nr 2, lipiec 2017 (54)

ISSN 1642-2457kwartalnik

fot.

foto

lia

n Nowe produkty

eSteeMtM Flex Convex w praktycen zdrowIe

radioterapia i jej powikłania n dIeta StoMIka

odżywianie po rekonwalescencjin INterNet

zakupy online

kaMpaNIa Me+

dział PoMoCYWSPaRCiE:

Doniesienia .............................................. 4Wielkie powroty: Bogusława Zubrzycka: – Wygrałam po latach walki ...................... 8Nowe produkty: EsteemTM Flex Convex – sprzęt na miarę potrzeb ..........................10Dział Pomocy: Każdy problem trzeba rozwiązać ............. 12Dieta: Żywienie po rekonwalescencji .................. 14Kącik medyczny: Co warto wiedzieć o radioterapii? ............ 21 Powikłania po radioterapii ...................... 23Bądźmy sprawni: Odcinek szyjny kręgosłupa ...................... 25Reportaż: Katarzyna Tomkiewicz: – Los pacjenta nie jest mi obojętny .......... 26Internet: Zakupy prosto z sieci ................. 28Listy od Czytelników ............................... 30Informacje ............................................... 32

SPIS TREśCI

Kwartalnik „Na sza Tro ska”Bez płat ny ma ga zyn dla osób ze sto mią.

Ukazuje się od kwietnia 2001 r. Wy daw ca

ConvaTec Polska Sp. z o.o. al. Armii Ludowej 26, 00-609 War sza wa

tel. 22 579 66 50, faks 22 579 66 44e-mail: dzial.pomocy@convatec.com

bezpłatna infolinia: 800 120 093 www.convatec.pl

www.stomia.plRe daktor naczelna

Justyna CymerskaRe daktor prowadząca

Lidia ButowskaRe dak cja

Anna Lewicka-Pawlak, Bożena Klukowska, dr inż. Agata Gaździńska

Korekta Anna Zarębska-Tutak

Adres redakcji ConvaTec Polska Sp. z o.o.

al. Armii Ludowej 26, 00-609 War sza wa Prenumerata

Bezpłatną pre nu me ra tę można za ma wiać, przesyłając na adres redakcji wypełniony kupon

znajdujący się wewnątrz numeru.Opra co wa nie graficzne

Natalia KrólikowskaOpra co wa nie redakcyjne

Wydawnictwo Kwadryga Sp. z o.o. ul. Instalatorów 7B, 02-237 Warszawa

Copyrights © Copyright by ConvaTec Polska Sp. z o.o. Wszystkie prawa zastrzeżone. Żadna część niniejszej publikacji

nie może być reprodukowana ani przedrukowywana bez pisemnej zgody ConvaTec Polska Sp. z o.o.

®/ TM oznaczają zastrzeżone znaki towarowe ConvaTec Inc.

M amy pełnię lata i wakacji, najdłuższe dni, najjaśniejsze noce. O tej porze roku najlepiej widoczna jest smuga Drogi Mlecznej, a także – przypominające zorzę polarną – obłoki srebrzyste czy spadające gwiazdy, czyli roje regularnych meteorytów, których orbita przecina

się z ziemską. Perseidy, bo o nich mowa, zaprezentują się szczególnie pięknie podczas dwóch nocy: z 12 na 13 oraz z 13 na 14 sierpnia. Przy bezchmurnym niebie będzie co oglądać. Polecamy.

Warto jednak spoglądać w górę nie tylko z powodu zachwycających zjawisk astronomicznych. Chodzić z podniesioną głową – dla osób ze stomią nie jest to wcale takie oczywiste. Przeciwnie, zabieg jej wyłonienia jest często powodem zniechęcenia, frustracji i zawstydzenia. O tym, jakie mogą być tego efekty, przeczytają Państwo m.in. w tekście poświęconym profilaktyce odcinka szyjnego kręgosłupa. Nie od dziś wiadomo bowiem, że nasza kondycja psychiczna rzutuje na to, jaką postawę – w sensie fizycznym – przyjmujemy.

O poczuciu zawstydzenia, a raczej o potrzebie jego przełamywania, wspominają także pan Marian Żuchowski, podopieczny Katarzyny Tomkiewicz, Przedstawicielki Medycznej firmy ConvaTec, oraz pani Bogusława Zubrzycka, bohaterka ubiegłorocznej edycji programu „Wielkie Powroty”. Pani Bogusława podkreśla: „Nie oczekuję specjalnego traktowania. Mieć stomię to tak, jak mieć protezę na zębach, aparat słuchowy w uchu czy okulary na nosie”. Zwraca też uwagę na jeszcze jedną ważną sprawę: „Żadna książka nie pomoże tak, jak jeden stomik drugiemu stomikowi”.

Okazją do takiej pomocy jest wspomniany już program firmy ConvaTec „Wielkie Powroty”. Bardzo zachęcamy Państwa do udziału w tegorocznej edycji! Wystarczy wypełnić i wysłać zamieszczoną w tym numerze Kartę zgłoszeniową (strona 17). Warto zrobić to nie tylko dla siebie, ale przede wszystkim z myślą o innych.

Z przyjemnością w tym numerze prezentujemy również nasz Dział Pomocy – jeden z filarów kampanii „Me+” [wym. mi plus]. Wielu z Państwa dobrze zna głosy pracujących w nim pielęgniarek stomijnych. To również dzięki nim można się przekonać, że ze stomią da się nie tylko normalnie funkcjonować, lecz także chodzić z podniesioną głową.

niejedno ma imię

foT.

foTo

LIA

opieka Przedstawicielek

Medycznych- odpowiedzi

na Twoje pytania dotyczące pielęgnacji i zaopatrzenia stomii

wsparcie Działu Pomocy

- opiekę doświadczonych

pielęgniarek stomijnych

edukacja- wskazówki i porady,

jak żyć pełnią życia po wyłonieniu stomii

produkty i akcesoria- nowoczesne rozwiązania

do zaopatrzenia stomii

społeczność- wsparcie w powrocie do aktywnego życia społecznego

Kampania edukacyjna Me+

W ramach kampanii edukacyjnej „Me+” [wym. mi plus] pragniemy przybliżyć Państwu Dział Pomocy firmy ConvaTec, który niezłomnie od wielu lat wspiera wszystkich pacjentów stomijnych w całej Polsce. W tym numerze naszego magazynu przedsta-wiamy Państwu sylwetki pielęgniarek stomijnych, które pracują w Dziale Pomocy i codziennie po-prawiają jakość życia pacjentów borykających się z problemami, jakie mogą dotknąć osoby ze stomią. Więcej informacji na ten temat znajdą Państwo na stronie 12.

Jeżeli chce Pan/Pani dołączyć do programu „Me+” i systematycznie otrzymywać bezpłatne egzemplarze magazynu „Nasza Troska”, uprzejmie prosimy o czytelne wypełnienie kuponu drukowanymi literami oraz odesłanie go na adres: ConvaTec Polska Sp. z o.o., al. Armii Ludowej 26, 00-609 War sza wa.

Nr 2, 2017 (54)

Jeżeli chcesz dołączyć do programu „Me+”, otrzymywać bezpłatne materiały edukacyjne i prenumeratę kwartalnika „Nasza Troska”, wypełnij czytelnie zamieszczony poniżej kupon i odeślij go na adres:

ConvaTec Pol ska Sp. z o.o., al. Armii Ludowej 26, 00-609 War sza wa

Imię: Nazwisko:

Ulica:

Kod pocztowy: Miejscowość:

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych i danych mojego dziecka* zawartych w niniejszym formularzu przez ConvaTec Polska Sp. z o.o. (dalej jako ConvaTec) z siedzibą w Warszawie (00-609) przy Al. Armii Ludowej 26 w celach marketingu własnych produktów i usług ConvaTec, a w szczególności w celu doboru odpowiednich produktów ConvaTec służących do zaopatrzenia i pielęgnacji stomii oraz w celach statystycznych (*skreślić, gdy nie ma zastosowania).Wyrażam zgodę na używanie telekomunikacyjnych urządzeń końcowych i automatycznych systemów wywołujących dla celów marketingu bezpośredniego, zgodnie z art. 172 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 2004 roku Prawo telekomunikacyjne.Wyrażam zgodę na otrzymywanie informacji handlowych w rozumieniu art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 18 lipca 2002 roku o świadczeniu usług drogą elektroniczną na podany przeze mnie adres poczty elektronicznej i numer telefonu.

Nr domu: Nr lokalu:

Tak, proszę o bezpłatne przesyłanie mi kolejnych egzemplarzy magazynu „Nasza Troska”

Tak, chcę poznać ofertę produktów ConvaTec, w tym produkty dopasowane do moich potrzeb, dlatego podaję dodatkowe informacjeTelefon z numerem kierunkowym: Rodzaj stomii (kolostomia, ileostomia, urostomia):

Data:

Data:

Data urodzenia:

Adres e-mail:

Podpis:

Podpis:

Data operacji:

ConvaTec Polska Sp. z o.o. (dalej jako ConvaTec) z siedzibą w Warszawie (00-609) przy Al. Armii Ludowej 26, jako Administrator danych informuje, że podane dane osobowe będą przetwarzane w celu zawarcia i realizacji umowy prenumeraty magazynu „Nasza Troska” oraz w celach statystycznych. Za odrębnie wyrażonymi zgodami, podane przez Panią/Pana dane osobowe będą przetwarzane w celu marketingu własnych produktów i usług ConvaTec, w szczególności w celu doboru odpowiednich produktów ConvaTec służących do zaopatrzenia i pielęgnacji stomii, a także w celu przesyłania informacji handlowych na wskazany adres poczty elektronicznej i numer telefonu, a marketing bezpośredni będzie kierowany na Pani/Pana telekomunikacyjne urządzenie końcowe, np. telefon, komputer. Podane dane osobowe będą przetwarzane również w celach kontaktowych. Podane dane nie będą udostępniane innym podmiotom.Podanie danych osobowych jest dobrowolne, przysługuje Pani/Panu prawo dostępu do treści podanych danych osobowych oraz ich poprawiania.

4

DONIESIENIA

Wmarcu odbyła się w Warszawie debata poświęcona problemom pielęgniarstwa i położnictwa.

Jej organizatorami były: resort zdrowia, Na-czelna Rada Pielęgniarek i Położnych, ogól-nopolski Związek Zawodowy Pielęgniarek i Położnych oraz Warszawski Uniwersytet Medyczny. obecni byli m.in. minister zdro-wia Konstanty Radziwiłł, wiceminister zdrowia Józefa Szczurek-Żelazko, wicepremier Jaro-sław Gowin oraz rektor WUM prof. Mirosław Wielgoś. W wydarzeniu uczestniczyło ponad 300 osób, w tym przedstawiciele środowiska, konsultanci krajowi i wojewódzcy w poszcze-gólnych dziedzinach pielęgniarstwa oraz de-legaci uczelni medycznych.

Rak piersi to najczęściej diagnozowany u Polek nowotwór złośliwy – co roku choruje ponad 16 tysięcy kobiet, a 7 tysię-

cy umiera. Występuje on najczęściej po 50. roku życia. Wśród czynników ryzyka wyróżnia się m.in. wczesne wystąpienie pierwszej miesiączki, późną menopauzę, brak ciąż lub ciążę w póź-nym wieku, antykoncepcję, hormonalną terapię zastępczą (HTZ). Ryzyko rozwoju nowotworu zwiększają mutacje w genie BRCA1 – prawdo-podobieństwo pojawienia się złośliwego guza piersi wynosi wtedy 70 proc.W przypadku raka jajnika rocznie stwierdza się około 3600 nowych zachorowań i 2500 zgonów. Ten rodzaj nowotworu uznawany jest za jeden z najbardziej podstępnych. Rozwija się długo, nie powodując specyficznych do-legliwości, dlatego najczęściej wykrywany jest już na zaawansowanym etapie. W przypadku obecności mutacji genu BRCA1 ryzyko zacho-rowania na raka jajnika wynosi około 40 proc.Mutacja genu BRCA1 jest dziedziczna, dlate-go w grupie szczególnego ryzyka znajdują się kobiety, w których rodzinie po stronie żeńskiej wystąpiły przypadki zachorowania na raka jaj-

Pielęgniarki i położne w centrum uwagi

Profilaktyka raka piersi i jajnika poprzez nowoczesne badania genetyczne pozwala na ocenę ryzyka zachorowania oraz jego istotne ograniczenie.

foT.

foTo

LIA

Debata dotyczyła określenia kierunków kształcenia, propozycji rozwiązania problemu deficytu pielęgnia-rek, norm ich zatrudnienia, poprawy bezpieczeństwa pacjenta, a także cyfryzacji w ochronie zdrowia.Konstanty Radziwiłł podkreślił, że problemy pol-skiego pielęgniarstwa są problemami całego kraju. Zaznaczył, że „należy pracować nad prestiżem za-wodów pielęgniarki i położnej oraz rozmawiać o ich kształceniu i normach zatrudnienia”. Jego zdaniem kompleksowym aktem dotyczącym problemów tej grupy zawodowej powinna być „Strategia na rzecz polskiego pielęgniarstwa”, która ma być opraco-wana w najbliższym czasie przez specjalny zespół.Wicepremier Jarosław Gowin przekonywał na-tomiast o potrzebie dialogu poszczególnych re-sortów z organizacjami pielęgniarek i położnych.

ników i piersi oraz raka jelita grubego, prostaty lub sutka u mężczyzn. Test wykrywający zmutowany gen BRCA1 powinna zrobić każda kobieta po 25. roku życia, w której rodzinie wystąpił nawet jeden przypadek raka piersi lub jajnika. Warto wykonać go także wtedy, gdy takich osób nie było. Wadliwy gen można bowiem odziedziczyć zarówno po matce, jak i babce – również ze strony ojca. Test można wykonać w laboratoriach na terenie całej Polski.

Wyraził nadzieję, że „debata będzie ważnym krokiem w poszukiwaniu harmonijnej współ-pracy pomiędzy Ministerstwem Zdrowia, rzą-dem a środowiskiem pielęgniarek”.Lucyna Dargiewicz, przewodnicząca ogólno-polskiego Związku Zawodowego Pielęgniarek i Położnych, przekonywała, że ogromną wagę powinno się przykładać do kształcenia pielę-gniarek, stałego podnoszenia poziomu ich wie-dzy teoretycznej, praktycznej oraz zdobywania nowych umiejętności i kompetencji.Ponadto omówiono zagadnienia związane z do-stosowaniem systemu kształcenia pielęgniarek i położnych do potrzeb ochrony systemu zdro-wia w różnych rodzajach świadczeń, w których niezbędne są określone kwalifikacje.

Najlepiej jednak zrobić go w onkologicznej po-radni genetycznej. Skierowanie nie jest potrzebne. Jeśli należysz do grupy pacjentek z obciążeniem dziedzicznym, możesz zrobić go bezpłatnie, a jeśli nie – za badanie trzeba zapłacić. Jeżeli wynik testu potwierdzi obecność zmuto-wanego genu BRCA1, konieczne są regularne badania ginekologiczne, USG, mammografia i stosowanie się do zaleceń lekarza.

Test, który może uratować życie wielu kobiet

5

DONIESIENIA POL-ILKO

Pod koniec 2016 roku pięciu pacjentów z wy-łonioną stomią (dziecko, uczeń, młoda dziewczyna, kobieta i mężczyzna) wzięło

udział w nagraniu spotu, który dotyczył wpływu negatywnych zmian w refundacji sprzętu na co-dzienne życie stomików. Zagrożenia te niesie pro-jekt Ustawy o refundacji leków, środków spożyw-czych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych (w skrócie mówimy o Ustawie o refundacji wyrobów medycznych).Według projektu nowych przepisów zniknąć mają limity kwotowe dla stomików. W zamian za to część sprzętu stomijnego będzie bezpłatna, a do części, jak nie większości, pacjenci będą musieli dopłacać. Niestety ustawa nie określa szczegó-łowo zasad odbierania sprzętu. Na dziś wiele pytań pozostaje bez odpowiedzi. Nie wiemy też, kiedy sprzęt stomijny ma zostać włączony do nowego systemu refundacji, czy to będzie 2018 czy później... (Spot społeczny można obejrzeć na stronie internetowej PoL-ILKo).

W obronie swych prawNiełatwo nam było podjąć decyzję o wystąpieniu w spocie. To żadna duma mieć wyłonioną stomię na brzuchu i większość z nas wstydzi się tego. Praw-da jest jednak taka, że operacja ta uratowała życie ponad 40 tysiącom osób w Polsce. I to nie tylko tym z rakiem jelita grubego, odbytu czy układu moczowo-płciowego, ale również tym z nieswoisty-mi zapaleniami jelit, wadami wrodzonymi odbytu (mówię tu o noworodkach), ofiarom wypadków komunikacyjnych czy postrzałów w brzuch, tak jak było w przypadku świętego Jana Pawła II. Chirurdzy zrobili wszystko, żeby przekonać nas, pacjentów, o słuszności poddania się operacji wy-łonienia stomii i przywrócić nas naszym bliskim i społeczeństwu. Dali nam nadzieję na życie, bardzo trudne życie. I wszyscy wyraziliśmy na to zgodę, wiedząc, że dzięki dobrej jakości workom stomijnym i środkom do pielęgnacji stomii będziemy mogli „ja-koś” funkcjonować w społeczeństwie. Gwarantuje nam to i konstytucja, i ratyfikowana w 2012 roku Konwencja o Prawach osób Niepełnosprawnych.

My, stomicy, jesteśmy mali, duzi, młodzi, sta-rzy, jesteśmy kobietami i mężczyznami, dziew-czynkami i chłopcami. Pracujemy albo jesteśmy na rencie, mamy rodziny, ale często z powodu naszej niepełnosprawności zostajemy sami. Łączy nas jedno – stomia na brzuchu. Zdarza się, że więcej niż jedna.od wielu lat Ministerstwo Zdrowia wprowadzało niekorzystne zmiany dla polskich stomików, choćby nakładając w 2004 roku najwyższy z możliwych – 7-procentowy, a rok później 8-procentowy VAT m.in. na sprzęt stomijny i środki do pielęgnacji stomii, jednocześnie nie waloryzując limitów czy też likwidując poradnie stomijne, tak nieocenione dla każdego stomika z powodu braku w Polsce skoordynowanej opieki nad pacjentem ze stomią. Wielu niekorzystnym zmianom w sposobie re-fundowania sprzętu stomijnego, dzięki nasze-mu stowarzyszeniu i determinacji zrzeszonych stomików, udało się zapobiec. Kiedy dowiedzie-liśmy się o projekcie ustawy, wiedzieliśmy, że cały nasz dotychczasowy trud może pójść na marne i musimy znowu zawalczyć o nasze życie.

Niezbędny sprzętMimo że ponadczterdziestotysięczną rzeszę stomików łączy stomia, to tak naprawdę na tym podobieństwa się kończą. Dlaczego? Bo każda stomia jest inna i żeby pacjent stomijny mógł czuć się „komfortowo”, musi mieć INDYWIDUALNIE dopasowany sprzęt stomijny, doskonałej jakości, niealergizujący, dostosowany do wielkości i kształ-tu stomii, dobrze przylegający do brzucha. Sprzęt szczelny, z wysokiej jakości filtrem do odprowadza-nia gazów i na tyle dyskretny, żeby treść jelitowa mogła swobodnie spływać do worka i najlepiej, żeby nie był on zbyt widoczny pod ubraniem. Chociaż mamy taki sprzęt na polskim rynku, mimo wszystko zdarzają nam się różne „wpadki”. Żeby worek trzymał się na brzuchu, przylepiec worka musi być wyjątkowo mocny. Dla wzmocnienia bezpieczeństwa i większej pewności uniknięcia „awarii” używamy dodatkowych pierścieni czy past uszczelniających. Natomiast żeby usunąć

zużyty worek z brzucha, potrzebujemy specjal-nych preparatów rozpuszczających i zmywa-jących ten klej ze skóry. Częste rany i nadżerki wokół stomii zabezpieczamy tzw. drugą skórą, na którą dopiero przykleja się worek stomijny. Część pacjentów z przetoką na jelicie grubym, czyli kolostomią, mających przewlekłe zaparcia, robi sobie irygacje do stomii, korzystając ze spe-cjalnych zestawów irygacyjnych. Wymienione produkty i wiele innych noszą nazwę środków do pielęgnacji stomii i są składową limitów na sprzęt stomijny. Źle dopasowany, podciekający wo-reczek, z niskiej jakości komponentów prowa-dzi do powikłań skóry wokół stomii, naraża na niepotrzebne cierpienie, ból oraz hospitalizację. Często stomia to niejedyna niepełnosprawność pacjenta ze stomią, a worek stomijny to niejedyny refundowany wyrób medyczny, którego używa. ogromna część z nas ma choroby współistniejące.

Bez alternatywyokrucieństwo sytuacji polega na tym, że sprzęt stomijny nie ma zamiennika, tak jak to się dzieje z lekami czy innymi wyrobami medycznymi. Kulę szwedkę w najgorszym wypadku można zastąpić laską, balkonik z siedziskiem – takim bez siedziska, perukę z włosów naturalnych – sztuczną, ale te oso-by MAJĄ WYBÓR i zawsze mogą wyjść z domu. Stomicy takiej alternatywy nie mają. Rozumiemy doskonale potrzebę zmian również w zakresie refundacji wyrobów medycznych. obawiamy się jednak, że brak możliwości in-dywidualnego doboru sprzętu stomijnego, brak odpowiednio szerokiego asortymentu worków i środków do pielęgnacji skóry wokół stomii czy brak określenia limitów kwotowych na te wyroby wykluczy na zawsze nas, stomików, ze społeczeń-stwa i skaże na wegetację w czterech ścianach… w samotności.

Dorota Kaniewska, wiceprezes Polskiego Towarzystwa

Stomijnego POL-ILKO,prezes Oddziału Regionalnego

w Warszawie

„Wesołe” jest życie stomika, czyli co nam szykuje Ministerstwo Zdrowia

6

Doniesienia

asPaRTaM – e951 – to najbardziej nie-bezpieczna substancja słodząca doda-wana do żywności. Jest prawie dwieście razy słodsza od cukru, przy niemalże ze-rowej kaloryczności. Została wynaleziona w 1965 roku przez Jamesa M. schlattera, pracującego dla firmy farmaceutycznej.

Ten amerykański chemik otrzymał ją w trakcie prowadzenia badań nad lekiem przeciwwrzo-dowym. Podczas krystalizacji aspartamu z eta-nolu substancja ta dostała się na jego dłonie. Schlatter przez przypadek włożył palce do ust i… odkrył intensywną słodycz. Aspartam można znaleźć m.in. w:

• napojach typu cola

• gumie do żucia

• jogurtach

• płatkach śniadaniowych

• miętowych odświeżaczach oddechu

• napojach kawowych

• rozpuszczalnej kawie czy herbacie

• środkach przeczyszczających

• produktach typu light

syntetyczna słodycz może szkodzić

niektóre napoje typu cola oraz kolorowe napoje owocowe mogą zawierać aspartam.

foT.

foTo

liA

• kolorowych napojach owocowych

• galaretkach

• lekach

• multiwitaminach.Zaletą aspartamu jest to, że nie podnosi poziomu cukru we krwi, ma jednak wiele ujemnych właści-wości. Jest metabolizowany przez nasz organizm, a po strawieniu rozkłada się na dwa naturalne ami-nokwasy: fenyloalaninę i kwas asparginowy, sta-nowiąc zagrożenie dla osób chorych na fenyloke-tonurię. Produktem metabolizmu aspartamu jest też toksyczny dla organizmu metanol. Aspartam może być przyczyną wielu chorób neurologicz-nych, takich jak rak mózgu, choroba lou Gehriga (stwardnienie zanikowe boczne), zespół przewle-kłego zmęczenia, stwardnienie rozsiane (SM) oraz epilepsja. U osób regularnie spożywających ten słodzik mogą pojawić się działania niepożądane. Należą do nich m.in.:

• nudności, bóle i zawroty głowy

• częstoskurcz serca

• bezsenność, stany depresyjne

• szumy w uszach i zaburzenia słuchu

• trudności z oddychaniem

żywność o bardzo wysokiej wartości od-żywczej, mająca udowodniony korzystny wpływ na jedną lub wiele funkcji organi-zmu, a przez to na stan naszego zdrowia, to właśnie superfoods.

W raporcie magazynu „Today’s Dietitian” z grud-nia 2016 przedstawiono 10 produktów i grup produktów uznanych przez 1700 dietetyków za Superfoods 2017. Nie ma bowiem jednej ich listy. Każdy może stworzyć własną, poznając supermoc naturalnej, nieprzetworzonej prze-mysłowo żywności. Do Superfoods 2017 zaliczono m.in. produkty fermentowane, czyli kiszonki i mleczne produk-ty fermentowane (kefir, kwaśne mleko, jogurt, maślanka). Kiszenie to stara, ale niezwykle sku-

Zalety superfoods

• utrata smaku, wysypka

• bóle stawów.objawy te mogą wystąpić już po wypiciu jednego litra napoju zawierającego aspartam. Związek ten jest wykorzystywany w przemyśle spożyw-czym i farmaceutycznym. Mimo licznych prób potwierdzających jego toksyczność jest uważany za bezpieczny przez ponad sto organizacji zaj-mujących się bezpieczeństwem żywności. lepiej jednak sprawdzajmy etykiety i te, na których widnieje składnik E951, odkładajmy na półkę.

teczna metoda konserwowania żywności. W pro-cesie tym biorą udział pożyteczne bakterie kwasu mlekowego. Podczas fermentacji w surowych pro-duktach roślinnych zachodzą zmiany polegające na przekształceniu zawartego w nich cukru w kwas mlekowy. Produktów przeznaczonych do zakisze-

nia nie poddaje się wcześniej obróbce cieplnej. Dlatego zachowują większość wartościowych substancji odżywczych, które w procesie fer-mentacji prawie nie ulegają zmianie. Ukiszone warzywa są mniej kaloryczne niż świeże. Kwas mlekowy zawarty w kiszonkach pobudza trawienie i produkcję enzymów, działa detok-sykująco na jelita, wypierając z przewodu po-karmowego drobnoustroje chorobotwórcze i wspierając naturalną florę bakteryjną. Mleczne produkty fermentowane poprawiają stan jelit, co ma duże znaczenie przy zaburzo-nej florze bakteryjnej, np. na skutek stosowania antybiotyków w lecznictwie i hodowli zwierząt.oprócz kapusty do kiszenia nadają się m.in. ba-kłażany, kalafiory, brokuły, marchew, ogórki, cukinia, por, dynia, rzodkiew, papryka i grzyby.

Domowe kiszonki i inne przetwory to także rodzaj superfoods. Warto do nich wracać.

foT.

foTo

liA

7

opra

c. na

pod

st. P

AP –

Nauk

a w Po

lsce,

dw

umies

ięczn

ików

„Nat

ura i

Ty”,

„Har

mon

ia” or

az m

ater

iałów

wła

snyc

h.

foT.

ArcH

iWUM

coN

vATE

c

Doskonałe przyleganie do uszkodzonego naskórka to jedna z zalet opatrunku hydrokoloidowego.

Wakacje w pełni! Piesze czy rowerowe wędrówki lub uprawianie innych sportów, a także grillowanie czy pobyt na plaży mogą się zakończyć drobnym otarciem, skaleczeniem albo poparzeniem.

W takich sytuacjach warto mieć pod ręką dobre zabezpieczenie, takie jak Granuflex® Extra Thin. Ten wodoodpor-ny opatrunek hydrokoloidowy można kupić bez recepty. Ułatwia gojenie się ran, jest łatwy w użyciu, nie wymaga codziennej zmiany – może pozostawać na skórze do siedmiu dni. Stanowi skutecz-ną ochronę przed zakażeniem, zmniej-sza ryzyko powstawania blizn i można go przycinać w zależności od potrzeb. Działa jak druga skóra – idealnie dopa-sowuje się do kształtu rany.

analizując dane biomedyczne pacjentów z chorobami nowotworowymi, naukowcy z Politechniki Śląskiej starają się pomóc w opracowaniu indywidualnych terapii.

Dzięki wykorzystaniu chmury obliczeniowej, umożliwiającej bardzo szybką analizę wie-lu danych, naukowcy są w stanie tworzyć profile molekularne nowotworów wykry-tych u konkretnych osób. – Pozwoli to on-kologom opracowywać spersonalizowane terapie i znacznie zwiększy ich skuteczność. To kierunek, w którym zmierza cała współ-czesna medycyna – uważa dr hab. inż. Dariusz Mrozek, kierownik projektu.Prace naukowców realizowane są we współ-pracy z firmą Microsoft research.

nadzieja medycynyMiędzynarodowe konsorcjum, w skład którego wchodzą naukowcy z Politechniki Łódzkiej, opracowało innowacyjne implanty, które mają służyć do leczenia operacyjnego zaburzeń organów miednicy i wysiłkowego nietrzymania moczu u kobiet.

– Zaprojektowany implant pozwoli organizmowi na naturalną odbudowę tkanki, a sam stop-niowo będzie rozpuszczać się, ulegając biode-gradacji – powiedział współtwórca wynalazku dr radosław Wach z Wydziału chemicznego Politechniki Łódzkiej. Wprowadzenie takich implantów obniży ryzyko związane z leczeniem, skróci czas hospitalizacji, poprawi jakość życia pacjentek oraz zmniejszy koszty leczenia. Stosowane obecnie implanty

Bioaktywne implantynie są biodegradowalne i mogą powodować komplikacje wymagające dodatkowej operacji. Nowe implanty zawierają cząsteczki peptydów, które mają zapobiegać zakażeniom i wspoma-gać odbudowę uszkodzonej tkanki. Muszą teraz przejść badania kliniczne, za co odpowiedzialna jest duńska firma, biorąca udział w projekcie. Zdaniem naukowców implanty mogą być wpro-wadzone do praktyki klinicznej za cztery lata.

obniżenie napięcia mięśni dna miednicy, a także nietrzymanie moczu to problemy wielu kobiet.

foT.

foTo

liA

ekspert na codzienne rany

8

wielkie powroty

Pełna energii, poczucia humoru i optymizmu. Nie rozczula się nad sobą, nazywa rzeczy po imieniu. Jest silna, życzliwa dla ludzi i wrażliwa na los zwierząt. Operację wyłonienia stomii przeżyła dotkliwie, ale wydarzenie to nie odebrało jej woli i radości życia. Poznajmy bliżej Jej opowieść.

Wygrałam po latach walki

Przedstawiamy Państwu kolejną historię (pierwszą prezentowaliśmy w ostatnim numerze NT), wyróżnioną przez Kapitułę tegorocznej edycji programu firmy ConvaTec „Wielkie Powroty”. Jej bohaterką jest Bogusława Zubrzycka z Wejherowa.

fOT.

Tere

sa

Prowadzi zajęcia na Uniwersytecie Trzeciego Wieku, wygrywa konkursy literackie, gra w teatrze. Zawsze jednak znajdzie czas na spotkanie z koleżankami i nigdy nie odmówi pomocy innym stomikom.

Pani Bogusława Zubrzycka nie ukrywa swojego wieku. Na początku czerwca tego roku święto-wała 84. urodziny. Wychowała się na Półwyspie Helskim. Dzieciństwo spędziła w miasteczku Hallerowo (dziś Władysławowo), później ro-dzina przeprowadziła się do Gdyni. – Tu mieszkałam do grudnia 2005 roku. Jestem skrzypaczką, pracowałam w Teatrze Muzycznym i przez 20 lat uczyłam gry na skrzypcach w szkole muzycznej. Zaczęłam jednak tracić słuch. Perfo-racja błony bębenkowej to następstwo wybuchu, którego byłam świadkiem podczas powstania warszawskiego. Musiałam więc zmienić zawód i zostałam pedagogiem – opowiada.

Cena nałoguPrzez 42 lata była nałogową palaczką. – Gdyby zważyć wszystkie wypalone przeze mnie papierosy, na pewno przekroczyłyby tonę – twierdzi pani Bogusława. Nie zrezygnowała z palenia nawet wtedy, gdy w jej pęcherzu pojawiły się brodaw-czaki, a od swojej lekarki usłyszała: „Wytną je, ale one powrócą z komórkami nowotworowy-mi”. Mniej więcej rok po usunięciu brodawczaki pojawiły się ponownie. Kolejne badanie nie po-zostawiło wątpliwości: rak pęcherza.Lekarz wykonujący czwarty zabieg usunięcia guzów przez cewkę moczową poinformował ją, że trzeba będzie wyciąć cały pęcherz. Jak

Bogusława ZubrzyckaCieszyłam się, że żyję

zareagowała na wiadomość, że będzie miała wyłonioną stomię? – Powiedziałam lekarzowi, że go nienawidzę, a on że to normalna reakcja – wspomina. Gdy po kolejnym ataku kolki nerko-wej pogotowie przywiozło ją do szpitala, myślała tylko o tym, czy przeżyje operację. – Przecież gdy masz 72 lata i cię usypiają, nie wiesz, czy się jeszcze obudzisz – tłumaczy.

Pożegnanie z bólemOperacja odbyła się 13 maja 2005 roku. W pią-tek. – Nie jestem osobą przesądną. W domu mam czarnego kota – żartuje pani Bogusława.

a potem szczegółowo opisuje to, co wydarzyło się tamtego dnia. – O godzinie szóstej zjawił się lekarz i zapytał, jak się czuję. Odpowiedziałam, że ważniejsze jest jego samopoczucie. Operacja trwała siedem godzin. Gdy się obudziłam, znów przyszedł lekarz i usłyszałam to samo pytanie: jak się czuję? a ja cieszyłam się, że żyję. W dodatku nic mnie nie bolało. Poród pięcioraczków to nic w porównaniu z tym, jak boli kolka nerkowa. Musiało upłynąć trochę czasu, zanim uświado-miłam sobie coś najważniejszego. Po tylu latach walki wygrałam z rakiem!

Worek – mój przyjacielPrzyznaje, że początki życia ze stomią nie były łatwe. Zanim do perfekcji opanowała technikę zmiany sprzętu, co trwało prawie rok, zdarzało się, że miała mokrą spódnicę. Od pielęgniarki w szpitalu otrzymała do wypróbowania sprzęt czterech firm. – stosowałam się do zaleceń, ale worki wciąż się odlepiały. Wreszcie pojechałam do szpitala Gdynia redłowo i tutejsza pielęgniarka doradziła mi sprzęt firmy ConvaTec. Od niej też usłyszałam, że istnieje zależność pomiędzy skórą stomika a środkiem zastosowanym na przylepcu. albo do siebie pasują, albo nie. Tak wspaniale udało się dobrać sprzęt do mojej skóry, że dziś nie zdarzają mi się przygody z odklejonym wor-kiem. Chyba że szarpnę zbyt mocno, bo zapo-mnę, że mam stomię – zdradza pani Bogusława. Używa worków jednorazowych, o których mówi „moi przyjaciele”.Najwięcej o nowym etapie swojego życia dowie-działa się, gdy pierwszy raz pojechała na spotkanie stomików zorganizowane przez firmę ConvaTec w Gdańsku. – Zobaczyłam tłum ludzi, w sali mieściło się 700 osób, i usłyszałam historie, których nigdy nie zapomnę. Jeden z panów

Artystyczna natura i wrodzona elegancja to cechy, których nie sposób nie zauważyć u pani Bogusławy. W otoczeniu takich osób chce się przebywać.

9

opowiadał, jak po operacji wyłonienia stomii wyszedł ze szpitala ze słoikiem przywiązanym do brzucha, bo w Polsce jeszcze nie było wtedy worków – wspomina.

Pedagogiczne zacięcieW grudniu 2005 roku, siedem miesięcy po ope-racji, zamieszkała w Wejherowie i dziś nie wy-obraża sobie życia gdzie indziej. – Każdy po-winien spędzić tu starość. To takie przyjazne miasto – przekonuje. Jest osobą znaną. Współtworzyła tutejszy Uni-wersytet Trzeciego Wieku i od 11 lat prowadzi na nim zajęcia. – W tym roku mieliśmy 320 stu-dentów. Pracujemy według planu, jak w szkole. Ponad 30 przedmiotów: od filozofii, przez ob-sługę komputera, do sportowych i artystycz-nych. Wśród wykładowców jest m.in. wicepre-zydent miasta. Zajęcia komputerowe prowadzą uczniowie liceum. Cudowne są te momenty, gdy na przykład 17-latek mówi do słuchaczki w wie-ku swojej babci: Proszę pani, proszę się skupić! Pani nie odrobiła lekcji! Ogromnym powodze-niem cieszą się zajęcia sportowe: gimnastyka, basen, karate, na które chodzi 30 kobiet. Panie mówią, że przestało im strzykać w kolanie, za-częły wychodzić z domów nie tylko do kościoła – cieszy się pani Bogusława.

Artystyczne pasjePrzy Uniwersytecie Trzeciego Wieku powstał teatr srebrna Nitka. Istnieje już czwarty rok. Odbyło się tu kilka przedstawień, z których do-chód trafił do miejscowego hospicjum. Właśnie na deskach srebrnej Nitki pani Bogusława mogła zrealizować jedną ze swoich artystycznych pasji.

fOT.

arCH

IWUM

PryW

aTNe

fOT.

arCH

IWUM

PryW

aTNe

Pani Bogusława zagrała nie tylko na scenie teatralnej, lecz także w teledysku „Żal”, który nakręcono nad brze-giem morza, w oparciu o tekst ks. Jana Twardowskiego i muzykę Weroniki Korthals (do obejrzenia na YouTube).

Teatr Srebrna Nitka na rynku w Wejherowie. Pani Bogusława udziela wywiadu redaktorowi TVP Gdańsk. Widać, że w kostiumie aktorskim czuje się jak ryba w wodzie.

– Moja babka ze strony ojca była zawodową aktorką. Przed wojną grała też w filmie, a ze sce-ną pożegnała się, mając 80 lat. Gen aktorstwa ujawnił się też u mnie. Zaczęłam od roli gosposi w „Świętoszku” Moliera, a skończyłam na roli księżnej, 60-letniej dziewicy, według Tuwima. W tej chwili nie gram, bo jak się coś osiągnęło i było się na scenie księżną, to chce się nią zo-stać dłużej – twierdzi. W genach otrzymała też łatwość pisania. Jej oj-ciec był dziennikarzem w „Przekroju”, a babcia aktorka napisała przed wojną książkę dla dzieci. Pani Bogusława tworzy poezję. Jej tomik wierszy bardzo się podobał, a ostatnio zdobyła pierwszą

nagrodę w konkursie na wiersz o całopaleniu książek. – straciłam Gdynię, ale zyskałam Wej-herowo. Zawsze jest coś za coś – powtarza.

Dzielmy się doświadczeniemO tym, że jest stomikiem, wiedzą jej rodzina i koleżanki. Nie oczekuje od nich specjalnego traktowania. – Mieć stomię to tak jak mieć pro-tezę na zębach, aparat słuchowy w uchu czy okulary na nosie – twierdzi. Dlatego nie akceptuje sytuacji, gdy stomik, który mógłby samodzielnie zmieniać worek, zmusza do tego rodzinę. – To skrajny egocentryzm. Tak nie można postępować! Niektórzy stomicy robią przedstawienie z sobą w roli głównej. Nawet nie pomyślą, że ich rodzina cierpi. Warto w „Naszej Trosce” o tym napisać – sugeruje. I podkreśla, że stomicy powinni sobie poma-gać. – W Wejherowie bardzo popularny jest haft kaszubski. Można się go uczyć samemu, ale najlepsze są podpowiedzi doświadczonych hafciarek. Żadna książka nie pomoże tak, jak jeden stomik drugiemu stomikowi – tłumaczy.sama pomaga i cieszy się, gdy udaje się rozwiązać jakiś problem. a wtedy przychodzi zadowolenie z siebie. – Jeśli człowiek jest zadowolony, to ko-cha cały świat – przekonuje. Ona swoją miłością obdarza nie tylko ludzi, lecz także zwierzęta. Ostatnio czarnego kota. – Mam go pół roku, wzięłam ze schroniska. Kupka nieszczęścia. Wcześniej ktoś go oblał jakąś miksturą i podpalił. Na jego plecach są miejsca, w których już mu futro nie rośnie. Ma chrypę, więc został arm-strongiem. Idealnie się dobraliśmy, bo oboje jesteśmy gadułami – opowiada pani Bogusła-wa. a jej słowom towarzyszy głośne mruczenie zadowolonego armstronga. ■

10

nowe produkty

Aby sprostać tym wyzwaniom, powstał sprzęt EsteemTM Flex Convex, który bezpiecznie i efektywnie zaopatruje problemowe stomie, także wklęsłe i płaskie. Jest to sprzęt jednoczęściowy – do docięcia lub z gotowym otworem w zależności od kształtu

stomii. Zróżnicowana szerokość wypukłości, która jest sztywniejsza i zbu-dowana z hydrokoloidu o właściwościach gojących, może mieć zastoso-wanie do różnych wielkości stomii. Głębokość lejka (7 mm) powoduje właściwy nacisk na tkanki, co sprzyja dokładnemu uszczelnieniu wokół podstawy stomii i zabezpiecza przed pod-ciekaniem. Brzegi przylepca są cieńsze i elastyczne, przez co dopasowują się do nierówności na skórze. Ponadto worek ma okno podglądu, który umożliwia kontrolę stomii i zawartości worka, ale także precyzyjne przykle-jenie worka centralnie na stomię. Pacjent ma także prawo wyboru rodza-ju zamknięcia worka: na rzep lub zapinkę – oba są wygodne i bezpieczne.

problem: kolostomia wklęsłaPrzedstawione obok zdjęcia dotyczą pacjenta w wieku 67 lat, który był ope-rowany w listopadzie 2016 roku w trybie nagłym, z powodu choroby uchył-kowej jelit, bez wyznaczania miejsca stomii, z wyłonioną kolostomią wklęsłą. Po zabiegu nie korzystał z konsultacji w poradni stomijnej. Już w szpitalu, w którym był operowany, miał źle dobrany sprzęt stomijny. Do kolostomii wklęsłej zastosowano worek jednoczęściowy, płaski o dużej średnicy. Kiedy pacjent zgłosił się do poradni, w której pracuję, po odklejeniu ukazała się skóra w stanie zapalnym na tle alergicznym oraz ziarniniaki w miejscu wyciekania treści jelitowej (zdjęcie nr 1). Według narzędzia SACS, służącego do oceny skóry, zmiany zakwalifikowano jako L1 TV oraz LX T I i TII.

rozwiązanie Ponieważ pacjent chciał pozostać przy sprzęcie jednoczęściowym, zapro-ponowano mu sprzęt typu EsteemTM Flex Convex z gotowym otworem dopasowanym do wielkości stomii (w worku płaskim chory wycinał otwór owalny, aby objąć stan zapalny). Na ziarninę w stanie zapalnym zastosowa-no Argentum Nitricum 30 proc., później puder gojący (zdjęcie nr 2), pastę uszczelniająco-gojącą (zdjęcie nr 3) i pasek uniwersalny, który przy stomii wklęsłej jest nieodzowny. Pacjent zgłosił się ponownie po czterech dniach, z tym samym workiem, który idealnie przylegał do skóry brzucha. Po od-klejeniu worka okazało się, że skóra jest prawie zagojona, już po pierwszej aplikacji. Założono ponownie worek EsteemTM Flex Convex. Pacjent nie miał dolegliwości bólowych, jakość jego życia uległa poprawie, poczuł się komfortowo i bezpiecznie. Wymieniał później sprzęt co 4–5 dni, co pozwoliło mu wyeliminować dodatkowe koszty związane z zakupem sprzętu używanego wcześniej, który odklejał się, nawet codziennie. ■

eSteeMtM FLeX ConVeX – sprzęt na miarę potrzebCoraz częściej na świecie, ale także w Polsce, zdarzają się pacjenci otyli, u których stomia znajduje się w fałdzie brzusznym. Z powodu starzenia się społeczeństwa stomię wyłania się także u osób starszych, z wiotkimi, pomarszczonymi powłokami brzusznymi. Z tej przyczyny rośnie zapotrzebowanie na sprzęt typu Convex.

FoT.

ArCh

IWuM

AuT

orKI

(3)

Zdjęcie 1. Zmiany zapalne skóry oraz ziarniniaki w miejscu wyciekania treści jelitowej.

Zdjęcie 2. Stomia zaopatrzona pudrem gojącym.

Zdjęcie 3. doszczelnienie stomii pastą uszczelniająco-gojącą.

mgr urszula Sobczak

Pielęgniarka stomijna, pracuje w Poradni

Stomijnej przy oddziale Klinicznym

Chirurgii ogólnej, Chirurgii onkologii

Gastroenterologicznej i Chirurgii Plastycznej

uM w Poznaniu

+ wyjątkowo szczelny, elastyczny przylepiec łagodny dla skóry;

+ idealnie przylegający, dopasowany kształt;

+ jedwabiście delikatny materiał worka;

+ bezpieczne, wygodne zapięcie na rzep lub zapinkę zewnętrzną;

+ niezawodny fi ltr gazów.

Elastyczny i delikatny

Optymalnie głęboki

Doskonale dopasowany - różne profi le lejka w odpowiedzi na Twoje potrzeby

ESTEEM TM+ Flex Convexotwarty

ESTEEM TM+ Flex Convexurostomijny

ESTEEM TM+ Flex Convexzamknięty

Chcesz dowiedzieć się więcej o nowych produktach? Zadzwoń!

Bezpłatna linia informacyjna 800 120 093

ESTEEM Flex Convex TM

BEZPIECZEŃSTWO NA 5+

ConvaTec Polska Sp. z o.o., Al. Armii Ludowej 26, 00-609 Warszawa, tel. (22) 579 66 50, fax (22) 579 66 44www.convatec.pl, www.stomia.pl, dział.pomocy@convatec.com® oznacza zastrzeżony znak towarowy ConvaTec Inc. © 2017 Convatec Inc.

12

dział pomocy

Numer telefonu do Działu Pomocy zna-leźć można m.in. w pakiecie eduka-cyjnym oraz na stronie internetowej firmy ConvaTec. Są też tacy pacjenci,

jak pani Józefa Józefczak, którzy numer telefonu dostali pocztą pantoflową. – 21 lat temu w szpi-talu w Tuszynie czekałam na operację wyłonienia stomii. Byłam załamana. Miałam malutkie dzieci, bałam się. I wtedy jedna z pacjentek podała mi ten numer telefonu – wspomina. Inne osoby – wśród nich panie Agnieszka Sławińska i Elżbieta Skowrońska – dowiedziały się o nim z ma-gazynu „Nasza Troska”, a wielu, jak pani Gabriela Puszkarz, z materiałów promocyjnych firmy.

Kobiety aniołyZ jakimi problemami dzwoniły? – Nie mam pra-widłowo wyłonionej stomii, często pojawiają się krosty i rany wielkości pięciozłotówki, ciek-nące i bardzo bolące. Panie pielęgniarki z Działu Pomocy, zwłaszcza Ewa i Małgorzata, doradzają mi, co powinnam zrobić. Ostatnio miałam problem z nerką i podpowiedziały mi, do jakiego lekarza muszę się udać. One nie tylko udzielają rady, lecz także pocieszają i wspierają człowieka – podkre-śla pani Józefa. Słów pochwały nie szczędzi także pani Gabriela: – Stomiczką jestem od 19 lat. Korzystałam ze sprzętu innej firmy, ale wymieniłam go na ConvaTec. Pani Małgorzata zaproponowała mi zupełnie nowe płytki. Otrzymałam próbki edukacyjne, przete-stowałam, i od kiedy zaczęłam ich używać, już nie zmienię. Ważne jest, że jeśli chcę o coś zapytać, dzwonię i wiem, że zostanę wysłuchana. Problem ze sprzętem miała też pani Agnieszka. Worki, których używała, zaczęły się odklejać. – Otrzymałam próbkę płytki ConvaTec, która, o dziwo, trzymała się dobrze. Jednak gdy trochę przytyłam, nowa płyt-ka nie chciała się już tak dobrze trzymać, chociaż używałam mnóstwo pasty. Pani Joasia z Działu

Każdy problemtrzeba rozwiązać

Pomocy poinformowała mnie o możliwości sko-rzystania z wizyty domowej Przedstawicielki Me-dycznej ConvaTec, będącej pielęgniarką stomijną. Przyjechała pani Dorota, zaproponowała worki najbardziej pasujące do mojej stomii i udzieliła in-struktażu jak powinnam zakładać nowy sprzęt krok po kroku. Problem podciekania skończył się, a ja utwierdziłam się w przekonaniu, że w Dziale Pomocy pracują kobiety anioły – mówi.Natomiast pani Elżbieta przyznaje, że po wyłonieniu stomii nie radziła sobie z zakładaniem worków, bo stale się odklejały. – Mieszkam w małej miejscowości, więc gdyby nie pomoc pani Wioletty, musiałabym jeździć do Bydgoszczy za każdym razem, gdy mia-łam problem ze sprzętem – tłumaczy. O zaufaniu, jakim darzy panie z Działu Pomocy, świadczy fakt, że gdy jej znajomy załamał się po operacji wyłonienia stomii, przekonała go, aby zadzwonił i porozmawiał o swoim stanie ducha. – Nawet przez moment nie wątpiłam, że pani Wioletta i jej koleżanki pomogą mu odzyskać wolę życia. Nie zawiodłam się – podkreśla.

podstawa: dobry wywiadPanie z Działu Pomocy uśmiechają się, gdy słyszą, że są aniołami. Mają wieloletnie doświadczenie w roz-wiązywaniu problemów pacjentów związanych z prawidłowym zaopatrzeniem stomii. Małgorzata robi to od 22 lat, Ewa i Wioletta – od 14, Joanna – od 10. Zanim trafiły do firmy ConvaTec, pracowały jako pielęgniarki w szpitalach – panie Małgorzata, Ewa i Joanna na bloku operacyjnym, pani Wioletta na oddziale neurologii. Gdy pada pytanie, czy można udzielić pomocy przez telefon, zgodnie odpowiadają: tak. Trzeba tylko zebrać dokładny wywiad. – Zadajemy dużo pytań. Nie widzimy stomii, pacjent musi nam ją opi-sać tak, żebyśmy mogły sobie tę stomię wyobra-zić. Nasz rozmówca często jest zaskoczony liczbą pytań. Nie rozumie, dlaczego interesuje nas rodzaj stomii, jej kształt i rozmiar, skoro zadzwonił tylko

Kampania „Me+” [wym. mi plus] całościowo otacza opieką pacjentów stomijnych. Jednym z jej głównych filarów jest Dział Pomocy, który od ponad 25 lat jest wsparciem dla osób ze stomią i ich rodzin. Infolinię obsługują dyplomowane pielęgniarki stomijne, które codziennie rozwiązują nawet 200 problemów, bo właśnie tyle telefonów średnio odbiera lub wykonuje Dział Pomocy.

w sprawie zaczerwienienia. Czasem zaczerwienienie to efekt źle dobranego sprzętu, który podcieka, więc wymaga wymiany – wyjaśnia Małgorzata.Rozmowa trwa 15-30 minut, choć zdarzają się dłuż-sze. – Czas, który poświęcamy na wywiad, zależy od wieku pacjenta, jego percepcji i problemu, z którym dzwoni – tłumaczy Ewa. I dodaje: – Na początku staram się dowiedzieć, czy mój rozmówca orientuje się w temacie swojej stomii. Dlatego zadaję mu kilka pytań, m.in. jaki to rodzaj stomii, czy wystaje, czy jest równa ze skórą brzucha? Jaką ma wielkość? Czego pacjent używa do mycia i pielęgnacji stomii? Najważ-niejsze, aby do każdej osoby podejść indywidualnie, by mieć pewność, że instruktaż został zrozumiany.

Różni pacjenci, różne problemyDzwonią osoby z całej Polski. – Pierwsza grupa to ci, u których planowany jest zabieg wyłonienia stomii. Pytania dotyczą: pielęgnacji stomii, rodzaju sprzętu stomijnego oferowanego przez firmę ConvaTec oraz możliwości zapoznania się z nim – wyjaśnia pani Jo-anna. – Druga grupa to pacjenci jeszcze w szpitalu, ale już po operacji albo członkowie ich rodzin. Interesują ich dobór sprzętu stomijnego i pielęgnacja, a także zasady refundacji i realizacji zlecenia. Aby zapewnić stomikom odpowiednią pomoc w doborze sprzę-tu stomijnego po wyjściu ze szpitala, umożliwia-my wizytę Przedstawicielki Medycznej ConvaTec. Podczas tych wizyt edukacyjnych omawiają one zasady prawidłowej pielęgnacji, a także prezentują proponowane przez nas produkty oraz ich zalety. Podpowiadają również, jak odpowiednio dobrać sprzęt stomijny – tłumaczy pani Joanna. – Trzecią grupę stanowią pacjenci „ze stażem”. Pytania, które do nas kierują, dotyczą problemów związanych m.in. ze zmianą wyglądu stomii. Sprzęt, który wcześniej był idealnie dopasowany, zaczyna się odklejać, poja-wiają się powikłania, np. pęcherzyki na skórze. Tym osobom udzielamy informacji na temat pielęgnacji skóry wokół stomii, sugerujemy, że może trzeba

tekst

agnieszkaŚwięcicka

13

dział pomocy convaTecBezpłaTna linia infoRmacyjna

dla osóB ze sTomią:800 120 093

dzial.pomocy@convatec.comDyżuRNy NuMER DZIAłu POMOCy*

608 555 536

*Num

er cz

ynny

: pon

.–pt

. w g

odzin

ach

17.0

0–22

.00

oraz

sob.

–nied

z. w

god

zinac

h 10

.00–

15.0

0

wymienić sprzęt stomijny, zastosować inny worek – podsumowuje pani Joanna.Najważniejsze informacje z każdej rozmowy są odnotowane w systemie po uprzednim uzyskaniu zgody pacjenta na przetwarzanie danych osobo-wych. – Imię i nazwisko pacjenta, problem, propo-zycje rozwiązania. Te informacje bardzo pomagają podczas kolejnej rozmowy. Gdy pacjent zadzwoni, nie musi nam opowiadać swojej historii od początku – tłumaczy pani Małgorzata. Zwłaszcza że często zdarza się, iż ten kolejny telefon odbiera inna z nas.

połączone siłyW jakich przypadkach panie z Działu Pomocy zalecają wizytę Przedstawicielki Medycznej firmy ConvaTec? – Jeżeli nie radzimy sobie z dobraniem sprzętu przez telefon albo mamy co do tego wątpliwości – wyja-śnia pani Małgorzata. Jej koleżanka, pani Joanna, dodaje: – Jeśli stosowany sprzęt nie sprawdza się lub pacjent nie radzi sobie z jego założeniem. Tak było w przypadku pani Agnieszki Sławińskiej, której nasza pielęgniarka zaproponowała inne worki. Pacjentka jest nimi zachwycona, trzymają się przez kilka dni. Wspólnymi siłami udało się też rozwiązać problem 90-letniego pana Adama. Po wycofaniu systemu Combihesive® 2S, którego używał przez wiele lat, trudno mu było pogodzić się z koniecznością zmia-ny. Poprosiłam naszą Przedstawicielkę Medyczną, żeby go odwiedziła i pokazała zalety nowoczesnego sprzętu Natura®. Pan Adam jest teraz zadowolony, system sprawdza się bardzo dobrze, a to przecież dla pacjenta i dla nas jest najważniejsze.

Przedstawicielka Medyczna firmy ConvaTec odwie-dza również pacjentów nowo operowanych, aby pokazać, jak wymienia się worek, a także wysłu-chać ich i rozwiać wszystkie wątpliwości związane z prawidłowym doborem sprzętu oraz pielęgnacją skóry wokół stomii.

emocjonalne więziAby jak najlepiej wywiązywać się z obowiązków i za-wsze wiedzieć, gdzie skierować pacjenta po poradę medyczną, trzeba systematycznie pogłębiać wiedzę z wielu zakresów, np. gojenia ran z zastosowaniem różnego rodzaju opatrunków, nowego sprzętu wpro-wadzanego na polski rynek czy też zmian wpro-wadzanych w systemie ochrony zdrowia. Ale nie tylko wiedza teoretyczna się liczy. – Praca w Dziale Pomocy wymaga cierpliwości, empatii, umiejętności słuchania. Rozmowa nie może przytłoczyć pacjenta. Muszę mu pomóc nie tylko rozwiązać problem, lecz także spojrzeć w inny sposób na sytuację, w której się znalazł – zdradza pani Wiola. Natomiast pani Ewa nie ukrywa, że zdarzają się jej trudne rozmowy z pacjentami będącymi w sytuacji, której nie potrafią zaakceptować, i podczas tych rozmów reagują bardzo emocjonalnie. – Dzwo-nią do nas osoby, aby podzielić się różnymi pro-blemami, z którymi sobie nie radzą. Mówią o tym, że nie mają wsparcia rodziny lub kogoś bliskiego, że znaleźli się w niełatwej sytuacji materialnej lub o innych zmartwieniach, jakie ich trapią i chociaż nie jesteśmy w stanie rozwiązać tych problemów, to zawsze wysłychamy ich z dużą uwagą. Takie

rozmowy skłaniają nas również do refleksji, jakie wartości w życiu są naprawdę ważne – tłumaczy.Zdarza się, że między pacjentem a pracownicami Działu Pomocy tworzy się przyjacielska relacja. Pacjent dzwoni, aby zapytać, co słychać, złożyć życzenia na święta, podzielić się swoją radością lub smutkiem. Nie zawsze tylko dlatego, że ma problem. Do takich osób należą pani Józefa i jej mąż, który od kilku lat też jest stomikiem. – Bardzo sobie tę naszą emocjo-nalną więź cenię – przyznaje pani Ewa. Koleżanki wiedzą, o czym mówi, bo one też do-świadczają tej wyjątkowej zażyłości. Mają „swoich” pacjentów. – Zawsze dzwonię do pani Małgosi. Gdy odbierze ktoś inny, pytam o nią. Wystarczy, że usłyszę jej głos i już się uspokajam – mówi pani Gabriela Pusz-karz. Te same słowa pochwały płyną pod adresem pań Joanny i Wioletty. Są najlepszym potwierdze-niem tego, że doskonale wykonują swoją pracę. ■

14

dieta

Mniej rygorystyczny i bardziej zbli-żony do diety podstawowej, opartej na zaleceniach zdro-wego żywienia, jest sposób od-

żywiania w kolostomii. Natomiast w przypadku ileostomii – ze względu na większe straty wody i niektórych składników mineralnych oraz słabą tolerancję błonnika pokarmowego – bardziej wskazana może być dieta lekkostrawna. Nieza-leżnie od rodzaju stomii w codziennym żywieniu staraj się przestrzegać poniższych zasad.

Zadbaj o urozmaicenie dietyPrawidłowe zbilansowanie codziennego menu z uwzględnieniem wszystkich składników od-żywczych, witamin i minerałów jest szczegól-nie istotne w okresie rekonwalescencji, ale za-wsze ma znaczenie dla twojego zdrowia. Z tego względu tak ważne jest urozmaicanie posiłków i wprowadzanie różnorodnych produktów. Ob-serwuj jednak, jak te nowe produkty toleruje twój organizm.

Regularnie spożywaj posiłkiZachowuj stałe odstępy, najlepiej trzy-czterogo-dzinne, z uwzględnieniem przynajmniej dwugo-dzinnej przerwy przed snem. Staraj się, aby twoja codzienna dieta zawierała trzy posiłki główne oraz dwie małe przekąski.

Dbaj o prawidłowe nawodnienie organizmuZapewnisz je sobie, wypijając przynajmniej dwa litry płynów dziennie. Jeżeli masz ile-

wszystkim na niegazowanej wodzie źródlanej lub mineralnej, słabych naparach herbat oraz rozcieńczonych sokach. ■

Po okresie rekonwalescencji twój sposób odżywiania powinien być uzależniony od indywidualnej tolerancji produktów i potraw oraz od rodzaju wyłonionej stomii.

Żywieniepo rekonwalescencji

fOt.

fOtO

liafO

t. fO

tOlia

cZęść 2

Ryby pieczone w folii lub pergaminie są lekkostrawne i bogate w składniki odżywcze.

Jeśli wprowadzasz do diety nowy produkt, obserwuj, jak reaguje na niego twój organizm.

ostomię, może się okazać, że z uwagi na stra-ty wody konieczne będzie zwiększenie ilości wypijanych płynów. Należy bazować przede

tekst

Diana Wolańska‑Buzalska

Dietetyk, instytut Żywności i Żywienia w Warszawie

15

Produkt lub potrawa Wskazane PrzeciwwskazaneWarzywa warzywa z wody – marchew, buraki, kalafior,

szpinak, cukinia, cykoria, kabaczki, młody zielony groszek, kapusta pekińska, młoda fasolka szparagowa; na surowo – zielona sałata, pomidory bez skórki

kapusta, szparagi, kukurydza, kalarepa, cebula, rzodkiewka, szczypior, ogórki

Owoce owoce dobrze dojrzałe bez skórki i pestek, jabłka, morele, brzoskwinie, pomarańcze, banany, truskawki, maliny i porzeczki w formie przecieru lub soku

wszystkie owoce niedojrzałe, gruszki, śliwki, czereśnie, agrest, owoce suszone, orzechy

Suche nasiona roślin strączkowych

– wszystkie są przeciwwskazane

cukier i słodycze cukier, miód, dżemy bez pestek, przetwory owocowe z dodatkiem cukru – kompoty, galaretki

chałwa, czekolada, słodycze zawierające tłuszcz, kakao, orzechy

Przyprawy tylko łagodne w ograniczonych ilościach – sól, cukier, sok z cytryny, koperek zielony, kminek, wanilia, cynamon

ostre przyprawy – ocet, pieprz, musztarda, papryka, wszelkiego rodzaju pikle

Zupy kleiki, krupnik z dozwolonych kasz, zupy mleczne, przetarte zupy owocowe, zupy warzywne czyste (barszcz, pomidorowa), zupy jarzynowe z dozwolonych warzyw, zupa ziemniaczana, zupy na wywarach mięsnych, zupy zagęszczone zawiesiną mąki w wodzie lub mleku – bez zasmażek

kapuśniak, zupa ogórkowa, fasolowa, grochówka, zupy zaprawione zasmażkami

Potrawy mięsne i rybne

gotowane, duszone bez uprzedniego obsmażania, pieczone w folii lub pergaminie, potrawki, pulpety, budynie

smażone

Potrawy z mąki i kasz

kasze gotowane na sypko lub rozklejone, płatki owsiane przetarte, budynie z kasz z dodatkiem mięsa, warzyw lub owoców, lane kluski, leniwe pierogi z małym dodatkiem mąki

smażone, kotlety z kaszy, kluski kładzione francuskie, zacierki

Sosy łagodne – koperkowy, cytrynowy, potrawkowy, sosy owocowe

ostre, na zasmażkach, sosy na mocnych wywarach mięsnych

Desery kompoty, galaretki – z owoców dozwolonych, kisiele, kremy z mleka, owoce w galarecielub kremie, biszkopty, czerstwe ciasto drożdżowe

torty i ciasta z kremem, pączki, faworki, tłuste ciasta, np. francuskie, piaskowe, kruche

Napoje herbata, kawa – jeżeli nie ma przeciwwskazań, mleko, napoje owocowe, soki warzywne

mocne kakao, płynna czekolada, napoje alkoholowe

Produkty zalecane i przeciwwskazane w diecie lekkostrawnej

fOt.

fOtO

lia (1

0)

Źródło: Diana Wolańska‑Buzalska, „Poradnik – stomia na co dzień”, Medycyna Praktyczna, 2017

Program ten został zapoczątkowany w Stanach Zjednoczonych ponad 30 lat temu. Z czasem trafił do innych kra-jów, w tym także do Polski. Wyróżnia-

my w nim osoby, które po operacji wyłonienia stomii nie załamały się. Przeciwnie, pokonując bariery natury psychicznej i fizycznej, wróciły do aktywnego życia. Dzięki programowi „Wielkie Powroty” osoby ze stomią mogą poznać historie innych stomi-ków. Tych, których życie jest dowodem na to, że stomia nie powinna stanowić przeszkody w realizacji marzeń, uprawianiu sportów czy oddawaniu się ulubionemu hobby. Poprzez ten program pragniemy również zwięk-szyć zarówno w społeczeństwie, jak i w śro-dowisku medycznym świadomość tego, czym jest życie ze stomią. Chcemy też przekazać jak największej grupie stomi-ków, a także ich rodzinom, przyjaciołom i otoczeniu, że ze stomią można nor-malnie funkcjonować.

Siła optymizmuPo operacji wyłonienia stomii często wydaje się, że realizację wcześniejszych planów trzeba będzie na do-bre „schować do kieszeni”. Zadajesz sobie wiele pytań: Czy będę mógł podróżo-wać? Czy będę mógł upra-wiać jakikolwiek sport? Jak

Nieodłączną częścią magazynu „Nasza Troska” są wywiady ze stomikami. Z osobami takimi jak Ty, Drogi Czytelniku. Dlatego, jak co roku, zachęcamy właśnie Ciebie do wzięcia udziału w kolejnej edycji programu „Wielkie Powroty”.

Opowiedz nam swoją historię

Zgłoś się do programu „Wielkie Powroty”!Laureatem bądź zwycięzcą może zostać każdy,

kto na przekór chorobie nie poddaje się przeciwnościom, realizuje swoje plany i pasje.

poradzę sobie z opieką nad dziećmi, wnukami?Ile pytań, tyle odpowiedzi, przeszkód do poko-nania. I nagle dzieje się coś, co sprawia, że za-czynasz wierzyć w siebie. Nabierasz pewności, że ani choroba, ani przebyta operacja nie muszą kierować Twoim życiem, przesądzać o tym, czy będzie ono udane, czy nie.Zaczynasz optymistycznie patrzeć w przyszłość, widzieć świat w jaśniejszych barwach. Już wiesz, że jednak możesz więcej, że nie powiedziałeś jeszcze ostatniego słowa. A to wszystko do-piero początek nowego życia i podejmowania kolejnych wyzwań każdego dnia.

Dla siebie, dla innychProgram „Wielkie Powroty” nie przewiduje na-gród materialnych. Jego celem jest stworzenie wyjątkowego środowiska, w którym każdy stomik

znajdzie dla siebie inspiracje. Historie naszych zwy-cięzców i laureatów publikowane są po to, żeby pokrzepiać serca innych. Przede wszystkim tych,

którzy na co dzień borykają się z wieloma trudnościami życia codziennego. Bez wątpienia jest to pro-gram wyjątkowy, łączący wielu ludzi o różnorodnych doświadczeniach życiowych. Pragniemy zapoznać się z nimi na spotkaniu pod-sumowującym edycję 2017, podczas którego pochylimy się nad każdą historią, która zostanie do nas nadesłana. Dlatego jeszcze raz zachę-camy Cię, Drogi Czytelniku, abyś wypełnił załączoną obok Kartę Zgłoszeniową

do programu „Wielkie Powroty” firmy ConvaTec, a być może już w następnym numerze „Naszej Troski” ukaże się historia Twojego życia ze stomią, która stanie się inspiracją dla innych. ■

Jeżeli więc…• przeszedłeś operację wyłonienia stomii,

• pomimo ciężkiej choroby wróciłeś do aktywnego życia,

• dążysz do spełnienia swoich marzeń,

• chcesz wspierać innych stomików w po-wrocie do codziennych aktywności,

• wierzysz, że Twoja historia może im pomóc…

…to znaczy, że jesteś najlepszym przy-kładem na to, że ze stomią można żyć normalnie.

2017 r.

2017 r.

Programu

1. Oświadczam, że zapoznałem się regulaminem Programu ”Wielkie Powroty” oraz akceptuję jego postanowienia.

2. Oświadczam, że wyrażam zgodę na przetwarzanie danych osobowych podanych przeze mnie w Karcie Zgłoszeniowej, w tym danych o stanie mojego stanu zdrowia, dla celów związanych z moim udziałem w Programie „Wielkie Powroty” przez ConvaTec Polska Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie (00-609), Al. Armii Ludowej 26 (dalej jako Pro-gram), w tym w celu wyłonienia Zwycięzcy, Laureatów oraz osób wyróżnionych spośród osób, które zgłoszą się do Programu, w oparciu o przyjęte w regulaminie Programu kryteria, a także w celu angażowania Zwycięzcy, Laureatów oraz osób Wyróżnionych do udziału w przeprowadzanych akcjach edukacyjno-informacyjnych prowadzonych przez ConvaTec.

…………………………………………………………………………………………………………(data i czytelny podpis uczestnika Programu „Wielkie Powroty”)

3. Przyjmuję do wiadomości, że jakiekolwiek dane związane z moją historią choroby będą zachowane w najwyższej poufności. Za odrębną, pisemnie wyrażoną zgodą, w razie przyznania mi tytułu Zwycięzcy, Laureata albo osoby Wyróżnionej, możliwe będzie wielokrotne i nieodpłatne wykorzystanie oraz rozpowszechnianie mojego wizerunku, jak również mojego imienia i nazwiska oraz informacji dotyczących mojej historii choroby, przekazanych w Karcie Zgłoszeniowej do Programu, w celu przeprowadzania przez ConvaTec akcji edukacyjno-informacyjnych z moim udziałem, polegających na zwiększeniu wiedzy o życiu ze stomią poprzez prezentowanie osobom żyjącym ze stomią oraz środowisku medycznemu historii tych osób, w tym w magazynie „Nasza Troska” i na stronach internetowych m. in. www.stomia.pl, www.wielkiepowroty.pl oraz www.convatec.pl.

…………………………………………………………………………………………………………(data i czytelny podpis uczestnika Programu „Wielkie Powroty”)

Wyrażam zgodę na używanie telekomunikacyjnych urządzeń końcowych dla celów marketingu bezpośredniego, zgodnie z art. 172 ust. 1 ustawy z dnia 16 lipca 2004 roku Prawo telekomunikacyjne. TAK NIE

Wyrażam zgodę otrzymywanie informacji handlowych w rozumieniu art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 18 lipca 2002 roku o świadczeniu usług drogą elektroniczną podany przeze mnie adres poczty elektronicznej i numer telefonu. TAK NIE

…………………………………………………………………………………………………………(data i czytelny podpis uczestnika Programu „Wielkie Powroty”)

ConvaTec Polska Sp. z o.o. (dalej jako ConvaTec) z siedzibą w Warszawie (00-609), AI. Armii Ludowej 26, jako Administrator danych informuje, że dane osobowe podane w Karcie Zgłoszeniowej będą przetwarzane w celu wyłonienia Zwycięzcy, Laureatów oraz osób Wyróżnionych spośród osób, które zgłoszą się do Programu “Wielkie Powroty” (dalej jako Program), w oparciu o przyjęte w regulaminie Programu kryteria, a także w celu angażowania Zwycięzcy, Laureatów oraz osób Wyróżnionych do udziału w przeprowadzanych akcjach edukacyjno-informacyjnych prowadzonych przez ConvaTec, oraz w celach kontaktowych i statystycznych. Zebrane dane mogą być również przetwarzane w celu marketingu własnych produktów i usług ConvaTec. Za odrębnie wyrażonymi zgodami, podane dane osobowe będą przetwarzane także w celu przesyłania informacji handlowych na wskazany adres poczty elektronicznej i numer telefonu, a marketing bezpośredni będzie kierowany na Pani/Pana telekomu-nikacyjne urządzenia końcowe, np.: telefon, komputer. Podane dane nie będą udostępniane innym podmiotom. Podanie danych osobowych jest dobrowolne, jednakże jest niezbędne dla wzięcia udziału w Programie. Przysługuje Pani/Panu prawo dostępu do treści podanych danych osobowych oraz ich poprawiania.

21

kącik medyczny

Napromienianie, obok chirurgii i che-mioterapii, jest obecnie trzecią me-todą wykorzystywaną do leczenia nowotworów. A w pewnych przy-

padkach miejscowego leczenia nowotworów (np. rak gruczołu krokowego) uważa się ją nawet za konkurencyjną wobec chirurgii.Szacuje się, że 60-70 proc. pacjentów z chorobą nowotworową jest poddawanych radioterapii. Aby zapewnić chorym bezpieczeństwo w trak-cie leczenia, niezbędna jest współpraca różnych specjalistów: radioterapeuty onkologa, fizyka me-dycznego, technika radioterapii oraz elektroników.

Rodzaje radioterapiiZe względu na rodzaj promieniowania wyróżnia się promieniowanie fotonowe (pochodzące z przyspieszaczy liniowych lub z rozpadu pro-mieniotwórczych pierwiastków) i cząsteczkowe (energię uzyskuje się głównie z elektronów).Ze względu na lokalizację źródła promieniowa-nia można wyszczególnić:

• teleterapię – gdy źródło promieniowania znajduje się w pewnej odległości od guza (np. kilkunastu centymetrów);

• brachyterapię – gdy źródło promieniowania za pomocą specjalnych aplikatorów (igieł, tub, kapsułek) jest umieszczone w guzie lub w jego bezpośrednim sąsiedztwie (najczę-ściej stosowane jest w leczeniu nowotworów narządów rodnych).

Ze względu na intencję leczenia wyróżniamy:

co warto wiedzieć o radioterapii?

dr Joanna Olender

Aktualnie jest w trakcie

specjalizacji z onkologii

klinicznej.

Radioterapia (napromienianie) to metoda leczenia nowotworów przy pomocy promieniowania jonizującego o dużej energii. Energia ta w komórkach nowotworowych wywołuje kaskadę zdarzeń, które w konsekwencji prowadzą do ich śmierci. Ten typ promieniowania, tylko w wielokrotnie mniejszych dawkach, ma zastosowanie także podczas wykonywania zdjęć RTG.

foT.

ARch

iwum

AuT

oRki

Pacjentom, którzy w trakcie leczenia są naświetlani w okolicy jamy brzusznej, mogą dokuczać m.in. nudności, wymioty, biegunka oraz zapalenie układu moczowego.

• radioterapię radykalną – z intencją wy-leczenia, która ma zmniejszyć ryzyko miej-scowego nawrotu choroby;

• radioterapię paliatywną – ma na celu zmniejszenie masy guza i związanych z nim dolegliwości (np. złagodzić ból, gdy występują przerzuty do kości, zahamować krwawienie z guza, przyspieszyć gojenie owrzodzeń, zmniejszyć dolegliwości związane z uciskiem na rdzeń kręgowy czy objawy spowodowane przerzutami do mózgu).

w połączeniu z zabiegiem operacyjnym stoso-wane są następujące metody:

• radioterapia przedoperacyjna – wyko-rzystuje się ją w celu zmniejszenia rozmiaru guza i zwiększenia szansy na jego całko-wite usunięcie;

• radioterapia śródoperacyjna – w trak-cie zabiegu operacyjnego stosuje się duże pojedyncze dawki promieniowania jako leczenie uzupełniające po resekcji guza (np. po usunięciu raka piersi);

• radioterapia pooperacyjna – włączana po operacji, aby dodatkowo „wyjałowić” operowaną okolicę z komórek nowotworowych, które mogły pozostać w polu operacyjnym.

22

kącik medyczny

obecnie dzięki frakcjonowaniu, czyli podzieleniu całkowitej dawki promieniowania na mniejsze, ale częściej podawane, radioterapia jest uwa-żana za bezpieczną i skuteczną formę leczenia.

PlanowanieZ uwagi na to, że radioterapia działa toksycznie zarówno na komórki zdrowe, jak i nowotwo-rowe, niezwykle ważne jest, aby precyzyjnie zaplanować miejsce oraz dawkę promienio-wania. właściwe zaplanowanie leczenia daje największą szansę na wyleczenie oraz zmniejsza liczbę powikłań.Za pomocą badań obrazowych, np. tomografii komputerowej, ustala się topografię guza oraz sąsiadujących z nim narządów. Następnie ocenia się objętość guza powiększoną o margines, któ-ry wynika np. z przesunięcia w trakcie badania. u pacjentów leczonych z powodu nowotworów rejonu głowy i szyi oraz mózgu stosuje się tzw. maski stabilizujące, wykonane ze specjalnego tworzywa sztucznego. Następnie za pomocą tatuażu (2-3 mm kropki) wykonuje się punkty orientacyjne na skórze, żeby móc odtworzyć daną pozycję.

Odczyny popromiennew przypadku teleterapii, gdy promieniowanie jest emitowane przez urządzenie znajdujące się w określonej odległości od guza, pewną daw-kę naświetleń otrzymują także zdrowe tkanki, które z nim sąsiadują. objawy uszkodzenia zdrowych komórek na-zywa się odczynami popromiennymi, a ich nasilenie zależy od przyjętej dawki, typu i obję-tości napromienianych tkanek oraz skojarzenia z chemioterapią.możemy je podzielić na odczyny popromienne wczesne i późne.odczyny wczesne pojawiają się 2–4 tygo-dnie od rozpoczęcia radioterapii i mogą się utrzymywać nawet do kilkunastu tygodni po zakończeniu leczenia. wynikają one z uszko-dzenia komórek, które szybko się odnawiają (np. skóra, błona śluzowa przewodu pokar-mowego, miąższ płuca) i zazwyczaj są ogra-niczone do okolicy naświetleń. chorzy, którzy mają napromieniane nowotwory głowy i szyi, mogą odczuwać dolegliwości związane z za-paleniem skóry, błony śluzowej jamy ustnej

i gardła czy być narażeni na popromienne zapalenia płuc. Z kolei pacjenci naświetlani w rejonie jamy brzusznej i miednicy mogą się uskarżać na biegunkę, zapalenie układu mo-czowego, nudności i wymioty.Z tego względu niezbędna jest profilaktyka w po-staci: nawilżania i natłuszczania napromienianej okolicy albo – jeśli zajdzie potrzeba – leczenia przeciwbakteryjnego czy przeciwgrzybiczego. ważne, aby nie dopuszczać do przerw w leczeniu. Późny odczyn popromienny jest nieodwracal-ny. może pojawić się po kilku miesiącach lub latach, a wynika z uszkodzenia tkanek, które wolno się regenerują.obejmuje on: pojawienie się pajączków naczy-niowych na skórze lub jej zbrązowienie, stward-nienie skóry, uszkodzenie nerwów bądź splotów nerwowych (np. splotu barkowego w czasie napromieniania okolicy szyi), zwłóknienie płuc, osłabienie funkcji wydzielniczej gruczo-łów (np. zmniejszenie wydzielania śliny i uczu-cie suchości w jamie ustnej po naświetleniach w okolicy jamy ustnej). u bardzo małego odsetka pacjentów póź-ny odczyn popromienny występuje w postaci wytworzenia nowego nowotworu (np. w ziar-

foT.

ARch

iwum

AuT

oRki

Pomimo odczynów popromiennych i innych możliwych powikłań radioterapia uważana jest za bezpieczną i skuteczną metodę leczenia chorób nowotworowych.

nicy złośliwej napromienianie klatki piersiowej może przyczynić się do wytworzenia raka piersi po kilkudziesięciu latach). warto podkreślić, że możliwe powikłania po radioterapii w niczym wartości tej metody nie umniejszają. wręcz przeciwnie, uważa-na jest za skuteczną oraz bezpieczną formę leczenia. Staranne monitorowanie chorego w czasie terapii sprawia, że korzyści płyną-ce z naświetleń przewyższają ryzyko z nimi związane.

czas trwania radioterapiiDługość terapii zależy od rodzaju nowotwo-ru i jego umiejscowienia, a także od przyję-tego schematu leczenia. Zazwyczaj odbywa się od poniedziałku do piątku, a całe leczenie trwa 5–7 tygodni. ■

Podczas pisania artykułu korzystałam z nastę-pujących źródeł:

• Onkologia Kliniczna, pod redakcją macieja krzakowskiego

• Portal „medycyna Praktyczna”

• Onkologia. Słownik pojęć medycznych, pod redakcją Rafała Steca

23

Podczas stosowania radioterapii często po-jawiają się skutki uboczne. Należą do nich: złe samopoczucie, senność, obniżenie nastroju, brak apetytu oraz zmęczenie

i stres spowodowany chorobą i zabiegami.

zmiany skórnePo radioterapii zewnętrznej ciało chorego nie jest radioaktywne. wynikiem działania promieniowania jonizującego mogą być zmiany skórne, które dzieli się na odczyny popromienne wczesne i późne. od 2.–3. tygodnia po radioterapii mogą pojawić się rumień i złuszczanie naskórka na sucho, a na-stępnie na mokro. Niekiedy występuje też wysięk. każdy pacjent reaguje na radioterapię inaczej. Profi-laktykę oraz leczenie odczynu popromiennego po-winno się rozpocząć w trakcie napromieniania i kon-tynuować przez wiele miesięcy po jego zakończeniu.Dużym problemem jest odczyn, który występuje w miejscach, gdzie stykają się dwie powierzchnie skóry (krocze, pachy, piersi) oraz tam, gdzie naskórek jest cienki (krocze, twarz, pachy, piersi). odczyn późny jest objawem uszkodzenia skóry i występuje nawet pół roku po zakończeniu leczenia. objawia się zmianą zabarwienia skóry (przebar-wienia i odbarwienia), zmianami naczynkowaty-mi, stwardnieniem skóry oraz bliznowaceniami.

zalecana pielęgnacja Preparaty dla skóry popromiennej to m.in.:

• kwas foliowy – witamina z grupy B. Stymuluje regenerację komórek skóry, chroni ich DNA przed skutkami ubocznymi.

Powikłania po radioterapii

Anna Śmiżewska

Poradnia Stomijna wojewódzkiego

Szpitala Specjalistycznego

we wrocławiu

Radioterapia jest jedną z form skojarzonego leczenia nowotworów. To skuteczna metoda leczenia, w której promienie jonizujące są wykorzystywane do niszczenia jak największej liczby komórek zmienionych nowotworowo. Niestety, nie jest ona pozbawiona niepożądanych efektów ubocznych.

Ważne wskazówki dla chorego poddanego napromienianiu

• miejsce napromieniane należy traktować bardzo delikatnie;

• nie dopuszczać do zadrapań i innych uszko-dzeń skóry, nie drapać jej ani nie trzeć;

• ubrania powinny być luźne, uszyte z ba-wełny lub jedwabiu;

• okolicy napromienianej nie należy myć kosmetykami pachnącymi ani kolorowymi;

• trzeba nosić przewiewną, przyjemną w dotyku bieliznę i odzież;

• nie ścierać ani nie zmywać miejsc zapla-nowanych do naświetlania;

• nie stosować plastrów rozgrzewających ani worków z lodem;

• nie opalać się podczas napromieniania oraz rok po naświetlaniu.

• Biafina – aktywuje układ immunologiczny.

• nagietek lekarski – działa przeciwzapalnie i bakteriobójczo.

• kwas hialuronowy – ma właściwości wią-zania wody w obrębie skóry właściwej.

• Sól srebrowa – hamuje rozwój bakterii.

• Opatrunki żelowe i hydrokoloidowe – przyspieszają gojenie się ran.

• Sterydy – ograniczają stany zapalne skóry.

• krem kojąco-łagodzący do stosowania na skórę podrażnioną po naświetlaniu promie-niami uV i jonizującymi.

• krem nawilżająco-natłuszczający.

Objawy niepożądanew radioterapii wykorzystuje się niszczące działanie promieniowania jonizującego na żywe komórki. Następstwem tego (niezależnie od okolicy na-

świetlanej) są u wielu chorych różne dolegliwości:

• głowa, szyja – zaburzenia smaku pokarmów, suchość jamy ustnej, ból w jamie ustnej;

• przełyk, okolica klatki piersiowej – zaburzenia połykania;

• jama brzuszna, miednica – biegunki;

• klatka piersiowa, jama brzuszna, miednica, mózg – nudności, wymioty.

Nudności i wymioty mogą wystąpić pół godziny lub kilkunaście godzin po emisji i ustępują po zastosowaniu leków przeciwwymiotnych. Je-żeli nadal się utrzymują, należy skontaktować się z lekarzem. Przykładanie należytej wagi do diety pozwa-la zmniejszyć zaburzenia w stanie odżywienia i wpływa na poprawę tolerancji terapii. Sprawia, że rany powstałe podczas naświetlań lepiej się goją, a chory nabiera sił do walki z chorobą. ■

24

BĄDŹmy sprawni

T o ważny i najbardziej niedoceniany od-cinek kręgosłupa. Zwykle o niego nie dbamy, a tryb życia większości z nas sprawia, że jest bardzo przeciążony.

Odcinek szyjny zaczyna chorować z wielu po-wodów. Na przykład dlatego, że z wiekiem po-jawiają się zwyrodnienia kręgów. Wiele osób zaraz po wyłonieniu stomii, wstydząc się tego faktu, podświadomie zaczyna się garbić i kulić, chowając brzuch. Kluczem do uniknięcia opi-sanych problemów jest dbanie o postawę już od pierwszych dni po zabiegu wyłonienia stomii. Najlepiej pod okiem dobrego terapeuty.

Jak zapobiegać problemom?Profilaktyka odcinka szyjnego jest prosta. Trzeba dbać o to, by nie pochylać i nie zadzierać głowy nawykowo. A ponadto pamiętać, że:• Kręgosłupowi szyjnemu bardzo szkodzi

pochylanie głowy. Dlatego kiedy patrzysz na telefon komórkowy, podnieś go na wy-sokość oczu, zamiast opuszczać głowę. • W czasie oglądania telewizji lub pracy przy

komputerze monitor powinien być przed tobą oraz na wysokości oczu. Często np. telewizo-ry ustawia się z boku pokoju, przez co aby coś zobaczyć, trzeba stale skręcać gło-wę – to obciąża szyję.• W czasie jazdy samochodem, nawet jako pa-

sażer zawsze (!) ustawiaj poziom zagłówka tak, aby poduszka znajdowała się na wysokości głowy. W razie wypadku ochroni to kręgo-słup przed poważnym urazem.• Kiedy śpisz lub długo leżysz, dobierz wysokość

poduszek tak, aby broda nie była „przykle-jona” do klatki piersiowej.

ruszaj się!Jeżeli odczuwasz dolegliwości, pomogą ci proste ćwiczenia. Większość z nich mogą wykonywać nawet osoby chore (po konsultacji z lekarzem).

Jak wieżaz klockówW kręgosłupie szyjnym jest zaledwie kilka kręgów. Wydaje się, że to bardzo mało. Kiedy jednak te drobne elementy szwankują, cierpi szyja, a wraz z nią cały organizm. Podpowiadamy, jak się o nie troszczyć i co robić, jeśli nie funkcjonują prawidłowo.

anna Dąbrowska

Dyplomowany instruktor

rekreacji ruchowej oraz

trener personalny

Krzywizny i dyski, czyli trochę anatomii

fOT.

fOTO

LIA

przeciążenie kręgosłupa może się objawiać dolegliwościami w innych częściach ciała, np. szumami w uszach, migreną, bólem serca, drętwieniem dłoni czy stóp. przyczyną tego w znacznej mierze jest styl życia.

25

Janusz Kieś, instruktor tai-chi ze szkoły nikko Tai Chi

Aby dbać o kręgosłup, możesz uczestniczyć w zajęciach jogi, pilatesu czy tai-chi. Szczególnie tai-chi ma zbawienny wpływ na kręgosłup szyj-ny, a zwykle jest bezpieczne dla osób ze stomią. Na zajęciach sporo czasu poświęcamy pracy nad prawidłowym ustawieniem kręgosłupa. W tej chińskiej sztuce pielęgnowania ciała i ducha obowiązuje zasada, że czubek głowy w czasie każdego ruchu lekko wyciąga ją do góry – tak jakby był podwiązany sznur-

kiem do sufitu. Poprzez cofnięcie brody uzy-skujemy to, że odcinek szyjny kręgosłupa jest prosty. Dzięki otwarciu tych kręgów mózg może być lepiej odżywiany. Poza tym przez ruch podwieszenia uzyskujemy zrównoważe-nie energii podążających w dwóch kierun-kach. Wykonujemy też ćwiczenia oddechowe, które mogą być istotne dla osób z wyłonioną stomią, bo poprawiają pracę narządów we-wnętrznych, a także relaksują.

Pamiętaj, że w początkowym okresie po wyłonieniu stomii nie zaleca się napinania mięśni korpusu, a nawet proste ćwiczenia często je angażują. Dlatego zanim podejmiesz aktywność fizyczną, upewnij się u swojego lekarza, czy możesz ją zacząć. Warto także skonsultować się z reha-bilitantem, który dobierze plan ćwiczeń i nauczy cię poprawnego ich wykonywania. To ważne, bo jeśli masz zwyrodnienia w kręgosłupie, nie-prawidłowo dobrane i wykonywane ćwiczenia mogą pogorszyć twój stan. Nawet jeśli nic cię nie boli, ćwicz regularnie raz, dwa razy w tygo-dniu. W wielu przypadkach pozwala to wręcz zapobiec powstawaniu zwyrodnień.

poznaj podstawowe ćwiczenia

1 Połóż dłonie na szyi, a następnie naciśnij pal-cami na mięśnie z tyłu wzdłuż kręgosłupa.

Utrzymując taki ucisk, delikatnie pochylaj głowę do przodu, do tyłu i na boki.

2 Stań prosto. Czubek głowy wyciągnij do góry, brodę delikatnie cofnij, ściągnij łopatki. W tej

Nie da się mówić o odcinku szyjnym w oderwaniu od całego kręgosłupa. Jest on anatomicznie podzielony na trzy odcinki. Pierwsze siedem kręgów to odcinek szyjny. Następne dwanaście buduje odcinek piersiowy, który wraz z żebrami tworzy klatkę piersiową (stąd nazwa). Natomiast ostatnie pięć kręgów składa się na odcinek lędźwiowy, zwany potocznie krzyżem.Każdy odcinek ma charakterystyczne, naturalne wygięcie: lordozę, czyli wygięcie do przodu w części szyjnej i lędźwiowej, oraz tzw. kifozę piersiową (wygięcie ku tyłowi). Krzywizny te równoważą się, pozwalając zachować pionową postawę. Choć ich nazwy brzmią groźnie, są jednym z mechanizmów amortyzujących obciążenia, jakim poddawany jest kręgosłup. Dodatkową amortyzację zapewniają zlokalizowane pomiędzy kręgami krążki międzykręgowe. Ich łacińska nazwa discus intervertebralis przeniknęła do języka potocznego jako „dysk” (każdy pewnie słyszał o jego „wypadaniu”). Opisane krzywizny i dyski w warunkach prawidłowych są dobrodziejstwem. Jednak niewielkie zaburzenie delikatnej równowagi może doprowadzić do poważnych i dokuczliwych dolegliwości. W przypadku stomii ból pooperacyjny (a czasem wspomniane uczucie wstydu) sprawia, że chroniąc brzuch przed

Krzywizny i dyski, czyli trochę anatomii

aktywność fizyczna – niezbędne lekarstwo

3 Połóż się na plecach na twardym, równym podłożu. Naciskaj plecami na podłoże tak,

by kręgosłup do niego przylegał, a jednocze-śnie nabieraj powietrza i powoli wydmuchuj. Powtórz ćwiczenie sześć razy. ■

paweł Dąbrowski, fizjoterapeuta, Centrum medycyny sportowej (Cms)

nadmiernym napinaniem lub eksponowaniem, chowamy go. Odcinek lędźwiowy zgina się (zgięcie kręgosłupa to jego pochylenie w przód), co powoduje wypłaszczenie (zniesienie) lordozy. Niby nic groźnego. Jednak zmiana geometrii jednego odcinka powoduje przemieszczenie pozostałych. Przy zniesionej lordozie lędźwiowej odcinek piersiowy wychyla się mocniej ku przodowi, ciągnąc za sobą szyję. Gdybyśmy nie skorygowali tej pozycji, nie bylibyśmy w stanie patrzeć przed siebie. Ta korekta to nic innego, jak mocniejszy wyprost odcinka szyjnego, czyli pogłębienie lordozy szyjnej. Wyprost i zgięcie są naturalnymi ruchami, jednak ich długie utrzymywanie prowadzi do zmian przeciążeniowych. Co się wtedy dzieje? Zgięcie odcinka lędźwiowego powoduje nierówny rozkład sił przenoszonych przez dyski (pozostając przy nazwie potocznej). Napięta przez dłuższy czas ściana dysku słabnie i wybrzusza się, uciskając pośrednio przebiegające w pobliżu nerwy (to tzw. dyskopatia). Objawy takiego ucisku mogą być różne. Najbardziej dokuczliwy jest ból pojawiający się w kończynie dolnej. O tym, że jego źródłem jest odcinek lędźwiowy, świadczyć może występowanie bólu w określonej pozycji i ustępowanie dyskomfortu po jej zmianie.

Bardziej podstępne są deficyty czucia i kontroli. Nie pojawiają się nagle i nasilają powoli, przez co łatwiej je przeoczyć. Odcinek piersiowy, z uwagi na naturalne usztywnienie przez żebra, możemy tu pominąć. Szyja natomiast zasługuje na szczególną uwagę. Najbardziej ruchomym jej segmentem jest fragment między czwartym a szóstym kręgiem. Korekcyjne odchylenie szyi wykorzystuje niemal całkowicie zakres ruchu skrajnych jej części. Aby dalszy ruch był możliwy, wykorzystujemy do granic możliwości tę najbardziej ruchomą część, prowadząc do jej nadmiernej ruchomości. Objawy są analogiczne do tych w odcinku lędźwiowym. Ból i niedowłady pojawiają się w obrębie kończyn górnych, często pomiędzy łopatkami. I znów źródło tych dolegliwości najłatwiej potwierdzić lub wykluczyć, poruszając głową. Jeśli znajdziemy pozycję, która nasila objawy – to mamy potwierdzenie. Odcinek szyjny ma szczególne znaczenie z jeszcze innego powodu. Przez specjalnie do tego celu wytworzone otwory biegną tętnice kręgowe zaopatrujące mózg. Pogłębienie lordozy szyjnej może zaburzyć przepływ krwi przez te naczynia, a w konsekwencji prowadzić do niedokrwienia mózgu.

pozycji połóż dłoń na czole i delikatnie napie-raj na nią głową. Wytrzymaj tak przez kilka-naście sekund, weź oddech i powtórz jeszcze dwa razy. Potem zrób to samo z dłonią na po-tylicy i po bokach głowy.

26

reportaż

Katarzyna Tomkiewicz z Augustowa, Przedstawicielka Medyczna firmy ConvaTec na Warmię, Mazury i Podlasie, mówi o sobie: jestem pielęgniarką. Ile profesjonalizmu i empatii kryje się w tej prostej deklaracji, wiedzą najlepiej jej pacjenci.

Los pacjenta nie jest mi obojętny

tekst

LidiaButowska

pani Katarzyna tomkiewicz oraz pan Marian żuchowski i Jego żona znają się dobrze i wiedzą, że współpraca pomiędzy przedstawicielką Medyczną a pacjentem przynosi rozwiązanie wielu różnych problemów.

foT.

MAr

IAn

ŻuCh

oWsK

I

opieka i edukacja po operacjinfZ obecnie nie kontraktuje poradnictwa stomijnego. Pacjenci ze stomią mogą korzystać jednak z poradni specjalistycznych (chirurgicznych, proktologicznych, urologicznych), a w niektórych z nich można uzyskać fachową poradę pielęgniarki stomijnej. Adresy publikujemy na stronie 34. od 2015 roku firma ConvaTec zatrudnia przedstawicieli medycznych – pielęgniarki stomijne. odwiedzają one pacjentów w domach i służą fachową pomocą w prawidłowym doborze sprzętu stomijnego oraz edukacją po operacji wyłonienia stomii.

27

podczas wizyty pani Katarzyna zawsze stara się znaleźć czas zarówno na zaprezentowanie nowego sprzętu czy akcesoriów służących do pielęgnacji stomii, jak i na zwyczajną rozmowę o życiu.

foT.

MAr

IAn

ŻuCh

oWsK

I

28

internet

Zakupy prosto z sieci Anna Zarębska-

-tutakDziennikarka

zajmująca się tematyką

społeczną Coraz częściej kupujemy przez internet. Bo szybciej, niejednokrotnie taniej, a przede wszystkim wygodniej. O czym warto pamiętać, aby zakupy online były w pełni satysfakcjonujące i bezpieczne?

Ubrania, książki, sprzęt AGD, ale tak-że jedzenie i leki. Dziś praktycznie wszystko możemy kupić, nie wycho-dząc z domu. Szczególnie doceniają

to ci z nas, którzy nie lubią zatłoczonych centrów handlowych, kolejek do przebieralni albo po pro-stu nie mają siły na wielogodzinne pokonywanie sklepowych alejek. Brak samochodu lub trudno-ści z poruszaniem się? To już nie taki problem jak dawniej. Zakupy online są świetną alternatywą:

Sprzedaż internetowa ułatwia życie. Stała się częścią współczesnego świata i warto z niej korzystać.

fOT.

fOTO

liA

Jeżeli kupujemy przedmiot na aukcji od osoby, która nie jest przedsiębiorcą, nie przysługuje nam prawo do namysłu. Gdy sprzedającym jest firma, możemy odstąpić od umowy zarówno w przypadku zakupu przez opcję „Kup teraz”, jak i wskutek licytacji.

Aukcje internetowewystarczy wejść na stronę internetową danego sklepu, zalogować się i złożyć zamówienie.

ty decydujeszDo wyboru mamy zazwyczaj dostawę do domu albo odbiór zamówionego towaru w najbliższym paczkomacie lub sklepie stacjonarnym – o ile taki jest w naszej miejscowości. W ten sposób można zamówić nie tylko kosmetyki, ubranie czy buty, lecz także – ta opcja cieszy się coraz większym

zainteresowaniem – owoce, warzywa, mięso czy napoje. Większość supermarketów ma wer-sję online i realizuje dostawy do domu klienta za pośrednictwem firm kurierskich. Na większość imprez kulturalnych, takich jak spektakle teatralne, seanse kinowe, koncerty czy wystawy, najłatwiej i najpewniej kupić bilety

Jeżeli kupujemy bilet na imprezę w konkret-nym, podanym terminie, nie przysługuje nam prawo do namysłu. Niektórzy organizatorzy

dopuszczają możliwość zwrotu pieniędzy, warto jednak zawsze przed zakupem zapo-znać się z regulaminem.

Wydarzenia kulturalne

29

• towar nie działa, jak powinien;

• nie spełnia swoich funkcji, np. me-ble odporne na wysoką temperaturę zaczynają się odkształcać;

• działa inaczej, niż zapewniał sprzedaw-ca, np. deski tarasowe mają 20-letnią gwarancję odporności na uszkodzenia mechaniczne, tymczasem pod wpły-wem uderzenia tworzą się odpryski;

• mieliśmy otrzymać cały zestaw, a towar dotarł niekompletny.

W razie jakichkolwiek problemów czy wąt-pliwości, warto skorzystać ze wsparcia Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumen-tów: uokik.gov.pl, a także porad zamiesz-czonych na stronach Europejskich Centrów Konsumentów: konsument.gov.pl

przesyłki, która do nas dotarła, aby móc w razie ewentualnych usterek czy uszkodzeń powsta-łych w trakcie transportu ubiegać się o zwrot kosztów lub wymianę towaru.W przypadku zakupów internetowych kupują-cemu przysługuje 14-dniowe prawo do namysłu. Oznacza to, że w ciągu dwóch tygodni – licząc od dnia otrzymania towaru – można zwrócić zakupio-ny przedmiot bez podania przyczyny. Wystarczy, że złożymy pisemne oświadczenie lub skorzystamy z formularza zwrotu dostępnego na stronie inter-netowej sklepu. Co ciekawe, jeśli nie zostaliśmy poinformowani o prawie do odstąpienia, czas na zwrot wydłuża się do 12 miesięcy.

Przed zakupemGdy kupujemy coś w sieci, chroni nas prawo, warto jednak pamiętać o kilku sprawach:

• sprawdźmy dane kontaktowe sprzedaw-cy: adres, NiP, telefon, mail. Jeżeli nie ma ich na stronie internetowej, powinno nas to zaniepokoić; warto skorzystać ze stron: ceidg.gov.pl oraz krs-online,com.pl, na któ-rych można wpisać nazwę firmy i upewnić się, że jest ona wiarygodna;

• przeczytajmy regulamin zakupów i zapoznaj-my się z polityką prywatności - ta ostatnia

właśnie w internecie (tu ważna uwaga: wiele transakcji wymaga użycia karty kredytowej). Jak grzyby po deszczu pojawiają się też apteki w wersji online, w których – tak jak w stacjo-narnych – można zrealizować receptę, kupić preparaty z grupy OTC, suplementy diety, ale także kosmetyki czy soczewki kontaktowe.

Co będzie potrzebne?Aby móc zrobić zakupy w domowym zaciszu, musimy mieć: adres mailowy, elektroniczne konto bankowe i telefon komórkowy. Jedynie wtedy, kiedy chcemy kupić bilet na koncert lub bilet na samolot, powinniśmy również dysponować aktualną kartą kredytową. Niektórzy obawiają się robić zakupy w sieci, są-dząc, że są ryzykowne, bo nie mają żadnego umocowania w prawie. Jednak warto wiedzieć, że każda transakcja, jakiej dokonujemy w sieci, czy to za pomocą maila, czy telefonu, czy for-mularza zakupowego dostępnego na stronie internetowej (np. producenta obuwia czy tele-wizorów), staje się automatycznie tzw. umową na odległość. A to oznacza, że jest tak samo wią-żąca jak zakup zrobiony w sklepie stacjonarnym.

Prawo do informacjiJuż w momencie przystąpienia do zakupu oso-bie kupującej przysługuje komplet informacji ze strony sprzedającego, m.in. dane adresowe firmy, cena produktu, sposób składania reklama-cji czy dostawy. O ile nie znajdują się na stronie sprzedającego, muszą być dostarczone nabyw-cy w momencie zawierania umowy (np. drogą mailową). Za towar, który jest nam dostarcza-ny, także za pośrednictwem firm kurierskich, odpowiada sprzedający. Warto sprawdzić stan

• sprzedający wymaga podania dużej liczby danych osobowych, np. numerów PESEl, czy dowodu osobistego;

• wartość towaru jest wyraźnie niższa od jego aktualnej wartości rynkowej;

• nie ma do wyboru różnych sposobów płatności – możliwy jest tylko jeden;

• przed adresem mailowym sklepu nie ma formuły https// i zielonej kłódki, które sygnalizują bezpieczne zakupy.

• usługa została wykonana za wiedzą i zgodą konsumenta, np. dostarczenie i montaż telewizora;

• kupiliśmy przedmiot wykonany na zamówie-nie, np. kubek z nadrukowanym zdjęciem;

• nabyliśmy towar, który szybko ulega zepsuciu lub ma krótki termin przydat-ności do spożycia, np. żywność;

• otworzyliśmy towar, który po rozpakowaniu nie nadaje się do użytku, np. lekarstwa;

• naruszyliśmy oryginalne opakowanie lub już je uruchomiliśmy/odtworzyliśmy, np. film, płyta, program komputerowy;

• skorzystaliśmy z usług hotelowych czy innych, takich jak wynajem samochodu, przewóz rzeczy itp.

Co powinno zaniepokoić?

nie można odstąpić od umowy, jeśli: reklamujemy, gdy:

informuje o tym, jakie dane, np. osobowe, gromadzi sprzedawca i w jakim celu mogą bycć przetwarzane;

• sprawdźmy, jakie opinie wystawili danej firmie inni kupujący – brak takich opinii to sygnał ostrzegawczy; ponadto dzięki komentarzom często mamy szansę uniknąć zakupu podróbki;

• upewnijmy się, że strona, na której kupujemy, jest bezpieczna, a więc ma certyfikat SSl (na-rzędzie zapewniające ochronę witryn interne-towych, gwarantuje zachowanie poufności danych przesyłanych drogą elektroniczną);

• zapoznajmy się ze sposobami płatności – powinny być dostępne różne opcje, nie tylko z góry, lecz także za pobraniem, przy odbiorze czy za pomocą przelewu bankowego.

Warto zachować całość korespondencji ze skle-pem czy osobą sprzedającą, by móc się do niej odwołać w razie konieczności reklamacji. ■

30

listy od czytelników

Najczęściej wykonuje się badanie radiologicz-ne, podając środek kontrastowy do pętli od-prowadzającej ileostomii pętlowej. Umożliwia to ocenę drożności dalszego odcinka przewo-du pokarmowego (zbiornika jelitowego). In-nym badaniem jest manometria anorektalna,

którą wykonuje się wtedy, gdy istnieje obawa, że po odtworzeniu ciągłości przewodu pokar-mowego pacjent nie będzie mógł utrzymać stolca. Badanie to pozwala obiektywną ocenę funkcji zwieraczy.

Urszula Sobczak, Poznań

Wygojona rana pooperacyjna i sama stomia nie stanową przeciwwskazania do kąpieli w wa-nience. Można kąpać dziecko bez woreczka, natomiast stomię należy obmyć gazikiem z my-dłem i osuszyć. Nie wolno pocierać stomii, aby nie uszkodzić śluzówki jelita, bo będzie krwa-wić. Można też kąpać dziecko z woreczkiem i po kąpieli wymienić sprzęt stomijny. Jeśli chodzi o środki do pielęgnacji, proponuję ich stosowanie z pominięciem okolicy stomii. Kremy i oliwki należy używać po przyklejeniu woreczka stomijnego, bo sprzęt stomijny nie będzie się trzymał na skórze natłuszczonej. Warto też mieć na uwadze możliwość wystą-pienia odczynów alergicznych, wynikających

z połączenia środków pielęgnacyjnych z ma-teriałem przylepnym woreczków stomijnych. Każdorazowo podczas wymiany sprzętu trze-ba więc sprawdzać, czy nie pojawiło się uczu-lenie w postaci rumienia na obszarze przykle-jonej płytki lub drobnych wyprysków sugeru-jących zmiany alergiczne. W takim wypadku należy umyć skórę czystą wodą, osuszyć i wy-cofać z użycia wszystkie środki pielęgnacyjne stosowane na skórę dziecka. Można też spró-bować zmienić rodzaj sprzętu stomijnego. Je-żeli zmiany nie ustąpią, należy skonsultować się z lekarzem, bo może konieczne będzie włączenie leczenia przeciwalergicznego.

Małgorzata Bocheńska, Nowy Sącz

Jestem po zabiegu wyłonienia ileostomii pętlowej i wytworzeniu zbiornika jelitowego z powodu WZJG. Oczekuję na odtworzenie

ciągłości przewodu pokarmowego. Czy przedtem przeprowadza się jakieś badania?

Mój synek po urodzeniu został poddany operacji z powodu wady wrodzonej i ma wykonaną stomię. Najgorszy okres mamy już za sobą. Dziecko wraca do zdrowia, radzimy sobie z zakładaniem woreczków i rana na brzuszku już się zagoiła. Mam jednak

wątpliwości, czy mogę kąpać synka normalnie (tj. zanurzyć w wodzie), czy nadal tylko obmywać na stole do przewijania, tak jak to robiła pielęgniarka w szpitalu. Nie wiem też, czy mogę już stosować środki do pielęgnacji skóry dla niemowląt.

Powikłanie to występuje u osób z niewy-dolnością wątroby i związane jest z zabu-rzonym krążeniem w obrębie tego narzą-du. Objawia się poszerzeniem sieci żył, które nadają skórze fioletowe zabarwie-nie. Nazwa „głowa meduzy” ma źródło w mitologii greckiej. Meduza (najmłodsza z trzech sióstr – gorgon) zamiast włosów miała węże, przypominające poszerzone naczynia krwionośne. U osób z tym powi-kłaniem często występują krwawienia z naczyń wokół stomii. Jedynym postępo-waniem jest wtedy podkłucie krwawiące-go miejsca, polegające na miejscowym znieczuleniu i założeniu jednego lub dwóch szwów, które hamują krwawienie. Można to wykonać podczas ambulatoryj-nej wizyty w poradni. Po około 8-10 dniach należy zgłosić się w celu usunięcia szwów.

Urszula Sobczak, Poznań

Mam kolostomię od dwóch lat. Kilka tygodni temu zauważyłem, że skóra wokół stomii zmieniła kolor, stała się fioletowa. Chirurg nazwał to „głową meduzy”. Co to takiego?

Na listy odpowiadajądoświadczone pielęgniarki stomijne

Diagnostyka przed odtworzeniem ciągłości przewodu pokarmowego

Pielęgnacja stomii u niemowlęcia

Leczenie „objawu meduzy”

Więcej pytań z odpowiedziami ekspertów znajdą Państwo na stronie:

www.convatec.pl Jeśli masz pytania dotyczące zaopatrzenia

i pielęgnacji stomii, zadzwoń do nas:800 120 093

ConvaTec Polska Sp. z o.o.Al. Armii Ludowej 26, 00-609 Warszawa, tel. (22) 579 66 50, fax (22) 579 66 44

www.convatec.pl, www.stomia.pl, dzial.pomocy@convatec.com Bezpłatna linia informacyjna: 800 120 093

© 2016 ConvaTec Inc.

Nowa strona www.convatec.pl

• nowoczesna i przejrzysta; • praktyczne informacje i wskazówki jak żyć ze stomią; • pełne informacje o produktach ConvaTec; • kalkulator stomijny – łatwo obliczysz ile i które produkty

możesz odebrać w ramach limitów; • również na smartfony i tablety.

32

informacje

SPRZĘT STOMIJNY CONVATEC OFERUJĄ PONIŻSZE SKLEPY MEDYCZNE

Woj. dolnośląskie

Bielawa 58-260 Sklep Med. ARKMED ul. 1 Maja 31A, tel. 74 817 60 67Bielawa 58-260 Sklep Med. BE-MED ul. Szkolna 2, tel. 792 671 026Bolesławiec 59-700 Sklep Med. MIR-MED ul. Grunwaldzka 4, tel. 75 735 10 80Bolesławiec 59-700 Sklep Med. MIR-MED ul. Jeleniogórska 4, tel. 75 610 35 03Dzierżoniów 58-200 Sklep Med. ARKMED ul. Piłsudskiego 8, tel. kom. 661 180 218Głogów 67-200 Sklep Med. KORIM ul. Kościuszki 15A, tel. 76 835 01 02Jawor 59-400 Sklep Med. EMAG ul. Staszica 12, tel. 76 870 71 06Jelenia Góra 58-500 Sklep Med. MEDYK ul. Groszowa 9, tel. 75 764 61 55Kamienna Góra 58-400 Sklep Med. MEDYK ul. Broniewskiego 24, tel. 75 744 61 10Legnica 59-220 Sklep Med. EMAG Szpital Wojewódzki ul. Iwaszkiewicza 5, tel. 76 721 11 66Legnica 59-220 Sklep Med. EMAG ul. Gwiezdna 35/9, tel. 76 854 21 13Lubań 59-800 Sklep Med. VENA-MED ul. Wąska 2A, tel. 75 721 40 48Lubin 59-300 Sklep Med. EMAG ul. Sikorskiego 54, tel. 76 724 96 16Lwówek Śląski 59-600 Sklep Med. MIR-MED (teren przychodni), ul. Morcinka 7, tel. 75 782 57 22Strzelin 57-100 Sklep Med. MEDUS ul. Brzegowa 18, tel. 71 393 69 00Szprotawa 67-300 Sklep Med. KORIM ul. Kościuszki 37, tel. 68 376 36 31Świdnica 58-100 Sklep Med. ARKMED ul. Siostrzana 23, tel. kom. 661 180 218Wałbrzych 58-300 Sklep Med. MEDITEK ul. Moniuszki 35, tel. 74 842 30 85Wrocław 50-227 Sklep Med. STOM-MED ul. Kleczkowska 9, tel. 71 321 52 22Wrocław 53-110 Sklep Med. MEDUS ul. Ślężna 189-191 lok. 1, tel. 71 302 75 74Wrocław 51-319 Sklep Med. INTERMEDIcA ul. Sycowska 6B, tel. 71 789 33 55Wrocław 53-333 Sklep Med. ORTMEDIcA ul. Powstańców Śl. 122, tel. 71 367 00 48Wrocław 50 -073 Sklep Med. MEDIcA HUMANA ul. św. Antoniego 36/38, tel. 71 344 81 20, faks 71 344 81 22Wrocław 50-335 Sklep Med. cEZAL SA ul. Sienkiewicza 42/44, tel. 71 322 53 30Wrocław 53-413 Sklep Med. REMEDIUM pl. Hirszfelda 16/17, tel. 71 333 25 45Ząbkowice Śl. 57-200 Sklep Med. MEDUS pl. 1 Maja 8E, tel. 74 810 09 85Zgorzelec 59-900 Sklep Med. VENA-MED ul. Broniewskiego 27, tel. 75 775 00 62

Woj. kujawsko-pomorskie

Bydgoszcz 85-171 Sklep Med. MEDIcA HUMANA ul. Wojska Polskiego 15/12, tel. 52 375 21 00Bydgoszcz 85-950 Sklep Med. ART-MED ul. Słowackiego 1, tel. 52 322 01 13Grudziądz 86-300 Szpitalny Sklep Med. ul. Rydgiera 15/17, tel. 56 641 35 62Inowrocław 88-100 Sklep Med. ORTOMEDIcA ul. Dworcowa 55, tel./faks 52 353 24 94 Kowalewo Pomorskie 87-410 Sklep Med. ul. chopina 6/1, tel. kom. 667 447 197Strzelno 88-320 Sklep Med.ORTOMEDIcA ScIlona Kędzierska, Małgorzata Zielińska ul. Kolejowa 3, tel. 52 511 48 58Toruń 87-100 Sklep Med. ART-MED ul. Uniwersytecka 17, pok. 13 (parter przy rentgenie), tel. 56 611 99 40Tuchola 89-500 Sklep Med. AKSEL-MED ul. Pocztowa 4, tel. 52 334 53 00Wąbrzeźno 87-200 Sklep Med. FHU OL-MA Justyna Jeszka ul. Ojca Bernarda 7F, tel. 607 488 198Więcbork 89-410 Sklep Med. AKSEL-MED ul. Mickiewicza 26, tel. 52 389 62 56Włocławek 87-800 Sklep Med. ART-MED ul. Kilińskiego 7, tel. 54 231 19 81Żnin 88-400 OTOMEDIcA Sklep i Wypożyczalnia Sprzętu Medycznego ul. Żytnia 2P, tel. kom. 786-234-663

Woj. lubelskie

Biała Podlaska 21-500 Sklep Med. MEDIcUS ul. Francuska 2, tel. 83 342 62 30Chełm 22-100 Sklep Med. MEDIcUS ul. Lubelska 73, tel. 82 565 07 53Krasnystaw 22-300 Sklep Med. MEDIcUS ul. Plac 3-go Maja 16A, tel. 82 576 19 45Kraśnik 23-200 Sklep Med. MEDIcUS ul. Narutowicza 24, tel. 81 821 00 69Lublin 20-094 Sklep Med. MEDIcUS ul. Lubartowska 64/66, tel. 81 743 35 51Lublin 20-089 Sklep Med. MEDIcUS ul. Biernackiego 12/9, tel./faks 81 748 38 77Łuków 21-400 Sklep Med. MEDIcUS pl. Narutowicza 3, tel. 25 798 34 22Puławy 24-100 Sklep Med. MEDIcUS ul. Piłsudskiego 89, tel. 81 887 70 42Tomaszów Lubelski 22-600 Sklep Med. MEDIcUS ul. Gen. Andersa 5, tel. kom. 609 200 882Włodawa 22-200 Sklep Med. MEDIcUS ul. Rynek 4, tel. 82 572 53 79Zamość 22-400 Sklep Med. MEDIcUS ul. Partyzantów 7, tel. 84 638 72 13

Woj. lubuskie

Gorzów Wlkp. 66-400 Sklep Med. LIFE ESKULAP ul. Dekerta 1 (obok szpitala), tel. 95 733 16 38

Kożuchów 67-120 Sklep Med. ALLMED ul. Szprotawska 21/15, tel. kom. 537 739 305Świebodzin 66-200 Sprzęt Reh.-Med. PLUS ul. Głogowska 6c, tel. 68 477 19 02Świebodzin 66-200 Sklep Med. cREATIVE VIEW ul. Łąki Zamkowe 12, tel. 68 458 55 44Wschowa 67-400 Sklep Med. KORIM, ul. cicha 7B, tel. 65 540 21 37Zielona Góra 65-044 Sklep Med. ESKULAP, Poliklinika MSWiA, II piętro, gab. 220, ul. Wazów 42, tel. 68 452 78 20Żary 68-200 Sklep Med. ESKULAP ul. Moniuszki 2, tel. 68 470 65 72

Woj. łódzkie

Kutno 99-300 Sklep Med. POFAM ul. Kościuszki 52, tel. 24 254 31 80Łódź 91-425 Sklep Med. AKSEL-MED ul. Północna 42 (Szpital MSWiA), tel. 42 634 15 02Łódź 93-189 Sklep Med. MEDIcA HUMANA cross Medica ul. Przybyszewskiego 32/34, tel. 42 646 87 35, tel. kom. 728 252 690 Łódź 93-173 Sklep Med. PRO-MED ul. Lecznicza 6, tel. 42 682 57 61, 682 66 35Łódź 91-803Sklep Med. APUSul. Marynarska 6A, tel. 42 640 68 84, faks 42 640 68 44Łódź 90-427 NZOZ centrum Medyczne al. Kościuszki 48, tel. 42 636 98 11, 42 636 98 12Łódź 90-612 Sklep Med. AKSON ul. Gdańska 57A, tel. 42 630 84 09Pabianice 95-200 Sklep Med. POFAMul. Jana Pawła II 68, tel. 42 214 90 20Piotrków Tryb. 97-300 Sklep MEDAGO ul. Targowa 2, tel. 44 715 07 75Radomsko 97-500 Sklep Med. ExPERT MED ul. Stodolna 2, tel. 44 680 96 99, tel. kom. 608 639 238Radomsko 97-500 Sklep Med. ul. Narutowicza 20, tel. 44 683 22 24Radomsko 97-500 Sklep Med. ORT-MED ul. Mickiewicza 16, tel. 44 680 95 47Rawa Maz. 96-200 Apteka ARKA ul. Polna 2B, tel. 46 815 00 27Sieradz 98-200 Sklep Med. POFARM ul. Armii Krajowej 7, tel. 43 822 03 61Skierniewice 96-100 Sklep Med. AKSON ul. Kopernika 5, tel. 46 833 28 58Tomaszów Maz. 97-200 Sklep Med. ORT-REH ul. Niska 14, tel. 44 725 72 49

Woj. małopolskie

Bochnia 32-700 Sklep Med. PANAcEUM ul. Świętokrzyska 3, tel. 14 611 50 95

Brzesko 32-800 Sklep Med. ORT-MED ul. Kościuszki 67, tel. 14 686 27 20Brzesko 32-800 Sklep Med. M&M ul. T. Kościuszki 68, tel. 790 328 190Chrzanów 32-500 Sklep Med. PETRUS ul. Sokoła 10, tel. 32 623 42 73Gorlice 38-300 Salon LIFE cARE GL+ ul. Sienkiewicza 36, tel. 18 354 92 12Kraków 31-154 Sklep Med. MEDIcA HUMANA cross Medica, ul. Pawia 34, tel. 12 422 10 51, tel. kom. 785 936 314Kraków 31-115 Sklep Med. FARMED ul. Garncarska 18, tel. 12 422 87 00Kraków 31-115 Sklep Med. SAMARYTANKA ul. Garncarska 9/1, tel. 12 422 99 00 wew. 239Kraków 30-900 Sklep Med. SAMARYTANKA os. Słoneczne 8, tel. 12 643 65 70Kraków 30-638 Sklep Med. SAMARYTANKA ul. Białoruska 15, tel. 12 265 74 87Kraków 31-202 Salon LIFE cARE GL+ ul. Prądnicka 35/37, tel. 12 416 25 19Kraków 30-039 Salon LIFE cARE GL+ ul. Pomorska 1, tel. 12 429 63 93Kraków 31-826 Salon LIFE cARE GL+ os. Złotej Jesieni 1, tel. 12 64 68 741, 12 64 82 698Myślenice 32-400 Sklep Med. ARSMED ul. Słowackiego 35, tel. kom. 691 130 200Nowy Sącz 33-300 Salon LIFE cARE GL+ ul. Kazimierza Wielkiego 4, tel. 18 443 47 18Nowy Sącz 33-300 Sklep Med. ul. Piotra Skargi 2, tel. 18 444 17 58, tel. kom. 722 044 222Nowy Sącz 33-300 Sklep Med. KAMED+ ul. Śniadeckich 3, tel. 18 542 63 59, tel. kom. 502 156 343Olkusz 32-300 Sklep Med. MEDIx ul. Króla Kazimierza Wielkiego 36, tel. kom. 501 152 801Oświęcim 32-600 Sklep Med. SANITEKS ul. Dąbrowskiego 18B, tel. 33 842 30 65Sucha Beskidzka 34-200 Sklep Med. EURO-MED ul. Szpitalna 22, tel. 33 872 32 33Tarnów 33-100 Salon LIFE cARE GL+ al. Matki Boskiej Fatimskiej 17, tel. 14 627 82 35Tarnów 33-100 Sklep Med. TARMED ul. Okrężna 4A, tel. 14 626 98 66Wadowice 34-100 Salon LIFE cARE GL+ ul. Karmelicka 5, tel. 33 873 12 94Wadowice 34-100 Sklep Med. PHUP ALEx, ul. Trybunalska 12, tel. 33 823 22 311

Woj. mazowieckie

Ciechanów 06-400 Sklep Med. MARABUT ul. Sienkiewicza 32, tel. 23 672 20 92Ciechanów 06-400 Sklep Med. ALL-REH ul. Gwardii Ludowej 23/11, tel. kom. 504 235 769, tel. 23 672 04 65

Gostynin 09-500 Sklep Med. cREATIVE VIEW ul. Armii Krajowej 16, tel. 24 263 65 77Grodzisk Mazowiecki 05-825 Sklep Med. ORTIKON ul. Grunwaldzka 4A (wejście od ul. Sadowej), tel. 22 734 40 96Płock 09-400 Wojewódzki Szpital Zesp., Zakład Usprawniania Leczniczego, gab. 3 ul. Medyczna 19, tel. 24 364 62 87Płońsk 09-100 Sklep Med. ALL-REH (przy rezonansie magnetycznym) ul. Sienkiewicza 7, tel. kom. 507 944 989Przasnysz 06-300 Sklep Med. (na terenie szpitala) ul. Sadowa 9, tel. 29 753 44 53, tel. kom. 504 250 717Pułtusk 09-100 Sklep Med. ALL-REH (1 piętro, obok poradni chirurgicznej) ul. Teofila Kwiatkowskiego 19, tel. kom. 518 529 779Radom 26-600 Sklep Med. ZTM STYMAT, ul. Giserska 4, tel. 48 365 11 88Siedlce 08-110 Sklep Med. PHU ANTA ul. czerwonego Krzyża 21, tel./faks 25 644 92 80Warszawa 00-864 Sklep Med. MEDIcA HUMANA ul. Krochmalna 32A, tel. 22 890 03 01Warszawa 03-462 Sklep Med. MEDIcA HUMANA cross Medica ul. Jagiellońska 50/326, tel. 22 670 17 00, 22 670 04 10, tel. kom. 695 350 350Warszawa 02-495 Sklep Med. PHU ANTA ul. Bohaterów Warszawy 8, tel. 22 252 90 92

Woj. opolskie

Brzeg 49-300 Sklep Med. REHABMED ul. Huberta 5, tel. 77 416 76 75Kędzierzyn-Koźle 47-220 Sklep Med. REHABMED ul. Racławicka 20, tel. 77 482 66 10Krapkowice 47-300 Sklep Med. REHABMED ul. Jagiellońska 29, tel. 77 446 07 00Nysa 48-313 Sklep Med. REHABMED ul. Bohaterów Warszawy 21, tel. 77 433 95 85Olesno 46-300 Sklep Med. REHABMED ul. Klonowa 3, tel. 34 350 95 09Opole 44-005 Sklep Med. REHABMED ul. Książąt Opolskich 33, tel. 77 453 22 44Opole 45-061 Sklep Med. REHABMED Wojewódzkie centrum Onkologii, bud. Pulmonologii ul. Katowicka 66A, tel. 77 441 61 35Prószków 46-060 NZOZ SANATIS ul. Zamkowa 5, tel. kom. 728 334 315Strzelce Opolskie 47-100 Sklep Med. MEDIREHAB ul. Krakowska 47, tel. 77 550 04 43

Woj. podkarpackie

Rzeszów 35-060 Sklep Med. AKME MEDIcA ul. Słowackiego 11, tel./faks 17 852 82 77

Sprzęt stomijny dostępny jest w rekomendowanych cenach katalogowych convaTec w większości wymienionych poniżej sklepów (patrz: adresy sklepów na niebieskim tle). Zawsze warto sprawdzić ceny na stronie internetowej www.convatec.pl poprzez dostępny tam kalkulator sprzętu stomijnego. Dzięki temu mogą Państwo upewnić się, że otrzymują największą ilość sprzętu stomijnego convaTec przysługującego w ramach refundacji.

33

SPRZĘT STOMIJNY CONVATEC OFERUJĄ PONIŻSZE SKLEPY MEDYCZNE

Rzeszów 35-073 Salon LIFE cARE GL+ pl. Wolności 12, tel./faks 17 852 49 22, 852 88 10Rzeszów 35-215 Sklep Med. MED-PARTNER ul. Marszałkowska 15, tel/faks 17 852 69 40, tel. kom. 508 391 411

Woj. podlaskie

Białystok 15-270 Sklep Med. MEDIcA ul. Wojskowa 4/2, tel. 85 652 46 66Białystok 15-305 Sklep Med. MEDIcA HUMANA, ul. Waszyngtona 32/U01, tel. 85 746 15 60Suwałki 16-400 Sklep Ortopedyczno-Rehabilitacyjny DOMIN-MED ul. Patli 30 (boczna Witosa), tel. 87 565 78 81, tel. kom. 665 281 884Suwałki 16-400 Sklep Med. ul. Pułaskiego 26A, tel. 87 562 60 36

Woj. pomorskie

Chojnice 89-600 Sklep Med. PROMEDIcA ul. Leśna 10, tel. 52 395 67 97Chojnice 89-600 Sklep Med. pl. św. Jerzego 1, tel. 52 3951970Gdańsk 80-850 Sklep Med. MEDIcA HUMANA ul. Rajska 14A-B, tel. 58 309 10 71Gdańsk 80-214 Sklep Med. ORTOMAx ul. Smoluchowskiego 17, tel. 58 344 38 94Gdynia 81-463 Sklep Med. ORTOMAx ul. Legionów 165, tel. 58 622 12 19Kartuzy 83-300 Sklep Med. ul. Gdańska 7, tel. kom. 500 053 847Kościerzyna 83-400 Sklep Med. ORTOMAx Szpital Specjalistyczny ul. Piechowskiego 36, tel. 58 686 04 96Malbork 82-200 NZOZ cHIR-MED ul. J. Słowackiego 2, tel. 55 267 05 39Słupsk 76-200 Sklep Med. ESKULAP ul. Wojska Polskiego 22, tel. 59 842 27 28Słupsk 76-200 Sklep Med. ESKULAP ul. Kopernika 28, tel. 59 841 34 27Słupsk 76-200 Sklep Med. POD SŁOWIKIEM ul. Jana Pawła II 1, tel. 59 846 86 18, tel. kom. 606 385 568Słupsk 75-200 Sklep Med. ul. Sienkiewicza 5/1, tel. 59 810 87 94Starogard Gdański 83-200 NZOZ cHIR-MED ul. Kościuszki 43, tel. 58 563 30 72Starogard Gdański 83-200 Sklep Med. OL-MED. al. Jana Pawła II 4c, tel. 664 966 260Tczew 83-110 Sklep Med. MAMED ul. 30 Stycznia 2, tel. kom. 665 031 197Wejherowo 84-200 Sklep Med. AKSEL-MED ul. 10 Lutego 1, tel. 58 677 55 56

Woj. śląskie

Bielsko-Biała 43-300 Sklep Med. HAS-MED ul. Młyńska 20, tel. 33 812 31 79

Bielsko-Biała 43-300 Sklep Med. POLIMED ul. Wyzwolenia 18, tel. 33 816 40 61 wew. 208Bielsko-Biała 43-300 DAGMED Specjalistyczny Sklep Zaopatrzenia Medycznego ul. Batorego 5, tel. 33 819 22 08Bielsko-Biała 43-300 Sklep Med. ORTHO-PHARMA ul. Dworkowa 2, tel. 33 819 39 24 Chorzów 41-500 Sklepy Ortoped.-Med. REMED ul. Katowicka 80, tel. 32 241 7579Chorzów 41-506 Sklep Med. RELAKS ul.Batorego 15, tel.32 348 82 52Bytom 41-902 Sklep Med. PLAST-MED ul. Wrocławska 3, tel.32 386 03 28Cieszyn 43-400 Sklep Med. DAGMED ul. Bobrecka 32A, tel. 33 851 46 65Cieszyn 43-400 Sklep Med. FHU DAGMED Szpital Śląski przy wejściu głównym ul. Bielska 4 (od ul. chrobrego), tel. 33 851 20 70, 33 852 05 11 w. 577Częstochowa 42-200 Sklep Med. ABc cHOREGO ul. Warszawska 13, tel. 34 324 73 01Częstochowa 42-200 PPHU TYTAN ul. Dekabrystów 33, tel. 34 325 53 35Częstochowa 42-200 Sklep Med. SALONIK AMAZONKA al. Najświętszej Maryi Panny 53, tel. 34 368 22 21Dąbrowa Górnicza 41-300 Sklep Med.-Ortoped. ul. Dąbrowskiego 18, tel. kom. 509 731 401Dąbrowa Górnicza 41-300 Sklep Med.-Ortoped. ul. 3 Maja 32, tel. 32 764 17 20,bezpłatna infolinia: 800 169 009Gliwice 44-100 Sklep Med. INTER-MED ul. Bohaterów Getta Warszawskiego 1, tel. 32 231 93 14Jastrzębie Zdrój MediMax Specjalistyczny Sklep Zaopatrzenia Medycznego al. Jana Pawła II 7 (budynek szpitala), tel. 32 478 44 51Jastrzębie Zdrój 44-335 Sklep Zaopatrzenia Medycznego RELAKS ul. 1 Maja 8, tel. 32 473 82 19Jaworzno 43-609 Sklep Med. ABE ul. Farna 12, tel. 32 616 34 54Katowice 40-009 Sklep Med. MEDIcA HUMANA cross Medica ul. Warszawska 13 tel. 32 256 82 35, tel. kom. 500 836 529Katowice 40-833 Sklepy Ortoped.-Med. REMED ul. Sławka 5, tel. 32 353 90 40Katowice 40-009 Sklep Med. PLASTER ul. Warszawska 40, tel. 32 253 54 56Katowice 40-832 Sklep Med. Plast-MED ul. 3-go Maja 11, tel.32 781 53 33Kłobuck 42-100 Sklep Med. ABc-cHOREGO ul. 11 Listopada 4, tel. kom. 600 023 202 Racibórz 47-400 Sklep Med. ul. Gamowska 3, tel. 32 755 51 33Racibórz 47-400 Sklep Med. MEDYK ul. Ocicka 4, tel. 32 414 90 27

Racibórz 47-400 Sklep Med. REHABMED ul. Ocicka 51, tel. 32 417 84 85Racibórz 47-400 Sklep Med. ul. Gamowska 3, tel. 32 755 51 33 (budynek szpitalny)Rybnik 44-200 Sklep Med. REHABMED ul. Sobieskiego 11, tel. 32 423 54 90Rybnik 44-200 Sklep Med. PROM-MED ul. Miejska 11, tel. 32 433 12 43Rybnik 44-200 Sklep Med. RELAKS ul. Piastów 21, tel. 32 422 62 31Siemianowice Śląskie 41-100 Sklepy Ortoped.-Med. REMED ul. Jana Pawła II 1, tel. 32 765 97 19Skoczów 43-430 Sklep Med. DAGMED ul. Morcinka 16B (budynek poradni NOVUM), tel. kom. 509 511 527Świętochłowice 41-600 Sklepy Ortoped.-Med. REMED ul. Katowicka 31A, tel. 32 245 86 16Tychy 43-100 Sklep Med. AKMED al. Niepodległości 5, tel. 32 227 53 77Wodzisław Śląski 44-300 Sklep Ziel.-Med. ZIOŁO-LEK ul. 26 Marca 160, tel. 32 455 68 50Wodzisław Śląski 44-300 Sklep Ziel.-Med. ZIOŁO-LEK ul. J. Michalskiego 4A, tel. 32 456 07 53Wodzisław Śląski 44-300 Sklep Med. RELAx, ul. Jana Pawła II 8, tel. 32 454 52 00Zabrze 41-800 Sklep Med. AB MEDIcA ul. 3 Maja 45, tel. 32 273 05 05Zabrze 41-800 Sklep Med. PLAST-MED, ul. Wolności 312, tel.32 373 32 22Zawiercie 42-400 Sklep Med. MEDYK ul. gen. Sikorskiego 22, tel. 32 670 60 00Zawiercie 42-400 Sklep Med. ul. Towarowa 22, tel./faks 32 671 03 08, bezpł. infolinia: 800 108 180Żory 44-240 Sklep. Med. REHABMED ul. Dolne Przedmieście 5, tel. 32 435 50 98Żory 44-240 Sklep Med. RELAKS ul. Męczenników Oświęcimskich 12, tel. 32 475 36 60

Woj. świętokrzyskie

Busko-Zdrój 28-100 Sklep Med. ORTOMEDIc ul. Batorego 2A, tel. 41 378 34 17, tel. kom. 695 122 554Kielce 25-734 Sklep Med. ORTOMEDIc ul. Artwińskiego 1, tel. 41 367 15 40, tel. kom. 669 970 580Kielce 25-014 Sklep Med. LIFE+ Sp. z o.o. ul. Żelazna 22, tel. 41 343 71 24, tel. kom. 695 120 395Kielce 25-516 Sklep Internetowy al. Ix Wieków Kielc 2A/3 tel. 41 343 71 24, tel. kom. 661 619 610Końskie 26-200 Sklep Med. ORTOMEDIc ul. Gimnazjalna 41B, tel. 41 372 44 65, tel. kom. 669 970 360Ostrowiec Św. 27-400 Sklep Med.

al. Jana Pawła II 5c, tel. kom. 661 616 576Sandomierz 27-600 Sklep Med. ORTOMEDIc ul. Schinzla 13, tel. 15 864 75 83, tel. kom. 697 068 627Skarżysko-Kamienna 26-110 Sklep Med. ORTOMEDIc ul. Szpitalna 1, tel. 41 252 47 96, tel. kom. 697 068 617Starachowice 27-200 Sklep Med. ORTOMEDIc ul. Radomska 70, tel. 41 275 19 20, tel. kom. 663 901 017Staszów 28-200 Sklep Med. ORTOMEDIc ul. 11 Listopada 78, tel. 15 864 13 24, tel. kom. 697 068 618Włoszczowa 29-100 Sklep Med. ul. Żeromskiego 28, tel. kom. 697 072 163

Woj. warmińsko-mazurskie

Biskupiec 11-300 Sklep Med. LEMAR ul. Armii Krajowej 8, tel. 89 526 58 85Elbląg 82-300 Sklep Med. ZAOPATRZENIE ORTOPEDYcZNE pl. Dworcowy 1, tel. 55 233 58 49Elbląg 82-300 Sklep Med. MEDART ul. Morszyńska 54, tel. 55 233 77 79Ełk 19-300 Sklep Med. LIFE+ ul. chopina 11 lok. 2Ełk 19-300 Sklep Med. ORTOMEDIcA ul. chopina 11 m. 2, tel. 87 610 94 95Ełk 19-300 Sklep Med. REHABILITAcJA ul. Mickiewicza 10B, tel. 87 732 81 51 wew. 19Nidzica 12-100 Sklep Med. LEMAR ul. Traugutta 10F, tel. 89 307 07 02Olsztyn 10-434 Sklep Med. LEMAR ul. Żołnierska 19, tel. 89 526 08 49, tel. kom. 506 006 481Olsztyn 10-228 Sklep Med. LEMAR w Szpitalu MSW ul. Wojska Polskiego 37, tel. 89 320 02 10Olsztyn 10-684 Sklep Med. LEMAR ul. Wańkowicza 5, tel. 89 526 07 69Olsztyn 10-552 Sklep Med. MEDIcA HUMANA ESKULAP ul. Kościuszki 84D, tel. 89 527 41 10 tel. kom. 500 200 282Olsztyn 10-513 Sklep Med. ul. Kopernika 30, tel. kom. 501 601 662 Olsztynek 11-015 Sklep Med. BLADORTOL ul. Kościuszki 6D, tel. kom. 795 516 715Ostróda 14-100 Sklep Med. BLADORTOL ul. czarnieckiego 19 lok. A, tel. 89 642 14 05Pisz 12-200 Sklep Med. LEMAR ul. Sienkiewicza 4, tel. 87 739 00 73

Woj. wielkopolskie

Chodzież 64-800 Sklep Med. Halina Lubawy ul. Boczna 6, tel. 67 281 03 61Gniezno 62-200 centrum Med. SALOMED ul. Wolności 4A, tel. 61 425 00 12 Kalisz 62-800 Sklep Med. ul. Poznańska 58, tel. 62 760 10 22

Kępno 63-600 Sklep Med. POFAM ul. Ks. P. Wawrzyniaka 42, tel. 62 782 02 19Konin 62-023 Sklep Med. ASMED ul. Dworcowa 4, tel. kom. 730 170 234Konin 62-500 Sklep Med. ASMED ul. Szpitalna 43, tel. kom. 661 679 854Leszno 64-100 Sklep Med. ESKULAP ul. Jackowskiego 9, tel. kom. 663 700 815 Nowy Tomyśl 64-300 Sklep Med.-Reh. PROMED ul. Szpitalna 10, tel. kom. 661 244 135Ostrów Wielkopolski 63-400 Sklep Med. POFAM ul. Limanowskiego 20/22, tel. 62 595 11 28Piła 64-920 Sklep Med. LUBA ul. Batalionów chłopskich 9, tel. 67 213 20 21 Pleszew 63-300 Sklep Med. AKSONul. Poznańska 125, tel. 62 508 00 11Poznań 60-371 Sklep Med. MEDIcA HUMANA MAG-STOM ul. Międzychodzka 10/39, tel. 61 867 96 50Poznań 61-867 Sklep Med. AVANGARDA ul. Garbary 2, tel. 61 852 25 22Rawicz 63-900 Sklep Med. ALTEA ul. Grunwaldzka 44, tel. 65 546 10 17Słupca 62-400 Sklep Med. KASIA ul. Sikorskiego 1, tel. 63 275 23 00 wew. 373Szamotuły 64-500 Sklep Med. AN-MED ul. Dworcowa 16A, tel. 61 292 58 38Śrem 63-100 Sklep Med. EURO-MED ul. 1 Maja 5 boks 3, tel. kom. 603 403 001Środa Wielkopolska 63-000 Punkt Refundacji ESKULAP ul. czerwonego Krzyża 2, tel. 61 285 01 93

Woj. zachodniopomorskie

Kamień Pomorski 72-400 Sklep Med. MEDI-cAL ul. Szpitalna 10, tel. 91 382 40 58Kołobrzeg 78-100 Punkt Sprzedaży K-ORT ul. Łopuskiego 40D, tel. 94 354 55 43Koszalin 75-529 Zakład Sprzętu Ortopedycznego K-ORT ul. Piłsudskiego 74/1, tel. 94 345 01 56, tel. kom. 696 096 546 Szczecin 71-470 Sklep Med. MEDIcA HUMANA, STOMIA-MED, ul. Arkońska 42, tel./faks 91 454 06 04Szczecinek 76-400 Sklep Zielarsko-Med. PANAcEUMTeresa Pitraul. Kard. S. Wyszyńskiego 23, tel. 94 372 19 30, tel. kom. 663 778 761Świdwin 78-300 Punkt Sprzedaży K-ORT ul. Wojska Polskiego 22c, tel. kom. 602 539 563Trzebiatów 72-320 Sklep Med. MEDI-cAL ul. Wojska Polskiego 39, tel. 91 852 56 40, tel. kom. 882 083 087

Sprzęt stomijny dostępny jest w rekomendowanych cenach katalogowych convaTec w większości wymienionych poniżej sklepów (patrz: adresy sklepów na niebieskim tle). Zawsze warto sprawdzić ceny na stronie internetowej www.convatec.pl poprzez dostępny tam kalkulator sprzętu stomijnego. Dzięki temu mogą Państwo upewnić się, że otrzymują największą ilość sprzętu stomijnego convaTec przysługującego w ramach refundacji.

34

informacje

ADRESY PORADNI STOMIJNYCh I PIELĘGNIARSKICh PUNKTóW KONSULTACYJNYCh

Woj. dolnośląskie

Dolnośląskie centrum Onkologii,Poradnia Stomijna,pl. Hirszfelda 1253-413 WrocławBudynek H, piętro 1., p. 117czynna w każdy wtorekw godz. 15–17Opiekun: piel. Ewa Obuszkotel. kom. 603 672 269

Wojewódzki SzpitalSpecjalistyczny, Poradnia Stomijna,ul. Kamieńskiego 73A51-124 Wrocławczynna w każdy wtorekod godz. 15Opiekun: piel. Anna Śmiżewskatel. kom. 781 827 328

Ośrodek Diagnostyki OnkologicznejPoradnia dla chorych ze Stomiąprzy Poradni Onkologicznej,ul. Andersa 459-220 LegnicaKierownik poradni: dr Andrzej Haptel. 76 855 09 41, 76 855 55 17

Woj. kujawsko-pomorskie

Szpital Wojewódzki im. Biziela, ul. Ujejskiego 7585-168 Bydgoszcztel. 52 365 57 79

Poradnia chirurgicznaSzpital Uniwersytecki,ul. M. Skłodowskiej-curie 985-094 Bydgoszczczynna w czwartkiw godz. 11.30–13tel. 52 585 43 78

Pielęgniarski Punkt Konsultacyjnydla Osób ze StomiąMEDIcA HUMANA,ul.. Wojska Polskiego 15/1285-171 Bydgoszcztel.. 52 375 21 00

Pielęgniarski Punkt Konsultacyjnydla Osób ze StomiąSklep Med. ART-MEDul. Uniwersytecka 1787-100 Toruńtel. 56 611 99 40

Woj. lubelskie

Poradnia Stomijno-Proktologicznaz Pracownią Endoskopową

centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej,ul. dr. K. Jaczewskiego 720-090 Lublintel. 81 747 75 11

Woj. małopolskie

Poradnia chirurgii Proktologicznej Szpital Miejski Specjalistycznyim. Gabriela Narutowicza, ul. Prądnicka 35-3731-202 Kraków Kierownik poradni: dr Adam Korczyńskitel. 12 416 22 66

Pielęgniarski Punkt Konsultacyjnydla Osób ze StomiąSzpital Specjalistycznyim. Stefana Żeromskiego,os. Na Skarpie 6631-913 KrakówOpiekun: Dorota Jesionka-Kukla – piel. stomijnatel. kom. 889 402 924

Szpital Skawina Sp. z o.o.im. Stanley DudrickaPoradnia Stomijna,ul. Tyniecka 1532-050 Skawinatel. 12 444 65 26, 12 444 65 26, wew. 1

Pielęgniarski Punkt Konsultacyjny dla Osób ze Stomiącentrum Medyczne ESKULAP,ul. Marii Dąbrowskiej 24, os. Zielone33-100 TarnówOpiekun: mgr piel. Teresa Sztyler – certyfikowana piel. stomijnatel. 14 624 00 43

Woj. mazowieckie

Pielęgniarski Punkt Konsultacyjnydla Osób ze StomiąSklep Med. ORTIKON,ul. Grunwaldzka 4A(wejście od ul. Sadowej)05-825 Grodzisk Maz.tel. 22 734 40 96

SPZOZ Wojewódzki Szpital ZespolonyPoradnia Proktologiczno-Stomijna,ul. Medyczna 1909-400 PłockKierownik poradni: dr Mariusz Obrębskitel. 24 364 62 84

Pielęgniarski Punkt Konsultacyjnydla Osób ze Stomią

(obok Sklepu Med. ALL-REH),ul. Sienkiewicza 709-100 Płońsktel. 23 672 04 65tel. kom. 504 235 769

Szpital Bielański, Pawilon HPoradnia Stomijna,ul. cegłowska 8001-809 WarszawaKierownik poradni:prof. dr hab. n. med.Marek Szczepkowskitel. 22 569 04 70

Pielęgniarski Punkt Konsultacyjnydla Osób ze Stomią cROSS MEDIcA 2,ul. Jagielońska 5003-462 Warszawatel. 22 670 17 00

Poradnia Stomijna centrum Onkologii – Instytut im. Marii Skłodowskiej-curie,ul. W. K. Roentgena 502-781 WarszawaGabinet 05, Przychodnia, Poziom -1,czynna w poniedziałki i czwartki w godz. 10–14tel. 22 546 29 12

Woj. opolskie

Opolskie centrum Onkologii,ul. Katowicka 66 45-060 Opole,Kierownik poradni:dr Aleksander Sachanbiński,tel. rej. 77 44 160 04, tel. poradnia 77 441 60 17

Woj. podlaskie

Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Akademii MedycznejPoradnia Stomijna,ul. Waszyngtona 15A15-274 BiałystokKierownik poradni:dr Fabian Kamińskitel. 85 746 85 73

Poradnia Stomijna przy Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym,ul. Skłodowskiej-curie 2615-950 BiałystokKierownik poradni:dr n. med. Jacek Lewandowskitel. 85 748 83 82

Woj. podkarpackie

Poradnia Stomijna,al. J. Piłsudskiego 3135-074 Rzeszówtel. 17 852 82 77www.poradniastomijna.pl

Woj. pomorskie

Gabinet Stomijnyprzy Poradni chirurgii Ogólnej Gdański Uniwersytet Medyczny,ul. Smoluchowskiego 17 80-214 Gdańskczynny w środy w godz. 12–14

Szpital Morski im. PcK Gdynia,ul. Powstania Styczniowego 181-519 Gdyniatel. 58 726 003 93czynny w środyw godz. 10.30–14.30

Pielęgniarski Punkt Konsultacyjnydla Osób ze StomiąSzpital Specjalistyczny,ul. Leśna 1089-600 ChojniceOpiekun: piel. Andrzej Piotrowskitel. kom. 606 462 654

Woj. śląskie

Poradnia Proktologiczna i Stomijna przy Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym nr 5,pl. Medyków 141-200 SosnowiecKierownik poradni:prof. dr hab. med. Jacek Starzewskitel. 32 36 82 733

Przyszpitalna Poradnia Stomijna, ul. Wyzwolenia 1843-300 Bielsko-Białatel. 33 816 40 61

Woj. świętokrzyskie

Świętokrzyskie centrum Onkologii w Kielcach, Poradnia Stomijnaul. Artwińskiego 125-734 KielceKierownik poradni:dr Wojciech Korejbatel. 41 367 15 40

Woj. warmińsko-mazurskie

Poradnia Stomijna z Poradnią chirurgii Ogólnej,ul. Konopnickiej 1

19-300 EłkKierownik poradni:dr Maria Ulrych-Karasińskaczynna we wtorki w godz. 15–17tel. 87 610 84 17

Szpital MSWiA,ul. Wojska Polskiego 3710-342 OlsztynKierownik poradni:dr Grażyna Kuciel-Lisieckatel. 89 539 85 20

Woj. wielkopolskie

Wielospecjalistyczny Szpital Miejski im. Józefa StrusiaPoradnia Proktologiczna i Stomijna,ul. Szwajcarska 361-285 Poznańtel. 61 873 90 66

Szpital Kliniczny nr 2Poradnia Stomijna,ul. Przybyszewskiego 4960-355 Poznańtel. 61 869 15 69

Szpital Wojewódzki w PoznaniuPoradnia Proktologiczna i Stomijna,ul. Juraszów 7/1960-479 PoznańKierownik poradni: dr Jacek Listel. 61 821 22 43

Wielkopolskie centrum Onkologii, Poradnia Stomijna,ul. Garbary 1561-866 PoznańKierownik poradni:dr Bohdan Kaczmarczyktel. 61 885 05 79

Wojewódzki Szpital ZespolonyPoradnia dla chorych ze Stomią,ul. Kardynała S. Wyszyńskiego 162-510 Koninkierownik poradni:dr Jarosław Długosztel. 62 245 44 89

Woj. zachodniopomorskie

Pielęgniarski Punkt Konsultacyjnyul. Jana Pawła II 42(wejście od ul Śląskiej, I p)70-415 Szczecintel. 667 309 712czynny w każdą czwartą środę miesiąca w godz. 11–15

35

Stomia w interneciewww.co nva tec.plPro fe sjo nal ny ser wis in ter ne to wy firmy convaTec po święco ny sto mii. Prze zna czo ny dla osób ze sto mią, le ka rzy i pie lęgnia rek. część ser wi su do ty czy także le cze nia prze wle kłych ran. www.stomia.plStrona dedykowana pacjentom przed operacją wyłonienia stomii, ale i dla osób, które mają stomię i wciąż szukają odpowiedzi na nurtujące ich pytania. www.po lil ko.plStrona Pol skiego To wa rzy stwa Stomijnego POL-ILKO. www.sto mia.in fo.plPry wat na, bardzo bogata w treści, polska stro na poświęcona sto mii.www.osto my in ter na tio nal.orgAn glo ję zycz na stro na towarzystwa IOA. www.osto my .fsnet.co.ukAn glo ję zycz na stro na poświęcona głów nie kolostomii.

Kluby osób ze stomią1. NOWY SĄCZ – Jan Woźniak, ul. Brzeziny 8A, 33-300 Nowy Sącz, tel. 18 443 96 54, tel. kom. 514 333 766. Miejsce spotkań ul. Kościuszki 24, I piętro w każdy pierwszy czwartek miesiąca o godzinie 16.2. PIŁA – Ewa Sowińska, ul. Jagiellońska 11, 64-920 Piła, tel. 67 214 16 54.3. RACIBóRZ – Klub Stomika przy Szpitalu Rejonowym, ul Gamowska 3, Beata Wysoczańska-Skroban, tel. kom. 603 256 816 4. WARSZAWA – Dorota Kaniewska, Ośrodek „Nowolipie“, ul. Nowolipie 25B, 01-011 Warszawa. Spotkania w każdą ostatnią środę miesiąca, w godz. 13–15 w ośrodku „Nowolipie".5. ZABRZE BISKUPICE – Szpital Miejski ul. Zamkowa 4, spotkania w budynku Dyrekcji Szpitala (każdy drugi wtorek miesiąca)

Stowarzyszenia stomijne1. Pomorskie Stowarzyszenie StomijneJerzy Szabowicz, 84-240 Reda, ul. Elizy Orzeszkowej 8, tel. kom. 665 128 6932. Dolnośląskie Stowarzyszenie Stomijnedr Krystyna Kuchtyn, 51-340 Wrocław, ul. Skłodowskiej-curie 66, tel. 71 361 16 943. Łódzkie Stowarzyszenie StomijneHalina Wilk, 92-533 Łódź, ul. Bartoka Beli 51 m. 19, tel. kom. 668 300 529

Polskie Towarzystwo Stomijne POL-ILKOZarząd Główny: Andrzej Piwowarski (OR Kraków) – prezes, Dorota Kaniewska (OR Warszawa) – wiceprezes, Barbara Krakowska (OR Płock) – sekretarz, Ryszard Lisek (OR Katowice) – skarbnik, - Jolanta Matalewska (OR Szczecin) – członek zarząduSiedziba: Polskie Towarzystwo Stomijne POL-ILKO, ul. Przybyszewskiego 49, 60-355 PoznańAdres do korespondencji: Andrzej Piwowarski, ul. Zagumnie 81, 32-440 Sułkowice, tel. kom. 660 479 242, e-mail: polilko@polilko.pl. Strona internetowa: www.polilko.pl; e-mail: polilko@polilko.pl

Od dzia ły re gio nal ne (adresy do korespondencji):1. BIAŁYSTOK – siedziba: ul. Świętojańska 22/1 (centrum Współpracy), 15-950 Białystok,

kontakt: Danuta Skutnik, tel. kom. 604 967 220, adres domowy: ul. Pułkowa 5/75, 15-143 Białystok e-mail: bialystok@polilko.pl.

2. BYDGOSZCZ – adres korespondencyjny: Jan Łosiakowski, ul. Leszczyńskiego 111/34, 85-137 Bydgoszcz, tel. kom. 787 131 278, e-mail: bydgoszcz@polilko.pl

3. CZĘSTOChOWA – siedziba: HOSP-MED, ul.. Armii Krajowej 12/30, 42-202 częstochowa, kontakt: mgr Irena Sikora-Mysłek, tel. 34 343 58 57, tel. kom. 514 600 222, e-mail: czestochowa@polilko.pl

4. GORZóW WIELKOPOLSKI – adres korespondencyjny: Mirosława Pękosz, ul. Widok 24/51, 66-400 Gorzów Wielkopolski, tel. dom. 95 725 80 00, tel. kom. 501 704 906, e-mail: gorzow@polilko.pl

5. KATOWICE – siedziba: ul. Kopernika 14, 40-064 Katowice, kontakt: Ewa Sienicka, tel. kom. 602 838 082, e-mail: esienicka@tlen.pl

6. KIELCE – siedziba: ul. Artwińskiego 3c, 25-734 Kielce. Adres korespondencyjny: Eugeniusz Kotlarski, ul. Jana Nowaka Jeziorańskiego 137/3, 25-433 Kielce, tel. dom. 41 331 87 06, tel. kom. 517 467 597, e-mail: kielce@polilko.pl

7. KONIN – siedziba: ul. 11 Listopada 9, 62-500 Konin. Adres korespondencyjny: Stanisław Stencel, Grochowy 59, 62-574 Rychwał, tel. dom. 63 248 36 17, e-mail: konin@polilko.pl

8. KOSZALIN – adres korespondencyjny: Kwiryn Buzalski, ul. M. Karłowicza 46B/1, 75-563 Koszalin, tel. kom. 693 581 103, e-mail: koszalin@polilko.pl

9. KRAKóW – adres korespondencyjny: Grażyna Włodarczyk, ul. Stachiewicza 17/102, 31-303 Kraków, tel. kom. 502 338 436, e-mail: krakow@polilko.pl

10. LUBLIN – adres korespondencyjny: Stanisław Majewski, 21-017 Łęczna, ul. Obrońców Pokoju 11/VI, tel. kom. 501 593 945, e-mail: lublin@polilko.pl

11. OSTROWIEC ŚWIĘTOKRZYSKI – siedziba: ul. H. Sienkiewicza 70, 27-400 Ostrowiec Świętokrzyski. Adres korespondencyjny: Zofia Skrok, ul. Polna 37/72, 27-400 Ostrowiec Świętokrzyski, tel. kom. 502 576 025, e-mail: ostrowiec@polilko.pl

12. PŁOCK – adres korespondencyjny: Barbara Krakowska, ul. Wyszyńskiego 27/37, 09-500 Gostynin, tel. kom. 606 217 126, e-mail: plock@polilko.pl

13. POZNAŃ – adres korespondencyjny: Alicja Smolarkiewicz, Poznań, os. Lecha 18/30, tel. dom. 61 877 77 36, tel. kom. 600 696 178 e-mail: poznan@polilko.pl

14. RZESZóW – siedziba i adres korespondencyjny: ul. Słowackiego 11, 35-304 Rzeszów. Maria Sanecka, tel. kom. 723 113 863, tel. 13 469-82-05, e-mail: rzeszow@polilko.pl

15. SŁUPSK– siedziba: Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej VESALIUS, ul. Sienkiewicza 5, 76-200 Słupsk, Katarzyna Wyrzykowska, tel. kom. 608 303 454, e-mail: slupsk@polilko.pl

16. SZCZECIN – siedziba: Al. Jana Pawła II 36, 70-453 Szczecin. Adres korespondencyjny: Jolanta Matalewska, ul. chodkiewicza 1/15, 70-344 Szczecin, tel. kom. 667 309 712, e-mail: szczecin@polilko.pl

17. TARNOBRZEG – adres korespondencyjny: Zygmunt Bogacz, ul. Sandomierska 85, 39-432 Gorzyce, tel. dom. 15 836 25 91, tel. kom. 694 312 007, e-mail tarnobrzeg@polilko.pl

18. TARNóW – siedziba: ul. Najświętszej Marii Panny 3, 33-100 Tarnów. Adres korespondencyjny: Danuta Sajdak, ul. M. Dąbrowskiej 24/7, 33-100 Tarnów, tel. kom. 501 207 246, e-mail: tarnow@polilko.pl

19. WARSZAWA – siedziba: Szpital Bielański Oddz. chirurgii Ogólnej, ul. cegłowska 80, 01-809 Warszawa, pawilon H, pok. 232, tel. 22 569 03 34. Adres korespondencyjny: Dorota Kaniewska, al. Niepodległości 37/141 m. 38, 02-570 Warszawa, tel. kom. 691 739 924, e-mail: warszawa@polilko.pl

20. WŁOCŁAWEK (zawieszony) – adres korespondencyjny: Włodzimierz Mańkowski, ul. Kaliska 83A/13, 87-800 Włocławek, tel. kom. 601 897 009, e-mail: wloclawek@polilko.pl

21. ZIELONA GóRA – siedziba: ul. Zyty 26, 65-046 Zielona Góra. Adres korespondencyjny: Waldemar Maniak, ul. Zielonogórska 61, 67-100 Nowa Sól, tel. dom. 68 387 52 39, tel. kom. 503 477 045, e-mail: zielonagora@polilko.pl

Limity na sprzęt stomijnyRozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 grudnia 2013 r. (Dz.U. 2013 r. poz 1565)

określa miesięczne limity kwot na sprzęt stomijny:

• kolostomia: 300 zł • ileostomia: 400 zł • urostomia: 480 zł

Sprzęt stomijny jest refundowany w 100 proc. dla wszystkich osób ze stomią w ramach powyższych limitów miesięcznych.