ANG OTOGRAPIYANG PILIPINO ANG

OTORGRAPIYANG

FILIPINO

Ang AlibataBago pa man dumating ang mga kastila ang mga katutubong Pilipino matatawag naang sariling sistema ng pagsulat o palatitikan. Ito ay tinatawag na ALIBATA o BAYBAYIN, na binubuo ng 14 na katinig at 3 patinig..

Makikita sa Ibaba ang mga simbolong bumubuo ng Alibata.

Lahat ng mga katinig ay binibigkas na may patinig sa dulo. Kapag ang isang katinig ay binibigkas na may E o I , nilalagyan ng tuldok sa itaas ng titik at kapag O o U, ang tuldok ay inilalagay sa ibaba. Samantala, nilalagyan ng tandang krus o ekis sa kanang paibaba pag katapos ng titik kapag ang katinig ay pabitin. Ang guhit na patayo ay inilalagay sa pagitan ng mga salitang ipinaghiwalay, at dalawang guhit naman sa pagitan ng mga pangungusap.

Halimbawa:

Noong 1940, sa kanyang balarila ang Wikang pambansa, binuo ni Lope K. Santos

ang abakada na may 20 titik : A B K D E G H I L M N NG P R S T O W Y.

Noong Oktubre 14, 1971, pinagtibay ng sanggunian ng Surian ng Wikang Pambansa ang pinayanmang alfabeto na binuo ng 31 titik, ang dating 20 ng matandang abakada at ang 11 hiram , c, ch , ll ,j , rr , n, q, x, v, z.

Taong 1987, ipinalabas ng kagawaran ng Edukasyon, Kultura at Isport noong Agosto 6, ang kautusang pangkagawaran blg.81 na nag sasaad na ang alfabetong Filipino ang binubuo ng 28 titik.

Taong 2001, ipinalabas ng Komisyon sa Wikang Filipino ang Revisyon ng Alfabeto at Patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino. Nakapaloob sa tuntunin tungkol saa walong titik na idinagdag sa Alfabetong Flipino.

Layunin ng 2001 Revisyong ito ang mga sumusunod

1.Istandardisasyon ng wikang Filipino

Sa paglipat ng oral o pasalitang wika tungo sa anyong pasulat, natatamo ang uniformidad o kodifikasyon ng wika. Napaliliit ang dami ng pag kakaiba-iba o paglihis sa tuntuning pangwika.

. Modernisasyon at leksikal na elaborasyonng wikang Filipino

Mapabibilis ang modernasasyon ng pambansang wika, at kasabay nito, ang modernasasyon ng ating kultura at buhay.

3. Pangmadlang Literasi

Ang pagbasa ay naging natural at awtomatiko sapagkat malinaw ang isa-saisang tumbasan ng tunog at letra sa alfabeto ng wikang Filipino.

2001 REVESYN NG ALFABETO AT PATNUBAY SA ISPELING NG WIKANG

FILIPINOI. Ang Alfabetong Filipino

Ang Alfabetong Filipino ay binubuo ng 28 letra na ganito ang ayos:

A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Sa 28- letrang ng alfabeto, 20 letra ang nasa dating ABAKADA ( A B K D E G H I L M N NG O P R S T U W Y) at 8 letra ang dagdag dito ( C F J Q V X Y) na galing sa umiiral na wika ng pilipinas at iba pang wika.

II. MGA TUNTUNING PANLAHAT SA ISPELING O PAG BABAYBAY

A.Ang Pasalitang Pabaybay

Paletra ang pasalitang pabaybay sa Filipino na ang ibig sabihin ay isa- isang pagbigkas sa maayos na pagkakasunod-sunod ng mga letrang bumubuo sa isang salita, pantigg daglat, akronim, simbolong pang-agham, at iba pa.

Halimbawa:

SALITA- Plano /pi-el-ey-en-o/

PANTIG- kon /key-o-en/AKRONIM- meralco /em-i-ar-ey-el-si-

o/DAGLAT- Bb. (Binibini) /kapital bi-bi/INISYAL NG SAMAHAN/INSTITUSYONKWF (Komisyon sa Wikang Filipino) /key-dobleyu-f/SIMBULONG PANG -AGHAM/PANG MATEMATIKAKg. (Kilogram) /KEY-JI/

B. Pagsulat na pabaybay

Mananatili ang isa-isang tumbas ng tunog at letra sa pagsulat na pabaybay ng mga salita sa wikang Filipino. Gayon pa man may tiyak na tuntunin sa pagpapaluwag ng gamit ng walong (8) dagdag na letra.

C. Mga Tuntunin sa Panghihiram

Gamitin ang kasalukuyang leksiyon ng Filipino bilang panumbas sa mga salitang banyaga.

Halimbawa;

Hiram na salita Filipinoattitude saloobinrule tuntunin

Kumuha ng mga salita mula sa ibat-ibang katutubong wika ng bansa.

Hiram na Salita FilipinoHusband bana (hiligaynon)Muslim Priest iam( Tausug)

Bigkasin sa orihinal na anyo anh hiniramna salita mula sa Kastila, ingles at iba pang wikang banyaga, at saka baybayin sa Filipino

Halimbawa;

1. Kastila FilipinoCheque tsekeLiquido likido

2.Ingles FilipinoCommercial komersyalAdvertising advertizing

3. Iba pang wika FilipinoCoup d’ etat (French) kudetaChinelas ( Kastila) tsinelasKimono (Japanes) kimono

Gamitin ang mga letrang C Q X F J V Z kapag ang salita ay hiniram ng buo ayon sa mga sumusunod na kundisyon .

Pantanging ngalan;Halimbawa;

Tao Lugar GusaliAngelo U.S Ramirez bldgAnjaneth Luzon Alvarez Suite

Sasakyan PangyayariGenisis World War IIIVictory Liner First Quarter Storm

Salitang teknikal o siyentificoHalimbawa;

Enzyme zoommarxims

X-ray vertigocortex

Salitang may natatanging kahulugan kultural.Halimbawa;

Hadji (Maranao) lalaking muslimna nakapunta sa mecca

Ifun (ibanag) pinakamaliit na banak

Azan ( tausug) unang panawag sa pagdarasal ng mga muslim

Salitang may regular na ispeling o gumagamit ng dalawang letrao higit pa na hindi binibigkaso ang mga letra ay hindi katumbasng tunog.Halimbawa:

Bouquet rendezvous laizze faireChampagne plateau monsieur

Salitang may internasyonal na anyong kinikilalaat ginagamit.Halimbawa;

Taxi exit fax

Gamit ang mga letrang F J V Z para katawanin ang mga tunog/f/ /j/ /V/ /z/ kapagbinaybay sa Filipino ang mga salitang hiram;Halimbawa;Fixer fikserSubject subjekVertical vertikalZipper ziper

Gamitinang mga letrang C Q X sa mga salitang hiniram ng buo;Halimbawa;

Cornice reflex xenophobiaCell de facto corsage

III.MGA TIYAK NA TUNTUNIN SA GAMIT NG WALONG LETRA

a. Letrang C

1. Panatilihin ang letrang C kung ang salita ay hiniramsa orihinalna anyo;

Calculus chlorophyll cellphone

2. Palitan ang letrang C ng letrang S ang tunog ay /s/, at ang letrang K kung ang tunog ay /k/ kapag binaybay sa Filipino ang hiram na salitang may letrang C.

C S C KPrticipant partisipant magnetic magnetikCentral sentral card kard

B. Letrang Q

1. Panatilihin ang letrang Q kung ang salita ay hiniram sa orihinal na anyo

Quotation quad quartz

Palitan ang letrang Q ng letrang KW kung ang tunog ay /kw/, at ang letrang kung ang tunog ay /k/ kapag binaybay sa Filipinong hiram na salitang may letrang Q.

Q kw q kQuarter kwarter quorum

korumquota kota

C. Letrang X1. Panatilihin ang letrang X kung ang salita ay hiniram sa orihinal na anyo.

Wax exodus export

2. Palitan ang letrang X ng KS kung ang tunog ay /ks/ kapag binaybay sa Filipino ang hiram na salitang may letrang X.

X KSExperemental eksperemental

Exam eksam

D. Letrang F1. Gamitin ang letrang F para sa tunog /f/ sa mga hiram na salita.

French ries lifegaurd tofu( Nihonggo) tokwa

F. Letrang JGamitin ang letrang J para sa tunog /j/ sa mga hiram na salita.

Jam jantu(Tausug) jaket

G. Letrang VGamitin angb letrang V parasa tunog /v/ sa mga hiram na salita;

Vertebrate video volyum

H. Letrang ZGamitin ang letrang Z para sa tunog /z/ sa mga hiram na salita.

Zebra zoo bazuka

IV. Iba pang tuntuninA. Ang di grapo ay kumbinasyon ng dalawang letrang pinagsama para

katawanin ang isa o dalawang tunog

1. Digrapong CH Panatilihin ang digrapong CH kapag ang salita ay hiniram sa orihinal na anyo.Halimbawa;

Chopsuey parachute chips

Palitan ang di grapong CH kung ang tunog ay /ts/ sa hiram na salita.Halimbawa;

Chalk tsok channel tsanelchocolate tsokolate cochero kutsero

2. Digrapong SH

Panatilihin ang digrapong SH kapag ang salita ay hiniram sa orihinal na anyo.Halimbawa;

Shampoo shangri-la sharon

Palitan ang di grapong SH ng SY kung ang tunog ay/sy/ sa hiniram na salita.Halimbaw;

Workshop worksyap shooting syuting

Maraming samat sa inyong

pakikinig!!!