Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
i
mqrjeis wOHdmkh
.=re ud¾f.damfoaYh7 fY%aKsh
^2016 j¾Ifha isg l%shd;aul fõ&
iudc úoHd fomd¾;fïka;=jNdId" udkj Ydia;% yd iudc úoHd mSGh
cd;sl wOHdmk wdh;kh
Y%S ,xldjfjí wvúh : www.nie.lkúoHq;a ;emE,: [email protected]
ii
mqrjeis wOHdmkh
7 fY%aKsh
.=re ud¾f.damfoaYh
m%:u uqøKh 2015
© cd;sl wOHdmk wdh;kh
ISBN ..............
iudc úoHd fomd¾;fïka;=j
NdId udkj Ydia;% yd iudc úoHd mSGh
cd;sl wOHdmk wdh;kh
uyr.u
fjí wvúh ( www.nie.lk
úoHq;a ;emE, ( [email protected]
uqøKh ( uqøKd,h
cd;sl wOHdmk wdh;kh
uyr.u
Y%S ,xldj
iii
wOHlaI ckrd,a;=udf.a mKsúvhwOHlaI ckrd,a;=udf.a mKsúvhwOHlaI ckrd,a;=udf.a mKsúvhwOHlaI ckrd,a;=udf.a mKsúvhwOHlaI ckrd,a;=udf.a mKsúvh ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' ' '
cd;sl wOHdmk fldñIka iNdj u.ska ks¾foaY lrk ,o cd;sl uÜgfï ksmqK;d ixj¾OkhlsÍfï uQ,sl wruqK iys;j tjlg mej;s wka;¾.;h mokï jq wOHdmkh fjkqjg j¾Iwglska hq;= pl%hlska iukaú; kj ksmqK;d mdol úIhud,dfjys m<uq wÈhr” j¾I 2007 § YS%,xldfõ oaú;SSshsl wOHdmk fCIa;%hg y÷kajd fok ,È’'
kj úIhud,d pl%fha fojk wÈhr 2015 j¾Ifha § m<uqjk” yhjk iy oyjk fYa%Ks i|ydy÷kajd§u l< hq;=j ;sfí’ fï i|yd m¾fhaIKj,ska wkdjrKh jq lreKq o wOHdmkh ms<sn|jwjOdkh fhduq lrk úúO md¾Yjhkaf.a fhdackdjka o mokï fldg f.k úIh ks¾foaY;d¾lSlrKh lsÍfï ls%hdj,shla cd;sl wOHdmk wdh;kh úiska y÷kajd fokq ,eîh'
fuu ;d¾lSlrK ls%hdj,sfha § ish¨u úIhhkaf.a ksmqK;d uÜgï” mokï uÜgfï isg WiiauÜgu olajd l%udkql+,j f.dv ke.Su i|yd my< isg by<g .uka lrk isria ixl,khNdú;d lrk ,È’ úúO úIhhkays § tlu úIh lreKq kej; kej; bÈßm;aùu yels;dla wjulsÍu” jeä nr megùï j,ska hqla; úIh wka;¾.;hka wvq lsÍu” iy ls%hd;aul l< yels YsIHñ;=re úIhud,djla ieliSu i|yd ;sria ixl,kh Ndú;d lr we;'
.=re Nj;=ka i|yd mdvï ie,iqï lsÍu” b.ekaùu” ls%hdldrlï lrf.k hEu” uekSï ydwe.hSï hkd § wxYhka i|yd wjYHjkakd jq ud¾f.damfoaYhka ,nd§fï wruqKska fuu kj.=re ud¾f.damfoaYh y÷kajd § we;’ mx;s ldurh ;=< § jvd;a M,odhS .=rejrfhl= f,i lghq;=lsÍug fuu ud¾f.damfoaYhka WmldÍ jkq we;’ isiqkaf.a ksmqK;djhka j¾Okh lsÍu i|yd.=Kd;aul fhojqï yd ls%hdldrlï f;dard .ekSug .=rejrekag wjYH ksoyi fuu.ska ,nd §;sfí’ tfukau ks¾foaYs; mdG .%ka:j, we;=<;a jk úIh lreKq ms<n|j jeä nr ;eîula fuu.=re ud¾f.damfoaYj, wka;¾.; fkdfõ’ tuksid fuu .=re ud¾f.damfoaYh jvd;a M,odhSùugkï wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=j úiska ilid we;s wod< mdG .%ka: iuÕ iu.dójNdú;d lsÍu w;HjYH fõ'
;d¾lSlrKh lrk ,o úIh ks¾foaY” kj .=re ud¾f.damfoaY yd w¨;ska ixj¾Okh lr we;smdG .%ka:j, uq,sl wruqKq jkafka .=re flakaøSh wOHdmk rgdfjka isiq flakaøSh wOHdmkrgdjla yd jvd;a ls%hdldrlï u; mokï jq wOHdmk rgdjlg fjkiaùu ;=<ska jev f,dalhgwjYH jkakd jq ksmqK;d yd l=i,;djkaf.ka hqla; udkj iïm;la njg YsIH m%cdj ixj¾OkhlsÍuh'
fuu .=re ud¾f.damfoaYh iïmdokh lsÍfï § cd;sl wOHdmk wdh;kfha Ydia;S%h lghq;=uKav,h o wdh;kfha iNdj o kka whqßka odhl;ajh ,nd ÿka ish¨u iïm;aodhlhska ydwksl=;a md¾Yjhkaf.a buy;a lemùu we.ehSug o fuh wjia:djla lr .kq leue;af;ñ'
wOHlaI ckrd,awOHlaI ckrd,awOHlaI ckrd,awOHlaI ckrd,awOHlaI ckrd,acd;sl wOHdmk wdh;khcd;sl wOHdmk wdh;khcd;sl wOHdmk wdh;khcd;sl wOHdmk wdh;khcd;sl wOHdmk wdh;kh
iv
ksfhdacH wOHlaI ckrd,a ysñf.a mKsúvh
bf.kqu" mq¿,a lafIa;%hl úyso hkakls' th Ôú; w;suy;a njg o" b;d u ir, njg o
m;alrhs' ukqIHhd bf.kqï l=i,;dfjka W;alDIag h' udkj iudc ixj¾Okh flakaø fldg .;a
rgla" iudchla nqoaêh úiska y`ÿkd.;a wiïu;hka neyer lsÍug o iqNdú;hka ;=<ska kj f,djla
ks¾udKh lr .ekSug o fuj,u lr.kq ,nkafka bf.kquhs'
bf.kqu i`oyd jákd hula o" bf.kqï l%ufõohka yd myiqlï o wOHdmkh jgd ks¾udKh
úh hq;= h' úIh ud,dj" úIh ks¾foaY" ud¾f.damfoaY" iqidOHlrejka bf.kqï lafIa;%hg tlajkqfha
fï wdldrfhks'
kQ;k Y%S ,xldj f.da,Sh m%jK;djka fuka u mqrd;k Wreuhka o iïñY%Kh lr .ksñka
iaùh wOHdmk rgdjla ysñ lrf.k we;' ld,Sk wjYH;d u; m%;sixialrKhka ;=<ska jir wglg
jrla hdj;ald,Sk jk úIh ud,dfõ bf.kqï iïm;la f,i fuu .=re ud¾f.damfoaY ks¾udKh fõ'
úIhfhys wruqKqj, ix.;;dj cd;sl uÜgñka mj;ajd.; hq;= h' tfy;a .=re
ud¾f.damfoaYhkays bf.kqï l%ufõohka" wl=rlaj;a fjkia fkdfldg ms<smeÈh hq;a;la kï fkdfõ'
úIh ks¾foaYfhys ksmqK;d" ksmqK;d uÜgï" idOkh ùu i`oyd úIh wka;¾.;h ;=<ska bf.kqï m,
iïm%dma;sh msKsi bf.kqï l%ufõo ks¾udKYS,S j fjkialr .ekSug iqidOHlrejkag meyeÈ,sj u
bvla we;s nj i`oyka lrñ' YsIH idOk m%;sY;h by< uÜgulg .ekSu i`oyd Woõ jk" myiqlï
i,ik .=re N+ñldjg lsishï m%fõYhla i`oyd ks¾udKh jk .=re ud¾f.damfoaY YslaIlhdyg o
fo.=rekg o Ndú; l< yel' wod< fm< fmd;g iylrejl= jk .=re ud¾f.damfoaYh ;j;a fm<
fmd;la fkdjk nj oek .=reNj;=ka .=re ud¾f.damfoaY yd wOHdmk m%ldYk fomd¾;fïka;=fõ
iïmdÈ; wod< fm< fmd; hk iïm;a øjH fol u Ndú; l< hq;= h'
ta ta úIhhkays idOkh ms<sn`o we.ehSï isÿlrk cd;sl uÜgfï mÍlaIljrfhl= jqj o
wfmalaId lrk idOkhka" úIh b.ekaùug u. fmkajk iqidOHlrejka úiska mdvu wjidkfhys
mka;s ldurfha § orejka iu. m%;HlaIlrKhg m;aúh hq;= h' tu tald;añl ùu i`oyd jQ
m%fndaOd;aul ixialD;shla f.dvk.d .ekSug .=re ud¾f.damfoaYh myqrla" hd;%djla lr.kq we;ehs
wdhdpkd mQ¾jl j wfmalaId lrñ'
mSGdêm;s" ksfhdacH wOHlaI ckrd,a
NdId udkj Ydia;% yd iudcúoHd mSGh
cd;sl wOHdmk wdh;kh'
v
WmfoaYl;ajh yd wkque;sh
Ydia;S%sh lghq;= uKav,h" cd;sl wOHdmk wdh;kh
iïnkaëlrKh
ta't,a'tia' wfíúl%u fcHIaG lÓldpd¾h
iudc úoHd fomd¾;fïka;=j
f,aLl uKav,h ^ndysr&
wdpd¾h Ydñkao jkisxy lÓldpd¾h
wOHdmk mSGh
Y%s ,xld újD; úYajúoHd,h" kdj," kqf.af.dv
kS;s{ jika;d fifkúr;ak fÊHIaG lÓldpd¾h
fmdoq yd wka;¾cd;sl kS;s wOHhk wxYh
kS;s mSGh" fld<U úYajúoHd,h
iS'tia chisxy .=re uOHia:dk l<ukdlre ^úY%dñl&" fydrK
mS'ã' fidaudj;S .=re WmfoaYsld ^úY%dñl&
nq,;aisxy,
mS'mS' ud,sld .=re WmfoaYsld
yïnkaf;dg
tï'fla lsxia,s ms%hka; lÓldpd¾h
reyqKq cd;sl wOHdmk úoHd mSGh" j,ykaÿj" .d,a,
tï'tÉ'tï' hdl=;a m%Odk jHdmD;s ks,Odß ^úY%dñl&
cd;sl wOHdmk wdh;kh
fla'ta'tka' mqIaml=udr .=re fiajh
fmdf,af.dv u'ú" uy.u
f,aLl uKav,h ^wNHka;r&
ta't,a'tia' wfíúl%u fcHIaG lÓldpd¾h
iudc úoHd fomd¾;fïka;=j
tia'hQ'whs'fla o is,ajd lÓldpd¾h
iudc úoHd fomd¾;fïka;=j
tia' lreKdlrka lÓldpd¾h
iudc úoHd fomd¾;fïka;=j
ví'ta'fla' iqo¾Yks lÓldpd¾h
iudc úoHd fomd¾;fïka;=j
NdId ixialrKh
tÉ'mS' iqis,a isßfiak lÓldpd¾h
ydmsá.ï cd;sl wOHdmk úoHd mSGh" óß.u
vi
.=re ud¾f.damfoaYh mßYS,kh lsÍu i`oyd Wmfoia.=re ud¾f.damfoaYh mßYS,kh lsÍu i`oyd Wmfoia.=re ud¾f.damfoaYh mßYS,kh lsÍu i`oyd Wmfoia.=re ud¾f.damfoaYh mßYS,kh lsÍu i`oyd Wmfoia.=re ud¾f.damfoaYh mßYS,kh lsÍu i`oyd Wmfoia
2007 j¾Ifha isg 6 - 9 fY%aKs i|yd l%shd;aul jQ Ôjk ksmqK;d yd mqrjeis wOHdmkh úIh
fldgia follska iukaú; úh' ta wkqj I fldgi Ôjk ksmqK;d kñka o II fldgi mqrjeis
wOHdmkh kñka o ye¢kaúh'
fuu úIh mdi,a uÜgfuka l%shd;aul ùfï § fufia úIh fldgia folla f,i mej;Su
bf.kqï " b.ekaùï we.hSï l%shdj,sfha a§ m%dfhda.sl jYfhka .eg¨ we;s ùug fya;= úh' fï
iïnkaOfhka úIh m%ùKhka' .=re WmfoaYljreka" .=rejreka fuka u isiqka úiska bÈßm;a lrk ,o
woyia yd m¾fhaIK wkdjrKhka ys m%;sM, ie,ls,a,g f.k mqrjeis wOHdmkh kñka ;ks úIhla
f,i 2015 isg l%shd;aul lsÍug ie,iqï lr we;'
fuys § 6 - 9 fY%aKsj, we;=<;a j ;snQ Ôjk ksmqK;d úIhfha yd mqrjeis wOHdmkh úIhfha
we;=<;a úIh wka;¾.;hka ys iudklï ie,ls,a,g f.k fhda.H mßÈ tla úIhla f,i kj
úIhfha wka;¾.;h ilia lr we;' ta wkqj bf.kqï" b.ekaùï" we.hSï l%shdj,sh jvd;a myiqjk
wdldrhg;a" úIh wruqKq bgqjk wdldrhg;a bÈßm;a lr we;'
fï wkqj 2015 isg l%shd;aul jk mqrjeis wOHdmkh úIhh 6 - 11 olajd u ;ks úIhla f,i
l%shd;aul fõ' tys § 6 - 9 fY%aKs i|yd i;shg ld, mßÉfþo folla o" 10 -11 fY%aKs i|yd ld,
mßÉfþo ;=kla o fjka lr we;'
7 jk fYa%Kshg wod< fuu mqrjeis wOHdmkh .=re w;afmd; mrsYS,kh lsrSfï oS tla tla
ksmqK;djg" ksmqK;d uÜgug wod< j bosrsm;a lr we;s bf.kqï m, idlaId;a lr.; yels mßÈ
bf.kqï ls%hdj,sh isÿ l< hq;= fõ' ta i|yd wjYH mdvï ie,iqï ilia lsÍfï § wdjrKh l< hq;=
úIh lreKq wjYH WodyrK iys; j olajd we;' .=re w;afmd; Ndú;hg .ekSfï § tla tla
u;Dldjg iu.dó j fm< fmdf;ys we;=<;a lr we;s lreKq yd ls%hdlrlï o ie<ls,a,g f.k
lghq;= lsÍu w;HjYH fõ' fuys we;=<;a lr we;s .=Kd;aul fhojqï WodyrK jk w;r wjYH mßÈ
tajd fjkia lr .ekSfï ksoyi ;sfí'
fuu úIhfhka wfmaCIs; wruqKq bgqlr .ekSfï § fuys we;=<;a úIh wka;¾.;h w¾:dkaú;
j wOHhkh lsÍug bv i,id §u .=re ld¾hNdrh iïnkaOfhka b;d jeo.;a fõ' fuys § 2008
j¾Ifha ksl=;a lrk ,o 7 jk fY%aKsfha Ôjk ksmqK;d yd mqrjeis wOHdmkh .=re ud¾f.damfoaY
ix.%yh o Ndú;d l< yels h'
mqrjeis wOHdmkh úIhfha wruqKq bgq jk mßÈ wju jYfhka 50% la j;a m%dfhda.sl
l%shdldrlï mdol bf.kqï wjia:d iïmdokh lrñka kshñ; úIh lreKq wOHhkhg isiqka fhduq
lrkq we;ehs wfmaCId lruq' tla tla wfmalaIs; úIh wruqKq bgqlr .ekSu i`oyd YsIH md¾,sfïka;=j
M,odhS j l%shd;aul lsÍug lghq;= lrkak' fuu .=re ud¾f.damfoaYh iïnkaO ixj¾Okd;aul
fhdackd fjf;d;a wm fj; fhduq lrk fuka o ldreKsl j b,a,d isáuq'
jHdmD;s lñgqj
vii
mgqkmgqkmgqkmgqkmgqk
msgqjmsgqjmsgqjmsgqjmsgqj
wOHlaI ckrd,a;=udf.a mKsúvh iii
ksfhdacH wOHlaI ckrd,aysñf.a mKsúvh iv
úIhud,d lñgqj v
.=re ud¾f.damfoaYh mßYS,kh lsÍu i`oyd Wmfoia vii
úIh ks¾foaYh wka;¾.;h viii-xxvii
bf.kqï b.ekaùï ls%hdj,sh i|yd Wmfoia 01-47
7'1 wfma mjq, 02-21
7'2 wfma ck iudch 22-34
7'3 wfma ixialD;sh 35-47
úúO iydh 48
viii
mqrjeis wOHdmkh
úIh ks¾foaYh
7 fY%AKsh^2016 isg l%shd;aul fõ&
ix
ye`Èkaùuye`Èkaùuye`Èkaùuye`Èkaùuye`Èkaùu
1999 wOHdmk m%;sixialrK fhdackd wkqj 2000 j¾IfhA isg 7"8"9 fY%aKs i`oyd Ôjk ksmqK;d úIhh m%:u jrg úIhud,djg y`ÿkajd fok ,§'
cd;sl wOHdmk fldñIka iNd jd¾;dfõ fhdackd wkqj 2005 j¾Ifha isg b;sydih yd iudc wOHhkh úIhh fjkqjg 6-11 fY%aKs i`oyd mqrjeis wOHdmkh"N=f.da, úoHdj yd b;sydih hk úIhhka y`ÿkajd fokq ,eîh' ta jk úg Ôjk ksmqK;d úIhh o 7-9 fY%aKsj, l%shd;aul úh'
2007 wOHdmk m%;sixialrK hgf;a Ôjk ksmqK;d yd mqrjeis wOHdmkh úIhh fldgia taldnoaO lr 6-9 fY%aKs i`oyd l%shd;aul úh' 10-11 fY%aKs i`oydmqrjeis wOHdmkh yd m%cd md,kh kñka úIhfha ku fjkia lrk ,§'
fï wkqj 6-9 fY%AKsj, oS I fldgi f,i Ôjk ksmqK;d úIhh o II fldgi f,i mqrjeis wOHdmkh úIhh o l%shd;aul úh'
fufia l%shd;aul ùfï § we;s jQ m%dfhda.sl .eg¨ yd ta jk úg lr ;snq m¾fhaIK wkdjrK" .=rejreka" .=re WmfoaYljrekaf.a woyia wdÈh o i,ld úIhfldgia folla fjkqjg ;ks úIhhla f,i l%shd;aul lsÍu jvd;a M,odhs nj yef`.kakg úh'
6-9 fY%aKs i`oyd fuu úIhh fldgia folla f,i l%shd;aul ùu fjkqjg úIhh fldgia fofla wka;¾.;fha iudklï ie,ls,a,g f.k tla úIhhlaf,i taldnoaO lr l%shd;aul lsÍu jvd;a fhda.H neúka úIh ks¾foaY kùlrKh lsÍfï § tla úIhhla f,i l%shd;aul lsÍug yelsjk mßÈ úIh ks¾foaYhkej; ilia lrk ,§' isaiq mrmqr jev f,dalhg yqre lr .ekSfï wruqKska" jD;a;Sh wOHdmkh o ;u úIh ks¾foaYhg we;=<;a lr we;'
fï wkqj Ôjk ksmqK;d fldgfia ;snQ úIh fldgia" wjYH;dj i,ld jvd;a fhda.H mßÈ mqrjeis wOHdmkh úIh fldgi iu. taldnoaO lrk ,o'S
x
cd;sl wruqKqcd;sl wruqKqcd;sl wruqKqcd;sl wruqKqcd;sl wruqKq
mqoa.,hdg yd iudchg wod< jk m%Odk cd;sl wruqKq lrd <`.d ùu i`oyd mqoa.,hskag iy lKavdhïj,g cd;sl wOHdmk moaO;shg iyh úh hq;= h'
jir .Kkdjla uq¿,af,a Y%S ,xldfõ m%Odk wOHdmk jd¾;d iy f,aLk u.ska mqoa., yd cd;sl wjYH;d imqrd,Su i`oyd wruqKq kshu lrkq ,eî h'iuld,Sk wOHdmk jHqyhka yd l%shdj,ska ;=< oelsh yels ÿ¾j,;d ksid OrKSh udkj ixj¾Ok ixl,am rduqj we;=<; wOHdmkh ;=<ska <``.dlr .; hq;=
my; oelafjk wruqKq imqrd .ekSu wOHdmk moaO;sh i`oyd jQ ;u bÈß oelau f,ig cd;sl wOHdmk fldñIka iNdj úiska m%;HlaI fldg f.k we;'
I udkj wNsudkhg .re lsrSfï ixl,amhla u; msysgd Y%S ,dxlsl nyqúO iudcfha ixialD;sl úúO;ajh wjfndaO lr .ksñka cd;sltaldnoaO;dj" cd;sl Rcq .=Kh" cd;sl iu.sh" tluq;=lu iy iduh m%j¾Okh lsÍu ;+<ska cd;sh f.dv ke.Su iy Y%S ,dxlSh wkkH;dj;yjqre lsÍu
II fjkia jk f,dalhl wNsfhda.hkag m%;spdr olajk w;r cd;sl Wreufha udye`.s odhdohka y`ÿkd .ekSu iy ixrlaIKh lsÍu
III udkj whs;sjdislïj,g .re lsÍu" hq;=lï yd j.lSï ms<sn`o oekqj;a ùu" yDohdx.u ne`§ulska hq;=j tlsfkld flfrys ie,ls,su;a ùu hk.=Kdx. m%j¾Okh lsÍug bjy,a jk iudc idOdrK;aj iïu;hka iy m%cd;ka;%sl Ôjk rgdjla .eí jQ mßirhla ks¾udK lsÍu iymj;ajd f.k hdug iydh ùu
IV mqoa.,hskaf.a udkisl yd YdÍßl iqj iïm;a iy udkj w.hkag .re lsÍu u; mokï jQ ;srir Ôjk l%uhla m%j¾Okh lsÍu
V iqiudys; jQ iunr fm!reIhla i`oyd ks¾udmK yelshdj" wdrïNl Yla;sh" úpdrYS,S Ñka;kh" j.lSu yd j.ùu we;=`M fjk;a Okd;aulwx. ,laIK ixj¾Okh lsÍu
VI mqoa.,hdf.a iy cd;sfha Ôj.=Kh jeäÈhqKq flfrk iy Y%S ,xldfõ wd¾Ól ixj¾Okh i`oyd odhl jk M,odhs ld¾hhka i`oyd wOHdmk;=<ska udkj iïm;a ixj¾Okh lsÍu
VII YS>%fhka fjkia jk f,dalhla ;=< isÿ jk fjkialï wkqj yev.eiaùug yd tajd md,kh lr .ekSug mqoa.,hska iqodkï lsÍu iy ixlS¾Kyd wkfmalaIs; wjia:djkag id¾:l j uqyqK §fï yelshdj j¾Okh lsÍu
xi
uq,sl ksmqK;dwOHdmkh ;=<ska j¾Okh flfrk my; oelafjk uQ,sl ksmqK;d by; i`oyka cd;sl wruqKq uqÿkam;a lr .ekSug odhl jkq we;
(I) ikaksfõok ksmqK;d
idlaIr;dj" ixLHd ms<sn`o oekqu" rEml Ndú;h iy f;dr;=re ;dlaIK m%ùK;dj hk wkqldKav 4la u; ikaksfõok ksmqK;d mokïfõ'
idlaIr;dj : idjOdkj weyqïlka §u" meyeÈ,s l:d lsÍu" f;areï .ekSu i`oyd lsshùu" ksjer§ j iy ksrjq,a j ,sùu" M,odhs whqßka woyia yqjudre lr .ekSu
ixLHd ms<sn`o oekqu : NdKav wjldYh yd ld,h .Kka lsÍu" .Kkh iy ñkqï i`oyd l%udkql+, b,lalï Ndú;h
rEml Ndú;h : f¾Ld iy wdlD;s Ndú;fhka woyia ms<sìUq lsÍu iy f¾Ld" wdlD;s iy j¾K .<mñka úia;r" Wmfoia yd woyia m%ldYkh yd jd¾;d lsÍu
f;dr;=re ;dlaIK m%ùK;ajh : mß.Kl oekqu iy bf.kSfï § o fiajd mßY%hla ;=< § o fm!oa.,sl Ôú;fha § o f;dr;=re iy ikaksfõok
;dlaIKh Wmfhda.s lr .ekSu
(II) fm!reI;aj j¾Okhg wod< ksmqK;d
- ksßudKYS,Snj" wmidÍ Ñka;kh" wdrïNl Yla;Sh" ;SrK .ekSu" .eg¨ ksrdlrKh lsÍu" úpdrYS,S yd ú.%yd;aul Ñka;kh"lKavdhï ye`.Sfuka lghq;= lsÍu" mqoa.,dka;r in`o;d" kj fidhd.ekSï iy .fõIKh jeks j¾.Sh l=i,;d
- Rcq .=Kh" bjid ord isáfï Yla;sh iy udkj wNsudkhg .re lsÍu" jeks w.hhka- Ñ;a;fõ.S nqoaêh
(III) mßirhg wod< ksmqK;dfuu ksmqK;d idudðl ffcj iy fN!;sl mßirhg wod< fõ'
xii
ffcj mßirh : iÔú f,dalhl" ck;dj iy ffcj moaO;sh" .iaje,a" jkdka;r" uqyqo" c,h" jd;h iy cSjh - Ydl" i;a;ajyd ñksia Ôú;hg iïnkaO jQ wjfndaOh" ixfõoSnj yd l=i,;d
fN!;sl mßirh: wjldYh" Yla;sh" bkaOk" øjH" NdKav iy ñksia ðú;hg tajdfha we;s iïnkaO;dj" wdydr" we`ÿï" ksjdi"fi!LH" iqj myiqj" Yajikh" kskao" ksial,xlh" úfõlh" wmÿjH iy u<my lsÍu hkdÈh yd iïnkaO jQwjfndaOh" ixfõÈ;dj yd l=i,;dj
bf.kSu" jev lsÍu iy Ôj;a ùu i`oyd fuj,ï iy ;dlaIKh m%fhdackhg .ekSfï l=i,;d fuys wvx.= fõ'
(IV) jev f,dalhg iqodkï ùfï ksmqK;d
wd¾Ól ixj¾Okhg odhl ùu;u jD;a;Sh ,eÈhd iy wNsfhda.;d y`ÿkd .ekSuyelshdjkg iß,k whqßka ?lshdjla f;dard .ekSu iyjdisodhl yd ;sridr Ôjfkdamdhl ksr; ùuhk yelshdjka Wmßu lsÍug yd Odß;dj jeä lsÍug wod< fiajd kshqla;sh yd iïnkaO l=i,;d
(V) wd.u iy wdpdr O¾uhkag wod< ksmqK;d
mqoa.,hkag ;u ffoksl Ôú;fha § wdpdr O¾u" iodpdrd;aul yd wd.udkql+, yeisßï rgdj,g wkq.; fjñka jvd;a WÑ; foa f;dard thgiß,k fia lghq;= lsÍu i`oyd w.hhka Wlyd .ekSu yd iaùhlrKh
(VI) l%Svdj iy úfõlh m%fhdackhg .ekSfï ksmqK;d
fi!kao¾hh" idys;H" fi,a,ï lsÍu" l%Svd yd u,, l%Svd" úfkdaodxY yd fjk;a ks¾udKd;aul Ôjk rgdjka ;=<ska m%ldY jk úfkdaoh"i;=g" wdfõ. iy tjka udkqIsl w;aoelSï
(VII) "bf.kSug bf.kqu" ms<sn`o ksmqK;d
YS>%fhka fjkia jk ixls¾K yd tlsfkld u; hefmk f,dalhl mßj¾;k l%shdj,shla yryd fjkiaùï yiqrejd .ekSfï § yd Bg
ixfõ§ j yd id¾:l j m%;spdr oelaùu;a iajdëk j bf.k .ekSu;a i`oyd mqoa.,hskayg Yla;sh ,nd §u'
xiii
mqrjeis wOHdmkh 6-11 fY%aKs úIh wruqKqmqrjeis wOHdmkh 6-11 fY%aKs úIh wruqKqmqrjeis wOHdmkh 6-11 fY%aKs úIh wruqKqmqrjeis wOHdmkh 6-11 fY%aKs úIh wruqKqmqrjeis wOHdmkh 6-11 fY%aKs úIh wruqKq
01' ;u yelshd olaI;d úNjH;d y`ÿkd .ksñka wkd.; Ôjk b,lal f.dvk.d .ekSug wjYH Yla;Ska j¾Okh lsrSu
02' ukd fm!reIhlska hq;= j iudcfha Ôj;a ùug wjYH ksmqK;d j¾Okh lsÍu
03' iudcfha hymeje;aug odhl jk iudc ixúOdk yd ixia:d iu. tluq;= j lghq;= lsÍug wjYH Yla;Ska j¾Okh lsÍu
04' ksr;=re j fjkiajk f,dalfha wkfmalaIs; yd jHdl=, wjia:dj,g id¾:l j uqyqqK §ug wjYH Yla;Ska j¾Okh lsÍu
05' nyqúO iudchla ;=< tlai;anúka hqla; j Ôj;a ùug wjYH udkj .=Kdx. yd iudc idrO¾uj,ska hqla; mqrjeishka ìys lsÍu
06' m%cd;ka;%jd§ uq,O¾uj,g yd udkj whs;sjdislï ms<sn`o m%{ma;sj,g wkq.; j lghq;= lrk iudchla f.dvke.Su
07' wmod l<ukdlrKhg il%sh j odhl fjñka wdmod wjia:dj,ska je<lSu yd isÿ jk ydks wju lr .ekSu
08' foaYmd,k ixl,am" tajdfha m%dfhda.sl Ndú; iy Y%S ,xldfõ yd f,dalfha md,k rgd ms<sn`o wjfndaOh ,nd §u
09' úúO wd¾Ól kHdhka yd úúO wd¾Ól uQ,O¾u úu¾Ykh lsÍu yd tajd iudc Ôú;hg fhda.H mßÈ wod< lr .ekSu
10' wfkHdakH jYfhka j.lSï yd hq;=lï w.hk iudchla f.dvke.Su
11' Y%S ,xldjg ;srir iduhla <`.d lr .ekSu
12' oeßh yels Ôjk rgdjla f.dvk.d .ekSu u.skaa Y%S ,xldfõ ;srir ixj¾Okhla we;s lsÍu
ksmqK;dj ksmqK;d uÜgu úIh wka;¾.;h bf.kqï m, ld,Éfþo .Kk
xiv
wfma mjq,wfma mjq,wfma mjq,wfma mjq,wfma mjq,
7'1
hq;=lï yd j.lSï
bgq lsÍu u.skaa
mjqf,a idudðlhka
w;r hym;a
wka;¾mqoa.,
iïnkaO;d
f.dvk.d .kshs'
• mjq,
• mjq,a j¾.
* kHIaál mjq,
* úia;D; mjq,
• mjq, ;=< olakg ,efnk fmdÿ
,CIK
• mjqf,a idudðlhl= jYfhka wmg
,efnk m%fhdack
7'1'1
iudchl l=vd u iy jeo.;a
u tallh mjq, nj y`ÿkd
f.k hym;a idudðlhl=
f,i ia:djr mjq,a tall
f.dvk.d .ekSug odhl
fjhs'
02• mjq, hk ixl,amh meyeÈ,ss
lrhs'
• ;u mjq, ms<sn| f;dr;=re
bÈßm;a lrhs'
• mjq,a j¾.j, fjkialï
meyeÈ,s lrhs'
• mjq, ;=< olakg we;s fmdÿ
,laIK ,ehsia;=.; lrhs'
• mjqf,a idudÔlfhl= f,i
;ud w;a ú`osk m%fhdack
úia;r lrhs'
ksmqK;dj ksmqK;d uÜgu úIh wka;¾.;h bf.kqï m, ld,Éfþo .Kk
xv
7'1'2
mjqf,a idudðlfhl=
jYfhka" ksjerÈ Ôjk
wruqKq f.dvk.d f.k" tajd
bgq lr .ekSug lghq;= lrhs'
7'1'3
mjqf,a wkkH;dj ;yjqre
lr .ksñka wd;audNsudkh
ixj¾Okh lr .kshs'
• id¾:l Èú fmfj;lg wruqKla
;sîfï jeo.;alu
• tu wruqK lrd fhduq jk mßÈ
;u l%shd mámdá m%uqL;d
wkqj fufyh ùu
• úúO oE ;=<ska ;ukag WÑ; foa
flfrys muKla fhduq ùu
• ;ud ms<sn`o wNsudkhla we;s lr
.ekSfï jeo.;alu
• ;u wkkH;dj yd .re;ajh ;ud
fj; u /`§ ;sîu
• ksr;=re j u wd;audNsudkh yd
wkkH;dj iq/lSu
• mjqf,a idudcslfhl= f,i
j¾Okh lr .; hq;= hym;a .=Kdx.
02
02
• ksjerÈ Ôjk wruqKla hkak meyeÈ,s lrhs'• ksjerÈ Ôjk wruqKq f.dvk`.d .kshs'• wruqKla iys; j Ôj;a ùfï jeo.;alu meyeÈ,s lrhs'• Ôúk wruqKq ch .ekSfï l%ufõo úia;r lrhs'• úúO wdl¾IKsh foa u.ska Ôú;hg jvd WÑ; foa f;dard .ekSfï jeo.;alu
meyeÈ,s lrhs'
• ;u olaI;d yd iqúfYaIs .;s ,laIK m%ldY lrhs'• ;u wkkH;dj yd ;ud ms<sn| wNsudkh f.dv kef.k wdldrh meyeÈ,s lrhs'• ;u wkkH;dj yd .re;ajh ;ud úiska u r|jd ;nd .; hq;= nj woyia olajhs'• wd;audNsudkh yd wkkH;dj /l .kakd wdldrh úia;r lrhs'• ;u wkkH;dj iq/lSu i|yd j¾Okh lr.; hq;= .=Kdx. ,shd
olajhs'
ksmqK;dj ksmqK;d uÜgu úIh wka;¾.;h bf.kqï m, ld,Éfþo .Kk
xvi
7'1'4
mjqf,a idudðlhskaf.a Ôú;
id¾:l;ajhg ys;lr
n,fõ. wod< mßÈ Wmfhda.s
lr .ksñka wys;lr
n,fõ.j,ska je<lSug
lghq;= lrhs'
• iudchl mj;akd ys;lr" wys;lr
n,fõ. y`ÿkd .ekSu'
• wys;lr n,fõ. ksid iudch ;=<
olakg ,efnk whym;a m%;sM,
úu¾Ykh lsÍu'
• ys;lr n,fõ. ksid iudch ;=<
olakg ,efnk hym;a m%;sM,
úu¾Ykh lsÍu
• ys;lr n,fõ. Ôú;hg <x lr
.ekSu yd wys;lr n,fõ.j,ska
wE;a ùug lghq;= lsÍu
02• ys;lr n,fõ. yd wys;lr
n,fõ. úia;r lrhs'
• ys;lr n,fõ.j, m%;sM,
w.h lrhs'
• wys;lr n,fõ.j,ska
,efnk wys;lr m%;sM,
úia;r lrhs'
• wys;lr n,fõ.j,ska ñ§fï
Wmdh ud¾. meyeÈ,s lrhs'
• ys;lr n,fõ. Ôú;hg
iïnkaO lr .kakd wdldrh
meyeÈ,s lrhs'
ksmqK;dj ksmqK;d uÜgu úIh wka;¾.;h bf.kqï m, ld,Éfþo .Kk
xvii
7'1'5
mjqf,a idudðlhkaf.a
fm!reI ixj¾Okh Wfoid
l%Svd yd fi!kao¾hd;aul
l%shdldrlïj, ksr; fjhs'
• fi!kao¾hd;aul l%shdldrlïj,
mj;akd w.h
* úfkdaoh
* úkaokh
* Ñ;a;fõ. m%ldYkh
* Ôú;djfndaOh
• úfõl wjia:dj, § ixhufhka
hqla; j ks¾udKlrKfha fh§u
• ld,h M,odhs f,i .; lsÍu
• mjqf,a idudðlhka tlaj tu
wjia:d N+la;s ú`oSug bv i,id
.ekSu
• lS%vdfjka yd fi!kao¾hd;aul
ls%hdldrlïj,ska ,efnk
m%fhdack meyeÈ,s lrhs'
• riúkaokhg fhda.H jk
ks¾udK yd ls%hdldrlï
úia;r lrhs'
• lS%vd yd fi!kao¾hd;aul ls%hd
úfõlh .; lsÍug WÑ;
udOH njg woyia olajhs'
• mjqf,a idudÔlhska iu.
lS%vd yd fi!kao¾hd;aul
ls%hdldrlïj, ksr;jk
whqre úia;r lrhs'
• ks¾udKlrKfha fhfohs'
02
ksmqK;dj ksmqK;d uÜgu úIh wka;¾.;h bf.kqï m, ld,Éfþo .Kk
xviii
• tÈfkod ðú;fha § ´kE u
mqoa.,fhl=g úúO wNsfhda.j,g
uqyqK mEug isÿ jk nj
• Ôú; wjia:d yd wNsfhda. yuqfõ
Wml%uYS,s j fuka u ks¾udKYS,S
j yd úpdrYS,S j lghq;= lsÍu
• Ñ;a;fõ. md,kfhka hq;= j
lghq;= lsÍu yd tys jeo.;alu
• fjkia jk fjf<``o fmd<
;;a;aj yuqfõ úpdrYs,S j yd
nqoaêu;a mdßfNda.slfhl= f,i
lghq;= lsÍfï jeo.;alu
02• mjqf,a iudðlfhl= f,i
;ud uqyqKmdk .eg¨ yd
wNsfhda. úia;r lrhs'
• wNsfhda. yuqfõ
Wml%uYS,s j" ks¾udKYS,S j
yd úpdrYS,S j lghq;= lrk
wdldr meyeÈ,s lrhs'
• úúO Ñ;a;fõ. kï lrhs'
• Ñ;a;fõ. md,kh l< hq;=
wdldr myohs'
• nqoaêu;a yd úpdrYS,S
mdßfNda.slhl= f,i lghq;=
lsÍfï jeo.;alu úia;r
lrhs'
7'1'6
mjqf,a idudðlhl= jYfhka
uqyqKmdk .eg¨ yd
wNsfhda. yuqfõ" úpdrYS,S
yd ks¾udKYS,S Ñka;kfhka
hq;= j lghq;= lrhs'
ksmqK;dj ksmqK;d uÜgu úIh wka;¾.;h bf.kqï m, ld,Éfþo .Kk
xix
7'1'7
mjqf,a hymeje;au i`oyd
jev f,dalfha jeo.;alu iy
mjqf,a wdodhï ms<sn`o
oekqj;aNdjh j¾Okh lr
.kshs'
mjq,lg uQ,Huh iqrlaIs;Ndjfha
wjYH;dj fndfyda úg uõmsh
fofokdf.a tla wfhl= fyda fofokd
u /lshdfõ ksr; fjñka wdodhï
imhd .ekSu
• oskm;d$i;sm;d$udisl j fyd`o
wdodhula ,eîfï fyda wvq
wdodhula ,eîfï m%;sM, idlÉcd
lrhs '
• foudmshkaf.a /lshd wysñ ùu
mjq,lg n,mdk wdldrh úu¾Ykh
lrhs'
• kj /lshdfõ wdrïN lsÍfï § fyda
fidhd .ekSfï § fjk;a m%foaYhl
Ôj;a ùug isÿ ùu ksid we;s jk
wd;;sh ms<sn`o úia;r lrhs'
• foudmsh fofokd u /lshdfõ
ksr; ùu ksid kq;k mjq,a Ôú;hg
we;s lrk mSvkh ms<sn`o idlÉcd
lrhs'
04
ksmqK;dj ksmqK;d uÜgu úIh wka;¾.;h bf.kqï m, ld,Éfþo .Kk
xx
7'1'8
mjqf,a idudðlfhl= f,i
;u whs;sjdislï N=la;s
ú`Èñka hq;=lï bgq lrñka
úkh.rel j Ôj;a ùug
wjYH udkj .=KO¾u
j¾Okh lr .kshs'
• mjqf,a idudðlhkaf.a
whs;sjdislï" hq;=lï yd j.lSï
• mjq, ;=<ska ìysjk hym;a
mqrjeisfhl= i;= úh hq;= .=Kdx.
• mjqf,ka ;ud g yd ;udf.ka
mjq,g bgqúh hq;= hq;=lï yd
j.lSï m%ldY lrhs'
• whs;sjdislï N=la;s ú¢k w;r
ta yd ne`ÿKq hq;=lï bgq lsÍfï
wjYH;dj meyeÈ,s lrhs'
• mjq,la f,i iduqysl j
lghq;= lrk wdldrh meyeÈ,s
lrhs
• hym;a mqrjeishl= ùug wjYH
.=Kdx. mjq, ;=<ska ,efnk
wdldrh úia;r lrhs'
02
ksmqK;dj ksmqK;d uÜgu úIh wka;¾.;h bf.kqï m, ld,Éfþo .Kk
xxi
7'1'9
mjq, yd wi,ajdiSka w;r
wfkHdakH in`o;d ;yjqre
lr f.k iyÔjkfhkaÔj;a ùug yqre fjhs'
• mjqf,a idudðlhka iy {d;s;ajh
• ;u ióm {d;Ska ye`Èkaùu i`oyd
Ndú; lrk weu;=ï mo
• úúO m%foaYj, {d;s;ajh i`oyd
Ndú; lrk weu;=ï mo fjkia
jk nj
• mjq, ;=< l%shd;aul jk isß;a
úß;a" iïm%odhka yd we.hSï
moaO;sh
* isß;a úß;a
* iïm%odhka
• mjq, yd {d;ska w;r mj;akd
in`o;d
• mjq, yd wi,ajdiSka w;r mj;akd
in`o;dj, jeo.;alu
02• mjqf,a idudðlhka yd {d;s;ajh
úia;r lrhs'
• {d;s;ajh i|yd úúO m%foaYj,
Ndú; jk weu;=ï mo ms<sn`o
idlÉPd lrhs'
• hym;a {d;s iïnkaO;d f.dvk.d
.ekSfï jeo.;alu meyeÈ,s lrhs'
• mjq, ;=< ls%hd;aul isß;aúß;a yd
iïm%odhka ,shd olajhs'
• ;u mjq, jgd Ôj;a jk fiiq mjq,a
tall
wi,ajdiSka nj m%ldY lrhs'
• wi,ajdiSka iu. hym;a in`o;d
f.dv k.d .ekSu iudc meje;aug
w;HjYH nj meyeÈ,s lrhs'
ksmqK;dj ksmqK;d uÜgu úIh wka;¾.;h bf.kqï m, ld,Éfþo .Kk
xxii
wfma ck iudchwfma ck iudchwfma ck iudchwfma ck iudchwfma ck iudch
7'2
m%cd;ka;%jd§ ck
iudchl hym;a
mqrjeisfhl= f,i
lghq;= lrhs
7'2'1
ck iudchl mj;akd
wka;¾ in`o;d úu¾Ykh
lrhs
7'2'2
úúO uQ,dY%hj,ska ,efnk
o;a; yd f;dr;=re ck
iudcfha hym; msKsi
úpdrYS,S j Ndú; lrhs'
• iudch ye`Èkaùu
• ck iudch ;=< mj;sk wka;¾
iïnkaO;d
• ck iudch ;=< mj;akd ixúOdk
yd ta yd ne`ÿKq iïnkaO;d
03
03
• ck iudch hkak w¾: olajhs'
• ck iudchl uq,sl yd l=vd u
iudc tallh mjq, nj m%ldY lrhs'
• ck iudchla ;=< mj;sk
wka;¾ mqoa., iïnkaO;d úia;r
lrhs'
• ck iudch ;=< mj;akd iudc
ixúOdk yd ne÷Kq iïnkaO;d
iudcfha hy meje;aug odhl jk
nj ms<s.ksñka woyia olajhs'
• o;a; yd f;dr;=re iemfhk
uq,dY%h kï lrhs'
• o;a; yd f;dr;=rej, wjYH;d j
úia;r lrhs'
• o;a; yd f;dr;=re iemfhk uq,dY%
h y`ÿkd .ekSu
• tu o;a; yd f;dr;=re ck iudcfha
hym;g fya;= jk whqßka fhdod .ekSu
• tu f;dr;=re úpdrYS,S j Ndú;
lsÍfï jeo.;alu
ksmqK;dj ksmqK;d uÜgu úIh wka;¾.;h bf.kqï m, ld,Éfþo .Kk
xxiii
• o;a; yd f;dr;=re ck
iudcfha hym;g fya;= jk
nj ms<s.ksñka woyia olajhs'
• o;a; yd f;dr;=re úpdrYS,Sj
Ndú; lsÍfï jeo.;alu
meyeÈ,s lrhs'
ksmqK;dj ksmqK;d uÜgu úIh wka;¾.;h bf.kqï m, ld,Éfþo .Kk
xxiv
7'2'3
ck iudcfha idudðlfhl=
jYfhka kS;suh rduqj ;=<
whs;sjdislï N=la;s ú`§ug yqre
fjhs'
7'2'4/lshd ia:dkfhajD;a;slhkaf.a whs;sjdislïiqrlsk kS;s ms<sn`o .fõIKhlrhs'
• ;ukag ysñjk whs;sjdislï y`ÿkd
.ekSu
• tu whs;sjdislï yd ne`oqKq hq;=lï
• kS;suh rduqjla ;=< whs;sjdislï
N=la;s ú`§fï jeo.;alu
• ck iudcfha hym;a mqrjeisfhl=
jYfhka cSj;a ùu i`oyd m%.=K
l< hq;= .=Kdx.
• jD;a;slhkaf.a whs;sjdislï iqrlsk kS;s• /lshd ia:dkfha § <ud Y%uh iqrdlEu je<elaùu ^jefvys fhoúh yels wju jhi&• úY%du .ekSfï jhi• bgqlrk ,o ld¾hhg uq,Huh m%;s,dN ieliSug we;s kS;suh whs;sh
04• whs;sjdislï ks¾jpkh lrhs
• ;ukag ysñ whs;sjdislï
,ehsia;= .; lrhs'
• whs;sjdislï yd ne÷Kq
hq;=lï j.=.; lrhs'
• kS;suh rduqjla ;=<
whs;sjdislï N=la;s ú`§fï
jeo.;alu ms<s.ksñka woyia
olajhs'
• ck iudcfha hym;a
mqrjeishl= jYfhka Ôj;a ùu
i|yd m%.=K l< hq;= .=Kdx.
,ehsia;= .; lrhs'
• jD;a;slhka wdrlaId lsÍu i`oyd iudcfha ld¾hNdrh meyeÈ,s lrhs• iudch ;reKhka yd jfhdajDoaOhka wdrlaId lrk wdldrh úia;r lrhs• wkH iudc ;=< úúO kS;s yeoeÍu yd <uhska iy jeäysáhkag tys we;s n,mEu
ms<sn`o oekqïj;a fjhs
04
ksmqK;dj ksmqK;d uÜgu úIh wka;¾.;h bf.kqï m, ld,Éfþo .Kk
xxv
7'2'6
ck iudcfha hym; Wfoid
;u hq;=lï yd j.lSï
fkdmsßfy,d bgq lrhs'
• ck iudcfha idudðlfhl=
jYfhka uqyqKmdk wNsfhda.
• tu wNsfhda. id¾:l j ch .ekSu
i`oyd wkq.ukh l< hq;= l%shdud¾.
• iudc hym; i`oyd
mqrjeisfhl=f.ka bgq úh hq;=
hq;=lï
• ;u hq;=lï bgq lsÍu iudc
hym;g fya;= jk wdldrh
• ck iudcfha idudðlfhl=
jYfhka uqyqKmdk wNsfhda.
y`ÿkd f.k kï lrhs
• wNsfhda. id¾:l j ch .ekSu
i|yd wkq.ukh l< hq;= ls%hd ud¾.
úia;r lrhs'
• wNsfhda.j,g id¾:l j uqyqK §fï
wjYH;dj mqoa., ixj¾Okhg
fya;=jk nj meyeÈ,s lrhs'
• hq;=lï yd j.lSï hkak w¾:
olajhs'
• iudc hym; i|yd
mqrjeishl=f.ka bgqúh hq;=
hq;=lï kï lrhs'
• kS;suh hq;=lï yd
iodpdrd;aul hq;=lï
fjkalr olajhs'
• j.lSï ,ehsia;=.; lrhs'
• hq;=lï bgq lsrSu iudc
hym;g fya;=jk wdldrh
úia;r lrhs'
03
04
7'2'5
ck iudcfha idudðlfhl=
jYfhka uqyqKmdk wNsfhda.
yuqfõ ks¾udKYS,S j lghq;=
lrhs'
ksmqK;dj ksmqK;d uÜgu úIh wka;¾.;h bf.kqï m, ld,Éfþo .Kk
xxvi
7'3'1iEu ixialD;shl u olakg,efnk fmdÿ yd úfYaI
,laIK úYaf,aIKh lrhs'
7'3'2
;u ixialD;sl odhdo fuka u
wkH ixialD;sl odhdo
wdrlaId lr .ekSug odhl
fjhs'
• ixialD;sh ks¾jpkh lsÍu
• iEu ixialD;shl u olakg
,efnk fmdÿ ,CIK
• tla tla ixialD;shg wkkH jq
úfYaI ,CIK
• ;u ixialD;sl odhdo y`ÿkd .ekSu
• tajd wdrlaId lr .ekSfï
jeo.;alu
• wkH ixialD;sl odhdo y`ÿkd
.ekSu yd tajdg .re lsÍfï jeo.;alu
• ixialD;sl Wreu wdrlaId lsÍug
kS;suh yd iodpdrd;aul jYfhka
ne`§ isàu
wfma ixialD;shwfma ixialD;shwfma ixialD;shwfma ixialD;shwfma ixialD;sh
7'3
nyqixialD;sl
iudchla ;=<
iduldó j hym;a
mqrjeisfhl= f,i
Ôj;a fjhs
04
04
• ixialD;sh hkak ks¾jpkh
lrhs'
• ixialD;sl wx. kï lrhs
• iEu ixialD;shl u olakg
,efnk fmdÿ ,laIK meyeÈ,s lrhs'
• tla tla ixialD;shg wkkH jQ
úfYaI ,laIK úia;r lrhs'
• ;u ixialD;sl odhdohka
y`ÿkd f.k kï lrhs'
• ;u ixialD;sl odhdo wdrlaIdlr
.; hq;= nj meyeÈ,s lrhs'
• wkH ixialD;sl odhdo
y÷kd f.k tajdg .re lsÍfï jeo.;alu ms<s.ksñka woyia olajhs'
• ixialD;sl Wreu wdrlaId
lsÍug kS;suh yd iodpdrd;aul jYfhka ne`§ isàfï jeo.;alu úia;r lrhs'
ksmqK;dj ksmqK;d uÜgu úIh wka;¾.;h bf.kqï m, ld,Éfþo .Kk
xxvii
7'3'3
cd;sl wkkH;dj ms<sìUq
lrk ixfla; ksjerÈ j
Ndú; lrñka tajdg .re
lrhs'
• cd;sl wkkH;dj ms<sìUq lrk
ixfla;
* cd;sl fldäh
* cd;sl .Sh
* rdcH ,dxPkh
* cd;sl jDlaIh yd cd;sl mqIamh
* cd;sl mlaIshd$ cd;sl l%Svdj
• cd;sl fldäh
* Tijk wjia:d
* ksjerÈ Ndú;h
* tiùu
* wvl=Uq lsÍu
* wkq.ukh l< hq;= bßhõ
• cd;sl .Sh
* cd;sl .Sh .dhkd lrk wjia:d
* cd;sl .Sh ksjerÈ j .dhkd
lsÍu
* ksjerÈ bßhõ wkq.ukh lsÍu
04• cd;sl wkkH;dj ms<sìUq
flfrk ixfla; kï lrhs'
• cd;sl wkkH;dj ms<sìUq
flfrk ixfla;j, jeo.;alu meyeÈ,s lrhs'
• cd;sl wkkH;dj ms<sìUq
flfrk ixfla; ksjerÈ j Ndú; lsÍu ms<sn| j idlÉPd lrhs'
ksmqK;dj ksmqK;d uÜgu úIh wka;¾.;h bf.kqï m, ld,Éfþo .Kk
xxviii
7'3'4
iajlSh ixialD;sl wkkH;d
j wdrCId lr .ksñka cd;sl
iu.sh f.dv ke.Sug
m%uqL;dj § lghq;= lrhs'
7'3'5hym;a mqrjeisfhl= i;=idrO¾u w.h lrhs
• ;u ixialD;sl wkkH;dj y`ÿkd
.ekSu
• ;u ixialD;sl wkkH;dj wdrCId
lr .ekSfï jeo.;alu
• ;u ixialD;sl wkkH;dj wdrCId
lr .ksñka cd;sl iu.sh f.dvke.Su
• idrO¾u w¾: oelaùSu
• iudc hymeje;au i`oyd
idrO¾uj, wjYH;dj
• wm úiska iq/lsh hq;= yd .re l<
hq;= idrO¾u
• mqoa., ixj¾Okh i`oyd idrO¾u
pß;dhkh lr .ekSu
04• ;u ixialD;sl wkkH;dj
wdrlaId lr .ekSfï jeo.;alu meyeÈ,s lrhs'
• ;u ixialD;sl wkkH;dj
/l .ksñka cd;sl iu`.sh f.dvke.Sfï jeo.;alu ms<sn| j woyia olajhs'
• idrO¾u hkak fláfhka
úia;r lrhs'
• iudcfha hymeje;au
i|yd idrO¾uj, wjYH;dj meyeÈ,s lrhs'
• mqoa., ixj¾Okhg wod<
idrO¾u m%.=K lr .; hq;= nj meyeÈ,s lrhs'
04
1
bf.kqï b.ekaùï l%shdj,sh i`oyd Wmfoia
2
7'1 wfma mjq,
iudcfha uq,sl ;ekqï tallh mjq, jk w;r th iudcfha jeo.;a u tallh o fõ' mqoa.,hd uq,ska
u iudÔl;ajh ,nk iudc tallh mjq, fõ' tfuka u §¾> ld,hla tys iudðl;ajh orhs' mqoa.,
ixj¾Okhg uq,sl jYfhka n,mdk iudc tallh o mjq, hs' mjq, ;=<ska hym;a iudðlhska ìys
lsÍu fuka hym;a iudc mßirhla f.dv kef.hs' kq;k f,dalfha úúO iudc wd¾Òl fjkialïj,g
uqyqK §fuka mjq,a tallh o fjkiaùï rdYshlg ,la j we;' tÈfkod Ôú;fha § iudðlhska tla
j lghq;= lrk yd tla j .;lrk ld,h o wvq ù we;' fuu ;;a;ajh ;=< idudðl in|;d ySk ùu"
úfõlh wvqùu" orejkag foudmsh /ljrKh wysñ ùu jeks ;;a;aj Woa.; ù we;' fï ksid iEu
YsIHfhl=g u mjq,a tallh yd tys jeo.;alu ms<sn| ksis wjfndaOhla ,nd oSu wjYH ù we;' {d;s
iïnkaO;d' isß;aúß;a yd iïm%odhka fuka u wi,ajeishka iu. meje;aúh hq;= in|;d ms<sno j
ukd jegySula YSIHhka g wjYH fõ' mjq, yd wi,ajeishka w;r hym;a in|;d meje;aùu yd
m%dfhda.sl Ndú; ms<sn| l=i,;d ixj¾Okh l< hq;= w;r ta i|yd fhda.H ls%hdldrS bf.kqï wjia:d
iïmdokh lsÍu o wfmalaId flf¾'
ksmqK;dj
3
• hq;=lï yd j.lSï bgq lsÍu u.ska mjqf,a iudcslhka w;r hym;a wka;¾mqoa.,
iïnkaO;d f.dvk.d .kshs'
ksmqK;d uÜgu
7'1'1 iudchl l=vd u iy jeo.;a u tallh mjq, nj y÷kdf.k hym;a iudðlfhl=
f,i ia:djr mjq,a tall f.dvk.d .ekSug odhl fjhs'
ld,ÉfPAo ixLHdj( 02hs
bf.kqï m,
• mjq, hk ixl,amh meyeÈ,s lrhs'
• ;u mjq, ms<sn| f;dr;=re bÈßm;a lrhs'
• mjq,a j¾.j, fjkialï meyeÈ,s lrhs'
• mjq, ;=< olakg we;s fmdÿ ,laIK ,ehsia;=.; lrhs'
• mjqf,a iudÔlfhl= f,i ;ud w;a úÈk m%fhdack úia;r lrhs'
mdvï ie,iqï i`oyd Wmfoia ^my; i`oyka úIh lreKq wdjrKh jk mßÈ mdvï
ie,iqï ilia lr .kak&
• mjq,
- iudcfha l=vd u tallh fõ'
- iudcfha uq,sl ;ekqï tallh o fõ
• mjq,a j¾.
kHIaál mjq,
- uj mshd yd orejkaf.ka muKla iukaú; ùu
úia;D; mjq,
- uj mshd orejka yd mjqf,a {d;Ska tla j Ôj;a fõ
• mjq, ;=< olakg ,efnk fmdÿ ,laIK
- {d;s;ajh u; f.dv ke.S ;sîu
- kHIaál mjq,lg idfmalaI j idudðlhka jeä ixLdjlska hqla; ùu
- tl jdiia:dkhl Ôj;a ùu
- ióm in|;d mej;Su
- iïm;a fnod yod .ekSu
- wfkHdakH j idudÔlhka flfrys hym;a f,i n,mEï lsÍu
- fmdÿ hym; wruqKq lrf.k lghq;= lsÍu
- fifkyi" ohdj" wdorh" lreKdj mokï lrf.k idudðlhka w;r in`o;d
f.dvke.Su
• mjqf,a iudÔlfhl= jYfhka wmg ,efnk m%fhdack
4
- iudcdkqfhdackh lsÍu
- fikyi yd wdorh ,eîu
- wdydr yd fmdaIKh ,eîu
- ksjerÈ yeisÍï rgd yqre ùu
- wOHdmkh ,eîu
- wdrlaIdj ,eîu
- mdrïmßl oekqu ,eîu
- ixialD;sh mjrd §u
- kdhl;ajh $ kdhl;ajhg .re lsÍu
- idudc iïnkaO;d f.dvk.d .ekSug wdOdr ùu
.=Kd;aul fhojqï
• úia;D; mjq,l idudÔlhka oelafjk PdhdrEmhla yd kHIAál mjq,l idudÔlhka
oelafjk PdhdrEmhla
• mjqf,a idudðlfhla f,i Ôj;a ùu ksid ,efnk m%fhdack úoyd oelafjk PdhdrEm
WodyrK - ujla fifkyiska orejl= jvdf.k isák o¾Ykhla" mjqf,a idudÔlhka
tla j wdydr .ekSu oelafjk o¾Ykhla'
we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia
mjqf,a iudÔlhkaf.a pß; ksrEmKh oelafjk N+ñld rx.k" úia;D; yd kHIaál mjq,a
tallfha jdis yd wjdis ms<sn| újdo" ixjdo mejreï jeks iqÿiq bf.kqï" b.ekaùï" we.hSï
+++l%%ufõo Ndú; lrkak' ks¾Kdhl mokï lrf.k we.hSu yd ;lafiarelrKh isÿ lrkak'
5
ksmqK;d uÜgu
7'1'2' mjqf,a idudðlfhl= jYfhka ksjerÈ Ôjk wruqKq f.dv k.df.k tajd bgqlr
.ekSug lghq;= lrhs'
ld,ÉfPAo ixLHdj( 02hs
bf.kqï m,
• ksjerÈ Ôjk wruqKla hkak meyeÈ,s lrhs'
• ksjerÈ Ôjk wruqKq f.dvk`.d .kshs'
• wruqKla iys; j Ôj;a ùfï jeo.;alu meyeÈ,s lrhs'
• Ôjk wruqKq ch .ekSfï l%ufõo úia;r lrhs'
• úúO wdl¾IKsh foa u`.ska Ôú;hg jvd WÑ; foa f;dard .ekSfï jeo.;alu meyeÈ,s
lrhs'
mdvï ie,iqï i`oyd Wmfoia ^my; i`oyka úIh lreKq wdjrKh jk mßÈ mdvï
ie,iqï ilia lr .kak&
• id¾:l Èúfmfj;la i|yd wruqKq we;slr .ekSfï jeo.;alu
- wruqKla u; Ôjk b,lal msysgqjd .; yels ùu
- WÑ; wkqÑ; foa y÷kd .; yels ùu
- WÑ; wruqKq fj; mshjßka mshjr <`.dùu
- tu.ska ;udf.a yd ;u mjqf,a Ôjk ;;a;ajh Wiia lr.; yels ùu
• tu wruqKq lrd fhduqjk mßÈ ;u ls%hdmámdá m%uqL;d wkqj fufyhùu
- wruqK f;dard .ekSu'
- ls%hdmámdá m%uqL;d wkqj fm< .eiaùu yd fufyhùu
WodyrK :-
wruqK - úNd.h fyd`Èka iu;aùu
• ls%hdmámdá m%uqL;d wkqj fm< .eiaùu
- Èkm;d mdi,a hdu
- .=rejrekag wjk; j isàu
- fydÈka wOHdmkh ,eîu
- w;sf¾l oekqï uq,dY%h fidhd hdu
- wOHdmkhg mjqf,a iydh ,nd .ekSu
- ld,igyklg wkqj jev lsÍu
wruqK - úúO oE ;=<ska ;ukag WÑ; foa flfrys muKla fhduq ùu
• ls%hdmámdá m%uqL;d wkqj fm< .eiaùu
- hym;a foa yd whym;a foa fjka lr y÷kd .ekSu
- hym;a foa <`.dlr .ekSu" whym;a foa w;ayeÍu
6
- hym;a foa ;+<ska o ;u wruqKg b;d WÑ; foa f;dard .ekSu
WodyrK- lS%vd" fi!kao¾h" ;dlaIKh jeks lafIa;%j,ska ;u olaI;d yd
,eÈhd wkqj m%uqL;dj §u
.=Kd;aul fhojqï
- wdo¾Y pß;dmodk ^ wruqK iys; j Ôú;h f.dvk.d.;a whf.a iqÿiq pß;dx.
fhdod .kak'&
- YsIHhka úiska f.dvk.k ,o Ôjk b,lal f,aLkhla iy tu b,lal ch .ekSu
i|yd Tjqka fhdackd lrk ls%hdmámdá m%uqL;d f,aLkh'
we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia
- flaj,$ lKavdhï ls%hdldrlï
- úYsIag pß; ms<sn| YsIHhka /ial< f;dr;=re we;=<;a ,sms wdosh ks¾Kdhl uq,sl
j we.hSu yd ;lafiarej i|yd fhdod .kak'
7
ksmqK;d uÜgu
7'1'3' mjqf,a wkkH;dj ;yjqre lr .ksñka wd;audNsudkh ixj¾Okh lr .kshs'
ld,ÉfPAo ixLHdj( 02hs
bf.kqï m,
• ;u olaI;d yd iqúfYaIs .;s ,laIK m%ldY lrhs'
• ;u wkkH;dj yd ;ud ms<sn| wNsudkh f.dv kef.k wdldrh meyeÈ,s lrhs'
• ;u wkkH;dj yd .re;ajh ;ud úiska u r|jd ;nd .; hq;= njg woyia olajhs'
• wd;audNsudkh yd wkkH;dj /l .kakd wdldrh úia;r lrhs'
• ;u wkkH;dj iq/lSu i|yd j¾Okhlr .; hq;= .=Kdx. ,shd olajhs'
mdvï ie,iqï i`oyd Wmfoia ^my; i`oyka úIh lreKq wdjrKh jk mßÈ mdvï
ie,iqï ilia lr .kak&
- ;ud ms<sn| wNsudkhla we;slr .ekSfï jeo.;alu
- ;ud ;=< we;s hym;a yd iqúfYaIS .;s ,laIK biau;= lr .; yels ùu
- ÿn,;d u.yer .ekSug fm,öu
- wka whf.a we.hSug ,laùu
• ;u wkkH;dj yd .re;ajh ;ud fj; /§ ;sîu
- jákdlï" whs;sjdislï" j.lSï" hq;=lï" wjYH;d f;areï .ekSu
- .;s ,laIK" yeisÍï rgd olaI;d ÈhqKq lr .ekSu
- ;ud ms<sn| we.hSu ;ud úiska u isÿ lsÍu
• ksr;=re j u wd;audNsudkh yd wkkH;dj iq/lSu
- ms<s.ekSug yd ÈhqKqjg m;ajk wdldrfhka lghq;= lsÍu
- hym;a foa ms<s.ekSu yd whym;a foa WÑ; mßÈ m%;slafIam lsÍu
- ;udg .e<fmk foa f;dard .ekSu
• mjqf,a idudÔlfhl= f,i j¾Okh lr.; hq;= hym;a .=Kdx.
- wdorh" fifkyi" lreKdj yd ohdj
- bjiSu
- iyfhda.h
- wjxl nj
- iqyo nj
- iajhx úkh
- mjqf,a ÈhqKqjg lemùu
8
.=Kd;aul fhojqï
- YsIHhkaa úiska fm!oa.,sl j $ lKavdhï f,i ilia l< ;ud ;=< we;s fyd| .;s
,laIK we;=<;a m;%sldjla
- ;udf.a ÿ¾j, .;s ,laIK we;+<;a m;%sldjla
- mdi,a YsIHfhla f,i j¾Okh lr hq;= .=Kdx. we;+<;a m;%sldjla
^mdvu l%shd;aul jk Èkhg fmr fïjd ilia lr .ekSug Wmfoia fokak&
we.hSu yd ;lafiarelrKh
flaj, fyda lKavdhï mejreï" fmdiag¾ ks¾udK" pß;dmodk weiqßka hym;a .=Kdx.
y÷kd .ekSug ie,eiaùu jeks l%ufõo Ndú; lr iqÿiq ks¾Kdhl u; we.hSu yd
;lafiarelrKh isÿ lrkak'
9
ksmqK;d uÜgu
7'1'4 mjqf,a idudÔlhka f.a Ôú; id¾:l;ajhg ys;lr n,fõ. wod< mßÈ Wmfhda.s
lr .ksñka wys;lr n,fõ.j,ska je<lSug lghq;= lrhs'
ld,ÉfPAo ixLHdj( 02hs
bf.kqï m,
• ys;lr n,fõ. yd wys;lr n,fõ. úia;r lrhs'
• ys;lr n,fõ.j, m%;sM, w.h lrhs'
• wys;lr n,fõ.j,ska ,efnk wys;lr m%;sM, úia;r lrhs'
• wys;lr n,fõ.j,ska ñ§fï Wmdh ud¾. meyeÈ,s lrhs'
• ys;lr n,fõ. Ôú;hg iïnkaO lr .kakd wdldrh meyeÈ,s lrhs'
mdvï ie,iqï i`oyd Wmfoia ^my; i`oyka úIh lreKq wdjrKh jk mßÈ mdvï
ie,iqï ilia lr .kak&
• iudchl mj;akd ys;lr " wys;lr n,fõ. y÷kd .ekSu
- ys;lr n,fõ.
WodyrK :- ksji" mdi," mkai," m,a,sh weiqfrka ,efnk hym;a wdo¾Y
l,K ñ;=re weiqr" fydo fmd; m;" fyd`o udOH jevigyka
- wys;lr n,fõ.
WodyrK :- ÿïjeá" u;a øjH" kqiqÿiq fmd;am;a" kqiqÿiq ùäfhda o¾Yk" jerÈ u.g
fhduq jQ ñ;=re$ñ;=ßhka
• wys;lr n,fõ. ksid iudch ;=< olakg ,efnk whym;a m%;sM, úu¾Ykh lsÍu
- ldhsl yd udkisl jYfhka f,v ùu
- fidrlï" Ôú; ydks" foam, úkdY ùu
- wmrdOlrejka" fidreka" ñkSurejka" ;%ia;jd§ka" cdjdrïlrejka jeks wh ìys ùu'
• ys;lr n,fõ. ksid iudch ;=< olakg ,efnk hym;a m%;sM, úu¾Ykh lsÍu
WodyrK :-
- mqoa., ixj¾Okhg fhda.H fmd;m; weiqre lsÍu ;=<ska Ôú;h hym;a ùu
- mdi," mkai," fldaú," uiaðoh" m,a,sh" mqia;ld,h jeks wdh;kj,ska isÿ jk
fiajd mqoa., ixj¾Okhg fya;= ùu
- M,odhs udOH jevigyka mqoa., yd iudc ixj¾Okhg fya;= ùu
• ys;lr n,fõ. Ôú;hg <`.d lr .ekSu yd wys;lr n,fõ.j,ska wE;aùug lghq;= lsÍu
- ys;lr n,fõ. Ôú;hg <x lr .;yels wdldr
- wys;lr n,fõ.j,ska wE;a ùfï l%ufõo
10
.=Kd;aul fhojqï
- mqj;am;aj, m<jk rEmjdyskS jevigyka úia;r weiqßka mdi,a YsIH$YsIHdjkag kerôug
jvd;a WÑ; jevigyka f,aLkhla' ̂ imhd .;a jevigyka úia;r weiqßka iqÿiq jevigyka
f;dard fírd .ekSug isiqkag u`. fmkajkak&
- ys;lr n,fõ. weiqre lsÍu ksid Ôú; id¾:l lr.;a wh ms<sn| ms<sn| úia;r'
we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia
fï i|yd iqÿiq l%ufõo Ndú; lr ks¾Kdhl uq,sl j we.hSu yd ;lafiarelrKh isÿlrkak'
11
ksmqK;d uÜgu
7'1'5 mjqf,a idudÔlhkaf.a fm!reI ixj¾Okh Wfoid lS%vd yd fi!kao¾hd;aul
ls%hdldrlïj, ksr; fjhs'
ld,ÉfPAo ixLHdj( 02hs
bf.kqï m,
• lS%vdfjka yd fi!kao¾hd;aul ls%hdldrlïj,ska ,efnk m%fhdack meyeÈ,s lrhs'
• riúkaokhg fhda.H jk ks¾udK yd ls%hdldrlï úia;r lrhs'
• lS%vd yd fi!kao¾hd;aul ls%hd úfõlh .;lsÍug WÑ; udOH njg woyia olajhs'
• mjqf,a idudÔlhska iu. lS%vd yd fi!kao¾Hd;aul ls%hdldrlïj, ksr;jk whqre
úia;r lrhs'
• ks¾udKlrKfha fhfohs'
mdvï ie,iqï i`oyd Wmfoia ^my; i`oyka úIh lreKq wdjrKh jk mßÈ mdvï
ie,iqï ilia lr .kak&
• fi!kao¾hd;aul ls%hdlrlï yd l%Svdj, mj;akd w.h
- úfkdaoh
- úkaokh
- Ñ;a;fõ. m%ldYkh
- Ôú;djfndaOh
• úfõl wjia:dj, § ixhufhka hqla; j ks¾udKlrKfha fh§u
- ks¾udKlrKh u.ska Ôjk wjia:d fi!kao¾hd;aul j oelsh yels nj
- ld,h M,odhs f,i .; lsÍu
- w¾:j;a úfkdaodxYj, fh§u
• mjqf,a idudðlhka tla j tu wjia:d" N=la;s ú£ug bv i,id .ekSu
- .S; .dhkh
- lS%vdj, ksr; ùu
.=Kd;aul fhojqï
f;dard.;a w¾:j;a .S; we;=<;a ixhqla; ;eá" .Dyia: lS%vd" ck lS%vd ms<sn| f;dr;=re we;=<;a
m;s%ld
we.hSu yd ;lafiarelrKh
ls%hdldÍ bf.kqï wjia:dj,g bv i,id YsIHhka bf.kSfuys ksr; jk w;r;=r ks¾Kdhl
uq,sl j we.hSu yd ;lafiarelrKfhys fhfokak'
12
ksmqK;d uÜgu
7'1'6 mjqf,a idudðlfhl= jYfhka uqyqK mdk .eg¨ yd wNsfhda. yuqfõ" úpdrYS,s yd
ks¾udK.S,s Ñka;kfhka hq;= j lghq;= lrhs'
ld,ÉfPAo ixLHdj( 02hs
bf.kqï m,
• mjqf,a iudðlfhl= f,i ;ud uqyqKmdk .eg¨ yd wNsfhda. úia;r lrhs'
• wNsfhda. yuqfõ Wml%uYS,s j" ks¾udKYS,S j yd úpdrYS,S j lghq;= lrk wdldr
meyeÈ,s lrhs'
• úúO Ñ;a;fõ. kï lrhs'
• Ñ;a;fõ. md,kh l< hq;= wdldr meyeÈ,s lrhs
• nqoaêu;a yd úpdrYS,S mdßfNda.slhl= f,i lghq;= lsÍfï jeo.;alu úia;r
lrhs'
mdvï ie,iqï i`oyd Wmfoia ^my; i`oyka úIh lreKq wdjrKh jk mßÈ mdvï
ie,iqï ilia lr .kak&
• tÈfkod Ôú;fha § ´kE u mqoa.,hl=g úúO wNsfhda.j,g uqyqK mEug isÿjk nj'
- Ôj;a ùu hkq wNsfhda.j,g uqyqK §uls'
WodyrK:- - mjqf,a idudÔlhkaf.a ld¾h nyq,;dj
- mqoa., wdl,am úúO ùu
- úúO Ñ ;a;fõ. ;;a;aj
- foudmshka rg hEu" úfõlh wvqlu
• Ôú; wjia:d yd wNsfhda. yuqfõ Wml%uYS,S j lghq;= lsÍu
- olsk" wefik foaj,a foi úúO fldaKj,ska ne,Sug mqreÿ ùu
• Ñ;a;fõ. md,kfhka hq;= j lghq;= lsÍu yd tys jeo.;alu
- mqoa.,hd ;=< we;sjk úúO Ñ;a;fõ. ye`oskaùu
WodyrK :- - i;=g" lreKdj" laIKsl fldamh
- hym;a Ñ;a;fõ. fuka u whym;a Ñ;afõ. o mqoa.hd ;=< we;s úh yels nj
- whym;a Ñ;a;fõ. l%shd;aul ùu hym;a wka;¾mqoa., iïnkaO;d fuka
u iudcfha hymeje;aug o ydkslr fõ'
- Ñ;a;fõ. md,kh lr .ekSu hym;a wka;¾mqoa., iïnkaO;d fuka u
iudcfha hymeje;aug o fya;= jk nj
• Ñ;a;fõ. md,kh i`oyd wkq.ukh l< yels l%shdud¾.
WodyrK :- - wd.ñl j;ams<sfj;aj, fh§u iy Ndjkd lsÍu fiDkao¾hd;aul l%shdldrlï
j, ksr; ùu
- l%Svdj, fh§u
• fjkiajk fjf<`o fmd< ;;a;aj yuqfõ úpdrYS,S j yd nqoaêu;a mdßfNda.slfhl=
f,i lghq;= lsÍfï jeo.;alu
13
• úpdrYS,S j yd nqoaêu;a mdßfNda.slfhl= f,i fjf<`o fmd< ;=< lghq;= lsÍfï
ie,ls,su;a úh hq;= lreKq
- mj;sk fjf<`o fmd< ;;a;aj
- NdKavfha m%ñ;sh
WodyrK - SLS iy;slh" ISO ;;aj iy;slh
- fi!LHdrlaIs; nj
- NdKavfha .=Kd;aul nj
- Wmßu is,a,r ñ,
- wvx.= øjH
- iudk NdKavj, fjf<`ofmd< ñ, .Kka yd iei`§u
- wdfoaYl NdKav
- ksIamdÈ; Èkh fuka u l,a bl=;ajk Èkh
- M<jM yd m,;=re jeks oE ñ, § .ekSfï § kejqï nj" wdhq ld,h Ⱦ> lr .ekSu
i`oyd ridhksl øjH tlalr we;aoehs fidhd ne,Su
.=Kd;aul fhojqï
mqoa.,hka tÈfkod Ôú;fha § uqyqKmdk wNsfhda. ms<sn| f;dard.;a iqÿiq isoaê YsIHhka
uqyqK mE wNsfhda. ms<sn| f;dr;=re
we.hSu yd ;lafiarelrKh
isoaê wOHhk" mejreï" N=ñld rx.k jeks m%dfhda.sl ls%hdldrlï u.ska úIh lreKq wOHhkhg
wjia:dj i,id ks¾Kdhl uq,sl j we.hSu yd ;lafiarelrKh isÿ lrkak'
14
ksmqK;d uÜgu
7'1'7 mjqf,a hymeje;au i`oyd jev f,dalfha jeo.;alu iy mjqf,a wdodhï ms<sn`o
oekqj;aNdjh j¾Okh lr .kshs'
ld,ÉfPAo ixLHdj( 04hs'
bf.kqï m,
• Èkm;d fyDA i;sm;d fyda udisl j fyd`o wdodhula ,eîfï fyda wvq wdodhula
,eîfï m%;sM, idlÉcd lrhs '
• foudmshkaf.a /lshd wysñ ùu mjq,lg n,mdk wdldrh úu¾Ykh lrhs'
• kj /lshdj wdrïN lsÍfï § fyda fidhd .ekSfï § fjk;a m%foaYhl Ôj;a ùug
isÿ ùu ksid we;s jk wd;;sh ms<sn`o úia;r lrhs'
• foudmshka fofokd u /lshdfõ ksr; ùu ksid kq;k mjq,a Ôú;hg we;s lrk mSvkh
ms<sn`o idlÉcd lrhs'
mdvï ie,iqï i`oyd Wmfoia ^my; i`oyka úIh lreKq wdjrKh jk mßÈ mdvï
ie,iqï ilia lr .kak&
• mjq,lg uQ,Huh iqrlaIs;Ndjfha wjYH;d j fnddfyda úg uõmshka fofokdf.kaa tla
wfhl= fyda fofokdu /lshdfõ ksr;fjñka wdodhï Wmhd .ekSu
- Èkm;d$i;sm;d$udisl j wdodhï ,efnk /lshdjl kshq;= ùu
- mjqf,a meje;au yd wNsjDoaêh i`oyd m%udKj;a wdodhula ,efnk /lshdjl kshq;=
ùu
- m%udKj;a wdodhula ,eîfï m%;sM, yd wjdis
- mjqf,a meje;au i`oyd m%udKj;a wdodhula fkd,eîfï m%;sM, fyda wjdis
• foudmshkaf.a /lshd wysñùula isÿ jqjfyd;A thska mjq,g we;sjk n,mEï
• /lshdjla ,eîu;a iu`. fyda kj /lshdjla fidhd .ekSfï § mÈxÑ ia:dkfhka ÿr
m%foaYhlg hdug isÿ ùu ksid wels jk wd;;sh
- /lshdj fya;=fjka uj fyda mshd mjqf,ka neyer ùu ksid mjq,g we;s lrk n,mEï
- /lshdjla ioyd uj fyda mshd úfoaY .; ùu ksid we;s úh yels n,mEï
• uj yd mshd hk fofokd u /lshdjkays kshq;= ùu ksid kq;k mjq,a tallhg we;s
lrk mSvkh
- orejka n,d .ekSu i`o`yd ndysr wh fhoùu yd ta fjkqfjka f.ùï lsÍu
.=Kd;aul fhojqï
i;sm;d fyda udisl j f.ùï lrk úúO /lshd ms<sn`o úia;r we;=<;a m;%sld" uõmsh
fofokd u /lshdfõ kshq;= ùu ksid mjq,g we;s lrk n,mEï ms<sn`o m< ù we;s mqj;a m;a"
jd¾;d" isoaê wOHhk
15
we.hSu yd ;lafiarelrKh
uõmshka /lshdj, ksr; ùfuka we;s wd¾Ól iqrlaIs;Ndjh yd ta ksid mjq,lg we;s úh
yels n,mEï ms<sn`o j f;dr;=re /ialr jd¾;djla ilia lsÍug i,iajd ^lKavdhï
l%shdldrlula f,i& ks¾Kdhl uq,sl j we.hSu yd ;lafiarelrKh isÿ lrkak'
16
ksmqK;d uÜgu
7'1'8 mjqf,a idudðlhl= f,i ;u whs;sjdislï N=la;s úÈñka hq;=lï bgq lrñka úkh
.relj Ôj;aùug wjYH udkj .=KO¾u j¾Okh lr .kshs'
ld,ÉfPAo ixLHdj( 02hs'
bf.kqï m,
• mjqf,ka ;udg yd ;udf.ka mjq,g bgq úh hq;= hq;=lï yd j.lSï m%ldY lrhs'
• whs;sjdislï N=la;s ú¢k w;r ta yd ne`ÿKq hq;=lï bgq lsÍfï wjYH;dj meyeÈ,s
lrhs'
• mjq,la f,i iduqysl j lghq;= lrk wdldrh meyeÈ,s lrhs'
• hym;a mqrjeishl= ùug wjYH .=Kdx. mjqf,ka ;=<ska ,efnk wdldrh úia;r lrhs'
mdvï ie,iqï i`oyd Wmfoia ^my; i`oyka úIh lreKq wdjrKh jk mßÈ mdvï
ie,iqï ilia lr .kak&
• mjqf,a idudÔlhkaf.a whs;sjdislï" hq;=lï yd j.lSï
- whs;sjdislï
- /ljrKh ,eîu
- wOHdmkh ,eîu
- wdydr yd fmdaIKh ,eîu
- hq;=lï yd j.lSï
- kdhl;ajhg .re lsÍu
- mjq,g wh;a foa wdrlaId lsÍu
- mjqf,a f.!rjh wdrlaId lsÍu
• mjq, ;=<ska ìysjk hym;a mqrjeishl= i;= úh hq;= .=Kdx.
- úkh.rel ùu yd YslaIKh
- kdhl;ajhg .re lsÍu
- fmdÿ foam< wdrlaId lsÍu
- iyfhda.h
- bjiSu
- wkau; .re lsrSu
- idlÉPd u.ska ;SrKj,g t<öu
- tÈfkod ld¾hhka bgqlr .ekSug yels iEu úg u ;u odhl;ajh ,nd §u
17
.=Kd;aul fhojqï
fuys oelafjk úIh wka;¾.;hg wod< lreKq ksfhdackh jk PdhdrEm ^WodyrK -
foudmsh /ljrKh ,nk wjia:d" wdydr .kakd wjia:d" wOHdmk lghq;= i|yd foudmsh
iydh ,nk wjia:d
we.hSu yd ;lafiarelrKh
wfmalaIs; bf.kqï m, idOkh jqjd oehs uek ne,Su i`oyd ks¾Kdhl uq,sl j we.hSu yd
;lafiarelrKh isÿ lrkak'
18
ksmqK;d uÜgu
7'1'9 mjq, yd wi,ajdiSka w;r wfkHdakH iïnkaO;d ;yjqre lrf.k iyÔjkfhka
Ôj;aùug yqre fjhs'
ld,ÉfPAo ixLHdj( 02hs'
bf.kqï m,
• mjqf,a idudðlhka yd {d;s;ajh úia;r lrhs'
• {d;s;ajh i|yd úúO m%foaYj, Ndú; jk weu;=ï mo idlÉPd lrhs'
• hym;a {d;s iïnkaO;d f.dvk.d .ekSfï jeo.;alu meyeÈ,s lrhs'
• mjq, ;=< ls%hd;aul isß;aúß;a yd iïm%odhka ,shd olajhs'
• ;u mjq, jgd Ôj;a jk fiiq mjq,a tall wi,ajdiSka nj m%ldY lrhs'
• wi,ajdiSka iu. hym;a ino;d f.dv k.d .ekSu iudc meje;aug w;HjYH nj
meyeÈ,s lrhs'
mdvï ie,iqï i`oyd Wmfoia ^my; i`oyka úIh lreKq wdjrKh jk mßÈ mdvï
ie,iqï ilia lr .kak&
• mjqf,a idudÔlhka iy {d;s;ajh
• ;u ióm {d;Ska ye¢kaùu i|yd Ndú; lrk weu;=ï mo
- uõ md¾Yajfha {d;Ska
- msh md¾Yajfha {d;Ska
• úúO m%foaYj, {d;s;ajh i|yd Ndú; lrk weu;=ï mo fjkia jk nj
WodyrK #- iShd - wd;d" uq;a;d
;d;a;d - wmamÉÑ" wmamqÉpd
mqxÑ wïud - fmdä wïud" nd,ïud
• mjq, ;=< ls%hd;aul jk isß;a úß;a" iïm%odhka yd we.hSï moaO;sh
- isß;a
WodyrK #- f.g f.je§u
b`ÿ,a lg.Eu
wl=re lshùu
- úß;a
WodyrK - isxy,$yskaÿ w¨;a wjqreÿ pdß;% wkqj fkdk.; ld,fha wdydr .ekSfuka
je<lSu
- ,sm .sks fu,ùfuka je<lSu
^úúO ixialD;Skag wkqj isß;a úß;a iïm%odhka" we.hSï moaO;s fjkia úh yels h'
wod< mßÈ WodyrK imhkak'&
19
- iïm%odhka
WodyrK :- jeäysáhkag ie,lSu
wd.ka;=l i;aldrh
isß;aúß;a mj;ajd f.k hdu
• mjq, yd {d;Ska w;r mj;sk in|;d'
WodyrK - wd.ñl lghq;=" ksfjiaj, meje;afjk fmdÿ W;aij" ux., W;aij" wjux.,
W;aij wdÈhg iïnkaO ùu'
• mjq, yd wi,ajdiSka w;r mj;akd in|;dj, jeo.;alu
- mqoa.,hl=g fyda mjq,lg ;ks j ;u wjYH;d bgqlr .ekSfï wmyiq ùu
- wi,ajdis iydh ks;r wjYH ùu
- wfkHdakH iyfhda.h j¾Okh ùu
- úYajdih yd iyfhda.h ;yjqre ùu
.=Kd;aul fhojqï
mjqf,a wdikaku {d;Skaf.a {d;s;ajh fmkakqï lrk igykla" mjq,aj, wkq.ukh
lrk isß;aúß;a" iïm%odhka oelafjk fmdaiag¾ wdÈh fhdod .kak'
we.hSu yd ;lafiarelrKh
wfmalaIs; bf.kqï m, idOkh jqjd oehs uek ne,Su ks¾Kdhl uq,sl j we.hSu yd
;lafiarelrKh isÿ lrkak'
20
kso¾Yl l%shdldrlu
ksmqK;dj - hq;=lï yd j.lSï bgq lsÍu u.ska mjqf,a iudcslhka w;r hym;a
wka;¾mqoa., iïnkaO;d f.dvk.d .kshs'
ksmqK;d uÜgu - iudchl l=vd u iy jeo.;a u tallh mjq, nj y÷kd f.k hym;a
iudðlfhl= f,i ia:djr mjq,a tall f.dvk.d .ekSug odhl
fjhs'
bf.kqï m, - • mjq,a j¾.j, fjkialï meyeÈ,s lrhs'
l%shdldrlu - " mjq,a j¾. y`ÿkd .ksuq "
ld,h - ñks;a;= 40 hs'
.=Kd;aul fhojqï - kHIaál mjq,l idudðlhka oelafjk PdhdrEmhla$Ñ;%hla
úia;D; mjq,l idudðlhka oelafjk PdhdrEmhla$Ñ;%hla
ì%ia,a fndaâ" f*,aÜ mEka
bf.kqï b.ekaùï l%shdj,sh -
mshjr I • uj" mshd orejkaf.ka iukaú; mjq,l PdhdrEmhla$Ñ;%hla mka;shg
bÈßm;a lr tys iudðlhka y`ÿkd .ekSug YsIHhka fhduq lrkak'
• tu mjq,a tallfha idudðlhka w;r mj;akd {d;S;ajh ms<sn`o isiqka
iu`. idlÉPd lrkak'
• kHIaál mjq,l ,laIK YsIHhka iu`. idlÉPd lrkak'
• tjka mjq,la kHIaál mjq,la f,i ye`Èkafjk nj meyeÈ,s lrkak'
• uj" mshd" orejka" wdÉÑ" iShd" kekaod" ndmamd jeks iudðlhkaf,ka
iukaú; mjq,l PdhdrEmhla m%o¾Ykh lrkak'
• úia;D; mjq,l ,laIK YsIHhka iu`. idlÉPd lrkak'
• fujka idudðlhkaf.ka iukaú; mjq,la úia;D; mjq,la f,i ye`Èkafjk
nj YsIHhka iu`. idlÉPd lrkak'
mshjr II iqÿiq mßÈ mka;ffha YsIHhka lKavdhï lrkak
tla tla lKavdhug wjYH øjH ,nd fokak
my; oelafjk ld¾hhka ksu lsÍug lKavdhïj,g Wmfoia ,nd fokak
• kHIaál mjq,l yd úia;D; mjq,l iudðl;ajh Ñ;% u`.ska ksremKh
lrkak
• tu Ñ;%fhka oelafjk idudðlhka w;r {d;s;ajh olajkak
• mjqf,a idudðlfhla f,i Ôj;a ùu ksid ;uka w;aú`Èk m%fhdack
igyka lrkak
• ld¾hh ksu lsÍu i`oyd wjYH Wmfoia yd u`. fmkaùu isÿ lrkak
YsIH ks¾udK mka;shg bÈßm;a lsÍug wjia:dj ,nd fokak'
21
mshjr III by; olajk ,o bf.kqï m, idOkh jk mßÈ lKavdhï úiska bÈßm;a
l< f;dr;=re weiqßka iudf,dapkhl fhfokak' my; oelafjk ks¾Kdhl
mokï lrf.k we.hSï yd ;lafiarelrKh lrkaak'
we.hSu yd ;lafiarelrKh
• úia;D; mjq,l yd kHIaál mjq,l ,laIK úia;r lrhs
• mjqf,a iudðlhka w;r mj;akd {d;s;ajh meyeÈ,s lrhs'
• mjqf,a iudðlhka f,i Ôj;a ùu ksid w;a ú`Èk m%fhdack úia;r lrhs'
• kshñ; ld,h ;=< wod< ld¾hh ksu lrhs'
• lKavdhï ye`.Sfuka hq;= j lghq;= lrhs'
22
7'2 wfma ck iudch
mjq,a tall rdYshla tla ùfuka iudchla ks¾udKh fõ' iudch ;=< úúO;d we;' úúO jQ ñksia
wjYH;d uq,sl lrf.k úúO iudc ixúOdk f.dv ke.S we;'
iudcfha hymeje;au i|yd whs;sjdislï N=la;s úÈñka hq;=lï yd j.lSï bgq lsÍu wjYH fõ'
j¾;udk iudcfha mqrjeishka hq;=lï yd j.lSï meyer yßñka whs;sjdislï b,a,Sug hdfuka úúO
.eg¨ mek ke.S we;'
iodpdrd;aul yd kS;suh ;;a;aj hgf;a ;u hq;=lï yd j.lSï bgq lrñka kS;suh rduqj wdY%fhka
whs;sjdislï N=la;s ú`§u iudc hym;g b;d jeo.;a fõ' iudc m%.ukhg odhljk iunr
fm!reI;ajhlska hq;a hym;a mqrjeishl= ìys lsÍug wjYH ksmqK;d ixj¾Okh lsÍu i`oyd u`.
fmkaùu fuu tallh wOHhkh lsÍfuka wfmalaId flf¾'
23
ksmqK;d uÜgu
m%cd;ka;%jdÈ ck iudchl hym;a mqrjeishl= f,i lghq;= lrhs'
ksmqK;d uÜgu
7'2'1 ck iudchl mj;akd wka;¾ iïnkaO;d úu¾Ykh lrhs'
ld,ÉfPAo ixLHdj( 03
bf.kqï m,
• ck iudch hkak w¾: olajhs'
• ck iudchl uq,sl yd l=vd u iudc tallh mjq, nj m%ldY lrhs'
• ck iudch ;=< mj;sk wka;¾mqoa., iïnkaO;d úia;r lrhs'
• ck iudch ;=< mj;akd iudc ixúOdk yd ne÷Kq iïnkaO;d iudcfha hy meje;aug
odhl jk nj ms<s.ksñka woyia olajhs'
mdvï ie,iqï i`oyd Wmfoia ^my; i`oyka úIh lreKq wdjrKh jk mßÈ mdvï
ie,iqï ilia lr .kak&
• ck iudch yeÈkaùu
- ck iudch yeÈkaùu
- ck iudch ;<= we;s wka;¾ iïnkaO;d
WodyrK #- - foudmsh" ¥ orejka w;r
- .=rejreka" isiqka w;r
- wi,ajeishka w;r
- iucfha we;s wdh;k" iñ;s iud.ï" ixúOdk yd wd.ñl wdh;k w;r
• ck iudch ;=< mj;akd úúO ixúOdk
WodyrK #- - wd.ñl ixúOdk
- .%du ixj¾Ok iñ;s
- lS%vd ixúOdk
- fh!jk iñ;s
- uys,d iñ;s $ ldka;d iñ;s
• fujeks ixúOdk yd ne÷Kq iïnkaO;d ms<sn| j isiqka iu. idlÉPd lrkak
.=Kd;aul fhojqï
iudch ms<sn| ,shjqKq ks¾jpk" iudcfha we;s úúO iñ;s" iud.ï wd.ñl wdh;k iïnkaO
PdhdrEm f;dr;=re yd úia;r m;s%ld
we.hSu yd ;lafiarelrKh
ck iudch ;=< mj;akd wka;¾iïnkaO;d yd ixúOdk ms<sn| f;dr;=re we;=<;a mejreula
lKavdhï ls%hdldrlula f,i fhdod f.k iqÿiq ks¾Kdhl Tiafia we.hSu yd ;lafiarelrKh
isÿ lrkak'
24
ksmqK;d uÜgu
7'2'2 úúO uq,dY% j,ska ,efnk o;a; yd f;dr;=re ck iudcfha hym; msKsi úpdrYS,S j
Ndú; lrhs'
ld,ÉfPAo ixLHdj( 03 hs'
bf.kqï m,
• o;a; yd f;dr;=re iemfhk uq,dY%h kï lrhs'
• o;a; yd f;dr;=rej, wjYH;dj úia;r lrhs'
• o;a; yd f;dr;=re ck iudcfha hym;g fya;= jk nj ms<s.ksñka woyia olajhs'
• o;a; yd f;dr;=re úpdrYS,S j Ndú; lsÍfï jeo.;alu meyeÈ,s lrhs'
mdvï ie,iqï i`oyd Wmfoia ^my; i`oyka úIh lreKq wdjrKh jk mßÈ mdvï
ie,iqï ilia lr .kak&
o;a; yd f;dr;=re iemfhk uq,dY%h
WodyrK - fmd;am;a" mqj;am;a" i`.rd" ùäfhda mg" .=jka úÿ,sh" rEmjdyskS"
ù'iS'ã' mg" úYaj fldaI" mß.Klh" wka;¾cd,h
o;a; yd f;dr;=rej, wjYH;dj
WodyrK#- - úúO Ôú; wjia:dj,g yd isoaêj,g uqyqK §ug isÿ ùu
tys § ;ud i;= w;aoelSï ;ud i;= o;a; f,i fhdod .ekSu
- o;a; yd f;dr;=re ;udg fuka u ck iudcfha hymeje;aug fya;= fõ
WodyrK#- - ld,.=K f;dr;=re" m%jD;a;s" iudc wd¾Ól f;dr;=re
jeo.;a wdh;kj, ÿrl:k wxl ^rdcH f;dr;=re fiajh&
- o;a; yd f;dr;=re úpdrYS,s j Ndú; lsÍfï jeo.;alu
WodyrK#- - Ôú; wjia:djkays wjYH;d yd jqjukd imhd .ekSug yels ùu
- ksjerÈ f;dr;=re ikaksfõokh lr .ekSu
• úúO ixisoaêj,g id¾:l j uqyqK §ug yels ùu
• Ôú; wNsfhda. yd wjia:d yuqfõ ks¾udKYS,S Ñkaa;kfhka hq;= j lghq;= l< yels
ùu
.=Kd;aul fhojqï
mqj;am;a WoaOD;" Ys¾I mdG" isoaê wOHhk msgm;a
we.hSu yd ;lafiarelrKh
o;a; yd f;dr;=re ,efnk uq,dY%h yd o;a; yd f;dr;=re tÈfkod Ôú;hg jeo.;a jk
wdldrh ms<sn| j isoaê wOHhkh weiqßka YsIHhka g m%;spdr oelaùug wjia:dj ,nd §
we.hSu yd ;lafiare j isÿ lrkak'
25
ksmqK;d uÜgu
7'2'3' ck iudcfha idudcslfhl= jYfhka kS;suh rduqj ;=< whs;sjdislï N=la;s ú`§ug
yqre fjhs'
ld,ÉfPAo ixLHdj( 04 hs'
bf.kqï m,
• whs;sjdislï ks¾jpkh lrhs
• ;ukag ysñ whs;sjdislï ,ehsia;= .; lrhs'
• whs;sjdislï yd ne÷Kq hq;=lï j.=.; lrhs'
• kS;suh rduqjla ;=< whs;sjdislï N=la;s ú§fï jeo.;alu ms<s.ksñka woyia olajhs'
• ck iudcfha hym;a mqrjeishl= jYfhka Ôj;a ùu i|yd m%.=K l< hq;= .=Kdx.
,ehsia;= .; lrhs'
mdvï ie,iqï i`oyd Wmfoia ^my; i`oyka úIh lreKq wdjrKh jk mßÈ mdvï
ie,iqï ilia lr .kak&
• whs;sjdislï ye`Èkaùu
• ;ukag ysñ whs;sjdislï
WodyrK#- - Ôj;aùfï whs;sh
- wOHdmkh ,eîug we;s whs;sh
- leu;s wd.ula weoySug we;s whs;sh
- woyia m%ldY lsÍug we;s whs;sh
- Pkaoh m%ldY lsÍug we;s whs;sh wdÈ
• whs;sjdislï yd ne`ÿKq hq;=lï
WodyrK#- - whs;sjdislu - wOHdmkh ,eîu
- hq;=lu - fyd`Èka bf.kSu
• kS;suh rduqjla ;=< whs;sjdislï N=la;s ú§fï jeo.;alu
- iEu mqoa.,fhl=f.a u fm!oa.,sl whs;sh yd ksoyi wdrlaId ùu
- YsIag iïmkak iudchla ìys ùu
- ck;d wjYH;d bgq ùu
- iudch ;=< hym;a wka;¾mqoa., iïnkaO ;d j¾Okh ùu
- hym;a Ôjk l%uhla f.dv k.d .; yels ùu
• ck iudcfha hym;a mqrjeisfhl= jYfhka Ôj;a ùu i|yd m%.=K l< hq;= .=Kdx.
- wkHkag wdorh" ohdj" lreKdj oelaùu
- ms%h jpk Ndú;h" iqyoYS,s nj" pdï Èú meje;au
- wkau; bjiSu" mrd¾:ldó nj" wjxl nj
- iyfhda.fhka lghq;= lsÍu
26
- whs;sjdislï N=la;s ú``Èñka ta yd ne`ÿKq hq;=lï bgq lsÍu
- iodpdrd;aul Èú fmfj;la .; lsÍu
- ks;S .rel ùu
.=Kd;aul fhojqï
whs;sjdislï N=la;s ú`Èk wjia:d oelafjk Ñ;%$fmdaiag¾" hq;=lï bgq lrk wjia:d oelafjk
Ñ;%$fmdaiag¾
we.hSï yd ;lafiarelrKh
whs;sjdislï N=laks ú`Èk wjia:djla" hq;=lï bgq lrk wjia:d oelafjk Ñ;%$fmdaiagrhla
ks¾udKh lsÍug fhduqlr ,nd § th we.hSug yd ;lafiarejg ,la lrkak' ke;skï
mka;sfha YsIHhka lKavdhï lsysmhlg fnod whs;sjdislï N=la;s ú`Èñka hq;=lï bgq lrk
wjia:djla kdgHdkqidrfhka bÈßm;a lsÍug bv ,nd § th we.hSug yd ;lafiarejg
,lalrkak'
27
ksmqK;d uÜgu
7'2'4 /lshd ia:dkfha jD;a;slhkaf.a whs;sjdislï iqrlsk kS;s ms<sn`o .fõIKh lrhs'
ld,ÉfPAo ixLHdj( 04 hs'
bf.kqï m,
• jD;a;slhka wdrlaId lsÍu i`oyd iudcfha ld¾hNdrh meyeÈ,s lrhs'
• iudch ;reKhka yd jfhdajDoaOhka wdrlaId lrk wdldrh úia;r lrhs'
• wkH iudc ;=< úúO kS;s yeoeÍu yd <uhska iy jeäysáhkag tys we;s n,mEu
ms<sn`o oekqïj;a fjhs'
mdvï ie,iqï i`oyd Wmfoia ^my; i`oyka úIh lreKq wdjrKh jk mßÈ mdvï
ie,iqï ilia lr .kak&
• jD;a;slhkaf.a whs;sjdislï iqrlsk kS;s
- rcfha fyda fm!oa.,sl wxYfha fiajfha kshq;= jD;a;slhkaf.a whs;sjdislï iq/lSu
i`oyd l%shd;auljk kS;s
- jD;a;Sh whs;sjdislï iq/lsk kS;sj, wjYH;dj
- kS;s ksis mßÈ l%shd;aul fkdùfuka we;s úh yels whym;a m%;sM, yd wdjdis
• /lshd ia:dkfha § <ud Y%uh iqrdlEu je<elaùu
- jefvys fhoúh yels wju jhi kshu lsÍu
- wOHdmkh ,eìh hq;= wksjd¾h jhia iSudj ;=< /lshdjkays fh§fï fya;= yd tajdfha
n,mEï
- <uhska ^jhi 18 iïmq¾K fkdl< wh& fiajfha fhoùfuka wdrlaIdlr .ekSu i`oyd
iudchl u we;s j.lSï
• úY%du .ekaùfï jhi
- fiajd ia:dkfhka úY%du .ekaùu i`oyd mq¾j iqodku
- úY%dñl ld,h M,odhs j .; lsÍfï jeo.;alu
• bgq lrk ,o ld¾hhg uQ,Huh m%;s,dN ,eîug we;s kS;suh whs;sh
- jegqma iy w;sld, ,nd .ekSu
- yDo idlaIshg tl`. j fiajfha fhoùu yd ,nk jegqmg iß,k fiajhla bgq lsÍu
• iudch <uhska" ;reKhska" yd jfhdajDoaO wh wdrlaId lsÍug f.k we;s l%shdud¾.
- fiajd wdh;k yd iqnidOl fiajd" jD;a;sh iñ;s
• wkH iudcj, mj;sk úúO kS;s yd <uhska yd jeäysáhka wdrlaId lsÍug tu.ska lrk
n,mEu
.=Kd;aul fhojqï
jD;a;Sh whs;sjdislï iq/lSu i`oyd úúO kS;s we;=<;a úia;r m;%sld" <ud whs;sjdislï
iïuq;sh" udkj ysñlï ms<sn`o úYaj m%ldYkh
28
we.hSï yd ;lafiarelrKh
<ud ld,h ;=< ^jhi wjqreoq 18 g iïmq¾K lsÍug fmr& fyd`Èka wOHdmkh ,eîfï we;s
jeo.;alu" wkd.; /lshd b,lal ms<sn`o j wjOdkh fhduq lsÍu;a wkd.; wNsjDoaêhg
fya;=jk whqre úia;r flfrk fmd;a msxpla ilia lsÍug isiqka fhduqlr ^lKavdhï
l%shdldrlula& ks¾Kdhl uq,sl j we.hSu yd ;lafiarelrKh isÿ lrkak'
29
ksmqK;d uÜgu
7'2'5 ck iudcfha idudÔlfhl= jYfhka uqyqKmdk wNsfhda. yuqfõ ks¾udKYs,S j
lghq;= lrhs'
ld,ÉfPAo ixLHdj( 04 hs'
bf.kqï m,
• ck iudcfha iudðlfhl= jYfhka uqyqKmdk wNsfhda. yÿkdf.k kï lrhs'
• wNsfhda. id¾:l j ch .ekSu i|yd wkq.ukh l< hq;= ls%hdud¾. úia;r lrhs'
• wNsfhda.j,g id¾:l j uqyqK §fï wjYH;d j mqoa., ixj¾Okhg fya;= jk nj
meyeÈ,s lrhs'
mdvï ie,iqï i`oyd Wmfoia ^my; i`oyka úIh lreKq wdjrKh jk mßÈ mdvï
ie,iqï ilia lr .kak&
• ck iudcfha idudÔlfhl= jYfhka uqyqKmdk wNsfhda.
- úfõlh wvq ùu
- ;r.ldß;ajh
- udOH u.ska t,a, jk wksis n,mEï
- ú,dis;d jeä ùu
- idrO¾u msßySu
- ÿïjeá" u;a øjH u.ska t,a, jk n,mEï
• wNsfhda. id¾:l j ch .ekSu i|yd wkq.ukh l< hq;= ls%hdud¾.
WodyrK - ks¾udKYS,s Ñka;kfhka hq;= j lghq;= lsÍu
- ir, .;s mej;=ï" pdï núka hqla; j lghq;= lsÍu
- wm i;= oekqu fuka u ndysr idOl o Wmfhda.s lrf.k ksjerÈ ;SrK
.ekSu
- oeßh yels Ôjk rgdjla f.dvk.d .ekSug fhduq ùu
- ksjerÈ Ôjk wruqKq f.dvk.d f.k tajd ch .ekSu i`oyd ie,iqï
iy.; j lghq;= lsÍu
- iudcfha mj;akd ys;lr n,fõ. Ôú;hg <`.dlr .ekSu
.=Kd;aul fhojqï
- iudcfha olakg ,efnk úúO wNsfhda. we;=<;a wjia:d oelafjk isoaê wOHhk
mqj;am;a jd¾;d" m%jD;a;s" wNsfhda. ch.;a mqoa.,hkaf.a pß;dmodk
- ks¾udKYs,S Ñka;kfhka hqla; j lghq;= l< wjia:d oelafjk l;kaor" m%jD;a;s"
jd¾;d
we.hSu yd ;lafiarej
wNsfhda.j,g uqyqK §fï § wkq.ukh lrkq ,nk ks¾udKYs,S ls%hdud¾. oelafjk
N+ñld rx.k lKvdhï ls%hdldrlï weiqßka bÈßm;a lsÍug wjia:dj ,nd § iqÿiq ks¾Kdhl
Tiafia we.hSu yd ;lafiarelrKh isÿ lrkak'
30
ksmqK;d uÜgu
7'2'6 ck iudcfha hym; Wfoid ;u hq;=lï yd j.lSï fkdmsßfy,d bgq lrhs'
ld,ÉfPAo ixLHdj( 04 hs'
bf.kqï m,
• hq;=lï yd j.lSï hkak w¾: olajhs'
• iudc hym; i|yd mqrjeishl=f.ka bgq úh hq;= hq;=lï kï lrhs'
• kS;suh hq;=lï yd iodpdrd;aul hq;=lï fjkalr olajhs'
• j.lSï ,ehsia;=.; lrhs'
• hq;=lï bgq lsÍu iudc hym;g fya;= jk wdldrh úia;r lrhs'
mdvï ie,iqï i`oyd Wmfoia ^my; i`oyka úIh lreKq wdjrKh jk mßÈ mdvï
ie,iqï ilia lr .kak&
• hq;=lï yd j.lSï ye¢kaùu
- fmdÿ iudc meje;au i|yd mqrjeishka úiska ;u ;ukag mejfrk ld¾hhka bgq
lsÍug we;s ne£u hq;=lï fõ'
• iudc hym; i|yd mqrjeishl=f.ka bgq úh hq;= hq;=lï hq;=lï kS;suh yd iodpdrd;aul
f,i j¾. l< yels h'
• ks;suh hq;=lï
- rchg wjk; ùu
- rdcH kS;s ms<sme§u
- nÿ f.ùu
- rdcldßh ksis f,i bgq lsÍu
- kS;sh yd iduh mj;ajd f.k hdug iydh oelaùu
• iodpdrd;aul hq;=lï
- foudmshkag ie,lSu" jeäysáhkag .re lsÍu
- wdpdrYS,S ùu
- iïm%odhka /lSu
- wkH wd.ïj,g yd cd;Skag .re lsÍu
- cd;sl ixfla;j,g yd cd;sl ùrjrhkag .re lsÍu
• j.lSï
hq;=lï bgq lsÍug we;s ne`§u j.lSu f,i ye`Èkaúh yels h
- fmdÿ foam< wdrlaId lsÍu
- kS;sÍ;sj,g .re lsÍu
- hymd,khg .re lsÍu
31
• hq;=lï yd j.lSï wfkHdakH jYfhka tlg ne`§ mej;Su
• hq;=lï yd j.lSï bgqlsÍu iudc hym;g fya;= jk wdldrh
- ;ukaf.a yd wkHkaf.a whs;sjdislï wdrlaId ùu
- ;Dma;su;a yd f.!rjdkaú; ck iudchla ìys ùu
- hym;a Ôjk l%uhla f.dvk.d.; yels ùu
- hym;a wka;¾cd;sl iïnkaO;d mj;ajdf.k hd yels ùu
.=Kd;aul fhojqï
kS;suh hq;=lï yd iodpdrd;aul hq;=lï bgq lsÍu ms<sn| j m< ù we;s mqj;am;a jd¾;d"
PhdrEm" isoaê wOHhk
we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia
hq;=lï yd j.lSï bgq lsÍu ms<sn| iudc j.lSï YsIHhka iu`. idlÉPd lr Tjqka olajk
m%;spdr ie,ls,a,g .ksñka ks¾Kdhl uq,sl j we.hSu yd ;lafiarelrKh isÿ lrkak'
32
kso¾Yl l%shdldrlu
ksmqK;dj - ck iudcfha hym;a iudðlfhl= jYfhka ;u whs;sjdislï
N=la;s ú`Èñka hq;=lï bgq lsÍug fm,fUhs'
ksmqK;d uÜgu - ck iudcfha hym; Wfoid ;u hq;=lï yd j.lSï
fkdmsßfy,d bgq lrhs'
bf.kqï m, - • iudc hym; i|yd mqrjeishl=f.ka bgq úh hq;= hq;=lï
kï lrhs'
• hq;=lï bgq lsÍu iudc hym;g fya;= jk wdldrh úia;r
lrhs'
l% shdldrlu - " hq;=lï bgq lruq "
ld,h( - ñks;a;= 40 hs'
.=Kd;aul fhojqï - ì%ia,a fndaâ" f*,aÜ mEka" weuqKqu 01 ys oelafjk ld¾h
m;%sld
bf.kqï b.ekaùï l%shdj,sh
mshjr I • <ufhla jeäysáfhl=g Woõ lrk wjia:djla oelafjk PdhdrEmhla
mka;shg bÈßm;a lr jeäysáhka fjkqfjka hq;=lï bgq lsÍfï
jeo.;alu ms<sn`o isiqka iu`. idlÉPd lrkak'
mshjr II • mka;sfha isiqka iqÿiq mßÈ lKavdhï 4lg fjka lrkak
-• weuqKqï 1ys i`oyka ld¾h m;%sldj ne.ska tla tla lKavdhug fnod
fokak'
• lKavdhï jev ksu lsÍu i`oyd tla tla lKavdhu fj; f.dia wjYH
u`. fmkaùu yd iydh ,nd fokak'
mshjr III • lKavdhï jd¾;d mka;shg bÈßm;a lsÍug wjia:dj ,nd fokak'
• tla tla lKavdhug bÈßm;a lrk f;dr;=re weiqßka bf.kqï m,
idOkh jk mßÈ iudf,dapkhl fhfokak'
33
my; oelafjk ks¾Kdhl mokï lrf.k we.hSu yd ;lafiarelrKh isÿ lrkak'
we.hSï yd ;lafiarelrK ks¾Kdhl
• ;udf.ka bgq úh hq;= hq;=lï y`ÿkd f.k tajd meyeÈ,s lrhs'
• hq;=lï bgq lsÍu iudcfha hymeje;aug fya;= jk whqre úia;r lrhs'
• lKavdhu iu`. iyfhda.fhka lghq;= lrhs'
• .=re Wmfoia ms<smÈhs'
• lKavdhï jd¾;d ks¾udKYS,S f,i mka;shg bÈßm;a lrhs'
34
weuqKqï 01
ld¾h m;%sld wxl 01
mdi, fjkqfjka Tfnka bgq úh hq;=lï lKavdhu iu`. idlÉPd lr ,hsia;= .; lrkak
Tn fj; imhd we;s ì%ia,a fndaâj, tajd igyka lr ks¾udKYs,S j mka;shg bÈßm;a
lrkak'
ld¾h m;%sld wxl 02
;u wd.ñl uOHia:dkh yd mqcH$mqcl mlaIh fjkqfjka Tfnka bgq úh hq;= hq;=lï
lKavdhï iu`. idlÉPd lr ,ehsia;= .; lrkak'
Tn fj; imhd we;s ì%ia,aa fndaâ m%fhdackhg f.k ksßudKYS,S j tu f;dr;=re
mka;sshg boßm;a lrkak'
ld¾h m;%sld wxl 03
Tn wh;a mjq, fjkqfjka Tfnka bgq úh hq;= hq;=lï lKavdhï iu`. idlÉPd lr ,hsia;=
.; lrkak
Tn fj; imhd we;s ì%ia,a fndaâ m%fhdackhg f.k ks¾udKYS,S j ilia lr tu f;dr;=re
mka;shg bÈßm;a lrkak'
ld¾h m;%sld wxl 04
iudcfha jeäysáhka ̂ fcHIaG mqrjeishka& fjkqfjka Tfnka bgqúh hq;= hq;=lï lKavdhu
iu`. idlÉPd lr ,hsia;= .; lrkak'
Tn fj; imhd we;s ì%ia,a fndaâ m%fhdackhg f.k ks¾udKYS,S j ilia lr tu f;dr;=re
mka;shg bÈßm;a lrkak'
35
7'3 wfma ixialD;sh
YS% ,xldj nyqixialD;sl ck iudchlska iukaú; jQjls' isxy," øúv" uqia,sï" n¾.¾" uef,a yd
fjk;a ckj¾.j,ska o fn!oaO" yskaÿ" bia,dï" lf;da,sl" wdÈ wd.ï woyk msßia o wm rfÜ Ôj;a
fj;s' úúO ckj¾.j,g wh;a úúO wd.ï woyk fuu msßia tlsfklg fjkia ixialD;sldx.j,g
Wreulï lsh;s' tu ixialD;sl nyqúO;dj wE; w;S;fha isg u YS% ,dxlsl iudch fmdaIKh lsÍug
odhl ù we;'
cd;sl wd¾Ólhg" cd;sl foaYmd,khg fuka u rdcH mßmd,khg o ish¨ ck j¾. tl fia odhl
jk neúka ixialD;sl nyqúO;dj w.h l< hq;= jkafka h' fuu ;;a;ajh hgf;a ;uka leu;s
wd.ula weoySug" NdIdjla l;d lsÍug" úYajdihla oeÍug" yqol,dj fyda wka wh iu`. ixialD;sh
N=la;s ú£ug wdKavql%u jHjia:dj u`.ska o bv m%ia;d i,id we;'
wfma ixialD;sh keue;s fuu tallh bf.kSfï m%Odk wruqK jkafka ;u ixialD;sh w.h lrñka
wkH ixialD;Skag o f.!rj lsÍu iy hym;a wdl,am j¾Okh lr .ekSu' wjYH miqìu ieliSu
hs' tu.ska ixialD;sl úúO;ajh w.hñka tlai;a j Ôj;a úh yels ore mrmqrla iudchg odhdo lsÍu
fuu.ska wfmalaId flf¾'
36
ksmqK;dj
• nyqixialD;sl iudchla ;=< iduldó j hym;a mqrjeishl= f,i Ôj;afjhs'
ksmqK;d uÜgu
7'3'1 iEu ixialD;shl u olakg ,efnk fmdÿ yd úfYaI ,laIK úYaf,aIKh lrhs'
ld,ÉfPAo ixLHdj( 04 hs'
bf.kqï m,
• ixialD;sh hkak ks¾jpkh lrhs'
• ixialD;sl wx. kï lrhs
• iEu ixialD;shl u olakg ,efnk fmdÿ ,laIK meyeÈ,s lrhs'
• tla tla ixialD;shg wkkH jq úfYaI ,laIK úia;r lrhs'
mdvï ie,iqï i`oyd Wmfoia ^my; i`oyka úIh lreKq wdjrKh jk mßÈ mdvï
ie,iqï ilia lr .kak&
• ixialD;sh ks¾jpkh lsrSu
• ixialD;sl wx.
- NdIdj yd idys;Hh
- we֕ me<ؕ
- wdydrmdk
- kS;sh
- l,d Ys,am
- wOHdmkh
- isrs;a úß;a
- .=KO¾u
- úYajdi yd weoys,s
37
iEu ixialD;shl u olakg ,efnk fmdÿ ,laIK
- NdIdj
- wd.u
- weoys,s yd úYajdi
- /lshd
- l,d Ys,am
ixialD;sh - we֕ me<ؕ
- wdpdr iudpdr úê
- wdjdy $ újdy
- l¾udka;
- Ñka;k l%u
- Ôjk ms<sfj;a
- isß;aúß;a $ iïm%odhka
- wdydrmdk
ckj¾. wkqj úúO;ajh
isxy,
fou<
n¾.¾
uef,a
fjk;a
uqia,sï
tla tla ixialD;shg wkkH jQ úfYAI ,laIK
- ixialD;sl úúO;ajhg fya;=
38
fn!oaO
bia,dï
ls%ia;shdks
yskaÿ
wd.ï wkqj úúO;ajh
f.dú;eka
ëjr
jHdmdr
j;=j.dj
yia; l¾udka;h
rdcH fiajh
iajhx /lshd
Ôjfkdamdh wkqj úúO;ajh
39
• ixialD;sl fjkialï olakg ,efnk fjk;a wxY
- NdIdj yd idys;Hh
- l,dj
- wdydrmdk
- we֕me<`ؕ
- isß;aúß;a
• úúO wd.ï yd ckj¾.j,g wdfõKsl W;aij
WodyrK#- fn!oaO - fjila W;aijh
yskaÿ - ff;fmdx.,a
bia,dï - yÊÔ W;aijh
ls%ia;shdks$lf;da,sl - k;a;,a W;aijh
• úúO ixialD;sl ,laIK y÷kd .; yels fjk;a wjia:d
WodyrK#- újdy ux.,H wjia:d" wjux.,H wjia:d
.=Kd;aul fhojqï
ixialD;sh ms<sn| bÈßm;a j we;s ks¾jpk" úúO ixialD;sl wx. oelafjk mska;+r" iEu
ixialD;shlg u fmdÿ ,laIK oelafjk mska;=r" tla tla ixialD;shlg wkkH jQ ,laIK
oelafjk mska;=r'
we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia
úúO ixialD;sl ,laIK we;=<;a mska;+r" rEm rduq wdÈh tla/ia lr ì;a;s mqj;am;la
jeks ks¾udKhla isÿ lsÍug YsIHhka fhduq lrkak' iqÿiq ks¾Kdhl mokï fldg f.k
ta i|yd we.hSu yd ;lafiarelrKh isÿ lrkak'
40
ksmqK;d uÜgu
7'3'2 ;u ixialD;sl odhdo fuka u wkH ixialD;sl odhdo wdrlaId lr .ekSug odhl
fjhs'
ld,ÉfPAo ixLHdj( 04 hs'
bf.kqï m,
• ;u ixialD;sl odhdo y÷kd f.k kï lrhs'
• ;u ixialD;sl odhdo wdrlaId lr .; hq;= nj meyeÈ,s lrhs'
• wkH ixialD;sl odhdo y÷kd f.k tajdg .re lsÍfï jeo.;alu ms<s.ksñka
woyia olajhs'
• ixialD;sl Wreu wdrlaId lsÍug kS;suh yd iodpdrd;aul jYfhka ne`§ isàfï
jeo.;alu úia;r lrhs'
mdvï ie,iqï i`oyd Wmfoia ^my; i`oyka úIh lreKq wdjrKh jk mßÈ mdvï
ie,iqï ilia lr .kak&
• ixialD;sl odhdo ye¢kaùu
ixialD;sh úiska mjrd fokq ,nk .=Kdx.
WodyrK#- l,d Ys,am
• tajd wdrlaId lr .ekSfï jeo.;alu
WodyrK#- - w;S; Wreuhka ms<sn| wNsudkh j¾Okh lr .ekSug yels ùu
- ;u wkkH;dj wdrlaId lsÍu
- wkH ixialD;skag .re lsÍug yqre mqreÿ ùu
• ;u ixialD;sl odhdo wdrlaId lr .ekSu i|yd .;yels ls%hd ud¾.
WodyrK#- - ixialD;sl odhdo wdrlaId lr .ekSfï jákdlu ms<sn`o wka wh oekqj;a lsÍu
- ixialD;sl odhdoj,g ydks lr l%shdldrlïj,ska je<lSu
- ixialD;sl odhdo ydks jk wjia:d wef;d;a ta ms<sn`o wod< wdh;khkag
oekqï §u
• wkH ixialD;sl odhdo
- fjk;a ixialD;sj,g wh;a ixialD;sl odhdo y`ÿkd .ekSu
• tajdg .re lsÍfï jeo.;alu
- úúO ixialD;sl lKavdhï w;r iyfhda.h f.dvke.Su
- tu ixiAlD;sl odhdo ms<sn`o oekqïj;a ùu yd tajdg .re lsÍug yqre mqreÿ ùu
• ixialD;sl odhdo /l .ekSug wkq.ukh l< yels ls%hd ud¾.
- ixialD;sl Wreu " wdrlaId lsÍu i|yd kS;suh jYfhka we;s ne`£u
- ixialD;sl Wreu wdrlaId lsÍu i|yd iodpdrd;aul jYfhka ne`§u
• ixialD;sh mjrd §u
- mjq,
WodyrK isß;a úß;a" wdpdr O¾u
- wOHdmk wdh;k WodyrK kshñ; fõ,djg meñKsu yd msgùu
- wd.ñl wdh;k WodyrK l< hq;= foa fkdl< hq;= foa fmkajd §u
41
• ixialD;sh wdrlaId lsÍfï jeo.;alu
WodyrK#- cd;sl wkkH;dj wdrlaId ùu $ cd;sl iu.sh f.dv ke.Su$cd;sl wNsudkh
j¾Okh ùu
.+Kd;aul fhojqï
úúO ixialD;Skaj,g wh;a ixialD;sl Wreu oelafjk mska;+r wdÈh imhd .kak'
we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia
;u ixialD;sl odhdo fuka u wkH ixialD;sl odhdo we;=<;a mska;=r" Ñ;% úia;r wdÈh
/ialr fmd;a msxpla ilia lsÍug YsIHhka fhduq lr wjika ksuejqu ks¾Kdhl mokï
lr .ksñka we.hSu yd ;lafiarelrKh isÿ lrkak'
42
ksmqK;d uÜgu
7'3'3 cd;sl wkkH;dj ms<sìUq flfrk ixfla; ksjerÈ j Ndú; lrñka tajdg .re
lrhs'
ld,ÉfÊo ixLHdj - 04 hs'
bf.kqï m,
• cd;sl wkkH;dj ms<sìUq flfrk ixfla; kï lrhs
• cd;sl wkkH;dj ms<sìUq flfrk ixfla;j, jeo.;alu meyeÈ,s lrhs'
• cd;sl wkkH;dj ms<sìUq flfrk ixfla; ksjerÈ j Ndú; lsÍu ms<sn| j idlÉPd
lrhs'
mdvï ie,iqï i`oyd Wmfoia ^my; i`oyka úIh lreKq wdjrKh jk mßÈ mdvï
ie,iqï ilia lr .kak&
• cd;sl wkkH;dj ms<sìUq lrk ixfla;
- cd;sl fldäh
- cd;sl .Sh
- rdcH ,dxckh
- cd;sl jDlaIh
- cd;sl mqIamh
- cd;sl mlaIshd
- cd;sl lS%vdj
• cd;sl fldäh
• cd;sl fldäh Tijk wjia:d
WodyrK ksoyia W;aijh" fjk;a rdcH W;aij" mdi,l fyda wdh;khl jeo.;a
W;aijhla
• cd;sl fldäh Ndú; lsÍfï § wkq.ukh l< hq;= ms<sfj;a
WodyrK - wd.ñl fldä iu. Tijd ;nk úg iudk Wilska Tijd ;eîu
- rd;%s ld,fha Tijd ;nkafka kï wf,dalh ,efnkakg ie,eia ùu
• cd;sl fldäh Tijk wjia:dj, § wkq.ukh l< hq;= ms<sfj;a
WodyrK - cd;sl fldäh tiùu yd my;a lsÍu" fifuka yd f.!rjdkaú; j isÿ lsÍu
• fmryerj, cd;sl fldäh Ndú;h
WodyrK - fjk;a fldä fm<la iu`. f.k hkafka kï tu fldä fmf<a ueog
bÈrsfhka f.k hdu
• lÓl fõÈldjla u; Tijd ;eîu
WodyrK - lÓlhd iNdjg uqyqK ÿka úg Tyqf.a ol=Kq miska ;sfnk mßÈ fldä .i
Tijd ;eìu
43
• wvl=Uq lsÍu
WodyrK#- rch úiska m%ldYhg m;a lrk cd;sl fYdal Èkhl § cd;sl fldäh wvl=Uq
lr ;eîu
^fldä .fia uqÿfka isg Wiska 1$3 l Wi m%udKhla my;a lr wvl=Uq lsÍu&
• cd;sl fldäfha f.!rjhg ydkshla fkdjk f,i lghq;= lsßfï jeo.;alu
• cd;sl fldäh rgl cd;sl ixfla;hla f,i ie,flk neúka tys f.!rjhg ydks
fkdjk f,i lghq;= lsÍu jeo.;a fõ
ta i|yd kq.ukh l< hq;= ls%hdud¾. jkafka"
- w`Èk we`ÿula fyda we;sß,a,la f,i Ndú; fkdlsÍu
- lsishï fohla oeóug fyda oud ;nd .ekSug Ndú; fkdlsÍu'
- fjf<`o NdKav m%pdrKh i|yd fhdod fkd .ekSu
- ydkshg m;a jQ wj,laIK jQ ÿ¾j¾K jQ cd;sl fldähla m%o¾Ykh fkdlsÍu
• cd;sl .Sh
- rgl cd;sl wkkH;dj fmkakqï lrKq ,nk ixfla;h fõ'
- cd;sl .Sh .dhkd lrk wjia:d
WodyrK#- - cd;sl W;aijj,g
- cd;sl .Sh ir, niska meyeÈ,s lsÍu
- cd;sl .Sh .dhkd lsÍfï wkq.ukh l<hq;= bßhõ
WodyrK#- - iSrefjka isàu
- cd;sl .Sh ksjerÈ j .dhkd lsÍu
WodyrK#- - ksjerÈ ;kqjg wkqj .dhkd lsÍu
• rdcH ,dxPkh
- rdcHfha ixfla;h rdcH ,dxPkh fõ'
1972 YsS% ,xldj ckrchla njg m;aùfuka miq j oekg Ndú; lrk rdcH ,dxPkh
y`ÿkajd fokq ,eîh
• cd;sl mqIamh yd cd;sl jDlaIh
• cd;sl lS%vdj
• cd;sl mlaIshd
.+Kd;aul fhojqï
cd;sl fldäh" cd;sl .Sh uqøKh lrk ,o m;s%ld" rdcH ,dxPkh" cd;sl jDlaIh" cd;sl
mqIamh" cd;sl mlaIshd" cd;sl lS%vdj oelafjk PhdrEm fhdod .kak
we.hSu yd ;lafiarej i|yd Wmfoia
ksjerÈ bßhõ Ndú; lrñka cd;sl fldäh tiùu Bg f.!rj oelaùu yd cd;sl .Sh .dhkd
lsÍug wjia:dj i,id iqÿiq ks¾Kdhl fhdodf.k we.hSu yd ;lafiarelrKh isÿ lrkak'
44
ksmqK;d uÜgu
7'3'4 iajlSh ixialD;sl wkkH;dj wdrlaId lr .ksñka cd;sl iu.sh f.dvke.Sug
m%uqL;dj § lghq;= lrhs'
ld,Éfþo ixLHdj (- 04 hs'
bf.kqï m,
• ;u ixialD;sl wkkH;dj wdrlaId lr .ekSfï jeo.;alu meyeÈ,s lrhs'
• ;u ixialD;sl wkkH;dj /l .ksñka cd;sl iu.sh f.dv ke.Sfï jeo.;alu
ms<sn`o j woyia olajhs'
mdvï ie,iqï i`oyd Wmfoia ^my; i`oyka úIh lreKq wdjrKh jk mßÈ mdvï
ie,iqï ilia lr .kak&
• ;u ixialD;sl wkkH;dj y`ÿkd .ekSu
- lsishï ckj¾.hlg" wd.ñl fldgilg" ck iuqyhlg mdrïmßl j Wreu
ixialD;sldx.j, tl;= j ;u ixialD;sl wkkH;dj hs'
• ;u ixialD;sl wkkH;dj wdrlaId lr .kakd w;r u wfkla ixialD;skaj,
wkkH;djg ydkshla fkdjk whqßka l%shd lsÍu
• wkH ixialD;Skaag .re lsÍu yd tajd iq/lSug odhl;ajh ,nd §u
• ;u ixialD;sl wkkH;dj wdrlaId lr .eksfï jeo.;alu
- ixialD;sl úúO;ajh wdrlaId fõ
- wkd.;h i`oyd ixialD;sl odhdo wdrlaId fõ
- ;u ixialD;sl ms<sn`o wNsudkh j¾Okh fõ
• ;u ixialD;sl wkkH;dj wdrlaId lr .ksñka cd;sl iu`.sh f.dv ke.Su
- ;u ixialD;skag .re lrk w;r u wkH ixialD;sj, g o .re lsÍu
- wkH ixialD;sl odhdo fuka u úYajdij,g .re lsÍu
.+Kd;aul fhojqï
úúO ixialD;sl W;aij oelafjk ùäfhda mg" Ñ;%" mska;=r imhd .kak
we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia
;u ixialD;sl wkkH;dj wdrlaId lr .ekSu fuka u cd;sl iu.sh f.dvke.Su ms<sn|
isiqkaf.a wdl,am ixj¾Okh Wfoid iqÿiq we.hSï l%ufõohla ̂ WodyrK - újdohla" lÓl
;r`.hla jeks& fhdod f.k iqÿiq ks¾Kdhl Ndú; lrñka ;lafiarelrKh lrkak'
45
ksmqK;d uÜgu
7'3'5 hym;a mqrjeisfhl= i;= idrO¾u w.h lrhs'
ld,Éfþo ixLHdj (- 04 hs'
bf.kqï m,
• idrO¾u hkak fláfhka úia;r lrhs
• iudcfha hymeje;au i|yd idrO¾uj, wjYH;dj meyeÈ,s lrhs'
• mqoa., ixj¾Okhg wod< idrO¾u m%.=K lr.; hq;= nj meyeÈ,s lrhs'
mdvï ie,iqï i`oyd Wmfoia ^my; i`oyka úIh lreKq wdjrKh jk mßÈ mdvï
ie,iqï ilia lr .kak&
• idrO¾u w¾: oelaùu
- idrO¾u hkq mqoa.,hd" iudch yd Ôú;h idrj;a lrk" fmdfydi;aa lrk yd
w¾:j;a lrk udkqIsl .=Kdx. fõ
- Ôú;h idrj;a lsÍu i`oyd idrO¾u jeo.;a fõ
- i;H.rel ùu" wjxl nj" lreKdj" ohdj oelaùu" iduh iy iyfhda.fhka l%shd
lsÍu idrO¾u fõ'
• iudc hymeje;au i|yd idrO¾uj, wjYH;dj
- iEu mqoa.,fhl= úiska u idrO¾u ms<smeÈh hq;= ùu
- idrO¾u ms<sme§u ;=<ska iudc hymeje;au f.dvke.Su
- iudc hymeje;au Wfoid idrO¾u w;HjYH ùu
• wm úiska iq/lsh hq;= yd .re l< hq;= idrO¾u
- tÈfkod Ôú;h ;=< wm úiska lghq;= lsÍfï § idrO¾u wdrlaId lsÍu yd tajd
wkq.ukh lsÍu
WodyrK - ksji" mdi," fiajd ia:dkh ''' jeks
• mqoa., ixj¾Okh i|yd idrO¾u pß;dhkh lr .ekSu
- mqoa.,hdf.a ixj¾Okh i`oyd idrO¾u w;HjYH ùu
- tÈfkod lghq;= lsÍfï § idrO¾u ;u Ôú;hg noaO lr .ekSu i`oyd fhduq ùu
- mqoa., idrO¾u pß;dhkh lr .ekSu ;=<ska hym;a iudchla f.dv ke.Su
.+Kd;aul fhojqï
isß;a u,aou" f,dafldamldrh" iqNdIs;h jeks lD;sa mßYS,kh lsÍug YsIHhka fhduq lrkak'
we.hSu yd ;lafiarelrKh i|yd Wmfoia
idrO¾u yd tajd Ôú;hg noaO lr .ekSfï jeo.;alu ms<sn`o j ì;a;s mqj;am;lg iqÿiq
,smshla ilia lsÍug i,iajd ks¾Kdhl uq,sl j we.hSu yd ;lafiarelrKh isÿ lrkak'
46
kso¾Yl l%shdldrlu
ksmqK;dj - nyq ixialD;sl iudchla ;=< iduldó j hym;a mqrjeishl=
f,i cSj;a fjhs'
ksmqK;d uÜgu - iajlSh ixialD;sl wkkH;dj wdrlaId lr .ksñka cd;sl
iu.sh f.dv ke.Sug m%uqL;dj § lghq;= lrhs'
bf.kqï m, • ;u ixialD;sl wkkH;dj /l .ksñka cd;sl iu.sh f.dv ke.Sfï
jeo.;alu woyia olajhs'
l% shdldrlu - " ;u wkkH;dj iqrlsuq - cd;sl iu.sh f.dvk.uq "
ld,h( - ñks;a;= 40 hs
.=Kd;aul fhojqï - äuhs fld<" f*,aÜ mEka" udl¾ mEka" l;=re" .ï weuqKqï 7'3'4'1
bf.kqï b.ekaùï l%shdj,sh
mshjr I • mka;sfha YsIHhska iqÿiq mßÈ lKavdhï lsysmhlg fnokak
• weuqKqï 7'3'4'1 ys i`oyka Y%S ,xldfõ ckjd¾.sl yd wd.ñl ixhq;sh
oelafjk j.= igyk YsIHhska g ,nd fokak'
mshjr II • tu j.= igyk weiqßka my; i`oyka lreKq biau;=
jk mßÈ YsIHhska w;r idlÉPdjla fufyh jkak
• ckjd¾.sl ixhq;sfha úfYaI;d
• tl u ck lKavdhug wh;a mqoa.,hka úúO wd.ñl lKavdhïj,g
wh;a ùu
• tl u lKavdhïj,g wh;a mqoa.,hka úúO NdId l;d lsÍu
• jd¾.sl yd wd.ñl lreKq uq,a lrf.k ck iudch úfNaokh
fkdùu
• tu idlÉPd weiqßka u; jq lreKq mdol lr .ksñka lKavdhï bÈßm;a
lsÍu isÿ lsÍug wjia:d j ,nd fokak
mshjr III • YsIHhska úiska lKavdhï idlÉPd j weiqßka bÈßm;a lrk ,o lreKq
o fhdod .ksñka bf.kqï m, idOkh jk mßÈ flá iudf,dapkhl
fhfokak
47
• tys § ;u ixialD;sl wkkH;dj wdrlaId lr .ekSfï jeo.;alu
fuka u cd;sl iu`.sh f.dvke.Su flfrys mqrjeisfhl=f.a odhl;ajh
ms<sn`o YsIHhska g ye`.Sula we;s jk mßÈ ;udf.a u;h bÈßm;a lsÍug
j. n,d .kak
• lKavdhï l%shdldrlï i`oyd YsIHhska ksr; jq wdldrh yd oelajq
odhl;ajh ms<sn`o j o wjOdkh fhduq lrñka my; i`oyka
ks¾Kdhl Wmfhda.s lr f.k ;lafiarelrKh lrkak'
we.hSï yd ;lafiarelrK ks¾Kdhl
• Y%S ,xldfõ ckjd¾.sl yd wd.ñl ixhq;sh ms<sn`o j woyia bÈßm;a lrhs
• ld,h ksis mßÈ l<ukdlrKh lr .kshs
• lKavdhï ;=< iduqysl j lghq;= lrhs
• ksjerÈ f;dr;=re yd woyia oelaùug fhduq fjhs
• .=re Wmfoia ms<smÈñka lghq;= lrhs'
weuqKqu 7'3'4'1
Y%S ,xldfõ ckjd¾.sl yd wd.ñl ixhq;sh
ckj¾.h m%;sY;h wd.ñl ixhq;sh m%;sY;h
isxy, 74'8 fnDoaO 70'19
bkaÈhdkq fou< 4'16 yskaÿ 12'61
Y%S ,xld fou< 11'21 bia,dï 9'71
uqia,sï 9'23 l%sia;shdks 7'45
n¾.¾ 0'18 fjk;a 0'06
fjk;a 0'14
uq,dYh ck yd ixLHd f,aLk fomd¾;fïka;=j" ck ix.Kk jd¾;dj 2012
48
msgljr ks¾udKh
rùkaø f;akqjr lÓldpd¾h
fi!kao¾h fomd¾;fïka;=j
cd;sl wOHdmk wdh;kh