Upload
kemal
View
17
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
1
1Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
KALTE YNETM SSTEMLER
ISO 9001:2008
Prof. Dr. Fatih M. Botsal
2Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
Kalite Nedir?
Mteri artlarna uygunluk???
3Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
Kalite Nedir?
Kalite artlara uygunluktur.
lgili kesimlerin memnuniyetinin salanmasdr.
4Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
Kalite Nedir?
imizle ilgili artlar kimler koyar?MterilerOrtaklaralanlarMevzuat koyanlar (Devlet, TSE)evremizdeki insanlarToplum
5Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
Kalite Nedir?
KaliteMterilerOrtaklaralanlarMevzuat koyanlar (Devlet, TSE)evremizdeki insanlarToplumun
memnun edilmesidir.6Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
Kalite Gvencesi
2
7Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
Sistem yaklam
%15 iNSAN
%85 SSTEM
8Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
Kalite Ynetim Sistemi
Kaliteye odaklanm ynetim sistemidir.Planl almak, akll almaktr.Saduyudur, iyi ynetimdir.Mteri isteklerini karlama aracdr. Baarya ulama aracdr.Kaliteye verilen nemi kantlama aracdr.Kalite Kontrol edilmez retilir.Rekabette stnlk salar.hracatta kolaylk salar.nsan ve bilgiyi kontrol etmeye dayanr.Uygulamak iin eitim ve kltr zorunludur.Dokmantasyon ve kayt oluturma gereklidir.Ekip almas gereklidir.
9Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
ISO 9000 Serisi Nedir?
ISO 9000 Standart ailesi her tip ve byklkteki kurulularn etkin
bir kalite ynetim sistemi uygulamalarn ve altrmalarn desteklemek iin gelitirilmi uluslararas standartlardr.
10Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
TS EN ISO 9000 22.05.2007 Kalite ynetim sistemleri Temel esaslar, terimler ve tarifler Kalite Ynetim Sistemlerinin tantm, ilgili terimlerTS EN ISO 9001 04.12.2008 Kalite Ynetim Sistemleri-artlar Mteri ihtiyalar ve mevzuat artlarn karlayabilecek kalite ynetim sisteminin belgelendirilmesine esas tekil eden artlar TS EN ISO 9004 20.04.2001 Kalite Ynetim Sistemleri- Performans yiletirmeleri in Klavuz Mteri tatmininin ve rn veya hizmet kalitesinin gelitirilmesi iin klavuz
IS0 9000:2000 Serisi Standartlar
11Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
ISO 9000:2007
ISO 9000:2007 Standartlar ailesinin konusunu
oluturan kalite ynetim sistemlerinin temel
kavramlarn aklar ve ilgili terimleri tarif eder.
ISO 9000:2007 Standartlar ailesinin konusunu
oluturan kalite ynetim sistemlerinin temel
kavramlarn aklar ve ilgili terimleri tarif eder.
12Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
ISO 9001:2008 Bir kuruluun ilgili kesimlerin ihtiyalarn karlamak amacyla uygulad kalite ynetim sisteminin belgelendirmesine esas
tekil eden kriterleri ierir . (Etkinlik odakl)
ISO 9001:2008 Bir kuruluun ilgili kesimlerin ihtiyalarn karlamak amacyla uygulad kalite ynetim sisteminin belgelendirmesine esas
tekil eden kriterleri ierir . (Etkinlik odakl)
ISO 9001:2008
3
13Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
ISO 9004:2001ISO 9004:2001
Bir kuruluun uygulad kalite ynetim sisteminin etkinliini ve
verimini bunun sonucunda kuruluun performansn iyiletirmesi iin ISO 9001:2008de belirtilen artlarn da tesinde yaplabilecekleri aklayan klavuzdur. (Etkinlik ve performansn
yiletirilmesi Odakl)
ISO 9004:2001Bir kuruluun uygulad kalite ynetim sisteminin etkinliini ve
verimini bunun sonucunda kuruluun performansn iyiletirmesi iin ISO 9001:2008de belirtilen artlarn da tesinde yaplabilecekleri aklayan klavuzdur. (Etkinlik ve performansn
yiletirilmesi Odakl)14Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
TerimlerKalite:Yapsal zellikler takmnn artlar yerine getirme derecesiartlar: Genellikle ima edilen veya zorunlu olarak beyan edilen ihtiya veya beklentiKalite Ynetim Sistemi:Bir kuruluu kalite bakmndan idare ve kontrol iin gerekli ynetim sistemiKalite Ynetimi :Bir kuruluun kalite bakmndan idare ve kontrol iin koordine edilmi faaliyetler
15Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
Terimler (devam) Mteri tatmini: artlarn yerine getirildiinin mteri tarafndan alglanan derecesi Kalite gvencesi:Kalite ynetiminin artlarn yerine getirileceine dair gvence salamaya odaklanan ksm Srekli iyiletirme:artlarn yerine getirilmesi yeteneini artrmak iin tekrar edilen faaliyet Kalite iyiletirme: Kalite ynetiminin, kalite artlarnn yerine getirilmesi yeteneini artrmaya odaklanan paras.
16Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
1. Mteri Odakllk2. Liderlik3. Kiilerin Katlm4. Proses Yaklam5. Ynetime Sistem Yaklam6. Srekli yiletirme7. Karar vermede gereki yaklam8. Karlkl faydaya dayal tedariki ilikileri
ISO 9001:2008Sekiz Kalite Ynetim lkesi
17Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
ISO 9000:2000 Sekiz Kalite Ynetim lkesiMteri odakllk
Kurulular mterilerine baldr, bu nedenle mterininimdiki ve gelecekteki ihtiyalarn anlamal, .mteriartlarn yerine getirmeli ve mteri beklentilerini deamaya istekli olmaldr.Liderlik
Liderler, kuruluun ama ve idare birliini salar. Bunlar,kiilerin kuruluun hedeflerinin baarlmasna 1tam olarakkatlmn salamak iin ortam oluturmal vesrdrmelidir.Kiilerin katlm
Her seviyedeki kiiler bir kuruluun zdr ve bunlarntam katlm, yeteneklerinin kuruluun yararnakullanlmasn salar. 18Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
APRAZ FONKSYON YNETM
BakmOnarm
4
19Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
ISO 9000:2000 Sekiz Kalite Ynetim lkesiProses yaklam
Arzulanan sonu, faaliyetler ve ilgili kaynaklar birproses olarak ynetildii zaman daha verimli olarakelde edilir.Ynetime sistem yaklam
Birbirleri ile ilgili proseslerin bir sistem olaraktanmlanmas, anlalmas ve ynetilmesi,baarlmasnda kuruluun etkinliine ve verimliliinekatk yapar .Srekli iyiletirme
Kuruluun toplam performansnn srekli iyiletirilmesi,kuruluun kalc hedefi olmaldr.
20Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
ISO 9000:2000 Sekiz Kalite Ynetim lkesiKarar vermede gereki yaklam
Etkin kararlar verilerin analizine ve bilgiye dayanr.Karlkl faydaya dayal tedariki ilikileri
Bir kurulu ve tedarikileri birbirlerinden bamszdrlar ve karlkl fayda ilikisi her iki tarafn deer yaratmas yeteneini artrr.
21Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
ISO 9000:2000 Sekiz Kalite Ynetim lkesiBu prensipler, st ynetimin kuruluu iyiletirilmi performansa ynelik olarak idare etmesi bakmndan kullanm iin gelitirilmitir. Bu kalite ynetim prensipleri, ISO 9001 ve 9004 n ierii ile btnlemitir.
22Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
PUK (Deming Dngs)Planla : Mteri istekleri ve kuruluun politikasile uyumlu sonularn ortaya kmas iin gerekliobjektif hedefleri ve prosesleri olutur ,Uygula : Prosesleri uygula,Kontrol et : Prosesleri ve rn, politikalar ,hedefler ve rnn artlarna gre izle, l vesonular rapor et,nlem al : Proses performansn srekli iyiletirmek iin faaliyetler balat.
23Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
PUK (Deming Dngs)
PU
K
24Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
KALTE YNETM SSTEMNN SREKL YLETRLMES
lme Analiz ve yiletirmelme Analiz ve yiletirme
rnrnGirdi kt
Ynetim Sorumluluu
KaynakYnetimiKaynak
Ynetimi
Madde 5
Madde 6 Madde 8
Madde 7
Mteriler
Gerekliliklerrn
Gerekletirme
Mteriler
Tatmin
Deer Katma EtkinlikleriBilgi Ak
Proses Tabanl Ynetim Sistemi
5
25Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
1. Kapsam2. Atf yaplan referanslar3. Terimler ve tanmlar4. Kalite Ynetim Sistemi5. Ynetim sorumluluu6. Kaynak ynetimi7. rn gerekletirme8. lme analiz ve iyiletirme
ISO 9001:2000 in Maddeleri
26Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
1. Kapsam1.1 Genela) Mteri ve uygulanabilir birincil ve ikincil mevzuat artlarn karlayan rn, dzenli olarak salama yeteneini gstermeye ihtiya duyduunda, b) Sistemin srekli iyiletirilmesi ve mteri ve uygulanabilir birincil ve ikincil mevzuat artlarna uygunluk gvencesi iin gereken prosesler dahil sistemi etkin olarak uygulayarak mteri memnuniyetini artrmay amaladnda.
ISO 9001:2000 artlar
27Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
Not 1 - Bu Standardta rn terimi ile yalnzca aadakiler kastedilmitir: a) Mteri iin amalanan veya mteri tarafndan talep edilen rn, b) rn gerekletirme prosesi sonucunda oluan herhangi bir amalanan kt. Not 2 - Birincil ve ikincil mevzuat artlar yasal artlar olarak ta ifade edilebilir. 1.2 Uygulama Tipi ve byklne baklmakszn tm
kurulular. Gerektiinde hari tutma
ISO 9001:2000 artlar
28Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
rn Gerekletirme maddesinde kapsam daraltma seenei var
rn veya hizmet verilmesinde mteri tatmini ve mevzuat artlarnn karlanmas iin gerekli artlar kapsam d tutulamaz.
ISO 9001:2000de Hari Tutma (Kapsam daraltma)
29Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
1.2 Uygulama Bu standardn btn artlar genel olup tipleri, byklkleri ve saladklar rnlere baklmakszn btn kurululara uygulanabilir olmas amalanmtr. Bu standardn baz art(lar) kuruluun ve rnnn yaps nedeniyle uygulanamadnda bu durum, bir hari tutma olarak dnlebilir. Hari tutmalar yapld durumlarda bu standarda uygunluk iddias, bu hari tutmalar Madde 7deki artlarla snrlandrlmad ve kuruluun mteri ve uygulanabilir birincil ve ikincil mevzuat artlarn karlayan rn salama yetenek ve sorumluluunu etkiledii taktirde kabul edilemez.
30Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
ISO 9001:2000 artlar2. Atf Yaplan standartlarTS EN ISO 9000 22.05.2007 3. Terimler ve tarifler ISO 9000: 2000 deki tarifler Tedariki Kurulu Mteri rn Hizmet veya rn
6
31Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
4. KALTE YNETM SSTEM4.1 Genel artlarKalite Ynetim Sistemini (KYS) Olutur
Prosesleri belirleProsesleri tanmla
Dokmante EtDokmanlar OluturDokmanlar kontrol et
32Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
4. KALTE YNETM SSTEMUygula
Prosesleri kullan
Srekliliini SalaProses performansn ynet
Srekli GelitirProses performansn izleProses performansn gelitir
33Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
4 KALTE YNETM SSTEM 4.1. Genel artlarKurulu; a) Kalite ynetim sisteminin gerektirdii prosesleri ve
bu proseslerin btn kurulutaki uygulamalarn belirlemeli (bkz. Madde 1.2),
b) Bu proseslerin srasn ve etkileimini belirlemeli, c) Bu proseslerin etkin olarak uygulanmas ve kontrol
altnda bulundurulmasn gvence altna almak iin gereken kriter ve metotlar belirlemeli,
d) Bu proseslerin uygulanmasn ve izlenmesini desteklemek iin gereken kaynan ve bilginin mevcudiyetini gvence altna almal,
34Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
4 KALTE YNETM SSTEM 4.1. Genel artlare) Bu prosesleri izlemeli, lmeli (uygulanabilir
olduunda) ve analiz etmeli, f) Planlanm sonulara ulamak ve bu prosesleri
srekli iyiletirmek iin gerekli faaliyetleri gerekletirmelidir.
Bu prosesler kurulu tarafndan, Standardn artlarna uygun olarak ynetilmelidir.
35Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
D SrelerKurulu, rnn artlara uygunluunu etkileyecek herhangi bir prosesi d kaynakl hale getirmeyi setiinde, bu tr prosesler zerinde kontrol gvence altna almaldr. Bu proseslere uygulanacak kontroln tipi ve kapsam kalite ynetim sistemi iinde tanmlanmaldr.
36Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
4 KALTE YNETM SSTEM 4.1. Genel artlarNot 1- Yukarda deinilen kalite ynetim sistemi iin gerekli
prosesler; ynetim faaliyetleri, kaynaklarn salanmas, rn gerekletirme, lme, analiz ve iyiletirme proseslerini ierir. Not 2- Bir d kaynakl proses, kalite ynetim sistemi iin kuruluun ihtiya duyduu ve bunun, dardan bir kii/kurulu tarafndan gerekletirilmesini tercih ettii prosestir. Not 3- D kaynakl prosesler zerindeki kontrol gvence altna alm olmak, kuruluun tm mteri ve, birincil ve ikincil mevzuat artlarna uygunluk sorumluluunu ortadan kaldrmaz. D kaynakl proseslere uygulanan kontroln tipi ve kapsamna aadakiler gibi faktrler etki edebilir:
c) D kaynakl prosesin, kuruluun artlara uygun rn salama konusundaki kapasitesi zerindeki potansiyel etkisi,
d) Prosesler iin gereken kontroln paylam derecesi, e) Madde 7.4n uygulanmas ile gereken kontrol salayabilme
yetenei.
7
37Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
4.2Dokmantasyon artlar4.2.1 Genel
KYS uygulamak iin gerekli dokmanlar oluturDokmanlar kuruluun yaptn yanstmal
38Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
Hazrlanacak DokmanlarKalite politikas dokman haline getirilmi beyan, Kalite hedeflerinin dokman haline getirilmi beyan, Kalite el kitab, Standardn istedii dokman haline getirilmi prosedrler, Proseslerin etkin olarak plnlanmas, uygulanmas ve kontrol altnda bulundurulmasn gvence altna almak gerekli dokmanlar ,(Sre planlar, kalite kontrol planlar,talimatlar, grev tanmlar vb.) Standardn istedii Kaytlar
39Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
4.2Dokmantasyon artlarNot 1 - Bu Standardda geen dokman haline getirilmi prosedr
ifadesi; prosedrn oluturulduu, dokman haline getirildii, uyguland ve srekliliinin saland anlamna gelir. Bir tek dokman, bir veya daha ok prosedrn artlarn kapsayabilir. Dier yandan, dokman haline getirilmesi gereken bir tek prosedr artn, birden fazla dokman kapsayabilir. Not 2 - Bir kalite ynetim sisteminin dokmantasyonunun kapsam, aada verilenlere bal olarak bir kurulutan bir dierine farkllk gsterir:
a) Kuruluun bykl ve faaliyetlerin tipi, b) Proseslerin karmakl ve etkileimleri, c) Personelinin yeterlilii.
Not 3 - Dokmantasyon herhangi bir formatta veya ortamda olabilir.
40Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
4.2.2 Kalite El KitabKalite El Kitab: bir kuruluun kalite ynetimsistemini belirleyen dokmandr.Kurulu, aadakileri ieren bir kalite el kitab oluturmal ve srekliliini salamaldr.
a) Kalite ynetim sisteminin kapsam ve varsa tm hari tutmalarn ( bkz. Madde 1.2) ayrntlar ve dayanaklar,
b) Kalite ynetim sistemi iin oluturulan dokman haline getirilmi prosedrler veya bunlara atflar,
c) Kalite ynetim sistemi prosesleri arasndaki etkileimlerin aklanmas.
41Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
ISO 9001:2000 Zorunlu ProsedrlerDokman KontrolKaytlarn KontrolUygun Olmayan rnn Kontrol Tetkiklernleyici FaaliyetlerDzeltici Faaliyetler
42Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
4.2.3 Dokmantasyon KontrolDokmante edilmi prosedr aadakileri iermeli
Kalite ynetim sistemince gerekli grlen dokmanlar kontrol altnda bulundurulmaldr.Kaytlar, zel dokmanlar olup Madde 4.2.4 tebelirtilen artlara uygun olarak kontrol altnda bulundurulmaldr. htiya duyulan aadaki kontrolleri tanmlamak iin dokman haline getirilmi bir prosedr oluturulmaldr:
a) Dokmanlarn yaymlanmadan nce yeterlik asndan onaylanmas,
b) Dokmanlarn gerekli olduka gzden geirilmesi ve gncelletirmesi ve yeniden onaylanmas,
c) Dokmanlarda, deiikliklerin ve gncel revizyon durumlarnn belli edilmesinin salanmas,
8
43Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
4.2.3 Dokmantasyon Kontrold) Uygulanabilir dokmanlarn uygun basklarnn kullanm
noktalarnda mevcudiyetinin gvence altna alnmas, e) Dokmanlarn okunabilir kalmasnn ve kolaylkla ayrt
edilebilmesinin gvence altna alnmas, f) Kurulu tarafndan, kalite ynetim sisteminin planlanmas ve
uygulanmas iin gerekli olduu belirlenen d kaynakl dokmanlarn tanmlanmas ve datmlarnn kontrol altnda bulundurulmasnn gvence altna alnmas,
g) Gncelliini yitirmi dokmanlarn istenmeyen kullanmnn nlenmesi ve herhangi bir amala elde tutulmalar durumunda bunlarn, uygun bir ekilde ayrt edilebilmesinin gvence altna alnmas.
44Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
4.2.4 Kaytlarn Kontrolartlara uygunluun ve kalite ynetim sisteminin etkin olarak uygulandnn kantlanmas iin kaytlar oluturulmal ve kontrol altnda bulundurulmaldr. Kurulu; kaytlarn belirlenmesi, depolanmas, korunmas, ulalabilmesi, elde tutulmas ve elden karlmas iin gereken kontrollerin tanmlanmas amacyla dokman haline getirilmi bir prosedr oluturmaldr. Kaytlar kalc bir okunabilirlie sahip, kolaylkla ayrt edilebilir ve ulalabilirolmaldr.
45Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
ZORUNLU KAYITLAR
Madde No
stenilen Kayt 5.6.1. Ynetimin Gzden Geirmelerinden elde edilen kaytlar 6.2.2.(e) Eitim,retim, Beceri ve Deneyim konusunda uygun kaytlar 7.1.(d) rn Gerekletirme srelerinin ve sre sonucundaki rnn artlar
karladna dair kantlar salamak iin kaytlar 7.2.2 rne bal artlarn gzden geirme sonular ve gzden geirmeden
kaynaklanan faaliyetlere ait kaytlar 7.3.2 rn artlar ile ilgili tasarm gelitirme girdileri 7.3.4. Tasarm gelitirmenin gzden geirilmesi ve ilgili faaliyetlere ait kaytlar 7.3.5 Tasarm gelitirme dorulamas ve ilgili faaliyetlere ait kaytlar 7.3.6 Tasarm gelitirmenin geerlilii ve ilgili faaliyetlere ait kaytlar 7.3.7 Tasarm deiikliinin gzden geirilmesi ve gerekli faaliyetlerin sonularna
ait kaytlar 7.4.1 Tedariki deerlendirme sonular ve ortaya kan gerekli faaliyetlere ait
kaytlar 7.5.2(d) Bir sonraki admdaki izleme ve lme ile dorulanamayan ktlar iin
srecin geerliliinin gsterilmesi iin kuruluun gerekli grd kaytlar 7.5.3 zlenebilirliin bir art olduu durumda rn tek olarak tanmlamaya
yarayan kaytlar
46Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
ZORUNLU KAYITLAR
Madde No
stenilen Kayt 7.6(a) Ulusal veya uluslar aras kalibrasyon standartlarnn bulunmad durumlarda
kalibrasyon veya dorulamaya esas alnan hususlar 7.6 lme ve izleme cihazlarnn kalibrasyon kaytlar
Cihazlarn yanl lm yaptnn belirlenmesi halinde nceki lm sonularnn geerliliine ait kaytlar
8.2.2 tetkik ve takip tetkik kaytlar 8.2.4 rn serbest brakan yetkiliyi gsteren kaytlar 8.3 Uygunsuzluklarn mahiyeti ve ilgili takip tedbirleri ile alnan izinlere dair
kaytlar 8.5.2 Dzeltici faaliyet sonularna ait kaytlar 8.5.3 nleyici faaliyet sonular
47Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
5. YNETM SORUMLULUUHedef gstererek nderlik et
Kalite Politikasn oluturKalite hedeflerini olutur
KYSnin Uygulanmasna Destek verKYS iin kaynaklar salaPersoneli kalite artlarn karlama konusunda bilinlendirerek tevik et
KYSni yiletirYnetimin Gzden Geirmesi Toplantlarn yapKalite sistemini gelitirmek iin kaynaklar sala
48Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
5.1 Ynetimin Taahhdst ynetim aadaki yollarla, kalite ynetim sisteminin oluturulmas, uygulanmas ve etkinliinin srekli iyiletirilmesi konularndaki taahhtlerine dair kantlarn salamaldr:
a) Kurulua mteri artlar ve bunun yan sra birincil ve ikincil mevzuat artlarnn yerine getirilmesinin nemini ileterek,
b) Kalite politikasn oluturarak, c) Kalite hedeflerinin oluturulmasn gvence
altna alarak, d) Ynetim gzden geirmesi yaparak, e) Kaynaklarn mevcudiyetini gvence altna
alarak.
9
49Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
5.2. Mteri Odakllk st ynetim Mteri artlarnn belirlenmesini Mteri memnuniyetinin artrlmas amacna ynelik olarak yerine getirilmesini gvence altna almaldr ( bkz. Madde 7.2.1 ve Madde 8.2.1).
50Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
5.3 Kalite Politikasst ynetim, kalite politikasnn;
Kuruluun amacna uygunluunu, artlara uyulacana ve kalite ynetim sisteminin etkinliinin srekli iyiletirileceine dair bir taahhd iermesini, Kalite hedeflerinin oluturulmas ve gzden geirilmesi iin bir ereve salamasn, Kurulu iinde iletilmesini ve anlalmasn, Uygunluunun srekliliinin gzden geirilmesini,
gvence altna almaldr.
51Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
5.4 Planlama5.4.1 Kalite Hedefleri
st ynetim, kurulu iinde, rn artlarnn karlanmas iin gerekli olan kalite hedeflerini belirlemelidir.
Kalite hedeflerikuruluun uygun fonksiyon ve seviyelerinde oluturumaldr.llebilir olmaldr,kalite politikas ile tutarl olmaldr.
52Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
5.4 Planlama5.4.2 Kalite ynetim sisteminin plnlanmas st ynetim;
Madde 4.1 de verilen artlar ve bunun yan sra kalite hedeflerini yerine getirmek zere kalite ynetim sisteminin plnlamasnn gerekletirilmesini, Kalite ynetim sisteminde deiiklikler plnlanp uygulandnda, kalite ynetim sisteminin btnlnn srdrlmesini,
gvence altna almaldr.
53Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
5.5 Sorumluluk, yetki ve iletiim 5.5.1 Sorumluluk ve yetki st ynetim
st ynetim, sorumluluklarn ve yetkilerin, tanmlanmasn ve kurulu ierisinde iletimini gvence altna almaldr.
54Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
5.5.2 Ynetim Temsilcisist ynetim, dier sorumluluklarna baklmakszn kurulu ynetiminden bir yeyi, aada belirtilen yetki ve sorumluluklara sahip olacak ekilde atamaldr:
a) Kalite ynetim sistemi iin gerekli proseslerin oluturulmasn, uygulanmasn ve srdrlmesini gvence altna almak,
b) Kalite ynetim sisteminin performans ve herhangi bir iyiletirilme ihtiyac hakknda st ynetime rapor vermek,
c) Btn kuruluta, mteri artlarnn farkndalnnyaygnlatrlmasn gvence altna almak.
Not - Ynetim temsilcisinin sorumluluu, kalite ynetim sistemi ile ilgili konularda d kurulularla ibirlii yapmay da ierebilir.
10
55Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
5.5.3 letiimst ynetim,
kurulu ierisinde uygun iletiim proseslerinin oluturulmasn kalite ynetim sisteminin etkinlii ile ilgili iletiimin salanmasn
gvence altna almaldr.
56Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
5.6 Ynetimin Gzden geirmesi5.6.1 Genel
st ynetim, Kuruluun kalite ynetim sistemini; bu sistemin uygunluk, yeterlilik ve etkinliinin srekliliini gvence altna almak iin plnlanm aralklarla gzden geirmelidir. Bu gzden geirme iyiletirme frsatlarnn kalite politikas ve kalite hedefleri dahil kalite
ynetim sistemindeki deiiklik ihtiyalarnn deerlendirilmesini iermelidir.
Ynetimin gzden geirme kaytlar muhafaza edilmelidir
57Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
5.6.2 Gzden Geirme GirdisiYnetimin gzden geirme girdisi, aadaki konulardaki bilgileri iermelidir: Tetkiklerin sonular, Mteri geri beslemeleri, Proses performans ve rn uygunluu, nleyici ve dzeltici faaliyetlerin durumu, Bir nceki ynetim gzden geirmesine ait takip faaliyetleri, Kalite ynetim sistemini etkileyebilecek deiiklikler, yiletirme iin neriler.
58Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
5.6.3 Gzden Geirme ktsYnetimin gzden geirme kts, aadaki konularla ilgili her trl karar ve faaliyetleri iermelidir; Kalite ynetim sisteminin ve bu sisteme ait proseslerin etkinliinin iyiletirilmesi, Mteri artlar ile ilgili olarak rnn iyiletirilmesi, Kaynak ihtiyalar.
59Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
6 KAYNAK YNETM6.1 Kaynaklarn salanmasKurulu;
Kalite ynetim sistemini uygulamak, srekliliini salamak ve etkinliini srekli iyiletirmek, Mteri artlarnn yerine getirilmesi yolu ile mteri memnuniyetini artrmak iin,
gerekli olan kaynaklar belirlemeli ve salamaldr.
60Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
6.2 nsan kaynaklar6.2.1 Genel
rn artlarna uygunluu etkileyen ileri gerekletiren personel:renim, eitim, beceri deneyim
ynnden yeterli olmaldr.
11
61Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
6.2 nsan kaynaklar6.2.2 Yeterlilik eitim ve farkndalk Kurulu;
rn artlarna uygunluu etkileyen ileri gerekletiren personelin sahip olmas gereken yeterlilii belirlemeli, Uygulanabildiinde gereken yeterlilie ulalmas iin eitim salamal veya dier faaliyetleri gerekletirmeli, Gerekletirilen faaliyetlerin etkinliini deerlendirmeli,
62Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
6.2 nsan kaynaklarPersonelinin, yaptklar ilerin kalite hedeflerine ulamadaki ilikisi ve neminin, ve ulamaya nasl katkda bulunacaklarnn farknda olmasn gvence altna almal, renim, eitim, beceri ve deneyim ile ilgili uygun kaytlar muhafaza etmelidir (bkz. Madde 4.2.4).
63Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
6.3AltyapKurulu, rn artlarna uygunlua ulamak iin gereken altyapy belirlemeli, salamal ve srdrmelidir. Alt yap: Binalar, alma alanlar ve bunlarla balantl tesisler, Proses tehizat (yazlm ve donanm ), Destek hizmetleri ( ulatrma, iletiim veya bilgi sistemleri gibi).
64Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
6.3 AltyapAltyapnn bakmn yap (srdrme)
BinaProses TehizatDonanmYazlmEkipman
65Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
6.4 alma OrtamKurulu, rn artlarna uygunluu salamak iin gereken alma ortamn belirlemeli ve ynetmelidir. evrenin korunmas GvenliiScaklk, rutubet, havalandrma, sessizlik, aydnlatma vb. ortam artlar
Not alma ortam terimi; fiziksel, evresel ve dier etkenler (grlt, scaklk, nem, aydnlatma ve hava gibi) dahil iin gerekletirildii ortamdaki artlara ilikindir.
66Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
7. RN GEREKLETRME7.1 rn gerekletirmenin plnlanmas
Kurulu, rnn gerekletirilmesi iin gerekli prosesleri plnlamal ve oluturmaldr. rn gerekletirme plnlamas, kalite ynetim sisteminin dier proseslerinin artlar ile tutarl olmaldr. rn gerekletirme plnlamasnda, kurulu uygulanabildii lde aadakileri belirlemelidir: rnle ilgili kalite hedefleri ve rn artlar, Prosesler ve dokmanlarn oluturulmas ve rne zg kaynaklarn salanmas ihtiyac,
12
67Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
7. RN GEREKLETRMErne zg olarak gereken dorulama, geerli klma, izleme, lme, muayene ve deney faaliyetleri ile rnn kabul kriterleri, Gerekletirme proseslerinin ve bunlarn sonucunda oluan rnn, artlar karladna dair kantlar salamak iin gereken kaytlar (bkz. Madde 4.2.4). Bu plnlamann kts, kuruluun alma metoduna elverili bir formatta olmaldr.
Not 1 - Kalite ynetim sisteminin proseslerini ( rn gerekletirme proseslerini de ieren) ve belirli bir rne, projeye veya szlemeye uygulanacak kaynaklar belirten bir dokman, kalite pln olarak adlandrlabilir.
Not 2 - Kurulu, Madde 7.3 te verilen artlar, rn gerekletirme proseslerinin oluturulmasnda da uygulayabilir. 68Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
7.2Mteri le likili Prosesler7.2.1 rne ilikin artlarn belirlenmesi Kurulu;
Teslim ve teslim sonras faaliyetlere ait artlar dahil mteri tarafndan belirtilmi olan artlar, Mteri tarafndan beyan edilmeyen ancak eer biliniyorsa, belirtilen veya amalanan kullanm iin gerekli olan artlar, rne uygulanabilir birincil ve ikincil mevzuat artlarn, Kendisinin gerekli olduunu ngrd ilave artlarn, belirlemelidir.
69Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
7.2Mteri le likili ProseslerNot Teslim sonras faaliyetler rnein; garanti
artlar erevesinde sunulan faaliyetleri, bakm hizmeti gibi szleme ykmllklerini ve geri kazanm veya nihai olarak kullanm dna karma gibi destek hizmetlerini ierir.
70Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
7.2.2 rne bal artlarn gzden geirilmesi7.2.2 rne ilikin artlarn gzden geirilmesi
Kurulu rne ilikin artlar gzden geirmelidir. Gzden geirme:
mteriye rn salamay taahht etmesinden nce yaplmaldr.tekliflerin verilmesinden nce, szlemelerin veya siparilerin kabulnden nce, szleme veya siparilerdeki deiikliklerin kabulnden nce
yaplmaldr.
71Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
7.2.2 rne bal artlarn gzden geirilmesiGzden geirilmesi gereken hususlar
rn artlarnn tanmlanm olduu, nceden ifade edilenlerden farkl olan szleme veya sipari artlarnn zme kavuturulduu, Kuruluun tanmlanm artlar karlama yeterliliine sahip olduu. Gzden geirmeye ve bu gzden geirmeden kaynaklanan faaliyetlerin sonularna ait kaytlar muhafaza edilmelidir (bkz. Madde 4.2.4).
72Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
7.2.2 rne bal artlarn gzden geirilmesiMteri, artlar dokman halinde beyan etmediinde mteri artlar, kabulden nce kurulu tarafndan teyit edilmelidir. rn artlar deitiinde kurulu, uygun dokmanlarn deitirilmi ve ilgili personelin deien artlardan haberdar edilmi olmasn salamaldr.Not - nternet ortamndaki satlar gibi baz durumlarda, her sipari iin resm bir gzden geirme pratik deildir. Gzden geirme bunun yerine, kataloglar veya tantm materyalleri gibi ilgili rn bilgilerini kapsayabilir.
13
73Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
7.2.3 Mteri ile iletiimKurulu, mterileri ile aadaki konulardaki iletiim iin, etkin dzenlemeleri belirlemeli ve uygulamaldr: rn bilgisi, Deiiklikler dahil talepler, szlemeler veya sipariin gerekletirilmesi, Mteri ikayetleri dahil mteri geri beslemesi .
74Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
7.3 Tasarm ve GelitirmeTASARIM VE GELTRMENN PLANLANMASI
TASARIMTASARIM/GEL
IKTILARITASARIM/GEL
GRDLER
TASARIM/GEL.DORULAMASI
TASARIM/GEL.GEERLL
TASARIM/GEL. DEKL
TASARIM/GELTRMENIN GZDEN GERLMES
75Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
7.3 Tasarm ve Gelitirme7.3.1 Tasarm ve Gelitirme Planlamas
Kurulu, rnn tasarmn ve gelitirilmesini plnlamal ve kontrol altnda bulundurmaldr. Tasarm ve gelitirmenin plnlanmas srasnda kurulu, aadakileri belirlemelidir: Tasarm ve gelitirme aamalar, Her bir tasarm ve gelitirme aamasna uygun; gzden geirme, dorulama ve geerli klma faaliyetleri, Tasarm ve gelitirme iin sorumluluklar ve yetkiler.
76Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
7.3 Tasarm ve GelitirmeKurulu etkin iletiimi ve sorumluluklarn ak olarak tahsisini gvence altna almak iin, tasarm ve gelitirmenin iinde yer alan farkl gruplar arasndaki ara yzleri ynetmelidir. Plnlama kts, tasarm ve gelitirme ilerledike, uygulanabildii lde gncelletirilmelidir. Not Tasarm ve gelitirmenin gzden geirilmesi, dorulanmas ve geerli klnmas faaliyetlerinin her birinin farkl amalar vardr. Bu faaliyetler, rn ve kurulu iin hangisi elverili ise, tek balarna veya beraberce gerekletirilebilir ve kaydedilebilir.
77Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
7.3.2 Tasarm ve Gelitirme Girdilerirn artlarna ilikin girdiler belirlenmeli ve kaytlar muhafaza edilmelidir. Bu girdiler aadakileri iermelidir: Fonksiyonel artlar ve performans artlar, Uygulanabilir birincil ve ikincil mevzuat artlar, Uygulanabilir olduunda nceki benzer tasarmlardan elde edilen bilgi, Tasarm ve gelitirme iin zorunlu olan dier artlar. Girdiler, yeterli olmalar asndan gzden geirilmelidir. artlar eksiksiz, baka bir ekilde anlalmayacak tarzda olmal ve birbiri ile elikili olmamaldr. 78Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
7.3.3 Tasarm ve gelitirme ktlarTasarm ve gelitirme ktlar, tasarm ve gelitirme girdilerine gre dorulamaya elverili bir formatta olmal ve serbest braklmadan nce onaylanmaldr. Tasarm ve gelitirme ktlar; Tasarm ve gelitirme girdilerinin artlarn karlamal, Satn alma, retim ve hizmetin sunumu ile ilgili uygun bilgiyi salamal, rn kabul kriterlerini iermeli veya atf yapmal, Bir rnn gvenli ve uygun kullanm iin zorunlu olan rn zelliklerini belirtmelidir. Not retim ve hizmetin sunumu ile ilgili bilgi, rnn korunmas ile ilgili detaylar ierebilir.
14
79Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
7.3.4 Tasarm ve Gelitirmenin Gzden geirilmesi
Elverili aamalarda, plnlanm dzenlemelere uygun olarak (bkz. Madde 7.3.1), aada verilen amalar iin tasarm ve gelitirme sistemli olarak gzden geirilmelidir: Tasarm ve gelitirme sonularnn, artlarn karlanmas asndan yeterliliinin deerlendirilmesi iin, Herhangi bir problemin belirlenmesi ve gerekli dzeltici faaliyetlerin nerilmesi iin.
80Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
7.3.4 Tasarm ve Gelitirmenin Gzden geirilmesi
Gzden geirme faaliyetine katlanlar, gzden geirilmekte olan tasarm ve gelitirme aamas/aamalar ile ilgili fonksiyonlarn temsilcilerini de iermelidir. Gzden geirmenin ve varsa gerekli faaliyetlerin sonularnn kaytlar muhafaza edilmelidir+
81Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
7.3.5 Tasarm ve gelitirme dorulamasPlnlanm dzenlemelere uygun olarak (bkz. Madde 7.3.1); tasarm ve gelitirme ktlarnn, tasarm ve gelitirme girdi artlarn karladn gvence altna almak amac ile dorulama yaplmaldr. Dorulamann ve varsa gerekli faaliyetlerin sonularnn kaytlar muhafaza edilmelidir .
82Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
7.3.6 Tasarm ve Gelitirmenin geerli klnmasTasarm ve gelitirmenin geerli klnmas, niha rnn, eer biliniyorsa, belirtilen uygulama veya amalanan kullanm iin gerekli olan artlar karlayacak yeterlilikte olduunu gvence altna almak iin plnlanm dzenlemelere uygun olarak yaplmaldr. Uygulanabildii yerlerde geerli klma, rnn tesliminden veya uygulanmasndan nce tamamlanm olmaldr. Geerli klmann ve varsa gerekli faaliyetlerin sonularnn kaytlar muhafaza edilmelidir.
83Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
7.3.7 Tasarm ve Gelitirme Deiikliklerinin KontrolTasarm ve gelitirme deiiklikleri tanmlanmal ve kaytlar muhafaza edilmelidir. Bu deiiklikler uygulanabildii lde gzden geirilmeli, dorulanmal ve geerli klnmal; ve uygulanmadan nce onaylanmaldr. Tasarm ve gelitirme deiikliklerinin gzden geirilmesi deiikliklerin, rn oluturan dier paralar ile teslim edilmi olan rnler zerindeki etkisinin deerlendirilmesini de iermelidir. Deiikliklerin gzden geirilmesinin ve varsa gerekli faaliyetlerin sonularnn kaytlar muhafaza edilmelidir
84Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
7.4 Satnalma 7.4.1 Satnalma Prosesi
Satn alnan rnn, belirtilen satn alma artlarna uygun olmasn gvence altna al,Tedarikiye ve satn alnan rne uygulanan kontroln tipi ve kapsam, satn alnan rnn sonraki rn gerekletirilmesine veya niha rne olan etkisine baml olsun,Tedarikilerini, kurulu artlarna uygun rn salama yetenei temelinde deerlendir ve se.Seme, deerlendirme ve yeniden deerlendirme kriterleri olutur.Deerlendirmlerin ve varsa deerlendirme sonucu ortaya kan gerekli faaliyetlerin sonularnn kaytlarn muhafaza et.
15
85Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
7.4.2.Satnalma BilgisiSatn alma bilgisi, satn alnacak rn tanmlamal ve uygun olduu lde aadakileri iermelidir: rn onay, prosedrler, prosesler ve donanm artlar, Personel nitelii ile ilgili artlar, Kalite ynetim sistemi artlar.
Kurulu tedarikilere iletilmeden nce, belirtilen satn alma artlarnn yeterliliini gvence altna almaldr.
86Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
7.4.3 Satnalnan rnn dorulanmas
Satn alnan rnn, belirtilen satn alma artlarn karlamasn gvence altna almak iin muayene ve dier gerekli faaliyetleri olutur ve uygula. Kurulu veya mterisi dorulamay tedariki tesislerinde yapmak istediimde , kurulu, satn alma bilgileri ierisinde, amalanan dorulamayla ilgili dzenlemeleri ve rnn serbest brakma metodunu belirtmelidir.
87Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
7.5 retim ve Hizmetin Salanmas7.5.1 retim ve hizmet salamann kontrol
retim ve hizmeti aada belirtilen kontrol altndaki koullarda plnla ve yrt:rn karakteristiklerini tanmlayan bilgilerin mevcudiyetini, Gerekli olduunda alma talimatlarnn mevcudiyetini, Elverili donanmn kullanmn, zleme ve lme cihazlarnn mevcudiyetini ve kullanmn, zleme ve lmenin uygulanmasn, rnn serbest braklmas, teslimat ve teslimat sonras faaliyetlerin uygulanmasn,
88Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
7.5.2 retim ve Hizmet salama iin proseslerin geerliliizel Proses: Elde edilen ktnn bir sonraki izleme ve lme ile dorulanamad kusurlarn rn kullanma girdikten veya hizmet verildikten sonra tespit edilebildii proseslerdir.zel Proseslerin plnlanm sonulara ulaabilme yeteneini geerli klnmaldr.
89Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
7.5.2 retim ve Hizmet salama iin proseslerin geerliliizel prosesler iin aadakiler dahil uygulanabilen uygun dzenlemeleri olutur:
Bu proseslerin gzden geirilmesi ve onaylanmas iin tanmlanm kriterler, Donanmn onaylanmas ve personelin nitelendirilmesi, Belirli metotlarn ve prosedrlerin kullanlmas, Kaytlarla ilgili artlarYeniden geerli klma.
90Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
7.5.3 Belirleme ve izlenebilirlikGereken yerlerde rn, rn gerekletirmesi boyunca uygun yollarla tanmla, rnn durumunu, rn gerekletirilmesi boyunca izleme ve lme artlar asndan tanmla, zlenebilirlik bir art olduunda rne zel olan tanmlamay kontrol altnda bulundur ve kaytlar muhafaza et. Not - Baz endstri sektrlerinde konfigrasyon ynetimi, tanmlama ve izlenebilirliin srekliliini salayan bir aratr.
16
91Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
7.5.4 Mteri MlkiyetiKendi kontrol altnda olduu veya kendisi tarafndan kullanld sre iinde faaliyetlerinde veya rn oluturmada kulland mteri mlkiyetine dikkat etmeli(sayg gstermeli)dir. Mteri mlkiyetiTanmlanmalDorulanmalKorunmalGvenlii salanmaldr
92Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
7.5.4 Mteri MlkiyetiMteri varl kaybolursa, hasar grrse veya kullanma uygun olmad belirlenirse Mteriye bildirilmeli Kaytlar muhafaza edilmelidir
Not - Mteri mlkiyeti, fikri mlkiyeti ve kiiye ait verileri de kapsar.
93Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
7.5.5 rnn korunmas proses sresince ve teslimat yerine kadar rnn uygunluunu muhafaza etmelidir.
Tanmlama,TamaAmbalajlamaDepolama, Koruma
Muhafaza ilemi rn ve rn oluturan paralar kapsamal, aadaki ilemleri iermelidir
94Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
7.6 zleme ve lme cihazlarnn kontrolrne bal arlarn uygunluunu belirlemek zere rnn belirlenen artlara uygunluuna ilikin
kant salamak zere gerekletirilen izleme ve lmeleri, ve bunun iin gereken izleme ve lme donanmn belirlemelidir. zleme ve lmelerin yaplabilmesini ve bunlarn
izleme ve lme artlar ile tutarl olmasn gvence altna alacak prosesleri oluturmaldr.
95Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
lme donanm; Belirtilmi aralklarla veya kullanmdan nce, uluslararas veya ulusal lme standardlarna izlenebilir lme standardlar ile kalibre edilmeli veya dorulanmal veya her ikisi de uygulanmaldr. Bu tipte standardlarn bulunmad yerlerde, kalibrasyon ve dorulamada esas alnan hususlar kaydedilmelidir (bkz. Madde 4.2.4). Gerekli olduka ayarlanmal veya yeniden ayarlanmaldr. Kalibrasyon durumunu belirlemeye imkan verecek ekilde tanmlanm olmaldr.
7.6 zleme ve lme cihazlarnn kontrol
96Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
lme donanm; Belirtilmi aralklarla veya kullanmdan nce, uluslararas veya ulusal lme standardlarna izlenebilir lme standardlar ile kalibre edilmeli veya dorulanmal veya her ikisi de uygulanmaldr. Bu tipte standardlarn bulunmad yerlerde, kalibrasyon ve dorulamada esas alnan hususlar kaydedilmelidir (bkz. Madde 4.2.4). Gerekli olduka ayarlanmal veya yeniden ayarlanmaldr. Kalibrasyon durumunu belirlemeye imkan verecek ekilde tanmlanm olmaldr.
7.6 zleme ve lme cihazlarnn kontrol
17
97Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
lme sonularn geersiz klabilecek ayarlamalara kar emniyete alnmaldr. Tama, bakm ve depolanma srasnda oluabilecek hasar ve bozulmalara kar korunmu olmaldr. Kalibrasyon ve dorulama sonularnn kaytlar muhafaza edilmelidir (bkz. Madde 4.2.4).
7.6 zleme ve lme cihazlarnn kontrol
98Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
7.6 zleme ve lme cihazlarnn kontrolzleme ve lme cihazlarnn artlara uygun olmad anlaldndanceden yaplm lme sonularnn geerliliini
deerlendirmeli ve kaydetmelidir. Kurulu, donanm ve bu durumdan etkilenen
rnle ilgili gereken tedbiri almaldr. zleme ve lmelerde kullanlan yazlm stenen uygulamay yerine getirme yetenei teyit
edilmelidir. Bu ilem ilk kullanmdan nce gerekletirilmeli
ve gerekli olduka yeniden teyit yaplmaldr. Not: Bilgisayar yazlmnn istenen uygulamay yerine getirme yeteneinin teyidi tipik olarak, yazlmn dorulanmasn ve kullanma elverililiinin sreklilii amacyla konfigrasyon ynetimini ierir.
99Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
8.LME ANALZ VE YLETRME8.1 GenelAadaki amalar iin lme Analiz veyiletirme Prosesini Planla ve uygularnn uygunluunu gstermekKYSnin uygunluunu salamakKYSnin etkinliini srekli iyiletirmek
100Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
8.LME ANALZ VE YLETRMEzleme lme Analiz ve yiletirme Prosesleri
statistiksel teknikler ve bu tekniklerin kullanm seviyesini de iine alan, uygulanabilir metotlarn belirlenmesini iermelidir.
101Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
8.LME ANALZ VE YLETRMElme analiz ve yiletirme Prosesini Uygula
lme lme analiz ve yiletirme prosesini uygulayarak rnn uygunluunu gsterKYS sistemini iyiletirmek iin lme analiz ve yiletirme prosesini kullanstatistiksel teknikler dahil uygulanabilir metodlar tayin et ve kullan
102Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
8.2 zleme ve lme
8.2.1 Mteri MemnuniyetiMteri artlarnn karlanp karlanmad hakkndaki mteri alglamasn lmek ve izlemek iin yollar belirleMteri tatmininin dzeyini belirten lm bilgilerini elde etmek ve kullanmak iin yntemler belirlenmeli.Not Mteri alglamasnn izlenmesi; mteri memnuniyeti anketleri, teslim edilen rnn kalitesi ile ilgili mteri verileri, kullanc tercihi anketleri, ticari kayp analizleri, takdir etmeler, garanti kapsamnda gelen talepler ve satclardan gelen raporlar gibi kaynaklardan girdi elde etmeyi iine alabilir.
18
103Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
8.2.2 tetkikAadaki amalar iin plnlanm aralklarla i tetkikler gerekletirilmelidir. Plnlanm dzenlemelere , Bu standardn artlarna ve Kurulu tarafndan oluturulan kalite ynetim sistemi artlarna uyup uymadn, Etkin olarak uygulanp uygulanmad ve srekliliinin salanp salanmadn, belirlemek iin
104Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
8.2.2. Tetkik Tetkikler iin dokmante edilmi prosedr hazrlanmal. Prosedrle aadakiler salanmal tetkikler planlanmal. Tetkikler planl aralklarla yaplmalPlanlamada nceki tetkik sonular ve tetkik edilecek alanlarn ve proseslerin nemi ve durumu esas alnmal.Tetkik yntemi belirlenmeliTetkikilerin seimi ve tetkiin uygulannda objektiflik ve tarafszlk tetkik sonular rapor edilmeli kaytlar muhafaza edilmeliUygunsuzluklarla ilgili dzeltici faaliyetler uygulanmalTespit edilen uygunsuzluklarla ilgili dzeltici faaliyetlerin dorulanmas (izlenmesi) ve sonularn raporlanmas
Not Klavuzluk iin ISO 19011 standardna baknz.
105Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
8.2.3 Proseslerin zlenmesi ve lmKYS Proseslerinin llmesi ve uygulanabilen durumlarda izlenmesi iin uygun yntemler uygulamalBu metodlar, proseslerin planlanm sonular elde etme konusundaki yeteneini gstermelidir.Planlanm sonular baarlamadnda rn uygunluunu salamak iin gerekli dzeltme ve dzeltici faaliyetler uygulanmalNot Elverili metotlar belirlerken kuruluun; her bir prosesi iin uygun izleme ve lmenin tipi ve kapsamn, bu proseslerin rn artlarna uygunluk ve kalite ynetim sisteminin etkinlii zerindeki etkilerine gre dikkate almas tavsiye edilebilir.
106Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
8.2.4 rnn izlenmesi ve lmrn artlarnn yerine getirildii dorulamak zere rn zelliklerini izle ve l,Dorulamay rn gerekletirmenin uygun aamalarnda yapzleme ve lme iin planlama yapKabul kriterlerinin uygunluu ile ilgili kantlar muhafaza etrnn uygunluunun kantlamak amacyla rn izleme ve lme sonularn ieren kaytlar olutu ve muhafaza etKaytlarda rn serbest brakan ki(ler) gsterilmeli
107Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
8.3 Uygun olmayan rnn kontrolUygun olmayan rnn istenmeyen kullanm veya sevkiyatn nlemek, uygun olmayan rn tanmlamak ve kontrol altnda bulundurmak iin dokmante edilmi prosedr olutur.Prosedr uygun olmayan rnn incelenmesi, deerlendirilmesi, elden karlmas, gerektiinde geri arlmas, kaytlarnn oluturulmas ile ilgili faaliyetleri ve sorumluluk ve yetkileri iermelidir.
108Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
8.3 Uygun olmayan rnn kontrolUygun olmayan rnlerin kontrol aadakilerden bir veya birka uygulanarak yaplrUygun olmayan rn tanmlanr, sevkyat veya kullanmnn nlenirUygunsuzluun tekrar etmesini nlemek iin tedbir alnrUygun olmayan rnn deerlendirilme yntemi hakknda yetkili personel veya uygulanabildiinde mterinin izni alnr
19
109Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
8.3 Uygun olmayan rnn kontrolUygun olmayan rn dzeltildiinde (tamir veya yeniden ileme) , artlara uygunluunu gstermek iin rn yeniden dorulamaya tbi tutulmaldr.
Mteriye tesliminden veya kullanmndan sonra uygun olmad belirlenen rnler iinUygunsuzluun mevcut/potansiyel etkilerine uygun tedbirler alnmal. (Geri arma, imha, deitirme vb.)
110Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
8.3 Uygun olmayan rnn kontrolAadaki konulardaki bilgileri ieren kaytlar tutulmal ve muhafaza edilmeli
Verilen zel izinlerin kaytlarUygunsuzluklarn yaps ve uygunsuzluklar sonrasnda alnan tedbirler
111Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
8.4 Veri analiziKYSni deerlendirmek iin gerekli verileri
belirleKYSni iyiletirmek iin gerekli verileri belirle
Uygun verileri belirle, topla ve analiz et.
112Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
8.4 Veri analiziVerileri ToplaKYSnin uygunluunu l ve izleKYSnin etkinliini l ve izle
Verileri Analiz Etanaliz metodlarstatistiksel tekniklerkarar verme yntemleri
Veri analizi sonucunda aadaki bilgileri elde etMteri memnuniyeti ( bkz. Madde 8.2.1), rn artlarna uygunluk (bkz. Madde 8.2.4), nleyici faaliyet iin frsatlar dahil proseslerin ve rnlerin karakteristikleri ve gidiat (bkz. Madde 8.2.3 ve Madde 8.2.4), Tedarikiler (bkz. Madde 7.4)
113Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
8.5 yiletirme8.5.1 Srekli yiletirmeKYSnin etkinliini srekli iyiletirmek iin
Kalite Politikasn iyiletirme iin kullanKalite hedeflerini iyiletirme iin kullanTetkik sonularn iyiletirme iin kullanVeri analizi sonularn iyiletirme iin kullanDzeltici faaliyetleri iyiletirme iin kullannleyici faaliyetleri iyiletirme iin kullanYGG Toplantlarn iyiletirme iin kullan
114Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
8.5.2 Dzeltici FaaliyetlerKurulu, uygunsuzluklarn nedenlerini gidermek ve tekrarlarn nlemek iin Dzeltici Faaliyetler uygulamaldr. Aadakiler iin artlar tanmlamak amacyla dokman haline getirilmi bir prosedroluturulmaldr: Mteri ikyetleri dahil uygunsuzluklarn gzden geirilmesi, Uygunsuzluklarn nedenlerinin belirlenmesi, Uygunsuzluklarn yeniden olumamasn gvence altna almak iin dzeltici faaliyet ihtiyacnn deerlendirilmesi, Gereken dzeltici faaliyetlerin belirlenmesi ve uygulanmas, Uygulanan dzeltici faaliyetlerin sonularnn kaytlar (bkz. Madde 4.2.4), Uygulanan dzeltici faaliyetlerin etkinliklerinin gzden geirilmesi.
20
115Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
8.5.3 nleyici faaliyetlerKurulu, potansiyel uygunsuzluklarn ortaya kmasn nlemek iin nleyici Faaliyetler uygulamaldr. Aadakiler iin artlar tanmlamak amacyla dokman haline getirilmi bir prosedr oluturulmaldr: Potansiyel uygunsuzluklarn nedenlerinin belirlenmesi, Uygunsuzluklarn ortaya kmasn engellemek iin nleyici faaliyet ihtiyacnn deerlendirilmesi, Gereken nleyici faaliyetlerin belirlenmesi ve uygulanmas, Uygulanan nleyici faaliyetlerin sonularnn kaytlar (bkz. Madde 4.2.4) Uygulanan nleyici faaliyetlerin etkinliklerinin gzden geirilmesi.
116Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
AkreditasyonAkreditasyon :
Yetkili bir kuruluun, belli ileri yapan bir kurulu ya da kiinin yeterliliine resmi tannrlk verilmesi ilemidir.
Hedefler:Yeterlilii mteriler iin effaf hale getirmekBelge ve raporlarn gvenirlii artrmakUluslararas ticareti kolaylatrmak
117Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
Global TicaretBir kez l, her yerde kabul edilsin
Bir Deney
Bir Standart
Bir Belge
Global kabuledilebilirlik118Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
Dnya ticareti
119Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
Ticarette teknik engellerin kaldrlmas
CIPM
ISO/IEC
ILAC/IAF
WTO
Serbest Ticaret
SI ya gre izlenebilirlik
Reglasyonlar Standardizasyon
Akreditasyon
120Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
Akreditasyon AlanlarKalibrasyon laboratuvarlar Deney laboratuvarlarMuayene kurulularBelgelendirme kurulular
rnKalite sistemleriPersonelevre ynetim sistemleriHACCP
21
121Prof.Dr.. Fatih M. Botsal
Uygunluk deerlendirmesi alt yapsUlusal Akreditasyon Kuruluu (TURKAK)
Belgelendirme Kurulular
Kalibrasyon laboratuvarlar
Ulusal Metroloji Enstits
SANAYDeney laboratuvarlarMuayene kurulular
- Uygunluk deerlendirmesi Yeterliliin tannrl -zlenebilirlik