OSTEOARTRİT

Prof. Dr. Nuran TÜRKÇAPAR

AÜTF İç Hastalıkları ABD – Romatoloji BD

OSTEOARTRİT

TANIM Dejeneratif eklem hastalığı veya

osteoartroz olarak da bilinir

“Aşınma ve yıpranma” bir tür artrit

İnsandaki en yaygın görülen artrit; US’da

27 milyon yetişkin

Bir veya daha fazla eklem etkilenebilir

Sıklıkla tutulan eklemler; diz, kalça, el

vertebra, baş parmak ve 1. MTP

Daha az; omuz, ayak bileği ve MCP

OSTEOARTRİT

Patogenez

Yaşlanmayla birlikte non-enzimatik

glycation artar ve ‘Advanced Glycation

End’ (AGE) ürünler artar

Kartilajın proteoglikan yapısı değişir ve

su içeriği azalır

OSTEOARTRİT

Patogenez

Osteoartritik eklemde

-Ödem ve mikro parçalanma (microcracks)

-Kartilajda fissürleşme ve yarıkların oluşumu

-Erezyon ve yeni kemik oluşumu

OSTEOARTRİT

Patogenez

Osteoartrit: kondrositlerin yıkım ve hücre dışı matriks

sentezi arasındaki dengenin korunamaması sonucu gelişir

MMP (öz. ADAMTS) gibi proteinazlarla artmış kartilaj yıkımı

Kondrosit ve sinovisitlerce proinflamatuar sitokinlerin (IL-1,

IL-6, IL-8, LIF) salınımı artar; bu sitokinler de kartilajı yıkan

enzimleri artırır. Diğer inflamasyon mediatörleri; PG, SOR

de patogenezde önemli.

Anti-inflamatuar sitokin; IL-4, IL-10, IL-13

IL-1; kartilaj matriks yapısını değiştirir (tip II ve IX

kalojenlerin sentezi azalırken, tip I ve tip III kalojenlerin

sentezi artar

Kartilajın onarılması; IGF-I, TGF-beta

OSTEOARTRİT

Nedir?

Normal eklem

◦ Kartilaj

◦ Sinovyal sıvı ve

membran

◦ Bursa

◦ Çeşitli eklemlerin

artikülasyonu

◦ Kas, tendon,

ligament, yağ ve

kemikler

OSTEOARTRİT

Nedir? Dejenerasyon

◦ Kartilaj hasarı veya kaybı

◦ Bozuk mekanik ve aşınma

◦ Kemik kisti ve skar oluşumu

OSTEOARTRİT

Nedir?

Anormal kompansatuar yanıt

◦ Yeni kemik oluşumu – kemik spurları

◦ İnflamasyon (nadiren) – sıvı, şişlik, kızarıklık

OSTEOARTRİT

Nedenleri

Genetik Faktörler

Cinsiyet - kadın > erkek

Travma (küçük veya büyük)

Ko-morbid tıbbi durumlar

Yaşa bağlı süreçler

OSTEOARTRİT

Genetik Faktörler

◦ İkiz ve ikiz olmayan kardeş çalışmalarında

genetik faktörlerin etkisi %39-65

◦ Bu faktörlerin neler olduğu ?

OSTEOARTRİT

Cinsiyet

◦ 45 yaşından önce - erkek > kadın

◦ 45 yaşından sonra - kadın > erkek

◦ Kadınlar erkeklerden daha az kalça protezine

gider

◦ > 70 yaş büyük bölümü

◦ Kadın, obez, siyahlarda fazla; Çinlilerde az

(zayıf)

OSTEOARTRİT

Riskler ? Travma

◦ Meslek

◦ Spor

◦ Yaralanma

OSTEOARTRİT

Riskler ?

Yandaş tıbbi hastalıklar

◦ Obezite

◦ Akromegali

◦ Psödogut

Felson D. N Engl J Med 2006;354:841-848

OSTEOARTRİT Riskler ?

Yaşa bağlı süreçler

OSTEOARTRİT

Ne hissedersiniz?

OSTEOARTRİT

Ne hissedersiniz?

Ağrı

Şişlik

Katılık

Takılma

Diğer inflamasyon bulguları

OSTEOARTRİT

Nasıl teşhis edilir? Anamnez

Fizik muayene (kemik yapıda büyüme,

krepitasyon, kısıtlı ROM)

OSTEOARTRİT

Nasıl teşhis edilir? Laboratuvar – ANA, ESR, RF

Non-inflamatuar sinovyal sıvı

X-ray, MRI

OSTEOARTRİT

Nasıl önlenir? Güvenli egzersiz

Vücudunuzu dinleyin

Kilo verin

OSTEOARTRİT

Tedavi Seçenekleri - Egzersiz Egzersiz tipleri

◦ Germe

◦ Aerobik fitness

◦ Eklem hareket açıklığı

OSTEOARTRİT

Tedavi Seçenekleri - Egzersiz

Egzersiz- faydaları

◦ Kas gücünü artırır

◦ Kas, tendon ve ligamentlerin esnekliğini artırır

◦ Kilo verilmesi veya korunmasına yardım eder

◦ Kardiyovasküler fitnes için iyi

◦ Kendini iyi hissettirir

OSTEOARTRİT

Tedavi Seçenekleri - Egzersiz Egzersiz

◦ Önerilen

Yürüme

Yüzme

Bisiklet

Germe/Güçlendirme

Yoga/Tai Chi

◦ Önerilmeyen

Yüksek darbeli egzersiz

OSTEOARTRİT

Tedavi Seçenekleri - Egzersiz

OSTEOARTRİT

Tedavi Seçenekleri - İlaçlar Acetaminophen; max: 4x500mg

◦ + güvenli, etkili, ucuz

◦ - etkisi kısa, karaciğer hastalığında kullanılmaz

OSTEOARTRİT

Tedavi Seçenekleri - İlaçlar

NSAIDs (ibuprofen, naproxen vb.)

◦ + etkin, bazıları uzun etkili, ucuz

◦ - mide ülserleri/irritasyon, böbreklere toksik

COX-2 inhibitörleri (celecoxib vb.)

◦ + etkili, daha az Gİ yan etki

◦ - kardiyak risk artışı (yüksek doz), pahalı,

böbreklere toksik

OSTEOARTRİT

Tedavi Seçenekleri - İlaçlar

Opiat analog (tramadol vb.)

Opiat ilaçlar (codeine vb.)

Glucosamine-chondroitin

◦ NIH çalışması – bazı orta-ciddi osteoartrite etkili

Felson D. N Engl J Med 2006;354:841-848

Diz Osteoartritinin Farmakolojik Tedavisi

OSTEOARTRİT

Tedavi Seçenekleri - Enjeksiyonlar

Kortikosteroid

◦ Anti-inflamatuar

◦ Geçici rahatlama- değişir (< 6 weeks)

◦ Optimal uygulama sıklığı tartışmalı – genellikle 3

ayda birden daha az sıklıkla uygulanmalı

◦ Riskleri – tendon hasarı, yumuşak dokuda atrofi

OSTEOARTRİT

Tedavi Seçenekleri - Enjeksiyonlar

Hyaluronic acid deriveleri (Synvisc, Hyalgan,

Orthovisc vb.

◦ Bağ dokusunun normal bir bileşenidir (sinovyal

sıvı)

◦ Ardışık 3-5 enjeksiyon

◦ Sadece diz kullanımı için onaylanmıştır

◦ Bazı çalışmalarda bu tedavinin yararlı olduğu

gösterilmiştir, bazılarında değil

OSTEOARTRİT

Tedavi Seçenekleri - Cerrahi Artroskopik cerrahi

OSTEOARTRİT

Tedavi Seçenekleri - Cerrahi

Artroskopik cerrahi

◦ 2002 – artroskopik debridman veya yıkamanın plasebo cerrahisinden daha iyi olmadığı gösterilmiştir (N Engl J Med 347:81, July 11, 2002)

◦ 2008 – artroskopik yıkama veya debritmanın medikal/fizik tedaviden daha iyi değil (N Engl J Med 359:1097, September 11, 2008)

◦ Yalnızca menisküs yırtıkları veya eklem içi osteofitleri olan belirli hastalar için uygun

OSTEOARTRİT

Tedavi seçenekleri - Cerrahi Eklem replasmanı (protez)

◦ Kalça

Çok başarılı, %90 ; 10-15 yıl sonra da hala işlevini

korur, son yayınlarda 25 yıl

◦ Diz

Çok başarılı,% 80-90 vakada 10 yıl sonra da işlevini

korur

◦ El

Daha az sıklıkla uygulanır ve bir el uzmanı tarafından

yapılmalıdır

OSTEOARTRİT

Tedavi Seçenekleri - Cerrahi

Eklem replasman cerrahisi – Kim aday?

◦ Şiddetli, konservatif tedaviye yanıtsız,

semptomatik osteoartrit

◦ günlük yaşam aktiviteleri etkilenenler

OSTEOARTRİT

Tedavi seçenekleri - Cerrahi

Eklem replasman cerrahisi – maksimum

faydalanmak

◦ Eğer fazla kilolu veya obezse – cerrahi öncesi

kilo vermek

◦ Ameliyat öncesi kasların güçlendirilmesi

◦ Çok ameliyat yapılan bir merkez seçilmesi

◦ Belli bir rehabilitasyon tedavi programını izlemek

◦ Sabırlı olmak…ve eklemi önemsemek

OSTEOARTRİT

Alternatif Tedaviler

Anti-inflamatuar pomadlar/jeller, (Capsaicin,

methylsalicylate)

Sıcak/soğuk uygulamalar

Vitaminler

Yeşil çay

Elekriksel uyarı (TENS)

Akapunktur

OSTEOARTRİT

Gelecek çalışmalar

Genetik faktörlerin anlaşılması ve kartilaj

hasarının nedenlerinin anlaşılması

Genetik mühendisliği

◦ Kartilaj hücre replasmanı

◦ Stem cell transplantasyonu

◦ Gen tedavisi

Diğer ilaçlar (oral IL-1 antg. vs)

OSTEOARTRİT

Kaynaklar

National Institute of Arthritis and

Musculoskeletal and Skin Disease -

www.niams.nih.gov

Arthritis Foundation -

www.arthritis.org

American College of Rheumatology -

www.rheumatology.org