Upload
annabelle-poniente-hertez
View
715
Download
9
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Filipino 1
Citation preview
1
FILIPINO 1 GIFTED/TALENTED
DOMAIN
PAMANTAYANG PANGNILALAMAN (Content Standard)
PAMANTAYAN SA PAGGANAP
(Performance Standard)
BATAYANG KASANAYAN
Kasanayang Ponolohiya
naipamamalas ang pag-unawa na ang mga salita ay binubuo ng mga tunog na may katumbas na tiyak na titk sa alpabeto.
nakikilala at nagagamit ang mga tunog ng mga titik upang makAbuo ng salita.
natutukoy at nabibigkas ang wastong tunog ng bawat letra ng alpabetong Filipino;
- (mga titik na hindi naituro sa MT) - Alpabetong Filipino - patinig - katinig - kambal katinig - diptonggo (aw,ew,iw,ow,uw/ay,ey,iy,o y,uy).
naiiugnay ang bawat tunog sa letrang kumakatawan nito
nakikita ang kaibahan ng mga tunog na napakinggan
nabibigkas ang mga salita na binubuo ng mga; - kambal-katinig/klaster - diptonggo.
natutukoy ang unahan/ gitna/ hulihang tunog ng mga salita.
2
nasasabi ang mga tunog na katinig/ patinig na pinagsama sa napakinggang pantig o salita
nadadagdagan, nababawasan o napapalitan ang isang tunog upang makabuo muli ng panibagong salita ( Add, delete or change target sounds to change words).
o Pagpapalit - baka - saka o Pagdaragdag - baka - a+baka o Pagbabawas - hanay (-h) - anay.
napapantig ang mga salita (may kakayahang bilangin ang pantig ng isang salita) nabibilang ang pantig ng isang salita
natutukoy ang mga salitang magkakasintunog
Palabigkasan at Pagkilala sa Salita
nauunawaan na ang mga nakalimbag na salita ay binubuo ng mga letra na may kanya-kanyang tunog at pinagsama-
nagagamit ang iba't ibang istratehiya sa pag-unawa ng mga salita.
nakikilala at nababasa ang mga salita gamit ang mga;
- palatandaang konpigurasyon - biswal na hudyat
o tunay na bagay o larawan
- palatandaang nagbibigay kahulugan (ayon sa gamit sa pangungusap)
3
sama upang makabuo ng mga salitang may kahulugan.
nasasabi ang pagkakatulad at pagkakaiba ng mga bagay/larawan/titik/pantig /salita Ayon sa anyo/hugis/kulay/kayarian
nababasa sa unang kita ang mga pangalan/label ng mga bagay/larawan sa silid-aralan
nababasa ang mga salitang madalas makita sa paligid tulad ng label/pananda/billboards/logo
nasasabi ang mensaheng nais ipabatid ng nabasang pananda/patalastas/babala/ paalala na nakikita sa mga pribado/pampublikong lugar.
natutukoy ang mga titik,salita, at mga pangungusap sa binasang kuwento/tula/teksto
nakapag-uuri-uri ng mga salita ayon sa kaisipang ipinahihiwatig
nababasa ang mga magkakatulad/ magkakaibang salita sa pangkat
nauunawaan na ang pagkakaayos ng mga titik ng isinulat na salita ay kumakatawan sa pagkakaayos ng mga titik ng binibigkas na salita
nakasasanayang basahin ang mgakaraniwang salita tulad ng ang mga at si
4
nagagamit ang kaalaman sapalabigkasan upang mabasa ang mga hindi kilalang salita
nakikilala ang susing salita sa bawat pangungusap na nabasa
nababasa ang mga salita/parirala/pangungusap nang malakas at may tatas
WIKANG BINIBIGKAS
nauunawaan nang may ganap na kahusayan ang mga batayang kasanayan sa pakikinig at pagsasalita upang ipahayag ang sariling ideya, kaisipan,
nagagamit nang may ganap na kahusayan ang mga batayang kasanayan sa pakikinig at pagsasalita upang ipahayag ang sariling ideya, kaisipan
nakikinig nang mabuti sa nagsasalita: - nauulit at nabibigkas nang wasto ang mga
salitang napakinggan. - natutukoy ang mga mahahalagang
pangyayari sa napakinggang teksto - naiiugnay ang sariling karanasan sa
napakinggang teksto - natutukoy ang damdaming
ipinahihiwatig - nakakasali sa isang usapan - naiipahahayag nang maayos ang mga
sariling pangangailangan at mga kagustuhan
nabibigkas nang may tamang diin at intonasyon ang mga tugma/ tula
Napalalawak ang mga kasanayan sa pag-unawa, pagpapakahulugan, pagsusuri at pagbibigay-halaga
nasusuri ang mga impormasyon upang maunawan, makapagbigay kahulugan, at mapahalagahan
nakapagbibigay ng maikling panuto. nakapagbibigay ng panuto gamit ang simpleng
mapa
nasasabi ang mensahe ng dipasalitang panuto (pakitang kilos) ng nagsasalita
naisasalaysay muli ang tekstong napapakinggan
5
sa mga kaisipan o paksang napakinggan
ang mga tekstong napakinggan at makatugon ng maayos.
nasasagot ang mga tanong tungkol sa tekstong narinig
napag-uusapan ang damdaming ipinahihiwatig ng mga tauhan sa kuwento, dayalogo, tula o awit na napakinggan
nasasabi at napaghahambing ang mga katangian ng mga tauhan sa napakinggang kuwento sa tulong ng;
- Character Map - Venn Diagram
napagsusunod-sunod ang mga detalye ng napakinggang teksto sa pamamagitan ng larawan/pamatnubay na mga tanong/timeline/kadenang kuwento
naikukuwento nang pabigkas ang napakinggang teksto sa pamamagitan ng Story Grammar/CABLA – Story.
nailalarawan ang isang tao/ bagay/ lugar/ pangyayari ayon sa larawan/napanood na palabas;
- Maikling video tungkol biodiversity/ climate change
nahuhubog at napa-uunlad ang kasanayang mag-isip at
nakikinig nang may pagsusuri upang ipahayag nang wastong ideya,
napag-uusapan ang mga personal na karanasan nang may tamang pagkakasunod sunod
naibibigay ang sariling ideya
6
kakayahang mangatwiran sa pamamagitan ng pakikinig upang magamitn nang wasto at angkop ang pasalita at di pasalitang pahiwatig.
damdamin, kaisipan at karanasan na may kaugnayan sa napakinggang teksto.
damdamin/pananaw sa napakinggang teksto/balita.
naibabahagi ang mga obserbasyon sa silid-aralan, sa paaralan, sa tahanan at sa pamayanan.
Hal. Climate Change Traffic Safety
naikukuwento/naibibigay ang maaaring epekto ng isang pangyayari (tulad ng Climate Change) sa pamamagitan ng dula-dulaan
Gramatika
Naipakikita ang kasanayan sa paggamit ng Filipino sa pasalita at di-pasalitang pakikipagtalastasan.
nagagamit nang wasto ang mga bahagi ng pananalita sa mabisang pakikipagtalastasan upang ipahayag ang sariling ideya, damdamin at karanasan.
nakabubuo ng mga wasto at payak na pangungusap kapag pinag-uusapan ang mga personal na karanasan.
nakagagamit ng tamang pangngalan sa pagkukuwento tungkol sa pamilya o kaibigan at isang indibidwal.
naipahahayag ang mga impormasyon tungkol sa sarili gamit ang pangngalan;
- Sarili a. pangalan b. gulang c. tirahan - Pamilya a. tatay, nanay, b. kapatid at iba pa
7
natutukoy ang salitang ngalan; - Tao - Hayop - Bagay - Bahagi ng computer - Gamit sa ICT - Pook - Ngalan ng araw/buwan.
napag-uuri-uri ang mga salitang ngalan
nagagamit nang wasto ang mga panandang ang/ang mga sa pagtukoy sa ngalan ng tao, bagay, hayop, pook.
nagagamit nang wasto ang salitang at sa pag-ugnay ng ngalan ng tao, hayop, bagay at pook.
nagagamit nang wasto ang si/sina sa pagtukoy ng tanging ngalan ng tao.
nagagamit nang wasto ang pandang kay sa pagtukoy ng tanging may-ari ng bagay
nakagagamit ng tamang pananalitang pang direksyon (ng mga tamang directional terms)
nagagamit ang mga salitang ito, iyan, iyon sa pagtukoy ng mga bagay o hayop.
nagagamit sa pangungusap o usapan ang ako, ikaw, siya, kami, tayo, kayo at sila
natutukoy ang mga salitang naglalarawan ng tao, hayop, bagay at pook
nagagamit nang wasto ang mga salitang naglalarawan ng tao, hayop, bagay at pook
8
nasasabi at nagagamit ang mga salitang naglalarawan nghugis,dami at bilang ng mga bagay o tao
nasasabi ang mga salitang nagsasaad ng kilos sa tulong ng larawan/sitwasyon
naipakikita ang pag-unawa sa pinanood sa pamamagitan ng paggagagad at pagtukoy sa kilos
nagagamit sa pangungusap o usapan ang angkop na salitang kilos
Pag-unlad ng Bokabularyo
nauunawaan ang isang salita sa pamamagitan ng pagsusuri ng kayarian nito upang magamit nang wasto at angkop sa pakikipagtalastasan
nagagamit ang iba't ibang istratehiya sa pagpapaunlad ng talasalitaan at magamit ang mga ito sa pakikipagtalastasan
nakagagawa ng tanong tungkol sa mga di kilalang salita upang malaman ang kanilang kahulugan
natutukoy ang kahulugan ng di-pamilyar/ bagong salita batay sa;
- kumpas o galaw - ekpresyon ng mukha - paggagagad - ugnayang salita-larawan - gamit ng mga salita
kayarian - salitang-ugat at panlapi
katangian - kasingkahulugan - magkasalungat na kahulugan - homonyms.
naiuugnay ang mga salita at mga kaisipan na
9
napag-aralan sa aklat sa dating kaalaman.
nagagamit ang angkop na salita sa pakikipagtalastasang pasalita o pasulat
Kaalaman sa Aklat at Limbag
nagkakaroon ng kamalayan sa mga bahagi ng aklat at kung paano ang limbag ay nakakatulong sa wasto at naayon sa teksto.
nasusuri ang mga nakalimbag na teksto bilang paghahanda sa pormal na pagbabasa.
natutukoy ang pamagat, awtor at may guhit ng teksto/kuwento
nauunawaan ang gawain ng mga awtor at illustrator
naituturo ang simula at katapusan ng pangungusap/talata/kuwento
nasusundan ang teksto ayon sa tama nitong pagkakaayos: bawat pahina, mula kaliwa hanggang kanan, mula itaas pababa.
nauunawaan at nagagamit nang tama ang mga salitang tumutukoy sa kalakaran ng paglimbag: aklat, pabalat, panumila, katapusan, pahina, salita, titik, linya.
nasusundan ang pagkakasulat ng teskto, mula sa kaliwa papunta sa kanan at mula sa itaas pababa.
nauunawaan ang ugnayan ng teksto at ng mga larawan sa aklat
nauunawaan na ang mensahe ng aklat ay nasa teksto at hindi nasa larawan.
nakikilala ang malaki at maliit na titik sa isang hanay ng teksto
natutukoy ang mga salita sa teksto
natutukoy ang mga pangungusap sa isang teksto
natutukoy ang simula at katapusan ng pangungusap
10
naipaliliwanag ang gamit ng malaking titik sa isang pangungusap
nasasabi ang kahalagahan ng bantas sa isang teksto
nakilala ang letter order
natutukoy ang ayos at estruktura ng tugma at ng mga nakaayos na teskto kapag nagsasalaysay o tumutula.
maunawaan na ang mga nakalimbag na teksto ay may kahulugan at kumakatawan sa mga binibigkas na wika
Pag-unawa sa Pinakinggan
Napapalawak ang kasanayan sa pakikinig, pagsusuri ng mga napakinggang teksto upang makatugon nang mabilis at wasto.
nakikinig at nauunawaan ang mga pasalita o di-pasalitang pagpapahayag upang makatugon nang naayon.
Ang mag-aaral ay…
naiuugnay ang mga personal na karanasan sa mga napakinggang kuwento.
Nakikinig nang mabuti sa mga aklat/tekstong binasa upang
- Maisalaysay sa sariling salita ang napakinggan - Maiulat nang malinaw ang napakinggan
nakasusunod sa maikling panutong napakinggan may 2 o higit pang pangungusap
nahuhulaan ang nilalaman ng teksto batay sa pabalat/pamagat ng aklat.
nagtatanong at sumasagot ng mga tanong tungkol sa napakinggan.
nagagamit ang mga naunang kaalaman sa pag-unawa ng pinakikinggang kuwento.
nakagagawa ng tuwirang ugnayan sa pagitan ng nakasulat at binibigkas na salita.
nailalarawan ang mga tauhan sa kunwentong narinig (ayon sa kanilangmga katangian, mga
11
pagkakapareho at pagkakaiba).
Naibibigay ang paksa ng kuwento/impormasyong napakinggan
nakapagbibigay ng sariling hinuha bago, habang at pagkatapos mapakinggan ang teksto.
nakapagbibigay ng sariling hula sa maaring mangyari sa kuwentong napakinggan
naiguguhit ang paboritong parte ng napakinggang teksto.
naisasakilos ang tula/awit/tugma na napakinggan
Pag-unawa sa Binasa
naipamamalas ang maayos na pagbasa upang maunawaan ang mensaheng ipinahihiwatig ng tekso.
nababasa ang mga teksto upang makatugon nang naaayon
nakasusunod sa mga panutong nakalimbag.
Nabibigyang kahulugan ang mga pananda/logo/babala na mababasa
naiuugnay ang binasa sa sariling karanasan
nasasabi ang diwang nakapaloob sa binasang pangungusap/maikling talata o kuwento.
nasasagot ang mga tanong tungkol sa binasang teksto.
natutukoy at nailalarawan ang mga tauhan sa kuwento ayon sa sinabi/ikinilos
napagsusunud-sunod ang mga pangyayari sa kuwentong binasa sa pamamagitan ng mga larawan/pangungusap
nakapagbibigay ng angkop na pamagat sa maikling talatang binasa
nakapagbibigay ng sariling wakas sa kuwentong binasa.
napag-uugnay ang sanhi at bunga sa mga pangyayari sa binasang talata/teksto.
12
Tatas nakikinig nang wasto at nakatutugon nang angkop at wasto
naipapahayag ang ideya/kaisipan/damdamin nang may wastong tono at diin
nababasa ang mga salita/pangungusap/maikling talata nang may tamang bilis, diin at intonasyon
naisusulat nang malinaw at wasto ang mga titik/salita/parirala/ pangungusap
napahahalagahan ang wastong pagbaybay ng mga salita para sa malinaw na paglalahad ng mensahe.
naisusulat ang mga salita ng may wastong baybay.
naisusulat ang mga bagong salita sa pamamagitan ng invented o developmental spelling.
naisusulat nang wasto ang mga pantig/salita/pangungusap na idinikta.
naisusulat ang mga salita na may wastong baybay - tatlo o apat na apat na pantig - batayang talasalitaang pampaningin - natutunang salita mula sa mga Aralin
Pagsusulat Nagkakaroon ng papaunlad na kasanayan sa wasto at maayos na pagsulat at paggamit sa mga pamantayan sa pagsulat.
Nagkakaroon na panimulang kasanayan sa maayos na pagsulat ng palimbag at sa paggamit ng mga sangkap sa pagsulat.
naisusulat ang mga titik ng alpabeto(mga hindi naituro sa MT) nang may wastong porma o hugis
nasisipi ang malaki/maliit na titik
naisusulat ang label, captions sa mga larawan, tsart at mga bagay.
nagagamit ang kaalaman sa paggamit ng malaki at maliit na titik at mga bantas sa pagsulat ng;
- impormasyon tungkol sa sarili
13
Komposisyon nauunawaan kahalagahan ng pagsulat ng isang komposisyon ay may iba't ibang layunin.
Naipamamalas ang kakayahang maisulat nang wasto at maliwanag ang damdamin, ideya, kaisipan at sariing karanasan sa mga tiyak na layunin.
naiintindihan na may saysay ang tekstong nakasulat.
nakapagbabahagi ng kaugnay napangungusap sa kuwentong isinusulat ng klase
naiguguhit ang kuwentong ginawang klase/paboritong pangyayari sa kuwentong napakinggan o nabasa.
nasisipi ang salita/mailking pangungusap mula sa huwaran
nakasusulat ng mga salita ng may sapat na ispasyo
nakasusulat ng isang talaan/maikling pangungusap/talata upang maipahayag ang sariling damdamin at ideya.
nakakapagpahayag ng sariling karanasan, damdamin at ideya sa pamamagitan ng maikling pangungusap o talata.
nagagamit ang angkop na salita at bantas sa pagpapahayag ng ideya, karanasan, kaalaman, damdamin
nakagagamit nang angkop na salita upang maipahayag ang sariling ideya, karanasan, kaalaman o damdamin.
nakabubuo ng mga payak na pangungusap tungkol sa isang bagay/ larawan/pangyayaring nasaksihan/napakinggan/nabasa
Pakikitungo sa Wika, Literasi at Panitikan
napapahalagahan ang mga pasalita at di-pasalitang paraan ng pagpapahayag ng damdamin, karanasan, kultura at kaalaman.
nagagamit ang kaalaman kaalaman sa wikang binibigkas at literasi upang maipahayag ang sariling kaisipan, karanasan at damdamin at maiugnay ang
mapahalagahan ang mga mga tekstong pampanitikan sa pamamagitan ng maayos na pakikinig
nakapipili ng angkop na aklat batay sa sariling pangangailangan
naibabahagi ang karanasan sa pagbasa upang maisaloob, patuloy na maisagawa at maitaas ang antas ng ang pakikipagkapwa-tao
14
mga nabasa/narinig sa sariling iskima.
naipamamalas ang paggalang sa edad, kasarian at kultura ng awtor nang narinig/nabasang awit/tula/kuwento
naipakikita ang pagkahilig s pagbasa sa pamamagitan ng
- pagpili ng sariling aklat na babasahin - paggamit ng mga resources sa silid-aklatan
makagawa ng portfolio ng mga drowing at mga sulatin upang magamit sa pakikipagtalastasan
Mga istratehiya sa Pag-aaral
Naipapamalas ang lubusang pagkaunawa na may mga istratehiya sa pag-aarla na magagamit upang makakuha ng mga bagong impormasyon at mapalawak ang dating kaalaman
Napipili ang gagamiting pamamaraan/mga pamaaraan ng pagtuklas ng bagong kaalaman o pagpapayaman ng dating kaalaman
natutukoy ang mga bahagi ng aklat at ang kahalagahan ng bawat isa - Talaan ng Nilalaman - (Talahuluganan)Glossary
nagagamit nang wasto ang mga bahagi ng aklat upag matugunan ang pangangailangan
Nakasusunod nang wasto sa mga panuto
Napagsunud-sunod ang mga salita batay sa alpabeto
Naibibigay ang kahulugan ng mga pictograph
Nabibigay ang kahulugan ng mga simpleng mapa ng mga pamilyar na lugar
Nakagagamit ng graphic organizers pagtatala ng mga impormasyon mula sa tekstong napakinggan/nabasa
15
Natutukoy ang mga nakikita sa silidaklatan at ang kahalagahan ng bawat isa
Nakasusunod sa mga tuntunin sa paggamit ng silid-aklatan
MEMBERS:
PAQUITO A. FIGUERO JR. MERLE C. FONTANILLA RONALDO B. BOLLOSA
ANTONIA P. ARIAS MA. LENY T. BALLESTEROS