ЗГМ - ubinfo.mn · Бизнес, эдийн засгийн төрөлжсөн суваг Financial Times-ийн нийтлэлүүдийг албан ёсны эрхтэйгээр

2018.05.15, мягмар ~ №098 (897) YНЭ: 1000₮~ Соёлт хүНий өглөө СоНиН уНшихааС ЭхЭлдЭг ~

ЗГМ

Оюун бодол цэгцтэй бол аз жаргалд хүрнэ, үгүй бол зовохын нэмэрДалай лам

Монголд дотоодын аялал жуулчлалыг хөгжүүлнэ гэж зөвшөөрөл авсан компани, тур операторууд Улаан-Үд, Манжуурын аялалыг дотоодын жуулчлал гээд ойлгочихсон аялагч “зөөж” байна. 6

С.Батсайхан / ЗГМ©

ubinfo.mnбүрэлдэхүүнкомпани

The official gazeTTe

АМ.ДОЛЛАР ЮАНЬ РУБЛЬ

2400.49 378.81 38.85

АЛТ ЗЭС 10-ЧИНГИС БОНД

943201.15%

ХУРАЛДАй БОНД

107.161.6%

69420.36%

ГЭРЭГЭ БОНД

95.6600.07%1319.39

0.01%

Бизнес, эдийн засгийн төрөлжсөн суваг Financial Times-ийн нийтлэлүүдийг албан ёсны эрхтэйгээр хүргэж байна.

Ерөнхийлөгч бизнес эрхлэгч эмэгтэйчүүдтэй уулзлааХ.Баттулга үйлдвэрлэл эрхлэхэд тулгарч байгаа бэрхшээлийн талаар ярилцсан юм. >2

Худалдаа, үйлчилгээний хослол дөхөм дэлгүүрДөхөм дэлгүүрийн худалдан авалтын 40 гаруй хувь нь хагас боловсруулсан бүтээгдэхүүн. > 5

MNCCI announces to leave MEF 2018 if ministers refuse to take partMongolia Economic Forum 2018 to take place on May 21-22. > 7ZG

M DA

ILY

онцлоХ

Бүх эрх хуулиар хамгаалагдана ©0 0 8 9 7

ЦаГ аГаарЫн дэлГэрэнГYЙ мэдээллиЙГ 8 дУГаар нүүрээС УнШина УУ.

УЛААНБААТАР2018.05.15

ҮҮЛшиНэ

17° 10°

УЛс ТөРМАн: н.Чимгүүндарь, Г.Тэнгэр нарыг яаралтай хэлэлцэн, томилох ёстой. Хөдөлмөрийн үндэсний намын дүрмийн өөрчлөлтийг УДШ бүртгэлээ. Анын бүлэг бүрэн эрхийн хуга цаа нь дууссан Цэцийн гишүү -дийг өөрчлөх нь зайлшгүй гэв. нийслэлийн МАнын Их хуралд 305 төлөөлөгч орол-цохоос 69-ийг квотоор сонгоно.

эдийН зАсАгЭдийн засгийн чуулганаар хөрөн гө оруулалтын хөтөлбөрийг хэлэлцэнэ. “оюутолгой”н маргааныг ажлын 60 хоногт шийдвэрлэхгүй бол арбитрын шүүхэд шилжинэ“Банкны хүү бодох аргачлалын ил тод байдлын журам”-ын төсөл танилцуулав. ТоП 20 индекс 19,122.36 нэгж болж, 0.68 хувиар унав.

ТоР20 индекс

30,00025,00020,00015,00010,000

НийгэмСунгалт хийлгэсэн паспортаар гадагшаа зорчихгүй байхыг ГХЯ-наас сэрэмжлүүлэв.Богдын музейн эзэмшил тал байд хөл бөмбөгийн асар барихыг С.Батболд хориглов. Төрийн байгууллагууд мэдээлэл солилцооны “Хур” системийг албан ёсоор нэвтрүүллээ. Аливаа донтолт өвчнийг эрт илрүүлж, зөвлөгөө өгөх сургагч багш нарыг бэлтгэж байна.

дэЛхийТрамп БнХАУын даргын хүсэлтээр ZTE компанийг АНУ-ын хоригоос чөлөөлөв. Италийн ерөнхий сайдын албан тушаалд популист намууд нэр дэвшүүлэхээр тунав. Японы JAL Токиогийн олимпт зориулсан хямд үнийн нислэг нэвтрүүлэхээр төлөвлөжээ. Хятадын Didi Chuxing Калифор нид автомат жолоодлоготой машины туршилт эхэллээ. опиоидын төрлийн өвчин нам даах эмийн борлуулалт АНУ-д бэрхшээл учруулж байна.

ЦАГ АГААР

ЭДИйН ЗАСАГ

Алт тушаалт энэ онд өснө

Алт болон бусад үнэт металлын сорьц, шинжилгээний талаар Монголбанкны Эрдэнэсийн сангийн захирал П.Эрдэнэтуяатай ярилцлаа.

-Өнгөрсөн онд түүхэн дээд цэгтээ хүрсэн Монголбанкны алт худалдан авалт он гарсаар хэдий хэмжээнд хүрээд байна вэ?

-монголбанкинд тушаасан алтны хэмжээ энэ оны дөрөв-дүгээр сарын байдлаар 3.3 тоннд хүрээд байна. Энэ нь өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад найман хувиар өссөн дүн. алт тушаалт энэ онд өнгөрсөн оныхоос өснө гэж тооцож байна. оны эхний гүйцэтгэлүүд ч өмнөх оны мөн үеэс өндөр байгаа.

түүнчлэн алт худалдан авах нэг цэгийн үйлчилгээг орон нутагт байгуулахаар зорьж байна. одоогоор иргэд, аж ахуйн нэгжүүд улаанбаатар хотод ирж, алтаа сорьцлуулаад, төв банкинд тушааж байгаа.Энэ үйл явцыг орон нутагт хийхээр төлөвлөж байна.

Г.Байгал @baigalZGM

11

НИйТЛЭЛЧИйН БУЛАН

“Эрдэнэс Таван толгой”-н хувь заяаг шийдэхэд дэндүү “нялх” байна

хятадууд “Эрдэнэс таван толгой”-н хувьцааг худалдаж авч байна гэсэн сургаар урт цагааны гудамж яг л хар зах шиг олны хөлд дарагдсан цаг саяхан. Цуу

Б.Баярмаа@bayarmaaZGM

3

ЗГМ: ИНфОГРАфИк

ТөСвИйн зАРлАГА: ХүүХдЭд 0-18 НАСНы ХҮҮХэД

Монгол Улсын Сангийн яам©

Хувийн цэцэрлэг болон хүүхэд харах үйлчилгээнд хувьсах зардал хоолны мөнгө олгож байна

эМД-ыг төр хариуцдаг тул

эмнэлгийн тусламж үйлчилгээ үнэ

төлбөргүй

16 хүртэлх насны байнгын асаргаа

шаардлагатай хүүхдэд сар бүр 155,000

төгрөгийн тэтгэмж

10 гаруй өвчнөөс сэргийлэх зургаан төрлийн товлолын

вакцин үнэ төлбөргүй

Тэжээгчээ алдсан 1-2 хүүхдэд 155,0003-4 хүүхдэд 232,5005-аас дээш хүүхдэд

310,000 төгрөгийг сар бүр

Өрхийн амьжиргааны

түвшинг харгалзан хүүхдэд сар бүр

20,000 төгрөг

Тайгад амьдардаг

цаатан хүүхдэд сар бүр 65,450

төгрөг

Төрийн өмчийн цэцэрлэг, сургуульд үнэ төлбөргүй хамрагдана

Хувийн сургуульд хувьсах зардлыг төрөөс олгодог

1-5 дугаар ангийн үдийн цайнд нэг хүүхдэд өдөрт 600 төгрөг

Дотуур байрны зургаан настай хүүхдэд 462,200, дээш настай бол 321,700 төгрөг хоолонд өдрийн 2315 төгрөг

1-5 дугаар ангийн бүх хүүхэд, орлого багатай зургаагаас дээш ангийн хүүхдийн сурах бичгийг улсаас хариуцдаг.

ярианд итгэж, өдөржин, шөнөжин дугаарласан хүмүүст сүйхээтэй нэгэн нь хуушуур, бууз хүртэл зарж, ашиг олж байлаа. Энэ бол монголчууд хувьцааны талаар ойлголт муутай, үнэ цэнийг нь мэддэггүй, хэдхэн өдрийн хоолны мөнгөөр солиход ч бэлэн гэдгийг харуулсан хамгийн ойрын тод

жишээ. үүнээс хойш иргэдийн санхүүгийн мэдлэг, боловсрол ялимгүй дээшилсэн ч хувьцааны ашиг тусыг төдийлэн ойшоохгүй хэвээр байна. ялангуяа, “Эрдэнэс тавантолгой”-н 1072 ширхэг хувьцаанд хандах иргэдийн хүлээлт, хандлага эрс буурчээ. Энэ нь эргээд 1072 үнэгүйдэх эрсдэлд

хүргэж мэдэхээр байна. гэтэл сүүлийн хэдэн өдөр монгол чууд нийтээрээ хувьцааг нь эзэмшдэг ганц төрийн өмчит компанийг хөрөнгийн бирж дээр бүртгэж, хувьцааг нь арилжаалах талаар хэлэлцүүлэг өрнүүлж эхэллээ.

ТООГООГүй ОРХИСОН ТОМ ЗАХ ЗЭЭЛ ДОТООДыН жУУЛЧЛАЛ

2 ЗаСгийН гаЗрыН мЭдЭЭ СоНиН 2018.05.15, мягмар ~ №098 (897)

Улс төр

Б.Энхжаргал@enkhjrglZGM


Б.Хасуй / ЗГМ©

ЕРөНХИйЛөГЧНАМУУД

Засгийн газраас өргөн барьсан хүүхдийн мөнгийг нийт хүүхдийн 80 хувьд олгох тогтоолын төсөл, Ерөнхийлөгчийн санаачилсан уг мөнгийг бүх хүүхдэд өгөх хуулийн төслийг хамтад нь хэлэлцэх ажлын хэсгийг уих байгуулсан.

гэвч уг ажлын хэсгийн бүрэлдэхүүнд уих дахь ардчилсан намын бүлгийн гишүүдээс оруулаагүй байна. Энэ нь “хүүхдийг ялгаварлан гадуурхсан үйлдэл” гэж үзэж

Д.Эрдэнэбат: Эрх баригчид цамаан загнаж байна

Бизнес эрхлэгч эмэгтэйчүүдтэй уулзлаа

МАН: Элчин сайдуудын томилгоог хамт хэлэлцэх нь зөв

Ардчилсан нам анхан шат руугаа ажиллаж эхэллээ Ерөнхийлөгч х.Баттулга

Бизнес эрхлэгч эмэгтэйчүүдийн төвийн үйл ажиллагаатай танилцаж, төсөлд хамрагдаж байгаа эмэгтэйчүүдийн зах зээлд борлуулж байгаа болон борлуулахаар бэлтгэж байгаа бараа, бүтээгдэхүүнүүдийг үзэж сонирхлоо.

Бизнес эрхлэгч эмэгтэй-чүүдийн төв нь БНСу-ын хамтын ажиллагааны “КойКа” байгууллагын санхүүжилтээр НЗдтг болон азийн сангийн дэмжлэгтэйгээр 2016 онд байгуулагдсан. төсөл хэрэгжиж эхэлснээс хойш энэ төвд 5200 гаруй эмэгтэй бизнесийн сургалтад хамрагдаж, 2100 гаруй байнгын харилцагчтай болжээ. мөн бага орлоготой, хөгжлийн бэрхшээлтэй, өрх толгойлсон эмэгтэйчүүдийг төсөлд түлхүү хамруулж, тэдний хийсэн бараа бүтээгдэхүүнийг хөгжүүлж, борлуулахад нь туслалцаа үзүүлдэг байна.

Бизнес эрхлэгч эмэгтэй-чүүдийн төвийн инкубатор төвд

28 эмэгтэй бараа бүтээгдэхүүнээ борлуулж байсан бөгөөд монгол улсын Ерөнхийлөгч х.Баттулга тэдний бараа, бүтээгдэхүүнийг сонирхож, жижиг дунд үйлдвэрлэл эрхлэхэд тулгарч байгаа хүндрэл, бэрхшээлийн талаар ярилцсан юм.

инкубатор төвд бизнесээ бойжуулж байгаа тэдгээр эмэгтэйчүүд 135 сая орчим

төгрөгийн санхүүжилтээр бараа бүтээгдэхүүнээ сайжруулахад зориулсан техник хэрэгслийг буцалтгүй тусламжаар авчээ. улмаар гоо сайхны бүтээгдэхүүн, гарын саван, мөөг, хар сармисны ханд зэрэг эцсийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж, байгалийн чулуун бэлэг дурсгалын зүйл, гар урлал, оёдол зэрэг олон салбарт бизнес эрхэлж байгаа юм байна.

Ерөнхийлөгч х.Баттулга гадаадын зарим оронд суух Элчин сайдуудын нэрийг уих-тай зөвшилцөхөөр хүргүүлсэн.

Засгийн газраас санал болгосон хүмүүсээс г.тэнгэр, Н.Чимгүүндарь нарын талаар Ерөнхийлөгчийн албан бичигт дурдаагүй байсан юм. тэгвэл маН-ын бүлэг Ерөнхийлөгч нэр дурдаагүй нь татгалзсан хэрэг биш хэмээн ойлгож байна. улмаар парламентаар Элчин сайдуудын томилгоог хэлэлцэхдээ г.тэнгэр, Н.Чимгүүндарь нарыг мөн хамтад нь хэлэлцэх ёстой гэж санал нэгджээ. д.хаянхярваа “австрали болон тайланд улсад суух Элчин сайдыг

Ерөнхийлөгч дэмжээгүй гэсэн асуудал бүлгийн хуралдаанаар яригдаагүй. Засгийн газартай Ерөнхийлөгч ярихдаа “дэмжинэ. гэхдээ цаг хугацааны хувьд ярилцъя” гэсэн тохиролцоонд хүрсэн юм билээ. Ер нь Элчин сайдыг томилох асуудлаар монгол улсын түүхэнд анх удаа ийм ойлгомжгүй асуудал гарч байна” гэв.

өмнө нь япон, Канад улсаас Н.Чимгүүндарь, г.тэнгэр нарыг Элчин сайдаар суулгахыг дэмжсэн албан бичгээ явуулсан. дээрх хоёр хүн гадаад харилцааны салбарт олон жил ажилласан, туршлагатай хүмүүс тэд хариуцсан ажлаа сайн

хийгээд явж чадна гэж бодож байна.”

харин авлигатай тэмцэх газрын дарга, дэд даргад Ерөнхийлөгчийн зүгээс санал болгосон нэр дэвшигчдийг хэлэлцээгүй нь уих-ын дэгийн хуулийг зөрчсөн гэж тамгын газрын дарга З.Энхболд мэдэгдсэн. уг мэдэгдлийн талаар маН-ын бүлгийн дарга д.хаянхярваа “хууль зөрчсөн асуудлыг уих-аар хэлэлцэх юм бол уих өөрөө хууль зөрчсөн болно. Цаашлаад үндсэн хуулийн цэц дээр очоод энэ асуудал унана. тиймээс хууль зүйн байнгын хороо хууль зөрчихгүй гэж үзсэн” хэмээн тайлбарлав.

ардчилсан нам “монголоо сонсъё” аяныг орон даяар эхлүүллээ. монгол орны бүх аймаг, аяны хүрээнд, сум, дүүрэг, баг, хороодод хүрч ажиллах ардчилсан намын тойргийн менежерүүдэд үнэмлэх гардуулах ажиллагаа өчигдөр болсон юм.

Намынхаа анхан шатны нэгжид хүрч ажиллах, гишүүд дэмжигчдээ сонгох нь тус аяны гол зорилго аж. ирэх сарын 15-н

хүртэл үргэлжлэх аяны хүрээнд нийт 740 засаг захиргааны нэгжид хүрч ажиллана гэж ардчилсан намын дарга хэлэв.

мөн намын шинэ дүрмийн төслийг гишүүддээ танилцуулах, 2012-2016 онд засгийн эрх барьж байхдаа хийсэн ажлуудаа иргэдээр дэнслүүлэх юм.

а ян дууссаны дараа шаардлагатай бол намын үБх-г хуралдуулж, иргэд сонгогчдоос ирж буй санал хүсэлтээр улс

төрийн шийдвэр гаргах аж. ардчилсан намын Ерөнхий

нарийн бичгийн дарга Ц.туваан “уих-ын 2016 оны сонгуулиас хойш хоёр жил өнгөрсөн байна. Парламентын бүрэн эрхийн хугацаа талдаа орж байна гэсэн үг. харин энэ хугацаанд эрх баригчид мөрийн хөтөлбөр, ард түмэнд өгсөн амлалтаа хэрхэн биелүүлэв гэдгийг мөн сонсох зорилт тавьж байгаа. түүнчлэн намын гишүүдэд чиглэсэн ажилд анхаарлаа хандуулна” гэлээ. тэгвэл намын дарга С.Эрдэнэ “ардчилсан намын шинэчлэлийн нэг хэсэг дүрмийн төслөө гишүүдээр хэлэлцүүлэх, анхан шатны намын байгууллагаа бэхжүүлэх зорилготой энэ аяныг эхлүүлж байна. мөн иргэд сонгогчидтой уулзалт хийнэ. монголд үндэсний хэмжээний зохион байгуулалттай хоёр нам байдгийн нэг нь ардчилсан нам. тиймээс зөвхөн сонгуулиар иргэд сонгогчидтой уулздаг биш, байнгын эргэх холбоотой ажиллах нь чухал” гэлээ.

БүЛЭГ

нЭЭлТТЭй АЖлЫн БАйРнЫ зАР

ХолБоо БАРИХ: 9913 5112 [email protected] хаягаар холбоо барина уу.

СЭТГүүлЧ:

эдийн засаг, уул уурхайн сэдвээр дагнан мэдээ, мэдээлэл, нийтлэлийг уншигчдад хүргэх “Asia Mining Magazine” сэтгүүл нь cэтгүүлч таныг ажилд урьж байна.

АЖлЫн БАйРАнд ТАвИГдАХ шААРдлАГА:• Уулуурхай,эдийнзасаг,бизнесийнсалбарынмэдээллийгтөлөвлөх,эрэлхайгуулхийх,нэгтгэн

боловсруулж төлөвлөсөн хугацаанд нийтлэл бичих чадвартай байх • Олонулсынуулуурхай,эдийнзасгийнмэдээллийголох,мэдээлэхчадвартайбайх• Мэдээнийэхсурвалж,баримтыгнягталж,сэтгүүлзүйншаардлагуудыгхангасаннийтлэлбэлдэх• Онлайнконтентыгбэлдэх,цагүеийнбайдлыгоновчтойгоорсурвалжлахчадвартайбайх• Эдийнзасаг,уулуурхайнчиглэлээрзохихтүвшниймэдлэгтэйбайх• Редакцаасөгсөндаалгавар,төлөвлөгөөнийдагууконтентбэлтгэх

АЖИл ГоРИлоГЧИд ТАвИГдАХ шААРдлАГА:• Ажлыначаалалихтэйорчинд,ачаалалдаажажиллахчадвартайбайх• Уулуурхайнболонэдийнзасгийнчиглэлээрсэтгүүлзүйнбүтээл,судалгааныажилтуурвижбайсан

туршлагатай байх • Багийнгишүүнбайж,бусадтайүрдүнтэйхамтранажиллах,тогтворсуурьшилтайажиллах

эрмэлзэлтэй байх• Төлөвлөлтболонбэлтгэлажлыгоновчтойхийдэгбайх• Англиболоноросхэлийгэзэмшсэнболдавууталболно• Холбогдохчиглэлийнбакалаврболонтүүнээсдээшзэрэгтэй,эсвэлажлынтуршлагатай.

Хэрэв та өөрийгөө дээрх ажлын байранд нийцэх боловсон хүчин гэж үзэж байгаа бол англи эсвэл монгол хэлээр бэлтгэсэн танилцуулгаа доорх хаягаар илгээгээрэй. Бид тантай холбогдож дараагийн алхмуудыг хэлэлцэх болно.

байгаагаа бүлгийн дарга д.Эрдэнэбат хэлэв.

Бүлэг 2018 оны төсвийн хүрээний мэдэгдэл, 2020-2021 оны төсвийн төсөөллийн тухай хуулиуд дээр байр сууриа нэгтгэсэн байна. Бүлгийн дарга д.Эрдэнэбат “төсвийн төсөөлөл 2019-2020 онд монгол улсын эдийн засаг дахь төсвийн зарлага 2016 онтой харьцуулахад хоёр дахин нэмэгдэхээр харагдаж байгаа. тиймээс ч монгол улс түүхэндээ байгаагүй хамгийн том данхайсан төсөвтэй байх нь гэж харагдаж байна. гол шалтгаан нь уул уурхайн үнийн өсөлтөөс давж орж ирсэн орлогын зохицуулалтаар

хийгдэж байгаа түүнийг дагасан зардлын нэмэгдэл. төсвийн хүрээний мэдэгдлийн танилцуулгад 2016-2017 онд “оюутолгой”-н гүний уурхайн ашиглалтын хөрөнгө оруулалтыг дэмжсэн шийдвэр гаргаснаар гадаадын хөрөнгө оруулалт 1.2 тэрбум ам.доллараар өссөн гэдэг тоон утга байгаа. өөрөөр хэлбэл, өнөөдрийн эрх баригчид эдийн засгийн суурь өсөлтийг бий болгосон “оюутолгой”-н гүний уурхайн ашиглалтын эхний хөрөнгө оруулалт дээр нэмээд баялгийн түүхий эдийн үнийн өсөлт дээр дэндүү цамаан загнаж байгааг тоон үзүүлэлтүүд харуулж байгаа” гэлээ.



оРЧУУлАГЧ:

эдийн засаг, уул уурхайн сэдвээр дагнан мэдээ, мэдээлэл нийтлэлийг уншигчдад хүргэх “Asia Mining Magazine” сэтгүүл нь орчуулагч таныг ажилд урьж байна.

АЖлЫн БАйРАнд ТАвИГдАХ шААРдлАГА:• эдийн засаг, уул уурхайн чиглэлээр мэдлэгтэй байх• эдийн засаг, уул уурхайн чиглэлээрх мэдээ, мэдээллийг төлөвлөсөн хугацаанд англиас

монгол, монголоос англи хэл рүү орчуулан нийтлүүлэх • Мэдээний эх сурвалжийн утга, бүтцийг алдагдуулалгүй орчуулгыг чанарын өндөр

түвшинд гүйцэтгэх • Англиас монгол болон монголоос англи хэл рүү орчуулга хийж байсан туршлагатай байх • Монгол хэлний өндөр мэдлэгтэй байх

АЖИл ГоРИлоГЧИд ТАвИГдАХ шААРдлАГА:• Ажлын ачаалал ихтэй орчинд дасан зохицож, ачаалал дааж ажиллах чадвартай байх • Сэтгүүл зүй, уул уурхайн салбарт ажиллаж байсан туршлагатай бол давуу тал болно • Багийн гишүүн байж, бусадтай үр дүнтэй хамтран ажиллах чадвартай байх• Төлөвлөлт болон бэлтгэл ажлыг оновчтой хийдэг байх • Англи хэлнээс гадна орос, хятад хэлний зохих мэдлэгтэй бол давуу тал болно • Холбогдох чиглэлийн бакалавр болон Магистрын зэрэгтэй, ажлын туршлагатай байх.

Хэрэв та өөрийгөө дээрх ажлын байранд нийцэх боловсон хүчин гэж үзэж байгаа бол англи эсвэл монгол хэлээр бэлтгэсэн танилцуулгаа доорх хаягаар илгээгээрэй. Бид тантай холбогдож дараагийн алхмуудыг хэлэлцэх болно.

ЗГМ©

2018.05.15, мягмар ~ №098 (897)

нийтлэлчийн булан

3ЗаСгийН гаЗрыН мЭдЭЭ СоНиН

“засгийн газрын мэдээ” сонины албан ёсны www.zgm.mn веб сайт ашиглалтад орлоо.

шинэлэг дизайн, шилдэг технологиор бүтээсэн манай сайтаас: » эдийн засаг » Уул уурхай» Технологи » Улс төр» Нийгмийн мэдээ, мэдээлэл» Financial times сониныг уншаарай.

www.zgm.mn GO

“Эрдэнэс Таван толгой”-н хувь заяаг шийдэхэд дэндүү “нялх” байна

1Нээлттэй компани болгох уу,

хаалттай хэвээр байлгах уу, хэдэн хувийг нь иргэдэд өмчлүүлэх вэ зэрэг маш олон санал гарч байна. ирэх сонгуулиас өмнө амь оруулах, иргэдэд хувь хишгийг нь хүртээх ёстой гэсэн саналыг цөөнгүй эдийн засагч, улстөрч хэлж буй. гэвч үүнд олон нийт бэлэн үү. хувьцаагаа арилжих эрхтэй болмогц хоол-ны хэдэн төгрөгөөр зарж, цөөн хэдэн олигархын гарт “Эрдэнэс тавантолгой”-н хувьцаа төвлө-рөхгүй гэсэн баталгаа байна уу.

1990 онд өмч хувьчлалын үеэр монголчуудын олонх нь ягаан, цэнхэр тасалбараа хоолны мөнгөөр сольчихсон. тухайн үедээ хувьцааны тухай арай мэдээлэл, мэдлэгтэй байсан хэсэг нь үүнийг нь цуглуулж аваад хур баячууд болцгоосон түүх бий. үүнээс хойш хадгаламж зээлийн хоршооны өндөр хүүтэй хадгаламжид хуурт сан иргэд хошуурч очоод л мөнгө, хөрөнгөөрөө тоглочихсон. хамгийн сүүлд

1.2 сая иргэн хувьцааныхаа 30 хувийг 300 мянган төгрөгөөр зарсан

гэхэд криптовалютын арилжааны мөн чанарыг ойлголгүйгээр мөн л шуурч ороод цөөнгүй иргэн эндээс хохирсон. Энэ мэтээр монголчуудын олонх нь богино хугацаанд хялбар аргаар л мөнгө олохоор байвал эрсдэл, ирээдүйгээ боддоггүй гэдгийг харуулах олон жишээг хэлж болохоор байна.

манай улсын хөрөнгийн зах зээл 2010 оноос хойш идэвхжиж, иргэдийн оролцоо нэмэгдэж байгаа. Компаниуд хөрөнгийн зах зээлээс мөнгө босгох буухиаг амжилттай үргэлжлүүлж байна. гэвч энэ бол монголчууд ний-тээрээ хөрөнгийн зах зээлийн тухай зөв ойлголттой болж, арилжаа хийх чадвар, мэдлэгтэй болсон гэсэн үг биш. одоогоор хөрөнгийн зах зээлд 3-5 мянган хүн л оролцдог гэсэн тооцоо байдаг. хамгийн ихээр бодоход хүн амын таван хувь нь л энэ салбарт их, бага хэмжээгээр оролцдог гэдгийг эдийн засагчид хэлдэг. өөрөөр хэлбэл, үлдсэн 95 хувь нь энэ зах зээлээс хөндий байдаг гэсэн үг. хадгаламжийн тоо, хэмжээнээс ч энэ дүр зургийг олж харж болно. Нийт хадгаламжийн 80-90 хувийг таван хувь нь л эзэмшиж буй. мөн хөрөнгийн зах зээл дэх хувьцааны төвлөрөл ч ийм харьцаатай байдаг.

тэр мэдлэг, мэдээлэлтэй хэсэг бүлэг хүмүүст “Эрдэнэс таван

толгой”-н хувьцаагаа амь оруулах нь ашигтай байдаг л байх. гэхдээ тэдний эрх ашгийн төлөө бусад 90 гаруй хувийг хохироож болохгүй. дундаж давхарга нь маш эмзэг, ядуучууд нь улам туйлдаж буй энэ нийгэмд хүчтэй нь хүчгүйгээ гэдэг зарчим жинхэнэ утгаараа үйлчилнэ гэсэн үг. Ерөөсөө л цөөн хэдэн хүн хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр, нийгмийн сүлжээгээр хувьцаа, арилжаа яриад байгаагаас биш монголчууд нийтээрээ 1072 хувьцааг амь оруулахыг шахаж, шаардаад байгаа ч юм биш.

таван толгой бол стратегийн маш чухал орд. манай улсын коксжих нүүрсний экспортын 30 хувийг дангаараа бүрдүүлдэг. монголыг арав, хорь биш зуун жилээр тэжээх ирээдүйтэй уурхай. тиймээс түүний хувьцааны багц, удирдлагын эрх хэний гарт очихыг хар масст даатгана гэдэг дэндүү

том алдаа болно. ялангуяа, иргэ дийн гуравны нэг нь ядуу амьдарч байгааг тооцохгүй орхиж болохгүй. хүүхэд нь уранхай гутал хувцастай, гэр нь хоногийн хоолгүй үгээгүй хоосон иргэдэд тав, арван жилийн дараах хувьцааны өгөөж огт хамаагүй.

Наанадаж “Эрдэнэс таван толгой”-д бараа бүтээгдэхүүн зардаг компанийн мэдэлд очвол тэнд жинхэнэ шахааны бизнес цэцэглэнэ. Цаанадаж гаднын нэг улсын мэдэлд шилжихийг ч үгүйсгэхгүй. Бидэнд стратегийн орд, уурхайн асуудалд эхнээсээ нухацтай хандахгүй бол дараа нь хэчнээн уйлж гуйгаад, загнаж зандраад ч нэмэргүй гэдгийг “оюутолгой”-н гэрээ маш тод харуулж буй.

тиймээс ядаж иргэдийн 60-аас дээш хувь нь 1072 хувьцаагаа хоолны мөнгөөр сольчихооргүй болсон үед л “Эрдэнэс таван толгой”-н хувьцааг нээлттэй арилжаалж эхлэх шаардлагатайг эдийн засагчид анхааруулж байна. Ерөнхийлөгч х.Баттулга энэ талаар “Сонгуулийн мөчлөг, улс төрийн нөхцөл байдлаас шалтгаалж тоглолт хийдгийг болиулах ёстой. Энэ хувьцааг иргэд эзэмшдэг ч зарагдахгүй, улстөрчид үүнд оролцохгүй байх ёстой” гэж байр сууриа илэрхийлсэн.

ийнхүү 1072 хувьцааг амь оруулж, хувьцааг нь арилжихад монголчууд бэлэн биш байна. харин ногдол ашиг тараахад

“Эрдэнэс тавантолгой” компани өөрөө бэлэн биш байгаа юм. өнгөрсөн жилүүдэд олсон ашгаа хүний хөгжил сангийн өрөнд өгсөөр компанийг үнэлэх, судлах ажил орхигджээ. “Энэ уурхайг 2010 оноос хойш судлалгүйгээр ухсан. Нарийвчилсан судалгаа хийгээгүй учраас уурхайг үнэлэх боломж гараагүй. Зургаан тэрбум тоннын баялагтай гэдэг нь дөнгөж таамаг нөөц. “Эрдэнэс таван толгой” компани жил гаруйн өмнөөс л судалгааны ажил хийж эхэлсэн. олсон бүх мөнгийг нь төр хамаад авчихдаг учраас нүүрсний үнэ өсөхөд олборлолтоо нэмэхийн тулд зээл авдаг. Цаашдаа ядаж хоёр жилийн эрсдэлээ даах хэмжээний сантай байх ёстой” гэж “Эрдэнэс таван толгой” компанийн туЗ-ийн хараат бус гишүүн П.өлзийнаран өгүүлэв. мөн MICC брокер, диллерийн компанийн гүйцэтгэх захирал д.ачит-Эрдэнэ ногдол ашиг тараахын оронд компанийн дэд бүтэц болон бусад төслүүдэд хөрөнгө оруулалт хийх нь зүйтэй гэдгийг дурджээ.

Бушуу туулай борвиндоо баастай гэдэг үг бий. 2020 оны сонгуулиас өмнө, дараагийн ээлжийнхэн хоолондоо орохоос өмнө гэж яаруу, сандруу шийдвэр гаргаж болохгүйг улстөрчдөд хатуу сануулмаар байна.

Хөрөнгийн зах зээлийн

арилжаанд хүн амын тав орчим

хувь нь л оролцдог

• Иргэдийн 60аас дээш хувь нь 1072 хувьцаагаа хоолны мөнгөөр сольчихооргүй болсон үед л “Эрдэнэс Таван толгой”н хувьцааг нээлттэй арилжаалж эхлэх шаардлагатайг эдийн засагчид анхааруулж байна.

• дараагийн ээлжийнхэн хоолондоо орохоос өмнө гэж яаруу, сандруу шийдвэр гаргаж болохгүйг улстөрчдөд хатуу сануулмаар байна.

• Хувьцаагаа арилжих эрхтэй болмогц хоолны хэдэн төгрөгөөр зарж, цөөн хэдэн олигархын гарт “Эрдэнэс Тавантолгой”н хувьцаа төвлөрөхгүй гэсэн баталгаа байна уу.

“эрдэнэс Таван толой”

өнгөрсөн жилүүдэд

олсон ашгаа Хүний хөгжил

сангийн өрөнд өгснөөс

компанийг үнэлэх,

судлах ажил орхигджээ.

С.Батсайхан /ЗГМ©

ТУХН: Украин, Гүрж, Молдав шийддэгээ шийдчихсэн

«Москвагаас зайлъя!» гэх уриа

Би орос орныг сайн судалдаг. мэдээллээс хоцрохгүйг хичээдэг. оросыг сайн таньж мэдэж байж түүнтэй зөв харилцана гэдгийг ч мэдэрдэг. “монгол-Зөвлөлтийн найрамдал” гэх сэтгэлгээг бүрэн гээх ёстойг ч сайн мэднэ. Судлах тусам гэгээтэй, эерэг гэхээсээ бүрхэг, хэлж таашгүй, бүр бүслэлтийн байдалд (монгол биш л дээ!) орос маань өөрийгөө шахаад оруулчихав уу гэлтэй үйл явдлууд өрнөсөөр.

тэгэх тусмаа сураг тасрах дөхсөн, хааяа нэг уулзаж харагддаг тусгаар улсуудын хамтын Нөхөрлөл (СНг буюу монголоор

байрладаг. тус нөхөрлөлөөс гарах, минск дэх төлөөлөгчийн газраа хаахыг зэрэг шийднэ, оху-тай байгуулсан Найрамдал, хамтын ажиллагааны тухай гэрээний хэд хэдэн заалтыг мөрдөхөө зогсооно хэмээн Порошенко захирамждаа өгүүлжээ. түүний сонгуулийн кампанит ажил «москвагаас зайлъя!» гэх уриан дор өрнөжээ.

түүний хэлснээр украины эсрэг оросын түрэмгийлэл 2014 оноос үргэлжилж байгаа. Энэ нөхцөлд Найрамдал, хамтын ажиллагааны тухай гэрээний хэд хэдэн заалт украины үндэсний эрх ашигтай зөрчилдөж, өөрийгөө хамгаалах эрхийг нь хөсөрдүүлсэн. тиймээс дээд рададаа гэрээний зарим заалтыг мөрдөхгүй тухайгаа санал болгожээ. оростой ийм гэрээ байгуулсны 10 жилийн ой 2018 онд тохиож байгаа. хэн нэг нь гэрээг цуцлая гэхгүй бол автоматаар 10 жил сунгагдана. украины гхя-наас гэрээг цуцлах хоёр хувилбар санал болгосны хоёр дахийг буюу хэд хэдэн заалтыг нь хүчингүй болгохыг Порошенко сонгожээ.

тухН-ийн тухай бүр ч хатуухан ярьдаг болсон. украин нь тухН-ийн гишүүн байгаа ч одоо бол гишүүн нь бүр биш гэх нь тэр. учир нь 1993 онд гарын үсэг зурцгаана хэмээн төлөвлөж байсан “устав СНг” буюу дүрэм гэх баримт бичигтээ хэн нь ч гарын үсэг зураагүй тул гишүүн байх, оролцогч байх статус нь тодорхойгүй явж ирсэн. харин 2014 оноос украин нь тухН-ийн хүрээнд байгуулсан хэд хэдэн гэрээнээс гарсан. өнгөрсөн дөрвөн жилд украины эсрэг оросын өдүүлсэн түрэмгийллийг тухН буруушаагаагүй учраас тухН-өөс гарахаас аргагүй хэмээн тэрбээр ярьжээ.

ингэж ярихын сацуу Поро-шенко бусад гишүүн улсууддаа украины жишгээр замнаж тухН-ийг хаяж гарахыг уриалан дуудсан нь шинэлэг алхам аж. украин, гүрж, молдав гурван улс шийддэгээ шийдчихсэн. одоо харин Европын холбоо, Нато-гийн дорнод европын хилийг тодорхойлох стратегийн шийдвэр гаргах цаг туллаа. украин, молдав, гүрж бол өрнөдийн эвсэлд хамаарна, түүний нэг хэсэг болох ёстой хэмээн тэрбээр уриалан дуудсан нь мөн л шинэ үгс юм.

одоо Киевийн эрх баригчдын хувьд Нато-той гишүүнчлэлийн боломжийн программ, үйл ажил-лагааны төлөвлөгөөнд гарын үсэг зурах үлджээ. Европын холбооны хувьд салбар дундын интеграц руу явж байна. тэр нь эдийн засаг ба эрчим хүчний салбарын ойртолт болно. интеграц нь цаашаа олон чиглэлээр салбар-лах ба өрнөд ч, СССр-ийн бүрэл дэхүүнээс салж гарсан улс

орон ч бүгд оросын нөлөөний хүрээнээс зай барьж, гибрид аюул заналхийллийг сөрөн зогсох талаар хүч чармайлтаа нэгтгэх рүү явах ёстой гэнэ.

Порошенкогийн үзэж байгаа-гаар донбассын мөргөлдөөн мөддөө зогсохгүй. учир нь минскийн хэлэлцээр байгуулс-наас хойш оросын тал энх тайвныг огт хүсэхгүй, энх тайванд итгэхгүй, хэлэлцээрийн эсрэг орос ямагт зогсож ирсэн. иймд оросын эсэргүүцээд байгаа НүБ-ын энхийг сахиулагчдыг тийш нь оруулах ёстой, тэгэхдээ тэр хүч нь донбассын нутаг дэвсгэрт оху-тай залгаа нутагт (украин өөрөө хянаж чадахгүй байгаа) байрлах ёстой, бид хил хязгаараа хянаад авбал энх цаг энэ нутагт эргээд ирнэ, үүнээс л орос айж байгаа юм гэжээ.

украины Ерөнхийлөгчийн ярьснаар Канад, австри, Финлaнд, швед, «G7»-гийн орнууд оролцоод нийт 40 гаруй улс донбасст энхийг сахиулъя гэсэн саналаа тавьсан юм байх. НүБ-ын аюулгүйн Зөвлөлийн олонхи ч дэмжих учраас мөд энэ асуудлыг украин НүБ-д өргөн барина, даян дэлхийн байр суурийг орос яаж сөрөхийг нь харъя гэж Порошенко ам асуусан маягаар ярьж байна.

тухН-өөс харилцаагаа тасал-на гэх Киевийн санаархалд орос анхаарахгүй байхын арга гүй. оросын проф. георгий Федо-ровын ажигласнаар тухН-ийг сулруулах нь гол чухал сэжим нь. учир нь СНг бол СССр-ийн залгамжлагч учраас тэгж байгаа аж. тухН-өөс гарахын тулд хамтын нөхөрлөлийн гишүүн орнуудын төрийн тэргүүнүүд цуглаж байж шийдвэрлэх тул украин хүссэнээрээ гараад явчихаж чадахгүй гэж тэрбээр үзэж байна.

тухН-ийг судлах хүрээ-лэнгийн проф. Владимир Жарихин бүр хачин зүйл ярьсан байх юм. украин тухН-тэй холбоо гоо таслах нь өөрийгөө зан ганд оруулна. оростой харил-цаагаа сааруулснаар тухН-ийн бусад гишүүн улсуудтай ч мөн тэгнэ. тухН-ийн олон талт гэрээнүүд цуцлагдаж, улс болгонтой тус тусад нь хоёр талын гэрээ байгуулах хэрэг-тэй болно, харилцан визгүй зорчдог журам цуцлагдана, боловс ролын гэрчилгээ диплом

Орос маань эргэн тойрондоо ганц ч холбоотон, түншгүй болчихсон

0 0 8 9 8

ТУЗ-ийн даргаЭрдэнэбаатарын ДОЛГИОН

Ерөнхий эрхлэгч Баатарын ДУЛАМХОРЛОО

ЗөвлөхШатарбалын ДАвААДОРж

Орлогч эрхлэгчЛхагважавын СУГАРМАА

Утас: 99903584

Улс төр, нийгэм, эрэн сурвалжлах мэдээллийн албаЭдитор Б.Энхжаргал

Утас: 99901621

Эдийн засаг, уул уурхайн мэдээллийн албаЭдитор Б.Баяртогтох

Утас: 99901532

Цахим контент, бүтээлч үйлдвэрлэлийн албаЭдитор Г.Баярсайхан

Утас: 99903574

Утас: 99903581 99903578 99909472 99907843

Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, I хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө,

“Блю Скай тауэр” 407 тоотУлсын бүртгэлийн дугаар. 1024

Утас: 70103131, Факс: 7010606

ubinfo.mnДугаарын удирдагч

Б.Энхжаргал

“Засгийн газрын мэдээ” сонин нь ардчилсан, шударга ёс, хүний эрхийг дээдэлж, чөлөөт

сэтгүүл зүйн хэм хэмжээг бүрнээ сахин, олон ургальч үзлийг илэрхийлэх мэдээллийн

индэр байж, нийт Монгол үндэстний ойлголцол, эв нэгдлийг бэхжүүлэхийг эрхэм

зорилгоо болгоно.

РЕдАКц

зАР СУРТАлЧИлГАА

ХАЯГ

цАХИМ ХУвИлБАР

харилцан хүлээн зөвшөөрдөг нь ч цуцлагдана. тухН дотор ийм бэрхшээл учруулснаараа украин юу хожих юм бэ гэх шахуу цухалдан ярьжээ. харин олег гавриш гэх шинжээч голоор нь хэлжээ. украин нь хамтран ажиллах тухай хоёр талын хэлэлцээр аль хэдийнээс байгуулаад эхэлчихсэн, чөлөөт худалдааны бүс байгуулах тухай ч хамтран ажиллаж байна. манайд байгаа гаалийн холбоо бол худалдааны нэгдлийн байгууллага. харин дэргэд нь тухН юу юм бэ, зөвхөн улс төрийн бүтэц шүү дээ. тухН өөр украиныг барьж торгоох нь үр дүнгүй, тэд бидэнтэй 10 гаран жил худалдааны дайн хийж байна. түүнийг нь тухН шийдэж чадаагүй шүү дээ, тэгэхлээр тухН ер нь хэн юм бэ гэх шахуу ярьсан байх аж.

ингэхэд украинчууд өөрсдөө ямар байр суурьтай байдаг талаар хэдэн үг хэлэх нь зөв. ямар ч байсан гэсэн «москвагаас зайлъя!» гэх уриа тэдний олон хийн цөсийг хөөргөөд тавьчихсан. 100 жилийн өмнөх хаант орос, Зөвлөлт оросоос салсан чигээрээ салахгүй яав, яах гэж СССр-т нэгдэв гэх харуусал газар авсан бололтой юм. өрнөдтэй интеграцад орж, тэдний бүтцийн нэг хэсэг болъё гэх хандлага хэвээрээ. Зарим нь Европын холбоо, Нато-гүйгээр төвийг сахъя, оростой холбоотон болохгүйгээр төвийг сахисан украиныг буй болгоё гэцгээж байна.

Порошенког дэмжигчид нь ихэнхдээ өрнөдийн тал баримт-лагч залуус, боловсролтой, идэвх тэй, ихэнх нь дундаж ангийн хан. тунхаглахаа зогсоо, шууд бодит ажил руугаа ороод тэр өрнөд рүүгээ яв хэмээн шаардах аж. украин нь зөвлөлтийн өнгөр сөн үеэс бүрэн салж чад лаа, оросоос хамааралтай байдаг таа цэг тавилаа, харин гадаад худалдаанд орос үнд-сэн түнш байгааг өөрчлөх ёстой, «түрэмгийлэгч улс»-тай худалдаа ийм их эргэлттэй байх ёсгүй гэдгийг ч дээд рада дээрээ яриадахлаа. дипломат харил-цаагаа таслаад, визийн хатуу журамд шилжье гэх хэнээрхэгчид ч радад нь байдаг юм байх. оростой ямар ч ажил, бизнес эрхэлж болохгүй гэх шийдвэр 2017 оны сүүлчээр гаргаж, галт тэрэгний ба автозамын харилцааг зогсоох асуудал ч яригджээ.

украин ч ойлгомжтой боллоо. СНг рүү эргэж ирэхгүй нь тодорхой. Бусад нь яаж байгаа билээ. Казахстан кирилл бичгийг халж, латин руу шилжиж, мөн дунд сургуулиуддаа англи хэлийг бараг хоёрдугаар хэл мэт албадлагаар оруулдаг болж байна. оросын найз гэх александр

лукашенко оросын аюулын тухай суртал нэвтрүүлэгч болж хувираад белоруссчуудынхаа тархийг угааж эхлээд байна. молдавын Ерөнхийлөгч игорь додон гэгчийг москвад ээлтэй хандах нь уу гэтэл Приднестровье дэх бүс нутгийнхаа мөргөлдөөнийг дахин эхлүүлье гэх юм болоод явчихлаа. СНг гэдэг нь эрх ашгаараа нэгдсэн клуб гэхэд тун хүнд боллоо.

Казахстан бүр хорлонтой ажиллаж буй. Энэ улс тухН буюу СНг, мөн Евразийн эдийн засгийн холбоог үндэслэгчийн нэг. Белорусстай зэрэгцээд оросын найдвартай холбоотон хэмээн ойлгогдож байтал өрнөдийг баримжаалах бодлого руу эргэлтгүй шилжжээ. англи хэл дунд сургуулийн хоёр дахь гадаад хэл болж заагдах нь Нурсултан Назарбаевын зориудын бодлого, цаг үеийн шаардлага. үнэ цэнэтэй ирээдүйн кадр бэлтгэх зорилготой гэсэн тайлбар дагалдах ч эцсийн бүлэгтээ оросын нөлөөний хүрээ-нээс бүрмөсөн гарах Казахстаны стратеги болж хувирлаа. өрнөд рүү хандсан гадаад бодлого нь энэ бүс нутагт хөрш хятад нь давуу эрхтэй оролцохыг тэнцвэржүүлнэ гэж үзэж байна. хятадтай асар их нутгаар хиллэж байгаагийн хувьд Казахстанд өрнөдийнхний ашиг сонирхол гүн сууж өгөх ёстой юм гэнэ. Энэ утгаар тус улс тухН ба Евразийн эдийн засгийн холбоонд итгэлтэй түнш байх, Евразийн эдийн засгийн холбоо нь амьдралын шалгуур давах эсэх нь эргэлзээтэй боллоо хэмээн оросын сайтууд дээр бичсэн байх юм.

Белорусс геополитикийн хувь огцом эргэсэн нь оросуудын гайхшийг ёстой нэг барах шиг боллоо. тус улс нэг улсаас, оросоос хамааралтай байхаа болино хэмээн гадаад хэргийн сайд Владимир макей гэгч нь бүдүүн зүрх гарган ярьсан нь шинэлэг үзэгдэл юм. харилцаагаа шинээр томъёолно, Европын холбоо ба үлдэх ертөнцтэй харилцаагаа хөгжүүлнэ хэмээн Euronews тВ-ээр тэрбээр ярьж байна лээ. оросын нөлөөнөөс белоруссын мэдээллийн орон зайг хамгаалах тухай Ерөнхийлөгч лукашенко чиглэл өгсөн ч гэх шиг. тэр нь “Би зөвхөн өөрийнхөө сувгийг л үздэг баймаар байна”

Олхонуд Баярхүүсудлаач профессор

СНГ гэдэг нь эрх ашгаараа нэгдсэн

клуб гэхэд тун хүнд боллоо

Порошенкогийн үзэж байгаагаар

Донбассын мөргөлдөөн мөддөө

зогсохгүй


Судлаачийн үггэсэн ч гэх шиг ярьж өгнө лээ.

оросуудын үздэгээр Киевт төрийн эргэлт үйлдсэний дараа лукашенко украины шинэ эрх баригчдыг яаран зөвшөөрч, александра турчинов гэгчийг “Ерөнхийлөгч” хэмээн авгайлж байсан нь оросуудын дургүйг тун ихээр хүргэсэн ч яаж ч чадаагүй. «майдан» гэх хувьсгал Белорусст халгаатай баймаар. гэтэл лукашенко түүнийг тайвнаар хүлээн авч бүх бурууг нь Виктор януковичэд тохсон. Крымыг орост нэгтгэсний дараа тэрбээр энэ хойг де-факто оросынх болчихлоо, харин түүнийг орост өгч бууж өгч буй Киев өөрөө буруутай гэсэн боловч өнөөг хүртэл Крым оросынх гэж албан ёсоор хүлээн зөвшөөрөөгүй байна.

тухН ба Евразийн эдийн засгийн холбоонд эргэлзэгчид цаашаа Кыргызээр тэллээ. тус улсын Ерөнхийлөгч Сооронбай Жээнбеков Брюссельд оччихсон «Европын холбоо–төв ази» стратегийн хүрээнд түншлэлийн шинэ хэлэлцээр байгууллаа. хөрөнгө оруулалтыг Евразийн эдийн засгийн холбооноос бус Европоос илүү хүсэх, эдийн

засгийн тэргүүлэх салбаруудаа Европт нээж өгөх асуудал яриадахлаа. оросууд мэл гайхсаар хоцров.

Евразийн эдийн засгийн холбоонд бүрэн эрхт гишүүнээр оролцож магад хэмээн төрийн эрхэнд гарч ирсэн игорь додон сонирхлоо дор нь татаад авдаг юм байна. Эл холбоонд ажиглагчийн статустай байгаа ч Засгийн газар нь ч, парламент дахь олонх нь ч оростой хэлхээ холбоогоо таслая хэмээн ил ярьдаг, уриалдаг болсон байна. хэрэв оху днестр хавийн бүс нутгаас (тэнд днестрийн БНу 1992 оноос хойш оршин тогтнож буй) цэргээ гаргахгүй тохиолдолд оростой харилцаагаа таслах аж. додоны ярьснаар эх орон нь эдүгээ өрнөд ба оросын эсрэгцлийн ашиг сонирхлын мөргөлдөөний жийргэвч бүс (буфер) болсон гэнэ. дайн мөргөлдөөн Приднестровье гэх нутагт нь хэзээ хэзээгүй дэгдэх дөхсөн. учир нь тэндхийн хүн амын 200 мянгыг нь орос өөрийн иргэн болгочихсон, иргэнээ хамгаалахаар цэрэг хөдөлгөж магад гэж ярьсан байх юм.

днестр мөрний зүүн эрэгт молдавын нутагт оросын цэрэг байрлаж байгаа нь аюул заналхийллийн гол эх сурвалж хэмээн украин байнга сануулж, молдовчуудыг айлгах, түлхэх аж. одесс мужийг молдовтой нийлүүлж нөхцөл байдлыг даамжруулах «Бессарабия» гэх төлөвлөгөө москвад байдаг тухай мэдээлэх боллоо. украиныг ч, молдовыг ч аль алийг нь хагалаад оросын геополитикийн цүлхэн үүсгэх далд төлөвлөгөө юм байх. тэсрэх аюултай хэмээн тэр хавийн нөхцөл байдлыг украин, молдавын аль алин нь үздэг болсон учраас юун тухН манатай, юун интеграц манатай болжээ. хэрэв Кавказ руу нүд бэлчээвээс тухН-ийн хоёр идэвхтэй гишүүн азербайжан, армен хоёр хэзээ мөдгүй гал өрдөхөд бэлэн, сумлаастай буу, цэнэглээстэй их буу, асаахад бэлэн танк хил дээрээ хоёр талаасаа овооруулаад байх нь тэр. орос л тэднийг арай ядан тогтоож байх шиг. ингэж ингэж орос маань эргэн тойрондоо ганц ч холбоотон, түншгүй болчихоод тухН гэдэгтээ ганцаараа нүцгэрээд үлдэх юм биш байгаа хэмээн оросын нэг сайт хорлонтой дүгнэлт хийсэн байна билээ.

тухН ба Евразийн эдийн засгийн холбоо хэн нь хэн бэ гэдэгтээ монголчууд эндээс дүгнэлт хийх биз ээ. өөрсдийнхөө арчаагүйгээс болоод ардчилал эрх чөлөөгөө ядууралтайгаа хослуулж эдэлсэн 28 жилийн үр дүнг Евразийн эдийн засгийн холбоонд холбогдож засч залруулна, овойж оцойсон их мөнгө олчихно гэдэг гэнэн бодлоо монголын төр ч өөрчлөх цаг болсон юм биш үү.

тухН) гэх форум маань юу болж орхив гэдэгт сэтгэл түгшээд үзэг цаасаа нийлүүлж буй хэрэг.

украинаас эхлэе. өнөө гийн орос руу чиглэсэн өрнөдийнхний дайралт, хорлолт, бүслэлт, гүтгэлэг, доромжлол бүгд украин гэгч “гайт” хөршөөс нь эхтэй юм. 2014 оноос яригдана. Киевт дэгдсэн үймээн, Крымын хүн ардын зүрхийг үхүүлж, тэд сонголтоо хийсэн. дорнод украин бас сонголтоо хийчихээд оросоос албан ёсоор зөвшөөрүүлээгүй байгаа тухай энд өгүүлэх гэхгүй.

хуучин Зөвлөлт холбоот улсын өвөөс Петр Порошенко бүрмөсөн татгалзаж байгаа тухай бичихгүй байж болохгүй байна. Содружество буюу тухН гэгчээс улс орноо эргэлтгүй гаргах захирамж өгсөн тухай асуудал юм. тухН-ийн төв нь минскт

2018.05.15, мягмар ~ №098 (897)

зах зээл


• дөхөм дэлгүүрээр үйлчлүүлэгчдийн дийлэнх нь 1835 насны залуус байдаг.

• Монголын зах зээлд олон улсын стандарт хангадаг бэлэн хүнс нийлүүлэгч ховор байдаг аж.

• Мянганыхан тав тух, сонголт, нэмэлт урамшууллаас илүү үйлчилгээний чанарт ач холбогдол өгдөг нь тогтоогджээ.



БоРлУУлАлТЫн МЕнЕЖЕР:

АЖлЫн БАйРАнд ТАвИГдАХ шААРдлАГА:• Сурталчилгаа, борлуулалтыг нэмэгдүүлэх чиглэлээр байнгын харилцагчдын

хүрээллийг тогтмол тэлэх, санаачилга гаргах, гэрээ хэлэлцээр хийх, албан бичиг боловсруулах, танилцуулах чадвартай байх• Борлуулалтын хэлцэл хийх, уулзалт зохион байгуулж, танилцуулга бэлтгэх,

танилцуулах• Байгууллагаас захиалсан сурталчилгааг хүлээн авах, хянах, эцсийн байдлаар

хүлээлгэн өгөх• Байгууллагын бусад ажилтнуудтай хамтран ажиллах

АЖИл ГоРИлоГЧИд ТАвИГдАХ шААРдлАГА:• Цаг үеийн өөрчлөлтийг мэдэрч, шинэ санаачилга гаргах, үүнийгээ хэрэгжүүлэх,

хянах, тайлагнах чадвартай байх• Шинийг санаачлагч, багаар ажиллах чадвартай, тогтвор суурьшилтай ажиллах

эрмэлзэлтэй байх• Уул уурхайн салбарт мэргэжлээрээ ажиллаж байсан бол давуу тал болно• Төлөвлөлт болон бэлтгэл ажлыг оновчтой хийдэг байх• Англи хэлний өндөр мэдлэгтэй байх ба хятад эсвэл орос хэлийг хоёрдогч хэлээ

болгон эзэмшсэн бол давуу тал болно• Холбогдох чиглэлээр мэргэжил эзэмшсэн, эсвэл ажлын туршлагатай байх

Хэрэв та өөрийгөө дээрх ажлын байранд нийцэх боловсон хүчин гэж үзэж байгаа бол англи эсвэл Монгол хэлээр бэлтгэсэн танилцуулгаа доорх хаягаар илгээгээрэй. Бид тантай холбогдож, дараагийн алхмуудыг хэлэлцэх болно.

хэрэглэгчдийн өдөр тут-мын хэрэгцээг худалдаа, үйлчилгээний хослолоор хангаж өгсөн convenience буюу дөхөм дэлгүүрийн сүлжээ миний дөт, Centrel express, E Mart зэрэг сүлжээ дэлгүүрүүд энэ зах зээлд хэдийнэ нэвтрээд байсан бол жижиглэн худалдаа үйлчилгээний зах зээлийн потенциал Circle K, CU зэрэг зах зээлийн шинэ тоглогчдыг татсаар байна. уг сүлжээ нь аНу-д төвтэй бөгөөд дэлхийн олон оронд салбараа нээж, хүрээгээ тэлсээр монголын зах зээлд ийн нэвтрээд буй.

тэгвэл үүний дараа БНСу-ын хамгийн том сүлжээ CU брэнд ирэх жил салбараа нээхээр монголын Premium Group-ийн Central Express компанитай санамж бичиг байгуулаад байгаа юм.

Энэ оны нэгдүгээр улирлын байдлаар бөөний болон жижиг лэнгийн худалдаа, гэр ахуйн барааны засварлах үйлчилгээ явуулах эрхтэй нийт 67 мянга гаруй аж ахуйн нэгж бүртгэлтэйгээс идэвхтэй үйл ажиллагаа явуулж буй нь дунджаар 32 мянга байна. үүнээс харахад өрсөлдөөн хэдий их ч, энгийн хүнсний дэлгүүрээс ялгаатай нь дөхөм дэлгүүр өөртөө үйлчилж болохуйц бэлэн хүнс худалдаалдгаас гадна тав тухтай орчинд түргэн хугацаанд хооллох боломж олгодгоороо шинэ үеийн залуусыг байгаа юм. үүнээс гадна цагаар хязгаарлагддаг монголчуудын худалдан авалтыг тэлж, 24 цагийн үйлчилгээ үзүүлдгээрээ ихээхэн давуу талтай.

иймээс дөхөм дэлгүүрээр үйлчлүүлэгчдийн дийлэнх нь 18-35 насны залуус байдаг ба нийт худалдан авалтын 40 гаруй хувийг бэлэн хүнс, кофе эзэлдэг байна. Circle K-ийн үйл ажиллагаа хариуцсан захирал д.мөнхтүвшингийн хэлж буйгаар “худалдан авагчид зам зуураа хоол хүнс худалдан авах сонирхол их байдаг. мөн лангуун дээрх барааны борлуулалтын ихэнхийг ус, ундаа, болон чипс, жигнэмэг зэрэг хөнгөн зууш эзэлдэг” хэмээн тайлбарлалаа. 2017 оны дөрөвдүгээр улир-

2015

2016 2013

2014

-152.9

-0.5 -3,917.9

-1,111.5

Бараа ба үйлчилгээний худалдаа(сая ам.доллар)

Бөөний болон жижиглэн худалдаа, машин, мотоциклын засвар, үйлчилгээ(сая төгрөг)

900

2013 2014 2015 2016

800

700

600

500

400

Худалдаа, үйлчилгээний хослол дөхөм дэлгүүрДөхөм дэлгүүрийн худалдан авалтын 40 гаруй хувь нь хагас боловсруулсан бүтээгдэхүүн

Б.ТөгсбилигЗГМ

лын байдлаар улаанбаатар хотын хэмжээнд бөөний болон жижиглэнгийн худалдааны борлуулалт 14 их наяд төгрөгт хүрсэн нь өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад 15 хувиар өссөн үзүүлэлт юм. үүнээс үзвэл тус салбар дахь мөнгөний эргэлт харьцангуй өндөр байна гэсэн үг.

Стандарт хангаСан хүнС үйлдвэрлэгч

ховор байдагхамгийн гол нь дөхөм дэл-

гүүрийн сүлжээг олшруулж, тогт вортой үйл ажиллагаа явуулахад тулгардаг чухал асуудал нь бэлэн хүнсний аюулгүй байдал, чанар, стандарт аж. ийм дэлгүүрийн нэг онцлог нь жижиглэнгийн худалдаа, үйлчилгээг нэгэн багц брэнд болгохыг зорьдог. Брэндийн нэр хүндийг дагаад чанар

заавал яригддаг тул зарагдаж буй бүтээгдэхүүнд өндөр стандарт шаарддаг аж. гэтэл монголын зах зээлд олон улсын стандарт хангадаг бэлэн хүнс нийлүүлэгч тун ховор байдаг талаар мэргэжлийн хүн онцоллоо. Чанар хангадаг байгууллагууд ихэнхдээ зах зээлд байр сууриа олсон “мах импекс” хК, “оргио” ххК, “Сүү” хК зэрэг цөөн компани байдаг аж.

Энэ асуудал дан ганц дөхөм дэлгүүр гэлтгүй цайны газар, хүнсний дэлгүүрт ч адилхан байна. хэн, хэзээ, ямар орцоор боловсруулсан нь тодорхойгүй, таних тэмдэггүй, чанарын шаард лага хангахгүй хүнс олширсоор байгаа нь дөхөм дэлгүүрт бэрхшээл авчирч болзошгүй. гэхдээ стандартад өндөр ач холбогдол өгдөг сүлжээ зах зээл нэр хүндээ хадгалах

боломж тэр хэрээр өндөр юм.

гадаадын жишиг ба дэлхийн хандлага

японы жишгээс харвал хэрэглэгч хаалгаар орж ирээд хамгийн түрүүнд нүдэнд тусах тавиур, буланг түрээслэн үнэ

Circle K-ийн үйл ажиллагаа хариуцсан захирал Д.Мөнхтүв-шингийн хэлж буйгаар “Худалдан авагчид зам зуураа хоол хүнс худалдан авах сонирхол их байдаг.

тогтоодог бол энэ жишиг одоогоор монголд хараахан нэвтрээгүй байгаа юм. харин Circle K-ийн хувьд нүдэнд өртөх гол байршилдаа хэрэглэгчдэд хамгийн их танигдсан, итгэл найдвартай, чанар сайтай бүтээгдэхүүнээ байрлуулдаг аж.

Энэ жил аНу-д хийсэн нэгэн судалгаагаар залуучуудын 61 хувь нь нэгдүгээр сард дөхөм дэлгүүрээр үйлчлүүлэн бэлэн хүнс худалдан авснаас сендвич, пицца, хот дог зэрэг бүтээгдэхүүн хамгийн өндөр борлуулалттай байна. хачирхалтай нь, хамгийн түгээмэл үйлчилгээ нь ATM байгаа ба аНу-ын залуучуудын 41 хувь нь дөхөм дэлгүүрийн бэлэн мөнгөний машинаар үйлчлүүлдэг нь тогтоогджээ. Энэ нь бусад аль ч үеийнхээс өндөр үзүүлэлт юм. түүнчлэн шинэ мянганыхны хувьд үйлчилгээний чанар нь тав тух, сонголт, нэмэлт урам шууллаас илүү чухал байдаг нь тогтоогджээ.

Б.Хасуй /ЗГМ©

2018.05.15, мягмар ~ №098 (897)6 ЗаСгийН гаЗрыН мЭдЭЭ СоНиН

цаг үе

П.Батбөх ЗГМ

Дотоодын аялал жуулчлалын мэдээлэл, тоо баримт гэх алга дарам цаас ч алга

С.Батсайхан /ЗГМ©

Date: May 15, 2018

BId naMe: Supply of medicines and medical supplies for the Clinics under City Health department for 2018 (re-announced)BId reference nuMBer: NKHAAG-18/0001

The Procurement agency of capital city likes to invite the eligible bidders to submit their electronic bids for supply of medi-cines and medical supplies for the Clinics under City Health department for 2018.

This bid of goods is being advertised through e-procurement system, thus the detailed information and electronic bidding document may be obtained from www.tender.gov.mn for free.

50.000 (fifty thousand) tugriks should be paid by the interested eligible bidders through e-banking system prior to submission of their bids.

Bid shall be valid for 45 days from the date of bid opening.

The bidding document consists of the following packages:Package 11.1: Anti-diabetic injections, NKHAAG-18/0001-11.1;Package 18: Other types of medicines, NKHAAG-18/0001-18;Package 19.1: Protein medicines, NKHAAG-18/0001-19.1;Interested bidders should meet with the following financial and professional experience requirements:Sales revenue: average sales revenue of the last 3 years (2015, 2016 and 2017) should not be less than 30 percent of the pro-

posed bidding price.The amount of easily convertible assets and the available loan: It should not be less than 30 percent of the proposed

bidding price for each package.Total year of submitting financial report: Last 3 years’ (2015, 2016 and 2017) financial reports should be enclosed with the

bidding document.

The amount of similar work experience: Bidder should have experience of supplying similar goods which has value of not less than 30 percent of the proposed bid price for any one of the last 3 years (2015, 2016 and 2017).

an experience of supplying similar goods means experience of supplying medicines.Submission of special license if necessary: NecessaryRequired by the Ministry of Health:If bidder offers imported goods:To import, distribute and sell medicine and medical supplies.If bidder offers goods from domestic factory:To produce medicine and medical supplies. (The special licenses must be notarized)The following amount of bid security should be submitted with the bid:2,900,000 (two million nine hundred thousand) tugriks for the package 11.1;1,000,000 (one million) tugriks for the package 18;700,000 (seven hundred thousand) tugriks for the package 19.1;

Bids must be delivered to the address of e-procurement system prior 9:00 am on June 14, 2018 and will be publicly opened in the presence of interested bidders’ designated representatives, at 9:30 am on June 14, 2018 in Bid opening room of the Procure-ment agency of capital city.

foreign bidder is eligible to submit a bid.Margin of domestic preference shall be applied.Interested eligible bidders may obtain electronic bidding document and relevant files from www.tender.gov.mn, www.

ub-procurement.mn and further information from the following address:

The Procurement agency of the Capital City, 10th floor, Capital governing office building No4, Bagatoiruu-15,

4th sub district, Chingeltei district, Ulaanbaatar, MongoliaCell: 75757810

INVITATION FOR BIDОгноо: 2018 оны 05 дугаар сарын 15-ны өдөр

ТЕндЕр шалГарУУлалТын нЭр: “Нийслэлийн Эрүүл мэндийн газрын харьяа байгууллагуудын 2018 онд хэрэглэх эм, эмнэлгийн хэрэгсэл” – дахин зарлах

ТЕндЕр шалГарУУлалТын дУГаар: НХААГ-18/0001

нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газар эрх бүхий тендерт оролцогчдоос “Нийслэлийн Эрүүл мэндийн газрын харьяа байгууллагуудын 2018 онд хэрэглэх эм, эмнэлгийн хэрэгсэл” нийлүүлэх тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Энэхүү эм, эмнэлгийн хэрэгслийн тендер шалгаруулалт нь Төрийн худалдан авах ажиллагааны цахим системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг авна уу.

Тендерт оролцогч нь тендерийн баримт бичгийг илгээхийн өмнө 50,000 /Тавин мянга/ төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх ёстой.

Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс хойш 45 хоногийн дотор хүчинтэй байна. Тендер нь дараах багцаас бүрдэнэ:Багц №11.1: Чихрийн шижин өвчний эсрэг тарилга /тариуртай/, Дугаар: НХААГ-18/0001-11.1,Багц №18: Бусад эмийн хэлбэрүүд, Дугаар: НХААГ-18/0001-18,Багц №19.1: Уургийн бэлдмэл, Дугаар: НХААГ-18/0001-19.1,Тендерт оролцогч нь Санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд:Борлуулалтын хэмжээ:Сүүлийн 3 жилийн /2015, 2016, 2017 он/ дундаж борлуулалтын хэмжээ нь тендерт санал болгож буй үнийн 30 хувиас

багагүй байна.Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: Тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн 30 хувиас багагүй байх.Санхүүгийн тайлан ирүүлэх жилийн тоо:Сүүлийн 3 жилийн /2015, 2016, 2017 он/ жилийн эцсийн баталгаажуулсан санхүүгийн тайлангийн хуулбарыг ирүүлнэ.Сүүлийн гурван жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын өртөг:Сүүлийн 3 жилийн /2014, 2015, 2016 он/ аль нэг жилд тендерт санал болгож буй үнийн дүнгийн 30 хувиас багагүй үнийн

дүнтэй ижил төстэй барааг нийлүүлсэн байх.Ижил төстэй ажилд эм нийлүүлсэн туршлагыг тооцно.Тусгай зөвшөөрөл шаардлагатай бол тусгай зөвшөөрөл ирүүлэх эсэх: шаардлагатайМонгол Улсын Эрүүл мэндийн яамнаас олгогддог:Эм, эмнэлгийн хэрэгслийг импортлодог бол:Хүний эм, эмнэлгийн хэрэгсэл импортлох, ханган нийлүүлэх, худалдах тусгай зөвшөөрөл /нотариатаар гэрчлүүлэн

ирүүлэх/Эм, эмнэлгийн хэрэгслийг үйлдвэрлэдэг бол:Хүний эм, эмнэлгийн хэрэгсэл үйлдвэрлэх тусгай зөвшөөрөл /нотариатаар гэрчлүүлэн ирүүлэх/Тендерийн хамт дараах тендерийн баталгаа ирүүлнэ.Багц №11.1: 2,900,000 /хоёр сая есөн зуун мянга/ төгрөг,Багц №18: 1,000,000 /нэг сая/ төгрөг,Багц №19.1: 700,000 /долоон зуун мянга/ төгрөг Тендерийг 2018 оны 06 дугаар сарын 14-ний өдрийн 09 цаг 00 минутаас өмнө системд ирүүлэх ба нээлтэд оролцох

хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2018 оны 06 дугаар сарын 14-ний өдрийн 09 цаг 30 минутад нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газрын 1012 тоот өрөөнд нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхтэй.дотоодны давуу эрх тооцно.Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон холбогдох бусад материалыг www.tender.gov.mn, www.ub-procure-

ment.mn цахим хуудаснаас, бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

Улаанбаатар хот, Чингэлтэй дүүрэг, 4 дүгээр хороо, Бага тойруу-15, Нийслэлийн Засаг захиргааны IV байр, 10 дугаар давхар,

Нийслэлийн Худалдан авах ажиллагааны газар,Утас: 75757810

ТЕНДЕРИйН УРИЛГА

өнөөдөр монгол улсын аялал жуулчлалын салбарт 613 тур оператор, 349 жуулчны бааз, 468 зочид буудалд 50 гаруй мянган хүн ажиллаж байна. 2017 онд аялал жуулчлалаас олсон орлого 400 сая ам.долларт хүрсэн. 2016 оны эхний 10 сарын байдлаар гадаадын 410 гаруй мянган жуулчин монгол улсад ирж 278 сая ам.долларын орлого оруулжээ. харин өнгөрсөн оны дээрх үед жуулчдын тоо 60569-өөр нэмэгдэж 360 гаруй сая ам.долларыг монголчуудад үлдээжээ. БоаЖя-наас 2020 он гэхэд нэг сая гадаад жуулчин хүлээн авах зорилго тавин ажиллаж байгаа юм. гадаад жуулчдын тоо, зарцуулсан мөнгийг нь ийм тодорхой гаргаж болж байна. гэтэл дотоодын аялал жуулчлалын мэдээлэл, тоо баримт гэх алга дарам цаас ч алга. аялал жуулчлалын чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулахаар 613 тур оператор зөвшөөрөл авснаас ердөө тав нь л 1992 онд батлагдсан аялал жуулчлалын тухай хуулийн дагуу дотоодын аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх эрх авсан байх юм.

дэлхийн олон оронд “дотоо-дын аялал жуулчлал” гэж ангилаад сүйд болдоггүй. гэхдээ тусад нь бодлогоор зохицуулж орлого олоод байгааг БНхау-ын дотоодын аялал жуулчлал эрчимтэй хөгжиж байгаагаас харж болно. харин манайд цэвэр дотоодын аялал жуулчлалыг хөгжүүлнэ гэж зөвшөөрөл авсан компани, тур оператор улаан-үүд манжуурын аяллыг дотоодын аялал жуулчлал гээд ойлгочихсон аялагч “зөөж” байна. Буугаарай, суугаарай, ороорой, гараарай, босоорой, яваарай гэсэн жи-

Тоогоогүй орхисон том зах зээл дотоодын жуулчлал

зорилгоор, тогтсон маршрутаар аялуулахыг хэлдэг байна. мөн явган аялал хийдэг хобби бүлэг, автомашин сонирхогчдын клубүүдийн тогтсон маршруттай аялал ч нэгдсэн журмаар тур операторт хандаагүй гэдгээр энэ ангилалд багтахгүй. 1992 онд батлагдаж, 2000 онд шинэчлэн найруулсан аялал жуулчлалын тухай хууль хуучирч өнөөгийн аяллын “ая даах”-аа хэдийнэ больжээ. БоаЖя-наас “аялал жуулчлалын тухай” шинэчлэн найруулсан хуулийн төслийг өргөн бариад байгаа. тус хуулийн төсөлд дотоодын аялал жуулчлалыг үндсэн ангиллаар нь хөгжүүлэхэд шахалт үзүүлэх хэд хэдэн заалт орж байгаа юм.

тухайлбал, байгалийн үзэс-гэлэнт газар, дархан цаазат, тусгай хамгаалалттай газарт түр буудаллахад төлбөр ногдуулахаар болж байгаа. өмнө нь дотоод гадаадын жуулчид тусгай хам гаа лалттай, дархан цаазат газрын үүдэнд л “таксаа” төлсөн бол дураар буудаллаж,

гал түлэн мах шарж, газар сайгүй хог тарих “эрх” авсан мэт аашилдаг. Энэ байдлыг засахаар хуулийн “буулганд” оруулж зохицуулалт хийх шаардлага байгаа юм. үүнийг хуульчилсан төлбөрийг тусад нь хураах заалт ч нэмэгдэхийг үгүйсгэхгүй. тэгэхээр монголчуудын дуртай газраа бууж хөрс, ус бохирдуулдаг явдал хумигдах магадлалтай. мөн хуулийн шинэчилсэн найруулгад явган болон дугуй, автомашины, амьтан ажиглах болон ан хийх, түүх, соёлын болон байгалийн аяллыг ямар шаардлага хангасан тур оператор зохион байгуулахыг нарийвчлан зааж өгөх учраас дур мэдэн давхидаг байдал цэгцэрнэ гэж найдаж байгаа юм.

өнөөгийн байдлаар дотоод аялал жуулчлалд төрийн зохи-цуулалт хийгдээгүйгээс олон алдаа дутагдал гарсан. түүний нэг жишээ 2016 онд улаанбаатар-мөрөн чиглэлийн автозам ашиглалтад орсноос үүдэлтэй хөвсгөл далай үзэх гэсэн дотоодын аялал жуулч лалын

“төвөргөөн” юм. хэдийгээр монголын дотоод аялал жуулчлал хөгжих яагаа ч үгүй гэдгийг тэр үйл явдал харуулсан ч энэ салбарт том зах зээл байгааг баталлаа. өнгөрсөн жилүүдэд дотоодын аялал жуулчлалаас оруулж буй мөнгөн урсгал далд эдийн засагт том тоо болж байгааг судлаачид ч ярьж байгаа. ийм байхад төрийн зүгээс зүгээр ажиглаад сууна гэдэг хангалтгүй. өнөө жил л гэхэд дорнод аймгийн Буйр нуур, Завханы улаагчийн хар нуурын эрэг дээр стандартад нийцсэн “далайн эрэг” байгуулах гэж байгаа. үүн дээр жил бүр болдог говь-алтайн “Элсний баяр”, Баянхонгорын “Сарлагийн баяр”, хөвсгөлийн “1000 цааны баяр” зэргийг нэмбэл дотоодын аяллын урсгалыг татах олон арга хэмжээ болох нь байна. хэсэг бүлгээрээ маршрут зохиож мөнгөө зарахаар алгаа үрж байгаа хүмүүс ч цөөнгүй. Эдгээрээс далд эдийн засагт цутгах мөнгөнд хэдхэн зохицуулалт хийгээд улсын төсөвт “ашиг” гаргаж болохоор байна.

тухайлбал тогтсон маршрут баталж зорчигсдоос болон тэнд ажиллаж байгаа хувийн хэвш лийнхнээс Нөат авдаг болчиход л овоо мөнгө Сангийн яамны дансанд шилжчихээр харагдаад байгаа. тэр мөнгийг дотоодын аялал жуулчлалын хөгжилд зарцуулахад улсын төсвөөс үл хамаараад энэ чиглэл хөгжиж болж байна. БоаЖя-ныхан аяллын тогтсон маршрут гаргах, зорчигчдоос төлбөр хураамж авахаар ажлын хэсэг байгуулсан ч дөнгөж маршрутаа судлах хэмжээнд яваа нь дотоодын аялал жуулчлалыг хөгжүүлэхэд “сэтгэл гаргахгүй” байгааг харуулж байгаа юм. Энэ хооронд манайхны “тоогоогүй” мөнгийг өөрийн эдийн засагт татахаар өмнөд хөршийн бодлого хүчтэй орж ирлээ. хэд хоногийн өмнөөс өмөЗо-ны үзэсгэлэнт газруудаар аялуулах сурталчилгааны том самбарууд нийслэлд харагдах болсон нь үүний илэрхийлэл. мөн зөвхөн дотоодын аялал жуулчлалаас зулгаагаад зогсохгүй өвлийн аялал жуулчлалд өрсөлдөх төслийг өвөрмонголчууд бодоод олчихжээ. хөвсгөл нууранд бол-дог мөсний баяртай өрсөлдөх мөсөн завины уралдааныг өмөЗо-ны шилийн голд өнгөрсөн өвөл анх удаа зохион байгуулсан байна. Завины доор тэшүүр суурилуулсан эл уралдаан 100 болон 200 метрийн зайд болсон бөгөөд хятадын мужуудаас ирсэн 300 баг өрсөлджээ. мөн жуулчид сонирхох маягаар өрсөл дөж олон улсын шинж чанартай болж өргөссөн байна. ирэх жил энэ тэмцээнд 23 орны “тамирчид” оролцохоор болсон нь жаахан сэтгэл тавихад л асар том боломж бий болдгийг өмнөд хөршийн энэ тэмцээн батлан харууллаа. манайд ч дотоодын аялал жуулчлалыг хөгжүүлэх олон боломж байгаа. Бурхан халдун ууланд “олсон” Чингисийн онгонд хөрөнгө хаяж аялал жуулчлалын том цогцолбор болгочиход дотоодын төдийгүй өвөрмонголчуудын урсгал хөвөрнө дөө. түүнийг олж харах “билгийн мэлмий” л бидэнд дутаад байна.

Дотоодын аялал жуулчлалаас улсын төсөвт нэг төгрөг ч ордоггүй далд эдийн засаг болжээ.

жүүрийн хэдэн орчуулгатай энэ аяллыг бас гадаад аялал гэхэд инээдэмтэй. Бас дотоодын бус гадаадын аялал жуулчлалд хөрөн-гө оруулалт хийгээд байгаа нь инээдэмтэй гэхээсээ эмгэнэлтэй. манай тур операторт бүртгэлтэй дотоодын аялал жуулчлалын урсгал сургуулийн хүүхдүүдэд Цонжин болдог, 13-р зуун, аглаг бүтээлийн хийд үзүүлэхээс хэтрэхгүй байгаа нь чамлалттай.

дотоодын аялал жуулчлал гэхээр анги, хамт олон, гэр бүлээ рээ гарч давхиад байгалийн үзэсгэлэнт газар, рашаан сувилал, амралтад хэд хонохыг бас хэл-дэггүй байна. Нэг талаас нь харвал аялаад, юм үзээд нүд, сэтгэл баясаад яваа боловч нөгөө талаасаа нэгдсэн журмаар, тур операторт хамрагдаж яваагүй учраас энэ ангилалд багтдаггүй аж. өөрөөр хэлбэл “дотоодын ая-лал жуулчлал” гэж тур операторт бүртгүүлээд түүхэн дурсгалт, байгалийн үзэсгэлэнт, соёлын нөөц бүхий аялал жуулчлалын бүс нутагт амралт, танин мэдэхүйн

Since 2016, number of citizens who received mortgage loan has been decreased drastically. In 2016, over 12 thousand citizens obtained the eight percent mort-gage loan. By the end of 2017, the number was decreased three times, to 3.9 thousand.

In addition, the amount of fi-nancing was also decreased by 46 percent. In May, the Bank of Mongolia (BoM) transferred MNT 15.7 billion and the Minis-try of Finance transferred MNT 29.4 billion to commercial banks to finance the mortgage loan pro-gram. This grants an opportunity for 657 citizens to obtain the loan.

“The mortgage loan program financing has been decreased due to the BoM’s inability to finance

projects and programs as required by the International Monetary Fund’s EFF program,” an analyst of the Bloomberg TV Mongolia emphasized. It was reported that the BoM will quit the mortgage loan program and transfer it to the Government of Mongolia within 2018. “The fall in mortgage loan financing impacts household sav-ings,” the Bloomberg TV Mon-golia noted.

The BoM and the Government of Mongolia are granting mort-gage loan financing twice per month starting from this year. As of the first quarter of 2018, a total of MNT 48.1 billion were distributed to commercial banks, granting loans to 706 citizens. As of today, a total 93 thousand citizens obtained the laon and the loan balance reached MNT 4.2 trillion.

Mongolian domestic tech compa-nies has started entering international markets, offering their goods and services. For example, two years ago, Instut LLC, which was founded by Mongolian programmists, introduced their product iRestaurant in Singa-pore. TungLok Group, Singaporean leading restaurant chain which owns and manages over 35 restaurants in Asia, has started using the iRestau-rant in its service. Instut runs its do-mestic operations through its branch named Kaizen Mongolia. Currently, the company reported that 192 com-panies use its cashier program.

Furthermore, 90 percent of its sales revenue is accumulated from foreign markets and 10 percent from domes-tic market. However, 70 percent of its customers are domestic companies and only 30 percent are foreign firms. The company is planning to enter

ZGM: hIGhLIGhts

ZGM DAILY2018.05.15, TUESdAY ~ №098 (897) 7THE oFFICIAL GAzETTE

Midterm investment program to be submitted after MEF 2018.

Mortgage loan financingdecreased by 46 percent

MNCCI criticizes Law on Violation, claiming it as a gate of corruption.

MNT 48.1 billion distributed to commercial banks for mortgage loan in the first quarter.

Mongolia's luxury market sees stable growth

Foreign markets account to Instut LLC's 80 percent of sales income

According to Goolen, sales of luxury products increase in February and July in Mongolia.

The company is planning to enter the Malaysian market in 2018.

Mongolia Economic Forum – 2018 will take place at the Gov-ernment House on May 21-22 under the theme “Let’s Unite our Strength”, the organizers an-nounced yesterday.

The forum will touch upon Mongolia’s development Model and Investment Policy, the fourth industrialization revolution, the Government and Private Sector Partnership and 12 other panel sessions on agriculture, tourism, economic development and de-centralization policy, as well as branding, mega projects, pension reform, wealth and resources fund, responsible leadership and digital transition.

According to the Head of the working group responsible for or-ganizing the forum and the Chief of Cabinet Secretariat zandanshatar Gombojav, the particularity of this year’s forum is to discuss the coun-try’s urgent problems and present midterm investment program. The discussion topics include air pol-lution resolution, tourism develop-ment, air transport liberalization, agricultural sustainable develop-ment and implementation of a goal

on becoming a food exporter.Mr. zandanshatar noted that the

Cabinet has presented the draft Bill on Tax Reform. “Criticisms received from entrepreneurs on tax reform will be resolved,” he add-ed. With the support of the World Bank Group, consultation princi-ples are being implemented within the frame of the Government and Private Sector Partnership agenda. The Government will consult with the private sector before reaching any decision,” he underscored.

“Last year, the economy grew 5.1 percent. In the next two years, the GdP growth is expected to be 6-7 percent,” President of Mongolian National Chamber of Commerce and Industry (MNCCI) Lkhagvajav Baatarjav emphasized. He added that the MNCCI will strive to increase accrued income and public fund financing during these years and reduce corruption chances by improving transpar-ency.

“Today, the Law on Violation created prosecutors’ dictatorship system,’ Mr. Lkhagvajav criti-cized. “This is a gate for corrup-tion. This should be stopped,” he continued. “We are not sitting idle just to become a symbol for the President and the Prime Minister. If the ministers will not partici-pate in full extent of the two-day forum, I, together with private sector participants, will leave the event,” Mr. Lkhag-vajav highlighted.

Scan the QR code for more details of the event.

Mongolia Econom-ic Forum 2018 to take place on May 21-22

Oyunbayar.NZGM

Murun.BZGM

ReAl eSTATePRIVATe SeCTOR

PoliticsDeputy Chief Public Prosecutor of Turkish Court of Cassation Halil Adiguzel meets the officials of the National Legal Institute of Mongolia and sign Memorandum of Understanding on Cooperation.

Minister of Foreign Affairs Tsogtbaatar Damdin meets E.Yu. Astrakhantseva, Deputy Minister of Agriculture of the Russian Federation and member of the Ekaterinburg World Expo-2025 Bid Committee.

A working group comprised of representatives from Office of the President and corresponding Ministries, Government organizations as well as enterprises, headed by Deputy Minister of Foreign Affairs Battsetseg Batmunkh worked in the Far Eastern Federal District of the Russian Federation on May 9-13.

EconomyNational Audit Office to conduct auditing on Oyu Tolgoi’s “Underground Development and Financing Plan” and “First and Second Phase Investment performance”, an estimation of investment allotted to the stakeholders and loans obtained for the investment, in 2018-2019.

TSX-listed Erdene Resources Development Corp (ERD) gives an update on the mineral resources estimate for its 100-percent owned Altan Nar gold-polymetallic project in southwest Mongolia. According to the ERD, indicated gold equivalent resource increased by 208 percent and inferred resource increased by 172 percent, compared to the Company’s March 2015 Altan Nar maiden mineral resource estimate.

Mongol Basalt IPO opens at the Mongolian Stock Exchange. The company is offering 30 percent stake to the public in order to raise MNT 6.4 billion with MNT 380 per share.

Erdenes Tavan Tolgoi and Chalco agree on increasing coal price to USD 60, by 70 cents for the coal of West Tsankhi and making two changes in the methodology of estimation of price index that will be changed every quarter based on the market.

Top 20 Index fall 0.68 percent, to 19122.36 points. MSE A Index drops 1.33 percent, to 9118.28 points and MSE B Index goes down 0.55 percent, to 9764.36 points. Market cap stands at MNT 2.35 trillion.

ТоР20 индекс

30,00025,00020,00015,00010,000

sociEtyCeremony on introducing government information sharing KHUR System to mobile phone operators takes place.

Aero Mongolia purchases a new Embraer ERJ145 jet plane.

Payment Instruments of the Mongolians: From Ancient Time to Present exhibition opens in the National History Museum.

‘Ulaanbaatar Travel Expo-2018’ will be organized for the fourth time under the theme "Traveling on the ancient tea road" at the National Park on July 2-3. Scan the QR code to get linked to the Facebook event.

MNCCI announces to leave MeF 2018 if ministers refuse to take part

National producers eye luxury market

Number of mortgage loaners falls drasticallyMongolian tech companies penetrate

foreign markets

According to a study conduct-ed early this year, about 100 com-panies were producing clothes, items and souvenirs with a mix-ture designs of traditional and modern styles in Mongolia, and about 10 percent of them were manufacturing luxury products.

domestic high class brands designed for the target market have been expanding their oper-ations and increasing their sales, the sectoral staffs highlighted. For example, sales of Goolen, a clothing brand which includes national style elements, increased by 8-9 percent in 2017 compared

to the same period of the previous year. In recent years, sales of the brand saw a stable growth, the company noted. Furthermore, the producers of luxury clothing and items aim to expand their market in general. The company highlighted that sales of luxury products usually increase in Feb-ruary and July.

The zoson brand, which produces its every product by craft production, has entered the market two years ago and is now manufacturing household products, souvenirs and cloth-ings. Its household products are sold between MNT 500 thousand and MNT 4 million, while the other items range from MNT 280 thousand to MNT 1.8 million.

the Malaysian market to increase their sales in 2018 and plans to offer iRestaurant system, its major product, in the US, UK and Australian mar-kets through the Apple’s app store within this year.

Moreover, Ametros Solutions LLC, a Mongolian producer of home automatization system concluded agreements to export its products to Kazakhstan and Myanmar. The

first product of the company was a wireless charger. The company now manufactures security hardware.

According to Gartner, Inc., an American research and advisory firm providing information technology-re-lated insight for tech and other busi-ness leaders, there is prospect that IT product and service expenses will reach USd 3.7 trillion throughout the country in 2018.

Batsaikhan.S / ZGM©

The company noted that souve-nirs of zoson brand are export-ed to Australia, Japan and Inner Mongolia, and 60-70 percent of domestic sales were formed by foreigners.

Baba brand, which manufac-tures unique designs of felt boots, promotes its products to upper middle class. A pair of boots of this brand is sold between MNT 111 thousand and MNT 289 thousand. In addition to its domestic operations, the com-pany also conducting a market research in order to penetrate foreign markets. According to a company representative, the company is currently seeking to enter Asian markets, specifically to Hong Kong and Japan.

Oyunbayar.NZGM

Аз жаргалтай амьдрал гэж үгүй. Харин аз жаргалтай мөчүүд гэж бий.

ЦАГ АГААР

УВС 17o

0o

ХОВд 18o

0o

ЗаВХан 11o

-4o

БаЯнХОнГОр 9o

-2o

ГОВЬ-алТаЙ 9o

-4o

ӨВӨрХанГаЙ 9o

-2o

арХанГаЙ 8o -3o

ХӨВСГӨл 12o

-2o

БУлГан 11o

-6o

ТӨВ 9o

-3o

дУндГОВЬ 11o 0o

ӨМнӨГОВЬ 11o

2o

ГОВЬ-СҮМБЭр 24o

4o

дОрнОГОВЬ 14o

4o

СҮХБааТар 13o

2o

ХЭнТИЙ 13o

-1o

СЭлЭнГЭ 12o

-3o

ОрХОн 10o

-3o

дарХан-УУл 12o

-2o

дОрнОд 15o

0o

БаЯн-ӨлГИЙ 16o

-2o

УЛААНБААТАР V.17 22o

6o 8 м/с

6 м/с

Багавтар үүлтэй Багавтар үүлтэй

V.16 21o

4o 7 м/с

7 м/с

Үүлшинэ

V.15 17o

10o 11 м/с

10 м/с

V.19 26o

13o 8 м/с

7 м/с

Үүлшинэ

V.18 27o

9o 9 м/с

6 м/с

Үүлшинэ


өдрийн хэмнэлТв ХөТөЛБөР

ЗУРХАй

07.00

09.50

11.00

15.40

17.45

21.50

“Өглөө хөтөлбөр”

“Робокон-2018”Үндэснийроботын тэмцээн

“Монголын мэдээ” мэдээллийн хөтөлбөр

“120/80” эрүүл мэндийн хэлэлцүүлэг

MNB wolrd үзүүлж байна: “Хүмүүн бичиг”

Судар бичгийн алтан сан: “Найман гишүүнтийн зүрхэн хураангуй”

12.00

06.30

14.00

18.00

20.00

22.30

Өнөө өглөө

Хөтөч мэдээллийн хөтөлбөр

“Хүрээлэн амьд ертөнц” 15-р хэсэг

Наашаа цаашаа

“Оргилцаг”мэдээллийн хөтөлбөр

Үдшийн мэдээ

07.05 “Математикийн зарчмууд” хүүхэлдэйн кино 1-р анги

09.00

11.20

14.05

15.50

“Монголчууд ХХ зууны эхэнд” нэвтрүүлэг

Үүнийг хэрхэн хийдэг вэ?

“Та тавдугаар ангийн хүүхдээс ухаантай юу?” шоу нэвтрүүлэг

“Аугаа уран зургууд” нэвтрүүлэг

00.10 “Кино миний амьдрал” нэвтрүүлэг

09.00

11.30

15.00

20.30

22.30

“Бизнесийн хэмнэл” хөтөлбөр

“Бүрэн тайлбар” нэвтрүүлэг

“Бизнесийн төв цэг” хөтөлбөр

“Цахиурын хөндийгөөс цааш” нэвтрүүлэг

“Хариуцлага ба үнэ цэнэ” нэвтрүүлэг

07.00 “Өсөлтийн замд” нэвтрүүлэг

Билгийн тооллын 30Хаврын адаг улаан луу сарын зургаан цагаан мэнгэтэй улаагчин хонь өдөр. үс засуулбал: эрлэг лугаа учирна наран ургах, шингэх: 05.16-20.22 Барилдлага: Арвидахшүтэн барилдлага: Өтлөх үхэхүйСуудал: Хий19:48 цагт сар битүү болно.Аргын тооллын тавдугаар сарын 15, Ангараг гараг, билгийн тооллын битүүн. нэгэн эхийн зургаан хөвгүүн одтой, улаагчин хонь өдөр. Өдрийн наран 05.16 цагт мандан, 20.22 цагт жаргана. Тухайн өдөр гахай, туулай жилтнээ аливаа үйл хийхэд эерэг сайн ба бич, тахиа жилтнээ сөрөг муу нөлөөтэй тул элдэв үйлд хянамгай хандаж, биеэ энхрийлүүштэй. эл өдөр худалдаа арилжаа хийх, бизнес эхлэх, хүү сангийн эх хатгах, эд агуурс авах, зээл авах, арвижуулах, дэлгэрүүлэх үйлийг эхлэх, угаал үйлдэх, мал худалдан авах, мал түгээх, хийморийн дарцаг хатгахад сайн. Сахил санваар авах, хануур, төөнүүр хийлгэх, уул овоо тахихад муу. Өдрийн сайн цаг нь бар, туулай, могой, бич, нохой, гахай болой. Хол газар яваар одогсод урагш мөрөө гаргавал зохистой. Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулахад тохиромжгүй.

Петя ба чоноХаана: Улсын филармониХэзээ: 2018 оны 6 дугаар сарын 1Тасалбарын үнэ: ^ 5000

“Би цаг тооны үргэлжлэл” цэнгүүнХэзээ: 2018.05.19-нд 19.00 цагтХаана: The Corporate Hotel &Convention CentreТасалбарын үнэ: ^100-120 мянга

“Севилийн үсчин” дуурьХэзээ: 2018.05.19-нд 17.00 цагтХаана: УДБэТТасалбарын үнэ: ^10-30 мянга

“цэнхэр нүдэн бүсгүй” балетХэзээ: 2018.05.26-нд 17.00 цагтХаана: УДБэТТасалбарын үнэ: ^10-20 мянга

“үүлэн заяа” монгол дуурьХаана: УДБэТ Хэзээ: 2018.06.30-ны 17.00 цагтТасалбарын үнэ: ^ 10-20 мянга

“Морин хуур мину II” концертХэзээ: 2018.05.18-нд 19.00 цагтХаана: УДБэТТасалбарын үнэ: ^30 мянга

ЗГМ: үГИйН СүЛжЭЭ

8

7

6

51

46

34

4

8

9

124

56

93

5

7

3

2

6

8

1

679825134

827194365

241963857

136257489

385471296

594638721

752349618

968712543

413586972

ЗГМ: СүДОкү

(өмнөх дугаарын хариу)

өмнөх дугаарын хариу / 05.14

БоСооГооР:1.Оросынбүжгэнжүжигтшинэ эргэлт хийсэн нэрт хөгжмийн зохиолч2. Зөвшөөрсөн үг3. Арьсанд гарах ургацаг4. Байнгын ажиллагаатай парламентын анхны дарга7. Учиртай гурван толгой

дуурийн эсрэг дүр9. Зургийн хүрээ10. Бразилийн домогт хөлбөмбөгчин "хөл бөмбөгийн хаан" гэгдсэн нэгэн11. эцгийн талын ах дүүс13. Амьтан барих хэрэгсэл24. Хүлэгүгийн хант улс

16. Ухаан санамж17. Үлэмж аварга том18. Их Монгол улсын шадар сайд Мухулайн цол хэргэм19. Өнгөт металл20. Дулаан дээл21. Казакуудын адууны махаар

бэлтгэдэг зууш 22. Аливаа улс орны эдийн засгийн гол үзүүлэлт (товчилсон нэр)23. Үзэсгэлэн26.Оросынтомоохон мөрөн27. Алтан ургийн хүний цол хэргэм

25. Нас гүйцсэн агталсан эр тэмээ

ХөндлөнГөөР:1. Детектив зохиолын мастер3. Бичгийн хэрэгсэл5. Японы мөнгөний нэгж6. Японы Ерөхий сайд8. Хүннү гүрэнд алба нийлүүлдэг асан өмнөд хөршийн хүчирхэг улс9. Титатик киноны гол дүрийн залуу12. эрхтэн14. Үсрэх голын хэлтэрхий 15. Болгарын мөнгөний нэгж

фОТО АГШИН

Б.Хасуй / ЗГМ©

ОНЦЛОХ үЗвЭРОНЦЛОХ үЗвЭР

нИСлЭГИйн цАГИйн ХУвААРь

УБ-БээжИН 17:55 20:10 БээжИН-УБ 21:10 23:40УБ-ХОнкОнг 06:25 10:55ХОнкОнг-УБ 12:05 16:45УБ-СӨҮл 08:40 12:50СӨҮл-УБ 14:20 17:00УБ-ТОкиО 07:45 13:40ТОкиО-УБ 14:40 19:15УБ-ФРАнкФУРТ 09:40 13:00ФРАнкФУРТ-УБ 14:30 05:20УБ-ХАНБУМБАТ 09:35 11:00ХАНБУМБАТ-УБ 11:30 12:40

ГАлТ ТЭРЭГнИй цАГИйн ХУвААРь

УБ-ЭРХҮҮ 21.10 02.40ЭРХҮҮ-УБ 15.305 06.20УБ-СҮХБААТАР 21.15 05.12СҮХБААТАР-УБ 20.55 05.03УБ-ЭРдЭнЭТ 20.30 07.45ЭРдЭнЭТ-УБ 19.10 05.48ЗАМыН-ҮҮД-УБ 17.30 08.55 УБ-ЗАМыН-ҮҮД 17.20 07.05 САйНШАНД-УБ 20.25 07.01 УБ-САйНШАНД 09.15 19.15 УБ-ЗҮҮнХАРАА 17.30 21.45ЗҮҮнХАРАА-УБ 04.25 08.40

ХОн

О

О

ТЙ

СҮВ

нна

ОМ

И

Т

рО

О

У

У

л

Б

а

Т

ХӨ

д

аа

а Г

УУ

М

Г

н

а

В

нГ

дОХИ

а

р

алТХ

ОЦ

УО

Ба

рЭ

ЯшУра

алда

нГ

а

а

а У УМ У З

Та

Х

Ид

1 2 3 4

86 75

10 11 12 13

1615

9

14

19

17 18

20

22 23

25

27

24

21

26

“Гурван бяцхан торой огторгуйгаар аялсан нь” хүүхдийн танин мэдэхүйн жүжиг ирэх баасан гарагт Choijin Suites-д нээлтээ хийх гэж байна. энэхүү жүжиг нь “Бамбуу” театрын анхны уран бүтээл болох “Гурван бяцхан торой”

жүжгийн үргэлжлэл юм. Өхөөрдөм бяцхан торойнууд сансар огторгуйгаар аялна. Гэхдээ огторгуйн их замд эв нэгдэл, бие биенийгээ хүндлэх хүндлэл, гэр бүлийн үнэ цэн зэрэг нь ямар чухал болохыг ухаарна. Мөн аялалд гарч танин мэдэх

нь уншиж судлахаас илүү сонирхолтойгоор өөрийгөө хөгжүүлэх боломж олгодог гэдгийг тус жүжгээс харж болох юм. жүжгийн үргэлжлэх хугацаа 90 минут бөгөөд бүх насныхан үзэх боломжтой аж.

Гурван бяцхан тооройн аялал

кэйт Аллэнөнгөрсөн онд барилга,

үл хөдлөх хөрөнгийн бонд ихээр худалдан авсан хөрөнгө оруулагчид алдагдалд ороод байна. тухайлбал, хөрөнгө оруулалтын JPMorgan Chase & Co банкны бондын эргэлтийн үнэлгээ он гарснаас хойш 5.1 хувиар буурчээ.

ам.долларын ханш зогсолтгүй нэмэгдэж байгаа нь асуудлыг улам бүр хурц болгож байна. тажикстан, Эквадор тэргүүтэй улс бондын зах зээлээс чамгүй хохирол амслаа.

Бага орлоготой, хөгжиж буй

орнууд дэлхийн зах зээлээс хөрөнгө босгох, зээл авах нь нэмэгдэж байгааг олон улсын валютын сан мэдээлж, энэ нь ам.долларын ханш чангарч байгаа өнөөгийн нөхцөлд эрсдэл дагуулж буйг анхааруулав. Судалгааны S&P Global байгууллагын мэдээлснээр 2017 онд нийт зургаан улс дефолт зарлажээ. Энэ дунд Эквадор улс хоёр дахь удаагаа дефолт зарласан аж. мөн олон улсын зах зээл дээр хөгжиж буй олон орны зээлжих зэрэглэл буураад байгаа юм.

Үйлд вэр лэгчид хөнгөн цагааны түүхий эд хайлуулах явцад хүчилтөрөгч ялгаруулдаг технологи хөгжүүлж байна. > 10

Apple үйлдвэрлэлдээ “ногоон” металл ашиглана

Цахим ертөнцийн боломж хязгааргүй болохын хэрээр энэ сал-ба рын сүүдэрт ашиг хонжоо олох хүн олширч байгаа. > 10

дэлхийн банкууд хакерын эсрэг нэгдэнэ

Дэлхийн зах зээл дээрх кофе болон какаоны ханшид компью-тер нөлөөлж байна хэмээн мэргэжилтнүүд үзэж байна. > 10

Кофены ханш өссөнд компьютер буруутай гэв

Бондын зах зээлийн хөрөнгө оруулагчид алдагдал хүлээж байна

захирал Вивек рамачандран тайлбарлав. Нийтлэг хэрэглээ болгох гэвэл юун түрүүнд банк, далайн тээврийн компани, боомт, гаалийн ажиллагаанд блокчэйн нэвтрүүлэх нь чухал байгааг захирал өгүүллээ. Блокчэйнийг “Зүгээр нэг шинэ хэрэглүүр төдий үзэж болохгүй”-г захирал анхааруулсан юм.

HSBC зэрэг дэлхийн худалдааны зангилаа цэгийн үүрэгтэй банкууд худалдаа-

санхү үгийн ажиллагааг цаасан овоолго дунд явуулдаг хэвээрээ. ирэх хэдхэн жилээс блокчэйн транзакц цаасан овоолгыг эрс багасгана хэмээн ноён рамачандран үзэж байна. худалдаа-санхүүгийн ажиллагаанаас өнгөрсөн онд 2.52 тэрбум ам.долларын орлого олсон HSBC салбартаа дэлхийд гол банкны нэгэнд тооцогддог.

өнгөрсөн долоо хоногт г ү йцэтгэсэн Carg i l l -ын

гүйлгээний утга нь аргентинаас малайз руу тээвэрлэсэн шар буурцгийн төлбөр. технологийн R3 консорциум хөгжүүлсэн Corda блокчэйн платформ ашиглан HS-BC банк аккредитивын төлбөр шилжүүлжээ.

урьд өмнөх туршилтын транзакцуудтай харьцуулахад Cargill-ынхыг цаашид ижил төрлийн гүйлгээнд ашиглаж болох сайн талтайг ноён рамачандран дурдсан юм. Чухам

энэ нь блокчэйн технологи арилжааны хэрэглээнд бэлэн болсныг харуулж байна.

Блокчэйнд тулгуурласан худалдаа-санхүү нэвтрэх явцыг тэрбээр контейнер буюу чингэлэг далайн хөлөг, боомт, төмөр зам, худалдааны компаниудад хэдэн арван жилийн турш аажим нэвтэрсээр дэлхийн ачаа тээврийн үндсэн хэрэглүүр болсон түүхтэй жишсэн юм.

уг түүхтэй нэгэн адил

хийж байсан Жон Висентин авах юм. мөн Icahn Enterprises-ийн Кит Коцца-г захирлуудын зөвлөлийн даргаар томилохоор шийдвэрлэв. Xerox компани захирлуудын зөвлөлийн бүрэл-дэхүүнийг шинэчлэх замаар ноён айканы шийдвэр гаргах, хянах эрх мэдлийг бэхжүүлэхээр төлөвлөжээ.

“Компанийн удирдлагыг Fu-jifilm-д шилжүүлэх бодлогогүй төлөвлөгөөг Xerox хүчингүй болгосонд бид туйлын таатай байна. хувьцаа эзэмшигчдэдээ төвлөрч ажиллах шинэ удирд лага байраа эзэлснээр Xerox-ийн хувьд өнөөдөр шинэ эрин эхэл лээ” хэмээн ноён айкан мэдэгдлээ.

японы группийн эрх мэдлийг ихэсгэхэд хүргэх хэлэлцээрийн шинэ шат эхлүүлэх хүсэлт удаа дараа ирснийг Xerox-ын захирлуудын зөвлөл тайлбарлав. гэхдээ ийм наймааг “хүлээн зөвшөөрч болохуйц” хугацаанд өрнүүлэх баталгаа Fujifilm-д одоо

ч байхгүй. “хэлцлийн одоогийн нөх-

цөлийг хувьцаа эзэмшигчид зөвшөөрөөгүй. дээр нь Fuji Xerox-д санхүү бүртгэлийн шийд вэр лээгүй асуудал байсаар байхад ийм нэгтгэх ажиллагааг ул үндэстэй явуулах аргагүй” хэмээн захирлуудын зөвлөл тайлбарлав.

анх байгуулсан хэлцлээр Xerox өөрийн бизнесийг ази тивд Fujifilm-тэй хамтран байгуулсан компанид шил-жүүлж, гол удирдлагыг Fuji-д шилжүүлэхээр заажээ. Xарин хerox-ийн хөрөнгө оруулагч нар уг хэлцлийн хүрээнд 2.5 тэрбум ам.долларыг ногдол ашиг хэлбэрээр авах ёстой.

дижитал камер, хувилах машин, эмнэлгийн тоног төхөө -рөмж үйлдвэрлэгч япон группээс шинэ Зеланд, авст ралид Xerox-той хамтран байгуул сан хоёр ч салбарынх нь санхүү бүртгэл тооцоо зүй бус байгаа

нь өнгөрсөн онд илэрчээ. Бүртгэл тооцооны дуулиант хэргээс болж Fujifilm, Xerox хоёр тус тусын санхүүгийн тайлангаа эргэн харж өөрчлөлт оруулсан юм.

Xerox-ийн шийдвэртэй холбог-дуулан Fujifilm тайлбар өгсөнгүй. Наймаа буцсан мэдээ лэл тарснаас хойш япон групп хувьцаа эзэмшигчдийн шаардлагад нийцүүлэн анхны нөхцөлөө сулруулж болзошгүй хэмээн хөрөнгө оруулагч нар түгших болов. түгшүүрээс үүдэн Fujif-ilm-ийн хувьцааны үнэ долоон хувиар унажээ.

Ноён Коцца, Висентин на раас гадна Жонатан Кристодоро, Николас грациано, Скотт летье нарыг захирлуудын зөв лө лийн гишүүнд дэвшүүлээд байна. Xerox-ын захирлуудын зөв-лөлөөс роберт Киган, Чарльз Принс, Энн рийз, уильям х а н т е р, Ст и вен русковс ки нарыг чөлөөлөв.

HSBC блокчэйн технологитой анхны арилжаа-санхүүгийн гүйлгээ хийв

Xerox компани Fujifilm-ээс $6.1 тэрбумын наймаагаа эргүүлэн татлаа

Дон вэйнландHSBC дэлхийд анх удаа

блокчэйн ашигласан арилжааны ач холбогдолтой худалдаа-санхүүгийн транзакц амжилттай гүйцэтгэлээ. уг транзакц нь есөн их наяд ам.доллараар хэмжигдэж буй худалдааны санхүүгийн зах зээлд шинэ технологи өргөн нэвтрэх замыг засаж өгөв.

их Британид төвтэй тус банк блокчэйн ашиглаж аНу-ын хүнс, хөдөө аж ахуйн Cargill группийн аккредитивийг амжилттай төлжээ. уг төлбөр нь блокчэйн технологи нийт санхүүгийн салбарын арилжааны хэрэглээнд бэлэн болсныг харуулав.

Биткойн зэрэг криптовалютын суурь-блокчэйн технологи нь хэдэн зуун жилийн түүхтэй худалдаа-санхүүгийн үйлдвэр-лэлийг доргионо. мөн баримт бичгийн нүсэр ачааг хөнгөлөн, ганц гүйлгээний төлөө хэд хоног хүлээдэг явдлыг хэдхэн цаг болгон өөрчлөх юм.

Блокчэйн технологийн цөм болох distributed ledger буюу хуваарилалттай данс нь үл хөдлөх хөрөнгийн бүртгэлээс эхлээд өвчтөний түүх, даатгалын мэдүүлэг хүртэлх олон хэрэглээнд шифрлэж нууцалсан, хууль бусаар нэвтрэх аргагүй бүртгэл үүсгэх боломж бүрдүүлж байна.

“шинэ технологийг хэрэглээнд нэвтрүүлэхийн тулд аль болох олон оролцогч хамруулах нь дараагийн шатны зорилт” хэмээн HSBC-ийн арилжааны банкны инноваци, өсөлт хариуцсан

банк, боомт, худалдаачид санхүү-худалдааны блокчэйн технологийн бүх платформ, стандартыг хүлээн авч нэвтрүүлэх явц ирэх таван жилд өрнөнө хэмээн ноён рамачандран таамаглаж байна.

худалдааны баримт бичгийг бүрэн дижитал хэлбэрээр боловсруулах туршилтыг хэд хэдэн банк, компани өнгөрсөн онд эхлүүлсэн. Зарим нь худалдааны шууд транзакцыг ч дижитал хэлбэрээр боловсруулж туршиж байна. гэхдээ дэлхийн худалдааны өнөөгийн үймээнтэй нөхцөл шинэ технологийг далайцтай нэвтрүүлэхэд саад болж байгаа аж. үүнийг израильд ажилладаг Wave старт-ап компанийн захирал гади рушин тайлбарлав. Wave компани нь bill of lading буюу ачаа тээврийн дагалдах баримтыг блокчэйн технологоор үүсгэж хөтлөх арга технологи хөгжүүлдэг юм. өнөөдөр дэлхий дахинд ид хөгжүүлж буй олон технологийн нэлээд нь амжилтгүй төгсөнө хэмээн тэрбээр таамаглав.

“Блокчэйн нь өөр өөр бүтээгдэхүүнийг хэрэглээнд нэвтрүүлэхийн өмнө технологи, зохицуулалт, үйлчилгээний өртөг, аюулгүй байдал гэх мэт олон талаас нь үнэлж чадах, хамгийн гол нь зах зээлийн шаардлагад нийцүүлж чадах цор ганц технологи” хэмээн ноён рушин үзэж байлаа.

Эрик Платт, жэймс фонтанелла-ХанаНу-ын Xerox компани

Японы Fujifilm-тэй байгуулсан, 6.1 тэрбум ам.долларын дуу-лиант наймаанаасаа буцлаа. Энэ шийдвэрийг өөрийн хөрөнгө оруулагчидтай тохиролцсоны үндсэн дээр гаргасан юм. Наймаа буцсанаар хөрөнгө оруулагчидтай хийсэн олон сарын маргаан эцэс болж аНу-ын компанийн удирдлага идэвхтэн хөрөнгө оруулагчдынх нь гарт шилжив.

Эртнээс хамтран ажиллаж ирсэн япон түншийнх нь санхүүгийн үзүүлэлт аудитын шалгалтаар баталгаажаагүй

учраас санхүүгийн транзакц хийх аргагүй болсон учраас принтер, фото хувилах машин үйлдвэрлэгч тайлбарлаж байна.

Xerox компани хөрөнгө оруулагчид болох ноён айкан, дисон нарын шаардлагад бууж өгсөн. Энэ нь идэвхтэн хөрөнгө оруулагчдынх нь хувьд бахдам ялалт боллоо. уг хоёр хөрөнгө оруулагч нийт найман тэрбум ам.долларын үнэлгээтэй тус компанийн хувьцааны 10 гаруй хувийг эзэмшдэг. хувьцаа эзэмшигчдийг утгагүй болгосон хэлцлийг Fujifilm-тэй байгуулсных нь төлөө аНу-ын компанийн гүйцэтгэх захирал, захирлуудын зөвлөлийг ноён айкан дисон нар хатуу шүүмжилсэн юм.

Xerox компани уг хэлцлийг хүчингүй болгох арга хэм-жээний хүрээнд гүйцэтгэх захирал Жефф Жекобсоныг халлаа. түүний орыг IBM, Hew-lett-Packard-д гүйцэтгэх захирал

АНУ-ын фото олшруулагч төхөөрөмж үйлдвэрлэгч өөрийн хөрөнгө оруулагч Айкан, Дисон нартай тохиролцож чадлаа.

Бондыг гаргасан үеэс өнөөг хүртлэх ашиг(Хувиар)

эквадор 2027

Украин 2032

Ирак 2023

Бахрейн 2029

Тажикистан 2027

11

VIII 2017 2018 V

10

9

8

7

4

5

ВВМ©

ВВМ©

Билл УинтерсСүүлийн үед банк, санхүүгийн

үйлчилгээ, худалдаа интернетээр хийгдэх болсон. Энэ нь хакер болон цахим гэмт хэрэг үйлдэгч этгээдүүдийн ашиг олох боломжийг улам нэмэгдүүлж байна. Нөгөөтэйгүүр олон улсын банк, санхүүгийн байгууллагууд интернет сүлжээнийхээ аюулгүй байдлыг сайжруулахын тулд их хэмжээний хөрөнгө зарцуулах болов.

интернет судалгааны Standard Chartered байгууллагын захирал Билл уинтерс “дэлхийн интернет технологи хөгжихийн хэрээр энэ салбарт гэмт хэрэг огцом нэмэгдэж байна. гэмт этгээд, хакеруудад хулгай хийх, мөнгө угаах боломж цахим орчинд өдрөөс өдөрт өргөжин тэлсээр байгаа юм. Цахим гэмт хэрэг өсөх эрсдэл яагаад нэмэгдэж байна вэ. Банк санхүүгийн байгууллагууд сүүлийн үед онлайнаар төлбөр тооцоогоо өргөнөөр хийж эхэлсэнтэй холбоотой юм. мөн онлайн худалдаа эрхэлдэг байгууллагууд хакерын халдлагад өртөх эрсдэл их байна” гэв.

мэргэжилтнүүдийн үзэж буйгаар цахим халдлагыг бууруу-лахын тулд тухайн байгууллага интернетийн хамгаалалтаа улам сайжруулах хэрэгтэйгээс гадна төр засгаас энэ чиглэлд анхаарч харилцан арга хэмжээ авах ёстой юм.

мөн Билл уинтерс хэлэхдээ “олон улсын томоохон банк, санхүүгийн байгууллагууд цахим гэмт хэргийн эсрэг нэгдмэл зохион байгуулалттай ажиллахаар ярилцаж байна. мөн тухайн улс орны төр зас гийн байгууллагуудтай хамтран ажиллаж, хүчээ нэгтгэх сонирхолтой байгаа юм. Энэ

Эмико Теразонодэлхийн зах зээл дээрх

кофе болон какаоны ханшид компьютер нөлөөлж байна хэмээн мэргэжилтнүүд үзлээ. худалдааны Sociеtе Gеnеrale Prime Services компанийн захирал том Вробел хэлэхдээ “Сүүлийн үед кофе болон какаоны төрлийн бүтээгдэхүүний зах зээлд компью-терын техно логийг өргөнөөр ашиглах бол сон. тухайлбал, түүхий эдийн биржийн арилжааг компьютерын программын тусламжтай гүйцэтгэж байна.

Компьютерын алгоритмын зарчмаар худалдаа өрнөж байна шүү дээ. Сүүлийн жилүүдэд кофены ханш эрчимтэй өссөн нь үүнтэй холбоотой байхыг үгүйсгэхгүй“ хэмээжээ.

аНу-ын Нью-йорк хотын түүхий эдийн бирж дээр какаоны ханш сүүлийн нэг жилийн хуга-цаанд 50 хувиар нэмэгдэж, нэг тонн нь 3000 ам.долларт хүрсэн байна. гэтэл энэ үеэр лондоны бирж дээр тонн какаоны ханш 2400 ам.доллар байжээ. худалдааны Arctic Blue байгуул лагын брокер,

Дэлхийн банкууд хакерын эсрэг нэгдэнэсанаачилгын дагуу банкууд нэгдсэн сүлжээ бий болгох, тусгай үүрэг бүхий байгууллагыг үүсгэн байгуулах, харилцан уялдаа холбоогоо бэхжүүлэх зорилгыг агуулжээ.

Банкууд цахим аюулгүй байдлаа сайжруулах, хакертай тэмцэх чиглэлээр уялдаа холбоогүй ажиллаж ирсэн. Жишээ нь, аливаа банк зөвхөн өөрийн сүлжээний

аюулгүй байдлыг л хангахын тулд тодорхой хэмжээний төсөв хөрөнгө төлөвлөдөг байсан. гэтэл өнөөдөр банкууд цахим халдлагын эсрэг харилцан мэдээлэл солил цож, нэгдсэн зорилготой ажиллах хэрэгтэй болоод байна” хэмээв.

Банк санхүүгийн салбар гэлтгүй цахим аюулгүй байдлын чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг

байгууллагууд ч хүчээ нэгтгэхээр шийджээ. их Британийн Standard Chartered PLC байгууллага саяхан Европын банкуудын хэмжээнд цахим халдлагатай тэмцэх сүлжээг үүсгэн байгуулахаар шийдсэнээ мэдэгдэв. Энэхүү сүлжээ нь цахим орчинд санхүүгийн гэмт хэрэгтэй тэмцэхээс гадна хакер, вирус гэх мэт зүйлээс урьдчилан сэргийлэх үйл ажиллагаа явуулах юм.

Standard Chartered PLC байгууллагын мэргэжилтэн Жэймс хаттон хэлэхдээ “Бид цахим аюулгүй байдлын чиглэлээр бусад банкуудтай нягт харилцаа холбоо тогтоогоод зогсохгүй, цагдаа, хууль хүчний байгууллагатай хамтран ажиллаж байна. дотоодын төдийгүй хөрш орнууд болон аНу-ын хуулийн байгууллагуудтай

хүчээ нэгтгэсэн. Цахим аюулгүй байдлын чиглэлээр ажилладаг олон улсын байгууллагуудыг ч татан оролцуулахаар төлөвлөж байна. ингэснээр бид Европын хэмжээнд цахим халдлагыг эсэргүүцэн, нухчин дарах хүчин чадалтай сүлжээ, байгууллага бий болгож чадна гэдэгт итгэлтэй байна” гэв.

Цахим халдлагатай бүх нийтээр тэмцэхэд хүчээ нэгтгэхийн тулд банк санхүүгийн байгууллагууд зохих мэдээллийг солилцон хамтран ажиллах шаардлагатай болно. ийм сүлжээг бий болгохын тулд зарим улс орон санхүүгийн салбарын зохих хууль тогтоомжоо өөрчлөх хэрэгтэй болох юм. аНу, их Британи тэргүүтэй улсын хувьд энэ салбарын хууль эрх зүйн орчин хэдийнэ бүрдсэн. тиймээс цахим халдлагын эсрэг чөлөөтэй хамтран ажиллаж байна. одоо энэ чиглэлээр хамтран ажиллах ач холбогдлыг түргэн ухамсарлах нь тухайн улсын цахим аюулгүй байдалд ач холбогдолтой болохыг мэргэжилтнүүд анхааруулж буй.

Standard Chartered PLC байгууллагын мэргэжилтэн Жэймс хаттон “өндөр технологи, хэвлэл мэдээллийн салбар ямар эрчимтэй хөгжиж байгааг бид төдийлэн анзаарахгүй байна. Энэ хөгжил нь хакеруудад улам их боломж олгодог. Цахим ертөнцийн боломж хязгааргүй болохын хэрээр энэ салбарын сүүдэрт ашиг хонжоо олох хүмүүс улам олширч байгаа. иймээс цахим гэмт хэргийн эсрэг хүчээ нэгтгэн хамтран ажиллахыг улс орнуудын зөр засаг, зорилго нэгт байгууллагуудад уриалж байна. хакерууд, гэмт этгээдүүд зүгээр суухгүй, бид ч мөн адил” гэжээ.

кофены ханш өссөнд компьютер буруутай гэв

Apple үйлдвэрлэлдээ “ногоон” металл ашиглана

хөрөнгө оруулалтын мэргэжилтэн Жан Жак духот хэлэхдээ “Кофены арилжаанд компьютерын про-граммыг цаашид ашиглах эсэх нь маргаантай байна. Компьютерын программыг арил жаанд хэрэг-лэснээр түүхий эдийн ханш хөөрөгдөж байна. Эрэлт, ний-лүүлэлтээс түүхий эдийн ханш шалт гаалдаг. гэтэл компью терын прог рамм хан гамж нь хүний суулгаж өгсөн хүчин зүйл, эрс-дэлийг тоо цоолж түү хий эдийн ханшийг зохиом-лоор өсгөж байна” гэв.

Кофе арилжааны салбарт компьютерийн программ цаашид ашиглах уу үгүй юу гэдэг асуудал маргаантай байна.

Хил Хьюм, Хэнри СандерсApple компани “нүүрс-

төрөгчийн ялгаралгүй” металл үйлдвэрлэх технологи хөгжүүлж буй дэлхийн хөнгөн цагааны хоёр том үйлдвэрлэгчийн санаа-чилгад нэгдлээ. тус компани “нүүрстөрөгчийн ялгаралгүй” металлыг iPhone ухаалаг утас, нөүтбүүк компьютертээ хэрэг-лэхээр төлөвлөж байна.

хөнгөн цагаан хайлуулах явцад ялгардаг хүлэмжийн хийн ялгарлыг зогсоох шинэ технологи хөгжүүлэхээр хамтарсан компани

байгуулсан Rio Tinto болон Alcoa-гийн хүчин чармайлтыг өргөн хэрэглээний цахим бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэгч дэмжихээр шийджээ.

уг шийдвэр нь хэрэглэгч-дийнхээ шаардлагад нийцүүлэн нүүрстөрөгчийн ялгарлаа буу-руулах төмөрлөг, уул уурхайн компаниудын санаачилгад аpplе хувь нэмрээ оруулж буй хэрэг болов. уул уурхайн олборлох компаниуд хөнгөн цагаан, зэс, литий, кобальт зэрэг металлын хэрэглээ ихтэй цахилгаан авто-машин, цэвэр эрчим хүчний

үйлд вэр лэлийн гол ханган нийлүүлэгч байдаг.

Apple бүх барилга байгуу-ламжаа цэвэр эрчим хүчээр ажилладаг болсныг өнгөрсөн сард зарласан. тус компани цаашид бүх бүтээгдэхүүнээ дахивар болон нөхөн сэргээгддэг материалаар үйлдвэрлэх зорилт тавиад байна. “аpple нь байгаль дэлхийд ээлтэй, ирээдүй хойч үед халгаагүй тэргүүлэх технологи хөгжүүлэх үүрэгтэй”-г тус ком-панийн гүйцэтгэх захирал тим Күүк мэдэгдсэн юм.

“манай бүтээгдэхүүнд хүлэм-жийн хий шууд ялгаруулдаггүй технологиор үйлдвэрлэсэн хөнгөн цагаан ашиглах тэр өдрийг ойртуулах төсөлд оролцож байгаадаа бахархал төрж буй” хэмээн захирал тайлбарлав.

Elysis нэртэй хамтарсан ком-панийн төсөлд Apple 13 сая канад доллар буюу 10 сая ам.доллар оруулж байгаа. Цаашид төслийг Канадын Засгийн газар, Квебекийн захиргаа 120 сая канад доллараар санхүүжүүлнэ. дэлхийн хөнгөн цагааны гол үйлдвэрлэгчийн

нэгэнд тооцогддог Канад улсад Rio болон Alcoa компани хоёулаа салбартай. Нүүрстөрөгчийн ялгаралгүй хайлуулах технологийг арил жаанд нэвтрүүлэхэд Alcoa, Rio хамтран нийт 55 сая канад долларын хөрөнгө оруулахаар төлөвлөжээ.

өнгөрсөн пүрэв гарагаас Канадад албан ёсоор ажиллаж эхэлсэн Elysis нь хөнгөн цагааныг байгаль орчинд хөнөөл багатай аргаар үйлдвэрлэх үйлдвэрлэгчдийн болон Apple-ийн инженерүүдийн хүчин чармайлтын үр дүн. Нүүрстөрөгч бага ялгаруулж хөнгөн цагаан үйлдвэрлэх технологи хөгжиж байгаа ч өнөөгийн хайлуулах технологи үндсэндээ усан цахил-гаан эрчим хүчинд тулгуурладаг.

хөнгөн цагааны түүхий эд – хөнгөн цагааны исэл хайлуулах шинэ дэвшилтэт технологийг Alcoa-гийн инженерүүд анх боловсруулжээ. аpple компани уг технологийг төгөлдөржүүлэх, хэрэглээнд нэвтрүүлэх ажлыг хурдасгах үүднээс дэлхийн хөнгөн цагааны тэргүүлэх үйлдвэрлэгчдийн нэг Rio-той хамтрахаар шийджээ.

хэдийнэ 100 гаруй жил ашиглаж буй уламжлалт хайлуулах тех-нологиор нүүрстөрөгчийн анодыг хөнгөн цагааны исэл болон бусад бодис дүүргэсэн онгоцонд байрлуулдаг. дараа нь онгоцонд хүчтэй цахилгаан гүйдэл дамжуулж доторх түүхий эдийг хайлуулан хөнгөн цагаан

гаргаж авдаг. хайлуулах явцад нүүрс төрөг чийн давхар исэл ялгаруу лан шатаж үгүй болдог нүүрстөрөгчийн анодын оронд Elysis нь хүчилтөрөгч ялгаруулдаг “дэвшилтэт дамжуулагч материал” ашигладаг.

Питтсбург дэх Alcoa-гийн технологийн төвд хэдийнэ ашиглаж буй уг технологийг 2024 оноос лицензийн дагуу бусад үйлдвэрлэгчдэд хүртээл болгохоор Elysis төлөвлөжээ. тус компани мөн анодын шинэ төрлийн материал борлуулна. Alcoa, Rio хоёр нь хамтарсан Elysis компанийн хөрөнгийн тус бүр 48 хувийг, үлдсэнийг нь Квебекийн захиргаа эзэмшиж байна. Нүүрстөрөгчийн давхар исэл огт ялгаруулдаггүй хөнгөн цагаан үйлдвэрлэхэд хугацаа шаардлагатайг шинжээчид анхааруулав. хөнгөн цагаан, хөнгөн цагааны исэл хайлуулах ихэнх үйлдвэр, ялангуяа БНхау-ын үйлдвэрүүд нүүрсний дулааны цахилгаан станцад түшиглэж байна. үүний зэрэгцээ хөнгөн цагааны бас нэгэн түүхий эд - боксит буюу хөнгөн цагааны хүдэр олборлох явцад ч нүүрс төрөгчийн давхар исэл их ялгардаг аж.

дэлхийн бокситын дийлэн-хийг өрнөд африкийн гви нейн уурхайгаас олборлож байгаа. олборлосон бокситыг бусад улсын үйлдвэрүүдэд хайлуулж хөнгөн цагаа ны исэл болгон хувиргадаг юм.

Нүүрстөрөгч бага ялгаруулж

хөнгөн цагаан үйлдвэрлэх

технологи хөгжсөөр

байгаа ч өнөө-гийн хайлуулах

технологи үндсэндээ усан

цахилгаан эрчим хүчинд тулгуурладаг.

хүсэлтээ монголбанк хүргүүлсэн. харин ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөрөөс бусад хуулийн шатлал, хувь хэмжээг татварын шинэчлэлээр хөндөж байгаа. тиймээс өөрчлөгдөхийг үгүйсгэхгүй байна.

үүнээс гадна төв банкны хууль, эрхзүйн шинэчлэлийн дунд хугацааны төлөвлөгөө хэрэгжиж байна. Энэ хүрээнд монголбанкны Эрдэнэсийн сангийн тухай хуулийн төсөл бэлэн болсон. одоо төслийн дараагийн шатны ажлууд үргэлжилж байна. хуулийн төсөлд үнэт металл, чулууг сорьцлох үйл явцыг зөвхөн нэг байгууллагад хариуцуулахгүй байхаар тусгаж, олон улсын стандартад нийцсэн

2018.05.15, мягмар ~ №098 (897)

Эдийн засаг


ЗГМ ТОвЧХОН

АНУ-ын доллар 2,406.49

Евро 2,875.55

Японы иен 21.92

ОХУ-ынрубль 38.85

БНХАУ-ын юань 378.81

БНСУ-ын вон 2.25

вАЛЮТыН ХАНШ

Алт тушаалт энэ онд өснө Нэг байгууллага бүх үнэт металл, чулууг сорьцолж байгаа нь хэт төвлөрсөн бүтэц

◄1ингэснээр иргэд алтаа

орон нутагт сорьцлуулж, монголбанкны аймгууд дахь салбарт тушаахаар зохицуулж байна. ингэснээр иргэд, аж ахуйн нэгжүүдэд учирч буй зардал, чирэгдэл багасна. улмаар улаанбаатар хотод алтыг зөвхөн цэвэршүүлнэ.

-тиймээс орон нутагт сорьцын лаборатори байгуу-лахаар болсон. энэ ажил ямар шатан даа явж байна вэ?

-Баянхонгор, дархан-уул аймагт үнэт металлын лаборатори байгуулахаар болсон. өнөөдрийн байдлаар тоног төхөөрөмж нийлүүлэх сонгон шалгаруулалт зарлачихаад байгаа. Энэ сарын 20 гэхэд сонгон шалгаруулж дуусна. Эдгээр лабораторийг ирэх долоо болон наймдугаар сард багтаан нээхээр зорьж байна.

монгол улсад ганцхан байдаг үнэт металл, сорьцын хяналтын газрын бүтэц нь Засгийн газрын агентлаг болох Стандартчилал, хэмжил зүйн газрын харьяанд байдаг. тиймээс Стандартчилал, хэмжил зүйн газарт нэмэлт бүтэц байгуулахыг зөвшөөрсөн Засгийн газрын тогтоол хүлээгдэж байна.

-алт тушаалтын ирэх онуудын төлөв ямар байна вэ?

-хууль эрхзүй болон хайгуулын бодлогоос хамаарахаар байгаа. учир нь алтны шороон ордын нөөц дууссан. тиймээс үндсэн ордын үйл ажиллагааг эхлүүлэх хувийн хэвшлийн холбогдох зөвшөөрөл, хөрөнгө оруулалт гээд олон хүчин зүйл нөлөөлнө. үүнээс гадна хайгуулын нэгдсэн бодлого шаардлагатай гэдгийг салбарынхан хэлдэг.

-ашигт малтмалын нөөц ашигласны төлбөр 2.5 хувьтай байгаа. энэ хувь хэмжээг мөрдөх хугацаа ирэх оноос дуусна. хувь хэмжээг өөрчлөх үү?

-ирэх оноос тодорхой болно. гэхдээ татварын хуулийн төслүүдэд одоогийн хувь хэмжээг хэвээр байлгах санал,

» АРИлЖАА

26Монголын хөрөнгийн биржийн арилжаагаар 26 хувьцаат компанийн нэг сая ширхэг хувьцаа арилжсанаас долоон компанийн хувьцааны ханш өсөж, 12-ынх буурав.

» ХУвьцАА

14.9 Хувь. Хөрөнгийн зах зээлийн арилжаагаар “Тээвэр-Ачлал”-ийн хувьцааны ханш 15, “Бөөний Худалдаа”-ны үнэт цаас есөн хувиар өсөж, арилжааг өсөлтөөрөө тэргүүлэв. Харин“Ремекон”компанийнхувьцааны ханш 14.9 хувиар уналаа.

» ТүүХИй Эд

100Алтны сүүлийн 50 өдрийн дундаж ханш 100 өдрийн дунджаас доошилсон тул шинжээчид алтны ханш богино хугацаанд сулрана гэж хүлээж байна.

» ИндЕКС

92.5Нэгж. Ам.долларын индекс голлох валютуудын эсрэг 92.5 нэгжийг давлаа. Тус индекс өнгөрсөн лхагва гарагт 93.416 хүртэл өсөж, дөрвөн сар хагасын дээд цэгт хүрсэн юм.

» САнХүүГИйн зАХ зЭЭл

0.39Хувь. Төгрөгийн ханш ам.долларын эсрэг 0.39 нэгжээр чангаран 2401.46-д хүрэв. Харин голлох банкуудын бэлэн бус зарах дундаж ханш 2402.5 төгрөг болж, нэг нэгжээр буурчээ.

» УУл УУРХАй

0.3 Хувь. лондоны металын биржид гурван хоног дараалан өссөн зэсийн ханш даваа гарагт 0.3 хувиар буурч 6940 ам.долларт хүрлээ.

гэхдээ энэ нь баталгаагүй. тиймээс монголбанк зөвхөн үнэт металл, сорьцын хяналтын газрын шинжилгээний хариуг хүлээн зөвшөөрдөг.

Цаашид холбогдох хуулиудыг өөрчилж, сорьцлох зөвшөөрлийг хувийн хэвшилд олгосноор олон улсын стандарт хангасан лабораториуд бий болно гэж үзэж байгаа. ингэснээр энэ чиглэл илүү хөгжиж, үнэт металлын худалдан авалт улаанбаатарт төвлөрөх шаардлагагүй болно.

-эцэст нь, манайд төлбөрийн хэрэгслийн шинэчлэл хэр хурдтай өрнөж байна вэ?

-манай төлбөрийн хэрэгслийн өөрчлөлт дэлхий дахины шинэч-лэлтэй хөл зэрэгцэн урагшилж байгаа. монгол банк наас санаач лан боловс руулж, Цахим мөнгөний хууль батлуулсан. удахгүй хэрэгжүүлж эхэлнэ. монгол чууд төлбөрийн шинэ хэрэгслийг хэрэглээнд нэвтрүү-лэхдээ хурдтай. төв банк арил жаа ны банкууд болон монголын банкны холбоотой энэ чиглэлээр хамтран ажилладаг. манай арилжааны банкууд төлбөр тооцооны шинэ хэрэгсэл нэвтрүүлэхдээ идэвхтэй, техно-логийн дэвшилтэй мөр зэрэгцэж байгаа.

Нэмэлт хувьцаа гаргах Kincora Copper-ийн хүсэлтийг хүлээн авлаа

“Монгол базальт”-ийн үнэт цаасны захиалга эхэллээ

УУЛ УУРХАй

ХөРөНГИйН ЗАХ ЗЭЭЛ

Нэг бүр нь 0.25 ам.долларын 210 мянган ширхэг хувьцаа гаргах Kin-cora Copper компанийн хүсэлтийг торонтогийн хөрөн гийн бирж

монголын хөрөнгийн биржид IPo гаргаж буй “монгол базальт” компани 6.4 тэрбум төгрөгийг олон нийтээс татан

Т.Элисашинжээч

Б.Дөлгөөнзулшинжээч

хүлээн авлаа. хувьцаа ны захиалга эхлэх үед тус компани мэдээллээ олон нийтэд гаргах хүлээлттэй байна. үүнээс гадна Kincora Cop-per-ийн туЗ-ийн бүрэлдэхүүнд рэй Надаржах, антони Жэксон нар шинээр багтжээ. тус компани оюу толгой, Цагаан суварга

ордын бүслүүрт багтах хэсэгт байрладаг алт, зэсийн “хүрэл үнэг” төсөлд хайгуул хийж байгаа юм. дээрх мэдээлэлтэй зэрэгцээд торонтогийн хөрөнгийн биржид Kincora Copper-ийн хувьцааны ханш 7.69 хувиар өсөж, 0.14 канад доллар болсон байна.

төвлөрүүлэхээр зорьж байна. үүнээс 3.4 тэрбум төгрөгийг зургаан сарын хугацаанд арилжаанд оролцох эрхгүй байх нөхцөлтэйгөөр санал болгож буйг “Бумбат алтай” үнэт цаасны компани мэдээллээ. өөрөөр хэлбэл IPo амжилттай

болсноос хойш зургаан сарын хугацаанд хоёрдогч зах зээлийн эргэлтэд орох боломжгүй юм. Энэ нөхцөлийг зөвшөөрсөн анхдагч зах зээлийн худалдан авах захиалгыг “Бумбат алтай” болон “гаули” үнэт цаасны компани хүлээн авч

БАНк САНХүү

энэ чиглэлийн лабораторуудыг нэмэгдүүлэхээр зорьж буй. өөрөөр хэлбэл, нэг байгууллага бүх үнэт металл, чулууг сорьцолж байгаа нь хэт төвлөрсөн бүтэц. тиймээс төвлөрлийг сааруулж, түүхий эдээр нь төрөлжүүлэх нь зүйтэй болов уу.

-алтнаас бусад төрлийн металлын шинжилгээ хэрхэн явагдаж байна вэ?

-алттай ижил төрлийн металл сүүлийн жилүүдэд илэрч байна. алтны шороон ордын нөөц дуусч, үндсэн орд руу шилжиж буйгаас цагаан алт, лити зэрэг металлуудын илэрц нэмэгдэх болсон. Эдгээрийг илрүүлэх, тогтоох лаборатори болон боловсон хүчнийг сайжруулах

шаардлага бий. ялангуяа, Баянхонгор, говь-алтайн зарим ордод шар алтны агууламжид цагаан алт байгааг илрүүлээд байгаа. тиймээс илүү нарийн шинжилж, дэлгэрэнгүй илрүүлж байж, нөөц зөв тогтооно. дахин хэлэхэд, шинжилгээний газруудыг олон улсын түвшинд хүргэх, энэ чиглэлд хөрөнгө оруулах нь чухал байна.

-одоогоор үнэт металлд сорьцлох үйл явц зарим талаар замбараагүй, баталгаагүй гэж мэргэжилтнүүд шүүмжилдэг. энэ талаар таны бодол ямар байна вэ?

-Сорьцлох үйл ажиллагаа зарим хэсэгт албан бусаар үргэл жилж буй. тухайлбал, бидний нэрлэж заншсанаар урт цагаан орчим эсвэл орон нутагт ченжүүд буюу хувиараа бизнес эрхлэгчид алт сорьцолж байгаа.

энэ нь өмнөх оны мөн үетэй харьцуулахад найман хувиар өссөн дүн. Алт тушаалт энэ онд өнгөрсөн оныхоос өснө гэж тооцож байна.

Алт тушаалт энэ оны дөрөвдүгээр

сарын байдлаар 3.3 тоннд хүрээд байна

тЕндЕрийн Урилгатендер шалгаруулалтын нэр: Захиргааны төв байрны фасадны ажил хийлгэх тендер шалгаруулалтын дугаар: БЗ-2018/105“дЦС-4” төхК нь эрх бүхий тендерт оролцогчдоос “Захиргааны төв байрны фасадны ажил хийлгэх”

тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна. Энэхүү тендер шалгаруулалт нь цахим худалдан авах ажиллагааны системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул

www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг үнэ төлбөргүйгээр татан авна уу.

тендерт оролцогч нь тендер илгээхийн өмнө 100.000 /Зуун мянга/ төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх ёстой.

тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 45 хоногийн дотор хүчинтэй байна. тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна. үүнд: 1. борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 2 жилийн жил тус бүрийн борлуулалтын орлого нь тендерт санал болгож

буй үнийн дүнгээс багагүй байна. 2016,2017 он тус бүрээр2. түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн хэмжээ: тендерт санал болгож буй

үнийн дүнгээс багагүй байна. 3. аудитаар баталгаажуулсан санхүүгийн тайлан ирүүлэх жилийн тоо: сүүлийн 2 жил. 2016, 2017он 4. Сүүлийн 2 жилд хэрэгжүүлсэн ижил төстэй ажлын туршлага ирүүлэх /2016, 2017 он /5. тусгай зөвшөөрөл шаардлагатай эсэх: “тийм” Барилга угсралт 2.1.1, заалтын дагуу тендерийн хамт 3,605,000 дүнтэй тендерийн баталгаа ирүүлнэ. Засгийн газрын бондоор ирүүлсэн тендерийн баталгааг хүлээн зөвшөөрнө. хүчинтэй байх хугацаа: 2018 оны 08 дугаар сарын 27 -ний өдөр дуусталтендерийг 2018 оны 06 дугаар сарын 15-ны өдрийн 10.00 цагаас өмнө цахим системээр илгээх ба нээлтэд

оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2018 оны 06 дугаар сарын 15-ны өдрийн 10 цаг 30 минутад нээнэ.

гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхгүй, дотоодын давуу эрх тооцохгүй. Сонирхсон этгээд бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

Улаанбаатар хот, баянгол дүүрэг, 20 дугаар хороо, эрчим хүчний гудамж, “дЦС-4” тӨхК-ийн Захиргааны байр, 3 дугаар давхар, 310 тоот өрөө худалдан авах ажиллагааны хэлтэс Утас 7018-1309,

7000-1357, 7017-1357, Факс 7018-1309 7000-1357

Огноо: 2018.05.15 ны өдөр

дээрх гурван нээлттэй тендерийг нээхтэй холбогдуулан албан ёсны баяр ёслолын өдөр таарсан тул тендер нээх хугацааг 2018 оны 06-р сарын 4-ны 10 цаг, тендерийн баталгааны хүчинтэй хугацааг 2018 оны 08-р саын 17-ны өдрийг дуустал болгон залруулж байна.

ТодРУУлГА


Монголбанк©

шийдвэрлэнэ. харин захиалгын хэмжээ нийлүүлэлтээс давсан тохиолдолд нийт захиалгын мөнгөн дүнд харьцуулж, хувь тэнцүүлэх юм. харин үлдсэн гурван тэрбум төгрөгийн хувьцааг хязгаарлалтгүй арилжина. хэрэв захиалгын

хэмжээ нийлүүлэлтээс давбал нэг тэрбум төгрөгийг нийт захиалга өгсөн хүний тооноос хамаарч хувь тэнцүүлэх бол хоёр тэрбум төгрөгийг захиалгын мөнгөн дүнд харьцуулж, хувь тэнцүүлэхээр болжээ.

2010

2012

2014

2016

2018

/4

2009

2011

2013

2015

2017

80010001200140016001800

6004002000

15.118.3

3.32.1

5.03.3

6.0

12.7

20

3.3

Төв банкинд тушаасан алтны хэмжээ(тонноор)


Эдийн засаг

SHANGHAI COMPOSITe

HANG SeNG KOSPIS&P 500 TOPIXDOw JONeS FTSe 100 NIKKeI 225

0.22%0.34% 1.35%

0.065%0.29%0.17% 0.47%0.37%

Гомдол, маргааны 60 гаруй хувь нь даатгалын салбартай холбоотой

ЗАХ ЗЭЭЛИйН ГОЛ үЗүүЛЭЛТ:

Өдөр 2.44% Сар жил

АПУ Хк

640660

620600580

V/5 V/9 V/14

ТАвАН ТОЛГОй Хк


V/1 V/9 V/14

ГОвЬ Хк


V/5 V/9 V/14

22k 10k22.5k 10.5k

21.5k 9.5k21k 9k

20.5k 8.5k20k 8k

Сүү Хк


220225

210215

205V/1 V/9 V/14

Даатгуулагчийн хохирлын

хэмжээг үнэн зөв тогтоох,

нөхөн төлбөр олгох хугацаанд

хохирлыг барагдуулах

шаардлага энэ салбарт тулгарч

буй.

даатгалын зах зээлийн чиглэлээрх өргөдөл, гомдол Хөрөнгө оруулагч, үйлчлүүлэгчдээс ирүүлсэн өргөдөл, гомдол

жолоочийн хариуцлагын даатгалДаатгалын Зөвшөөрөлгүй арилжааТээврийн хэрэгслийн даатгалҮнэт цаасны Үнэт цаасны бүртгэлОронсууцнызээлдэгчийнэрсдэлийндатгалХадгаламж, зээлийн хоршооныБанк бус санхүүгийн байгууллагын

Хөрөнгө оруулалтын эрхийн бичигБусад даатгалДаатгалын компанийн үйлчилгээДаатгалын хохирлын үнэлгээ

32

2723

1 314

%

13 15

6

79

7

26

54

монголбанкны санаачилгаар санхүүгийн хэрэглэгчийг хамгаалах аян энэ оны нэгдүгээр сараас хойш үргэлжилж байна. таван сарын хугацаатай хэрэгжих тус аяны хүрээнд санхүүгийн салбар дахь хэрэглэгчийн эрх ашгийг хамгаалах хууль, эрх зүйн орчны эрэлд төв банк

Даатгуулагчид мэдлэггүйгээс хохирдог

Б.Баяртогтох @bayartogtokhZGM

болон Сангийн яам, Санхүүгийн зохицуулах хороо гарчээ. Эдгээр байгууллага иргэдийн санхүүгийн мэдлэг, боловсролыг сайжруулахад түлхүү анхаарч байна. учир нь, Санхүүгийн зохицуулах хороонд ирж байгаа өргөдөл, гомдлын нэлээдгүй хэсэг нь хэрэглэгчид өөрсдөө санхүүгийн мэдлэг тааруугаас хохирч байгаатай холбоотой байгаа юм.

тус хорооны хяналт, шалгалт, зохицуулалтын газрын дарга Б.ариунаа “Зээлийн эсвэл даатгалын гэрээний маргаануудыг харахад хэрэглэгч гэрээний нөхцөл, шаардлагатай танилцаад өөрийн холбогдох саналыг тусгах эрх хуулиар нээлттэй байгаа ч зээл авах гэж байгаа иргэн, эсвэл даатгуулж байгаа хэрэглэгч гэрээг огт уншилгүйгээр гарын

үсгээ шууд зурах тохиолдол түгээмэл байдаг” гэв. тэрбээр “өргөдөл, гомдлыг судлахад тухайн харилцагч нөхцөлөө хүлээн зөвшөөрөөд гарын үсэг зурсан байдаг учраас СЗх-ны зүгээс тухайн өргөдөл, гомдлыг шийдвэрлэхэд хүндрэл гардаг” хэмээн онцолсон юм.

2017 онд СЗх-нд нийт 270 гаруй өргөдөл, гомдол иржээ. үүний дийлэнх буюу 60 гаруй хувь нь даатгалтай холбоотой бол үнэт цаастай холбоотой өргөдөл, гомдол 30 орчим хувийг эзэлж байна. даатгалын компани нөхөн төлбөр олгохоос үндэслэлтэй татгалзсан тохиолдлын тоо нийт өргөдлийн 30 гаруй хувийг эзэлжээ. тодруулбал, даатгалтай холбоотой өргөдөл гомдлын нэлээд хувийг жолоочийн хариуцлагын болон, тээврийн

хэрэгслийн даатгал бүрдүүлж байна. даатгалын салбарт хамаарах 141 өргөдөл, гомдлыг СЗх хянан үзээд даатгуулагч иргэн, хуулийн этгээдийн нөхөн төлбөрт нийт 729.1 сая төгрөг олгуулахаар шийдвэрлэжээ.

даатгалын салбарын хувьд нийт хөрөнгийн хэмжээ өнгөрсөн онд 244.7 тэрбум төгрөг болж, 2016 онтой харьцуулахад 17.4 хувиар өссөн. ингэснээр цэвэр ашгийн хэмжээ 15.7 хувиар нэмэгдсэн. тус салбарын үндсэн үзүүлэлтүүд сүүлийн жилүүдэд тогтмол өсөлттэй байгаа. Ердийн даатгалын компаниудын цэвэр ашиг гэхэд 8.7 тэрбум, урт хугацааны даатгалынх 0.2 тэрбум, давхар даатгалын компанийн 4.3 тэрбум төгрөгт тус тус хүрсэн. хэдий ийм боловч энэ салбартай холбоотой гомдол, маргаан жил

бүр тасралтгүй нэмэгдэж байна.улсын хэмжээнд даатгалын

салбарт ердийн болон урт хугацааны даатгалын 16 компани үйл ажиллагаа явуулж байна. Эдгээр компаниудын тав нь хувь нийлүүлсэн хөрөнгөө зохих хэмжээнд хүргэжээ. СЗх-ноос 2012 онд ердийн даатгалын үйл ажиллагаа эрхлэх компанийн хувь нийлүүлсэн хөрөнгийн доод хэмжээг таван тэрбум, урт хугацааны даатгалын компанийнхыг зургаан тэрбум төгрөгт хүргэх шийдвэр гаргасан. уг шийдвэрийн хэрэгжилтийг хангах хугацаа ирэх сард дуусах юм.

“монгол улсад Жолоочийн даатгалын тухай хууль хэрэгжиж, хариуцлагын даатгалын тогтолцоо бүрдэж эхэлснээр даатгалын тухай ойлголт, хандлага, эрэлт хэрэгцээг

өөрчилж чадсан. Энэ нь эргээд даатгалын салбарыг хөгжих, өөр түвшинд хүрэх шаардлагыг бий болгож байна. гэхдээ хууль эрх зүйн орчныг улам боловсронгуй болгох, Жолоочийн даатгалын тухай хууль болон түүнийг дагалдан гарсан журам, зааварт

холбогдох өөрчлөлтийг нэн даруй хийх шаардлагатай”-г албан журмын даатгагчдын холбооны гүйцэтгэх захирал д.Цэвээнжав хэллээ.

Жолоочийн хариуцлагын даатгалд өнгөрсөн оны байдлаар 605,679 тээврийн хэрэгсэл эзэмшигч, жолооч хамрагдсан байна. ингэснээр 29 тэрбум төгрөгийн даатгалын хураамж төсөвт төвлөрүүлжээ. албан журмын даатгагчдын холбооны даатгалын сангаас болон гишүүн 15 даатгалын компани 2017 онд нийт 28,782 даатгалын тохиолдолд 15.2 тэрбум төгрөгийн нөхөн төлбөр олгосон байна. хэдий даатгалын компаниуд хүлээсэн үүргээ өөрсдийн түвшинд биелүүлж байгаа иргэд даатгалын үйлчилгээнд төдийлэн сэтгэл ханамжтай бус байна. үүнийг дээр дурдсан гомдол маргаанаас харж болох юм.

даатгуулагчийн хохирлын хэмжээг үнэн зөв тогтоох, нөхөн төлбөр олгох хугацаанд хохирлыг барагдуулах шаардлага энэ салбарт тулгарч буй. иргэдийн хувьд даатгагчтай байгуулсан гэрээний хугацаагаа нягтлах, хэдийд дуусах талаар урьдчилж мэдэж байх хэрэгтэй байна. “монгол даатгал” компанийн гүйцэтгэх захирал т.Батзул “даатгуулагч харилцагчдадаа зөвлөхөд даатгалын гэрээгээ сайтар уншиж ойлгох нь юу юунаас илүү чухал” хэмээн “Сайн засаглал” сэтгүүлд өгсөн ярилцлагадаа дурджээ. тэлэх боломжтой, шинэ тутам хөгжиж буй салбар бол даатгал. гэвч санхүүгийн салбарт ирж буй гомдол, маргааны “бай” болсон хэвээр байна.

Монголын эдийн засгийн чуулганаар “Хөрөнгө оруулалтын дунд хугацааны хөтөлбөр”-ийг танилцуулнаХөРөНГө ОРУУЛАЛТ

монголын эдийн засгийн ээлжит чуулган найм дахь жилдээ буюу энэ сарын 21-22-нд төрийн ордонд болох гэж байна. “хүчээ нэгтгэе” уриан дор өрнөх энэ удаагийн чуулганаар Засгийн газар “хөрөнгө оруулалтын дунд хугацааны хөтөлбөр”-өө танилцуулах юм. мөн хүлээгдэж буй мега төслүүд,

бизнесийн орчинд тулгарч байгаа сорилт, бэрхшээлийг шийдвэрлэхэд энэхүү чуулга уулзалт чиглэж байна. “монгол улсын хөгжлийн загвар”, “хөрөнгө оруулалтын нэгдсэн бодлого” сэдвээр чуулганы нэгдсэн хуралдаан үргэлжлэх бол “аж үйлдвэрийн IV хувьсгал”, “төр, хувийн хэвшлийн түншлэл”

нээлттэй хэлэлцүүлэг өрнөх юм. Чуулганы хүрээнд 12 салбар хуралдаан зохион байгуулахаар бэлтгэж байгааг Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын дарга г.Занданшатар мэдэгдлээ. тэрбээр “өнгөрсөн гуравдугаар сард “төр, хувийн хэвшлийн хаврын хэлэлцүүлэг” сэдвийн

хүрээнд Засгийн газар гурван тулгуурт хөгжлийн бодлого болон татварын багц шинэчлэл зэргийн талаар хэлэлцсэн. хэлэлцүүлгийн үр дүнд татварын хуулиа өргөн барьж байна” гэлээ. Засгийн газар 1.5 тэрбум төгрөгөөс доош орлоготой аж ахуйн нэгжүүдийг нэг хувийн татвартай болгох,

татварын дарамтыг бууруулахаар зорьж буй.

мүхаүт-ын ерөнхийлөгч Б.лхагважав “Эдийн засаг эргэн сэргэж, өнгөрсөн онд дНБ 5.1 хувиар өссөн. ойрын хугацаанд 6-7 хувийн өсөлтийг тогтвортой хадгалах нь чухал. тиймээс энэ удаагийн чуулган дарга нараас

ангид, зөвхөн эдийн засгийн эрүүл өсөлт бий болгохын төлөө олон хүний санаа, бодлыг хуваалцсан нээлттэй индэр байгаасай гэж хүсэж байна. өнгөрсөн жилүүдэд чуулганы зорилго, агуулга гажиж, улс төрийн өнгө аяс хэт нэвчсэн. Энэ байдал одоо арилах учиртай” гэв.

Б.Хасуй /ЗГМ©

СЗХ©

IV/15 IV/29 V/14

erdene Resource Development Торонто


0.410.400.39

IV/15 IV/29 V/14

Prophecy Development Торонто


2.62

2.883.14

IV/15 IV/29 V/14

Rio Tinto Лондон


81.8077.5675.11


IV/15 IV/29 V/14

Xanadu Mines Австрали

0.200.190.18

үнэт цаасны зах зээлийн чиглэлээрх өргөдөл, гомдол

(чиглэлээр)

Нөхөн төлбөрт 729.1 сая төгрөгийг

олгуулахаар шийдвэрлэжээ

Documents

ЗГМ - ubinfo.mn · Бизнес, эдийн засгийн төрөлжсөн суваг Financial Times-ийн нийтлэлүүдийг албан ёсны эрхтэйгээр