachmchosamonsha: ¿Tamaysha siy Apalliavirkari kapogta natstakos da Isosoayasaksa? ¿Tamaysha siy chakamasahaIsosoa kamachtarag atssa? tárago.Apallshacha Isosoa kamachtaragiya,vatam novaa kachi yararagova.31,32¿Antati sirotamastati tpots vachmchosaa yartariaha zitaminarini?

dabari. Itaro, llortakchi anorita kachimchostaragitati, Isos kchiatsiyararagiya. Donna Apall istako,ashimam vanintaha. Chiy da Apalliakok itsinsaro payokoch, Apallsha chiyaada mazinakiya. Itaro, chiy itsinsaropayokoch,kiya áttanicha. 33Ashiriya, donna ApallIsosoa vaana kamachtarago, ¿antatinovaa ashiriaha; novaa yararagiya?dabaria. Itaro, vatam novaa vaanayararagova; táragiya vach mchosamona.34Koraksha: Shiy yotaritshishimadkachish mchostaragova. Shiyyotaritpantishcha. ¿Tamariaha shiy iyaatayaspatachish? Vapa, zamagi;táyarosin, tonontaradsin, izooro kapiatashiragana.

35Shiarsin, Isossha tsiyatsis yovaakapiataragana anoa mazinayaro, vach

giya. Pakiaro, táragiya; ¿Yov tpotsiamkinarago anoa shiy magoankish? táyaro,36vach mchosamonsha: Aa, magoanpiatina. Apall zaganirago anoa yamadada.Pakiarori, magoanachshaparina,táragiya. 37Isossha: Vatatana novaya;yov tasasarish ani. Yov shiyapat tsiyatkinov vatatana, tárago, 38

monsha: Nov shiyaa magoankina; shiyApalltishcha Vipish, táyaro,yaro, Isosoatssha ogirtaragiya. 39Shiaro,Isos tpotsiatssha ichigoro táragiya; Novtpotsia iposamam kosaragtana. TpotsApallia da magoankitatssin, vaachmchospaz ashiro takitatssin, novshamagoa putsiakchori, magoanchillina;yarchillinaya. Itaro, tpots magotariApallia kapog yasaktaniya atitatssin,novaa magoanamam gatkosin,orotamari vaach mchospaz ashirosinnovam xarakshillinaya, táragiya Isoso.40Parísin, Isosoa kok mazinayarosin, ¿Antatiiy mchospaz ashironi takani? Iy Apallia

9

Page 215: Candoshi bible   new testament

215

kapogori magoankiniya, táragana.41Isossha: Tpots Apallia dontamagoanko, itaro novaa mazinako,novsha istachima. Itaro siy kapogorimagoankini gotis atssava. Ashirochanov siyaa istamam pinasakina; siyyotaritshishosh orotamari tatssa.Kamogchiazis dabari, táragiya Parípanshochiatsi.

10 1Itaro, novaa koki kaapamazinagtsa, táragiya Isoso.

Tpots opiahaa shochipi ato vachonogpshtomam da zadkiya;zimon ivaz káriaro, pshtokiya. An tpotsvashchirtada. 2Itaro,pani, opiaha amoyarini chinozpan orovachonogiri pshtokiya. 3Pshtopi tákcho,ksotamapansha tavatchiya.sha pshtoyaro, vaanatsi opiahariniatsisoraa koroz koroz ashchiya. 4Opiahshavits mazinayarosin, chinozpanoshtachitatagatall ashkanaya.sha machtayaro, yamazayaro, pastopmachkiya kis katogomama. 5Tpotsiapiyartachia da mazinakana; izoorogatkana. Piyartachia tpots kapogponirosin, mago sovasovatagallashkanaya.kana. Nov tpotsiri ashikpaz oroashtachillinaya, táragiya Isoso.

6Tárago, anoa kukoz pidanarokamaniaro,mam pinasaragana. 7Ashiriya, Isosyosor tayaspatako táragiya; Novaa kokikaapa mazinagtsa. Novamari vachyapshtomapanpaz ashiro tarinaApallsho. 8,9Novamon Apalloshpshtokcho, vaniashia kamogchiya. Oronovamon kis tachiya. Apalliam pishtatsdonshaparia. Itaro, llitaritsha tpotsvashchirsincha. Vapchavsincha. Antpots Apalliatssha tiptsiri gichziavaniaragitatssin, itaro Apallsha tiptsir

ragana; gataragana. 10Itaro gichimapan

tpots yotaritcha. Shochimamarichinakana; pachamamari chinakana;kachigamamari zadkana. Itaro, novshatarashia orotamash payopana atori,kosaragtana. Apallosh kis tapana atoriistamamari chinakina.

11Napa: nov chinozpan tpots orkartamapari ashiro takina. Tpotsiriatsiistapi atori, tsipaniatstati pachidchiazi,dabaria. Tpotsiriami tsipachima. 12Itaro,siy tpots chinozpan mochchor tamapariashiros korikigazimari chinayarostaravaztaksa. Yotaritshish toshiko, gotisponikpaz, misha sovakpaz ashkos datapachidaksa.shish pshtokcho, ovshtisin kiyogkachiykana. 13Ashirita, siy istamam dachinaksa, vatam korikigazimarichinaksava. 14,15Itaro, nov chinozpantpots tamapari vanasirimshi ashirotakina. Nov Apapaa yasaktana; ovshaashiritam novaa yasakiya. Ashiritam,nov tpotsiriatsi yasakina; tpotsirshatananovaa yasaktamsina. Tpotsiriatsi kapogchinakori, tpotsiriami tsipachima.16Ashkachori, tpotsiri zapan tachiya.Nov llitaritatsta arapchiatsta tpotstpotsiriami inachima. Ovshtisin novaakoki mazinachtampasinaya. Ashkacho,tpotsiri vashonad minamaritpaz ashirotachillinaya. Novantarisha ksotchima.

17Apap novaa kizpor chinakiya, vatamvaa kok oro payokinava. Ashiriya,novsha tpotsiriami tsipachima.ritati, yosor támiarori, tachina. 18Sanazadkos novaa pachachiazis, dabari. Itaronovana zadkori, tpotsiriami tsipayarori,yosor támchima. Novana ashimamxapchiazi, dabari. Ashimam varitakina,vatam Apap novaa kamachtaragova;táragiya Isoso.

19Nayaralloni, anomonsha otiayshochkorak yosor vaanishtisin kozizimonshanabaptagat mag ashiragana; magoaz daminamari chinaraganaya. 20Ashpatam

9 10

Page 216: Candoshi bible   new testament

216

mag táragana; Isos miroasilltayaparia;Yashigparia. Vatsta; vaani antapa, magtáraganaya. 21Ashpatamsha: ¿Nitatimiroasilltayaroch, anoa tsiyatarich? da.Itaro ov kok kizporcha, vatam vachmchosatsta yararagova, mag táragana.Ashiri yovaa Isos vach mchosaa

yararago, otiayshochsha korak vadIsosoa gataragana anoa kamaniana.

———

Misha, yovaa Isos yosor nov Apallpata tatsamoatana tárago anoa

kamanchintspa.22

shishiam yosor shaniyaragtanichaIrosarinsho. Isos anshotam yosorpshtoragiya. Diciembresh tsopi oroshaniytariniya. Apallia pagu pagoraginianoam shabatshishiam itopshigamamanosh shaniyaraganiya. 23Ashirocha,Isos anosh pshtoragiya.maa kapog kapamommaa Sáromonasiro yásamaraginiya. 24Ashiriy Isosanosh xito, iysha korakarini Isosoaitorpiraganaya. Toxiykiarosin,sha iyaa da vazariatsiri kamaniksha?táragana.rini iyam istamam zaganchiya. Kamapashiy anniasha ashiro, ¿tamamshashatpotsish shiya? táragana koraka.25Isossha: ¿Vanipa nov siyaa itsinsarokamaniragi? Ashirita novaa damagoanaksa; gataksa, tárago. NovApapamon vizporirini tpotsia yararagianomon novaa yasamam varitaragiya.26Anomon varitarta, itaro siy novaa damagoanaksa; novaa gataksa, vatam novsiyaa da tpotsirinava. 27Itaro tpotsirinovanatstamari koki mazinakanaya.Mazinayarosin, novash tachitkanaya.Novaa yasakanaya; novaya tpotsiriatsiyasaktamana. 28Novsha tarashiaorotamashia panakina; ayamtatikanatsipchazillinaha, dabaria. Nov

kizpor istakori, ¿chakaha novaaitotsich? Orotamari ksotchima. 29Apaptpotsiriami vayaragiya. Nov tpotsiritsaporonasshochia ichigoro kasikanaya.Apapaa itotsimam vanintamtaha.30

niya, táragiya Isoso.31Isos tárago,

sin, yosorsha Isosoa pachayani atosin,patobchia yaragana. 32Itaro, Isossha:¿Mayamsha novaa pachamam zadaksa?Apapat vizporirini tpotsia zapanistaragina. ¿Mayamad novaa pachapaniatssa? táragiya Isoso. 33Koraksha:¿Antati yovamad vanasiri istaragishanomad pachakiazini? da. Yovamad:Nov Aparpatich tatsamoatana, atishanomad shiyaa pachamam zadkiniya.¿Mayamsha tpotstatish shanatsiApalliam inaksha? Apallia yotaritaminaksha shiya, táragana. 34Isossha:¿Antati apallpotsiam novanatsi inaki?da; vatam Apall vaanatsi tamapariashiro chiyaa inakova. Apall yadamarinivatam atova; Siy nov tamapari ashirostaksa, táragiya Apalli iyaatsi. 35Ashiriya¿vatam Apallia kok vaadaritampayokinava? Apall yadamarini orotaritariya; da pakchiyam mantsiriya.Sirotama zitaminariniatsis anoakamaniaro, toyadaragiya.richa yadama atiniya; pastamamdoncha. 36Ashiriya, vatam Apap novaavaana kamachtayaro, nigiam tsaporonaszaganiragova. Zaganiaro, nov tpotsiamkinaragina. Ashirocha nov ashkashina.Ashiriy nov Apalltana Vipi táragori,itaro nov novanatsi apallpotsiaminachiazi, dabaria. 37Misha, Apapaa kokdonna payokori, ¿ashiri tamariaApapamon vizporirini tpotsia istachi?Ashkinariana ashiro, misisina novaagatamam varitakiya. 38Itaro, vatam

nava. ¿Mayamsha anoa da magoanaksa?

10

Page 217: Candoshi bible   new testament

217

Dontatiya novamon magis tatkos, ashiri¿mayamsha yararagi anomon da magistatoksa? ¿Vasha da kachis paragis?Ashiriya anori chinagtsa. Yovamonyarki anomon magis tatkinariasa, novaayasachpasa. Anoshparia novaa:Zoraktishcha;cha shiya, novaa tátssa, táragiya Isoso.39Táyaro, koraksha yosor potayaronitomaniani táyarosin, Isossha shitogtananata shiarall ashiragiya.

40Nayarallo, yosor iyapa iponoronikogop Ortágap nataragani; kogoakitaraganiya. Yap apochirini sirotamatpotsia ichomarago ab kosaraganiya.Anosh kapog taraganiya. 41Anoshtaroni, tpotssha zapanin Isosogazkosaragana. Vaanpatatin tsiyatkosin,Vagarini donta vagoyaa yararago,itsinsaro kamaniragiya; gichiragiaha,táragana. Vagarini Isosoa kamaniragoan kok ichigoro tatsamialliya.42Ashiriya, Isos zorakcha ApallchaIposamarini, táyarosin,ragana Isosoatsi.Ashiri kamaniana yovaa Isos nov

Apallpata tatsamoatana tárago anoatsi.———

Misha, yovaa Isos Arásaroa itoyamarago anoa kamanchintspa.

11 1Arásaro tpots sora yaktashPitániyash taragiya. Ovsha

kizpor kas yotaragiya. An Mariychavayochi; Marat vayochtamcha. 2An

shia tochomarago ano. Isosomon vatstochomiaro, mochpata tachig tachigashiragiya. An vatatcha Mariya ati ano.3

giya. Ichia, vavari kas yotayaro,tsipamam zadkiya, Mariy atcha tágcha;tárago. Vavariatsi Arásaroa vatam shiykizpor chinakshava; attada tágcha;táragiya Mariya. 4Tpots Isososh arap

tsiyatssia vayayashino,yaro, iyaatssha viponashiatsini: Arásartsipamam zadkita, itaro vatstamamaritsipachiaha, dabaria, tárago. Itaro, Apallnovaa vizporiri tpots pagpana atoashtachpa táragiya. Nov Apalltana Vipikizporiarori,naya, táragiya Isoso. 5,6Táyaro, anshoriOrtáganog kog taragiya tsibon zari;Mariyap da mosá nataragiya. IsosArátaa tamapari ashiragiya. Arásaroa vizarikizporitam chinaragiya.

7Anosh tsibon mayaroni, Isosiyaatssha viponashiatsini: Pza nayaniya,tárago. Otiayap tsap yosor pagani;táragiya. 8Iysha: Mayistoroa, ¿tamarianachish? Siginasha shiyaa pachamam abzadaraganava; táragoni, 9Isossha: Ashtapagani, tárago. Apap yadamarini vadnovam pishtariya. ¿Ashiri tamari novaamosá pachachillina? Kashchirish xikoch,kamiran pakoch, pantsamam vanintaha.Ashiritamcha novam tsipani. 10Itaro,psan xikoch, kachich da pakoch,pantsamam tariya. Ashiritam, psanpazashiro nov zariri tatsamkacho anoshtsipachima, táragiya; vaanatsi kamanko.11Antarago, Arásaroatssha kamanko, Iyamikorini na mayalliya; ashirita,itoyamachima; pza; táragiya. 12Iysha:Arásar makinariya ashiro vaanipariatámchiya, táragini. 13

paragoni, magoparia kanoskiya atonitáragtanicha. Itaro, Isos Arásaroavatsipon kamaniragiya. 14Ashiritáyaroni, Isossha: Doni, ¿antati magomakiaha? izoriaro tsipayallo, tárago.15Arásarosh tarinarianiya ashiro,vagoyaa itoyamakchori, siysa novamonpakich magis tatkinapsa. Itaro nasiyamon nov magi kischa, vatamaraginasha yamadachinava. Ashirimikiaroni nayani táragiya Isoso.16Táyaro, Tomássha: Ashiriya, iysha

10 11

Page 218: Candoshi bible   new testament

218

viponashini káchigayaroni, Isospanayani. Abiri Isosoa pachakchosin,iysha abiritam tsipamani tina, táragiya.Tomás vatatcha tsibon ivipamashllortarago anoya. Táyaroni, ichigoroninataraganiya.

17Pitániyash yaktaa vatsiritanasha,tpots Isosoa: Arásarorin na sirotarichatspallo. Kavinimon na tochip zarimayalliya, táragiya Isosoatsi. 18,19

rocha, natamatam zar iy otiayshochkorakarini Martash naparagana;istamam nizportamam kosaragana.Irosarinosh kayaradsin,gana, vatam da arapiva.

20Ashiriya, tpotssha Isos nanchpa;táyaro, Maratsha magosh chinayaro,

ragiya. Itaro, monsha Mariya damazinaro taragiya. 21

sha: Shiy orotanari nish tarosh,shiynariya vavariatsi yararagpasha.Nishortanari tarosh ashiriaha vavaritsiparag, 22vatam shiy Apallia mashkosh,shiyaa oro Apall mazinakova, táragiyaMarta. 23,24Isossha: Itaro, vavarish yosortámchiya, tárago, Maratsha:cha, zapish tsaporonas pastakacho, vaanaApall yosor itoyamachiya, táragiya.25Isossha: Mazinagcha:pantana; tarashipantana novaya, tárago.Tpots novamon magu tatko, vanotstsiparta, novsha anoa itoyamachina.26Itoyamakchori, ayamtatiyam an tpotsyosor tsipachiaha, dabaria; nov anoatpots yashigop kanatsipchiazi, dabari.¿Anoa magoankish shiya? táragiya Isoso.27Maratsha: Aa, Isosoa, oro shiyaamagoankina, tárago. Nov shiyaayasaktana. Shiy Apalltishcha Vipish. Shiyvatatishcha Apall iposamarini iyamtapachidamam zaganchiya atiniya shiyantishcha, táragiya.

28Tárago, monaa korozkato vaptamkanaporagiya. Monatssha: Apchia, iy

mayistororini kosiancha. Nani atchashiyaatsi, táragiya Marta. 29Mariyshaanoa mazinayaro, mosásiritamshitogiaro, Isosogaz nataragiya. 30Isosvadaritam goatsosh kotaragiya yovashMartaa chamayagarago ansho. 31

cha, Mariy mikiaro shitogiaro, korakshatachitaragana. Magosh chinaragosin,Vayochinigazparia tanokatiya.ship napkatiya; tovizportamam istayani,atosin, tachitaraganaya.

32Isosoa chamayagayaro, tasasiaro,totolltayaro, Isosoatssha tsiyatko,Isosoa, istada. Shiy orotanari nishtarosh,sha, Mariy tárago. Nishortanari taroshashiriaha vavari tsiparag, dabari,táragiya. 33

rago, kapog tanoragiya vayochinagzi.Koraksha tanoragitamsina. AnomonshaIsos magu kizpor mantsaragitamta.34Isossha: ¿Yap vayaragsa? tárago,Mariysha: Nani, yamadachillpa,táragana. 35,36Táragosin,tamta. Koraksha: ¡Maya! ¿tamaroArásaroriniatsini chinaka? tárago,37llitaritsha tpots ¿Tamashta kizporitachinako da istarag? ¿Vatam vachmchosavatsta yararagova? ¿Tamashaxapoaraga? táraganaya.

38Itaro, Isossha vadari magumantsaro, mapshiship nataragiya.Anosh kosiaro, patobichpat vachoakámanaro paragiya Isoso. 39Isossha:Patobich tavatagints, táyaro, Maratsha:Vatsta. Tsipar kponiachparia.ria, vatam na iponponar zar mayallova;táragiya. 40Isossha: Vatsta tárillpa.Novamon magish tatogcha.sha, Apallia vizporirini pagachsha,vatam taranava, táragiya. 41Ashirochatpotssha patobchia tavataragana.Isossha kanidapsha napiaro, Apallpattsiyataragiya. Apaa, vatam shiy novaaoro mazinakshava mashki anoatsi,

11

Page 219: Candoshi bible   new testament

219

tárago. 42Ashiriya shiy istagadama tina.Nov shiyaa izooro yasaktana. Ashirocha,in tpots novaa magoanpana atori, nashiyaa mashkina. Shiyaa kizporirishpakchosin, novaa; Zoraktishcha: Isosvatacha Apall kamachtarago ano,táchillinaya atori atina, táragiya.43Tárago, kukoz zoganiaragiya. ZovaaArásaroa, nani; shtogagi; tárago,44Arásarsha shitogta ashiragiya.Shitogiaro, vadari vats koripamav, ovkoripamav, vanots ichigoro koripamav,

ragiya. Shitogaramcho, Isossha:Taporiaros ksagints; táyaro, tpotsshataporiragiya.

(Mativa 26.1-5; Márkosa 14.1-2;Arókasa 22.1-2)

45Korak zapanin anoa paragana. Yovkorak Mariyaa istakatana an Arásaroaparagana. Anoa pakiarsin, Isosomonmagu tatoragana. 46Itaro, minoparagitatssin, tsiyantayarosin,Irosarinap Parísiypanshochiakamankatssin kanaporagana. 47

sia mazinayarosin, iy otiayshochinikorakarini ichigoro shaniyaragana.Parísiypanshochpata, Apallpanpataorkari ichigorosin shaniyaragosin,¿Tamaychiazich? vatam Isos tpotsiakapog tpoxtakova; mag táragana.¿Vizporini vanilli? Tpotsia yariyartarashkova; tsipariatsta itoyamakitamtava.48Donna Isosoa toxarakoni, ¡maya! tpotskáchigarsin magoanchapsinaya.Shiarsin, orósin,sinaya. Iyaatssha izooro kasikchosin,Apallia pagu kapiatkatssin,chiatsini kachigachpasinaya, magtáragana vaanpatatina tsiyatkosina.49Káyapasarin anporo Apallpanorkarimoncha. Ashirocha tsiyatko magtárago; Siy magis donparia. 50

dama; ¿Mayamaha tpots ichigoro

tsipach? Minamari tpotsia pachakchoni,ovsha tsipakcho, tpots ichigarishakamogchillinaya,sarini. 51(Novsha Vagi na yadakori siyaaatina; Káyapasarini da vaana chinayarotsiyataragiya. Apall vaana Apallpaniamorkari inayaro, totsíyachtaragiya. Isosiyam otiayshochiamani kamogshishiavayaragiya Apalliama atpaz ashirotáragiya. 52Itaro, Isos iyamamtahakamogshini vayarag, da. Ichigoroamtpots kamogshini vayaragiya;naschichiam ztaro ashiragiya. Ashkacho,Apall tiptsir vashonadari minamaripazashiro tachillinaya táshina novaya.)53Ashirocha, Káyapasarin anoa tárago,koraksha ichigorosin minamarishamagoaz chinaragana; Isosoa izooropachayani táragana. 54Anomona Isosanoa yasayaro, otiayash tsap dakamiran xiragiya; vaanatsi pishoragiya.Ashirocha, anoa tsap kasayaro,llitaritapsha tsap nataragiya. YaktanogÍparaymanog taraganiya. Anosh iyapatviponashini taraganiya. An tsap poza;sin da sinakiya. Anosh pakich taragani.Vatamcha tsiyatsis yov Isos Arásaroa

itoyamarago ano.———

Misha, yovaa Isos vaanatsi vatsipon da pachidko, Irosarinap natarago anoa

kamanchintspa.55Na Páskovam pakchimsha pishtaro

anosh tpots zapan Irosarinap vasinanataragana. Oro vasina nataraganavaanatsi yaramama; vanasiriripshtomama. 56,57Ashirocha, tpotsIrosarinosh kosiarsin,ragana; korakaa kok mazinaragana.Korak táragiaha; Isosoa pakchos,iyaatssha korakatsini kamanishintsa,potapani tiniya, táragiya koraka.

ssin,

11

Page 220: Candoshi bible   new testament

220

gana. Vaanpatatin tsiyataraganaya;¿Tamachimasaha? Nitati Isos koschiaha,dabaria táragana.

(Mativa 26.6-13; Márkosa 14.3-9)

12 1Ashiriya, minam matayaromats Páskovam pakich pishtaro

Isos yaktap Pitániyap napkatonataragiya, yovashtam Arásaroaitoyamarago anshotamta. 2TpotsshaIsosoa yabiragiya. Arásaroatstamyabiragiya. Tpotsiatstam zapanyabiragiya. Isosoa chinakosinashiragiya. Anosh pshirarotarosinkatogaraganiya.niam taragiya. 3Anosh pshirarotaroni,katogoni, Mariysha kzammashia arapvaritaro anoa yayaro,ragiya; vatsimontam ichomaragiya.Shiaro, vaanpata moch Isosoa vatstachigchigtar ashiragiya. Shiaro,pagososh ichigoro kizpor kzamtoparagiya, vatam kizpor kzammashiva;nartopat vach tinama. 4,5Otásarinsha:¿Mayamsha kzammashia gotishitsaniksha? tárago. ¿Mayamsha dapaxanxaksha? ¿Korik potayarosh,tpotsiam pokiriam da gotish panaksha?¿Vatam korikiam taravaztakoch minammasach varitakova? táragiya Otásarini.Otásarin Isosomoncha viponashi; itaroyotaritcha.rago ancha. 6Otámoncha. Iy viponashini korikiriatsinimapoyaroni, vayaragoni, Otásarinshakorikpan taragiya; ksotaragiya. Itaro,ovsha oro mago yat yat ashko,niatsini mago shochiragiya. Ashiriya,pokiriam panagcha mago táragiya;vaama shochipi ato táragiya. 7ItaroIsossha: Vatsta, tamontarillpa; vaanipayochpa, vatam novam kzammashiavayaragova; tárago. Na mosásshapatsipachina. Mariya, Isosoa vanotsmapomam vasina yariana, táchiyanovaatsi. 8Itaro, pokir tpots oro siyash

tariya. Itaro, natom novaa ogirtakoashkiya, vatam nov mosá tsipachinava;táragiya Isoso.

9Irosarinshoch tpots vazapan tpotsIsosoa napani atosin, Pitáganaya. Isosoa napamam zadamanazadaraganaya; itaro Arásaroam kapognashamagani táragana, vatam IsosArásaroa itoyamaragova. 10,11Ashirocha,tpots iyaa otiayshochia korakaakasayarosin, Isosoa magoaniarsin,Isososh tachitaragana. Anomad korakkizpor tsiyantayarosin, Arásaroatstampachamam zadaragana.

(Mativa 21.1-11; Márkosa 11.1-11;Arókasa 19.28-40)

12

shiam Páskovaa itopshigamamIrosarinosh kosaraganaya. Anoshtarosin, tsiyatssia mazinaragosin, Isosnanchpa mag atosin, magu kisashiragana. 13Yarill tamapari ashiropakich katopiarsin, Isosoa chamayaganiatosin iriporagana; zamagaragana.

Istagasida, ichia; tapachidagasida,táragana. Apall shiyaa zaganiragoanish shiya. Vatatishcha iyotiayshochini korakarini shiya.

niya,akamach ashiragana. 14Isos boroayamayaro, anomon kuxinnatachashiragiya. Apall kok vatam virkarishanoam vasina kamaniragova;

15 Irosarinshochis, mazinagtsa.Ponirintspa;chintspa. Korakaris mosánanchpa. Boromon karopanamonkoxinaro koschiya,

táragiya Apalli. 16Iy viponashini anoaparagoni,ragani. Itaro, zapish oro Isos Vaparipkanaporamcho,ragtanicha. Magiatsini putsiaragoni,Apallia kok chinaragoni, anosh, Maá,

11 12

Page 221: Candoshi bible   new testament

221

zorakcha: vatacha tpots shiallo; Apalliakok tatsamoraganaya, táraginiya.

17Sirotari zapan tpots Isos Arásaroaitoyamarago anoa paragana. Pakiarsin,tsiyatssia Irosarinosh izapaniragana.18Anomon tpotssha: Apalliaropariashkiya, atosin, ponirostayarosin, Isosoakis naparaganaya; korakam inamamzadaragana. 19Parísiypanshochsha anoapakiarsin, vaanpatatin tsiyataragsin,Napagtsa; tpots ichigorosin Isososhtachitkana. ¿Tamaychiazich? magtáragana vaanpatatina.Ashiri yovaa Isos Irosarinap natarago

ano kamaniana.———

Minoatssha kamanchintspa; yovaa iy otiayshoch korakarini Isosoa

gataragtatssin, arapich tpots Isosoa magoanamam zadaragana anoatsi.

20

rosin, Irosarinosh kosataragtamanayashabatshishia itopshigamama. Apalliaogirtayani atosin kosaragana. 21

cha, Viarípaa nachogaragana, vatamViarípaa yasaraganava. Ov vatsaponKárariayanog taragiya. Kárariay vatachaViaríp vatsapono. Viaríp vatachayaktashchi Pitsáyanshochi tpotsi;Isostam viponashi. Ashirocha, Viarípaayasarsin, Pakiarsin, Zovaa, Isosoapakiaroni tsiyatpani tiniya. Ashiriyamadagasida, táragana. 22Táyarosin,Viarípsha Ádarisatssha kamaniragiya.Shiarsin, iponiarsin Isosoatsshakamankatssin,sin yamadaragana. 23Isossha: Na inApall yadamarini novam tatsamiallcha.Nov tpotsiam kinaragori, natshaichigorosin novaa chinachillinaya;novaa kizpor ogirtachillinaya. 24Nirimagoanagtsa; varosaa vach donnatatsomkoch mago tachiya. Itaro,tatsomiaroch, kanochayaro, kxoaniaro,

kapog yasikiya; izapaniakiya. Ashikpazashiriya Apallia magoanamama. 25Tpotsvaanatsi vatsiponoa pachidko,tam tárash chinako, yashigoppariatárashia kanatsipchiya. Itaro, natomasavaanatsi tárash da chinako, novamonkamini vatsiponoatsta da pachidko, orokamogchiya Apalliama. 26Ashiriya,novash tachitamam zadkinariasa, novaakoki izooromamari payogtsa; pzirintspa.Ashkinariasa, vashonadari novapanovash kizpor tatssa; Apapsha siyaakizpor chinachiya, táragiya arapchiatsitpotsi.

27Táyaro, Vaparpasha tsiyataragiya;Apaa, natori magi kizpor mantsakinazansimona. ¿Tamachimasazi? Apaa.Itaro, tsipaniatsi itotsigadama nov shiyaatáchiazi, dabari; vatam shana novaazaganiragshava tsipamama. Ashiriyatpotsiam tsipachima, Apaa; novnatsipaniatsi pachidkiazi, da. 28Itaro, Apaa,novamon tpots shiyaa oro chinachillinpa;táragiya Isoso. Táyaro, tsiyatsis kanidapkizpor kimaragiya. Apallsha táragiya;Shiyamad tpots novaa chinakana.Araginasha novaa chinachillinaya, Apalltáragiya Isosoatsi. 29Tpotssha anoamazinayarosin, ashpatam: Kariyparikariytaragiya, táragosin, ashpatam: Doni,Apallparia vasodoror tsiyatkiya,táragana. 30Itaro, Isossha: NovamahaApari tsiyatak, da. Siyam novaamagoanap ato Apari tsiyataragiya,táragiya. 31,32Tpots novaa yasinamonitsiriarsin, tsaporonasshochia ichigorokasichima; novaa magoankinariasinaya,nov tpotsiriami inchima. Arapchita tpotsnovaa magoanchillinaya. Yashigu sirooro tpotsia kasiragita, itaro nimonnovamari kasiyarori, yashigoakapiatchima,nava; táragiya Isoso. 33Isos anoa ato,yasinamon tpotsiam tsipachima atotáragiya. 34Ashiriya, táyaro, tpotssha:

12

Page 222: Candoshi bible   new testament

222

Apallparia Iposamarini táragini shiyaatsi.

taksin, Apall Iposamarini koskacho,orotamari tachiya; tsipachiaha, atssincha.Itaro shiysha: Nov tpotsiam kinaragori,na yasinamon tsipachima, táragsha.¿Mayama tpotsiam kinaragina atsha?¿Chakanasha shiya? táragana Isosoatsi.35Isossha:tana, tárago. Natomasam siyaa magistovasiniakpaz ashkina. Ashiriya, datomanov nachori, novaa koki magoanagtsa;natori in magoanagtsa. Donna ashkos,magishis tonimpaz ashiro tachiya.Shiaros, izooro tonimosh masatkachos,yashigopparia natssa. 36Ashiriya, natorinovaa koki magoanagtsa.riasa, husinishpaz ashiro tatssa;tpotsiriami kinatssa; táragiya Isoso.Ashiri yovaa arapich tpots Isosoa

magoanamam zadaragana anoakamaniana.———

Minoatssha kamanchintspa; yovaa otiayshoch korak Isosoa izooro

gataragana anoatsi.37Isos novaa magoanagtsa táragita,

ashirita gataragana. Tpotsia zapantayarta yarta ashiragta, tpots vach anoaparagitatssin, ashirita magoanamamgataragana. 38

giya, vatam Apallia kok kamanimapan,Isáysarini sora, vasina táragova;

Apaa, vizpoririatsish paktatiasinaya,

llinaha, dabaria.llinaya,

táragiya Isáysarini. 39Tpots vaanagataragsin, Apallsha xarashia vayaragiya;ashirocha magoanamam pinasaragana.

giya. Táragiya;40 Apall tpotsiam magsharia inchiya.

Vach mchosav tamapari ashiro

tachillinaya. Vachpa paktatssin,vits mazinaktatssin,mam pinasachpasinaya. Vaaniyachachillinpa, vatam gatkanava,

táragiya Isáysarini. 41Isáysarinisirotamasta tárago, itaro yovaa Isosashtacho anoa vasina kamaniragiya.Yovaa Isos tsipayaro, yosor támiaro,Vaparip kanapcho anoa ichigoro vasinakamaniragiya Isosoatsi. 42Ashirocha,iyashoch otiayshoch korakarini zapantagataragsin, itaro ashpatam Isosoamagoanaragana. Magoanaragtatssin,itaro kamapshiragana; da vazariatsiriIsosoa magoanaktana da táragana.Parísiypanshochia poniksin,dama atosin, tpots novaa nirodamaatosin, tpazarodama atosin, Isosoakaapa da chinaragana. 43Vaanpatatinchinaragana. Oro tpots novaa vanasirichinapada atosin, Isosoa da izoorochinaragana. Apallimari kis novaachinapada da táragana.

44

rago, Novaa koki izooro mazinagtsa;kaapa magoanagtsa; tárago. Novaamagoankos, ¿antati novaatsimtahamagoanchis? yov novaa zaganiragoanoatstam magoanatssa. 45Novaa kaapayasakinariasa, Apapatstam yasatssa,vatam novaa zaganiragova. 46Tpotsnovaa magoanpana atori, tonimoshtarosinapa atori, Apallia yasapana atori,nish tsaporonasosh kosaragtana. Tpotsiamagu tovasiniakpaz ashiro putsiakinaApallia magoanamama. 47Tpots novaakoki mazinamana mazinakta, itaro dapayoko, ashirita novsha anoa tpots davanichina.ship nachiya. ¿Antati nov vanimamkosaragiazi? da. Kamogshishiam vayapiatori kosaragina. 48Tpots novaa gatko,

naya vaniashiatsiya. Apall vanimamkoskacho, tpotsiatssha: ¿Isosoa kok shiy

12

Page 223: Candoshi bible   new testament

223

tamaragsha? táchiya. Donna magoanko,vaniashishish vayachiya; kizporvanichiya. 49¿Nitati goti atiazi? da. Apapnovaa zaganirago,shini táyaro, anoritam nov siyamkamankina. 50Apap kok kizporcha. Anoripayokoch, orotamari tachchi; ayamtatiyavaniashishosh da tachchi táshina.Ashirocha,rago anoatsiritam siyaa kamankina.Ashirocha kaapa magoanagtsa atashina,táragiya Isoso.Ashiri yovaa otiayshoch korak Isosoa

izooro gataragana anoa kamaniana.———

Yovaa Isos vaptam Vaparip kanaporago anoa apill kamanchintspa.

13 1Isos vaanatsi iyaa tiptsiriatsinikizpor chinaragiya; iyamad

vatsiponoa da pachidaragiya. Vaana orovasina yasarago potam zari Páskovashabatshishiam tsipamam varitaragiya.

giya.sia kasayaro, Vaparip kanapomamvaritaragiya vaamari kasimama.———

Yovaa Isos natoch psan potatssin, iyaatssha viponashiatsini kapog vaniarago anoa kamanchintspa.

2Ashirocha, Isos iyapa katogomamshaniyaragani. Itaro, yovaa yashigu oromagosh chinayaro, Otániam inchima tárago, anoa Isosyasaragiya. Otásarini vatacha SimoriniIskáriyotarini vipa. 3Ashirita, yashiguIsosoa da kasimam varitaragiya. ApallIsosomon magu tatoragiya, vatam vaanatsipamam zaganiragova; misha, Isosvaamari kasiyaro, vaptamta Apallipkanapcho anoa Isos ichigoro yasaragiya.

4Isos kizporita korakamonta tarago,mchach tamapari ashiro kinaragiya.

Anosh katogoni, Isos chiyzayaro,vamariatsi tovapimashia toshiaro,chirikoatssha maxaragiya. 5Shiaro, kogbadiahosh zav shiaro, anoa yayaro,iyaatssha kutsiatsini kopata, shiarochirikpasha tachigta, ashiragiya.6Shiaro, Pitoroatssha: Shiyaatsshakotsish kopachima, ato, Pitorsha: Isosoa,¿tamaria shiy korakish novaa kotsikopachish? Vatsta, táragiya. 7Isossha:Vatsta tárillpa. Shiy da yasarish. Natorida magoankish; itaro zapshinayasachpasha, táragiya. 8Pitorsha: Vatsta;ayamtati novaa kotsi kopachiazishshiya, dabari, táyaro, Isossha: Donnanov shiyaa ashkori, donna shiyaatachigchigtar ashkori, novash da izoorotachitachsha; tpotsiriami dosha tachsha,táragiya. 9Pitorsha: Ashiriya, dakotsiatsimti kopachsha, Isosoa.Mochiatstamti, koviatstamti ichomada,táyaro, 10Isossha: Chiy chomakoch,millorich doncha. Kotsimtich goatsoshnakoch tsarontakiya. Siy ichigoroschomamcha; milloris doncha. Itaro,minam tpots tariya millorpatarta,táragiya Isoso. 11Tamapigampaniayasayaro, anoa táragiya Otásariniatsi.Ashirocha, anomon, Milloris doncha.Itaro minam tpots tariya millorpata,táragiya.

12Ashirocha, táyaro,shiatsini kutsini ichigoro koparagiya.Kopam ivapayaro, yosor tovapimashiakamartayaro, yosor katogomampshirayaragiya. Pshirayaro, Isossha:¿Ashiragi anoa kaapa magoankis siya?ato, iysha: Dancha, táragini. 13Isossha:Siy novaa mayistoroa atssa; siy korakamyásamaksa novaatsi, tárago. ¿Nitati novmchachoazi? Ashiritati, nov siyaa kotsiskoparagina. 14Ashirocha, nov koraktati,mayistorotati, ashiritati mchachpazashirori kinaragina. Ashiri siysa abtamshigtamtsa; sanpata istagtsa Apallia

12 13

Page 224: Candoshi bible   new testament

224

magoanamama. 15Nov siyaa vanasiriyaspatakina;dama. 16Novaa koki kaapa mazinagtsa;niri chinagtsa.nariniatsini kasikiaha? da. Korak tpotsiakamachtako,mam varitariaha? doni. 17Ashiriya, nanovaa koki mazinayaros, izooropayogtsa. Ashkinariasa, orotari kistatssa.

18Itaro, nov siyaa da ichigoroam ati,vatam tpots nish yotarit tarova. Siyaavanasirimshiam iposaragina.shia tpots yasaktana. Yotaritamashiatpots natstaktamana. Apari kok vatamatova;

Tpots shiyapat katogchiya. Ashirita,shiyaa kiyog yachachiya,

Apari táragiya novaatsi. 19Natori siyaavasina kamankina, doma yotaritshishtoshicho. Ashkacho, siy novaa; Ma,zoraragcha; Isos Apallcha Vipa;Apalliritcha, tátssa novaatsiya. 20

nagtsa; novaa koki bizarintspa; Novsiyaa zagankori, tpotssha siyaa kischinakinari, novaatstam kis chinakiya,vatam nov zaganiraginava. Tpots novaakis chinako, Apapaatstam kis chinakiya,vatam Apap novaa zaganiragova;táragiya Isoso.

(Mativa 26.20-25; Márkosa 14.17-21;Arókasa 22.21-23)

21Antarago, anamonsha shiaro, magukizpor mantsaragiya. Magu mantsatsavashko, iyaatssha vazariatsirisha:Itsinsaro siyaa kamanchintspa, táragiya.Nish tamapigampan minam tarcha; yovnovaa tamapigacho ano táragiya Isoso.22Iysha yaanpatatini nap nap ashkoni,natstamam pinasaragini. Magishinichinakoni, ¿Chakatsta at? ¿Chakshtatamapigach? táragtanicha. 23Anoshpshirarotaroni, katogoni,giri magonog pshirayaragina, vatamIsos novaa kizpor chinaragova.

24Ashirocha, Isosonogiri pshirarori,Pitorsha ovpat tosom tosom ashko,donta tsiyatko, novaa táragiya; Isosoamashagi shiya. ¿Chakatssha atsha? tági;táragiya. 25Ashiriya,nari kadaniarori, kazaboragina.¿Chakatssha shiy atsha, Isosoa? táragori,26Isossha; Katogats masamoroshpshtayarori, tpotsiam panachima. Anvatacha yov tpots novaa tamapigachoano, táragiya. Táyaro, pagaa yayaro,masamorosh pshtayaro, OtásariniamshaSimorini vip panaragiya. 27Ashiriya, Isospanayaro, Otásarinsha yayaro,giya. Katogiaro, anomonsha YashiguOtásarinshini izooro pshtoragiya.Shiaro, Isossha: Otásaa, yov magishishchinakish anori shigcha; zapshtarillpa;táragiya. 28Iysha anoa magoanamampinasaragtanicha. Tárago anoa iyyasaragiazini. 29Otásarin korikiaksotarago, Isos kamachtarago, Katogatsshabatshishiam pxanxashini; Isostáragparia táragtanicha. Dontati ashiro,Korik pokiriam panashini; táragpariayaanitari magishini chinakonitáraginiya. 30Ashiriya, Otásarinshapagaa katogiaro, moságiya. Tonimosh psan shitogaragiya.

31Otásarin shitogaramcho, Isos iyaatáragiya; Nov tpotsiam kinaragori, nishtsaposh kosaragtana. Kamogshishiamtpotsiam vayapi tori kosaragtana.

naya; novaa chinachillinaya. Shiarsin,Apapatssha novamon chinachillinaya.32Anomon Apall novaa kizpor korakaminchiya. Mosásiri ashchiya;chiaha, dabaria. 33Ashkacho, nachima;mosásiritam kazorochima. Nov siyaakizpor chinakina. Ashiriya, nakchori, siynovagaz kizporitam zadatssa. Itaro, yapnachi ab siy namam pinasaksa. Sirosiyaa korakariatsis anoa táragitamti,natsha siyaatstam atina. 34Ashiri

13

Page 225: Candoshi bible   new testament

225

nachima. Natori siyaa vaniakori, novaakoki kaniaschi payogtsa; sanpatachinagtsa tina;ria. Napa nov siyaa chinamamarichinakina. Novaa ashiritam siysasanpata chinamamaritam chinagtsa.35Ashkinariasa, tpots siyaa: Pa, vatachaIsos tiptsiriya, táchapsinaya siyaatsi.Siyaa itsinsaro yasachillinpa. Ashiriyovari vaniaragi anori payogtsa;táragiya Isoso.

(Mativa 26.31-35; Márkosa 14.27-31;Arókasa 22.31-34)

36Tárago, Pitorsha: Isosoa, ¿Yapshanamachsha? ato, Isossha: Yap nachi abshiy novash tachitamam pinasaksha,Pitoroa. Itaro, zapshina novashtachitachpasha, táragiya. 37Pitorsha:¿Mayamonshta natori xarachich?Novam xarashish vanintaha. Shiykaminish tsipatsiatsta da poniki;tsipaniatstati pachidkiazi, táragiya.38Isossha: ¿Kaapa zorkosh atish,Pitoroa? Nov shiyaa yasaktana, tárago.Mazinagcha; na ini datoma ktashyosaro, shiysha tpotsia; Nov Isosoayasariazi, táchsha. Tochip tayosichosh,anosh tarasichparia, Isos táragiyaPitoroatsi.

14 1Pitoroa táyaro, Isosshaiyaatssha ichigoroatsini

táragiya; Anomon magis mantsarintspa;ponirostarintspa. Apallimon magistatogtsa. Novamon magis tatiaros tagtsa.2Apaposh tarashiamis kapog tariya;pishtachiaha kis tamama. Siyamtarashiamis yaramam nachima;Aparpati orotari tatssa. ¿Antati shiyaakamapshikiazi? da. Zoriarori atashina.

3Nayarori, yariarori, yosor siyaayamakatori koschima. Siyagaz kosiarori,siyaa yamayarori, orotamari novashtatssa; anosh vashonadarisha tachchi.4Apariatsi vanog yasaktischa abkosamama. Abiri na namachima nova,

táragiya Isoso. 5Tomássha: Isosoa, vadarida magoankiniva, tárago, ¿Yapshanamatsha? ¿Tamaychiazini abkosamama? táragiya. 6Isossha:nori Apaposh pshtomam varitariya. Novkoki tsinascha. Nov tarashipantana.Ashiriya novamonori Apallosh pshtotssasiyaya. 7

riasa, Apapatstam magoanchitampasa.Itaro, nimonarisha Apapaa yasayallis;kaapa natstaksa Apapatsi, táragiya.8Viarípsha: Isosoa,sida; pagpani atiniya. Anoatsirizadkiniya, ato, 9Isossha: Viarípaa¿tamasha da magoanaksha? ¿Vanipahasiyaa tayaspataragitati da novaamagoanaksa? Mazinagints; siy novaayasayalltischa;tamtischa. ¿Ashiri mayamsha shiy,Apariatsish yamadagasida, atsha? tárago.10Izooro novaa magoanagtsa. NovApappata tatsamoatana; magoazminamari iy payokani. Minamaritanicha.Novanatstaha koki siyaa kamaniragi, da.Yovaatsimari Apap kamachtaragoanoatsimari nov payokina, vatam magoazminamari payokaniva. ¿Aparimon vizpornov vanipa ashiragi? 11Anomon novaamagoanagtsa. Zoraktishcha: Apallpataritatsamoatishcha, tágadama. Anoaxarakinariasa,tsa yovamad vizpoririatsi paragisanomada. 12Mazinagtsa; niri chinagtsa.Siy kaapa novaa magoankos, novshakizporiri siyash tachtamparia. Apapap nanov kanapkachori, nov tamapari ashirostatssa. Ab ashkachos novaa yanotssa.13Novamada, Apallimadi Vipi, tpotsApapaa chinachillinpa atori, siyaaistachintsa. Novaa chinakos, novamadmashkachos, siyaa istachintspa. 14

cha, novaa mashkos, novaa chinakos,novsha izooro istachintsa,

15Siy kaapanari novaa chinakos,novaatstam koki chinatssa; payomamari

13 14

Page 226: Candoshi bible   new testament

226

payotssa. 16Ashkos, novsha Apapaamashkori, ovsha siyam istampaniamminoa zaganchintspa. Istampanshakoskacho, siyash orotamari tachiya;ayamtati siyaa kasachiaha, dabaria.17Istampan vatacha Apari Vani.zia putsimpancha Apariami. Piyartachtpots da Apariatsi Vani yasaragosin,gatkosin, Apapsha anoam dazaganchiya. Itaro siyam zaganchiya. SiyApariatsi Vani magoanaragos, ovshasiyapa na tariya. Orotari siyashoritachiya istamama, magiatsis putsimama.18Ashiriya,ntsa; mxaxiz tamapari ashiro tachiazis,dabaria. Apari Vani siyash koskacho,novpaz ashiro siyaa istamam koschiya.

19Na mosásiritam nakchori, piyartachtpots novaa da pagchillinaya. Itaro,siysa novaa yosor pagatssa. Siyorotamari tatssa,nava. 20Novaa yosor pakchos, novaaizooro magoanatssa. Magoankachos,novaatssha táchpasa; Isos Vaparpatatatsamoacha. Isos vizporirini iyashtakiya; Isospat magoaz minamaripayokani, táchpasa novaatsiya. 21Tpotsnovaa koki payokinariya, da kapiatko,an vatacha novaa kaapa chinakoashkiya. Novaa chinako, Apapsha anoatpotsi chinaktamtaya.tamana. Anomonsha novsha novanatsiyamadachima, táragiya Isoso.

22Otássha,rago ansha Isosoatssha: ¿Tamashtaiyamsha shiyaa yosor pagchinia itaropiyartach tpots shiyaa da pagchillina?táragiya Otása. 23Isossha: Siy novaachinaksa.tam koki payoko Apapsha anoa tpotschinachiya. Shiaroni, Apap novapavashonad koskachoni, anosh tpotsoshmagu tachiniya; istachiniya. 24Itaro,tpots da novaa chinako, novaatstamkoki da payokiya.

taha koki gatak? Apariatstamti kokgataraganaya,gova. Ashiriya ¿tamaria anosh tpotstachini? pinasakaniya.

25Doma nachori, vad nish siyapatakori, anoa ichigoro siyaa vasinakamankina. Kamankitati, itaro da izooromagoanaksa. 26Ashiriya, Apari Vanisiyash koskacho, magiatsis putsiakcho,izooro siyaa tayaspatachiya. Ovistampaniri tachiya. Apap istampaniakamachtakcho, Tpotsiriatsi izooroputsiashini Isosoa kok magoanamama,tákcho, zaganchiya. Ashiriya, koskacho,izooro magoanatssa.

27Ashiri namachima. Mapiymashmagiamis panachintspa; siyashmapiymash kasachima. Nov magi daponirostaragori, mapiyrori taragi,ashiritam siyam mapiymash kasachintsa.Mapiymash anomash nish tsaporonasoshvanintaha; ¿yapiaha mapiyshia pagchich?Ashiriya, magiamis mapiym panakori,ponirostarintspa; magis mantsarintspa.28Namachima atitati,rintspa, vatam siyaa istamam yosorkoschima taranava. Mapigtsa. Apaposhkanapkachori, ovash magi kis tachina,vatam novaa kánoro takova. Ab magi kistakamchori, siysa novamon magis ksatamtagtsa. Ashirocha magis mantsarintspatáshina. 29

ragi? Anoa ichigoro pakiaros, novamonmagis izooro tatotssa. 30Natomasamtasiyapa iponiarori tsiyatkina. Tsaporonasorkari mosámama; Yashigoa atina. Ashirita, novaadosha kasichiya. 31Itaro, tpots ichigorosinnovaa magoanpana átana. Nov Apapaaizooro chinakori, tpotsiam tsipachima,vatam Apap novaa kamachtaragova. Navaritayalltada. Ashiri pzaha; nayani;táragiya Isoso.Táyarita,

giya. Táragiya;

14

Page 227: Candoshi bible   new testament

227

15 1Nov kizaron vanasinaritamapari ashitana. Apapsha

tatsommapan tamapari ashiro tariya.2Piz da pakchiyam vanasir yosiko,Apapsha anoa izooro kapiatchiya. Itaro,zalliporopaz ashiro mantsiri anoakapiatchiya. Apari aragiam yosip atoashkiya. 3Novaa koki na mazinayaros,anomon Apap magiatsis yarialliya.4Ashiri novashomari tagtsa. Ashkos, novshiyashomaritam tachima. ¿Antatikizaron piz tzayaroch yosor yositariaha?dabari. Vanasinarosh takchinari, oroyosichiya. Ashchitampasa siyaya. Donnanovapa iponaro takos, dontam yosikpazashchis. 5Nov kizaron vanasinartamapari ashitana. Siysa piz tamapariashiro taksa. Ashiri novaa ksarintspa.Tpots novaa da kasako, novsha dontamkasachina; oro chinachina. Ashkachos,vanasiri yosikpaz ashitssa. ¿Nov donnaistakori, ashiriaha vanasiri tachis?izooro pinasaksa. 6Napa, ¿mzatspantamakiaha? Pizaa yotaritava anoapakiaro, kapiatkiya. Pozacho,nad tayantayaro, tiroakcho, izooromachigiya vatstamamarita. Apariashikpaz ashchitampari siyaatsi, novaakasakchinariasa. 7Itaro, siysa novashoro takchinariasa, novaa koki oropayokinariasa ashiro yovaa zadkis anoamashkos, anoritam istachintsa. 8

chos, Apapsha magu ksachiya, Novanatpotsiri novam vanasirinadari yosikpazashtachillinpa ato, ipariami Isosoamviponashiam kinachillinpa táragiya.9,10Vaana Apap novaatsi kizpor chinako,novsha ashiritam siyaa kizporitamchinakina. Ashiriya siysa novaatsimarioro chinagtsa. Nov Apapaa kok oropayokori, Apapsha novaa chinakiya.Ashiritamtischa siya. Novaa koki oropayokos, novsha siyaa oro chinachintsa.

11Magu kis tapana atori, anoa siyaakamankina. Novaa koki payokos, magis

kis tatssa; nov magi tamapari ashiro kistatssa; orotarita kis tatssa. 12Nov siyaaminamari kamachtachintspa; Sanpatatisizooro chinagtsa; nov siyaa kizporchinaki ashiritam sanpata chinagtsa.13¿Tamaro nov siyaa chinakina? Siyamkaminis nov tsipachina. Ashiri siysashigtamtsa sanpatata. 14Novaa kokipayokos, orotamari nov amikori tatssa.15Nov siyaa, mchachoriazi, da. Novsiyaa amikortana vatam chinakaniva.Antati mchach opatoronarinpa maguvaritariaha. Itaro, nov ichigoro yovApap novaa kamanirago anoa na siyaakamaniragtana. Ichigoro yasaksa ashirinovapat amikortanicha iya. 16Siy danovaa iposaragis tayaspatampaniriamis;itaro nov siyaa iposaragtana iponshiami.Ashirocha, nov siyaa vaniakori atashina;Tpotsia chinagtsa;tagtsa; shoniagtsa, tina. Ashkachos,tpots magoaniarsin, orotamari Apalliamtachillinaya; siysa Apalliam tachtamsa.Apapaa mashkos, novamon kaminimashkos, siyaa istachiya. 17Ashiriya,novaa koki oro payogtsa; sanpatachinagtsa táshina. Anori chinagtsa.

18Itaro, yotaritamash tpots siyaanatsakcho, ponirostarintspa. Napa:novamasa natsaragana. Siyaatstamashtachtampasinaya. Ashiri anoabizarintspa. 19

nari takos,naya. Itaro, nov siyaa itotsiarori, siyaavanasirimshish vayaragina; nayotaritshishosh da taksa. Ashiriya, siyaaitotsiragi anomad siyaa natsachillinaya.20Novaa natsaragosin, siyaatsinamisisinashaparia natschillinaya. Novsiyaa kamaniragi bizarintspa; tiptsirivaanatsi koraka kasikiaha, táragina.Itaro tiptsir korakosh tachitkosin,kiyogotam kachiychtampasinaya. Siysanovash tachitkos ashchitampasa,

15

Page 228: Candoshi bible   new testament

228

naya. Napa:naya? Gataraganaya. Novaa kokipayoraginariasinaya ashiro, siyaatstamkokis payochtampasinaya. Itaro, siyaagatchitampasinaya atashina. 21Novamonkamini siyaa ashchitampasinaya. NovaaApap zaganiragta,kana; gatkana. 22Nov donna kosaragori,donna Apapaa kok kamaniragori,mapiyraginapsinaya. Itaro, na izoriashakamaniragori, gataragsin,sha yotaritshishosh vayaraganaya.23Ashirocha, tpots novaa natsako,Apapatstam natsakiya. 24Nish tpotsishxiragori, Apappata vizporirini zapanistaragina; yovaatsta tpots siro dapatarana anoatsta paragosin novaagataragana. Vaanamad chayarini vaanayachchillinaya. Novaa paragitatssin,ashirita novaa natsaragosin, Apapatstamnatsaragana. 25Apari kok vatamtáragova;naya msagiarsinaya, atcha. Ashirocha,novaa natsaragosin anoatstam koktatsamoragiya.

26Nov siyaa istampaniamis ApariatsiVani zaganchintspa. Ov Apalliritamcha;Tsinsampancha. Ashiriya, ovshakoskacho, tpotsia magu putsimamkoschiya. Novaatsimari koki izooromagoanamam putsichiya. 27Ashiriya,siysa novaatstam koki kamanitssa,vatam siy novaa ichigoro paragsava.Ashirocha, natsaktatiasinaya, siysakamanigtsa siyaa atashina.

16 1Siyaa novaa ksarosinapa atori,

kina.2Nov kamini siyaa natsaksin, siyaa

llinaya. Shiarsin, siyaa pachakchosin,Isoschichia pachakoni, Apall iyaa kisnapachparia táchapsinaya. 3Novaa damagoankosin,kosin, siyaa novamon kamini kiyog

yachchillinaya. 4

rintspa, vatam vasina kamaniraginava.Yotaritpani tpots zararini koskacho,siyaa kiyog yachakchosin, magishisnovaa koki chinatssa; Isos magiatsiniputsiaragcha tátssa.Sirotari da anoa kamaniragina, vatam

siyam istamam taraginava. 5,6Itaro, nakanapkachori, siyaa itsinsarokamankina. Kazorokachtana táragori,kizpor magis mantsaragsa. Magismantsaragos, magiatsis kanacharagos,da novaa: ¿Yapsha naksha? da atssa.Apap novaa zaganirago, na vaptamkanapkachima. 7Itaro,tsa; Apaposh kanapkachori, siyamkizpor vanasiri anoa zaganchintspa.Donna ashkori, siyaa kizpor istamampinasachparina. Itaro, nakchori,istampaniamis Apariatsi Vanizaganchintspa. 8-11Zagankachori,koskacho, ovsha piyartachiatstam tpotsimagu putsichiya. Putsiakcho, novaadosha mapiychillina.kosin, vadaritam yotaritshishosh tachotpotsia vanichiya. Misha, yovamad novtsipakchi anomad Aparshiti tpotsia kischinachiya; anoatstam Apari Vanitpotsia magu araginasha putsichiya. Natsipakchori,chori, dosha novaa pagatssa. Itaro,Apari Vani anomon vaniakcho, tpotsshanovaa magoankacho, Aparshiti anoa kischinachiya. Misha, kamogshishiamvanichtamtaya. Na nov yotaritshishiaorkar, Yashigoa izooro kasichima.Tpotsiam kamogshishiam vayapi atori,kasichima; tpotsiriami yashigoatatotschima. Ashiriya, Apari Vanipiyartachia tpotsia magu putsichoApariatsi magoanchitamtaya.

12Vadaritam tsiyatsis siyam zapanpayoktana. Kamanpi atitati, itaro siysanatori magoanamam pinasaksa. 13Itaro,Apari Vani siyash koskacho, siyaa

15 16

Page 229: Candoshi bible   new testament

229

magiatsis putsichiya novaa kokimagoanamama. Magiatsis putsipotstarashko, novaa koki orotari itsinsaropayotssa. Magiatsis putsiakcho, vaanatsikok da kamankiya.mari siyaa kamanchiya. Novaa kokiichigoro kamanchiya orotaritaya. YovaaApap zapish ashtacho anoatstamkamanchintsa. 14Oro novaa ogirtachiya.Novaa koki siyaa kamankacho, siysanovaatsim oro kapog chinatssa. 15Novkoki vatatamcha Apari koko.tanicha. Anoatscha siyaa atina, ApariVani novaa koki yayaro, magiatsisputsiatchiya izooro magoanamamavatam Apartamti kokova. AshiriApariatsi Vani zaganchi anoa siyaakamaniana.

16Mazinagtsa; na mosásiri siy novaada pagatssa. Itaro, anamonsha novaayosor pagatssa, táragiya Isoso. 17Isostárago, itaro, iysha, viponashtini, anoamagoanamam pinasaragtanicha.tatini ¿Mayatsi at? táragini. Na mosásirisiy novaatssha dosha pagatssa, itaroanomonsha novaa yosor pagatssa, ato,¿mayatsi at? táragini. 18Misha, Apapapkanapkachori, mosásirita nachima, ato,¿ashinoaha ashich? kaapa magoankiazi,táragini iyanpatatani. 19Isos dontamazinarago, oro magiatsini yasaragiya.Yovaa mashamam zadaragani anoavaana yasaragiya. Ashirocha, iyaatssha:Siy novaa mashamam zadaktischa,tárago. Nov siyaa: Na mosásiri siynovaa da pagatssa. Itaro, anamonshanovaa yosor pagatssa, táragori, anoasiysa novaa mashamam zadaragsa. Siynovaa: Vazariatsiri kamanigasada,tápani, magishis atssa. 20Ashiriya, nasiyaa itsinsaro kamanchintspa; na in siynovagaz kizpor tanotssa. Itaro,shishpan tpots novamon tsipanishabatchillinaya.ros, itaro mosá

tam shabatatssa. 21Kiz vipaa ksotkotamapari ashitssa. Napa kiz tatsipomamzadkacho, magu ponirostatariya. Itaro,lloraa tatsipkacho, vasoria bizakiya;magu kis ashkiya, vatam vipaapakiallova. 22Siy ashchitampasanovagzi. Natomasam magis mantsatssa.Itaro, novaa mosá pakchos, magisksatssa; ayamtati novagaz magis dayosor mantsatssa. Novamon kis tatssa.23Misha, Apapap yosor kanapkachori,siysa novaatssha dosha mashatssa;Apapatsimsha mashatssa. Kaapamazinagadama; siy novaa magoankos,Apapatssha mashkos, Apapsha vaanasiyaa magiatsis putsichiya. 24Siro siynovamon magis tatoragis anomonApapaa da masharagsa. Itaro, natshamashkachos, Apapsha mazinachiya.Ashiriya mashagtsa. Ashkachos, izooromagis kis tatssa.

25Apallia siyaa kamaniragori, kukozpidanaro tsiyataragina. Itaro,chori, kukozia pidanashia da tsiyatchi;Apallia kamankachori, vazariatsiritayaspatachima. 26Anosh siysa novaamagoankos, Apapatsimari itsinsaromashkos, ovsha siyaa magis putsichiya.

tsa. ¿Mayama nov siyam Apappatsiyatchi? 27vatam vaana siyaachinakova. Yovamon siy novaachinakos, mishat novaa: Apallcha Isosoazaganirago, táragis anomon Apap siyaachinakiya. 28Apap novaa zaganirago,nish tpotsish taragina. Itaro, natshatpotsia kasayarori, vaptam yosorApapap kanapchima, táragiya Isoso.

29Táyaro, iysha: Maá, zoraktishcha;vazariatsiri na kamaniragsha. Pidanaroda tsiyataragsha, táraginiya. 30Shiy,Isosoa, ichigoro yasaksha; magishinichinaragini anoatstam natstaksha.¿Chaka shiyaa istada tách? vatamshiyamari vasina yasakshava.

16

Page 230: Candoshi bible   new testament

230

cha; Apall shiyaa zaganiragiya; Apallpatatsamoatishcha. Shiyaa magoankiniya,táragtanicha. 31Isossha: ¿Kaapa novaaizooro chinakis siya? da. Siyam vadpishtakiya, tárago. 32Natorit ininovamon ponirostayaros, sovasovatssa.Novaa kasayaros, pagipis sovatssa.Novaa kasakos, nov minamariti taktati,ashirita Apap novaa da kasachiya,vatam novapa orotari takova. 33Siyaaponirostatpa atori, anoa vasina ichigorokamankina. Novaa oro magoankos,magiamis mapiym orotamashipanachintspa. Nish tsaporonasosh orokiyog kachiyatssa. Ashirita,rintspa; magis mapiyros tagtsa, vatamkiyogota kachiykachori, yotaritshishiaizooro kasichina, táragiya Isoso.Ashiri yovaa Isos iyaa viponashiatsini

kapog tayaspatarago anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Isos iyaa kizpor chinako, iyam Apallpat psanaritam tsiyatarago

anoa kamanchintspa.

17 1Ashiriya,mam tavatspayaro, ivarsha

napiaro, Apallpat tsiyataragiya.Táragiya;

Apaa, na zari tatsamiallcha. Novshiyaa apartana. Ashiriya, novtsipakchitatiana, shiysha novaaitoyamakchosh, kizpor korakaminagadama novamari kasimama.Ashkachosh, tpots shiyaa kapogchinachillinaya. 2Apaa, shanazadaragosh, na novsha tpotsiaichigoro istamam varitaktana.Shiy tpotsia novaam tpotsiriamipanaragosh, novsha tarashiamorotamashiam ovaam panakina.3,4Shiy novaa kamachtaragosh,zaganiragosh, novsha shiyaakokish itsinsaro tayaspataragina.Tpots shiyaa chinapana atori

tayaspataragina. Na ivapayana.Ashiriya, tpots shiyaatsimariizooro magoanko, novaatstamyov shiy iposaragish anoamagoanko, iyamon vizpoririniorotamari tachillinaya. 5Ashiriya,Apaa, shiysha na novaa yosorkizpor korakam inagadama.Sirotari, doma tsaporonasiatinchori, sodarorish ichigorosinshabataragana novamona. Shiyapkanapkachori, sodarorish yosornovamon shabatchitampasinaya.Novaa kizpor chinachillinpaátana.

6 Ashiriya, Apaa,nasshochia tpotsi tpotsiriamiiposaragosh, novsha shiyaakokish kapog tayaspataragina;vizpoririatsish yamadaragina.Nov tpotsiri vatatam shiyatamchatpotsirish. Shiy novaa:tagcha; ksotagcha; táragosh,novsha anoritam tayaspataragori,magoanaragana;gana. 7Na novaatssha izooroyasakana; shiyaatstam yasakana.Shiy ichigoro yasaksha;tam payoksha.mana, vatam nov shiyaaaparinava. 8Novanatstaha kokikamaniragi.taragish anori tayaspataragina.Anoritam magoanaragana. IsosApall zaganirago ancha, novaaatanaya.kana. 9Ashiriya,riami shiyaa mashkina, Apaa.Piyartachiam tpots da mashki;tpotsiriamish tsiyatkina. Shiynovaa: Ksotagcha, táragosh,novsha vanasiri ksotaragina.10Nov tpotsiri vatatam shiyatamtpotsirtishcha, vatam ichigoroshiyapa vashonadari payokaniva.

16 17

Page 231: Candoshi bible   new testament

231

Ashiriya, natsha tpotsirshti novaakoki kamanchillinaya;sin llitaritsha tpots novaachinachillinaya tpotsirimonikoko. 11Novsha Apaa, shiyapkanapchima. Shiarori, nishtsaposh dosha tachima nova.Itaro, nov tpotsiriatsi kasakchori,nish tpotsosh yotaritshishpanishtachillinaya. Apaa,ritish vanasirtishcha. Ashirocha,tpotsiriatsish shana ksotagchaatina. Shiy kizportishcha, Apaa.

cha,niam iposaragshava. Ashkachosh,ovshtisin magoaz minamaripayochillinaya. Nov shiyapamagoaz minamari chinakina.Tpotsirish iyapa minamarimagoaz payochillinpa tina. 12Novnish taragori,gosh, vanasiri ksotaragina. Shanatapachidampaniam novaainaragosh, shanatsi vizporirishnovam panaragosh, novshatpotsiriatsi ksotaragina; ichigoroatapachidaragina. Minamari Otásayashigosh kanacharaginayadamariatsish tatsammama.Itaro, ov oro yashigchichchatpotsi. 13Itaro, tpotsiri izooromagoanpana atori, natori vitsmazinarsin shiyapa tsiyatkina,datori kazorarori, Apaa. Novaakoki mazinaksin, magu kistachillinpa. Novana tamaparinaashirosin shiyamon magu ksatamtachillinpa. 14Tayaspataragori,shiyaa kokish magoanaragana.Anomon yotaritshishpan tpotstpotsiriatsi natsaragana.shishia kasayarosin, na novanatamaparina ashiritam tsasiritamtakana. Anomad piyartachsha

natsakanaya. 15Natsaktatssin,

cha. Shiyap natorita yamagchatiazi, da. Itaro izooro ksotagcha;tsasiri tachillinpa tina. Yashigoshyotarit tarosinapa tashina.Ashiriya, Apaa, shana napagchatina. 16-18Tpotsiri nov tamapariashkitamana yotaritshishianatsakana. Shiy nish tsaposh

shosh da pshtoragina; tsasiritaragina. Na novsha tpotsiriatsi

mama. Tpots yotaritshishpanpattakchitatiasinaya ashiro, itarotsasiri tapana atori, shiyaakamankina. Ashiriya, shiyshaApaa, napagcha; itsinsaro tamammagoa putsiagcha. Shiy kokishtsinascha. Shiy kokish vanasiritamam vaniakiya.tsish magoanpana tina. 19

cha, tsasiri tapana atori, novtsasiritam taragi. Ashiritamtapana atori atina. Ashiriya Apaa,shana ksotagcha.

20 Ashiriya, Apaa,taragori, ovshtisin kukiatsishkamankatssin, llitaritsha tpotsmagoanchitampasinaya.riamish kinachtampasinaya.Ashiri ovamtam tsiyatkitamana.21Tpotsirish ichigoro minamarimagoaz payochillinpa tina, Apaa.Vaanpatatin chinachillinpa tina.Nov shiyapa minam magoazchinakani.tampa; minamaritam magoazchinachillinpa tina. Ashkosin,iyaatstam minam magoazpayochillinaya. Iyanpatataniichigoroni chinachiniya. Shiarsin,piyartach tpots tpotsiriatsishpakiarsin,

17

Page 232: Candoshi bible   new testament

232

pasinaya. Zoraktishcha; vatachaApall zaganirago ano,naya novaatsiya. 22,23Nov shiyapamagish tatsamkina, Apaa. Shiy

shava.tsish kizporitam inakina;tatamta magish tatsamkanaya.Ashirocha, minampazini ashironiichigoroni tachiniya. Ashiriya,shiyamon tpotsirish piyartachshatpots magoanchitampasinaya.Magoankosin, ¡Maá,cha! Apall Isosoa zaganiragiya;Apallcha Vipa. Apall Isosoachinakcha. Tiptsiriatstamchinakiya, shiyaa táchillinaya.

24 Apaa, tpotsiriatsi kizpor chinakina.Novapa zapshina tapana tina.Ashkoni, kisshaparia vashonadtachiniya. Shiaro, novaatsshaizooro yasachillinaya. Domatsaporonasia tinchori, orotarikizpor taragina shiyapta.tam novaa oro chinaragshava.Ashiriya, tpotsiri anoa pakiarsin,

naya. 25Apaa, shiy ichigoroitsinsaro natstaksha.

naya. Itaro, novsha shiyaamagoankina; misha tpotsirishiyaa magoankitamanaya, vatamnovaa vatacha Apall zaganiragoano atanava. Ashirocha, kizportpotsiriatsi chinakina. 26

mari chinaki. Ashiriya, shiynovaa kizpor chinaragosh,novamon kamini tpotsiriatsitatsamoritam chinagcha, Apaa.Shiyaa chinapana atori,tsish kapog tayaspataragina.Vadaritam tayaspatachima.Ashiriya shiysha chinagtamcha,Apaa. Ashiri Apaa Vapparia,

táragiya. Táyaro, Isos Vaparpatatsiyatamam kasaragiya.Ashiri yovaa Isos iyam Vaparpat

tsiyatarago anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Isosoa psanaritam potaragana anoa kamanchintspa.(Mativa 26.47-58; Márkosa 14.43-54;

Arókasa 22.47-54)

18 1Isos iyaa viponashiatsinitayaspatamam ivapayaro,

Yasinap tatsommap Orípap nayani,táyaro, abshat psanaritam nataraganiya.Irosarinosh shitogiaroni, kog vazaganSítorona sora kitiaroni, tatsommashpshtoraginiya, vatam anosh kis oroshaniyaraganiva. 2Otásarini sirotariiyapat anosh pshtoragitamta. Ashirocha,Otásarini yasaragiya.mam zadko, anoshpa tariya, táragparia.3Ashiriya,ramchoni, kozizimon Otásarinshanantach ashiragiya. Otáyaro, yamadampan taragiya. Oróshoch vasidaror zapan tachitaraganaya.Apallia pagu ksotamapan zapantamtachitaragana, vatam Apallpan orkar,iyashoch otiayshoch korakarini,kamachtaraganava. Tozaz payoro,nabarin payoro, kuchirpog payoro,mchit payoro aship ashirosinkosaragana ichigorosina. Isosoapotakatssin, kosaraganaya. 4Isos anoaichigoro yasaragiya. Yasaragita,noa da pachidaragiya; da sovaragiya.Isossha chiyzayaro sodaroa tasasiaro,Otásariniatstam tasasiaro, ¿Chakaazadaksa? ato, 5sodarsha: Isosoanásariatshochi potapani tiniya, táragiya.Isossha: Vatatana novaya, táragiya.6Tákcho, ponirostayarosin, oshipkanapoata ashkosin, pantsatortaramachashiragana. 7Isossha yosor: ¿Chakaanachogaksa? tákcho, sodarsha: Isosoa

17 18

Page 233: Candoshi bible   new testament

233

násariatshochia potapani tiniya, yosortáragiya. 8Isossha: Vatatana novayatáranava; tárago. Siy novaa potamamzadkos, novaatsim potagadama.Iponshiatsi ksagtsa; putarintspa;táragiya. 9Isos anoa ato, vaanatsi koktatsammam táragiya. Vaana Vaparpattsiyatiaro, Novsha tpotsiriatsi ksotaragi;ichigoro tapachidaragina, tárago,anoatssha kok izooro payoragiya.10Ashirocha, anoa táyaro, Pitorshamchit yayaro, tpotsia tpibaragiya.Apallpania mochchor vitsia tusharagiya.Apallpan mochchor Márokcha sora.11Tushayaro, Isossha: Pitoroa, vatsta.Mchitarish vayagi. ¿Mayamsha novaatoxaraksha? Apap novaa kiyogkachiymam kamachtaragova. NitatiApapaa kok da nov payoki; izooropayochima, táragiya Isoso. 12Táyaro,vaanatsi kanasayaro, comandantshavasodororia kamachtayaro, Isosoapotaraganaya. Potayarosin,naya. 13Shiarsin,pansha Anásarinipsha pagu Isosoamachtaragana. Anácha ogsiri. Káyapasarini anporApallpancha orkariya. 14Vatatam tpotsIsosoa kamanko, siro korakpatatintsiyataragsin, ¿Mayamaha tpots ichigorotsipach?choni,naya, táragiya. Vatacha Káyapasarini.Ashirocha, Anásarinip pagu Isosoamachiragana.

(Mativa 26.69-70; Márkosa 14.66-68;Arókasa 22.55-57)

15Machiamchosin, nova, minshaPitoro, ashpamshtini tsibonnadanikozizimon tachitaraganiya. Anásarinishkosiaroni, vatadponsha minambammashpa tadaponoragiya; pagosiitorpiragiya. Ashirocha, Káyapasarini

sin, novsha Isospat pshtoragitamana.

16Itaro, Pitorsha shítogashinogirikotaragiya; pshtomam pinasaragiya.Ashirocha, novsha kizap, ksotamapanip,natiarori, tsiyatiarori, Pitoroatsshatapshtoragina. 17Anosh tapshtoragori,kizsha, Pitoroatssha: Shiy Isostishchaviponashish, ato, Pitorsha: ¿Nitati novIsosoazi viponashi? dancha, táragiya.18Táyaro, Pitorsha somasip nataragiyachochomama. Kizpor kachiz psantoshiragiya. Vishchipsha sodarpatApallpanpat mochchor somasiatazoraganaya. Masoll tazoyarosin,

ragana.(Mativa 26.59-66; Márkosa 14.55-64;

Arókasa 22.66-71)19Itaro, Isosoatssha Apallpanish orkar

mashimam tapshtoragana.tarago anoa mashimam zadaragana;

tsini yasamam zadaragitamsina.20Ashirocha, mashkosin, Isossha: Novtayaspataragori, shaniyshishosh orotayaspataragina; kamapshiragiazi nova.Apallshotam pagu tayaspataragina.Tpots zapan shaniykana anshotam orotayaspataragina; kamapshiragiazi, da.21Ashiri ¿mayamsha novaa mashaksa?Itsinsaro yasamam zadkinariasa,ashiriya tpotsia mashagtsa yov novaamazinaragana anoatsi, táragiya Isoso.22Tárago, ksotamapansha Isosoa tashoshtozimta ashiragiya. Tozimiaro,sha Apallpania orkari shiy yámaksha?táragiya. 23Isossha: Yotaritanaritsiyataragori, ashiri shiysha tpotsiaichigoro kamanigcha. Itaro, vatamvanasiriri tsiyataraginava. Ashiri¿mayamadsha novaa gotish tozimoksha?táragiya Isoso. 24Táyaro, Anásarinianosh Isosoa xapoayarosin,nipsha mashimam machtaragana; vadkamoriro nataragiya. Káyapasarinshinipagu tapshtoragana.

18

Page 234: Candoshi bible   new testament

234

(Mativa 26.71-75; Márkosa 14.69-72;Arókasa 22.58-62)

25Itaro, Pitorsha vadaritam vishchipshaniarana anosh chochoragiya.Tpotssha Pitoroa, Shiy Isospashaviponashsha, ato, Pitorsha: ¿Antati novIsosoazi viponashi? dancha, táragiya.26Yosorsha Apallpansha orkarimochchor, Nov shiyaa tatsommashpaanava. Anosh Isospat shaniarospaanava; mchach tárago. Shiychazovalliatsi vits tusharagtishcha. ¿Doshavattish shiya?sha shiyaya, táragiya korak mochchori.27Pitorsha yosor, Dancha, táragiya.Támpo, ktash tadaniaka táll ashiragiya.

(Mativa 27.1-2, 11-14; Márkosa 15.1-5; Arókasa 23.1-5)

28Shiaro, zar shtogattano, Isosoagobernadorgana. Gobernadorganaya. Itaro, iy otiayshoch korakarinida pshtoragana;naya. Iy páskovarini vad shabatshishoshkatogomam zadkiniya;niapa atosin, pagososh da pshtoragana.29Ashiriya, Isosoa tapshtoyarosin,gobernadorsha, Pirátorinsha sora,tadaponozosh pakich shitogiaro,tsiyatamam chiyzaragiya. Pirátorinshatáragiya; ¿Mayamad Isosoa vanimamzadaksa? táragiya. 30Iysha korakarini:¿Nitati gotazini Isosoa potaragini? da.Da gotani shiyaa mashkiniya. Inyotaritcha tpotsi; táragiya. 31Pirásha: Ashiriya, sana sagtsa. Shaniyaros,toxiykiaros, vaniagtsa, vatam santarikamachtamaris tarova; táragiyaPirátorini. Koraksha:cha. Itaro pachamam zadkiniya. Itaro,shiy Orómanshochish pachamamtoxarakshava táragiya. 32Orómanshochyasinamon tapamtayarosin, tpotsiapachataranaya. Ashirocha, Isos vaanavasina yasayaro, Siysa novaa yasinamon

tapamtatssa; táragiya. Natsha anoritamkok tominaragana.

33Ashiriya,nicha táyaro, Pirátorinsha: Xamachi,táyaro,giya Isosoa mashimama.yaro, toxiykiaro, ¿Chakanasha shiya?¿Otiayshochish shiy korakish? táragiya.34Isossha: Shiyma novaa kamanigadama;¿shantari chinayarosh, anoa novaamashkish? ¿Dosha tpots llitarit shiyaamashagi tarallill? táragiya Isoso. 35Pirárinsha: ¿Nitati nov otiayshochchiazi? da.Ashiri ¿tamayria novantari chinayarori,shiyaa mashchi? Shana korakarish,otiayshoch Apallpani orkari, novaakamachtaraganaya.gosh, ovshtisin shiyaa potayarosin, nanovash shiyaa vayaragana. Ashiriitsinsaro kamanigadama. ¿Tamaragshashiya? táragiya Pirátorini. 36Isossha:Mazinagadama;nas shiy tamapari ashiro da ishinkina.Nov llitaritamana. Tpotsia magu kasikinavanasiriri tamama. Shiy tamapariashirinari ishinkori, tpotsiri novamadvaratiallinapsinaya; otiayshoch korakIsosoa potarosinapa atosin,dachinapsinaya. Itaro, da ashiraganava.Ashiriya shiy tamapari ashirori da ishinkinova, táragiya Isoso. 37Pirátorinsha:Ashiriya, ¿shiyamari kasirosh kizporkoraktishcha shiya? táyaro, Isossha: Aa,koraktana novaya, tárago. Tpotsiamkinaragori,gina. Kukoz itsinsammash kamanpi atori,nish kosaragtana.mashia zadko, novaa koki kis mazinakiya,táragiya Isoso. 38Pirátorinsha: ¿Antatikukoz itsinsammash tatar? táyaro, Isosoakasaragiya.

(Mativa 27.15-31; Márkosa 15.6-20;Arókasa 23.13-25)

Táyaro, yosor vishchip shitogaragiyaotiayshochpat orkari tsiyatamama.

18

Page 235: Candoshi bible   new testament

235

Isosoa zapan yasaragtana, tárago. Itaroyotaritaha tpotsi; vanasircha.shta nov topchachia? Pirátorini tárago.39Ashiri tashitogamam varitariya. Oroshabatshishosh Páskovash nov siyamminam tpotsia tashitogaktana,mavatsta. Ashiriya, korakariatsis Isosoatashitogachima, táragiya Pirátorini.40Koraksha kizpor tsiyantayarosin,Vatsta; Isosoa tashitogarillpa. Parápsaatshitogagcha. Parápsaa chinaktanicha,táragana. Parápsaa vapchatsta, ashirita,anoa chinaragana.

19 1Itaro, Pirátorin vad Isosoatashitogamam zadko,

riatssha: Pzkoamam pzkoagtsa; táragiya.Ashirocha, sodarsha Isosoa vatonirtoshiarsin, oshia pzkoaraganaya. 2Dapakchiyam nayaniragana. Kpapashayayarosin, tótiyachiam kutaragana.Michitkosin, Isosoa korakam inachillpaatosin, kapaa totiyachtaragana;vatoniriam tovapimash ktsachimashtomartaragana. 3Michitiani atosin,Isosoa tasasiarsin, ogirtakpaz ashirosin,Napagi, ¿otiayshoch orkar tamara? tátatáta ashiragana. Shiarsin, tashia tozimtatozimta ashiragana.

4Pirátorin otiayshochpat korakarin

giya. Korakatssha: Mazinagints; Isosyotaritaha tpotsi.shia pchagsints nov táchia? Ashiri nakizpor vaniaragtana; vaparitcha. Napagatssa Isosoatsi, táragiya. 5Táyaro,sodarsha Isosoa machiragana. Isosvatonir ktsachimash ktontaro, mishakap totayaro, koras xatach ashiragiya.Pirátorinsha: Napagcha; Vatacha tpotsi,táragiya. 6

sin, Yasinamon tstsabiarosh ksagi;táragiya Pirátoriniatsini. Pirátorinsha:¿Tamaria vanasirimshia tpotspachachich? Sana tstsagsintsyasinamono. Sana sagtsa, vatam

yotaritshirini doniva; táragiya. 7

sha: Tárillpa; yotaritcha tpotsi, tárago.Iy zitaminarini Móysisarini iyaakamachtarago, Tpots nov ApalltanaVipi, tákcho pchagtsa, táragcha. Ashiripachamam varitakiya, vatam vaananovaa atova; táragiya koraka.

8,9Korak táyaro, ¡maya! Pirátorinshakizpor poniragiya. Kizpor ponirostayaro,Isospat tsiyatpi ato yosor pagososhvantsosh pshtoragiya. Shiaro, Isosoamashiragiya; ¿Tamamsha tpotsia shiya?¿Yapichsha shiya? ato, Isossha datsiyataragiya; zamaragiya.giya. 10Pirátorinsha: ¿Tamasha shiynovaa da yámaksha? tárago. ¿Antatishiyaa nov gotazi mashki? Novanazadkori, shiyaa yasinamontopchachillpa. Novana tashitogamamzadkori, tashitogachillpa, táragiya.11Isossha: ¿Nitati shana zadkosh novaatopchachiazish? da. Apall vaanazadarago, shiyaa korakam inaragiya.Ashirocha,rago, shiy novaa topchachsha. Shiyyotaritshishirish tariya. Itaro, iyotiayshoch korakarini yotaritshishirinikizpor tariya, vatam Apallia kok

chillinava; táragiya Isoso. 12Pirátorinianoa mazinayaro, kizpor zadaragiyaIsosoa tashitogamama.zosh shitogiaro, korakatssha: Isosoatashitogachima, ato, koraksha:rillpa. Tashitogakchinariasha, papcha,tárago. Nitati presidentia chinakoshIsosoa tashitogachiazish. Papcha, Isospresidentia odararcha, vatam Isoskorakam kinapi atova; táragiya iykorakarini. Táyarosin, Pirátoriniatsikasiraganaya.

13Ashirocha, Pirátorinsha anoamazinayaro, Isosoa machtayaro,vishchip toxiykiaragiya. An vishchipiyashoch kukini Kappáta sora. An

18 19

Page 236: Candoshi bible   new testament

236

vatatcha vishchip yovash patobchiavayavayav shiarsin, vatamos tamapariashiro kasaragana. Anosh Isosoatoxiykiayarosin, Pirátorinsha vaanamonivatsirari koxinaragiya. 14Ashirocha,Pirátorini zar potori, viernesash, iyotiayshoch Páskovarini, anosh,koxiniaro, tsiyataragiya; Napagtsa; Isosvatacha siy otiayshochis korakaris,táragiya. 15Iysha korakarini kizportsiyantayarosin, Tarigsi; pchagi;yasinamon tstsayarosh ksagi; táragana.Pirátorinsha: ¿Sanaa korakariatsisyasinamon pachamam zadkis? ato,Apallpansha orkari; Iy korakariniminamari tariya Orómanshochpresidente; mino vanintaha. táragiya.16Táyarosin, Pirátorinsha: Niava;yasinamon tstsayaros ksashintsints;táragiya. Tárago, Isosoa kasaragiya.Ashiri yovaa Isosoa potaragana anoa

kamaniana.———

Misha, yovaa Isosoa pacharagana anoa kamanchintspa.

(Mativa 27.32-44; Márkosa 15.21-32;Arókasa 23.26-43)

gana. 17Isos vaamat tstsamam yasinaakóragiya. Irosarinosh shitogaragiya.Yaktash tadaponozia shitogiaro, machipkararagiya. An machi sora Mochozcha;iyashoch otiayshochini kukini Kórkotaatiniya. 18Ashirocha, anosh kosiaro,sodarsha Isosoa vamaria toshiaro,yasinamon tstsayarosin, toxiykiaragana.Tsibonotam tpots tstsaragana. Nigichminamtam, aragich minamtam ashirotstsaragana. Isosoa posantaragana.19Pirárago, mochimon ivaz tapamtaragiya.Táragiaha; Isos násariatshochiotiayshochcha orkari, táyaro,giya távaramono. 20Otiayshochiritam

kok anoa yadako, misha Oróritam kok yadako,tam kok yadako ashiragiya. Tpotsichigoro yasapana ato ashiragiya.Ashirocha, yasinamon tstsayarosin,Irosarinanog vatsiri pashochorago,otiayshoch zapan paragosin,yasaragana. 21Itaro, Apallpansha orkaryadamarinimad tsiyantaraganaya.Shiarsin, Pirátorinpat tsiyataragana.¿Mayamsha anoa yadaragsha? Nitati iykorakariniva. Magota vaanatsi táragova.Ashiriya, yadaragish anoa vatsta.Llitarita yadakosh, Isos vaanatsiotiayshochiam orkari mago inaragiya,yadayarosh tágcha, táragana Apallpanorkari. 22Pirátorinsha: Yadayari anvaani tachpa; táyaro, kasaragiya.

23Ashirocha, sodar Isosoa yasinamontstsayarosin, Isosoa vamari iposaragana.Sodar iponponar taro, ashirocha minamvanosshia yat, minsha vichpoashia yat,minsha maxam yat yat ashiragana.Itaro, Isos vatonir minamari kutampayorago; siritam doncha; arap korikvaritako anomashcha. 24Ashiriya, anoaizichtapa atosin, vaanpatatin: ¿Chakahayach? Ashiri vichipat michitianiiposamama, táyarosin, michitaragana.Apall yadamarini anoatstam vasinakamaniragiya. Apall kok atiaha;

Kamariatsi ichigoro yachillinaya.Itaro,naya,

atcha Apalli koko. Ashirocha yovariApall kok siro tárago anoritam sodarshatatsamomam ashiragana.

25Isos vanir vatsiri xiyxiav vipaaparagiya. Novsha anshotam xiyaragina.Misha, Isostam vatatari, mishaMariytam Kiríyopa vizalli, mishaMariytam matáraganiya. 26Ashirocha, Isos vaniriapakiaro, Ataa, Vagaa ipariamishinagcha; ovsha shiyaa ksotchiya, táyaro,

19

Page 237: Candoshi bible   new testament

237

27novaatssha:cha; atataa ksotagcha shiya, novaatáyaro, novsha ayo táragi. Isos novaatáragiya,gova. Anorisha Isosoa vanir ksottarina.

(Mativa 27.45-56; Márkosa 15.33-41;Arókasa 23.44-49)

28Isos novaa kamachtayaro, vaanayasaragiya yovaa tsipamam pakchimshapishtarago anoatsi. Sirotari Apall vaanaVirkarimon Isosoa ichigoro toyadarago,Isos anoa ichigoro yasarago, ichigorotatsamoragiya. Da minamtiyam kokniramam, kizpor sachitiaro, Vapi,táragiya. 29Táyaro,boa yayaro, kshaa paragiya sovisho.Shiaro, kshash chka shiaro, yasina soraiysopa anpa shaboshaboa saroyaro,Isososh kok tonayogaragiya mitamama.30Isossha kshaa mitiaro, Apapaa kok naizooro tatsamiana, táragiya. Táyaro,timochiaro, vaana zadko, tsiparagiya.

31Anamonsha iy korakarini natamtaviernesash tpotsia vanots mapomamzadaragana. Zar pokcho, sápatoam zarikinachiya. Anoa zari kizpor chinamamzadaragana, vatam Páskovaa shabatianitáraganava. Tpots vanots yasinamonkabiaro, yotaritcha; sápatoa zariamantstapa; táragana. Ashirocha,Pirátoriniatssha: Tpots vadari kchittakana. Ashiriya, sodarsha vanobiachpayarosin, mosá tsipakcho,naya, doma zar pocho, táraganaPirátoriniatsi. 32Pirátorinsha ayo táyaro,koraksha sodaroa kamachtaragana;Tpotsia vanob chpayarosh, ksagcha;táragiya. Sodarsha ayo táyaro, tstsamapnatiaro, tpotsiatssha vanob chpat,minoatssha tpots vanob chpatashiragiya; yovaa Isosonog tstsaraganaanoatsi. 33Itaro, Isosoatssha napko,tsipam paragiya. Ashiriya vatstatáragiya; Isosoa vanob da chparagiya.34¿Kaapanaha tsipar? ato, kuchirpog

yayaro,giya. Kayogiaro, Isossha orsiri zavshiaro, viririnsha zav ashiragiya.35Novana kachi paragori, siyaakamankina. Itsinsarori kamankina,vatam kachi paraginava. Siy novaa kokizoraktishcha tágtsa;tsa. Siyaa Isosoa kok magoanpana atori,kachi paragi anoa kamankina. 36

cha, vanobia da chparago, itaroshavatadaramosh kayogaragiya. Abshiarsin, Apallia kok tatsamoragana,vatam Apall virkari Isosoa vasinakamanko táragova;

Da minamtiyam vanapoachpachiya,

táragiya Apalli. 37Mishat táragitamta,Tpotsiri kayogiarsin, anoatstamnapiarsin, ponirostachillina,

táragitamta Apalli. Ashirocha Apalliakok tatsamoragana Isosoama.

(Mativa 27.57-61; Márkosa 15.42-47;Arókasa 23.50-56)

38Ashirocha, izooro tsipayarosin,Ossha, yakat arímatíyshoch tpotsi,Isosoa máppi ato, mashkato Pirátorinapnataragiya. Os Isoscha vamkori. Itaro,otiayshochiatsini iyaa korakariniponiko,giya; kamapshiragiya. Ashirita, natshaPirátorinish kosiaro, Isosoa yayarorimapchima, táragiya. Pirátorinsha ayotáragiya. Shiaro, Os Isosoriniamapomam yarago, mapomamyararagiya. 39,40

tamta yaramama. Níkotiamsha tsipariayaramam, yasin kzammashi sora mira,misha aroatstam, vashonad minamkarak kayakarini yayaro, anpatshaIsosoa tapararaganaya. Níkotiamvatacha sirotari Isospat psan tsiyataragoancha. 41Ashirocha, yariarsin,sin nataragana.gana anogiri yasin tatsomma zapantaragiya. Anogirtam machimon vach

19

Page 238: Candoshi bible   new testament

238

kachotam patobich taragiya tsipariavayamama. Ancha kaniaschiri kachotamtaro, tsiparia llitarit anosh donimona.42Ashiriya, Isosoriniatssha anoshkaniaschish vayaragana. Zar mosásápatoam tapiakachpa atosin,tsi anosh mikiarsin vayaragana;patobichpa kapogpa shtadayarosinkasaragana.Ashiri yovaa Isosoa pacharagana anoa

kamaniana.———

Misha, yovaa Isos támarago anoa kamanchintspa.

(Mativa 28.1-10; Márkosa 16.1-8;Arókasa 24.1-12)

20 1Isosorini sápatosh zarimagotari mapshishosh taragiya.

Ashiriya, zari domigosh, domatarasiacho, Mariy matárinshochtanokato kizapat mapshiship magnataragana. Kosiarsin, vaasha patobichtavatamsha mag parago. 2Pakiaro,Pitoroa kamankato tit ashiragiya.Kamaniashino, novashsha kosiaro,Tsiparia shochiragpasinaya.saha vayaragana? ¿Chakamasahaashirag? Yasariazini, táragiya Mariya.3Anoa mazinayaroni, ponirostayaroni,mapshiship nataragani. 4Iy tsiboniniiriporagani. Novma kamigiarallori,kosaragi. 5Kosiarori, da pshtokori,vachosh goti nap ashiragina.sha mago xana ashiragiya; Isosorinitsipar doniya. 6Pitorsha mosásiritamkoshimoni kosaragiya. Kosiaramcho,vachosh pshtoragiya napamama.Chiriku anshori xanaro paragiya. 7Itaromochonog tarago an vaanitam xanaashiragiya. 8Pakiaro,tamana. Pshtoragori, ichigoro paragori,magoanaragtana. Magishiriti Isostámiallparia táragina. 9Izooro damagoanaragini,

rini da yasaraginiva. Apall kok ipariatsiitoyamachima táragita, itaro anpor anoada yasaragini. 10Ashirocha, anoaparagoni, vaptam kanaporaganiya.

(Márkosa 16.9-11)11Itaro, Mariysha mapshiship tanokato

mag yosor nataragiya. Anosh kosiaro,tanotat ashko, vantsoshsha magnaparagiya. 12Apallia vasodoror tsibonparagiya. Borshinad kamartaro paragiya.Isosoa vayaragana anosh vatsinogminamtam koxina, mochinog minamtamkoxina ashiro mag paragiya. 13Apallshavasodoror: ¿Mayamsha tanoksha?táragiya Mariyatsi. Mariysha: Vatam tpotstsiparia yaraganava. ¿Yapamasavayaragana? Yasariazi nova mag táragiya.14Támpo, natponoyaro, nap ashko Isosoaparago, itaro da natstaragiya; 15

nid táragparia. Itaro, Isossha: ¿Mayamshatanoksha? ¿Chakagaz nachogaksha shiya?mag táragiya. Mariysha: Shiynari tsipariayaragosh, novaa itsinsaro kamanigadama.¿Yap vayaragsha? Novsha yapi tina,táragiya Mariya. 16Isossha: Mariya izari,nov vatatana, tákcho, Mariysha:roa, táyaro, Isosomon potat magashiragiya. Isos tsípatpa ato kizporpotaragiya. 17Isossha: Vatsta; shiriyishpa.Novaa pchidillpa, vatam nish nov dakapog tachinava; tárago. Vad pishtakiyaApapap kanapomama. Itaro, shiyshazovallip kamanishini. Isosoa pakianatágcha. Apapap kanaponama atchatágcha. Siy Apallia Aparich atis, novshaApallia Apartamana, atcha tágcha; magtáragiya Isoso. 18Táyaro, Mariysha ayotáyaro, iyaatssha viponashiatsinikamankato nataragiya. Iyaatssha pakiaro,Isosoa paragtana, táyaro, tsiyatssiaichigoro vayaragiya.

(Mativa 28.16-20; Márkosa 16.14-18;Arókasa 24.36-49)

19Natamta domigosh zari tapitarallo,iy viponashini ichigoroni vashonad

19 20

Page 239: Candoshi bible   new testament

239

shaniyaraganiya. Yaanatsisha korakariniponiragoni, iyaa tamontaroniapa atoni,shtadashia bam tstsaraginiya. Yaanatsipishoyaroni shaniyaraganiya. Anoshshaniyaroni, Isossha magotari iposanadxita yakatara ashiragiya. Ponirintspa;magis mapigtsa. Novtada, táragiya.20Táyaro, vaanatsi ov yamadarago,misha vatadaramatstam yamadaragiyayovaa kayogaragana anoatsi. Iyshakchiptini Isosoa paragoni, magini kisashiragtanicha. ¿Nitatiya llitaritahaparagini? da. Vatam Isosoa paraginiya.21Paramchoni, Isossha yosor iyaatssha:Magis ponirostarintspa; mapiyros tagtsa;tárago. Apap novaa zaganirago, novshasiyaatstam zaganchina. Siysa novaa kokikamanishintsa; táragiya. 22Táyaro, taposashiragiya. Niava, Apap Vani. ApapaaVizporini yantsa; tárago. 23Ashkos,Apallia chínash yasatssa. Tpotsia Apallmagiatsish yarialliya atos, Apallshaanoa tpots kis chinachiya. Itaro, da atos,Apallsha tpotsia dontam chinachiya.Ashiri namachima, táyaro, tsípatashiragiya.

24Anosh shaniyaroni, itaro Tomásshapishtaragiya; Isosoa da paragiya. Tomásvatacha vanir iviporo tatsiporago ano.25Ashirocha, Tomássha zapishshakosiaro, iysha kamaniragani. Isosoaparagtanicha, táragini. Tomássha:Gichikpasa siyaya. Donna nov kachipakori, ¿tamaria magoanchi nova?

niatsi patatkori,maa patatkori, vatacha táchiazi;magoanamam pinasaktana, táragiya.

26Itaro, tsibon mats matayaromayaroni, minosh domigo, anshotamyosor shaniyaraganiya Tomáspashta.

niya. Ashirita, Isos yosor iyashyakaragiya. Magis mapigtsa; novvatatana, táragiya. Táyaro, 27Tomá

sha tasasiaro, Tomásaa zovaa, novaakoviatsi ptatagada. Misha, tadaramiatsikoviptish ptatagada. ¿Tamasha damagoanaksha? Támiana. Anoamagoanagcha, tárago, 28Tomássha: Novshiyaa korakartana; Apalltishcha shiya,táragiya. 29Isossha: Shiy kachishparagish anomon magoanaragsha. Itaro,tpots donta novaa vachpa paksin,magoanchillinaya. Anoa tpots kaapanov kis chinachina, táragiya. Táyaro,yosor tsípat ashiragiya.

30¿Isos támiaro, vanipaha iyash kizporashirag?cha. Ichigoro kamanimam pinasaktana.¿Tamaria minamtash kirak ashchich?31Itaro, paragi anoatsim ipos iposshiarori, siyam yadaktana.ros, magoanagtsa. Donta Isosoa paksinmagoanpana siyaa atori, yadakina.Apall Isosoa zaganiragiya; ApallchaVipaya. Isosomon magis tatkos, tarashiaorotamashia panachintsa. Ashirimagoanagtsa atina.Ashiri yovaa Isos támarago anoa

kamaniana.———

Minoatssha kamanchintspa; yovaa minosh zar Isos yosor tochparinshtini

iyaa yakarago anoatsi.

21 1¿Vanipamasaha zari?ria zar mayaroni, Isos iyash

yosor yakaragiya mosámona. 2Iysha, Isosini viponashiniKárariayap tsap natiaroni, anoshvashonad shaniyaraganiya; Pitorpat,misha Tomáspat, misha Natátam kanágashochi tpotsi, mishanovaptatam, misha novapat zovallinaSadiakorinpatatam, Sípitiyorini vipini,misha tsibonotamta tpotsi, aship anshaniyaraganiya. 3Pitorsha iyaa: Novmakavatama, táyaro, iysha ichigoroni, Pza,iysha istani, táragini. Ashiriya,

20 21

Page 240: Candoshi bible   new testament

240

yariaroni, botish zaroraginiya. Psankavakoni, gotaritini tarasiaraginiya;kayopchia da minamtiyam potaraginiya.4Zar yakatano, Isossha vigomon xiyxiavashiragiya. Itaro, iy da natstaraginiIsosoatsi. 5Isossha koroziaro, Lloris,¿zapan kayopchia potayallis siya? ato,Pitorsha: Da minamtiyam potaragiazini,táraginiya Isosoatsi. 6Isossha:gich yachagints; tarcha kayopchi,tárago, iysha ayo atoni,niya. ¡Maya! ariatosh kapogoritatsitiaro, itsiramam pinasaraginiya.Izichtapa toni, mazachimon pshirianitáraginiya. 7Novsha: Pitoroa, Isostada;iycha korakarini, táragori, Pitor anoamazinayaro, vamaria kamartaragiya,vatam iy oro torostayaroni kavatariniva.Kamartayaro, kogosh chipoyaragiya;Isosop nataragiya. 8Iysha ichigoroniapilliri nataraganiya kanosho. Arapiahanataragini; korozkoch kimtaro ashianataragani. Ariataa pshiratanonimatayaraganiya. 9Matayaramchoni,somasia paragini. Isos masollpattazoyaro, iyam ksiragiya kayopchiatsi.Pagaa anshotam vayaragiya. 10Isossha:Pitoroa, kayopich yashini, táyaro,11Pitorsha botip iyaptatam zaroyaroni,ariataa potayaroni, mazachimonpshiraragani. Kayopchia vazapankavaraginiya. Vashonad 153niya vatarinadarita. Kapogta tatsitiaro,ashirita ariat da izichiragiya. 12,13

yaroni, Isossha: Niava ktogagints;tárago, katogtsia basiaro,giya. Iysha anoa katogaraganiya. Antatiiy: ¿Chakshasha shiya? táragiazini, da.Vatam ichigoroni natstaraginivaIsosoatsi. 14Ashirocha, vashonadshaniyaragoni, nipta iyash tochip zaryakaragiya. Isos tsiparagita, támaragiya.Támiaro, iyash yakarago, iysha

nicha.

15Ashiriya, katogtsia kavatspayaroni,Isos Pitorpat tsiyataragiya. ZovaaPitoroa, ¿chak novaa kizpor chinaka?¿Kaapa shiy novaa chinakish? táragiyaIsoso. Pitorsha: Isosoa, shana novaayasaksha; nov shiyaa kizpor chinakina,táragiya. Isossha: Ashiriy tpotsiriatsitayaspatagcha shiya, táragiya. 16Táyaro,yosor tayosaragiya Isoso. Isossha:Pitoroa, ¿tamaro shiy novaa chinaksha?tárago, Pitorsha: Ichia, nov shiyaakizpor chinakina, táragiya. Isossha:Ashiriya tpotsiriatsi ishinagcha;ksotagcha shiya, táragiya. 17Táyaro,yosor tochparinshtini Isos tayosiragiya.Pitoroa, ¿kaapa shiy novaa chinakish?ato, Pitorsha kizpor magu mantsaragiya.Magu mantsayaro, Pitorsha: Ichia, shiyvatam ichigoro yasakshava. Zoraktanaátana; nov shiyaa kizpor chinaktana,táragiya Pitoro. Isossha,tsi napagcha; vanasiri tayaspatagcha.18Na kaapa mazinagcha;sish kizpor taragsha. Yap shana zadkishab yariarosh kis natarsha. Itaro, nimonzapish kizpor vachinakchosh doshaashtachish; kizpor tachtazish; kovishgotish paxayarosh, llitaritsha tpotskoviatsish kamoriyarosin, shiyaamachchillinaya; yap da zadkish abshiyaa machchiya. 19Ashirita,tsish da pachidkosh,dama; táragiya Isoso. Isos anoakamanko, Pitoroa vatsipon vasinakamanaragiya. Pitor magotaha tsipach.Itaro nov kamini tsipachiya. Apallshaanoa zadkiya ato, Isos táragiya.

20,21Ashiriya, Isos Pitoroa anoakamanirago, Pitorsha natponoyaronovaa naparagiya. Pitorsha: Isosoa,¿Vagava; tamayria ov tsipach?táragiya. Pitor novaa mashiragparia,vatam Isos novaa kizpor chinaragova.Sirotari yani Isospat katogaragoni,Isosonogiri iponaragina. Pitor novap

21

Page 241: Candoshi bible   new testament

241

napiaro,gori, vitsshori kazabaragina; ¿Chakshiyaa tamapigach? táragina.22Ashiriya, Pitor na novaa mashirago,Isossha: Pitoroa, anoa shiy chinarillpa.Novana yasakina Vagatsi. Novanazadkinariana, tpots Vagaa pachamamvaritaktamcha. Vaani tap atinariana,doma yosor koschori, ¿tamariahatsipach? Ashiri shiysha anoachinarillpa; shiy novash tchitagadama,táragiya Isoso. Táyaro, kasaragiya.23Ashirocha, na anomonarisha tsiyatsisnovamon izapaniaragiya. Vagtsipachiaha, dabaria, Isoschich atanayanovaatsi. Itaro mamarpakanaya. AntatiVag tsipachiaha táragiaha Isoso, da;itaro magotari, Novana zadkinariana,vaani tap atinariana, doma yosor

koschori, tsipamam vanintaha, magotáragiya novaatsi.Ashiri yovaa Isos tochparinshtini iyaa

yakarago anoa kamaniana.———

24Ashirocha, in vatacha siyamyadakina. Novana kachi paragi anoriyadakina. Ashiri gichiz doncha. Novkoki itsinsamcha. 25¿Antati ichigoroahayadaragi? da. ¿Isosoa vanipaha novkachi paragi? ¡Maya!riana, kirakaa izooro kachigachparina.¿Tamayria ichigoro yadachich?¿Yapiaha ichigoro vayachich? Itaro,siyaa magoanpana atori, ipos iposshiarori, siyam yadaktana. Ashiriyamagoanagtsa átana; vapparia.

Vatamaritcha Isos koko.

21

Page 242: Candoshi bible   new testament

242

Vasina pakich kamanchillpa yovaaArókasarini yadarago anoatsi

Sirotamasa Arókasa tpots soro taragiya. Ovsha Isosoa kok kamanimam tsibonkirak yadaragiya. Ichtaro, Isosoa kok kamanko yadaragiya. Itaro, natsha, Isostayaspatamariniatsi kok kamanko yadaragiya. Arókasarini otiayshochimonahatpotsi, piyartach tpots taragiya. Donta Isosoa vachu parago, kizpor yasaragiya;kapog magoanaragiya. Oro Papororinpatini xiragiya Apalliam kok kamanimama.Paporoam istampani taragiya vatam doctoromonava. Paporoa da kasaragiya. KorakPaporoa pachayani atita, ashirita Arókasarini ksotaragiya. Kizpor chinaragiyaIsosomona. Kirakaa kizpor yasaro, ashirocha, vanasir yadaragiya.Vamkoriam, Tiyóhiro soro, yadaragiya. Tiyóhiro korakamoncha. Isos

tayaspatampanirini Apallimon vizporirini itsinsaro tayaspataragana; amikori anoayasachpa ato yadaragiya. Tpots donta otiayshochimona taragosin, ashirita Isosoamagoanaragana. Magoaniarsin, kis taragana; korakavaa kok payoragana, tápi atoyadaragiya. Isos kok kizpor vanasiriya; chiyaa izooro istakiya, tápi ato yadaragiya.Isos tsiparago, támarago, Vaparip kanaporago, anomon 35 masach Arókasarinsha

kirakaa yadaragiya. Korak Papororiniatsini tomanarago, Orómash kasaragiya.Anpor Arókasarin kirakaa yadaragiya; donima Papororiniatsini pacharsinyadaragiya.Ashiriya, na yovaa kamanirago anoa pakich kamanchillpa:A. 1.1—9.31 Isos tayaspatampanirini otiayshochish vatsapon kapog

kamaniragana Isosoatsi koko.Irosarinash chtaragosin, anomad kayarosin, Samáriyap tsap

kamaniraganaya. Korak Isoschichia natsaragosin, tosovaragitatssin,ashirita da zamaragosin, Isosoa kok izapaniaragana.

B. 9.32—12.25 Arapitam Isosoa kok izapaniaragana. Tpots dontaotiayshochimona, ashirita magoanaragusin, Isoschichiam inaragana.

C. 13.1—21.16 Paporini tsaporonasosh aragiri xiragiya Isosoa kokizapanimama.

D. 21.17—28.31 Zapishsha, otiayshoch korak Paporinia potaragana.Paporinia tomanaragtatssin, ashirita oro Isosoa kok kamaniragiya.Korak Paporinia yasapi ato anosh Paporini Isosoa kok dasabaytaragiya; izooro kamaniragiya. Orómap zaganiragosin,Presidentish tsiyatatsha táragosin, Papor abitam Isosoa kokizapaniragiya.

Arókasarini táragiya.

Page 243: Candoshi bible   new testament

243

1 1¿Tamarimta, ich Tiyóhiroa? NovArókasi shiyam kirakaa yadakina.

rori, zaganiragina. Isos tayaspataragoanoa, misha ashirago anoa ichigoroshiyaa kamaniragina.nasish tarago, vaanatsi viponashiniposaragiya tayaspatampaniama.Iposiaro, tayaspatampaniatsshatayaspatata tayaspatata ashiragiya.

sha. 2Shiaro, káriaro,gasha.ragina minosh kirakari. Itaro, na kirakkaniasich yadayarori, zaganchillpa.

gana anoa kamanchillpa.———

Ashiri yovaa Isos Vaparipkárirago anoa kamanchillpa.

3Isos tsipayaro, yosorsha támaragiya.

taa paragana. 40 zar, zapan zar Isosvaanatsi toyamadaragiya.rago, viponashsha: Zoraktishcha,támialltishcha, táragana. Isossha Apallchiyaa vaama tiptsiriam inako anoakamaniragiya. 4Táyaspatashpavashonad katogaragsin, Isosshakamachtaragitamta. YaktashIrosarinosh anshori Apalliam Vanikutamatssa. An vatacha Aparich:Novana Kani panachintspa; tárago ano.

nava. 5

ragiya. Itaro, novsha siyash ApalliaVani tapshtochima, táragina, táragiyaIsoso.

(Mativa 28.16-20; Márkosa 16.14-20;Arókasa 24.36-53; Vaga 20.19-23)

6Táyaro, machip káriarsin, anoshshaniarsin, Isospatsha tsiyatkosin; IchiIsosoa, siro yaantari otiayshochinikorakarini nish ishinaragani. ¿Iyamatariotiayshochini korakarini dosha natorishiysha kinachish?naya. 7Isossha: Doni. Vaana Apallyovash zari zadko anosh vaanainachidanaya korakama. Siy anoayasamam pinasaktishcha. 8Apall Vanisiyash pshtokcho,rini payotssa. Shiaros, ichigoro novaakoki kamanitssa. Piy Irosarinosh, yosorOtiayash vatsapon, yosor Samáriyashvatsapon, yosor yovash tsaporonaskatoktakato abitatamta kamanishintsa,táragiya Isoso. 9Kamachtarago,chima; táragiya. Ovshtisin vach parsin,Isossha káriritara ashiragiya. Msasoshtsipatara ashiragiya.naya. 10Kanidap napatarallsin, tsaposhtsibon tpots yakaragiya, Kamisborshimash kamartaro, táyaspatashinogxiyiaro, 11Kárariayshochis,ntsa; táragasha. ¿Mayamsha kanidapgotis napataradsa? Tamayaropa nanayalliya, shiartam vatatam yosorkoschiya, táragiya Apall vasodorori.

12Isos táyaspatashsha machipkaroviarsin,taraganaya. An machi soro Orípcha.Irosarinamad kayomcha; ashia yoaatarich ashiatsi. Kosiarsin, pagoskapogosh pshtoraganaya. 13Ivar yovaztavazintaro anshomari vashonadshaniyaraganaya. Pitoro, Vaga,rini, Ádarisa, Viarípi, Tomása,

Nov Arókasi kamanchillpa yovaa Isosvamachtash tayaspataragana anoatsi.

1

Page 244: Candoshi bible   new testament

244

miya, Mativa, Sadiak Árpiyorini vipa,Simo, Otása Sadiakorini vipa, aship antpots shaniyaragana. 14KizaptatamIsospat vanir Mariypatatam,tam anosh shaniyaraganaya. Anosh oroshaniarsin, Apallpatari tsiyata tsiyataashiraganaya.Ashiri yovaa Isos Vaparip kárirago

anoa kamaniana.———

Misha, Mátiasaa Isosoa kok tayaspatamam inaragana anoa

kamanchillpa.15Anportam tpots vazapan vashonad

120 anosh shaniarsin, Pitorsha tsiyatpiato chiyzaragiya. Pitor tsiyataragiya.

(Mativa 27.3-8)16-19Zovallia, táragiya. Otásarini

sigitam tominaragiya yovaa Apallvasina tsiyatarago anoatsi. Isos Otániatsi vaama táyaspatashi inaragita,Otássha yamadampaniam kinayaro,tpotsia machtaragiya Isosoa potamama.Anomad korik potarago, anpat tpotsshatsapoa paxanxaraganaya. Itaro,tam vaanatsi kapcharagiya. Kizpormochonog tovitarallo,ramach ashiragiya. Irosarinshoch tpotsyovaa ashirago anoa ichigorosinyasaraganaya. Anoa tsap Asirtama,yásamaragiya. Asirtama ato iyashochkukini Korasi ato atariniya. OtásariniIsosoa kok tayaspatamam izoorokasaragiya. An vatacha siro Apall kokkamaniragiya. Apall Vani Dápiyariniatsitotsiyachtaragiya. 20-22Sáramoshyasiashiamani kirakosh yadako Otánia táragiya;

tachpa. Anosh pagu llitarit tpotstarosinapa atiya. Llitarit tpotskorakam inagcha; táragitamcha,

táragiya Dápiyarini. Ashiri, llitaritaatpots iyanpatatam tayaspatampaniam

kinakchoni, Isos násariatshochtsipáyaro, támarago anoa ichigorokamanchitamparia. Yov siro Isospatkapog iponarago anoa iposianiinamama. Yov tpots Isosoa ichigoroparago anpari vanasiriya. IchtaroVagarini Isosoa ichomarago shiaro Isosiyam tayaspata tayaspata shiaro, zapishkazoraragiya. Yovaptari iponaroniIsosoa paragini anori Isosoa koktayaspatamam inayani atashina;táragiya Pitoro.

23Táyaro,shillinaya. Min tpots Oscha sora; itarosora tochip taragiya; min Pársapasa,min Kósto sora. Mishacha tpots Mátiasasora. 24,25Toxiykiarosin, Apallpatsiyataragshillinaya; Apaa, Otásariniyashigop nayalliya. Shiy tpotsia maguyasaksha, Apaa. Ashiriya tpotsiaiposagcha shiya. Yamadagcha.

niya; vatam Otásarini anoa kasaragova;táragiya tpotsi. 26Apallpa tsiyatiarsin,soroa yadayaro, vayata vayata shiaro,yosorsha yata ashko, Mátiasaa soryadamaa yata ashiragiya. Shiaro,Mátiasaa Isosoa kok tayaspatamaminaraganaya. Ashiri, yosor kutsas

pani tatsamoragiya.

niam inaragana anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Apall Vaanatsi Vani Isoschichish tpots tapshtorago anoa

kamanchillpa.

2 1Minosh zari minamtash shaniarsin,Isoschich koxinatarall ashiraganaya.

Shabatshini Pídakósti sora, 2anoshkabosor tamapari ashiro kizpor kanidapkimaragiya. Tapu akatarallo pagososhkosta ashiragiya. Pagosh tatsitataraashiragiya. 3Kosiaro, Apall Vani somas

1 2

Page 245: Candoshi bible   new testament

245

tamapari ashiro korakorakora shitarashiragiya. Tpotsimon tazigir ichigorokorakortagat ashiragiya. 4Apallsha Vanitpotsia magu vaamarisha kasiragiya.Apallsha Vani tpotsia totsiyachtaragiya.Nxakamotshoch kukoz zammatarachmag ashiraganaya.

5-10Itaro, llitaritsha tpots kabosoroamazinarallosin, Pza pagani atosin,kosataraganaya.An tpots yaktash Irosarinosh

taraganaya. Ichigorosin otiayshoch

ganaya.sin, llitaritshochta tpots koskosin,

mam Irosarinosh taraganaya. An tpotsashpatam otiayshochcha, ashpatamotiayam kinaraganaya. Pártosshochi,mítoshchi, irámshochi,chi, otiayshochi, kápatosshochi,chi, ásiyshochi, príhiyashchi,pabíriyashchi, ihíptoshchi, kirítshochi,arápiyashchi, anshochiavcha tpotskosataragshillinaya. Sirína vatsiri tpotsarápiyashchi napkitamta. Orómanshochyakat tpots naparagitamsina.Ashiri, pagososh koskosin, ichigorosin

vaanatstin kok mazinaraganaya. Magokso’ ashiragiya. Kizpor ponirostako,napoxtayarosin,sha kukoz zamamtaranaya? ¿Siro

nava minamari kárariayshochimarita?táraganaya tpotsi. ¿Tamashta yaanpataashisha kukozia mazinakini? táraganaya.11Za, Apallia kok kamankana; iyashochkukini kamankana. Apallia vizporiranikamankanaya; tpots táraganaya.12Ashpatam tpots: ¿Tamashta ashirotsiyatkana? táragana. Ponirostabachashiraganaya. 13Itaro ashpatamsha tpots:Vatstaya. Ksha vayarosin, karosaksinzamamtaranaya; mag táragashillinayatpotsi.

14Tayaspatampan zamagaraganaanosh Pitorsha chiyzayaro, kizportsiyatko zoganiaragiya.Otiayshochis, Irosarinshochis

ichigoros mazinagtsa, zovaa; táragiya.Na niri magoanagtsa. Na mazinagantsa.15Siysa karosaksin zamamtaranaya atssaiyaatsi.tarini? Apallimon Vizporirini atiniya.Yovapor potori karostarchia tpotsich;gotpasa atssa. 16Ovíararini vasinakamanirago anoritam Apall natoritominoragiya. Ovíararini Apallia kokkamanko táragiya;17,18Zapish nov tsaposh koskachori,

novanatsi Kani tpotsish ichigorotapshtochina; táragiya Apalli.Tpots yov novaa magoankachoanoam Kaniatsi tapshtochina.Kamozamtam, kizamtam,

china. Shiarori, kanogasshanovamonari vizporiri miranishpamasachpari. Vachinatammakcho pamaschitampari.Pamaskatssin,chori, novaa koki ichigorosinkamanichpasinaya. 19,20Misha,ashimaa da pataros anoa kanidappagatssa. Zari vaantari kzata,tsopsha mantsiritam chobiaroyakata ashtachiya. Tsaporonasoshashchitamparina. Korasiatstamvayat, somasiatstam vayat, msastovapimashiatstam vayataashtachparina. Nov kizporashtachima; vatam Apallinava.21Itaro yov novaa tpots, Apaa,istagadama ato,chima. Novana ashtachimatáragiya Apalli,

yadako táragiya Ovíararini, maga.22Kaapa novaa koki mazinagtsa,

zovaa otiayshochis; ¿Isos násariatshochsiyash tarago an vanipa tpotsia istarag?

2

Page 246: Candoshi bible   new testament

246

Tamayachi Apalli ashiropa ashiragiya.Siy yasaktischa Isos ashirago anoatsi.Napoxtaragpasa. Apallsha Isososhvaanatsi vizporirinia vayaragiya. 23Siysaanoa yasaksa. Ashirita: Isosoa pchagints,táragsa. Táyaros, arapich tonar tpotsIsosoa yasinamon tstsabiaro,gana. Apall oro ichigoro yasaragiya.Vasina ashchillinpa ato Isosoa tsipamamkasaragiya. 24Apallsha Isosoa Yashigopnamam pachidaragiya; yanporagiya.Ashirocha,ragasha. 25Sirotama Dápiyarini vasinakamaniragiya anoatsi. Dápiyarinitáragiya;

Apall novapa oro tariya. Oro novaanapkiya. Novam botsinogichvizpoririami panako, novaaizooro istakiya. Nov magiponirostachiazi; 26vatam novapatakova. Ashirocha, nov magishabatkina; nov koki morcha.27Apall pachidko, nov kanikaniziam kinachiaha. Nov notsikochachiaha, vatam ApalltanaIposamarini vanasirimashtana.28Novaa orotamari tamaminaragova. Ashiri nov kizporshabataktana; vatam Apall oronovapa tarova,

táragiya Dápiyarini maga.29Zovallia, zitaminaa Dápiyariniatsi

vazaria kamanchintspa. Kaapa vaanatsida kamaniragiya, vatam tsipayarokocharagova. Zitamin Dápiyariniatsikaviniyarosin, vad kamiran kchiptinipakaniya kaviniymatsi. Ashiri DápiyariniApallia kok kamanimapaniaro, vaanatsida kamaniragiya. 30Itaro llitaritaa,Apallia Vip kamaniragiya. Misha, ApallDápiyariniatsi vaana táragiya;

Shiyachich yosor zapish korakaminchima. Nitati gichkiazi.tana atashina. Korakam shiytamaparia ashimam inchima,

táragiya Apalli Dápiyariniatsi, maga.31Ashirocha, Dápiyarini vasinayasayaro,

giya.Apall pachidiaro, kanizish dakasachova. Vanots kochachiaha,da. Yosor itoyamachiya;

táragova. 32Yovartatam tárago anoritamApall Isosoa itoyamaragiya. Misha, iyIsos táyaspatashini kchiptini Isosoaparagtanicha. Ashiri zorkoni kamankini.33Apall vaanpata vizporirini Isosoanarigaragiya vaanpiatamta. Narigayaro,Vaanatsi Vani panayaro, IsosshaVaparia Vani zaganiaro,ragiya.chima tárago, natsha in iyash shialliya.Yovamad iyash pshtorago anomad na insiy iyaa ponirostaksa; misha sanitarikokis tsiyataktamaniya.

34¿Kaapana Dápiyarini vanotspatámiaro Apallip káriragiaha? dancha.Itaro Dápiyarinsha:

Apall Vipapa tsiyatko táragiya;Shiysha nigich botsonogchirikuxinagcha. 35Kodarariatsishkasichima nova. Itaro, shiyshakodarariatsish kachigachpasha,Apall atiya,

táragiya Dápiyarini. 36Iy otiayshochiniizooro yasachpachi.gitatis, itaro Apallsha anoa korakamkizpor inaragiya; Apallcha Vipaya;táragiya Pitoro.

37Antaro anoa tpotssha Pitoroamazinaragosin, kizpor magu zooashiraganaya. Zovaa, ¿tamachiazini?sitatsti; táragana tayaspatampaniatsi.Pitorsha táragiya; 38Itsinsaros chinagtsa.Isosomon magis tatogtsa; Isosomonichigoros chomagtsa. Yotaritshishiriatsistachigachpari Apalliya. Ashkachos,

paria. 39Vatam: Novanatsi Kani ichigoro

2

Page 247: Candoshi bible   new testament

247

tpotsiamis panachintspa; atova. Ashiri,ichigoroamis panachtamparia.tamtis, chilliniamtamtis panachiya;misha,mam zadko anoam panachtamtaya;táraganaya Pitoro. 40Yosor Isosoa kokaraginasha vaniaragana. Paptsa; Apallvaniaronts. Oro Apallia gatagattagatos,¿tamaria kamogchis? Ashiri da ashimamIsosomon magis tatkos Apalloshkamogatssa; táragana Pitoro. Zapankaman kaman kaman ashiraganaya.41Ashpatam tpots Isosoa yaraganaya.

naya. Magoaniarsin,ganaya.

42Shiarosincha, tayaspatampanIsoschichiam tayaspataragashillinaya.

raganaya. Apalliatsimari iponaragana.Katogtsia tatapta tatapta shiarsin,Apallpa tsiyata tsiyata ashkosin, anorichinaragashillinaya. 43

sha Apallia vizpor payoragosin,ichigorosin napoxtaragashillinaya.44Yov tpots Isosoa magoanaragana anvanasir vaanpatatin istaraganaya. 45Yovmaachi payoragana anoa paxanxiarsin,korikia potayarosin, anpat tpotsiaistaragana. Tpotsiam yov maachipishtako anoam magotari panata panataashiragshillinaya. 46,47Potam yosorpotam shaniarsin, Apallip paguashiraganaya. Shiaro, vaanpia pagunatiarsin, Apallia vapparia táyarosin,

naya. Magu kis ashiraganaya. Maguvanasiriav ashiraganaya. Nxakamotshatpots: In tpots vanasircha, táraganaya.Potam zari, potam zari Apall tpotsiaIsoschichiam izapaniaragiya; zapantpotsia tapachidaragiya.Ashiri yovaa Apall vaanatsi Vani

tpotsosh tapshtorago anoa vappariakamaniana.

———

Misha, yovaa Pitor vats chorabiayararago anoa kamanchillpa.

3 1Minosh zar Vagpa, Pitor: Apallippagu namani; Apallpa tsiyatamani

táragosin zar pokamcho nataraganaya.2Tpotsia chamayagaraganaya. An tpotsvats oro chorabimona. Kanxomadaritatsipom oro vats kachob kinaragiya.Apallip pago chorabiatsi chipayarosin,potam zari vayata, potam zari vayataashiraganaya.shia tsortaragana anog vayaragana.Tpots Apallish pagu pshtokamcho anoa:Istada; novam korikirish panada; antarashtariya. 3Ashiri Vag, Pitorpanantatssin, chorabia chamayagayarosin,chorabsha: Korikirish panada atina;táragiya. 4,5Pitorsha vchosh napiaro,chorabiatssha: Napagalla tárago, ovsha

nova ato napa ashiragiya. 6Itaro,Pitorsha: Nov korikiri doncha; táragiya.Itaro, istachillpa vanasiri. Isosomonshiyaa táchillpa; Chiyzagi; nagi átana;Pitor táragiya. 7Ovimonsha botsinogichpotayaro, itsirta ichiyzata ashiragiya.Vatssha vanasiriata ashiragiya;vaxirchia yarat ashiragtamta. 8

sha tsiga’ xita’ ashiragiya. NanataApallosh pagu pshtoragiya. Vagpa,Pitorpa, chorabpa pshtoragana. Magukis michitko, iriptara, piyamsha iriptaraashishtar ashiragiya. Apalliatssha: Apaa,vapparia; táragiya. 9,10Tpotssha ichigoronappatarall ashiragana. Natstayarosin,In vatat vats chorabimona pshtoshinogkorikigaz koxinxinav ashtaro ano. ¿Natamashta nak? táyarosin, kizpornapoxtaragana tpotsi.

11Chorabsha Pitoromon potat,Vagamon potat ashishtar ashiragiya.Llitaritsha tpots ichigorosin Pitoroptorot shitarosin, vatadaramapkapammap shaniyaragana. Anogich

2 3

Page 248: Candoshi bible   new testament

248

vatadaram Sáramoncha ttsortaragana.12Pitor anoa pakiaro, Zovallia,sha iyaa napaksa? táragiya. ¿Nitatiyaanpatataha vizporirini yararagani?¿Mayamsha kizpor poniksa? ¿Nitati iyApall tamara ashiriazini? doni. Iyamonnaridakiaha; Isosomonari naridaragiya.13-16Isos kizporcha yaramama. Niatpotsia siro kiyog kachiyko pataris anIsosomon na naridaragiya. Yovaatamapigaragis antamcha chorabiayariasha. Siy Isosoa siro gataragostopcharagsa. Pirátsha: Vatsta; niakasayani táragita, itaro siysa: Doni.Isosogaz zadkiazini, vatsta, táragsa.Itaro pachampania zadaktanicha; antashitogagcha; táragsa siya. Ashiri siyIsosoa vanasiriatsta, tarashipaniatstatopcharagtischa. Ashiragtatis, Apallvaana yosor itoyamaragiya. Apallsirotamasa zitaminariniatsini ichigoroistaragiya. Áparámariniatsi, Isátam, Akópariniatstam mag istaragiya.Na ashirocha vaanatstanasha vip kizporistarago itoyamaragiya; ashirago vipaakizpor ogirtaragiya. Ashiro iysha anoamkamanimapanirnia takaniya.

17Itaro zovallia, siy itsinsaro dachinaragos, gotis tamapigaragsa.Ashiritam, iy korakarini ichigorotamapigaragitamta. 18Vatam Apall; Iparitsipachpari, tárago zitaminaa maguputsiarago, ovshtisin, kamanimapaniichigorosin, Apallia kok yadaraganayovaa Apall Iposamarini tsipachoanoatsi. 19Itsinsaros chinagtsa átana.Ashkachos, Apall yotaritshishiriatsistachigchitamparia; 20yosor siyash kistachtamparia. Vaanatsi IposamariniIsosoa siyam tapachidamam yosorzaganichparia. 21Natona Isos kanidapkapog takiya. Yovash Apall tsaporonasiayaramam zadkacho anosh Isos koschiya.Sirotama Apall zitaminaa maguputsiarago, ovsha kamanimapansha

anoatstam kok yadaraganaya. 22

sarini vasina kamaniragitamtava.Táragiya;

Apall vaana kamanimapaniamvayachiya. Iyashchiamtam tpotsvayachiya.tam kamanimapanitamta tachiya.Siysa anoa mazinagtsa, átana.23Tpots da mazinako, Apall anoatpachigachiya; ov maachiritakanatspachiya,

Móysisarini táragiya, maga. 24

rini Samovíararini ApalliatsimariIposamarini kok kamaniragiya.Samovíararini tsipayaro, llitarishakamanimapanitam tpots taragiya.Vatatstam Apalliatstam Iposamarinikamaniraganaya. 25Kamanimapan anoaiyaamtam ichigoro kamaniragana.Yovartatam Apall zitaminariniaistachintspa tárago anoritam siyaamatiya; Apall siyaa kizpor istachiya.Zitamina Áparámariniatsi Apall vaanatsikamaniragitamta.

Tsaporonasia izataro tpotsiamistachparina; shiyamon iparishksatam tachpasinaya,

táragiya Apalli Áparámariniatsi.Siyamtam lloranoriamis izooro istapiato táragiya Apalli. 26Ashirocha zovaa,Isosoa itoyamayaro, iyagaz kizporzadko,giya. Yotaritshishiriatsini kapiatamamashiragiya Apalli, táragiya Pitoro.

4 1Datoma Pitor kukozia tavatsparotpots kosatiaramach ashiraganaya.

Otiayshochpa Apallpan, misha Apalliapagu ksotko anpat, misha satóshoch táyaspatashpat aship an tpotskosatiarsin, 2tsiyantayarosin,sha yotari tayaspataksa? ¿Tamaria chiytámchich? ¿Antati Isos tsipayaro,támarag? ¿Mayamsha llitarit kukozkamaniksa? táragana. 3Pitoroa

3 4

Page 249: Candoshi bible   new testament

249

patarta. Zar popotano potayarosin, Potsiyatanni; táyarosin, tomanaraganaya.4Itaro, tpots Pitoroa kok mazinaraganaan magoanaraganaya. Mag niptavashonadarisha kamoz zamiatpa mirmagoanaraganaya.Ashiri yovaa Pitor vats chorabia

yararago anoa kamaniana.———

Misha, yovaa korak Pitoroanabaragana ano kamanchillpa.

5,6Ashiriya, potamsha otiayshoch

tatam,panpatatamta. Anáspat otiayshochApallpan orkari, maachiritpat zapan,Káyapaspatatam, Vagpatatam,patatam,ganaya. 7Vagaa Pitorpatari oposanadtoxiykiayarosin, tsiyataraganaya.¿Chaksha shiyaa kamachtaka?mon vizporirini tpotsia yararagsha?korak táragasha. 8Apall Vani Pitoroamagu kizpor putsiaragiya. Pitorshayámko táragiya; Ichia, siy vachintischa.Siy koraktischa. 9Ashiriya, siyaaitsinsaro kamanchintspa. Iysha tpotsianayaniragoni, yararagtanicha. Itarosiysa iyaa: ¿Tamariazis tpotsia vatschorabia yararagsa? atis.

10Na kamankoni, siysa otiayshochiskorakis izooro sagtsa. Misha, iyotiayshoch zovallini ichigorotamyasachtampasinaya. Yov chorabimonatpotsi an vatacha xiyxiavsha. IsosomonApallimon Vip chorabia yararaganiyaátana. Isosoa násariatshochia siypacharagitatis, itaro Apallshachaitoyamaragasha. An vatacha chorabiayararago. 11Napaz tpots pagopi atoyasinaa vanopshiam vazigariavariayaro, itaro tiptsirsha anoagataragosin, kapiataragana. Siysa Isosoaashikpaz ashiragtamtis Isosoa gataragis.

Gataragitatis, itaro Apallsha kizporiaminaragiya 12tapachidampaniama. Llitaritpots tapachidampani vanintaha.

damama; ovshtisin Pitoro táragiya.13Itaro,

sin, táragana, maga: Xam. ¿Tamashakorak ashiro tsiyatka? ¿Ov kokkizporiava? tsiyatamam da ponikana.Donta kirakosh kapog pshtoragosin,magpatari tsiyatkana. Isosoropaviponashiaro ashiro tsiyatkiya; táragashakorakaya. 14Pitoronog chorabimon anxiyxiavo pakiarsin, yararago anomadzamaraganaya.gana. 15Piyama nagimasi táraganakoraka Pitoroatsi. 16

tin tsiyatkosin; ¿Tamayachiazini Isosoavamachtashiatsi? táragana. Apallimonvizporirini chorabia yararagana.shoch tpots ichigoro yasayallina yovaachorabia yararago anoatsi. ¿Tamariaiysha anoa chinarintspa táchini? vatamtpots ichigorosin vach paraganava.17Ashiri papcha; tsiyatsis araginashatzapanichpa. Tpots ichigoro yasarosinapaátana. Ashiri nabiani. Vatsta; na nimonyosor tayaspatarintspa Isosoa koko;táyani Pitoroatsi; korak táragiya.18Nanimasints, mikigcha, táraganaya.Pitor Vagpa yosor pshtoragiya.rosin, koraksha: Vatsta; na nimon yosortayaspatarintspa Isosoa koko. Nirishaksagtsa; vatstarishapa; táraganaya.19Itaro Pitorsha: Siysa vatsta atitatis,itaro iysha siyaa kokis payomampinasakaniya,tsa atova. Ashiriya, Apalliatsimari kokmazinachini. Ashiri siysa anoa chinagtsa.20Itaro, iysha kchini paragini, kitsinimazinaragini anoatsimari kamanchinipa,Pitor ovshtisin táragana korakatsi.

21,22Koraksha yosor araginashavaniaragana.tatssin, tpotsimon xararaganaya.

4

Page 250: Candoshi bible   new testament

250

Chorabimon an tpots vachincha.Ashirocha, tpotssha ichigorosin:¿Tamaro vachinatsta Apall yariara?táyarosin, Apallia ogirtaragana.Ashiriya,sina, vanimam xapoayarosin,ragashillinaya Pitoroatsi.

23Ashirocha, shitogiarallo, Vagpa

gana. Anosh kosiaramchosin, zapankamaniragana. Korak iyaa nabaragiya.Isosoa kok yosor kamanintspa; atchakoraka; antaramach ashiraganayaPitoro. Ichigoro kamaniragana. 24Anoavamkor mazinayarosin, vashonadApallpa kizpor tsiyataragshillinaya.Apaa, ¿Vanill kanidaa tinaragshava?¿Tsapoatstam, kogoatstam, mosatstam,maginshochiatstam, kogoshchiatstamichigoro shana tinaragshava?tam shana vasina kamaniragishanoritam koraksha na tominaraganaya.25Zitaminarini Dápiyarini shiyaatsiyatssia kamaniragiya;

Korak ichigorosin, Apallia kasimamzadchillinaya. ¿Tamashtaotiayshochta tpots piyaritamchinachillina? 26Tsaporonaspresidentllinaya.sin, Apallia kasiyani. ApalliatstamVip pachapani; táchillinaya;

mag táragiya Dápiyarini. 27Nishoriyaktash korak shaniarsin, Isosoagataraganaya. Shana Isosoa Ipariatsishtapachidampaniam inaragitatish,gataraganaya, Apaa. Irótis,Pónso-Piráto, otiayshoch orkari, arapichtonar orkar ichigorosin, aship an Isosoagataragana. 28Shiy zadaragosh,ragosh anoritam ashiraganaya. 29Na,Apaa, napagcha. Iyaa: Kizporvanichintspa; korak táragiya. AshiritaApaa, kukiamani morimash panagcha.30Shiysha iyaa kizpor istagcha.

nish vizporirini tpotsia yarpani.Tpotsich yovaatsta pinastarich anoatstaiysha Isosomon ashchinipa, táragana.31Mashiarsin, pagsha shposhposhposhitar ashiragiya. Tpotsish Apall Vanipshtokatara ashiragiya. Anomon koraktamapari ashiro Apallia kok kizporkamaniragshillinaya.

gana anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Isoschich vaanpatatin kis mag istaragana anoa kamanchillpa.

32

sin,naya. Novtada ntsiri; táragazillinaha,da. Itaro maachiritaa ichigoro vashonadpayotarashillinaya. 33Isos vamachtashtayaspatampaniamari taragana. Isostámaragiya táta táta ashtaranaya.Ashirocha, Apallsha vanasir naparagiya;ichigoro istaragiya. 34Isoschich tpotspokir doniaragiya, vatam vaanpatatinistaraganava. Ashpatam korkir tpotskorikia potapi ato, tsapoa pagupataripanaraganaya. Korikiatssha yayarosin,35

naya. Ovsha yovam pishtakana anoampanata panata ashiragiya. 36Ositsorshoch chísha Piarnápia yásamaraganaya Osiatsiiyash kukini Chinampani atoni atiniya.37Piarnápsha ashiritam, tsapoatopaxanxaragitamta. Korik yayaro,Apaya korikia ato, tayaspatampaniamizooromamari panaragiya.pansha anpa pokiria istaraganaya.

5 1Itaro llitaritsha tpots Anániysarinisoro vatsaponoa panaragitamta.

2Vizallpa Sapírarinpa tsiyatko; Korikashpatam pachidiani; ashpatampanayani; táragiya. Vizallsha ayo ato,Anániysarin korikia ashpatam yayaro,tayaspatampanip nataragiya. Korik

4 5

Page 251: Candoshi bible   new testament

251

panakato, Niava korikia; vatamtada ato,panata ashiragiya. 3Pitorsha: Anániysaa,¿mayamsha shiyaa yashigu kasikalla?táragasha. ¿Mayamsha ashpatamkorikia pishoyarosh, panaksha?¿Mayamsha gotish Apallia Vanigichiksha? 4Datoma tsaponiatsishpaxanxchosh,ragosh, korikia potaragish anoashamatari vayaragosh vanasirparia.¿Itaro mayamsha nigiam gichkatsha?

sha? Apallia misisina gichiktishcha;táragiya Pitoro 5,6anoa mazinaralloitsiparallo, Pitoronog tom taramachashiragsha. Tsipariamarisha kanogasshakosiaro, koripiaradsin, kótaraganaya.Shiaradsin, maporaganaya. Tpotsyasayarosin,ragshillinaya. 7Yosor tochip ortoshiycho, da yasaro, vizallshakosaragiya. 8Pitorsha: Kamanigadama;¿tsaponimadis potaragis anoa vatamaripanayas? ato, ovsha: Aa, vatamaritcha,táragiya. 9Pitorsha: ¿Mayamsha ApalliaVani yotaritaragsa? Za, kanogas nallpa.Shanatsisha ivashtam zaralliatsishmapiashinana abitam koyarosinmapchilla; Pitor táragiya kizatsi.10Támpo, mosásiritam Pitoronog tomtaramach ashiragtamta. Oro tsipachoanosh kanogas kosaraganaya. Yosorkoyaradsin,gana. 11Isoschichsha ichigorosin kizporponiraganaya. Llitarit tpots yasayarosin,

sina.12Tayaspatampan oro Apall vaana

tamatarpari ashiritam ashiraganaya.Isoschich tpots kis shaniyaragana. OroApallosh pagu kapamonog Sáromonnogishaniyaragshillinaya. 13Isoschichosh damsagarosin pshtoraganaya. Ashirita,Isoschich vanasirsincha tpotsi;táraganaya. 14Anpor araginasha tpots

vazapan magoanaraganaya; kamozpa,kizapa vashonad pzapaniaragiyaIsoschichiama.

15Ashirocha, tpots vagoyaa yarapatosin, yamayallsin, chipatiarsin vayata,chipatiarsin vayata ashtarashillinaya.Vagoyaa vayallamarimona motiarsin,goatsish vayaraganaya. Pitor nigiamnakinari, pakchita vani vayanpipiaashkacho yarchiya atosin, goatsishvayaragashillinaya. 16Tpotsiazotamatsta ichigoro yartariya.nog yakat zapan taro, anshochtam tpotskoskosin, anoatsta yararagitamta.Vatamcha tsiyatsis yov Isoschich

vaanpatatin istaragana ano.———

Misha, yovaa tayaspatampania tomaniarsin, Apallsha tashitogarago

anoa kamanchillpa.17Minosh zar otiayshoch Apallpan

orkari vamkorpa, satósiypanshochtáyaspatashpa Isosoa tayaspatampaniakok mazinayarosin,shillinaya. 18

ragshillinaya. 19Itaro psanari Apallvasodorori tavatiaro, tayaspatampaniatashitogaragiya. 20Siy Apallip pagunagtsa; táragasha tayaspatampaniatsi.Tpotsia kamanishinints. Vanasirimashkukoz tarashimash kamanishintsa;táragasha Apall vasodorori. 21Ayotáyarosin, tarasitano kosiarsin,taraganaya. Apallpansha orkari dayasarago, Shaniyiani. Korakpata,vachinpatatam tsiyatpani; ato natamshaniyaragana.pan yamashini; táyarosin, 22

sin, koriaramach ashiragiya. Vaptamkanapotiashinosin, kamanko 23tárago;Vancha tomanshishi kaapa tstsamta,ksotamapani taritata, tavatkamchoni,korimonazcha; tpots donarshitaya;

5

Page 252: Candoshi bible   new testament

252

táragiya orkariatsi. 24Ksotamapanshaorkari anoa mazinayaro,ragana ansha: ¿Tamanshitaha? ¿Anoatamayachtazich? táragashillinaya.25Táyarosin, tpots llitari kosiaro,táragiya; Yov tpotsia tomanaragis;piytada.kana; táragashillinaya. 26KorakshaApallia pagu ksotko an vasodororpatApallip pagu naragashillinayapotamama. Tpotsia poniksin, iyaatsshapcharoniap atosin, kizpor potamamavatsta táragana, tayaspatampania apillmachtaraganaya.

27Machiatosin,sin, tsiyataraganaya. OtiayshochshaApallpan orkari: 28¿Dosha Isosoa koktayaspatarintspa táragini? ¿Doshavaniaragini anoa kitsis mazinaragsava?táragiya. ¿Mayamsha Isosoa koktzapaniakatssa? ¿Mayamsha yaanpatataotiayshochpatatini tamontaksa?¿Mayamsha: Korak Isosoa pacharagiyaiyaa atssa? táragiya Apallpan orkari.29Pitorsha táragana: Apalliatsimari kokpayomam zadkiniya. Siyaa kokispayoyani atitatini, pinasaktanicha.Apall Isosoa itoyamarago, ¿tamariakchini paragini anoa kapiatchini?30Yasinamon Isosoa tstsabiaros,pacharagsa. Itaro Apall itoyamaragiya.Napa Apall zitaminariniatsini kapogistarago, 31

giya;giya. Kaapa korakam kizpor inaragiya.Tapachidampaniam inaragitamta. Chiyotiayshochich yotaritshishiriatsichkasamam zadkoch,nari yotaritshishiriatsich tachigchiya.32

niam inarago. Misha, Apall Vani anoakamankitamta. Chiy Apallia kokmagoankoch, Apallsha Vaanatsi Vanichiyash tapshtochiya; Pitor ovshtisintáraganaya. 33Anoa mazinayarosin,

kizpor tsiyantayarosin,tampani pachayani kukoz pastamama;táragashillinaya.

34Itaro, Kamárir Parísiypanshochchatayaspatampani. Tpots ichigoro Kamáraa chinaraganaya. Chiyzayaro, Piymamachtatchimacha. Iyma tsiyatchinipa;táragasha Kamáriraya. 35Machtayaro,Zovallia, paptsa; Apall vaniaronts.magiptis itsinsaros chinagtsa, táragiya.36Mazinagtsa; sirota Tiyótasarini: Kizporkoraktana; táyaro, kamoz 400ragshillinaya. Tiyórosin, vamkor vaptam kanaporagsin,ovaa kok bizaragashillinaya. 37Yosorzapish, Otásarini kárariayshoch tpots,yovapor izataro tpotsia sor yadaragoanpor taragiya.tamta. Kanatspayaro, vamkor Otániatsi kok bizaragitamshillinaya. 38NaIsosoa kok tayaspatampani zapshinabizachtampasinaya. Ashiri ksagtsa,átana; táragiya. Tpotsiya kok ashiro,¿kamapari vaantari pastachiya? 39Itaro,Apalliya kok ashiro, ¿tamaria kasichichchiya? Papcha; ashkachinarich Apalliavasina natsachshapchi; táragashaKamáriraya. Koraksha: Ashiri anoavatsishapa; táragashillinaya. 40YosorIsosoa tayaspatampani toxiykiarsin,tayaspatampania kizpor pzkoaragana.Isosoa kok yosor tsiyatintspa; táyarosin,tashitogaragashillinaya.

41Tayaspatampansha korakosh pagushitogaragsin, magu kis ashiraganaya.Isosoa vamin vánipa pzkoachidanayaatosin,pani. 42Ashiriya, potam zar, potam zarApallinog pagu vishchip tayaspatattayaspatat ashiragana; minoshsha tpotspagu minoshsha tpots pagu tayaspatatashishtar ashiragana. Isos ApallchaVipa; táta táta ashiraganaya.

tampania pzkoaragana anoatsi.

5

Page 253: Candoshi bible   new testament

253———

Misha, yovaa tayaspatampan tpotsia vaanpatatin istamapaniam maginaragana anoa kamanchillpa.

6 1Tpots vazapan mag magoanaragana.Anpor otiayshochpa tpots kaypirosin,

tonarpa tpots tsiyataraganaya. Táraganatonarshita; ¿Mayamsha iyaa izariatsinimashidoa niraksa? Tpotsiamam istakos,itaro iyaatssha niraksa. Katogats tpotsiampotam panat, potam panat ashkos, itaroiyaa niraksa,tsiya. 2

sin, Shaniyiani, táragana. Yovis Isosoamagoankis anis ichigoros kosagtsa;táragana. Anoa mazinayarosin,naya. Tayaspatampansha: Apallia kokmapiakoni, siyaa vanasiri istamampinasakaniya. ¿Tamaria iy Apallia kokkasachini tayaspatamama? Kasamamzadkiazini tayaspatamama. 3Ashiri siysatpotsia iposagtsa. Kamoz yov magukapogova annadari iposagtsa. Yov ApalliaVani kizpor payoro anoa iposagints.Iposachos,chinipa. 4Itaro iyna Apallpaniritanitachinipa. Anomari mapiachinipa. Apallpatsiyatchinipa;nipa iya; táragiya tayaspatampani.5Táyaro,shillinaya. Mazinayarosin, tpotsia tsibonmatayaro iposaraganaya. Istivariniatsiiposaraganaya. Istivarini Apallia kokizooro magoanaragiya; Apalltam Vanikizporitam payoragiya. Misha, Viarípiamisha, Porókoroa misha, Nikánora misha,Timóa misha, Páraminasa misha, Nikórasa;Nikóras ádiyokshochimoncha;chiam oro kinammoncha. Aship aniposaragana. 6Iposiarsin, tayaspatampanishtoxiykiaragana. Tayaspatampanshamochimon ov vayarosin,sin, istamapaniam vanasir inaraganaya.

7

shita.

raganaya. Otiayshoch Apallpan

naya.Yovaa tpotsia istamapaniam

inaragana anoa tsiyatsis ivatspayana.———

Misha, yovaa Istivariniatsini mag pacharagana anoa kamanchillpa.

8Apallsha Istivariniatsi kizporistarago,giya. Istivarinshiti tpotsia istaragitamtaApallimon vizporirini. 9Itaro,sha zar ashpatam tpots Istivariniatsi kokgataraganaya. Sirísshoch, mishaásiyshochtam, misha sirínshochtamtpots, yaktashchi arihadoroshchitamtpots,moncha. Vaana shaniyshini taragiya.

naya. 10Istivarini Apallpa Vani kizportsiyatiaro, vaamari kasiragiya tpotsiatsi.Istivariniatsi kukozpata kasimamxapoaragashillinaya. 11Ashiriya,

shillinaya. Ovaa kok mazinaragtanicha,tágtsa. Istiv yotari tayaspatakiya.Móysisariniatsi koko vatsta atiya.Apallia koko vatsta atitamta, táshintsa;táragashillinaya. 12Zapanshochia tpotsvaniaraganaya. Korakatstam vachinavakaman,tampan kaman ashiraganaya. Korakshatsiyantayarosin,sin,gashillinaya. 13Tpotsiatssha: Araginashagichigtsa. Istivaa yotari tsiyatamama;táragana. Ansha gichkosin táragana; Intpots kok vazapanimashcha. Apalliapagu vatsta atcha. Móysisariniatsivirkar vatsta atitamcha. 14Iy kitsiptinimazinaragtanicha. Isos násariatshochApallia pagu kapiatchiya;tsi kapiatchitamparia atiya. Kukoziayaanpatatini payokini anoatstam

6

Page 254: Candoshi bible   new testament

254

kapiatamam zadkitamta; táraganakorakatsi. 15Koraksha Istivariniatsinapatarall ashiraganaya. Vach Apallvasodoror tamapari ashiro ashiragiya.Korak ichigorosin paraganaya.

7 1Otiayshochsha Apallpan orkartsiyatko Istivariniatsini táragiya;

¿Kaapa zorko in tpots at? táragiya.2-4Istivarinsha; Ichia, mazinagalla;

Zovallia, mazinagtsa nov kukina, magtáragiya. Doni, ¿Tamaria tsiyatchi;vatam Apallia kok payokinava? Naizooro kamanchintspa yovaa magichinaki anoatsi.Mag zitaminarinia Áparámariniatsini

kamachtaragasha Apalliya. Vatam Apallvaamari kasirova. Mag ÁparámariniMísopotamish tsap taragiya.mish anshoma kog taro,gasha, maga.

Tsaponish ksagcha; Apall táragiya,maga. Maachiritish ichigoroshkasayarosh, minoshsha kogtagcha. Yamadachillpa,

mag táragasha Apalliya. Áparámarinshaayo táyaro, nataragsha. Natarago,minoshsha kog Aránosh kosaragiya,maga. Aránshori taraganaya. Anshoritaratarav ashko, Áparám vaparin magtsiparagasha. Vapar tsipacho, Apallshayosor machtaragasha. Ashirocha,nigiam mag kosaragsha. Na nishorishaiy lloranorini takshiniya. 5Itaro, Apall

nari. Nish kapog tamam donimoncha,maga. Áparámarini vip donimoncha.Itaro, ashirita Apallsha: In tsappanachillpa nishorisha tamama. Izooropayochpasha. Iparish payochtamparia;Apall táragiya, maga; táragiya Istivarini.6Apall yosor zapish tsiyatko,

Shiyachich masarusin nxakamotaptachillinaya.tayarosin, kiyog yachachillinaya.Anosh 400 masach tachillinaya.

7Itaro,rina. Ashkachori, shiyachichanosh shitogacho, nishoritshapakanapochillinaya. Nishortatamnovaa ogirtachillinaya. 8

nariasa novaa chinakos,ritis ktorogtsa;

Apall táragasha, maga.Ashiri, Áparámarini vip vanintaragiya.

Vizall Isákariniatsi miriaragiya.cho, vapar mosásiritam tochip matayaromats maachiritaa ktoraragiya, maga.Ovsha vachinayaro, Akópariniamshatinaragiya. Akóparinsha vachinayaro,kutsas tsibon matayaro iparinaragiyazitaminariniamani. 9Zitaminarini kutsastsibon matayaro ansha Apallia kokogataraganaya; zóvallpata natsaraganaya.Zitaminarini mag zóvalliatsta Osiriniatstamapigaragasha. Tpotsiamshamochchor topaxanxaragashillinaya,magaya.ganaya arapi. 10Ashiragtatssin, itaroApallsha naptarasha; tapachidaragasha.Magoam kapog panaragiya. Parávrinipresident Osiriniatsi pakiaro, Inchamagu kapogo; táragasha. Parávrinivatacha Ihíptash president tarago;kizpor koraka. Ashiri koraksha magOsiriniatsi korakam inaragasha. OsiriniIhíptashchia vaamari kasirago,niatsi vasodoror ichigoro naptarasha.11Itaro zapish kog pozayaro, katogatsdoniaragitamta, maga. Ihíptashchi tpotsichigorosin mag kiyog kachiyraganamarizimona. Anportam Osirini zóvallinashiritam katogats marigaragitamsina.Kanánshoch mariz kayatarashillinaya.Tpotssha Akópariniatsi: Ihíptashkatogats tartada, atosin, 12

yaro, vipaa llitarita kamachtaragasha.13Yosorsha kayomam kamachtarago,anosh Osirinsha vaanatsi kamaniragiya.Zóvallsha Osiriniatsi natstaraganaya.Osirinsha Parávrinip machtayaro,

6 7

Page 255: Candoshi bible   new testament

255

yamadarago, In vatacha nov maachiriti;táragasha Parávriniatsiya. 14,15Shiaro,zóvallia mag kamachtarago, vapariaIhíptap tsap yamamama. Maachiritpakáchigayarallo, Ihíptash kosaragsha. 75tpots vashonad kosataraganaya.Anshorisha ichigorosin tsipabaraganayazitaminariniya, maga. 16Anshoritsipabaragsin, itaro maachiritaavanapoatsimsha yakayarallsin, vaptamKanágap yanpoyarosin, Sikámashzitaminash mapshini maporagsha.Áparáshillinaya. Áparámarini kchitamaAmórariniatsi vip vatsapon korikpapaxanxaragiya mapshishiama, maga.

17-19Misha tpots presidentiam kinarago,Osiriniatsi da yasaragiya. Ashiriya,Osiriniatsi maachirita natsaragiya; kiyogyacharagiya, vatam Osirini maachirikapog pzapaniaragova. Presidentkaniasich: Vatsta, pzapaniarosinapa.Kanxoa kamozava kpitagtsa;rosinapa; mag táragiya. Yovaa Apalltárago anoa tatsamiarsin, anoa tsapkasamam varitayalliya. Vatam Apall:Shiyachich 400llinaya; táragova Áparámariniatsi.20Anpor Móysisarini llortaragasha,maga. Kanx kizpor vanasirimona.Vanirsha tochip tsop yanogaragasha.21Vipaa kogosh kasaragasha, maga.Parávrinshtini vip kiz yamayaro,vaamat vipam mag yanogaragasha.22Kirakosh tapshtoyaro, tayaspatayaro,magoririamsha kinarago, Ihíptoshchiayasashini ichigoro yasaragasha.23Móysisarini vachinayaro, ZovallpiAkóparinchichpi pagatama; táyarozóvallipsha naparashiniya. 24Ihíptoshchitpots zóvallia kiyog yachakchoparagiya. Zóvallia tapachidamam magIhíptoshchia pacharagiya. 25Ashkorianoa zovalli:mam inaragiya; novaa tápada ato,

Ihíptashchia pacharagiya. Ashiragta,zóvallsha da magoanaragana, maga.26Potam zóvallsha tsibon vaanpatatinmag varataragsha. Móysisarinshatapachidako táragiya; Zovaa, ksagi.¿Mayama chanpata zovallpatatichvaratchich? 27Yov varatamapani antáragiya Móysisariniatsi: ¿Chakahashiyaa kamachtayaro, nig shiykosaksha? ¿Chaka shiyaa korakaminayaralla? mag ato, tononobayasha.28Sig shiy ihíptoshchia pacharagosh,¿natsha yosor novaa pachapi atoshashkatish? táragasha, maga. 29

rinsha anoa mazinayaro, arap magsovaragasha. Mátinap tsap masatarotaragsha. Abiri vip tsibon vanintaragiya.

30An tsap Sináya soro. Anosh 40masach tar ashko, Apallsha vasidororsomasosh mag yakaragiya.tar ashiragiya. 31Móysisarini somasiapakiaro, ponirostaragasha.cho, Apallsha anosh mag tsiyataragiya.

32 Nov Apalltana novaya,nish novaa chinaraganaya. Áparámarini, Isákarini, Akóparini,

shillinaya;mag táragiya Apalli. Móysisarini anoamazinayaro,sha, maga. Napamam pinasaragasha.33Apallshacha: Anoatsiri spatorishyoshogimasi, vatam nishori nov shiyaatasaskinava.

34 Tpotsiri otiayshoch tanokana anoamazinaktana. Kiyog kachiykanaanoa paragtana. Na kanidapkaroviallori,chima. Na mazinagcha. Shiyaazaganchillpa;riatsi yanpomama; mag táragiyaApalli Móysisariniatsi.

Móysisarini ayo táyaro, Ihíptap magnataragsha. 35Ichtaro zóvall: ¿Chakshiyaa kamachtaka? ¿Chak shiyaa

7

Page 256: Candoshi bible   new testament

256

korakam inaragalla? táragitatssin, naApallshacha mag kamachtaragashaMóysisariniatsiniya. Korakam inaragiyazóvallia tapachidamama, magaya. Apallvasidoror somasosh kosiaro, vaanazaganiragsha, maga; táragiya Istivarini.

36Ashiriya, Ihíptash kosiaro, Apallia

niya. Apall kizpor tpoxtamashiavayaragiya. Shiaro, Ihíptashchiatatotsiaro, mosash Chobiapi tsortakoanosh ¿tamaychiaha Apall ashiropatiptsiria itsipogaragiya? maga.rini 40 masach ishinaragsha.

37,38Mag Zitaminarini maachip Sinayasoro shaniarsin,rinpa mag tsiyataragiya. Iy zitaminariniichigaritam mazinaraganaya. Anosh ApallMóysisarinia toyadaragiya. Vatacha Apallkamachtamarini iyam tariya. Móysisarinivaanatsi kamanko mag táragiya;

Apall vaana novaa kamachtaragiya.Ashiritam, kamanimapaniamllitarit inachiya. Iyashchiaotiayshochpatatani llitaritinachiya kamanipaniamaya;

táragiya Móysisarini, maga.39Ashta,

niatsini gataragashillinaya; magosh piyarichinaragshillinaya. Ihíptashchi tamapariashiro taragshillinaya, magaya. 40Arórinpa mag tsiyatiarsin, Móysis iyaamachtaragiya. ¿Móysisaa tamanshitaha?Maachi tinayarosh, anomon maginitatchinipa.ria; iyaa izooro imachchidanaya, magtáragana. 41Ashirocha, anosh zari, gosabvakaram mag tinaragashillinaya. Zapanchinozia pachayarosin, apallpotsiampanaragashillinaya, maga. Vakaraaapalliampaz ashiro inayarosin, In vatachakoviptini tinaragini apalliriamani;táragshillinaya.

42Apallsha zitaminariniatsini magokasaragiya. Yovaa vaana zadkana anoa

ashchillinpa táragiya. Kanidap ichigorotako anoa, Vatacha iy aparini; magtáragashillinaya.mapani mag kirakosh atova;

Apall atiaha; Áparámarinchichislloranoris, mazinagasidama siya.40 masach aposap taragos,novam maachia pacharagiazis.43Apallpots Márok soro,tam chinaragsa: Apallpotsia llitariIrípan soro, anoatstam tsagachiachinaragitamtis. ¿Vania vanipatinaragis?chintspa. Arap Papírona aragiamtachpasa, atcha Apalli,

táragiya Apall kamanimapani.44Iy zitaminarini mag Apallia pagu

paraganaya.gana. Apall nimshimash taspa pagogtsatáyaro, mag ovshtisin ashimatamtinaragana. Apall Móysisariniatsi magyamadako, Ashimatam shiysha pagogi;táragiya Apalli, maga. Móysisarinshaayo táyaro, taspat pagoragiya Apalliampago. 45Iy zitaminarini nish magyoshidaragitamsina pagosiatsi.rin nigiam zitaminariniatsini magmachtarano, pagosia yoshidaraganaya.Apall istarago, tpotsia llitaritakachigiarsin, ovshtisin nish tsaptararagashillinaya, maga. Datomakorakarini Dápiyarini tacho, Apall pagutaspat pagoragana ano oro taragiya,maga.

46Itaro Dápiyarini patobichpapagomam mag chinaragiya Apalliampago. Ashirocha, Apall Dápiyariniatsikis naptarasha. Pagiamish pagochillpa,Apaa. Anomari mashkina; táragiyaDápiyarini, maga. 47Itaro vipshaSáromonarini Apalliam pagu patobichpapagoragiya, maga; táragiya Istivarini.

48¿Itaro tpots tamari ovpa pagoroanosh Apall tach? vatam zitamin Apalliakok kamanimapani atitamtava;

7

Page 257: Candoshi bible   new testament

257

49 Oro kanidosh takori,nas tsaposh tariya. ¿Tamarianimadari ksotkori novam pagospagokchos, nov anosh tachia?50

nava, atcha Apallia;táragiya kamanimapani maga.Ashirocha, Apall anosh da takiya; Apallkanidosh takiya atashina; táragiyaIstivarini.

51Siy magishis oro magoantariazis;kitsis mazintariazis. Oro gatkos, vatstaatssa Apallia Vani. Zitaminarini siyashiritamtis gataksa. 52Zitaminarinigatkosin,tsini kiyog yacharagana. Yov Apall Vip

gana maga. Vanasirimash tpotsnanchpa, Apall Vipa; mag táraganaya.Anoatstam siy yotarit tamapigaragsa.Shiaros, siy Isosoa topcharagsa. 53Apalltiptsir Apallia kok yadaragosin, siy oroApallia virkari ivaziri payoragimadis.

kiazis; oro kapiataris; táragiya Istivarini.54Antaro, tpotsia tatsiyanochtarago,

vanass kasat kasat ichigorosin shitagatashiragsin, otiayshochsha Apallpanirinivanots ksaniako, kizpor tsiyantaragiya.55Apall Vani Istivarinshini araginashapshtoyaro, Ivarsha napko,rago anonog husinnog botsonogichIsosoa xiyxiavo paragiya Istivarini.56Pakialli an napagints. Kanidtavatatara ashkacho anosh Isosoapakiana. Tpotsiam kinarago anApallinogiri tarcha; táragiya Istivarini.57Mazintariama atosin, kizpor haytáragosin, vaanatstin vits tamiriragana.Tpots zapan potaraganaya Istivariniatsi.58-60

gana. Pachampansha vaanatsi vatonirtoshortayaradsin, vayayaradsin, anoaSarovsha ksotaragsha. Vamarishksotaro, Tarigsints. Siysa kaapanapa;

atar ashiragsha. Tpotssha patobichpatpov tpov shitagat ashiragana. Kiyogyachayarosin, apill pacharaganaya.Anosh Istivarini Apallpa tsiyataragiya.Ichi Isosoa, kani yamagadama. Intpotsia ksagcha; vaniarillpa; tábarallo,tspapatara ashiragiya.

8 1,2Pachayarosin, Isoschichsha tpotsIstivariniatsi yayarosin,

shillinaya. Shiashat,llinaya Istivarinigaziya.Yovaa Istivariniatsini pacharagana

anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Isoschichia mag tosovaragana anoa kamanchillpa.

Istivariniatsi pachayarosin,shacha tpotsia Isoschichia kiyogyachamam chtaragana. Isoschichpsiartartaragana. Yapiri sovakchillinaabiri Isosoa kok kamantaraganaya.Otiayash yaktaa shoniayarallsin,aragsha Samáriyash yakta kosataragana.Itaro Isosoa tayaspatampanirinimshataragana Irosarinsho. 3Itaro SarovshaIsoschichia kachigpi ato, pagososhpshtot pshtot pshtot ashirago, tpotsiapotat potat ashiragiya. Kizatstampotabiaro, pshirartara shiarallo,tomanaragsha.

4Ashirocha,gosin, abtam da sabaytaragosin, Isosoakok izapaniaragana.

5Viarípsha Samágiya. Anosh Isosoa kok kamankamcho,6tpots vazapan mazinayarosin,magoanaragana.rini tpotsia zapan yararagiya.Ashishtaro anoa ichigorosin napatarallashiragana. 7Tpotsish Yashigutararotaro anoa tchiyako, kizpor aytákchosin, magu zov ashkachosin,yashigu shitogaragiya. Zapan tpotsvanots moxaxavtam taragana. Zapan

7 8

Page 258: Candoshi bible   new testament

258

tpots kuzimavatstam yararagiya.8Ashirocha, samárshoch ichigorosinmagu kis ashiraganaya.

9,10Anosh vishon taragiya soro Simo;Samárshoch tpotsi. Simoa kok koraktapayoraganaya.naya. Nov vishontana; kizportana; tátashirago, tpotssha vaanpatat tsiyatkosin,Kaapa zorakcha.rini payok; vatam Apall tamapariashkova? táragana samárshochi.11

naya. Vatam Sim tpotsia zapan yaratyarat ashiragova. Anomon zapanyogadpas ponirostaragana.

12Itaro Viarípsha Apallia kokkamanko, Tsiyatsis kizpor vanasirkamanchintspa; tárago. Apallshomaritachitkos, Isos siyaa tapachidachiyaátana; táragiya Viarípi. TpotsshaViarípia kok mazinaragashillinaya.

naya. 13Simsha magoanaragtamta Viaríptayaspatako anoatsi.tamta. Ovsha Simsha Viaríragiya nashamagamama. Viaríp Apalliavizporirini kizpor payorago, tpotsiazapan yariyartar ashiragiya. Simshaashko anoa pakiaro, ponirostaragiya.

14Irosarinosh tayaspatampan orotarosin, zapish tsiyatssia mazinaragana.Samárshoch Apallia kok yasayallinaya;mag táraganaya. Tayaspatampansha;Zovaa Pitoroa, shiy Vagpata iponiaroshpiy Samáriyap napashintsa; táragiyatayaspatampani. 15-17Ayo táyaro,nayarallo. Samáriyash kosaragana. Itaro

giya Isosoa magoanaragana ansho.Magotari chomaraganaya. Ashirocha,Pitor Vagpata kosiarsin, Apallpatsiyataragana tpotsiama. Ovi tpotsimonmoch vayayaro, Apaa,cha tpotssho; táyaro, Apall VaanatsiVani tpotsosh tapshtoragiya.

18Simshacha Apallia Vani pakiaro,Niava koriki; táragasha. 19Vizporirishpaxanxiani. Novsha tpotsimon kovivayayarori, Apallpa tsiyatkori; Apaa,Kanish tapshtogcha tpotssho tapi átana.Anogaz zadaktana; táragiya.

20Pitorsha táragiya; ¿MayamshaApallia paxanxpi atsha? Apall VaanatsiVani magotari panatariya. ¿Tamariashiy korikpa paxanxchish? Apall shiyaakorikirish kapiatachparia. Shanatstatamkapiatchapalla. 21Apall Vani shiyapavaritariaha, vatam magishish sarich,sarich ashikshava. 22Yotaritshishirishkpitagcha; tárago. Isosoa mashagcha.Tchigadama, tágcha. ¿Kamapa Apall

gish anoatsiya? 23Natstaktana shiyaatsi.Magishish tsiyanos oro takcha. Yashigshiyaa oro kasikiya; táragiya Pitoro.

24Simsha: Sitatsti, Apallpa novamtsiyatagasidama. Ashimam zadkiahatágtsa; atar ashiragiya.

25Ashirocha, Pitor Vagpa anosh kapogtarago,raganaya. Shiaro, zapish Irosarinapvapitam apillsha nataragiya. Nayarallo,tayaspatato, minopsha yakat pshtoyarotayaspatayallo, minopsha tayaspatayalloashtaraganaya. Ashiato, vashtam pagoshIrosarinosh kosaraganaya.Ashiri yovaa Isosoa kok Samáriyash

izapaniaragana anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Viaríp mag ityópshochia chamayagayaro mag tayaspatarago

anoa kamanchillpa.26Minosh tsop Apall vasodoror Viarípish

kosiaro, tsiyatko tárago; Shiysha nagi.Irosarinosh aragiam goats taro, yaktapKásap goatsish nagi. Zaria povachigaro abiaposap nachcha; táragiya. 27Viarípsha, ayotáyaro, nataragiya. Nako, ityópshochiatpots paragiya.

8

Page 259: Candoshi bible   new testament

259

† Piarsikor 37 kaapa vanintaha. Ashpatam kirak anoa tar, itaro Arókasarini anoa da kaapayadaragiya. Yadamarini atiaha: “Viarípsha: Izoorosh magoankinarish, varitachparia ato,ovsha: Magoankina. Isos Apallcha Vipaya; táragiya. Viarípsha: Ichomachillpa ashiriya;táragasha.”

An tpots kizporcha koraka. KizataKadási soro, presidenti ityópshochiatpots ishinarago; itaro yov Viarípparago an Kadás viponashi taragiya.Presidentia orkiri ksotamapan taragiya.Ityópsha Apallia ogirtapi ato Apallishpagu pshtoyashino, 28vaptam Ityópapkanaporagiya. Kapachosh pshirshinishzaroyaro, nataragiya. Kuxinnataratto,kirakaa natstatatarat ashiragiya.Nayarallo, kirakaa napatarat ashiragoancha Isáysarini virkari.

29-33Ashiriya, Viarípsha Ityópiaoshimon tachitarago, Apallsha Vani:Kamatiarosh, totodiarosh, vatsiritachitataralla; táragiya Viarípiatsi. Ayotáyaro, tit shiaro, kamataragiyaItyópshochiatsi. Mazinantarallo,Ityópshochi Isáysarinia virkarinatstarago anoa mazinaragiya.

Opiaha poro komaksin, zamakiya.Potayarosin, pachaksin,kiaha. Ashikpaz ashchitamparia,tpotsia potakchosin,sin, ovsha zamachiya. Vaa yotarittsiyatiarsin, da yotari kiyogyachachillinaya;naya. ¿Tamaria mago msagiarsinpachakana anoa kamanchich?Pinasakiya;

táragiya. Isáysarini virkari natstakoakatarat ashiragiya. Viarípsha anoamazinayaro, ¿Kaap magoankiazish?táyaro, Ityópshochsha: ¿tamaria damagoanki? Tayaspatampani doniva.Nani tsiyatstiani. Nishori kuxinagi;táragiya. Viarípsha ayo táyaro,zaroragiya. 34Ityópshochsha:dama. Apallia kok kamanimapani niakamanko, ¿chakatsiavanariaha tárag?

¿vaanatstazova; llitaritatsiazova?táragiya. 35Viarípsha yovaa Isáysarinitárago anoa yayaro,ragiya Isosoa koko. Isosoa kamankiya.Tsiyatsis vanasirimshia vayaragiya;táragiya. 36Nanataratssin, zapishItyópshochi kog pakiaro, ¿Mayamaxarachich? Natori ichomada; táragasha.37,38† Ityópshochsha mochchoriakamachtaragiya kapachoa zanayamama.

ragana. Viarípsha ichomaragiya.39Oropog káriraganaya. Itaro ApallshaVani Viarípia yamata tsipta ashiragsha.Ityópshochsha da paragiya. Itaro magukis nataragiya. 40Itaro, Viarípshaminosh yakat Asótosh kosaragiya.Anosh Isosoa kok kamaniragtamta.Yosor Asótomad kayaro, minopshayakta kosta, minopsha kosta ashko,anshotam kamanta, kamanta ashiragsha.Ashiamcho, zapish yaktash Sisáriyashkosaragsha.

rago anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Sarov Isosoa mag magoanarago anoa kamanchillpa.

(Tayaspatam. 22.6-16; 26.12-18)

9 1Sarov oro Isoschichiavats kizportsiyantarago, Isoschichiavaa

potabiarori, pachachima; táragiya.Ashirocha, Apallpanip orkar nataragiya.2Ichia, kirak zapan yadada. Tamáskoshyakat koskachori, iyashchia shaniyshinikorakam kirakaa panachima.chia nachogayarori, potapi atori shiyaaatashina. Kamozatstam, kizatstampotayarori, yosor nigiam vapitam

8 9

Page 260: Candoshi bible   new testament

260

machiarori tomanpi atori tina; táragiyaSarova korakatsi. Koraksha ayo táyaro,kirakaa yadaragana.giya.

3Sarovsha kirakaa yayarallo,viponashpa nataragiya yakatTamáskopi. Mapiyro nantacho Tamáskovatsiritanasha,giya. Kanid ksomish husiniarago,Sarovamon itintinkarat ashiragiyahusiniamarini. 4Goatsish tomashiramach ashiragiya. Pantsakamachoanosh tsiyatssia mazinaragiya. Sarovaa,

sha? táragiya. 5Sarovsha: ¿Chakshashiya, ichia? tárago, ovsha yamkotárago; Nov Isostana; tárago. Yovaa shiykiyog yachakish nov antana. 6YaktashTamáskosh koskachosh, anshoch tpotsshiyash napkato, shiyaa novaa kokikamanichparia. Shiyaa kamachtakcho,gatillpa; táragiya Isoso. 7Viponashtisinkukozia mazinayarosin, nap ashkosin,itaro tpotsia paragazillinaha; dancha.Ponirostaksin, zamaraganaya. 8Sarovshachiyzaragiya. Vach napko, itaro vachkzatiaro, vach yaragiaha; pamam danosaragiya. Viponashsha ovimonapotayaro, itatacho,ragiya.

9Kosiaro, Otásash pagu pshtorago,tochip mats da katogo, da vakotaragiya. Vachsha vadaritam mchosashiragiya.

10Tamáskoshchi tpots, Anániysa soro,an tpots Isoschichimoncha. Ashirocha,pamastarich ashiro anosh Isossha:Anániysaa, ato, Anániyassha: ¿Maya?ichia, tárago, 11Isossha: Sarovaanachogashini; goats Itsinsaro tsortakanaabi. Anosh Otása pago pakchosh,anoshtada Sarov taro; társoshchi átana.Natori Aparpati tsiyatkorta, 12itaro oroshiyaa mirinish pamaskiya shiy koschishanoama. Kovish mochimon vayayarosh,

vachsha yosor napcho anoatstampamaskiya shiyaatsi; táragiya Isoso.13Itaro Anániyassha: Ichia, ¿tamariatsiyatchi nova? ¿Vanipaha Sarovaa koknov mazinaragi? tárago.

shochiatsi. 14Kirak Apallpania orkartoyadayaro, na nigiam kosaragiya, magatssincha. Shiyaa chinakoni anomadiyaa potachparia, táragiya Anániysa.15Isosshacha: Mikiarosh nagi. NovSarovaa iposaraginava novaa kokitayaspatampaniama inamama. Novaa

chia tayaspatachiya; arapchia tonariptayaspatachitamparia. 16Sarov kapogkiyog kachiychitamparia; táragiya Isoso.Táyaro, Anániyassha: Ayo, ashiriSarovap nachima; táragiya.

17Natiaro, Otásash pagu kosaragiya.Sarovaa pakiaro, Sarovamon moch oviavayayaro, tsiyataragiya. Zovaa Sarovaa,shiy nigiam nataragosh, goatsish Isosoashiy paragish.yaro, nov nigiam natashina. Nov shiyaaatina; yosor pamam varitachpasha; na

palla; táragiya Anániysa. 18Sarovshayosor nap ashkacho, vchosh zaptamapari ashiro kámanaro an paratashiragiya. Ashiramcho, Anániyasshaichomaragiya Isosomona. 19,20Shiarallo,Sarovsha katogaragshta. Yosormatabshiaragiya. Sarovsha Isoschichpatashpatam zar taragiya anshoya.Yovaa Sarov Isosoa magoanarago

anoa kamaniana.———

Sarov Isosoa magoaniaro,ovsha mag Isosoa kok kamanirago

anoa kamanchillpa.

Sarov Isosoa magoaniaro, minosh zarmosásiritam anshorisha otiayshochipshaniyshini nataragiya. Anosh kosiaro,

9

Page 261: Candoshi bible   new testament

261

Isosoa kok kamaniragiya. Isos ApallchaVipa; táragasha. 21Sarov ato anoamazinayarosin, napoxtaragana. ¿Doshain tpots Irosarinosh Isoschichia kiyogyacharago an? ¿Na dosha tpotsia potapiato nigiam kosarag? Potayaro, magApallpanip orkari machchiya. Anoampakosiariya. ¿Tamashtaha Isosoa kokkamanka? táraganaya otiayshochi.22Itaro, Sarov kizpor Isosoa kokpayoyaro, otiayshochia kasiragiya.Sarov oro Tamáskosh tako, kizportsiyataragiya. Isos Apallcha iposamarini,vatam Apall kok atova; tát tát ashko,kizpor kasiragiya otiayshochiatsi.23Anosh vazapan mayaro, otiayshochvaanpata tsiyatkosin, Sarovaapachayani táraganaya. 24Ashiri, yaktashvashitogashinog ksotaraganaya. Sarovpsantatiya shitogacho pachayani atosin,ksotaragana. 25

yaro,giya. Psanari tadaponozinog ivazyarovaragiya. Tsobosh kapogoshpshtayarosin, sokamon itsiyratano,kanasatara ashiragana.

26

ragiya. Isoschichigaz iponamchi atopshtoragiya. Itaro, irosarinshochIsoschich tpots poniragitamanaya. Sarovkaapa Isosoa magoantariaha;táraganaya. 27Itaro, Piarnápi istaragiyaSarovatsi. Machiato, tayaspatampanipyamadarago, Zovall Sarov Isosoaparagiya. Goatsish nantacho, mag anoshIsos tsiyataragiya Sarovpata. Isosoa kokkapog kamaniragiya Tamáskosho;táragiya Piarnápia.

28Anomon Sarov kamiran iponaragiya.

giya. 29Isosoa kok kizpor kamaniragiya.Tonar otiayshochiam kinaragana anpattsiyatiaro, Isosoa kok nabaptagatashkosin, kizpor tsiyantaragashillinaya.Sarovaa pachayani, táragana. 30Itaro,

Isoschich yasayarosin,ganaya. Yakat Sisáriyash kosiarsin,arapi yaktap Társopi zaganiraganaya.

31Ashirocha, Isoschich ichigorosin,mapiyragshtisina;llinaha. Vatsaponish Otiayash,yash, Samáriyash ichigorosin kistaraganaya. Apalliatsimari chinaragosin,Apallsha kizpor istaragiya. Ashiri

naya.Ashiri yovaa Sarov Isosoa kok

kamanirago anoa kamaniana.———

Misha yovaa Pitor mag Isoschichip napkato xirago anoa kamanchillpa.

32Minosh tsop Pitorsha: Isoschichiaichigoro pagatama táyaro, nataragiya.Minosh napiallo, minosh napialloashtaragiya. Yaktash Irítash Isoschichtaragtamta.tamta.

33Anosh kosiaro, tpotsia Iníyasa sorochamayagaragiya. Iníyas oro tsipartamapari ashiro tamoa ashiragiya.Tochip matayaro yogadpas tamoragiya.34Pitorsha: Iníyasaa, Isos shiyaayarchilla. Chiyzayarosh, llamarishyayarosh, nagi; táragiya. NatamariIníyas matabshiragshta. 35Irítshochisaronshochtam anoa pakiarsin,

naya.36Yakat Óvpa kiz Tapíta soro taragiya.

Tapíta iyashoch kukini, Mallanusi atoniatiniya. Tapít oro istampaniri taragiya.Pokiria istatav ashtariya. 37YovaporPitor Irítash taro, Tapít kizpor kasyotayaro, tsiparagiya. Kizaptatintsiparia ichomayarosin, tadaponozkapogosh vayaraganaya. 38TpotsshaPitoro Irítash tariya. Arapiaha;cha; táragiya. Isoschichsha mazinayaro,tsibonoa tpots kamachtaragiya; Pitoroa

9

Page 262: Candoshi bible   new testament

262

korozoshinints; táyaro, ayo atonataragana. Pitorosh kosiarsin, ZovaaPitoroa, pza pagatish, mikigcha.Zapshtarillpa; táyaro, 39Pitorsha Óvpapnataragshillinaya. Pitorsha kosiaramchopagosish pshtoyaro, tavazintaro abyamadaragana. Anosh mashid zapantanotantar, Pitoroa maachi zapanyamadaraganaya yovaa tsipar siritiaropanabarago anoatsi. Ktoniatstam,torosatstam, maxaziatstam,tam yamadata yamadata ashiraganaya.Vatacha Tapít vaana ovpat niasiritarago kchitamasa, táragana. 40Itaro,

zish tashitogayaro,yaro, Apallpa tsiyataragiya. Apallpatsiyatiaro, tsiparia napiaro, IzariTapítaa, chiyzagi; táragiya. Táyaro,Tapítsha nap ashko, Pitoroa pakiaro,koxinta ashiragiya. 41Pitorsha ovimonpotayaro, itsiriaro, ichiyzaragiya.

tamta. Tapít niava; támiallcha; táyaro,kasaragiya. 42Óvpshochi tpots ichigoroyasayarosin, tpots zapan Isosomon magtatoraganaya. 43Pitorsha anshori zapanmaragiya. Simosh taspanish pagutaragiya.Pitor Isoschichip pakato ashirago

anoa vapparia kamaniana.———

Natsha kamanchillpa yovaa arapichtpots Isosoa zapish magmagoanaragana anoatsi.

10 1Yovapor Pitor Óvpash taragoanpor Korníriyo tpots soro,

Sisáriyash yakat taragiya. Korníriysodaroa zapania ksotaragiya;comandantimoncha. Sodarosh tarshiItáriyana sora anosh ksotaragiyaguarniciónsho. 2Apallia chinarago, vipichigoro Apallia chinaragitamta.Pokiriam tpots istako, magotari panat

panat ashiragiya. Oro Apallpa tsiyatstaashiragitamta.

3Zar maginamon xamiakamchoApallpa tsiyatstaro pamastarich ashiroApall vasodoror yakaragiya. Apallshavasodoror: Korníriyoa, táragiya.4Korníriy kizpor ponirago, magotarinapanapav ashko, ¿Maya? Ichia,táragiya. Apallsha vasodoror: Apallshiyaa chinakiya táragiya. Apallpatsiyataragosh, mazinaragiya. Pokiriamtpots istaragish anoa paragitamta.5Ashirocha, na tpotsiriatsish piy Óvpapzaganigcha. Pitoroa yamashini tágcha.6Pitor Simosh taspanish pagu tariyaopiavamontada. Pitor soro tsibon tariyaSimotamta; táragiya Apall vasodorori.7Apallsha vasodoror tsíparagiya.Korníriysha mochchoria tsibonadkorozoragiya.tamta. Vasodoror oro ksotaragiyaKorníriyoatsi. Apallia kizporitamchinarago. 8Koskamcho,ror kok kamaniragiya, Mikiaros Óvpapnagints táragiya. Ayo táyarosin,nataragana tochpanada tpotsi.

9,10Iposap minam maraganaya. Potamzar vachamoria Óvpa yakat totodkacho,Pitorsha mariz kayatko, katogtsiamkotako, pagosip ivaz Apallpatsiyatamam káriragiya.giya; itsiparo anshori kanidap paragiya.11Kanidap napko, vantsosh paragiya.Maachi poll tamapari ashiro aragich kasiaragich kasi ashiro, yarovavataraashiragiya Pitoronogi. 12Anosh polloshzapan mantsam taragiya. Kázamash,kporagamash, pshirataro anomash ashipan taragiya. 13Anoshsha kukoz kimakotáragiya, Pitoroa, pachayarosh, ktogagiato, 14Pitorsha: Mia’a, ichi,moa katogtariazi táragasha. 15OvshaPitoroa táragiya; Vatsta, tárillpa. Apallnia: Katogamam vanasiri; táragiya.Ashiri anoa shiy mantsamcha tárillpa.

9 10

Page 263: Candoshi bible   new testament

263

16Pachayarosh ktogagi átana, táragiya.Tochip tayosirago anoatsi. Atto, vaptamnarigaragiya. Pitorsha yosor támaragiya.17-20Yovash Pitor magosh kapogchinayaro ¿Mayama Apall: Mantsamchatárillpa at? antaro anosh, Korníriymochchor kosiarsin, Simosh paguvishchipiri xiyiarsin, ¿Pitorova?táragana. Apallsha Vani Pitoroa, Arapichtpots tochip shiyagaz pakato,naya. Ashiri karoviarosh, tpotsishtachitiarosh, napashini; gatillpa, vatamnovana zaganiraginava, táragiya ApallVani. 21Pitorsha pagosip kayashinokarovavtarallo, Siy tpotsigaz nachogakisnov vatatana, Pitortana tárago. Nakamanigadama; ¿mayagaz kosiasa?táragasha Pitoroya. 22Korníriyshavasodoror: Korníriy iyaa zaganiragiya,Korníriy comandantcha.kiya. Otiayshoch ichigorosin: An tpotskizpor vanasircha atssincha. KorníriyApallpa tsiyatarago, Apall vasodororkosiaro, kamaniragiya Korníriyoatsi,maga. Pitoroa yamashini; mag táragiya.Pitor koskacho, tsiyatsis kamanichpariashiyamaya. Kamankacho, kitsishmazinagcha; táragiya Apall vasodororiKorníriyoatsi, maga. Ashirocha, iyaazaganiragiya shiyam yamamama. AshiriKorníriyopa tsiyatatish; táragashaKorníriy vasodororiya. 23Pitorsha:Ashiriya nishori ktogagimasints,magimasints ato, ayo táyarosin, anshorimaragashillinaya.Potam Pitor Korníriyopa mochchor

nataragiya. Óvpshoch tpots ashpatam:Kayono táyarosin, nataragana; Pitoroshtachitaragana.naya. Natiarsin, ipos minam maragana.24Potam Korníriy magosh chinayaro,Napa koschillinaya, táragiya. Vasinamaachiritaa korozoragiya. Vamkoriakorozoragitamta. Novash shaniyiani;tárago, shaniyaragshilliniya.

25Pitorsha vishchip koskamcho,Korníriysha parago, totolltata timochtaashiragiya. Ogirtapi ato ashiragiya.26Pitorsha ichiyzarago; Vatsta,shiriyshpa nov tpotstamana; táragasha.27Shiaro, pakich tsiyatiarsin, yovash

ragiya pagossho. Tpotsia zapan paragiyaPitoro.

28Pitorsha: Siy yasaktischa. Iyotiayshochini arapichpa tonarpaiponimam pinasaktanicha. Siyashnapamam pinasakitamani. Novotiayshochtana, itaro siy tonartischa.Itaro Apall novaa magiatsi putsiaragiya.Tonarip gatillpa; táragiya novaatsiApalli. 29Ashirocha,ragosh, nov mikiarori kosaragtana;gataragiazi. Ashiri na kamanigadama;¿Mayama novaa korozoragsha?táragasha Pitoroya.

30Korníriysha: Natpasha ini tochipmayalli, pokamcho novash pagi Apallpatsiyataragori, vasigoro tpots novashyakaragiya vamar siniaragsha. Novaatasasiaro, 31Korníriyo,gish anoa mazinaragiya. Pokiria tpotsiaistaragish anoa naparagtamta. 32Ashiritpotsiriatsish piy Óvpap zaganigcha.Pitoroa yamashini tágcha. Simoshtaspanish pagu Pitor tariya.tada nachogashini tágcha; táragashaApall vasodororiya. Novsha 33mikiarorimchachoriatsi, yamashini atori,zaganiragshina shiyam kosamamaya.Ashirocha,tasha atashina shiyaatsi. Ashiriya,Apalligaz zadkoni, na ichigoronishaniyartakini. Apallia kok kamankosh,mazinazinav ashtachshapariniya. Apallshiyaa kamachtarago, ashiri na shiyshakamanigcha; táragasha Korníriyo.

34Pitorsha táragiya; Na yasayallina;nov tiazi; Siyaa Apall arapchia donidchinak, atinatana táragina. Itaro Apall

10

Page 264: Candoshi bible   new testament

264

tpotsia ichigoro chinakiya;tata átana. 35Siy arapchitatis Apalliachinakinariasa, vaa kok da kapiatkos,ashiri Apall siyaatstam kis napkiya.

36Isosoa kok pakich mazinaragpasa.

mash vayaragiya. Isosomon mapiympanachintspa táragiya Apalli. Vatam

nasiatsi. 37Daba Isosoa kok mazinaragsa.¿Otiayash vatsaponi tsiyatsis vanipavayarag? Kamirana ashiri yasapsa.Vagarinimasini Kárariayash tsap Apalliakok kamanirago, yotaritshishiriatsisksagtsa, táyaro,gasha. 38Shiaro, Isossha, násariatshochi,kosaragiya Apallia kok kamanimama.Apallsha vaanaa vizporirini Isosoampanayaro, tpotsia istakato yarkatominop yakat napta, minop yakat naptaashiragsha. Yashigu tpotsia kiyogyacharagita, itaro Isossha yartariya.Apall kizpor istaragasha. 39Yovaa Isosashtaro anoa iy tayaspatampannikchiptini paragtanicha. Otiayashvatsapono, misha Irosarinosh Isosoaichigoro paragtanicha; anoatsimkamankiniya. Isos tpotsia vanasiristaragita, iyashoch otiayshochinikorakarini Isosoa pacharaganaya.Yasinamon tstsayarosin, 40pachayarosin,yosor zari tochpash támaragsha;Apallsha itoyamaragiya.tampanni Isosoa paragashiniya. 41Tpotsichigorosin paragazillinaha.tini Isosoa paragini; vatam Apall iyaaiposaragova. Ashirocha, iyshaparagashiniya Isosoatsi. Isos kayonokatogiani táyaro, Isospa katogaragani;misha varagitamani. Kchiptiniparaginiva. 42Shiaroni, Isos iyaa kapogkamachtako táragiya; Novaa kokikamankos, izooro kamanigtsa, táragiya.Apall vaana zadarago novaa inaragiya,tpotsia tárash natstamama; tsipariatsta

társhia natstachina. Tpotsia kchitatstamnatstachtamparina; atada tágcha;táragiya Isoso.

43Yovaatstam Apall kamanimapani

niya. Isosomon magich tatkoch,shishiriatsich tachigiya; táraganayakamanimapani. Ashirocha, Isosomonmagis tatogtsa átana; táragiya Pitoro.

44Pitor Isosoa kamanimantaro,tpotssha anoa magoankatssin, anoshmoságiya. 45,46Apall Vani pshtoyaro, tpotsiatotsiyachtayaro, llitaritshochsha kukozzammatarach ashiragana. Otiayshoch

sin, napoxtaragashillinaya. Arapchiatstatpots Apall Vaanatsi Vani tapshtoragiya.¿Tamayashta ashik? táragashillinaya.Pitorsha: 47Siro Apall Vaanatsi Vaniiyash otiayshochshini tapshtoragitamta,na ashiritamta nish tpotsish tonarishtapshtoragitamta Apalli. Ashiri kogopatichomayani; ¿tamari vatsta tách?táragiya Pitoro. 48Táyaro,giya. Isosomon tonariatsta ichomagtsa;táragasha Pitoroya. Shiaro, tonarsha:Xamachi, mosá narintspa. Shiaros, ashipin mayaros, kanapollis; táragashillinayatonariya.Yovaa arapich tpots zapish Isosoa

magoanaragana anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Pitor arapchiptonarip napiashino, Isoschichia mag

kamanirago anoa kamanchillpa.

11 1Pitorsha Sisáriyash kapog tarotpotsima Irosarinap nataragiya.

Anosh kosiaro, mag táragashillinaya;

tamta; táragashillinaya. Tayaspatampanmazinaragosin, ichigorosin Isoschichmazinaragitamsincha. 2Ashiriya, zapishPitor Irosarinap kosiaro, otiayshochsha

10 11

Page 265: Candoshi bible   new testament

265

sin, 3¿Tamati atosh tonarip nataragsha?¿Tamasha tonarpatamsha katogaksha?táragashillinaya Otiayshochiya. 4Itaro,Pitorsha yamko táragiya, Na izoorokamanchintspa yovaa Apall novaayamadarago anoatsi. 5Yaktash Óvpashtaragi. Anosh Apallpa tsiyataragori, novitsiparagi anosh maachi poll tamapariaashiro karovatara ashiragiya. Novanogikosaragiya. 6Naparagori, anosh maachimantsam zapan taragiya. Kázamash,kporagamash, misha pshirataro anashiro taragiya. 7

gasha novama. Pitoroa, pachayarosh,ktogagi; táragasha. 8Novshacha, itaro:Dabaria, ichia,riazi; táragashina. 9Yosorsha: Donitárillpa. Nia Apall yararagova. Shiymantsamcha tárillpa; táragasha.10Tochip anoa tayosicho, yosor vaptamkanidap káriritara ashiragiya. 11

llo Sisáriyshochsha tonar tpotskosaragana yov Korníriy zaganiragoano. 12Apallsha Vani: Tonar tochip tpotsnatori shiyagaz yamamam kosiaranaanoa gatillpa. Anpa mapiyroshiponiarosh nachsha; táragashanovaatsiya.Ashiri, Isoschichini aragich minom

matayaro novaptatamta nataragshiniya;Korníriyosh naparashinini. 13Korníriyiyaa táragasha; Apall vasodorori nishorixiyiaro, Tpotsirish Óvpap zaganigimchachorish; táragiya. Pitor yamashini.14Koskacho, tsiyatsis kamanichparia.Kamankacho, magoanagcha.Ashkachosh,paria; tpotsiriatstamtish tapachidachiya;táragasha Apall vasodororiya; táragiyaKorníriyo. 15Táyaro, novsha Isosoa kokpakich kamaniragori, Apallsha VaanatsiVani tapshtoragiya tonarsho. Siro ApallVaanatsi Vani iyash tapshtorago anashiritam na tonarish tapshtoragitamta.

16Novanatsisha magi putsiaragori,Isosoa kok chinaragina. Vagarin tpotsiakogopa ichomtariya; táragiya Isoso.Itaro novsha Apariatsi Vani tpotsoshtapshtochima;paz ashtachima; táragiya Isoso. Ashirimagishi chinakori, 17Iy Apallimon Vip,Isosomon magini tatoragoni, VaanatsiVani iyam panaragiya. Na ashiritamta;tonariamta panaragitamta. Ashiri¿tamayari novsha anoa tatotschi?Pinasaktana táragashina; táragashaPitoroya. 18Otiayshoch Isoschichmazinayarosin,naya; da yámaragshillinaya.¿Tonariatsta magu tachigialla? Ashiri nanimon vanasirsha tachillina; atosin,Apallia ogirtaraganaya.Yovaa Pitor arapchip tonarip

napiashino, Isoschichia kamaniragoanoa vapparia kamaniana.

———

Na minoatssha kamanchillpa yovaa tonarpita Apallia kok magtzapaniaragana anoatsi.

19Isos tayaspatampanirini anshoritaraganaya. Itaro, minsha tpots arapnatabaraganaya.tsini pacharagana anpor otiayshochorkar Isoschichia natsaragosin, kiyogyachakchosin, sovasovaragana.tam Pinísiyash tsap kosaragana.tam tsoro Chípar soro kosaragtamana.

manaya. Tsapoa shoniarsin, oro Apalliakok otiayshochpatamaritssin kamankaman ashiragana.sha tonariava da kamaniragana.

20Itarshacha, Chíparashchitam tpotsmishat Sirínshochtam tpots Isosoamagoaniarsin, Ádiyokash kosaragana.Ashiriya, anosh kosiarsin, Isosoa koktonariatstam kamaniragshillinaya.21Kamankosin, Apall istarago, tonar

11

Page 266: Candoshi bible   new testament

266

vazapan magoanaraganaya.marisha chinaragashillinaya.

22Tpotssha Irosarinosh tsiyatssiavayaragosin, Ádiyokash yaktash arapichtonar Isosoa magoanaraganaya; magtáragana. Isoschichsha: Zovaa Piarnápia,shiysha Ádiyokap tayaspatamamnapashini; tárago, Piarnápsha ayotáyaro, Ádiyokap nataragiya. 23Anoshkosiaro, Apall tonaria istarago anoapakiaro, magu kis ashiragiya. OroIsosoatsimari magoanagtsa. Apall kokkpitintspa; ksarintspa; táragiya.24Piarnápi magu vanasirimoncha,Apallia kok kapog magoanarago, kizporApall Vani payoragiya. Piarnápi Apalliakok tayaspatarago, Apallsha tpotsiazapan tapachidaragasha.

25Piarnápi Sarovagaz nachogakato,aragirisha Társop yakat natarano,koskamcho, 26Sarovaa paragiya.Sarovaa yamayashino, yosor vaptamÁdiyokap kanaporagana. Anosh minamyogadpas tarosin, oro Isoschichpashaniyaraganaya.taragana.mari Isosoa magoanaragana anoa,Isoschichi, táragana. Anpori chtaraganaIsoschichi támama.

27Anosh tayaspatatarosin, Apallia kokkamanimapan Irosarinosh kayashinosin,Ádiyokash kosaraganaya. 28An tpotssoro, Akápo kosaragtamta. Apall Vanimagoa putsiayaro, kamanimamchiyzaragiya. Na mosápa marigachiya.Tpots ichigoro kiyog kachiyachpasinaya.

sinaya, táragasha, magaya. Vatachakatogats marigarago yovapor presidentKarávtiya tarago anporo shiyaa atina.29,30Anoa mazinayarosin, Korikiriamapoyaroni,chiam istayani; táragana Ádiyokshochi.Táyarosin, Piarnárosin, Ksotamapaniam panashinints;

táyarosin, zaganaragana. Piarnápshairosarinshochiam panaragashillinaya.Yovaa tonarip Apallia kok chtaro

tzapaniaragana anoa kamaniana.———

Misha, yovaa korak Irótisarini Sadiakoriniatsi pachayaro, Pitoroatssha

mag tomanarago anoa kamanchillpa.

12 1Yovapor korikia istaraganaanporo, irosarinshoch orkari,

Irótisa soro, da yotari natsaragiyaIsoschichiatsi. Isoschichia kiyogyachachima ato zapan potayaro,tomanaragiya. 2Sadiakoriniatsi mchitpapacharagiya; Sadiakoriniatsi Vagchazóvallimona. 3Otiayshoch orkar magukis ashiragshillinaya. Irótisarin anoapakiaro, ¿Tamaka tapada otiayshochi?ato, yosor Pitoroatssha potaragasha.4Yovash otiayshoch shabatkana anoshpotaragiya. Anosh shabatshini pagaa datpotaro anoa katoganaya. Ashiriya,potayaro, tomanaragsha. Sodaroa 16kamachtayaro, Siysa Pitor ksotagtsa.Iponponaris tpotsis ksotagtsa. Ovshapotori ksotarago, ovsha pokamchoksotarago, ovsha psan ksotarago, ovshaschiros ksotarago, shigtsa; ksarintspa;táyaro kasaragasha. Otiayshochshabatshini pastakacho,rori, tpotspat ichigoro tsiyatchimapachamama; táragasha Irótisariniya.5Pitoroa kaapa tomaniaro kasaragiya.Itaro, sodar ksotaraganaya. Itaro,

ganaya.6Irótisarinshiti potam pachamam

tsiyatchima ato, sodarsha sovatpa ato,katinpat kamoriragasha.gashinog kizpor ksotaragshillinaya.Pitoronog sodar aragiam koxina aragshamin koxina ashiragana. Itaro Pitor psankis maragasha. 7Maro, Apall vasodororkosaragsha. Tomanshish siniaragiya.

11 12

Page 267: Candoshi bible   new testament

267

Apallsha vasodoror Pitoroa vatadaramto shiarallo, Pitorsha taamta ashiragsha.Chiyzagi; mikigcha; tákcho, katinshaparat ashiragsha. 8Apallsha vasodoror:Mxagi; spatagi; mikigcha; táyaro,spatayaro, maxayaro, Nato, tovapimashktontayarosh, novash tchitagadama;táragasha. 9Shitogaramcho, Pitorshamagosh chinako, ¿Kaapani sitatsiritaashki; pamazokiazinava; ashkinava?táragiya. 10Táyarallo, sodaroa minoatoshiyarallo,tamta. Shiaro, vashitogashinogkosaragashillinaya. Vashitogash bamgosabpat tinaro annog xiykamchosin,bamta tstsama magotari vaantarishatavatatara ashiragiya.Ashkacho, anosh shitogaragshillinaya.

Shiaro, goatsia shitogiarallo, minoatsshashapayiallo, ashiamcho Apallshavasodoror tsíparagasha. 11Pitorshayosor magosh chinayaro, Na chinayana.Kaapa Apall vaanaa vasodororiazaganiaparia novam tapachidamamaya.Otiayshoch novaa kiyog yachamamzadaragita, itaro na Irótis novaapachachiaha; dabaria; táragiya Pitoro.12Magu chinayarallo, Mariyapnataragiya. Mariy vatacha Márkosvaniriya. Itaro,gana tsibon soro; Mariy vipa. TpotsshaMariyash zapan Apallpa tsiyataraganaPitoroama. Anosh psanari Pitor kosiaro,13vashitogashinog to’ to’ to’ táragashavashirpania aragiama. Mariyshamochchor Arótia soro, ansha anoshnapkato, Pitorsha: Novtada, táragasha.14Kokoa mazinayaro, matstayaro, magushabataragasha. Kizpor magu kisashirago, pshtoshia da tavatko, yosorvaptam pagosip tit shiarallo, Pitortada,táragasha. 15Isoschichsha: ¿Tamashtamagish doniarago gotish atsha? atosin,Doni, zoraktana. Pitorcha;sha Arótiaya.

Kanizparia, táragashillinaya. 16Itaro,Pitorsha da kasako, kapog to’ to’ to’ atatashiragsha. Isoschich shitogshishiatavata ashkosin,naya. Pitoroa parallosin, napoxtaragana.Tsiyatkosin zamamtar ashiragshillinaya.17Pitorsha yovaa zamamtarana anoazamapana ato ov paxayaragsha. Shiaro,ichigoro kamanimantar ashirago, Apallnovaa tashitogaragiya; antar ashiragiya.Na siysa kamanishinints. Sadiakoakamanishintsa. Isoschichia ichigorokamanigtamtsa; táragasha Pitoroya.Nanamachima táyarallo, llitaritapshasovaragiya.

18Tarasiatssha ksotamapan napashkosin, koriaramachsha; magu zovashiraganaya.naya; ¿Natova? ¿Pitorova? ¿Tamanshta?táragana. ¿Tamayari shitogiall?táragashillinaya. 19Iróroria: Pitor yamashinints; táragasha.Sodarsha ayo táyaradsin, yamakatssin,naxporagashillinaya. Ashirocha,anomad ksotamapaniats potayarosin,korakash yoshidaragashillinaya.Mashko, da yámaragshillinaya. Korakkizpor tsiyantayaro, Ksotamapanpchagints; táragasha vasodororiatsiya.Pachayarosin, koraksha Irótisarini

Otiayosh kayarallo, Sisáriyap yakattakamcho nataragsha.

20Anosh Sisáriyash taro, tpotsshaIrótisarinpat tsiyatiani táyarosin,Irótisarinosh kosaraganaya. Irótisarinoro kapog natsaragiya tírshochiatsi;sitónshochiatstam natsaragitamta.Anshoch, tíroshchi, sitónshochtamta,vatogashin pishtaraganaya, vatamkatogtsia oro Irótisosh paxanxtaranaya.Itaro, Irótisarin vatam natsaragova,ashirocha poniksin, Irótisarinoshkosaragana tsiyatamama. IchtaroParástoa paragashillinaya. Anoatsiyatkosin táragashillinaya; Irótispa

12

Page 268: Candoshi bible   new testament

268

tsiyatssia yaramam zadkiniya;táraganaya. Parásitsha: Ashiri novmamashchima; táragiya, vatam Parásit oroksotkova Irótisatsi psan makcho anoatsi.Parásitsha Irótispa tsiyatiaro, 21Irórinsha: Ashiri yovash zar varitakchoanosh tsiyatchima, táragasha. Ashirochazar tatsamocho, anosh Irótisarinsha,korakari yaragashini yararago;vanasiriav ktontayaro, korakamonvatsirar koxinaragsha. Tpotsia tasasiaro,tsiyatsis kapog tsiyataragiya. 22Tpotsshamazinayarosin,gana; Kaapa tpotsiaha, dabari.ropa tsiyatko atiya; táragashillinaya.23Irótisarinsha da Apallia ogirtaragiya;vaanatstamari ogirtaragiya. AnomadApall vasodoror mosásiritam kosaragiyatáramaa vayamama. Ashpatam mayaro,táramsha katsiparagiya Irótisariniatsi.Ashirocha, yovamad Irótisarin táragoanomad Apall vaniayaro, tsiparagasha.

24Irótisarin tsiparamcho anamonshaApall kok araginasha izapaniaragiya.25Piarnápi Sarovpat korik pokiriampanayarosin,raganaya. Márkospasha kanaporagana.Yosor Ádiyokash kosaraganaya.Yovaa Pitoroa tomanarago anoa

kamaniana.———

Misha, yovaa Isoschich Sarovaaarap mag zaganiragana Isosoa kok kamanimama anoa kamanchillpa.

13 1

mam taraganaya. KamaniraganaIsosoa koko; an tpots sora Piarnápi,misha Simo itaro Mikoro ísamaragana,misha sirínshoch tpots Oróssiya, mishaManáyiga, misha Sarova,tampan taragana. Manáyiga Irótispakanogaragiya. In Irótis llitarit yovkárariayshoch gobernador ancha. 2AninApallia kok kamanimantarosin,

Apalligaz vamin magoraganaya.

giya; minam Piarnápi, misha Sarova.Minam viponashiam yamaragana soroMárkosa. Aship an iposarago, Arapchipkamanishinints Apallia koko; magtáragasha Apall Vani. 3Shiaro,Isoschichsha magoragosin, Apallpattsiyatiarsin,rosin, kamachtaragashillinaya. Arapchiptonarip Isosoa kok kamanishinintstáyarosin, zaganiragshillinaya.

4,5Ashipcha an tpotsia Apall Vanikamachtayaro, minosh zar Sirósapyakat nataragshillinaya. Sirósamadbotish kapogosh zaroyaradsin, tsoroshkosaragana. Tsor soro Chíparcha. Anoshyakta soro Sármincha.chish shaniyshini pshtoyarosin, Apalliakok kamaniragana. 6,7

sin, tsorosh kapogosh oropogoritshanayarosin, tpotsia kamanta tpotsiakamanta ashiamcho, zapish yaktashPávsash kosaragshillinaya.Anosh kosiarsin,

sha.naya. Sírhiyo korak taragiya. Magukapogo; potitimoncha. Ashiri koroziaro,kosaragana. Anosh otiayshochiavishonorini chamayagaragashillinaya.Oro Sírhiyosh taragiya. Vishon soroParísoscha, itaro kiríkshoch kokIrímascha atanaya tsortaksina, vatamvishonova. 8Irígiya Sarovatsi. 9Itaro, Sarova sorPaporomoncha. Apallia Vani kizporpayoro vishonoa tasasiaro. 10Shiyyashigtishcha,cha, vatam kizpor vayagichirirshavashiya. ¿Mayamsha gotish Apallia koksarichiksha? 11Na Apall shiyaa kizporvanichparia. Shiy natomasina kachishmchospa tachsha. Zaria pagchiazish,dabaria; táragasha Paporoya. Támpori,mosásiri vach kzata ashirago, magosha

12 13

Page 269: Candoshi bible   new testament

269

patag patag shitar ashirago, Istada,koviatsi potayarosh, istagadama; atarashiragsha tpotsiatsiya. 12KorakshaApallia vizporirini pakiaro, Isosoa kokmazinayaro, kizpor poniragasha. Shiaro,magoanaragsha.Yovaa Sarovaa zaganiragana anoa

kamaniana.———

Papor Ádiyokash Isosoa kok mag kamanirago anoa kamanchillpa.

13Minosh zar Papor vamkorpatnatiarsin, Pávsash kayaradsin, Pírkapkitaragsha. Pírakcha pabíriyashochyaktarini. Pírkash kitiarsin, MárkosPaporoa Piarnápiatstam kasayaro,

sha. 14Itaro, Papor Piarnáppat Pírkashkayashino, tayaspatakato Pisítiyap tsapnataragana. Anosh Ádiyokashkosaragana.chip shaniyshinish, pshtoragosin,koxinaragshillinaya. 15Otiayshochiashaniyshini tpots ksotamapan Apalliakok natstayaro, masharagiya. Zovallia,¿siy dosha tsiyatssia payoris Apallia kokaraginasha magiatsini putsimama?Payoriasa ashiro,cha; táragiya.

16Paporsha chiyzayaro, tsiyatpi atoovi paxayaragiya. Shiaro,sha. Zovaa otiayshochis, mazinagtsanovaa koki; táragiya. Tonaris, Apalliamagoankis anis mazinagtamtsa novaakoki, táragiya Paporo.

17Apall oro otiayshochia chinaragiya.Otiayshochia zitamin vaama tiptsiriammag iposaragiya.Mag sirotama Ihíptap vatsapon

masarsin taragana zitamina, maga.Apallsha tozapaniaragiya zitaminatsi,maga. Shiaro Apall kizpor istarago, magitotsiragiya; vaptam tovanpomamazitaminariniatsi. 18Kanapiashinosin,

oposap Apallia kiyogota táchiragosin,itaro Apallsha 40giya, maga. 19Shiaro, Kananosh tsapkosiarsin, Apallsha istarago, tpotsiazapan minosh kog pachata pachatashkosin, tsibon matayaro kog magchigaragana. Niava, in tsaponiamispanachintspa; mag táragasha Apalliya.Ashirocha, 450 masach anosh tarashkosin, 20Apall ksotamapaniaminarago, ovsha otiayshochia ichigoromag ishintariya. Yosor zapish, yovaporSamovíarariniatsi ksotamapani taragoanpor 21tpots táragashillinaya, magaya;

sida, Apallia táraganaya. Ashiriya,apochiriniatsi Sarovarini korakaminaraganaya Sísarinimona vipa;Pínhamínchichimoncha tpotsi. Magovsha 40 yogadpas ishinaragsha.22Itaro, Apall apochiriniatsinikapiatiaro, mag Dápiyariniatsshitikorakam inaragiya. Apallsha magtáragiya; Dápiy Isáyrini vip an novapamagu tatsamocha.kori, novaa koki oro payokiya; magtáragiya Apalli.

23Apallsha yosor Dápiyarinpatinitsiyataragiya. Dápiyariniatssha:

niam inakchori, ovsha otiayshochiatapachidachiya; táragiya Apalli. Na inyovaa Apall tárago anoa tatsamiallo,Isos kosialliya;dampaniam zaganirago anoya;táragasha Paporoya.

24Datoma Isos tayaspatacho, Vagariniotiayshochia kamaniragsha. Na magoazvanasirimash chinagtsa.riatsis kpitagtsa.chintspa;chiatsiya. 25Vagarini ivapamampakchimsha pshataro,gasha; ¿Chakad atssa siya novaatsi?Tapachidampanid atpasa siyaya. Itaro,

13

Page 270: Candoshi bible   new testament

270

nov antati anoazi, dancha. Itarotapachidampan novamon koshikoschiya. Kizpor novaa kasiriya; novanpa varitariazi. Ovsha novaa: Saptoriatporida tákcho, novata pinasakina,vatam kizpor korakava; táragiyaVagarini. Vagarini Isosoa kamankotáragiya.

26Ashiri zovallia, mazinagtsa novaakoki ichigoros. Siy ashpatamtisÁparámarini vayallonoris. Siyashpatamtis tonaris, itaro Apalliachinaktamtischa. Kaapa mazinagtsa;

mam zadarago, Isosoa zaganiragiya. Isoskok vatacha kaapa chiyaa tapachidachoano átana; 27,28Irosarinshoch tpots,misha iy otiayshochtini korakariniIsosoa da natstaragana. Ashirocha, danatstaragosin, topcharagashillinayatapachidampaniatsiya. Zaria kanosissho

tatssin, kamanipan Tapachidampaniapachachpasinaya, táragitatssin, ashiritaIsosoa yasinamon tstsabiarsin,gana. Yovaa Apall kok tárago anoatatsamoraganaya. Vatam Isos dontayotarit tarago, ashta pacharaganava.Isosoa pachayarosh, ksagi,naya koraka Pirátoatsiya. 29Ashirocha,

gusin, pachayarosin,yarosin, vachosh vayaraganaya.30,31Itaro, Apall itoyamayaro, Isosshatámaragsha. Támiarallo, Isosyakaragiya; viponashia yovaatsimariIsospa oro iponaragana anoatsimarivaanatsi yamadamam ashiragiya.Datoma Isos tsipacho Isos viponash oroIsospat iponorosin Kárariayash vatsaponkayarosin, Irosarinosh kosaragana.Ovshtisin na kamanimapaniamkinaragosin, Isosoa kok kamankanayayovaa Isos támarago anoatsi; táragoPaporo.

32,33Ashiriya anoamcha kosaragani;tsiyatsis vanasirimash siyash vayapaniatoni. Apall zitaminariniatsi kamankotáragiya; Tpots zaganchintspa siyamtapachidamama; táragiya Apalli. Iylloranadshitini tarini anosh ApallshaVipaa Isosoa itoyamaragiya. YovaaIsosoa itoyomarago anoa zitamin vasinakamaniraganaya, yasiashish tsibonosho.Apall yadamarini atcha;

Nov shiyaa ipartana.Nat in tarashish panaragtanashiyama;

Apall Vipaa táragiya Sáramosh virkari.34Ashiri Apall Isosoa itoyamarago, antsiyatsis zorko atiya.Isos támiaro an vanots kochachiaha;

Apall kok anoatstam kamankiya.Dápiychich oro kizpor koraktamtachiya. Siy vaamari kasirotachpasa;

táragiya Apalli. 35Sáramosh llitaritashyadamarini taritamta, tsiyatsis itaroanoa:

Apall atiya.mashcha; kochatariaha, da;

táragiya Apalli. Ashiri nat in ApallIsosoa itoyamarago,cha. 36Itaro, Dápiyarinimon tsiyatssiatatsamoragiaha,gova. Napancha; Dápiyarini Apallia kokda kapiatko, tpotsia vanasiri istaragiya.Istayaro, tsipayaro zitaminash mapshinimaporagsin, vanotssha kocharagiya.Ashirocha, Dápiyariniatsiaha táragashaApalli. 37Yovam Apall Isos vanotspatariitoyomarago anoam táragiya. Apallkaapancha Isosoa itoyamayaro, dakocharagasha atina.

38Ashiri zovallia, mazinagtsa novaakoki. Magoanagtsa. Isosomad Apall iyaayotaritshishiriniatsini tachigiya; siyaaatáshina, zovallia. 39Móysisariniakamachtamarini izooro payoyaniatitatini, yovamad xapoaragini anomad

13

Page 271: Candoshi bible   new testament

271

Apall iyaa da kis naparagiya. Itaro ApallIsosomon chiyaa izooro tachigacho,Apallsha kis naptariya. 40Ashiri Isosoamagoanagtsa atina. Ashkachos,kamogatssa. Donna magoankos, paptsa;tsipakchos, yashigop nachpasa; siyaaátina. Apall kamanimapani anoatstamatitamta. 41Atiaha;

Paptsa; siy novaa nirkimadis.Novana kizpor ashtachima. Tpotssiyaa kamankinari, anoa donnamagoankos, siyaa vaniakchori,ponirsimonari tsipatssa; atimadaApalli;

táragiya Apall kamanimapanirini.Ashirocha, Isosoa magoanagtsa; paptsayashigop naros; atashina, zovallia;táragiya Paporo.

42,43Tsiyatsis tovatspayaro, tpotsichigoro shitogaraganaya.pat shitogiarsin, otiayshoch zapantachitaragana; otiayshoch tamapariashiro tonar tachitaragtamsina. Paporshamag: Apallia kok izooro payogtsa;kpitintspa; táragana. Tpotssha: Minoshsápato yosor kamanigcha. In tsiyatsismazinapani atiniya; táraganaya, maga.

44Ashiriya, minosh sápato zari,Ádiyokshoch tpots kachigarsin, Paportsiyatko anoa mazinapani atosin, zapankosaragana. 45Otiayshochsha yovaatpots vazapan kosaragana anoapakiarsin, kizpor tsiyantaragana.Paporoa yotarit tsiyataragana. Paporvayagichirircha; táragana. 46Itaro,Paporsha da poniko táragosin; Apalliyaa kamachtako, Otiayshochiatsimanovaa koki kamanishinints; táragiya.Ashirocha, siyaa kamankitatani, siysagataragtasa; táragana Paporo. Vatamsana: Yov atis ano iyapa varitariaha.Isosomon tarashia orotamashzadkiazini; táragsava. 47Ashiriya sanagataragos, na tonaripsha kamanchinipa,vatam Apall iyaa kamachtaragova.

Nabarin tamapari ashimam siyaainaragtana;mama zaganchintspa.sia shoniaros, kamanishinints.Kamanichos,chima;

táragiya Apall iyaatsi. Ashiri Apalltonarip kamanimam iyaa kamachtarago,siyaa kasachintspa, táragiya Paporo.48Tonarsha anoa mazinayarosin, magukis shabataraganaya. Apallia: Apaa, shiykokish vanasircha. Vapparia Apaa;táragana tonariya. Yov Apall tpotsiatarashish panamam iposarago anApallimon magu tatoragana. 49

cha,ragiya.

50Itaro, otiayshochsha kamozpat,korakatstam tsiyataragosin, ichigorovizalliatstam yovaatsta Apallia yasaroanpatata tsiyataragosin, natsapaniatosin, Papor yotaritcha. Tashitogayani.Arap zaganiani; táragana. Ayotáyarosin, Paporoa zaganiraganaya.51Papor Piarnáppat nakcho,chia vanimam vatsia kachigayarosin,nataragana magoa putsimama. Shiaro,Ikóniyap yakat nataragiya. 52Itaro,Ádiyokshoch yov Isosoa tpots yasaro anmagu kis taraganaya. Apall Vani kapogpayoragitamsina.Yovaa Papor Ádiyokash tayaspatarago

anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Papor Ikóniyash yakat tayaspatako, otiayshochsha Paporoa mag

tosovaragana anoa kamanchillpa.

14 1Papor yaktash Ikóniyashkosiaro, Piarnáppat, otiayash

shaniyshini pshtoyani atosin,naya.ganaya. Kamaniaro, otiayshoch tpotsvazapan magoanaragana. Arapich tonarvazapanitam magoanaragitamsina.

13 14

Page 272: Candoshi bible   new testament

272

2Itaro, otiayshoch ashpatam Isosoagatkosin, yotarit tsiyataraganaIsoschichiatsi. Tonariatssha:shtaha Isosoa kok mazinachich? Anoaayamtati chinarintspa atosin, tonarshaPaporomad tsiyantaragana. 3

ssina, ashirita Papor anosh kapogtaragiya.giya. Apallsha, novaa koki vanasirimishmagoanpana ato Vaana vizporirinipanaragiya Paporoatsi Piarnápiatstamta.Ovshtisin tpotsia itoyamat ashko,napoxtamashia vayako, ashishtar Apalliavizporirini toyamadako ashiragiya.4Ikóchia kok chinaragana; ashpatamPaporoa kok chinaragana. Vaanadariminam kukoz da payoragana. 5Tonarpa,otiayshochpa, ichigorosin korakpatsiyataragana. Papor pachayani; kiyogyachayaroni patobichpa tpov tpov tpovshitaroni; táraganaya. 6,7Itaro, Paporanoa yasayaro, Iríkonshochip tsaposovaragiya Piarnáppata. Anosh tsapkosiaro, minosh yakat tayaspatatminopsha yakat tayaspatat ashiragana.Iríkonashchip tsap yakat tsibon kapogovtaragiya. Minam Irístarcha soro, mishaTírpicha soro.Yovaa Paporoa tosovaragana anoa

kamaniana.———

Misha, yovaa Papor vats chorabia yararamcho, anamonsha mosástamari

Paporoa mag pacharagana anoa kamanchillpa.

8,9Ashiriya, Papor Irístarash yakatkosiaro, Isosoa kok kamanko anoa vatschorab mazinazinav ashiragiya. An tpotsoro kanxomadari tatsipom kachobkinaragiya; namam pinasaragiya. Orokoxinxinav ashtariya. Paporsha vaanapanapav ashirago magosh chinayaro,In tpots Apall novaa yarachparia atparia,

magshori táragiya Paporo. 10Paporshakizpor tsiyatko, Chiyzayarosh, nagi;táragiya. Vats chorabsha chiyzayaro,nanat ashiragiya. 11Papor yararago anoatpots vazapan paraganaya. Iríkonshochvaanshochtin kok tsiyatkosin,rach ashiragosin, itaro Paporsha anoa damazinaragana. Iríkonshochsha: Napagi.Siyóstada. Iy apallirini tpotsiamkinayaro, iyash kosiaro napkatiya;táragana Irístarashoch tpotsi. 12Piarnápiatsi: Siyósparia táragana; itaroPaporoa Híaramisa tsortaragana, vatamPapor oro tsiyatssipan taragova.

13

tsiam Siyósam oro pagom taragiya.Yakatpa tasasaro taragiya. Siyóspantayaspatampan tpots tpotsia tsiyatiaro,Na Siyósoa ogirtayani. Tor pachayaroni,somasosh mochiani ogirtamama, vatamSiyós iyash kosaragova; táragiya.Tpotssha ayo táyarosin, vakaraa opapchiryamayashinosin, chap vatotiyachiamkutayarosin, itotiyachtayarosin, yaktapvashitogashinog yoshidaraganaya. 14Itaro

rosin, vatoniria tovapimashia izichta,tpotsip tit iriptara ashiragana. Tpotsishkosiarosin, kizpor kok tsiyataragana.15Tsoroa, mazinagantsa táragana.¿Mayamsha siy ashiksa? Vatsta,shirintspa. Napancha, siy tpotstischa; iytpotstamanicha. ¿Antati iy Siyósoazini?táragana. Itaro, iy tsiyatsis vanasirimshiakamanpani atoni, nish kosaraganiyasiyasho. Na piyari gotaritis magoanaksa.Itaro an vatsta átana. Apallimontarashipanimon magis tatogtsa atina.Mazinalla, Apall vaana tsaporonasiatinaragiya. Kogoa tinaragitamta. Kanidaatinaragitamta. Maachiavats ichigorotinaragiya. Ashiri Apallimarit chinagtsaátana siyaatsi. 16Siro Apall: Vaani tapanatáragiya siyaa tonariatsis. 17Tpots Apalliada chinaragita, Apallsha vanasir

14

Page 273: Candoshi bible   new testament

273

istaragiya. Oro sinaa zaganko, katogatspanako ashiragiya iyam kis tamama.Ashiri Apalliatsimari chinagtsa. 18Ashiritoroa iyam pachamana pcharintspa.Vatsta, vatam iy Siyósoazini; táragiyaPaporo. Kapog tsiyatkitatssin, pakichpishtaragana toroa pachamama.

19Otiayshochsha tpots Pisítiyash tsaptaragana an ashpatam Ádiyokash yakatkayarosin, ashpatam Ikóniyash yakatkayarosin, Irístarap kosaragana.chipa tpots tsiyatiarsin; Papor pachayanitáragana. Tpotssha ayo táyarosin, Paporoapotayarosin, patobichpat tpov tpov tpovashishtarosin, Papor tsipayalltada,táraganaya. Yaktash pachayaradsin,pshirtayarosin, kapiatarashinanaya.Tsiparpaz ashiro kasaragana. 20

sha tpots Paporosh kosatiarsin, Paporoatoripigarsin, napataradsin,giya. Chiyzayaro,gana Paporpata. Potam Papor Piarnáppatnataragiya. Tírpip yakat nataragiya.Yovaa Papor pacharagosin yosor

támaragiya anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Papor yaktash ichigoro kanapogazsha yosor tayaspatatto, vaptam

Ádiyokap mag kanaporago anoa kamanchillpa.

21Natto, Tírpish kosiaro, anshotam zarzapan Isosoa kok kamaniragiya. Kapogtayaspatarago, tpots vazapanIsoschichiam kinaraganaya. Ashiriya,zapish Tírpish kayaro, yosor vaptamkanaporagiya. Irístarash napiallo,Ikóniyash napiallo, Ádiyokash napialloashiamach ashiragiya. 22Ashiamcho,ichigoroa tpots istaragiya. AraginashaIsoschichia magoa putsiamachashiragiya. Tayaspatako: Oro Isosoa kokpayogtsa. Oro kapog kiyog kachiyroch,Apallosh pshtomam varitakchi; táraganaPaporo. 23

niam minoatssha inat, minoatssha inat,minoatssha inat ashiamach ashiragana.Magoyarosin, Apallpa tsiyataragana;Apaa, na napagcha. In tpots shiyamonmagu tatoragana. Na shanashaksotagcha; táragana. 24Shiaro, pisíchia tsapo toshiyarallosin, Pabíriyapnataragana. 25Pírkash kosiarsin,

sina. Anomad kayarosin, Atáriyapnataragana. 26Atáriyash kosiarsin,anshori ivaparagana yovaa Apallkamachtarago anoatsi. Ashiri, anomadbotish kapogosh zaroyaradsin, Ádiyokapkitaragana.gana yovashtam ichtaro taraganaanshotamta Ádiyoksho. ÁdiyokshochIsoschich vatacha in siro Paporoakamachtaragana; Piarnágitamsina. Kamachtaragosin, Apall siyaavanasir istachparia.shinints; táraganaya sirota. Ashiriya,yovashtam tarosin,gana anshotam kosaraganaya. Itaronatsha yovaa kamachtaragana anoaivaparagosin, anshotam kosaraganaya.

27Anosh kosiaramchosin, Isoschichshaniyaragana. Shaniarsin,

mach ashiragana. Apall kizporistaragiya. Arapich tonar kapogmagoanaraganaya; antar ashiragana.28Shiaro, anosh kapog taragana.Isoschichpat kis iponiraganaya.Ashirocha, yovaa Papor Piarnápipa

arap Isosoa kok kamanirashinosinkosaragana anoa vapparia kamaniana.———

Misha, yovaa otiayshoch tpotsIsosoa kok yottam mag

tayaspataragana anoa kamanchillpa.

15 1Papor yosor Ádiyokash taragoanporo otiayshoch Isoschich

kosaraganaya. Kosiarsin, Isoschichia

14 15

Page 274: Candoshi bible   new testament

274

tonari tayaspataraganaya. Apall

rago, Móysisarinsha maachiritisktorogtsa táragiya;chi. Ashiriya,marini donna payokoch, ¿tamaria Apallchiyaa tapachidach? táraganayaotiayshochi. 2Itaro Paporsha: Doni,vatsta; anoa tárintspa táragiya. Piarnápi:Vatsta, tárintspa, táragitamta. Kizporotiayshochpa nabaptar ashiragana.Isoschich ichigorosin shaniyiarsin,tsiyataragana. Ichi Paporoa, shiyshaPiarnáppat, tpotspat ashpatamtisnagints. Piy Irosarinap kosiarosh,tayaspatampania, ksotamapaniatstammashashinints, táragana ÁdiyokshochIsoschichi. Paporsha ayo táragana.

3Ashiriya, zagankosin, korikpaistaragitamsina. Niava; Nipta aposktogagints, táraganaya. Nanamachinipa,táyaradsin, oropogori nayaradsin,ichtaro Pinísiyash tsap xitaramachashiragana. Yosor anomonsha Samáyash tsap xitaramach ashiraganaya.Yovash pakcho anosh kamaniragiya;

naya; tát tát ashiragiya. Isoschichichigorosin kizpor shabataragana, anoamazinaksina. Ashiato, zapishIrosarinosh kosaraganaya. 4Anoshkosiarsin, Isoschich ichigorosin,tayaspatampan, ksotamapan ichigorosinPaporoa vanasiri naparaganaya. Shiaro,Papor kapog kamaniragiya yovaa araptonarip xirago anoatsi. Apallia koktayaspatashinoni, Apallsha kizporistaragiya tonariatstamta; táragiya.Ashirocha, ichigorosin mazinaraganaya.

5Itaro, Isoschich ashpatam kizpor

marini; Parímona ano. Isoschichia tayaspatamamchiyzaragana. Tonaria Isoschichi izoorokamachtayani; maachiritatsis

ktorogints, misha Móysisariniatsikamachtamarini izooro payogtsa,táyani; táraganaya. 6

panpa,gana. Móysisariniatsini kamachtamarinitsiyatamam shaniyaragana. 7

sin, kapog nabaptagat ashiraganaya.

giya. Tsiyatko táragiya; Zovallia,mazinagints tárago. Magiatsisputsichintspa. Sirotama Apall vaanazadarago, novaa kamachtaragiya.Pitoroa, arapchia tonari kamanishinchanovaa koki. Anoa mazinayarosin,magoanachpasinaya; Apall táragiyanovaatsi. Ashiri novsha kamaniragori,tonarsha Isosoa magoanaragana.8Magoaniarsin, Apall vaana zadarago,Vaanatsi Vani tapshtoragiya. Apallmagoazia ichigoro natsitarcha. Iyotiayshochini magoanaragoni, iyashVaanatsi Vani tapshtoragiya. Tonariaashiragtamta; magoaniarsin, Apallvaana tapshtoragitamta. 9Apall itsinsarochinakiya. Mazinantsa; iy Isosomonmagini tatkoni, iyaa tachigaragiya.Tonaria ashiragitamta; Isosomon magutatkosin, tachigaragitamta. 10¿Ashirimayamshita Apallia kok yotaritaminchich?tati Móysisarinimon kiyog yachachich?Iy otiayshochini oro anomad kiyogkachiyaragtanicha Móysisarinimadkamachtamarini. Apallia magoanamamxararagini.tamta; kiyog kachiyaragitamsina. Oropinasaragini anoa izooro payomama.11Itaro chiy Isosomon magich tatkoch,Isos chiyaa nayaniko,kiya. Ashiri Apall Isosomon chiyaatapachidako, ¿nitati Móysisariniakamachtamarini izooro payokichanomad chiyaa tapachidach? doni.Ashirocha, ¿maachiritaa ktoromammayama kamachtachich? vatsipari,

15

Page 275: Candoshi bible   new testament

275

atashina táragasha Pitoroya. 12

sin mazinayarosin, zamaragashillinaya.Shiaro, Piarnáp kamaniaro, Paporsha

kamaniragtamta. Zovallia, Apall iyaatonarip kamanishinints táyaro,nataragani. Apall vaanaa vizporirinipanayaro, kapog istaragiya. Zapan tonararapta Apallimon magu tatoragsin,Apallsha tapachidaragiya; Paporkamanko antar ashiragiya.

13Papor zamacho,giya. Zovallia, mazinagantsa novaakoki; tárago. 14Pitor iyaa magiatsiniputsiaragiya yovaa ichtaro Apall tonariaistarago anoatsi. Misha, yovaa Apalltonaria tapachidamam iposaragoanoatstam kamaniragiya. Apalliam

ragiya Pitoro. ¿Tamaria anoa kokgatchich; vatam vaptatava? 15Zitaminkamanimapani Apallia kok kamaniragoanoa Pitorpa kok tatsamialliya. 16

nimapan sirotari táragiya;Zapshina siyachich istakchori,tsaporonasshoch ztaro novagazzadachpasinaya.rinchich korak pishtakcha;doncha. Ashirita,

rina. 17

rori, ashtachparina; táragiyaApalli.rori, tsaporonasshoch tpotsichigoro novagaz zadachpasinaya.Arapchia tpots novachichiaminachparina.naya átana. 18Apalltana novaya.Sirotama magishi chinaragori,oro anoatstam kamaniragtana;

táragiya Apalli. Ashirocha, Pitor Apalliatárago anoa tominaragcha atashina;táragasha Sadiako. 19Na mazinantsa,nov magi chinaki anoa kamanchintspa.Tonar na Apallia magoankosin,¿mayama tamontachich maachiritaa

ktoromama? átana. 20,21Ashiri kirakyadayaroni, zaganiani tonarpi atina.Katogtsia apallpotsia ogirtamamvayakana anoa ktogintspa.rintspa. Zamzia kapchayaros,ktogintspa. Koras ktogintspa; táyanikirakamona. Ashpanadari kirakamonkamachtayani, táragiya Sadiako, ¿Ashirimayama aragiam kamachtachichktoromama? atina. Vatam yaktashichigoro otiayshoch shaniyshini tarova.

nava.nava. Vappari zovaa; táyarallo,giya Sadiako.

22Ashiriya, anshoritam Isoschichichigorosin, tayaspatampan,pani,gusin, magoaz minamarit chinayarosin,Kirak yadayaroni, tonarip zaganiani,táraganaya. Tsibon tpots vaanpatatiniposaragana. Otása Pársapasa (itarotsibon soro), misha Sirsa iposaraganaya.An tpots ksotamam taraganaIsoschchiama. Iposiarsin, Ádiyokapnapashinints. Kirak panashinints.Paporpat nagints; táragana. Ovsha ayotáragana. 23Ashiri kirak yadayarosin,Paporosh zaganiragana.Kirakosh yadako táragiya;¿Tsoroa tamarimsa? Iy Isostanicha

niya. Iy ksotamapantanichayadakitamani.roni, siyam zaganchinipa.Arapchitatis tonaris, itaroIsosomon zovalltaktanichasiyaatsi. Siy Ádiyokash takis,Síriyash takis, Sirísash takis,anoamis zagankiniya.

24 Mazinagtsa: Tsiyatsis mazinaragoni,magini mantsaragini. Mag

tada natiarsin, siyash kosaragsin,

15

Page 276: Candoshi bible   new testament

276

chintspa; gichkosin táragana.Itaro anoa iy kamachtaragiazini.Ovshtisin mag siyaa kapogtamontakana. 25-27Itaro, nat inshaniyaragoni,gini. Tpots siyap zagankachini ansiyaa izooro kamanchiya kukoziayaramama.tam iposianiya Otása, mishaSirsa. Iposiaroni, na siyapPaporosh zagankachini. Papor

llina anosh zaganchini. Paporoakizpor chinakaniya, vatam

ranava. 28Apall Vani chinarago,anoatstam iy chinaragitamani.Siyaa tamontamam zadkiazini;

tachinipa. 29Katogtsia apallpotsiaogirtamam vayakana anoaktogintspa. Misha, korasktogintspa. Misha, zamziakapchayaros, ktogintspa. Mishaibagartarintspa; átanicha.nadari kamachtakoni atiniya.Ashiri anori payokos, iyamvaritariya; ancha vanasiri.cha, anori chinagtsa atashiniya.Vapparia;

táraganaya kirakamona.30Kirakaa yadayarosin, Otásash

zaganiragana;ragiya. Aship an tpotsia zaganiraganaya.Nattosin, Ádiyokash kosaraganaya.Kosiarsin,sin, shaniyaragana. Shiaro, kirakaapanaraganaya. 31Ádiyokshochshanatstaraganaya. Natstayarosin, magu kisshabataragana.

32-34Shiarsin, Otása Siraspat anoshkapog taraganaya.tamcha. Tarosin, Apallia kok kamankaman ashiragana. Apallia kok

ksarintspa. Oro payogtsa; antarashiragana. Isoschichiatsi kizporistaraganaya. Zapish: Na varitayalliya;vaptam Irosarinap kanapogints.Mapiyrtamtis tagtsa, vatam kukoziayarianicha; táyarosin, Otás ayo táyaro,kanaporagiya. Itaro, Siras taragiyaanshorita Ádiyoksho. 35Papor, mishaPiarnápi taragitamanaya. Anosh tochiptpots vashonad taragana. Anosh tarosin,Apallia kok kapog kamaniragana.Llitarit tpots mag ashiritamanaya,

sina.Yovaa Isoschich kukozia yararagana

tonaria da toxaramama anoakamaniana.———

Misha, yovaa Papor Ásiyashchish tsap mag xirago anoa kamanchillpa.

36Yosor zapish Piarnáppat Paportsiyatko táragiya; Zovaa Piarnápia, pzapagani; siro Apallia kok tayaspatarshiniabi. Síriyash kaman, Sirísiyash kamanashiragini abi pza pagani; táragoPaporo. Yaktash ichigoro napta naptaashshini. Isoschichia napani.zillinaha?naya ashiro, anori payoranaya; átana;táragiya Paporo. 37Piarnápisha ayotárago, Itaro Vag machiani; Márkosaazovalliatsi átana; táragiya Piarnápi.38Itaro Paporsha: Dabaria. Vatsta,pinasakiya; táragiya, vatam Pabíriyashkog iyaa kamigaragova. Da ivaparo,magotari kasaragiya. Ov varitariaha;táragiya Paporo. 39Shiarsin kapogtsiyatiarsin, nabaptar ashiragana.Anomad Papor piyam natarago,Piarnápsha piyam nataragitamta.Piarnáp Márkosaa machtaragiya. Botishkapog zaroyaro, Chíparap nataragiya.40Itaro, Papor Sirsaa machtaragiya.Tpotssha Isoschich: Apall siyaa

15

Page 277: Candoshi bible   new testament

277

napchiya; kizpor istachiya; táyarosin,Paporoa zaganiraganaya. 41Papornatiaro, Síriyap napiallo, Sirísapnapiallo ashtaragiya. Isoschichiaichigoro istaragiya.

16 1Shiaro, Tírpish yakat napiaro,Irístarash kosaragiya. Anosh

Tímotiay taragiya.cha tpotsi;mon tpotsi.ragtamta. 2Isoschich ichigorosin:Tímotiay kizpor vanasircha, táraganaya.3Ashiri Paporshacha: Zovaa Tímotiayoa,iponshiami inachillpa shiyaatsi;táragasha Paporoya. Itaro, otiayshochtpots anosh zapan tarago,yoa vapar yasaraganaya; tonarchaatosina. Papor otiayshoch natsarosinapaato,giya. 4Zapish natiarsin, Sirísash tsapyaktash ichigoro nap nap ashiragiya.Isoschichpat tsiyatiaro, Irosarinshochiakok kamanta kamanta ashiragiya yovaakirakamon yadaragana anoatsi. Isostayaspatampanirini attada. Vaa kokpayogtsa; tárago Paporo. 5Isoschichkizpor Isosomon magu tatoragana.Potam zari, yosor potam zari tpotsIsosoa magoan magoan shiarsin,Isoschich pzapaniaragiya.Yovaa Papor ásiyashchish tsap xirago

anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Apall Masítonap tsap Paporoa zaganirago anoa kamanchillpa.

6Ashiriya, Papor tsaporonasia Ásiyamag toshiragana, vatam Apall Vanianosh tamam toxararagova. Ashirocha,Apallia kok pakchim kamanirallo,aragiri toshiragana. Kártasshochiavatsapon toshiyarallo, príhiyashchiavatsapon toshiyarallo, ashtaragana.7Shiaro, Mísiyap tsap natiaro, Pitíniyashtsap namani táyaro, itaro yosor Apall

Vani toxararagitamta. 8Xarayaro, Mísiyatoshiyiaro, llitaritash yakat Tarávtashkosaragiya mosanogi. 9Anosh mayaro,Papor pamasaragiya. Masítonshochiatpots mirinish paragiya. Paporonogxiyko korozoragiya; Paporoa iyapmikiarosh kosagi. Masítonash tsapkosagcha. Istagasida iyaatsi; táragiya.10Papor támiaro, pamasarago anoakamaniragiya iyaatsi. Nov Arókasi,Sirsa, Tímotiayo, Papor, ashpinitaragani. ¿Mayama at? ¿Dosh Apallkorozok iyaatsi? Masítonap Isosoa kokkamanishinints; atparia Apalliya;táragini.goni, natamta yararagani Masítonapnamama. 11Ashiri botish kapogoshzaroyaroni, tsorop Sámotarasiyapitsinsaro kitiaroni, ansho maraginiya.Potam yaktap Niyáporisip kitaragani.12Ashiri Masítonash tsap kosiaroni,oropog natiaroni, yaktash Piríposhkosaragani. Shiaroni, anosh kapogtaragani. Itaro, Orómanshoch tpotszitamin anosh siro kosatiarsin, Masínash tsap yaktam inaraganaya oróshochi. Yakat soro vatacha Pirípoyásamaraganaya yaktatsi. Pirípovaamari kasiriya, masítonshochiayaktarini. Anosh iy kapog taraganiya.

13Anosh taroni, sápatosh Paporshapza nayani ato, yaktash shitogiaralloni,kogop nataragani. Anosh tpots oroApallpa tsiyatamam kostaranaya. Anoshkoskamchoni, vasina kizanad shaniarsinanosh kosaragani.choni, Isosoa kok kamaniragani. 14Kiz,Irítiya soro, Apallia chinaragiya. Paporkamanirago anoa mazinayaro, Apallistarago, Isosomon magu tatoragiya.Shiaro,gana. Itaro, Irícha kiza. Paxanxamapaniri taragiya.Oro kamis kizpor vanasirimshia,kavabanamshiri paxanxtariya. 15Ashiri

15 16

Page 278: Candoshi bible   new testament

278

Irítiya magoaniaro, ov maachiritichigaritam magoanaraganaya.niarsin, Paporsha Irítiyaa maachiritaIsosomon chomaragiya. Chomayarosin,Irítiysha: Vavaa, mazinalla; Na vanasirApallia magoanaktana. ¿Itaro shiyamaksha yovaa ati anoatsi?cha novaa atiasa ashiro, novash pagitachpasa; antaro, iyaa kasirago, iyshaanshorisha pagu kapog taragani.Yovaa Papor Masítonash tsap ichtaro

kosarago anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Papor Piríposhyakat tomaniarsin, Apallsha

tashitogarago anoa kamanchillpa.16Yovapor Piríposh kapog taragini

anpor kiz anshotam taragiya. An kizmchach natstampanimoncha. Oro tpotsanosh koskosin, anoa natstamammashtaranaya. Ov kiz natstakiyaYashigomona. Natstaramcho, ovshtisin

naya korikiatsi. Ashirocha, kamoz zapankorikia potaragashillinaya.Ashirocha, minosh sápat yosor kogop

nataragoni, anoa kiza vishonoachamayagaragini. 17Ovsha koshimoninitachitaragiya iyasho. Tachitaro kapogtsiyataragiya. Napagi. Apall vaamarikasiro an nia tpotsia kamanimaminaragiya. Na nish kosiallinaya. Kukoztapachidampania kamankatanaya;táragiya kiza. 18Potam nakorini tachitarotáta, yosor potam nakorini tachitaro tátaashirago, tamontaragiya iyaatsi.Ashirocha, Paporsha tsiyantayaro, kizaanabaragiya. Yashigoa tashitogapi ato,Nagi, átana. Isos shiyaa tashitogakiya;táragiya Paporo kizatsi. Támpo,tam Yashigu kizaa kasaragiya. Anomondosha natsitariya kiza.

19Opatoronari anoa pakiaro,tatin tsiyatkosin; ¿Tamaychiazich?

¿tamayari korikia potachich? táragana.Kizpor tsiyantayarosin, anomad Paporoapotaragana; Sirsaa potaragitamsina.Potayarosin, mirkatop machiragana yapkorak ichigoro shaniarana abi. Ashirianosh korakash kosiarsin, 20tsiyatiarsin,In tpots napalla. Otiayshochcha ini.Yotaritssincha. Nish kosiaro, yotarittamontakana; 21

kana. Iy orómam zadkiazini;cha; natsaksin táraganaya. 22Tpots

gana. Ashirocha, koraksha Paporoavatonir yoshiaro,rago, Paporoa pzkoagints. Sirsaapzkoalltamtsa; táragiya. 23Kizporpzkoayarosin,giya. Kaapa ksotagcha. Sovatpa;táragiya tomanamapaniatsi. 24Ayotáyaro, vantsosh tomanaragiya. Vatsiayasinamon bam kamtayaro, kasaragiya.

25Schiros, Papor Apallpa tsiyatstarashiragiya. Siras tsiyataragtamta.Apallia yasiaragitamsina. Anoshtomanamav tpots llitari ichigorosinmazinaragana. 26Antarosin, yap dachinarana ab kizpor montaztaragiya.Tomanshish kizpor ishiporagiya. Yovbamta kamtaragana anta kamiranishapabarall ashirago, shítogashtavatabarall ashiragiya. 27Ashirocha,tomanamapani tamiaro, chiyzayaro,naparagiya. Ichigoro tavatamaa pakiaro,Tpots ichigoro sovaragparia. Novanatsipachachima táragiya. Vaanaa mchitaayayaro, vaanatsta pachamamzadaragiya. 28Itaro Paporsha: Vatsta,shanatsi pcharillpa. Ichigorotanitadatarini. Da sovaranipa;mapaniatsi. 29Ovshacha vasodororia:Nabarin yatani; mikigcha, táyaro,yayaro, iriptarall ashirago. Vantsoshpshtoramcho, Paporonog pantsaragiya.Da achim poniragiya. 30Shiaro,

16

Page 279: Candoshi bible   new testament

279

Paporoatstam Sirsatstam yamayashino,ishitogarago, pagop machtaragiya.Tomanamapansha:mam zadkoch tamaychiazich? táragiya.31Ovshtisin Papor: Isosomon magishtatogcha. Shiyaa Apall tapachidachiya.Maachiritatstamtish tapachidachparia;antar ashiragiya. 32-34Antarago, vaanshopagu yapshtoragiya. Pshtoyarosin,Papor anosh kamaniragana Isosoa koko.Maachiritav ichigorosin magoanaraganaIsosoatsi; Apallimon magu tatoragana.Shiaro, Paporoa istarago, tpiarago anoakoparago, vanasir podaragiya. Shiaro,Papor Siraspat iponiarsin,nia Isosomon ichomayaro, maachiritaapirípshochia ichomaragitamta. Shiaro,vanasir maritaragiya Paporoatsi.Ichigorosin Isosoa magoaniarsin, magukis ashiragana.

35Tarasiacho,ragiya tsiyatsis vayamama. Kosiarsin,Tpots sig tomanaragi anoa tshitogagcha;korak attada;mapaniatsi. 36TomanamapanshaPaporoa kamaniragiya. Korak tsiyatsiszaganiragiya novama.cha siyaa atcha. Ashiri nagints. Namapiyros nachpasa;pani. Paporsha porisiypat tsiyatpi atoporisiyash kosiaro, 37Paporsha: Korakiyapa datori tsiyataroni, magotarimsagiaro pzkoaragiya iyaatsi. Iyotiayshochtatani, itaro orómanicha tpotsini. ¿Tamaria oróchia msagiaroch ashchich?shita iyaa tomanarag? ¿Datori tsiyatssiayarorori, tamaria nachi? Ashimaa novzadkiazi. ¿Tamaria nigiri nachi? Ashirikorak vaana kosiaro,cho, vaantari korak iyaa zagankacho,namam varitariya, atiya;tsi; táragiya Paporo. Porisiya anoamazinayarosin, ayo táyarosin, 38korakapkanaporaganaya. Kosiarsin, Paporoa

kok kamaniragiya. Korak mazinayaro,kizpor poniragiya. ¿Orótaha tomaniari? táragiya. 39Táyaro,tomanshiship mikiaro natarallo,Paporpat,giya. Tomanshish tashitogayaro,Nagints. Vanasiri natssa. Vatsta; nishtarintspa táyaro, zaganiragiya. 40PaporSiraspat shitogiaro, Irítiyap pagu pzapaganimani táyaro, nataragiya. Kosiaro,Isoschichpat ichigoro shaniyiaro, Isosoakok ksarintspa táyaradsin, Papor,Siraspat, Tímotiaypat nataraganaya.Yovaa Paporoa tomanaragana anoa

kamaniana.———

Misha, yovaa Papor Tiasarónash yakat tayaspatarago anoa kamanchillpa.

17 1Pirípoa yakat kasayaradsin,Tiasarónap nataragana. Yakat

Abíporisaa toshiyt, misha yakat Apóyaa toshiyt ashiragana. Ashiatosin,yaktash Tiasarónash kosaragana. Anoshotiayshoch shaniyshini tarago, 2,3Paporabitam pshtoragiya.

mama. Anosh tochip sápat pshtoyaro,Apallia kok itsinsaro kamaniragiya. Apallkok atiaha, tárago. Ipari tsipakchitatámchiya; atcha Apalli. Yovartatamtárago anoritam Isos tsipayaro, yosortámaragiya. Ashirocha, Isos Apallchaiposamarini atashina. Ashirocha, novIsosoa kok oro kamankina; táragiyaPaporo. 4Otiayshoch tpots ashpatammagoanaragana; ashpatam gataragana.Magoaniarsin, Apalligaz kok mazinapaniatosin, Paporosh kis pshtoraganaya.Tonar Apallia chinaragana antam tpotszapan Paporosh pshtoragitamanaya.

naya; Isosoa magoanaraganaya.5Otiayshoch tpots Isosoa gataragana

an tsiyantaragana Paporoatsi.

16 17

Page 280: Candoshi bible   new testament

280

mashinad vatsiyonorinadari tpotsiatsiyatiaradsin,gana. Zapan machiarsin, Tpotsiaichigoro vaniagtsa. Papor yotaritchatágtsa; táyarosin, ayo atosin,tiasarónashchia tamontayarosin,ovshtisin kizpor tsiyantaragana.Otiayshochsha: Papor nachogayani.¿Kamapa tpotspa tsiyatkanaya?táragana. Hasósin, 6kosiarsin, Paporoa naxporagana.Ashirocha, Hasónatsimsha potarshinna.Ashpatam Isoschichia potaragitamsina.Potayarosin, korakap machtaragana.Shaniyiashtisin, kizpor zamamtarashiragana. Papor tsaporonasia izataroyotarit tamontakiya; táragana tpotsiayov kamachtarago ano. Sig nigiamkosiarsin, 7Hasónsha Paporoa naishinariya. Isoschich yotaritssincha.Presidentia kok payokazillinaha; orokapiatkanaya. Mag korak llitarit tariya;Isoscha soro. Vaamari kasiriya;atssincha; táragana. 8Ashiriya, korakanoa mazinayaro, tsiyantaragitamta.Tpots ichigorosin mazinaragosin,tsiyantaragitamsina. 9Koraksha: Korikkapog tovapayaros,pasa. Kasachapantsa siyaatsiya; tárago,Hasónsha mazinayarosin,sin, korikpa tashitogaragiya Hasónatsi.10Psansha, Isoschichsha natamtaPaporoa Siraspat zaganiragana. Psanaritnatarago, yaktash Piríyash kosaragiya.Yovaa Papor Tiasarónash yakat

tayaspatarago anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Papor Piríyash yakat tayaspatarago anoa kamanchillpa.

Papor Piríyash yakat kosiaro, anoshIsosoa kok kapog kamaniragiya. Anshoriotiayshochish shaniyshini pshtoragiya.11Otiayshoch Piríyash yakat taragana anmagu vanasiriavcha. Tiasarónshoch da

ashiragana. Piríyshochsha; ¿KaapaniIsos kok zorko at? atosin, Apallia virkariyayarosin, naparagana. Ashirocha,potam zari natstat, potam zari natstat,Apallia virkar ashiragana. Kis Isosoakok mazinayarosin, 12

ragana zapan tpotsi. Virakoch vizallzapantam magoanaragitamsina. Tpotszapan Isosoa magoanaraganaya.

13Itaro tpotssha Tiasarónap tsiyatssiavayaragiya. Mag Papor Isosoa kokkamankiya piríyshochiatstamta; atosin,otiayshoch mazinayarosin,naya. Tiasarónash kayarosin, Piríyashkosiarsin, yosor mantsir tsiyataraganaPaporoatsi.naya. 14Ashirocha, Isoschich Paporoazaganiragosin, Papor nattam mosapnataragiya. Itaro, viponashsha Siras,Tímotiaypat anshori Piríyashtaraganaya. 15Isoschich Paporoavayarshinnaya yakat Atínsho. Kosiarsin,Paporsha: Sirsaa kamanigtsa;yoa kamanigtamtsa; Mikiarsin,napa. Kotachima ataragtada, tántsa;táragiya Paporo. Ayo táyarosin, vaptamkanaporagana Isoschichi.Yovaa Papor Piríyash tayaspatarago

anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Papor Atínash yakat apallpotsiam tinamaa zapan parago

anoa kamanchillpa.16Papor Atínash yakat viponashiam

kotakamcho, yaktash xitaramachashiragiya. Apallpots da marar tinamavtaragiya Atínash yakta. Ashirocha,Paporsha magosh chinayaro, Nov niapakori, nov magi ksomish ksaniakina;táragiya. 17Ashiri otiayshochishshaniyshini pshtoyaro, tpotspa kapogtsiyataragiya. Otiayshochpa,tam yov otiayshoch tamapari ashiroApallia magoanaragana anpatatam

17

Page 281: Candoshi bible   new testament

281

tsiyatstagat ashiragiya. Mirkatopkosiaro, tpotsia chamayagayaro, kamankaman ashiragiya. 18Papor Isosoatsimarikamaniragiya. Isos chiyaa yosoritoyamachiya,rita támaragova; antar ashiragiyaPaporo. Yasampanpatatin kapogtsiyatstagat ashiragiya.sha ashpatam: ¿Mayatsia at? ¿Da magotamasigayaro at? táragana. Itaroashpatamsha: ¿Dosha nxakamotamashApallia kok kamanik? táragana. Anyasampan ashpatam oro Ipíkorinia kokchinaragana; ashpatam Istóyikoriniakok chinaragana. Ashirocha, Paporoakok da kaapa magoanaragana.

19Ashiriya, Paporoa Aryópakopshaniyshini machkatssin, yasampanishorkari apos toxiykiarosin;cha iyaatsi; táragana.tamash shiy payokish. Anoatstamyasapani atanicha táragana. 20Shiyaapakich mazinaragoni, anomashiatsiyatsis sirotati mazintariazini.sia mazinayaroni, ponirostaragini.Natsha izooro yasamam zadkiniya;táraganaya yasampani tpotsi. 21OroAtínash yasampani tpots zapan taragiya,yasampannadari kaypiraganaya.Ashpatam Atínshoch taragana. Ashpatamllitaritshoch taragana.paniri tataranaya. Ashirocha,tin tsiyatsis kaniaschia kaman, ovshakaman, ovsha kaman ashishtagatashtarana. Anoatsimari kis mazintarana.

22,23Ashirocha, Paporoa aposanadtoxiykiayarosin, Paporsha itsinsarokamaniragiya Isosoatsimarita.Atínshochis, mazinagtsa novaa koki.

Nish siyash yaktaris xiragori, vanipaparagi yovaa apalliriamis tinaragisanoatsi. Siy anoatsimari kis chinaksa.Napta napta ashkori, minam sorshariaparagtana. Iy apallirini min aragtaritatiapa atos, anoa da niramam

sorshari tinaragos, vayaragsa. Tinaragos,anomon yadamarinia vayayaros, Yovamda yasarini anoama; atos, yadamarinivayaragsa. Itaro, kaapa, Apalliatsimarisiy da yasaris. Yovam da Apallia yasarisanoa kamanchintspa.

24,25Apall vaamari kizpor oro tariya.Tsaporonasia tinarago, tsapoatstamtinarago, kanidatstam tinaragitamta.Kizpor korakcha. Vaamari kasiriya.Pishtats doncha ovaama. Itaro, chiytpotsich gotaritich Apalliam pagutinakchi. ¿Tamaria chantari koviptichpagoyaroch, Apall anosh tach?¿Tamaria chiy Apalliam istachich;vatam vaana chiyaa tinaragova? Apallchiyaa istako, Apallimon kchitakchiva.26Zitaminariniatsini minamtatatinarago,chi. Apall vaana zadarago, tpotsiaichigoro vayabaragiya. Vatam Apallzitaminariniatsi:sin, tachillinpa; táragova. Ashirocha,tpotsia topasiarago,ritich panabaragsha.mich panaragitamta. 27Apall magoshchinayaro, Tpots novagaz zadachparia.Yasachtampasinaya.pasinaya; ato, anoam vaana zadiaro,ashiragiya. Ashirocha, Apallimarichiyaa ksotaro, chiysha oro Apalligazkapog chinatarchi. 28Vatam Apallimarichiyaa napko tatarchiva; oro chiyaamachtarova. Siyashoch tpots:Apallchichtanicha iyaya; mag táragiya.Tárago an zorakcha. 29

tsa. Iy Apallchichtanicha. Ashiriya¿tamari korik yayaroch Apalliamtinachich? Ashimam pinasakiya.ria Apalliriamich tinachich?chiava, misha gosabava tamari Apalliaminachich? Apall ashtariaha, da. Magishischinagantsa. ¿Koviptich patatkochtamaria Apalliam tinachich? Ashimamchana tinamam pinasakiya átana.

17

Page 282: Candoshi bible   new testament

282

30Siro anoa chinaragitatich, itaro

tsich mapiyragiya ¿Nitati chiy Apalliayasaragchiva? Natsha, itaro, chiyaaichigoro kamachtakiya;tsis izooro ksagtsa, Novaatsimarichinatsa; atiya Apalli.

31Vatam na Apall vayaragitamtayovash zar tpotsiatsich vanicho anoama.Apall tpotsia natstampaniam inaragiya.Ovsha anosh zar ichigoro natstachiyatpotsiatsiya. Anosh tpotsia itsinsaronatstakacho, yov da yotaritshishiakasako anoa vanichiya. An natstampantpots xaptariaha, vatam tsiparagita, Apallanoa itoyamaragova; Papor táragiya.

32Antaro anoa mazinayarosin,ashpatam tpots: ¿Tamaria tpots tsipayarotámarag? Magopa gichko atiya, táragana.Paporoa pazip atosin, táyarosin,naya. Itaro ashpatam tpots: Yosortsiyatpani. Minosh zar kukoz yasapani;táraganaya. 33Táyarosin, Papornataragiya. 34Itaro, tpots machinPaporosh tachitaraganaya. Isosoa kokmagoanaraganaya. Min tpots Aryóshoch korak tsipas, Tiyónisiyo soro,misha kiz Támaris soro, misha tpotsllitaritava, aship an magoanaraganaya.Yovaa Papor Atínosh tayaspatarago

anoa kamaniana.———

Misha yovaa Papor Korídoshyakat kapog tarago Isosoa kok

tayaspatamam anoa kamanchillpa.

18 1Minosh zar Papor Atínapkayarallo Korí

giya. Korídosh kosiaramcho, 2,3

chia tpots chamayagaragiya Akíra soro.Vizall Pirísiycha soro. Akír Pódosh tsapllortaragiya. Itaro, sigitam Orómashyakat taragiya. President sor Karávtiy:Vatsta, otiayshoch tpots Orómash tatpaato, nagints; táragiya.

yaro, Korídopsha tamchi ato kosaragiya.Akír oro tasia taboam tinampaniritaragiya. Papor oro anpaniritam taragiya.Ashirocha, Akírash napiaro, Kayonotapani. Iponiaroni taravaztapani; táyaro,Akírpa kapog taragiya. 4Itaro,mari Papor otiayshochish shaniyshininapta napta ashtariya. Isosoa kok kamankaman ashiragiya. Otiayshoch ashpatammisha tonar ashpatam magoanaraganaya.

5

pat Piríyash yakat kayarosin, masíchia vatsapon toshiyarallosin, Korídoshkosaraganaya. Kosiaramchosin, ovshtisinpatatamam zamoyaramcho, Paporoaistaragiya. Shiaro, Papor Isosoatsimarishakok tayaspatampaniriamarisha tatariya.Otiayshochia kaman kaman ashko, Isosvatacha siro Apall kosachparia táragoancha; Apallcha Iposamarini; antarashiragiya. 6Itaro, otiayshoch Paporoayotarit tsiyataraganaya. Paporshavatoniria yoshiaro, vanimam vah vahashirago, Paptsa;ntsa; sana yachatssa, táragiya. Siyaaitsinsaro Apallia kok kamaniragtati, sanagataragsa. Nimon tonariatsinadarishakamanchima; táragiya Paporo. 7Táyaro,shaniyshishish shitogaragiya. Kósot paguannog taragiya shaniyshishinogi. AshiriPapor anosh pshtoragiya. Kósot Apalliachinaragiya. Kósot; Tísiyo; tsibon sortaragiya. 8Krítamta. Krísap otiayshochia shaniyshiniksotaragiya. Krísap magoanacho, ovshamaachirita ichigoro magoanaragitamsina.Korídshoch zapan mazinayarosin,magoanaragtamsina. VaanpatatinIsosomon ichomaraganaya.

9

giya. Paporoa, mazinalla; táragiya Isoso.Ponirillpa. Sabaytarillpa. Kukiatsiaraginasha kamanigcha. 10Novanaistachillpa. Tpots shiyaa natsakta, itarokasichazill, dabaria. Vatam nishoch

17 18

Page 283: Candoshi bible   new testament

283

tpots zapan magoanachpasinaya,táragiya Isoso mirinisho. 11Isos táyaro,anoa mazinayaro, anshorisha taragiya.Minam masach anomon chavap taragiya.Apallia kok kamanimantar ashtariya.

12Káriyoa tpots soro kizpor korakaminaragana; akáyshochiam orkarkinaragiya. Anporo, otiayshoch Paporoakiyog yachamam potaragana. Káriyoshkosiarsin, mantsir tsiyataragana. 13Intpots kizpor yotaritcha, táragana. Papornapancha.kiya. Móysisariniatsi kamachtamarini datatsamoro tayaspatakiya; táraganaya.14Papor yámmam zadaragta, itaro

giya. ¿In tpots antati yotarit tatariaha?Yotaritanari tako, vanimam ayotáchparina. Itaro vanasir takova,¿mayamadshta vanichich? 15Siy orootiayshochis kukozimad natsaksava. Orosiy Móysisariniatsimti kamachtamarinitsiyatkis. Anoa mazinamam zadkiazi.Sana sagtsa átana. Nov anoa mazinamamzadkiazi, táragiya Káriyo. 16Táyaro,otiayshochia tashitogaragiya. 17Shiaro,otiayshoch Sóstinaa potayarosin,pzkoaragana. Káriy vach pakiaro, itarotsiyataragiaha; mapiyragiya. Sóstinatpots soro, an otiayshochia shaniyshiniksotaragiya. Ashirocha, da Paporoakiyog yacharagana; pinasaragana.Yovaa Papor Korídosh tayaspatarago

anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Papor vaptam Ádiyokap napiashino, yosor tochparinshtini

xirago anoa kamanchillpa.18Papor Korídosh kapogori tarago,

zapish: Kanapkachima.chima táragiya Isoschichiatsi. Akírpa,vizallpa Pirísiypa kayonotamta atosintachitaraganaya. Sídarap yakat natarago,kosaragiya. Anosh Apallpa kapog

tsiyatiaro,giya. Zorampatari Apallia ati atomochoa komaragiya. Shiaro, minosh zarbotish kapogosh zaroyarosin, Síriyaptsap namacho, mosash kapogoshnataragiya. 19-21Ipísop yakat kitkacho,apos zapan mayarallo, kosaraganaya.Shiaro, sápatosh zar Papor otiayshochishshaniyshini pshtoyaro, otiayshochpakamaniragiya Isosoa koko.sha: Zovaa Paporoa, kayono kapogtapani; táragosin, itaro Paporsha: Itaronatoma pinasaktana.rina. Apall vaana zadko, koskamchorianna tachparina; nanamachima, táragiyaPaporo. Itaro minosh zar Akíraatsshavizallpatari anosh Ipísosh kasayarallo,botish yosor zorayarallo, 22Sisáriyashyakat zapishsha kosaragiya. Anosh botiakasayarallo, oropog Irosarinapnataragiya. Minosh zar anoshIsoschichish napiarallo, Ádiyokapshaaraginasha nataragiya. 23Ádiyokoshkosiaro, anosh kapog taragiya.Zapishsha kayarallo, yosor kártasashvatsapon yosor napiarallo, príhiyashtsap yosor napiarallo, ashtaragiya.Yaktash ichigoro napta napta naptaashiamach ashiragiya. Isoschichia istatistat ashtaragiya. Ashirocha, Isoschichichigorosin Apallimon kok araginashamagoanaragana.Yovaa Papor vaptam kanapiashino,

yosor tochparinshtini xirago anoakamaniana.———

Misha, yovaa Apóros Ipísosh yakat Apallia kok tayaspatarago anoa

kamanchillpa.24Yovapor Papor kog tashtap xirago

anporo Apóros Ipísosh yakat kosiaro,Isosoa kok tayaspataragiya. DatomaPapor Ipísosh kosaro, Apórsamayamazaro tayaspataragiya.

18

Page 284: Candoshi bible   new testament

284

Apóros otiayshochcha. Itaro yovashyakat llortayashino an Arihadoroshllortaragasha. Itaro magu kapogomoncha.Koksha potitimona. Apall Móysisariniatoyantarago anoa kok kizpor yasaragiya;xapoaragiaha. 25

pata kamaniragiya Isosoa koko. Isosoakok yasamana yasaragita, itaro daichigoro yasaragiya yovaa Isos ashiragoanoatsi.mari itsinsaro tayaspataragiya. Vagarinitpotsi ichomarago anoatsimariyasaragiya. 26Otiayshochish shaniyshinida paziko,ragiya. Ashiriya, Akírsha Apórsaa kokmazinayarosin, korozoragana Apórsatsi.Nani, iyash pagishi tsiyatpani;táraganaya. Apórossha ayo táyaro,kosaragiya. Akírsha Pirísiypata izoorotayaspataraganaya Isosoa koko. 27

sha Apóros: Akáyap tsap pagati; táragiya.Isoschichsha: Ayo, napashintsi; táyarosin,kirak yadayarosin, panaragana anpa kisnapamama. Anpa natiaro, akáyshochishvatsapon kosaragiya. Kirakaa pakiarsin,Apórsaa chinaragana. Anshochiam kizporistaragiya Isoschichiatsi.chia kizpor nayanirago,raganaya. 28Apóros otiayshochpa kapogtsiyataragtamta. Kukozpatari kizporkasiragiya otiayshochiatsi. Apall kokatcha, ato, kamaniragiya. Isos Apallchaiposamarini; antar ashiragiya. Antarashirago, Isoschichia kapog istaragiya.Ashiri vatacha tsiyatsis yov Apóros

Ipísosh tayaspatarago ano.———

Misha kamanchillpa; yovaa Papor Ipísosh yakat Isoschichia pakiaro, Apallsha Vaanatsi Vani tapshtorago anoatsi.

19 1Yovapor Apóros Korídoshtayaspatarago anpor Papor oro

Príhiyash tsap machip tayaspatakatoxiragiya. Shiaro zapish Ipísosh

kosaragiya. Koskamcho, Isoschichiachamayagaragiya. Anpat iponaragiya.2Paporsha: ¿Isosomon magis tatoragos,

giaha? táragiya. Ovshtisin: Dancha.Apallia Vani yasaragiazini,zini, táraganaya. 3Paporsha:mona chomaragsa? ato, ovshtisin:Vagarinimoncha táragana. 4Paporshakamaniragiya; Vagarini tpotsiaichomakcho, Yotaritshishiriatsis izooroksagtsa. Itaro koshimoni tpots koskachoanomon magis tatogtsa; mag táragiyaVagarini; táragiya Paporo. ItaroVagarini tárago an vatacha Isoso átana;táragiya Paporo. 5Táyaro,naya.ganaya. 6Chomayarosin, Paportpotsimon moch ovi vayayaro, ApallVani tpotsish pshtoragiya. Shiaro,nxakamotshochsha kukoz zammatarachashiragana.sina. 7Vashonad kutsas tsibonpariamatayaro tpots ashiraganaya.Yovaa Apall Vani Ipísshochish

pshtorago anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Papor Ipísosh tsibon yogadpas tayaspatarago anoa

kamanchillpa.8Papor Ipísosh kapog tarago, yosor

otiayshochish shaniyshini Isosoa koktayaspatamam pshtoragiya. Apall chiyaa

giya. Otiayshochpa kapog tsiyatarago,magoanpana ato da sabaytaragiya.Tochip tsop tayaspataragiya. 9Itaro,ashpatam gataraganaya. Yov gataraganaansha chiyzayaro, tpotsia ichigorosinkamaniragana; Isosoa kok zadkiazini.An tsiyatsis yotaritcha; táraganaOtiayshochi. Papor anoa mazinayaro,otiayshochia shaniyshini kasaragiya.Papor minopsha pagos tayaspatamam

18 19

Page 285: Candoshi bible   new testament

285

nakcho, anoshsha tpots Paporoshtachitaraganaya. Ashirocha, PaporTiránosh iskoviararini ichigoro zaritayaspataragiya. 10Tsibon yogadpastayaspatarago, da kasaragiya. Ashishtarashko, ásiyshoch tpots ichigashtisinmazinaragana Apallia koko. Tonararapich mazinaragana;sin mazinaragana. Ashiri Ipísonogichtpots ichigorosin mazinaragana.

11Apall Paporoa kizpor istarago,vaanatsi vizporirini toyamadaragiya.12Tpots kamis yayarosin, Paporomonvanots kadaniragiya. Shiarsin, vagoyappayotiarsin, vagoyamon vayata shiarsin,vagoysha taamta ashiragiya. Paporyashigoatstam tashitogaragiya tpotssho.

13-15Otiayshochsha tpots yashigoatashitogamam mago xiragana.Anshacha: Papor tamakpari ashiro iyshashiani, táyarosin, magotari msagiarsinIsosomona yacharagana yashigoatchiyamama. Tskíya otiayshochApallpan orkarimoncha. Tskíya vipkamoz tsibon matayaro taragiya.Tskíysha vip oro yashigoa tchiyayaniatosin, xitagat ashiraganaya. Tpotsiayovaa yashigu payoro anoa pakiarsin,Tskíy vip mag táragana yashigoatashitogamama; Yovamon Paportayaspatako Isosomona anamona nagi;táragana yashigoatsi. Itaro yashigshatárago; Nov Isosoa natstaktana. Paporoanatstaktamana. ¿Itaro siy chakamsa?táragiya yashigo. 16Tárago, anomadyashigsha tsiyantarago, Tskíyamon vipkaapa tsiga potaramcho, kapogvarataragiya. Vamaria izichibaragiya.Minomta yashigo, itaro tsibonotstamatayaro vaamarisha kasiragiya.Kpoyaro, orsir parog parog shitaro,

naya.17

gosin, da achim poniragana Apalliatsi.

Otiayshochtam, tonartam anomadsha:¿Isos vizporirini tamara? táragana.18Isoschich zapan Paporosh kosiarsin,itsinsaro kamaniragana;zillinaha.choni, nov vishonomontana, táraganaya.Isoschich ichigoro mazinaragitamsina.19Siro vishonomontana atosin, vishonvirkariatssin yoshidaragana. Vashonad

sin, botaragana. Tpotssha ichigorosinvach paragana. An kirak vashonadkorikimad zapani 50 miro varitaragiya.20Ashirocha ashiragsin, Isosoa kokvanasir izapaniarago, Isosoatsimarishakok chinaragana.Yovaa Papor Ipísosh tsibon yogadpas

tayaspatarago anoa kamaniana.———

Misha kamanchillpa; yovaa Timítariy Isoschichia natsamam zapan

zamagaragana anoatsi.21Papor Ipísosh tsibon yogadpas

tarago, magosh chinayaro, Papor:Masítonap pagati. Anosh pakiallori,akáyshochip pagatama, tárago.Shiallori, yosor Irosarinosh pagpi.Anosh Irosarinosh napiallori, Orómashyakat napamam zadkina kizpori.Ashtachparina, nakchorina; táragiyaPaporo. 22An magosh chinayaro,viponashia toyamzaro zaganiragiya.Tímotiayo soro, misha Irásto soroanoatstam Masítonap zaganiragiya.Itaro, Papor Ipísosh taragiya.

23Papor anosh tarago anporoipísshoch tpots kizpor tamontaraganayaIsosomad koko.

24Llitarit tpots Timítariyo soro,gosabapani taragiya. Oro Ártamisapallpotsiam pagu tamapari ashiropakchimash zapan tinaraganaya. Zapantpots Timíragosin, korik kapog potaraganaya.

19

Page 286: Candoshi bible   new testament

286

25Ashiri Timítariysha gosabapaniaichigoro korozorago, gosabapaniaviponash korozoragitamta. Nanints.Shaniyiani, táragiya. Ichigorosinshaniyaragana. Timítariy kapogtsiyatko,giya.Zovallia, mazinagantsa, tárago.

Kamiran korikia potaktanicha iya.Ártamisa pagos ashiro pakchimash tinattinat ashkini anomad korikiriamanikamiran potakani. 26Itaro papcha;Papor napantsa. Iyashchia tpots kapogtayaspatakitamta. ¿Dosha ato anoamazinaragis? ¿Tamaria koviptichApalliam tinayachich; vatam Apallvanitaritam takova? táragimada Paporo.

chillina. Na tinakini anoa kasayallinaya.27Papcha; iyaatsim kasikachpa átana.Taravzorini yotarittapa. Ártamistampagu yotarittapa átana. Ártamis kizporvanasircha. Ásiyshoch tpots ichigorosinÁrtamisaa chinakanaya. Ashiri papcha;yotaritaro átana; táragiya Timítariyogosabapaniatsi. 28Ashirocha,sha anoa mazinayarosin, da yotaritsiyantaragana. Ártamis iy apallirini.Chiyaa ipísshochiatsich kizpor istakiya;táraganaya, vaanpatatin tsiyatkosina.

29Kapog tsiyataragsin, ipísshoch tpotsichigorosin zamagaraganaya.pan zamamtarosin, tsiyantayarosin,Paporoatsim viponashi potaragana.Káyoa misha Arístárkoa potaraganayamasítonshochiatsi. Káyopta,pat, Papor oro iponiaro, anosh xiragiyaIpísosh yakta.shia potayarosin,tara ashiraganaya. 30Ashiriya, Paporsha:Yap tpots shaniarana ab pagatama, ato,Isoschichsha: Vatsta, narillpa; vaniaksintáragana. 31Anshochtam korak Paporoaamiktaragosin, Paporoam tsiyatsiszaganiragana. Vatsta; Papor ab natpa;

anshori tachpa. Novaa koki kapiattapaataragtada táshini; táragana koraka.32Ipísshochsha ichigorosin shaniarsin,da magoaz minamari chinaragana.Ashpatam tpots mino tsiyataragsin,ashpatam llitari tsiyatsis tsiyataragana.Misha tpots vazapan: ¿Iy tamakachtininigiama? táragana.

33Ashiriya,roa machtayarosin; Shiysha tsiyatagivanasiri; táyarosin, toxiykiaragana.Arihadorsha tsiyatssia yarpi ato, ovpaxay paxay ashiragiya zamap ato,34itaro tpotssha: Otiayshochtada. Vatsta;vaa kok mazintariniapa atosin,táragana. Atosin, vashonad zamamtarashiragana;niya. Iyaa ipísshochiatsini kizporistakiya; anoatsinadari antarosin,zamamtar ashiragana.

35Zamamtarosin, anosh yakat orkaritsipas an kosaragiya. Kosiaro, kapog:Zamagints, zamagints; tát ashirago,zapish tsibon ora tácho, tpots ichigorozamaraganaya. Zamayarosin, ovshakorak tsipas tsiyataragiya.Ipísshochis, na mazinagtsa; tárago.

Sirotama Ártamis vani kanidappantsaragiya, maga. Na iysha anoam

goni, ksotkiniya. ¿Chakaha anoa dayasach? Ichigoro tpots anoa yasakanaya.36¿Ashiri mayamsha gotis zamamtarsa?Ashiri zamagints átana. Mapiyros tagtsa;vanasir tagtsa. 37Gosabapanis, niatpotsia tsibon potaragis, ¿mayamapotaragsa? ¿Antati iyaa apalliriniatsiÁrtamisaa yotari tsiyatkiva anomadpotakis? ¿Antati in tpots Ártamisashpagu pshtoyarosin maachi shochiraga?38Ashirocha, Timítariyoa, nov shiyaaatashina; ¿Mayamsha nishori gotiszamamtarsa? ¿Mayamsha da naksakorakpi? Tpotsia vanimam zadkos,korakap tsiyatashinints. Anosh

19

Page 287: Candoshi bible   new testament

287

tsiyatamam varitakcha. Koskachos,ovsha mazinachiya natoritaya. Ashiriabi natiaros tsiyatashinints; siyaaatashina. 39Itaro na in yovaa nishori

cho, siyaa kapog vanimam tariya. Itaro,nov siyaa llitaritis atashina; Mashamamzadkinariasa, natori pinasakiya. Oroyovash zari shaniykini anoshmashamam varitakiya. Ashiri anosh zarimashagtsa. 40Papcha; nat ini yotaritzamamtaragis anomad korak chiyaavanichparia; nabachparia. ¿Nabkinariamchiazich? ¿Tamaria yamchich? átana.Ashiri vatsta, zamagints átana,41táragiya orkar yov tsipasa ano.Tábiaro,sin, nataraganaya.Ashiri yovaa Timítariy Isoschichia

natsaragana anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Papor yosor Masítonap naparago anoa kamanchillpa.

20 1Yov Timítariy mantsirtsiyataragana an pastaramcho,

Papor Isoschichia ichigoro korozoragiya.Papor tsiyatarago; Isosoatsimarichinagtsa. Novma Masítonap tsappagatama. Nanamachima. Taraptsa;táragiya. Táyarallo, nataragiya.

2Papor arap Masítonash vatsaponyaktap minosh napta, minosh naptaashiamach ashiragiya. Papor masíshochia Isoschich korozorago,sin, kapog tsiyatiaro, Apallia kokkamaniragiya. Masítonashchia tsapshoniayarallo, kasaragiya. Yosor minoshtsop kiríkshochipsha vatsaponnataragiya;ragiya. Anosh Papor kosiaro, 3tochiptsop taragiya kiríkshochsho. Shiarallo,mosap kitalli Síriyap tsap namchi ato,botish zaromam zadaragiya. Zaromamzadkacho, itaro otiayshoch tpots:

Paporoa pachayani atosin, anoa Papormazinayaro, Mosap vatsta. Oropogorinamchi; táragiya. Masítonash vatsaponnapiallori, novanpia Síriyap tsapkanapolli; táragiya. 4Viponashpa zapannataragana. Min Sopátiras soro Pirosvipa, piríyshoch tpotsi. Misha Arístárkotiasarónshochi tpotsi. Misha Siakódotiasarónshochitam tpotsi. Misha Káyotírpishchi tpotsi. Misha Tímotiayo,misha Tíkiko ásiyshoch tpotsi. MishaTorópimo soro ásiyshochtam tpotsi.Ashipsin tsibon matayaro viponashnataragana.

5Ashiriya, Piríposh yakat kosiarsin,viponashsha vasina botish zaroyarosin,Tarávtap yakat vasina nataraganaya.Anosh, kotamanipa siyama; táraganaya.6Itaro, Papor novapa ArókaspatiPiríposh yakat taragani.chiam shabatshini kanatopshigamamkotaragini. An shabatshini vatach pagaada tpotaro anoa katogana ano. Shiaroni,iysha botish zaroyaroni, Tarávtap yakatnataragini. Apos iponponaro mayaronikitaragani. Shiaralloni, kosiaroni,Tarávtash tarosin, Paporoa viponashparagini, anshori.Yovaa Papor Masítonash tsap

naparago anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Yótiko ivar koripogarago anoa kamanchillpa.

7Paporpat anosh Tarávtash tsibonmatayaro maraginiya. Ashiri potam zari,domigosh nacho, psan PaporIsoschichpa shaniyaraginiya.roni, Isos tsipacho ashirago anoayanischiayani táyaroni, pagaa tataptatatapta panata shiaroni, katogaragini.

ragiya. Kapog kamanko, schirsata dasabaytaragiya, vatam potam nachova.8Pagosimon ivaz nabarin vazapan tirot

19 20

Page 288: Candoshi bible   new testament

288

tirot ashimasha anosh shaniyaragini.9Kanogas Yótiko soro, anosh vigonogkoxinaragiya. Itaro, mats ksomishkasiragiya. Machir kis ashiragiya. Itaro,Papor tayaspatamam da kasako, Yótikovishchip koripogaragiya. Yovar ashiatspagos vanopshi pantsaragiya. Tpovtaramach ashiragiya. Misha tpotsmikiaro tit, karovarallo, itsirta shiaro,itaro Yótiko oro tsipama. 10Paporshakaroviaro, Yótikomon kpomiaro,pachiporagiya. Apallimon vizpoririniitoyamayaro, tpotsiatssha: Magismatsarintspa; támialltada táragiyaPaporo. Táyaro, 11yosor vaptam ivarkárirago, Isoschichpat kis iponaraginiya.Pagaa tatapi tatapi ashima ksari kapogkatogaragana. Ksartari tsiyatstarosin,tarasiaraginiya. Shiaroni, zar potoriPaporpa botip nataraganiya. 12TpotsYótikoa pagop vayaraganaya. Izoorotámaragiya; da tsiparagiya. Isoschichashirocha magu ksaraganaya.Yovaa Yótik koripogarago anoa

kamaniana.———

Misha, yovaa Papor Ipísop kosiaro ipísshochpa kapog tsiyatarago anoa

kamanchillpa.13Papor novaa tsiyatko, Shiy botish

nagi. Nov oropogori nachima. AnoshÁsosh yakat chamayagamchinipa;táragiya novaatsi. Novsha Ayo táyarori,viponashia ashpatam botish novmachtaragina. Ásop yakat 14kosiaroni,Paporoa chamayagaragina. Minosh zaranosh Paporpa zaroyaralloni, Mítirinapyakat pakiaralloni, 15yosor Mítirinamadkayaroni,gini. Naroni, potamsha Sámsosh yakatmatayiaroni, maragini. Yosor potamkayaroni,gani. 16Paporsha: Ipísop namamvatsipari. Zapshtatpa. Mikiarori namchi;

táragiya. Otiayshochia shabatshiniPídakósti soro anoa Irosarinshorikanatopshigapi atori, mikiari namchi;táragiya. Ayo táyaroni, 17Miríatoshkáriragani.Shiaroni, Ipísop Papor tpotsia

ksotamapaniatssin korozoragiya.Miríatosh kosagtsa mikiaros. Natomsiyapa tsiyatpi vatam kazorokachinavaPapor attada táshinints; táragiyaPaporo. 18

rosin, mikiarsin Paporosh kosaraganaya.Kosiarsin Paporsha kapog tsiyataragiya.Na mazinagints táragiya; Siy kapog

novaa yasaktischa. Sirotama siyashkosiarori, kapog novaa naparagsa.Tochip yogadpas tarori, ichigoroparagsa novaatsi. 19

tampaniam inarago, vaa kok oropayoragtana. Kiyog kachiyaragitati,tanoragitati,tamam da kasaragina. Otiayshoch tpotsnovaa vanipa kiyog yacharagada.20Ashirita, kasaragiazi; ichigorotayaspataragina. Tpots vazapanshaniykosin, anosh pshtoyarori,tatarina. Siyash pagis napta naptaashiragori, tayaspataragina. 21Tpotsiaichigoro kamaniragina otiayshochiatsi,misha arapchiatstamta. Yotaritshishiaksagtsa. Isosomonari magis tatogtsa; orotáragina. Sabaytaragiazi.

22Itaro, na Irosarinap nachima. ApallVani novaa machkadanaya. Anoshkoskachori,masazillinaha? Yasariazi, nova.23Yaktap napta napta ashiragori, itaroApall Vani Isoschichia magu putsiarago,novaa kapog kamaniraganaya. Papcha;Irosarinosh koskachosh,chapalla; shiyaa kiyog yachachpasinaya;Isoschich novaa atssincha. 24

ria, nov Isosoa vamin tsipatsiaponikiazi, vatam Apall vaana novaakamachtaragova. Itaro nov minamari

20

Page 289: Candoshi bible   new testament

289

mama. Siro Isos novaa: Kukiatsikamanishini; Apall tpotsia kizporchinakiya táshini; táragiya. Ashiri kiskamaniragtana.

25Ashirocha, nov siyaa atashina;siyash kapog xiragitati, kapogtamApallia kok kamaniragitati, itaro novsiyaa yosor pagchiazi, dabaria.Dontatiya tsipakori, novaa pagchiazis,dabaria.

26,27Itaro mazinagtsa; na ini tsiyatsiszoromamash kamanchintspa. SiyaaApallia kok kamaniragori, izoorokamaniragtana. Kamapshiragiazi,dancha. Ashiri siy Isosoa gatkinariasaashiro, Apallish da kamogatssa: sanapayasatssa. Apall novaa napchiya, vatamitsinsaro kamaniraginava. 28Ashirimagiptis tagtsa. Isoschichpatatis vanasirksotagtsa, vatam Apall Vani siyaaksotamapaniam inaragova. Apall Vanisiyaa kamachtakitamta. Isoschichiavaniagtsa; masattapa; atcha Apall Vani.Ashiri shigtsa. Vatam Isos vaanaorsirpatari iyamad yotaritshishirinitovaparagova. 29Na nakchori,

sinaya. Isoschichia da chinaksin, yotarityaspatachpasinaya. 30Siyashchi tpotsashpatam piyari chinayarosin, mantsirtayaspatachpasinaya. Novash tchitadaatosin,shiam inachapantsa. 31Yotaritshishiptchitosinapa atori, siyaa vaniakina.Yovaa tayaspataragi anoa chinagtsa;bizarintspa. Tochip yogadpas siyaa dakasaragina. Psanta, kashchiritat kamankaman ashiragina. Vanipa siyagaztanoragi.

32Na Apall siyaa napchiya. Apall kokkizpor siyaa istachintsa. Apall kokkizporcha.pantsa. Ashkacho, vaanatsi tiptsiriaichigoro tapachidacho, siyaatstam

izooro istachitamparia vaantsoshkoskachos.

33Nov tpotsigaz orkiri támararagiazi.Vamarigaz támararagitamtazi. 34Kachisparagtischa novaatsi.ragori, anomon kchitaragina. Anomadiponshiami istaragitamti. 35Ashirocha,siyaa vanasir tamam tayaspataragina.Tpotsich ichigorotada taravaztakochancha vanasiri. Taravaztakoch, tpotsiayovam kiyog kachiyko anoam istakoch,ancha kizpor vanasiri, vatam vaana Isosatova: Tpots siyam magotari panako,magis ksamana ksachparia. Itaro, sanatpotsiam panakos, araginasha kis tatssa;atimada Isoso. Ashiri shigtsa, táragiyaPaporo.

36Tsiyatssia ivapayaro, totolltayarosin,Apallpa tsiyataragana. 37Tsiyatiarsin,ichigorosin Paporoa pachipiarsin, kapogtanoraganaya. 38

gana Paporogzi. Yovamad Papor: Novaayosor pagchiazis, dabaria:chima; tárago anogaz tanoragana.Shiarsin, machiatosin Paporoa botishvayaraganaya. Shiaroni, zaroraginiya.

chima tárago anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Papor Irosarinapnatarago anoa kamanchillpa.

21 1Zadaragitatini ashiritaApallimon vamin nataragini.

Miríatosh yakat botish zaroyaralloni,Kósipsha tsor kitaragini. PotamshaIrótap tsor nataragoni,lloni, Pátarap yakat kitaragini. Pátarashmayaroni, Paporsha: Botia Síriyapnakcho anoa nachogayani; anoshnamani; tárago, iysha ayo táragini.2Botia paragini anosh zaroragini.Shiaroni, Pinísiyap síriyashchi vatsaponnataragani. 3Chípara tsoro botsinogichvatadaram pakiaralloni, toshiragoni,

20 21

Page 290: Candoshi bible   new testament

290

Síriyapsha kitaragani. Shiaro, Tíropyakat matayaragani. Anosh bot maachnarigamam matayaraganiya. Maachizapan narigaragana. 4Káriaramchoni,Isoschichigaz nachogaragini. Pakiaroni,anpat taragani. Isoschich ichigoroshaniaraganaya. Apall Vani Isoschichiamagu putsiarago, Isoschichsha: ZovaaPaporoa, Irosarinap narillpa; táragiya.Itaro Papor vits da mazinaragiya. Anoshtsibon matayaro mats taraginiya.5Shiaroni, namam varitaragoniIsoschich ichigoro vizallpa, vipapa, iyaaopiavosh vayarshinnaya. Yaktashshitogiaroni, opiavosh kosaragani.Anosh mazachimon totolltayaroni,Apallpa tsiyataragani. 6Nanamachinipa,táyaroni, botish zaroragini. Shiaro,Isoschich vaptam kanaporagana. Iyshanataragani. 7Natiaroni, Tórimayitashyakat matayaroni, anosh Isoschichianaparani. Minam maragini.

8Yosor potam nataragoni, Sisáriyapnataragani. Kosiaroni, Viarípishnaparani. Nishori magsints; táyaro,anosh tochip maragini. An Viaríp siroIrosarinosh vamachtashiam inaraganaancha. Itaro natsha Apalliam kokxiragiya. 9Vip kamasinav iponponarotaragiya. Mázarallita, Apallia kokkamaniragitamta. 10Anosh taragoni,otiayshoch tpots otiayash tsapkayashino, kosaragiya Akápo soro.Kamanimapani taragiya Akápo. 11

rosh kosiaro, Paporoa vichpoashiyayaro, shiaro vaanatsi vats kamoriko,oviatssha korixko ashiragiya. Shiaro,kamaniragiya. Apall Vani atiaha; PaporIrosarinosh koskacho, otiayshochPaporoa potakchosin,llinaya. Kamoriarosin, tonariam tpotspanachpasinaya Apall attada, táragiyaAkápo. 12Akápoa kok mazinayaroni,ichigoroni pachidkoni, Vatsta.Irosarinap narillpa; táragini Paporoatsi.

13Paporsha: ¿Mayamsha novagaztanoksa? táragasha. Ashkinaris, novmagi mantsachparina. Itaro, novaapachamamtatiya zadkosin, varitacha.Isosomad pachamam zadkosin, vánipapachachidanaya; táragiya Paporo.14Kapog xapoaragoni, kasaragini. Apallvaana zadko, varitachparia; táragini.

15Ashiriya, Viarípish tochip mayaroni,oropog namam yararagani. Shiaroni,Irosarinap nataragani. 16SisáriyshochIsoschich ashpatam kayonotamta,atosin, iyapa Irosarinap nataragtamsina.Kosiaroni, Nasónap pagu yamadaraganaiyaatsi. Anshorisha taragani. Nasónsirotama Isosoa magoanaragiya;chíparashchi tpotsi. 17Anosh kosaragoni,Isoschichpatatin kis iponaragini.Yovaa Papor Irosarinosh kosarago

anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Paporoa potaraganaanoa kamanchillpa.

18Papor Irosarinosh kosiaro, potamshaSadiakop pagatama ato, Kayonotamtatáyaroni, nataragini. Napkoni, yovIsoschichia ksotkana an ichigoroanoshtam shaniyaragana. 19Papornapkato anoa vanasir tsiyataragiya.Itsinsaro kamaniragiya yovaa arapxirago anoatsi. Apall kizpor istaragiyatonariatstata. Itsinsaro Apallia kokkamaniragina; kamanko táragiyaPaporo Sadiakoatsi. 20

sin, Apalliatssha: ¿Tamaro Apall ashka;tonariatstam magu tachigialla?táraganaya. Shiaro Sadiaksha: ZovaaPaporoa, na mazinagcha; táragiya.Iyashoch otiayshochini tpots zapan mirtpots Isosoa magoankanaya. Shiyiyashchia yasaktamadsha. Isosoamagoankitatssin, vadari Móysisariniatsikamachtashini kizpor chinakanaya.21Tpots mag atssincha shiyaatsi: Mag

21

Page 291: Candoshi bible   new testament

291

otiayshoch arap takana anoa yotaritatayaspatakiya Paporo; otiayshochpatavaniako, Móysisariniatsi virkarkpitagtsa. Maachiritaa ktoromam vatsta;misha otiayshoch tpots oro takanaanomash kpitagtsa; mag atcha Paporo;atssincha shiyaatsi. 22

chiazich? átana. Na mosásinaya shiy nish kosaragish anoatsiya.23,24Ashiriya, novaa koki payogcha.Mazinagcha. Kamoz nish iponponarotariya. Apallpa kizpor tsiyatiarsin, mosámoch komachpasinaya. Ashiri anpaiponiarosh, Apallip pagu nachcha.Anosh pshtoyarosh, Móysisarini virkarkamachtarago anoa payogcha. Shiarosh,shiysha istagcha; shana ichigorotovapagcha moch komamama. Shiy abiashkachosh, shiyamarisha kasichshagichiragana anoatsi. Isoschichsha anoapakchosin, shiyaa: Zorakcha. PaporMóysisariniatsi virkar vanasir payokiya;shiyaa táchpasinaya. Táyarosin,mapiychpasinaya. 25Itaro, arapich tpotszapan Isosoa magoanaragana anoatsinatsiyatkiazini.goni, kirak yadayaroni, zaganiragani.Pakich kamachtaragini. Katogtsiaapallpotsia ogirtamam vayakana anoada katogamama; misha korasia dakatogamama; misha zamzia kapcharsin,da katogamama;mama; aship an kamachtaragini,táragiya Sadiako. Paporsha ayotáragiya.

26Ashiri potam Papor tpotspatApallish pagu pshtoragana.nia kok payopi ato pshtoragiya. Paporotiayshochish Apallpan kosaragana.Papor Apallpanpat tsiyataragiya; Tsibon

nipa. Shiaroni, zamziam mochimamyoshidachinipa; táragiya Apallpaniatsi.27,28Mochimam pakich pishtakcho,anosh Ásiya otiayshoch tpots Paporoa

Apallish pagu paragosin, tsiyantaragana.Otiayshochpatatin vaniaragana.Otiayshochis zovaa, mazinagtsa;táragana. Kutagasida; Paporoa potayani.Papor yotaritcha. Tsaporonasiashoniaro, yotarit tayaspatamam xikiya.Papor tpotsia tayaspatako atcha;Otiayshoch tamakpasinaya shirintspa.Misha, Móysisarinia kok chinarintspa.Misha, Apalliatstam pagu Irosarinoshpagoragana anoa chinarintspa; yotarittayaspatako atcha; táragana. Mishatonaria arapchia nish Apallish paguyapshtorago,giya. Ashirocha, potayaroni, kapogvaniayani, táragana otiayshoch yovÁsiyash takana ano. Tpots ichigorosinmazinayarosin, kizpor tsiyantayarosin,gichzimad Paporoa potaraganaya.29Itaro, Papor kaapa arapchia tpots dayapshtoragiya. Papor Torópimopaiponiaro, Irosarinosh xiragiya.Torópimo ipísshoch arapich tpotsi.Ashiri otiayshoch anoa paragosin,Apallish pagu Torógiya; gichkosin otiayshoch táraganaPaporoatsi. Anomad natsaragana.30Ashirocha, tpots ichigorosin kizportsiyantayarosin, Paporoa kayagayarosin,potayaradsin, pshirartara ashiragana.

tsi. Ishitogayarosin, Apallia pagutstsaraganaya bama.

31Ashirocha Paporoa pachamamzadaragana: pakchim pishtaragana.Tpots llitaritsha comandantap natiarsin,Papcha;sinapa, táragiya comandantia oróshochiatsi. 32Comandantyaro, capitánaa kamachtaragiya.Sodaroa machiarosh, tit shillchaotiayshochpi; táragiya comandante. Ayotáyaro, ichigorosin comandantpatatamiriporagana. Otiayshochsha sodaroapakiarsin, Paporoa pzkoakatarana an

21

Page 292: Candoshi bible   new testament

292

kasaraganaya. 33Comandantshita:Katinpat tsibon kamoriaros, ksagints;táragiya sodaroatsi. Shiaro,chia masharagiya. ¿Chakshta ini?¿Tamamshita ini tpotsi? ¿Mayamadshatnia ashiksa? táragiya comandante.34Tpotssha ashpatam min tsiyataragana.Ashpatam llitari tsiyataragana. Itaro,tpots vazapan magotari tsiyataraganaya.Ashiri comandant itsinsaro yasamampinasaragiya. Vasodoror Paporoavaptam machiragiya yap sodar takanaabi. 35,36Itaro, kárigashish sodar kárianiatosin, tpotssha toxararaganaya.Narigatpa atosin, yanpomamzadaragana. Paporoa natsaksin, Niatsirikapiatiarosh ksagi; pachapani; tábiaratashiraganaya. Ashiri sodarsha vaanshopagu yapshtoyani atosin, Paporoakoyarosin, narigaragashillinaya. 37

rosh pagu pshtomam varitakcho,Paporsha: Xamachi; shiyapa tsiyatpiátana; táragiya comandantiatsi.Comandantsha: Ma, ¿shiy kiríkshoch koktsiyatkish? ¿Antati shiy ihíptoshchiazis?tárago. 38Nov shiyaa: Sig ihíptashochtpots nish kosiaro, yotarit yaspatarago;gobiernoa kapiatiani.niamani inayani; tárago shiyaa anodatinatana potayashina. Kamozaaiponponar mir aposap machtaragiya.Pachampannad tpots machtaragiya.Ashiri shiy anoazish, dabari; táragiyacomandante. 39Paporsha: Dancha. Novotiayshochtana. Itaro Társosh yakatllortaragina. Sirísash kog an yakattariya. An yakat kapogcha; kizporcha.Ashiri yakat kapog anshochiarori shiyaamashkina. Xamachi; vayada. Novotiayshochpatatini tsiyatpi tina. ¿Shiyamaksha? táragiya Paporo.40Comandantsha: Ayo; varitachparia;tsiyatagsi, táragiya. Ashiri, anori Paporchiyzayaro,ragiya. Shiaro, Papor tsiyatsis kapog

kamaniragiya.giya.

22 1Papor tsiyatko táragiaha;Zovallia, mazinagantsa. Ichia,

mazinagtamtsa novaa koki. Siy novaayotarit tsiyataragos, potaragsa. Ashirina itsinsaro kamanchintspa; táragiyaPaporo. Papor kukozia yaramam2otiayshochish kok tsiyataragiya. Maya,Paporoa kok mazinayarosin, ichigorokizpor zamaraganaya.

3Paporsha: Nov Otiayshochtana.Yakat Társosh, sirísash kog llortaragi.Itaro, nishori Irosarinosh kanogaragina.Nishshacha kanogiarori,rini Kamárir novaa tayaspataragiya;novaa yanogaragiya. Apallia kok novaaizooro tayaspataragiya. Móysisariniatsikamachtamarini da yotari yasaragina.Kizpor chinaragina.tam chinaragos,gina.

4Isoschichia tachitayarori, potaraginapachamama. Kizatstam potayarori,tomanaragtamti. Yovaa ashiragi anoaitsinsaro kamankina. 5Apallpan orkari,tpots vachin ichigoro novaa yasaranaya.Gichkiazi, dancha. Apallpan orkarinovam kirakaa panaraganaya.chia putagsi; táragiya kirakamona.Apallpansha orkari: Niava kiraka.Zovallini piy Tamáskosh yakat takanaanoam panashini; táragiya. Novsha ayotáyarori, kirakaa yayarallori, Tamáskopnataragina. Tamáskoshchi ashpatamIsosoa magoanaragana anoa potakatorinataragina. Anosh kosiarori, Isoschichiapotachima, táragina. Shiarori,yarori, Irosarinap machimchi, táragina.Shiaro, anosh iy korakarini vanichparia,táragtana.

(Tayaspatam. 9.1-19; 26.12-18)6Ashiri Tamáskop natiarori, zar

vachamoria kayomaragina. Mapiyrorinantachori, yap da chinari ab kanidap

21 22

Page 293: Candoshi bible   new testament

293

kora shiaro kizpor siniarago, novanogitintinkarat ashirago 7

mach ashiragi. Pantsakamchori, anoshkukozia mazinaragina. Sarovaa,

sha? táragasha. 8Novshacha:sha shiya? Ichia, táragashina. Ovshacha:Isostana násariatshochtana. Yovaa shiykiyog yachakish nov antana; táragasha.9Iponshi sinia pakiarsin, itaro kukoziada mazinaragana. 10Ashirocha novsha:¿Ichia, tamachiazi? atori, ovsha:yarosh, Tamáskosh nachcha. Tpotsshanovaa koki shiyaa kamanichparia.Shiyaa kamanko, kitsish mazinagcha;táragasha. Ayo táragina. 11Kizporsiniarago kachi pamam pinasaragashina.Chiyzayarori iponshi koviatsi potayaro,itataragada. Tamáskosh kosiaroni,pagososh taragina.

12Itaro, Anániyas tpots soro, anshotamyakat taragiya. Anániyas Móysisariniatsikamachtamarini vanasir payoragiya.

gana Anániysatsi. 13Ashirocha, ovshanovash kosiaro, novaa tasasiaro,tsiyataragsha; Zovaa Sarovaa, yosorkachish yarachpasha; táragasha. Táyaro,natomartatam kachi yararagiya. Anásaa pakiarori, 14ovsha:tsini Apall chinaragiya. Na anoritamshiyaa iposiallsha tárago. Vasigoroashiragish anosh Isosoa ApalliaIposamarini kok mazinaragsha. AnoshIsos shiyaa yakaragiya. Nimon Apallmagosh chinako anoa yasachpasha.Ashiri magoanagcha. 15

mapania inayalla. Orotaripa Apallia kokkamanimapan tachsha. Ichigoro tpotsiakamanichsha shiyaya. Yovaa kachishparagish, kitsishtamtish mazinaragishanoa izooro kamanichsha. 16Ashirinimonarisha Isosomon magish tatogcha.Yotaritshiriatsish tachigiarosh,Isosomon chomagcha; táragiya

Anániysa novaatsi. Novsha ayotáragina.

17Ashirocha, nov mosásiritam nigiamIrosarinap kanaporashinina. Apallishpagu Apallpa tsiyatpi atori pshtoragina.Apallpa tsiyataragori, 18Isossha yosornovaa yakarago, novaa tsiyataragiya.Isossha: Sarovaa, nish Irosarinoshtayaspatarillpa. ¿Antati shiyaa kokishmazinachazillinaha? dabaria. Mikiaroshllitaritap nayarosh, tayaspatashini;táragasha Isoso novaatsi. 19Novshayamkori táragina Isosoatsi; Dabari.¿Tamari novaa koki da mazinach, vatam

ginava? ¿Vanill novaa paraganava?Shaniyshishish pshtoyarori, shiyachchiapotaragina. Tpotsiriatsi kamachtaragori,kapog pzkoaraganaya. 20Istivariniatsipacharagana an novcha tarigsintstáyarori, pacharagashillinaya.pania vatonir ksotaragina. ¿Ashirishiyaa kokish kamankori, yaanpatatamari da mazinachillina?sinaya; táragina Isosoatsi. 21ItaroIsossha: Doni. Tárillpa. Nagi átanatáragiya. Arap zaganchillpa. Arapchiptonarip zaganchillpa tayaspatamamatáragiya Isoso. Novsha ayo táragina;táragiya Paporo otiayshochiatsi.

22Datori tsiyatsis tavatsparo, yovamadtonarip tayaspatashini atcha Isoso novaatsitárago anomad otiayshochsha kizportsiyantayarosin, zamamtar ashiragana.¿Mayama ov tach? Pachayaros ksagints;antarach ashiragana otiayshochi. 23Kizportsiyantayarosin, mazintariniapa atosinkanidap vatonir kapiat kapiat:sha korot korot ashishtarach ashiragana.Oro otiayshoch tsiyantaksin ashtaranaya.

24Comandantsha: Papor tapshtogi,táragiya sodaroatsi. ¿Mayamadsha tpotsPaporoa tsiyantakanaya? Pzkoayaros,mashagints Paporoatsi; táragiyasodaroatsi.

22

Page 294: Candoshi bible   new testament

294

25Sodarsha ayo ato,ragiya. Capitánsha chiyzaragiyapzkoamama.Itaro Paporsha: Xamachi, nov oró

shochtana. ¿Novaa orómanshochiatsitamaria pzkoachish? ¿Da tsiyatsisyarariniva? táragiya Paporo. 26Capitánanoa mazinarallo, comandantap titashirallo, comandantosh kosiaro, Yovpzkoagi tarallish an orómanshochcha;táragiya capitáni.

27Comandant anoa mazinayaro,Paporosh kosaragiya. Itsinsaroshkamanigadama. ¿Kaapa oróchish shiya? táragiya Paporoatsi.Paporsha: Aa, orómanshochtanatáragasha. 28Comandantsha: Nov sirokorik kapog tovapayarori, oróchiam kinaragina.rosh kinaragsha? táragiya. Paporsha:Nov aparini otiayshochimonta oróshochiam kinaragiya. Ashirocha, anoshllortaragori, oro orómanshochtananovaya; táragasha comandantiatsi.

29Ashiri sodar Paporoa pzkoamamxiyaragana an tsiyatssia mazinarallosin,poniragosin, Paporoa kasaragana.Comandant kizpor poniragitamta.¿Tamacha, orórini? Sitatsti táragiya. Ashirocha, anoshPapor tomanamam tomanaraganaya.Yovaa Paporoa potaragana anoa

kamaniana.———

Misha, yovaa Papor otiayshochpa orkar tsiyatarago anoa kamanchillpa.

30Ashirocha potamsha comandantsha:¿Mayamshitaha Paporoa yotarittsiyatkana? ato, anoa yasapi ato,otiayshochia orkar korozoragiya.Comandant táragiya tpotsiatsi;Otiayshoch Apallipan orkar ishaniychpaichigoro korakatsi; vachinpatatamta;táragiya comandante. Táyaro, Papor

ksagtsa; táragiya sodaroatsi. Ovshtisinayo táyarosin, kasaragana. Shiaro,otiayshoch shaniyiarsin, comandantotiayshochip Paporoa machtaraganaya.Anosh kosiaro, Paporoa oposanadtoxiykiaragana.

23 1Ashiri Papor xiyiaramcho,

llo, Paporsha: Zovallia, oro nov vanasirtaragina. Nov magi mapiyktana. Apallvaana yasakiya antaro Papor,2Apallpansha orkari, kokosh tpoa shigi;táragiya tpotsiatsi. Apallpan orkari soroAnániysa. Tpotssha Paporoa kokoshovpa tpoa ashiragsha. 3Itaro PaporApallpania orkari da natstarago,llitaritad ato nabaragiya, yovamadmago kokosh tpoa ashirago anomadaApall shiyaa vanichapalla. ¿Mayamshaivaziri kukiptartish tsiyataksha?¿Mayamsha novaa gotaritish kukishitpoa ashiksa?marini ksotkitatish, itaro da vanasirpayoksha.ros shigtsa tárag? táragiya Paporo.4Tpotssha: Apall vaana Apallpaniamorkar inarago, ¿tamaria shiy anoanabchish? táragiya. 5Paporsha: ¿KaapaApallpan orkar? tárago. Zovallia, novnatstaragiazi. ¿Tamayachiazi? VatamApall: Korakariatsis yotarit tsiyatintspa;atova. Ashiri nov nabaragi anoamapiychima, zovaa; táragiya Paporo.

6-8Itaro,giya; ashpatam tpots Satósiyoa kokpayoragana anoatsi, ashpatam Parísiyaakok payoragana anoatstamta. Paporyovaa atarana anoa oro yasaragiya.Satósiypanshoch tpots oro: Tpotsichtsipakoch, támchiazich, dabaria. Apallvasodoror vanintaha;taha atanaya. Anoatsimari kukozchinatarana Satósiypanshochi. Itaro,Parísiypanshoch oro: Tsipakoch yosortámachchi. Apall vasodoror tarcha. Kaniz

22 23

Page 295: Candoshi bible   new testament

295

taritamcha; atssincha. Ashiri Papor anoaoro yasarago, tsiyataragiya; Zovallia,mazinantsa. Parísiypanshochtana. Novaparini Parísiyaa kok payoragitamta.Yovaa siy parísiypanshochis payokisanoatstam nov chinakina. Tpotsichtsipakoch,chiya atina. Anoatsimari chinakina.Anoatsiritam nov tayaspatakina. ¿Antatimsagariazi tayaspataki? Itaro yovamadtayaspataki anomad novaa natsaragospotaragsa. Anomad nish kosaragsa novaatsiyatamama, táragiya Paporo.yarosin, vaanpatatin varatamam pakichpishtaragana.naya.

9Kizpor zamamtarosin, zapishshaParísiypanshoch tayaspatampanirinitpots chiyzayaro, tsiyataragiya; Paporzorkopari atiya. Apallpa vasodorortsiyataragparia. In tpots yotaritaha,dabari; vanasirparia. ¿Mayamadshtahaashimaa msagiaroch natschich?táragana. 10Ashirocha,sin, Paporoa pshirartagat ashiragosin,comandant ponirostaragasha. Paporoazichosinapa ato,giya; Ab korakap nagints. Kosiaros,Paporoa itotsintsa. Shiaros, sanpia pagismachtatssa; táragiya comandantvasodororiatsi.Yovaa Papor otiayshochpa orkar

tsiyatarago anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Paporoam tsagamam zadaragana anoa kamanchillpa.

11Papor otiayshochpa orkar tsiyatiaro,natamta psan Isos Paporosh yosoryakaragiya. Tsiyatko: Paporoa,tiasinaya, ponirillpa, vatam nov shiyaanaparori pachidkinava; táragiya. NishIrosarinosh novaa koki kamaniragosh,na Orósha; táragiya Isoso. Táyaro, kasaragiya.

12,13Potamsha tarasiacho, otiayshochtpots vaantari chinayarosin, 40 tpotsvaanpatatin tsiyataraganaya. Paporpachayani, tamapigayaroni, táragana.Nimon vachiazich, dabaria;tamtazich, dabaria. Pacharamchoch,katogamam varitacha.tamtaya. Datoma pacharonikatogachoni, Aparich chiyaa kizporvanichapallinaya; táraganaya. 14

sin, Apallpanish orkar kosiarsin,tsiyataragana. Otiayshochpatatam orkartsiyataragana. Zovallia, mazinagantsa,táraganaya korakatsi.zini; pinasaktanicha.roni, ana yosor katogchinipa.cha atashiniya. 15

gamama.mama. Comandantia tamapigayaros,Papor iyap zaganigcha; tamapigakostáshintsa tágcha. Yosor Paporpatsiyatchinipa kukozia yaramama. Kapogtsiyatiaroni, yasachinipa Paporoatsi;attada tállcha, táyaros zaganigi;táragana korakatsi. Shiy tamapigagi;iysha pachachinipa, apospi tsagayaroni,pachachinipa; táraganaya otiayshochpachampan tpotsi.

16Itaro, Papor vizar vip anoa yasayaro,sodarop pagu nataragiya. Kosiaro,izooro kamaniragiya vazipariatsi.17Paporsha capitánaa koroziaro,capitánsha kosaragiya. Comandantap inkanogas machtachcha. Tsiyatsiskamanpi atiya comandantiatsi; táragiyaPaporo. 18Capitánsha ayo táyaro,kanogasia machtaragiya comandantpi.Anosh kosiaro, capitánsha: Paporoa yovatomanaragish an novaa korozaragiya.Comandantap in kanogas machtachcha.Tsiyatsis kamanpi atiya comandantiatsi;Shiyapa tsiyatati táyatada; táragiya.Ashirocha, novsha machiatina; táragiyacapitána comandantiatsi. 19Comandantshaayo táyaro, kanogasia ov potayaro; yani

23

Page 296: Candoshi bible   new testament

296

tsiyatiani; táragiya.naya. Comandantsha: ¿Tsiyatsispayokish?dama; táragiya. 20Kanogassha kamankotáragiya; Tsiyatssia mazinayarori, shiyaakamaniti táyarori, nattina. Magotiayshoch vaanpatatin tsiyatkosin,Papor pachayani atanaya; magatssincha. Mag na Apallpanpa orkartsiyatkosin, otiayshochpatatam orkartsiyatiallsintada, maga. An Apallpanorkar mag shiyaa tamapigamamzadaktada. Papor iyap zaganigcha. YosorPaporoa tsiyatpani atiniya, táchpari,Apallpan orkari shiyaatsiya. 21Atitatiya,anoa mazinarillpa. Magotada ato. Mag40 tpotsi tsagachinipa atanaya.Katogchiazini; vachiazini, dabaria; magtáragana. Paporoa pachayaroni, yosorkatogachinipa, mag attadsina. An tpotsshiyam kotakanaya. Ayo atinariasha,mosásiritampari tsagachpasinaya. Ashirikok mazinarillpa átana shiyaatsiya;táragiya Papor zóvalli comandantiatsi.22Comandantsha: Vappari; Apallpaniaorkari kok da kamapshiragosh, itsinsarokamaniragsha novaatsi. Itaro nakchosh,kamanillpa yov tsiyatiarini anoatsi;táyaro, kanogasia zaganiragiya.

23,24Comandant yasayaro, capitánaatsibon korozoragiya. Comandantsha:Mikiaros yaragtsa Sisáriyap namama;táragiya capitánaatsi. Sodaroa mchitpani200 machtatssa.mon nakana anoa 70 machintstamtsa.Anomon kuchirpogpan 200tamsa. Kapach minomtam yaragcha,Paporoama. Ovsha anosh koxiniaronachiya. Na kizpor tapiakcho, namamvaritachiya psanarita. Sisáriyap nagints.Abi gobernadorap Píriksap vanasirimachtatssa; táyaro, ovsha ayo táragana.

25Sodaroa yaramam kamachtayaro,kirakaa yadaragiya. Kirakamontáragiaha;

26¿Tamarimta, ichia Píriksa? Novshiyaa chinakina, vatam shiy vanasiriishinakshava. Kizpor gobernadorshava.Nov Karávtiya-Irísiyastana shiyamkirakaa yadakori, zaganchillpa.

27Na mazinagcha;chillpa. Otiayshoch Paporoa pachapaniatosin, potaraganaya. Pachamampakchim pishtarago, novsha sodarpaotiayshochish kosta itotsta ashiragina.Mag orómanshochcha tpotsi atosin,kizpor tapachidaragtana. 28¿Mayamadapotaragana? atori,chip orkari machtaragina. 29

sin, Móysisariniatsim vaanatssinzitaminarini tsiyataragana. ¿Táraganaanomad antatiya pachamam vanintaha?Tomanamtam vanintamtaha. Magotaritáraganaya. 30Itaro, tpots llitaritvaanpata tsiyatiarsin, Paporoa izooropachayani atanpa mag táragana.Kukozia mazinayarori, Paporoapachidaragori,china.cha. Vadaya otiayshoch novash yosorkoskatssin, Paporomad tamontakchosin,shiyapsha zaganchina shiyapatsiyatamama. Ashiri shana sagcha.Vapparia; táragiya kiraka yadayaro ano.Capitánatssha: Koskachosh, Píriksamkirakaa panamatcha; táragiyacomandante.

31Capitán ichigoro mazinayaro, ayotáragiya. Shiaro, psanari Paporoamachtaragiya. Psan nayaradsin,tarallo, Adípatarish yakat varitatarallashiraganaya. 32Anomadsha, sodarmchitpan, kuchirpogpantam vaptamkanaporagana. Itaro,risha Paporpa nataragana. 33Shiaradsin,Sisáriyash kosaragana. Gobernadoroshnapkosin kirakaa panayaro, Paporoakasaragiya ansho. 34Gobernador kiraknatstaragiya. Shiaro,giya. ¿Yapichsha shiya? ato, Paporsha

23

Page 297: Candoshi bible   new testament

297

† Minosh kirak yadamarini yanomash tariya. Atiaha: Vaniayani atoni, comandantsha Irísiyasvasodororpa iyash kosaragiya. Iyaa kizpor kasiyaro, Paporoa itotsiragiya. Shiaro, iyaatssha:Piy Píriksap tsiyatashinints Paporoatsi; táragiya Irísiyasa. Ashirocha nattini.

Sirísshochtana; Társosh yakat takina;táragiya. 35Gobernadorsha táragiyaPaporoatsi; Otiayshoch orkarIrosarinosh kayarosin; shiyagaz nishkosachpasinaya shiyaa yotarittsiyatamamaya. Koskatssin, tsiyatsisichigoro nov mazinachima;llina? táragiya Paporoatsi. Táyaro,vasodororia: Irótisosh pagu Paporksotamachcha; táyaro zaganiragiya.Anshori ksotaraganaya.Yovaa Paporoa tsagamam zadaragana

anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Papor Píriksaa kamaniragiya Isosoa koko anoa

kamanchillpa.

24 1Paporoa Sisásin, anamonsha zamiatpa mats

otiayshochsha tachitiarsin, anoshkosaragana Paporoa tsiyatamama.Apallpan orkari, Anániyas soro,otiayshochpat orkar ashpatam,Tírtoropa tpots soro, aship ankosaragana. Tírtor tsiyatssipaniritaragiya.

2,3Gobernadorsin, Paporoa toxiykiaragana. TírtorshaPaporoa gichiragana anoa kapogkamaniragiya gobernadoratsi.Ichia Píriksa, shiy kizportishcha. Shiy

oro iyashchia otiayshochiatsini kizporistaksha. Shiyamon kis takini;nicha. Vanasiri yaspataksha; iyamistaragosh,sha. Iy magini kischa. Ashirocha, shiyiyaa istakosh anomadtam shiyaa kizporchinakaniya; táragiya Tírtoro. 4Itaro,shiyaa niztapa tori, pakchimaritsiyatchillpa. Na mazinalla; vatam oro

vanasiri istakshava. 5Paporoa kapogparagini; an tpots tamontampancha.Iyaa otiayshochiatsini tsaporonasosh

kiya.kiya. Isoschich tpots orkarcha. 6,7† Itarosig misisina iyash yotaritam inaragiya.Tpots datoma otiayshochiam kinachoanoa Apallish pagu yapshtopi atoIrosarinosh kosaragiya. Apallia pagutayotaritaragiya. Ashirocha, potaraginiPaporoatsi. Yani Paporoa vaniayani,vatam Móysisarini kamachtaragova;táyaritatini, xapoaragtanicha. 8Itaro,shiysha Paporoa mashagi. ¿Paporshiyaatssha amchiaha? Yovatam tsiyatkiantampa kamanichiya; táragiya Tírtoro.9

ganaya. Na shiysha Paporoa mashagi.Iysha mazinachitamanipa; táyarosin,10anpa tsiyatsis ivatspayarosin,sha: Shiysha Paporoa, kamanigchanovaatsi; táragiya Paporoatsi. Ayo ato,Paporsha: Ichia,cha; táragiya Píriksatsi. Shiy zapanyogadpas vanasir ishinaragsha iyaatsi.Ashiri shiyaa tasasiarori, tsiyatchillpa.Magi kis tsiyatchima. Nov magi chinakianoa itsinsaro kamanchillpa. Namazinagcha.

11¿Antati Apallish pagu pshtoragori,tpotsia tamontaragiazi? Yovamonpshtoragi anomon kutsas tsibonmatayaro mayana.sha; táragiya Paporo. Ashiri Apallishpagu pshtopi atori, Irosarinapnataragina. Kosiarori Apallish pagupshtoragtana. 12Pshtoragori,ragiazi; kapog min tsiyataragiazi.Shaniyshishish pshtoragori, tpotsiatamontaragitamtazi. Vishchipiyam

23 24

Page 298: Candoshi bible   new testament

298

tsiyataragiazi. Vanasircha pshtoragi.13

gana novaatsi. Tsiyatkitatssin, itarominamari kukoz tsiyataragazillinaha.14Itaro, chinaki anoa kamapshikiazi;kamanchillpa. Isosomon nov magitatkina. Iy otiayshochini zitaminariniApallia magoanaragana;cha magoankashina. Móysisarini virkarichigoro magoankina.pani yadamarini magoankitamti. ItaroIsospatarisha magoankori, anomadnovaa natsakanaya. Anoa kamankori,otiayshoch gichiktishcha atssinchanovaatsi. 15Misha, otiayshoch: Chiytpotsich tsipakoch, itaro Apall yosoritoyamachillinaya; atanaya. Yotaritatstatpotsi itoyamachiya; vanasiriatstamtpotsi itoyamachiya, atanaya. Novanoatstam magoankina. 16Ashirocha,anoa magoankori, oro nov vanasirinadtaragina. Apall naboniapa atori, vanasirtakina. Misha, tpots yotarit tsiyatoniapaatori, vanasiri tarina.

17Nov arap xiragori, zapan yogadpasApallia pagu yanoragori, yosorIrosarinap naparagina. Korikia yayarori,iyashchiamtam pokiriam panati atori,misha Apalliam maachia boti atori,Apallish pagu pshtoragtana Apalliama.18Ashiri pshtoragori, Móysisarini

gina, Yani zamiatpatamani pshtoragini.Tpotsia tamontaragiazini. 19Itaro,otiayshoch, yov Ásiyash takana annovaa paragana.gana; novaa yotarit tsiyataragana.

naya, ¿mayamsha da nish kosiarsin, dashiyapa tsiyatkanaya? Ashkinariasinayavaritachparia. Itaro, ovsha vatam dakosaraganava. 20

sin, yosor ampotam Apallpan orkarvachinpat tpots shaniyaragana. Anoshnovaa toxiykiarsin, yotaritam inamam

zadiarsin, novaa xapoaragana.sha nish kosiartatssin, anoa dakamankadanaya? 21

mam varitakiya ova.sin, tsiyataragina. Tpotsich tsipakoch,yosor Apall itoyamachiya; táragi.Anoatsimari chinaktana; anoatsiritamtayaspatakina. Anomad na novaatsiyataksa; táragtana nova, táragiyaPaporo.

22Píriksa anoa mazinayaro;otiayshochpat tsiyataragiya. Yovash zarvaritakcho anosh yosor tsiyatpani;táragiya, vatam Isosoa kok dontamagoanko kapog mazinaragova.Comandant Irísiyas nish kosiaro, novshatsiyatchima. Anosh yov chinakina anoakamanchintspa.gints; táragiya Píriksa. Táyaro,chia vaptam tovanporagiya.

23Pírikassha: Papor ksotagi; sovatpa.Itaro kamiran tachpa. Vapaz vamkorPaporosh napani ato, ¿tamashtamaritchillina? táragiya capitánatsi.Capitánsha Paporoa Irótisosh pagutomanaragiya. 24Tarago, PírikasPaporosh pagati táyaro, Irótisosh pagunaparagiya. Pírikas vizall Tiyotarchaotiayshochi kiza. Vizallpa napko,Paporoa kok mazinapi ato korozoragiya.Papor kosiaro, Isosoa kok kapogkamaniragiya; Isosomon magishtatogcha. 25Apalliatsimari chinagcha;vanasiri tagcha. Magiptish tagcha.Vatam Isos yosor koskacho, vanichpariakizporiya; antar ashirago, Pírikas kapogponirostaragiya. Pírikassha:paria. Yosor korozkori, tsiyatpani.Nanamachima; táragiya Paporoatsi.26Itaro, korik vamin Paporoa tomanarokasaragiya. Pírikas magshori: ¿Koriknovam panachiazova tashitogamama?ato, Paporoa korozta korozta ashiragiya.Vazapan Paporpa tsiyataragiya.27Tsibon yogadpas magotari napta

24

Page 299: Candoshi bible   new testament

299

napta ashko, oro tomanama kasaragiya.Ashkita Papor da korikpa shitogamamzadaragiya. Ashirocha,rago, llitari tpots gobernadoram inamamvaritaragiya. Itaro Pírikas otiayshochipnapkatori, novaa chinapada ato,magotari Paporoa tomanshishshorikasaragiya; tashitogaragiaha. Llitarittpots gobernadoram inaragana an sorchaPórsiyo-Písto.Yovaa Papor Píriksaa Isosoa kok

kamanirago anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Otiayshoch korakPístopa tsiyatkosin, Paporoa

masharagana anoa kamanchillpa.

25 1Zar tatsamiallo, PísotSisáriyash kosiaro,

gobernadoram inaraganaya. Anoshtochip mayaro, Irosarinap nataragiya.2Irosarinosh kosiaro, tpots Pístopatsiyataragana. Apallpan orkari,otiayshoch orkar ichigorosin, aship antpots mashiraganaya Paporogzi.3Apallpan orkari kamaniragiya. IchPístoa, shiy oro vanasir istaksha. Naiyamsha istagcha. Istakosh, Paporoatashitogayarosh, iyapsha Irosarinapzaganigcha iyapa vanasir tsiyatamama;táraganaya Apallpani. Itaro, magotamapigaksin táraganaya.roni pachapani atosin táragana.4Písotsha: Doni. Papor Sisáriyashtomanamcha. ¿Tamari datori tsiyatsisyariarori, tashitogachi? táragiya Písto.5Papor yotaritaya tarago, sana anshorikosiaros, tsiyatachispa; táragiya Písto.Novna mosásiritada kanapkachi. Ashirikorakaris ashpatam iposiaros, novashzaganigtsa Paporoa tsiyatamama;táragiya Písto. Ayo táraganaya.

6Písot Irosarinosh tochip matsmatayaro taragiya. ¿Vanipamasa?chogparia mats taragiya. Shiaro,

Sisáriyap nataragiya. Otiayshoch orkarnataragitamsina. Anosh kosiarsin,potam Písot korakamon vatsirarkoxinaragiya. Papor yamashini, táyaro,sodarsha yamayashino, 7Paporpshtoyaro, toxiykiaragana.sha korak toripigayarosin, xiyaragana.Paporoa yotaritshishia vazapantsiyataragana. Tsiyatsis tsiyatkosin,itaro da minamtiyam itsinsamamvaritaragana. 8Shiaro, Paporshayámaragiya; Nov yotarit taragiazi.

giazi. Apallish pagu yotarit pshtoragiazi.Presidentiatsi yotarit tsiyataragiazi.¿Ashiri mayamadsha tpots magotariatanaya novaatsi? táragiya Paporo.9Ashirocha, Písotsha otiayshochchinapada ato, Paporoatssha: Irosarinappza nayani. Anosh yosor tsiyatatish.¿Amaksha shiya? táragiya Paporoatsi.10Paporsha yamko táragiya; Presidentshiyaa kukoz yaramapaniam inarago,¿tamari ab shiy novaa machchish?

sha. ¿Mayam yosor Irosarinap novnachi? ¿Antatiya otiayshochia yotaritsiyataragiazi? táragiya.cha. 11Nov yotaritanariana taragori,novaa pachamam varitachpari.Tsipamam varitachtamparina. Novponikiazi, da. Otiayshoch novaa zapantsiyatkanaya. Itaro ichigoro magotarigichkanaya. Ashiri otiayshochish novaatarashi natstamam varitariaha.Gobiernoritcha novaa natstamamvaritariya. ¿Tamayaria Otiayap yosornovaa zaganchish? Nimon presidentaritnovaa natstachidanaya. Ashirocha,presidentip arap zaganigadama shiyaaatashina; táragiya Paporo. 12Písotshakorakpatatin yasampani tsiyatkosin;Ayo tági; táraganaya. Písotsha: Shiytarallish; President novaa natstachparia.Presidentip zaganigadama; táragosh,

24 25

Page 300: Candoshi bible   new testament

300

ashiri presidentip zaganchillpa; táragiyaPaporoatsi.Yovaa Papor presidentip zaganigadama

tárago anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Papor korakaa Akrípa kamanirago Isosoa koko anoa

kamanchillpa.13Anamonsha zapish, vanipamasaha

mats, Písot orkar, Akríp soro, pagati atokosaragiya Pístosho.niya. Vizall soro Pírnisi. 14Anosh kapogtaraganaya. Písot zapish kamaniragiyaAkrípatsi; Papor nish tarcha, táragiya.Pírikas tomaniarallo kasaragiya.15Novsha Irosarinap napkatori anoshotiayshoch Apallpan orkar vachinatamnovaa kapog kamaniragiya. Paporpachapani atosin novaa masharagana.16Novsha: Dabari, ¿tamaria nov korakigoti pchagints táchi? vatam Oróshoch kamachtamarini tarova; táragina.Atiaha: Tpotsia msagoroch topchamampinasakcha. Tpotsiatsima tsiyatiaroch,ovsha yamiaro, natstayaroch,nari varitakiya topchamama; atchakamachtamarini táragina. Ashiri siymaPaporoa tsiyatantsa. Ovsha Paporyamiaro, tsiyatachpa. Novshanatstachima; táragina otiayshochiatsi.17Otiayshochsha nish Sisáriyashkosiarsin, novsha potam tsiyatamamkoxinaragina. Zapshtaragiazi. Paporoakorozoragori, sodar yoshidaraganaya.18Otiayshoch tsiyatamam chiyzayarosin,magishi chinaragori, Kamapa Paporoamantsir taragiya anoa kamanchillinayaatori, mazinaragori, ovshtisin dayotaritshishia tsiyataragana. 19Magotari

kana anoatsimari tsiyataraganaya.Tpotsimada chakamadamasa,paria varatamam zadaraganaya.Otiayshochsha: Isos tsipamcha;

táragosin, itaro Paporsha: Isos kchitcha;táragiya. 20Ashirocha, novsha magishikapog chinaragori,chiazi? táragina. In tsiyatssianatstamam pinasaktana; vatamyotaritshishia da tsiyataraganava;táragina. Ashirocha, anoa pinasaragori,¿Irosarinap nachiazish? Anosh tsiyatianitáyarori, 21Paporsha: Dabari.Presidentarit novaa natstachpari;táragiya. Ashirocha, novsha: PresidentapPaporoa zaganchima. Natomasatomanagtsa; táragashina, táragiya Písto.22Akrípsha: Papor tsiyatko, novshayasapi átana; táyaro, Písotsha: Ayo. Pomazinachpasha; táragiya Akrípatsi.

23Potamsha Akríp kosaragiya yovashshaniykana ansho. Vanasir yarabaropshtoragiya. Vizallpa, comandantpavazapan, korakpa, shaniyaragana.Ichigorosin kosiarsin, Písotsha tpotsia:Papor yamashini; táragiya. Tpotssha ayotáyaro, yamarshiniya.

24Písotsha tsiyataragiya; Ich Akrípaa,mazinagcha. Siy ichigoros nishkosaragis anis mazinantsa. Papornapalla. In vatacha kamaniragi shiyaatsiano. Otiayshoch ichigoro Paporoa yotaritsiyataksincha. Irosarinshoch tsiyatkana;nishochsha tsiyatkitamsincha. Pchagi;táraganaya novaatsi. 25Itaro, Paporoatárash natstayarori, da pachamamvaritaragiya, vatam da yotari taragova.Paporsha vaantari: President novaanatstachparia; táragiya. Ashiripresidentipsha arap zaganchima, atina.26Itaro, presidentip zagankori, gotaritizaganimam pinasaktana.rori, zaganimam varitachpari. Itaro,¿mayaha yadakori, kamanchi? átana.Vatam tsiyatsis sarichimanad tarova.

tana. Na shiysha ichia, natstagcha,vatam magish kapogova.roni, yasayani. Yasayaroni,

25

Page 301: Candoshi bible   new testament

301

rina yovaatsimari kamankachishanoatsimaritaya. 27Gotaritanari,¿tamaria zaganchia Paporoatsi?Tsiyatsis itsinsaro kamankori, anchavanasiri átana; táragiya Písto.

26 1Akrípsha: Nato, shanatsikamanigi; táragiya Paporoatsi.

Paporsha tsiyatpi ato, ayo táyaro, ovpaxayaragiya. Shiaro tsiyataragiya.

2,3Ich Akrípaa, shiyapa na kistsiyatchima. Nov magi kischa, vatamshiy otiayshochia kapog yasakshava.

tishcha. Apallia kok zapan tsiyatkanaanoa yasaktamtish. Apallimad kokotiayshoch zapan yotarit tsiyatkananovaatsi. Ashirocha,cha novaa koki atashina.

4,5Siro taragi anoa kamanchillpa.Otiayshoch novaa kapog yasakanaya,vatam yogadpas zapan novaaparaganava. Oro novansho tsaponimisha nish Otiayash taragori,Irosarinosh kapog pshtoragina.Parísiyash iskoviararini pshtoragori,anoa kok payomam kizpor bamta,ashirita payoragina; yasaragina.Otiayshoch anoa yasakanaya.mam zadaraginariasinaya, kamiranshiyaa kamaniragpasinaya.

6Novaa kapogta yasaksin, ashiritanovaa natsaksin mantsir tsiyatkanaya.Ashirocha, nish tomanami takina. Itaro,yovamad Apall tpotsia itoyamakcha atianomad novaa tomanaraganaya.Anoatsimari chinaki; anomad novaayotarit tsiyatkanaya. ¿Mayamshtaovshtisin ashkanaya; vatam Apallzitaminariniatsini tpotsia itoyamachimatáragova? 7,8Mag iy zitaminarini kutsastsibon matayaro anchich Apalliamagoanaragana. Apalli mag; Tpotstsipakcho, novsha itoyamachima;táyaro, anogaz kizpor zadaragosin,psantaa Apallia chinaraganaya, maga.

Nov anoatstam chinaktana. Anomadkiyog kachiykina Apall tpotsiaitoyamako anomada. Itaro siy: ¿Tamariashich Apalli? atpasa.

9Siro nov ashiragtamana; Isosoanásariatshochia kok gataragina.Isoschich tpots tayaspatakana, Anchayotarita. Isoschichia kiyog yachachima;táragina. 10Ichtaro,chia kiyog yacharagina. Apallpan orkar:Putagsi táyarosin, novsha vanasiriatstatpots tomanaragina. Zapan novmadatopcharagi. 11Tpotsia kapog kiyogyachakchori,naya; Isosoa yotarit tsiyatachpasinayaatori, shaniyshishish pshtoragori,potayarori, kiyog yacharagina. Kizportsiyantaragori, arapitam xiragina.Abitam Isoschichia kiyog yacharagina.

(Tayaspatam. 9.1-19; 26.12-16)12Apallpan orkar novam kirakaa

panayaro, Putashinsi táragiya novaatsi.Ashirocha, potakatori Tamáskop yakatnataragina. 13Kaapa mazinagadama, ichAkrípaa. Zar vachamoria iponshiptinantachoni, yap da chinari ab kanidapksomish husiniaragiya. Maya; zariakizpor kasiragiya. Iyamon itintinkaratashiragiya. 14Goatsish ashparitini paratashiramchoni, kukoz kimaragiya.Otiayshoch kok tsiyataragiya. Sarovaa,¿mayamsha novaa kiyog yachaksha?¿Vasha shiyam bam? ¿Mayamsha novaagataksha? táragiya Isoso. 15Novsha:¿Chaksha shiya, ichia? táyarori, ovsha:Yov shiy kiyog yachakish nov antana.Nov Isostana; táragiya. 16Chiyzagi.Novsha kamachtachillpa shiyaatsi.Shiyash yakaragori, na shiyaa novaakoki kamanimapaniam inchillpa. Isosnovash yakarago, nov kachi paragtanaIsosoatsi. Támialliya, tágcha. Yosornovaa pakiarosh,cha. Shiyashchia kamanishini;17arapchiatstam tpotsia nov koki

25 26

Page 302: Candoshi bible   new testament

302

kamanishincha.dachillpa; istachillpa. Ashiri nagi;kamanishini; táragiya Isoso. 18Shiyshaitsinsaro tayaspatashini. Ashkachosh,tpots tonimosh tachazillinaha;rishapa tachillinaya.sin, Apallish tachitachpasinaya.Apallimon magu tatochpasinaya.Magoankatssin,niatsi tachigchima. Tpotsiriami inchima;táragiya Isoso novaatsi.

19Ashirocha, ich Akrípaa, nov izooromazinaragori, magoanaragina; Isosoakok da gataragshina. 20IchtaroTamáskop kamankatori nataragina.Anomonsha Otiayap tsap, mishaIrosarinap kamankatori nataragitamana.Shiarori, arapchip tpotsip nataragina.Tpotsia ichigoro kamaniragina Apalliakoko. Yotaritshishiriatsis ksagints.Apalliatsimari chinagtsa. Apallia izoorosmagoankachiasa ashiro vanasir tágtsa;táragtana.

21Ashirocha kapog kamankatorixiragori,gashina. Anosh vanasiritaa pshtoragori,otiayshoch novaa potaraganaya.Pachayani novaa táraganaya. 22Itaro,Apall novaa kapog tapachidaragiya.Donnari Apall tapachidarago, ashiriahana shiyapa nov tsiyatkini, Akrípaa.Tpots vazapan nish na shaniyiarsin,novaa koki mazinakana. Ashpatamkizpor korakcha, ashpatam tsipascha.Apallia kok kis kamankina, vatam Apallnovaa tapachidaragova. Itaro,tsa ichigoros. Novantaha koki kamanki;Apalliatsimari kok kamankina.rinia yadamarini, misha Apalliatstamkamanimapan yadamarin kamankina.23Apall iposamarini kapog kiyogkachiyiaro, tsipachiya; mag táragana.Tsipayaro, yosor támchiya. Apallvaanatsi iposamarini itoyamakcho,chiyatssha itoyamachtamtaya; táragana,

maga. Ashirocha, in tsiyatsis ichigoroamtpotsi sínakpaz ashchiya. In tsiyatsistarashimashcha.mam varitakiya.mam varitaktamta; mag táragana Apallkamanimapani.cha koko; táragiya Paporo.

24Papor anoa tsiyatstaro, Písotshatsiyantaragiya. Vatsta, Paporoa,mirosilltayaropsha atsha. Kirakosh shiykapog pshtoragosh, miroasilltakpasha;táragiya Písto Paporoatsi. 25Paporsha:Ichia, nov mirosilltakiazi. Magiptaritanatsiyatkashina. Itsinsaro kukoziakamankina; tárago Pístoatsi. 26KorakAkríp anoa yasakcha. Akríppa kistsiyatkina,gitamtava. ¿Antati in tsiyatsiskamapshimamaha? táragiya Pístoatsi.27Shiaro, Akrípapsha tasasiaro, tsiyatkotárago; Ich Akrípaa, kamanigadama.¿Dosha kamanimapan Apallia kokkamaniragana anoa magoankish?Magoanakpasha; Papor táragiyaAkrípatsi.

28Akrípsha: ¿Dosha Isoschichiam inapiatosh novaa atarish? ¿Mosásiri tamariainchish? táragiya.

29Paporsha: Ashtata,nap atori atina.nariasa, nov tamapari ashiropsa magismapiyros tatssa; táragiya Paporo. Itarosiy araginasha kis tatssa, vatam siy datomanamis taksava.pana atori atina. Vapparia; táragiyaPaporo.

30Korak Akríp, vizallpa namani atochiyzayaro, tpotssha ichigorosinchiyzartaragitamana. 31Paporoakasaragana. Arapilltamsha katsibiarsin,tsiyataragana. ¿Tamaria Paporoatomanchich? ¿Tamaria pachachich?¿Vatam vanasir takova? táraganaya.32Koraksha Akríp: Tashitogayaroch,kasamam varitamana varitakiya; itaro

26

Page 303: Candoshi bible   new testament

303

na pinasakiya, vatam vaana presidentpatsiyatpi tarallova. Ashiri ab zaganigcha;táragiya Akrípa. Táyaro, nataragiya.Na kamaniana yovaa Papor korakaa

Akrípa kamanirago Apallia kokoanoatsi.

———

Misha kamanchillpa; yovaa Papor Orómap yakat natarago anoatsi.

27 1Písotsha capitánatsi zapish:Niava, Paporoa machtachcha.

Misha, nish tpots zapan taranayapotamava. Piy Itáriyap vatsaponichigoro machtachcha; táragiyacapitánatsi. An capitán Óriyo soro.Óriyo presidentia vasodorori ksotaragiya.2Nov Arókasi, Papor, Óriy, potamavtpots taro an, misha Arístárok, ashpininataraginiya. Arístárok masítonshochtpotsi. Siro Tiasarónash yakat taragiya.Óriysha botia kapog parago; Ádaramíyashchia botirini paragiya. Ásiyapvatsapon namam zadacho, ashirochaÓriysha; Namani; anosh zarogints;táyaro, zaroragini.

3Potamsha Sitógini. Óriy Paporoa chinayaro, Shanazadkosh, amikorishish napagsi. Shiyaaistachpasinaya; táragiya Paporoatsi. Ayoato naparaniya. 4Shiaroni, yosorzaroyaroni, tsorop Chíparaa kitaragani.Itaro, vayadapish itorpiragini, vatamkabosor shipipani kabostaragiya.Ashkacho an botia vanasir tononomampinastariya. Tsoroa itorpiyashinoni,5Sirísa toshiragini. VayadapishPabíriyaa nataragani. Mírash yakatmatayaragani. Míra irísiya vatsaponyaktarini. 6Anosh Óriyo botia llitaritnachogaragiya. Arihadoroshchia yakatbotirinia paragiya. ¿Yap namachsha?ato, Itáriyap vatsapon nachinipa, atosin,Shiyash nachinipa, táragiya Óriyo. Ayotáragana. 7Yosor nataragoni, kabosor

mantsir tononaragiya botiatsi.Ashirocha, bot apill nataragsha, zapanzar pinasaragiya vanasir namama.Ashiri zapish Nítonog tsor toshiragoni,llitaritap nataragini. Kirítash tsorvayadapish itorpiragini. Sáramóranogvisararini itorpiragini. Anosh da kizporkabostaragiya. 8Ashirita, apillnataragani. Zapish Arásiyanog yakatmatayaraganiya. Visar soroPuerto-Buenosh matayaragani.

9Oro minorpas yotarit mosamonnakchi. Masatamam kamirancha.Otiayshoch viastarini yovash kapogmagokana an toshimshacha. Ashirocha,minorpas nataragoni,gini; apill nataraginiya. Ashirocha,Paporsha tpotsia kamaniragiya.10Tsoroa, mazinalla. Nishori minoraakanatopshigayani. Papcha; yosoraraginasha nakchoni, masatkachorini,bot patagakcho, maachiritatsiniichigoroa kanachachinipa. Misha,papcha; yaana yagatariniapa; misha,karkaa itsantapa; siyaa atashina;táragiya Paporo.

11,12Itaro, botia payorago ansha:Vatsta. Nish vanasiriaha minorpastamam; vatsipari. Ashirita nayani;táragiya. Kinampansha vatstatáragitamta. Ashirocha, Óriy anoa kokpayoragiya; Paporoa kok kapiataragiya.Tpotssha ichigoro: Pza nayani.¿Mayama nish tachich? MikiaroniPinísiyash kosiani. Anshonachaminorpas kotamam varitaksha;táraganaya. Opiav soro Pinísi. Kirítam tsor tariya, itaro yap zari poko abtariya. Ashirocha, anogaz kosamamchinaragana. 13Anogaziri chinayarosin,zar povachigaro ab kabostarago,tpotssha: Natoritanacha kabosorkosiallo, pza nayaniya. ¿Mayamonahaxarachich? táraganaya. Ashiri botiayogashini itsiriarsin, pshtayaradsin,

26 27

Page 304: Candoshi bible   new testament

304

nataragani. Kabosor aposap kpiytoniapaatoni, vayadapshiri itorpiragini.

14Itaro, pakich nanatan ashiragoni,kizpor tapu shitar ashiragiya. Yap zaryako abiam txitamaro kabosorkayashino, tsoromon natto, iyashkosaragiya. 15Kizpor botia kapiatko,yovaa: Matayiani tákchini anoa, itaropinasaragini. Tsap vatsiritta, itarokabosorsha botip ship kosarago, aposapkapiataragiya. Ashirocha matayamampinasaragoni,sha kapiataragiya botiatsi. 16Yovarikpitatarat anori pakchinog tsortpayamamatara shiarall ashiraganiya.An tsor Kávta soro. An pakichistaragiya;mama. Ashirocha, kanoa itsiriani,mikiaroni, atosin, natoma pakichpinasaragana. 17

naya. Shiarsin, bot patagtapa atosin,vasikpa torostamapa botia kamorikamori ashiraganaya. Ashiradsin:Papcha, mazachimon Sírtimon soropatagaro atosin, kamisaa kapogoataporiragana. Ashirocha, anoataporiradsin, magotarisha kabosorbotiatsimsha tononotara ashiragiya.18Maya, varas iyaa kizpor kiyogyacharagiya. Ashirocha, potamsha botpamozigap atoni, karkariatsini mososhkapiataragani. 19Shiaroni, ampotambotia chimotpa atoni, botish maachtaashpatam yayaroni, yaana koviptinikapiataragani. 20Shiaroni, vanipahagotini mats yanoragani. Kashchiri da zaryaragiya. Psan tsagach da yaragitamta.Maya, kabosor da yotari iyaa kiyogyacharagiya. Kizpor poniraginiya.Sitatsti, sitatsti; antarach ashiragoni,21katogtsia da katogoni, matogashibachashiragani kutsas iponponaro zari.Ovshacha, Paporsha aposanadchiyzayaro, tsiyataragiya. Mazinagtsanovaa koki, táragiya. ¿Mayamsha novaa

koki da mazinaragsa? ¿MayamshaKirítash tsor kasaragsa? Na napagotaritis kiyog kachiyaksa. Gotaritismaachiatsi itsaniallis. Ashirocha, nanovaa koki mazinagtsa atashinasiyaatsiya. 22Magis mantsarintspa;mapiygtsa. Kizportagtsa. Kaapa botizooro patagachiya. Itaro kogoshyagachiazini, dabaria. Zorkotana ati; dagoti atina, 23vatam Apall novaatiptsiriva. Oro Apallia magoanaktana.Apall vaana vasodororia zaganiaro, nain psan novash kosiaro, 24novaakamaniragiya. Paporoa, ponirillpa.¿Antati tsipachiazish? Presidentishshiyamaripa kosachpasha; táragiyanovaatsi. Tpots shiyapa zarorana anoaichigoro Apall tapachidachiya;zillinaha, dabari;rori novaatsi. 25Ashiri ponirintspa.Magis kizportagtsa. Apall tsiyatsisnovash vayaragiya. Apallimon magitatoktana nova. An tsiyatsis zorakcha.26Mosásiripa varas iyaa tsoroshkapiatkacho anosh tatsamchiya yovaaApall kamanirago ano; táragiya Paporotpotsiatsi.

27Átariyatikosh mos varas iyaamagota kapiata kapiata shitarashiragiya. Kutsas iponponar matayaromats masataragoni, schiros botksotamapan: Maranxpa; táll ashiragana.28Gosabaa iripichpa kapiatatanosin,vaskamon 20 parasaa táchiragana;

naya. Nanatanosin, shitar ashiragana.Yosor gosabaa kapiatatanosin, imorinina 15 parastada táragana. 29Anoamazinaragosin, ksotamapan poniragana.Papcha maranxip masatkachinipatáragana. Chatshipi gosab kiyakamashi,bot natpa atosin,gana.gana. Shiarsin, tanoragana ksotamapani.Apaa, mikiaro tarasiachpa; atagat

27

Page 305: Candoshi bible   new testament

305

ashiragana ksotamapani. 30Botish kanpshtaragana anoatssha yarovaragana.Mag: Shipanog yogashish kapiatpani;mag atosin, kanoa yarovaragana. Itaro,mago tamapigaksin táragana. Sovapaniatopsinaya táraganaya. 31ItaroPaporsha: Papcha; ksotamapansovakachpa. Ashkachinarsin, siysapatsipatssa; Papor táragiya Óriyoatsi.32Óriysha mazinayaro, vasodororia:Vaskaa torogints, táragiya. Kanoavanom tororallosin, vaanitari kan arapmzizitarat ashiragsha.

33,34

giya. Ktogagints ichigoros, vatam kutsasiponponar matayaro mats ksotaros, dakatogaragsava. Mariz tsipakachpasa.Katogiaros, kizportachpasa. Na siytsipachiazis, dabaria. Minomtiyam tpotsda yagachillinaya;pasa. Ashirocha, ktogagtsa atashinasiyaatsiya; táragiya Paporo. 35Táyaro,katogats yayaro, Vapparia Apaa,táragiya. Tpots ichigorosin napatarallashiragana. Paporsha katogtsiatatapiaro, katogaragsha. 36Tpotsshamagu ksatartaragana.ganaya. 37Vashonad botish 276 tpotstaragana. 38Ichigorosin tazazaragana.Tazazayarosin,ragana pamozigamama.

39Zapish zar yaratto tsoroa kamiranparagana; itaro da natstaragana. Anoshmazach vanasir paraganaya; poriaashiragiya. Ashirocha, ksotamapansha:Ab matayani. Vanasirparia annogmatayamama; táragana ksotamapani.40Ashiri matayani atosin, yogashiavaskaa tororagana; anshori kasaragana.Vaskaa botia kínshini bam kásiragoanoa taporiragana. Yosor kamis kapogshipanog itsiraragsin, botsha yosornataragiya mazachpi. 41Itaro, arapmazachimon masatiaro, maranximonshtaragiya. Ship kizpor xiro ashkamcho,

bam shtarago. Ashirocha, varas chatshiptpoa tpoa ashibapo, botia patagaragiya.42Ashirocha, sodarsha: Potamav tpotspamagiarsin, sovasovarosinapa atosin,Pachayiani; táragana. 43Itaro ÓriyshaPaporoa tapachidapi ato, Vatsta,pcharintspa; táragiya vasodororiatsi.Tpotsiatssha:mam yasaris. Ashiri siyma kogoshtsiposayaros, pamagagints mazachpi.Itaro siy ashpatamtis da yasaris. Ashirisiysa ichigoros tavaramon botpatagarago anomon pachipiaros,yachagints; táragiya Óriyo. 44Ichigoronimazinaragoni, ayo táragini. Ashirochatavaramon tavagatanoni, mazachimonichigoroni kitaragani. Minamtiyam tpotsda yagaragiya.Vatamcha tsiyatsis Papor chimorago

ano.———

Misha, yovaa Papor Mártash tsortarago anoa kamanchillpa.

28 1Ichigoroni mazachimonkáriartiaroni,

nirago; In tsor Máratcha sora; táragiya.2

naya tonartata. Novash tagtsa,táraganaya. Minor kizporimoncha;ashirocha, somas kapog tazoraganachochomama. 3,4Paporsha zalliporoapaposhishtarallo, somasosh korottaashkacho, somas kizpor korakcho,maksha shitogaragiya sovamama. Itaro,shtorallo, Paporoatssha ov kamoashirallo, kabipitar ashiragiya.sha tpots anoa pakiarsin, vaanpatatsiyatkosin, In tpots pachampanparia.Vatam mosash da tsiparago, itaronatona Apall vaniayalliya.pari; táraganaya tpotsi. 5Itaro, Paporshamkaa psinagata ashko, somasoshpshtaragiya.giaha. 6Tpotssha: Na pagpani; kapog

27 28

Page 306: Candoshi bible   new testament

306

mankacho, mosáspa tsipachiya;táragosin,naya. Itaro, vanasir tar ashiragiya.Ashirocha, tpotssha zapish magoshchinayarosin, Apallparia, táraganaya.

7Mártashchi tpots orkari Papiyo soro.Yovanog somas tazoragana annog Papiypagu vatsiri taragiya. Misha mazarkapog taragtamta. Papiy iyaa chinako,Novash magi; táyaro, anosh tochipmaraginiya. 8Itaro, Papiyo vaparvagoytaragiya. Kizpor kanomtarago,kizporitam zopshiragiya. Papor napiaro,Apallpa tsiyataragiya Papiyoam vapari.Paporsha ovia vagoyamon vayayaro,ovsha yararagiya. 9Anosh tsorosh vagoyvazapan taraganaya. Ashirocha,Paporosh kosiarsin, Paporsha ichigoroitoyamabaragiya.shillinaya. 10Ashiri anosh tochip tsoptaragani. Anshoch tpots iyam ichigoroistaraganaya. Ashirocha, namamvaritaragoni, yov maachiritanipishtarago anoam ovshtisin maachiriyayarosin, iyam xanataraganaya.

11Ashiriya,goni, botia nachogaragini namama.Arihadoroa yakat botirini paragini.Paragoni, yariaroni, namamsha maachiaichigoro pshtaragini. Shipash yadamarinitaragiya; Tiyóskorosi bot soro. Anoshtsorosh minoram kotaragiya. Minortoshiramcho, na namam varitaragiya.Ashirocha, anosh zaroyaroni, nataragani.12Sírakosash yakat matayarallo, anoshtochip maragini. 13Sírakosamad yosorkayaroni, vayadapish nayalloni, yaktashAríkiyo kosaragini. Potam kabosorvanasir istarago, ampotam Posorishyakat kosaragani. Anosh botia kasaraginioropogsha namama. 14Anosh Isoschichiaparagoni, ovsha: Iyapa tsibon matayaromats tayani; atosin, Paporsha ayotáragiya. Shiaroni, Orómap presidentipyaktarin nataragini.

Yovaa Papor Mártash tsor tarago anoakamaniana.———

Misha, yovaa Papor Orómash yakat kosarago anoa kamanchillpa.

15Paporpat oropog Orógoni,giya. Ashiri OrómanshochiatsshaIsoschich: Papor kosachparia, magatosin, anoa mazinayarosin, Pzachamayagani, atosin, nataragana. GoatsÁpiyo soro,ragana. Ashpatam paxanxishosh yakatchamayagaraganaya. Ashpatam zarpachirogakamcho makana anoshPaporoa chamayagaragana. Anosh ipospagos tochip mashiam pagoragana.Anosh Papor Orómanshochia Isoschichpakiaro, magu kis ashiragiya. Vapparia,Apaa. Shiy kizportishcha, táragiya.16Ashiri vashonad Orómash kosaragani.Anosh kosiaroni, capitánsha Óriy:Paporoa,rosh, tagcha. Sodar anshori shiyaa oroksotchiya; Óriy táragiya Paporoatsi.Paporsha ayo táyaro, pagosiapaxanxiaro, anosh taragiya.

17Orómash otiayshoch ashpatamtaragitamta. Ashirocha, Papor anoshtochip mayaro, otiayshochia pakichkorak tarana anoa korozoragiya.Otiayshoch Paporosh kosiarsin,Paporsha kapog tsiyataragiya.

Zovallia mazinagadama. Novamontsiyatssia mantsir mazinaragpasa. Anoasiyapa yaramam zadkina; táragiyaPaporo.Otiayshochtana nova. ¿Tamaria

otiayshochpatatani mantsir tsiyatchini?Yaanpatata natsamam zadkiazi. Orozitaminariniatsini chinakori, kokoakapiatamam zadkiazi. Donta kokoa

28

Page 307: Candoshi bible   new testament

307

† Minosh kirak yadamarini piarsikor 29 yanomash tariya. Atiaha: Táyaro, otiayshochshavaanpatatin Isosomad kok kapog nabaptaragsin, kasabiaradsin, nataraganaya.

chish tomanshish novaa kasaragana.Orómanshochsha novaa masharagsin,novaa tarashi natstaragosin, novaapachamam da varitaragiya, vatam dayotarit taraginava. Orómanshoch novaapachamam pachidaragana; novaatashitogamam zadaragana. 19Itaro,otiayshochsha ashta pchagi atosin,novsha: President novaa natstachparia;táyarallori, nish kosaragina. Itarootiayshochia yotari tsiyatamamzadkiazi, da 20Otiayshoch novaa yotaritsiyatkosin, na nish tomanamash takina.Iy otiayshochini; Apall koskacho anoshiyaa itoyamachiya atitatini, itaroyovamad nov anoa kapog kamankianomad novaa potaragana. Anoa siyaakamanpi atori siyaa korozoragina. Navapparia; táragiya Paporo.

21Otiayshochsha:giaha.tatssin, itaro irosarinshoch kirakaa iyamzaganiragiaha. Kosaragana an shiyaakamaniragtamtazillinaha; yotaritsiyataragazillinaha shiyaatsi. 22Itaro,shiyaa kokish mazinapani atini, vatamshiy llitarit magoanakshava. Iyotiayshochini tpots zapan: Isosoa kokyotaritcha atssincha. Itaro iysha anoaitsinsaro yasapani atiniya. Ashirocha,shiyaa mazinamam zadkiniya yovaaIsosoa tayaspatakish anoatsi atashiniya.23

sidama; táragana otiayshochi.

niav Paporosh kosaraganaya. PaporshaApallia kok kamanko, zar potorichtayaro, zar pokamcho kasaragiya.Apall chiyaa vaama tiptsiriam inchoanoa kamaniaro, Isos Apallcha vipaya.Móysisarini Isosoa kamaniragiya.Apallia kok kamanimapan Isosoatstam

kamaniragtamanaya. Ashirocha, Isosoamagoanagtsa siyaa atashina; kamankoantar ashiragiya Paporo.

24,25Paporoa kok mazinayarosin,ashpatam magoanaragsin, ashpatamgataraganaya. Vaanpata tsiyatiarsin,vaanadari da magoaz chinaragana.Paporsha:cha táragasha.tsini Isáysarinsha Apallia kok kamankokirakamon yadaragiya. 26Atiaha:

Otiayshochia kamanigcha;mana mazinachpasa; itaromagoanchiazis, dabaria. ApalliaVip pamana pagachpasa; itaronatstachiazis, dabari; tágcha;táragiya Apall Vani. 27

sha magis da chinaksa? Magisdonna chinakos, ¿tamariamagoanchis?shishiriatsis da kasaksa?ria donna kasakos, anoa tachigchinova? atcha tágcha; táragiyaApall Vani. Yotaritshishiriatsistachigamam kizpor zadaragtati,itaro sana gataragos, ashiritapachidamam pinasaktana atcha;tágcha otiayshochiatsi;

táragiya, Apall Vani. 28,29† Ashirochaanoatsimari chinagtsa; táragiya Paporo.Siyaa itsinsaro kamaniragori, sanagataragtasa. Ashiri arapchia tpotskamanchima.naya Apallia koko. Vatamaritcha.Vapparia;tsi. Táyaro, kasaraganaya.

30Paporsha anshori Orómashtaragiya tsibon yogadpasa. Vaanpataorkir pagosia paxanxiaro, anoshtaragiya. Tpots zapan Paporosh naptanapta ashiragsin, 31Paporsha oroApallia kok kamaniragiya. Apall

28

Page 308: Candoshi bible   new testament

308

chiyaa vaama tiptsiriam inapi atoIsosoa zaganiragiya yotaritshishiatachigamama; antar ashiragiya. Isosoakok kis kamanko, xarashish donimona.Papor da paziko, kapog kamaniragiyaApallia koko.

Yovaa Papor Orómash tarago anoakamaniana.

Vatamcha kukozi, ich Tiyóhiroa. NovArókasi yovaa Isos tayaspatampaniriniashiragana anoa kamanialli.

28

Page 309: Candoshi bible   new testament

309

Vasina pakich kamanchillpa yovaa Papororini Orómanshochiam yadarago anoatsi

Orómanshoch yakta tpots zapan Isosoa magoanaraganaya. Anosh orómanshochtpots magoanaragana; mishat otiayshoch tpots ashpatam magoanaragtamsina.Ashiriy vashonad shaniyaragsin, otiayshochsha, Vatam Apall iyaa zitaminarinitsiyataragova; mishat, kokoatstam iyaam kamaniragova, ashiriy siysa iyaa kukinimazinayaros tominogtsa, táragana orómanshochiatsi. Apallchichiatsis kinamamzadakinariasa, ashiriy kamozis notsiatsis ktsopagints, vatam Apall iyashchiakamachtaragova. Mishat, yovaa Apall Móysisarinia kamachtarago anoa ichigorotominogints, vatam Apall vaana kamachtaragova, táragana otiayshoch tpotsorómanshochiatsi. Tsiyatstar ashiragsin, tamontaragana. Ashiriy tpotsshaPapororiniatsi kamanirago, ¿Tamam vanasiri? Paporo. Shiysha kamanigi, tárago,Paporsha kirakaa yadaragiya ichigoro orómanshochiama, Isoschichiam tpotsi.Ashiriya, na yovaa kamanirago anoa kamanchillpa:A. 1.1-15 ¿Tamarimsa, orómanshochis?B. 1.16-17 Nov Isosoa kok pazikiazi, vatam Isosomonari Apall tpotsia

istakova.C. 1.18—3.20 Tpots ichigoro tsaporonas ztaro Apallia nirkana, vatam yotarit

tamam zadkanava.1.18-32 Arapich tpots Apallia nirkana vatam kis yotarit takanava.2.1—3.8 Itaro otiayshoch tpots ashkitamsina. Apallia kok yasakitatsin,

tominamam da zadkana. Gatkanaya.3.9-20 Ichigoro tpots tatsamoro Apallia kok tominomam pinasakanaya.

D. 3.21—5.21 Ashiriy Apall vaana ichigoroa istamam zadarago, Isosoazaganiragiya. Na Isosomad vamino iyaa yarkiya.

3.21-26 Yovamad iy xapoaragini anomad Apall vaanatsi Vip iyaamyaramapaniam inaragiya. Na Vipamonari tpotsia ichigoro istakiya.

3.27—4.25 Yov tpots Isosomon magu tatko anoatsimari Apall istakiya.Kamogamam llitari vanintaha.

5.1-11 Apall na vipamon iyaa istarago, na magosh mapiyroni takaniya.Ponikiazini. Apallosh kosamam zadkoni, magini kis shabatkiniya.Mishat, Apall Vani iyash magini takcho, izooro Apallia magoankiniya.

5.12-21 Sirotamasa tpots Atágarinimon osh tsipatsiptar ashiraganaya; itaronatsha tpots Isosomon magu tatkosin orotamari Apallish tachillinaya.

E. 6.1—8.39 Apall na Isosomon iyaa kis chinako, iyaam tarashish kaniasichpanakiya vanasiri tamama.

6.1-23 Natusha yotaritshish dosha siyaa kasichiya. Ashiriy Apallimonmagis tatkos, vanasiri tagtsa.

Page 310: Candoshi bible   new testament

310

1 1Isoschichis ¿tamarimsa, taris?Donta siyash pakori, ashirita

chinakina siyaatsi. Da bizakina. NovPapori siyam orómanshochiamis kirakaayadayarori, zaganchintspa. Ísókirísotnovaa kamachtayaro, Novaa kokitayaspatashincha, táyaro, novsha anoritayaspatampaniamari takina. Isosoakamankori, Apall Vip tpotsiamkinayaro,mam tsipáragiya antarori takina.2Sirotama, datoma Isos tpotsiamkinacho, Apall: Ipariatsi zaganchina,tárago, yovaa Isos koscho anoa vasinaApall kamanimapanirinia toyadaragiya.3

cha. Isos tpotsiam kinayaro, nish

tsaporonasosh kosarago,chish llortaragiya. Yovaritam táragiyaanoaritam ashiragiya atina. 4Mishatáragitamta; Ipari izooro itoyamachinatáragiya. Izoorita tsipayaro, ApalliaroVip támaragiya. Apall vaanpata vizporitoyamaragiya. Ashirago anomon nayasakiniya; Isos Apalltada Vipa; atiniya.Oro korak kizpor takiya táchilliniya. Anvatacha Ísókirísto Apalli Vipa, an iychaKorakarini atina. 5Ashiri Isos vaananovaa chinarago, kamachtaragiya.Tpotsia ichigoro nova koki kamanigchaarapchiatsta, táragiya. Mazinayarosin,Isosoa kok magoaniarsin,naya ashiro, novsha nayanikori,tapachidachima, táragiya Apalli.

7.1-25 Siro, Apall kamachtamarinia payomam izooro xapoaragini. Novzadaragitati, xapoaragina. Itaro natsha, Apallia, vapparia, átana,yovamad iyaa Isosomon istarago anomada.

8.1-39 Mishat, Apall vaanatsi Vani iyap zaganiragiya iyaam istamama.Apallsha Vani iyash pshtoko magiatsini putsiakiya Apalliamagoanamama; mishat yashigu da iyaa kasimam iyaa istakitamta;mishat Apallpat tsiyatamam istakitamta; mishat da ponimama; mishatda sabaytamama istakitamta, vatam Apall iyaa ksomish chinako,orotamari iyaa istachova.

F. 9.1—11.36 Itaro Apall otiayshochia tpots vad chinakiya. Natomasamtaniramana nirkiya, vatam Isosoa gatkanava. Itaro, yovash zarivaritakcho anosh otiayshoch ichigoro Isosomon magu tatochpasinaya.Apallsha ichigorosin tapachidachiya.

G. 12.1—15.13 Itaro, siysa Isoschichis sanpatatis chinakos istagtsa.Chinagtsa. Otiayshochtatis takos, tonartatis takos, ashta sanpatatisnatsarintspa. Chinagtsa vatam Apall anoa kis napkova.

H. 15.14-33 Apall novaa iposaragiya tonariatsta tayapstamama. Ashiriyasiyaatstam tayapstamam zadkitamana. Siro mapiaragori, siyashnapamam pinasaragtana. Itaro natsha, Apall novaa istacho,mosasiriparia napchintspa.

I. 16.1-27 Siyaa ichigoroatsis chinaktana. Nishoch tpots siyaatstamchinakanaya. Nov Apallpat tsiyatkori, oro siyaa istamam tsiyatkinaIsosoa kok izooro magoanamama.

Táragiya Papororini.

Papororini kirakaa orómanshochiam yadaragiya.

1

Page 311: Candoshi bible   new testament

311

6Ashirocha anori mazinayarori, novshasiyam Apallchichis magoanamamyadayarori zaganchillpa. Siyna oróshochis Isostischa tiptsiri, vatammagoanaksava. 7Arapchiatstatis Apallvanasir tapana ato, siyaa tiptsiriaminaragiya. Ashirocha, ApallchichisOrómanap yakta takis anoamisyadakina.Ashiri Aparini siyaa vanasir napchiya;

magoaz mapiymam siyam panachiya.Korakarshtini, Ísókirísot, siyamashchitamtaya atina.

8Ichtaro, táchintspa Isoschichiatsis.Ashiri nov magi kischa yovamad Apalliachinakis anomada. Ashirocha Apalliavapparia tina. Vatam siy Isososh kistachitkis anoa tpots ichigoro siyaamazinaragana. Orómanshoch Isosoakischa magoankana, atssincha siyaatsi.Ichigorosin kogu tána. 9Apallpat oroichigoro zari siyam tsiyatkina. Apallvaana pakcha, vatam zoromarpatiApallia payokinava. Isosoa kok kiskamankina. Tpotsiam shoniaro Isosoamagoanpana atori, ashkina. 10Apallpattsiyatkori, Apaa, ¿ashinoa oróchip napchi? tina. Siyap mosaa napatitori mashkina. Apall vaana zadko,novaa siyap zaganichparia. 11SiyagazIsoschichigazis pamam kizpor zadkina.Apallia araginasha magoanpana atori,kamaniti atori, anogaz zadkina.12Apallia magoanamam yaanpatatiniistapi tina. Novsha tayapstatarori, siysatayapstataros, yaanpatatini istachiniyaaragiam magoanamama. Ashtapi torisiyap napamam zadkina.

13Ashiriya, zovallia siyagaz kizporchinakina, napati tori. ¿Vanipa zariorómanshochigazis pagassi atori,támaraki? Oro atitati, xapoakina.Isosomon kok xarakori, mapiakori dapakina. Siyam Apallia kok araginashamagoanpana atori, siyaptam kamaniti

tina. 14Tpots ichigorosin Apalliamagoanpana tina. Yaktashchitam, mishakogomonotam vigu takana antam,kirakaa yasakana anoatstam, kirakaa dayasakana anoatstam, ichigorosinmagoanpana atori, kamankina. VatamIsos novaa kamachtaragova. Ashirochatayaspatakina.

15Ashirocha siyaatstamta oróchiatstamtis izoorori Isosoa tayaspatapitori támarakina. Siyash napamamkizpor zadkina. Ashirocha, yovash Apallvaana zadko anosh napchintspa.———

Mazinagtsa; yovaa Apall: Tpots Isosomon magu tatko anoa kis napchima, tárago anoa kapog yadayarori zaganchintspa.16Isos kok kizporcha tina. Isosoa

tsiyatssis vanasirimshia kamankoch,tpots zoraktischa ato, zoorko payoko,Apall Yashigoa tatotsikcha. Otiayshochmagoanko, tatotsik, arapchita tpotsmagoanko, tatotskitamcha. Ov kokkizporcha. Ashirocha da nov pazikikamanimama; tpotsia ishoniari kiskamankina. 17Donna Apallia kokmagoankoch, Apall chiyaa kapiatkiya.Itaro, chiy Isosoa magoankoch, Apallshachiyaa magich izooro yarchiya; chiyamtarashish orotamashi panakiya. VatamApall yadamarini atova; Tpots novamonmagu tatko, novsha magoa yarchima;tarashish panachima táragova Apalli.Anoa siyam kapog kamanpi atori

yadakina.———

Misha, kamanchintspa; yovaa Apall da mago tpotsia vanicho anoatsi.

18Nitati Apall tpotsia magotarivanitariaha; doni. Itaro Apall ivarpichiyotaritamapania vanitariya. YashigchichApallia gatkosin, yotaritatsim chinako,tpotsia toxarakanaya. Yasarosinapa

1

Page 312: Candoshi bible   new testament

312

atosin, tsiyatssis zoromamshiasarichkana. Ashirocha anomadari Apallvaniakiya. ¿Tamaria da Apall anomadvánich? 19Vatam Apallia yasamamkamiranava. Ashiri tpots tsaporonasishztaro magoanamam varitakcha.Varitakta, ashirita gatkana. 20DontaApallia paksin, manotsshartatsta, itarotinamariniatsini pamam varitakcha.Yovamon Apall tsaporonasia tinaragoanomon Apallia yasamam varitakiya.Apall vaamari kasiriya;cha Apalliya. ¿Mayamshta ayamtatiyaApall koskacho anosh tpots: Apaa,shiyaa natstaragiazi, ashirocha dashiyaa magoanaragi, ato tách? Atinari,vayagichiriam vaanatsi inachiya.Ashirocha yovamad tákcho anomadApall vanichparia tina.

21Ovshtisin gichziatsim payoksin,Apallia natstakitatssin gatkanaya.Vaatssin istakta, Vapparia, Apaa, shiykizportishcha, atazillinaha. Magsharitashirosin magu sarichta sarichtaashkana. Moxariampaz ashirosin,vaanatsi inakana. 22Magini kapogcha,atitatssin, magshartav takana. 23Apallkizporiatsta, matspashimashiatstakasayarosin, misha mochashimashiatstakasayarosin, yov Apall tinabaragomaachiatsta anoatssha in vattanacha iyaparini atanaya. Da Apalliatsimarichinaksin, vaantin mago maachitsiripich, misha pshirataro an, mishamaachi maginshoch tomoz tamapariaashiro tinayarosin, anoa Apalliriniamiinakana.

24Ashirocha, Apallsha: Vaani yachap,táragiya,nava. Yovaatsimari piyari chinakanaanoatsimari payokanaya. Araginashayotarit takusin, pazikazillinaha.Vaanatsi yotaritam inakana.tin yotari patatkana. 25Apallia zorakchaatazillinaha doni. Gichzia kis payokana,

vatam tpots vaanatsi tinamarini: Invatacha Apalli; tánava. ¿Tamashtahapallpotsiatsinasha ogirtachich?tsinacha ogirtamam varitasha.Ashiri yovamad tpots oro ashkana

anomad Apall vanichparia atina.26Ashirocha, Apall tpotsia xapoayaro,

Vaani yov zadkana ano ashtapana,táragiya Apalli. Vaani vaanatsiyotaritam inachilliniya, táragiya.Táyaro, kiztisin kamozaa kasayarosin,vaanpatatin kizaptatin chchakanaya.27

sin,naya.sin, vaanamad chayarini vaanatsi kiyogyachakanaya. Ashkita tayokazillinaha.Vadari Apallia gatakanaya.

28Ashirocha, Apallia gatkosin,Apallsha: Vaani yachap yotarit takusina,táyaro, moxariam kinakana. 29

shishia ichigoro chinakusin, Yashigoshkis tachitkana; shabatkana. Vaanpatatintpotsia kiyog yachakanaya; támarak,shochik, yatsak, pachak, varatak,tamapigak, tpotsiava gichik, ashipichigoro ashkanaya. 30Tpotsia yotarittsiyatkosin, yotaritam inakana. MishaApallia natsakana. Tpotsia mantsiryámkosin kamasta ashkana. Magotarikokpat tsiyatkosin, vaanatsi ogirtakana.Magosh zapan chinakusin, piyartachiayaspatakana. Yotaritshishia chinakana.Vapariatssin kok da payokana;zinav ashkana. 31Magshartava takana,magoanamam zadkazillinaha. Magoashchinipa táyachosin,kanaya. Tpotsia chinakazillinaha;nayanimam zadkazillinaha. Kiyogyachakanaya. Kaapa kizpor yotaritanadtakana. 32Apall tpotsia yov ashkanaanoa vanitarcha; xaptariaha;cha. Apall vaniayantspa atita, tpotsshaanoa mazinaragitatssin, vad araginashayotari takanaya. Vaanipa vanichidaniya;

1

Page 313: Candoshi bible   new testament

313

ponikiazi, atana. Piyartachiatstamyotari tamam kis yaspatakana.shishigazimari oro chinakanaya.Ashirocha, Apall msagoro vanitariaha

atina. Yova yotari takana anomadvanitariya. Donna Isosomon magichtatkoch, kamogamam doncha, táshina.

———

Itaro tpots vaanamona vizporirini da kamogchiya atina.

2 1Ashpatam tpots atana; Ashirinovna kamogachshaparina, vatam

an tpots tamapari ashirori da kizporyotarit takinava; atana. Itaro novshatáshina; tpots titatiya, vaana chayarinitaritamta. Vaa vanimam varitartamta.2Apall itsinsaro natstakiya. Vaniakcho

chiya. Tpots da kamogchiya, novshatina. 3Ovnarsin yotaritssincha atita,¿vaana yotarittam takova? ¿Apallpiyartachiava vaniakcho,taha da vánich? 4Misha, shiy gotishApallia niraksha. Apallsha chiyaa kizporchinako, da mosá vaniakiya.shia kasayamasa ato zanariya. ¿Ashirimayamshta chiy Apallia gatchich?5¿Mayamshta vad yotaritshishiachinachich? ¿Mayamshta gat gatashchich? Papcha, Apall chiyaaaraginash vanichiya. Isos yosorkoskacho, Apall tpotsia ichigorovanichiya. Magupa itsinsaro natstayaro,tatsamoritam vanichiya. 6Yotari takoanoa tsiyantachiya. Vanasir tako anoakis napchiya. 7Tpots vanasirinari tako,Apalligaz chinako, Apall:tishcha; orotamari tachsha. Shiyaachinakina, kis napkina, vatam vanasirtakshava; táchiya. 8Itaro, tpots Apalliakok kapiatkinari, piyari chinako,yotaritshishia kis payoko, Apallshakizpor nabkacho, ¿Mayamsha novaagataragsha? Shiyaa tsiyantakina. Na

shani yachachsha; kizpor vanichillpa,táchiya tpotsi yotari tako anoatsi.9Táyaro, tpotsia vanichiya. Tpots kiyogkachiychiya; sitatsti táchillinaya.Tpotsia vaniakcho,chiatsim vánich? Arapchiava tpotsvanichtamparia. Tpotsiats ichigorovanichima, Apall tiya. 10Itaro,sha vanasiri tako anoatssha: Shiyaachinakina. Kayon mapiyroni tapani,táchiya. Otiayshochiats,chiats tpots ichigoro vanasiri takana,anoatstam táchiya. Apall: ¿Tamarotaraganaya? táchiya. 11Apall tatsamorochinako, tatsamoritam vaniakiya. Da

rini kamogchiya atina.12

rini kamachtamarinia toyadayaro,Tpotsiriatsish nia tayaspatatar ashkosh,payochillinpa, táragiya. Itaro,arapchiats tpots tayaspatamam dakamachtaragiya. Ashirita, Apall tpotsiavaniakcho, tatsamoro vanichiya. TpotsApallia kamachtamarini yasaraginariashiro, yotari tako, Apallsha: Novaakoki yasaragitatish, ¿mayamsha dapayoragsha? táyaro, vanichiya. Mishatpots Apallia kamachtamarini dontamazintarosin anoa Apall: ¿Mayamshayotarit taksha? táyaritam vanichiya.13Tpots Apallia kamachtamarinimazinakta, da payoko, ¿nitati Apallksaha anoa napach? Itaro, tpotspayokinari kamachtamarini, anoaizooro Apall kispa napchiya. 14

chita tpots donta otiayshochsin, Apalliakamachtamarini donta mazintaro,ashpatam vanasir takana. Vaantarimagosh chinako, ashkanaya. 15VatamApall vaana tpotsia vanasir tamamtamagutako, An yotaritcha, misha anvanasircha tát ashko, tpotsia maguputsiakiya. Ashirocha yovaa yotaritatako anoa natstakiya. Yovaatssha

1 2

Page 314: Candoshi bible   new testament

314

vanasirimshi tako anoa natstaktamta.16Ashiri Isos vanimam koskacho, tpotsiaichigoro natstayaro, vanichiya. Tpotsyotaritshishiriniatsini kamapshikta,Isossha natstakcho, vanichiya. Apallvaana shigi tákcho, Isossha vanichiya.Ashirocha, tpots da minomtiyam

kamogachparia atina. Donna Isosomonmagich tatkoch, kamogamam doncha;nov siyaa táshina.

———

Misha, Apall iyashchiatstam otiayshochiatstamani vanichiya tina.

17Mazinagtsa;chia kamanchintspa.marini virkari kovishini kis payokaniya,vatam: Nimadparia Apall iyaa kisnapchiya; atiniva. Apalliatsimarichinaktana; atiniya. 18

marini kapog mazinaragoni, yasakani.Apall zadko anoa yasakani. Misha,yotaritshishia kamiran natstakaniva;vanasiria natstaktamaniva. 19Misha,tpotsiam Apallia magoanamam kamirantayaspatakani. Arapchiatstam tpotstayaspatakini.

20Tayaspatampantana atiniya.Magshartava tpots vaniakani. Lloraatamapari ashiro anoa vaniakani. Ashiriiyashchini Móysisarini kok kapogmagoanaragini; ichigoro yasakini;Novaam Apall kok pishtakiaha, atiniya.

21Itaro,rianiya ashiro,nia? Tpotsia tayaspatakitatiani,¿mayamshta da yaana magoankinia?Shuchirillpa atitatini,maniya. 22Ibagartarillpa atitatini, itaroyaana kis anoa zadkitamaniya.tsia natsaktatini, yotarita titatini, itaroApalliatsinasha nirkitamaniya.23Yaanatstana gichkoni, Iy Apalliakamachtamarini yasatanicha; gotiniatiniya. Ashirita da payokania.

Ashirocha ashko,tanicha táshina. 24Vatam Apall kokatova. Yovamad otiayshoch yotarittakana anomad piyartach tpots Apallianatsaksin, mantsir tsiyatkosin, Apalliachinamam gatkanaya. Ashirocha abashishtagat ashkoni, ¿tamaria Apall daiyaa otiayshochiatsini vánich? novatashina.

25Ashiriya, Apallia kok payokoni, dakapiatkoni, Apallsha iyashchia istachiya.Itaro, Apallia kok kapiatkoni, dapayokoni, ¿tamaria Apall istach?

chia nabiaro vanichparia; atashina.26Ashiriya, arapich tpots donta

Apallia magoanarago, magoankacho,Apallia kok payoko, Apallsha kischinachiya. Tiptsiriam inachiyaarapchiatsta tpotsi. 27

chini Apallia kok mazintaritatini, dapayokoni, Apall araginasha vanichiya.Itaro arapich tpots donta Apallia kokmazintaro, ashirita mazinayaro payoko,Apallsha kizpor istachiya. 28Iy

marini payoroni,tatini, ¿nitati anomon kaapana Apalliamtiptsiri kinatartaraginia? 29Apalliayadamarini payoktatich, itaro gotichkukiptich magoankoch, ¿mayamavanasiri? Itaro,nariya, Apallia kok izooro payokoch,annacha Apall tiptsiri. Apall Vani chiyaamagich yarkiya. Anoatsinacha Apall kisnapchiya. Tpots donta anoa kis napko,Apall anoa kis chinakiya.Ashirocha iy otiayshochini Apallia

kok da payokoni, Apall iyaa vanichiyatina. ¿Vatam iy sirotari mazinaraginiva?Donna Isosomon magich tatkoch,kamogamam doncha, táshina.

3 1Ashiriya, ovshtisin otiayshochyámkosin, novaa táchpasinaya.

¿Ashiri iy mayamaha otiayshochiam

2 3

Page 315: Candoshi bible   new testament

315

kinaragini? ¿Mayamonaha notsiatsiniktsoparaginia? gotpariniya ashiragini.¿Vatam Apall iyaa otiayshochiatsinivanicho atshava? táchpasinaya novaatsi.2Itaro novsha vaa: Tárintspa táchparina.Iyaa vaniakchita, ashirita,chiatsini kizpor chinakiya. Vatam Apalliyaatsima vaanatsi koko kamaniragova.Anomad iy otiayshochini kasironitakini; táchparina.

3Apall iyam otiayshochiamanivaanatsi kok kamaniragta, da ichigoronianoa payoragini. Ashpatamani Apalliakok kapiataragtatini, itaro ovnaApallina oro vaanatsi kok payokcho,iyaa otiayshochiatsini oro istachiya.¿Tamaria da istach; vatam istachimatáragova? Itaro yaantari vaa kokkapiataraginiya. 4

cha vayagichirirtichcha, itaro Apallgichtariaha. Vatam Vaana Apall atova;

Tpots ztaro novaa tsiyatki anoazorakcha táchilliniya. Nov tpotsiavaniakchori, ¿Izooro itsinsaronatstayarori, vaniakinava?Vaniakchori, Zoriarosh novaavaniaksha táchillinaya novaatsi;

táragiya Apalli. Yovaa tárago anoagichimam vanintaha.

5Itaro vaanari otiayshoch gichkonovaa táchparia; ¿Tamaria Apall novaavánich? Napa nov yotarit takori,tpotssha: Shiy yotarittishcha. Novnaanoa zadkiazi, táchparia. Ashiriya,novamad yotaritshishiri tpots Apalliakamiran magoanachpasinaya. Ashiri¿mayamadaha Apall novaa vaniakovánich? Vatam novamad tpots Apalliamagoankosin, nov Apallia istakpazashkinava; otiayshoch gichko táchparianovaatsi. Itaro novsha táchina; 6Doni,tárillpa. An kukoz sarichimamishcha;gichizcha ano. Otiayshoch zoorkinariato, ashiri tsaporonasshochia ichigorodontam vanimam varitakiya; atina.

Itaro Apall itsinsaro natstakcho tpotsiaichigoro vanichiya, atashina. 7Itaroovsha otiayshoch vadaritam táchparia;Novamad yotaritshishiri tpots Apallia

ria. Ashkori, Apallia ogirtakina. Ashiri¿mayamadshtaha Apall novaa vaniakovánich? táchparia otiayshochi tpotsi.8Itaro novsha atina; Tpots atinari ashirokizpor sarich sarich ashkiya, vatamyotaritshish vanasircha atova. Yovamadatana anomad vaana Apall kizporvanichiya; ¿yapiaha kamogach?Ashpatam tpots novaa mago gichkosin,Papor: yotaritshish vanasircha magatcha novaa tána. Vaani antiamasa.Nitati yotarit takoch, ano vanasiriaha.Yovamad ato anomad Apall vaniakcho,vaana yasachillinpa; atina nova.

9Ashiriya Isoschichis mazinagtsa.Ichigoroni tpotsini yotaritanadanitakaniya; da Apallia kok payokaniya. Iyotiayshochtatani piyartachia tpotsminamtiyam kasiriazini,roni yotarittamaniva. 10¿Apall kokamka?

Novapat minamtiyam tpotstatsamoro tariaha,

atcha Apalli.11 Vanasir tamam zadkazillinaha.

Novaa chinakazillinaha; orovchomari napkanaya. 12

nad takanaya;nari yotarit takanaya;yam tpots vanasir takazillinaha,atcha Apalli. 13Misha, tpotsvayagichirirnadsincha. Tpotsiatamapigakanaya.tam inakanaya.mari takana. 14Yotaritanadtsiyatstagat ashkana. Magoshllitari chinayarosin,tagat ashkanaya. 15Natsamamaritakana; páchar sistagat ashkana,atcha Apalli. 16Misha, oro tpotsia

3

Page 316: Candoshi bible   new testament

316

kiyog yachakana;naha. 17Oro kodartarsintakanaya; da mapiyrsin takana.18¿Apallia chakaha ponipontapo?atosin, mapiyrosin takanaya,atcha Apalli.

Apall zoorko atiya,niva. 19Daba yasartamsa, otiayshochtpots ichtaro Apallia kamachtamarinimazinaragana. Itaro, yasaragitatssin dapayoragana. Yovamad yotari taraganaanomad vanimam varitakiya. Apallvaniakcho ¿amiriaha otiayshochshtisinyámchillina? Ashiritam tpots ichigoroztaro yotaritanadsin zamarotarosinyámmam vaninttamtaha. 20¿Doshamagoankis? Nitati minamtiyam tpots,Apall novaa kis napchiya, vatamkamachtamarinia ichigoro payokinava;táchiaha. Támam pinasakcha. Itaro,Apall kamachtamarini magiatsichputsiakiya yotaritshishia yasamama.Mazinayaroch, Maa, nov tamakina,táchpachi. Ashiriya, yaanamadyotaritshishirinimadini Apall iyaavanichiya.Ashiri yovaa Apall tpotsia da

magotari vanicho anoa kamaniana.———

Itaro, zovallia, misha tsiyatssis kamachintspa; yovaa Apall chiyam

Isososh kamogamam vayarago anoa.21Natona Apall vazaria kamankiya.

Apall vaantari Isosomad vamin chiyaayotaritshishiriatsich yarkiya. Ashirimazinagtsa.Iy Apallia kok payopani atitatini,

xapoaragini. Ashirocha, yovamadxapoaragini anomad vaanatsi vip iyamistamam zaganiragiya. Isosomon maginitatkachoni, Apallsha chiyaa kischinakiya; iyam xarashish donshacha.Yovaa ashtacho anoa Apall vasinayasarago,

pani toyadaragiya, datoma Isos koscho.22,23Anoa na siyaa kamankina. Tpotsiniichigoroni yotaritanadani. ¿ChakahaApallpat tatsamoch? Doncha. Ichigoronipishtakaniya. Itaro, iy Isosomon maginitatkinariani, Isosomad vamin Apallshaiyaa yotaritshishirini izooromamarikapiataragiya. 24Donta yaanamadyotaritshishirini tovaparagoni, Apalliyaa magotari istakiya. Vaantari magoshchinayaro, Ipari vaana tovapachpa ato,ashiragiya. 25Apall Ísókirístoa iyamkamogshini zaganiragiya. Isosoayasinamon tapamtaragosin, kiyogkachiyiaro, tsiparagiya. Ashirocha, iyamvanimam varitakta, itaro Isosomonmagini tatkoni, Apall magiatsini Isospatorsiri tachigacho, mapiykiya. Ashirinatona tpotsini ichigoroni, YogparipaApall iyamad kamini ashiragiya,táchiniya. Siro Apall zitaminaanayanirago, natomasamam magotariyotaritshishia naparagiya. 26Itaro,natporomsha iyam Apall tpotsiaichigoro yarap ato, Isosoa tsipamamzaganiragiya. ¿Donnariya Isos tsiparago,ashiriaha chiyaa magiatsich yárach?Ashiriya chiy Isosomon magich tatkoch,

shiatsich izooro kapiatkiya. Ashirivaniashi izooro mapiykaniya yovamadiyam tsiparago anomada.

27Isosomon magini tatkoni, Apall iyaayotaritshishirini izooro bizakiya.¿Ashiriy: Apaa, novaa kis napagadama,vatam kukiatsish kamachtamariatsishizooro payoraginava; táchich? Doni,támam pinasakiya; vatam xapoakaniva.Yovamad Isosomon magini tatkinianomad iyaa yotaritshishirini izoorokapiatkiya. 28Tpots Apallia kok izooropayomam pinasakanaya. AshiriApallimon kamachtamarini maginitatomam doncha. Itaro, tpots Isosoamagoanko, anoatscha Apallsha izooro

3

Page 317: Candoshi bible   new testament

317

kis chinakiya. Ashirocha, anoarichinagtsa.

29Mazinagtsa;chiatsimani chínak? tpotsia ichigoroztaro chinakiya; 30tatsamoro chinakiya.Otiayshochini Isosomon magini tatkoni,Apallsha kis napkiya iyaatsi.sha tpots Isosomon magu tatkinariya,ksatam napkiya. Ashiri vaanadarichinakiya.

31Itaro siysta: Isosoa magoankoni,Apallia kamachtamarini yov Móysisarinikamachtarago ano ¿mayama payochich?Kpitada atcha; táchpasa. Vatam da

chiva; táchpasa. Itaro, támana tárintspa.Isosoa magoankoch, araginasha Apalliakamachtamarini payochchi; anchakizpor vanasiri atashina.

mani vayarago anoa pakchimkamaniana.———

Minoatssha araginasha kamanchintspa; yovaa chiy Apallimon magich tatkoch,

Apallsha chiyaa kis napko anoatsi.

4 1Isoschichis mazinagtsa, zitaminaaÁpará

chintspa. ¿Mayamadaha Apall Áparáriniatsini kis naparaga? Anoa nayasayanimani. 2,3ÁparámariniApallimon kizpor magu tatoragiya.Anomad Apall táragiya;

Áparám novamon magu tatorago,novsha Áparániatsi kapiataragori,gina,

táragiya Apalli. Nitati Áparámarini:Apaa, shiyaa kamachtamariatsishpayoragori, ashiri shiysha novaa kisnapagadama, táragiaha. Doni. Ashiriyovamad Apallimon magu tatoragoanomadari Apall kis chinaragiyaÁparámariniatsini. 4,5Natpor Apall iyaa

ashchitamtaya. Tpots da vaanamonavizpori magu da tatko,nari magu tatko, Apallsha vaayotaritshishini kapiatkiya. Oro ashkiyaichigoroatsich. Napa:yaroch, ovsha vanasir taravaztako,Nato: taravaztaragi anomad tovapadatachiya. Itaro Apalliam ashkiaha. ¿Nitatiyovamad Apallia kamachtamariniapayokich anomad Apall chiyaayotaritshishiriatsich tachigkiaha? da.Itaro, yovamadari Isosomon maginitatkini anomadamari Apall chiyaayotaritshishiriatsich tachigamamvaritakiya.

6Yovaatstam ati anoatstam Dápiyarinikamaniragiya. Tpots vanasiri tamamxapoayarita, Apalliatssha: Apaa,magiatsi tchigagadama, tákcho,Apallsha magoa tachigcho, kissha Apallvaa napcho, tpotssha mapiyshapatachiya. Dápiyarini táragiya;

7,8 Apall tpotsia yotaritshishirinitachigiaro, izooro bizakcho,tpotssha mapiyshaparia tachiya.

rini tachigiaro, doshatsiyatchova;

táragiya. Ashirocha Isosomonari magutatkoch, Apallsha chiyaa yotaritshishinikapiatkiya atashina.

9Mazinagtsa; ¿nitatiya Dápiyariniotiayshochiatsimari tsiyatkiaha?Ichigoroa tpots Dápiyarini tsiyataragiya.Vatam vaana Apall atova; Áparámarininovamon magu tatorago, novsha magoatachigaragina; táragiya Apalli. 10¿Nitatiyovamad Áparámarin vanotsiaktsoparago anomad Apall magoatachigarag? da. Donimasta ktsoparo,Apall yotaritshishirinia kapiataragiya.11Napa: Apall ichtarita Áparámariniatsiyotaritshishirinia kapiataragiya.Anomonnacha: Notsiatsish ktsopagi,vatam shiyaa tpotsirinava; táragasha

3 4

Page 318: Candoshi bible   new testament

318

Apalli Áparámariniatsi. ¿NitatiÁparámarini vanots ktsoparago anomadApall magoa yararag? da. Itaroyovamad Apallimon magu tatorago

ragiya. Ashirocha iysha Áparámarini

koni, Apallsha iyaa magiatsshitiniyarkiya. Iysha donta notsiatsiniktsopkoni, Áparámarinchichtanicha,táchiniya. 12Otiayshoch tpots vanotsktsopama, Áparámarini tamapari ashiroApallia magoanko, Apallsha anoamagoa tachigiya. Áparácha, táchtamsinaya. Ashirochaktsopamam yosor chinarintspa;Apallimonari magis tatogtsa nov siyaatáshina.

13Áparámarini Apallimon magu

rinia tachigaragiya. Shiaro, Áparániatsini Apall: Ichigoro tsaporonasshiyachchiam gotariti panachintspa;táragiya. Nitati yovamad Áparámarinikamachtamarini payorago anomad Apallpanachintspa táragiaha, doni. 14

tamarinimad atinariya, Apallshamagotanaparia táragiya. Iyamshaashiritamta. Apallsha magotari iyaaistamam zadkiya. Yovamad tpots Apalliakamachtamarini payoko anomad Apallmagoa tachiginariya ashiro,niya Apallimon magini tatkini. Itaroashkiaha. Vatam yovamad novamonmagish tatkish anomadari yarchillpatáragova. 15Mazinagtsa; Apallimonkamachtamarini magich tatomampinasakchi kamogamama. Kamachtamadonnariya taro, mapiymam varitariya.¿Mayatsiaha kapiatchich? ¿Itaro vatamtarova? Ashirocha tpotsich kamachtamapayomam pinasakoch kapiatkachoch,anomad Apall tsiyantayaro, vanitariya.

16Itaro, Apallimon magini tatkoni,anomadari iyaa magoa yarko, istakiya;

vatam istachintspa táragova. Vaanazadko, tpotsia ichigoro istakiya;iyashchia otiayshochiatsini yoviniApallia kamachtamarini yasakini anniistakiya. Misha piyartachiatstamistakiya. Magotari chinako istakiya.Chiy Áparámarin tamapari ashiritammagoankoch, Áparámarinchichtanicha,támam varitakiniya.

17Vatam Apall Áparámariniatsitáragova;

Arapich tpots zapan, Áparáchichtanicha, ayamta shiyaaantachillinaya, Áparámaa,

táragiya Apalli. Apall táyaro, Áparárinsha: zorakcha, táyaro, Apallimonmagu tatoragiya. Iysha Áparámarinitamaparia ashiro magoankinarianiyaashiro, Áparámarinchichtanicha támamvaritakaniya. Ashirocha Apallimonkamachtamarini magich tatomampinasakchi kamogamama; nov siyaatáshina.Mazinagtsa; donta Áparámarin vip

vanintarago, ashirita yovaa Apall táragoanoa payoragiya. Apall tarashipancha;tsipariatsta itoyamatariya; táyaro,Apallimon magu tatoragiya. 18AshiriApall Áparámariniatsi:

Vachinatatish, tsiparpaz ashiroshtakosh, ashirita iparinachsha;iparish tachiya;nichiya,

mag táragiya Áparámariniatsi.Áparámarinsha Apallia kok payoragiya.¿Tamaria ashchich? táragiaha, doni.19

chi? táragiaha. Apall tarashipancha;táragiya. Áparámarini masachirinizapanta, misha vizallsha Sárarinimasachirini zapantam mipshimona,tsipámam varitaragita, ÁparámariniApallia kok magoanaragiya. 20,21

ria Apall ashich? táragiaha. Itaro,Apallimon araginasha magu kizpor

4

Page 319: Candoshi bible   new testament

319

tatorago, Apaa, shiy xaptariazish,ichigoro shiyam kamirana, vatamtarashipanshava, ato,giya. ¿Tamaria Apall vaanatsi kokkapiatach? ¿Tamaria ashtachima táyaro,da ashtach? táragiya. 22Ashirocha Apall:Áparámaa yovamad magu tatkoanomad magoa yariallina; táragiya.23Nitati Áparámariniamtaha tsiyatssiatoyadarag, da; iyamtam magoanamamApall toyadaragiya. 24Itaro, Apall iyaanovaa magoanpana ato, Áparámariniatsikamaniragiya. Vatam iysha Apallimonmagini tatkoni, yovamon korakarini Isostsipariatsta itoyamataro anomon,ashirocha anomad Apallsha chiyatstammagich tachigkasha. 25Iy yotari takanianomad Apall Isosoa topcharagiya.Itaro,mam Apallsha Isosoa itoyamaragiya.Ashiriya, Apallimon magini tatkoni,Apallsha iyaa yarchiya tina. Ashirochaanori magoanagtsa nov siyaa táshina.

———

Misha, yovaa Apall iyaa kis napko,natsha da pazikorini, Apallpat

mapiyroni takani anoa kamanchintspa.

5 1

chiatsini yararago,roni takaniya.monni magini tatkoni,kani Apalliatsi. 2Ashirocha Isosomonmagini tatkoni, Apallia dosha pazikani.Vatam Apallia tatsoyayaroni iyaa kisnapkova. Apall iyaa chinakiya,ashirocha Apall oro iyaa istachiya tina.Ashiri na in magini kisshita; oroApallish kis tachiniya atiniya. 3,4Itaro,da anomonari magini kisa.tam kiyog kachiykini anomontammagini kisa. Vatam kiyogonashakachiyiartatich,chiva. Donna sabaytakoch, araginashaApallia magoankoch, chiysha Isosoam

kis kotachchia chiyaa itoyamamama.5Itaro, da gotaritich kotachchi. ¿Antatimago atiaha? zorampatari atiya. Vatamiyaa kizpor chinako Vaanatsi Vani iyashmagini tapshtokova. Ashirocha, oroApallosh kis tachiniya; atashina.

6Mazinagtsa; yaani kamogamampinasaragini. Itaro Apall iyaa chinarago,ivash zari varitakcho anosh Isosoazaganirago, yotaritshishpaniamanitsipáragiya. 7Chiyna tpotsiam vamintsipachiazini, doni. Oro tsipaniatsichpachidtarchi. Tpotsia kizporita chinakoch,tsipaniatsich pachidamana pachidtarchi.8Itaro, Apall iyaa kizporcha chinarago. Iyyotarita takoni, anomad da Apall Vipaapachidarago, tsipámam zaganiragiya. 9Iysiro yotaritamontatani, Apall iyam zapanistarago, ¿natonashtaha; Isospatanashaorsiri chiyaa tachigkacho, Apall chiyaavániach? Vatam Apall iyaa Isosomadvamin chinakiya. Isosomonpa chiykamogachchi.

10Vatam Apall vaana iyaa odararimontatárashia vayaragova vaanshota. Yovamadvip Isos tsiparago yosor támarago anomadna misisinashacha vaamatanasha tiptsirkinaragoni, ashiri kaapanasha chinakiya.Ashirocha na in iy kamogamtanichaatoni, magoaz ksashish payokshiniya.11Isosogaz vamin Apallpat tatsoyayaroni,Apall iyaa mapiyragasha; anorisha kischinaragiya. Ashirocha, iysha shabatkini.Apallia vapparia tiniya.Ashiri yovaa Apallpat mapiyroni takani

anoa kamaniana. Ashiri anori chinagtsatáshina siyaa orómanshochiatsis.

———

Misha, yovaa Atágarinimoni yotaritshishia iyaa topatstaragita,Apall iyaam Isosomon tarashishvayarago anoa kamanchintspa.

12Ashiriya, zovallia, mazinagtsa.Sirotamasa zitaminarini Atágarini

4 5

Page 320: Candoshi bible   new testament

320

Apallia kok kapiataragiya. Kapiatiaro,yotaritarago, tsipats topatstaragiya.Minamarita tpots yotaritarago, iyamshaichigoroamshitini yotaritshishiatopatstarago; tsipats iyashtam kosarago.13

tamarini yadacho, oro tpots ichigoroyotaritanad taragana. Itaro Apall

giya, vatam da kamachtamariniatsinimazinaraganava. 14Itaro, yotarittaragusin, tsiparagana. Donta Atágarini

marinia kapiataragsin, itaro yotarittaragusin, tsipamana tsiparaganaya.Atágarinshini tsipats chtarago, dapastako, orotari tsipatsiptarosin,

tar ashirago; yaanamad chayarinitsipatsiptagatoni takaniya.Nitati Isos Atágarini tamapari

ashiragiaha. 15Atágarini Apallia kokkapiatiaro, tsipatsia iyash ichigorotopatstaragiya. Atágarini tsipatsiavayaragita, Isossha tarashia orotamashiaiyam vayaragiya. Isos Atágariniatsinivaamari kasiriya. Iyaa ksomish chinarago,nayanirago, tarashish orotamashia iyampanaragiya. 16Atágarini minamta, Apalliakok kapiatiaro, Apallsha Atágarinimadanitpotsia ichigoro vaniaragiya. ItaroIsosomad ashkiaha. Tpotsini zapantataniyotarit taragoni, Isosomad vamino Apalliyaa yotaritshishiriniatsini kapiatiaro,iyaatssha kis napkiya. 17Ashiri tpotsminamtata,giya. Itaro, Isosomon minamtamontatarashish orotamash Apall panaragiya.Atágarini yotari tarago, Apallsha tpotsiamztaro vaniashish vayaragiya. Itaro,Apallsha iyaa nayanirago, Isossha iyaamkiyog kachiyarago,ragiya. Iysha Isosoa magoankoni,Apallsha iyaa kis napiaro, tarashiamaniorotamashia panaragiya; Isospata

tarashish orotamari kasiro tachini.Korakpaz ashiro iyaa inayaro, vaanpatakis tachiniya.

18Ashiri Atágarini minamtata tpotsiashoniaro topatstaragiya, vatam vaanaminamtata Apallia kok kapiataragova.Itaro, Isos minamtata tsiparago,tarashshiamani ichigoroamanikasaragiya. Ashirocha, Isosomon

shirinia izooro kapiataragiya. 19

tam, tpots minamarita yotaritarago,yotaritshishia shoniaro topatstaragiya.Itaro, Isossha minamtata Vaparia kokpayorago,mani kasaragiya. Ashirago, Apallshaiyaa yararago, iyaa kis napkiya.

20Apall:niatsi yasapana ato, sirotamasa vaanatsikamachtamarini kamaniragiya.Kamaniaro, Móysisarinsha anoayadaragiya. Tpots mazinayaro, magoputsiayaro, yotarittana, táchillinpa ato,Apall kamachtaragiya. Ashirocha Apallkamachtamarini iyaa yotaritshishiriniputsiaragiya. Itaro Apall iyaa ksomishchinarago, araginasha nayaniragiya.21Siro yotaritshishish pzapaniarago,tpotsia kasiyaro,shimon tsipataranaya. Na ashikshitaha.Apall iyaa ksomish chinako, nayaniko,vanasir tapana tiya. Ashiri Isosmagiatsini yariaro, iyam tarashshiaorotamashia vayakiya. Isospat orotamaritachiniya, vatam Isos vaamari kasirova.Ashiri yovaa Apall iyam tarashish

orotamashia vayarago anoa kamaniana.———

Misha, táchintspa; ¿tamaria yotaritshishia chinachini? tina. Vatsta; anoa

chinarintspa nov siyaa táshina.

6 1Ashiriya, vatam ashpatam tpotsatanava; Varitakcha, vatam yotari

takchoch, Apallia:

5 6

Page 321: Candoshi bible   new testament

321

dama, atoch, tachigova. Chiyaanayanikcha. Ashiri yosor chiy yotaritakoch, araginashapa chiyaanayanichiya, atanava. 2Doni, ¿tamariaIsoschichich ato anoa payochich? Apalliyaa yotaritshishiriniatsini tachigiaro,kapiatiaro,shia chinachini? Isos iyam tsiparago,iysha magini tatoragoni, yaanapaztsiparagoni ashiragani. Ashiriashiragoni, ¿tamaria yotaritshishoshtachich? Pinasakshtiniya. 3Daba yasasa,Isosoa magoankoni tpots iyaa Isosomonichomakiya. Isos novaa yotaritshishiakapiatamam tsiparago atoni,niya. Isospapaz iponoroni tsipakpazashkiniya. 4Ashirocha táshina; Apall

giya. ¿Tamaro Apall ashiraga? Iyamvanasir tamam ashiragiya. AshirochaIsosomon chomakoni, Isospaziniashkitamaniya. Vatam Isos tsipayaro,tomanaragsin, támiaro, chiyzayaro,shitogaragiya. Iysha, yovini magoankini,ashikpaz ashkitamaniya. 5Ashiri yovinimagoankini anni Isospapaz iponoroni,yotaritshishia kapiatamam tsiparagoniashiragoni, Isospatatam orotamaritachini.

6Daba yasaraniya, Isospat tsipampazashkini. Isos yasinamon tstsamontsiparago, Apallsha tarashshiatsinisirapchia izooro kapiataragiya.Ashirago, ¿tamaria yotaritshish iyaaorotari kasistar ashtach? atina.7Tsiparagpazini ashiragoni, iyaa

shia mapiymama. 8Itaro Isospattsiparagpaz ashiragoni, nimontarashshiatsini kaniaschiri Isospatarishaoro payochiniya. 9Napa; Apall Isosoaitoyamarago, ayamtatiya yosortsipachiaha;cha. 10Isos tsipayaro, yotaritshishiaizooro kapiatamam tsiparagiya.

Minamari tsipayaro, ¿mayama yosortsipako tsipach? Vatam Isos támiaro,orotamari Apalliamsha takiya. 11Ashirisiysa shigtsa. Magishis chinayaros,yotaritshishia izooro vatsta táyaros,tarashia sirapchia mapiyros,narisha tagtsa. Vatam Ísókirísot iyamtsipayaro támaragova. Ashiri Isosomonvizporirini tachiniya. Ashirocha,tarashiatsis sirapchia mapiygtsa novsiyaa táshina.

12Paptsa, yotaritshish siyaakasiayantspa tina. Kizportagtsa.¿Mayama yotaritshishia chinachich?Vatsta. 13Notsiatsis Yashigoa pchidagtsa.Vatam yotaritatsim kamachtakova.Itaro, Apallia notsiatsis pchidintspa.Shiyamari tapi, tarashiatsimarikaniaschia payomam zadkina, tágtsa.Vatam Isospata vashonad támaragpazashiraginiva tarashiamani kaniasichyamama. 14Atinariasa, yotaritshishdosha siyaa kasichiya. Siro yotaritshishsiyaa kasirago, Apallia kok payoyinitáragitatis, xapoaragsa. Itaro, natonaaIsosoa magoaniaros Apallsha siyaa kischinako, ¿tamaria yotaritshish siyaakasich? nov siyaa atina.Ashirocha tarashiatsimari kaniaschia

payogtsa nov siyaa táshina.———

Misha, yovaa siro siy orómanshochis yashigchichimontatis, itaro natsha

Apallsha tiptsiris takis anoa kamanchintspa.

15¿Ashiri tamachiazich? ¿Yosorkanapiaroch, Yashigosh tachitchiazich?Vatam na in iyaa Apall nayaniko,magotari istaragiya. ¿Ashiri yotaritamam varitachparia, táchich? Doni,¿tamaria táchich? 16

mam zadaksa? ¿Chakatsi korakariamisinaksa? Sana sagtsa. Vadaya Yashigoshtachitamam zadkinariasa,

6

Page 322: Candoshi bible   new testament

322

riampa kinatssa. Vadaya Isosshomaritachitkachinariasa, tiptsiriam kinatssa.Itaro, Yashigosh tachitkos, Yashigoa kokpayokos, yotari tatssa. Yashigoshtachitkos, sana tsipatsia yachatssa. Itaro,siyna Isosshomari tachitkos, vaa kokpayokos, tsasiri tatssa. Ashkinaris, Apallsiyaa kis napchintsa.

17Itaro, zovallia Apallia vapparia tina,yovamad Isosoa magoankis anomada.Siro Yashigu siyaa kasiragita, natushaIsosoa chinaksa.gos, shabatiaros, zoromarpatispayoragsa. 18Apall siyaa Yashigoshtachitamam itotsiragiya. Natonavanasiririsha tamam chinaksaApalliama. Vatam Apalliamarishaksotaksava.

19Itaro, siyaa magiatsis putsimamzadkori, kamirana anoa kamanchintspa.Mazinagtsa;gos, anogaziri támararagsa. Yotarittaragos, araginash araginash ashiragsa.Itaro, natusha Apalliatsimari chinagtsa.Vanasir tamam zadkos, Apallia kokaraginasha araginasha payogtsa.Ashkos, Apalliamari chinakos tatssa.Tsasari tatssa.

20Siro yotaritshishia chinaragos,Yashigshomari tachitaragos, vanasirtamam mapiyragsa. 21Itaro,shish mayam vanasiria? Vanasiriaha;vatam yotari taragis anomad paziksava.Vatam ashkoch oro tsipatarchiva.22Natusha dosha yotaritshish siyaakasikastachiya. Itaro, Apalliamari takos,tsasiri tatssa. Anori ashishtar ashkos,Apallsha siyam tarashish orotamashpanachiya. 23Itaro, tpots yotaritatsimarichinako an tsipakcho, vaana yachchiya.Itaro, Apall iyam tarashshia magotaripanakiya. Yovamad Isosoa magoankinianomad tarashshia orotamash panakiya.Ashirocha yotaritshishia izooro vatsta

tágtsa; nov siyaa táshina.

7 1Isoschichiatsis magiatsisputsimama pidanakpaz ashiro

tayaspatachintspa.Móysisarinia kamachtamarini

yasaktampasa. Tpots vad kchitanariya,anoa payomam varitariya. Itaro, tpotstsipakcho,paz ashkiya. Daba anoa yasasa.2Mazinagtsa; Móysisarini virkari atiaha;Kiz vazarall tarinariya, anori ksotachpa,tiya, itaro vazarall tsipakcho, llitaritshakamoz ksotamam varitariya. 3Ashirochadatoma vazarall tsiparo llitari tpotspakinariya, yotarit tako; ibagartakiya.Itaro, vazarall tsipakcho, yosorzaralliaro, ¿chakaha tsiyatach? Vatamkamachtamarin sirapoch pastayallova.

4Ashikpaz ashiritamta siyama Apallsirapoch kamachtamarini; siyampastayalliya, vatam Isosshomaritachitaksava. Isos siyam tsiparago,siysa Isosoa magoanaragos, Isospatvashonad tsipakpaz ashiragsa. Tarshishsirapoch pastayalliya. Ashiri natushaApalliam vanasiri tapani atos, Isosoaksotakpaz ashiksa yovaa Apallitoyamarago anoatsi. 5Siro Apallkamachtamarini yotaritshishiapayorintspa táragita, ashirita yovarizadaragani anori payoragini; yotaritaragani. Ashirocha Apall iyaatsipatspa vanichintspa táragiya. 6Itaronatona Isosoa magoanaragorini,vaniashshia kamogaragani, vatamIsososh tsipakpaz ashiraganiva. SiroApall kamachtamarini iyaa kiyogyacharagiya. Itaro natusha maginiyariaroni, Apall Vani iyaa istako,Isosoatsimari kis chinakaniya.Ashiragocha, Apall kamachtamariniiyam pastaragiya.mari tachitkiniya.Vapparia kamaniana yovaa siy

orómanshochis Apalliam tiptsiriskinaragis anoatsi.

6 7

Page 323: Candoshi bible   new testament

323———

Minoatssha kamanchintspa, yovaa Isosoa magoankitatini, yotaritshish iyaa oro

kasimam zadko anoatsi.7Mazinagtsa;

tamarini iyaa yotaritshishia chinarillpa

niya, vatam yotaritshish iyaa orokasimam zadkova. ¿Donnariya táragoashiriaha yotaritshishia natstaragini?Ashiriya, ¿Apall kamachtamariniamchiazich? Yotaritparia, vatamkamachtamarinia yasaragoni,sha yotaritshishia nazadaraganiva.Kpitada atcha, ¿táchich? Doni, ¿tamariatáchich? Vanasircha kamachtamarini.Vanasiri tamam vaniakiya. Napadonnari kamachtamariniatsi yasaragori,yotaritshishia dontam natstaragina.Apall:rillpa; táragiya. Ashiri yovamad abtárago anomad novsha támarashiamagoanaragina; yotaritcha táragina.8Itaro, anoa kukoz mazinaragori,magishi yotari chinaragori,gori, maachigaziri kapog támararagina.Apall kamachtamarini donnariya ashiro,mapiyragparina.tamarini magiatsi putsiaragiya tina.Tpotsich ichigoro ashimanadichcha.9Misha, llortamasi mapiyrori taragina.Itaro, Apalliatssha kamachtamarinimazinayarori, yotarittana, tsipachidayotaritshishimona, táyarori, doshamapiyrori taragina; magi mantsaragina.Tpotsich ichigoro ashimanadichcha.10Sirotamasa Apall tpots vanasir tapanaato, Móysisariniatsi toyadaragiya. Apallvaana toyadaragita, vanasir tapanatáragita, novani payomam xapoaragina.Vaa kamachtamarini kapiataragori,Móysisarinsha kok novaa topchakpazashiragiya, vatam yotaritshishish novaatopantsaragova. 11Kamachtamariniatsiyasaragori, novanitari vanasiri tapi

táragina. Itaro,gina. Vatam tpotsich pinasakchiva.Xapoaragina; ashiri yotaritshishiachinaragori, yotari taragina. Ashiragianomad Apall tsipatspa novaavanichiya; táragina. 12Itaro, ashirita,Móysisarini kok vanasircha tina.Itsinsaro iyaa kamankiya. Vanasirkamachtakiya. Vatam Apall vaanatoyadaragova. 13Ashiriya mazinagantsa;Apall kamachtamarini iyam yotaritcha,vatam iyaa topchatarova; ¿táchiazich?Doni, ¿tamaria táchich? Apallyotaritshishia kizporcha yotarita tárago,tpots anoa magoanpana ato, anoam

shia putsimama. Magiatsini putsiarago,yotaritshishia natstaragoni, yotaritchaatiniya.

14Ashiriya,cha. Oro payoda atcha, vatam Apalltoyadaragova. Itaro, iy tpotsiniyotarittanadanicha. Iy oro yotaritshishiachinakani.takpaz ashkiya; oro iyaa kasimamzadkiya. 15Apallia kok payopaniatitatini, itaro pinasakani. Yotaritshishiavatsta yotarittariama titatini, anorishapayokani. ¿Tamashta ashkini? tiniya.16Ashiri Apall kok vanasircha tini,vatam chinakaniva; payopani tiniya.Chinaktatini, yotari takani. 17Dontayotaritshishia zadkoni, ashirita yotaritashkini.niya; yotaritshish iyaa kasikiya. Iyaatsotakpaz ashkiya. 18Misha iyashvanasir tamam vanintaha. Oro kamiranyotaritaa chinakani. Vanasir tamamzadkitatini, itaro yani xapoakani.¿Pinasakaniva? Vanasir tagsi titatini,oro pinasakani. 19Yotaritshish iyashtarataravo, machikpaz ashkiya.Ashirocha yotaritshishia vatsta titatini,anorisha tominkini. 20Ashiri magishiniyotaritshishia kaapa gatkini. Itaro, yani

7

Page 324: Candoshi bible   new testament

324

vanasir tamam pinasakani; yotaritshishiyaa kasikova.

21Vanasiri tapani titatani,shish kasiko. 22-25Kaapa magishinizoromarpatini chinakoni, Apall kokchinaktatini pinasakani,rini pishtakova. Vanasiri tapani titatani,pinasakani. Yotaritshish iyaa kiyogyachakiya. Iyaa mochchoriam inakiya.Magishini taratarav ashikpaz ashkiya.Sitatstia. Kiyog kachiykini. Yotaritshishiyaatsim kasikada, vanasir tapaniatitatani. ¿Chakaha iyaa tapachidach?atinarianiya,chidaniya; táchiniya. Anomad iysha:Apaa, shiy kizportishcha, vapparia,táchiniya. Korakarinimoni Ísókirístomonkamogamam varitakiya. AshirochaApallia ogirtakaniya; nov siyaa tina.Ashiri yovaa yotaritshish iyaa oro

kasimam zadko anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Apallimon Vani vanasir tamam varitakani anoa kamanchintspa.

8 1Iyaa oro vanimam varitakta,ashirita Isosomoncha kamogkini.

Isosomad vamin Apalliam vipkinaragoni,htaha. 2Apalliam vip kinakchoni, ApallVani tarashishia kaniasich iyampanakiya. Ashkacho, dosha Yashigoni iytiptsirini. Apall yotaritshishia iyaaitotsko, yotaritshish dosha iyaa kasikiya.

chiya. 3

tamarini payomam zadaragtatani,xapoaragini. Yani kamogamampinasaragini. Itaro, Apall kamogshishtaap ato, vaana vipaa zaganiragiya. Isostpotsiam kinayaro, iyam kaminni kiyogkachiyaragiya. Iyamad yotaritshishirinitovapamam Apall vipaa topcharagiya.Isos orsir parogarago, tsiparago, iyamkamogshini ashiragiya. 4

riatsi payopana ato, Apall ashiragiya.Ashiri Apallsha Vani magiatsini putsi’putsi’ ashishtar ashko anoa ayo toni,Apalliamsha takani. Itaro, tarashiatsinisirapchia payokoni, ancha pinasakani.5Vatam chiy tarashiatsich sirapchiapayokoch, yov chana zadkich anoatsimpayotarchi. Itaro, tarashshia kaniasichpayokoch, Apall zadko anoatsimpayokchi, vatam Apall Vani chiyaamachkova. 6Apall Vani iyaa magiatsiniputsipotstar ashko, machikpaz ashko,anshori tachitkoni, iyamsha vaniashishdoncha; mapiyshish iyam vayakiya;tarashshiamich oro payochchi. Itaro,chanamona vizporirich takoch, tsipatsiachana yachachchia,tsich kanatsipachchiva. 7Yovaa chanazadkich anoatsimari chinachinavashkoch, Apallia kodartakpaz ashikchi.Anpat oro mapiakoch, Apallia kokpayokiazich; payomam pinasakcha.8¿Ashkich anoa tamaria Apall kisnapach?

9,10Apall Vani siyash izoorinariyatako, Apallchichtischa. Itaro, da ApallVani tpotsish izooro tako, nitati an tpotsApallchichiaha. Itaro,cha; vatam Isos siyash takova. Notsisyotaritshishimad tsipamana tsipakchita,kanis orotamari tachiya; vatam Apallsiyaa magiatsis tachigaragova. 11

chitatis,chintsa; vatam Isosoa itoyamaragova.Apall Vani siyash takinariya ashiro,siyaa itoyamachiya Apalli.

12Ashiriya, Apall iyaa Isoschichiatsinivaama tiptsir inayallo, ¿mayamshtahaYashigosh tachitchich? ¿mayama yotaritachich? Vatam Isos iyam kaminnikiyog kachiyragova. 13Yotaritanaritakos, Apall siyaa kapiatchiya. Itaro,Apallimon Vizporirini yotaritshishiaizooro vatsta atos, orotamari tatssa.14,15Yovaatsimari tpots Apall Vani

7 8

Page 325: Candoshi bible   new testament

325

machko an Apallchichcha. ¿Siro Apalliatamaraginiya? Mchach opatoronariaponikusin, tamatarparia ashiraganiya,Apallia poniraginiya. Vatamyotaritshishpanimonniva. Itaro, natonaaApall vaanatsi vipampaz ashiro iyaainarago, Apall Vani iyash pshtokcho,dosha Apallia ponikoni, iysha Apallia:Apaa, támam varitakaniya. 16Ashirocha:Apalltana vipi, atoni, ovsha Apall Vaniiyash tako an, zoraktischa,tischa, táchiya iyaatsi. 17Ashiri zapshinaApallish kizpor tachini; kisshapariatachiniya. Iyaa pachidkiaha doni.Tatsamoroni Isospat tachiniya. VatamApalltamani vipiniva. Nish sitaronasishIsosogaz vamin kiyog kachiykoni, ovshakoskacho, korak ashironi Apalliptachiniya.

18Ashiri Isoschichini kiyogotatikachiykoni, ¿mayamshtaha magichmantschich? vatam shamagashishtachova. Natomari sitaronasish kiyogkachiykiniya; itaro Isos koskacho,Isospa Apallip takchoni, orotarishapariakis tachchi. 19Anoam kis kotakaniya iya.Yosor Isos koskacho, Apallini vipiniovapat vashonad korak ashironitachiniya. Tsaporonasish maachiichigoro Apall tinarago an anoamtamkotakiya. 20-22

rini ichigoro tsipatsiptar ashkiya.Maachi ichigoro kochakiya. Sirotamastakiyog kachiyshish chtaragiya; na inanoritam kiyog kachiykanaya. Ashirimaachi ichigoro Apalliam kotakanaya.Istagasida atssincha. Ashiri zapshinaApall ichigoro kaniaschiam tinachiya.Apallchichia korakam inakcho, ichigoromóchashimash tinachiya. Anoamshakotaktamsinaya.

23Iysha anoamtam kotakaniya. Isosmosá kosachpa,mash kinagsida, atiniya. Isosopkárkachoni móchashimashiam iyaa

inachshitaya. ¿Vaanatsi Vani iyashtapshtoyaro, iyaa tamariaha da vipamizooro inach? Ashiri Apallip Isospat kistachiniya. 24Vaanatsi Vip ichtaroitoyamarago, vanotsiam móchashimashtinarago, iyaatssha: Xamachi, Ipari

mash tinchintspa, táragiya. Iysha anorimagoankiniya. Donna notsiamanimóchashimash pishtako, ¿mayama anoagotich kotachich? 25Itaro vad iyampishtakiya. Ashirocha, Isos iyaayamacho anoam kis kotakaniya; dasabaytakani.

26Ashirocha, Apall Vani iyaa istakiyada sabaytamama. Yani pinasakaniya.Misha Apallpat tsiyatamam chiyaaistakiya. Tamantsakoni, ¿Amchiazinia?atoni, Apall Vani iyaa istakiya. Vatamvaana Apallpat minamari magoazchinakanava; ashirocha tsiyatamamkapog yasakiya. Apallpat iyam kizportsiyatkiya. Chiy anoa chinamampinasakchi. 27Itaro, iy mazinamampinasakitatani,kiya. Apallpat tsiyatko, Apall Vani iyamitsinsaro mashkiya, vatam magiatsiniyasakova. Apall zadko anoatsim ApallVani iyam mashkiya. 28Daba yasariniya,yovaa Apall vaana zadkacho anoaxapoamam vanintaha. Iyaa vaamatiptsir kizpor iposarago, iyaa izooroistakiya. Ashirocha, Isosoa magoankoni,Vaanatsi Van iyash pshtayaro, ovshaiyaa vanasiriam izooro inachiya.29Misha, vatam iyaa Apall vasinayasayaro, iyaa: Ipari Isos tamakavanasir tako, ashiritam izooro vanasirtachillinpa ato, iyaa iposiragiya. Ashiriiposiaro, Isosoam zóvall kinaragini. Iyaazóvallta, itaro Isos iyaatsim vaamarikasiriya. Vatam ov Apalliva. 30

sari iyaa Apall iposiaro, IparimoniIsosomon magis tatogtsa, táyaro, iyshaayo táraginiya. Yashigoa tatotsiaro, iyaa

8

Page 326: Candoshi bible   new testament

326

vipam inarago. Ashirocha Isos vaminiyaa magiatsini yararagiya. Shiaro, iyaa:Tpotsiriatsi ogirtachima; iparpatiIsospat korakam inachima, táragiyaApalli.

31¿Tamaro Apall iyaa istaka? Kizporiistakiya. ¿Chak Apallpat tatsamoch?Mayaa, Apall iyaa chinako, istako,¿chakaha iyaa kasiko kasich? 32

riaha Apall Vipaa Isosoa tsipon dapachidarago, iyam kiyog kachiyiarotsipárago, iyam tarashiamani pachidach?Isosoa chinarago ashiritam iyaachinarago,mam vanintaha. 33Apall iyaa iposarago,vipam inayaro, ¿chak Apallia: Tpotsirishyotaritssincha, tách? Atitatssin, ¿tamariaApall anoa mazinach? Vatam vaanamagiatsini yararagova. 34¿Chakaha iyaavaniako vánich? ¿Antati Isos iyaavánich?shirini tsiparagova. Tsiparagita, itaroyosor támaragiya. Támiaro Apallkorakam kizpori inayaro, Apallpatarishatatsamoro takiya. Anosh Vaparpat iyamtsiyatkiya. Ashiri iyam vanimam donchatina. 35¿Chakaha Isosoa iyaa tovalltach?Isos orotari iyaa chinakiya. Kiyogkachiykitatich, magich mantsakitatich,tpots chiyaa tamontakita, ¿Apall novaachinakiaha, táchiazich? Doni. Marizpatatakoch, zapiartatich takoch, tpots chiyaapachamam zadkita, ¿Apall novaachinakiaha, táchiazich? Doni. Isoschiyaa orotari chinakiya; da ayamtatikasachiya. 36Apallpania magusirotamasa Apall putsiayaro, ovshaApallpat tsiyatarago, zoorko táragiya.

Shiyamad kaminish iyaa pachamamzadkana, Apaa; ichigoro zarizadkana, táragiya. Opiahatspaziniashiro iyaa pachamam tpotszadkana;

táragiya. Yovaa tárago anoa zoorkoatiya. Ashiri iyaa Apallimad kok

pachamam zadkitatssin, ashirita Apalliyaa da ayamtati kasachiya; orotamarichinachiya.

37Ashiri anori magoanagtsa. Chiyaakiyog yachaktatssin, Isossha chiyaaksomish chinako, vizporirini panakcho,chiyamarit kasikchi. 38,39¿Tamaria iyaaApall natsach? Apallpat iy takoni,¿mayaha iyaa tovalltach? ¿Nitati Apalliyaa da chínak? Kizpor iyaa chinakiya,vatam iyam Vipaa zaganiragova.Ayamta iyaa chinamam pastachiaha.Tsipakchitatini, nitati chínashpastachiaha. Kchittattani takoni,¿tamariaha pastach? ¿Ashiri mayatsiahaponichich? vatam Apall iyaa chinakova.¿Tsipatsiatsta, tarashiatsta, misha

Apalliatsta vasodororia, Yashigoatstamochchoria ponichiazich? doni.¿Yotaritshish siro toshirago anoatsta,zapish toshikcho anoatsta,chiatsta, tsaposhchiatsta ponichiazich?Doni.Vatam orotamari Apall iyaa ksomish

chinakova. Apall iyaa patsisako, ¿chakaiyaa tovalltach? Ashirocha VipamonÍsókirístomon iyaa chinako, ayamta dakasachiya táshina.Ashiri yovaa Apallimon Vani kizpor

takini anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Apall otiayshochia kizpor chinarago, vaama tiptsiri inarago anoa

kamanchintspa.

9 1Ashiriya Isoschichis, mazinagtsanovaa koki; magishi chinakori,

Apall Vani magishi, zoraktishcha,táyaro, novsha anoatstam itsinsarokamanchintspa, vatam Apallchichinava.2Átana novaya;chigaz magi mantsakina kizpori;zadsimon kiyog kachiykina; vatamIsosoa gatkanava. 3¿Tamashta damagoankana? Isosoa magoanachillinpa

8 9

Page 327: Candoshi bible   new testament

327

atina. Ashirocha, Magoanpana tori,novanatsi tsipani da pachidki.chin magoankinarsin, novaatsina Isosvaani kapiatchida átana. [Itaro novaakapiatchiaha, vatam Apallchichinava;pinasakcha. Itaro gotariti zovalliatsiotiayshochiatssin ksomish chinakoritina.]

4

cha, vatam sirotarit zitaminaa vaamattiptsiriam inaragova. Siro Apall iyapatotiayshochpat tarago, machip ivaripApall kok kimarago, vaana iyashchishyakarago, husiniriniatsi paragosin,napoxtaragana. Anosh Apallsha: Novaakoki payokinariasa, oro siyaa vanasiristachintspa, táragiya. Apall vaanatsikok toyadayaro,mani zitaminarini panaragiya. Apallotiayshochiavatsini vaanats kisogirtamam tayaspataragiya. Ipariatsisiyap zaganchima, táragitamta. 5Apallzitaminariniatsini opachir chinarago,anoa ichigoro kamaniragiya;Istachintspa, táragiya. Iyaatstamllornoriatsini chinaktamta. Apall VipIsoso otiayshochish llortaragitamta. Isoskikiritcha Apalli; vaamari kasiro.Ogirtakoni, Shiy kizportishcha, Isosoa,oro táchinipa. Ashirocha, Apallotiayshochia kizpor chinakiya; táshina.

6Itaro,chia, tárintspa, vatam otiayshoch tpotsda ichigorosin Apallia tachitkanava.Nitati ichigorosin otiayshoch Apalliahatiptsiri, doni. Itaro yovaatsim ichigoroApall otiayshochia ashchima, tárago,anoatsimari tatsamchiya. 7,8YovaatsimApall vaana iposko anoatsim tpotsirtanatiya. Áparámarinchichi lloranorinizapanta, itaro ichigoro Áparáchichta itsottarallta, ¿antati ichigoroahakaapa Apall tiptsir? Vatam ApallshaÁparámariniatsi: Iparish Isák vatachakaapana shiya notsish, táragiya Apalli.

Yovamari Apall iposarago anomarikaapa Áparámarinchich tpotsi.Yovaatsim: Vatacha shiy notsish, tárago,anoatsim iposaragiya. 9Apall Áparáriniatsini táragiya; Minosh masachizooro tatsamkacho anosh vizporiripagachpasha; iparinachsha, táragiya.Izallish Sára kamoz tatsipchiya, táragiyaÁparámariniatsi.cho anosh tatsipiaro, Apall anoatsimiposaragiya Isákariniatsimta. 10

sha Isákarin vachinayaro, kizaayamayaro, vipam tsibon tinaragiya.Vizall Irípíakarini tsibon iviporo,tatsiporagiya. 11Itaro, datoma tatsiporo,datoma llortarsin, Apall vasinaminamari Akópariniatsim iposaragiya.Datoma yotaritshishia yasarsin, Apallminamtatsimari iposaragiya. NitatiApall: Incha vanasiri, in iposchima,táragiaha, doni. Vaana Apall zadkoanoatsim iposaragiya. 12Apall Iríniatsi: Iparish kozizimonchi an vatachanov chinaki ano. Kozizimonchita orozóvallia ivachiztamatsta kasichiya,táragiya. 13

giya. Táragiaha;Akópaa kizpor chinaragina. Itaro,Isávaa niraragina,

táragiya Apalli. Ashiri Apall Akótsim iposaragiya.

14Ashiriya, Apall yotaritparia,¿mayama ashirag; tamasha kanxoadatori llortaro anoa natsachich? atpasa.Doni, tárintspa. 15¿Apall Móysisariniatsitoyadako amaraga?

Novana zadkori, tpotsia iposkina.Yovaa tpots nayanimam zadkianoa nayaniktana,

tiya. 16Ashiri Apall vaana tpotsianayanimam zadko, nayanikcha. ¿Nitatitpots: Apaa, iposada, táyaro, Apalliposak? doni. Misha tpots: Vanasirtamam kiyog kachiyaragori, anomadApall novaa iposachparia, ato, ¿nitati

9

Page 328: Candoshi bible   new testament

328

Apall anomad iposak? Doni, vaantariApall tpotsia nayanikcho, anoaiposchima, atimada. 17Itaro, ApallParávriniatsini da ashiragiya. ApallParávriniatsini:

Nov shiyaa ipazapi atori, shiyaakorakam inaragina. Tpotsichigoro novaa yasapana atoriashiragina. Nov shiyaa kapogvaniakchori, tpots tsaporonasoshichigoro ztaro vizporiniatsiniyasachillinaya. Anoamcha shiyaakorakam inaragina,

táragiya Apalli.18Ashirocha, Apall tpotsia iposiaro,

nayaniko, anoatssha istakiya; tina.19Itaro, tpots ashpatam atpasinaya;

Vatam Apall vaana zadko, da iposkova.Ashiriy novaa kasarago, da iposarago,¿mayamshta novaa vanichida? ¿Ashiriyovaa Apall da zadko anoa chiytamaychiazich? atpasinaya tpotsi.20Itaro, siysa anoa tárintspa. ¿Tamariatpotsich Apallia yamchich? Nitati chiyApallpa varitariazich. Napa kiz moritsaakayatiaro, nitati morits: ¿Mayamshashiy novaa moritsam kayataksha? tiahada. 21Vatam kiz yovaa vaana zadkoanoa kayatariya. Vanasirimashkayatamam zadko, kayatkiya. Yottamaamagotari payomam zadko, yottamamakayatkitamta. 22Apall ashkitamchachiyatsi. Vapaz vaana tsiyantayaro,vizporirini toyamadamam zadkacho,vaniakcho, ¿chiy anoa tamaria vatsta;shirillpa táchich?Itaro, Apallsha oro nayaniko, da mosá

vanitariya. Apall vanipa tpotsiamkotarago, da mosá vaniarago, ashiritada magoankana. Tpotsia vanimamvaritakta, Apall nayaniko, kotakiya.23Itaro, iyaatssha vasina iposarago, davaniaragiya. Nayanishiam iposaragiya.Iyaa kizpor chinarago, nayanirago,vipam inaragiya. Ashirocha orotamari

Apallosh vanasirimshirini kispatachiniya; atiniya. 24

chiatsini ashpatam iposaragiya.tam tonariatsis ashpatatam iposaragiya.Vaana zadarago ashiragiya. 25VatamApallpan zitamin anoatstam vasinakamaniragova. Tonariamtamtis ApallÓsiyasariniatsi toyadakcho táragiya;

Piyartachiatsta tpots:tana, táchina. Yovaa da chinaragianoatstata: Siyaa ksomishchinaki, táchina. 26Yovari tpotsiasiyaa tpotsiriazi táragi anoatsta,natshacha tpotsirtana táchina.Ashiri tpots: Apall orotamaritataro ano arapchia tpots vipaminaragiya;niya;

táragiya Apalli. Ashirocha táragoanorisha arapchiatsis tpotsis ashpatamiposaragiya táshina. 27Itaro, iyaatsshaotiayshochiatsini Isáysarini vasinakamaniragtamta;

Otiayshochin zapantatssin, mazachtamaparia ashirosin, Apallvaniakcho,chilliniya, táragiya. 28Apall kukoztsibon payotariaha doni. Tpotsiaichigoro vanichima, tárago,¿tamaria da vanich? Magotáchiaha;

Isáysarini kamanko tárago. 29Ashirochasiro Isáysarini vasina natstarago;

Apall donna iyaa nayanirago, iyaatpachigaragparia. Itochiragiahadonnaparia. Napa, Sotómshoch,

tanada Apall tpachigaragova.Itaro, iyaa nayanirago, napkiya;

táragiya Isáysarini. Ashirocha Apall iyaaotiayshochiatsini nayanirago; machinovkatochichparia tina.Ashiri yovaa Apall otiayshochia

machinov vaama tiptsir iposarago anoakamaniana.

9

Page 329: Candoshi bible   new testament

329———

Misha, yovaa otiayshoch vaanitari da Apallimon magu tatoragosin, Apalliam

xapoaragana anoa kamanchintspa.30Ashiriya, ¿Apall tamaragiaha?

Piyartachiava tpots kis naparagiya.Donta Apallia kamachtamarini siropayoragosin, natusha Isosomon magutatkosin, Apall kissha napkiya. 31Itaro,otiayshochsha kapog xapoaragana.Apallia kok payoyani táyaritatssin,pinasaragosin, xapoaragana. 32YovamadApallimon kamachtamarini magutatoragana anomad kaapa Apallimonmagu da tatoragsin, xapoaragana.Vaantin pinasaragana; Isosoa kapoggataragana. ¿Tamaria Isosomadvatsipon iyaa Apall kis napach? atosin,kapog gataragana; tsiyantaragana. Chiypatobchia paktatich,rich,mana Isosoa magoanamama. 33Apallkok anoatstam kamaniragiya. Iparipatobich tamapari ashicha táragiya;

Otiayash vatsapon patobichpazgoatsish vayaragori ashirori,anomon xararagana tina.Totiapaz ashiragana. Itaro, yovtpots Iparimon magu tatkanaanoa tpazachiazi doni;chima,

táragiya Apalli. Ashiri yovari Apalltárago anori otiayshoch ashkanaya.

10 1Zovallia, mazinagadama.Zovalligaziavi otiayshochigaz

kizpor chinakina; zovalliamavi oroApallpat tsiyatkina; Apaa, shiyaa Iparishmagoanchillinpa, tát ashkina.2

ssin, itaro da itsinsaro magoankana;masatakpaz ashkana. Da kaapa magupamagoankana. 3Vaanatstin yaramamzadaragusin, Isosoa gataragana.Yaantari Apallia kamachtamariniichigoro payoyaroni, magiatsini

yarachpariniya táraganaya. Apall:Shanatsi yaramam pinasakish; itaro,Iparimadi yarchintspa, táragita,gataragana.

4Apall vaana:

giya. Ashiri Móysisarini kok Apallia Vipvasina kamaniragta, Isos tpotsiamkinarago, otiayshoch da natstaragosin,gataragana. Itaro tpots Isosomon magutatkinariasinaya, Apallsha yotaritshishiatachigchiya. 5¿Vaana Móysisarin amkaApallia kamachtamarini payomama?Atiaha; Tpots Apallia kamachtamarinipayokinariya, anomon tachiya. 6Itaro,Apallia Vip magoaniaroch, Apall chiyaakis napakcha. Ashirocha Isosoamagoaniaroch, kamiran kamogachchi,tina. Ashiri mayama magishichchinakoch; Magoanamam bamcha.¿Tamaria Apallip kárchich táchich?7Misha: Vachosh vantsosh pshtomampinastarich ashkitamana Apalliayasamama; ¿mayama táchich? Anoatámam pinasakcha,mam kamiranava. Isos Vaparishkayashino nish tsaposh kosarago. Misha,tsiparago tsaposh maporagsin,giya. 8Ashiriya, Apalliam xapoaktanatárillpa. Móysisarini anoa atitamta;

cha, vatam kukiptich kamirantsiyatakchiva.yaroch, da magoanchich?kamirancha,rini.

Móysisarini ato, Isosoa kok atiya. Nov:Isosoa magoanamam kamiranchaatitamana.

9Chiy vaanari:tana. Isos tsiparagita, itaro Apallshachanovam yotaritshishiri tapachidamamitoyamaragasha, zoromarpatich chiyatinariachi ashiro,tichcha. 10

9 10

Page 330: Candoshi bible   new testament

330

koch, kukiptich tpotsia kamaniaroch,Apallsha chiyaa kis napchiya; chiyaatapachidachiya. 11Vatam Apall: Yovaatpots iparimoni magu tatko, tpazachiazidoni, atova.

12Ichigoroats tpots Apall ashchiya.Tpots Apalliats: Apaa, istagadama;tpachidagadama ato, ayo táchiya.Ichigoro istakiya; kpachidaha.chiatstam istako, arapchiatstam tpotsistako ashkiya, vatam vaamari kasirova;minamtataya. 13Ashiri, ichigoro tpotsyov Apallia Vip: Isosoa, istada; shiyashkamogpi ato, Apallsha tatotschiya;tarashshia orotamash panachiya. AshiriIsosoa kamogamam tariya.

14,15Itaro otiayshochiam xarashishminamari tarparia yovamad Isosoa kokda mazinakana anomada. Mazinagtsa;donna kamanimam kamachtaro,¿chakaha kamanich? Tpots donnaIsosoa kok kamanko, ¿tamariahamazinachich?roch, ¿tamariaha Isosomon magichtatchich? Chiy donna magich tatkoch,¿tamariaha istada táchich? Itaro Apalltpotsia kamanimam zaganiragova. Apallkok anoa vasina kamaniragiya;

Tpots magu kischa,chillinaya. Tpots koscho,sis vanasirimish vayachiya;

sirotari táragiya Apalli. Ashiri yovaritárago anoritam na iy kamanimapanitakaniya. Isosoa kok mazinaragoni,ashpatamani magoanaragtanicha.16Itaro otiayshoch ashpatam tpots damagoanaragana; Napa: Isáysarinivaanatsi kamanirago;

Apaa,tani, ¿tamashta kukiatsini dapayokana? Apaa;

táragiya. Natsha ashkitamsinchaotiayshoch tpotsi; vadaritam zapangatkanaya; machinav magoankana.17

sin, chiy mazinayaroch, magoanakchitina.

18Itaro, ¿Otiayshoch tamaraganaya?Mazinaragitatssin, da magoanaragana.

ragana; tsaporonasosh ichigorosin tpotsmazinaragitamsina. 19Ashiri mazinamanamazinaragitatssin,gazillinaha. Móysisarini ichtaro yovaaotiayshoch gatchillina anoa vasinakamaniragiya. Móysisarini táragiaha;

Atiaha Apallia; Novsha tpotsiallitarita istakchori,chis tsiyantatssa, vatam novaagatatssava atcha. Siysa novaa,¿Mayamshta Apall piyartachiatpots istaksha? táchpasa. Anintpots magshartavsincha;tsincha tpotsi, táchpasa siyaya,atcha Apalli,

táragiya Móysisarini. Ashiri yovari

ragana. 20Misha, Móysisarinimon oshzapishsha Isáysarini potitiri tsiyatkootiayshochia vaniaragiya.

Apall atiaha: tárago. Tpots dontanovagaz chinatarosin, natushanovaa magoankana; atcha Apalli.Donta novaa korozoragsin,novaatssha yasachillina;istachima, atcha Apalli,

tárago Isáysarini. 21Itaro,chiatssha vaniako tárago;

Apall atiaha; Siyaa tpotsiriatsikapog istiaya titati, Naniistachintspa táragitati,gina. Novash tchitada titati, dakitsis mazinaragsa. Siyaa machpitori, novaa gataksa; magoankiazissiya, táragiya Apalli,

tárago Isáysarini. Ashiri otiayshochyovari siro gataragana anoritam vadtominkanaya.Ashiri yovaa otiayshoch Isosoa

gataragana anoa kamaniana.

10

Page 331: Candoshi bible   new testament

331———

Minoatssha tsiyatssis kamanchintspa; yovaa otiayshoch natoma machin

magoankana anoatsi.

11 1Ashiriya, otiayshoch Apalliakok gataragsin, Apallsha

natomasam vaanatsi tiptsiri nirakpazashikcha. Apall izooropa otiayshochiakasaragiya tárintspa. Vatam novotiayshochtamti magoankinava.Kizportana otiayshochina novaya. NovPínhamínchichtana; Áparámarinchichizitaminarinchichi nov vachillini.2¿Tamaria Apall vaana tiptsiriaminarago anoa izooro kapiatach?Ashchiaha,chiatsini chinakova. Iríyasarinia kokyadam mazinaragpasa. Anosh yovaamachin tpots Apallia magoankana anoakamankiya. Iríyasarini táragiya;

3 Apaa, iyashchi yotaritssincha,

niatsi pacharagana, tárago. Mishayovashtam opiaha pachayaroni,shiyam mochkini, anoatstamkorotaragana.riti shiyash tachitkina tárago.

mam zadkana; tárago Iríyasarini,4Apallsha: Tárillpa. ¿Nitatishiyamarita magoankish? Novaakoki kamanimapania zapantapacharagosin, vad 7,000 tpotsnovaa magoankana; apallpotsiaBaáraa da magoanaragana.

mag táragiya Apalli Iríyasariniatsi.5Sirotama Iríyasarinpor machinavmagoanaragana na vad ashkitamsina iyotiayshochini. Zapaniazini magoankini.Itaro Apall iyaa otiayshochia vadchinakiya. Apall vaana zadarago,iyaatsim nayanirago, vaamatamaritiptsiriam iposaragiya. 6Nitati yovamonchiy vanasiri takich anomon Apallchiyaa iposak, doni. Anomon iyaa

nayanimam pinasakiya. Itaro, vaanazadiaro, iyaa chinako, iyaa nayaniroiposaragiya.

7Itaro mazinagtsa; otiayshochashpatamsin yachapani, Apallia kokizooro payokchoni, kamapa Apall iyaakis chinachiya táragitatssin,gana. Vatam da anomad Apall tpotsiaipostarova. Itaro, Apall vaana zadarago,otiayshochia ashpatam iposaragiya.Isosoa magoanaragsin, anoatsitisinApall kis napkiya. Itaro, min tpotsaraginasha gatamapaniam kinaragana.8Apall kok anoatstam kamaniragiya.Gatkana anoa Apall tamagshartaragiya.

Novaa gat gat ashkosin, vaani vachpchospaz ashirosin tachillinpa.Novaa koki da mazinamamzadaragsin,paz ashiro tachillinpa;

tárago Apalli. 9,10Dápiyarin anoatstamgatamapani kamanko, Apallpat tsiyatkotáragiya;

Apaa, shana vaniagcha; táragiya.

sha natstarosinapa. Vach mchostamapari ashiro mago masarotachillinpa, táragiya. Oro kiyogkachiychillinpa, tpots kiyakpazchiparo ashiro,llinpa,

táragiya Dápiyarini. Dápiyarini zoorkotáragiya, vatam iy otiayshochini kapoggataragoni, Apall iyaa vaniakova.

11Itaro mazinagtsa; otiayshoch ApalliaVip gataragsin, nitati Apall otiayshochiaanomad vatstamamari kapiatarag, da.Apall otiayshochia yosor kis napchiya.Itaro, natomasam otiayshoch Apalliagataragusin, Apallsha llitarita tpotsarapchia tapachidakiya. Zapshinaotiayshochsha: ¿Tamaria da iy ashkini?táyarosin,chilliniya. 12Otiayshoch magoaniarsin,Apallsha kis chinayaro,

11

Page 332: Candoshi bible   new testament

332

shapa tpotsia kizporinasha Apallistachiya. Natoma otiayshoch Apalliamagoanamam xapoaragosin, Apallizataro piyartachia tpots kizpor istakiya.

rosin, magoaniarsin,sha tsaporonasshochia ichigoro ztaroistachiya.Ashiri yovaa otiayshoch natoma

pakchim magoankana anoa kamaniana.———

Misha, yovaa Apall otiayshochia natomasamam nirakpaz shiaro, tpotsia llitaritaa siyaatstam Apall istarago anoa

kamanchintspa.13Na siyaa arapchiatsis táchintspa;

Apall novaa kamachtarago; Arapchiatpots Isosoa koko kamanishini; tárago,anori chinakina; kissha tayaspatakina.14Ashkachori, otiayshochshapariamagoanchillinaya tina. Siyaa pakiarsin,¿tamarima arapchita tpots Apalliamagoankanaya? atosin, Apalligaztámarachpasinaya. Iysha shiantamanitáchpasinaya. 15

chiatssin kapiataragta,katssin,nava? Apall otiayshochiatssinkapiatiaro,gana,sin, araginasha Apall tsaporonasshochiatatsoyayaro, ichigoro ztaro istachiya.16Otiayshoch Áparámarinchichcha.Áparámarin yasinnari ashiro, xixporpazashicha; iy Áparámarinchichiaronitpotsini pizpaz ashitanicha tina. Xixporvanasiriya ashiro,taro ashkitamanicha. Iy ashitanicha.Ashirocha, iy Áparámarinchichiaroni,Apallsha iyaatstam kis chinakiya.17Natomaricha nirkasha Apalliya. Itaro,siyaa arapchiatstatis kis chinakiya.Otiayshoch tamapari ashiro taksa.Apalliam tiptsiri kinaragos,

ros, kis taksa. Otiayshochiatssintamapari ashiritam Apall siyaa kapogistakiya. 18Ashiri: Iy otiayshochiakasiyanicha, tárintspa siya, vatamotiayshochimad siyaa Apall istaragova.Isos otiayshochiam kinaragiya;Apalliaro siyam tarashish panaragiya.Ashirocha atashina. 19Itaro, magishisvadari: Apall iyaa arapchiatsini kischinapi ato, otiayshochia kapiataragiya;otiayshoch yotaritpasinaya, atpasa.Iynaa vanasirtanicha, atpasa. Tárintspa,Isoschichis. 20Atinaris, novsha siyaa:Otiayshochia zoramana zoraktishcha.Itaro, nitati yovamad siy vanasiri taragisanomad Apall otiayshochia kapiatarag,da. Yovamad Isosoa gataragana anomadApall otiayshochiatssin kapiataragiya,tina. Itaro, siy Isosoa magoanaragos,Apallsha siyaa kis naparagiya.Ashirocha paptsa tina. Sanatsiogirtarintspa. Otiayshochia yotarittsiyatintspa; magiptis magoaniaros,ponirostagtsa yovamad Apall siyaachinako anomada. 21Donna vanasirmagoankos, Apall siyaatsshakapiatchiya. Otiayshochia tiptsiriatstavaniarago, ¿siyaatsinashtaha da vaniakovánich? Siyaatsina misisinashaparia.Ashirocha, paptsa tina.

22¿Tamaro Apall tpotsia nayanika?Itaro, nayanikta, vanitaritamcha. Napa:iyashoch gataragana anoa izoorovaniaragiya, itaro siy magoanaragossiyaa nayaniragiya. Ashiri zoromarpatismagoankos, da kasakos, Apall siyaanayaniko, da vanichiya.riasa paptsa; Apall siyaatsshavaniayantspa tina. 23Otiayshochiaashtachtamparia. Otiayshoch Apalliayosor magoankinariasinaya, Apallshayosorshaparia kis napchiya. ¿Tamariahada ashich? vatam Apall da xapoakova.24Siy siro donta Apallia chinaragos,natona Apall siyaa tiptsiriam inaragiya.

11

Page 333: Candoshi bible   new testament

333

Otiayshochia siro iposarago, ashiri namisisinashaparia tiptsiriam inachiya.Ashiriya yovaa Apall otiayshochia

natomasamam nirakpaz shiaro,sha arapchiatsis istarago anoakamaniana.———

Minoatssha siyaa kamanchintspa; yovaa zapshina otiayshochtisin yosor Apallia

magoanachillina anoatsi.25Ashiri siyaa Isoschichiatsis magiatsis

putsichintspa. Arapchiavis da sanatsogirtamam atori, tsiyatssis kaniasich

gis anoatsi.Otiayshoch Isosoa gatkitatssin,

natomari ashkana; zapshina vatsiyonoakapiatiarsin, magoanachshapsinaya.Arapich tpots Apallia tatsamoromagoanaramchosin, Apall: Vapparia,varitayallcha táyaro, anamonshaotiayshochshtisin magoanachpasinaya.26Ashiriy otiayshoch tpots Apalligazzadiarsin, yosor magoanachpasinaya;tiptsiriam yosor inachiya. Apall vaanatáragitamta;

Siyash Otiayash tapachidampanillortachiya; novtada ipari.tsi chinakinariasa,riatsis tachigiarori, kamogatssa,otiayshochia Apalli táragiya.27Yotaritshishiriatsis kapiatiarori,novamasha tpotsiri orotamaritatssa;

otiayshochia mag táragiya Apalli. Ashirizoorkori atina; otiayshoch zapishpaichigorosin magoanchillina táshina.

28Itaro, natomasam otiayshochApallia kodartakpaz ashkana, vatamIsosoa gataraganava. Ashiri gatiarsin,siyaa Apall arapchiatsis istaragiya. Itaro,Apall na vad otiayshochia chinakiya,vatam siro tiptsiriam inaragova;zitaminariniatsi siyaa tpotsiriami

iposaragina, táragova. 29Apall chiyaanayaniyaro, ipariami inachintspatárago, ¿nitati ayamta yosor vatstatáchiaha? doni. Yovari tsiyatarago anoripayotariya.

30Napa:ragos, itaro yovamad otiayshochgatkana anomad Apallsha siyaanayaniragiya. 31Ashiritam, otiayshochApallia natomasa da magoankana; itaroyovamad siyaa nayanirago anomadApallsha otiayshochia yosornayanichiya. 32Apall oro ashtarcha;nayanimpancha. Tpots ichigoro ztaronatomasam Apallia donta magoankosin,ashirita tpotsia izatarori nayaniyarori,chinachima; táragiya Apalli.

33¿Apall tamara? ¿Vanipa magoshchinaraga? ¿Magu kapogtia?pata tpots magu tatsamoch? ¿Apalliatamaria magu natstachich? ¿Tamaria

chich? 34¿Chak Apallia magu yasach;chak yaspataraga? 35¿Chaka: Apaa,istada, vatam shiyaa istaraginava, tách?Doni, ¿tamaria tpotsich táchich? 36Itaro,Apall vaana chinayaro,ragiya. Apall vaana tapachidapi ato,iyam Vipaa zaganiragiya. Apall vaanaiyam tapachidamam izooro tatsamchiya.Ashiri orotamari Apallia ogirtayani.Apaa, shiy kizportishcha;gish anomad Vapparia, Apaa; táyani,tina.Ashiri yovaa otiayshoch zapish

magoanchillina anoa kamaniana.———

Misha, vanasiri tamam siyaa Isoschichiatsis vanichintspa.

12 1Ashiriya, zovallia, Apalliagatintspa;

tsa; tsipatsiatstam ponirintspa. Novsiyaa vaniakina, ¿vatam siyaa nayanirotatotsiragova? Apalliatsimari chinakos,

11 12

Page 334: Candoshi bible   new testament

334

vanasiri tagtsa. Apall oro novaa kischinapada atos vanasir tagtsa. 2

chich tamakpasinaya ashiros tarintspa.Mantsir tamam yaspatiayantspa. Itaro,

llova, magishis itsinsaros chinagtsa.Vatam Apall zadko anoatsimarimagoanatssava. Antati Apall zadko anyotaritaha,shiatsimari istamam zadkova. Ashirizorampatari tchitagtsa; siyaa táshina.

3Mazinantsa; misha táchintspa, vatamApall novaa kamachtaragova. Apallvaanatsi vizporirini siyam panaragoanoa magiatsis putsichintspa. Apallsiyam ichigoroamis panaragita, itaro davaanadari kamachtaragiya. Ashirisanatsi ogirtarintspa; aragiam:ritcha Apallia vizporirini kapog payokitárintspa. Vatam Apall vaana zadko,siyam tatsamoro vizporirinia panakova.4Apall siyam vizpoririamis panarago,

gitamcha. Tatsamoro panapantarashkiya. Itaro kamachtamarini davaanada, vatam llitaritam llitaritamashirova. 5Isosoam iy ashkitamanicha.Zapantatani Isosoa magoankoni,minamaritpaz ashironi takani Isosoama.Yaanpatatani istakaniya Apalliamchinamama. 6Apallchichis zapantatis,Apall ichigoroam vizpoririamispanakiya. Itaro,tako.tako, minoats tpots llitaritamashkamachtako, ashishtar ashkiya.Yovamam Apall vaana iposarago anoamvizpoririniatsi panatariya. Apallvaanatsi kok shiyaa kamanimapaniaminakinari, ashiri Apalliatsim kokitsinsarosh kamanigcha. 7Apallistamapaniam shiyam inakinari, kisistagcha. Apall tayaspatampaniamshiyaa inakinari, kis tayaspatagcha.8

riya, tpotsiam yaramam tagcha.Vanasiri tamam vaniagcha. Apallkorikiriamish zapannari panako, shiyaa:tpotsiam istagcha; tinariya, yovpishtako anoam kis istagcha. Apallshiyaa korakam inakinari, tpotsiriatsishvanasiri napkosh tagcha. Magiptishtagcha.cha.niam inakinari ashiro, ashiri shiy tpotsianayanimpaniri tagcha. Yovaa tpotskiyog kachiykana anoa kis istagcha.Ashiri Apallpat vizporirini shigtsa novsiyaa táshina.

9Minoatssha na vanichintspa. Siyaaichigoroatsis tina; gotaritis kukiptischinarintspa. Chinamarisha chinagtsa.Tpotsia yotaritam inarintspa; gichintspa.Vanasirimshi chinakos, tagtsa;ksarintspa. Yotaritshishia pakchiyammagoanintspa. 10Maachiritatsis chinakisashiritam Apallchichpatatis chinagtsa.Araginasha chinagtsa. Apallchichpatatisvanasir tsiyatagtsa; sanpatatisvanasiriam inagtsa,patatssava. 11

rintspa. Apallimon Vani shabatkos,Apalliamari tagtsa. 12Isosoam kosamamkotakos, shabatamarinpatis kutagtsa.Kiyog kachiykitatis sabaytarintspa;Apall istachapantsa. Apallpattsiyatamam ksarintspa. 13Apallchichiammaachi pishtakinari, gotaritis istagtsa;maachi panagtsa. Apallchich llitaritasiyash napkato, vanasiri pagishisyapshtogtsa; maritamam nirintspa;pagiatsis pchidintspa. 14Tpots siyaakiyog yachakinariya, yotarittsiyatintspa; chinampat tsiyatagtsa.Apallia: Apaa, vanasiri napagcha;istagcha tágtsa. 15Tpots magu ksakinari,siysa magis ksagtamtsa.riya, tístayaros tanogtamtsa. 16Ichigorosvanasir mapiyros tagtsa. Tpotsianirintspa; chinagtsa. Tpots da varitaro

12

Page 335: Candoshi bible   new testament

335

anpata iponkos, chinagtsa. Sanatstamogirtamam tsiyatintspa. 17Tpots siyaakiyog yachakta, yotaritam inakta, siysatístarintspa. Magis vanasiri chinakos,tagtsa. Vanasirinari takos, siyaa tpots¿tamaro taka? táchpasinaya. 18

gat shirintspa. Tpotspata yapataros orochinakos, tagtsa. 19

ros ksatarintspa, vatam Apall: Novanavanichima, ¿atova? Vaniakchori anoshtístakpaz ashtachima; atiya Apalli.20Itaro, siysta kodarariatsis istagtsa;chinagtsa. Mariztakinariya, maritagtsa.Sachitkinariya, yásigtsa; ashkinarisashiro,llinaya. 21Yotaritshish siyaa kasitpa,itaro siysa vanasiri takos, yotaritatsichigoro ksigtsa. Ashkinaris, tpots yotaritakinari, siyamon paziyarosin,shishiriniatsini kasachpasinaya.Ashirocha yovari siyaa vanasiri

tamam vaniaki anoritam payogtsa; novsiyaa táshina.

———

Misha, korakavats kokpayomam vanichintspa.

13 1Ashiriya Isoschichis,tsa. ¿Apallchichis tamaria da

korakavats kok mazinachis? Nitatikorak vaana kinarag, da; Apall vaanainaragiya. Apall gobiernoam ichigoroinaragiya. 2Ashiri kitsis mazinagtsa;korakavats kok gatintspa. Gatkinariasa,¿antati Apallia kamachtamarinipayokiazis? dabaria. Itaro, kokoakapiatkos, korak siyaa vanichiya.3,4Vatam Apall gobiernoa vayaragovatpotsiats napamama. Korakav kokpayokinariasa, mapiyros tatssa; siyaa kisnapchiya. Itaro, yotaritanari takos,ponirpatartis tatssa. Nitati korakavvasidoror mago tatariaha. Yotari takanaanoa vanitariya, vatam vaana Apallashimam vayaragova.

Yov magupatari tako an ¿mayamakorakavaa pónich? Itaro, yov damagupa tako, ponichpasinaya. Ashiri daponirpatis tamam, magiptis tagtsa.Ashkinari,llinaya. Potachazillinaha. 5Ashirochakorakaa kok payogtsa tina.dama atos, magiptis tagtsa. Magishishmapiymam zadkosh, ashiri itsinsarotagtsa.

6Gobierno siyaa: Korikiris pakichpanada; tákcho, siysa panagtsa,pchidintspa. Apall vatam vaanagobiernoam inaragova, korikirimoniskchitakiya tpotsia istamama.

7Misha, gobierno siyaa: Istagada;tákcho, shigtsa; gatintspa. Korikiayampaniam panagtsa ato shigtsa.Korakavaa yámintspa; kokoa payogtsa;korakaa chinagtsa; ksotagtsa. Ashirocha,korakavats kok oro payogtsa; nov siyaatáshina.

8Misha vanichintspa;mam, misha tpotsia chinamama. Tpotsiatomashtakinaris, mosásiri tovapagtsa.Tovapchintspa táyaros, tovapagtsa.Gotis gichintspa.ros mapiygtsa. Itaro, tpotspatashtischinamam orotamari chinagtsa;mapiyrintspa. Vatam Apall tpotsiaichigoro chinagtsa atova. Ashiri tpotsiakaap chinakinariasa ashiro, Apalliakamachtamarini tatsamoatssa. 9¿Apallkoko amka? Kamachtamarini yadamaachinakpasa; Ibagartarillpa. Tpotsiapcharillpa. Tpotsia maachiritashuchirillpa. Tpotsigaz maachiritagaztámariyishpa. Misha,tamarini arag taritamcha. ¿Itaro Isosamaragtamtaha?tich chinakoch,tamarini kapiatchich? Pinasakcha.Ashiri shanatsi chinakish ashiritamtpotsia chinagcha; táragiya. AshkopchiIsos tárago anoa tatsamochchi. 10

12 13

Page 336: Candoshi bible   new testament

336

tsia kaapa chinakinarich, tamaria kiyogyachachich? Ashchiazich; tpotsiazoromarpatich chinakoch, Apalliakamachtamarinia ichigoro payochchi.Ancha kizpor vanasiriya.tis chinagtsa táshina siyaatsi.

11

sha payogtsa, vatam zapshtayallova.Siro Isosoa magoanaragos, Mosá iyaayamachiya táragitatis, itaro natonachatotodkachiya izooro tapachidamama.¿Ashiri tamaria gotaritich tarataravashchich? Vatam Isosoam kosamamtovayamayallova. 12Yotaritshishkapiatpani. ¿Mayama payochich?¿Mayama Yashigosh tachitchich? Ashiri

roni tayani. Isos tamapari ashirotarashiatsim kaniasich chinayani tina,vatam Apallish orotamari vanasiritachiniva. Apallish mosapa tachini; itaronatompa nish yotaritshishpanpatyapataroni takani. 13Ashiri vamamaritakoch, karosamamari takoch,mamari takoch, yotari tamamari takoch,tpotsia nabanabtagat ashkoch, tpotsiatsiyantamamari takoch, yotarita.¿Mayama ashchich? ¿Nitati Apall anoakis naptar? doni. Ashiri husinish tachini.14Isosoatsimari chinakinaris, Isososhtominogtsa. Sana zadkis anoapayorintspa; vatsishaparia. Tarashissirapoch chinarintspa; tarashishsirapchish tominintspa.Ashirocha vanasiriri tagtsa nov siyaa

táshina.———

Misha, siyaa táchintspa; Apallchichpatatis tayotaritarintspa; nov siyaa táshina.

14 1Novaa koki mazinagtsa.

cho, siysa chinagtsa; nirintspa. Katogtsiatpots magokinariya, siysa yovis Apalliakapog magoankis anis natsarintspa;

tpazarintspa. 2Apaz siy:tsi ichigoro katogtsiam vayaragova;atos, vanots ichigoro kis katogos, itaroovsha yottam magoanko, ponirpatmagoko, anomad natsarintspa. 3Tpotsmagokta, siysa nirintspa; tpazarintspa.Ovsha da chiyaa nirchitamtiya. SiyApallia magoankos, ovsha Apalliamagoankitamta, ashiri tatsamoatischa.Apall siyaa kis vashonad napkiya.4¿Tamaria chiy llitaritaa Apallchichiayotaritcha táchich? Vatsta; vatam Apallvaana yasarova. Apall vaana vizporirinipanakiya magoanamamaya. Apallshaanoa tpots kis chinachiya. AshiriApallchichpatatis nirintspa tina, vatamvaana Apall tpotsia yasachova.

5¿Mayama zaria kanosshishimonxarachich? Min tpots ashpatam: Anoshzaria patatamam varitacha táta ashkiya.Mishat tpots ashpatam: Anosh zaripatatamam yotaritcha, táta ashkiya.Ashiri Apallimon magis chinayaros,yovaa sana zadkis anoa shigtsa. 6Yovtpots Apallia magoanko an: Anosh zaripatatamam zadkiazi; Apallia ogirtapiátana ato, an Apalliam vanasircha. Daanomon xaramam siyaa tina. Yov tpotsApallchich katogtsia magoko an Apalliavapparia táyaro, katogtariya. Apallchichmin vanotsia mapiyro katogo, Apalliavapparia táyaro, katogkitamcha.Yovartatam vaani ashimam zadkoanoritam ashkiya; misha yovartatam dakatogamam zadko anoritam ashkiya,vatam Apallia mashkitamtava. 7

tianiya, vatam ichigoroni Apalliamtakaniva. Nitati Apallchichich chanachinakich anomonaha takich. ItaroIsosoamari chinakoni takchi. MishaIsosoamtam tsipakich, ¿vatamtsipakchoch, vaana chiyaa Isosyamakova? 8Taktatani, Isosoa iykorakartanicha; tsipaktatani, orotarikorakartanicha. Ashiri taktatani,

13 14

Page 337: Candoshi bible   new testament

337

tsipaktatani, antati iyaa kasachiaha, da.Vatam korakariamani orotari takiya.9Isos novamari kasipi ato vaanatsipayaro, yosor támaragiya.tani tpotsini iyaa kasikiya.mani tpotsini, iyaa kasiktamcha Isoso.

10¿Ashiri mayama chiy zovalliatsichApallchichia natsachich? VatamIsosomon zovalliniva. ¿Mayamazovalliatsich Apallia tiptsiri yotaritchatáyaroch nirchich? Vatam Isos yosorkoskacho, Apall tpotsia ichigorotoxiykiayaro, magoa natstayaro, vaanaApall chiyaa yasachova. 11¿Apall kokamka?

Tpotsia ichigoro kasichima. Daminamtiyam kasachina. Tpotsichigoro, novaa;cha Apallish,tsi,

táragiya Apalli. 12Ashirocha Apallchiyaa natstayaro, yasachiya. Ashirivaniayantspa, tina. Apall chiyaa:¿Tamaragsa? táchparia. AshiriApallchichpatatis yovamad tpotstarashia llitari payoko anomadnirintspa; tina siyaatsi.

13Misha, táchintspa Isoschichiatsis;Apallchichpatatis toxararintspa; tina.Sanpatatis yotari yaspatakinaris,vanasiriaha. 14Napancha; Katogatsichigoro vanasiriya; Apalliam mantsamvanintaha; atashina.kori, magishi itsinsarori chinaragori, anorichinakina. Itaro, tpots: Yotaritazova,táyarita katogko, ovaam yotaritcha.Ashikpaz ashkiya tpotsia tayotaritamama.15Siysa yotaritshishosh yapshtorintspa.Misha, Ashta ktogagi, atos, ovsha:tazova? tita, katogkacho, paptsa siyamonApallia kasatpa tina. Ashkinariasa, nitatichinakiazis ashkis. Ashiri Apallchichiayotaritarintspa tina, vatam Isos ovaamkiyog kachiyragova. 16Maachiatstapatatamam shiyaam vanasirita, itaro

Apallchich dotamata magoanko anyotaritcha atinari, siysa vatsta tágtamtsada siyamon tpots xaramama. Siyamvanasirita, vatsta tágtsa; zovalliatsisApallchichia toxararintspa. 17¿Mayamahasiy katogtsimad nabaptagat ashiksa?¿Vámam mayam kapog tsiyataksa?¿Antati atis anomon Apallish pshtotarich?Itaro, yovamad Apall Vaanatsi Vani iyashpshtarago anomad Apallish pshtochiniya.Apall Vani yaanpatatini mapiyrorinitamama istakiya. Misha, vanasiriri tamamistakitamta. Misha, magini kis tamamistakitamta. An vatach ichigoro Apallzadko ano. 18Anori payokinariasa, Apallsiyaa kis napchiya. Tpots ksatamnapchiya; siyaa da yotarit tsiyatchiya.19Ashiri anori chinayaros shigtsa;rintspa. Apallchichpatatis vashonadvanasiri tagtsa tina. Sanpata nirintspa;mapiyros tagtsa tina. Sanpatatis Apalliamkizportamam istagtsa; araginashamagoanagtsa tina. 20Apalliam ichigorovanasiri katogomam tinaragova. Itaro,tpots zanaykinari, tamontarintspa;toxararintspa. Ashkiasa ashiros, Apalliakok kamaparia kasachiya. 21AshiriApallchichia chinakos, toxaratariama atos,magogtamtsa natomasamta. Iponaroskatogkos, zanaykinari,tampa. Misha; kshaa pakich vakori,varitakcha, vatam da karosakinava; titatis,ov zanaykinari, varintspa. Maachiatstamagishis chinakos, Ashkori, Apallchichiayaspatatariama; atinaris, mapiygtamtsa.22Magishis chinayaros, ashiri yov vanasirianoa ktogagtsa. Patatamamtam yov siyamvanasiri anoa ptatagtsa. Itaro Apalliamashagtsa. ¿Tamachiazi? tágtsa. VatamApall iyaa pakova. Ashiri magishis daxarakos, katogkos, misha maachi patatkos,varitariya.

23Itaro, chiy: ¿yotaritazova? atoch,zanaykoch, ashta katogkoch, ashtapatatkoch, yotaritcha. Vatam ¿Apallia

14

Page 338: Candoshi bible   new testament

338

yotaritazova? titatich, chantarishaashikchiva. Yovaa chiy ¿yotaritazova?atich an chiyam yotaritcha. Ashiri siyxarakinariasa, vatsta tágtsa.

tarintspa; sanpatatis vanasiri tagtsa; novsiyaa táshina.

———

Misha táchintspa; Apallchichianirintspa; vanasir napagtsa. Isos iyaa

chinarago, vanasir naparago siysa shigtamtsa; nov siya táshina.

15 1Ashiri iy Apallia kok kapogyasaroni, ovsha Apallchich

dotam Apallia kok yasaro, ashpatammamarpako, ashirita istachinipa.¿Chana zadkich anoatsim mayamshtaashtachich? Ashimam vatsta táchiniya.2Oro sanpatatis Apallchichpatatisistagtsa. Da yotaritamama; araginashIsosoa magoanamama chinagtsa. Magukis taap atos chinakos, istagtsa. 3NitatiIsos yovaatsimari vaana zadaragoanoatsimari tominarag, da. Vaanatsi dachinako, Vaparia chinako, iyaamistamam kokoa payoragiya. Payorago,tpotssha Isosoa natsaragana. Apall kokanoa kamankiya; Apaa, tpots shiyaatpazamam zadaragsin novaatsshatpazaragana, táragiya Isoso. 4Apallmagotari kokoa toyadaragiaha, doni.Iyam magoanamam magiatsiniputsimam siro toyadaragiya. Ashirisiysa istagtamtsa sanpatatis. Kiyogkachiykoni,kani. Apall kok magiatsini isitchiko,iysha shabatkoni, da sabaytakani.5Misha, Apallchichpatatin Apalliamagoanamam istapana siyaa atori, oronov siyam Apallia mashkina. Apaa, shiyoro da sabaytamam istaksha. Magiatsiniyaraksha. Ashiri orómanshochiavatssinmagoaz vaanadari chinamam istagcha,Apaa; vaanpatatin vanasiri tamama

istagcha. Iparish Isos tamapari ashirotachillinpa; Apallpa tsiyatkori tina.6Ashkachinariasa ichigoros minamarimagoaz chinakos, Apallia ogirtatssa.Vanasir kis tatssa Apalliama. Apallivatacha Isos Vapariya; iycha Korakarini.

7Ashiriya, Apallchichia nirintspa;vanasir napagtsa. Isos iyaa chinarago,vanasir naparago siysa shigtamtsa.Ashkachos, tpotssha Apallia: Shiykizportishcha, Apaa; tachillinaya.8

giaha? Isos otiayshochiam kinarago,Apariatsi kok ichigoro tominchima, ato,otiayshochiatssha istaragiya; ¿vatamApall otiayshochia zitaminariniistachintspa táragova? 9Arapchiatstamnayaniyaro, tapachidamam kosaragiya.Apariatsi magoaniarsin, ogirtapana ato,tapachidaragiya. Apall yadamariniyovaa arapich magoanchillina anoavasina kamaniragiya.

Apaa, arapichpata tpots yapatarori,shiyaa yasichillpa; ovshtisinshiyaa vanasiriam inachillinpa;

táragiya. 10Mino:Arapchiavis ichigoros Apalliamshabatagtsa. Apallpatatam tiptsiriotiayshochpatatam shabatagtsa;

táragiya Móysisarini. 11Minshacha:Arapchiavis ichigoros, Apalliaogirtagtsa. Tsaporonasshochis

tsa,táragiya. 12Minshacha, Isáysarini:

Dápiyarinchich yosor vanintakcho,Apall kizpor korakam inachiya.Tsaporonasish takana ano ztaroksotkacho, vaamari kasichiya.Tpots arapchitatssin, Ovamonmagu tatochillinaya;

táragiya. An Isosoa táragiya. Ashirochatáshina; napa: Isos Vaparia koktominiaro, iyaa istarago,tsa, Apallchichia nirintspa tina.

14 15

Page 339: Candoshi bible   new testament

339

13Ashiriya, Apalliam kotakos, oromagis kis tatssa. Apall siyaa magiatsisputsichparia shabatamama; oro Apallpamapiyros tatssa. Apallia magoaniarosashitssa. Mapiym payokos, ApallimonVani vizporirini kisshaparia kotatssaIsosoam kosamama.Na vapari siyaa vaniayana.

———

Natsha, yovaa nov tayaspataragi anoa pakich kamanchintspa. Apall novaa kamanishini tárago, novsha siyaa

arapchiatsis Isosoa kok kapog kamaniragina.

14Itaro, nov siyaa Isoschichiatsisyasaktana; novaa koki kapiatchiazisdabaria, vatam magiptis taksava.Sanpata vanasir chinatssa. Kamaniragianoa magoankinariasa, araginashamagoanatssa. Shiaros, Apallia kokitsinsashtis tayaspatatssa. Ashirochasiyamon magi kisa.

15Itaro, na in Isosoa kok toyadakori,itsinsaro tsiyatkina. Siyaa magoanapatori, magiatsis putsiakina. Ashirochazapan kamankina. 16Apall novaa:Arapchia tpots tsiyatssis vanasirimshiakamanishini Isosoatsi, táyaro, novaakamachtaragiya. Novsha da gataragori,Isosoa izooro kamankatori, arapchipzapan naparagina. Ashkori,tatis Isosoa magoaniaros, Apallsha Vanitarashiatsis izooro yariaro, Apall siyaakissha napchintsa. Novsha siyaa Apalliayamadayarori, Niava, Apaa, vatachashiy tpotsirish, táyarori, Apallshasiyamad magu ksachiya.

17Ashirocha anomad novsha magiksachtamparina. Isos novaa istayaro,novsha Apalliam kapog mapiaragori, siyarapchis tpotsis Apallia magoanaragos,novsha anomad magi ksakina. 18,19Itaronovanatsi ogirtakiazi.montaha vizporiri ashiragi; Apallimon

vizporirini ashiragina. Apallsha Vaninovam Apallia vizporirini panayaro,izooro Isosoa kamaniragina. Apallia kokpayokori, ashiragina. Tpotsia itoyamata,Yashigoa tashitogata zapan ashiragori,Apallia vizporirini toyamadaragina.Tpotssha pakiarsin, magoaniarsin,Apallia ogirtaragana.Irosarinosh kayarallori, ichigoro yakat

itorpiragina. Minosh yakat kamanta,minosh yakat kamanta ashiragori,Isosoa kamaniragori shoniayarallori,kog Iríríkosh kasaragina. 20Oro magishichinaragori, Yap Isosoa da mazintaranaabi tayaspatachima, táragori abtamkapog xiragina. Novma kosiari,tapi tori, da zanaragina. Yamazayarori,novma arapchia tpots Apallchichiaminapi atori, ashiragina. 21Ashiragori,Apallia kok nov tominoragina. Sirodonta Apallia kok tpots kamaniragsin,donta mazinaragosin,llinaya; táragiya Apalli. Ashiri anoritamtominoragina.

22Ashiri Apall kok kamanpi tori, abkapog xiragori, mapiaragori siyapkosamam pinasaragina. 23Itaro, natushanish ivaparagori, Ispániyap tsap pagatitori nakchori, siyash napchitamparina.¿Vanipa masach magotari toshiyallsiyagaz chinachinav ashkori? 24Nanovam xarashish donshacha. AshirochaIspániyap nakchori, siyash napchimatina. Siyapa natom ipontaragori, siyaaniziallori, aragiamsha nachina. Siynovam korikpat istayaros, Ispániyapnovaa zaganitssa. 25Itaro natomasamIrosarinap nachima.vatssin istati tori nachina. 26Masíchi tpots novash korik zagankana.Akáyshochtam tpots korik zagankanaya.Irosarinash Apallchich pokiriav taranaanoam istayani, táyarosin, korikzagankana. 27Irosarinshochiavatssintomashtakanaya,

15

Page 340: Candoshi bible   new testament

340

mad kok Apallia magoanaraganava.Otiayshoch irosarinshochi arapchiatayaspatarago, ¿tamaria arapich ovshaotiayshochia da istach? Irosarinshochpokir taro, yov apallia magoanko anorkir pishtarago, ¿maypat katogiach?anoam korikia zagankachillina novasho.Yogparipa ashkachillinaya.

28Ashiri zovallia,chiam tpots ovish panayallori, Ispániyaparagirisha napkatori, siyash matayiarori,napchintspa. 29Siyap napkatori, Isosoamagoanamam Apallchichpatataniistachinipa. Isos oro iyaa kizpor istako,¿ashiri tamaria Apallia koko da kisiponchini? Kisshaparia kamanchina.

30Itaro zovallia, nov Isosoa kokkamankatori, kizpor dah atori, dasabaytakina. Ashiri siy novam Apallpattsiyatadama; nov siyaa istada táshina;Isosomon chinakos, tsiyatkos, istagasida.Vatam Apall Vani iyash taro,Apallchichpatatani kizpor chinakiniva.31Apaa, Yashigchichi otiayshochtsiyantayarosin, Paporoa pcharosinapa;napagcha; tágtsa, Apallpata tsiyatkos.Misha irosarinshoch Apallchichiaistakatori, novaa vanasir napchillinpatina. Anoamtam tsiyatagasidama.32Ashkachinariasa, Apall novaaistakcho, vaana zadko, siyash mosánapchintspa. Siyash koskachori, magikis napchina; kis iponchinipa. 33AshiriApall siyaa istachapantsa; magiamismapiym panachapantsa tina. SiyamApallpat tsiyatkori, orómanshochiamshigcha, Apaa, tina.Ashiri vapparia yovaa ashchi anoa

kamaniana.

16 1

chiatsis kamanchintspa, IzarichPiip siyash koskacho, siysa istagtsa;vanasiri napagtsa. Sídarshochcha tsapPiipi. Piip oro Apallchichia kapogistaragiya. Vash ovi nia kirak zagankina.

2Na, itaro, siyash kapog takcho, vanasirnapagtsa. Isosomon Piipia izartanicha;ashiri istagtsa. Apallchichia ashimamoro vanasiri. ¿Ovsha Piip tpotsia vanipaistaraga? novaatstam istaragiya.paniri takiya. Ashiri Piip siyaatsshaistada atinari, istagtsa; gatintspa; tinasiyaatsi.

3Misha, nov siyaa orómanshochiatsiskizpor chinakina.¿Tamarimta, zovaa Akíraa? ¿Izallish

Pirísiy vanasir tar? Nov siyaa kizporchinakina; bizakiazi. Siy novaa kapogistaragsa Apallia kok kamanimama.Vashonad iponaroni tayaspataragini.4Shiy novamad kamini da tsipaniatsispachidaragos,ragsa. Anomad kapog vapparia atina.Apallchich ichigoro vapparia atitamsina.5Siyashchia Apallchichia ichigorochinakina; siyash Apalliam shaniykanaanoa atina.¿Tamarimta, zovaa Ipínitoa? Nov

shiyaa kizpor chinakina. SirotariÁsiyash tsap Isosoa kamaniragori,

sha.6¿Tamarimta, izaria Mariyaa? Shiy

orómanshochia kapog Apalliam kokistaragosh, nov shiyaa chinakina.

7¿Tamarimta, zovaa Ádarónikoa?Shiyaa chinaktana. Izalliatstamtishchinakina. ¿Tamarimta, izaria Hóniyaa,tarish? Otiayshochiatsiaros, siyaachinakina.ragos,ragina. Isossha vámachtashi ichigorosiyaa chinakanaya. Isos vamin siyaptariiyaa tomanaragana. Siyaa bizakiazi.

8¿Tamarimta? zovaa Ábaríto. Shiyaakizpor chinakina. Isosomon shiyaazovaa tina.

9¿Tamarimta, zovaa Órpánoa? Kisshiyapat Isosoa kok kamankatonixiragini. Shiyaa bizakiazi, zovallchia.

15 16

Page 341: Candoshi bible   new testament

341

¿Tamarimta zovaa Ístaka?tam kizpor chinakina.

10¿Tamarimta, zovaa Ápirísa? ShiyIsosoa izooro magoanaragosh, dasabaytaragosh, novsha anomad shiyaakizpor chinakina.Misha, Áristóporóriniatsis vipis

ichigoro chinakina. ¿Tamarimsa siya;taris?

11¿Tamarimta, zovaa Irótiyona, tarish?Otiayshochiatsis kizpor chinakina.Misha, Nársísariniatstamtis vipis

chinakina. Yovis Isosoa magoanaragisanoatsis kizpor chinakina. ¿Tamarimsasiya; taris?

12¿Tamarimta, izari Tiríhina? ¿IzariTiríahosa, tamarimta? ¿Taris? SiyIsosoam kok taravaztakos, kiyogkachiykos, da sabaytaksa. Ashirochanov chinakina.¿Tamarimta, izari Pirísitá? Shiyaa

chinaktamana. ¿Isosoam kok dontamsabaytakosh, kiyogotam kachiyakshava?

13¿Tamarimta, zovaa Aróhó? Shiyaachinakina. Oro Isosoa kok kis kamankaman ashkosh, da sabaytaksha.¿Aniarshava, vanasiri tar? ¿Ataa,tamarimta? ¿Tarish? Shiyaa aniariatsichtamaparia ashirina.

14¿Tamarimta, zovaa Asígaríto?¿Zovaa Pírigon, tamarimta? ¿ZovaaHíaramisa, tamarimta? ¿ZovaaPátaropsa, tamarimta? ¿Zovaa Híarama,tamarimta? Siyaa ichigoroatsischinaktamana. Tpots Apalliama ichigorosiyapa shaniykana anoa chinaktamana.

15¿Tamarimta, zovaa Piróroko?¿Izallshava? ¿Izari Hóriya, tamarimta?Siyaa chinakina.¿Tamarimta, zovaa Níariyóa?

¿Izarshava? ¿Tar? Siyaatstam chinakina.¿Tamarimta, zovaa Oríbia? Siyaa

chinaktamana. Tpots ichigoro Apalliama

mana.

16Oro Apalliam shaniykos,tsa; sanpata vanasir napagtsa. Sanpatachinagtsa.Nishoch tpots ichigoro Apallchichini

shaniytarana ano, minopsha kog,minopsha kog shaniykana, siyaatstam¿Tamarimta? tánaya. Siyashchiachinakanaya; bizakazillinaha.

———

Misha, táchintspa; tpots kukozpiyari tayaspatakana anoachinarintspa tina siyaatsi.

17Isoschichis, magiptis mazinagtsanovaa koki. Tayaspatampanpots paptsa.Apallia kok da itsinsaro tayaspatakana;da Apallia kok payokana. Apallchichiatoxarakanaya. Tayaspatampanpotsiakok payoksin, da vaanpata kis takana;natsatstar ashkana. Itaro, nov Apalliakok siyaa itsinsaro tayaspataragori,siysa magoanaragsa.tampanpots Apallia kok vanasiriahatayaspatakana. Ashiri vaatssin kokmazinarintspa; anpat iponintspa.Nabiaros zaganigtsa. 18

tsini Isosoa chinakazillinaha doni;kokoa payokazillinaha. Vaana zadkanaanoatsim chinakana. Kok potitssincha;

tachchi. Itaro, piyari tayaspatakana;vaamatari tiptsiriam inapani atosin,siyaa tamapigakanaya. Tpots damagupat takusin, Apallia kok gichimamkamirana. Ashiri paptsa; anoa kokopayorintspa tina. 19Itaro, nov siyaayasatana; kapog mazinaragina. Isosoakok payoktischa. Ashirocha magi kisa.Ashiri yotaritshishia mapiygtsa;vanasirimshiatsimari magoanagtsa.Ashtapana atori tina.

20Ashkinaris, Apallsha siyam oromapiym panachiya. Siysa sanpatatisminamarisha magoaz chinatssa.Yashigoa mosá kanaxakpaz ashkachos,

16

Page 342: Candoshi bible   new testament

342

siysa izooro kasikastachis. Ashiri IsosKorakarini siyaa chinako, oroistachintsa.potsia izooro vatsta tágtsa; nov siyaatáshina.

21Misha táchintspa; Tímotiay siyaachinakiya; novapa iponaro Apallia kokkamankiniya. Nish zovalli otiayshochtaritamcha; sora Oróssiya, mishaHasóna, misha Sosípatiaro. Siyaachinaktamanaya. Ashpin novashtakanaya.

22Na ovsha Tírsíyusha yovaa siyaachinako anoa kamanchiya.¿Tamarimsa, siya zovallia? Nov

Isosomon siyaa chinaktana. Yovi niakirakaa yadaki ani Tírsíyutana. Papornovaa toyadakiya. Vapparia.

23,24Misha, novsha Papori siyaakamanchintspa;cha. Kayoshcha pagu takshina; novaaishinkiya. Kayosh nishoch tpotsi paguApalliam oro shaniykanaya. Minshacha,Irásot siyaa chinakcha. Irásot vatachanishoch yakat korikia ksotamapani.Kovátamta. Vatamaritcha tpots tsiyatssissiyam zaganko ano.

25Ashiriya,mari ogirtayani tina. Siy Isosoamagoanaragos, Apallsha siyaa kapogistachintsa kizportamama; dosha Isosoakok sabaytaksa, doni. Sirotamas Apalltsiyatssis vanasirimshia kamapshiragiya.Itaro na Isos kosarago, magoanianicha.Natporo Apall novaa kamachtarago,novsha tpotsia kamankashina.26Apallosh yadamarini siro tsiyatssisvanasirimshi kamanimana kamaniragta,da izooro kamaniragiya. Itaro natona

cha. Vatam Apall orotari taragova,ashirocha magosh chinarago anporkamanimapaniam toyadaragiya.Ipariatsi magoanpana ato tsiyatssisIsososh zaganiragiya. Natusha ichigoro

katssincha. Ashiri zapanis magoanaksa;

shiatsi. 27Ashirocha,tsimari ogirtayani tina, vatam Ísókirísotiyam Vaparia toyamadaragova. Zovallia,anori magoanagtsa.

Vapparia, zovaa orómanshochiamis.Vatamcha nov koki.

16

Page 343: Candoshi bible   new testament

343

Vasina pakich kamanchillpa yovaa Papororini Korídshochiam ichtaro yadarago anoatsi

(Tayaspatampanirinia 18.1-18 natstagimasi.)Korído yakat kapogomoncha. Kiríkshoch tpots vatsaponosh taragiya. Kiríkshoch

tpots apallpotsia zapan chinaragana. Mishat, tpotsia kok kis mazinaragana yovaatpots apallpotsia tayaspataragana anoatsi. Apallpotstam pagu zapan taragana.Anosh tpots shaniaragosin, apallpotsia ogirtaragana. Ogirtayarosin, katogaragana;varagana; karosaragana; mishat kizaatstam yotarittam patataragana apallpotsishpago.Tpotsiatstam kok mazinaragosin, In tpots yasampanparia, atosin, magoaz

chinaragosin, kis mazinaraganaya.Papororini yaktash Korído kapog tayaspatarago, tpotssha zapan magoanaragana

Isosoatsi. Itaro, Papor natarago, tpotssha da vanasir taraganaya. Ashpatam tpotsIsosoa magoanaragta, itaro vad kis apallpotsish pagu shaniyaragana. Isoschichshallitaritamta, Vatsta. An yotaritcha. Anosh pshtorintspa, táragitatssin, mazinamamda zadaragana. Gotariti pshtokani, táragana.Mishat, Paporomon osh Apóros, tpots soro, tayaspataragitamta. Apóros kizpor

Apallpantamta tpotsi. Itaro, ovsha zapish nataragiya. Anomonsha tpots ashpatam,Nov Paporoa tachitchima, vatam magu kapogova, táragana. Itaro, minoatssha tpots,Doni, nov Apórsosh tachitchima, vatam Apóros Paporoa kasikova, táragana. Tátashiragosin, da kis vaanpata shaniyaraganaya.Mishat, ashpatam tpots yotarit kizapta taragiya. Mishat, orkirpan tpots

Isoschichimonata, ashirita pokiria tpots da chinaragana. Niraragana. Mishat,Apallimon shaniyaragosin, kanizpaz ashiro tsiyatamam kis chinaragana.Shamagaragana. Kaapa da Apallia ogirtamam chinaragana.Ashiriya, zapan yotarit ashiragosin, Isoschich ksotamapan tpotsia Paporop

zaganiragiya. Paporoa kamanishinints. ¿Tamaychiazini? tágcha Paporoatsi,táragiya. Ashiriy tpotssha Papororinish kosaragsin kamaniragsin, Paporsha magumantsarago, kirakaa yadaragiya Korídshochiama tpotsi.Yovaa Papororini yadarago anoa pakich kamanchintspa.A. 1.1-9 ¿Tamarimsa, Isoschichis? Siyaa kapog chinaktana.B. 1.10—4.21 Minamarita magoaz chinayaros tagtsa.

1.10-31 ¿Mayamsa tpotsish kok tachitamam chinaksa?2.1-16 ¿Tpotsimon chínash tamaria Apallia magoanchich? Itaro, Apall

iyash Vaanatsi Vani zaganirago, na Isosomon chínash magoankaniya.3.1—4.5 Iy, Isosoa kok tayapstampanni, tpotstamaniya. Siyaa

tayapstaragitatini, itaro Apallsha siyaa magiatsis putsiaragiyamagoanamama.

Page 344: Candoshi bible   new testament

344

4.6-21 Siy tpotsia chínash chinakos, sanaatsi korakaa kinamam zadkosashiksa. Itaro, iysha Isosoa kok kamankoni kiyog kachiykiniya. Novtamapari ashiros Isosoatsimari kok tchitagtsa, átana.

C. 5.1—6.20 Apallpat kok tatsamoros tagtsa.5.1-13 Isoschich tpots yotarit tako, ¿mayam gotis napaksa? Vaniagtsa.6.1-11 Sanpatatis, Isoschichpatatis kukozia yaragtsa. Llitaritap tpots

yaramam narintspa.6.12-20 Ibagartamam gatiaros sovagtsa.

D. 7.1-40 Kizaa yamamam kamanchintspa.7.1-7 Tpots kizaa yamamam zadko varitakcha, átana.7.8-9 Itaro, mizallshi tako, misha mazarallshi tako, vanasir takcho,

varitartamta, átana.7.10-16 Kizaa yamakchos, ashiriy ksarintspa.7.17-40 Tsaporonasia tárash kapog chinarintspa. Izallish tarita, Isosoa kok

mapiyros tarintspa, átana.E. 8.1—11.1 Nov Isosoa kok tayaspatampantana. Isosoa kchipti paraginava.

Ashiritati, yovaa novaani zadki anoa vatsta atina. Tpotsia Isosoamagoanpana atori, tayotaritariama atori, magipti takina.

F. 11.2-16 Kiz kamozaa ksirosinapa, átana.G. 11.17-34 Isosomon shaniykos, sanpatatis natsarintspa, átana.H. 12.1—14.40 Apall Vani tpotsiam vizporia panakiya vaanpatatin istamama:

12.1-31 Apallimon vizpor min tpots anpaniri tak, minsha tpotsanpaniritam tak ashkanaya. Vashonad istakaniya Apalliamagoanamama.

13.1-13 Apallia Vani vizpori payokitatini, itaro tpotsia da chinakoni,gotaritani payokaniya.

14.1-25 Tpots kanizpaz ashiro tsiyatko, Isosoa magoanamam istakiaha.Ashiriy anoa kapog chinarintspa, átana.

14.26-40 Apalliam shaniykos, magiptis vanasir iponagtsa.I. 15.1-58 Chiy tpotsich tsipayaroch, Apallimon támchill anoa

kamanchintspa.J. 16.1-24 Na ivapamam kamanchintspa:

16.1-4 Korikia tpotsiam istamam vayagtsa.16.5-12 Mishat, siyaa napamam zadaktana, itaro natomasa pinasaktana.16.13-18 Siy Apallchichpatatis chinagtsa.16.19-24 Nishoch tpots siyaa chinakanaya. Nov siyaatstam chinakina.

Táragiya Papororini.

344

Page 345: Candoshi bible   new testament

345

Nov Papori siyamKorídshochiamis yadakina.

1 1¿Tamarimsa, Isoschichis? ¿Taris?Nov Paportana sori. Zovalliatsish

Sóstinaa toyadakina.rori, zaganchintspa. Apall novaaiposiaro, Isosoa kok kamanishini,táyaro,niam inaragiya. 2Siyam korídshochiamisyadakina. Apall siyaa iposiaro, vanasirtapana ato, Isoschichiamis inaragiya. Dasiyaatsim Isoschichiam inarago;iyamtam ichigoroamani inaragiya,yovini Isosoa chinakini anoatsini.3Aparich siyam vanasiri istakcho,magiamis mapiym panachiya atina. Iykorakarini, Isoso, siyam ashchitampaatina.

4Nov siyaa kizpor chinakina. Novsiyam Apallia, Vappari atina, vatamIsosomon Apall siyaa kizpor istaragova.5,6Isosoa kok mazinayaros, izooromagoanaragsa. Natsha Isosoatsimarichinaksa. Ashirocha, Isos siyam kizporistarago, magis da minamtiyam siyampshatakiya. Apallia kok izoriarosyasayaros, kamaniktishcha. 7Isos yosorkosachparia atos kotakchos, Isosshakizpor istachintsa siyaatsiya.

8Datoma koscho, Apall siyaa izooroksotkiya. Ashiriya, Isos yosor koskacho,siyaa natstayaro, vanichiaha, dabaria;

kova. 9Apall Isosomon siyaa vaamatiptsir iposkiya. Ashirocha, iyshaIsospata iponkiniya Apallpa Vipa. Isosiycha korakarini. Apall vaanatsi kokoada kapiatkiya. Ashiri Apallimon maginiizooro tatomam varitakaniya. Ashirianomon siyaa kizpor chinakina.

Zovallia, na mazinagtsa nov koki.Sanpata minamari magoaz chinagtsasiyaa atashina.

10Isos siyaa kapog istarago, ashirisiysa izooro Isosoa magoanagtsa.Minamarisha magoaz chinagtsa;ashkachos, da piyari magoaz chinachina ashishiros tamama.nari magoaz chinakos kisshapariavashonad tatssa. 11Itaro, na siy vadsanpata yotarit tsiyataktischa. Tsiyatssisvanipa nov mazinaragia;rita novaa itsinsaro kamaniragiya.12Ichigoro tpots kukozia llitaritpayokana, siyaa atssincha. Mag siyashpatamtis: Nov Paporosh tachitkina,atis. Misha: Nov Apórsosh tachitkina,atis. Misha: Nov Pitorosh tachitaktana,atis. Misha gotaritis ivaziri:mari tachitkina, mag atis. Ashiriya¿mayamsha ashiro magoaz chinaksa?Da Isosshomari itsinsaro magiptistachitaksa.risha chinaksa? 13¿Isos vanipanaria?Isos minamaritcha Apall Vipaya.

kiya. Antati nov siyam yasinamontsiparagiazi, da. Isos tsiparagiya. ¿Antatinov: Novash tchitagadama, táragiazi?doni. ¿Chakamonaha siyaa ichomaragi?Nitati novanamontaha ichomaragi. Novsiyaa Isosomon ichomakina. ¿Ashirimayamsha Paporosh tachitkina atssa?14Apall novaa istaragparia; vatam siynovaa da yotaritam inaragsava. Antatinov zapaniaha tpots ichomaragi.Machincha tpotsia ichomaragina. MinKríspaa ichomaragina. Misha Káyoaichomaragitamti. 15Nitati nov tpotsiaiponshiami ichomaragiazi. Ashiri ¿siymayamshtaha: Paportana viponashi,

Papororini Korídshochiam ichtaro yadaragiya.

1 1

Page 346: Candoshi bible   new testament

346

novaa táchis? 16Maá. Minam tpotsiabizaragina.gitamana. Ashpamaritcha chinaki.Ashiriya, zapaniaha tpotsia ichomaragi,dancha. 17Nitati Isos: Tpotsia msagiaroichomashini, novaa táragiaha, doni.Nov koki kamanishini, táragiyanovaatsi. Ashiriya, novsha kamankatori,antati novanatstaha koki kamanki, doni.Nov Isosoatsimaritcha kok kamaniragi.¿Mayama tpotsich chinakich anoakamankich? Isos yasinamon iyamtapachidamam tsiparagiya, táta tátaashiragina. Tpots novaa chinarosinapaatori, Isosoatsim kok kamaniragina.Ashirocha Isosoatsimari chinagtsa;tpotsiava kok chinarintspa siyaaatashina.

———

Mazinagtsa; misha siyaa atashina; Isos kok kizporcha. Isosoatsimari kok

chinagtsa; nov siyaa atashina.18Isosoa kok kamankoni, Isos iyam

yasinamon tsiparago atoni, itarotpotstisin staksin, vaani antapanaatanaya. Itaro, yovin tpots tána ankizpor yasamtatssin kamiran tsipatsipnakana Yashigpiya. Itaro, iyashat Isosoamagoankoni, Apalli vizporpa iyaatapachidachiya, atiniya. Iyaatssha Apall

mama.niya iya. 19Itaro tpotsimona vizporirinikamogamam pinasakaniya, vatam Apallkok atova:

Tpots vaanamontari magu tatko novistamam pinasakina; atova.Yasamavtatin, varitarazillinaha.Gatkachori, ¿tamaria vaanamonvizporirini kamogchillina?

táragiya Apalli. 20

tatssin Isospata kok varitakazillinaha.Kirakaa yasamavtatssin Isospat kokvaritartamtazillinaha. Potitiavtatssin

tpots Isospat kok varitartamtazillinaha.Tsaporonasshoch ichigoro piyarimagoankana; atcha Apalli. ¿TamariApall anoa kis chinach?nari kok kamogamam tariya. Anorichinagtsa tina.

21Apall vaantari magosh chinayaro,Tpots vaanamona vizpori chinayarosin,novaa magoanosinapa, táragiya. Itaro,tpots Iparimoni magu tatkosin, Ipariatsikok payoksin, novsha anomon izoorotapachidachima, táragiya Apalli. Ashiriiysha anori kamankini. Isosomonarimagis tatogtsa antagat ashkiniya. Atoni,Isosoa kok itsinsarta kamankoni,tpotssha statagat ashkanaya;mam da zadkana. Ovnarsin stakitatssin,itaro Apallsha iyaa tapachidakiya.22Otiayshoch tpots Isosoa kok gatkana,vatam oro:pada; atosin, napoxtashiamamarikotakana. Misha, Kiríkshoch yasampantpots gatkitamsina, vatam Isoso kokovam moxarpaz ashkova; ¿chak anoakis mazinantappo? atosin ichigorosingatkanava. 23Itaro, iysha; Isos

mama atiniya. Iyaatssha izooro istakoanomad kis mazinakaniya. Itaro,otiayshochsha tpots anoa tsiyatssismazinayarosin, Antati Apall Viptsipatariaha, atosin, tsiyantaksin, kapoggataraganaya. Nxakamotshochshatsaporonas tpots anoa mazinayarosin,¿Chak anoa mazinach? táragitamanaya.24Itaro, iysha anoa mazinaragoni,magoankini. Ashpatamanichaotiayshochtatani; ashpatamanichanxakamotshochtatani; itaro Apall iyaaiposarago, magoanaragani. Ashiri iysha:Isos iyaa tapachidarago; Apallkizporcha. Ichigoro yasakiya; vaamarikasiriya, atiniya iya. 25Mazinancha:Chiy tpotsich: Isosoa koko vasabparia,atitatich, itaro Isos vaamari tpotsiatsich

1 1

Page 347: Candoshi bible   new testament

347

chinashich kasiriya. Misha, chiytpotsich: Apall vizporirini doniaropariaVipaa kanatsparagiya, atitatich, itaroancha iyaa tapachidakiya; vatam Isostpotsiatsich magich vaamari kasirova.Ashiroch Isosoamari kok vanasircha;anoatsimari chinagtsa siyaa atashina.

———

Misha siyaa Isoschichiatsis táchintspa. Apall tpotsia vach da napkiya. Magoatsim

yasayaro chinakiya.26Nitati korakaa vach napko, nid

vanasir at, da. ¿Siy Isoschichis vanipkizpor takis? Yovapor Apall siyaa chtarotatotsirago anpor ¿antati zapaniazispotit taragis? ¿Antati zapaniaziskorkiyis taragis? ¿Antati zapaniaziskorak taragis? dancha. Donta siyvaritaragos, donta kizpor taragos,ashirita Apall siyaa iposaragiyatiptsiriama. 27,28Vaana magoshchinayaro, Tpots: Novnacha kizportana;potittana, novaa tátpa, táyaro, siyaayotamatstatis tapachidaragiya Apalli.Ashirocha, yotamatstatis tapachidarago,itaro potitiavatsta nirarago ipazaragiya.Apall: Tpots: Novnacha kizporkoraktana, novaa tátpa, táyaro, siyaapokiriatstatis tapachidaragitamta.Ashirocha,darago, itaro kizporiavaa tpotsi niraragoipazaragiya. Chiy tpotsich: An tpotskizporcha korakaa, atitatich, Apallsha:Anoa kaapa varitariaha, táragiya.29Ashiri ¿chakaha Apallia: Novvaritartana, tách? vatam Apall vaanachiyaa yasakova. 30,31Vatam Apall kokatova;

Nov Apallpa tárash tatsamoatana,tárillpa. Itaro, Apall kizporiaroiyaa tapachidaragiya, tágtsa,

táragiya Apalli. Apall vaanitarit magoshchinayaro, iyaa Isoschichiamanitinaragiya. Ashiri Isosomonarit Apallia

chínash natstakani;daragova. Yotaritshishiriatsinitachigiaro, magiatsini yararagiya. Iyaavaama tiptsiriam tinaragitamta.Yashigoa tatotsiaro, tarashiamaniorotamari tamam panaragitamta.Apalliritcha iyaa tapachidaragasha.Ashirocha ashirago, Isosoatsimarichinagtsa; minamarisha magoazchinagtsa; siyaa atashina.

2 1,2Ashiri ashikcha, zovallia.Isosoamari kok iyaa istakiya. Napa

nov siyash kosiaramchoriti, Apallia kokkamaniragina. Tpotsia chítati, itaro ashirita Isosoatsimarit koktayaspataragina. Ashirocha, kamankori,Isos iyaa tapachidapi ato yasinamontsiparagiya, táragina siyaatsi.tarta kamaniragina. 3Ashiri siyashkosaragori, Apallia kok kizpor kamanpiatori, itaro da matabish taragori, Apalliakok xaptariama atori,ragtana. 4Kamaniragori, potittanapotitat tsiyataragori, itaro da siyaamagis tamamarparagina. Ashirocha,kamaniragori,rini novaa istaragiya. Apall Vani novaaistarago, Apallsha siyaa magis putsiaro,siyaa tapachidaragiya kizpori. 5Ashirimagoaniaros, da tpotsimon kok magistatoragsa; kaapa Apallimonari kokmagis tatoragsa.

6Itaro, siy Isosoa kok magoaniaros,siyaa tayaspataragoni,mari chínash tsiyatkiniya, vatamApallimari kok vaamari kasirova. Chiytpotsich llitarit chinatarich. Chiykorakarich vaanatsi yasashinichinaktamsinaya. Itaro, an koraknatompa takanaya. Itaro, korak chípatari pastachparia, vatam vaana Apallkapiatkachova. Itaro, Apallshaparia kokda pastachiya; orotamari tachiya. 7Apallchiyaa doma tinacho, orotari Apalltaragiya. Apall vaana magosh

1 1 2

Page 348: Candoshi bible   new testament

348

chinayaro, Tpotsiri novansho tapanaato,giya. Chinaragita, ashirita tpotsiatsinikamapshiragiya; iy tpotsini yasamampinasaragini. 8Ashirocha, korakichigorosin misisana da yasaragosin,Isosoa yasinamon tstsayarosin,gana. Yasaraginariasinaya, ashiriahapacharagana.sia tinaragita, iyaatstam tinaragita,kizpor korakamonta,nasshochsha orkar pacharagana. AshiriApall vaanatsi chínash tpotsiakamapshiragiya.

9,10Itaro, iysha Apallia magoankoni,iyam kokoa na da kamapshikiya.Vaanatsi Vani iyash pshtayaro, iyaakamaniragiya; magiatsini putsiaragiya.Apall Virkari anoatstam kamankiya.Apall kok atiaha;

Yovaa kamapshiragi anoa ¿chakahayasach? ¿Chakaha anoamazinach? ¿Chakaha anoapagach? Itaro, nov novanazadkori, tpotsiriami kamanchima,vatam novaa magoankanava;

táragiya Apalli. Ashiri Apall Vanivaanatsi Apallia chinamarini yasako,iyaatssha magini putsiakiya. Magiatsiniputsiako, Tpotsiriami tapachidapi ato,Apall Vipaa vatsipon da pachidaragiya;iysha atiniya,gova. 11¿Tamariaha Apall Vani dayasach? Apallimarit Vani varitakiyaApallia yasamama. Chiy tpotsichtamatarpachi ashkitamta magishichchinayaroch, llitarit tpots yasamampinasakiya. Chana magishich yasakchi.Apall Vani ashkitamcha vaanatsi chínashyasaktamta. 12Apall: Tpotsiri tpotsiachínash chinarosinapa, ato; Novaatsimarichinashi yasapana, táragiya. Ashirocha,

giya. Iyash pshtayaro, Isosoa kokmagoanaraganiya. Na tayaspatakaniya.

13Ashiriya, tpotsiatsiazich chinashichtsiyatkini, doni. Apall Vani iyaamagiatsini putsiako, Isosoatsimari kokkamankini. Ashiri Apall Vani siyashtaro, tayaspatakoni, magoanaksa. 14Daashiro, tpotsosh Apall Vani da taro,magoanamam izooro pinasakiya; vatamApall Vani Isosoa koko tayaspatakova.Mazinamana mazinakita, ¿Chak anoamazinach? táyaro, gatkiya. Ashirocha,

tarich. 15Tpotsosh Apall Vani taro,Apallia kok ichigoro magoanamamvaritakiya. Llitaritsha tpots iyaapakiarsin, ¿Tamayashta ashkana? atana.Yasayiani, atitatssin, pinasakanaya.16Apall yadamarini atcha;

Nitati tpots Apallpata mago varitak,doni. Ashiri ¿chakaha Apalliatayaspataka?

atcha Apalli koko. Ashiri iysha Isosoachínash magoankoni, ¿chakaha iyaatayaspatach? Apallimaritcha Vani Isosoakok iyaa tayaspatakiya. Tayaspatakcho,magiatsini putsiakcho, tpotsia kokpayomam pinasaktanicha. Ashirocha,Apallia Vani izooro magoanagtsaminamari magoaz chinamama; siyaaatashina.

———

Itaro zovallia, kaapa mazinagantsa. Siy vadaritam Apallia Vani da izooro

magoanaksa, vatam iyaa tayaspatampani ipos ipos ashiksava.

3 1Napa: siyash siro tayaspataragori,

ragos, ashirocha Apallia kok izoorokamanimam pinasaragina. Piyartach

ragsa. Llorpaz ashiros Isosoa ivazirimagoanaragsa. Ashiriya, yovaatsimkamirana anoatsim tayaspataragina.2Tayaspataragori, llorampaz pakchiamisashirori siyaa kamiran kamaniragina.

1 2 3

Page 349: Candoshi bible   new testament

349

Apallia kok da izooro kamaniragina,vatam siy magoanamam pinasaragsava.Itaro vadaritam siy pinasaksa. 3Vatamllitarit tpots tamatarpari ashirostaksava. Napa na vad natsakos, sanpatayotari tsiyataksa. Llitari tpots tamapariashiros magishis yotari chinayaros,natsaksa. ¿Mayamsha ashiro chinaksa?4Nov Paportana viponashi, atosh,llitaritsha tpots; Nov Apórostanaviponashi, mag atssa. Pa:sha piyari chinaros takis.

5¿Mayama anoa chinaksa? Vatstaatina. ¿Apóros tamamaha? ¿Novtamamazia?shini. Siyam Apallia kok kamaniragoni,siyshta Apallia kok magoanaragsa. Apalliyaa kamachtarago, novsha Isosoa kokkamanimapaniri taragina. Itaro, ovshaApórosa, tayaspatampaniri taragiya.6

gina. Ovsha Apóros novamon koshikapog tayaspataragiya. Itaro, Apallshasiyaa magiatsis putsiaragiya. NovApallia kok vchoatspaz ashiroritatsomtaragina. Itaro, ovsha Apóros

giya. Itaro, Apallsha yanogakpazashiragiya; siyaa magiatsis putsiaragiya.Apallia kok ashikpaz ashiraganiya.7Novsha kamaniragitati,taragita, iyaa chinamam da varitakiya.Itaro Apalliatsimari chinamamvaritakiya. Apall iyaatsimari kasikiya,vatam magiatsis putsiaro,sava. 8Ashiri iysha: Tpots Isosoamagoanpana, atoni anoari minamarichinayaroni, kamaniragina.Itaro Apall vaana iyaa natstachiya.

Vadaya vanasiri kamaniragoni, vaanamagosh chinayaro, tovapakpazashchiya. 9Ashiri Apall vaana zadarago,iyaa kamachtarago, iysha iponiaroniApalliam tayaspataktanicha. Itaro, siyApallishpaz mazari ashiro takos, iysha

siyash tayaspatakoni, Apallsha siyaamagiatsis putsiakiya.Mino, iy Apallia kok kamankoni,

pagokpazini ashkiniya. Apall vaanakamachtayaro, ashkiniya. Itaro, Apalliakok tayaspatamam atina. 10Novaa magiputsiayaro, istayaro, novma chtaroIsosoa kok siyash kamaniragina.Kamaniarori, siysa magoanaragtischa.Ashiri nov chtaro patozinazpaniampazashiro taragi. Itaro, koshimoni llitari

gana. Ovshtisin pagompaniampaz ashirotaragana Apallia koko. Itaro, siyashtayaspataksin, Apallia kok vanasiritayaspatachillinpa atina anoatsi. 11Novtayaspataragori, Isosoatsimari kokitsinsaro kamaniragina; llitaritaa kukozvatsta táragina, vatam Isosoamari kokiyaa tapachidakova. Ashiri ovsha tpotsIsosoatsimari kok tayaspatachillinpaatina. 12

taksin, siysa araginasha magoanachpasa.Ancha kizpor vanasiri. Apall kok, or,gosab tamapari ashiro da mochchiya;orotamari tachiya. Itaro, ashpatam tpotsyottam tayaspataksin, siyaa da itsinsaromagpa istako, anomash yotaritcha. Anzallipor, mashar tamapari ashiromikiaro machigchiya;shaparia. 13Ashiriya, Isos yosorkoskacho,cho, vaana Apall yasachiya.tarini anoa somaspatpaz ashiroyachachiya.ragoni, orotamari tachiya. Vadayamantsiri tayaspataragoni, izoorotsipchiya. 14Apall iyaa yachako,cha atinari, vanasiritampa tovapchiya;pazichiazini dabaria. 15Itaro, yotaritchaatinari,paria. Itaro, tpotsia kapiatchiahadabaria; oro Apallia tárash payochiya.Apall iyaa tarashini yachayaro, vaanayasachtampari chiyatsi.

1 3

Page 350: Candoshi bible   new testament

350

16¿Dosha yasaris siya? Apall siyaatiptsiriam tinaragonts, Vaana Vanisiyash takiya. Siy Apall pagu tamapariashiros taksa, vatam Apall Vani siyashtakova. 17Siyash kis tapi ato pachidkiyatayotaritamama. Siyaatsi vanasir tapanaato napkiya. Ashirocha, tpots siyashyottam tayaspatakinari, siyashtayotaritko, Apallsha anoa tpotsiakizpor vanichiya.

18,19Tpots yottam tayaspatako, paptsa.Anoa chinarintspa. Piyari magoanintspa.Isosoa kok biziyaspa átana siyaatsi.Siyash tpots: Nov tpotsiatsichchinashich kizpor yasaktana: tákcho, anmantsir tayaspatakiya. Itaro, chiytpotsich:cha, atitatich,paz ashiro inakiya, anoatsi. Itaro,tpotsiatsich chinashich kapiatkinari,moxariampaz ashiro kinayaro, itaroApalliamshat magu kapogoamkinachiya. Kaapanari Apallia kokmagoankinari,chiya. Vatam Apall kok kirakamonatova;

Tpots magu kapogta,sin, novsha vanichima,

atcha Apalli. 20Misha, atitamta;Tpotsia mago natstayarori, magukapog tarita, itaro an novapavaritariaha,

atitamta Apalli. 21Ashirocha zovallia,tpotsia chínash chinarintspa. Tpots

shtaha anoa kis mazinachis? Anoa kismazinarintspa. Itaro, iyshacha itsinsarotayaspatakaniya. Napa: Apall ichigorovayaragiya siyam istamama. Iyshatayaspatampani gotini takiazini. 22Apalliyaa vayaragiya siyam istamama.Tsaporonas maachi ichigoro istamamvayaragitamta. Vaanatsi tárash iyamistamam panaragiya. Natoma takoni,iyaa istakiya. Zapish tsipakchitatani,

vaansho tamam istakiya. Ashiri siyamichigoro istamam vayaragiya. 23¿Ashirimayamsha mantsir tayaspatako anoamazinaksa; vatam siy Isoschichsava?Itaro, Isos Apallcha Vipaya. Ashiriya, iytayaspatampani minamari magoazchinakoni,pana atoni, siyaa tayaspatakaniya.

4 1Ashiri itsinsaro chinagtsa.

mam zadaksa?shini. Isos iyaa kamachtarago, vaanaiyaa yasachiya. ¿Tamaria siy iyaayasachis? Isos iyaa kamachtayaro,Apapaa koko vanasir tayaspatashini,táragiya; Isosoa kok siro kamapshiragoanoatsi tayaspatashini; táragiya.2Ashirocha, Isosomari iyaa yasachparia,vatam vaana iyaa kamachtaragova.Itaro, iyam minamari varitakiya,Isosoatsimari kok payomama. 3AshiriyApallia kok tayaspatakoni, llitari tpotsiyaa da yasachiya. Siy iyaa natstamamzadkos, anoa chinakiazi da; vatam Isosiyaa yasakova. ¿Tamaria siy iyaanatstachis taraziatsini? Novanatstayasakiazi. ¿Tamarimasaha tayaspataki?4Apaz magishi chinakinariana,nad tayaspataragina, atinariana, ¿ankaapa itsinsariazi ati? Yaana Korakarini,Isos yasachiya. 5Ashiri nov siyaa atina;¿Siy tamaria tayaspatampania yasachis?Natoritana yasamam pinasaksa. Isosyosor koskacho anosh, vaananatstachiya.gita, magshori chinaragita, Isossha anoaichigoro yasachiya. Yasayaro, chiyaatsiyatchiya. Vadaya vanasir tsiyatamamvaritakcho, vaana vanasiri tsiyatchiyaApalli.

6Zovallia mazinagtsa, Isoschichis.Siyaa magoanpana atori yadakina.Novanatsi, misha Apórsoatstam gotikamankina. Itaro, Apall vaana yasakiyayova kasik anoatsi. Itaro, siysa: In tpots

1 3 4

Page 351: Candoshi bible   new testament

351

kizporcha; ancha yottama, mag atssa.Atinariasa, ashiro Apallia kok da kaapapayoksa. 7Nitati siy iyaa yasamamvaritariazis. ¿Chak siyaa tayaspataromagoanaragsa Apalliatsi? ¿Dosha iytayaspatampani siyaa tayaspataragini?Ashiri ¿mayamsha iyash yasaragos iposipos ashiksa? ¿Mayamsha Apalliatspazisashiro iyaa yasamam zadaksa? Anchayotarita. Vatsta átana.

8¿May magishis chinaksa? ¿Amakpasasiya iyaatsi? Na Apallia kok ichigoroyasayanicha.pania kok mazinachini? dosha atis. Iykorak tamapari ashiro potit takaniApallimon koko: ¿dosh atis?riasa atos, novsha:Yogpaktischaashiriya; tachparina. Mapiychshaparina.Shiyapa kisshapa iponachchi. Itarovatam gotis atshava. Yovamad atisanomad magi mantsakina. 9Apallimadvamin iy tayaspatampanini kapog kiyogkachiykiniya. ¿Nitati Apall iyaa natsak?Doni. Itaro kiyog kachiykoni ¿DoshApall iyaa topchamam zadak? magishinichinakoni atiniya. Tpotstam iyaayasaksin atitamsina; Apall vaana

paria; atanaya. Apalltata vasodaroratitampasinaya, magishi atana. 10MishaIsosomon vamin tpots iyaa stakana.Magsharitssincha tpotsi; atana. Itarosiysa: Iy Apallimon kok korak tamapariashirori potit takaniya; sanaatsi atssa.Tpots iyaa: Moxar tpots ova; atssincha.Itaro siysa: Iy Apallimon kizportakaniya; atssa. Tpots iyaa yotaritsiyatkana, itaro siyaa vanasiriaminakana. 11

niya. Mariz kayataktanicha.cha. Iy pzkoashish takani. Ximpaniritanitakaniya; pagini doncha. 12Iyanikoviptini tarashiamani taravaztakani.Iyaa mantsirita tsiyatkosin, iy dayámkoni, Isosoatsimari kok kamankini.

Iyaa yotaritam inaktatssin, ashiritaitamsaroni takaniya. 13Iyaa yotarittsiyatkosin, da anoa yámkoni,yani, táta ashkini. Ashirocha, vadarittpots: ¿Chakaha Isosoa tayaspatampaniachinako chinach? atssincha. An tpotsyotaritcha; vaani antapana, iyaaatanaya.

14Itaro zovallia, anoa goti vaniakoriatina. Anoa yadakori, da siyaa natsakoriatina. Tayaspatakori, magoanpana atoritáragina siyaatsi. Siyaa kizpor chinakori,ipariatsi tamapari ashiro siyaa chinakorivaniaktana. 15Isosomon siyaa ipartana.Novma Isosoa kok kamaniragori, siysamagoanaragsa. Novamon koshi llitarittpots siyaa tayaspataragana. Tpotszapanta siyaa tayaspataraginari, novmachtaragina. Nov minamariti ichtarosiyaa tayaspataragina. Ashiri novaaaparis tamapari ashiro takina; minoaragiam vanintaha. 16Ashirocha, novsiyaa: Novana tamakparina ashiritamvanasir tagtsa, atina. Ashiriya, novaakoki mazinagtsa. Minamari magoazchinagtsa vashonad kis tamama; siyaaatashina.

17Tímotiayoa siyap zaganchima;novaa koki kamanishini táchima.Koskacho, Tímotiayoa kok mazinagtsa.Tímotiayoa novatamcha ipari. Isosoakok kamaniragori, ovsha izooromagoanaragiya; ichigoro yasakiya.Ovsha vanasir tayaspatakitamta. Yaptaxiki abta Isosoa kok payokori,takina.ntsa. Magiatsis putsimam zaganchima.Na Isosoa magoankos, Isososh tachitkos,vanasirinad tagtsa. Piy shigtsa takos;táshini, atori,tsi.

18Tímotiayoa vasina zagankori,kozizimon novsha koschima. Itaro¿chakamasazis siya? Soriatsis yasariazinova. Mag siy novaa: Papor iyaa

1 4

Page 352: Candoshi bible   new testament

352

pazikoparia, da iyash napkiya, magatischa. Atos, yotarit tsiyataksa. 19Apallvaana zadko, mosá pagchima siyasho.Novana koskachori, siyaa kchiatsispakiarori, yasachintspa. Kukiatsinarismazinakiazi kizporita tsiyatkis anoatsi.Itaro, siyaa tarashiatsis pakiarori,novana siyaa yasachima. 20¿TamariaApallia kok ivaziri kukiptich payochich?Pinasakiya. Vatam Apall iyaa vaamatiptsiriam tinayaro, Apallimontamvizporini takaniva. Ashiri tarashiatsisyasachima. 21Siyash pakatori, vadayayotarit takos, paptsa; vanichapantsa.Itaro, novapa chinapani atiasa ashiro,vasina yasaptsa; apill tayaspatachintspa,atina siyaatsi. Vatamcha tsiyatssi.

5 1Misha tsiyatssis mazinaragina;anoa na kamanchintspa. Mag

siyashchi tpots kizpor yotarit takiya.Tpots vaparia vizall yotarit patatkiya,

mag atssincha siyashchiatsi. Na magvad yotarit patatkiya atssincha.Anomash tpots kizpor yotaritcha.¿Tamaysha piyartach tpots da vapariavizall yotarit patatkana? 2¿Tamayshasiy ashiksa? ¿Dosha pazikis? Dabaria,vatam gotis napaksava. Anoa tpots datpazaragsa. Apalliam iponkos, dapazikos, ovsha kamiran pshtokitamta.¿Magishis maya chinaksa? Apallia kokkizpor yasayanicha atos, itaro gotisatssa. 3Novartanari sirotaritanaparinabaragparina,mama. Itaro,masazi? Siyash tarinariana, 4tpotsiaichigoro korozochparina. Shaniykoni,yovaa tpots yotari patatarago anoatsiyatachparina. Ashkacho, iyaa Isosmagiatsini putsichparia. Shiaro, novshaIsosomon vizporirini 5anoa tpotsitashitogayarori, nirachshapariniya.Yashig kiyog yachamam kasachparina.Yotaritshishia kis chinayaro, vaanakiyog kachiyaro, tayochshaparia. Shiaro

yosorsha Isosoa magoanachparia.Ashiriya, Isos vaana koskacho, vanasiryamachiya; dosha Yashigop izooronachiya. Ashiriya,ros, yapiritam nov koki ati abiritamshigtsa, nov siyash dontati takori.Sanpatasha tpotsia vaniagtsa siyaaatashina.

6,7Mag siy: Vanasirinadanicha takani,atssa. Itaro, siyash minamtata tpots yotaritarago, siy gotis napaksa; da nabaragis.Ashiri yovamad siy da nabaragis anomadsanatsi yotaritam inaksa. Ashirocha,yotaritshishpania tashitogagtsa, atina.Ashkinariasa, vanasirparia tatssa; tsasaritatssa. Siy Apalltischa tiptsiris. Ashirvanasirsha tagtsa. Napa, vashill pakchitakadankacho, vanotsish ichigashatayotaritkiya. Ashirocha, tpotsiniashikpaz ashkitamaniya. Minamta yotarittakchoch, ashiri tpotsia ichigashatayotaritkiya. Ashirocha, tpotsia minamtayotari takcho anoa tashitogagtsa, atina.Isos iyaa yotaritshishiriniatsini izoorotachigpi ato tsiparagiya. ¿Tamariahayosor yotarit tachich? Pinasakiya.Sirotama zari kanossish tatsamkachoanosh zari, Páskova soro opiahaapachataranaya. Apallia kok payopaniatosin, yotaritshishia kasayarosin,opiahaa pacharagana.pariniya ashiritam na Isosoa chinakoni,yotaritshishia izooro kasakitamaniya,vatam Isos iyam tsiparagova. 8Ashiri,Isosoa kok magoankoni ¿tamaria yotarittachich? ¿Tamaria yotaritshishianapchich? Vatsta ano atina. Itaro, izooroyotaritshishia vatstamari kasayaroni,vanasirsha tapani, atina.

9Siro kirakaa llitari siyam yadayarori,zaganiragina. Yadaragori, kirakamon,Tpots yotarit takana anpata iponintspa,táragina. 10Anoa táragori, Tpots Apallia damagoanko, anosh napintspa; táragiazi, da.Itaro, Isoschich oro yotari tako anoa

1 4 5

Page 353: Candoshi bible   new testament

353

táragina. Ovash napintspa; yabirintspa.Niragtsa; táragina. Itaro, tpots Apallia damagoanko ¿mayamshta vash da napchich?Tpots yotari takta, vashchirta, maachigaztamarakta, Yashigosh tachitkita,shta da anosh napchich? Anosh izoorovatsta napamam atinariachi, ¿ashiriyapiaha napchich? ¿Yapiaha chiy tachich?Nishsha tsaporonasosh pinasachpariaashimama. 11Itaro, novsha tarana;Isoschich oro yotari tako, anoa niragtsa;táragina. Mishat, kizaa yotarit patatko,mishat yashigoa chinako, mishat tpotsiamantsir tsiyatko, mishat natsampani,mishat vashchiri, mishat karosamapani,aship anoa tpotsia niragtsa tarana.12,13Apall tpotsia llitaritava vaniagtsa daatiya. Apall anoa vaana vanichiya. Itaro,sanpata Isoschichpatatis vaniagtsa atcha.Ashirocha, tpotsia yotarit anoa izoorotashitogagtsa vanimama átana. Ashirochanovaa koki payogtsa atina.

———

Misha, ¿mayamsha sanpata kukoz yaramam da zadaksa?

6 1Siy Isosoa magoankitatiasa sanpatatsiyantakos, varatamam zadkos,

korakaa istada tsiyatssis yaramama magatos korakap napaksa. Itaro, koraksha daIsosoa yasarova. ¿Dosha anoa pazikis?¿Mayamsha sanshochtatari yaramam dakorozoksa? 2,3Niri magoanagtsa. Iy Apallmagoankoni, yovari Isos koskacho anoshmagoazia ichigoroa natstachiniya.Yashigoatsta mochchor natstachiniya.Bamatsta natstachiniya. Ashiri¿tamayashtaha natstachtatani, natsha dakamiran natstakani? Nattati nish takoni,iyanpatatani yaramam varitakcha.

4Ashiri tpots tsiyatssis natstamamzadko, ¿mayamshtaha siy tpots llitaritapnataros, Novaa natstagasida, antagatashiksa? ¿Mayamsha sanshochtatari dakorozoksa? Vatam Isoschich moxarita

maachiatsi natstamam varitakitamtava.¿Mayamshta da moxaripta nayaros,Novaa natstagasida, da atssa? 5Goti siyaavaniakori atina. ¿Vasha tpots magu kapogdon? ¿Vasha tpots natstamapaniam siyashdon? Ashiri nachogayaros,niam iposiaros, vayagtsa. 6Itaro, siysa yaptpots Apallia da yasarana ab naktischa.An yotaritcha, zovallia; abi narintspa.

7,8Itaro ¿mayamadaha natstada atssa?¿Dosha siy yotari takis anomad atssa?Anoamparia atssa. Tpotsiava porsharishochiksa. Isoschichpatatis ashiksa.Ashkotischa sanatsi kapog tayotaritaksa.¿Mayamshita ashkitatiasa da mapiyrostaksa; da itsinsaro taksa? Vatam Isosoa siymagoanaksava. 9Itaro, yov ashkana anApallia vatsapon pagchiaha, dabaria.Yashigpiri nachillinaya. ¿Dosha siy anoayasaris? yasarimadsa. Ashiri ¿mayamshasanpata tayotaritaksa? Piyari chinakpasa.Ashiri piyari chinarintspa; vatsta.Yotaritshishia anoa pakich kamanchintspa.Ibagartako yotaritcha. Mino, Yashigoshtachitko, mino tomoxkana, 10minoshochiko, mino maachtagaz támarako,mino karosampani tako, mino tpotsiamantsiri tsiyatko, aship in ichigoroyotaritshishcha. Anomash tpots Apalliavatsapon pagchazillinaha, dabaria atina.11Siro siy anomashia chinaragos, kisyotaritshishia payoragsa. Itaro, natshaApall siyaa vanasirimashiam tinaragova.Apall Vipaa vatsipon iyamad tomashirinida pachidaragiya. Shiaro, Apallsha Vaniiyaa kizpor istaragiya.tsini tachigiaro, magiatsini yariaro, vaamatiptsiriam tinaragiya iyaatsi. Ashiriya,vanasirinad tagtsa átana.———

Misha, gichzia mazinarintspa,nov siyaa Isoschichiatsis atáshina.

12Apall ichigoro vayarago, ashiriichigoro novam varitakiya, atos,

1 5 6

Page 354: Candoshi bible   new testament

354

zoramana zoraktischa. Itaro, ichigoroiyaa da istakiya. Ashpatam iyaa istako;ashpatam iyaa kasikcho tayotaritkiya.Novanatsi tayotaritariama atorimapiykina; chinakiazi. Ashirocha, siyaa:Paptsa; piyari chinarintspa, atina.13Siysa: Itaro, Apall kchitamam katogatsvayarago, ashiri kis katogtarich, atos,zorakpasa. Itaro, Apall vaana tinaragita,an ichigoro pastachparia. Itaro,mazinagtsa; Siy gotis: Kizatstamyagamam vayaragiya, mag atssa. NitatiApall iyaa ibagarzipaniam tinarago,doni. Tpotsini novanatstamarichinapada, ato iyaa tinaragiya. Ovsha,Apall iyaa istakitamta vanasiri tamama.14Notsiatsini mago tinaragiaha;orotamari tamam tinaragiya.tatiani, yosor iyaa itoyamachiya. Isostsiparagita, vizporirpa itoyamarago,shiartampa iyaa itoyamachiya.Ashirocha, nov siyaa: Piyarichinarintspa, atina.

15Apall Vani iyaa tiptsiriam tinarago,Isosoam vanotsi iyaa inaragiya. Isosvanotsi tamapari ashiro takani; vatamoro Isos iyash tarova. Ashirocha¿tamaria Isosoa vanots yayaroni, kizashitsachtachini? ¿Tamaria Isosoaibagarziam inachini? Vatam iyash Isostarova. Ancha kizpor yotaritcha.16Kizats ibagartakoni, izalliatspaziniashikshtiniya. Minamari notsas ashirokinakani. An vanasiriaha; ashirishirintspa. Kaapa anoa yasakimadsa,vatam Apall kok yadamarinimon atova;Tpotsia yamakcho, minamari notsasashiro kinachiya, atiya. Ashiri,mam izooro vatsisshaparia átana.17Itaro, Isosoatsimari chinakoni,minamarisha magoaz chinakaniya tsastamama.

18Ashiriya, yotaritshishia sovagints;ibagarzia gatagints, atina, Itaro chiyyotaritamash mantsakoch, ivaziri

notsiatsich tayotaritkiya. Itaro,minamari chiy yotari yagakoch, izooroyotaritkiya;yaniya. 19,20Itaro, Apall Vaanatsi Vaniiyash pshtayaro, notsishini takiya. Apallnotsiatsini vaama pagosiam tamapariashiro tinaragiya, vatam iyash takova.Ashiri Apalliam pagu ashiro takoni,¿tamariaha itsachtachini? ¿Doshamagoankis? Isos kapog kiyogkachiyiaro, iyam tsipayaro,niamani tovaparagiya, yovamadyotaritshishia tomashtaragini anomada.Ashiri ¿mayamshta yotaritshishia yosorzadchich? Isosoatsimari chinamamvaritakiya. Ashirocha: Yotaritshishiagatiaros sovagtsa. Apalliatsimari kokpayogtsa, atina siyaatsi.

7 1Na minoatssha kamanchintspa. Siykirakaa novam yadayaros,

ragsa. Natstaragori, anosh novaamashaksa. Ashiri atis anoakamanchintspa, kizaa yamamamkamanchintspa.Tpots mizallshi tako, vanasirinari

tako, varitakiya. Vaani tachiya. 2Itaro,siyash zapan yotarit taksin, kamiranYashig siyaa kasichiya. Ashirocha, dayotarit tamam, kizaa yamagtsa, atina.Tpots vaani vizallpatari vanasiri tako,mapiykiya. Kiz vaani vazarallpatarivanasiri tako, mapiyktamta. Anchavanasiriya atina. 3,4

mari napachpa.tsimari napachpa átana. Kiz vazaralliashiani ato, vazarallsha ayo táchiya,vatam kamoz vizalliam tarova. Vaaniiponchillinpa. Kamoz vizallia shiani ato,vizallsha ayo táchiya, vatam kizvazaralliam tarova. Vaani iponchillinpa.Yagamatada ati. 5Gotaritis sanpatapchidintspa, atina. Itaro, kanamamamzadkos, ichtaro izallpatis tsiyatantsa.Vadaya; Apallia aragiam magoaniani;Apallpa tsiyatiani, atos, vanipamasa zari

1 6 7

Page 355: Candoshi bible   new testament

355

kanamamam zadkos, ashiri ashparikanamakos varitariya. Natomasanakanamayaros, yovash sana zadkis anoshiponagtsa. Donna ashkos, Yashigshakamiran siyaa kasichiya; vatam oroizalligazich tamarakchiva. Kiz orovazaralligaz tamarakitamtava. Ashiri,izalliatsish vanasir ksotagcha, atina.Kizis, zaralliatsimaritamtis vanasiriksotagtsa, atitamana.

6Itaro: Ichigoros izalliamis yamagints;tiazi. Sana zadkos, yamagints; átanasiyaatsi. Kamachtakiazi. 7¿Itaro,novaatsima da yasakis? Nov mizallshitakina. Tpots ichigoro mizallish takinari,novam vanasiri. Itaro, Apall vaanayasakiya magiatsini. Apall ashpatamtpotsia istakiya, vizallia vanasirksotamama, misha vazarallia vanasirksotamama. Apall ashpatam tpotsiaistakiya, mizallshi vanasir tamama,misha mazarallshi vanasir tamama.

8Tpots mizallshi tako,shi tako anoa na kamanchintspa. Novtamapari ashiro mizallshi tako, vanasirtakcho, varitariya. ¿Mayama kizaayamako yamach? 9Itaro, kizagaz kizporzadko, támarako, ashiri izooroyamagcha atina mizallshiatsi.¿Mayamaha gotich támarachich? Kizashiritam zarallimam zadko,zarallitampa atina.

10Na da kasamam kamanchintspa.Novana koki kamankiazi; Isosoakamachtamarini kamankina.tsish ksarillpa, atiya kizaatsi. 11

tsish ksarillpa, atitamta kamozaatsi.Tpots Isosoa magoankana anoa atiya.Itaro, kasakinari, yosor zarallimamvatsta. Vaanitari tachiya. Itaro, kizvaana vazarallimonatam zarallimamzadko, vaani zaralliya.

12Itaro, donta nia Isos tayaspatarago,na Isos magiatsi putsiarago anoakamanchintspa. Vapaz kamozamari

Isosoa magoanko, itaro vizall damagoanko, ashiri ¿tamaychiazich? Kizvazarallia chinakinari ashiro ¿mayamakasach? Vatsta atina. 13Vapaz kizamariIsosoa magoanko, itaro vazarall damagoanko, vadaya kamoz vizalliachinakinari, ashiri kasamam vatstaatina. 14An yotaritaha; vanasircha.Kamoz donta magoanko, vizallimonvanasiriakiya. Kizatam dontamagoanko, vazarallimon vanasiriakiya.Apall napkiya, yovamon minamarimagoanko anomona. Vipaa ashiritamyotaritaha tinakana; minamonarivanasircha. 15Itarshacha, tpots Isosoa damagoanko, Isoschichia izooro kasapiatinari, vaani kasachiya atina.sha vaana zadko, llitaritaa kiz izooroyamachiya. Kizaya llitaritamon kamozizooro zarallchitamtaya. Itaro, Apalliyaa: Tpotspa mapiyros tagtsa; táragiya.Ashiri mapiyroni tamam varitakaniyatpotspata. 16Kizaatsis siyaa atina; Siydonna zaralliatsis kasakos, Isosoatsimarimagoankos, ashiri zarallis siyamonyasayaro, ¿kamaparia Isosoamagoanach? atina. Kamozatstamtisatitamana; Izallis siyamon yasayaro,¿kamapari magoanach? atitamana.Ashiri novaa koki mazinagtsa.

17Ashirocha zovallia, da xaramamsiyaa atashina; sirotamasa tamayrimasistaragsa, na ashiritam tagtsa. Itaro,Apallimon vizpori vanasir tagtsa; vatamIsosoa magoanaksava. Anoa orokamachtakina Isoschichiatsi. 18

tampaz ashiro kamanchintspa.

gosin, vayomshiria tas ktsoptaranaya.Shiaro,kosin, ¿mayamshta yovaa ktsoparaganaanoa pazichillina? Misha, siyashochtpots donta vayomshiria tas ktsopkosin,Isosoa magoanaragana. Magoaniarsin,¿mayamshta na ktsopamam zadach?

1 7

Page 356: Candoshi bible   new testament

356

19Na mazinagtsa. Anomon magistatintspa. Ktsopamamad da chiyaaistakiya. Dontatiya ktsopkoch,taha.dakiya. Itaro, Apalliatsimari kokpayokich anomadcha Apall iyaaistakiya. 20Ashirocha, sirotamasatamayrimasis taragsa na ashiritamtagtsa, atina. 21Siyaa tpots korikpatmochchoriam izooro yamaragita, itarosiysa magis mantsarintspa. Apallia kokksarintspa. Vadaya tashitogamamzadko: Ashiri shtogagi; ato, shiyshashtogagi. 22Siyaa mchachortaktatiyaashiro, ponirintspa.kos, ksarintspa. Isosoamari siyaa napko¿chakaha siyaa kasich? Misha, siysatpots donta mochchor takis, Isosoamagoankos, Isosoam mochchortamapari ashiros tagtsa, vatam Isossiyaa kasikova. 23Isos kapog kiyogkachiyiaro, siyam tsipayaro, vaamatiptsiriam tinaragiya. Ashiri,shish ksotintspa, vatam novanatstamariksotagadama atova. 24Ashirochazovallia, tamayrimasis taragsa, naashiritamtis tagtsa. Apall vaanatarashiamis panayaro, anori chinarostagtsa, atina siyaatsi.

25Misha kamanchintspa. Siy yovaa kizmago vachinako anoa masharagos, nakamanchintspa.gita, yov chinaki anoa kamanchintspa.Itaro Isos novaa tayaspatampaniaminayaro, novaa istayaro, novsha Apalliakok payokina.takina. Ashiri kizaa mago vachinakoanoa kamankori, mazinagtsa.

26Natomasa kizpor kiyog kachiykos,ashiri siro tamaropa taragsa ashiritamtagtsa. 27Izallis tarinari, ksarintspa.Mizallish takinariasa, mizallshiritamtistagtsa. 28Itaro, kizaa yamakinariasa,varitaktamcha. Kiz zarallkachtaminari,varitaktamcha. Ashkachoch, yotarit da

takchi. Itaro, nov siyaa vipapat mapitpaatori natoma yamarintspa táragtana.

29Ashirocha zovallia da xaramamnovaa koki mazinagtsa. Chiy tarashichnish tsaporonassho mosá pastachparia.Isos yosor koskacho, tarashish ichigoropastachiya. Ashiri tsaporonasia tárashchinarintspa. Izallish tarita, Isosoa kokmapiyrintspa. 30Tanokitatiasha, magishkis takitatiasha, maachia zapanpayokitatiasha, 31

sha, anoa chinarillpa átana. An ichigoromosásiri pastakachiya. Apalliatsimaritárash chinagtsa, zovallia.

32Tarashiatsis kapog chinarintspa.Apalliatsimari kok mapiakos tagtsa.Mizallish tpots tarashiam da mapiako,Apalliatsimari chinako, anoamarimapiakiya. 33Itaro, tpots vizalliavanasiri ksotpi ato mapiakiya. 34Ashiritarshimon xarayaro, da Apalliatsimarimapiakanaya.yaro, tarshimon mapiakitamta kizpori.Itaro, mazarallish taro, Apalliatsim kokmapiakiya; anori chinakiya.

35Ashirocha vanasirinad tagtsa.Tarashimonis xararintspa. Apalliatsimmapiakos tagtsa, atina. Itaro anomonsiyaa da xaramam goti ati; siyaa istapiatori atina.

36Itaro, siy: Ipariami vazarallnachogayarori, panachima, atos,panagints; ashkachos, ancha da yotarita.Ipari na izooro kamasinayalliya.Zarallimam varitayallshita. Tpots yotaripatatosinapa ati. ¿Mayamahapachidchich? Ashiri izooro panachima,atinariasa, panagints atina.riasa, paptsa; iparis yotari tarosinapa.37Itaro, siy: Ipari Apallpaniamaritachiya. Panachiazi, dabaria, atinariasa,ancha vanasiritamta. Ipariatsis gotismsagiaros Apallpaniam vayarintspa.Kaapa ipariatsis tárash yasayaros, ¿Nidipari vanasir tach? ¿Apalliatsimari

1 7

Page 357: Candoshi bible   new testament

357

chinach? atos,niama. Vadaya tpotsia: Izalliamishpanachillpa, táragos, Apalliamvayarintspa. Vadaya iparis mazarallishda mapiyro tacho, vayarintspa. Vadayavits da mazinako,niama. Vadaya santatam yosor zapish:Apalliam vatsta. Tpotsiam panachima,táchos, vayarintspa atina siyaatsi.38Ashiriya, tpots vipaa panakcho, anchavanasiri. Itaro, da panakcho, anchakizpor vanasiri Apallpaniama.

39Minoa kamanchintspa.cho, anoatsimari vazarallia ksotchiya.Itaro vazarall tsipakchinariya ashiro,Apall vaana zadko, yosor zaralliyaIsoschichimonatamta. 40Itaro orotarimazarallish takinari,niamarisha tachiya; magu kis tachiyaaraginashta. Ancha ichigoro novchinakori, atina siyaatsi. Itaro, ApallVani magiatsi putsiarago, siyaakamankina. Ashiri siy kizaa yamamammasharagis anoa kamaniana.

8 1Na minoatssha kamanchintspa.Kirakarishis masharagos; ¿Vanotsia

apallpotsiam vayaragana anoakatogamam tamaychiazini? táragos,anoa kamanchintspa.Anoa kamankori, niri chinagtsa.

Isoschichpatatini chinakoni,riama atoni katogamam xaraktanicha.Itaro siy: Yaana yasayaroni,

nipa, atssa. Zoramana zoraktischa,zovallia. Itaro, santari yasayaros,mapiyro katogachos, ¿dosha Isoschichiayaspatakis? Yov sana chinakis anoaashkos, ¿antati vanasiriaha Apalliama?Nov nia kizpor yasaktana,tiasa, an chiyaa istakiaha Apalliamagoanamama. Itaro, yaanpatatiniIsoschichpatatini chinakoni, anchaistakiya. 2Kapog yasakitatiasa,chia mapiykos, kapog siyam pishtakiyaApalli koko. 3Itaro, Apallia chinakoch,

Isoschichpatartamtich chinatarchi.Ashkos, Apallsha siyaa kis napchintsa.

4Ashiri vanots apallpotsiam vayakanaanoa kamanchintspa. Siy atpasa:Apallpots magotari takiya. Ashiriapallpots vayamarinia magotaritamtakiya. Ashiri anoa katogoch, chanatsitayotaritchiazich, dabaria, atos, novanoatstam atitamana. Itaro, Isoschichashpatam anoa da izooro magoankana;vad apallpotsimon magu tatkana. Itaro,Apall minamaritcha. Ashirocha,apallpots magotari takanava atiniya.5Tsaporonasosh, min kanidap apallpotszapanin tatsitkita, pason, misha arotamvazapan tarita, 6iyam minamari tariyaApallimarita, Aparini ichigorotinaragiya. Iyaatstam tinayaro, iyshaApalliatsimari chinamam varitakani.Iyam korakariamani minamari tariyaIsosoamarita. Isos iyaa tapachidarago,

giya iyama. Ashirocha, apallpotsiavaritakazillinaha atiniya.

7Itaro, ichigoro Isoschich anoa daizooro magoankana; vad apallpotsiamagoankana. Siro datoma Isosoamagoanchosin, apallpotsia, minoayashigoatstam, minoa vishonoatstam,minoa pasonatstam, kapog chinaragana.Anoatsimari chinaragana. Vadchinamana chinakana. Magokana;misha ponikana. Ashirocha, vanotsiaapallpotsosh vayakana anoa katogoch,istachparia atosin katoganaya. Shiarsin,magu mantsako, ¿Tamaychiazich?Vatam shiarinava. Vanotsia katogiari;Yashigu kasiyada; atanaya. 8Itaro,

mama. Magoktatani iyaa da istakiya.Katogkitatani da chiyaa tayotaritkiya.Ashiri ¿tamada atiaha? zovallia.

9

napa atori atina. Shiy vanotsiamapiyrosh katogkitatiasha, ovsha vad

1 7 8

Page 358: Candoshi bible   new testament

358

ponikiya; Apallia da izooro magoankiya.10Shiy kapog yasayarosh, apallpotsishpshtoyarosh, mapiyrosh katogaksha.Ovsha shiyaa pakiaro, Apallpotsiachinakparia.tama, ato pshtochiya. Ashkinariasha,¿dosha shiy tpotsia yotari yaspatakish?11Ashirocha,gosh, da chinaragosh, tayotaritaragsha.Isos anoam tsiparagita, shiysha yotariyaspatakosh, ovsha shiyamon Isosoakasamam zadkanaya. Shiyamadyotaritchiya. 12Ancha kizpori yotaritaya.Ashkachosh, Isosoa kok kapiataksha,vatam Isoschichia da chinakshava.Ovsha ashiritam Isosoa kasamamzadkiya. Ashiri iyaa donta tayotaritko,itaro Isoschichpatatini chinakoni,tayotaritariama atoni xaraktanichakatogamama. 13Novatati yosor vanotsiaapallpotsosh vayaragana anoakatogchiazi, dabaria, vatam Isoschichiatayotaritariama atinava. Ashirocha siysashigtamtsa atina.

———

Mazinagtsa; Isoschichiavaa toxaratariama Apalliama atos, oro chinagtsa; xarashish

vayarintspa siyaa atashina.

9 1Napa: ¿nov tamakimana? Isosoamagoankori, novam xaramam

doncha. Maachi ichigoro novamvanasircha. Misha, nov Isosoa koktayaspatampantana kizporina, vatamIsosoa kchipti paraginava. Ashiri novsiyaa araginasha kasikori,naha xarachi nova? Ashiritati, yovaanovani zadki anoa vatsta atina. Siyaamagoanpana atori, tayotaritariamaatori, magipti takina; novana chinakianoa itamsakina.Misha,

ragori, siysa magoanaragsa. 2Tpotsashpatam novaa:niazish, atitatssin, itaro siy novaa

yasaksa. ¿Dosha siy novaa chinaksa?Chinakpasa. Siy novamon Isosoamagoanaragsa. Ashiri zoorkori ati; novIsosoa kok tayaspatampantana. Anomadnovam xaramam doncha. Yovaa novanazadki anoa novam varitariya.

3Itaro, tpots novaa: ¿Mayamsha ashiroitamsaksha yovaa chinakish anoatsi?

sha? ato, novsha yamkori atina; Apalliakok tayaspatakori, tpots novaa: Korikiapotapi ato tayaspatakiya; tárodama atori,tpotsish gotariti katogomam vatsta,táragina. 4Isos tayaspatampaniriniichigoro xikosin, Isoschichish orokatogana. Nitati novam da varitak;varitaktamta novama. Ashiritati, siyaatoxaratariama atori, vatsta atina. 5

sin vizallpa xikana. Pitortamta, Isostamzóvalli Sadiako vizallpa xikana. Novnovana zadkori, izallpati varitaktati,ashiritati xarakina; nov mizallishtana.

giazi. 6Piarnáppa novapta xikoni, yanikoviptini taravaztaragoni, kchitaragini.¿Nitati iy gotini katogamam davaritakani? Varitaktamaniya. Vatam siyaatayaspatakoni, siysa gotamtis iyaamaritamam varitaksava. Ashiritati siyam

gina. 7Nitati sodar vaana tovapayarokatogak; da. Antati chiy mzariatsichtatsomiaroch, da katogtarich; orokatogtarchi. Antati chinozia chinoyaroch,da korikia potakich, oro potatarchi.Novsha ashiritamti, siyaa Apallia kokkamankori, siyash goti katogamamvaritaktana. Ashta vatsta táragina, vatamxarashish vayamam da zadaragina.

8Antati novamtaha ati; vatam Apallkok niatstam atova. 9Móysisarini virkariatiaha;

tako, vchoa pchidintspa; vaanikatogachpa vatam taravaztakova;

1 8 9

Page 359: Candoshi bible   new testament

359

atiya Apalli koko. Nitati Apall vakaraatarall; doni. 10Iyaatssha,niatsini, ato táragiya. Ashiriya, Isosoakok tayaspatakoni, tpotssha iyaamagotam maritamam varitakcha.Patatkich anomon katogtarich; vatamchiy mzatsia patatkoch katogtarchiva.11Ashiri iy Apallia kok tayaspatakoni,siyash anoa mapiakoni, siysa iyaaistamam varitaksa.riana, Istagadama; táragparina. 12

patampani llitari siyash kosiaramchosin,Istagadama; táragosin, siysa istaragsa;gataragiazis. Nitati nov ashimam davaritaki; ashimam varitaktamana.Araginasha varitaktana, vatam novmasiyaa tayaspataraginava. Ashiritativatsta, táragina. Istagadama da atti,vatam siyaa toxaramam da zadkinava.Vatsta, táragori kiyog kachiyaragori,ashirita itamsaragina.gori kchitaragina.ragori, ichigoro tpots magoanpana atori,tpotsish goti katogamam vatsta,táragina. Tpots novaa: Korikigaz potapiato tayaspatakiya, tárodama atori vadashkina.

13Mazinantsa; magiatsis putsichintspa.Irosarinosh Apall pagu tariya. AnoshApallia kok payoksin, Apallpan Apallishpatatamam pshtoksin, anomonkchitakana; yovamon tpots katogatsApalliam vayakana anomona. 14

tam, iy korakarini, Isoso,taragitamta. Novaa koki kamankos,tpotssha magoanko, ovsha istachapantsakchitamama; táragiya Isoso. 15Isostáragita, novanatssha vatsta táragina.Vad ashimam zadkiazi, vatam siyamxarashish vayamam zadkiazi. Natoritayaspatamam yadakina gotariti.Istagadama atiazi, da. Atinari, kizporpazichparina. Istada atinari, siysa novaaistakinariasa, ¿tamariaha, Gotarititayaspataragina, yosor táchi?

rina kizpori. 16Isos novaa tayaspatashinitáyaro, Apall vaniarodama atorigatamam pinasaktana; tominaragtana.Tayaspataragori, Novanatsi ogirtapi,atitati, itaro pinasaktana; vatam vaananovaa kamachtaragova. 17Novanitayaspatamam zadaraginari, Isosdonnari kamachtarago, ashiri novnovanatsi ogirtamam varitaktana.Vaana Isos yasayaro,ria. Itaro, Isos: Tayaspatashini;tpotsimon kchitagsi, táyaro, tpotsshatovapchiya. ¿Tamaria tayaspatamamgatchi? 18Itaro, novsha: Apall vaananovaa tovapachpa, atori, tpotsimonkchitamam gataragtana. Isosoa kokgotariti tayaspatakina. Magi kisshatayaspatakina.

19Ashirocha, nov gotariti siyaatayaspataragori, novaa da kasiksa. Siyaatomashtakiazi; mapiyktana. Ichigoronovam varitakta, itaro siyaa chinakori,toxaratariama atori, novana chinakianoa itamsakina. Apallia kokkamankori, tpots zapan magoanpana;atori itamsakina. Tpotsia chinakori,Apallia magoanpana atori ashkina.20Otiayshochish kamankori, otiayshochtamapari ashiro taktana.mon kok donta magi tatkori, anoapayokina.dama atori apill imapigaragina;magoanpana atori; ashkori taktana.21Arapchipta tonarpita kamankatori,nov anshoch tamapari ashiro takina.Anshoch Móysisarinia kok dontapayoksin, novsha Apallia kok dakapiatkori, nov anshoch tominkoritakina. Arapich tamapari ashiroritaktati, itaro yotaritshishia dachinakina, vatam Isosoatsimari kokpayopi atinava. 22

takori, tpots Apallia da izooromagoanko, novsha istakina. Ovshazapan xarakta, itaro chinakori, da

1 9

Page 360: Candoshi bible   new testament

360

toxarakina tpotsiatsi. Ashirocha, tpotsiaichigoro chinaragori, Apallia kokkamaniragina. Zovalliampazi ashiroriistaragori, Apall ashpatam tpotsiaizooro tapachidap atori, ashiragtana.

23Ashirocha, zapan tpots magoanpanaatori, oro tpotsia chinakina; tpotsia datayotaritamam magipti takina; novanachinaki anoa itamsakina. Ashkachori,ichigoroni vashonad shabatchinipaIsosomono. 24,25Ashirocha nov siyaaatashina; Shigtamtsa, átana. Apallnovaa kis napachpa atos, Apallia kokkizpor payogtsa. Sanatsi chinashistamsagtsa. Apall kis chiyaa napkinari,orotamari magich kis tachich. Ashiripiyari chinarintspa; magiptis tagtsa.Napa: Tpots michitkosin, ¿iripomamtamakazillinaha? Magoksin, zapanyachakana; potam yachak, potamyachak ashkosin, itamsaksin,mam ashkana. Shiarsin, zapishyasayarosin, izoorisha iripkana.tata vaamari kasiko, ichigorosin kizporiripkana. Minam kasiko totiyachiamyayaro, natomasamamta magu kisashikcha. Ashiri siysa shigtamtsa tina.Itaro iy Apallia magoankoni, orotamariashkiniya. Ashirocha, Apallia kokpayoros, piyari da chinakos, magiptistagtsa; kizpor tagtsa, átana. 26,27Nov oroashkina. Isosoamari novaa kasichpaatori itamsakori, magiatsi kizporvaniaktana. Apall vaniarodama atorinovanatsi vaniakina. Tpotsia zapan:Apalliatsimari kok payogtsa, táragori,shiarori novanatsi yotaritkinariana,Apall novaa vaniakcho, pazichparinakizporiya. Ashirocha magiatsi kizporvaniakina. Napa: Tpots iripkosin, ¿nitatipiyamsha iriptara, piyamsha iriptaraashik? dancha. Itsinsaro iripkiya. Tpotstozimmam michitkosin, ¿nitati magotapiyamsha pzita piyamsha pzita ashik?dancha. Tpotsimonari kizpor tozimta

ashkiya. ¿Nitati datoma xapshigaksinmichitkana? da. Oro yasamavmichitkana. Maachiatstanariya nov

taragina. Novanatsi vaniakori, magiptitakina. Apall vaniarodama atoriIsosoatsimari kok payokina. Siysashigtamtsa atina.

10 1Zovallia, zitaminariniatsinibizarintspa yovaa Apallia kok

kapiataragana anoatsi. Anoa dabizamam magiatsis putsichintspa.

gitatssin, Ihíptoa tsap kasaragitatssin,Apall istaragita, zitaminarini da Apalliamagoanaragana,nava. Zitaminarini Ihíptash tsaptaragsin, Apallsha vaptam yanporagiya;kizpor tapachidaragiya. Mosatstaoropogoam inayaro, tpots kitaragana.Msaspa zaria kamanaragiya da tpotszarimon kiyog kachiymama. 2

sin,gana; vaa kok payoragana. 3Katogatsoposap donta tarago, Apall vatogashiamoro vayaro, ichigorosin katogaragana.4Oposap vamam donta tarago, Apallshapatobchish kogoa vayaro, ichigorosinvaragana. Yapta xikana ab Apall Vipistaragiya. 5

gita,tatssin, ashirita yotaritaragana.tsigaz chinaragana;ganaya. Ashirocha,

giya. Tsipar vanipaha michón piytamoa, piy tamoa ashishiro, apospiripchigaragiya. Vipamsha taragana.Vachina tsibonadari da vaniaragiya;vatam Apallia kok magoanaragova.Ashirocha Apall siyaatssha shiallpaatori, Isosoa kok kizpor payogtsa,táragina siyaatsi.

6¿Mayamshta Apall kok zitaminaakamanik? Chiyaa magoazia putsimam

1 9 10

Page 361: Candoshi bible   new testament

361

kamankiya magoanamama. Vatam

nava. 7Zitamin ashpatam apallpotsigazchinaragitamsinava. Ashiri apallpotsiachinarintspa; Apall vaniayantspa atina.Apall kok atiaha;

Tpotsiri yotari taragana.tsish katogiarsin,sin, yotarittam patataragana.Ashirocha, tpotsiriatsi kizporvaniaragi,

táragiya Apalli. 8Ashirocha siysashirintspa atina; paptsa. Yosor zitaminashpatam yotari patataragsin, natamta23,000 tsiparagana. Zitamina shiyaspa.9Mishat, zitamin ashpatam Apalliayotari yacharagosin, mag: Apall iyaavanasiriaha istak; da kis takini. Yotaritakoni, ¿kamapa iyaa vanichiya?Vanichiaha, dabaria. Mago napkiya,táragana zitamina. Táragosin, Apallshamkaa zapan zaganiaro, tpots zapantsiparagana, maga.shigaz támarakos, ¿Kamapa Apallvanichiya? tárintspa; Apalliamchitintspa. 10Mishat, zitaminashpatam Apallia kamanimapania yotaritsiyataragana, maga.ssin; Móysis tpotsia topcharago, iyaakiyog yachakiya. Móysisaa zadkiazini,táragosin, Apallsha vasodoror tsipashishvayayaro, zapan mag tsiparaganaya.Ashiri siysta Apallia tayaspatampaniayotari tsiyatintspa atina.

11Ashiriya, ¿mayamaha Apall kokzitaminariniatsini kamanik? Iyaamagoazia putsimam kamankiyamagoanamama. Zitamin an ichigoroashiragsin, Apallsha kirakamontoyadaragiya. Itaro, iysha lloranorizitaminamon osh takoni,yaroni, magoanaktanicha. Ashirimagoanagtsa átana. 12Siy: Nov kizporApallia kok yasakina. Ichigoro novamvaritakiya; ¿mayamonaha nov xarachi?

atitatiasa, itaro magiptis tagtsa siyaaatina. Yap da chinaros ab yotari takos,Apall siyaa vanichapantsa, atinasiyaatsi. 13¿Nitati shiyaatsimari Yashigutamontak? da. Yashigu ichigoro chiyaatamontakiya. Tamontakcho, ApallshaYashigoa toxarakiya da chiyaakasimama. Apall vaanaa vizpoririniachiyam panakiya itamsamama. Apallvaanatsi kok da kapiatko, vatamistachintspa atova. Ashkacho, chiyshaYashigoa kok da payokchi.

14Ashiriya, kaapa mazinagantsa:apallpotsia chinarintspa; apallpotsishktogintspa, nov siyaa Isoschichiatsistina. 15Siy magis taritamta. Ashiri sanasagtsa. Mazinagtsa; Isos ashirago anoada bizamam anoritam payokaniya.16Ashiriya, katogoni, vinoa pakichyayaroni, Apallpa tsiyataktanicha. Apaa,Ipariatsish zaganiragosh,giya; orsir koshidaragiya. Iparimonishiyaa tapachidaragish. Ashiri vappariaanomada atiniya; táyaroni, vinoavakani. Vakoni ¿Dosha Isosoa orsirchinakoni ashkini? Mishat, pagaayayaroni,maniya. Apaa, Iparish tpotsiamkinayaro,giya. Shiaro yosor támaragiya. Anomadvapparia atiniya, táyaroni,cha. Katogorini ¿Dosha Isosoatsimarivanots chinakoni ashkini? 17Iy tpotsinizapantatini, minamari chinaktanicha.Pagaa minam yayaroni,tini, katogoni, minamari Isosoatsimarichinakani. Ashirocha, Isosomonkatogachoni, Isosoa chinakoni,¿mayamshtaha minosh apallpotsishkatogchiniya? Pinasakiya tsibonpayomama.

18Mishat, ¿otiayshoch tamakanaya?Tpots Apallish pagu kosiarsin, katogtsiaApalliam vayakana. Shiarsin, Apalliachinapani atosin, anoatstam katogana.

1 10

Page 362: Candoshi bible   new testament

362

Apallpots vatogash ashiritamcha.19Ashiri mazinagtsa novaa koki. Tpotsovpat apallpotsia tinayarosin, ¿nitatiapallpots kizpor tak? da. Magotaritakiya. Vanots apallpotsish vayakoch,¿nitati an chiyaa istak? da. Magotaritamtakiya. 20Itaro, nov siyaa atina; Vanotsapallpotsiam da vayakana; Yashigoachinapani atosin vayakana. ¿NitatiApalliam vayakana? da. Yashigogazzadkosin, vayakana. Ashirocha,tsish katogiaroch, Yashigoatsshachinatarchi; Yashigoa kok payokchi.Anoamcha vatsta ati. 21Itaro,mari chinayaroni, vakoni, katogoni,shiaroni, ¿tamariaha yosor Yashigoachinachinia? Ancha kizpor yotarita;pinasakiya. 22Ashkinariani, ¿nitati Isosanoa kis napach? da;chiya. Siyaa pachidko, vanichapantsa.Ashkacho ¿yapia siy kamogchis?

23Ashiroch apallpotsia chinarintspatina. Ashiritatiya, ichigoro novamvaritakiya, vad atitatiasha, itaroichigoro chiyaa da istakiya;

mama. 24Ashiri sanatsi napantsa;yotaritiyaspa. Isoschichpatatis chinakos,yaspatatariama atos, magiptis tagtsa;apallpotsia vanots ktogintspa tina.

25Mazinagtsa. Vanotsia paxanxpiatosh, ¿Apallpotsish vayamaha? tárillpa.Da mashkosh,sha. Ashirocha, mapiyrosh ichigoroapxanxagcha yovaa zadkish anoatsi,atina. 26Vatam Apall kok atova;

Nov tsaporonasia ichigorotinaragina. Novama tinaragtana,

táragiya Apalli. Ashirocha, ichigoroiyam vanasir vayayaro, mapiyrosktogagtsa atina.

27Tpots Apallia donta magoanko,shiyaa yamako, mapiyrosh ktogagcha.¿Apallpotsish vayamaha? tárillpa. Daatosh, mapiyroshsha katogachpasha.

Ashiri mapiyrosh ktogagcha atina.28Dontati ashiro, donta mashkosh,ovsha shiyaa kamankacho, Apallpotsishvayama; ktogagcha; ato, anoa ktogillpa.Katogkinariasha, yaspatakosh, ovsha:Paha. Apallpotsia chinakiya, ato,araginasha yashigosh tachitchiya; yotaritachparia. Misha, Isoschichpatatistayotaritachpasha. 29Sanatsi atiazi, da;Isoschichiam xaragtsa atina.Itaro, shiysha: Novam ichigoro

varitako, ashiri ¿mayamshta tpotsimonxarachia? atish. 30Apallpa na tsiyatiarori,katogtsimad vapparia táragori, kiskatogiarori, ¿mayamshta tpots novaayotari tsiyatach? atpasha shiya. 31Novsha:Zoraktishcha, atina. Itaro, niri chinagtsa.Mayamasaha chinakosh, ashpi atosh,Apall novaa kis napchida atosh, anoashigcha. Katogpi atinariasha ashiro,Apallia zorampatari chinayarosh,ktogagcha. Tpots shiyaa pakchosin,ovshtisin Apallia chinachpasinaya, atina.32Donna shiy ashkosh, tpotssha shiyamonxarakosin,naya; ashkinariasha yotaritcha.Otiayshochta xaraksin, arapichta tonarxaraksin, Isoschichta xaraksin, yotaritcha.Ashiri tpotsia magoa ktatarintspa; atina.33Nov tpotsia toxarakiazi, da. Ichigorotpots Apallia magoanpana atori,tsi da chinakina. Tpotsia istamam orochinakina. Ashiri siy nov tamakparinashigtamtsa.

11 1Napa, nov Apallish Viptominkori, siy ashiritam novash

tominogtsa tpotsia istamama; datoxaramama.tsiam vayaragana anoa vappariakamaniana.———

2Misha kamanchintspa yovaa minmasharagis anoatsi.Siy novaa chinakpasa. Yasamam

zadkos, oro novaa mashaksa. Siyaa

1 10 11

Page 363: Candoshi bible   new testament

363

tayaspataragori, bizakiazis, dabaria.Yogpaktischa; novaa koki payoksa.¿Nitati novantaha koki tayaspataragi?Isosoatscha kok tayaspataragi. Ashirimagi kischa.

3Ashiri na misha kamanchintspa kizda kamozaa kasimam anoatsi. Apallvipaa kasiko, Vipsha kamozaa ichigorokasiko, kamozsha vizallia kasikiya.4Napa: Siyashoch korídshochis kiz orokamis mochomon totaykanaya. Ashkoano antati kamozpata tatsamoriaha.Itaro, kamoz kamis da totaytariya;vatam Isosoamari kamozaa kasikova.Ashiriy, kamoz Apallpat tsiyatko,Apallia kok kamanko,riya. 5Itaro, kiz Apallpa tsiyatko, Apalliakok kamanko, oro kamis mochimontotaytariya. Donna totayko, kamoztamapari ashiro tako, ashiri vazaralliaipazakiya. 6Ashiri yov kiz da kamistotayko an vazarallia kasipi atopariaashkiya. Itaro ashkinariya anoa mochoakomada atparia. Komakinarich,tam pazichiya. Ashiri kamis totayiaro,vazarallia kok payochshaparia átana.7Itaro, kamoz kamisaa totayosinapaatina. Apall kamozatsima tinaragiya.Novana tamaparina ashiro ichigorokasichpa ato tinaragiya. Ashirocha,kamoz Apallimon takiya kizpori. Itarokiz kamozamon takiya tsipasa. 8,9Apallkizaa tinapi ato kamozaa vatadaramyayaro, kizam tinaragiya kamozamviponashi. ¿Antati kizatsimatinaragiaha? da; kamozatsima ichtarotinaragiya. Ashiri kamoz kizamon dataro; kizsha kamozamon tariya tsipasa.10Ashirocha, kiz vazarallia kok payopiato, kamis mochimon totayaro, Apallpatsiyatamam varitakiya. Ashkachinari,Apallsha vasodoror kispa chinachiya.11Apall kamozatsini kizapta tatsamorotarashiamani tinaragiya, vatamIsosomonari tarashia payokaniva.

Kamozpata kizapta tatsamoriniya;yaanpatatini istakaniya. 12Apall ichtarokamozamon kizaa tinaragita, itaro kiziyaatssha kamozamani tatsiporagana.Itaro, Apall chiyaa ichigoro tinaragiya;maachiatsi ichigoro tinaragitamta.Ovsha vaamari kasiriya.

13Ashiri chinayaros, sana sagtsa. KizApallpa tsiyatko, kamis mochomon datotayaro, ¿siyam tamariaha? Siyamyotaritcha. Tótayachtada atcha, atssasiya. 14Siy korídshochis kamozis kiztamapari ashiro mochiatsis vazoranyanogakchos, kapog pazichpasa, vatamsiyashoch da ashtarsava. 15Itaro, kiz orokis yanogakana. Mochpa kis takanaya.Kiz vayaragash vaanitam tariya; kamozvayaragash vaanitam tariya. Ashirianori chinagtsa;napa átana. 16Na ichigoro yaragashiakamaniragori, ashiri ¿mayamshta yosoranoatstam siy tsiyatchis? Ashiri natonazamagtsa. Iy tayaspatampanni anoaaragiam tsiyatkiazini. Isoschichashiritam da anoa tsiyatkanaya. Ashiriyov kasiro tako anoa kamaniana.———

17Na minoa kamanchintspa, Apalliamshaniykis anoatsi. Siy Apalliamshaniykos, vanasiriaha iponkis; mantsiriiponaksa. Novaa koki da payoksa.Shaniykitatiasa, itaro da kaapa Apalliakok magoanaksa. 18Mazinagtsa;siyashchia kamanko atcha. Mag: Tpotsianirkana; pachidkana. Vaanpatanatsakana, atcha siyashchiatsi. ¿Kapzoorko at? Itaro sana yasaksa. Isosoabiztariniapa atos mag katogaksa. Itaro,virakuchiatssha piyam toshaniat,pokiriatssha piyam toshaniat,sha tpots piyam toshaniat, vad ashiksamag atssincha siyashchiatsi. Itaro novnasiyaa yasariazi, vatam da pakinava.19Ashiri zoorkopsinaya siyaa atanaya,vatam chiy oro tpotsich ashtarchiva.

1 11

Page 364: Candoshi bible   new testament

364

Itaro, ashpatamtis tpots Apallia kizporchinaksin, vanasiri shaniykosin, anoallitaritsha tpots pakchosin, Pa. An tpotskaapa Apallia magoankana,naya. 20Itaro, siy Isosoa biztariniapaatos, shaniyiaros, da vashonadkatogaksa. Da kaapa Isosoatsimchinayaros, katogaksa; gotaritismsagayaros katogis. 21Tpots piyamvaanitam katogak, piyam katogo piyamkatogo ashiksa. Ashkos an kochtamapari ashiros katogaksa. Ashpatamtpots tazazakcho, karosakanaya. Itaro,pokiriatssha niraraganaya; marizkayataraganaya. ¿Mayamsha ashiksa?¿Mayamsha da vashonad shaniyiaroskatogaksa? Isosoa chinapani atiasaashiro. 22¿Mayamsha msagayaroskatogamam zadkos, da pagishiritiskatogaksa? ¿Mayamsha pokiria niraksa?¿Dosha pokiria natsakos pachidkis?¿Dosha Isoschichpatatis natsakis?¿Antati ashkis anoa Apall ksaha napach?da. ¿Antati yovaa ashkis anoa novksatamtaha napchi? da. Yotarittischasiya. Ashiri Isosoa kok bizakpasa.

23

chintspa. Siro Isos novaa tayaspatarago,novsha siyaa tayaspataragtana. Ashtayosor magiatsis putsimamkamanchintspa Isosoa koko. Ashirimazinagtsa;niatsi, Isosoa pachamam pakchimshapshataro, Isos viponashpa psankatogaragiya. Pagaa yayaro. 24Vaparia:Vappari, táyaro, topta topta shiaro,viponashiatssha: In novcha notsi.Tpotsia ichigoro tapachidapi atorimosásiri tsipachima. Ashiri katogachos,novaatsimari chinagtsa magiatsisputsimama. 25Katogtsia kavapayarosin,Isos magavaa yayaro, yosor Vaparpattsiyatiaro, yásiragiya. Yosorviponashiatsshat: Siro opiahamon orsiryotaritshishiriatsis Apari mapiytariya.

Itaro, natshacha novamonari korasiriyotaritshishiriatsis tachigchiya izoorobizamama. Ashiri vakchos, novaatsimarichinagtsa. Oro piy shigtsa magiatsisputsimama; táragiya Isoso. Táyaro,yásiragiya. 26Ashirocha,shiam martarago, iysha abtam shianiatiniya. Martayanitamani Isosoa koktominamama atini. Datoma Isos yosorkoscho, yaanpata martayani atiniya.Isos iyam tsiparago, tarashiamanipanaragiya, tát ashkiniya; Isosoa dabizakani.

27Ashirocha zovallia, Isosoa dabizamam shaniykoch, ¿tamaria anoshmantsir katogchich?riasa ashiro, Isosoa itsachtaksa; dakaapa chinakos ashiksa. 28Itaro, chiymagishich chinayaroch, ¿Tamaragiazi?¿Mantsaragiazinava? ¿Yotaritshishiachinaragiazinava? chanatsi atoch,yariaroch, katogomam varitakiya. Ashiriyariaros, ktogagtsa átana. 29Donarimagiatsis yarkos, vad sanpata natsakos,mantsir katogachos,chi. Ashkachos, Apallsha vanichapantsasiyaatsi. Apall vaniarodama, atos,Isosoatsimari chinayaros, ktogagtsa.30Napancha: ¿Vanipaha siyashchi dachinayarosin, katogaragosin, na kasyotakanaya? ashpatam tsiparagana.¿Nitati magotari ashkazillinaha? da. Isosvaniako ashkiya. 31,32Apall natoma iyaavanichiya. Tpots novaa da magoanko anizooro Yashigosh vanichima. Itaro, yovnovaa magoanko anoa ashimam ankaapa vanimam zadkiazi ato. pakchimvanichiya. Itaro, yaanatsi yarkinarianiashiro, Apall dosha vanichiya iyaatsiya.

33Ashirocha zovallia, shaniykos,Isosomon katogos, vanasir vashonadktogagtsa. Sanpata chinayaros,ros, kis katogachpasa. 34Itaro, kapogmariz kayatkinariasa ashiro, datomaApalliam shaniychos,

1 11

Page 365: Candoshi bible   new testament

365

masis ktogagtsa. Ashkachos, magiptiskatogachos, Apallsha siyaa davanichiya. Itaro, tsiyatssis nimonpishtakiya; itaro yadachiazi, dabaria.Siyash napkatori, tayaspatachintspaichigoro.Ashiri Apalliam shaniymam

kamaniana.———

Itaro, na minoa masharagis anoa kamanchintspa. Apall Vani vizpoririamani istako anoa

kamanchintspa.

12 1Ashiri, Apallia vizporirinikamankori, Isoschichis izooro

magoanagtsa. 2

gos, Yashigu siyaa kapog kasiragiya;Apallia gatamam tayaspataragiya. 3ChiyYashigoa chinakoch, Isosoa yotaritsiyatkich; yotarit tayaspatakchi. ItaroApall Vani chiyash taro, ¿tamaria Isosoayotaritcha táchich? ¿Tamariaha Isosoa:Apalliaha Vipa, táchich? Támampinasakiya. Itaro, Apall Vani iyash taro;Isos novaa izooro kasikiya; ApallchaVipaya, atiniya. Ashiri Apall Vanichiyash taro, Isosoa vanasir tsiyatakchi.Ashirocha, anomon Yashigoa arotamanatstakich; mino, Apallia vizporirinianatstakitamtich.

4Apall vizporirini zapancha.

mani vayakiya. Minosh tpots vizporiavayat, minosh tpots vizporia vayatvayat ashkiya Apalli. Itaro, minamariApalliri Vani ichigoroam vayakiya.5Min, tayaspatamam vizporia vayako;min, magoanamam vizporia vayako;minoam vayak, minoam vayak ashkiya.Itaro, yaanpatatini istamam ashiragiyaApalli. Misha Isosoatsimari chinamamashiragiya. 6Iy Isoschich zapan takoni,Apall Vizporia tozataro panaragiya.Tozataro panaragita, itaro minamari

Aparini iyaa istakiya vizpoririamani.7Iyaa ichigoroam istako, gotani datakini;mam istakaniya. Vizpoririamani zapaniaistakiya. 8Apall Vani iyash taro,tatini magoazia putsimama vayakiya.Min, yaramapaniam tpots vayako; mintayaspatampaniam tpots vayakitamta.Aship magoazia putsimama vayaragiya.9Apalltam Vania tpotsosh pshtaragiyavaanamon Apallimon kizportamama.Min, Apallia chínash natstamamvayako; min, vagoyaa yaramapaniamvayako; 10min, tpoxtamapaniamvayako; min,niam vayako; min,paniam vayakitamta.mam ashiragiya. Apalltam Vani vizporiavayakiya kanizpaz kok ashirotsiyatamama. Min tpots kanizi ashirotsiyatko, misha tpots anoa mazinakokamankiya. 11Apall Vani vaana zadko,vizpoririamani vayat vayat ashkiya.Zapan vayako, iyam ichigoroamanivayakiya. Itaro, minamari ApallimariVani ashkiya.riamani vayako anoa kamaniragina.

———

Misha táchintspa; Apall vizporirini zapanta payokoni, itaro yaanpata

istamam ashkini.12Iy Isoschich zapantatani takoni,

minampaz ashironi takani, vatamIsosoamari iyaa tapachidakova. Chiytpotsich tamapchi ashiro kutsitamtichtaro, kovitamtich taro, kitsitamtich taro,kchitamtich taro, shipitamtich taro,mochitamtich taro, aship taro takich.Zapanta tarita, itaro vashonad minamarinotsich tako.nicha. Isoschich zapantatani, itaroIsosoamsha minampazini ashironitakaniya. 13Isosoa magoanaragoni,Apallsha Vaanatsi Vani iyash pshtayaro,

1 11 12

Page 366: Candoshi bible   new testament

366

Apallia tárash yaragtanicha. Shoniaroniyaragitatani, itaro minamari tamapariashiro takani. Otiayshochtatani,arapchitatani, tonartatani,tani, virakuchitatani, ichigoroni minamnotsas tamapari ashiro takani Isosoama.

14Itaro, Isosomon minamaritpazashiro takitatani, Apall Vizporirinizapancha. Vizporia minosh tpotsvayako, minosh tpots llitaritamashiamvayakiya. Ashiri shiy Isoschichiapakiarosh, ¿Tamara ova?taha novsha vizporirinia anomashia dapayokia? atinariasha,kosh, yotari chinakosh atsha. Itaro anoamapiygcha.tani Apallimon kizportamam istakaniva.Apall vaana zadarago, vizpoririniatpotsiam panaragiya. Ashiri tpotsiamsiysa: Anoa yagsani atinariasa,Apalliatssha yotaritam inaksa.sha llitaritagazsha zadaksa? Itaro,vizpoririamish shiyam panaragoanpatari kis tpotsia istagcha, átana.Napa ¿chiy tpotsich tamakimchi?

¿Nitati kotsinadaritich tatariazich? da.Maachiritich zapan tariya kchitamama.15Apaz chiy kotsich: Kovich ashiropotamam pinasaki; ashiri varitakiazi.Pazikinava; atpaz ashiro, ¿nitati torodaat? doni; vatam nampaniri takova.16Apaz chiy kitsich: Kachich ashiropamam pinasakinava; atpaz ashiro,¿nitati toroda at? doni;paniri takova. 17Kitsich donari,riaha mazinachich? Shipich donari,¿tamayariaha ishigchich? ¿Nitati chiykchinadaritich takich? ¿Nitati chiykitsinadaritich takich? doni. Ichigorovashonad istakiya kchitamama. 18Apallchiyaa tinayaro, ichigoroam kchitamamvayaragiya. 19Itaro, kitsiatsimanariachitinarago, nitati tpotsiazich, dabaria.Ashiraginariya, kchitchiazich, dabaria.20Itaro, maachiritam zapan vayayaro,

chiyaa notsiatsich minam tinaragiya.Ashirocha, iy Isosomon an tamapariashiro takani. Apall vizpoririamanizapanta panarago,tani istakani Apallimon kizportamama.

21Itaro,sha. Isoschichia pakiarosh, ¿Mayamahaov vizporirini vanasir? Varitariaha ova,atinariasha, shantari gotish atsha. Gotis:Varitariaha ova, atssa, vatam vashonadistakaniva. Istakiaha atitatiasa, itaroiyaa istakiya. ¿Tamariaha natsachinia;vatam Apall vaana vayaragova?¿Tamaria da istachinia? Ashirochazovallia, tpotsia llitarita yotaritaminarintspa. Misha, llitaritagaz tpotsvizporini magis mantsarintspa atashina.Notsiatsich yosor chinagtsa. Apaz chiy

kachich; Kovi novaa istakiaha, atpazashiro mago atiya, vatam tamariakchiptich potachich. Apaz chiy mochich:Kotsich yotarita; ¿mayamaha vanasir?atpaz ashiro, mago atitamta; vatamtamaria mochiptich natarchich.22Maachiritaa pshatakinari, chiy datachich. Itaro, ichigoro tariya; yottamatatariya.cha. Yottamatsta chinakoch, 23vanasirkamartakich.chi. 24Itaro, vanasiri anoa mapiyktichcha.Apall vaana chiyaa ashiro tinaragiya.Ashiri vanasiri anoa mapiyktanicha; itaroyottama anoa chinaktanicha. 25

cha, notsich maachirit vaanpata danatsakana. Itaro vashonad istaksin, kistatarich. Ashirocha zovallia, llitaritagaztpots vizpor magis mantsarintspa. Misha,tpotsia llitaritaa yotaritam inarintspaátana. 26Yaanpatatani tachchi. Apazkachich ksokinari, notsich ichigoro kiyogkachiyakcha. Itaro, vanasir napkoch,notsich ichigoro ksatam tachiya.Isoschich ashkitamanicha. Yaanpatatanichinakoni, istakoni, kisshapa tachiniya.Itaro, tpotsia yotaritam inakoni,

1 12

Page 367: Candoshi bible   new testament

367

ichigoroni kiyog kachiychiniya. Magomagu mantsakinari,pariniya. Ashiri sanpata chinagtsaatashina.

27Iy Isoschichini ichigoroni Isosoamaachiritanicha. Itaro Isosomonminamaritam kinaktanicha. 28

dari Isoschichini minamaritpaz ashironitakani. Itaro Apall vizporia zapanpanaragiya. Ichtaro,niriniam ashpatam vayarago, anomonApall kamanimapaniriniam ashpatamvayaragitamta; anomon ksotamapaniamashpatam vayaragitamta. Shiaro, ApallpaVizporirini tpoxtamam vayaragitamta.Shiaro,tamta. Shiaro, tpots kiyog kachiyko anoaistamam vayaragitamta. Shiaro,

tamta. Shiaro, kanizpaz ashiro koktsiyatamam vayaragitamta. 29Nitatiichigoro tpots tayaspatampaniamaritamtak, da.maritam tak, da. Nitati tpots ichigoroksotamapaniam tak, da. Tpoxtamamtam,30yaramamtam, istamamtam,mamtam, kanizpaz kok ashirotsiyatamamtam, kanizia natstamamtam,¿nitati anoam ichigoro tpots varitak?dabaria. Min tpots anpaniritam tak,minsha tpots anpaniritam tak ashkanaya.Itaro ashirita, ichigoroni vashonadistakaniya. 31Itaro, Apalligaz vizpoririniyovagaz tpotsia kizpor istako anogazchinagtsa; ksarintspa atina.Ashiri yov yaanpatatini istakani anoa

kamaniragina.———

Kizpor istako anoa yachapi atinariasa, itaro kizpor vanasiri anoa kamanchintspa.

In ichigoroa kasiriya vizpoririniatsini.

13 1Tpotspatatich chinakich anchakizpori vanasiriya. Mazinancha:

vapaz tsiyatamam Apallia vizporirini

payokinapzi, kanizpaz kok ashiroichigoro tsiyatachparina. Apalliatstavasodoror kok tsiyatkinapzi, itarotpotsia da chinakori, gotariti tsiyatkina.Vad novam pishtakiya. Ashkinari, tabormago yosako tamapari ashiro tsiyatkina.Da mazinamam varitakiya; ano daistakiya. 2Mishat, vapaz kamanimamApalli vizporirini payokinapzi, kizporApallia kok kamanichparina. Apalliakok ichigoro yasakinapzi, tsiyatssiskamapshimava magoanachparina.Ashkitatiana, kizpor kamankitati, itarotpotsia da chinakori, vad novampishtakiya; gotariti takina, vatam dachinakinava. Mishat, vapaz Apalliavizporirini napoxtamashi payokinapzi,yasinatsta tonopkitati, itaro tpotsia dachinakori, vad novam pishtakiya; gotitakina. 3Mishat, vapaz istamam Apalliavizporirini payokinapzi, maachiritatsiichigiarori, tpotsiam panachparina.Istakori, tpotsiam tsipaktatiana, itaronovaa vanasir tápada atori, tpotsia dachinakori, an novaa istakiaha. Vadnovam pishtakiya; gotariti takina,vatam tpotsia da chinakinava.Ashirocha, Apallia vizpoririniapayoktati, itaro tpotsia da chinakori,vadariti goti takina.

4

chintspa. Tpotsia chinakoch,vatsta tpots mapiytarchi; gotaritichvanitarchi. Chinakoch gotaritichistatarchi. Nayanitarchi. Tpotsia dayotaritam inatarchi. Tpotsia chinakoch,chiyamarisha tpotsia da kasimamzadtarchi. 5Da mantsiri tatarchi. Dapachidtarchi. Tpotsia chinakoch, damaachtagaz nazadtarchi. Da natsatarchi;chiysha tístatariazich. Mosásiri datsiyantatarchi; mantsagtariazich.6Tpotsimon yotaritshishirini magichmantstarchi. Itaro, tpots vanasiri takanaanomon magich ksatarchi. 7Tpotsia

1 12 13

Page 368: Candoshi bible   new testament

368

chinakoch, chiyaa tayotaritkita, itaroashta mapiytarchi. Gichtzia damazintarchi. Da tamapigtarchi;chinatarchi. Chinakoch yotaritshishiaitamsatarchia. Ashiri tpotsia itsinsarochinakoch, oro ashtarchi.

8Apall vizporia iyam panarago anzapshina pastachparia. Itaro, Apallshachiyaa: Orotari tpotspatatich chinagtsa;tárago anna pastachiaha, dabaria.Orotari tpotspatatich chinachich;chinashishsha Apallia vizporirinikasikiya. Natomasamta vizpoririniApallia kok kamanimapani tariya.Vizporirini kanizpaz kok ashirotsiyatamapani takita, vaani pastachpaatiya Apalli. Ashiritam, natomasamtayasashish taritamta. Isos koskacho,ichigoro pastachparia. 9Natoma vizporiapayokitatani, itaro izoorasha yasamampinasakaniya; izooro kamanimampinasakitamaniya. 10Itaro, Isoskoskacho, llitaritam kinakchoni,izorasha pagachshapariniya. Pinasamamdonshitaya. Ashirocha, izooroni takoni,

ria. Itaro tpotsia chinamam orotamarichinachiniya.

11Napa: llortamasi llor tamapariashiro tsiyataragtana. Llor tamapariashiro chinaragitamana. Llor tamapariashiro magoanaragitamana. Itaro, navachinayallshiti, lloraa chínashkasaragori, vachin tamapari ashirotakina. Ashiri natoma llor tamapariashiro takaniya. Itaro Isos koskacho,izooro vachin tamapari ashiromagoanachshapariniya. 12Mino,ispigosh kocharishpaz ashiro yottamnapiaroch, ashiritam iy natomaachimari magoankini. Itaro, Isosoapakiaroni,riniya. Isos iyaa izooro natstako, iyshatashiritam izooro magoanachshapariniya.Ashirocha, Apall Vizporirini iyam

panarago an pastachparia. Itaro, orotaritpotspatatanarich chinachiniya, atiniya.

13Ashirocha, Isos yosor koskacho,tochpanad oro tachpasinaya. Min, oroApallia magoanachpariniya. Min, oroApallia ksotachpariniya. Min, oroApallia chinachpariniya; tpotsiatstamtachinachini. Itaro, tpotspatatichchinakich ancha kizpor vanasiriya.Ashiri chanpatatini orotamari

chinamam kamaniragina.———

Ashirocha, tpotsia chinampatari chinagtsa. Itaro, Apallia vizporirini

araginasha kamanchintspa.

14 1Siy Apalligaz vizporirinitámarakos, kanizpaz ashiro kok

tsiyatamam zadamana zadkos,varitariya. Itaro,mam ksarintspa; ancha kizpor vanasiri;anori chinagtsa. 2Tpots kanizpaz ashirovizporirinia payoko, an tsiyatko, tpotsiada istakiya; vaanatstamari istakiya.Tpotssha llitarit mazinamam pinasaksin,dontam magoankana; Apalliam daistakiya. Ashiriya, Apall vizporini vaanatotsiyachtako, ovsha kanizpaz ashirotsiyatko, Apallpatari tsiyatkiya; kukozkamapshimav tsiyatkiya.mana mazinakta, itaro da magoankana.Kanizpaz ashiro kok tsiyatko,mari istakiya; ichigoroa istakiaha, da.3,4Itarshat,mam vizporirinia payoko, kokoamorimash tsiyatko, kis mazinachchiApallia koko. Chiyaa magoanamamistakiya. Tayaspatakiya. Vaniakiya.Magiatsich yarkiya. Ancha Isoschichiaichigoroa istakiya.

5Siy ichigoros kanizpaz kok ashirotsiyatkinariasa, varitariya. Itaro,

riasa, Apallia kok kamankos, anchakizpor vanasiriya.

1 13 14

Page 369: Candoshi bible   new testament

369

nariasa, kanizpaz ashiro tsiyatko anoakasiksa,nava; istaksava. Itaro,manari kamanko, ichigoroa tpotsiaistachtamparia; tatsamoro Apallia kokkamankiya. 6Itaro zovalli, apaz novsiyash napkatori, kanizpaz kokoa ashirotsiyatkori, ¿siyaa istachiaha? doni. Itarovazariatsiritanariya kamankori, siyaakapog istachiya. Apallimon vizporirinoskori, kamanichparina.natam yasakori, tayaspatachparina.Ashkachinariana,rina. Ashirocha vazariatsiri kamanigtsaatina.

7Napancha: llor tirotzia yachako,mago tamasigayaro tirochko, ¿nitativatirchia markich? da. Llor magotamkabantako, ¿nitati markitamtich? da.Itaro, vachin vanasir tirochko, ichigoromazinakich yovaa tirochko anoatsi.8Mishacha, sodar da vanasir poo pooato, ¿nitati vamkor magoanach? da.Varatamam varitakta, Magoparia atiya.¿Mayamaha poo at? táchpasinaya. 9Antamapari ashiro taritamaniya Apalliakok kamanimama. Kok morimash datsiyatkoch, gotaritich zamagakchi;maramam da varitakiya. Ashkitamtayov kanizpaz ashiro kok tsiyatko ano.10¿Llitaritamashia kukoz vanipamasahatar? yasariazi nova. Zapanin tarita,ichigoro tsiyatamamari tariya;mam tariya. 11Itaro, arapich tpotsvaanatsi kok tsiyatkinari, chiysha damazinakoch, kanizparia táchpachianoatsi tpotsi. Ovsha chiyaa kokmazinamana mazinako, itaro damagoanko, mago vach ponirostachparia.12Ashirocha,nia payokinariasa,riasa, gotpasa tsiyatatssa. Ashiri,¿mayamsha napoxtamashigaz kukozzadaksa? Itaro, vizporirinia yov kapogistako ano ksarintspa atina; morimash

kok tsiyatagtsa Apallia koko. 13TpotsoshApall vizporirini totsiyachtakinaritsiyatkita, itaro tpots dosha mazinakana.Ashiri tpots mazinamam ovsha Apallia

sha kamanimama. 14Kanizpaz kokashiro tsiyatkoch, oro Apall vizporirinitotsiyachtakiya. Totsiyachtakita, itarochiy chanatstata yovaa tsiyatkich anoada magoankich. Kaap Apallpatamaritsiyatkich. Itaro, atich anoa chanatstamda yasakich; tpotsia da istakiya. 15AshiriApalliam shaniykos ¿tamaychiazich?¿Tamada atiaha? Novnari ashichparina,zovallia. Oro magipti tsiyatachparina.Apall vizporirini novaa totsiyachtakcho,oro magipti tsiyatachparina.mon Apallia yasiakchori, oro magiptiyasichparina. 16Ashkinariana, llitaritpots novaa koki mazinako: Aa,zoraktishcha. Apall ashikcha; táchparia.Itaro, vizporirimonari Apallpatsiyatkoch, kanizpaz kok ashirotsiyatkoch,cha tách? Apallia: Shiy kizportishcha,atitatich, itaro tpotssha zoraktishchatáchiaha, dabaria,kova. 17Kizporta vanasir tsiyatkoch,Apall anoa kista mazinako, itarotpotsiatssha da istakiya. Ashiriya,kanizpaz kokoa ashiritati tsiyatkos, itarokukoz morimash tsiyatagtamtsa.

18Napa:ria. Nov siyaa kapog kasiktana. NovaniApallpa tsiyatkori, kanizpaz kok ashirorivanipaha tsiyatkina. 19Ashta, Apalliamiponkoni, ¿mayamaha minam orvazorani kanizpaz kok ashiro tsiyatchia;vatam tpots da markova, vaa daistakova? Itaro, pakchimta vazaritsiyatkori, tpotssha magoanko, istakiya.Ashiri siysa shigtamtsa.

20Mazinagadama Isoschichis, siy llortamapari ashiros chinakos, kanizigazkok gotis zadaksa siya. Itaro nov siyaa

1 14

Page 370: Candoshi bible   new testament

370

atina; llor tamapari ashiritatiasa ashiroyotaritshishia mapiyros tagtsa atina.Itaro, vachin tamapari ashiros magiptistagtsa; Apallia vizporirinia istako anoaksarintspa. 21Apall yadamarini atiaha;

Tpotsiriatsi otiayshochia vanasirkamaniragitati, novaa kokimazinaragazillinaha, táragoApalli. Anomon magoanpanaatori,chima novaa koki kamanimama;¿Kamapa llitaritshochia kukoztayaspatakana anoatsinashtahamagoanchillina? táragi. Itarotpotsiri kizpor yotaritcha.Anoatsta da mazinakosin, oronovaa gatachpasinaya; novaa damagoanachpasinaya,

táragiya Apalli. 22

tamparia; tpots Apallia da magoanko,Apallsha ashtapa ato, oro siyaatotsiyachtakiya. Ovsha kanizpaz kokashiro mazinamana mazinaksin, itaroashta gatkinariasinaya,pasinaya. Ashiri Apall kanizpaz kokashiro vanimam vayaragiya. ItaroIsoschichia vanimam da vayaragiya.Itaro, kamanimapania vizpoririniaistamam vayaragiya. Isoschichia kapogistakiya, Apallimon kizportamama. Itaropiyartachia tpots kapog da istakiya,vatam da magoankanava.

23Itaro, siy apaz ichigoros Apalliamshaniykos, kanizpaz kok ashirotsiyatkos, ¿tpotsiam tamariaha? Ashirillitarit tpots siyaa miroasillchatáchparia,kova. 24Itaro, Apalliatsimari kok kamankaman ashkos, ovsha mazinako,magshori chinako,rina? Magi yotaritana nova, vatamatanava; táchparia. 25Ashkacho, magoaputsiakcho, vaanatsi vaniakiya. Apallpatsiyatko, yotaritshishiriniatsi kamanko,Apallia magoanachparia. Apall siyash

kizpor takiya, táchparia siyaatsi.Ashirocha,tsa; siyaa atashina.Ashiri Apallia vizporirini vappari

kamaniragina.———

Misha, ¿Apalliam shaniykoch tamaychiazich? atpasa. Ashiri anoa

kamanchintspa.26Mazinagtsa. Vanasir iponagtsa.

Apallia magoanpana atos kizportamamistagtsa. Piy shigtsa. Misha tpotsyasiako, misha tpots tayaspatako, mishatpots Apallia nosko kamanko, mishatpots kanizpaz kok ashiro tsiyatko,misha tpots anoa kok kamanko shigtsa.Ashiriya, gotis Apallia vizporpayorintspa; oro sanpata istamamshigtsa kizportamama atina. 27Siykanizpaz kok ashiro tsiyatamamzadkinariasa ashiros, piy shigtsa.Minomma tpots kanizpaz kok ashirotsiyatiaro zamata, kamanimapanshayasayaro kamanta ashchiya. Min tpotskanizpaz kok ashiro tsiyatiaro zamata,yasayaro kamanta ashchiya. Tochiptpots kanizpaz ashiro tsiyatkacho,vapparitcha. Iponponaro vatstaya.Kanizpaz kok ashiro tsiyatko ab shigtsaatina. 28Kamanimapan donnariyaashiro, tpots kanizpaz kok ashiro mosátsiyatosinapa tina. Vaansho pagu vaanitsiyatachpa Apallpata. 29Mishat, siyvizporirimon Apallia kok kamanimamzadkinariasa ashiros, tsibon tsiyatkosvaritariya. Tochpatam varitaktamta.Itaro minam tpots kamanko, ichigorosmazinagtsa kamankacho anoatsi.¿Kamapari Apallia kok itsinsarokamankiya? atos, kaapa mazinagtsa.Magoaniaros, itsinsaro tsiyatagtsa;piyari tsiyatintspa. 30Itaro, tpotsiamagoa putsiakchinari ashiro, ovshatsiyatpi ato chiyzakcho, tpots mosá

1 14

Page 371: Candoshi bible   new testament

371

zamachpa; vaani tsiyatachpa. 31Mishatsiyat, misha tsiyat ashishtar ashkosvanasircha. Apallia kok kaman kamanashishtar ashkos, ichigoroshapariaistachshaparia. Magoa putsichiya;magoa yarachparia. 32Apall vizporirinikamanimapania mago putsiakcho,ovsha tsiyatssia magoankiya; bizakiaha.Yovash varitako anosh kamanichpaatina. 33Apall iyaa da mantsiri tapanaatiya. Itaro, iyaa: Vanasir tagtsa; atcha.Ashirocha, Isoschichpatatis vanasiriponagtsa, siyaa atáshina, vatamIsoschich ichigoro ashkanava. Sanpatapiyam tsiyat, piyam tsiyat shirintspatina.

34Itaro kizsha zamayarosin,chillinpa; yámosinapa. Kamozaa koktominchillinpa, vatam Apall kok vaanikamoz kasikastachillinpa atova.35Kamanimapani Apallia kok kamanko,ovsha kiz yamtapa; an mantsircha.Ashkinari, pazichpasinaya. Itaro,mashimam zadko, pagshori mashachpakamozatsi, átana.

36Itaro llitaritshoch Isoschich damantsir shaniykanaya. Novaa kokimazinakana. ¿Itaro siysa mayamshagataksa? ¿Nitati siyma Isosoa kokmazinaragis? ¿Nitati Apall siyaatsimarimagis putsiaragants? dancha. NovmaIsosoa kok yasaragori, siyaatsshatayaspataragina. 37,38Apall novaamagiatsi putsiarago,marinia na yadayana. Ashiriya anoripayogtsa. Siyashchi tpots: Apalltanakamanimapanirini, atita, min: ApalliaVizporirini payoktana, atita, itaro novaakoki da mazinako, mago gichko atiya;vaa kok mazinarintspa. Itaro, zorkinariApallia vizporirini payokinari ashironovaatstam koki payochtampa.

39Ashirocha zovallia, Apalligaz kokkamanimam zadkos, ksarintspa. Itaro,kanizpaz kok ashiro tsiyatko anoa,

Vatsta, tárintspa; vaani tsiyatchiya.40Itaro Apalliam shaniykos, orotarishigtsa. Mantsiri shirintspa; vanasiriponagtsa atina. Kukoz vaanadaritsiyatagints átana.Ashiri Apalliam shaniymam kamaniana.

———

Mishacha, kamanchintspa yovaa Apall iyaa Isoschichiatsini itoyamacho anoatsi.

15 1Nia kamankori, yov yadaragianoa kapogori kasikiya. Ashiri

mazinagtsa; izooro magoanagtsa.Magiatsis putsichintspa. Ashiribizarintspa; niri izooro magoanagtsa.Mazinagtsa; Isos izooro tsiparagita,

Apallsha yosor itoyamaragiya, átanasiyaatsi.ragori, mazinaragos, magoanaragsa.Vadari Isosoatsim kok chinaksa. 2Doshabizakos, vad chinakos, Apall siyaaizooro tapachidakiya. Itaro, Isosoa kokmagotaritanari magoankos, ivaziritanarikukiptis, Magoanaktana atos, Apallshatapachidachiaha, dabaria. Itaro, izooromagoanaragpasa, siya.

3Isosoa kok mazinaragori,gori, novsha siyaa tayaspataragina. Isosyotaritshishiriamani tachigamamtsiparagiya. Vatam vasina Apall kokyadamarini atova; 4táragi. Tsipayaro,vachosh kaviniyiarosin, zari tochpashoApallsha itoyamaragiya. Apall kok anoaatitamta. 5Támiaro, Pitorosh yakarago,Pitorsha paragiya. Shiaro, Isos viponashichigoro paragitamsina, táragtanasiyaatsi. 6Pakiarsin, vamkorshat 500vashonad shaniyaragosin, ashparitinparagitamsina. Vamkor ashpatam natsiparagana. Itaro zapanin vad kchittarana. 7Vamkor pakiarsin, Sadiakshaparagitamta. Shiaro, tayaspatampaniriniichigorosin paragitamsina. Shiaro,zapish novsha paragitamana. Ashirocha,Isos támarago atiniya.

1 14 15

Page 372: Candoshi bible   new testament

372

8Isosoa kchitama nov da paragina.Itaro zapishsha támiaro paragina. Isosoakodararimontati novash yakaragiya.Anosh magoanaragtana. 9Siro, novIsosoa kodartaragori, viponashia kizporkiyog yacharagina. Ashta, anpor Isosoaparagina. Kiyog yacharagi anomadkizpor paziktana. Ashirocha, na novtayaspatampantati takori,tampani novaa kasikana, vatam sirokodartaraginava. 10Itaro,tati, Apall vaana zadiaro, novaaIsosoam tayaspatampaniam inaragiya.¿Nitati Apall novam magotaha tárashiapanarag? doni. Kizpor istayaro, novshaIsosoa kok kapog kamaniragtana.Ashirocha, kozizimonta tayaspatamamchtaragori, tayaspatampania ichigorokasiragtana. Itaro, Apallimonashiragina. 11Ashiritata zovallia, nirichinagtsa; Apall Isosoa itoyamayaro,iysha tayaspatampanni kchiptiniparagtanicha.mari kamankiniya.gos, anoritam magoanaragsa. Ashirianoa kukoz ksarintspa.

12Ashiri ashikcha,gita, Apallsha yosor itoyamaragiya,átanicha. Atitatani, itaro siysa:ria tsipayaroch, yosor támchich? magatssa. Itaro, gotis atis siya. 13Na atisanoama na kamanchintspa. Donnariyachiy tpotsich támkoch, ashiri Apallchiyaa dontam itoyamachiya.Donnariya Apall chiyaa itoyamacho,

giya; ashiri izooropa tsiparagiyatáchpachi. 14Donnariya Isos támarago,iysha gotaritani tayaspatakpariniya.

pasa. 15Itaro, iyshat: Apall Isosoaitoyamaragiya, táraginiva. DonnariyaApall Isosoa itoyamarago, ashirikapogoripa gichiragpariniya. 16

cha, chiy donna támkoch, Apall Isosoa

ashiritam itoyamaragiaha, dabariaatina. 17Ashiri Isos donnari támarago,vadaritanapa yotaritshishiris tarparia;kamogshishis dontamanaparia; mishatarashish orotamashi dontamanaparia.Gotaritpasa magoanaragsa. 18Isoschichtsiparagosin, Isos donnari támarago, naYashigosh tarpasinaya; masatamavparia.19Ashkinariya, iysha na takoni,Isosomon magini tatoragoni,mari iyaa istakinari, ¿mayamaha anvanasir? Ashkinari ashiro, iyaa kapogorinayanimam varitachparia.

20Itaro mazinagtsa, Isos izoorotsiparagita,giya. Zoorkoni atiniya, vatam kchitariparaginiva. Ashirocha,koni, Isos tamapari ashiritam izoorotsipamari tsipakchoni, Apallsha iyaayosor itoyamachtamtaya. 21,22Napa:Zitaminarini Atágarini Apallia kokkapiatiaro, tsipayaro, tsipatssha chiyaatopatstaragiya oro tsipatsiptamama.Tpotsimon Atágarinimon tsipatstopatstaragiya. Itaro, Isosshatpotsimonta,giya. Isos tsipayaro, yosor támiaro,tarashiatssha vayaragiya. Ashirocha,iysha Isosoa magoankoni, Atágarinimontsipakitatiani,niya. 23Yovash zari varitakcho anoshApall tpotsia itoyamachiya. Isosoamatámaragiya sirota. Shiaro,tamani Isos yosor koskacho ansho.24-26Shiaro, Isossha tsaporonasia orkariavaamari kasiyaro, tsaporonasshitatsipchiya. ¿Korak vanipamasaha Isosoagatkana? Zapanparia odararcha.

tamta, yashigoatstamta. Minoatsshakasit, minoatssha kasit kasit ashkacho,zapish vaamari kasiramcho, iyaaitoyamaramcho, tsipats donshaparia.Chiy tsipachtazich, dabaria.cho, Vapariatsshita; Shiyaa kokish

1 15

Page 373: Candoshi bible   new testament

373

izooro payoragori, novamari kasiyana.Itaro, shiyamari kasiksha, vatamnovaatstam kasikshava; táchparia IsosoVapariatsi. 27Aparich vaana zadiaro,virkarish yadayaro, Natomasa,shiyamari ksigcha; táragiya Isosoatsi.Itaro, Vaparia da kasiko, vatam vaanakamachtaragova. 28Ashiri Apall Vipvaamari kasiramcho, ovsha oro Vapariakok payochiya, vatam kamachtaragova.Ashkacho, Apallimari vaamaritkasichiya minamaritaya. Ashirocha,Apall vaamari kasipi ato, iyaa yosoritoyamachiya atina.

29Itaro, siy vadari: ¿Tamariatámchich? atssa. ¿Maya chinakos atssa?Mazinagtsa: Siy ashpatamtis zovallinistsiparago anoam: ZovalliniamaniIsosomon ichomada; atssa. Itaro,donnariya tsipari támko, ¿mayamahatsiparimon chomaksa? 30Mishaiyaatssha tayaspatampania napancha.Donnariya támchoni, ¿mayama gotinikiyog kachiykini? 31Itsinsarokamanchintspa siyaa Isoschichiatsis. SiyIsosoa magoanaragos, novsha siyaakizpor chinaktana zovalliatsich ashirina.Anomon izooro kamanchintspa. Isosoakok kamankori xikori, kapog kiyogkachiyaktana. Oro tsipats novaa vatsiritachitkiya; nov tsipamam kamirancha.32Nish Ipísosh yakat Isosoa kokkamankori, vanip tpots novaa natsaksin,novaa pachamam zadkana. ¿Nitati gotiitamsakiazi? da. Tsipamam ponikiazi,vatam yosor támchinava. Itaro, apazchiy donnari támchoch, ashta tsipatsiada ponikori ¿mayama an istach?Donnari támchoch ¿tamachimasazich?Tarigsi. Váyaroni michitiani. Haytáyani, táchparina, vatam potsipakchoni, yosor da támachchiva;táchpachi. 33Doni zovallia, ¿Tamariatáchich? Yotaritcha ano. Vatam Apallchiyaa itoyamachova. Tpots yovaa: Chiy

támchiazich ato, anoa mazinarintspa.Kapog gichkosin atanaya. Yotarittayaspatakana. Paptsa; an tpotsyotaritcha. Anpa iponintspa. Siyaatayotaritosinapa atori vaniakinasiyaatsi. 34Paptsa; magiptis tágtsa.Yotaritshishia ksagtsa. Támchiazich atisanis kaapa Apallia da yasaksa;paksa. Miroasill tamapari ashiktischasiya. ¿Tamasha da paziksa? Itsinsaromagoanagtsa.

35Itaro, siysa: ¿Tamayaria iyaaitoyamach? táragsa.koni, tsiparamchoni támkachoch¿tamariaha notsich kinach?; táragsasiya. 36Novsha: Magshartischa siya,atina. Vach tsitogiarosh, ¿tamakiaha?Vanots kanochayaro, yosor kxoankiya.

roni, yosor támchiniya. 37Mishat,vchota tatsomiaros, itaro varoamshakinayaro kxoankiya. ¿Nitati aros mashartatsomkich? da. Vchonadari tatsomkich.Itaro, masharoamsha kinayaro,kxoankiya. 38Apall vaana zadiaro,yanogayaro, arosam vaanitam varoavayat, yovatoamsha vaanitam varoavayat, llitaritamsha varoa vaanitamvayat vayat ashiragiya. Ichigoroamvanasiriav vayaragiya.tamta. Támkachoni, notsiamanikaniasich tinachiya vanasirimshi.

39Apall notsiamani kaniasichtinakcho, Apalloshsha kis tachini. Itaronotsini sirapoch an Apallish tamampinasakiya.mashia panamam pinasak? da.masaha notsasiam tinaraga Apalli?Natori tsaporonasosh tpotsich vaanitamtaro, maachi vaanitam oropogoshtaritam, kporagamashi vaanitam ivartaritam, kayopich vaanitam kogoshtaritamta. 40An ichigoro nish tsaposhtamam varitakiya. Tsaporonasoshvanots vayat ashiragiya. Ashiritam

1 15

Page 374: Candoshi bible   new testament

374

kanidshochiam vanots llitaritamashvayaragiya. Tarashiam ovaya vaanitamtaro, ovaya vaanitam tar ashkiya.Kanidosh vaanitam vanasirimshirinitariya. Tsaporonasish vaanitamvanasirimshirini taritamta. 41Zarvaanitam vanasirimshirini taritamta.Tsop vaanitam vanasirimshirinitaritamta. Tsagach vanasirimshirini minvaanitam tar,riya.mash vayachiya vaansho tamama.

42Iyaa yosor itoyamakcho,riaha? atpasa siyaya. Ashiri mazinagtsa.Natomasa tsipakoni, notsiatsini mosámashi máptarchi. Itaro, yovash Apalliyaa itoyamakcho anosh notsiamanibammashia da kochataro anomashiavayachiya. 43Tsipakoni, izoorotsípakani; notsini kanochakani. Itaro,támkachoni, kizpor vanasirimshiamshaiyam vayachiya. Tsipakoni, vizporirinidoncha; mago tamo ashkini. Itaro,támkachoni,shia panachiya; xapoamam donshaparia.44Tsipakoni, tsaporonasshochiamtamam notsini kanochakiya. Itaro,támkachoni, Apallshochiam tamamtámkiniya. Oro tsaporonasshochiamichnotsich tariya; anoa yasaktanicha.Ashiritam, Apallshochiam kinamamnotsini taritamta. 45¿Apall kokamaragiaha? Nov Atágariniatsi tpotsiamtinaragtana, táragiya Apallivirkarimona. Itaro, Apall Vipaa Isosotpotsiam inayaro, Isosoa tarashipaniamtinaragiya. 46Ashirocha, chiy ichtarollortakoch, Atágarinchichiam kinakichtpotsiama. Shiaro, Isosomon magutatkoni, Apallia tárash iyam panakiya;iyaa itoyamaro, Isoschichiam kinakaninotsiamani. Apalliatsima tárashyakiazini, da. Tpotsiamma kinayaroni,anomonsha Apallia tárash yakaniya.47,48Napa: Apall Atágariniatsi tsapopat

tinaragiya.nasshochiam notsini kinaragini.Shiaroni, tsipakchoni, tsapoam yosorkinakaniya. Itaro,yaro,giya. Iysha Vipaa magoankoni,iyaatssha itoyamayaro,mani notsini panachtamparia. 49Nishtsaposh takoni, Atágarini tamaragpariashiritamani takani. Itaro, Apall iyaaitoyamakcho, Isos tamapari ashironitachiniya.

50Ashirocha zovallia anoa chinagtsaatashina. Notsini kocharimash Apallishtamam pinasakiya.mash orotamari tach? Pinasakiya;varitariaha. Ashiri Apallshochiamkinakchoni, orotamari Apallishtachiniya.

51Itaro mazinagadama, na tsiyatssiskamanchintspa; yovaa Apall da sirokamanirago anoatsi. Isoschichiniichigoroni tsipachiazini, dabaria. Dontaiy tsiparoni, donta iyaa itoyamaro,ashta Apall iyaa vaanshochtam inchiya.¿Tamarimasaha ashik? Yasariazi nova.Itaro, datori iy tsiparoni, kchitatanitakoni, Isos koskacho, iyaa ichigoronivaanshochtam inachiya. 52Tsaporonastspakato, Isos koskacho, Apallvakararini poo poo tákcho,tam kinachinipa ichigoroni. Tsachichtamapari ashiro mikiaro mtsa’ ashkacho,mikiartam kinachiniya. Poo tákcho,tsiparsha támiaro kinata, iysha

mashiama. 53Apallsha: Kocharimashmochashiam kinachpa, ato vayaragiyanotsiamani mochashimashiatsi. Yosortsipachiazini, dabaria; kochamamdonshaparia. 54Ashkachoni, Apallvaanatsi kok izooro payochiya. Apallyadamarini atiaha;

Tsipatsia izooro kasiyana. Tpotsyosor tsipachazillinaha, dabaria,

1 15

Page 375: Candoshi bible   new testament

375

táragiya Apalli. Ashirocha, notsiptini

taya. 55Ashirocha, tsipats tpotsia yosorpachachiaha, dabaria. Tsipats yosor daiyaa kiyog yachachiya. ¿Mayamahayosor ponichich tsipatsiatsi? táragiyaApalli. 56Ashiri ¿mayamonaha tsipatsiyaa kasiraga? Yotaritshishirimadinitsipats iyaa kasiragiya.madini tsipakitatani, itaro Isosyotaritshishia tachigaragova. Apalliakamachtamarini da payokoni, oropinasakoni, iyaa vanimam varitakiyatsipatspatarta. Vanimam varitakta,Apall iyamon Isosoa vaniayaro, iyaavanichiaha, dabaria. 57Ashirocha, iykorakarini, Isoso vaamaria kasiyaro,iyam kizpor istakiya. Apall kizporcha.Vatam iyaa chinaragova; tarash iyampanaragova. Apalliatssha: Vapparia,atini.

58Ashirocha zovallia, sabaytarintspa.Apallia kok izooro payogtsa; kizporpatsisagtsa. Na izooro yasaktischa yosortámchini anoatsi. Iy korakariamani,Isosoam mapiakoni, gotazini mapiakani.Ashirocha, Isosoam kapog mapiagtsa;anori chinagtsa; siyaa atashina.Ashiri Apall iyaa itoyamacho anoa

kamaniana.———

Mishacha, llitaritaa masharagis anoa na kamanchintspa. Apalliam korikia vayachich anoa kamanchintspa.

16 1,2Otiayshochia Isoschichiistapani atos oro vayagtsa.

Ichigoro Domig vayat vayat shigtsa.Korikia potayaros, ashpatam iposiaros,pagishiritis Apalliam vayat vayatshigtsa. Ashpatam samata payogtsa.

taktana. Ashiri siyaa: Shigtamtsa,atashina. Ashkachinariasa, novshakoskachori, siysa: ¿Yapiaha korikia

pagchich Paporosh zaganimama?¿Maypataha istachich? táchiazis,dabaria; vatam vasina vayasava.3Koskachori, korikiriatsis vashonadApalliam xanatchiniya. Shiaros, tpotsiavayampaniam iposagtsa. Novshakirakaa yadayarori, vayampaniampanayarori, ovshtisin Irosarinap korikiavayachpasinaya. 4Itaro, nov Irosarinapnamam varitakinariana ashiro,vayampan novapa iponiaroni,pariniya. Ashkachinariasa, kamirantpotsia istachpasa. Ashirocha piy shigtsakorikia vayamama siyaa atashina.———

Misha tsiyatssia kamamchintspa yovaa nov siyash napchi anoatsi.

5Siyash kapog tapi atori da mosákoschina. Masítonshoma vatsaponnaztachimasima. Isoschichia Masíshochia ichigoro napiarori, siyashshakoschima. 6,7Apall vaana zadko, siyashkapogparia tachina. ¿Vanipamasahatsopi tachia? Yasariazi. Apall vaanayasariya. Itaro, minortakachinatochippa tsop tachina. Mosá siyashkanapomam zadkiazi; kizpor siyaachinakori, siyash kapog tapi atina.Kapog tayarori, yosor nakchori, siynovaa istakos, novaa zaganichpasa.Anoamcha ashkina, zovallia.

8,9Itaro, natomasa nishori Ipísoshtachima. Gotiazi taki. Tpots zapannovaa toxaraktatssin, kischa Isosoa kokkamankina. Vazapan tpots magoanpanaatori kizpor mapiakina. Pídakósti, zaritpotspa shaniymam kotachimasimanishorta. Shiari, nachparina Masípiya.

10Itaro,gina. Siyash koskacho, vanasirinapagtsa. Nov tamatarparina ashiritamIsosomon kok mapiakiya. 11Ashiri,Tímotiay dontatiya vachin, Tímotiayoa

1 15 16

Page 376: Candoshi bible   new testament

376

yotaritam inarintspa. Lloratsta kokpayogtsa. Ashkachos, ovsha da paziko,vanasir tayaspatacho, siysa Tímotiayoakok mazinagtsa. Vanasir napkos,istayaros, zovalliatsini mosasiritamzaganigtsa, vatam kotakaniva.

12Itaro,ragis anoa kamanchintspa. Anpa kapogtsiyataragori, Korídiyop mosá napashini.Zovallini nia kirakaa vayakatssin,anpashta nancha, atori, ovsha:Natomasa pinasaktana, zovaa, tárago.Itaro, varitakcho anosh napchima,attada tágcha; táragiya. Ashiri Apórosvaana zadko, siyash napachparia,tagcha.

13Ashiriya Isoschichis novaa kokimazinagantsa. Magiptis tagtsa;mapiyrintspa. Izooro magoanagtsa;piyari chinarintspa. Kizportagtsa;sabaytarintspa.shia ksagtsa; Yashig siyaakasiyantspa. 14Anori shigtsa. Itaroashkos, oro tpotsia chinagtsa.Chinampatari chinagtsa; átanasiyaatsi.

15,16Mishat, zovallia,tsa. Istivaa maachiritaa chinagtamtsa.Siyaa tayaspatako, oro magoanagtsa;vaa kok payogtsa. Ichtakachori siyashIsosoa kok kamaniragori, Istivamamagoanaragiya. Magoaniarsin,Apalliatsimari nimon mapiychima,táyaro, vad anori chinakiya; siyamon

kiyog kachiykanaya. Ashirocha,anomashia tpots chinagtsa atina.

17Nov siyaa kizpor chinakori, siyagazzadkina.gori, magi mantsaktana. Itaro, Istivpata,Pórtonipta,nosin, na magi kischa; magi ksaragina.18Ovsha siro siyaa istaragosin, na novaaashiritam istaragana. Ashirocha, novmagi kisa. An tpots vanasircha; anoachinagtsa.

19Nish ásiyashchi Isoschich tpotssiyashchiatsi kizpor chinakana. ZovallAkír vizallpat Pirísiypa nishori takana.Akírash pagu tpots shaniykana. Anichigoro siyaa chinakitamsinaIsosomona. 20

sin, siyaa chinaktanicha ichigoroni.

tsa, vatam chinakos siy oro ashtarsava.21Nimonori novana kovipti yadakina.

In kirak ichigoro toyadaragitati, itaronovcha koki; ashiri payogtsa. Nov siyaakizpor chinaktana. Paportana novaya.

22Tpots Isosoa da chinako, Apallvaana vaniakcho,ria. Isos mikiaro kosachpa átana.

23Iy korakarini, Isoso iyaa kizpornayanirago, vad chinakcha iyaatsi.Ashiriya sanpatatam chinagtsa.

24Isosomon siyaa zovalltana. Siyaaichigoroatsis kizpor chinaktana.

Vapparia.

1 16

Page 377: Candoshi bible   new testament

377

Vasina pakich kamanchillpa yovaa Papororini kozizimon Korídshochiam yadarago anoatsi

Papororini ichtaro Korídshochiam kirakaa yadarago, Siyash napachparina, táyaro,itaro zapshtaragiya. Novaa koki mazinachpasinaya yovaa yadaragi anoatsi. Vaanaatárash yarachpasinaya, táragiya. Ashiriy vad xiragiya tpotsia tayaspatamama.Magotari da nataragiya; Titoa Korídop zaganiragiya. Shiysha zovaa, napashintsi. Na¿tamaragpasinaya? Shiysha mashashini, táyaro, Titorinsha ayo táragiya. Titorinshanapiashino, Paporop kanapiashino, Shiyaa kokish mazinaragana. Yotaritshishimadmagu kapog mantsaragosin, na kukoz yararagana. Itaro, ashpatam tpots vad shiyaamantsir tsiyatkana. ¿Nitati Apall Paporoa tayaspatamam kamachtaragiya? da.Papor vaana zadarago, korikia potapi ato, tayaspatakiya, atssincha shiyaatsi,táragiya Papororiniatsini. Papororinsha kirakaa yadarago, Novaa koki mazinaragsa,ashiriy magi kisa, táragiya. Na mosásiri siyash napchintspa. Shiyash koskachori,kapog tpotspat tsiyatchima yovapat novaa yotarit tsiyatkana anpata; vatamgichkanava. Novaa koki mazinamam gatkosin, novna vanichima, vatam Apallnovaa ksotamapaniam vayaragova, yadayaro táragiya.Ashiriya, na yovaa kamanirago anoa kamanchillpa:A. 1.1-2 ¿Tamarimsa, siyaa? Isoschichis.B. 1.3—7.16 Na kamanchintspa yovamad siyash napamam zapshtaragina

anoatsi.1.3-11 Nov kiyogota kachiykori, itaro Apall novaa itamsamam istakiya. Na

yovamon novaa istako anomon nov siyaam istamam varitartamana,vatam yasakinava.

1.12—3.18 Siyash pagiayi táyaritati pinasaragina. Táragitati, itaro gotigichiragiazi. Magishi yosor chinaragori, Zapshtachshaparina, táragina.Kirakosh siyaa vaniaragori, Vaanatstari tárash yariamasa, táragina.

4.1—5.10 Novanamontaha vizporiri tayaspataki; Apall vaanatsi vizporirninovam panaragiya tayaspatamama. Isosomon vamin kiyogkachiykina. Novam tsipamam kamiranata, ashirita Apallia kokkamankina, vatam Apall iyaa itoyamachova.

5.11—6.13 Ipariapzi ashirori siyaa vaniakori atina. Novaa kizporitamchinagadama atina; novaa koki payogtsa tina. Vatam Apall novaaIsosoam tayaspatampaniam inaragova.

6.14—7.16 Novaa chinapada atiazi. Itaro siyaa magis putsimam novanatsitarashi kamankina, vatam tpots novaa yotarit inamam zadkanava.Misha, na Tit novaa kamanirago, Shiyaa kokish yadamariatsishnatstaragosin, vits mazinaragana, táragiya. Ashiriy nov magi kischazovallia.

Page 378: Candoshi bible   new testament

378

C. 8.1—9.15 Misha táchintspa; siysa irosarinshochia tpots Isoschichiaistagtsa; korikiriatsis panagtsa.

8.1-5 Mazinagtsa; masítonshoch Isoschich tpots nish Masítonash tsappokiriavanadari takana. Ashirita, kis orkiria panaragosin, kapogxanataragana; kischa vayaraganaya otiayshochiama.

8.6-24 Novsha Titoa táragina; Sirotari shiy Korídosh korikia vayamamistaragosh, da ivaparagsha. Ashiriya, natsha ivapashini, táraginaTitoatsi. Ovsha ayo táragiya.

9.1-10 Ashiriya, siysa irosarinshochia tpots Isoschichia istagtsa;korikiriatsis panagtsa. Yovari sana zadaris anoa panagtsa. ¿Mayamahapachinozpat panachich? Magich kis panakoch, ancha vanasiri.Anogaziri zadkiya Apalli.

9.11-15 Ashiriya, siysa tpotsia istamam vayakos, iysha Irosarinapvayachinipa. Ashkachos, tpots zapan, Apaa, shiy kizpor istaragsha;ashiri vapparia táchillinaya.

D. 10.1—13.10 Mazinagadama Isoschichis; na minoatssha nov siyaavanichintspa, vatam Isospotsia tayaspatampania kok ashpatamtispayoksava.

10.1-18 Nov Paportana; nov siyam Isostana vamachtashi. Ashiri paptsatina; Isospotsia táyaspatampania kok payorintspa.

11.1-11 Siyash taragori, novam maachi pishtaragita, da siyashchia tpotsminamtiyam tamontaragina. Nov siyaa kapog chinakori, gotarititayaspatakina.

11.12-20 Ashiriya, siyash oro gotariti tayaspatakina. Ashkachori, ovshtisintayaspatampan llitaritamashi novash tominamam izooropinasachpasinaya, vatam korikia potapani atosin tayaspatakanava.

11.21—12.10 Ovshtisin Isospots tayaspatampan vaanatsi ogirtamam kistsiyatkanaya. Itaro, nov yovamon da kizpor taki, yovamon kiyogkachiyki anoatsim nov kamanimam chinakina. Yashigu notsiatsi kiyogyachamam kas yotamam novash vayaragiya.

12.11-18 Isospots tayaspatampan novaa yotaritam inaragana. Itaro siysada novaa tapachidaragsa. Novapat minamari magoaz tominkiniya;misha iy Isosshomari tachitkiniya.

12.19—13.10 Mazinagantsa; siyaa Isosoa izooro magoanpana atori,novanatsi izooro kamaniragina. Na tochparini siyash napchintsa. Itarokoskachori, yotaritshishpania izooro vanichima.

E. 13.11-13 Ashiriya anoatsimari kukoz siyaa kamanpi atori yadaragina.Táragiya Papororini.

378

Page 379: Candoshi bible   new testament

379

Nov Papori siyamKorídshochiamis yadakina.

1 1¿Tamarimsa, Isoschichis; taris?Nov Paportana sori. Apall vaana

zadarago, Isosoa táyaspatampaniamnovaa inaragiya. Zovall Tímotiay nishnovapat takiya. Nov siyam kirakaayadayarori, zaganchintspa. Siyamkorídshochiamis yadakina. Apall siyaaiposiaro, vanasir tapana ato, Isoschichiaminaragiya siyaatsi. Nia kirak yadakori,kiríkshochiamtamtis ichigoroamisyadakina. 2Ashiriya, Aparich siyamvanasir istakcho, magiamis mapiympanachiya atina. Iy korakarini, Isos siyamashtachtamparia atina.

3Apallia vanasiriam inakoni, Apaa, shiykizportishcha, táyani, vatam iyaa kapogistakova; misha magiatsini yarkova.Apallimari ashkiya, iyaa kapognayanikiya. 4Iysha kiyog kachiykoni,Apall iyaa tovizportakiya. Ashirocha,Apallia nayanimarini yasakoni, tpotsiallitaritaa istamam varitakaniya. Iyshatpotsia tovizportakaniya. 5Gotazini kiyogkachiykini, da.ragiya. Ashiritam, iysha Isoschichiamkinaragoni,niya. Kiyogota kachiykoni, itaro Isos iyaaaraginasha tovizportakiya. 6Ashirocha,nov kiyog kachiykori, gotazi ashki, da.Siyam kaminis ashkina. Siyam istapi atorikiyog kachiykina; Apallosh kamogpanaatori ashkina. Kiyogota kachiykori, itaronovaa Isos tovizportakiya. Anomon novsiyaa tovizportamam varitaktamana,vatam yasakinava. Ashiriya, siysakiyogota kachiykos, itaro da sabaytakos,novsha siyaa izooro istachintspa. 7

cha, vashonad kiyog kachiykoni,vashonadtam Isos iyaa tovizportakiya.Tovizportako, ¿tamariaha sabaytachich?Ashiri siyamon magi kischa, vatamApallia da sabaytatssava.

8Zovallia, yovaa kiyog kachiyaragianoa siy yasaktischa. Piy Ásiyap tsaptaragori, da achim kiyog kachiyaragina.¡Maya! yotarit novaa toshiragiya.Tsipachparina táragina. Novanitanarinovaa kasiragparia.gina. 9Magishi chinaragori,ria pachachapadanaya. Sitatstia, táragina.Itaro, Apall magiatsi putsiaragiya.Novanamoni vizporiri tamam pinasakina;itaro Apallimonarisha vizporirini takina.Apall kizporcha;kiya. 10Ashiriya, Apall novaa kizportapachidaragiya. Tsipamam pakchimtapishtaragori, Apall vaana vatsta táragiya.Vadaritam novaa tapachidachiya.Apallimon na magi tatoragori, novaayosor tapachidachiya. 11Siy novamistagadama; Apallpat tsiyatagadama.Ashkos, vashonad yaanpata istachiniya.Vaanariya ashkos, tpots zapan novamtsiyatkosin, Apall novaa istakcho,ichigoroni magini ksachshapariniya.Ashkachoni,sha vapparia táchiniya, vatam iyaatovizportaragova. Ashiroch Apalliavanasiriam inayani táshina.———

Mazinagtsa, tsiyatssia minoa kamanchintspa; nov siyash mosásiri

napiay atitati, pinasaragina. Nov siyaa itsinsarocha tsiyatki, vatam Apallia

itsinsarori chinakinava.12Mazinagtsa; nov oro vanasiriri

itsinsaro takina; gichzia izooro gatkina.

Papororini kozizimon Korídshochiamyadaragiya tsibonorinshtini.

2 1

Page 380: Candoshi bible   new testament

380

Apall vaana novaa napko, itsinsarokamankori, vazariatsiri tsiyatkina.Ashirocha, magi mapiyrori takina. Apallvaana novaa istarago ashkina. Chanachinatarich anoa da payokina. ItaroApalliatsimari chínash payokina. 13Siroyadaragori, ashiragtamana; kamiranamagoanamam anoa yadaragina.

gina. Ashiriya, novaa tarashi izooroyasapana atori, siyam na yosoryadakina, 14vatam siy novaa tarashi dakaapa yasaksava. Itaro,ros, yovash Isos yosor koskacho anoshnovamon magis kis tachtamsa. Ashiriyanovsha siyamon magi kis tachtamana.

15Ashiriya, novaa chinakpasinayasiyaa táragori, yadaragori, mosásirishasiyash napchima; siyash ichtaropagatama, táragina; anoa chinamanachinaragitati, itaro pinasaragina.16Magishiritanari táragina; SiyashKorídosh napiallori, aragiamshaMasítonap tsap napchima. Shiarori,yosorsha kanapogaz siyashtamnapkachori, novaa tpots istachpasinayaOtiayap tsap namama, siyaa támanatáragina. 17¿Antati anoa gotazichinaragi? ¿Antati novantaha chinakori,piy ashchima ati? da. ¿Antati novanatsichinakori, tsibon kukoz payokoripayochiazi? da. 18Apall vaana novaamagi yasakiya. Siyaa chinaragori,mosásiri siyap napati táragina. Anorinov chinaragi. Itaro siyashchimonaxararagina.

19Napa, nov Isosoa kok kamankori,¿tamaria tsibon kukoz payochia?pinasaktana kapogorita. Isos ApallchaVipaya. Isos kok minamaritcha.Ashirocha, nova, misha Sírpano, mishaTímotiayo, Isosoa kok kamankoni,tsibon kukoz payomam pinasakaniya.Tatsamoro takaniya. 20Isos Apallia koktatsamoragiya. Apall Isosomonari siyaa

istachintspa táragiya. Apallia ogirtakoni,Isosomon iyaa istarago anomadvapparia atoni, Apallia vanasiriaminakaniya. 21,22

shiamani vayaragiya. Vaana iyaatiptsiriam inarago. Vaanatsi Vani iyashmagini pshtaragiya. Vatacha novtpotsiriti tápi ato ashiragiya. Ashirocha,iyaa kapog ksotko, ayamtati iyaa dakanatsipchiya. Ashiriya, nov Apallimonashkori, siysa ashkitamsa; gichzia izoorokasakaniya. 23Ashiriya siyashchimonxararagori, da mosá nataragina. Apallvaana novaa magi yasakiya. Itsinsarokamankina. Siyaa kiyog yachamamvatsta táragori, siyap da mosá napkina.24Nov kizpor korakpazi ashiro siyaakasimam pinasakina, vatam Isosoa kokmagoanaksava. Itaro, nov siyaaistakchori, kisshaparia tatssa; Isosoa kokaraginasha magoanatssa.

2 1Chinaragi anoa kamanchintspa.¿Mayamaha mosá napchi? táragi.

Ovash mosá napkinariana, korídshochtpots kizpor magu mantschillinayamagishi táragina. 2

chos, ¿chakaha novaa istach kistamama? vatam siyamonari magi kistakinava. 3Anomon nov kirakaa siyamyadaragori, siyap siro zaganiragina.Kirakosh yadakori, vaniakori,korídshoch vaani yarachpasinayatáragina siyaatsi. Zapshtakori, vaanayarkosin, yotaritshishirini doniakcho,kisshapari napchina táragina.sillina táragina. Ashkachinarsin,vashonad magini kis tachpariniyatáragina. 4Ashiriya, yadaragori, magikapog mantsaragori yadaragina.¿Vanipaha tanoragi? Siyagaz kaminiskiyog kachiyaragina. Yadaragori, vaanimagu mantschillinpa táragiazi, da.Siyaa kizpor chinakori yadaragina.

5Yotaritshishpanimona tpots yovaporyotarit tarago anpor novaatssha da

2 1 2

Page 381: Candoshi bible   new testament

381

tayotaritaragiya. Sanshochiatsiri kapogtayotaritaragiya. Siyaa tayotaritamanatayotaritaragiya; itaro da kaapa ztarotpotsia tayotaritaragiya. ¿Itaro anoamayamaha kapog tsiyatchich? Pazitpa.6Na siy vashonad shaniyaragos,gos, na varitayalltada. Magoaniallparia.7Ashiri na novsha siyaa atashina; anoamapiygtsa; anoa tpots chinagtsa. Magoayaramam istagtsa. Donna ashkos, maguksomish mantsako,ria. 8Ashiriya, chinagtsa atina siyaatsi.Novaa koki yosor payogtsa. 9Napa sironov kirakaa siyam yadaragori,gori, siysa novaa koki payoragsa. Nanimon yasachima, ¿kamapa novaa kokipayochillinaya? atori, siro siyamyadaragina. Itaro na nov siyaa yasayana;siy novaa koki kis payoksa. 10Ashiriya,siy tpotsia chinagtsa;tsini mapiygtsa; bizagtsa. Ashkachos,novsha mapiychtamana.taragtaminariya ashiro, itaro novshaashirita ksatam napchima. Isos novaa kisnapada atori, anoa tpots ksatamnapkina; yovaa ashirago anoa bizakina.11Ashiriya siysa shigtamtsa. Ashkachos,Yashig dosha siyaa kasichiya. Ashiripaptsa tina, vatam Yashig oro kasimamzadkova. Siy anoa kapog yasaktischa.Ashiriya, chinagtsa, siyaa tina.———

Mazinagtsa; minoa kamanchintspa: Titoatssha paragori, ovsha tsiyatssia siyamon vanasirimash kamaniragiya.12Nov Tarávtap yakat nataragori,

anosh kosaragori, Apall novaa istarago,Isosoa kok kamaniragina. Tpotssha kismazinaragana. 13Itaro anosh Titoamkotaragori, xapoayarallori, vatsta,táyarallori, nataragina. Apall anoshkapogta istarago, ashirita Masítonaptsap Titoa nachogatama táragina.Ashiriya, tarávtashchia tsiyatiarallori,

kasaragina. Shiarallori, araginashaMasítonap tsap nataragina. AnoshMasítonash kosiarori, Titoa paragina.Paragori, ovsha Tit ichigoro novaakamaniragiya tsiyatssiatsi siyamona.

14Natsha nov magi kischa. Apall siyaaistarago, yotaritshishia kasaragos,Apallimarisha kasiragiya. Apall kizporcha.Ashirocha, novaa Isos oro istako,novamari yotaritshishia kasikina; Isos kokmagiatsini kasikiya. Tpotssha anoa paksin,ponirostakanaya. Isosoa kok kamankori,izapaniakori, Isos kok tpotsia zapanistakcha. Kzammash tamapari ashirotopakiya. Tpots Isosoa kok magoankosin,ashkiya. 15Nov ashkori, Apallsha novaa kisnapkiya. Isosoa kok kamankori, tpotsiamichigoro kamankina; kamogartachillinaanoatstam kamankina; misha yovamtamda kamogartachillina anoatstamkamankina. 16Kamankori, ashpatam tpotsmagoankosin, Isososh kamoganaya. Itaroashpatam tpots gatkosin, Yashigopshanachillinaya; izoromamari tsipachillinaya.Nitati novanamon vizporiri Isosoa kokkamanimam varitakiazi. Nitati novanazadki anoa ashiragi, doni. 17Apall vaananovaa kamachtarago, itsinsaro Isosoa kokkamankina. Vaniarodama atori, itsinsarokamankina, vatam Isos novaa ichigoropakova. Itaro llitarit tpots zapan yovaavaana zadkana anoa kamankanaya.Korikia potapani atosin ashkanaya. Itaronov ashimam zadkiazi, da. Nov Isosomonitsinsarori chinakina; itsinsartam Isosoakok kamankina. Ashiri ashkori Apallia koktayaspatakori takina.

———

Mazinagantsa; minoa táchintspa.Apall vaana novaa kamachtaragiya

Isosoa kamanimama.

3 1Kirakosh anoa siyaa na kamankori,novanatsi ogirtamam da atina.

Siyashoch tpots novaa chinapada atiazi

2 2 3

Page 382: Candoshi bible   new testament

382

ashki, da. Min llitaritin tpots tamapariashimam zadkiazi, da. Ovshtisinkorídshoch novaa chinapada atosin,

yarosin, payopayorsin, siyashkosaragana. 2¿Anomashia kirak novmayamaha payokori payochi; vatam

gori magoanaragsava? Anoa bizamampinasakina; anoa izooro yasakina.Misha, magoanaragis anoa tpotsichigoro natstakanaya. 3Tpots ichigoro,Paporcha korídshochia kamaniragiyaIsosoatsi koko, novaa atanaya. Ashiriyasaktamanaya.rini kiraka ashiro siy novam taksa. ApallVani magimonis kirakamon yadatarichashiragiya. Isos vaana magiatsisyararago, Apalltatiya anoa da bizachiya.Patobchimonta yadayaroch, pastamamtariya. Itaro siy magoanaragis anoapastamam vanintaha. Ashiroch novIsostana tayaspatampantana tina.

4,5Anoa goti tiazi, da. Isos vaananovaa tayaspatampaniam inaragiya.Apall vaana novaa yasariya. Ashimamnovanitana varitariazi; pinasaktana.6Itaro Apall vaanatsi vizporirini novampanayaro, tayaspatampaniam novaainaragiya. Yovamad Isos iyamyotaritshishirini tsiparago anomad Apallna kukozia kaniasich vayaragiya. Ankukoz kaniasich tarashipancha; kizporvanasiriya. Itaro, kukoz sirapochvanimpancha. Sirotama Apall vaanatsikok patobchimon yadaragiya. Nia kukozda payokos tsipatssa, táragiya Apalli. Ankukoz vatacha sirapchiya.

7Mazinagantsa; kukoz sirapoch anyotaritamonaha; vanasirimoncha.Sirotama Apall vaana patobchimonyadayaro, chiyam panaragiya.riniamani panakcho, Apall kizporhusiniaragiya. Natomasamta Apallhusiniamarini Móysisarinshini

pshtorago, ashiro otiayshochsha tpots

gitamanaya. Itaro Apall husiniamarinizapshina Móysisarinshini pastaragiya.An kukoz sirapoch vanimpaniritaragiya. 8Itaro, natsha kukoz kaniasich,tarashipan kosarago,sha vanasiriya;mani vayaragova. 9Ashiriya, kukozsirapoch vanasirimana vanasirimoncha.Itaro kukoz kaniasich kizporinashachavanasiriya. Anoa kok chiy magoankoch,Apallsha chiyatssha kis chinakiya.10Ancha ksomish vanasiriya. Ashirocha,na kukozia sirapchia yabotakpaz shiaro,anomonsha kukoz sirapoch doshavaritariya; pastayalliya. 11An kukoz

giya. Itaro, natsha kukoz kaniasichvanasirimshirini araginasha husiniakiya,vatam in pastamam doniva. Kukozkaniasich orotamari tachiya.

12Ashiriya, in kukoz kaniasich dapastacho, iyam kamogshishiamanivayarago, ¿anoa mayamaha novpazichi? 13Móysisarini tamaragpariashkiazi, doni. Ovshacha Móysisariniyovaa husiniamarini tsipatano anoatpots pakchosin, pagtapa ato vaanatsivach kamispat kamanaragiya, vatamApall husiniamariniatsini da orotamaripanaragova. 14Ashiriya, an kukozsirapoch pastacho anoa ipishogaragiya;tpotssha da izooro yasaragana.tam an kukoz sirapoch pishompazashkiya; kamis tamapari ashiro vadkámanakiya Móysisariniatsini koko.

naya. Itaro Isosoa magoankoch daashikchi. Kukozia sirapchiatstamagoanakchi. 15Itaro, otiayshoch Isosoadonna magoankosin, vadaritam anoa

naya; vad kamispapaz kámanakoashkiya. 16Itaro, Apallia tasaskatssin,

2 3

Page 383: Candoshi bible   new testament

383

pishom donshaparia; donpaz kamiskámanaro ashchiya. 17Ashirochaatashina;cho, xarashish donshaparia; kukozsirapoch chiyaa dosha vanichiya.18Ashiriya, iysha kamis donpazkámanaro ashironi, Isosoa vizpoririniizooro yasakaniya. Isoso Apallcha Vipa.Isosoa vanasirimshia magoankiniya.Ashkoni, Isos tamapari ashirokinakaniya. Isos vanasirimshirini iyashda pastachiya;sha ashkiya. Apall Vani oro magiatsiniashkiya. Anomad Isosoa kok kiskamankina.

4 1Ashirocha,kina. Apall vaana zadiaro, novaa

nayaniro, Isosoa kok tayaspatampaniamnovaa inaragiya.takina. 2Ashirocha, yotaritshishia izoorokapiataragina. Ashiragori, pishomamdoncha; pazimam dontamcha.Gichkitamtazi; tamapigaktamtazi, doni.Apallia kok piyari da kamankina;itsinsaro kamankina. Isosoa kokitsinsaro payokina. Ashkori, tpotsshamazinaksin, Zorkiya: Papor Isosoa kokda gichkiya, novaa:sina. Apalltatiya novaa: Itsinsarokamaniksha, atitamcha. 3Ashirocha,tpots magoanamam pinasakinari,vaanamontari ashkiya. Vaantaripinasakiya, vatam yashigop namamzadkova. 4Yashigsha vaanatstari chínashtpotsosh magu vayayaro, tpotsia magoapakchiampaz ashiro inayaro,yaro, magoanamam toxarako,¿tamariaha magoanach? Isos kok tpotsiamagu tovasiniakpaz ashkita, itaroYashigu toxarakiya. Itaro, Isosshachakok tpotsia magu tovasiniakiya. Isoskizporcha vanasiri; Apall tamapariashiro husiniakiya. Apalliatssha izooroiyaa yamadakiya. 5Ashirocha ashko,Apalliatsimari kok kamankina. Novana

chinaki anoatsiaha kamanki, da.kori, Isos Apallcha Vipa; chiyaa izoorokasikiya, oro nov atina. Itaro nov orosiyam mchach tamapari ashitana; Isosvamin siyaa istampan takina.

6Mazinagantsa: sirotama Apalltsaporonasia tinarago, Tonimaa zartovasinichpa, táragiya. Natshaabtampaz ashiragtam Apall magiatsinitovasiniakiya. Shiaro, iysha Isosoa kokmagoankiniya. Ashkachoni, Apalliavanasirimshirini izooro yasakani, vatamIsosomonari Apallia yasakaniva.

7Itaro mazinagtsa;tampantati takori, ashirita kizpor datakina. Morits tamapari ashiromosástana. Apall vaana ashirovayaragiya. ¿Antati novanamontahavizporiri tayaspataki? Apall vaanatsivizporirini novam panayaro, kizporistako, tayaspatakina; Apallimona dasabaytakina. 8¿Novaa vanipaha kiyogyachakana? Itaro Apall novaa istarago,novaa da kasikana. ¿Vanipahatamachiazi tát ashki? Itaro, Apallmagiatsi putsiako,gakina. 9Novaa natsaksin, pachamamzadkitatssin, itaro Apall novaa da magokasakiya. Novaa potayarosin, novaapachamam pakchita pishtako, itaroApall vatsta ato novaa da izooropachakanaya. 10Oro Isos tamaragpariashiritam kiyog kachiykina. Novanatsinapkori, Isos vamin tsiparpazi ashkina.Ashiritatiana ashiro, itaro Isos vaananotsiatsi ksotko, kchit ashkina;itoyamakpaz ashkiya novaatsi. SiyIsoschichis anoa yasakinariasa ashiro,Zoraktishcha; Isos Vaparish kizportakiya, tátssa. 11Ashiriya, iy Isosoamagoankoni, oro kamiran tsipamamvaritakaniya. Oro Isos vamin iyaapachamam zadkanaya. Ashirita, Isosvaana iyaa tapachidako, vaanamonvizporirini kchitakaniya. Notsiatsini

2 3 4

Page 384: Candoshi bible   new testament

384

kocharimashiatsta itoyamakpaz ashkiya.Yovamon Isos iyaa istako anomon

naya. 12Ashirocha, nov siyaa Isosoa koktayaspataki anomad kamiran tsipachina.Itaro, tayaspataki anomon Apall siyamtarashia orotamashia vayamtamcha.

13Napa sirotama zitamin kirakamonyadako,

Vatam Apallimon magi tatkinava,ashirocha Apallia kok kamankina,

táragiya. Nov ashiritam na Apallimonmagi tatkori, kamankina; da sabaytakina,14vatam Apall iyaa itoyamachova. VaanaIsosoa itoyamaragiya; shiartam iyaaitoyamachiya. Iyaa itoyamayaro,dari nov siyaptatam Apallosh tachiniya.Kisshaparia tachiniya. 15Ashiriya, siyamkaminis kiyog kachiykina. Tpots Apalliavanasiriam inpana atori, siyamkamankina. Isosoa kok araginasharaginash izapaniakori, tpotssha zapanApallimon magu tatochpasinaya.sin, tpots zapan Apalliatssha: Vapparia,Apaa. Shiy kizportishcha. Shiy iyaa kapogistaragsha, táchillinaya; Apallia atosinvanasiriam inachillinaya. Anoam Isosoakamanimam da sabaytakina.

16Ashirocha, notsini kocharimashcha;tsipamam varitacha. Itaro, ashirita Apallmagiatsini magoanamam yanischikiya.Potam yosor potam vizpoririamaniaraginasha vayat vayat ashkiya. 17

masamam kiyog kachiykiniya. Itaro,¿anoa mayamaha chinachich? vatamApall vanasirimshiriamani orotamashiavayaragova. Ancha kizpor vanasiri.18¿Mayamaha maachi patarich annogazchinachich? vatam mago pastachova.Itaro, Apall iyam vayarago anoa dontapakoni, ashirita chinakaniya, vatam dapastachova; orotamari tachova.

5 1Yov da pastacho anoa pakichkamanchintspa.

tsini da kochataro anomash panacho

anoa chinakoni,kaniya. Notsini kocharimashtsipakchita, kanochakchita, itaro kanini

shiamsha notsianchiniya. Apall vaanaiyam vasina vayaragiya; orotamashiamtamam vayaragiya. 2Natomasam kiyogkachiykini. Itaro, tarashiamani dakochataro anomashigaz yagsani atiniya.3Yakchoni, kamariampazini ashiro dapazichini, vatam tarashiamani dapishtachova. 4Natomasa nish tsaposhtakoni, magini mantsakani. Notsiatsinikanochamam da zadkiniya; tsipamamgatkiniya. Notsiamani da kochataroanomashigaz yamam kizpor zadkiniya.Datta tsiparoni, yamam zadkiniya.Ashkachoni, kochashimonsha da kiyogkachiychiniya; orotamarisha kistachiniya. 5Apall vaana zadarago, iyamashimam vayaragiya. Zorko atiya,

gova. Apall Vani iyash pshtoyaro, iyaaoro yasakiya. Vatacha nov tpotsiriti tápiato ashkiya; da kochataro anomashiaizooro iyam panachiya.

6Ashirocha anoa yasakorini, dasabaytakani. Vad nish kocharimashoshtakoni, mochashimashia yamampinasakaniya, vatam Isososh datakaniva. 7Natomasana Isosoa dapakaniya. Ashirita, donta pakoni,Isosomon magini tatkini. 8Ashirita, dasabaytakani. Kocharimashia kasamamzadkiniya. Ashkachoni, Isososhtachiniya. 9Itaro natoritana ashimampishtakaniya. Ashiriya, Isos iyaa kisnapada atoni, da sabaytakani.sam nish kocharimashosh takoni,Isosoatsimari chinakani.tamaniya; da kochataro anosh takchoni,Isosoatsimaritam chinachiniya.10Ashirocha vanasiri takaniya, vatamIsos iyaa ichigoro yasachova. IchigoroniIsosoa tasaskachoni, Isos iyaa

2 4 5

Page 385: Candoshi bible   new testament

385

natstachiya.shish yotarit taragoni, yotarittam iyaapagchiya. Vadaya vanasiriri taragoni,iyaa araginasha vanasiriam inachiya.

11Ashiriya, anoam Apallia ponikaniya.Ashirocha, nov ponikori, itsinsarotakina. Ati an kamankori, tpotsiazorkori atina; gichkiazi, da. Apall vaanamagiatsi yasariya. Daba siy yasasa;novaa yasaktampasa. 12¿Nitati siyaakorídshoch novaa chinapada atiazi ati?da. Siyaa magis putsimam novanatsitarashi kamankina. Ashiriya, siysatpotsia kamiran yamiaros kamanitssa.Vatam tpots novaa yotaritam inamamzadkanava. Ovshtisin tpots potitimon

gana. Vaanatstamari ogirtakanaya. Itaroyovaatssha chiy chinakich anoa danatstakana; tarashiatsich itsinsarotakich anoa da yasakana. 13

cha novaa atanaya. Vaani antapanaatina, vatam Apallimon vaminmoxariampaz ashiro kinaragina. Itarosiyam kaminis nov magipti takina.14Apall Vip iyaa ksomish chinaragiya.Ashiri anomad magipti itsinsaro takina.Apall Vip iyaa kizpor chinarago, iyamyotaritshishirini tsiparagiya.rita tpots,giya. Ashiriya, ¿iysha mayamahayotaritshishia yosor chinachich? da;vatsta. 15Natori nish tsaporonasoshtakoni, yovari yaana ashimam zadkinianoa pinasakaniya; ashkoni yotaritcha.Itaro, Apall novam vanasiri tapana ato,Vipaa iyam topcharagiya; iyamshavanasir tamam yosor itoyamaragiya.

16Ashirocha, anomon, Isosomonvamin, nov tpotsia da ivaziri chinakori,zorampatari chinakina. Sirota Isosoaivaziri yasaragori, natsaragina. Itaronatsha izooro magoaniana. 17Ashirocha,tpots Isosoa magoanko, tárash ichigorokaniaschiamsha kinakiya. Tárashsha

sirapoch pastakcha; itaro kaniasichshavanasiriri takiya; Apalliam vip kinakiya.18Apall vaana iyaa kaniaschiam inakiya.Siro iy Apallia kodartaragitatani, itaroIsossha kosarago, iyaa kukoz yarakpazashiragiya; anosh iyaa tatsoyaragiya.Shiartam, Apall vaana novaa Isosoa koktáyaspatampaniam inaragiya. 19Apallvaantari ztaro tpotsia tatsoyamamzadarago, Isosoa zaganiragiya. Isosshaiyamad yotaritshishirini tsiparago,tomashiriniatsini ichigoro tovaparagiya.Anomon Apallsha iyaa kis chinakiya.Shiaro, anoa tsiyatsis novashvayaragiya. Shiysha tpotsia novaa kokikamanigcha táragiya novaatsi.

20Ashiriya,kina,taragova. Isosoa magoanagtsa tátaashkina, vatam Apall vaana táragova.Apallpat ttsoyagtsa; Apalliam vipkinagtsa tát ashkina tpotsiatsi. 21Isosdonta yotaritshishia payorago, ashiritaApallsha yotaritshishpaniatspaz ashiroIsosoa vaniakpaz ashiragiya. Ashiriya,Isosomon Apall iyaa kis chinakiya;vaanatsi vip, Isosoa tamapari ashiroiyaa kis chinakiya. An vatacha tpotsiakamanki ano.

6 1Ashiriya, nov Apallia istakori, nov

kori atashina; Paptsa; siy yovaa ApallIsosomon chiyaa nayanirago anoamazinaragos, ivaziri gotismagoanintspa; izooro magoankositsinsartam tagtsa atina. 2Gatintspa;natorit in magoanagtsa. Natori Apallsiyaa kotakcha. Zapshina paptsa tina.Vaana Apall attada;

Siy novaa mashkos, istada atos, novsiyaa istachintspa;chintspa, vatam natomasina siyaanayanikinava.shiam vayaragina; zapshinatstsachparia

2 5 6

Page 386: Candoshi bible   new testament

386

atcha Apalli koko. Ashiri natorimagoanagtsa atina.

3Misha, tpots novaa yotaritaminarodama atori, vanasiriri takoriyapstakina; xarashish doncha.4Apalltana vamachtashi. Apall vaminkiyogota kachiykori, ashirita dasabaytakina. ¿Novaa vanipaha kiyogyacharagana? 5Novaa pzkoaragana;potaragana; tsagaragana; tomanaragana.Apallia kok kapog mapiakori,mam pinasaragina. Mapiakoritarasiaragi; misha mariz kayataragina.6Apallia kok kamankori, vanasiriri taki;magipti takina; magoankina; apilltayaspatakina; tpotsia nayanikina.Apallimon Vani kizpor takina. Tpotsiavanasiri chinakina. 7Apallia kokitsinsaro kamankina. Apall vizporirininovaa istarago,kana. Ashkori, tpots novaa yotaritaminamam pinasakana;tam yasaksin, tpotssha novaa kokimazinaksin, Apallia magoankana.8Ashpatam tpots novaa kis chinakana;ashpatam novaa natsakana; ashpatamnovaa yotaritam inakana. Novaavayagichiririamta inaksin, ashiritaitsinsarori kamankina; gichiz doncha.9Tpots ichigoro novaa yasaktatssin,itaro novaa nirkana. Novaa pachamamzadkitatssin, vad kchit takina. Novaakizporita vaniaksin, itaro pachamamxapoakana. 10Magi mantsaktati, itarooro Apallimon magi kis takina.Pokiritati takori, itaro tpotsia zapanistakina Apallia magoanamama. Dontamaachi pakchiyam payokori, ashiritanovam pishtats donpaz ashkiya.

11

tsis kizpor chinakori,ragina tarashiatsi; izooro kamaniragina.12

gina; siyaa niraragiazi, da. Itaro siynovaa niraragsa. 13Shirintspa.

sha novaa pakchim chinaksa? Nov siyaachinaki ashiritam da siy novaa chinaksa.Ipariapzi ashirori siyaa vaniakori atina.Novaa kizporitam chinagadama atina;novaa koki payogtsa tina. Vatam Apallnovaa Isosoam tayaspatampaniaminaragova.

———

Mazinagantsa: minoa siyaa vanichintspa; tpots Apallia da magoanko anpat kizpor amikortarintspa; misha gosirtarintspa

yashigchichpata. Ashkachoch, ¿tamariaha kis tachich?

14¿Tamariaha yotaritshishpanpatvanasir tachich? ¿Antati kashchirpsanpat vashonad tak? da. Chiy tpotsichApallchichich yashigchichpat takochashikpaz ashiktichcha. 15Min tpotsIsososh tachiko, minsha tpots yashigoshtachitco, ¿ashiro tamariaha minamarimagoaz payochich? ¿Antati pakchiyamtatsamoro chinachiazich? dabaria.16Apall vaana iyash magini tako,Apallpaz pago ashiro takani.riaha apallpots iyapta iponach?Kapogori pinasakiya. Apall vaanatáragiya;

Nov siyash takori, siysa novaaApallcha tátssa; novsha siyaatpotsirtana táchina. 17Ashiriya,tpotsia yotaritamashia ksagtsa;anosh tarintspa atina, atchaApalli. Yotaritshishia izooroksagtsa. Ashkachos, nov siyaa kisnapchintsa. 18Siy novaa apartanatátssa; novsha siyaa ipartanatáchtamma,

táragiya Apalli. Apall vaamari kasiro anda mago atiya.

7 1Ashiriya chinaki anis; Apall anoaato, siyaatstam magoanamam atiya.

Payomam varitariya. Yotaritshishiaichigoro ksagtsa. Magiatsisyotaritiantspa. Notsiatstamtis

2 6 7

Page 387: Candoshi bible   new testament

387

yotaritiantspa. Yaragtsa. Vanasiriritagtsa, vatam Apalliatsimari chinamamvaritakova.

2Ashiriya zovallia; novaa niriyspa;chinagadama.

taragina;gina; misha da shochiragina siyaamaachiritis. Ashiri ¿mayamadsha danovaa chinaksa? 3Nov siyaa gotiriti tina,vatam siyaa kizpor chinakinava.Ayamtati siyaa bizachiazi, da. Siyaaistamamari takori takina. Siyamadkaminis tsipaniatstati da pachidkina.4Nov siyamon magi tatkina; siyamonkizpor takina. Kiyogota kachiykori,ashirita magi siyamon shabataktana.Siyamad kaminis vadaritam kiyogkachiykina. 5Nish araptati takori,siyamad kanosamam pinasaragitamana;vadaritam kiyog kachiykina. Piyartachtpots novaa toxararagana;mad tpots magi mantsaragina. Isosoakok kasatssinti siyaa tori,ragina. 6Itaro, yovapor ashiragi anporTitsha kosaragiya. Apall novaa kizporistaragiya; magiatsi tovizportaragiya.7Titoa paragori, magiatsi itsitchiragiya.Itaro,rago, magiatsi izooro yararagiya. Novaakamanko, Korídshoch shiyagaz kizporzadkana, novaa tárago. Misha,kirakariatsish natstayarosin,shimad kapog tanoragana. Misha,shiyaa chinaksin, tapachidamamzadkana, vatam tpots piyartach shiyaayotaritam inamam zadkanava; táragiyanovaatsi. Anoa nov mazinaragori, magiksaragina.

8Siro kirakaa mino siyam yadaragori,siyap zaganiragina.gos, novaa koki mazinaragos, kizpormagis mantsaragsa. Anomad magimantsamana mantsakiazi, vatam

ragsava. Magi pakich mantsamanamantsaragina, vatam natomasammagiatsis tamazoboraginava. 9Itaro,natsha nov magi kischa, vatamyotaritshishia kasaragsava. Magismantsaragos, Apall magiatsisputsiarago, yotaritshishia kasaragsa;Apall siyaa istaragiya. Ashirocha, anoakirak yadaragori,gina; siyam vanasiri tamam istaragiya.10Tpots chiyaa vaniako, Apallmagiatsich putsiayaro, yotarit takichanomad magich mantsakchoch,kasakchoch, anacha chiyaa kapogistakiya. Tarashiatsini itsinsakcho, ashiriIsososh kamogchiniya. Ashkachoni,pazimam doncha. Itaro, Apallia donnachinakoch, tpots chiyaa vaniako, yotarittakich anomad pazikoch, tsiyansimonaritsipachchi. 11Itaro, ¡tamaro Apall siyaaistaraga! Apall magiatsis putsiarago,magis kizpor mantsaragos, siysamapiyragiazis, da. Mikiaro yararagsa.¿Tamakoni iy ashkiniya? táragos,Yotarittanicha iya; vatsta,riniatsini izooro kapiatiani, táragsa siya.Apall vaniarodama atos mikiaroyararagsa. Novagaz kizpor zadaragos,yotaritshishpania tpots da nayaniragos,vaniaragsa. Yotaritshishia na izoorokapiataragos, magiatsis yararagsa;vanasiririsha taksa. Yogpaktischa.12Ashirocha, novsha: ¿Kamapariakorídshoch novaa chinakiasinaya, novaakoki payochillinaya? atori, anoamkirakaa yadaragina. Yotaritshishpaniavanimam zadamana zadaragina. Mishatpotsia tayotaritarago anoa istamamzadamana zadaragtamti, yadaragina.Itaro, kaapa siyaa izooro yasamamzadaragori, yadayarori, zaganiragina.Kamapa Apallia chinakiasinayavaanitari magosh chinachillinaya atori,anoam kirakaa yadaragina. Na sanitariyasaragsa. 13Nasha in tsiyatsis kosiaro,

2 7

Page 388: Candoshi bible   new testament

388

mazinayarori, siyaa izooro yasayana.Ashiri na magi kischa. Mapiychtina.Misha, siy Titoa kapog istaragos,

anomontam nov magi ksaragina. Titsiyash magu kis taragiya. 14Doma siyapnacho, nov Titoatsi: Korídshoch tpotsApallia kok izooro payomam zadkana;kasamam da zadkana, táragina.Ashiriya, Tit siyash naparago, siysaApallia kok kis payoragos, novaavayagichiririam da inaragsa; na novampazimam doncha. Napa nov siyaa oroitsinsarori tsiyatkina; gichkiazi.

gina; siyaa itsinsaro kamaniragina. Siyanoritam payoragsa. 15Anomon Titsiyaa kizpor chinakiya; siyaa bizakiaha.Tit novaa kamanko táragiya;chish kosiaramchori,gana. Shiyaa kokish yadamariatsishpónirpata mazinaragosin, itaromikiartam vits mazinaragana; shiyaakokish payomam da gataragana, novaatáragiya kamanko. 16Ashiri nov magikischa. Yogpaktischa siya. Nov siyamonmagi tatkina. Siyaa da pakchiyampazikina.Ashiri yovaa yotaritshishiriatsis

kapiataragos, nov magi ksaragi anoakamaniana.

8 1Misha mazinagantsa; masíchia tpots kamanchintspa. Isoschich

tpots nish Masítonash tsap takana Apallvaana istaragiya. 2Nishoch Isoschichtpots da achim kiyog kachiykanaya.Pokiriavanadari takana. Ashirita, kisorkiria panaragosin,gana; pachidaragazillinaha, da; kischavayaraganaya. 3¡Maya! vayayarosin,kizporita pokiriav taksin, ashiritaaragitama katatam vayat vayatashiragana. Vaana zadaragsin,naya. 4Novaatssha tamontaragana;Niava; yancha; gatillpa. Iysha istamamzadkitamaniya. Nipta irosarinshochia

Isoschichi tpots istashini, novaatáraganaya. 5Ichtaro magishi gotichinaragori, aship in vayachpasinayatáragina. Itaro anoa kapogori yanoropanaragana. Apallia kizporinashachinaragosin, orkiriatssha kis panatpanat ashiraganaya. Apall vaanamagoats putsiarago; ashirop ashiragana.

6Ashiriya, novsha Titpat tsiyataragina.Zovaa Titoa, shiy Korídap yosornachcha. Sirotari shiy anosh korikiavayamam istaragosh, da ivaparagsha.Ashiriya, natsha ivapashini;chia yosor istashini, nov táraginaTitoatsi. Ovsha ayo táragiya. 7SiyApallia kok kis magoanaksa. Siy Apalliakok kapog yasakos, kis kamaniksa. Oroistamam zadaksa. Siy oro novaachinaksa; novsha siyaatstam chinakina.Ashiriya, na korikiriatsis mapoyaros,tpotsiam istamam vayakos, orotarishigtsa; pchidintspa tina.

8Mazinagtsa:kina. Goti siyaa tamontakina.ria Isoschichia istachillinaya? goti siyaaatina. Isosoa izooro chinakinariasa,kisshapa istatssa. 9Magiatsisputsichintspa. Isosoa iycha korakarini.Isos iyaa ksomish chinaragiya. ¿Ovammayaha pishtarag? Kizpor taragiya.Kizporita tarago, ashirita siyam kaminispokiriampaz ashiro kinaragiya; tpotsiamkinarago, siyam tsiparagiya. Anomonarisiysa irikoam tamapari ashiro kinatssa;vatam Apall siyam vanasirimshiaichigoro vayaragova. 10Ashiriya, novsiyaa da kamachtakina; gotariti chinakianoa kamanchintspa. Minosh masachsana zadaragos, anshochia tpotsiaistayani táragsa. Doma llitaritshochtpots istamam chinatssin, siyma orozadaragsa. 11Ashiri novsha atashina;vayamam ivapagtsa, vatam tpotsiaistayani kis táragsava. Natsha ksatamizooro istagtsa. Ichigoro tpots vaana

2 7 8

Page 389: Candoshi bible   new testament

389

yasachillinaya. Vadaya zapan payoro,kapog istachima ato, vaana yasachiya.Vadaya pakich payoro, ashirita pakichistachima ato, vaana yasachiya.12Ksanari panakos, Apallsha siyaaksatam napchiya. Yov payokis anchichyayaros, panamam varitakiya. Itaro,morkirish takos, Apallsha mapiykiya,vatam oro yasakova. 13,14Apaz tpotsiakapog istakos, korikiriatsis izoorotochigkachos, yotaritparia. Siyam kapogpishtakcho, kiyog kachiyatssa. Itaro,natori siy korik payomana payokos,tpotsia istamam varitaksa. Ashkachos,sama da pishtachiya; ovamsha dontampishtachiya. Tatsamoro payotssa;sanpata Isoschichpatatis istatssa. Zapishsiyam pishtakchinari ashiro, ovshtisin

naya. 15Ashkachos, Apallia koktatsamochpasa, vatam Apall vaanaatova;

Tpots zapan potaksin, vaamatamago da xanataragana; tpotsiaistaragana. Itaro, tpots pakchitapotako, ovam da pishtachiya,

atcha Apall koko. Ashiri shigtsa;korikiriatsis vayantsa tpotsia istamama.

16Nov magi kischa, vatam Apall Titoamagu putsiaragova. Apallia vappariaatina. Tit nov tamatarparina ashiritamsiyaa chinakiya; siyaa istamam zadkiya.17Novsha istagcha táragori, Titshamikiaro ayo táragiya. Vaana zadarago,kis ayo táragiya. Na vasina mosánachiya siyapi. 18Ashiriya, Tit siyapnakcho, tpotspat llitaritpat iponiaronachiya. An tpots kizporcha vanasiri.Isosomon zovalltanicha. Isosoa kokkapog tayaspatarago, Isoschich ichigoroanoa yasakanaya. 19Kapog yasayarosin,Isoschich tpots anoa tpotsi iposiarsin,kamachtaraganaya Titoam viponshi.Ashiriya, kozizimon novsha siyashkoskachori,

sin, Irosarinap korikia panamamnachillinaya. Iy irosarinshochia tpotspokiria istapani atoni,niya. Ashkachoni, tpots Apalliavanasiriam inachillinaya. VappariaApaa, vatam istaragshava; táchillinaya.20Ashiriya, tpots novaa yotaritaminarodama atori, tpotsia masítonshochtsibon machchina. Ashkachoni, korikia

niya. 21Apall novaa kis napachpa atori,vanasir takina. Misha, tpots novaayotaritam inarodama atori, magiptitakina. 22Itaro, yov zovallini vanasirianoa Titosh zaganchima. ¿Vanipaha novnia paki? Oro vanasir istakiya; dasabaytakiya. Na siyamsha istamamkamaniragori, araginasha chinakiya.Siyaa kapog istamam zadkiya. 23Titonovcha oro iponshi; oro siyash istakoancha. Misha, tsibonotam tpots zovallinizaganchima. Ovaatssin Isosomonzovalltamanicha. Isoschich tpotsshaniyiarsin, anoa tpots iposaraganaya.An tpots Isosoa itsinsaro chinakanaya.Ashiri aship an tpots zaganchima.24Siyash koskatssin, siysa vanasirinapagtsa; vanasiri istagtsa; chinagtsa.Ashkachinariasa, Isoschichin tpots siyaayasachapsinaya. Papor zorko atiyatáchillinaya. Napa vah korídshoch tpotsIsoschichia kis chinakana,naya. Ashiri shigtsa, zovallia; chinagtsa.

9 1Ashiriya, siysa irosarinshochiatpots Isoschichia istagtsa;

tsis panagtsa. ¿Itaro anoa mayamahakapog kamanchi kirakamona? 2vatamistamam sana zadaragsava. NishMasítonash tsap kosaragori, masíchia nov táragina; Piy korídshoch yakatkiríkshoch tpots an ichigorosin istamamkizpor zadkanaya irosarinshochiama,táragina. Sirotari minosh masachistayani táragsincha, nov táragina.Táragori, masítonshochsha anoa kis

2 8 9

Page 390: Candoshi bible   new testament

390

mazinayarosin, Iysha istachtampariniya,táraganaya tpots zapani. 3Ashiriya,gichtariama atori, zovalliatsini siyapvasina zaganchima. Ashkacho, datomanarori, siysa vasina korikia vayapsa.4Vasina vayakchos, novsha masíshochpat tpots koskachori, doshapazichi; siysa dontam pazitssa. Itaro,gotani koskachoni, datori siy vayaros,kapogori pazimam varitariya. 5Daashishtamam tpotsia vasina zaganchima.Koskatssin, korikiriatsis mapoyaros,vashonad vayagtsa, vatam ashchinipatáragsava. Ashirocha, kis vayayaros, dapachidkos, Apallsha siyaa kisnapchintsa. Ashiri shigtsa.

6Mazinagtsa; chiy pakich tatsomkoch,pakchitam posakchi; katogshiamichpishtachiya. Itaro,choch, vchoa ichigoro chigakchoch,kapogtam posachchi; pishtats doncha.7Ashikpaz shigtamtsa tpotsia istamama.Yovari sana zadaris anoa panagtsa.¿Mayamaha pachinozpat panachich?¿Mayamaha misigayaroch, Niava, vatamtamontakshava; táchich? An mantsircha.Magich kis panakoch, ancha vanasiri.Anogaziri zadkiya Apalli. Anomashiatpots Apall kis chinakiya. 8Ashkachos,Apall siyaa kapog istachiya. Istakcho,siyamsha da pishtachiya. Kisshapatatssa. Shiaros, tpotsiam yosor istamampayotssa; istampaniri tatssa. 9VatamApall vaana atova;

Tpots istampaniri tako, pokiriammago panako, anoa tpots dabizchina. Orotamari ovaachinachillinaya,riva;

atcha Apall koko. 10Ashiriya, tpotsiaistakos, tpotssha oro Apallia vappariatáchillinaya. Apall vaana siyaa istarago,katogtsiamis da pishtakiya. Siysa anoayayaros, tpotsia istakos, araginashaApall siyaa istakcho, anpatsha yosor

tpotsia araginasha istatssa. 11Ashishtarashkos, istampaniri tatssa; Apall orosiyaa istachintsa.Ashiriya, siysa tpotsia istamam

vayakos, iysha Irosarinap vayachinipa.Ashkachos, tpots zapan: Apaa, shiykizpor istaragsha; ashiri vapparia,táchillinaya. 12Siy irosarinshochia tpotsistakos, ovam pishtako anoa istamanaistakiya. Itaro yovamad Apallia kapogvapparia táchillina anomad araginashavanasiriya. 13Siyaa táchapsinaya; Apaa,Korídshoch Isosoa kok izooromagoanakpasinaya.sin, iyaa kis istaragana; Isoschichiaichigoro istakanaya, táchapsinayasiyaatsi. 14Táyarosin, siyam Apallpattsiyatchillinaya.sin, kis siyam tsiyatchillinaya, vatamApall siyaa magoanamam kapogistaragova. Siyaa arapchiatstatis kizporchinachillinaya. 15Apallimari chiyaaistako ashtariya. Apall vaamari iyaaizooro istaragiya, vatam Isosoa iyamzaganiragova. Ashiri Isosomad orovapparia atiniya Apalliatsi.Ashiri Isoschichia korikpat istamam

izooro kamaniana.———

Mazinagadama Isoschichis; na minoatssha nov siyaa vanichintspa; magiatsis putsichintspa, vatam Isospotsia

tayaspatampania kok ashpatamtis payoksava.

10 1Nov Paportana; nov siyamIsostana vamachtashi. Natori

Isos tamapari ashiro apill vaniakina.Isospotsia tayaspatampan novaaatanaya; Papor nish iyash tako, moxartamapari ashiro takiya; vanimamponikiya. Itaro arapiri tako, tsiyatssiakirakosh zaganko, magotari koraktamapari ashiro vaniakiya, novaa magoatanaya. Ashirita, natoma kirakosh

2 9 10

Page 391: Candoshi bible   new testament

391

siyaa apill vaniakina. 2Ashiriya, novshasiyash koskachori,tampani kok vadari payokos, paptsa.Anoa tpots kachi pakori, kizporvanichima. Nov gotazi ati vatamvizporiri tarova. 3Nov tpotstana. Dontakizpor takori,riami tariya. Ashkori, varatakpazashkina. 4Novanamoni vizporiri datayaspataki; Apallimona vizporirinitayaspatakina.tsia kok ichigoro kasikiya. Ashiriya,Isosoa kok tayaspatakori, Apallimonvizporirini tpotsia chínash novamarikasirina. 5Tpots kizpor yasampanivaanatsi kok tayaspataksin, Apalliamkok kizporita toxaraksin, ashiritaApallimon vizporirini novamarikasirina. Tpotsia magu putsiakori,magoa potakpaz ashkori, tpotsshaIsosoa kok magoanakcha. 6Ashiragori,machinavis tpotsis Isosoa kok kapiatkos,

ntsa. Ashiri paptsa tina; Isospotsiatáyaspatampania kok payorintspa.

7Mazinagantsa;tsi kamiranatsta da magoanaksa?Itsinsaro magoanagtsa. Yovaa tpots novkizportana Isosi vamachtashi ato anoanovsha magoa putsichima. Siy kizporIsospan vamachtash takos,mana tatsamoroni takiniya atina. 8Isosvaanatsi vizporirini novam panaragiya.Anoa na kapog kamaniragina. Anomad¿mayamaha nov pazichi? vatam zorkoriatinava. Isos novaa kamachtarago, siyaatayotaritamam kamachtaragiaha, da;siyaa istamam kamachtaragiya. 9Siyaada mago tpoxtamam atina. Novanatsikoki kirakamon yadakori, itsinsaroyadaragina. 10Siy ashpatamtis novaaatssa; Papor kirakaa yadako, kok magotpoxtakiya. Itaro, nish iyash tako,moxarpaz ashiro tsiyatkiya. ¿Ashirichakaha Paporoa kok mazinantappo?

mag siy atssa novaatsi. 11Mazinagtsa;nov tsibon kukoz payokiazi. Siyashkoskachori, yovartatam kukiatsiyadaragi anoritam payokina;mari siyaa chinakina.

12Itaro ichigoros mazinagadama; novIsospotspat tayaspatampani yachamamda zadkina, vatam ov varitariaha.Ovshtisin vaanpatatin yachaksin, minoyakorakav shitog, minoya magotari shitogashkana. Magsharitssincha an tpotsi.13Itaro, Apall vaana chiyaa kamachtako,anosh yasamam varitariya. Nov siyaaIsostana vamachtashi atori, nov siyaa,gotazi ati, da. Apall vaana novaa,kamachtarago, siyash kosaragina. 14Anoayankiazi; tatsamoro chinakina. Apallnovaa zaganirago, novma ichtaro siyashkosaragina. Kosiarori, novma Isosoa koksiyaa kamaniragina. 15Ovshtisinkoshimoni kosiarsin,tartaha vizporirini tayaspatakana? da.

sin, mago tatotspi atosin, kasipi atosinashkana. Itaro, nov ashkiazi, da. Novmaichtaro siyash tayaspataragori, natshasiyaa ksotkina.tat ashkina.pana atori ashkina. Ashiriya, siysa izooromagoankachos, 16novsha araginashaminosh tsap tayaspatachima. Llitarittpots kozizimon tayaspatako ashkiazi, da.

rana ab novsha tayaspatachima, vatamApall vaana novaa kamachtaragova.17Ashiriya, Apall vaana novaa kis napkoanomon nov magi kischa. 18Gotichchantari ogirtapi atoch, Nov vanasirtana;tpotsia kasiki,tampannava, atoch, ancha yotaritcha.Itaro Apall vaana chiyaa kamachtako, kisnapko, varitacha; ancha vanasiri.

11 1Mazinagantsa; novanatsikamankori, tpots magsharit

tamapari ashiro tsiyatchima. Ashirita,

2 10 11

Page 392: Candoshi bible   new testament

392

novanatsi kamanchintspa. 2Dontazadkori, ashirita kamanchima, vatamnov siyaa pachidkinava. Nov siyaaIsosoa kok kamaniragori, siysamagoanaragos, nov siyaa Isosoatsimarichinamam vaniakina. Maachiatstanariashiro, Isosoam vayamadamariniampazashiro siyaa inaragina llitaritaa damagoaz chinamama.chiam izooro inamam zadkina. 3Llitarittpots siyaa tamapigatpa, Isosoa itotstapaatori, siyaa kapog pachidkina.Sirotamasa Yashigu Atágariniatsinivizall Íaparinia tamapigarago ashtatpaatori siyaa pachidkina. ItsinsaroIsosoatsimari chinapana atori, siyaapachidkina. 4Itaro nov siyaa yasaktana;kukozia llitaritamashia oro kismazinaksa. Tpots siyash kosko,Isospotsia kok kamankacho, siysakispari mazinatssa. Misha, apallpotsiavizporirini siyam vayakinari, ksatampayatssa. ¿Mayamshta anoa kukozmazinachich? 5¿Nitati nov anpat tpotsvaritariazi? Kizpor tayaspatampantanaatitatssin, nov anoa kasirina, vatammago atanava. ¿Antati nov tamakparinaashiriaha? 6An tpots tamapari ashirorikizpor tsiyatssipan donta nov takori,itaro nov Apallia kok izooro yasakina.Siyaa oro tayaspataragori, Apallia kokizooro kamaniragina; vazariatsiritayaspataragina.

7Sirotamasa siyash kosaragori, Isosoakok tayaspataragori, tpotsimon dakchitaragina. Gotariti Isosoa koktayaspataragina; tovapada da táragina.Mchachpazi ashirori taragina;montari vizporiri kchitaragina. Siyaakapog istapi atori ashiragina. ¿Nitati anyotaritaha? da. 8Isoschich arapich tpotsnovaa istaragosin, novsha siyashistamam kosaragina. Anoa tpotsshochikpaz ashiragina. Anoa paziktatiatina, vatam novaa istaraganava. 9Itaro,

siyash taragori,giya. Novam pishtaragita, da siyashchiatpots minamtiyam tamontaragina. Itaromasítonshoch tpots kosiarsin, novaayosor istaragana. Orotari nov siyaaanosh da tamontaragina; ayamtati siyaatamontachtamtazi. 10Isos vaana novaayasakiya. Nov gichkiazi; itsinsarokamankina. Siyash kiríkshochis tsap oroIsosoa kok gotariti tayaspatachina.Ayamtati siyaa istada táchiazi.chinariana pazichparina; itaro damashkori, pazichiazi, dabaria. 11¿Nitatinatsarpatazi gotariti siyaa istaki? da.Nov siyaa kapog chinakori, gotarititayaspatakina. Apall vaana novaa magiyasakcha.

12Ashiriya,takina;china. Ashkachori,

mam izooro pinasachpasinaya, vatam

nava. Ovshtisin novaa: Paporpatatatsamkini, vatam korikia potaktamtava;táchapsinaya. Ab tárodama atori,gotariti oro tayaspatakina. 13Antayaspatampan tamapigampancha.Isospotscha tayaspatampani. Magotarivaanatstari Isospaz vamachtashi ashiroinakana; nov Isostana vamachtashimago atanaya, 14vatam Yashiguvaanatstamari Apalliampaz vasodororiashiro inakova. Oro vanasirimshiamkizpor kinakiya chiyaa tonazadamama.15Tpots Yashigoa kok payokana anashiritamcha; kizpor vanasiriamkinakanaya.mapaniam ashiro kinako ¿anoamayamaha ponichich? Itaro, an tpotsashkatssin, Apall vaana yasayarovanichiya.

16Ashiriya, nov siyaa yosor táchintspa;novanatsi kamankori, tpots magsharit

2 11

Page 393: Candoshi bible   new testament

393

tamana; goti tamasigakpazashchitamma. Ashirita, novaa kokimazinagantsa, vatam kaapa damagshartinava; goti atina. 17Novanatsiogirtakori, Isos tamapari ashiro nov datsiyatkina; tpots magsharit tamapariashiro tsiyatchima. 18An tpots, Isospots

sin kamankana; ashchitamma nova; novashipzi ashiritamti magsharitpazashirori novanatsi kamanchima. 19Itaro,siy magis kapogoros Isospotsia kokmazinaksa. Ashiriya, siysa novaamazinachpasa, vatam siy ab magiskapogorova. Ovaatssin kis chinakos,ashiri novaatssha nayanigasidama.20Tpots tamarima ato anoa siysamazinayaros, nayaniksa; ashiri novkamankori novaatssha nayanigtamtsa.Siyaa vaama mochchori inakchosin,siysa anoatsta mapiykos, ovaa kok kismazinaksa. Siyaa shochikchosin, mishasiyaa potakchosin,gakchosin, misha siyaa yotaritaminakchosin, misha siyaa pzkoakchosin,ashirita mapiykos, ovaa kok kismazinaksa; anoa tpots nayaniksa.Ashiriya, novaatssha nayanikospakchita mazinagadama.

21Na kapog paziyana; nov magidonimoncha. Nov kizpor da taragori, dapzkoaragina. ¿Tamakiazi da novashiragi? Itaro vatsta; goti atina. Itaro,ashirita mazinagtsa; an Isospots tpotsvaanatsi ogirtamam zadkosin, itaro

mana. Itaro, nov magsharit tamapariashiro tsiyatkina. 22Ovshtisin kizporotiayshochtana vaanatsi atanaya; itaronovsha ashiritamana. Ovshtisin novAkóparinchichtana; Apalltana tiptsiriatanaya; nov anchichtamana. Ovshtisinnov Áparámarinchichtana; Apallia kokkizpor chinaktana atanaya; novanchichtamana. 23Ovshtisin Isostana

vamachtashi atanaya; ashiri ¿novmaypannarina?tina Isostam vamachtashinashtina.Ashirita, nov araginasha Isos vaminkiyog kachiykina. Magsharitpaz ashironov tsiyatkina; ashirita kamanchintspa.Novamari kasirori, Isosoa kok kapogkamaniragina. ¿Vanipaha novaatomanaragana? ¿Vanipaha novaapzkoaragana? ¿Tsipamam vanipahakataxiragi? 24Otiayshoch novaapzkoaragosin, yasinpat 39 novaapzkoaragada. Vashonad zamiatpatanovaa pzkoaragana. 25Anomonshaorómanshoch tpots minopsha tsapnovaa yasinpat shinabaragana.Vashonad novaa tochip ivasigaragana.

gana. Mososh kapogosh xiragori, tochipbot patagarago chimoragina.gori, minam zar vazoran psanpatayasinamon pachipiarori, moziztarashiragori, goti tarasiaragina. 26Kapogxiragori, ¿vanipaha tsipatsia kataxtaria?Misha, kog kobiyarago kizpor zavashiragiya. Misha, vashchirsha novamtsagaragana. Misha, novanchichta tpotsnovanatsi pachamam zadaragana.Misha, arapich tpots pachamamzadaragitamanaya. Misha, yaktash tpotsnovaa kaxayiarsin, pachamamzadaragana. Misha, arap oposap kiyogkachiyaragina. Misha, mosashkiyogotam kachiyaragi. Misha,Isosopots tpots novaa tamapigaragana.27Misha, Isosoa kok kapog mapiaragori,kapog kiyogotam kachiyaragina. Mishatpots vamin zapan mats mosáragoritarasiaragina. Misha, zapantam marizkayataragina; sachitaragtamana. Misha,Isosoa kok kapog mapiaragori, zapanmagoragina. Misha, zapiaragitamana;minomon kiyog kachiyaragina. 28¡Maya!ichigoro zar vah mapiashish novamtariya; kizpor mapiakina. Isoschichiam

2 11

Page 394: Candoshi bible   new testament

394

vamin nov magi kizpor mapiaktamana.29Isoschich tpots Apallia kasako, novshamagi mantsakina. Isoschich tpots Isosoakok paziko, novsha kizpor magimantsaktamana. ¿Antati anin novtamakparina ashkazillinaha?

30Nov yovamon da kizpor taki,yovamon kiyog kachiyki anoatsim novkamanimam chinakina. 31Apall vaananovaa magi yasakcha. Nov gichkiazi, da.Apallcha orotamari takiya. Isos iykorakarini vapariya. Apallia orochinachinipa iya. Ovsha novaa magiyasakcha. 32Mazinagantsa; sirotari novTamáskosh yakat taragina. KorakshaArítas sora gobernadoroa ab zaganiaro,ovsha gobernador novaa potamamzadaragiya. Ovsha gobernador vaanatsivasodoror kamachtarago, novaapotamam shítogashinog tsagaragana.33Kamogamam tpotssha novaaistaragana. Novanamoni vizporiripinasaragtana. Tpots yaktarinshinivatadponnog ivaz novaa yarovaragada.Tsobosh kapogosh izaroyarodan,sokamon kanabiptatatano, yarovavataraashiragada. Shiarori, aragirishasovaragina. Anpor Isosomon vaminkiyog kachiymam chtaragina.

12 1

pan oro vaanatsi magotariogirtaksin, pamazorago anoa kiskamankanaya. Nov ashkitamana;novsha pamazoamana pamazoktamana.Ashkitati, itaro novsha anoa dakamankina;mam zadkina. Donta zadkori, dontasiyaa Apalliam istako,tatam pakchim kamanchintspa, vatamovin ashkanava. 2Mazinagantsa; na 14masach toshirago, nov oro Isosoamagoanaragi anpor maachi paragina.Apall vaana novaa yamaragiya. Kanidaptochparinsho vaanshortari novaavayaragiya.

gadanava. Dontati ashiro,nava yamaragova; yasariazi. Apallvaana yasakcha. 3Nov anoa yasamampinasakina. Itaro Apall vaana novaayamarago, vaana yasaktamtaya.4Ashiriya, Apallosh kosiarori, tsiyatssiakizpor vanasiri mazinaragina. Apallvaana kamaniragiya. Itaro chiy tpotsichanoa tsiyatamam pinasakchi. Nov anoakamanimam izooro pinasaktamana.5Itaro, yovaa Apall vaana novaaashirago anoa kamankori, anomon danovanatsi ogirtakiazi; mapiyktana.Novanatsi kamankori,sha taki anoatsim kamanimamchinakina. 6Miroasill tpots tamapariashiro tamasigayarori da tsiyatchina,vatam zorkori atinava. Ashiritazamarori tachima. Novanamoni tarashinovaa kamiran yasatssa. Novamon kokiyasamam varitartamcha. Itaro,tsi zapan kamankori yovaa zapanpamazomaztari anoa, siysa novaaponirostakchos, ancha yotaritcha. Ashirinatori kasachima; anoa vatsitpariaatina.

7Ashiriya, zapan paragori, Apallshaanomon novaa shanamontari magishtatillpa; novamonari magish tatogchaato novam vaniashish kasaragiya. Danovanamona vizporiri magi tatomama,Yashigu notsiatsi kiyog yachamam kasyotamam novash vayaragiya. Novaakiyog yachat yachat ashkiya. 8NovshaApallpat tsiyatiarori, tchiyada táragina.Tochip masharagori, ashirita datchiyaragiya. 9Itaro, novaa kapogistarago, novaa táragiya; Vapa,¿mayamsha araginasha zadaksha?vatam nov shiyaa kizpor chinakinava.Mizporish takosh, novsha vizporirpatishiyaa izooro istachima, táragiya Apallinovaatsi. Ashirocha,moni nov magi kischa; kiyog kachiykianomon magi kischa. Ashkachori, Isos

2 11 12

Page 395: Candoshi bible   new testament

395

vizporirini novash kizpor takiya; novaaizooro istakiya. 10Ashiriya, Isosomonvamin kiyog kachiykori, nov magikischa. Nov mizporish takori, mishatpots novaa yotaritam inako, mishamaachi kapog pishtako, misha tpotsnovaa pachamam zadko, misha kiyogkachiykori, aship ashki anomon novmagi kischa. Vatam mizporish taktati,itaro Apall vizporirini novash kapogtakova.

11Ashirocha, novanatsi kamaniragori,magsharit tamapari ashiragina. ¿Nitatinovana zadkori atiazi? da. Isospotstayaspatampan novaa yotaritaminaragana.daragsa. Siy donta novaa tapachidamamzadaragos, itaro novantarisha dasabaytaragina. Ovshtisin Isospotstayaspatampan vaanatsi vizporiaminakanaya. Kizpor tayaspatampantanaatitatssin, nov anoa kasiktana. Novatatidontati varitakori, ashirita nov anoatpots nigat takiazi, da.llinaha. 12Siro nov siyash taragori, siynovaa tarashi ichigoros yasaragtischa.Isos vamachtashi tsinsampan takanaanpat tatsamoro paragtischa. Tpotsnovaa kiyog yacharagitatssin, itaro dasabaytaragina. Apall vizporirini novamistarago, siysa yovaa ashiragi anoaparagos, ponirostaragsa. Anomon siynovaa yasaragsa;tam taragsa. 13¿Antati Isoschich llitaritsiyaa kasikazillinaha? ¿Nitati siytsipasaha takis? da. Vatam siyparagsava. Nov siyaa tayaspataragitati,itaro nov siyaa korikiriptis novaaistagadama da táragi;ragi. Ma, anomonparia siy novaa dachinaksa. Nov Isospots tamaparia daashirori korikiriatsis da mashiragina.Kaapa nov siyaa tayotaritaraginarianaashiro magi mantsachparina. Itaro siyaachinaragori, nov da tayotaritaragina.

14Mazinagantsa; na nimon tochparininapkatori siyaa tamontachiazi; novsiyaa istada táchiazi, dabaria. Novsiyaatsimari zadkina.ziazis zadki? dancha. Nov siyaa gotaritiistamam zadkina Apalliamamta. Orochiy tpotsich ipariatsich istatarchi.¿Antati llor vaparia martatariaha? da.Ashiritamana novaya. Nov siyaaipartana. 15Ashiriya, nov siyaa magi kisistachintspa. Siyamon kaministsipaniatstati da pachidki. Tpots novaaanomad natsaktatssin, itaro novshasiyaa araginasha chinachina. Ashiri¿mayamadshtaha novaa niraksa?táshina. 16

gori, ovshtisin Isospots tayaspatampannovaa mag atanaya; Papor tamapigakoashkiya. ¿Vanipaha siyaa shochik?Pokiriamav istaktatis, itaro Paporshavaamatari yat yat ashikcha, novaagichkosin atanaya. 17¿Yap nov siyaashochiragina? Nov tpotsia siyapzaganiragori, ¿antati ovshtisin siyaashochiragana? dabaria. 18Nov Titoatamontaragori, shiyap zaganiragina.Misha, zovalliatsini minoatstam Titoshzaganiragtamana. ¿Nitati Tit siyaashochiragiaha? da. Novapat minamarimagoaz tominkiniya;mari tachitkiniya. ¿Yapiaha siysayayaros iyaa yotaritam inachisa?

19Na novanatsi kapog kamaniragori,magishis chinaragos, táragpasa; Paporvaanatsi tapachidakiya; korídshochnovaa chinapada atopa atiya, atpasasiyaya. Anoam atiazi, da. Nov siyaamagis putsimam táragina. Isosoa izooromagoanpana atori, novanatsi izoorokamaniragina. Apall vaana novaayasachiya. Siyaa tapachidapi atorikamaniragina. 20Apaz nov siyashkoskachori, yotaritshishia zapan pakori,¿novsha tamachiazi? Vanasiriahanapchia, dabaria. Vapaz siy vad sanpata

2 12

Page 396: Candoshi bible   new testament

396

varatattagat ashkos, novaa ipazachpasa.Misha tpotsia siyamari kasimam zadkos;misha tsiyantakos; misha tpotsiaistamam da zadkos, nirkos, itarosanatstamari napkos; misha tpotsiatsshayotaritam inakos; misha tpotsia yotarittsiyatkos; misha siyam kasikastarashkos; misha mantsir takos, vapaz novanoa siyaa mazinakchori, novsha kapogpazichparina. 21Ashkachinariasa, siyashyosor koskachori, siyamad kaminisaraginasha pazichima, vatam Apallnovaa tayaspatampaniam inaragova.¡Maya! yotaritshishia kapog pakiarori,kapogori tanochparina. Zapanis Isosoakok kapiataragos, shiaros yotaritshishiavad chinakos, da kasakos, novshatanochshaparina; pazichshaparina. Vadyotarit takos, yotarit patatkos, dapazikos, anoa nov pakori kizpor magimantschina.

13 1Mazinagantsa; na tochparinisiyash napchintsa.

chori, yotaritshishpania izoorovanichima. Tsibon tpotsi, dontati ashirotochip tpots vaanadari minamari kukozkamankatssin, in tpots piy yotaritshishiaashiragiya tákcho, ashiri anoa novmazinayarori, tpotsia vanichima. 2Sirosiyash tsibonorini naparagori,shishpaniatssha: Yosor koskachori,paptsa; donna yotaritshishia kasakchosvanichintspa, táragina. Natsha araptatitakori, yadamosh siyaa ichigororivaniakori, anoatsim atashina.shishpan tpots da minamtiyamkamogchillinaya. Ashiri paptsa atashina.3Siy novaa izooro yasamam zadaragos,¿Kamapa Isosoa vizporirini payokiya?novaa táragsa. ¿Siy mayamsha atssa?Vapaz yotaritshishia vad kis payokos,novsha siyaa Isospat vizporirini kizporvanichintspa. 4

rago, mizporishpaz ashiro kinarago,iyamad yotaritshishirini yasinamon

tsiparagiya. Itaro, natsha Isos navaamari kizpor takiya. Ichigoro iyaakasikiya. Nov ashkitamana. Isosoamtayaspatampan kinaragori, Isostamapari ashiro mizporishpaz ashirorikinakina. Itaro, siyaatssha istakori, Isostamapari ashiro vizporirpati takina,vatam vaanatsi vizporirini Isos novampanaragova. 5Ashirocha, nov siyaaatashina; sana sagtsa. Sanatstatam¿Kamapa izooriana Isosoa kok payokoripayokina? atos sagtsa. Sanatsi yachagtsaatina. Daba yasasa,koch, Isos chiyash notsich takiya.¿Kaapa siyash Isos tak? siyaa atáshina.Siyash donna kaapa tako, ashirikaapana siy Isoschichiazis, dabaria.6Ashiriya, siy novaa izooro yasagtsa;¿kaapa Paporosh Isos tak? tágadama.Isos vaanpata vizporiri novash izoorotariya siyaa istamama. 7Apallpat siyamtsiyatkina;tapa; yotaritshishia yarchillinpa, tina.Vasina yarkinariasa ashiros, novshasiyash koskachori, Apallia vizporirininovamon yachachiazis, dabaria. Novshamizporishpaz ashirori tachima. 8Novoro Apallia kok tayotaritamam da zadki;anoatsimari kok siyash istamamzadkina. Ov kok zoromaricha. 9Ashiriya,sana vasina yariaros, nov mizporishpaziashirori koschima. Ashiriya, nov magikisshaparia. Minamari nov zadkina; siyIsosoa izooro magoankos, an novamvaptacha ashkatasa. Siyam Apallpattsiyatkori, korídshoch Isosoa izooromagoanchillinpa Apallia atina. 10

cha, anoam na siyam yadakina. Siysa navasina yarkinariasa, novsha koskachori,dosha siyaa kiyog yachachintsa. Isosvaanatsi vizporirini novam panaragita,itaro siyam istamam ashiragiya; dasiyaa tayotaritamam kamachtaragiya.Ashirocha siysa vasina yaragtsa siyaaatashina.

2 12 13

Page 397: Candoshi bible   new testament

397

11Ashiriya anoatsimari kukoz siyaakamanpi atori yadaragina. Magis kistagtsa. Yotaritshishiriatsis yaragtsa. Novaakoki payogtsa. Magoaz minamari payogtsa.Mapiyros tagtsa. Ashkachos, Apall vaanasiyaa kis chinachiya; magiamis mapiympanachintsa. 12Sanpata chinakos,Apallimon pchipogtsa, vatam siy oroashtarsava. 13Nish tpots Isoschich siyaaichigorosin chinakanaya.

14Isos vaana siyaa napchiya, vatamiyaa ksomish chinaragova. Isosoaiycha korakarini. Apallcha Vipaya.Apalltam siyaa ksotachpa, vatam iyaachinako, Vipaa iyam zaganiragova.Apalltam Vani siyaa ksotchiya, vatamiyaa Isoschichiamani ichigoroniinaragova.

Ashiri vapparia. Paportana.

2 13

Page 398: Candoshi bible   new testament

398

Vasina pakich kamanchillpa yovaa Papororini Kártasshchiam yadarago anoatsi

Papororini Isosoa kok tayaspatamam chtarago, Kártasap tsap nataragiya. Anoshtayaspatarago, zapan tpots magoanaragana Isosoatsi koko. Itaro, Papor vaptamÁdiyokap kanaparago, otiayshochsha tpots oshimon kosaragana. Ovshtisinkártashchia piyari tayapstaragana. Mishat, Paporoatstam yotarit tsiyataragana.Isosoa kok tayapstamana tayapstaragitatssin, itaro vaanatsi vanotsi ktsopamamkapog tayapstaragitamta. Mishat, Apallia kamachtamarini payomamtayapstaragitamsina. Kártassha tpots anoa mazinaragosin, Zorakparia. Anoapayomam varitaktamta, táragosin, otiayshochish kok tachitaragana. Papororinshaanoa mazinarago, magu kapog mantsarago, kirakaa yadaragiya kártashchiamatpotsi.Yovaa Papororini kártasshchiam tpots yadarago anoa kamanchillpa:A. 1.1-5 ¿Tamarimsa, siyaa? Isoschishis. Apall novaa iposaragiya vaanatsia

kok tayapstamama. Ashiriya novaa koki mazinagtsa.B. 1.6-10 Siro Isosoa kok magoanaragos, itaro ¿mayamshtaha llitaritaa kukoz

na mazinaksa?C. 1.11—2.21 Tpotsiaha novaa tayaspatarag; Isos vaana novaa

tayaspataragiya. Shiaro, zapish Isossha viponash, Shiy vaptachatayaspataksha, táragana novaatsi.

D. 3.1—5.1 Isosomonari kok Apall chiyaa istakiya.3.1-5 Yovamad Isosomon magis tatoragis anomad Apallsha vaanatsi Vani

siyash pshtaragiya.3.6-9 Oro Apall ashtariya; yov tpots Áparamárin tamaparia ashiro

Apallimon magu tatko anoa Apallsha kapog chinakiya.3.10-14 Apallia kamachtamarini payomam xapoaragoni, Isossha iyamad

chayarini tsiparagiya. Na iysha Isosomon magini tatkoni, Apallshaiyaa kis chinakiya.

3.15-18 Apall Áparamárinpatini tsiyatarago, Shiyashoch minamari tpotsichigoro tpotsia istachiya, táragiya. Apall tárago, Isosoa táragiya.

3.19-25 Sirotama Apall, Tpots yotaritshishia yasapana ato,kamachtamarinia kasaragiya. Itaro oro vipaa chinaragiya ichigorotpotsia istamama.

3.26—4.11 Apall Vani siyash kosarago, Apalliam vip kinaragsa. Ashiriya¿mayamshtaha yosor yashigoam mochchori kinamam zadaksa?

4.12-20 ¿Mayamsa llitaritaa tpots koko mazinaksa? Siyagaz magi kapogmantsakina.

Page 399: Candoshi bible   new testament

399

Nov Papori siyam Kártasshchiamis Isoschichiamis yadakina.

1 1,2¿Tamarimsa, Kártasshchis?¿taris?

Nov siyaa kizpor chinakina. Isoschichtpots yov nish novapa takana an siyaaichigoro chinaktamanaya. Na kirakaasiyam yadayarori, siyap tsap Kártasapzaganchintspa. Nov Paportana sori.Isosoa kok tayaspatampantana. Isos,Apall Vip novaa kamachtaragiyavaanatsi kok tayaspatamama.Tpotsiaha novaa kamachtarag, doni;Apalltada, iy Aparini,ragiya. Napa Apall vatatam Isosoaitoyamarago antam vatatamta novaakamachtaragiya. 3Ashiri Aparini siyaavanasiri napchintsa; magoazmapiymash siyam panachtampariatina. Iysha korakarini, Isoso siyamashchitamparia tina. 4Vatam iyaatapachidako Yashigosh tatotsiragova.Natorit in tpots ichigoro Yashigoshtachitkitatssin, itaro Isosshat iyaatatotsiragiya. Aparini vaana zadko,iyam ashkiya. 5Ashirocha, iyaa ashkoanoam Apalliatssha orotamarivanasiriam inayani tiniya.

———

Mazinagtsa novaa kukina.6Siyamon tsiyatsis mazinaragori,

antati nov siyaa abid ashkana atiazi.¿Mayamsha Isosoa kok mosásirikasaksa? tina. Vatam Apall Isosomonsiyaa vaana tiptsiriam inaragova. Isossiyaa kizpor chinako, siyam tsiparagova.Ashiri ¿mayamsha llitaritaa kukozchinaragsa? 7Nitati min kukoztatotsimapan tariaha, doni. Itaro, tpotssiyaa yotarit tayaspatakana; siyaatamamarpakanaya. Siyaa vaniaksin,Isosoa kok llitaritam inamam zadkana.8Mazinagtsa, nov siyaa da vapta Isosoakok kamankori, Apallsha novaa somasipkapiatchiya. Apalltatiya vasodoror siyaallitari kukoz kamankinariya, Apallshaanoa kapiatchitamtaya. Ashirochayovari siro tachitaragis anori payogtsa;llitari kukoz payorintspa, tina. 9Siro novsiyaa vaniaragori, natsha yosor vatatamtayoschintspa; vanichintspa. Piyartachiakukoz mazinarintspa atina. Tpots siyaallitaritaa kukoz tayaspatakinari ashiro,Apallshat somasip kapiatchiya átana.10Antati ati anoa novanats ogirtapiatiazi, da. Apalliatsimari chinakoriatina. Tpotsim novaa kis napada

4.21—5.1 Yov tpots kamachtamarinia payomam chinako an mchachtamapari ashiro kinakana. Kiyog kachiykiya. Itaro, iysha Apalltanichavipini; kis takaniya.

E. 5.2-12 Mishat, notsiatsich ktsopkachoch, ano istakitamtaha Apalliama.Itaro tpotsiatssha chinakchoch, anoa Apall kis napkiya.

F. 5.13—6.10 Apall siyaa vaama vip inarago, ashiriy sanpatatis chinakosistagtsa. Apallosh Vani ttsamoagtsa.

G. 6.11-18 Notsiatsich ktsopkitatich, Apalliam da istakiya. Dontatiyaktsopkoch, istakitamtaha. Minamari chiyaa istakiya Apalliam vipkinakich ano. Ashiriy llitaritaa chinarintspa.

Na vapparia tina.Táragiya Papororini.

Paporini Kártasshchiam yadaragiya.

1

Page 400: Candoshi bible   new testament

400

atinariana ashiro, Isosoa kok izooropayomam pinasakina. Itaro, Isos novaakis chinapada atori,kina. Ashirocha, kukozia llitaritapayorintspa, nov siyaa tina.

———

Ashiri Isoschichis novaamazinagadama. Nov siyaa izooro kamanchintspa yov Apall novaa

tayaspatampaniam inarago anoatsi.11¿Nitati nov tpotsiatsiaha kok

tayapstaki? dancha.mari kok tayapstakina. 12Mishat, antatitpotsiatsiaha kok payori, doni. Da tpotsnovaa tayaspatarago, itaro Isos vaananovaa tayaspataragiya vaanatsi koko.

13Novamon tsiyatssia mazinaragpasa.Mazinagtsa; Siro datoma Isosoamagoanchori,montana.dapi atori, Isos kok izooro pastap atori,Isoschichia kiyog yacharagtana kizpori.Da pakchiyam kiyog yacharagina;minomtiyam da katochimamzadaragina. 14¡Maya! otiayshochiazitaminariniatsini kizpor chinaragina.Otiayshochia kanogas novamari kasiragiMóysisarinia kok magoanamama.Novamari kapogori otiayshochia kokpayoragina.

15Itaro Apall vaana zadarago, novaaIsosoa kok tayaspatampaniam inchillpatáragiya. Doma llortachori, novagazchinaragiya. Ashirocha, vachinaragori,novaa nayanirago, kamachtaragiyaVipaa kok tayaspatamama. Vaanazadarago ashiragiya atina. 16Ashirago,vaana Apall novaa magi Vipaa kokputsiaragiya magoanamama. Shiaro,arapchish tpots tayaspatashini; táragiyanovaatsi. Apall vaana novaa magiatsiputsiarago, ashiriya novsha da tpotsiamasharagi; Isosoa kok tayaspatada datáragina. 17Isosoatsta viponashi

sirapchiatsta dontam masharagi, vatamanpor Irosarinap da naparaginava.Yaktash Tamáskosh sor taragina. Itaro,llitaritapsha tsap, Arátana. Shiarori, tochip masachtoshiyramcho,tam kanaporagina.

18Ashirocha,sha nataragori, Pitorop naparagina.Donta Pitoroa yasaragori, Pitoropshanataragina. Irosarinash kosiarori,Pitorosh taragina; 15 maragina. 19Anoshtaragori, Isosoa viponashi llitariparagiazi; da tsiyataragi. Sadiakshotamnaparagitamana. Sadiak Isoscha zóvalliatashina. Anori tsibonadari tpotsparagtana yov Isospat iponagaraganaanoatsi. 20Natori nimon kirakamonyadakori, itsinsari kamankachi. NovApallia ponikori, ashiri gichimampinasakina. 21Ashiriya, Irosarinapnapiashinori,mam nataragina. Anosh napiarallori,minoshsha Sirísapsha naparagtamti.22Itaro anpor otiayshoch Isoschich tpotsnovaa da paragana. 23Magotarittsiyatssim mazinaragana. Vaanpatatintsiyatkosin, ¿Tamayashta Papor Isosoaashiro magoaniall? táragana. Siro Isosoakok izooro kachigpi táragita, iyaaIsoschichiatsini kiyog yacharagita, itaro

takova; mag táragana novaatsi.24Táragosin, Apalliatssha: Apaa, shiykizportishcha,shava; táragana. Ashirocha, vaana Isosnovaa tayaspatarago. Vaama koktayaspatampaniam inaragada átana.

———

Mazinagtsa; nov Isosoa kokitsinsaro kamankina siyaatsi.

2 1Irosarinosh napiarallori, 14masach toshiramcho, yosorsha

Irosarinpitam napkatori nataragina.

1 2

Page 401: Candoshi bible   new testament

401

Piarnápipat iponiarori nataragi. Misha,Titoa machtaragitamti. Tochpininataragini. 2

tayaro, Tsiyatashini, táyaro,niya. Anosh kosiarori, shaniarsin,novsha tsiyataragi. Arap xikori, Isosoakok tayaspatakina. Tayaspatakori, Isoskok piycha ashki, táragina. Yovaatayaspataki anoa izooro kamaniragiIsosoatsi tayaspatampaniriniatsi. Isosoa

tapa atori, mago pastatpa atori, tpotsIsosoa kok yotaritam inatpa atori,

gina.3Napa: Titoatsta, arapichta tpots

panirini. Tasia donta ktsoparago, anoada tsiyataragana. 4,5Itaro, llitaritshatpots iyaa tsagaragosin, Titoatsshayotaritam inaragana. Ashiri Titoa tasktsopagcha, táragana. Itaro, iysha:Vatsta; táragini. Nitati Isos kok piy shigiatiaha, doncha, táragtana. An tpotsIsosoa kok magoanaktanicha atitatssin,itaro magota gichiragana.gamam, mishat tamontamamtampshtoragana. Móysisarinish kok iyaayosor tapshtomam zadaragana. Itaro,Isos iyam tsiparago,mam doncha.

6Itaro, Isoschich koraksha iyaaaragiam da kamachtaragana. Yovari novtayaspataki anori varitariya táragana.Anoa tpots gotani korakaa atiniya.Yasariazini; Apall vaana yasakiya.7Ashirocha, novaa kis chinaraganaya.Novaatssha:giya otiayshochia tayaspatamama,táragana. Vatatam ashiritam, shiyshtaarapchia tpots tayaspatashincha, vatamApall shiyaa zaganiragova; táragananovaatsi. 8Apall vaana vizporiaPitoroam panaragiya otiayshochiatayaspatamama. Ashiritam Apall

novamtam vatatam panaragiya arapchiatpots tayaspatamama. 9Anoa izooroyasayarosin, tsiyatssia yariaroni,pachiparagtanicha. Pitor, Sadiak, VagPiarnápiatstam pachiparagana. Oshtisinkizpor ksotamapan taragana. Shiarsinovshtisin: Ashiriya, iysha otiayshochiatayaspatachini. Itaro, zovaa Paporoa,siysa arapchia tpots tayaspatashintsa;táragana. 10Itaro,chintspa, táragana. Iyashchia tpots,Isoschichia pokiri istagtsa; bizarintspa;táragosin, novsha ayo táragina.roni vaptam kanaporagani.

11Itaro, anomonsha Pitorsha Ádiyokashyakat koshimoni kosarago, ovsha Pitorzapish tonariatsi niraragiya. Anomadnovsha tasasiari nabaragi. 12Ichtarovashonad shaniarsin,giya tonarpata tpotsi. Itaro, zapishSadiakchich otiayshoch kosiarsin, Pitorsha:Otiayshoch novaa yotarit tsiyatodama ato,tonariatssha tpots niraragiya; tonarpatkatogomam xararagshta. 13Ashirago,tpotsia yotari yapstaragiya. OtiayshochÁdiyokash takana an ichigorosin anoapakiarsin, vanitaritam toshaniaragana,vatam poniragitamsinava. Shiarsin,Piarnápsha antam kukoz payoyaro,Pitorosh tachitaragiya. 14Ashirago anoanovsha paragori, magishi chinaragori,Nitati ashkosin an itsinsarsin Isososh koktachitkazillinaha, táragina. Ashirocha,vashonadari shaniyiaroni, Pitoroatsshatasasiari nabaragshina. ¿Mayamsha shiytsibon kukoz payoksha? táragina. Sirootiayshochtatish shiy otiayshochia kokkapiataragosh,sha; ovash pagu katogaragsha. Itaro,¿natsha yosor ovashtam otiayshochiatstamkok payopi atosh ashkish? Shiysha abiashkosh tonaria yotarit tayaspataksha.Otiayshoch tako ashiritam tagtsa, atpazashiro ashiksha. Itaro an yotarita,táragashina Pitoroatsi.

2

Page 402: Candoshi bible   new testament

402

15Ashiri mazinagtsa; nov siyaaKártasshchiatsis atina; Nova, mishatIsostam viponashi otiayshochtanichatpotsini. Iy Apallia da mapiyragini. Siytamaparia da ashironi yotaritamapan dataragini. 16Ashiritatini, yovamon Apalliakamachtamarini payotarini na anomondosha magini tatkini. Yotaritshishiatachigamam vanintaha. Anomon Apallchiyaa da kis chinachiya, vatam izooropayomam xapoakaniva. Itaro,nari magich tatkachoch, Apall chiyaakis chinakiya. Ashiriya, siy tamapariaashiros na Isosomon magis tatkis, iyashkitamaniya. 17Ashiriya,chini Apallshomari Vip tachitkoni,Apallia kamachtamarini mapiykoni, abiashkoni ¿dosh Isos iyaa yotaritaminakpaz ashik? ¿Nitati ashik? da. ¿NitatiApall Vip iyaa otiayshochiatsiniyotaritam inakiaha? doni. Iyaayotaritshishiriatsini izooro tachigkiya.18Itaro vaanariya Móysisarinia kokyosor tánischikachori, ¡maya! ano kaapayotaritcha; ashkinari ashirori vaniashishyosor pshtokina; abi ashkori Apallshanovaa tapachidachiaha. 19Nov siroApallia kamachtamarini payomamyacharagitati, kamogomam xapoaragi.Apall novaa vanimam varitaragiya;tsipamam varitaragina. Itaro, na novanoa kukoz dosha chinakina. IsosomonApalliatsimarisha chinakina. 20NaIsosomon chinaki yovaa siro chinaragianoa payomam zadkiazi. Tsiparipazashirori anoa chinakiazi. Itaro,Isosomona vizpori na tarashia kaniaschiyayana. Novanimonaha vizpori takiazi,Isosomonari vizporini takina, vatam Isosnovash takova. Na vadarita nishtsaporonasosh taktati, itaro Isosoamagoankori, Isosoatsimarishachinakina. Llitaritaa chinakiazi, vatamIsos, Apall Vip novaa ksomish chinakonovam tsiparagova. 21Novsha anoa

niramam zadkiazi. Llitaritaa chinamamzadkiazi.rini chiyaa ksanari chinakinariya, ashiriIsosshapa magotanapa tsiparaginaparia.Itaro Isos iyamsha kamini tsiparagiya.Ashirocha,rago anomon yosor magis tatintspakamogshiamis, átana.

3 1

rittischa siya. ¿Tamamsha siyaagichzia tayaspataraga? ¿Chak siyaakukoz llitarita kamachtako anoachinaksa?raginava. Isos iyamad yotaritshishirini,yasinamon tstsaragosin, tsiparago, novtáraginava siyaatsi. Vazariatsiri kamankaman ashiraginava. 2Ashiriya,minamari siyaa mashchintspa. Itsinsarosnovaa kamanigasida. ¿Tamayarinaris

ntsa?tamarini izooro payoragis anomadvaanatsi vani pshtarag? doncha.Yovamadari Isosoa magoanaragisanomad Apall Vani siyash magishispshtoragiya. 3Ashiriya ¿yapshamagiatsis kanatsiparagsa? ApallimonVani Apall tiptsiriam kinaragasava,¿ashiriya mayamsha na sanamonavizporiris kamogamam chinaksa? 4SiroApallimon vizporirini gotpasa kiyogkachiyaragsa, vatam na llitaritaachinakatssava. 5¿Nitati yovamon Apalliakamachtamarini payoragos anomonApall Vania siyash pshtarago,siyashchia kapog istarag? Doni.naha ashirag Apalli. Itaro yovamonnovaa koki mazinaragos, mishat Isosoamagoanaragos, anomon Apallshavaanatsi Vani siyash pshtaragiya.Ashiriya mayamaha yovamon Apalliakamachtamarini payokis anomon nayosor chinaksa.

6

kiya. Napa Áparámariniatsi amaraga;

2 3

Page 403: Candoshi bible   new testament

403

Yovamad Áparámarini novamonmagu tatko anomad kis chinakina;yotaritshishia tachigaragina,

atcha Apalli. 7Ashiriya, tpots, dontaotiayshochta, Áparámarin tamapariashiro Apallimon mag tatko, Áparárinchichiam kinakiya. 8Apall vasinayasayaro, arapich tpots novamon magutatkatssin, novsha tiptsiriami inchima,tárago, virkarimon toyadaragiya. Mishatyovaa magu chinarago anoa Áparánia kamaniragiya.

Shiyamon lloranorish Áparámaa,tpotsia arapchiatsta ichigoroistachima, Yashigosh tatotschima,

táragiya Apalli. 9Napa ÁparámariniApallimon magu tatorago, Apallshaizooro istaragiya. Chiy ashchitampachi;chiy Apallimon magu tatkoch,tam izooro istachtamtaya, Áparániatsi tamaragparia ashchitamtaya.

10Itaro, Apallimon kamachtamarinichanatsi tapachidamam chinakoch,xapoakoch, izooro vanimam tariya.Apall vaana atova;

ragi anoa pakchimta kapiatkacho,kizpor vanimam varitariya;

táragiya. 11Itaro, Apall kok atitamta:Tpots novamon magu tatko,orotamari novamon tachiya,

atcha Apalli. Ashiriya yovamon Apalliakamachtamarini sirapchi payopi atich

tsich tachigamam pinasakiya. 12

cha, tpotssha,rini novani payochima, ato doshaApallimon mag tatkiya. Apall:

Tpots novaa kamachtamariniizoromamari payokinari, anomonoro tachiya,

vaana táragiya. Itaro ashimamvanintaha; xapoakaniya.

13Itaro,nia payomam xapoaragini anomad iyaa

vanimam varitaragiya. Vanimamvaritaragita, itaro Isossha iyamadchayarini yasinamon kizpor kiyogkachiyaro tsiparagiya.giya iyaa tapachidamama. Apallyadamarini atiaha;

Tpotsia izooro tsipatspatarivaniakori, yasinamon tpamtagtsa,

atcha. 14Itaro Apall iyaa ichigoroatsininayanirago, arapichtam tpots novamonmagu tatpana, ato Vipamon siyaatstamtapachidaragiya. Áparápari ashiritam yotaritshishiriatsistachigaragiya. Siysa Isosomon magistatoragos, Apallsha IsosomonatamVaanatsi Vani siyamtam panaragiya.

15Isoschichis novaa koki mazinagtsa.

chi? Kapog tsiyatiaroch,roch, ichigoro kirakamon yadatarchi.Shiaroch, izooro ivapayaroch,yaroch, anomon yosor ivaz yadamampinasakiya. Anori kukoz takiya; llitarichinamam doncha. 16Abtampaz ashkoashiro Apall Áparátamam tsiyataragiya.

Shiyachchia tpots minam iposchima.Anomonari tpotsia ztaroistachina,

tárago, anori kukoz takiya dapastamama. Shiyachchia minomiposchima, tárago, da Áparáchia tpots ichigoro táragiya. Itaro,minamtatsiri tpots atiya. Ato anvaanatsi vip Isosoa táragiya Apalli.Isosomon tpotsia ichigoro istachima atotáragiya. 17Mazinagcha: Apall Áparárinpatini amikortarago, anomonshazapish Apall Móysisarinish vaanatsikamachtamarini vayaragiya. Masach430 mago toshiyramcho, vayaragiya.Apall vaana kamachtamariniavayaragita itaro yov Apall Áparámariniatárago ano kukoz vad takiya. Anoakapiatamam vanidaha, vatam Apall

3

Page 404: Candoshi bible   new testament

404

vaana táragova. 18¿Nitati Apall, Novaa

riasa novsha istachintspa, tárag? Doni.Vatam siro Apall chiyaa tpotsiatsichnayanirago, Shiyachchia minamiposchima; anomonari tpotsia ztaroistachina, Áparámarinia táragova.

19,20Ashiriya, tpotssha: ¿Mayamaha

rinish vayarag? atparia.tsa; Apall natomasamam magoaziaputsimam kamachtaragiya. Tpotsyotaritshishia yasapana ato Apallvaanatsi kamachtamarini iyashotiayshochish vayaragiya.chia iposamarini datoma koscho, tpotsyotarishishia yasapana ato,marinia Móysisarinish vayaragiya. Itaro,Apall Móysisarinish kamachtamariniavayarago, Apall da vaana táragiya;vaanatsi vamachtashia kamachtayaroovsha Móysisariniatsi táragana. ShiaroMóysisarinsha tpotsia kamaniragiyaApalliatsi kamachtamarini. Itaro ApallÁparámarinpat vaana tsiyatarago,Shiyachchiam tpotsia ztaro istachima,vaana tsiyatko táragiya. Ashirocha,vaana tárago an pastachiaha, doni.

21

rini vayarago, Ashiri yovaa Áparánia táragi anoa na pastayalliya, tárag?doni. Vatam Apall yovaa iy payomampinasakini anoa yasaragova.marini kamiranamashi tarinari, mishattpots izooro payokinariya, anomonApall iyaa kis chinakinaparia. Iyaam

paria. 22Itaro, Apall kok atova,

dari chinakana.choriam takanaya,

atcha. Anomad Apall Áparámariniatsiyatarago, Shiyachchiam tpotsia ztaroistachima, táragiya. Apall vaana táyaro,Apall iyam tarashia orotamashi

panakiya, vatam vaana,nas ztaro istachima, táragova.

23Itaro Isos datoma koscho, Apallkamachtamarini sirapoch iyaa kiyogyacharagiya. Magoanamam iyaavaniako táyoragiya. Apall vaanatsi Vipzaganimam kotaragiya tpotsia izooroistamama. 24Ashirocha, doma Apall Vipkoscho, Apall kamachtamarini sirapochnatomasamam taragiya. Vipaachinamam kamaniragiya. Itaro natshaVipatssha magoankoni, iyaa magiatsiniizooro tachigiya. 25Ashiriya, Isos kok nakosarago, Apall kamachtamarini doshaiyaa kasikiya. Dosha payomam kiyogkachiykiniya.

26Ashiriya, chiy Isosoa magoankoch,Isosomon magich tatkoch, yoviniashkini ichigoroni Apalliamsha vipkinakaniya. 27Isosoa magoankoni,Isosomon chomakoni, Isosoam tamapariashiro kinakaniya Apalliama vipa.28Ashkoni, Apall iyaa ichigarishatatsamoro kis chinakiya. ¿Nitati Apallotiayshochia napko, arapchia tpotsnatsak? ¿Nitati Apall virakuchia napko,mochchoriatssha natsak? ¿Nitatikamozaa istako, kizatssha nirak? doni;ichigoroatsini tatsamoro chinakiya.Isosomon vaanadarisha iyaa kischinakiya. 29Ashirocha, siy arapchitatisIsosoa maachiritam kinakchos,Áparámarinchichiamtam kinaksa. YovaaApall Áparámarinia tárago anoa natatsamoro payoragiya. Tárago anoasiyam varitaktamta.

4 1Mazinagtsa. Apall vipaa datomazagancho iy tpotsich virakoch vip

tamapari ashiragtamaniya. Vaparmaachia zapan payokta, itaro datomallor vachinaro, da vaana izooropayokiya. Mchach tamapari ashirotsaposhori takiya. 2Vapar tpotsiakamachtako, ovsha lloraa napkiya;misha maachiatstam napkiya. Itaro,

3 4

Page 405: Candoshi bible   new testament

405

yovash zari varitayallo, vapar koktatsamkacho,llo, ovsha vaparia maachirit izooropayochiya. 3Ashikpaz ashiraganiya;vatatamanicha. Siro Isos datoma koschollor tamapari ashiro taragtanicha iya.Yovaa aparini chinaragana anoritamiyaa vaniaragana. Vaniaragita, iyshatatsamoro payomam pinasaragini;Yashigu mochchor tamapari ashironitaragtanicha. 4Itaro yovash zarvaritarago anosh Apallsha vaanatsi vipzaganiragiya. Isos kizash llortaragiya.Otiayshochish kanogaragiya. IsosVaparia kamachtamarini payoragitamta.5Shiaro yovamad iy otiayshochini

rinia tatotsimam tsiparagiya. ShiaroApalliamsha vip iyaa inaragiya.Anomonsha aparimonaroni kizportakoni, Apallsha kamachtamarini

niya.6Ashiriya,

nicha vipini. Apalliam vip kinaragoni,Apallsha vaanatsi Vani iyash magishinipshtaragiya. Apall Vani iyash taro,Apalliatssha da pazikorini, Apaa, novshiyaa apartana, atiniya. 7¿Nitatimchoch tpotsia vapariakiaha? da; oromchach takiya. Itaro,roni, Apaa atiniya. Ashirocha,apariaroni, iyaa izooro istachiya;magiatsini izooro tachigkiya.

8Itaro, siro siysa arapchis tpotsisApallia da magoanaragsa.tsim magoanaragsa; anoatsimarichinaragsa; anomad kiyog kachiyaragsa.9Itaro, natsha Apallia magoanaksa. Maa,¿antati ashkiaha? kaapa na Apall siyaachinakshta. ¿Mayamsha Apalliamagoanaragos, yosor apallpotsiachinapi atssa? ¿Mayamshta yosoranoatstam yanischimam zadaksa?¿Mayamsha anomad yosor kiyog

kachiyaksa? Yosorsha pasonoshtachitpani atpasa. Dontati ashiro,Apallia kamachtamarini sirapochpayopi atpasa. ¿Apall kamachtamarinivanipa kamachtak? zapancha. 10Zariakanosisshiam vayagtsa atcha.tam, misha simanatstam, mishamasachiatstam kanosisshiam vayagtsaatcha. ¿Antati an magiatsini tachigach?doni. 11Ashirocha, siyamon magimantsaktana. Gotaritparina siyaatayaspataragina atina, vatam siy anoatánischimam zadaksava.

12Itaro shirintspa,chiatsis. Anoa kukoz vatsta;chinarintspa.tsa. Napa nov siy arapich tpots tamapariashiro takina; nov otiayshochia tárashkasaragtana. Siysa shigtamtsa.¿Tamasha na novaa koki payomam da

zadaksa? Sirotari siy novaa orochinaragsa; vanasiri naparagsa. 13

mad vagoytaragi anomad siyash tarori,siyam Isosoa kok tayaspataragina.¿Tamaria ashimaa bizchis? 14Kasyotaragori, donta matabish takori,ashirita siy novaa kis naparagsa. Novaayotaritam da inaragis; natsaragiazis,doni. Chinaragsa. Novaa koki kismazinaragsa; Apallia vasodorortamapari ashiro siy novaa chinaragsa.Araginasha chinaragis. Isosoa tamapariaashiro siy novaa chinaragsa. 15

tatis, ¿mayamsha na novaa da chinaksa?

sava. Siy novaa kapog istamamzadaragsa. Kchiatstatis novaa panamamzadaragsa. Varitakinariasa, da yoxorosnovam panaraginapsa. 16Ashiragtatis,¿mayamsha na novaa da chinaksa?¿Mayamsha kodariatspazis ashirosnovaa natsaksa? Yovamad nov siyaaitsinsaro tayaspatakina anomadazovanovaa natsaksava atashina. 17Doni;llitari tpots siyaa piyari tayaspatakana

4

Page 406: Candoshi bible   new testament

406

anomad ashiksa. Piyari tayaspatakanaan tpots ¿antati vanasirimshia zadach?da. Isosoa kok tatotsimam zadkosinatanaya. Iyash kukini tachitpana, atosin,siyaa tamontakana. 18Kaapa tpotsiavanasiri istamam zadkoch, ancha kizporvanasiriya. Nov siyash donna takori,llitari tpots siyaa vanasiri istakcho,vanasircha. Itaro, vanasirimish kukoziatayaspatachpa atori atina. Itaroovshtisin da ashkanava.

19Mazinagantsa, nov siyaa iparpaziashirina. Vadaritam siyamad nov kiyogkachiykina.pari ashirori siyam magi mantsaki,vatam Isosoa kok da izooromamaritmagoanaksava. 20Siyap napagasi atina.Napkinariana,rina; dosha kirakamon yadayaroritayaspatachina. Itaro, ¿tamaychiazi?pinasaki. Ashirita yadakina, vatamsiyam kizpor magi mantsakinava.

21Mazinantsa;marini sirapchia payomam zadkos,itsinsaros chinagtsa. Siro mazinamanamazinaragpasa. Itaro, novsha naitsinsaro kamanchintspa. Apalliakamachtamarini payokchoni, mchachtamatarpari ashiro takaniya; iyaa

mama. Itaro, Isosomon magini tatkoni,Apallsha vaama vipam inchiya; kisshatachiniya. 22Mag Áparámarin vipamtsibon tinaragiya. Minam vizallishtinaragiya. Minoatssha vizallishmochchor tinaragitamta. 23Áparámarinvaana zadiaro, mochchorish kamasinashtinaragiya. Itaro, Apallsha vaanazadarago,tamta. 24Nish tsiyatsis pishom tariyaiyaa tayaspatamama. In tsibon kizkukoz tamapari ashiro tsibon tariya.Mashigamarini Áparámarin vizallmochchor Apallpat kamachtamarinisirapochpat tatsamkiya.

rinsha vizall Isospat kok tatsamkiya.Sirotari zitaminarini machish Sináyashsora taragosin, anosh Apall Móysisariniatoyadaragiya vaanatsi kamachtamarini.Chiy anoa kok payokoch,paz vip ashiro kinachich; kiyogkachiykich. Kiz mochchor soraAkárarincha. 25Mach Sináya vatachaAkárarinchich tpots vatsapono. Tsapchasora kaap Arápiya. Itaro, otiayshochichigoro Akárarinchich tamapari ashirovaanatsi inaragana; vadaritamApallimad kamachtamrini sirapochpayoksin mochchor tamapari ashirosinkiyog kachiykana. Anogaz kok ksotkanaIrosarinsho. 26Itaro, iysha Isosoa kokmagoankoni, Áparámarinchichtanichavizall kinakpazini, iy anchichpaz ashirokinatarani. Natsha Sárarinchichpazashiro zapan tpots tariya arapchitamtatpotsi. An vatach aniarpazini ashiriya.Áparámarinia kok ksotkini minoshIrosarina; Apallosh vatsapon ksotkini.27Apall koko Sárarinia kamankotáragiaha;

Dontati iparinaragosh, magish kistagcha.gosh, donta tatsiporagosh,ashirita magish shabatagcha;magish mantsarillpa.tatish ipariamish izapanichima.Zarallish donarpaz ashiro mipishtaragsha. Itaro, ipariamishizapaniakchori,sha. Mipshimontatish taragosh,vipaririavatsta shiyamarishakasirosh tachsha. Ipariamishkapog izapanichima;

táragiya Apalli.28Ashirocha,

dama. Siy Isosoa magoanaragos,Isákarin tamapari ashiksa. Apall vaanazadarago, siyaatstam Áparáchiam inaragiya. 29Apall Vani siyaavaamata vipam inaragiya. Itaro, tpots

4

Page 407: Candoshi bible   new testament

407

Apallia kamachtamarini payoksinna,otiayshochiam kinakana; Apalliam vipda kinakana. Misha, Akárarin vipIsákarinia natsaragiya;giya. Natsha vatatamta. Móysisarinpantpots iyaatstam kiyog yachakanaIsospaniatsini. 30Itaro, Apall kok amkaanoatsi. Atiaha;

Izalliatsish mchachoa vipaptavashonad kpitagcha; zaganigcha;mag táragiya Áparámariniatsini.¿Tamaria mchachoa shiyamonistachi? Vatam izallpatish vipvashonad tamam pinasakova,

atcha Apalli koko. Ashiri iyshaabtampaz ashko ashkitamaniya Móysistayaspatampat vashonad kis tamampinasakaniya. 31Ashirocha, zovallia, iyichigoroni Isosoa magoankoni,rinpaniam tpots da kinakani. Itaro,Apalliam vip kinakaniya.

5 1¿Nitati iy Móysisarinimad yosorkiyog kachiymam varitakiazini? da.

Ashiriya, anoa vatsta tágtsa.mari kok chinagtsa; vatam iyaa izooroMóysisarinia kok itotsiaro, Apalliam vipinaragova.mon kok yosor kiyog kachiychich?Vatsta átana, nov siyaa atashina.———

Mazinagtsa novaa kukina.Nov siyaa atashina;

2Apallia kamachtamarini sirapochpayopani atos, notsiatsis ktsopkinariasaashiros, anomad Isos siyam istamampinasakiya. 3Yosor tayoschintspa: tpotsvaanatsi vanots ktsopkinariya ashiro,Apallia kamachtamarini ichigoropayochpa tina, da minamtiyam kukozianiramam varitakiya. Izooro payochpa,atashina. 4Móysisarinia kok yachapiatpasha. Payokori, ¿kamapaa Apallnovaa chinachiya? atosh, Isosoa kokkapiataksha;

sha. Apall shiyam mago istamampinasakiya. 5

koni, Apallsha Vani magoazia istakiyaApallia kotamama. Magiatsini izooroyarko Apalligaziri tárash chinakaniya.6Isosomon magini tatkoni Apalliam vipkinakaniya. Ichigoroatsini Apalltatsamoro kis chinakiya. Notsiatsichktsopkachoch, da chiyaa istakiyaApalliama. Notsiatsich dontatiyaktsopkachoch, anomon istaktamtaha.Itaro, Isosoatsimari magoankachoch,tpotsiatssha chinakoch, anomari chiyaakizpor istakiya. Apall anoa kis napkiya.

7Chtakchos Isososh kis tachitaragsa.¿Chaksha siyaa vaniarago Isosomonxaraksa? ¿Tamaria Isosoa kok mosásirikasamam zadaksa? ¿Tamasha da kitsismazinaksa? 8¿Antati Apall siyaaIsosomon tapachidaragita na siyaayosor sirapchia kukoz payogtsa at?dabaria. 9

kana anomad ashiksa. Napa:tpoatamamshia pakchita varinoshpshtakchoch ¿tamakiaha? shoniarotpoatkiya. Siyashoch minamtata tpotsMóysisarinia kok tayaspatakcho,ichigasha tpoatakpaz ashtatssa. 10Itaro,¿siy tamaria vash tachitchis? vatam siyIsosomon magis tatoragsava. Ashiri novsiyaa yasayana; ¿tamaria llitarishakukoz chinachis? atina. Misha, yovamadtpots siyaa piyari tayaspatako anomadApall vaana kapog vanichiya, vatamtamontakova.

11Itaro, mazinagtsa. Apaz nov:Ashiritata; notsiatsis ktsopagints atinari,¿chakaha novaa natsacha?daha novaa kiyog yachach? Ayoatinariana, Móysispaniri tpots novaadosha natsachillina.niatsini izooro tachigamam tsiparagiyayasinamona, dosha táchina. Dosha tpotsnovaa kiyog yachachidanaya. 12Itaro,Móysispaniri siyaa tamontaksin, siyaa:

4 5

Page 408: Candoshi bible   new testament

408

Mshiriatsis tas ktsopagi; táta tátaashkanaya. Anoria chinaksin,shta vaanatsi vayaria ktoshiarosin dakapiatkanaya?

13Itaro, zovallia, Apall siyaa vaamavip inaragiya. Apalliam vip kinakchos,yotaritshishiam chinarintspa.shia nazadiyaspa; ksagtsa. Itaro, sanpatachinagtsa; oro istagtsa. 14Shigtsa, vatamminamari kukoz Apall kamachtaragova.An minamaritata kukozi, itaro Apalliakamachtamarini ichigoro tatsamoakcha.Atiaha;

Tpotsia chanatsi tamatarpachiashiros chinagtsa;

atcha Apalli. 15Donna anoa kokpayokos, kitsis donna mazinakos,sanpata psiartachpasa. Sanpata varatvarat ashkos, mantsiri takos, ¿tamariavashonad tachis Isoschichpatatis?Ashimam vatsta atina; sanpatachinagtsa tina.

———

16Itaro, nov siyaa atáshina;mari Apall Vani magiatsis putsiakoanori ttsamogtsa; tina. Abi ashkos,dosha nazadshishia nazadchis;shishigaz dosha chinatssa.

17Mazinagtsa; Nazadshish ApalliaVani kodartakiya. Apallpat chínashpachirogakiya; da vashtata. Apall Vanivanasirimshia zadkiya; magoaziaputsiakiya. Itaro, chiyna yotaritamashiaorotari chinakchi. Ashkita, Apall Vanimagiatsini tomanakpaz ashkotoxarakiya. 18Itaro, Apall Vani chiyaamachkacho, ovash oro tachitkoch,dosha yotaritshishia payochich.Ashkoch, Móysisarinimoni kok dontamkiyog kachiychich; dosha vaniashishtachchi.

19Itaro, nazadshishia kamirankamanimam natstakich.mapaniri tako, mantsiri takiya. Yotarittakiya; ibagarziamari chinako; minsha

tomoximam chinakitamta. 20Misha,Apallpotsia chinako, yashigushoritachitchittar ashkanaya. Vishonoshtachitkitamta. Misha, da vashonadtpotspata mapiyrsin takana; mantsirtakana. Natsakana. Varatkana.noptari takana.kana. Shochimam chinakana. Tpotsianirkosin; tpotsia tsiyantaksin ashkana.Vaanitari shaniykana. 21Misha, tpotsiayotaritam inamamari chinakana.Misha, karosamamari chinaksin,vampaniri takana. Ashkosin,shiamari chinakana. ¿Anomashiam sirosiyaa vanip vaniaragina? Vadaritam nasiyaa vaniakina. Anomash tpots Apalliavatsapon da pagchiya, doni atina.Apallia tárash yachazillinaha, dabaria.

22Itaro, Apallosh Vani iy tachitkoni,tatsamoro takaniya vanasirirta. Orotpotsia chinakani. Ksari takani.Tpotspat mapiyro takani. Tpots iyaayotaritam inakta, itamsaroni takani.Tpotsia kis napkiniya. Istampanirishatakani. Yaanatsi kukini payokaniya.23Tpotsia vanasiri napkiniya;zini. Magiptani takaniya. Ashimamishtpots tako, Apallia kok izooropayokiya. Vanimam vanintaha.24Isosomon magini tatoragorini,nazadshishia izooro vatsta táragini.Isos yasinamon tsipayaro,shia izooro tachigaragiya;giya. Ashiritam takani. Iysha Isososhtachitkachorini, yotaritshishiatstamizooro kasakani. 25Ashirocha,Apallimon Vani takoni, ashiri ovashizooro tachitiani átana. 26Shiaroni,chiyamarisha tpotsia kasimam doshazadchiniya. Tpotsia dosha kiyogyachchiniya. Yaanpatatini doshanatsachini. Vanasiriri tachiniya,Apallish Vani tachitkoni. Ashirocha,Apallshomari Vani tchitagtsa nov siyaaatashina.

5

Page 409: Candoshi bible   new testament

409———

Isoschichis mazinagadama.Sanpata istagtsa Apallia

magoanamama, nov siyaa tina.

6 1Tpots Apallia kok pataxkinariashiro, yotaritshishosh pantsakinari

ashiro, magoazia yaramam istagtsa.Shiysha Apallchichish istagcha; apillirivaniagcha. Itaro, papcha; shanashayotarit tarosh tina. Magiptishvaniagcha. 2Ashkachinariasha, tpotsiaistachpasha tovizportamama. Shigcha,vatam Isos sanpatatis istagtsa atova.3Itaro magishish: Nov kizpor Apalliamagoankinava. Ashiri ¿tamaria novshayotarit tachia? ¿Chakaha novaa istakoistach? atinariasha, gotish atsha; Isosoakok gichiksha. 4Shanatsi tarashishnatstagcha. Tpotsimon tárashchinarillpa. Apallpat kok vashtatahatágcha. Ashkinariasha dosha pazichish.Apallimon kis tachsha. 5Ashkoch, chiychanatsi yasatarich. ¿Tamaria chiynayasachich tpotsiatsi? Vaanatstamariyasachiya. Ashirocha sanpata istagtsamagoanamama atashina.

6Misha, tpots siyaa Apallia koktayaspatako, siysa istagtsa; maachivanasiriav anoa gotaritis panagtsa.

7Misha, paptsa; gichiz payorintspa.Apallia gichimam pinasakiya. Napa:vchoa tsitogiaroch, anoritam vataritamposatarich. Ashikpaz ashchiya Apalliama.8Tpots nazadshishigaziri tsitogakpazashko, yotaritshishiritam posakpazashkiya. Ashkacho, vaanatsi Yashigopkanatsipchiya. Itaro,mish tsitogakpaz ashko,tam posakpaz ashkiya. Ashkacho,orotamari Apallosh tachiya. 9Ashirocha,vanasiri tamam sabaytarintspa. Donnasabaytakos, zapish yovash Apall zadkoanosh siyaa vanasiri tovapakpaz ashchiya.10Ashirocha, yovash varitakcho anosh orotpotsia istagtsa.

chiatsta istakchos, itaro Isoschichpatatisyanoro istagtsa. Ashirocha shigtsaatashina siyaatsi Isoschichiatsis.

———

Na novantarisha kovipti yadakina siyama.11Novani kovipti yadakori,

mash oro yadakina12Paptsa; tpots novaa kis napada

atosin, siyaatssha: Tasiriatsisktsopagints; atanaya. Isosomad vaminotiayshoch kiyog yacharodama, atosin,poniksin, tpotsia anoa kamachtakanaya;Isos iyam yasinamon tsiparago daatanaya. 13Siyaa ktsopagints atitatssin,itaro Móysisarinia kok da izooropayokana. Magotari siyaa kasimamzadkosin atana. Siyash kok pzapanimamzadkana. 14Itaro, novsha Isosoatsimarikok pzapanimam zadkina; pazikiazi,doni. Isos yasinamon tsiparago, novamtomashiriatsi ichigoro tovaparagiya.Ashirocha, yovaa siro chinaragi anoanatsha chinakiazi. Nov anoa ichigoromapiykina. 15Notsiatsich ktsopkitatich,Apalliam da istakiya. Dontatiyaktsopkoch, istakitamtaha. Minamarichiyaa istakiya yovamon Apalliam vipkinakich anomona. 16Tpots anorichinako, Apallsha kis chinachiya. Siysaanori kukoz chinakos, Apallsha siyammagiamis mapiym panachintsa. Vaamatiptsir ichigoro ashchiya tina.

17Ashiriya, na ktsopamamonchinamam vatsishta tina. Tpots siyaatamontakana an izooro zamachtisinapa.Anomon kukozia yosor mazinamamzadkiazi. Vatam Isosomadtam kok kapogkiyog kachiyaragori, marachiri zapantariya. Ashirocha, ¿mayama an tpotsnovaa yosor kiyog táchach? Vappa tina.

18Iy korakarini, Isoso,chiatsis izooro ksotachparia.

Vapparia. Tsiyatsis vatamcha.

6

Page 410: Candoshi bible   new testament

410

Vasina pakich kamanchillpa yovaa Papororini Ipísshochiam yadarago anoatsi

(Tayaspatampanirinia kapitoro 19; mishat 20.13-38 natstagimasi.)Papororini tochip masach Ipísosh taragiya. Apallia kok tayaspataragiya. Anosh

tpots zapani Isosoa magoanaragana. Shiaro, zapishsha llitarit tpots tayaspatapi atonataragiya. Itaro Papororini oro kapog chinaragiya Ipísshochiatsi tpotsi.Orómanshoch orkar Paporoa pagososh tomanarago, Paporsha ipísshochia zovallvad da bizarago, chinarago, kirakaa yadaragiya. Yadayaro, Isos iyaa kapogchinakiya, táragiya; mishat, vanasiriri tagtsa táragitamta; mishat, Isosomonyashigoa siyaamari ksigtsa, tárago, kirakamon yadaragiya vamkoriama.Ashiriya, na yovaa kamanirago anoa kamanchillpa:A. 1.1-2 ¿Tamarimsa, Isoschichis?B. 1.3—3.21 Apall iyaa ksomish chinako, Isosomon iyaa kapog istaragiya.

1.3-14 Datoma tsaporonasia tincho, Apall orotari vipaa chinaragiya tpotsiaistamama, mishat vaamari kasiro tamama.

1.15-23 Apallpat siyaam tsiyatkina izooro magoanamama.2.1-10 Yovamad yotarit taragini anomad iyaa vanimam varitaragiya. Itaro

Apall vaana zadarago, iyaa istaragiya; tapachidaragiya.2.11-22 Otiayshochiatstam tpots mishat tonariatstam tpots ichigoroni

tatsamoro istaragiya. Ichigoroni Apalltanicha vipini. Ichigoroni Isosoamachiritanicha.

3.1-13 Apall orotari tpotsia tsaporonas ichigoro istamam chinaragiya. Siroda vazaria kamaniragiya zitaminatsi. Siy donta otiayshochis takis,itaro natsha siyamon yasamam tariya, vatam siy Apallia chinaksava.

3.14-21 Ashiriy novsha siyaam Apallpat tsiyatkori, Apaa, shiytpotsiriatsish magu putsiagcha shiyaa izooro magoanamama, atina.

C. 4.1—6.20 Siy Apalltischa vipis, ashiriy Apall vip ashiros tagcha.4.1-16 Sanpatatis chinayaros istagtsa.4.17-32 Tarashiatsis sirapoch ksagints. Isosoa magoanaragos Apall siyaam

tarashiatsis kaniasich panaragiya. Ashiriy Isosoa kok tominiarostagtsa.

5.1-21 Apallia magoaniaros, yotarit chinarintspa. Magiptis tagtsa. Apalliakok tominogtsa.

5.22-33 Siy kizis, zaralliatsis kok mazinagtsa. Mishat, siy kamozis,izalliatsis chinagtsa.

6.1-4 Siy lloris, apariatsis kok mazinagtsa. Mishat, siy vachinis, ipariatsisvanasir tayaspatagtsa Apallia chinamama. Tsiyanospat tsiyatintspa.

Page 411: Candoshi bible   new testament

411

1 1¿Zovaa, tamarimsa Isoschichis;taris?

Nov Paportana. Apall novaaiposarago, Isosoam tayaspatampaniriaminaragada. Nov vatatana. Nov siyamIpísshochiamis kirak yadayarori,zagankina. Apall siyaa vaama tiptsiriaminarago siysa Isosoa magoanaragos, dasabaytaksa. 2

rini Isoso siyaa vanasiri napchiya;magoaz mapiymam siyam panachiyaatina.

3Apall iyaa kizpor chinarago, maginikischa. Ashirocha, Apallia: Apaa, shiykizportishcha, atiniya. Shiyaa kizporchinaktanicha. Shiy Isosoa ipartishcha.Iysha Isosoa korakartanicha.nish iyaa shanasha tiptsiriamishinaragsha. Iparish shiyash na tako, iyaaorotamaritam na istako takiya. AshiriyaApaa, vappari, magini kis atiniya.

4¿Tamaro Aparini iyaa chinaka?Datoma tsaporonasia tinacho oro iyaavaama tiptsiriam iposaragiya. Novtpotsiri vanasirinadshaparia tachillinpatárago,giya. 5Mishat iyaa ksomish chinako,vaana iyagaz zadiaro, tpotsia: Novshiyaa ipartana táchima, táragiya.Táyaro, iyaa Isosomon vamin vipampazashiro inaragiya.

6Apallia:nicha atini, vatam iyaa kapog

istaragova. Iy donta varitaragoni,yotaritatani taragoni, Apall iyaanayanirago, istaragiya. Vaanatsi Vipkizpor chinaragita, iyam tsipamamzaganiragiya. 7Ashirocha na iyaa

rini ichigoro tachigarago, Yashigoa iyaaitotsiragiya. Apall vaana iyaa magotariistamam zadarago ashiragiya. Iyaakapog chinarago, ashiragiya. Apallvaana zadarago ashiragiya. 8

sha ivaz da pakchiyam pachidaragiyaiyaa istamama. Iyaatssha, itsinsaromagoanpana, ato,giya Isosoa kok magoanamama. 9,10Iyaamagiatsini putsiarago,ganiya,dampaniatsi zaganchima tárago anoatsi.Siro Apall vipaa kamapshiragita, itaroyovash vaana zadarago, iyaatsshamagiatsini putsiaragiya. Yovash zari

niam inaragiya. Na Vipsha kizpor korakvaamari kasiro takiya.chia kasibiaro, vansipichiatstamkasibiaro, orotamari vaamari kasirotakiya. ¿Tamaro iyaa chinaka?

11Ashirocha sirotama vaana zadarago,Vaanatsi Vip korakam inchima ato,iyaatstam tiptsiriam iposaragitamta. OroApall vaana zadiaro, ashtachima tárago,12iyma, otiayshochimasini, Isosomonmagini tatoraganiya. Apallsha iyaa,

6.5-9 Siy patatamapanis, patoronariatsis kok payogtsa. Isosoampaz ashirosptatagtsa. Mishat, siy patoronavis tpotsiriatsis vanasiri ksotagtsa.

6.10-18 Apallimon magis tatogtsa. Apallimon vizporia kizpor tagtsa.Ashkachos, yashig siyaa kasipi atita xapoachshaparia.

6.19-20 Novaam Apallpat tsiyatagasidama.D. 6.21-24 Siyaa ichigoroatsis chinakina. Apall siyaa ksomish chinako oro

siyaa istachiya. Na vapparia.Táragiya Papororini.

Papororini Ipísshochiam tpots yadaragiya.

1

Page 412: Candoshi bible   new testament

412

vanasiri tapana ato,giya vipaa izooro magoanamama,mishat vanasiritam taamama.sha ayamtati: Apaa, shiyaa kizporchinaktanicha, táchiniya.

13Apall siyam arapchiatstamtisistaragitamta. Tpots siyaa kukoziazoramamshi kamanirago, Isos iyaatapachidamam tsiparago ato, Isosoa kokmazinaragos, siysa magoanaragtamsa.Magoanaragos, Apall siyash VaanatsiVani pshtaragiya; vatam novanshotpotsiri Kani tapshtochima sirotáragova. Novtada tpotsiri tápi atosiyash Vani pshtaragiya. 14VaanatsiVani iyash tapshtorago, iysha orotamariApall tiptsir tachiniya. Da ayamtati iyaakanatsipchiya. Apall vaana tiptsiriaichigoro vaanpia narigacho, iyaatstamIsoschichiatsini narigachtamtiya.Ashkacho iysha orotamari. Apaa,vapparia, vanip iyaa chinaragoshistaragshava, táchini.

15Ashirocha, tsiyatssia siyamonmazinayarori, magi kischa. VadariIsosoa izooro magoankana atssinchasiyaatsi. Isoschichiavatstam chinakana,atssincha. 16Ashirocha,gori, nov magi kis oro Apallpatsiyatkori, Apaa,chia istaragsha? atina. Mishat siyamApallia mashkina. 17Tsiyatkori, Apaa,shiy kizportishcha atina. Shiyaatsimarichinakina; vatam Ipariatsish iyamzaganiragshava Isosoatsi. Ashiri Apaa,Ipísshochiam istagcha. Shanatstarimagoanamam magoam kapogpanagcha. Magoa putsiagcha, Apaa,siyam tsiyatkori atina. 18Mishat; Apaa,

gosh, shiyash orotamari tachillinpa.Misha, iyanpatatani Isoschichpatatanivashonad kis shiyash shaniychinipa.Shiyash araginashaparia tarashiamanivanasirimish panachsha, Apaa. Anoam

magoanamam magoazia putsiagtamchaApaa, atina. 19Misha, Apaa,tsish magoanchillinpa. TamaropaIpariatsish tovizportaragsha ashiritamtpotsiriatsish tovizportagcha, siyammashkori atina. ¡Apall vizporirinitamara! 20Apall vaanpata vizpor Isosoaitoyomarago,rago, kizpor korakam inaragiya. Kizporkorakam inarago, Na kayono iyamarikasiyani, táragiya Isosoatsi. 21

cha, vansipchiavatstam orkarikasiragiya;vatstam orkari kasiragitamta. Korakkapogoavatsta,tamta. Korak aragiam tarinari ashiro,anoatstam Isos kasiragitamta.Apallimon vizporirini Isos orotamarivaamari kasiro takiya. 22Isos Vaparimonvizporini vaamari kasirago, Apallsha,Na shiysha yaanatsi tpotsiriniksotagcha. Shiyaa ksotamapaniamiposchillpa; tpotsiriamish korak tachsha,táragiya vipaatsi. 23Ashiri Isos iyaatiptsiriatsiaro, iyaatssha tovizportako,iyash vaamari kasiro takiya. Llitaritashimam vanintaha. Isosomari kasiroorotamari takiya. ¿Tamaro Apall ashka?atáshina.

———

Minoatssha kamanchintspa yovaaApall iyaa Isoschichiatsini

tapachidarago anoatsi.

2 1Siro siy tonaris Apalliamapiyragsa. Yotaritatsimari

chinaragos Apallia da pakchiyamchinaragsa. 2Anporo Yashigchichishtpots kis tachitaragos, yotarit taragsa.Yashigu korakcha kizpori. Siyaakapogori kasiragiya. Tpotsia yov Apallia

tamta. 3Ichigoroni ashimanadmonni.Magich yotarit chinakich, notsichtámarakich, chana zadkich anoatsim

1 2

Page 413: Candoshi bible   new testament

413

tachitaraganiya. Ashirocha, Apalliyamad yotaritshishirini tsiyantayaro,iyaa vanimam varitaragiya. Tpotsiaichigoro vanimam varitaragiya.

4Iyaa vanimam varitaragita, Apallkchinamshiaro, iyaa nayaniyaro, kapogistarago, 5Vipamon tarashish orotamashiyam panaragiya. Tarashiamanikaniasich panaragiya.goni, tsiparpaz ashiro da chinaragoni,itaro Apallsha iyaatssha itoyamakpazashiragiya. 6Mishat iyaa itoyamakpazshiaro Vipapaz ashiro iyaa yovarnarigayaro, korakampaz ashiro iyaainaragiya. Iysha Isosomon kizporitamtakaniya.

7Apall Tpots ztaro novaa: TamaroApall ashiraga, tápada ato, iyaatsshatpotsiatsini chinarago, Vaanatsi Vipiyam tsipamam zaganiragiya.

8Ashiriya, Apall vaana zadiaro, iydonta Apallia chinaroni takoni, ashiritaIsosoa zaganiragiya. Iyshacha Isosomonmagini tatkoni, Apallsha iyaa magotaritapachidakiya. 9¿Nitati yaanamontahavizporirini kamogchini? da. Vaanaritpots: Yovamonari nov vanasir takianomonaripa novaa tapachidachiyaatinariya,dach? Isosomonaritcha tapachidachiya.10Apallimari tiptsiriam inakiya iyaatsi.Sirotamasa, Apall magosh chinayaro,tpotsiri vanasiri tapana ato, na intarashish kaniasich anoam panakiya.

11Itaro bizarintspa; sirotama siytonaris, Otiayshochpatini Apalliamyasamam varitaragiazis. Otiayshochsiyaa, An tpots da ktsopamcha; Apalliakok da payokana, táragana siyaatsi.Yovamad notsiatsis da ktsoparagos

gana. 12Siy Apallia Iposamarini koko damazinaragsa. Otiayshochiam sanatsiinamam pinasaragsa. Otiayshochiamkinamam pinasaragos, Apall iyaa

Otiayshochiatsini: Tapachidachintspa,tárago, iyaatsimari otiayshochiatsimaritáragiya. Itaro, siyaa tonariatsistáragiaha, doni. Ashiroch Apalliamtiptsir kinamam pinasaragis. Siy kaapaApallia da magoanaragos,tasa. Gotis tar ashiragsa. 13Itaro natshasiy Isosoa kok mazinaragos, siytonarimontatis taragos, natsha in siy

cha. Isos iyam ichigoroamani tsiparago,orsirpat siyaatstam tachigaragiya.

14,15Isos, iyanpatatini kukoziayararagiya. Na minampazini ashironitakaniya. Siro, iy otiayshochini siyaakodararimontanicha. Iy Móysisariniatsikok payoragini; siysa da payoragos,anomad siyaa natsaragini. Itaro Isosshakizpor kiyog kachiyiaro, iyamadchayarini tsiparagiya. Tsiparago anomadna Apall kamachtamarini iyaa da kiyogyachakiya, vatam kamachtamarinivazapaniaro payomam pinasaraginiva.Itaro, ovsha; Tsibonoa Otiayshochiatstam,arapchiatstam tpotsiriami minamaritpazashiro inchima ato, iyam tsiparagiya.Ashiri Isosomonari iysha ichigoroniApalltanicha tiptsiriniya. Iyanpatatinichinakoni, kis takaniya. 16Isos yasinamonkiyog kachiyaro, tsiparago, iyaatsshanatsshini kapiataragiya. Misha, yovamadiyam tsiparago anomad Apallsha naiyaatssha kis chinakiya; iyam vaniashishdonshaparia. Ashiriya, iyaa ichigoroniVapariam tiptsir inaragiya. 17Isos abashirago iyaa otiayshochiatsini: Novtpotsiam ichigoroam tsiparagina, ashirisiysa arapchia tonaria natsarintspa,táragiya. Siyaatssha tonariatsis anoatstamatiya: Siyamtam nov tsiparagitamana,ashiri na mapiygtsa; táragitamta siyaatsi.Ashiri na chinayashtini takaniya. 18Isosiyam ichigoroamani tsipayaro, ashirochana Apall Vani iyash ichigoroshini takiya.Apallpa tsiyatamam da pazikorini kis

2

Page 414: Candoshi bible   new testament

414

tsiyatkiniya; xarashiamani donshita.Apall Vani iyash tako, Apallia iyvashonada Apartanicha tiniya.

19Ashikcha, zovallia. Siro, siysaApallia xapoaragitatis, itaro natshamagoanaksa. Magoaniaros, Apallsiyaatssha: Nov siya tpotsiritamana,táragiya. Ashiri na in vashonadaritaniichigoroni Apallshatanicha tiptsiriniya.Apallia maachiritanicha ichigoroni.

20-22Ichtaro, Isos iyam tsiparagiya.Shiaro, Isosoa kok iyaa kamaniraganaIsosoa tayaspatampani. Shiarsin,tpotssha zapan magoaniarsin, Apalliamtiptsiri kinaragana. Ashiramcho,anomon siysa tiptsiriamtam kinaragsa.Itaro, ichigoroni minampazini ashironichinampanari takiniya Apalliama.Napa: Iyna vashonadari Apallpaz pago

minamtashoripaz ashironi takaniya,vatam Apall Vani iyash takova. Isosomonpagokpaz ashkiniya.tampan koko, mishat Apallimonatamkamanimapanimon koko Apalliampagokpaz ashkiniya. Isos tayaspatampan

ragana. Shiaro, anomonsha ivaz Isosoakok kaman kaman ashiragoni, mishachichirostakpaz, misha kamorikpaz,misha paxiztakpaz ashkiya. Ashikpazashkoni, magoanaragoni, Isosomon

niya Apalliama, vatam Apall Vanitiptsirish takova. Vanasiritam takoni,Apall iyash kis tatariya. Ashiriya anorimagoanagtsa. Apallia kapog chinakoniiyanpatatini chinayani atina.

———

Misha táchintspa yovaa novsiyam tayaspatampaniam takori,siyam Apallpa tsiyatkina anoatsi.

3 1Ashirocha,taki anomad, novaa potayarosin,

tomanaraganaya.

2,3Siy novaa yasakpasa. Apall siyagaztonariatsis chinarago, novaatssha siyaatayaspatamam kamachtaragiya. Apall:Novaa magoankosin novana Kanitpotsosh tapshtochima, Apall táragiyanovaatsi. Novsha na siyaatsi anoakamaniana,rago anoatsi. Anoa na siyam pakichyadayana. 4Ashiriya siysa kirakariatsinatstachos, yovaa Apall novaa:Tonariatsta chinakina tárago anoamagoanachpasa. Iparimoni magutatkosin donta otiayshoch tpotsi, novtapachidapi tina, táragiya Apallinovaatsi. 5

tsini anoa donta kapog kamanirago,

paniatsini kamaniragiya. Apall Vanimagiatsini putsiarago iysha yovaa Apall

cha. 6Vatacha yovaa Apall siro pakichkamapshirago anoa. Tonariavatstamtpots tpotsiriami inchitamana, Apalltáragiya. Otiayshochpat minomaritpaznotsasi ashiro kinachillinaya, táragiya.Vatam Ipari tpotsiam ichigoroamtsiparagova. Ashirocha, Ipariatsimagoaniarsin, tonariavatstam, novshatpotsiriami inchima; orotamari kischinachima, táragiya Apalli.

7Ashiriya, Apall vaantari zadiaro,novaa istamapaniam inarago,ragiya, Shiysha tonaria tpotsichigoroatssin kamanishini Ipariatsikoko, novaa táragiya. Apall novaakamachtakcho ansho novam vaanavizpoririniatsi panaragiya. 8Donta novvaritarori, Apall tiptsiri piyartachiavanovaa itsinsaro taamam kasiragitatssin,

giya. Na shiysha Ipariatsi kok tonariatpots kamanishini, táragiya. VaamariIsos iyaa istarago, ¿tamaria chiyna anoaashpa yasachich? Ov chínash kapogcha;itaro yovaatsim yasari anoa kamankina

2 3

Page 415: Candoshi bible   new testament

415

siyaatsi. 9Apall sirotamasa vipapatmaachia ichigoro tinarago, tpotsiatstamtinaragiya.gita Apall oro vipatsi chinaragiyayashigoa kasimama mishat tpotsiaitotsimama. Anoa oro chinaragita sirotada vazaria tpotsia kamaniragiya. Itaro

rago, iysha yovaa tayapstarago anoatpotsia vazaria tayapstakitamaniya. 10Iyna Apallshatanicha tiptsirini. Iyamon,Apall tiptsirimon Apall vasodaror,mishat vasodarortam orkari, namagoankanaya yovaa Apall sirotamasachinarago anoatsi. 11Yovaa Apall orotatpotsia Vipamon tapachidamamchinarago anoa na magoankanaya.12Ashirocha, na iysha tpotsini ichigoroniIsosomon magini tatkoni, Apallpat kisiponkiniya, vatam Vip tiptsiriniva.Ponimam donari, pazimam dontamta.Kis Apallia chinakaniya.

13Ashiriya, siysa novagaz magismantsarintspa atina. Siyamad kaminiskiyog kachiykitati, itaro anomad siysaApallia magoanaksava. Ashiri siysanovamon shabatagtsa, sabaytarintspatina.

14Ashirocha,paniam siyam inarago, novsha orosiyam Apallpat tsiyatkina.rori, Apallia: 15Apaa, shiy tpotsiamichigoro tinaragosh, sodaroriamtamtishtinaragosh, shiyaa Apartanicha atina.Ashiriy Apaa, Ipísshochia istagcha; tina.16

shava, ashiri Ipísshochiam mashkina.Vizpoririatsish panagcha, Apaa.Ashkachosh, ovshtisin shiyaa izooromagoanchillinaya; shiyamon vizporirishtachillinaya; Apallia tina siyama.

17Isosomon izoriaros magis tatkos,Isos oro siyash magishis tachiya.Isosoatsimarisha chinatssa. Misha,Ipísshoch Isosoa izooro chinakchosin,

da llitari chinakchosin, Isosoa izooromagoanchillinpa, atina siyama. 18,19¡Isosiyaa tamaro chinaka! Ksomish iyaachinakiya. Itaro, vaamari ashiro,¿tamaria chiyna tatsamchich? Ashirita,Isosoa chínash yasapana atori, Apallpattsiyatkina. Ipísshochsha mishatIsoschich tpots ichigorosin tamaropaIsos chiyaa chinaragiya, ovshtisinashtaptamana;tari chinaptamana, Apallia atina siyammashkori.

20Ashiriya, Apall kizporcha atina. Ovxaptariaha, da. Vaamari iyaa istamamvaritakiya. Chiyna Apallia mashkitatini,

gini anoatstam araginasha istachiya.Iyash vizporirini tako, Apall Vani iyashtako Apallia iyaa izooro istachiya.21Ashirocha anomadsha: Apaashiyamari kasiksha, atiniya. Iparimonishiyaa istaragosh orotamari shiyashchitpots vappari Apaa táchillinpa, vatamiyaa tiptsiriamish inaragshava, atiniya.Oro Apallia ogirtakoni, vappari atiniya.

paniam taki anoa kamaniana.———

Misha, nov siyaa Isoschichiatsis atina; Vanasirinadaritis tagtsa; atina.

4 1Nov na Apallimad kok vamintomanshishosh takina. Ashirocha

siyaa atina, Apallia kok payogtsa;minamari magoaz chinayaros tagtsa, atina,vatam Apallini tiptsiriniva. 2Sanpatatischinayaros, istagtsa. Tpots tsiyantakinariyasiysa tsiyantarintspa, anpata vanasirtsiyatagtsa. Sanpatatis chinakos tagtsa.3Sanpatatis Isoschichpatatis chinamamariksarintspa ayamtatiya. Minomari magoazchinagtsa. Apallimon Vani minampazisashiros mapiyashtis tagtsa.

4Vatam iy Apallchichini Isosomonichigoroni minampazini ashironi

3 4

Page 416: Candoshi bible   new testament

416

takaniva. Mishat Apall Vani yov iyashtako ano minomaritamcha.tam ichigoroni vashonad Apallishtachinipa. 5Vashonad minomarikorakartanicha. Ichigoroni Isosoatsimarimagoankini. Ichigoroni Isosomonaritamchomaraginiya. 6Minomaritcha Apalli,vatach iycha Aparini vaamari kasirotako ano, mishat iyash tako ano.Ashiriya siysa minomaritpaz ashirostagtsa, átana.

7Isos vaana iyam vizpoririamanizapan vayakiya iyanpatatini istamama.8Vatam Apall kok sirotari táragova;

Nov Ipari vaamari kasiyaro, tpotsiazapan itotsiaro,ramcho, vizpoririatsshiti Iparitiptsiriam zaganchiya;

táragiya Apalli. Ashirocha anoritamashiragiya. 9Isos Apallish kayashino,nish tsaposh karovaragiya. Shiaro, nishtsaposh kapog kiyog kachiyarallo,mapoyarallosin, itaro Apall vipaaitoyomaragiya. 10

tamta kanapiarallo, vaamarisha kasirotakiya. Ashirocha, na ichigoronitsaporonasshochini Isosomonarishavizporirini takani.

11Ashiriya,tam zaganiragiya vaanpatatin istamama.Ashpatam Isos vaana vamachtashiaminaragiya. Mishat ashpatam Apallia kokkamanimapaniam inaragiya. Mishatashpatam Apallia kok ximpaniaminaragiya.chiam ksotamapaniam inaragiya.

tampaniam inaragiya. Araginasha inatinat ashiragiya. Vaana kamachtako, Isosinaragiya zapani. 12

tatin istachillinpa,llinpa, ato ashiragiya Isoso. Vaanpatatinistakinariya ashiro novaa araginashamagoanachpasinaya atoparia ashiragiya.13Ashiriya iysha yaanpatatini oro

istakchoni,ritpaz ashironi magoanchiniya.tsimarisha Vip chinachiniya.Ashkachoni Apalliamarisha izoriaronitachitchinipa; Apall vip vaamarisha iyaakasichiya.

14Ashkachoni llorpaz ashironi llitarimagosh chinat, llitari magosh chinat,ashishtar dosha ashtachiniya. Maginidonpaz ashchiazini. Tpots magoaz

tako, iysha kokoa payochiazini. 15Itaro,iyanpatatini itsinsayashtini tsiyatkoniizooro Isosoa kok tominchiniya.Anoamari yaanpatatini Isoschichpatatinichinakaniya,niva. 16Ashiriya vatam Isos iyamvizporirinia iyanpatatini istamamvayaragova,niamari Isos iyaam inarago anpaniamaritakoni yaanpatatini kis istakonivashonad kis Apallimon tachiniya.Iyanpatatini chinachiniya. Ashiri shigtsasiya, nov siyaa atáshina.

———

Ashiri mazinagtsa novaa kokiIsoschichis; Yotaritshishia izooro

ksagtsa, nov siyaa tina.17Na yotarit takini an vatsishaparia,

nov atina siyaatsi, vatam Isos novaatayaspatampaniam inaragova.zis ashiros tarintspa. Tpots ashkosin,miroasillpaz ashirosin takana. 18Apalliakok da magoankosin tapishpaz ashirotakana. Apallia gatkosin, tarashiaorotamash da payokanaya.shigazimari oro támaraksin, Apalliaizooro gatkanaya. 19Apallia vatstaya,Chak ashishtapa, atosin,zimari kapog chinayarosin, mantsirtakana; pazikazillinaha. Yotaritpatatamamari chinayarosin, támaraksin,da pakchiyam vanasir chinakanaya.20Itaro siysa Isosoa kok mazinaragos

4

Page 417: Candoshi bible   new testament

417

¿nitati yotari tagtsa atiaha? da. Isos kok:Vatsta, yotari tarintspa; atiya. 21Novsiyaa itsinsaro tayaspataragina.Ichigoroni shaniyiaroni, kamaniraginaIsosoa koko. Llitaritaa kamaniragiazi.22Tarashiatsis sirapchia chinarintspa;táragina. Vatam siro piyari magoazchinaragos, Tarashi vanasirparia,táragos, sanatsi gotis gichiragsa.Araginasha, araginasha ashkos yotarittaragsa. 23Itaro na tarashish kaniasichanogazimari chinagtsa;kori, táragina. Magis vanasirshachinagtsa, táragina. 24Vatam Apallsiyaam tarashia kaniasich panarago,Novana tamaparina ashirosin itsinsarotachillinpa ato, ashiragova.

25Ashiriya, itsinsaros tsiyatagtsa;gichintspa.chiniva. 26Mishat,nariasa, sanatstatam paptsa; tsiyanpatismarintspa. Natamta, mosásiritamtsiyanis zabazagtsa. 27Tsiyantakospaptsa; Yashigu kasiyantspa, atina.28Misha, vashchiria: Vatsta,shuchirillpa; atina. Yov tpots siroshochimpan tarago anoa: Na izooroksagi, átana. Miganiatsish kapiatiarosh,koviptish taravaztayarosh, kchitagi,átana. Tpots ashkacho, dosha tpotsiakiyog yachako tachiya.shapa tachiya. Ashiriya, shuchirintspaatina. 29Misha, yotari zarogcharintspa;ayamtati mantsir tsiyatchiazis. Itaro,vanasirinad tsiyatagtsa. Tpotsia maguputsiagtsa; magoanamam istagtsa.Ashkachinariasa, araginashapariaApallia magoanachpasa.

30Apall vaanatsi Vani siyashpshtarago, Na novtada tpotsiri; novashorotamari tachillinpa, táragiya siyaatsi.Ashiri mantsiri tsiyatintspa vatam ApallVani magishis oro takova. Apall Vanimagu mantstapa, átana. 31Ashiriyanatsamam vatsta atina. Tsiyantarintspa.

Tsiyaniatsis kpitagtsa. Varatintspa.Tpotsia ksatarintspa. Mishat tpotsiakamasintspa. Yotari tsiyatintspa. Ashkosyotaritcha.ria. 32Itaro, tpotsia chinagtsa.kos, istagtsa. Siyaa tpots yotaritaminakta, itamsayaros chinagtsa, vatamApall Isosomon siyaa chinayaroyotaritshishiriatsis tachigaragova. Ashirisiysa sanpatatamtis chinagtamtsa, atina.

5 1Ashiriya Isoschichis, Apallishtominogtsa, vatam Apall tiptsirsava.

2Chinampatari chinagtsa. Isos iyaatamaraga chinarago, siysa tpotsia abtamshigtamtsa. Isos iyaa kizpor chinayaro,yotaritshishiriniamani tachigamamtsiparagiya. Da tsiponoa pachidaragotsiparagiya. Anomad Vaparsha ksomishchinaragiya. Ashiriya,niya Isoschichpatatini, vatam Apallinitiptsiriniva.

3¿Tamaria Apallchichich yotaritachich? Ashiriya ibagartamampakchiyam chinarintspa. Piyari magoazchinamam vatstatamta.gazimari támaramam vatstatamta.Vanasir chinampanari tagtsa vatamApallini vipiniva. 4Ashiriya, ¿mayamamantsiri tamam chinachich? Ashkochan pazichpachi. Yotarit zarogcharintspa.Gotis tamasig tamasig shirintspa. Anoaayamtati yosor chinarintspa. Itaro,Apallia, vapparia, tagtsa yovamad

rago anomada.5Donna yotaritshishia kasakos,

Isososh dontam pshtochis. Tpots vadariyotarit patatamamari tako, dapazikosin, támarashiatsimari chinako,¿tamariaha Apallia magoanach?Apallpotsiatsim chinaksin, ¿tamariahaApallia magoanach? Magoankiaha.Ashko anoa Apallish vatsaponpshtochiaha. Pinasakiya. 6Ashiriya

4 5

Page 418: Candoshi bible   new testament

418

rosin, tayapstakinariya, paptsa anoamazinarintspa. Apall anoa koknatsakiya. Yov tpots Apallia gatamamaritakana anoa da yotari vanichiya.7Ashirocha nov siyaa: Vaash tchitintspa;táshina. 8Siro siy tonimoshpaz ashirostaragtasa itaro na in husinishsha taksa.Apall siyaa vaama tiptsiri inarago,ashiri Apall tiptsiri tamaparia ashiroshusinishpaz ashiros tagtsa; vanasiriritagtsa, atáshina.

9Apall kok magishis husiniakpazashiragiya. Apall kok iyaa:tis istagtsa; vanasiriri tagtsa; itsinsashtischinagtsa, atiya. 10Yov Apall chinakoanoa izooro sagtsa. Yasayaros, anorishatagtsa. 11Tpotsosh tonimosh takanaanosh tchitintspa. Itaro, vanasiriri takos,tpazayaros, ksagtsa. 12An tpots yotaritashkana anoa ipishogakanaya.¿Ashimaa tamaria tsiyatchich?Tsiyatkoch ksimonachpachi. 13Itaro,ipishogayaritatssin, iysha vanasiriritaakoni, tovasiniakpaz ashironi tpotssha¿tamaki nov yotarit ashki? ato, vaanatsiyotaritshishiriniats yasachillinaya.Yasakchosin, pazichshitisinaya.14Ashirocha, yasiakoni, atiniya;

Támagi; chiyzagi.¿Mayama yotaritshishia chinaksha?Isos magiatsishvatam tovasinipi atova.Yotaritshishia kasayarosh,Isosoa magoanagcha;

atoni atiniya.15Ashiri siyaa Isoschichiatsis, magiptis

tagtsa, átana. Gotis magshartavistarintspa. Itaro, Apallia kok payokos,magipashtis tagtsa. 16Vatam natporoyotaritshish pzapaniakova. Ashiri gotismantsirish xitagat ashkos,rintspa. Apalliatsimari magoaniarostagtsa. Vanasiri tagtsa. 17Ashiri miroasilltamaparia shirintspa. Magipashtistagtsa. Yovaatsimari Apall zadko anoa

sagtsa. Yasayaros, tatsamoritampayogtsa.

18Karosamam chinarintspa; kashkasiayantspa. Ashkachos magich tsípatashko mantsir takchi.mari Vani chinagtsa kis tamama.Apallia Vani: Novaa kasiyarosh,machigadama; tágtsa. 19Shiaros sanpataApallia kok kis tsiyatagtsa. Apalliaksatam siagtsa. Yasiakchos, kaapamagiptartis chinayaros Isosoa siagtsa.20Mishat ksari Apallia ogirtagtsa vatamIsosomon iyaa istaragova. Oro, Apaa,vapparia; tágtsa nov atina.

21Misha, sanpata Apallchichpatatisnirintspa; kokoa gatkos shirintspa.Isosoa chinakos, kis ayo tágtsa.

22Misha, kizshitis, zaralliatsis kokkpitintspa, vatam Apall shigi atova.23Apall kamozaa vizallia kasimamvayaragiya. Shiartam Isosoatssha iyamtiptsiriamani kasimam vayaragitamta

daragova. 24Ashko, iysha Isosoa kok kispayokaniya.tsis kok kis payogtamtsa; kpitintspa.

25Misha, nov siyaa kamozatstis tina;Izalliatsis chinagtsa. Vatam Isos iyaaksomish chinarago da vaanatsi vatsiponpachidaragova. Ashiriya siysa abtamashiritamtis izalliatsis chinagtamtsasiya. 26Napa ¿Isos iyam tamaragiaha?Isos tpotsiriami inapi ato,giya. Siysa kamozis izalliatsis abtamashikpaz shigtsa chinakos. Vatamyotaritshishiriniatsini tachigamamtsiparagova. Tpotsiri novamon magutatkosin, Apariatsi kok payoksinitsinsarsha tachillinpa, táyaroashiragiya. 27Mishat, vanasirinadarishatakchosin, yotaritshishia izoorotachigama takchosin, novamon kisshatachillinpa, táragiya. Ashiroch Isosyosor koskacho, vanasirinadarisha iyaapagchiya. Dosha pakchiyam mantsir

5

Page 419: Candoshi bible   new testament

419

tachchi. Pazichiazini dabaria. 28

cha, novsha siyaa atashina; Sanatsinotsis tamapari ashiro, izalliatsischinagtsa; kamozatsis atina.nariasa, sanatstam ogariam tatssa,vatam minompaz ashiros taksava.29¿Nitati tpots vaanatsi vanots natsak?da. Vaanatsi chinako, vanasiri napkiya.Vaanatsi kis maritakiya. Ashiritamizalliatstis ashikpaz shigtamsa,tam ksotagtsa atina. Napa, Isos iyaaashiritam vanasiri ksotkova, 30vatamIsos tiptsiriniva. 31Ashirocha, kizaayamakos, izallpatis minomaripaz notsaskinaros, ashiros chinakos tagtsa, tina.Vatam Apall kok zorko atova;

Tpots vaparia kasayaro, vaniriakasako shiaro, vizallimonarishatptsotiaro, tachpa. Minomaripaznotsasi ashiro kinachillinaya,

táragiya Apalli. 32Itaro, novshacha atoanoatstam táshina; Iysha itaro, Isos iyaachinarago, minamaritpazini shiartamaniIsospat kinaraginiya, atina. 33Ashirocha,zovallia, nov siyaa tayaspatakori,Sanatsi izallis chinagtsa; tina. Sanatsinotsis tamapari ashiritam chinagtsa.Itaro, kizatamsin vazaralliatssin koknirosinpa, oro kis payochillinpa; atina.

6 1Misha, siy lloris novaa kokimazinantsa tina. Apariatsis kok oro

payogtsa;tsa. Apallia chinakos shigtsa, vatamashkoch vanasiriva. 2,3Vatam Apallvaana kamachtako táragova;

Apariatsis chinakos,tsa. Aniariatstamtis shigtsa;chinagtamtsa. Ashkachos,kisshapa tatssa. Ashkinariasa,gotis tsipachiazis. Vaba,yaros, kashonis mabotssa,

Apall táragasha. Kamachtarago anoa kispayochchi, vatam kispa tatssa táragova.4Misha, siyaa vachinatstis atina;Ipariatsis gotaritis kiyog yacharintspa

da vatsiyonpa taamama. Ipariatsischinagtsa. Tsiyanospat ipariatsistsiyatintspa. Itaro, chinampataritsiyatagtsa.tamtsa atina. Ashkos an, iparis vanasirikanogartachillinaya.

5Misha, na siysa patatamapanis,mazinagtsa. Patoronariatsis kokpayogtsa; kpitintspa. Vaniarodama atosvanasir ptatagtsa.tako anoritam ptatagtsa. Tamarima

riatsis kok payogtamtsa. 6Tpotsim paro,in tamaka patatko, tapada atosptatintspa; sanitaritat ptatagtsa. Isosoakok kis payokos, ashiri patoronariatsiskok ksatam payogtsa. 7

maha patatkis? Isosoampaz patatkosashiksa. Ashiri patoronariatsis ksotkos,kis ptatagtsa. 8Daba siyna yasasa, siyvanasirinariya takinariasa ashiro, Isosyosor koskacho, vaana yasayaro,vanasiritam tovapchintsa.niavamtam tovapchiya. Ichigoro tpotsiatovapchiya.papo? vaana tatsamoro tovapchiya.

9Misha, nov siyaa patoronatstisatashina; Tpotsiriatsis vanasiritamksotagtsa, tina. Isos tamapari ashirosvanasiri ksotkos shigtsa; atina.Nabanabtar shirintspa; natsarintspa.Vatam siy korakaris vatacha Isoso.Patatamapanshitisin orkartamsinchaIsosoatsi. Korakarini kanidosh takotatsamoro tiptsiria ichigoroatssinnapkiya. Ashiri tpotsiriatsis vanasiritamksotagtsa atina.

10Ashiriya siyaa Isoschichiatsisichigoros táchintspa, Isosomonarikizportagtsa. Sabaytarintspa. Isos siyaavizpoririamis kapog panachintsa.11Apallimon vizporirini takchos,Yashigu siyaa da kasichintsa; siyamarikasitssa. Siyaa tamapigiaya atita,sabaytachiazis, dabaria. 12¿Nitati

5 6

Page 420: Candoshi bible   new testament

420

tpotspataha varatkini? da. ¿Nitatitpotsiaha iyaa kapog kasimam zadak?doni. Yashigutada iyaa kasimam zadko,yashigu iyaa natsako, kasipi atovaratkiya. Yashigpatatam vasodororivaratkiniya, yashigpatatam orkarvaratkiniya. Yov tsaporonasshochiaichigorosin kasikana vatacha yovapatvaratkini ano. Kanidash kizporitamtakana. 13Ashirocha Apallimonarivizporirini Yashigoa kasimam chinagtsa,sanamonaris xapoaksa. Apallimonarivizporirini takos, Yashigu siyaakizporita kiyog yachakinariya, siysasabaytakiazis. Apallimon kizpor tatssa.Apallimonari kasiyatssa. 14AshiriApallimon kizportagtsa, nov siyaaatáshina.Izoriaro Apallia vizporirini payomam

kamanchintspa. Ichtaro, Isosoa kokizoriaros magoanagtsa. Misha, vanasiriritagtsa; yotarit tarintspa. 15Misha, yovaaIsos chiyaa tapachidako anoa izoriarosmagoaniaros, magoaz mapiyros tagtsa.16Misha, oro Isosomonari magistatogtsa; Isosoa ksarintspa. Ashkachos,siyaa Yashigu tamontat tomontatashkita, da yotari inchintsa. 17Misha,yovaa Apall: Siyaa tapachidayallintsa,tárago anoa chinagtsa; bizarintspa.Misha, Apall Vani vaanatsi kokmagiatsis putsiako, izooro magoankosanoari payogtsa. 18Misha, ApalltamVani magiatsis putsiakcho Apallpattsiyatagtsa. Oro Apallia mashagtsatpotsiama. Magiptis, Apaa, shiyachchiatpots istagcha, tágtsa.Ashiri Apallia vizporirini izooro

payomam siysa shigtsa.Napa: ¿Oró

mam tamaragiaha? Varatamamshitogacho izooro yarkiya. Tastovapimash kichpokiya. Shiaro,gosabsha ktontakiya. Shiaro,shia spatakitamta. Shiaro,

sha payokiya kámanamama. Shiaro,gosabtam totaykiya. Shiaro, mchitshakayogomam payorotaro varatamamnakiya. Xonaro namam da pakchiyamchinakiya. Ashiri siysa ashikpazshigtamtsa Yashigoam varatamama.

19Misha,tsa. Apallpat tsiyatkos; Apaa, Paporoaistagcha, tágtsa. Magoa putsiagcha.Shiyaa kokish kamanimam pazitpa,novam tágtsa. Tákchos, novsha potittamapari ashirori tsiyatchina. 20Isosnovaa, Novaa koki vayashincha;kamanishincha, táragova. Isos kokvamin novaa tomanaragadanaya. Itaro,siysa Apallpat novaam tsiyatkinaris,novsha korak tamaparia ashirori, daponikori tayaspatachima.Ashirocha oro kizportagtsa;

rintspa siyaa atashina.21,22Na minoatssha kamanchintspa.

Zovallia Tíkiko siyap zaganchintspa.Novaa koki mazinapana atori,shini táchina. Tsiyatsis ichigoroyasapana atori siyap zaganchima. Dakas yotakani anoatstam ichigorokamanishincha táchima. Ovshakamankacho, mazinakos, doshanovagaz magis mantsatssa; magisksachshaparia. Zovallia Tíkiko kizporchinakina. Tíkik Apallia kok kistpotsia tayaspatakiya. Ashiriya siyaa

chiya.23,24Na nov siyaa tina: Aparich siyaa

Ipísshochiatsis chinako, iy KorakariniIsos siyaatstam chinako, oro vanasiriistachintsa. Vaanatsi tiptsiri oroistakiya, vaanamon magis tatomam oroistatariya, mishat sanpatatis chinamamoro istataritamta. Siy Isosoa orotamarichinakos, ashiriya ovnasha orotanashasiyaa istachiya.

Vapparia Ipísshochis.

6

Page 421: Candoshi bible   new testament

421

Vasina pakich kamanchillpa yovaa Papororini Pirípshochiam yadarago anoatsi

(Tayaspatampanirinia 16.11-40 natstagimasi.)Orómanshoch orkar vasodoror Paporoa Orómap machtarago, anosh pagososh

tomanaragiya. Pirípshochsha Isoschichi tpots anoa mazinaragosin, Paporoa istayaniatosin, maachia Orómap zaganiragana, mishat korikiatstam zaganiragana Paporoaistamama. Tpotsish maachirit zaganiragana; tpots soro Ipórtito. Ipórtitsha Paporoshkosarago, anosh tarago; anomonsha kapog kas yotaragiya. Tsipamam varitaragitaitaro Apall istarago támaragiya. Támarago, Paporsha, Ashiriy na vaptamkanapogcha. Shiyagaz kapog magu mantsakpasinaya. Tsiparagparia atpasinayashiyaatsi, táragiya. Ashiriy Ipórtitsha, Ayo, táyaro, Paporsha kirakaa yadaragiyaPirípshochiama zovalli. Shiaro Ipórtitosh zaganiragiya. Tímotiayoatstam, Shiyshazovaa, nagtamcha Ipórtitpata, tárago, Tímotiayo nataragtamta.Ashiriya, na yovaa kamanirago anoa kamanchillpa:A. 1.1-2 ¿Tamarimsa, Isoschichis?B. 1.3-11 Siyaa kapog chinaktana. Oro Apallpat tsiyatkori, siyaam mashkina;

sanpatatis chinamam mashkina, mishat, Apallia araginashamagoanamam mashkitamana.

C. 1.12-26 Yovamad Isosoa kok tayaspataki anomad novaa nishtomanaragana. Itaro magi mantsakiazi.

D. 1.27—2.18 Mag, siy kiyogotam kachiyaksa Isosomada koko, atssincha.Itaro Isos siyaa oro istatariya. Ashiriy siysa Isos tamaparia ashirossanpatatis chinagtsa. Shanatstari chinarintspa.

E. 2.19-24 Tímotiayo novaa kapog istakiya.F. 2.25-30 Ipórtit novaatstam kapog istaragiya. Itaro kapog kas yotarago,

tsipamam pakich pshataragiya. Apall istarago, na támiallshitaya.Shiyagaz magu mantsakiya; ashiriy novsha, Vaptam kanapogcha,táragina.

G. 3.1—4.1 Isosshomari chinagtsa.3.1-16 Otiayshochia tpots yovaa mantsir tayaspatakana anoa

mazinarintspa. Novaa tamapari ashiros Isosoatsimari magoanamamchinagtsa.

3.17—4.1 Mishat, tpots mantsir tako anosh tchitintspa. Anoa chinarintspa.Iy Apalltanicha tiptsiri. Apallpa orotamari tachiniya. Ashiriyanoatsimari chinayaros, Apallosh tchitagtsa.

H. 4.2-9 Sanpata natsarintspa. Isosomon oro magis kis shabatagtsa.Ashkachos, Apall oro siyam mapim panachintsa.

Page 422: Candoshi bible   new testament

422

1 1¿Isoschichis tamarimsa, taris? Novsori Paportana. Nov iponshi

Tímotiayo novapatcha taksha. Isosomonzovallini. ¿Istampanis tamarimsa siya;vanasiri taris? ¿Vanasiri tpotsia istakis?¿Siy tayapstampanis, tamarimsa siya?¿Vanasiri tayapstakis tpotsiatsi?Ashparitis siyaa chinaktana. 2Apallpasiyam tsiyatkina. Iy Aparini, mishat iykorakarini Isos oro siyaa napkomagiamis mapiymam panachiya, mishatsiyaa istachtamta.

3Siyaa Isoschichiatsis da bizakina.Siyaa oro magishi chinachintar ashkori,Apallpat siyaam tsiyatkina. Apaa,vappari pirípshochiama; siyashchiama;atina. 4Oro magi kis tsiyatkina siyama.5

gori, Isos tpotsia tapachidamamtsiparago; táragori, kamaniragori, siysamagoanaragsa. Magoaniaros,tam tpots kamaniragsa. Ashiragos,novapatpaz ashiros Apallia kok kamantakamanta ashiragsa. Na in zari vadkamaniksa; da sabaytaksa. 6Nov Apalliayasaktana; siyaa kanachachiaha, dabaria.Apallsha magiatsis tachigiaro, oroaraganasha araganasha ashkacho

mama. Ayamtatiya kasachiaha, dabaria.Nimonsha Isos yosor koskacho, iyaayamakcho, magiatsini putsiata ashtaroanoa kasachiya; vatam itsinsaro Isosvaana tamapari ashiritam tachiniva.7Siyaa ichigorori chinaktana. ¿Tamaria

da ashchi? vatam Apall oro iyaa chinako,iysha yaanpatatini chinaktamaniya. Novsiro tpotsia tayapstaragori, Isosoa kokzoramamishcha, táragina.mam zapan xiragori siysa novaa kapogistaragsa. Na nov tomanomash takori, danovaa bizaksa; oro novaa vad istaksa.8Siyaa Isosomon kapog chinaktana. AnoaApall yasakcha. Pirípshochia Isoschichiapagasani átana. 9Ashiriya, siyamApallpat oro tsiyatkina. Tsiyatkori,araganashat vaanpata chinapana atorimashkina siyama. Ashkachinariasa,Isosoa izooro magoanatssa; misha, Isosoakok araginashaparia yasatssa. 10AshiriApallsha siyaa istakcho, oro vanasirchinamamari tatssa. Itsinsaros tatssa.Ashkachos, Isossha yosor koskacho,¿mayamadshtaha vanich? Vanichiaha,dabaria. 11Isos, Apalli Vip siyaa istakcho,tpotsia itsinsaro chinatssa; Isos vaanatamapari ashiros vanasiri tatssa. Ashiritpots siyaa yasakchosin, ¿Tamaro Apalliayasaro ashka? siyaa táyarosin, ovshtisinApallia magoanchitampasinaya.Anomadsha zovallia, nov siyaa kizporchinakina; oro siyam Apallpat tsiyatkina.

———

Mazinagtsa; tsiyatssia kamanchintspa. Novaa Apallimad vamin

tomanaragitatssin, ashiritati novsha sabaytakiazi; kis takina.

12Na novagaz, magis mantsarintspa.Nov tomanshishosh takina. Itaro, Apall

I. 4.10-20 Yovamad novaa istaragos, maachia novam zaganiragos, Vappariaatina. Siy novaam istaragsa.

J. 4.21-23 Ashiriya na Apall siyaa istachintsa. Ashiriy na vapparia.Táragiya Papororini.

Papororini pirípshochiamtpots kiraka yadaragiya.

1

Page 423: Candoshi bible   new testament

423

shosh, Isosoa kok kamanimama.Zoraktana. Vanill Isosoa kok nishtozapaniakina. 13Orómanshoch orkarvasodoror yov novaa ksotkana an novaakoki mazinaksin, Apallimad VipPaporoatsi tomanaraganaya, atssincha.Mishat, llitaritam tpots novaatstam kokimazinaksin atitamanaya. Nishoch tpotsnovaa natstakana. Papor kiyogotakachiykita, Isosoa vad tachitkiya; dasabaytakiya, atssincha novaatsi.14Mishat, Isoschichtam, yov nish Oróma

yarosin, kizpor Apallimon takana.15-17Ashpatam tpots Apallpanta novaanatsaksin: Nov Apallia kok kizportayaspatakina. Nov Paporoa kasiktana,atosin, Tpots tamaka Apallia tayapstakotapada atosin, tayapstakana. Daitsinsaro tayapstakana. Natsashishpatkisiaro tayapstakana. Nov nishtomanshishoshta takori,sha kiyog yachamam zadakpasinaya.Itaro ashpatamta yov novaa chinakanaan itsinsaro Isosoatsi tayapstakana.Apallimad kok Paporoa tomanaragana,atosin novaa tovizportakana. 18Itaronovaa natsakitatssin, novsha anamonmagi mantsakiazi, vatam Isosoa koktayapstakanava. Ashiri yovamon Isosoatayapstakana anamon kapog magiksakina. 19Ashiriya, novsha magi kis orotachina. Siy novam Apallpat tsiyatkos:Paporoa istagcha. Magu kapogmantstapa atos, Apallsha Vani novaaitamsamam istachiya. Ashiriya novshamapiyrori takina. Novam ichigorovanasiri shitogchiya.

20Isosoa pazimam zadkiazi. Anoa oromagishi chinachintar ashkina. SiroIsosomon kizpor taragina. Kapogtayapstaragina Isosoa koko. Ashirinatsha kasamam zadkiazi. Araganashavanasiri tayapstapi tina. Doma tsiparori,

tpotssha novaa koki mazinayarosin, oroIsosoa magoanpana atina. Novaapachakchinariasinaya, ashiriya: PaporoaIsosomad pacharaganaya,naya. Isosoatssha: Shiyamad kaminishashiragana, táyarosin,llinaya. Anoatsimaricha chinaki.21Vatam nish tsaporonasosh takori,novaa Isos magiatsi kasikada tina.Isosshomari tachitpi tina. Shiarori,tsipakchori,nasha Isospata kis tachina. 22Itarodatoma novaa pacharsin, Isosoa kokkamanimantar ashkori, ¿vanipaha tpotsIsosoa kok magoanachpasinaya?23Ashiriya, ¿novam mayaha vanasiri?Novna yasariazi. Isososh tamam kizporzadkina, vatam an ichigoro kasirova.24Itaro na mosásiri tsipakchinariana,¿chaka siyaa tayaspatachints?25Ashiriya mosásiri tsipachiazi, dabaria.Apall vaana zadko, tachparina; novaatomanshishosh tashitogachapadanaya.

chintspa. Magiatsis putsichintspa Isosoaaraganasha magoanamama. 26Ashiriya,siyash koskachori, vashonad Isosomonshabatchiniya. Apalliatsi vappariatáchpachi;shosh tapachidarago anomada.

27Itaro zovallia, natomasana siyapkosamam pinasakina. Itaro siysa vanasiritagtsa. Isosoa kok mazinakos, Isosomonkizpor tagtsa.rina; itaro datori kosarori, tsiyatssisvanasiri mazinapi tina. Ashiri tsiyatssiszaganigadama. ¿Tamarimsa? ¿Vanasirtakis? ¿Minammari magoaz payoyaros,Isosomon kizpor takis? Itsinsaroskamanigadama. Vashonad Isosoa koktayapstagints. 28Tpots Isosomon vaminsiyaa natsakana siysa ponirintspa. Doshapcharodama, tárintspa. Apallimon magistatkos,ntsa, vatam Apallia kok payomam

1

Page 424: Candoshi bible   new testament

424

gatkanava. Anomadsha Apallsha anoatpotsi vaana vanichiya. Itaro siyaatsshatapachidachintsa. 29Itaro natomasinasiyaa Apall atiaha; Novamon Ipari magistatkos, ashiri anomad siyaa kiyogyachachpasinaya; ashta itamsayarostchitagtsa, atcha Apalli siyaatsi. 30Novsiro siyash taragori, tpots novaa kapogkiyog yacharagada. Na siyaatssha

pasinaya. Nov nish tomanshishosh takorikiyog kachiykitamana. Tpots siyaakamaniragana anoatsi. Ashirita, nov dasabaytakina; Apallia kok tayapstamamvatsta, tiazi, da. Kis tayapstakina.Ashiri yovaa tomanshishosh taki anoa

kamaniana.———

Misha siyaa Isoschichiatsis táchintspa; Isos iyaa kizpor chinako iyam tsiparagiya.

Iysha iyanpata ashiritam chinamam kamanchintspa.

2 1¿Apalli Vip dosha siyaa chinak?Siyaa chinako, ¿dosh magiatsis

yarta yarta ashik? ¿Apalltam Vani doshsanpata Isoschichpatatis chinamamistak? ¿Dosh sanpatat nayanimam istak?¿Dosh siyaa ashik, zovallia? 2AshiriApall siyaa magiatsis yarko, ashiri siysanovaa magi yaramam istagadama.Sanpata Isos tamapari ashiros chinagtsa.Minamari magosh chinayaros, sanpatavanasiri tagtsa; sanpatatam chinagtsa.3Sanatstamari chinarintspa;tatis ichigoro chinagtsa. Siyamari kokiskasimam chinarintspa. Novamari Apalliakizpor chinaktana, tárintspa. Itaro,llitarit tpotsia yasayaros, In tpots Apalliamagoanakti, táyaros chinagtsa. 4Mishat,sanatstamari chinarintspa. Itaro,llitaritam tpotsia istamam chinagtsa.Oro Isos tamapari ashiros chinayaros

tagtsa; istamam chinagtsa; nov siyaaatashina. 5Mazinagtsa Isoschichis; oro

Isos tamapari ashiros chinayaros tagtsa.Isos vaanatsi tapachidamam dachinarago,giya. Ashiri siysa shigtamtsa.

6Napa Isos Apallcha vipa; oroVaparpat taragiya. Vaparpattatsamorita tarago,tsi da pachidaragiya. 7

rago, Vaparia kamigiaro, nishtsaporonasish kosaragiya iyamistamama. Nish tsaporonasishkosiaro, tpots tamapari ashirollortaragiya. 8Tpotsiam kinayaro,kanogaragiya. Kanogiaro, vadVaparia kok tominomam anomarichinaragiya. Anomari chinayaro,yotaritshishpaniatspaz ashiroyasinamon tstsabiarsin,giya. 9Itaro Apallsha Vipaaitoyamaragiya.dama;pantishcha. Shiyamari kasiroshtaksha. 10,11Shiyaatsimari tpotsztaro ogirtachillinaya.shochtam ivarpichtam,chichtam ichigorosin shiyaa sorishmazinaksin totolltayarosin: Isosoa,shiy kizportishcha, shiyamarikasiro orotamari taksha; shiyapattatsamoro vanintaha; tachillinayashiyaatsi; táragiya Apalli.sin, Apalliatstam ogirtachillinayayovamad vipaa da pachidaragiyaanomada.

Ashirocha, Isos tamaragpari

tatis chinagtsa, nov siyaa atashina.———

Minoatssha zovallia táchintspa: Apallia itsinsaro magoankinariasa tsagach

tamapari tapish solliyko siysa ashkitamsa tsaporonassho.

12Nov siyash siro taragori, novaa kokimazinaragis. Na araptati takori, oro

1 2

Page 425: Candoshi bible   new testament

425

novaa koki bizarintspa. Yovari ati anoripayogtsa. Paptsa, kasakinariasa, Apallshavaniayantspa. Siro Apallimon magistatoragsa. Ashiri nat ini Apallia kokmazinayaros, payogtsa. Itsinsaros tagtsa.Ksarintspa. Kasakinariasa ponimamvaritakcha. 13Apall siyaa: Novaa kokipayop ato,mama. Shiaro, siyaa tominomamistakitamta, vatam Vaanatsi vizporirinipanakantsava. Ashiriya zovallia,mam gatintspa. Payogtsa.

14Sanpata minamari magoaz chinagtsa.Piy chinaro, piy chinaro shirintspa.Sanpata natsarintspa. 15Itsinsarotakinariasa, ¿chakaha siyaa yotarittsiyatach? Yotarit tsiyatamam vanintaha.

sosh taksa. Tpots Apallia da magoankosin,yotarit takanaya. Vaanpatatin natsaksin,tapishpaz ashirosin takanaya. Itaro, siysayovamon Apallia magoankos, tsagachtamapari tapish solliyko siysa ashkitamsa.16Ashiriya Isosoa kok kamanimantarshigtsa. Ashkinariasa, Isos yosor koskacho,nov siyaa pazichiazi; dabaria. vatamgotiazi siyaa Apallia kok tayapstaragi;gotiazi siyamad kiyog kachiyragi. Siyizooro magoaniaros tachitaksa. 17Ashiriya,siyamon kaminis kiyog kachiykitati, novaapachakinariasinaya ashta, magimantsakiazi. Magi ksachparina, vatam siyIsosomon magis tatoksava. Siy ichigorosApallia na tachitkos, ashiriya nov magikischa. 18Novaa pachakinariasinaya, siysanovagaz magis mantsarintspa. Na PaporApallishparia tariya, táyaros, novamonmagis kis tagtsa. Ashirocha Isosoatsimarikok payogtsa; nov siyaa atashina.———

Ashiri na zovall Tímotiayoa misha zovall Ipórtitoatstam siyap zaganchima.

19Isos vaana zadko,yoa mosásiri siyap zaganchintspa. Yovash

kanapkacho, siysa tsiyatsis novamzaganigadama. Siyaa kokis mazinapi tina.Siyaa kokis mazinakchori, magi kispariatachina. 20Tímotiay nov tamaktampariaashiritam siyaa chinakiya. ¿Chaka iytamapari ashiritam siyaa chinach? Tpotsashim vanintaha. 21

tamari chinakanaya;marini kapog chinakana. Itaro Tímotiayashkiaha. 22Tímotiay novapat vaparpapazvip ashiro vashonad tayapstaragini Isosoakoko. Anoa vatam siy yasaksava. Siroparagis anoatsi. 23¿Na novaa sodarotamachimasaha? Pachachpasinaya.Natoritana yasariazi. Yasakchori,mikiarori Tímotiayosh tsiyatssiazaganchintspa. 24Itaro vaana Apall zadko,novaa tashitogakcho,rina. 25-27Itaro natomasa zovalliaIpórtitoa siyap vaptam zaganchintspa.Siy: Paporoa istashini;shini, táyaros, Ipórtitoa novashzaganiragsa. Novash kosiaro, novaazovallich tamapari ashiro istaragiya.Magiatsi isitchiaragiya. Nish kiyogkachiyragiya; itaro vashonad magu kisIsosoa kok tayapstaraginiya. Itaro zovallIpórtit kizpor kas yotayaro, tsipamampakich pishtaragiya. Itaro Apall istarago;támaragiya. Támiaro, Novagaz magumantsakpasinaya. Tsiparagparia, atosin,magu mantsakpasinaya. Natona támiana,vaptam kanapchina, atcha. Ashiriyanovsha: Vaptam nachcha, táchima.7Apall zovalliatsi itoyamarago, kizporistaragiya. Novaatstam istaragiya. Papormagu araginasha mantstapa; Apalltáragparia. 28Ashiriya na magi kisshazaganchima. Siyash koskacho, vashonadmagis kis shabatagtsa.paria shabatchina. 29,30Ashiriya Isosomonmagis shabatagtsa.

gos, zovallia Ipórtitoa zaganiragis. NishApallia kok tayaspatako pakich

2

Page 426: Candoshi bible   new testament

426

tsipamam pshataragiya. Vanill IpórtitIsosomad kiyog kachiyragova. Ashiriya,tpots ashiritam Isosoa chinako anoasiysa vanasiri tsiyatagtsa. Chinagtsa.Ashiri Ipórtitoa shiyap tovanpochima.———

Minoatssha kamanchintspa zovallia, yov siro Otiayshochinia kamachtamarini

payoragitati novaa istaragiaha Apallia magoanamama anoatsi.

3 1Itaro ichtaro yosor táchintspa;Isosomon magis shabatagtsa. Anoa

tpotsia oro kamanta kamanta ashkina.Ashiriya siyaa yosor tayoschintspa,Magis Isosomon shabatagtsa, atana. Atianoa kis tayoskina. Isosomon magisshabatkinariasa, ovsha magiatsis oroyarchiya; magis kis tatssa.

2Paptsa Isoschichis; tpots da itsinsaroIsosoa kok tayapstako, siysa anoamazinarintspa.chia zitaminarini kamachtamarinitayapstakana. Itaro siysa anoa kokmazinarintspa. Vatsta. Tomoz tamapariashirosin takanaya; da magoankanaya.Maachiritis da ktsopkos, Isos siyaatapachidachiaha, mago gichkosinatanaya. 3Itaro iy itsinsaro Apallia kokmagoankiniya. Zitaminarinimonikamachtamarini magini tatkiazini, doni.Apall Vani iyash magishini pshtokcho,Isosomon kis takaniya. Apallia itsinsarochinakaniya. Ashiriya, ¿mayamahanotsiatsini ktsopchich? 4Nov Apallia kokmamarpakinariana, ¿tamaria novna dayasachi? Vatam nov siro otiayoshkamachtamarini yasamam kapogpshtoraginava. ¿Chakaha siro novaakasichida payomama? Móysisariniatsikok ichigoro payoragtana; ichigoroyasakinava. 5Nov kizpor otiayshochtana.Nov apari otiayshochimontamta; novaniari otiayshochimontamta. NovPínhamínchichtana tpotsi nova. Nov

anchichtana. Atat novaa tatsipiaro,tsibonorinshini matayaro zari anoshApallpansha novaa ktsoparagiya.Shiarori, kanogiarori, Parírarini pshtoragina. Pshtoragori, Apallia

tana. Kapog pshtoyarori Paríchiam novaa inaraganaya. 6

nia kok kis payopi tori, kaniaschia kukozgataragina. Ashiri anomonsha,Isoschichia kapog natsaragori, kiyogyacharagina.rini payomam anoamari chinaragtana.7Kapog payoragitati da pakchiyamistaragiya Apallia Vip magoanamama.Anomadcha vad magi kapog mantsakina,vatam Isos odarari ashirori taraginava.8Itaro na, Isosoatsimari kok payopi tina.Isosoatsimarisha na chinakina. Sirotamaotiayshoch korak ashirori taragina. Tpotsnovaa vanasiri chinaragana. Maachiatsizapan payoragina. Itaro Isosomonshamagi tatoragori, anomad otiayshochshanovaa natsaragana. Maachiritatsiichigoroa itotsiragana. Itaro, maachtagazmagi mantsakiazi. Kapitamapaz ashiroda chinakina.sha chinapi tina. 9Zitaminariniatsikamachtamarini tominoragitati, novamitsinsaro tamam istaragiaha. Itaro,natona Isosomonari magi tatomamzadaktana, vatam Isosomonari Apallshanovaa magi izooro tachigaragova. Nanovam vaniashish donari. 10AshirochaIsosoatsimari magoanamam zadaktana.Isos iyam kiyog kachiyragiya. Isos iyamtsiparagiya. Apall vaanpata vizpoririniIsosoa itoyomaragasha. Novsha Isostamaragparia ab ashtapi atitamana.Ashiriya, novsha Isospat minamarimagoaz chinayarori, Apallimonari magitatkinariana, Isosomonari vamintsipakchinariana, 11Apallsha novaatstamizooro itoyamachidanaya, vaanazadkacho.

2 3

Page 427: Candoshi bible   new testament

427

12Itaro zovallia, novam Isospat izoorominamari magoaz chinamampshatakina. Itaro anogaziri zadaktana.Vatam Isos novaa:dama, táragova. 13Pishtaktana, itsinsaroIsoso tamapari ashimama. Itaro yovaasiro natsashish chinaragi ano namapiyarori,rori, Isosoamarisha kok payopi tori,tachitkina. 14Isos novaa: Tchitagadama;tárago, ashiriya, da piyari chinat chinatashkina. Itsinsaro Isosoatsimarishachinakori, tachitkashina Apalloshkosamamaya. Shiaro, Apalloshkoskachori, oro Isospata kis tachina.

15Ashiriya,roni, Isososh tachitiani atina siyaaIsoschichiatsis. Piyari chinat piyarichinat ashkinariasa, Apallia mashagtsa.Itsinsaro tachitamam istagadama,tágtsa. Ashkachos, Apallsha magiatsisputsichiya itsinsaro chinamama. 16Itaro,yovaa natomasa itsinsaro chinakis anoa,zovallia, ksarintspa.tamparina.

17Siy Isoschichis novaa yasaktischa.Ashiriya, nov tamapari ashiros tagtsa.Siyashoch taritamcha yov itsinsarotakana ano. Ashiriya anoa tpots orochinayaros, siysa ichigoros ashiritamtagtsa. 18Itaro, tpots mantsir takana an:Isosoa chinakaniya, atitatssin,gichkanaya; anoa chinarintspa. Anoamsiyaa vanip vaniaragina. Sirotari Isosanomadtam tpots vamin tsiparagita,yasinamon kiyog kachiyaragita, itaroovshtisin na yosor Isosoa natsakpazashkosin, mapiykanaya Isosoatsi.Kodartakpaz yosor ashkanaya. YovaaIsos yasinamon tsiparago anoa damazinamam zadkana. Yovamad ashkanaanomad nov magi kapog mantsakina.19Vaanatsimari chinaksin, katogtsigaz,misha kizagaz, misha karosamagaz,anogazimari chinakanaya.

naha. Ashkitatiasinaya, itaro Apallshayasariya. Tpots ashko anoa izoorovanichiya; somasosh mochchiya. 20Itaroiysha Apalltanicha tiptsirini. OrotamariApallpatari tachiniya. Ashiriya, Isosoamkotakaniya,dachova. Kanidap kayashino koschiya.21Isossha koskacho, iy notsini mosámashiatstatani vaana vanots tamapariashiro vanasiri tinchiya. Vatam Isosvaamari ichigoro kasirova.

rintspa; nov siyaa atashina.———

Misha siyaa Isoschichiatsis magiatsis putsichintspa sanpatatis kis tamama.

4 1Siyaa Isoschichiatsis ichigorochinaktana. Siyagaz pamam

zadkina. Itaro, siyamon chinachinavashkori kis takina. Siyamon magitatkina. Ashiriya zovallia, Isosomonkizpor tagtsa.

2Misha, izaria Ótiya, misha izariaKasída, kizaptatis chinagtsa;natsarintspa. Sanpata chinagtsa. Apallistako, minamari magoaz chinayarostagtsa. 3Shiysha zovaa Sísikoa, shiynovaa siro kizpor istaragish; ashiriyashiysha na izariatsi istagcha. Yaramamtsiyatagcha vashonad vanasiri tamama.Shiyash Isosoa kok tayapstaragori, izariÓtiya, izari Kasídatam novaa kapogistaragana. Zovall Karíamianti novaakapog istaragitamta. Mishat siyashochzapantam novaa istaragana. Soriatsisichigoro Apall virkarimon yadam tariya.

4Ashiriya zovallia, Isosomon magisshabatagtsa. Yosor tayoskina; Isosomonmagis shabatagtsa, atina. Anoabizarintspa.

5Misha, tpotsia ichigoro nayanikos,istagtsa. Vanasiri tagtsa. Iy korakariniIsos kayomshatada. 6Ashiriy magismantsarintspa. Magis mantsakinariasa,

3 4

Page 428: Candoshi bible   new testament

428

Apallpat tsiyatagtsa. Tsiyatkos, ichigoro

tsa, Shiaros, Apalliatsi: Vapparia, tagtsa,vatam oro Apall iyaa mazinakova.Mazinayaro, magiamis mapiympanachintsa. 7¿Tamarimasaha Apallmagiamani yarak?zini. Itaro Isosomon magini tatkoni,Apallpat tsiyatkoni, Apallsha oromapiym panatariya. Mapiym panakcho,oro magiatsini izooro ksotchidanaya.

8Ashiriya zovallia, Apalliam minamarimagoaz chinagtsa. Oro itsinsarostsiyatagtsa. Vanasiri tagtsa. tpotsiachinakos istagtsa. Misha magishischinachintar ashkos mantsir chinarintspa.Yovaa Apall chinako anoatsimarichinachintar shigtsa. 9Nov siyaa sirotamatayapstaragori, novaa koki payoragsa.Nov siyash vanasir taragi anoa paragsa.Novaa koki mazinaragsa. Ashiriya, novtamaparina ashiros itsinsaros tagtsa.Ashkachos, Apall siyaa istachiya. Orosiyam mapiym panachintsa. Ashirishigtsa, zovallia, nov siyaa atashina.

———

Misha tsiyatssis kamanchintspa yovaa novaam korikpa istaragis anoatsi.

10Na siyamon nov magi kischa. Vatamsiysa: Papor kiyog kachiytapa, atos,yosor novam maachi zaganiragsava.Ashiriya, nov Apallpat tsiyatkori,Vapparia atina siyama. Sirotari novammaachiatsi zaganiragos, novaa istaragsa.Anomonsha ivaz pinasaragsazaganimama. Novaa oro chinaragitatis,ashirita maachiatsi zaganimampinasaragsa. Itaro na yosor: Paporoaistayani, táyaros, zovallosh Ipórtitoshmaachiatsi zaganiragsa. Ashiriyazovallia, Vapparia atina siyaatsi.11Dontatiya novam zagankos, nov magimantsakiazi. Na nov mapiyrori tamamxapshigayana. Maachigazi magi da

mantsaki; mapiyrori taki. 12Maachipshatakta, anogaz da magi mantsakina.Maachi zapantati payokori, magiksachiazi; novam vatatamcha. Naxapshigayana. Yovaa Apall novam zadkoanoa varitakcha. Mariz kayatkinariana,varitakcha. Tazazaktatiana, varitaktamta.Pokir tpots tamapari ashirori takori,varitartamcha. Kizpor virakoch tamapariashirori takori, varitartamcha. Ichigoronovam varitakcha. 13Vatam Isos novamvizporirini panakiya mapiyrori tamama.14Itaro zovallia, siy novam istaragis,ashiriya nov vappari atina siyaatsi.15Ichtarina Masítonash tsap kosaragori,vanipaha yaktash naparagori, Apalliakok tayaspataragi. Itaro nakchori,siyamari tpotsis novaa istaragsa. Paporoaistayani,gova; táyaros, maachiatsi novamzaganiragsa. Korikiriatstamtis novamzaganiragis. Siy anoa yasapsa. 16Shiaro,tiasarónshochip vatsapon nataragori,tayapstaragori, oro novam zagan zaganashiragsa. 17Anomon zovallia, magikischa. Korikimon magi ksakiazi;siyamoncha magi kisa. Siy novaa kapogistaragis. Ashiriya na Apall siyaa kapogistachintsa. 18Ashiriya zovallia, nanovam pishtakshtaha. Maachiatsi zapanpayorina. Ipórtit datoma novash koscho,maachi pishtaragiya. Itaro,tana payoki. Ashiriy vappari atinasiyaatsi, vatam siy novaa ashiroschinaksava. Ashiriy Apallsha siyamonmagu ksatamcha. 19Ashiriya zovallia,siyamsha maachi pishtakinariya, Apalliamashagtsa. Isosomon izooro panachiyamisha araginasha panachintsa, vatamApall ichigoro payokova. 20Apalliaorotamari vapparia táyani. Icha Aparini,iyaa ksomish chinakiya. Ashiriyaorotamari vapparia táchiniya.

21Na nov koki kachigiana, zovallia.Ashiri siysa aragiama Isoschichia: Papor

4

Page 429: Candoshi bible   new testament

429

siyaa tamarimta attada siyaatsi tágtsa.Siyaa chinaktada; bizakiaha siyaa attadatágtsa siysta, vatam Isosomon zovalliniva.22Isosomon zovalliaroni, nishoch tpotssiyaa chinaktamtadsina. Orómanshoch

sin, siyaa chinaktamtadsina.

23Ashiriya zovallia, iy korakariniIsoso, Apallia Vipa, siyaa oro kisnapkiya. Istakiya. Siyapat orotamaritachiya.

Ashiriya, na vappari, zovallia.cha tsiyatssi.

4

Page 430: Candoshi bible   new testament

430

Vasina pakich kamanchillpa yovaa Papororini Kórosínshochiam yadarago anoatsi

Yovapor Papororiniatsi Orómanosh tomanaragsin anpor Ipáparás, tpots soro,Kórosínshochia tayaspataragiya Isosoatsi koko. Ipáparás Kórosínshochtam tpotsi.Kórosínosh yakta kiríkshoch tpots zapan taragana. Mishat, otiayshochtam tpotstaragana. Ovshtisin Apallia kok mazinaragosin, tpots zapani magoanaragana.Magoaniarsin, ichtaro vashonad kis shaniaragana Apallimona koko. Itaro zapishsha,otiayshoch ashpatam tpots mantsir tayaspatamam chtaragana. Mishat,kiríkshochtam ashpatam mantsiritam tayaspatamam chtaragitamsina. Vaanazitaminarinia kok yosor chinayarosin tayaspataragana. Ipáparásarinsha,Papororiniatsi mashchima, táyaro, Paporop nataragiya. Kosarago, Papororiniatsikamaniragiya. Aship yotarit tayaspatakana, táragiya. Ashiriy Papororinshamazinarago, kirakaa yadaragiya Kórosínshochiama tpotsi.Otiayshoch mantsir tayaspataragosin: Apall sirotamasa iyaa zitaminarini

tsiyatarago, vaanaa kamachtamirini zapan kamachtaragiya. Kamoz tas kutoramamkamachtaragiya; mishat, katogtsia magoamam, mishat, zaria shabatshishiapayomam, mishat, zaria kanosisosh kanosamam kamachtaragitamta. Ashiriy anoakok kapiatamam vanintaha, vatam Apall vaana táragova, táragana otiayshochitpotsi.Paporsha yadarago, ovaatssin táragiya: Zovall Ipáparás siyaa itsinsaro

tayapstaragiya, ashiriy ¿mayamaha llitaritaa kukoz na chinaksa? Datoma Isoskoscho, Apall otiayshochia anoa kamachtarago. Itaro, Isos vaana kosarago,kamachtamarini sirapoch pastamshacha. Na Isosomonari Apall iyaa vaanatiptsiriam inakiya. Apall siyaam Isosomonari tarashia kaniasich panaragiya.Ashirocha, Isosoatsimari kok na chinagtsa, yadayaro táragiya Papororini.Mishat, Kiríkshochtam tpots tayaspataksin, vaanaa zitaminarini kok

tayaspataragitamsina. Tayaspataksin, Apall kizporcha vanasiri, táragana. Itaro,iysha tpotsini Apallia magoanamam pinasakaniya, vatam iya yotaritaniva. Yashigutsaporonasia tinaragiya. Ashiriy maachia ichigoro yotaritcha. Nish tsaporonasoshvanasirimash vanintaha, tayaspataksin táragana.Ashiriy Paporsha ovaatssin táragiya: Isos vaparpat vashonad maachiatsi ichigoro

tinaragiya. Tsaporonasia tinaragiya, yashigoatstam tinaragitamta, yashigoatstammochchor ichigoro tinaragitamta. Ichigoroa tinarago, shiaro nish tsaporonasoshkosarago, iyaa yashigoa tatotsimam tsiparagiya. Yashigoa vaamari kasirago iyaatatotsiragiya. Ashiriya, Apall kizporcha vanasiri; iyaa Vipamon tiptsiriam inaragiya.Iy Apalltanicha vipini, yadayaro táragiya Paporo.

Page 431: Candoshi bible   new testament

431

Nov Papori siyam Kórosínshochiamis kirakaa yadakina.

1 1,2¿Zovallia, tamarimsa siya? Novsiyaa kizpor chinakina, vatam

Apallimon zovalliniva. Nov Paporisiyam Kórosínshochiamis yadakina.Apall novaa iposarago, Ísókirístoamtayaspatampaniam inaragada. Siyamichigoroamis yadakina. Apall siyaatiptsiriam inaragantsa. Siysa Isososhitsinsaro tachitkis, misha da sabaytaksa.

Ashirocha, siyam yadakina. Nishzovallpatini Tímotiaypat vanasiritakaniya.Ashiriya, Apall siyaa nayanichapantsa.

Apall siyam mapiym panachtampantsa,vatam yaana Apariniva.———

3Misha zovallia, táchillpa. Siyaakizpor chinakoni, oro siyam Apallpattsiyatkoni takaniya. Apallia Ísókirícha vapari. Isosoa iycha korakarini. OroApallpat tsiyatkoni, magini kis siyam

Ashiriya, na yovaa kamanirago anoa kamanchillpa:A. 1.1-2 ¿Tamarimsa, siya?B. 1.3—4.6 Na novaa koki kamanchintspa:

1.3-12 Ipáparás iyaa kamanirago siyaatsi. Apallia kapog chinakana.Mishat, Apallia tiptsir chinaktamsina, atcha siyaatsi. Anoamazinaragoni magini kischa.

1.13-23 Apall iyaa yashigoa tatotsirago, iyaa tiptsiriam inaragiya. ApallVip vaparpat tatsamoacha. Vaparpat maachia ichigoro tinarago, navaamari chigoro maachtaa ksotkiya. Siy siro Yashigoa kok kispayoragis; itaro natsha Apalliam tiptsiriam inaragsa.

1.24—2.5 Nov Isosomon vamin kiyog kachiykitati, magi mantsakiazi.Isoschich tpots Isosoa izooro yasapana atori, gichzipantamapigayantspa atori, tayaspatamam sabaytakiazi.

2.6-23 Siysa Isosomon magis tatoragos, ashiriy itsinsaro tagtsa. Tpots siyaayotarit tayapstako, mazinarintspa. Yovamad siy Isosomon magistatoragis anomad Apall siyaa vaama tiptsiriam inaragiya. Ashiriyllitaritaa kukoz mazinarintspa.

3.1-17 Siy Isoschichtischa tpotsis. Ashiriy tarashiatsis sirapchia izoorokpitagtsa. Isosomari kok tominogtsa, siyaa atáshina.

3.18—4.6 Sanpata chinakos tagtsa. Siy kizis, zaralliatsis kok payogints.Misha kamozis, izalliatsis magiptartis chinagtsa. Misha siy lloris,apariatsis kok payogtsa; aniariatsis kok payogtamtsa. Misha shiymchachoavis, patoronariatsis kok payogtsa. Misha patoronavis,vanasir tpotsiriatsis ishinagtsa.

C. 4.7-18 Tíkikosh kirakariamis zaganchintspa. Nishoch tpots siyaachinakanaya, siyaa da bizakana.

Táragiya Papororini.

Papororini Kórosínshochiamtpotsiam yadaragiya.

1

Page 432: Candoshi bible   new testament

432

vapparia atiniya. 4Zovall Ipáparás nishkosiaro, tsiyatssia siyamon kamaniaro,mazinayaroni, magini ksaragini.Isosomon magu tatkana; siyaa atcha.Misha, Apalliavatstam tiptsirichinakana; atcha. Ashirocha, anoamazinaragoni,niya. 5Apall siyaa: Novash vashonad kistatssa tárago, siysa anori magoanaragos,sanpata chinamamari chinaksa. Siroichtaro Ipáparás Isosoa kok siyaatayaspatarago, siysa magoanaragos,anori vad magoanaksa, vatam an kukozzoromamshiva. 6

ragos, magishis araginasha magoantamagoanta ashiragos, natsha itsinsarotaksa Apalliama. Zoraksha, ApallIsosomad vamin iyaa tapachidakshaatos, magoanaragsa. Tamaropa siymagoanaksa, ashiritam arapich zapanmagoankitamsincha.sin,chiya. 7Ashirocha, Ipáparás ovmasasiyaa tayaspatarago,gos, magoanaragsa. Yogpaktischa,vatam Ipáparásaa iponshiniva;Ísókirísotcha vámachtashi. Iyaptavashonad Apallia kok kamankiniya.Ipáparásaa kizpor chinakaniya. Siyamkaminis tayaspatamam da kasakiya.8Ashirocha, nish iyash kosiaro, vaanaiyaa kamaniragiya siyaatsi. Vaanpatakis chinakana; Apallimon Vani kischinakana; atcha siyaatsi. 9Ashirocha,zovallia, anoa mazinaragoni, siyamApallpat tsiyatkoni takani; da bizakanisiyaatsi.

———

Ashirocha tsiyatsia siyaa mazinaragoni Apallia araginasha magoanpana atoni,

siyam Apallpat tsiyatkiniya.

Apallpat tsiyatkoni, Apaa,mari magoanamam Kórosínshochiamagoa putsiagcha; magoa kapog

panagcha; Apallpat tsiyatkoni atiniya.Apall magiamis kapog panakcho, siysaApallia chínash ichigoro yasatssa.10Misha, siyam mashkini; Apaa, shiyaaitsinsaro chinaksin, Kórosínshochshiyaatsimari kokish payochillinpa;tsiyatkoni atiniya.tsini kok payokinariasa ashiro, Apallsiyamon magu kis tachparia.riasa, sanpatatis kis istatssa; misha,Apallia araginasha yasatssa; 11misha,Apall vaanatsi vizporirini siyash izoorotapshtochiya. Apall vizporirini siyashtakcho, xapchiazis dabaria, vatam Apallvaamari kasirova. Kiyog kachiykitatiasa,kizportashtis tatssa; Apallimon magiskis tatssa. 12Misha, Apallsha siyaaizooro magiatsis tachigarago, vaamattiptsiriam inaragonts, natona ívarivaanpia karimam varitaktamsa. VatamApallchichsava, anorisha husinishpazashiro taksa. Anomad magini kis Apalliavapparia táchini. Ashirocha, anoamApallpat tsiyatkini siyama.———

Mazinantsa, zovallia. Nov siyaa; Apall iyaa Yashigoa itotsirago, natsha Isosoa iy

korakartanicha, tápi atori yadakina.13Ísókirístomonari vamin Apall iyaa

tapachidaragiya, vatam Apall Isosoakizpor chinakova. Siro Yashigu iyaaizooro kasiragiya; tonimoshpaz ashironitaragini. Itaro Apallsha Yashigu iyaakasitpa ato, Yashigoa tatotsiragiya.Ashirago, Isosoam tiptsiri iyaainaragiya. 14Isos iyaa tomashiriniatsinivatsiponpat tovaparago, Apallshayotaritshishiriniatsini tachigiaro, izoorobizakiya; izooro mapiykshitaya.

15Mazinagtsa; Ísókirísot Apallpattatsamoacha. Apall manotsischa; nitatitpots minamtiyam Apallia patariaha.Itaro Apall: Ipariatsi pakchosin, Vaparashiritamparia tpots tápada ato, Isosoa

1

Page 433: Candoshi bible   new testament

433

zaganiragiya. Misha, doma Apallmaachiavatsi tincho, Isos orotaritaragiya; vaamari kasiro. 16IsosVaparpat vashonad maachiatsi ichigorotinaraganaya. Vansipchia tinarago;tsaporonasiatstam ichigoro tinaragiya.Da patarich anoatstam,tam patarich anoatstam, mishayashigoatstam mochchori ichigorotinaragiya. Kizporiva korakavatsi, mishakorakaa tsipasavatstam, Isos vaanatinaragiya. Novamari kasipi atotinaragiya. Ashirocha, ashirago vaamariIsosoamari kasiriya; táshina.

17Misha, Ísókirístomaa ichtaro orotaritarago. Doma maachiatsi tincho orotaritaragiya. Ashirocha, vaana ksotkiya;tinamarini da pastamama. 18Misha, Isosvaanatsi tiptsiri, iyaa Isoschichiavatsinikasiriya. Ovma Isos támarago, iyamtárashshia orotamashia panaragiya.Ashiroch ashirago, Isossha vaamarikasiriya táshina. ¿Chakaha Isospattatsamoch? vanintaha.

19Mazinagtsa; Ísókirísot vaamarikasiriya. Ovna Apallpat tatsamoriya;Apalliritcha. Apall kis anori chinaragiya.20Isos yasinamon tsipayaro, orsir

ragiya. Anomonta vaanaa tinamariniatsiichigoro yararagiya. Vansipchiavatstam,tsaporonasshochiavatstam iyamadtayotaritarago anoatstam ichigoroyaramam varitariya. Ashirocha, iyaaichigoro tatsoyarago anomad Isosvaamari kasiriya, atáshina.

21Napa:ros, Apallia tovalltapzis ashiros taragsa.Yotaritatsim siy chinaragis. SiroYashigoa kok kis payoragis. 22Itaronatona Apall Isosomon vamin chiyaa kisnapkiya. Isos iyam tatsoyamam kiyogkachiyiaro, tsiparagiya. Ashirocha,Apall vanimam koskacho, siyaa pakcho,da siyaa vanimam varitchiya;

shiris tachigamcha. 23Donnariya Isosoakok kasakos, dontam Isosoa koksabaytakos, siyam vanimam doncha.Apall iyaa yosor itoyamachiya atos,anori izooro chinakos, Apall siya kischinachintsa.Na yaanatsi korakarini Isoso

kamaniana.———

Zovallia, na mazinagtsa novaa koki. Nitati nov siyaa gotazi vaniaki, da. Apall vaana

zadarago, novaa inaragada Isosoa kamanimama.

24Apall novaa kamachtarago, magi kisIsosoa kok kamankina. Kamankori, siyamkaminis kiyog kachiykina. Ashirita, kiskamankina, vatam Isos novaa piy shigchatáragova. Isos tamaragpari ashiroriApallchichiam kiyog kachiykina. Isosoamtiptsir pzapanipi atori kiyog kachiykina.25Apall vaana zadarago, tayaspatamamkamachtaragiya. Tpots arapchiavtaIsosoa izooro magoanpana ato novaakamachtaragiya. 26Siro doma Isos tsiparo,natomasana Apall Isosoa kamapshiragiya.Zitamin ichigoro da mazinaragana. Itaro

giya. 27Apall, tpots ichigoro Isosoa kok

taragiya. Vatam Isos kok atova; Isosvaamari iyaa magiatsini kasiko,anomonari Apallosh izooro tatssa.28Isosoatsimari kamankina. Tpotsiaichigoro vaniakina.kina. Isosoa izooro yasapana atori, siyaaitsinsaro tapana atori,kina. Ashkori, Apall koskacho, siyaavanasiririsha napchintsa. 29Anorichinakori,takina. Isos vaana novaa kapog istako,vizpoririami panakiya.Ashirocha, yovamad Apall novaa

kamachtarago anomad nov siyaavaniakina.

1

Page 434: Candoshi bible   new testament

434

2 1Mazinagadama, zovallia. Siyaaitsinsaro kamankina. Donta kachi

pakori, ashirita siyaa tayapstamamtakina; da sabaytakina. Apallchichiaichigoro. Arávtisshochiatstam;tam tayapstakina. 2Isosoa izooromagoanpana atori. Magiatsis aragiamputsimam zadkina. Vaanpatatin izoorochinapana atori vaniakina.riasa, Apallia vayasash ichigoromagoanatssa. Siro Apall vaanatsivayasash kamapshiragita, natsha iyamizooro kamaniragiya; Ísókirístosh izoorokamaniragiya. 3

koni,kitamanaya. 4Ashirocha, kukozia llitarimazinarintspa táshina.Papcha,

gayantspa atori, siyaa kamankashina.Potittati tsiyatkosin, gichkana. Ashiriya,Isosoatsimari kok chinagtsa; gichziamazinarintspa tina.

5Zovallia, arapta takori, siyash dontatakori, magipti kizpor chinakina; dasiyaa bizakina. Magpat takana; siyaaatosin, anoa kis mazinakina. IzooroIsosomon magu tatkana; siyaa atosin,nov shabatkina.

———

6Zooromarpatis Isosomon magistatoragis, ashiritam zooromarpatatamtistchitagtsa. Vanasiriri tagtsa. VatamÍsókirístoa korakariniva. 7Ashirikizportayaros, Isosomonari magistatogtsa. Araginasha araginasha Isosoamagoanagtsa. Yovari Ipáparás siyaaitsinsaro tayapstarago anori payogtsa;ksarintspa. Apallpat tsiyatkos, orotarishabatkos, Vapparia, Apaa; tágtsa;yovamad Isos siyaa oro istako anomada.

8Misha táchintspa; tpotsia kokpayorintspa; siyaa tina. Tpots siyaatamapigamam zadkana. Isosoa kok datayapstakana; vaanatstamari kok potittsiyatkana.

mari tayapstakana. Da yasarsin, magoivaziri chinaksin, magiatsich izooroyaramam da kamankana. Isosoa kok dachinakana. Ashirocha, tpotsia kokpayorintspa; anosh tchitintspa. 9ItaroIsos kikiritcha Apallirita. ApallpatIsospat izooro tatsamkanaya.cha Isos ashkasha.chiam tiptsiri kinayallos tatsamoktischa.Shiallos, ¿mayaha siyam pishtach?¿Mayama chiy aragiam gotichchinachich? 10Misha, siy Isosoamagoanaragos, siyash magishis Apalltakiya; tarashish orotamash siyampanaragiya. ¿Ashiri mayaha siyampishtatshat? 11Napa: Isosoamari siyaaApalliam tiptsiri inaragiya. Siy Apalliamtiptsir kinaragos, itaro otiayshochtamaragpasinaya ashiragiazis. Ovshtisinivazirit vanotsia ktsopiarsin kapiatkana.Itaro Isos siyaa yotaritshishiriatsis arapkapiatko, magiatsis izooro yarkiya.Ashiriya, ¿mayamaha otiayshochtamaragpasinaya ashiros chinaksa?atáshina. 12

mis kaniasich panaragiya. Napa: Isostsipayaro, máporagsin, Apallshavaanpata vizporirini tárash panayaro,Isosoa itoyamaragiya. Ashkitamtis siya.Siysa anoa magoankos, Isosomon vaminchomakos, Isospapaz iponoros,gos ashiragsa. Shiaro, Apallsha siyaaitoyamakpaz shiaro, tarashishkaniaschia panaragiya vanasiri tamama.

13Sirotama siy Yashigoatsimari kokchinaragos, anori payoragsa.shiriatsis kis chinaragos, Apalliatsshaizooro mapiyragsa; tsipampaz ashirosda chinaragsa. Itaro, natsha Apall siyaaitoyamakpaz shiaro, Isosomon tarashishkaniaschi panaragiya.

giya. 14Misha, kamogshishiamanivayaragiya da vanimama. Móysisarinikamachtamarini iyaa kiyog yacharagiya,

2

Page 435: Candoshi bible   new testament

435

vatam payomam pinasaraginiva. Iyaavanimam varitaragiya. Itaro, Isosyasinamon tsipayaro,tsini izooro tovaparagiya. 15Misha, Isosyashigoa kasiragitamta, tiptsirpatarta.Isos yasinamon tsiparago, Yashigoaipazarago; Isos vaamarisha kasiragiya.

16Ashiriya, novaa koki mazinagtsa.Tayapstampanpots siyaa gichkosin,¿Mayamsha siy anoa katogaksa; damaachiatsi magoksa? Yotaritcha ashkis;atitatiasinaya, anoa kok mazinarintspa.Vamamtatiya vatsta atanaya. Misha,¿Mayamsha zaria shabatshishiam dapayoksa? misha, ¿Mayamsha tsopiakaniasich yataro anoa da chinaksa?misha, ¿Mayamsha zaria kanosisosh dakanosaksa? táta táta ashkosin siysa anoamazinarintspa. Siyaa yotaritam inpaniatosin atana. 17Sirotama doma Isoskoscho, Apall anoa kukoz kamachtaragita,magiatsini putsimam kamachtaragiya.Isosoa magoanpana ato kamachtaragiya.Itaro, na Isos vaana kosarago, an kukozsirapoch pastamshacha. ¿Mayamshtaanoa yosor yanischiyaroch chinachich?Vatsta, anoa chinarintspa. 18Minoatsshavanichintspa, zovallia. Tayapstampanpotssiyaa gichkosin, Apallia vasodororiogirtagtsa atinariasinaya, siysa anoatstammazinarintspa. Minoa gichkosin; Novzapan pamasaragina; piycha ashko anoaApall novaa kapog kamaniragiya; magoatitatssin, anoa mazinarintspa. Magotavaanatsi ogirtamam zadkanava. Vaantarikis piyari chinaksin, gichkana. 19Misha,Isosoa kasayarosin, yovaatsimari chiyaaistako anoa da payokana. Itaro, Isosomariiyaa istakiya; vaamaritam iyaa ksotkiya;vaamaritam iyaa vizpoririamani istakiya;vaamaritam iyaa yaanpatatini istamamistakiya. Isosomarit iyaa istakiyaApalliama, atáshina. Ashirocha,Isosoatsim chinakos ogirtagtsa; gichziamazinarintspa siyaa táshina.

20Misha vanichintspa, zovallia.

sin,mam zadkanaya. ¿Mayamshtaha yosoranoa chinachich? vatam Isos tsiparago,tarashshia sirapchia kapiataragova.Isoschichiam tiptsiri kinaragos,

chis? 21Ashiriya tpotssha siyaa, Maachiktogintspa; misha kacharintspa; mishaanoa ptatintspa; paptsa mantsarintspaatitatssin, mazinarintspa. 22Vaantarimagosh chinayarosin,kana. An vaanatssincha koko. Anoa kokpayokitatich, itaro mosásiri pastakiya;izooro da istakiya. 23Kamachtaksin,potit tsiyatkana. Magorirpaz ashirotayapstakana. Atazillinaha; Kapogmagoyaroch, chanatsi vanimam kiyogyachayaroch, Apallsha chiyaa kischinatariya; siyaa gichkosin atanaya.Atitatssin, da kaap yasakana. ¿Tamariamagiatsich vaniaktatiachi, da piyarichinachich? Vadaritam chinamamtariya. Ashiroch tayapstampanpotskamachtamarini payorintspa. Itarotarashish sirapchia izooro kpitagtsatáshina siyaatsi.

———

Zovallia, mazinagtsa.Isosomonari magis tatogtsa.

3 1Apall siyaa Isosomon itoyamayaro,tarashish kaniaschia panaragiya

vanasiriri tamama; tarashiatsis sirapchiachinarintspa, vatam Apallchichsava. Isosna Apallshori tako, Vaparsha, Shiy nashiyamarisha kasiro taksha, táragiya.2Ashiri siysa na Isosoamari chinagtsa,tarashiatsis sirapchia chinarintspa;mapiygtsa. 3

gos, ashiragos ¿mayama yotaritshishiayosor chinachich? Siy magis na Isosopatvashonad Vaparish taksa; pishompazashiro taksa. Ashirocha, tpots anoa

2 3

Page 436: Candoshi bible   new testament

436

yasamam pinasakanaya. 4Itaro Isosyosor koskacho siyaptatam iponiaroskoschiya. Tsaporonasshoch ichigorosinsiyaa pakchosin ponirostachilliniya.Itaro yovshtini Apallchichini Isospashavashonad korakshtini tachiniya.Ashiriya anoamari chinagtsa;ksarintspa.

5Mazinagantsa,shia yosor chinachich? Tarashishsirapchia izooro kpitagtsa; siyaa táshina.Tsiparpaz ashiros yotaritshishia izooromapiygtsa. Ibagartarintspa. Magishispiyari chinarintspa. Nazadiyaspa.Kizagzitam vazan támariyaspa. Kizis,kamozagaztam vazan támariyaspa.Misha, tpotsigaz maachiritatámariyaspa. Támarakchinariasa,Apallia kasayaros, korikigazimarishachinatssa. 6Paptsa; Apall vaniaronts.Tpots Apallia kok kapiatamapaniritakana anoa Apall oro vanichiya. 7Sirosiy yotarittam taragtsa; yotaritamashiakis chinaragitamsa. 8Ashiragis anoaizoriaros kpitagtsa. Misha, mantsirtsiyatintspa. Tsiyantarintspa. Tpotsiakamas kamas shirintspa. Tamasigarostpotsia yotari tsiyatintspa. Piyarizarogchamam vatstaripa. 9Sanpatatistamasigaros gichintspa. Siro ashiragisanoa dosha shirintspa; vatstarishapa,

sava. 10Vanasiriri tagtsa, vatamtarashish kaniaschia yayantsava.Ashiragocha, Apall magiatsisyanischichtar siyaa ashkantsa. Apallvaana tinamapaniaro, tpotsiri novaaizooro magoanpana ato, tarashiamiskaniaschia panaragiya. 11¿Nitati Apall:An tpots otiayshochcha ashiroch chinakitiaha? doni. ¿Nitati arapichcha ashirochchinaki titamtaha? Virakuchiavta,dontat ashiro papachiavta, kadoaziavta,dontati ashiro kizaronavta, Isosoamagoankinariasinaya, anoa Apall kis

chinakiya. Ísókirístomari kizporcha;vaamari ztaro kasiriya. Tarashish iyaamichigoro panakiya. Ashiri Isosoatsimariogirtagtsa; anori chinakos tagtsa tina.

———

Ashiriya, mazinagtsa, zovallia. vanasiririshsha tagtsa. Misha, sanpatatis

chinampatari chinagtsa.12,13Apall siyaa chinako, iposarago,

vaama tiptsiri siyaa inaragiya. Ashiriya,Apalliatsimari chinaros tagtsa.tis vanasir chinagtsa. Tpots kiyogkachiyko anoa siysa nayanikos, gotaritisistagtsa. Siyamari kokis sanpatakasimam chinarintspa; tatsamoroIsoschichpatatis minomari chinagtsa.Tpots yotaritshishish pantsakcho, siysaapilliri vaniayaros, magoa yaramamistagtsa. Misha, siyaa yotaritaminakcho, ashirita itamsaros tagtsa;mapiygtsa. Itaro siysa izamzagtsa.Tpotspata apilliri tsiyatiaros yaragtsa.Izooro yariaros, mapiygtsa; bizagtsa. Iykorakarini Isos siyaa yotaritshishiriatsistachigiaro, mapiyragshita. Siysasanpatatis shigtamtsa. 14Sanpatatischinampatari chinagtsa.riasa, yovaa vaniaragi anoa ichigoropayotssa. Ashirocha, chinampatarichinagtsa; siyaa táshina.

15Minoa táchintspa; Ísókirísotmapiymmash panarago, ashiri magoazminamari payokos, sanpatatismapiyshtis tagtsa. Apall vaanatsi

giya, vatam Apallchichinadsava. Ashirimapiyshtis tagtsa tina.Ashiri Apallpat tsiyatkos, oro: Apaa,

vapparia, vatam mapiymmash iyampanakshava; tágtsa.

16Isosoa kok araginasha magoanagtsa.Ashimam oro sanpatatis tayaspatagtsa.Sanpatatis vaniagtsa. Itaro magiptisshigtsa.

3

Page 437: Candoshi bible   new testament

437

Apallia siagtsa. Yovaa Apall Vanimagiatsis putsiako anoa siagtsa.Yasiakos, zoromarpatis Apalliavapparia; vatam iyaa istaragshavatágtsa.

17Misha, zovallia; oro magiptis tagtsa.Isos, iy korakarini siyaa vaama tiptsiriinaragonts, Isos tamapari ashirosvanasiriri tagtsa;tsa. Oro Apallia vapparia tágtsa, vatamtarashish kaniasich panaragova.Ashiroch zovallia, anori shigtsavanasiriri tamama; siyaa táshina.———

Zovallia, na misha vanichintspa; Isoschichpatatis kis tamam chinagtsa

siyaa táshina.18Misha kizis, zaralliatsiritis kok

tominogtsa. Ashkachos, yogparipariaashiksa, vatam Apallchichsava. Isosoakok payotssa. 19Misha vachinis,mazinagtsa;tis chinagtsa; natsarintspa. 20Mishallorshtis, mazinagtsa;maritis kok payokos tagtsa.tamtis kok kpitintspa. Ashkachos,yogpariparia ashiksa,sava. 21Itaro, vachinis, ipariatsisnabanabtagat shirintspa.rosinapa. Ashiri maachiritpatatamtis kistagtsa tina.

22Misha, mchachoavis, yovis Isosoamagoankis anis, mazinagtsa.riatsis kok payogtsa; kpitintspa. Tpotsimparo, in tamaka patatko tápada atosptatintspa; yovari patattaris anoriptatagtsa, vatam Apall siyaa napanapavashkova.rintspa; vanasiri ptatagtsa. 23¿Nitatitpotsiamaha patatkis? Isosoampazashiros patataksa. Ashiri patoronariatsisksotkos, kis ptatagtsa. 24Daba siynayasasa; Apall vaana siyam vanasirtovapchiya, vatam vaana táragova.

Isosoampaz ashiros taravaztagtsa,vatam Isosoa korakariniva. 25Donnapatoronariatsis kok tominkos, Apallshavanichapantsa. ¿Nitati tpotschivanayanipich? Vaana tatsamorotovapchiya. Ashirocha, patoronariatsiskok kis payogtsa tina.

4 1Misha, virakuchiavis Isosoamagoankis anis mazinagtsa;

tpotsiriatsis vanasir ishinagtsa. Minoachinakos, minoa natsakos, shirintspa.Tatsamoro chinagtsa; vanasir ishinagtsa,vatam sana korakaris ívar taritamtava;Apallcha. Ashirocha, tpotsiriatsisvanasir ksotagtsa; nov siyaa táshina.———

2Zovallia, minoatssha táchintspa;magiptis takos, oro Apallpat tsiyatagtsa;ksarintspa nov siyaa tina.Tsiyatkos, oro Apallia: Vapparia Apaa,

vatam shiyamari iyaa chinakshava;tágtsa. 3Misha, Apallpat tsiyatkos,novam tsiyatagasidama Isosoa kokkamiran tayapstamama. Yovamad novtayapstaki anomad novaa potaragana.Ashirocha, Isos vamin tomanshishtakina. Ashiritati, Isosoa kok kamanpitina. Ashiriy novam tayaspatamampchidosinapa tágasidama. Siro zitaminIsosoa kok da mazinaragana; itaronatona Apall novaa kamanimamkamachtaragiya. 4Ashiriy nov izoorotayapstapi tina. Nov tayaspatakori, tpotsmagoankachillina yogparipa tina.

dama siyaa táshina.5Misha siyaa táchintspa; yovapat da

Apallia yasaro anpat tsiyatkos, magiptistsiyatagtsa; siyaa tina. Apallia kokkamanigtsa; vanasiri yapstagtsa.Gotaritis tarintspa. 6Chinampataritsiyatagtsa. Gotis tamasigarostsiyatintspa. Ashkachinariasa, vaptatpatsiyataksa. Ashiroch oro magiptistsiyatagtsa; siyaa táshina.

3 4

Page 438: Candoshi bible   new testament

438

Zovallia, vappari na táyalli anorishamagoanagtsa.

———

7,8Zovall Tíkikoa siyap zaganchintspa.Kirakariatsi ovash ovi zaganchintspa.Novaa koki mazinapana atori,

kamanishini táchima. Tsiyatssis ichigoroyasapana atori siyap zaganchima. Dakas yotakani anoatstam ichigorokamanishincha táchima. Ashkacho,mazinakos, dosha novagaz magismantsatssa; magis ksachshaparia.Zovallia Tíkikoa kizpor chinakina.Tonariatsta zovalliatspazi ashirorichinakina. Zovall Tíkik Apallia kok kistpotsia tayaspatakiya. ¿Novaa vanipaistaraga?paria. 9Misha, Tíkikpata zovalliatstamOnísa zaganchintspa. Onísatstamichigoroni chinakaniya, vatam Isosoakamanimam da sabaytakova. Onísvatacha siyashoch tpotsi. Anpa siyashkoschillinaya. Ashiriya, koskatssin,tsiyatssia ichigoro kamanchillinaya.

10Nishoch tpots ichigorosin siyaachinakanaya. Zovall Arístárok siyaakizpor chinakiya. Nish tomanshishoshnovapa tariya. Misha, zovall Márkosa,Piarnápi zóvalli siyaa chinaktamcha.Zovall Márkos siyash koskachinariya,istagtsa; táragi. Ashiriy koskinariya,shigtsa; novaa koki payogtsa. 11Misha,zovall Kósot, Isostam sora, siyaachinaktamcha. Annadin otiayshochtochpin tpots novaa istakanaya. Tpotsia

mama.gana. 12Misha, zovall Ipáparás,siyashchi tpots siyaa chinaktamcha.Ísókirístoa kamanimapantamcha.Apallpat tsiyatko, oro siyam tsiyatkiya.Apaa, Kórosínshoch shiyaa izoriarsin

magoanchillinpa. Ashkatssin, itsinsarotachillinpa; siyam mashko atiya. Apaa,shana zadkish anomari magoaniarsin,payochillinpa atitamta siyama. 13Siyamkaminis magu kapog mantsakiya; kiyogkachiykiya. Zoorkori tina, vatam kachiparaginava. Arávtisshochiamtam tpots,Iráporísshochiamtam tpots kiyogkachiykiya. Ashiri Ipáparás siyaa kizporchinakiya. 14Misha, zovall Arókas,doctor cha. Misha, zovall Tímas siyaachinaktamcha; da bizakana siyaatsi.

naya.15Nov siyaa Kórosínshochiatsis kizpor

chinakina. Arávtisshochia Apallchichtpots chinaktamana. IzariatstamtichNimpa chinaktamana. Mishat, ichigorotpots yov Nimpash Apalliam shaniykanaanoa chinaktamana.

16Ashiriya, kirakariatsi natstayaros,Arávtisshochiamsha zaganigtsa;ovshtisin natstachtaptamana.tsi mino Arávtisshochiam zaganiragina.Siysa anoa yayaros, natstagtamtsa siya.17Misha, novaa koki zovallishÁrikapsash kamanigtsa. Papor atiahatágtsa; Apall shiyaa kamachtarago anorishigcha; gatillpa. Apallia kok izoriaroshkamanigcha; sabaytarillpa atcha Paporo;tágtsa.

18Nimonori novana kovipti yadakina.In kirak ichigoro toyadaragitati, itaronovanacha koki; ashiri payogtsa. Novsiyaa kizpor chinaktana. Paportananovaya. Apallpat tsiyatkos, novamtsiyatagasidama, vatam tomanshishoshtakinava.Apall siyaa kis napchintsa.

Vatamcha tsiyatssi.

4

Page 439: Candoshi bible   new testament

439

Vasina pakich kamanchillpa yovaa Papororini Tiasarónshochiam ichtaro yadarago anoatsi

(Tayaspatampanirinia kapitoro 17 natstagimasi.)Papororini Tiasarónash tayaspatarago, otiayshochsha tpots Papororiniatsi

pachamam zadaragana. Ashirocha, Papor anosh minammari tsop tayaspatarago,llitaritap tsap sovaragiya. Zapishsha, tochipparia tsop toshiyaro, Korídosh kosaragiya.Oshimon Papor viponash kosaragana. Kosiarsin, Tiasarónshoch tpots Isosoa kischinakana. Itaro, kiyog kachiykana, táragana. Tpots Isosomon kok shiyaa siro kiyogyacharagosin, natsha Tiasarónshochiatstam kiyog yachakanaya. Mishat, gichiz anoshkosaragiya. Ashirocha, ashpatam tpots vanasiriri tamam da chinakana; ashpatamtpots migonpatari takana; ashpatam, ¿Nitati Isos yosor kosach? atánaya, táraganaPapororiniatsini. Papororinsha magu mantsarago, kirakaa yadaragiya. Vanasiriritagtsa, vatam iy korakarini Isos yosor koschova, tárago kirakamon yadaragiya.Ashiriya, pakich kamanchillpa yovaa Papororini yadarago anoatsi:A. 1.1 ¿Tamarimsa, siyaa? Isoschichis.B. 1.2-10 Oro siyam Apallia vapparia atina. Tpots siyaa kiyog yacharagosin,

kapogta kiyog kachiykos, ashta Isosoa kapog chinakos da kasaksa.Yovamad siy Isosomon magis tatkis anomad Isoschichia shoniarsinmazinaragana. Siyamad nov magi kisa, vatam Isosoa kosamamkutaksava.

C. 2.1—3.13 Tpots iyaa kiyog yacharagitamsina. Itaro, siyash taragori, siyaaitsinsaro tayaspataragina; vanasiri taragitamana. Na Tímotiay siyappakiashino, tsiyatsis novaa yoshidaragiya. Vad vanasircha takanaya,táragiya. Novsha anoa mazinaragori magi ksaragina. Oro Apallpatsiyam tsiyatkina siyaam istamama.

D. 4.1-12 Ashiriya Isosoa kok tominogints.4.1-8 Yotarit ptatintspa.4.9-10 Sanpata chinakos istagtsa.4.11-12 Da tarashiamis pishtamam sana taravoztagtsa.

E. 4.13—5.11 Na yovaa Apall iyaa itoyamacho anoa kamanchintspa:4.13-18 Isos yosor koskacho, Apallchichshtisin tsiparima

chiyzartachillinaya. Anomonshat, iysha kchitshitini msasosh kanidapkáriatachchia. Shiaroni, Isospat oro tachiniya.

5.1-11 Tamamsho zari Isos kosach yasariazini. Ashiriy magiptis tagtsa.F. 5.12-24 Yovaa Isos iyaa kamachtarago anoa chinayaros, sanpatatis

vanasiri tagtsa. Apall siyaa istachiya itsinsaro tamama.G. 5.25-28 Siysa Apallia mashagtsa iyaa istamama. Na vapparia.

Táragiya Papororini.

Page 440: Candoshi bible   new testament

440

1 1Tiasarónshochis Isoschichis,¿tamarimsa; taris ichigoros?

sir taris? Siyaa chinaktana; da bizakina.Nov Papori siyam Apallchichiamisyadakina. Sírpanpat nish iponkini.¿Tamarimta? tiya. Tímotiayo siyapkanapiashino, kosiallcha. Na nishtakcha. Siy iyaa korakarini Isosoamagoankos, na Apallimon kis tatssa.Apall siyaa ksomish chinako siyammagiamis mapiym panachintsa.

———

2Mazinagtsa Isoschichis; Siyaaksomish chinakani, vatam Apallia dakasaksava. Oro Apallpat tsiyatkinisiyama. Tsiyatkoni, Vapparia tiniya.3Vatam da sabaytaksava. SiyApallimon magis tatkos, kizporchinakos, Apalliam taravaztaksava.Ashishtaros, Ísókirístogaz kotamam dakasakis. Yovaa ashkis anoa da bizakani.Apall paktamcha. Ashiroch Apalliasiyam vapparia tiniya. 4Isoschichiatsissiyaa Apall chinakcha. Iy siyaatstamchinakini, vatam yasariniva. Apallsiyaa iposaragiya vaama tiptsiriaminamama. 5

ragoni,zini. Itaro, Apallimon vizporirinitayaspataragini. Ashiragoni, ApallshaVani magiatsis putsiarago,cha táragis.Daba yasasa; siyam kaminis siyash

vanasiri taragoni, 6

ragsa. Isosshotam tominoragis. Navanasiritam taksa. Isosoa kok kismazinaragos, siyaa yashigchich kiyogyacharagana. Ashirita, siy ApallimonVani magis kis taragsa. 7Misha,

yovamad siy Apallia kok izapaniakisanomadtam magini kisa.tsis vanasir yamadaragos, Apallchichiaichigoro yaspataragatisa. Masíchia, Akáyshochiatstamta, vanasiryaspatakis. Ashtapani titamsincha, siyaapaksina. 8Ashiri kamaniragos, Isosoakok arapchiavata yasaraganaya.Masítonshochitamsin mazinaragana.Akáyshochtamsin mazinaragana. Nitatianshochimtaha mazinaragana;sin mazinaragana yovaa Apallimonmagis tatkis anoatsi. Donta iy tpotsiakamankoni, ovshtisin oro vasina siyaamazinaragana. Ashirocha, anomadtammagini kisa. 9Vatam yovaa iyaa kisishinaragis anoa ztaro tsiyatkanava.Misha, magis ktataragos, itsinsashtistakis anoatstam kamankanaya. Sirosiyaa tayaspatayaroni, siysa apallpotsiakasaragos, Apalloshsha tachitaragsa.Vatam apallpots magotari takova, itaroApall kchitcha; orotamari takiya. Apallminamari tataro an matspashiri takiya.

cha. Ashiroch ktatayaros, apallpotsiakasayaros, Apalloshsha tachitaksa.10Ashishtar ashkos, Isosogaz kosamamkis kotaksa. Isos Apalliritcha Vipa.Tsiparagita, Apall itoyamayaro, yosoryóvari vaanpiatam narigaragiya. Yosoryovash zari varitakcho anosh msasishkoschiya. Isos tapachidampancha,vatam yovash zari Apall tpotsia vanichoanosh iy Apallchichini Isosomonkamogchiniva. Isosoam ichigoronikotakani. Ashirocha, siyamon maginiksakani, vatam Isosoam kis kotakos, dasabaytaksava.

Papororini tiasarónshochiam tpots ichtaro yadaragiya.

1 1

Page 441: Candoshi bible   new testament

441———

Isoschichis mazinagtsa novaa koki. Kodararini iyaa natsaksin gichkanaya. Atazillinaha; Papor nitati siyaa kapana

chinampatartaha tayaspatakana. Tamapigaksincha tána. Itaro ashkiazini.

Atana anoa payorintspa.

2 1Daba yasasa, zovallia, gotani siyapnaparagiazini; doni. Apallia kok

tayaspatamam kosaragoni, siyaaitsinsaro tayaspataragini. 2

gana anoatsi. Kiyog kachiyaragtatini,ashirita da sabaytaragini.lloni, Apallimon kizportayaroni, siyashtsiyatssis vanasirimshi Isosoa kok siyaatayaspataragini. 3Siyaa vaniaragoni,itsinsaro tayaspataragini. Magishiniyotari chinaragiazini.tazini; doni. Ashiri yovaa atana anoapayorintspa; gichiksincha. 4Itaro, Apallvaana magiatsini izooro natstakova.Apalliatsim zadko anoatsim tsiyatkini.¿Donnariya iyaa vaana yasarago,ashiriaha iyaa Isosoa kok tayaspatamamkamachtarag? Nitati tpotsia iyaa kischinapadanaya tiazini tayaspataragini.Itaro, Apalliatsim chinapada tonitayapstaragini. 5,6

pani tiazini chinaragini. Nitatisiyaatsiaha, nitati piyartachiaha:Ogirtapada, táragiazini; doni. Korikigazvamin nitati siyaa chinaragiazini, doni.Nov itsinsarori kamankina, vatam Apallvaana novaa mazinakova.

7Itaro,niya ashiro, varitaragparia, vatamApallia tayaspatampanniva. Itaro iyshada táragini. Gotaritani siyaa kapogtayaspataragini. Siyash taragoni, orochinampat taragini.pari ksotaro, ashironi siyaa vanasirnaparagini. 8Ashiroch siyaa ksomishchinaragoni, Apallia kok tayaspatamamzadaraganiya.

tini da pachidaraganiya. Vatam siyagazchinakaniva. Da ayamta bizchini. 9Dabazovaa Isoschichis yasaksa, siyashtaragoni, yaanamontari taravzorinikchitaragini. Oro taravzosh pshtoragini.Kashchiritam, ashpatam psantamta,patataragani. Montataroniapa atoniashiragani. Mapiyroni Apalliam koktayaspatamam zadaragani.

10Sana iyaa paragatasa. Apall oropaktamcha. Siyash taragoni, vanasiritaragani. Apalliatsimari chinaragini.Tsas taragani. Ashirocha tpots iyaa:Yotaritcha; támam pinasakanaya.11Daba yasasa, tpots vipaa vanitaro,mantsir kanogtapa ato ashtaro;tamani siyaatsi. Siyaa nabaragoni,vanasir tapana atoni ashiragani. 12Siyaatáragina: Vanasiriri tagtsa; Apalliaogirtagtsa. Korakariamis inakos shigtsa,táragini. Itaro, donna ashkos, ¿tamariavaritachis Apallish tamama? Vatamiyaa: Kayono novash vanasirimshiritapani atova, táragini. Ashiroch siyaavanasir tamam oro vaniakaniya. Yaanavanasir taragoni,goni, ¿yapiaha yayarosin iyaa yotaritaminachillina?

13Misha, magini kischa. Apallpat orotsiyatkoni, siyamad vapparia atiniya.Vatam Apallia kok tayaspataragoni,siysa kis mazinaragsava. ¿Mayamapayochich? tpotscha koko; táragiazisdoni. Apallcha koko; táragis.cha, vatam Apall kokova. Apalliamagoanaragos, ovsha tarashiamisichigoro kaniaschiamsha inaragiya;vadaritam istakiya vizpoririamis. Apallkok oro ashtariya. 14Ashiroch zovallia,siyaa Apallchichiatsis yasaragina. Orokiyog kachiykis siya. Siyachich siyaaIsoschichiatsis kiyog yachakanaya.Napa: ichtaro Otiayash tsap vaanpatatinIsoschichia kiyog yacharagana.Ashiropa siyashoch ashkitamanaya.

1 2

Page 442: Candoshi bible   new testament

442

15Misha,tsini Isoso pacharagana. Zitaminopachirini Apallia kok kamankato anoaoro pachat pachat ashtaranaya.Otiayshoch Apallia kok gataragsin,iyaatssha tashitogaraganaya. Tpotsiaichigoro kodartakanaya. Ashkosin,Apallia magu isitchimam pinasakanayatáshina. 16Misha, tonarip tayaspatatiatitati,naya. Isososh tonariav kamogosinapaatosin, ashkanaya. Ashkosin,shirini tzapaniakanaya. Ashiroch Apallvaatssina tsiyantayaro, yovamadashishtar ashkana anomad orovanichparia táshina. Ashiroch novaagichkitatssin, vayagichiriria kokpayorintspa táshina.

17Arapiavta takoni, ashirita da siyaaIsoschichpatatini bizakani. Ichigoro zarichinakani; siyaa magishini chinachinavashkiniya. Siyaa kizpor chinakani; orosiyaa istamam zadkini. Kchigzis pamamzadkitatani pinasakani.tani, magishini siyappaz tako, ashironitakani. Zooromarpati tina. 18Ashiroch:Yosor pagasani táyaritatini, yosor táta,yosor táta ashiragtatini, Yashigu iyaatoxarat toxarat ashkiya. Itaro yovashkarayakacho anosh siyap pagachparina,zovallia. 19Itaro,niya. Siyamad tpots iyaa ogirtaksincha.¿Ashiri maya aragiam zadchini? Siykapog Isosoa magoanaragis;kis magini ksatamcha. KorakariniÍsókirísto koskacho vashonad vaatasasiaroni, siyaa Isos kis napko,anomad magini ksachiniya. Vatam siymagoanaragtamsava, ashiri Isoskoskacho, magini ksachini. 20Ashirochdosha pazichini táshina. Ashiri natoritin siyamad magini shabatkini, vatamIsos koskacho, oro ashtachiniya.Ashiroch siyaa kizpor chinakani táshina,Isoschichpatatini.

3 1Ashiri namam pinasaragori,siyagaz mazinamam zadaragoni,

zovallia Tímotiayo siyap zaganiragina.Sani natssa, novani nish Atínoshtachima táragina. 2Ashiri zovallTímotiay nataraganaya. Vatam ov oroiyapat Apallia kok tayaspatakova.Apallimon kizportapana atori, siyamistamam zaganiragina. Isosomon magistatkis anoam da kasamam atori,zaganiragina. 3Kiyog kachiyarosin,mazabkitatssin, Isososh tachitamamksarosinapa tori zaganiragina. Vatamtpots Isososh tachitko anoa oro tpotskiyog yachatariya. Daba yasasa, oroashtariya. 4Vatam siyash taragoni,vasina kamaniraganiva. Oro Isososhtachitkoch, piyartach chiyaa kiyogyachako, táraginiva. Ashiroch ashkiya.Natona sana yasayalltampasa. 5Ashirochsiyagaz kokis mazinamam támararagori,Tímotiayoa zaganiragina. Mashashini,¿tamariaha takana? ¿Kamapa Isososhvanasir tachitkana? Vadaya YashiguTiasarónshochia topantsakinariya,gotparini tayaspataragini; táragina.

6Itaro Tímotiay siyap pakiashino,tsiyatssis kamanirago, magini kismazinaragini; Vanasircha takanatáragiya. Isosomon magu tatkosin,tpotsia ichigoro chinaktamsincha,táragiya. Misha, iyaa oro kis chinakis,iyaa magishis chinachinav ashkis;pagasani siy atis, iy ashkitamaniyasiyagzi. 7Ashiroch zovallia,mona, Siy Isosomon magis tatkis anoamazinayaroni,tani, kis takiniya. 8Iyaa magiatsiniisitchiktischa. Ashiri siy izooritamkorakariatsini Isosoa kok payokos, iyshapayoktamani; ashkotanicha oro kistakshiniya. 9Apallia siyamad kapogorivapparia tiniya. Vatam siyamonshabatkiniva. 10Ichigoro zari Apallpattsiyatkini siyama. Kashchiritam,

1 2 3

Page 443: Candoshi bible   new testament

443

psantamta kasakiazini. Kchiatsispagasani tini siyam istamama. Yovmagoaz pishtako anoa siyam Apalliamagoanamama tatsamogasani tiniya.¿Ashiri tamaria ashkoni ksomishchinakoni, siyaa bizachini? Orochinachinav ashkiniya.

11Isoschichpatatini siyagaz ksomishchinakoni,kani. Oro Apallpat siyam tsiyatkini.Siyaa Apalliatsiaros vipis ksomishchinakani, vatam vashonad yaanaApariniva. Ísókirístoa magoaniaros,korakariamis inaragis. Ashiri Apall siyaachinako, ¿tamaria da iyaa siyapzaganich? 12Ashirocha, siyaa chinakoni,Apallpat siyam tsiyatkini. Siyamsanpatatis chinamam mashkoni,chinashish panagcha tiniya. Araginashachinat, araginasha chinat ashiamchos,chinamam izooro magoanatssa.Ashiroch iy siyaa chinakani ashiritamsanpata chinakos, piyartachiatstamchinakos, ashtapana atoni tiniya.13Misha, magiatsis totsinsachiya tsastamama. Anoamtam siyam tsiyatkiniApallpata. Ashkinaris, Apall siyaa kisnapchiya. Ashiri Isos yosor koskacho,Apallchichpata ichigoro koskacho,¿tamaria siyaa da kis chinach? AshiriyApall siyaa napko, Yotaritshishirisdoncha táchiya. Ashiroch ashtachillinpasiyaa atoni, Apallpat siyam orotsiyatkini.niva, táshina.

———

Misha zovallia, nov siyaavanichintspa Isoschichiatsis.

4 1Mazinagtsa novaa koki.mari siyaa vaniakaniya. Siy

Apallchichtischa ashiriya magiptistagtsa. Yaana vanasir taragoni, siyaayaspataragini. Siy anoritam takosApallsha magu ksachparia. Siy vanasir

takis anori shigtsa; ksarintspa. Anoamagoaniaros, araginasha araginashashigtsa.

2Daba yasasa, Ísókirísot, iy korakarini,vaana iyam kamachtarago anoritayaspataragini Ísókirístoa koko.Anoatsimari siyaa vaniakoni payogtsatáta táta ashiragini. 3Vatam Apall iyaa:Tsasari tagtsa; tova. Minamtiyamibagartarintspa atova. Ashimatsiri Apallzadkiya. 4

rosin,niya. Vizalliatsimari napkosin, vanasirmachchilliniya. 5¿Nitati yashiguchichvizallia chinampatari chinak? dancha.Psanamam chinakanaya. Itaro siynashirintspa Apallchichis. Izalliatsischinampatari chinagtsa. 6Misha,mazinagantsa. Apallchichpatatisipishogaros yotari ptatintspa tpotsiatsivizalli. Vatam siyaa kamaniraginiva.Apall anomad tsiyantayaro, kizporvaniakiya. Tístakimada. 7¿Nitati Apalliyaa yotari tapana ato iposarag? doni.Itaro, izooro tsasari tapana ato,giya. 8Ashiriya zovallia, mazinagantsa.Yov tpots novaa koki, tayaspatamariatsikapiatko an ¿nitatiya novaatsiahagatak? doni. Itaro, Apallia gatkiya; iyamApall Vani panarago anoatsi gatkiya.Ashirocha, tsasiri tagtsa nov siyaatáshina.

9Na misha vanichintspa; oroApallchichpatatis chinagtsa tina. Itaro,¿mayama anoa táchi; vatam oro sanpatachinaksava?taragova sanpatatis chinamama. 10Siyvatam oro masítonshochpatatis ichigorochinaksava Isoschichpatatis. Ashirita,zovallia, siyaa táshina; araginashaaraginasha tpotsia ichigoro chinagtsaatina. 11Misha Isoschichiatsis táchintspa.Magiptis tagtsa. Samatari taravaztagtsa.Gotis xitagatos tpotsia montarintspa.Gotis pagoshori taratarav shirintspa.

1 3 4

Page 444: Candoshi bible   new testament

444

Vatam siro siyaa táraginiva. 12Sanataravaztakinariasa, ¿mayaha siyampishtach? Oro chana patatkoch, dachiyam pishtako tatarchi. Ashkoch,magiptich takoch, tpots siyamon magutatchilliniya. Ashirocha, gotis tarintspatáshina.

———

13Misha zovallia, yovaa Apall iyaaIsoschichiatsini itoyamacho anoakamanchintspa.¿Tpots Apallia magoanko, tsipakcho,

tamakiaha? atis anoa kamanchima.Tpots da Apallia magoanko, maachirittsipakcho, kizpor magu mantsakanaya.Vatam kanatsipamamari kanatsipkova.Itaro ¿mayama ashtachis siya? Vatamyóvari yosor pagachchiva. Magumantsarosinapa atori, siyaa kamankina.14Yov tpots Isosoa magoanaragana anoaApall Isosomon ichiyzartachiya. ¿DoshaApall kok Isos izooro tsipayaro,támarago ato anoa mazinaragis?Zoorkinaris chinakos, ¿mayama magismantschis? 15Apall iyaa kamachtakoanori siyaa kamankini. Atiaha; IsosKoraka koskacho, tsiparima ichtarotámachillina;llina. Anamonsha iysha kchitshtinikozizimon káriachitamaniya; Apalltáragimada. 16Vatam ashtachova.Korakarini Ísókirísto ivar kayashino,vaana karovatano, vaana vasodororkoraka an Apallchichia korozkacho,kokonkacho, po po po tákamcho, ovshaIsos: Chiyzartagints tákcho,shtisin tsiparima yamazayarosinchiyzachillinaya. 17Anomonshatyovshtini kchitshitini da tsiparinianshtini vaapashtisin msasoshkáriatachchia. Kanidap Isosoa iposaripachamayagachchia. Shiaroni, orotamariKorakarpatini taratartachiniyavaanshota. 18Ashiriya zovallia,

mari tsipakova. Yóvari yosor pagachchi.Ashiri Apallchich tsipakcho, ¿mayamakizpor tanochich? Apall vatam chiyaaitoyamachova. Ashirocha, siyaa táshina;anori kamanimantar ashkos, sanpata

tsa, nov siyaa atáshina.

5 1¿Tamamsho zari in ichigoroashtach? atpasa siyaya. Daba sana

yasasa, tpotsini yasariazini yovash Isoskoscho anoatsi. 2Itaro korakarini Isosyashiguchichia tpoxtachiya. ¿Tamaria:Natod kodarari kosach; tpots tách?Ashkitamsincha yashiguchichi.3Ichigoro yashigchichi: Vanasircha,¿tamaria iyaa yotaritamash toshich?atana anosh, Isos koskacho, kiyogkachiychillinaya. Yap da chinaranamapiyrana anosh Isos koskacho, kiyogkachiychillinaya. Napa: lloraatatsipomam ksoakcho, ¿tamaria vatstatách kiza? Izooro tatsipchiya.cha Isosoya; yap da chinarich ab izoorokoschiya. ¿Yapiaha yashigchichkamogchillina? 4Kodararich chiyaa psantpoxtamam varitakiya; itaro zovallia,Isos koskacho, chiyaa ashtachiaha,dabaria. Nitati siy tonimosh taksava Isoskoskacho siyaa tpoxtapo. Vatam datonimosh taksava. Isososh tachitkossinish taksava. 5Siy na Apallchichiaroshusinish takis.zis tonimosh tachis, itaro ichigorosApallchichtischa. Ashirocha husinishtaratarav ashkatasa. 6Yashigchichmaapaz ashiksincha. Da magpattakanaya. Siyna shirintspa. Támapzisashiros, magiptis tagtsa. 7Yashigchichpsana yotarit takanaya; karosakanaya.Da magupat taksina. 8Itaro,chini ashkiazini; husinishpaz takoni,ashkini. Ashiri siyaa Yashigu dakasimam vanichintspa. Isosomon magistatkos, vanasir tagtsa. Sanpatatischinagtsa. Isosoam kosamam kutagtsa.

1 4 5

Page 445: Candoshi bible   new testament

445

Isos koskacho iy izoorashtinikamogchini atos, magiptis tagtsa.Ashishtar ashkos, xanxapishpapazsanatsi imananav ashikpaz ashiksa daYashigu siyaa kasimama.chini. 9Nitatiya Apall iyaa vanimamiposaragiaha, doni; itaro KorakarishiniÍsókirístosh kamogamam iposaragiya.10Vatam iyam Isos tsiparagova. AshiriIsos yosor koskacho,tsini kchitatsini narigakcho, Isospashatachiniya. Misha,gana antam izooro támkacho,sha orotari Isospa tachillinaya. Ashiriichigoroni vashonad Isospa tachiniya.11¿Ashiri ashtachoch, mayamahakasachich? Sanpatatis Apallchichpatatisistaksa; misha sanpatatis tovizportakosda sabaytaksa. Anori payokosksarintspa; siyaa táshina.———

12Misha siyaa Isoschichiatsisvanichintspa. Tpots siyam Apallia kokistakana anoa chinagtsa; yovari atoanori kokoa siysa payogtsa.tampaniatstam, vanimpaniatstam,vachinatstam kukozia yartaroanoatstam, chinagtsa. 13Ashiri kizporchinakos, tominogtsa. Vatam siyaaistakanava. Sanpatatis chinakos, oromapiyros tagtsa.

14Misha zovallia, táchintspa; Tpotsmigonpat magotari xitagat ashko anoanabagtsa. Misha, yov sabaytamamzadko anoa siysa istagtsa; magoatizporigtsa. Misha, tpots da Apallimonkizportako, istagtsa kizportamama.Tpotsia ichigoro mapiyros istagtsa;natsarintspa; chinampat tsiyatagtsa.15Misha, tpots siyaa natsakta yotaritaminako, siysa tsiyantayaros tístarintspa.Ashta chinagtsa. Vanasirimshirichinakos tagtsa. Sanpata chinakos,piyartachia chinakos shigtsa. Ashkosichigoro istagtsa.

16,17Oro shabatkos tagtsa. Apalliamagishis chinamam ksarintspa. OroApallpat tsiyatagtsa. 18Oro Apallia:Vapparia tágtsa, vatam Apall vaana iyaanapkova. Kiyogota kachiykos, Apallia:Vapparia tágtsa. Vatam Apall Iparimaditpotsiri ashchillinpa atova. Ashiri magiskis tagtsa tina.

19Apall Vani siyaa magiatsis putsiataashkacho, siysa anoa gatintspa;toxararintspa. Somasiatspaz ashiroskzatintspa. 20Apall tsiyatssis siyaa

cho, ovsha kamankacho, siysa anoagatintspa;tappo? tárintspa. 21Itaro magiptismazinagtsa. Ichigoro kamanko anoanatstagtsa. Natstayaros, vaptataritayamazinakos, anori payogtsa. 22

mashia ichigoro gatagtsa.shiatsim payogtsa siyaa táshina.

23Apall siyam magich mapiytarichanomash oro panachiya. Magiatsisyarayartar ashchiya araginash araginashashkos vanasiri tamama. Magiatsistapachidachiya izooro itsinsaro magishischinamama.chiya izooro tsas tamama. Minamarimagoaz payochis izooro sitatsiamama,da yotaritamama.dachiya da kanatsipamama. Ashkos,yosor Ísókirísto Korakarini koskacho, dapakchiyam siyaa: Yotarittischa táchiya.

sava. 24Ashiroch siyaa táshina; Apallyov siyaa iposarago ano gichtariaha.¿Tamariaha Apalli: Ashtachparinatárago, da ashtach?shosh pshtomam ksotchintsa. Anorimagis chinagtsa, vatam ashtachova.

———

25Ashiri siysa Isoschichis iyamApallpat tsiyatagadama; ksarintspa.

26Siyaa ichigoro chinaki. Ayamta dabizchi siyaatsi.

1 5

Page 446: Candoshi bible   new testament

446

27Zovallia, siyaa Ísókirístomontáshina; Apall novaa kamachtarago,novsha siyaa kamachtakina. Novaa kokikamanigtsa. Apallchichis ichigorosshaniyiaros, nia kirakariatsi natstakos,atcha, atcha tágtsa. Ashiri shigtsa;

kukiatsi kpitintspa. Oro payopayovshigtsa.

28Ashiriya, Ísókirísto Korakarini siyaanayanichintsa. Vatam siyaa chinakova.

Vapparia, tiasarónshochis.

1 5

Page 447: Candoshi bible   new testament

447

Vasina pakich kamanchillpa yovaa Papororini Tiasarónshochiam kozizimon yadarago anoatsiPapororini Tiasarónash tayaspatarago, otiayshoch tpots Paporoa pachamam

zadaragana. Ashirocha, Papor anosh minammari tsop tayaspatarago, llitaritap tsapsovaragiya; Korídosh zapish kosaragiya. Oshimon Papor viponash kosaragana.Kosiarsin, Tiasarónshoch tpots Isosoa kis chinakana. Itaro, gichimapan tpotsllitaritamash tayaspataragiya. Mag, Isos ayamtatiya koschiaha, vatam iyashmagishini kosiaro takova, atssincha, táragana Papororiniatsini. Papororinsha magumantsarago, kirakaa yadaragiya. Vad pishtakiya; Isos yosor koschiya, vatam vaanatáragova, tárago kirakamon yadaragiya.Ashiriya, na yovaa kamanirago anoa kamanchillpa:A. 1.1-2 ¿Tamarimsa? Isoschichis. Siyaa chinaktana.B. 1.3-12 Apallia oro, Vapparia, siyaam atiniya, zovallia, vatam kiyog

kachiykitatiasa Apallish tachitamam sabaytakiazis. Apall siyaaksomish chinakiya. Ashiriy Isos koskacho, iysha Isosoa pakchonimagini kischa shabatchiniya.

C. 2.1-17 Itaro datoma Isos koscho, yotarit tpots, kirístopotsia, koschimasa.Ovsha koskacho vamari kasiro tsaporonasshochia zapantamapigachiya. Datoma kirístopots koscho, Isos dontam koschiya.Ashiriya tpots siyaa, Isos kosiallova, takchosin, siysa mazinarintspa.Apall siyaa istachiya.

D. 3.1-5 Ashiriya zovallia, iyaam Apallia mashagcha istamama. Yashigukasirosinapa, tágcha. Iysha anoatstam siyaam mashkaniya.

E. 3.6-15 Tpots da migon kapiyko anoa vaniagcha. Tpots patatamam gatko,vaani marizpa tachiya.

F. 3.16 Apall siyaa istachiya kis mapiyros tamama.G. 3.17 Na novaani soriatsi yadachima. Anomonsha novaa kirakari oro

yasatssa.H. 3.18 Iy korakarini Isoso siyaa kapog chinako oro istachiya.

Táragiya Papororini.

Page 448: Candoshi bible   new testament

448

Tiasarónshochis Isoschichis, ¿tamarimsa; taris ichigoros? ¿Vanasir taris? Siyaa

chinaktana; da bizakina.

1 1,2Nov Papori siyam yadaki. Sírpannishotamta. Tímotiaypatatamta.

Sírpan siyaa chinaktamcha.rimta? tiya. Tímotiayo titamta. Siyaachinaktamta. TiasarónshochiamisApalliam shaniykis anoamis yadakina.Vatam siy Isosoa magoaniaros,shaniyaksava. Vatam korakaritamsava.Isosomon magis tatkos, Apall orotarisiya tapachidachiya.

———

Zovallia, mazinagtsa; tsiyatssisnigiam kosiallcha.

3Tisarónshochia Isoschichia kiyogyachakshillina; tána. Ashirita,mari tachitkosin, da sabaytakana; tánasiyaatsi. Anoa siyamon mazinakoni,magini kisa. Yogparipa ashkanaya tina.Ashirocha, siyamad atána anoa oroApallia vapparia atiniya.Vatam vanasiri magoanaksava.

Apallimon magu tatkos, kizporinashakizporinasha ashkanaya; vaanpatatinchinamama; atssincha. 4Tpots siyaakiyogota yachako, siyaa tayotaritkita,siysa da sabaytakis. Siyaa kiyogotayachako, siysa Apallimon magis tatkis.Ashirocha oro tayaspatamam xikorini,Apallchichiavats ichigorosin siyaakamankina. Tiasarónshochsin Apalligazvamin kiyogota kachiyko, da Apalliakasakana; táta táta ashkini.

5Yovamad ashkis anomad Apall siyaakis chinachiya. Varitaktischa novashpshtomama táchiya. Yóvari, yovash

pasa. Vatam Isosogaz vamin kiyogotakachiykos da kasaksava. YogparipaApall ashkiya.

6Natomari kiyog kachiychis. Itaro,yovamad siyaa kiyog yachakanaanomada Apall tpotsia vanichiya. Apallitsinsampancha. 7Natomari chiy kiyogkachiykitatich,pachi; kamogachpachi. Isos koskachoanosh yotaritshishpania vanichiya,iyaatsina tapachidachparia.rini ivar kayashino, karoviaro, sinitaraashkacho, yakatara ashchiya.rorsha Isosoa kotachillinaya. Isosomonvizporirini kizportarsin koschillinaya.8Koskacho, Yashigchichia vanichiya.Tpots Apallia magoanamam gatkanaanoatsi vanimama koschiya. VatamIsososh kamogamam gatkanava. 9IsosKorakarini koskacho, ansho Apallyashigchichiavatssin vaniakcho,orotamari kiyog kachiychillinaya tina.Apall kapiatiaro, arap masaro tonimashtachillinaya Yashigsho. Abiri tsipchiya;dosha pagachchi izooromamarita. Abiri

naya. Orotari Apallia vallitarosin,tachillinaya. Apallish pshtomampinasachilliniya. Isosoa vanasirimshirinida pagchillinaya.shirini yamadakcho, pagchazillinahadoni. 10Itaro chiy Apallchichich, Isoskoskacho anosh magich kis ashchiniya.Yaanaa Korakariatsini Isosoa pakchoni,shabatchiniya. Vanasirimshirinipakchoni, ¿Tamara? táyaroni, Isosoaogirtachiniya. Tamaria Apall siyaanirach. Vatam Isosoa kamaniragoni,siysa Isosoa kok tominoragsava.

Papororini tiasarónshochiam tpots tsibonorinshtini kirakaa yadaragiya.

2 1

Page 449: Candoshi bible   new testament

449

11Ashiroch, siyam oro Apallpattsiyatkini. Isos koskacho anosh Apallsiyaa napkacho, Varitaksincha, táchpatini. Yogparipa tpotsiriami inaragi;Apall anosh tachparia tiniya. Ashirochsiyam Apallia mashkoni, tpotsiriamishistagcha, Apaa. Shiyamon magutatkosin, kizpor chinakosin, shiyamtaravaztachillinaya. Yovaa magoshvanasirimshia chinako anoa istagcha,Apaa. Vizporirpatish anoa ichigoroistagcha, Apaa, tini. Ashtachillinpaatoni tiniya, Apallpat siyam tsiyatkoni.12Siy tsasiri takinaris, tpots pakcho,Ísókirístoats Korakariatsini tpotsichigoro ogirtachilliniya. Ovsha Isossiyaa ogirtachtamparia. KorakariniÍsókirísto siyaa ksomish chinako,nayaniko, siyam ichigoro ashimamzadkiya. Apall ashimam zadkitamta.Ashiri kiyog kachiykitatis,rintspa tina.

———

Ashiriya zovaa Isoschichis, mazinagadama. Daba siyna

yasasa yovaa Korakarini Ísókirístoyosor koscho anoatsi.

2 1Isos yosor koskacho,chiavatsini ishaniychiya. Anoa

yosor siyaa itsinsaro kamanchintspamagiatsis putsimama. Ashirochtaxiykoni,dama, táshina. 2Yovari tayaspataraginianori payogtsa tina. Ashiri siyaa tpotstamamarpakta, vaa kok payorintspatina. Isos kosshini na toshimcha magotánaya. Isos koschima tárago an zariivapamatada; mago tinariyapayorintspa; mago gichkosin atanaya.Apall vani novaa kamaniragiya; atita,nov pamasiarina; atita, atána anoamazinarintspa, vatam mago atánava.Misha, Papor kirak yadarago, Isoskosshini varitayallcha atcha,

naya, anoa mazinarintspa, vatamgichkanava. ¿Siy mayamaha piyartachiakukoz payochis? Payorintspa tina.3

yantspa. Vatam Isos da mosá koschova.Isos datoma kosaro, tpots zapani Apalliagatiarsin,niya. Misha, datoma Isos kosaro, tpotsminamari yotaritshishpaniri kinayaro,ovmasima shitogchiya Yashigoama.Itaro Yashigoaha, tpotsirita.tsiri kiki. Vaanatsi tarshi izoorokanatsipcho ancha. Yovash tpotsgatartachillina anosh yotaritshishpaniriyakachiya. 4An Isoscha odarari.Apalliatstam kodartachiya. Novamarikasipi ato, kizpor mantsir tachiya.Ichigoro yovaa tpots apalliampaz ashiroinakana anoatsitam, maachi yovaa tpots

chiya. Apallish pago,shish pshtoyaro; Novna Apalltana;novaatsimarisha ogirtagasidama táchiyaKirístopotsi. Ashiroch ovma ichtaro Isosodarari Kirístopots koschiya;shat Isos vaana koschiya táshina.

5¿Dosha tsiyataragi anoa chinakis?Siyashoma taragori, iponanavashiragori, siyam tayaspataragori,niatstam kamaniraginava. ¿Vashamosásiri anoa bizaragis? 6Daba sanayasasa, Apall Vani Kirístopotsianatoritana toxarakova. Itaro yovash zarivaritakcho anosh, Apall kasakcho anoshvaana Kirístopotssha kinachiya.7Yotaritshish pzapaniakchiya. Itaro,natomasam pishompaz ashiriya;ashiroch tpotsia tamapigaksincha tina.Itaro, Apall Vani vaana kasakcho,xarashish doniakcho, Kirístopotsshakinayaro yakachiya. 8Ashiri anoshyovash tpots Kirístopotsiam kinakcho,vaanatsi yamadachiya. Itaro,chita, magotari ashchiya. ÍsókirístoKorakarini koskacho, vaana Isos

2 1 2

Page 450: Candoshi bible   new testament

450

tsiyatkacho, husinirini koraa ashko anoapakcho, ovsha kchitamam pinasachiya.Ashiri Isos Kirístopotsia kasiyaro, izoorotsipayaro, da ayamta yosor kinachiya.Izooro kapiatchiya.

9Datoma Isos izooro kapiataro,Kirístopots gichzia kapog vayakiya.Ovsha Kirístopots tpotsta, Yashigoamkinachiya. Itaro Yashigoaha, tpotscha.Yashigusha vaama orkariam inachiya.Ashiri Yashigomon vizporiri kizportarovaana Yashigu imachikpaz ashchiya.Yashigoa vizporirini yamadakcho, tpotsvach moniacho, napoxtachillinaya.Itaro, kizpori vayagichiriri; magotamapigapi ato, natomari ashchiya.10Kirístopots Yashigchichpatatinaraginash gichkacho tamapigachiya,vatam izooro tarshia kanatsipamamzadkanava.llinaya. Vatam zoramamshia payomamgatkanava. Chinakazillinaha. AshirochIsososh kamogamam pinasachillinaya.11Ashiroch gata gata ashishtarosin,Apall vaana vaatssin xapoakcho;Vaanitari gichzia oro payochillinpa;Apall táchiya. Vatam vaantin izooroApallia gatkanava. 12Ashiroch:sincha; Apall táyaro,sin orotamari vanimam tachillinaya.Vatam zoramamshia da payomamzadarago, yotaritshishia payomamshamagakanaya. Vaanipa yachchillinayatina. Ashiri vaanamadari chayariniApall vanichiya. Ashiri aship an donnatoshiro, ¿tamaria Isos kosach?Ashirocha, anori chinagtsa siyaa tina.

13Zovallia, Apall siyaa chinakiya;

ros tamama. Vatam Apall Vani ksotkovasiyam vanasir tamama. Misha, magiatsisputsiata ashkiya zoramamishpayomama. Ashirocha Apallia vappariatini siyama. Yogpariparia ashkiniya.14

giya. Iy Tsiyatssis VanasirimshiriniIsosoatsi tayaspataragoni, siysamagoanaragos, Apall siyaa tiptsiriamiposaragiya vanasiriri tamama.rini Ísókirísto koskacho, iyaa korakaminayaro, Isososh vanasirimshirinivashonad tachiniya. Ashtapana ato,Apall siyaa iposaragiya.

15Ashirocha zovallia, siyaa táshina;Kizpor tagtsa. Oro Apallia kok siyaatayaspataragini anoa bizarintspa.Kirakshotam yadaragi, yaspataragianoatstam payogtsa; ksarintspa.Araginasha araginasha shigtsa.

16Apallimari siyaa tovizportamamvaritachiya. Oro iyaa istachiya dasabaytamama. Isos koskacho, novaanarigachiya támam magiatsini putsiatApall ashkiya. Oro iyaa chinakonayaniko ashkiya, vatam Apariniva.17Vaana Korakarini Ísókirísto magiatsisisitchichiya. Siyaa izooro vanasiritsiyatamam tovizportachiya. Misha,izooritam vanasiri tamama. VatamKorakarini siyaa ashtachova. ¿Ashirimaya siyam pishtach? Isosomon magistatkos, sabaytarintspa siyaa táshina.

———

Siysa zovallia, novam Apallpat tsiyatagasidama.

3 1Apall kok pzapanichpa;napa tágtsa. Tpots ichigorosin

Apallia ogirtachillinpa, tágtsa. Vatamsiyashoch oro ashiksava. Ashtaptamanaatoni, Apallpat tsiyatagasidama atina.2Misha, tsiyatkos, tágtsa; Apaa, Paporoaistagcha viponashpatarta, tágtsa. Tpotsmagu yotaritav natsampaniavksirosinapa tágtsa. Vatam ashpatammagosh yotarit chinaksin, da Apalliamagoankanava. Ashiri Apallpat iyamtsiyatkos tágtsa.

3Itaro Apall siyaa Isoschichiatsisistachiya, vatam tapachidachintspa

2 2 3

Page 451: Candoshi bible   new testament

451

táragova. Apall ashchima ato anoavaana oro tatsamkiya. Ashiri siyaa Apallvizporirini panayaro, oro siyaa Yashigoaitotskiya. ¿Tamaria siyaa Yashigukasich? 4Apallimon magini tatkoni,Apallish ovi siyaa kasakchoni, siyaaistachiya kukiatsini payomama.yov ashkos kasachiazis, dabaria.Ashirocha siyamon magini kisa. 5SiyaaKorakarini Isos istachparia. Apalltpotsia chinako siysa ashiritamtischinagtsa.cho magoanchillinaya atoni tiniya,siyam Apallpat tsiyatkoni. YovamashIsos da sabaytarago anomash siyampanachpa. Vaana Korakarini Isos siyaaorotamari magoanamam istachintsa.Ashtap siyam atoni atiniya Apallpattsiyatkoni; da siyam sabaytamama.

———

Ashiri zovaa, siyaa Isoschichiatsis táchintspa; novaa koki mazinagtsa siya.6

tsa. ¿Mayama ov mago tach? Isos vaananovaa vanimam kamachtarago, novshaanoritam vaniakina. Yovapat tpots damigon kapiyko anpa iponintspa;niragtsa tina. Mago xitagat ashko anvanasiriaha. Iyaa kukini kapiatkana.Vatam siyaa tayapstaragoni táraginiva;Tpots Isosoa magoankinariya, oro vaanataravaztachillinpa; táraginiva. 7Dabaiyaa yasasa. Siyash taragoni,giazini? Gotiazini apigas mamavashtarini. Oro taravaztaragoni, vanasirsiyaa yaspataraginiya. Ashiri siysa iyashtominogtsa. 8Siyap taragoni, gotanikatogaragiazini doni. Oro yaanapaxanxiaroni, katogaragini. Yaanakoviptini taravaztaragini. Kashchiritam,psantam taravaztaraginiya.niapa atoni, ashiragini. 9Nitati Apalliyaa: Tpotsia istada tárintspa tiaha, da;vatam iy tayaspatampanniva. Siy iyaa

istaraginariasa, yogparipa táragpariniya.Vatam Apallia ashimam vanasiriva.Itaro, yaantari vanasiri yaspatamamzadaragoni, siyaa da tamontaragini.

mama toni, ashiraginiya. 10Vatam sirosiyaa kamachtakoni táraginiva. Yovamtpots patatamam da zadko, anoam gotismaritintspa. Vaani marizpa tachiya.¿Mayama da patatamam zadka?táragini. Ashiri anori payogtsa. 11Mag,¿shiyashoch Apallchich ashpatamximamari tak? ¿Migon da kapiyksin,patatamam gatkosin, magotari xitagatashik? Tpotsip napta napta ashkosin,magotari tamasig tamasig ashikpaatánaya. ¿Mag aza? Zorakpasinaya.¿Vatam ichigorosin tánava? 12Iyaakukini mazinachillinpa. Ashimamvapshapari tiniya,tampaniva. Korakarini Ísókirístokamachtako atiaha;tachillinpa.llinpa tiya. Ashirocha tpots da anoapayomam zadko, izooro niragtsatáshina.

13Zovallia, siyaatssha tina;shiri Isoschichpatatis chinakos tagtsatina. Ashishtaros tpotsia istakos,tiasa ksarintspa. 14Ashiri mazinagantsa,aship an siyam yadakoni,niya. Itaro, siyashoch ashpatamApallchich kukiatsini da payoko anoakaapa tarashimon sagtsa. Ashiri gat gatashkosin, da payomam zadkana,kapiatko, anoa tpotsi niragtsa.ros, da iponkos, pazichpasiniya. 15Itarokodarariatspazis shirintspa. Natsakostsiyantarintspa. Chinakoch zovalliatsichtamatarparia ashiro vaniagtsa. Ashirochati anori payogtsa táshina.

———

16Ashirocha Apallpat siyam tsiyatkori,Apaa, shana magich mapiytarich anomashmagshovin pshtagcha tina.

2 3

Page 452: Candoshi bible   new testament

452

saha toshich,llinpa tina. Ashkinari, ichigoros kismapiyros tatssa. Misha, siyam tsiyatkori,Apaa, napagcha, ksotagcha tina. Ashirisiyash Apall ksotatav ashko napchiya.Ashiri ashtapana atori Apallpat siyamtsiyatkina.

17Nov Papori tsiyatssis siyamzaganchi. Tpotsia toyadayarori kirakaayadamama; natsha tovatspakchori,novanacha kovipti soriatsi yadakshina.

Kaapa soriatsi yadaki anoa natstagtsa.Nia pakchos, Papororitcha virkaritáchpasa. Oro Apallchichiam yadakoriashkina. Ashiri yasayalltischa. Natonasiyaa tpots dosha tamapigamamvaritachiya.

18Korakarini Ísókirísto siyaa kisnapachparia. Vatam siyaa chinakova.

Ashiri vapparia,chis.

2 3

Page 453: Candoshi bible   new testament

453

Vasina pakich kamanchillpa yovaa Papororini Tímotiayoriniam ichtaro yadarago anoatsi

Tímotiayo kapog Paporpat xiyragiya Apallimona koko. Tímotiay vaparimonkiríkshoch tpotsi, itaro vaanirshacha otiayshochimon vizanori. Vaanir otiayshochtaIsosoa magoanaragiya; vipaa tayaspataragiya Isosoatsi koko.Ashiriy Tímotiay Paporpat xiyragosin, Ipísosh yakat kosaragana. Anosh Papor

kapog tayaspataragiya. Shiaro llitaritap tsap namam zadarago, Shiysha zovaaTímotiayoa, nishori tagcha. Tpotsia tayapstagi Apallia magoanamama, táragiya.Nov mosásiri kanapochparina, táragiya. Tímotiay ayo táragiya. Paporshanataragiya. Itaro zapshtarago, oro Tímotiayoa chinarago, da bizarago, kirakaayadaragiya magoazia putsimama.Ashiriya, na yovaa kamanirago anoa kamanchillpa:A. 1.1-2 ¿Tamarimta, Tímotiayoa? Nov Papori shiyaam na yadachima.B. 1.3-20 Isosoatsimari kok tayaspatagcha.

1.3-11 Shiyaa Ipísosh yakat kasaragori, Shiysha tpotsia tayaspatagcha,táragina. Mishat, otiayshochia tpots kok mazinarintspa, tágcha,táragina shiyaatsi.

1.12-17 Nov sirotamasa da Isosoa magoanaragori, yotarittam taragina.Itaro Apall novaa nayanirago, Isosomon novaa tapachidaragiya.

1.18-20 Ashiriy shiysha, Tímotiayoa, Isosoatsimari kok tayaspatagcha.Llitaritaa chinarillpa.

C. 2.1—4.13 Apalliam shaniykos, vanasiri tayaspatagcha.2.1-8 Tpotsia Apallpat tsiyatamama tayaspatagcha.2.9-15 Mishat, kizaa vanasiri shaniymam tayaspatagcha.3.1-16 Mishat, Isoschichia ksotamapaniam inagcha yov vanasiri takana

anoatsi.4.1-13 Mishat, Yashigoa kok mazinarintspa, tágcha. Mishat, kizaa kok yov

tamasig tamasig ashko anoa mazinarintspa tágcha.D. 4.14—5.25 Vachinaa, misha ksotamapaniatstam chinagcha.

4.14-16 Mishat, shiysha vachinaa kok kpitillpa, vatam vachin shiyaa,Apallia kok kamanigcha, táraganava.

5.1-2 Vachinaa tpots vaniakosh, apilliri tsiyatagcha.5.3-16 Isoschichia kamachtagcha, mashidoa istagints, tágcha.5.17-25 Isoschichiam ksotamapani vanasiri tsiyatagcha; istagcha. Itaro

yotarit takinariya ashiro, shiysha vaniagcha. Tpotsia napamapaniaminamam zadkosh, tarshia natstagimasi.

E. 6.1-10 Tpotsia kamachtagcha Isosoa kok tachitamama.

Page 454: Candoshi bible   new testament

454

Nov Papori shiyam,Tímotiayoa, yadakina.

1 1¿Tamarimta, tarish? Tímotiayo.Nov shiyaa kizpor chinaktana. Nov

shiyaa ipartana,taragori,shava. Ashirocha, shiyaa ipariampaziashiro inaragi. Shiyaa ipariapzi ashirorichinakina. Shiyam kirak yadayarori,zaganchima. Apall vaana novaakamachtaragiya.tagcha, tárago,riniam inaragiya novaatsi. AshiriyaIsosomona, Apallimon Vip magichizooro tatochpachia.chapalliniya. 2Ashiri Aparini shiyaavanasiri napchilla; nayanichilla. Shiyammagoaz mapiymam panachilla. Isos, iykorakarini, shiyaa ashtachtamparia tina.———

Ashiri tsiyatssia kamanchillpa.3Siro shiyaa kamigiarallori, nigi

Masítonap nataragori,ragina. Tpotsia vaniagcha; Llitaritaakukoz tayaspatarintspa, tágcha; táraginashiyaatsi. Novaa koki bizarillpa; anoripayogcha. Tpots llitaritaa tayaspatakana

anoa vaniagcha; Vatsta, zamagi tágcha.4¿Mayama piyari tsiyataksa? ¿Mayamazitaminaa kok pzapaniakatssa? Vappa,anoa tsiyatintspa. Anoaha Apallia kokmagoanamam istacha, tágcha. Tpotsanoa tsiyatstagat ashkosin,gat ashkana. ¿Antati vaanpatatinistakiaha? Isoscha kok chiyam Apalliamagoanamam istaksha. 5Isosoa koktayaspatakoch, tpotssha magoa yariaro,vaanpatatin vanasir chinachillina.Magosh itsinsaro chinachillina. Apalliaizooro magoanchillinaya. Vanasirchinachillina,kova. 6Ashpatam tpots da itsinsarotayaspatakana. Apallia kok kapiatiarsin,piyari chinayarosin, masatakpazashirosin, piyarisha tamasigaktarashkana. 7

tamarini tayaspatamam zadkitatssin,itarsha da magoankana; magshariparia.Kapog tsiyatkitatssin, Kapogchayasarani, atitatssin, mago tamasigtamasig ashkana. Atána anoa shiyshavaniagcha atashina shiyaatsi.

8

rago ano vanasircha. Vanasirinatayaspatakoch, chiyatssha istakiya.9Itaro, tpotsia vanasir takana anoa da

6.1-2 Patatamapania tayaspatakosh, patoronariatsish kok payogtsa,tágcha.

6.3-5 Tpots llitaritaa kukoz chinakinari, Isosoa kok donna payoksin,kokpatamari Apallia ivaziri chinakanaya.

6.6-10 Maachtagazi támarakoch, vatsta tágcha.F. 6.11-16 Ashiriy shiysha, Tímotiayoa, vanasiri tagcha. Isosoa kok

tayaspatamam ksarillpa. Doma Isos koscho shigcha; ksarillpa.G. 6.17-19 Mishat, tpotsia tayaspatagcha; Korikigaz kapog chinarintspa,

tágcha. Itaro istampaniri tachillinpa; pchidosinapa, tágcha.H. 6.20-21 Ashiriy Tímotiayoa, na shiyaa kamachtaragi anoari payogcha.

Apall siyaa ichigoros vanasiri istachintsa. Na vapparia.Táragiya Papororini.

Papororini Tímotiayoriniam ichtaro yadaragiya.

1 1

Page 455: Candoshi bible   new testament

455

vaniakiya. Yovam tpots yotarit takanaanoam vanimam Apall Móysisariniakamachtaragiya. Vits da mazinako,vachinaa kok kapiatko, Apallia dachinako, yotarit tako, Yashigoa chinako,vapcham tako, vaparia natsayaropachako, vaniria pachakitamta,10ibagartako, tomoxko,tagat ashkosin, tamapigako, gichko,yovaa aship ashkana anoa Apallkamachtamarini vaniakiya.

marini vanimam tariya. Itaro Isos kokanoatstam ichigoro vatsta atitamta;itsinsaro chiyaa tayaspatakiya. 11Anvatacha kamankashina, vatam Apallvaana novaa kamachtaragova. VaanaApall iyam kokoa Isosoam zaganiragiya.Apall kizporcha. Kapogori chinayanitina.Ashirocha anoatsimari chinamam

tpotsiriatsish vaniagcha nov shiyaaatashina.

12,13Iy korakarini, Isoso, kizpor novaaistaragiya. Na nov magi kischa; ShiyIsoso, novaa kizpor istaragsha. Shiykizportishcha, tát ashkina. Sirotamasa daIsosoa yasarori, da magoanaragori, Isosoayotarit tsiyataragina. Isoschichia kiyogyacharagina. Isosoa kapog gataragina.Ashiragtati, Apallsha novaa nayaniragiya.Novaa vaamatam táyaspatampaniaminaragada. Isos vaana zadiaro, novaa kisnaparagiya. Novaa istaragiya.riami panaragiya. 14Ashirocha, Apallnovaa kizpor chinaksha; istaragasha.Ashirocha,kina; kizpor chinakina.

15Isos kizporcha. Yotaritshishpaniatapachidapi ato kosaragiya; iyamtsiparagiya. In tsiyatssis kizporchavanasiriya. Ichigoro tpots anoamagoanamam varitariya, vatamnovamari kasiro yotarit taraginava.16Ashirita, Apall novaa istaragiya. Ashiri

tpots novamon yasayarosin;cha; Apall xaptariaha, táchillinaya. Isosnovaa yotaritshishiri nayanirago,chinayaro, magiatsi yararagiya. Tpotszapshita magoaniarsin, ¿TamarimaPaporoa yararaga? Ashiri novaatstamyarchitamparia. Novsha ashiritampariatarashiami orotamashia yachtamaniya;táchillinaya tpotsi. Táyarosin, Isosoamagoanchitampasinaya. ¿Tamaro Apallnovaa chinaraga? Kizpor chinaragiya.17Ashirocha, oro Apallia chinakina.Apall kizporcha; vaamari kasiriya.Orotamari tachiya. Matspashimashcha.Manotsishcha. Minomaritcha.Ashirocha, orotamari chinayaniatashina.

18Ashiriya, ipari Tímotiayoa, novaa kokimazinagcha. Magiatsish yosor putsichillpa;bizarillpa.cha; sabaytarillpa. Siro Apallpan tpotsshiyaa kamachtarago, vasina yasayaro,tsiyataragiya. Tpotsia vaniagcha Apalliakok magoanamama, táragiya. Ashiri anoakok payokosh, Apallia kok vanasirtayaspatachsha. 19Apallimonari magishtatogcha. Oro magiptish tagcha. Llitarittpots tamapari shirillpa. Da magpa taksin,Apallia kok kapiataragana. Apallia kokgataragsin, da payokana. Piyartachia kokpayokana. 20

ragiya. Arihadorotam kapiataragtamta. Antpots vaani yashigosh yachachpa tina.Yashigosh kiyog kachiyarosin,táyochshapsinaya; dosha Apallia kokyotaritam inachillinaya. Ashirocha Isosoakok itsinsarosh tayaspatagcha shiyaaatashina.

———

Misha shiyaa táchillpa,Tímotiayo; mazinagcha;

2 1

cha, tina. Apallpat tsiyatkosin, orotpotsiam ichigoroam tsiyatchillinapa;

1 1 2

Page 456: Candoshi bible   new testament

456

Apaa, tpotsia istagcha. Shiyaa mashkori,magi kis mashkina, táchillinpa.2Presidentiam Apallpat tsiyatchillinpa.Korakam ichigorosin tsiyatchillinapa.Ashkatssin, ovshtisin Isoschich tpotsmapiyrsin tachillinaya; kis tachillinaya;vanasir tachillinaya;naya. 3Tsiyatkinariasinaya ashiro, anoaApallsha kis napkiya;daragori, siysa tpotsia mashagtsa.Ancha vanasiriya, atcha Apalli. 4Apall

tamta, presidentiatstamta atiya. Ichigoronovaa magoanpana atcha.

5

cha; minamari Isos chiyaa izooronatstakiya. Itaro, minamaritachiyaa yaramam varitakiya.Apallimonta Vip itaroshatpotsiamsha kinaragiya. 6Isosiyam yaramam tsiparagiya. Iyamtomashirini tovaparagiya. Vaanazadiaro, zarini tatsamocho, anoshichigoro ashiragiya. Ashirocha,Apall chiyaa ichigoro tapachidapiato ashiragiya.

7Anomoncha, ichigoro yasapana ato,novaa Isosoam tayaspatampaniaminaragiya. Isosoa kok tayaspatagcha;arap kamanishini;mam shigcha; Apall táyaro, novaakamachtaragiya. Gichkiazi, dancha.

ragiya.8Ashiriya, tpots Apalliam shaniykosin,

oro ichigorosin Apallpat tsiyatchillinpa.Ichigoro kog ashchillinpa tina.sin vanasir takinariasinaya,llinpa. Vatsianor takinariasinaya,nabanabtagat ashkosin, Apallpattsiyatamam vatsitparia. 9,10Ashiritam,kizatam vanasiritam takinariasinayaashiro, tsiyatchitampa. Apalliachinaktana, atinariasina ashiro, vanasiritachillinpa; istampaniri tachillinpa.

¿Mayama mago yaragashiam zapanchinach? ¿Nitati kukiptini ivaziriApallia magoanaktana ato vanasiriaha?da. Vamariam mago korikia kapogkapiatko, an yotaritcha.tsimcha yariyartar ashko,shiam orpata tinayaro, anoa xanobaashko ano,cha; pazichpa tina. Zarallimariti kisnapada ato vanasir yarchillinpa tina.11Itaro, vanasir tachillinpa tina.Zamayarosin,llinpa; magoanchillinpa. Kamozaa kokpayochillinpa tina. 12Kiz tayaspatamamvatsta tina. Kiz kamozaa vaamarikasimam vatsta titamana. Itaro, kizkamozaa kok payochillinpa tina.13Napa: Apall ichtaro kamozatsimatinaragiya Atágariniatsi. Kozizimonshakizam tinaragiya Íapariniatsini. 14Kizshagichiz mazinayaro,ragiya. Itaro, Atágarinsha Apallia kokkapiataragita, itarisha da gichziamazinaragiya. Ashirago, ¿tamaria kizkamozaa tayaspatach? tina. 15Itaro, kizksotamapanirisha tachiya. Oro lloraaksotko, Apallia magoankinariya,ashiriya kamogachparia atiya.kinariasinaya,naya, vanasiriri taksin, ashiriykamogchapsinaya. Magpatari vanasirtachillinpa tina.Ashirocha yov tpots vanasiri takana

an Apallpat tsiyatchillinpa atashina.

3 1In tsiyatssis izooro chinamamvaritariya. Mazinancha; tpots

Isoschichia napamapaniam kinamamzadkinariya, ancha kizpor vanasiriya.2

niam varitariya. ¿Yapiaha ashimaayayaroch yotarit tsiyatchich? táyaros,ashimaa napamapaniam inagtsa; tágcha.Yov vizalliatsimari napko an varitariya.Magpatari tachpa.tampan koskinari, vaansho pagu kis

1 2 3

Page 457: Candoshi bible   new testament

457

yapstachpa; istachpa. Apallia kokvanasir tayaspatamam yasachpa.3Vatsianori vatsta. Karosamapanvatstatamta. Itaro, chinamamari izoorotachpa; nabanabtagat shirosinapa.Korikigaziri chinatpa. 4Vipaa ichigorovanasir napachpa; vanasiriri chinachpa.Vipsha vits mazinachillinpa. 5Vitsdonna mazinako, magshartav takinariashiro, yotaritcha. An tpots Isoschichianapamam pinasakiya; da varitariya.¿Ashko an nitati Apallchichia napamamvaritakiaha? dancha; vatam vaanatsi vipxapoakova. 6Misha, Isosoa kaniaschirimagoaniaro an vatsta. Napamapaniamkinakinariya, piyari magu chinachparia.Nov kizportana; tpotsia kasiyana,táchparia. Tákcho, Apall vaanakapiatchiya, Yashigoa tamapariashiriya. 7Misha, yovaatsim Isoschich

niam inachillinpa. Yovamon tsiyatssisda mazinakana anoa inamam varitariya.Itaro, yovamon piyartachta tpotstsiyatssia kamankana anoa inamamvatsta, vatam tsiyatssimad Yashigoshkamiran tpotsia topantsakova. Ashiriya,tpots vanasiriav inachillinpa tinanapamapaniama.

8Misha,patatin inachillinpa. Ovshtisinvanasiriavatam tpots Isoschichiaistamapaniam varitariya. Tpotsistamapania vanasir napkosin, anvanasircha. Ovsha kukozia tsibonpayotpa. Ksha vampaniri tatpa. Tpotsiashochiko, korikpaniri tatpa. 9,10

tsimari kok payochpa; itsinsaro tachpa.Doma istamapaniam inaroch, anoatsiyatiaroch, natstayaroch, yasayaroch,inachchi. Tsiyatssis yotari donnariya,istamapaniam inachchi.

11Misha, kizsha ashiritam vanasiriav

niama. Istamapaniam vanasir napkosin,

vanasircha. Tamasigaro tpotsiagichtapa. Kapossipan tatpa. Vaptagavtachillinpa; vamiganoriav vatsta.

12Itiarsha,mari napachpa. Vipaa ichigoro vanasirnapachpa; vanasir chinachpa.13Ashiriya, Apallpansha vanasirinariyaistaksin, Isoschichsha tpotsia kisshapachinachillinaya. Kisshapari Isosoa kokizooro payochillinaya; magu kisashchillinaya.Ashiri Isoschichia ksotkana anoam

inamam vappari vaniayana.14Itaro, Tímotiayo mazinancha.

Natomasam shiyaa kirakaa yadakinavasina vanimama. Itaro shiyaa izoorokamachtapi atori, shiyash mosápanapchina. 15Zapshtaktatiana, novaa kokipayogcha; nia kirakaa yadaki anoatsi.Apallia tiptsir shiy vanasir ishinamamshiyam yadakina.cha; ashiroch tárash orotari tiptsiriampanakiya iyama. Ashiriya, Apallinitiptsirini kizpor Apallimon takaniya.Vanasirtanicha.niya. Itsinsaro payokani. 16Isos kokkizpor vanasiriya. ¿Chakaha yotaritcha;tách? Vanintaha. Isos kok vatach niya;

Isos tpotsiam kinaragiya. Apall Isosoakis naparagiya. Apallip káriragiya.Apall vasodoror Isosoa paragiya.Tpotsia ichigoro kamaniragani.Tsaporonasshoch tpots zapanIsosoa kok magoanaraganaya.

An vatacha Isos kokoya.Ashirocha tpotsiriatsish vanasiri

tamam vaniagcha; shiysha vanasiritayaspatagcha; nov shiyaa atashina.

———

Minoatssha kukoz kamanchillpa.Ashiri mazinalla.

4 1Apall Vani novaa kamaniragiya;vasina vaniaragiya; vazariatsiri

kamaniragiya; Papcha: tayaspatampan

1 3 4

Page 458: Candoshi bible   new testament

458

yotaritamash nallpa; táragiya novaatsi.Nimon Apallia kok gatiarsin, doshapamagoanchillina Isosoatsiya. Yashigoakok kis mazinayarosin,llinaya; anoshshapa tachitchillinaya.2

chintspa atitatssin, itaro kapoggichkana. Magshartavsincha. Moxartamapari ashiro tsinsamashia kukozmagoanamam gatkana; pinasakana.3Mago tayaspataksin atana; Kizaayamamam vatsta; yotaritcha. Misha, niapapcha, ktogintspa; mantsamtada tátatáta ashkana, tayaspataksina. Itaro,novsha nitati ashtariaha atashina.Vaana Apall tinaragova. Kizaaizalliamich tinarago, maachiatsikatogtsiam tinaragitamta. ChiyApallimon magich tatkoch, Isosoa kokmagoankoch, Apallpat tsiyatkich.Vapparia táyaroch, kis payotarchi Apalltinarago anoatsi. 4Apall ichigorotinarago, ¿yotaritaha tinarag?vanasiriavcha tinaragasha. ¿Ashiritamaria anoa gatchich? da. Apallpattsiyatiaroch, ichigoro kis payotarchiátana. 5Payomam varitariya, vatamApall vaana kok atova.

6Ashiriya, Tímotiayo, shigcha.Zovalliatsini Isoschichiatsi maguputsiagcha; kamanigcha. Apall ichigorovanasir tinaragiya tágcha. Atinariasha,vanasir Isosoa kok kamaniksha; vanasiripayochsha. Isosoa kok payogcha orotatina. Sirotari shiyaa kukoz vanasirimishkukoz tayaspataragori, magoanaragishanoritam oro payogcha átana. 7Itaro,llitaritaa kukoz mazinarillpa. Zitaminkok mago tamasig tamasig ashkanaya.Kiz kok tamapari ashiro magopayokana. Itaro, shiysha shirillpa;magiptish tagcha; Apalliatsimarichinagcha. 8Apalliam magiptishtakinariasha, ancha kizpor vanasiriya.Ashkoch, natamta tarashia orotamashi

payochchi. Napa iripomam zapanyachat yachat ashkoch, xapshigamamvanasirina vanasircha. Itaro,napa kapog xapshigakoch, kizporvanasiriya. 9An tsiyatssis kizporvanasiriya. Ichigoro anoa magoanamamvaritariya. 10Apall vatam iyam tarashiaorotamash panachova atoni, anomadkiyog kachiykoni, da sabaytakani.Apallimon magini tatoragoni, izooro

tsiya. Tpotsiam ichigoroam panamamvaritakiya; istamam zadkiya. Itaro,yovin magoankana anoatsim izooroistakiya.

11Ashiri shiysha, Tímotiayo, Apalliakok tayaspatagcha; tpotsia vaniagchaApallia kok payomama. 12

takosh, tpotssha: Vaani antapa, vatamllorava; tátpa shiyaatsi. Itaro, shiyshavanasir tagcha. Ashkachosh, ¿yapiayayarosin shiyaa yotarit tsiyatach?Shiysha vanasir tamam yaspatagcha.Tpotssha shiyaa tachitchillinpa.ritam tsiyatagcha.cha. Tpotsia chinagcha. Apalliamarishatagcha; tina. 13Ashiri novam kotakosh,Apallia kok sabaytarillpa. Tpotsiatoshaniayarosh, Apallia kok natstagcha;misha tayaspatagcha. Tpotsia vaniagchavanasiri tamama. 14Itaro, shiynavachinaa kok kpitillpa. Siro vachinshiyaa kamachtako, vaana ov shiyamonmochish vayayaro, Apallia kokkamanigcha, táragana. Apallia kok

tamta. 15Ashiri anori payogcha;rillpa. Ashkosh, tpots shiyaa pakiarsin,Tímotiay tayaspatako oro arag aragashkiya, táchillina shiyaatsi. 16Anoamnov shiyaa: Shanatsi napagcha;magiptish tagcha, atashina. Orotayaspatagcha; sabaytarillpa.sha, kamogachsha. Misha, tpots shiyaakokish mazinaksin,

1 4

Page 459: Candoshi bible   new testament

459

naya. Apall chiyaa tapachidachiya;atina. Ashirocha, anori kukoz payogcha;misha anori tayaspatagcha; nov shiyaaatashina.

———

Minoatssha kukoz mazinagcha.

5 1Vachinaa tpots vaniakosh, apigsaritsiyatagcha; apariatsich tamapari

ashiro tsiyatagcha. Kizpor nabamamvatsta; tina. Kanogasia vanasirivaniagcha. Zovalliatsich tamapari ashirovaniagcha. 2Kizaa vachina aniariatsichvanitarich ashiritam vaniagcha.naa izariatsich tamapari ashiritamvaniagcha. Papcha: kamasinaavaniakosh, shanatsi tpots yotaritsiyatiallpa.

3Itaro, mashidoa nayanigcha;istagcha; itaro mashidoa kizpor mxaxziaatina. 4Vip tarinari, vachillin tarinari,ovshtisin vaana istachillinpa vaniriatsi,vatam vaanatsi yanogaragova. Ashkosin,Apallsha vanasir napchiya, vatam vaanaatova. 5Itaro, kizpor mxaxziakamanchillpa. Mashid vayoch donnari,¿chakaha anoa napach? Apalliatsimarichinako, kiyog kachiyko, Apalliamashkiya. Apaa, istada, táta kashchirtsiyatko, psan tsiyatko ashchiya.Ashiriya, Isoschichsha anoa istachpaatashina. 6Itaro, kiz magotari tako,mantsircha. Tsiparpaz ashiro magotakiya; da varitariya. 7Ashiriya,chia kamachtagcha mashidoa istamama.Ashkosin, ¿anoa chakaha yotarittsiyatach Isoschichiatsi? 8Itaro, tpots davanasir maachiritaa ksotko, ancha tpotskizpor yotarita. Apallia kok kapiatkiya.Piyartach tpots vanasir ksotko,¿tamasha ov da ashka? Kizporyotaritshishpancha anoya.

9Itaro, Isoschichin orkir mapoyarosin,mashidoa korikpa istachillinpa; oromashid sora kirakamon yadachpa.

Mashid kizpor vachin varitariya; 60masachirini toshiro varitariya.llinatsim ksotarago an varitariya.10Tarshia vanasir naparago anvaritariya. Vipaa vanasir tayaspatarago,tpotsiamsha kis maritaragitam,chiavaa vanasiritam istarago, sirotamaorotari vanasir istataro ashko, anoamkiz korikpat istamam varitariya. 11Itaro,kamasin mashidoko, soraa yadarillpakorikia istamama. Vapaz kamozagazzadiaro, piyartachigaz zadiaro,chimon tpotsia zarallimam zadkinari,ashiri Isosoa kok kapiatachparia.12Ichtaro Isosoa kok chinaragita, itaronatsha llitaritaa chinakiya. Ashkinariya,tpots kizaa yotarit tsiyatchillinaya.13Misha, vamiganoriam kinakana.Tpotsosh pagu xitagat ashkana. Migonda kapiyksin, araganasha yotaritamkinakanaya. Vayagichiririam kinakana.Kamanimamari takana. Mantsiria kukozkis payokana. 14Ashirocha, novsha: Daashimama, vazaralliam panagcha,atashina. Lloraa tatsipiaro, vaanivanasir yanogachillinpa tina. Ashiriya,tpots Isoschichiavaa yotaritam inamamzadkitatssin, xapoachpasinaya. ¿Yapiayayarosin, yotari tsiyatchillina? 15Natoriyotari tsiyatamam tariya, vatam kizIsosoa kasayarosin,nava. Ashirocha vazaralliam panagcha;tina. 16Itaro, kiz Isosoa magoanko,mashidoa kizaptatin ksotkinari ashiro,vaani ksotchiya. ¿Mayama kiz: SiyIsoschichiavis ksotagtsa, tách? Tpotsvaani ksotkinari, Isoschichsha llitaritaaistachillinaya yov vaanitari tako, kizpormashido, kiyog kachiyko anoatsi. Ashirishigcha, Tímotiayo.cha.

17Isoschichiamsha napamapaniamtovapamam na kamanchillpa. Kizporvanasir napkinariya, da sabaytako,araganasha tovapamam varitariya.

1 4 5

Page 460: Candoshi bible   new testament

460

Apallia kok kapog kamanko, zapantayaspatako, ancha kizpor vanasiriya;kapog istamam varitariya. 18¿Apall kokamka? Atiaha;

Vakar vchoa toomam taravaztako,vchoa pchidintspa; vaanikatogachpa vatam taravaztakova;

atcha Apall koko. Misha:Tpots taravaztako, tovapamampchidintspa;

atitamta. Ashirocha napamapaniamvanasir tovapagtsa; tina.

19Itaro, tpots Isoschichia napko anoamantsir tsiyatkinari, shiysha anoa kukozmazinarillpa; napamapania yotaritaminarillpa. Tsibon tpots, dontati ashiro

riasinaya ashiro, napamapania yotaritsiyatko, anoa mazinamam varitariya,vatam zapan tpots tsiyatkova. 20Zorakchaatinariasinaya ashiro, napamapaniavaavaniagcha shiyshta.shia izooro kasamam da zadko, Isoschichichigorosin shaniyiarsin, ichigorosinmazinarsin, anosh nabagcha.sha, tpots ichigorosin mazinayarosin,magoanachpasinaya da yotari tamamaya.

21Ashiriya Tímotiayo, novaa kokipayogcha. Yovari ati anori payogcha.Shiyaa Apall pakiya. Isos shiyaapaktamta. Apall vasidoror paktamta.Ashiri novaa koki payogcha; kpitillpa.Minoa tpots vanasiri napkosh,sha nirta shirillpa.rosh, tatsamoro payogcha. 22Tpotsiamsagorosh kamachtarillpa Isoschichianapamapaniama.rosh, koviatsish mochomon vayayarosh,Apallpa tsiyatiarosh, kamachtagchanapamapaniama. Donna ashkosh, ovshayotarit tayaspatakcho, shiyaa yotariinamam varitariya. Ashirocha,tatam vanasir napagcha; shanatsiyotaritiyashpa; tsasirisha tagchaatashina.

23Itaro tsasiri tapi atosh, Ashirikchitari vachima, tárillpa. Itaro, kshaa

mish, vatam na da matabish takshava;chkishish istamama; chkishish orovatam ksokova.

24Ashiriya, tpotsia napamapaniamnachogakosh, tarshia natstagcha.¿Tamariaha tak? atosh, napagcha.Ashpatam tpotsia kamiran yasachchi,vatam yotari takova. Itaro ashpatamtpots yotaritshishia kamapshikchosin,apillpa yasachchi. ¿Tamaria anomashiainchich napamapaniama? 25Yovvanasiriri tako antada inamamvaritakiya. Ovshtisin ashpatam kamiranyasachillinaya. Ashpatam apillyasamam tariya. Ashiriya, oro kamirantarshia yasachsha. Yasayarosh,paniam inagcha, atina.

———

Na patatamapania vanimam kamanchillpa.

6 1Patatamapania tayaspatakosh,Patoronariatsish vanasir ksotagtsa,

tágcha. Opatoronari donta Isosoamagoanko, tiptsiria kiyogota yachako,ashirita patatamapansha vanasiriksotchillinpa átana. Ashkachinari,Apallia da yotaritam inchillinaya.Isosoatstam kok da tayotaritchiya.2Itaro, opatoronari Isosoa magoankinariashiro, patatamapansha misisanashapavanasir istachiya. Opatoronaria kokpayochillinpa. ¿Tamariaha Isosomonzovalliatsini da vanasir napchini?Isosomon zovalliamani inayaroni,araganasha istachchia, vatamchinakchiva. Kapogori ksotamam tariya.Ashkosin, vaanpatatin istachillinaya.Ovsha patatamapansha vanasiritampatatchillinpa. Ovaya opatoronarshavanasiritam ishinchillinpa. Ashiri anoatayaspatagcha, nov shiyaa atina.

1 5 6

Page 461: Candoshi bible   new testament

461———

Na minoatssha kamachtachillpa, Tímotiayo.

Nia kukoz mazinayarosh, izoorotayaspatagcha; vaniagcha shiyshta.Isosoatsimari kok magoanagtsa; tágcha.3Tpots llitaritaa kukoz chinakinari,kukozia itsinsampania donna payoksin,an tpots magsharitcha;naya. Isos kok minamaritcha. Chiyaavanasiri tamam tayaspatakiya. 4Itarotpots an piyari chinayarosin,ziri zadkana; támarakana. Piyari kukozzamagamam chinakana. Ashkosincha,oro vatsianoriav takshillinaya. Kisvashonad tamam pinasakiya. Tpotsiayotaritam inakanaya. Tpotsia da vanasirnapkosin, natsakana. 5Oro vaanpatatinnabanabtagat ashkana. An tpots magudoncha. Magosh sarich sarich ashkana;itsinsamam vanintaha.rosin, Novshaparia tayaspatampaniamkinakori, korikia potachina; atosin,Apallia da vanasir chinakana. KokpatariApallia ivaziri chinaktana atanaya.

6Itaro mazinagcha.koch, mapiyroch takoch, kisshapariatachchia. Apallia magoankoni,mapiyroni takoni, chiyamsha pishtatsdonshaparia. 7Ashiriya, ¿mayamshtamaachigazi támarachini?tini, zapiaragtanicha. ¿Nitati maachiatsipayoroni llortaragini? da. Ashiritamtsipakchoni, da minamtiyam yachchi.8Ashiriya, kamariamani tarinariya,katogshiamani taritamanari, ashirimapiyani; tina. ¿Mayshta iyam pishtakopishtach? Vanintaha. Vapparitcha.9Itaro, maachigazi támarakoch, xanatpiatoch, an yotaritcha. Ashkoch, tpotsiakiyog yachakchi.chi. Nazadchich. Magich doniakshita.Anshori tachitkachoch, yotaritshashitogiya.chich; kamogamam doniya. 10

ziri támarakoch,kiya. Tpots anoa chinayarosin, Isosoakok gatiarsin, kapog pinasaragana;masatakpaz ashiragana. Kizpor vaanatsikiyog yacharagosin,gana.

11Itaro, shiysha Tímotiayo, anoachinarillpa, vatam shiy Apallpanshava.Vanasirimshiatsimari chinagcha. Apalliachinayarosh, vanasiri tagcha.mari kok magoanagcha. Tpotsiachinagcha.kosh, izamzayarosh tpotsia vaniagcha.12Isosoa izooro magoaniarosh,kizportagcha; sabaytarillpa. Shiyamariksigcha. Ashkachosh, tarashishorotamashia izoorosh payochsha. Siro

sin mazinarsin, shiysha: Isososh izoororitachitchima, táragsha. Ashiri anoripayogcha; shigcha, vatam Apall shiyaakamachtaragova.

13Nov shiyaa magish yosorputsichillpa; novaa koki payogcha tina,vatam Apall shiyaa pakova. Misha, Isospaktamtava. Napa, Isosoa Pónso-Pirárinish toxiykiarsin, Isossha Vaparia kokizooro kamaniragiya.cha.shiam panakiya. Ashiri Apallia kokpayokoch, ¿mayamaha tsipatsiaponikoch ponichich? 14Ashirocha, novshiyaa táshina; Isosoa kok izooroshpayogcha; tayaspatagcha. Papcha,Yashigop masatarosh. Kaapa vanasiriripayogcha. Doma Isos, iy korakarinikoscho shigcha; ksarillpa.

15Yovash vaana Apall zadko anoshIsos yosor koschiya. ¿Ashiri mayamaApallia kok kasachich? Apalliatsimarichinamam varitariya. Kizpor korakvatacha minamaritaya vaamari kasirotako ano. 16Anomaritcha minamarimatspash taksha. Husinish takiya; iyshaizooro natstamam pinasakaniya. ¿Nitati

1 6

Page 462: Candoshi bible   new testament

462

minamtiyam tpots Apallia patariaha?Ayamtati tpotsish Apallia pachiazich,dabaria. Apalliatsim ogirtamamvaritakiya. Apallimaritcha kizporiya.Anoatsimari chinayani atina. AshirochaApallia kok itsinsaro tayaspatagcha; novshiyaa tina.

17Misha tayaspatagcha. Korkiyaavaniagcha; Maachimon magis tatintspa,tágcha. Itaro, Apallimonari magistatogtsa, tági. Ovshtisin zapantamaachiatsi xanatiarsin, anomon magumapiykinariasinaya ashiro kizporyotaritcha, vatam mikiaro pastachova.Itaro, Apall anoa natomasamampayomam panaragiya; Apall kisistatariya. 18Anpat tpotsia vanasiriistachillinpa. Istampaniri tachillinpa;pachidosinapa. Mago panachillinpa.19Ashkachinariasinaya vaamatam tárashApallish xanatchillinaya. Zapshitatiya

pastachiaha, dabari. Tarashishorotamash izooro yapi atinariasinaya,abiri shigtsa; abpa shiaros, tarashiaizooro yatssa, shiysha tágcha korkiyatsi.

20Ashiriya, Tímotiayo ipari, na shiyaakamachtaragi anori payogcha;rillpa. Anori ksotagcha yovari atianorita. Piyari kukoz mazinarillpa.Tpots piyartach: Yasampania kokmagoankiniya, atitatssin, itarishaIsosoatssha kok da chinakana. ¿Nitatiyasashia yasakoch abi ashtariazich? Da.21Ashpatam tpots ab ashkosin,payarosin, Isosoa kok kapiataraganaya.Ashkoch an yotaritcha. Ashirochashiysha shirillpa;rillpa shiyaa atashina.Apall siyaa ichigoroatsis vanasiri

napchintsa atina.

Ashiri vapparia, Tímotiayo.

1 6

Page 463: Candoshi bible   new testament

463

Vasina pakich kamanchillpa yovaa Papororini Tímotiayoriniam kozizimon yadarago anoatsi

Papororini Tímotiayoriniam ichtaro yadarago, anomonsha vad Isosomon kokxiyragiya. Tpotsia tayaspataragiya. Shiaro, tochipparia masach toshiyaro,orómanshoch presidenti, Isoschichia zapan potarago topcharagiya. Paporoatstampotaragiya. Itaro datoma pachacho, tomanshishosh vayaragiya. Papororinsha,Mosásiriparia novaa pachachpasinaya, táragiya. Magosh chinayaro, Tímotiayoayosor kirakaa yadaragiya. Tímotiayo vad Ipísosh yakat taragiya.Ashiriya, na yovaa kamanirago anoa kamanchillpa:A. 1.1-2 ¿Tamarimta, zovaa Tímotiayoa?B. 1.3-14 Shiyagaz, Tímotiayoa, pagasani, átana. Apall shiyaa iposarago

vaanatsi kok tayaspatamama. Ashiriy ponirillpa, Tímotiayoa.Pzirillpa. Nov Apallia kok pazikiazi, ashiriy shiysha shigtamcha.

C. 1.15-18 Nov iponshini ichigorosin novaa kasaragana. Pacharodama,atosin, sovaragana. Itaro Ónasiporo novaa nachogarago, nishtomanshishosh novaa paragiya. Novaa kapog istaragiya.

D. 2.1-13 Ashiriy shiysha, Tímotiayo, kizporitam tagcha. Kiyogkachiykitatish, vad tayaspatagcha Apalliatsi koko. Ashkachosh,Isospat orotamari kis tachsha.

E. 2.14-26 Tpotsiriatsish anoatstam tayaspatagcha. Sanpata mantsirtsiyatintspa, tágcha. Itsinsaro Apallia kok chinagcha, yotaritshishiaksagints, tágcha. Mishat, Tímotiayoa, shiysha shigtamcha. KizporApallimon tagcha.

F. 3.1-9 Yovapor Isos yosor kosamam varitakcho, tpots zapan yotarittachpasinaya. Mishat, yotarittam tayaspatachillinaya.

G. 3.10-17 Itaro shiysha, Tímotiayoa, magiptish tagcha. Shiy novaa yasaksha;yovaa nov tayaspataki anoa yasaktamtishcha. Ashiriy shiysha novtamapari ashiritam tagcha. Misha, nov tamapari ashiritam Apallia kokitsinsaro tayaspatagcha. Llitaritaa chinarillpa.

H. 4.1-8 Apallia kok oro kamanigcha, shiyaa atáshina. Tpots mazinako,tayaspatagcha. Donta mazinaksin, gatkitatsin, ashta shiyshatayaspatagcha. Kiyog kachiykitatish tayaspatagcha; ksarillpa. Vatamna nov mosásiri tsipakachshaparina. Na nov tayaspatamamivapayana. Ashiriy shiysha sabaytarillpa.

I. 4.9-18 Novash mikiarosh kosagcha, vatam iponshi doniva. Itaro, Arókasnovaa vad istakiya. Korakap novaa tsiyatamam machtaragosin,iponshi ichigorosin novaa kasaragana. Itaro, Apall novaa kapogistaragiya da sabaytamama.

Page 464: Candoshi bible   new testament

464

Nov Papori shiyam,Tímotiayoa, yadakina.

1 1¿Tamarimta, Tímotiayo; tarish?Shiyaa kizpor chinakina. Nov

shiyaa ipartana; Isosomona ipari atina.Shiyam kirakaa yadayarori,zaganchillpa. Apall vaana zadarago,Isosoa tayaspatamam novaa inaragada.Isos, Apall Vip, novaa kamachtako:Novaa koki tayaspatashincha; tárago,Ashkachosh, tpots novaa magoaniarsin,novsha tarashish orotamash panachima;táragiya Isoso. Vatatana novaya.2Aparich shiyaa vanasirparia napchilla;nayanichapalla. Shiyam magoazmapiymam panachilla. Isos,rini ashchitamparia tina.

———

3Tímotiayo,tana; shiyaa bizakiazi. Kashchir chinakopsan chinako ashkori takina. Shiyagazkizpor chinakina; chinachinav ashkina.Napagasi atina. Oro shiyam Apallpattsiyatki; magi kis tsiyatkina. Iyashoch

sin, novsha ashiritam llorshitichinakina. Apall naboniapa atori novshavanasir takina; Apalliatsimarishachinakina. Ovaa kok payokina. OroApallia ogirtakina. Ashirocha, shiyamApallpat tsiyatki, vatam shiy novaachinakitamshava. 4Nig nataragori, shiyvanill novagaz tanoragsha. Ashiri shiyaayosor pakchinari, magi ksachparina.

5Misha, shiyam kis tsiyatkina, vatamApalliatsimari magoanakshava. Shiy datsibon kukozia payotarsha; minamtatsirikukoz payoksha. Itaro, kaapa Apalliachinakosh ashiksha. Ichtaro, kómarishAróyta magoanaragiya ovmasa. Shiaro,aniartamtish Yanisa magoaniaro,anamon magoanaragitamtish shiyshta.Shiyaa yasaktana;sha.

———

6Ashiriya, magiatsish putsichillpa;novaa koki mazinagcha. Siro nov shiyaakamachtaragi anori payogcha;bizarillpa. Kovi shiyamon vayaragori,Apallia kok kamanigcha; táragori,Apallsha vizpoririamish panaragiyashiyama. Ashiriya anoa ksarillpa; anoripayogcha. 7¿Vizpoririamish magotahapanarag? ¿Antati ponimamsha panarag?¿Antati moxarpaz ashiro tamamahapanarag? Itaro, Apall Vani magishinipshtokcho, vizporirini tarcha potittamapari ashiro tamama. Kchinamshiapanaragitamta tpotsia chinamama.Magoazia putsimashia panaragitamtamagiptich tamama. 8Ashiriya,kizportagcha; pzirillpa. ¿Tamariaponirpatich Isosoa kok kamanchicha?Itaro, kizportayarosh kamanigcha;vatam Isosoa iy korakariniva. Isosvamin novaa tomanaraganaya.tatiya ¿mayama ponichich? Novtamaparina ashirosh Isosomon kokkiyogotati kachiykitatiasha,

J. 4.19-22 Mikiarosh kosagcha. Shiysha Ipísshochia, Papor shiyaachinaktada, átada, tágcha. Nishoch tpots ichigorosin shiyaachinakana. Ashiriy na vapparia.

Táragiya Papororini.

Papororini Tímotiayoriniam kozizimon yadaragiya.

2 1

Page 465: Candoshi bible   new testament

465

cha; sabaytarillpa.yarosh kizpor tagcha. 9¿TamariahaApallia pazichich?ragiya; vatam iyam tiptsiriamtinaragova.goni, ashirita Apall iyaa istaragiya.Vaana zadiaro ashiragiya. Domatsaporonasia tinacho, orotari magoshchinayaro, Ipariatsi Isosoa tsaposhzagankachori, tpotsimad vamin ovshatsipakcho, ovsha Yashigoa tatotschiyatpotsiatsi táragiya Apalli. 10Oro sirotachinarago, itaro natsha Isos iyamistamam kosarago; Isosoa kok izooroyasayanicha. Isos tapachidampancha.Tsipatsia izooro kasirago,shtini orotamash iyam vayaragiya; iyaamatspashimashiam inachiya. Isosoa kokanoamcha magoankashiniya. 11Itaro,Apall: Tpots Ipariatsi kok yasapana ato,novaa Isosoa kok tayaspatampaniaminaragiya. Isosoa kok tayaspatagcha;arap kamanishini; Apall táyaro, novaakamachtaragiya. 12Ashirocha, novshaayo atori, Apallia kok tayapstakina;anoama na chinakina. Anomad natomanshishosh kiyog kachiykina.Tomanshishosh takitati pazikiazi.Apallimon magi tatkina izoromamarita.Apall xaptariaha, da. Itaro, Apall novaaishinkiya; novaa kanatsipchiaha,dabaria. Ashiriya, yosor Apall koskacho,dosha pazichina; magi kis tachina.

13Ashiriya, Tímotiayo, shiyshashigtamcha; novaa koki payogcha.Kizportagcha; sabaytarillpa. Nov shiyaatayaspataragi anori payogcha;tagcha.gina. Ashiriya piyaria kukoz payorillpa.Itsinsamash payoyarosh, Isosoachinachintar shigcha; misha tpotsiachinachintar shigtamcha. 14Ashiriya,nov shiyaa kamachtaragi anori kitsishmazinagcha. Papcha, bizarillpa. Apallshiyash Vani taro ano shiyaa istachiya;

izooro payomam istachiya. Isoso kokkizpor vanasirtada. Ashiri anoripayogcha tina.

15

gana; novaa niraragada. Póhirtamta,misha Irmóhintam novaa kasaraganaya.Shiy anoa yasaktishcha. 16,17Itaro,zovallinni Ónasiporo novaa kapogistaragada; magiatsi itsitchiragiya. Sironish yaktash Orómanash kosiaro,novagazsha kizpor nachogaragiya.Tomanshishosh tarori novaa paragiyaashirita novaa da pazirago, napta naptaashiragiya. Novaa kapog istaragada.Ashiri Apall Ónasiporoa vip kapogistachparia atina. 18Apall yosorkoskacho, zovalliniatsini kapognayanichparia atina, vatam novaanayaniragitamtava. Zovallini oro kapognovaa chinaragiya. Sirotama, shiyashyaktarish Ipísosh tarori, novaa orokapog istaragada. Shiy yovaa ashiragoanoa ichigoro yasaktishcha, Tímotiayo.

2 1Ashirocha, Tímotiayo, shiyaa iparitáshina; Kizportagcha;

rillpa; tina. Shiyaa Isos kapog istarago,vizpoririamish panaragiya. Ashiriyaanomonari kizportagcha. 2Misha, Novshiyaa tayapstaragori Apallia kokitsinsaro kamaniragtana. Tpots vanipmazinaragitamsina. Na shiysha tpotsiapakiarosh, yov Apallia itsinsaro chinakoano, yov da kasako anoa pakiarosh siysaaraginasha tayaspatagcha.rosh kamachtagcha. Siysa tpotsiatayaspatagtamtsa, tágcha. Ashirishigcha, Tímotiayo.

3Misha, Isosomad vamin shiyaa kiyogyachaktatiasinaya, shiysha anoaponirillpa; misha sabaytarillpa.Kaapanapa araginashta, vatam oroIsosomon kiyog kachiytarchiava.Ashkachosh, shiyaa kizpor chinachiya.Napa; sodar arap xikana, ¿nitati dakiyog kachiyak? kiyogo kachiykita

2 1 2

Page 466: Candoshi bible   new testament

466

xikanaya. Itaro, ashirita da sabaytakiya.4Orkaria kok tominpi ato xikiya.Maachiatsi chinakiaha. Ximamari maguchinakiya. Ashiri shigtamcha shiya.5Mazinagcha: tpots iripkosin, piyamshada iripkana; itsinsaro iripkanaya.Mantsir iripkinari, piyam masatko,kasimam pinasakiya. Itaro, itsinsarovanasir iripko, kamachtamariniatsiniichigoro payoko, ovamari kasikiya.Shiysha ashikpaz shigtamcha. Apalliakok itsinsaro payogcha. Magiptishtagcha; magish mantsarillpa atina.6Tpots kizpor taravaztako, dasabaytako, mazariam tovakiya.niyaro, ovsha kchitakiya. Itaromigasinariya, tamaria ashchia. Ashirishiysha Tímotiayo,cha; sabaytarillpa. 7Yovaa táragi anoamagoanagcha. Anoa chinakosh, Apallmagiatsish putsichilla.

8Ashiriya, Tímotiayo, kizportagcha.Isosoa chinagcha; bizarillpa. ApallchaVipaya. Tpotsiam kinarago,chichi llortaragiya. Iyam tsipayaro,Apallsha vaana itoyamaragiya. Anorichinagcha. An vatacha oro kamanki anoIsoso koko. 9Kamankori, kiyogkachiykina. Yotaritshishpaniapziashirosin novaa tomanaragana. Novaatomanaragtatssin, Apalliatssha koktomanamam pinasakiya;kiya. 10Ashirita da sabaytakina;itamsakina. Apallimon tiptsir ashkina.Isosoa kok magoanpana atori,mantar ashkina. Magoaniarsin, Apalliatárash yachillinaya. Ancha tarashishorotamashi. Oro kissha tachillinaya.Ashirocha anomad kiyog kachiykashina;da sabaytakshina. Itaro shiysha,yoa, shigtamcha; kizportagcha tina.

11In tsiyatssis itsinsamcha; izoorochinamam varitakiya. Mazinagancha;

Isos vamin tsipakoni, támchiniya;Isospatsha oro tachiniya.

12Isosoam da sabaytakoni,Isospatsha korakam kinachinipa.Isosoa kapiatkoni, ovsha iyaakapiatchitamtaya. 13Chiyshadonta magoankoch, Apallshavaanatsi kok oro payokiya;

kiya.Ashiri magoanagcha tina.

14Anoa ichigoro kamanigcha.Tpotsiriatsish vaniagcha. Anoamagoanagints; tágcha. Apall siyaavaniayantspa, tágcha. ¿Mayamshasanpatatis gichziatsimsha zapaniaksa?tágcha. ¿Nitati ashkis an vanasiriaha?¿Antati ashkis an Apallia magoanamamistakiaha? Ashiriya shiysha Tímotiayoa,vaniagcha. Vatsta; anomashiachinarintspa; tágcha. Tpots anomashiakukoz payokchinariasinaya, ashiriyaApallia kasachapsinaya. 15Itaro, shiynashirillpa, Tímotiayo. Kizportayarosh,itsinsaro Apallia kok tayaspatagcha.Itsinsartam chinayarosh payogcha.Ashkinariasha, Apallsha shiyaa kisnapchiya; dosha pazichsha. Apalliatayaspatampaniri tagcha. 16Itaro, piyarikukozia arap kpitagcha;rillpa. Magotari tamasigaktagatashkosin, yotarit tamam tayaspatakana.Araganasha yotaritkanaya. 17An koktsotashish ashiro tpotsia tayotaritkiya;Apallia tiptsir yotari yaspatakanaya.Imíaniya yotari tayaspatako, Piríttamyotari tayaspatako, zapan ashkanaya; antpots yotarita.

18Apallia kok kapiatiarsin, Yashigoshmasatiarsin, llitaritatssha kukozpayokana. Gichzia tayaspataksin, Apallmagiatsimani itoyamaragiya. Aragiamitoyamam vanintaha; vatamaritcha,atana. Táyarosin, tpotssha anoa kukozmazinakchosin, abirisha tachitkosin,Yashigosh masatkanaya. Da Isosoa kokitsinsaro payokana; yotarit takanaya.

2 2

Page 467: Candoshi bible   new testament

467

19Atitatssinaya, anoa mazinarillpa.Apall yovaa vaana tárago anoabizamam vanintaha. Apall kukoziaminamari payokiya. Atiaha; Tpotsiriatsinatstakina; tpotsiriatsi itoyamachima;Apall atcha. Misha atitamta; Tpotsnovagaz zadko,niatsi kasachpa; arap izoorokapiatachpa; atcha Apall koko. Ashiriya¿gichzia mayamaha mazinachich?

20

llinpa tina. Mazinancha: korakosh paguzapan magav tariya. Ashpatam korikpatinarago an taritamta, ashpatamgosabpa tinarago an taritamta,ashpatam yasinpa kanotarago antaritamta, ashpatam spirpa kayataragoan taritamta. Korak korikpa tinaragoanoa yayaro, anosh yáskosin, vachparia.Itaro,naya. ¿Dosha ashika? Oro vanasirimshiakorakam ogirtamam vayatarchi. 21Iyshaashikpaz ashiritamani. Oro tarashiamanivanasirimish chinayani Apalliatsirichinamama.kana anoa arap kapiatiani; yaanatsi

mama. Apalliam yariani;niapa. Yaanpatatini istayani.narianiya, Apalliamarisha tachiniya;Apallia kok itsinsaro payochiniya.Ashiri shiysha shigtamcha, Tímotiayo.

22Isosshomari tchitagcha; ksarillpa.Itaro, nazadshishia sovagcha;tatish ashiro piyari chinat chinatshirillpa. Itsinsarosh chinagcha.Apallimonari kizportagcha;rillpa. Tpotsia chinampatari chinagcha.Tpotspa mapiyrosh tagcha. KaapaIsoschich izooro magoankosin, anpaiponiarosh minamari magoaz payogtsa.23Itaro, llitaritav kok mazinarillpa.Llitaritav tamasigaktagat ashkana;magsharitssincha. Yovaatsiri chinakanaanoatsim tsiyatkana.

roch, tsiyantamam zadaritamtich;varatamam zadkitamtich. Shiy anoayasaktishcha. Ashiri ¿anoa mayamahamazinachich? vatsta. 24Itaro, Apalliakok vanasiri tayaspatagcha; nabaptagatshirillpa. Itarshacha,koch, tpotsia ichigoro chinayaroch,apigsari chinampatari tayaspatachchi.25Tpots donta Apallia kok itsinsaropayoko, chiysha nayaniyaroch,gotaritich vanichchi. Apilliri apillirishiaroch, Apallsha vaana zadko,tpotssha donna gatkosin, Isosoa kokmagoanachshapsinaya; gichziakapiatachshaparia. Ashiri shigcha,Tímotiayo. 26Ashkinariasha, shiyshaYashigoa tatotsichsha, vatam Yashigutpotsia potarova.naya.naya. Vatam Yashigosh sarich sarichashiraganava; vatam Yashigoa kokpayoraganava.tagcha tina.

3 1Misha, Tímotiayo, tsiyatssiskamanchillpa; novaa koki

bizarillpa. Isos kosamam totodkacho,mapiyroch tamam pinasachparia, vatamchanpatata tpotsia tayotaritamamkoschova. 2

naya. Vaanatstamari ogirtachillinaya;korikigaz zadkosin ashchillinaya.Vaanatsi tsiyatkosin gichchillinaya.Tpotsia yotaritam tsiyatchillinaya. Vitsda mazinako vaparia koko; vaparia daistako; Apallia kok natsako; 3

tavatsta natsakiya. Odararia da bizako;gichko yotaritam inako ashko;shishiatsimari chinakanaya, tpotsiakiyog yachapi ato ashkiya.shia natsako; 4tamapigako; miroasilltamatarpari ashiro tako;sigtar ashkiya. Maachigaztari chinako;itaro Apalliatssha da chinako, nirkiya.5Apallia chinaktana atita, itaroyotaritshishiriniatssha kapiatamam

2 2 3

Page 468: Candoshi bible   new testament

468

gatkiya. Misha, yovaa Isos támaragoanoa da magoankiya. Anomashia tpotsmazinarillpa; vatsta tágcha.

6Ashpatam yotarit tayaspataksin,tpotsia tamapigakana. Tpotsosh pagupshtoyarosin, kizatsimari tayaspatakana.Kamiran kukozpata kasikana; ashkatssinovaa kok kis payokana. Kamiranmazinakanaya, vatam magoshmapiymam doniva. Yotaritshishimonmagu mantsako, oro zapan nazadko;7kukozia kis mazinakana. Kukoziazapanta mazinaksin, itaro Isosoatsshakok magoanamam pinasakana;itsinsamashia kukoz mazinamam dazadkana. Ashirocha, kamiran piyarimazinakana. 8Itaro, tpots yov ashkanaan oro tsibon kukoz payokana;itsinsamashia kukoz da zadkana. Isosoakok gatkana. Annísarini tamaragpariashiro gatkana.rin Apallia kok kamanirago, Annísarinitsiyantarago Vatsta, táragiya. Tpots soraMabárini gataragitamana. Ashkitamsinayov gichzia tayaspatakana ano. An tpotsmagshartavaro ashkanaya. Magoshyashigoa kok kis payokana. Isos kokovash doncha; kapiatamcha. 9Ov kokkapogoritaha izapaniach, dabaria. Tpotsichigorosin ovaa vayagich yasakchosin,ovsha anpa pakchosin, kapogoripapazichillinaya; Annísarini tamaragpariaashiritam tachillinaya.

10Itaro, Tímotiayo, shiyna shirillpa;kizportagcha.dama; yovari ati anori novaa kokipayogcha.taragi. Misha, nov vanasir taragi;shiysha shigtamcha. Isosoatsimari kokpayomam zadaragina. Apallimonarimagi tatoragina. Tpotsia vanasiristaragina. Tpotsia chinaragina. Dasabaytaragina. 11Tpots novaa kiyogotayachako; itaro na vadtam kiyogkachiykina. Yovaa ashki anoa shiy

paragtishcha. Ashiriya novash tchitada;nov tamakina shigtamcha; sabaytarillpa.¿Vanill novaa kiyog yacharaganava?Yaktash Ádiyokash, misha Ikóniyash,misha Irístarash novaa aship ashiragana;

gana. Itarisha, Apall novaa istaragiya;novaa tapachidaragiya. 12Oro Apallashtariya. Chiy Isosoa magoankoch,tpotssha chiyaa kiyog yachtariya.Isosoatsimari chinapi atoch, vanasiritapi atoch,chi. 13Itaro, tpots yotaritko an oroyotarit tako, Apallia kok gichko,shishia araginash araginash ashchillina.Tpotsia kapog tamapigakanaya;vaantari izooro kapiatkana Apalliatsikoko.

14Itaro Tímotiayo, shiyna shirillpa.Apallia kok oro payogcha; ksarillpa.Apallia kok mazinaragosh, izooromagoanaragsha. Piyartachiaha tpotsshiyaa tayaspataragana. Novcha shiyaatayaspataragi. Misha, aniarish, mishaIsosoa táyaspatampani aship shiyaatayaspataraginiya. 15Llortamasish oroApallia kok kis mazinaragsha; Apalliayadamarini yasaragitamsha. Apall kokkizpor vanasircha; magiamich kapogpanakiya. Isosoa magoanamam istakiya.Isosomon magich tatkoch, Isosshayashigoa itotskiya chiyatsi. Ashiri oropayogcha tina. 16Apall yadamariniichigoro Apalliritada koko. Apall vaanatpotsia toyadaragiya. Apall kok iyaakapog istakiya. Tayaspatamam vanasiri;vanimam vanasiritamta. Magoaziaitsinsamam vanasiritamta. Itsinsarotamam vanasiritamta. 17

roch, itsinsasha tpotsia kamanichchia.Ashkotichcha an dosha itsinsarotayaspatamam xaraktashchi. Tpotsiaistamam pishtakitamtaha; Apalliamagoanamam istaktamta. Ashirocha,Apallia kok izooro sagcha atashina.

2 3

Page 469: Candoshi bible   new testament

469

4 1Ashirocha Tímotiayo, novaa kokimazinagcha atina. Apallia kok oro

kamanigcha shiyaa táshina. Papcha,vatam Apall koskacho shiyaatstamvanichova. Apall shiyaa pakiya. Isosshiyaa pakitamta. Yosor koschiya iyaaishinamama. Ovamari kasichiya. Iykorakarini tpotsia ichigoro natstayaro,vaani vanichiya.tamtaya. Kchitatsta vaniata ashchiya.2Ashiroch oro kamanigcha tina;sabaytarillpa. Tpots donta mazinamamzadko, ashirita kamanigcha. Itsinsarotsiyatagcha; vaniagcha; tpotsia maguyaragcha. Chinampatari shigcha.Kapogori tayaspatagcha; sabaytarillpa,3vatam mosásinaya. Isosoa kok itsinsaro mazinamamgatachpasinaya. Yovari zadkana anorimazinachillinaya. Llitaritagaz kukoztámaraksin, vitsish vatsitokpaz ashkiya.Tpotsia zapan korozta korozta shiarsin,Llitaritaa kukoz tayaspatagasida,táyarosin,chillinaya. 4Isosoa kok gatiarsin,kapiatkosin,chapsinaya. 5Itaro, shiyna papcha;shirillpa. Oro magiptish tagcha. Kiyogkachiykitatiasha, sabaytarillpa.Isosoamari kok xixtarosh tagcha;kamanigcha. Isosoa kok tayaspatagcha;anori mapiagcha; ksarillpa, vatam Apallshiyaa vaana kamachtaragova.

6Ashiri novaa koki mazinagcha.Mosásiri tsipakchori, novaa kokikpitillpa; anori payogcha. Itaro, novnatatsamiana; tayaspatamam ivapayana.Na novaa mosá pachachidanaya.Korasiri parogayarori, Apallipshanachina. 7Kizportaragina;giazi. Apalliam kis taragina; piyarichinaragiazi. Na tayaspatamamivapayana. Isosoa kok oro payoragina;kasaragiazi. 8Ashiriya, Isos yosorkoskacho, novaa kis napchidanaya. Oro

itsinsaro iyaa natstakiya. Novaa: Shiyvanasirtishcha; kukiatsi payoragsha; dasabaytaragsha, ato, novaa korakaminchidanaya. Sirotari ashimam novamoro vayaragiya. Novamamtaha vayarag;Isoschichiam ichigoro vayaragiya.Isosogaz chinakoch, mosásiri kosachpa,yosor kosagaz atoch, Isossha anoaichigoro kis mazinakiya.

rosh sabaytarillpa; nov shiyaa atashina.———

9Misha táchillpa shiyaatsi,yoa; novash mikiarosh kosagcha;zapshtarillpa, vatam iponshi doniva.10Tímas magosh mantsir chinayaro,novaa kasayaro, yaktap Tiasarónapsovaragiya. Kirísinastam llitaritap tsapKártasap nataragitamta. Tit Tármatiyaptsap nataragitamta. 11TsiboniniArókaspa tariniya.cha; novaa istapada tina, Apallia kokvanasir tayaspatakova. 12Itaro, Tíkikoayaktap Ipísop zaganiragina. 13Misha,ktoniri tovapimashia yoshidagcha.Kárposh pagu kamigaragina. Ashiriyaktash Tarávtash natosh, yatancha.Misha,tamtana. Antam yayarosh,dama. Itaro kirakaa taspat tinamakizpor zadkina.

14,15Mazinalla;nia papcha. An tpots yotaritada. Antadanovaa kiyog yacharagada. Kizportsiyantayaro, novaa koki gataragiya.Apallia kok kamankori, Vaani antapa,táragiya. Apall vaana vanichiyaArihadoroatsiya. Itarisha, shiyaa papchatina.

16Korakap novaa koroziarsin, korakoshnovaa toxiykiarsin, anosh tpots novaa daminamtiyam istaragada. Poniksin, novaakamigaragana. Ashiragta, novna anoamapiyktana. Ashiri Apall anoa tpotsnapachpa tina. Ashiri novani yámaragina.

2 4

Page 470: Candoshi bible   new testament

470

17Isoscha vaana novaa istaragada.Magiami, misha vizporiami vayaragiya.Shiarori, tsiyataragori, izooriashti Isosoakok kamaniragina.sin vazariatsirisha kukiatsi mazinaragana.Ashirocha, Isos novaa yashigoaitotsiragiya. Anomoncha novaa tomozipkapiatamam vatsta táragana. Isos novaatapachidaragada. 18

kiya. Yotaritshish novaa ichigoroxapoakiya, vatam Isos novaa ksotkova.Itaro na novaa pachakchosin, Isososhvatsapon izooro koschima kanidsho.Ashirocha, orotamari Isosoa chinakina.Isosoatsimari oro chinayani átana.

19Minoatssha táchillpa; Akíraa pakchosh,Papor Akíraa chinaktada; vizalliatstamPirísiyaa chinaktamtana atcha, tágcha.

tana.20Misha,

gina Korídsho yakta. Zovall Torópim kasyotayaro,mana. ¿Chakaha novaa istach? 21Ashirishiysha mikiarosh kosagcha; papchamosá minortachpa. ¿Tamaria anoshkoschish? Misha, novashoch tpotsshiyaa zapan chinaktamtadsina.Iyóporo, misha Potídi, misha Iríno,misha Karávtiya ashiptada tpots shiyaachinakana.

22Isos magiatsish ksotachpa tina.Apall siyaa ichigoro istachpa.

Ashiri Tímotiayo ipari, vapparia.Vatamcha.

2 4

Page 471: Candoshi bible   new testament

471

1 1Nov Papori shiyam, Titoa, novtadyadaki. Apalltana nov vamachtashi

mishat Ísókirísottam tayaspatampani.Vatatana novaya. Ashiri yovaa Apalltpotsia iposarago an kizpor magoanpanaatori tayapstakina. Misha kukozzoromapanimon itsinsaro tapana atori

tayapstakina. 2Tarashish orotamashiamzorampatari kotapana atori, anoamtayapstakina.kina. Apall:shi tiptsiriami panachima; sirotamatáragiya doma tsaporonasia tinacho.Apall gichimam yasariaha. 3Zari ivash

Vasina pakich kamanchillpa yovaa Papororini Titoriniam yadarago anoatsi

Titorini kapog Papororinia istaragiya Apallia kok tayaspatamama. Papororinpatiponiaro xiyragana Apallimona koko. Kirítap tsor nataragsin, anoshtayaspataragana. Tayaspataragosin, kirítshoch tpots ashpatam Isosoamagoanaragana. Itaro kaniasich magoanaragosin, Paporsha, Zovaa Titoa, nishshiyaa kasachillpa Isoschichia tayaspatamama. Ashiriya, shiysha shigcha, táyaro,Titsha ayo táragiya. Shiaro, Papor botish zaroyaro vaptam nataragiya Korídopparia.Itaro, oro Titoa kapog chinarago, tsiyatsis mazinarago, otiayshoch tpots Titoakapog tamontakanaya, mag atosin, anoa mazinarago, kirakaa yadaragiyaTitoriniama.Ashiriya, na yovaa kamanirago anoa kamanchillpa:A. 1.1-4 ¿Tamarimta, Titoa?B. 1.5-9 Yovaa tpotsi izooro Isosoa kok tominko anoa ksotamapaniam

iposagcha.C. 1.10-16 Otiayshochia tpots yov zitamina kok mago tamasigako korikigaz

tayapstakana anoa mazinarintspa. Zamachillinpa.D. 2.1—3.2 Shiysha Isoschichia ichigorosin Apallia kok payomam

tayapstagcha.E. 3.3-11 Iy ichigoroni sirotamasa da Apallia kok mazinaraganiya. Itaro Apall

iyaa nayanirago, Isosoa zaganiragiya iyaa yashigoa tatotsimama.Shiaro, Vaanatsi Vani iyash pshtakcho, kaniaschiamsha iyaainaragiya. Na Apallish orotamari tamam kis kotakaniya. Ashiriy anoatpotsiriatsish itsinsaro tayapstagcha. Llitaritaa chinarintspa, tágcha.

F. 3.12-15 Isosoa kok tayaspatampania istagcha. Na vapparia.Táragiya Papororini.

Papororini Titoriniam kirakaa yadaragiya.

Page 472: Candoshi bible   new testament

472

ashchima ato anosh Apall vaanatsi koktpots yasapana ato, novaa tayapstamamkamachtaragiya. Apall, yov chiyaatatotstaro an, novaa kamachtaragiya.

4Shiyam, Titoa, yadakina. Nov shiyaaiparpazi ashitana; Isosomon chinakoni,shiyaa ipari atina. Shiyaa Apallnayanichapalla. Misha, magoazmapiymmash panachtamparia, vatamApallia iycha Aparini.tamparia, vatam Isos yashigoa vaamarikasirago, iyaa tatotsiragova.———

Titoa, nov shiyaa táchillpa; tpotsia inagcha Isoschichiam yaramapaniama;

nov shiyaa atashina.5Kirítash tsorosh shiyaa kamigaragina.

Apallia kok tayaspatamam ivapamanaivaparagitati, itaro datori tpotsia izoorovaniarori kasaragina Kirítshochiatsi.Anoam vanimam ivapap atori shiyaakasaragina, Titoa. Shiysha tpotsianapiarosh, natstayarosh, Isoschichvachinanad iposiarosh vaniagcha.Minopsha yakta minopsha yaktashigcha. Ashiriya shiyaa, kamachtaragianori payogcha, tina. 6,7Shananapiarosh, tpotsia tárash yasayarosh,vachinaa Isoschichiam yaramapaniamiposagcha. Yov tpotsia Apalliam tiptsirinapamam iposkis an vanasiriritakinariya, ¿yapiaha tpots yayarosinyotarit tsiyatchillina? Yovamari tpotsvaanpatatin da yotaritam inakana anvanasiriya. Misha vizalliatsimaritamnapko ano. Vipsha ichigoro Isosoamagoanamav takana. Donna tpots vaavip: magshartav tako,kana atosin, anoa inamam varitakchaatina. Ovsha da vaamarisha tpotsiakasimam chinakiya. Vatsianoriiposamam vatsta. Karosamapan tpotstako an vatstatamta. Vartariyvatstatamta. Yov korikia yanoro

yampani tako anoa vatstatamta. 8Itaro,tpotssha koskacho, vaansho pagu kisyapshtokiya.mari chinakiya. Vtsinsamash magoazchinakiya. Vtsinas takiya. Yov zadkovaana anoa vatsta atiya. Magpataritakiya. 9Yov tsiyatsis nov tayapstaragianoa zoramaritcha ato, anoa izooropatsisakiya. Ttsinsammash kukoztayapstamam yasakiya. Itsinsaro tamamvanimam yasakitamta. Vaamari kasirokukozia yaramam yasakitamta. Napa:ashpatam tpots Apallia kok gichizpakisiaro tayapstakitatssin, itaro ovshavaamari yarkiya. Ashko anoa tpotsiayaramapaniam inagcha.

10Ashirocha oro yaramapaniaminagcha shiyaa atashina. Ovshtisingichimapania vanimama, vatam zapantpots vits mazinamam zadkazillinaha.Gichzia kis payokana.cha. Otiayshoch zapan ashkanaya.11Gichzia tayapstakchosin, tpotsshavipaptari mamarpaksin, yovaa atoanoritam gichzia payokanaya. Gichziatayapstampansha, Tamapigayaronikoriksha potapani atosin, gichziatayapstakshilliniya. Yovaa ashkana ankasachtisinapa, tina. 12Misha anshochKirítshoch tsiyatssipani sirotamasa magtaragcha. Anshota llortarago táragasha;

nicha. Kazamish vatsianoriav tamapariaashishirtanicha. Vamiganoriavtanicha.Tsaniamaritani chinakaniya, táragiyatsiyatssipani. 13Zorako táragiya.¿Vaanpata tamaria mago tách? Ashiriyashiysha ashkana anoa vaniayaroshksagcha. Ashkachosh Apallimonarimagu tatchilliniya. 14Otiayshoch tpotszitamina kok mago tamasigakanaya. An

sin, yovaa vaana chinakana anoakamachtakanaya. Tpotsirish anoamazinarosinapa;

1

Page 473: Candoshi bible   new testament

473

rini payorosinapa; atina. 15Ashpatamtpots da piyari chinakanaya. Anoamichigoro maachi vanasircha. Itaro yovtpots yotaritatsimari chinakana anvaanatsi tayotaritkanaya. Da Apallimonmagu tatkanaya. Yov ashkana anoshitsinsamash doncha. Yov magoshchinako antam tsaroncha; magu dapakchiyam mantsakiya. 16Apallia

kanaya vatam mantsiri takanava.Yotaritamash tako an da kis napamamvaritako.naha. ¿Mayama anomash tpotsi vanasir?Vanasir tamam yasarazillinaha doni.Apall anoa da chinakiya. AshirochaIsoschichia yaramapaniam inagchaitsinsaro vanimama nov shiyaaatashina.

———

Misha táchillpa, Titoa. Tpotsiriatsish vanasiri tamam vaniagcha;

nov shiyaa atashina.

2 1Shiysha magiptish tayapstagcha.Yov tayapstakish anoa Apallpat kok

tatsamoro tayapstagcha.2Vachinavaa kamoza shiy vaniagcha.

Tpots Isoschichiavaa kis chinachillinpaatina. Isoschich karosarosinapa.ziamari chinarosinapa. Magsharitarosinapa. Magpat tachillinpa. Isosoakok izooro magoanchillinpa. Izooromagpatari tpotsia chinachillinpa.Minomari magoaz Apalliatsimarichinachinav ashchillinpa. Da mantsirtamam shiyshta vachinaa vaniagcha,tina.

3Misha, kizatstamsha vachinavatstamvaniagcha. Isosoa chinakinariasinayaashiro, vanasiririsha magupataritachillinpa. Tamasigarsin tpotsiagichosinapa. Kshatsim vamamtarosinapa. Ovshtisin kizaptatinvanasirimshiatsimari vanichillinpa.

4Kamasinavatstam vanichillinpa.Vazaralliriatstam ichigorosin vazaralliachinamam vanichillinpa. Ipariatstamtischinagtsa táchillinpa. 5Magiptis tagtsatáchillinpa. Tsasiri tachillinpa.Társhishori taratarav ashko, vipaavanasiri yanogachillinpa.ritssin kok tominchillinpa. Gatosinapa.Ashkinariasinaya, tpotssha kizamadApallia kok da tayotaritchilliniya.

6Misha, kanogasiatssha shiyshavaniagcha vanasir tamama. Magpataritachillinpa. 7Shiysha vanasir takoshtpotsia yapstagcha. Tayapstakosh kukozminamari payogcha. Da michinozpattayapstarillpa. Vanasir tayapstagcha.

8Magiptish tayapstagcha. Magiptishtayapstakinariasha, ¿tamaria tpotsshiyaa yotari tsiyatchill? Vatam shiyaakokish kasimam da varitaranava.

9Misha, mchochoatstam Isoschichiavaniagcha. Yovaa tpots kamachtakoanoa ayo táchillinpa. Gatosinapa. Ksaripatatkosin, opatoronaria magoatssinshamagachillpa. Yámintspa tágcha.10Maachiritaa shuchirosinapa. Donnashochiksin,naya. Apall tatotsimapancha.Mchochoavin vanasir taksin,mari kok payokchosin, tpotssha ¡tamaroApall kok tpotsia magu kasika!táchillinpa.Ashirocha, shiysha Titoa, vaniakosh

aship tágcha tpotsiriatsish vanasirtamama, nov atáshina.

11Ashiri Isoschichia vanasiri tamamoro vaniagcha, vatam Isos yotaritshishiakapiatamam tsiparagova. Apall iyaachinarago, ichigoro tpotsia tatotsimamzadarago, Isosoa zaganiragiya. 12Iyshaanoa magoankachorini, yotaritshishiakasamam ayo tiniya, vatam Isos kokatova. Tsaporonasiatstam támarashiakasakchitamaniya. Magipashtinitachshitiniya. Itsinsasha tachiniya.

1 2

Page 474: Candoshi bible   new testament

474

Apalliatsimari chinachshitiniya. Na insitaronas ashichshitiniya Apalliama.13Isosoam kis kotakini yovam kizporkorak koscho anoama. Ov kizporcha.Apallcha. Tatotsimapancha. 14Isosvaanatsi vatsipono pachidaragiaha.Iyam tapachidamam tsiparago. Iyamyotaritshishiriniamani tachigamamtsiparago. Apall vanasir tapana ato,vaama tiptsiriam iposaragiya. Orovanasir tamam chinachillinpa; atiyaApalli.

15Anoa tpotsiriatsish kamankoshtayapstagcha. Tpotsia kamachtakosh,shigtsa tágcha. Kizportayarosh, koraktamatarparia shiarosh tsiyatagcha.Potitari tsiyatagcha. Tpots shiyaaniriallpa.Ashiriy shigcha zovaa Titoa.

———

Misha táchillpa, Titoa. Vaanpatatin kis tamam tpotsiriatsish vaniagcha; nov

shiyaa atashina.

3 1Mazinagalla. Tpotsiriatsish magoaputsiata putsiata shigcha. Korakaa

kok ichigoro mazinachillinpa.Gobiernoatstam kamachtashini ayotáyarosin, vits mazinachillinpa.Anorisha ovshtisin tpotsia vanasiristachillinpa. Gatosinapa.llinpa.

2Mago tpotsia gichosinapa. Vintsariaizooro kasatortachillinpa. Chinamamariizooro tachillinpa. Piyartachia izoorishavanasirsha tsiyatchillinpa. Tpotsia oroichigoro ashchillinpa.

3Siro iy datoma Isoschichiamkinachoni, ashiragini:niya. Da kitsini mazintarini.vamontanicha. Yotaritshish iyaa kizporkasitartaragiya.shish kasiragitamta. Yovaa tpotspayorago anoatstam zadaraginipayomama. Tpots iyaa natsarago, iysha

yaanpatatani natsaragitamaniya. 4Iyyotarit taragitatini ashta Apall iyaanayanirago, kizpor chinarago, iyaatatotsiragiya. 5Nitati yovamon iyitsinsaro taragini anomon tatotsirag;doni. Apallsha vaana zadarago, iyaanayanirago, iyaa tatotsiragiya.shishiriniatsini tachigkacho, Apall Vaniiyash pshtokcho, kaniaschiamsha iyaainaragiya. 6Iyash Apall Vania dapachidarago, iyaa vanasirimishtómartakpaz ashiragiya. Isosomonvamin tatotsirago anomon ashiragiya.7Apall iyaa nayanirago,shirini tachigarago, anomonsha iyaa,Siyaa kis chinakina atiya. Apallikpachidaha; izooro iyaa istachiya.Tarashia orotamashia panakiya.

gaz shabatamarpatini kotakiniya.8Ashiriya anomon magish tatogcha;

yovamon tayapstaki anomona. Mishattpotsiriatstamtish tayapstagi novaa koki,yov tpots Apallimon magu tatoraganaanoatsi. Shiyshta Shigtsa; tágcha.Ashchillinpa. Vanasir tachillinpa,tágcha.shi; chiyaa kapog istakiya Apalliamagoanamama.

9Itaro ashpatam tpots otiayshochiazitaminarini kok yayarosin, Isospat kokkisiarosin yotari kamankanaya.Magotari yovaa zitamin itsottaranaanoa zapan tsiyatkana. Atana anoaksagtsa. Apallia kamachtamarininabanabtar ashkos, tayotaritaksa. Ashimichigoro vanasiriaha. ¿Mayam anoachinachini? Ksagtsa.

10Ashpatam tpots Isosoa kok daitsinsaro kamankanaya. Ashko anoatpotsia nabagcha. Donna vits mazinako,yosor tayosiarosh nabagcha. Shiarosh,xapoakchosh, ksagcha. Izoriashtishniragcha. 11Anomash tpots magusarichimamishcha. Yotaritamash tpots

2 3

Page 475: Candoshi bible   new testament

475

kizpori. Ashko anomad vaanatsikanatsipkiya.Ashiriya, Titoa, shiysha Isosoa kok

itsinsarosh kamanigcha; yanillpa, novshiyaa atáshina.

———

12Misha, Artímas zaganchima.Artímas pinasakinari, Tíkiko shiyapkosachparia. Koskacho, itagtsa. Shiyshanovash napagadama. Yaktash Nikáporissora, anosh kotachillpa ashiri kosagcha.Minor koskacho, novsha yaktashNikáporis tachima.chinipa tina. 13Shiyash Apóros, mishaSinastam tsiyatssia yaramapani, takana.Vaanitam llitaritap arap nachillinpa.Nakchiasinaya, shiysha istagcha.

Aposap nakchosin, maachi pishtatpa;vanasiri istagcha tina. 14Tpotsirishtpotsia istamam kamanigcha. Vatam

nava. Oro anomashia istachillinpa.Magotari tarosinapa. Istamamtachillinpa.

15Ashiriya shiyashchia tpots yova iyaachinakana, mishat Apallimontam magutatkana anoa, Papor siyaa chinakiya,atcha, tágcha. Paportam viponashiichigorosin siyaatstam chinakana,tágcha. Siyaa bizakazillinaha, tágcha.Apall kis siyaa napchintsa. Kizpor

siyaa nayanichintsa.

Vapparia, zovaa Titoa.

3

Page 476: Candoshi bible   new testament

476

1Zovaa Pírimonoa, ¿tamarimta,tarish?Nov Paportana sori. Isosomad vamin

nov tomanshishish tarori, ashirita nashiyam kirakaa yadakina. IponshiniTímotiayo novapatcha taksha. Shiyaazovaa Pírimono, kapog chinakaniyavatam shiy iy tamaparia ashiritamIsosoa kok oro tpotsia tayapstakshava.2¿Izari Ápiya, tamarimta shiya, izari?

¿Vanasiri tarish? ¿Tamarimta shiya,zovaa Árikapsa, tarish? Shiy orotayapstakitamtish Isosoa koko. Shiyaakapog chinaktamaniya. Zovaa Pírimono,tpots shiyash pagish shaniykosin; Paporsiyaa ichigoroatsis chinaktana; attadaPaporo; tágcha shiyshta. 3Aparich,mishat iy korakarini Isoso siyaa vanasiriistachiya. Magiamis mapiym panachiya,nov siyaa atina.

Vasina pakich kamanchillpa yovaa Papororini Pírimonoriniam yadarago anoatsi

Yovapor ichtaro Paporoa tomanaragana anpor tpots Onísa soro Paporoshkosaragiya. Onísa opatorona, Pírimono soro. Yaktash Kórosínosh taragiya. PírimonIsoschichimoncha tpotsi. Onísa opataronaa machi shochirago, Orómap sovaragiya.Anosh Paporpat kapog tsiyatarago, Isosomon magu tatoragiya. AnomonshaOrómash tarago, Paporoam istamapaniam kinaragiya. Paporoa kapog istaragiya.Itaro zapish Paporsha, Patoronaripish kanapogcha vatam vad tomashtakshava,táragiya. Oníssha, Ayo, tárago. Táyaro, Paporsha kirakaa Pírimonam yadaragiyaOnísaa istamama. Yadayaro, Mchachoriatsish natsarillpa vatam na Isosomon shiyaazovalliva, táragiya. Ashiriy kirakaa yadayaro, Onísash zaganiragiya. Onís Tíkikoptanataragiya. Tíkiko Paporoa virkari Kórosínshochiam tpots yaragitamta.Ashiriya, na yovaa kamanirago anoa kamanchillpa:A. 1-3 ¿Tamarimta? zovaa Pírimonoa.B. 4-7 Tpots shiyaa, zovaa Pírimono, vanipaha vanasiri kamankana. Shiysha

tpotsia kapog chinaksha.C. 8-21 Ashiriya, mchachoriatsish Onísa nayanigcha. Na Isosoa magoankiya.

Ashiriya, zovallish tamaparia ashiro chinagcha.D. 22 Novam Apallia tsiyatagadama tomanshishosh shitogamama.

Shitogachori, shiyash napchillpa.E. 23-25 Nov iponshi shiyaa kapog chinakanaya. Ashiriy na vapparia.

Papororini táragiya.

Papororini virkari vamkoriamPírimonoriniam yadaragiya.

Page 477: Candoshi bible   new testament

477

4Apallpat tsiyatkori, oro shiyaamApallia Vappari tina. 5Shiyamon zapanmazinaragtana;kiya. Isosoa kizpor chinakiya, atssinchashiyaatsi. Mishat Isoschichia zóvalliapazashiro kizpor chinakiya. Isosomona oroistakiya; atssincha shiyaatsi. 6Ashiriya,nov shiyam Apallpat tsiyatkori; ZovalliaPírimono istagcha shiyaa kokishitsinsaro tayapstamama; atina. Vatamtayapstakosh, Isosoa araginashamagoanachpasha. Yovaa Isos iyaa kapogistarago izooro magoanachpasha.7Yovamad shiy tpotsia kapog chinakishanomad magi kisa. Oro Isoschichiaistaksha. Tpotsiatstam magu yaramamaoro tsiyataksha. Ashiri novsha anoamazinaragori, nov magi ksaragina.

———

Ashiriya, zovallia,na pakich shiyaa táchillpa.

8Nov Isosoa tayaspatampantati, itaroashta shiyaa kamachtamam gatkina.Ashiri gotariti táchillpa. 9Vatam zovallPírimono novaa chinakova. Ashiriya,novaa koki mazinachparia, atina. Novshiyaa amikortana.rori,naya. 10Ashiriya zovallia, novaa kokimazinagcha. Mchochoriatsish Onísanayanigcha. Novash kosarago, nishtomanshishosh novapat takiya.tsi ipari tamapari ashiro kizporchinakina. Nov Isosoa kok Onísaatayapstaragori,kiya. Isosomon magu tatkiya. Onísaashiy mchachorimontishcha; korikiriptishOnísaa paxanxaragtishcha. 11Itaro dakaapana shiyam taravaztaragiya. Migasashiro taragiya. Shiaro sovayaro,sha zapish kosaragiya. Na novaa kapogistakiya. Natona shiyaa istachshaparia.

12,13Nov kizporita chinaki, itaroshiyap vaptam tovanpochillpa. Nov

Isosomon kok nish tomanshishosh taki,Novaa istapada atana. Nishoritakinariya shiy tamapsha ashiritamnovaa istachparia, itaro vatam shiyaamashimam pinasakinava. Ashiriya navaptam shiyap zaganchillpa. 14Shiymchochortishcha, ashiri novnapachidkiazi. Shantari Paporoa istapiatosh, ashiriya istagadama. ¿Itarotamari shiyaa mchochorish izooroyamachi? Ashiriya tovanpochillpa.15Onís shiyash sovarago, na pakchimarinovash tariya. Itaro shiyap kanapkacho,oro shiyapat tachparia. 16Datomasovacho, mchochorish taragiya. Itaro naIsosomon zovallshatishcha. Ashirishiysha zovalliatsish tamapari ashishachinachsha. Nov Onísaa kapog chinaki:itaro shiysha mchochoriatsinashtisharaginasha zovalliatsish ashiritamchinagcha.

17Shiy novaa chinakish ashiriyaOnísaa novaa ashiritam chinagcha. Novshiyash koskachinariana, ¿dosh magishshabatchish? Ashiriya, Onís koskacho,shabatagtamcha. Novaa tamapariashiritam chinagcha. 18Onís da shiyamvanasiri taravaztarago,riya, novsha novana tovapchillpa. 19NovPapori novani kovipti yadaki; Novshiyam tovapchillpa átana. Novgichtariazi. Itaro shiysha zovallia,bizarillpa. ¿Chak shiyaa ichtaro Isosoakok tayaspataraga? ¿Dosha nov shiyaatayapstaragi? ¿Ashiri shiysha tamaria

ragi anomada? 20Ashiriya zovaa, novaakoki mazinagadama. Isosoa chinakosh,ashiriya novaa koki tominogcha.Zovallia Onísaa natsarillpa; chinagcha.Novaa tovizportada. Nov shiyaaIsosomon zovalliarori atina.

21Vatam nov shiyaa oro yasakinava,ashirocha, Novaa koki mazinakcho,

Pírimonoriniama

Page 478: Candoshi bible   new testament

478

ria atori, Onísaa mapiyrori zaganchima.Ashiriya shiysha chinagcha, zovallia.

22Misha táchillpa. Novam Apallpat

mama. Tsiyatkachosh, novaa Apalltashitogachparia. Shiaro, nov shiyashkoskachori, shiyash tachinipa. Ashirizovallia, vasina novam tarashiamiyaragadama.———

23Misha zovallia IpáparásaApallimad kok tomanaragtamsincha.

Na novapat nish tariniya. Pírimonoachinaktamana, atiya shiyaatsi.24Márkosa, misha Arístárko, mishaTímsa, misha Arókasa ichigorosinnovash shaniarana. Apalltam koktayapstakanaya. Ichigorotada: Shiyaachinakaniya, atanaya shiyaatsi.25Ashiriya zovallia, iy KorakariniIsoso; Apall Vipa, siyam ichigoroamisistachiya.

Ashiriya vapparia, zovaa Pírimono.

Pírimonoriniama

Page 479: Candoshi bible   new testament

479

Vasina pakich kamanchillpa yovaaotiayshochiam yadarago anoatsi

Otiayshoch tpots vaanshochiam kirakaa yadaragiya. Sora yasariazini. Vaanaatsida kamankiya. Itaro vaanshochigaz magu mantsarago yadaragiya. Otiayshochzapan Isosomon magu tatoragana. Itaro, Isosomon vamin kiyog kachiyraganaya.Ashirocha, ashpatam, Ashiriy zitaminaa kok yov Móysisarini tayapstarago anoayosor chinachinipa, táragana. Isosoa kok kasakinarianiya dosha tpots iyaa kiyogyachachiya, táragana. Ashiriy tpotssha nia kirakaa yadayaro, Móysisarini kok,sirapoch kukoz, na pastayallo, vatam Isos Móysisarinia kok ichigoro tatsamoragova,táragiya. Iyaam tsiparago, na Vaparish iyaam yaramapaniam takiya, táragiya. Apallna Isosoatsimari kok chinakiya. Isos Apalltada vipa. Na vaamari kasiro vaparishtakiya. Ashiriy Isosoa kok kapiatkinariasa, llitaritosh kamogamam vanintaha.Ashiriy paptsa, táragiya vaanshochiatsi.Ashiriya, na yovaa kamanirago anoa kamanchillpa:A. 1.1-4 Apall vip vaparpat tatsamoriya. Nish tsaporonasish tarago, vaparia

kok izooro iyaam kamaniragiya. Shiaro, iyaam tsiparagiya.B. 1.5—7.28 Ashiriya Apall Vip, Isoso, vaamari kasiro takiya:

1. Vaparia vasodoror vaamari kasiro takiya: 1.5—2.18.2. Móysisariniatstam vaamari kasiro takiya: 3.1—4.13.

Iy zitaminarini Móysisaa tachitaragtatssin, Apallia magoanamamgataragana. Ashiriya, Apallish pshtomam pinasaragana. Ashiriya,siysa zitaminarini tamaragparia shirintspa. Isosoa kok kpitintspa.

3. Isos iyashchia Apallpan yaramapani vaamari kasiro takitamta:4.14—7.28.Iyashoch Apallpan orkari tpotsimontamta; iy tamapari ashiro da

itsinsaro takanaya. Itaro, Isossha oro vaparia kok tominoragiya,kizporita kiyog kachiyrago. Ashiriy na iyaam orotamaritapachidampani takiya vaparisho.Ashiriy siysa Isosoa kok kpitintspa. Kapiatkinariasa ashiros,

llitaritosh kamogamam vanintaha.C. 8.1—10.39 Sirapoch kukoz na Isosomon pastayalliya.

Apall sirotama iyashchia kamachtaragiya, Novaam pagiamipagogints, táragiya. Pagoragosin anosh Apallpan orkari maachtavaorsirpat pshtoragiya yotaritshishia yaramama. Itaro anoa tpotsiaistaragiaha vanasiriri tamamam. Itaro, natsha Apallimon Vip orsiritpotsia yarkiya izoromamarita.

Page 480: Candoshi bible   new testament

480

Nov siyaa Isoschichiatsis kamanchintspa; yovaa Apall vaanatsi kok iyam izooro

kamanirago anoatsi.

1 1Sirotamasa Apall iyashchiazitaminarini tsiyataragiya. Tpotsia

kamachtayaro tsiyatssis vayaragiya.

tako; Siysa tpotsia kamanishinints;táragiya. Táyaro, Apall vaanatsi kokpzapaniaragiya. Misha tpots pakichkamanta, yosor misha tpots pakichkamanta, kamanta ashiragana.Pamaskacho anosh kamanta, Apallvasodoror vaniaro kamanta kamantaashiragana. Itaro zitaminariniatsini daizooro kapog kamaniragiya. 2Itaro

giya. Zaganiaro, Vipsha iyaa izooriashaVaparia koko kamaniragiya, vatam Viporo Vaparpat taragova. Napa Apalli VipVaparpat iponoro ichigoroamtinaragana. Sirotamasa Apallsha Vipaa:Kanidam tinayani,siamtam tinayani, táyaro, tinaragiya.Tinayaro, Apallsha: Na shiyamichigoroa panachillpa, Vipaa táragiya.

Shiyamari kasiyarosh tachsha, táragiyaVipatsi. 3Ashiri na Vipsha ichigorovanasiri ishinkiya. Kok kizporcha.Apall husinish takiya. Tonimdoniakiya. Itsinsaro vanasiririchinakiya. Yotaritshishia doniakiya.Vipsha ashiritamta. Husinshotamtakiya. Vanasiriri chinaktamta.Tatsamorosin minamari magoazchinakanaya.sosh kosiaro, iyam yotaritshishirinitachigamam tsiparagiya. Izooriashatachigiaro, támaragiya. Támiarovaptam Vapariptam kanaporagiya.Anosh Apall Vipaa kizpor korakaminaragiya. Na vaamarisha kasiro takiya.Ashirocha, Apall Vip Vaparia kok iyamizooro kamaniragiya atina.

4Misha, Apall Vip Isos, Apalliavasodoror kasiriya. Kizpor araginashakasiriya, vatam Apall Vipava.rorsha Apalliam vamachtash takanaya.5Apall Vipaa atova:

Nov shiyaa ipartana. Ashirocha

chori, tpotsosh llortachsha;táragiya Apalli. Misha Apall atitamta;

Ashiriya Isosoa kok ksarintspa. Sirapoch kukoz na pastayalliya;anoa yosor chinarintspa. Isosoa kok kasakinariasa Apall siyaaorotamari vanichintsa.

D. 11.1—12.29 Yovaa zitaminarini Apallia itsinsaro chinarago anoachinagtsa. Zitaminarini kiyog kachiyragitatssin, ashirita Apalliakasamam gataragana. Apallsha ovaa, Novtada tpotsiri, táragiya.Ashiriy siysa kiyog kachiykitatiasa, Isosomon magis tatogtsa. Iy

Apalltanicha vipini. Apall iyaa ksomish chinako, iyaatssha vanitariya.Ashiriya sabaytarintspa, atáshina.

E. 13.1-25 Ashiriy sanpata chinakos istagtsa.Tpots yotarit tayapstako, siysa mazinarintspa.Sanpatatis istagtsa Apallia magoanamama. Mishat, Apallpat

tsiyatkos, iyaam istamam tsiyatagtsa. Orotamari Isos iyaa istachiya.Táragiya tpotsi otiayshochiatsi.

Tpots kirakaa otiayshochiam yadaragiya.

1

Page 481: Candoshi bible   new testament

481

Ipari zagankachori, novsha ovaaipartana táchima; ovsha novaaapartana táchiya,

táragiya Apalli.ria at? da. Itaro Vipaa táragiya. 6ShiaroVaana Vipaa tsaporonasip zaganiaro,vasodororia táragiya;

Siysa novaa ipari ogirtagtsa;táragiya vasodororiatsi. 7¿Ashiri Apallvasodorori tamamaha?ria atiaha;

Novaa sodarori kamachtakori, oromazinayarosin, mikiaro nata nataashkana. Kabosor tamapari ashirotap shitara ashtaro ashkanaya.

chori, da zapish vaniakana. Somaspchigatara ashtaro ashkanaya,

táragiya Apalli.rori vamachtashcha. Itaro Isos ApallchaVipaya. 8Apall Vipaa táragiya;

Ipari, oro shiyamaricha kasirish.Vanasir tpotsiriatsish ksotaksha.Llitari ashimam vanintaha.

9 Vanasirimshiatsiri chinaksha.Yotaritshishia gataksha. Shiyashkish anomon nov magi kischa.Shiyamaricha tpotsiriatsishishinamam vanasirish. Kisishinaksha. Shiy ashkosh, novshashiyaa ksomish chinakina,

Apall táragiya Vipatsi. 10MishatVipatssha táragitamta;

Shiy kizpor koraktishcha.richa kasirish. Sirotamasatsaporonasiam tinaragsha.Kanidam tinaragitamsha.

11 Itaro tsaporonas kanidtam ichigorozapshina pastachshaparia. Kamistamapari ashiro kochachiya;pastachiya.

12 Pastaramcho, kaniaschiamshatinachsha.shimashtishcha. Orotamaritachsha,

Apall táragiya Vipatsi. 13MishatVipatstam táragiya;

Yaamari kasichinipa. Novmakodarariatsish ichigorokasichima,

Apall táragiya Vipatsi.riatsiaha tárag? doni. Vipaa atiya.14

cha. Vasodororiatsi kamachtako; Novaatpotsiri istashinints; atiya. Ashirochavamachtashsha iyam istampaniamtakana. Iyaa Apall tiptsiriatsini istakana,vatam Apall iyaa tapachidakova. ItaroIsos Apallcha Vipaya.

2 1Ashiri zovallia, natsha ivaz Isosoakok mazinaragoni, ¿tamaria

nirchini? vatam vaamari kasirova, novsiyaa táshina. Nirkachoni izoriashakasachpariniya. Ashiri paptsa, Apalliakok ksarintspa. 2Mazinagtsa; sirotamasa

gana tpotsiatsi. Kamaniarsin, Na siysapayogtamtsa. Ksarintspa; táragana.Tpotssha mazinayarosin, pakchitaApallia kok kapiataragsin, gataragsin,Apallsha vaniaragiya. Apall sirotamasavasodororish tsiyatssis zaganiaroashiragiya. Tpots da mazinaragosin,vaniaragiya. 3Itaro natsha Apall Isososhizooro tsiyatssis zaganiragiya. IyshaIsosoa kok nirkoni, kasakoni, ¿yapiahakamogchini? Kamogomam vanintaha.Araginashaparia vanichiya. VatamIsosoamari iyam yotaritshishirinitsiparagova. Isos nish tsaporonasishtarago, táyaspatashia kamachtaragiya.Novaa koki tpotsia kamanishinints;táragiya táyaspatashiatsi. Isos támiaro,Apallipsha kanaporamcho, ovshtisintáyaspatampansha iyam kamantakamanta ashiragana Apalliatsi koko.4

giya. Tayaspatampansha Apallpatvizporirini tayaspataragosin, tpotszapan magoanaragana. Mishat, Apall

1 2

Page 482: Candoshi bible   new testament

482

Vani tpotsia istarago, misha tpotstsiparia itoyamaragana. Misha tpots kasyotama yararagana. Misha tpotsyashigoa tpoxtayaro tashitogaragana.Tpotssha anoatsi pakiarsin kapogponirostaragana. Apall kizporcha,táragana. Ashirocha Isosoa kok izooromagoanagtsa nov siyaa atashina.

———

Yovaa iyam istamam Isos tpotsiam kinarago anoa kamanchintspa.

5Ashiragocha, Apallsha na tpotsiachinakiya vaanatsi kok kamanimama.¿Vasodororiatsiaha kamanigcha at? da.Tpotsiatsiri chinakiya. Mazinagtsa; Isoskizporita tarago, itaro Isos tpotsiamkinarago, ovshacha Vaparia kokizoriasha kamaniragiya.

6Sirotamasa zitaminarini Apallpattsiyatko yovaa Apall chiyaa tpotsiatsinichinako anoatstam kamaniragiya.Táragiya;

¿Tamaro Apaa, shiy iyaa tpotsiatsinichinaksha? ¿Tamaro iyaaistaksha?

7 Natomasam sodarorish iyaa aragiamkasiro takana. Iysha notsinikocharimashi tsipastam takaniyanatomasamta. SodaroriatsishApaa, chinaktatish,sha tsaporonasshochiatsiniaraginasha chinaksha.

8 Ichtaro maachiatsi ichigorotinayarosh, ivapayarosh, iyamnapamapaniam vayaragsha;

tsish ksotamam kamachtaragsha;Dápiyarini Apalliatsi tsiyatko táragiya.Itaro, novsha atashina; Apall iyaa:Ichigoro ksotagints; táyaro, ichigashakamachtaragiya. Da minamtiyamniraragiya ksotamama. Itaro tpotsshayotarit tarago, anomonsha natsha inichigoro kasimam pinasakaniya.

9Anomadsha natpor Isos vaanatsivizpoririniatsi kanasarago, tpotsiamkinaragiya. Tpotsiam kinayaro, IsosshaApallimad vasodorori natomasamtsipastam taragiya. Chiy tpotsichtamapari ashiro vanots kocharimashtsipastam taragiya. Chiy tpotsichtamatarpari ashiro kiyog kachiyiaro,tsiparagiya. Tpotsiam ichigoroamtapachidamam tsiparagiya. Vatam Apallichigoro tpotsia chinakova. Itaro natonaIsossha támarago, Vapariptamkanapiaro, ichigasha kasiro takiya.Vaana Vapar tamapari ashiritam takiya.Ashirocha, Isosoa kok magoanagtsa

atáshina.10Apall sirotamasa vaantari zadarago,

maachiatsi ichigoro tinaragiya.Tpotsiatstam Vaanpata iponamamtinaragitamta. Itaro iysha tpotsiniichigoroni yotarit taragoni, anomadshaApallsha Vipaa zaganiragiya iyaaistamama. Ipari zagankachori,tsi novansho yoshidamam kiyogpariakachiychiya. Ashirita zaganchima;táragiya. Ipari donna tpots tamapariaashiro kiyog kachiyaro, ¿tamaria tpotsiaistach? ¿Tamaria tpotsia nayanich?táragparia Apalli. Ashirocha, ashiragozovallia, Isos iyaa magiatsini yaramamvaritakiya, vatam tpots tamaparia ashirokiyog kachiyragova. Yasakiya. 11Isosshaiyaa: Nov tpotstamana, atiya. Novkiyogotam kachiyragina.mana. Nov siyaa istachintssa. Magiatsisyarchintspa, atcha Isoso iyaatsi. Iyaachinako ¿tamaria iyaa pazich? Nov siyaazovalltamana atiya, vatam iyaa kizporchinakova. 12Vaparia atiya;

Shiyaa kokish magoanamam novzovalliatsi tayapstachima.nad shaniykachoni, shiyaa Apaa,ogirtachiniya,

Isos táragiya Vapariatsi. 13Mishat Isostpotsima Vaparpat tsiyatarago;

2

Page 483: Candoshi bible   new testament

483

Nov shiyamonatam magi, Apaa,tatkina,

táragiya. Mishat táragitamta;Zovalliatsi kizpor chinaktana. Aparivaana zadiaro, novam iponamampanaragiya,

Isos táragiya. Ashiri Isos iyaa kizporchinakiya, vatam tpotsiam kinarago,iyam kamini kiyog kachiyragova.

14Yashigu sirotamasa iyaa kasiragiya.

niya. Iy notsini kocharimashcha. ItaroIsossha: Tpotsia tapachidachima;Yashigoa kasichima, táyaro, tpotsiamkinaragiya; vanots kocharimashiamkinaragiya. Kocharimashiam kinayaro,tsiparagiya. Itaro Apallsha yosor Vipaaitoyamaragiya. Isossha támiaro,yashigoa izooro kasiragiya.tam izooro kasiragiya,gova. 15Oro tpots tsipatariama atosinponikanaya. Yovamad yashigu iyaakasirago anomad tsipatsia ponikiniya.Itaro Isossha tsipayaro, yashigoakasiyaro, iyaatssha tatotsiragiya.Tsipamam na dosha ponichchi, vatamIsos Yashigoa tatotsiragova. 16Itaro,¿nitati Apalliam vasodororia istamamtsiparag? da.giya. Áparámarinchichiamani istamamtsiparagitamta. 17Ashirocha tpotsiamkinaragiya.giya. Llortayaro, kanogaragiya. Tpotstamapari ashiro kiyog kachiyragiya.Yashigu Isosoatstam tamontaragiya;kiyog yacharagiya.tamta. Tpotsiaro iyaa istaragiya.Ashirocha iyaa yasakiya. Iyaanayanikiya. Iyaa istakiya, vatam vaanayacharagitamtava. Ashirocha, tsipatsiakasirago, Vaparia táragiya:shia na ichigoro kapiatiana, táragiya.Ashiri Apaa, shiysha tpotsia chinagcha.Yotaritshishia bizagcha. Mapiyshtishtagcha; Isos táragiya Vapariatsi.

Anorisha Isos Apalliam yaramapaniamtakiya. Oro Vaparpat iyam tsiyatkiya.Shiaro, iyaatstam yotaritshishiakasimam istakiya. 18Da pakich yashiguIsosoa tamontaragiya.ragiya. Da pakich kiyog yacharagiya.Kizpor kiyog yacharagiya. Ashirochaashirago, Isos iyaa kapog nayanikiya.Yasakiya. Na yashigu iyaa tamontakcho,Isossha iyaa istamam varitakiya;Sabaytarillpa. Novsha istachillpa, atiyaiyaatsi; vatam yasakova.Ashiri kamaniana yovaa Isos iyam

istamam tpotsiam kinarago anoatsi.———

Misha, yovaa Isos Móysisariniatsta vaamari kasiro iyamsha magiamani

mapiyshish panako anoa kamanchintspa.

3 1Ashiri Isoschichiatsis magiatsisputsichintspa. Apall iyaa kizpor

chinakiya. Apall tpotsiri vanasirinadaritapana ato Isosoa zaganiragiya. Iyaavaamata tiptsiri inaragiya. Ashirizovallia, ¿Isos tamaraga? Apall Isosoazagankacho, tpots novanatsi chinamamttsoyashini ato, yaramapaniam takiya.

niam takiya. 2Vaparia kok ichigarishakamaniragiya. Da sabaytaragiya.

rini kamachtarago;shini, tárago, Móysisarinsha tpotsiakamanta kamanta ashtaragitamta.Anoritam payoragiya. Sabaytaragiaha.3,4Itaro Isos Móysisariniatsi kasiriya,vatam Isos Apall Vipava. ¿TamariaMóysisarinpatini varitach? Isoskizporcha vaamari kasiriya, vatamVaparpat iponiaro tpotsiam ichigorotinaragova. Ashiri Móysisariniatsitinaragitamta. 5Móysisarini Apallvamachtash taragiya; itaro IsosApallcha Vipaya. Apall Móysisariniakamachtata kamachtata ashiragiya.

2 3

Page 484: Candoshi bible   new testament

484

Shiaro Móysisarinsha tpotsia kamantakamanta ashiragiya Apallia koko.6Móysisarin kamaniragiya tsipasi. ItaroIsossha Vaparpat magosh chinaraganaanoa izoorisha kamaniragiya.Ashirocha, iysha Isosoa kok mazinakoni,da pazikoni, da kasakoni, oro Apalliamtiptsiri takaniya. Ashirocha, Isosoa kokmagis kis chinagtsa; ksarintspa, novsiyaa Isoschichiatsis atashina.

7Mazinantsa; Apall Vani iyaamagiatsini putsiakiya. Apall sirotamaiyashchia zitamina tsiyatko táragiyaApalli.

Na in zari novaa koki mazinayaros,chinagtsa. Gatintspa, táragiya.8Sirotama zitamin novaa kokimazinaragitatssin, gataragana.Móysisarinpat tsap pozap abnataragsin, Móysisarinsha novaakoki kamanta kamanta ashiragiyatpotsiatsi. Mazinayaritatssin, itarogataragana.gada. 9

tati, 40 masachirini istaragitati,oro novaa koki kapiata kapiataashiragana. 10,11Ashiri novshatsiyantaragori; Kanánosh tsapsiysa tachiazis dabaria; táragina.Anosh ksaha magis mapiyrostachis; táragina. Novamon maguda tatoragana. Oro piyari chinatpiyari chinat ashiragana. Anomadnovsha vatsta táragina. Vipshavachinaragosin, vachinshapchigaragsin, lloranoriatsimshitaKanánosh vayaragina;

Apall táragiya.12Ashiriya Isoschichis, paptsa. Siysa

zitaminarini tamaragparia shirintspa.Apallia kok gatintspa. Yotaritchinarintspa. Gatkinariasa, Apallia kokda chinakos, izooro kasachpasa. ItaroApallsha orotamari tachiya. Ashiripaptsa, vaniayantspa. 13Apalliatsimari

chinayaros, kamanimantar shigtsa.Sanpata kamankos, potam kamantapotam kamanta shigtsa. Gatintspa.Nirintspa. Paptsa, Yashigu siyaakasiyantspa,gaktar ashkova. 14Oro Isosoatsimarichinagtsa.tsini tachigiaro, kapiatiaro, magiatsiniyararagiya. Apallsha vaama tiptsiri iyaainaragiya. Ashiri zovallia, oro anoachinagtsa; bizarintspa. Isosoa kokksarintspa. Sabaytarintspa.riasa, kasakinariasa ¿tamaria Isosshamagiatsis yárach? 15Apall iyaatstamatiya;

Novaa koki mazinayaros, nat in zarimazinayaros, gatintspa.rini tamapari ashiros gatintspa,

atiya Apalli. 16Zovallia, ¿vanipaha Apallzitaminariniatsini istarag?tayaro,giya. Apallsha ihíptoshchia kasiyaro,ihíptoshchia vasodoror kachigaragiya.Shiaro,giya. Da minomtiyam tsiparagana. Apallkizpor istayarita iyashochsha oro Apalliakok gataragana. 17,18

sin, Apallia kok oro kapiata kapiataashiragana. Yotari taragana. AshiriApallsha tsiyantayaro; Vatam novaa kokikapog gatkanava; ashiri novshavanichima, táragiya. Kanánosh tsaptachiazis, dabari. Magis ksaha tachis,vatam novaa kapog gataksava; táragiya.Ashirocha tsap pozap 40 masachirinixitagat ashiragana; masarsin taragana.Anshori tsipabaragana. 19Apallimonmagu da tatoragsin, vatsaponoamitotsimam poniragosin, ashiri Apallshada istaragiya. Istachintspa. Kanánshochiakasimam istachintspa; Apall táragita,tpotssha gataragana. Sovaragana. AshiriApall istamam pinasaragiya; xararagiya.Ashirocha zitamin tamaragpari

shirintspa siyaa atashina.

3

Page 485: Candoshi bible   new testament

485

4 1Natsha ini Isoschichiamani Apall:Magiamis mapiym panachintspa,

atitamta. Ashiri paptsa; ksarintspa.Magishis oro chinayaros, magiptistagtsa. Apallia kok kasakinariasa,¿tamaria siyam mapiyshish pánach?2Zitaminarini mag ashiragana. Apalliakok mazinayarita, da payoragana.Magiamis mapiym panachintspa, Apalltáragita gataragana. Apallimon magu datatoragana. Ashiri da mapiyragana.Iyaatssha Apall na atitamcha. Magiamismapiym panachintspa, atiyaiyaatstamta. 3,4Iysha Apallia kok siromazinaragoni, Apallimon maginitatoraganiya.niya. Mapiyshtini takaniya, vatam Apallmagiatsini yararagova. Itaro tpots gatko,Apallsha oro vaantarisha:

Ashiri vatsta. Magoaz mapiyshishpanachiazi, dabaria,

atiya. Sirotamasa Apall tpotsiamtinarago, iponpi ato tinaragiya. Tpotsnovaa koki payoko chinamarishachinachiya. Mapiysha tachiya, Apall ato,chinayaro, tpotsia tinaragiya. VatamMóysisarini kok atova;

Apall ichigoro tinayaro, ivapayaro,mapiysha kanosaragiya. Minammatayaro zari taravaztayaro,tsibonorinisha matayaro zarianosh kanosaragiya.sha kanosaragiya,

atcha Móysisarini koko.riniatsi toyadarago, zoorko táragiya.5Apall oro tpotsosh magu mapiyshishpshtamam chinaragiya;rini kapog gataragana. Ashiri Apallsha:

Vatsta. Magoaz mapiyshishpanachiazi dabaria,

táragiya. 6

giya. Oro tpotsosh magu mapiyshishpshtamam chinaragiya. Itaro zitaminApallia kok gataragsin, Apallsha: vatsta;mapiyshish panachiazi, táragiya. Itaro

Apall oro vadari tpotsiam mapiyshishpanamam chinaragiya. 7,8Ashiriya,Móysisarinsha tsiparago, ApallshaOsovíarinia kamachtaragiya; ShiyshaKanánosh tsap tpotsia machtachcha,táragiya. Osovíarinsha Apallia kokpayoyaro, tpotsia machtaragiya.Tpotssha Kanánap tsap nataragsin,kanánshochia tpots kasiragosin, anoshKanánosh tsap taragana. Itaro damapiyragana, vatam Apallia kokmazinaragitatssin, vad kapiat kapiatashiraganava. Da Kanánosh kistaragana. Itaro, oro Apall vadaritpotsosh magu mapiyshish panapi tiya.Ashiriya zapishsha, Osovíarinimon oshApall Dápiyariniatsi kamachtaragiya;Shiysha tpotsia kamanigcha; Na in zariApallia kok mazinayallos, gatintspa,attada tágcha; táragiya. Ashiriya,Dápiyarinsha tpotsia kamaniragiya;Apallia kok mazinakchos gatintspa.Siyam mapiyshish panachintspa; Apallsiyaa atcha, táragiya Dápiyarini.

9,10

chiatsini vad atitamta. Iyshacha Apalliakok mazinaragoni, magoanaktanicha. IyApalltanicha tiptsirini. Ashirocha, Apalliyaa atitamta;riasa, siyam izooro magoaz mapiyshishpanachintspa, atcha. Da gotaritis piyarichinat piyari chinat dosha ashtatssa.Mapiyshtis tatssa. Kanosakpazashtachiya magishis. Nov tamapariashiros kanosatssa, Apall atiya iyaatsi.

11Ashiri Isoschichis Apallimon magistatogtsa. Magiptis tagtsa. Paptsa,zitaminarini tamaragparia shirintspa.Apallia kok kpitintspa. Izooro tominogtsa.12,13Apall kok kizporcha. Tpotsosh maguizooro pshtokiya. Kchirpogu tamatarpariaashiro vanotsia toshiyaro, vanapoatoshiyaro oro magoazoshsha pshtakiya.Ashkitamta Apall kok chiyasho. Apalliyaa natstakiya. Yovaa magini chinakini

4

Page 486: Candoshi bible   new testament

486

anoatstam Apall yasakiya. Apalliakamapshimam vanintaha. Ichigoroyasarova. Ashiri Apallia kok magishinipshtoko, vaniakpaz ashkiya; mishat yartaashkiya; mishat oro magiatsini putsiakiya.Apall tpotsia ichigoro natstakiya. Tpotsichmagishich chinakich anoatstam izooroyasakiya. Ashiri donari magiatsichyarkoch, ¿yapiaha kamogchich? vatamApall yasakova. Ashirocha natorit inIsosoa kok magoanagtsa, siyaa atashina.Oro chinakinarianiya, magishinimapiyroni tachiniya.Ashiriya yovaa Isos magiamani

mapiym panako anoa kamaniana.———

Misha táchintspa Isoschichiatsis.Isos Vaparish kukozia yaramapaniri

takiya iyama.14Ashiri Apallimon magini tatkoni,

ponimam vanintaha. Isos iyaa kapogchinakiya. Na Vaparisho kanaporago,Vaparpata iyaam tsiyatkiya kukoziayaramama. Isos oro iyaam yaramapanchaVaparish takiya. Vaparia izamzakiya.Ashiri zovallia, Isosoatsi izooro chinagtsa.Ksarintspa. 15Yashigu Isosoa yacharagita,Isos da tominoragiya. Ashirago, Isosshaiyaa yasakiya. Yashigu iyaatstamtamontako, Isossha yasakiya. Iyaa kapogchinako, Yashigoa kasimam istakiya.16Ashiri Isoschichis, Apallpat tsiyatamampzirintspa. Tsiyatkos, ichigoro yovaa

tsa; kamapshirintspa. Ashkinarianiya,Apallsha iyaa kapog nayaniko istachiya.Yashigu iyaa tamontakcho, Apallsha iyaaistachiya. Yashigoa kasimam istachiya.Magiatsini yarta yarta ashkiya. Ashirianori chinagtsa.

5 1Datoma Isos tsipacho, Apall oroiyashchia, otiayshochiatsini tpots

minam iposaragiya yaramapaniamaorkari. Iposiaro, kamachtaragiya;

Shiysha tpotsia yotaritshishiayaramam istagcha; táragiya.Tpots yotarit takcho, shiyshayotaritshishia yaramam chinoziapchagcha;

Apall kamachtako táragiya. 2Yaramapanorkari tpotsimontamcha. Ashiri tpotsiavanasiri istamam varitaragiya. Yashigutpotsia yacharago, tamontarago,yaramapansha orkari tpotsia istaragiyada sabaytamama, vatam yasaragova.Tpots Apallia kok da kapog yasarago,yaramapansha orkari istaragitamta,vatam vaana yasaragitamtava.3Tpotsiaro ashko, ichtaro vaanatsiyotaritshishirini yariaro, ashiri tpotsiatsiistamam varitaragiya. 4Itaro ¿chakahachanatsi; Nov anpan yaramapaniamorkari nov kinachima, chakaha tách?doni. ¿Tamaria chanats inachich?Apallimari oro inamam varitaragiya.Ichtaro Apall Móysisariniatsini zóvall,Aróna sora, iposaragiya yaramapaniamaorkari. Anomonsha yovaa vaana Apallzadko anoa iposta iposta ashiragiya.

5Itaro, Vaanatsi Vip tpotsia istamamApall orotari chinaragiya. Ipari tpotsiamyotaritshishirinia yaramam istachiya,magosh ato chinaragiya. Vaanatsi Vip,Isoso yaramapaniam chinaragiya. Isosvaanatsi iposaragiaha, doni, vatamVaparsha táragova;

Nov shiyaa ipartana, tárago,cha tsaporonasip zagankachorillortachsha. Tpotsia istachsha,

táragiya. 6Mishat, Vipatsi táragitamta;Shiysha orotamari yaramapaniamtachsha. Míarkisaa yaramapantamapari ashiro tachsha,

táragiya. 7Ashirocha, Apall vaana Isosoaiposaragiya yaramapaniama. Itaro,anomad Isossha nish tsaporonasishtarago, kizpor kiyog kachiyragiya. Apall

giya. Itaro Isos Vaparia kok izooro

4 5

Page 487: Candoshi bible   new testament

487

tominpi ato, Istada, táragiya Vapariatsi.

gita, tanorago, Vaparpat tsiyataragiyaistamama; da sabaytamama. Vaparshavipaa kok mazinayaro, kizporistaragiya. 8Ashirago, Isos Apallta Vipa,ashirita kiyog kachiyaragiya. Ashiragta,tominomam gataragiaha. Da gatarago,Apaa, kukiatsish na ichigoro tominiana,táyaro, tsiparagiya. Tsipayaro, itaroApallsha Vipaa itoyamaragiya.9Itoyamayaro; Vatam novaa kokiichigoro payoragshava, ashiri shiyshaorotamari tpotsia tapachidampanitachsha; Apall táragiya Vipatsi.Ashiriya, natsha iysha Isosomon maginitatkoni, Apallia kok payokoni, Isosshaiyam orotamari yaramapaniam takiya.10Apall Vipaa táragiya;

Shiysha orotamari yaramapaniamtachsha. Míarkisaa yaramapanitamapari ashirosh shiyamari oroyaramapan tachsha,

Apall táragiya Isosoatsi.Ashiri yovaa Isos Vaparish kukozia

yaramapaniri tako anoa kamaniana.———

Na misha táchintspa; oro Isosoa kok payogtsa; ayamtati ksarintspa. Araginasha araginasha shigtsa;

nov siyaa atashina.11Yovamon Apall Isosoa:

saa yaramapani tamapari ashiroshtachsha, tárago anomon tsiyatssis zapanaraginash kamanimam tarcha. Itarosiysa anoa magoanamam pinasakpasa;vatam Apallia kok na da izooromagoanaksava. 12Siysa vanipaha Apalliakok mazinayallis.tatis, vad tayaspatamam pinasaktischa.Siyaa yosor kamirana anoa tayaspatadaatcha. Ichtaro tayapstaragi anoa yosortayos tayos ashichparina, vatammagoanamam pishtaksava. Siy llor

tamapari ashirotischa; ivazirimagoanaksa. 13¿Mayamsha kanxtamapari ashiros mimimonari kchitarostaksa? ¿Mayamsha da vachinaksa?¿Mayamsha da vanotsia katogamamchinaksa? ¿Mayamsha da Apalliamagoanamam kanogaksa? 14Bamta itaromazinakchoni, Apall iyaa magiatsiniputsichiya magoanamama. Shiaro,Apallimon kok vachinakchoni, oropayokchoni, iyam Apallsha kukoziayotaritaa natstamam istachiya. Itsinsarotamam istachiya.

6 1Ashiri Isoschichiamis, yovari sirosiyaa tayapstaragi anoa yosor

kapog tayosimam vatsta. ¿Mayamahayosor goti tayoschi?sha tayapstachintsa. ¿Vanipaa namazinayallis? ¿Vanip tpots siyaatayapstaragana Apallia koko?shishia kasamam tayapstaragana.Mishat, Isosomon magis tatomamtayapstaragana. 2Mishat, Isosomontamichomamama, mishat tpotsia ovpatpatatiaro Apallimontam istamam siyaatayapstaragana. Mishat, Apall iyaaitoyamacho anoatstam tayapstaragana.Mishat, tpots Apallia kok kapog gatko,Apallsha orotamari vanicho anoatstamtayapstaragana.gos magoanaragsa. Kapog magoaniaros,Isososh itsinsaro tachitaragsa. 3Itaro¿vanipaha na araginash magoanamamtar? Na Apall novaa istakcho,sha tayapstachintspa. Ashiri siysagatintspa; mazinagtsa novaa koki.

4-6Paptsa zovallia; Apallia kok kapiatakapiata ashkinariasa, kapiatamamarichinakos, ¿tamaria Apall siyaa yarach?Pinasakiya. Ashiri paptsa tina. Apalliakok mazinayaroni, magoankachorini,Apallsha vizpoririniatsi iyash magishinitapshtokiya. Apall Vani magiatsiniputsiako, Isosoa kok kis mazinakaniya.Shiy kizportishcha, Isoso. Shiyamari

5 6

Page 488: Candoshi bible   new testament

488

kasiktishcha, atoni, Isosoa chinakoniatiniya. Itaro tpots natomasammagoaniaro, yosor Apallia izooro vatstatákcho, Apallsha anoa istamam izooroda zadkiya. Yosor tapachidamampinasakiya. Isosoa mantsir tsiyatkotpazamam zarogchako, vad ashiro tako,yaramam pinasakiya. Tpots ashkacho,Isosoa tonarikcho, yosor Isosoayasinamon pachakpaz ashkiya. Ashkoanoa yaramam vanintaha tina. Ashiripaptsa, Isosoa natsarintspa. 7,8Napaztsapoa kapiatiaroch, tatsomiaroch, itaroda vanasiri yosikcho, ¿chakaha anoa kisnapach? Mzatsosh sin sinat sinatashkita, zarsha potam zata potam zataashkita, itaro tsapsha katogats davanasir yosikcho,cho, ¿chakaha kis anoa napach? Itarokatogats vanasiri yosiko, kis napakchi.Ashiri Apallsha chiyaa ashkitamta.Vaanpata kok iyaa magiatsini yartayarta ashko, iyaa istat istat ashko, iyshaApallia kok kis mazinakoni, tominkoni,Apall anoa magu kis napkiya. Itarogatkinariachi, anoa da tominkoch,¿tamaria anoa kis napach? Izooroanomad vanichiya. Ashiri paptsa. 9Itarosiyaa Isoschichiatsis goti vaniakori tina.Vatam siy Apallia kok da kasaragsava.Apallia chinaksa. Ashishtar ashkos,¿tamaria Apall da siyaa tapachidach?10¿Vanip na sanpatatis Apallchichiaistaragsa? Apallia chinayaros istaragsa.Na vad istaksa. Ashiri Apallsha siyaanatstako, yovaa istaragis anoabizachiaha, dabaria. 11Kapog Apalliasiro chinaragis. Ashiri oro vadaritamchinagtsa; ksarintspa. Oro Apalliatsi kokaraginasha magoanamam chinagtsa; oroApallosh kosamam magishis chinagtsa.Ashkachos magis kissha tatssa. 12

cha, Apallia kok nirta nirta shirintspa.Itaro oro Apalliatsimari chinayarostagtsa. Iy zitaminarini ashpatam

ashiragana. Apallimon magu tatoragsin,da kasaragana. Da kasaksin, Apallia kokpayokusin, ashiri Apallsha vaanpiatapnarigaragiya. Novsha izooroistachintspa, tárago, istaragiya. Ashirisiysa zitaminarini tamaragpari

tsa; tina.13Zitaminarini Áparámarini izooro

Apallia kok payoragiya. Apallimonmagu kapog tatorago, ApallshaÁparámariniatsi istaragiya. 14Apalltáragiya; Nov Apalltana. Nov minamarikukoz payoktana; ashiri shiyaaistachillpa. Shiyachich izapaniachima,táragiya. 15Shiaro ÁparámarinshaApallimon magu tatorago, da kasarago,zapishsha Apallsha vaanatsi kok yovaatárago anoa tominoragiya. 16Napa chiytpotsich ashkitamaniya. Korak tsiyatko,Nov kizpor koraktana. Nov minamarikukoz payoktana, táyaro, ¿tamariahavaanatsi kok kapiatach? doni.mam pinasakiya. 17,18Itaro, Apallaraginasha ashkiya; izooro vaanatsi kokpayokiya. Ashirocha Apallsha: Tpotsiatapachidachima, tárago, ¿tamariaxapoach? ¿Tamaria vaanatsi kokkapiatach? Vatam: Nov minamari kukozpayoktana, táragova; mishat Apallgichimam pinasakova. Apallsha iyaaizooro tapachidakiya; Apallshomarikamogamam varitakaniya. AshiriyaApallimon magini tatkoni, ponimamvanintaha; pazimam vanintamtaha,vatam vaanatsi kok da kapiatkova.19,20Ashirocha anoatsimari chinagtsa.Apall kok vatsinascha; Apall gichimampinasakiya. Apall vaanatsi Vip iyamtapachidampaniam inaragiya. Vaparipkanaporago, iyam Vaparpat tsiyatkiya;iyaa kapog istakiya.yaro kasachiaha, dabaria. Yashigu iyaakapog kiyog yachakta, ashirita Isos iyaada kasachiya.

6

Page 489: Candoshi bible   new testament

489

niya. Vaparish tako iyaa izooro istakiya.Vasina Vaparish kanaporago, iyam oroyaramapaniam takiya;pani tamapari ashiriya.Ashirocha, Isosoa kok oro payogtsa;

ayamtati ksarintspa, nov siyaa atashina.———

Misha, yovaa Apall Isosoa Míarkisaa tamapari ashiro yaramapaniam inarago

anoa kamanchintspa.

7 1Míarkisa sirotamasa mag yakatsaríamshoch orkari taragiya. Mishat

Apalliam yaramapantam taragiya.Sirotamasa zitaminarini Áparámarinikorakaa zamiatpat mag varatarago,Áparámarini kasiyaro,giya. 2Kanapiashinosin, nantacho,Míarkisaa chamayagaragiya. MíarkisshaÁparámariniatsi: Apall shiyaa kizporchinaktada. Shiyaa orotari istachilla,mag táragiya Áparámariniatsi. Táyaro,Áparámsha yovaa yayashino anpakorikia 10 taro minamari iposiaro magpanata, maachiatstam 10 taro minamariiposiaro panata ashiragiya Míarkisama.Ashiriya, ¿Míarkisa tamamaha?Míarkisa sora, iyashoch kukini, KizporApallpan vaamari kasiro, atoni atiniya.Mishat yakat Saríama sora, iyashochtamkukini, Magu mapiyrsin takana, atoniatiniya. 3Mishat mag Míarkisa vaparidonarimon, vanirsha donarimonatamta.Ashiri ¿chakshochimasaha tpotsi?Yasariazini. Itaro, mag Míarkisallortaragiaha, mishat tsiparagiaha.Ashirocha,paniam takiya. Apall Vip tamapariashiritam orotamari yaramapaniamtakiya.

4¿Tamashta Míarkis Apallpaniamkizpor tarag? Magoaz yaramapaniavaamari kasiragiya. Áparámarinshapakiaro, anoa natstayaro, KizporApallpani; ato magosh chinayaro,

Apallia orkiri panaragiya Míarkisama.Apaya, Apalliam vayaragi anoa shiyshayagcha, táyaro panaragiya. 5SirotamasaMóysisarini Iríavarinchich tpotsyaramapaniam iposarago, Siysa tpotskorikia Apalliam vayakana anoa yatayata shigtsa. Maachi Apalliam vayakanaanoa yata yata shigtamtsa, táragiya.Vatam Apalliam yaramapaniam taksava,táragiya. Iyashoch tpots ichigoroniÁparámarinchichtanicha. Minomarianchichinad iy korasirini.chi iyaptatam korasirini vashonadtaragitata, Apallsha korikia yamamkamachtaragiya Iríavarinchichiatsi.6Itaro Míarkissha Iríavarinchichiaha.Llitarita tpotsi. Iríavarini datomallortacho, Míarkisa oro taragiya. Itaro,Áparámarinsha Míarkisaa natstayaro,Kizpor Apallpancha ato, korikiatstam

giya. Panayaro, Míarkissha yaragiya.Shiaro, Áparámariniatsi Apall tamapariashiro vanasiri tsiyataragiya. Áparámaa,Apall shiyaa kizpor chinakiya; táragiya.Shiyaa kizpor istachiya, táragiya.7,8Míarkisa Áparámariniatsi kizporkasiragiya. Ksomishpa Apalliayasaragiya. Anomadsha Áparámarinshaanoa natstayaro, Kizpor Apallpani ova;táyaro, Apalliam orkir vayakana anoapanaragiya. Mishat iyashochsha mag,Míarkisa orotamari takiya; atanaya.Ashirocha, Míarkissha orotamari tako,

cha, vatam iyashoch tsipakanava.Ashiriya Míarkissha zitaminariniaÁparámarini kasiragiya. Mishatiyashoch yaramapania kasiktamcha.9,10Iy oro Iríavarinchichiam korikiapanakaniya. Itaro Iríav opachiri,Áparágiya. Iríav datoma llortacho, opachirshaMíarkisaa chamayagayaro, KizporApallpancha; táyaro,

6 7

Page 490: Candoshi bible   new testament

490

giya. Iríavarinchichi Apallpantamtakana. Itaro,sha Apallpan taragiya.

11Apall ichtaro Iríavarinchichiayaramapaniam iposiaro, Siysa tpotsiayotaritshishia yaramam oro istagtsa,táragiya. Kamachtaragita, tpots itsinsarotamam pinasaragana. Iríavarinchichtamizooro tpotsosh magu tachigamampinasaragana. Ashirocha, orotari ApallVipaa zaganimam chinaragiya.Míarkisam tamapari ashiro orotamariyaramapaniam tamam chinaragiya.Ashiriya, Vipsha nish tsaporonasoshkosiaro, da Iríavarinchichosh tpotsllortaragiya, doni. Llitaritash tpotsllortaragiya. Otágiya, vatam Apall magosh llitaritachinaragova. 12Llitaritaa yaramapaniamchinaragiya. Mishat llitaritatstam kukozchinaragitamta tpotsia tapachidamama.13,14¿Antati iyash Otápan tar? Vanintaha. Mishat Otáchich Apallosh pagu pshtoragazillinaha.Opiahaa mochiragazillinaha. 15ItaroApall kaniaschia kukoz chinayaro,Vaanatsi Vip Míarkisaa yaramapantamapari ashiro zaganiragiya orotariyaramapaniam tamama. 16Vipaazaganiaro, da Iríavarinchichiaminaragiya, vatam ovsha, Iríavarinchichtpots oro tsipakanava. Itaro Míarkisayaramapan matspash tako an tamapariashimamtam orotamari tamamzaganiragiya. 17Apall vaana táragovaVipatsi;

Shiy yaramapaniam orotamaritachsha. Míarkisa yaramapantamapari ashiritamtish,

táragiya. 18Ashiriya, na Apall Vipaazaganirago, sirapoch kukoz na vatstatiya.paniam vatsta atitamta. Sirapchia kukoztpotsosh magu izooro tachigtariaha.Tpotsia itsinsaro tamam istatariaha.

Xapoaragana. 19Ashiri vaanatsi Viptpotsia izoromamarisha istamamarizaganiragiya. Ashiri iysha Isosomonmagini tatkoni, Apallsha magiatsiniizooro yarkiya. Magini kis Apallpatiponkiniya, vatam Isos Míarkis tamapariashiritamtava.

20,21Sirotamasa Apall Iríavarinchichiatpots iposarago, Siysta yaramapaniamorotamari tachis, táragiaha, doni. ItaroVipaa zaganiaro, Nov minamari kukozpayoktana. Tsibon payokiazi. Shiyshayaramapaniam orotamari tachsha;táragiya Vipatsi. 22

risha chinakiya, vatam vaamarishakasirova. Ashiri anoatsimarisha,Isosoatsimarisha chinachinipa.

23Iyashoch yaramapan orkaritsipakcho, minoatssha iposkana. Minomtsipakcho, minoatssha iposta ashkana.Oro ashishtar ashtaranaya.niam zapan taragana. 24Itaro Isossha nada ashkiya; minomarisha anomarishayaramapaniam na takiya. Tsipachiahadabaria.pan tachiya. Orotamari istamapaniamtachiya. 25Ashiri na tpotssha: Apalliamagoanpi; ato, Isosomon magu tatko,Isossha tapachidachiya. OrotamariVaparip tamam tapachidakiya, vatamiyam oro Vaparpat tsiyatkova.

26Isos yotarit taraginariya, ¿tamariiyaa istach? Itaro ksomish vanasirimishtarago, iyaa istakiya.giaha. ¿Yapshtaha yayaroch Isosoatsiyotarit tsiyatchich? Vanintaha. Orovanasirimish taragiya. Iy tpotsiniashtariazini. Yotarit iy takaniya. ItaroIsos da ashiragiya. Vaparia kok oroizooro payoragiya. Da minomtiyamkukoz kapiataragiya. Ashiri ApallshaVipaa yosor itoyamayaro,tam yamaragiya. 27Itaro, iyashochyaramapani tpotssincha. Yotarittamchinakana. Ashiri datomasa tpotsia

7

Page 491: Candoshi bible   new testament

491

yaramam istakcho, oro vaanatsiyotarishishiriniatsi yariarsin, tpotsiaistamam varitaragiya.rosin, yartarana. Ashiri vaamatampotam yarta potam yarta ashiragana.Itaro ashkiaha Isoso. Isos tsiparago,támiaro,ragiya. Minomta Isos tsiparago,ichigasha tpotsia yotaritshishiriniatachigaragiya. 28Apall sirapoch kukoztsiyatarago, Iríavarinchichia tpotsyaramapaniam ísamagadama, táragiya.Tpotsta vaana yotaritshishia ichtaroyarkacho, novam yaramapaniam tamamvaritakcha natomasamta, táragiyaApalli sirotamasa. Itaro natshakaniasich kukoz tsiyatko, vaana vipaayaramapaniam ísamaragiya. Novminamari kukoz na chinakina; tsibonchinakiazi. Shiy ipari, orotamariyaramapaniam tachsha, táragiya. Ashiriorotamari iyam yaramapaniam tachiya.

8 1

tsa; iy yaramapanirini Isos iyaaizooro istakiya. Vaparip kanaporago,oro Vaparpat kis iponkiya. Vaparpatvashonad tiptsiriatsi napkiya.chich tpots yaramapan tarago anoaIsosomarisha vaamari kasiriya. Isosyaramapaniatstam orkar vaamarikasiriya. Isossha 2

nasish pshtoragiaha; yovash tpotstinarago anosh pshtoragiaha, da. Itarovaptam káriaro, Vaparishori pagukanidosh pshtoragiya. Anshorisha natakiya. Oro iyam yaramapaniam takiyaVaparisho. 3Zitaminarini siro Apalliampagu pagoragosin, yaramapan orkari damago pshtoragiya. Yotaritshishiayaramam pshtotaranaya. Opiahaapachayaro, orsirsha yayaro, Apalloshpagu pshtotaranaya. Isossha ashiritamVaparish pagu kanidap pshtoyaro, damagotari pshtoragiya. Tsipayaro,vaanatsi orsiri koshidarago,

shia izooro tachigamam pshtoragiyaVaparisho. Aragiri Isos Vaparishpshtoyaro, yaramapaniam orotaritakiya. 4

sosh tarinariya ashiro, ¿tamariahayaramapaniam tach? Pinasakiya, vatamiyashoch yaramapan vadaritam kukoziasirapoch payomam tarova. 5Apallsirotamasa iyashoch yaramapaniakamachtayaro, Natomasamam shigtsatáragiya. Móysisarin machip káriaro,Apallsha ichigoroa kamachtaragiya.Shiaro,giya. Piy shigi; táragiya. Llitaritaachinarillpa. Yov nov siyaa yamadaragian tamapari ashiro tinagcha; táragiya.

giya yotaritshishia yaramama.samam Apall kamachtaragiya. 6Itaro,Isos iyashchia yaramapania ichigorokasiriya. Isosomari kok zitaminariniatsikok na kasiktamta. Apall Vipamonariyaramapaniam magu chinakiya. Shiyshaorotamari tpotsia tapachidampaniamtachsha, táragiya Vipatsi.

7Apall sirotamasa zitaminariniatsikamachtaragita, izooro tpotsosh magutachigamam pinasaragana. Ashirianoamsha Apall Vipaa zaganiragiya.

giya. Vip izooro tpotsosh magutachigcho anoam chinaragiya.

8Ashiri yovamad zitamin da itsinsaromagoanaragana anomad kukoziakaniasich vayaragiya. Táragiya;

Siy dontati novaa itsinsarochinakos, itaro siyaa kapiatchiazi.Nov llitarisha kukoz kaniasichsiyaa tapachidamam chinakina.Zapishsha, zaria tatsamkacho,Otásarinchichia tpots siyamtapachidamam zaganchintspa;táragiya. 9

niatsis kapog istaragina. Novistaragori, ihíptoshchia vatsapon

7 8

Page 492: Candoshi bible   new testament

492

shitogaragana. Shitogaragsin,novsha vanasirsha tamamkamachtaragina. Novaa kokipayokinariasa, novsha siyaaizooro istachintspa, táraginazitaminariniatsis. Itaro novaakoki da payoragana. Gataragana.Ashiri ashkosin, novsha, Vaanitsipaballina atori, tsap pozapzaganiragina masaro tamama.10Itaro na siyam kaniasichshakukoz chinakina. Izooro magiatsistachigamam chinakina.masa patobchimon novanatsikoki yadaragina. Itaro natshatpotsshomarisha magu novanatsikoki tapshtochima. Tpotsshanovamon magu tatkosin,tsimarisha chinachillinaya.Ashkatssin, novsha: Siyaa novchatpotsiri, táchima. 11

pani yosor siyaa vanimamkamachtachiazi. Mishat,sha tpots: ¿Mayamsha Apallia damagoanaksa? táchazillinaha,dabaria. Vatam tpots ichigorosinnovamon magu tatkosin, novaaizooro magoanchillinaya. 12

mon magu tatkosin, novshakizpor istachima.tsis izooro tachigiarori,chima. Shiarori, kapiatkachori,yotaritshishia yosor doshachinachina;

Apall sirotama táragiya iyashchiatsi.13Ashiri Apallsha: Nov kaniasich

kukoz chinakina, táyaro, sirapoch kukozzitaminarini kok, na vatsishaparitáragiya. Ashiri na mosásiri sirapochkukoz vaani pastachparia. Vatam ApalliVip, Isoso, orotamari yaramapaniamtakova.

paniam Isosoa inarago anoakamaniana.

———

Misha, yovaa Apall orsirpat yotaritshishia yaramam kamachtarago anoa

kamanchintspa.

9 1Sirotamasa Apall Móysisariniatsikamachtaragiya. Anomonsha

tpotssha Apalliam pagu pagoragana.Iríavarinchichia kamachtaragitamtaApallia pagu ksotamama; misha Apalliaogirtamama. 2,3Ashiri Apalliam paguzitaminarini pagoragana. Taspat,kamispat pagoragana. Pagoyarosin,

gana. Ashiri vashitogashinogi,noz nigtachosh, anosh iyashoch tpots,“Apallosh pago vanasirimshi”,gana. Shiaro vantsosh tadaponozaragchish, tpotssha: “Apallosh pagokizporinasha vanasirimshi”,gana. Nigtachosh nabarinaa tinayarosin,vayaragana husiniamama. Mishat,misatstam anshotam vayaragana.Shiaro, pagaa kutsas tsibon matayaromisamon vayaragana.sin, Apall iyash takiya. Iyaa napkiya,táyarosin, vayaragana. 4Shiaro,Apallosh pagu vantssho, tadaponozaragtachosh,rosin, vayaragana. Anosh kzammashiatazoyaro, kzam pchazaragiya. Minoshakahon orpat tapararagana. Shiaro,shatagashimon osh Apall viponash

sin vayaragana. Shiaro kahonshavantsosh Apallosh pagu vayaraganakizpor vanasiri ansho. KahonoshshachaApallia vayadamari, patobchimonyadarago anoa pshtayarosinvayaragana. Mishat moritsshaorpatatam tinayarosin, zitaminariniavatogashi, mana sora pakich pshtayaro,kahonshotam pshtaragana. Mishat,Arónarini toshovshini yov chaptaragoanoatstam kahonshotam pshtaragana.Tpotssha an kahon: Apall kahonarini,

8 9

Page 493: Candoshi bible   new testament

493

ísamaragana. 5Tpotssha Apallia paguichigoro yariarsin, yaramapansha orkartoroa pachayaro, orsiriatsi yayaro,vantsosh Apallosh pagu pshtoragiyakizpor vanasirisho.rini ivaz yaramapansha orkir korassiaizovtaragiya. Apall viponash arag aragashiro oposonada ixovtaragiya.Ashirago, Apallsha tpotsia nayaniyaroyotaritshishimad da pacharagiya. Itaro¿mayamshtaha yosor anoa yadachi?vatam siy ichigoros yasaksava. Gotisiyaa magis putsimam yadaragina.

6Zitaminarini ichigoro vanasiriyariarsin, Iríavarinchichsha yaramapanoro potam potam tadaponoz nigtachishpshtoragana. Maachiatsi yaramampshtoragana. Mishat, Apallpattsiyatamam pshtoragana. 7Itarovantsosh, aragtachosh tadaponozyaramapansha orkari pshtoragiyavaamarishta. Machin pshtoragiya.Minam masachi toshiramcho, zariatatsamoramcho pshtotariya. Toroakaropan pachayaro, chipoatstamkaropan pachayaro, orsiria yayaro,pshtoragiya. Vaanatsia yotaritshishiriniyaramam pshtoragiya. Mishat,

gitamta. 8,9Yovapor Apall pagu taragoanpor magoa izooro yaramam davaritaragana. Izooro Apallpattsiyatamam pinasaragana.cha, vatam kamis kamanaragova. Itarona Apall Vani iyaa magiatsini putsiakiyaanoa magoanamama. Tpots vantsoshApallosh pagu pshtomam pinasaragana.Yaramapan opiahaa pachat pachatashkitatssin, itaro tpotssha da mapiyrsintaragana. Apall novaa magi izoorotachigaragiya, tamam pinasaragana.10Vanotsia chomaragosin, mishatkatogtsia magoragosin,tamarini payoktanicha, táragana. Anoaistamana istaragitamta; itaro izooro

tpotsia magu da tachigaragiya. Ashirianomadsha Apall, Natomasamashtachima, táragiya. Itaro Ipariazagankachori, izooriashti istachima,táragiya.

11

sish kosiaro, ichigoro izooriashayararagiya. Tsipayaro, támiaro, iyaamagini izooro tachigaragiya. Iyamyaramapaniam vaamarisha kasirotakiya. Ichigiasha tachigiaro,llo, vantsosh Vaparipiricha izooropshtoragiya. Apallosh pagu nish

giya. Yovash tpots tinarago anoshpshtoragiaha. 12Itaro vantsoshVaparishori pagu kanidap pshtoragiya.Mishat pshtoko, toroa orsir yaragiaha.Chipoatstam orsir yaragitamtaha, da.Itaro pshtoyaro, Apaa, novanpatatarikorasiri tpotsia tapachidayana, táragiya.Da potam potam iyaa tapachidamampshtokiya. Itaro minamari pshtoyaro,izooriasha tachigaragiya. OrotamariVaparish tachiya. Orotamari iyaatapachidakiya Isoso.

13

rini zapan payoragana. Yov tpots tsasiritakana anori shaniymam varitaragiya.Yov maachiatsi yotaritamashia pataragoanoa pshtorintspa, táragana.sha chipoatstam misha toroatstam orsiryayaro, pozachpat kogopat isiaro,tpotsimon ixovat ixovat ashiragiya.Ashirago, Na yarialltishcha, táragiya.Yosor shaniymam, Apallia ogirtamamvaritaktishcha; táragiya. 14Itaro Isosshaorsir kasirinasha iyaa izooro tachigkiya.Isos: Tpotsia izooro istachima; Vapariatáragiya. Vaana yotaritshishirinidonimonta, tsasta tarago, iyamadyotaritshishia tachigamam tsiparagiya.Novamon korasiri, Apaa, tpotsiayaragcha; Vaparia táyaro, na Apallorotamari vipamon orsir tpotsia magu

9

Page 494: Candoshi bible   new testament

494

izooro tachigiya. Ashirocha, namapiyshtini takaniya; yovaa zitaminchinaragana anoa dosha chinachini.Apalliatsimarisha kok payomamtakaniya.

15Ashiri na Apall Isosoatsimarichinakiya tpotsia tapachidamama.Zitaminarini ashpatam Apallia koktominpi atosin, opiahaa pacharagana;Ashiriya, Isossha tsipayaro,niatsitam yotaritshishirini izoorishatachigaragiya; tapachidaragitamta.Ashiri zitaminarini yov itsinsaro Apalli

manaya. 16,17Apall sirotamasa anoachinaragiya. Tpots novaa kokipayokinariasinaya, Nov ipari tsipakcho,novsha izooriarshti yarchima. Novanshopagi yapshtochima, Apall táragiyavaana magosh chinako. Anoamsha IsosVaparia kok payomam tsiparagiya.

gana. Itaro yovash Isos tsiparago anosh

giya.ragiya. Mishat, tpotsia vaansho paguyapshtoragiya. 18Ashiri anomadsha

yaro, Natomasamam maachitpat orsiryaragtsa táragiya. Itaro Vip tsipachoanoa oro magosh chinaragiya.

19Apall Móysisarinia kamachtayaro,Móysisarinsha Apallia kok ichigorokirakamon yadaragiya. Yadayaro,tpotsia:tsa, táragiya. Táyaro, toroatssha mishatchipoatstam orsiri kogopat ísaragiya.Shiaro, poroatssha chobiapia yayaro,yasinamon kássiaro, korasoshsha chka’shiaro tpotsimon ixovtat ixovtatashiragiya. Mishat, kirakamonatamyovamon Apallia kamachtamariniyadarago anomontam ixovtaragitamta.20Shiaro, Apall: Novaatsimari kokipayogtsa tárago,

taragiya.ragiya, táragiya Móysisarini tpotsiatsi.21Mishat, Apallia pagu pagoragosin,koraspata ixovtaragiya. Mishat,misamontam, nabarinamontam,montam, maachiatsi ichigoro koraspatixovtaragiya. Ivapayaro, Na ichigoroayaramcha Apalliama, táragiya. 22SiroApall iyashchia anoa kamachtaragiya.

ragiya. Ashiri anomonsha iyshaotiayshochini: Donnari chinoziapachakoch, donna koras koshidakcho,yotaritshishia yaramam vanintaha;atiniya.

23,24Ashiri tpots Apalliam pagutinaragosin, ichigoro toropat orsiryararagana. Itaro Apall tpotsia vaanshopagu kanidap yapshtomam araginashachinaragiya. Ashirocha, Isosshatsipayaro, támiaro, Apallosh pagu yovaatpots tinaragana anosh da pshtoragiya;vatam anoa pastamam varitaragiya.Itaro támiaro, Vaparip kanidapkáriragiya. Káriaro,giya. Ashirago anosh orotamari iyamyaramapaniam takiya. 25Mishat,iyashochsha yaramapan orkari toroapachayaro pshtota, toroa pachayaropshtota ashiragiya. Itaro Isos daashiragiya. Isossha tsipayaro, Vaparishizooromamari pshtoragiya. ¿TamariaIsos kiyog kachiyaro tsipat, kiyogkachiyaro tsipat tsipat ashtach?26¿Tamaria minomtam tpotsia yaramamtsipat minomtam tpotsia yaramamtsipat tsipat ashtach? ¿Tamaria Isosashich? Ashimam pinasakiya. ItaroApallsha: Na zaria tatsamialliya, táyaro,Toroa pachamam vatsishta, táyaro, Isosnish tsaporonasosh kosaragiya. Kiyogkachiyaro, tsiparagiya. Itaro tsipayaro,yotaritshishia izooriasha tachigaragiya.27Iy tpotsini tsipakchoni, yovaa tpotsApallia da chinako anoa Apallsha

9

Page 495: Candoshi bible   new testament

495

vanichiya. 28Isossha ashikpazashiritamta iyamad yotaritshishirinivaniakpaz ashiro tsiparagiya. Vaanazadiaro tsipayaro, tpotsiatssha zapantapachidaragiya. Yotaritshishia zapantachigaragiya. Vaparish pshtoragita,yosor nish tsaporonasosh koschiya.Yosor koskacho, da yotaritshishiatachigamam koschiya. Itaro iyaaVaparip machimam yamakato koschiya.Ashiri iysha izooriasha Isosoamarishakotakaniya.

10 1Móysisarini kok tpotsiaistamana istaragita, ivaziri

Apallia magoanaragana. Itaro Isossha nada ashkiya. Itsinsaro araginasha Apalliakok kamankiya. Magiatsini izoorotachigkiya.shimon magu mantsaragana. Ashiriya,anomonsha oro zaria tatsamocho,yaramapansha orkar Apallosh paguvantsosh pshtota, zaria tatsamocho

shia yaramama. Itaro tpotsia magu daizooro tachigaragiya. 2

nariya ashiro, ¿mayamaha oro toroapachat pachat ashiragana? Vadari,¿Ashino yarchini? atosin,raganaya. Da mapiyragana. 3Ashirianomonsha minosh masach toshiyaro,yaramapansha orkari toroa pachayaro,vantsosh Apallosh pagu pshtoragiya.4Itaro torpat orsiri misha chippatatamorsiri yotaritshishia izooro tachigamampinasakana. 5Ashiri Isossha datomatsaporonasip nacho, Vaparpat tsiyatkotáragiya;

Apaa, shantari: Tpotsia chinoazadkiazi; táragsha. Itaro, novaatpotsiam inachsha. Tpotsiamkinakchori, tpotsia mago izoorotachigamam tsipachima.

6 Yotaritshishimad toroa pachamamtsachiragsha. Toroa botamaazadkiazi; táragshava. 7Ashirocha,

novsha tsaporonasip nachima.Tsipaniatstati pachidkiazi; izooroshiyaa kokish tominpi atorinachima. Yov shiy kirakamontoyadaragish anoa na izoorotominchima;

Isos táragiya Vapariatsi. Ashiri Isostpotsiam kinarago, anoritam Vapariakok payoragiya. 8Apall Móysisariniachinoazia pachamam kamachtaragita,Apallsha vaantatam zadkiazi;tana; táragiya,ragova. 9

mam tsipaniatstati pachidkiazi táragoanoari Apall chinaragiya. Anomadshasirapchia kukoz na vatsisshaparia, atchaApalli. 10Ashiri Isossha Vaparia kokichigoro payoragiya. Kizpor kiyogkachiyragta, iyam tapachidamamtsiparagiya. Tsipayaro, támiaro, iyaamagiatsini izooriasha tachigaragiya.

11Iríavarinchich yaramapani opiahaa

naya. Itaro magotari ashtaranaya. Anyotaritshishia tachigtariaha. 12Isosvaana tsipayaro, yotaritshishia izoorotachigaragiya.mam vanintaha. Isosomaritchavaritakiya. Ashiri na Isossha Vaparishpshtoyaro, Vaparpat orotamariiponkiya. Vaparpat orotamari vaamarikasiro takiya. 13Anosh Vaparish tako,odararia izooro tpachigamam kotakiya.14Ashiri Isos vaana zadarago,giya. Tsipayaro, yotaritshishia izoorokasiragiya.mad tsipamam vanintaha. TpotsshaApallimon magu tatkosin, Isosshayotaritshishia orotamari tachigkiya.15Mishat, Apall Vani iyaa maginiputsiako,niya. Siro Apall zitaminariniatsinianoatstam kamaniragiya;

16 Nov kaniasichsha kukozchinachima, táragiya. Zaria

9 10

Page 496: Candoshi bible   new testament

496

tatsamkacho,stakcho,shi magu pshtachima.chori, tpotssha novaatsimarishachinachillinaya. Novaa kokipayochillinaya. 17Shiaro,shishia tachigachori, anoa yosorchinachtazi,

táragiya Apalli. 18Ashiri Apallyotaritshishia ichigoro yararagiya.Yosor yotaritshishimon chinoziapachamam vanintaha. Apall na vaanaichigoroa tachigaragiya. Bizamamarishatachigaragiya. 19Ashiriya, siy IsoschichisApallpat tsiyatpi atos tsiyatagtsa.Pzirintspa. Apall iyaa magiatsini izoorotachigarago, iysha na Apallpattsiyatamam varitakaniya; pazimamdoncha. Apallosh pagu kanidap

niya, vatam Isos vaanpata orsiri iyaamagiatsini izooro tachigaragova. 20SiroApallpat tsiyatamam kamis kapogkámaniragiya; xararagtanicha. Itaro Isostsiparamcho, kamanashish izooroizichiaragsha, na iysha kamiran Apallishpshtomam varitakaniya. In tsiyatsistarashishpancha, zovaa; kaniasichcha.21Misha, Isos támaragiya ayamtatiyayosor da tsipamama. Ashiri naorotamari Vaparish iyam yaramapantakiya. 22Ashiri Apallpat tsiyatamampzirintspa; atashina. ¿Mayamadahapazichich? Isosomad orsir iyaa izoorotachigialliya. Apall vaana izooromapiyalliya. Dosha magini anpatmapchiniya. Yotaritshish chiyaa notsichdosha itsachtakiya. Isosomari iyaaistarago ashkiniya.yam vanintaha. 23Ashiri: Isosoatsimarikok payogtsa; sabaytarintspa, vatamIsos vaanatsi kok kapiatamampinasakova. Iyaa izooro istachillpatárago ¿tamariaha iyaatstam daitoyamach? 24Misha, vashonad

shaniykachos,mam sanpata vaniagtsa. Sanpatachinamam istagtsa. Sanpata vanasiritamam vaniagtsa. 25Misha, Apalliamshaniymam nirintspa. Siyashochashpatam da pshtokanaya. Itaro paptsa;anoa shirintspa. Shaniykachos, Apalliakok natstayaros, chinayaros sanpatavanasiri tsiyatagtsa; da sabaytamamistagtsa, vatam Isos mosásasiri yosorkoschova.

26Ashiri Apallia kok ksarintspa, siyaaIsoschichiatsis atina. Paptsa; tpotsApallia kok magoanko, shiaro kasakcho,Isosoa kok kapiatkachos, ¿chaka siyaaistach? Llitarit istamam vanintaha.27Apallsha somaspat vanichiya.Vashonad yashigpatari vanichiya.¿Tamaria anoa da ponichich? 28

narini Móysisarinia kok gatarago,anomad iyashochsha pachatarana.Tochip tpots mazinakchosin, dontatiashiro tsibonada tpots mazinakchosin,pachataranaya. Nayaniragiaha. 29

sha vaantanasha da nayanichiya.

sha da vanich? Tpotssha Apallia kokmagoaniarta, yosorsha kasakcho, Isosoayotarit tsiyatko, ¿Tamari Isos orsiritpotsosh magu tachigach? tákcho,Apallia Vani natsakcho, yotaritamtsiyatko, Apallsha anoa kizporvanichiya. 30Apall vaanatsi kok izooropayochiya. Novsha siyaa vanichima;tpotsiriatsi kizpor vanichima, táragiya.31Ashiri paptsa; tpots ashkinariya,Apallia kizpor ponimam tarcha. Apallorotamari vanichiya.

32Itaro,gos, Isosomon magis tatoragsa. Kapogkiyogota yacharagitatssin, itaro siysaIsosoa kok da kapiataragsa. Ashirianoritam shigtsa. 33Siro tpots siyaakapogta kiyog yacharagosin, ashiritaIsosoa da kasaragis. Siyaa statagat

10

Page 497: Candoshi bible   new testament

497

ashiragana.gana. Tonariatstam, Isoschichiatstamkiyog yacharagosin, tonariatsta siysanayaniragos istaragsa. 34Isoschichiapotayarosin, tomanaragana. Siysanayaniragos, istaragsa. Maachiriatsiszapan itotsibaragana. Itaro siysaanomada magis da mantsaragsa.Orotamari Isospat tachiniya, táragos,

ragsa. Isosoatsimarisha chinaragsa.35Ashiri Isosomonarisha magis tatogtsa.Apallia kok tominkachos, Isossha izoorosiyaa istachiya.chintsa. 36Kiyog kachiymam niziktana;atitatiasa, Apallia kok ksarintspa.Tominogints. Ashkinariasa, Isos yosorkoskacho, siyaa Vaparip machchiya.37Na pakich pishtakiya, vatam Apallkok yadam atova;

Nov Ipari na mosásiritpariakoschiya. 38Ashiri tpotsshanovamon magu tatko, orotamaritachiya. Itaro kasakcho, ¿anoanov tamariaha chinachi?

atcha Apalli. 39Itaro iysha da ashkiniya.¿Ashiri mayamadaha Apall iyaa vanich?

chiya.Ashiri yovaa Apall Isospat orsir iyaa

magiatsini izooro tachigarago anoakamaniana.———

Misha, nov siyaa Isoschichiatsis táchintspa; oro Apallimon magis tatogtsa;

siyaa táshina.

11 1Mazinagtsa, Apallimon maginitatkoni, Apall novaa izooro

istachiya; izooro tapachidachiya,atiniya. Apallia pakiazini. Yovaa Apallistachintspa tárago anoa dontam pakini.Ashiritatini, Apallimon magini tatkoni,magoankiniya. 2Zitaminarini zapanApallimon magu tatoragana. Ashiri

Apallsha: Vatam novamon magishtatoragosh, shiy kizpor vanasirtishcha;táragiya.

3Mazinagtsa; Apall ichigoro tinarago.Maachi donarimonta, Apallshatsiyatarago, tsapoamsha tinaragiya.Apallia magoankoni, Apallcha ichigorotinarago, atiniya.

4Zitaminarini zapan Apallimon magutatoragana. Atágarini vip, Apíara sora,Apallimon magu tatoragiya. Apalliaogirtapi ato opiahaa pachayaro,somasosh mochiragiya. Itaro, zóvallsha,Kayína sora, maachia yotaritamashiamochiragiya. Ashiri Apallsha da anoakapog chinaragiya. Itaro, ApallApíarariniatsi vanasiri tsiyataragiya.Shiyaa kis chinakina, táragiya.rini sirotamasari tsiparagiya. Itaro,iysha Apíararinia da bizakaniya, vatamApallimon magu tatoragova.

5Misha, Inókarintam Apallimon magutatoragiya.giya. Ashiri Apallsha: Inókaa kizporchinakina. Tsipachiaha, dabaria,táragiya Apalli. Táyaro, vaanpiavatsapon kanidap narigaragiya Inókatsi.Tpotssha Inókaa nachogaragosin,naxporagana;gova.

6Ashiri iysha donna Apallia chinakoni,donna Apallimon magini tatkoni,¿tamaria Apall iyaa kis napach? Itarotpotssha Apallia chinako, Apall tartada,zorampatari atinari ashiro, ovshaApallia magoankiya. Mishat: NovApallia kok payokinariana, Apallshanovaa kizpor istachiya, atinari, Apalliamagoanko atiya.

7Misha, Novíyarini Apallimon magutatko, Apallsha: Novíyaa, shiysha botiakapog tinagcha anosh kamogamama;Apall táragiya. Novíyarinsha Apalliakok chinayaro, ponirago, botia kapogtinaragiya. Apallia kok payorago,

10 11

Page 498: Candoshi bible   new testament

498

vaanatsi tapachidaragiya; vipapatichigoro,giya. Tpotsia vaniaragita, itaro damazinaragana. Ovshtisin vaanashtisinvaniashishia yacharagana. AshiriApallsha: Vatam novaa kokipayokshava, ashiri novsha shiyaa orokis napchillpa, táragiya.

8Mishat, Áparámarintam Apallimonmagu tatoragiya. Apallsha: Áparámaa,mazinagcha. Shanatsi tsaponishksagcha. Llitaritap tsap nagcha. Anoshkoskachosh,chillpa. Shiyachchiam tsaponiamishpanachillpa, táragiya Apalli. Áparárinsha Apallia kok tominpi atonataragiya. ¿Yapiaha nachi? táyaro, dayasaragiya. Apall novaa izooromachichparia, táyaro, nataragiya.9Kanánosh tsapo kosarago, Apallsha: Invatacha tsapo shiyama; panachillpa;táragiya. Ashiri Áparámarinsha anshoriKanánosh tsap taragiya. Itaro, tsapoavaamatam paxanxamam xapoaragiya.Vip Isákarintam, vachillino Akótamta,tamsina.gosin, masaro taragana. Itaro, oroApallimon magu tatoragana. Shiaro,Áparámarini pagosia pagoragiaha. 10Dapagosiam chinaragiya, vatam oroApallip vatsapon kanidap namamchinaragiya.giya móchashimashi pagosi, vatamApall vaana tinaragova. Anoshorotamari mapiyrori tachima, magoshchinako táragiya Áparámarini.

11Misha, Áparámarin vizall, Sárarinimipshimonta, Apallimon magutatoragiya. Apall novaa: Iparinachsha;tárago, ¿tamaria vaanatsi kok kapiatach;táragiya. Kizpor vachinata, Apallimonmagu kapog tatko, vipam iparinaragiya.12Shiaro,giya. Áparámarinchichini notsas

izapaniaragiya. Na zapansha takiya.Tpots táchimam pinasshita. Tsagachtamapari ashiro, mazachi tamapariashiro, zapaniaragshita. Tpots táchimampinasa.

13Ashiri zitaminarini ÁparámariniApallimon magu tatorago kasaragiaha.Datori Apallia tárago anoa paro,giya. Itaro, datoma tsiparsin táragana;

ria. Da minamtiyam kukoziakapiatchiya; táragiya. Itaro iysha nishmagoaz mapiyroni tamam vanintaha.Ashiri anoamcha masaroni takaniya,táragana Áparámarini. 14Ashiriya, chiyÁparámarini amaragparia ashkitamtich,dosha nish tsaporonasosh tamamchinachich; tarashshipa da mapiachchi.Yovash orotamari mapiyroch tachichanoatsimari chinachchi. 15Mishat,Áparámarin vaanpiatam vatsaponkanapomam chinaraginariya,ragparia. 16Itaro ovsha araginashachinaragiya. Apallip vatsapon namamchinaragiya. Ashiri Apallsha ovaatsshakizpor chinaragiya. In novcha tpotsiri.Novash tsaponi orotamari magoazmapiyrsin táchapsinaya; yovash novpagoragina anshoya; táragiya Apalli.

17Misha, Áparáyaro, Apallsha Áparámariniatsi: Iparishpchagi, yachamam táyaro, Áparásha gataragiaha. 18Oro Apall siro táragoanoa chinaragiya. Iparish Isákaa kizporistachima. Chilliniamish izapanichima,Apall siro táragiya. 19Ashiri Áparárinsha anoa chinayaro, Tsipaktatiyaipari, Apall yosor itoyamachparia,vatam iparshish nov izapanichima,Apall táragova? magosh chinakotáragiya. Táyaro, Áparámarinsha vipaada pachidaragiya. Itaro Apallshavaantatam Vatsta tárago, Isákariniatsitapachidaragiya; itoyamakpazashiragiya.

11

Page 499: Candoshi bible   new testament

499

20Misha, Isákarinsha vachinayaro,Apallimon magu tatoragtamta.yaro, tsipamam varitarago, vipaaAkópariniamtam, mishat Isátam Apallpat tsiyataragiya istamama.Apallpat tsiyatarago, tsiparagiya.

21Misha, Akóparinsha, Apallimonmagu tatoragtamta. Kizpor vachinayaro,tsipamam zadkacho, vachillinoam,Osiyariniam vip, Apallpat tsiyataragiyaistamama. Tsiyatiaro, tsiparagiya.

22Mishat, Osiyarintam Apallimonmagu tatoragiya.yaro, tsipamamtam varitakcho, zóvallia:Zapish Apall iyashchia Kanánap tsapvaptam zaganichparia. Ashiri nakchos,novaa napi yagtsa. Nishori Ihíptosh tsapksarintspa napiatsi, táragiya.

23Misha, zapishsha Móysisarinillortarago, vaparitam, vaanaritamApallimon magu tatoraganaya.

rago, Siy otiayshochis ipariatsis kamoztatsipkachos, pchagtsa; táragita,sha vapar korakatsi kok da poniragiya.Vipaa da pacharagiya. Ipari kizporvanasircha. Apall istachparia, táyaro,vipaa vaansho pagu tochip tsopishinaragana. 24Misha, Apallshaistarago, Parávarinsha vip Móysisarinia

giya. Móysisarini Parávash pagukanogaragiya. Kizporita korak tarago,itaro anoa da kapog chinaragiya.25,26Vaanshochia tpots araginashaistamam chinaragiya. Korikigaz kapogtámararagiaha. Yotarittam tamamtámararagiaha. Novanshochpatatakchori, kiyog kachiykachparina,vatam iyashchia natsakanava. Itaro,ashirita nachima, táragiya. Móysisariniiy tamakpari ashiro Apallimad Vipkiyog kachiyragiya. Apall iyaa izoorotapachidachiya; vatam siro táragova;táyaro, da sabaytaragiya Móysisarini.

27Ashiriya Apallimon magu tatorago,Apallsha Móysisariniatsi istaragiyatpotsia machchimama. Ihíptoa tsapkamigaragusin, Parávarinsha kapogtsiyantaragiya. Ovsha Móysisarinponiragiaha, vatam Apallpat oroiponaragova. Donta Apallia pako, itaroApallimon magu tatoragiya;giaha.

28Ashiri Apallimon magu tatko,iyashchia tpots opiahaa pachamamkamachtaragiya.chos, orsirsha pagimonis tparagints;táragiya.naya. Ashiriya, Apallsha vasodororiatsizaganarago, iyashchia vip ivachiztamapacharagiaha.giya ivachiztamatsi.

29Misha, zitamin Apallimon magutatoragitamsina. Ihíptoshchia tsapshitogaragsin,shi anosh kosaragsin, Apallsha kogoapozarago, tpotssha tsaponadarishtaarachich kitaragana. Apallimon magutatoragsin, nataragana. Ihíptoshshatpots: Pza, tachitiani; kitiani, táragosin,iposanadatssin, kog yosor zavashiragiya. Apallsha Parária tpachigaragiya.

30Misha, otiayshochsha Apallimonmagu tatoragitamsina.roam zari,sin, yaktaa Áyrikoa itorpiragana. Tsibonmatayaro zari itorpirosin, yaktashtadaponozi,llo, parat ashiragiya. Zitaminarinshayaktash pshtoyarosin, tpotsiayotarishishpania ichigoro pacharagana.31Itaro, Arápariniatsi mshipanimontatapachidaragana, vatam Apallimonmagu tatorago iyashchia tsagampaniistaragova.

32Zitaminarini zapan Apallimon magutatoragana. Kiyog kachiyragtatssin,sabaytaragazillinaha.

11

Page 500: Candoshi bible   new testament

500

mam pinasakina, vatam zapanApallimon magu tatoraganava.Kítiyonarini ashiragiya. Mishat Barárini ashiragtamta; mishat Samsótamta; mishat Llíaptarintamta; mishatkorak Dápiyarintamta;rarini ashiragtamta; mishat Apallia kokkamanimapani ichigorosin ashiragana;Apallimon magu tatoragana. 33

mon magu tatiarsin,gana. Apallia kok payoragosin, odarariavaamari kasiraganaya. Tiptsiria vanasiriishinaragana. Apallsha tpotsia kapogistaragiya. Istachintspa, táyaro,istaragiya. Minoatssha tpots yovash

tatssin,giya; da kapoxaragiya. 34Minoatsshatpots somasosh kapiataragosin dontammochiragana. Minoatssha tpots Apalliakok kapiatamam gataragsin, koraksha:Pachayani, táragosin, itaro Apallshavaanatsi tiptsiria tapachidaragiya.Donta zapanimontatssin, tpotsiazapaniatsta kasiragana.nia panaragiya kasimama. TpotsshaApallia da magoankosin, sovaragana.35

sin,naya. Shiaro, itoyamayaro, vaniriatssha:Niava iparish. Apall itoyamayalliya, tátaashtaranaya. Tpots Apallia kokkasamam kapog gataragosin, zapantsiparagana.sin, kasamam gataragana. Magoazmapiyroni kis Apallosh tachinipa,táyarosin, tsiparagana. 36Zitaminariniaashpatam kiyog yacharagana.yarosin, statagat ashiragana kokoatsi.Minoatssha potayarosin pzkoaragana.Minoatssha kamoriragosin,shosh tomanaragana. 37Minoatsshapatobichpat pacharagana. Minoatsshasirochpat ktsopiarsin pacharagana.Natsaksin zapan pacharagana.

Maachiatstam ichigoro itotsiragana.

naya. Vatogash donari marizpattaragana. 38

naya. Machpitam xitat ashiraganaya.Pagos donari vachosh pshtoyarosin,anosh maragana. Kas yotaragita, itaroApallia kasamam gataragana.shishpan tpots yovaa Apallpan ashkanaanoa da magoanaraganaya. ItaroApallsha vaanatsi tiptsiri kizporchinaragiya. 39

rosin, da kapiatkosin, Apallsha: Siyaaksomish chinaktana, táragiya, vatamApallimon magu tatoraganava. Iyzitaminarini zapan Apallia chinarago anApallia Vip pamam kizpor zadaragana.Mikiaro kosagi, táragana.ssin, da paraganaya. 40Apallsha:Xamachi; Ipari zagankachori, zapan

chintspa, táragiya. Doma Apall Vipiyash koscho, Apall oro iyaatstamchinaragiya tapachidamama. Ashirianomonsha,dachintspa; yotaritshishiriatsi izoorotachigchima; táragiya zitaminariniatsi.Ashiri vashonad Apallosh shaniychinipa.Ashirocha, zitamin tamaragpariashigtamtsa; oro Apallimon magistatogtsa; nov siyaa táshina.

12 1Ashiri iysha Isoschichini

tam Apallish tachitiani. ¿Iyashoch tpotsvanip itsinsaro tachitaragana? Zapanchatachitaragana. Ashiri tachitiani tina.Yotaritshishiriatsis vatsta táyaros,Apallshomarisha tchitagtsa. Napaz tpotskiyak chiparo ¿vadaha arap iripoch?Itaro, xonaroch iripomam varitariya.Ashiri siysa ashikpaz ashiritam shigtsa.Apalliatsimari tachitpi atos, ashiriyotaritshishia kapiatiaros, xonayarostchitagints. Sabaytarintspa. Paptsa;yotaritshishimon xararintspa. 2

11 12

Page 501: Candoshi bible   new testament

501

kos, oro Isosoa chinagtsa atina. Isosyasinamon kizpor kiyog kachiyragiya.Tpotssha tpazaksin zarogcharagana.Itaro anomad Isos tsiyantaragiaha.Paziragiaha. Oro Vaparia kok chinayaro,Yashigoa kasiyarori,chima, táyaro, kis Aparshi tpotsiriptitachinipa, magosh chinako táyaro, dasabaytaragiya. Shiaro, ichigoro vaamarikasiyaro, tsipatsia kamogiasha, nakissha Vaparish takiya. Kizpor korakvaamari kasiro takiya.

3Ashiri Isosoa oro chinagtsa.shishpan tpots Isosoa kizporita kiyogyacharagosin, ashirita da sabaytaragiya;Vaparia kok vatsta da táragiya. Ashirisiysa shigtamtsa. 4Yashig siyaa kasimamzadaragta, siy dah táragos,ragsa. Apallia kok izooro payochima;atos, tsipaniatstatis chinarintspa;sabaytarintspa; atashina.

5,6¿Apall kok siyaa amka? Shiy novaaipartana; atcha. Mazinagtsa, yosormagiatsis putsiachintspa.

Ipari shiyaa chinakina, atiya. Kiyogkachiykinariasha,ria novaa kiyog yachakiya,tárillpa. Ashiri novaa araginashachinapada atori shiyaa yachakina.Mishat, shiyaa vaniakchori,magish kapog mantsarillpa. Novshiyaa ipartana atina. Shiyaaksomish chinakina. Nov ipariatsiichigoro vaniaktana;

atcha Apalli iyaatsi. 7Ashiri siysaIsoschichis kiyog kachiykinariasa, Apallnovaa aparpazi ashiro vaniakada;tágtsa. Táyaros, sabaytarintspa; siyaatáshina. Iy tpotsini ashkitamaniya.Ipariatsini tayapstakaniya; mishatvaniakaniya araginasha magoanamama.Ashikpaz ashkitamta Apall iyaatsi.8Itaro iyaa donna vaniakcho,

niya. ¿Llor vapar donari, tamariaha?

Vapar doni, vaani kanogiya. Itaro,vapar taro, vaparsha vipaa chinako,yotarit kanogtapa ato vaniakiya. AshiriApallsha iyaa ashkitamta. Apall vipaaichigoro vaniakiya. Apall donna shiyaavaniako, Apallchiazish vipish;cha. 9Llortamasini aparini iyaavaniarago, iysha mazinaraginiya.Apariatsini kok payoraginiya. Ashiri¿dosha araginasha Apalliatsinasha kokmazinamam varitak? Mazinakchoni,orotamari kis tachinipa. 10Mishat,aparini iyaa vaniarago, natomasamvanasiri tamam vaniaragiya. ItaroApallsha iyaa vaniako, orotamarivanasiri tamam vaniakiya.mari magoaz itsinsaro chinamamvaniakiya. 11Vaniakcho, kiyogkachiykoni, magini mantsakaniya.¿Chakaha kiyog kachiyko kis tach? Itarovaniashish pastakacho, araginashaApallia magoankiniya. Yotaritshishiakasakoni, magoaz mapiymam takaniya.12,13Ashiri zovallia,mam ksarintspa. Kiyog kachiykitatis,nizkitatis, tchitagtsa; sabaytarintspa.

riasa, tpots; Vatsiparia, pinasachparina;atita,tamparia.tagtsa; nov siyaa Isoschichiatsis táshina.

14Tpotspat mapiyros tagtsa. Tpotssiyaa natsakita, montakita, siysatsiyantarintspa. Yotaritshishia izoorokpitagtsa. ¿Donna ashkos tamariApallosh pshtochis? 15Ashiri paptsa;Apallia mapiyrintspa. Apall shiyaaistachintspa atiya. Itaro siysa gatiaros,Apall novaa istachiaha, dabaria,tákchos, ¿tamariaha siyaa istach?Minomari tpots Apallia tsiyantayaro,kasayaro,tamparia? 16Mishat izallpatartis vanasiritagtsa. Mishat, oro Apallia chinagtsa;Apallia mapiyrintspa. Napa zitaminarini

12

Page 502: Candoshi bible   new testament

502

Isávarini, Isákarini vipa, Apalliamapiyragiya. Vip ivachiztamata, vapardatoma tsipacho ovam Apallpattsiyatamam varitaragita, korakaminamam varitaragita, ashirita Apalliamapiyragiya. Mariz kayatarago,Marizimon tsipakinariana, ¿tamari Apallnovaa istach? táyaro, katogats vaminApallia kasaragiya. 17Shiaro, zapishshavaparsha tsipamam varitarago, Apaanovam Apallpat tsiyatagadama. Novamistagadama; táragita, tanoragita,vaparsha pinasaragiya, vatam vip siroApallia mapiyragova. Ashiri siysaIsoschichis shirintspa; magiptis tagtsa;atashina.

18Sirotamasa zitaminarini Apallia kokmazinayarosin, kizpor ponirostaragana.Itaro, iysha Isoschichini ashkiazini;Apallia kok kis mazinakaniya. SirotaApall Móysisarinia: Tpotspat novanatsiyatchima, táyaro, machip Sináyashsomas tamapari ashiro korakortarashiragiya. Msassha kantsiarapmachimon pantsaragiya.ragiya. Mishat, mamaro korakortarashiragiya. 19Shiaro, Apall vasodororvakarash poo táyaro,giya. Tpotssha mazinaragosin, kizporponirostaragosin, Móysisariniatssha:

ria. Anoa mazinakchoni,niya, táragana. 20Mishat, Móysisarintamtpotsia vaniaragiya, Paptsa, machipkárintspa; pakchiyam ab narintspa.Vakararis machip kártapa, táragiya.Narintspa. Nakchinariasa, paptsa;pachiayantspa patobichpata; táragiya.21Móysisarinsha vaana; Nov kizporiponiktamana novaya, táragiya.

22Itaro, iysha anoa na da chinakaniya.Iysha Isoschichini llitarita chinakaniya.Apallip vatsapono ab kanidap kosamamchinakaniya. Apall vatsapon Irosarintamsora; yovash tpots magoaz mapiyrsin

takana ab chinakaniya. Anosh Apallvasodoror zapan miro na kis Apalliaogirtakana. 23Iysha anosh kisshaniymam chinakaniya.cha vipini. Apall iyaa sorini virkarimonyadam tariya. Apall tpotsia maguichigoro natstakiya. Ashiri yov tpotsyotarit tako anoa Apall vaana vanichiya.Itaro Apall iyaa magiatsini izoorotachigaragiya. Ashiri iysha tsipakchoni,

niya. Apallpat tiptsiri ichigoronishaniychiniya.

24Iy Isoschichini Isosomon maginitatkiniya. Isoscha iyaa tapachidaragiya.Kaniasich kukoz iyam yoshidaragiya.

ragiya. Sirotamasa Apall Apíarariniaorsir parago, Na tpotsia izoorovanichima, táragiya. Itaro,sha orsir pako, Tpotsia magu na izoorotachigchima. Ichigoro yarchima,táragiya.

25Ashiri Apallia kok gatintspa.narini Apallia kok mazinaragitatssin,gatiarsin, Apallsha kizpor vaniaragiya.Ashiri paptsa, siysa Isoschichisshirintspa. Apall vaanatsi vip zaganiaro,

giya.nariachi, ¿yapiaha kamogchich?Vanintaha kamogomama.

26Apall sirotamasa tsiyatarago,tsapsha kizpor modaztaragiya. Itaro,Apallsha nato, Paptsa, koskachori,kamachtakchori, tsap mishat kanidtam,zartam, tsoptam, tsagachtam, ichigorozpozachiya; táragiya. 27Iyaa Paptsa,yosor maachi ichigoro zpozachiya,táyaro, Ichigasha maachi mosásimashiatsipchiya, atiya. Shiarori,shia vayachima, atiya. 28Ashiri Apalloshorotamari tamam chinagtsa, vatamanoamari móchashimash tinchova.Apall iyaa tapachidarago, orotamari kis

12

Page 503: Candoshi bible   new testament

503

tachinipa. Ashiri Apallpat tsiyatkos,Vapparia, Apaa tágtsa. MagiptartisApallia ogirtagtsa. 29Paptsa; Apall,somas tamapari ashiro yotaritshishiaichigoro mochchiya.Ashirocha Isosoatsimari chinagtsa,

siyaa Isoschichiatsis atáshina.

13 1Ashiri zovallia, sanpataIsosomon zovalltischa. Ashiri

sanpatatis chinagtsa; mapiyros tagtsa.2Mishat, tpots siyash koskacho,tonariatsta donta pataros, oro anoaistagtsa. Zitaminarini tpotsia siroistaragiya; tonariatsta martaragiya. Danatstarago, Apalliam vasodororiamartaragiya.

3Mishat, yovaa tpots Isosomad koktomanarago anoa nayanikos, yov kiyogkachiyko an nayanikos, istagtsa. Novaaashkinariasinaya ashiro, kiyogkachiyachtamparina; táyaros, magishischinayaros, istagtsa.

4Minoatsshat zovallia, táchintspa. Orovanasiri izallpatartis tagtsa. Kizshavazaralliptartam vanasiri tachpa.Tpotsia llitarit yotarit patatkinariasa,Apall siyaa izooro vanichiya.

5Mishat, korikigaz támararintspa.Yovari maachia payokis anoritammapiygtsa. Vatam iyaa Apall atova;

Siyaa oro istachintspa. Ayamtatiyasiyaa kasachiazi,

táragova. 6Ashiri, iysha:Apall novaa istachiya; atiniya.¿Tpotssha novaa tamachiaha?Yasariazi. Itaro, novshaponichiazi, dabaria; vatam Apall:Oro shiyaa istachillpa táragova;

atiniya iya. Apall kok ato, ¿ashirimayama támarachich? atina.

7Siro tayapstampan siyaa Apallia koktayapstaragana. Tayapstaragosin vanasiritaragana. Ashiri siysa anoa bizarintspa.An tamaragpasinaya siysa shigtamtsa.Apallimon magis tatkos, ksarintspa.

8Isos orotamari minamari kukozchinakiya. Llitaritaa chinakiaha.Yovartatam sirota chinarago anoritamna ini chinakiya. 9Ashirocha, tpotsshasiyaa llitaritaa kukoz tayapstako,llitaritaa tapachidamam tarcha ato,siysa anoa mazinarintspa. Isosoatsimarikok chinagtsa. Tpots siyaa:niatsi kamachtamarini tominianitákcho, siysa mazinarintspa.riaha katogtsimon magiatsini yarchini?Zitaminarini magoa katogtsimonyararagiaha, dabaria.

10Isos iyam yasinamon tsiparagiya.Itaro iyashoch otiayshochini oro vadarivakaraa pachakanaya. Vad ashkosin,Isosomon orsiri magu tatomampinasakana. Isosoa magoanamampinasakanaya. 11Yaramapan orkarvakaraa pachayaro, orsirsha Apalloshpagu yotaritshishia yaramam vayakiya.Orsiria vayayaro, vakaratssha vanotsyayaradsin, yaktash tadaponozishitogiaradsin, chapogop somaspatmochkana. 12Isossha ashiragtamta.Vaparia kok tominomam, chapogoptamkiyog kachiyragiya. Orsir koshidiaro,tsiparagiya. Iyaa yotaritshishirinitachigamam tsiparagiya. 13Iyam

paz ashiro pacharagana Isosoatsi. Ashiriiyaatssha Isosomon vamin kiyogyachakitatssin iyam pazimamvanintaha. 14Nish tsaporonasoshmapiyroch tamam vanintaha. Nishorotamari tsaporonasosh tachiazich,dabaria. Ashiriya, Oro Apallosh pagumapiyro tamam chinagtsa. Anoshorotamari kis tachinipa; atos,mari chinagtsa; tina. 15Ashiriya,Isosomonsha magini tatkoni,mari itsinsaro chinayani.cha vipini. Apall tiptsirtanicha. Ashiriya,orotamari tpotsia kamanimantarostagtsa.

12 13

Page 504: Candoshi bible   new testament

504

16Sanpatatis istagtsa. Tpots maachiripshatako, siysa istagtsa. Gotaritispanagtsa; pchidintspa. Apall anoa kisnapkiya. 17Vachinaa ksotamapania kokkpitintspa; tominogtsa. Apall ovaaiposarago, Novaa tpotsiri ksotagcha.Vanasiri tamam tayapstagcha, táragiya.Ksotamapansha vachin siyaa da istak,siyaa da tayapstak, Apallsha vanichiya.Ashiri siysa vachinaa kok payogtsa.Kiyog yacharintspa. Anoa kokpayokchos, ksotamapansha magu kissiyaa istachiya.

18Ashiri iyam, zovallia, Apallpattsiyatagtsa. Iy Apallimon maginimapiyroni takaniya. Oro Isosoatsimarikok tominamam chinakaniya. Llitaritaakukoz chinachiazini. 19Novamtamaraginasha Apallpat tsiyatagadama.Shiaros, Apall vaana zadko, novaa siyapmosá zaganichparia.

20Ashiriya, na vappari kamaniana.Zovallia, Apall siyaa kapog chinakiya.Iparimoni orsir orotamari tpotsiatapachidachima ato, vip tsiparagitaitoyamaragiya. Na orotamari tachiya.Iyam yaramapania takiya; mishaiyamtam ksotamapani tachiya. 21Ashirizovallia, Apallia kok payopi atos, Apall

siyaa izooro istachiya vaanatsi kokpayomama. Shiaro, iyaa vaanatstamarimagoaz chinamam istachiya, vatamvaana vip iyam tsiparagova. Ashirizovallia, Apalliatsi vip oro, Vappari,tágcha. Yovamad iyaa istarago,orotamari ogirtayaros, Vappari tágtsa.Ashiri shigtsa.

22Na siyam magiatsis putsimamyadaragina. Ashiri siysa mazinagtsa.Novaa koki bizarintspa.sha yadamam tarcha. Itaro natomaripakchimari yadaragina.

23Zovallia Tímotiayo potayarosin,tomanaragana. Itaro na tashitogaragana.Ashiri Tímotiayo novash koskinariya,novapat iponiaroni, siyap napchinipa.

24Ashiri zovallia, na vapparia. Siyaaichigoro chinakina. Ksotamapaniavachinaa chinakina. Siyashchiaichigoro chinakina. Ashiri siysa tpotsiakamanigtsa. Isoschichtam tpots,nishoch tpots Itáriyashchi novashshaniyaragsin,manicha, táraganaya. 25Apall orotamarisiyaa istachiya. Ashiri zovallia, navapparia.

Vatamcha tsiyatssi.

13

Page 505: Candoshi bible   new testament

505

Vasina pakich kamanchillpa yovaaSadiakorini yadarago anoatsi

(Vasina natstagtsa Mativarini 13.55; Vagarini 7.2-5; Tayaspatampani 15.1-21;Kártashchiama 2.9; Kórosínshochiama 5.7.)Sadiakorini, Isosoa zóvallimona. Isoschichiam ksotamapani taragiya Irosarinsho.

Ashirocha, otiayshochia tpots yovaa Isosoa magoanaragana anoa tayaspataragiya;anoa ksotaragitamta.Otiayshoch korak natsaragana Isoschichiatsi tpotsi. Ashiriy Istivarinia

pacharagana. Istivarinia pacharagosin, anomonsha Isoschichia zapan potaragosin,tomanaragsin, kiyog yacharagana. Isoschichsha Irosarinaa kasaragosin,psiartaragana; llitaritap tpots vatsapono sovaraganaya (Tayaspatampani 8.1-4;9.11). Psiartaragitatssin, ashta da sabaytaragana Isosoa kok kamanimama. ItaroSadiakorini vad Irosarinosh taragiya; ovsha sovaragiaha. Ashiriy anporparia Sadiakkirakaa yadaragiya vaanshochiama tpots yovaam Isosomon kok psiartarsintaragana anoama.Ashiriya, na yovaa kamanirago anoa kamanchillpa:A. 1.1 ¿Tamarimsa, siyaa? otiayshochis. Siyaam yovaamis arap psiartaro

takis anoamis yadakina.B. 1.2-18 Yashig siyaa tamontako, magis kapog mantsarintspa. Mishat,

yashigoa kok mazinarintspa. Apall siyaa chinako oro istatariya.Ashiriy magis kis tagtsa, atina.

C. 1.19-27 Tpots, Apallia magoanaktana atita, itaro da Apallia kok payoko,mago gichko atiya. Ashiriya, Apallia kok zorampatari chinagtsa;tominogtsa atáshina siyaatsi.

D. 2.1-26 Tpotsia ichigoro chinagtsa. Pokiriatstata, virakuchiatstata,tatsamoro chinagtsa. Mishat, tpots kiyog kachiyko, siysa istagtsa;nirintspa.

E. 3.1-12 Mantsiri tsiyatintspa. Magiptis tagtsa.F. 3.13-18 Mishat, tpotsia natsarintspa.G. 4.1-17 Mishat, maachtagaz kapog támararintspa. Yov tpots maachtagaz

támarako an oro tpotspat natstariya.H. 5.1-6 Korikpania tpots yov pokiria kiyog yachakana anoa Apall izooro

vanichiya.I. 5.7-12 Zovallia, kiyog kachiykos magis mantsarintspa. Apall siyaa ksomish

chinakiya. Ashiriy sabaytarintspa, vatam Isos mosásiri koschova.J. 5.13-20 Sanpatatis istagtsa magiatsis yaramama. Mishat, tpots kas yotako,

siysa Apallia istamam mashagtsa. Isoschich yotarit takinariya, siysamagoa putsimam istagtsa yosor Isososh tachitamama.

Page 506: Candoshi bible   new testament

506

1 1¿Zovallia, tamarimsa; taris? NovSadiaki siyam kirakaa yadakina.

Nov oro Isostana vamachtashina.Apalliam ashiritamina. Vatam Ísókirísotiycha korakarini.Na kirak siyam yadayarori,

zaganchintspa. Siy nish Otiayashtsaporonas psiartaros,gis arapi anoamis, siyam yadaktana.Siyam Akóparinchichiamis yadakina.

———

Ashiriya zovallia, Sabaytarintspa; Apallia izooro magoanagtsa, nov siyaa atashina.

2-4Oro nia yasaktischa, ashirita yosormagiatsis putsichintspa. Iy Apallimonmagini tatkoni, anomad Yashigu iyaakiyog yachako, orotari da achimtamontakiya. Ashkachinari itaro siyApallimon kok kizportayaros,ros, itamsayaros, kasikchos, ashiriaraginasha Apallia magoanatssa;Apallimon kizporsha tatssa. Ashiriya,Yashigu kiyog yachakinari, magismantsarintspa, atina siyatsi.

5Yashigoa itamsamam magiamisputsiashish pishtakinari, Apalliamashagtsa. Apaa,dama; magiatsi putsiagadama, tágtsa.Ashiri tákchos, Apallsha kis istachintsa.Oro kis istatariya. ¿Antati Isos: Mayamamashaksha; atariaha? da. Kisistachintsa. 6Itaro, mashkos, Apallimonmagis tatiaros, mashagtsa. ¿Kamapaistako istachiya? tárintspa. Atinariasaashiro, varas tamapari ashiropa tatssa.7,8Napancha: pakich kabostakacho,varasa vida vida zav zav ashtariya.

Ashkitamsa, piyari chinakos. Misha,kabosor pakich kabostakacho, ivazirizapan varastakiya. Siy ashkitamsaivaziri tsiyatkos. ¿Tamaria ashkinaris,Apall istako istachints? Istachiaha,dabaria. Ashiri Apallia magiptismashagtsa tina.

9Siy na pokiritatiasa takos, magismantsarintspa. Apallsha siyaa kizporistakcho, anomonsha magis kisshapatatssa. 10Siy ashpatamtis korkirtatiasatakos, ashirita korikirimonis magistatintspa; mapiygtsa,mam payoksava. Itaro, Apallimon magistatkinariasa,tatiasa, ashirita magis kis tatssa. Vatammaachiritis maginshoch chap tamapariashiro mikiaro kochakova. 11Napancha:kizpor zar zatkacho, chirichir da yotarimavirokiya. Maviroyaro, koroskiya.Shiaro napamam vanasiriaha. Siyashkitamta maachiritis. Yosor korikiaaragiam potamam zadkitatiasa, ashiritaoro maachiritis kochakochtachiya. Ashirikorikia chinarintspa, nov siyaa atashina.12Kiyog kachiykos, Yashigu siyaa kapogtamontakinari, itaro kizportakchos,magis kis tachpasa. Apall atiaha; Tpotsnovaa chinako, anoam novsha tarashishpanachima; atiya. Ashiri, siyaa yashigutamontakinari, itaro siy Apallia orochinakos, da kasakos, Apallsha siyamtarashish panachparia. 13Itaro, siyaayashigu tamontako anoa: ¿Mayama Apallnovaa ashkada? tárintspa. ¿Antati Apallyotaritshishia ashimam yasariaha?Ashirocha, Apall chiyaa yotaritaminamam pinasakitamta. 14Itaro, chiy

Ashkachinariasa, Apall siyaa kis napchintsa. Ashiriy shigtsa zovallia.Na vapparia.

Táragiya Sadiakorini.

Sadiakorini Isos zóvallimona virkari.

1

Page 507: Candoshi bible   new testament

507

gotich yotaritshishia támarakoch, anoachinachinav ashkoch,chi. 15Ashkachinariachi, kapog yotarittakoch, tsipachpachi; Yashigoshshapatachchi. 16Ashiri Apallia yotaritaminakos, santari gotis gichintspa, zovallia.Yashigu siyaa kasiyantspa tina.

17Itaro, Apall chiyaa yotaritam inamamvanintaha; chiyaa vanasiri istakiya.

mash istakiya. Llitaritamashia istamamvanintaha. Apall kukozia tsibonpayokiaha; minamaricha payoksha.Magosh llitari chinatariaha. ¿Tamarozaria, misha tsagachia tinaraga Apalli?Tonimaa da pakchiyam chinatariya.Ashirocha, Apall iyam tarashiamaniashiragtamta. 18Apall vaana zadarago,iyaa tiptsiriam inaragiya. Vaanamontarikok zoromapanimon iyam tarashiamanikaniasich istaragiya da yotarit tamama.Ashirocha, Apall maachiatsi ichigorovanasirimshiatsta tinarago, ashiriyiyatssha yotaritshishirini tachigiaro, iyamkasirinasha vanasiri tinaragiya Apalli.Ashiri yovaa iy Apallia izooro

magoankini anoa kamaniana.———

Mazinagantsa zovallia; siyaa Apallia kok payomam vanichintspa.

19Zovallia,tsa.masints. Mosá tsiyantintspa. Apigsaritsiyatagtsa. 20Tpots tsiyantako, oroApallia vanasirimshirini pataxtariya.21Ashiriya, yotaritshishia izooro ksagtsa.Piyari chinarintspa atina. Itaro, Apalliakok izooro payogtsa. Vatam Apall

mama. Ashiri da tsiyantamam, Apalliakok mazinagimasints; gatintspa atinasiyatsi.

22Santari gichintspa, zovallia. IvaziriApallia kok magoanintspa; izooro

magoanagtsa. 23Itaro chiy gotaritich:Apallia kok magoanaktana; atoch, itaroda izooro payokoch, mosásiri bizakchi.Ispigosh napkoch tamatarpachiashiritam takchi. 24Tpots ispigoshvaanatsi vania napanaptarago, mosásirikasata shiaro, mosásiritam bizakiyayovaa vania parago anoatsi. Chiyashkitamta Apallia kok da magoankoch.25Itaro, kaapa magoankoch, daashtarchi. Isosoa kok mazinayaroch, dabizakoch, kaapa magoanakchi. Apallkok chiyaa Yashigoa tatotskiya.Ashirocha, izooro payokchoch, dakasakoch, kisshapa tachchi atashina.

26Itaro, tpots da magpatari: Apalliamagoanaktana ato, Apallia magogichkiya. Magu da itsinsaro chinako,tamasigsigtar ashko, mantsir tsiyatko,an tpots Apallia gichkiya; magotari:Apallia magoanaktana atiya.mari ogirtako mago atiya. 27Itaro:Apallia izooro magoanaktana ato,vanasiritam tachiya. Yotaritshishirinidonichiya. Apall kis ashimaa napkiya.Anomash tpots oro mxaxzia istatariya.Mashidoa istataritamcha; vatam kiyogkachiykanava. Yov tpots Apallia kokizooro payoko an vaanatsi magutamillortatariaha, dancha. Ashirocha,Apallia kok zorampatari chinagtsaatashina siyatsi.

2 1Misha zovallia, pokiria tpots daniramam vanichintspa. Ashiri

tpotsia nirintspa átana.cha. Ashiri, Isosomon Apallimon Vipmagich tatkoch, ¿tamariaha tpotsianirchich? 2,3Apaz Apalliam shaniykos,anosh tpots siyash koskamcho, minkorkir tpots anich chobichobtaropazoro, vamar kizpor vanasirimshiktontabaro, an tpots siyash koskamcho,anoa tamara atos, ponirostayaros,napiaros, vanasirimon pakiaros, Nimonkuxinagi táchpasa. Itaro, misha pokir

1 2

Page 508: Candoshi bible   new testament

508

tpots vatonir kochar ktontaro, siyashkoskamchitam, anoa pokiria pakiaros,Anosh tsaposh kuxinagi táchpasa.Dontati ashiro, Anshori xiyagi táchpasa.4Atinariasa, an yotaritcha, vatamniraksava. ¿Dosha magishis yotarichinakos táchis? Anoa vatsta; ashkochyotarittada. Pokiria nirintspa tina.

5Mazinagantsa zovallia, Apall pokiriatpots kizpor chinakiya. Tpots pokirita,itaro Apallia magoanko, anoa Apallkapog chinakiya. Apallimon magukapog tatkana. Ashirocha Apallsha:Novanacha tpotsiri atcha. Apallia tárashpayochillinaya; ovam pishtatsvanintachtaha, dabaria. 6Itaro, siypokiria nirkos ipazaksa. ¿Mayamsha siyashiksa? ¿Mayamsha pokiria dachinaksa? ¿Mayamsha korkiyatsimshachinaksa? ¿Dosha korkir tpots siyaakiyog yachak? ¿Dosh antam siyaapotayaro tomanak? ¿Dosh antam siyaayotari tsiyatak? 7¿Dosh antam Isosoamantsir tsiyatak? Ashirocha, iyaa yotaritsiyatkitamta yovatsini Isosoa chinakanianoatsini. Ashiriy pokiria nirintspa tina.8Apall kok yadamarini atcha;

Tpotsia chinagcha. Shanatsichinakis; ashiritam tpotsiachinagcha;

atcha Apalli koko. Ashiri, anoa izooropayokinaris, vanasir tachpasa. 9Itaro,tpotsia nirkachinariasa ashiros, Apalliakok tayotaritachpasa; vatam Apallia kokda payoksava. Ashiri pokiria chinagtsaatashina.

10Paptsa Apallia kok izooro payogtsa.Tpots Apallia kamachtamarinia kapogtapayoko,tamariniatsini kapiatko,paz kapiatko ashkiya. Kapogori Apalliakok tayotaritkiya. 11Mazinancha; Apallkamachtamarini: Ibagartarillpa atova.Misha, Pcharillpa, atitamta. Ashirocha,siy dontati yotarit patatkos, itaro

tpotsiatssha natsakchos, oro Apallia kokkapiatamapani tachpasa; vatamkamachtamariniatsi kapiatiantsava.

12Ashiri, vanasir tagtsa. Vanasiritamtsiyatagtsa. Tpotsia yotaritaminarintspa. Apallia kamachtamarini kispayogtsa; Apall vaniayantspa atashina.13Chiy tpotsia da nayaniragoch, ashiriApall chiyaa dontam nayanichilliniya;kizpor vanichilliniya. Itaro, chiy tpotsianayanikoch,tamtaya; kizpor vanimam xarachparia.Ashirocha nayanishiptari tagtsaatashina.

———

Misha tsiyatsis kamanchintspa. Zovallia, itsinsaro tamam vanichintspa.

14Siy: Apallia magoanaktanichaatitatiasa, itaro da tpotsia vanasiristakos, ¿mayamaha an vanasir?¿Tamaria Apall anomashia tapachidach?15Napaz Isoschich tpots vatonir kocharktontaro, misha marizimon kiyogkachiykacho, 16anoa pakiaros, siysagotiritis kukiptis:ria; tát tát ashkos, itaro yov pishtakoanoa da istakos, ¿tamaria varitach?Itaro, izooro istakos, varitariya.17Apallia magoanamam ashkitamcha.Gotaritis: Apallia magoanaktana atos,itaro tpotsia da vanasir istakos,¿tamaria an varitach? Ashiri, tpotsiaizooro istagtsa, tina.

18Apaz tpots shiyaa: Na pagpani;¿chakaha kaapa Apallia magoanak?Shiy da tpotsia istakosh, itaro novshaistaki; tákcholl, ¿dosha shiyaa tpazach?Vatam ov izooro Apallia magoankova.19Itaro, shiysha: Ashiritati ashiromagoanaktana;tava; atosh, zoromana zoraktishcha.Itaro na novatssha koki mazinagcha.

kitamcha. Ksomish poniko, ta ta ta

2

Page 509: Candoshi bible   new testament

509

shitagat ashkiya. Shiy Yashigu tamapariashipsha. 20Magsharittishcha. Apalliamagoankina atitatish, itaro: ¿Mayamahatpotsia vanasiri istachia? ¿Doshmagishimariti magoankori varitach?takchosh, ¿antati atish an vanasiriaha?doni. Apallia magoankosh, vanasiritamtagcha, tina.

21Napa: sirotama Apall Áparátsi, Ipariatsish Isák pchagi; magtáragiya. Áparámarinsha,yaro, patobchimon vayayaro,mari yayacho, yosorsha Apallvaantatam: Vatsta, ksagi. Shiy dapachidaragish ipariatsish.tishcha;cha; táragiya Apalli Áparámariniatsini,maga. 22Ashiri, siysa anori chinagtsa.Napa Áparámarini Apallia magoanko,vits mazinaragiya. Anomon ApallshaÁparámariniatsini kaapanasha kisnaparagiya. 23Apall vaana yadamariniatitamcha;

Áparám novaa koki izooropayorago, ashiri novsha kisnapkina. Áparátana;

táragiya. 24Ashiri, siysa kaapa itsinsaroschinagtsa. Yovaa tpots vanasir takoanoatssha Apall: Nia tpotsi kis napkina;atariya. Itaro,tana ato itaro da kaapa itsinsaro tako,¿tamaria Apall: Anoa tpots kis napkinaato tách? doni.

25Misha, Apall kizaa Arápariniatsiksatam naparagiya, vatam ovshaÁparámarini tamaragpari ashiritamApallia chinaragova. Mag sirotamasaApall otiayshochia kamachtako;Áyrikoshchia pachamam narashinints;mag táyaro, zaganiragiya. Ovshanaramapan kizash pagu mag kosaragiyaAráparinshini. Aráparini mshipanimontaragiya. Itaro Apall Arápariniatsi maguputsiarago, Aráparinsha naramapania

mag pachidaragiya. Otiayshochiapachatpa ato,giya.

natsta: Kis napkina táragasha, maga.26Ashirocha, Apallia magoankoch,tpotsia vanasiri istakoch, anoa Apall kisnaptariya. Donna ashkoch, ¿tamariaApall kis napach? Tsiparpaz ashirochtakchi.Ashirocha, itsinsaros tagtsa siyaa

atashina.———

Mazinagantsa zovaa, misha siyaa vanichintspa da mantsiri tsiyatamama.

3 1Tayaspatampaniam kinapi atos,zorampatari kinagtsa. Santari

gotaritis msagoros tayaspatampaniamkinarintspa. Paptsa, Apall vaniayantspa;vatam iy tayaspatampanni pakchitamantsir takoni, araginasha Apall iyaavanichparia. 2Oro tpotsish yotaritamamtatarchi. Itaro, tpots da pakchiyammantsir tsiyatko, ovash yotaritamamdoncha; zorampatari magpatari takiya.

3Mazinagtsa;mam tariya. Chiy kokich pakchita,vaamari kasiriya yotaritamama. Kokichnotsiatsich imachikpaz ashkiya. Napa:kapachosh kok gosabaa tosaroyaroch,anomon magoankiya. Yap kokoakinakich abitam vanots nakiya. Abpazashko chiy kokich ashkitamcha. 4Misha,botia kapogo kabosorpa nako annapancha. Kizpor kabostakacho, mikiarotononkoya. Ashirita, ksotamapan vaanazadko, timonamon pakchiri kinataraashkiya. 5Kokich ashiritamta, pakchita,itaro tsiyatkoch, ¿vanill tsiyatakchiva?Misha, mzats kapogta, itaro pakichsomaspa tirokchoch,kiya. 6Ashikpaz ashkitamta chiy kokich.Kizpor yotaritcha. Chiyaa ichigoroatsichizooro tayotaritariya. Yashigoa kok

2 3

Page 510: Candoshi bible   new testament

510

yayaroch, tsiyatkoch, chanatsishamagich tirokpaz shiaroch,chi. 7Napancha: maachi vip ichigorochinomam varitakiya. Maginshochta,kogoshchita, kporagamshita, chinomamvaritakiya. Chinoyaroch,roch, kis tatariya. 8Itaro chiy kokich daashkiya. Vanasir payomam pinasakich,vatam yotaritshishia oro tsiyatakchiva.Mantsir tsiyatkoch, tspaspaz ashirochiyaa topchakiya. 9Yovaptatam kokichApallia vanasiri tsiyatkich anpatatamtpotsia yotarit tsiyatakchi. Apall chiyaatpotsiatsich vanasiri tinabarago, vaanatamapari ashiro kizpor vanasiritaatinarago, ashirita iysha tpotsia yotaritaminakaniya. 10Kukiptich Apallia vanasiritsiyatkich anpatatam ¿tamaria tpotsiamantsir tsiyatchich? Yotaritcha ano,zovallia. 11

pish tatariaha?pish kamash kamapa vashonadkshiavach? ashkitamtich tpotsichkukozia tsibon payokoch. 12Misha,¿antati kupayollimon vanasinarimotopanchiam yositar? da. Misha,¿antati kizaron vanasinari kupayolliamvanosi yositara? doni, ashtariaha. Yovvaana vanasinari anoritam vanosiamyositariya. Ashikpaz ashiriya minamarimagoaz chinamama. Misha, yomishmisagapshia tipamam pinastarchi.Ashikpaz ashkiya chiy mantsirtsiyatkoch.Ashirocha nov siyaa atashina;

magiatsis yararagos, mantsiritsiyatintspa atina.

———

Misha vanichintspa;tpotsia da natsamama.

13Magis tarinari, magiptis tagtsa.Vanasir tagtsa. Tpotsia chinagtsa.Ashkinariasa, magoaz kapog payotssa.14Itaro, magishis natsamam chinakos,

siyamari kasikastar ashimam zadkos, anyotaritcha. Nov magi potitcha tárintspa.Atinariasa, vayagichiririam kapogkinachpasa. Apallia kok kaapapayochiazis, dabaria. 15Magishisanomash chinakinariasa, itaro Apallanomashia kamachtatariaha. Anvatacha chiy tpotsich payotarich ano,tsaporonas kamachtamarini.chichcha ano. 16Natsakinariasa,novamari kasipi atos, magis oro sarichsarich ashtachpasa. Ashkachos oroyotarit tachpasa. 17Itaro Apallmagoaziam panako an llitaritcha. Anchavanasir itsinsaro chinakiya. Tpotspatarimapiyro takiya.kiya. Nayanimpancha. Vanasir takiya.Tpotsia tatsamoro chinakiya. Itsinsarotsiyatkiya. Ashko an tpots Apalliamagpatari chinakiya; magpat takiya.18Ashiriya, siysa ashimam zadkinariasa,mapiyros tpotspa tagtsa. Ashkosvanasirinadis tatssa.Ashirocha, tpotsia chinagtsa;

natsarintspa siyaa atashina.———

Misha, tsaporonasigaz maachirita da támaramam vanichintspa.

4 1¿Mayamsha mantsir taksa?¿Mayama varataksa? ¿Dosha

maachtagazim tamarakos ashkis?Ashkachos,sha kasikiya. 2Kapog maachtagaztámarakos, itaro sana yamam pinasakos,yotarit tsiyatkos, varataksa. Maachtagazyapi atos tpotsia pachaksa. ¿Antatiashkis an vanasiriaha? ¿Santari Apalliada mashkos ashkatasa? 3Mashkitatis,itaro Apall siyam da panakiya; vatamgotaritis msagiaros mashaksava. Yovaatámarakis anoa yayaros, gotaritisogariam payopi atos mashaksava.

4Siy kaapa itsinsaro da chinaksa.shishia chinakoch, oro Apallia dosha

3 4

Page 511: Candoshi bible   new testament

511

chinaksa. Chiy yotaritshishia patsisapiatoch, Apalliam odarari kinachchi. 5NitatiApall kok mago atariaha; Tpotsirishinovanatsi kani magosh pshtaragori, ashirianoa tpotsiriatsi pachidaktana,mari chinapada atori; táragiya Apalli.6Ashiriya, Apalliatsimari chinakinariasaashiro, Apall siyaa istachapantsa; vatamvaana kok táragova.

Yov tpots novanatsi chinakana anoakizpor istachima, itaro yovatsshada novanatsi chinakana anoavanichima;

táragiya Apalli. 7Ashiriya, paptsa;izooriaros Apallia chinagtsa. Yashigoagatkos, Vatsta, vatsta, antar ashkinariasaashiro, Yashigsha sovachparia. 8

gaz zadkos, Apallsha siyaa istachintsa.Yotaritshishpanis, Apallimon magiatsistchigagtsa. Magishis sarichkos, Apaa,magiatsi yaragada tágtsa. 9Apalligazzadkos, magis mantsayaros, tanogtsa.Siro yotarit zarogchamamari chinaragoskapog statarsa. Itaro na tanomamvaritakiya.ragsa. Itaro, na nimon kapog magismantsakinariasa ashiro; 10Apaa, novyotarittana, tágtsa. Atinariasa ashiro,Apallsha kizpor istachintsa siyatsiya.Ashirocha, yotaritshishia chinarintspaatashina.

11Misha zovallia, sanpata yotaritsiyatintspa. Chiy Isoschichia yotaritsiyatkoch, ashiritam Apalliatstam kokyotaritam inakchi. Ashkoch, chanashadontam Apallia kok vanasiri payokchi.12Apallimari vaana chiyaa yasariya,vatam vaana kamachtakova. Vaanarichiy vamachtashia tominkoch, ovshachiyaa tapachidachtamparia. Itaro, chiyvamachtashia kapiatkinariachi ashiro,ovsha chiyaa vanichtamparia. Itaro chiytpotsia yotarita tsiyatkoch, ¿antati chiyApallchiva tpotsia tárash yasarochtsiyatpich;

taragova? Ashirocha: Isoschichiavaatpots yotari tsiyatintspa; siyaa atashina.

13Na orkirpanis mazinagtsa; nov siyaavaniakori táchintspa. ¿Mayamsha shiy:Po tovash nachparina. Anosh yaktashminam masach tayarori, maachi zapanpaxanxkachori,rina; antar ashiksha? 14¿Po tamachidaatosh atsha? Vapaz datoma ivapabaroshtsipakchosh, ¿tamachiazish shiya?

cha. Napa msas natomari yakatarashiaro, mosásirisha tsípatara ashishtarashkiya. Chiy tpotsich tsipanichashiritamcha. 15Ashiriya, itsinsaroshtsiyatagcha. Apall vaana zadko, doniyatsipakori, yov zadki anoa ashtachparina;tágcha. 16Da atosh itaro zapannatsiyatkosh,shish? Anomash yotaritada. 17

cha, vanasiri tamam yasayaritatich,itaro da ashiro takoch, kaapanashaApallia kok kapiatakchi.Ashirocha minamari kukoz payogtsa

tina.

5 1Korkirpanis, yashigchichis anis,novaa koki mazinagtsa. Kapog

tanogtsa;sava. 2Vanip gotaritis xanataksa.ritis mago itsanichparia. Maachiritisvanasirimonta mago kochachiya.Kamisariatsis mago katochiya. 3Korikirismago sorianchiya. Tpots anoa pakchosin,Mago xanaro kochariavava; táchapsinayasiyatsi. Sana anoa mazinakchos, magismantsakos, anomonari tsipachpasa.

marita?tatis, aragiam yosor xanataksa? 4Tpotssiyam zapan taravaztaragosin, siyamkapog mzaragosin, itaro siy tovapamampachidaragsa. ¿Antati Apall anoa da pak?Tpots siyam zapanta posaragitamsin,itaro da siy tovaparagsa. Anomad kapogtanokanaya. ¿Antati Apall anoa da

4 5

Page 512: Candoshi bible   new testament

512

mazinak; tanokana anoatsia? VatamApall vaamari chiyaa kasirova. 5

ronasosh tamaro taragsa? Ichigoropayoragis. Kis karosaragis. Michitaragis.Vanipa magis kis shabataragis. Itaro,siyam na vaniashish varitayalliya. 6Siytpotsia vanasiriatsta gotis topotayaros,topchaksa. Vaanatsi tapachidamampinasakanaya. Ashiri paptsa; Apallvanichapantsa tina.

7Itaro siysa zovallia, yovatsis kiyogkachiykis anoatsis, Isosoam kutagtsa.Yosor koschiya. Zapshtakta kutagtsa.Napancha: tpotsich mzatsia tatsomiaroch,oro kapog kotatarchi. Sin sinat sinatashkacho, yovarzia yanogayaro, ashirizapish katogtsiam yamam varitatariya.8Siyaya shigtamtsa Isosoa kotakos, vatamIsos mosá yosor koschova. Kizportayaros,itamsagtsa. 9Sanpata mantsir tsiyatintspatpotsiatsi. Donna mantsir tsiyatkos, tpotssiyaa mantsir tsiyatchitamtaha; dabaria.Ashiri vanasiriri tagtsa. Papcha; Apallyov magoazia natstataro an totodiallpachiyam natstamama.

10Zovallia,panirini Apallia kok kamankosin, kapogkiyog kachiyaragana. Ashirita,ragana. Kizportaraganaya. 11

gana anoatssha: Apall kapog istaragiyaatiniya. Opariniatsi kok mazinaragsa.Ovsha mag kapogta kiyog kachiyarago,ashirita Apallia da kasaragiya. Apallzapshita kapog istaragiya, vatamkchínamishcha, misha nayanimpancha.Oparini tamaragparia siy shigtamtsa;Isosoam kutagtsa; sabaytarintspa tina.

———

Misha zovallia, itsinsaro tsiyatamam vanichintspa; yovatsiri vaniaki anoatsiri

mazinagtsa.12Tsiyatkos, itsinsaro tsiyatagtsa.

Zoraktana atos, zoriaros: Zoraktana,tágtsa. Da atos, zoriaros: Da, tágtsa.

Itaro: Zoriarotana, Apallimon kok ati,tárintspa. Anomash tsiyatintspa.Anomash tamasigaros tsiyatkos,anomad Apall siyaa vanichparia.

13Misha kukoz kamanchintspa. Kiyogkachiykinariasa ashiro, Apallpatsiyatagtsa. Itaro, magis ksakinariasaashiro, Apallia siagtsa. 14

riasa ashiro, Isoschichia ksotko anoakorozogtsa. Ovsha irimiya yaskacho,Apallpa tsiyatchiya vagoyama. Apaa,istagcha shiya; táchiya. 15,16Tákchonts,magis Apallimon tatkinariasa ashiro,Apallsha mazinayaro, vagoyaaitoyamakcho, támchiya. Itaroashkachos, yotaritshishiriatsis sanpatakamanigtsa; kamapshirintspa. Shiaros,

riatsis izooro kasamama. Vagoyyotaritshishirini tarinariya, anoa Apalltachigchitamparia. 17ZitaminaaIríyasarini tpotsta itaro Apallpat kizportsiyatiaro, Apaa, sin sinatpa; mag ato,Apallsha sinaa vatsta; táragiya. Tochipmasach mag da sinaragiya. 18Shiaro,yosor Apallpat tsiyatiaro, Apaa, yosorsin sinachpa; mag ato, Apallsha yosorkanidap sinaa vayaragiya sinamama.Sinayaro, yosor ichigoro kxoaniaro,katogats yosor taragiya, maga.Ashirocha, tpotsiam Apallpat tsiyatagtsaatashina siyatsi.

19Zovallia, tpots Apallish kokpinasakinari tachitamam, siysaistagtsa. 20Ashkachinariasa, magoaputsiakchos, Apallsha siyaa kisnapchintsa. Misha, Apall yashigoatatotsiaro, tpotsia yotaritshishirinitachigchiya. Ashirocha,riasa zovaa,shiama. Ashiri shigtsa atashinasiyatsi.

Ashiriya vapparia yadayana;vatamcha. Sadiaktana nov sori.

5

Page 513: Candoshi bible   new testament

513

Vasina pakich kamanchillpa yovaaPitororini ichtaro yadarago anoatsi

Yovapor Isos yosor kanidap vaptam kanaparago anpor Pitororinsha kapogxiyragiya Isosoam koko. Tpotsia zapan tayaspataragiya. Mag, Orómaptamnataragiya, itaro izooro yasariazini. Mishat, Orómash tsiparagiya mag atánaya.Yovapor orómanshoch presidenti Isoschichia zapan topcharago anporPitororiniatstam pacharagana mag atánaya.Yovapor Pitor yadarago anpor Isoschichia kapog kiyog kachiyragana. Psiartarosin

taraganaya. Maachia kapog pishtaragana. Pokir tpots ashiro llitari tpotsoshvatsapon taraganaya. Pitorsha tpotsigaz magu mantsako, kirakaa yadaragiyatovizportamama. Apall siyaa ksomish chinakiya. Ashiriy tsaporonasosh tamamkapog chinarintspa. Apall siyaa vaama tiptsiriama inaragiya; siy Apalltischa vipis,ashiriy orotamari Apallosh kis tatssa. Ashiriy anoari chinayaros, Isosoa tachitamamsabaytarintspa. Isosoa kok tominiaros vanasiri tagtsa, táragiya PitororiniIsoschichiatsi.Ashiriya, na yovaa kamanirago anoa kamanchillpa:A. 1.1-2 ¿Tamarimsa, Isoschichis?B. 1.3-12 Apall iyaa ksomish chinako, iyaam tarashiamani kaniasich

panaragiya. Ashiriy iysha tsipaktatani orotamari Apallosh tachiniya.Ashiriy anomon shabatagtsa. Kiyogta kachiykos ashiritasabaytarintspa.

C. 1.13—5.11 Isosoa kok magoanaragsa; ashiriya, tominogntsa.1.13—2.3 Apall yotarit chinakiaha; ashiriy siysa shigtamtsa:

vanasiriatsimari chinagtsa.2.4-10 Ichtarita, Apall Isosoa iyam tapachidampaniam vayaragiya. Shiaro,

iysha Isosoa magoanaragoni, Apallsha iyaa vaama tiptsiriaminaragiya. Ashiriy Apallimonari magis tatogtsa; llitaritaa chinarintspa.

2.11-12 Natomasa tonarpazis ashiros tsaporonasosh taksa. Yap tsap takisab vanasiriri tagtsa. Vanasiri takos, tpots siyaa yotaritam inamampinasachpasinaya.

2.13-17 Mishat, korakavaa kok payogtsa. Ashkachos, tpots siyaa yotaritaminamam pinasakanaya.

2.18-25 Mchachis takinariasa, patoronariatsis kok payogtsa.3.1-7 Siy kizis, zaralliatsis kok payogtsa. Mishat kamozis, izalliatsis

chinagtamtsa.3.8-22 Sanpatatis chinagtsa. Mishat, tonariatsta istagtsa. Isosomad kok

siyaa kiyog yachako, sabaytarintspa; Isos yotaritshishi dontapayorago, ashirita iyamad kapog kiyog kachiyragiya. Kapog kiyog

Page 514: Candoshi bible   new testament

514

Nov Pitori siyam kirakaa Isoschichpatatini yadakina.

1 1¿Tamarimsa; zovaa, taris? Novsiyaa chinakina.

Nov sori Pitortana; Isostana viponashi.Isos novaa kamanimapaniamvayaragiya. Ashiriya, siyaa chinakori,kirakaa yadakina.ros taksa tpotsosh vatsapono; Isosoamvamin masaro tsaporonasosh taksa.Ashpatamtis tsap Pódosh taksa.Ashpatamtis Kártasash tsap taksa.Kápatosash tsap taktamsa. Ásiyosh tsaptaktamsa. Pitíniyosh tsap taktamsa.Ashpis tsap ztaros taksa. Itaro ichigorosApallia chinaksa. 2

sari siyaa yasaragiya. Siyaa yasayaro,novaa magoanpana ato iposaragiya.Siyaa iposiaro tapachidaragiya. Shiaro,Apall siyaa tapachidayaro, VaanatsiVani siyash pshtaragiya. Na anorishaApallimon Vani Isosoa kok magoanaksa;Isosoa kok payoksa. Isosomontam orsirioro yotaritshishiriatsis tachigaksa.Ashiriya, orotari Apall siyaa istachiya.

Magiatsis mapiym panachintsa. Anoaorotari chinagtsa. Magiatsis putsiaroschinagtsa, nov siyaa atáshina.

———

Apall Isosomon iyaama tarashia orotamashi panayalliya, ashiri kiyog

kachiykitatis magis Isosomon shabatagtsa, atina siyaatsi.

3Apall na iyam tarashish kaniaschipanaragiya. Ashiriya, anomad Apalliavappari atiniya. Apall iyaa ashiragiya,iy korakarini Isos vapari. Iyaa ksomishchinayaro, nayaniko, Vaanatsia Vip nishtsaporonasosh zaganiragiya. Vipshatsiparagita;giya. ¿Donnari ashirago tamari iyaatapachidach?giya. Ashiri iysha tsipaktatianiya ashiro,orotamaritam tachiniya. Apalloshvatsapon tachiniya. 4Anosh, Apallishvatsapon, kocharimashi vanintaha.Yotaritamash anosh vanintamtaha;vanasirimshinad tatariya. Anoshyotaritshish pshtomam vanintaha. Siysaanosh koskachos, Apallsha yovaa da

kachiyragita, da yotarit tsiyataragiya. Ashiriy siysa Isos ashiritamshigtsa.

4.1-11 Ashiriy siysa Apalliatsimari kok payomam chinagtsa, vatam Isosmosápa koschova. Sanpatatis oro chinagtsa, vatam anoa Apall kizporzadkova.

4.12-19 Natomasina kiyog kachiykos, Isosoa ksarintspa. Apall vaanaashkada atos mapiygtsa, vatam siyaa izooro tapachidachova.

5.1-11 Siy vachinis, vanasiri tpotsia istagtsa. Mishat siy lloris, vachinaakok mazinagtsa. Ichigoros magiptis tagtsa: yashigu siyaa kasiayantspa.Natomasina kiyogota kachiykos, itaro Apall siyaa izooro istachiya.

D. 5.12-14 Siyam pakchim yadaragtana magiatsis putsimama. Nishoch tpotssiyaa chinakanaya.

Pitororini táragiya.

Yov Pitororini Isoschichiamichtaro yadarago ano.

1 1

Page 515: Candoshi bible   new testament

515

kochataro anomashia siyam panachiya.Na vad panamam siyam kotakiya.

5Nish tsaporonasosh takos, Apallimonmagis tatoksa. Ashiriya vaana Apallsiyaa izooro ksotkiya. Isossha yosorkoskacho, Apall izooro yotaritshishiakapiatchiya; vaamarisha kasichiya.6Anoa siy yasaktischa, anomon magishischinachintar ashkos, kis shabatagtsa.Natomasa Isosomad kok siyaa tpotskiyogo yachakta, minshochtam tpotskiyogo yachakta, minshochtam tpotskiyogo yachakta ashkanaya. Kapogkiyog kachiyaksa. Itaro da gotis kiyogkachiyksa. 7Apall siyaa ksomishchinako, Tpotsiri novaa izooromagoanachpa ato, siyam natomasamkiyog kachiyamam vayakiya. Napa;¿oroa tamatariazich? Tsaronarinikapiatamam somasosh iposamamvayatarich, ashikpaz ashkiya magiatsis.Orsha pastakchita, itaro siy orotamaritatssa. Araginashaparia vanasirimshiritachpa ato, Apall siyaa ashkiya.

rintspa, Apallimon magis tatogtsa.Isossha yosor koskacho, siyaa yasakcho,Novamon magu kapog tatoragsa, kiyogkachiyaragtatis, tákcho, siyaa kisnapchiya. Siyaa vanasiri tsiyatchiya.Orotamari Isospat kis iponatssa.

8Siy Isosoa patariazis. Itaro dontaparagos, Isosogaz kapog chinaksa.Donta na in zari pataros magoanaksa.Kis Isosomon shabataksa. Magoazmapiymmash payoksa. ¿Tamariahatpots ashka? Anoa, yasariazini. ItaroIsosomon magich tatkoch, magichshabatachchi, 9

kos, izooro Apall siyaa tapachidachova.10Iy zovallia,

niya. Itaro sirotamasa doma Isos koscho,tpots kaapa da yasaragana Isosoatsikoko.nirini yasamana yasaragana, itaro da

izooro yasaragana. 11Isos Vaanatsi Vanikamanimapanisho pshtayaro magoaputsiaragiya. Kamanimapansha tpotsiavasina kamaniragiya yovaa Isos ashchoanoatsi. Tapachidampan tpots koschiya;táragana.ria. Kiyog kachiyiarta, tsipayarita, Apallyosor itoyomachiya. Korakamvaamaripa kinakcho, oro vaamari kasirotachiya, kamanimapanirini vasinakamanko táragana Isosoatsi. Misha,táragitamsina, ¿Apall chakatsiahatapachidampani at? Kosachpa; pagasani.¿Ashinoaha kosacha? kamanimapantáragitatssin, da paragana Isosoatsi.12Apall vasodaror, zovallia, anoamagoangasani atitamta. Itaro, Apallshakamanimapania magoa putsiarago, Damosásiri koschiya; táragiya. Zapishlloranoriatsis istamam koschiya, Apalltáragiya kamanimapaniatsi. Ashiriyayasaragosin pakchim magoanaragana.Shiaro, zapishsha; yovash zari varitaroanosh, Isossha kosaragiya. Kosiaro,tpotsia tayapstaramchiya. Shiaro,Apallsha Vaanatsi Vani tpotsoshpshtayaro, ovshtisin tayapstampaniamkinayarosin, siyaa tayapstat tayapstatashiragana. Ashiragsin, tayapstaragosin,siysa Isosoa kok magoanaragsa.Ashiri yovaa Apall iyaa tapachidarago

anoa kamaniana.———

Ashiriya, nov siyaa táchintspa; Apalliatsimari chinayaros, tsasari tágtsa.

13Apalliatsimari chinagtsa, vatammagoanaksava. Yotarit chinarintspa;ksagtsa. Isos yosor kosachpa. Koskachoiyaa kapog chinako, kis iponachchi,magishis chinayaros tágtsa. 14SiyApalltischa vipis. Ashiri Apallia kokpayogtsa; kpitintspa. Siro Apallia kokdatoma mazinachos, zapan mantsirchinaragsa. Yotaritshishia magishis

1 1

Page 516: Candoshi bible   new testament

516

chinachintar ashiragos, kapog yotarittaragsa. Itaro anoa na ksagtsa. 15Apallsiyaa iposiaro, Tchitagadama, táragiyasiyaatsi. Ashiriya, Apalliatsimari kokchinachinav shigtsa.shiatsimari chinakiya; ashiri siysashigtamtsa; vanasirimshiatsimarichinagtamtsa. 16Apall kok atova;

Nov itsinsampantana. Yotaritchinakiazi.tsa; vanasiriatsimari chinagtsa;

atcha Apalli. Ashiri siysa shigtsa.17Apallpat tsiyatkos ¿dosha Apaa atis?Itaro, gotis, Apaa, atinariasa, Apallia kokda payokos, siyaa Apall vanichiya.Ashiriya, nish takos, Apallia ponimamvaritakiya, vatam Apall tpotsosh magu,yovaa chinako anoa izooro natstakova.Natstayaro vanichiya. 18Llortamasiszitaminarinis siyaa yotaritshishia zapantayapstaragana. Itaro Apall siyaatapachidayaro, ichigoro tachigaragiya.Da korikpata tapachidaragiya. ¿Antatikorikpat tapachidak? ¿Orpatazova?dabaria. 19Itaro Vaana Vip yasinamontsiparago, orsirsha koshidarago: anomonsiyaa Apall tapachidaragiya Vipamonoorsiri. Opiahaa karopan vanasirimshiaichigoro kasiragiya. Vaana yotaritshishiadonta, Isos yotaritshishimad tsiparagiya.Yotaritshishia izooro tachigaragiya.

20Apall sirotamasa,sia tincho, magosh chinako, oro vasinayasayaro, Ipariatsi tsaporonasoshzaganichparina tpotsia tapachidamama;táyaro, vipaa iposaragiya. Ashiri zariyovash varitaro anosh shiyaa istamamIsos kosaragiya. 21Na siy Isosomon kokApallia magoanaksa.gita, Apallsha vipaa itoyomarago.Shiaro, Novash kosagi. Kayonoyotaritshishia izooro kapiatpani;táragiya vipatsi. Ashiri anomon siysaApallia magoanaksa; Apallia chinaksa,vatam vaamari kasirova.

22Ashiri magiptis tagtsa; Apallia kokpayogtsa. Siro Apallia kok mazinaragos,Magiatsi yaragadama, Apaa, táragos,Apallsha izooro yararagiya. Ashirinatsha sanpata itsinsaros chinagtsa.Kukiptis ivazirita: Tpotsia chinaktana,tárintspa. Izooro tpotsia magiptartischinakos, istagtsa. 23Chiy tpotsich nishtsaporonasosh llortakoch oro tsipakchi,tpotschiva. Itaro siysa Apallimon kokyosor kaniaschi llortaragsa, ashiri siy naApalltischa vipis. Orotamari Apalloshtatssa. Apall kok kizporcha zovallia,Apall kok pastachiaha; dabaria.24Vatam vaana atova;

Tpots chapu tamapari ashtamaronatomasam takana. Orkirpantata,machia zapan vanasirimshiapayokta,marita tsípakiya.yaro korosko, tamatarpariashkitamtich chiya. 25Itaro novaakoki orotamari tachiya,pastachiaha, dabaria,

atcha Apalli. Ashiriya yovaa siy Isosoamazinaragis an Apalltada koko.Ashirocha, mazinayaros, izooromagoanagsa, nov siyaa atáshina.

2 1Ashiriya zovallia, sanpataizoorampatari chinakos, gotis

tpotsia gichintspa;rintspa. Itsinsaros tsiyatagtsa. Tpotsiayotarittam inarintspa. Siy Apalltischavipis, ashiri Apalliatsimari kokchinagtsa. 2Napa llor llortako,monari kchitakiya. Mimiriatsimarichinachinav ashkiya. Ashiri siysaApalligaz shigtamtsa. Apalligaziri kokmagoanamam chinagtsa. Ashkos kapogmagoanatssa; kizpor Apallimon tatssa.3Apall siyaa kapog chinako oro istakiya.¿Vanip siyaa istaraga?

4Apall Isosoa iyam tapachidampaniaminarago, iyaatssha vaama tiptsiriinaragitamta. Apaz tpots pagopi ato,

1 1 2

Page 517: Candoshi bible   new testament

517

¿ichtarima patozinazia dosha bampashochiaro, kasak? Ashiragitamta,Apall Isosoa patozinazpaz ashirovayayaro, kasaragiya. Tpots Isosoanatsaragitatssin, pacharagitatssin, Apallvipaa ksomish chinako,dampaniam orotamari vayaragiya.5

tamta.Apallsha iyaa vayakcho tárgiya;

Novamon yaramapanis tagtsa. Magiatsisyariaros, na itsinsaros tagtsa. Tpotsiamnovapat tsiyatagtsa. Iparia vamintpotsia istagtsa atcha Apalli iyaatsi. Abashkos Apall siyaa kis chinachiya.6Sirotamasa Apall Vaanatsi Vipkamanko táragiya;

Novsha Ipariatsi patozinazpazashiro bam pashochiarori,orotamari tapachidampaniamkasachima Siyónash tsapo.

niam iposiana. Ipariatsi ksomishchinakina. Tpotssha Iparimonimagu tatkosin, da magotarimagoanchillinaya. Nov izoorotapachidachima,

Apall kamanko táragiya. 7Ashiriya, na inApall tárago anoritam payorago, Isosoazaganiragiya. Ashiri siysa Isosoa kizporchinaksa, vatam magoanaksava. Itaroiyashchi tpots, otiayshoch tayapstampantpots Isosoa kapog gatkanaya. Apall kokanoatstam kamankitamta;

Tpots: An patozinazia vatstakapiatiani, táchapsinaya.ssin, novsha bam pashochiarorikasachima.taha; atcha Apalli. Iparimaritiorotamari tapachidampaniamtachiya;

Apall yadamarini táragiya. 8Minoatsshaatitamta;

Patozinazia gatkinariasanaya ashiro,¿yapiaha kamogchillinaya? atcha

Apalli koko. Ashiri tpots Ipariatsigatkinariasanaya ashiro, ¿yapiahakamogchillinaya?

atcha Apalli koko. Ashiri tpots Isosoagatkinariya, kamogomam doncha,vatam Isosshomari kamogamam tarova.Apall sirotama anoa yasarago,pasinaya, tárago. Istamam vanintaha,táragiya. 9Itaro Apall siyaa iposarago,Apallpaniri taksa. Apalltischa tiptsiris.Kizpor Apallia chinaksa. SirotamaApallia kok da magoanaragos, tapishtaragsa. Na siy Apallia magoankos,husinish taksa. Apall magiatsistovasiniakpaz ashiragiya. Ashiri Apalliakok kamanimantar shigtsa.

10Sirotama tonar ashiros taragsa.Itaro, natsha Apallis tiptsiris taksa. SiroApall siyashchia niraragiya. Itaro natshaApall siyaa tapachidaragiya. Ashirimagis kis Apallpat iponaksa, na vatamApalltis tiptsirsava.———

Zovallia, minoatssha siyaa Isoschichpatatini táchintspa; na

mazinagtsa.11Arap masaro takis anoatsis nov

siyaa vaniakina. Ichigoro yotaritshishiaksagtsa. Támararintspa. Natomasamtonarpazis ashiros tsaporonasosh taksa.Yashigu ksirodama atos, magiptistagtsa. Yotaritshishia magishischinachintar shirintspa. Vatsta tágtsa.Varatakpazis ashiros Yashigoa ksigtsa.12Yap tsap takis ab vanasiriri tagtsa.Vanasiriri takinariasa, tpots siyaayotaritam inamam zadkitatssin,pinasachpasinaya. Siysa vanasiriritakinaris, tpotsia istakos, tpazachpasa.Siyaa yasakchosin,pasinaya. Ashiri Isossha yosor koskacho,magu shabatchitampasinaya.

13Ashiriya tpots korakam inaragosin,siysa korakaa kok payogtsa. Vatam

1 2

Page 518: Candoshi bible   new testament

518

Apall shigtsa táragova. Presidentia kokpayogtsa, vatam vaamari kasiro takova.14Gobernadoroa kok payogtamtsa, vatamPresident Gobernadoroa tpotsiamksotamapaniam vayaragova. Tpotsiaksotagcha. Tpots yotarit takinariyaashiro shiysha vaniagcha. Tpots vanasirtakinariya ashiro shiysha tpotsiavanasiri istagcha; kamachtako táyaro,tpotsiam napamapaniam zagankiya.15Ashiri Apall anoa kamachtako:Payogtsa, atcha. Oro korakaa kokpayokinariasa, tpots siyaa yotaritaminamam pinasakanaya. Anoam Apall:Korakaa kok payogtsa táragiya. Ashirivanasiri takos, tpots ashimaa pakchosin,kapog pazichpasinaya. Zamachpasinaya.16Ashiri Apall tiptsiri ashiros tagtsa.Itaro Presidentia kamachtamarinianirintspa. Apallchichtana. Apallia kokpayoktana, atitatis, itaro Presidentia kokda payokos, gatkos, gotaritis gichiksa.Ashiri Presidentia kok bizarintspa;payogtsa, nov siyaa atáshina.

17Misha, tpotsia ichigoro chinakos,vanasiri tsiyatagtsa. Sanpatatisitsinsaros chinagtsa. Istagtsa. Apallishitsinsaros tchitagtsa. Nov yotarittakinariana, Apall novaa vanichpariatos, itsinsaros Apallosh tchitagtsa, novshiyaa atáshina.

———

Ashiri na pakich mchachoamis vanichintspa.

18Yov tpots siyaa topattagako anoakok payogtsa. Yámintspa. Siyaachinako, siysa tominogtsa. Siyaanatsakta, ashta tominogtsa. 19Kokoatominkos, Apall siyaa yasako istachiya.Topattagako ansha siyaa mago nabkita,pzkoakta, ashta itamsagtsa;rintspa. Apallia chinagtsa. Mapiygtsa,vatam Apall siyaa napkova; yasakova.20Itaro da tominkos,

kos, ¿tamaria Apall anoa kis napach?Shinabkacho, pzkoakcho, tanorintspa,vatam santari da tominoragsava. Itaro,kokoa tominogtsa. Ashkinariasa, Apallsiyaa istachiya. Vanasirita patatkos,ashirita shiyaa pzkoako, ashirita misarostagtsa. Itamsakinariasa, vad Apalliachinakinariasa, anoa Apall kis napkiya.21Kiyog kachiykinariasa, Isosomonmagis tatogtsa. Isos iyam tapachidamamkiyogotam kachiyaragiya. Ashiriya,anoa chinayaros, Isosomon magistatogtsa. 22Napa; Isos itsinsaro tarago,da minamtiyam yotarit tsiyataragiya.23Tpots Isosoa natsaragita, mantsiritatsiyataragosin, Isossha yamaragiaha.Tpotssha Isosoa kiyog yacharagita,pzkoaragita, nitati Isossha: Novshapatáragiaha; zamazamav ashiragiya. Apallnovaa chinakiya. Novaa istachiya; ato,da tsiyataragiya. Ashiri siysa abtamshigtamtsa. 24Isos yasinamon tstsammontsipayaro, yotaritshishiriniamani izoorotachigamam ashiragiya.ragiya Apallia itsinsaro tachitamama.Isos kiyog kachiyarago, tsiparago,anomon iyaa Apall magiatsiniyararagiya.tamaniya yotaritshishiriamani da yosorchinamama. 25Siy siro opiaha magsharit

ragsa. Itaro na kis tachitaksa. Apallsiyaa ksotkiya. Isos tamaragpariashiritamtis tagtsa, nov siyaa atáshina.

———

Ashiri na kizamshtis pakich vanichintspa.

3 1Ashiri siysa kizis, zaralliatsis kokpayogtsa. Zarallis Isosoa donta

magoanko, ashta kokoa payogtsa. Kizisvanasiri Isosoa kok payokinariasa,zarallis magoanchitampasinaya. Isosoa

tampasinaya. 2¿Tamarima izalli Apalliachinako ashka? ¿Vanasiri taka ova;

1 2 3

Page 519: Candoshi bible   new testament

519

vanasiri tsiyatkova? táchapsinaya.3Mishat, sanatsi yaramam kapogchinarintspa. Ktoniriamis, maxiamis

rintspa.rintspa. 4Itaro Apallia chinakos magismapiyros tagtsa. Zaralliatsis chinagtsa;kokoa payogtsa; tsiyantarintspa. Kizashko anoa Apall kizpor chinakiya.

5

sin, vazaralliatstam kok payoragana.6Mag Sárarini, Áparámarin vizall magashiragiya; vazarallia kok payoragiya.Ksotatav ashiragiya. Siysa ashkachos,

tamsa. Zarallis dontatiya Apalliamagoanko, ponikos ksarintspa. Ashiriya,zaralliatsis kok payogtsa tina.

———

Na kamozamshtis pakich vanichintspa.7Kamozis izalliatsis chinagtamtsa.

Kiyog yacharintspa. Chinagtsa; istagtsa.Apall kizaa tinarago, vanots tsipastinaragiya. Ashkita, Apall kizatstamkamozatstam ichigoro tatsamorochinakiya. Tatsamoro tapachidakiya.Izalliatsis da chinakos, da istakos,¿tamaria Apallpat kis iponchis?pinasaksa. Apallpat tsiyatkos, da kistsiyataksa. Ashiri izalliatsis chinagtsatina.

———

Misha táchintspa; nish masaros takos, vanasiriri tagtsa tina.

8Ichigoros sanpatatis minamarimagoaz chinagtsa. Isosomon zovalliamisinaragos, tonariatsta zovallpatapsisashiros chinagtsa. Sanatstamari istamamchinarintspa.tsis tamapari ashiros istagtsa.

9Tpots siyaa natsakta ashiritasiyamari chinagtsa. Natsarintspa. Siyaayotaritam inakta, siysa yotari

tsiyatintspa.giya; Kodarariatstatis chinagtsatáragova. Ashirocha ashkinariasa,ashiro,tiya. 10Vatam sirotamasa Apalliakamanipanirini kok atova;

Tpots kis tamam zadko, mapiyrotamam zadko, ashiri tpotsiayotaritam inatpa. Natsatpa.Magotari gichtapa. 11Tpotsdonnari ashko, natsashia kasako,tpotsia izooro chinako,

naya; kisshapari tachillinaya.12Apallsha tpotsia kis napko,istachiya. Kiyog kachiykitata,Apall istachiya. Mashko, Apaaistada, ato, Apallsha mazinako,istachiya. Itaro mantsir tako,yotarit tsiyatko, ¿tamaria Apallanoa kis mazinach?

mapani. 13Ashirocha, Apallia izoorotachitkos, tpots siyaa yotaritam inamampinasakana. 14Isosomad kok siyaanatsaktatssin, Apall anoa yasakiya.Siyaa kis napko, istachiya. Ashiriya,tpots siyaa natsakta, ponirintspa.15Isosomon vadari magis tatogtsa;kokoa payogtsa. Ashkos, tpotssha siyaatamontakcho, ¿Mayama Isosoamagoanaksa? tákcho, itsinsaroskamanigtsa;cha tágtsa. Isososh orotamari tachinipatágtsa. Itaro kamankachos, tsiyanospattsiyatintspa.tsa. 16Ashkachos, dosha Apallia paziksa.Mishat, tpots siyaa Isosomad kokyotaritam inakta, siysa vanasiri takos,vanasiri tsiyatkos, pazichpasinaya.17Itaro tpots yotaritshishia chinako,anomad kiyog kachiykinariya, ¿chakanoa nayanich? nayanimam vanintaha;vaani yachchiya. Itaro Apallimon kiyogkachiykoch, Apall kapog istachiya.

1 3

Page 520: Candoshi bible   new testament

520

Ashkitatiya, vanasiriri tagtsa;rintspa.

18Napa Isos ashiragtamta. Kiyogotamkachiyaragiya. Itaro da vaanamadayotaritshishi kiyog kachiyaragiya. Isosyotaritshishirini doncha. Itaro iyamyotaritshishpaniamani kiyog kachiyiarotsiparagiya. Iyam vaparip machimamtsiparagiya. Vanots tsiparagita, vanshada tsiparagiya.pasa. 19Isos vanimsha yap tsiparishaniarana ab nataragiya. Anoshkosiaro,giya tsipariatsi; yovaa tpots Novípor kogosh yagaragana anoatsi.20Novíyarini yovapor botia kapogotinarago anpor tpotsia vaniaragiya.Apall kapog kotaragita, Yotaritshishiakasachpasinaya, táragita, tpotsshakapog gataragana. Ashirocha, sinshakapog sinarago, machin tpots vizallpatvashonad tochip matayaro tpots botishzaroyarosin, anosh kamogaragana. Apalltapachidaragiya. 21Ashiri na iyshaApallia kok magoankoni, magiatsiniyaramam da gatkoni, Apall iyaatstamtapachidachiya. Isosomon vaminchomakoni, Novíyariniatsi tamapariashiro Apall iyaatstam kis napkiya.Isosomon chomakoni da milloriamanichomakaniya. Itaro Apallia magoankoni,magiatsini tachigap atoni, chomakaniya.Vatam Isos tsiparago, yosor támarago,orotamari iyaa tapachidakova. 22Isostámiaro, Vaparip kanidap káriragiya.Anosh Vaparpat kizpor korak takiya.Apall vasodarorsha,tash, vaanshochpatatin ichigorosinIsosoa kok payokanaya. Isos kizporkorak takiya. Vaparpat vaamari kasirsintakanaya. Ashirocha, Isos varitariyaiyaa izooro tapachidamama.

4 1Ashiriya zovallia,tiasa, Isosoa kok sabaytarintspa.

Isosomon magiatsis putsiaros tagtsa. Isos

vaanatsia vatsipon da pachidarago,tpotssha pzkoayarosin, yasinamontstsayarosin ¿vanill kiyog yacharaganava?Ashiri siysa Isosoa chinakos, sanatstamtsipanis pchidintspa.tatis itaro yovamad kiyog kachiykisanomad yotaritshishia izooro kapiataksa.2Yotaritshishia kapiatkachos, anomonchapiyari chinat piyari chinat ashchiazis. Orovachinachtatis Apalliatsimari chinatssa.3Tpots Apallia da magoankosin vadaritammantsir takana; da kapiatkana. Siro siyApallia da yasaragos, ashiragtamsa; vanipyotarit chinaragsa. Santari maachtaApalliampaz ashiro tinaragsa. Tinayaros,anoatsim ogirtataragsa apallpotsiatsi.Tarashiatsis yotaritatsta kis shamagtarsa.Karosaragis. Vavtagat ashiragos da yotaritvarattarsa. Mantsir tsiyattarsa. Tpotspatatisyotarit patataragisa. ¿Vanip yotarittaragsa? Itaro natsha da anoa zadaksa;gataksa. 4Tpotssha siyaa yabiksin, Pzavayani, karosiani, atosin, siysa kapogpaziksa, vatam anogaz na da zadaksava.Gatkachos, ¿Mayamaha gatak? siyaaatosina, tsiyantakanaya. Siyaa yotaritinakana. 5Itaro ashko anoa vaana Apallvanichiya. Isos yosor koskacho, tpotsiakchitaa vanichiya; tsipariatstamvanichtamtaya. 6Vatam tsipariavtamIsosoa kok mazinaraganava. Tsiparmazinayarosin, ashpatam Isosoa kokmagoaniarsin, Apallish tachitaraganaya.Tpotsich ashiritam kiyog kachiyragitatssin,vanotsia tsiparagita, itaro orotamariApallosh tachillinaya. Ashirocha, kiyogkachiykitatiasa, Isosoa kok izooropayogtsa; sabaytarintspa atáshina.

———

Na zovallia, minoatssha nov siyaa táchintspa, siy Isoschichis sanpata

istagtsa tina.7Tsaporonas ichigoro mosápa

pastachiya. Isos kayomayallcha. Mosápa

1 3 4

Page 521: Candoshi bible   new testament

521

koschiya. Ashiri siysa magiptis tagtsa.Apallpat iponapzis ashiros tagtsa.8Sanpatatis oro chinagtsa. Anoa Apallkizpor zadkiya. Ashkinariasa, tpotsiaizooro chinakos, tpotssha siyaa yotarittsiyatkita, itaro siysa vanasiri tsiyatkos,mapiykos, vaani pastachparia. Ashiriyashigtsa. Sanpatatis mapiyros tagtsa.9Misha, tpots Isoschich siyash kosko,ashiriya siysa martagtsa; pchidintspa.10

giya iyanpatatani istamama. AshiriApallia vizporirini payokos, gotaritispayorintspa. Sanpatatis istagtsa. 11Apallshiyaa tayapstampaniamaya vayarago,

cha. Istamapaniamaya shiyaa vayarago,ashiri shiysha tpotsia istagcha.Yovaamari Apall siyaa vayarago anorishigtsa. Sanpatatis istagtsa. Apall novamvaana vizporirinia panaragiyaistamama; táyaros, istagtsa. Yanivizporirini vanintaha. Apall Isosomoniyam vaana vizpoririniatsi panakiya;ashiri Apallia vappari tágtsa. Ashirisanpata istakchos, orotamari tpots: ShiyApaa kizportishcha. Shiyamari kasiksha:táchillinapa. Ashiriya siysa shigtsa;sanpata istagtsa, nov siyaa atáshina.

12Zovallia siyaa ksomish chinakina.Ashiriya, zovalli magu mantstapa atorisiyam yadakina. Natomari Isosomadkizpor kiyog kachiyaksa. Itaroponirintspa tina.rintspa. ¿Mayama novaa ashik?tárintspa. 13Isosomad novaa ashkanaya,táyaros, mapiygtsa. Vatam Isosashirago, siy ashiritamtis kiyogkachiyaksava. Ashiri anomon magis kisshabatagtsa. Ashkinariasa, Isossha yosorkoskacho, Isosoa pakchos, magis kisshabatachpasa. 14Tpots siyaa Isosomadkok natsakinari ashiro, Apall siyaa kisnapkiya; istakiya. Apall Vani magiatsistovasiniakpaz ashkiya itsinsaro

magoanamama. Ashiri zovallia, tpots

riya, magiptis tagtsa. Apall siyaaksomish chinakiya. 15Yotaritshishimadsiyaa kiyog yachaksin, ponimamvaritariya; yotarit takinariasa, sanayachatssa. Ashirocha yotarit tarintspatina. Tpotsia pcharintspa. Shuchirintspa.Tamapigarintspa. Tpotsia gotisgichintspa.sin varitariya. Kapog pazimam tarcha.16Itaro Isosomad siyaa kiyog yachaksin,anomad pazimam vanintaha. Isosoapazimam vanintaha. Ashiri Apallia kokkamanimantar shigtsa,sava. 17Na in vaniashish iyaam tartada.Iy napa Apalltatini tiptsirini kiyogkachiykiniya Apallia magoanamama.Itaro, tpots Apallia kok gatkatssin,¿vanipaha kiyogotam kachiychillinaya?¿Yovash Apall ovaam vaniakcho anoshyapiaha kamogach? 18Ashiriya iyshanatomasamta kiyog kachiykitatini, itaroApall iyaa izooro ksotkiya. Vaanpia iyaavayachiya. Itaro tpots Apallia damagoanko, gatko, kamogomamvanintaha.lliniya. 19Ashiriya natomasamam kiyogkachiykos,naya atos mapiygtsa, vatam siyaa izoorotapachidachova.mam ksarintspa. Apall siyaa tinarago,ksomish siyaa chinakiya. Ashirocha,Isosomon vamin kiyog kachiykinariasa,mapiygtsa; Apallia kok ksarintspaatáshina.

———

Misha táchintspa zovallia: Isoschichpatatis ksotamapaniriatsis

vachina kok payogtsa tina.

5 1Siyaa vachinatsis ksotamapaniatsistáchintspa; vanasiri tpotsia

tayapstagtsa; vanasiri istagtsa. Novksotamapanpatatini siyaa atina. Napa

1 4 5

Page 522: Candoshi bible   new testament

522

Apall novaatstam tayapstampaniaminaragova.gana anoa nov paragina sirotamasa.Itaro iysha Isosoa yosor pakchoni,kizpor vaamarisha kasiro pagchinipa.Iysha Isospatatam kizpor tachinipa.Ashiri novaa koki mazinagtsa. 2

samam Apall siyaa vachinavatsisksotamapaniam vayaragiya. Ashirivanasiri napagtsa Apallchichpatatistiptsiris. Magis kis Apallia koktayapstagtsa. ¿Mayama tpots novaatamontak? tárintspa. ¿Nitati novaavanasiri tovapakiaha? tárintspa. Tpotsiaitsinsaro chinayaros tayapstagtsa.3Tpotsia kapog nabintspa. Tsiyantayarosnabanab shirintspa. Sana vanasiri takos,tpotsia vanasiritam tamam yapstagtsa,vatam Apall siyaa ksotamapaniamvayaragova. 4Ashiri vanasiri ksotagsa.Ashkachos, ksotamapansha orkari; Isosyosor koskacho, orotamari siyaa kischinachiya. Shiy novaa tpotsiri vanasiriksotaragsha. Shiyaa kapog chinaktana;tákcho, orotamari kis Isospat iponatssa.Ashiri shigtsa,tsis atáshina.

5Mishat, siyaa lloraatsshitistáchintspa; vachinaa kok mazinagtsa.Vanasiri tominogtsa. Siyamari kokiskasimam chinarintspa.mari chinako, ¿tamaria Apall ovaaistach? Itaro llitaritavatsta tpots kokmazinakoch, Apallsha anoa kis napkiya.6Ashiri sanatstamari chinarintspa.Apallia kapog chinayaros, kokoapayogtsa. Ashkachos, Apallsha siyaa kisnapko, yovash zari varitako anoshsiyaatstam tpotsia ksotamapaniamtaminchintsa. Itaro natomasamta vachinaakok payogtsa, nov siyaa lloratsis tina.

7Ashiri na siyaa ichigoros atina; Magismantsarintspa. Magis mantsakinariasa,

ponikinariasa, Apallia kamanigtsa.Apallimon magis tatogtsa. Vatam Apallsiyaa ksomish chinakova. 8Ichigorosmagiptis tagtsa. Paptsa; Yashigu siyaakasiayantspa. Yashigu oro tomozmaginshoch tamatarpari ashiro tpotsiatachitatar ashkiya. Kasipi ato ashkiya.9Ashiri siysa Yashigu ksirodama atos,Isosomon magis tatogtsa. Yashigu iyaaIsoschichiatsini ichigoroni oro kiyogyachakiya. Da minamtatsiyam tpotsianirkiya Yashigo. 10Natomasanari kiyogkachiykitatiasa, Apall siyaa izooroistachiya. Kiyog kachiyiaramchos, Apallmagiatsis yarchapantsa. Shiaros,Apallimon kizpor tatssa. Ashiri anoachinayaros, sabaytarintspa. 11Apallchazovallia, vaamari kasiriya. Orotamarikasiro tachiya. Ashirocha,rintspa siyaa atina.

———

12Na zovallia, zovall Siras novamkirakaa yadamam istarago, na pakchim

tamama. Sirsaa Isosomon zovalltanicha.Novaa kapog istakiya.Na siysa novaa koki bizarintspa. Yov

yadaragi anu Apalltada koko. Apallsiyaa izooro istap atori yadayana. Apallsiyaa ksomish chinakiya. AshiriApallimon magis tatkos, sabaytarintspa,atina.

13Isoschich tpots nish Papíronoshtakana an siyaa chinakanaya; siyaa dabizakana. Mishat, Márkosa siyaa kapogchinaktamta. Novana ipari ashiro takiyaMárkosa. 14Ashiriya, zovallia,chia tpots pakos, istagtsa. Nirintspa.Apall siyam magiamis mapiymmash

panachintsa.

Na vapparia, zovallia.yana. Vatamcha.

1 5

Page 523: Candoshi bible   new testament

523

Nov Pitori siyam kirakaa yadakina.

1 1¿Tamarimta; zovaa, taris?Nov siyaa chinakina. Nov sori

Simtana, Pitortana novaya. Isos novaaiposarago,niam inaragiya novaatsi. Isos nasiyaatstam iposarago, vaanatstam

tiptsiriam siyaatstam inaragiya. Siy naiyapat Isosoa magoankitamsa.tamsa Apalliatsi. Apall itsinsamcha.Apalli Vip Isoso itsinsamtamcha. Isos

daragiya. Iyaa ksomish chinakiya.2

kos, korakarinia Isosoatstam araginasha

Vasina pakich kamanchillpa yovaaPitororini kozizimon yadarago anoatsi

Pitororini, Nov mosásirishapa tsipachina ato, Nov zovalli Apallia kokbizarosinapa ato, kirakaa Isoschichiam yadaragiya.Ashiriya, na yovaa kamanirago anoa kamanchillpa:A. 1.1-2 ¿Tamarimta? Nov Simtana. Pitortana nov sori. Siyaa chinakori

yadachintspa.B. 1.3-11 Iy Isoschichini Apallia vizporirni payokaniya itsinsaro tamama.

Ashiriy Apallia kok kapog magoaniaros, vanasiri tagtsa. Apallshomaritchitagtsa.

C. 1.12-21 Magiatsis putsimam chinakori, na siyaam yadakina, vatam novmosásirishapa tsipachshaparina. Nov Isosoa kok mazinaragtana.Mishat yovaa Apall Isosoa kizpor tovasiniarago anoa novparagitamana. Ashiriy novaa koki payogtsa. Apalliatsimari kokchinagtsa; piyartachia kukoz mazinarintspa tina.

D. 2.1-22 Zapan tpots na yotarit tayaspatakana. Apallpotspani ova. Ashiriysiysa vaa kok mazinarintspa. Apall anoa tpots da zapish vanichiya.

E. 3.1-18 Isosoatstam yotarit tsiyatkana. Isos yosor koschiaha, dabaria,atssincha. Itaro Isos yosor koskacho, yovash tpots da chinarana anoshkoschiya. Ashiriy siysa oro magis yaramavis tagtsa. Ashiriy tpotsyotarit tayaspatako, yotarit tako, siysa tchitintspa. Apalliatsimariitsinsaros chinagtsa. Isos orotamari vaamari kasiro tachiya. Ashiriy navapparia.

Pitororini táragiya.

Pitororini tsibonorinshtini kirakaaIsoschichiam yadaragiya.

Page 524: Candoshi bible   new testament

524

magoankos, oro magoaz mapiymmashpayotssa. Apall siyaa oro vanasiriksotchiya.———

Na kukiatsi kamanchintspa; yovaa Apall iyaa tiptsiriam inarago anoatsi.

3Apall kizporcha vanasiri. Iy Isosoamagoankoni, Apallsha Vaanatsi Vaniiyash pshtako, Apallpat minamarimagoaz chinakaniya. Ashiri Apalliavizporirini payokoni, itsinsaro tamamvaritaktamaniya. Apall iyaa kizporchinako ashkiya. Tpots kizpor novamonvizporiri orotamari tachillinpa atoashiragiya. 4Yovaa Apall shiachima ato,vaanatsi kok oro payotariya. Sirotamasatsiyatarago; Nov Kani tpotsoshpshtakchori, tpotssha novapat minamarimagoaz chinachillinaya. Itsinsarotachillinaya.naya, táragiya. Ashiriya, natsha vaanatsikok payorago, iysha Apallimon Vani naitsinsaro tamam varitakaniya.¿Vanipaha yotaritshish tsaporonasoshtak? Zapan tariya.gaz támaraksincha. Itaro Apallimonmagini tatkoni, iysha anoa ashkiazini.5Ashiri zovallia, Apallia magoankos,Apallimon kizpor tagtsa. 6Shiaro Apalliaoro araginasha magoanpana atos,anoamari chinagtsa. Kokoa payogtsa.Itsinsaro tagtsa. 7Itsinsarotam Apalliatsichinagtsa. Sanpatatamtis chinagtsa.Chinampaniri tagtsa. 8Ashkachos anIsosoa izooro magoanaksa. Da gotaritiskukiptis magoanaktana tátssa. Isosoakok izooro payokos chinampaniri tatssa.9Itaro tpots anoa da chinako Apallpatminamari magoaz da chinapi ato,Isosoatstam dontam chinakiya. Isosoaivaziri magoankiya. Tpots ashkachinari,Isos vaa yotaritshishirinia tachigaragta,itaro ovsha tpots mapiysha takiya.10Itaro, Apall siyaa iposiaro, Nani,

novash tchitagasida; táragiya. Ashirisiysa: Izooro shiyash tachitpi tina Apaa,tágtsa. Itsinsaro tamamarisha chinagtsa.Ashkachos, izooro yotarita tachiazis,dabaria. 11Isososh tachitkos, Apall siyaakis napkiya. Apallosh koskachos,Isossha: Pshtogsi táchiya; siyaa kisyapshtochiya. Anosh kis Isospatiponachchi yovash Isos orotamarivaamari kasiro tako ansho. Apall iyaatiptsiriam inakcho ashtachiya.

12Ashiriya, novsha oro magiatsisputsimam chinakori, anoa yadakina.Apallia kok yasaktatiasa. Itsinsaromagoankitatiasa, ashirita oro magiatsisputsimam varitachparia. 13Novshamosásshapa tsipachina. Ashiriya, datoritsiparori,napa, atori, siyam yadakina. 14Isosdoma Vaparip káriro,giya; Tpots shiyaa potayaro,sinaya; táragiya novaatsi. Na novaamosásshapa pachachidanaya. 15Itaro,tsiparamchori, siysa: ¿Pitoro Apallia kokamaragparia? táyaros, novaa kirakariyayaros, natstachpasa. Natstakachos, dabizatssa. 16Vatam Isosoa siyaakamankori, da gotariti tpotsia kokkamaniragina. Gotazi novana magishichinaki anoaha kamaniragi. Itaro, Isosnish tarago anoa nov kchipti paragtana.Kokoatstam mazinaragina. Yovaa Isoskizpor ashirago anoatstam paragina.17,18Isos iyaa, tochpatsini tpotsinimachip machtayaro, Apall Isosoa kizportovasiniarago, iysha paragtanicha.Anosh Apall kok Isososh kimarago;Isosoa novcha ipari. Nov ksomishchinaktana.ragi anoa; tárago,nav ashiraganiya. 19Yovaa Apallia kokkamanimapani sirotama kamaniraganaanoatstam Isos tominoragiya.cho, novsha paragina. Ashiri novaa kokimazinagtsa, vatam zorkori atinava. Nat

2 1

Page 525: Candoshi bible   new testament

525

in datoma Isos koscho, barin tapiakasiko ashiritam Isos kok yotaritshishiakasikiya. Itaro Isos yosor koskacho,anosh yotaritshish izooro pastachiya.Zari tamapari ashiro husiniakcho,yotaritshish izooro pastachiya. Irolltsagachia vaamari kasiriya ashiritamIsos vaamari kasiro, tpotsosh magutovasinichiya. Ashiri Isosoa kokmazinagtsa.

20,21

mapani vaanatstaha kok kamaniragana,da. Anoa bizarintspa. Apalliatsimari kokitsinsaro tsiyataragana.

gana? doni. Apall Vaanatsi Vanitpotsosh pshtayaro, magoa putsiaragiyaitsinsaro tsiyatamama. Ashiriya siysamagiptis takos, Apalliatsimari kokmazinagtsa;rintspa tina.

———

Misha kamanchintspa;yovaa tpots Apallia kok da itsinsaro

tayapstakana anoatsi.

2 1Itaro sirotamasa ashpatamkamanimapanirini, Apallia kok da

itsinsaro kamaniragana zitaminariniatsi,apallpotspan tpotsi.pan tpots taritamtaya. Anshtisin tpotssiyaa tamapigayiantspa tápi atorivaniakina. Ovshtisin: Apallia kokkamanchintspa atitatssin,tamari kok tsiyatkanaya. ¿Mayamahavanasiri tachich; vatam Isos chiyamadtsiparago, tachigaragova? ¿Ashiritamaria chiyaa Apall vanich? gichkosinatagat ashkanaya. Maya; ato anomadApall da zapish vanichiya. 2Yotarityapstakchosin, zapan tpotssha vaa kokkis mazinachillinaya,shigaz zadkanava. Ashkatssin, Isosoakok tayotaritkanaya. Anomad llitaritshatpots Isosoa misisinasha yotaritam

inachillinaya. 3Mishat apallpotspansha:Novam vanasiri tovapada, atosin,yovaatsimarisha tpots kis mazinakanaanoatsimari tayapstachillinaya. Yotarittamam varitakcha; mago atosintayapstachiya. ¿Antati atana anoa Apallda mazinak?cho, mapiych? Izooro orotamarivanichiya.

4Napa: Sirotamasa Apall vasidarorApallia kok gataragosin, Apallsha dazapish vaniaragiya. Vasidarorimonatstatapish tomanarago, anori na vaniashiamkotakanaya. 5Mishat tpotstamsirotamasa Novíragana. Novíyarini: Apallimon magiatsisyaragtsa; atita, ovshtisin gataragana.Gatiarsin, Apall da zapish vaniaragiya.Novíyarinimsha vizallpatari,tam, vipaptartam vizall ashpamtatssintpots Apall tapachidaragiya. Itaro,piyartachia tpots vaniaragiya. 6Mishat,anamonsha zapish Sotómshochiatstam,minsha Komórshochiatstam somaspatvaniaragiya. An tpots kizpor yotarittaragsin, yap da chinarana ab Apallsha

giya. Ashiriya, anoatsi chinayaros,magoanagtsa. Tpots Apallia kokgatkosin, Apall izooro vanichiya. Itarovaanatsi tiptsiri tapachidamamyasakiya. 7Sotómshochia tpots somaspatvaniaragita, itaro Orótariniatsimshapacharagiaha. Ovaa tapachidaragiya.8Orótarini Apallia chinarago,shia mazinat, potam mazinat, potammazinat ashirago, yovaatstam paragoanoa kizpor ksimon mosáragiya. Magukapog mantsaragiya. Tpots kapogmantsir taragana. 9Itaro Apall tpotsiavaniarago, Orópata vaniaragiaha. Apall oro ashtariya;yovaa tpots mantsir takana anoavanitariya. Zari yovash varitakchoanosh izooro vanichiya.

2 1 2

Page 526: Candoshi bible   new testament

526

chita tpots oro tapachidatariya.10Ashirocha atashina, apallpotspaniatpots, yov gichimpat tayapstakana anoaApallsha araginasha vanichiya. Mantsirtakta mishat kapog mantsirtamtsiyatstagat ashkosin, ashta da pazikana.Apalliatstam mantsir tsiyatkanaya.Apallia tárash da kaapa yasarsinzarogchakanaya. 11Apall vasidaroryasashia ichigoro yasaktatssin,shishpania kapogta kasirtatssin, ashiritayotaritshishpanimad da minamtiyamkukoz yotarit tsiyatkana Apalliatsi;zamaro takanaya. 12Itaro ovshaapallpotspansha yovaa da yasaro anoayotarita tamasig tamasig ashkana.Mirosilltatoch ashkana. Zamizmaginshoch ashirosin, magu donariava.Itaro Apall: Na vapa tákcho,pania zamziatspaz ashiro potayaro,yashigop kapiatchiya; izooro vanichiya.13Yovamad Apallia tiptsiri yotaritaminaragosin, anomad Apall kapogvanichiya. Yotaritshishia shamagaksin,kashchirita da pazikana.sin, kizaa napatarall ashkosin, kizaayotarit zarogchat zarogchat ashkanaya.Da pazikanaya. 14Yotarit patatamamarichinakana. Tpotssha Apallia kok dotammagoankosin, yotaritshishia pakchosin,ovashtam tachitchitampasinaya. Mishatmaachtagaz, mishat korikigaz zapanpayopi atosin, tpotsia tamapigamamkapog yasakanaya. Maya: zovaa, Apallanoatsi kapog natsakiya. 15Anomashyotarittada. Apallia vanog kasaksin,sabarchippaz ashiro masatkana. ZitaminBarámarini Piyórarini vip tamaragpariashkanaya; korikigaziamari kapogchinakanaya. 16Itaro Apall Barátsi chinoa burroa totsiyachtarago,burrsha vaanatsi amoyarinia nabaragiyaBarámariniatsi. Barámarinsha chinoatsiyatko mazinayaro, ponirostaragoanomonsha magoanaragiya. 17Itaro

apallpotspani mazinakazillinaha.Chiyam da pakchiyam istakanaya. Msasashiro mziaziatara mziaziatara,kabosoro tapu ashkacho arap kapiatkoan tamatarpari ashiritam apallpotspanda pakchiyam chiyaa istakana. Apallanoa kizpor araginasha vanichiya.Somasosh kapiatiaro, kizpor taposhvanichiya.kanava. 18Iyash tachitkinariasa ashiroyovaa sana zadkis anoa ashtachtampasa.Karosamam zadkos, karosagtsa. Yotarittamam zadkos, yotarit tagtsa. Yovaasana zadkis anoa shigtsa; gichkosintáchillinaya.sin, Zorkoparia atiya táyarosin,tachitchillinaya apallpotspansho. ChtaroApallia kok yasaragita, yotaritshishiakasaragita, itaro yosor yashigoammochchoriam vaanatsi inchillinaya.19Iyash tachitkinariasa, kis tatssaatitatssin, itaro mago tamapigakoatanaya, vatam vaantaritam yashigoshkiyog kachiykanava. Yovamad tpotsyotarit patatkana anomad vaanatsikiyog yachakanaya. Tpots oro yotarittako, anpaniricha tatarasha; vaanatsiyotaritshishirini kasamam pinasakiya.Ashko an Yashigosh tachitatav ashkiya.20Tpots Apallia kok mazinako, Isosoamagoanpi ato, Apallsha Yashigoatatotskiya. Itaro Apall tatotskita,tpotssha yosor Yashigosh pshtokoch,kasamam gatkoch, an zovallia,kizporcha yotarita misisinashtaya.21Donna Apallia kok mazinaragoch,nayanimam varitachparia.ragoch, nayanimam vanintaha. Apallvanichiya ksomshinashtaya. 22Chtaroyotaritshishia kasarago, yosoryotaritshishish pshtokcho, tomozpazashiro katiaro vatatstam katogakpazashkiya. Napaz kuchia ichomayaroch,kasakchoch,kiya; ashkitamta tpotsi yov yashigosh

2 2

Page 527: Candoshi bible   new testament

527

yosor pshtokcho ano. Ashirocha, novsiyaa atáshina; apallpotspania kokmazinarintspa ayamtatiya;yiantspa, siyaa tina.———

Minoatssha vanichintspa yovaa Isos koscho anoatsi.

3 1Siro siyam yadaragina. Na nipashatsibon kirakaa yadayana. Apallia

itsinsaro magoanpana, atori, magiatsisputsimam yadakina. 2Biztapa atori

gana anoa magiatsis putsiachintspa.Mishat,paniam kamachtarago anoatstambiztapa atori putsichintspa.

3Ashiriya zovallia, novaa kokimazinagtsa. Isos yosor kosamamvaritakcho,sinaya; kapog yotarit tsiyatchapsinayaApalliatsi. Yovaatsimari vaana yotarichinakana anoatsimari patatchillinaya.4Isos yosor koschima táragova, ashirimayamaha da kosach. Koschiahadabaria, táchillinaya. ¿Aparini vanipaIsosoa kotakotar ashiragsin,gana? ¿Ashiri mayama anogazchinachich; vatam Isos da koskova?¿Nitati tsaporonas pastachiaha; orotatarova? siyaa tamapigakchosin,táchillinaya. 5Itaro, miroasill ashirosin,mago tsiyatkana. Apallia kok nirkana.Yasakitatssin mapiykana. Vatam Apallkok atova; Apall doma tsapoa tinacho,kogonadari taragiya. Shiaro Apalltsiyatarago, kanidaa tinaragiya, shiarshatsapoa kogosh vayaragiya. Apallkogoatssha ztaro ichigorotam vaanitavavayavayav ashiragiya. 6Shiaro Noví

sin, yap da chinarana ab Apall tsapoaichigoro kogopat poragiya. Tpotsshakogosh yagaraganaya. Apall sirotamasaashiragiya. Tpotsia da nayanirago,

tpachigaragiya. 7Mishat, Apall kokatitamta; Apall yosor kamachtakcho,tsapoa, kanidatstam,chiya. Natomasamari Apall vaanaksotkiya. Itaro, yovash zari varitakchoanosh Apall tpotsia izooro vanimamvaritakcho, anosh tsapoatstam,kanidatstam ichigoro somaspattatoragakcho, machigchiya. Apall kokanoa kamankita, gichimapan damagoankanaya. 8Itaro siysa zovallia,anori chinagtsa; bizarintspa. Apallyovash zari zadkacho anosh koschiya.Apall zaria tachkiaha. Minam mirmasachi anosh kosamam zadkokoschiya. Minamari zari kosamamzadko, koschiya. Apall ashtachiya.9Ashiriya siysa: Apall zapshtakova;tárintspa. Apall zapshtakiaha. Tpotsianayaniko, novaa magoaniamasa ato,kotakiya. Tpotsia vanimam zadkiaha.Ichigoroa tapachidamam chinakiya.10Itaro Isos yosor koskacho, vashchirtamapari ashiro yovash tpots dachinarana anosh koschiya. Ashiriyovash tpots da chinarsin anosh Apallkoskacho, ichigoro machigchiya. Kanidkizpor chiriah ashkacho, tsípatashchiya. Mishat, zarsha, tsoptam,tsagachtam korakcho, tsítamtaya. Tsapsha,tam maachirita ichigoro somasoshmachigchiya. Ichigoro machigacho,ashtachima tárago anoa kok tominchiya.Ashirocha zovallia, anoa chinayaros,magiptis tagtsa. 11Maachia ichigoromachigchiya. Ashiriy siysa Apalliamkotakos vanasiri tagtsa. Apallshomarittchitagtsa. 12Apalliam kotakos, Apallmikiaro kosachpa atos, anori chinagtsa.Kanidatstam, zariatstam, tsopiatstam,tsagachiatstam ichigoro machigchiya.Shiaro,cho, pastachiya. 13Pastakcho, itaroApallsha: Nov kanidaa tsapoatstam

2 2 3

Page 528: Candoshi bible   new testament

528

kaniasichsha tinchima; tárago, anorikok payochiya. Kaniasichsha tinakchoanosh yotarit tamam pinaschiya.Vanasirinadarita tachiniya.

14Ashirocha zovallia, kotakos, Apallmosásiri koschiya atos, orotari magisyaramavis tagtsa. Yotarit takos, yotaritchinakos, Apallpat mosásiri yaragtsa.Ashkachos, Apallsha koskacho, magismapiychpasa. 15Apall da mosá kosko,tpotsiam kotakiya. Tpots magoayariamasillina ato kotakiya, vatamtpotsia ksomish chinakova. ApallPaporoa magu putsiarago, anoam zapankamaniragiya. 16Papor oro kirakaayadako, Apall tpotsia magu yaramamkotakiya atiya. Papor yadamariniashpatam magoanamam bam tarcha.

Tpotssha Apallia ivaziri magoankosin,itsinsaro tamam gatkosin, Paporoa koksarich sarich ashkanaya. Apallia kokpayomam gatkosin,naya. Itaro ashkana anoa Apallvanichiya. 17Itaro siysa, zovallia, paptsa;gichimapania kok mazinarintspa. Nasiyaa vasina vaniaktana. Anori siyaamagis putsipi tori, siyam na yadayana.Apalliatsimari itsinsayaros chinagtsa.18Mishat, Isosoa kok, tapachidampaniakok, oro araginasha magoanamamchinagtsa. Isos orotamari vaamari kasirotachiya. Na in zari orotamari vaamarikasikiya.

Ashiri zovallia, na vappari.cha.

2 3

Page 529: Candoshi bible   new testament

529

Vasina pakich kamanchillpa yovaaVagarini minamtarini yadarago anoatsi

Yovapor Vagarini kizpor vachinayarallo, tpots zapan Isoschichpatshaniyaragitatssin, yotarit tayaspataragiya. Vatam notsini yotaritava, ashiriy¿tamariah Apalli Vip tpotsiam kinaraga? tayaspataksin mago táragana. Mishat,notsini yotaritcha; ashiriya ¿mayamaha vanasiri tachich? gichkosin táragana.Ashiriy Vagarini anoa mazinarago, Tpotsia tamapigachpasinaya, táyaro,Isoschichiam yadaragiya. Yadayaro, Nov Isosoa paragtana; kokoatstammazinaragtana; ashiriy novsha itsinsaro kamanchintspa yovaa Isos tayaspataragoanoatsi, yadayaro táragiya.Ashiriya, na yovaa kamanirago anoa kamanchillpa:A. 1.1-4 Isos oro vaparpat taraganaya. Itaro nish tsaporonasosh kosarago,

novsha paragtana; tsiyataragtana; patataragitamana Isosoatsi. Ashiriysiyaa, izooro magoanpana atori, Isosoa kok siyaam yadachintspa.

B. 1.5—2.27 Apallpat kis iponamam zadkos, magiptis tagtsa. Yotarittarintspa. Yotarit takinariasa, Isosoa mashagtsa yaramama. Tpots,Isosoa chinaktana, atita, itaro tpotsia natsako, Isosoatstam doshachinakiya. Tsaporonasia maachiri chinarintspa. Apallpotspania kokmazinarintspa.

C. 2.28—4.6 Isos mosásiri koschiya. Ashiriy vanasiriri tagtsa. Sanpatatischinagtsa; Isosomon magis tatogtsa. Mishat, tpots tayaspatako siysamagiptis mazinagtsa. Paptsa, tamapigiayantspa.

D. 4.7—5.12 Apall kchinamishcha. Ashiriy tpots chinampanari tako,Apallchichcha. Tpots Apallimon Vip magu tatko, orotamari Apalloshtachiya.

E. 5.13-20 Siy Apallimon Vip magis tatoksa, ashiriy orotamari Apalloshtatssa. Anoa siyaa kamanpi atori yadaragina. Apallpat tsiyatagtsasiyaa istamama, tpotsiatstam istamama. Apall oro siyaa istatariya.

F. 5.21 Yosor vanichintspa; Apallpotsia chinarintspa.Vagarini táragiya.

Page 530: Candoshi bible   new testament

530

¿Tamarimta, taris Apallchichis siya? Nov Vagtana siyam yadaki ani. Isosoa Apallia

Vip kamanchintspa. Na mazinagantsa.

1 1Datoma tsaporonasia tincho,orotari Apallia yamadampani

Apallpatari tataranaya. Itaro, ovshatpotsiam kinarago, Apallia iyam izooroyamadaragiya. Novanasha kchiptiparagi;ragi; novana kovipti patataragina.Ashiri siyaa kamanchintspa tina.2-4Ashirocha, Apallia yamadampaniasiyaa kamankori, zoriarotana atashina,vatam kchiptarti paraginava.Ovsha tarashipancha. Apallpat

orotamari taragta, itaro Apall vaanatsitarashipani zaganiaro, tarashipanshatpotsiam kinaragiya. Iyam tarashiamaniorotamash panamam kosaragiya. Ashiriiyma tayaspatampanni ichtaromagoaniaroni, vaanatsi tárashorotamash iyam panarago, iysha naorotamari tachiniya. Iy tamapariniya siyashkachtamanariasa, siyaptatamvashonad tarashshia orotamashpayochinipa; magis kisshaparia tatssa;mapiyshtich tamama. Ashirocha, IsosoaApallia Vip siyaa kamankina.

5Ashiriya, novsha Apallia Vip koksiyaa izooro kamanchintspa. Apallizooro vanasircha; Apall yotaritshishiada pakchiyam chinakiya. Apall husinpazashiro takiya. Antati Apallish tapvanintariaha; nitati yotaritshish minvanintariaha.

6

shish vad takinarianiya, vaanariyaApallchichtanicha atoni, gotanigichkoni atiniya; tarashini vaptataha.7Itaro, Apall tamara ashiritamani

takchoni, Isos Apall Vip orsirpatyotaritshishiriatsich tachigtariya.Ashkachoni, vaptacha takaniya.Vashonad Apallchichpatatich kisshapaiponachchi. Ashiri Apall tamaraashiritamani tayani tina. 8Itaro, chiyvaanari nov yotari tatariazi,shiri donparia atoch, an gotani gichkoniatini. 9Itaro, Apallia zorampatartachinakorini, ashirita oro pantsamamtariya. Ashkachoni, yotaritshishiriatsichApallia kamankachoch, ovsha Apallizooro tachigkiya. Shiaro,shtaya. Vatam Apall magiatsistachigchintspa táragova.pancha. Ashiri yotaritshishiriatsiniApallia kamaniani atina. 10Itaro, chiyvaanari nov sirotamastati yotarittaragiazi atoch,ririam inakaniya, vatam Apall iyaatsaporonasshochiatsini ichigorosyotarittischa atova. Atoni an antatiApallia kok kaapa izooro magoankiaziniatini doni.

2 1Ashirocha, siyaa chinakori, siyamyadakori, Yotari tarintspa, atáshina

siyaatsiya.riya ashiro, chiyam tapachidampanitarcha Isoso. Isos iyam Vaparpatatsiyatko kukozia yarkiya. Isosomari iyaatapachidamam varitariya, vatamvaamari izooro vanasiri takova. 2VaanaIsos iyam yotaritshishirini tsiparago,magiatsini tachigiaro,cho, Vaparsha iyaa kis napkiya. Itaro daiyamamta yotaritshishirini tsiparago,ichigoroama tsaporonas tpots takanaanoam tsiparagiya. Ashirocha, Apalltamara ashiritamani tayani, atáshina.

3Ashiriya iysha, Isosoa magoanaktanaatoni, Apalliatstam kamachtamarini

Vagarini virkari minomtarini.

1 1 2

Page 531: Candoshi bible   new testament

531

izooro payokoni, zoroko atiniya. 4Itarotpots Apallia kamachtamarini kapiatko,Apallia magoanaktana, atita,rircha ano. Nitati ttsinsakiaha. 5Itaroyov tpots Apallia kok payoko anchaizooro Apallia chinako ashkiya. Isostamapari ashishtini anomon yaanatsinatstakshtiniya. 6

cha taratarav ashki ato, an Isos sirotamaropa taragiya ashiritam tachpa.

7Yov chinaki anis, mazinagtsa; novsiyaa táchintspa;tatis chinagtsa; natsarintspa. Anoa siyaakamachtapi atori yadakina. Siro anoamazinaragitatis, ashirita yosor magiatsisputsichintspa. ¿Antati an kaniaschiaha?Yovapor Isos sirotari nish tarago anporyaanpata chinamam kamachtaragiya.8Ashirita, anori kaniaschiatspaz ashirokis vaniakina, vatam na payoksava.Isosomon kchínamshimon magis tatkos,sanpata chinaktamsa. Anomonshayotaritshishiris na tsípakachshacha;vanasiriri tamam chinaksa. 9Itaro, tpotsIsosoa izooro magoanaktana atita, itaroApallchichpata natsako, mago gichkoatiya, vatam natsashish Apalliamyotaritava. 10Itaro, Apallchichpatachinako, ashiri zorko atiya; gichizdoncha. Apallchichpatatich chinakoch,¿mayamonaha xarachich? 11Itaro,natsakchinarich ashiro, tonimashpazashiro takchi; masat masat tonimoshashikpaz ashkiya; Yashigop nacho anoada yasariya. Ashirocha da ashimam,sanpata chinagtsa siyaa atashina,zovallia.

———

Siyam Apallchichiamis ichigoro yadakori, yotaritshishia chinarosinapa atori

vaniakina.12Kanogasiamis yadakina, vatam

Isosomad vamin yotaritshishiriatsisApall tachigaragova. 13Vachinamtamtis

yadakina, vatam Isosoa yovaa orotaritarago anoa magoanaksava. Siyamtamtpotsis ichigoroamis yadakina, vatamYashigoa yotaritamapania kasiyantsava.Ashiri na siyaa vaniakchori, novaa kokimazinagtsa, vatam siy kanogasisApariatsich magoanaksava. 14Misha, siyvachinavis novaa koki mazinagtamtsa,vatam Isosoa yovaa orotari tarago anoamagoanaksava. Misha, siy tpotsisichigoros mazinagtamtsa, vatam siy

yantsava;pania kasiyantsava.

15Ashiri nov siyaa Apallchichiatsistáchintspa; Tsaporonasia vazanchinarintspa. Misha, tsaporonasiatstammaachiri chinarintspa. Yov tpotstsaporonasia maachiri chinako anApariatsich chinakiaha. 16Yov ichigorotsaporonasish tako an kaapanaApariazich maachirita. Tsaporonaschamaachirita. Yotaritshishigaz támarakich,nazadkich, chanatstamari tarashiatsichogirtakich an nitati Apallchichiaha.Anna ichigoro tsaporonaschichcha.17Natomaricha tsaporonas taksha.Misha, natomaricha tsaporonasmaachiri támarashish taksha. Tsíshaparia, vatam an da Apallchichinava.Itaro tpots yovaatsimari Apall zadkoanoatsimari tominkacho, an orotamaritaratartachiya. Ashiroch tsaporonasigazvazan chinarintspa táshina.———

Zovallia, mazinagantsa, misha kizatamtis. Isos odarari, apallpotspan

pzapaniayalliya.18Siro nov siyaa kamaniragori,

Sitaronas zapshtakcho, apallpotspanpzapaniakchosin, anamonsha Isosodarar minam kizpor nallpa, siyaatáragina.kachpa; orkarimsha na pishtakiya.

1 2

Page 532: Candoshi bible   new testament

532

yalltamcha atina. 19Natomasamam an

ragana. Itaro, zapish gataragsin, iyaakasatartaragosin, apallpotspaniamshakinatartayallinaya. Itaro kaapanaapallchichimonaha, dabaria.chinariya ashiro, iyash izoorinapariatachitaraginapsinaya. Yovamoncha iyaakasatartaragana anomon natstakini.Ashiroch apallchichiaha tini. 20Itaro,siyna Apallchichis ashchiazis dabaria,

gova. Ashiriya, siyamana anoripatamagutachintsa itsinsaro magoanamamApalliatsi. 21Nitatiya Apallia kok donidmagoankana siyaa atiazi yadaki. Vatammagoanaksava. Vapta Apallia kokyasaris. Gichzipan xikchillina an siyashkoskatssin, siy anosh da tachitamamatori siyam yadakina. Daba siyyasaktamsa; antati gichzish tsiyatsiszoramamish da vaninttariaha, vatamvayagichirir anpaniritam takanava.22,23Apallpotspan zapan magotadasarichkosin tayapstakana. Apallinaritarita, itaro Isos kaapana ApalliahaVipa, gichkosin atanaya. Tána anvaantartisin Apallia gichkanaya, vatamVapariatstam misha Vipatstam tsibonorigatkanava. ¿Antati Vipaa gatkosin,Apallchich ashtariaha?Itaro, tpots Isos Apallcha Vipa

zorampatari ato, ovsha kaapa Apalliamagoankiya; Apallchichiam kinakiya.24Sirotari siy anoa mazinaragsa yovaaIsos Apallcha Vipa atini anoatsi. Ankukoz vatacha Isosomoncha kamogamamvaritako táragini anoya. Ashiriya, anorimagoanagtsa; llitari chinarintspa. Anorimagoankinariasa ashiro, Apalliatsimarichinakos, Aparpatich taratarav ashtatssa;Vipaptatam taratarav ashtatssa, 25vatamvaana tarashish orotamash siyampanachintspa, táragova.

26Ashiriya, apallpotspan siyaa orotamapigayani atosin tayapstakana.27Ashiriya mazinagtsa; Isos VaanatsiVani siyash pshtayaro na itsinsaromagoanaksa. ¿Ashiri mayamshta tpotspiyartach siyaa tayapstach? Vaana ApallVani siyaa ichigoro izooro ksotkiya.Zoramamshiatsimari tamagutachiya.Gichima yasariaha. Yovari tamagutakoanori chinagtsa. Ashirocha, nov siyaa:apallpotspania kok payorintspa táshina.

———

Ashiriya Isoschichis, yov nov chinaki anis, mazinagtsa.

28Siy Apallchichis Isosoa magoankos,Isospat minamaripaz ashiros tagtsa.Ashkachos, Isos koskacho, mapiytssa; dapazikos ponirostatssa. 29

nimada. Ashiriya, yov tpots itsinsarotako an Apallimon llortarago ashkiya.Anori magoanagtsa siya Apallchichis.

3 1¡Tamaro iyaa Aparich chinaka,vatam iyaa ipartana atova!

nicha vipini, vatatanicha.shoch tpots Apallia natstakazillinaha.Ashirocha,shillinaya. 2Isoschichis, mazinagtsa; nain Apallshatanicha vipini. Itaro yovaaizooro kinatartachini anoa vasina dayasakini. Isos koskacho, ashiriya Isosvaana tamapari ashtachtamaniya,vatam izooro Isosoatsiri kchiptinipagchiniva. 3Iy Isosoa kchipti pagchinazorkinari atoni, ashiri Isos tsas ashiritamApallchichini tachiniya.

4Itaro, tpots Apallia kamachtamarinimapiyko kapiatachshaparia.shishpaniam kinachiya, vatam Apalliakamachtamarini kapiatkoch, oroyotaritshishia payotarchiva. 5Itaro, Isosyotaritshishia tachigamam kosaragiya.Isos vaana yotaritshishirini donimada.6Ashiriya,ripaz ashiro tako an yotari tatariaha.

1 2 3

Page 533: Candoshi bible   new testament

533

Itaro yov tpots yotari tako an Isosoamagoankiaha. Ashiri vanasiriri tagtsatina.

7Mazinagtsa; yov tpots itsinsarovanasir tako, vtsinascha, Isos vaanatamaparia ashiritamcha. Itaro zovallia,papcha, yov da ashimam yasarana anintamapigayantspa. 8Itaro yov tpots yotaritamamari tako Yashiguchichcha, vatamYashigu orotari yotaritshishpaniritakova. Itaro Apall Vip Isos Yashigoakapiatamam kosaragiya. 9Ashiriya,Apallchich tpots yotari tamamaritakiaha. Yotari tamamari pinasakiya,vatam Apallimon llortamava; mishaApall tamapari ashiro yotaritshishiagatkova. 10Anomad Apallchichiakamirana natstachchi; misha,chichia kamiranatam natstachchi. Tpots

chiaha. Yov da zóvalliatstam chinako anApallchichtamtaha; Yashiguchichchaano.

11Ashiri sanpata chinagtsa tina, vatamsirotari anoa mazinaragsava. Isos

ragiya. 12Zitaminarinia Kayínarinitamaragparia shirintspa. Ovsha zóvallianatsayaro, pacharagiya.mapanichchiaro, zóvallia pacharagiya.Vaana yotaritamashia chinako, ovshazóvallsha Apalliatsimari kok tominkoanomad zóvallia pacharagiya.chichiaro ashiragiya. Ashiroch siyaaKayíntiyaspa; sanpata chinagtsa táshina.

13Zovallia mazinagtsa;shoch tpots Isosomad siya natsakcho,siysa magis mantsarintspa. 14Siro iyyashiguchichimonni taragoni, Apallvaana Yashigoa itotsiaro, tarashishorotamashi panayaro, iyaatsshaApallchichiam inaragiya. Anoayasariniya, vatam zovalliavatsinichinakaniva. Itaro, yov da chinamaayasaro ancha vad tsipatsshori tatariya.

Yashiguchichiaro ashtariya. 15Yovzóvallia natsako vapachcha. Dabayasariniya; vapchash tarashishorotamash vanintariaha.

16Itaro,giya.rago iyam tsiparagiya. Ashiragoanomon chinamaa magoankini.Ashirocha Isossha iyaa:rina ashikpaz shigtsa;tiasa, tsipakitatiasa, tpots vamin shigtsatiya. Novachichpatartis zovalliamavisyov novanchichitis anis sanpatatamsanatsi tsipaniatsis pchidintspa táragiya.17Ashiri tpots Apallia magoanaktanaatita, itaro da vaanpata pishtakana anoaistako, an tpots Apallia chinatariaha;mago atiya. Vaama donta pishtako,tpotstisin maachiri pishtako, da anoanayaniko, vchomari napko, anosh Apallchínash tatariaha. 18

chini zovallia, kukiptini chinakinivatsishaparia. Izoriarshtini magiptini

tani; siyaa táshina.———

Misha táchintspa; Apallia da ponimam kamanchintspa.

19

choni, yaanats magini izorashtininatstachshitiniya. Iy Isosomon maginitatkachoni, mapiyshtini tachini. 20Itaromagishini xaraktatani ashiro, Apallimonmagini tatkoni, mapiychshitiniya,vatam Apall magiatsini kasirova. Apallvaana magiatsini yasarova. 21Ashirizovallia, anomon donna maginixarakoni,chiazini, dabaria. 22Apallpat tsiyatkoni,yovamsha pishtako anoamsha istachiya,vatam Apallia novaa kis napada atoni,kamachtamarini payokiniva. 23Apalliyaa kamachtarago;tomon magis tatogtsa, misha sanpatatis

1 3

Page 534: Candoshi bible   new testament

534

chinagtsa; kamachtako táragiya iyaatsi.24

tamarini payokini anni Apallchich orotachini. Apallia oro chinachini; ovshaApall oro iyaa chinachtamta. Apalliyash takcha atiniya vatam ApallVaanatsi Vani iyash pshtaragiyamagiatsini putsimama. Anomonyasakini yovaa Apall iyaa chinakoanoatsi. Ashiroch kamachtamariniapayokoch, ¿mayamonaha xarakochponichich? táshina.

———

Zovallia, mazinagtsa; misha Isoschichpatatini vanichintspa. Gotis

llitaritavaa kok tominintspa.

4 1Tpots shiyash kosiaro tsiyatko,mazinagimasints. Kamapari

itsinsaro Apallia kamanko, ysagimasints.Apallimon Vani ati atitatiasinaya,ashirita anoa yachagimasints; ayo anoritárintspa. ¿Kaapa Apallchichinariaha,vatam Apallia kok kamanimaptsi zapantarova? Tsaporonasish ichigoro xikana.2Ashiri yachagintsa. Tpotsha: Isos ApallVip tpotsiam kinaragiya atinariyaashiro, Apallimon Vani zorko atiya. Antpots Apallchichcha. Ato anomonpanatstatssa. 3Itaro, yachakos, tpotssha:Nitati Apall Vip tpotsiam kinaragiahaatinariya ashiro, Apallimon Vani daatiya; Yashigomoncha atiya. Isoschaodarari yovaa siro nanchinpa siyaatáragi ancha. Natona kamanimapotstsaporonasish pzapaniakatcha.

4Itaro, siyaya zovallia,tischa. Apall Vani siyash magis takiya.Vaamarisha kasiriya. Yashiguchichiakasikiya. Abi ashkachos magiatsisputsiayaro,nasshochiatsi.

5Itaro,tsi tsaporonaschichsincha. Ashirochatsaporonasiatsimari tsiyatkana.

tatin tsaporonasshochpatatin ovaatssinkok kis mazinakanaya. 6Itaro iyshachaApallchichtanicha; Apallia kok zorkonitsiyatkiniya.kana an iyaa kukini kis mazinaksincha.Itaro, yov da Apallia magoankana aniyaa kukini ksaha mazinakana.cha kukozia zoromamshi natstakini;misha,tamani. Ashiroch tpots siyaa Apallia koktayapstachintspa tinariya ashiro,natstagamasints atina; ¿kaapaniahaApallchich? tágtsa; tina siyaatsi.———

Zovallia, mazinagtsa;nov siyaa táchintspa:

7Yaanpata chinayinshtini tina, vatamApall kchinamshiva. Yov tpotsiachinataro an Apallchichcha; Apallimonllortamcha; Apallia magoanakcha.8Itaro yov tpotsia da chinako an Apalliamagoankiaha,shiva. 9Apall Vipaa minomtatstatsaporonasish zaganirago. IyamVipamon tarashish orotamashipayomama zaganiragiya. Anomonchaiysha Apallia chínash natstakini.10Nitati iy Apallia chinaragiazini. Itaroovshacha iyaa chinarago, Vipaazaganirago, iyam yotaritshishirini vaanamapiymama Apall zaganiragiya.Anomoncha Apallia chínash yasakani;yovaa iyaa chinako anoatsi. 11Ashirizovallia, Apall ab ashko iyaa ksomishchinarago,nipa. 12Donta iy tpotsini Apalliapataroni, ashirita Apall iyash maginitarcha. Iy yaanpata chinakinarianiashiro, Apall iyash takiya. Ashkachoni,Apall chínash iyash tatsamomcha.

13Apall iyash magini tariya. IyshaApallia chinakani; ovsha Apall iyaachinaktamcha. Nia magoankiniyovamon iyash Vaanatsi Vani pshtarago

1 3 4

Page 535: Candoshi bible   new testament

535

anomona. 14Misha, iy viponashiniIsosoa kchipti paragoni, nov zorkorikamankina. Apall Vaanatsi Vipzaganirago tsaporonasshochia Yashigoatatotsimama. 15Ashiriya tpotssha, IsosoApallcha Vipaya, ato an Apall ovashtakcha; ovsha Apallpapaz tako ashishta.16Ashiriya, anomoncha Apallia chínashyasakaniya, anamontam maginitatkiniya. Apallimari kchinamishchaatiniya. Ashiriya yov chinampaniri takoan Apallia chinakiya; ovsha Apall ovaachinaktamta. 17Ashkachoni,tini chinakoni, Apallia kaapanashachinakini. Ashiri ivash zari vaana Apalltpotsia vaniakcho anosh iysha doshaponichiniya; mapiychiniya. ¿Vatam Isostamapari ashiritam chinampataritakaniva tsaporonassho? 18Tpotsiachinakoch, ¿yapia yayaro chiyaavánich? Izooro chinashia chinakoch,Apallia ponimam doncha. Itaro,ponikoni Apallia izooro da chinakaniya,vatam vadari vaniashshia ponikaniva.19Iy izooro chinakini, vatam ovma Apalliyaa chinaragova. 20Ashiri tpots Apalliachinaktana ato, itaro tpotsia natsako, anvayagichirircha ashtarasha. Tpotsiapakta da chinako, ¿Apalliatsinashtahadonnasha pako anoa chinach? 21ItaroApall vaana iyaa kamachtarago; Yovnovaa chinako,tampa; atcha. Ashiri Apall iyaa ksomishchinako,nipa. Anori chinagtsa, zovallia.

———

Misha zovallia, yotaritshishia kasimam Isoschichpatatini kamanchintspa.

5 1Yovini Isosoa izooro magoankini

chi. Yov tpots Ísókirístoa zoramaritchaApall Vipa ato an itsinsaro Isosoamagoanko atiya; Apallimoncha llortaroashkasha. Misha, oro tpotsiava vaparia

chinakoch,chia. Misisinasha ashchitampariniyaApallchichpatatani.rianiya ashiro, ¿tamari vipatsiavaApallchichiava da chinachini? 2Dabayasariniya; Apallia chinakoni, Apalliakamachtamarini payokoni, ashiriApallchichiava chinachtamaniya.3Kaapa Apallia chinakinarianiya ashiro,yovaa Apall kamachtarago anoa kispayochini. Apall kamachtamarinibamaha. 4Yov tpots Apallimon llortamaan yotaritshishia kasikastalliya.Apallimon magini tatkoni, ashirochayotaritshishia kasikini. Yogparipaashiragiya anomon ashkini atiniya.5Donna Isosoa itsinsaroni magoankoni,yotaritshishia kasimam pinasakaniya.Yovamari Isosoa Apallcha Vipa atoanomari yotaritshishia kasikiya.

6Isos Apallcha Vipa atini. Apall vaanaIsosoa zaganirago, Isossha kosiaro,kogosh ichomayarosin anosh Vaparshatsiyataragiya. Misha, Isos yasinamontsiparago, orsirsha iyaa yotaritshishirinitachigamam parogaragiya. Ashirianomon tsibon vashonad, kogomona

niya; yovaa Apall vaana zaganiragoanoatsi. Misha, Apall Vani kamanko,tamagutaksha, vatam Apall Vanizoromapaniva. 7Ashiri tochpamonchamagoanamam varitaksha. 8ApallimonVani, misha kogomona, mishaorsirimona, ashpamoncha magoanamamvaritaksha; yovaa Ísókirísto ApallchaVipa atini anoatsi. 9Yovaa tpotskamanko anoa payokinariachi ashiro,

chi, vatam kasirova. ¿Vatam vaanaApall, Isos novcha Ipari táragova?10Ashiri yov Apallimon Vip magu tatkoan Apallia kamanimarini payokiya.Apallia kaapa magoanakcha. Itaro yovda Apallia zorakcha ato an Apallia

1 4 5

Page 536: Candoshi bible   new testament

536

vayagichiririampaz ashiro inakiya,vatam da Apallia kamanimarinipayokova. ¿Vatam yovaa Apall Vipaaato anoa da magoankova? 11Itaro Apallzorko atiya. Tarashish orotamash Apalliyam panaragiya. Vipamonarishatarashish iyam panatariya, vatam vaanaatova. 12Ashiri tpots Apallia Vipmagoanko, tarashshia orotamashpayokcha. Itaro, tpots da Apallia Vipmagoanko, tarashshia dontam payokiya.13Yovamis siy Apallimon Vip magistatkis anoamis kamankina. Tarashshiaorotamashi izooro payokina tápanaatori, siyam yadakina. AshirochIsosoatsim Apallia Vip chinagtsa siyaatáshina.

———

Zovallia, mazinagtsa;14Apallimon Vip vaanari izooro

magini tatkoni, Apallpat tsiyatkoni,Apallsha iyaa kis mazinakiya.¿Ashkoni mayamon xarachich?Apallpat tsiyatkachoni, yovaa Apallvaana zadko anoatsiya mashkachoni,Apallsha ayo atiya. 15Daba yasariniya;yov ichigoro mashkini anoa iyaamazinakiya. Vaana Apall mazinako,yovaa mashkini anoa istachiya.16Misha, Apallpat tsiyatkos, tpotsiammashagtsa. Apallchich tpots yotari

tako pakosh, yovam yotaritshishia datsipatspatari tako anoam Apallpattsiyatagtsa. Apallpat tsiyatkoch,shiyamon tsiyatsirish Apall ovamshatarashish panachiya. Itaro, tpots yotaritako, yov tsipatspatari yotaritshishiatako anoam Apallpat tsiyatagtsa tiazi,doni; vani yotaritarinpatari tsipachiya,atina. 17

shishcha.rich, itaro ashpatam tsipatsimashtariya.

18Daba yasariniya: ¿Yovich Apallimonllortamich anich tamaria yotaritamamari tachich? ¿Vatam Isos ApallVip chiyaa patsisakova? Isosomon

cha. 19Iy Apallchichtanicha. Dabayasaraniya.sin Yashigucha maachirita. 20Daba ApallVip kosarago anoa yasariniya. Anchaiyam magoazia panaragasha vaanatsinatstamama, vatam ov zorko Apalliva.Iy Vipapat Ísókirístopat zoramapanipattakiniya.Ov zoromaritcha Apallirita; tarashish

orotamashirita. 21Chinaki anis, novaakoki mazinagantsa. Isosoatsimarichinagtsa; Apallpotsia pakchiyamchinarintspa, tina.

Vapparia.

1 5

Page 537: Candoshi bible   new testament

537

1Izaria, ¿tamarimta; tarish?Nov Vagi shiyam kirakaa yadayarori,

zaganchillpa.niam vayaragiya vaanatsi tiptsiriistamama. Shiy Apalltam tiptsirtishchaashirocha shiyaa kizpor chinaki.Ipariatsish chinaktamana. Apallchichtpots ichigorosin siyaa chinakana.2Isosoa magoankoni, Isosomon maginitatkoni, ashiri Apall orotamari iyaaistachiya. 3Iyaa ksomish chinako, oroiyam mapiyshish panachiya. IsosAparich Vip iyaatstam chinakiya;ashirocha Apall mishat Isostam iyaaitsinsaro istakanaya.

4Izaria, ipariatsish paragtana. Maginikis iparpatish Apallimon iponaraganiya.Iparish Apallia kok magoankana.Apalltam kamachtamarinia payokanaya.Ashirocha kis iponaraganiya. 5Sirotama

Isos iyaa kamachtarago, Sanpatatischinagtsa táragiya. Ashiriya izaria,Isosoa kok bizarillpa. An kukozkaniaschiaha. Apall sirotamasaanoatstam oro kamachtaragiya. Tpotsirivaanpatatin chinachillinpa atiya. 6Yovtpots itsinsaro chinako an Apalliakamachtamarini oro payokana. VatachaApall kamachtamarini oro mazinaragisano: Sanpatatis chinagtsa; atcha. Ashirianori izaria, oro chinagcha.

7Ashiri izaria, magiatsish putsimamvanichillpa; na tpots vanipaha Isosoagichkachillina. Tsaporonasish shoniaroyotarit tayapstakanaya. ¿Isos chakaha?atssincha.nasosh kosarag? doni, tayapstaksinatssincha gichkosina. Isosoa natsaksin,Apallchichia tpots tamapigamamarizadkana. Isoscha odarari. 8Ashiriya

Vasina pakich kamanchillpa yovaaVagarini tsibonorini yadarago anoatsi

Vagarini kirakaa vazorani yadayaro, minoshtam kirakaa kizaam yadaragitamta.Mosásiritam yadaragparia, vatam tpots yotarit tayaspatako anoa kamankitamtava.Ashiriya, na yovaa kamanirago anoa kamanchillpa:A. 1-3 Nov shiyaa chinaktana. Mishat ipariatstamtish chinakitamana.B. 4-6 Iparish Isosoa chinakanaya. Kis iponaragtanicha.C. 7-11 Izaria, tpots zapan yotarit tayaspatakanaya. Xikanaya yotari

tayaspatamama. Apall Vip tpotsiam kinaragiaha. Tsaporonasoshkosaragiaha, mag atssincha gichkosina. Ashiriy izaria, shiyashkoskachinariya, shiysha pagishis yapshtorillpa: istarillpa.

D. 12-13 Mosásiri shiyap pagachparina. Ashiriy na vapparia.Táragiya Vagarini.

Vagarini virkari tsibonorini.

Page 538: Candoshi bible   new testament

538

shiysha anoa kukoz mazinarillpa tina.¿Shiy vanill Isososh tachitaragshava?Ashiriya na Apallia tárash kpitillpa; vadtchitagcha. Ashkachinariasha, Apallshiyamon magu ksachparia. Shiyaaorotamari ksotchiya. 9Tpots da Isosoakok payoko, llitaritaa kok payoko,Apallia da magoankana. Itaro kokoapayoko, Apalliatstam magoankiya,misha Isosoatstam magoankitamta.Isospat mishat Apallpatatamtaorotamari tachiya.

10Ashiriya tpotssha shiyash daitsinsaro Isosoa tayapstako, siysa anoamazinarintspa. Niragtsa, kchimaritisnapagtsa. Pagishis yapshtorintspa.

11Vatam istakinariasa, Yashigopa koktayapstamam istatssa. Ashirocha, izooroniragtsa; siyaa atashina, izaria.

12Tsiyatssia zapan tarcha, izaria, itarokirakamon yadamam zadkiazi, vatammosásiri shiyap pagchinava. Ashkachori,anshori shiyapa tsiyatchinipa. Apallvaana zadko, kchiatsish pakchori, kisiponchinipa.

13Pamonish vip shiyaa chinakana; dabizakana. Apall ovaatstam iposiaro,itsinsaro magoankitamsincha. Ashirochanov magi kischa.

Ashiriya izaria, na vapparia. NovVagtana.

2 Vagarini

Page 539: Candoshi bible   new testament

539

1Zova Káyoa, ¿tamarimta; tarish,zovallia?Nov Vagi shiyam kirakaa yadayarori,

zaganchillpa.niam vayaragiya, vaanatsi tiptsiriistamama. Shiyaa Isosomon chinaktana,Káyoa. Ashiriya, shiyaa chinachinavashkori, shiyam kirakaa yadapi toriyadakina. 2Oro Apallpat shiyamtsiyatkina. Apallpat tsiyatkori, shiyaaistamam mashkina. Yovam pishtakishanoatstam Apallia mashkina shiyampanamama. Mishat, da kas yotamamtamtsiyatkina shiyama. Shiy Apallimonmagish tatoksha, Apallia chinaksha.Ashiri Apall shiyaa oro istachiya.

3Zovallia, Apallia kok tayapstampantpots novash kosaragsin, shiyaa vanasirikamaniragana. Yogpaktishcha shiya,vatam tpotsia istakshava. Zovall Kay

Apallia itsinsaro magoankiya; Isosoakok oro payokiya; shiyaa atssincha.Anoa nov mazinayarori, magi kischa,vatam shiyaa kapog tayapstaraginava.4

sin, ipariatspazi ashirori ksomishchinakina. Tpots novaa:gish an Isosomon kizpor takana; atosin,mazinakori, magi ksakina.

5

gosh, tpotsia istaksha. Anoa shiyaamazinaragitamana. Oro Apallpaniatpots vanasiri istakiya. Tonariatsta,donta pataro vanasir istakiya, 6iyaakamaniragsin táragana.goni, iyaa kamaniragana. Zovall Káyiyaa vanasiri istaragiya. Magu kizporchavanasiri, Káyo; atssincha shiyaatsi.Ashiri Apallimon ashkosh zovallia,yogpaktishcha. Ovshtisin shiyash yosor

Vasina pakich kamanchillpa yovaaVagarini tochparini yadarago anoatsi

Vagarini minoshtam kirakaa yadaragiya vamkoriama Káyo soro.Ashiriya, na yovaa kamanirago anoa kamanchillpa:A. 1-2 ¿Tamarimta, zovallia? Oro Apallpat shiyam tsiyatkina.B. 3-8 Apallia kok tayaspatampan yov Isosomon kok xikana an oro siyaa

vanasiri tsiyatkana. Zova Káyo oro iyaa vanasiri istakiya, atssinchashiyaatsi, zovaa. Ashiri magi kisa.

C. 9-12 Itaro shiyashchi tpots Títoropsi soro, istamam kapog gatkiya.Yotarittam novaa tsiyatkiya. Ashiri shiysha zovaa, anoa kokoamazinarillpa.

D. 13-15 Shiyash mosásiri pagati atana. Na vapparia.Táragiya Vagarini.

Vagarini Virkari Tochparini.

Page 540: Candoshi bible   new testament

540

koskosin, Apall tayaspatampaniarosin,shiysha istagcha araginasha namama.7,8Isosoa kok tayapstamam iyaakamigiaradsin, na xikanaya. ¿Tamariada Isoschichpatatich istachich; vatamIsosoa vamin xikanava? Llitarit tpots,istachintspa, atitatssin tayapstampangatkanava, vatam ov tpots Isosoa dachinakanava.nia istachinipa. Istakoni, vashonadaIsosoa kok tayapstamam istaktamaniya.9Tayapstampania shiyap zaganiragori,kirakariatsi ovish kasaragina.Tayapstampania istagtsa; táraginakirakamona. Itaro, kosiarsin, tpotsTítoropisa sora mag novaa kokigataragiya; istamam pachidaragiya.

mam da zadaragiya. 10Itaro, novshiyash pakatori, Isoschich ichigoroshaniyiarsin, anosh izooro tsiyatchima.Títoropis iyaa kapog gichiragiya, tápiátana. Mishat tayapstampania istamamkapog gatkiya; tpotsia toxarakiya.Tpotstam ashpatam mag: Ashiriyanovsha tayapstampania istachima;novash ishinchima; táragitatssin,

tatina. Shiaro, Vatam novaa koki damazinakshava, ashiri Apalliam

shaniykachorini shiysha pshtorillpa;mag táyaro, tpotsia tashitogaragiyamagaya. 11Itaro, zovallia, shiyshaanomashia chinarillpa. Oro tpotsiavanasiri istamam chinagcha. Tpotsichvanasiri takoch, vanasiri istakoch, antpots Apallchichcha. ¿Tamaria yotarittakoch Apallia yasachich? Yasatariazich.Ashiri shiysha magiptish tagcha.

12Na zovallia Timítariy shiyapzaganchillpa. Timítariy Apallia kizporchinakiya. Apallia kok oro payokiya.Iyashoch Apallchich tpots oro Timíyoa vanasiri chinakana. Isososh itsinsarotachitkiya, atssincha. Zoraktana,zovallia. Shiyaa kamapshikiazi. Novaayasaksha. Ashiri Timítariy shiyashkoskacho, shiysha istagcha, nirillpa.

13

tati, itaro natonari vatsiparia, 14vatamshiyash mosásiri pakatinava. Ashirikoskachori, kisshaparia iponchinipashiyapta.

15Ashiri Apallimon oro mapiyroshtagcha.cha. Shiyaa bizakiazini. Shiyashchiachinaktamaniya. Ashiriya shiyshazovallia, tpotsia kamanigcha.

Na vapparia, zova Káyoa.

3 Vagarini

Page 541: Candoshi bible   new testament

541

1¿Zovallia, tamarimsa; taris?Nov Otási siyam kirakaa yadakina.

Sadiako nov zovalltana. Isostanavamachtashi. Apall siyaa vaamatiptsiriam iposarago, ksomish chinakiyasiyaatsi. Vipamon magis tatkos Vipshasiyaa vapariatsi itsinsaro tachitamamoro istakiya. 2¡Vanip Apall siyaanayaniko istaka! Oro siyaa chinakomagiamis mapiymash panamamzadkiya. Ashiri novsha Apallpat siyamtsiyatkori, oro araginasha magoanamamApallpat tsiyatkina siyama, zovallia.

3Zovallia, na magishi chinaki anoakamanchintspa. Yovaa Apall Vip iyaa

mam zadaragitati, itaro natsha llitaritaakamanchintspa. Yovaa tpots Isosoa kokda itsinsaro tayapstakana anoa navanichintspa. Papcha; zovallia, tpotsIsosoa kok da itsinsaro tayapstako, siysaanoa mazinarintspa. Isosoatsimari kokchinagtsa. Anori tayapstagtsa. Yov Isosviponashia tayapstarago anomarichaAparich koko. Llitaritaa tayapstamamvanintaha.

Vasina pakich kamanchillpa yovaaOtásarini yadarago anoatsi

Otásarini Isos zóvallimona; Sadiakoatstam zóvalli. Kirakaa yadarago yovamadtpots mantsir tayaspatarago anomada. Isoschichia vaniaragiya.Ashiriya, na yovaa kamanirago anoa kamanchillpa:A. 1-2 ¿Tamarimsa? Siyaa magis putsimam yadachintspa.B. 3-4 Paptsa, zovallia. Ashpatam tpots, Isoschichtana, atitatssin, mantsir

tayaspatakana. Vaana yotarit tamam zadkosin, Apall iyaayotaritshishiriniatsini oro kis yarkiya. ¿Mayamaha ashiro vanasiritachich? Vaniashish vanintaha, atssincha gichkosina.

C. 5-7 Sirotamasa zitamin ashiritam tsiyataragsin, mantsiritam taragsin,Apallsha kapog vaniaragiya.

D. 8-16 Apall zitaminaa vaniarago anoa yasakitatssin, ashta vad yotarittayaspatakana. Mantsir takanaya. Pazikazillinaha. Itaro Apallkoskacho, ichigoroa vanichiya.

E. 17-25 Siysa zovallia, anosh tchitintspa. Tpots mantsir tamam tsiyatko,siysa vaniagtsa. Apalliatsimari kok tayaspatagtsa, mishatApalliatsimarish tchitagtsa. Vatam Apall orotari vaamari kasirotaratartachova. Ashiriy vapparia.

Táragiya Otásarini.

Otásarini Isos zóvallimona Virkari.

Page 542: Candoshi bible   new testament

542

4Ashiri paptsa, zovallia. Vatam magapallpotspani tpots siyash shaniykana.An tamapigampantada.kana. Apall sirotama iyaa vaniako,Papcha táragiya. Tpots yotarittayapstako anoa izooro vanichima;táragiya Apalli. ¿Antati Apallchichiahaova? Yashigchichsincha. Gichimpattayapstaksin, Apall iyaa yotaritshishirinioro kis yarkiya. ¿Ashiri mayama vanasiritachich? Vaniashish vanintaha; atssincha.Vaantin yotarit tamam zadkosin atanaya.Apallia kok nirkana. Iyaa korakariniÍsókirístoa natsakusin atanaya. Itaroiysha Isosoatsimari kok mazinakaniya.Isosoatsimari kok tominkiniya.

5Siy Apallia kok kapogta yasakos,magiatsis yosor putsichintspa davaniashiatsi bizamama.

gita, itaro zapish tpots Apallia kokgataragsin,giya. Vagoyash vayayaro,sin tsipatsiptarach ashiraganaya. 6Misha,

sin, gataragsin, Apallsha ovaatssin dazapish vaniaragitamta.natsta katianpat kamoriyaro, taposhtomanaragiya. Na anosh yosorvaniashiam vad kotakana.cho anosh Apall izooriasha vanichiya.7Misha, Sotómshochiatstam,

tamta. Anogiri yakat pakchiav taratararo,anpatari vashonad vaniaragiya. Anshochtpots yotarit tamamari chinaragana.Kamoz vaanpatatin tomoxtaranaya.Ashiragsin, Apallsha somasia zaganiaro,ichigoro mochiragiya. Apall iyaamagiatsini putsimam ashiragiya; Paptsasiyaatssha shiantspa atcha Apalli. Vatamsomas orotamashiri tpotsia vanimamtariya.

8Itaro, apallpotspan anoa sirotaritaamazinaragitatssin, vad mapiykanaya.

ranaya. Sotómshochi tamatarpariashkitamanaya. Apallia kok izoorogatkanava. Misha, Apalliatstamvasidaror mantsir tsiyatkanaya; daksimonakana. 9Itaro Apall vasidarortpotspat yotaritatsta tsiyatkosin damantsiri ashkanaya. Apall vasidarorMikiar Yashigupatata tsiyataragita, damantsir tsiyataragiya.rinia vanots yachima ato, Mikiarshakapog pachidaragiya Móysisariniatsivanotsi. Yashigu kapog nabaragita,ovsha Mikiara da mantsir tsiyataragiyaYashigoatsi. Apall vaana shiyaavanichillcha, Yashigoa; tábaragiya.

10Itaro apallpotspansha oro mantsirtsiyatkanaya. Yovaa da yasaro anoatamasig tamasig ashkana. Shiaro,yovaatsimari vaana yotarit zadkanaanoatsimari chinakanaya.mari chinakana. Tomoz vizarigaztamatarpari ashiro yagamamarichinakana. Magu donarpaz ashirovaanatsi vanots itsachtakana.

11Yovamad ashkana anomadsha Apallda achim vanichiya.naya, vatam Apallia kok yasaragitatssin,yosor yashigosh pshtoraganava. Kayírini tamatarpari ashiritam tpotsianatsakanaya. Apall vaniaragita, ashiritada mazinamam zadkanaya. Misha,Barámarini tamatarpari ashiritamkorikigazim chinakanaya. Yotarittamam tayapstakanaya. Misha, Kórorinitamatarpari ashiritam vachinaa kokgatkanaya. Ashiriya Kóroriniatsitamaragparia ashiritam Apall somasoshvanichiya.

12Siy Apalliam shaniykos, Isosoachinamam katogos, apallpotspan dapaziksin, anshotam pshtokanaya.¿Antati Apalligaziaha iponamampshtok? da. Katogomamari, vamamarianomari chinaksin pshtokana.

Otásarini

Page 543: Candoshi bible   new testament

543

tamari chinaksin, tpotsia nirkana.Pazikazillinaha.chintspa atita, tpotssha Apalligaz kokmazinapani ato mazinaksin, itaro kokda istakiya, msas ashiro mziaziataramziaziatara, kabosoro tapu ashkachoarap kapiatko an tamatarpari ashiritamda pakchiyam chiyaa istakana. Misha

cha. ¿Vanos donari mayamaha ov tach?Tpots tovayarosin, kapiatkanaya.Apallpotspania ashimam varitartamtavatam tpotsia da istakanava. 13Minshavaras tamapari ashiritamsincha. Varaskizpor zav zav ashko, ¿tsaron vanipopiavamon vayak? Apallpotspanashkitamsincha. Tsiyat tsiyat ashkosin,itaro yov yotarit chinakana anoatsimaritayapstakana. Mantsir tsaronpazashirosin takanaya. Ashkana anoa Apallkizpor tapish orotamari vanichiya.Napa: miysha kanidpich pakchimarikorat ztaa ashko, izooro tapish tsíptaashkiya. Apallpotspania vaniakchoashchitamtaya Apalli. Kizpor tapishorotamari vanichiya.

14Mag sirotamasa zitamin Inókarinivasina apallpotspania tpots vaniaragiya.Apall Atágarinia tinarago, anchichinadakinatarana anosh tsibon matayakachoanosh Inókarini llortaragiya. ApallInókariniatsini magu putsiako táragiya;

Mazinagtsa: Yovash zaria varitakchoanosh Apall tpotsia vanimamkosachpa. Vasidarorpat vazapanmichonis tsaporonasosh koschiya.15Koskacho, yov tpots mantsirtakana, mishat Apallia gichkana,Apalliatstam mantsir tsiyatkanaanoa Apall izooro vanichiya;

táragiya Inókarini sirotamasa.Ashirocha, izooro apallpotspaniavanichiya atashina.

16An tpots llitaritaa tpots oroyotaritam inakana. Natsampansincha.

Yovaatsimari vaana magosh yotaritchinakana anoatsimari patatkana.Tpotsia istamam da pakich chinakana.Itaro, tpots novaa vanasir tovapada ato,vaanatstamari orgirtakana; misha

mama.17Itaro siysa zovallia, anoa kok

mazinarintspa. Anosh tchitintspa.Ísókirístoa iycha korakarinia kokoabizarintspa. Isos Viponash iyaavanimam táragana: 18Yovash Isos yosorkosamam varitakcho anosh tpots zapaniApallia mantsir tayapstachillinaya.Apallia kok mantsir zarogchachillinaya.Yovaatsimari yotarit magosh chinakanaanoatsimari patatchillinaya; táragana.

19Apallpotspan tpotspa vanasiritamam da zadkosin, varatamamaritakana. Apallia da chinaksin yotarittamamari chinakana. ¿Nitati Apall Vanitpotsosh yotarit ashimam tak? doni.Ashiriya Apallia Vani da payoksinashkana. Ashiri siysa, zovallia, paptsaatina. 20Anoa kok mazinarintspa. Siyaachinakori vaniakina. Magiptis tagtsa.Sanpata Apallia kapog magoanamamistagtsa. Apall Vani siyash takiya, ashiriApall Vani magiatsis putsiakcho,Apallpat tsiyatagtsa;tsa. 21Apall novaa ksomish chinako atos,magis kis Isosoam kutagtsa.rini Ísókirísot yosor koskacho, kapogiyaa nayaniko, orotamari Apallishtachiniya. 22Siyashoch tpots Apallimonda magu kapog tatkosin; piyari chinatchinat ashkosin, siysa anoa tpotsistagtsa; Apallia izooro magoanamama.23Ashkachos, magoanachpasinaya.Magoankinariasinaya ashiro, dasomasosh kiyog kachiychillinaya.Ichigoro tpotsia nayanimam vanasircha,itaro ashpatam nayanikos, magiptisvaniagtsa. Paptsa; siyaa yashigoshyapstiayantspa; atina.

Otásarini

Page 544: Candoshi bible   new testament

544

rintspa. Yotarit tsiyatko, yotarit patatko,siy anoa mazinarintspa. Paptsa; anoapakchiyam chinarintspa. Ashiri tpotsianayanigtsa, itaro yovaa yotarit patatkoanoa chinarintspa; anoa kokchinarintspa atina.Ashiri, zovallia,

tsa átana. Llitaritaa kok, apallpotspaniakok mazinarintspa átana. Anorichinapana atori, siyam yadakina.

24Na vatamaritcha. Apall siyaapatsisako pantsachiazis, vatam Apalloro istatarova. Shiaro vaanpia vatsaponkizpor vanasirimship siyaa machchintsa.

Da pazikos, Apallish pshtotssa, vatamApall siyaa kis napkova. Magis kisApallia pagatssa. 25Ashiri Apallimonmagis kis chinagtsa vatam iyaa yashigoatatotsiragova. Kizpor korak vaamarikasiro takiya. Ovam xapoamamvanintaha. Datoma tsaporonasiatinacho, Apall orotari vaamari kasirotaragiya. Na in zari vad vaamari kasirotakiya.chiya.

Ashiri na vapa; vatamcha, zovallia.Otástana sori.

Otásarini

Page 545: Candoshi bible   new testament

545

Vasina pakich kamanchillpa yovaaVagarini yadarago anoatsi

Vagarini sirotamasa Isosoa vámachtashimona. Isososh zapan tachitaragiya.Ashirocha, Isosoa kapog yasaragiya. Isos Vaparip káriaro, Vagarinsha tpotsia zapankamaniragiya Isosoatsi koko. Tpotssha zapan Isosoa magoanaragana. Isos Apallipkárirago anomon 50 masach toshiyaro, Vagarinsha kirakaa yadaragiya. Anpororómanshoch presidentirini tsaporonasia vaamarisha kasiragiya. Ovsha Isoschichiakizpor natsaragiya; kachigamam zadaragiya. Ashirocha, Isoschichia kiyogyacharagiya kizpori. Vagariniatstam kiyog yacharagiya. Isosoa kok kasakchos, siyaakiyog yachachiazi; dabaria, táragiya. Itaro, donna kasakos, paptsa, vaniaronts;táragiya. Anomad Isoschich tpots ashpatam Isosoa kasamam zadaragana.Yovamad kiyog kachiyaragana anomad Isos vaana Vagariniatsi yadagi táragiya;

Vagarinsha kirakaa yadaragiya. Isoschich sabaytarosinapa, novaa kasarosinapa atoIsos kirakaa yadagi táragiya Vagariniatsini. Vagarinsha yadaragiya yovaatstam Isosyamadarago anoatsi; Apall ashtacho anoa kamankiya.Vagarinsha kirakaa yadarago, Isoschichia Ásiyap kog taragana ab zaganiragiya.

Ichigorosin kiríkshochia kok tsiyataragana; ashiroch Vagarinsha kiríkshochia kokyadaragiya.Vagarinsha kirakaa yadarago, zapan kamaniragiya; yovaa Apall tpotsia vanicho

anoa yadaragiya. Misha, yovaa Isos yosor koscho anoatstam yadaragiya.Ashiriya, na yovaa kamanirago anoa kamanchillpa:A. 1.1-8 ¿Tamarimsa, Isoschichis? Isos novaa kamachtarago, siyap kirakaa

yadayarori zaganchintspa.B. 1.9—3.22 Mazinagtsa: Isos Vaparip kárirago, na vaamarisha kasiro takiya;

iyaa ksotkiya.C. 4.1—16.21 Misha, Isos Vaparpata vaamari kasiro takana:

vaanshochiatstam, tsaporonasshochiatstam izooro kasikanaya.Ashiriya, iysha orotamari Isospatari kis tachiniya.

D. 17.1—21.8 Apall Yashigoatstam, misha Yashigoatstam tiptsiri ichigoroavaniychiya. Vaniyiaro, Isos vaanpata tiptsiri oro tachiniya yovashApall kaniaschiam tincho anshoya.

E. 21.9—22.5 Apall tsaporonasiam kaniasich tinchiya. Anosh IsoschichIsospa vashonad tachillinaya.

F. 22.6-21 Isos vaana táragiya; Nov mosásiri yosor koschima. Ashiriya,yotaritshishpan tpots yotaritash tachillinpa, itaro nov tpotsiri vanasirinovashomari tachitchillinpa, táragiya Isoso.

Táragina Vagarini.

Page 546: Candoshi bible   new testament

546

1 1Nov Vagi siyam yadakina. Nimonkirakamon yadachima yovaa Apall

piypa ashtachina tárago anoatsi. Apallvaana magosh chinayaro, vaanatsi vipaaIsosoa kamaniragiya; yamadaragiya.Vasina yasaro, Apallia vasodorori novapzaganiaro, novaa kamaniragiya yovaamosá ashchima ato anoatsi. 2Ashirocha,Isosoa kok mazinaragori, yamadaragoanoa ichigoro paragori, siyaatsshaitsinsaro kamanchintspa.

3Ashiriya,sin, ichigorosin mazinayarosin, Apallshaanoa kis napchiya. Nia payokinariasa,Apallsha kapog istachintsa, vatam intsiyatsis da zapshtachova. In kukozzoromaritcha. Apall yasaro, na iyaatsshavasina kamankiya.

4Zovallia, ¿tamarimsa siya? ¿Taris?Nov siyam Ásiyshochiamis yadayarori,kirakaa zaganchintspa. Yaktap minogichkoviz tsibon matayaro zaganchima.Apall siyam vanasir istakcho,

magiamis mapiym panachiya atina.¡Apall tamara! Orotamari taragiya. Sirooro tarago, vadaritam na tako,ritam tachiya; pastachiaha, dabaria.Tsibon matayaro tamapari ashiritaparagori, itaro Apall Vani Apallpatatasasav paragina. An Apall Vani siyaavanasir istachtamparia atina. Magiamismapiym panachtamparia. 5Misha, Isossiyaa ashtachtampari tina. Isos Vapariakok oro payoragiya.giya. Tsipayaro, yosor támaragiya.Isosomari ashiragiya. Ovma támiaro,iyaatstam itoyamachiya. Vaamarikasiriya. Tsaporonasshochia orkarichigoro kasiriya.

Isos kizporcha;giya. Vaanpata orsiri iyam tomashirinitovaparagiya. Iyamad yotaritshishirinitovaparagiya. 6Shiaro, vaamata tiptsiriyaa inaragiya. Apariatsi oro chinapanaato ashiragiya. Ashirocha, orotamariIsosoatsi, Apallia Vip kizpor chinayaniatashina. Misha, Isos oro vaamari kasirotachpa atitamana.

7Mazinagantsa;Isos msasosh yosor koschiya mosárita. Tpots ichigorosin kamiranpagchillinaya.tatssin, gataragtatssin,naya. Tsaporonasshoch ztaropachillinaya. Pakiarsin, sitatstiatáchillinaya;naya; poniros mosáchillinaya.

Apall vaana ashchiya tina.8Apall vaana atiaha; Novanitari

tarina. Novamari kasikina, atchaApallia. Apall orotari taragiya. Siro orotarago, vadaritam na tako,tam tachiya. Vatacha iy Aparini.

———

Mazinagtsa; yovaa pamasakpazi ashiragiva anoa kamanchintspa.

9Nov siyaa zovalltana.tam Isos vamin kiyog kachiykina.Vashonadari Isostanicha tiptsirini.Isosoa iy korakartanicha. Isosoakotakoni, da sabaytakani. Apallia kokkamaniragori, Isos vamin novaa kiyogyachakada. Isosoa kok da kapiataragori,

mama. Tsoro sora Pátamoscha. 10Anoshtarori, magi tsipatara ashko,paz ashiragina. Maachiatsi zapan

Yovaa Apall tpotsia vanichoanoa kamankiya Vagarini.

1

Page 547: Candoshi bible   new testament

547

paragina. Domigosh zar ashiragina, zaryovash Isosoam oro shaniykini ansho.Ashiragori, koshipi kukoz kizporkimaragiya; vakar vits tamapari ashirozoganiaragiya. 11Novapat tsiyatko,Kirakamon ichigoro yadagcha; táragiya.Yovaa pakchish anoa izooro yadagcha.Yadayarosh, novap tpotsiri zaganigcha.Yaktap tsibon matayaro ab zaganigi.Ipísoptam, Simírinaptam, Pírkamoptam,Tíyatíraptam, Sartísaptam,tam, Arávtisaptam, aship zaganigi;táragiya novaatsi.

12Táyarallo, kizpor ponirostaragori,¿Chaka atar? atori, natponoragina.Natponoyarori, nabarin ashtamaro, itarokapog paragina. Tsibon matayaro orpattinamama kizpor vanasiri paragina.13Itaro, iposonadosh tpots ashiroxiyxiav ashiragiya. Tpotsiam kinaragoanparia táragina. Vazoran kamartarago,vatsimon kadaniragiya. Vatitkorishvamarimon maachi orpa tinarokichporagiya. [Kizpor korak tamapariashiro yararagiya.] 14

dari opiaha por tamapari ashiragiya.Vachsha somas ashiro korakortagatashiragiya. 15Vatssha chobichobtarashiragiya. Gosabpaz chobiapimashiasomasosh pshtayaroch,taro ashiro an paragina. Itaro, tsiyatko,kog tavagor zav atar ashtaro ashirokapog kimaragiya. 16

nogich tsagach ashiro tsibon matayaropayoragiya. Kokoshsha mchit ashiroshitogta ashiragiya. Nigich vavitsaragich vavitstam mchit ashiro anshitogaragiya.ragiya. Zar vachamoriatskacho kizporzataro husinitaro ashiro husiniarago.17¡Maya! anoa paragori, kizporponiragina. Ovanogiri vats tomashiragina. Tsipar tamapari ashiroritamoramchina. Shiaro, oviatsshabotsotsinog paxayiaro, novamon

vayaragiya. Novaatssha: Ponirillpa,táragiya. Novtada. Nov ichtakachoritaragina. Nov orotamari taki antana,táragiya. 18Siro tsiparagitati, itarokchittana. Orotamari takina nova.Tsipatsia izooro kasiyana. Tsaposhvantsosh tomaniari kasayana. [NovApalltana Vipi.] 19

dama; yovaa pakiallish anoa ichigorokamanigcha. Kirakamon yadalla;kamapshirillpa. Siro paragish anoayadagtamcha. Zapish yosor pagchishanoatstam yadalla. Na in maachiatsivasina shiyam yamadayarori, shiyshayasayarosh, yadalla tina. 20Itaro,

dama, tárago, novsha ¿Mayama tsagachashtar? táragori, ovsha: nabarin vatachatpotsirina, yov novaa magoankanaancha. Itaro tsagachsha vatach Aparinov kamachtashi, táragiya. Aparivamachtash yov tsibon matayarotpotsiri takana anoa ksotkana ancha,tsibon matayaro yaktash takana ano.Misha, nabarinsha vatacha tpotsirina,yov novaa magoankana ancha, táragiyaApall Vip novaatsi. Apallia Vip mirinishparagori ashiragiya.

2 1Shiaro,giya kirakatsi; táragiya;

chiam tpotsiri kirakaa yadayarosh,ksotamapanip zaganigcha atina,táragiya.

llinpa; atcha tállcha. Nov tsagachiakovishiriti payoktana. Nov nabarinoshxikina; ksotkina atcha tágcha, táragiya.2Nov ovaatssin tárash paktana.riri takanaya; da sabaytakana; atchatágcha. Novaa koki kapog kamankana.Yotaritaa tpots kapog gatkana. Ovashyotaritamash kosiarsin; Nov Isosoa koktayaspatampantana, atitatssin, ovshtisinanoa gatkana; da anoa kok payokana.Yacharagosin, vayagichiriatssha

1 2

Page 548: Candoshi bible   new testament

548

natstaragana; atcha tágcha. 3Novagazkamini kapog kiyog kachiyaragana.Kiyog kachiyaragitatssin, novaa kokioro payokana; da sabaytakana. Ashkanaano yogpaksincha tpotsiri; atcha tállchaIsos táragiya novaatsi. 4Itaro,chia vanimam tariya. Magoaputsichima; gotariti vanichima; atchatállcha. Ashiri mazinachillinpa; ichtaronovaa magoanaragana anporo novaakizpor chinaragitatssin, itaro natshanovaa pakich kasaragosin, da kis novaachinakana. 5

llinpa. ¿Tamarima anpor chinaragana?¿Itaro na tamasha da chinamamzadkanaya? attada tállcha. Ashiriyitsinsaro chinachillinpa. Sirotamatamatarpasinaya ashiro novaa kis

llinpa; atcha tállcha. Donna ashkosin,yap da chinarana ab vanichima;nabarinariniatsi kapiatachparina.Ashiriy ashchillinpa; attada tágcha.6Itaro, ovin llitaritaa kok gatkana.Anomon nov kis napkina. Níkoravpaniatpots kok kizpor natsakana; anoa kokgatkana. Nov gatkitamana, ovinashkitamsina, vatam Níkoravpan yotarittamam tayaspatakanava. 7Apall Vipattada siyaatsi.Ashiriy Apari Vani ato anoa vits

mazinachillinpa; gatosinapa, atina.Tpots yotaritshishia izooro kasikcho,vanasiriri takcho, novsha tarashishorotamash panachima. Aparshi vanosimatspashimash oro katogchiya, attadatágcha táragiya Apall Vipa siyaaIpísshochiatsis.

———

8Apallsha Vip novaa minoatsshatáragiya; Simírinshochiam tpotsirikirakaa yadayarosh, ksotamapanipzaganigcha; atina, táragiya.

llinpa; atcha tágcha. Nov ichtakachori

taragina. Nov orotamari tachima. Sirotsiparagitati, itaro natsha kchittana;orotamari takina nova, atcha tágcha;táragiya. 9Nov Simírinshochiatstamtárash paktana. Novamon kamini kizporkiyog kachiykana; pokiriam kinakana.Pokiritatin, itaro magosh Apalliampishtats doncha; atcha tágcha.

rosin, oro vaa gichkanaya; yotarittsiyatkana. Otiayshoch: Áparáchichtanicha atitatssin, itaro kapoggichkana. Yashigcha tiptsiri; atchatállcha. 10Simírinshoch nimon misisinakiyog kachiychillinaya.sin, tomanchillinaya.napa; sabaytarosinapa; atcha tágcha.Yashigu vaa kizpor yachachparia;pachamam zadkiya. Natomasam koviziptaro tsop kiyog yachchiya. Ashiritasabaytarosinapa.napa; itamsachillinpa. Ashkinarsin, novovaatssin tarashiam orotamashpanachima; kis napchima.

11Ashiriy Apari Vani ato anoa vitsmazinachillinpa; gatosinapa atina. Tpotsyotaritshishia izooro kasikcho,vanasiriri takcho, tsipats tsibonoriniYashigosh dosha kiyog kachiyachchi,attada tágcha táragiya Apall Vipa siyaaSimírinshochiatsis.

———

12Apall Vip novaa minoatsshatáragiya; Pírkamshochiam tpotsirikirakaa yadayarosh, ksotamapanipzaganigcha; atina, táragiya.Nov mchit vanimam payokina. ¿Nitati

magotaha nigich vavits taro aragichvavits taro ashishir? da; atcha tágcha,táragiya. 13Nov Pírkamshochiatstampaktana. Vaa tárashi yasaktana; ovyaktarini kizpor yotaritcha. AnoshYashigu kizpor tariya; korak vatsiraritamapari ashiro vayaragiya; atchatállcha. Ashkita, Pírkamshoch novaa da

2

Page 549: Candoshi bible   new testament

549

kasakana; vad novaa chinakana; atchatállcha. Yovapor piyartach tpotsAdípasarinia pacharagana anpor

gana. Adípasarini novaa koki izoorokamanko, da pazirago, novamon kaminipacharaganaya. Ashirita,sha novaa vad magoanaragana; dakasaragana; atcha tállcha. 14Itaro,Pírkamshochiam vanimam tariya. Ashirimazinachillinpa; attada tállcha. Novamshaniykosin, itaro ashpatam tpotsyotarit tayaspatakana. Barámarinitamapari ashiro tayaspatakana.Sirotamasa Barámarini Parákariniayotarit tayaspataragiya. Otiayshochiatamapigayaro,ragiya. Vanotsia apallpotsish

ragiya.taragiya. Ashiri ashpatam tpotsanoatstam kok payokana. Anoa kokpayoktatssin, itaro nov tpotsirimapiykana; atcha tállcha. 15Misha,Níkoravpania tpots taritamta. Anoa kokmantsirimshi payokitatssin, ashiritamtpotsiri napkana. 16Ashiriy shirosinapa.Anoa tpots gatiarsin napchillinpa.Magosh kaapa chinachillinpa; atchatállcha. Donna ashkosin, yap dachinarana ab vanichima. Anpata tpotsvaratchima; mchitaripti kukishi shitogoanpat tpachigachima. Ashiri magoshchinachillinpa tina, attada tállchatáragiya.

17Ashiriy Apari Vani ato anoa vitsmazinachillinpa; gatosinapa atina,attada tállcha. Tpots yotaritshishiaizooro kasikcho, vanasiriri takcho,katogtsia orotamash panachima.Katogtsia Aparshi pishoragi anoapanachima. Misha, vich borshimashpanachtamana. Anomon soraa kaniasichyadachima. Tpotsiam panakori, ovshayayaro, vaanitari soraa yasachiya; llitari

tpots dosha yasachillinaya, attadatágcha táragiya Apall Vipa siyaaPírkamshochiatsis.

———

18Apall Vip novaa misha táragiya;Tíyatírshochiam tpotsiri kirakaayadayarosh, ksotamapanip zaganigcha;atina, táragiya.Nov Apalltana Vipi. Kchirittana somas

ashiro kizpor korakortar ashkina.Kotsshiti chobichobtar ashkiya.Gosabpaz chobiapimashia somasoshpshtayaroch, kizpor chobiaptar ashtaroashiritamana kotsi; atcha tállcha. 19NovTíyatírshochia tárash paktana.riri takana. Tpotsia oro chinakana.Novaa koki kapog magoankana.Istampaniri takana. Sabaytakazillinaha.Siro kizpor taragosin, itaro natshaaraginasha ashkana; atcha tállcha.20Itaro Tíyatírshochiam vanimam tariya.Ashiriya mazinachillinpa; Tíyatírshochkizaa napkana. Anoa kiz da kapiatkana.An kiz Híasapíararini vayabanarinitamaragpari ashiro yotaritcha. An kizmago,tana, atiya magota. Gichzia tayaspatako,tpotsiriatsi yotari yaspatakiya. Vanotsiaapallpotsish vayaragana anoaktogagsints; vanasircha, tát ashkiya.Misha: Yotari patatamam varitartamcha,atcha. 21

zova atori, natomasamam itamsaragina.Itaro yotaritshishia da kasako, vadyotarit tamam zadkiya; atcha tállcha.22Ashirocha, tsotashshia vayayarori, kasyotayaro tamochiya. Vibagariatstamvaniayarori, tamochtampasinaya; kizporvanichima nova; attada tállcha. Donnayotaritshishia izooro kasaksin, mosásirivanichima. 23Misha, tpots anosh kiztachitarago anoa ichigoro pachachima.Ashkachori, tpotsiri ichigoro novaayasakchosin, tayochpasinaya; attadatállcha. Tpots magosh chinakana anoa

2

Page 550: Candoshi bible   new testament

550

ichigoro yasaktana; zadkana anoaichigorotam natstakina. Novanayasayarori, tatsamoritam vaniakina;attada tállcha.

24Piyartach tpots tayapstaksin, InYashigu koko. Kizpor yasashishcha,atana. Itaro tpots zapan anoa kukoz dapayokana. An kukoz yotaritcha, atosinda magoankana. Ashiriya, aragiamtpotsiriatsi da kamachtachima; vaptachamagoankana. 25Doma koschori, novaakoki payochillinpa; sabaytarosinapa;atcha tágcha. 26Ashirocha, tpotsyotaritshishia izooro kasikcho,mari koki payoko da sabaytako, novshakorakam inchima.

Arapchiam tpots orkariamvayachima. 27Tpotsia ichigoroakasiyaro ishinchillinaya. Izoorokasichillinaya; yotaritshishpaniatpachigachiya; gosabpat tamapariashiro tpotsia vaytamar tiyaa

chiya;atcha tállcha. 28Apari novaa kizporkorakam inaragiya; ashiritam novshatpotsiriatsi korakam inchima, donnasabaytakosina. Misha, napa irolltsagachia ichigoro kasiriya; novshaashiritam tpotsiriatsi kasichima.

29Ashiriy Apari Vani ato anoa vitsmazinachillinpa; gatosinapa atina,attada tállcha, táragiya Apall Vip siyaaTíyatírshochiatsis.

3 1Apall Vip novaa minoatsshatáragiya; Sartísshochiam tpotsiri

kirakaa yadayarosh, ksotamapanipzaganigcha; táragiya.Nov koki tsiyatki anoa mazinagtsa

atcha tágcha. Novana Apariatsi Vanitsibon matayaro ishinkina. Novatamtsagachia tsibon matayaro ishinkinaatcha tágcha; táragiya.chia tárash paktana. Ovshtisin: Isosoamagoankini; tarashia orotamash

yayanicha atitatssin, itaro magoatanaya; tsipar tamapari ashiro novamtakana; attada tállcha. 2

llinpa; mapiyrosinapa. Donna ashkosin,izooro tsipachillinaya. Kizportachillinpa.Da vapta takana. Apari vaa da kisnapkiya. 3

llinpa; bizarosinapa. Tpots novaa kokisiro tayaspatarago anoa mazinaragana.Anori chinaksin payochillinpa.shishiriatsini kasachillinpa. Magpataritachillinpa; attada tállcha. Donnaashkosin, vadaritanari mapiyksin,vanimam koschima.pari ashirori yap da chinarana abkoschima; kizpor vanimam koschima;attada tállcha. 4Itaro, machinavaa tpotskis napkina. Vanasiriri taragsin,vaanatsi da itsachtaragana. Varitakanaova. Ashiri Aparshi novapa iponiaroni,kis xichinipa. Kamis borshimashkamartakoch vanasiriav tachillinaya;attada tállcha. 5Tpots yotaritshishiaizooro kasikcho, vanasiri takcho, ksaritamam vayachima. Borshimashkamartachillinaya. Anoa tpots sorAparshi virkar oro tachiya; tachigchiazi,dabaria. Sor anosh taro, an tpotsorotamari tachiya. Apariatsi tasasiarori,da pazikori, Apari vasodoror ichigoromazinarsin, Novcha tpotsiri, táchima,attada tállcha.

6Ashiriy Apari Vani ato anoa vitsmazinachillinpa; gatosinapa atina,attada tállcha, táragiya Apall Vipa siyaasartísshochiatsis.

———

7Apall Vip novaa misha táragiya;Píratírpiyashchiam tpotsiri kirakaayadayarosh, ksotamapanip zaganigcha;atina, táragiya.

llinpa; atcha tágcha.tana; zoromamishtana. Nov zitaminariniDápiyarini kizpor korak tamapari

2 3

Page 551: Candoshi bible   new testament

551

ashitana. Novamari kasikina. Novtomankori, ¿chakaha anoa tavatach?Novantatam tavatchina, ¿chakaha anoatomanach? 8Nov Píratírpiyashchiatárash paktana. Vanasiriri takana; dasabaytakana. ¿Nitati zapaniaha?machinav takana. Da kizpor takana.Ashirita, novaa koki izooro payokana;novaa da paziragana. Ashirocha, ovam

mama; kamiran kamankana. Novaa kokikamankosin, kámanamam vanintaha;atcha tállcha, táragiya Isoso. 9Itaromazinachillinpa; otiayshoch yovYashigoa chinakana anoa, Iy Áparárinchichtanicha, atitatssin, itarogichkanaya. Yashigcha tiptsiri.chirirsincha an tpotsi; attada tállcha.Ashiriya, tpotsimarishti vaatssinkasikchosin, ovshtisin otiayshochpakchosin pazichpasinaya. Tpotsiriatsi:¿Tamaro Apall chinaka? táchpasinayaotiayshochiya.

10Misha, tsaporonasshochia ztarokapogta vaniakchori, kapogta kiyogyachakchori,naya,nava; izooro payoraganava. 11Mosápakoschina. Yovaa Apari tpotsiriamivanasir vayaro anoa panachima. Ashirikamachtaragi anoa payochillinpa;sabaytarosinapa. Donna ashkosin,¿antati panachiazi?

naya; attada tállcha. 12

shia izooro kasikcho, vanasir takcho,vanasirimshia zapan vayachima.Aparshi pagu tpotsiriatsi izoorovayachima.roch tamatarpari ashiro izoorovayachina.shapsinaya, attada tállcha. Nov tochipyaana sorini ísamachima, vatamtpotsiriatsi kizpor chinakinava.pazi ashirori inchima. Soro kaniasich

ísamachima;naya. Apallchich sor tssortachina;

chima; novaatstam sori kaniasichsoronchi antam soroniayarosin,tpotsiriami kinayarosin, tachillinaya.Apall vatsapon yakat Irosarina tamapariashiro tachiya Apariatsimarichinamama. Itaro, Apari vaanakaniasich tinchiya. Tinayaro, nishtsaposh vayachiya. Ashiri vatamchatsiyatsis Píratírpiyashchiama abtáyarosh yadallcha; táragiya.

13Ashiriy Apari Vani ato anoa vitsmazinachillinpa; gatosinapa atina,attada tállcha, táragiya Apall Vip siyaapíratírpiyashchiatsis.

———

14Apallsha Vip novaa minoatsshatáragiya; Arávtisshochiam tpotsirikirakaa yadayarosh, ksotamapanipzaganigcha; táragiya.

llinpa.kina. Nov Apariatsi kok itsinsarokamaniragina; oro payoragina. YovApari maachiatsi tinarago anoa novishinkina, atcha tállcha. 15NovArávtisshochia tárash paktana. Novaavchomaritssin napkosin,pat chinaksin, novsha anoa da kisnapki; novaa natsakiaha itarodotamcha novaa chinarana.nada da kis napki tpotsiriatstati.16Ashirocha, nov Arávtisshochiakapiatamam zadkina. Napa:shia tsachikoch kavachtarchi. Kogoabariama yopshiyroch kavachtarchi,

rina tpotsiriatsi; atcha tállcha. 17Ovinmagosh chinaksin, Iy kizportanicha;¿iyam mayaha pishtach? Yaanamonnivizporini maachi zapan xanatkiniya,atanaya. Itaro, ¿mayama mago atana?¿Antati ashkana an kizporiaha? da.

3

Page 552: Candoshi bible   new testament

552

Novamsha pokirsincha. Zapiaksincha.Vach mchostamcha.tatssin, donid ashkini vaantanarsinatpasinaya; attada tállcha. 18Tpotsiriashkitatssin, ¿mayamsha novaa damashkana magoa yaramama? Novaamashkinariasinaya, tpotsiriatsshitivanasir tamam vanichima. Kiyogkachiykitatssin itaro Apallimonarishavanasir tachillinaya. Oro somasishyachama ashikpaz ashiro vaniakori,pishtats donshaparia Apalliama.Mashkinariasinaya, vanasiriaminakchori, dosha pazichillinaya.Vamariam borshimashpaz ashiropanakchori, dosha pazichillinaya.Novaa mashkinariasinaya, magoampanakchori, magpatsha tachillinaya.Kchozpaniapaz ashiro panakchori,yarachillinaya, vatam vach mchospazashkanava; attada tállcha. 19Nov oroashkina. Tpotsia chinakori, vanasirtamam vaniaktana. Ashiriya, magoshkaap itsinsaro chinachillinpa.shishia izooro kasachillinpa.mari chinachillinpa átana. 20Novtpotsirigzi kizpor zadkina. Iponpi tina.Napa tpotsish pago pakatoch, yabiko,vashonad katogoch, kis ipontarchi. Antamapari ashiritam orotamaritachiniya; ab tákosh attada tállcha.21Tpots yotaritshishia izoorokasikcho, vanasir takcho, novshakorakam inchima. Novanogirikoraktam tachiya. Apari novaakorakam inarago, nov ashtachtammatpotsiriatsi, vatam nov izoorokasiragitaminava. Aparinogirikoraktamti takina.

22Ashiriy Apari Vani ato anoa vitsmazinachillinpa; gatosinapa atina,attada tállcha, táragiya Apall Vip siyaaarávtisshochiatsis.Ashiri yovaa Apall Vip tiptsiriam

toyadaragada anoa kamaniana.

———

Yadamam novaa kamachtarago, anomonsha mosásiri novaa

yamantaragiya yovaa Apall ashtacho anoatsi. Ashiri yovaa yamadarago anoa

kamanchintspa.

4 1Anomonsha, kanid tavatataraashkacho anosh vantsosh paragina.

Vakar vits tamapari ashiro kizporkimaragiya. Ichtaro mazinaragi anashiritam novaa kamaniragiya. Vagaa,nani nigiama; tárago. Shiarosh, novshiyaa zapan yamadachillpa. YovaaApall zapish ashcho anoa kamanchillpa,táragiya. 2Táyarallo, Apallsha kaniatsitonarigaragiya.Kanidash kosiarori, korakaa vatsirari

kapogo paragi. Tpots ashiro anomonkoxinaragiya. 3Paragori husiniaragiya.Borash ashiro, misha kizpor chobiapashiro korakortar ashiragiya. Tsogashiro itoriaragiya; kavaban kizporhusiniaragiya. 4Vaanogi korak vatsirari24 itorpiragiya. 24 tpots vachin anomonkoxinaraganaya.dari kamartaraganaya; oroatstamtotayaragana. 5Annogiri mamaromaracharagiya.giya. Yapari tasasasavo abiri tozazashiro korakortagatto paragina tsibonmatayaro. An vatacha Apall Vani.6Misha, yapari tasasasavo abiritam mostamapari ashiro taragiya. Mos ispiguashiro husiniarago.ror iponponaro itorpiptagat ashiragiya.Vasodorsha vach vazapan taragiya.Vanotsimonsha vacho shoniaro taragiya;magonog taro, oshinog tar ashiragiya.7Min tomoz maginshoch tamapariashiro, misha vakar tamapari ashiro,misha vachsha tpots tamapari ashiro,misha yayaror tamapari ashiromagaktar ashiragiya. 8Ichigorosinvazitpogchi minam matayaro taragiya.Vacho ashiritam vazitpogchimontam

3 4

Page 553: Candoshi bible   new testament

553

ztatariya; vazitpogach zapan taragiya;ivaz taro, vantsosh taro ashiragiya.Ovshtisin kashchiritam, psantam

ogirtakanaya.Apaa, shiyamari vansirtishcha;shiyamari kasirish;tishcha, táragana. Shiyamarikoraktishcha. Orotamari taksha,Apaa. Siro oro taragosh, ayamtaorotamaritam tachsha;

antagat ashiraganaya. 9Apalliatsimariyasiaraganaya. Apallimari orotamaritaratartar ashkiya. Ashirocha, Apallshavasodoror antarosin, 10vachinshaichigoro ogirtaragitamsina Apalliatsi.Totiyachia Apallinog vayayarosin,timochta ashiragana, vatam Apallimariorotamari tatarova.

11 Apaa, shiy kizportishcha. Shiyaaiycha korakarini; iycha Aparini.Shiyamari ichigoro tinaragsha.Shana zadaragosh, ichigorovayaragosh vanintaragiya.mon ichigoroni takaniya.tsimari ogirtakani. Shiyaatsimarichinakani,

antar ashiraganaya vachinava.sin mazinaragina.

5 1Yosorsha nap ashkori, ovishbotsotsinogich kirakaa payopayov

paragina. Kirak yasinamon torimoro,nigiam yadam taro aragiamsha yadamtaro ashiragiya. Maachi tstsamarinitsibon matayaro tstsaragiya. 2Shiaro,Apallia vasodoror kapog paragina.Vasodoror kizporcha. Kizpor kukoziazoganiaro, ¿Chak varitaka kirakaaiporsayaro shiaro anosh napamama?táragiya. 3Táyaro, tpotsia naxporagiya.Da minamtiyam tpots varitaragiya.Ivarpich dontamta. Tsaporonasshochdontamta. Tsaposh vantsosh dontamta.Da minamtiyam varitaragiya kirakaanatstamama. 4Novsha kizportanoragina, vatam da minamtiyam

varitaragova pamama. 5Itaro, vachinshanovaa: Tanorillpa; tárago. Tpots minamtariya; ov varitariya. Vatacha vaamarikasiro ano; Apall Vipaya. Akóparin vipOtásarini anchichinad tpotsi. Dápiyarini

tam kizpor shitogaragiya. Maginshochtomoz tamapari ashiro kizpor tariya,táragiya vachina tpotsi.

6Oposanadari xiyxiav paragina. Apallvasodoror iponponaro toripigaragiya.Vachin toripigaragitamsina. Tpotsopiahaa yotaritshishiam pachakana antamapari ashiro paragina. Vizpoririniizooro taragiya. Vits tsibon matayarotamapari ashiro vizporirini tariya.Misha ichigoro izooromamari yasariya.Vach tsibon matayaro tamapari ashiroyasamam tariya. An vatach Apall Vani.Oro tsaporonasosh shoniaro napkiya,kamachtako, yasamam xikiya.

7Nap ashkori, Vaparip nayaro,Vaparsha kirakaa payopayov, ovshaanoa yaragasha. 8Yayaro, Apallshavasodoror iponponaro ano timochiarsin,ogirtaragana. Ashiritam vachinshaogirtaragitamanaya.sin, gitartatarosin yasiaraganaya. Misha,

naya. Anosh kzammashia tazoyaromziazaragiya. Apall tiptsir Apallpattsiyatkosin ashiragana. 9Vayasshakaniasich yasiaragosin, táraganaya;

Shiyamaritish varitaksha kirakaayamama; iporsamam daxapoaksha, vachin táragana.Shiy izooro varitaksha. Shiyiyam tpotsiamani ichigorotsiparagsha. Korasiriptish iyaatomashirini tovaparagsha.Ashiri na Apallchichshatanicha.Tpotsia ichigoro istaragsha.

sha. Kok ichigoro tsiyatkanaanoatstam shoniaragsha.

4 5

Page 554: Candoshi bible   new testament

554

Maachiritatstam,tam ichigoro istaragsha. 10

rallosh, Apalliam tiptsiriichigoro inaragsha.nicha Apallpanni. Korakamiyaa inaragsha; tsaporonasiashoniaro ishinchiniya,

yasiaksin antarosin mazinaragina.11Antarosin, yosor naparagori, Apallia

vasodoror vazapan paragina. ¡Maya!kanidaa tatsitatara ashiraganaya.Yovash Apall vasodororpat iponponaro,

ganaya. Ichigorosin vashonadari12yasiaksin;

Shiyamari varitaktishcha, vatamtpotsiam tsiparagshava;táragana. Opiaha tamapari

rini tsiparagsha. Ashirocha,shiyaatsimari chinakaniya. Shiykizportishcha. Shiyamarichakasirish. Shiyamari magoazkasiro payoksha. Shiyamariichigoro napaksha. Shiyamarikoraktishcha:

yasiaksin antar ashiraganaya Apallvasodorori.

13Antarosin, Apall maachiatsitinarago ansha ichigoro Apalliaogirtaraganaya. Ivarpichtam,chitam, tsaposhchitam,shochtam ztaro ogirtaragana. Kitsimazinaragori,

Apaa, shiyaa ogirtakaniya; shiykizportishcha; táragana. Isosoa,shiyaatstam ogirtakaniya; shiyApalltishcha Opiaharini,

Apall tinamarini ztaro antarashiragana. 14Anomonsha, Apallshavasodorori; Zoraktishcha, táragana.Yosorsha vachinshtisin timochiarsinogirtaragana.Yovaa Apallip yasichillina anoa

kamaniana.

———

Misha Apall mirinishpaz ashiro vasina novam yamadaragiya. Yovaa zapish

tsaporonasshochi vaniashish vanimam ashtacho anoa novam vasina

yamadaragiya. Ashiri paragi anoa kamanchintspa.

6 1Yosor nap ashiragori, ApallshaOpiaharini kirakaa iporsamam

chtaragiya. Iporsat ashko, Apallsha

giya; Shtogagi; ato, kapog kimaragiya.2Táyaro,sha tpots ashiro kapachomon borishkoxinaro yakatara ashiragiya. Tiballiziapayoragiya tsak ashimama. Totaychiziayayaro, korakam kinakatara ashiragiya.Tsaporonasip tpotsia vanimamnataragiya. Novamari kasipi atonataragiya.

3Natiaro, Apallsha Opiaharini kirakaatstsamarini tsibonorini iporsaragiya.Iporsayaro,rini, Shtogagi; táragiya. 4Táyaro,tsaporonasshochia vanimpansha tpotsashiro kapachomon min, kizporchobiapimashimon koxinaro yakataraashiragiya. Ovsha mchitaa ashiro kapogvaratamam payoragiya. Tsaporonasoshvaratamam vayaragiya. Natsashishkapog vayayaro, tpotssha vaanpatatinpachakaktagat ashiraganaya.

5Varatamam vayayashino, ApallshaOpiaharin yosor kirakaa tstsamarinitochparini iporsaragiya. Iporsayaro,Apallsha vasodoror tochparini,Shtogagi; táragiya. Nap ashkori,tsaporonasshochia vanimpansha tpotsashiro kapachomon kantsiarpimashimonkoxinaro yakatara ashiragiya. Ovshakiroa yachamam ovish payoragiya.6Pakiarori, tsiyatsis mazinaragina;Apallip vasodoror kimaragiya. Nimonkatogats arap varitchiya; táragiya.Tiríkomada kiromad minam zari

5 6

Page 555: Candoshi bible   new testament

555

taravaztachillinaya. Arosamadshatochip kiromad taravaztachillinayaminamtam zari. Itaro ashpiri ksallcha.Kshanaa vaani tachpa. Misha, vayogonvaanitam tachpa, táragiya. Táyaro,kapachsha vanimam nataragiya.

7Natiaro, Apallsha Opiaharini yosorkirakaa tstsamarini iponponariniiporsaragiya. Iporsayaro, Apallshavasodoror iponponarini; Shtogagi;táragiya. 8Yosor nap ashiragori,nasshochia vanimpansha tpots ashirokapachomon kizpor kaxivamashimonkoxinaro yakatara ashiragiya.mashia vanimam shitogaragiya. Anpata

pani ano. Tpotsosh tachitamamnataragiya. Varatkana anomon tsipamamvayako, marizimon tsipamam vayako,kas yotashshimon tsipamam vayako,kazamzimon tsipamam vayako,ashiragiya. Ashiri tpots iponponaroyataro anchich minam tsipat minam tsipatashiraganaya. Oro tpotsia vazapantpachigamam nataragana. Shiaroyashigosh kapiataragana. An mino yovaaApall vaniakcho ashtacho anoa paragina.

9Natiaro, Apallsha Opiaharini yosor

giya. Iporsayaro, kanidosh tpotsia vanizapan paragina yov Apallimad koktsiparagana anoatsshta; Apallinog somastazorshish kapogomashi annog taragana.Isosoa kok izooro payoragosin, tpotsshaanomad pacharagana. 10Tsipar kokkimarago, tsiyatkosin mazinaragina;Apaa, shiyamari kasirish, táragana.Shiyamari vanasirtishcha. Shiyamariitsinsaro chinaksha. ¿Mayamsha iyamadda kisataksha? ¿Mayamsha tpotsiavanimam zapshtaksha? 11Antarosin,Apallsha: Xamachi;tsa; táragiya. Vad pishtariya tpotsiriami.Siy tamaragpasa shiamtammasillina;

novamad tsipayamasillina. Tpotsiriamitatsamiaramchori,nasshochia araginasha vanichima,táragiya Apalli. Táyaro, tpotsiamshavamaria borshiav panaragana. Shiaro,natomasa kasaragiya. Yovaa Apallashcho anoa paragina.

12Shiaro, Apallsha Opiaharini yosorkirakaa tstsamarini minomtarinimatayaro iporsaragiya. Iporsayaro,kizpor modaztaragiya. Zarsha kzatiaro,chiriku tamapari ashiro msaragiya.Tsopsha koras tamari ashiro kizporchobiapiam kinaragiya. 13Tsagachshatsaposh pantsatsatara ashiragiya. Magoparat ashiragiya. Vanos orobasir kizporkabostakcho tamatarpari ashiro paratashiragiya. 14Kanidsha tsípataraashiragiya. Kamis tayapkoch tamatarpariashiragiya. Machsha ichigoro piyamkapiat, piyam kapiat ashiragiya. Tsorshaichigoro piyamtam kapiat tsipataraashiragiya. 15Tsaposh nasarogtayarori,

rosin, sitatsti táragana. Sovasovaragosin,vachosh kamogamam pshtoraganaya.Machip patobchia nachogayarosin, anoshpshtoragana. ¿Chakaha da ashiragana?Presidentiavtamta, korakavtam ichigoro,sodarovtam orkari, virakuchiavtam,pokiriavtam, mchachavtam,tam, ¡maya!naya. 16Vachosh pshtoyarosin, ¿Yapiahakamogchich; vatam Apall Opiaharintsiyantayallova? ¿Yapiamaha Apalliamvach tapishchich? Vaamarisha kasiro,¿tamariaha kamogchich? Sitatstia; mach

mama; da Apall pamama,tar ashiraganaya tpotsi. Apalliavaniashini da achim poniragana.17Sitatsti; vaniashish na kosiallti.¿Yapiaha kamogchich? ¿Tamariaitamsachich? Sitatsti,sin, kizpor kiyog kachiyraganaya.

6

Page 556: Candoshi bible   new testament

556

Ashiri yovaa Apall tsaporonasshochiavaniakcho ashtacho anoa pakichkamaniana.———

Anoa paragori, miranishpaz ashiro yosor llitari paragina. Ashiri na yovaa Apall

vaanatsi tiptsiri iposaragiya Yashiguchich da pachamama anoa kamanchintspa.

7 1Anosh paragori, Apallia vasodoriponponarotam paragina.

nas katoktakato ab xiyxiavamachashiragana. Min piyam xiyaro, minpiyam xiyaro, min piyam xiyaroashiragana. Kabosoroa iponponarotoxararagiya; Natomasamam mosamonkabostatpa; misha maginosh kabostatpa,ato, kabosoroa tomanaragiya. 2Shiaro,zar yako ab Apallsha vasodoror minyakaragiya. Apallia yadashini payoragiyaApallimon tiptsir charomon yadamama.Shitogiaro, vasodororiatssha iponponarovaniaragiya. Kizpor kukoz zoganiarago,3Xa mosápa: tsapoa tayotaritarintspa,tárago. Novma yadachimasima. Apallia

damama, tárago, ayo táragana.4Yadakato nataragiya. Apallia tiptsirOtiayshochinad vashonad 144,000paragiya. Aship otiayshochimon charyadaragiya. 5Otásarinchichiatstam12,000 yadaragiya. Arótam 12,000 Kátarinchichiatstam 12,0006Asíararinchichiatstam 12,000, Níaptarírinchichiatstam 12,000, Manáchiatstam 12,000, 7

tam 12,000, Iríavarinchichiatstam12,000, Isákararinchichiatstam 12,000,8Sáporonarinchichiatstam 12,000,Osiyarinchichiatstam 12,000, Pínhamínarinchichiatstam 12,000, ashipcharamon yadaragiya tapachidamama.Ashiri yovaa Apall vaanatsi tiptsiri

tapachidacho anoa vasina nov paragianoa kamaniana.

———

Anoa paragori, llitaritatssha paragina. Apall minoatssha vasina yamadaragiya novaatsi. Ashiri mino kamanchintspa

yovaa Isos tiptsir Apalloshshaniychillina anoatsi.

9Anoa paragori, napiarori, tpotsshavazapan shaniarana anoa paragtana.Tachimam pinasaragiya.shoch ichigoro shoniaro shaniyaragana.Ichigoro vaantatam kok tsiyatkanaantam, maachirittam, tonartam, ichigoroshaniyaragana. Apallia tasasiarsin,Apalliatstam Opiaharin tasasiarsin,shaniyiaramach ashiragana.chosin, shabatkosin, zamamtaramachashiragana. Borshinadari kamartaragana;misha yarill tamapari ashiro payoragana.Apallia ogirtamam ashiragana. 10

sin, kukoz kizpor zoganiaragana.Apaa, shiy kizportishcha. Shiyamariiyaa yashigoa tatotsiragsha;daragsha. Isosoa,damam tsiparagsha; shiyamari iyamkamogshini vayaragsha,

antagat ashiragana tpotsi. 11Táyarosin,

gana.ragana antam, vachinatam, Apalltamvasodoror iponponaro an ichigorosinApallia ogirtaragana. Apallinog kizportimochta ashiragsin, 12Apalliatssha:

Zorkosin atanaya, Apaa.mari ogirtakani.cha. Shiyamari ichigoro yasaksha.Shiyaatsimari chinakaniya.mari istaksha. Shiyamarikasiysha. Ayamtati orotamarishiyaa chinachinipa atiniya,

sina.13Anomonsha, vachinsha minamta

novaa:kana anoa yasarish shiya? ¿Tamamahain tpotsi? táragiya. 14Novsha: Ichia,

6 7

Page 557: Candoshi bible   new testament

557

¿tamaria donna shiy novaa kamankoshyasachi? atori, ovsha novaa:

In tpots vatach Isosomon vaminkizpor kiyog kachiyaragana ano,táragiya. Tpots Isoschichia kiyogyacharagitatssin, Isoschichsha dasabaytaragana; Isosoatsimari kokpayoragana. Isosomonari orsirmagoa yararagana; ashiri anomadborshinadari kamartakana.15Ashiragana an orotamariApallosh tachillinaya. Apalloshpagu kanidosh oro Apalliachinachillinaya. Psantam,kashchiritam anosh tachillinaya.Ashkosin, Apallsha vaanpatavizporirini oro ksotchiya;ishinchiya. 16Ashirocha, Apall

llinaya.naya; dosha sachitchillinaya;dosha zar kiyog yachachiya.17Apall Opiaharini vaparimonvatsirari koxiniaro vaanatsi tiptsirishinchiya. Tarashia orotamashpanachiya.shimon tamapari ashiroishinchiya mapiyro tamama.Shiaro, Apallsha anosh ksoshiaichigoro kapiatchiya. Dosha kiyogkachiychillinaya; ayamtatanochazillinaha, dabaria,

vachin táragiya novaatsi.Ashiri yovaa Isos tiptsir Apallosh

shaniychillina anoa kamaniana.———

Anomonshat, nov paragina yovaa Apall Opiaharini kirakaa tstsamarini

tsibonorinshtini matayaro iporsakacho anoatsi. Anoa na kamanchintspa.

8 1Apall Opiaharini tstsamarini

giya. Iporsayaro, Apallosh zapotarashiraganaya. Mitiya ora zamaraganaya.

2Anomonsha Apallia vasodoror tsibonmatayaro paragina. An oro Apallinogiriksotaragana. Apallsha vakaraa vitsichigoroam panaragiya.

3Doma poo táchosin, Apalliatsshavasodoror minoa paragina. Tasonaaorpat tinamaa payoragiya. Kzammashiatazomam payoragiya. Apallinogtazoshini tazomam xiyaragiya.shia zapan yayaro, Apallia tasasiarotazoragiya. 4Tazoko, msas tpotspat

ragiya. Apall vasodoror tpotsia kokimachikpaz ashko ashiragiya. 5Shiaro,Apallia soma tasonosh pshtayaro,tsaporonasip kapiataragiya. Kapiatiaro,kizpor kariytaragiya.tam mamartaragiya.tam modaztaragiya.

6Anomonshat, Apallsha vasodororvakaraa vits itsiriarsin, poo támamvaritaragiya.

7Vasodororsha minamtarini pootáragiya. Táyaro, sisi somastam,koraspat isiaro tsaposh pantsataragiya.Chirichiriatssha ichigoro mochiragiya.

giya.giya.

8Vasodororsha yosor tsibonorini pootáragiya. Táyaro, somas kapog korarago,kapog machi tamapari ashiro mososhkapogosh pantsataragiya. Mosashpantsayaro, mos chavap (1/3) korasiamkinaragiya. 9Anomon kogoshchichavpitam (1/3) tsiparagiya. Botichavpitam (1/3) patagayaro, tpotspatarichimoyaro, yagaraganaya.

10Vasodororsha yosor tochparini pootáragiya. Táyaro, miysha kizporkorakortaro, tozaz tamapari ashirokorakortaro pantsataragiya. Kogomonchavap (1/3) pantsatarago, kogonogmoch pantsataragtamta. 11Kogoayovashomari pantsatarago anoshsha

7 8

Page 558: Candoshi bible   new testament

558

kapziaragiya kizpori. Shiaro tpots zapantsiparagiya kogomona kapzimona.Miysha soroanaragiya Kapzi sora.

12Vasodororsha yosor iponponarinshi

giya; tsop,tamta. Chavap (1/3) kzata ashiragiya.Zarsha vizporirini chavap (1/3)pishtaragitamtaya; tsopsha ashiritam,tsagachsha ashiritam vizporirinipishtaragiya. Ashirocha, kashchiri zaroposari mago kzata ashiragiya.Ashiritam psan tsagach pakich sininiashirago, yosor mago kzata ashiragiya.

13Yosor nap ashkori, yogan ashiroparagina. Minamari ivari magaktarashiragiya. Magako, itaro tsiyataragiya;ov kok kizpor kimaragiya. Tpotsiavaniako, Paptsa, kapog kiyogkachiyachpasa. Apall vasodoror vadtochip pishtariya vakarariniayosamama. Nimon kizporparia kiyogkachiyshish toshichiya, yogan ashiro antáragiya.

9 1Táyaro, Apallsha vasodororzamiatorinshini yosor poo tákcho

anosh tsagach tamapari ashiro tsaposhpantsakcho paragina. Anoa tsagachiYashigparia atina. Ashirocha ovam,tsagachiam, llapia panaragiya vaanshotárash tavatamama. 2Ovsha llapiayayaro, tsapoa vach tavataragiyavaanatsi társhi. Tavatiaro, kizpormziazaragiya;giya. Somas tamapari ashiro kapogkasiragiya. Kapog shitogiaro, zariatsshakámanaragiya;taya. 3Itaro, msasosh potidari tamapariashiro shitogaragiya; tsaporonasiashoniaragana potidari. Potidarshavásoria kizpor payoragiya; ztolltamapari ashiro vanishish vásortaragiya. 4Potidariatssha kamachtarago,chirichiria pcharillpa, maginaatstamptatillpa; táragana. Tpotsiatsimari kiyog

yachamam varitaragana.chia pinasaraganaya yov charomonApall yadarago anoatsi. 5Itaro,chia tpots kiyog yacharaganaya.Kizporitaa yacharagosin, itaro Tpotsia

gana.naya. Vásor da achim ksoragiya; ztolltamapari ashiro ksoragiya. 6Shiarsin,tpotssha tsipamam zadaraganaya.Tsipagsani atitatssin, ashirita tsipamampinasaraganaya. Vásorimon kiyogkachiykitatssin,naya.Yashigu potidaririni tpotsia kiyog

yachakcho ashtachillinaya.7Yashigsha potidaririni vanots kapach

tamapari ashiragiya; itaro gosabpazashiro vanotsimon tapamta ashiragiya.Kapach varatamapani tamapari ashiroanoa nov paragina. Mochsha tpots vachtamapari ashiragiya. Mochimon orotamaparia ashiro totayaragiya.8Mochsha kiz ashiro vazoranimona.Vanassha tomoz maginshoch tamapariashiragiya. 9Vatitkorimon gosabtamapari ashiro tapamta ashiragiya.Magaksin, vazitpogatssha kapogyosaragiya.pat varatamam iripkana an tamapariashiro yosaragiya. 10Vanishipsha ztolltamapari ashiro vásor kizpor taragiya.Vanishpat tpotsia kiyog yacharaganayazamiatpata tsopi. 11Potidarsha orkarminamtamta taragiya kamachtashini.Potidarsha orkar tsaposhshochchavantsshochi; yashigucha mochchori.Potidar orkar sora otiayshoch kukoz,Apáttoncha atiniya. Itaro iyashchikukini pachampani atiniya.

12An vatacha tsaporonasshochia kizporkiyog yachcho anoa minam paragina;kizpor yotaritcha ano. Ashiri paptsa;kiyog kachiyshish vad tsibon pishtakiya.Nimon yosor mosá toshichparia atina.

8 9

Page 559: Candoshi bible   new testament

559

Ashiri yovaa Yashigu potidaririnitpotsia kiyog yachacho anoa izoorokamaniana.———

13Anamonsha shiaro,ror minamtarini matayaro yosor pootáragiya. Tákcho,gina. Apallosh kzammashia tazoshshiniorpat tinama anosh tsiyatsis kimaragiya.Tazoshshini vitsshori kimaragiya.14Apallia vasodoror táragiya, yov pootárago anoatsi: Minomashia vanimpanzaganigcha. Óparátisosh kog kapogoshtartada vanimpani iponponaro. Natorinamam xarakana. Itaro shiysha tpotsiavanimam zaganigcha, táragiya Apallivasodorori. 15Apallsha vasodoror ayotáyaro, vanimpaniatssha iponponaroanoa zaganiragiya. Apall vaanavayaragiya vanimpaniatsi. Vayaragita,itaro da mosá vanimam varitaragiya.Itaro, yovashori zar varitakcho pootakcho anshori xarashia kapiatiaro,vanimam zaganchiya. Apall vaanayasayaro, tsop tatsamocho, masachirinitatsamocho, zari izooro varitakcho,anosh zaganchiya. 16Ashiri zaganiaro,

naya. Sodar kapachomon zaroyarosinnataragana. 200 michón vazapan tariyanovaa kamankosin táragana. 17Sodarshavatitkorimon bammashia gosab ashiromtaragiya. Somas ashiro korakortarashiragiya. Misha mavazimashi, mishapsiyaromashi korakortar ashiragtamta.Itaro kapachsha moch maginshochtomoz tamapari ashiragiya. Kokoshsomas poh shitar ashiragiya; msasmziazaragiya. Tozaz ashiro kokoshshitog shitog ashiragiya. 18Somaspat,msaspat, tozazpat ashiro, ashippachamam payotaraganaya. Anpatatpotsia chavap (1/3) pacharaganaya,vatam kokosh shitogta ashiragova.19Vizporini kokosh taragiya. Vanishish

taragitamta. Vanishoshsha mak ashiromoch zapan taragiya. Anpatsha tpotsiakiyog yacharaganaya.

20Itaro, tpotssha yov da tsiparaganaansha kiyogota kachiyartaragosin,ashirita yotaritshishiriniatsi kasamamda zadaraganaya; Apallia gataraganaya.Yashigoa chinaraganaya. Magotari oroa,misha korikia, misha gosabaa, mishapatobchia, misha yasinaa yayarosin,maachi mago yayarosin, maachi ovpattinayarosin, apalliriniam inaraganaya.Da Apallia minamtiyam chinaragana.Anomonari ichigorosin magu tatoraganamaachi tinaragana anomona.rini donta paksin, donta mazinaksin,donta naksin, ashirita tpotssha anoshmago tachitaraganaya. 21Vaniashimonkiyog kachiyaragitatssin, ashiritapachamam chinaraganaya.tam chinaraganaya. Yotari patatamamchinaragitamanaya. Shochimamchinaragitamanaya. Yotaritshishiriniatsikasamam da zadaraganaya.Ashiri yovaa sodaroa 200 michón

tpotspatatich vanimam zagancho anoaizooro kamaniana.

———

Anamonsha, datoma vasodoror aragich tsibonorinshtini poo táro, llitari paragina.

Ashiri anoatsima mino kamanchintspa.

10 1Apallia vasodoror paragina. Anvasodoror kizporcha. Kanidosh

karovaragiya. Vamarsha msas ashirokamartaragiya. Mochomonsha tsogashiro itoriaragiya. Vachsha kizporhusiniaragiya zari tamapari ashiragiya.Opazsha kizpor korakortar ashiragiya;somas tamapari ashiragiya. 2Ovishshakirakaa pakich payoragiya. Kirakatsshataporim paragina. Vats botsotsinogichmososh katiragiya; itaro bazinogichshatsapomon katiragiya. 3Shiaro tsiyatkokizpor zoganiaragiya. Tomoz

9 10

Page 560: Candoshi bible   new testament

560

maginshoch tamapari ashiro kizporkimaragiya. Anomonsha, kariyshatsibon matayaro kariytarago anoshkukoz mazinaragina. 4Mazinaramchori,yovaa tsiyataragana anoa kukoz yadapiatori, yadashia yaragina. Itaro kanidaptsiyatsis kimaragiya; novaa: Vatsta,yadarillpa.napa; an tsiyatsis kamapshimtada;táragiya novaatsi.

5Shiaro, Apallsha vasodorori, kizporiano ov botsotsonogich kanidappaxayaro, 6tsiyataragiya; Mazinantsa;varitayallcha. Apall vaana yasariya.Apall zapshtachiaha, dabari, tárago.Apall gichimam yasariaha, vatam vaanaorotari tatarova. Vaana ichigorotinaragiya. Kanidatstam,tam tinaragiya. Kogoshchiatstam,ivarpichiatstam, maachiatstam ichigorotinaragiya. 7Ashiri zapshtachiahavaanatsi kok tatsammama. Vaanavasodoror tsibonorini matayaro an pootákcho, anosh Apall vaanatsi kokichigoro tatsamchiya. Chiyaa izoorotapachidacho anoa kok tatsamchiya.

ragita, itaro Apallia kok kamanimapanchiyaa kamaniragana. An vatachatatsammam da zapshtachiya, táragiyaApall vasodorori.

8Táyaro, tsiyatsis kanidap yosorkimaragiya. Novaatssha: Kirakaayashincha, tárago. Kirak taporim Apallvasodoro payoro anoa yashincha,táragiya novaatsi. 9Novsha Apallipvasodoror natiarori, Kirakarish yati,táyarori, ayo táragiya. Niava, kirakaaktogagi; tárago. Ashkachosh, kukishishkam kidor tamapari ashchiya. Itaro,chkishish kapzichiya; kayotakpazichashchiya, táragiya. 10Táyaro, novshakirakaa yayarori, da gatkori,gina. Kukishti kam kacharagina. Itaro,pishayarori, chkishti kapziaragiya.

Tpots tsiyatssia mazinakcho ashtachoanoam ashiragina. 11Ashirocha,rori, tsiyatssia mino mazinaragina;novaa táragiya; Yovaa Apall vanimamkoscho anoa yosor kamanigcha; gatillpa.Tpotsia ichigoro kamanigcha.nasshochia tpots ichigoro ztarokamanigcha; tpots minop kog taro, tpotsminop tsap taro, tpots mino koktsiyatko, tpots llitarit korakav takana,anoatstam ichigoro kamanigcha;táragiya novaatsi.Ashiri yovaa Apall vasodoror kirakaa

novam martarago anoa kamaniana.———

Minoatssha yovaa paragi anoa kamanchintspa. Apall vasodoror kirakaa novam martaramcho anomonsha llitari

paragina.

11 1Isos yasinaa tachshishi novampanaragiya. Niava, Apariatsi

pago Irosarinosh táchishini nov dakanatsipamama, novaa táragiya.Botshish kapogomashi tachigi.Tpotsiriatstamti tachigi. 2Itaro,chia tpots, vishchipchia vaaniyachachillpa; vatsta. Arapich tpots

llinpa. 42 tsop ashchillinaya. 3Itaro,novaa koki kamanimapania tsibonzaganchima. Nakchosin, kostaraasiritiarsin kamartachillinaya. Apariatsikok kamanchillinaya 1260 zari; vatatam42 tsopi. Arapich tpots Irosarinshochiakasiktatssin, ashirita anshoritam novaakoki kamanimantar ashchillinaya, Isosnovaa kamanko táragiya.

4Kamanimapan oro Apallish taratararashkanaya. Apall tsaporonasshochiavaamari kasiriya.nia zaganiaro, vizporirini pishtachiaha,dabari. Yasin oríp tsibon tamapariashiro tachillinaya, vatam vayogonnabarinam da pishtakova. Anpaz ashiro

10 11

Page 561: Candoshi bible   new testament

561

Apallia Vani payoksin vizporirini dapishtachiya. 5Tpots kamanimapaniakiyog yachamam zadko,sha kokosh somas ashiro tpov chtayashkacho, odararia izooro kasichiya;kachigchiya. ¿Ashko anoa chakahakamanimapania kiyog yachach? 6Apallvaanatsi vizporirini panayaro, Apalltamapari ashchitamanaya.pansha vaana zadko, sin sinatpa tákcho,sinsha da sinachiya. Yovapor Apalliakok kamanko, 1260 zar anpor sinaaarap vayamam varitaktamcha. Kogkorasiam kinachpa tákcho, kogkorasiamtam kinachiya. Tsapoatayotaritamam zadko, tpotsia vanimamzadko, xapoamam doncha.

7Itaro, Apallia kok kamanimamivaparamcho anoshsha Yashigshakamanimapania pachamam varatchiya.Yashigu kazamish tamapari ashirotsaposh vantsosh shitogiaro, varatiaro,vaamari kasikcho, kamanimapaniatsibonoatsta pachachiya. 8Pachayaro,tsipar mago tamo ashchiya yaktashIrosarinsho. Mago goatsoshsha tamoashchillinaya. An yakat kizporchayotarita. Anshotam kamanimapaniaorkari, Isosoa pacharaganaya. Anshochtpots yotarit chinakana; Sotómshochtamaragpari ashiritam; Ihíptoshchitamaragpari ashiritamta. 9Ashirocha,anosh goatsish tsipar tamo ashkosin,tpotssha tsaporonas ztaro pagchillinaya.Tochip zar yosor pakich zari magonashamagchillinaya. Nashamagosin,mapomam pachidchillinaya.nasshoch tpots ichigoro pagchillinaya;minshochiavtam kog ichigorosinpagchillina; tonar ichigorotam pagchiya;ichigorotam kukozia tsiyatkana anpagchiya; ichigorosin tsaporonaspagchillinaya; aship ztaro pagchillinaya.10Tsiparia pakchosin, tpots ichigorosinshabatchillinaya; michitchittagat

ashchillinaya. Maachi panapantagatistatagat kis ashchillinaya.mapan tsibon izooro tsipayarosin,tpotssha kizpor magu kis ashchillinaya,vatam kchitamas tpotsia ichigorovanimam kiyog yacharaganava.11Shabatabatagat ashkosin, tochip zarianomon chavpi zar zamamtarosin,kamanimapansha yosor támchiya;chiyzata ashchiya. Apall vaanaitoyamakcho,mapani tsibonoya. Támiarsin, tpotsvach pakiarsin, ¡maya!chillinaya. 12Támkacho, kanidap kukozkizpor kimchiya; kamanimapaniatáchiya; Nani nigiama; kárigi; táyaro,odarar parusin, msasosh pshtototarakanidap káriritara Apall kamanimapanashtachiya. 13Kanidash pshtokamcho,kizpor modaztachiya. Irosarinshochpagos zapan yoragachiya; pago chog

tara,tam yoragakatara ashchiya. Tpotsiavashonad tsibon matayaro miropachachiya modaziya. Irosarinshochashpatam da tsipachillinaya. Ashkachoansho kizpor ponirostachillinaya. Anoapakiarsin, Apallia chinakchosin, ¡Apallvizporirini tamaka! táchillinaya.

14Nipta vaniashish tsibonorini naivapamcha. Vaniashish tochparini vadpishtakiya.paria atina.

———

Misha, kamanchintspa; yovaa Apall tsaporonasshochia izooro kasicho anoatsi. Apall vaana novam vasina yamadaragiya

yovaa ashtacho anoatsi. Ashiri mazinagtsa.15Apallsha vasodoror tsibonorini

matayaro poo táramcho anomonshakanidapsha tsiyatsis kizpor kimaragiya.

Nimonarishaparia iysha korakarini,Apalli, tsaporonasshochia izooro

11

Page 562: Candoshi bible   new testament

562

chia korak kasiro tachillinaya.

llinaya. Ayamtati pastachiaha,dabari.

tsiyatsis kimako táragiya. 16Táyaro, 24vachinsha, Apallia tasaskana antimochiarsin, Apallia ogirtaraganaya.

17 Apaa, shiy kizportishcha. Shiyamarikasiksha. Shiyamari koraktishcha.Shiyamari orotari taksha.masa taragosh, orotamaritamtaksha. Shiyaa ogirtakaniya,

shava. Shanpata vizporirish

gosh, na shiyamarisha korakkasiro taksha. 18Tsaporonasshochtpots ichigorosin tovachiarsin,Apall vaamari kasitpa atosin, orokizpor tsiyantaraganaya. Itaro nashiysha kapog vaniayaroshshiyamari kasiro taksha. Na zarivaritayalliya ichigoro yasamama.Tsipariatsta tpots yasachsha,

shava. Kodarariatsish vanichsha.Itaro tpotsiriatsish istaksha.Shiyaa kokish kamanimapaniatsi,Isoschichiatsi, korak tamapariashiro takitatssin, mchochtamapari ashiro takitatssinshiysha ichigorosin chinakoshkizpor vanasiri istachsha shanatpotsiriatish. Itaro kodarariatsishvanichsha. Vaana tsaporonasiakapog mantsaragosin, na vaanayachachillinpa.chosh, izooro kachigachpasha,

táraganaya vachina 24 taro ano.sin, 19anoa mazinayarori, Apallia pagukanidash paragina. Paragori,shish doncha; izooro tavatamcha.Vantsosh Apall kahonirini antam

tamoro nov paragina. Kahonish Apallvaanatsi kok yadayaro, pshtaragotpotsiam izooro payomam, anoaparagtana.giya; yaansha kuparagitamta; mamarshamaracharagitamta;tamta; kizporitam modaztaragiya.Ashiri yovaa Apall vasodoror tsibon

matayaro poo táragana anoakamaniana.———

Na minoatssha kamanchintspa yovaa Apall novam yamadarago anoatsi.

12 1Llitaritsha miranishpaz ashiroparagina magiatsich kizpor

putsimama.Kanidap naparagori, kiz tamapari

ashiro paragina. Vamarsha zar tamapariashiro husiniaragiya. Vatssha tsopimonkatiragiya. Tsagachia kutsas tsibonmatayaro totayaragiya. 2

giya. Vipaa ksotko, chik ksorago, yaytáragiya.

3Kanidap minoatstam paragina;yasariya tamapari ashiro itaro kizporkapogcha nov paragi.cha. Mochsha tsibon matayaro taragiya.Vitssha kayogshishiam koviz iptarotaragiya. Mochomon tsibonotammatayaro totayaragiya. 4Vanishpatshatsagachia chavap korixiaro, pshiriaro,tsapopsha kapiata ashiragiya.Yasariysha kizaa tasasaragiya. Vipaa

tatsipkacho, novsha zapi ato lloraakotaragiya. 5Kotayaro, kizsha vipaatatsiporagiya.shochia vaamari kasimam varitaragiya;izooro kasicho ano. Ashirocha,tatsipiaro, yasariysha katogiaya atita,itaro Apall vaana tatotsiragiya.Tatotsiaro, vaanpiat tonarigaragiya;kizpor korakam inaragiya; vashonadApallpatatam vaamari kasiro tariya.6Itaro kizsha oposap sovaragiya. Apall

11 12

Page 563: Candoshi bible   new testament

563

anosh kamogshishiam vayaragiya. Absovayaro, anosh 1260 zari tachiya.Apall vaana napchiya kizatsi.

7Yovamad kiz oposap kamogaragoanomadsha yasariy tsiyantarago,kanidosh varataragiya. Apall vasodorororkari, Mikiari sora vasodororpataxiyarsin, yasariyaa tasasartayarosin,

pata. Kizpor varatatagat ashiraganaya.8Itaro Apall vasodoror yasariyaakasiraganaya. Kasiyarosin, yasariyshakanidap namam pinasaragiya. 9

yaa kasiyarosin,naya vasodororpatatam vashonada.Yasariya vatacha Yashigoya; yovatamsirotamasa mkam kinayaro, tpotsiatamapigarago ano. Apallcha odarari.Oro Apallchichia yotarit tsiyataragiya.Paragi anoa aragiam kamanchintspa.

Ashiri mazinagtsa.10Ashirocha, Yashigoa tsaposh

kapiatiaro,sin, kanidap kizpor tsiyatsis kimaragiya.

Apall kizporcha. Natsha iyaa izoorotapachidayalliya. Na izoorokasiyalliya, táraganaya. ApallIposamarini kizporcha; navaamari kasiriya. VatamYashigoa kapiataragova. Yashigoro Apallia tasasiaro, iyaazovalliatsini yotarit tsiyataragiya;tpotsirish yotaritssincha táragiyaApalliatsi.giya. Kashchiritam, psantamtamontaragiya. 11Itaro iyzovallini Isosomon orsir Yashigoakasiraganaya.nimad opiaha tamapari ashirotsiparagiya. Ashirocha, anomonkasiraganaya; Isosoa kok kapogkamaniragsin, kasamam dazadaraganaya. Vaanatsta vatsiponda pachidaragsin, ashirita Isosoakok kasamam da zadaraganaya.

Anomad Yashigoa kasiraganaya.12Ashiriya,sin shabatchillinaya. Apallchichtpots kapog shabatchillinpa,yovamad Yashigoa izooro tsaposhkapiatarago anomada. Itarotsaporonasshoch tpots paptsa,misha kogoatstam maachiichigoro paptsa. Kizpor kiyogkachiyachpasa. Yashig tsaposhpantsarago,takiya vatam Apall vaniashitotodkacho anoa vaana yasakova;

táragana Apallchich tpotsi. Antarosinmazinaragina.

13Ashirocha, yasariyaa tsaposhkapiatiarsin, yasariysha lloraaxapoayaro, kizpor tsiyantayaro, kizatsshakiyog yachachima tárago tachitaragiya.14Itaro Apallsha kizam vazitpogachtsibon kapog yayaror tamapari ashiropanaragiya. Kizsha anpat oposapsovayaro, magakatara ashiragiya. Apallvaana tárashiam oposap vayaragiya. Absovayaro, Apall vaana kizaa naparagiya.Ab tochip masach anomon chavaptachiya kamogomama. 15Ashirocha, kizsovayaro, yasariysha tachitaragiya.Tachitiaro, kokosh kogpaz ashiro kapogkavachiragiya. Kizaa pachapi atoashiragiya; kachigamam zadaragiya.16Itaro tsapsha kizaa istaragiya. Kogkizpor zav ashiragta, itaro tsapshaichigoro vakatara ashiragiya. 17Anomadyasariysha araginasha tsiyantaragiyakizatsi. Ashiriya, kizaa xapoayaro,kizachchia tpotsi kiyog yachapi atoxiragiya; kapog varatamam zadaragiya.Kizachich tpots vatacha Apallia kokizooro payokana ano. Vatatamcha Isosoakok kapog kamankosin, da paziksin,Isosoa kok da kasakana ano. Ashirocha,yasariysha kapog varatamam xiyarago,mosamon vigu xiyaragiya.sha kotaragiya.

12

Page 564: Candoshi bible   new testament

564

Apall novam vasina yamadaragiyayovaa ashtacho anoatsi. Paragi anoakamaniragtati, itaro vad pishtakiyaashimama. Ashiriya yovaa Yashigunimon yosor kiyog yachcho anoakamaniana.———

Anomonsha araginasha magiatsich putsimam nov paragina. Anoatssha na

kamanchintspa yovaa Yashigu ashtacho anoatsi.

13 1Tomoz tamapari ashiro novparagina.

riya atashina. Mososh shitogtaashiragiya. Mochsha tsibon matayarotaragiya. Mochomon apallpotsiayadamarini zapan soroanaragiya.Apallia yotaritam inaragiya. Vitsshabammashi koviz iptaro taragiya.Vitsimon or totayaragiya; kizpor koraktamapari ashiragiya. 2Vanotssha tomoztamapari ashiragiya. Vatssha chanivtamapari ashiragiya. Koksha kapogmaginshoch tomoz kok tamapariashiragiya. Yashigu vatomzir kizporcha.Yasariy vaanatsi vizporirini panaragiyavatomziriatsi; tsaporonasia tpots ztarokasimam vayaragiya. Kizpor korakaminaragiya. 3Itaro Yashigu vatomzirimoch zapanta tarago, itaro minamnatomasamam tsipari ashiro novparagina. Mchitpat pacham tamapariashiragiya. Itaro ashirita, magotarishampataragiya. Tpotssha izataro anoaparagosin, ponirostaragosin, Yashigoshvatomzir tachitaraganaya. 4Tachitiarsin,yasariyatssha chinaraganaya; kokoapayoraganaya, vatam vaanatsi vizporinivatomziriam panaragova. Yasariyaachinaragosin, táragana; ¡Yashiguvatomziri tamara! ¿Yashigpat vatomzirchakaha varitach? ¿Yashigpat vatomzirvaratko, chakaha kasiko kasich?táragana tpotsi ichigorosina.

5Apall, natomasam 42 tsopiam kizportachiya Yashig vatomziri, táragiyaApalli. Ashiriya, Yashigsha vatomzirvaanatsi ogirtako, Apallia kapog yotarittsiyatchiya. 6Kapog tsiyatstar ashko,Apallia yotaritam inchiya; mantsirtsiyatchiya. Apallia tayotaritchiya;Apalliatstam tárash tayotaritchitamta;Apalliatstam tiptsiri tayotaritchitamta;Apallosh takana anoatstam ichigorotayotaritchiya. 7Yashigsha vaanaistakcho, vatomzirsha Apallpa tiptsirikapog varatkacho, pachakcho, vaamarikasichiya. Tsaporonasshochiatstamtpots vaamari kasichiya. Ichigoroatstamkogo, ichigoroatstam tonariava,ichigoroatstam kukozia, ichigoroatstamtsapo,sinariya. 8Tsaporonasshoch ichigoroYashigoa vatomziri chinachillinaya;apalliampaz ashiro inchillinaya. Yovtpots Apallosh virkari soraa da yadamtaro an ichigoro Yashigosh vatomzirizooro tachitchillinaya. Sirotari domatsaporonasia tincho, Apall tpotsiayasayaro, soraa virkarish yadaragiya.Isos anoa kirak ksotkiya, vatamtpotsiam yotaritshishirini opiahtamapari ashiro tsiparagova. Tpots soranosh yadam tarinari ashiro an tpotsorotamari tachiya Isosomon vizpori.Itaro tpots sor donna anosh taro, orotariYashigoa vatomzir chinachillinaya.

9 Kitsis tarinariya, magis tarinariyanovaa koki mazinagtsa. 10

chichia kiyog yachakchosin,Apallsha anomad kisatachiya yovkiyog yachakana anoatsi.Apallchichia pachakchosin,Apallsha vapchaa kapogvanichiya. Ashirocha,chis, sabaytarintspa;mon magis tatogtsa; atashina.

11Anomonsha misha kazamishtamapari ashiro, yosor nov paragina.

12 13

Page 565: Candoshi bible   new testament

565

Itaro kazamshia llitaritamash paragi;apallpotsparia orkari atashina. Tsaposhshitogta ashiragiya. Vits tsibono opiahtamapari ashiro paragina. Itaro tsiyatko,

giya. 12Apallpots orkari viponashchayashigoatsi vatomziri. Yashigu vatomzirtamapari ashiro vizporirini kizporpayoragiya. Yashigoa vatomziristaragiya. Ovsha tsaporonasshochiatpots kamachtaragiya yashigoatsirivatomzir chinamama. Tpots yashigoavatomzir chinapana ato,giya. Tsaporonasshochia tpots ztarovaniaragiya; Chinagtsa; kokoa payogtsa,vatam pachamata itaro na shampatkovad kchit tarova; vaniako táragiya.13Apallpots orkar kizpor taragiya;napoxtashish zapan yamadaragiya.Tpots ichigoro paksin, ovsha vaanakamachtako, somassha kanidappantsataragiya. 14Ashkacho, tpotsiaichigoro tamapigayaro,ragiya. Tpotsia kamachtaragiya;Yashigoa vatomzir vani tinagtsa.Maachi tinagtsa anomon magistatomama. Vatam mchitpat pacharagita,itaro na shampatko vad kchit tarova;táragiya. Táyaro, tinaraganaya.15Tinayarosin, apallpotssha orkarvizpoririniatsini kizpor payorago,tinamatsi tpotsiam ashiro inaragiya.Tinamsha anomon tsiyataragiya.Tpotssha tinamaa chinaraganaya. Itaroyovaa tpots tinamaa da zadarago anoatinamsha topcharagiya. 16,17Misha,apallpots orkar tpotsia: Yashigoavatomzir yadamarini charimonistoyadagtsa, táragiya. Donna ashkos,paxanxamam pinasatssa, táragiya.Ashiriya tpots ichigoro toyadaraganaya;korakavtam, sodarovtam, pokiriavtam,virakuchiavtam, mchachovtam,opatoronariavatam, ichigorosin tpotsyadamariniatsini toyadat toyadat

toyadat ashiraganaya. Charomontoyadaragana anoatsi. Ovimontambotsotsonogich toyadaragana. Yashigoavatomzir sora toyadaragana. Yashiguvatomzir vaana númerini payoragitamta.Donna sora toyadaragosin, anoanúmerini tpotsimon toyadaraganaya.

18Ashiriya, tpots magu tarinariya, niamagoanachparia. Ashiri magoanagcha.Yashigu vatomzir númerini vatacha 666.An númerini tpotspata sora tatsamoropidanakiya.Ashiri Isos anazakcho anoa

ashtachiya.shochia tamapigacho anoa kamaniana.

———

Na minoatssha kamanchintspa yovaa Apall novam vasina yamadarago anoatsi.

Yovaa Apall ashtacho anoa paragina. Ashiri mazinagtsa.

14 1

chori, anomonsha llitaritatssha yosornov paragi, yov Isos vaanpata tiptsiriIrosarinosh tacho anoatsi.rini Irosarinosh machimon, Siyóna soraIsos katssaro xiyaro paragina. Tpotspata144,000 anosh shaniyaraganaya. Antpots ichigoro Apallchichcha. CharomonApall vaanatsi sora yadam paragina;vaanatstatam Opiaharini sora yadamparagitamana. 2Apallshochsha kanidapkizpor shabataraganaya. Ivarpich kapogzamamtarosin, kog tavagoro amtarpariashiro kapog zav atar ashiragiya; kariykizpor kariytako amtarpari ashirokimaragiya. Itaro yosako, gitargitartakana an amtarpari ashiro novmazinaragina. 3Kissha yasiaraganaya.Vayassha kaniasich yasiaraganaApallshochi tpotsi.naya.naro tasasiarsin, vachinatstam 24tasasiarsin,

13 14

Page 566: Candoshi bible   new testament

566

ganaya. Vayasia kaniasich yasiaragosin,itaro llitari tpots anoa yasimampinasaraganaya. Tsaposhoch tpots144,000tamta; vayasia yasaraganaya, vatamtsaporonasosh kamogaraganava; Apallvaana tapachidaragiya. 4,5An tpots144,000 vanasirinadari taragana;tsasanadaritssin taragosin, da kizaayotarit patataragana,mari chinaraganava.rini oro tachitaragana. Vaa kok oropayoragana. Apall Opiaharini anoamtpots tsiparago, yotaritshishiamtovaparago, Yashigoa tatotsiragiya. Antpots kok itsinsamcha; gichimam dayasaragana. Yotaritshishirini doncha.Ashirocha, Apallsha anoa tpots kisnapkiya; kizpor chinakiya. Isos, ApallOpiaharini kizporitam chinakiya.

nosh shaniychillina anoa kamaniana.———

Anomonshat, llitaritsha nov paragi; yovaa Apall odararia izooro vanicho anoa

kamanchintspa. Apall anoa novam vasina yamadaragiya.

6Apall vasodoror ivar kanidoshmagaragiya. Tsiyatssia tpotsiam

giya. Ichigorotam kog, ichigorotamtonar, ichigorotam kukoz, ichigorotamtsap, ztaro tpots mazinachillinpa atokizpor zoganiaragiya. Tsiyatsis dapastacho anoa kamaniragiya Isosoakoko. 7Kamanko táragiya;mari magoanagtsa; chinagtsa. Apalltpotsia ichigoro vanimam kosachpa.Ashiriya, timochiaros,ros, Apalliatsimari chinagtsa. Apallkizporcha. Apall kanidaa tinarago,tsapoatstam ichigoro tinarago,tam kapog tinarago, kogoatstamichigoro tinarago, Apallcha ichigoro

tinaragiya. Ashiri magoanagtsa;táragiya.

8Misha, Apall vasodoror kozizimonmagaragiya; tachitaragiya. Ovshatsiyatssia kamaniragtamta. Apall yaktaaPapírona izooro kapiatchiya.monta, itaro izooro kachigchiya.Anshoch tpots kizpor yotarit taksin,

kanaya. Yotaritshishimon tpotskarosampaz ashiro takanaya. Ashirocha,anomad Apall na kizporitam vanichiya,táragiya Apall vasodorori tsibonorini.

9Shiaro, anomonsha Apall vasodorortochparini tsiyatssia kamanimamtachitaragtamta. Apall tpotsia yovyashigomon vatomzir vani tinamarinianomon magu tatko, misha yashigoavatomzir yadamarini ovish min charoshtoyadako, anoa tpots Apall kizporvanichiya. 10Apall nayanichiaha, dabari.Kizpor tsiyantayaro, izooro vanichiya.Tpots yotaritshishia kis payoragosin,natsha vaniashia vaani yachachillinpa.Yovaa tpots ashiragana an Apallshakiyog yachchiya; somasosh kapiatchiya.Tozaz tamapari ashiro da ztazako,anosh kiyog kachiychillinaya. ApallOpiaharini vaana vach paro, Apalltamvasodoror vach partamsin, Yashigchichtpots kiyog kachiychillinaya. 11Ansomas pastamam doncha; orotamarimsas mziatar ashchiya. Orotamarisomasosh tachillinaya; kashchiritam,psantam oro ksaniniav ashchiya, vatamyashigoa vatomzir chinaraganava;misha soroa toyadaraganava, táragiyaApall vasodorori.

12Ashirocha, Apallis tiptsiris;rintspa; kizportagtsa, atashina. SiyApallia kok payokos, Isosoa magoankos,ksarintspa tina. Anori tchitagtsa,atashina.

13Apall vasodoror tochparinitsiyatiaro, tovatsparamcho anomonsha

14

Page 567: Candoshi bible   new testament

567

kanidap kukoz kimarago, novaatáragiya; Novaa koki yadallcha. Nimonotpotsiri novagaz kamini tsipakcho,novsha kis napchima; kisshapa novashtachillinaya atcha tágcha, táragiyanovaatsi. Táyaro, Apallsha Vani:Zorakcha;ssin, itaro kamogchillinaya; kanosakpazashchillinaya;naya, táragiya Apall Vani.Ashiri yovaa Apall odararia izooro

vanicho anoa kamaniana.———

Anomonsha yosor llitarit miranishpaz ashiro nov paragina. Yovaa Isos vanimam

yosor koscho anoa paragina. Na anoa kamanchintspa.

14Tpots tamapari ashiro msasoshkoxinaragiya. Msassha kizporborshimona. Tpotssha vatatamta sirotpotsiam kinarago antam paraginaIsosoatsi. Mochomonsha orpatatotayaragiya. Itaro ovishsha maachit

giya. 15Anosh koxiniaro, Apallshavasodoror Apallosh pagu shitogiaro,kukozia kizpor zoganiaragiya.Msasimon koxinaro anoatssha táragiya;Na varitayalltada;tada. Mchitariptish tsaporonasshochiatpots posakpaz shishini.shoch na varos tamapari ashiro izoorokayanayallinaya;rori. 16Táyaro, tpots msasimon koxinaroansha ayo táyaro, vaanatsi tiptsiriyamayaro, tsaporonasshochiatsimshatpots vaniaragiya.chia ashtacho anoa nov paragina.

17Minoatssha Apallia vasodororparagina. Apallosh pagu shitogarago,maachit vavits mchit tamapari ashiropayoragitamta. 18Shitogiaro, minoatsshaApallia vasodoror paragitamana. AnchaApallia soma kzammashiam ksotaragiya

tazoshshinogi. Ovsha mchit payoragoanoa kamachtaragiya. Kukoz kizporzoganirago;chia tpotsi vaniagcha, tárago. Tpotsyotaritshishpan kizaron tamapari ashiroposamam na varitayallcha.shimon kayanakpaz ashkanaya. Ashirivaniagcha; táragiya Apall vasodorori.19Vasodororsha ayo táyaro, machtarpattsig shiaro, tsaporonasshochia tpotsichigoro posakpaz shiarallo Irosarinaptoshaniaragiya. Anosh kizpor vanimamvayaragiya. Apall vaana vanichiyaansho. Vaniakcho,koch tamatarpachi ashtachiya;20Ashiriya, anosh Irosarinnog Apallshatpotsia kizpor vaniayaro, korasshaxataro paragina. Kapachosh kokptsintsintsiaro paragina. Koraspa tsapoakapog itsachtaragiya; 350 kilometoroaitsachtaragiya.Ashiri yovaa Isos vanimam koscho

anoa paragori anoa kamaniana.———

Na misha kamanchintspa yovaa Apall vaniashish ivapacho anoatsi.

15 1Llitaritsha miranish yosorparagina. Kanidap paragori,

kizpor poniragina; napoxtaragina.Apallia vasodoror vanimpani tsibonmatayaro nov paragina. Apallia vaniashpayorsin paragina. Nov paragi anpataApall tsaporonasshochia pachigayaro,vatsiyon kachizayaro, pastachiya.Shiaro, tsaporonasshochia vanimamkasachiya.

2Apallia vasodoror paragori, tpotszapan mosamon xiyxiav ashko novparagi. Mos ispig tamapari ashirobamcha,giya.raganaya. Ichigoro gitar tamapari ashiropayoragana Apall vaana panaragoanoatsi. An tpots vatach yov Yashigoa

14 15

Page 568: Candoshi bible   new testament

568

vatomziri, misha Yashigoa vatomzirtinamarini da chinaragana ano.Yashigoa vatomziri yadamarini datoyadaragana ano. Gitar payoragosin3Apallia yasiaragana. Móysisariniatsinivayasi yasiaraganaya; vatam MóysisarinApallia oro chinaragova. Isosoa vayasiyasiaragitamanaya. Yasiaksin táragana;

Apaa, shiy kizportishcha. Shiyamarikasiksha. Shiyamari koraktishcha.Shiyash gichiz vanintaha. Shiyoro itsinsaro chinakosh,nadari kamachtaksha. Shiyvaniakosh, ksomish ponikaniya.Iyaa istakosh, izooro iyaatapachidaksha, Apaa. Orotamarishiy koraktishcha;chia shiyamari kasiksha, Apaa.4¿Chakaha shiyaa da ponich?¿Chakaha shiyaa da chinach,Apaa? Shiyash tonimash donari,vanasirinadarita chinaksha.Shiyamari vaamari kasiro taksha.Tpots tsaporonas ztaro shiyaayasachillinaya. Shiyaa tasasiarsin,ogirtayarosin shiyaa orkariaminchillinaya, Apaa, vatamshiyamari itsinsaro chinayarosh,tpotsia natstayarosh vaniakshava,Apaa,

táragana tpotsi yov yashigoa vatomzirda chinaragana ano.

5Táyarosin, Apallia pagu novparagina. Kámanashish tavatiaro,vantsshori nov paragi;shishsho. 6Paragori, Apallsha vasodorortsibon matayaro shitogta shiarallo,vatonir kizpor borshiav ktontatatarallo,titkoriatssha or tamaparia ashirokichpopotarall paragina.shiamari Apallia vaniash payorsina,shitogaraganaya. 7Shitogiarsin, Apallshavasodoror, yov Apallinogiri itorpiptarashiragana an magavaa or tinam tsibonmatayaro yayaro, shitogaragana anoam

panaragiya. Apallia vatsiyon anoshyayarosin, anpatsha tsaporonasshochiavanichillinaya Apallpata vatsiyono.Vatam Apall orotamari tarova. 8

sin, Apallsha pagu kizpor msas ashirovatsiyon mziazaragiya. Apallimarivizporirini ashiragiya. Tpots Apalloshpagu pshtomam pinasaraganaya. Apallvasodoror Apallia vaniashia tsibonmatayaro yayaro, tsaposh kapiatiaro,anomon Apall vatsiyon pastachiya.Pastakcho, tpotssha yosor kamiranpshtochillinaya Apallsho pago.Apall ashtacho anoa novam vasina

yamadarago paragina. Ashiri yovaaApall yotaritshishpania vanipi ato anoapakich kamaniragina.

———

Anomonshat yovaa Apall vanimam ivapcho anoa paragina. Ashiri na

kamanchima yovaa ashtacho anoatsi.

16 1Apallosh pagu kukoz kizporkimaragiya. Mágavaris yayaros,

gints vanimama, táragiya.2Táyaro, vasodororsha minamma

magavaa yayaro, tpotsimon Apalliavatsiyon tochomaragiya vanimama.Tochomiaro,giya. Kasomash kizpor tsotataragiya;vanotsia ztaragiya. Yovaatsim tpots

gana anoatsim tsotataragiya. Vatomziriavani tinamarini chinaragana anoatstamtsotaragitamta.

3Shiaro, vasodororsha tsibonoriniyosor magavaa yayaro, mosashkapogosh tochomiragtamta.Tochomiaro, mossha koras yapiptamapari ashiro kinaragiya. Anomonmaachi ichigoro tsiparagiya; dapakchiyam kamogaragiya.

4Shiaro, vasodororsha tochpariniyosor magavaa yayaro, kogosh ichigoro

15 16

Page 569: Candoshi bible   new testament

569

tochomaragiya; vipatchiavtam ichigorotochomiragtamta. Tochomiaro, kogshaichigoro korasiam kinaragitamta.5Korasiam kinayaro,ror, yov kogoa ksotko an Apalliatsiyataragiya;

Apaa, shiy itsinsaro vaniaksha. Shiyorotamari taksha. Magishishvanasirinadari chinaksha. Natpotsia vaniayarosh tatsamorokisataksha; 6vatam tpotsiriatsish

tsish pacharagosin, orsiriakapiataraganava. Itaro, natshashiy kisataragsha. Natsha vaanikorasia vachillinaya,

táragiya Apall vasodoror kogoa ksotkoano. 7Táyaro, Apallsha tiptsir tpotsiritApallosh kapogomashish somastazoashish kimaragana;

Zoraragtishcha, Apaa.tishcha. Shiyamari kasiksha.Shiyamari koraktishcha, táragana.Shiy vaniakosh,rosh, tatsamoro vaniaksha;tatsamoro kisataksha, Apaa,

táragana Apall tiptsiri.8Shiaro,

narini magavaa yayaro, zarimontochomiragtamta. Tochomiaro, zarshakizpor zatiaro, tpotsia ichigoro kizporbotaragiya; somas tamapari ashirokizpor tpotsia botaragiya. 9Kizporbotkita, tpotssha da tayoragana.Vásorimon kizpor kiyog kachiykitatssin,Apallia yotarit tsiyatkosin, yotaritaminaragana. Apall vaanaa vaniashiavayaragita, ashirita yotaritshishiriniatsikasamam gataragsin, Apallia damagoanaragana.

10Shiaro,rini magavaa yayaro, yashigomonvatomziri orkarimon tochomiragtamta.Orkarimon tochomiaro, ovaatsshatayotaritaragiya. Tapiarago, tonia

ashiragiya. Anomon tpotssha ichigorositatstia táragana. 11Chiytsha araginashaksorago, yiay antarach ashiragana.Vásoria itamsamam pinasaragosin,vaanatsisha vaniap kamo kamoashiraganaya. Ashkita, vadari Apalliayotaritam inaragana.tsi kasamam gataraganaya.

12Shiaro, vasodororsha minamtarinimatayaro an yosor magavaa yayaro,kogomon kapogomon, Óparátis soratochomiragtamta. Tochomiaro, kogshapózaragiya. Pózayaro, koraksha zapanvasodororia marchayarallsin, kogoaarachich kitaragana pózarago anomono.An korak zar yako ab kayashinosin,kosaragana tapaziama. 13Mishaparagitamti: arotamaa mod tamapariashiro tochip nov paragi. Minamyasariyash kok shitogaragiya; minshaYashigosh vatomzir kok shitogaragiya;

ragiya. Apallpots orkar vatachaYashigoa kok kamanimapani. 14Kokoshshitogaragsin, napoxtamashia zapanvayaraganaya; misha vishon tamapariashiro tpotsia vanipaha yararagana.Vatam Yashigsincha mochchori; ashiropashkanaya. Ashiragana ano vanipahtsaporonasosh xiragana. Xiragosin,korakatssha ichigoro korozaragana;Vashonad mapoyaroni, Apallpatvaratpani, atosin, korakaa ichigorokorozaragana. Ashkosin, miranishparagina. Apallpat varatchillinaya.Ashkitatiasinaya, ¿chakpataha Apallvaritach? Yovash zar ashkacho anoshApall oro vaamari kasichiya. 15Apallvaana atiaha; Papcha;pari ashirori yap da chinaris anoshkoschima. Tpots novaa da mapiyko,magpatari tako, novamon magu tatko,kisshaparia tachiya. Koskachori, antpots dosha pazichiya. ¿Yapshtahayayarosin anoa tpots tpazchillina? atcha

16

Page 570: Candoshi bible   new testament

570

Apalli. 16Ashirocha, korak Apallpatvaratamam zadaragosin, otiayash tsapshaniyaragana.gana an otiayshoch kok sor Armakítona.17Shiaro, vasodororsha tsibonorinimatayaro an yosor magavaa yayaro,kanidamon tochomiragtamta.Tochomiaro, Apallosh pagu tsiyatsiskizpor kimaragiya. Apallosh korakoshvatsirari kimaragitamta. Vatamchavaniashi, táragiya. 18Tákcho, kizpormamartaragiya;giya; kizporitam modaztaragiya. ¡Maya!modaz sirotama kaapana ashtariaha, da;

ragiya. 19Yaktaa ichigoro tsaporonasztarsin kapiataragiya. Yaktaa Papíronaaizooro patagaragiya. Tsap patagabiaro,chavap piyam tavallta, chavap piyamtavallta, chavap piyam tavalltaashiragiya. Apall da bizaragiya yovaaPapíronshoch tpots kizpor yotarittaragana anoatsi. Ashiriya, anshochiatpots kizpor vaniaragiya; da pakchiyamnayaniragiya. 20

giya. Tsorsha ichigoro tsípataraashiragiya. Machsha ichigorotamtsíparagiya. 21Apall sis patobichtamapari ashiro kanidap korotaragiya.Tpotsimon pantsarago, tpotsia zapanpacharagiya, vatam kiyakarini minamkarak tamapari ashiragova. Anomadtpotssha araginasha Apallia yotaritaminaragana; vatam patobichpat tpotsiakizpor kiyog yacharagova. Ashkachoanoa paragina.Ashiri yovaa Apall vaniashish ivapcho

anoa kamaniana.———

Na minoatssha yovaa apallpotspania vanicho anoa kamanchintspa.

17 1Apall vasodoror, magavaapayorago ansha novash kosiaro,

novapat tsiyataragiya. Ovsha novaa;

yov yotaritshishpania kamanimapanikizapaz ashiro tachitaragana anomadApall vanicho anoa yamadachillpa;novaa tárago. An kiz kizpor yotaritcha.Apallpotsiatsiri chinakiya. Mshipanpazashiro tpots apallpotsigaz ashikpazashirosin tachitaragiya. Yovari kogomonichigoro koxinakpaz ashiko anapallpotspatatssin vaamari kasiriya.2Korak tsaporonasshoch ichigorosinkizapaz ashiro kok payoragosin,riampaz ashiro inaraganaya.nasshoch tpots ichigorosin kizamonyotaritshishirini, apallpotsia chinako

naya. Ashiri pza pagani; yovaa ati anoayamadachillpa,rori.

3Táyaro, novaa miranish kaniatsiyamaragiya.giya yap tpots da takana abi. Abkosiarori, kiz tamapari ashiro novparagina.mon anomon zaroyaro koxinaragiya.Tomozsha apallpotsia yadamarini zapansoroantaragiya; vanotsia shoniaragiya.Mochsha tsibon matayaro taragiya.Vitssha koviz iptaro taragiya. 4Itaro,kizsha mavazimashia,mashi kamartaragiya. Yaragashinizapan payoragiya. Orpat vich ashishirovanasiriav, pazatpat vaziromomchirini,aship an yaragashia tinaro, vanasiryararagiya.giya orpat tinamaa. Magavashyotaritshishia tatsitaro payokpaz ashiroparagina. Piyari chinarago anoa,apallpotsia chinarago anoa ichigoroanosh tatsitaro payokpaz ashiragiya.5Misha, charomonsha soraa yadamparagina. Ov sora kamapshimashi. SoraPapíroncha. Kizpor apallpotscha.Mshipantada. Apallpotscha vaniri. 6Ankiz vampan tamapari ashiriya.chia vazapan pacharago orsirimon

16 17

Page 571: Candoshi bible   new testament

571

karosakpaz ashko, paragina.niatstam tpots,pania pachamam shamagaragiya.Orsirimon karosakpaz ashiragiya kiza.Novsha anoa pakiarori,

gina. ¿Maya ashtar? táragina. 7Apallshavasodoror: ¿Mayamsha ponirostaksha?Na nov shiyaa kamanchillpa yovaaparagish anoatsi, táragiya. Shiyamkamapshimam doncha. Kizaakamanchima; misha tomozia yovashzaroko anoa kamanchima, yov mochtsibon matayaro tariya, misha vits koviziptaro taritamta anoa kamanchillpa.8Ashiri mazinagcha.Tomozpaz ashiro siro korak taragiya.

Itaro, natori in tsipamcha; doncha.Itaro, zapishsha yosor támchiya;tsaposhsha vantsosh shitogchiya. Shiaro,anomonsha vashtam pshtochiyavatstamamaritaya. Anosh izoorotsipachiya. An vatacha tomozpazashiriya. Itaro, yosor támkacho,nasshochsha tpots pakiarsin, kizpornapoxtakchosin, chinachapsinaya,vatam tsiparimonava. Itaro, tpotstomozia chinaksin, Apallia da kaapachinakana. An tpots sora yadamariniApallish virkari doncha. Apall domatsaporonasia tincho, vaanatsi virkariyadaragiya.rini doncha. Ashkacho an Apallishkamogomam vanintaha, táragiya Apallvasodorori.

9Itaro, magish tarinari, magiatsishputsimam pakich kamanchillpa, novaatáragiya Apall vasodorori. Mochshatsibon matayaro ancha mach ashikpazashkiya. Moch vatatamsha korak tsibonmatayaro ano. 10Gobieron zamiatpata napastayalliya. Itaro, nat in vad gobieronminamsha matayarago anomsha tariya.Tsibonorini matayaro ansha na vadpishtariya; datcha. An koskacho, kapogtachiaha, dabari. 11Itaro, tomoz, yovaa

paragish anoa, vatach korak tochparinimatayaro ano. Tomoz tsibon matayaroan tamapari ashiro vaamari kasirtamta.Itaro, Apallsha anoa tsaporonasshochgobiernorini kapogori vanichiya.

12Vits koviz iptaro paragish anchakoraktamsincha itaro tsipasa. Andatcha; vad pishtariya. Ovshtisintomozpat vashonad tsaporonasshochianatomasa kasichillina. Tomozchaviponashiya. Vashonad mapoyarosin,kasikchitatiasinaya,llinaya. 13Vashonad magoaz minamaripayochillina.naya. Tomozia kok tominchillinaya.Tomozsha natomasina vaamaripakasichiya. 14Ashishtarosin, Apallianatsaksin,yaro,naya. Apallsha Opiaharin vaanatsitiptsiri machtayaro, tomozia izoorokasichiya vatam Apall Opiaharinikorakatssin ztaro vaamari kasirova. Isostiptsiria Isospat iponiarsin koschillinaya.Isos vaatssin iposarago, tiptsirsha vaakok oro payokanaya.

15Misha, kogoa yamadaki anoa nakamanchillpa, Apall vasodoror novaatáragiya. Vatacha kogomon pivarotakana ano; tsaporonasshoch tpotsi atina.Kiz apallpots tpotsia ichigoro kasikiya.Tonariatstam ichigoroatstam, kukoziaichigoroatstam, tsapoa ichigoroatstam,ztaro tpotsia kasikiya. 16Itaro tomozvaanpata viponash korak koviz iptaro ankizaa natsachpasinaya. Tsiyantayarosin,vizporirinia itotsiarsin, maachiritaashochiyarosin, kizsha mago zapiapazashiro tachiya. Shiarsin, vanotsiatsshakatogakpaz shiarsin, izooro somasoshmochiaro kasichillinaya. Ashkatssin, kizizooro pastachiya. 17Apall vaana zadko,koraksha ashchillinaya. Apallsha magoaputsiakcho, ashtachillinaya. Korakshakoviz iptaro an magoaz minamari

17

Page 572: Candoshi bible   new testament

572

payoyarosin, tomozia chinayarosin,istamapaniam kinachillinaya. Ashkatssin,Apallia kok tatsamchillinaya.

18Itaro, kizaa yamadaragi anoakamanchillpa. Kiz tárash vatacha yakatkapogo. Anosh yakat presidentnasia presidentirini vaamari kasiragiya,táragiya Apall vasodorori novaatsi.Ashiri yovaa apallpotsia vanichillina

anoa kamaniana.———

Kizaa vanicho anoa paragori anomonsha yosor llitaritaa paragina. Yovaa Apall

korikpania vanicho anoa paragi. Ashiri kamankori mazinagtsa.

18 1Apall vasodoror llitarit Apallipkayaro, tsaposhsha karovaragiya.

Ov kizporcha. Tsaposh kosiaro,marini tsapoa husiniaragiya. 2Tsiyatko,ov kok kizpor kimaragiya. Táragiya;

Apall yaktaa Papíronaa izoorokapiatchiya. Kizporimonatatarago, kizpor vanichiya, tárago.Vanikacho, korimonazshapatachiya; kanizinadshapa tachiya.Mantsamtam, misha pasonatamanosh ichigoro tachiya anshoya.3Apall Papíronshochia vanichiya,vatam anshoch tpotsia ichigoromantsiri tamam yapstaraganava.

ganaya. Korak ichigorosinPapígana. Virakuchiavtam anoa kokpayoragosin,niam kinaragana. Vaposaatamapari ashiro yasiaro, tpotsichigorosin anomon Papíchimona kok mantsir karosakpazashiraganaya,

táragiya Apall vasodorori.4Táyaro, llitarit tsiyatsis kanidap

kimaragiya. Apall vaana tsiyataragiya.Apall vaanatsi tiptsiri vaniako,

Papíronshochia kok payorintspa;sovagtsa; tárago. ¿Mayama anoyotaritshishirini chinachich?¿Mayam anshochpat tpots kiyogkachiychich? Vatsta; anshochiatpots kizpor nov vanichima.5Yotaritshishia ichigoro novpakiana. Kapog tsaporonasiaitsachtaragana. Yovamad ashkanaanoa mapiymam pinasaki.chi; tsiyani sitkachori, ¿yapiahakamogach? atina. 6Sodaroriatsikamachtakchori, Nato, siysatarigsints; ksatagints yovamadtpotsiriatsi kiyog yacharaganaanomada siysa na shigtamtsa;nayanirintspa. Kaapanapa.nasha vaniagtsa,riatsi. 7Papíronshoch kis taragana;vavtagat ashiragana. Pishtatsdonimoncha. Itaro, na siysaktatayaros,tsa, vatam Papíronshoch tpotsmagotari magosh chinaksin: Nishkischa takani. Korak tamapariashiro takaniya, atanava. ¿Antatiiy kiyog kachiykiazini? da.Mashid tamaparia ashirotanochiazini kiyog kachiychiazini;magini mantschiazini, da.tanicha, magosh chinayarosin, táttát ashkanaya. 8Ashiriya, anomadnovsha kizpor vanichima.Natamta minam zar vaniashiichigoro vayachima. Tsotashimontsipachillinaya. Marizimontamtsipachillinaya; kizpor kiyogkachiychillinaya. Shiarori,patsha izooro mochchima.gomam vanintaha, vatam novanatáraginava. Novamari kasikina.Novamari Apalltana,

táragiya Apalli.9Apall ashiro vaniakcho,

17 18

Page 573: Candoshi bible   new testament

573

taksin tanochillinaya. Anoa yakat kizporchinaragana, yotaritshishirinia kispayoragana mishat yotaritshishimonvaanatssin korkirpaniam inaragana.Itaro na arapiri xiyxiavo nap ashkosin,somasia pakchosin, msas kanidapmziazakcho, 10anoa pakchosin kizporponiksin, Tanochillinaya.

Sitatstia; sitatstia. ¿Tamachchi?Papíronshoch kizporita taragsin,

lliya,táchpasinaya koraka.

11Virakochsha mishtisin ichigorotamtanochillinaya. An yakat tsípakcho,paxanxamam izooro pinaschiya.¿Chakaha iy intsirinia anosh paxanxkopaxanxach? 12Oroatstam, korikiatstam,vichiatstam vanasirimshi, pazatatstamvaziromomchi, kasoratstam, maachichigoro vanasiriav tarago anoatstampaxanxamam pinaschiya. Kamisatstam,arap varitako anoatstam,shiatstam, mavazimashiatstam, anoaichigoro paxanxamam pinaschitamtaya.Misha, maachi tinamaa ichigorotampinaschiya. Yasin yov arap varitaroantam, tinamatstam, gosabatstam,gosab chobiapimashiatstam,patobchiatstam, anoa maachi ichigoropaxanxamam pinaschiya. 13

shiatstam, kis ipotkich anoatstam, kzammziazako anoatstam, vanasirimshiaichigorotam paxanxamam pinaschiya.Kshatstam, vayogonoatstam, tirítam, tiríkoatstam vayapori,tam, opiahatstam, kapachoatstam,kapachoatstam pshirshini,tamta, anoa ichigoro paxanxamampinaschiya. Tpotsiatstam paxanxkosin,mochchoriam inakana anoatstampaxanxamam pinaschiya. 14Ashiriya,virakochsha ichigorosin tanokchosin,¿Tamachchia? ¿Vanip támararagsamaachigazi?

ragsa? Ashiragtatis,shirish ichigoro tsípayalliya;lliya. ¿Yapiaha yosor pagchich? ¿Iyshayapiaha na yosor paxanxchinia?naya virakuchiaviya. 15Virakoch ichtaroanosh zapan paxanxaragsin, kizporkorkiya kinaraganaya. Itaro, ovshtisinPapíronaa mochkacho anoa pakchosin,arapiri xiyarsin, kizpor poniksintanotantar ashchillinaya. 16Tanoksin,

Sitatsti. ¿Tamachchi? Papíronkizporita tarago, itaro na ichigoropastayalliya. ¿Vanasirimshiavanipa payoraganaya? ¿Kamisaavanipaha vanasirimshi payorag?

naya? Oroatstam, korikiatstam,vichiatstam vanasirimshia

lliya. 17Minamari ora yovaavanasiria xanataragana anoaichigoro pastayalliya,

virakoch tanoksin táchillinaya.Misha, tpots botosh nakana an

ichigorotam tanochillinaya.Comandanttam, tiptsirtam, tpotszarokana antam ichigoro tanochillinaya.Mosash xiragitatssin, antam tpotsPapíronagaz tanochillinaya. Arapirixiyxiav ashkosin, 18somasia napanapavashkosin tanotantar ashchillina.

¡Yakat Papíron tamaragparia!ichigorota kasiragova, itaronatsha izooro pastayalliya,

antagat ashchillinaya. 19Magu kizpormantsaksin, pozachpa mochosh sa saashkosin, kizporitam tanochillinaya.

Sitatsti. ¿Tamachchi? Papíronkizpor taragova. Iy mosashxiragoni, anosh paxanxaragoni,

raganiya.ragiya,

tanoksin antachpasinaya. 20Itaro novshaatashina;

18

Page 574: Candoshi bible   new testament

574

Apallchichis ichigoros magisshabatagtsa.rini shabatchillinpa. Apallia kok

sinapa.sin shabatchillinpa. Apallyaktashchia Papíronshochi navaniarago, siyamad kaminiskisataragiya, vatam siyaa kiyogyacharaganava atina.

21Apallsha vasodoror, kizpor ano,patobchia kapog yayaro, kizpor kapiatashko, mosap kapiataragiya. Mosashtsíparagiya. Kapiatko táragiya;

Na patobchia tamayana kizporkapiatialli, ashchitamparia Apallyaktaa Papíronatsi kizporitamvaniayaro kasachiya. Kizporitaataragsin, itaro ¿yapiaha yosorpagchich? Izooro kachigchiya.22Nimon anosh zapotar ashchiya.

yach? ¿Chakaha yosor yasiayach?¿Chakaha yosor tirochich?¿Chakaha yosor shabatkachovakarariniatsini poo poo tách?Tpots vanintaha; izooropastachiya. Ayamtati tpots dayosor patatchiya. Ayamtati anoshyosor da ivatoa tochillinaya.23Orotari tonim tachiya. ¿Chakahanabarinatstatiya yosor tiroach?¿Chakaha anosh kizaa yosortsiyatach? Virakoch Papíronashtaragsin, vaamari kasiragosinkorikia potaragana. Vishonotam

gana. Itaro, natsha Papísha izooro pastayalliya, 24Apalliakok kamanimapania Papíronashzapan pacharaganaya. Apallia

naya. ¿Orsir anosh vanipahaparogarag? Tsaporonasosh ztarotpotsia topcharaganaya. Ashiri

vaanamada chayarini ApallPapíronshochia kizpor vanichiya;

táragiya Apall vasodorori novaatsi.Ashiriya, yovaa Apall Papíronshochia

zapish vanicho anoa kamaniana.

19 1Anomonshat llitarit novmazinaragina. Tpotsia kok

zapani kanidap kizpor kimaragiya;Apaa, shiy kizportishcha, táragana.Apaa, shiyamari kasiksha.mari iyaa tapachidaksha.tsimari chinakaniya. 2Shiyvaniakosh, gotazish vaniakish, da.Itsinsaro yasayarosh, vaniakshavaanamadtari chayarini, Apaa.Yakat Papíron kiz mshipantamapari ashiro yotaritshishiayaspatarago, shiy anshochia tpotsizooro vaniaragsha. Tpotsiriatsishzapan pacharagosin, shiyanomadtam vaniaragitamsha,

Isoschichi tpots antarosin 3yosorshatayosiragana:

Apaa, shiy kizportishcha, táragana.Papírona somaspat vaniaragosh,msassha pastachiaha, da.mari msasia pagchinipa,

táragana tpotsi. 4Táyarosin, vachinsha24 taro ano, misha Apall vasodororiponponar Apallia tasasko anshaichigorosin timochiarsin, Apalliaogirtaraganaya, vatam Apall vaanamonavatsirari koxinarago, vaamarishakasiragova. Ogirtaksin,

Zoraktishcha, Apaa,cha; shiyamari kasiksha,

táragana.5Táyarosin, Apallinog vatsirar

tsiyatsis kimaragiya.Apalliatsimari chinagtsa; ogirtagtsa;tárago. Siy Apalliam tiptsirikinakos, siy Apallia chinakos,shigtsa; ogirtagtsa. Korakatstamatina; lloratstam atina;mari chinagtsa,

18 19

Page 575: Candoshi bible   new testament

575

táragiya. 6Táyaro, tpots vazapan kizportsiyatkosin,ragina. Kog kapog tavagor amtarpariashiro, kizpor kariytako an tamapariashiro, Apallia kis ogirtaragana. Kizportsiyatkosin,

Apaa, shiy kizportishcha.mari korakartanicha. Shiyamarikasiro taksha. 7

kiniya; magini kischa. Shiy iyaakapog istakosh,kaniya; ogirtakaniya. Na maginikischa, vatam Iparish vaanatsitiptsir izooro yamayallova.norisha Iparish vaanpata tiptsiriorotamari tachiya.shiam na varitayalliya. Misha,Iparish tiptsir na shabatshishiamizooro yararaganaya. 8Shiykamisaa borshimash tiptsiriamish

taragana,tpots táragana. Kamis borshimashkamartakana an mill don tamapariashiragiya vatam tsasiri taraganava.

9Misha, Apallsha vasodoror novaa;Yadagcha novaa koki, tárago. Apalltpotsia kis napko shabatshishiamyabichiya. An tpots orotamari kistachillinaya. An kok zorakcha, vatamApall vaana novaa kamaniragova,táragiya Apall vasodorori novaatsi.10Táyaro, novsha vasodororish vatstotolltayarori, ogirtamam zadaragina.Itaro Apallsha vasodoror novaa: Vatsta;shiriyshpa. Apalliatsimari ogirtagcha.Nov Apalltamana mochchori; nov shiytamapari ashirtamana. Zovallishichigorosin Isosoa kok payoksin, novashiritamana. Ashiri Apallia ogirtagchatina, Isosomari kok iyaa magiatsiniputsiakiya. Apallia kok kamanimapanIsosoa kok payoksin, oro itsinsarokamankanaya,rori.

naya anoa kamaniana.———

Apall mirinishpaz ashiro vasina novam yamadaragiya yovaa Isos vaamari kasicho

anoa. Anoa kamankori mazinagtsa.11Kanidap nap ashkori, yosor tavata

ashiragiya. Llitaritsha yosor novparagina. Tpots kapachomon zaroyarokoxinaragiya.cha. Tpotssha sora,pancha; mishat itsinsampancha. Natshaodararpat varatamam nako, izoorokasichiya. Vaanamadari chayarinivanichiya. 12Vachsha somas ashirokorakortar ashiragiya. Mochomonshazapan totayaragiya kizpor koraktamapari ashiragiya. Soroatsshaminoamshita yadam taragiya. Itaro daminamtiyam tpots anoa natstamamvaritaragiya. Ovanadari vaanatsi sorayasakiya. 13Vatonirsha tovapimashkoraspat xataragiya. In tpots vatachaVaparia yamadampaniya atiniya.14Vasodororsha ivarpich ichigashaovash tachitaraganaya. Ichigorosinkapachomontam borshimashimonzaroragana.mash kamartaraganaya. 15Ovash kok

giya. Anpata tsaporonasshochia ichigorokasichiya. Vaamari kasiyaro, odarariakachigchiya; kizpor vanichiya. AnoshApall vatsiyon sitkacho, kizaronaakapchatarich ashtachiya. Gosabtoshovshish tamapari vazigari ashiroizorampatari kasichiya. 16Misha,vatonirimonsha sora yadam kamirannov paragi; vanobinogi yadamaa novparagi. Yadamarini tarago:

Vatacha in korakaa ichigoroatstam,presidentiatstam ichigoroatstamvaamarisha kasiriya,

táragiya.

19

Page 576: Candoshi bible   new testament

576

Ashiri yovaa Isos vaamari kasichoanoa kamaniana.

———

Na minoatssha paragi anoa kamanchima. Yovaa tapazpa tsaporonasshochia kachigcho anoa kamanchintspa.

17Apall vasodoror zarimon xiyiaro,tsiyatssia kamanko, ov kok kizporkimaragiya. Yapoa ichigoro,tam, anoatstam maachirita ichigorokorozaragiya; Nani; ktogagints.Tarigsints; táragiya. 18Na tazazartatssa.Kizpor korakatstam vanotsi,comandantiatstamta, sodaroatstamta,kapachoatstamta, mchachoatstamta,patoronatstam vanotsi, ashpiskatogachos kshamagagints, táragiyaApall vasodorori. Yovaa ashtacho anoaparagina.

19Táyaro, Yashigsha vatomzir,tsaporonasshochpat korak ichigorosin,vasodarorpat toshaniaragana. Tpotskapachomon borish koxinko anpatmishat tiptsirpat varatiani atosin,shaniyaraganaya. 20Shaniyiarsin,varataraganaya. Itaro yashigoa vatomzirpotayaro,tam orkar potayaro, kchitari somasoshkapiataragiya. An somas mos kapogtamapari ashiriya. Itaro tozaz tamapariashiro kizpor korakiya; ztazamamvanintaha. Anosh yashigpata vatomzirvashonad somasish kapiataragiya.Yovaa somasish kapiatarago an vatachapallpots orkari atina. Vatacha tpotsiakapog tamapigtaro ano. Apallpotsia kokkapog kamaniragiya. Napoxtamashiazapan vayarago,giya; yotari tayaspataragiya. Anoatsshayashigpata vatomzir vashonad somasishkapiataragiya. 21Shiaro,mon koxinko ano vaanpata machtariyashigoa vatomzir vasodaroriaichigoroatssin pacharagiya. Machtari

vatach kokosh shitogarago ano.Pachayaro, kachigiaro, yapushavanotsia katogaragana;naya.

chia kachigcho anoa kamaniana.———

Na misha kamanchintspa yovaa Isos nish minam mir masach tpotsia ishincho

anoatsi.

20 1Apallia vasodororia paragina.Kanidosh karovaragiya. Ovish

katiana vashitan payoragiya. Misha, llappayoragitamta vachoa tsaposh tstsayarollaptamama. 2Yasariyatssha potayaro,katianpat kamoriyaro, kasaragiya.Minam mir masach tomaniarokasachiya. Yasariy vatacha Yashigoya;yovatam sirotamasa mkam kinaragoanoa 3vachosh kapiatarago,ragiya. Tomaniaro, llaptayaro, izoorotstsaragiya.mam pinasaragiya. Ashtacho anoaparagina. Masach minam mirtamontatpa ato tomanaragiya. Masachmir izooro tatsamocho, yosor Yashigoakasachiya natomasamta.

4Korakaa vatsirari zapan novparagina. Anomon tpots koxinaragana;korakam inaragiya Apalli. Vatacha tpotsIsosomon vamin tsipakana ano. Isosoakok itsinsaro kamaniragsin, Apallia kokitsinsartam payoragosin, Isoschichiapacharaganaya. Misha, Isoschich tpotsYashigoa vatomzir da chinaragana;Yashigoa vatomzir tinamarini dontamchinaragana; Yashigoa vatomziryadamarini gataragtamsin; anomadtamIsoschichia pacharaganaya. Vatachatpotsi korakam inarago ano. Apallanoatssha itoyamarago, Isospatsha

chia kasichillinaya; minam mir masachkorakam tachillinaya. 5An vatacha

19 20

Page 577: Candoshi bible   new testament

577

itoyamashi minamtarini; Apall tpotsiachtaro itoyamacho anomasaya. Itaro,yashigchich tpots tsiparagana an damosá támchillinaya. Zapish masachminam miro an toshiykcho, anoshtámchillinaya. 6Itaro, tpots ichtarotámkatssin, itoyamashish minamtarinitámkosin,naya; Apall anoa tpots kis napkiya.Ashkatssin, tsipats tsibonorini doshayachchillinaya. Izooro támkatssin,Isospatsha korak tamapari ashirotsaporonasshochia izooro kasichillinaya.Minam mir masach kasichillinaya.Tpotsia istamam tachillina; tpotsiamago yaramapaniam tachillinaya;Apallpaniam tachillinaya.

7Shiaro,cho, Yashigsha yosor tamapigamamxichiya. Tomanshishosh tashitogakcho,natomasam tamontachiya. 8

shochia shoniaro yosor tamapigachiya.Tamapigakcho, Gógshochia tsap tpotstoshaniychiya. Magóanshochiatstam tpotstoshaniychiya.naya. Mazach tamapari ashiro tachimampinaschiya; zapan shaniychillinaya.9Shaniyarsin,yarosin, izooro itorpichillinaya. Apalliayaktarini, Irosarinaa itorpichillinaya.

naya. Itaro, Apall kanidap somasiakapiatkacho, odarariatssha izoorokasiyiaro machigchiya. 10ApallshaYashigoa vatstamamarisha somasipkapiatchiya. An somas mos kapogtamapari ashiriya. Tozaz tamapari ashirokizpor korakiya; ztazamam vanintaha.Yovashtam vaana vatomzir taro abtamkapiatchiya. Vaana apallpotsirini orkartaro abtam nachiya. Ashirocha, anoshayamtati da pakchiyam kanoschillinaya;orotamari kiyog kachiychillinaya.Ashiri yovaa Isos minam mir masach

nish ishincho anoa kamaniana.

———

Minoatssha kamanchintspa; yovaa Apall tpotsia mago ichigoro natstacho

anoachta.11Korakaa vatsirari minam kapogov

nov paragina. Borishcha.mon vatsirar koxinarago, ichigoropastayalliya. Tsaporonassha pastata,kanidsha pastata, maachi ichigorotsípata ashishtaracho paragina. 12,13

parsha ichigoro támaragiya. Llorshatámta, vachinsha támta, ichigoroashiragiya.ragiya. Kanizsha tpots zapantamshitogaragiya. Tsiparsha ichigorotámaragiya. Tamiarsin, Isossha tpotsiatoxiykiaro, tasasiaro, tpotsia magunatstaragiya. Kirakatssha zapantavatiaro, anosh tpotsia tárashnatstayaro, kamaniragiya.tari chayarini vaniaragiya. Shiaro,kirakash minosh natstaragiya yovashApallia tiptsir sora yadarago ansho.14,15Shiaro, soraa Apallish virkarinachogayaro, naxpoyaro, somasipkapiataragiya tpotsiatsi.

giya. Tpots da yosor tsipamamtsipatsiatstam izooro kapiataragiya. Ansomas kapog mos tamapari ashirotariya. An vatacha tsipats tsibonoriniatashina; vaniashish orotamashi.Ashiri yovaa Apall tpotsia magu

ichigoro natstacho anoa kamaniana.———

Nov yovaa Isoschichi orotamari tachillina anoa kamanchintspa.

21 1Tsaporonasia kaniasich novparagi; kanidatstam kaniasich

paragina, vatam sirapoch tsaporonaspastaragova. Tsaporonasosh moskapogomash doncha; mos tsípayalliya.2Apall yaktarini kanidap karovataraashiragiya. An vatach Irosarin kaniaschi.

20 21

Page 578: Candoshi bible   new testament

578

Kizpor vanasiri nov paragina. Tpotskizaa yamakcho, kizsha oro kizporvanasir yartariya an tamapari ashirovanasirimshia nov paragina. 3Anoaparagori, tsiyatsis korakanog vatsirarikizpor kimaragiya; Mazinagtsa: natshaApall tpotspata tachiya, tárago. An tpotsorotamari Apalliam tiptsir tachillinaya.Apall vaanpata tiptsir iponoro orotachiya.naya. 4Soris donshaparia. Tsipatstamdonshaparia. Kiyog kachiyshishtamdonshaparia. Tanomam dontamta.Tarashini sirapoch izooro pastamcha,vatam ichigoro na kaniasich tarova;Apall vasodoror táragiya.

5Anamonsha Isos vaana tsiyataragiya.

giya;Mazinagtsa:chiam tinachima, táragiya.Táyaro, novaatssha: Novaa kokiyadagcha, vatam zorkinava.Novamonari koki magichtatomam varitakiya; táragiya.6Apari tpotsia tapachidamamchinarago anoa ichigoro mosáivapchina nova; vatam novanichtaraginava. Nov orotaritaragina. Sirotari taragori, navadaritam takina; orotamaritamtachina novaya, attada tállcha.Tpots zadko, da gatko, novanashatárashshiam orotamashpanachima. Sachis tamapariashiro Apalligaz támarakos,novsha siyaa istakori, ayamtatisiyam pishtachiaha Apalliama.7Tpots yotaritshishia izoorokasikcho, vanasiriri takcho,novsha izooro istachima. Ovshanovaa Apartana táchiya; novshatpotsia ipartana táchina; attadatállcha. 8Itaro tpots novaa paziko,novaa koki da magoanko, yotarit

tamam chinako, vapach tako,ibogartako, vishonoam kinako,apallpotsia chinako, vayagichirirtako, yov tpots anpaniri tako anichigoro somasip nachillinaya. Ansomas mos tamapari ashiro kapogtariya. Ztazamam donchaayamtatiya. An vatacha tsipatstsibonorini atashina, ati anoayadallcha,

táragiya Isoso novaatsi.9Anomonsha Apall vasodoror novash

kosaragiya. Vasodoror vatach siro Apallmágavari tpotsia vanimam payoragoano. Novash kosiaro, novaatssha: Isosoayaktarini yamadachillpa, tárago. AnoshIsos tiptsir orotamari Isospata vashonadtachillinaya. Tpots kizaa yamayaro, orovizallpat tako an tamapari ashiro orovashonad Isospata tachillinayayaktasho.rini ichigoro yamadachillpa, táragiya.10Miranishpaz ashiro novaa kaniyamaragiya. Machimon kizpor ivarnovaa machtaragiya. Anosh kanidapshanaparagori, Apallia yaktarini paragi.Kanidap karovatan ashiragiya. Apallvaana zaganiragiya. Kaniasich yakatsora Irosarintamcha. 11Apall vaanatsiogirtamam tinaragiya vanasiriava.Husiniaragiya. Vich vanasirimashtamapari ashiro korakortar ashiragiya.

giya. 12Tadaponoz kapog izooroitorpiragiya. Ivarcha. Itaro vashitogashi12 taragiya. Anosh vashitogashinogApall vasodoror 12 ksotaraganaya.Vashitogashsha ichigoro soroanaragiya.Sora 12 taragiya. Sor vatatamotiayshoch zitaminarini 12 taro ano.13Zar yako ab tochip vashitogashtaragiya. Zar poko ab tochpatamvashitogash taragiya. Zar povachigaroab tochpatam vashitogash taragiya.Aragiamtam zar povachigaro abtam

21

Page 579: Candoshi bible   new testament

579

tochpatam vashitogash taragiya. 14

ponozsha patobchimon ivaz 12giya.giya. Sora 12 taragtamta. Sor vatachaIsoso tayaspatampanirini; ApalliaOpiaharini kok ichtaro kamaniraganaancha.

15Anomonshat, Apallsha vasodoror:Yakat tachiani, táragiya. Yasin tamapariashiro tachshishiam payoragiya. Itaroorpata yorim tinamcha. Anpata yaktaatach, tadaponoziatstam tach,shiatstam tach ashiragiya. 16Tachiaro,

giya. Ivarini vatatam shitogaragiya.2200 kilometoroa táchiragiya. 17Shiaro,tadaponozia tachiaro, ivarini 70 miatorshitogaragiya. Apall vasodoror miatoroapayorago, itaro iy miatororini tamapariashiritam anpat tatsamoro payoragiya.18Yakatsha orpat tinaragiya ichigoro.Itaro ispig tamapari ashiro virivirtarashiragiya. Tadaponozsha patobichpat,háspi sora anpat Apall tinaragiya.19Itaro, tadaponozish vantssho patobichllitari tamoragiya. An patobich ichigorokizpor vanasirimoncha; korakortagatashiraganaya. Ichtaro patobchiaborshimashi, háspi sora vayaragiya.Anomon ivaz patobchia kavabanamish,sapíra sora vayaragiya. Anomon ivazpatobchia achimari kavabana, kársitonsora vayaragiya. Anomon ivazpatobchia kamachpa, ísmirárta soravayaragiya. 20Anomon ivaz patobchiaparamshi, sarónik sora vayaragiya.Anomon ivaz patobchia chobiapimash,korónarini sora vayaragiya. Anomonivaz patobchia chamiramash, kírsóritasora vayaragiya. Anomon ivazpatobchia kavabanamash, pirír soravayaragiya. Anomon ivaz patobchiachamiramashtam, topásiyo soravayaragiya. Anomon ivaz kavabanatam,karíso-parása sora vayaragiya. Anomon

ivaz patobchia mavazimash, hasída soravayaragiya. Anomon ivaz patobchiakizpor kavabana, ámatísta soravayaragiya. 21Vachoamsha pazatvaziromomchiri tamapari ashiro 12vayaragiya.tam vayat,tam vayat, vayat, ashiragiya. Ashirago,anonadari 12 vayaragiya vachoama.Goatsiamsha ichigoro orpat tinaragiya.An or da machitpat isima; oronadarikizpor vanasirimona. Ispig tamapariashirago husiniaragitamta.

22Itaro Irosarinosh kaniaschishoApallia pagu shaniymam pagosiavayaragana anomash doncha. VatamApall vaana anosh izoorishat tachova.An vatacha Apall tarshi. Apall kizporitatako, ashirita vaanpata tiptsir anoshtachiya. Apall Opiaharini, Isosoanshotam tiptsirpat tachiya. 23

mam kashchiri tamapari ashiro Apallvaana husinichiya. Isos husintamcha.Ashiriya, zari mago tachiya; tsopashiritamta. 24Tsaporonasosh ichigorotovasinichiya.mon husiniamarini tachillinaya.Koraksha ichigorosin Irosarinap kostakosta ashchillinaya; Irosarinamonvizpor tachillinaya. Ashirocha, vaanaavanasirimshirini Irosarinash vayat vayatashchillinaya. 25Vashitogashshashtadamam doncha. Kashchiri orotavatam tachiya. Ayamtati dashtadachiya, vatam tapiamam doniva.26Tsaporonasshoch tpots vaanatsi orkiriIrosarinap vayavayav ashchillinaya.Vanasirimshia kis oro vayachillinaya.27Itaro, yotaritshish Irosarinosh daminamtiyam pshtochiya.mam donshaparia. Tpots mantsirtaragana an dosha pshtochillinaya.

naya. Itaro, tpots sora Apall vaanavirkarish yadarago annadarita

21

Page 580: Candoshi bible   new testament

580

Irosarinosh pshtochillinaya. Ov soraayadamcha.Yovaa Apall ashtacho anoa novam

yamadaragiya.

22 1Anomonsha, Apall vasodoror

giya. Kogoa tarashimashi novaayamadaragiya. Kog kizpor virinadarinantar ashiragiya. Tiptsir kchitamamvayaragiya.giya. Apall Opiaharini anshotamVaparimon vatsirar koxiniaro, anoshkog shitogaragiya. 2Anosh kogshitogiaro, goatsish kapog iposonadarinantar ashiragiya. Kogomonsha viguyasin tatsommaa nov paragi. Nigichvatadaram taro, arachich vatadaramtaro ashiragiya. Vanos tarashimashyosiragiya. Ichigoro tsop yosiragiya.Vanos 12 tariya katogtsiama. Masharshairimiyam tariya. Tsaporonasshoch tpotsdosha yosor kiyog kachiychillinaya.3Anosh Irosarinosh yotaritshishvanintaha; da pakchiyam tachiya.Apallimari vaamari korakam tachiya.Apall Opiaharini vaana ashtachtamtaya.Shiaro, vaana tiptsir Apalliatsimarishachinachillinaya. 4

naya. Apalliatssha sora charomonyadachiya. 5Tapi doncha; psanadontamcha. Apall vaana tovasiniako,¿mayamaha nabarinaa tiroach? Zarshamagotam tachiya. Ashkacho, Apallsha

naya.Apall ashtacho anoa paragina. Apall

vasodoror novam yamadaragoashiragiya.Ashiri yovaa Isoschich Apallosh

orotamari táchillina anoa kamaniana.———

6Anamonsha Apall vasodoror novapattsiyataragiya. Ichigoro yovaa paragish,yovaa mazinaragish an zoramamishcha.Anoatsimari kukoz magoanamam

varitariya, táragiya.rini. Ovsha vaanpata vani vaanatsikamanipani mago putsiako, novaakamanimam zaganiragiya. Nov tpotsirivasina yasapana ato novaa zaganirago,novsha siyaa kamaniragina. Ashiriya, nayasayantsa yovaa Apall mosá ashchoanoatsi, táragiya Apall vasodorori.

7Zorko atiya, vatam Isos vaana atova;Mazinagtsa: mosásiritam koschima,atcha. Na shiy kirakariatsi ichigoroyadakchosh, tpotsiriatsi kamanimamzaganigcha.chosin, payokchosin, kisshapariatachillinaya. Apari kisshaparianapchiya; attada tállcha, táragiya Isoso.

8Ashiriya, novana paragori,gori, anoa ichigoro siyam yadakina.Ichigoro paragori, novaa yamadamamivaparamcho,ror vats totolltayarori, ogirtamamzadaragina. 9Itaro, Apallsha vasodorornovaa: Vatsta; shiriyshpa.mana mochchori; nov shiy tamapariashiritamana. Zovallish ichigorosinIsosoa kok payokana, nov ashiritamana.Nov Apalliatsimari kok kamankitamana.

tamana. Apallia nov korakartana. AshiriApallia ogirtagcha tina, táragiya.10Novsha ayo táragina. Táyarori, ovshanovaa: Shiysha yovaa yadakchish anoakamapshirillpa; kukozia izapaniagcha.Apall zapshtachiaha, da. Mosá ashchiya,táragiya. 11Tpots yotaritshishpaniri takoan oro yotarit tachillinaya. Yov tpotsApallia kok gatko an oro gatamapaniritachillinaya. Itaro, yov tpots tsasari takoan oro tsasari tachpa. Yov tpots

tsimari chinachpa atina, táragiya Apallvasodorori.

12Isossha vaana táragiya;Koskachori, tpotsiriatsi tárashnatstayarori, istachima. Novana

21 22

Page 581: Candoshi bible   new testament

581

yasachina tpotsiriatsi.riya tako araginasha istachina;tovapakpazi ashtachina. 13Novorotari taragina. Sirotamaorotaritam nov taragi;tam taki; orotamaritam tachinanova. Nov ichtakachori taragori,na ashiritam orotamaritam novtachina,

táragiya Isoso.14Tpots Isososh yotaritshishiriniatsi

tachigacho, Apallsha anoa tpots kisnapkiya. Mill donshaparia; vamarikáchampaz ashiro tachiya. Ashkacho,Apallosh yaktarini pshtochiya. Vanosiaorotamashi kis katogchitamtaya. 15Itaro,tpots yotaritcha; vishonoam kinako,ibogartako, vapcham kinako,tsia chinako, gichko, vayagichirir tako,yov anpaniri tako an ichigoro dapshtomam varitariya.

16Isos vaana novaa táragiya;

ragina. Tpotsiriatsi ichigoroyasapana atori, zaganiragina.Nov Dápiyarinchichtana.rin tamaragpari ashiritam novkizpor korakam kinachima. Irolltamatarpari ashiro tsagachiavaamari kasiro, nov ashiritamtpotsiriatsi kasirina,

táragiya Isoso.17Ashirocha, Apall Vani: Mikiarosh

nagcha, atcha Isosoatsi. Iysha Isostiptsir ichigoroni: Mikiarosh kosagcha,

atitamaniya.rosh, magiatsish putsiayarosh,sha: Mikiaro kosagcha, tágtamcha.Novsha siyaa atashina; Isososhkamogagtsa atashina. Zadkos, dagatkos, Isossha siyam tárashiaorotamash panachiya. Sachis tamapariashiro Apalligaz támarakos, Isosshasiyaa istako, ayamtati siyampishtachiaha Apalliama, nov siyaaatashina.

18Misha nov siyaa táchintspa; niakirakaa natstayaros, kokoa mazinayaros,magoanagtsa. Nia kok yankinariasa,Apallsha siyaa vaniashia yadaragi anoasiyash vayachiya kizpor vanimama.19Nia kirakaa kukoz kapiatkachos,Apallsha siyaatstam kapiatchiya. DoshaApallia yaktarini pagatssa; dontamvanosia orotamashi katogatssa.Ashirocha anori kukoz payogtsaatashina.

20Isos vaana nia ichigoro kamanirago,iyaatssha: Zorakcha; mosásiritamkoschima; zapshtachiazi, atcha. IyshaIsospat tsiyatkoni; Isosoa, mosásiritanarikoskachosh, magini ksachpariniya,vatam shiyaa korakartanicha, atiniya iyIsoschichini.

21Isos siyaa ichigoro istachiya;magiatsis ksotachparia.

Nov Vagi yovaa Apall ashtacho anoasiyam yadayana. Vatamcha tsiyatssi;anori chinagtsa, zovallia. Vapparia.

22