PCD.go.th - รายงานฉบับสมบูรณ์pcd.go.th/info_serv/file/21-04-60-3.pdf · 2017. 4. 11. · 7.2.3 ระบบการจัดการของเส

รายงานฉบบสมบรณรายงานฉบบสมบรณ

โครงการการศกษาความพรอมของประเทศไทย

ในการปฏบตตามอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท

เสนอ

กรมควบคมมลพษ

จดท ำโดย

มลนธสถำบนสงแวดลอมไทย

โครงการการศกษาความพรอมของประเทศไทยในการปฏบตตามอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท

สถาบนสงแวดลอมไทย

โทร 0 2503 3333 โทรสาร 0 2504 4826 ถง 8

ภายใตการก ากบดแล

โดย สวนสารอนตราย ส านกจดการกากของเสยและสารอนตราย

กรมควบคมมลพษ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

โทร 0 2298 2423 โทรสาร 0 2298 5393

รายงานฉบบสมบรณ

โครงการการศกษาความพรอมของประเทศไทย ในการปฏบตตามอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท

รายงานฉบบสมบรณ ประกอบดวย

เลมท 1/3 รายงานฉบบสมบรณ

เลมท 2/3 รายงานบทสรปส าหรบผบรหาร

เลมท 3/3 ภาคผนวก

กรมควบคมมลพษ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ค ำน ำ

สบเนองจากในป พ.ศ. 2556 โครงการสงแวดลอมแหงสหประชาชาต (United Nations Environment Programme: UNEP) รวมกบรฐบาลประเทศตางๆ องคกรระหวางประเทศ และองคกรเอกชน ไดรวมกนยกรางมาตรการทางกฎหมายระหวางประเทศดานการจดการปรอทแลวเสรจ และมมตใหพฒนาเปนอนสญญาระหวางประเทศ โดยใหเรยกวา “Minamata Convention on Mercury” หรอ “อนสญญามนามาตะวาดวยปรอท” โดยมวตถประสงคเพอปกปองสขภาพอนามยของมนษยและสงแวดลอมจากการปลดปลอยปรอทและสารประกอบปรอทจากกจกรรมของมนษยสอากาศ แหลงน า และดน โดยมงเนน การควบคมและลดการใชและการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดทเปนประเดนปญหาสาคญระดบโลก อนสญญาดงกลาวไดรบการรบรอง (adopting) และเปดใหมการลงนาม (signature) แลว เมอเดอนตลาคม 2556 ณ ประเทศญปน และจะมผลบงคบใชใน 90 วน หลงจากมประเทศใหสตยาบนหรอภาคยานวตครบ 50 ประเทศ

ประเทศไทยเปนประเทศทมการใชปรอทเปนองคประกอบในผลตภณฑสาคญหลายประเภท รวมท งมการปลดปลอยปรอทจากกระบวนการผลตอตสาหกรรมและแหลงกาเนดทสอดคลองกบบทบญญตของอนสญญาฯ ในการน กรมควบคมมลพษ จงไดดาเนนการศกษาความพรอมของประเทศไทยใน การปฏบตตามอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท ซงมวตถประสงคสาคญเพอศกษาความเหมาะสมในการเขารวมเปนภาคสมาชกอนสญญาฯ และจดทาขอเสนอแนะเบ องตนเพอรองรบการดาเนนการตามอนสญญาดงกลาว โดยไดมอบหมายใหมลนธสถาบนสงแวดลอมไทยเปนผดาเนนการ

คณะผศกษา หวงเปนอยางยงวาผลทไดจากการศกษาน จะเปนประโยชนตอการดาเนนงาน ทเกยวของ เพอใชประกอบการพจารณาตดสนใจเขารวมเปนภาคสมาชกอนสญญาฯ และเปนแนวทาง การเตรยมความพรอมของประเทศไทยเพอรองรบอนสญญามนามาตะฯ ตอไป

มลนธสถาบนสงแวดลอมไทย

(ก)

สารบญ

หนา

คานา สารบญ บทท 1 บทนา 1-1

1.1 หลกการและเหตผล 1-1

1.2 วตถประสงคโครงการ 1-2

1.3 เปาหมาย 1-2

1.4 ระยะเวลาในการดาเนนโครงการ 1-2

1.5 ผลทคาดวาจะไดรบ 1-2

1.6 ขอบเขตการดาเนนงาน 1-2

1.7 การนาเสนอผลงาน 1-3

1.8 แผนการดาเนนงาน 1-4

บทท 2 ความเปนมาและสาระสาคญของ อนสญญามนามาตะวาดวยปรอท 2-1 2.1 ความเปนมาของอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท 2-1

2.2 สาระสาคญของอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท 2-3

2.3 พนธกรณของรฐภาคทตองปฏบตอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท 2-34

2.4 สถานภาพของอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท 2-58

2.4.1 สถานะการเขารวมเปนภาคอนสญญามนามาตะฯ 2-58

2.4.2 เหตผลของประเทศทเขารวมเปนภาคสมาชกของอนสญญาฯ 2-63

2.5 ขอด – ขอจากดของอนสญญามนามาตะฯ 2-69

(ข)

สารบญ (ตอ)

หนา

บทท 3 การทบทวนเอกสาร 3-1 3.1 ขอมลทวไปของปรอท 3-1

3.1.1 คณสมบตทางกายภาพและทางเคม 3-1

3.1.2 รปแบบและแหลงกาเนดของปรอทในสงแวดลอม 3-2

3.1.3 การแพรกระจายและการเปลยนรปในสงแวดลอม 3-4

3.1.4 ความเปนพษและผลกระทบของปรอทตอสขภาพอนามย 3-6

3.1.5 ขอมลการตดตามตรวจวดการปนเปอน 3-8

3.2 สถานการณการใชปรอททเกยวของ 3-11

3.2.1 แหลงอปทานปรอทและการคาปรอท (ขอบทท 3) 3-11

3.2.2 ผลตภณททเตมปรอท (ขอบทท 4) 3-20

3.2.3 กระบวนการผลตทมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอท (ขอบทท 5) 3-46

3.2.4 การทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลก (ขอบทท 7) 3-48

3.2.5 การปลดปลอย (ขอบทท 8) 3-53

3.2.6 การปลอย (ขอบทท 9) 3-66

3.2.7 การกกเกบชวคราวของปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอมทไมใช ของเสยปรอท (ขอบทท 10) 3-70

3.2.8 ของเสยปรอท (ขอบทท 11) 3-74

3.2.9 พนทปนเปอน (ขอบทท 12) 3-79

3.3 บทบาทหนาทของหนวยงานทเกยวของกบการจดการปรอท 3-80

3.3.1 คณะอนกรรมการอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท 3-80

3.3.2 คณะทางานดานการจดการสารปรอทภาคสาธารณสข 3-81

3.3.3 หนวยงาน และบทบาทหนาททเกยวของตามอนสญญามนามาตะฯ 3-81

(ค)


หนา

บทท 4 นโยบาย กฎหมายและระเบยบขอบงคบทเกยวของกบปรอท 4-1 4.1 นโยบายทเกยวของกบปรอท 4-1

4.2 กฎหมายทเกยวของกบการจดการปรอท 4-6

4.2.1 กฎหมายและระเบยบขอบงคบทเกยวของกบวตถอนตราย 4-6

4.2.2 กฎหมายและระเบยบขอบงคบทเกยวของกบการปนเปอนของปรอท ในอาหาร 4-9

4.2.3 กฎหมายและระเบยบขอบงคบทเกยวของกบการปนเปอนของปรอท เครองสาอาง 4-11

4.2.4 กฎหมายและระเบยบขอบงคบทเกยวของกบปรอทในผลตภณฑไฟฟา และอเลคทรอนกส 4-12

4.2.5 กฎหมายและระเบยบขอบงคบทเกยวของกบการทาเหมองแรทองคา ขนาดเลก (การใชปรอทเพอสกดทองคาในกจการทาเหมองแรทองคา) 4-13

4.2.6 กฎหมายและระเบยบขอบงคบทเกยวของกบคามาตรฐานการปลดปลอย ปรอทจากแหลงกาเนดมลพษสสงแวดลอม 4-14

4.2.7 กฎหมายและระเบยบขอบงคบทเกยวของกบคามาตรฐานปรอท ในสงแวดลอม 4-21

4.2.8 กฎหมายและระเบยบขอบงคบทเกยวของกบการเกบกกปรอท อยางชวคราว 4-23

4.2.9 กฎหมายและระเบยบขอบงคบทเกยวของกบกากของเสยปรอท 4-26

4.2.10 กฎหมายและระเบยบขอบงคบทเกยวของกบการจดการพนท ทปนเปอนปรอท 4-28

4.2.11 กฎหมายและระเบยบขอบงคบทเกยวของกบความรบผดชอบ ของผประกอบการอตสาหกรรมทมการใชปรอทในกระบวนการผลต 4-29

4.3 กรณตวอยางกฎหมายของตางประเทศทเกยวของ 4-33

(ง)


หนา

บทท 5 การวเคราะหผลดและผลเสยของการเขารวมหรอไมเขารวม เปนภาคสมาชกอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท 5-1

5.1 การวเคราะหผลดและผลเสยของการลงนามในอนสญญาฯ 5-1

5.2 การวเคราะหผลดและผลเสยของการเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ 5-6

5.3 การวเคราะหผลดและผลเสยของการไมเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ 5-15

บทท 6 การวเคราะหผลกระทบของ อนสญญามนามาตะวาดวยปรอทตอประเทศไทย 6-1 6.1 วตถประสงค (ขอ 1) 6-1

6.2 บทนยามคาศพท (ขอ 2) 6-1

6.3 แหลงอปทานปรอทและการคาปรอท (ขอ 3) 6-1

6.4 ผลตภณททเตมปรอท (ขอ 4) 6-6

6.5 กระบวนการผลตทมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอท (ขอ 5) 6-38

6.6 ขอยกเวนสาหรบภาคเมอมการรองขอ (ขอ 6) 6-39

6.7 การทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลก (ขอ 7) 6-39

6.8 การปลดปลอย (Emissions) (ขอ 8) 6-40

6.9 การปลอย (Releases) (ขอ 9) 6-45

6.10 การกกเกบชวคราวของปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอม ทไมใชของเสยปรอท (ขอ 10) 6-50

6.11 ของเสยปรอท (ขอ 11) 6-55

6.12 พนทปนเปอน (ขอ 12) 6-61

6.13 ทรพยากรและกลไกทางการเงน (ขอ 13) 6-65

6.14 การเสรมสรางขดความสามารถ ความชวยเหลอดานวชาการ และการถายทอดเทคโนโลย (ขอ 14) 6-66

6.15 ประเดนดานสขภาพ (ขอ 16) 6-67

(จ)


หนา

บทท 7 ขอเสนอการเตรยมความพรอมในการเขารวมและไมเขารวมเปนภาค 7-1 อนสญญามนามาตะวาดวยปรอท

7.1 ขอเสนอแนะและแผนการเตรยมความพรอมรองรบการเขารวมเปน ภาคอนสญญาฯ 7-1

7.1.1 สงทประเทศไทยจะตองดาเนนการกอนเขารวมเปนภาค 7-2

7.1.2 สงทประเทศไทยจะตองดาเนนการเมอเขารวมเปนภาค 7-2

7.2 ขอเสนอแนะและแผนการเตรยมความพรอมรองรบการไมเขารวมเปน ภาคอนสญญาฯ 7-59

7.2.1 การวางระบบบรหารจดการปรอทในภาพรวมของประเทศ 7-59

7.2.2 การควบคมการใช และการปลอยปรอทสสงแวดลอม 7-59

7.2.3 ระบบการจดการของเสยปรอท 7-59

7.2.4 การเฝาระวง และตดตามตรวจสอบ 7-60

7.2.5 การใหความรและพฒนาศกยภาพบคลากร 7-60

7.2.6 สนบสนนการพฒนางานวจย และเทคโนโลยควบคมปรอท 7-60

บทท 8 สรปผลการประชมเวทสาธารณะ “ความพรอมของไทย...กบอนสญญามนามาตะ 8-1 วาดวยปรอท” บทท 9 บทสรป 9-1 เอกสารอางอง คณะผจดทา

(ฉ)


หนา

ภาคตผนวก ภาคผนวก ก บนทกชวยจาการประชมหารอรวมกบกรมควบคมมลพษ

ภาคผนวก ข บนทกชวยจาการประชมหารอรวมกบผทรงคณวฒภายใตโครงการการศกษาความพรอมของประเทศไทยในการปฏบตตามอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท

ภาคผนวก ค การประชมกลมยอยเพอรบฟงความคดเหหนตออนสญญามนามาตะวาดวยปรอท

ภาคผนวก ง การประชมเวทสาธารณะ “ความพรอมของไทย...กบอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท”

ภาคผนวก จ การพฒนาหลกสตรและจดฝกอบรมเตรยมความพรอมของบคลากรของประเทศเพอรองรบอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท

(ช)

สารบญรป

หนา

รปท 2-1 สถานะการเขารวมเปนภาคอนสญญามนามาตะฯ 2-58

รปท 3-1 ธาตปรอทตามตารางธาต 3-2

รปท 3-2 ปรอท 3-2

รปท 3-3 การแพรกระจายและการเปลยนรปในสงแวดลอม 3-4

รปท 3-4 กระบวนการ methylation ในแหลงนา 3-5

รปท 3-5 หวงโซอาหาร 3-6

รปท 3-6 แสดงวฎจกรของปรอท 3-12

รปท 3-7 ถานลเทยมแบบปฐมภม 3-24

รปท 3-8 Float Switches 3-26

รปท 3-9 Temperature Switches 3-26

รปท 3-10 Tilt Switches 3-26

รปท 3-11 Mercury displacement relays 3-27

รปท 3-12 Mercury Wetted Contact Relay 3-27

รปท 3-13 Mercury contact relays 3-27

รปท 3-14 สถตจานวนเทอรโมมเตอรทใชทางคลนก ชนดมของเหลวบรรจ และอานโดยตรง ทนาเขาประเทศไทยในป พ.ศ. 2552 ถง พ.ศ. 2556 3-39

รปท 3-15 สถตมลคา (CIF) ของเทอรโมมเตอรทใชทางคลนก ชนดมของเหลวบรรจ และอานโดยตรง ทนาเขาประเทศไทยในป พ.ศ. 2552 ถง พ.ศ. 2556 3-39

รปท 3-16 แหลงแรทองทพบในธรรมชาต 3-49

รปท 3-17 แหลงทรพยากรแรทองคาในประเทศไทย 3-50

รปท 3-18 ชาวบานใชปรอทใสลงไปในเรยง เพอทาใหเกดอะมลกมผงทอง 3-53

รปท 3-19 การแยกทองโดยใชไฟเผาไลปรอท ใหกลายเปนไอคงเหลอแตทอง 3-53

(ซ)

สารบญรป (ตอ)

หนา

รปท 3-20 สดสวนการใชเชอเพลงผลตไฟฟาของประเทศ ป พ.ศ. 2556 3-56

รปท 3-21 ตวอยางสถานททเปนทมาของการปลดปลอยปรอทในประเทศไทย 3-64

รปท 3-22 ปรมาณสารเคมทเกบในโรงงานอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม) 3-74

รปท 3-23 ปรมาณของเสยอนตรายแยกตามแหลงกาเนด 3-75

รปท 3-24 สรปบทบาทหนาทของหนวยงานทเกยวของกบการจดการปรอท 3-84

(ฌ)

สารบญตาราง

หนา

ตารางท 1-1 การนาเสนอผลงาน 1-4

ตารางท 1-2 แผนการดาเนนโครงการ 1-5

ตารางท 2-1 สรปสาระสาคญของพนธกรณทภาคตองปฏบตตาม 2-35

ตารางท 2-2 ประเทศสมาชกทลงนามในอนสญญามนามาตะฯ 2-58

ตารางท 2-3 ประเทศกลม AEC กบอนสญญาทเกยวกบสารเคมอนตราย 2-64

ตารางท 3-1 คณสมบตของปรอท 3-1

ตารางท 3-2 ปรมาณปรอทในตะกอนดนและเนอเยอสตวนาบรเวณชายฝงทะเล ของประเทศไทย 3-8

ตารางท 3-3 พกดศลกากรสาหรบการนาเขาและสงออกปรอทบรสทธและ สารประกอบปรอท 3-13

ตารางท 3-4 ปรมาณการนาเขาปรอทบรสทธ (พกดศลกากร: 28054000) จากประเทศตางๆ ตงแตป พ.ศ. 2551 ถง 2556 3-16

ตารางท 3-5 ปรมาณการนาเขาสารประกอบปรอทจากประเทศตางๆ ตงแตป พ.ศ. 2554 ถง 2556 3-16

ตารางท 3-6 ปรมาณการสงออกปรอทบรสทธไปยงประเทศตางๆ ตงแตป พ.ศ. 2551 ถง 2556 3-18

ตารางท 3- 7 ปรมาณการสงออกสารประกอบปรอทไปยงประเทศตางๆ ตงแตป พ.ศ. 2550 ถง 2556 3-19

ตารางท 3-8 บรษททผลตและจาหนายแบตเตอรปฐมภมภายในประเทศ 3-21

ตารางท 3-9 เครองหมายการคาแบตเตอรปฐมภมทนาเขาจากตางประเทศ 3-22

ตารางท 3-10 แสดงมลคาการสงออก และนาเขาเซลลปฐมภม และแบตเตอรปฐมภม แบบเซลปรอทหรอใชออกไซดของปรอทเปนแคโทด 3-23

(ญ)

สารบญตาราง (ตอ)

หนา

ตารางท 3-11 แสดงมลคาการสงออก และนาเขาเซลลปฐมภม และแบตเตอรปฐมภม แบบเซลซลเวอออกไซด 3-23

ตารางท 3-12 ปรมาณปรอทในสวตซไฟฟา และรเลยประเภทตางๆ 3-27

ตารางท 3-13 ตวอยางของผลตภณฑทดแทนการใช สวตช และรเลยทมปรอท 3-28

ตารางท 3-14 การผลต การนาเขา และการบรโภคหลอดฟลออเรสเซนต ในป พ.ศ 2551-2553 3-32

ตารางท 3-15 มลคาการสงออก และนาเขาหลอดฟลออเรสเซนตชนดคอมแพกต หลอดไฟฟาบรรจไอปรอทหรอโซเดยม และหลอดฟลออเรสเซนต ชนดโคลดแคโทด 3-33

ตารางท 3-16 การเปรยบเทยบประสทธภาพของ LED และหลอดฟลออเรสเซนต 3-34

ตารางท 3-17 ขอกาหนดปรมาณการใชปรอทในองคกรตางๆ 3-35

ตารางท 3-18 ผลการวเคราะหหาสารหามใชในผลตภณฑเครองสาอาง ในปงบประมาณ 2547 ถง มถนายน 2551 3-36

ตารางท 3-19 การใชผลตภณฑทดแทนสาหรบเครองมอวดทไมใชระบบอเลคทรอนกส 3-41

ตารางท 3-20 เปรยบเทยบในการใชวสดอะมลกม และวสดเรซนสเหมอนฟน สาหรบการอดฟน 3-43

ตารางท 3-21 ขอมลการผลตแรทองคาของประเทศไทยจากป พ.ศ. 2545 – 2555 3-50

ตารางท 3-22 ตวอยางคณลกษณะ และองคประกอบของถานหนประเภทตางๆ จากแหลงกาเนดตางๆ 3-55

ตารางท 3-23 สรปรายละเอยดของเตาเผามลฝอยตดเชอตวอยาง 3-60

ตารางท 3-24 ปรมาณปรอทในวตถดบตงตนทใชในการผลตปนซเมนต จากการศกษา ในประเทศสหรฐอเมรกา, ญปน, สวตเซอรแลนด, และเยอรมน 3-61

ตารางท 3-25 ปรมาณปรอทในเชอเพลงถานหนทใชในการผลตปนซเมนต จากการศกษา ในประเทศสหรฐอเมรกา, ญปน, สวตเซอรแลนด, และเยอรมน 3-61

(ฎ)

สารบญตาราง (ตอ)

หนา

ตารางท 3-26 ผลการคาดการณการปลดปลอยปรอทจากแหลงตางๆ 3-63

ตารางท 3-27 คาควบคมการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดอยกบทประเภทตางๆ 3-65

ตารางท 3-28 คามาตรฐานความปลอดภยของปรอททสาคญในประเทศไทย 3-66

ตารางท 3-29 ผลการตรวจสอบปรอทในสงแวดลอมบรเวณปนเปอนปรอท ทบรเวณรอบโรงไฟฟาและพนทอตสาหกรรม 304 3-68

ตารางท 3-30 สรปบทบาทหนาทของหนวยงานทเกยวของกบการจดการปรอท 3-85

ตารางท 4-1 บญชรายชอวตถอนตรายทเกยวของกบปรอทตามประกาศ กระทรวงอตสาหกรรม พ.ศ. 2556 4-7

ตารางท 4-2 ตวอยางการกาหนดประเภทของบคลากร ดานสงแวดลอมประจาโรงงาน ตามชนดและขนาดของโรงงาน จากประกาศกระทรวงอตสาหกรรมฯ ฉบบ พ.ศ. 2545 และ 2554 4-31

ตารางท 4-3 ตวอยางภาพรวมกฎระเบยบขอบงคบทเกยวของกบปรอทในตางประเทศ 4-48

ตารางท 4-4 พนธกรณของอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท และความสอดคลองกบ กฎหมายและระเบยบขอบงคบภายในประเทศ 4-72

ตารางท 5-1 การเปรยบเทยบผลดและผลเสยของการลงนามในอนสญญาฯ 5-4

ตารางท 5-2 การเปรยบเทยบผลดและผลเสยของการเขารวม-ไมเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ 5-19

ตารางท 7-1 แผนการเตรยมความพรอมรองรบการเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ (รายขอบทของอนสญญา) 7-3

ตารางท 7-2 แผนการเตรยมความพรอมรองรบการเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ ในภาพรวมของประเทศ 7-51

บทท 1

บทน ำ

บทท 1 บทนา

1.1 หลกการและเหตผล

สบเนองจากการประชมคณะมนตรประศาสนการ (Governing Council: GC) ของโครงการสงแวดลอมแหงสหประชาชาต (United Nations Environment Programme: UNEP) สมยท 25 ในเดอนกมภาพนธ 2552 มมตใหมการจดทามาตรการทางกฎหมายระหวางประเทศดานการจดการปรอท โดยมจดมงหมายเพอลดความเสยงอนตรายของปรอททมตอสขภาพอนามยของมนษยและสงแวดลอม และใหมการจดตงคณะกรรมการเจรจาระหวางรฐบาลในการพฒนามาตรการทางกฎหมายระหวางประเทศดานการจดการปรอท หรอ Intergovernmental Negotiating Committee (INC) to prepare a global legally binding instrument on mercury ขนเพอพจารณากาหนดมาตรการดงกลาวรวมกบรฐบาลประเทศตางๆ

ในป พ.ศ. 2556 โครงการสงแวดลอมแหงสหประชาชาต (United Nations Environment Programme: UNEP) รวมกบรฐบาลประเทศตางๆ องคกรระหวางประเทศ และองคกรเอกชน ไดรวมกนยกรางมาตรการทางกฎหมายระหวางประเทศดานการจดการปรอทแลวเสรจ และมมตใหพฒนาเปนอนสญญาระหวางประเทศ โดยใหเรยกวา “Minamata Convention on Mercury” หรอ “อนสญญามนามาตะวาดวยปรอท” ทงน อนสญญาดงกลาวมวตถประสงคเพอปกปองสขภาพอนามยของมนษยและสงแวดลอมจากการปลดปลอยปรอทและสารประกอบปรอทจากกจกรรมของมนษยสอากาศ แหลงนา และดน มงเนนการจดการเพอควบคมและลดการใชปรอทและการปลดปลอยปรอทจาก (1) แหลงอปทานปรอทและการคาปรอท (2) ผลตภณฑทเตมปรอท (3) กระบวนการผลตทมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอท (4) การทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลก (5) การปลดปลอย (6) การปลอย (7) การกกเกบชวคราวของปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอมทไมใชของเสยปรอท (8) ของเสยปรอท และ (9) พนทปนเปอน นอกจากน ยงมงเนนในประเดนการเสรมสรางความตระหนก การศกษาวจย การตดตามตรวจสอบ การแลกเปลยนขอมล และการใหความชวยเหลอดานเงนทน เทคนควชาการ และเทคโนโลย

ประเทศไทยเปนประเทศทมการใชปรอทเปนองคประกอบในผลตภณฑสาคญหลายประเภท รวมทงมการปลดปลอยปรอทจากกระบวนการผลตจากแหลงกาเนดตางๆ ตามทอนสญญาฯ กาหนด ดงนน เพอเปนการเตรยมพรอมรองรบอนสญญาดงกลาว และเพอลดผลกระทบเชงลบทอาจจะเกดขนหากในอนาคตอนสญญามนามาตะฯ มผลบงคบใชอยางกวางขวางกบนานาประเทศ กรมควบคมมลพษจงกาหนดใหมการศกษาความพรอมของประเทศไทยในการปฏบตตามอนสญญามนามาตะฯ เพอใชประกอบการพจารณาตดสนใจเขารวมเปนภาคสมาชกฯ และเพอจดทาขอเสนอแนะเชงนโยบายในการรองรบการดาเนนงานตามพนธกรณของอนสญญาดงกลาวตอไป

1-2 รายงานฉบบสมบรณ

1.2 วตถประสงคโครงการ 1.2.1 เพอศกษาความเหมาะสมในการเขารวมเปนภาคสมาชกในอนสญญามนามาตะวาดวย

ปรอท โดยวเคราะหผลกระทบในการเขารวมเปนภาคสมาชกฯ ทางดานนโยบายของรฐบาล ดานกฎหมาย ดานความรบผดชอบรวมกนของคณะรฐมนตรตอรฐสภาตามรฐธรรมนญ สงคมและการเมอง ดานเศรษฐกจในภาพรวมหรอเฉพาะทองถน ดานการเงนและงบประมาณ ดานเทคโนโลยและสงแวดลอม และดานการจากดสทธของประชาชนตามรฐธรรมนญ

1.2.2 จดทาขอเสนอแนะดานกลไกการดาเนนงานของหนวยงานทเกยวของเพอรองรบอนสญญามนามาตะฯ

1.3 เปาหมาย

ไดแนวทางทชดเจนในการเตรยมความพรอมของประเทศไทยเพอรองรบอนสญญามนามาตะฯ

1.4 ระยะเวลาในการดาเนนโครงการ กาหนดระยะเวลาในการดาเนนงาน 240 วน ตงแตวนลงนามในสญญา

1.5 ผลทคาดวาจะไดรบ รฐบาลและหนวยงานทเกยวของสามารถนาแนวทางการเตรยมความพรอมของประเทศไทย

เพอรองรบอนสญญามนามาตะฯ ไปใชประกอบการพจารณาตดสนใจเขารวมเปนภาคสมาชกฯ และใชเปนแนวทางการดาเนนงานเพอรองรบอนสญญาดงกลาว

1.6 ขอบเขตการดาเนนงาน

1.6.1 รวบรวม และทบทวนขอมลทเกยวของทงในประเทศและตางประเทศ อาท สถานการณการใชและการจดการปรอท นโยบาย และกฎหมาย เพอใชในการวเคราะหผลดหรอประโยชน และผลกระทบหรอผลเสยของประเทศไทยในการเขารวมเปนภาคสมาชกฯ หรอไมเขารวมเปนภาคสมาชกในอนสญญา มนามาตะฯ

1.6.2 วเคราะหขอบทของอนสญญาฯ และความสอดคลองกบกฎหมายภายในประเทศทจะรองรบพนธกรณ รวมทงวเคราะหผลดหรอประโยชน และผลกระทบหรอผลเสยของประเทศไทยในการเขารวมเปนภาคสมาชกฯ หรอไมเขารวมเปนภาคสมาชกฯ ทงทางดานนโยบายของรฐบาล ดานกฎหมาย ดานความรบผดชอบรวมกนของคณะรฐมนตรตอรฐสภาตามรฐธรรมนญ สงคม และการเมอง ดานเศรษฐกจในภาพรวมหรอเฉพาะทองถนดานการเงนและงบประมาณ ดานเทคโนโลยและสงแวดลอม และดานการจากดสทธของประชาชนตามรฐธรรมนญ

1.6.3 จดประชมกลมยอยผมสวนเกยวของ อยางนอย 2 ครงๆ ละ 1 วน จานวนไมนอยกวา 100 คนตอครง เพอรบฟงความคดเหนและรวบรวมขอมลในประเดนสาคญตางๆ สาหรบใชประมวลผลในการดาเนนงานขอ 1.6.2 โดยแบงกลมยอยใหครอบคลมกลมเปาหมายทมสวนไดสวนเสย ไดแก กลมอตสาหกรรม (นาเขา สงออก ผลต ใช จาหนาย บาบด กาจด และปลดปลอยปรอท) หนวยงานรฐ องคกรพฒนาเอกชน (NGO) ภาคประชาสงคม และสถาบนการศกษา เปนตน และจดทารายงานผลการ

รายงานฉบบสมบรณ 1-3

ประชมฯ เปนภาษาไทย พรอมแสดงภาพถายการจด ประชมฯ และนาขอคดเหนและขอเสนอแนะทไดรบจากการประชมฯ ไปใชประกอบในการดาเนนการขอ 1.6.2

ทงน รปแบบในการจดประชม เอกสารประกอบการประชม และรายชอผเขารวมประชมตองไดรบความเหนชอบจากกรมควบคมมลพษกอนดาเนนการ โดยทปรกษาจะตองจดหาสถานท วทยากร เอกสารการประชม อปกรณคอมพวเตอร และรบผดชอบคาใชจายทเกดขนทงหมด ยกเวนคาเบยเลยง คาพาหนะ และคาทพกของผเขารวมประชม

1.6.4 จดทาขอเสนอใหกรมควบคมมลพษพจารณาการเขารวมหรอไมเขารวมเปนภาคสมาชกฯ และจดทาขอคดเหน และขอเสนอแนะในการเตรยมความพรอมรองรบการเขารวมหรอไมเขารวมเปนภาคสมาชกฯ รวมทงขอเสนอแนะดานกลไกการดาเนนงานของหนวยงานทเกยวของเพอรองรบอนสญญาฯ ทงน ในกรณพจารณาเขารวมเปนภาคสมาชกฯ ใหวเคราะหความจาเปน และเสนอแนวทางการแกไขหรอเยยวยาผไดรบผลกระทบ เพอใหเปนไปตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2550 มาตรา 190 วรรค 4 ดวย

1.6.5 จดเวทสาธารณะเพอนาเสนอผลการศกษาวจยทงหมด และรบฟงความคดเหนของผเกยวของ อยางนอย 3 ครงๆ ละ 1 วน จานวนอยางนอย 500 คนตอครง โดยจดในสวนกลาง 1 ครง และสวนภมภาค 2 ครง และจดทารายงานผลการประชมฯ เปนภาษาไทย พรอมแสดงภาพถายการจดประชมฯ และนาขอคดเหนและขอเสนอแนะทไดรบจากการประชมฯ มาปรบปรงขอมลผลการศกษาในขอ 1.6.1 – 1.6.4

ทงน รปแบบในการจดประชม เอกสารประกอบการประชม และรายชอผเขารวมประชมตองไดรบความเหนชอบจากกรมควบคมมลพษกอนดาเนนการ โดยทปรกษาจะตองจดหาสถานท วทยากร เอกสารการประชม อปกรณคอมพวเตอร และรบผดชอบคาใชจายทเกดขนทงหมด ยกเวนคาเบยเลยง คาพาหนะ และคาทพกของผเขารวมประชม

1.6.6 จดทารายงานการศกษาความพรอมของประเทศไทยในการปฏบตตามอนสญญา มนามาตะวาดวยปรอท เปนภาษาไทย ซงเปนรายงานผลการศกษาทงหมดตงแตตนจนจบโครงการตามขอบเขตการดาเนนงานในขอ 1.6.1 – 1.6.5 จานวน 10 เลม และจดทารายงานบทสรปสาหรบผบรหารทงภาษาไทยและภาษาองกฤษในเลมเดยวกน จานวนทงสน 200 เลม พรอมทงไฟลขอมลทงหมดทใชในการศกษาโดยจดทาเปน MICROSOFT WORD FILE และ PDF FILE บรรจลงในแผน DVD และ FLASHDRIVE อยางละ 10 ชด

1.7 การนาเสนอผลงาน

จดประชมเพอรายงานความกาวหนาการดาเนนงานใหกรมควบคมมลพษทราบภายในวนท 10 ของทกเดอน หรอตามทกรมควบคมมลพษเหนชอบ และจดทาบนทกชวยจาทกครง และจดทารายงานเสนอผลงานตามงวดงานตางๆ ดงน


ตารางท 1-1 การนาเสนอผลงาน งวดงาน

งานทตองเสนอ/สงมอบ จานวน (เลม)

กาหนดสงมอบ

ลงนามสญญาฯ วนท 26 พ.ย. 2556 - เรมปฏบตงาน วนท 27 พ.ย. 2556 1 รายงานฉบบตน (ภาษาไทย)

แผนการดาเนนงานทงหมดตามขอบเขตการดาเนนงานขอ 1.6 ในแตละขนตอนโดยละเอยด

7 ภายใน 20 วน นบถดจากวนลงนามในสญญา

2 รายงานความกาวหนา 1 (ภาษาไทย) รายละเอยดตามขอบเขตการดาเนนงานขอ 1.6.1 และ 1.6.2 แผนการจดประชมยอย ตามขอบเขตการดาเนนงานขอ 1.6.3 ประกอบดวย - วน เวลา สถานทจดประชม - ระเบยบวาระการประชม - เอกสารทจะใชในการประชม - รายชอผทเกยวของทงหมดทจะเชญเขารวมประชม - รายชอวทยากร

7 ภายใน 60 วน นบถดจากวนทกรมควบคมมลพษมหนงสอแจงใหความเหนชอบ

งานงวดท 1

3 รายงานความกาวหนา 2 (ภาษาไทย) รายละเอยดตามขอบเขตการดาเนนงานขอ 1.6.1 และ 1.6.4 แผนการจดเวทสาธารณะ ตามขอบเขตการดาเนนงานขอ 1.6.5 ประกอบดวย - วน เวลา สถานทจดประชม - ระเบยบวาระการประชม - เอกสารทจะใชในการประชม - รายชอผทเกยวของทงหมดทจะเชญเขารวมประชม - รายชอวทยากร

7 ภายใน 60 วน นบถดจากวนทกรมควบคมมลพษมหนงสอแจงใหความเหนชอบ


4 4.1 รางรายงานฉบบสมบรณ (ภาษาไทย) รายละเอยดตามขอบเขตการดาเนนงานขอ 1.6.1 และ 1.6.6 4.2 รางรายงานบทสรปสาหรบผบรหาร (ภาษาไทยและภาษาองกฤษในเลมเดยวกน)

7 7

ภายใน 70 วน นบถดจากวนทกรมควบคมมลพษมหนงสอแจงใหความเหนชอบ


5 5.1 รายงานฉบบสมบรณ (ภาษาไทย) รายละเอยดตามขอบเขตการดาเนนงานขอ 1.6.1 และ 1.6.6 5.2 รายงานบทสรปสาหรบผบรหาร (ภาษาไทยและภาษาองกฤษในเลมเดยวกน) 5.3 ไฟลขอมลทงหมด Word file และ pdf file ในแผน DVD และ Flashdrive

10

200

10 ชด

ภายใน 30 วน นบถดจากวนทกรมควบคมมลพษมหนงสอแจงใหความเหนชอบ


1.8 แผนการดาเนนงาน มลนธฯ ไดกาหนดแผนการดาเนนโครงการใหสอดคลองกบเวลาและงบประมาณ ดงน


ตารางท 1-2 แผนการดาเนนโครงการ

1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4

1 สวนท 1 การทบทวนเอกสารทเกยวของ

(1) การศกษา ทบทวนขอบทของอนสญญามนามาตะฯ

(2) การศกษา ทบทวนสถานการณการใชและการจดการสารปรอททเกยวของ

(3) การศกษาผลกระทบทางดานสขภาพและสงแวดลอม(4) การศกษา ทบทวนนโยบาย และกฎหมายเกยวของ(5) การทบทวนและวเคราะหประเดนดานสงคม และการจากดสทธของ

ประชาชนตามรฐธรรมนญ(6) การศกษา ทบทวนและวเคราะหประเดนดานเศรษฐกจ การเงนและ

งบประมาณ(7) เทคโนโลยการลด/เลกการปลดปลอยสารปรอท เทคโนโลยการพฒนา

ผลตภณฑทดแทนสารปรอท2 สวนท 2 การจดประชมรบฟงความคดเหนและเวทสาธารณะ

จดประชมกลมยอย 29 เม.ย. 57 (เชา-บาย) / 30 เม.ย. 57 (เชา) 2 ม.ย. 57 (เชา-บาย)

จดเวทสาธารณะ

- ครงท 1 ภาคเหนอ 11 ก.ย. 57

- ครงท 2 ภาคตะวนออก 12 ก.ย. 57

- ครงท 3 กรงเทพฯหรอปรมณฑล 16 ก.ย. 57

3 สวนท 3 การจดทาขอเสนอในการเตรยมความพรอมรองรบอนสญญาฯ

ขอคดเหนและขอเสนอแนะในการเขารวมหรอไมเขารวมเปนภาคสมาชกฯ

ขอคดเหนและขอเสนอแนะในการเตรยมความพรอมรองรบการเขารวมหรอไม

เขารวมเปนภาคสมาชกฯ

ขอเสนอแนะดานกลไกการดาเนนงานของหนวยงานทเกยวของเพอรองรบ

อนสญญาฯ

ม.ย. ก.ค.เม.ย. พ.ค.ม.ค. ก.พ. ต.ค.ส.ค. ก.ย.ลาดบ กจกรรม

ม.ค.พ.ศ. 2556

ธ.ค. ธ.ค.พ.ศ. 2557

พ.ย.


1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4 1 2 3 4

4 สวนท 4 การพฒนาหลกสตรและจดฝกอบรมเตรยมความพรอมบคลากรของประเทศเพอรองรบอนสญญามนามาตะฯ(1) หลกสตรการเตรยมความพรอมสาหรบการดาเนนงานของหนวยงานภาครฐ

ทเกยวของ

(2) หลกสตรการเตรยมความพรอมแกภาคอตสาหกรรมทเกยวของ

5 สวนท 5 การจดวดทศนเผยแพรขอมลอนสญญามนามาตะฯ

การจดวดทศนเผยแพรขอมลอนสญญามนามาตะฯ

6 การจดสงรายงาน

รายงานฉบบตน 16 ธ.ค. 56

รายงานความกาวหนา 1 28 ก.พ. 57

รายงานความกาวหนา 1 (ฉบบแกไข) 25 เม.ย. 57

รายงานความกาวหนา 2 8 ก.ค. 57

รายงานความกาวหนา 2 (ฉบบแกไข) 1 ส.ค. 57

รางรายงานฉบบสมบรณ 22 ก.ย. 57

รางรายงานบทสรปสาหรบผบรหาร 22 ก.ย. 57

รางรายงานฉบบสมบรณ (ฉบบแกไข 1) 10 ต.ค. 57

รางรายงานบทสรปสาหรบผบรหาร (ฉบบแกไข 1) 10 ต.ค. 57

รางรายงานฉบบสมบรณ (ฉบบแกไข 2) 30 ต.ค. 57

รางรายงานบทสรปสาหรบผบรหาร (ฉบบแกไข 2) 30 ต.ค. 57

รางรายงานฉบบสมบรณ (ฉบบแกไข 3) 18 พ.ย. 57

รางรายงานบทสรปสาหรบผบรหาร (ฉบบแกไข 3) 18 พ.ย. 57

รายงานฉบบสมบรณ 9 ธ.ค. 57

รายงานบทสรปสาหรบผบรหาร 9 ธ.ค. 57

พ.ศ. 2556

ธ.ค. ต.ค.พ.ค. ส.ค.ม.ค. ก.พ. ม.ค.

ลาดบ กจกรรม

เม.ย. ม.ย. ก.ค. ธ.ค.

พ.ศ. 2557

ก.ย. พ.ย.

บทท 2

ความเปนมาและสาระส าคญของ อนสญญามนามาตะวาดวยปรอท

บทท 2 ความเปนมาและสาระสาคญของอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท

2.1 ความเปนมาของอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท

ปรอทเปนโลหะทมนษยรจกกนด โดยมการนามาใชประโยชนตงแตสมยโบราณ เพอเปนสวนผสมของยารกษาโรค และปจจบนมการนาปรอทมาใชประโยชนอยางกวางขวาง ทงทางดานการแพทย วทยาศาสตร และอตสาหกรรม อยางไรกตาม การใช และการจดการปรอทอยางไมเหมาะสม ยอมกอใหเกดผลกระทบตอสขภาพอนามยของมนษย และสงแวดลอมไดเชนกน

ทวโลกเรมตระหนกถงพษภยของปรอท จากเหตการณเศราสลดทเกดขนในระหวางป พ.ศ. 2496–2503 กบชาวประมง และผบรโภคปลาและหอยทปนเปอนปรอท บรเวณอาวมนามาตะ ประเทศญปน ซงทาใหมผเสยชวต และมผปวยดวยอาการชาตามรางกาย ควบคมตวเองไมได และเปนอมพาต หรอทเรยกวา “โรคมนามาตะ” มากกวา 1,200 คน

จากเหตการณครงนน ทาใหมผสนใจศกษาความเปนพษ ผลกระทบ และแนวทางการจดการปรอทอยางตอเนอง โดยในป พ.ศ. 2544 คณะมนตรประศาสนการ (Governing Council: GC) ของโครงการสงแวดลอมแหงสหประชาชาต (United Nations Environment Programme: UNEP) มมตใหดาเนนการจดทามาตรการทางกฎหมายระหวางประเทศดานการจดการปรอท ทมงเนนการจดการปรอทในแหลงกาเนดทเปนประเดนปญหาสาคญระดบโลก เพอการพฒนาเปนอนสญญาระหวางประเทศตอไป กลาวคอ

(1) การประชมคณะมนตรประศาสนการ (Governing Council: GC) ของโครงการสงแวดลอมแหงสหประชาชาต (United Nations Environment Programme: UNEP)

1) การประชมคณะมนตรประศาสนการ (Governing Council: GC) ของโครงการสงแวดลอมแหงสหประชาชาต (United Nations Environment Programme: UNEP) สมยท 21 ในเดอนกมภาพนธ 2544 มมตใหหนวยงาน UNEP ดาเนนการประเมนผลกระทบของปรอทในระดบโลก และนาเขาสการพจารณาในการประชม UNEP GC สมยท 22 เมอเดอนกมภาพนธ 2546 ผลการประเมนพบวา ปรอทสงผลกระทบตอสงแวดลอมและสขภาพอนามยของประชากรโลก จงมมตใหดาเนนการจดทามาตรการดานการจดการปรอททงระยะสน และระยะยาวโดยเรวทสด เพอปกปองสขภาพอนามยของมนษย และสงแวดลอมจากการปลดปลอยปรอท และเรยกรองใหรฐบาลประเทศตางๆ รวมกนเสนอความเหนเพอจดทามาตรการดงกลาว

2) การประชม UNEP GC สมยท 23 เมอเดอนกมภาพนธ 2548 มมตใหทาการศกษาความเปนไปไดในการใชมาตรการทางกฎหมายระหวางประเทศ และมาตรการตางๆ เพอการจดการปรอท และไดขอสรปวา “การลดความเสยง” เปนแนวทางหลกในการดาเนนงานเพอการจดการปรอทระหวาง


ประเทศในระยะยาว พรอมทงเรยกรองใหรฐบาลประเทศตางๆ องคกรเอกชน และองคการระหวางประเทศ ดาเนนกจกรรมเพอลดความเสยงจากปรอทในผลตภณฑ และกระบวนการผลต

3) การประชม UNEP GC สมยท 24 ในเดอนกมภาพนธ 2550 มมตใหมการจดตง Ad Hoc Open-Ended Working Group on Mercury (Ad Hoc OEWG) เพอกาหนดแนวทางการดาเนนงานดานการจดการปรอท และพจารณาทางเลอกในการจดทามาตรการดานการจดการปรอท 2 ทางเลอก กลาวคอ 1) มาตรการโดยสมครใจ และ 2) มาตรการทางกฎหมายระหวางประเทศ

4) การประชม UNEP GC สมยท 25 ในเดอนกมภาพนธ 2552 มมตใหมการจดทามาตรการทางกฎหมายระหวางประเทศดานการจดการปรอท (legally binding agreement on mercury) และเรยกรองใหมการจดประชมคณะกรรมการเจรจาระหวางรฐบาลในการพฒนามาตรการทางกฎหมายระหวางประเทศดานการจดการปรอท หรอ Intergovernmental Negotiating Committee (INC) to prepare a global legally binding instrument on mercury ภายในป พ.ศ. 2553 โดยกาหนดจดการประชม INC รวมทงสน 5 ครง กลาวคอ การประชม INC สมยท 1 ในระหวางวนท 7-11 มถนายน 2553 ณ ราชอาณาจกรสวเดน การประชม INC สมยท 2 ในระหวางวนท 24-28 มกราคม 2554 ณ ประเทศญปน การประชม INC สมยท 3 ในระหวางวนท 31 ตลาคม - 4 พฤศจกายน 2554 ณ สาธารณรฐเคนยา การประชม INC สมยท 4 ในเดอนมถนายน 2555 และการประชม INC สมยท 5 ในเดอนมกราคม 2556 ณ ประเทศญปน ซงเปนการประชมครงสดทาย และไดรบการพฒนาเปนอนสญญาระหวางประเทศ (Convention) ตอไป

(2) การประชมคณะกรรมการเจรจาระหวางรฐบาลในการพฒนามาตรการทางกฎหมายระหวางประเทศดานการจดการปรอท หรอ Intergovernmental Negotiating Committee (INC) to prepare a global legally binding instrument on mercury

1) การประชม INC สมยท 1 จดขนในเดอนมถนายน 2553 ณ ราชอาณาจกรสวเดน การประชมดงกลาวเปนเพยงเวทการแลกเปลยนความคดเหนเกยวกบ (ราง) มาตรการทางกฎหมายระหวางประเทศดานการจดการปรอท ซงยงไมมการกาหนดมาตรการทางกฎหมายฯ อยางชดเจน

2) การประชม INC สมยท 2 จดขนในเดอนมกราคม 2554 ณ ประเทศญปน ไดเรมมการพจารณารายละเอยดของ (ราง) มาตรการทางกฎหมายระหวางประเทศฯ ตามโครงสรางทไดกาหนดขน ซงประกอบดวย 14 มาตรา (มาตรา A – มาตรา N) รวมทงสน 36 ขอ และ 9 ภาคผนวก โดยมาตรา A – มาตรา J เปนการกาหนดวตถประสงค และเนอหารายละเอยดของพนธกรณ มาตรา K – มาตรา N เปนการบรหารจดการในประเดนตาง ๆ ของสานกเลขาธการอนสญญาเพอรองรบการปฏบตตามอนสญญาฯ และภาคผนวก (Annex) เปนการแสดงรายการแหลงทมการใชหรอการปลดปลอยปรอททจะมผลบงคบใช

3) การประชม INC สมยท 3 จดขนในเดอนพฤศจกายน 2554 ณ สาธารณรฐเคนยา เปนการพจารณามาตรการทางกฎหมายฯ ทไดพฒนาขนจากความเหน (ราง) ทไดรบจากการประชม INC สมยท 2 โดย (ราง) มาตรการทางกฎหมายฉบบดงกลาว มโครงสรางคลายคลงกบ (ราง) มาตรการทางกฎหมายฯ ฉบบเดม แตมการเพมเตม และระบแหลงกาเนดของปรอทท (ราง) มาตรการทางกฎหมายฯ จะม


ผลบงคบใชไวอยางชดเจน พรอมทงระบทางเลอกตาง ๆ ในแตละขอ เพอเปนขอเสนอในการพจารณา หรอตดสนใจสาหรบรฐบาลประเทศตาง ๆ อยางไรกตาม ทประชมฯ ไมมฉนทามตสาหรบทางเลอกดงกลาว

4) การประชม INC สมยท 4 จดขนในเดอนกรกฎาคม 2555 ณ สาธารณรฐอรกวย การประชมดงกลาวมความกาวหนาในการพจารณา (ราง) มาตรการทางกฎหมายฯ เปนอยางมาก โดยไดมการจดตงคณะทางานกลมยอย (contract group) เพอพจารณายกรางขอตางๆ ขนใหม บนพนฐานของ (ราง) มาตรการทางกฎหมายฯ ฉบบทใชในการประชม INC สมยท 3

5) การประชม INC สมยท 5 จดขนในเดอนมกราคม 2556 ณ สมาพนธรฐสวส เปนการประชม INC สมยสดทาย เพอพจารณา (ราง) มาตรการทางกฎหมายฯ สาหรบพฒนาเปนอนสญญาระหวางประเทศตอไป โดยทประชมฯ ไดรวมกนยก (ราง) มาตรการทางกฎหมายฯ ในแตละขอแลวเสรจ และมมตเหนชอบกบ (ราง) มาตรการทางกฎหมายดงกลาว โดยใหเรยกชออนสญญาฯ ทจะมขนวา “Minamata Convention on Mercury” หรอ “อนสญญามนามาตะวาดวยปรอท”

2.2 สาระสาคญของอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท อนสญญามนามาตะฯ ประกอบดวย 35 ขอ และ 5 ภาคผนวก กลาวคอ

ขอ 1 - 14 เปนมาตรการควบคม ประกอบดวย อารมภบท ขอ 1 วตถประสงค ขอ 2 นยามศพท ขอ 3 แหลงอปทานปรอทและการคาปรอท ขอ 4 ผลตภณททเตมปรอท ขอ 5 กระบวนการผลตทมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอท ขอ 6 ขอยกเวนสาหรบภาคเมอมการรองขอ ขอ 7 การทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลก ขอ 8 การปลดปลอย ขอ 9 การปลอย ขอ 10 การกกเกบชวคราวของปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอมทไมใชของเสยปรอท ขอ 11 ของเสยปรอท ขอ 12 พนทปนเปอน ขอ 13 ทรพยากรและกลไกทางการเงน และขอ 14 การเสรมสรางขดความสามารถ ความชวยเหลอดานวชาการและการถายทอดเทคโนโลย

ขอ 15 - 35 เปนมาตรการสนบสนน ประกอบดวย ขอ 15 คณะกรรมการอนวตการและการปฏบตตาม ขอ 16 ประเดนดานสขภาพ ขอ 17 การแลกเปลยนขอมล ขอ 18 การเผยแพรขอมล ความตระหนกและการศกษา ขอ 19 การวจย การพฒนาและการตดตามตรวจสอบ ขอ 20 แผนอนวตการ ขอ 21 การรายงานขอมล ขอ 22 การประเมนประสทธผล ขอ 23 การประชมรฐภาค ขอ 24 สานกเลขาธการ ขอ 25 การระงบขอพพาท ขอ 26 การแกไขอนสญญา ขอ 27 การรบรองและการแกไขภาคผนวกตางๆ ขอ 28 สทธในการลงคะแนนเสยง ขอ 29 การลงนาม ขอ 30 การใหสตยาบน การยอมรบ การใหความชอบหรอการภาคยานวต ขอ 31 การมผลใชบงคบ ขอ 32 ขอสงวน ขอ 33 การถอนตว ขอ 34 ผเกบรกษา ขอ 35 ตวบททถกตอง

ภาคผนวก (Annex) เปนการแสดงรายการแหลงทมการใชหรอการปลดปลอยปรอททจะมผลบงคบใช ประกอบดวย ภาคผนวก เอ ผลตภณฑทเตมปรอท ภาคผนวก บ กระบวนการผลตทใชปรอทหรอสารประกอบปรอท ภาคผนวก ซ การทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลก ภาคผนวก ด รายการของแหลงกาเนดทม


จดกาเนดแนนอนทมการปลดปลอยปรอทและสารประกอบปรอทสบรรยากาศ ภาคผนวก อ กระบวนการอนญาโตตลาการและการไกลเกลยประเดนขอพพาท

ทงน สาระสาคญของอนสญญาฯ ในขอสาคญ มดงน

ขอ 1 วตถประสงค (Objective) “อนสญญาน มวตถประสงค เพอปกปองสขภาพของมนษยและสงแวดลอมจากการปลดปลอยส

บรรยากาศและการปลอยสดนหรอนาของปรอทและสารประกอบปรอทจากกจกรรมของมนษย”

ขอ 2 นยามศพท (Definitions)

• “การทาเหมองทองคาพนบานและขนาดเลก” หรอ “Artisanal and small-scale gold mining” หมายถง การทาเหมองแรทองคาทดาเนนการโดยบคคลหรอการประกอบการขนาดเลกทมเงนลงทนและการผลตทจากด

• “เทคนคทดทสดทมอย” หรอ “Best available techniques (BAT)” เทคนคตางๆ ทมประสทธผลสงสดในการปองกน และในกรณทไมสามารถปฏบตได มประสทธผลสงสดในการลดการปลดปลอยปรอทสอากาศ และการปลอยปรอทสนาและดน รวมทงลดผลกระทบของการปลดปลอยและปลอยดงกลาวตอสงแวดลอมโดยรวม โดยคานงถงสภาพทางเศรษฐกจและวชาการของภาค หรอสถานประกอบการทอยภายในอาณาเขตของภาคนน

(i) “ดทสด” หรอ “Best” หมายถง มประสทธผลสงสดในการบรรลถงระดบทวไปขนสงในการคมครองสงแวดลอมโดยรวม

(ii) เทคนค “ทมอย” หรอ “Available” หมายถง บรรดาเทคนคทภาคอตสาหกรรมทเกยวของสามารถเขาถง และนาไปใชได โดยเปนเทคนคทไดรบการพฒนาขน ภายใตเงอนไขทมความเปนไปไดทางดานเศรษฐกจและเทคโนโลย และคานงถงคาใชจายและผลประโยชนทจะไดรบ โดยไมจากดวาเทคนคนนจะมการใชหรอไดรบการใชหรอการพฒนาขนภายในเขตอานาจของภาค โดยเปนเทคนคทผประกอบการอตสาหกรรมสามารถเขาถงได ตามการพจารณาโดยภาค

(iii) “เทคนค” หรอ “Techniques” หมายถง เทคโนโลยทนามาใช แนวปฏบต และวธการซงระบบเครองทตดตงไดรบการออกแบบ กอสราง บารงรกษา ปฏบตการ และเลกใช

• “แนวทางปฏบตดานสงแวดลอมทดทสด” หรอ “Best environmental practices (BEP)” หมายถง การใชโดยผสมผสานอยางเหมาะสมทสดของมาตรการและกลยทธการควบคมทางดานสงแวดลอม

• “ปรอท” หรอ “Mercury” หมายถง ธาตปรอท (Hg (0), CAS No.7439-97-6)

• “สารประกอบปรอท” หรอ “Mercury compounds” หมายถง สารใดๆ ทประกอบดวยอะตอมของปรอท และอะตอมของธาตเคมอนๆ หนงอะตอมหรอมากกวาซงสามารถแยกเปนองคประกอบทแตกตางกนโดยปฏกรยาทางเคมเทานน


• “ผลตภณฑทเตมปรอท” หรอ “Mercury-added product” หมายถง ผลตภณฑ หรอสวนประกอบของผลตภณฑทมการเตมปรอทหรอสารประกอบเขาไปอยางจงใจ

• “การทาเหมองแรปรอท” หรอ “Primary mercury mining” หมายถง การทาเหมองแรทมการขดหาปรอทเปนวตถหลก

• “องคการเพอการบรณาการทางเศรษฐกจระดบภมภาค” หรอ “Regional economic integration organization” หมายถง องคการซงประกอบดวยรฐอธปไตยของภมภาคใดภมภาคหนงทรฐสมาชกไดถายโอนอานาจหนาทในสวนทเกยวกบเรองตางๆ ทอยภายใตบงคบของอนสญญาน และซงไดรบมอบอานาจโดยชอบตามวธดาเนนการภายในของตนใหลงนาม สตยาบน ยอมรบ เหนชอบหรอภาคยานวตอนสญญาน

• “การใชทไดรบอนญาต” หรอ “Use allowed” หมายถง การใชใด ๆ ของปรอท หรอสารประกอบปรอท โดยภาคทสอดคลองกบอนสญญาน ใหรวมถงแตไมจากดเฉพาะการใชตามขอ 3, 4, 5, 6 และ 7


ขอ 3 แหลงอปทานปรอทและการคาปรอท (Mercury supply sources and Trade)

แหลงอปทานปรอทและการคาอะไรบางทถกครอบคลมภายใตขอบทน ?

มาตรการ

การทาเหมองปรอทขนตน

- พยายามระบคลงปรอทหรอสารประกอบปรอททมปรมาณมากกวา 50 เมตรกตนตอป และแหลงอปทานปรอท ทกอใหเกดการสะสมของปรอทหรอสารประกอบปรอทมากกวา 10 เมตรกตนตอป ในประเทศตน (วรรค 5a) - ปรอทสวนเกนจากการเลกกจการของโรงงานคลออลคาไลดตองไดรบการจดการตามแนวทางทเปนมตรตอสงแวดลอม

การสงออกปรอท และการคากบประเทศภาค รวมถงการนาเขาจากประเทศนอกภาค

แตละภาคบรรจขอมลการดาเนนการทกาหนดไวในรายงาน (วรรค 11)

ไมใหแตละภาคมการทาเหมองปรอทปฐมภมทมไดดาเนนการภายในอาณาเขตประเทศตน ณ วนทอนสญญาน มผลบงคบใชสาหรบประเทศตน (วรรค 3)

จากดการใชปรอทจากการทาเหมองแรปรอททมอยเดมในประเทศของตน ภายในระยะเวลา 15 ป (วรรค 4); - ผลตภณฑทเตมปรอท (ขอ 4); - กระบวนการผลตทมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอท (ขอ 5); - ของเสยปรอท (ขอ 11) และเงอนไข

- ไมอนญาตใหการสงออกปรอท เวนแตสงออกไปยงภาคทไดใหความยนยอมเปนลายลกษณอกษร เพอวตถประสงคตอไปนเทานน (วรรค 6a i,ii) - ไมอนญาตใหการสงออกปรอท เวนแตการสงออกไปยงประเทศทไมไดเปนภาคอนสญญาน ทไดใหความยนยอมเปนลายลกษณอกษรแกภาคผสงออก รวมถงการรบรองซงแสดงไวในวรรค 6b i,ii; -โดยมรายละเอยดเกยวกบขอมลตองแจงใหทราบ, ความยนยอมเปนลายลกษณอกษร, การลงทะเบยน และชวงเวลา (วรรค 7,8,9,10)

การคา และแหลงอปทานปรอท เปนไปตามวตถประสงคของอนสญญาน

ใช ไม

ดแนวทางจากสานกเลขาธการ

- เงอนไขขอมลทตองแจงใหทราบ (วรรค 7 & 9); - ภาคผสงออก อาจใชขอมลทวไปจากภาคผนาเขา หรอจากรฐทไมไดเปนภาคอนสญญาน โดยกาหนดหลกเกณฑและเงอนไข และสามารถแจงยกเลกไดทกเมอโดยภาคนน (วรรค 7). - ทบทวนและประเมนผลเกยวกบการแจงยนยอมและสนบสนนขอมล (วรรค 9)

การประชมรฐภาคในสมยแรก; - จดเตรยมคาแนะนาเพมเตม (วรรค 12); - พฒนาและรบรองเนอหาทจาเปนอยางเปนลายลกษณอกษร วรรค 6b & 8 (วรรค 12); - ประเมนวาการคาสารประกอบปรอทจาเพาะ เปนไปตามวตถประสงคของอนสญญาน; - พจารณาภาคผนวกเพมเตม

สานกเลขาธการ

คณะกรรมการกากบดแลการนาไปปฏบตและการปฏบตตาม

ทประชม รฐภาค


โอกาส และ การประสานงาน ของภาคสวน

ตองการบรรลเปาหมายอะไร ?

บรรลเปาหมายหรอไม ?

เงอนไข และ การพจารณา


1. ขอดงกลาว มผลบงคบใชกบ (1) “ปรอท” หรอ “Mercury” หมายถง ปรอททผสมกบสารอนๆ รวมทงอลลอยด

ของปรอท ซงมความเขมขนของปรอทไมนอยกวา รอยละ 95 โดยนาหนก (2) “สารประกอบปรอท” หรอ “Mercury compounds” หมายถง เมอรควร (I) คลอไรด

(หรอ ทรจกกนในชอคาโลเมล) เมอรควร (II) ออกไซด เมอรควร (II) ซลเฟต เมอรควร (II) ไนเตรต ซนนาบาร และ เมอรควร ซลไฟด

2. ไมประยกตใชกบ (1) ปรมาณปรอทหรอสารประกอบปรอทสาหรบการวจยในหองปฏบตการ หรอใช

เปนสารมาตรฐานอางอง (2) ปรอทหรอสารประกอบปรอทในปรมาณทนอยมากทเกดขนเองตามธรรมชาต ซงม

อยในรปผลตภณฑตางๆ อาท โลหะทไมใชปรอท สนแร หรอ ผลตภณฑแร รวมทงถานหน หรอผลตภณฑทไดมาจากวตถเหลานน และปรอทในปรมาณทนอยมากทมอยในผลตภณฑเคมโดยไมจงใจ

(3) ผลตภณฑทมการเตมปรอท

3. มาตรการควบคมทสาคญ ประกอบดวย

• การทาเหมองแรปรอทขนตน (1) ไมอนญาตใหมการทาเหมองแรปรอทปฐมภมทยงมไดมการดาเนนการภายใน

อาณาเขตประเทศตน ณ วนทอนสญญาน มผลใชบงคบสาหรบประเทศตน (วรรค 3) (2) อนญาตใหมการทาเหมองแรปรอทได เปนระยะเวลาสงสด 15 ป เทานน นบ

จากวนทอนสญญามผลใชบงคบกบภาค (วรรค 4)

• แหลงอปทานปรอท (Stock) (1) พยายามระบคลงปรอทหรอสารประกอบปรอท (individual stocks) ทม

ปรมาณเกนกวา 50 เมตรกตน และแหลงอปทานปรอททกอใหเกดการสะสมของปรอทหรอสารประกอบปรอท (generating stocks) ทมปรมาณเกนกวา 10 เมตรกตนตอป ภายในประเทศ (วรรค 5a)

(2) กรณทมปรอทสวนเกนจากการเลกกจการของโรงงานคลออลคาไลดปรากฎอย ปรอทดงกลาวจะตองไดรบการกาจดตามแนวทางการจดการทเปนมตรตอสงแวดลอม โดยใชกระบวนการซงไมนาไปสการคนสภาพ การแปรสภาพนากลบมาใชใหม การฟนฟสภาพ การใชซาโดยตรง หรอการใชงานอนๆ (วรรค 5b)

• การคาปรอท กรณการคาปรอทกบประเทศภาคสมาชกฯ กาหนดใหการนาเขาและสงออกปรอท จะตองไดรบความยนยอมเปนลายลกษณ

อกษรจากประเทศผนาเขา และตองเปนการคาปรอทเพอการใชทไดรบอนญาตภายใตอนสญญาฯ รวมทงตองมการกกเกบชวคราวอยางเปนมตรตอสงแวดลอม


กรณการคาปรอทกบประเทศนอกภาคสมาชกฯ ประเทศทไมไดเปนภาคอนสญญา ตองใหความยนยอมเปนลายลกษณอกษรแก

ภาคผสงออก รวมถงตองมการรบรองไดวามการดาเนนมาตรการทสามารถปกปองสขภาพของมนษยและสงแวดลอมอยแลว และปรอทดงกลาวจะนาไปใชเฉพาะการใชทไดอนญาตภายใตอนสญญาน หรอเพอการกกเกบปรอทชวคราวอยางเปนมตรตอสงแวดลอม


ขอ 4 ผลตภณฑทเตมปรอท (Mercury-added Product)

มการนาเขา หรอสงออก ผลตภณททมปรอทเปนสวนประกอบ ?

ดภาคผนวก A, สวนท I&II

ม ไมม

มาตรการปรกษารายการตรวจสอบ

กดกนการผลตและจาหนายผลตภณฑทมปรอท, เวนแตเพอ ประโยชนตอสขภาพอนามยของมนษยหรอสงแวดลอม (วรรค 6)

ปองกนไมใหมการนา มาผลตภณฑทมปรอททไมอนญาตใหผลต นาเขา และสงออก (วรรค 5) ไมอนญาตโดยการใชมาตรการ ทเหมาะสม ใหมการผลต นาเขาหรอสงออกของผลตภณฑทมปรอทเปนสวนประกอบ ดงทระบในรายการ ภาคผนวก A สวนท I ภายหลงจากวนทมการ หามใชผลตภณฑเหลานน ปล. กรณทยกเวน

PHASE OUTภาคผนวก A สวนท I (วรรค 1)

PHASE OUTภาคผนวก A สวนท I, การใชทางเลอก (para 2)

PHASE DOWNภาคผนวก A สวนท II อะมลกมอดฟน (วรรค 3)

จะตองดาเนนมาตรการมากกวาหรอเทากบสองมาตรการตาง ๆ ดงตอไปน; - ปองกนฟนผ; - ลดการใชอะมลกม; - สนบสนนการใชวสดทางเลอก; - สนบสนนการวจยและพฒนาวสดทางเลอก; - สงเสรมการศกษาและฝกอบรม; - นโยบายประกนสขภาพ; - ใชอะมลกมในรปแบบ แคปซล; - แนวทางปฏบตทดดานสงแวดลอม (BEP)

ไมอนญาตโดยการใชมาตรการทเหมาะสม ใหมการผลต นาเขาหรอสงออกของผลตภณฑทมปรอท เปนสวนประกอบ ใหอยในระดบตาทสด

รายงานมาตรการและ กลยทธในการลดปรมาณปรอท (วรรค 2a)

มาตรการในการปฏบตตามหรอกลยทธเพอการลดการใชปรอทในรายการผลตภณฑใด ๆ ทระบไวใน ภาคผนวก A สวนท I เมอปรมาณการใชปรอทท นอยทสดยงไมบรรลเปาหมาย

มาตรการลดปรอทเพมเตม (วรรค 2c)

หมายเหต; Health entry point (WHO)

- รวบรวมและเกบรกษาขอมลทเกยวของกบผลตภณฑทมปรอทเปนสวนประกอบและทางเลอกทดแทนทเปนขอมลของแตละภาคไดใหไว และจะตองจดทาขอมลดงกลาวเปดเผยตอสาธารณชน (วรรค 4); - รวบรวมรายการผลตภณฑทมปรอทเปนสวนประกอบซงไมไดครอบคลมการใชงานทมอยของผลตภณฑใดๆ ทมปรอทเปนสวนประกอบของแตละภาค รวมทงขอมลดานความเสยงของสขภาพอนามยและสงแวดลอม รวมทงคณประโยชนของผลตภณฑ - ทบทวนภาคผนวก A ภายในระยะเวลาไมนอยกวา 5 ป - ภาคทเลอกทางเลอก (วรรค 2) จะตองรายงานตอทประชมรฐภาคในโอกาสแรก โดยอธบายมาตรการและกลยทธในการปฏบตตาม รวมทงปรมาณการใชปรอททลดลงไดสาเรจ

1. Phase out ผลตภณททมปรอทเปนสวนประกอบดงทระบในภาคผนวกA, สวนท I ภายในเวลาทกาหนด; 2. เพอการลดการผลต นาเขาหรอสงออกของผลตภณฑทมปรอทเปนสวนประกอบทระบไวใน ภาคผนวก A, สวนท I ใหอยในระดบตาทสด; 3. ใชมาตรการเพอ phase down ผลตภณฑทมปรอทเปนสวนประกอบทระบไวใน ภาคผนวก A, สวนท II; 4. กดกนผลตภณฑทมปรอทเปนสวนประกอบ, เวนแตเพอประโยชนตอสขภาพอนามยของมนษยหรอสงแวดลอม; 5. กดกนการผลตและจาหนายผลตภณฑทมปรอทเปนสวนประกอบ ซงไมไดครอบคลมการใชงานทมอยของผลตภณฑใดๆ ทมปรอทเปนสวนประกอบ กอนวนทมผลบงคบใชของอนสญญา

ทบทวนความกาวหนาในการนาไปปฏบต และประสทธภาพของมาตรการทเกยวของกบผลตภณททมปรอทเปนสวนประกอบ ภายใตขอบทน

ใช ไม ดแนวทางจากสานกเลขาธการ


ทประชมรฐภาค

การตดสนใจ







1. ผลตภณฑฯ ทมผลบงคบใชภายใตอนสญญาฯ แบงเปน 2 ประเภท ประกอบดวย

1.1 ผลตภณฑฯ ทกาหนดระยะเวลาการ Phase-out (Part I of Annex A)

ผลตภณฑทมปรอทเปนสวนประกอบ วนทซงการผลต นาเขา และ

สงออกผลตภณฑฯ จะไมไดรบอนญาต

แบตเตอร ยกเวนแบตเตอรกระดมแบบสงกะสออกไซดทมปรอทนอยกวา 2% โดยนาหนก และแบตเตอรกระดมแบบสงกะสอากาศทมปรอทนอยกวา 2% โดยนาหนก

ป พ.ศ. 2563 (ค.ศ. 2020)

สวตซไฟฟาและรเลย ยกเวน very high accuracy capacitance และ loss measurement bridges และ สวตซความถวทยทมความถสง (high frequency radio frequency switches) และ รเลยในการตดตามตรวจสอบและเครองมอควบคม (relays in monitoring and control instruments) ทมปรอทมากกวา 20 มลลกรมตอสะพานสวตซหรอรเลย

ป พ.ศ. 2563 (ค.ศ. 2020)

หลอดฟลออเรสเซนตชนดคอมแพกต สาหรบการใชงานทวไป ขนาดตากวาหรอเทากบ 30 วตต และมปรอทบรรจมากกวา 5 มลลกรมตอหลอด

ป พ.ศ. 2563 (ค.ศ. 2020)

หลอดฟลออเรสเซนตชนดตรง สาหรบการใชงานทวไป : (1) หลอดทใชสารเรองแสงแบบแถบ 3 ส นอยกวา 60 วตตและมปรอทบรรจมากกวา 5 มลลกรมตอหลอด (2) หลอดทใชสารเรองแสงชนดฮาโลฟอสเฟต นอยกวาหรอเทากบ 40 วตต และมปรอทบรรจมากกวา 10 มลลกรมตอหลอด

ป พ.ศ. 2563 (ค.ศ. 2020)

หลอดไอปรอทความดนสง สาหรบการสองสวางทวไป ป พ.ศ. 2563 (ค.ศ. 2020)

หลอดฟลออเรสเซนตแบบแคโทดเยน และหลอดฟลออเรสเซนตแบบอเลกโทรดภายนอก (EEFL) ในจอภาพอเลกทรอนกส: (1) ขนาดสน (≤ 500 มลลเมตร) และมปรอทบรรจมากกวา 3.5 มลลกรมตอหลอด (2) ขนาดกลาง (> 500 มลลเมตร และ ≤ 1,500 มลลเมตร) และมปรอทบรรจมากกวา 5 มลลกรมตอหลอด (3) ขนาดยาว (> 1,500 มลลเมตร) และมปรอทบรรจมากกวา 13 มลลกรมตอหลอด

ป พ.ศ. 2563 (ค.ศ. 2020)

เครองสาอาง (ทเตมปรอทมากกวา 1 พพเอม) รวมทงสบผวขาว และครมผวขาว แตไมรวมเครองสาอางทารอบดวงตา ซงใชปรอทเปนสารกนเสย ซงไมมผลกระทบและไมมสารกนเสยอนใชทดแทนได1/

ป พ.ศ. 2563 (ค.ศ. 2020)

สารเคมปองกนและกาจดศตรพช สารฆาชวภาพ และยาฆาเชอ ป พ.ศ. 2563 (ค.ศ. 2020)

เครองมอวดทไมใชระบบอเลคทรอนกส ยกเวนเครองมอวดทตดตงในสเกลขนาดใหญ หรอการวดทตองการความแมนยาในการวดสงและไมมอปกรณ/เครองมอทางเลอกทเหมาะสม (1) บาโรมเตอร (2) ไฮโกรมเตอร (3) มาโนมเตอร (4) เทอรโมมเตอร (5 ) เครองวดความดนโลหต

ป พ.ศ. 2563 (ค.ศ. 2020)

1/ เจตนาไมมงประสงคใหครอบคลมถงเครองสาอาง สบ หรอครมทมปรอทปนเปอนในปรมาณนอยมาก


1.2 ผลตภณฑฯ ทตอง Phase down (Part II of Annex A) ผลตภณฑทมปรอทเปน

สวนประกอบ ขอกาหนด (Provisions)

อะมลกมอดฟน ใหดาเนนมาตรการในการลดการใชอะมลกม โดยคานงถงสถานการณภายในประเทศของภาคนนและแนวทางระหวางประเทศทเกยวของ และตองดาเนนมาตรการสองมาตรการหรอมากกวา ดงตอไปน : (1) กาหนดวตถประสงคระดบชาต เพอปองกนฟนผและสนบสนนสขภาพ เพอชวยลดความ

ตองการในการบรณะฟน (2) กาหนดวตถประสงคระดบชาตในการลดการใชอะมลกมใหนอยทสด (3) สงเสรมการใชวสดทางเลอกทไมมปรอทในการบรณะฟนทมความคมคาและมประสทธผล

ทางคลนก (4) สงเสรมการวจยและการพฒนาวสดทางเลอกทไมมปรอทในการบรณะฟน (5) สนบสนนองคกรวชาชพดานทนตกรรมและสถาบนการศกษาดานทนตกรรม เพอการศกษา

และฝกอบรมทนตแพทยและนกศกษาทนตแพทยในการใชวสดทางเลอกทไมมปรอท และสงเสรมใหมแนวปฏบตการจดการทดทสด

(6) ไมสงเสรมนโยบายและโครงการประกนสขภาพทสงเสรมการใชอะมลกมมากกวาวสดทางเลอกทไมมปรอทในการบรณะฟน

(7) สงเสรมนโยบายและโครงการประกนสขภาพทสงเสรมการใชทางเลอกทมคณภาพมากกวาอะมลกมในการบรณะฟน

(8) จากดการใชอะมลกมในรปแบบแคปซล (9) สนบสนนการใชแนวปฏบตทางสงแวดลอมทดทสดในสถานทนตกรรม เพอลดการปลอย

ปรอทและสารประกอบปรอทสนาและดน

2. ผลตภณฑฯ ทไมมผลบงคบใชภายใตอนสญญาฯ ประกอบดวย 5 ประเภท คอ 2.1 ผลตภณฑทจาเปนสาหรบการปองกนพลเรอนและการใชงานทางทหาร 2.2 ผลตภณฑสาหรบการวจย การสอบเทยบเครองมอวด สาหรบการใชเพอเปน

มาตรฐานอางอง 2.3 สวตซ รเลย หลอดฟลออเรสเซนตแบบแคโทดเยน และ หลอดฟลออเรสเซนต

แบบอเลกโทรดภายนอก สาหรบจอแสดงภาพอเลกทรอนกสและอปกรณวด กรณทไมมทางเลอกทเปนไปไดทไมใชปรอทมาทดแทน

2.4 ผลตภณฑสาหรบใชในแนวปฏบตทางประเพณ หรอศาสนา และ 2.5 วคซนทม thiomersal เปนสารกนบด



• ขอจากดดานการผลต การนาเขา และสงออกผลตภณฑฯ กาหนดให

(1) ไมอนญาตใหมการผลต นาเขา หรอสงออกผลตภณฑฯ ตามทระบไวในสวนท 1 ของภาคผนวก เอ หลงจากวนทกาหนดใหมการเลกใชผลตภณฑนนๆ ยกเวน ไดรบการยกเวนตามทระบไวในภาคผนวก เอ หรอไดขอยกเวนใหมการใชภายใตขอ 6 (การยกเวนเมอภาครองขอ) (วรรค 1)

(2) การใชทางเลอก โดยภาคอาจใชมาตรการหรอกลยทธทแตกตางไปจากอนสญญา ในการดาเนนการกบผลตภณฑทกาหนดไวในสวนท 1 ของภาคผนวก เอ (ตามวรรค 1) ไดกตอเมอสามารถพสจนวาไดลดระดบการผลต นาเขา และสงออกของผลตภณฑสวนใหญใหอยในระดบตาลงแลว และไดดาเนนมาตรการหรอกลยทธตางๆ ในการลดการใชปรอทในผลตภณฑอนทไมไดถกกาหนดไวในสวนท 1 ของภาคผนวก เอ ณ เวลาทไดแจงตอสานกเลขาธการเกยวกบการตดสนใจทจะใชทางเลอกน (วรรค 2) โดยตองดาเนนการ

(เอ) รายงานในโอกาสแรกตอทประชมรฐภาคเกยวกบรายละเอยดของมาตรการหรอกลยทธทนามาใชรวมทงปรมาณการใชปรอททลดลงไดสาเรจ

(บ) ดาเนนมาตรการหรอกลยทธเพอลดการใชปรอทในผลตภณฑตางๆ ทระบไวในสวนท 1 ของภาคผนวก เอ ซงยงไมสามารถลดปรมาณปรอทไดตามปรมาณขนตา

(ซ) พจารณามาตรการเสรมเพอลดปรมาณการใชปรอทใหมากขน และ

(ด) ไมมสทธทจะขอยกเวนตามขอ 6 ในผลตภณฑใดๆ ทขอใชมาตรการทางเลอก

การประชมรฐภาคจะตองทบทวนความคบหนา และประสทธผลของการดาเนนมาตรการภายใตวรรคน ภายในระยะเวลาไมนอยกวา 5 ปหลงจากวนทอนสญญามผลบงคบใช

(3) ตองดาเนนมาตรการตางๆ ตามทบทบญญตไดกาหนดไวสาหรบผลตภณฑสวนท 2 ของภาคผนวก เอ (วรรค 3)

(4) สานกเลขาธการรวบรวมและเกบรกษาขอมลทเกยวของกบผลตภณฑทเตมปรอทและทางเลอกสาหรบผลตภณฑนนบนพนฐานของขอมลทไดรบจากภาค และเปดเผยขอมลดงกลาวตอสาธารณะ (วรรค 4)

• การประกอบผลตภณฑ (Assemble products) กาหนดให

(1) ดาเนนมาตรการปองกนไมใหมการนาผลตภณฑทเตมปรอททไมอนญาตใหผลต นาเขา และสงออก ตามขอน ไปใสไวในผลตภณฑทมการประกอบขนใหม (วรรค 5)


• ผลตภณฑฯ ชนดใหม (New products) กาหนดให

(1) ไมสงเสรมใหมการผลตและจาหนายผลตภณฑทเตมปรอท ทไมมการใชเปนการทวไป กอนวนทอนสญญามผลบงคบใช เวนแตการประเมนความเสยงและผลประโยชนของผลตภณฑนนไดแสดงใหเหนวามผลประโยชนตอสงแวดลอมหรอสขภาพของมนษย (วรรค 6)

(2) ตองสงขอมลใหกบสานกเลขาธการเกยวกบขอมลของผลตภณฑดงกลาว รวมทงขอมลความเสยงและผลประโยชนของผลตภณฑตอสงแวดลอมและสขภาพของมนษย และ สานกเลขาธการตองเผยแพรขอมลดงกลาวตอสาธารณะ (วรรค 6)

• รายการผลตภณฑฯ ในภาคผนวก เอ กาหนดให

(1) ภาคอาจยนขอเสนอเกยวกบรายการผลตภณฑฯ ในภาคผนวก เอ ให สานกเลขาธการฯ ซงรวมถงขอมลทเกยวของกบการเขาถงผลตภณฑทางเลอก ความเปนไปไดทางเทคนคและเศรษฐกจ ความเสยงตอสขภาพอนามยของมนษย และประโยชนของผลตภณฑทางเลอก (วรรค 7)

• การทบทวนรายการผลตภณฑฯ ในภาคผนวก เอ กาหนดให

(1) ทประชมรฐภาคฯ จะตองทบทวนและปรบปรงภาคผนวก เอ ภายในระยะเวลาไมนอยกวา 5 ปหลงจากอนสญญาฯ มผลบงคบใช (วรรค 8)

(2) ในการทบทวนภาคผนวก เอ ทประชมรฐภาคจะตองคานงถง (วรรค 9)

(เอ) ขอเสนอใดๆ เกยวกบรายการผลตภณฑฯ ในภาคผนวก เอ

(บ) ขอมลทสานกเลขาธการฯ จดใหบรการ (ขอมลเกยวกบผลตภณฑฯ และทางเลอกของผลตภณฑฯ) และ

(ซ) ความพรอมของผลตภณฑทางเลอกทไมมปรอทซงมความเปนไปไดทางวชาการและเศรษฐกจสาหรบภาคโดยคานงถงความเสยงและผลประโยชนตอสงแวดลอมและสขภาพของมนษย


ขอ 5 กระบวนการผลตทมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอท (Manufacturing processes in which mercury or mercury compound are used)


มกระบวนการผลตทมการใชปรอทและสารประกอบปรอทหรอไม ?

ตรวจสอบกบ ภาคผนวก B:

ม ไมม

ปรกษารายการตรวจสอบ- การผลตคลออลคาไลน; - กระบวนการผลตอะซตลดไฮด; - การผลตสารไวนลคลอไรดโมโนเมอร; - โซเดยม หรอ โพแทสเซยม เมทลเลต หรอ เอทลเลต; - การผลตโพลยรเทน;


จะตองขดขวางการพฒนาโรงงานอตสาหกรรมทมกระบวนการผลตอนทมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอทอยางจงใจ (วรรค 7) ซงตงขนหลงอนสญญามผลบงคบใช

PHASE OUT (วรรค 2) ด ภาคผนวก B, สวนท I

ภาคทมโรงงานอตสาหกรรมทใชปรอทและสารประกอบปรอทในกระบวนการผลต ตามทระบในภาคผนวก B เทากบหรอมากกวา 1 แหลง จะตอง; - ดาเนนมาตรการแกไขปญหาการปลดปลอยปรอทจากสถานประกอบการเหลานน (วรรค 5a); - จดทารายงานตามขอ 21 (วรรค 5b); - พยายามระบโรงงานทอยภายในอาณาเขตของประเทศตนทมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอทสาหรบกระบวนการผลต ทระบในภาคผนวก B (วรรค 5c)

สนบสนนใหมการแลกเปลยนขอมลเกยวกบมาตรการและเทคนคในการลดและเลก(วรรค 8)

สอดคลองกบการปลดปลอย (ขอ 8) และการปลอย (ขอ 9) (วรรค 5a)

จากดการใช(วรรค 3) ด ภาคผนวก B, สวนท II

1. ไมอนญาตโดยการใชมาตรการไมใหมการใชปรอทและสารประกอบปรอทในกระบวนการผลตตามทระบไวใน ภาคผนวก B, สวนท I หลงจากวนทหามไมใหมการใชปรอทในกระบวนการดงกลาว; 2. ดาเนนมาตรการเพอจากดการใชปรอทและสารประกอบปรอทในกระบวนการผลต ตามทระบไวในภาคผนวก B, สวนท II; 3. ขดขวางการพฒนาโรงงานอตสาหกรรมทมกระบวนการผลตอนทมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอทอยางจงใจ; 4. ไมมการสรางโรงงานสาหรบกระบวนการผลตตามภาคผนวก B หลงอนสญญามผลบงคบใช

ทบทวนกระบวนการ และประสทธภาพของมาตราการทเกยวของกบการใชปรอทหรอสารประกอบปรอททเกยวของกบกระบวนการผลตภายใตขอบทน

ใช ไม

- จดเกบและรกษาขอมลกระบวนการทใชปรอทและสารประกอบปรอท และทางเลอกตามขอมลทใหไวโดยภาค และจะตองเผยแพรขอมลใหสามารถเขาถงไดโดยสาธารณชน; - จดเกบและรกษาขอมลของโรงงานทอยภายในอาณาเขตของภาค ทใชปรอทหรอสารประกอบปรอทในกระบวนการผลต ตามภาคผนวก B ภายใน 3 ปหลงจากทอนสญญาฯ มผลบงคบใช ทบทวน ภาคผนวก B, ภายในไมเกน 5 ป








ทประชม รฐภาค


1. กระบวนการผลตฯ ท มผลบงคบใชภายใตอนสญญาฯ แบงเปน 2 ประเภท ประกอบดวย

1.1 กระบวนการผลตฯ ทกาหนดระยะเวลาการ Phase-out (Part I of Annex B) กระบวนการผลตทมการใชปรอท Phase-out date

การผลตคลออลคาไลน ป พ.ศ. 2563 (ค.ศ. 2025)

กระบวนการผลตอะซตลดไฮด (acetaldehyde) ซงใชปรอทและสารประกอบปรอทเปนตวเรงปฏกรยา

ป พ.ศ. 2561 (ค.ศ. 2018)

1.2 กระบวนการผลตฯ ทตอง Phase down (Part II of Annex B)

กระบวนการผลตทมการใชปรอท

ขอกาหนดในการใช (Provisions of Use)

การผลตสารไวนลคลอไรดโมโนเมอร

มาตรการทตองดาเนนการโดยภาค ตองรวมถงแตไมจากดเฉพาะ(1) ลดการใชปรอทตอหนวยการผลต รอยละ 50 ในป 2020 โดยเทยบกบการใชในป 2010 (2) สนบสนนมาตรการเพอลดการพงพาปรอทจากการทาเหมองแร (3) ดาเนนมาตรการเพอลดการปลดปลอยและปลอยปรอทสสงแวดลอม (4) การสนบสนนการวจยและการพฒนาเกยวกบตวเรงปฏกรยาทไมมปรอทและกระบวนการอน ๆ(5) ไมอนญาตใหใชปรอท 5 ป หลงจากทประชมรฐภาค/ภาคทไดยอมรบวาตวเรงปฏกรยาทไมม

ปรอทบนพนฐานของกระบวนการทมอยมความเปนไปไดทางวชาการและเศรษฐกจ (6) รายงานตอทประชมรฐภาค/ภาคเกยวกบความพยายามในการพฒนา และ/หรอ ระบทางเลอก และ

การเลกใชปรอท ตามขอ 21

โซเดยม หรอ โพแทสเซยม เมทลเลต หรอ เอทลเลต

มาตรการทตองดาเนนการโดยภาค ตองรวมถงแตไมจากดเฉพาะ(1) มาตรการในการลดการใชปรอท โดยมเปาหมายในการเลกการใชปรอท โดยเรวทสดเทาทจะ เปนไป

ได และภายในระยะเวลา 10 ป นบจากวนทอนสญญามผลใชบงคบ (2) ลดการปลดปลอยและปลอยปรอทตอหนวยการผลต รอยละ 50 ในป 2020 โดยเทยบกบการลดใน

ป 2010 (3) หามการใชปรอทบรสทธจากการทาเหมองแร (4) การสนบสนนการวจยและการพฒนาเกยวกบกระบวนการผลตทไมมปรอท (5) ไมอนญาตใหใชปรอท 5 ป หลงจากทประชมรฐภาค/ภาคทไดยอมรบวากระบวนผลตทไมมปรอท

ทมความเปนไปไดทางวชาการและเศรษฐกจ (6) รายงานตอทประชมรฐภาค/ภาคเกยวกบความพยายามในการพฒนา และ/หรอ ระบทางเลอก และ

การเลกใชปรอท ตามขอ 21

การผลตโพลยรเทน โดยใชปรอทเปนตวเรงปฎกรยา

มาตรการทตองดาเนนการโดยภาค ตองรวมถงแตไมจากดเฉพาะ(1) ดาเนนมาตรการในการลดการใชปรอท โดยมเปาหมายในการเลกการใชปรอท โดยเรวทสดเทาทจะ

เปนไปได ภายในระยะเวลา 10 ป นบจากวนทอนสญญามผลใชบงคบ (2) สนบสนนมาตรการเพอลดการพงพาปรอทจากการทาเหมองแร (3) ดาเนนมาตรการเพอลดการปลดปลอยและปลอยปรอทสสงแวดลอม (4) การสนบสนนการวจยและการพฒนาเกยวกบตวเรงปฏกรยาทไมมปรอทและกระบวนการอน ๆ


กระบวนการผลตทมการใชปรอท

ขอกาหนดในการใช (Provisions of Use)

(5) รายงานตอทประชมรฐภาค/ภาคเกยวกบความพยายามในการพฒนา และ/หรอ ระบทางเลอก และการเลกใชปรอท ตามขอ 21

วรรคท 6 ของขอ 5 ตองไมถกนามาบงคบใชกบกระบวนการผลตน


• กระบวนการผลตทมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอท ไมรวมถงกระบวนการทมการใชผลตภณฑทเตมปรอท หรอกระบวนการผลตผลตภณฑทเตมปรอท หรอกระบวนการจดการของเสยทมปรอท (วรรค 1)

• ขอจากดของการใช กาหนดให (1) ตองไมอนญาตใหมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอทในกระบวนการผลต

ตามทระบไวในสวนท 1 ของภาคผนวก บ หลงจากวนทกาหนดใหมการเลกสาหรบแตละกระบวนการ เวนแตไดขนทะเบยนขอยกเวนตามขอ 6 (วรรค 2)

(2) ตองดาเนนมาตรการเพอจากดการใชปรอทและสารประกอบปรอทในกระบวนการผลต ตามทระบในสวนท 2 ของภาคผนวก บ (วรรค 3)

(3) สานกเลขาธการฯ จะตองรวบรวมและเกบรกษาขอมลทเกยวของกบกระบวนการผลตทมการใชปรอท หรอสารประกอบปรอท และกระบวนการทางเลอก และเปดเผยขอมลดงกลาวตอสาธารณะ (วรรค 4)

• มาตรการสาหรบโรงงานอตสาหกรรม ภาคทมสถานประกอบการหนงแหงหรอมากกวาทใชปรอทหรอสารประกอบปรอทในกระบวนการผลต ตามทระบไวในภาคผนวก บ จะตอง (วรรค 5)

(1) ดาเนนมาตรการแกไขการปลดปลอยและการปลอยของปรอทหรอสารประกอบปรอทจากสถานประกอบการเหลานน

(2) บรรจขอมลมาตรการทดาเนนการในรายงานทตองสงตามขอ 21 การรายงานขอมล และ

(3) พยายามระบสถานประกอบการทอยภายในอาณาเขตของภาคทใชปรอทหรอสารประกอบปรอทสาหรบกระบวนการ ตามทระบไวในภาคผนวก บ และเสนอขอมลตอสานกเลขาธการ เกยวกบจานวนและประเภทของสถานประกอบการนน และปรมาณปรอทหรอสารประกอบปรอททคาดวาจะใชตอปในสถานประกอบการนน อยางชาไมเกน 3 ป หลงจากวนทอนสญญา มผลใชบงคบกบภาคนน และสานกเลขาธการตองเปดเผยขอมลดงกลาวตอสาธารณะ


• โรงงานอตสาหกรรมใหม (1) ไมอนญาตใหมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอทในสถานประกอบการทไมได

มอยกอนวนทอนสญญามผลใชบงคบกบภาค ทจะใชกระบวนการผลตตามทระบไวในภาคผนวก บ โดยไมสามารถนาขอยกเวนมาใชกบสถานประกอบการดงกลาวได (วรรค 6)

(2) ไมสงเสรมการพฒนาสถานประกอบการใดๆ ทใชกระบวนการผลตอนๆ ทมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอทอยางจงใจ ซงสถานประกอบการนนไมไดมอยกอนวนทอนสญญามผลใชบงคบกบภาค เวนแตสามารถแสดงใหทประชมรฐภาควากระบวนการผลตนนใหผลประโยชนตอสงแวดลอมและสขภาพอยางมนยสาคญ และไมมทางเลอกทมอยทจะไมใชปรอททเปนไปไดทางเศรษฐกจ และวชาการ ทจะกอใหเกดผลประโยชนดงกลาว (วรรค 7)

• การแลกเปลยนขอมล ตองสนบสนนใหมการแลกเปลยนขอมลเกยวกบการพฒนาเทคโนโลยใหมทเกยวของของทางเลอกทจะไมใชปรอททเปนไปไดทางเศรษฐกจและวชาการ และมาตรการและเทคนคทเปนไปไดในการลด และหากเปนไปไดเลก การใชปรอทและสารประกอบปรอทในกระบวนการผลต และการปลดปลอยและการปลอยของปรอทและสารประกอบปรอทจากกระบวนการผลตตามทระบไวในภาคผนวก บ (วรรค 8)

• การทบทวนภาคผนวก บ (1) ภาคอาจยนขอเสนอเกยวกบการแกไขกระบวนการผลตฯ ในภาคผนวก บ รวมถง

ขอมลทเกยวของกบการเขาถงกระบวนการผลตทางเลอก ความเปนไปไดทางเทคนคและเศรษฐกจของกระบวนการผลตทางเลอก ความเสยงตอสขภาพอนามยของมนษยและสงแวดลอม และผลประโยชนทไดรบจากกระบวนการผลตทางเลอก (วรรค 9)

(2) ทประชมรฐภาคฯ จะตองทบทวนและปรบปรงภาคผนวก บ ภายในระยะเวลาไมเกนกวา 5 ปหลงจากอนสญญาฯ มผลบงคบใช (วรรค 10)

ขอ 6 ขอยกเวนสาหรบภาคเมอมการรองขอ (Exemptions available to a Party upon request) 1. การดาเนนการเพอขอยกเวนใหมการใช • ภาคฯ หรอองคการเพอการบรณาการทางเศรษฐกจระดบภมภาค (regional

economic integration organization) อาจขนทะเบยนเพอขอยกเวนใหมการใช ตามรายการทระบไว ภาคผนวก เอ หรอ ภาคผนวก บ โดยตองแจงเปนลายลกษณอกษรตอสานกงานเลขาธการฯ (วรรค 1)

(1) ภายในวนทอนสญญาฯ มผลบงคบใชกบภาคฯ หรอ องคการเพอการบรณาการทางเศรษฐกจระดบภมภาค หรอ

(2) ภายในวนทมการแกไขเพมเตมอนสญญาฯ และไดมผลบงคบใช ในกรณของผลตภณฑทมปรอทเปนสวนประกอบ ไดถกแกไขเพมเตมในภาคผนวก เอ หรอกระบวนการผลตทมการใชปรอท ไดถกแกไขเพมเตมในภาคผนวก บ โดยในการขนทะเบยนใด ๆ จะตองแนบรายงานทอธบายถงความตองการในการขอยกเวนนนๆ ของภาคดงกลาว


2. ระยะเวลาการขอยกเวนใหมการใช • การขอยกเวนใหมการใชทงหมด จะสนสดเมอ 5 ป นบจากวนทกาหนดใหมการเลก

ใช (Phase - out date) ตามทระบไวในภาคผนวก เอ และ บ และสามารถขยายวนขอยกเวนออกไปไดอก 5 ป (วรรค 5)

3. การถอนรายการออกจากการขอยกเวน • ภาคอาจถอนรายการออกจากทะเบยนสาหรบการขอขนทะเบยนยกเวน เมอใดกได

หลงจากทไดมการแจงใหสานกเลขาธการฯ ทราบเปนลายลกษณอกษร การถอนจะมผลในวนทไดระบไวในหนงสอทแจง (วรรค 7)


ขอ 7 การทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลก (Artisanal and small-scale gold mining)




โอกาสและการ

ประสานงานของ

ภาคสวน




การรวมมอกนของภาคหรอองคกรระหวางรฐบาลทเกยวของและหนวยงานอนๆ ตามสมควร โดยอาจรวมถงการดาเนนงานตางๆ ใน

วรรค 4 a-f;

- การพฒนากลยทธตาง ๆ ตามแผนการปฏบตระดบชาต เพอปองกนการผนเอาปรอทมาใชในกจการเหมองแรทองคาขนาดเลก (วรรค 4a) - เสนอแผนปฏบตระดบชาต ภายใน 3 ป หลงรวมอนสญญา (วรรค 4b) - ทกๆ 3 ปตองทบทวนการปฏบตตามพนธกรณ และนาเสนอ (วรรค 4c) - การใหความชวยเหลอทางวชาการและการเงน (วรรค 4d) - การเปนหนสวนรวมมอกนตามพนธกรณ (วรรค 4e) - การแลกเปลยนขอมล เพอสงเสรมองคความร แนวปฏบตดานสงแวดลอมทดทสด และเทคโนโลยทเหมาะสม (วรรค 4f)

เพอดาเนนการลด และเลกทเปนไปได การใชปรอทและสารประกอบปรอท รวมทงการปลดปลอยสสงแวดลอมจากกระบวนการและกจการเหมองแรดงกลาว (วรรค 2)

ความกาวหนา และประสทธภาพในการปฏบตตามมาตรการทเกยวของกบกจการเหมองแรทองคาขนาดเลก เพอใหบรรลวตถประสงคของขอบทน

ใช ไม

- ภาคตองแจงตอสานกเลขาธการฯ หากภาคพบ ณ เวลาใดเวลาหนงวามกระบวนการหรอกจการเหมองแรทองคา ขนาดเลกภายในประเทศตนเกดขนในระดบทมากกวาระดบเดมอยางไมมนยสาคญ; สานกเลขาธการ - จดสงแผนจดการระดบชาตทสอดคลองกบภาคผนวก C ใหสานกเลขาธการฯ; - รวมถงการทบทวนรายงาน (สอดคลองกบ ขอบทท 21)

ทประชมรฐภาค - ทบทวนแผนจดการระดบชาตทก 3 ป และบรรจลงในการรายงานตอททประชมรฐภาค

การรวมมอ การจดทาแผนจดการระดบชาตประเดนดานสาธารณสข ภาคผนวก C, วรรค 1h (ขอ 16) โดยปรกษาองคการอนามยโลก (WHO), องคการแรงงานระหวางประเทศ (ILO) และ องคกรระหวางรฐบาลของประเทศตาง ๆ ทเกยวของ

หมายเหต; Health entry points (WHO)

พฒนาและปฏบตตามแผนจดการระดบชาตทสอดคลองตามภาคผนวก C;

จดสงแผนจดการระดบชาตใหสานกเลขาธการฯ ไมชาไปกวา 3 ป หรอ 3 ปหลงจากทมการแจง;

จะตองทาการทบทวนความกาวหนาในการปฏบตตาม และรวมถงการบรรจผลการทบทวนในรายงาน

วตถประสงคและเปาหมายของแผน

(ภาคผนวก C, วรรค 1a);

การดาเนนการเพอการกาจด

(ภาคผนวก C, วรรค 1b);

ขนตอนกระบวนการอยางเปนทางการหรอเปน

ระเบยบขอบงคบ(ภาคผนวก C, วรรค 1c);

การคาดประมาณปรมาณการใช

(ภาคผนวก C, วรรค 1d); กาหนดรายการสาหรบการทาแผน จดการระดบชาต (ภาคผนวก C, วรรค 1k);

แผนกลยทธ (ภาคผนวก C, วรรค 1e-j);

แผนกลยทธอนๆ (ภาคผนวก C, วรรค 2);

มกจการเหมองแรทองคาขนาดเลกและกระบวนการทเกยวของภายในประเทศของตน เกดขนในระดบทมากกวาระดบเดมอยางไมมนยสาคญหรอไม ?

ม ไมม


แจงตอสานกเลขาธการ

ปรกษารายการตรวจสอบ


1. มาตรการตางๆ ในขอน และในภาคผนวก ซ ใหใชบงคบกบการทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลกและกระบวนการทเกยวของซงใชวธการรวมตวกบปรอทเพอสกดทองคาจากสนแร (วรรค 1)

2. การควบคมการใชปรอทในกจการเหมองแรทองคาขนาดเลก • ภาคทมการทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลกตองดาเนนการลด และเลก

หากเปนไปได ในการใชการปลดปลอยและการปลอยปรอทสสงแวดลอม (วรรค 2)

• แจงสานกเลขาธการเมอใดกได หากเหนวามการทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลกและกระบวนการทเกยวของภายในอาณาเขตของประเทศตนเกดขนทไมมนยสาคญอยางยง และตอง (1) พฒนาและดาเนนการใหเปนไปตามแผนปฏบตการระดบชาตตามภาคผนวก ซ (2) เสนอแผนปฏบตการระดบชาตของตนใหสานกเลขาธการ อยางชาไมเกน 3 ป หลงจากทอนสญญา มผลใชบงคบกบตน หรอ 3 ป หลงจากทไดแจงไปยงสานกเลขาธการ และ (3) ทบทวนความกาวหนาในการปฏบตตามพนธกรณภายใตขอนทกๆ 3 ป

3. การรวมมอกนระหวางภาคฯ เพอการบรรลวตถประสงคในขอดงกลาว ทกภาคอาจรวมมอกน และรวมมอกบองคการระหวางรฐบาลของประเทศตางๆ และ

หนวยงานอนๆ ทเกยวของตามทเหมาะสม เพอใหบรรลวตถประสงคของขอน (วรรค 4)

4. แผนจดการระดบชาตเกยวกบการทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลก (ภาคผนวก ซ) ไดกาหนดใหแผนจดการระดบชาตดงกลาว ตองประกอบดวย

(เอ) วตถประสงคระดบชาตและเปาประสงคในการลดระดบชาต

(บ) การดาเนนการเพอการกาจด

(1) การผลตแรปรอท

(2) การเผาอะมลกมหรออะมลกมทผานกระบวนการแลวในทโลงแจง

(3) การเผาอะมลกมในเขตพนทอยอาศย

(4) การชะลางไซยาไนด ในดนตะกอน สนแร หรอหางแร ทมการเตมปรอทซงไมไดมการแยกปรอทออกมากอน

(ซ) ขนตอนในการอานวยความสะดวกในการรวมกลมหรอการออกกฎระเบยบสาหรบการทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลก

(ด) ประมาณการพนฐานของปรมาณการใชปรอทและแนวปฏบตทใชในการทาเหมองและกระบวนการทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลกในอาณาเขตของตน;

(อ) กลยทธในการสนบสนนการลดการปลดปลอย การปลอย และการไดรบปรอทในการทาเหมองและกระบวนการทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลก รวมถงวธการทไมใชปรอท


(เอฟ) กลยทธในการจดการการคาและการปองกน การผนปรอทและสารประกอบปรอทจากแหลงตางประเทศและภายในประเทศมาใชในการทาเหมองและกระบวนการทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลก

(จ) กลยทธในการใหผมสวนไดสวนเสยมสวนรวมในการดาเนนการและการพฒนาแผนปฏบตการระดบชาตอยางตอเนอง

(เอช) กลยทธดานสาธารณสขเกยวกบการไดรบปรอทของชาวเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลกและชมชนของเขา กลยทธนควรรวมถงในบรรดาสงทงหลาย การเกบขอมลดานสขภาพ การฝกอบรมบคลากรทางการแพทย และการสรางความตระหนกโดยสถานบรการดานสขภาพ

(ไอ) กลยทธเพอปองกนการไดรบปรอทจากการทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลกตอประชากรทเปราะบาง โดยเฉพาะเดกและสตรวยเจรญพนธ โดยเฉพาะอยางยงสตรมครรภ

(เจ) กลยทธเพอการใหขอมลแกชาวเหมองแรทองพนบานและขนาดเลกและชมชนทไดรบผลกระทบ และ

(เค) กาหนดการสาหรบการดาเนนการตามแผนปฏบตการระดบชาต


ขอ 8 การปลดปลอย (Emissions)

ลดและควบคมจาก

แหลงกาเนด (วรรค 5a) กลยทธการควบคมสารมลพษหลายชนด ซงใหเกดประโยชนรวมกนการควบคมการปลดปลอยปรอท (วรรค 5d)

มาตรการ(ควบคมการปลดปลอย)

แหลง กาเนดใหม

มาตรการทางลดการปลดปลอยอนๆ (วรรค 5e)

คาขดจากดและลดการปลดปลอย, ELVs (วรรค 5b)

BAT/BEP เพอลดการปลดปลอยจากแหลงกาเนด (วรรค 5c)

ตองใช BAT/BEP เพอควบคมการปลดปลอยสารปรอท ใหเรวทสดเทาทจะสามารถทาไดไมเกน 5 ป หลงจากอนสญญาฯ มผลบงคบใชกบภาคนน (วรรค 4)

มแหลงกาเนดทเกยวของหรอไม?

ภาคผนวก D, หมวดหมแหลงทมา;

จะตองดาเนนมาตรการอยางนอยหนงมาตรการ ใหเรวทสดเทาท จะสามารถทาได แตตองไมเกน 10 ป ภายหลงจากวนทอนสญญา มผลบงคบใช ปล. อาจใชมาตรการเดยวกน หรออาจใชมาตรการท แตกตางกนในแตละ แหลงกาเนดทเกยวของ

แหลงกาเนดทมอยเดม

- โรงไฟฟาทใชถานหนเปนเชอเพลง; - โรงงานอตสาหกรรมทใชถานหนเปนเชอเพลง;

- กระบวนการถลงแร (smelting) และอบแร (roasting) ทใชในกระบวนการผลตโลหะทไมใชเหลก; - เตาเผาขยะ; - โรงงานผลตปนซเมนต;

ม ไมม


การรวมมอ; - การใช BAT/BEP

- ลดผลกระทบ cross-media

จดเตรยมแผนระดบชาต และเปาประสงค และผลลพธทคาดหวงไว และเสนอแผนทประชมรฐภาคภายใน 4 ป นบจากวนทอนสญญามผลบงคบใชกบภาคนน (วรรค 3)

วตถประสงค: การควบคมและลดการปลดปลอยไดอยางเหมาะสม (วรรค 6)

- ทบทวนผลสาเรจของเปาหมายเชงปรมาณ (วรรค 5a);- จดเตรยมแผนระดบชาต และเปาประสงค และผลลพธทคาดหวงไว และเสนอแผนทประชมรฐภาคภายใน 4 ป นบจากวนทอนสญญามผลบงคบใชกบภาคนน (วรรค 3); - การประเมนประสทธภาพของมาตรการควบคมสาหรบแหลงกาเนดทมอยเดม และแหลงกาเนดใหม

ใช ไม

ภาค


- จะตองจดทาทาเนยบการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดทเกยวของ ภายในเวลา 5 ป หลงจากวนทอนสญญาฯ มผลบงคบใช (วรรค 7); - รายงานผลการนาไปปฏบต (ขอบทท 21), การใชBAT/BEP เพอควบคมการปลดปลอยจากแหลงกาเนดใหม, ความกาวหนาของการจดทาทาเนยบ และประสทธผลของมาตรการทนาไปดาเนนการ; ประชมรฐภาค สมยท 1: - รบรองแนวทางสาหรบ BAT/BEP

- สนบสนนสาหรบภาคในการนามาตรการไปปฏบตตามทกาหนดไวในวรรค 5 โดยเฉพาะแนวทางการกาหนดจดมงหมาย (goal) และการกาหนดคาขดกาจดการปลดปลอย; ทนททสามารถปฏบตได: - หลกเกณฑทภาคอาจพฒนาตามทกาหนดไวในวรรค วรรค 2; - วธการในการจดทาทาเนยบการปลดปลอยปรอท;





ภาคสวน

ตองการบรรล

เปาหมายอะไร

บรรลเปาหมาย

หรอไม ?

เงอนไขและ

การพจารณา


1. แหลงทมการปลดปลอยปรอทสอากาศ ทมผลบงคบใชภายใตอนสญญาฯ (ภาคผนวก ด) (1) โรงไฟฟาทใชถานหนเปนเชอเพลง

(2) โรงงานอตสาหกรรมทใชถานหนเปนเชอเพลง

(3) กระบวนการถลงแร (smelting) และอบแร (roasting) ทใชในกระบวนการผลตโลหะทไมใชเหลก (ตะกว สงกะส ทองแดง และอตสาหกรรมผลตทองคา)

(4) เตาเผาขยะ

(5) โรงงานผลตปนซเมนต

2. มาตรการควบคมทสาคญ 2.1 การควบคมการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดในภาคผนวก ด

ควบคม และลดการปลดปลอยปรอทและสารประกอบปรอทสอากาศ (หากเปนไปได) ในรปของ “ปรอทโดยรวม (Total mercury)” ผานมาตรการควบคมการปลดปลอยปรอทสอากาศจากแหลงกาเนดประเภท point sources ตามรายการแหลงกาเนดทระบไวในภาคผนวก ด ตราบเทาทเกณฑดงกลาวจะยงคงบงคบใชสาหรบทกประเภท อยางนอยทสด คอ รอยละ 75 ของการปลดปลอยจากประเภทนนๆ (วรรค 1 และ 2)

• ภาคฯ ทเกยวของกบแหลงทมการปลดปลอยปรอทในภาคผนวก ด จะตองดาเนนมาตรการ เพอควบคมการปลดปลอยปรอทสอากาศ และอาจจดเตรยมแผนจดการระดบชาตทมการกาหนดมาตรการควบคมการปลดปลอยปรอทสอากาศ และเปาหมายทคาดหวง (its expected targets) เปาหมาย (goals) และผลลพธ (outcomes) โดยแผนจดการดงกลาวจะตองเสนอทประชมรฐภาคฯ ภายในระยะเวลา 4 ป หลงจากอนสญญาฯ มผลใชบงคบกบภาคฯ (วรรค 3)

• แหลงทมการปลดปลอยปรอทแหลงใหม ตองใชแนวทางดานเทคนคทดทสดทมอย (BAT) และแนวการปฏบตดานสงแวดลอมทดทสด (BEP) ตามความเหมาะสม เพอควบคมการปลดปลอยปรอทโดยเรวทสดเทาทจะเปนไปได แตไมเกนระยะเวลา 5 ป หลงจากอนสญญาฯ มผลใชบงคบกบภาคฯ และภาคฯ อาจใชคาขดจากดการปลดปลอยเพอควบคม (emission limit value) ในการพจารณาเพอประยกตใช BAT (วรรค 4)

• แหลงทมการปลดปลอยปรอทแหลงเดม ตองรวมแหลงกาเนดดงกลาวไวในแผนจดการระดบชาตฯ และจะตองดาเนนมาตรการอยางนอยหนงมาตรการฯ โดยคานงถงสถานการณเฉพาะของประเทศ ความเปนไปไดทางเศรษฐกจและเทคโนโลย และความพรอมในการใชมาตรการใหเรวทสดเทาทจะสามารถทาได แตตองไมเกน 10 ป ภายหลงจากวนทอนสญญามผลใชบงคบ

(1) เปาหมายเชงปรมาณทเปนไปไดในการควบคมและการลดการปลดปลอยปรอท

(2) คาขดจากดการปลดปลอยเพอควบคม และหากเปนไปได ลดการปลดปลอยจากแหลงกาเนดทเกยวของ


(3) การใชแนวทางดานเทคนคท ดทสดทมอย และ แนวปฏบตดานสงแวดลอมทดทสด เพอควบคมการปลดปลอยจากแหลงกาเนดทเกยวของ

(4) การใชกลยทธการควบคมสารมลพษหลายชนด ซงจะใหประโยชนรวมกบการควบคมการปลดปลอยปรอท และ

(5) มาตรการอน ๆในการลดการปลดปลอยจากแหลงกาเนดทเกยวของ (วรรค 5)

อาจใชมาตรการเดยวกนในทกแหลงทมการปลดปลอยปรอทแหลงเดม หรออาจใชมาตรการทแตกตางกนในแตละแหลงกาเนด โดยมาตรการทนาไปใชจะตองมความกาวหนาในการลดการปลดปลอยปรอทเมอเวลาผานไป (วรรค 6)

• การจดทาทาเนยบการปลดปลอยปรอทสอากาศ จากแหลงกาเนดทเกยวของ ภายในเวลา 5 ป หลงจากอนสญญาฯ มผลใชบงคบ (วรรค 7)

2.2 รายงานความคบหนาในการลดและเลกการปลดปลอยปรอทสอากาศ ตองรายงานความคบหนาในการลดและเลกการปลดปลอยปรอทสอากาศตามขอ

21 (การจดทารายงาน) โดยเฉพาะอยางยงขอมลทเกยวของกบมาตรการในการควบคมและการลดการปลดปลอยปรอท และขอมลการจดทาทาเนยบปรอทจากแหลงกาเนดทเกยวของ (วรรค 11)

2.3 การรบรองแนวทางตางๆ โดยทประชมรฐภาคฯ • ทประชมรฐภาคฯ จะตองรบรองและปรบปรงขอมลใหเปนปจจบน

สาหรบ (1) แนวทางดาน BAT และ BEP ทคานงถงความแตกตางระหวางแหลงกาเนดเดมและแหลงกาเนดใหม (2) แนวทางการควบคมและการลดการปลดปลอยปรอทสาหรบแหลงกาเนดเดม โดยเฉพาะแนวทางการกาหนดเปาหมาย (goal) และการกาหนดคาขดจากดการปลดปลอยเพอควบคม (emission limit value) (วรรค 8)

• ประชมรฐภาคฯ จะตองรบรอง (1) แนวทางการกาหนดขนาดของแตละแหลงกาเนดทมการปลดปลอยปรอทสอากาศทอนสญญาฯ จะมผลใชบงคบ และ (2) วธการในการจดทาทาเนยบการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดทเกยวของดงกลาวโดยเรวทสดเทาทเปนไปได (วรรค 9)


ขอ 9 การปลอย (Releases)

มาตรการทางเลอก

(วรรค 5e)

มแหลงกาเนดทเกยวของหรอไม ?

แหลงกาเนดทเกยวของคออะไร ?

“ แหลงกาเนดทถกปลดปลอยโดยมนษยอยางมนยสาคญ ทถกระบโดยภาค ซงไมถกกลาวในบญญตของอนสญญาน ”

ม ไมม

มาตรการ(ควบคมการปลดปลอย)

แหลงกาเนดทมอยเดม

แหลง กาเนดใหม

คาขดจากดการปลดปลอย, RLV

(วรรค 5a)

BAT/BEP

(วรรค 5b) การใชกลยทธการควบคมสารมลพษหลายชนด ซงจะกอใหเกดประโยชนรวมกนในการควบคมการปลดปลอยปรอท (วรรค 5c)

จดเตรยมแผนจดการระดบชาตจะตองเสนอตอทประชมรฐภาค

(วรรค 4)


การรวมมอ; - การใช BAT/BEP

- ลดผลกระทบ cross-media

เพอปกปองสขภาพของมนษยและสงแวดลอม จากการปลดปลอยสบรรยากาศและการปลอยสดนหรอนาของปรอทและสารประกอบปรอทจากกจกรรมของมนษย (ขอบทท 1)

- การประเมนประสทธภาพของมาตรการควบคมสาหรบแหลงกาเนดทมอยเดม และแหลงกาเนดใหม - ทบทวน และปรบปรงแนวทางใหทนสมยตามสมควรของแนวทางตามทระบไว (วรรค 4)

ใช ไม


- จาแนกแหลงกาเนดประเภทอยกบท (point sources) ทเกยวของ ภายในระยะเวลาไมเกน 3 ป นบหลงจากวนทอนสญญาฯ มผลบงคบใช (วรรค 3); - จดทาทาเนยบการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดทเกยวของ ภายในเวลา 5 ป หลงจากวนทอนสญญาฯ มผลบงคบใชท (วรรค 6); - รายงานผลการนาไปปฏบต (ขอบทท 21), การใชBAT/BEP เพอควบคมการปลดปลอยจากแหลงกาเนดใหม, ความกาวหนาของการจดทาทาเนยบ และประสทธผลของมาตรการทนาไปดาเนนการ (วรรค 8). (ทนททสามารถปฏบตได) จะตองรบรอง; - BAT/BEP เกยวกบแหลงกาเนดใหม และการลดผลกระทบผานตวกลางทางสงแวดลอม (วรรค 7a) - วธการในการจดทาทาเนยบการปลดปลอยปรอท (วรรค 7b)

ภาค






ภาคสวน





1. แหลงทมการปลอยปรอทสแหลงนาและดน ทมผลบงคบใชภายใตอนสญญาฯ ควบคม และลดการปลอยปรอทและสารประกอบปรอท (หากเปนไปได) ในรปของ

“ปรอทโดยรวม (Total mercury)” สแหลงนาและดน จากแหลงกาเนดประเภท point sources ซงไมไดกลาวไวในบทบญญตอนของอนสญญา (วรรค 1) โดย

• ตองระบประเภทแหลงกาเนดทมจดกาเนดแนนอนทเกยวของ อยางชาไมเกน 3 ปนบหลงจากวนทอนสญญาจะมผลใชบงคบ (วรรค 3)

• ตองจดทาทาเนยบการปลอยปรอท โดยเรวทสดเทาทเปนไปไดและตองไมเกนระยะเวลา 5 ป หลงจากอนสญญาฯ มผลใชบงคบ (วรรค 6)

2. มาตรการควบคมทสาคญ 2.1 การควบคมการปลอยปรอทจากแหลงกาเนดสแหลงนาและดน

ภาคทมประเภทของแหลงกาเนดทมการปลอยอยางมนยสาคญ (significant sources) จะตองดาเนนมาตรการเพอควบคมการปลอยปรอท และอาจจดเตรยมแผนระดบชาตทกาหนดมาตรการทจะนามาใชในการควบคมการปลอย และเปาหมาย เปาประสงค และผลลพธทคาดหวงไว แผนใดๆ จะตองเสนอตอทประชมรฐภาค ภายในระยะเวลา 4 ป นบจากวนทอนสญญา มผลใชบงคบ เชนเดยวกบการควบคมการปลดปลอยปรอทสบรรยากาศ (วรรค 4)

2.2 การรบรองแนวทางตางๆ โดยทประชมรฐภาคฯ ตองรายงานความคบหนาในการลดและเลกการปลอยปรอทสแหลงนา และดน

ตามขอ 21 (การจดทารายงาน) โดยเฉพาะอยางยงขอมลทเกยวของโดยเฉพาะอยางยงขอมลทเกยวกบมาตรการทไดดาเนนการ และประสทธผลของมาตรการนน (วรรค 8)

2.3 รายงานความคบหนาในการลดและเลกการปลอยปรอท ทประชมรฐภาคฯ จะตองรบรองและปรบปรงขอมลใหเปนปจจบนสาหรบ (1)

แนวทางดาน BAT และ BEP ทคานงถงความแตกตางระหวางแหลงกาเนดเดมและแหลงกาเนดใหม (2) วธการในการจดทาทาเนยบการปลอยปรอทจากแหลงกาเนดทเกยวของดงกลาวโดยเรวทสดเทาทเปนไปได (วรรค 7)


ขอ 10 การกกเกบชวคราวของปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอมทไมใชของเสยปรอท(Environmentally sound interim storage of mercury, other than waste mercury)

ไมม

มปรอทและสารประกอบปรอทตามคาจากดความภายใตขอ 3 แตไมครอบคลมถงของเสยปรอทตามบทนยามทมการระบในขอ 11 ของอนสญญานหรอไม ?

ม



-ใชมาตรการเพอประกนวาการกกเกบชวคราวของปรอท ซงมจดมงหมายสาหรบการใชทไดรบอนญาตภายใตอนสญญาฯ ตองเกบกกปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอม (วรรค 2) - ประชมรฐภาครบรองแนวทางการกกเกบชวคราวทเปนมตรตอสงแวดลอม(วรรค 3)

คานงถงแนวทางภายใตอนสญญาบาเซล

เพอปกปองสขภาพของมนษยและสงแวดลอม จากการปลดปลอยปรอทและสารประกอบปรอทจากกจกรรมของมนษยสอากาศ แหลงนา และดน ผานการเกบกก และพฒนาศกยภาพ การกกเกบปรอททไมใชของเสยปรอทแบบชวคราวอยางเปนมตรตอสงแวดลอม

การใชแนวทางตาง ๆ ทสอดคลองกบความตองการตามทกาหนด ในการเกบกกปรอททไมใชของเสยปรอทแบบชวคราวอยางเปนมตรตอสงแวดลอม

ใช ไม


- รบรองแนวทางเกยวกบการกกเกบปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอมดงกลาว โดยคานงถงแนวทางทมการพฒนาภายใตอนสญญาบาเซลวาดวยการควบคมการเคลอนยายขามแดนของของเสยอนตรายและการกาจด - อาจรบรองแนวทางอน ๆ ทประชมรฐภาคอาจนามาใชเปนขอกาหนดในการกกเกบแบบชวคราวเพมเตมในภาคผนวกของอนสญญาน (วรรค 3)






ภาคสวน



เงอนไข

และ


ใหความรวมมอระหวางภาค รวมทงองคกรระหวางรฐบาลทเกยวของ และหนวยงานอนๆ ตามความเหมาะสม เพอพฒนาศกยภาพสาหรบการกกเกบปรอทอยางเปนมตรกบสงแวดลอม


1. ขอดงกลาวมผลบงคบใชกบ การกกเกบชวคราวของปรอทและสารประกอบปรอทตามทบญญตไวในขอ 3 ทไมอยภายใตความหมายของนยามคาวาของเสยปรอทตามขอ 11 (วรรค 1)

2. มาตรการควบคมทสาคญ 2.1 การเกบกกปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอม

ตองใชมาตรการเพอประกนวาการกกเกบชวคราวของปรอทและสารประกอบปรอทดงกลาวเพอการใชทไดรบอนญาตภายใตอนสญญาน ไดดาเนนการในลกษณะทเปนมตรตอสงแวดลอม (วรรค 2)

2.2 การรบรองแนวทางเกยวกบการเกบกกปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอม ทประชมรฐภาคฯ จะตองรบรองแนวทางการกกเกบชวคราวของปรอทและ

สารประกอบปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอม โดยคานงถงแนวทางทเกยวของใดๆ ทไดรบการพฒนาภายใตอนสญญาบาเซลวาดวยการควบคมการเคลอนยายขามแดนของของเสยอนตรายและการกาจด และแนวทางทเกยวของอนๆ ทประชมรฐภาคอาจรบรองขอกาหนดสาหรบกกเกบชวคราวเปนภาคผนวกเพมเตมของอนสญญาน (วรรค 3)

2.3 ความรวมมอกนระหวางภาคฯ เพอการบรรลวตถประสงคภายใตขอดงกลาว ตองใหความรวมมอกบภาคสมาชกอน และรวมกบองคการระหวางรฐบาลท

เกยวของ และหนวยงานอนๆ ตามความเหมาะสม เพอพฒนาศกยภาพสาหรบการเกบกกปรอททเปนมตรตอสงแวดลอม (วรรค 4)


ขอ 11 ของเสยปรอท (Mercury wastes)

ของเสยปรอทคออะไร ภายใตอนสญญาฉบบน ?

- ประกอบดวยปรอทหรอสารประกอบปรอท;- มการบรรจปรอทหรอสารประกอบปรอทอยภายใน, หรอ; - ปนเปอนปรอทหรอสารประกอบปรอท -ในปรมาณทสงกวาเกณฑ (Thresholds) ตามททประชมรฐภาคกาหนดอยางสอดคลองกบอนสญญาบาเซลฯ, ยกเวนตามขอยกเวนทระบไว -คานยามทเกยวของของอนสญญาบาเซลฯ วาดวยการควบคมการเคลอนยายขามแดนของของเสยอนตรายและการกาจด สวนประเทศทมใชภาคสมาชกอนสญญาบาเซลฯ ใชคานยามเหลานน เปนแนวทางในการประยกตใชกบของเสยภายใตอนสญญาน (วรรค 1)

ม ไมม



การจดการของเสยปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอม โดยคานงถงแนวทางทพฒนาภายใตอนสญญาบาเซลฯ และ ทประชมรฐภาคอาจปรบปรงแนวทางการจดการของเสยดงกลาว (วรรค 3a)

การคนสภาพ การแปรสภาพนากลบมาใชใหม (recycled) การฟนฟสภาพ (reclaimed) หรอการใชซาโดยตรง เพอการกาจดอยางเปนมตรตอสงแวดลอม (วรรค 3b)

สามารถเคลอนยายขามพรมแดนระหวางประเทศเฉพาะการกาจดทเปนมตรตอสงแวดลอมทสอดคลองกบอนสญญาน (วรรค 3c)

สงเสรมความรวมมอกบภาคสมาชกอนและรวมกบองคกรระหวางรฐบาลทเกยวของและหนวยงานอน ๆ ตามสมควร เพอพฒนาและรกษาขดความสามารถการจดการของเสยปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอมในระดบโลก ระดบภมภาค และระดบประเทศ (วรรค 5)

สอดคลองกบอนสญญาบาเซลฯ

หมายเหต; Health entry point (WHO)

การจดการ และการกาจดของเสยปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอม, รวมถงการควบคมการเคลอนยายขามแดนระหวางประเทศของของเสยปรอท, เพอปกปองสขภาพของมนษยและสงแวดลอม จากการปลดปลอยปรอทและสารประกอบปรอทจากกจกรรมของมนษยสอากาศ แหลงนา และดน

ใช ไมดแนวทางจากสานกเลขาธการ

- กาหนดปรมาณเกณฑ (Thresholds) ของของเสยปรอทอยางสอดคลองกบอนสญญาบาเซล; - เงอนไขในการจดการของเสยปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอม ในภาคผนวกเพมเตมของอนสญญาฯ; - แสวงหาความรวมมออยางใกลชดกบองคกรภายใตอนสญญาบาเซลฯ ตามความเหมาะสมเพอการทบทวน และปรบปรงแนวทเกยวของกบขอบทน;






ภาคสวน


เงอนไข

และ



1. ขอดงกลาวมผลบงคบใชกบ • ภาคอนสญญาบาเซลฯ ใหนาคานยามทเกยวของกบอนสญญาบาเซลวาดวยการ

ควบคมการเคลอนยายขามแดนของของเสยอนตรายและการกาจดมาประยกตใชกบของเสยภายใตอนสญญาน ภาคอนสญญานทไมใชภาคอนสญญาบาเซลฯ ใชคานยามเหลานน เปนแนวทางในการประยกตใชกบของเสยภายใตอนสญญาน (วรรค 1)

• วตถประสงคของอนสญญาน ของเสยปรอท หมายถง สารหรอวตถทม (วรรค 2) (1) ประกอบดวยปรอทหรอสารประกอบปรอท

(Consisting of mercury or mercury compounds) (2) มการบรรจปรอทหรอสารประกอบปรอทอยภายใน

(Containing mercury or mercury compounds) (3) ปนเปอนปรอทหรอสารประกอบปรอท

(Contaminated with mercury or mercury compounds) ในปรมาณทสงกวาระดบทจะรบไดทเกยวของ ตามทกาหนดโดยทประชมรฐภาค โดยรวมมอกบหนวยงานทเกยวของภายใตอนสญญาบาเซลฯ ในลกษณะทสอดคลองกน ทถกกาจด หรอมเจตนาทจะกาจด หรอตองกาจดโดยบทบญญตของกฎหมายแหงชาตหรอโดยอนสญญาน คานยามนไมรวมถงเปลอกดน หนทง และกากตะกอนจากการทาเหมองแร ยกเวนของเสยจากเหมองแรปรอทเวนแตของเสยนนมปรอทและสารประกอบปรอทเกนกวาระดบทจะรบไดตามทกาหนดโดยทประชมรฐภาค


2.1 มาตรการดานการจดการของเสยปรอท แตละภาคจะตองดาเนนมาตรการทเหมาะสม เพอใหของเสยปรอทไดรบ (วรรค 3) (1) ไดรบการจดการอยางเปนมตรตอสงแวดลอม โดยคานงถงแนวทางทพฒนา

ภายใตอนสญญาบาเซลฯ และสอดคลองกบขอกาหนดททประชมรฐภาค ไดรบรองไวในภาคผนวก (2) ไดรบการคนสภาพ การแปรสภาพนากลบมาใชใหม การฟนฟสภาพ หรอการใช

ซาโดยตรง เพอการใชทไดรบอนญาตแกภาคภายใตอนสญญาน หรอเพอการกาจดอยางมตรตอสงแวดลอม (3) สาหรบภาคสมาชกอนสญญาบาเซลฯ ตองไมถกขนสงขามพรมแดนระหวาง

ประเทศ เวนแตมความมงประสงคในการกาจดอยางเปนมตรตอสงแวดลอมทสอดคลองกบขอน และอนสญญาบาเซลฯ ในกรณทอนสญญาบาเซลฯ ไมสามารถนามาใชกบการขนสงขามพรมแดนระหวางประเทศได ภาคตองอนญาตใหมการขนสงของเสยได เมอไดคานงถงกฎ มาตรฐาน และแนวทางระหวางประเทศทเกยวของแลวเทานน

2.2 ความรวมมอกบอนสญญาบาเซล และความรวมมอระหวางภาคฯ • ทประชมรฐภาคจะตองพยายามแสวงหาความรวมมอกบอนสญญาบาเซลตาม

ความเหมาะสม เพอการทบทวน และปรบปรงแนวทางการจดการของเสย (วรรค 4)


• ภาคสมาชกจะตองสงเสรมความรวมมอกบภาคสมาชกอนและรวมกบองคการระหวางรฐบาลทเกยวของ และหนวยงานอนๆ ตามความเหมาะสม เพอพฒนาศกยภาพสาหรบการจดการของเสยปรอททเปนมตรตอสงแวดลอม (วรรค 5)

ขอ 12 พนทปนเปอน (Contaminated sites)

-การดาเนนการใดๆ เพอการลดความเสยงในพนท ตองดาเนนการเปนมตรตอสงแวดลอม ซงรวมถงการการประเมนความเสยงตอสขภาพของมนษยและสงแวดลอมจากพนททมปรอทหรอสารประกอบปรอทตามสมควร (วรรค 2)

มพนททปนเปอนหรอไม ?

พนททปนเปอนคออะไร ? พนททปนเปอนปรอทหรอสารประกอบปรอท

ม ไมม



-แตละภาคพยายามพฒนากลยทธทเหมาะสมในการระบและประเมนพนทปนเปอนปรอทหรอสารประกอบปรอท (วรรค 1)

ภาคสนบสนนใหรวมมอพฒนากลยทธและดาเนนกจกรรมตางๆ - การระบ - การประเมน - การจดลาดบความสาคญ - การจดการ - การบาบดพนททปนเปอนตามสมควร (วรรค 4)

หมายเหต: Health entry point (WHO)

เพอปกปองสขภาพของมนษยและสงแวดลอม จากการปลดปลอยสบรรยากาศและการปลอยสดนหรอนาของปรอทและสารประกอบปรอทจากกจกรรมของมนษย (ขอบทท 1)

ความเหมาะสมของกลยทธทถกพฒนาและนามาใชในการระบ และการประเมนสภาพพนทปนเปอน

ใช ไม



การรบรองแนวทางการจดการพนทปนเปอน ซงครอบคลมถง;- การระบและการประเมนพนททปนเปอน; - การมสวนรวมของประชาชน; - การประเมนความเสยงตอสขภาพอนามยของมนษยและสงแวดลอม; - ทางเลอกในการจดการความเสยงของพนทปนเปอน; - การประเมนผลประโยชนและคาใชจาย; - การตรวจสอบผลลพธ;





ภาคสวน





1. การจดการพนททปนเปอนปรอท • ตองพยายามพฒนากลยทธทเหมาะสมในการระบและประเมนพนททปนเปอน

ปรอทหรอสารประกอบปรอท (วรรค 1)

• การดาเนนการใดๆ เพอลดความเสยงจากพนทดงกลาว ตองดาเนนการในลกษณะทเปนมตรตอสงแวดลอม ซงรวมถงการประเมนความเสยงตอสขภาพของมนษยและสงแวดลอมจากพนททมปรอทหรอสารประกอบปรอท ตามสมควร (วรรค 2)

2. การรบรองแนวทางการจดการพนททปนเปอนปรอท ทประชมรฐภาคจะตองรบรองแนวทางการจดการพนทปนเปอน ซงครอบคลมถง (วรรค 3) (1) การระบและการประเมนพนททปนเปอน

(2) การมสวนรวมของประชาชน

(3) การประเมนความเสยงตอสขภาพอนามยของมนษยและสงแวดลอม

(4) ทางเลอกในการจดการความเสยงของพนทปนเปอน

(5) การประเมนผลประโยชนและคาใชจาย และ

(6) การตรวจสอบผลลพธ

3. การรวมมอกนระหวางภาคฯ เพอการบรรลวตถประสงคภายใตขอดงกลาว ตองใหความรวมมอในการพฒนาและดาเนนการตามกลยทธ และวธการตางๆ สาหรบ

การระบพนทการประเมนสภาพพนท การจดลาดบความสาคญ การจดการ และการบาบดตามความเหมาะสม (วรรค 4)

ขอ 13 ทรพยากรและกลไกทางการเงน (Financial resources and mechanism) 1. การจดเตรยมทรพยากรภายในประเทศ

• แตละภาคภายใตขดความสามารถของตน จดหาทรพยากรในการดาเนนกจกรรมระดบชาตทมงในการอนวตการอนสญญาน โดยสอดคลองกบนโยบาย ลาดบความสาคญ แผน และโครงการระดบชาตของตน ทรพยากรดงกลาว อาจรวมถงแหลงเงนทนภายในประเทศ ภายใตนโยบาย กลยทธการพฒนา และงบประมาณแหงชาตทเกยวของ ตลอดจนแหลงเงนทนทวภาค และพหภาค รวมทงการมสวนรวมของภาคเอกชน (วรรค 1)

2. แหลงใหความชวยเหลอทางดานการเงนและเทคนค • แหลงการใหความชวยเหลอทางการเงนและวชาการ รวมถงการเสรมสรางขด

ความสามารถและการถายทอดเทคโนโลยทงในระดบพหภาค ภมภาค และทวภาค ควรไดรบการสงเสรมบนพนฐานของความเรงดวน เพอยกระดบและเพมกจกรรมทเกยวกบปรอท ในการใหการสนบสนนภาคประเทศกาลงพฒนาในการปฏบตตามอนสญญาน เกยวกบทรพยากรทางการเงน ความชวยเหลอทางวชาการ และการถายทอดเทคโนโลย (วรรค 3)


• ในการสนบสนนเงนทน ใหภาคพจารณาอยางรอบดานถงความจาเปนทเฉพาะและสถานการณพเศษของภาคทเปนรฐกาลงพฒนาทเปนเกาะขนาดเลกและประเทศทพฒนานอยทสด (วรรค 4)

• กลไกทเกยวกบทรพยากรทางการเงนทเพยงพอ คาดการณได และทนเวลา ไดถกกาหนดขน กลไกดงกลาวมขนเพอสนบสนนภาคประเทศกาลงพฒนาและภาคทมการเปลยนผานเศรษฐกจในการปฎบตตามพนธกรณภายใตอนสญญาน ซงกลไกดงกลาวรวมถง (1) กองทนสงแวดลอมโลก (GEF) (2) โครงการระหวางประเทศทสนบสนนการเสรมสรางขดความสามารถ และการใหความชวยเหลอดานเทคนควชาการ (วรรค 5 และ 6)

3. การดาเนนงานของกองทนสงแวดลอมโลก • กองทนสงแวดลอมโลกจะตองจดหาทรพยากรทางการเงนใหม ทคาดการณได

เพยงพอ และทนเวลา เพอใหพอกบคาใชจายในการสนบสนนการปฏบตตามอนสญญาน ตามททประชมรฐภาคไดตกลงกน (วรรค 7)

• กองทนสงแวดลอมโลกจะตองดาเนนการตามแนวทางของทประชมรฐภาค และใหรายงานตอทประชมรฐภาค (วรรค 7)

• กองทนสงแวดลอมโลกจะตองใหทรพยากรทางการเงนเพอรองรบคาใชจายทเพมขนของการรกษาสงแวดลอมโลกตามทตกลงกน และคาใชจายทงหมดของบางกจกรรมตามทตกลงกน(วรรค 7)

• ในการจดสรรทรพยากรสาหรบกจกรรมหนง กองทนสงแวดลอมโลก ควรคานงถงศกยภาพในการลดปรอทของกจกรรมทเสนอขอรบเงนทนโดยเปรยบเทยบกบคาใชจายในการดาเนนกจกรรมนน (วรรค 8)

4. การดาเนนงานของทประชมรฐภาค • ทประชมรฐภาคจะตองใหแนวทางเกยวกบกลยทธ นโยบาย ลาดบความสาคญ

โครงการทงหมด และสทธในการเขาถงและการใชประโยชนจากทรพยากรทางการเงน (วรรค 7)

• ทประชมรฐภาคตองกาหนดแนวทางเกยวกบรายการจาแนกประเภทกจกรรมทสามารถไดรบการสนบสนนจากกองทนสงแวดลอมโลก (วรรค 7)

• ทประชมรฐภาคจะตองใหแนวทางรายละเอยดของประเภทกจกรรมทควรจะไดรบการสนบสนนจากกองทนสงแวดลอมโลก (วรรค 7)

• การประชมรฐภาคในสมยแรก ทประชมรฐภาคตองตดสนใจเลอกสถาบนทมอยทจะรบผดชอบโครงการดงกลาว และใหแนวทางแกสถาบน ซงรวมถงระยะเวลาในการดาเนนโครงการ ภาคและผมสวนไดสวนเสยทเกยวของทงหมดไดรบการเชญชวนใหสนบสนนทรพยากรทางการเงนตอโครงการบนพนฐานของความสมครใจ (วรรค 9)

• ทประชมรฐภาคจะตองทบทวนระดบของการใหเงนทน แนวทางททประชมรฐภาคใหไวกบหนวยงานทไดรบมอบหมายใหดาเนนกลไกทจดตงขนตามขอนและความมประสทธผลของ


องคกร และความสามารถขององคกรในการตอบสนองตอความจาเปนทเปลยนแปลงของภาคประเทศกาลงพฒนาและภาคทมการเปลยนผานทางเศรษฐกจ อยางชาไมเกนการประชมใหญภาคสมยท 3 และหลงจากนนเปนประจา ทประชมรฐภาคตองดาเนนการอยางเหมาะสมในการปรบปรงประสทธผลของกลไกบนพนฐานของการทบทวนดงกลาว (วรรค 11)

• ทกภาคจะไดรบเชญใหสวนรวมในกลไกนภายใตขดความสามารถของตน และกลไกตองสงเสรมใหมการจดสรรทรพยากรจากแหลงอนๆ รวมทงภาคเอกชน และตองหาทางเพมทรพยากรดงกลาวสาหรบกจกรรมทกลไกนสนบสนน (วรรค 12)

ขอ 14 การเสรมสรางขดความสามารถ ความชวยเหลอดานวชาการและการถายทอดเทคโนโลย (Capacity-building, technical assistance and technology transfer)

• ใหภาครวมมอในการเสรมสรางขดความสามารถ และความชวยเหลอทางวชาการอยางทนเวลาและเหมาะสมตอภาคประเทศกาลงพฒนา โดยเฉพาะอยางยงภาคทเปนประเทศพฒนานอยทสด หรอรฐกาลงพฒนาทเปนเกาะขนาดเลก และภาคทมการเปลยนผานทางเศรษฐกจ เพอชวยเหลอประเทศเหลานนในการปฏบตตามพนธกรณของอนสญญาน ตามขดความสามารถของตน (วรรค 1)

• การเสรมสรางขดความสามารถและการชวยเหลอทางดานเทคนควชาการ อาจดาเนนการในระดบภมภาค ระดบอนภมภาค และระดบชาต ซงรวมถงศนยระดบภมภาคและระดบ อนภมภาคทมอย โดยกลไกพหภาคและทวภาคอนๆ และโดยหนสวน ซงรวมถงหนสวนทเกยวของกบภาคเอกชน ควรหาความรวมมอและการประสานงานกบความตกลงพหภาคดานสงแวดลอมสาขาเคมและของเสย เพอเพมประสทธผลของความชวยเหลอดานวชาการและผลการดาเนนงาน (วรรค 2)

• ใหภาคประเทศพฒนาแล วและภาค อนๆ ส งเสรมและสนบสนนตาม ขดความสามารถของตน ในการพฒนา การถายทอด การเผยแพร และการเขาถงเทคโนโลยทางเลอกทเปนมตรตอสงแวดลอมททนสมย โดยการสนบสนนจากภาคเอกชน และผมสวนไดสวนเสยทเกยวของอนๆ ตามสมควรแกภาคประเทศกาลงพฒนา โดยเฉพาะอยางยงภาคทเปนประเทศพฒนานอยทสด และรฐกาลงพฒนาทเปนเกาะขนาดเลก และภาคทมการเปลยนผานทางเศรษฐกจ เพอเสรมสรางขดความสามารถในการปฏบตตามอนสญญานอยางมประสทธผล (วรรค 3)

• ทประชมรฐภาคจะตองใหคาแนะนาเกยววธการเสรมสรางขดความสามารถ การชวยเหลอดานเทคโนโลย และการถายโอนเทคโนโลยทอาจจะมากขนตอไป ภายใตขอน (วรรค 5)

2.3 พนธกรณของรฐภาคทตองปฏบตอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท

พนธกรณของรฐภาคทตองปฏบตตามอนสญญามนามาตะฯ มดวยกนหลายประการตามทไดกลาวไวขางตน ทงนสามารถสรปพนธกรณทสาคญของรฐภาคดงตารางท 2-1


ตารางท 2-1 สรปสาระสาคญของพนธกรณทภาคตองปฏบตตาม แหลงกาเนดทมผลบงคบใช ขอ (วรรคท) พนธกรณทตองปฏบตตาม ระยะเวลาการมผลบงคบใช หมายเหต

ขอ 3 แหลงอปทานปรอทและการคาปรอท เหมองแรปรอท

3(3) ไมอนญาตใหมการทาเหมองแรปรอทปฐมภมทยงมไดมการดาเนนการภายในอาณา

เขตประเทศตน ณ วนทอนสญญาน มผลใชบงคบ ณวนทอนสญญาน มผลใชบงคบสาหรบประเทศนน ๆ

3(4) ตองใหเลกการทาเหมองแรปรอท ภายใน 15 ป ณ วนทอนสญญาน มผลใชบงคบสาหรบประเทศนน ๆ

“ปรอท” หรอ “Mercury”เมอรควร (I) คลอไรด (หรอ คาโลเมล) เมอรควร (II) ออกไซด เมอรควร (II) ซลเฟต เมอรควร (II) ไนเตรต ซนนาบาร และ เมอรควร ซลไฟด

3(5 (a)) 1. พยายามระบคลงปรอทหรอสารประกอบปรอททมปรมาณมากกวา 50 เมตรกตน

2. แหลงอปทานปรอท ทกอใหเกดการสะสมของปรอทหรอสารประกอบปรอทมากกวา 10 เมตรกตนตอป

ในการประชมรฐภาคสมยแรกจะมการพจารณาตดสนใจเกยวกบระยะเวลาและรปแบบของรายงานตามทระบไวในขอน

ไมมผลบงคบใชกบ(1) ปรมาณปรอทหรอสารประกอบปรอทสาหรบการวจยในหองปฏบตการ หรอใชเปนสารมาตรฐานอางอง (2 ) ปรอทหรอสารประกอบปรอทในปร มาณ ท นอยมากท เ ก ด ขน เอ งตามธรรมชาต ซงมอยในรปผลตภณฑตางๆ อาท โลหะ ท ไม ใ ชปรอท สนแร หรอ ผล ต ภณ ฑ แ ร ร ว ม ท ง ถ า นห น หร อผลตภณฑทไดมาจากวตถเหลานน และปรอทในปรมาณท นอยมาก ทมอ ย ในผลตภณฑเคมโดยไมจงใจ (3) ผลตภณฑทมการเตมปรอท

3(5b) 3. กรณทมปรอทสวนเกนจากการเลกกจการของโรงงานคลออลคาไลดปรากฏอย ปรอทดงกลาวจะตองไดรบการกาจดตามแนวทางการจดการทเปนมตรตอสงแวดลอม โดยใชกระบวนการซงไมนาไปสการคนสภาพ การแปรสภาพนากลบมาใชใหม การฟนฟสภาพ การใชซาโดยตรง หรอการใชงานอน ๆ

อางถงวรรค 3(a) ของขอ 11 ของเสยปรอท


แหลงกาเนดทมผลบงคบใช ขอ (วรรคท) พนธกรณทตองปฏบตตาม ระยะเวลาการมผลบงคบใช หมายเหต 3(6) การสงออกปรอทจะตองดาเนนการ ดงน ในการประชมรฐภาคสมย

แ ร ก จ ะ ม ก า ร พ จ า รณ าตดสนใจเกยวกบระยะเวลาและรปแบบของรายงานตามทระบไวในขอน

3(6 (a)) สงออกกบประเทศในภาค :ผนาเขาตองใหความยนยอมเปนลายลกษณอกษร และเปนการใชทไมขดตออนสญญา หรอ การกกเกบชวคราวอยางเปนมตรตอสงแวดลอม

3(6 (b)) สงออกกบประเทศนอกภาค :ผนาเขาตองใหความยนยอมเปนลายลกษณอกษร และรบรองวามมาตรการปกปองมนษยและสงแวดลอม และปฏบตตามขอ 10 และ 11 (การเกบกก และการกาจด)

3(8)

การนาเขาปรอทจะตองดาเนนการ ดงนไมอนญาตใหมการนาเขาปรอทจากประเทศนอกภาคทไมมการรบรองวา ปรอททมการนาเขาดงกลาว ไมไดนามาจากแหลงอปทานทไมไดรบอนญาต ตามวรรค 3 (การทาเหมองแรปรอทปฐมภมทยงมไดมการดาเนนการภายในอาณาเขตประเทศตน) และวรรค 5b (จากโรงงานอตสาหกรรมคลออลคาไลด ทปลดระวาง)

3(9) และ 3(10)

1. การนาเขาปรอทจากประเทศนอกภาค (ตามวรรค 8) โดยมเงอนไขวาจะดแล ใหครอบคลมเกยวกบการควบคมการสงออกปรอทและมมาตรการภายในประเทศ เพอใหแนใจวาปรอททนาเขามวธการจดการอยางเปนมตรตอสงแวดลอม

2. จดเตรยมการแจงการตดสนใจ ขอมลปรมาณ และทมาของปรอท แกสานกเลขาธการ

บงคบใชไดจนกวาจะไดขอสรปของทประชมรฐภาคสมยทสอง (นอกจากทประชมรฐภาคจะตดสนเปนอยางอน)


แหลงกาเนดทมผลบงคบใช ขอ (วรรคท) พนธกรณทตองปฏบตตาม ระยะเวลาการมผลบงคบใช หมายเหต ขอ 4 ผลตภณททเตมปรอทผลตภณฑทมปรอท ตอไปน 1. แบตเตอร ยกเวนแบตเตอรกระดมแบบสงกะสออกไซดทมปรอทนอยกวา 2% โดยนาหนก และแบตเตอรกระดมแบบสงกะสอากาศทมปรอทนอยกวา 2% โดยนาหนก 2.สวตซไฟฟาและรเลย ยกเวน very high accuracy capacitance และ loss measurement bridges และ สวตซความถวทยทมความถสง (high frequency radio frequency switches) และ รเลยในการตดตามตรวจสอบและ เค ร อ ง ม อ ค วบ คม (relays in monitoring and control instruments) ทมปรอทมากกวา 20 มลลกรมตอสะพานสวตซหรอรเลย 3.หลอดฟลออเรสเซนตชนดคอมแพกต สาหรบการใชงานทวไป ขนาดตากวาหรอเทากบ 30 วตต และมปรอทบรรจมากกวา 5 มลลกรมตอหลอด 4.หลอดฟลออเรสเซนตชนดตรง สาหรบการใชงานทวไป : (1) หลอดทใชสารเรองแสงแบบแถบ 3

4(1)

ตองไมอนญาตใหผลต นาเขา หรอสงออกผลตภณฑ ทระบในสวนท 1 ภาคผนวก เอ

ภายใน พ.ศ.2563 (ค.ศ. 2020)

เวนแตไดมการขอยกเวนตามขอ 6 (ขอยกเวนได 5 ปหลงจากวนทกาหนดใหมการเลกใช และสามารถขยายระยะเวลาไดอก 5 ป (รวมไมเกน 10 ป) เวนแต ไดมการระบชวงทสนกวา)


แหลงกาเนดทมผลบงคบใช ขอ (วรรคท) พนธกรณทตองปฏบตตาม ระยะเวลาการมผลบงคบใช หมายเหต ส นอยกวา 60 วตตและมปรอทบรรจมากกวา 5 มลลกรมตอหลอด (2) หลอดทใชสารเรองแสงชนดฮาโลฟอสเฟต นอยกวาหรอเทากบ 40 วตต และมปรอทบรรจมากกวา 10 มลลกรมตอหลอด 5.หลอดไอปรอทความดนสง สาหรบการสองสวางทวไป 6.หลอดฟลออเรสเซนตแบบแคโทดเยน แ ล ะห ล อดฟล อ อ เ ร ส เ ซ น ต แ บ บอเลกโทรดภายนอก (EEFL) ในจอภาพอเลกทรอนกส - ขนาดสน (≤ 500 มลลเมตร) และมปรอทบรรจมากกวา 3.5 มลลกรมตอหลอด - ขนาดกลาง (> 500 มลลเมตร และ ≤ 1,500 มลลเมตร) และมปรอทบรรจมากกวา 5 มลลกรมตอหลอด - ขนาดยาว (> 1,500 มลลเมตร) และมปรอทบรรจมากกวา 13 มลลกรมตอหลอด 7.เครองสาอาง (ทเตมปรอทมากกวา 1 พพเอม) รวมทงสบผวขาว และครมผวขาว แตไมรวมเครองสาอางทารอบ


แหลงกาเนดทมผลบงคบใช ขอ (วรรคท) พนธกรณทตองปฏบตตาม ระยะเวลาการมผลบงคบใช หมายเหต ดวงตา ซงใชปรอทเปนสารกนเสย ซงไมมผลกระทบและไมมสารกนเสยอนใชทดแทนได (ไมครอบคลมถงเครองสาอาง สบ หรอครมทมปรอทปนเปอนในปรมาณนอยมาก) 8.สารเคมปองกนและกาจดศตรพช 9.สารเคมปองกนและกาจดศตรพช สารฆาชวภาพ และยาฆาเชอ 10.เครองมอวดทไมใชระบบอเลคทรอนกส ยกเวนเครองมอวดทตดตงในสเกลขนาดใหญ หรอการวดทตองการความแมนยาในการวดสงและไมมอปกรณ/เครองมอทางเลอกทเหมาะสม (1) บาโรมเตอร (2) ไฮโกรมเตอร (3) มาโนมเตอร (4) เทอรโมมเตอร (5 ) เครองวดความดนโลหต

อะมลกมอดฟน (สวน 2 ภาคผนวก เอ)

4(3) ตองลดการใชอะมลกมอดฟน โดยใชมาตรการดงทระบไวในสวน 2 ภาคผนวก เอ ณ วนทอนสญญานมผลใชบงคบสาหรบประเทศนนๆ

สวน 2 ภาคผนวก เอ มาตรการทจะดาเนนการในการลดการใชอะมลกม (phase down) จะตองคานงถงสถานการณเฉพาะของประเทศ คาแนะนาระหวางประเทศทเกยวของ และ


แหลงกาเนดทมผลบงคบใช ขอ (วรรคท) พนธกรณทตองปฏบตตาม ระยะเวลาการมผลบงคบใช หมายเหต จะตองดา เ นนมาตรการมากกวาหรอเทากบสองมาตรการตาง ๆ ดงตอไปน : (1) กาหนดวตถประสงคระดบชาต เพอปองกนฟนผและสนบสนนสขภาพ เพอชวยลดความตองการในการบรณะฟน (2) กาหนดวตถประสงคระดบชาตในการลดการใชอะมลกมใหนอยทสด (3) สงเสรมการใชวสดทางเลอกทไมมปรอทในการบรณะฟนทมความคมคาและมประสทธผลทางคลนก (4) สงเสรมการวจยและการพฒนาวสดทางเลอกทไมมปรอทในการบรณะฟน (5) สนบสนนองคกรวชาชพดานทนตกรรมและสถาบนการศกษาดานทนตกรรม เพอการศกษาและฝกอบรมทนตแพทยและนกศกษาทนตแพทยในการใชวสดทางเลอกท ไ ม ม ป ร อท และส ง เ ส ร ม ใ ห ม แ น วปฏบตการจดการทดทสด (6) ไมส ง เสรมนโยบายและโครงการประกนสขภาพทสงเสรมการใชอะมลกมมากกวาวสดทางเลอกทไมมปรอท ในการบรณะฟน (7) สงเสรมนโยบายและโครงการประกนสขภาพทส ง เสรมการใ ชทางเลอก ทม


แหลงกาเนดทมผลบงคบใช ขอ (วรรคท) พนธกรณทตองปฏบตตาม ระยะเวลาการมผลบงคบใช หมายเหต คณภาพมากกวาอะมลกม ในการบรณะฟน (8) จ ากดการใ ชอะมลกมในรปแบบแคปซล (9) ส นบส นนการ ใ ชแนวป ฏบ ต ท า งสงแวดลอมทด ทสดในสถานทนตกรรม เพอลดการปลอยปรอทและสารประกอบปรอทสนาและดน

ผลตภณฑทเตมปรอท (สวน 1 ภาคผนวก เอ)

4(5) ตองดาเนนมาตรการปองกนไมใหมการนาผลตภณฑทเตมปรอททไมอนญาตใหผลต นาเขา และสงออก ตามขอน ไปใสไวในผลตภณฑทมการประกอบขนใหม

ณ วนทอนสญญานมผลใชบงคบสาหรบประเทศนนๆ

4(6) 1. ไมสงเสรมใหมการผลตและจาหนายผลตภณฑทเตมปรอท ทไมเปนทประจกษวามการใชเปนการทวไป กอนวนทอนสญญามผลใชบงคบกบตน เวนแตการประเมนความเสยงและผลประโยชนของผลตภณฑนนไดแสดงใหเหนวามผลประโยชนตอสงแวดลอมหรอสขภาพของมนษย

2. ตองจดสงขอมลของผลตภณฑดงกลาว รวมทงขอมลความเสยงและผลประโยชนของผลตภณฑตอสงแวดลอมและสขภาพของมนษย ใหสานกเลขาธการ และสานกเลขาธการ ตองเผยแพรขอมลดงกลาวตอสาธารณะ


เวนแตแสดงใหเหนไดวามประโยชน และตองจดสงขอมลแกสานกเลขาธการฯ

ผลตภณฑทเตมปรอท (สวน 1 ,2ภาคผนวก เอ)

4(7) ภาคอาจยนขอเสนอตอสานกเลขาธการ ในการกาหนดรายการผลตภณฑทเตมปรอทในภาคผนวก เอ ซงขอเสนอดงกลาวตองประกอบดวยขอมลเกยวกบความมอย ความเปนไปไดดานวชาการและเศรษฐกจ และความเสยง และผลประโยชนตอสงแวดลอมและสขภาพของผลตภณฑทางเลอกทไมมปรอท


แหลงกาเนดทมผลบงคบใช ขอ (วรรคท) พนธกรณทตองปฏบตตาม ระยะเวลาการมผลบงคบใช หมายเหต 4(8), 4(9) ทประชมรฐภาคฯ จะตองทบทวนและปรบปรงภาคผนวก เอ ภายในระยะเวลาไมนอยกวา

5 ปหลงจากอนสญญาฯ มผลใชบงคบ

จะตองคานงถง(เอ) ขอเสนอใดๆ เกยวกบรายการผลตภณฑฯ ในภาคผนวก เอ (บ) ขอมลทสานกเลขาธการฯ จดใหบรการ (ขอมลเกยวกบผลตภณฑฯ และทางเลอกของผลตภณฑฯ) และ (ซ) ความพรอมของภาคสาหรบทางเลอกทไมมปรอท ซงสามารถนาไปใชไดจรงทงทางดานเทคนควชาการและเศรษฐกจ โดยคานงถงความเสยงตอสขภาพอนามยของมนษยและสงแวดลอม รวมทงผลประโยชนทไดรบ

ขอ 5 กระบวนการผลตทมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอทกระบวนการผลตทมการใชปรอทและสารประกอบปรอท (สวน 1 ภาคผนวก บ)

5(2) ไมอนญาตใหมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอทในกระบวนการผลต(สวน 1 ภาคผนวก บ)

1.การผลตคลออลคาไลน 5(2) ไมอนญาตใหมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอทในกระบวนการผลต(สวน 1 ภาคผนวก บ)

ภายในป พ.ศ. 2568(ค.ศ. 2025)

2.กระบวนการผลตอะซตลดไฮด (Acetaldehyde) ซงใชปรอทและสารประกอบปรอทเปนตวเรงปฏกรยา

5(2) ไมอนญาตใหมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอทในกระบวนการผลต(สวน 1 ภาคผนวก บ)

ภายในป พ.ศ. 2561(ค.ศ. 2018)


แหลงกาเนดทมผลบงคบใช ขอ (วรรคท) พนธกรณทตองปฏบตตาม ระยะเวลาการมผลบงคบใช หมายเหต กระบวนการผลตทมการใชปรอทและสารประกอบปรอท (สวน 2 ภาคผนวก บ)

5(3) ภาคตองดาเนนมาตรการเพอจากดการใชปรอทในกระบวนการผลต (สวน 2 ภาคผนวก บ)


ไมกาหนดระยะเวลาเลก แตตองใชมาตรการในการจากดการใช

1.การผลตสารไวนลคลอไรดโมโนเมอร -โซเดยม หรอ โพแทสเซยม เมทลเลต หรอ เอทลเลต

5(3) ภาคตองดาเนนมาตรการเพอจากดการใชปรอทในกระบวนการผลต ณ วนทอนสญญานมผลใชบงคบสาหรบประเทศนนๆ


2.การผลตโพลยรเทน โดยใชปรอท เปนตวเรงปฎกรยา

5(3) ภาคตองดาเนนมาตรการเพอจากดการใชปรอทในกระบวนการผลต ณ วนทอนสญญานมผลใชบงคบสาหรบประเทศนนๆ


กระบวนการผลตทมการใชปรอทและสารประกอบปรอท (สวน 1,2 ภาคผนวก บ)

5(5) ภาคทมโรงงานอตสาหกรรมซงมกระบวนการผลตตามทระบไวในภาคผนวก บ เทากบหรอมากกวา 1 แหง จะตอง 1. ดาเนนมาตรการแกไขการปลดปลอยและการปลอยของปรอทหรอ

สารประกอบปรอทจากสถานประกอบการเหลานน 2. บรรจขอมลเกยวกบมาตรการทดาเนนการตามวรรคนไวในรายงานของตนท

จะตองสงตามขอ 21 3. พยายามระบสถานประกอบการทอยภายในอาณาเขตของภาคทใชปรอท

หรอสารประกอบปรอทสาหรบกระบวนการ ตามทระบไวในภาคผนวก บ และเสนอขอมลตอสานกเลขาธการ เกยวกบจานวนและประเภทของสถานประกอบการ และปรมาณปรอทหรอสารประกอบปรอททคาดวาจะใชตอปในสถานประกอบการนน

ณ วนทอนสญญานมผลใชบงคบสาหรบประเทศนนๆ ไมเกน 3 ป หลงอนสญญาฯ มใชผลบงคบ

5(6) ตองไมอนญาตใหมการใชปรอทและสารประกอบปรอทในโรงงานอตสาหกรรมใหม (ตามระบในภาคผนวก บ)


โรงงานดงกลาว ไมสามารถขอยกเวนใหการใช (exemption) ตามขอ 6 ได

5(7) ไมสงเสรมการพฒนาสถานประกอบการใด ๆ ทใชกระบวนการผลตอน ๆ ทมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอทอยางจงใจ ซงสถานประกอบการนนไมไดมอยกอนวนทอนสญญามผลใชบงคบกบภาคนน เวนแตกรณทภาคสามารถแสดงใหทประชมรฐภาค


เวนแต แสดงใหทประชมรฐภาคฯ ไดเหนวา กระบวนการผลตดงกลาวมผลประโยชนทางสงแวดลอมและสขภาพอนามยของมนษย


แหลงกาเนดทมผลบงคบใช ขอ (วรรคท) พนธกรณทตองปฏบตตาม ระยะเวลาการมผลบงคบใช หมายเหต พอใจไดวากระบวนการผลตนนใหผลประโยชนตอสงแวดลอมและสขภาพอยางมนยสาคญ และไมมทางเลอกทมอยทจะไมใชปรอททเปนไปไดทางเศรษฐกจ และวชาการ ทจะกอใหเกดผลประโยชนดงกลาว

อยางม นยสาคญ และกระบวนการผลตทางเลอกไมมความเปนไปไดทางเทคนคและเศรษฐกจ

5(8) สนบสนนใหมการแลกเปลยนขอมลเกยวกบการพฒนาเทคโนโลยใหมทเกยวของของทางเลอกทจะไมใชปรอททเปนไปไดทางเศรษฐกจ และวชาการ และมาตรการและเทคนคทเปนไปไดในการลด และหากเปนไปไดเลก การใชปรอท และสารประกอบปรอทในกระบวนการผลต และการปลดปลอยและการปลอยของปรอทและสารประกอบปรอท จากกระบวนการผลตตามทระบไวในภาคผนวก บ


ขอ 7 การทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลก เหมองแรขนาดเลกทมการใชปรอท 7(2) ภาคทมการทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลกและกระบวนการท

เกยวของ ตองลดและกาจดการใชปรอทและสารประกอบปรอททเปนไปได ณ วนทอนสญญานมผลใชบงคบสาหรบประเทศนนๆ

7(3) 1. ภาคจะตองแจงตอสานกเลขาธการฯ หากพบกระบวนการเหมองแรทองคาขนาดเลกภายในประเทศเกดขนทไมมนยสาคญอยางยง

2. ภาคจะตองพฒนาและปฏบตตามแผนจดการระดบชาตในการลดการใชปรอท

3. จดสงแผนฯภายใน 3 ป หลงอนสญญาฯมผลใบงคบ หรอ 3 ป หลงการแจงตอสานกเลขาธการฯ

4. ทกๆ 3 ป จะตองทาการทบทวนความกาวหนาในการปฏบตตามพนธกรณภายใตขอน และรวมถงการบรรจผลการทบทวนความกาวหนาดงกลาวไวในรายงานทจดสงตามขอ 21

แผนจดการระดบชาตในการลดการใชปรอท ตองประกอบดวย 1) วตถประสงคและเปาหมาย 2) การดาเนนการเพอการกาจด (1) การผลตแรปรอท (2) การเผาปรอทในท โล งแจ ง หร อการกระบวนการทเกยวของกบปรอท (3) การเผาปรอทในเขตพนทอยอาศย (4) การชะลางไซยาไนดลงในดนตะกอน และแรหรอหางแรทมการใสปรอทเพมเขาไป โดยไมไดมการนาเอาปรอทออกกอน 3) ขนตอนกระบวนการทางานของกจการเหมอง


แหลงกาเนดทมผลบงคบใช ขอ (วรรคท) พนธกรณทตองปฏบตตาม ระยะเวลาการมผลบงคบใช หมายเหต แรทองคาขนาดเลก4) การคาดประมาณปรมาณการใชปรอทและคนงานเหมองแรทองคาขนาดเลกในประเทศของตน 5) แผนกลยทธเพอในการสนบสนนการลดการปลดปลอย การสมผสปรอทจากการทาเหมองทองคาขนาดเลก รวมถงวธการทไมตองใชปรอท 6) แผนกลยทธในการจดการการคาปรอท และการปองกนการผนเอาปรอทและสารประกอบปรอทจากในประเทศและตางประเทศมาใชในกจการเหมองแรทองคาขนาดเลก 7) แผนกลยทธเกยวกบผมสวนไดสวนเสยเพอพฒนาและการปฏบตตามแผนจดการระดบชาต 8) แผนกลยทธดานสาธารณสขเกยวกบการไดรบสมผสปรอทของคนงานเหมองแรทองคาขนาดเลกและผเกยวของ 9) แผนกลยทธการปองกนการไดรบสมผสของประชาชนทมความเสยงสง โดยเฉพาะอยางยงเดกและสตรวยเจรญพนธ และสตรมครรภทมการใชปรอทในกจการการทาเหมองแรทองคาขนาดเลก 10) กาหนดเวลาในการปฏบตตามแผนจดการระดบชาต


แหลงกาเนดทมผลบงคบใช ขอ (วรรคท) พนธกรณทตองปฏบตตาม ระยะเวลาการมผลบงคบใช หมายเหต ขอ 8 การปลดปลอยแหล งก าเนดตามรายการท ระบ ไว ในภาคผนวก ด ไดแก 1.โรงไฟฟาทใชถานหนเปนเชอเพลง 2.โรงงานอตสาหกรรมทใชถานหนเปนเชอเพลง 3.กระบวนการถล งและอบแร ท ใช ในกระบวนการผลตโลหะทไมใชเหลก 4.เตาเผาขยะ 5.โรงงานผลตปนซเมนต

8(1) , 8(2) การควบคม และลดการปลดปลอยปรอทและสารประกอบปรอทสอากาศ (หากเปนไปได) ในรปของ “ปรอทโดยรวม (Total mercury)” ผานมาตรการควบคมการปลดปลอยปรอทสอากาศจากแหลงกาเนดประเภท point sources ตามรายการแหลงกาเนดทระบไวในภาคผนวก ด ตราบเทาทเกณฑดงกลาวจะยงคงบงคบใชสาหรบทกประเภท อยางนอยทสด คอ รอยละ 75 ของการปลดปลอยจากประเภทนนๆ


แหลงกาเนดตามรายการทระบไวในภาคผนวก ด

8(3) แหลงทมการปลดปลอยปรอทแหลงเดม1. ภาคตองดาเนนมาตรการเพอควบคม และอาจเตรยมแผนจดการ

ระดบชาต เพอใชกบแหลงกาเนดอยกบท ตามรายการทระบไวในภาคผนวก ด

2. เสนอแผนแกทประชมรฐภาคฯ ภายใน 4 ป หลงจากอนสญญาฯ มผลใชบงคบ

โดยแผนจดการระดบชาต จะมการกาหนดมาตรการควบคมการปลดปลอยปรอท การตงเปาหมายทคาดหวง จดมงหมาย และผลลพธ


8(4)

แหลงทมการปลดปลอยปรอทแหลงใหม 1. ภาคฯ จะตองใชแนวทางดานเทคนคทดทสดทมอย (BAT) และแนวการ

ปฏบตดานสงแวดลอมทดทสด (BEP) ตามความเหมาะสม เพอควบคมการปลดปลอยปรอท

เรวทสดเทาทจะเปนไปได แตไมเกนระยะเวลา 5 ป หลงจากอนสญญาฯ มผลใชบงคบ


แหลงกาเนดทมผลบงคบใช ขอ (วรรคท) พนธกรณทตองปฏบตตาม ระยะเวลาการมผลบงคบใช หมายเหต 8(5) สาหรบแหลงกาเนดทมอย

ภาคตองจดการรวมแหลงกาเนดไวในแผนระดบชาต และดาเนนมาตรการอยางนอย 1 มาตรการ 1. เปาหมายเชงปรมาณทเปนไปได 2. การใชกลยทธการควบคมสารพษหลายชนด 3. มาตรการทางเลอกในการลดการปลดปลอยปรอท

เรวทสดเทาทจะทาได แตไมเกน 10 ป หลงจากอนสญญาฯ มผลใชบงคบ

8(6) อาจใชมาตรการเดยวกนในทกแหลงทมการปลดปลอยปรอทแหลงเดม หรออาจใชมาตรการทแตกตางกนในแตละแหลงกาเนด โดยมาตรการทนาไปใชจะตองมความกาวหนาในการลดการปลดปลอยปรอทเมอเวลาผานไป

8(7)

ตองจดทาทาเนยบการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดทเกยวของ ภายใน 5 ป หลงจากอนสญญาฯ มผลใชบงคบ

8(8)

8(9)

ทประชมรฐภาคฯ จะตองรบรองและปรบปรงขอมลใหเปนปจจบน สาหรบ1. แนวทางดาน BAT และ BEP ทคานงถงความแตกตางระหวางแหลงกาเนดเดมและแหลงกาเนดใหม 2. แนวทางการควบคมและการลดการปลดปลอยปรอทสาหรบแหลงกาเนดเดม โดยเฉพาะแนวทางการกาหนดเปาหมาย (goal) และการกาหนดคา emission limit value และตองรบรอง (1) แนวทางการกาหนดขนาดของแตละแหลงกาเนดทมการปลดปลอยปรอทสบรรยากาศทอนสญญาฯ จะมผลใชบงคบ และ (2) วธการในการจดทาทาเนยบการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดทเกยวของดงกลาวโดยเรวทสดเทาทเปนไปได

8(11) ภาคตองจดทารายงานเสนอตอทประชมรฐภาคเกยวกบขอมลทเกยวของกบมาตรการ และการนาไปปฏบต


แหลงกาเนดทมผลบงคบใช ขอ (วรรคท) พนธกรณทตองปฏบตตาม ระยะเวลาการมผลบงคบใช หมายเหต ขอ 9 การปลอย

9(3) ภาคตองจาแนกแหลงกาเนดอยกบททเกยวของ ภายใน 3 ป หลงจากอนสญญาฯ มผลใชบงคบ

9(4) ภาคตองดาเนนมาตรการเพอควบคม และอาจเตรยมแผนจดการระดบชาตในการกาหนดมาตรการเพอควบคมการปลอย

ภายใน 4 ป หลงจากอนสญญาฯ มผลใชบงคบ

9(5) ตองมมาตรการอยางนอยหนงมาตรการฯ หรอมากกวา ตามสมควร คอ 1. คาขดจากดการปลอยเพอควบคม และหากเปนไปได ลดการปลอยจาก

แหลงกาเนดทเกยวของ 2. การใชแนวทางดานเทคนคทดทสดทมอย และ แนวปฏบตดาน

สงแวดลอมทดทสด เพอควบคมการปลอยจากแหลงกาเนดทเกยวของ 3. กลยทธการควบคมสารมลพษหลายชนด ซงจะใหประโยชนรวมกบการ

ควบคมการปลอยปรอท 4. มาตรการอน ๆ ในการลดการปลอยจากแหลงกาเนดทเกยวของ

9(6) ภาคตองจดทาทาเนยบการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดทเกยวของ ภายใน 5 ป หลงจากอนสญญาฯ มผลใชบงคบ

9(7) ทประชมรฐภาคฯ จะตองรบรองและปรบปรงขอมลใหเปนปจจบนสาหรบ1. แนวทางดาน BAT และ BEP ทคานงถงความแตกตางระหวางแหลงกาเนด

เดมและแหลงกาเนดใหม 2. วธการในการจดทาทาเนยบการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดท

เกยวของดงกลาวโดยเรวทสดเทาทเปนไปได

9(8) ตองรายงานความคบหนาในการลดและเลกการปลอยปรอทสแหลงนา และดน ตามขอ21 (การจดทารายงาน) โดยเฉพาะอยางยงขอมลทเกยวของกบการจาแนกแหลงกาเนดประเภท point sources มาตรการในการควบคมและการลดการปลอยปรอท และขอมลการจดทาทาเนยบปรอทจากแหลงกาเนดทมการปลอยอยางมนยสาคญ


แหลงกาเนดทมผลบงคบใช ขอ (วรรคท) พนธกรณทตองปฏบตตาม ระยะเวลาการมผลบงคบใช หมายเหต ขอ 10 การกกเกบชวคราวของปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอมทไมใชของเสยปรอท 10(1) ใชกบการเกบกกปรอทและสารประกอบปรอทตามคาจากดความภายใตขอ 3 แตไม

ครอบคลมถงกากของเสยปรอทตามบทนยามทมการระบในขอ 11 ณ วนทอนสญญานมผลใชบงคบสาหรบประเทศนนๆ

10(2) ใชมาตรการเพอประกนวาการกกเกบชวคราวของปรอทและสารประกอบปรอทดงกลาวเพอการใชทไดรบอนญาตแกภาคภายใตอนสญญาน ไดดาเนนการในลกษณะทเปนมตรตอสงแวดลอม

10(3) ทประชมรฐภาคจะตองรองรบแนวทางเกยวกบการเกบกกปรอท โดยคานงถงแนวทางภายใตอนสญญาบาเซลวาดวยการควบคม เคลอนยายของเสยอนตรายขามแดนและการกาจด

10(4) ภาคตองใหความรวมมอกบภาคสมาชกอนตามความเหมาะสม เพอพฒนาศกยภาพการเกบกกปรอท

ขอ 11 ของเสยปรอทของเสยปรอท หมายถง สารหรอวตถท 1. ประกอบดวยปรอทหรอสารประกอบ

ปรอท 2. มการเตมปรอทหรอสารประกอบ

ปรอท หรอ 3. ปนเปอนปรอทหรอสารประกอบ

ปรอท ในปรมาณทสงกวาระดบทจะรบได ทเกยวของ ตามทกาหนดโดยทประชมรฐภาค โดยรวมมอกบหนวยงานทเกยวของภายใตอนสญญาบาเซลฯ ในลกษณะทสอดคลองกน ทถกกาจด หรอมเจตนาท

11(3 (a)) และ 11(3

(b))

ภาคตองดาเนนมาตรการกบของเสยปรอท เพอ1. ใหการจดการเปนมตรตอสงแวดลอม (คานงถงอนสญญาบาเซลฯ) 2. การฟนฟ การนากลบมาใชใหม การฟนสภาพ หรอการใชซาโดยตรง ตอง

ไดรบอนญาตภายใตอนสญญานเทานน


สาหรบภาคอนสญญาบาเซลฯ คานยามทเกยว ของของอนสญญาบาเซลฯ ตองนามาใชกบของเสยภายใตอนสญญาน สวนประเทศทมใชภาคสมาชกอนสญญาบาเซลฯ จะใชคาจากดความภายใตอนสญญาบาเซลฯ เปนแนวทางในการพจารณา

11(3 (c)) การขนสง และการเคลอนยายของเสยปรอทขามแดนระหวางประเทศ 1. สาหรบภาคสมาชกอนสญญาบาเซลฯ ตองไมมการเคลอนยายของเสยขามแดน

ระหวางประเทศยกเวนเพอวตถประสงคในการกาจดทเปนมตรกบสงแวดลอม 2. สาหรบประเทศทไมใชภาคสมาชกอนสญญาบาเซลฯ สามารถขนสง

ของเสยได หากตองคานงถงกฎระเบยบ มาตรฐาน และความรวมมอระหวางประเทศ

ยกเวน การนาไปกาจดทสอดคลองกบบทบญญตของขอน


แหลงกาเนดทมผลบงคบใช ขอ (วรรคท) พนธกรณทตองปฏบตตาม ระยะเวลาการมผลบงคบใช หมายเหต จะกาจด หรอตองกาจดโดยบทบญญตของกฎหมายแหงชาตหรอโดยอนสญญาน คานยามนไมรวมถงเปลอกดน หนทง และกากตะกอนจากการทาเหมองแร ยกเวนของเสยจากเหมองแรปรอทเวนแตของเสยนนมปรอทและสารประกอบปรอทเกนกวาระดบทจะรบไดตามทกาหนดโดยทประชมรฐภาค

11(5) ภาคตองสงเสรมความรวมมอกบภาคสมาชกอน และหนวยงานอนๆ ตามความเหมาะสม

ขอ 12 พนทปนเปอน 12(1) ภาคตองพยายามพฒนากลยทธ เพอระบและประเมนพนททปนเปอนปรอท หรอ

สารประกอบปรอท ณ วนทอนสญญานมผลใชบงคบสาหรบประเทศนนๆ

12(2) การกระทาใด ๆ เพอการลดความเสยงในพนททปนเปอนปรอท การประเมนความเสยงตอสขภาพอนามยของมนษยและสงแวดลอมจากปรอทหรอสารประกอบปรอทในพนทดงกลาว จะตองดาเนนการในลกษณะทเปนมตรตอสงแวดลอมโดยผสมผสานตามความเหมาะสม

12(3) ทประชมรฐภาคตองรบรองแนวทางการจดการพนทปนเปอน ดงน 1. การระบและประเมนพนททปนเปอน 2. การมสวนรวมของประชาชน 3. การประเมนความเสยงตอสขภาพอนามยของมนษยและสงแวดลอม 4. ทางเลอกในการจดการความเสยงของพนทปนเปอน 5. กาตรวจสอบผลลพธ

12(4) ภาคตองใหความรวมมอในการจดการ และบาบดพนททปนเปอนตามความเหมาะสม


แหลงกาเนดทมผลบงคบใช ขอ (วรรคท) พนธกรณทตองปฏบตตาม ระยะเวลาการมผลบงคบใช หมายเหต ขอ 13 ทรพยากรและกลไกทางการเงน

13(1) แตละภาคจะตองจดเตรยม ทรพยากรในการดาเนนกจกรรมทตองปฏบตตามใหสอดคลองกบอนสญญาฉบบน สอดคลองกบนโยบายของประเทศ การลาดบความสาคญ การวางแผนและโครงการ ภายใตขดความสามารถ

13(6) กลไกทเกยวกบทรพยากรทางการเงนรวมถง(เอ) กองทน GEF และ (บ) โครงการระหวางประเทศเฉพาะเพอสนบสนนการเสรมสรางขดความสามารถและการใหความชวยเหลอวชาการ

อยางชาไมเกนการประชมรฐภาคสมยท 3 ทประชมรฐภาคตองตดสนใจถงแนวทางตางๆ และในการประชมรฐภาคสมยแรก ทประชมรฐภาคตองตดสนใจเลอกสถาบนทมอยทจะรบผดชอบโครงการดงกลาว และใหแนวทางแกสถาบน

13(7) ใหกองทน GEF จดหาทรพยากรทางการเงนใหม ทคาดการณได เพยงพอ และทนเวลา เพอใหพอกบคาใชจายในการสนบสนนการปฏบตตามอนสญญาน ตามททประชมรฐภาคไดตกลงกน

• กองทน GEF ตองดาเนนการตามแนวทางของทประชมรฐภาค และใหรายงานตอทประชมรฐภาค

• ทประชมรฐภาค ตองใหแนวทางเกยวกบกลยทธ นโยบาย ลาดบความสาคญโครงการทงหมด และสทธในการเขาถงและการใชประโยชนจากทรพยากรทางการเงน รวมถงตองกาหนดแนวทางเกยวกบรายการจาแนกประเภทกจกรรมทสามารถไดรบการสนบสนนจากกองทน GEF


แหลงกาเนดทมผลบงคบใช ขอ (วรรคท) พนธกรณทตองปฏบตตาม ระยะเวลาการมผลบงคบใช หมายเหต ขอ 14 การเสรมสรางขดความสามารถ ความชวยเหลอดานวชาการและการถายทอดเทคโนโลย 14(1) ภาคจะตองรวมมอเพอใหความชวยเหลอในการเสรมสรางขดความสามารถ

อยางทนเวลาและเหมาะสมทางดานเทคนค ภายใตขดความสามารถของตนในการพฒนาประเทศภาค

14(2) การเสรมสรางขดความสามารถและการชวยเหลอทางดานเทคนควชาการ จะดาเนนการผานการเตรยมการในระดบภมภาค ภมภาคยอยและระดบชาต รวมทงศนยระดบภมภาคและภมภาคยอยทมอย ดวยวธการแบบพหภาคและทวภาคอนๆ การเปนพนธมตร รวมทงการรวมมอกบภาคเอกชน การรวมมอและการประสานงานผานขอตกลงพหภาคสงแวดลอมดานสารเคมและ ของเสย เพอใหเกดการเพมประสทธภาพการชวยเหลอทางดานเทคนคและการสงมอบ

14(3) ภาคประเทศทพฒนาและและภาคอนๆ ทมขดความสามารถเพยงพอ จะตองสงเสรมและอานวยความสะดวก สนบสนน ภาคเอกชน และผมสวนไดสวนเสยทเกยวของอน ๆ ตามความเหมาะสม โดยการพฒนา การถายโอน การกระจาย และการการเขาถงเทคโนโลยทางเลอกใหมทเปนมตรตอสงแวดลอมใหกบประเทศภาคกาลงพฒนา เพอเสรมสรางขดความสามารถใหมประสทธภาพในการปฏบตตามอนสญญา

14(5) ทประชมรฐภาคจะตองใหคาแนะนาเกยววธการเสรมสรางขดความสามารถ การชวยเหลอดานเทคโนโลย และการถายโอนเทคโนโลยทอาจจะมากขนตอไป ภายใตขอน


แหลงกาเนดทมผลบงคบใช ขอ (วรรคท) พนธกรณทตองปฏบตตาม ระยะเวลาการมผลบงคบใช หมายเหต ขอ 15 คณะกรรมการอนวตการและการปฏบตตาม

15(3) คณะกรรมการประกอบดวยสมาชก 15 คน โดยถกเสนอชอโดยภาคและไดรบการคดเลอกโดยทประชมรฐภาค/ภาค

15(4) คณะกรรมการอาจพจารณาในประเดนพนฐานของ(เอ) การจดสงหนงสอเปนลายลกษณอกษณจากภาค ตามกฎระเบยบของภาคนน ๆ (บ) รายงานแหงชาต ตามขอ 21 และ (ซ) คารองขอจากทประชมรฐภาค/ภาค

15(6) ใหคณะกรรมการพยายามรบรองขอเสนอแนะโดยฉนทามต ถาไดความพยายามทงหมดทจะรบรองโดยฉนทามตแลวและยงไมบรรลฉนทามตทางเลอกสดทายทจะรบรองขอเสนอแนะดงกลาว คอ สามในสของจานวนสมาชกทเขาประชมและออกเสยง โดยมองคประชมสองในสามของจานวนสมาชกทงหมด

ขอ 16 ประเดนดานสขภาพ 16(1) ภาคจะสนบสนนให

• สงเสรมการพฒนาและนาไปปฏบตตามกลยทธ และโครงการเพอระบและการปองกนความเสยงของประชากร โดยเฉพาะอยางยงประชากรทมความเสยง และอาจรวมถงการใชแนวทางทางดานวทยาศาสตรสขภาพทเกยวของกบการไดรบสมผสกบปรอทและสารประกอบปรอท

• ตงเปาหมายเพอการลดการไดรบสมผสกบปรอทตามความเหมาะสม และการใหการศกษากบประชาชน พรอมกบการมสวนรวมของของหนวยงานทางดานสาธารณสขและหนวยงานอนๆ ทเกยวของ

• สงเสรมการพฒนาและการนาไปปฏบตตามในการศกษาวทยาศาสตรพนฐานและแผนการปองกนเกยวกบอาชพทไดรบสมผสปรอทและสารประกอบปรอท


แหลงกาเนดทมผลบงคบใช ขอ (วรรคท) พนธกรณทตองปฏบตตาม ระยะเวลาการมผลบงคบใช หมายเหต • สงเสรมการบรการทางดานสขภาพทเหมาะสม การปองกน รกษา และ

ดแลประชากรทไดรบผลกระทบจากการไดรบสมผสกบปรอทและสารประกอบปรอท

• สรางและเสรมสรางความเขมแขงตามความเหมาะสม เกยวกบสถาบนและขดความสามารถระดบมออาชพ เพอการปองกน การวนจฉย การรกษาและการตรวจตดตามของความเสยงตอสขภาพทเกยวของกบการไดรบสมผสปรอทและสารประกอบปรอท

ขอ 17 การแลกเปลยนขอมล 17(1) ภาคจะตองอานวยความสะดวกในการแลกเปลยน

(1) ขอมลทางดานวทยาศาสตร ดานเทคนค ดานเศรษฐกจ และดานกฎหมายทเกยวของกบปรอทและสารประกอบปรอท รวมทงขอมลทางพษวทยา ขอมลพษวทยาระบบนเวศ และขอมลเกยวกบความปลอดภย (2) ขอมลเกยวกบกบการลดและการเลกการผลต การใช การคา การปลดปลอยปรอทและสารประกอบปรอท (3) ขอมลทางดานเทคนควชาการและทางเลอกในเชงเศรษฐศาสตรทสามารถปฏบตไดจรง

• ผลตภณฑทเตมปรอทเปนสวนประกอบ

• กระบวนการผลตทมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอท

• กจกรรมหรอกระบวนการทมการปลดปลอยปรอทหรอสารประกอบปรอท (4) ขอมลทางระบาดวทยาทเกยวของกบผลกระทบทางดานสขภาพทเกยวของกบการไดรบสมผสกบปรอทและสารประกอบปรอท โดยการทางานรวมกนอยางใกลชดกบองคการอนามยโลก และองคกรอนๆ ทเกยวของตามความเหมาะสม


แหลงกาเนดทมผลบงคบใช ขอ (วรรคท) พนธกรณทตองปฏบตตาม ระยะเวลาการมผลบงคบใช หมายเหต 17(4) ภาคจะตองจดตงศนยประสานงานระดบชาตเพอการแลกเปลยนขอมลภายใต

อนสญญาน รวมทงใหขอมลเกยวกบการยนยอมจากภาคผนาเขาภายใตขอ 3

ขอ 18 การเผยแพรขอมล ความตระหนก และการศกษา 18(1) แตละภาคจะตองมขอบเขตความสามารถทจะตองสงเสรมและอานวยความสะดวก

(1) การใหขอมลกบสาธารณชน (2) การใหการศกษา การฝกอบรม และการตระหนกของประชาชนทวไป เกยวกบผลกระทบของการไดรบสมผสกบปรอทและสารประกอบปรอทตอสขภาพของมนษยและสงแวดลอม รวมกบหนวยงานระหวางรฐบาลและองคกรเอกชน และประชากรทมความเสยง ตามความเหมาะสม

18(2) แตละภาคจะตองใชกลไกทมอยหรอพจารณาถงการพฒนากลไกตางๆ อาท ทาเนยบการปลดปลอยสารมลพษสสงแวดลอม (Pollutant Release and Transfer Register) เพอรวบรวมและเผยแพรขอมลตางๆ ในการประมาณการปรมาณปรอทและสารประกอบปรอททถกปลอยออก ปลดปลอย หรอกาจดทเกดขนจากกจกรรมของมนษยตอป

ขอ 19 การวจย การพฒนาและการตดตามตรวจสอบ 19(1) ภาคจะตองพยายามใหความรวมมอเพอการพฒนาและปรบปรง โดยคานงถง

สภาวะการณและขดความสามารถ

• ทาเนยบการใช การบรโภค และการปลดปลอยปรอทและสารประกอบปรอทโดยมนษย สบรรยากาศ แหลงนา และดน

• การสรางแบบจาลองและการตดตามตรวจสอบตวแทนทางภมศาสตรของระดบปรอทและสารประกอบปรอทในประชากรกลมเสยงและตวกลางในสงแวดลอม รวมทงสงมชวตในนา เชน ปลา สตวเลยงลกดวยนมทางทะเล (Marine mammal) เตาทะเล และนก ตลอดจนการรวมมอกนในการเกบรวบรวมขอมลตวอยางทเกยวของตามความเหมาะสม


แหลงกาเนดทมผลบงคบใช ขอ (วรรคท) พนธกรณทตองปฏบตตาม ระยะเวลาการมผลบงคบใช หมายเหต 19(1) • การประเมนผลกระทบของปรอทและสารประกอบปรอทตอสขภาพของ

มนษยและสงแวดลอม นอกจากผลกระทบทางดานสงคม เศรษฐกจและวฒนธรรม โดยเฉพาะอยางยงในประเดนของประชาชนกลมเสยงทไดรบผลกระทบ

• วธการตางๆ ทเหมาะสม สาหรบกจกรรมทดาเนนการ

• ขอมลเกยวกบวฏจกรสงแวดลอม (environmental cycle) การเคลอนยาย (transport) ทงน รวมถงการเคลอนยายในระยะไกลและการตกสะสม การเปลยนรปและการแพรกระจายของปรอทและสารประกอบปรอททอยในระบบนเวศ การทาบญชความแตกตางระหวางการปลดปลอยปรอทโดยมนษยและสงแวดลอมตามความเหมาะสม และการเคลอนยายในสภาวะแหงของปรอทจากหลกฐานของการตกสะสม

• ขอมลเกยวกบการคาและการพาณชยปรอทและสารประกอบปรอท และผลตภณฑทเตมปรอทเปนสวนประกอบ

• ขอมลและการศกษาวจยทางดานเทคนควชาการและดานเศรษฐกจของผลตภณฑทไมมปรอทเปนสวนประกอบ และกระบวนการผลต และเทคนคทดทสดทมอยและวธปฏบตทางดานสงแวดลอมทดทสดในการลดและการตดตามตรวจสอบการปลดปลอยปรอทและสารประกอบปรอท

19(2) ภาคจะตองสรางเครอขายการตดตามตรวจสอบทมอยและโครงการศกษาวจยตามความเหมาะสม


แหลงกาเนดทมผลบงคบใช ขอ (วรรคท) พนธกรณทตองปฏบตตาม ระยะเวลาการมผลบงคบใช หมายเหต ขอ 20 แผนอนวตการ 20(1) แตละภาคอาจดาเนนการตอจากการประเมนเบองตนในการพฒนาและ

วางแผนอนวตการโดยคานงถงสภาวการณภายในประเทศ เพอใหเปนไปตามขอบงคบภายใตอนสญญาน และสงใหกบสานกเลขาธการโดยเรวทสดหลงจากทแผนถกพฒนาขน

20(2) แตละภาคอาจทบทวนและปรบปรงแผนอนวตการใหมความทนสมย โดยคานงถงสถานการณแวดลอมภายในประเทศ และอางองจากแนวทางจากทประชมรฐภาคและแนวทางอนทเกยวขอ

20(3) ภาคควรจะปรกษาผมสวนทเกยวของภายใตการดาเนนงาน เพออานวยความสะดวกในการพฒนา การนาไปปฏบต ทบทวนและปรบปรงแผนอนวตการใหทนสมย

20(4) ภาคอาจประสานงานเกยวกบแผนระดบภมภาคเพออานวยความสะดวกในการนาไปปฏบตตามอนสญญาน

ขอ 21 การรายงานขอมล 21(1) แตละภาคจะตองรายงานตอทประชมรฐภาคผานสานกเลขาธการเกยวกบ

มาตรการตางๆ ทไดดาเนนการตามขอกาหนดของอนสญญาฉบบน และความมประสทธผลของมาตรการตางๆ

21(2) แตละภาคจะตองรวบรวมขอมลเพอรายงานตามทระบไวในขอ 3, 5, 7, 8 และ 9 ของอนสญญาน

21(3) ในการประชมรฐภาคสมยแรกจะตองพจารณาตดสนใจเกยวกบระยะเวลาและรปแบบของรายงานทจะปฏบตตาม โดยภาคตองคานงถงความเขากนไดของการรายงานรวมกบอนสญญาอนๆ ทเกยวของกบสารเคมและของเสย


2.4 สถานภาพของอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท 2.4.1 สถานะการเขารวมเปนภาคอนสญญามนามาตะฯ

อนสญญามนามาตะฯ ไดมการรบรอง (adoption) และเปดใหมการลงนาม (signature) แลว ในการประชม Conference of Plenipotentiaries on the Minamata Convention on Mercury เมอวนท 10-11 ตลาคม 2556 ณ เมองคมะโมโตะ ประเทศญปน โดยจะเปดใหมการลงนาม (signature) ถงวนท 9 ตลาคม ค.ศ. 2014 (พ.ศ. 2557) น ทงนมประเทศสมาชกทลงนามแลวทงสน จานวน 1281 ประเทศ เพอเปนการแสดงเจตนารมณในการเขารวมเปนภาคสมาชกของอนสญญาฯ แตจะยงไมมผลผกพนทางกฎหมายใหตองปฏบตตามพนธกรณ รวมทงมประเทศใหสตยาบน (ratification) เพอยนยอมใหอนสญญาดงกลาวมผลผกพนทางกฎหมายใหตองปฏบตตามพนธกรณแลว จานวน 9 ประเทศ คอ ประเทศจบต กาบอง กน กายอานา เลโซโทโมนาโก นการากว สหรฐอเมรกา และอรกวย (ขอมล ณ เดอนพฤศจกายน) ดงรปท 2-1 และมรายนามประเทศสมาชกทลงนามอนสญญาฯ แลว แบงตามทวป2 แสดงดงตารางท 2-2 ทงน อนสญญามนามาตะฯ จะมผลบงคบใชใน 90 วน หลงจากมประเทศใหสตยาบนหรอภาคยานวตครบ 50 ประเทศ

รปท 2-1 สถานะการเขารวมเปนภาคอนสญญามนามาตะฯ (ขอมล ณ เดอนตลาคม 2557)

ทมา : http://www.mercuryconvention.org/Countries/tabid/3428/Default.aspx

1 http://www.mercuryconvention.org/Countries/tabid/3428/Default.aspx (ขอมล ณ เดอนตลาคม 2557) 2 http://www.worldatlas.com/cntycont.htm


ตารางท 2-2 ประเทศสมาชกทลงนามในอนสญญามนามาตะฯ3 (ขอมล ณ เดอนตลาคม 2557) ลาดบท ประเทศ วนทลงนาม

AFRICA 1. Angola 11 ตลาคม 2556

2. Benin 10 ตลาคม 2556

3. Burkina Faso 10 ตลาคม 2556

4. Burundi 14 กมภาพนธ 2557

5. Cameroon 24 กนยายน 2557

6. Central African Republic 10 ตลาคม 2556

7. Chad 25 กนยายน 2557

8. Comoros 10 ตลาคม 2556

9. Congo, Republic of the 8 ตลาคม 2557

10. Côte d´Ivoire 10 ตลาคม 2556

11. Djibouti * 23 กนยายน 2557

12. Ethiopia 10 ตลาคม 2556

13. Gabon * 30 มถนายน 2557

(24 กนยายน 2557 (A))

14. Gambia 10 ตลาคม 2556

15. Ghana 24 กนยายน 2557

16. Guinea * 21 ตลาคม 2557

17. Guinea-Bissau 24 กนยายน 2557

18. Kenya 10 ตลาคม 2556

19. Lesotho * 12 พฤศจกายน 2557 (a)

20. Liberia 24 กนยายน 2557

21. Libya 10 ตลาคม 2556

22. Madagascar 10 ตลาคม 2556

23. Malawi 10 ตลาคม 2556

24. Mali 10 ตลาคม 2556

25. Mauritania 11 ตลาคม 2556

26. Mauritius 10 ตลาคม 2556

27. Morocco 6 มถนายน 2557

3 ทมา : http://www.mercuryconvention.org/Countries/tabid/3428/Default.aspx


ลาดบท ประเทศ วนทลงนาม 28. Mozambique 10 ตลาคม 2556

29. Niger 10 ตลาคม 2556

30. Nigeria 10 ตลาคม 2556

31. Senegal 11 ตลาคม 2556

32. Seychelles 27 พฤษภาคม 2557

33. Sierra Leone 12 สงหาคม 2557

34. Sudan 24 กนยายน 2557

35. South Africa 10 ตลาคม 2556

36. Tanzania, United Republic of 10 ตลาคม 2556

37. Togo 10 ตลาคม 2556

38. Tunisia 10 ตลาคม 2556

39. Uganda 10 ตลาคม 2556

40. Zambia 10 ตลาคม 2556

41. Zimbabwe 11 ตลาคม 2556

ASIA 42. Bangladesh 10 ตลาคม 2556

43. Cambodia** 10 ตลาคม 2556

44. China 10 ตลาคม 2556

45. India 30 กนยายน 2557

46. Indonesia** 10 ตลาคม 2556

47. Iran (Islamic Republic of) 10 ตลาคม 2556

48. Iraq 10 ตลาคม 2556

49. Israel 10 ตลาคม 2556

50. Japan 10 ตลาคม 2556

51. Jordan 10 ตลาคม 2556

52. Korea, Republic o 24 กนยายน 2557

53. Kuwait 10 ตลาคม 2556

54. Malaysia ** 24 กนยายน 2557

55. Mongolia 10 ตลาคม 2556

56. Nepal 10 ตลาคม 2556

57. Pakistan 10 ตลาคม 2556


ลาดบท ประเทศ วนทลงนาม 58. Philippines** 10 ตลาคม 2556

59. Russian Federatio 24 กนยายน 2557

60. Singapore** 10 ตลาคม 2556

61. Syrian Arab Republic 24 กนยายน 2557

62. Turkey 24 กนยายน 2557

63. United Arab Emirates 10 ตลาคม 2556

64. Vietnam** 11 ตลาคม 2556

65. Yemen 21 มนาคม 2557

EUROPE 66. Albania 9 ตลาคม 2557

67. Armenia 10 ตลาคม 2556

68. Austria 10 ตลาคม 2556

69. Belarus 23 กนยายน 2557

70. Belgium 10 ตลาคม 2556

71. Bulgaria 10 ตลาคม 2556

72. Croatia 24 กนยายน 2557

73. Cyprus 24 กนยายน 2557

74. Czech Republic 10 ตลาคม 2556

75. Denmark 10 ตลาคม 2556

76. Djibouti 10 ตลาคม 2556

77. European Union 10 ตลาคม 2556

78. Finland 10 ตลาคม 2556

79. France 10 ตลาคม 2556

80. Georgia 10 ตลาคม 2556

81. Germany 10 ตลาคม 2556

82. Greece 10 ตลาคม 2556

83. Hungary 10 ตลาคม 2556

84. Ireland 10 ตลาคม 2556

85. Italy 10 ตลาคม 2556

86. Latvia 24 กนยายน 2557

87. Lithuania 10 ตลาคม 2556


ลาดบท ประเทศ วนทลงนาม 88. Luxembourg 10 ตลาคม 2556

89. Malta 8 ตลาคม 2557

90. Moldova, Republic of 10 ตลาคม 2556

91. Monaco * 24 กนยายน 2557

92. Montenegro 24 กนยายน 2557

93. Netherlands 10 ตลาคม 2556

94. Norway 10 ตลาคม 2556

95. Poland 24 กนยายน 2557

96. Romania 10 ตลาคม 2556

97. Slovakia 10 ตลาคม 2556

98. Slovenia 10 ตลาคม 2556

99. Spain 10 ตลาคม 2556

100. Sweden 10 ตลาคม 2556

101. Switzerland 10 ตลาคม 2556

102. The former Yugoslav Republic of Macedonia 27 กรกฎาคม 2557

103. United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland 10 ตลาคม 2556

NORTH AMERICA 104. Canada 10 ตลาคม 2556

105. Costa Rica 10 ตลาคม 2556

106. Dominican Republic 10 ตลาคม 2556

107. Guatemala 10 ตลาคม 2556

108. Jamaica 10 ตลาคม 2556

109. Mexico 10 ตลาคม 2556

110. Nicaragua * 29 ตลาคม 2556

111. Panama 10 ตลาคม 2556

112. United States of America * 6 พฤศจกายน 2556 (A)

OCEANIA 113. Australia 10 ตลาคม 2556

114. New Zealand 10 ตลาคม 2556

115. Samoa 10 ตลาคม 2556


ลาดบท ประเทศ วนทลงนาม

SOUTH AMERICA 116. Argentina 10 ตลาคม 2556

117. Bolivia (Plurinational State of) 10 ตลาคม 2556

118. Brazil 10 ตลาคม 2556

119. Chile 10 ตลาคม 2556

120. Colombia 10 ตลาคม 2556

121. Ecuador 10 ตลาคม 2556

122. Guyana * 10 ตลาคม 2556

(24 กนยายน 2557)

123. Paraguay 10 กมภาพนธ 2557

124. Peru 10 ตลาคม 2556

125. Uruguay * 10 ตลาคม 2556

(24 กนยายน 2557)

126. Venezuela (Bolivarian Republic of) 10 ตลาคม 2556

AMERICA 127. Honduras 24 กนยายน 2557

Australia 128. Palau 9 ตลาคม 2557

หมายเหต : * Ratification, Acceptance (A), Approval (AA), Accession (a) ** ประเทศในกลมอาเซยน

2.4.2 เหตผลของประเทศทเขารวมเปนภาคสมาชกของอนสญญาฯ (1) ประเทศทลงนาม (Signature) เขารวมเปนภาคสมาชกของอนสญญาฯ

(1.1) ประเทศในกลมอาเซยน (Asean Economics Community : AEC) หากพจารณาจากประเทศในกลม AEC จะพบวา ประเทศทลงนามในอนสญญามนามา

ตะฯ มทงหมดหาประเทศ ไดแก กมพชา อนโดนเซย ฟลปปนส สงคโปร และเวยดนาม ในขณะทประเทศบรไน ลาว พมา มาเลเซย รวมถงประเทศไทยนนยงไมไดลงนามในอนสญญาน โดยหากพจารณาความสอดคลองกบอนสญญาทเกยวกบสารเคมอนตรายอนๆ ทผานมา อาท อนสญญาบาเซล และ อนสญญารอตเตอรดม และอนสญญาสตอกโฮลมฯ พบวา ในบรรดาประเทศกลม AEC นนมเพยง พมา ประเทศเดยวทไมไดเขารวมอนสญญาฉบบใด (ยกเวน อนสญญาสตอกโฮลมฯ ทเขารวมแบบภาคยานวต) ทง อนสญญาบาเซลฯ อนสญญารอตเตอรดมฯ รวมถงอนสญญามนามาตะฯ ดวยเชนกน


ตารางท 2-3 ประเทศกลม AEC กบอนสญญาทเกยวกบสารเคมอนตราย ลาดบ ประเทศ Minamata Basel Rotterdam Stockholm

1 Bruni a S

2 Cambodia S a a R

3 Indonesia S a R S

4 Laos a a R

5 Malaysia a a S

6 Myanmar a

7 Philippines S R R R

8 Singapore S a a R

9 Vietnam S a a R

10 Thailand a a R

หมายเหต: R = ratification, a = accession, S = signature หากพจารณาในหาประเทศทมการลงนามในอนสญญามนามตะ จะพบวา กมพชา และเวยดนามเปนสองประเทศทจดอยในกลมประเทศ CLMV (กมพชา, ลาว, พมา, เวยดนาม) ซงเปนกลมประเทศสมาชกใหมของอาเซยนทมระดบการพฒนาประเทศตามหลงประเทศสมาชกอนในอาเซยน แตกาลงเจรญเตบโตอยางรวดเรว นอกจากนนยงเปนแหลงสนใจของนกลงทนตางชาต อนเนองมาจากคาจางแรงงานทตา และยงมแหลงทรพยากรธรรมชาตทอดมสมบรณ ทาใหนกลงทนสนใจไปตงฐานการผลตสนคา ดงนนในการเขารวมอนสญญานอาจสงผลดทางดานแหลงเงนทน และเทคโนโลยสนบสนนแกสองประเทศดงกลาว

ซงขอมลจากกองทนสงแวดลอมโลก (Mercury and the GEF, Production Date: May 2013) พบวา ประเทศในกลมอาเซยนทไดรบการสนบสนนจากกองทน GEF 5 ในชวงป ค.ศ. 2008-2012 ภายใตโครงการทเกยวของกบปรอทนนมทงสน สามประเทศ ไดแก กมพชา ฟลปปนส และเวยดนาม โดยกมพชาไดรบการสนบสนนภายใตโครงการ Mercury Pilot Project เพอศกษาและจดทาขอมลพนฐานเบองตนเกยวกบแหลงปลดปลอยปรอทในกมพชา ภายใตการสนบสนนของ United Nations Environment Program (UNEP) Chemicals Branch

ในขณะท ฟลป ปนสและ เ วยดนาม นนไ ดรบการสนบสนนภายใ ต โครงการ Demonstrating and Promoting Best Techniques and Practices for Reducing Healthcare Waste to Avoid Releases of Dioxins and Mercury ภายใตการดแลของ United Nations Development Program (UNDP) โดยมเปาหมายเพอศกษาการปลดปลอยปรอทจากภาคสาธารณสข โดยนาการปฏบตทดไปปรบใช ทงในรปของเทคโนโลยการจดการของเสยทไมใชระบบการเผาไหม และการใชอปกรณทดแทนทปราศจากปรอท นอกจากนน ฟลปปนสยงไดรบการสนบสนนภายใตโครงการ


Reducing Mercury Emissions in Artisanal Gold Mining ของ United Nations Industrial Development Organization (UNIDO) เพอทจะลดผลกระทบทางสขภาพอนามย และสงแวดลอมทเกดขนจากการทาเหมองทองคาขนาดเลก ซงตอมาจากขอมลการสรปการประชมของ GEF เมอปลายป 2013 ทไดมการพจารณาแนวทางการใหเงนสนบสนนกจกรรมภายใตอนสญญามนามาตะนน มการกาหนดเงอนไขสาหรบประเทศทจะไดรบเงนสนบสนนวาจะตองเปนประเทศทกาลงพฒนา หรออยในการเปลยนแปลงของเศรษฐกจทไดลงนามในอนสญญา ดงนนจงอาจเปนเหตผลสนบสนนเหตผลหนงททาใหประเทศในกลมดงกลาวนนลงนามในอนสญญาฉบบน

(1.2) ประเทศนวซแลนด จากบทวเคราะหของประเทศนวซแลนดในการเขารวมลงนามในอนสญญาฯ นน4 สามารถสรปความสอดคลองทอาจสนบสนนใหนวซแลนดเขารวมในอนสญญาฯ ดงตอไปน

1. ความสอดคลองของกฎหมายของประเทศทเกยวกบปรอทจากกจกรรมของมนษย ซงมความสอดคลองทงกบกฎหมายระหวางประเทศ และในประเทศทควบคมทงการใช และการปลดปลอยปรอท อาท Resource Management Act 1991, Hazardous Substances and New Organisms Act 1996, Health and Safety in Employment Act 1992, regulations under the Imports and Exports (Restrictions) Act 1988 ดงนนจงเปนการไมซบซอนหากนวซแลนดตองทาตามขอบงคบตามพนธกรณ และอาจไมจาเปนตองมการสรางกฎหมายใหมขนมา สามารถปรบใหเขากบกฎหมายทมอยเดมไดโดยไมสรางภาระทางการเงนอยางมากเกนไปนก

2. การหามไมใหมการนาเขาผลตภณฑทมปรอททไมจาเปนเขามาในประเทศ จะชวยลดปรอทในระบบของเสย รวมถงสามารถเปนการเพมความมนใจไดวาประเทศนวซแลนดจะไมเปนสถานทรองรบผลตภณฑทมปรอทเปนสวนประกอบทหมดอายแลวอกดวย นอกจากนนยงจะชวยใหหลกเลยงโอกาสเสยงในการทาประมงบรเวณนานนา (จากการไดรบการปนเปอนจากปรอท) รวมถงชวยปกปองสขภาพอนามยของประชาชน และสงแวดลอมของประเทศอกดวย สงผลใหรกษาชอเสยงของประเทศในดานสงแวดลอมไดอกทางหนง

3. จากรายงานการประเมนปรอทในระดบโลกของ UNEP แถบประเทศออสเตรเลย นวซแลนด และหมเกาะใกลเคยง มสดสวนในการปลดปลอยปรอทจากกจกรรมมนษยเพยงรอยละ 1.1 ของโลก ดงนน นวซแลนดจงถอวาไมไดเปนแหลงมลพษทเกดจากปรอทอยางมนยสาคญ นอกจากนนอตสาหกรรมการผลตทเกยวของกบปรอทหลกๆ ไมไดเกดขนในอาณาเขตนวซแลนด อาท การทาเหมองปรอท การถลงแร หรอกระบวนการผลตทเกยวของกบปรอทบางกระบวนการ

4 National Interest Analysis: Minamata Convention on Mercury, https://www.mfe.govt.nz/laws/meas/negotiations-on-mercury-agreement.html, 1998-2014


4. นอกจากนนยงมการกลาวถงผลดของการเขารวมเปนภาค เพอทจะมการปองกนตนเองในการเขาถงหรอนามาใชของผลตภณฑทมปรอททยงจาเปนตองใช โดยหากเขารวมเปนภาค นวซแลนดจะสามารถตอรองเพอปกปองประโยชนของตวเองในสวนนเมอมการทบทวน แกไข หรอพฒนาขอบงคบตางๆ ในอนสญญา

5. หากพจารณาในแงความรวมมอระหวางประเทศแลวนน นวซแลนดเขารวมเปนภาคในอนสญญาทเกยวของกบสารเคมและของเสยอนตรายตางๆ อยแลว อาท อนสญญาบาเซลฯ อนสญญารอตเตอรดมฯ อนสญญาสตอกโฮลมฯ และอนสญญามอนทรออลฯ

6. นอกจากนน นวซแลนดยงกลาวถงวาการเขารวมของประเทศตนนนจะเปนทางหนงทชวยสนบสนนใหเปาหมายในการปกปองสขภาพมนษยและสงแวดลอม จากปรอททปลดปลอยจากกจกรรมมนษยของอนสญญาใหบรรลผลไดอกทางหนงดวย

นอกจากน ในรายงานฉบบเดยวกนยงมบทสรปเพอเปรยบเทยบถงขอด ขอเสยทอาจเกดจากการใหสตยาบนในอนสญญาฯ ของประเทศนวซแลนด ดงน

ขอด - สงผลดตอสงแวดลอมทงในระดบทองถน ระดบภมภาค และระดบโลก เพราะเปน

การลดการปลดปลอยปรอท อาท จากการทาเหมอง นอกจากนนยงมการเพมขดความสามารถในการควบคมการปลดปลอยปรอทสอากาศ แหลงนา และดน ของแตละประเทศอกดวย เปนการยกระดบการควบคมใหมความเขมงวดมากขน

- เปนการปองกนประเทศตนในการเขาถงตลาดของผลตภณฑทมปรอทเปนสวนประกอบทยงจาเปนตอประเทศ

- เปนการรกษาชอเสยง และสรางความเชอมนในดานสงแวดลอมใหกบประเทศ

- ความสองคลองของกฎหมายภายในทมอยทาใหไมตองเสยคาใชจาย หรอสงผลเสยตอการปรบกฎหมายใหตอบรบกบขอบงคบตามพนธกรณ

ขอเสย - เปนการเรงใหมการเลกใชผลตภณฑทมปรอทใหเรวยงขน ซงนวซแลนดกพยายาม

ลดและเลกใหอยแลวแตหากตองทาตามระยะเวลาทบงคบในพนธกรณ อาจสงผลกระทบตอราคาสนคา และรายจายของผบรโภค ซงนวซแลนดไดมองแนวทางการแกไขโอกาสเสยงตรงน โดยการเขารวมในอนสญญาเพอจะไดมสทธรองขอขอยกเวน หรอเลอนระยะเวลาในการเลกใชผลตภณฑในประเทศของตนเปนการเฉพาะ

- โอกาสททประชมรฐภาคจะออกแนวทางรองรบในการควบคมการปลดปลอยอาจมมาตรฐานทสงกวาการควบคมโรงงานท เ ปนอยในปจจ บนของประเทศ


นอกจากนนโรงงานใหมยงตองเปนไปตาม BAT/BEP ซงอาจตองพจารณาถงประเดนดานการเงน และเทคโนโลย รวมถงตนทนและกาไรทมากขน ดงนนหากนวซแลนดเขารวมเปนหนงในภาค อาจสามารถเขาไปตอรองไดในชวงเวลาทจะมการตดสนใจรบรองแนวทางของ BAT/BEP

(2) ประเทศใหสตยาบน (Ratification) เขารวมเปนภาคสมาชกของอนสญญาฯ ประเทศสหรฐอเมรกา สหรฐอเมรกา เปนเพยงประเทศเดยวในขณะนทใหสตยาบน (ratification) เขารวมเปนภาค

สมาชกของอนสญญาฯ แลว โดยประเทศสหรฐอเมรกามทาทตออนสญญามนามาตะทนาสนใจ ตงแตในชวงทอยระหวางขนตอนการเจรจา เนองจากเปนชวงรอยตอระหวางรฐบาลเกากบรฐบาลใหม โดยรฐบาลเกาสมยนายจอรช บช มทาทตอตานอนสญญา แตเมอรฐบาลใหมสมยนายบารค โอบามาขนมาบรหารประเทศกลบเปลยนแปลงทาทมาเปนสนบสนนอนสญญา ซงการเปลยนแปลงดงกลาวเปนจดเปลยนทสาคญซงมอทธพลตอการกาหนดจดยนของบางประเทศซงแสดงออกโดยการถอนขอคดคานอนสญญา เชน แคนาดา ออสเตรเลย อนเดย และจน เปนตน หากพจารณายอนเวลาไปในชวงกอนและขณะการเจรจาเกยวกบอนสญญาน สหรฐอเมรกาเองกมการทางานเกยวกบการจดการปรอทภายในประเทศในลกษณะคขนานไปกบอนสญญาดงกลาว

อนสญญามนามาตะฯ ไดรบการยอมรบอยางเปนทางการในการประชมทางการทตทเมอง มนามาตะ เมอตลาคม 2013 และจะมผลในทางปฏบตในป 2016 โดยกอนหนาน ไดมการประชมระหวางประเทศโดยคณะทางาน International Negotiating Committee (INC) มาตงแตมถนายน 2010 ในชวงเวลาไลเลยกน สหรฐอเมรกาไดผานกฎหมายหลายฉบบเพอรองรบมตตางๆ ทเกยวของกบปรอท เชน Mercury Export Ban Act 2008 ซงมผลบงคบใชในป 2013 รฐบญญตในระดบสหรฐป 2011 วาดวยมาตรฐานการปลอยปรอทจากโรงไฟฟาสสงแวดลอม เปนตน อยางไรกตาม พบวาปรอททปะปนอยในระบบนเวศของสหรฐอเมรกานน สวนใหญไมไดมแหลงกาเนดมาจากภายในประเทศ หากแตมทมาจากการแพรกระจายอยในชนบรรยากาศ จงเปนมลเหตจงใจในการทสหรฐอเมรกาตองเขามามบทบาทในการควบคมปรอทระดบระหวางประเทศ5

ความชดเจนในนโยบายเรองปรอทของรฐบาลนายบารค โอบามา ประกอบกบการเปลยนแปลงภายในขององคกรททาหนาทปกปองสงแวดลอมโดยเฉพาะ หรอ Environmental Protection Agency / EPA ซงไดเรมตนมาตงแตชวงการเลอกตงประธานาธบด ชวยสรางความสาคญ ความชดเจน และความรวดเรวในการกาหนดขอบเขต และการนานโยบายปรอทไปปฏบต จะเหนไดวา ตงแตมการเปลยนรฐบาลมาเปนสมยนายบารค โอบามา เมอเดอนมกราคม 2009 Environmental Protection

5 http://www.mitpressjournals.org/doi/pdf/10.1162/GLEP_a_00208


Agency / EPA กไดทาการทบทวน เพกถอน ตรวจแก หรอชะลอการปฏบตการตางๆ ทเคยดาเนนการภายใตรฐบาลสมยนายจอรช บช เนองจากกฎเกณฑและนโยบายในการบรหารงานของรฐบาลดงกลาวไดกอใหเกดผลกระทบตอบคลากรภายใตกฎระเบยบของแตละองคกร อยางไรกตาม การเปลยนแปลงขององคกร EPA ในลกษณะกวางขวางเขมขน และการแสดงเจตนาทจะทบทวนสถานะของประเดนตางๆ ดานสงแวดลอม นามาทงโอกาสและขอเสยตอบคคลภายใตองคกรทเกยวของ ซงอาจเสยประโยชนจากบรรดากฎระเบยบและโครงการบงคบใชกฎหมายตางๆ6

ภายใตกฎหมายภายในของสหรฐอเมรกา พบวามความกาวหนาในการลดปรอทมาก โดยอาศยเครองมอตางๆ ไดแก กฎ นโยบาย ความรวมมอบนฐานความสมครใจ และความเปนหนสวนระหวางรฐกบเอกชน ดงจะเหนไดจากการดาเนนงานในชวง 30 ปทผานมา การลดการปลอยปรอทในภาคสวนทสาคญสามารถจดการไดโดยอาศยการใชเทคโนโลยควบคมมลพษ และการลดจานวนและการใชผลตภณฑทมปรอท7

สาหรบสหรฐอเมรกา ขอทาทายในการจดการปรอท คอ การลดการปลอยมลพษทางอากาศจากแหลงกาเนด ซงเปนแหลงกาเนดทใหญทสดของการปลดปลอยปรอทไปสชนบรรยากาศ ในการเจรจาอนสญญาบางชวง ไดมผเสนอใหนามาตรการสมครใจมาใชกบการลดการปลอยมลพษทางอากาศ ซงสหรฐอเมรกามความกงวลในขอเสนอดงกลาวสองประการ คอ

• ความจาเปนสาหรบความยดหยนในการนาไปปฏบต – โดยเชอวาเปนการรกษาสมดลระหวางเปาประสงคทชดเจนทจะลดการปลอยปรอท กบ ความจาเปนทจะตองมความยดหยนในปฏบตการลดการปลอยปรอท เชน การยอมรบความยดหยนในเทคนคทดทสดทมอย (Best Available Techniques / BAT)

• ความรบรทวาภารกจในการลดการปลอยปรอททางอากาศในบางครงไมสอดคลองกบเปาหมายในการพฒนา - โดยเฉพาะอยางยงความจาเปนในบางประเทศทตองจดหาแหลงพลงงานใหพลเมองของเขา ในประเดนน สหรฐอเมรกายอมรบความจาเปนในการใชถานหนผลตกระแสไฟฟาเพอการเจรญเตบโตและการพฒนาทตอเนอง จงไมไดสนบสนนขอผกพนใดๆ ทเรยกรองใหรฐภาคตองยตการเผาถานหน โดยเชอวาอนสญญานไมไดใหเลอกอยางใดอยางหนงระหวางการพฒนากบ

6 http://www.epa.gov/foia/docs/Second-Release-Part-R.pdf 7 Daniel A. Reifsnyder, Deputy Assistant Secretary, Bureau of Oceans and International Environmental and Scientific Affairs, Remarks at the Opening of the Fifth Session Of the United Nations Environment Programme's Intergovernmental Negotiating Committee To Prepare a Legally Binding Instrument on Mercury, Geneva, Switzerland, 13 January 2013.


สงแวดลอม แตใหใชการพฒนาท ยงยนทสามารถปกปองสขภาพมนษยและคณภาพสงแวดลอมจากมลพษปรอท8

นอกจากการปลดปลอยปรอทไปสชนบรรยากาศแลว สหรฐอเมรกายงเหนวา บทบญญตในเรองการปลอยปรอทสแหลงนาและดน ไมควรจดการในลกษณะเดยวกนกบการปลดปลอยปรอทไปสชนบรรยากาศ9

2.5 ขอด – ขอจากดของอนสญญามนามาตะฯ จากการทบทวนรายละเอยดของอนสญญามนามาตะฯ สามารถวเคราะหขอดและขอจากดของ

อนสญญามนามาตะฯ ไดดงน

ขอดของอนสญญามนามาตะฯ - อนสญญามนามาตะฯ อยบนพนฐานของหลกการความรบผดชอบรวมกนในระดบท

แตกตาง โดยคานงถงศกยภาพ ขดความสามารถ สถาการณ และความจาเปนเฉพาะของแตละประเทศ เพอใหประเทศกาลงพฒนา และประเทศทมการเปลยนผานทางเศรษฐกจสามารถดาเนนการในการลดการใช และการจดการปรอททเหมาะสม สอดคลองกบศกยภาพ และขดความสามารถของแตละประเทศ ซงจะเหนไดจากการระบถงการนาแนวทางดานเทคนคทดทสดทมอย (Best available techniques) มาใชนน รฐภาคควรตองคานงถงการพจารณาดานเศรษฐกจ และเทคนคภายในประเทศของตนหรอการระบใหมการจดทาแผนจดการระดบชาตฯ และการดาเนนมาตรการโดยคานงถงสถานการณเฉพาะของประเทศ ความเปนไปไดทางเศรษฐกจและเทคโนโลย และความพรอมในการใชมาตรการ (ขอ 8 การปลดปลอยปรอทสอากาศ) เปนตน

- อนสญญามนามาตะฯ มงเนน ถงความสาคญในการสนบสนนทางดานการเงน เทคนควชาการ เทคโนโลย และการเสรมสรางขดความสามารถ โดยเฉพาะอยางยงประเทศกาลงพฒนา และประเทศทมระบบเศรษฐกจอยในระยะเปลยนผาน เพอเสรมสรางขดความสามารถของประเทศในการจดการปรอท และเพอสงเสรมการปฏบตตามอนสญญาอยางมประสทธภาพ โดยมกลไกสาหรบการชวยเหลอทางดานการเงนทจะสนบสนนภาคประเทศกาลงพฒนา และภาคประเทศทมระบบเศรษฐกจอยในระยะเปลยนผาน ผานกองทนสงแวดลอมโลก (GEF) ภายใตเงอนไขตามขอ 13 (แหลงเงนทนและกลไกตางๆ) และมการระบใหภาคประเทศทพฒนาและและภาคอนๆ ทมขดความสามารถเพยงพอจะตองสงเสรมและอานวยความสะดวก สนบสนน ตามความ

8 เรองเดยวกน

9 เรองเดยวกน


เหมาะสม ใหกบประเทศภาคกาลงพฒนา โดยเฉพาะอยางยงภาคประเทศทพฒนานอยทสด และภาคประเทศหมเกาะขนาดเลกทกาลงพฒนา และภาคประเทศทมระบบเศรษฐกจอยในระยะเปลยนผาน ภายใตเงอนไขตามขอ 14 (การเสรมสรางขดความสามารถ ความชวยเหลอทางดานเทคนคและการถายโอนเทคโนโลย)

- รฐภาคสมาชกของอนสญญามนามาตะฯ สามารถเพมมาตรการภายในประเทศทเกยวของกบบทบญญตของอนสญญาฯ เพอปกปองสขภาพอนามยของมนษย และสงแวดลอมจากการไดรบสมผสปรอท โดยสามารถนามาปรบใชกบการดาเนนงานภายใตอนสญญามนามาตะฯ ได

- อนสญญามนามาตะฯ มการระบแหลงกาเนด และกลมเปาหมายทตองการควบคมทชดเจน ซงเปนแหลงกาเนดทมการหารอในเวทระดบนานาชาตมาแลววาเปนแหลงกาเนดทเปนประเดนปญหาสาคญระดบโลก

- อนสญญามนามาตะฯ มการระบชวงเวลาท phase out หรอ phase down ทชดเจน ทาใหสามารถมเวลาในการเตรยมความพรอมเพอรองรบอนสญญามนามะตะฯ

- อนสญญามนามาตะฯ มความหยดหยน โดยหากกรณทรฐภาคยงมความจาเปนตองใชปรอทหรอสารประกอบปรอท ภาคสามารถขอยกเวนการใช ตามรายการทระบไวในภาคผนวก A และภาคผนวก B ภายใตเงอนตามขอ 6 (การยกเวนเมอภาครองขอ) ได และเปดชองใหสามารถมการแกไขเพมเตมรายการในภาคผนวก A และภาคผนวก B และสามารถถอนรายการออกจากทะเบยนสาหรบการขอขนทะเบยนยกเวนไดภายใตเงอนไขตามขอ 27 (การยอมรบและการแกไขภาคผนวก)

- อนสญญามนามาตะฯ มความเชอมโยงและสอดคลองกบขอตกลงพหภาคดานสงแวดลอม (MEAs) โดยเฉพาะอยางยงทเกยวของกบอนสญญาบาเซลวาดวยการควบคมการเคลอนยายขามแดนของของเสยอนตรายและการกาจด และอนสญญารอตเตอรดมวาดวยกระบวนการแจงขอมลสารเคมลวงหนาสาหรบสารเคมอนตรายและสารเคมปองกนกาจดศตรพช และสตวบางชนดในการคาระหวางประเทศ

- อนสญญามนามาตะฯ มการเปดชองทางใหภาคสมาชกสามารถถอนตวออกจากอนสญญามนามาตะฯ ได ภายใตเงอนไขตามขอ 33 (การถอนตว)

ขอจากดของอนสญญามนามาตะฯ - อนสญญามนามาตะฯ ไมไดครอบคลมปรอทหรอสารประกอบปรอทในหองปฏบตการ

ซงถอเปนแหลงสาคญทมการใช และปลดปลอยปรอทสสงแวดลอม

- อนสญญามนามาตะฯ ไมไดระบรายละเอยดทรฐภาคจะตองดาเนนการตามพนธกรณอยางชดเจน โดยเฉพาะรายละเอยดในดานการพจารณา แนวทางดานเทคนคทดทสดทมอย (Best available techniques) และแนวทางปฏบตทดดานสงแวดลอมทดทสด


(Best environmental practices) วาอยางไรถงดทสด และใครจะเปนคนพจารณาวาดทสด หรอการทตวอนสญญามนามาตะฯ ไมไดมการระบคาขดจากดการปลดปลอย (emission limit value) วามคาเทาไร จนกวาจะมการประชมรฐภาค สมยท 1 ทาใหเกดขอกงวลถงการผกขาดในเทคโนโลยใหมทประเทศไทยยงไมสามารถเขาถงหรอยงไมสามารถผลตไดเองในประเทศหรอไม หรอหากมขอตกลงเรองคาขดจากดการปลดปลอยในภายหลงจะมผลกระทบตอผประกอบการหรอไม นนหมายความวาหากตองการทราบรายละเอยดเชงลก ประเทศจาเปนตองลงนามเขารวมเปนภาคสมาชกของอนสญญาฯ กอน

- อนสญญามนามาตะฯ ไมไดระบรายละเอยด และเงอนไขในการใหความชวยเหลอทางดานการเงน และเทคโนโลยทชดเจน โดยกองทนสงแวดลอมโลกจะตองดาเนนการภายใตแนวทาง และคาแนะนาของทประชมรฐภาค นนหมายความวาหากตองการทราบรายละเอยดเชงลก จาเปนตองลงนามเขารวมเปนภาคสมาชกของอนสญญาฯ กอน

บทท 3

การทบทวนเอกสาร

บทท 3 การทบทวนเอกสาร

ปรอทเปนธาตทเปนทรจกกนมาตงแตสมยกรก โดยนกปราชญชาวกรกชอ ทโอฟราสตส (Theophrastus) เมอ 300 ปกอนครสศกราช และนกเคมชาวฝรงเศส คอ อองตวน โลรอง ลาววซเย (Antoine Laurent Lavoisier) เปนผแยกปรอทใหเปนธาตบรสทธไดเปนคนแรก ปจจบนปรอทถกใชประโยชนอยางกวางขวางทงดานการแพทย วทยาศาสตร การเกษตร การทหาร และอตสาหกรรมตางๆ

3.1 ขอมลทวไปของปรอท

3.1.1 คณสมบตทางกายภาพและทางเคม ในทางเคมปรอทเปนธาตแทรนซชน (transition element) และถกจดเปนธาตลาดบท

80 ในตารางธาต (Periodic Table of The Elements) ดงรปท 3-1 และเปนโลหะชนดเดยวทมสถานะเปนของเหลวทอณหภมหอง มสเงนวาว มลกษณะคลายเงนเหลว (รปท 3-2) สามารถกลงไหลได แตปรอทเปนธาตทไมวองไวในการเกดฏกรยา เนองจากการจดเรยงอเลกตรอน โดยทอณหภมหองปรอทไมทาปฏกรยากบออกซเจน แตสามารถทาปฎกรยากบธาตแฮโลเจน (halogen element) และกามะถน (S) ได นอกจากน ปรอทยงสามารถรวมตวกบโลหะอนๆ ไดแก เงน (Ag) ทองคา (Au) สงกะส (Zn) ไดด เรยกวา อะมลกม (amalgam) แตไมสามารถรวมตวกบเหลก (Fe) และแพลทนม (Pt) ได

ตารางท 3-1 คณสมบตของปรอท ชอ, สญลกษณ, เลขอะตอม ปรอท, Hg, 80

อนกรมเคม โลหะทรานซชน

หม, คาบ, บลอก 12, 6, d

ลกษณะ silvery white

มวลอะตอม 200.59 (2) กรม/โมล

สถานะ ของเหลว

จดหลอมเหลว 234.32 K /(-38.83 °C)

จดเดอด 629.88 K (356.73 °C)


รปท 3-1 ธาตปรอทตามตารางธาต

(ทมา : www.uwec.edu/jolhm/EH/Leslie/what_mercury.htm)

รปท 3-2 ปรอท

(ทมา : www.oknation.net)

3.1.2 รปแบบและแหลงกาเนดของปรอทในสงแวดลอม ปรอทเปนธาตชนดหนงทพบไดในธรรมชาต โดยพบมากเปนลาดบท 67 ของปรมาณ

ธาตทงหมดทสามารถพบในบรเวณเปลอกโลก ในธรรมชาตสามารถพบปรอทไดในรปสายแร ซนนาบาร (Cinnabar) มสตรทางเคมเปน mercury (II) sulphide (HgS) โดยกรรมวธในการแยกปรอทสามารถทาไดโดยนาแรซนนาบารมาใหความรอนภายใตบรรยากาศกาซออกซเจน จน HgS สลายตวใหโลหะปรอทบรสทธ ปรอทจะมเลขออกซเดชนได 2 คา คอ +1 และ +2 เมอเกดสารประกอบปรอท โดยปรอททมเลขออกซเดชนได +2 เรยกวา mercury (II) ion หรอ mercuric ion ซงเปนโลหะทมนษยนามาใชประโยชนกนอยางแพรหลาย


ปรอททใชประโยชนกนทงหมดม 3 รปแบบหลก คอ • โลหะปรอท (elemental mercury หรอ metallic mercury; Hg(0))

เปนโลหะปรอทบรสทธ มสเงนวาว มสถานะเปนของเหลวทอณหภมหอง ไมสามารถละลายนาได แตสามารถระเหยไดอยางชาๆ กลายเปนไอของปรอทเขาสชนบรรยากาศ และมอตราการระเหยเพมขนเมออณหภมสงขน

ใชในอตสาหกรรมการผลตคลอรน เทอรโมมเตอร บารอมเตอร แบตเตอร และอตสาหกรรมการผลตอปกรณไฟฟาตางๆ เปนตน

• สารประกอบปรอทอนนทรย (inorganic mercury compound) เกดจากการรวมตวของปรอทกบสารอน หรอ เรยกวา เกลอปรอท (mercury

salt) เชน คลอรน เปน mercury (II) chloride (HgCl2) ซลเฟอร เปน mercury (II) sulphide (HgS) ออกซเจน เปน mercury (II) oxide (HgO) นอกจากนยงม mercury (II) nitrate (Hg(NO3)2), mercury (I) carbonate (Hg2CO3), mercury (I) iodide (Hg2I2), mercury (I) bromide (Hg2Br2) เปนตน เกลอของปรอทสวนใหญมลกษณะเปนผลก หรอเปนผง เกลอของปรอทบางชนดสามารถกลายเปนไอไดทอณหภมหอง เชน HgCl2 สามารถกลายเปนไอ และมเสถยรภาพอยในบรรยากาศไดในระยะสน นอกจากนเกลอของปรอทสามารถละลายนาได และมความวองไวในการเกดปฏกรยามากกวาโลหะปรอทบรสทธ

ใชผสมเครองสาอางบางชนด สารตานเชอ วสดทใชอดฟน และสทาบาน เปนตน

• สารประกอบปรอทอนทรย (inorganic mercury compound หรอ organomercury compound) เปนสารประกอบทเกดจากการรวมตวของปรอทกบธาตคารบอน และธาตอนๆ

จาแนกยอยเปน 2 กลมคอ 1) สารประกอบกลม alkylorganomercury compound เชน methylmercury (CH3Hg), dimethylmercury ((CH3)2Hg), ethylmercury (CH3CH2Hg) เปนตน และ 2) สารประกอบกลม aromaticorganomercury compound เชน phenylmercuric acetate (C6H5HgC2H3O2 หรอ PMA) ซงเปนสารประกอบกลมทเปนพษมากทสด เนองจากสามารถละลายไดดในไขมน จงสะสมในรางกายไดด โดยเฉพาะอยางยงในเนอเยอสมอง และสามารถเคลอนทยายผานเนอเยอ BBB (blood-brain barrier) ได

ใชเปนสวนผสมของสารฆาเชอราในเมลดพช ผสมในสทาบาน และในอตสาหกรรมการผลตยาตางๆ เชน methylmercury


3.1.3 การแพรกระจายและการเปลยนรปในสงแวดลอม ปรอทแพรกระจายจากแหลงธรรมชาตเขาสสงแวดลอม ซงเปนผลจากกระบวนการตาม

ธรรมชาต หรอเกดจากการกระทาของมนษย กระบวนการทางธรรมชาตสวนหนงเกดจากการผพงของสนแรทมปรอทเปนองคประกอบ บางสวนปะปนมากบกาซจากการระเบดของภเขาไฟ ไฟปา และการระเหยของปรอทจากมหาสมทร ในดน ในหน เปนตน อยางไรกตามการแพรกระจายจากแหลงธรรมชาตมปรมาณนอยกวาทมาจากการกระทาของมนษย ซงสวนใหญมาจากการเผาไหม และการเผาขยะ (หฤทย, 2552) นอกจากนยงเกดจากการปลอยของเสยจากอตสาหกรรมทใชปรอทในกระบวนการผลต และกจกรรมทมกจกรรมการใชปรอท

ตามการคาดการณขององคกรพทกษสงแวดลอมของสหรฐอเมรกา (Environment Protection Agency, EPA) วาตงแตป พ.ศ. 2433 ถงป 2548 มการปลอยปรอทออกสสงแวดลอมประมาณ 200,000 ตน โดยประมาณรอยละ 50-70 ของปรอททปลอยออกมาเกดจากการกระทาของมนษย โดยปรอททปนเปอนในสงแวดลอมรอยละ 95 สะสมในดน รอยละ 3 สะสมในมหาสมทรและทะเล และรอยละ 2 สะสมในชนบรรยากาศ โดยปรอทในสงแวดลอมสามารถเปลยนรปแบบโครงสรางทางเคมไดโดยกระบวนการทางธรรมชาต เนองจากปรอทมความหนาแนนมาก และไมละลายนา ดงนนเมอของเสยทมปรอทปนเปอนถกปลดปลอยออกสแหลงนา ปรอทจงมกตกสะสมรวมกบตะกอนโลหะอนๆ บรเวณใกลปากนาหรอปากอาว จลนทรยในแหลงนาจะเปลยนปรอทในรปแบบสารประกอบ อนนทรยเปนสารประกอบปรอทอนทรยในรปของ methylmercury (CH3Hg) ทมความเปนพษสง โดยกระบวนการ methylation โดยเฉพาะบรเวณทอยในสภาวะไรอากาศ (anoxic) เชน บรเวณตะกอนทองนาทอยลกจากผวหนานาของทะเลสาบ และแมนา ซง methylmercury ทเกดขนจะเขาไปสะสมในสงมชวต

รปท 3-3 การแพรกระจายและการเปลยนรปในสงแวดลอม

(ทมา : www.ec.gc.ca/MERCURY/EH/EN/eh-b.cfm)


1. ปรอทในอากาศ ไอปรอทสามารถถกกระแสลมพดพาไปไดไกลจากแหลงกาเนด สวนปรอทในรป

cation และอนภาค จะตกลงไมไกลจากแหลงกาเนด ไอปรอทในบรรยากาศจะตกลงสพนดน และนาไดโดย แบบแหง โดยปรอทในรปอนภาคทเกาะอยกบเขมาจะตกลงสพนโดยแรงโนมถวงของโลก และแบบเปยก โดยปรอทถกชะโดยนาจากฟาประเภทตางๆ ตกลงสพนดน

2. ปรอทในดน ปรอททสะสมในดนมกจะอยในรปของสารประกอบรวมกบสารอนในดน

กลายเปนสารทไมละลายนา สะสมในดน แตเมอมกจกรรมการใชทดน เชน การเกษตร การขดดน เมอมการเปดหนาดนทาใหปรอทถกเซาะ และถกออกซไดซเปลยนรปทางเคมไดงาย ซงจะทาใหปรอทอยในรปแบบทละลายนาไดมากขน และสงผลตอการแพรเขาสแหลงนา

3. ปรอทในนา แหลงนาจดทวไปมปรอทเจอปนอยตามธรรมชาตประมาณ 10 – 50 นาโนกรม

ดงนนการปนเปอนของปรอทลงสแหลงนาหรอระบบนเวศมกเกดจากนาทงจากโรงงานอตสาหกรรมทเกยวของกบปรอทเปนสาคญ

4. ปรอทในสตว เมอปรอททสะสมอยในตะกอนทองนาหรอปนเปอนสแหลงนาสามารถเกด

กระบวนการ methylation โดยแบคทเรยพวกใชซลเฟอร (Sulfur-reducing bacteria) ในแหลงนาเปลยนรปจากปรอทอนนทรยไปเปนเมทลเมอรควร ซงมความเปนพษรายแรง สามารถสะสมและมความคงทนในเนอเยอของสตว นา รวมไปถงสามารถถายทอดสส งม ช วตทสงขนในหวงโซอาหาร (Biomagnifications) ทาใหปรมาณปรอทในสงมชวตสงขนตามระดบผบรโภคตามหวงโซอาหาร และปรมาณปรอทในสงมชวตมคาสงกวาในนาหรอในตะกอนดน

รปท 3-4 กระบวนการ METHYLATION ในแหลงนา

(ทมา : www.usgs.gov/themes/factsheet/146-00)


5. ปรอทในมนษย ปรอททแพรกระจายอยในสงแวดลอมทงในอากาศ ดน นา ตลอดจนสตวตางๆ

สามารถเขาสรางกายมนษยทงทางการหายใจ ทางผวหนง และทางปาก โดยการบรโภคอาหารทปนเปอนปรอท อกทงมนษยเปนผบรโภคลาดบสงสดในหวงโซอาหาร จงมโอกาสไดรบสารประกอบปรอทมากทสดจากอาหาร (เกษม, 2548 และ www.uwec.edu.htm) และเมอปรอทเขาสรางกายแลวจะผานไปสกระแสเลอด และเนอเยอตางๆ ซงอวยวะทมการสะสมปรอทมากทสด คอ ไต รองลงมาไดแก ตบ มาม สมอง เปนตน และจากการศกษาปรอทจะถกขบออกจากรางกายไดในระยะเวลาประมาณ 6 วน หลงจากไดรบปรอทเขาสรางกาย และปรอทมคาครงชวตในรางกายมนษยถง 70 วน โดยตวอยางปรมาณปรอทในรางกายผปวยดวยโรคมนามาตะในประเทศญปน ในเนอเยอไต เสนผม และเลอด มปรมาณถง 144 705 และ 1,300 ppm ตามลาดบ (กรมควบคมมลพษ, 2545)

รปท 3-5 หวงโซอาหาร

(ทมา : www.uwec.edu/jolhm/EH/Leslie/what_mercury.htm)

3.1.4 ความเปนพษและผลกระทบของปรอทตอสขภาพอนามย

ปรอททเปนพษ แบงออกไดเปน 3 ประเภทใหญๆ คอ ธาตปรอท สารประกอบอนทรย และสารประกอบอนนทรย ความเปนพษตอสวนตางๆ ของรางกายจะแตกตางไปตามแตละชนดของพษปรอท เชน ปรอทในรปโลหะหนกทปนเปอนในสงแวดลอมจะมผลกระทบตอระบบประสาทมากทสด สวนปรอทในสถานะทเปนของเหลวจะมความเปนพษไมมากนก แตเมออยในสถานะทเปนไอจะมพษ อยางรนแรง ไอปรอทสามารถเขาสรางกายไดทงทางจมก ปาก และผวหนง เมอเขาสรางกายแลวจะมปฏกรยาแตกตวเปนไอออน ซงจะไปขดขวางปฏกรยาทางชวเคมทจะใหพลงงานแกรางกาย โดยจะทาใหเกดกรดแลกตก (lactic acid) ซงเปนผลรายตอเซลลภายในรางกาย ทาใหเซลลสวนทมกรดเกดขนนนตายไดและจะปรากฏผลออกมาในรปของการแสดงอาการผดปกตตางๆ ของรางกาย


นอกจากจะกอใหเกดอนตรายตอสขภาพของมนษยโดยตรงในรปของโลหะแลว ปรอทในหลายรปสามารถเปลยนไปอยในรปของเมทล (methyl mercury) ซงมพษมากได โดยบกเตรทอยในดนตะกอน ปรอทในรปนมความเปนพษตอมนษยสงกวาในรปของโลหะหลายเทาและถายทอดไปตามหวงโซอาหารไดดวย พบวา บรเวณทมการทงของเสยทมสารอนทรยจะทาใหอตราการเกดของปรอทในรป เมทลสงขน การกระจายตวของปรอทมความสมพนธอยางมากกบการเคลอนตวของตะกอนดน เพราะตะกอนดนทมขนาดนอยกวา 16 ไมครอน สามารถดดซบปรอทไวได

ทงน การเกดพษจากปรอทมทงชนดเฉยบพลนและเรอรง ซงปรมาณปกตทไดรบเขาสรางกายและทาใหคนตายได โดยเฉลยประมาณ 0.02 กรม

1. การเกดพษเฉยบพลน • การหายใจสดไอปรอทเขาไปในรางกาย ทาใหเกดอาการไอ หอบเหนอย

แนนหนาอก หนาวสน เปนไข ออนเพลย การหลงนาลายเพมขน ปวดทอง ทองเสย ลนไดรบรสโลหะ กรณรนแรงเกดเนอเยอปอดอกเสบ อาจมอาการปวดศรษะ และการมองเหนผดปกต

• การไดรบปรอทอนนทรยทมฤทธกดกรอนรนแรงทางปาก จะมอาการปวดแสบ ปวดรอนในชองปาก คลนไส อาเจยนเปนเลอด ปวดทอง ทองเสย อจจาระเปนเลอด เนอแกมในกระพงแกมกลายเปนสเทา บางรายมกลนไอของโลหะ กรณรนแรงเมอเขาสระบบหมนเวยนโลหตปรอทจะไปทาลายไต ทาใหปสสาวะไมออกหรอปสสาวะเปนเลอด เกดไตวาย และเสยชวตได

2. การเกดพษเรอรง การไดรบสมผสปรอทอนทรยโดยเฉพาะ Methylmercury เวลานาน จะทาใหเกด

อาการทางระบบประสาทเรอรง เชน กลนยาก เดนเซ ลานสายตาแคบและมจดบอด มอาการชาตามปลายมอ ปลายเทา อารมณเศราหมอง ขาดแรงกระตน ออนเพลย สมรรถภาพทางเพศลดลง การผลตอสจผดปกต การไดยนเสอมลง ปวดตามตว หลงลม ซม หลงเวลา อารมณแปรปรวน จนถงเปนอมพาต หมดสต และถงแกชวตได เดกทารกทคลอดออกมาจากมารดาทไดรบพษในชวงตงครรภมอาการปญญาออน เชน กรณผปวยโรคมนามาตะ ประเทศญปน (กองประเมนผลกระทบตอสขภาพ กรมอนามย, 2014)


3.1.5 ขอมลการตดตามตรวจวดการปนเปอน 1. การตดตามตรวจวดการปนเปอนของปรอทในสงแวดลอม จากรายงานของกรมควบคมมลพษในป พ.ศ. 2541-2544 เรอง “สถานการณ

โลหะหนกในตะกอนดนและเนอเยอสตวนาบรเวณชายฝงทะเลของประเทศไทย” พบสถานการณ การปนเปอนของโลหะหนกในบรเวณปากแมนาเจาพระยา ซงพบไมเกนคามาตรฐาน

ตารางท 3-2 ปรมาณปรอทในตะกอนดนและเนอเยอสตวนาบรเวณชายฝงทะเลของประเทศไทย ปทพบ ตวอยางทพบ คาทพบ คามาตรฐาน

พ.ศ. 2539-2540 ตะกอนดนบรเวณปากแมนาเจาพระยา (พนทอตสาหกรรม)

2.8 ไมโครกรมตอกรมนาหนกแหง มาตรฐานตะกอนดน ใน

แหลงนาผวดน <0.18 มลลกรม/กโลกรม พ.ศ. 2542 ตะกอนดน / พนท 0.339 ไมโครกรมตอกรม

นาหนกแหง (คาสงสดทพบ)

พ.ศ. 2541 ปลากระบอก 0.063 มลลกรม/ กโลกรม (นาหนกเปยก)

มาตรฐานอาหารทะเล

ไมเกน 0.5 มลลกรมตอ

อาหาร 1 กโลกรม

ปลาท 0.014 มลลกรม/ กโลกรม (นาหนกเปยก)

กงแชบวย <0.003 มลลกรม / กโลกรม (นาหนกเปยก)

กงตะกาด <0.003 มลลกรม / กโลกรม (นาหนกเปยก)

หอยแมลงภ 0.02 มลลกรม / กโลกรม(นาหนกเปยก)

หอยแครง 0.027 มลลกรม / กโลกรม(นาหนกเปยก)

ทมา: กองประเมนผลกระทบตอสขภาพ กรมอนามย, 2014

2. การตดตามตรวจวดการปนเปอนของปรอทในสงมชวต จากการศกษาภาวะการปนเปอนปรอทในประเทศไทยจากหลายสถาบน พบวา

ในพนทและอาหารหลายแหลง ยงไมพบ หรอพบปรอทไมเกนคามาตรฐาน อาท


1. การวเคราะหปรอทตกคางในตวอยางปลาดกยางในเขตกรงเทพฯ และนนทบร ไดแก เขตสายไหม เขตจตจร เขตดอนเมอง เขตบางพลด และ อาเภอเมอง จงหวดนนทบร ไมพบปรอทตกคางในตวอยางดงกลาว1

2. ในป พ.ศ. 2541 พบปรอทปนเปอนในเนอเยอปลากระบอกและปลาท ปรมาณ 0.063 และ 0.014 มลลกรมตอกโลกรม (นาหนกเปยก) ตามลาดบ2

3. ป พ.ศ. 2541 พบปรอทปนเปอนในเนอเยอหอยแมลงภและหอยแครง 0.02 และ 0.027 มลลกรมตอกโลกรม (นาหนกเปยก) ตามลาดบ2

4. ในป พ.ศ. 2542 พบปรอทปนเปอนในตะกอนดนตอพนททมคาสงสด คอ 0.339 ไมโครกรมตอกรม (นาหนกแหง)2

5. พบปรอทปนเปอนในเนอเยอกงแชบวย และกงตะกาด <0.003 มลลกรมตอกโลกรม (นาหนกเปยก) เทากน สวนกงหลงขาวพบ 0.02 มลลกรมตอกโลกรม (นาหนกเปยก)2

อยางไรกตาม ยงมพนทบางสวนมการปนเปอนมากกวาคามาตรฐาน หรอพบมการรองเรยนของชาวบานผอยอาศยในบรเวณใกลเคยง ตวอยางไดแก

1. พบปรมาณความเขมขนเฉลยของปรอทในตวอยางเนอเยอหอยแมลงภ (Perna viridis) หอยนางรม (Saccostrea commercialis) และหอยตลบ (Meretrix meretrix) จากบรเวณดอนหอยหลอด จงหวดสมทรสงคราม เทากบ 0.16+0.70, 0.13+0.80 และ 0.31+0.16 มลลกรมตอกโลกรม (นาหนกเปยก)2

2. ตวอยางปลาชอน จานวน 20 ตวอยาง จากลาคลองชลองแวง ต.ทาตม อ.ศรมหาโพธ จ.ปราจนบร ในชวงเดอนพฤษภาคม และพฤศจกายน 2555 พบวา ตวอยางปลาทงหมดมปรอทปนเปอนสงกวาคามาตรฐาน ตงแต 0.067-0.22 ppm3

1 ศนยวจยและประเมนความเสยงดานอาหารปลอดภย ในโครงการ “พฒนาอตสาหกรรมอาหารไทยใหเปนครวอาหารคณภาพของโลก” สถาบนอาหาร กระทรวงอตสาหกรรม www.thairath.co.th/column/life/fromfood/357909 2 ผศ.ดร.พมพเพญ พรเฉลมพงศ และศาสตราจารยเกยรตคณ ดร.นธยา รตนาปนนท www.foodnetworksolution.com 3 มลนธบรณะนเวศ รวมกบเครอขายระหวางประเทศวาดวยการกาจดสารพษตกคางยาวนานในสงแวดลอม (IPEN) ของสหรฐอเมรกา www.mcot.net/site/content?id=50ed6596150ba0694300022c#.Uw1t06E5Pcv


3. ขอมลการเจบปวยจากการไดรบปรอท จากขอมลสานกระบาดวทยา กรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข ระบวาม

ผปวยทไดรบพษจากโลหะหนกทไมรวมสารตะกว ซงไดแก แมงกานส ปรอท สารหน แคดเมยม และสารอนๆ ในประเทศไทย ชวงป พ.ศ. 2543-2552 มผปวยเฉลยปละ 82 ราย โดยจงหวดทมจานวนผปวยสงสด 10 จงหวดแรก ไดแก ระยอง เชยงราย ตาก หนองคาย สรนทร กระบ เพชรบร ศรสะเกษ สราษฎรธาน และปตตาน ถงแมวาสวนมากเปนผปวยทไดรบผลกระทบจากการปนเปอนของสารแคดเมยม และอาจยงไมสามารถระบไดวาการเจบปวยนนเกดจากปรอทเพยงอยางเดยว แตอยางไรกตาม การปนเปอนของสารพษเหลานกยงคงเปนอนตรายในระยะยาว

นอกจากน อารยา และคณะ (2543)4 ไดทาการศกษาการเปรยบเทยบปรมาณปรอทในเลอดของนกศกษาทนตแพทย คณะทนตแพทย มหาวทยาลยขอนแกน พบวา คาเฉลยปรมาณปรอทในเลอดของนกศกษาทนตแพทยชนปท 1 เทากบ 0.77 ไมโครกรมตอมลลลตร ชนปท 4 เทากบ 43.50 ไมโครกรมตอมลลลตร ชนปท 5 เทากบ 137.39 ไมโครกรมตอมลลลตร และชนท 6 เทากบ 8.18 ไมโครกรมตอมลลลตร จากการวเคราะหทางสถต พบวา มความแตกตางของคามธยฐานของปรมาณปรอทในเลอดของนกศกษาทนตแพทยระหวางชนปท 1 กบชนปท 4, 5 และ 6 อยางมนยสาคญทางสถต สรปไดวา นกศกษาทนตแพทยทปฏบตงานในคลนค มปรมาณปรอทในเลอดสงกวานกศกษาทวไป และนกศกษาทมการปฏบตงานเกยวของกบปรอทอยางตอเนองเปนเวลานาน เชน ในนกศกษาทนตแพทยชนปท 5 มปรมาณปรอทในเลอดสงกวานกศกษาทนตแพทยทปฏบตงานอดฟนสลบกบการปฏบตงานอนๆ

และจากการศกษาปรอทตกคางในประชาชนรอบโรงไฟฟาถ านหนใน ต.ทาตม อ.ศรมหาโพธ จ.ปราจนบร ของมลนธบรณะนเวศ รวมกบเครอขายระหวางประเทศวาดวยการกาจดสารพษตกคางยาวนานในสงแวดลอม (IPEN) ของสหรฐอเมรกา พบปรอทตกคางมคาสงกวามาตรฐาน โดยผลการตรวจเสนผมของอาสาสมครชาวบาน อายระหวาง 17-72 ป จานวน 20 ราย พบมปรมาณปรอทสงเกนคามาตรฐานการอางองของ US EPA ทกาหนดไววาตองไมเกน 1 ppm แตปรากฏวา ตวอยางปรอทในเสนผมทพบสงสดตงแต 1.628-12.758 ppm หรอ 12.5 เทาจากคามาตรฐาน ทงนเนองจากชาวบานบรโภคปลาจากคลองชลองแวง และพบวายงบรโภคปลามากขน กยงเพมความเสยงในการสะสมปรอทมากขนตามอายและจานวนมอทกนปลาเขาไป

นอกจากงานวจยตางๆ แลว ยงมกรณทมการรองเรยนจากชมชนโดยรอบทอาจไดรบผลกระทบจากการปนเปอนปรอทในแหลงนา ดน หรอตอสขภาพอนามยอกดวย ซงลาสดใน ป พ.ศ. 2556 มการรายงานวาพบปรอทสะสมในปลา และคนสงเกนคามาตรฐาน ในพนทอตสาหกรรม

4 อารยา รตนทองคา สาราญ สภาร ปยะนาถ มหาโพธ ศรวณ ถาวรจกร ศรวรรณ เรอนทองด สกญญา วงศสวาง. 2543. การเปรยบเทยบปรอทในเลอดของนกศกษาทนตแพทย . ขอนแกน : คณะทนตแพทยศาสตรมหาวทยาลยขอนแกน.


304 ต.ทาตม อ.ศรมหาโพธ จ.ปราจนบร จากการตรวจวเคราะหตวอยางสตวนาในบรเวณโดยรอบ และเสนผมของคนทอาศยใกลโรงไฟฟาถานหน และโรงผลตเยอกระดาษ พบปรอทปนเปอนในหวงโซ

อาหารและรางกายมนษย โดยพบปลาในพนททาตมปนเปอนปรอทเกนคาทยอมรบได 3-11 เทา และผลการตรวจตวอยางเสนผมของประชาชนทบรโภคปลา และอาศยภายในรศม 2 กโลเมตรของพนทอตสาหกรรมยงพบวา เสนผมของทกคนมปรอทสะสมอยในปรมาณทเกนคาปรมาณอางอง 100 ppm ซงเปนปรมาณทอาจกออนตรายตอพฒนาทางสมอง ซงรอยละ 90 ของปรอททสะสมในรางกายมนษย คอ ปรอทอนทรยชนดเมทลเมอรควร ซงมพษสง สะสมในรางกายและสงแวดลอมไดยาวนาน อกทงยงถายทอดไดจากแมสลก ชองทางหนงทปรอทจะเขาสปลาและมนษยในพนทศกษา ต.ทาตม ไดแก เถาลอยจากโรงไฟฟาถานหน ฝนถานหนจากลานเกบถานหนแบบเปด ขเถาจากโรงไฟฟาทนำมาปรบสภาพดนในแปลงยคาลปตสในพนทโดยรอบ และยงมความเปนไปไดทนาเสยปนเปอนปรอทจากโรงผลตเยอกระดาษอาจรวซมลงคลองสาธารณะ และการทงกากของเสยอนตรายจากภาคอตสาหกรรม

ดงกลาว (กองประเมนผลกระทบตอสขภาพ กรมอนามย, 2014)

จากสถานการณขางตนดงกลาวนน เมอมการรองเรยนเกยวกบการปนเปอนของสารเคม หรอโลหะหนกจากภาคชมชน ภาครฐจะมการดาเนนการตรวจสอบ และวเคราะห โดยสมตวอยางของตะกอนดน แหลงนา สตวนา หรอแมกระทงตวอยางเลอดของประชากร เพอวเคราะหโอกาสเสยงของการปนเปอน และมการดาเนนการเฝาระวง และตดตามตรวจสอบเปนระยะเพอประเมนผลกระทบทเกดขน ดงในกรณของพนทอตสาหกรรม 304 ซงภายใตขอกาหนดของอนสญญาฯ กไดมการระบถงการประเมนความเสยงตอสขภาพเปนขอกาหนดหนงเชนกน

3.2 สถานการณการใชปรอททเกยวของ

3.2.1 แหลงอปทานปรอทและการคาปรอท (ขอ 3)

จากรป 3-6 แสดงวฏจกรของปรอท ซงจะเหนไดวาแหลงอปทานของปรอททแพรกระจายสสงแวดลอมนนมาจาก (1) แหลงธรรมชาต (Natural sources) โดยปรอทนนสามารถพบไดทวไปในธรรมชาต แตพบไดในปรมาณทนอยมาก ปรอททพบมากในธรรมชาตนนอยในรปของโลหะปรอทและปรอทซลไฟด โดยสามารถแพรกระจายออกสสงแวดลอมไดโดยการแตกแยกสลายเปนสวนเลกๆ การระเหยของปรอทหรอการผกรอนของหน ดน แร ทมปรอทเปนสวนประกอบอย ปรอทไมสลายตวแตรปแบบโครงสรางทางเคมอาจเปลยนแปลงไป เนองจากปรอทระเหยเปนไอไดงายจงแพรกระจายไปไดไกล โดยมกระแสลมเปนตวกลางในการพดพาออกไปไกลจากแหลงกาเนด ไปตกลงส พนดน แมนา ทะเล และมหาสมทร ทงในรปของฝนและฝนละออง ในธรรมชาตจะมการปลดปลอยปรอทออกสบรรยากาศ ทงจากการระเบดของภเขาไฟ ไฟปา หรอระเหยจากมหาสมทร โดยแตละปเปลอกโลกและมหาสมทร จะปลดปลอยไอปรอทออกสบรรยากาศประมาณ 30,000 ถง 50,000 ตนตอป อยางไรกตามการแพรกระจายจากแหลงธรรมชาตนนมปรมาณนอยมาก เมอเทยบกบปรมาณของปรอททเกดจากกจกรรมของมนษยททาใหสมดลของธรรมชาตเปลยนไป กอใหเกด


อนตรายตอมนษยชาตและสงมชวตอนๆ (2) แหลงทมาจากการกระทาของมนษย (Anthropogenic sources) ปรอทเปนสารทมนษยนามาใชประโยชนไดอยางกวางขวาง และจากการใชปรอทกนอยางแพรหลาย จงทาใหเกดการปนเปอนของปรอทในสงแวดลอม

รปท 3-6 แสดงวฎจกรของปรอท

ปรอททแพรลงสสงแวดลอมจากการกระทาของมนษยนนอาจมาจากหลายทางดวยกน อาท

• ดานอตสาหกรรม ไดแก อตสาหกรรมผลตคลอรนและโซดาไฟ อตสาหกรรมผลตสทาบาน อตสาหกรรมกระดาษ อตสาหกรรมพลาสตก อตสาหกรรม ทอผา อตสาหกรรมชบโลหะ อตสาหกรรมผลตนายาซกแหง อตสาหกรรมทาขนเฟอร เปนตน

• ดานการเกษตร ไดแก การใชสารเคมกาจดแมลง และสารเคมกาจดเชอราในพช ทาใหสามารถปองกนกาจดแมลง และเชอราทเปนศตรพชได โดยมสารประกอบอนทรยของปรอทเปนองคประกอบ

• ดานเครองมอวทยาศาสตรและอปกรณทางไฟฟา เชน เทอรโมมเตอร บารอมเตอร สวตชไฟฟา แบตเตอร เปนตน นอกจากนยงใชเปนตวเรงในกระบวนการทางเคมตางๆ อกดวย


• ดานการแพทย เปนสวนผสมของยารกษาโรคหลายชนด ใชในการอดฟน และเปนองคประกอบในเครองมอแพทย เชน เครองมอทใชวดความดนโลหต เปนตน

• ดานการทหาร ใชเปนองคประกอบอยางหนงในการทาระเบด

1. สถานการณการทาเหมองแรปรอทในประเทศไทย จากฐานขอมลของกรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแร (2557) ในสวนของขอมล

ใบอนญาตประทานบตรนน ไมพบวาประเทศไทยมการขอใบอนญาตทเกยวของกบเหมองปรอทแตอยางใด นอกจากนนตามขอมลของกรมทรพยากรธรณ (2557) กไมไดระบถงแหลง หรอพนททเปนเหมองปรอทภายในประเทศแตอยางใด แตปรอททนามาใชมาจากการนาเขาเปนหลก และอาจมบางสวนจากการรไซเคลกลบมาใชใหม

2. การคาปรอท5

ประเทศไทยยงมการใชประโยชนจากปรอทในหลากหลายกจกรรม และหลายรปแบบ แตไมพบการรายงานการทาเหมองแรปรอทหรอการสงเคราะหปรอทขนใชเองภายในประเทศ ซงจากสถตของกรมศลกากรในชวง 6 ปทผานมานน (พ.ศ. 2551-2556) ประเทศไทยมการนาเขาและสงออกทงปรอทบรสทธ และสารประกอบปรอทกบประเทศคคามากถง 43 ประเทศ

โดยพกดศลกากรของปรอทบรสทธ และสารประกอบปรอททใชในการกากบการนาเขา และการสงออกเปนดงตารางท 3-3

ตารางท 3-3 พกดศลกากรสาหรบการนาเขาและสงออกปรอทบรสทธและสารประกอบปรอท ประเภท ประเภทยอย รหสสถต รายการ

28 เคมภณฑอนนทรย สารประกอบอนทรย

2805 โลหะแรรเอรท สแคนเดยมและอตเทรยม จะผสมระหวางกนหรอระหวางโลหะเจอของโลหะดงกลาวหรอไมกตาม โลหะแอลคาไล หรอโลหะแอลคาไลนเอรท รวมทงปรอท

28054000 000/KGM ปรอท

2843 โลหะมคาชนดคอลลอยด รวมทงสารประกอบอนนทรยหรอสารประกอบอนทรยของโลหะมคา จะนยามไวในทางเคมหรอไมกตาม โลหะมคาเจอปรอท

284390 /KGM สารประกอบอน ๆ และโลหะมคาเจอปรอท

28439000 001/KGM กรดเฮกซะคลอโรแพลทนกเฮกซะไฮเดรต

28439000 002/KGM โพแทสเซยมเฮกซะคลอโรแพลตเนต

28439000 090/KGM อน ๆ

2852 สารประกอบอนนทรยหรอสารประกอบอนทรยของปรอท จะ

5 ทมา: กรมศลกากร (2557)


ประเภท ประเภทยอย รหสสถต รายการ นยามไวในทางเคมหรอไมกตาม ไมรวมถงโลหะเจอปรอท

สารประกอบทนยามไวในทางเคม

28521010 000/KGM เมอรครซลเฟต

28521020 000/KGM สารประกอบปรอทชนดทใชเปนลมโนฟอร

28521090 000/KGM อน ๆ

285290 /KGM อน ๆ

28529010 000/KGM เมอรครแทนเนตทไมไดนยามไวในทางเคม

28529090 /KGM อน ๆ

28529090 006/KGM ปรอท (II) ไทโอไซยาเนต )เมอรควรกไทโอไซยาเนต(

28529090 008/KGM ปรอท (II) ฟลมเนต )เมอรควรกไซยาเนต(

28529090 005/KGM ปรอทไนเตรต

28529090 009/KGM เมอรควรสครอไรด )คาโมเมล(

28529090 004/KGM เมอรควรสโครเมต)ปรอทโครเมต(

28529090 003/KGM เมอรควรกครอไรด

28529090 007/KGM เมอรควรกซลเฟต

28529090 001/KGM เมอรควรกซลไฟด

28529090 002/KGM เมอรควรกออกไซด

28529090 090/KGM อนๆ

38 เคมภณฑเบดเตลด

3808 สารฆาแมลง สารฆาสตวแทะ สารฆารา สารฆาวชพช ผลตภณฑทใชปองกนการงอกของพช และผลตภณฑทใชควบคมการเจรญเตบโตของพช สารทาลายเชอและผลตภณฑทคลายกน จดทาขนในลกษณะหรอบรรจภาชนะเพอการขายปลก หรอทาเปนสงปรงแตงหรอเปนของสาเรจรป

380850 /KGM ของทระบไวในหมายเหตประเภทยอย 1 ของตอนน

38085010 สารฆาแมลง

38085010 400/KGM สารประกอบของปรอท

38085029 สารฆารา


085039 สารฆาวชพช


38085040 /KGM ผลตภณฑทใชปองกนการงอกของพช


38085050 /KGM ผลตภณฑทใชควบคมการเจรญเตบโตของพช


38085099 /KGM อน ๆ



การนาเขา ประเทศไทยมการนาเขาปรอทบรสทธตงแตป พ.ศ. 2551 ถง 2556 รวมทงสน 18.93 ตน

คดเปนมลคาประมาณ 21.67 ลานบาท โดยมการนาเขาจากราชอาณาจกรสเปนมากทสด (รอยละ56.47) โดยในป พ.ศ. 2554 และ พ.ศ. 2555 มปรมาณการนาเขาปรอทบรสทธลดลงเหลอเพยง 286.00 และ 383.00 กโลกรม ตามลาดบ แตมปรมาณการนาเขาเพมขนในป พ.ศ. 2556 จานวน 730.00 กโลกรม โดยนาเขาปรอทบรสทธจากประเทศญปน และสหรฐอเมรกา (ตารางท 3-4) สาหรบสารประกอบปรอทนน ในชวงป พ.ศ. 2554 ถง 2556 ประเทศไทยมการนาเขารวมทงสน 2,795.09 ตน คดเปนมลคาประมาณ 426.51 ลานบาท โดยมการนาเขาจากสาธารณรฐประชาชนจน และไตหวนมากถงรอยละ 42.96 และ 24.97 โดยในป พ.ศ. 2556 มปรมาณการนาเขาสารประกอบปรอทจานวน 148.13 ตน โดยนาเขาจากสาธารณรฐอนเดย และฮองกงเปนสวนใหญ (ตารางท 3-5)

การสงออก การสงออกปรอทบรสทธ พบวา ในป พ.ศ. 2556 มการสงออกปรอทบรสทธลดลงอยางมนยสาคญ โดยมเพยง 2 ประเทศทประเทศไทยสงออกปรอทบรสทธไป คอ สหพนธสาธารณรฐเยอรมนและสหรฐเมกซโก (ตารางท 3-6) สาหรบการสงออกสารประกอบปรอท พบวา ในป พ.ศ. 2556 ประเทศไทยสงออกสารประกอบปรอทไปยงสาธารณรฐสงคโปรเทานน (ตารางท 3-7)


ตารางท 3-4 ปรมาณการนาเขาปรอทบรสทธ (พกดศลกากร: 28054000) จากประเทศตางๆ ตงแตป พ.ศ. 2551 ถง 2556

ปรมาณ (กโลกรม) ประเทศ 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2551-2556

ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา

SPAIN 1,862.00 1.72 3,862.00 3.32 4,966.00 4.23 - - - - - - 10,690.00 9.27

JAPAN 4,284.00 4.08 994.00 1.05 1,530.00 1.60 233.00 0.55 204.00 0.39 690.00 2.13 7,935.00 9.8

GERMANY 1.00 0.05 2.00 0.07 4.00 0.14 - 0.02 - - - - 7.00 0.28

INDIA 8.00 0.04 4.00 0.02 15.00 0.05 - - - - - - 27.00 0.11

USA - - - - 1.00 0.02 53.00 0.47 179.00 1.41 40.00 0.30 273.00 2.2

รวม 6,155.00 5.89 4,862.00 4.47 6,516.00 6.04 286.00 1.04 383.00 1.80 730.00 2.43 18,932.00 21.67

ทมา: กรมศลกากร (2557)

ตารางท 3-5 ปรมาณการนาเขาสารประกอบปรอทจากประเทศตางๆ ตงแตป พ.ศ. 2554 ถง 2556 หนวย: กโลกรม

ประเทศ 2554 2555 2556 2554-2556 ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา

INDIA - - 16,075.00 0.35 66,520.00 1.62 82,595.00 1.97

HONGKONG - - 16,000.00 0.34 66,320.00 1.59 82,320.00 1.93

JAPAN 100.00 0.09 16,632.00 2.78 7,720.00 1.05 24,452.00 3.92

FRANCE 95,840.00 16.69 13,600.00 7.09 4,002.00 2.06 113,442.00 25.84

USA - - 1,560.00 0.93 2,122.00 1.35 3,682.00 2.28

ITALY - - 2,401.00 1.86 800.00 0.31 3,201.00 2.17

SLOVENIA - - - - 200.00 0.04 200.00 0.04

BELGIUM - - 30.00 0.33 193.00 1.83 223.00 2.16


ประเทศ 2554 2555 2556 2554-2556 ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา

REPUBLIC OF KOREA - - 57.00 0.42 124.00 0.88 181.00 1.30

SINGPORE 47,100.00 9.65 - - 50.00 0.04 47,150.00 9.69

GERMANY 334,025.00 13.59 56.00 1.69 49.00 1.70 334,130.00 16.98

UK - - 55.00 0.63 23.00 0.14 78.00 0.77

CHINA 1,080,814.00 179.82 49,892.00 3.41 10.00 - 1,130,716.00 183.23

AUSTRALIA 100.00 0.30 6,000.00 0.89 - - 6,100.00 1.19

ISRAEL - - 557.00 0.22 - - 557.00 0.22

MALAYSIA - - 1,269.00 0.18 - - 1,269.00 0.18

PHILIPPINES 3,324.00 0.10 - - - - 3,324.00 0.10

PUERTO RICO 86,530.00 106.49 - - - - 86,530.00 106.49

SPAIN 5,400.00 1.58 - - - - 5,400.00 1.58

SWITZERLAND - - - 0.06 - 0.08 - 0.14

TAIWAN 869,539.00 64.37 - - - - 869,539.00 64.37

รวม 2,522,772.00 392.67 124,184.00 21.17 148,133.00 12.67 2,795,089.00 426.51

ทมา: กรมศลกากร (2557)


ตารางท 3-6 ปรมาณการสงออกปรอทบรสทธไปยงประเทศตางๆ ตงแตป พ.ศ. 2551 ถง 2556 หนวย: กโลกรม

ประเทศ 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2551-2556 ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา

CHINA 170.00 3.33 50.00 1.37 46.00 1.18 - - - - - - 266.00 5.88

INDONESIA - - - - 138.00 0.26 - 0.08 - 0.93 - - 138.00 1.27

LAOS - - - - 3.00 0.01 - - - - - - 3.00 0.01

U.S.A. - - - - 8.00 0.01 - - - - - - 8.00 0.01

HONG KONG - - 1.00 - 4.00 - - - 11.00 0.38 - - 16.00 0.38

CAMBODIA - - - - - - 220.00 0.10 - - - - 220.00 0.10

MALAYSIA - - - - - - 6.00 0.05 120.00 0.34 - - 126.00 0.39

MALDIVES 7.00 - - - - - - - - - - - 7.00 -

NETHERLANDS - - - 0.11 - - - - - - - - - 0.11

POLAND - - 25.00 0.45 - - - - - - - - 25.00 0.45

EGYPT - - - - - - - - - - - - - -

MEXICO - - - - - - - - - 0.04 - 0.01 - 0.05

GERMANY - - - - - - - - - - 1.00 - 1.00 -

SWEDEN - - - - - - 10.00 0.02 - - - - 10.00 0.02

SWITZERLAND - - - - - - - 0.01 - - - - - 0.01

PHILIPPINES - - - - - - - - - - - - - -

SINGAPORE - - - - - - - - 3,952.00 1.19 - - 3,952.00 1.19

VIETNAM - - - - - - - - - - - - - -

BANGLADESH - - - - - - - - 1.00 - - - 1.00 -

CHINA - - - - - - 16.00 0.42 1.00 - - - 17.00 0.42

รวม 177.00 3.33 76.00 1.92 199.00 1.46 252.00 0.67 4,085.00 2.88 1.00 0.01 4,790.00 10.27 ทมา: กรมศลกากร (2557)


ตารางท 3-7 ปรมาณการสงออกสารประกอบปรอทไปยงประเทศตางๆ ตงแตป พ.ศ. 2550 ถง 2556 หนวย: กโลกรม

ประเทศ 2551 2552 2553 2554 2555 2556 2551-2556 ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา ปรมาณ มลคา

CHINA 170.00 3.33 50.00 1.37 46.00 1.18 - - - - - - 266.00 5.88

INDONESIA - - - - 138.00 0.26 - 0.08 - 0.93 - - 138.00 1.27

LAOS - - - - 3.00 0.01 - - - - - - 3.00 0.01

U.S.A. - - - - 8.00 0.01 - - - - - - 8.00 0.01

HONG KONG - - 1.00 - 4.00 - - - 11.00 0.38 - - 16.00 0.38

CAMBODIA - - - - - - 220.00 0.10 - - - - 220.00 0.10

MALAYSIA - - - - - - 6.00 0.05 120.00 0.34 - - 126.00 0.39

MALDIVES 7.00 - - - - - - - - - - - 7.00 -

NETHERLANDS - - - 0.11 - - - - - - - - - 0.11

POLAND - - 25.00 0.45 - - - - - - - - 25.00 0.45

EGYPT - - - - - - - - - - - - - -

MEXICO - - - - - - - - - 0.04 - 0.01 - 0.05

GERMANY - - - - - - - - - - 1.00 - 1.00 -

SWEDEN - - - - - - 10.00 0.02 - - - - 10.00 0.02

SWITZERLAND - - - - - - - 0.01 - - - - - 0.01

PHILIPPINES - - - - - - - - - - - - - -

SINGAPORE - - - - - - - - 3,952.00 1.19 - - 3,952.00 1.19

VIETNAM - - - - - - - - - - - - - -

BANGLADESH - - - - - - - - 1.00 - - - 1.00 -

CHINA - - - - - - 16.00 0.42 1.00 - - - 17.00 0.42

รวม 177.00 3.33 76.00 1.92 199.00 1.46 252.00 0.67 4,085.00 2.88 1.00 0.01 4,790.00 10.27 ทมา: กรมศลกากร (2557)


3.2.2 ผลตภณฑทเตมปรอท (ขอ 4) 1. แบตเตอร จากหลกการของการอดไประจไฟฟา สามารถแบงชนดของถานไฟฉาย และแบตเตอรไดเปน 2

ประเภท คอ เซลลปฐมภม (primary cell) ซงเปนถานไฟฉายหรอแบตเตอรชนดใชแลวทงไมสามารถอดประจไฟซาได เชน ถานไฟฉายธรรมดา ถานแอลคาไลน ถานกระดม เปนตน และเซลลทตยภม (secondary cell) ซงเปนถานหรอแบตเตอรทสามารถนามาอดประจไฟซาได เชน แบตเตอรรถยนต แบตเตอรมอถอ ถานไฟฉายแบบประจไฟใหมได (rechargeable battery) เปนตน

ปรอทหรอสารประกอบปรอทในแบตเตอร พบไดในแบตเตอรปฐมภมทมการเตมเมอรควรก คลอไรดลงในสารละลายนาไฟฟา เพอลดการผกรอนของกระบอกสงกะสททาหนาทเปนแอโนด และรวมถงแบตเตอรปฐมภมทใชเมอรควรกออกไซดเปนแคโทด ทงนจากการศกษาเพอกาหนดขอกาหนดฉลากเขยวสาหรบผลตภณฑแบตเตอรปฐมภม สามารถจาแนกแบตเตอรปฐมภมทมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอทเปนองคประกอบ โดยพจารณาจากปรมาณปรอทในแบตเตอรปฐมภมแบบตางๆ ไดดงน6

- ถานไฟฉายแบบธรรมดา หรอ ถานไฟฉายทวไป เปนเซลลไฟฟาชนดเซลลคารบอน-สงกะส (carbon-zinc cell) ซงถานไฟฉายประเภทนจะมปรอทประมาณ 0-0.02 % โดยนาหนกของถานไฟฉายทงกอน

- ถานไฟฉายแอลคาไลน มจดเดนทสามารถใหพลงงานไฟฟาไดสงกวาถานธรรมดา 4-9 เทา (ขนอยกบสภาวะการใชงาน) และมชวงอณหภมของการใชงานกวางกวาถานธรรมดา ซงถานไฟฉายประเภทนจะมปรอทประมาณ 0.6 % โดยนาหนกของถานไฟฉายทงกอน

- ถานกระดม ถานประเภทนมกใชทวไปกบนาฬกาขอมอ เครองคดเลข เครองชวยฟง กลองถายรป และเครองใชไฟฟาขนาดเลกอน ๆ สวนประกอบทสาคญของถานประเภทน คอ ปรอทซลเวอรออกไซด แคดเมยม หรอลเทยม การจาแนกชนดจงมกเรยกตามเซลลทเปนสวนประกอบ

o ถานกระดมประเภทถานเมอรควรกออกไซด มปรอทประมาณ 33.0% โดยนาหนกของถานไฟฉายทงกอน เปนแบตเตอรหรอเซลลไฟฟาเคมทมประสทธภาพการจายไฟฟาในอตราคงทสง มขนาดเลก สามารถใหแรงดนไฟฟาประมาณ 1.35 โวลต ซงเหมาะสาหรบอปกรณหรอเครองใชหลายชนด เชน นาฬกาขอมอ เครองคดเลข เกมสกด เปนตน มจดเดน คอ สามารถจายกระแสไฟฟาในอตราคงทเกอบตลอดอายการใชงาน และมอายการเกบรกษานานเปนป แตมจดดอย คอ ราคาแพง และการใชสารประกอบโลหะปรอทในแบตเตอรกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอม ทาใหแบตเตอรชนดนถกหามจาหนายในหลายประเทศ

o ถานกระดมประเภทซลเวอรออกไซด มปรอทประมาณ 3.0 % โดยนาหนกของถานไฟฉายทงกอน เปนแบตเตอรอกชนดทใชสารละลายอเลกโทรไลตชนดดาง มแรงดนไฟฟา 1.6 โวลต ซงสงกวาแบตเตอรเมอรควรกออกไซดเลกนอย และมสวนประกอบคลายกบแบตเตอรเมอรควรกออกไซด คอ ใชสงกะสเปนแอโนด และใชซลเวอรออกไซดเปนแคโทด และสามารถเลอกใชสารละลายอเลกโทรไลตได 2 ชนด

6 โครงการฉลากเขยว, ขอกาหนดฉลากเขยวสาหรบผลตภณฑแบตเตอรปฐมภม , 2553.


คอ สารละลายโปแทสเซยมไฮดรอกไซด กบสารละลายโซเดยมไฮดรอกไซด มจดเดนเหมอนแบตเตอรเมอรควรกออกไซด คอ สามารถจายกระแสไฟคงทไดอยางตอเนองเกอบตลอดอายการใชงาน จงใชทดแทนแบตเตอร เมอรควรกออกไซดได อกทงไมมสวนผสมของสารประกอบโลหะหนก แตมขอดอย คอ แบตเตอรซลเวอรออกไซดมราคาแพง และมอายการใชงานสนกวาแบตเตอรเมอรควรกออกไซด

o ถานกระดมแบบสงกะสออกไซดและแบบสงกะสอากาศ ทมปรอทนอยกวา 2% โดยนาหนก ซงไดรบการยกเวนตามอนสญญาฯ

จากขอมลกรมโรงงานอตสาหกรรม พบวาอตสาหกรรมแบตเตอรปฐมภมประกอบดวยผผลตในประเทศและผนาเขาจากตางประเทศ โดยมจานวน 9 บรษท อยในเขตกรงเทพและปรมณฑลทงสน 5 บรษท ซงมเพยง 3 บรษททนาเขาถานไฟฉาย และถานไฟฉายอลคาไลนสาเรจรป ในขณะทมจานวนบรษททผลตถานไฟฉายทงสน 6 บรษท และมจานวนบรษททผลตถานไฟฉายอลคาไลนทงสน 3 บรษท

ปจจบน ถานไฟฉาย และถานไฟฉายอลคาไลนทวางขายตามทองตลาดทวไปทงในประเทศ และตางประเทศ ไดผานการปรบปรง และพฒนาผลตภณฑใหมประสทธภาพมากขนมาอยางตอเนอง ซงรวมถงการเลอกใชซงออกไซด และซงคลอไรดเพอชะลอการกรอนของสงกะสแทนการใชเมอรควรกคลอไรด และมการระบไวอยางชดเจนวาไมมปรอทแตอยางใด (0 % Mercury) เชน ถานแอลคาไลนภายใตเครองหมายการคาดราเซล และเอเนอรเจเซอร ทถกพฒนาขนมาตงแตป 2523 โดยนาเขาประเทศไทยโดยบรษท ยลเลตต (ประเทศไทย) จากด และบรษทเอเนอรไจเซอร (ประเทศไทย) จากด เปนตน

ตารางท 3-8 บรษททผลตและจาหนายแบตเตอรปฐมภมภายในประเทศ รายชอ ทตง ประเภท เครองหมาย

การคา บรษท รอคเคท ไทย จากด 116 ทาขาม บางปะกง ฉะเชงเทรา ผลตและนาเขาถานไฟฉาย

และถานไฟฉายแบบอลคาไลน รอคเคท

บรษท โกศลอตสาหกรรม จากด

114 จนทน 37 ทงวดดอน สาทร กรงเทพมหานคร 10120 ทงวดดอน สาทร กรงเทพมหานคร

ผลตถานไฟฉาย ตรามาขาวและ ตราหาแพะ

บรษท พานาโซนค แบตเตอร (ประเทศไทย) จากด

166 เทพารกษ เมองสมทรปราการ สมทรปราการ

ผลตถานไฟฉาย และถานไฟฉายอลคาไลน

พานาโซนค

บรษท ยลเลตต (ประเทศไทย) จากด

นคมอตสาหกรรมลาดกระบง กทม นาเขานาเขาถานไฟฉาย และถานไฟฉายอลคาไลน

ดราเซล

บรษท เอเนอไจเซอร (ประเทศไทย) จากด

พระราม 4 แขวงคลองตน เขตคลองเตย กทม

นาเขาถานไฟฉาย และถานไฟฉายอลคาไลน

เอเวอรเรตเอเนอรใจเซอร

บรษท อลคาไลน (ไทยแลนด) จากด

85 ซ.รวมทนไทยถ.สขสวสด ต.บางจาก อ.พระประแดง จ.สมทรปราการ 10130

ผลตถานไฟฉายแบบอลคาไลน อลคาไลน


รายชอ ทตง ประเภท เครองหมายการคา

บรษท ชลบรอนนตพานช จากด

ตาบลบานสวน อาเภอเมองชลบร ชลบร

ผลตถานไฟฉาย n/a

บรษท เอส พ แอนด เอส เอม จากด

ตาบลบานโปง อาเภอบานโปง ราชบร


บรษท สยามพแอนดพแบตเตอร จากด

ตาบลหนองขอนกวาง อาเภอเมองอดรธาน อดรธาน


ทงน ถานกระดมทมการวางจาหนายตามทองตลาดในประเทศไทย เปนการนาเขามาจากตางประเทศ โดยมครอบคลมถานกระดมในทกประเภท เชน ประเภทซลเวอรออกไซด สงกะสออกไซด และถานอลคาไลนในรปแบบกระดม และมการผลตหลายขนาดเพอใหผบรโภคสามารถเลอกใชไดตามขนาดของรงถานทแตกตางกนตามแตละประเภทอปกรณ

ตารางท 3-9 เครองหมายการคาแบตเตอรปฐมภมทนาเขาจากตางประเทศ เครองหมายการคา Made in

Panasonic Japan

Maxell Japan

Sanyo Japan

Sony Japan

Renata Swiss

Duracell USA

Energizer USA/Canada

GP

Philips USA

Accell

Toriyama

การนาเขาและการสงออก จากขอมลสงออก และนาเขาเซลลปฐมภม และแบตเตอรปฐมภมแบบทใชออกไซดของปรอท

เปนแคโทด พบวา ประเทศไทยมการนาเขาแบตเตอรแบบเซลลปรอทไมถงรอยละ 1 ของการนาเขาเซลลปฐมภม และแบตเตอรปฐมภมทงหมดในแตละป โดยในป 2552 มแนวโนมการนาเขาทลดลงจากป 2551 ถง 98.9% และมรอยละการนาเขาทคอนขางคงทตงแตป 2552 เปนตนมา คออยในชวงรอยละ 0.0001-0.0005 และไมพบขอมลการสงออกเซลลปรอทตงแตป 2551 จนถงป 2556 มเพยงขอมลสงออกในป 2553 เทานน ซงสงออกเพยงรอยละ 0.00001 ของการสงออกเซลลปฐมภมและแบตเตอรปฐมภมของป 2553


ตารางท 3-10 แสดงมลคาการสงออก และนาเขาเซลลปฐมภม และแบตเตอรปฐมภม แบบเซลปรอทหรอใชออกไซดของปรอทเปนแคโทด ป พ.ศ นาเขา สงออก

มลคา CIF (บาท)

รอยละการนาเขา *

ประเทศคคา มลคา FOB (บาท)

รอยละการสงออก *

ประเทศคคา

2550 2,993,372 0.13 จน ฮองกง อนโอนเซย สหรฐอเมรกา

194,503 0.023 กรซ มาเลเซย สหรฐอเมรกา

2551 2,416,678 0.09 ญปน มาเลเซย - - -

2552 13,756 0.001 ญปน - - -

2553 41,067 0.002 จน ญปน 141 0.00001 เวยดนาม

2554 58,135 0.004 ฝรงเศส ญปน - - -

2555 111,432 0.002 ญปน - - -

2556 26,667 0.001 ญปน ไตหวน - - -

* หมายเหต รอยละการสงออกและการนาเขาเซลปรอทในแตละป คดเทยบกบมลคารวม CIF และ มลคารวม FOB ของเซลลปฐมภมและแบตเตอรปฐมภมในปนนๆ (ทมา : กรมศลกากร)

นอกจากน พบวา ในป 2550 และ ป 2551 มการนาเขาแบตเตอรแบบซลเวอออกไซด

มากกวาเซลลปรอท ถง 19.6 และ 4.5 เทาตามลาดบ แตคงมแนวโนมการนาเขาทลดลงเชนเดยวกบเซลลปรอท และในป 2556 รอยละการนาเขาเซลลซลเวอรออกไซดเหลอเพยงแครอยละ 0.0007 ของการนาเขาเซลลปฐมภม และแบตเตอรปฐมภมทงหมด และไมพบขอมลการสงออกแบตเตอรแบบซลเวอรออกไซดตงแตป 2551-2556 แตอยางใด

ตารางท 3-11 แสดงมลคาการสงออก และนาเขาเซลลปฐมภม และแบตเตอรปฐมภมแบบเซลล ซลเวอรออกไซด ป พ.ศ นาเขา สงออก

มลคา CIF (บาท)

รอยละการนาเขา *




2550 57,403,052 2.5650 จน สงคโปร เยอรมนน ญปนสหรฐอเมรกา

1,065,198 0.1293 อนเดย ญปน

2551 10,843,571 0.4033 ญปน สงคโปรสหรฐอเมรกา

- - -

2552 73,891 0.0041 บราซล เยอรมนน ญปน - - -

2553 38,063 0.0022 บราซล จน เยอรมนน - - -


ป พ.ศ นาเขา สงออก มลคา CIF

(บาท) รอยละการนาเขา *




2554 10,007 0.0007 สวตเซอแลน จน เยอรมนน ญปน

- - -

2555 18,673 0.0003 สวตเซอแลน จน ญปน สหรฐอเมรกา ออสเตรเลย

- - -

2556 17,521 0.0007 จน เมกซโก - - -

* หมายเหต รอยละการสงออกและการนาเขาเซลลปรอทในแตละป คดเทยบกบมลคารวม CIF และ มลคารวม FOB ของเซลลปฐมภมและแบตเตอรปฐมภมในปนนๆ (ทมา : กรมศลกากร)

สารหรอผลตภณฑทดแทน โดยทวไป ถานกระดมประเภทประเภทซลเวอรออกไซดและเมอรควรกออกไซดมการนามาใช

งานกบอปกรณไฟฟาอาทเชน เครองคดเลข เครองชวยฟง (hearing aids) นาฬกาขอมอแบบเขม กลองถายรปดจตอลทมไฟแฟลช หรอนาฬกาดจตอลทมไฟเรองแสง เปนตน แตเนองจากมการปนเปอนของสารพษอนตราย ในหลายๆ ประเทศจงไดยกเลกการผลตถานเมอรควรกออกไซดเปนทเรยบรอยแลว

ปจจบน ไดมการพฒนาถานลเทยมแบบปฐมภมขนมาทดแทน ซงใหแรงดนไฟฟาทสงกวาถานเมอรควรกออกไซต และถานซลเวอรออกไซด คอ สามารถใหแรงดนไฟฟาไดตงแต 1.5-4 โวลต มประสทธภาพในการจายไฟสง โดยขนอยกบชนดของสารทนามาเปนแคโทด ซงลเทยมจะทาหนาทเปนแอโนด จงไมตองมการเตมสารเมอรควรกคลอไรดเพอชะลอการผกรอนใหกบเซลลแอโนดแตอยางใด แตลเทยมเปนโลหะทเกดปฏกรยาเคมกบนาหรอไอนาในอากาศไดงายมาก ดงนนในกระบวนการผลตจงตองกระทาในสภาพแวดลอมทแหง

รปท 3-7 ถานลเทยมแบบปฐมภม

(ทมา : http://www.mtec.or.th/index.php?option=com_content&task=view&id=119&Itemid=36&limit=1&limitstart=1)


ทผานมาแบตเตอรลเทยมแมงกานสออกไซด เปนแบตเตอรลเทยมแคโทดของแขงทไดรบความนยมในการใชมากทสด สามารถใหแรงดนไฟฟา 3 โวลต มสดสวนการบรโภคมากถงรอยละ 80 ของแบตเตอรลเทยมในตลาดทงหมด ขอดของถานลเทยมแบบปฐมภม คอ นาหนกเบา มคาแรงดนไฟฟาและความหนาแนนไฟฟาสง มอายการเกบรกษาหลายป สามารถใชงานไดในชวงอณหภมกวาง และสามารถจายกระแสไฟฟาคงทไดเกอบตลอดอายการใชงาน แตมราคาแพง7 และไดมการพฒนาถานลเทยมทงในรปแบบกระดมและแบบกอน เชน ถานลเทยมขนาด AA สาหรบกลองดจตอล ใหพลงงานไฟในการใชงานมากกวาถานอลคาไลนทวไป 7 เทา มนาหนกเบากวาถานอลคาไลนถง 33% และถานกระดมลเทยมสาหรบใชกบของเลน เครองคดเลข เครองชวยฟง กลอง นาฬกา เกม และเครองใชไฟฟาอนๆ พลงงานสง เปนตน แตอยางไรกตามยงไมมการระบไวอยางชดเจนวาถานลเทยมแบบปฐมภมสามารถนามาทดแทนการใชงานของถานเมอรควรกออกไซต และถานซลเวอรออกไซดไดทงหมด 100%

นอกจากน ปจจบนมการคดคน “แบตเตอรกระดาษ” หรอ Paper Battery / Soft Battery ขนโดย นกวจยชาวจน และถกพฒนาโดยบรษท Enfucell ใน Finland เปนแบตเตอรชนดใหมทมความเบาบางเพยงแค 0.5 มลลเมตร สามารถบด มวน หรอทาใหโคงงอได โดยการนาถานแมงกานสมาพฒนาดวยการใชเทคโนโลยเดยวกบการทาฟลมในการแปรสภาพ จงทาใหตวแบตเตอรมลกษณะออนโคง และบาง ซงมหลกการทางานเชนเดยวกนกบถานไฟฉายทวไป สามารถใหกระแสไฟไดเทากบแบตรนทเปนกอนๆ คอ 1.5 V เมอใชงานเสรจแลวไมตองนาไปรไซเคล แตสามารถทงไดเลยแบบขยะทวไปโดยไมกอใหเกดมลพษ สามารถพบเหนการใชงานแบตเตอรรกระดาษจาก Key Card ทใชงานในโรงแรม หรอปายแทกตดสนคาบางประเภท และการดอวยพรทมเสยงดนตร รวมถงนาไปประยกตใชกบสนคาประเภทเสรมความงามบางประเภท เชน แผนปดลดความอวน แผนปดลดลอยตนกา (Anti-Wrinkle Patch) เปนตน และปจจบนไดรบความนยมทงในประเทศ เมกซโก สหรฐอเมรกา เกาหล ญปน ฯลฯ

2. สวตซไฟฟาและรเลย สวตซ (Switch) เปนอปกรณใชปด – เปด วงจรไฟฟา และวงจรอเลกทรอนกส สวตซจะทา

หนาทควบคมการไหลของกระแสไฟฟาภายในวงจร สวทซทมปรอทสามารถใชในการควบคมการไหลของกระแสไฟฟาตามการเปลยนแปลงของความดนอณหภมหรอตาแหนง สวตซอณหภมหรอสวตซความดนอาจมปรอทผสมอย ตวอยางทวไปอาจพบไดในเครองดดควน และสวตซไฟในรถยนตบางสวนทผลตกอนป 2543 สวตซทเปดประตโรงรถ ฝาเครองเปาเสอผา เตาอบไมโครเวฟ เซนเซอรในเตารดและเครองทาความรอน เปนตน สวตซไฟฟาทมปรอทเปนสวนประกอบอย ไดแก Float Switches, Pressure Switches, Temperature Switches, Tilt Switches

7 http://www.mtec.or.th/


รปท 3-8 Float Switches ทมา : www.aquaticeco.com

รปท 3-9 Temperature Switches ทมา : www.perriers.com

รปท 3-10 Tilt Switches ทมา : www.perriers.com

รเลย (Relay) เปนอปกรณทเปลยนพลงงานไฟฟาใหเปนพลงงานแมเหลก โดยการปอนกระแสไฟฟาใหกบขดลวด เพอทาการปดหรอเปดหนาสมผสคลายกบสวตชอเลกทรอนกส ซงเราสามารถนารเลยไปประยกตใช ในการควบคมวงจรตางๆ ในงานชางอเลกทรอนกสมากมาย รเลยทมการใชปรอท ไดแก Mercury displacement relays, Mercury Wetted Contact Relay และ Mercury contact relays


รปท 3-11 Mercury displacement relays

ทมา : www.shophespv.com

รปท 3-12 Mercury Wetted Contact Relay ทมา : nuxx.net

รปท 3-13 Mercury contact relays

ทมา : www.paragonweb.com

ตารางท 3-12 ปรมาณปรอทในสวตซไฟฟา และรเลยประเภทตางๆ ประเภทผลตภณฑ ปรมาณปรอท (กรม) Float Switches <1

Pressure Switches 1 - 20

Temperature Switches 1 - 10

Tilt Switches 0.4 - 71

Relays 0.005 - >1

ทมา : http://www.perriers.com/main_content/section06/mercury.html#Relays http://www.newmoa.org/prevention/mercury/imerc/factsheets/switches.cfm


การนาเขาและการสงออก ในป พ.ศ. 2556 ประเทศไทยมโรงงานททาการผลตสวตซไฟฟาและรเลย (ประเภท 74 (3))

จานวน 244 โรง (กรมโรงงาน, 2557) เงนลงทนรวม 7,147.45 ลานบาท มแรงงานททางานอยในโรงงานททาการผลตสวตซไฟฟาและรเลยประมาณ 13,007 คน และจากการพจารณาปรมาณและมลคาการนาเขา สงออก พบวา การเกบขอมลสถตยงมขอจากดทมไดจาแนกชนดของสวตซไฟฟาและรเลยทมและไมมปรอทเปนองคประกอบ จงไมสามารถระบมลคาความเสยหายหรอรายไดของประเทศไทยถาไมสามารถสงออกสวตซไฟฟาและรเลยไดอยางชดเจน ซงจากขอมลสถตของกรมศลกากร พบวา ในป พ.ศ. 2556 ประเทศไทยสงออกสวตซไฟฟาและรเลย รวมกนประมาณ 17,455,226 กโลกรม มรายไดจากการสงออกสวตซไฟฟาและรเลยทงหมดประมาณ 17, 723.77 ลานบาท

สารหรออปกรณทดแทน เพอเปนการลดมลพษจากการใชปรอท จงจาเปนตองพฒนาอปกรณอนเพอทดแทนอปกรณท

มปรอทเหลาน โดยตวอยางของผลตภณฑทดแทน สวตซ และรเลย

ตารางท 3-13 ตวอยางของผลตภณฑทดแทนการใช สวตช และรเลยทมปรอท ผลตภณฑเดม ผลตภณฑทดแทน

Flame sensors Electric ignition systems

Float switches Mechanical switches, Magnetic dry reed switches, Optical float switches, Conductivity float switches, Metallic ball, Sonic/Ultrasonic float switches, Pressure transmitter float switches, Gallium Indium alloy, Thermal Float switches

Pressure switches Mechanical switches, solid-state switches

Tilt switches Metallic ball, Electrolytic tilt switches, Potentiometers, mechanical switches, solid-state switches, capacitive switches

Temperature switches Mechanical switches, solid-state switches

Displacement relaysDry magnetic reed relays, other electro-mechanical relays, solid-state relays

Contact relays

Wetted reed relays


3. หลอดฟลออเรสเซนต ผลตภณฑหลอดฟลออเรสเซนตทมปรอทเปนสวนประกอบ ภายใตพนธกรณของอนสญญาฯ

ประกอบดวย

• หลอดฟลออเรสเซนตชนดคอมแพกต (Compact Fluorescent lamp) สาหรบการใชงานทวไป ขนาดตากวาหรอเทากบ 30 วตต และมปรอทบรรจมากกวา 5 มลลกรมตอหลอด

• หลอดฟลออเรสเซนตชนดตรง สาหรบการใชงานทวไป ดงน (1) หลอดทใชสารเรองแสงแบบแถบ 3 ส (Tri-band phosphor) นอยกวา 60 วตต

และมปรอทบรรจมากกวา 5 มลลกรมตอหลอด (2) หลอด Halophosphate phosphor นอยกวาหรอเทากบ 40 วตต และมปรอท

บรรจมากกวา 10 มลลกรมตอหลอด

• หลอดไอปรอทความดนสง (HPMV) สาหรบการสองสวางทวไป

• หลอด Cold-Cathode Fluorescent Lamps (CCFL) และหลอด External Electrode Fluorescent Lamp (EEFL) ในจอภาพอเลกทรอนกส ดงน

(1) ขนาดสน (≤ 500 mm) และมปรอทบรรจมากกวา 3.5 มลลกรมตอหลอด (2) ขนาดกลาง (> 500 mm และ ≤ 1,500 mm) และมปรอทบรรจมากกวา 5

มลลกรมตอหลอด (3) ขนาดยาว (>1,500 mm) และมปรอทบรรจมากกวา 13 มลลกรมตอหลอด

หลกการทางานของหลอดฟลออเรสเซนต จะอาศยพลงงานจากรงสอลตราไวโอเลต ซงเกดขนจากการถายประจในไอปรอทความดนไอตาภายในหลอด นอกจากนหลอดฟลออเรสเซนตยงบรรจดวยกาซเฉอย เชน อารกอน ครปตอน หรอ นออน หรอสวนผสมของกาซเหลาน ทความดนประมาณ 2-3 มลลเมตรปรอท พลงงานรงสอลตราไวโอเลตทเปลงออกมาจากไอปรอทน จะกระทบกบสารเรองแสง (phosphor) ซงทาหนาทเปลยนรงสอลตราไวโอเลตทตามองไมเหนเปนแสงสวางทตามองเหน

อเลกโทรด ทาจากขดลวดทงสเตนทฉาบดวยสารชวยปลอยอเลกตรอน ซงเชอมตดอยทปลายแตปลายละขางของหลอด เมอเรมจดหลอดฟลออเรสเซนตแรงดนจดหลอดจะผานกระแสเผาไสหลอดทงสองขางใหรอนเพอชวยใหอเลกโทรดปลอยอเลกตรอน สนามไฟฟาทเกดขนระหวางอเลกโทรดมสวนชวยในการปลอยอเลกตรอนทาใหอเลกตรอนเคลอนทดวยความเรวสงจากอเลกโทรดขางหนงไปยงอเลกโทรดอกขางหนง ทาใหเกดการถายประจไฟฟาหรออารกในไอปรอท ความรอนภายในหลอดฟลออเรสเซนตจะเพมขน และทาใหความดนไอปรอทเพมขนถงคาทหลอดทางานมประสทธภาพสงสด โดยทวไปสามารถแบงประเภทของหลอด ฟลออเรสเซนตไดเปน

• หลอดฟลออเรสเซนตธรรมดา หมายถง หลอดปลอยประจแบบไอปรอทความดนตา ซงแสงสวนใหญสงออกมาจากวสดเรองแสงหนงชนหรอหลายชนทกระตนดวยรงสอตราไวโอเลตทแผจากการปลอยประจ

• หลอดประหยดพลงงานไฟฟา เปนหลอดฟลออเรสเซนตทเปลยนเสนผานศนยกลางใหเลกลง และเปลยนชนดของกาซทบรรจทาใหประสทธภาพในการสองสวางสงขน


• หลอดฟลออเรสเซนตชนดคอมแพกต (Compact Fluorescent lamp) หมายถง หลอดฟลออเรสเซนซทมขนาดเลก แบงออกเปน 2 ประเภท คอ หลอดประเภทมบลลาสตในตวสาหรบใหแสงสวางทวไป และหลอดประเภทไมมบลลาสตในตวสาหรบใหแสงสวางทวไป

ทงน วตถดบสาคญทใชในการผลตหลอดฟลออเรสเซนต ประกอบดวย

ทมา: ขอกาหนดฉลากเขยวสาหรบผลตภณฑหลอดฟลออเรสเซนต

วตถดบทใชนมทงผลตในประเทศ และนาเขาจากตางประเทศ โดยสวนใหญจะนาเขาทางเรอจากประเทศญปน ไตหวน เนเธอรแลนด สหราชอาณาจกร สหรฐอเมรกา สวนวตถดบภายในประเทศจะถกขนสงทางรถยนต ไดแก

- หลอดแกว (glass tube) - lead in wire

- ฝาครอบอะลมเนยม (cap) - แอลกอฮอล (alcohol)

- butyl acetate - กาซอารกอน (argon gas)

- ตะกวบดกร (soldering Tin) - ภาชนะหบหอ (packing)

โดยในการผลต ตนทนสวนใหญเปนคาวตถดบประมาณรอยละ 72 จาแนกเปนคาวตถดบในประเทศประมาณรอยละ 53 ทสาคญ ไดแก หลอดแกว lead in wire ขวหลอด และคาวตถดบตางประเทศประมาณรอยละ 19 ทสาคญไดแก พน (pin) ไสหลอด สารเคมเคลอบหลอด ปรอท และ emission mixture

จากการศกษาวฏจกรชวตของหลอดฟลออเรสเซนต (โครงการฉลากเขยว) พบวาในขณะใชงานจะมผลกระทบตอสงแวดลอมมากทสด คอประมาณรอยละ 90 โดยอยในรปของการใชพลงงานไฟฟา ผลกระทบทเหลอเกดในขณะทยงเปนวตถดบในกระบวนการการผลต เชน การระเหยของไอปรอท และหลงการใชงานจากการทงหลอดทใชงานแลว กลายเปนขยะอนตรายปนเปอนขยะมลฝอยจากบานเรอน เปนตน และเมอพจารณาโอกาสของการไดรบสมผส และผลกระทบจากไอปรอท พบวา


ชวงระยะการผลต

- ไอปรอทจะปนอยในอากาศทถกดดออกจากหลอดฟลออเรสเซนต ในขณะทเตมปรอทลงในหลอดฟลออเรสเซนซทจด exhausting

- สวนปลายของ exhaust tube ดานหนงซงตองตดออกภายใน exhaust machine ภายหลงจากทหยอดปรอทผาน exhaust tube ลงไปในหลอดฟลออเรสเซนตแลว สวนปลายของ exhaust tube ทตดออกน จะมเศษปรอทตดอยดวย ซงตองนาไปกาจดอยางเหมาะสม

- หลอดฟลออเรสเซนตทชารดเสยหายจากจดตางๆ ในกระบวนการผลต ซงผานเครอง exhaust machine ไปแลวบางสวนมปรอทหลงเหลอตดอยบาง ซงตองนาไปกาจดอยางเหมาะสมเชนกน

ชวงระยะการทงหลงจากการใชงาน - การเกดกากของเสยอนตรายทเปนมลฝอยตกคาง เนองจากประเทศไทยยงไมมระบบ

การเกบคนหลอดฟลออเรสเซนตทใชแลว ประชาชนยงคงทงหลอดฟลออเรสเซนซพรอมกบขยะมลฝอยจากครวเรอน นอกจากนภายในหลอดฟลออเรสเซนตยงบรรจปรอทประมาณ 10-30 มลลกรมตอหลอดขนาดตงแต 10-36 วตต ปรอทเปนสารทมอนตรายตอสขภาพ และสงแวดลอม เมอทงหลอดฟลออเรสเซนตหลงใชแลว อาจมการปนเปอนของปรอทออกสภายนอกได

ในแตปประเทศไทยจะมปรมาณซากหลอดฟลออเรสเซนตทหมดอายการใชงานแลวทวประเทศเกดขนประมาณ 41 ลานหลอด โดยรอยละ 70 เปนหลอดฟลออเรสเซนตชนดตรง และสวนทเหลอเปนหลอดชนดวงกลมและชนดคอมแพกต (กรมควบคมมลพษ, 2547) และจากการศกษาของกรมควบคมมลพษ ในป 2547 พบวา ในอาคาร สานกงาน และสถานประกอบการตางๆ เปนแหลงกาเนดทมอตราการเกดซากหลอดฟลออเรสเซนตมากทสด คอ โดยเฉลยประมาณ 300 หลอดตออาคารตอป รองลงมาคอ โรงงานอตสาหกรรม มอตราการเกดซากหลอดฟลออเรสเซนตเฉลยประมาณ 100 หลอดอโรงงานตอป และจากทพกอาศย พบวามอตราการเกดซากหลอดฟลออเรสเซนตเฉลยประมาณ 3 หลอดตอหลงคาเรอนตอป ถงแมปจจบนจะมมาตรการและผประกอบการสามารถพฒนาใหปรมาณของปรอทในหลอดฟลออเรสเซนตลดลงไดมากแลวกตาม แตปรมาณความตองการใชหลอดไฟยงคงเพมขน ทาใหการใชหลอดฟลออเรสเซนตและการกาจดซากหลอดฟลออเรสเซนตทภายในมปรอทบรรจอย ยงกอใหเกดความเสยงตอมนษยและสงผลกระทบตอสงแวดลอม เนองจากปจจบนประเทศไทยยงไมมการแยกขยะกนอยางจรงจง การกาจดซากหลอดฟลออเรสเซนตยงคงใชวธการเผาหรอการฝงกลบอย


การนาเขาและการสงออก การผลตหลอดฟลออเรสเซนตสามารถตองสนองความตองการการใชงานภายในประเทศไดอยางเพยงพอเมอเทยบกบป 2518 ทเรมมการผลตหลอดฟลออเรสเซนตขนเปนครงแรกในประเทศไทย โดยผลตไดแครอยละ 10 ของปรมาณความตองการใชงานทงหมดภายในประเทศ และเนองจากการใชหลอดฟลออเรสเซนซประหยดพลงงานไฟฟาและมอายการใชงานทมากกวาหลอดไส จงทาใหผบรโภคหนมาใชหลอดฟลออเรสเซนซมากขน สงผลใหความตองการใชงานภายในประเทศมอตราการขยายตวเพมขนเกอบทกป จากขอมลการศกษาโครงการพฒนาแนวทางการประเมนซากผลตภณฑเครองใชไฟฟา และอเลกทรอนกส พบวา ในป 2551-2553 ยงคงมแนวโนมการผลต การนาเขา และการบรโภคหลอด ฟลออเรสเซนตอยางตอเนอง

ตารางท 3-14 การผลต การนาเขา และการบรโภคหลอดฟลออเรสเซนต ในป พ.ศ 2551-2553 ป พ.ศ. ปรมาณการผลต

(พนหลอด) ปรมาณการนาเขา

(พนหลอด) ปรมาณการบรโภค

(พนหลอด) 2551 181,090 40,080 200,895

2552 201,608 50,179 211,468

2553 185,183 50,105 222,598

หมายเหต ไมไดจาแนกประเภทของหลอดหลอดฟลออเรสเซนต ทมา : กรมควบคมมลพษ

ทงน ประเทศไทยนาเขาหลอดฟรออเรสเซนตทงจากสหภาพยโรป และประเทศในแถบเอเชย อาทเชน เยอรมนน ฝรงเศส เนเธอรแลนด สวตเซอรแลนด ญปน ฮองกง เกาหล ไตหวน และจน รวมถง ประเทศในแถบอาเซยน ลาว มาเลเซย สงคโปร เปนตน โดยในป 2549 มลคาการนาเขาหลอดฟลออเรสเซนตมาจากกลมประเทศในทวปเอเชยมากทสด คดเปนรอยละ 91.41 ของมลคาการนาเขาทงหมด รองลงมาคอ ทวปยโรป ซงประเทศทมมลคาการนาเขามากทสด คอ ประเทศจน คดเปนรอยละ 67.70 ของมลคาการนาเขาทงหมด ขณะทมลคาการสงออกหลอดฟลออเรสเซนตมาจากประเทศในทวปเอเชยเชนกน อาทเชน จน อนโดนเซย อนเดย กมพชา ลาว เปนตน โดยคดเปนรอยละ 65.47 ของมลคาการสงออกทงหมด


ตารางท 3-15 มลคาการสงออก และนาเขาหลอดฟลออเรสเซนตชนดคอมแพกต หลอดไฟฟาบรรจไอปรอทหรอโซเดยม และหลอดฟลออเรสเซนตชนดโคลดแคโทด

ป พ.ศ มลคา CIF (บาท)

มลคา FOB (บาท)

หลอดฟลออเรสเซนตชนดคอม

แพกต

หลอดไฟฟาบรรจไอปรอทหรอโซเดยม*

หลอดฟลออเรสเซนตชนดโคลด

แคโทด

หลอดฟลออเรสเซนตชนดคอม

แพกต

หลอดไฟฟาบรรจไอปรอทหรอโซเดยม*

หลอดฟลออเรสเซนตชนดโคลด

แคโทด 2553 825,426,178 233,106,208 300,582,235 589,482,499 2,080,656 32,685,596

2554 793,138,781 248,108,968 166,881,639 869,384,234 2,756,837 70,430,400

2555 1,357,152,783 274,513,258 29,909,647 1,167,180,224 15,137,978 73,107,904

2556 922,532,078 230,280,911 8,343,391 859,278,460 6,058,440 71,033,003

หมายเหต หลอดไฟฟาบรรจไอปรอทหรอโซเดยมรวมถงหลอดไฟฟาแบบโลหะแฮไลน

เมอพจารณาจากสวนแบงการตลาด พบวา บรษทฟลปสอเลกทรอนกส (ประเทศไทย) จากด บรษทไทยโตชบา ไลทตง และบรษท ลกจเจรญแสง คอผผลตหลอดไฟฟารายใหญในประเทศ โดยมสวนแบงการตลาดรวมกนประมาณ 70%

บรษททผลตและจาหนายหลอดฟลออเรสเซนซในประเทศไทยประกอบดวย

• บรษทไทยโตชบา ไลทตง

• บรษท ลกจเจรญแสง

• บรษทเอส อ ไอ อนเตอรเนชนแนล ยหอแลมตน, NEC

• บรษทฟลปสอเลกทรอนกส (ประเทศไทย) จากด

• บรษท เอเชยอตสาหกรรมหลอดไฟ

• บรษท บางกอกแลมป

• บรษท แลมปตน ไลทตง เทคโนโลย จากด

• บรษท สยามหลอดฟลออเรสเซนต จากด

• บรษท ไทยออโตแอนดอเลคทรคแลมป จากด


สารหรอผลตภณฑทดแทน เนองจากหลอดฟลออเรสเซนตทาดวยหลอดแกวทสบอากาศออกจนหมดแลวบรรจไอปรอทไว

เลกนอย เพอทาหนาทปลอยประจ และเปลงแสงอลตราไวโอเลตออกมา แตเนองจากไอปรอทเปนสารอนตราย สามารถสงผลกระทบตอรางกายหากสดดมไอระเหยปรอททเกดจากหลอดแตก และยงกอใหเกดการปนเปอนสสงแวดลอมจากการทงซากหลอดรวมกบเศษขยะตางๆ และการกาจดทไมถกวธ ดงนนจงมการเลอกใชสารทดแทนหรอผลตภณฑทดแทนดงน

1. การเปลยนสถานะปรอท จากมาตรฐาน ROHS (Restriction of Hazardous Substance) ทมการออกระเบยบวาดวย

การจากดการใชสารอนตรายในผลตภณฑไฟฟา และอเลกทรอนกส ทาใหสงผลตอการผลตหลอดไฟจากเดมทมการใชไอปรอทบรรจในผลตภณฑ ผผลตเปลยนมาใชปรอทเมด (Amalgam) เพอทาใหสามารถควบคมปรมาณของปรอทภายในหลอดไฟใหไดตามเกณฑทกาหนด เชน บรษทเอเชยอตสาหกรรมหลอดไฟยกเลกการใชปรอทเหลว และหนมาใชปรอทเมด เพอลดการแพรกระจายปรอทสสงแวดลอมรอบขางทงในกระบวนการผลต และยงสามารถควบคมปรมาณการใชใหไดนอยกวามาตรฐานของฉลากเขยว คอ หลอดฟลออเรสเซนต มปรอทบรรจอยไดไมเกนกวา 8 มลลกรมตอหลอด และหลอดคอมแพคตฟลออเรสเซนต มปรอทบรรจอยไดไมเกนกวา 5 มลลกรมตอหลอด

2. การใชหลอด LED ทดแทนหลอดไฟประเภทตางๆ เนองดวยหลอด LED คอ ไดโอดกงตวนาแสง ใหแสงสวางโดยไมเกดความรอน และมอายการ

ใชงานยาวนาน เปนอปกรณทมขนาดเลก สามารถนามาพฒนาโครงสรางของหลอดไฟไดทกขนาด และทกรปแบบประยกตใชงานไดหลากหลาย เชน การเลอกใช High bay light ใชแทนหลอดแสงจนทรหรอหลอดไอปรอท เหมาะสาหรบใชงานในโรงงาน โกดงสนคา เปนตน ในขณะทหลอดไฟ LED bulb สามารถใชแทนหลอดไส และหลอดตะเกยบได รวมถงการใชหลอด LED ทดแทนหลอด Cold-Cathode Florescent Lamp ในเครองสแกนเนอรและจอรบภาพ LCD

ตารางท 3-16 การเปรยบเทยบประสทธภาพของ LED และหลอดฟลออเรสเซนต คณสมบต LED หลอดฟลออเรสเซนต

อายการใชงาน (ชวโมง) 70000-100000 5000-10000

รงสอนฟาเรด (ความรอน) ไมม ม

รงสอลตราไวโอเลต (UV) ไมม ม

การหรแสง งาย ยาก

ความเปนมตรกบสงแวดลอม ไมมปรอท มปรอท

ความสองสวาง (ลเมนตตอวตต) 85 (เพมขนไดอก) 50-90


ปจจบน ญปนครองตลาด LED มากเปนอนดบ 1 ของโลก รองลงมา คอ ไตหวน โดยหากรวมปรมาณการผลตของ 2 ประเทศ คอ ญปนและไตหวน จะมสวนแบงตลาดโลกรวมกนมากถง 2 ใน 3 ของตลาดโลก8

จากการศกษาประสทธภาพและการวเคราะหทางการเงนของการเปลยนหลอดไฟ LED Tube ใชแทนหลอดฟลออเรสเซนต ในโรงงานอตสาหกรรมของสทธศกด (2555) พบวาหลอด LED สามารถนามาใชแทนหลอดฟลออเรสเซนตได นอกจากปรมาณแสงสวางและการอตราใชพลงงานของหลอดไฟชนด LED ไดเปรยบกวาหลอดฟลออเรสเซนตแลว ยงมอายการใชงานทยาวนานกวา โดยหลอด LED ขนาด 20 วตต สามารถใชแทนหลอดฟลออเรสเซนตขนาด 36 วตตได โดยทปรมาณแสงสวางยงอยในเกณฑทยอมรบได พรอมทงสามารถประหยดพลงงานไดถงรอยละ 56.5 และมระยะเวลาในการคนทนภายใน 3.5 ป

4. เครองสาอาง ตงแตอดตทผานมา มการนาปรอท และสารประกอบปรอท เชน ปรอทแอมโมเนย มาใชใน

เครองสาอางเพอทาใหผวขาว ลดจดดางดา หรอรกษาฝา ซงสารประกอบปรอทจะออกฤทธรบกวนการทางานของเอนไซม tyrosinase ทาให ลดการสรางเมดสผวเมลานน จงชวยใหผวขาวขน ซงกระทรวงสาธารณสขไดกาหนดใหปรอท และสารประกอบปรอทเปนวตถทหามใชในลาดบท 221 ตามประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง กาหนดวตถทหามใชเปนสวนผสมในการผลตเครองสาอาง ลงวนท 12 พฤษภาคม 2551 แตมขอยกเวนใหใชเปนวตถกนเสยในเครองสาอางไดตามเงอนไขทกาหนดไวในประกาศกระทรวงสาธารณสข (ฉบบท 47) พ.ศ. 2550 เรอง กาหนดวตถกนเสยทอาจใชเปนสวนผสมในการผลตเครองสาอาง ลงวนท 29 ตลาคม 2550 โดยตองเปนไปตามทกาหนดไวในบญชแนบทายประกาศ กลาวคอ อนญาตใหใชวตถกนเสยทมปรอท จาพวก Thiomersal และ Phenylmercuric salts9 ใหใชไดเฉพาะผลตภณฑทใชบรเวณรอบดวงตาไดรอยละ 0.007 เมอคานวณในรปปรอท นอกจากนหนวยงานอนๆในตางประเทศกมการกาหนดปรมาณการใชปรอทเชนกน

ตารางท 3-17 ขอกาหนดปรมาณการใชปรอทในองคกรตางๆ ขอกาหนดปรมาณการใชปรอทในผลตภณฑครมหนาขาว

องคกร/ประเทศ ขอกาหนดปรมาณการใชปรอท

สหภาพยโรป หามใชปรอทในผลตภณฑ

สานกงานคณะกรรมการอาหารและยาประเทศสหรฐอเมรกา นอยกวา 1 มลลกรมตอกโลกรม

หนวยงานสาธารณสขประเทศแคนาดา นอยกวาหรอเทากบ 3 มลลกรมตอกโลกรม

คณะกรรมการอาหารและยาประเทศฟลปปนส นอยกวาหรอเทากบ 1 มลลกรมตอกโลกรม

8 http://www.gets.co.th/knowledge.php?txtNo=15)

9 สารกนเสย Phenylmercuric salts โดยท salts หมายถง เกลอโซเดยม โพแทสเซยม แคลเซยม แมกนเซยม แอมโมเนยม และเอทาโนลามน/เกลอคลอไรด โบรไมด ซลเฟต และอะซเทต


ขอกาหนดปรมาณการใชปรอทในผลตภณฑครมหนาขาว

องคกร/ประเทศ ขอกาหนดปรมาณการใชปรอท

สมาคมประชาชาตแหงเอเชยตะวนออกเฉยงใต (ASEAN) หามใชปรอทในผลตภณฑ

สานกงานคณะกรรมการอาหารและยาประเทศไทย หามใชปรอทในผลตภณฑ

ทมา : มลนธบรณะนเวศ อางองขอมลจากองคการอนามยโลก, 2011

จากขอมลกรมโรงงานอตสาหกรรม พบวา โรงงานประเภท 47(3) ประกอบกจการเครองสาอางหรอสงปรงแตงรางกาย มจานวนทงสน 197 โรงงาน ถงแมวาในประเทศไทยจะมการหามใชปรอทในผลตภณฑเครองสาอางแลว อกทงยงมการระบโทษตามประกาศสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา เรอง ชแจงประกาศกระทรวงสาธารณสขเกยวกบวตถทหามใชเปนสวนผสมในการผลตเครองสาอาง ผใดผลตเพอขาย นาเขาเพอขาย หรอขายจะตองระวางโทษจาคกไมเกนหนงป หรอปรบไมเกนหกหมนบาท หรอทงจาทงปรบกตาม แตจากขอมลของศนยขอมลเครองสาอาง กองเครองสาอางและวตถอนตราย กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข เปดเผยผลการวเคราะหหาสารหามใชในผลตภณฑเครองสาอาง ในปงบประมาณ 2547 ถง มถนายน 255110 ยงพบสารหามใชจาพวกปรอทแอมโมเนยในผลตภณฑเครองสาอางอย และจากการสมวเคราะหปรอทในครมหนาขาวของมลนธบรณะนเวศ และนตยสารฉลาดซอ จานวน 47 ตวอยาง ทงในเขตกรงเทพฯ และตางจงหวด ระหวางเดอนเมษายน และพฤษภาคม พ.ศ. 255511 พบวามปรมาณของปรอทใน“ครมนานมขาว” จากจงหวดสราษฎรธานอยถง 99,070 มลลกรมตอกโลกรม

ตารางท 3-18 ผลการวเคราะหหาสารหามใชในผลตภณฑเครองสาอาง ในปงบประมาณ 2547 ถง มถนายน 2551

ป พ.ศ. ตวอยางทงหมด

สารหามใชทกชนด ปรอทแอมโมเนย

จน.ตวอยางทตรวจพบ รอยละ

จน.ตวอยางทตรวจพบ รอยละ

2547 501 157 31.3 71 14.2

2548 317 72 22.7 62 19.6

2549 405 92 22.7 43 10.6

2550 531 146 27.5 90 16.9

2551 493 76 15.4 42 8.5

ทมา : ศนยขอมลเครองสาอาง กองเครองสาอางและวตถอนตราย กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข

10 http://webdb.dmsc.moph.go.th/ifc_cosmetic/news/cos_0951/cos_1002.htm 11 http://www.chaladsue.com/index.php/Food-health/1221-test137.html


5. สารเคมปองกนและกาจดศตรพช สารฆาชวภาพ และยาฆาเชอ ภายใตขอเกยวของของอนสญญาฯ ไดระบใหสารเคมปองกนและกาจดศตรพช (pesticide) สารฆาชวภาพ (biocide) และยาฆาเชอ (topical antiseptics) ทมปรอทเปนสวนประกอบจะไมไดรบอนญาตใหมการผลต นาเขา สงออก ภายในป พ.ศ. 2563 ยกเวน วคซนทมสารไทเมอรโรซอล (Thimerosal) เปนสารกนบด

สารเคมปองกนและกาจดศตรพชทมปรอทเปนสวนประกอบทเกยวของกบประเทศไทย ไดถกควบคม ตาม พ.ร.บ. วตถอนตราย พ.ศ. 2535 (วตถอนตรายประเภทท 4) และอนสญญารอตเตอรดมฯ ซงเปนอนสญญาระหวางประเทศในการควบคมการนาเขา และการสงออกสารเคมอนตรายตองหามหรอจากดการใชอยางเขมงวด และสตรผสมของสารเคมปองกนกาจดศตรพช และสตวทเปนอนตรายอยางรายแรง โดยมผลบงคบใชในประเทศไทย ตงแตวนท 24 กมภาพนธ 2547 โดยสารเคมปองกน และกาจดศตรพชทมปรอทเปนสวนประกอบจดรวมอยดวย ไดแก สารประกอบปรอทอนนทรย อลคล แอรล และ alkyloxy ซงในปจจบนมรายงานวาสารประกอบของปรอทจดเปนวตถอนตรายทหามใชทางการเกษตรในประเทศไทย12 และจากขอมลกรมโรงงานอตสาหกรรม พบวาโรงงานประเภท 43(1) ประกอบกจการสารปองกนหรอกาจดศตรพชหรอสตว มจานวนทงสน 964 โรงงาน

สวนยาฆาเชอ (Antiseptics) เปนสารทสามารถใชยบยงหรอทาลายการตดเชอ ซงสามารถใชบนผวหนง และเนอเยอตางๆ ทใชกนทวไป อาท สารกลมฟนอล (Phenol) แอลกอฮอล กลมโลหะหนก (Heavy metals) เปนตน โดยกลมโลหะหนก มกใชเปนรปของเกลอ เชน เกลอปรอท เกลอเงน โดยมนไปขดขวางเอนไซม (enzyme) ในการดารงชพของแบคทเรยทาใหไมสามารถมชวตอยได13 ไดแก ยาแดง (Mercurochrome) ไทเมอโรซาล (Thimerosal) แตยงสามารถใชในสตรตารบยาของเภสชตารบโรงพยาบาล (ทเปนยาแผนปจจบน) ในหวขอ TINCTURES ไดถง 0.1 กรม ตามประกาศคณะกรรมการพฒนาระบบยาแหงชาต เรองบญชยาหลกแหงชาต พ.ศ. 2556 นอกจากนไทเมอโรซาลยงถกใชเปนสารกนบด (preservative) ในวคซนอกดวย ผผลตยาในอตสาหกรรมยาแผนปจจบนในประเทศไทยมจานวนทงสน 172 โรงงาน14

ปจจบนความตองการของผบรโภคทมตอยาฆาเชอทมปรอทเปนองคประกอบมแนวโนมลดลง และมการจาหนายและใชยาฆาเชอชนดอนๆ ทมประสทธภาพแทนการใชยาฆาเชอทมปรอทเปนองคประกอบ และสะดวกตอการใชงานแลว เชน ยาใสแผล Povidone-Iodine เปนตน แตสาหรบวคซน ยงมความจาเปนของการใช thimerosal ในตารบวคซนทบรรจขนาดยาหลายหนวยตอหนงบรรจภณฑ (multiple dose) อย ทงในแงของราคาและการเขาถงวคซนของประชาชน ซงจากการศกษาเพอวเคราะหสถานการณสาหรบการจดทาขอเสนอเชงนโยบายในการบรหารจดการความปลอดภยของปรอทในผลตภณฑสขภาพของมหาวทยาลยมหดลรวมกบสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา พบวา ปรมาณสดสวนของวคซนทมและไมม

12 http://www.bayercropscience.co.th/web/www/safetyfood.php?cateID=8&conID=179 13 http://www.healthcarethai.com 14 http://library.dip.go.th/multim4/ebook/RES%2024%20%E0%B8%A245.4.pdf


thimerosal ทจดซอโดยสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต พ.ศ. 2556 มสดสวนของวคซนทมการใช thimerosal ในตารบวคซนรอยละ 53 ของวคซนทจดซอทงหมด

6. เครองมอวดทไมใชระบบอเลคทรอนกส เครองมอวดทมการใชกนอยางแพรหลาย ในดานตางๆ ทงทางวทยาศาสตร ทางการแพทย

อตนยมวทยา รวมถงในโรงงานอตสาหกรรม ประกอบไปดวย บาโรมเตอร ไฮโกรมเตอร มาโนมเตอร และ เทอรโมมเตอร โดยแตละเครองมอมการใชงานทแตกตางกน โดยเครองมอทมปรอทเปนสวนประกอบ และมการใชกนอยในปจจบน แบงตามกลมการใชงานไดดงน

กลมเครองมอทางการแพทย

โดยเครองวดทมการใชอยางกวางขวางในกลมผลตภณฑทางการแพทย ไดแก เครองวดความดนโลหต และเครองวดอณหภมรางกาย ไดแก เครองวดความดนโลหตชนดปรอท (Mercury sphygmonometer) มลกษณะเปนแทงแกวทมปรอทอยภายใน ใชหลกการแรงโนมถวงของโลก นยมใชเปนเครองมอมาตรฐานสาหรบวดความดนโลหต เนองจากใหผลการวดทแมนยา ใชงานงาย และไมตองมการปรบแตง โดยจากการศกษาของคณะเภสชศาสตร และสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา15 พบวาในป พ.ศ. 2556 มการใชเครองวดความดนชนดปรอทอยรอยละ 18 สวนอนจะเปนเครองวดความดนชนดขดลวด (Aneroid equipment) และเครองวดความดนชนดดจตอล (Automatic equipment) สวนเครองวดอณหภมรางกายในทางการแพทยนน พบวามการใชเทอรโมมเตอรทงแบบทเปนปรอท และแบบดจตอล โดยในโรงพยาบาลหรอสถานพยาบาลขนาดใหญจะมการใชเทอรโมมเตอรแบบดจตอลกนอยางแพรหลายแลว แตในสถานพยาบาลขนาดกลางจนถงขนาดเลก และตามบานเรอนตางๆ ยงมการใชเทอรโมมเตอรแบบปรอทเปนสวนมาก จากขอมลกรมโรงงานอตสาหกรรม พบวาโรงงานประเภท 81(3) ประกอบกจการการทาเครองมอ เครองใช หรออปกรณการแพทย มจานวนทงสน 125 โรงงาน และโรงงานประเภท 81(1) ประกอบกจการการทา ดดแปลง หรอซอมแซมเครองมอหรออปกรณวทยาศาสตรทใชในหองทดลอง หรออปกรณทใชในการชง ตวง วด จานวนทงสน 32 โรงงาน

จากสถตการนาเขาในป พ.ศ. 2552 ถง พ.ศ. 255616 ประเทศไทยมการนาเขาเทอรโมมเตอรทใชทางคลนก (Clinical thermometer) ชนดมของเหลวบรรจและอานโดยตรง (Liquid-filled, for direct reading) จานวน 6,168,655 หนวย มลคา 98,136,984 บาท โดยนาเขาจากสาธารณรฐประชาชนจน สมาพนธรฐสวส สาธารณรฐอตาล สาธารณรฐฝรงเศส และสหรฐอเมรกา ตามลาดบ ซงการนาเขาเทอรโมมเตอรทใชทางคลนกจากประเทศสาธารณรฐจนมากทสดถงรอยละ 99.8 ของการนาเขาทงหมดใน 5 ป

15 รศ.ดร.ภญ.พสมย กลกาญจนาธร, รศ.ภญ.ยวด วงษกระจาง และ ภก.วส ศภรตนสทธ, เครองวดความดนโลหต, คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยมหดล 16 สถตนาเขา – สงออก กรมศลกากร


และเมอพจารณาเปนชวงเวลา พบวาประเทศไทยมอตราการนาเขามากขนจากป พ.ศ. 2552 ถง ปพ.ศ. 2554 ทมการนาเขามากทสด และลดลงในป พ.ศ. 2555 และ พ.ศ. 2556 ตามลาดบ

รปท 3-14 สถตจานวนเทอรโมมเตอรทใชทางคลนก ชนดมของเหลวบรรจ และอานโดยตรง

ทนาเขาประเทศไทยในป พ.ศ. 2552 ถง พ.ศ. 2556

รปท 3-15 สถตมลคา (CIF) ของเทอรโมมเตอรทใชทางคลนก ชนดมของเหลวบรรจ และอานโดยตรง

ทนาเขาประเทศไทยในป พ.ศ. 2552 ถง พ.ศ. 2556

จากการศกษาของสถาบนมาตรวทยาและสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา จากการสมตวอยางเครองมอวดแบบอตโนมต จานวนมากกวา 1,200 เครองทวประเทศ พบวามการใชเครองวดความดนโลหตชนดปรอทอยเพยงรอยละ 18 และจากการสมตวอยางทงหมดพบเครองทไมผานเกณฑมาตรฐานประมาณรอยละ 10 และรอยละ 17 ไมสามารถทดสอบได เนองจากขาดขอมลทางเทคนค และอปกรณพเศษเฉพาะรนของเครองนน ทาใหไมสามารถตรวจสอบความแมนยาของเครองมอวดแบบอตโนมตได


นอกจากน ผประกอบการอตสาหกรรมเครองมอแพทยสวนใหญกวารอยละ 80 เปนลกษณะของการนาเขาและซอมาขายไป ขณะทอกรอยละ 20 เปนโรงงานผลตอปกรณการแพทยขนพนฐานทยงขาดเทคโนโลย ซงเปนอปสรรคสาคญตอการผลตเครองมอวดระบบอเลกทรอนกส ดงนนจงยงมความจาเปนในการใชเครองวดความดนและเทอรโมมเตอรวดไข เนองจากระบบเดมมความแมนยาทสงกวา ดแลรกษางายและมราคาทถกกวา

กลมเครองมอทางการอตนยมวทยา

ตวอยางเครองมอทมปรอทททางการอตนยมวทยายงคงมการใชโดยกรมอตนยมวทยา ไดแก บาโรมเตอรแบบปรอท เพอความแมยาในการวเคราะหความกดอากาศบาโรมเตอร แบงเปน

• บาโรมเตอรแบบคว (Kew Barometer) เปนแบบทกะปกปรอทตดแนนตายตวอยกบลาหลอดแกว ไมสามารถปรบแตงระดบปรอทได จะแบงออกเปนแบบใชบนบก คอ แบบ Kew Station และแบบทใชในทะเล Kew Marine

• บาโรมเตอรแบบฟอรตน (Fortin Barometer) เปนแบบสามารถปรบแตงระดบปรอทใหผวหนามาสมผสกบเขมงาชาง (ivory pointer) พอด

• เทอรโมมเตอรแบบตางๆ เพอวดอณหภมของอากาศ เรยกวา"ไซโครมเตอร" (Dry-Wet Bulbs psychrometer) ซงอาจเปนเทอรโมมเตอรแบบธรรมดาหรอแบบปรอท (Ordinary Thermometer) ใชวดอณหภมทวไปของอากาศ โดยวดอณหภมตมแหง (Dry) และอณหภมตมเปยก (Wet) และเทอรโมมเตอรสงสด (Maximum Thermometer) เปนเทอรโมมเตอรแบบปรอทใชวดอณภมสงทสดประจาวน ตวเทอรโมมเตอรจะมคอตบดานใตสเกลลางสด เมออณหภมลดลงปรอทจะไมสามารถไหลยอนกลบ และตองวางตวเทอรโมมเตอรใหทางตมปรอทอยตากวาปลายเลกนอย เพอกนลาปรอทไหลกลบ เนองจากการสนสะเทอน

กลมเครองมอในหองปฏบตการทางวทยาศาสตร หองปลอดเชอ และโรงงานอตสาหกรรม

เครองมอทใชในหองปลอดเชอ และโรงงานอตสาหกรรมสวนมากเปนการใชอปกรณแบบดจตอลแลวเปนสวนมาก นอกจากยงมการใชเครองวดแบบปรอทในหองปฏบตการทางวทยาศาสตรอยบาง ซงควรกาหนดมาตรการดานการเกบกกและกาจดเครองมอฯ เพอปองกนการรวไหลของปรอทออกสสงแวดลอมเมอเกดการชารด และแตกหกของเครองมอดงกลาว


สารหรอผลตภณฑทดแทน สาหรบการใชผลตภณฑทดแทนผลตภณฑเครองมอวดทใชปรอทเปนสวนประกอบ ปจจบนม

การใชเทคโนโลยอนๆ หรอระบบดจตลเขามาทดแทนการใชเทคโนโลยแบบกนมาก ทงในดานความสะดวกสบายในการใชงาน ทงขนาดทมขนาดเลก งายตอการพกพาและนาไปใชมากกวา ทาใหมการพฒนาผลตภณฑเครองมอวดใหมๆ ขนมาดแทนการใชอปกรณแบบเกา แตผลตภณฑทดแทนบางชนดยงมราคาทคอนขางสงและยากตอการบารงรกษา ซงตองการการแกไข และพฒนาตอไปในอนาคต

ตารางท 3-19 การใชผลตภณฑทดแทนสาหรบเครองมอวดทไมใชระบบอเลคทรอนกส ผลตภณฑ ผลตภณฑทดแทน

บารอมเตอร ใชแบบ แอนรอยดบาโรมเตอร หรอ ดจตล

ไฮโกรมเตอร ใชแบบทเตมแอลกอฮอลแทน หรอ แบบดจตล

มาโนมเตอร ใชแบบแอนรอยด หรอ ดจตล หรอ neddle/bourdan gauge หรอใชของเหลวทไมใชปรอท

เทอรโมมเตอร ใชแบบทเตมแอลกอฮอล หรอแบบดจตล หรอแบบทใชสาร Gallium-Indium-Tin และใชแบบทเตมแอลกอฮอล หรอของเหลวทเปนสารอนทรยแทน หรอแบบดจตล สาหรบเทอรโมมเตอรแบบอนๆ ทไมใชสาหรบวดไข (Non-Fever Thermometers)

ทมา : perriers.com/main_content/section06/mercury.html

Galligan, C.,Morose, G., and Giordani, Lowell Center for Sustainable Production, 2556

7. อะมลกมอดฟน ประเภทวสดอดฟน ทนยมใชกนในปจจบนแบงออกเปน 2 ประเภท ดงน

1) วสดอดฟนโดยตรง (Direct Restorative Materials) เปนวสดทถกออกแบบมาเปนพเศษเพอใหอดโพรง หรอรบนตวฟน มสมบตเขากนไดทางชวภาพ (biocompatiblity) การเกดปฏกรยาเคมของวสดขณะแขงตวอาจคายความรอน หรอปลอยสารอนออกมา ซงสงทออกมาเหลานนไมวาจะเปนความรอน หรอสารเคมตองไมเปนอนตรายใดๆ ตอตวฟน และคนไข วสดทนยมใช ไดแก

• อะมลกม (Amalgam) เปนโลหะเจอปรอททใชกนอยางแพรหลาย เพราะมความแขงแรงสง มอายการใชงานยาวนานหลายป และราคาถก อะมลกมผลตจากโลหะผสม มสแวววาวแบบโลหะ ประกอบดวยปรอทเปนธาตหลกประมาณรอยละ 43-54 เงนประมาณรอยละ 20-35 ทองแดงประมาณรอยละ 10 สงกะสประมาณรอยละ 2 และดบก ปจจบนโลหะเจออะมลกม สวนใหญมการบรรจใหเลอกได 2 รปแบบ คอ


(1) Alloy tablet ซงผลตในรปแบบเมด ในการใชงานตองมแคปซลเพอใสโลหะเจอชนดเมดและปรอท เพอนาไปปนเปนอะมลกม อยางไรกตามขนตอนหยดปรอทลงในแคปซล มกมการหกหลนของปรอท และอตราสวนทไดไมแนนอน ทาใหมปรอทสวนเกน ทาใหตองบบปรอทสวนเกนออก มความยงยากในการจดการกบปรอทสวนเกน และมโอกาสในการสดไอปรอทเขาสรางกายสง

(2) Precapsulated Alloy จะผลตในรปโลหะเจอและปรอท ซงบรรจรอผสมเปนแบบ Precapsulated Amalgum ซงจะคานวณปรมาณของโลหะเจอและปรอทในสดสวนทพอเหมาะ ระบบนจะมสวนเกนของปรอทนอยมาก และแคปซลทใชครงเดยวทงจะชวยลดปรมาณการรวซมของไอปรอทจากแคปซลระหวางการปนไดดกวาแคปซลทใชหลายครง

• คอมโพสตเรซน (Composite Resin) เปนวสดผสมระหวางพลาสตกกบผงแกว มความแขงแรงสง ทนทาน สามารถผลตใหมสคลายเนอฟน

• กลาสไอโอโนเมอรซเมนต (Glass ionomer cement) เปนวสดผสมทางทนตกรรมระหวางแกวและกรดอนทรย (organic acid) มสใกลเคยงกบสธรรมชาตของฟน และมความโปรงแสง มสมบตในการยดตดกบเนอฟน และโลหะไดด

• เรซนมอดฟายดกลาสไอโอโนเมอรซเมนต (Resin Modified Glass-Ionomer Cement, RMGIC) วสดผสมระหวางแกว กรดอนทรย (organic acid) และเรซนโพลเมอร (resin polymer) ทแขงตวไดเมอฉายแสงลงไป

• คอมโพเมอร (Compomer) วสดอดฟนทไดจากการนาคอมโพสตกบกลาสไอโอโนเมอรซเมนตมารวมกน หรอโพลแอซดโมดฟายดเรซนคอมโพสต (polyacid-modified resin composite) มสคลายเนอฟน

2) วสดอดฟนโดยออม (Indirect Restorative Materials) เปนวสดทถกเตรยมหรอขนรปสาเรจจากภายนอก กอนนาไปใสบนตวฟนหรอตาแหนงฟนเดมททนตแพทยเตรยมไวลวงหนา ไดแก

• ทองคา (Gold) เปนโลหะบรณะฟนอกชนดหนงทมประวตการใชงานยาวนานมาก ดวยเหตทเปนโลหะมความทนทานสง (durability) ทนสกกรอน (wear) ไดด และไมทาใหฟนคสบสกดวย แตเนองจากโลหะมสมบตนาความรอนและความเยน ดงนนจงอาจกอใหเกดความระคายเคอง ปจจบนการใชทองคาเปนวสดบรณะฟนลดปรมาณลงมาก เพราะวสดชนดอนใหความสวยงามคลายฟนจรงมากกวา นอกจากนทองคายงมราคาแพง แมจะมอายการใชงานยาวนานกตาม


• พอรซเลน (Porcelain) เปนวสดเซรามกมความแขง และเปราะมาก จงมผลใหฟนคสบ (opposing teeth) เกดการสกหรอไดงาย ทงนทนตแพทยไมแนะนาใหใชพอรซเลนอดฟนโดยเฉพาะอยางยงฟนบดเคยวอยาง ฟนกราม

• วสดอน นอกเหนอจากวสด 2 ชนดขางตนแลว ยงมการใชวสดอดฟนททาจากวสดอนอกหลายชนด เชน แพลตนม (Platinum) โลหะผสมของดบกกบเหลก โลหะผสมของตะกวกบทงสเตน (Tungsten) เปนตน

ดวยคณสมบตของอะมลกมทราคาไมแพง และใชงานงาย ทาใหเปนวสดทนยมใชอยางแพรหลายกวา 150 ป ซงจากขอมลการนาเขาโลหะมคาชนดคอลลอยด สารประกอบอน ๆ และโลหะมคาเจอปรอท (Othercompounds; amalgams) พกด 28439000 ของกรมศลกากร ในป พ.ศ. 2556พบวา ประเทศไทยมการนาเขา 17,597 กโลกรม คดเปนมลคารวม 1,877.9 ลานบาท

สารหรอผลตภณฑทดแทน วสดทใชในการอดฟนมคณสมบตเฉพาะตว และจดเดนทแตกตางกนออกไป จงทาให

เหมาะสมกบการใชงานในลกษณะทตางกน เชน อะมลกมทมปรอทเปนองคประกอบ มความแขงแรงสงและราคาถก จงนยมนามาใชสาหรบอดฟนกรามทตองใชในการบดเคยวอาหาร ขณะทคอมโพสตเรซน มความแขงแรงนอยกวาอะมลกม ราคาแพง แตใหสทใกลเคยงสฟนมากทสด จงเหมาะสาหรบนามาอดฟนหนามากกวาฟนกราม แตความตองการใชงานกขนกบความตองการของผบรโภคเชนกน ดงนนการทจะตองลดปรมาณการใชอะมลกมในการอดฟนและหนไปใชวสดอนทดแทนนน จะตองคานงถงความพรอมของผบรโภคดวยวาจะมทาทตอบรบการเลอกใชวสดอดฟนอน เพอทดแทนการใชอะมลกมทมประสทธภาพ และคมคาตอการใชงานมาอยางยาวนานไดมากนอยเพยงไร

ตารางท 3-20 เปรยบเทยบในการใชวสดอะมลกม และวสดเรซนสเหมอนฟนสาหรบการอดฟน ขอเปรยบเทยบ อะมลกม วสดเรซนสเหมอนฟน

อายการใชงาน อายการใชงานนาน ประมาณ 10 – 15 ป หรอมากกวา

อาจไมนานเทาการใชวสดอะมลกม

ความสวยงาม ความสวยงามนอย เนองจากมสทไมเหมอนฟนตามธรรมชาต

มความสวยงาม สามารถเลอกสทเหมอนฟนได

ความแขงแรง มความแขงแรง สามารถรองรบแรงบดเคยวไดอยางด มการแตกของวสด ขนอยกบตาแหนงทอด

ราคา ตากวาการอดดวยวสดสเหมอนฟน สงกวาการอดดวยอะมลกม บางครงอาจสงถง 2 เทาเมอเทยบกบการอดดวยอะมลกม

การสญเสยเนอฟน สญเสยเนอฟนมาก เนองจากตองกรอเนอฟนมากกวาทผจรงเพอรองรบวสดอะมลกม

สามารถรกษาเนอฟนไดมากกวา เนองจากการอดดวยเรซนสามารถทาไดดวยการกรอเนอฟนทเสยออกเทานน

อนๆ อาการแพปรอท พบนอยมาก ประมาณรอยละ 1 ของ สามารถใช วสดเรซนในการตกแตงและ


ขอเปรยบเทยบ อะมลกม วสดเรซนสเหมอนฟน

ผรบบรการทมอาการแพปรอททเปนสวนผสมอยในวสดอะมลกม

บรณะฟนทบนแตกหรอหกใหกลบมามรปรางดและสวยงามดงเดม ระยะเวลาทใชในการรกษานานกวาอะมลกม เนองจากวธการทซบซอนกวา

ทงนการใชอะมลกมกบเดกจะสะดวกกบทนตแพทยมากกวา เนองจากเดกมอตราการเกดฟนผสง ขอมลระบาดวทยาของประเทศไทยในชวง 20 ปทผานมา แสดงใหเหนความชกของโรคฟนผของเดกไทยมแนวโนมเพมมากขนโดยเฉพาะในเขตชนบท รายงานการสารวจของกองทนตสาธารณสข กรมอนามย นบตงแต พ.ศ. 2532-2544 พบวาเดกอาย 3 ปซงเปนอายทเพงมฟนนานมขนครบทงปาก มโรคฟนผไปแลวถงรอยละ 65.7 ซงในป 2552 พบวาเดกไทยอาย 3 ป มฟนผไปแลวถงรอยละ 66 โดยฟนผ เรมตงแตขวบปแรกและผลกลามอยางรวดเรวในชวงอาย 1-3 ป เดกวยเรยนอาย 12 ป มฟนผรอยละ 57 หรอประมาณ 6 ใน 10 คน เฉลย 2 ซ/คน และมสภาวะเหงอกอกเสบรอยละ 58.9 17

และจากการประมาณการ ความตองการในการใชอะมลกมในการบรณะฟนใหแกประชากรไทยในปจจบน18 พบวา จากรายงานการสารวจภาวะทนตสขภาพป พ.ศ. 2555 ประชากรไทยมฟนผทยงไมไดรบการรกษา เฉลย 50.6 % วยทางาน (อาย ระหวาง 35-44 ป) พบฟนผทยงไมไดรบการรกษา รอยละ 35.2 วยสงอาย พบฟนผทยงไมไดรบการรกษารอยละ 48.3 ภายใตสมมตฐานวาฟนผทเกดขนแบงเปนฟนหนาซงตองใชวสดคอมโพสทเรซนในการอดฟน และฟนหลงผซงตองใชอะมลกมในการอดฟน โดยประมาณการจานวนฟนผทเกดกบฟนหนา มจานวนเทากบฟนหลง หรออยางละครง จะพบวา จานวนซฟนทตองใชอะมลกมในการอดฟนสาหรบประชากรไทยมประมาณ 20.1 ลานซ ราคาซละประมาณ 900-1,000 บาท ตองเสยคาใชจายเบองตนตอปประมาณ 20,100 ลานบาท แตราคาวสดทดแทนเชน คอมโพสตเรซน มราคาสงกวาประมาณ 2 เทา และความคงทนนอยกวา ดงนนหากในอนาคตมการทบทวนใหเลกการใชวสดอะมลกม จะสงผลใหผบรโภคตองเสยคาใชจายเพมขน โดยหากคดภายใตสมมตฐานเดยวกน ประชากรของประเทศจะมจานวนซฟนทตองอดประมาณ 20.1 ลานซ แตตองเสยคาใชจายในการอดฟนดวยวสดทดแทน ประมาณมากกวา 40,200 ลานบาท เนองจากตองอดฟนบอยขน

เนองจากการเตรยมวสด ตลอดจนการปนอะมลกม การรออะมลกม และการเกบเศษขยะอะมลกม อยางไมระวงและไมถกวธ มสวนเกยวของโดยตรงกบการเกดไอปรอทขนในคลนกทนตกรรม และเปนเหตใหผปฏบตงานเสยงตออนตรายจากการสดไอปรอทเขาสรางกาย ซงปรากฏในรายงานตางๆ เชน ในตาราพษวทยาทางการแพทยระบชดเจนถงอาการตางๆ ทเกดขนจากการสะสมของปรอทในอวยวะสาคญของรางกาย ผปฏบตงานทนตกรรมไดรบปรอทในรปของไอปรอท ผานทางเดนหายใจ และซมผานผวหนง ดงนน กระทรวงสาธารณสขรวมกบสถาบนทนตกรรม และกรมการแพทย จดทาแนวปฏบตทางคลนกดานการ

17 http://www.bangkokbiznews.com/home/detail/politics/life 18 กฤษดา ปญจนวฒน, สถาบนทนตกรรม กรมการแพทย


จดการปรอทอยางปลอดภยขน เพอเผยแพร และสงเสรมใหทนตบคลากรใชเปนแนวทางในการจดการและกาจดปรอทไดอยางเหมาะสม19 ซงจากนตยสาร ขาวสารทนตแพทย ระบไววา ทนตแพทยสมาคมแหงประเทศไทยมจดยนเดยวกบองคกรระดบนานาชาต เชน WHO เปนตน ซงยนยนวาปจจบน อะมลกมยงคงเปนวสดทปลอดภยและเปน restorative material of choice ในกรณทเหมาะสม ตองมการใชงานอยางถกตองตามหลกวชาการและระมดระวง เพอลดผลกระทบตอสงแวดลอม นอกจากนผลงานวจยซงเปน Randomized Clinical Trials ทตพมพใน Journal of the American Medical Association ในป 2006 ไดศกษาประสทธภาพ และความปลอดภยของอะมลกมเปรยบเทยบกบเรซนคอมโพสคในเดกกวา 500 คน พบวา อะมลกมเปนวสดทมประสทธภาพในการบรณะฟน และมความปลอดภย 20

นอกจากนโครงการการศกษาเพอวเคราะหสถานการณสาหรบการจดทาขอเสนอเชงนโยบายในการบรหารจดการความปลอดภยของปรอทในผลตภณฑสขภาพ โดยสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา และคณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยมหดล ระบวา ระดบปรอทในเลอดของกลมทนตบคลากรสงกวาคาเฉลยในบคคลทวไป หากแตยงอยในเกณฑมาตรฐานทสถาบนแหงชาตวาดวยความปลอดภยในวชาชพและสขภาพของประเทศสหรฐอเมรกากาหนดไว คอ ระดบปรอทในอากาศททางานไมควรเกน 50 ไมโครกรม/ลบ.ม โดยปฏบตงานไมเกนวนละ 8 ชวโมง สปดาหละ 5 วน หรอ สปดาหละ 40 ชวโมง ซงหากมการออกแบบสถานทปฏบตงานและวธการทางานทเหมาะสม บคลากรทางทนตกรรมมปรอทในกระแสเลอดในระดบทนอยลง

ปจจบน มการสนบสนนใหใชอะมลกมในลกษณะทเปน precapsulated form นนคอ มการชงตวงวดผงโลหะและปรอทในอตราสวนทกาหนดมาคงท และเมอใชงานอยถกตอง ปรอทจะถกใชหมดไปในปฏกรยาการเกดอะมลกม โดยไมมสวนเกนหลงเหลอออกมาเปนไอ21

นอกจากนโดยความรวมมอของทกภาคสวนทเกยวของในสาขาทนตกรรม เพอใหเกดการใชอะมลกมไดอยางมประสทธภาพ จงมการดาเนนมาตรการตางๆ ขนในประเทศไทยดงน 22

1) ตงเปาประสงคระดบประเทศ ในการปองกนฟนผ และสงเสรมสขภาพ เพอลดความตองการในการรกษาปญหาฟนผใหนอยทสด โดยกรมอนามยสนบสนนโรงเรยนตางๆ ใหมการเรยนการสอนทเกยวของกบรกษาสขภาพฟน และคณะทนตแพทยศาสตรเนนใหนกศกษาทนตแพทยแนะนาวธการปองกน และการดแลภายหลงการรกษาเกยวกบสขภาพฟนใหแกผปวย

2) สนบสนนองคกรวชาชพ และสถาบนการศกษาทางทนตกรรมในการใหการศกษา และอบรม เรองการใชทางเลอกอน และการสงเสรมการใชเกณฑ/แนวทางปฏบตทด

19 Synopsis of Clinical Practice Guidelines for Mercury Safety Management 20 http://www.thaidental.net/nletter/n544jun.pdf 21 http://www.gotoknow.org/posts/322588 22

โครงการการศกษาเพอวเคราะหสถานการณสาหรบการจดทาขอเสนอเชงนโยบายในการบรหารจดการความปลอดภย

ของปรอทในผลตภณฑสขภาพ โดยสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา และคณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยมหดล


3) จากดการใชอะมลกมทางทนตกรรมใหเหลอเฉพาะรปแบบ capsule เทานน โดยนโยบายของกระทรวงสาธารณสขใหหนวยงานในสงกดใชอะมลกมในรปแบบ capsule เทานน

3.2.3 กระบวนการผลตทมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอท (ขอ 5) ตามขอกาหนดของอนสญญาฯ ในขอ 5 นน แตละภาคจะตองไมอนญาตใหมการใชปรอทและ

สารประกอบปรอทในกระบวนการผลตดงตอไปน เวนแตภาคไดรบการยกเวนตามขอ 6

• การผลตคลออลคาไลน (Chlor-alkali) ทตองกาหนดระยะเวลาการยกเลกการใชปรอทภายในป พ.ศ. 2568

• กระบวนการผลตอะซตลดไฮด (acetaldehyde) ซงใชปรอทและสารประกอบปรอทเปนตวเรงปฎกรยา ตองกาหนดระยะเวลายกเลกการใชภายในป พ.ศ. 2561

และแตละภาคจะตองดาเนนมาตรการเพอลดปรมาณการใชปรอท และสารประกอบปรอทในกระบวนการผลต ดงตอไปน

• การผลตสารไวนลครอไรดโมโนเมอร

• การผลตโซเดยมหรอโพแทสเซยมเมทลเลตหรอเอทลเลต

• การผลตโพลยรเทน โดยใชปรอทเปนตวเรงปฏกรยา และจะตองไมอนญาตใหมการใชปรอท และสารประกอบปรอทในโรงงานอตสาหกรรมตามท

ระบขางตน รวมถงขดขวางการพฒนาโรงงานอตสาหกรรมทมกระบวนการผลตอนทมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอทอยางจงใจ ทจดตงขนหลงจากวนทอนสญญาฯ มผลบงคบใช และจะตองดาเนนมาตรการในการจดการปญหาการปลดปลอยปรอทสอากาศ แหลงนา และดน จากอตสาหกรรมดงกลาวขางตน และจดทารายงานตามขอ 21

สถานการณกระบวนการผลตทมการใชปรอทและสารประกอบปรอทในประเทศ • การผลตคลออลคาไลน (Chlor-alkali) คลอ-อลคาไลนจดอยในกลมอตสาหกรรมเคมขนพนฐาน ประเภท เคมภณฑอนนทรยซง

ผลตภณฑทสาคญจากกระบวนการน ไดแก คลอรน และ โซเดยมไฮดรอกไซด ทใชเปนสารตงตนในอตสาหกรรมอนๆ ทหลากหลาย เชน สบ ผงชรส กระดาษ ผงซกฟอก เปนตน พบวาสวนใหญจะผลตเพอจาหนายในประเทศ มปรมาณการสงออกทนอยมาก เพราะการนาเขาและสงออกโซเดยมไฮดรอกไซดมกตองอยในรปของแขงเปนสวนใหญ ขณะทคลอรนกมการนาเขา และสงออกนอยเนองจากปญหาการจดเกบและการขนสง จงผลตเพอใชเองภายในประเทศเปนหลก อกทงผผลตสวนใหญผลตโซเดยมไฮดรอกไซดและคลอรนเพอใชเปนวตถดบในอตสาหกรรมตอเนองของตนเอง เชน เมดพลาสตก เปนตน

การผลตคลออลคาไลนโดยทวไปนนจะใชอย 3 เทคโนโลย อนไดแก การใชเซลลปรอท การใชเซลลเมมเบรน และการใชเซลลไดอะแฟรม ซงหากเปนกระบวนการทใชเซลลปรอทเปนแคโทดนน จะสงผลใหปรอททผานการใชงานแลวบางสวนปนเปอนไปกบนาทงทเกดขนจากกระบวนการผลต โดยการผลตคลอรน 1


เมตรกตน จะสงผลใหเกดการปนเปอนของปรอทสแหลงนาไดถง 200 กรม ในประเทศไทยนนอตสาหกรรมคลออลคาไลนถกครอบครองโดยผผลตรายใหญ 5 ราย มกาลงการผลตรวมคดเปน 76.6% ของกาลงการผลตทงหมด ซง ณ ปจจบน อตสาหกรรมการผลตคลออลคาไลนใชเซลลเมมเบรนในการผลตทงสน

• กระบวนการผลตอะซตลดไฮด (acetaldehyde) อะซตลดไฮด หรอเรยกวา เอทธานล (Ethanal) นยมใชเปนเคมภณฑพนฐานสาหรบอตสาหกรรม

เคมภณฑขนปลายตางๆ เชน อตสาหกรรมส อตสาหกรรมสารกาจดศตรพช เครองสาอาง เจลาตน รวมทงใชเปนสารเพมความแขงในงานภาพถาย สารแตงกลน และสารรกษาสภาพหนง เปนตน ดงนนการนาอะซตลดไฮดมาใชงานสวนใหญจงอยในรปสารตงตนหรอสารเคมทวไปทใชเพมคณสมบตตางๆ ใหกบผลตภณฑ

จากการสบคนขอมลไมพบรายงานการผลตอะซตลดไฮดหรอการผลตอะซตลดไฮดดวยการใชปรอท และสารประกอบปรอทเปนตวเรงปฏกรยาในโรงงานอตสาหกรรมของประเทศไทย แตอยางใด ประกอบกบขอมลสถตการนาเขา ป ค.ศ. 2007-2011 พบวา ประเทศไทยไมไดนาเขาสารเมอรควรกซลเฟต (Mercuric sulfate, HgSO4) ททาหนาทเปนตวเรงปฏกรยาในกระบวนการผลตอะซตลดไฮด มเพยงขอมลการนาเขาสารเมอรควรกซลเฟตในป ค.ศ. 2012 และ 2013 ในมลคา 1,020,408 และ 1,371,929 บาท ตามลาดบ ซงคาดวาเปนเมอรควรกซลเฟตทนามาใชงานในรปแบบอน เชน การเตมผงเมอรควรกซลเฟตลงในขนตอนการวเคราะหคณภาพนาเพอหาปรมาณ COD

• การผลตสารไวนลครอไรดโมโนเมอร ดวยการผลตสารไวนลครอไรดโนโนเมอร เปนอตสาหกรรมตอเนองท ไดจากการผลต

คลออลคาไลน เทคโนโลยการผลตโมโนเมอรดวยการใชปรอท ซงใช acetylene เปนสารตงตน เปนเทคโนโลยเกา (acetylene based process) แตในประเทศไทยใช ethylene เปนตวตงตน (ethylene based process) ซงเปนเทคโนโลยทไมมการใชปรอทแตอยางใด โดยการนาคลอรนทไดจากกระบวนการคลออลคาไลนมาปฏกรยากบเอทธลนใหไดเปนไวนลครอไรดโนโนเมอร ซงบรษทวนไทย และบรษทไทยพลาสตดและเคมภณฑ คอ ผผลตรายใหญทไมไดใชปรอทตงแตการผลตคลอรน ดงนนจงทาใหไมมการปนเปอนของปรอทในไวนลครอไรดโนโนเมอร

• การผลตโซเดยมหรอโพแทสเซยมเมทลเลตหรอเอทลเลต จากการสบคนขอมล ไมพบรายงานการผลตโซเดยมหรอโพแทสเซยมเมทลเลตหรอเอทลเลตใน

ภาคอตสาหกรรมไทยแตอยางใด

• การผลตโพลยรเทน โดยใชปรอทเปนตวเรงปฏกรยา โดยทวไปสารประกอบปรอททใชเปนตวเรงปฏกรยาในการกระบวนผลตโพลยรเทน คอ

เมอรควรคารบอกไซเลต แตจากการสบคนขอมลโรงงานอตสาหกรรมทเกยวของกบการผลตโพลยรเทนในประเทศไทย ไมไดมการระบชนดของตวเรงปฏกรยาทใชในกระบวนการผลตแตอยางใด


เมอพจารณาการดาเนนการในสวนของภาครฐทเกยวของกบการควบคมการผลตจากกระบวนการขางตนตามอนสญญาฯ พบวา ตาม พ.ร.บ. วตถอนตราย พ.ศ. 2535 ตามมาตรา 18 ระบไววาโซเดยมไฮดรอกไซดจดเปนวตถอนตรายชนดท 1 ขณะทคลอรนเปนวตถอตรายชนดท 3 รวมถงมการจดกลมโรงงานประเภทนอยในประเภทโรงงาน ลาดบท 42(1) ตามประกาศกรมโรงงานอตสาหกรรม (พ.ศ. 2553) ทตองจดทารายงานชนด และปรมาณสารมลพษทระบายออกจากโรงงาน อนประกอบดวยมลพษนา และมลพษอากาศ ในกรณทโรงงานทมกาลงการผลตแตละชนดหรอรวมกนตงแต 100 ตนตอวนขนไป โดยนาทงทระบายออกจากโรงงานตองมปรมาณของปรอทไมมากกวา 0.005 มลลกรมตอลตร ตามประกาศกระทรวงวทยาศาสตร เทคโนโลย และคณะสงแวดลอม ฉบบท 3 พ.ศ. 2539 และอากาศทระบายออกจากโรงงานตองมคาปรมาณของปรอทเจอปนไมเกนท 2.4 มลลกรมตอลกบาศกเมตร ตามประกาศกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เรอง กาหนดมาตรฐานควบคมการปลอยทงอากาศเสยจากโรงงานอตสาหกรรม

จากขอมลขางตนประกอบการใหขอมลจากผประกอบการทเกยวของกบภาคอตสาหกรรมดงกลาวขางตน พบวา ในประเทศไทยไมไดใช หรอไมพบการใชปรอทในกระบวนการผลตดงกลาว และจากผลการศกษา โครงการจดทาทาเนยบการคาดประมาณการปลดปลอยปรอทส สงแวดลอมจากแหลงกาเนดประเภท ตางๆ ของประเทศไทยในป พ.ศ. 2553 (ค.ศ. 2010) ตามวธการคาดประมาณใน Toolkit for identification and quantification of mercury releases (UNEP, 2010 โดย รศ.ดร.สาวตร การเวทย พบวาประเทศไทยไมมการปลดปลอยปรอทจากการผลตคลอรอลคาไลน การผลตไวนลคลอไรด การผลตอะซตลดไฮด และการผลตสารเคม และโพลเมอรอนๆ ทมการใชปรอทเปนตวเรงปฏกรยาแตอยางใด

3.2.4 การทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลก (ขอ 7) ตามขอกาหนดของอนสญญาฯ ระบใหแตละภาคทมกจการเหมองแรทองคาขนาดเลก และ

กระบวนการทเกยวของกบขอนภายในประเทศของตน จะตองดาเนนตามขนตอนลดและการกาจดทเปนไปได การใชปรอท และสารประกอบปรอท รวมทงการปลดปลอยสสงแวดลอมจากกระบวนการ และกจการเหมองแรดงกลาว และตองแจงตอสานกเลขาธการฯ หากพบ ณ เวลาใดเวลาหนงวามกระบวนการหรอกจการเหมองแรทองคาขนาดเลกภายในประเทศตนเกดขนในระดบทมากกวาระดบเดมอยางไมมนยสาคญ

สถานการณแรทองคาในประเทศ แรทองทพบในธรรมชาต แบงเปน 2 ลกษณะใหญๆ ไดแก

1 แหลงแรปฐมภม หมายถง สนแรทเกดในชวงเวลาเดยวกบการเกดแหลงแร มกเกดอยในสายแรควอตซ และอาจมแรไพไรต หรอแรซลไฟตอนๆ สายแรควอตซมกตดแทรกเขาไปในหนชนดอนๆ สวนมากสายแรควอตซทมทองเกดรวมดวยมกจะสมพนธกบหนอคน และจะเปนสายนาแรรอน ลกษณะการเกดทองดงกลาว

2 แหลงแรทตยภม หมายถง แหลงแรจะเกดภายหลงการเกดของสนแร มกเกดเปนกอน แผน และไร (ขนาดเลก) ปนกบตะกอนชนดอน และทองจะถกพดพามาไมไกลจากแหลงตนกาเนด


รปท 3-16 แหลงแรทองทพบในธรรมชาต

ทมา : fieldtrip.ipst.ac.th/intro_sub_content.php?content_id=14&content_folder_id=307

จากขอมลทางธรณวทยาของกรมทรพยากรธรณ พบวาในประเทศไทยนนมศกยภาพของแรทองคาสงทงแบบทเปนแหลงแรปฐมภม 70 แหง และแหลงแรทตยภม 100 แหง โดยกรมทรพยากรธรณ (2544) รายงานวา ประเทศไทยมพนทศกยภาพเปนแหลงแรทองคา 9 บรเวณ ดงน

1) บรเวณอาเภอเมอง อาเภอเชยงคาน และอาเภอปากชม จงหวดเลย ตอเนอง ไปถง อาเภอสงคม จงหวดหนองคาย และอาเภอนาโสม อาเภอสวรรณคหา จงหวดอดรธาน

2) บรเวณอาเภอกบนทรบร จงหวดปราจนบร และอาเภอวฒนานคร จงหวดสระแกว

3) บรเวณอาเภอลอง และอาเภอวงชน จงหวดแพร ตอเนองถง อาเภอสบปราบ และอาเภอเถน จงหวดลาปาง และอาเภอศรสชนาลย – อาเภอทงเสลยม จงหวดสโขทย

4) บรเวณอาเภอเมอง อาเภอแมสาย และอาเภอเวยงปาเปา จงหวดเชยงราย

5) บรเวณอาเภอสนามชยเขต จงหวดฉะเชงเทรา ผานอาเภอบานบง และอาเภอบอทอง จงหวดชลบร ไปจนถง อาเภอแกลง จงหวดระยอง และอาเภอทาใหม จงหวดจนทบร

6) บรเวณอาเภอทบสะแก บางสะพาน และบางสะพานนอย จงหวดประจวบครขนธ ตอเนองไปถง อาเภอประทว และอาเภอทาแซะ จงหวดชมพร

7) บรเวณอาเภอสครน แวง และระแอะ จงหวดนราธวาส และบรเวณตอนใตของจงหวดยะลา

8) บรเวณอาเภอสงขละบร ทองผาภม และไทรโยค จงหวดกาญจนบร

9) บรเวณอาเภอเมอง อาเภอวงโปง และหลมสก จงหวดเพชรบรณ อาเภอทบคลอ จงหวดพจตร อาเภอทาตะโก จงหวดนครสวรรค อาเภอโคกสาโรง และอาเภอบานหม จงหวดลพบร


นอกจากน จากขอมลของกรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแรไดมการรายงานขอมลการผลตแรทองคาของประเทศไทยจากป พ.ศ. 2545 – 2555 มปรมาณเฉลยสลานตน และมลคาเฉลยประมาณ 3,600 ลานบาท

ตารางท 3-21 ขอมลการผลตแรทองคาของประเทศไทยจากป พ.ศ. 2545 – 2555 ป ปรมาณ (ตน) มลคา (ลานบาท)

2545 4,949,637 2,116.00

2546 4,442,472 2,154.10

2547 4,509,610 2,371.60

2548 4,393,058 2,551.90

2549 3,470,000 2,546.00

2550 3,401,384 2,610.40

2551 2,721,146 2,541.10

2552 4,866,133 5,235.00

2553 4,045,567 5,023.00

2554 2,860,229 4,425.40

2555 4,895,021 8,119.90

ทมา : กลมวเคราะหสถตขอมลแรและอตสาหกรรม ศนยสารสนเทศอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแร

รปท 3-17 แหลงทรพยากรแรทองคาในประเทศไทย



ทงนแหลงแรทองคาในประเทศไทยพนททมศกยภาพสงในเชงพานชย และมการลงทนทาเหมองผลตแรทองคาจากบรษทเอกชนนนมเพยงแค 2 พนทซงไดรบอนญาตจากหนวยงานราชการเพอดาเนนการผลตแรแลว ไดแก

1. แหลงแรทองคาชาตร ดาเนนการโดย บรษทอคราไมนง จากด ซงอยในเครอของบรษท Kingsgate Consolidated NL ประเทศออสเตรเลย ตงอยในพนทเขตรอยตอของอาเภอทบคลอ จงหวดพจตร และอาเภอวงโปง จงหวดเพชรบรณ ครอบคลมพนทประมาณ 1,200 ไร จากการสารวจเบองตนของบรษทฯ พบวา พนทแหลงแรทองคาชาตรมปรมาณแรสารอง ประมาณ 14.50 ลานเมตรกตน ทคาความสมบรณของทองคา และเงน โดยเฉลย ประมาณ 2.60 และ 13.30 กรมตอเมตรกตน ตามลาดบ ซงสามารถผลตโลหะทองคาได ประมาณ 32,000 กโลกรม หรอประมาณ 32 เมตรกตน และผลตโลหะเงนไดประมาณ 98,000 กโลกรม หรอประมาณ 98 เมตรกตน แหลงแรน ไดเรมดาเนนการทาเหมองผลตแร ตงแตเมอปลาย พ.ศ. 2544

2. แหลงแรทองคาภทบฟา ดาเนนการโดยบรษท ทงคา จากด ตงอยทตาบลเขาหลวง อาเภอวงสะพง จงหวดเลย ครอบคลมพนทประมาณ 1,300 ไร จากการสารวจในเบองตนของบรษทฯ พบวา พนทแหลงแรทองคาภทบฟามปรมาณแรสารองประมาณ 1 ลานเมตรกตน ทคาความสมบรณของทองคาโดยเฉลยประมาณ 5 กรมตอเมตรกตน ซงสามารถผลตโลหะทองคาไดประมาณ 5,000 กโลกรม หรอประมาณ 5 เมตรกตน แหลงแรทองคาภทบฟาไดเรมดาเนนการสารวจตงแต พ.ศ. 2534 ปจจบนไดดาเนนการทาเหมองผลตแรแลว ซงเหมองแรทองคาภทบฟา เปนการทาเหมองแรโดยวธเหมองหาบ ลกษณะการทาเหมองเปนแบบขนบนได จงตองใชเครองมอเครองจกร ขดตกและขนถาย ดงนนจงไมเขาขายการทาเหมองขนาดเลก ทจะไมคอยใชเครองจกรขนาดใหญ ใชแตแรงงานคน

การแยกทองคาออกจากแรสามารถทาไดหลายกรรมวธ ดงน

1) การแยกทองคาดวยกระบวนการทางกายภาพ – โดยการใชสายตาหรอใชความแตกตางของความถวงจาเพาะ ดวยอปกรณในการแยกแรขนพนฐาน เชน จานรอนแร และโตะสน เปนตน

2) การแยกทองคาดวยปรอท – เนองจากทองคาละลายไดดในปรอท โดยละลายเปนโลหะผสมทอง-ปรอท ดงนนเมอนาปรอทไปจบแรทองคาจงเหมอนกบทองคาถกดดเขาไปในเนอปรอท ปรอททมทองปนหรออะมลกมจะถกนาไปทาใหเจอจางดวยปรอทในหมอคลกแลวกวนลางดวยนารอน โดยอาศยใหนาไหลลนขน เพอใหสงสกปรกทเบากวาอะมลกมลอยขนมาตามความเรวของกระแสนา คงเหลอแตอะมลกมสะอาดจมอยตอนลาง จากนนนาอะมลกมปรอททสะอาดเขาเครองกรองแบบอด หรอบดกรองดวยผาใบ เพอแยกเอาปรอทบางสวนออก แลวนาอะมลกมทเหลอซงมทองอยประมาณ 20-45 % เขาเตากลนปรอททอณหภม 600-700 องศาเซลเซยส เพอใหปรอททมจเดอด 356 องศาเซลเซยส ระเหยกลายเปนไอแยกออกจากทอง แลวกลนตวกลบมาเพอนาไปใชใหมตอไป แตในปจจบน ไมเปนทนยม เนองจากมปญหาการปนเปอนของปรอท ดงนนในปจจบนเหมองทองสวนใหญจงเลกใชวธน

3) การแยกทองคาดวยไซยาไนด – เปนกระบวนการทใชกนอยางแพรหลายในปจจบน โดยประกอบดวยขนตอน การบดแรทองคาใหมขนาดเลก และละลายดวยโซเดยมไซยาไนดหรอโปตสเซยมไซยาไนด จากนนแยกสารละลายไซยาไนดทมทองละลายปนอยดวยการใชถานกมมนตเปนตวดดซบทอง หรอการแยกดวยกระบวนการแลกเปลยนไอออนดวยเรซน หรอการแยกดวยการเตมผงสงกะส เปนตน จากนนเขาสขนตอนการ


ลางและปรบสภาพและแยกทองดวยไฟฟา การทาใหทองบรสทธ และหลอมเพอจาหนายตอไป ซงทงเหมองแรทองคาชาตรและเหมองแรทองคาภทบฟาใชสารละลายไซยาไนดในการแยกทองคา

4) การแยกทองคาดวยคลอรน – เปนกระบวนการละลายทองดวยการออกซไดซดวยคลอรน ซงเปนการสนเปลองคลอรนคอนขางมาก และใชกบแรเกรดสง

5) การแยกทองคาดวยจลชพ – เปนกระบวนการทถกพฒนาขน เพอหลกเลยงการใชสารไซยาไนดและคลอรน ดวยการละลายดวยจลชพ ซงใชสารละลายในกลม Thiourea และ Thiosulfate แตมขอจากด คอ ตนทนการผลตสง สารเคมทใชมปรมาณมาก และยงอยในชวงการวจยและพฒนาซงตองการการศกษาอกมาก

ทงน เหมองทองคาทจดทะเบยนเชงพาณชยทง 2 แหง ใชสารไซยาไนตในการสกดทองคา และไมมการใชปรอทแลว แตยงมชาวบานทใชภมปญญาดงเดมในการสกดแรทองคา โดยใชปรอท ดวยวธใชปรอททาใหเกดอะมลกมผงทอง แลวจงการแยกทองออกโดยใชไฟเผา ตวอยางชาวบานสกดแรทองคาดวยวธจากภมปญญาชาวบานทมการใชปรอทรวมดวย อาท อาเภอวงทรายพน อาเภอทบคลอ จงหวดพจตร และอาเภอปากชม จงหวดเลย และทเขาพนมพา บานเขาพนมพา อาเภอวงทรายพน จงหวดพจตร เปนตน

หากแตการทาเหมองแรตามพระราชบญญตแร พ.ศ. 2510 ไมไดหมายรวมถงการขดหาแรรายยอยหรอการรอนแร ซงการรอนแรตามทกาหนดในกฎกระทรวง หมายถง การรอนแรใหกระทาโดยใชแรงคนแตละคน และใหใชอปกรณประเภทจอบ เสยม พลว หรออปกรณอนในลกษณะทานองเดยวกนในการขดตกแลวลาง เลยง เพอใหไดมาซงแร แตมกฎหมายทกาหนดวธการขดหาแรรายยอย และการรอนแร ทใหอานาจใหนายอาเภอทองทสามารถดาเนนการออกใบอนญาตขดแรรายยอยใหชาวบานได โดยปจจบนมชาวบานทเขาพนมพา จ.พจตร แหงเดยวทมการใบอนญาตขดแรรายยอยใหกบชาวบาน อยางไรกตาม หนวยงานทรบผดชอบโดยตรง คอ กรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแร (กพร.) กระทรวงอตสาหกรรม ไดประสานจงหวดทมราษฎรขดรอนหาแรทองคา ใหราษฎรขออนญาตรอนแรใหถกกฎหมาย พรอมจดเจาหนาทใหคาแนะนาทางวชาการในการขดรอนหาแรทองคาเพอใหเกดความปลอดภย และไมสงผลกระทบกบสภาพสงแวดลอม (กรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแร 27 พฤษภาคม 2553)


รปท 3-18 ชาวบานใชปรอทใสลงไปในเรยง เพอทาใหเกดอะมลกมผงทอง


รปท 3-19 การแยกทองโดยใชไฟเผาไลปรอท ใหกลายเปนไอคงเหลอแตทอง

3.2.5 การปลดปลอย (ขอ 8) ตามขอกาหนดของอนสญญาฯ ระบแหลงกาเนดอยกบททเกยวของ 5 รายการ ดงน

• โรงไฟฟาทใชถานหนเปนเชอเพลง

• โรงงานอตสาหกรรมทใชถานหนเปนเชอเพลง

• กระบวนการถลง และอบแร ทใชในกระบวนการผลตโลหะทไมใชเหลก

• เตาเผาขยะ

• โรงงานผลตปนซเมนต



สถานการณการปลดปลอยปรอทสอากาศในประเทศ ในประเทศไทยมการใชถานหนเปนแหลงเปนพลงงานหลกในหลากหลากกระบวนการการผลต

และกระบวนการทางอตสาหกรรม อาท การผลตกระแสไฟฟา อตสาหกรรมซเมนต การใชถานหนในโรงบมใบยาสบ เครองจกรประเภทหมอนา อตสาหกรรมการผลตสงทอถก อตสาหกรรมเคมผลตภณฑ อตสาหกรรมกระดาษ อตสาหกรรมผลตอาหาร และอตสาหกรรมอนๆ โดยภาคการผลตไฟฟามการใช ถานหนเปนเชอเพลงมากทสดคดเปนสดสวนประมาณรอยละ 75 ของปรมาณการใชถานหนทงหมด ในขณะทอตสาหกรรมซเมนต คดเปนสดสวนประมาณรอยละ 18-20 อตสาหกรรมทใช Boiler เชน กระดาษ ไฟเบอร อาหาร โลหะ ฯลฯ คดเปนสดสวนไมเกนรอยละ 5 สวนอตสาหกรรมอนๆ คดเปนสดสวนนอยมากไมถงรอยละ 1 ของปรมาณถานหนทใชทงหมดภายในประเทศ23

ใน ป พ.ศ. 2556 ระบวามประเทศไทยการใชลกไนต และถานหนนาเขา อยทระดบ 35.6 ลานตน ซงสดสวนในการนาไปใชในภาคการผลตไฟฟา และภาคอตสาหกรรมคดเปนรอยละ 69.3 และ 30.7 ตามลาดบ โดยสามารถแบงออกเปน การใชลกไนต 18.6 ลานตน (รอยละ 52.2) ซงรอยละ 90 ถกนามาใชเพอการผลตไฟฟาของการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย (กฟผ.) สวนทเหลอถกนาไปใชในภาคโรงงานอตสาหกรรม สวนถานหนทมการนาเขานนมถง 16.9 ลานตน (รอยละ 47.5) ซงสวนใหญเปนการใชของกลมบรษทผผลตไฟฟาเอกชน (Independent Power Producers : IPPs) และกลมบรษทผผลตไฟฟารายยอย (Small Power Producers : SPPs) รอยละ 46 สวนทเหลออกรอยละ 54 นนเปนการใชในภาคอตสาหกรรม24

ดงนนหากพจารณาแลวจะพบวา แหลงทนาจะมการปลดปลอยปรอทสอากาศจากเชอเพลงถานหนมากทสดจะมาจากภาคสวนของการผลตไฟฟา อยางไรกตามปรมาณการปลดปลอยนนนอกจากจะขนอยกบปรมาณการใชแลว ยงจาเปนตองพจารณาองคประกอบอนๆ อาท ประเภทของถานหนเนองมาจากถานหนทตางชนดกน จากแหลงกาเนดทตางกน จะมคาปรมาณปรอททแตกตางกนดวย ดงนนเมอถานหนแตละประเภทถกนามาใชจงมคาการปลดปลอยปรอททแตกตางกน นอกจากนนเทคโนโลยทใชในกระบวนการตางๆ รวมถงการบาบดอากาศเสย ยอมสงผลตอปรมาณปรอททจะถกปลดปลอยอกดวย

แตอยางไรกตาม จากรายงานสถานการณมลพษของประเทศไทย การตรวจวดมลพษทางอากาศ ตรวจวดสารมลพษเพยง 5 ชนดเทานน อนไดแก กาซซลเฟอรไดออกไซด กาซไนโตรเจนไดออกไซด กาซคารบอนมอนอกไซด ฝนละอองขนาดไมเกน 10 ไมครอน และกาซโอโซน ไมมการตรวจวดปรมาณปรอทในอากาศแตอยางใด

23 แผนกวชาการถานหน อจช. 2009 ภาพรวมการตองการใชถานหน 24 ขอมลจากสานกงานนโยบายและแผนพลงงาน กระทรวงพลงงาน


ตารางท 3-22 ตวอยางคณลกษณะ และองคประกอบของถานหนประเภทตางๆ จากแหลงกาเนดตางๆ25

ประเภทถานหน แหลงกาเนด HHV Btu/lb, dry

Ash %, dry

Sulfur %, dry

Mercury ppm, dry

Volatile Bituminous

Illinois 12,992 9.9 2.6 0.083

Pennsylvania 13,089 13.2 1.9 0.258

Kentucky 13,153 11.2 1.9 0.104

West Virginia 13,264 12.0 1.4 0.119

Subbituminous Wyoming 12,033 8.1 0.6 0.053

Montana 11,633 10.0 0.8 0.070

Lignite North Dakota 10,603 14.4 1.3 0.097

Texas 9,332 25.5 1.6 0.125

โรงไฟฟาทใชถานหนเปนเชอเพลง

หากพจารณาเพยงถานหนทใชในโรงไฟฟาของประเทศไทยนน จากขอมลของการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย (กฟผ.) ใน ป พ.ศ. 2556 พบวา ในประเทศไทย ภาคการไฟฟาใชถานหนลกไนตเปนแหลงพลงงานถง รอยละ 19.21 รองจากกาซธรรมชาต ซงในอดตทผานมาถานหนโดยสวนใหญถกนามาใชผลตกระแสไฟฟาของโรงไฟฟาแมเมาะ จ.ลาปาง คดเปนสดสวนประมาณรอยละ 80 ของปรมาณการใชถานหนทงหมดในประเทศ และทเหลออกประมาณรอยละ 20 จะเปนการนาเขาถานหนจากประเทศตางๆ มาใช ซงสวนใหญเปนการใชของกลมบรษทผผลตไฟฟาเอกชน (Independent Power Producers : IPPs) และกลมบรษทผผลตไฟฟารายยอย (Small Power Producers : SPPs) และตงแตป พ.ศ. 2549-2550 สดสวนการใชถานหนจากแหลงผลตในประเทศมสดสวนลดลงเหลอเพยงประมาณรอยละ 50-60 ของปรมาณการใชทงหมด โดยทสดสวนการนาเขาถานหนไดเพมสงขนมากกวาเทาตว คดเปนประมาณรอยละ 40-45 ของปรมาณการใชทงประเทศ 26

25 Quality Guidelines for Energy System Studies, Detailed Coal Specifications, National Energy Technology Laboratory, U.S. Department of Energy (2012) 26 แผนกวชาการถานหน อจช. 2009 ภาพรวมการตองการใชถานหน


รปท 3-20 สดสวนการใชเชอเพลงผลตไฟฟาของประเทศ ป พ.ศ. 2556

ทมา: ฝายสอสารองคการ การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย (สถานการณการพลงงานไฟฟาของประเทศไทย, 2557)

ยกตวอยาง โรงไฟฟาแมเมาะ เนองมาจากมนยสาคญในการใชเชอเพลงถานหนมากทสด มความทนสมย รวมถงมขอมลทเผยแพรตอสาธารณชนมากทสดอกดวย

• โรงไฟฟาแมเมาะ 27 ตงอยท ตาบลแมเมาะ อาเภอแมเมาะ จงหวดลาปาง โดยเรมจากการเปนเหมองผลตถานลกไนตเพอจาหนาย และจงกอตงเปนทงโรงไฟฟา ในป พ.ศ.2515 ถานลกไนตทอาเภอแมเมาะ ถอเปนแหลงเชอเพลงทสาคญของประเทศ และใหญทสดในภาคพนเอเชยอาคเนย ซงในปจจบนถานหนจากอาเภอแมเมาะถกปอนเปนวตถดบใหเครองกาเนดไฟฟาในโรงไฟฟาแมเมาะทงสน 13 เครอง กาลงผลตรวมทงสน 2,625 เมกะวตต ผลตพลงงานไฟฟาไดประมาณ 15,450 ลานหนวยตอป

ซงทาง กฟผ. ไดตระหนกถงผลกระทบทอาจเกดขนตอคณภาพอากาศ นา และดน และความเปนอยของประชาชนโดยตรง จากการทโรงไฟฟาใชถานลกไนตในการผลตไฟฟา ดงนนทางการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทยจงกาหนด มาตรการในการรกษาคณภาพสงแวดลอมตางๆ โดยมมาตรการจดการดานการปลดปลอยมลพษทางอากาศ ดงน

• ตดตงเครองดกจบฝนทโรงไฟฟา ซงมประสทธภาพระหวางรอยละ 98.5-99.7 เพอกรองฝนจากการเผาไหมถานลกไนต กอนทจะระบายอากาศทางปลองควน

• ตดตงจดตรวจวดคาความเขมขนของกาซซลเฟอรไดออกไซด ไวตามหมบานตางๆ รวม 12 จด จากจดตรวจวดเครองจะรายงานผลเขาสหองควบคมในโรงไฟฟา และยงรายงานเปนระบบออนไลน

27 ฝายสอสารองคการ การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย, โรงไฟฟาแมเมาะ, 2557


• นอกจากน ยงไดทำการตดตงเครองกาจดกาซซลเฟอรไดออกไซดทโรงไฟฟาเครองท 4-13 ซงสามารถกาจดกาซฯ ไดถงรอยละ 95 เพอเปนหลกประกนในคณภาพอากาศทดยงขน

เนองจาก ถานหนจากเหมองแมเมาะมปรมาณปรอทปนเปอนอยนอยมาก โดย กฟผ. ไดมการทาวจยเพอหาปรมาณปรอทในถานหน พบวา ถานหนมปรมาณความเขมขนของปรอทเฉลยระหวาง 0.001 - 0.007 มลลกรม/กโลกรม (คาตาสด – สงสด เทากบ 0.001 – 0.008 มลลกรม/กโลกรม) และจากการตรวจวดปรมาณความเขมขนของปรอทในอากาศทระบายจากปลองของโรงไฟฟาแมเมาะพบวาปรอททปนเปอนในฝนละอองทระบายจากปลอง และในรปของไอปรอท สวนใหญมคาตากวา 0.0001 และตากวา 0.0005 มลลกรม/ลกบาศกเมตร นอกจากน โรงไฟฟาแมเมาะของ กฟผ. ไมมการควบคมการปลดปลอยปรอท เนองจากปรมาณปรอทในถานหนทใชเปนเชอเพลงมปรมาณนอย และจะปนไปกบเถาลอยเปนสวนมาก ดงนน จะเหนไดวาปรอททระบายจากโรงไฟฟาแมเมาะมคานอยกวาทมาตรฐานกาหนด แตอยางไรกตาม โรงไฟฟาแมเมาะไดมการตรวจวดปรมาณปรอททระบายจากปลองบางเปนครงคราว และมการตรวจวเคราะหปรมาณของปรอทในถานหนอยเสมอ นอกจากน โรงไฟฟาแมเมาะทกหนวยการผลตมการตดตงระบบกาจดกาซซลเฟอรไดออกไซด (FGD: Flue gas desulfurization) และระบบกาจดฝน (ESP: Electrostatic precipitator) ซงอปกรณดงกลาวสามารถกรองปรมาณปรอทไวไดชนหนงกอนระบายออกสปลอง

จากการพจารณาจะพบวา โรงไฟฟาแมเมาะนนมการใชเทคโนโลยกาจดกาซซลเฟอรไดออกไซด และเครองดกจบฝนทโรงไฟฟาทมประสทธภาพสงเพอลดมลพษทางอากาศ ซงผลพลอยไดอาจจะชวยลดปรมาณปรอทในกาซเสยทปลดปลอยออกมาไดบางสวน เนองจากเทคโนโลนดงกลาวนนไมไดถกออกแบบมาเพอกาจดปรอทโดยเฉพาะ ดงนนประสทธภาพในการบาบดปรอททถกปลดปลอยอาจจะไมเพยงพอ ซงหากตองการลด หรอควบคมการปลดปลอยปรอทจากโรงไฟฟาถานหนแลว จะสามารถทาไดโดยเพมประสทธภาพของถานหน และโรงไฟฟา รวมถงการตดตงเทคโนโลยบาบดรวมกบเทคโนโลยทมอยเดมอยางเหมาะสม

โรงงานอตสาหกรรมทใชถานหนเปนเชอเพลง

นอกจากโรงไฟฟาแลว ยงมโรงงานอตสาหกรรมในประเทศไทยทใชถานหนเปนเชอเพลง สงผลใหมการปลดปลอยปรอทสบรรยากาศ อาท การใชถานหนในอตสาหกรรม, เหมองแมเมาะ28

• อตสาหกรรมเผาปนขาว โดยทวไปแลวการเผาปนขาวมการใชเชอเพลงทดแทนจาพวกไมฟน แตเ นองจากความหายาก จงทาใหมการเรมใชถานหนในอตสาหกรรมน ซงสถานการณการใชถานหนเปนเชอเพลงในการเผาปนขาวจะขนอยกบความสมพนธของจานวนโรงงานปนขาวทใชถานหน ปรมาณผลปนขาว และสถานการณการใชเชอเพลงเผาปนขาว โรงงานเผาปนขาว และเตาเผานนตงกระจดกระจายทวประเทศตามแหลงทมหนปนซงเปนวตถดบ และความตองการ

28 http://maemohmine.egat.co.th/mining_technology/coal_using.html


ปนขาวของตลาดจะมมากทจงหวดราชบร สระบร และกาแพงเพชร มกาลงการผลตประมาณรอยละ 66 ของการผลตปนขาวทงประเทศ

• เครองจกรประเภทหมอนา พบในโรงงานอตสาหกรรมหลายประเภททตองใชความรอนอยางสมาเสมอ โดยหมอนาจะเปนตวผลตไอนาแลวนาไอนาไปใชทางตรง และทางออม ไดแก การใหความรอนสงผานวสดนาความรอน และใหความรอนแกวสดทรบความรอนโดยตรง ประเภทอตสาหกรรมทใชหมอนา อาท อตสาหกรรมสงทอ กระดาษ ปลาปน การผลตเคมภณฑ เครองดม โรงสขาว และอาหาร เปนตน

• การใชถานหนในโรงงานบมใบยาสบ มการใชถานหนเปนเชอเพลงในกระบวนการแปรรปใบยาสบสดมาเปนใบยาสบแหง ซงปรมาณการใชถานหนบมใบยาสบมการเปลยนแปลงเพมขนหรอลดลง สมพนธกบจานวนของผลผลตใบยาสบ และจานวนเตาทใชถานหนในการบม

จากขอมลกรมโรงงานอตสาหกรรม พบวา จานวนโรงงานทขนทะเบยนหมอไอนา และใชถานหนเปนเชอเพลงมจานวน ทงสน 176 โรงงาน (จานวน 259 ลก) ซงในอตสาหกรรมรายยอยทมการใชถานหนเปนแหลงเชอเพลงเหลาน อาจยงไมมการใชเทคโนโลยในการบาบดทมประสทธภาพ และเหมาะสมในการบาบดอากาศเสยจากการเผาไหมเชอเพลงกอนปลดปลอยสบรรยากาศดงเชนอตสาหกรรมขนาดใหญ หรอกระบวนการผลตขนาดใหญ อยางโรงไฟฟา หรออตสาหกรรมปนซเมนต เนองจากมการใชถานหนในปรมาณตากวามาก ซงสงผลตอปรมาณการปลดปลอยสารมลพษรวมถงปรอททนอยกวา อยางไรกตามแหลงกาเนดมลพษทางอากาศรายยอยเหลาน หากมจานวนมากกสามารถกอใหเกดการปลดปลอยปรมาณปรอทอยางมนยสาคญออกสชนบรรยากาศไดเชนกน

กระบวนการถลงและอบแร ทใชในกระบวนการผลตโลหะทไมใชเหลก

ในสวนของกระบวนการถลงและอบแรนน การปลดปลอยปรอทสบรรยากาศนน มาจากปรอททแฝงอยในวตถดบดงเดมจาพวกสนแร รวมถงแหลงเชอเพลงทนามาใชในกระบวนการผลตโดยเฉพาะถานหน ซงในประเทศไทยมการผลตโลหะทไมใชเหลกทสาคญอยหลายชนด อาท ทองแดง สงกะส ดบก ตะกว อะลมเนยม แมกนเซยม เบรลเลยม เปนตน ซงการถลงโลหะเหลานจะเรมมาจากกระบวนการคดแยก หรอแตงสนแรกอน แลวจงนาไปถลงในเตาสง (Blast furnace) หรอเตาสะทอน (Reverberatary furnace) ดงนนระหวางกระบวนการผลต จงมมลพษโดยเฉพาะฝนละออง รวมถงปรอททถกปลดปลอยออกมาจากสนแรสบรรยากาศ จากขอมลกรมโรงงานอตสาหกรรมพบวา โรงงานประเภท 60 ประกอบกจการเกยวกบถลง ผสม หลอม หรอผลตโลหะในขนตน ซงมใชเหลกหรอเหลกกลา มจานวนทงสน 665 โรงงาน

นอกจากน จากฐานขอมลกรมอตสาหกรรมพนฐานและเหมองแร แสดงตวอยางโรงประกอบโลหกรรมทมใบอนญาตประกอบการ ซงระบรายละเอยดของผลตภณฑทไมใชกลมเหลก ไดแก


• ไทย-ไชนานนเฟอรชเมทลอนเตอรเนชนแนล จ. นครสวรรค ผลต โลหะตะกวบรสทธตะกวแทงผสมพลวง และตะกวแคลเซยม

• เบอรกโซ เมตลส จ. สระบร ผลต ตะกวดบ โลหะตะกวบรสทธ ตะกวแทงผสมพลวงตะกวออน และตะกวทองแดง-เทลลเลยม

รวมถงยงมโรงงานทขนทะเบยนโรงแตงแรภายใตกรมอตสาหกรรมพนฐาน และเหมองแรทงสน 231 แหง โดยมโรงแตงแรทเปนโลหะทไมใชกลมเหลกอยในรายการ อาท

• บรษท อาร.เอ.ท เทรดดงแอนดไมนง อาร เอ ท เทรดดงไมนง (ตะกวปา) จ. พงงา ผลต ดบก วลแฟรม โคลมไบต-แทนทาไลต อลเมไนต การเนต และอนๆ

• หางหนสวนจากด ลาปางแรและโลหะ จ. ลาปาง ผลตพลวง

• บรษท สนแรสาคร จากด สนแรสาคร จ. ประจวบครขนธ ผลต ดบก อลเมไนต การเนต โคลมไบต-แทนทาไลต และอนๆ

ซงโรงงานอตสาหกรรมถลงแรเหลาน อาจมหรอไมมการจดการทางดานสงแวดลอม หรอเทคโนโลยการบาบดมลพษทางอากาศทเหมาะสม

เตาเผาขยะ

เตาเผาขยะนนเปนแหลงกาเนดมลพษทางอากาศแหลงหนงทควรใหความตระหนกถง เนองจากสารพษตางๆ รวมถงปรอทอาจปนเปอนอยในขยะประเภทตางๆ ทงขยะชมชน ขยะทางการแพทย รวมถงขยะอนตราย เปนตน ดงนนหากมการจดการขยะเหลานดวยการเผา โดยทไมมมาตรการการจดการ หรอการดาเนนการแยกประเภทขยะอยางถกวธแลว จะสามารถกอใหเกดการปลดปลอยปรอทออกสชนบรรยากาศไดอกดวย

ในประเทศไทย เตาเผาขยะ ทรบจดการของเสยอนตราย ดวยวธเผาทาลายในเตาเผา ปนซเมนต ไดแก บรษท ปนซเมนตไทย จากด (โรงงานแกงคอย), บรษท ปนซเมนตไทย จากด (โรงงานทาหลวง), บรษท ปนซเมนตไทย จากด (โรงงานเขาวง), บรษท ปนซเมนตไทย จากด (โรงงานลาปาง), บรษท ปนซเมนตไทย จากด (โรงงานทงสง), บรษท ปนซเมนตนครหลวงไทย จากด, บรษท ทพไอ โพลน จากด (มหาชน) เผาในเตาเผามลฝอยตดเชอ ดงน เทศบาลนครเชยงใหม, เทศบาลเมองสพรรณบร, องคการบรหารสวนจงหวดนนทบร, กรงเทพมหานคร, เทศบาลนครสมทรสาคร, เทศบาลนครภเกต, เทศบาลนครอดรธาน, เทศบาลนครขอนแกน, เมองพทยา, เทศบาลนครหาดใหญ, เทศบาลนครพษณโลก

นอกจากนนยงมเตาเผามลฝอยตดเชอทดาเนนการเพอจดการขยะทางการแพทย จากโรงพยาบาลตางๆ อกดวย


ตารางท 3-23 สรปรายละเอยดของเตาเผามลฝอยตดเชอตวอยาง เตาเผา รพ. บางปะกง รพ. ราชวถ กทม. ทบ. หาดใหญ

ความสามารถในการเผา 50 กก./ชม. 300 กก./ชม.(2ชด) 1,000 กก./ชม.(2 ชด) 500 กก./ชม.

ประเทศผผลต ไทย สวสเซอรแลนด ออสเตรเลย สหรฐอเมรกา

เทคโนโลยเตาเผา Excess-air Controlled -air Excess- air Controlled -air

ระบบควบคมมลพษ ไมม ม ม ม

ระบบปอนมลฝอยอตโนมต

ไมม ม ม ม

งบประมาณกอสราง(โดยประมาณ)

0.45 ลานบาท 38 ลานบาท 70 ลานบาท 20 ลานบาท

บคลากรทใช 1 คน 4 คน 10 คน 4 คน

คาใชจายดาเนนงาน 3 บาท / กก. 7 บาท / กก. 7 บาท / กก. 8.8 บาท / กก.

(กรมควบคมมลพษhttp://www.pcd.go.th/info_serv/envi_incinerate.html)

จากตารางจะพบวาเตาเผาสามแหงมการตดตงระบบควบคมมลพษทางอากาศ ซงเปนเทคโนโลย Packed-bed countercurrent wet scrubber ทสามารถควบคมมลพษทางอากาศจากการเผาไหมไดอยางมประสทธภาพ แตกยงไมใชเทคโนโลยทควบคมการปลดปลอยปรอทโดยตรง และมเตาเผาหนงแหงทไมไดตดตงระบบควบคมมลพษ แตอยางไรกตามทางผประกอบการจาเปนตองมมาตรการการดาเนนการเพอควบคม และตรวจสอบวามลพษทปลดปลอยออกสบรรยากาศนนมคาไมเกนคามาตรฐานกาหนด จากขอมลผลทดสอบประสทธภาพเตาเผามลฝอยตดเชอ และการตรวจวดคณภาพอากาศ ของโรงพยาบาลสามพราน จ.นครปฐม ซงเรมดาเนนการในป พ.ศ. 2543 และมการเผาขยะสปดาหละครง พบวา ปรมาณปรอทในฝนละอองทถกปลดปลอยมคา อยในชวงนอยกวา 0.001 ถง 0.002 มลลกรมตอลกบาศกเมตร ซงตากวามาตรฐานของประเทศสหรฐอเมรกาสาหรบเตาเผาขนาดเลกทกาหนดไว ท 0.55 มลลกรมตอลกบาศกเมตร

โรงงานผลตปนซเมนต

การปลดปลอยปรอทจากอตสาหกรรมซเมนตนนเกดขนเนองมาจากกระบวนการผลตทมวตถดบตงตน รวมถงเชอเพลงทใชในกระบวนการผลตทเจอปนดวยปรอท อาท หนปน ดนปน ดนเหนยว และถานหน ซงปรมาณทเจอปนมากหรอนอยนนขนอยกบแหลงทมาของวตถดบ และเชอเพลงแตละชนด จากขอมลกรมโรงงานอตสาหกรรม พบวาโรงงานประเภท 57(1) ประกอบกจการเกยวกบการทาซเมนต ปนขาว หรอปนปลาสเตอร ในประเทศไทยมจานวนทงสน 150 โรงงาน นอกจากน จากการทบทวนงานวจยทศกษาปรมาณปรอททเจอปนอยในวตถดบ และเชอเพลงในโรงงานผลตปนซเมนตจากการศกษาในประเทศสหรฐอเมรกา ญปน สวตซเซอแลนด และเยอรมน พบวา29 หนปน และดนปนนนมปรมาณปรอทอยในชวง 0.005 ถง 0.46 ppm สวนดนเหนยว และ

29 Mercury Emission and Speciation from Portland Cement Kilns, by Vagn C. Johansen and Garth J. Hawkins, © Portland Cement Association 2003 All rights reserved


หนดนดาน มปรมาณปรอทอยในชวง 0.005 ถง 3.25 ppm ดงตารางท สวนในเชอเพลงประเภทถานหน มปรมาณปรอทอยในชวง 0.03 ถง 3.3 ppm ดงตารางท 3-24 แตอยางไรกตามคาของปรอทนนควรจะพจารณาเปนกรณไป เนองจากวตถดบจากแหลงทแตกตางกน อาจมความหลากหลายตางกนไป

ตารางท 3-24 ปรมาณปรอทในวตถดบตงตนทใชในการผลตปนซเมนต จากการศกษาในประเทศสหรฐอเมรกา, ญปน, สวตเซอรแลนด, และเยอรมน

ขอมลจาก ปรมาณปรอทเจอปนในวตถดบ, ppm หนปน หรอ ดนปน ดนเหนยว หรอ ดนดาน ตะกรนทองแดง ขเถา

Schfer and Hoenig

Adriano 0.04 – 0.22 0.005 – 3.25 0.04 และ 0.10

Schneider and Oerter 0.005 – 0.13 0.02 – 0.15

Kanare <0.01 – 0.03

BUWAL 0.03 และ 0.02 0.45

Kirchartz 0.005 – 0.05 0.02 – 0.15

Fukuzaki and others 0.12 0.013 0.17

Sprung 0.03 0.45

Airey 0.04 เเละ 0.46

Bowen 0.16

Kitamura and others 0.01-0.22

Fujinuki 0.07 and 0.04

Saupe 0.033 and 0.048

ทมา: Portland Cement Association, 2003

ตารางท 3-25 ปรมาณปรอทในเชอเพลงถานหนทใชในการผลตปนซเมนต จากการศกษาในประเทศสหรฐอเมรกา, ญปน, สวตเซอรแลนด, และเยอรมน

ขอมลจาก ปรมาณปรอททเจอปนในเชอเพลงถานหน, ppm Schneider and Oerter 0.1 – 3.3

BUWAL <0.05 – 3.3

Kirchartz 0.15 – 0.400.03 – 0.11

Klemm <0.1 – 0.186

Fukuzaki and others 0.058

Sprung 0.24

ทมา: Portland Cement Association, 2003


โรงงานผลตปนซเมนต มการใชพลงงานรอยละ 75 ของพลงงานจากเชอเพลงทงหมดไปกบการเผาปนเมด และอนวตถดบ ในอดตเชอเพลงหลกในการเผาปนเมด คอ นามนเตา ตอมามการออกแบบดดแปลงเตาเผา และหมออนปนซเมนตใหสามารถใชเชอเพลงไดหลายชนดรวมกน คอ ถานหนนาเขา ถานหนลกไนต นามนเตา และกาซธรรมชาต โรงงานผลตปนซเมนตในประเทศไทยอยทางภาคใต ภาคเหนอ และภาคกลาง โดยมโรงงานผลตปนซเมนตทสาคญ ไดแก โรงงานปนซเมนตไทย แกงคอย จ.สระบร, โรงงานปนซเมนตไทย ทงสง จ.นครศรธรรมราช, โรงงานชลประทานซเมนต ชะอา จ.เพชรบร, และโรงงานปนซเมนตนครหลวง ทบกวาง จ.สระบร

ตวอยางรายละเอยดดานการจดการสงแวดลอมของโรงงานบางแหงขางตน ดงน

• โรงงานปนซเมนตนครหลวง30

ภายใตหลกการของระบบการจดการสงแวดลอม ทางบรษทปนซเมนตนครหลวง ไดมงมนทจะทาใหการดาเนนกจการเกดผลกระทบตอสงแวดลอมนอยทสด รวมถงมการลดผลกระทบดานมลพษอากาศผาน การจดการปญหาเรองฝน โดยมการดาเนนการตดตงเครองกรองฝน และอปกรณในการดกจบฝนแบบไฟฟาสถต หรอทเรยกวา Electrostatic Precipitator (EP) เพอทาการดกจบฝนทเกดขนจากกระบวนการผลต กอนทจะทาการปลอยสบรรยากาศ โดยประสทธภาพการทางานของ EP อยทประมาณ รอยละ 99.95

นอกจากนนยงมการอนรกษพลงงานไฟฟาโดยการโดยไดกาหนดมาตรการ และแนวทางการปฏบต ในการตรวจสอบ และควบคมการทางานของอปกรณ และเครองจกรตางๆ ทเกยวของในแตละสวนงานเพอเพมประสทธภาพในการทางาน การใชเทคโนโลยในการนาพลงงานความรอนกลบมาใชใหม ณ เตาเผาปนท 4 เพอการผลตกระแสไฟฟาใหกบโรงงาน ทาใหชวยลดการใชเชอเพลงอนรวมถงถานหนในการผลตไฟฟาเพอปอนใหแกโรงงาน นอกจากนนยงมการใชวตถดบ และเชอเพลงเสรมทดแทน อาท การนานามนหลอลนทใชงานแลวกลบมาใชเปนเชอเพลงเสรม แทนการใชทรพยากรธรรมชาตดานเชอเพลง จาพวก ถานหน และลกไนต เปนตน

• โรงงานปนซเมนตไทย

จากรายงานการเปลยนแปลงรายละเอยดโครงการในรายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมโครงการโรงงานปนซเมนตแกงคอย (บรษท เทคนคสงแวดลอมไทย จากด, 2556) พบวาโรงงานปนซเมนตไทยไดมการดาเนนมาตรการดานการลดผลกระทบทางสงแวดลอมคลายคลงกบโรงงานขางตน อาท มมาตรการในการใชเชอเพลงทดแทน และวตถดบทดแทนในการผลตปนซเมนต ทาใหมการลดการใชเชอเพลงจากทรพยากรธรรมชาต และลดปรมาณกากของเสย รวมถงมการหมนเวยนพลงงานความรอนจากในระบบ อาท ลมรอนจากหมอเผา และหมอเยน มาเพอใชผลตกระแสไฟฟา นอกจากนนยงมการใชเทคโนโลยดกจบฝนเพอลดมลพษทางอากาศจากกระบวนการผลตกอนปลดปลอยสสงแวดลอมเชนกน

30 มาตรการการควบคมและลดผลกระทบสงแวดลอม, ปนซเมนตนครหลวง http://www.siamcitycement.com/about/environmental/continuous_improvement.aspx?lang=th


จากกรณศกษาโรงงานผลตปนซเมนตขนาดใหญทงสองแหงขางตนจะพบวามการใชเทคโนโลยดกจบฝนเชนเดยวกนซงอาจมสวนชวยในการลดปรมาณปรอททอาจจะปะปนมากบอากาศเสยทถกระบายออกจากกระบวนการผลต นอกจากนนยงมการมงเนนการลดการใชเชอเพลงจากถานหน โดยมการใชพลงงานความรอนทหมนเวยนจากระบบในโรงงาน รวมถงการพจารณาการใชเชอเพลงทดแทนอกดวย ซงจะสงผลใหมการปลดปลอยมลพษทนอยลงไดเชนเดยวกน

นอกจากน หากจะคาดการณการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดตางๆ ดงกลาวขางตนแลวนน รศ.ดร. สาวตร การเวทย (2553) ไดมการจดทาทาเนยบปรอทแสดงผลการคาดการณการปลดปลอยปรอททงออกสอากาศ นา ดน การปนเปอนในผลตภณฑ ขยะ รวมทงจากการบาบด โดยใชวธการประมาณของ Toolkit for identification and quantification of mercury releases (UNEP, 2010) จากแหลงกาเนดในประเทศไทย อนไดแก โรงไฟฟาทใชถานหนเปนเชอเพลง โรงงานอตสาหกรรมทใชถานหนเปนเชอเพลง กระบวนการถลง และอบแร ทใชในกระบวนการผลตโลหะทไมใชเหลก เตาเผาขยะ และโรงงานผลตปนซเมนต พบวาในกระบวนการเผาขยะมการปลดปลอยปรอทสบรรยากาศมากทสดถง 4,421 กโลกรมตอป รองลงมาคอกระบวนการถลง และอบแร ทใชในกระบวนการผลตโลหะทไมใชเหลก มการปลดปลอยปรอท 37,5.50 กโลกรมตอป

ตารางท 3-26 ผลการคาดการณการปลดปลอยปรอทจากแหลงตางๆ

ลาดบ แหลงทมา

ผลคาดประมาณการปลดปลอยปรอท (กโลกรมตอป) อากาศ นา ดน การ

ปนเปอนในผลตภณฑ

ขยะทวไป การบาบด/

การกาจด

ผลรวม

1 โรงไฟฟาทใชถานหนเปนเชอเพลง

197.90 - - - 180.90 - 378.80

2 โรงงานอตสาหกรรมทใชถานหนเปนเชอเพลง

111.50 - - - 39.20 - 150.70

3 กระบวนการถลงและอบแร ทใชในกระบวนการผลตโลหะทไมใชเหลก

375.50 26.30 2152.20 1021.40 - 968.70 4544.10

4 เตาเผาขยะ 4421.20 - - - 274.10 113.70 4809.00

5 โรงงานผลตปนซเมนต 235.90 - - 93.10 28.10 - 357.10


รปท 3-21 ตวอยางสถานททเปนทมาของการปลดปลอยปรอทในประเทศไทย

เมอพจารณาถงสถานการณในแตละแหลงปลดปลอยทระบตามอนสญญาฯ พบวา มาตรฐานตางๆ ของภาครฐทมในปจจบนไดระบถงการควบคมและลดการปลดปลอยปรอทสอากาศไวเชนกน อาทเชน มาตรฐานมลพษทางอากาศจากแหลงกาเนดอยกบท ซงสามารถสรปคาควบคมการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดอยกบทตางๆ ไดดงน


ตารางท 3-27 คาควบคมการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดอยกบทประเภทตางๆ

แหลงกาเนด มาตรฐานควบคมการปลอยทง

ปรอทในอากาศเสย (มลลกรมตอลกบาศกเมตร)

หมายเหต

โรงไฟฟาทใชถานหนเปนเชอเพลง N/A มควบคมเพยงฝนละออง, กาซซลเฟอรไดออกไซด, และกาซออกไซดของไนโตรเจน

โรงงานอตสาหกรรมทใชถานหนเปนเชอเพลง

N/A

กระบวนการถลงและอบแร ทใชในกระบวนการผลตโลหะทไมใชเหลก

N/A

เตาเผาขยะมลฝอยทงเกา และใหม ไมเกน 0.05 รวมทงประเภทเตาเผามลฝอยทมกาลงการเผาไหม ในการกาจดมลฝอยตงแต 1 ตน แตไมเกน 50 ตนตอวน และเตาเผามลฝอยทมกาลงการเผาไหม ในการกาจดมลฝอยเกนกวา 50 ตนตอวน

เตาเผาขยะมลฝอยตดเชอ ไมเกน 0.05

โรงงานผลตปนซเมนต N/A มควบคมเพยงฝนละออง, กาซซลเฟอรไดออกไซด, และกาซออกไซดของไนโตรเจน

โรงงานปนซเมนตทใชของเสยเปนเชอเพลงหรอเปนวตถดบในการผลต

ไมเกน 0.1 กาหนดใชกบ คาปรมาณปรอททเจอปนในอากาศเสยทปลอยทงจากหมอเผาปน ทงกรณทเปนโรงงานปนซเมนตเกาและโรงงานปนซเมนตใหม

โรงงานอตสาหกรรมทกระบวนการผลตทมการเผาไหมเชอเพลง

ไมเกน 2.4

โรงงานอตสาหกรรมทกระบวนการผลตทไมมการเผาไหมเชอเพลง

ไมเกน 3

โรงงานกลนนามนปโตรเลยมเกา และใหม ไมเกน 2.4 กาหนดใชกบ - เตา (Furnace) และ/หรอ หมอ ไอนา (Boiler) ทเปนเชอเพลงเหลว และเชอเพลงผสม -หนวยแตก โมเลกล (Cracking Unit) ประเภทท ไมมการคน สภาพตวเรง ปฏกรยาหรอ ประเภทท ไมมการใช ตวเรงปฏกรยา ในหนวยแตก โมเลกล ทเปนเชอเพลงเหลว และเชอเพลงผสม -หนวยแตกโมเลกล (Cracking Unit)ประเภททมการเผาไหมของโคก(Coke)

ทมา: กรมควบคมมลพษ, 2004 (พ.ร.บ. กฎหมาย และมาตรฐานทเกยวกบการควบคมมลพษ http://www.pcd.go.th/info_serv/reg_std_airsnd03.html)


3.2.6 การปลอย (ขอ 9) การปนเปอนของปรอทในนา และดนนน มาจากไดทงทางตรงและทางออม โดยทางตรงนน

หมายถงมแหลงกาเนดทปลดปลอยปรอทมากบนาทงออกสแหลงนา หรอดน ทงจากอตสาหกรรมทมกระบวนการผลตทเกยวของกบการใชปรอทโดยตรง อาท การผลตคลออลคาไลน การผลตอปกรณอเลกทรอนกสทมปรอทเปนสวนประกอบ หรอ กระบวนการทมการใชวตถดบ หรอเชอเพลงทมปรอทเจอปน ตามทระบในอนสญญาฯ อาท โรงไฟฟา หรอโรงงานอตสาหกรรมเชอเพลงถานหน เตาเผาขยะ นอกจากนนยงอาจมาจากการทาเหมองแรตางๆ อาท เหมองแรทองคา เปนตน นอกจากนนอาจเกดการปนเปอนทางออม ซงเปนผลมาจากการแปรสภาพทางเคม ของปรอททถกปลดปลอยสบรรยากาศ แลวมาสะสมในแหลงนา หรอดน

โดยทวไป แหลงนาจดมปรอทเจอปนอยตามธรรมชาตประมาณ 10-50 นาโนกรม ซงหากมความเขมขนของปรอทถง 0.008-0.2 มลลกรมตอลตร จะทาใหสงมชวตขนาดเลกตายได และพชจะไดรบผลกระทบหากความเชมขนของปรอทอยท 0.05 มลลกรมตอลตร31 แตการปนเปอนของปรอทไปยงอาหาร มกเกดจากนาทงจากโรงงานอตสาหกรรมไปยงแหลงนาของสตวนา ซงประกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบท 98 พ.ศ 2529 เรองมาตรฐานอาหารทมสารปนเปอน มขอกาหนดใหมการปนเปอนปรอทในอาหารไดไมเกน 0.5 มลลกรมตออาหาร 1 กโลกรมสาหรบอาหารทะเล และไมเกน 0.02 มลลกรมตออาหาร 1 กโลกรมสาหรบอาหารทวไป โดยนาทงจากโรงงานอตสาหกรรมและนคมอตสาหกรรมมปรอทปนเปอนไดไมเกน 0.005 มลลกรม/ลตร ยกเวนโรงงานถลงโลหะสงกะสใหมปรอทปนเปอนในนาทงตองไมเกน 0.002 มลลกรม/ลตร

ตารางท 3-28 คามาตรฐานความปลอดภยของปรอททสาคญในประเทศไทย32 มาตรฐานใน คามาตรฐาน/คาทยอมใหมไดสงสด ทมา

อาหาร

อาหารทะเล ไมเกน 0.5 มลลกรมตออาหาร 1 กโลกรม ประกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบท 98 (พ.ศ. 2529)

อาหารทวไป ไ ม เ ก น 0. 02 ม ล ล ก ร ม ต ออ าห า ร 1กโลกรม

ประกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบท 98 (พ.ศ. 2529)

แหลงนา

นาผวดน ไมเกน 0.002 มลลกรม/ลตร ประกาศคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต ฉบบท 8 พ.ศ. 2537

นาทะเล ไมเกน 0.1 ไมโครกรม/ลตร ประกาศคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต ฉบบท 27 พ.ศ. 2549

นาใตดน ไมเกน 0.001 มลลกรม/ลตร ประกาศคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต ฉบบท 20 พ.ศ. 2543

31 http://www.tistr.or.th/t/publication/page_area_show_bc.asp?i1=73&i2=11 32 สานกจดการคณภาพนา กรมควบคมมลพษ, มนาคม 2556


มาตรฐานใน คามาตรฐาน/คาทยอมใหมไดสงสด ทมา นาบาดาลทใชบรโภค ตองไมมเลย/สงสด 0.001 มลลกรม/ลตร ประกาศกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอม พ.ศ. 2551

นาทงจากโรงงานอตสาหกรรมและนคมอตสาหกรรม

ไมเกน 0.005 มลลกรม/ลตร ยกเวนโรงงานถลงโลหะสงกะส ไมเกน 0.002 มลลกรม/ลตร

ประกาศกระทรวงวทยาศาสตร เทคโนโลย และคณะส ง แ ว ดล อ ม ฉบ บ ท 3 พ .ศ . 2539, ประกาศกระทรวงอตสาหกรรมฉบบท 10 (พ.ศ. 2521)

จากรายงานสถานการณมลพษของประเทศไทย ป 255533 ทาการตรวจวดคณภาพแหลงนาบรเวณพนทตางๆ ในประเทศไทย เชน แหลงนาผวดน นาทะเลชายฝง และนาบาดาล ซงแหลงนาผวดนหมายรวมถง แมนา ลาคลอง หนอง บง ทะเลสาบ อางเกบนา และแหลงสาธารณะอนๆ ทอยในผนแผนดน พบวาบรเวณทมปรอทปนเปอนเกนคามาตรฐาน (≤ 0.002 mg/l ) ประกอบดวย บรเวณปากแมนาปราณบร จงหวดประจวบครขนธ (0.0027 mg/l) แมนาแมกลอง จงหวดราชบร (0.0035 mg/l) แมนาแควใหญ บรเวณอาเภอ ศรสวสด จงหวดกาญจนบร (0.0022 mg/l) แมนาพอง แมนาพอง สะพานบานบอนกเขา จงหวดขอนแกน (0.008 mg/l) และจดสบนาประปา หนองหาร จงหวดสกลนคร (0.0023 mg/l)

นอกจากนเมอเดอนกมภาพนธ 2556 ทผานมาพบวาเกดสถานการณการปนเปอนปรอททบรเวณรอบโรงไฟฟาและพนทอตสาหกรรม 304 ตาบลทาตม อาเภอศรมหาโพธ จงหวดปราจนบร โดยพบวา ตวอยางปลาชอนบรเวณคลองชะลองแวง จานวน 20 ตวอยางมการปนเปอนปรอท โดยมคาปรอทอยในชวง 0.067 - 0.526 มลลกรมตอกโลกรม เฉลย 0.341 มลลกรมตอกโลกรม ซงเกนเกณฑคามาตรฐานอาหารตามประกาศกระทรวงสาธารณสข นอกจากนนยงตรวจพบปรอทในตวอยางเสนผมชาวบานตาบลทาตม หม 2 และ หม 3 จานวน 20 คน มคาปรอทอยในชวง 1.628 - 12.758 สวนในลานสวน (ppm) คาเฉลย 4.595 สวนในลานสวน ซงในบรเวณดงกลาวเปนพนทอตสาหกรรมทมโรงไฟฟาเชอเพลงถานหนและโรงผลตกระดาษ และเยอกระดาษ โดยมการคาดการณวาแหลงกาเนดการแพรกระจายปรอทสแหลงนามาจากการเผาไหมเชอเพลงถานหน และนาเสยจากกระบวนการผลตกระดาษทไมมการบาบดปรอทอยางถกตองเหมาะสม นอกจากนน กรมควบคมมลพษ ไดดาเนนการตรวจสอบปรอทในสงแวดลอมบรเวณดงกลาวเพมเตม โดยเกบตวอยาง คณภาพนาผวดน นาบอตน นาทงจากระบบนาหลอเยนของโรงงาน ตะกอนดนทองนา ตะกอนดนในรางระบายนาฝน ดนธรรมชาต และสตวนา ดงน

33 กรมควบคมมลพษ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม


ตารางท 3-29 ผลการตรวจสอบปรอทในสงแวดลอมบรเวณปนเปอนปรอททบรเวณรอบโรงไฟฟาและพนทอตสาหกรรม 304 การตรวจสอบปรอทในสงแวดลอม จานวนตวอยาง คาทครวจพบ มาตรฐาน

แหลงนา และดน นาผวดน 14 < 0.0005

มลลกรม/ลตร < 0.002 มลลกรม/ลตร (เกณฑมาตรฐานคณภาพนาในแหลงนาผวดน)

นาบอตนบรเวณรอบๆ สวนอตสาหกรรม 304 และหมบาน

5 < 0.0005มลลกรม/ลตร

< 0.001 มลลกรม/ลตร (เกณฑมาตรฐานคณภาพนาใตดน)

นาทงจากระบบนาหลอเยนของโรงงานทไหลลงคลองรง

1 < 0.0005มลลกรม/ลตร

ไมเกน 0.005 มลลกรม/ลตร(เกณฑมาตรฐานควบคมการระบายนาทงจากแหลงกาเนดประเภทโรงงานอตสาหกรรมและนคมอตสาหกรรม)

ตะกอนดนทองนาบรเวณคลองรอบๆ สวนอตสาหกรรม 304 และแมนาปราจนบร

10 < 0.1 มลลกรม/กโลกรม

<0.18 มลลกรม/กโลกรม (เกณฑรางมาตรฐานตะกอนดน ในแหลงนาผวดน)

ดนธรรมชาตรอบสวนอตสาหกรรม 304


< 23 มลลกรมตอกโลกรม (เกณฑมาตรฐานคณภาพดนทใชเพอการอยอาศยและเกษตรกรรม)

ถานหน เถาลอยและเถาหนก (fly Ash และ bottom Ash)


สตวนา

ปลาบรเวณคลองและแมนา ในพนท 23 0.04 - 0.37มลลกรม/กโลกรม

< 0.02 มลลกรม/กโลกรม(เกณฑมาตรฐานอาหารทมสารปนเปอน)

ปลานอกพนท (คลองทาลาดและแมนาบางปะกง)

3 0.04 - 0.13มลลกรม/กโลกรม


หอยและกง บรเวณคลองตางๆ ในพนท 8 <0.0004 - 0.24มลลกรม/กโลกรม


ทมา: กรมควบคมมลพษ, 2556 http://www.pcd.go.th/Public/News/GetNewsThai.cfm?task=lt2009&id=16865


จากผลการตรวจสอบขางตน เมอเทยบกบเกณฑมาตรฐานตางๆ จะพบวาคาการปนเปอนปรอทในแหลงนา และดนตะกอนตวอยางอยในชวงทไมเกนมาตรฐานกาหนด ในขณะทคาปรอททพบในตวอยางสตวนาทกตวอยางมคาเกนเกณฑมาตรฐาน ซงจากสถานการณดงกลาว กรมควบคมมลพษไดแถลงแผนการจดการระยะยาวรวมกบกรมควบคมโรค กระทรวงสาธารณสข จะดาเนนการกาหนดแนวทางการเฝาระวงสขภาพ ตดตามตรวจสอบสขภาพของผทพบปรอทในรางกายสง การไดรบสมผสปรอท ประเมนความเสยงจากการบรโภคปลา และเฝาระวงสงแวดลอมในพนทในระยะยาวตอไป34

โดยทวไปการแพรกระจายของปรอทในดนจะมไมมากเมอเทยบกบการปนเปอนในแหลงนา จากขอมลการศกษาปรมาณโลหะหนกในบรเวณพนทอตสาหกรรมในป 2539 - 2540 พบวาปรมาณปรอทในตะกอนดนมคาเกนมาตรฐานทอาจจะเปนพษตอสงมชวต ไดแก บรเวณปากแมนาเจาพระยา มปรมาณปรอท 2.8 ไมโครกรมตอกรมนาหนกแหง ในป พ.ศ. 2542 พบปรอทปนเปอนในตะกอนดน พนททมคาสงสด คอ 0.339 ไมโครกรมตอกรม (นาหนกแหง)35 และจากงานวจยเมอ พ.ศ. 2551 โดยมลนธบรณะนเวศ ไดระบวาพบปรอทปนเปอน (0.70 ppm) ในดนบรเวณรอบแหลงคดแยกและเผาขยะอเลกทรอนคส ซงจากขอมลดงกลาวขางตน พบวาการปนเปอนปรอทสสงแวดลอม สาเหตหลกมาจากการปลดปลอยจากแหลงกาเนดอยกบทประเภทตางๆ ทยงไมมการดาเนนการบาบด หรอควบคมของเสยทมปรอทเจอปนอยางถกวธ

เนองจากประเทศไทยยงขาดความพรอมดานบรหารจดการแหลงขอมล ยงไมมระบบขอมลทเผยแพรเกยวกบชนดและปรมาณของมลพษซงมการปลดปลอยจากแหลงกาเนดประเภทตางๆ จงไมสามารถระบไดอยางชดเจนวาตนเหตของปญหามลพษทปลอยสสงแวดลอมจรงแลวมปรมาณเทาไร มาจากโรงงานแหงไหน ประกอบดวยสารเคมอนตรายประเภทใดบาง ทผานมาการรายงานขอมลสวนใหญ จะเปนเพยงการแสดงผลขอมลการวเคราะหคณลกษณะนาเสยทโรงงานจดสงใหกบหนวยงานราชการเพยงเทานน ยงไมมระบบของการตรวจสอบตดตามผลการดาเนนงานอยางแทจรง ซงขณะนประเทศไทยอยในระยะเรมตนของการศกษาและวจยเพอนาระบบการจดการดานสงแวดลอมทเรยกวา “Pollutant Release and Transfer Register : PRTR หรอ ทาเนยบการปลดปลอยและเคลอนยายมลพษ” มาประยกตใชเปนกฎหมายหรอขอบงคบเฉกเชนประเทศพฒนาแลวหลายๆ ประเทศ

34 กรมควบคมมลพษ, สถานการณมลพษของประเทศไทย ป พ.ศ. 2556, อางถงในhttp://www.onep.go.th/index.php?option=com_content&view=article&id=7267:2014-03-21-05-51-07&catid=3:2010-10-08-06-17-25 35 http://www.foodnetworksolution.com/


3.2.7 การกกเกบชวคราวของปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอมทไมใชของเสยปรอท (ขอ 10)

เนองจากปรอทถกใชในกระบวนการผลตหลากหลายกระบวนการ หากแตเปนวตถอนตรายตาม พ.ร.บ. วตถอนตราย พ.ศ. 2535 ดงนน จงจาเปนตองมการเกบกกอยางถกวธเพอปองกนการรวไหล ปนเปอนออกสสงแวดลอม และเพอไมใหเปนอนตรายตอมนษย และสงมชวตไดในภายหลง ซงกรมโรงงานอตสาหกรรมประกาศใช คมอการเกบรกษาสารเคม และวตถอนตราย พ.ศ. 2550 สาหรบเปนแนวทางปฏบตใหเกดความปลอดภยในการเกบรกษาสารเคม และวตถอนตรายของผประกอบกจการโรงงานและผประกอบการวตถอนตราย เพอประโยชนแกการปองกนอนตรายทอาจเกดแกบคคล สตว พช ทรพยสน และสงแวดลอม รายละเอยดโดยยอ แสดงดงน

สถานทเกบรกษา สถานทเกบรกษาสารเคมตองมความมนคงแขงแรงเปนไปตามกฎหมายควบคมอาคารและม

ลกษณะโดยยอ ดงน

• ผนงอาคาร และกาแพงกนไฟ – ผนงอาคาร และกาแพงสามารถทนไฟได มความสงเหนอหลงคา 0.30-1.00 เมตร และยนออกจากผนงดานขาง 0.30-0.50 เมตร โดยอาคารเกบรกษาวตถอนตรายทมความกวางนอยกวา 30 เมตร และมพนทตงแต 1,200 ตารางเมตร ขนไปจะตองมผนงกนไฟกนตดตอนทมระยะหางจากกนไมเกน 40 เมตร หรอโดยความเหนชอบของกรมโรงงานอตสาหกรรม แตกรณทสถานทเกบรกษามระยะหางจากอาคารอนนอยกวา 10 เมตร ผนงอาคารดานดงกลาวตองสรางดานกาแพงกนไฟทมระยะเวลาทนไฟอยางนอย 90 นาท เปนตน

• ประตและทางออกฉกเฉน – ประตสาหรบการเขาออก ตองมอยางนอย 2 ประต ซงรวมถงประตทใชเปนทางออกฉกเฉนดานตรงกนขาม ประตทใชเปนทางออกฉกเฉนตองเปดออกไดงายทางเดยวจากดานใน มความกวางไมนอยกวา 1.10 เมตร ไมเปนประตบานเลอน ประตฉกเฉนตองมอยางนอย 2 ทางในทศทางตรงกนขาม กรณอาคารขนาดใหญตองมทางออกฉกเฉนทกๆ 35 เมตร เปนตน

• หลงคา – ตองออกแบบใหมการระบายความรอนและควนขณะเกดเพลงไหมได โครงสรางหลกทรองรบหลงคาตองไดรบการปกปองดวยวสดไมตดไฟ โดยวสดทใชมงหลงคาตองทนไฟได 30 นาท หลงคาตองไมมฝา หากมความจาเปนตองมฝา เชน หองควบคมความเยนฝาตองเปนวสดไมตดไฟ และตองตดตงอปกรณตรวจจบควนและความรอนไวใตหลงคา เปนตน

• ระบบระบายอากาศ – ตองจดใหมการระบายอากาศในสถานทเกบรกษาโดยวธธรรมชาตหรอวธกล เชน ระบายอากาศผานชองระบายอากาศระหวางหลงคา 2 ชนทซอนกนอยกลางหอง เปนตน

• ระบบไฟแสงสวางฉกเฉน และอปกรณไฟฟา – การตดตงหลอดไฟเพอใหแสงสวางภายในสถานทเกบรกษาควรอยเหนอเสนทางการเคลอนยาย และสงเหนอจากวตถอนตรายอยางนอย 0.50 เมตร


ชนดหลอดไฟ และตาแหนงในการตดตงตองไมกอใหเกดความรอนตอสารเคมหรอวตถอนตรายทเกบ นอกจากน อปกรณไฟฟาตองมการตอสายดน และมระบบปองกนการเกดไฟฟาลดวงจร เปนตน

• การปองกนฟาผา – อาคารตองตดตงระบบสายลอฟา และสงปลกสรางใดๆ ทอยในระยะ 30 เมตร ของสงปลกสรางทเกบวตถระเบดหรอวตถไวไฟตองตดตงระบบสายลอฟา เปนตน

• ระบบเตอนภย – ประกอบดวยสญญาณแจงเหตเพลงไหม ทสญญาณเสยงตองไดยนทวทงพนทของสถานทเกบรกษาเพอแจงเหตใหทกคนไดทราบ และสญญาณแจงเหตกาซรว เปนสญญาณเสยงเมอตรวจจบกาซตรวจพบความเขมขนของกาซเกนระดบทตงไว โดยสญญาณจะตองดงขนเรอยๆ และจะคงทเปนเวลา 1 นาท ทระดบเสยงหนง และลดลงจากนน ทงน สญญาณทงสองตองเปนเสยงทแตกตางกน อกทง การตดตงระบบสญญาณเตอนภยตองตดตงระบบสญญาณแบบกด โดยตองตดตงในตาแหนงทเหมาะสมทกระยะไมเกน 30 เมตร เปนตน

• การระงบอคคภย – สถานทเกบรกษาตองมเครองดบเพลงทมขนาด และจานวนทเหมาะสมกบปรมาณสารเคม และวตถอนตรายทจดเกบ และตองไดรบการตรวจสอบไมนอยกวา 6 เดอนตอ 1 ครง ควรจดใหมผงเคมแหง ABC ขนาด 12 กโลกรมอยางนอย 1 เครอง ตอพนท 200 ตารางเมตร และขนาด 50 ปอนด จานวน 2 เครองสาหรบสถานทเกบรกษาของเหลวไวไฟ อปกรณการดบเพลงตองเคลอนยายโดยงาย และสะดวกตอการใชงาน เปนตน

การจาแนกประเภทสารเคมและวตถอนตรายสาหรบการเกบรกษา เพอใหการเกบรกษาสารเคมและวตถอนตรายเปนไปอยางปลอดภยตองมการจาแนกประเภท

สาหรบการจดเกบใหเหมาะสมกบลกษณะความเปนอนตรายเฉพาะของสารเหลานน คณสมบตความเปนอนตรายหลกของสารทตองพจารณาเปนอนดบตนๆ ไดแก คณสมบตการตดไฟ การระเบด และการออกซไดซ คณสมบตรองของสารทนามาพจารณา ไดแก ความเปนพษ ความกดกรอน สาหรบคณสมบตทเกยวกบความระคายเคอง ความเปนอนตรายตอสขภาพ และความเปนอนตรายตอสงแวดลอมไมนามาพจารณาในการแยกประเภทสาหรบการจดเกบ โดยวธการจาแนกประเภทสารเคมและวตถอนตราย ใหดาเนนการดงน

• ศกษาขอมลความปลอดภย – ผประกอบการตองจดใหมขอมลความปลอดภยของสารเคม และวตถอนตรายทงหมดทจะจดเกบ โดยขอมลความปลอดภยตองประกอบดวยขอมลทวไป ขอมลระบความเปนอนตราย องคประกอบ และขอมลเกยวกบสวนผสม มาตรการปฐมพยาบาล มาตรการจดการเมอมการหกหรอรวไหล ขอมลดานพษวทยา เปนตน

• ขนตอนการเกบรกษา – กอนการเกบรกษาสารเคม และวตถอตราย ผจดเกบตองศกษาขอมลความปลอดภยเบองตนทปรากฎอยในฉลาก เอกสารกากบการขนสง เปนตน


• วธการจดเกบสารเคมและวตถอนตราย – แบงออกเปน 2 แบบ คอ

- การจดเกบแบบแยกบรเวณ ซงหมายถง การจดเกบสารเคม และวตถอนตรายแยกบรเวณออกจากกน กรณอยในคลงสนคาเดยวกน จะถกแยกจากสารอนๆ โดยมผนงทนไฟซงสามารถทนไฟไดอยางนอย 90 นาท กรณอยกลางแจง ภายนอกอาคารคลงสนคา จะถกแยกออกจากบรเวณอนดวยระยะทางทเหมาะสม เชน 5 เมตรระหวางสารไวไฟกบสารไมไวไฟ หรอ 10 เมตรระหวางสารอนหรอการกนดวยกาแพงทนไฟไดอยางนอย 90 นาท

- การจดเกบแบบแยกหาง หมายถง การจดเกบสารเคมและวตถอนตรายตงแต 2 ประเภทขนไปในบรเวณเดยวกน ทงน ตองมมาตรการปองกนทเพยงพอสาหรบการจดเกบ โดยตองนาขอกาหนดพเศษเพมเตมสาหรบการจดเกบเฉพาะประเภทตามคณสมบตเฉพาะ เชน วตถระเบด หรอสารไวไฟ เปนตน มาพจารณาประกอบตามเงอนไขทกาหนดไวในตารางการจดเกบสารเคมแลวตถอนตราย เปนตน

- การจดเกบสารปรมาณนอยในสถานทเกบรกษา หมายถง การจดเกบสารเคม และวตถอนตรายทมปรมาณนอยบางประเภทรวมกบสารประเภทอนๆ บางประเภททมปรมาณมากได โดยกอนการจดเกบตองดาเนนการใหมนใจวา มมาตรการดานความปลอดภยทเพยงพอ มมาตรการปองกน เปนตน

มาตรการปองกน มการดาเนนมาตรการเพอปองกนอนตรายทอาจเกดจากการเกบรกษาประกอบดวยการ

ดาเนนการในดานตางๆ ดงน

• การจดการดานสขศาสตร – การจดการเพอควบคมปจจยทางสงแวดลอมไมใหสงผลกระทบตอสขภาพของผปฏบตงาน เชน สขอนามยของผปฏบตงานเกยวกบสารเคม และวตถอนตราย อาท ชดทางานทเหมาะสม ทอาบนาฉกเฉน ทลางตาฉกเฉน เปนตน การตรวจสขภาพ และสถานทเกบรกษาตองเปนระเบยบ มการระบายอากาศ

• การปฐมพยาบาลเบองตน

• อปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล – เชน รองเทานรภย หมวกนรภย แวนตานรภย เปนตน

• เครองหมายความปลอดภย – อาท ปายหามตางๆ ปายขอมล เปนตน

• เสนทางการจราจรและบรเวณรบสงสนคา – พนทรบสงสนคาทมการขนถายขนลง ระหวางยานพาหนะขนสงกบสถานทเกบรกษาตองมความเหมาะสมกบขนาดของสนคา เปนตน

• การเคลอนยายสารเคมและวตถอนตราย – ตองตรวจสอบสภาพของภาชนะ หบหอ ฉลาก และปรมาณของวตถอนตราย ใหอยในสภาพทด เปนตน


• มาตรการเกบรกษาสารเคม และวตถอนตรายในอาคารใหดาเนนการ ดงน การสารวจ และตรวจภาชนะหรอหบหอบรรจ โดยของเสยอนตรายรวมทงภาชนะตองกาจดใหถกตอง สารเคมหรอวตถอนตรายทรวไหลตองนาไปกาจดดวยวธการทเหมาะสมตามหลกวชาการ เปนตน

• การจดการเมอเกดการหกรวไหล และตอบโตภาวะฉกเฉน – มาตรการทใชลดความเสยงอนตรายจากการหกรวไหลจะตองมความพรอมของอปกรณ และตองทาการเกบทาความสะอาดทนท โดยศกษาขอมลความปลอดภย (MSDS) ไมใหสารทหกรวไหลมผลกระทบตอสงแวดลอม เชน กรณปรอท ใหใชวสดดดซบทเหมาะสมและไมกอใหเกดปฏกรยาทเปนอนตราย เปนตน

• การกาจดของเสย – บรรจภณฑทใชแลวใหทาการกาจดทาลายหรอนากลบมาใชใหมตามทกฎหมายกาหนด กรณสารเคมหรอวตถอนตรายทหมดอายใหเกบในอาคารเกบรกษาวตถอนตรายเพอรอการกาจด เปนตน

• โปรแกรมการบารงรกษาอปกรณความปลอดภย – การบารงรกษาอปกรณความปลอดภยอยางสมาเสมอเปนสงจาเปนเพอใหแนใจวาอปกรณความปลอดภยสามารถทางานไดอยางมประสทธภาพตลอดเวลา เชน มการจดทาแผนการบารงรกษา ตรวจสอบความพรอมการใชงาน จดทารายงานผลการตรวจสอบ เปนตน

• คาแนะนาวธการปฏบตงาน – ตองจดเตรยมขอแนะนาการปฏบตงานตางๆ ใหพรอมสาหรบผปฏบตงานในสถานทเกบรกษาสารเคมและวตถอนตราย เชน ขอมลความปลอดภยทกรายการทเกบรกษา การปฐมพยาบาล การกาจดของเสย เปนตน

• การฝกอบรม – จดใหมการฝกอบรมผปฏบตงานในสถานทเกบรกษาสารเคมและวตถอนตราย ใหมความรและความชานาญในการปฏบตงาน เพอเปนการเพมประสทธภาพการทางานและความปลอดภย เชน การอบรมเรองการจดการเมอมเหตรวไหล เปนตน

การเกบรกษานอกอาคาร การเกบรกษานอกอาคาร อาท บรเวณโดยรอบตองปองกนสาเหตทอาจเกดอคคภย เชน ไม

ปลอยใหหญารก ไมมขยะ เปนตน บรเวณโดยรอบตองไมมแหลงความรอน ไมเปนทจอดยานพาหนะหรอเสนทางจราจร ตองคานงถงความเสอมสภาพของสารเคมและวตถอนตรายอนเนองจากอากาศรอนของประเทศ การจดวางภาชนะบรรจใหตงตรงบนแผนรองสนคา โดยการวางซอนตองสงไมเกน 3 เมตร และตองมชองทางเดนจากจดตดตงเครองดบเพลงไปสพนทวางวตถอนตรายทมความกวางเพยงพอและไมมสงกดขวางชองทางเดน เปนตน

โดยในประเทศไทยมโรงงานอตสาหกรรมทมการใชและการจดเกบสารเคมมากมายทวประเทศ โดยมการจาแนกขอมลรายจงหวดตามปรมาณทถกเกบกกในโรงงานฯ ซงเปนขอมลสาหรบสารเคมทม CAS NUMBER และนาเสนอปรมาณของสารเคมในหนวยกโลกรมหรอลตรตอปเปนรายจงหวด โดยพบวาสวนใหญมการใชและจดเกบสารเคมนอยกวา 1 พนตน ดงรปท 3-22


รปท 3-22 ปรมาณสารเคมทเกบในโรงงานอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม)

ทมา : http://www.chemtrack.org/chem-map/chemmap.htm

3.2.8 ของเสยปรอท (ขอ 11) ของเสยปรอท เปนของเสยอนตรายตามพระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535 ซงนยามวา

ของเสยในสถานะของแขงหรอกงของแขงหรอของเหลวหรอกาซทมลกษณะสมบตหรอปนเปอนกบวตถอนตรายแลวปรากฏลกษณะสมบตอยางใดอยางหนง หรอมากกวาหนงดงตอไปน คอ วตถระเบด วตถไวไฟ วตถออกซไดซ และวตถเปอรออกไซด วตถกดกรอน วตถทาใหเกดโรค วตถกมมนตรงส และวตถมพษรายแรง ไดแก สารกอมะเรง วตถกอใหเกดอาการระคายเคอง อาการภมแพ การกลายพนธ และกอใหเกดความบกพรองของการพฒนาของทารกในครรภ เปนตน

ตามประกาศกระทรวงอตสาหกรรมฉบบท 25 (พ.ศ.2531) แหลงกาเนดของเสยอนตราย แบงออกเปน 3 ประเภทใหญๆ ดงน


1) แหลงชมชน อนประกอบดวย บานเรอน สถาบนการศกษา โรงพยาบาล และแหลงพาณชยกรรม : ของเสยทไมเปนอนตรายทมแหลงกาเนดมาจากชมชนประกอบดวยสารอนทรย เชน เศษอาหาร เศษกระดาษ สารอนนทรย เชน เศษแกว เศษวสดกอสราง เปนตน โดยของเสยอนตรายจากชมชน เชน ถานไฟฉายหมดอาย หลอดไฟหมดอายหรอชารด กระปองสารปราบศตรพช ยาหมดอาย เปนตน

นอกจากน ของเสยจากโรงพยาบาล จดเปนของเสยจากชมชนอกประเภทหนง เชน เขมฉดยา สาล พลาสเตอร สายนาเกลอ สายดดเสมหะ เปนตน

2) โรงงานอตสาหกรรม : ของเสยทไมเปนอนตราย เชน เศษวตถดบจากอตสาหกรรมอาหาร เศษผาจากโรงงานอตสาหกรรมสงทอ เปนตน ขณะท กากตะกอนทมโลหะหนกเปนสวนประกอบเปนหนงในของเสยอนตรายทเกดจากโรงงานอตสาหกรรม

3) แหลงเกษตรกรรม : ของเสยอนตราย เชน บรรจภณฑของสารปราบศตรพชตางๆ

โดยขอมลจากมลนธโลกเขยว แสดงไววา ของเสยอนตรายจากภาคอตสาหกรรมมปรมาณมากทสดถงรอยละ 76 ในป 2540 ตวอยางของเสยอนตรายไดแก บรรจภณฑของสารปราบศตรพช และสารเคมตางๆ ชนสวนอเลกทรอนกส ตะกอนกนถงกลนนายาเคมตางๆ ขยะทมใยแอสเบสตอสปนเปอน และกากตะกอนทมโลหะหนกเปนสวนประกอบ

รปท 3-23 ปรมาณของเสยอนตรายแยกตามแหลงกาเนด

ทมา : ปรบปรงจากมลนธโลกเขยว, 2540


แนวทางการจดการของเสยอนตราย ไดแก

• การศกษาลกษณะ ประเภท และแหลงทมาของขยะ เพอประกอบการตดสนใจเลอกระบบการกาจด

• การรวบรวมและจดเกบ : หากเปนกากของเสยอตสาหกรรม ควรตองมการบรรจในภาชนะทเหมาะสมตามประเภทกากของเสย ภาชนะไมผกรอนงาย ปองกนการรวไหลในขณะทาการขนสง เปนตน ในปจจบน ขยะอเลกทรอนกสยงไมมการแยกประเภทอยางชดเจน มกจะทงรวมกบมลฝอยบานเรอน

• การขนสง : กากของเสยอนตรายตองขนสงตามความเปนอนตรายของกากของเสยวาอยในประเภทใด ตามกฎหมายทเกยวของกบกากของเสยนน เชน พ.ร.บ. วตถอนตราย พ.ศ. 2535 เปนตน และโดยทวไปการขนสงกากของเสยตองมการทาเครองหมายมาตรฐานการรบรองความแขงแรงของบรรจภณฑทยกและเคลอนยายได ตองมการกาหนดฉลากทตองตดไวทบรรจภณฑ

• การแปรสภาพและการใชประโยชน : เชน การแปรรปขยะหรอกากของเสยใหเปนพลงงานความรอน เชอเพลง และกาซชวภาพโดยผานกระบวนการเปลยนแปลงดานความรอนและชวภาพ การแปรรปใชใหมและใชซา ซงมปจจยในการพจารณา คอ คณสมบตเหมาะสมกบความตองการ มปรมาณมากพอ มมลคาทางเศรษฐกจทงในดานการลงทนและการจาหนายเปนผลตภณฑใหม มเทคโนโลยรองรบ เปนตน

• การกาจด : ประกอบดวยวธตางๆ ดงน

- การทาลายฤทธดวยวธเคม ฟสกส คอ การทาใหของเสยเปนกลาง หรอใหหมดปฏกรยาทางเคม ใหกลายเปนตะกอน หรอเกลอทคงรป ไมละลายนา จากนน นาไปฝงกลบตอไป

- การทาลายฤทธดวยการเผาดวยอณหภมสง คอ การเผาทอณหภม 1,000 หรอ 2,000 องศาเซลเซยส เพอใหของเสยถกออกซไดซไปเปนขเถา เพอเปนการทาลายเชอโรคและสารพษในของเสยอนตราย โดยมการตดตงระบบควบคมคณภาพอากาศใหไดตามมาตรฐาน วธนสามารถลดปรมาณของเสยทจะตองนาไปฝงกลบไดกวารอยละ 90 แตมคาใชจายคอนขางสง

• การฝงกลบ : เปนกระบวนการกาจดขนสดทาย โดยนาของเสยอนตรายทผานการปรบเสถยรแลว รวมถงเถาทเหลอจากการเผาไหมของเสยอนตราย ไปฝงในหลมฝงกลบทมการออกแบบเปนพเศษ หรอ การฝงกลบแบบปลอดภย (Secured Landfill) เชน มวสดกนซม 2ชน (Double liners) มการตดตงบอสงเกตการณเพอตดตามตรวจสอบการรวไหลของสารพษ เปนตน

ปจจบน ศนยบรการกาจดกากของเสยทเปดดาเนนการแลวม 2 แหง คอ ศนยบรการกาจดกากแขวงแสมดา เขตบางขนเทยน พนทฝงกลบ จ.ราชบร และศนยบรการกาจดกาก นคมอตสาหกรรม มาบตาพด ปจจบน บรษทผรบสมปทานในการดาเนนการศนยกอสรางทง 2 แหง คอ บรษท บรหารและพฒนาการอนรกษสงแวดลอม จากด (General Environmental Conversation Co., Ltd.,) หรอ


GENCO ซงมการกอตงตามมตคณะรฐมนตรเมอวนท 15 มนาคม พ.ศ.2537 โดยกระทรวงอตสาหกรรมถอหนในบรษทนรอยละ 25 โดยการใหบรการของทง 2 ศนยน ประกอบดวย 6 ขนตอน ไดแก (ก) การขนสงกากของเสย (ข) การศกษาวเคราะหของเสยกอนการบาบด (ค) การบาบดนาเสย (ง) การปรบเสถยรกากของเสย (จ) การฝงกลบอยางปลอดภย และ (ฉ) การผสมกากเปนเชอเพลง

โรงงานอตสาหกรรมทประกอบกจการจดการกากอตสาหกรรม และขนทะเบยนโรงงานในลาดบประเภท 101 105 และ 106 ตามบญชประเภทโรงงานอตสาหกรรมทจาแนกตามกฎกระทรวง ออกตามความในพระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. 2535 มลกษณะกจการ ดงน

• โรงงานประเภท 101 : โรงงานปรบคณภาพของเสยรวม (Central Waste Treatment Plant) ซงมจานวนทงสน 187 โรงงาน ลกษณะกจการประกอบดวย โรงงานบาบดนาเสยรวม และ โรงงานเผาของเสยรวม

• โรงงานประเภท 105 : โรงงานประกอบกจการเกยวกบการคดแยกหรอฝงกลบสงปฎกล หรอวสดทไมใชแลวทมลกษณะและคณสมบตตามทกาหนดไวในกฎกระทรวงฉบบท 2 พ.ศ. 2535 ออกตามความในพระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. 2535 ซงมจานวนทงสน 1260 โรงงาน ลกษณะกจการประกอบดวย โรงงาน คดแยกของเสย และ โรงงานฝงกลบของเสย

• โรงงานประเภท 106 : โรงงานประกอบกจการเกยวกบการนาผลตภณฑอตสาหกรรมทไมใชแลวหรอของเสยจากโรงงานมาผลตเปนวตถดบหรอผลตภณฑใหมโดยผานกรรมวธการผลตทางอตสาหกรรม ซงมจานวนทงสน 436 โรงงาน ลกษณะกจการ เชน ทาสนามนหรอผลตภณฑอนๆ จากนามนหลอลนใชแลว สกดแยกผลตภณฑปโตรเลยมจากกากหรอตะกอนนามนดบ ทาเชอเพลงทดแทน เปนตน

กลาวไดวา โรงงานอตสาหกรรมทใหบรการจดการกากอตสาหกรรมของประเทศไทย มทงทเปนการจดการกากของเสยในขนตน ขนกลาง และขนปลาย โดยโรงงานทจดวาเปนการจดการกากของเสยในขนตน คอ โรงงานคดแยกของเสยซงจะใชคนงานหรอเครองจกรในการแบงแยกของเสยออกเปนวสดชนดตางๆ โดยวสดทสามารถใชประโยชนไดอกจะถกสงไปยงโรงงานทตองการนาไปใชประโยชน เชน โรงงานผลตกระดาษ โรงงานหลอมหลอโลหะ รวมถงโรงงานรไซเคลทเปนการจดการกากของเสยขนกลาง สาหรบโรงงานจดการกากของเสยขนกลาง จะนาของเสยจากโรงงานผกอกาเนดมาใชเปนวตถดบหรอนามาผานกรรมวธการผลตทางอตสาหกรรมเพอใหเกดเปนผลตภณฑชนดใหม


ตวอยางวธการจดการของเสยปรอทในประเทศไทย การสกดแยกสญญากาศ 36

บรษท เบกแมนน เมอรควร เทคโนโลย แปซฟค(บเอมทพ) จากดตงอยในนคมอตสาหกรรมบางป จ.สมทรปราการ รบจดการของเสยทมปรอทเจอปนโดยใชวธการสกดแยกสญญากาศ รวมถงการจดการทกขนตอนในกระบวนการขนสงลาเลยงและการทาใหของเสยทมปรอทเจอปนดวยวธการ ‘Total Care’ ซงครอบคลมกระบวนการจดการในทกๆ ดาน

การปรบเสถยรกากของเสย (stabilization and solidification) 37

คอ เทคโนโลยการบาบดกากของเสยปนเปอนปรอทดวยการปรบเสถยร โดยใชโซเดยมซลไฟดแลวผสมปนซเมนตเพอหอหมกากของเสย ทาใหเปนของแขงและปองกนการชะลาง ซงจะเปลยนสภาพกากของเสยใหมความเปนพษนอยลง จากนนจงนาไปฝงกลบในหลมฝงกลบอยางปลอดภย อาท การกาจดซากหลอดฟลออเรสเซนตดวยการบดใหละเอยด และเตมสารละลายโซเดยมซลไฟด เพอเปลยนปรอทใหมอนตรายนอยลง โดยอยในรปปรอทซลไฟต จากนนผสมดวยปนซเมนต ทงไวประมาณ 5 วน เพอใหปนซเมนตแขงตว กอนนาไปฝงกลบตอไป

การรไซเคล 38

คอ การตดตงเทคโนโลยเครองคดแยกปรอท โดยใชกระบวนการกลนแบบ Distillation หรอวธการทาใหระเหย ซงเปนเทคโนโลยการรไซเคลหลอดไฟของบรษท ไทยโตชบาไลทตง จากด

นอกจากน ศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต (เอมเทค) อยระหวางการศกษาวจย โครงการพฒนากระบวนการรไซเคลซากหลอดไฟ "หลอดฟลออเรสเซนต" เพอนากลบมาใชซา ดวยกระบวนการรไซเคลหลอดไฟอยางงาย โดย

• ผานกระบวนการใชความรอน ทาใหปรอทระเหยออกจากหลอดไฟ และกลนตวเปนของเหลว

• สาหรบหลอดไฟทปราศจากปรอทปนเปอน กนามาเขาสกระบวนการคดแยก โดยเลอกเฉพาะขวหลอดทยงมประสทธภาพใชงานได

• ซากหลอดนามาบด แลวลางดวยกรด และวเคราะหคาปรอทปนเปอน

• นากลบมาประกอบใชใหมอกครง

36 http://www.bmt-begemann.nl/th/vision-and-mission.html 37 http://www.l3nr.org/posts/6835 38 http://digi.library.tu.ac.th/thesis/en/0245/12CHAPTER_3.pdf


ในเบองตนเอมเทคจะทดสอบในหองปฏบตการ แลวจงขยายเปนโครงการนารอง เพอใหผสนใจรบการถายทอดเทคโนโลยดงกลาว

แตอยางไรกตาม จากผลสารวจปรมาณกากของเสยอตสาหกรรมของกรมโรงงานอตสาหกรรม พบวา ปรมาณกากของเสยอตสาหกรรม ในป 2555 มปรมาณทเกดขนทวประเทศ จานวน 3.95 ลานตน คดเปนรอยละ 84 ของปรมาณของเสยอนตรายทงหมด ซงแมวาจะมการกากบดแลการจดการของเสยทเกดจากการประกอบกจการโรงงานอตสาหกรรม แตกยงพบปญหาการลกลอบทงกากของเสย และกรณของเสยอนตรายจากชมชน พบวาประมาณ 7 แสนตน (รอยละ 15) ของปรมาณของเสยอนตรายทงหมด เปนซากผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส 360,000 ตน และของเสยอนตรายอนกลมแบตเตอร หลอดไฟ ภาชนะบรรจสารเคม 354,000 ตน

3.2.9 พนทปนเปอน (ขอ 12) สาหรบพนทปนเปอนปรอทในประเทศไทยนน ไมไดมแหลงขอมลทรวบรวมไวอยางชดเจน

และครอบคลมในทกกรณทมความเปนไปได โดยสวนใหญจะเปนการศกษา หรอวจยระดบของปรมาณปรอทในพนทตางๆ ทมความเสยงในการไดรบการปนเปอนเนองมาจากอาจตงอยใกลแหลงกาเนดหรอแหลงปลดปลอยปรอท อาท รอบทะเลสาบสงขลา ชายฝงทะเลภาคตะวนออก บรเวณปากนาทาจนและ แมกลอง ลมนาพองตอนลาง เปนตน ซงเมอมการรองเรยนเกยวกบการปนเปอนของสารเคม หรอ โลหะหนกในพนทตางๆ จากภาคชมชน ภาครฐจะมการดาเนนการตรวจสอบ และวเคราะห โดยสมตวอยางของตะกอนดน แหลงนา สตวนา หรอแมกระทงตวอยางเลอดของประชากร เพอวเคราะหโอกาสเสยงของการปนเปอน และมการดาเนนการเฝาระวง และตดตามตรวจสอบเปนระยะเพอประเมนผลกระทบทเกดขน ดงในกรณของพนทอตสาหกรรม 304 ซงภายใตขอกาหนดของอนสญญาฯ กไดมการระบถงการประเมนความเสยงตอสขภาพเปนขอกาหนดหนงเชนกน นอกจากนน จากคมอแนวทางการจดการพนทปนเปอนสารอนตรายของกรมควบคมมลพษ 2553 ไดมการระบถงหนาทความรบผดชอบของภาคสวนตางๆ ในการจดการพนทปนเปอน อาท

- กรมควบคมมลพษ มหนาทกาหนดมาตรฐานคณภาพสงแวดลอม จดทาเอกสารเผยแพรสาหรบพนทเสยงตางๆ ทงสถานทกาจดขยะ และพนทโรงงานอตสาหกรรม รวมถงจดลาดบความเสยงพนทปนเปอน และตรวจสอบวเคราะหรายงานผลกระทบตอสงแวดลอม เมอมการรองขอ

- เจาหนาททองถน มหนาทสงใหดาเนนการประเมนและจดการพนทปนเปอน ขนทะเบยนพนทปนเปอน รวมถงตรวจสอบรายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมของพนททมโอกาสปนเปอน

- ผครอบครองทดน ตองรบผดชอบคาใชจายในการประเมน และจดการพนทปนเปอน และจดทาประกนภยภาระความรบผดชอบตอสาธารณชน


- ผชานาญการดานสงแวดลอม เปนผประเมนและจดการพนทปนเปอน โดยตองเปนผตองมคณสมบตเหมาะสมและไดรบความเหนชอบจากสมาคมวชาชพ

นอกจากนนในคมอดงกลาว ยงระบถงขนตอนในการประเมน การจดการ รวมถงการประเมนประสทธภาพ ครอบคลมถงเรองแผนสขภาพอนามย และการตดตามตรวจสอบอยางตอเนอง ซงจะเหนวาประเทศไทยไดมการวางแนวทางเตรยมความพรอมทสอดรบกบขอกาหนดของอนสญญาฯ แลวในบางสวน ดงนนในการเขารวมอนสญญาฯ พนธกรณของขอนอาจมความสอดคลองไปในทศทางเดยวกบ นโยบาย หรอกฎหมายของประเทศทมการดาเนนการอยแลว

3.3 บทบาทหนาทของหนวยงานทเกยวของกบการจดการปรอท 3.3.1 คณะอนกรรมการอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท

คณะอนกรรมการอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท จดตงขนตามคาสงคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาตท 15/2554 ลงวนท 5 มนาคม 2554 ปจจบนมนายประเสรฐ ตปนยางกร ผทรงคณวฒในคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาตเปนประธานอนกรรมการ และมองคประกอบเปนผแทนจากหนวยงานทเกยวของ รวมทงสน 23 หนวยงาน และผทรงคณวฒ 3 ทาน โดยมอานาจหนาทหลกในการพจารณาและใหความเหนทเกยวของกบการกาหนดนโยบาย มาตรการ และแนวทางในดานการจดการปรอท เพอดาเนนงานหรอเตรยมความพรอมในการเขารวมเปนภาคสมาชกของอนสญญามนามาตะฯ โดยองคประกอบและอานาจหนาท มดงน

1) พจารณารายละเอยดของอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท และพจารณากาหนดทาทของประเทศในการเขารวมประชมทเกยวของกบอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท

2) พจารณาและใหความคดเหนทเกยวของกบการกาหนดนโยบาย มาตรการ และแนวทางในดานการจดการปรอท เพอดาเนนงานหรอเตรยมความพรอมในการเขารวมเปนภาคสมาชกของอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท

3) แตงตงคณะทางานตามทเหนสมควร เพอปฏบตงานตามทไดรบมอบหมาย

4) ปฏบตภารกจอนตามทไดรบมอบหมายจากคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต


3.3.2 คณะทางานดานการจดการสารปรอทภาคสาธารณสข คณะทางานดานการจดการสารปรอทภาคสาธารณสข มรองเลขาธการคณะกรรมการอาหารและ

ยา เปนประธานคณะทางาน รองอธบดกรมควบคมโรค เปนรองประธานคณะทางาน และมผแทนจากหนวยงานทเกยวของ รวมทงสน 16 หนวยงาน โดยมอานาจโดยมอานาจหนาทหลกในการวางแผนและกาหนดมาตรการในการจดการปรอทในภาคสาธารณสข ทงน เปนตามมตของคณะอนกรรมการดานการจดการสารปรอท ครงท 1/2554 เมอวนท 11 เมษายน 2554 และคาสงสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา ท 225/2554 ลงวนท 13 กรกฎาคม 2554 โดยองคประกอบและอานาจหนาท มดงน

1) ศกษาทบทวนและวเคราะหสถานการณการใชปรอทในภาคสาธารณสข

2) ศกษาผลกระทบของการใชและการควบคมการใชปรอทในดานสาธารณสข

3) ประสานความรวมมอทกภาคสวนทเกยวของในการพฒนาแนวทางการดาเนนการและมาตรการในการจดการปรอทในภาคสาธารณสข

4) ขบเคลอนการบรณาการการจดการปรอททางภาคสาธารณสข

5) ปฎบตงานอนตามทไดรบมอบหมาย

3.3.3 หนวยงาน และบทบาทหนาททเกยวของตามอนสญญามนามาตะฯ ในการเตรยมและศกษาความพรอมของการเขารวมอนสญญาฯ นน จาเปนอยางยงทจะตองพจารณาถงขอบเขตของหนวยงานทกากบดแล และบทบาทหนาททเกยวของ ของหนวยงานนนๆ เพอจะไดมการประสานความรวมมอกนอยางเหมาะสมในการวางแผนจดการ หรอดาเนนการใหเปนไปในทศทางทสอดคลอง และรองรบพนธกรณตางๆ ภายใตอนสญญาฯ ซงหากพจารณาเสนทางการเดนทางของปรอทในประเทศไทยแลวจะมความเชอมโยงดงรปท (3-1)

ทงน เพอพจารณาบทบาทหนาทของหนวยงานราชการทเกยวของกบพนธกรณในสวนตางๆ ของอนสญญามนามาตะฯ สามารถสรปเบองตนไดดงน

1. หนวยงานหลก ประกอบดวย 3 หนวยงาน คอ

(1) กรมควบคมมลพษ ทาหนาทเปนศนยประสานงาน (Focal Point ) ของอนสญญา มนามาตะฯ

(2) กระทรวงอตสาหกรรม รบผดชอบกากบดแลปรอท และสารประกอบปรอททนาไปใชในกระบวนการผลตทางอตสาหกรรม (ขอ 5) ผลตภณฑประเภทเครองใชไฟฟา และอเลกทรอนคสทปรอทเปนสวนประกอบ (ตามภาคผนวก B) แหลงทมาของการปลดปลอยปรอทและสารประกอบปรอทสชนบรรยากาศจากโรงงานอตสาหกรรม (ตามภาคผนวก C) แหลงทมาของการปลดปลอยปรอท และสารประกอบปรอทสนาและดนทมาจากโรงงานอตสาหกรรม (ขอ 9) และการจดการกากของเสยปรอท (ขอ 11)

(3) กระทรวงสาธารณสข รบผดชอบกากบดแลปรอท สารประกอบปรอท และผลตภณฑทมสวนประกอบของปรอททนาไปใชในทางการแพทย และการสาธารณสข (ตามขอ 4 และภาคผนวก B)


2. หนวยงานทเกยวของ อาท

(1) หนวยงานดานการตางประเทศ ไดแก กรมองคการระหวางประเทศ กรมสนธสญญา และกฎหมาย

(2) หนวยงานกากบดแลในการนาเขา สงออก และการครอบครอง ไดแก กรมศลกากร หนวยงานควบคมตาม พ.ร.บ. วตถอนตราย พ.ศ. 2535 ทเกยวของกบปรอท และสารประกอบปรอท

Mercury เปนวตถอนตรายชนดท 3 (การนาเขา การสงออก การผลต การใช และการมไวครอบครองตองไดรบอนญาตจากหนวยงานทรบผดชอบ) ในความรบผดชอบของกรมโรงงานอตสาหกรรม

Mercury (I) chloride หรอ calomel เปนวตถอนตรายชนดท 4 (หามมใหมการนาเขา การสงออก การผลต การใช และการมไวครอบครอง) ในความรบผดชอบของสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา

Mercury (II) oxide เปนวตถอนตรายชนดท 3 (การนาเขา การสงออก การผลต การใช และการมไวครอบครองตองไดรบอนญาตจากหนวยงานทรบผดชอบ) ในความรบผดชอบของกรมโรงงานอตสาหกรรม

Mercury (II) sulfide เปนวตถอนตรายชนดท 3 (การนาเขา การสงออก การผลต การใช และการมไ วครอบครองตองไดรบอนญาตจากหนวยงานทรบผดชอบ) ในความรบผดชอบของกรมโรงงานอตสาหกรรม

Mercury compounds เปนวตถอนตรายชนดท 4 (หามมใหมการนาเขา การสงออก การผลต การใช และการมไวครอบครอง) ในความรบผดชอบของกรมวชาการเกษตร และสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา ในเงอนไขสาหรบผลตภณฑทใชในบานเรอนหรอทางสาธารณสขทนามาใชเพอประโยชนแกการระงบ ปองกน ควบคม ไล กาจดแมลง กาจดเชอรา และสตวอน

(3) หนวยงานกากบดแลดานผลตภฑณทมปรอทเปนสวนประกอบ ไดแก สานกงานมาตรฐานอตสาหกรรม สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา กรมวทยาศาสตรการแพทย กรมวชาการเกษตร

(4) หนวยงานกากบดแลดานกระบวนการผลต ไดแก กรมโรงงานอตสาหกรรม สานกงานมาตรฐานอตสาหกรรม

(5) หนวยงานกากบดแลดานการจดการกากของเสยปรอท ไดแก กรมโรงงานอตสาหกรรม (การปลอยระบายมลพษจากกระบวนการผลต กากของเสยอนตรายจากอตสาหกรรม) องคกรปกครองสวนทองถน (ขยะอนตรายจากชมชน)

(6) หนวยงานทกากบดแลการปลอยระบายมลพษสสงแวดลอม และการปนเปอนปรอทสสงแวดลอม ไดแก กรมควบคมพษ


(7) หนวยงานทสงเสรมเทคโนโลย การพฒนางานวจย และการเผยแพรขอมล ไดแก กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา กรมวทยาศาสตรการแพทย กรมวชาการเกษตร และสานกงานมาตรฐานอตสาหกรรม เปนตน

ทงน หนวยงานของภาครฐทมบทบาททเกยวของกบการกากบ ดแล ในแตละสวนทเกยวของกบเสนทางการเดนทางของปรอทตามพนธกรณของอนสญญามนามาตะ สามารถสรปรายละเอยดไดดงรปท 3-24 และตารางท 3- 30


รปท 3-24 สรปบทบาทหนาทของหนวยงานทเกยวของกบการจดการปรอท

ปรอทบรสทธ/ สารประกอบปรอท (3)

ผลตภณฑทเตมปรอท (4)

การนาเขา (3)

กระบวนการผลตทใชปรอท (5)

กระบวนการผลตผลตภณฑทเตมปรอท

การทาปโตรเลยม

การเกบกก Hg (แบบชวคราว) (10)

คลงสนคา/ผลตภณฑ

การจดจาหนายผลตภณฑภายในประเทศ

การใชผลตภณฑการจดการของเสย

ปรอทการจดการซากผลตภณฑปรอท

การสงออกผลตภณฑทเตมปรอท

การปลอยสสงแวดลอม(8,9)

การบาบดพนทปนเปอนปรอท (12)

การนาปรอทกลบมาใชใหม

กระบวนการผลตอนๆ ทเปนแหลงกาเนด (8)

งานวจย/ทางทหาร/พธทางศาสนา (ยกเวน)

การสงออกปรอทบรสทธ/ สารประกอบปรอท (3)

การทาเหมองปรอทขนตน(3)

Stocks สาร Hg (3)

การสงออกไปกาจดนอกประเทศ

เหมองแรทองคาขนาดเลก (7)

(11)

(การสงเสรมเทคโนโลยและการพฒนางานวจย)


กรมเชอเพลงธรรมชาต

(ไมพบแหลงอปทานในประเทศ)กรมศลกากรกรมโรงงานอตสาหกรรมกรมวชาการเกษตรสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา

กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอมสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา

สานกงานมาตรฐานอตสาหกรรมกรมวทยาศาสตรการแพทย

กรมวชาการเกษตร

กรมศลกากรกรมโรงงานอตสาหกรรมกรมวชาการเกษตรสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา

กรมโรงงานอตสาหกรรมกรมวชาการเกษตร

สานกงานคณะกรรมการอาหารและยากรมศลกากร

กรมโรงงานอตสาหกรรมกรมวชาการเกษตร

สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา

กรมศลกากร กรมโรงงานอตสาหกรรม

กรมศลกากรกรมโรงงานอตสาหกรรม


สานกงานมาตรฐานอตสาหกรรมกรมวทยาศาสตรการแพทยสานกงานคณะกรรมการอาหารและยากรมวชาการเกษตร

กรมโรงงานอตสาหกรรม

กรมโรงงานอตสาหกรรม, องคกรปกครองสวนทองถน

กรมโรงงานอตสาหกรรมสานกงานมาตรฐานอตสาหกรรมกรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแร


ศนยประสานงาน (Focal point)ของอนสญญา : กรมควบคมมลพษ

สานกงานมาตรฐานอตสาหกรรมกรมวทยาศาสตรการแพทยสานกงานคณะกรรมการอาหารและยากรมวชาการเกษตร


ตารางท 3-30 สรปบทบาทหนาทของหนวยงานทเกยวของกบการจดการปรอท แหลงกาเนดทมผลบงคบใช ขอ

(วรรคท) พนธกรณทตองปฏบตตาม หนวยงานรบผดชอบ บทบาท ภารกจ (รองรบอนสญญามนามาตะ) หมายเหต


3(3) ไมอนญาตใหมการทาเหมองแรปรอทปฐมภมท

ยงมไดมการดาเนนการภายในอาณาเขตประเทศตน ณ วนทอนสญญาน มผลใชบงคบ

ประเทศไทยไมมกรทาเหมองปรอทในประเทศ

3(4) ตองใหเลกการทาเหมองแรปรอท ภายใน 15 ป

“ปรอท” หรอ “Mercury”เมอรควร (I) คลอไรด (หรอ คาโลเมล) เมอรควร (II) ออกไซด เมอรควร (II) ซลเฟต เมอรควร (II) ไนเตรต ซนนาบาร และ เมอรควร ซลไฟด

3(5 (a))

3(5b)

1. พยายามระบคลงปรอทหรอสารประกอบปรอททมปรมาณมากกวา 50 เมตรกตน


3. กรณทมปรอทสวนเกนจากการเลกกจการของโรงงานคลออลคาไลดปรากฎอย ปรอทดงกลาวจะตองไดรบการกาจดตามแนวทางการจดการทเปนมตรตอสงแวดลอม โดยใชกระบวนการซงไมนาไปสการคนสภาพ การแปรสภาพนากลบมาใชใหม การฟนฟสภาพ การใชซาโดยตรง หรอการใชงานอน ๆ

กรมโรงงานอตสาหกรรม - กากบ ดแล สาร Mercury (วตถอนตรายชนดท 3) สาร Mercury (II) oxide (วตถอนตรายชนดท 3) สาร Mercury (II) sulfide (วตถอนตรายชนดท 3)

- การนาเขา การสงออก การผลต การใช และการมไวครอบครองตองไดรบอนญาตจากหนวยงานทรบผดชอบ


- กากบ ดแล สาร Mercury (I) chloride หรอ calomel (วตถอนตรายชนดท 4

- หามมใหมการนาเขา การสงออก การผลต การใช และการมไวครอบครอง

กรมวชาการเกษตร และ สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา

- กากบ ดแล สาร Mercury compounds (วตถอนตรายชนดท 4)

- หามมใหมการนาเขา การสงออก การผลต การใช และการมไวครอบครอง) ในความรบผดชอบ

- ในเงอนไขสาหรบผลตภณฑทใชในบานเรอนหรอทางสาธารณสขทนามาใชเพอประโยชนแกการระงบ ปองกน ควบคม ไล กาจดแมลง กาจดเชอรา และสตวอน


แหลงกาเนดทมผลบงคบใช ขอ (วรรคท)

พนธกรณทตองปฏบตตาม หนวยงานรบผดชอบ บทบาท ภารกจ (รองรบอนสญญามนามาตะ) หมายเหต

3(6) การสงออกปรอทจะตองดาเนนการ ดงน กรมศลกากร - กากบ ดแล การนาเขา-สงออก ปรอทและสารประกอบปรอท

- การจดเกบภาษ และคาธรรมเนยมในการประกอบการ

- ตดตามขอมลการนาเขาและสงออกสนคาโดยใชระบบฮารโมไนซ (จาแนกสนคาเปนพกดตอนท 01 – 99 สาหรบสนคาเคมภณฑอนตรายไดแกสนคาในพกดตอนท 25 ถง 38 เพอป ร ะ โ ย ช น ใ น ด า น ค ว า ม ป ล อ ด ภ ย ต า มพระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535 และตามพระราชบญญตอ น รวม ทง ขอตกลงระหวางประเทศทเกยวของ)

- รายงานปรมาณและมลคาการนาเขา-สงออกรายพกดรหสสถตจาแนกตามประเทศทสงสนคาเขาและประเทศทสงซอ สนคาสงออก

(การนาเขา-สงออก)

3(6 (a)) สงออกกบประเทศในภาค :ผนาเขาตองใหความยนยอมเปนลายลกษณอกษร และเปนการใชทไมขดตออนสญญา หรอ การกกเกบชวคราวอยางเปนมตรตอสงแวดลอม

กรมโรงงานอตสาหกรรม - กากบ ดแล สาร Mercury (วตถอนตรายชนดท 3) สาร Mercury (II) oxide (วตถอนตรายชนดท 3) สาร Mercury (II) sulfide (วตถอนตรายชนดท 3)

- การนาเขา การสงออก การผลต การใช และการมไวครอบครองตองไดรบอนญาตจากหนวยงานทรบผดชอบ




3(6 (b)) สงออกกบประเทศนอกภาค :ผนาเขาตองใหความยนยอมเปนลายลกษณอกษร และรบรองวามมาตรการปกปองมนษยและสงแวดลอม และปฏบตตามขอ 10 และ 11 (การเกบกก และการกาจด)


- กากบ ดแล สาร Mercury (I) chloride หรอ calomel (วตถอนตรายชนดท 4

- หามมใหมการนาเขา การสงออก การผลต การใช และการมไวครอบครอง

3(8) การนาเขาปรอทจะตองดาเนนการ ดงนไมอนญาตใหมการนาเขาปรอทจากประเทศนอกภาคทไมมการรบรองวา ปรอททมการนาเขาดงกลาว ไมไดนามาจากแหลงอปทานทไมไดรบอนญาต ตามวรรค 3 (การทาเหมองแรปรอทปฐมภม ท ย งม ไดมการดาเนนการภายในอาณาเขตประเทศตน) และวรรค 5b (จากโรงงานอตสาหกรรมคลออลคาไลด ทปลดระวาง)


- กากบ ดแล สาร Mercury compounds (วตถอนตรายชนดท 4)

- หามมใหมการนาเขา การสงออก การผลต การใช และการมไวครอบครอง) ในความรบผดชอบ

- ในเงอนไขสาหรบผลตภณฑทใชในบานเรอนหรอทางสาธารณสขทนามาใชเพอประโยชนแกการระงบ ปองกน ควบคม ไล กาจดแมลง กาจดเชอรา และสตวอน

3(9) และ 3(10)

1. การนาเขาปรอทจากประเทศนอกภาค (ตามวรรค 8) โดยมเงอนไขวาจะดแล ใหครอบคลมเกยวกบการควบคมการส ง อ อ ก ป ร อ ท แ ล ะ ม ม า ต ร ก า รภายในประเทศ เพอใหแนใจวาปรอททนาเขามวธการจดการอยางเปนมตรตอสงแวดลอม


หนวยงานทเกยวของในการตดสนในการนาเขา-สงออกของอนสญญามนามาตะฯ

- จดเตรยมการแจงการตดสนใจการนาเขาปรอทจากประเทศนอกภาค (ตามวรรค 8) แกสานกเลขาธการตามเงอนไขขอ 3(9) และ 3(10)




ขอ 4 ผลตภณททเตมปรอทผลตภณฑทเตมปรอท ตอไปน(สวน 1 ภาคผนวก เอ)

4(1)


กรมศลกากร - กากบ ดแล การนาเขา-สงออก ปรอทและสารประกอบปรอท

- การจดเกบภาษ และคาธรรมเนยมในการประกอบการ

- ตดตามขอมลการนาเขาและสงออกสนคาโดยใชระบบฮารโมไนซ (จาแนกสนคาเปนพกดตอนท 01 – 99 สาหรบสนคาเคมภณฑอนตรายไดแกสนคาในพกดตอนท 25 ถง 38 เพอป ร ะ โ ย ช น ใ น ด า น ค ว า ม ป ล อ ด ภ ย ต า มพระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535 และตามพระราชบญญตอ น รวม ทง ขอตกลงระหวางประเทศทเกยวของ)

- รายงานปรมาณและมลคาการนาเขา-สงออกรายพกดรหสสถตจาแนกตามประเทศทสงสนคาเขาและประเทศทสงซอ สนคาสงออก

(การนาเขา-สงออก)

1. แบตเตอร ยกเวนแบตเตอรกระดมแบบสงกะสออกไซดทมปรอทนอยกวา 2% โดยนาหนก และแบตเตอรกระดมแบบสงกะสอากาศทมปรอทนอยกวา 2% โดยนาหนก

4(1) กรมโรงงานอตสาหกรรม

- กากบ ดแล โดยใชมาตรการทเหมาะสม เพอไมใหมการใชปรอทในการผลตผลตภณฑดงกลาว

สานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

- พฒนา และกาหนดมาตรฐานปรมาณปรอทในผลตภณฑใหสอดคลองกบอนสญญาฯ

- กากบดแลผลตภณฑ และการตรวจสอบและรบรองดานการมาตรฐานใหไดรบการยอมรบ และสอดคลองกบอนสญญาฯ




2.สวตซไฟฟาและรเลย ยกเวน very high accuracy capacitance และ loss measurement bridges และ สวตซความถวทยทมความถสง (high frequency radio frequency switches) และ รเลยในการตดตามตรวจสอบและเคร องมอควบคม (relays in monitoring and control instruments) ทมปรอทมากกวา 20 มลลกรมตอสะพานสวตซหรอรเลย






3.หลอดฟลออเรสเซนตชนดคอมแพกต สาหรบการใชงานทวไป ขนาดตากวาหรอเทากบ 30 วตต และมปรอทบรรจมากกวา 5 มลลกรมตอหลอด









4.หลอดฟลออเรสเซนตชนดตรงสาหรบการใชงานทวไป : (1) หลอดทใชสารเรองแสงแบบแถบ 3 ส นอยกวา 60 วตตและมปรอทบรรจมากกวา 5 มลลกรมตอหลอด (2) หลอดทใชสารเรองแสงชนดฮาโลฟอสเฟต นอยกวาหรอเทากบ 40 วตต และมปรอทบรรจมากกวา 10 มลลกรมตอหลอด






5.หลอดไอปรอทความดนสง สาหรบการสองสวางทวไป






6.หลอดฟลออเรสเซนตแบบแคโทดเยน และหลอดฟลออเรสเซนตแบบอเลกโทรดภายนอก (EEFL) ในจอภาพอเลกทรอนกส - ขนาดสน (≤ 500 มลลเมตร) และมปรอทบรรจมากกวา 3.5 มลลกรมตอหลอด





- กากบดแลผลตภณฑ และการตรวจสอบและรบรองดานการมาตรฐานใหไดรบการยอมรบ




- ขนาดกลาง (> 500 มลลเมตร และ ≤ 1,500 มลลเมตร) และมปรอทบรรจมากกวา 5 มลลกรมตอหลอด - ขนาดยาว (> 1,500 มลลเมตร) และม ป รอทบร รจ ม า กกว า 1 3 มลลกรมตอหลอด

และสอดคลองกบอนสญญาฯ

7.เครองสาอาง (ทเตมปรอทมากกวา 1 พพเอม) รวมทงสบผวขาว และครมผวขาว แตไมรวมเครองสาอางทารอบดวงตา ซงใชปรอทเปนสารกนเสย ซงไมมผลกระทบและไมมสารกนเสยอนใชทดแทนได (ไมครอบคลมถงเครองสาอาง สบ หรอครมทมปรอทปนเปอนในปรมาณนอยมาก)

4(1) กระทรวงสาธารณสข - กากบ ดแล โดยใชมาตรการทเหมาะสม เพอไมใหมการใชปรอทในผลตภณฑดงกลาว

8.สารเคมปองกนและกาจดศตรพช

4(1) กรมวชาการเกษตร - กากบ ดแล โดยใชมาตรการทเหมาะสม เพอไมใหมการใชปรอทในผลตภณฑดงกลาว

9.สารเคมปองกนและกาจดศตรพช สารฆาชวภาพ และยาฆาเชอ

4(1) กระทรวงสาธารณสข

- กากบ ดแล โดยใชมาตรการทเหมาะสม เพอไมใหมการใชปรอทในผลตภณฑดงกลาว

กรมวชาการเกษตร - กากบ ดแล โดยใชมาตรการทเหมาะสม เพอไมใหมการใชปรอทในผลตภณฑดงกลาว

10.เครองมอวดทไมใชระบบอเลคทรอนกส ยกเวนเครองมอวดทตดตงในสเกลขนาดใหญ หรอการวดทตองการความแมนยาในการวดสงและ

4(1) กระทรวงสาธารณสข - กากบ ดแล โดยใชมาตรการทเหมาะสม เพอไมใหมการใชปรอทในผลตภณฑดงกลาว




ไมมอปกรณ/เครองมอทางเลอกทเหมาะสม (1) บาโรมเตอร (2) ไฮโกรมเตอร (3) มาโนมเตอร (4) เทอรโมมเตอร (5 ) เครองวดความดนโลหต


4(3) ตองลดการใชอะมลกมอดฟน โดยใชมาตรการดงทระบไวในสวน 2 ภาคผนวก เอ

กระทรวงสาธารณสข - กากบ ดแล โดยใชมาตรการทเหมาะสม เพอใหมการลดใชปรอทในผลตภณฑดงกลาว

สวน 2 ภาคผนวก เอ มาตรการทจะดาเนนการในการลดการใชอะมลกม (phase down) จะตองคานงถงสถานการณเฉพาะของประเทศ คาแนะนาระหวางประเทศทเกยวของ และจะตองดาเนนมาตรการมากกวาหรอเทากบสองมาตรการตาง ๆ ดงตอไปน : (i) จดตงเปาหมายระดบชาต เพอ




ปองกนฟนผและสนบสนนสขภาพ (ii) จดตงเปาหมายระดบชาตในการลดการใชอะมลกม (iii) สนบสนนการใชวสดทางเลอกในการบรณะฟนทมคมคา และมประสทธภาพทางคลนก (iv) สนบสนนการวจยและพฒนาวสดทางเลอก (v) สงเสรมองคกรวชาชพดานทนตกรรมและสถาบนการศกษาดานทนตกรรม เพอการศกษาและฝกอบรมทนตแพทยและนกศกษาทนตแพทยในการใชวสดทางเลอก และสงเสรมใหมการจดการทดทสด




(vi) ไมสงเสรมนโยบายประกนสขภาพทเลอกใชอะมลกมมากกวาวสดทางเลอกในการบรณะฟน (vii) สงเสรมนโยบายประกนสขภาพทเลอกใชวสดทางเลอกในการบรณะฟน (viii) จากดการใชอะมลกมในรปแบบแคลซป (ix) สงเสรมการใชแนวทางปฏบตทางสงแวดลอมทดทสดในสถานทนตกรรม



หนวยงานทเกยวของกบผลตภณฑทเตมปรอท (สวน 1 ภาคผนวก เอ) ของอนสญญา มนามาตะฯ

- กากบ ดแล โดยใชมาตรการทเหมาะสม เพอปองกนไมใหมการนาผลตภณฑทเตมปรอททไมอนญาตใหผลต นาเขา และสงออก ตามขอน ไปใสไวในผลตภณฑทมการประกอบขนใหม

4(6) 1. ไมสงเสรมใหมการผลตและจาหนายผลตภณฑทเตมปรอท ทไมเปนทประจกษวามการใชเปนการทวไป กอน

หนวยงานทเกยวของกบผลตภณฑทมปรอท (สวน 1 ภาคผนวก เอ) ของอนสญญา

- กากบ ดแล โดยใชมาตรการทเหมาะสมในการไมสงเสรมใหมการผลตและจาหนายผลตภณฑทเตมปรอท ทไมเปนทประจกษวามการใชเปน

เวนแตแสดงใหเหนไดวามประโยชน และตองจดสงขอมลแก




วนทอนสญญามผลใชบงคบกบตน เวนแตการประเมนความเสยงและผลประโยชนของผลตภณฑนนไดแสดงใหเหนวามผลประโยชนตอสงแวดลอมหรอสขภาพของมนษย

2. ตองจดสงขอมลของผลตภณฑดงกลาว รวมทงขอมลความเสยงและผลประโยชนของผลตภณฑตอสงแวดลอมและสขภาพของมนษย ใหสานกเลขาธการ และสานกเลขาธการ ตองเผยแพรขอมลดงกลาวตอสาธารณะ

มนามาตะฯ และหนวยงานทเปนหนวยงาน ศนยประสานงาน (Focal Point ) ของอนสญญามนามาตะฯ

การทวไป เวนแตการประเมนความเสยงและผลประโยชนของผลตภณฑนนไดแสดงใหเหนวามผลประโยชนตอสงแวดลอมหรอสขภาพของมนษย

- จดสงขอมลดานผลกระทบตอสงแวดลอมและสขภาพอนามยจากผลตภณฑใหมดงกลาวใหสานกเลขาธการฯ

สานกเลขาธการฯ

ผลตภณฑทเตมปรอท (สวน 1 ,2ภาคผนวก เอ)

4(7) ภาคอาจยนขอเสนอตอสานกเลขาธการ ในการกาหนดรายการผลตภณฑทเตมปรอทในภาคผนวก เอ ซง ขอเสนอดงกลาวตองประกอบดวยขอมลเกยวกบความมอย ความเปนไปไดดานวชาการและเศรษฐกจ และความเสยง และผลประโยชนตอสงแวดลอมและสขภาพของผลตภณฑทางเลอกทไมมปรอท

หนวยงานทเกยวของในการยนขอเสนอเกยวกบรายการผลตภณฑฯ ในภาคผนวก เอ ใหสานกเลขาธการฯ ของอนสญญามนามาตะฯ

- จดทาเกยวกบรายการผลตภณฑฯ ในภาคผนวก เอ เพอเสนอใหสานกเลขาธการฯ

4(8), 4(9) ทประชมรฐภาคฯ จะตองทบทวนและปรบปรงภาคผนวก เอ




ขอ 5 กระบวนการผลตทมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอทกระบวนการผลตทมการใชปรอทและสารประกอบปรอท (สวน 1 ภาคผนวก บ)

5(2) ไมอนญาตใหมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอทในกระบวนการผลต (สวน 1 ภาคผนวก บ)


- กากบ ดแล โดยใชมาตรการทเหมาะสม เพอไมใหมการใชปรอทในกระบวนการผลตดงกลาว

1.การผลตคลออลคาไลน

2.กระบวนการผลตอะซตลดไฮด (Acetaldehyde) ซงใชปรอทและสารประกอบปรอทเปนตวเรงปฏกรยา

กระบวนการผลตทมการใชปรอทและสารประกอบปรอท (สวน 2 ภาคผนวก บ)



- กากบ ดแล โดยใชมาตรการทเหมาะสม เพอจากดการใชปรอทในกระบวนการผลตดงกลาว

ประเทศไทยยกเลดการใชปรอทในกระบวนการดงกลาวแลว 1.การผลตสารไวนลคลอไรดโมโน

เมอร -โซเดยม หรอ โพแทสเซยม เมทลเลต หรอ เอทลเลต

2.การผลตโพลยรเทน โดยใชปรอท เปนตวเรงปฏกรยา




กระบวนการผลตทมการใชปรอทและสารประกอบปรอท (สวน 1,2 ภาคผนวก บ)

5(5) ภาคทมโรงงานอตสาหกรรมซงมกระบวนการผลตตามทระบไวในภาคผนวก บ เทากบหรอมากกวา 1 แหง จะตอง 1. ดาเนนมาตรการแกไขการปลดปลอยและ

การปลอยของปรอทหรอสารประกอบปรอทจากสถานประกอบการเหลานน

2. บรรจขอมลเกยวกบมาตรการทดาเนนการตามวรรคนไวในรายงานของตนทจะตองสงตามขอ 21

3. พยายามระบสถานประกอบการทอยภายในอาณาเขตของภาคทใชปรอทหรอสารประกอบปรอทสาหรบกระบวนการ ตามทระบไวในภาคผนวก บ และเสนอขอมลตอสานกเลขาธการ เกยวกบจานวนและประเภทของสถานประกอบการ และปรมาณปรอทหรอสารประกอบปรอททคาดวาจะใชตอปในสถานประกอบการนน

กรมโรงงานอตสาหกรรม หนวยงานทเปนหนวยงาน ศนยประสานงาน (Focal Point ) ของอนสญญามนามาตะฯ

- เพอกาหนดมาตรการการลดและเลกการปลดปลอยปรอทสอากาศ แหลงนา และดน จากโรงงานฯ

- กาหนดแนวทางและจดทารายงาน ใหสอดคลองตามอนสญญาฯ

- ระบโรงงานทมการใชปรอทในกระบวนการผลตภายในประเทศ และเสนอตอสานกเลขาธการฯ

5(6) ต อ ง ไม อ นญาต ให ม ก า ร ใ ชปรอทและสารประกอบปรอทในโรงงานอตสาหกรรมใหม (ตามระบในภาคผนวก บ)


- กากบ ดแล โดยใชมาตรการทเหมาะสม เพอไมใหมการใชปรอทในโรงงานอตสาหกรรมใหม




5(7) ไมสงเสรมการพฒนาสถานประกอบการใด ๆ ทใชกระบวนการผลตอน ๆ ทมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอทอยางจงใจ ซงสถานประกอบการนนไมไดมอยกอนวนทอนสญญามผลใชบงคบกบภาคนน เวนแตกรณทภาคสามารถแสดงใหทประชมรฐภาค พอใจไดวากระบวนการผลตนนใหผลประโยชนตอสงแวดลอมและสขภาพอยางมนยสาคญ และไมมทางเลอกทมอยทจะไมใชปรอททเปนไปไดทางเศรษฐกจ และวชาการ ทจะกอใหเกดผลประโยชนดงกลาว

-


กรมโรงงานและหนวยงานทเกยวของในการสนบสนนใหมการแลกเปลยนขอมลของอนสญญา มนามาตะฯ

- สนบสนนใหมการแลกเปลยนขอมลเกยวกบการพฒนาเทคโนโลยใหม กระบวนการผลตทางเลอกทมความเปนไปไดทางเศรษฐกจและเทคนค และมาตรการและเทคนคในการลดและเลก (หากเปนไปได) การใชปรอท การปลดปลอยปรอทสอากาศ แหลงนา และดนจากกระบวนการผลต ตามทระบไวในภาคผนวก บ ของอนสญญาฯ




ขอ 6 ขอยกเวนสาหรบภาคเมอมการรองขอ

6(1) ขนทะเบยนเพอขอยกเวนใหมการใช ตามรายการทระบไว ภาคผนวก เอ หรอ ภาคผนวก บ โดยตองแจงเปนลายลกษณอกษรตอสานกงานเลขาธการฯ

หนวยงานทเกยวของในการขนทะเบยนเพอขอยกเวนใหมการใช ตามรายการทระบไว ภาคผนวก เอ หรอ ภาคผนวก บ ของอนสญญาฯ หนวยงานทเปนหนวยงาน ศนยประสานงาน (Focal Point ) ของอนสญญามนามาตะฯ

- เพอหาขอสรปถงความจาเปนของผลตภณฑ และ/หรอกระบวนการผลตทจาเปนตองมการใชปรอท เพอขอยกเวนใหมการใช ตามรายการทระบไว ภาคผนวก เอ หรอ ภาคผนวก B โดยตองแจงเปนลายลกษณอกษรตอสานกงานเลขาธการฯ

6(7) ถอนรายการออกจากทะเบยนสาหรบการขอขนทะเบยนยกเวน เมอใดกไดหลงจากทไดมการแจงใหสานกเลขาธการฯ ทราบเปนลายลกษณอกษร การถอนจะมผลในวนทไดระบไวในหนงสอทแจง

หนวยงานทเกยวของในการขนทะเบยนเพอขอยกเวนใหมการใช ตามรายการทระบไว ภาคผนวก เอ หรอ ภาคผนวก บ ของอนสญญาฯ หนวยงานทเปนหนวยงาน ศนยประสานงาน (Focal Point ) ของอนสญญามนามาตะฯ

- เพอพจารณาความพรอมในการถอนรายการออกจากทะเบยนสาหรบการขอขนทะเบยนยกเวน โดยตองแจงเปนลายลกษณอกษรตอสานกงานเลขาธการฯ




ขอ 7 การทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลก เหมองแรขนาดเลกทมการใชปรอท 7(2) ภาคทมมการทาเหมองแรทองคาพนบาน

และขนาดเลกและกระบวนการทเกยวของ ต อ ง ล ด แ ล ะ ก า จ ด ก า ร ใ ช ป ร อทแล ะสารประกอบปรอททเปนไปได

กรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแร (กพร.) กระทรวงอตสาหกรรม, องคการปกครองสวนทองถน

- กากบ ดแล โดยใชมาตรการทเหมาะสม เพอลดและกาจดการใชปรอทและสารประกอบปรอททเปนไปไดในกจการเหมองแรทองคาขนาดเลก

แผนจดการระดบชาตในการลดการใชปรอท ตองประกอบดวย 1) วตถประสงคและเปาหมาย 2) การดาเนนการเพอการกาจด (1) การผลตแรปรอท (2) การเผาปรอทในทโลงแจง หรอการกระบวนการทเกยวของกบปรอท (3) การเผาปรอทในเขตพนทอยอาศย (4) การชะลางไซยาไนดลงในดนตะกอน และแรหรอหางแรทมการใสปรอทเพมเขาไป โดยไมไดมการนาเอาปรอทออกกอน 3) ขนตอนกระบวนการทางาน

กรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแร (กพร.) และหนวยงานทเกยวของกบกจกรรมเหมองแรทองคาขนาดเลกตามอนสญญามนามาตะฯ

- เตรยมจดทาแผนจดการระดบชาต ทสอดคลองตามภาคผนวก C เพอเสนอทประชมรฐภาคฯ



3. จดสงแผนฯภายใน 3 ป หลงอนสญญาฯมผลใชบงคบ หรอ 3 ป หลงการแจงตอสานกเลขาธการฯ

4. ทก ๆ 3 ป จะตองทาการทบทวนความกาวหนาในการปฎบตตามพนธกรณภายใตขอน และรวมถงการบรรจผลการทบทวนความกาวหนาดงกลาวไวใน




รายงานทจดสงตามขอ 21 ของกจการเหมองแรทองคาขนาดเลก 4) การคาดประมาณปรมาณการใชปรอทและคนงานเหมองแรทองคาขนาดเลกในประเทศของตน 5) แผนกลยทธเพอในการสนบสนนการลดการปลดปลอย การสมผสปรอทจากการทาเหมองทองคาขนาดเลก รวมถงวธการทไมตองใชปรอท 6) แผนกลยทธในการจดการการคาปรอท และการปองกนการผนเอาปรอทและสารประกอบปรอทจากในประเทศและตางประเทศมาใชในกจการเหมองแรทองคาขนาดเลก




7) แผนกลยทธเกยวกบผมสวนไดสวนเสยเพอพฒนาและการปฏบตตามแผนจดการระดบชาต 8) แผนกลยทธดานสาธารณสขเกยวกบการไดรบสมผสปรอทของคนงานเหมองแรทองคาขนาดเลกและผเกยวของ 9) แผนกลยทธการปองกนการไดรบสมผสของประชาชนทมความเสยงสง โดยเฉพาะอยางยงเดกและสตรวยเจรญพนธ และสตรมครรภทมการใชปรอทในกจการการทาเหมองแรทองคาขนาดเลก 10) กาหนดเวลาในการปฏบตตามแผนจดการระดบชาต




ขอ 8 การปลดปลอยแหลงกาเนดตามรายการทระบไวในภาคผนวก ด ไดแก

8(1) , 8(2) การควบคม และลดการปลดปลอยปรอทและสารประกอบปรอทสบรรยากาศ (หากเปนไปได) ในรปของ “ปรอทโดยรวม (Total mercury)” ผานมาตรการควบคมการปลดปลอยปรอทสบรรยากาศจากแหลงกาเนดประเภท point sources ตามรายการแหลงกาเนดทระบไวในภาคผนวก ด ตราบเทาทเกณฑดงกลาวจะยงคงบงคบใชสาหรบทกประเภท อยางนอยทสด คอ รอยละ 75 ของการปลดปลอยจากประเภทนน ๆ

กรมโรงงานอตสาหกรรมกรมควบคมมลพษ

- กากบ ดแล เพอควบคม และลดการปลดปลอยปรอทและสารประกอบปรอทจากแหลงกาเนดจากอตสาหกรรมสบรรยากาศ

1.โรงไฟฟาทใชถานหนเปนเชอเพลง

2.โรงงานอตสาหกรรมทใชถานหนเปนเชอเพลง

3.กระบวนการถลงและอบแร ทใชในกระบวนการผลตโลหะทไมใชเหลก

4.เตาเผาขยะ

5.โรงงานผลตปนซเมนต


8(3) แหลงทมการปลดปลอยปรอทแหลงเดม1. ภาคตองดาเนนมาตรการเพอควบคม

และอาจเตรยมแผนจดการระดบชาต เพอใชกบแหลงกาเนดอยกบท ตามรายการทระบไวในภาคผนวก ด

2. เสนอแผนแกทประชมรฐภาคฯ ภายใน 4 ป หลงจากอนสญญาฯ มผลบงคบใช


กรมโรงงานอตสาหกรรม,กรมควบคมมลพษ และหนวยงานทเกยวของกบแหลงทมการปลดปลอยปรอทตามอนสญญามนามาตะฯ

- หามาตรการเพอควบคมทเหมาะสม- เตรยมจดทาจดการระดบชาต เพอใชกบ

แหลงกาเนดอยกบท ตามรายการทระบไวในภาคผนวก D และเสนอทประชมรฐภาคฯ ภายใน 4 ป หลงจากอนสญญาฯ มผลบงคบใช




8(4)

แหลงทมการปลดปลอยปรอทแหลงใหม 1. ภาคฯ จะตองใชแนวทางดานเทคนคท

ดทสดทมอย (BAT) และแนวการปฏบตดานสงแวดลอมทดทสด (BEP) ตามความเหมาะสม เพอควบคมการปลดปลอยปรอท

กรมโรงงานอตสาหกรรม,กรมควบคมมลพษ และหนวยงานทเกยวของกบแหลงทมการปลดปลอยปรอทตามอนสญญามนามาตะฯ

- เพอกาหนดแนวทางดานเทคนคทดทสดทมอย(BAT) และแนวการปฏบตดานสงแวดลอมทดทสด (BEP) ตามความเหมาะสม เพอควบคมการปลดปลอยปรอท

- รวมแหลงกาเนดไวในแผนระดบชาต และดาเนนมาตรการใหสอดคลองกบขอ 8(5)

- กาหนดแนวทางและจดทาทาเนยบการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดทเกยวของ ใหสอดคลองตามอนสญญาฯ

8(5) สาหรบแหลงกาเนดทมอยภาคตองจดการรวมแหลงกาเนดไวในแผนระดบชาต และดาเนนมาตรการอยางนอย 1 มาตรการ 1. เปาหมายเชงปรมาณทเปนไปได 2. การใชกลยทธการควบคมสารพษหลาย

ชนด 3. มาตรการทางเลอกในการลดการ

ปลดปลอยปรอท

8(6) อาจใชมาตรการเดยวกนในทกแหลงทมการปลดปลอยปรอทแหลงเดม หรออาจใชมาตรการทแตกตางกนในแตละแหลงกาเนด โ ด ย ม า ต ร ก า ร ท น า ไ ป ใ ช จ ะ ต อ ง มความกาวหนาในการลดการปลดปลอยปรอทเมอเวลาผานไป




8(7)

ตองจดทาทาเนยบการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดทเกยวของ

8(8)

8(9)

ทประชมรฐภาคฯ จะตองรบรองและปรบปรงขอมลใหเปนปจจบน สาหรบ 1. แนวทางดาน BAT และ BEP ทคานงถงความแตกตางระหวางแหลงกาเนดเดมและแหลงกาเนดใหม 2. แนวทางการควบคมและการลดการปลดปลอยปรอทสาหรบแหลงกาเนดเดม โดยเฉพาะแนวทางการกาหนดเปาหมาย (goal) และการกาหนดคา emission limit value และตองรบรอง (1) แนวทางการกาหนดขนาดของแตละแหล งก าเนดทมการปลดปลอยปรอทสบรรยากาศทอนสญญาฯ จะมผลใชบงคบ และ (2) วธการในการจดทาทาเนยบการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดทเกยวของดงกลาวโดยเรวทสดเทาทเปนไปได


หนวยงานทเปนหนวยงาน ศนยประสานงาน (Focal Point ) ของอนสญญามนามาตะฯ

- ประสานกบหนวยงานทเกยวของเพอจดทารายงานเสนอตอทประชมรฐภาคเกยวกบขอมลทเกยวของกบมาตรการ และการนาไปปฏบตใหสอดคลองตามอนสญญาฯ




ขอ 9 การปลอย 9(3) ภา คต อ งจ าแนกแหล งก า เ นดอ ยก บ ท

ทเกยวของ กรมโรงงานอตสาหกรรม

- กากบ ดแล เพอควบคม และลดการปลอยปรอทและสารประกอบปรอทจากแหลงกาเนดจากอตสาหกรรมสนาและดน

ทองถน/องคกรปกครองทองถน - กากบ ดแล เพอควบคม และลดการปลอยปรอทและสารประกอบปรอทจากแหลงกาเนดชมชนสนาและดน


กรมโรงงานอตสาหกรรมทองถน/องคกรปกครองทองถน และหนวยงานทเกยวของกบการปลอยปรอทสแหลงนาและดนตามอนสญญามนามาตะฯ

- เพอหามาตรการเพอควบคมทเหมาสะม- กาหนดแนวทางดานเทคนคทดทสดทมอย

(BAT) และแนวการปฏบตดานสงแวดลอมทดทสด (BEP) ตามความเหมาะสม เพอควบคมการปลอยปรอท

- กาหนดแนวทางและจดทาทาเนยบการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดทเกยวของ ใหสอดคลองตามอนสญญาฯ

- เตรยมจดทาแผนจดการระดบชาต เพอใชกบแหลงกาเนดอยกบท และเสนอทประชมรฐ ภาคฯ

9(5) ตองมมาตรการอยางนอยหนงมาตรการฯ หรอมากกวา ตามสมควร คอ 1. คาขดจากดการปลอยเพอควบคม และ

หากเปนไปได ลดการปลอยจากแหลงกาเนดทเกยวของ

2. การใชแนวทางดานเทคนคทดทสดทมอย และแนวปฏบตดานสงแวดลอมทดทสด เพอควบคมการปลอยจากแหลงกาเนดทเกยวของ

3. กลยทธการควบคมสารมลพษหลายชนด ซงจะใหประโยชนรวมกบการควบคมการปลอยปรอท

4. มาตรการอน ๆ ในการลดการปลอยจากแหลงกาเนดทเกยวของ




9(6) ภาคตองจดทาทาเนยบการปลอยปรอทจากแหลงกาเนดทเกยวของ

9(7) ทประชมรฐภาคฯ จะตองรบรองและปรบปรงขอมลใหเปนปจจบนสาหรบ 1. แนวทางดาน BAT และ BEP ทคานงถง

ความแตกตางระหวางแหลงกาเนดเดมและแหลงกาเนดใหม

2. วธการในการจดทาทาเนยบการปลอยปรอทจากแหลงกาเนดทเกยวของดงกลาวโดยเรวทสดเทาทเปนไปได

9(8) ตองรายงานความคบหนาในการลดและเลกการปลอยปรอทสแหลงนา และดน ตามขอ 21 (การจดทารายงาน) โดยเฉพาะอยางยงขอมลทเกยวของกบการจาแนกแหลงกาเนดประเภท point sources มาตรการในการควบคมและการลดการปลอยปรอท และขอมลการจดทาทาเนยบปรอทจากแหลงกาเนดทมการปลอยอยางมนยสาคญ


- ประสานกบหนวยงานทเกยวของ เพอจดทารายงานความคบหนาในการลดและเลกการปลอยปรอทสแหลงนา และดนใหสอดคลองตามอนสญญาฯ




ขอ 10 การกกเกบชวคราวของปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอมทไมใชของเสยปรอท 10(1) ใชกบการเกบกกปรอทและสารประกอบปรอทตาม

คาจากดความภายใตขอ 3 แตไมครอบคลมถงกากของเสยปรอทตามบทนยามทมการระบในขอ 11

กรมโรงงานอตสาหกรรม - กากบ ดแล สาร Mercury (วตถอนตรายชนดท 3) สาร Mercury (II) oxide (วตถอนตรายชนดท 3) สาร Mercury (II) sulfide (วตถอนตรายชนดท 3) เพอควบคม การเกบกกปรอททไมใชของเสยปรอทแบบชวคราวอยางเปนมตรตอสงแวดลอม


- กากบ ดแล สาร Mercury (I) chloride หรอ calomel (วตถอนตรายชนดท 4 เพอควบคม การเกบกกปรอททไมใชของเสยปรอทแบบชวคราวอยางเปนมตรตอสงแวดลอม


- กากบ ดแล สาร Mercury compounds (วตถอนตรายชนดท 4) เพอควบคม การเกบกกปรอททไมใชของเสยปรอทแบบชวคราวอยางเปนมตรตอสงแวดลอมในเงอนไขสาหรบผลตภณฑทใชในบานเรอนหรอทางสาธารณสขทนามาใชเพอประโยชนแกการระงบ ปองกน ควบคม ไล กาจดแมลง กาจดเชอรา และสตวอน

10(2) ใ ชมาตรการเพ อประกนว าการกกเกบชวคราวของปรอทและสารประกอบปรอทดงกลาวเพอการใชทไดรบอนญาตแกภาคภายใตอนสญญาน ไดดาเนนการในลกษณะทเปนมตรตอสงแวดลอม




10(3) ทประชมรฐภาคจะตองรองรบแนวทางเกยวกบการเกบกกปรอท โดยคานงถงแนวทางภายใตอนสญญาบาเซลวาดวยการควบคม เคลอนยายของเสยอนตรายขามแดนและการกาจด


ขอ 11 ของเสยปรอทของเสยปรอท หมายถง สารหรอวตถท 1. ประกอบดวยปรอทหรอ

สารประกอบปรอท 2. มการเตมปรอทหรอสารประกอบ

ปรอท หรอ 3. ปนเปอนปรอทหรอสารประกอบ

ปรอท ในปรมาณทสงกวาระดบทจะรบไดทเกยวของ ตามทกาหนดโดยทประชมรฐภาค โดยร วมม อก บหน วยงานทเกยวของภายใตอนสญญาบาเซลฯ ในลกษณะทสอดคลองกน ทถกกาจด หรอมเจตนาทจะกาจด หรอตองกาจดโดยบทบญญตของกฎหมายแหงชาตหรอโดยอนสญญาน คานยามนไมรวมถง

11(3 (a)) และ 11(3 (b))

ภาคตองดาเนนมาตรการกบของเสยปรอท เพอ 1. ใหการจดการเปนมตรตอสงแวดลอม

(คานงถงอนสญญาบาเซลฯ) 2. การฟนฟ การนากลบมาใชใหม การฟน

สภาพ หรอการใชซาโดยตรง ตองไดรบอนญาตภายใตอนสญญานเทานน


- กากบ ดแล เพอควบคมใหมการดาเนนมาตรการกบของเสยปรอท (จากอตสาหกรรม) เพอ

o ใหการจดการเปนมตรตอสงแวดลอม (คานงถงอนสญญาบาเซลฯ)

o การฟนฟ การนากลบมาใชใหม การฟนสภาพ หรอการใชซาโดยตรง ตองไดรบอนญาตภายใตอนสญญานเทานน

องคกรปกครองสวนทองถน

- กากบ ดแล เพอควบคมใหมการดาเนนมาตรการกบของเสยปรอท (จากชมชน) เพอ

o ใหการจดการเปนมตรตอสงแวดลอม (คานงถงอนสญญาบาเซลฯ)

o การฟนฟ การนากลบมาใชใหม การฟนสภาพ หรอการใชซาโดยตรง




เปลอกดน หนทง และกากตะกอนจากการทาเหมองแร ยกเวนของเสยจากเหมองแรปรอทเวนแตของเสยนนมปรอทและสารประกอบปรอทเกนกวาระดบทจะรบไดตามทกาหนดโดยทประชมรฐภาค

ตองไดรบอนญาตภายใตอนสญญานเทานน

กรมควบคมมลพษ ในฐานะศนยประสานงานอนสญญาบาเซลฯ

- กากบ ดแล เพอควบคมใหมการดาเนนมาตรการกบของเสยปรอท โดยคานงถงอนสญญาบาเซลฯ

11(3 (c)) การขนสง และการเคลอนยายของเสยปรอทขามแดนระหวางประเทศ 1. สาหรบภาคสมาชกอนสญญาบาเซลฯ

: ตองไมมการเคลอนยายของเสยขามแดนระหว างประเทศยกเวน เพ อวตถประสงคในการกาจดทเปนมตรกบสงแวดลอม

2. สาหรบประเทศทไมใชภาคสมาชกอนสญญาบาเซลฯ : สามารถขนสงข อ ง เ ส ย ไ ด ห า ก ต อ ง ค า น ง ถ งกฎระเบยบ มาตรฐาน และความรวมมอระหวางประเทศ

กรมควบคมมลพษ ในฐานะศนยประสานงานอนสญญาบาเซลฯ รวมกบกรมโรงงานอตสาหกรรม

- ประสานกบกรมโรงงาน เพอกากบ ดแล เพอควบคมใหการขนสง และการเคลอนยายกากของเสยปรอทขามแดนระหวางประเทศ เปนไปตามอนสญญา โดยคานงถงอนสญญาบาเซลฯ

11(5) ภาคตองสงเสรมความรวมมอกบภาคสมาชกอน และหนวยงานอนๆตามความเหมาะสม




ขอ 12 พนทปนเปอน 12(1) ภาคตองพยายามพฒนากลยทธ เพอระบและ

ประ เม น พ น ท ท ปน เป อนปรอท หร อสารประกอบปรอท

กรมควบคมมลพษ - พฒนากลยทธ เพอระบและประเมนพนททปนเปอนปรอท หรอสารประกอบปรอท สอดคลองกบอนสญญาฯ


12(3) ทประชมรฐภาคตองรบรองแนวทางการจดการพนทปนเปอน ดงน 1. การระบและประเมนพนททปนเปอน 2. การมสวนรวมของประชาชน 3. การประเมนความเสยงตอสขภาพ

อนามยของมนษยและสงแวดลอม 4. ทางเลอกในการจดการความเสยงของ

พนทปนเปอน 5. กาตรวจสอบผลลพธ





ขอ 13 ทรพยากรและกลไกทางการเงน 13(1) แตละภาคจะตองจดเตรยม ทรพยากรในการ

ดาเนนกจกรรมทตองปฏบตตามใหสอดคลองกบอนสญญาฉบบน สอดคลองกบนโยบายของประเทศ การลาดบความสาคญ การวางแผนและโครงการ ภายใตขดความสามารถ


- ตดตามความคบหนาของรายละเอยดและเงอนไขแหลงเงนทนและกลไกตางๆ

- ประสานหนวยงานทเกยวของเพอเตรยมการขอรบความชวยเหลอทางดานเงนทน หากจาเปน

ขอ 14 การเสรมสรางขดความสามารถ ความชวยเหลอดานวชาการและการถายทอดเทคโนโลย 14(1) ภาคจะตองรวมมอเพอใหความชวยเหลอใน

การเสรมสรางขดความสามารถอยางทนเวลาและเหมาะสมทางดานเทคนค ภายใตขดความสามารถของตนในการพฒนาประเทศภาค


- ตดตามความคบหนาของรายละเอยดและเงอนไขของการใหความชวยเหลอทางดานเทคนคและการถายโอนเทคโนโลย

- ประสานหนวยงานทเกยวของเพอเตรยมการขอรบความชวยเหลอทางดานเทคนคและการถายโอนเทคโนโลย หากจาเปน 14(2) การเสรมสรางขดความสามารถและการชวยเหลอ

ทางดานเทคนควชาการ จะดาเนนการผานการเตรยมการในระดบภมภาค ภมภาคยอยและระดบชาต รวมทงศนยระดบภมภาคและภมภาคยอยทมอย ดวยวธการแบบพหภาคและทวภาคอน ๆการเปนพนธมตร รวมทงการรวมมอกบภาคเอกชน การรวมมอและการประสานงานผานขอตกลงพหภาคสงแวดลอมดานสารเคมและของเสย เพอใหเกดการเพมประสทธภาพการชวยเหลอทางดานเทคนคและการสงมอบ




14(3) ภาคประเทศทพฒนาและและภาคอนๆ ทมขดความสามารถเพยงพอ จะตองสงเสรมและอานวยความสะดวก สนบสนน ภาคเอกชน และผมสวนไดสวนเสยทเกยวของอน ๆ ตามความเหมาะสม โดยการพฒนา การถายโอน การกระจาย และการการเขาถงเทคโนโลยทางเลอกใหมทเปนมตรตอสงแวดลอมใหกบประเทศภาคกาลงพฒนา เพอเสรมสรางขดความสามารถใหมประสทธภาพในการปฏบตตามอนสญญาน

14(5) ทประชมรฐภาคจะตองใหคาแนะนาเกยววธการเสรมสรางขดความสามารถ การชวยเหลอดานเทคโนโลย และการถายโอนเทคโนโลยทอาจจะมากขนตอไป ภายใตขอน

ขอ 16 ประเดนดานสขภาพ 16(1) ภาคจะสนบสนนให

• สงเสรมการพฒนาและนาไปปฏบตตามกลยทธ และโครงการเพอระบและการปองกนความเสยงของประชากร โดยเฉพาะอยางยงประชากรทมความเสยง และอาจรวมถงการใชแนวทางทางดานวทยาศาสตรสขภาพทเกยวของกบการไดรบสมผสกบปรอทและสารประกอบปรอท


- ประสานหนวยงานทเกยวของเพอo สงเสรมการพฒนาและนาไปปฏบตตามกล

ยทธ และโครงการเพอระบและการปองกนความเสยงของประชากร โดยเฉพาะอยางยงประชากรทมความเสยง และอาจรวมถงการใชแนวทางทางดานวทยาศาสตรสขภาพทเกยวของกบการไดรบสมผสกบปรอทและสารประกอบปรอท




• ตงเปาหมายเพอการลดการไดรบสมผสกบปรอทตามความเหมาะสม และการใหการศกษากบประชาชน พรอมกบการมสวนรวมของของหนวยงานทางดานสาธารณสขและหนวยงานอน ๆ ทเกยวของ

• สงเสรมการพฒนาและการนาไปปฏบตตามในการศกษาวทยาศาสตรพนฐานและแผนการปองกนเกยวกบอาชพทไดรบสมผสปรอทและสารประกอบปรอท

• สงเสรมการบรการทางดานสขภาพทเหมาะสม การปองกน รกษา และดแลประชากรทไดรบผลกระทบจากการไดรบสมผสกบปรอทและสารประกอบปรอท

• สรางและเสรมสรางความเขมแขงตามความเหมาะสม เกยวกบสถาบนและขดความสามารถระดบมออาชพ เพอการปองกน การวนจฉย การรกษาและการตรวจตดตามของความเสยงตอสขภาพทเกยวของกบการไดรบสมผสปรอทและสารประกอบปรอท

o ตงเปาหมายเพอการลดการไดรบสมผสกบปรอทตามความเหมาะสม และการใหการศกษากบประชาชน พรอมกบการมสวนรวมของของหนวยงานทางดานสาธารณสขและหนวยงานอน ๆ ทเกยวของ

o สงเสรมการพฒนาและการนาไปปฏบตตามในการศกษาวทยาศาสตรพนฐานและแผนการปองกนเกยวกบอาชพทไดรบสมผสปรอทและสารประกอบปรอท

o สงเสรมการบรการทางดานสขภาพทเหมาะสม การปองกน รกษา และดแลประชากรทไดรบผลกระทบจากการไดรบสมผสกบปรอทและสารประกอบปรอท

o สรางและเสรมสรางความเขมแขงตามความเหมาะสม เกยวกบสถาบนและขดความสามารถระดบมออาชพ เพอการปองกน การวนจฉย การรกษาและการตรวจตดตามของความเสยงตอสขภาพทเกยวของกบการไดรบสมผสปรอทและสารประกอบปรอท




ขอ 17 การแลกเปลยนขอมล 17(1) ภาคจะตองอานวยความสะดวกในการแลกเปลยน

(1) ขอมลทางดานวทยาศาสตร ดานเทคนค ดานเศรษฐกจ และดานกฎหมายทเกยวของกบปรอทและสารประกอบปรอท รวมทงขอมลทางพษวทยา ขอมลพษวทยาระบบนเวศ และขอมลเกยวกบความปลอดภย (2) ขอมลเกยวกบกบการลดและการเลกการผลต การใช การคา การปลดปลอยปรอทและสารประกอบปรอท (3) ขอมลทางดานเทคนควชาการและทางเลอกในเชงเศรษฐศาสตรทสามารถปฏบตไดจรง

• ผลตภณฑทเตมปรอทเปนสวนประกอบ

• กระบวนการผลตทมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอท

• กจกรรมหรอกระบวนการทมการปลดปลอยปรอทหรอสารประกอบปรอท

(4) ขอมลทางระบาดวทยาทเกยวของกบผลกระทบทางดานสขภาพทเกยวของกบการไดรบสมผสกบปรอทและสารประกอบปรอท โดยการทางานรวมกนอยางใกลชดกบองคการอนามยโลก และองคกรอน ๆ ทเกยวของตามความเหมาะสม


- ประสานหนวยงานทเกยวของเพออานวยความสะดวกในการแลกเปลยนขอมลตามทตามทอนสญญาระบ




17(4) ภาคจะตองจดตงศนยประสานงานระดบชาตเพอการแลกเปลยนขอมลภายใตอนสญญาน รวมทงใหขอมลเกยวกบการยนยอมจากภาคผนาเขาภายใตขอ 3

ขอ 18 การเผยแพรขอมล ความตระหนก และการศกษา 18(1) แตละภาคจะตองมขอบเขตความสามารถท

จะตองสงเสรมและอานวยความสะดวก 1 การใหขอมลกบสาธารณชน 2 การใหการศกษา การฝกอบรม และการตระหนกของประชาชนทวไป เกยวกบผลกระทบของการไดรบสมผสกบปรอทและสารประกอบปรอทตอสขภาพของมนษยและสงแวดลอม รวมกบหนวยงานระหวางรฐบาลและองคกรเอกชน และประชากรทมความเสยง ตามความเหมาะสม


- ประสานหนวยงานทเกยวของเพอสงเสรมและอานวยความสะดวกในการการเผยแพรขอมล ความตระหนกและการศกษาเกยวกบผลกระทบของการไดรบสมผสกบปรอทและสารประกอบปรอทตอสขภาพของมนษยและสงแวดลอม รวมกบหนวยงานระหวางรฐบาลและองคกรเอกชน และประชากรทมความเสยง ตามความเหมาะสม

18(2) แต ละภา คจะต อ ง ใ ชกล ไก ทม อ ยหร อพจารณาถงการพฒนากลไกตางๆ อาท ท า เ น ยบกา รปลดปล อ ยส า รมล พษสสงแวดลอม (Pollutant Release and Transfer Register) เพอรวบรวมและเผยแพรขอมลตางๆ ในการประมาณการปรมาณปรอทและสารประกอบปรอททถกปลอยออก ปลดปลอย หรอกาจดทเกดขนจากกจกรรมของมนษยตอป




ขอ 19 การวจย การพฒนาและการตดตามตรวจสอบ 19(1) ภาคจะตองพยายามใหความรวมมอเพอการ

พ ฒ น า แ ล ะ ป ร บ ป ร ง โ ด ย ค า น ง ถ งสภาวะการณและขดความสามารถ

• ทาเนยบการใช การบรโภค และการปลดปลอยปรอทและสารประกอบปรอทโดยมนษย สบรรยากาศ แหลงนา และดน

• การสรางแบบจาลองและการตดตามตรวจสอบตวแทนทางภมศาสตรของระดบปรอทและสารประกอบปรอทในประชากรกลมเสยงและตวกลางในสงแวดลอม รวมทงสงมชวตในนา เชน ปลา สตวเลยงลกดวยนมทางทะเล (Marine mammal) เตาทะเล และนก ตลอดจนการรวมมอกนในการเกบรวบรวมขอมลตวอยางทเกยวของตามความเหมาะสม


- ประสานหนวยงานทเกยวของเพอการวจย การ

พฒนาและการตรวจสอบทระบตามอนสญญาฯ

19(2) ภาคจะตองสราง เครอขายการตดตามตรวจสอบทมอยและโครงการศกษาวจยตามความเหมาะสม




ขอ 20 แผนอนวตการ 20(1) แตละภา คอาจด า เ นนการตอจากการ

ประเมนเบองตนในการพฒนาและวางแผนอ น ว ต ก า ร โ ด ย ค า น ง ถ ง ส ภ า ว ก า รณภายในประเทศ เพอใหเปนไปตามขอบงคบภายใตอนสญญาน และสงใหกบสานกเลขาธการโดยเรวทสดหลงจากทแผนถกพฒนาขน


- ประสานหนวยงานทเกยวของเพอพฒนาและ

วางแผนอนวตการเพอใหเปนไปตามขอบงคบ

ภายใตอนสญญา

20(2) แตละภาคอาจทบทวนและปรบปรงแผนอนวตการใหมความทนสมย โดยคานง ถงสถานการณแวดลอมภายในประเทศ และอางองจากแนวทางจากทประชมรฐภาคและแนวทางอนทเกยวขอ

20(3) ภาคควรจะปรกษาผมสวนทเกยวของภายใตการดาเนนงาน เพออานวยความสะดวกในการพฒนา การนาไปปฏบต ทบทวนและปรบปรงแผนอนวตการใหทนสมย

20(4) ภาคอาจประสานงานเกยวกบแผนระดบภมภาคเพออานวยความสะดวกในการนาไปปฏบตตามอนสญญาน




ขอ 21 การรายงานขอมล 21(1) แตละภาคจะตองรายงานตอทประชมรฐภาค

ผานสานกเลขาธการเกยวกบมาตรการตางๆ ทไดดาเนนการตามขอกาหนดของอนสญญาฉบบน และความมประสทธผลของมาตรการตางๆ


- ประสานกรมโรงงานและหนวยงานทเกยวของ

เพอกาหนดกาหนดแนวทางและจดทารายงาน

ใหสอดคลองตามอนสญญาฯ

21(2) แตละภาคจะตองรวบรวมขอมลเพอรายงานตามทระบไวในขอ 3, 5, 7, 8 และ 9 ของอนสญญาน

21(3) ในการประชมร ฐภาคสมยแรกจะตองพจารณาตดสนใจเกยวกบระยะเวลาและรปแบบของรายงานทจะปฏบตตาม โดยภาคตองคานงถงความเขากนไดของการรายงานร วมกบอนสญญาอ นๆ ท เก ยว ของกบสารเคมและของเสย

บทท 4

นโยบาย กฎหมายและระเบยบขอบงคบทเกยวของกบปรอท

บทท 4 นโยบาย กฎหมายและระเบยบขอบงคบทเกยวของกบปรอท

4.1 นโยบายทเกยวของกบปรอท ความสอดคลองของอนสญญามนามาตะวาดวยปรอทกบนโยบายสาคญของประเทศ มดงน

1) รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 25501

ตามบทบญญตในแนวนโยบายพนฐานแหงรฐ สวนท 4 แนวนโยบายดานศาสนา สงคม การสาธารณสข การศกษา และวฒนธรรม มาตรา 80 ขอ (2) เรองการสงเสรม สนบสนน และพฒนาระบบสขภาพ โดยการจดและสงเสรมใหประชาชนไดรบบรการสาธารณสข รวมทงสงเสรมใหเอกชน และชมชนมสวนรวมในการพฒนาสขภาพและการจดบรการสาธารณสข เพอเปนการสรางเสรมสขภาพทยงยนของประชาชน สวนท 6 แนวนโยบายดานการตางประเทศ มาตรา 82 รฐตองสงเสรมสมพนธไมตร และความรวมมอกบนานาประเทศ และตองปฏบตตามสนธสญญาดานสทธมนษยชนทประเทศไทยเปนภาค รวมทงตามพนธกรณทไดกระทาไวกบนานาประเทศ และองคการระหวางประเทศ สวนท 10 แนวนโยบายดานการมสวนรวมของประชาชน และมาตรา 87 รฐตองสงเสรมใหประชาชนมสวนรวมในการกาหนดนโยบาย และวางแผนเศรษฐกจ และสงคมทงในระดบชาตและระดบทองถน รวมทงการตดสนใจทางการเมอง การวางแผนพฒนาทางเศรษฐกจ และสงคม

2) แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555 – 2559) แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ภายใตยทธศาสตรการจดการทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอมอยางยงยน หวขอ 5.6 การเพมบทบาทประเทศในเวทประชาคมโลกทเกยวของกบกรอบความตกลง และพนธกรณดานสงแวดลอมระหวางประเทศไดมการระบใหมการศกษารายละเอยด และสรางความเขาใจของพนธกรณ โดยตองเสรมสรางความเขาใจ และสนบสนนใหเกดความรวมมอจากทกภาคสวนทเกยวของ ระหวางภาคการเมอง หนวยงานภาครฐ ภาคประชาชน และภาคเอกชน รวมทงตดตามสถานการณการเจรจา และทาทของประเทศตางๆ ภายใตอนสญญาขอตกลง และพนธกรณดานสงแวดลอมทจะมผลกระทบทงเชงบวก และลบตอประเทศ ทงในดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม เพอใหสามารถกาหนดทาทของประเทศทเหมาะสม เพอเพมบทบาทประเทศไทยในเวทประชาคมโลก โดยเฉพาะทาทการเจรจาในเชงรก (สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต สานกนายกรฐมนตร, 2554) 1 หมายเหต: สถานการณปจจบน ตงแตเดอนพฤษภาคม 2557 เปนตนมา ไดมการบรหารราฃการแผนดนโดยคณะรกษาความสงบ

แหงชาต (คสช.) และรฐธรรมนญดงกลาว ไมมผลบงคบใช ตามตามประกาศคณะรกษาความสงบแหงชาต ฉบบท 11/2557 ลงวนท 22

พฤษภาคม พ.ศ. 2557


3) แผนจดการคณภาพสงแวดลอม พ.ศ. 2555-2559 ตามประกาศกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กาหนดใหมแผนจดการ

คณภาพสงแวดลอม เพอใชเปนแผนปฏบตการในการดาเนนการใหบรรลวตถประสงคการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอมทเปนธรรม สมดล มประสทธผล และการมสวนรวมของทกภาคสวน เพอเสรมสรางคณภาพชวตทดใหกบประชาชน และการพฒนาอยางเปนมตรตอสงแวดลอม เพมขดความสามารถของภาคการพฒนา เพอใหหนวยงานทเกยวของ และทกภาคสวนนาไปใชเปนแนวทางในการจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม อกทงมบทบาท และหนาทรบผดชอบรวมกนในการดแลรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของประเทศ

ทงน ภายใตยทธศาสตรการปรบฐานการผลต และการบรโภคใหเปนมตรตอสงแวดลอม ทมงเนนการกาหนด และสงเสรมนโยบายทเออตอการปรบเปลยนกจกรรมการผลต และการบรโภคใหเปนมตรตอสงแวดลอม การตอยอด และสรางมลคาเพมแกฐานทรพยากรธรรมชาตอยางสรางสรรค และยงยน รวมถงการเตรยมพรอมตอมาตรการการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทเชอมโยงกบการคา และการลงทน โดยมเปาหมายเพอใหมการปรบเปลยนกระบวนการผลต และพฤตกรรมการบรโภคใหเปนมตรกบสงแวดลอม เพอนาไปสการยกระดบคณภาพชวต ความปลอดภย และสขภาพทดใหกบประชาชนนน มความสอดคลอง และชวยสนบสนนใหอนสญญามนามาตะฯ บรรลเปาหมายในการปกปองสขภาพของมนษย และสงแวดลอมจากการปลดปลอยปรอท และสารประกอบปรอทจากกจกรรมของมนษยได (สานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและส งแวดลอม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, 2555)

4) แผนจดการมลพษ พ.ศ. 2555-2559 กรมควบคมมลพษไดจดทาแผนจดการมลพษ พ.ศ. 2555-2559 ขน โดยมวตถประสงค

เพอกาหนดกรอบ และแนวทางในการจดการมลพษของประเทศไทยในอก 5 ปขางหนา (พ.ศ. 2555-2559) ททนตอสถานการณ เพอใหการปองกน และแกไขปญหามลพษอยางมประสทธภาพตลอดจนการเปลยนแปลงของกระแสโลก โดยใหทกภาคสวนมสวนรวมในการจดการมลพษของประเทศทมการกาหนดเปาหมาย ทศทาง และผลกดนการดาเนนการใหเกดผลรวมกน เพอใหไดแผนฯ ทสามารถนาไปปฏบตใหบรรลเปาหมายคณภาพสงแวดลอมดขน อกทงองคกรปกครองสวนทองถน หนวยงานราชการทเกยวของ ผประกอบการ ภาคเอกชน และภาคสวนอนๆ มสวนรวมในการจดการมลพษเพมขน (กองแผนงานและประเมนผล กรมควบคมมลพษ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม, 2555)

5) แผนยทธศาสตรการจดการสารเคมแหงชาต ฉบบท 4 (พ.ศ. 2555-2564) คณะกรรมการแหงชาตวาดวยการพฒนายทธศาสตรการจดการสารเคมไดจดทาแผนยทธ

ศาตรการจดการสารเคมแหงชาต ฉบบท 4 (พ.ศ. 2555-2564) ขน เพอมงหมายใหประเทศมการพฒนาการจดการสารเคมในทศทางเดยวกนและบรณาการ เพอตอบสนองตอปญหาทงผลกระทบ และความทาทายอนเนองมาจากการใชสารเคม โดยสาระสาคญประกอบดวย 3 ยทธศาสตร 9 กลวธ โดยม


เปาประสงค ในการดาเนนการเพอให สงคม และสงแวดลอมปลอดภยบนพนฐานการจดการสารเคมทมประสทธภาพ มสวนรวมจากทกภาคสวน และสอดคลองกบการพฒนาประเทศ ภายในป 2564

ซงกลวธทเกยวของกบการเตรยมความพรอมตอพนธกรณ และขอตกลงระหวางประเทศ คอกลวธท 2 พฒนาศกยภาพการตอบสนอง และการเตรยมความพรอมตอพนธกรณ และขอตกลงระหวางประเทศ ภายใตยทธศาสตรท 2 พฒนาศกยภาพ และบทบาทในการบรหารจดการสารเคมของทกภาคสวน โดยมสาระสาคญ คอ ความมสวนรวมของทกภาคสวน เพอเสรมสรางประสทธภาพการตอบสนองการดาเนนการตามอนสญญาตางๆ และคมครองสทธคนไทย การเตรยมความพรอมเพอรองรบกลไกระหวางประเทศทมการพฒนา/ปรบปรงอยางตอเนอง เชน IFCS, SAICM, GHS, REACH และ Free Trade Area (FTA) เปนตน เสรมสรางศกยภาพคณะผเชยวชาญในดานการเจรจา และความรในดานการจดการสารเคม รวมทงหารอ หนวยงานทเกยวของ เพอกาหนดทาททเหมาะสมของประเทศไทยในการเจรจาดานการจดการสารเคมระหวางประเทศ อกทงเผยแพรขอมลขาวสารดานพนธกรณ และขอตกลงระหวางประเทศดานการจดการสารเคมสสาธารณะ เพอใหประชาชนมความรความเขาใจ และใหความรวมมอในการดาเนนงาน (คณะกรรมการแหงชาตวาดวยการพฒนายทธศาสตรการจดการสารเคม, 2554)

6) (ราง) ยทธศาสตรการจดการซากผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสเชงบรณาการ ป พ.ศ. 2557-2564

(ราง) ยทธศาสตรการจดการซากผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสเชงบรณาการ ป พ.ศ. 2557-2564 พฒนาขนดวยการตอยอดประสบการณการดาเนนงานตามยทธศาสตรฯ ระยะท 1 ป พ.ศ. 2550-2554 มงเนนการใหความสาคญ และตระหนกถงผลกระทบจากซากผลตภณฑเครองใชไฟฟา และอเลกทรอนกส (Waste from Electrical and Electronic Equipment : WEEE) เนองจากชนสวนซากผลตภณฑดงกลาวจะมสารโลหะ เชน ปรอท ตะกว แคดเมยม ซงเปนสารอนตรายเปนองคประกอบ จาเปนตองไดรบการจดการอยางเหมาะสมและปลอดภยตอสงแวดลอม เพอลดโอกาสการปนเปอนของสารอนตรายสสงแวดลอม ซงเปนอนตรายตอสขภาพและระบบนเวศทงในระยะสน และระยะยาว และใหเกดการบรหารจดการปญหาทเกดขนในวงจรการจดการ WEEE ทงระบบตงแตจดกาเนดจนถงการกาจดขนสดทาย รวมถงเพอเปนการเพมขดความสามารถในการแขงขน และอานาจตอรองของประเทศเรองการคาระหวางประเทศ

(ราง) ยทธศาสาตรฯ มเปาหมายเพอ (1) มระบบการคดแยกและเกบรวบรวมซากผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสเปาหมาย 10 ประเภท/ชนด ไดแก หลอดฟลออเรสเซนต แบตเตอรแหง ตเยน โทรทศน เครองปรบอากาศ กลองถายภาพ/วดโอ อปกรณเลนภาพ/เสยงขนาดพกพา เครองพมพและเครองโทรสาร โทรศพทและคอมพวเตอรสวนบคคลทมประสทธภาพและถกตองตามหลกวชาการ ใน อปท. ขนาดใหญ เทศบาลนครทกแหง กรงเทพมหานครและเมองพทยา โดยมอตรารวบรวมซากผลตภณฑเปาหมายเฉลย ไมนอยกวารอยละ 5 ของปรมาณซากผลตภณฑฯ ทคาดวาจะเกดขนในพนทเปาหมาย ภายในป 2564 (2) มการนาซากผลตภณฑฯ เปาหมายจานวน 4 ประเภท/ชนด ไปบาบดกาจดอยาง


ถกตอง โดยผผลตและผนาเขา อยางนอยรอยละ 5 ของปรมาณการจาหนายเฉลยผลตภณฑดงกลาวในระยะเวลา 2 ป ยอนหลง ภายในป พ.ศ. 2564 และ (3) มโรงงานคดแยกและรไซลเคลซากผลตภณฑฯ เปาหมายจานวน 1 ประเภท ทมกระบวนการเหมาะสมกบประเภทผลตภณฑฯ อยางครบวงจร อยางนอย 1 แหง ภายในป พ.ศ. 2564 ประกอบดวย 6 ยทธศาสตรสาคญ คอ

(1) การเสรมสรางความเขมแขงในการควบคมการนาเขา-สงออก

(2) การสนบสนนการผลตและการเลอกใชผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสทเปนมตรกบสงแวดลอม

(3) การพฒนาระบบขอมลปรมาณซากผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส

(4) การพฒนาปรบปรงกลไกการคดแยก เกบรวบรวม และขนสงซากผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส

(5) การเสรมสรางขดความสามารถของโรงงานคดแยกและรไซเคลซากผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสทไดจากระบบคดแยก เกบรวบรวม และขนสง ไปจดการอยางครบวงจรและปลอดภยตอสงแวดลอม

(6) การสงเสรมความตระหนกและความรเกยวกบการจดการซากผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสและดานการใชทรพยากรอยางคมคา อยางเปนระบบและตอเนอง

ซงจะเหนไดวาการดาเนนงาน ภายใต (ราง) ยทธศาสตรฯ ดงกลาว มความสอดคลอง และเปนตวขบเคลอนทสาคญททาใหประเทศไทยบรรลเปาหมาย และการดาเนนการภายใตพนธกรณของอนสญญามนามาตะฯ โดยเฉพาะในขอ 11 ของเสยปรอท

7) แผนยทธศาสตรอนามยสงแวดลอมแหงชาต ฉบบท 2 พ.ศ. 2555 – 2559 แผนยทธศาสตรอนามยสงแวดลอมแหงชาต ฉบบท 2 พ.ศ. 2555-2559 มงเนนการ

บรณาการการดาเนนงานดานสงแวดลอมและสขภาพทงในเชงพนท เชงประเดน และกลมเปาหมายเฉพาะ โดยใหความสาคญกบการดาเนนงานดานอนามยสงแวดลอม 7 ดาน คอ (1) คณภาพอากาศ (2) นา การสขาภบาล และสขอนามย (3) ขยะมลฝอยและของเสยอนตราย (4) สารเคมเปนพษและสารอนตราย (5) การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (6) การจดการอนามยสงแวดลอมในภาวะฉกเฉนและสาธารณะภย และ (7) การประเมนผลกระทบตอสขภาพ โดยมเปาหมายเพอใหความเจบปวยอนเนองจากปจจยดานสงแวดลอมลดลง ประกอบดวย 5 ยทธศาสตรสาคญ คอ

1 การพฒนาระบบบรหารจดการอนามยสงแวดลอม

2 การปองกนและลดความเสยงจากปจจยดานอนามยสงแวดลอม

3 การเสรมสรางความรวมมอระหวางหนวยงาน ภาคเครอขาย และการมสวนรวมของทกภาคสวนและประชาชนในการจดการอนามยสงแวดลอม

4 การสงเสรมบทบาทขององคกรปกครองสวนทองถนในการจดการอนามยสงแวดลอม


5 การพฒนาองคความรและเทคโนโลยดานอนามยสงแวดลอม

จะเหนไดวาการดาเนนงานภายใตแผนยทธศาสตรอนามยสงแวดลอมแหงชาต ฉบบท 2 พ.ศ. 2555 – 2559 จะชวยใหเกดการบรณาการการทางานของหนวยงานตางๆ โดยเฉพาะประเดนดานการจดการของเสยอนตราย และสารเคมเปนพษและสารอนตราย (ปรอทและสารประกอบปรอท รวมถงของเสยปรอท) ใหมประสทธภาพมากขน เพอลดความเสยงจากการเจบปวยอนเนองจากปจจยดานสงแวดลอม ซงสอดคลองกบอนสญญาฯ ทมงเนนใหเกดการปกปองสขภาพและสงแวดลอมจากการพษภยของปรอทและสารประกอบปรอท (สานกอนามยสงแวดลอม กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข, 2555)

8) แผนพฒนาสขภาพแหงชาต ฉบบท 11 พ.ศ. 2555 – 2559 แผนพฒนาสขภาพแหงชาต ฉบบท 11 พ.ศ. 2555 – 2559 ในชวงแผนพฒนาเศรษฐกจและ

สงคมแหงชาต ฉบบท 11 พ.ศ. 2555-2559 มงเนนการพฒนาภายใตหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง สรางเอกภาพและธรรมาภบาลในการอภบาลระบบสขภาพ ใหความสาคญกบการสรางกระบวนการการมสวนรวมของทกภาคสวนในสงคม มงเนนการสรางหลกประกนและการจดบรการทครอบคลม เปนธรรม เหนคณคาของการสรางความสมพนธทดระหวางผใหและผรบบรการ ประกอบดวย 5 ยทธศาสตรสาคญ คอ

1. เสรมสรางความเขมแขงของภาคสขภาพในการสรางสขภาพ ตลอดจนการพงพาตนเองดานสขภาพบนพนฐานภมปญญาไทย

2. พฒนาระบบเฝาระวง เตอนภย และการจดการภยพบต อบตเหตและภยสขภาพ

3. มงเนนการสงเสรมสขภาพ การปองกน ควบคมโรค และคมครองผบรโภค ดานสขภาพ เพอใหคนไทยแขงแรงทงรางกาย จตใจ สงคม และปญญา

4. เสรมสรางระบบบรการสขภาพใหมมาตรฐานในทกระดบเพอตอบสนองตอปญหาสขภาพในทกกลมเปาหมาย และพฒนาระบบสงตอทไรรอยตอ

5. สรางกลไกกลางระดบชาตในการดแลระบบบรการสขภาพ และพฒนาระบบบรหารจดการทรพยากรใหมประสทธภาพ

ซงแผนพฒนาดงกลาวมความสอดคลองกบอนสญญาฯ ในประเดนทใหความสาคญตอการปองกน และคมครองผบรโภคดานสขภาพและภยสขภาพ รวมถงการเสรมสรางระบบบรการสขภาพใหมมาตรฐานในทกระดบ (สานกงานนโยบายและยทธศาสตร สานกปลดกระทรวงสาธารณสข, 2555)

9) นโยบายในการบรหารราชการ (ภายใตหวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาต (คสช.))

นโยบายในการบรหารราชการภายใตหวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาต (คสช.) ขอ 2.2 ดานเศรษฐกจ และการใชจายงบประมาณ ทใหความสาคญกบสงเสรมระบบการคาเสร ปรบปรงระบบภาษ การควบคมสนคาอปโภค บรโภคอยางเปนธรรม เพอใหผประกอบการ และประชาชนไดรบประโยชนสงสด ซงนโยบายดงกลาวมความเกยวเนอง และสมพนธกบการดาเนนการภายใตอนสญญาม


นามาตะฯ ขอ 4 ผลตภณฑทมปรอทเปนสวนประกอบทไมอนญาตใหมการผลต นาเขาหรอสงออกของผลตภณฑทมปรอทเปนสวนประกอบโดยการใชมาตรการทเหมาะสม ซงถอวาเปนการควบคมผลตภณฑทมสารอนตราย และเปนการลดความเสยงและเพอประโยชนตอสขภาพของประชาชนในภาพรวม นอกจากนขอ 2.4 ดานการตางประเทศ ในการประชาสมพนธ สงเสรมความรความเขาใจ เตรยมการเขาสการเปนประฃาคมอาเซยนในป 2558 ใหชาวตางชาตมความเชอมนในทกระบบของการบรหารทงภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสงคมของประเทศไทย ทเปนมาตรฐานสากล และไดรบการยอมรบในสงคมโลก สอดคลองกบอนสญญาฯ ทมงเนนใหเกดการยกระดบมาตรฐานการจดการปรอททงระบบ และการปกปองสขภาพอนามยของมนษย และสงแวดลอมจากการปลดปลอยปรอท ซงเปนการสรางความมนใจในมาตรฐานการจดการปรอททเปนทยอมรบของสากล (เจตนารมณ นโยบาย หวหนา คสช. เมอวนท 11 มถนายน 2014, เวปไซดรฐบาลไทย, http://www.thaigov.go.th)

4.2 กฎหมายทเกยวของกบการจดการปรอท 4.2.1 กฎหมายและระเบยบขอบงคบทเกยวของกบวตถอนตราย

• ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม เรอง บญชรายชอวตถอนตราย ออกตามความในพระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535

กฎหมายสาคญทเกยวของกบวตถอนตราย ไดแก บญชรายชอวตถอนตรายแนบทายประกาศกระทรวงอตสาหกรรม เรอง บญชรายชอวตถอนตราย พ.ศ. 2556

ประกาศฉบบนอาศยอานาจตามความในมาตรา 5 วรรคสอง และมาตรา 18 วรรคสอง แหงพระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535 ทใหระบชอวตถอนตรายหรอทมชออน แตมสตรโครงสรางทางเคมอยางเดยวกน และวตถทมคณสมบตตามทระบไวในบญชรายชอวตถอนตรายทายประกาศน ใหเปนวตถอนตราย ทงน ไมวาจะมความเขมขนเพยงใดหรอนาไปใชเพอการใด เวนแตจะมการระบความเขมขนหรอเงอนไขไวเปนการเฉพาะ โดยใหมหนวยงานตางๆ เปนหนวยงานผรบผดชอบในการควบคมวตถอนตราย ไดแก กรมวชาการเกษตร กรมประมง กรมปศสตว สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา กรมโรงงานอตสาหกรรม และกรมธรกจพลงงาน

วตถอนตรายทเกยวของกบปรอทมปะปนอยในหลายบญชดวยกน ดงตารางท 4-1


ตารางท 4-1 บญชรายชอวตถอนตรายทเกยวของกบปรอทตามประกาศกระทรวงอตสาหกรรม พ.ศ. 2556 ลาดบท

ตามประกาศฯ ชอวตถอนตราย เลขทะเบยน

ซเอเอส (CAS No.)

ชนดของ วตถ

อนตราย

เงอนไข

บญช 1 ทกรมวชาการเกษตรรบผดชอบ

บญช 1.2 รายชอกลมสารควบคม

7 สารประกอบปรอท (mercury compounds) - 4 สาหรบผลตภณฑทใชในบานเรอนหรอทางสาธารณสขทนามาใชเพอประโยชนแกการระงบ ปองกน ควบคม ไล กาจดแมลง

บญช 4 ทสานกงานคณะกรรมการอาหารและยารบผดชอบ

บญช 4.1 รายชอสารควบคม

37 คาโลเมล (calomel) 10112-91-1 4 ในผลตภณฑทใชในบานเรอนหรอทางสาธารณสขทเพอประโยชนแกการระงบ ปองกน ควบคม ไล กาจดแมลง และสตวอน

67 ได (ฟนลเมอควร) โดเดซนลซคซเนต[di (phenylmercury) dodecenyl succinate] หรอ ได (ฟนลเมอควร) โดเดซนล-3-ซคซเนต [di (phenylmercury) dodecenyl-3-succinate]

27236-65-3 4 -

146 ฟนลเมอรควรอะซเตต (phenylmercury acetate)

62-38-4 4 -

บญช 4.2 รายชอกลมสารควบคม

14 สารประกอบปรอท (mercury compounds) - 4 ในผลตภณฑทใชในบานเรอนหรอทางสาธารณสขทนามาใช เ พ อประ โยช นแก การระง บ ปองกน ควบคม ไล กาจดแมลง กาจดเชอราและสตวอน

บญช 5 ทกรมโรงงานอตสาหกรรมรบผดชอบ

บญช 5.1 รายชอสารควบคม

165 ได (ฟนลเมอควร) โดเดซนลซคซเนต[di (phenylmercury) dodecenyl succinate] หรอ ได (ฟนลเมอควร) โดเดซนล-3-ซคซเนต [di (phenylmercury) dodecenyl-3-

27236-65-3 4 -


ลาดบท ตามประกาศฯ

ชอวตถอนตราย เลขทะเบยน ซเอเอส

(CAS No.)


อนตราย

เงอนไข

succinate]

310 ฟนลเมอรควรอะซเตต (phenylmercury acetate)

62-38-4 4 -

334 เมอรควร (II) คลอไรด [mercury (II) chloride]

7487-94-7 3 เ วนแ ต ในส วน ทอ ย ในความร บ ผ ด ช อ บ ข อ ง ส า น ก ง า นคณะกรรมการอาหารและยา

335 เมอรควร (II) โครเมต [mercury (II) chromate]


336 เมอรควร (II) ซลไฟด [mercury (II) sulfide] 1344-48-5 3 เ วนแ ต ในส วน ทอ ย ในความร บ ผ ด ช อ บ ข อ ง ส า น ก ง า นคณะกรรมการอาหารและยา

337 เมอรควร (II) ไทโอไซาเนต [mercury (II) thiocyanate]


338 เมอรควร (II) ออกไซด [mercury (II) oxide] 21908-53-2 3 เ วนแ ต ในส วน ทอ ย ในความร บ ผ ด ช อ บ ข อ ง ส า น ก ง า นคณะกรรมการอาหารและยา

339 เมอรควร หรอ ปรอท (mercury) 7439-97-6 3 เ วนแ ต ในส วน ทอ ย ในความร บ ผ ด ช อ บ ข อ ง ส า น ก ง า นคณะกรรมการอาหารและยา

บญช 5.2 ของเสยเคมวตถ (Chemical Wastes)

2.1 ของเสยประเภทโลหะ และของเสยทประกอบดวยโลหะผสม ดงตอไปน : พลวง สารหน เบรลเลยม แคดเมยม ตะกว ปรอท ซลเนยม เทลลเรยม แทลเลยม

- 3 -

2.3 ของเสยทมองคประกอบและสารปนเปอนดงตอไปน สารหนและสารประกอบสารหน ปรอทและสารประกอบปรอท แทลเลยมและสารประกอบแทลเลยม

- 3 -

2.18 ชนสวนอปกรณไฟฟาและอเลกทรอนกสหรอเศษ (ไมรวมเศษจากเครองกาเนดไฟฟา) ทมสวนประกอบ ซงไดแก ตวเกบประจไฟฟา และแบตเตอรอนๆ สวทชทมปรอทเปน

- 3 -


ลาดบท ตามประกาศฯ

ชอวตถอนตราย เลขทะเบยน ซเอเอส

(CAS No.)


อนตราย

เงอนไข

องคประกอบในการทางาน เศษแกวจากหลอดรงสแคโทด และแอกตเวเตดกลาสอนๆ ตวเกบประจไฟฟาทมสารพซบ หรอทปนเปอนดวยแคดเมยม ปรอท ตะกว โพลคลอรเนทเตดไบฟนล

บญช 5.4 กลมสารอนๆ

8 ถานประจไฟแบบแหง (dry cell batteries) ทมองคประกอบของปรอทและแคดเมยม

- 4 -

4.2.2 กฎหมายและระเบยบขอบงคบทเ ก ยวของกบการปนเป อนของปรอทในอาหาร

• ประกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบท 61 (พ.ศ. 2524) เรอง นาบรโภคในภาชนะบรรจทปดสนท ประกาศฉบบนกาหนดใหนาบรโภคในภาชนะบรรจทปดสนทเปนอาหารควบคม

เฉพาะ ตองมคณภาพหรอมาตรฐานทงคณสมบตทางฟสกส คณสมบตทางเคม และคณสมบตเกยวกบจลนทรย เชน ส ตองไมเกน 20 ฮาเซนยนต คาความเปนกรด-ดาง ตองอยระหวาง 6.5 ถง 8.5 ปรมาณสารทงหมด (Total Solid) ไมเกน 500.0 มลลกรม ตอนาบรโภค 1 ลตร และไมมจลนทรยททาใหเกดโรค เปนตน

นาบรโภค 1 ลตร จะตองมสวนประกอบของปรอท ไมเกน 0.002 มลลกรม

• ประกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบท 98 (พ.ศ. 2529) เรอง มาตรฐานอาหารทมสารปนเปอน ประกาศฉบบนกาหนดใหอาหารทมสารปนเปอนทผลตเพอจาหนาย นาเขาเพอ

จาหนาย หรอทจาหนาย เปนอาหารทกาหนดมาตรฐาน โดยทสารปนเปอน หมายความวา สารทปนเปอนกบอาหารซงเกดจากกระบวนการผลต กรรมวธการผลต โรงงานหรอสถานทผลต การดแลรกษา การบรรจ การขนสงหรอการเกบรกษา หรอ เกดเนองจากการปนเปอนจากสงแวดลอม

มาตรฐานสารปนเปอนโลหะปรอทในอาหารทตรวจพบตองไมเกน 0.5 มลลกรม ตออาหาร 1 กโลกรม สาหรบอาหารทะเล และไมเกน 0.02 มลลกรม ตออาหาร 1 กโลกรม สาหรบอาหารอน


• ประกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบท 144 (พ.ศ. 2535) เรอง อาหารในภาชนะบรรจทปดสนท ประกาศฉบบนกาหนดใหอาหารในภาชนะบรรจทปดสนทเปนอาหารควบคม

เฉพาะ โดยอาหารในภาชนะบรรจทปดสนท หมายถง อาหารทผานกรรมวธทใชทาลายหรอยบยงการขยายพนธของจลนทรยดวยความรอน ซงเกบรกษาไวในภาชนะบรรจทปดสนททเปนโลหะหรอวตถอนทคงรป และสามารถเกบรกษาไวไดในอณหภมปกต หรออาหารในภาชนะบรรจชนดลามเนต (laminate) ฉาบ เคลอบ อด หรอตดดวยโลหะ หรอสงอนใด หรออาหารในภาชนะบรรจทเปนขวดแกวทฝามยางหรอวสดอนผนก หรออาหารในภาชนะบรรจอนซงสามารถปองกนมใหความชนหรออากาศผานซมเขาภายในภาชนะบรรจไดในภาวะปกต และสามารถเกบรกษาไวไดในอณหภมปกต ตองมคณภาพหรอมาตรฐานตามทกาหนด อาท ไมมส กลน หรอรส ทผดจากสภาพของอาหารนน ไมมจลนทรยททาใหเกดโรค ไมมสารปนเปอนเกนคาทกาหนด

สาหรบอาหารทะเล 1 กโลกรม จะตองมปรอท ไมเกน 0.5 มลลกรม และสาหรบอาหารทวไป 1 กโลกรม จะตองมปรอท ไมเกน 0.02 มลลกรม สวนอาหารอนในภาชนะบรรจทเปนโลหะ จะตองมปรอท ไมเกน 0.5 มลลกรมตออาหาร 1 กโลกรม และไมเกน 0.02 มลลกรม ตออาหาร 1 กโลกรม สาหรบอาหารในภาชนะบรรจทไมเปนโลหะ

นอกจากนภาชนะบรรจอาหารนนตองเปนไปตามทกาหนด เชน สะอาด ไมรวหรอบวม และไมมสารออกมาปนเปอนกบอาหารในปรมาณทอาจเปนอนตรายตอสขภาพ เปนตน

• ประกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบท 199 (พ.ศ. 2543) เรอง นาแรธรรมชาต ประกาศฉบบนกาหนดใหนาแรธรรมชาตในภาชนะบรรจทปดสนท เปนอาหาร

ทกาหนดคณภาพหรอมาตรฐาน โดยนาแรธรรมชาต หมายความวา นาแรธรรมชาตทไดจากแหลงนาใตดนทเกดขนเองโดยธรรมชาต โดยอาจจะนาไปผานกรรมวธการผลตกอนการบรรจกได ไดแก การปรบปรมาณกาซทมอยในนาแรธรรมชาต การกาจดสารประกอบทไมคงตว สารประกอบเหลก แมงกานส กามะถน โดยวธทาใหตกตะกอน (decantation) และหรอโดยวธการกรอง (filtration) เทานน ซงนาแรธรรมชาตตองมคณภาพหรอมาตรฐานตามทกาหนด อาท ใส ไมมตะกอน แรธาตทมอยในนาแรธรรมชาตตองมปรมาณทไมเปนอนตรายตอรางกาย เชน ปรอท ไมเกน 0.001 มลลกรม ตอนาแรธรรมชาต 1 ลตร ไมพบนามนแร ไมมจลนทรยททาใหเกดโรค เปนตน

• ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบบท 3470 (พ.ศ. 2549) ออกตามความในพระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม พ.ศ. 2511 เรอง ยกเลกมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนาบรโภค เลม 1 ขอกาหนดเกณฑคณภาพและกาหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมนาบรโภค ประกาศฉบบนกาหนดใหมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมครอบคลมนาทใช

บรโภคทวไปและนาทใชในอตสาหกรรมอาหาร แบงเปนประเภทบรรจในภาชนะบรรจปดสนท และไม


บรรจในภาชนะบรรจ โดยตองมคณลกษณะตามทกาหนด ทงทางฟสกส เคม และสารทเปนพษ อาท ส ความขน คาความเปนกรด-ดาง ปรมาณสารทละลายทงหมดตองไมเกน 500 มลลกรมตอลกบาศกเดซเมตร

กรณของปรอทตองไมเกน 0.001 มลลกรมตอลกบาศกเดซเมตร และการวเคราะหตองทาดวยวธตาม Standard Methods FOR THE Examination of Water and Wastewater 20th Edition 1998 ขอ 3112B นอกจากนยงแนะนาความถในการทดสอบประจาของผทา เชน ปรอทจดเปนกลมทแนะนาใหมการตรวจปละครง สวนการบรรจ เครองหมาย และฉลากตองเปนไปตามทกาหนดเชนกน

4.2.3 กฎหมายและระเบยบขอบงคบทเ ก ยวของกบการปนเป อนของปรอทเครองสาอาง

• ประกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบท 37 (พ.ศ. 2532) เรอง แกไขเพมเตมบญชกาหนดวตถทหามใชเปนสวนผสมในการผลตเครองสาอาง ตามประกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบท 3 (พ.ศ. 2519) ลงวนท 19 สงหาคม พ.ศ. 2519 ในประกาศนกาหนดใหเพมรายการวตถทหามใชเปนสวนผสมในการผลต

เครองสาอาง ในบญชแนบทายประกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบท 3 (พ.ศ. 2519) โดยระบใหสารประกอบปรอทแอมโมเนย (ammoniated mercury) เปนวตถอนดบท 26 โดยประกาศในราชกจจานเบกษา

• ประกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบท 47 (พ.ศ. 2550) เรอง กาหนดวตถ กนเสยทอาจใชเปนสวนผสมในการผลตเครองสาอาง ในประกาศน “วตถกนเสย” หมายความวา วตถทใชในการยบยงการ

เจรญเตบโตของเชอจลนทรยในผลตภณฑเครองสาอาง ซงวตถกนเสยทอาจใชเปนสวนผสมในการผลตเครองสาอางตองเปนไปตามทกาหนดามบญชแนบทายประกาศฯ

ตวอยางวตถกนเสยทมปรอทเปนสวนประกอบ ไดแก Thiomersal และ Phenylmercuric salts โดยท Salts หมายถง เกลอโซเดยม โพแทสเซยม แคลเซยม แมกนเซยม แอมโมเนยม และเอทาโนลามน/เกลอคลอไรด โบรไมด ซลเฟต และอะซเทต กาหนดอตราสวนสงสดทใหใชรอยละ 0.007 (คานวณในรปปรอท) ในกรณทมการใชรวมกบสารประกอบของปรอทอตราสวนสงสดโดยรวมของปรอททงหมด ตองไมเกนรอยละ 0.007 โดยมเงอนไขใหใชไดเฉพาะในผลตภณฑทใชบรเวณรอบดวงตา


• ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง กาหนดวตถทหามใชเปนสวนผสมในการผลตเครองสาอาง (พ.ศ. 2551) ในประกาศระบรายการวตถทหามใชเปนสวนผสมในการผลตเครองสาอางตาม

รายการทปรากฏในบญชทายประกาศ โดยลาดบท 221 ระบ Mercury and its compounds เปนวตถทหามใชเปนสวนผสมในการผลตเครองสาอาง ยกเวน วตถทระบไวในประกาศกระทรวงสาธารณสข ทออกตามความในมาตรา 5 (5) พระราชบญญตเครองสาอาง พ.ศ. 2535 เกยวกบการกาหนดชอ และปรมาณของวตถทอาจใชเปนสวนผสมในการผลตเครองสาอาง

4.2.4 กฎหมายและระเบยบขอบงคบทเกยวของกบปรอทในผลตภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกส

• ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบบท 3865 (พ.ศ. 2551) ออกตามความในพระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม พ.ศ.2511 เรอง กาหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมบรภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกสทอาจมสารอนตราย: การจากดการใชสารอนตรายบางชนด ในประกาศน “ผลตภณฑไฟฟา และอเลกทรอนกส” หมายถง ผลตภณฑทตอง

อาศยกระแสไฟฟาหรอสนามแมเหลกไฟฟาในการทางานอยางถกตอง และผลตภณฑสาหรบการกอกาเนด (generation) ถายโอน (transfer) และวดกระแสไฟฟา และสนามแมเหลกไฟฟาดงกลาว ทอยในกลมผลตภณฑทระบในภาคผนวก ข. อาท ตเยน เครองซกผา เครองปงขนมปง คอมพวเตอรสวนบคคล เครองรบโทรทศน หลอดฟลออเรสเซนซตรง เกมวดทศน เครองตรวจหวใจ เครองตรวจจบควน เครองจายเครองดมอตโนมต เปนตน ทไดรบการออกแบบใหใชกบพกดแรงดนไฟฟาไมเกน 1,000 โวลตสาหรบกระแสสลบ และไมเกน 1,500 โวลตสาหรบกระแสตรง

ผลตภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกสใหม ตองมความเขมขนของตะกว ปรอท โครเมยมเฮกซะเวเลนซ พอลโบรมเนเทดไบฟนล (PBB) หรอพอลโบรมเนเทดไดฟนลอเทอร (PBDE) ไมเกนรอยละ 0.1 โดยนาหนกในวสดทเปนเนอเดยวกน และความเขมขนของแคดเมยมทมคาไมเกนรอยละ 0.01 โดยนาหนกในวสดทเปนเนอเดยวกน จงจะถอวาปราศจาก สารอนตรายเหลาน หรอตามทไดรบการยกเวน

การใชปรอททไดรบการยกเวนตามภาคผนวก ก. ไดแก

1. ปรอท ในหลอดฟลออเรสเซนซกะทดรด (compact fluorescent lamp) ในปรมาณไมเกนหลอดละ 5 มลลกรม

2. ปรอท ในหลอดฟลออเรสเซนซตรงสาหรบจดประสงคทวไป ไมเกนคาตอไปน

- หลอดทใชแฮโลฟอสเฟต : 10 มลลกรม

- หลอดทใชไตรฟอสเฟต ประเภทอายปกต : 5 มลลกรม


- หลอดทใชไตรฟอสเฟต ประเภทอายยน : 8 มลลกรม

3. ปรอท ในหลอดฟลออเรสเซนซตรงสาหรบจดประสงคพเศษ

4. ปรอท ในหลอดไฟประเภทอนทไมไดระบในภาคผนวกน

กรณทมการทดสอบเพอวเคราะหปรมาณสารอนตรายตางๆ ทระบไวในมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน ใหเปนไปตามวธการทกาหนดในมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม การหาระดบของสารควบคม 6 ชนด (ตะกว ปรอท แคดเมยม โครเมยมเฮกซะเวเลนซ พอลโบรมเนเทดไบฟนล (PBB) และ พอลโบรมเนเทดไดฟนลอเทอร (PBDE)) ในผลตภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกส มาตรฐานเลขท มอก.2388 (ในกรณทยงมไดมประกาศกาหนดมาตรฐานดงกลาว ใหเปนไปตามมาตรฐาน IEC ในเรองทเกยวของ โดยเฉพาะอยางยงมาตรฐาน IEC 62321)

• ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบบท 4548 (พ.ศ. 2556) เรอง กาหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมผลตภณฑเทคนคทางไฟฟา การหาระดบของสารควบคม 6 ชนด (ตะกว ปรอท แคดเมยม โครเมยมเฮกซะเวเลนซ พอลโบรมเนเทดไบฟนล และ พอลโบรมเนเทดไดฟนลอเทอร) ประกาศฉบบนกาหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม และระบขนตอนการหา

ระดบของ ตะกว ปรอท แคดเมยม โครเมยมเฮกซะเวเลนซ ทอยในสารประกอบอนนทรยและอนทรย และสารหนวงเปลวไฟชนดโบรมเนเทด 2 กลม คอ พอลโบรมเนเทดไบฟนล และพอลโบรมเนเทดไดฟนลอเทอร ทอยในผลตภณฑเทคนคทางไฟฟา เปนมาตรฐานเลขท มอก. 2388 – 2556 โดยมรายละเอยดซงอางถงตวอยางในลกษณะทนามาผานกระบวนการ และวดคาตามวธทดสอบทจะหาระดบของสารควบคม ตวอยางอาจเปนพอลเมอร โลหะ หรออเลกทรอนกส ตวอยาง และลกษณะทตองการตองถกกาหนดโดยหนวยงานทดาเนนการตามวธทดสอบ เชน การบด การยอย การสกดดวยตวทาละลาย หรอการคดเบองแรกดวยเอกซเรยฟลออเรสเซนต (XRF) สเปกโทรมเตอร สาหรบธาต โดยเฉพาะ ตะกว ปรอท แคดเมยม โครเมยมทงหมด และโบรมน เปนตน

4.2.5 กฎหมายและระเบยบขอบงคบทเ ก ยวของกบการทาเหมองแรทองคาขนาดเลก (การใชปรอทเพอสกดทองคาในกจการทาเหมองแรทองคา)

• กฎกระทรวงอตสาหกรรม เรอง กาหนดวธการขดหาแรรายยอยและการรอนแร หลกเกณฑและวธการในการขออนญาต การออกใบอนญาต การพกใช และการเพกถอนใบอนญาตขดหาแรรายยอยและใบอนญาตรอนแร พ.ศ. 2552 กฎกระทรวงดงกลาวไดระบถงแนวทางการปฏบตในการขดแรรายยอย แตไมได

ระบเกยวกบแนวทางการปฏบตในการสกดหรอรอนแรทองคา โดยแนวทางการปฏบตในการขดหาแรรายยอย (หมวด 1 ขอ 3) ตองปฏบตตามวธการ ดงตอไปน

(1) การขดหาแรรายยอยใหกระทาโดยใชแรงคนแตละคน และใหใชอปกรณประเภท จอบ เสยม ชะแลง พลว หรออปกรณอนในลกษณะทานองเดยวกนในการขดตกเพอใหไดมาซงแร


(2) การขดหาแรรายยอยโดยวธการขดหลม ใหกระทาไดเฉพาะการขดหาแรตามขอ 2 (1) เทานน โดยมความกวางหรอความยาวของปากหลมไมเกนสองเมตร และมความลกจากระดบพนดนไมเกนสบเมตร โดยแตละหลมทดาเนนการขดตองหางกนไมนอยกวาสบเมตร และตองหางจากหลมทกลบแลวไมนอยกวาหาเมตร ถาบรเวณขอบหลมเปนดนรวนหรอขดหลมลกเกนกวาสองเมตร ตองทาการคายนใหแขงแรงและมการปดกนปองกนอนตรายไวใหเรยบรอยดวย

(3) การขดหาแรรายยอยโดยวธการขดบอหรอรองใหกระทาไดทกชนดแร แตหามขดบอหรอรองลกเกนกวาหาเมตร และความลาดชนของผนงบอหรอรองตองไมเกนสสบหาองศา

(4) การขดหาแรรายยอยไมวาดวยวธใด หามขดอโมงคแยกไปทางดานขางของหลม บอ หรอรอง

และในหมวดท 2 การรอนแร มการระบใหสามารถกระทาการรองแรทองคาไดทกจงหวด โดยการรอนแรใหกระทาโดยใชแรงงานคนแตละคน และใหใชอปกรณประเภทจอบ เสยม พลว หรออปกรณอนในลกษณะทานองเดยวกนกบการขดตกแลวลาง เลยง เพอใหไดมาซงแร

โดยการขออนญาต และการออกใบอนญาตขดหาแรรายยอย (หมวด 3) ระบไววาผใดประสงคจะขอรบใบอนญาตขดหาแรรายยอย ใหยนคาขอรบใบอนญาตขดหาแรรายยอยตอนายอาเภอทองท พรอมทงเอกสารหรอหลกฐานตามทระบไวในแบบคาขอรบใบอนญาตขดหาแรรายยอยทกรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแรกาหนดตามมาตรา 6 วรรคหนง และใหนายอาเภอทองทสงเรองไปใหเจาพนกงานอตสาหกรรมแรประจาทองทหรอผทอธบดมอบหมายภายในสามวนนบแตวนทไดรบคาขอรบใบอนญาต

4.2.6 กฎหมายและระเบยบขอบงคบทเ ก ยวของกบคามาตรฐานการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดมลพษสสงแวดลอม

(1) การปลดปลอยปรอทสอากาศ (1.1) กระบวนการทางอตสาหกรรมทมการปลดปลอยปรอทสอากาศ • ประกาศกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เรอง กาหนด

มาตรฐานควบคมการปลอยทงอากาศเสยจากโรงงานอตสาหกรรม ประกาศฉบบนกาหนดมาตรฐานควบคมการปลอยทงอากาศเสยจากโรงงาน

อตสาหกรรม โดยอาศยอานาจตามความในมาตรา 55 แหงระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 ซง “โรงงานอตสาหกรรม” หมายความวา โรงงานจาพวกท 2 และโรงงานจาพวกท 3 ตามกฎหมายวาดวยโรงงาน กลาวคอ โรงงานประเภท ชนด และขนาดทสามารถประกอบกจการโรงงานได ทนทตามความประสงคของผประกอบกจการโรงงาน (โรงงานจาพวกท 1) และโรงงานประเภท ชนด และขนาดทเมอจะประกอบกจการโรงงานตอง แจงใหผอนญาตทราบกอน (โรงงานจาพวกท 2) ตามพระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. 2535 โดยกาหนดอากาศเสยแตละชนดท


ปลอยทงจากโรงงานอตสาหกรรมตองมคาไมเกนกวามาตรฐานควบคมการปลอยทงอากาศเสยจากโรงงานอตสาหกรรมทกาหนดไว (ประกาศ ณ วนท 5 เมษายน พ.ศ. 2549)

ตวอยาง ชนดอากาศเสยของกรณปรอท ทมาจากกระบวนการผลตทไมมการเผาไหมเชอเพลง และมการเผาไหมเชอเพลง ตองมคาไมเกน 3 และ2.4 มลลกรมตอลกบาศกเมตร ตามลาดบ ดวยวธตรวจวด Determination of Metals Emissions from Stationary Sources ทองคการพทกษสงแวดลอมแหงประเทศสหรฐอเมรกากาหนดไว หรอวธอนทคณะกรรมการควบคมมลพษเหนชอบโดยประกาศในราชกจจานเบกษา

• ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม เรอง กาหนดคาปรมาณของสารเจอปนในอากาศทระบายออกจากโรงงาน พ.ศ. 2549 ประกาศฉบบนระบใหอากาศทระบายออกจากโรงงาน ตองมคาปรมาณของ

สารเจอปนแตละชนดไมเกนทกาหนดไว ซง “อากาศทระบายออกจากโรงงาน” หมายความวา อากาศทระบายออกจากปลองหรอชองหรอทอระบายอากาศของโรงงานไมวาจะผานระบบบาบดหรอไมกตาม

ตวอยาง ชนดของสารเจอปนปรอท ทมาจากการผลตทวไปในอากาศทไมมการเผาไหมเชอเพลง และในอากาศทมการเผาไหมเชอเพลง ตองมคาไมเกน 3 และ2.4 มลลกรมตอลกบาศกเมตร ตามลาดบ

นอกจากนประกาศดงกลาวไดกาหนดใหมการตรวจวดดวยวธ Determination of Particulate Emissions from Stationary Sources ทองคการพทกษสงแวดลอมแหงประเทศสหรฐอเมรกา (United States environmental Protection Agency : U.S. EPA) กาหนดไว หรอใชวธตามมาตรฐานอนทเทยบเทา เปนตน นอกจากนยงมการกาหนดการรายงานผลการตรวจวดคาปรมาณของสารเจอปนในอากาศไวดวย เชน ในกรณทไมมการเผาไหมเชอเพลง ใหคานวณผลทความดน 1 บรรยากาศ หรอท 760 มลลเมตรปรอท อณหภม 25 องศาเซลเซยส ทสภาวะแหง (Dry Basis) โดยมปรมาตรออกซเจนในอากาศเสยสภาวะจรงในขณะตรวจวด หรอในกรณทมการเผาไหมเชอเพลง ตองแยกการคานวณเปนระบบปด ซงหมายถง ระบบการเผาไหมเชอเพลงและหรอวตถดบทมการออกแบบใหมการควบคมปรมาตรอากาศ และสภาวะแวดลอมในการเผาไหม เชน หมอเผาปนซเมนต หมอนา เปนตน และระบบเปด หมายถง ระบบการเผาไหมเชอเพลงและหรอวตถดบทไมมการออกแบบ เพอควบคมปรมาตรอากาศ และสภาวะแวดลอมในการเผาไหม เชน เตาเผาปนขาว เตาหลอมโลหะแบบควโปลา (Cupola) เปนตน

(1.2) โรงเผาขยะมลฝอย • ประกาศกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เรอง กาหนด

มาตรฐานควบคมการปลอยทงอากาศเสยจากเตาเผามลฝอยตดเชอ ในประกาศน “มลฝอยตดเชอ” หมายความวา มลฝอยตดเชอตามกฎหมายวา

ดวยการสาธารณสข โดยอากาศเสยทปลอยทงจากเตาเผามลฝอยตดเชอตองมคาไมเกนมาตรฐาน


ควบคมการปลอยทงอากาศเสยจากเตาเผามลฝอยตดเชอทกาหนดไว (ประกาศ ณ วนท 15 ธนวาคม พ.ศ. 2546)

ตวอยางคามาตรฐานกรณคาปรอททปลอยทง คอ ไมเกน 0.05 มลลกรมตอลกบาศกเมตร ใหคานวณผลทความดน 1 บรรยากาศ หรอท 760 มลลเมตรปรอท อณหภม 25 องศาเซลเซยส ทสภาวะแหง(Dry Basis) โดยมปรมาตรอากาศสวนเกนในการเผาไหม (Excess Air) รอยละ 50 หรอทปรมาตรออกซเจนรอยละ 7 ดวยวธตรวจวด Determination of Metals Emissions from Stationary Sources ทองคการพทกษสงแวดลอมแหงประเทศสหรฐอเมรกากาหนดไว หรอวธอนทคณะกรรมการควบคมมลพษเหนชอบ

• ประกาศกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เรอง กาหนดมาตรฐานควบคมการปลอยทงอากาศเสยจากเตาเผามลฝอย ในประกาศน “มลฝอย” หมายความวา เศษกระดาษ เศษผา เศษอาหาร เศษ

สนคา เศษวตถ ถงพลาสตกภาชนะใสอาหาร เถา มลสตว ซากสตว หรอสงอนใดทเกบกวาดจากถนน ตลาด ทเลยงสตวหรอทอน และหมายความรวมถงมลฝอยตดเชอ มลฝอยทเปนพษหรออนตรายจากชมชน “เตาเผามลฝอยเกา” หมายความวา เตาเผามลฝอยทไดรบใบอนญาตประกอบกจการโรงงานหรอใบอนญาตขยายโรงงานตามกฎหมายวาดวยโรงงาน หรอเตาเผามลฝอยตามกฎหมายอนทไดรบอนมตใหกอสรางไวแลวกอนวนทประกาศนประกาศในราชกจจานเบกษา หรอเตาเผามลฝอยทดาเนนการมากอนหรอในวนทประกาศนมผลใชบงคบ และ “เตาเผามลฝอยใหม” หมายความวา เตาเผามลฝอยทไดรบใบอนญาตประกอบกจการโรงงาน หรอใบอนญาตขยายโรงงานตามกฎหมายวาดวยโรงงาน หรอเตาเผามลฝอยตามกฎหมายอนทไดรบอนมตใหกอสรางภายหลงวนทประกาศนประกาศในราชกจจานเบกษา (ประกาศ ณ วนท 9 มถนายน พ.ศ. 2553) หรอเตาเผามลฝอยทดาเนนการหลงจากวนทประกาศนมผลใชบงคบ แตไมใชบงคบกบเตาเผามลฝอยทใชเพอกาจดมลฝอยทเปนวตถอนตรายตามกฎหมายวาดวยวตถอนตราย มลฝอยตดเชอ มลฝอยทเปนพษหรออนตรายจากชมชนตามกฎหมายวาดวยการสาธารณสข หรอมลฝอยทเปนสงปฏกลหรอวสดทไมใชแลวทเปนอนตรายตามกฎหมายวาดวยโรงงาน (ประกาศ ณ วนท 9 มถนายน พ.ศ. 2553)

มาตรฐานควบคมการปลอยทงอากาศเสยจากเตาเผามลฝอยทงเกาและใหม มปรอทไดไมเกน 0.05 มลลกรมตอลกบาศกเมตร ดวยวธตรวจวด Determination of Metals Emissions from Stationary Sources ทองคการพทกษสงแวดลอมแหงประเทศสหรฐอเมรกากาหนดไว หรอวธตรวจวดอนทคณะกรรมการควบคมมลพษเหนชอบ และกาหนดการคานวณคาอากาศเสยแตละชนดทปลอยทงจากปลองเตาเผามลฝอย ใหคานวณผลทความดน 1 บรรยากาศ หรอท 760 มลลเมตรปรอท อณหภม 25 องศาเซลเซยส ทสภาวะแหง(Dry Basis) โดยมปรมาตรอากาศเสยทออกซเจน (O2) รอยละ 7


(1.3) การผลตปนซเมนต • ประกาศกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (พ.ศ. 2549) เรอง

กาหนดมาตรฐานควบคมการปลอยทงอากาศเสยจากโรงงานปนซเมนตทใช ของเสยเปนเชอเพลงหรอเปนวตถดบในการผลต ในประกาศน “โรงงานปนซเมนตทใชของเสยเปนเชอเพลงหรอเปนวตถดบใน

การผลต” หมายความวา โรงงานทประกอบกจการเกยวกบการผลตซเมนตทกขนาดตามกฎหมายวาดวยโรงงาน ทใชของเสยเปนเชอเพลงหรอเปนวตถดบในการผลต โดยของเสยทใชตองมสงปฏกลหรอวสดทไมใชแลวทเปนอนตรายตามกฎหมายวาดวยโรงงาน และ/หรอของเสยเคมวตถตามกฎหมายวาดวยวตถอนตรายไมเกนรอยละ 40 โดยใหคานวณจาก คาพลงงานความรอนทไดจากเผาสงปฏกลหรอวสดทไมใชแลวทเปนอนตราย และ/หรอของเสยเคมวตถทนามาใชทดแทนเชอเพลง เทยบกบคาพลงงานความรอนทไดจากการเผาเชอเพลงทงหมด และนาหนกของสงปฏกลหรอวสดทไมใชแลวทเปนอนตราย และ/หรอของเสยเคมวตถทนามาใชทดแทนวตถดบ เทยบกบนาหนกของวตถดบทใชทงหมด และ “ของเสย” หมายความวา สงปฏกลหรอวสดทไมใชแลวทงทเปน และ/หรอไมเปนอนตรายตามกฎหมายวาดวยโรงงาน แตไมรวมถงเศษพช สตว หรอไม และของเสยเคมวตถตามกฎหมายวาดวยวตถอนตราย โดยอากาศเสยทปลอยทงจากหมอเผาปนของโรงงานปนซเมนต ทใชของเสยเปนเชอเพลงหรอเปนวตถดบในการผลตตองมคาไมเกนมาตรฐานควบคมการปลอยทงอากาศเสยจากปลองระบายอากาศตามทกาหนดไว

ตวอยางกรณปรอท ตองมคาไมเกน 0.1 มลลกรมตอลกบาศกเมตร ซงคานวณผลทความดน 1 บรรยากาศ หรอท 760 มลลเมตรปรอท อณหภม 25 องศาเซลเซยส ทสภาวะแหง (Dry Basis) โดยมปรมาตรอากาศเสยทออกซเจน (O2) รอยละ 7 เวนแตการตรวจวดอากาศเสยทปลอยทงจากหมอเยน หมอบดปน และหมอบดถานหน ใหใชคาออกซเจนตามสภาวะจรงในขณะตรวจวด และใชวธตรวจวด Determination of Metals Emissions from Stationary Sources ทองคการพทกษสงแวดลอมแหงประเทศสหรฐอเมรกากาหนดไว หรอวธอนทคณะกรรมการควบคมมลพษเหนชอบ

(1.4) การขดเจาะนามนและกาซธรรมชาต • ประกาศกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เรอง กาหนด

มาตรฐานควบคมการปลอยทงอากาศเสยจากโรงแยกกาซธรรมชาต ในประกาศน “โรงแยกกาซธรรมชาต” หมายความวา โรงงานทประกอบ

กจการเกยวกบการแยกกาซธรรมชาตตามกฎหมายวาดวยโรงงาน และ“แหลงทมาของอากาศเสย” หมายความวา หมอไอนา (Boiler) เตา (Heater/Furnace) เครองกงหนกาซ (Gas Turbine) หนวยเพมแรงดนบนบก (On Shore Compressor Station (OCS)) หนวยนาความรอนกลบมาใชใหม (Waste Heat Recovery) หรอระบบเผาอณหภมสง (Thermal Oxidizer) โดยกาหนดใหอากาศเสย


ทปลอยทงจากแหลงทมาของอากาศเสยของโรงแยกกาซธรรมชาตตองมคาเปนไปตามมาตรฐาน (ประกาศ ณ วนท 9 มถนายน พ.ศ. 2553)

ตวอยางกรณปรอท ตองไมเกน 0.08 มลลกรมตอลกบาศกเมตร โดยใหคานวณผลทความดน 1 บรรยากาศ หรอท 760 มลลเมตรปรอท อณหภม 25 องศาเซลเซยส ทสภาวะแหง (Dry Basis) โดยมปรมาตรอากาศเสยทออกซเจน (%O2) รอยละ 7 ดวยวธตรวจวดคาปรอท ใชวธ Determination of Metals Emissions from Stationary Sources ทองคการพทกษสงแวดลอมแหงประเทศสหรฐอเมรกากาหนดไว หรอวธอนทคณะกรรมการควบคมมลพษเหนชอบโดยประกาศในราชกจจานเบกษา

• ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม เรอง กาหนดปรมาณสารเจอปนในอากาศทระบายออกจากโรงงานกลนนามนปโตรเลยม พ.ศ.2553 ในประกาศน “โรงงานกลนนามนปโตรเลยม” หมายความวา โรงงานประกอบ

กจการเกยวกบการกลนนามนปโตรเลยม โดยกาหนดคาอากาศทระบายออกจากโรงงานกลนนามนปโตรเลยม ตองมปรมาณสารเจอปนแตละชนดไมเกนคาทกาหนดไว

กรณของปรอท มคาปรมาณสารเจอปนในอากาศไดไมเกน 2.4 มลลกรมตอลกบาศกเมตร ไมวาจะมาจากแหลงกาเนด เตา (Furnace) และ/หรอ หมอนา (Boiler) และ/หรอ หนวยแตกโมเลกล (Cracking Unit) ประเภททไมมการคนสภาพตวเรงปฏกรยา หรอประเภททไมมการใชตวเรงปฏกรยาในหนวยแตกโมเลกล ทใชเชอเพลงเหลว หรอเชอเพลงผสมทใชในโรงงานกลนนามนปโตรเลยมกตาม ใหรายงานผลตรวจวดปรมาณสารเจอปนแตละชนดในอากาศทระบายออกจาก โรงงานกลนนามนปโตรเลยม ใหคานวณผลทความดน 1 บรรยากาศ หรอ 760 มลลเมตรปรอท อณหภม 25 องศาเซลเซยส สภาวะแหง (Dry Basis) และปรมาตรอากาศสวนเกนในการเผาไหม (Excess Air) รอยละ 50 หรอปรมาตรออกซเจนในอากาศเสยรอยละ 7 และตรวจวดปรมาณปรอทเจอปนในอากาศทระบายออกจากโรงงานกลนนา มนปโตรเลยมใหใชวธ Determination of Metals Emissions from Stationary Sources ทองคการพทกษสงแวดลอมแหงประเทศสหรฐอเมรกา (United States Environmental Protection Agency : US EPA) กาหนดไว หรอวธการอนทกรมโรงงานอตสาหกรรมเหนชอบ

• ประกาศกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เรอง กาหนดมาตรฐานควบคมการปลอยทงอากาศเสยจากโรงงานกลนนามนปโตรเลยม ในประกาศน “โรงงานกลนนามนปโตรเลยม” หมายความวา โรงงานทประกอบ

กจการเกยวกบการกลนนามนปโตรเลยมตามกฎหมายวาดวยโรงงาน โดยกาหนดมาตรฐานควบคมการปลอยทงอากาศเสยจากโรงงานกลนนามนปโตรเลยมเกาและใหม (ประกาศ ณ วนท 30 สงหาคม พ.ศ. 2554)


ตวอยางกรณปรอท จากแหลงทมาตางๆ ไดแก เตา (Furnace) และ/หรอ หมอไอนา (Boiler) และหนวยแตกโมเลกล (Cracking Unit) ทใชเชอเพลงเหลว หรอเชอเพลงผสม ใหมไดไมเกน 2.4 มลลกรมตอลกบาศกเมตร โดยใหคานวณผลของอากาศเสยทความดน 1 บรรยากาศหรอท 760 มลลเมตรปรอท อณหภม 25 องศาเซลเซยสทสภาวะแหง (Dry Basis) โดยมปรมาตรออกซเจนสวนเกน (ExcessOxygen) ในการเผาไหมรอยละ 7 และใชวธ Determination of Metals Emissions from Stationary Sources ทองคการพทกษสงแวดลอมแหงประเทศสหรฐอเมรกากาหนดไว หรอวธอนทคณะกรรมการควบคมมลพษเหนชอบโดยประกาศในราชกจจานเบกษา ในการตรวจวดคาปรอทดงกลาว

(2) การปลดปลอยปรอทสสงแวดลอม นา และดน (2.1) กระบวนการทางอตสาหกรรมทมการปลดปลอยปรอทสสงแวดลอม นา และดน • ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบบท 5 (พ.ศ. 2521) ออกตามความใน

พระราชบญญตนาบาดาล พ .ศ . 2520 เรอง กาหนดหลกเกณฑและมาตรการในทางวชาการสาหรบการระบายนาลงบอนาบาดาล ประกาศฉบบนไดกาหนดวานาทระบายลงบอนาบาดาล ตองเปนนาทไดทาการ

วเคราะหแลวและมคณลกษณะไมเกนเกณฑกาหนดสงสดตามมาตรฐานนาสาหรบระบายลงบอนาบาดาล อาท ความเปนกรด - ดาง (pH) 5.0 - 9.2 นามนและไขมน 5.0 สวนในลานสวน และปรอท (Hg) 0.002 สวนในลานสวน เปนตน โดยอตราการระบายนาลงบอนาบาดาลตองเปนไปตามทกาหนด กลาวคอ ตองไมระบายนาลงบอนาบาดาลใดๆ ใหมอตราการระบายลงมากกวาอตราการสบทดสอบปรมาณนาจากบอนาบาดาลนนๆ ตองไมระบายนาลงบอนาบาดาล ดวยแรงดนสงจนนาทระบายไหลเขาไปปนกบนาบาดาลในชนนาทถดขนมาหรอถดลงไป หรอไหลลนขนมาสผวดน เปนตน

• ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบบท 10 (พ.ศ. 2521) ออกตามความในพระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. 2512 เรอง หนาทของผรบใบอนญาตประกอบกจการโรงงานเฉพาะประเภทถลงโลหะสงกะส ประกาศฉบบนกาหนดหลกเกณฑ และวธการเฉพาะผรบใบอนญาตประกอบ

กจการโรงงานประเภทประกอบกจการเกยวกบการถลงโลหะสงกะส มหนาทกระทาการดงทกาหนด อาท การระบายนาทงออกจากโรงงานใหมปรอท ไมมากกวา 0.002 มลลกรมตอลตร

• ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบบท 2 (พ.ศ. 2539) ออกตามความในพระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. 2535 เรอง กาหนดคณลกษณะของนาทงทระบายออกจากโรงงาน ในประกาศน “นาทง” หมายถง นาเสยทเกดจากการประกอบกจการโรงงาน

อตสาหกรรมทจะระบายลงสแหลงนาสาธารณะหรอออกสสงแวดลอม และใหหมายความรวมถงนาเสยจากการใชนาของคนงาน รวมทงจากกจกรรมอนในโรงงานอตสาหกรรม โดยนาทงตองเปนไปตามมาตรฐานควบคมการระบายนาทงทกาหนดไว อาท ความเปนกรดและดาง (pH) มคาไมนอยกวา 5.5 และ


ไมมากกวา 9.0 สารแขวนลอย (Suspended Solids) ไมมากกวา 50 มลลกรมตอลตร หรออาจแตกตางจากทกาหนดไว ขนกบปรมาณนาทง แหลงรองรบนาทง หรอประเภทของโรงงานอตสาหกรรม ตามทกรมโรงงานอตสาหกรรมกาหนด แตตองไมมากกวา 150 มลลกรมตอลตร

สาหรบกรณของโลหะหนก เชน ปรอท (Mercury) จะตองไมมากกวา 0.005 มลลกรมตอลตร สวนคาบโอด (Biochemical Oxygen Demand) ทอณหภม 20 องศาเซลเซยส เวลา 5 วน จะตองไมมากกวา 20 มลลกรมตอลตร หรออาจแตกตางจากทกาหนดไว ขนกบปรมาณนาทง แหลงรองรบนาทงหรอประเภทของโรงงานอตสาหกรรม ตามทกรมโรงงานอตสาหกรรมกาหนด แตตองไมมากกวา 60 มลลกรมตอลตร เปนตน

นอกจากน ยงมการกาหนดวธการตรวจสอบ เชน การตรวจสอบคาความเปนกรด และดางของนาทง ใหใชเครองวดความเปนกรด และดางของนา (pH Meter) การตรวจสอบคาสารแขวนลอย ใหใชวธการกรองผานกระดาษกรองใยแกว (GlassFibre Filter Disc) และการตรวจสอบคาปรอท ใหใชวธอะตอมมคแอบซอฟชน โคลด เวเปอรเทคนค (Atomic Absorption Cold Vapour Technique) เปนตน

• ประกาศกระทรวงวทยาศาสตรเทคโนโลยและสงแวดลอม ฉบบท 3 (พ.ศ. 2539) เรอง กาหนดมาตรฐานควบคมการระบายนาทงจากแหลงกาเนดประเภทโรงงานอตสาหกรรมและนคมอตสาหกรรม ในประกาศน “โรงงานอตสาหกรรม” หมายความวา โรงงานตามกฎหมายวาดวย

โรงงาน และ “นคมอตสาหกรรม” หมายความวา นคมอตสาหกรรมตามกฎหมายวาดวยนคมอตสาหกรรม หรอโครงการทจดไวสาหรบการประกอบการอตสาหกรรมทมการจดการระบายนาทงลงสแหลงนาสาธารณะหรอออกสสงแวดลอมรวมกน โดยกาหนดมาตรฐานควบคมการระบายนาทงจากโรงงานอตสาหกรรมไว อาท คาความเปนกรดและดาง (pH value) ระหวาง 5.5 ถง 9.0 โลหะหนก เชน ปรอท (Hg) ไมเกน 0.005 มลลกรมตอลตร เปนตน

ประกาศดงกลาวไดกาหนดใหมวธการตรวจสอบคาปรอท ดวยวธอะตอมมคแอบซอฟชนโคลด เวเปอร เทคนค (Atomic Absorption Clod Vapour Technique) โดยการตรวจสอบคามาตรฐานนาทงจากโรงงานอตสาหกรรม และจากนคมอตสาหกรรม จะตองเปนไปตามคมอวเคราะหนา และนาเสยของสมาคมวศวกรสงแวดลอมแหงประเทศไทย หรอ Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater ซง American Public Health Association, American Water Work Association และWater Environment Federation ของสหรฐอเมรกา รวมกนกาหนดไวดวย ซงมวธการเกบตวอยางนาทง ความถ และระยะเวลาในการเกบตวอยางนาทงใหเปนไปตามทกรมควบคมมลพษกาหนด โดยประกาศในราชกจจานเบกษา


4.2.7 กฎหมายและระเบยบขอบงคบทเกยวของกบคามาตรฐานปรอทในสงแวดลอม

(1) มาตรฐานคณภาพสงแวดลอมทเกยวกบนา • ประกาศคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต ฉบบท 8 (พ.ศ. 2537) ออกตาม

ความในพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 เรอง กาหนดมาตรฐานคณภาพนาในแหลงนาผวดน ในประกาศน "แหลงนาผวดน" หมายถง แมนา ลาคลอง หนอง บง ทะเลสาบ

อางเกบนา และแหลงนาสาธารณะอนๆ ทอยภายในผนแผนดน ซงหมายความรวมถงแหลงสาธารณะทอยภายในผนแผนดนบนเกาะดวย แตไมรวมถงนาบาดาล และในกรณทแหลงนานนอยตดกบทะเลใหหมายความถงแหลงนาทอยภายในปากแมนาหรอปากทะเลสาบ ใหปากแมนา และปากทะเลสาบใหถอแนวเขตตามทกรมเจาทากาหนด นาในแหลงนาผวดน อาท แหลงนาทไดรบนาทงจากกจกรรมบางประเภท และสามารถเปนประโยชนเพอ การอปโภค และบรโภคโดยตองผานการฆาเชอโรคตามปกต การประมง การเกษตร ตองมมาตรฐานคณภาพเปนไปตามทกาหนด เชน ความเปนกรดและดาง (pH) มคาระหวาง 5.0-9.0 บโอด (BOD) มคาไมเกนกวา 1.5 มลลกรมตอลตร

สาหรบกรณของปรอททงหมด (Total Hg) มคาไมเกนกวา 0.002 มลลกรมตอลตร เปนตน นอกจากนยงกาหนดใหมวธการเกบตวอยาง และตรวจสอบคณภาพนาในแหลงนาผวดนไวตามประกาศ อาท การตรวจสอบคาความเปนกรดและดาง ใหใชเครองวดความเปนกรดและดางของนา (pH Meter) ตามวธการหาคาแบบอเลคโตรเมตรก (Electrometric) การตรวจสอบคาปรอททงหมด ใหใชวธอะตอมมค แอบซอฟชน โคลด เวเปอร เทคนค (Atomic Absorption Cold Vapour Technique) เปนตน โดยการเกบตวอยางนา และการตรวจสอบคณภาพนาจะตองเปนไปตามวธการมาตรฐานสาหรบการวเคราะหนา และนาเสย (Standard Methods for Examination of Water and Wastewater) ซง American Public Healt Asscciation และ American Water Works Association กบ Water Pollution Control Federation ของสหรฐอเมรการวมกนกาหนดไว

• ประกาศคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต ฉบบท 20 (พ.ศ. 2543) ออกตามความในพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 เรอง กาหนดมาตรฐานคณภาพนาใตดน ในประกาศน “นาใตดน” หมายความวา นาทอยใตดน และใหหมายความ

รวมถงนาบาดาลตามกฎหมายวาดวยนาบาดาล และใหมมาตรฐานคณภาพนาใตดน ซงหมายถง ระดบความเขมขนสงสดของสารอนตรายทยอมใหมไดในนาใตดน โดยไมกอใหเกดอนตรายตอสขภาพอนามยของประชาชน เมอนานาใตดนมาใชบรโภค โดยระบมาตรฐานไว ดงน สารอนทรยระเหยงายตางๆ (Volatile Organic Compounds) ตองมคาไมเกนทกาหนด เชน เบนซน (Benzene) ตองไมเกน 5 ไมโครกรมตอลตร โลหะหนก เชน ปรอท ตองไมเกน 0.001 มลลกรมตอลตร สารปองกนกาจด


ศตรพช และสตว (Pesticides) เชน คลอเดน (Chlordane) ตองไมเกน 0.2 ไมโครกรมตอลตร และสารพษอนๆ เชน ไซยาไนด (Cyanide) ตองไมเกน 200 ไมโครกรมตอลตร เปนตน

การตรวจสอบคณภาพใหใชวธการมาตรฐานสาหรบการวเคราะหนา และนาเสย (Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater) ซง American Public Health Association, American Water Works Association และ Water Environment Federation ของสหรฐอเมรการวมกนกาหนดหรอตามคมอวเคราะหนา และนาเสยของสมาคมวศวกรสงแวดลอมแหงประเทศไทย เชน การตรวจสอบปรอท ใหใชวธ Cold-Vapor Atomic Absorption Spectrometry /Plasma Emission Spectroscopy หรอวธอนทกรมควบคมมลพษเหนชอบ โดยตองมวธการเกบ และรกษาตวอยางนาใตดนใหเปนไปตามทกรมควบคมมลพษประกาศในราชกจจานเบกษา

• ประกาศคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต ฉบบท 27 (พ.ศ. 2549) เรอง กาหนดมาตรฐานคณภาพนาทะเล ในประกาศน"นาทะเล" หมายความวา นาทงหมดในเขตนานนาไทย แตไม

รวมถงนาในแหลงนาผวดนตามประกาศคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต เรอง กาหนดมาตรฐานคณภาพนาในแหลงนาผวดน และ “นานนาไทย” หมายความวา บรรดานานนาทอยภายใตอานาจอธปไตยของประเทศไทยตามกฎหมายวาดวยการเดนเรอในนานนาไทย โดยกาหนดประเภท และมาตรฐานคณภาพนาทะเลในเขตนานนาไทย

สาหรบกรณของปรอทรวม (Total Mercury) มคาไมเกน 0.1 ไมโครกรมตอลตร จ งสามารถใ ชประโยชน ไ ดตามหมวด 1 ไ ดแ ก คณภาพนาทะเล เ พอการอน ร กษทรพยากรธรรมชาต คณภาพนาทะเลเพอการอนรกษแหลงปะการง คณภาพนาทะเลเพอการเพาะเลยงสตวนา คณภาพนาทะเลเพอการนนทนาการ คณภาพนาทะเลเพอการอตสาหกรรม และทาเรอ และคณภาพนาทะเลสาหรบเขตชมชน ซงการตรวจสอบคาปรอทรวม (Total Mercury) ใหใชวธ Pre-concentration ตามดวยวธ Cold-Vapor/Hydride Generation-Atomic Absorption Spectrometric Method หรอวธ Cold-Vapor/Hydride Generation-Atomic Fluorescence Spectrometric Method หรอวธ Inductively Coupled Plasma นอกจากนการเกบตวอยางนาทะเล และอปกรณทใชจะตองเปนไปตามทกาหนดในคมอการเกบและวเคราะหตวอยางนาทะเลของกรมควบคมมลพษ หรอตามทกาหนดไวโดยประกาศในราชกจจานเบกษา

(2) มาตรฐานคณภาพสงแวดลอมทเกยวกบดน

• ประกาศคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต ฉบบท 25 (พ.ศ. 2547) เรอง กาหนดมาตรฐานคณภาพดน ในประกาศน “มาตรฐานคณภาพดน” หมายความวา มาตรฐานการปนเปอนของ

สารอนตรายทยอมใหมไดในดนโดยไมกอใหเกดอนตรายหรอผลกระทบตอสขภาพอนามยของประชาชนทรบสมผสดนทงทางตรง และทางออม ซงมาตรฐานคณภาพดนจาแนกตามลกษณะการใชประโยชนในทดน


เปน 2 ประเภท คอ มาตรฐานคณภาพดนทใชประโยชนเพอการอยอาศยและเกษตรกรรม และมาตรฐานคณภาพดนทใชประโยชนเพอการอน โดยใหมคณภาพตางๆตามทกาหนด ตวอยางมาตรฐานคณภาพดนทใชประโยชนเพอการอยอาศยและเกษตรกรรม เชน เบนซน (Benzene) ตองไมเกน 6.5 มลลกรมตอกโลกรม

สาหรบโลหะหนก เชน ปรอทและสารประกอบปรอท ประกาศนกาหนดวาตองไมเกน 23 มลลกรมตอกโลกรม คลอเดน (Chlordane) ตองไมเกน 16 มลลกรมตอกโลกรม สวนมาตรฐานคณภาพดนทใชประโยชนเพอการอน เชน เบนซน (Benzene) ตองไมเกน 15 มลลกรมตอกโลกรม โลหะหนก เชน ปรอทและสารประกอบปรอท ตองไมเกน 610 มลลกรมตอกโลกรม คลอเดน (Chlordane) ตองไมเกน 110 มลลกรมตอกโลกรม เปนตน และระบวธตรวจสอบตางๆ เชน สารประกอบปรอทใหใชวธ Cold-Vapor Technique หรอวธอนทกรมควบคมมลพษเหนชอบ

4.2.8 กฎหมายและระเบยบขอบงคบทเกยวของกบการเกบกกปรอทอยางชวคราว

ปรอทเปนวตถอนตรายชนดท 3 ตามพระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535 หมายความวา การผลต การนาเขา การสงออก หรอการมไวครอบครองตองไดรบอนญาตจากกรมโรงงานอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม กฎหมายฉบบนมขอบเขตการควบคมสงทเปนวตถอนตรายตงแตการนาเขา สงออก มไวในครอบครอง ผลต กาจด และจาหนาย โดยแบงวตถอนตรายเปน 10 ประเภท ไดแก วตถระเบดได วตถไวไฟ วตถออกซไดซ และวตถเปอรออกไซด วตถมพษ วตถททาใหเกดโรค วตถกมมนตรงส วตถทกอใหเกดการเปลยนแปลงทางพนธกรรม วตถกดกรอน วตถทกอใหเกดการระคายเคอง และวตถอยางอน ไมวาจะเปนเคมภณฑหรอสงอนใดทอาจทาใหเกดอนตรายแกบคคล สตว พช หรอสงแวดลอม กฎหมายวตถอนตรายไดแบงวตถอนตรายตามความจาเปน และเหมาะสมแกการควบคมเปน 4 ชนด ไดแก

• วตถอนตรายชนดท 1 ไดแก วตถอนตรายทการผลต การนาเขา การสงออก หรอการมไวในครอบครองตองปฏบตตามหลกเกณฑและวธการทกาหนด

• วตถอนตรายชนดท 2 ไดแก วตถอนตรายทการผลต การนาเขา การสงออก หรอการมไวในครอบครองตองแจงใหพนกงานเจาหนาททราบกอนและตองปฏบตตามหลกเกณฑและวธการกาหนด

• วตถอนตรายชนดท 3 ไดแก วตถอนตรายทการผลต การนาเขา การสงออก หรอการมไวในครอบครองตองรบใบอนญาต

• วตถอนตรายชนดท 4 ไดแก วตถอนตรายทหามมใหมการผลต การนาเขา การสงออก หรอการมไวในครอบครอง

วตถประสงคของกฎหมายฉบบน คอ เนองจากความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ ทาใหมการนาเขาวตถอนตรายมาใชในกจการประเภทตางๆ เปนจานวนมาก และวตถอนตรายบาง


ชนดอาจกอใหเกดอนตรายอยางรายแรงแกบคคล สตว พช ทรพย และสงแวดลอมได แมวาจะมกฎหมายของหนวยงานตางๆ ออกใชควบคมอยบางกตาม แตกไมครอบคลมเพยงพอ จงไดกาหนดหลกเกณฑและวธการในการควบคมวตถอนตรายใหเหมาะสมยงขน พรอมกบจดระบบบรหารใหมการประสานงานกนระหวางหนวยงานตางๆ ทเกยวของได ลกษณะของการควบคมวตถอนตรายภายใตกฎหมายฉบบน อาจทาไดหลายชองทาง ดงน

‐ กาหนดทองทหามการครอบครอง การจาหนาย หรอการใชวตถอนตราย ในกรณ มเหตจาเปนเพอจะปองกนอนตรายทจะเกดแกบคคล สตว พช ทรพย หรอสงแวดลอม โดยตราเปนพระราชกฤษฎกา (มาตรา 16)

‐ จดตงศนยขอมลวตถอนตรายขนในกระทรวงอตสาหกรรมเพอเปนศนยกลางประสานงานในเรองขอมลของวตถอนตรายกบสวนราชการตาง ๆ รวมทงจากภาคเอกชน (มาตรา 17)

‐ ใ ห อานาจรฐมนตร วาการกระทรวงอตสาหกรรม โดยความเหนของคณะกรรมการมอานาจประกาศระบชอหรอคณสมบตของวตถอนตราย ชนดของวตถอนตราย กาหนดเวลาการใชบงคบ และหนวยงานผรบผดชอบในการควบคมวตถอนตราย (มาตรา 18 วรรค 2) และมอานาจประกาศกาหนดรายชอของวตถอนตรายทกระบวนการผลต และลกษณะทอาจกอใหเกดอนตราย (มาตรา 36 วรรค 1)

‐ ใหอานาจรฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรม โดยความเหนของคณะกรรมการมอานาจประกาศเกยวกบเรองตอไปน (มาตรา 20)

(1) กาหนดปรมาณ องคประกอบ คณสมบต และสงเจอปน ภาชนะบรรจ วธตรวจ และทดสอบภาชนะ ฉลาก การผลต การนาเขา การสงออก การขาย การขนสง การเกบรกษา การกาจดการทาลาย การปฏบตกบภาชนะของวตถอนตราย การใหแจงขอเทจจรง การใหสงตวอยาง หรอการอนใดเกยวกบวตถอนตรายเพอควบคม ปองกน บรรเทา หรอระงบอนตรายทจะเกดแกบคคล สตว พชทรพย หรอสงแวดลอม โดยคานงถงสนธสญญา และขอผกพนระหวางประเทศ ประกอบดวย2

(1/1) กาหนดใหมการดาเนนการถายทอดความรเกยวกบวตถอนตรายและใหมการประกนความเสยหายทอาจเกดขนตอสงแวดลอม สขภาพอนามย ชวต หรอทรพยสนซงเกดจากการประกอบกจการ3

2 มาตรา 20 เพมโดยพระราชบญญตวตถอนตราย (ฉบบท 3) พ.ศ. 2551



(2) กาหนดใหมผ เ ชยวชาญหรอบคลากรเฉพาะรบผดชอบในการดาเนนการอยางหนงอยางใดตาม (1) และ (1/1) 4

(3) กาหนดเกณฑคาคลาดเคลอนจากปรมาณทกาหนดไวของสาระสาคญในวตถอนตราย

(4) กาหนดขนตอนการขนทะเบยนวตถอนตราย

(5) ระบชอหรอคณสมบตของวตถอนตราย และกรณทไดรบการยกเวนใหไมตองขนทะเบยน

‐ จดตงคณะกรรมการวตถอนตราย ซงประกอบดวย ปลดกระทรวงอตสาหกรรมเปนประธานกรรมการ ผบญชาการตารวจแหงชาต อธบดกรมการขนสงทางบก อธบดกรมการคาภายใน อธบดกรมการแพทย อธบดกรมควบคมมลพษ อธบดกรมธรกจพลงงาน อธบดกรมประมง อธบดกรมปศสตว อธบดกรมวชาการเกษตร อธบดกรมวทยาศาสตรการแพทย อธบดกรมสงเสรมการเกษตร เลขาธการคณะกรรมการอาหารและยา เลขาธการสานกงานปรมาณเพอสนต เลขาธการสานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม ผแทนกระทรวงกลาโหม ผแทนกระทรวงคมนาคม ผแทนสานกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต และผทรงคณวฒซงคณะรฐมนตรแตงตงไมเกนสบคนเปนกรรมการ และอธบดกรมโรงงานอตสาหกรรมเปนกรรมการและเลขานการ และผแทนกรมธรกจพลงงาน ผแทนกรมโรงงานอตสาหกรรม ผแทนกรมวชาการเกษตร ผแทนสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา และผแทนสานกงานปรมาณเพอสนตเปนผชวยเลขานการ (มาตรา 6)5

‐ ใหอานาจหนาทแกคณะกรรมการวตถอนตราย ในเรองตอไปน กาหนดนโยบาย มาตรการ และแผนการกากบดแลวตถอนตรายเมอคณะรฐมนตรพจารณาใหความเหนชอบแลว ใหหนวยงานทเกยวของรบไปเปนแนวทางปฏบต6 ใหความเหนแกรฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรมในการออกประกาศเกยวกบวตถอนตราย (ตามมาตรา 18 วรรคสอง) และการควบคมวตถอนตรายและการปองกนความเสยหายอนเกดจากวตถอนตราย (ตามมาตรา 36 วรรคหนง) 7 ใหคาแนะนาหรอคาปรกษาแกพนกงานเจาหนาท ในการรบขนทะเบยนหรอเพกถอนทะเบยนวตถอนตราย และเรองใดๆ เกยวกบวตถอนตรายแกรฐมนตรผรบผดชอบ รฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรม หนวยงานผรบผดชอบ และพนกงานเจาหนาทพจารณาเรองรองเรยนจากผทไดรบความเดอดรอนหรอเสยหายจากวตถอนตราย แจงหรอโฆษณาขาวสารเกยวกบวตถอนตรายใหประชาชนทราบ รวมทงสอดสอง ดแล ใหคาแนะนา และเรงรดพนกงานเจาหนาท สวนราชการ หรอหนวยงานของรฐทมอานาจหนาทเกยวกบวตถอนตรายตางๆ ใหปฏบตตามอานาจและหนาททกฎหมายกาหนด (มาตรา 7)






เมอปรอทถกจดใหเปนวตถอนตรายชนดท 3 และ 4 ภายใตกฎหมายดงกลาว สงทจะตองปฏบตตาม ไดแก กฎหมายลาดบรองในเรองตางๆ ดงน

• ประกาศกรมโรงงานอตสาหกรรม เรอง คมอการเกบรกษาสารเคมและวตถอนตราย พ.ศ. 2550 ประกาศใช “คมอการเกบรกษาสารเคม และวตถอนตราย” ตามทแนบทาย

ประกาศน สาหรบเปนแนวทางปฏบตใหเกดความปลอดภยในการเกบรกษาสารเคมและวตถอนตรายของผประกอบกจการโรงงาน และผประกอบการวตถอนตราย โดยมเนอหาเกยวกบมาตรการดานวศวกรรม มาตรการปองกน รวมทง การจาแนกประเภทสารเคม และวตถอรตรายสาหรบการเกบรกษาและวธการจดเกบ ตวอยางเชน การกาหนดระบบไฟฟา แสงสวางฉกเฉน และอปกรณไฟฟา ระบโคมไฟชนด Metal halide และ Mercury ตองมฝาครอบปองกนหลอดตกสพน เปนตน

• ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม เรอง การเกบรกษาวตถอนตรายทกรมโรงงานอตสาหกรรมรบผดชอบ พ.ศ. 2551 กาหนดใหผประกอบการวตถอนตรายดาเนนการดานความปลอดภยเกยวกบ

การเกบรกษาวตถอนตรายในเรองสถานทเกบรกษา การจาแนกประเภทวตถอนตรายสาหรบการเกบรกษามาตรการการปองกน ขอกาหนดพเศษ และการเกบรกษาวตถอนตรายการดาเนนการในวรรคหนงใหเปนไปตามประกาศกรมโรงงานอตสาหกรรม เรอง คมอการเกบรกษาสารเคมและวตถอนตราย พ.ศ. 2550 หรอเปนไปตามหลกเกณฑนานาชาต โดยความเหนชอบจากกรมโรงงานอตสาหกรรม

• กฎกระทรวงอตสาหกรรม (พ.ศ. 2537) ออกตามความในพระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535 กาหนดวธการขออนญาต และวธการพจารณาอนญาตการประกอบกจการวตถ

อนตรายชนดท 3

• ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม เรอง การขนทะเบยนวตถอนตรายทางอตสาหกรรม พ.ศ. 2543 กาหนดใหผประกอบการวตถอนตรายชนดท 2 และชนดท 3 ตองยนคาขอขน

ทะเบยนวตถอนตรายตอกรมโรงงานอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม หรอจะยน ณ สถานทใดทกระทรวงอตสาหกรรมกาหนดกได

4.2.9 กฎหมายและระเบยบขอบงคบทเกยวของกบของเสยปรอท

จากกาหนดใหภาคฯตองมการจดการของเสยปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอมโดยคานงถงแนวทางทมการพฒนาภายใตอนสญญาบาเซลฯ และทประชมรฐภาคฯ ดงนน ในสวนทเกยวของกบอนสญญาบาเซลฯ อนสญญาบาเซลฯ กาหนดวา “ของเสยตามขอบเขตของอนสญญา บาเซลฯ ขอ 1 (a) และ ขอ 1 (b) ทมการเคลอนยายขามแดน ถอวาเปน ของเสยอนตราย ตาม


อนสญญาน” ซงการจะสงออกของเสยอนตรายนจะตองไดรบคายนยอม (Consent) จากประเทศปลายทาง และประเทศนาผานแดนกอน สาหรบของเสยทมองคประกอบปรอท และมปรอทปนเปอน จดอยในของเสยประเภท A1 ซงเปนของเสยประเภทโลหะ และทมโลหะเปนองคประกอบ ภายใตขอ 1 วรรค 1 (a) ของอนสญญาน

สวนของเสยอนตรายตามขอ 1 (b) ของอนสญญาน หมายถง “ของเสยทไมอยในขายของ ขอ 1 (a) แตไดรบการนยามหรอไดรบการพจารณาวาเปนของเสยอนตรายโดยกฎหมายภายในของภาคผสงออก ผนาเขา หรอผถกนาผาน” ซงในกรณของประเทศไทยมกฎหมายทเกยวของ คอ พระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535 เมอพจารณาบญชรายชอวตถอนตราย ซงออกตาม พ.ร.บ.วตถอนตราย พ.ศ. 2535 พบวา มประกาศกระทรวงอตสาหกรรม เรอง บญชรายชอวตถอนตราย พ.ศ. 2556 ซงวระบรายชอวตถอนตรายทมปรอท ตามบญชรายชอวตถอนตรายแนบทาย ทกลาวไวขางตน

• ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม เรอง การกาจดสงปฏกลหรอวสดทไมใชแลว พ.ศ. 2548 ประกาศฉบบนออกตามความในพระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. 2535 ใหมผล

บงคบใชกบโรงงานตามพระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. 2535 ทงทตงอยนอกเขต และในเขตประกอบการอตสาหกรรม นคมอตสาหกรรม และโรงงานทไดรบการสงเสรมการลงทนตามพระราชบญญตสงเสรมการลงทน พ.ศ. 2520 โดยการน “สงปฏกลหรอวสดทไมใชแลว” หมายความวา สงของทไมใชแลวหรอของเสยทงหมดทเกดขนจากการประกอบกจการโรงงาน รวมถงของเสยจากวตถดบ ของเสยทเกดขนในกระบวนการผลต ของเสยทเปนผลตภณฑเสอมคณภาพ และนาทงทมองคประกอบหรอมคณลกษณะทเปนอนตราย โดยระบรายละเอยดตามหมวดตางๆ ไดแก (1) รหสของชนดและประเภทของสงปฏกลหรอวสดทไมใชแลว (2) ผกอกาเนดสงปฏกลหรอวสดทไมใชแลว (3) การรวบรวมและขนสงของเสยอนตราย (4) ผบาบดและกาจดสงปฏกลหรอวสดทไมใชแลว และ (5) บทเฉพาะกาล โดยการระบรหสของชนด และประเภทของสงปฏกลหรอวสดทไมใชแลว ใชรหสเลข 6 หลก และหากกากบดวยตวอกษร HA (Hazardous waste – Absolute entry) หรอ HM (Hazardous waste – Mirror entry) ถอวาเปนสงปฏกลหรอวสดทไมใชแลวทมคณสมบตเปนของเสยอนตราย

ประกาศฉบบดงกลาวไดจดระบบการระบชนดของสงปฏกลหรอวสดทไมใชแลวทเกยวของกบปรอท โดยมการระบรหสของชนด และประเภท ดงน

05 07 01 HM ของเสยจากการแยกกาซธรรมชาตและการขนสง ทมปรอทเจอปน

06 04 04 HM ของเสยทมโลหะ ทไมใชของเสยรหส 06 03 ทมองคประกอบของปรอท


06 07 03 HM ของเสยกากตะกอนแบเรยมซลเฟตจากกระบวนการผลต การผสมตามสตร การจดสง และการใชงานธาตฮาโลเจนตาง ๆ และกระบวนการผลตอนทใชธาตฮาโลเจน ทมปรอทเจอปน

16 01 08 HM ชนสวนยานพาหนะทหมดอาย หรอของเสยจากการแยกชนสวนยานพาหนะทหมดอายหรอใชงานแลว และการซอมยานพาหนะทไมใชของเสยรหส 13 14 16 06 และ 16 08 ทมปรอท

16 02 13 HM ของเสยจากอปกรณไฟฟาทไมใชงานแลว ทมชนสวนทเปนอนตราย ทไมใช 16 02 09 ถง 16 02 12 เชน จอภาพ ตวสะสมประจ สวทชบรรจปรอท

16 06 03 HA แบตเตอรชนดทมปรอท

17 09 01 HM ของเสยอนๆ จากงานกอสราง และการรอทาลายสงกอสรางทมปรอท

นอกจากน ยงกาหนดลกษณะและคณสมบตของสงปฏกลหรอวสดทไมใชแลวทเกยวของกบปรอท และเปนของเสยอนตราย ไดแก สงปฏกลหรอวสดทไมใชแลวทมองคประกอบของปรอท และ/หรอสารประกอบปรอท 20 มลลกรมตอกโลกรม หรอสงปฏกลหรอวสดทไมใชแลวทเมอนามาสกดดวยวธ Waste Extraction Test (WET) และวธวเคราะหนาสกดแลว มองคประกอบของปรอท และ/หรอสารประกอบปรอท เทากบหรอมากกวา 0.2 มลลกรมตอลตร ซงเปนคา Soluble Threshold Limit Concentration (STLC) ทกาหนดไว

4.2.10 กฎหมายและระเบยบขอบงคบทเกยวของกบการจดการพนททปนเปอนปรอท

กฎหมายภายในทเกยวของกบการจดการเชงพนทในมตสงแวดลอมซงสามารถนามาใชปรบกบกรณพนททปนเปอนปรอทได คอ พระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 โดยมมาตราทเกยวของดงตอไปน

1) มาตรา 4 พนททเปนแหลงกาเนดมลพษของปรอท ตามความหมายของคาวา “แหลงกาเนดมลพษ” ใน ของพระราชบญญตฯ หมายถง ชมชน โรงงานอตสาหกรรม อาคาร สงกอสราง ยานพาหนะ สถานทประกอบกจการใดๆ หรอสงอนใด ซงเปนแหลงทมาของมลพษ

2) มาตรา 9 พนททเปนสถานทเกดภาวะมลพษและการแพรกระจายของมลพษ ซงหากปลอยไวเชนนนจะเปนอนตรายอยางรายแรงตอชวต รางกายหรอสขภาพอนามยของประชาชน หรอกอความเสยหายตอทรพยสนของประชาชนหรอของรฐเปนอนมาก กฎหมายดงกลาวจงใหอานาจแกนายกรฐมนตรในการสงการสวนราชการ รฐวสาหกจหรอบคคลใด รวมทงบคคลซงไดรบหรออาจ


ไดรบอนตรายหรอความเสยหายดงกลาว กระทาหรอรวมกนกระทาการใดๆ อนจะมผลเปนการควบคม ระงบหรอบรรเทาผลรายจากอนตราย และความเสยหายทเกดขนนนไดอยางทนทวงท

3) มาตรา 59 พนททอาจถกประกาศใหเปนเขตควบคมมลพษตามพระราชบญญตฯ ซงหากมขอเทจจรงทปรากฏวาทองทใดมปญหามลพษซงมแนวโนมทจะรายแรงถงขนาดเปนอนตรายตอสขภาพอนามยของประชาชนหรออาจกอใหเกดผลกระทบเสยหายตอคณภาพสงแวดลอม คณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาตมอานาจประกาศใหทองทนนเปนเขตควบคมมลพษเพอดาเนนการควบคม ลด และขจดมลพษได

4.2.11 กฎหมายและระเบยบขอบงคบทเกยวของกบความรบผดชอบของผประกอบการอตสาหกรรมทมการใชปรอทในกระบวนการผลต

• ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบบท 13 (พ.ศ. 2525) ออกตามความในพระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. 2512 เรอง หนาทของผรบใบอนญาตประกอบกจการโรงงาน ประกาศฉบบนกาหนดหลกเกณฑ และวธการทผรบใบอนญาตประกอบกจการ

โรงงานตองกระทาการ โดยใหโรงงานตามทระบตองมผควบคมดแล และผปฏบตงานประจาเครองรบผดชอบระบบปองกนสงแวดลอมเปนพษ โดยลกษณะโรงงานทระบ อาท โรงงานทมปรมาณนาทงตงแต 125 ลกบาศกเมตรตอชวโมง (ยกเวนนาหลอเยน) หรอมปรมาณความสกปรกกอนเขาระบบขจด (BOD Load of Influent) ตงแต 200กโลกรมตอวนขนไป หรอโรงงานทใชโลหะหนกในขบวนการผลต ซงมปรมาณนาทงตงแต 50 ลกบาศกเมตรตอวนขนไป และมปรมาณของโลหะหนกในนาทงออกจากโรงงานเปนไปตามทกาหนดไว เชน สงกะส (Zinc) ตงแต 250,000 มลลกรมตอวนขนไป

กรณของปรอท (Mercury) กาหนดปรมาณไวตงแต 250 มลลกรมตอวนขนไป เปนตน

สวนผควบคมดแลและผปฏบตงานประจาตองมคณวฒตามทกาหนดไว (โดยบางขอความในประกาศฯฉบบท 13 น ถกยกเลกและใชความใหมแทน โดยประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบบท 22 (พ.ศ. 2528)) เชน ผควบคมดแลตองเปนผมคณวฒ วศวกรรมศาสตรบณทตหรอวทยาศาสตรบณทตทมประสบการณทางดานสงแวดลอมซงไดรบความเหนชอบจากกรมโรงงานอตสาหกรรม และผปฏบตงานประจา เครอง (Operator) ตองมคณวฒจบมธยมศกษาขนตน และไดรบการรบรองจากควบคมดแล เปนตน


• ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม เรอง การกาหนดชนดและขนาดของโรงงาน กาหนดวธการควบคมการปลอยของเสย มลพษ หรอสงใดๆ ทมผลกระทบตอสงแวดลอม กาหนดคณสมบตของผควบคมดแลปฏบตงานประจา และหลกเกณฑการขนทะเบยนผควบคมดแล สาหรบระบบปองกนสงแวดลอมเปนพษ พ.ศ. 2545 ประกาศฉบบนกาหนดประเภท และคณสมบตของบคลากรดานสงแวดลอม

ประจาโรงงาน โดยบคลากรดานสงแวดลอมประจาโรงงาน หมายถง (1) ผควบคมดแลระบบปองกนสงแวดลอมเปนพษ ไดแก ผจดการสงแวดลอม ผควบคมระบบบาบดมลพษนา ผควบคมระบบบาบดมลพษอากาศ ผควบคมระบบการจดการมลพษกากอตสาหกรรม (2) ผปฏบตงานประจาระบบปองกนสงแวดลอมเปนพษ และ (3) บรษททปรกษา ททาสญญาตกลงรบจางใหบรการ เพอทาหนาทเปนผควบคมระบบบาบดมลพษนา อากาศ หรอกากอตสาหกรมแลวแตกรณ ซงตองมคณสมบต การฝกอบรม และการสอบมาตรฐานตามทกรมโรงงานอตสาหกรรมกาหนด

• ประกาศกรมโรงงานอตสาหกรรม เรอง กาหนดประเภทหรอชนดของโรงงานทตองจดทารายงานชนดและปรมาณสารมลพษทระบายออกจากโรงงาน พ.ศ. 2553 ประกาศฉบบนกาหนดแบงโรงงานตามประเภทหรอชนดของโรงงานตามบญช

ทายประกาศนเพอใหตองจดทารายงานชนดและปรมาณสารมลพษทระบายออกจากโรงงาน และทาการจดสงผานระบบอเลคทรอนกสทกรมโรงงานอตสาหกรรมกาหนด โดยมตวอยางประเภทหรอชนดของโรงงานทเกยวของ อาท โรงงานประเภทกลนนามนปโตรเลยม โรงงานชนดทมการทาซเมนต ปนขาวหรอปนปลาสเตอร ทกขนาด ตองจดทารายงานมลพษนา และมลพษอากาศ โรงงานทใชสารหรอองคประกอบของสารดงตอไปนโดยตรงในกระบวนการผลต ไดแก สงกะส แคดเมยม ไซยาไนด ฟอสฟอรสทอยในรปของ สารประกอบอนทรยตะกว ทองแดง บาเรยม เซเลเนยม นเกล แมงกานส เฮกซาวาเลนซโครเมยม อารเซนค และปรอท ทมปรมาณนาเสยกอนเขาระบบบาบด (Influent) ตงแต 50 ลกบาศกเมตรตอวนขนไป ตองจดทารายงานมลพษนา แตไมตองจดทารายงานมลพษอากาศ เปนตน

• ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม เรอง การกาหนดชนดและขนาดของโรงงาน กาหนดวธการควบคมการปลอยของเสย มลพษ หรอสงใดๆ ทมผลกระทบตอสงแวดลอม กาหนดคณสมบตของผควบคมดแลผปฏบตงานประจา และหลกเกณฑการขนทะเบยน ผควบคมดแลสาหรบระบบปองกนสงแวดลอมเปนพษ (ฉบบท 2) พ.ศ.2554 ประกาศฉบบนเปนการแกไขเพมเตมประกาศกระทรวงอตสาหกรรม เรอง การ

กาหนดชนดและขนาดของโรงงานฯ ฉบบ พ.ศ. 2545 เชน แกไขนยาม ประเภทของบคลากรดานสงแวดลอมประจาโรงงานบางประเภท เชน “บคลากรดานสงแวดลอมประจาโรงงาน” จากผไดรบอนญาตใหมหนาทรบผดชอบการดาเนนการเกยวกบระบบปองกนสงแวดลอมเปนพษในโรงงาน เปน


ผควบคมดแลระบบปองกนสงแวดลอมเปนพษและผปฏบตงานประจาระบบปองกนสงแวดลอมเปนพษ เปนตน และแกไขการกาหนดประเภทของบคลากร ดานสงแวดลอมประจาโรงงาน ตามชนดและขนาดของโรงงานบางประเภท ดงตวอยางดงตาราง 4-2

ตารางท 4-2 ตวอยางการกาหนดประเภทของบคลากร ดานสงแวดลอมประจาโรงงาน ตามชนดและขนาดของโรงงาน จากประกาศกระทรวงอตสาหกรรมฯ ฉบบ พ.ศ. 2545 และ 2554

ลาดบท ชนดและขนาดของโรงงาน

ประเภทของบคลากร ดานสงแวดลอมประจาโรงงาน จาก

ประกาศฯ พ.ศ. 2545



1 โรงงานทมนาเสยปนเปอนสารอนทรยโรงงานทมปรมาณนาเสยกอนเขาระบบบาบด ตงแต 500 ลกบาศกเมตรตอวนขนไป (ยกเวนนาหลอเยน) หรอโรงงานทมปรมาณ ความสกปรกในรปบโอดกอนเขาระบบบาบด (BOD Load of Influent) ตงแต 100 กโลกรม ตอวนขนไป

- ผจดการสงแวดลอม- ผควบคมระบบบาบดมลพษนา - ผควบคมระบบบาบดมลพษทางอากาศ**

- ผปฏบตงานประจาระบบปองกนสงแวดลอมเปนพษ **หมายเหต ใหโรงงานทไมกอมลพษทางอากาศไดรบการยกเวนไมตองมผควบคมระบบบาบดมลพษทางอากาศ

- ผจดการสงแวดลอม - ผควบคมระบบบาบดมลพษนา

หรอทปรกษา - ผปฏบตงานประจาระบบบาบด

มลพษนา

2

โรงงานทใชสารหรอองคประกอบของสารดงตอไปนในกระบวนการผลตทมนาเสยกอน เขาระบบบาบด ตงแต 50 ลกบาศกเมตร ตอวนขนไป 2.1 สงกะส (Zinc) 2.2 แคดเมยม (Cadmium) 2.3 ไซยาไนด (Cyanide) 2.4 ฟอสฟอรสทอยในรปของสารประกอบอนทรย (Organic Phosphorus Compounds) 2.5 ตะกว (Lead) 2.6 ทองแดง (Copper) 2.7 บาเรยม (Barium) 2.8 เซเลเนยม (Selenium) 2.9 นเกล (Nickel) 2.10 แมงกานส (Manganese) 2.11 โครเมยม วาเลนซ 6 (Hexavalent

- ผจดการสงแวดลอม - ผควบคมระบบบาบดมลพษนา - ผควบคมระบบบาบดมลพษทางอากาศ**

- ผควบคมระบบจดการมลพษกากอตสาหกรรม

- ผปฏบตงานประจาระบบปองกนสงแวดลอมเปนพษ

**หมายเหต ใหโรงงานทไมกอมลพษทางอากาศไดรบการยกเวนไมตองมผควบคมระบบบาบดมลพษทางอากาศ

- ผจดการสงแวดลอม- ผควบคมระบบบาบดมลพษนา หรอทปรกษา

- ผปฏบตงานประจาระบบบาบดมลพษนา

หมายเหต ในกรณมการประกอบกจการโรงงาน เกยวกบการชบโลหะตองม ผควบคมระบบบาบดมลพษอากาศ หรอทปรกษา ผควบคมร ะ บ บก า ร จ ด ก า ร ม ล พ ษ ก า กอ ต ส า ห ก ร ร ม ห ร อ ท ป ร ก ษ า ผปฏบ ตงานประจาระบบบาบดมลพษอากาศ ผปฏบตงานประจาระบบการจดการมลพษ กากอตสาหกรรม เพมเตม







Chromium) 2.12 อารซนคและสารประกอบอารซนค (Arsenic and its Compounds) 2.13 ปรอทและสารประกอบปรอท (Mercury and its Compounds)

3 โรงงานประกอบกจการเกยวกบการกลนนามนปโตรเลยม ทกขนาด

- ผจดการสงแวดลอม - ผควบคมระบบบาบดมลพษนา - ผควบคมระบบบาบดมลพษทางอากาศ

- ผควบคมระบบการจดการมลพษกากอตสาหกรรม

- ผปฏบตงานประจาระบบปองกนสงแวดลอมเปนพษ

หมายเหต ใหโรงงานทไมกอมลพษท า ง น า อ า ก า ศ ห ร อ ก า กอตสาหกรรม ไดรบการยกเวนไมตองมผควบคมระบบบาบดมลพษทางนา อากาศ หรอผควบคมระบบการจดการมลพษกากอตสาหกรรม แลวแตกรณ


- ผควบคมระบบบาบดมลพษอากาศ หรอทปรกษา

- ผควบคมระบบการจดการมลพษกากอตสาหกรรมหรอทปรกษา


- ผปฏบตงานประจาระบบบาบดมลพษอากาศ

- ผปฏบตงานประจาระบบการจดการมลพษกากอตสาหกรรม

4 โรงงานประกอบกจการผลตปนซเมนต ทกขนาด

- ผจดการสงแวดลอม- ผควบคมระบบบาบดมลพษอากาศ หรอทปรกษา








5 โรงงานประกอบกจการเกยวกบการผลตคลอ - แอลคาไลนทใชโซเดยมคลอไรด (NaCl)เปนวตถดบในการผลตโซเดยมคารบอเนต (Na2CO3) โซเดยมไฮดรอกไซด (NaOH) กรดไฮโดรคลอรก (HCl) คลอรน (Cl2) โซเดยมไฮโพคลอไรด (NaOCl) และปน คลอรน (Bleaching Powder) ทมกาลง การผลตสารแตละชนดหรอรวมกน ตงแต 100 ตนตอวนขนไป


- ผควบคมระบบบาบดมลพษอากาศ หรอทปรกษา

- ผควบคมระบบการจดการมลพษ กากอตสาหกรรมหรอทปรกษา



- ผปฏบตงานประจาระบบการจดการมลพษ กากอตสาหกรรม

4.3 กรณตวอยางกฎหมายของตางประเทศท เ กยวของ 1) กรณตวอยางกฎระเบยบขอบงคบของตางประเทศ

การศกษากรณตวอยางกฎหมายของตางประเทศทเกยวของ เพอพจารณาบทบาทของกฎหมายตางประเทศตออนสญญามนามาตะวาดวยปรอท ซงกฎหมาย และระเบยบขอบงคบตางประเทศทเกยวของ มอยดวยกนหลายแหลง สวนทสนใจนามากลาวถง ไดแก กฎหมายสหภาพยโรป กฎหมายสหรฐอเมรกา และกฎขององคการการคาโลก โดยมรายละเอยดดงน

ขอ 3 แหลงอปทานปรอทและการคาปรอท

อนสญญามนามาตะไมอนญาตใหมการคาปรอท อาท (1) Mercury (2) Mercury (I) chloride (3) Mercury (II) oxide (4) Mercury (II) sulphate (5) Mercury (II) nitrate (6) Cinnabar และ (7) Mercury sulphide ยกเวน ประเทศภาคนาเขาไดใหความยนยอมเปนลายลกษณอกษร และเพอวตถประสงคการใชทไดรบอนญาตจากอนสญญาฯ และการกาจดทเปนมตรตอสงแวดลอมทสอดคลองกบบทบญญตของอนสญญาฯ

ขอนประกอบดวยขอกาหนดสามลกษณะ คอ ขอหาม ขอบงคบ และกรณไมนาขอกาหนดไปปรบใช โดยขอกาหนดแตละลกษณะมรายละเอยด ดงน


ในสวนทขอกาหนดทมลกษณะเปนขอหาม คอ แตละภาคจะตองไมอนญาตใหมการทาเหมองปรอทขนตนใหมภายในอาณาเขตของประเทศตน ณ วนทอนสญญาน มผลบงคบใชสาหรบประเทศตน และตองใหเลก (phase-out) การทาเหมองแรปรอท ภายในระยะเวลา 15 ป ณ วนทอนสญญาน มผลบงคบใชสาหรบประเทศตน

นอกจากขอนจะหามการทาเหมองปรอทซงเปนตนกาเนดของปรอทหรอเปนแหลงอปทานของปรอทแลว ขอดงกลาวยงกาหนดเปนขอหามสาหรบการคาปรอทระหวางประเทศอกดวย ซงในการหามการคาปรอทระหวางประเทศนน ขอนหามทงการสงออก และการนาเขาปรอท โดยกาหนดขอหามสาหรบกรณนาเขาไววา แตละภาคตองไมอนญาตใหมการนาเขาปรอทจากประเทศนอกภาคทไมมการรบรองวา ปรอททมการนาเขาดงกลาว มไดนามาจากแหลงอปทานทไมไดรบอนญาต และกาหนดขอหามสาหรบกรณสงออกไววา แตละภาคจะตองไมอนญาตใหมการสงออกปรอท อยางไรกด มบางกรณทขอนกาหนดเปนกรณยกเวนไวใหสามารถสงออกปรอทได หากเขาเงอนไขกรณใดกรณหนงดงตอไปน

(a) ประเทศภาคผนาเขาไดใหความยนยอมเปนลายลกษณอกษร และการสงออกนนทาเพอวตถประสงคในกจการตอไปน (i) การใชทไดรบอนญาตจากอนสญญา หรอ (ii) การกกเกบแบบชวคราวตามขอ 10 หรอ

(b) เปนการสงออกปรอทกบประเทศนอกภาค โดยไดกาหนดใหประเทศนอกภาคฯ ผนาเขา ตองใหความยนยอมเปนลายลกษณอกษร รวมทงมการรบรองในเรองตอไปน (i) ประเทศนอกภาคจะตองมมาตรการทแนใจไดวา ไดปกปองสขอนามยของมนษยและสงแวดลอมจากปรอท และไดปฏบตตามขอ 10 และขอ 11 (ii) ปรอทดงกลาวจะตองถกใชตามขอกาหนดภายใตอนสญญานเทานน

นอกจากสวนทเปนขอหามแลว ขอนยงมสวนทมลกษณะเปนขอบงคบอกดวย กลาวคอ แตละภาคจะตองมภารกจดาเนนการในเรองตางๆ ดงตอไปน

(a) พยายามระบคลงปรอทหรอสารประกอบปรอททมปรมาณมากกวา 50 เมตรกตนและคลงทวไป (generating stocks) ทมปรมาณปรอท และแหลงอปทานปรอท ทกอใหเกดการสะสมของปรอทหรอสารประกอบปรอทมากกวา 10 เมตรกตนตอป ภายในประเทศ

(b) ดาเนนมาตรการเพอทาใหแนใจไดวา ปรอทสวนเกนจากคลออลคาไลดทปลดระวาง โดยปรอทดงกลาวไดถกกาจดตามแนวทางทเปนมตรตอสงแวดลอมตามทอางถงในวรรคท 3 (a) ของขอ 11 โดยการดาเนนการทไมนาไปสการฟนฟ การรไซเคล การฟนฟสภาพ การใชซาโดยตรง หรอใชเปนทางเลอก

ขอกาหนดทมลกษณะเปนกรณไมนาขอนไปปรบใช ไดแกกรณตอไปน

(a) กรณเปนปรอทหรอสารประกอบปรอทสาหรบการวจยในหองปฏบตการ หรอใชเปนสารมาตรฐานอางอง


(b) กรณเปนปรอทหรอสารประกอบปรอทในปรมาณนอยมากทเกดขนเองตามธรรมชาต ในผลตภณฑ อาท non-mercury metal สนแร (ore) หรอ mineral products รวมทงถานหน หรอผลตภณฑไดมาจากวตถดบดงกลาวขางตน และสารซงปรากฏโดยไมจงใจอยในผลตภณฑเคมในปรมาณทนอยมาก

(c) กรณเปนผลตภณฑทมปรอทเปนสวนประกอบ

กฎหมายสหภาพยโรป REGULATION (EC) No 1102/2008 Mercury Export Ban Regulation เปนกฎหมาย

หามการสงออกปรอทของสหภาพยโรป โดยในขอ 1 ของกฎหมายฉบบดงกลาวกาหนดหามสงออกปรอทในรปแบบตางๆ ตงแตวนท 15 มนาคม 2011 เปนตนไป แตขอหามดงกลาวไมใชกบกรณการสงออกปรอทเพอวตถประสงคในการวจย และพฒนาการแพทย หรอการวเคราะห โดยปรอททเขาขายขอยกเวนใหสงออกได ไดแก metallic mercury (Hg, CAS RN 7439-97-6), cinnabar ore, mercury (I) chloride (Hg2Cl2, CAS RN 10112-91-1), mercury (II) oxide (HgO, CAS RN 21908-53-2) และ metallic mercury with other substances, including alloys of mercury, with a mercury concentration of at least 95 % weight by weight

กฎหมายสหรฐอเมรกา Mercury Export Ban Act of 2008 เปนกฎหมายหามการสงออกปรอทของสหรฐอเมรกา

มผลใชบงคบตงแตวนท 14 ตลาคม 2008 โดยมเนอหาซงเปนสาระสาคญดงน

• หามไมใหหนวยงานใดๆ ของรฐ ขนสง ขาย หรอ จาหนาย ปรอทบรสทธทอยภายใตการควบคม หรอขอบเขตอานาจตน รวมไปถงคลงสนคาทอ ยภายใตการดแลของ Department of Energy and Defense ดวย

• หามไมใหมการสงออกปรอทบรสทธจากประเทศสหรฐอเมรกานบตงแตวนท 1 มกราคม 2556 (2013)

• กาหนดให Department of Energy and Defense ตองมสถานทจดการ และกกเกบปรอทบรสทธทผลตภายในประเทศสหรฐอเมรการะยะยาว ตงแตหนงแหงขนไป โดยตองดาเนนการไมลาชากวาวนท 1 มกราคม 2553 (2010)

• แตกมขอยกเวนหากมการระบถงการนาไปใชเฉพาะทางทพจารณาแลวมเหตผล อาท ไมสามารถหาสารทดแทนปรอทไดในบรเวณทสถานททตองใชนนตงอย ไมมแหลงอปทานปรอทภายในประเทศในททจาเปนตองใชปรอทบรสทธ

ขอ 4 ผลตภณฑทเตมปรอท

อนสญญามนามาตะกาหนดใหมการลดการใช (phase–down) อะมลกมอดฟน และใหมการยกเลกการใช (phase–out) ผลตภณฑฯ อนๆ ภายในป พ.ศ. 2563 อาท (1) แบตเตอร (2) สวตซ


ไฟฟาและรเลย (3) หลอดฟลออเรสเซนตชนดคอมแพกต (4) หลอดฟลออเรสเซนตชนดตรง (5) หลอดปรอทความดนไอสง (6) หลอด Cold-Cathode Fluorescent Lamps (CCFL) และหลอด External Electrode Fluorescent Lamp (EEFL) (7) เครองสาอาง รวมทงสบและครมผวขาว (8) สารเคมปองกนกาจดศตรพชและสตว และ (9) เครองมอวดทไมใชระบบอเลกทรอนกส (non-electronic measuring devices) อาท เครองวดความดน บารรอมเตอร (barometers) ไฮโกรมเตอร(hygrometers) มาโนมเตอร (manometers) เทอรโมมเตอร (thermometers) และสฟกโมมาโนมเตอร (sphygmomanometers) ยกเวน ผลตภณฑดงกลาวสอดคลองกบขอยกเวนทอนสญญาฯ ไดกาหนดขน

ขอนประกอบดวยขอกาหนดสามลกษณะ คอ ขอกาหนดใหมการยกเลกการใช (phase-out) ขอกาหนดใหมการลดการใช (phase-down) และขอยกเวนการไมตองทาตามขอกาหนด โดยขอแตละลกษณะมรายละเอยด ดงน

ขอกาหนดใหมการยกเลกการใช (phase-out) หมายถง การกาหนดใหแตละภาคตองไมอนญาต ใหมการผลต นาเขา หรอสงออกซงผลตภณฑทมปรอทเปนสวนประกอบตามทระบไว ภายในป 2020 ทงน โดยการใชมาตรการทเหมาะสม โดยผลตภณฑทเขาขายตองหามตามขอน ไดแก ผลตภณฑดงตอไปน

• แบตเตอร ยกเวนถานกระดมแบบสงกะสออกไซดทมปรอทนอยกวา 2% โดยนาหนก และถานกระดมแบบสงกะสอากาศทมปรอทนอยกวา 2% โดยนาหนก

• สวตซไฟฟาและรเลย ยกเวน very high accuracy capacitance และ loss measurement bridges และ high frequency radio frequency switches and relays in monitoring and control instruments ทมปรอทมากกวา 20 มลลกรมตอสะพานสวตซหรอรเลย (bridge switch or relay)

• หลอดฟลออเรสเซนตชนดคอมแพกต (Compact Fluorescent Lamp) สาหรบการใชงานทวไป ขนาดตากวาหรอเทากบ 30 วตต และมปรอทบรรจมากกวา 5 มลลกรมตอหลอด

• หลอดฟลออเรสเซนตชนดตรง (Linear Fluorescent Lamp) สาหรบการใชงานทวไป

1) หลอดทใชสารเรองแสงแบบแถบ 3 ส (Tri-band phosphor) นอยกวา 60 วตต และมปรอทบรรจมากกวา 5 มลลกรมตอหลอด

2) หลอด Halophosphate phosphor นอยกวาหรอเทากบ 40 วตต และมปรอทบรรจมากกวา 10 มลลกรมตอหลอด

• หลอดไอปรอทความดนสง

• หลอด Cold-Cathode Fluorescent Lamps และหลอด External Electrode Fluorescent Lamp (EEFL) ในจอภาพอเลกทรอนกส


• เครองสาอาง (ทมปรอทมากกวา 1 ppm) รวมทงสบผวขาว และครมผวขาว แตไมรวมเครองสาอางทารอดวงตา ซงใชปรอทเปนสารกนเสย ซงไมมผลกระทบ และไมมสารกนเสยอนใชทดแทนได

• สารเคมปองกนและกาจดศตรพช สารฆาชวภาพ และยาฆาเชอ

• เครองมอวดทไมใชระบบอเลกทรอนกส: บาโรมเตอร, ไฮโกรมเตอร, มาโนมเตอร, เทอรโมมเตอร, sphygmomanometers

ขอกาหนดใหมการลดการใช (phase-down) หมายถง การกาหนดใหแตละภาคตองกาหนดเปาหมายระดบชาตเพอลดการใชปรอทประเภทอะมลกมอดฟน ดาเนนการตามมาตรการตางๆ เพอลดการใชอะมลกม และสนบสนนการใชวสดทางเลอกในการบรณะฟนทคมคา และมประสทธภาพทางคลนก ซงการกาหนดในลกษณะดงกลาวแมจะไมกาหนดระยะเวลาการเลกใช (phase-out) แตตองดาเนนการตางๆ เพอลดการใช (phase-down)

ขอยกเวนการไมตองทาตามขอกาหนด หมายถง กรณทผลตภณฑดงกลาวสอดคลองกบขอยกเวนทอนสญญามนามาตะไดกาหนดขน

กฎหมายสหภาพยโรป กฎหมายสหภาพยโรปทเกยวของกบประเดนในขอน ไดแก ระเบยบ RoHS และระเบยบ

WEEE โดยระเบยบ RoHS เปนระเบยบมงเนนการจากดการใชสารทเปนพษตอสงแวดลอมทตนเหต โดยจากดการใชสารอนตรายบางประเภทในผลตภณฑไฟฟา และอเลกทรอนกส ระเบยบนครอบคลมผลตภณฑเดยวกบระเบยบ WEEE ยกเวนผลตภณฑทอยในกลม 8 และ 9 ซงไดแก เครองมอแพทย เครองมอวด และเครองควบคม

ในขอ 4 ของระเบยบ RoHS ไดกาหนดเรองการปองกน (Prevention) ในการใชปรอทไววา ประเทศสมาชกตองมนใจไดวา ตงแตวนท 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2549 (ค.ศ. 2006) เครองใชไฟฟา และอเลกทรอนกสใหมทนาเขามาในตลาด จะตองปราศจาก สารตะกว ปรอท สารแคดเมยม สารโครเมยมเฮกซะวาเลนซ โพลโบรมเนท ไบฟนล (PBB) หรอ โพลโบรมเนท ไดฟนล อเทอร(PBDE) และกาหนดวามาตรการระดบชาตทประเทศสมาชกใชเพอจากดหรอหามการใชสารเหลานในเครองใชไฟฟา และอเลกทรอนกส สามารถใชไดจนถงวนท 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2549 (ค.ศ.2006)

ในการถกหามใชปรอทภายใตระเบยบ RoHS นน ไดมการกาหนดขอยกเวนไวในขอ 4(1) ซงมผลใหมการใชปรอทไดเฉพาะกรณเขาเงอนไขตอไปน

• กรณปรอทในหลอดไฟประเภท Compact Fluorescent ในปรมาณไมเกนหลอดละ 5 มลลกรม

• กรณปรอทในหลอดฟลออเรสเซนตแบบตรงสาหรบใชงานทวไป อนญาตใหม

- ฮาโลฟอสเฟส ไมเกน 10 มลลกรม


- ไตรฟอสเฟส ประเภทอายปกต ไมเกน 5 มลลกรม

- ไตรฟอสเฟส ประเภทอายยน ไมเกน 8 มลลกรม

• กรณปรอทในหลอดฟลออเรสเซนตแบบตรงสาหรบใชงานทวไป

• กรณปรอทในหลอดไฟประเภทอนทไมไดระบในเอกสารแนบ

กฎหมายสหรฐอเมรกา Mercury-Containing and Rechargeable Battery Management Act of 1996 เปน

กฎหมาย การจดการแบตเตอรทมปรอท และสามารถชารจไฟซาไดของสหรฐอเมรกา มเนอหาหลกในการยกเลกการใชปรอทในแบตเตอร จดใหมการกาจดแบตเตอรทใชแลวอยางมประสทธภาพ และหามมใหมการขายแบตเตอร alkaline manganese และ zinc carbon ทมปรอทเปนสวนประกอบ ยกเวนแบตเตอรกระดมทมปรอทไมเกน 25 มลลกรม นอกจากน ยงหามไปถงการขายแบตเตอร mercuric oxide ยกเวนผผลตระบสถานทรวบรวมแบตเตอรทใชแลวทจะถกสงไปกาจดหรอรไซเคลอยางเหมาะสม และตองมการบอกผซอถงสถานทรวบรวมนน นอกจากนนยงตองใหเบอรโทรศพทแกผซอทสามารถตดตอสอบถามขอมลถงสถานททจะสงแบตเตอรไปกาจดหรอรไซเคลได

ทงน ผลตภณฑทมสวนประกอบของปรอทถกควบคมในรปแบบทแตกตางกนหลายทาง ในระดบรฐบาลกลางขอบงคบของผลตภณฑทมสวนประกอบของปรอทนน กาหนดขนมาดวยเหตผลดานสขภาพ เพอใชในการกาจดปรอทจากผลตภณฑตางๆ อาท ระเบยบวาดวยการใชยาฆาแมลงแหงชาต Fungicide and Rodenticide Act (FIFRA) และระเบยบแหงชาตวาดวย อาหาร ยา และเครองสาอาง (FFDCA) ในชวงไมกปทผานมาหลายรฐไดนาวธการทแตกตางกนไปใชในทางปฎบต

ขอบงคบเกยวกบผลตภณฑทมปรอทเปนสวนประกอบ หนงในนนคอ มาตรการการใชเทาทจาเปนโดยรฐบาลกลาง และมแนวโนมมการใชเพมขนอยางรวดเรวในระดบรฐ บางรฐของสหรฐอเมรกาไดมความคดรเรมทมงลดการปลอยปรอทจากการใช และการกาจดของผลตภณฑ รวมถงการแจงเตอน และการตดฉลากทแสดงขอมลเกยวกบปรอทในผลตภณฑบางชนด และแจงผซอผลตภณฑทมปรอทใหทราบ รวมทงขอหามในการขายผลตภณฑบางชนด พรอมระบผลตภณฑทางเลอกทมการวางจาหนายแลว เชน เครองวดอณหภมไข dairy manometers ผลตภณฑอนๆ (ของเลน, รองเทา) สวทชในรถยนต และเทอรโทสตตตามบานเรอน และสานกงาน ปรมาณปรอททมไดในผลตภณฑอนๆ เชน แบตเตอรและบรรจภณฑ ขยะผลตภณฑหรอของเสยทตองแยก และการรวบรวมผลตภณฑขยะของรฐบาล เชน เครองวดอณหภมไข สนคาคงเหลอทนตกรรม และผลตภณฑทพบในโรงเรยน

แบตเตอร -- ปรมาณปรอทในถานกระดม และเซลลปฐมภม จะตองมปรอทไมเกนรอยละ 0.025 โดยนาหนก ตามขอบงคบของรฐบาลกลางวาดวย ปรมาณปรอทในแบตเตอรทชารจได ซงมผลบงคบใชตงแตวนท 13 พฤษภาคม 1996 สาหรบ พระราชบญญตหามจาหนาย ผลตภณฑบางชนด ซงประกอบไปดวย


1) แบตเตอร alkaline-manganese ทมปรอท (จากด ใหมปรอทอยไดเพยง 25 มลลกรมตอหนงเซลลกระดม)

2) แบตเตอรสงกะสคารบอนทมปรอท

3) เซลลปรอทออกไซดเพอใชในสหรฐอเมรกา

4) แบตเตอรปรอทออกไซด ใดๆ ซงผผลตระบการเกบรวบรวมไว ซงทมทงหมดตองไดรบการอนมตจากรฐบาลกลาง รฐ และในรฐบาลทองถน

เครองสาอาง -- The Food and Drug Administration (FDA) เปนผรบผดชอบการใชปรอทในอาหารยา และเครองสาอาง ตามท the Federal Food, Drug, and Cosmetic Act (FFDCA) ระบไวถง การใชปรอทเปนสารกนบดหรอยาปฏชวนะจะถกจากดใหเครองสาอางบรเวณตาหรอขผงในความเขมขนตากวา 60 ppm ออกไซดปรอทเหลองไมเปนทรจกเปนสวนผสมตานการตดเชอทปลอดภย และมประสทธภาพในการรกษาโรคตา

อะมลกมทางทนตกรรม -- FDA ควบคมอะมลกมทางทนตกรรมภายใต FFDCA โดยปรอททาง ทนตกรรมจดเปนอปกรณทางการแพทย จงมกฎระเบยบความปลอดภยอยางกวางขวางในการใชงาน โลหะผสมอะมลกมทางทนตกรรมจดเปนอปกรณ Class II ภายใตการควบคมพเศษเพมเตม

สวทชไฟฟา -- ความพยายามของอาสาสมครกาลงดาเนนการรวมกบอตสาหกรรม และสมาคมเพอลดปรอททใชในสวทชไฟฟาทเหมาะสม ในประเทศสหรฐฯ หลายหนวยงานทเกยวของไดประกาศใชหรอกาลงอยระหวางพจารณากฎหมายทจะตองจบชวตตวจดการยานยนต และผผลตรถยนตในการสรางและการบารงรกษาโปรแกรมกาจดปรอทสวทชเพอแกไขปญหาทมอยของสวทชในยานพาหนะบนทองถนนแลว

อปกรณใหแสงสวาง -- โคมไฟทมสวนประกอบของปรอท 500-600 ลานหลอด ถกขายในสหรฐอเมรกาเปนประจาทกปประมาณ 96% เปนหลอดฟลออเรสเซนต การปลอยปรอทเนองจากโคมไฟมสวนประกอบของปรอททคาดวาจะลดลงในอนาคตดวยเหตผลหลายประการ เหตผลหนงคอรฐเปนจดเรมตนเพอการรไซเคลเปนตวเลอกททางานเพอลดการปลอยปรอท ปจจบนมการเรยกเกบเงนในรฐแมสซาชเซตทจะตองมผผลตผลตภณฑทมสวนผสมของปรอททอาจจะขายหรอเสนอขายเพอใหแนใจวาการรไซเคลทเหมาะสมของผลตภณฑเหลานเกดขนโดยเงนทนระบบการจดเกบ นอกจากนการไดรบความกาวหนาทางเทคโนโลยในการผลตหลอด ตงแตกลางป 1980 ผผลตไฟฟามการลดจานวนการใชปรอทเฉลยในแตละหลอดไฟฟลออเรสเซนตจากคาเฉลย 48.2 มลลกรมกบคาเฉลย 11.6 mg/โคมไฟ ในป 1999

ส - ปรอททใชในสถกยกเลกโดยสมครใจ ในเดอนพฤษภาคม 1991 จงทาใหการใชปรอทลดลงอยางมากในการใชงานในส นอกจากนยงมสสตรใหมทไมใชปรอท โดย EPA สหรฐอเมรกาหามการใชปรอทในการตกแตงภายในสในป 1990 และในการทาสภายนอกในป 1991


สารกาจดศตรพช - The Federal Insecticide, Fungicide and Rodenticide Act (FIFRA) ครอบคลมการขาย และการใชสารกาจดศตรพชรวมทงการลงทะเบยนของสารเคมทเกยวกบสขภาพ และความปลอดภย กอนหนานปรอทถกขนทะเบยนเปนสารกาจดศตรพช bactericides และสารกาจดเชอรา โดยจดทะเบยนเปนสารกาจดศตรพชทใชปรอททผานการลงทะเบยนสาหรบการใชงานในประเทศสหรฐอเมรกา (ในการควบคมเชอราสชมพและสเทาหมะ) และถกยกเลกโดยสมครใจโดยผผลตในเดอนพฤศจกายน 1993

เทอรโมมเตอร - เปนความพยายามของอาสาสมครรวมกบอตสาหกรรมและสมาคมทเหมาะสมในการลดปรอทในเครองวดอณหภม หลายรฐของสหรฐอเมรกาไดหามการใชเครองวดอณหภมไขปรอทและรานคาปลก โดยไมมการจาหนาย

เทอรโมสตต - เรมจากการเปนมาตรการโดยสมครใจ the Thermostat Recycling Corporation (TRC) เปดตวโปรแกรมในป 1997 เพอนาเทอรโมสตตทมสวตซปรอทใน 9 รฐมา รไซเคล ตงแตนนมา TRC ไดขยายโปรแกรมรวมทงหมด 48 รฐบนแผนดนใหญสหรฐอเมรกา โดย TRC ไดรวบรวมเทอรโมสตตกวา 120,000 หนวยและปรอท 1,000 ปอนด ตงแตเรมดาเนนการในป 1998

วคซน - ภายใต Under the Food and Drug Administration Modernization Act ในป 1997 องคการอาหารและยาทจาเปนในการประเมนความเสยงของอาหารทมสวนผสมของปรอทและยาเสพตด ภายใตบทบญญตนองคการอาหารและยาและผผลตวคซนตกลงกนวาวคซน ทม thimerisol จะถกยกเลกใชโดยเรวทสดเทาทเปนไปได อยางไรกตามเปนความมงมนของผผลตในการกาจดปรอทจากการฉดวคซน และองคการอาหารและยาจะเรงทบทวนผลการแกไขการใชงานใบอนญาตผลตภณฑตอไป

ยานยนต - การใชสวทชทมปรอทในยานพาหนะถก phase out โดยความสมครใจ โดย The US EPA’s Environmental Accounting Project เปนโครงการความรวมมอกบภาคธรกจ นกวชาการ และอนๆ เพอสงเสรมการจดการดานบญช และงบประมาณดานสงแวดลอม โดยอตสาหกรรมรถยนตระบวาจะยตการผลตยานพาหนะทใชสวตชทมปรอทในป 2002

กฎขององคการการคาโลก (WTO) กฎขององคการการคาโลกทเกยวของกบประเดนในขอน ไดแก ขอตกลงวาดวยอปสรรคทาง

เทคนคตอการคา (Agreement on Technical Barriers to Trade / TBT) และขอตกลงวาดวยการตรวจสอบสนคากอนสงออก (Preshipment Inspection) โดยแยกพจารณาในรายละเอยดไดดงน

ขอตกลงวาดวยอปสรรคทางเทคนคตอการคา (Agreement on Technical Barriers to Trade / TBT) มเนอหาครอบคลมประเดนตางๆ โดยมคาจากดความทสาคญภายใตขอตกลงนดงน

• กฎระเบยบทางเทคนค (Technical Regulations) เปนกฎทมสภาพบงคบใหผผลต ผนาเขา หรอผจดจาหนายผลตภณฑตองปฏบตตามขอกาหนด โดยครอบคลมประเดนดงตอไปน

- คณลกษณะเฉพาะและคณภาพของผลตภณฑ (Characteristics of the products)


- กระบวนการและวธการผลต ซงมผลตอคณลกษณะของผลตภณฑ

- การเรยกชอและการใชสญลกษณ (terminology and symbol)

- การบรรจหบหอและการตดฉลากกบผลตภณฑ (packaging and labeling requirements)

• มาตรฐาน (Standards) เปนมาตรการทผทเกยวของไมจาเปนตองปฏบตตาม แตเปนไปในลกษณะสมครใจ และหมายถง เอกสารทไดรบความเหนชอบโดยองคกรทเปนทยอมรบ ซงระบกฎระเบยบ แนวทาง หรอลกษณะของผลตภณฑหรอกระบวนวธและวธการผลตทเกยวของ แตไมไดเปนกฎระเบยบทตองปฏบตตาม โดยอาจรวมหรอระบโดยเฉพาะถงขอกาหนดเกยวกบการใชถอยคา สญลกษณ การบรรจหบหอ การทาเครองหมาย หรอการปดฉลากทใชกบผลตภณฑ กระบวนการ หรอกรรมวธการผลตดวย มาตรฐานอาจแบงออกตามประเภทของหนาท (Function) ดงน

- มาตรฐานผลตภณฑ (Product standards) เปนการอางถงคณลกษณะของผลตภณฑ คณภาพ การออกแบบ และการทางานของผลตภณฑ

- กระบวนการและวธการผลต (Process and Production Methods) เปนการเนนถงเงอนไขหรอขอกาหนดในการผลตผลตภณฑ อาท การกาหนดเงอนไขในกระบวนการผลตเกยวกบการปลอยมลพษสสงแวดลอม

• กระบวนการประเมนเพอการรบรอง (Conformity assessment procedures) เปนการกาหนดวาผลตภณฑใดๆ มคณลกษณะเปนไปตามทกฎระเบยบทางเทคนคหรอมาตรฐานกาหนดไว อาท การสมตวอยาง การทดสอบ การสอบเทยบ การตรวจสอบความถกตองของผลตภณฑ การตรวจตราหลงการผลต และการรบรองระบบงานและการรบรองผลตภณฑ

ขอตกลงวาดวยการตรวจสอบสนคากอนสงออก (Preshipment Inspection) เปนขอตกลงทกาหนดหลกเกณฑทใชกบหนวยงานทไดรบมอบหมายจากรฐใหทาหนาทตรวจสอบสนคากอนสงออก โดยเฉพาะในดานราคา ปรมาณ และคณภาพของสนคาตามทมการสงซอ ซงหลกเกณฑดงกลาวครอบคลมถงพนธกรณการไมเลอกปฏบต ความโปรงใส การปกปองขอมลทเปนความลบทางการคา การหลกเลยงความลาชา รวมถงการใหความชวยเหลอทางดานเทคนคเมอมการรองขอ โดยมาตรฐานสนคาทใชในการตรวจสอบจะตองยดถอตามทผซอและผขายไดกาหนดไวในขอตกลงการซอขายสนคา หรอใหยดถอตามมาตรฐานสากลทเกยวของ (Relevant International Standards) ในกรณทขอตกลงการซอขายสนคามไดกาหนดมาตรฐานใดๆ ไว


ขอ 5 กระบวนการผลตทมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอท

อนสญญามนามาตะกาหนดใหมการลดการใช (phase–down) ปรอท ไดแก (1) การผลตสารไวนลคลอไรดโมโนเมอร (2) โซเดยม หรอ โพแทสเซยมเมทลเลต หรอ เอทลเลต (3) การผลตโพลยรเทนโดยใชปรอทเปนตวเรงปฏกรยา และกาหนดใหมการยกเลกการใช (phase–out) ปรอท (1) การผลตคลออลคาไลน ภายในป พ.ศ. 2563 (2) กระบวนการผลตอะซตลดไฮด(acetaldehyde) ซงใชปรอทและสารประกอบปรอทเปนตวเรงปฏกรยาภายในป พ.ศ. 2561

ขอนประกอบดวยขอกาหนดสามลกษณะ คอ ขอกาหนดใหมการยกเลกการใช (phase-out) ขอกาหนดใหมการลดการใช (phase-down) และขอยกเวนการไมตองทาตามขอกาหนด โดยขอแตละลกษณะมรายละเอยด ดงน

ขอกาหนดใหมการยกเลกการใช (phase-out) หมายถง การกาหนดใหแตละภาคตองไมอนญาต ใหมการใชปรอทและสารประกอบปรอทในกระบวนการผลตหลงจากวนทหามไมใหมการใชปรอทในกระบวนการดงกลาว โดยดาเนนการมาตรการตางๆ ในขอกาหนด ผลตภณฑทเขาขายตองหามตามขอน ไดแก ผลตภณฑดงตอไปน

• การผลตคลออลคาไลน ตองยกเลกการใชภายในป 2025

• กระบวนการผลตอะซตลดไฮด (Acetaldehyde) ซงใชปรอท และสารประกอบปรอทเปนตวเรงปฏกรยา ตองยกเลกการใชภายในป 2018

ขอกาหนดใหมการลดการใช (phase-down) หมายถง การกาหนดใหแตละภาคตองกาหนดประเภทปรอททจะใหลด ระยะเวลาทจะใหลดการใช โดยมสดสวนการลดทชดเจน และระยะเวลาทจะใหยกเลกการใชปรอทในทสด สาหรบปรอทประเภทตางๆ ดงน

• การผลตสารไวนลคลอไรดโมโนเมอร ตองลดการใช โดยใชมาตรการตางๆ อาท ลดการใชปรอทในแงของการผลตตอหนวย รอยละ 50 ในป 2020 โดยเทยบกบในป 2010 เปนตน

• การผลตโซเดยม หรอ โพแทสเซยม เมทลเลต หรอ เอทลเลต ตองลดการใช โดยมมาตรการ อาท ลดการใชปรอท โดยมเปาหมายในการยกเลกการใชปรอท โดยเรวทสดเทาทจะเปนไปได ภายในระยะเวลา 10 ป หลงอนสญญาฯ มผลใชบงคบ หรอ ในป 2020 ตองลดการปลดปลอยปรอทสสงแวดลอมในแงของการผลตตอหนวยลงรอยละ 50 โดยเทยบกบในป 2010 เปนตน

• การผลตโพลยรเทน โดยใชปรอทเปนตวเรงปฏกรยา ตองยกเลกการใช โดยมมาตรการ อาท มาตรการในการลดการใชปรอท โดยมเปาหมายในการยกเลกการใชปรอทโดยเรวทสดเทาทจะเปนไปได ภายในระยะเวลา 10 ป หลงอนสญญาฯ มผลใชบงคบ เปนตน

ขอยกเวนการไมตองทาตามขอกาหนด หมายถง กรณทผลตภณฑดงกลาวสอดคลองกบขอยกเวนทอนสญญามนามาตะไดกาหนดขน


ขอ 7 การทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลก

อนสญญามนามาตะกาหนดวาหากมการทาเหมองแรทองคาขนาดเลกภายในประเทศของตนในระดบมากกวาระดบทไมมนยสาคญ (more than insignificant) จะตองจดทาแผนจดการระดบชาตในการลดการใชปรอทในการทาเหมองแรทองคาขนาดเลกใหสอดคลองกบขอกาหนดของอนสญญาฯ ดงนน แตละภาคทม กจการเหมองแรทองคาขนาดเลกและกระบวนการท เ กยวของกบขอนภายในประเทศของตน จะตองดาเนนตามขนตอนลด และการกาจดทเปนไปได การใชปรอทและสารประกอบปรอท รวมทงการปลดปลอยสสงแวดลอมจากกระบวนการ และกจการเหมองแรดงกลาว และตองแจงตอสานกเลขาธการฯ หากภาคพบ ณ เวลาใดเวลาหนงวามกระบวนการหรอกจการเหมองแรทองคาขนาดเลกภายในประเทศตนเกดขนในระดบทมากกวาระดบเดมอยางไมมนยสาคญ

ขอ 8 การปลดปลอย อนสญญามนามาตะกาหนดใหมการจดทาแผนจดการระดบชาต เพอควบคมการปลดปลอย

ปรอทสอากาศจากแหลงกาเนด (1) โรงไฟฟาพลงถานหน (2) โรงงานอตสาหกรรมทใชถานหน (3) โรงงานอตสาหกรรมหลอมโลหะทไมใชเหลก (non-ferrous metals) (4) โรงเผาขยะ และ (5) โรงผลตปนซเมนต ทงนจะมการกาหนดขนาดแหลงกาเนดฯ ทจะตองปฏบตตามอนสญญาดงกลาวในการประชมรฐภาคสมยแรกตอไป ดงนน แตละภาคจะตองดาเนนมาตรการเพอการควบคมการปลดปลอยปรอทสอากาศ และอาจจดเตรยมแผนจดการระดบชาตทมการกาหนดมาตรการควบคมการปลดปลอยปรอทสอากาศจากแหลงกาเนดตอไปน

• โรงไฟฟาทใชถานหนเปนเชอเพลง

• โรงงานอตสาหกรรมทใชถานหนเปนเชอเพลง

• กระบวนการถลงแร (smelting) และอบแร (roasting) ทใชในกระบวนการผลตโลหะทไมใชเหลกเตาเผาขยะ

• โรงงานผลตปนซเมนต

นอกจากน แผนจดการระดบชาตดงกลาวจะตองเสนอใหทประชมรฐภาคฯ ภายในระยะเวลา 4 ป หลงจากอนสญญาฯ มผลใชบงคบกบภาค และจะตองจดทาทาเนยบการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดทเกยวของ ภายในเวลา 5 ป หลงจากวนทอนสญญาฯ มผลใชบงคบกบภาค

สาหรบแหลงกาเนดใหม ภาคจะตองใชแนวทางดานเทคนคทดทสดทมอย (BAT) และแนวการปฏบตดานสงแวดลอมทดทสด (BEP) เพอควบคมการปลดปลอยปรอท และหากเปนไปไดสาหรบการลดการปลดปลอยใหเรวทสดเทาทจะสามารถทาได แตไมเกน 5 ป หลงจากอนสญญาฯ มผลใชบงคบกบภาคนน ภาคอาจจะใชคาขดจากดการปลดปลอยใหเกดความสอดคลองกบการประยกตใชเทคโนโลยทดทสด

ภาคจะตองรวมแหลงกาเนดดงกลาวไวในแผนจดการระดบชาตฯ และจะตองดาเนนมาตรการอยางนอยหนงมาตรการ โดยคานงถงสถานการณเฉพาะของประเทศ ความเปนไปไดทางเศรษฐกจ


และเทคโนโลย และความพรอมในการใชมาตรการใหเรวทสดเทาทจะสามารถทาได แตตองไมเกน 10 ป ภายหลงจากวนทอนสญญามผลใชบงคบ

กฎหมายสหรฐอเมรกา Clean Air Act เปนกฎหมายอากาศสะอาดของสหรฐอเมรกา ภายใตกฎหมายน มการกาหนด

สารพษอนตรายทางอากาศ ซงรวมถงปรอทดวย โดยหนวยงานดานสงแวดลอมของสหรฐอเมรกาออกกฎอเมรกา หรอ EPA ไดกาหนดมาตรฐานเทคโนโลยทใชในการบาบดสารพษทถกปลดปลอยออกมาจากแหลงกาเนดตางๆ รวมถงคามาตรฐานการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดตางๆ อาท

• ออกกฎกาหนดคาการปลดปลอยปรอทจากโรงงานปนซเมนต ทงทเปนแหลงกาเนดเดม และแหลงกาเนดใหม เมอเดอนสงหาคม 2009

• ออกกฎกาหนดคาการปลดปลอยปรอทจากโรงหลอมเหลก ซงรวมถงคากาหนดของกระบวน การผลต และมาตรการการปองกนเพอลดมลพษทางอากาศจากสารอนตราย เมอเดอนสงหาคม 2004 นอกจากนน ยงมการกาหนดการกาจด auto mercury switches จากเศษวสดดวย

• ออกกฎกาหนดมาตรฐานการปลดปลอยปรอทจากโรงไฟฟา

• ออกกฎหมายลดการปลดปลอยปรอทจากโรงงานผลตคลออลคาไลน เมอเดอนธนวาคม 2003

• ออกกฎกาหนดคาการปลดปลอยปรอทจากโรงเผาขยะ เชน ขยะชมชน ขยะทางการแพทย หรอขยะตดเชอ

ขอ 9 การปลอย

อนสญญามนามาตะกาหนดใหมการจดทาแผนจดการระดบชาต เพอควบคมการปลอยปรอทสแหลงนาและดนจากแหลงกาเนดทมการปลอยอยางมนยสาคญ (significant sources) ซงไดจากการจดทาเนยบการปลอยปรอทสแหลงนาและดน โดยแตละภาคจะตองจาแนกแหลงกาเนดประเภทอยกบท (point sources) ทเกยวของ ภายในระยะเวลาไมเกน 3 ป และจะตองจดทาทาเนยบการปลอยปรอทจากแหลงกาเนดทเกยวของ ภายในเวลา 5 ป นบหลงจากวนทอนสญญาฯ มผลใชบงคบ ดงนน แตละภาคทมแหลงกาเนดทเกยวของจะตองดาเนนมาตรการเพอควบคมการปลอย และอาจจดเตรยมแผนจดการระดบชาตในการกาหนดมาตรการเพอควบคมการปลอย โดยแผนดงกลาวจะตองเสนอตอทประชมรฐภาคภายใน 4 ป นบหลงจากวนทอนสญญาฯ มผลใชบงคบกบภาค

กฎหมายสหรฐอเมรกา Clean Water Act เปนกฎหมายนาสะอาดของสหรฐอเมรกา ซงมบทบญญตกาหนดคาของ

สารมลพษรวมถงปรอทในแหลงนาตางๆ อาท แมนา ทะเลสาบ พนทชมนา เพอปองกนผลกระทบทจะเกดตอมนษยและสตว โดยมการหามการปลดปลอยมลพษหรอนาทงทมปรอทปนเปอนสแหลงนา เวนแตจะไดรบอนญาต โดยจะตองอยในระดบทมาตรฐานกาหนดอกดวย ซงกฎหมายนไดจาแนกประเภทตางๆ ของมาตรฐานไวดงน


• คามาตรฐานแนะนาสาหรบคณภาพนาในระบบทะเลสาปขนาดใหญ หรอ Water Quality Guidance for the Great Lake Systems หรอ Great Lakes Initiative

• มาตรฐานคณภาพนาสาหรบปรอทเมทลเมอรควร หรอ Water Quality Criteria for Methylmercury ซงเปนมาตรฐานใหมเพอปกปองสขภาพของประชาชนจากเมทลเมอรควร ปรอททพบวาสะสมอยในปลาทมนษยนามาบรโภค

• กฎระเบยบและคามาตรฐานแนะนาสาหรบความจรวมระดบสงสด หรอ Total Maximum Daily Load (TMDL) Regulations and Guidance ซงกาหนดโดย EPA สาหรบคามลสารรวมสงสดอนรวมถงปรอทดวยทมวลนาจะสามารถรบไดโดยยงคงอยในมาตรฐานคณภาพนา

ขอ 10 การกกเกบชวคราวของปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอมทไมใชของเสยปรอท อนสญญามนามาตะกาหนดวาภาคตองใชมาตรการเพอใหมนใจวาการเกบกกปรอทสาหรบการ

ใชทไดรบอนญาตภายใตอนสญญามนามาตะ จะตองเปนการเกบกกปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอม และจะตองเปนการเกบกกในลกษณะชวคราวเทานน นอกจากน แตละภาคจะตองคานงถงแนวทางทมการพฒนาภายใตอนสญญาบาเซลวาดวยการควบคมการเคลอนยายขามแดนของของเสยอนตรายและการกาจด และแนวทางอนๆ ดวย

ขอ 11 ของเสยปรอท อนสญญามนามาตะกาหนดใหภาคฯตองมการจดการของเสยปรอทอยางเปนมตรตอ

สงแวดลอมโดยคานงถงแนวทางทมการพฒนาภายใตอนสญญาบาเซลและทประชมรฐภาคฯอาจตองรบรองขอกาหนดเกยวกบสถานทกาจดของเสยปรอท การออกแบบการเดนระบบ และการบาบดกอนการกาจดขนสดทายในภาคผนวกเพมเตม ดงนน แตละภาคจะตองดาเนนมาตรการเกยวกบของเสยปรอทอยางเหมาะสมในประเดนตางๆ ดงน

• การจดการอยางเปนมตรตอสงแวดลอม เชน จดหาสถานทสาหรบจดการของเสยปรอท รวมทงออกแบบและเดนระบบการบาบดทเพยงพอกอนนาของเสยปรอทไปกาจดในขนตอนสดทาย

• การฟนฟ (recover) การนากลบมาใชใหม (recycle) การฟนสภาพ (reclaim) หรอการใชซาโดยตรง (reuse) ซงของเสยปรอท

• ไมทาการเคลอนยายของเสยปรอทขามแดนระหวางประเทศ สาหรบภาคสมาชกอนสญญาบาเซลฯ ยกเวนเพอวตถประสงคในการกาจดทเปนมตรตอสงแวดลอมทสอดคลองกบบทบญญตของขอน

• สาหรบประเทศทมใชภาคสมาชกอนสญญาบาเซลฯ ภาคจะอนญาตใหมการขนสง ของเสยได เมอไดคานงถงกฎระเบยบ มาตรฐาน และแนวทางปฏบตระหวางประเทศแลว


กฎหมายสหภาพยโรป กฎหมายสหภาพยโรปทเกยวของกบประเดนในขอน ไดแก ระเบยบ WEEE เนองจาก

วตถประสงคของระเบยบนมขนเพอวางมาตรการในการปองกนการเพมปรมาณของซากผลตภณฑไฟฟา และซากผลตภณฑอเลกทรอนกส ซงมสวนประกอบของปรอท โดยการสงเสรมการนาสงชนสวนหรอการนาสงวสดกลบคน (Recovery) การใชซาหรอการนากลบมาใชใหม (Recycle/reuse) โดยผานระบบการรบคน (Return) และการจดเกบรวบรวม (Collection) ของผผลต ระเบยบนพฒนาขนโดยอาศยหลกการเรองความรบผดชอบของผผลต (The principle of producer responsibility) ซงครอบคลม 10 กลมผลตภณฑเครองใชไฟฟา อนไดแก

• เครองใชไฟฟาภายในบานขนาดใหญ (Large household appliances)

• เครองใชไฟฟาภายในบานขนาดเลก (Large household appliances)

• อปกรณ IT และการสอสาร (IT and Telecommunications equipment )

• เครองอปโภค (Consumer equipment)

• เครองใหแสงสวาง (Lighting equipment)

• เครองมอไฟฟาและอเลกทรอนกส (Electricaland electronic tools) ยกเวน เครองมออตสาหกรรมขนาดใหญชนดอยกบท

• ของเลน อปกรณเพอการบนเทง และอปกรณกฬา (Toys leisure and sports equipment)

• เครองมอแพทย (Medical devices) ยกเวน สนคาทปลกถายในรางกาย และทตดเชอทงหมด

• เครองมอตรวจสอบและควบคม (Monitoring and control instruments)

• เครองขายของอตโนมต (Automatic dispensers)

ระเบยบ WEEE ขอ 5 กาหนดเรองการแยกเกบ (Separate collection) ไววา ประเทศสมาชกของสหภาพยโรปตองกาหนดมาตรการทเหมาะสม เพอลดการทงซากผลตภณฑตามทระบไวในระเบยบ WEEE รวมกบขยะทวไป และเพอใหสามารถแยกเกบซากผลตภณฑตามทระบไวในระเบยบ WEEE ไดในระดบสง ทงประเภททเปนซากผลตภณฑตามทระบไวในระเบยบ WEEE จากบานเรอน และประเภททไมใชซากผลตภณฑตามทระบไวในระเบยบ WEEE จากบานเรอน โดยตองทาใหมนใจไดวาซากผลตภณฑตามทระบไวในระเบยบ WEEE ทจดเกบจะถกขนยายไปยงสถานทบาบดภายใตมาตรการวาดวยการบาบดตามระเบยบ WEEE ขอ 6 เวนแตกรณทเครองใชนนจะถกนาไปใชซาทงเครอง ทงน โดยมเปาหมายวาตงแตวนท 31 ธนวาคม พ.ศ. 2549 (ค.ศ. 2006) จะสามารถแยกเกบซากผลตภณฑตามทระบไวในระเบยบ WEEE ได ในอตรา 4 กโลกรมตอครวเรอนตอปเปนอยางนอยตามขอเสนอของ Commission แหงสภายโรป และคณะกรรมาธการยโรป ซงมหนาทกาหนดเปาหมายใหมใหเสรจกอนวนท 31 ธนวาคม พ.ศ. 2551 (ค.ศ. 2008)

ระเบยบ WEEE ขอ 6 กาหนดเรองการบาบด (Treatment) ไววา ประเทศสมาชกของสหภาพยโรปตองทาใหเชอไดวา ผผลตหรอบคคลทสามทไดรบมอบอานาจใหปฏบตหนาทแทนตามกฎหมาย


ของสหภาพยโรปจะจดตงระบบเพอการบาบดซากผลตภณฑตามทระบไวในระเบยบ WEEE โดยใชเทคนคการบาบด การนาทรพยากรกลบคน และการรไซเคลทดทสดเทาทจะหาได

ระเบยบ WEEE ขอ 7 กาหนดเรองการนาทรพยากรกลบคน (Recovery) ไววา ประเทศสมาชกของสหภาพยโรปมขอผกพนจะตองดาเนนการดงตอไปน

• กรณการนาทรพยากรกลบคน (Recovery) ซงซากผลตภณฑตามทระบไวในระเบยบ WEEE ตองทาใหมนใจวา ผผลตหรอบคคลทสามทไดรบมอบอานาจใหปฏบตหนาทแทนตามกฎหมายของสหภาพยโรปสมาชก จดตงระบบเพอการนาทรพยากรกลบคนจากซากผลตภณฑตามทระบไวในระเบยบ WEEE ทแยกเกบรวมรวมได โดยตองใหความสาคญตอการใชเครองใชซาทงเครองเปนอนดบแรก

• กรณการสงซากผลตภณฑตามทระบไวในระเบยบ WEEE ไปบาบด (Treatment) ตองทาใหมนใจไดวา ผผลตจะทาไดตามเปาหมายขนตาของการนาทรพยากรกลบคน การใชซา และการนาวสดกลบมาใชใหม ภายในวนท 31 ธนวาคม พ.ศ. 2549 (ค.ศ. 2006)

• ตองใหการสนบสนนการพฒนาเทคโนโลยเพอสงเสรมการนาทรพยากรกลบคน การ รไซเคล และการบาบด

กฎหมายสหรฐอเมรกา Resource Conservation and Recovery Act (RCRA) เปนกฎหมายเกยวกบการจดการขยะ

ของสหรฐอเมรกา โดยมการกาหนดระบบการจดการขยะอนตราย ซงรวมถงกากของเสยปรอทดวย โดยกระบวนการทครอบคลมตงแตแหลงกาเนด ขนตอนการขนสง ขนตอนการกกเกบของเสย ขนตอนการนากลบมาใชใหม ไปจนถงขนตอนสดทายคอการกาจดของเสยเหลานนในทสด ในกระบวนการทงหมด ไดมการตงมาตรฐานสาหรบแตละขนตอนดวย อยางไรกตาม ของเสยปรอททมแหลงกาเนดมาจากบานเรอนทอยในปรมาณนอยนนจะไดรบการยกเวน นอกจากน กฎหมายน ยงกาหนดมาตรฐานการปลอยมลพษจากกากของเสยปรอททสามารถกาจดโดยการเผาอกดวย

ขอ 12 : พนทปนเปอน อนสญญามนามาตะกาหนดใหแตละภาคสมาชกตองพยายามทจะพฒนากลยทธทเหมาะสม

เพอการระบและการประเมนพนททปนเปอนปรอทและสารประกอบปรอท โดยการกระทาใดๆ เพอทจะลดความเสยงในพนททปนเปอนปรอทนน และทประชมรฐภาคฯ ตองรบรองแนวทางเกยวกบหลกการการจดการพนทปนเปอนดงกลาว ดงนน แตละภาคจะตองพยายามพฒนากลยทธทเหมาะสมเพอบรรลบทบญญตในขอน ซงรวมถงการประเมนความเสยงตอสขภาพอนามยของมนษย และสงแวดลอมจากปรอทหรอสารประกอบปรอทในพนทดงกลาวดวย โดยมเงอนไขวาการดาเนนการดงกลาวจะตองมลกษณะทเปนมตรตอสงแวดลอมโดยผสมผสานตามความเหมาะสม

ทงนสามารถสรปขอมลทเกยวของกบพนธกรณตางๆ ไดดงตาราง 4-3


ตารางท 4-3 ตวอยางภาพรวมกฎระเบยบขอบงคบทเกยวของกบปรอทในตางประเทศ ประเทศ คามาตรฐาน

(ปรมาณปรอทสงสดทสามารถรบได) การดาเนนการและกฎระเบยบการ

ควบคมดานแหลงอปทานและการคา (ขอ 3)

การดาเนนการและระเบยบทควบคมผลตภณฑทเตมปรอทเปนสวนประกอบ

(ขอ 4)

การดาเนนการและกฎระเบยบการควบคมการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดทมปรอท

เปนสวนประกอบ (ขอ 5 8 9 11)

มาตรฐาน การดาเนนการ และแผนอนๆทสาคญเกยวกบปรอท

กฎขององคการการคาโลก (WTO)

ขอตกลงวาดวยอปสรรคทางเทคนคตอการคา (Agreement on Technical Barriers to Trade / TBT) และขอตกลงวาดวยการตรวจสอบสนคากอนสงออก (Preshipment Inspection) โดยแยกพจารณาในรายละเอยดไดดงน ขอตกลงวาดวยอปสรรคทางเทคนคตอการคา (Agreement on Technical Barriers to Trade / TBT) มเนอหาครอบคลมประเดนตางๆ โดยมคาจากดความทสาคญภายใตขอตกลงนดงน

• กฎระเบยบทางเทคนค (Technical Regulations) เปนกฎทมสภาพบงคบใหผผลต ผนาเขา หรอผจดจาหนายผลตภณฑตองปฏบตตามขอกาหนด โดยครอบคลมประเดนดงตอไปน - คณลกษณะเฉพาะและคณภาพของผลตภณฑ (Characteristics of the products) - กระบวนการและวธการผลต ซงมผลตอคณลกษณะของผลตภณฑ - การเรยกชอและการใชสญลกษณ (terminology and symbol) - การบรรจหบหอและการตดฉลากกบ


ประเทศ คามาตรฐาน (ปรมาณปรอทสงสดทสามารถรบได)

การดาเนนการและกฎระเบยบการควบคมดานแหลงอปทานและการคา

(ขอ 3)


(ขอ 4)




ผลตภณฑ (packaging and labelling requirements)

• มาตรฐาน (Standards) เปนมาตรการทผทเกยวของไมจาเปนตองปฏบตตาม แตเปนไปในลกษณะสมครใจ และหมายถง เอกสารทไดรบความเหนชอบโดยองคกรทเปนทยอมรบ ซงระบกฎระเบยบ แนวทาง หรอลกษณะของผลตภณฑหรอกระบวนวธและวธการผลตทเกยวของ แตไมไดเปนกฎระเบยบทตองปฏบตตาม โดยอาจรวมหรอระบโดยเฉพาะถงขอกาหนดเกยวกบการใชถอยคา สญลกษณ การบรรจหบหอ การทาเครองหมาย หรอการปดฉลากทใชกบผลตภณฑ กระบวนการ หรอกรรมวธการผลตดวย มาตรฐานอาจแบงออกตามประเภทของหนาท (Function) ดงน - มาตรฐานผลตภณฑ (Product standards) เปนการอางถงคณลกษณะของผลตภณฑ คณภาพ การออกแบบ และการทางานของผลตภณฑ - กระบวนการและวธการผลต (Process and Production Methods) เปนการเนนถงเงอนไขหรอขอกาหนดในการผลตผลตภณฑ อาท การกาหนดเงอนไขในกระบวนการผลตเกยวกบการปลอยมลพษ




(ขอ 3)


(ขอ 4)




สสงแวดลอม

• กระบวนการประเมนเพอการรบรอง (Conformity assessment procedures) เปนการกาหนดวาผลตภณฑใดๆ มคณลกษณะเปนไปตามทกฎระเบยบทางเทคนคหรอมาตรฐานกาหนดไว อาท การสมตวอยาง การทดสอบ การสอบเทยบ การตรวจสอบความถกตองของผลตภณฑ การตรวจตราหลงการผลต และการรบรองระบบงานและการรบรองผลตภณฑ ขอตกลงวาดวยการตรวจสอบสนคากอนสงออก (Preshipment Inspection) ขอตกลงวาดวยการตรวจสอบสนคากอนสงออก เปนขอตกลงทกาหนดหลกเกณฑทใชกบหนวยงานทไดรบมอบหมายจากรฐใหทาหนาทตรวจสอบสนคากอนสงออก โดยเฉพาะในดานราคา ปรมาณ และคณภาพของสนคาตามทมการสงซอ ซงหลกเกณฑดงกลาวครอบคลมถงพนธกรณการไมเลอกปฏบต ความโปรงใส การปกปองขอมลทเปนความลบทางการคา การหลกเลยงความลาชา รวมถงการใหความชวยเหลอทางดานเทคนคเมอมการรองขอ โดยมาตรฐานสนคาทใชในการตรวจสอบจะตองยดถอตามทผซอและ




(ขอ 3)


(ขอ 4)




ผขายไดกาหนดไวในขอตกลงการซอขายสนคา หรอใหยดถอตามมาตรฐานสากลทเกยวของ (Relevant International Standards) ในกรณทขอตกลงการซอขายสนคามไดกาหนดมาตรฐานใดๆ ไว

กฎหมายสหภาพยโรป

REGULATION (EC) No 1102/2008 Mercury Export Ban Regulation เปนกฎหมายหามการสงออกปรอทของสหภาพยโรป โดยในขอ 1 ของกฎหมายฉบบดงกลาวกาหนดหามสงออกปรอทในรปแบบตางๆ ตงแตวนท 15 มนาคม 2011 เปนตนไป แตขอหามดงกลาวไมใชกบกรณการสงออกปรอทเพอวตถประสงคในการวจยและพฒนา การแพทย หรอการวเคราะห โดยปรอททเขาขายขอยกเวนใหสงออกได ไดแก metallic mercury (Hg, CAS RN 7439-97-6), cinnabar ore, mercury (I) chloride (Hg2Cl2, CAS RN 10112-91-1), mercury (II) oxide (HgO, CAS RN 21908-53-2) และ metallic mercury with other substances, including alloys of mercury, with a mercury concentration of at least 95 % weight by weight

ระเบยบ RoHS และระเบยบ WEEE ระเบยบ RoHS เปนระเบยบมงเนนการจากดการใชสารทเปนพษตอสงแวดลอมทตนเหต โดยจากดการใชสารอนตรายบางประเภทในผลตภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกส ระเบยบนครอบคลมผลตภณฑเดยวกบระเบยบ WEEE ยกเวนผลตภณฑทอยในกลม 8 และ 9 ซงไดแกเครองมอแพทย เครองมอวด และเครองควบคม RoHS : อปกรณเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส มปรมาณปรอทไมเกน 0.1% โดยนาหนก หลอดฟลออเรสเซนตคอมแพค มปรมาณปรอทไมเกน 5 mg/หลอด หลอด Halophophate phosphor มปรมาณปรอทไมเกน 10 mg/หลอด

ระเบยบ WEEE วตถประสงคของระเบยบนมขนเพอวางมาตรการในการปองกนการเพมปรมาณของซากผลตภณฑไฟฟาและซากผลตภณฑอเลกทรอนกส ซงมสวนประกอบของปรอท โดยการสงเสรมการนาสงชนสวนหรอการนาสงวสดกลบคน (Recovery) การใชซาหรอการนากลบมาใชใหม (Recycle/reuse) โดยผานระบบการรบคน (Return) และการจดเกบรวบรวม (Collection) ของผผลต ระเบยบนพฒนาขนโดยอาศยหลกการเรองความรบผดชอบของผผลต (The principle of producer responsibility) ซงครอบคลม 10 กลมผลตภณฑเครองใชไฟฟา อนไดแก •เครองใชไฟฟาภายในบานขนาดใหญ (Large household appliances) •เครองใชไฟฟาภายในบานขนาดเลก (Large household appliances) •อปกรณ IT และการสอสาร (IT and Telecommunications equipment ) •เครองอปโภค (Consumer equipment)




(ขอ 3)


(ขอ 4)




หลอด Triphosphate ประเภทอายการใชงานปกต ไมเกน 5 mg และ ประเภทตลอดอายการใชงานนานไมเกน 8 mg

•เครองใหแสงสวาง (Lighting equipment)•เครองมอไฟฟาและอเลกทรอนกส (Electricaland electronic tools) ยกเวน เครองมออตสาหกรรมขนาดใหญชนดอยกบท •ของเลน อปกรณเพอการบนเทง และอปกรณกฬา (Toys leisure and sports equipment) •เครองมอแพทย (Medical devices) ยกเวน สนคาทปลกถายในรางกาย และทตดเชอทงหมด •เครองมอตรวจสอบและควบคม (Monitoring and control instruments) •เครองขายของอตโนมต (Automatic dispensers) ระเบยบ WEEE ขอ 5 กาหนดเรองการแยกเกบ (Separate collection) ไววา ประเทศสมาชกของสหภาพยโรปตองกาหนดมาตรการทเหมาะสม เพอลดการทงซากผลตภณฑตามทระบไวในระเบยบ WEEE รวมกบขยะทวไป และเพอใหสามารถแยกเกบซากผลตภณฑตามทระบไวในระเบยบ WEEE ไดในระดบสง ทงประเภททเปนซากผลตภณฑตามทระบไวในระเบยบ WEEE จากบานเรอน และประเภททไมใชซากผลตภณฑตามทระบไวในระเบยบ WEEE จากบานเรอน โดยตองทาใหมนใจไดวาซากผลตภณฑตามทระบไวในระเบยบ WEEE ทจดเกบจะถกขนยายไปยงสถานทบาบดภายใตมาตรการวาดวยการบาบด




(ขอ 3)


(ขอ 4)




ตามระเบยบ WEEE ขอ 6 เวนแตกรณทเครองใชนนจะถกนาไปใชซาทงเครอง ทงน โดยมเปาหมายวาตงแตวนท 31 ธนวาคม พ.ศ. 2549 (ค.ศ. 2006) จะสามารถแยกเกบซากผลตภณฑตามทระบไวในระเบยบ WEEE ได ในอตรา 4 กโลกรมตอครวเรอนตอปเปนอยางนอยตามขอเสนอของ Commission แหงสภายโรป และคณะกรรมาธการยโรป ซงมหนาทกาหนดเปาหมายใหมใหเสรจกอนวนท 31 ธนวาคม พ.ศ. 2551 (ค.ศ. 2008) ระเบยบ WEEE ขอ 6 กาหนดเรองการบาบด (Treatment) ไววา ประเทศสมาชกของสหภาพยโรปตองทาใหเชอไดวา ผผลตหรอบคคลทสามทไดรบมอบอานาจใหปฏบตหนาทแทนตามกฎหมายของสหภาพยโรปจะจดตงระบบเพอการบาบดซากผลตภณฑตามทระบไวในระเบยบ WEEE โดยใชเทคนคการบาบด การนาทรพยากรกลบคน และการรไซเคลทดทสดเทาทจะหาได ระเบยบ WEEE ขอ 7 กาหนดเรองการนาทรพยากรกลบคน (Recovery) ไววา ประเทศสมาชกของสหภาพยโรปมขอผกพนจะตองดาเนนการดงตอไปน •กรณการนาทรพยากรกลบคน (Recovery) ซงซากผลตภณฑตามทระบไวในระเบยบ WEEE ตองทาใหมนใจวา ผผลตหรอบคคลทสามทไดรบ




(ขอ 3)


(ขอ 4)




มอบอานาจใหปฏบตหนาทแทนตามกฎหมายของสหภาพยโรปสมาชก จดตงระบบเพอการนาทรพยากรกลบคนจากซากผลตภณฑตามทระบไวในระเบยบ WEEE ทแยกเกบรวมรวมได โดยตองใหความสาคญตอการใชเครองใชซาทงเครองเปนอนดบแรก •กรณการสงซากผลตภณฑตามทระบไวในระเบยบ WEEE ไปบาบด (Treatment) ตองทาใหมนใจไดวา ผผลตจะทาไดตามเปาหมายขนตาของการนาทรพยากรกลบคน การใชซา และการนาวสดกลบมาใชใหม ภายในวนท 31 ธนวาคม พ.ศ. 2549 (ค.ศ. 2006) •ตองใหการสนบสนนการพฒนาเทคโนโลยเพอสงเสรมการนาทรพยากรกลบคน การรไซเคล และการบาบด

United States of America

อากาศ – • ไมมมาตรฐานสาหรบอากาศกลางแจง

(OSHA workplace standard); • 0.1 mg/m3 การอนญาตกาจด (PEL)

(อางอง EPA) • 0.3 mg/m3 RfD (Agency for

Toxic Substances and Disease); • 0.3 mg/m3 ระดบทสามารถรบไดใน

แตละวน (Registry (ATSDR)

นา – หลกเกณฑดานสารพษไมสอดคลอง

Mercury Export Ban Act of 2008 เปนกฎหมายหามการสงออกปรอทของสหรฐอเมรกา มผลใชบงคบตงแตวนท 14 ตลาคม 2008 โดยมเนอหาซงเปนสาระสาคญดงน •หามไมใหหนวยงานใดๆ ของรฐ ขนสง ขาย หรอ จาหนาย ปรอทบรสทธทอยภายใตการควบคม หรอขอบเขตอานาจตน รวมไปถงคลงสนคาทอยภายใตการดแลของ Department of Energy and

ปรอทในผลตภณฑ -- ผลตภณฑทมสวนประกอบของปรอทถกควบคมในรปแบบทแตกตางกนหลายทาง ในระดบรฐบาลกลางขอบงคบของผลตภณฑทมสวนประกอบของปรอทนน กาหนดขนมาดวยเหตผลดานสขภาพ เพอใชในการกาจดปรอทจากผลตภณฑตางๆ อาท ระเบยบวาดวยการใชยาฆาแมลงแหงชาต Fungicide and Rodenticide Act (FIFRA) และ ระเบยบแหงชาตวาดวย

Water point sources- Principal Provisions that Affect Mercury Releases: ปรอท เปนมลพษทเปนพษภายใตกฎหมาย the Clean Water Act ซงตามกฎหมายระบเทคโนโลยจากดสาหรบการนาปรอทออกจากนาทงอตสาหกรรมตางๆ และสาหรบการใชเทคโนโลยทเขมงวดมากขนกวาทใชตามมาตรฐาน รฐยงอาจกาหนดคาคณภาพนามาตรฐานสาหรบมลพษประเภทปรอท ระบบทไดรบการอนญาตตามกฎหมาย The Clean

อาชวอนามยและความปลอดภย – การบรหารงานอาชวอนามยและความปลอดภย มหนาทรบผดชอบการรกษาสภาพการทางานใหมความปลอดภย OSHA จดตงระดบการอนญาตสาหรบธาตปรอทในททางาน โดยปรอท เปนสารพษทสามารถกอใหเกดการเปลยนแปลงทางพฤตกรรม และมผลกระทบอนๆ ตอระบบประสาท (29CFR1926.59)




(ขอ 3)


(ขอ 4)




กบ CWA Section 303(c)(2)(B)-criterion concentration for priority toxic pollutants (40 CFR 131.36) EPA 1992a: นาทวไป –

• 0.144 :g/l สาหรบกลนกนทงนา และสงมชวตในนา

• 0.146 :g/l สาหรบกลนกนเฉพาะสงมชวตในนา

• 2.10 :g/l สาหรบการไดรบสารพษแบบเฉยบพลนในนาจด

• 0.012 :g/l สาหรบการไดรบสารพษแบบเรอรงในนาจด

• 1.8 :g/l สาหรบการไดรบสารพษแบบเฉยบพลนในนาทะเล

• 0.025 :g/l สาหรบการไดรบสารพษแบบเรอรงในนาทะเล

The Final Water Quality Guidance for the Great Lakes System (WQGGLS) สรางเกณฑคณภาพนาสาหรบมลพษ 29 ชนด รวมถงปรอท (40 CFR 132) EPA 1995d นาทวไปในระบบเกรตเลกส (Great

Defense ดวย•หามไมใหมการสงออกปรอทบรสทธจากประเทศสหรฐอเมรกานบตงแตวนท 1 มกราคม 2556 (2013) •กาหนดให Department of Energy and Defense ตองมสถานทจดการ และกกเกบปรอทบรสทธทผลตภายในประเทศสหรฐอเมรการะยะยาว ตงแตหนงแหงขนไป โดยตองดาเนนการไมลาชากวาวนท 1 มกราคม 2553 (2010) •ขอยกเวนหากมการระบถงการนาไปใชเฉพาะทางทพจารณาแลวมเหตผล อาท ไมสามารถหาสารทดแทนปรอทไดในบรเวณทสถานททตองใชนนตงอย ไมมแหลงอปทานปรอทภายในประเทศในทจาเปนตองใชปรอทบรสทธ

อาหาร ยาและเครองสาอาง (FFDCA) ในชวงไมกปทผานมาหลายรฐไดนาวธการทแตกตางกนไปใชในทางปฎบต ขอบงคบเกยวกบผลตภณฑทมปรอทเปนสวนประกอบ หนงในนนคอ มาตรการการใชเทาทจาเปนโดยรฐบาลกลาง และมแนวโนมมการใชเพมขนอยางรวดเรวในระดบรฐ บางรฐของสหรฐอเมรกาไดมความคดรเรมทมงลดการปลอยปรอทจากการใช และการกาจดของผลตภณฑ รวมถงการแจงเตอน และการตดฉลากทแสดงขอมลเกยวกบปรอทในผลตภณฑบางชนด และแจงผซอผลตภณฑทมปรอทใหทราบ รวมทงขอหามในการขายผลตภณฑบางชนด พรอมระบผลตภณฑทางเลอกทมการวางจาหนายแลว เชน เครองวดอณหภมไข dairy manometers ผลตภณฑอนๆ (ของเลน, รองเทา) สวทชในรถยนต และเทอรโทสตตตามบานเรอนและสานกงาน ปรมาณปรอททมไดในผลตภณฑอนๆ เชน แบตเตอรและบรรจภณฑ ขยะผลตภณฑ หรอของเสยทตองแยก และการรวบรวมผลตภณฑขยะของรฐบาล เชนเครองวดอณหภมไข สนคาคงเหลอทนตกรรมและผลตภณฑทพบใน

Water Act ทรจกกนด ไดแก the National Pollutant Discharge Elimination System โดยเครองจะสามารถจากดและตรวจสอบปรมาณปรอททปลดปลอยออกมาได โดยรายงานเปนคาทถกปลอยออกมาจรง เรยกวา Discharge Monitoring Reports (DMRs) ซงใชเปนพนฐานสาหรบการกาหนดมาตรฐาน ในอตสาหกรรมตางจานวนมาก เชน คลออลคาไลน เครองกาเนดไฟฟาไอนา การผลตแบตเตอร เปนตน Air point sources – บทบญญตหลกทมผลตอการปลดปลอยปรอท: ปรอท และสารประกอบปรอท ถกจดเปนสารมลพษทางอากาศทเปนอนตราย Hazardous Air Pollutants (HAPs) ภายใตกฎหมาย the Clean Air Act EPA ออกมาตรฐานแหงชาตสาหรบสารมลพษทางอากาศทเปนอนตราย (NESHAPs) สาหรบปรอทจากความเสยงภายใต กฎหมาย Clean Air Act ฉบบ pre-1990 ภายหลงการปรบปรงกฎหมาย Clean Air Act ในป 1990 EPA ควบคมการปลอยสารมลพษอากาศอนตราย ตามประเภทของแหลงทมาโดยใชมาตรฐานเทคโนโลยการควบคมเปนไปไดสงสด Maximum Achievable Control

มาตรฐานปรอทของ OSHA ยงแนะนาใหหลกเลยงการสมผสผวหนง มาตรฐานสถานประกอบการอาจมผลตอประเภทของกระบวนการทใชในโรงงาน ตวอยางเชนเมอ OSHA บงคบใชมาตรฐานของสารทเฉพาะเจาะจง จงอาจจะบงคบใหผใชปรบเปลยนกระบวนการ หรอกาจดการใชสารทงหมดเพอใหตรงกบมาตรฐานใหมเหลาน มาตรฐานสงแวดลอม : ระดบความเขมขนของอากาศในสถานททางานสาหรบการสมผสกบธาตปรอท ตามมาตรา 29 CFR 1910.1000 สาหรบเวลา 8 ชวโมง มคาเฉลยเปน (TWA) 0.1 mg/m3

ขอมลและการรายงานความตองการ -- US Toxics Release Inventory (TRI): เรมการรายงานในป 2000 โดยรายงานเกณฑสาหรบปรอทและสารประกอบปรอท ลดลงถง 5




(ขอ 3)


(ขอ 4)




Lakes System) –

• 1.694 :g/l สาหรบการไดรบสารพษแบบเฉยบพลนของการดารงชวตในนา

• 0.908 :g/l สาหรบการไดรบสารพษแบบเรอรงของการดารงชวตในนา

• 1.8x10-3 :g/l เกณฑคณภาพนาเพอการคมครองสขภาพของมนษย

• 1.3x10-3 :g/l เกณฑคณภาพนาเพอการคมครองสตวปา

นาดม – สารปนเปอนปรอทระดบสงสด คอ 0.002 mg/l ถกควบคมภายใต Safe Drinking Water Act (40 CFR 141.62)

นาดมบรรจขวด -- 0.002: g/l (21 CFR 165.110) FDA 1995

นาใตดน – จากดปรมาณปรอท 2 :g/l

อาหาร – ปลา: องคการอาหารและยา The Food and Drug Administration

โรงเรยน

แบตเตอร -- ปรมาณปรอทในถานกระดม และ เซลลปฐมภม จะตองมปรอทไมเกนรอยละ 0.025 โดยนาหนก ตามขอบงคบของรฐบาลกลางวาดวย ปรมาณปรอทในแบตเตอรทชารจได ซงมผลบงคบใชตงแตวนท 13 พฤษภาคม 1996 สาหรบ พระราชบญญตหามจาหนาย ผลตภณฑบางชนด ซงประกอบไปดวย

1) แบตเตอร alkaline-manganese ทมปรอท (จากด ใหมปรอทอยไดเพยง 25 มลลกรมตอหนงเซลลกระดม)

2) แบตเตอรสงกะสคารบอนทมปรอท 3) เซลลปรอทออกไซดเพอใชใน

สหรฐอเมรกา 4) แบตเตอรปรอทออกไซด ใด ๆ ซง

ผผลตระบการเกบรวบรวมไว ซงทมทงหมดตองไดรบการอนมตจากรฐบาลกลาง รฐ และในรฐบาลทองถน

Technology (MACT)) สาหรบแตละ "แหลงทมา" ในรายการแหลงทมาแตละประเภท การกาหนดของมาตรฐาน MACT ขนอยกบการวเคราะหเทคโนโลยการควบคมทดทสดทมอยในการควบคมแหลงทมา อตสาหกรรมคลออลคาไลน – การปลดปลอยแรปรอทจากขนตอนการผลต และเซลลปรอทจากการผลตคลออลคาไลนถกกาหนดไว 2,300 กรม/24 ชวโมง EPA กาลงพฒนาการจากดการปลดปลอยปรอทจากกระบวนการผลตคลอรนทใชเซลลปรอท โดยใชพนฐานของ MACT และจะเปลยนจากมาตรฐานปจจบนใหใชกบเครองทงหมด โดยไมคานงถงขนาดเครอง และระดบการผลต การผลตพลงงาน – แหลงทมการปลดปลอยปรอทมากทสดโดยฝมอมนษยในสหรฐอเมรกาคอโรงไฟฟาถานหน EPA ประกาศการตดสนใจวามความเหมาะสมและจาเปนเพอควบคมการปลอยสารมลพษทางอากาศทเปนอนตราย รวมทงปรอท จากโรงไฟฟา เมอวนท 14 ธนวาคม 2000 และประกาศใชวนท 15 ธนวาคม 2004 เพอใหมนใจวาทางเลอกทเหมาะสมจะสามารถลดการปลอยปรอท , EPA

กโลกรมตอป (เกณฑเดม คอ 4,500 กโลกรม)

การขนสง -- กรมขนสงควบคมการขนสงวตถอนตรายภายใต Hazardous Materials Transportation Act โดยปรอทและสารประกอบปรอทเปนสารอนตราย ดงนนบรรจภณฑ และการขนสง ตองปฏบตตามกฎสาหรบวสดทเปนอนตราย

ขอตกลงระดบภมภาค – Arctic Monitoring and Assessment Program (AMAP) – AMAP เปนการรวบรวมขอมลเกยวกบมลพษทเปนภยคกคาม โดยการตรวจสอบเงอนไขการเปลยนแปลง และปญหาทเกดขน และดาเนนกจกรรมการลดความเสยง AMAP มประสทธภาพการศกษาปรอทในบรรยากาศอารกตก โปรแกรมการคมครองสงแวดลอมทางทะเลอารกตก (The Protection of




(ขอ 3)


(ขอ 4)




(FDA) ควบคมปรมาณปรอทในอาหาร ยา และเครองสาอางโดยองคการอาหารและยากาหนดระดบของสารเมทลเมอรควรในปลา หอย และสตวนาอนๆไว 1 ppm และอาจนาออกจากอาหารทางการคา หากละเมดระดบควบคมน นอกจากนองคการอาหารและยาแนะนาใหผหญงวยเจรญพนธจากดการบรโภคปลาฉลามและปลากระโทงดาบ เนองจากเมทลเมอรควร หลายหนวยงานสขภาพของรฐแนะนาการบรโภคและการจบปลาในทองถนใหมปรมาณเมทลเมอรควรเพยง 0.5 ppm (http://www.epa.gov/OST/fish/) ปรมาณเมทลเมอรควรอางอง – สหรฐอเมรกาตง “ปรมาณอางอง” สาหรบเมทลเมอรควรไวเปน 0.1 :g/kg นาหนกตวตอวน

เครองสาอาง -- The Food and Drug Administration (FDA) เปนผรบผดชอบการใชปรอทในอาหารยาและเครองสาอาง ตามท the Federal Food, Drug, and Cosmetic Act (FFDCA) ระบไวถง การใชปรอทเปนสารกนบดหรอยาปฏชวนะจะถกจากดใหเครองสาอางบรเวณตาหรอขผงในความเขมขนตากวา 60 ppm ออกไซดปรอทเหลองไมเปนทรจกเปนสวนผสมตานการตดเชอทปลอดภย และมประสทธภาพในการรกษาโรคตา อะมลกมทางทนตกรรม – FDA ควบคมอะมลกมทางทนตกรรมภายใต FFDCA โดยปรอททางทนตกรรมจดเปนอปกรณทางการแพทย จงมกฎระเบยบความปลอดภยอยางกวางขวางในการใชงาน โลหะผสมอะมลกมทางทนตกรรมจดเปนอปกรณ Class II ภายใตการควบคมพเศษเพมเตม สวทชไฟฟา -- ความพยายามของอาสาสมครกาลงดาเนนการรวมกบอตสาหกรรมและสมาคมเพอลดปรอททใชในสวทชไฟฟาทเหมาะสม สหรฐฯหลายคน

สหรฐอเมรกา กรมพลงงาน กลมอตสาหกรรมไฟฟาและ บรษทดานไฟฟาบางแหง รวมกนศกษา และพฒนา เทคโนโลยใหม เพอการควบคมการปลอยปรอท โดยองคกรเหลานจะถกทดสอบและประเมนผล เพอใชสนบสนนการพฒนาและการใชระเบยบ MACT ปรอท กากตะกอน (Sludge) – การจากด: • 17 mg/kg (นาหนกแหง) และ 17

kg/hectare หมายรวมถงกากตะกอนทใชกบการเกษตร ปาไม และทดนทสาธารณชนสามารถเขาถง

• 17 mg/kg (นาหนกแหง) และ 0.85 kg/hectare ของกากตะกอนทขายในแตละปสาหรบใชเปนสนามหญาหรอสวนในบาน

• 57 mg/kg (นาหนกแหง) สาหรบกากทขายสาหรบประเภทอน ๆของการจดการทดน

• 100 g/kg (นาหนกแหง) สาหรบกากจากเครองจกรตางๆ (40 CFR 503)

เหมองแร – ไมมการใชปรอทในเหมองแร และเหมองทองขนาดใหญของสหรฐอเมรกา มการพบปรอทปรมาณเลกนอยจากคนงานของเหมองในแคลฟอรเนย ซงเปนผลพลอยไดจากการใชปรอทในอดตทยงตกคางในลาธาร EPA

the Arctic Marine Environment, PAME) จะรางแผนปฏบตการระดบภมภาคสาหรบแหลงกาเนดมลพษจากพนดน North American Regional Action Plan: The North American Regional Action Plan (NARAP) เปนหนงในสมาชกของภมภาค ทเกดจากขอตกลงในความรวมมอดานสงแวดลอมในทวปอเมรกาเหนอ ระหวางรฐบาลของแคนาดา เมกซโก และสหรฐอเมรกา NARAP นรวมกนเพอพฒนาแผนสาหรบเลอกสารทเปนพษและมความคงทนเปนอนดบแรกในการดาเนนการจดการดานสารเคม ภายใต CEC Resolution #95-5 ปรอททถกระบวาเปนหนงในสสารเคมแรกทตองเรมกาจด Great Lakes Binational Toxics Strategy: สหรฐอเมรกา และแคนาดาลงนามในกลยทธ Great Lakes binational Toxics เมอวนท




(ขอ 3)


(ขอ 4)




ไดประกาศใชหรอยงกาลงพจารณากฎหมายทจะตองจบชวตตวจดการยานยนต และผผลตรถยนตในการสรางและการบารงรกษาโปรแกรมกาจดปรอทสวทชเพอแกไขปญหาทมอยของสวทชในยานพาหนะบนทองถนนแลว อปกรณใหแสงสวาง -- โคมไฟทมสวนประกอบของปรอท 500-600 ลานหลอด ถกขายในสหรฐอเมรกาเปนประจาทกปประมาณ 96% เปนหลอดฟลออเรสเซนต การปลอยปรอทเนองจากโคมไฟมสวนประกอบของปรอททคาดวาจะลดลงในอนาคตดวยเหตผลหลายประการ เหตผลหนงคอรฐเปนจดเรมตนเพอการรไซเคลเปนตวเลอกททางานเพอลดการปลอยปรอท ปจจบนมการเรยกเกบเงนในรฐแมสซาชเซตทจะตองมผผลตผลตภณฑทมสวนผสมของปรอททอาจจะขายหรอเสนอขายทกเพอใหแนใจวาการรไซเคลทเหมาะสมของผลตภณฑเหลานเกดขนโดยเงนทนระบบการจดเกบ นอกจากนการไดรบความกาวหนาทางเทคโนโลยในการผลตหลอด ตงแตกลางป 1980 ผผลตไฟฟามการลดจานวนการใชปรอทเฉลยใน

ของสหรฐอเมรกา และของรฐแคลฟอรเนยจะจดตงจดเกบขยะทมปรอท เพอใหแนใจวาคนงานในเหมองปรอทจะไมทงของเสยในแมนาลาธาร

การบาบดของเสย รวมทงการเผา – โรงงานเตาเผาขยะชมชน -- EPA สรปมาตรฐานแหลงใหม (NSPSs) และแนวทางการ

ปลอย (EGs) ทเกยวของกบหนวยเตาเผาขยะชมชน municipal waste combustor (MWC) units ทมความจมากกวา 227 เมตรกตนตอวน (เชน MWCs ขนาดใหญ) มาตรฐานใหมสาหรบอากาศทปนเปอนปรอทของ MWCs เปน 0.08 มลลกรมตอวนมาตรฐานลกบาศกเมตร (mg/dscm) ทออกซเจนรอยละ 7 (7% O2) เตาเผาขนาดใหญทง 167 หนวย ถกควบคมในเดอนธนวาคม 2000 และการปลอยปรอท จากประเภทแหลงนไดลดลงประมาณ 95% จาก ป 1990 โดยระดบการปฏบตงานโดยทวไปคอ 0.02 mg/dscm นอกจากนคาดวาจะใชเทคโนโลยและการควบคมแบบเดยวกนกบเตาเผาขยะขนาดเลก (32 ถง 227 เมตรกตนตอวน) ประกาศใชในเดอนธนวาคม 2000 ใหมการ

7 เมษายน 1997 โดยมวตถประสงคเพอสรางกระบวนการในการขจดสารพษทเกดจากกจกรรมของมนษยอยางถาวร โดยเฉพาะการสะสมทางชวภาพจากลมนาเกรทเลค เพอปกปองสขภาพ และความสมบรณของระบบนเวศของเกรทเลค โดย กลยทธของสหรฐอเมรกาสาหรบปรอท ตงเปาหมายลดการใชและการปลดปลอยปรอทรอยละ 50 ทวประเทศ ในป 2006 และแคนาดาตงเปาหมายลดการปลอยปรอท 90 เปอรเซนต รอบลมนาเกรทเลคในป 2000 กลยทธ Binational Toxics Strategy เปนการทาโดยสมครใจ โดย EPA และกลมสงแวดลอมของแคนาดาไดกอตงกลมผมสวนเกยวของขน โดยรวมทงภาคอตสาหกรรม ภาครฐ กลมสงแวดลอม และประชาชน เพอตดตามความคบหนาและแบงปนขอมลเกยวกบปรอท เชน อตสาหกรรมคลออลคาไลน สมาคม




(ขอ 3)


(ขอ 4)




แตละหลอดไฟฟลออเรสเซนตจากคาเฉลย 48.2 มลลกรมกบคาเฉลย 11.6 mg/โคมไฟ ในป 1999 ส - ปรอททใชในสถกยกเลกโดยสมครใจ ในเดอนพฤษภาคม 1991 จงทาใหการใชปรอทลดลงอยางมากในการใชงานในส นอกจากนยงมสสตรใหมทไมใชปรอท โดย EPA สหรฐอเมรกาหามการใชปรอทในการตกแตงภายในสในป 1990 และในการทาสภายนอกในป 1991 สารกาจดศตรพช – The Federal Insecticide, Fungicide and Rodenticide Act (FIFRA) ครอบคลมการขาย และการใชสารกาจดศตรพชรวมทงการลงทะเบยนของสารเคมทเกยวกบสขภาพและความปลอดภย กอนหนานปรอทถกขนทะเบยนเปนสารกาจดศตรพช (bactericides) และสารฆาเชอรา โดยจดทะเบยนสารกาจดศตรพชทใชปรอททผานการลงทะเบยนสาหรบการใชงานในประเทศสหรฐอเมรกา (ในการควบคมเชอราสชมพและสเทาหมะ) ถกยกเลกโดยสมครใจโดยผผลตในเดอนพฤศจกายน

บงคบใชในเดอนธนวาคม 2005

เตาเผาของเสยทางการแพทย -- EPA สรปมาตรฐานและแนวทางการปฏบตสาหรบเตาเผาของเสยทางการแพทย ( 62 FR 48348 ) ในเดอนกนยายนป 1997 โดยแนวทางการสรางมาตรฐานทจากดการปลอยกาซจากเตาใหมทคาดวาจะลดการปลอยปรอทได 45 ถง 75% และยงพฒนากฎระเบยบทจากดการปลอยกาซจากเตาเผามลฝอยทางการแพทยทมอย โดยคาดวาจะลดการปลอยจากเตาเผาขยะทมอยได 93 กบ 95% นอกจากนตองฝกอบรมและเพมคณภาพของผประกอบการในการจากดการปลดปลอย การจดทารายงาน และการเกบรวบรวมขอมลทตองการ เตาเผาขยะของเสยอนตราย -- US EPA ประกาศใชมาตรฐาน ระหวางกาลสาหรบเตาเผาของเสยอนตราย เตาซเมนตเผาของเสยอนตราย และเตาเผาของเสยอนตรายนาหนกเบา ในวนท 14 กมภาพนธ 2002 ภายใตอานาจรวมกนของ Clean Air Act และ Resource Conservation and Recovery Act (RCRA) มาตรฐานการจากดการปลดปลอยคลอรน ไดซน ฟวแรน สารประกอบ

โรงพยาบาลอเมรกน โรงงานเหลก เปนตน

New England Governors/Eastern Canada Premiers Mercury Action Plan: เมอวนท 8 มถนายน 1998 ผวาการ นวองแลนด และนายกรฐมนตรแคนาดาตะวนออกลงนามในการตงปณธานเกยวกบปรอท และผลกระทบตอสงแวดลอม นอกจากนผวาการและนายกรฐมนตรประกาศใชแผนปฏบตการปรอท ซงเปนเปาหมายของ การเลกปลดปลอยปรอททเกดจากการกระทาของมนษยออกสสงแวดลอม โดย NEG/ECP ไดจดตงหนวยเฉพาะกจซงรวมถง องกฤษ อเมรกา และจงหวดทางภาคตะวนออกของแคนาดา ในการประสานงานและใชแผนปฏบตการสาหรบปรอท Mercury Action Plan โดยแผนปฏบตการระบ การกระทา




(ขอ 3)


(ขอ 4)




1993

เทอรโมมเตอร – เปนความพยายามของอาสาสมครรวมกบอตสาหกรรมและสมาคมทเหมาะสมในการลดปรอทในเครองวดอณหภม หลายรฐของสหรฐอเมรกาไดหามการใชเครองวดอณหภมไขปรอทและรานคาปลก โดยไมมการจาหนาย

เทอรโมสตต – เรมจากการเปนมาตรการโดยสมครใจ the Thermostat Recycling Corporation (TRC) เปดตวโปรแกรมในป 1997 เพอนาเทอรโมสตตทมสวตซปรอทใน 9 รฐมารไซเคล ตงแตนนมา TRC ไดขยายโปรแกรมรวมทงหมด 48 รฐบนแผนดนใหญสหรฐอเมรกา โดย TRC ไดรวบรวมเทอรโมสตตกวา 120,000 หนวยและปรอท 1,000 ปอนด ตงแตเรมดาเนนการในป 1998

วคซน -- ภายใต Under the Food and Drug Administration Modernization Act ในป 1997 องคการอาหารและยาทจาเปนในการประเมนความเสยงของ

อนทรยทเปนพษอนๆ และโลหะหนกทเปนพษ (รวมทงปรอท) , กรดเกลอ (hydrochloric acid) กาซคลอรน และฝนละออง US EPA คาดการณใหกฎนสามารถลดการปลดปลอยปรอทไดประมาณครงหนง การกาจดขยะ – กฎหมาย Resource Conservation and Recovery Act (RCRA) รางกฎระเบยบระบหมวดหมเฉพาะเจาะจงและความตองการสาหรบกาจดผลตภณฑและของเสยทประกอบดวยปรอท แตไมระบแหลงกาเนดทเฉพาะเจาะจง จงอาจนาไปใชกบเครองมอเครองใชใดๆทกอใหเกดขยะทมปรอทเปนสวนประกอบ โดยขยะของเสยทปนเปอนปรอทเหลานตองมความเขมขนของปรอทในระดบทตากวาตามทกฎหมายกาหนดกอนทจะนาไปทงหรอฝงกลบ สาหรบขยะบางประเภทจะตองมการบาบดอยางเฉพาะเจาะจง เชน การเผา หรอการใชความรอน ของเสยทางการแพทย -- เปนมาตรการโดยสมครใจ, ในป 1998 EPA และสมาคมโรงพยาบาลอเมรกน ลงนามในบนทกความเขาใจการทางานรวมกนทจะมการตดของเสยจากโรงพยาบาลในป 2005 โดยขอตกลง

เฉพาะทง 45 ประการ เพอลดการปลอยปรอท รวมทงการลดการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดเปาหมาย เชน เตาเผาขยะของเทศบาล เตาเผากากของเสยทางการแพทย เตาเผาขยะ พนทอตสาหกรรมและแหลงทมา รวมทงการจดการของเสยทปนเปอนปรอท International Conventions -- ในเดอนกมภาพนธ ป 1998 สหรฐฯ และภาคสมาชกอนของ the U.N. Economic Commission for Europe's Convention on Long-Range Transboundary Air Pollution (LRTAP) สรปการเจรจาเกยวกบระเบยบกฎหมายทเกยวของกบปรอทและโลหะหนกอนๆ ขอกาหนดรวมถงภาระผกพนทจะควบคมการปลอยกาซจากแหลงทอยกบท และรายงานรายการทปลดปลอยปรอท นอกจากนยงมบทบญญตทเกยวกบการสมครใจการใชปรอทในผลตภณฑ สหรฐอเมรกา




(ขอ 3)


(ขอ 4)




อาหารทมสวนผสมของปรอทและยาเสพตด ภายใตบทบญญตนองคการอาหารและยาและผผลตวคซนตกลงกนวาวคซน ทม thimerisol จะถกยกเลกใชโดยเรวทสดเทาทเปนไปได อยางไรกตามเปนความมงมนของผผลตในการกาจดปรอทจากฉดวคซน และองคการอาหารและยาจะเรงทบทวนผลการแกไขการใชงานใบอนญาตผลตภณฑตอไป ยานยนต – การใชสวทชทมปรอทในยานพาหนะถก phase out โดยความสมครใจ โดย The US EPA’s Environmental Accounting Project เปนโครงการความรวมมอกบภาคธรกจ นกวชาการ และอนๆ เพอสงเสรมการจดการดานบญช และงบประมาณดานสงแวดลอม โดยอตสาหกรรมรถยนตระบวาจะยตการผลตยานพาหนะทใชสวตชทมปรอทใน 2002

ดงกลาวเสมอนเปนการลดของเสยทมปรอทใหไดหนงในสามจากของเสยจากโรงพยาบาลทงหมดในป 2005 ขยะของเสยจากผลตภณฑ – กฎระเบยบ RCRA มอทธพลตอการจดการผลตภณฑ และการรไซเคลผลตภณฑทมปรอท ขยะผลตภณฑของเสยอนตราย ตองไดรบอนญาตในการจดเกบ การขนสง เทอรโมสตต และหลอดฟลออเรสเซนตถกจดอยในกฎของเสยสากลซงตองปฏบตตามกฎของ RCRA ในการจดการของเสยทเปนอนตรายและชวยใหรฐจดทาโปรแกรมสาหรบการจดเกบเปนพเศษ US EPA ออกกฏของเสยสากล (UWR) ใน 1995 เพอลดปรมาณของเสยอนตรายในขยะชมชน, สงเสรมการรไซเคลและการกาจดของเสยอนตรายทเหมาะสม และลดการสรางขยะเหลาน ซงเปนสนคาทวไปทถกทงโดยครอบครวและธรกจขนาดเลก โครงสรางการจดการนแยกเอาของเสยเหลานจากหลมฝงกลบเทศบาล และเตาเผาขยะ ในเดอนกรกฎาคมป 1999 US EPA เพมโคมไฟทมปรอทเปนของเสยสากล ซงครอบคลมถงแบตเตอร เทอรโมสตต และสารกาจดศตรพชแลวและจะเสนอใหเพมของเสยทปนเปอนปรอทอนๆ รวมเขากบกฎของเสยสากลนดวยในป 2002

ไดลงนามเหนดวยในหลกการขอตกลงระหวางประเทศ ในพธสาร LRTAP Heavy Metals ในเดอนมถนายน 1998




(ขอ 3)


(ขอ 4)




India

นาดม – อนญาตใหมปรอทไดไมเกน 1

μg/l อาหาร – อนญาตใหมปรอทไดไมเกนคา ดงตอไปน พชผก: 0.5 μg/g นานม: 3 μg/l ปลา: ปรอททงหมด 0.5 ppm

แหลงทมาของนา (Water point source) - Indian Standards – ปรมาณปรอทในนาทงจากโรงงาน มปรมาณปรอทเจอปนไดไมเกน 0.01 mg/l

โรงงานคลออลคาไลน – คามาตรฐานการปลดปลอยจากกระบวนการทใชปรอท: 0.2 mg/Nm3 คามาตรฐานสาหรบนาทง: ความเขมขนของปรอททงหมดในนาทงสดทาย: 0.01 mg/l ปรมาณนาทงจากกระบวนการผลตทปนเปอนปรอท (flow): 10 KL/การผลตโซดาไฟ 1 ตน, pH 5.5 ถง 9.0 ในป 1986 เรมมการแนะนาใหยกเลกกระบวนการผลตโซดาไฟโดยใชเซลลปรอทในอนเดย โดยใหเปลยนเซลลเมมเบรนแทน ปจจบนนมโซดาไฟทผลตจากกระบวนการผลตโดยใชเซลลแมมเบรนแลวถง 68%

International instruments – ประเทศอนเดยเปนรฐภาคในอนสญญาบาเซล

Japan นา – Water supply law: ปรมาณปรอทรวม: กาหนดใหมปรมาณนอยกวา 0.0005 mg/l, Alkyl mercury: ตองไมสามารถตรวจพบ มาตรฐานEnvironmental Quality Standards สาหรบ

แบตเตอร – ตามนโยบายของ Ministry of international trade and industry ในการยกเลกการผลตแบตเตอรทใช mercuric oxide อยางสมบรณในป 1995 โดยสามารถหยดผลตแบตเตอรทใช mercuric oxide สาหรบเครองชวยฟงไดอยางสมบรณในเดอนมนาคม ป 1994 ซง

แหลงทมาของนา อากาศ และดน – มการบญญตกฎหมายและกฎระเบยบทแตกตางกนสาหรบควบคมอากาศ นา และดน ทงมกฎระเบยบสาหรบการทาเหมองและการผลตโลหะซงควบคมการปลอดปลอยปรอทสนาและดน การปลดปลอยอน ควบคมโดย Water

อาชวอนามยและความปลอดภย – ภายใตกฎ Industrial safety and health law (มาตรฐานอากาศภายในหองทางานในรม): Alkyl mercury compounds: 0.01 mg/m3 ปรอท และสารประกอบปรอทอนนทรย (ยกเวน mercury




(ขอ 3)


(ขอ 4)




มลพษในนา: ปรมาณปรอทรวม: กาหนดใหมปรมาณนอยกวา 0.0005 mg/l, Alkyl mercury: ตองไมสามารถตรวจพบ มลพษในนาใตดน: ปรมาณปรอทรวม: กาหนดใหมปรมาณนอยกวา 0.0005 mg/l, Alkyl mercury: ตองไมสามารถตรวจพบ Water pollution control law (นาทง): ปรมาณปรอทรวม: กาหนดใหมปรมาณนอยกวา 0.0005 mg/l, Alkyl mercury: ตองไมสามารถตรวจพบ อากาศ – มาตรฐาน Environmental quality standards สาหรบมลพษทางอากาศ : ไมม ดน -- มาตรฐาน Environmental quality standards สาหรบมลพษในดน : ปรมาณปรอทรวม: กาหนดใหมปรมาณนอยกวา 0.0005 mg/l (ในตวอยางทเปนของเหลว), Alkyl mercury: ตองไมสามารถตรวจพบ

เปนปรมาณประมาณ 80% ของแบตเตอรทใช mercuric oxide ทงหมด (OECD, 1995) ส – สทใชสาหรบทาบานตองไมมสารประกอบ Organomercury อย ตงแตป 1973/74 (OECD, 1995) สารเคมปองกนและกาจดศตรพช – ตองไมมปรอทเปนสวนประกอบในสารเคมปองกนและกาจดศตรพช รวมทงการเคลอบเมลดพนธดวย ทงน เรมใชตงแตป 1973 (OECD, 1995) สนคาสาหรบครวเรอน -- กฎหมายสาหรบการควบคมผลตภณฑของใชในครวเรอนทมสารอนตราย สารประกอบของปรอทอนทรย: ตองไมสามารถตรวจพบได

Pollution Control Act ซงระบคามาตรฐานนาทง ตอไปน ปรอททงหมด (Total mercury) : 0.005 mg/l Alkyl mercury compounds: ตองไมพบ

การผลตคลออลคาไลน – ไมมการใชปรอทในอตสาหกรรมคลออลคาไลนตงแตป 1984 (OECD, 1995) การกาจดขยะ และเตาเผาขยะ – กฎทเกยวของการปลดปลอยสารปนเปอนสดนจากเตาเผาขยะ ไดแก waste disposal and public cleaning act (OECD, 1995)

sulfide): 0.05 mg/m3

International instruments – ประเทศญปนเปนรฐภาคในอนสญญาบาเซล




(ขอ 3)


(ขอ 4)




ดนตะกอน – กฎมาตรฐานเฉพาะกาลสาหรบดนตะกอนในกรณอาวมนามาตะ; ดนตะกอนทมปรมาณปรอทรวมมากกวา 25 ppm ทความชนฐานแหง (dry basis) ตองทาการขดรอกและฝงกลบ

อาหาร: Food sanitation law – กฎมาตรฐานเฉพาะกาลสาหรบปลา และหอย ปรมาณปรอทรวม: 0.4 ppm Methylmercury: 0.3 ppm (เปนแหลงอางอง)

Korea, Republic of

นา – Basic Environmental Policy Act, Water Quality Preservation Act, Drinking Water Management Act, Ground water Act คามาตรฐานคณภาพของนา นาใตดน: ไมสามารถตรวจพบ นาทะเลสาบ: ไมสามารถตรวจพบ แมนา: ไมสามารถตรวจพบ (detection limit 0.5 g/L)

นาดม: นอยกวา 0.001 mg/l

นาดมบรรจขวด: นอยกวา 0.001 mg/l

Air point sources – Air Quality Preservation Act มาตรฐานการปลดปลอยออกสบรรยากาศ: เตาเผาขยะ: - กอนวนท 31 ธ.ค. 2004: 5 g/m3 - ตงแตวนท 1 ม.ค. 2005: 100 g /m3 อปกรณอนๆ: - กอนวนท 31 ธ.ค. 2004: 5 mg/m3 - ตงแตวนท 1 ม.ค. 2005: 5 mg/m3

Water point sources – Water Quality Preservation Act มาตรฐานการปลดปลอยออกสนา: - กรณพนทสะอาด: 0.5 ppb - กรณพนทไมสะอาด: 5 ppb

อาชวอนามยและความปลอดภย – Industrial Safety & Health Act (ISHA) มาตรฐานอตสาหกรรม:

ปรอท: ISHA, เกาหล – TWA 0.05 mg/m3 (ผวหนง) STEL - ACGIH - TWA 0.05 mg/m3 (ผวหนง) TEL/CEILING (C) -




(ขอ 3)


(ขอ 4)




ดน – Soil Envirionment Preservation Act คามลพษมาตรฐาน: พนท A: 4 mg/kg พนท B: 16 mg/kg มาตรฐานการตรวจวดการปนเปอนในดน: พนท A: 10 mg/kg พนท B: 40 mg/kg โดยพนท A: พนททไมปนเปอน เชน นาขาว สวนหรอแปลงผลไม ฟารมปศสตว ปา พนทโรงเรยนและบรเวณพนทดงกลาว ตามกฎหมาย Land register Act, ประเทศเกาหล อาหาร – Food Act 2000: ปรมาณปรอทสงสดทอนญาตใหมไดในปลาคอ 0.5 mg Hg/kg

Waste treatment – Waste Management Act และกฎระเบยบภายใตกฎหมายน มาตรฐานของเสย: ของเสยตองถกแยกเปนของเสยอนตรายและขยะชมชน (ขยะทไมอนตราย) ตามความเขมขนของโลหะหนกในของเหลวจากขยะทแยกออกมา ในกรณของปรอท ขยะอนตรายมปรอทมากกวา 0.005 mg/L Hg และขยะชมชน มปรมาณปรอทนอยกวา 0.005 mg/L Hg

Mercury acetate: ISHA, เกาหล - TWA 0.01 mg/m3 (ผวหนง) STEL 0.03 mg/m3 (ผวหนง) ACGIH - TWA 0.01 mg/m3 (ผวหนง) STEL/CEILING (C) 0.03 mg/m3 (ผวหนง) Mercury bromide: Not designated in ISHA, เกาหล and ACGIH Mercury acetate: Not designated in ISHA, เกาหล ACGIH - TWA 0.025 mg/m3 (ผวหนง) STEL/CEILING (C) - Mercury nitrate: Not designated in ISHA, เกาหล ACGIH - TWA 0.025 mg/m3 (ผวหนง) STEL/CEILING (C) -




(ขอ 3)


(ขอ 4)




Mercury oxide: Not designated in ISHA, เกาหล ACGIH - TWA 0.025 mg/m3 (ผวหนง) STEL/CEILING (C) - Mercury (II) oxide: Not designated in ISHA, เกาหล ACGIH - TWA 0.025 mg/m3 (ผวหนง) STEL/CEILING(C) -

International instruments – ประเทศสาธารณรฐเกาหลเปนรฐภาคในอนสญญาบาเซล

Australia นา* -- Trigger values ของปรอท อนนทรย สาหรบนาจดและนาทะเลทระดบการปองกนทางเลอก

การทาเหมองทองคา – ในอดตมการใชปรอท เพอรวมกบทองในการทาเหมองทอง โดยเฉพาะอยางยงในออสเตรเลย จงอาจมปรอทปนเปอนสง แมวาจะไมมการใชปรอทในการทาเหมองแรทองคาขนาดใหญแลวกตาม แตเหมองขนาดเลกบางรายยงใชอย ปรอทบางสวนถกนากลบมา




(ขอ 3)


(ขอ 4)




Trigger values สาหรบนาจด

(μgL-1)

Level of protection (% species)

99% 95% 90% 80%

0.06 0.6 1.9 5.4

Trigger values สาหรบนาทะเล

(μgL-1)

Level of protection (% species)

99% 95% 90% 80%

0.1 0.4 0.7 1.4

นาชลประทาน* – คา long-term trigger value (LTV), short-term trigger value (STV) ของปรอทในนาชลประทานการเกษตร และปรมาณปรอทปนเปอนในดนสะสม (CCL) เปนดงตอไปน - CCL ในดน 2 kg/ha - LTV ในนาชลประทาน

ใชชา แตบางสวนจะถกปลอยออกสธรรมชาต

CSU

Line




(ขอ 3)


(ขอ 4)




(ใชระยะยาวมากกวา 100 ป) 0.002 mg/L

- STV ในนาชลประทาน (ใชระยะสน มากกวา 20 ป) 0.002 mg/L

นาดมในปศสตว* – คา trigger values (ความเสยงตา) ของปรอทในนาดมปศสตวทแนะนา คอ 0.002 mg/L นาสาหรบการเพาะเลยงสตวน า* – แนวทางดานสารพษเพอปองกนสาหรบการเพาะเลยงสตวนา ระบใหมคาปรอททตรวจวดไดมคาดงน - นาจด นอยกวา 1 μg/L - นาทะเล นอยกวา 1 μg/L นาเพอการนนทนาการ* – แนวทางของปรมาณปรอทในนาเพอการนนทนาการ คอ 1 μg/L (เวนแตทระบไวเปนอยางอน)

นาดม* – ปรมาณปรอท 0.001 mg/L ตะกอนดน* – ปรมาณปรอทปนเปอน - ISQG-Low (Trigger value) 0.15

mg/kg นาหนกแหง




(ขอ 3)


(ขอ 4)




- ISQG-High 1 mg/kg นาหนกแหง อาหาร – ปลา และ อาหารทะเล: The Australian Food Standards Code – ปรมาณปรอทสงสด; - ปลาทเปนทรจก ไดแก ปลากระโทงดาบ

ปลากระเบน ปลาทนา ปลากะพงขาว ปลาเจมฟช ปลาออเรนจรฟฟ ปลาชอนทะเล ทนาครบนาเงนใต ปลาฉลาม 1.0 mg/kg

- ปลาสายพนธอนๆ 0.5 mg/kg - กงและหอย 0.5 mg/kg ขอจากดเหลานเพอใหแนใจวาประชาชนสวนใหญในสงคมจะไมสมผสกบความเสยงตอสขภาพทสาคญจากปรอทในปลา อยางไรกตาม สาเหตของปญหาจากปรอททนาเปนหวงสาหรบหญงตงครรภเกดจากการบรโภคปลาทมระดบปรอทสงเปนจานวนมาก เพราะความไวของทารกในครรภกบปรอท องคกรอาหารแหงออสเตรเลยและนวซแลนด (The Australia New Zealand Food Authority) จงไดออกประกาศแนะนาใหหญงตงครรภและหญงทคาดวาจะตงครรภ ควรจากดการบรโภคปลาบางประเภท เชน




(ขอ 3)


(ขอ 4)




ปลาฉลาม ปลากระเบน ปลากระโทงดาบ ปลากะพงขาว ปลาเจมฟช ปลาออเรนจรฟฟ ปลาชอนทะเล ทนาครบนาเงนใต สสวนตอสปดาห ( เฉลยสวนละประมาณ 150 กรม ) ปลาอนๆ ไดแก ปลาทนากระปอง สามารถทานไดบอยเทาทตองการ

(* จากแนวทางสาหรบคณภาพนาสะอาด และนาทะเลประเทศออสเตเลย และนวซแลนด ป 2000) การบรโภคทพอเหมาะตอสปดาห (Tolerable Weekly Intake) – PTWI สาหรบปรอทสาหรบหญงตงครรภ: 2.8 μg/กโลกรมนาหนกตว/สปดาห

New Zealand

(ขอมลเดยวกบประเทศออสเตเลย) Health Act: สาธารณสขทเปนผลจากการสมผสวตถอนตราย (บรหารงานโดย ภมภาค และ สาธารณสขทองถน) อะมลกมทางทนตกรรม -- Practice guideline – เปนแนวทางการปฏบตสาหรบควบคมของเสยอนตราย และการทงของเสยอนตรายอนมตโดย NZDA Board ในป 2001 คมออธบายการใช การจดเกบ การรวบรวม และการกาจดปรอทในการผาตดทาง ทนตกรรมในนวซแลนด โดยแนะนาวาควร

Air and Water point sources – Local Government Act: การควบคมอตสาหกรรมการระบายทางทอ (บรหารโดยสภาเจาหนาทการคาของเสยทองถน ผานกฎหมาย) Resource Management Act (RMA): การขออนมตทรพยากรสาหรบการปลอยสสงแวดลอมและความเสยง (เชน กจกรรมเชงพาณชย การบาบดของเสยโรงงาน , การฝงกลบ เปนตน) (บรหารโดยเทศบาลทองถน)

Hazardous Substances and New Organisms Act (HSNO): ควบคมนาเขา การผลต การขนสง การจดเกบ และการกาจดวสดอนตราย บรหารโดย Environmental Risk Management Agency (ERMA) พระราชบญญตควบคมสารพษและสารจาก ecotoxic ฉบบใหม ควบคมตงแตการนาเขา ถงการทง ซงปจจบนวสดจะถกเคลอนยายตองเปนไปตาม




(ขอ 3)


(ขอ 4)




รวบรวมเศษอะมลกม การจดเกบ และสงสาหรบการรไซเคล โดยเศษอะมลกมควรจะเกบไวภายใตนาในภาชนะสญญากาศเพอลดระดบไอปรอท และไมควรทงรวมกบขยะทางการแพทยทจะนาไปเผาอนๆ การผาตดทางทนตกรรมควรใชระบบทลดปรมาณอะมลกมทถกทงไปกบนาเสย ในบางภมภาคปรอทในนาเสยจะถกควบคมการปลอยทงอะมลกม โดยสอดคลองกบมาตรฐาน ISO 11143 อปกรณทางทนตกรรม–เครองแยกอะมลกม ควรตดตงและใชงานอยางเหมาะสม ขอควรระวงและคาแนะนาสาหรบ ทนตแพทยหญงตงครรภ - กระทรวงสาธารณสขแนะนาทนตแพทยหลกเลยงการใช หรอนาวสดอดฟนออกในผหญงตงครรภ โดยกระทรวงสาธารณสข ตรวจสอบการใชอะมนกมทางทนตกรรมและสขภาพของมนษยในชวงตนป 1997 พบวา ไมมหลกฐานทางวทยาศาสตรใดแสดงวาการใชอะมลกมทางทนตกรรมมผลตอสขภาพของมนษยแตอยางใด

พระราชบญญต ดงนนคาดวาจะสามารถควบคมปรอท และสารประกอบของปรอทดวย ภายในครงปหลงของป 2003

International instruments – ประเทศนวซแลนดเปนรฐภาคในอนสญญาบาเซล

ทมา: UNITED NATIONS ENVIRONMENT PROGRAMME CHEMICALS, GLOBAL MERCURY ASSESSMENT: APPENDIX (2002)


ตารางท 4-4 พนธกรณของอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท และความสอดคลองกบกฎหมายและระเบยบขอบงคบภายในประเทศ แหลงกาเนดทมผล

บงคบใช ขอ

(วรรคท) พนธกรณทตองปฏบตตาม ระยะเวลาการมผล

บงคบใช สอดคลองกบกฎหมายและ

ระเบยบขอบงคบภายในประเทศ

กฎหมายและระเบยบขอบงคบภายในประเทศ หนวยงานรบผดชอบ หมายเหต


3(3) ไมอนญาตใหมการทาเหมองแรปรอท

ปฐมภมทยงมไดมการดาเนนการภายในอาณาเขตประเทศตน ณ วนทอนสญญาน มผลใชบงคบ

ณวนทอนสญญาน มผลใชบงคบสาหรบประเทศนน ๆ

- - -

3(4) ตองใหเลกการทาเหมองแรปรอท ภายใน 15 ป

ณวนทอนสญญาน มผลใชบงคบสาหรบประเทศนน ๆ

“ปรอท” หรอ “Mercury” เมอรควร (I) คลอไรด (หรอ คาโลเมล) เมอรควร (II) ออกไซด เมอรควร (II) ซลเฟต เมอรควร (II) ไนเตรต ซนนาบาร และ เมอรควร ซลไฟด

3(5 (a)) 1. พยายามระบคลงปรอทหรอสารประกอบปรอททมปรมาณมากกวา 50 เมตรกตน



พนธกรณทเกยวของกบการคาปรอท มความสอดคลองกบ พ.ร.บ. วตถอนตราย พ.ศ. 2535 • Mercury เปนวตถอนตรายชนดท 3 (การนาเขา การสงออก การผลต การใช และการมไวครอบครองตองไดรบอนญาตจากหนวยงานทรบผดชอบ) ในความรบผดชอบของกรมโรงงานอตสาหกรรม • Mercury (I) chloride หรอ calomel เปนวตถอนตรายชนดท 4 (หามมใหมการนาเขา การสงออก การผลต การใช และการมไวครอบครอง) ในความรบผดชอบของสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา • Mercury (II) oxide เปนวตถอนตรายชนดท 3 (การนาเขา การสงออก การผลต การใช และการมไวครอบครองตองไดรบอนญาตจากหนวยงานทรบผดชอบ) ในความรบผดชอบของกรมโรงงานอตสาหกรรม

กรมโรงงานอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสข กรมโรงงานอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม

ไมมผลบงคบใชกบ (1) ปรอทหรอสารประกอบปรอทสาหรบการวจยในหองปฏบตการ หรอใชเปนสารมาตรฐานอางอง (2) ปรอทหรอสารประกอบปรอทในปรมาณนอยมากทเกดขนเองตามธรรมชาต ในผลตภณฑ อาท nonmercury metal สนแร (ore) หรอ mineral products รวมทงถานหน หรอ


แหลงกาเนดทมผลบงคบใช

ขอ (วรรคท)

พนธกรณทตองปฏบตตาม ระยะเวลาการมผลบงคบใช

สอดคลองกบกฎหมายและ



• Mercury (II) sulfide เปนวตถอนตรายชนดท 3(การนาเขา การสงออก การผลต การใช และการมไวครอบครองตองไดรบอนญาตจากหนวยงานทรบผดชอบ) ในความรบผดชอบของกรมโรงงานอตสาหกรรม • Mercury compounds เปนวตถอนตรายชนดท 4 (หามมใหมการนาเขา การสงออก การผลต การใช และการมไวครอบครอง) ในความรบผดชอบของกรมวชาการเกษตร และ สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา ในเงอนไขสาหรบผลตภณฑทใชในบานเรอนหรอทางสาธารณสขทนามาใชเพอประโยชนแกการระงบ ปองกน ควบคม ไล กาจดแมลง กาจดเชอรา และสตวอน

กรมโรงงานอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม กรมวชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสข

ผลตภณฑไดมาจากวตถดบดงกลาวขางตน และสารซงปรากฏโดยไมจงใจอยในผลตภณฑเคมในปรมาณทนอยมาก (3) ผลตภณฑทมปรอทเปนสวนประกอบ


- - - อางถงวรรค 3(a) ของขอ 11 กากของเสยปรอท








3(6) การสงออกปรอทจะตองดาเนนการ ดงน


พนธกรณทเกยวของกบการคาปรอท มความสอดคลองกบ พ.ร.บ. วตถอนตราย พ.ศ. 2535 • Mercury เปนวตถอนตรายชนดท 3 (การนาเขา การสงออก การผลต การใช และการมไวครอบครองตองไดรบอนญาตจากหนวยงานทรบผดชอบ) ในความรบผดชอบของกรมโรงงานอตสาหกรรม • Mercury (I) chloride หรอ calomel เปนวตถอนตรายชนดท 4 (หามมใหมการนาเขา การสงออก การผลต การใช และการมไวครอบครอง) ในความรบผดชอบของสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา • Mercury (II) oxide เปนวตถอนตรายชนดท 3 (การนาเขา การสงออก การผลต การใช และการมไวครอบครองตองได รบอนญาตจากหนวยงานทรบผดชอบ) ในความรบผดชอบของกรมโรงงานอตสาหกรรม • Mercury (II) sulfide เปนวตถอนตรายชนดท 3 (การนาเขา การสงออก การผลต การใช และการมไวครอบครองตองได รบอนญาตจากหนวยงานทรบผดชอบ) ในความรบผดชอบของกรมโรงงานอตสาหกรรม • Mercury compounds เปนวตถอนตรายชนดท 4 (หามมใหมการนาเขา การสงออก การผลต การใช และการมไวครอบครอง) ในความรบผดชอบของกรมวชาการเกษตร และ สานกงานคณะกรรมการอาหาร

กรมศลกากร

กรมโรงงานอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม

สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสข



กรมวชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ








และยา ในเงอนไขสาหรบผลตภณฑทใชในบานเรอนหรอทางสาธารณสขทนามาใชเพอประโยชนแกการระงบ ปองกน ควบคม ไล กาจดแมลง กาจดเชอรา และสตวอน


3(6 (a)) สงออกกบประเทศในภาค :ผนาเขาตองใหความยนยอมเปนลายลกษณอกษร และเปนการใชทไมขดตออนสญญา หรอ การกกเกบช ว ค ร า ว อ ย า ง เ ป น ม ต ร ต อสงแวดลอม

- - -

3(6 (b)) สงออกกบประเทศนอกภาค :ผนาเขาตองใหความยนยอมเปนลายลกษณอกษร และรบรองวามม า ต ร ก า รป กป อ ง ม น ษ ย แ ล ะสงแวดลอม และปฏบตตามขอ 10 และ 11 (การเ กบกก และการกาจด)

- - -

3(8)

การนาเขาปรอทจะตองดาเนนการดงน ไมอนญาตใหมการนาเขาปรอทจากประเทศนอกภาคทไมมการรบรองวา ปรอททมการนาเขาดงกลาว ไมไดนามาจากแหลงอปทานทไมไดรบอนญาต ตามวรรค 3 (การทา

- - -








เหมองแรปรอทปฐมภมทยงมไดมการดาเนนการภายในอาณาเขตประเทศตน) และวรรค 5b (จากโรงงานอตสาหกรรมคลออลคาไลด ทปลดระวาง)

3(9)และ 3(10)

1. การนาเขาปรอทจากประเทศนอกภาค (ตามวรรค 8) โดยมเ ง อ น ไ ข ว า จ ะ ด แ ล ใ หค ร อ บ ค ล ม เ ก ย ว ก บ ก า รควบคมการสงออกปรอทและมมาตรการภายในประเทศ เพอใหแนใจวาปรอททนาเขามวธการจดการอยางเปนมตรตอสงแวดลอม

2. จ ด เ ต ร ย ม ก า ร แ จ ง ก า รตดสนใจ ขอมลปรมาณ และท ม าของปรอท แ ก ส าน กเลขาธการ

บงคบใชไดจนกวาจะไดขอสรปของทประชมรฐภาคสมยทสอง (นอกจากทประชมภาคจะตดสนเปนอยางอน)

- - -








ขอ 4 ผลตภณฑทเตมปรอท

ผลตภณฑทมปรอท ตอไปน (สวน 1 ภาคผนวก เอ)

4(1)


ภายใน พ.ศ.2563 (ค.ศ. 2020)

- - - เวนแตไดมการขอยกเวนตามขอ 6 (ขอยกเวนได 5 ปหลงจากวนทกาหนดใหมการเลกใช และสามารถขยายระยะเวลาไดอก 5 ป (รวมไมเกน 10 ป) เวนแต ไดมการระบชวงทสนกวา)

1. แบตเตอร ยกเวนแบตเตอรกระดมแบบสงกะสออกไซดทมปรอทนอยกวา 2% โดยนาหนก และแบตเตอรกระดมแบบสงกะสอากาศทมปรอทนอยกวา 2% โดยนาหนก

4(1) ตองไมอนญาตใหผลต นาเขา หรอสงออกผลตภณฑ

ภายใน พ.ศ.2563 (ค.ศ. 2020)

ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบบท 3865 พ.ศ 2551 เรองกาหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม บรภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกสทอาจมสารอนตราย: การจากดการใชสารอนตรายบางชนด ซงกาหนดให บรภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกสใหมตองปราศจากปรอท

กรมศลกากรสานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมกระทรวงอตสาหกรรม

2.สวตซไฟฟาและรเลย ยกเวน very high accuracy capacitance และ loss measurement bridges และ สวตซความถวทยทมความถสง (high


ภายใน พ.ศ.2563 (ค.ศ. 2020)

- - -








frequency radio frequency switches) และ รเลยในการตดตามตรวจสอบและเครองมอควบคม (relays in monitoring and control instruments) ทมปรอทมากกวา 20 มลลกรมตอสะพานสวตซหรอรเลย

3.หลอดฟลออเรสเซนตชนดคอมแพกต สาหรบการใชงานทวไป ขนาดตากวาหรอเทากบ 30 วตต และมปรอทบรรจมากกวา 5 มลลกรมตอหลอด


ภายใน พ.ศ.2563 (ค.ศ. 2020)

ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบบท 3865 (พ.ศ.2551) ออกตามความในพระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม พ.ศ.2511 เรอง กาหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมผลตภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกสทอาจมสารอนตรายฯ ระบใหผลตภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกสใหม ตองปราศจากตะกว ปรอท แคดเมยม โครเมยมเฮกซะเวเลนซ พอลโบรมเนเทดไบฟนล (PBB) หรอพอลโบรมเนเทดไดฟนลอเทอร (PBDE)

กรมศลกากรสานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม








โดยกาหนดใหปรอท ในหลอดฟลออเรสเซนซกะทดรด (compact fluorescent lamp) มปรมาณไมเกนหลอดละ 5 มลลกรม

ฉลากเขยว : หลอดฟลออเรสเซนตคอมแพค มปรมาณปรอทไมเกน 5 mg/หลอด


4.หลอดฟลออเรสเซนตชนดตรง สาหรบการใชงานทวไป : (1) หลอดทใชสารเรองแสงแบบแถบ 3 ส นอยกวา 60 วตตและมปรอทบรรจมากกวา 5 มลลกรมตอหลอด (2) หลอดทใชสารเรองแสงชนดฮาโลฟอสเฟต นอยกวาหรอเทากบ 40 วตต และมปรอทบรรจมากกวา 10 มลลกรมตอหลอด


ภายใน พ.ศ.2563 (ค.ศ. 2020)

ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบบท 3865 (พ.ศ.2551) ออกตามความในพระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม พ.ศ.2511 เรอง กาหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมผลตภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกสทอาจมสารอนตรายฯ ระบใหผลตภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกสใหม ตองปราศจากตะกว ปรอท แคดเมยม โครเมยมเฮกซะเวเลนซ พอลโบรมเนเทดไบฟนล (PBB) หรอพอลโบรมเนเทดไดฟนลอเทอร (PBDE) โดยกาหนดให ปรอท ในหลอดฟลออเรสเซนซตรงสาหรบจดประสงคทวไป ไมเกนคาตอไปน - หลอดทใชแฮโลฟอสเฟต : 10 มลลกรม - หลอดทใชไตรฟอสเฟต ประเภทอายปกต : 5 มลลกรม - หลอดทใชไตรฟอสเฟต ประเภทอายยน : 8 มลลกรม









ฉลากเขยว : หลอดฟลออเรสเซนต มปรมาณปรอทไมเกน 8 mg/หลอด


5.หลอดไอปรอทความดนสง สาหรบการสองสวางทวไป


ภายใน พ.ศ.2563 (ค.ศ. 2020)

ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบบท 3865 (พ.ศ.2551) ออกตามความในพระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม พ.ศ.2511 เรอง ก าหนดมาตรฐานผ ลตภณ ฑ อตสาหกรรมผลตภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกสทอาจมสารอ น ต ร า ย ฯ ร ะ บ ใ ห ผ ล ต ภ ณ ฑ ไ ฟ ฟ า แ ล ะอเลกทรอนกสใหม ตองปราศจากตะกว ปรอท แคดเมยม โครเมยมเฮกซะเวเลนซ พอลโบรมเนเทดไบฟนล (PBB) หรอพอลโบรมเนเทดไดฟนลอเทอร (PBDE) โดยกาหนดให -ปรอท ในหลอดฟลออเรสเซนซตรงสาหรบจดประสงคพเศษ -ปรอท ในหลอดไฟประเภทอนทไมไดระบในภาคผนวกตามประกาศน


ฉลากเขยว : มขอกาหนดสาหรบโทรทศน (มปรมาณปรอทไมเกน 1,000 mg/kg) แตไมไดรวมถงจอภาพ









6.หลอดฟลออเรสเซนตแบบแคโทดเยน และหลอดฟลออเรสเซนตแบบอเลกโทรดภายนอก (EEFL) ในจอภาพอเลกทรอนกส - ขนาดสน (≤ 500 มลลเมตร) และมปรอทบรรจมากกวา 3.5 มลลกรมตอหลอด - ขนาดกลาง (> 500 มลลเมตร และ ≤ 1,500 มลลเมตร) และมปรอทบรรจมากกวา 5 มลลกรมตอหลอด - ขนาดยาว (> 1,500 มลลเมตร) และมปรอทบรรจมากกวา 13 มลลกรมตอหลอด


ภายใน พ.ศ.2563 (ค.ศ. 2020)

ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบบท 3865 (พ.ศ.2551) ออกตามความในพระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม พ.ศ.2511 เรอง ก าหนดมาตรฐานผ ลตภณ ฑ อตสาหกรรมผลตภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกสทอาจมสารอ น ต ร า ย ฯ ร ะ บ ใ ห ผ ล ต ภ ณ ฑ ไ ฟ ฟ า แ ล ะอเลกทรอนกสใหม ตองปราศจากตะกว ปรอท แคดเมยม โครเมยมเฮกซะเวเลนซ พอลโบรมเนเทดไบฟนล (PBB) หรอพอลโบรมเนเทดไดฟนลอเทอร (PBDE) โดยกาหนดให -ปรอท ในหลอดฟลออเรสเซนซตรงสาหรบจดประสงคพเศษ -ปรอท ในหลอดไฟประเภทอนทไมไดระบในภาคผนวกตามประกาศน

กรมศลกากรสานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมกระทรวงอตสาหกรรม

ฉลากเขยว : มขอกาหนดสาหรบโทรทศน (มปรมาณปรอทไมเกน 1,000 mg/kg) แตไมไดรวมถงจอภาพ









7.เครองสาอาง (ทเตมปรอทมากกวา 1 พพเอม) รวมทงสบผวขาว และครมผวขาว แตไมรวมเครองสาอางทารอบดวงตา ซงใชปรอทเปนสารกนเสย ซงไมมผลกระทบและไมมสารกนเสยอนใชทดแทนได (ไมครอบคลมถงเครองสาอาง สบ หรอครมทมปรอทปนเปอนในปรมาณนอยมาก)


ภายใน พ.ศ.2563 (ค.ศ. 2020)

1. สอดคลองกบประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง กาหนดวตถทหามใชเปนสวนผสมในการผลตเครองสาอาง ลงวนท 26 มนาคม 2551 โดยกาหนดให Mercury and its compounds เปนสารหามใชลาดบท 221 ยกเวน การปนเปอนจากวตถดบทใชเปนสวนผสมในเครองสาอางใหปนเปอนในเครองสาอางได ไมเกน 1 สวนในลานสวน (1 ppm)

กรมศลกากรสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา กระทรวงสาธารณสข

2. ประกาศกระทรวงสาธารณสขฉบบท 37 พ .ศ . 2532 ออกตามพระราชบญญ ตเครองสาอาง พ.ศ. 2517 และประกาศกระทรวงสาธารณสขฉบบท 9 พ.ศ. 2536 อ อ ก ต า ม ค ว า ม ใ น พ ร ะ ร า ช บ ญ ญ ตเครองสาอาง พ.ศ. 2535 กาหนดหามใชปรอทแอมโมเนยในเครองสาอาง


3. ประกาศกระทรวงสาธารณสข ฉบบท 47 (พ.ศ. 2550) เรอง กาหนดวตถกนเสยทอาจใชเปนสวนผสมในการผลตเครองสาอาง


4. กฎหมายเกยวกบการผลตและการจาหนายเค รอง สาอาง ไ มปลอดภ ย ซ ง ถ อ เป นความผดตามพระราชบญญตเครองสาอาง พ.ศ. 2535 โดยมโทษจาคกไมเกน 1 ป หรอปรบไมเกน 6 หมนบาท หรอทงจาทง









ปรบ โดยเฉพาะอยางยง กรณความไมปลอดภยนนมาจากการปนเปอนของปรอทในผลตภณฑครมหนาขาวซงสวนใหญเปนผลตภณฑท อย. เคยตรวจพบปรอทมาแลว และ อย. เคยประกาศใหผลตภณฑเหลานเปนเครองสาอางททาผดกฎหมายและมอนตราย

8.สารเคมปองกนและกาจดศตรพช


ภายใน พ.ศ.2563 (ค.ศ. 2020)

สอดคลองกบพ.ร.บ.วตถอนตราย พ.ศ. 2535 ซงไดกาหนดใหปรอท (mercury compounds) จดเปนวตถอนตรายชนดท 4 ในความรบผดชอบของกรม วชาการ เกษตร และ ส าน ก ง านคณะกรรมการอาหารและยา ในเงอนไขสาหรบผลตภณฑทใชในบานเรอนหรอทางสาธารณสขทนามาใชเ พอประโยชนแกการระงบ ปองกน ควบคม ไล กาจดแมลง

กรมศลกากรกรมวชาการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ

9.สารเคมปองกนและกาจดศตรพช สารฆาชวภาพ และยาฆาเชอ


ภายใน พ.ศ.2563 (ค.ศ. 2020)

X พบ พระราชบญญตยา พ.ศ. 2510 ซงเกยวของกบยาฆาเชอ (ซงจดเปนยาแผนปจจบน) แตไมพบกฎหมายเฉพาะเรองทตอบสนองบทบญญตตามอนสญญามนามาตะในขอนเปนการเฉพาะ

-








10.เครองมอวดทไมใชระบบอเลคทรอนกส ยกเวนเครองมอวดทตดตงในสเกลขนาดใหญ หรอการวดทตองการความแมนยาในการวดสงและไมมอปกรณ/เครองมอทางเลอกทเหมาะสม (1) บาโรมเตอร (2) ไฮโกรมเตอร (3) มาโนมเตอร (4) เทอรโมมเตอร (5 ) เครองวดความดนโลหต


ภายใน พ.ศ.2563 (ค.ศ. 2020)

X พบ พระราชบญญตเครองมอแพทย พ.ศ. 2551 ซงมการกาหนดหลกเกณฑ การควบคมเกยวกบเครองมอแพทยทวไป แตไมพบกฎหมายเฉพาะเรองทตอบสนองบทบญญตตามอนสญญามนามาตะในขอนเปนการเฉพาะ

-









4(3) ตองลดการใชอะมลกมอดฟน โดยใชมาตรการ ดงทระบไวในสวน 2 ภาคผนวก เอ


X พบ พระราชบญญตเครองมอแพทย พ.ศ. 2551 ซงมการกาหนดหลกเกณฑ การควบคมเกยวกบเครองมอแพทยทวไป แตไมพบกฎหมายเฉพาะเรองทตอบสนองบทบญญตตามอนสญญามนามาตะในขอนเปนการเฉพาะ

- สวน 2 ภาคผนวก เอ มาตรการทจะดาเนนการในการลดการใชอะม ลกม (phase down) จะตองคานงถงสถานการณเฉพาะของประเทศ คาแนะนาระหวางประเทศทเกยวของ และจะตองดาเนนมาตรการมากกวาหรอเทากบสองมาตรการตาง ๆ ดงตอไปน : (1) กาหนดวตถประสงคระดบชาต เพอปองกนฟนผและสนบสนนสขภาพ เพอชวยลดความตองการในการบรณะฟน (2) กาหนดวตถประสงคระดบชาต ในการลดการใชอะมลกมใหนอยทสด (3) สงเสรมการใชวสดทางเลอกทไมมปรอทในการบรณะฟนทมความคมคาและม ประ ส ทธ ผลทางคลนก (4) สงเสรมการวจยและ








การพฒนาวสดทางเลอกทไมมปรอทในการบรณะฟน (5) สน บ ส น น อ ง ค ก รวชาชพดานทนตกรรมและสถาบนการศกษาดานทนตกรรม เพอการศกษาและฝกอบรมทนตแพทยและนกศกษาทนตแพทยในการใช ว ส ดทางเ ล อกท ไม มปรอท และสงเสรมใหมแนวปฏบตการจดการทดทสด (6) ไม สงเสรมนโยบายและ โ ค ร ง ก า รป ระก นส ขภาพ ท ส ง เ ส ร มการใชอะมลกมมากกวาวสดทางเลอกทไมมปรอท ในการบรณะฟน (7) สงเสรมนโยบายและโครงการประกนสขภาพทสงเสรมการใชทางเลอกทมคณภาพมากกวาอะมลกม ในการบรณะฟน (8) จากดการใชอะมลกมในรปแบบแคปซล








(9) สนบสนนการใชแนวปฏบตทางสงแวดลอมทดท สดในสถานทนตกรรม เพอลดการปลอยปรอทและสารประกอบปรอทสนาและดน




- - -

4(6) 1. ไมสงเสรมใหมการผลตและจาหนายผลตภณฑทเตมปรอท ทไมเปนทประจกษวามการใชเปนการทวไป กอนวนทอนสญญามผลใชบงคบกบตน เวนแตการประเมนความเสยงและผลประโยชนของผลตภณฑนนไดแสดงใหเหนวามผลประโยชนตอสงแวดลอมหรอสขภาพของมนษย

2. ตองจดสงขอมลของผลตภณฑดงกลาว รวมทง


- - - เวนแตแสดงใหเหนไดวามประโยชน และตองจดสงขอมลแกสานกเลขาธการฯ








ขอมลความเสยงและผลประโยชนของผลตภณฑตอสงแวดลอมและสขภาพของมนษย ใหสานกเลขาธการ และสานกเลขาธการ ตองเผยแพรขอมลดงกลาวตอสาธารณะ


4(7) ภาค อาจย นข อ เสนอต อ ส าน กเลขาธการ ในการกาหนดรายการผลตภณฑทเตมปรอทในภาคผนวก เ อ ซ ง ข อ เ ส น อ ด ง ก ล า ว ต อ งประกอบดวยขอมลเกยวกบความมอย ความเปนไปไดดานวชาการและเศรษฐกจ และความเ สยง และผลประโยชนตอสงแวดลอมและสขภาพของผลตภณฑทางเลอกทไมมปรอท

- - -

4(8), 4(9) ทประชมรฐภาคฯ จะตองทบทวนและปรบปรงภาคผนวก เอ

ภายในระยะเวลาไมน อ ย ก ว า 5 ปหลงจากอนสญญาฯ มผลใชบงคบ

- - - จะตองคานงถง (เอ) ขอเสนอใดๆ เกยวกบรายการผลตภณฑฯ ในภาคผนวก เอ (บ) ขอมลท สานกเลขาธการฯ จดใหบรการ (ขอมลเกยวกบผลตภณฑฯ








และทางเลอกของผลตภณฑฯ) และ (ซ) ความพรอมของภาคส าหรบทางเลอกท ไม มปรอท ซงสามารถนาไปใชไดจรงทงทางดานเทคนควชาการและเศรษฐกจ โดยค าน งถ งความเ ส ยง ต อสขภาพอนามยของมนษยและสงแวดลอม รวมทงผลประโยชนทไดรบ

ขอ 5 กระบวนการผลตทมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอท

กระบวนการผลตทมก า ร ใ ช ป ร อ ท แ ล ะสารประกอบปรอท (สวน 1 ภาคผนวก บ)


- - กรมโรงงานอตสาหกรรม กระทรวงอตสาหกรรม

1 .การผ ลตคลออลคาไลน


ภายในป พ.ศ. 2568(ค.ศ. 2025)


2.กระบวนการผล ตอ ะ ซ ต ล ด ไ ฮ ด (Acetaldehyde) ซงใชปรอทและสารประกอบปรอทเปนตวเรงปฏกรยา


ภายในป พ.ศ. 2561(ค.ศ. 2018)









กระบวนการผลตทมก า ร ใ ช ป ร อ ท แ ล ะสารประกอบปรอท (สวน 2 ภาคผนวก บ)





1.การผลตสารไวนลคลอไรดโมโนเมอร -โ ซ เ ด ย ม ห ร อ โพแทสเซยม เมทลเลต หรอ เอทลเลต

5(3) ภาคตองดาเนนมาตรการเพอจากดการใชปรอทในกระบวนการผลต




2.การผลตโพลยรเทน โดย ใ ชป รอท เ ป นตวเรงปฏกรยา

5(3) ภาคตองดาเนนมาตรการเพอจากดการใชปรอทในกระบวนการผลต




กระบวนการผลตทมก า ร ใ ช ป ร อ ท แ ล ะสารประกอบปรอท (สวน 1,2 ภาคผนวก บ)

5(5) ภาคทมโรงงานอตสาหกรรมซงม

กระบวนการผลตตามทระบไวใน

ภาคผนวก บ เทากบหรอมากกวา 1

แหง จะตอง

1. ดาเนนมาตรการแกไขการปลดปลอยและการปลอยของปรอทหรอสารประกอบปรอทจากสถานประกอบการเหลานน

2. บรรจขอมลเกยวกบมาตรการทดาเนนการตามวรรคนไวในรายงานของตนทจะตองสงตาม










ขอ 21 3. พยายามระบสถานประกอบการ

ทอยภายในอาณาเขตของภาคทใชปรอทหรอสารประกอบปรอทสาหรบกระบวนการ ตามทระบไวในภาคผนวก บ และเสนอขอมลตอสานกเลขาธการ เกยวกบจานวนและประเภทของสถานประกอบการ และปรมาณปรอทหรอสารประกอบปรอททคาดวาจะใชตอปในสถานประกอบการนน

ไมเกน 3 ป หลงอนสญญาฯ มผลใชบงคบ

5(6) ตองไมอนญาตใหมการใชปรอทและสารประกอบปรอทในโรงงานอตสาหกรรมใหม (ตามระบ ในภาคผนวก บ)



โรงงานดงกลาว ไมสามารถขอยกเวนการใช (exemption) ตามขอ 6 ได

5(7) ไมสงเสรมการพฒนาสถานประกอบการใด ๆ ทใชกระบวนการผลตอน ๆ ทมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอทอยางจงใจ ซงสถานประกอบการนนไมไดมอยกอนวนทอนสญญามผลใชบงคบกบภาคนน เวนแตกรณทภาคสามารถ



เวนแต แสดงใหทประชมรฐภาคฯ ไดเหนวา กระบวนการผลตดงกลาวมผลประโยชนทางสงแวดลอมและสขภาพอนามยของมนษยอยางมนยสาคญ และ








แสดงใหทประชมรฐภาค พอใจไดวากระบวนการผลตนนใหผลประโยชนตอสงแวดลอมและสขภาพอยางมนยสาคญ และไมมทางเลอกทมอยทจะไมใชปรอททเปนไปไดทางเศรษฐกจ และวชาการ ทจะกอใหเกดผลประโยชนดงกลาว

กระบวนการผลตทางเลอกไมมความเปนไปไดทางเทคนคและเศรษฐกจ



- - -








ขอ 7 การทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลก

เหมองแรขนาดเลกทมการใชปรอท

7(2) ภาคทมการทาเหมองแรทองคาพ น บ า น แ ล ะ ข น า ด เ ล ก แ ล ะกระบวนการท เ กยวของ ตองลดแ ล ะ ก า จ ด ก า ร ใ ช ป ร อ ท แ ล ะสารประกอบปรอททเปนไปได


X ยงไมพบกฎหมายภายในเกยวกบเรองการทาเหมองแรทองคาขนาดเลก และไมมการกาหนดหลกเกณฑการพจารณาการเปนเหมองแรขนาดเลก มแตกฎหมายเกยวกบการทาเหมองแรขนาดใหญ และมกฎหมายทกาหนดวธการขดหาแรรายยอยและการรอนแร ทระบใหการรอนแรทองคา ใหสามารถกระทาไดทกจงหวด และการขออนญาตและการออกใบอนญาตขดแรรายยอย สามารถดาเนนการไดโดยนายอาเภอทองท ตามทระบไวในแบบคาขอรบใบอนญาตขดหาแรรายยอยทกรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแรกาหนดตามมาตรา 6 วรรคหนง ตามกฎกระทรวงกาหนดวธการขดหาแรรายยอยและการรอนแร หลกเกณฑและวธการในการขออนญาต การออกใบอนญาต การพกใช และการเพกถอนใบอนญาตขดหาแรรายยอยและใบอนญาตรอนแร พ.ศ. 2552 อยางไรกตาม หนวยงานทรบผดชอบโดยตรง คอ กรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแร (กพร.) กระทรวงอตสาหกรรม ไดประสานจงหวดทมราษฎรขดรอนหาแรทองคา ใหราษฎรขออนญาตรอนแรใหถกกฎหมาย พรอมจด

กรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแร (กพร.) กระทรวงอตสาหกรรม

แผนจดการระดบชาตในการลดการใชปรอท ตองประกอบดวย 1) วตถประสงคและเปาหมาย 2) การดาเนนการเพอการกาจด (1) การผลตแรปรอท (2) การเผาปรอทในทโลงแจง หรอการกระบวนการทเกยวของกบปรอท (3) การเผาปรอทในเขตพนทอยอาศย (4) การชะลางไซยาไนดลงในดนตะกอน และแรหรอหางแรทมการใสปรอทเพมเขาไป โดยไมไดมการนาเอาปรอทออกกอน 3) ขนตอนกระบวนการทางานของกจการเหมองแรทองคาขนาดเลก 4) การคาดประมาณปรมาณการใชปรอทและคนงานเหมองแรทองคาขนาดเลกในประเทศของตน 5) แผนกลยทธเพอในการ



3. จดสงแผนฯภายใน 3 ป หลงอนสญญาฯมผลใบงคบ หรอ 3 ป หลงการแจงตอสานกเลขาธการฯ

4. ทก ๆ3 ป จะตองทาการทบทวนความกาวหนาในการปฏบตตามพนธกรณภายใตขอน และรวมถงการบรรจผลการทบทวนความกาวหนาดงกลาวไวในรายงานทจดสงตามขอ 21








เจาหนาทใหคาแนะนาทางวชาการในการขดรอนหาแรทองคาเพอใหเกดความปลอดภยและไมสงผลกระทบกบสภาพสงแวดลอม (กรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแร 27 พฤษภาคม 2553)

สนบสนนการลดการปลดปลอย การสมผสปรอทจากการทาเหมองทองคาขนาดเลก รวมถงวธการทไมตองใชปรอท 6) แผนกลยทธในการจดการการคาปรอท และการปองกนการผนเอาปรอทและสารประกอบปรอทจากในประเทศและตางประเทศมาใชในกจการเหมองแรทองคาขนาดเลก 7) แผนกลยทธเกยวกบผมสวนไดสวนเสยเพอพฒนาและการปฏบตตามแผนจดการระดบชาต 8) แผนกลยทธดานสาธารณสขเกยวกบการไดรบสมผสปรอทของคนงานเหมองแรทองคาขนาดเลกและผเกยวของ 9) แผนกลยทธการปองกนการไดรบสมผสของประชาชนทมความเสยงสง โดยเฉพาะ








อยางยงเดกและสตรวยเจรญพนธ และสตรมครรภทมการใชปรอทในกจการการทาเหมองแรทองคาขนาดเลก 10) กาหนดเวลาในการปฏบตตามแผนจดการระดบชาต

ขอ 8 การปลดปลอย

แหลงกาเนดตามรายการทระบไวในภาคผนวก ด ไดแก

8(1) , 8(2) การควบคม และลดการปลดปลอยปรอทและสารประกอบปรอทสอากาศ (หากเปนไปได) ในรปของ “ป ร อ ท โ ด ย ร ว ม ( Total mercury)” ผานมาตรการควบคมการปลดปลอยปรอทสอากาศจากแ ห ล ง ก า เ น ด ป ร ะ เ ภ ท point sources ตามรายการแหลงกาเนดทระบไวในภาคผนวก ด ตราบเทาทเกณฑดงกลาวจะยงคงบงคบใชสาหรบทกประเภท อยางนอยทสด คอ รอยละ 75 ของการปลดปลอยจากประเภทนน ๆ









1.โรงไฟฟาทใชถานหนเปนเชอเพลง

8(1) , 8(2) ควบคมการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนด


สอดคลองกบ-ประกาศกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เรอง กาหนดมาตรฐานควบคมการปลอยทงอากาศเสยจากโรงงานอตสาหกรรม ระบชนดอากาศเสยของกรณปรอท ทมาจากกระบวนการผลตทมการเผาไหมเชอเพลง ตองมคาไมเกน 2.4 มลลกรมตอลกบาศกเมตร -ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม เรอง กาหนดคาปรมาณของสารเจอปนในอากาศทระบายออกจากโรงงาน พ.ศ. 2549 ระบชนดของสารเจอปนปรอท ทมาจากการผลตทวไปในอากาศทมการเผาไหมเชอเพลง ตองมคาไมเกน 2.4 มลลกรมตอลกบาศกเมตร -ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม เรอง การกาจดสงปฏกลหรอวสดทไมใชแลว พ.ศ. 2548 กาหนดใหมการระบรหสของชนดและประเภทของสงปฏกลหรอวสดทไมใชแลว ใชรหสเลข 6 หลก

กระทรวงอตสาหกรรม

2.โรงงานอตสาหกรรมทใชถานหนเปนเชอเพลง



3.กระบวนการถลงและอบแร ทใชในกระบวนการผลตโลหะทไมใชเหลก



- - -

4.เตาเผาขยะ 8(1) , 8(2) ควบคมการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนด


-ประกาศกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เรอง กาหนดมาตรฐานควบคมการปลอยทงอากาศเสยจากเตาเผามลฝอย ระบ

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม








มาตรฐานควบคมการปลอยทงอากาศเสยจากเตาเผามลฝอยทงเกาและใหม มปรอทไดไมเกน 0.05 มลลกรมตอลกบาศกเมตร -ประกาศกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เรอง กาหนดมาตรฐานควบคมการปลอยทงอากาศเสยจากเตาเผามลฝอยตดเชอ ระบคามาตรฐานกรณคาปรอททปลอยทง คอ ไมเกน 0.05 มลลกรมตอลกบาศกเมตร

5.โรงงานผลตปนซเมนต



ส อ ด ค ล อ ง ก บ ป ร ะ ก า ศ ก ร ะ ท ร ว งทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (พ.ศ. 2549) เ รอง กาหนดมาตรฐานควบคมการปลอยทงอากาศเสยจากโรงงานปนซเมนตทใชของเสยเปนเชอเพลงหรอเปนวตถดบในการผลต กาหนดใหปรมาณปรอทจากโรงงานปนซเมนตเกาและใหมทใชของเสยเปนเชอเพลงหรอเปนวตถดบในการผลต ตองมคาไมเกน 0.1 มลลกรม/ลกบาศกเมตร



8(3) แหลงทมการปลดปลอยปรอทแหลง

เดม

1. ภาคตองดาเนนมาตรการเพอควบคม และอาจเตรยมแผนจดการระดบชาต เพอใชกบแหลงกาเน ดอย กบท ตามรายการทระบไวในภาคผนวก ด

2. เสนอแผนแกทประชมรฐภาคฯ


- - -








ภายใน 4 ป หลงจากอนสญญาฯมผลใชบงคบ

โดยแผนจดการระดบชาต จะมการก าหนดมาตรการควบ ค มการปลดปลอยปรอท การตงเปาหมายทคาดหวง จดมงหมาย และผลลพธ

8(4)

แหลงทมการปลดปลอยปรอท

แหลงใหม

1. ภาคฯ จะตองใชแนวทางดานเทคนคทดทสดทมอย (BAT) และแนวการปฏบตดานสงแวดลอมทดทสด (BEP) ตามความเหมาะสม เพอควบคมการปลดปลอยปรอท

เรวทสดเทาทจะเปนไปได แตไมเกนระยะเวลา 5 ป หลงจากอนสญญาฯ มผลใชบงคบ

x ยงไมมกฎหมายทตอบสนองวตถประสงคตามอน สญญามนามาตะในขอน เปนการเฉพาะเนองจากยงไมไดกาหนดไวในกฎหมายวาใหตองทาแนวทางดานเทคนคทดทสดทมอย (BAT) และแนวการปฏบตดานสงแวดลอมทดท สด (BEP) เพอควบคมการปลดปลอยปรอท ซงกฎหมายเกยวกบกระบวนการทางอตสาหกรรมทมการปลดปลอยปรอทสอากาศลวนแตเปนกฎหมายทกาหนดมาตรฐานควบคมการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดเทานน

-

8(5) สาหรบแหลงกาเนดทมอย

ภาคตองจดการรวมแหลงกาเนดไวใน

แผนระดบชาต และดาเนนมาตรการ

อยางนอย 1 มาตรการ

1. เปาหมายเชงปรมาณทเปนไปได 2. การใชกลยทธการควบคม

สารพษหลายชนด 3. มาตรการทางเลอกในการลดการ

ปลดปลอยปรอท

เรวทสดเทาทจะทาได แตไมเกน 10 ป หลงจากอนสญญาฯ มผลใชบงคบ








8(6) อาจใชมาตรการเดยวกนในทกแหลงท ม การปลดปลอยปรอทแหลงเดม หรออาจใชมาตรการทแตกตางกนในแตละแหลงกาเนด โดยมาตรการทนาไปใชจะตองมค ว าม ก า วหน า ใ นก า รลดก า รปลดปลอยปรอทเมอเวลาผานไป

- - -

8(7)



X ยงไมมกฎหมายกาหนดไววาจะตองจดทาทาเนยบการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดทระบ แมวาจะมกฎหมายทกาหนดมาตรการเพอการควบคมการปลดปลอยปรอทสอากาศแลวในระดบหนงกตาม

-

8(8)

ทประชมรฐภาคฯ จะตองรบรองและ

ปรบปร งข อม ล ใ ห เป นป จ จบ น

สาหรบ

1. แนวทางดาน BAT และ BEP ท

ค าน งถ งความแตกตางระหว าง

แหลงกาเนดเดมและแหลงกาเนด

ใหม

2. แนวทางการควบคมและการลด

กา รปลดป ล อยปรอท ส าห ร บ

แหลงกาเนดเดม โดยเฉพาะแนวทาง

การกาหนดเปาหมาย (goal) และ

- - -








8(9)

การกาหนดคา emission limit

value และตองรบรอง

(1) แนวทางการกาหนดขนาดของแต

ละแหลงกาเนดทมการปลดปลอย

ปรอทสบรรยากาศทอนสญญาฯ จะ

มผลใชบงคบ และ

(2) วธการในการจดทาทาเนยบการ

ปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดท

เกยวของดงกลาวโดยเรวทสดเทาท

เปนไปได

8(11) ภาคตองจดทารายงานเสนอตอทประชม รฐภาค เ กยวกบขอมลทเ กยวของกบมาตรการ และการนาไปปฏบต

- - -

ขอ 9 การปลอย

9(3) ภาคตองจาแนกแหลงกาเนดอยกบททเกยวของ


- - -

9(4) ภาค ตอง ด า เนนมาตรการ เ พอควบคม และอาจเตรยมแผนจดการระดบชาตในการกาหนดมาตรการเพอควบคมการปลอย


กฎหมายเกยวกบกระบวนการทางอตสาหกรรมทมการปลดปลอยปรอทสแหลงนาและดนเปนกฎหมายทกาหนดมาตรฐานควบคมการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดเทานน ไมไดมวตถประสงคตอบสนองบทบญญตตามอนสญญามนามาตะเปนการเฉพาะ

กระทรวงอตสาหกรรม








ดงน -ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบบท 2 (พ.ศ. 2539) ออกตามความในพระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. 2535 เรอง กาหนดคณลกษณะของนาทงทระบายออกจากโรงงานกาหนดมาตรฐานควบคมการระบายนาทง โดยปรอท (Mercury) จะตองไมมากกวา 0.005 มลลกรมตอลตร -ประกาศกระทรวงวทยาศาสตรเทคโนโลยและสงแวดลอม ฉบบท 3 (พ.ศ. 2539) เรอง กาหนดมาตรฐานควบคมการระบายนาทงจากแหลงกาเนดประเภทโรงงานอตสาหกรรมและนคมอตสาหกรรมกาหนดมาตรฐานควบคมการระบายนาทงจากโรงงานอตสาหกรรมไว อาท ปรอท (Hg) ไมเกน 0.005 มลลกรมตอลตร เปนตน -ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบบท 5 (พ.ศ. 2521) ออกตามความในพระราชบญญตนาบาดาล พ.ศ. 2520 เรอง กาหนดหลกเกณฑและมาตรการในทางวชาการสาหรบการระบายนาลงบอนาบาดาล กาหนดนาทระบายลงบอนาบาดาล ตองมคณลกษณะไมเกนเกณฑกาหนดสงสดตามมาตรฐาน อาท ปรอท (Hg) 0.002 สวนในลานสวน เปนตน

x ยงไมมกฎหมายกาหนดใหดาเนนมาตรการเพอการควบคมการปลอยปรอทสแหลงนาและดนเปนการเฉพาะ นอกจากนน ยงไมมการจดเตรยม








แผนจดการระดบชาตทมการกาหนดมาตรการควบคมการปลอยปรอทสแหลงนาและดนทเปนระบบเพยงพอเพอรองรบการออกกฎหมายจดการปรอทอยางครบวงจรและเปนระบบโดยบรณาการกบกฎหมายเรองอนทใกลเคยงกน

9(5) ตองมมาตรการอยางนอยหนงมาตรการฯ หรอมากกวา ตามสมควร คอ 1. คาขดจากดการปลอยเพอ

ควบคม และหากเปนไปได ลดการปลอยจากแหลงกาเนดทเกยวของ

2. การใชแนวทางดานเทคนคทดทสดทมอย และ แนวปฏบตดานสงแวดลอมทดทสด เพอควบคมการปลอยจากแหลงกาเนดทเกยวของ



x ยง ไม ไ ด กาหนดไว ในกฎหมายว าใ ห ตองท าแนวทางดานเทคนคทดทสดทมอย (BAT) และแนวการปฏบตดานสงแวดลอมทดท สด (BEP) เพอควบคมการปลอยปรอท










x ยงไมมกฎหมายกาหนดไววาจะตองจดทาทาเนยบการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนด

9(7) ทประชมรฐภาคฯ จะตองรบรองและ

ปรบปรงขอมลใหเปนป จจบนสาหรบ 1. แนวทางดาน BAT และ BEP ท

คานงถงความแตกตางระหวางแหลงกาเนดเดมและแหลงกาเนดใหม

2. วธการในการจดทาทาเนยบการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดทเกยวของดงกลาวโดยเรวทสดเทาทเปนไปได

- - -


- - -








ขอ 10 การกกเกบชวคราวของปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอมทไมใชของเสยปรอท

10(1) ใชกบการเกบกกปรอทและสารประกอบปรอทตามคาจากดความภายใตขอ 3 แตไมครอบคลมถงกากของเสยปรอทตามบทนยามทมการระบในขอ 11


สอดคลองกบประกาศระดบกรม และกระทรวง ตาง ๆดงตอไปน •ประกาศกรมโรงงานอตสาหกรรม เรอง คมอการเกบรกษาสารเคมและวตถอนตราย พ.ศ. 2550 สาหรบเปนแนวทางปฏบตใหเกดความปลอดภยในการเกบรกษาสารเคมและวตถอนตรายของผประกอบกจการโรงงานและผประกอบการวตถอนตราย โดยมเนอหาเกยวกบมาตรการดานวศวกรรม มาตรการปองกน รวมทง การจาแนกประเภทสารเคม และวตถอนตรายสาหรบการเกบรกษาและวธการจดเกบ ตวอยางเชน การกาหนดระบบไฟฟา แสงสวางฉกเฉน และอปกรณไฟฟา ระบโคมไฟชนด Metal halide และ Mercury ตองมฝาครอบปองกนหลอดตกสพน เปนตน •ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม เรอง การเกบรกษาวตถอนตรายทกรมโรงงานอตสาหกรรมรบผดชอบ พ.ศ. 2551 กาหนดใหผประกอบการวตถอนตรายดาเนนการดานความปลอดภยเกยวกบการเกบรกษาวตถอนตรายในเรองสถานท เกบรกษา การจาแนกประเภทวตถอนตรายสาหรบการเกบรกษามาตรการการปองกน ขอกาหนดพเศษ และการเกบรกษาวตถอนตรายการดาเนนการในวรรคหนงใหเปนไปตามประกาศกรม

กรมโรงงานอตสาหกรรมกระทรวงอตสาหกรรม

10(2) ใชมาตรการเพอประกนวาการกกเ ก บ ช ว ค ร า ว ข อ ง ป ร อ ท แ ล ะสารประกอบปรอทดงกลาวเพอการใชท ไดรบอนญาตแกภาคภายใตอน สญญาน ไ ด ด า เ น นก า ร ในลกษณะทเปนมตรตอสงแวดลอม

10(3) ทประชม รฐภาคจะตองรอง รบแนวทางเกยวกบการเกบกกปรอท โ ด ย ค า น ง ถ ง แน วท า งภ า ย ใ ตอนสญญาบาเซลวาดวยการควบคม เคลอนยายของเสยอนตรายขามแดนและการกาจด









โรงงานอตสาหกรรม เรอง คมอการเกบรกษาสารเคมและวตถ อนตราย พ.ศ. 2550 หรอเปนไปตามหลกเกณฑนานาชาต โดยความเหนชอบจากกรมโรงงานอตสาหกรรม

ขอ 11 ของเสยปรอท

ของเสยปรอท หมายถง

สารหรอวตถท

1. ประกอบดวยปรอทหรอสารประกอบปรอท

2. มการเตมปรอทหรอสารประกอบปรอท หรอ

3. ปนเปอนปรอทหรอสารประกอบปรอท

ในปรมาณท ส งกว า

ระ ด บท จ ะ ร บ ไ ด ท

เ ก ย ว ข อ ง ต า ม ท

กาหนดโดยทประชมรฐ

ภาค โดยรวมมอกบ

หนวยงานทเกยวของ

11(3 (a)) และ 11(3

(b))

ภาคตองดาเนนมาตรการกบของเสย

ปรอท เพอ

1. ใหการจดการเปนมตรตอสงแวดลอม (คานงถงอนสญญาบาเซลฯ)

2. การฟนฟ การนากลบมาใชใหม การฟนสภาพ หรอการใชซาโดยตรง ตองไดรบอนญาตภายใตอนสญญานเทานน

ณ วนทอนสญญานมผลใชบ งคบส าห รบประเทศนนๆ

มความสอดคลองกบตามประกาศกระทรวงอตสาหกรรม (พ.ศ. 2548) เรอง การกาจดสงปฏกลหรอวสดทไมใชแลว กาหนดใหของเสยทปนเป อนปรอทท ความเขมขนมากกว า 20 มลลกรม/กโลกรม จดเปนกากของเสยอนตราย ซงการจดการและกาจดของเสยดงกลาวตองเปนไปอยางเครงครดตามลาดบขนตอนทกาหนดขนโดยกรมโรงงานอตสาหกรรม


สาหรบภาคอนสญญาบาเซล คานยามทเกยวของของอน สญญาบาเซลฯ ตองนามาใชกบของเสยภายใตอนสญญาน สวนประเทศทมใชภาคสมาชกอนสญญาบาเซลฯ จะใชค า จ า ก ดค ว ามภาย ใ ตอน สญญาบาเซลฯ เปนแนวทางในการพจารณา

11(3 (c)) การขนสง และการเคลอนยายกากของเสยปรอทขามแดนระหวางประเทศ 1. สาหรบภาคสมาชกอนสญญา

บาเซลฯ ตองไมมการเคลอนยายของเสยขามแดนระหวางประเทศยกเวนเพอวตถประสงคในการกาจดทเปนมตรกบสงแวดลอม

ยกเวน การนาไปกาจดทสอดคลองกบบทบญญตของขอน








ภายใตอนสญญาบาเซลฯ

ในลกษณะทสอดคลอง

กน ทถกกาจด หรอม

เจตนาทจะกาจด หรอ

ต อ ง ก า จ ด โ ด ย

บ ท บ ญ ญ ต ข อ ง

กฎหมายแหงชาตหรอ

โดยอน สญญาน ค า

น ย า ม น ไ ม ร ว ม ถ ง

เปลอกดน หนทง และ

กากตะกอนจากการทา

เหมองแร ยกเวนของ

เสยจากเหมองแรปรอท

เวนแตของเสยนนม

ปรอทและสารประกอบ

ปรอทเกนกวาระดบท

จะรบไดตามทกาหนด

โดยทประชมรฐภาค

2. สาหรบประเทศทไมใชภาคสมาชกอน สญญาบาเซลฯ สามารถขนสงของเ สยไ ด หากตองคานงถงกฎระเบยบ มาตรฐาน และความรวมมอระหวางประเทศ

11(5) ภาคตองสงเสรมความรวมมอกบภาคสมาชกอน และหนวยงานอนๆตามความเหมาะสม

- - -








ขอ 12 พนทปนเปอน

12(1) ภาคตองพยายามพฒนากลยทธ เพอระบและประเมนพนททปนเปอนปรอท หรอสารประกอบปรอท


x ไมมกฎหมายทเกยวของโดยตรง แตมทเกยวของกบการจดการเชงพนทในมต สงแวดลอม คอพระราชบญญ ต ส ง เส รมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 ซงสามารถนามาใชปรบกบกรณพนททปนเปอนปรอทได อาท การใหอานาจแกนายกรฐมนตรในการสงการ อนจะมผลเปนการควบคม ระงบหรอบรรเทาผลรายจากอนตรายและความเสยหายทเกดขนนนไดอยางทนทวงท หรอ การประกาศใหพนทเปนเขตควบคมมลพษหากเกดปญหามลพษซงมแนวโนมทจะรายแรงถงขนาดเปนอนตรายตอสขภาพอนามยของประชาชนหรออาจกอใหเกดผลกระทบเสยหายตอคณภาพสงแวดลอม เพอดาเนนการควบคม ลด และขจดมลพษได



12(3) ทประชมรฐภาคตองรบรองแนวทางการจดการพนทปนเปอน ดงน 1. การระบและประเมนพนทท

ปนเปอน 2. การมสวนรวมของประชาชน 3. การประเมนความเสยงตอ

สขภาพอนามยของมนษยและสงแวดลอม

4. ทางเลอกในการจดการความเสยงของพนทปนเปอน

5. กาตรวจสอบผลลพธ









- - -

หมายเหต : สอดคลองกบกฎหมายและระเบยบขอบงคบภายในประเทศ X พบกฎหมายทเกยวของ แตไมพบกฎหมายทตอบสนองบทบญญตตามอนสญญามนามาตะในขอนนๆ เปนการเฉพาะ

- ไมพบกฎหมายทเกยวของ

บทท 5

การวเคราะหผลดและผลเสยของการเขารวมหรอไมเขารวม เปนภาคสมาชกอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท

บทท 5 การวเคราะหผลดและผลเสยของการเขารวมหรอไมเขารวม

เปนภาคสมาชกอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท

5.1 การวเคราะหผลดและผลเสยของการลงนามในอนสญญาฯ

การลงนาม (signature) เปนการแสดงเจตนารมณในการเขารวมเปนภาคสมาชกของอนสญญาฯ แตจะยงไมมผลผกพนทางกฎหมายใหตองปฏบตตามพนธกรณ

(1) ดานนโยบายของรฐบาล (1.1) ผลดทประเทศจะไดรบ

1) เสรมภาพลกษณของประเทศในเวทสงแวดลอมระหวางประเทศ ทผานมาประเทศไทย มความรวมมอระหวางประเทศ โดยเขารวมเปนภาคสมาชก

ในอนสญญาทเกยวของกบสารเคมและของเสยอนตราย อาท อนสญญาบาเซลวาดวยการควบคมการเคลอนยายขามแดนของของเสยอนตรายและการกาจด อนสญญารอตเตอรดมวาดวยกระบวนการแจงขอมลสารเคมลวงหนาสาหรบสารเคมอนตรายและสารเคมปองกนกาจดศตรพชและสตวบางชนดในการคาระหวางประเทศ อนสญญาสตอกโฮลมวาดวยสารมลพษทตกคางยาวนาน เปนตน ซงลวนมเปาหมายในการคมครองสขภาพอนามยของมนษยและสงแวดลอมทงสน ดงนนการเขารวมเปนภาคสมาชกอนสญญาฯ จะเปนการแสดงออกวาประเทศไทยมความตระหนกถงพษภยของปรอทและการจดการปญหาปรอท

2) สอดคลองกบนโยบายและการดาเนนงานของประเทศ ประเทศไทยมแผนยทธศาสตรการจดการสารเคมแหงชาต ฉบบท 4 (พ.ศ. 2555-

2564) ทใชเปนกรอบการบรหารจดสารเคมของประเทศใหเปนไปในทศทางเดยวกน โดยมงเปาเพอใหมกลไกและระบบบรหารจดการสารเคมของประเทศทคมครองสขภาพและความปลอดภยของประชาชนและสงแวดลอม ซงสอดคลองกบวตถประสงคและเปาหมายของอนสญญามนามาตะฯ และจากการทประเทศไทยเปนภาคสมาชกของอนสญญาบาเซลฯ และอนสญญารอตเตอรดมฯ ทาใหประเทศมการดาเนนงานดานการจดการของเสยอนตราย (ของเสยปรอท) ทสอดคลองกบอนสญญามนามาตะฯ

3) มโอกาสเขารบทราบรายละเอยดตางๆ เพมเตมและมโอกาสเขาไปเจรจาตอรองและสนบสนนใหการกาหนดรายละเอยดเพมเตมในอนสญญาฯ

เปนชองทางใหประเทศมโอกาสเขารบทราบรายละเอยดตางๆ และมโอกาสเขาไปเจรจาตอรองและสนบสนนใหการกาหนดรายละเอยดเพมเตมในอนสญญาฯ ใหมความสอดคลองกบสถานการณ ศกยภาพ ขดความสามารถและความจาเปนของประเทศ เพอลดผลกระทบในมตตางๆ ท


อาจเกดขนในอนาคต และไดรบทราบรายละเอยดตางๆ ทกาหนดเพมเตม เพอนามาสการเตรยมความพรอมของประเทศตอไป

(1.2) ผลเสยทประเทศจะไดรบ เนองจากการลงนาม (signature) เปนการแสดงเจตนารมณในการเขารวมเปนภาค

สมาชกของอนสญญาฯ ยงไมมผลผกพนทางกฎหมาย ดงนนจงไมกระทบตอการดาเนนงานดานนโยบายของประเทศ

(2) ดานกฎหมาย (2.1) ผลดทประเทศจะไดรบ

1) มกฎหมายรองรบการดาเนนงานตามพนธกรณของอนสญญาฯ ปจจบนมกฎหมายรองรบการดาเนนงานตามพนธกรณของอนสญญาฯ อาท

พระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535 พระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. 2535 พระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. 2535 พระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม พ.ศ. 2511 พระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 และพระราชบญญตศลกากร พ.ศ. 2469 เปนตน

(2.2) ผลเสยทประเทศจะไดรบ -ไมพบ-

(3) ดานความรบผดชอบรวมกนของคณะรฐมนตรตอรฐสภาตามรฐธรรมนญ สงคมและการเมอง (3.1) ผลดทประเทศจะไดรบ

-ไมพบ-


(4) ดานเศรษฐกจในภาพรวมหรอเฉพาะทองถน (4.1) ผลดทประเทศจะไดรบ

1) มโอกาสเขาไปเจรจาตอรองและสนบสนนการกาหนดรายละเอยดเพมเตมทกระทบตอเศรษฐกจของประเทศ

มโอกาสเขาไปเจรจาตอรองและสนบสนนการกาหนดรายละเอยดเพมเตมในกรณทอนสญญาฯ มการกาหนดการหามใช ลดการใช หรอมาตรฐานการปลดปลอยตางๆ ทกระทบตอภาคการผลต การจางงาน และกระทบตอเศรษฐกจในภาพรวมของประเทศ รวมถงสามารถเขาไปเจรจาเพอปองกนตนเองในการเขาถงหรอนามาใชของผลตภณฑทมปรอททยงจาเปนตองใช โดยมสทธรองขอขอยกเวน หรอเลอนระยะเวลาในการเลกใชผลตภณฑ รวมถงจะสามารถตอรองเพอปกปองประโยชของตวเองในสวนนเมอมการทบทวน แกไข หรอพฒนาขอบงคบตางๆ ในอนสญญา



(5) ดานการเงนและงบประมาณ (5.1) ผลดทประเทศจะไดรบ

1) ยงไมมภาระผกพน ถงการจดสรรงบประมาณเรงดวน เพอรองรบการดาเนนงานตามพนธกรณของอนสญญาฯ

เนองจากการลงนาม (signature) ยงไมมผลผกพนทางกฎหมายใหตองปฏบตตามพนธกรณ ดงนนประเทศจงยงไมมภาระผกพน ถงการจดสรรงบประมาณเรงดวนในการดาเนนการเพอการเตรยมความพรอมดานตางๆ ใหพรอมรองรบการดาเนนงานตามพนธกรณของอนสญญาฯ


(6) ดานเทคโนโลยและสงแวดลอม (6.1) ผลดทประเทศจะไดรบ

1) มโอกาสเขาไปเจรจาตอรองและสนบสนนการกาหนดรายละเอยดเพมเตม มโอกาสเขาไปเจรจาตอรองและสนบสนนการกาหนดรายละเอยดเพมเตม เชน

• ในกรณทอนสญญาฯ มการกาหนดแนวทางรองรบในการควบคมการปลดปลอยปรอทหรอสารประกอบปรอทจากแหลงกาเนดตางๆ โดยการกาหนดมาตรฐานทเขมงวดกวามาตรฐานของประเทศ หรอ

• ในกรณทมการกาหนดแนวทางของ BAT/BEP ซงอาจตองพจารณาถงประเดนดานการเงนและเทคโนโลย รวมถงตนทนและกาไรทมากขน หรอ

• ในกรณทมการกาหนดแนวทางการจดการของเสยปรอททจะมการพจารณาในรายละเอยดเพมเตมในอนสญญาฯ อาท สถานทในการจดการของเสย การออกแบบ การเดนระบบ การบาบดทเพยงพอกอนนาไปกาจดขนสดทาย

ดงนนการทประเทศลงนาม (signature) ในอนสญญาฯ จะเปนโอกาสใหประเทศสามารถเขาไปตอรองในชวงเวลาทจะมการตดสนใจรบรองแนวทางตางๆ ใหมความสอดคลองกบสถานการณ ศกยภาพ ขดความสามารถและความจาเปนของประเทศได


2) มโอกาสไดรบการพจารณาใหความชวยเหลอดานการเงนและเทคโนโลยตามเงอนไขของอนสญญาฯ

มโอกาสเขาไปรบทราบรายละเอยดและเงอนไขการใหความชวยเหลอดานเทคโนโลยตางๆ และมโอกาสไดรบการพจารณาใหความชวยเหลอดานการเงนเทคโนโลย เทคนควชาการดานการจดการปรอทจาก UNEP มากกวาประเทศทไมไดลงนามฯ จงเปนการเพมชองทางการเขาถงเทคโนโลยทเหมาะสมมากขน


(7) ดานการจากดสทธของประชาชน (7.1) ผลดทประเทศจะไดรบ

-ไมพบ-


ตารางท 5-1 การเปรยบเทยบผลดและผลเสยของการลงนามในอนสญญาฯ การพจารณาในดานตางๆ การลงนาม (signature) ในอนสญญาฯ

ผลดทประเทศจะไดรบ ผลเสยทประเทศจะไดรบ1. ดานนโยบายของรฐบาล 1) เสรมภาพลกษณของประเทศในเวทสงแวดลอมระหวาง

ประเทศ เพอเปนการแสดงออกวา ประเทศไทยมความตระหนกถงพษภยของปรอท และการจดการปญหาปรอท

2) สอดคลองกบนโยบายและการดาเนนงานของประเทศ เชน

• ยทธศาสตรการจดการสารเคมแหงชาต ฉบบท 4 (พ.ศ. 2555-2564) ทมงเปาเพอใหมกลไกและระบบบรหารจดการสารเคมของประเทศทคมครองสขภาพและความปลอดภยของประชาชนและสงแวดลอม

• สอดคลองกบการดาเนนงานดานการจดการของเสยอนตรายจากการทประเทศไทยเปนภาคสมาชกของอนสญญาบาเซลฯ

3) มโอกาสเขารบทราบรายละเอยดตางๆ เพมเตม และมโอกาสเขาไปเจรจาตอรองเพอปกปองประโยชนของประเทศเมอมการทบทวน แกไข หรอพฒนาขอบงคบตางๆ ในอนสญญา ใหมความสอดคลองกบสถานการณ ศกยภาพ ขดความสามารถและความจาเปนของประเทศ เพอลดผลกระทบทอาจเกดขนในอนาคต

ไมพบ

2. ดานกฎหมาย 1) มกฎหมายรองรบการดาเนนงานตามพนธกรณของอนสญญาฯ อาท พระราชบญญตศลกากร พ.ศ. 2469

ไมพบ


การพจารณาในดานตางๆ การลงนาม (signature) ในอนสญญาฯ ผลดทประเทศจะไดรบ ผลเสยทประเทศจะไดรบ

พระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม พ.ศ. 2511 พระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535 พระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. 2535 พระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. 2535 และพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 เปนตน

3. ดานความรบผดชอบรวมกนของคณะรฐมนตรตอรฐสภาตามรฐธรรมนญ สงคมและการเมอง

ไมพบ ไมพบ

4. ดานเศรษฐกจในภาพรวมหรอเฉพาะทองถน

1) มโอกาสเขาไปเจรจาตอรองและสนบสนนการกาหนดรายละเอยดเพมเตม เชน

• ในกรณอนสญญาฯ มการกาหนดการหามใช ลดการใช หรอมาตรฐานการปลดปลอยตางๆ ทกระทบตอภาคการผลต การจางงาน และกระทบตอเศรษฐกจในภาพรวมของประเทศ

• สามารถเขาไปเจรจาเพอปองกนตนเองในการเขาถงหรอนามาใชของผลตภณฑทมปรอททยงจาเปนตองใช โดยมสทธขอยกเวน หรอเลอนระยะเวลาในการเลกใชผลตภณฑ

• สามารถตอรองเพอปกปองประโยชของประเทศ เมอมการทบทวน แกไข หรอพฒนาของบงคบตางๆ ในอนสญญา

ไมพบ

5. ดานการเงนและงบประมาณ

1) ยงไมมภาระผกพน ถงการจดสรรงบประมาณเรงดวนในการดาเนนการ เพอการเตรยมความพรอมดานตางๆ ใหพรอมรองรบการดาเนนงานตามพนธกรณของอนสญญาฯ

ไมพบ

6. ดานเทคโนโลยและสงแวดลอม

1) มโอกาสเขาไปเจรจาตอรองและสนบสนนการกาหนดรายละเอยดเพมเตมใหสอดคลองกบสถานการณ ศกยภาพ ขดความสามารถและความจาเปนของประเทศ เชน

• การกาหนดมาตรฐานตางๆ ทอาจมความเขมงวดกวามาตรฐานของประเทศ

• การตดสนใจรบรองแนวทางของ BAT/BEP

• แนวทางการจดการกากของเสยปรอททจะมการพจารณาในรายละเอยดเพมเตมในอนสญญาฯ อาท สถานทในการจดการของเสย การออกแบบ การเดนระบบ การบาบดทเพยงพอกอนนาไปกาจดขนสดทาย เปนตน

ไมพบ


การพจารณาในดานตางๆ การลงนาม (signature) ในอนสญญาฯ ผลดทประเทศจะไดรบ ผลเสยทประเทศจะไดรบ

2) มโอกาสไดรบการพจารณาใหความชวยเหลอดานการเงนเทคโนโลย เทคนควชาการดานการจดการปรอทจาก UNEP มากกวาประเทศทไมไดลงนามฯ จงเปนการเพมชองทางการเขาถงเทคโนโลยทเหมาะสมมากขน

7. ดานการจากดสทธของประชาชน

ไมพบ ไมพบ

5.2 การวเคราะหผลดและผลเสยของการเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ

(1) ดานนโยบายของรฐบาล (1.1) ผลดทประเทศจะไดรบ

1) เสรมภาพลกษณของประเทศในเวทสงแวดลอมระหวางประเทศ เปนการยนยนเจตนารมณและเสรมภาพลกษณของประเทศในเวทสงแวดลอม

โลกวาประเทศไทยเลงเหนความสาคญและมการคานงถงหลกการปองกนไวกอน (Precautionary principle) โดยคานงความปลอดภยของประชาชนและสงแวดลอมของประเทศเปนสาคญ และเปนการแสดงออกวาประเทศมความตระหนกถงพษภยของปรอทและการจดการปญหาปรอท

2) ยกระดบการจดการปรอทเพอปกปองสขภาพอนามยของมนษยและสงแวดลอม

เปนการยกระดบดานการจดการปรอทเพอปกปองสขภาพอนามยของมนษยและสงแวดลอม เนองจากการเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ จะเปนแรงผลกสาคญททาใหหนวยงานทเกยวของตองพฒนา และปฏบตตามแผนระดบชาตในการจดการปรอททชดเจน และกระตนกลไกดานการบรหารจดการปรอทภายในประเทศใหเปนไปตามขอกาหนดของอนสญญาฯ ซงจะเปนผลดตอประสทธภาพการควบคมปรอทในภาพรวมของประเทศ และชวยผลกดนระบบการบรหารจดการสารเคมของประเทศใหมประสทธภาพมากขน

3) เกดความรวมมอระหวางประเทศดานการเพมประสทธภาพการจกการปรอท สงผลใหเกดการประสานความรวมมอระหวางประเทศ โดยเฉพาะประเทศภาค

สมาชกฯ เพอนาไปสการเพมประสทธภาพการจกการปรอทของประเทศอยางมประสทธภาพเพมขน

4) สนบสนนนโยบายตางๆ ของประเทศ 4.1) นโยบายเพอนาไปสการเพมประสทธภาพการควบคมปรอท และ

สามารถขยายผลไปสแผนการจดการสารเคมทงระบบของประเทศ ดวยอนสญญาฯ มงเนนใหเกดการควบคมการลด/เลก และจดการปรอท

อยางเหมาะสม ตงแตตนทางจนถงปลายทาง ดงนนการเขารวมเปนภาคสมาชกฯ จะชวยสนบสนน


นโยบายตางๆ ของประเทศใหเกดการบรณาการหนวยงาน รวมถงเกดความรวมมอระหวางประเทศทจะนาไปสการเพมประสทธภาพการควบคมปรอท และสามารถขยายผลไปสการบรหารจดการสารเคมทงระบบ ซงจะเปนผลดตอการเสรมสรางคณภาพชวตทดใหกบประชาชนของประเทศซงสอดคลองและไมไดขดกบเปาหมายของการพฒนาประเทศ

4.2) นโยบายการสงเสรมสขภาพของประชาชน เปนแรงผลกสาคญใหเกดการดาเนนงานทสอดรบกบอนสญญาฯ ท

มงเนนเพอการปกปองสขภาพอนามยของมนษยและสงแวดลอมจากการปลดปลอยปรอทและสารประกอบปรอทจากกจกรรมของมนษย ในระยะยาวจะสงผลใหคนมสขภาพดและคณภาพชวตทดขน ชวยลดภาระคาใชจายตอหวดานสขภาพในระยะยาว และเปนการสนบสนนนโยบายดานการสงเสรมสขภาพของประเทศ โดยเฉพาะนโยบายสขภาพแหงชาตและนโยบายสรางหลกประกนสขภาพถวนหนาทมเจตนารมณเพอใหประชาชนไดรบบรการทางสขภาพทงดานการรกษาพยาบาล การฟนฟสภาพ การสงเสรมสขภาพและการปองกนโรคอยางไดมาตรฐาน เสมอภาคและเทาเทยมกน

(1.2) ผลเสยทประเทศจะไดรบ 1) คาใชจายตอหวในการรกษาพยาบาลในชวงแรกเพมขน

ในระยะแรกของการปรบเปลยนเทคโนโลย เพอลด/เลกใชปรอทในผลตภณฑและอปกรณทางการแพทย อาจสงผลกระทบใหวสดและอปกรณทดแทนอปกรณและเครองมอทางการแพทยทมปรอท มราคาสง ซงสงผลกระทบตอคาใชจายตอหวในการเขารบการรกษาพยาบาลของผมรายไดนอย ความพอเพยงตอความตองการใชของประชากรตามนโยบายสขภาพแหงชาต และสทธในการเขาถงบรการสาธารณสขของรฐ แตเนองจากผลตภณฑและอปกรณทางการแพทยสวนใหญเปนการนาเขาจากตางประเทศ ดงนนในระยะยาวหากประเทศคคามการปรบเปลยนเทคโนโลยจะทาใหผลตภณฑและอปกรณทางการแพทยรนเดมทมการใชปรอทเปนสวนประกอบหายากขน และราคาของผลตภณฑและอปกรณทางการแพทยรนใหมๆ ทปลอดภยจากปรอทจะลดลงตามกลไกการตลาด

2) คาใชจายทเพมขนจากการเปลยนมาใชผลตภณฑทางเลอก สงผลกระทบใหคาใชจายเพมขนจากการเปลยนมาใชผลตภณฑทางเลอกใน

ระยะแรก เนองจากการเปลยนมาใชผลตภณฑทางเลอก เชน การเปลยนมาใชหลอดฟลออเรสเซนตมาเปนหลอดไฟ LED ปจจบนยงมราคาทสงกวาประมาณ 20-25 เทา ถงแมจะมอายการใชงานทยาวนานกวากตาม หรอการเปลยนมาใชแบตเตอรทไมใชปรอท หรอการใชวสดทดแทนอะมลกมอดฟน ซงลวนสงกระทบตอผบรโภคทมกาลงซอนอยตองมคาใชจายทเพมขน ซงภาครฐจาเปนตองมการกาหนดนโยบายทชดเจนในการใหความชวยเหลอ ทงในเรองมาตรการจงใจเพอคนหนมาเลอกใชผลตภณฑทไมมปรอทเปนสวนประกอบ มาตรการใหความชวยเหลอตอผประกอบการเพอใหมการปรบเปลยนเทคโนโลยและผลตภณฑเพอใหมสนคาในตลาดเพมขน ซงจะชวยใหราคาของผลตภณฑทางเลอกลดลงตามกลไกตลาดในระยะยาว รวมถงมาตรการดานการจดการซากผลตภณฑเดมทใชปรอทเปนสวนประกอบ



1) ผลกดนใหเกดการพฒนากฎหมาย และมาตรฐานททดเทยมกบประเทศอน ในกรณทอนสญญาฯ มการกาหนดมาตรฐานตางๆ ทมความเขมงวดในการ

ควบคมปรอทในภาพรวม จะเปนตวผลกดนใหเกดการพฒนากฎหมาย และมาตรฐานการควบคมปรอท ตามขนตอนของวฏจกรชวตปรอทหรอผลตภณฑทมปรอทใหทดเทยมกบประเทศอน ซงจะสงใหการบงคบใชกฎหมายและขอกาหนดตางๆ มความเขมงวดขน ทงนปจจบนประเทศไทยมกฎหมายทสอดคลองกบพนธกรณของอนสญญาฯ อาท พระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535 พระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. 2535 พระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. 2535 พระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม พ.ศ. 2511 พระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 และพระราชบญญตศลกากร พ.ศ. 2469 เปนตน

นอกจากน แมวาประเทศจะมกฎหมายหลายๆ ฉบบทรองรบการดาเนนงานตามพนธกรณของอนสญญาฯ เพอใหเกดควบคมการใช การผลต การครอบครอง และการปลดปลอยสารอนตรายทงจากผลตภณฑและกระบวนการผลต แตลาดบศกดของกฎหมายเปนแคระดบประกาศกระทรวงทออกตามความในกฎหมายแมระดบพระราชบญญต เพอตอบสนองวตถประสงคเฉพาะเรองของพระราชบญญตฉบบนนๆ ยงไมมกฎหมายทตอบสนองวตถประสงคตามอนสญญามนามาตะเปนการเฉพาะ ดงนนหากประเทศเขารวมเปนภาคสมาชกอนสญญฯ จะทาใหเกดการผลกดนใหมการปรบระเบยบขอบงคบตางๆ ใหสามารถรองรบการดาเนนการตามอนสญญาฯ รวมถงเพมความเขมงวดในการบงคบใชกฎหมายมากขน


(3) ดานความรบผดชอบรวมกนของคณะรฐมนตรตอรฐสภาตามรฐธรรมนญ สงคม และการเมอง (3.1) ผลดทประเทศจะไดรบ

1) เกดการบรณาการรวมกนของรฐมนตรและหนวยงานทเกยวของ เปนแรงกระตนใหเกดการบรณาการรวมกนของรฐมนตรและหนวยงานท

เกยวของ เพอเชอมโยงประเดนยทธศาสตรตางๆ เขากบขอตกลงและกตกาสากล โดยไมใหเกดความซาซอนในการดาเนนงาน รวมถงกระตนใหมการจดทานโยบาย มาตรการตางๆ เพอสนบสนนการดาเนนงานทสอดรบกบอนสญญาฯ




• ผลประโยชนทางตรง 1) สรางภาพลกษณและความรวมมอเชงการคาระหวางประเทศ และเปน

เครองมอชวยเจรจาทางการคา วาสนคาไทยมการคมครองสงแวดลอมและผบรโภค และปองกนการใชมาตรการกดกนทางการคาทไมใชภาษ

การทประเทศมภาพลกษณท ดในเวทสงแวดลอมโลก จะชวยเสรมภาพลกษณและความรวมมอเชงการคาระหวางประเทศทเกยวของ โดยเฉพาะกบประเทศคคาทเขารวมเปนภาคสมาชกของอนสญญาฯ ดวยกน ซงจะทาใหการคาระหวางประเทศดาเนนการไดสะดวกขน เนองจากทงประเทศไทยและประเทศคคาตางมระเบยบปฏบตทอยในมาตรฐานเดยวกน ภายใตขอกาหนดของอนสญญาฯ รวมถงเปนเครองมอทชวยเจรจาตอรองทางการคา เพอคมครองสงแวดลอมและผบรโภค และสามารถเปนเครองมอปองกนการใชมาตรการกดกนทางการคาทไมใชภาษ โดยเฉพาะกบประเทศคคาทเขารวมเปนภาคสมาชกของอนสญญาฯ ซงจะเปนประโยชนทงทางตรงและทางออมตอการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศ

• ผลประโยชนทางออม 1) เพมโอกาสในการพฒนาผลตภณฑทเปนมตรกบสงแวดลอม จากการ

พฒนามาตรฐานในการควบคมปรอทในผลตภณฑทมความเขมงวดขน ในชวง 6 ปทผานมา (พ.ศ. 2551-2556) ประเทศมแนวโนมการนาเขา

ปรอทและสารประกอบทลดลง สวนหนงมาจากขอกาหนดจากประเทศคคาทมการจากดปรมาณปรอทและสารประกอบปรอทในผลตภณฑทจะนาเขา โดยเฉพาะกลมตลาดยโรปทมการกาหนดไมใหใชสารอนตรายในผลตภณฑ เมอพจารณาถงผลตภณฑกลมเปาหมายตามอนสญญาฯ พบวา กลมเครองมอแพทย การผลตยาและวคซนทมปรอทเปนสวนประกอบจะเปนการนาเขาในรปผลตภณฑเขามาใชในประเทศ สวนผลตภณฑไฟฟาและอเลกทรอนกสสวนใหญจะถกกาหนดโดยมาตรฐาน RoHS

ทงน ผประกอบการทสงออกผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส สวนใหญเปนลกษณะการผลตตามคาสงซอของลกคา โดยเฉพาะหลอดฟลออเรสเซนต โดยคคาจะเปนผกาหนดคณลกษณะสนคา (specification) ใหผประกอบการไทยผลตตามความตองการ โดยเฉพาะการคาขายในสหภาพยโรปซงสวนใหญจะใหความสาคญกบมาตรฐาน WEEE, RoHS หรอ REACH ซงประเทศไทยเองกมการพฒนามาตรฐานผลตภณฑทสอดคลองกบมาตรการดงกลาวอยแลว ซงถอเปนขอไดเปรยบหากประเทศตองดาเนนการทสอดคลองกบอนสญญาฯ เนองจากขอกาหนดสวนใหญของอนสญญาฯ มความสอดคลองกบมาตรฐานสากล โดยเฉพาะการระบปรมาณปรอททยอมใหมไดในผลตภณฑตามทอนสญญาฯ กาหนด โดยเฉพาะผลตภณฑในกลมเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกส นอกจากนยงชวยใหสามารถขยายโอกาสในทางการคา เพอการสงออกสนคาไปยงประเทศทเขารวมเปนภาคสมาชกของอนสญญาฯ อยางจรงจงเรวขน


ทงน การพฒนามาตรฐานในการควบคมปรอทในผลตภณฑทมความเขมงวดขน จะเปนแรงกระตนใหผประกอบการใหความสาคญตอการพฒนาเทคโนโลยการผลต และผลตภณฑทเปนมตรกบสงแวดลอม เพอใหสามารถสงสนคาไปแขงขนในตลาดโลก และลดความเสยงจากจากการถกตกลบหากสนคาหรอผลตภณฑไมไดตามมาตรฐานดงกลาว เชน สามารถลดความเสยงจากการถกตกลบสนคา อาท หลอดไฟฟาทมปรมาณการสงออกในป พ.ศ. 2556 จานวน 77,416,736 หลอด คดเปนมลคาการสงออก 1,644.4 ลานบาท สวตซไฟฟาและรเลยทสงออกประมาณ 17,455,226 กโลกรมตอป มลคาการสงออกปละประมาณ 17,723.77 ลานบาท จากมาตรการกดกนทางการคาทไมใชภาษ (Non-Tariff Barriers: NTBs) เปนตน

2) ลดความเสยงจากสารอนตรายตอผลกระทบทางสขภาพของผบรโภค และขยายโอกาศทางการคาในกลมผบรโภคทใหความสาคญตอสขภาพและสงแวดลอม

การทผประกอบการหนมาใหความสาคญตอการปรบเปลยนวตถดบและเทคโนโลยในการผลตทเปนมตรกบสงแวดลอมและไมใชสารทเปนอนตรายตางๆ ในผลตภณฑ จะเปนหลกประกนใหผบรโภคจากความเสยงจากสารอนตรายตอผลกระทบทางสขภาพของผบรโภคในระยะยาว และเปนการเพมโอกาสในการขยายตลาดในกลมผบรโภคทใหความสาคญตอสขภาพและสงแวดลอมทมแนวโนมเพมขนทงในประเทศและตลาดตางประเทศ

(4.2) ผลเสยทประเทศจะไดรบ 1) กระทบตอภาคธรกจทยงมความจาเปนในการใชปรอท สงผลใหตนทน

การผลตเพมขน และกระทบตอการชะลอตวในการขยายกจการในระยะแรก เนองจากแนวโนมในอนาคตหากอนสญญาบงคบใช จะสงผลใหปรอทหายาก

ขน ดงนนในระยะแรกอาจกระทบตอผประกอบการทไมสามารถปรบตวและหาแหลงวตถดบ/เทคโนโลยทดแทนการใชปรอท/สารประกอบปรอทได ซงอาจสงผลใหตนทนการผลตเพมขน และกระทบตอการชะลอตวในการขยายกจการและขยายกาลงการผลต ซงอาจสงผลกระทบตอระดบราคาสนคาทแพงขน (เพมภาระใหผบรโภค) หรอการลดคาใชจายในการผลตโดยการยกเลกการจางงาน หรอยายฐานการผลตไปสประเทศเพอนบานทคาจางแรงงานถกกวา ทาใหเกดปญหาการวางงาน การเสยภาษใหรฐ และกระทบตออตสาหกรรมเกยวเนองตามมา

โดยเฉพาะ ผประกอบการทมนาเขาปรอทบรสทธมาเปนสวนประกอบในการผลตสารเคมตางๆ หรอการผลตสารประกอบปรอทเพอสงออก ผลตภณฑทยงไมมเทคโนโลยทดแทนหรอสารทดแทนทมคณสมบตเทยบเทาปรอท เชน สาร Thimerosal ทใชเปนสารกนเสยในวคซนกลม Multi-dose vaccine สาหรบคนและสตว หรอ อะมลกมอดฟน (Dental Amalgam) เปนตน รวมถงกลมอตสาหกรรมทยงไมสามารถทาตามมาตรฐาน RoHS ได


2) ในระยะแรกผบรโภคจะตองแบกรบภาระคาใชจายในการซอผลตภณฑทสงขน ผบรโภคจะตองแบกรบภาระคาใชจายในการซอผลตภณฑทสงขนใน

ระยะแรก โดยเฉพาะกลมเครองมอแพทยซงสวนใหญนาเขารอยละ 80 ตวอยางเชน หากถาตองเปลยนเปนเครองมอวดทไมใชระบบอเลคทรอนกส จะตองมภาระคาใชจายในการซอเทอรโมมเตอรสาหรบวดไขในราคาทสงขน จากราคาปรอทวดไขธรรมดา ประมาณ 40 บาท จะตองจายเงนเพอซอเทอรโมมเตอรวดไขระบบอเลคทรอนกสทมราคาประมาณ 250-450 บาท หรอกลาวไดวาผบรโภคมคาใชจายสวนเพมจากการซอเทอรโมมเตอรวดไข 46-246 บาท ทาใหตนทนทางสงคม เพมขนไมตากวา 183.57-981.72 ลานบาท (ปรมาณการนาเขาเทอรโมมเตอรทใชทางคลนก (Clinical thermometer) ในป พ.ศ. 2556 เทากบ 3,990,758.00 หนวย) หรอหากเปนชนดเทอรโมมเตอรวดไข ทางห ระบบอนฟาเรด ราคาประมาณ 1,500-3,000 บาท จะตองมภาระคาใชจายทเพมขน 37-75 เทาของราคาปรอทวดไขธรรมดา หรอการปรบเปลยนจากหลอดฟลออเรสเซนตมาเปนหลอดไฟ LED จะตองมภาระคาใชจายทเพมขน 20-25 เทา ซงโดยเฉลยทความสวางเทากน หลอดฟลออเรสเซนตมราคาเฉลยประมาณ 40 บาท อายการใชงานประมาณ 20,000 ชวโมง หลอด LED ราคาเฉลยประมาณ 1,000 บาท อายการใชงานประมาณ 50,000 ชวโมง ทงนหากคดวาประเทศมการบรโภคหลอดฟลออเรสเซนตประมาณ 222,598 พนหลอด (ขอมลกรมควบคมมลพษ ป 2555) ซงหากมการปรบเปลยนผลตภณฑทดแทน 100% จะตองมคาใชจายประมาณ 222,598 ลานบาท และตองมคาใชจายในการกาจดซากผลตภณฑเดมประมาณ 1,558 ลานบาท (ประมาณการคาใชจายในการนาหลอดไป Recycle จานวน 500 หลอดขนไป คดราคา 7 บาท/หลอด จานวน 1,000 หลอดขนไป คดราคา 5 บาท/หลอด)


1) ลดภาระการจดสรรงบประมาณ เพอการรกษาพยาบาลโรคทเกยวของ ทง ดานอาชวอนามย และการเจบปวยทวไป อนเนองมาจากการไดรบปรอท และเพอการฟนฟสงแวดลอมทปนเปอนปรอท ในระยะยาว

การเขารวมเปนภาคสมาชกอนสญญาฯ ทาใหประเทศไทยมมาตรการในการจดการปรอททชดเจนเปนรปธรรมและสอดคลองกบอนสญญาฯ ทาใหผลกระทบจากปรอททมตอสขภาพอนามยของมนษยและสงแวดลอมลดลง เปนผลใหภาระการจดสรรงบประมาณเพอรองรบผลกระทบทางสงแวดลอมและอาชวอนามย การเจบปวยอนเนองจากการไดรบปรอทและการฟนฟสงแวดลอมและระบบนเวศในระยะยาวลดลง

ทงน จากกรณของโรคมนามาตะ (Minamata disease case) ประเทศญปนทเกดจากมลพษจากอตสาหกรรมทปนเปอนในอาหารทะเล โดยมสาเหตมาจากการทบรษทปลอยนาเสยซงปนเปอนปรอทลงสอาวและปากแมนามนามาตะตงแตป 1932 (พ.ศ. 2475) เปนกรณตวอยางทแสดงใหเหนถงผลกระทบของการปนเปอนปรอทในสงแวดลอม ซงตองใหระยะเวลาในการพสจนและตอสเพอการชดเชยคาเสยหายเปนระยะเวลายาวนานกวา 70 ป และตองใชงบประมาณในการชดเชยคาเสยหาย


และการฟนฟสงแวดลอมและระบบนเวศเปนจานวนมาก โดยบรษทตองจายคาเสยหายใหแกผเสยหาย 138 คน ราว 158 ลานบาท หรอเปนเงน 927,300,000 เยน โดยเปนเงนชดเชยความเสยหาย 18 ลานเยนใหแกครอบครวผปวยทเสยชวต และ 16 - 18 ลานเยนสาหรบผปวยทยงมชวตอย และรฐบาลญปนตองจายคาเสยหายใหผเสยหาย 37 คน เปนเงนประมาณ 71 ลานบาท สาหรบคารกษาพยาบาลและคาใชจายอนเกยวกบการรกษาพยาบาล และการชดเชยสาหรบบคคลทขาดไรอปการะตามกฎหมาย กรณทผเสยหายถงแกความตาย เปนตน นอกจากนยงใชเงนเพอฟนฟพนทอกหลายแสนลานเยน รวมถงตองลงทนปดอาวมนามาตะกวา 23 ป เพอขดลอกตะกอนใตนาและนาไปฝงกลบ ซงรวมเปนงบประมาณมลคามหาศาลทใชในการชดเชยคาเสยหายและการฟนฟสงแวดลอม1

จากกรณดงกลาวสะทอนใหเหนผลกระทบของพษปรอทตอปญหาสขภาพและสงแวดลอมในระยะยาว ซงเมอเทยบกบคาใชจายในการปรบเปลยนผลตภณฑทดแทนและการปองกนการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดตางๆ อาจไมเทยบเทาและไมสามารถชดเชยชวต และคณภาพชวตของผไดรบผลกระทบและครอบครวของผไดรบผลกระทบ รวมถงสงแวดลอมทสญเสยไปได

2) มโอกาสไดรบการจดสรรงบประมาณเพอพฒนาระบบการจดการปรอทของประเทศอยางมประสทธภาพมากขนใหสามารถดาเนนการตามพธกรณของอนสญญาฯ

การเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ จะเปนตวกระตนใหเกดการจดสรรงบประมาณเพอพฒนาระบบการจดการปรอทของประเทศอยางมประสทธภาพมากขน ทงดานการพฒนาระบบ การพฒนาบคลากร เทคโนโลย โครงสรางพนฐาน การปรบปรงกฎระเบยบตางๆ ภายในประเทศ ใหสามารถดาเนนการตามพนธกรณของอนสญญาฯ

(5.2) ผลเสยทประเทศจะไดรบ -ไมม-


1) ยกระดบการบรหารจดการปรอทใหมความเขมงวดและมประสทธภาพมากขน หากประเทศไทยสามารถควบคมและจดการปรอทไดอยางมประสทธภาพ

สอดคลองกบอนสญญาฯ จะเปนการยกระดบการบรหารจดการปรอทภายในประเทศใหมความเขมงวดและมประสทธภาพมากขน ตงแตการจดการทตนทาง (การนาเขา การสงออก) การเกบกก การใช การปลดปลอยปรอทสสงแวดลอม การจดการของเสยปรอท และการจดการพนทปนเปอนทมประสทธภาพและถกตองตามมาตรฐาน ชวยลดความเสยงจากปรอทและสารประกอบปรอทตอสงแวดลอมและสขภาพ

1 1. The 8th Ronin. โรคมนามาตะ (Minamata Disease) บทเรยนจากความสญเสย. www.marumura.com. 2. ดรณ ไพศาลพาณชยกล ."74 ปโรคมนามาตะ กบการตอสของผปวยโรคมนามาตะ".โครงการทนปญญาชนสาธารณะแหงเอเชย. [email protected].


2) กระตนใหเกดการพฒนาระบบฐานขอมลสารเคมของประเทศใหมประสทธภาพมากขน

จากการทอนสญญฯ ระบใหมการรายงานขอมลตอสานกเลขาธการ ประกอบกบการดาเนนการตามขอตางๆ จาเปนตองอาศยความพรอมดานขอมล เพอใหสามารถตดตามเสนทางปรอทและสารประกอบไดตลอดวงจรชวต ดงนนการเขารวมอนสญญาฯ จะเปนแรงกระตนสาคญททาใหประเทศตองมการพฒนาระบบการรายงาน การเกบรวบรวมขอมลเพอตดตามเสนทางการใชปรอทและสารประกอบปรอททงระบบ ซงจะชวยผลกดนใหเกดการพฒนาความพรอมของระบบฐานขอมลสารเคมของประเทศใหมประสทธภาพ

3) กระตนใหเกดการพฒนาระบบการจดการของเสยปรอททมประสทธภาพมากขน และเพมโอกาสไดรบการพจารณาใหความชวยเหลอดานการเงนเทคโนโลย เทคนควชาการดานการจดการปรอทจาก UNEP

การเขารวมเปนรฐภาคในอนสญญาฯ ชวยกระตนใหเกดการพฒนาระบบการจดการของเสยอนตรายของประเทศทงระบบใหมประสทธภาพเพมขน และเพมโอกาสไดรบการพจารณาใหความชวยเหลอดานการเงนเทคโนโลย เทคนควชาการดานการจดการปรอทจาก UNEP จงเปนการเพมชองทางการเขาถงเทคโนโลยทเหมาะสมมากขน

• โดยเฉพาะระบบการรวบรวม การคดแยก การขนสงและการจดการซากผลตภณฑ /ของเสยอนตรายจากชมชนซงอยภายใตความรบผดชอบขององคกรปกครองสวนทองถน (อปท.)

• การผลกดนใหของเสยปรอทและซากผลตภฑณทมปรอทหรอสารประกอบปรอทเปนองคประกอบเขาสระบบการจดการของเสยอนตราย

• การกระตนใหมการพฒนาเทคโนโลยการจดการของเสยอนตราย (ของเสยปรอท) ทเปนมตรกบสงแวดลอม (การฟนฟ (recovered) การนากลบมาใชใหม (recycled) การฟนสภาพ (reclaimed) หรอการใชซาโดยตรง)

• การกระตนใหเกดการเพมขดความสามารถของบคลากรทเกยวของในการกากบดแล และควบคมระบบ

4) กระตนใหมบรษทรบกาจดของเสยปรอทและสารประกอบปรอทเพมขน และมประสทธภาพ

การพฒนาและการเขาถงเทคโนโลยการจดการของเสยอนตราย (ของเสยปรอท) ทเปนมตรกบสงแวดลอม รวมถงมาตรการบงคบใหของเสยปรอทและซากผลตภฑณทมปรอทหรอสารประกอบปรอทเปนองคประกอบเขาสระบบการจดการของเสยทเปนไปตามอนสญญาฯ จะเปนโอกาสกระตนใหมบรษทรบกาจดของเสยปรอทและสารประกอบปรอทเพมขน และมประสทธภาพ


5) กระตนใหผประกอบการลดการใชสารอนตรายในกระบวนการผลต ดาเนนการปรบเปลยนวตถดบและเทคโนโลยในการผลตทเปนมตรกบสงแวดลอม

การดาเนนการเขารวมเปนภาคสมาชกของอนสญญาฯ จะชวยกระตนใหผประกอบการไทยลดการใชสารอนตราย (ปรอทและสารประกอบปรอท) ในกระบวนการผลต ดาเนนการปรบเปลยนวตถดบและเทคโนโลยในการผลตทเปนมตรกบสงแวดลอม นอกจากน การหามไมใหมการนาเขาผลตภณฑทมปรอททไมจาเปนเขามาในประเทศ จะชวยลดปรมาณของเสยอนตรายทจะเขาสระบบกาจดใหนอยทสด

6) ลดความเสยงดานสงแวดลอมและสขภาพจากปรอทและสารประกอบปรอท การเขารวมเปนภาคสมาชกอนสญญาฯ จะเปนแรงผลกดนใหเกดระบบการ

ควบคมปรอทและการจดการของเสยอนตรายในประเทศอยางจรงจง เพมขดความสามารถในการควบคมการปลดปลอยปรอทสอากาศ แหลงนา และดน ซงเปนการยกระดบการควบคมใหมความเขมงวดมากขน ซงจะชวยลดความเสยงดานสงแวดลอมและสขภาพจากปรอทและสารประกอบปรอท ตงแตขนตอนการนาเขา ผลต การนาไปใชประโยชน การจดการของเสย ซงจะสงผลใหปรมาณปรอทและสารประกอบปรอททปนเปอนในสงแวดลอมและระบบนเวศของประเทศมแนวโนมทลดลง รวมถงลดความเสยงอนตรายจากการรบสมผสปรอทของเจาหนาทและบคลกรทางการแพทย

7) เพมโอกาสในการควบคมการนาเขาผลตภณฑทมปรอทใหเขมงวดมากขน การหามไมใหมการนาเขาผลตภณฑทมปรอททไมจาเปนเขามาในประเทศ

จะชวยลดปรอทในระบบของเสย รวมถงเปนการเพมโอกาสในการควบคมการนาเขาผลตภณฑทมปรอทใหเขมงวดมากขน ซงจะทาใหมความมนใจไดวาประเทศจะไมเปนสถานทรองรบผลตภณฑทมปรอทเปนสวนประกอบทหมดอายแลว และชวยปองกนปญหาลกลอบนาปรอทและของเสยปรอทมาทงในประเทศจากกลมประเทศภาคสมาชกได

(6.2) ผลเสยทประเทศจะไดรบ 1) มโอกาสเสยงในเชงการคาทอาจมการผกขาดเทคโนโลยใหมทปลอดปรอท

เนองจากประเทศไทยยงคงตองนาเขาวสดทางเลอกและเทคโนโลยทดแทนจากตางประเทศ ดงนนการเขารวมเปนภาคสมาชกของอนสญญาฯ อาจเสยงตอการผขาดในเทคโนโลยใหมทไทยยงไมสามารถเขาถงหรอยงไมสามารถผลตไดเองในประเทศ โดยเฉพาะกบประเทศภาคสมาชกทตองการขายเทคโนโลย และสามารถรวบรวมกระบอกเสยขางมากได

(7) ดานการจากดสทธของประชาชน เนองจากอนสญญาฯ มงเนนเพอปกปองสขภาพของมนษยและสงแวดลอม จากการ

ปลดปลอยปรอทและสารประกอบปรอทจากกจกรรมของมนษยสอากาศ แหลงนา และดน บนพนฐานของหลกการความรบผดชอบรวมกนในระดบทแตกตางโดยคานงถงศกยภาพ ขดความสามารถ สถานการณและความจาเปนเฉพาะของแตละประเทศ ดงนนจงไมไดเปนการจากดสทธของประชาชน


หรอขดตอสทธของผประกอบการในการประกอบอาชพแตอยางใด เนองจากตามราชกจจานเบกษา เรองของสทธและเสรภาพของชนชาวไทย ไดระบไวในมาตรา 43 เกยวกบสทธและเสรภาพในการประกอบอาชพ ระบวาการกาจดสทธและเสรภาพจะกระทามได เวนแตอาศยกฎหมายเพอประโยชนในการคมครองผบรโภค การรกษาทรพยากรธรรมชาต และตามมาตรา 67 ซงระบถงการคมครองสทธในการรวมกนสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมทจะไมกอใหเกดอนตรายตอสขภาพอนามย หรอคณภาพชวต

(7.1) ผลดทประเทศจะไดรบ 1) คณภาพชวตและสขภาพของประชาชนดขน

การเขารวมเปนภาคสมาชกอนสญญาฯ จะเปนหลกประกนวา ประชาชนในประเทศจะไมตองเผชญกบความเสยงอนตรายจากปรอทและสารประกอบปรอท ประชาชนรนหลงไดรบการดแลจากคนรนปจจบน ซงสงผลดคณภาพชวตและสขภาพของประชาชนในระยะยาว

2) ประชาชนมโอกาสไดรบขอมล ความรทถกตอง ประชาชนไดรบขอมลและความรเกยวกบอนตรายของปรอทและสารประกอบ

ปรอททถกตอง ทาใหเกดความตระหนก และเปลยนพฤตกรรมในการเลอกบรโภคสนคาและผลตภณฑทปลอดจากปรอท

(7.2) ผลเสยทประเทศจะไดรบ 1) แรงงาน อาจถกเลกจางหรอยายถน สงผลกระทบตอคณภาพชวตตนเอง

และครอบครว กรณทผประกอบการทไมสามารถปรบตวและหาแหลงวตถดบ/เทคโนโลย

ทดแทนการใชปรอท/สารประกอบปรอทได จะกอใหเกดความเสยงตอตอการจางงาน และสงผลกระทบตอเสถยรภาพความมนคงในอาชพของแรงงานในภาคอตสาหกรรมทเกยวของตามมา

5.3 การวเคราะหผลดและผลเสยของการไมเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ (1) ดานนโยบายของรฐบาล

(1.1) ผลดทประเทศจะไดรบ -ไมพบ-

(1.2) ผลเสยทประเทศจะไดรบ 1) สญเสยโอกาสในการแสดงใหทวโลกเหนถงศกยภาพและภาพลกษณทด

ของประเทศ ทมตอการดาเนนงานตามอนสญญามนามาตะฯ การไมเขารวมเปนภาคสมาชกอนสญญาฯ จะทาใหประเทศสญเสยโอกาสใน

การแสดงใหทวโลกเหนศกยภาพและภาพลกษณทดของประเทศทมตอการดาเนนงานตามอนสญญาฯ ท


มงเนนการจดการเพอควบคมและลดการใชปรอทและการปลดปลอยปรอทในแหลงกาเนดตางๆ เพอลดผลกระทบตอสขอนามยและสงแวดลอมทงของประเทศไทยและของโลก


-ไมพบ-

(2.2) ผลเสยทประเทศจะไดรบ 1) กฎหมายในประเทศ ไมสามารถนาไปเปรยบเทยบกบกฎหมายในประเทศ

ภาค และอาจไมเปนทยอมรบ ประเทศไทยไมสามารถนากฎระเบยบและมาตรฐานตางๆ ไปเทยบเคยงกบ

กฎหมายในประเทศภาค และอาจสงผลกระทบตอมาตรฐานผลตภณฑทไมเปนทยอมรบในระดบสากล ซงกระทบตอการคาระหวางประเทศ เสยงตอการถกตกลบสนคาจากคคาทนาประเทศเรองสงแวดลอมและสขภาพมาใชเปนมาตรการกดกนทางการคาทไมใชภาษ (Non-Tariff Barriers: NTBs) เนองจากขาดแนวทางการควบคมปรอททเปนสากลในเชงกฎหมายระดบประเทศ ซงอาจเกดชองวางทางกฎหมายในเชงธรกจระหวางประเทศทไมสามารถควบคมผลตภณฑทมสารอนตรายปรอท

(3) ดานความรบผดชอบรวมกนของคณะรฐมนตรตอรฐสภาตามรฐธรรมนญ สงคมและการเมอง (3.1) ผลดทประเทศจะไดรบ

-ไมพบ-



ผประกอบการทยงมความจาเปนตองใชปรอทหรอสารประกอบปรอทในกระบวนการผลต ไมจาเปนตองปรบเปลยนเทคโนโลยหรอผลตภณฑทดแทน แตจะสงผลกระทบในระยะยาว หากอนสญญาฯ มผลบงคบใช เนองจากปรอทจะหายากขน

(4.2) ผลเสยทประเทศจะไดรบ 1) ขาดเครองมอทชวยเจรจาตอรองทางการคาเพอคมครองสงแวดลอม

ประเทศจะขาดเครองมอทชวยเจรจาตอรองทางการคาเพอคมครองสงแวดลอม และอาจประสบกบปญหาและอปสรรคจากมาตรการกดกนทางการคาทไมใชภาษเพมขน


2) สญเสยโอกาสและรายไดจากการประกอบการคากบประเทศภาคสมาชกภายใตอนสญญาฯ

สญเสยโอกาสและรายไดจากการประกอบการคากบประเทศภาคสมาชก และอาจถกยกเลกการคาปรอทกบประเทศไทยเพราะความยงยากและซบซอนของขนตอนตางๆ ในฐานะเปนประเทศนอกภาค หากตองการทาการคาปรอทรวมกน


1) ไมจาเปนตองจดสรรงบประมาณในการดาเนนงานเพอการจดการปรอทเพม ประเทศไทยไมจาเปนตองจดสรรงบประมาณในการดาเนนงานเพอการ

จดการปรอทเพอใหรองรบการดาเนนการภายใตอนสญญาฯ เพม

(5.2) ผลเสยทประเทศจะไดรบ 1) เสยโอกาสในการไดรบการสนบสนนทางดานการเงน ในการดาเนน

กจกรรมเพอใหบรรลวตถประสงคอนสญญาฯ เสยโอกาสในการไดรบการสนบสนนทางดานการเงน ในการดาเนนกจกรรม

เพอใหบรรลวตถประสงคอนสญญาฯ เชน จากกองทนสงแวดลอมโลก หรอ จากโครงการระหวางประเทศ


1) ผผลตและผใชงานยงสามารถใชเทคโนโลยเดม ไมตองปรบเปลยนเทคโนโลยใหม

โดยเฉพาะทางการแพทย ผใชงานสามารถพจารณาเลอกใชเครองวดไดตามความตองการและตามความเหมาะสม โดยไมตองยกเลกการใชเครองมอวดทางการแพทยทมปรอทเปนองคประกอบ เพราะเครองวดดงกลาวยงคงมความจาเปนตอการนามาใชงาน และตรวจวนจฉยโรคตางๆ ทยงคงตองการความแมนยาและถกตองสง เชน การใชเครอง sphygmomanometer ในการวดความดนโลหตใหกบผสงอาย เปนตน แตจะสงผลกระทบในระยะยาว หากอนสญญาฯ มผลบงคบใช เนองจากปรอทจะหายากขน

(6.2) ผลเสยทประเทศจะไดรบ 1) ประเทศไทยเผชญกบความเสยงดานสงแวดลอมและสขภาพ

ประเทศไทยยงคงตองประสบปญหาการปนเปอนปรอทและสารประกอบปรอทสสงแวดลอมและระบบนเวศ และตองเผชญกบความเสยงตอพษภยของปรอทตอสขภาพของประชาชน


2) ประเทศไทยอาจกลายเปนศนยกลางในการสงตอสนคา กระจายสนคา และลกลอบขนถายสนคาทมปรอท กอนทประเทศตางๆ จะเขารวมเปนภาค

มโอกาสเสยงทประเทศไทยอาจกลายเปนศนยกลางในการสงตอผลตภณฑ และกระจายผลตภณฑทมปรอท จากประเทศทมผลตผลตภณฑทมการปนเปอนปรอท โดยประเทศเหลานนอาจสารรหาชองทางในการสงสนคาออกไปยงประเทศทไมมมาตรการปองกน ซงเปนภาระเพมในการจดการของเสยอนตราย และเสยงตอการปนเปอนในสงแวดลอมและสขภาพของคน

3) เสยโอกาสในการเขาถงเทคโนโลยทางเลอกใหมทเปนมตรตอสงแวดลอม ประเทศอาจเสยโอกาสในการไดรบการถายโอน การกระจายและการเขาถง

เทคโนโลยทางเลอกใหมทเปนมตรตอสงแวดลอม เพอกอใหเกดการควบคมและลดการปลดปลอยปรอทสอากาศจากแหลงกาเนดตางๆ จากภาคประเทศทพฒนาและภาคอนๆ ทมขดความสามารถ

4) ขาดแรงกระตน และแรงจงใจใหองคกรหรอ ผประกอบการทเกยวของ รวมดาเนนการควบคม หรอลดการปลอยปรอทจากแหลงกาเนดอยางจรงจง

หนวยงานทเกยวของและผประกอบการไมตองมมาตรการในการดาเนนงานดานการจดการปรอทเพม ทาใหขาดแรงกระตนใหเกดการพฒนาเทคโนโลยและการดาเนนการเพอควบคมและลดการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดอยางจรงจง

(7) ดานการจากดสทธของประชาชน (7.1) ผลดทประเทศจะไดรบ

-ไมพบ-

(7.2) ผลเสยทประเทศจะไดรบ 1) ยงมความเสยงทประชาชนจะไดรบปรอท ทจะสงผลตอคณภาพชวตใน

ระยะยาว ประชาชนของประเทศยงคงมความเสยงจากอนตรายจากปรอท ซงจะสงผล

ตอคณภาพชวตในระยะยาว และเปนการจากดสทธประชาชนทจะมสวนรวมในการรกษาคณภาพสงแวดลอมทจะไมกอใหเกดอนตรายตอสขภาพ

การเปรยบเทยบการไดประโยชน และเสยประโยชนของการเขาและไมเขารวมเปนภาคสมาชกอนสญญาฯ ดงตารางท 5-2


ตารางท 5-2 การเปรยบเทยบผลดและผลเสยของการเขารวม-ไมเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ การพจารณา ในดานตางๆ

กรณเขารวมเปนภาคสมาชกอนสญญามนามาตะฯ กรณไมเขารวมเปนภาคสมาชกอนสญญามนามาตะฯ ผลดทประเทศจะไดรบ ผลเสยทประเทศจะไดรบ ผลดทประเทศจะไดรบ ผลเสยทประเทศจะไดรบ

1. ดานนโยบายของรฐบาล

- เสรมภาพลกษณของประเทศในเวทระหวางประเทศ

- ยกระดบการจดการปรอทเพอปกปองสขภาพอนามยของมนษยและสงแวดลอม

- เกดความรวมมอระหวางประเทศในการเพมประสทธภาพการจดการปรอท

- สนบสนนนโยบายตางๆ ของประเทศ 1) นโยบายเพอนาไปสการเพมประสทธภาพการควบคมปรอท และสามารถขยายผลไปสแผนการจดการสารเคมทงระบบของประเทศ 2) นโยบายการสงเสรมสขภาพของประชาชน

- คาใชจายตอหวในการรกษาพยาบาลในชวงแรกเพมขน

- คาใชจายทเพมขนจากการเปลยนมาใชผลตภณฑทางเลอก

ไมพบ - สญเสยภาพลกษณทดของประเทศในการรกษาสงแวดลอมและคณภาพชวตของประชาชน ตามกลไกการดาเนนงานของอนสญญาฯ

2. ดานกฎหมาย - ผลกดนใหเกดการพฒนากฎหมาย และมาตรฐานการควบคมปรอท ตามขนตอนของวฏจกรชวตปรอทหรอผลตภณฑทมปรอทททดเทยมกบประเทศอน

ไมพบ ไมพบ - ขาดแนวทางการควบคมปรอททเปนสากลในเชงกฎหมายระดบประเทศ ซงอาจเกดชองวางทางกฎหมายในเชงธรกจระหวางประเทศทไมสามารถควบคมผลตภณฑทมสารอนตรายปรอท


การพจารณา ในดานตางๆ


3. ดานความรบผดชอบรวมกนของคณะรฐมนตรตอรฐสภาตามรฐธรรมนญ สงคมและการเมอง

- รฐมนตรมโอกาสรวมพจารณาความเหมาะสมในการเขารวมอนสญญาฯ กอนนาเสนอรฐสภา ซงชวยลดความซาซอนและความขดแยง ในการดาเนนงานระหวางหนวยงาน

ไมพบ ไมพบ ไมพบ

4. ดานเศรษฐกจในภาพรวมหรอเฉพาะทองถน

- สรางภาพลกษณและความรวมมอเชงการคาระหวางประเทศ และเปนเครองมอชวยเจรจาทางการคาวาสนคาไทยมการคมครองสงแวดลอมและผบรโภค และปองกนการใชมาตรการกดกนทางการคาทไมใชภาษ ลดความเสยเปรยบในเชงการคาทเกยวของ

- เพมโอกาสในการพฒนาผลตภณฑทเปนมตรกบสงแวดลอมจากการพฒนามาตรฐานในการควบคมปรอทในผลตภณฑทมความเขมงวดขน

- ลดความเสยงจากสารอนตรายตอผลกระทบทางสขภาพของผบรโภค และขยายโอกาศทางการคาในกลมผบรโภคทใหความสาคญตอสขภาพและสงแวดลอม

- กระทบตอภาคธรกจทยงมความจาเปนในการใชปรอท สงผลใหตนทนการผลตเพมขน และกระทบตอการชะลอตวในการขยายกจการในระยะแรก

- ในระยะแรกผบรโภคจะตองแบกรบภาระคาใชจายในการซอผลตภณฑทสงขน

- ผประกอบการทยงมความจาเปนตองใชปรอทหรอสารประกอบปรอทในกระบวนการผลต ไมจาเปนตองปรบเปลยนเทคโนโลยหรอผลตภณฑทดแทน แตจะสงผลกระทบในระยะยาว หากอนสญญาฯ มผลบงคบใช เนองจากปรอทจะหายากขน

- ขาดเครองมอทชวยเจรจาตอรองทางการคาเพอคมครองสงแวดลอม

- สญเสยโอกาสและรายไดจากการประกอบการคากบประเทศภาคสมาชกภายใตอนสญญาฯ




5. ดานการเงนและงบประมาณ

- ลดภาระการจดสรรงบประมาณ เพอการรกษา พยาบาลโรคทเกยวของ ทงดานอาชวอนามย และการเจบปวยทวไป อนเนองมาจากการไดรบปรอท และเพอการฟนฟสงแวดลอมทปนเปอนปรอท ในระยะยาว

- มโอกาสไดรบการจดสรรงบประมาณเพอพฒนาระบบการจดการปรอทของประเทศอยางมประสทธภาพมากขนใหสามารถดาเนนการตามพธกรณของอนสญญาฯ

ไมพบ - ไมจาเปนตองจดสรรงบประมาณในการดาเนนงานเพอการจดการปรอทเพม

- เสยโอกาสในการไดรบการสนบสนนทางดานการเงน ในการดาเนนกจกรรมเพอใหบรรลวตถประสงคอนสญญาฯ

6. ดานเทคโนโลยและสงแวดลอม

- ยกระดบการบรหารจดการปรอทและสารอนตรายอนๆใหมประสทธภาพมากขน ชวยลดความเสยงจากปรอทและสารประกอบปรอทตอสงแวดลอมและสขภาพ

- กระตนใหเกดการพฒนาระบบฐานขอมลสารเคมของประเทศใหมประสทธภาพมากขน

- กระตนใหเกดการพฒนาระบบการจดการของเสยปรอททมประสทธภาพ

- มโอกาสเสยงในเชงการคาทอาจมการผกขาดเทคโนโลยใหมทปลอดปรอท

- ผผลตและผใชงานผลตภณฑบางประเภท ทเกยวของกบปรอท ยงสามารถใชเทคโนโลยเดม ไมตองปรบเปลยนเทคโนโลยใหม แตจะสงผลกระทบในระยะยาว หากอนสญญาฯ มผลบงคบใช เนองจากปรอทจะหายากขน

- ประเทศไทยเผชญกบความเสยงดานสงแวดลอมและสขภาพ

- ประเทศไทยอาจกลายเปนศนยกลางในการสงตอสนคา กระจายสนคา และลกลอบขนถายสนคาทมปรอท กอนทประเทศตางๆ จะเขารวมเปนภาค

- เสยโอกาสในการเขาถงเทคโนโลยทางเลอกใหมทเปนมตรตอสงแวดลอมเพมขน

- ขาดแรงกระตน และแรงจงใจใหองคกร




มากขน - กระตนใหมบรษทรบกาจดของเสย

ปรอทและสารประกอบปรอทเพมขน และมประสทธภาพ

- กระตนใหผประกอบการลดการใชสารอนตรายในกระบวนการผลต

- ลดความเสยงดานสงแวดลอมและสขภาพจากปรอทและสารประกอบปรอท

- เพมโอกาสในการควบคมการนาเขาผลตภณฑทมปรอทใหเขมงวดมากขน

หรอ ผประกอบการทเกยวของ รวมดาเนนการควบคม หรอลดการปลอยปรอทจากแหลงกาเนดอยางจรงจง

7. ดานการจากดสทธของประชาชน

- คณภาพชวตและสขภาพของประชาชนดขน

- ประชาชนไดรบขอมลขาวสาร ความรทถกตอง เกดความตระหนกตอพษภยของปรอท และปรบพฤตกรรมการบรโภคสนคาทปลอดจากปรอท

- แรงงาน อาจถกเลกจางหรอยายถน สงผลกระทบตอคณภาพชวตตนเองและครอบครว

ไมพบ - ประชาชนยงคงมความเสยงจากอนตรายจากปรอท ซงจะสงผลตอคณภาพชวตในระยะยาว และเปนการจากดสทธประชาชนทจะมสวนรวมในการรกษาคณภาพสงแวดลอมทจะไมกอใหเกดอนตรายตอสขภาพ

บทท 6

การวเคราะหผลกระทบของ อนสญญามนามาตะวาดวยปรอทตอประเทศไทย

บทท 6 การวเคราะหผลกระทบของ

อนสญญามนามาตะวาดวยปรอทตอประเทศไทย

6.1 วตถประสงค (ขอ 1) ในขอนเปนการกลาวถงวตถประสงคของอนสญญาฯ จงไมมการวเคราะหผลกระทบใดๆ ในขอน

6.2 บทนยามคาศพท (ขอ 2) ขอ 2 เปนการใหความหมายของคาศพทตางๆ ทเกยวของและ ถกใชภายใตอนสญญาฯ เพอให

มความเขาใจทถกตองเปนหนงเดยวกน อาท "การทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลก" "แนวทางดานเทคนคทดทสดทมอย" “ปรอท” “สารประกอบปรอท” "ภาค" “การทาเหมองปรอทขนตน” เปนตน ดงนนจงไมมการวเคราะห ผลกระทบใดๆ ทเกยวของภายใตขอกาหนดน

6.3 แหลงอปทานปรอทและการคาปรอท (ขอ 3) เมอพจารณาพนธกรณทสาคญของรฐภาคทตองปฏบตตามอนสญญามนามาตะฯ ในเรองทเกยวกบแหลงอปทานปรอทและการคาปรอท พบวา รฐภาคตองไมอนญาตใหทาเหมองปรอทขนตนภายในอาณาเขตประเทศของตน ตองใหเลกการทาเหมองแรปรอท ภายใน 15 ป นบตงแต ณ วนทอนสญญาฯ มผลบงคบใชในประเทศตน และรฐภาคจะตองพยายามระบคลงปรอทหรอสารประกอบปรอททมปรมาณมากกวา 50 เมตรกตน และแหลงอปทานปรอท ทกอใหเกดการสะสมของปรอทหรอสารประกอบปรอทมากกวา 10 เมตรกตนตอป สาหรบการคาปรอทนน รฐภาคยงสามารถสงออกปรอทไปยงประเทศ ทรวมลงนามเปนรฐภาค ตามอนสญญาฯ ได โดยประเทศภาคผนาเขาจะตองใหความยนยอมเปนลายลกษณอกษร และนาเขาเพอวตถประสงคในการใชทไมขดกบอนสญญา กรณการสงออกไปยงประเทศนอกภาคนน ยงคงสามารถทาได โดยประเทศผนาเขาตองใหความยนยอมเปนลายลกษณอกษร พรอมทงรบรองไดวา ประเทศผนาเขามมาตรการทแนใจไดวาปกปองสขอนามยของมนษยและสงแวดลอมจากปรอท และปฏบตตามขอกาหนดของอนสญญาทเกยวของ และจะตองถกใชเพอวตถประสงคในการใชทไมขดกบอนสญญา สาหรบการนาเขาปรอทจากประเทศนอกภาคนน รฐภาคตองจดเตรยมการแจงการตดสนใจ ขอมลปรมาณ และทมาของปรอท แกสานกเลขาธการฯ โดยตองมการรบรองวาปรอทนน ไมไดมาจากเหมองแรปรอท และ จากโรงงานอตสาหกรรมคลออลคาไลด ทปลดระวาง


แมประเทศไทยมการใชประโยชนจากปรอทในหลากหลายกจกรรมและหลายรปแบบ แตไมพบการรายงานการทาเหมองแรปรอทหรอการสงเคราะหปรอทขนใชเองภายในประเทศ ในเรองการคาปรอทนนประเทศไทยมการนาเขาและสงออกทงปรอทบรสทธและสารประกอบปรอทและมประเทศคคามากถง 44 ประเทศ การเขารวมหรอไมเขารวมเปนรฐภาคในอนสญญามนามาตะฯ อาจจะทาใหประเทศไทยไดรบผลกระทบในดานตางๆ ดงน

ผลกระทบ 1. การทาเหมองแรปรอท

ประเทศไทยไมพบรายงานการทาเหมองแรปรอทหรอการสงเคราะหปรอทขนใชเองภายในประเทศ ดงนนภายใตขอ 3 ทเกยวเนองกบการทาเหมองแรปรอทจงไมสงผลกระทบกบประเทศไทย ทงกรณเขารวมหรอไมเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ

2. การคาปรอท ในชวง 6 ปทผานมา (ป พ.ศ. 2551-2556) ประเทศมการนาเขาปรอทบรสทธ รวม 18.93 ตน

คดเปนมลคาประมาณ 21.67 ลานบาท โดยในป พ.ศ. 2556 มการนาเขาปรอทบรสทธ 730.00 กโลกรม สาหรบการนาเขาสารประกอบปรอท ตงแต ป พ.ศ. 2551-2556 มการนาเขาสารประกอบปรอททงสน 2,795.09 ตน คดเปนมลคาประมาณ 426.51 ลานบาท โดยในป พ.ศ. 2556 มการนาเขาสารประกอบปรอท 148.13 ตน

การสงออกปรอทบรสทธ พบวา ในป พ.ศ. 2556 มเพยง 2 ประเทศทประเทศไทยสงออกปรอทบรสทธไป คอ สหพนธสาธารณรฐเยอรมนและสหรฐเมกซโก สาหรบการสงออกสารประกอบปรอทในป พ.ศ. 2556 พบวา มการสงออกไปทประเทศสงคโปรเพยงประเทศเดยว

สาเหตททาใหปรมาณการนาเขา สงออกลดลง สวนหนงอาจเนองจากขอกาหนดจากประเทศคคาทมการจากดปรมาณปรอทและสารประกอบปรอทในผลตภณฑทจะนาเขา โดยเฉพาะกลมตลาดยโรปทมการกาหนดไมใหใชปรอทและสารอนตรายอนๆ ในผลตภณฑ และเมอพจารณาถงกลมเปาหมายของประเทศทมการใชปรอทและสารประกอบปรอทตามอนสญญาฯ พบวา กลมเครองมอแพทย การผลตยาและวคซนทมปรอทเปนสวนประกอบสวนใหญจะมการนาเขาในรปผลตภณฑเขามาใชภายในประเทศ สวนผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอเลคทรอนกสจะถกกาหนดโดยมาตรฐาน RoHS สวนกระบวนการผลตกลมเปาหมายตามอนสญญา พบวา สวนใหญไดมการปรบเปลยนมาใชสารทดแทนปรอทแลว

นอกจากนเมอพจารณากลมประเทศคคาของประเทศไทย พบวา ทงสหพนธสาธารณรฐเยอรมน สหรฐเมกซโก และสงคโปร ลวนเปนประเทศทลงนามในอนสญญาฯ เพอแสดงเจตนารมณในการเขารวมเปนภาคสมาชกฯ แลวทงสน ดงนนผลกระทบภายใตขอกาหนดนตอประเทศในดานตางๆ มดงน


กรณเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ ดานนโยบายของรฐบาล

ผลด • มยทธศาสตรการคาของไทย (ป 2553 – 2558) ทสอดคลองและรองรบแนวทางการ

ดาเนนงานดานการคาปรอทตามอนสญญามนามาตะฯ อาทเชน

- การพฒนาระบบตลาดและขยายชองทางการคา

- การเพมขดความสามารถในการปรบตวและการแขงขนของผประกอบการทกระดบโดยเฉพาะ SMEs

- การพฒนาการคาระหวางประเทศของไทยใหกาวหนา เปนตน

ผลเสย

• ไมพบ

ดานกฎหมาย ผลด • มความสอดคลองกบพระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ 2535 ซงมขอกาหนดให การนาเขา

การสงออก การผลต การใช และการมไวครอบครอง ซงปรอทและสารประกอบปรอทดงตอไปน (1) Mercury (2) Mercury chloride (3) Mercury oxide และ (4) Mercury sulphate ซงเปนวตถอนตรายชนดท 3 และรวมถง (5) Mercury compounds ซงเปนวตถอนตรายชนดท 4 ตองไดรบอนญาตจากหนวยงานทรบผดชอบ

ผลเสย

• ไมพบ

ดานความรบผดชอบรวมกนของคณะรฐมนตรตอรฐสภาตามรฐธรรมนญ สงคม และการเมอง ผลด • หากการดาเนนการคาปรอทและสารประกอบปรอทตามขอกาหนดของอนสญญา

มนามาตะฯ จะกอใหเกดผลกระทบตอความมนคงทางเศรษฐกจหรอสงคมของประเทศ คณะรฐมนตรมบทบาทหนาททตองดาเนนการโดยเรงดวนเพอแกไขหรอเยยวยาผไดรบผลกระทบจากการปฏบตตามหนงสอสญญาทมผลตอความมนคงทางเศรษฐกจหรอสงคมของประเทศนนๆ ตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญไทย มาตราท 190 วรรคหา

ผลเสย • ไมพบ


ดานเศรษฐกจในภาพรวมหรอเฉพาะทองถน ผลด

• การเจรจาขอนาเขาและสงออกปรอทระหวางประเทศภาคดวยกน จะดาเนนการไดงายและซบซอนนอยกวาการเจรจาขอนาเขาและสงออกปรอทกบประเทศนอกภาค เนองจากทงประเทศไทยและประเทศคคาตางมระเบยบปฏบตทอยในมาตรฐานเดยวกน ภายใตขอกาหนดของอนสญญาฯ เชน

- การสงออกปรอทไปยงประเทศภาค ประเทศไทยเพยงแครองขอหลกฐานความยนยอมทเปนลายลกษณอกษรจากประเทศภาค และเพอการใชทไดรบอนญาตจากอนสญญา หรอ เพอการเกบกกปรอททไมใชของเสยแบบชวคราวอยางเปนมตรตอสงแวดลอม (ขอ 10) เทานน กสามารถดาเนนการได โดยไมตองรอขอมลสนบสนนอนใดเพมเตม เชน การรบรองวาประเทศนอกภาคมมาตรการทแนใจไดวาปกปองสขอนามยของมนษยและสงแวดลอมจากปรอท เปนตน

ผลเสย

• กลมทไดรบผลกระทบหลก จากการนาเขาและสงออกปรอทและสารประกอบปรอทตามขอน สวนใหญเปนผประกอบการนาเขาปรอทบรสทธมาเปนสวนประกอบในการผลตสารเคมตางๆ หรอการผลตสารประกอบปรอทเพอการสงออก รวมถงหองปฏบตการ (ไดรบการยกเวน) และกลมอตสาหกรรมทยงไมสามารถทาตามมาตรฐาน RoHS ได เชน ผผลตรเลยทใชในโรงกลนนามนและระบบรกษาความปลอดภย ผผลตหลอดฟลออเรสเซนตทยงไมเปนไปตามมาตรฐาน RoHS เปนตน โดยจะสงผลใหตนทนการนาเขาปรอทและสารประกอบปรอทมแนวโนมสงขน

ดานการเงนและงบประมาณ ผลด • ไมพบ

ผลเสย • ภาครฐตองมการจดสรรงบประมาณเพอพฒนาระบบการจดเกบขอมลและการตรวจ

ตดตาม รวมถงการวาจางบคลากรและคาใชจายอปกรณตางๆ ทเกยวของ เพอรวบรวมและระบคลงปรอทหรอสารประกอบปรอทและแหลงอปทานปรอท ทกอใหเกดการสะสมของปรอทหรอสารประกอบปรอทในประเทศไทย


ดานเทคโนโลยและสงแวดลอม ผลด

• ปรมาณการปนเปอนปรอทและสารประกอบในระบบนเวศของประเทศไทยมแนวโนมทลดลง เพราะปรอทจะถกจากดเพอการใชทไดรบอนญาตจากอนสญญา หรอ เพอการเกบกกปรอททไมใชของเสยแบบชวคราวอยางเปนมตรตอสงแวดลอม เทานน

ผลเสย • ประเทศไทยยงคงขาดความพรอมดานระบบเทคโนโลยการรายงานและจดเกบขอมล เพอ

ระบคลงปรอทหรอสารประกอบปรอทและแหลงอปทานปรอท ทกอใหเกดการสะสมของปรอทหรอสารประกอบปรอทในประเทศไทย

ดานการจากดสทธของประชาชน ผลด

• สทธของประชาชนรองรบดวยบทบญญตตามรฐธรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ป พ.ศ.2550 มาตรา 43 ซงบคคลยอมมเสรภาพในการประกอบอาชพและการแขงขนอยางเปนธรรม การจะกระทาการจากดเสรภาพมได เวนแตโดยอาศยอานาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย

ผลเสย

• ไมพบ

กรณไมเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ ดานเศรษฐกจในภาพรวมหรอเฉพาะทองถน

ผลเสย • การคาปรอทระหวางประเทศไทยและประเทศทเปนภาคสมาชกอนสญญามนามาตะฯ จะ

มความยงยากและซบซอนมากยงขน เนองจากประเทศไทยจะตองมภาระการดาเนนงานเพอการนาเขาสงออกปรอทเพมมากขน และอาจกอใหเกดความลาชา เชน

- การนาเขาปรอท : ประเทศไทยตองมภาระและดาเนนการเพมเตม ดงตอไปน

1. ตองแสดงมาตราการทแนใจไดวา ไดปกปองสขอนามยของมนษยและสงแวดลอมจากปรอท ตอประเทศคคา และ

2. ประเทศไทยไดปฏบตตามขอ 10 เพอแสดงใหประเทศคคามนใจไดวาการเกบกกปรอททไมใชของเสยปรอทแบบชวคราวในประเทศไทย มการเกบกกอยางเปนมตรตอสงแวดลอม และ


3. ประเทศไทยไดปฏบตตามขอ 11 เพอใหกากของเสยปรอทไดรบการจดการอยางเปนมตรตอสงแวดลอม และ

4. ตองยนยนตอประเทศคคาไดวา การนาเขาในแตละครงนน ประเทศไทยจะนามาใชตามขอกาหนดภายใตอนสญญานเทานน เพอวตถประสงคในการใชทไมขดกบอนสญญามนามาตะ

- การสงออกปรอท ประเทศไทยตองมภาระและดาเนนการเพมเตม ดงตอไปน

1. ประเทศไทยตองจดทารายงานหรอแสดงหลกฐานยนยนตอประเทศคคาใหไดวา ปรอททประเทศไทยจะทาการสงออกใหกบประเทศคคามไดมาจากเหมองแรปรอท และจากโรงงานอตสาหกรรมคลออลคาไลดทปลดระวางแตอยางใด

• ไดรบผลกระทบจากการกาหนดราคาปรอทจากภาคสมาชกอนสญญามนามาตะฯ ซงอาจนาขอจากดทางการคาตามอนสญญาฯ มากาหนดราคาปรอทใหสงขน

ดานเทคโนโลยและสงแวดลอม ผลเสย • สญเสยโอกาสในการแสดงใหทวโลกเหนศกยภาพและภาพลกษณทดของประเทศทมตอ

การดาเนนงานตามอนสญญามนามาตะฯ ทมงเนนการจดการเพอควบคมและลดการใชปรอทและการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดตางๆ รวมทงเพอลดผลกระทบตอสขอนามยและสงแวดลอมทงของประเทศไทยและของโลก

6.4 ผลตภณฑท เตมปรอท (ขอ 4) ในปจจบนนน ผลตภณฑหลายประเภททมสวนประกอบของปรอทมการใชอยางแพรหลายเพอ

วตถประสงคทแตกตางกน อาท อปกรณไฟฟา เครองมอแพทย เครองสาอาง ยาฆาเชอ เปนตน ซงหากอนสญญาฯ มผลบงคบใช ผลตภณฑบางประเภทดงกลาวจะถกจากด และควบคมการใช ดงนนอาจสงผลถงผประกอบการ และผบรโภคเปนวงกวาง โดยเฉพาะผลตภณฑทมความจาเปน มประสทธภาพสง ในขณะทราคาทนตา ดงนนจงจาเปนอยางยงในการเตรยมพรอมในการรบมอกบผลกระทบทจะเกดขนดงตอไปน

1. แบตเตอร จากขอมลสถานการณการผลต นาเขา สงออก และการใชผลตภณฑแบตเตอร และรวมถง

ผลตภณฑทดแทนทมการใชงานอยในประเทศไทย หากประเทศไทยตองหามไมใหมการใช ผลต นาเขาหรอสงออกแบตเตอรตามขอกาหนดของอนสญญาฯ จะสงผลกระทบดงน


กรณเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ นโยบายของรฐบาล

ผลด • มนโยบายของรฐบาลทสอดคลองและรองรบกบการหามไมใหมการใช ผลต นาเขาหรอ

สงออกแบตเตอรทมปรอทตามขอกาหนดของอนสญญาฯ ดงน - แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 ภายใตยทธศาสตร การปรบ

โครงสรางเศรษฐกจสการเตบโตอยางมคณภาพและยงยน โดยการปรบโครงสรางการผลตสการใชองคความร ภมปญญา วทยาศาสตร เทคโนโลย นวตกรรม และความคดสรางสรรค การผลตทเปนมตรตอสงแวดลอมตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

- แผนพฒนาอตสาหกรรมระยะ 20 ป (พ.ศ. 2555-2574) ซงมงเนนการพฒนาอตสาหกรรมบนพนฐานความร การพฒนาทกษะฝมอแรงงาน และนวตกรรมในผลตภณฑ อตสาหกรรม ตลอดจนความสมดลระหวางชมชน สงคม และสงแวดลอม เพอกาวไปสความยงยน

- แผนการสงเสรมการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรกบสงแวดลอมของภาครฐ ป พ.ศ 2551-2554 ซงแบตเตอรปฐมภมถกบรรจอยในรายการสนคาทเปนมตรตอสงแวดลอม โดยปรมาณปรอททยอมใหมไดจะตองไมเกน 0.1 ppm

ผลเสย • ไมสงผลเสยตอดานนโยบายของรฐบาล

ดานกฎหมาย ผลด • มความสอดคลองตามประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบบท 3865 พ.ศ 2551 เรอง

กาหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม บรภณฑไฟฟาและอเลคทรอนกสทอาจมสารอนตราย: การจากดการใชสารอนตรายบางชนด ซงกาหนดใหบรภณฑไฟฟาและอเลคทรอนกสใหมตองปราศจากปรอท

ผลเสย • ไมพบผลเสยตอดานกฎหมายทมการประกาศใชแลว


ดานความรบผดชอบรวมกนของคณะรฐมนตรตอรฐสภาตามรฐธรรมนญ สงคม และการเมอง ผลด

• คณะรฐมนตรมบทบาทหนาททตองดาเนนการโดยเรงดวนเพอแกไขหรอเยยวยาผไดรบผลกระทบจากการปฏบตตามหนงสอสญญา ตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญไทย มาตราท 190 วรรคหา หากการหามไมใหมการใช ผลต นาเขาหรอสงออกแบตเตอรทมปรอท สงผลตอความมนคงทางเศรษฐกจหรอสงคมของประเทศ

• หากประเทศไทยตองกาหนดมาตรการเพอหามไมใหมการผลต นาเขาหรอสงออกแบตเตอรตามขอกาหนดอนสญญาฯ ภายหลงจากวนทมการหามใชผลตภณฑเหลานน (ป 2020) จะกระตนใหรฐมนตรทมสวนเกยวของเรงจดทานโยบาย มาตรการตางๆ เพอควบคมมใหเกดการลกลอบนาเขาและวางจาหนายแบตเตอรทมการปนเปอนปรอททมราคาถกอยางรดกมมากยงขน

ผลเสย • ไมมผลเสยตอความรบผดชอบรวมกนของคณะรฐมนตร


• ไมสงผลกระทบเชงลบตอดานเศรษฐกจในภาพรวม เพราะไมมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอทในอตสาหกรรมการผลตแบตเตอรปฐมภมของประเทศไทย

• ชวยผลกดนใหการลกลอบนาเขาแบตเตอรราคาถกทมปรอทเปนองคประกอบ เพอวางขายในตลาดลางมแนวโนมทลดลง เนองจากอนสญญาฯ ระบใหมการควบคมการผลต นาเขา และสงออกแบตเตอรทมปรอทเปนองคประกอบ ซงสงผลใหประเทศตองมแนวทางและมาตรการในการควบคมทเขมงวดมากขน

ผลเสย

• ไมสงผลกระทบเชงลบตอการนาเขาแบตเตอรทมปรอทเปนองคประกอบ เพราะตงแตป 2551 จนถงป 2556 ทผานมา ประเทศไทยนาเขาแบตเตอรทจะถกหามไมใหมการใชในป 2020 มปรมาณไมถงรอยละ 1 ของการนาเขาแบตเตอรปฐมภม นอกจากนยงพบวาในชวง ป พ.ศ. 2554 ถง 2556 ประเทศไทยไมมรายไดจากการสงออกแบตเตอรปฐมภม

ดานการเงนและงบประมาณ ผลด • ไมพบผลดในดานการเงนและงบประมาณหากเขารวมเปนรฐภาค


ผลเสย • ภาครฐตองใชงบประมาณเพมขนเพอตรวจตดตามและเฝาระวงไมใหมการลกลอบนาเขา

แบตเตอรทมการปนเปอนปรอทซงมราคาถกและไมไดมาตรฐาน

ดานเทคโนโลย ผลด • ไมสงผลกระทบในดานเทคโนโลยการผลตถานไฟฉายและถานไฟฉายแอลคาไลน เพราะ

ปจจบนการผลตถานไฟฉายและถานไฟฉายแอลคาไลนในประเทศไทยไมมการใชปรอทในกระบวนการผลตแลว

• ผประกอบการไทยไมตองรบภาระดานการยกเลกการผลตแบตเตอรทนอกเหนอจากถานไฟฉายและถานไฟฉายแอลคาไลน ทมปรอทเปนองคประกอบ เชน ถานกระดมเมอรควรกออกไซดและซลเวอรออกไซด เพราะประเทศไทยนาเขาถานกระดมประเภทดงกลาวจากตางประเทศเทานน

ผลเสย

• ไมสงผลเสยทางดานเทคโนโลย

ดานสงแวดลอม ผลด • สงเสรมใหแนวโนมการปนเปอนปรอทสสงแวดลอม จากการคดแยกและกาจดแบตเตอรท

ลกลอบนาเขามาใชงานและหมดอายการใชงาน อยางไมถกวธ มแนวโนมทลดลง

ผลเสย

• ไมสงผลเสยตอสงแวดลอม

ดานการจากดสทธของประชาชนตามรฐธรรมนญ ผลด • สทธของประชาชนรองรบดวยบทบญญตตามรฐธรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ป พ.ศ.

2550 มาตรา 43 ซงบคคลยอมมเสรภาพในการประกอบอาชพและการแขงขนอยางเปนธรรม การจะกระทาการจากดเสรภาพมได เวนแตโดยอาศยอานาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย

ผลเสย • ไมสงผลเสยตอดานการจากดสทธของประชาชน


กรณไมเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ หากประเทศไทยไมเขารวมเปนรฐภาค จะไดรบผลกระทบจากการหามมใหมการนาเขา สงออก และจาหนายแบตเตอรทมปรอทเปนองคประกอบ ดงน

ดานเศรษฐกจในภาพรวมหรอเฉพาะทองถน ผลเสย

• ปญหาการลกลอบนาเขาแบตเตอรจากประเทศเพอนบานทมราคาถกและมปรอทเปนองคประกอบจะยงคงไมไดรบการแกไขอยางจรงจง

• มความเสยงทประเทศไทยอาจกลายเปนศนยกลางในการสงตอสนคา กระจายสนคา และลกลอบขนถายสนคาทมปรอท กอนทประเทศนนๆ จะเขารวมเปนภาคสมาชกอนสญญาฯ

ดานสงแวดลอม ผลเสย • ปญหาจากการคดแยกและกาจดแบตเตอรทถกลกลอบนาเขามาจาหนายและหมดอายการ

ใชงาน อยางไมถกวธ โดยเฉพาะจากแหลงชมชน ยงคงสงผลกระทบตอสงแวดลอมของประเทศไทย

2. สวตซไฟฟาและรเลย ในป พ.ศ. 2556 ประเทศไทยมโรงงานททาการผลตสวตซไฟฟาและรเลย (ประเภท74 (3))

จานวน 244 โรง (กรมโรงงาน, 2557) เงนลงทนรวม 7,147.45ลานบาท มแรงงานททางานอยในโรงงานททาการผลตสวตซไฟฟาและรเลยประมาณ 13,007 คน

จากการพจารณาปรมาณและมลคาการนาเขา สงออก พบวา การเกบขอมลสถตยงมขอจากดทมไดจาแนกชนดของสวตซไฟฟาและรเลยทมและไมมปรอทเปนองคประกอบ จงไมสามารถระบมลคาความเสยหายหรอรายไดของประเทศไทยชดเจน แตหากประมาณการจากขอมลสถตของกรมศลกากร พบวา ในป พ.ศ. 2556 ประเทศไทยสงออกสวตซไฟฟาและรเลย รวมกนประมาณ 17,455,226 กโลกรม มรายไดจากการสงออกสวตซไฟฟาและรเลยทงหมดประมาณ 17,723.77 ลานบาท ราคาเฉลยประมาณ 900-1,200 บาทตอผลตภณฑ

หากประเทศไทยจะตองใชมาตรการทเหมาะสม เพอไมอนญาต ใหมการผลต นาเขาหรอสงออกสวตซไฟฟาและรเลยทมปรอทเปนสวนประกอบ ภายหลงจากวนทมการหามใชผลตภณฑเหลานน ในป 2020 ตามขอกาหนดของอนสญญาฯ จะสงผลกระทบตอประเทศไทยในแตละดานดงน



ผลด • พบวามความสอดคลองตามนโยบายของรฐบาล ดงน

- แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 ภายใตยทธศาสตร การปรบโครงสรางเศรษฐกจสการเตบโตอยางมคณภาพและยงยน โดยการปรบโครงสรางการผลตสการใชองคความร ภมปญญา วทยาศาสตร เทคโนโลย นวตกรรม และความคดสรางสรรค การผลตทเปนมตรตอสงแวดลอมตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

- แผนพฒนาอตสาหกรรมระยะ 20 ป (พ.ศ. 2555-2574) ซงมงเนนไปทการพฒนาอตสาหกรรมบนพนฐานความร การพฒนาทกษะฝมอแรงาน และนวตกรรมในผลตภณฑ อตสาหกรรม ตลอดจนความสมดลระหวางชมชน สงคม และสงแวดลอม เพอกาวไปสความยงยน

- ภายใตการบรหารของรฐบาลชดปจจบน ทมการประกาศนโยบายผลกดนประเทศไทยใหกาวสการเปนศนยกลางในหลายๆ เรอง โดยเฉพาะดานเศรษฐกจ การผลกดนใหไทยเปนฐานอตสาหกรรมอเลคทรอนกสและเครองใชไฟฟาในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต เพอสงเสรมใหเกดการหลงไหลเงนทนจากตางประเทศ ทงในรปแบบของการลงทนและการสงซอชนสวนอปกรณ ตลอดจนการสรางสรรคนวตกรรมใหม และการถายทอดองคความร

ผลเสย • ไมสงผลเสยตอนโยบายของรฐบาล

ดานกฎหมาย ผลด

• มความสอดคลองกบประกาศกระทรวงอตสาหกรรม พ.ศ. 2551 (ฉบบท 3865) ซงกาหนดใหบรภณฑไฟฟาและอเลคทรอนกสใหมตองปราศจากปรอท โดยมคาไมเกน 0.1 โดยนาหนกในวสดทเปนเนอเดยวกน

ผลเสย

• ไมสงผลเสยตอดานกฎหมาย



• สงเสรมและสนบสนนใหรฐมนตรทมสวนเกยวของรวมหาแนวทางสงเสรมและมาตรการอนๆ ทเกยวของเพอเพมแรงจงใจใหกบทกภาคสวนทเกยวของหนมาวจย พฒนา เลอกใชสารทดแทนปรอทและผลตภณฑทดแทน ควบคมมใหเกดการลกลอบนาเขาและวางจาหนายผลตภณฑทมการปนเปอนปรอทอยางรดกม

• คณะรฐมนตรมบทบาทหนาททตองดาเนนการโดยเรงดวนเพอแกไขหรอเยยวยาผไดรบผลกระทบจากการปฏบตตามหนงสอสญญา ตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญไทย มาตราท 190 วรรคหา หากการหามไมใหมการใช ผลต นาเขาหรอสงออกแบตเตอรทมปรอท สงผลตอความมนคงทางเศรษฐกจหรอสงคมของประเทศ

ผลเสย

• ไมสงผลเสยตอดานความรบผดชอบรวมกนของคณะรฐมนตร


• การหามมใหมการผลตสวตซไฟฟาและรเลยทมปรอท จะทาใหผผลตไทยเกดการปรบตว โดยจะตองเพมประสทธภาพและยกระดบเทคโนโลย เพอใหเกดการพฒนาผลตภณฑโดยไมมการใชปรอทแตอยางใด

• เปนการสรางมลคาเพมใหกบผลตภณฑ สามารถหลกเลยงการแขงขนดานราคากบสนคาในตลาดลาง และยงเปนการสรางโอกาสใหมทางการตลาด

ผลเสย • กรณเลวรายสด ถาสมมตสวตซไฟฟาและรเลยทมการผลตและสงออกทงหมดมการใชปรอท

เปนสวนประกอบ จะเกดผลกระทบตอโรงงานททาการผลตสวตซไฟฟาและรเลยจานวน 244 โรง และแรงงานททางานอยในโรงงานททาการผลตสวตซไฟฟาและรเลยมากกวา 13,007 คน (กรมโรงงานอตสาหกรรม, 2557) หากกรณทผประกอบการไมสามารถปรบเปลยนวสดทดแทนปรอทได นอกจากนนจะสญเสยรายไดจากการสงออกผลตภณฑสวตซไฟฟาและรเลยทสงออกเปนเงน ปละประมาณ 17,723.77 ลานบาท หรอคดเปน 17,455,226 กโลกรมตอป

• อาจเกดการลกลอบนาเขาสนคาจากประเทศเพอนบานทมราคาตากวามาวางจาหนาย สงผลใหผผลตในประเทศไทยไมสามารถแขงขนกบสนคานาเขาเหลานนได เนองจากผบรโภคนยมซอสนคาทมราคาถกกวาและขาดความตระหนกตอสงแวดลอม


ดานการเงนและงบประมาณ ผลด

ไมสงผลกระทบเชงบวกตอดานการเงนและงบประมาณ

ผลเสย • ภาครฐตองจดสรรงบประมาณเพมมากขน เพอเฝาระวงและตรวจสอบตดตามไมใหมการ

ลกลอบนาเขาสวตซไฟฟาและรเลยทมปรอทและรวมถงผลตภณฑทมราคาถกแตคณภาพตา

• ภาครฐตองจดสรรงบประมาณเพมขน เพอใหเกดการพฒนาทกษะและฝมอใหกบแรงงานไทย เชน การจดฝกอบรมตางๆ และการเผยแพรขอมลความรทจาเปนแกผประกอบการไทยอยางสมาเสมอ เพอใหกาวทนตอเทคโนโลยและนวตกรรม

• ภาครฐตองจดสรรงบประมาณเพมขน เพอการสนบสนนดานงานวจยผลตภณฑทดแทน

• ภาคเอกชนตองปรบระบบการผลตและเปลยนแปลงการใชวตถดบซงจะตองเพมภาระดานตนทนการผลตทสงขนในการหาวสดอนๆ มาใชทดแทน หรอตนทนในการนาเขาสวตซและรเลยทสงขน

ดานสงแวดลอม

ผลด

• การปนเปอนของปรอทจากขยะอเลคทรอนกสมแนวโนมลดลง

• การปนเปอนปรอทจากนาทงและกากของเสยอตสาหกรรมมแนวโนมทลดลง

• ลดการปนเปอนปรอทสแหลงนาและดนทเปนแหลงเพอการอปโภคและบรโภคของชมชน ตลอดจนระบบนเวศและหวงโซอาหาร

ผลเสย ไมสงผลกระทบเชงลบในดานสงแวดลอม

ดานเทคโนโลย ผลด

• สงเสรมใหเกดการปรบปรงกระบวนการผลตในกลมอตสาหกรรมอเลคทรอนกส

• เกดการพฒนาศกยภาพและเพมขดความสามารถในการผลตผลตภณฑทเปนมตรกบสงแวดลอมใหกบผประกอบการไทย


ผลเสย • สงผลตออปกรณและเครองมอตางๆ ท ยงไมหมดอายการใชงาน แตยงคงมความ

จาเปนตองใชงานดวยการใชสวตซและรเลยดงกลาว เชน ตเยนและไฟฟากระแสตรง โรงกลนนามน ระบบรกษาความปลอดภย รวมถงสวตซและรเลยทใชงานในภาคอตสาหกรรม เปนตน

ดานการจากดสทธของประชาชนตามรฐธรรมนญ ผลด

• สทธของประชาชนรองรบดวยบทบญญตตามรฐธรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ป พ.ศ.2550 มาตรา 43 ซงบคคลยอมมเสรภาพในการประกอบอาชพและการแขงขนอยางเปนธรรม การจะกระทาการจากดเสรภาพมได เวนแตโดยอาศยอานาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย

ผลเสย • ไมสงผลเสยตอดานการจากดสทธของประชาชน

กรณไมเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ หากประเทศไทยไมเขารวมเปนรฐภาค จะไดรบผลกระทบจากการหามมใหมการนาเขา

สงออก และจาหนายสวตซและรเลยทมปรอทเปนองคประกอบ ดงน

ดานเศรษฐกจ ผลเสย • ประสบปญหาและอปสรรคจากการกดกนทางการคาจากประเทศภาค ทาใหการนาเขา

สวตซและรเลยเปนไปอยางลาชา และตนทนการนาเขาทมแนวโนมสงขน

• มความเสยงทประเทศไทยอาจกลายเปนศนยกลางในการสงตอสนคา กระจายสนคา และลกลอบขนถายสนคาทมปรอท กอนทประเทศนนๆ จะเขารวมเปนภาคสมาชกอนสญญาฯ

ดานสงแวดลอม ผลเสย

• เสยโอกาสในการพฒนาคณภาพของสงแวดลอม ดวยการลดการปนเปอนปรอทจากผลตภณฑชนสวนอเลคทรอนกสใหเปนรปธรรมมากยงขน


3. หลอดฟลออเรสเซนต ในป พ.ศ. 2553 ประเทศไทย มการผลตและบรโภคหลอดฟลออเรสเซนตประมาณ 185,183

พนหลอด และ 222,598 พนหลอด ตามลาดบ (กรมควบคมมลพษ) จากขอมลกรมโรงงานอตสาหกรรม ในป พ.ศ. 2556 มโรงงานทผลตหลอดไฟ ทงหมด 95 โรงงาน และมมลคาการลงทนรวมทงสน 6,369.62 ลานบาทมแรงงานทงสน 6,482 คน จากสถตของกรมศลกากร พบวาป พ.ศ. 2556 ประเทศไทยมการสงออกหลอดไฟฟาทมปรอทเปนองคประกอบทงสน 77,416,736 หลอด คดเปนมลคาการสงออก 1,644.4 ลานบาท (กรมศลกากร, 2556)

แตเนองจากมาตรฐาน RoHS (Restriction of Hazardous Substance) ทมการออกระเบยบวาดวยการจากดการใชสารอนตรายในผลตภณฑไฟฟาและอเลคทรอนกส สงผลทาใหการผลตหลอดไฟจากเดมทมการใชไอปรอทบรรจในผลตภณฑเปลยนมาใชปรอทเมด (Amalgam) แทนเพอทาใหสามารถควบคมปรมาณของปรอทภายในหลอดไฟใหไดตามเกณฑทกาหนด

ทงนการใชมาตรการทเหมาะสม เพอไมใหมการผลต นาเขาหรอสงออกของผลตภณฑหลอดฟลออเรสเซนตทมปรอทเปนสวนประกอบตามขอกาหนดอนสญญาฯ จะสงผลกระทบตอประเทศไทยในแตละดานดงน


ผลด

• การใชมาตรการทเหมาะสม เพอไมใหมการผลต นาเขาหรอสงออกของผลตภณฑหลอดฟลออเรสเซนตทมปรอทเปนสวนประกอบตามขอกาหนดของอนสญญาฯ เปนการดาเนนการทสอดคลองตามนโยบายของรฐบาล ดงน

- แผนพฒนาอตสาหกรรมระยะ 20 ป (พ.ศ. 2555-2574) ซงมงเนนไปทการพฒนาอตสาหกรรมบนพนฐานความร การพฒนาทกษะฝมอแรงาน และนวตกรรมในผลตภณฑ อตสาหกรรม ตลอดจนความสมดลระหวางชมชน สงคม และสงแวดลอม เพอกาวไปสความยงยน และ มงเนนการยกระดบโครงสรางและปจจยสนบสนนในการพฒนาอตสาหกรรมทงในดานกฎระเบยบการลงทน สงแวดลอม รวมทงดานการเงน และเทคโนโลย เพอใหเกดการปรบปรงและยกระดบการผลตใหเออตอการพฒนาอตสาหกรรมไทยทงระบบ

- นโยบายวาดวยการบรหารจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม โดยใหรฐเปนผนาดานการจดซอจดจางสนคาและบรการทเปนมตรตอสงแวดลอม ซงหลอดฟลออเรสเซนตทเปนมตรตอสงแวดลอมตองไดรบฉลากเขยว โดยทหลอด ฟลออเรสเซนซตองมปรอทบรรจอยไมเกนกวา 8 มลลกรมตอหลอด และหลอดคอมแพคตฟลออเรสเซนซ มปรอทบรรจอยไมเกนกวา 5 มลลกรมตอหลอด


- นโยบายการจดการขยะอเลคทรอนกส ซงมตคณะรฐมนตรไดใหความเหนชอบ เมอวนท 24 กรกฎาคม พ.ศ. 2550 ไดกาหนดแนวทางยทธศาสตรและกลยทธการจดการเพอความยงยนโดยมสาระสาคญทเกยวของกบการดาเนนมาตรการสนบสนนตาง ๆ เชน การเผยแพรความร การประชาสมพนธ การวจยพฒนาผลตภณฑเชงนเวศ (Eco-products) เพอการลดการใชสารอนตรายในตวผลตภณฑ

ผลเสย • ไมมผลเสยตอนโยบายของรฐบาล เนองจากมการประกาศใชแลว


• มความสอดคลองกบกฎหมายภายในประเทศ ตามประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบบท 3865 พ.ศ 2551 เรองกาหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม บรภณฑไฟฟาและอเลคทรอนกสทอาจมสารอนตราย: การจากดการใชสารอนตรายบางชนด ซงกาหนดให บรภณฑไฟฟาและอเลคทรอนกสใหมตองปราศจากปรอท และถงแมหลอดฟลออเรสเซนตจะไดรบการยกเวนใหมปรอทไดแตกไมขดแยงกบปรมาณทถกหามไมใหมการผลต นาเขาหรอสงออกตามขอกาหนดของอนสญญา

ผลเสย

• ไมมผลเสยในดานกฎหมาย

ดานความรบผดชอบรวมกนของคณะรฐมนตรตอรฐสภาตามรฐธรรมนญ สงคม และการเมอง ผลด • สนบสนนใหรฐมนตรทมสวนเกยวของเรงจดทานโยบาย มาตรการตางๆ เพอเรงพฒนา

ภาคอตสาหกรรมใหเปนมตรกบสงแวดลอม พรอมกบมความรบผดชอบตอสงคม และอยรวมกบชมชนได

• สงเสรมใหรฐมนตรรวมหาแนวทางสงเสรมและมาตรการอนๆ ทเกยวของเพอเพมแรงจงใจใหกบทกภาคสวนทเกยวของหนมาวจย พฒนา เลอกใชสารทดแทนปรอทและผลตภณฑทดแทนหลอดฟลออเรสเซนต

ผลเสย • ไมมผลเสยตอความรบผดชอบรวมกนของคณะรฐมนตร



• เพมขดความสามารถในการแขงขนในตลาดสเขยวใหกบผประกอบการรายยอยทงในระดบประเทศและระดบสากล และเปนการสรางมลคาเพมใหกบผลตภณฑมากยงขน

ผลเสย • อาจสงผลใหเกดการลดคาใชจายในการผลตโดยการยกเลกการจางงาน หากผประกอบการ

รายยอยตองใชงบประมาณในการลงทนเพมขนเพอพฒนาผลตภณฑไมใหมการใชปรอท เกนคาทถกกาหนดตามขอกาหนดของอนสญญาฯ เชน การเปลยนมาใชปรอทเมดแทนการใชปรอทเหลว การเปลยนกระบวนการผลต และการเปลยนไลนการผลต

• ประเทศไทยยงคงตองนาเขาหลอดไฟจากตางประเทศ จงตองประสบกบปญหาและอปสรรคจากมาตรการกดกนทางการคาทไมใชภาษเพมขน

• ผบรโภคหลอดไฟตองรบภาระคาใชจายทเพมขนจากการเปลยนมาใชหลอดไฟทดแทนทยงคงมราคาแพงกวาหลอดฟลออเรสเซนต เชน การซอหลอดแอลอด เปนตน โดยเฉลยทความสวางเทากน หลอดฟลออเรสเซนตมราคาเฉลยประมาณ 40 บาท อายการใชงานประมาณ 20,000 ชวโมง หลอดแอลอดราคาเฉลยประมาณ 1,000 บาท อายการใชงานประมาณ 50,000 ชวโมง แตในระยะยาวสามารถประหยดพลงงานไดรอยละ 56.5 และมระยะเวลาในการคนทนภายใน 3.5 ป

• หากคดวาประเทศมการบรโภคหลอดฟลออเรสเซนตประมาณ 222,598 พนหลอด (ขอมลกรมควบคมมลพษ ป 2555) ซงหากมการปรบเปลยนผลตภณฑทดแทน 100% จะตองมคาใชจายประมาณ 222,598 ลานบาท และตองมคาใชจายในการกาจดซากผลตภณฑเดมประมาณ 1,558 ลานบาท (ประมาณการคาใชจายในการนาหลอดไป Recycle จานวน 500 หลอดขนไป คดราคา 7 บาท/หลอด จานวน 1,000 หลอดขนไป คดราคา 5 บาท/หลอด)


• เกดการจดสรรงบประมาณในการพฒนาดานอนๆ ไดเพมมากขน เนองจากปญหาอนเกดจากขยะอเลคทรอนกสทเปนผลตภณฑหลอดไฟฟลออเรสเซนตทมปรอทมจานวนลดนอยลง ทาใหภาครฐสามารถลดตนทนในการแกไขปญหาขยะอเลคทรอนกสประเภทดงกลาว การกาจดจงดาเนนการไดงายขน


ผลเสย • ภาครฐและรวมถงหนวยงานตางๆ ทเกยวของตองใชงบประมาณเพมมากขน สาหรบการ

วจยและพฒนาสารทดแทนปรอทหรอผลตภณฑทดแทน เพอใหมประสทธภาพททดเทยมกบหลอดฟลออเรสเซนต เพอลดการนาเขาสารทดแทนหรอผลตภณฑทดแทน

• ตองใชงบประมาณเพมขนสาหรบการพฒนาศกยภาพบคลากรดานการออกแบบและพฒนาเครองจกรกล เทคโนโลย เพอลดการพงพาเทคโนโลยผลตหลอดไฟจากตางประเทศและการนาเขาเครองจกรกลและอปกรณ

• ผประกอบการตองแบกรบภาระคาใชจายทเพมขน ทงดานการลงทน วตถดบและพฒนาเทคโนโลย

ดานสงแวดลอม ผลด • ลดมลพษจากสารปรอทอนเกดจากการใชและการผลตหลอดฟลออเรสเซนตทจะ

ปลดปลอยสอากาศ แหลงดน และแหลงนา

• การหามใชหลอดไฟฟลออเรสเซนตทมปรอทตามขอกาหนดของอนสญญาฯ จะทาใหผบรโภคหนมาใชผลตภณฑทดแทนมากขน เชน หลอด LED ซงหลอด LED มอายการใชงานทยาวนานกวาหลอดหลอดฟลออเรสเซนต ดงนนจะชวยลดปรมาณขยะทเกดจากการบรโภคหลอดไฟฟลออเรสเซนตและลดภาระการกาจด โดยปรมาณซากหลอดฟลออเรสเซนตทหมดอายการใชงานในประเทศไทยมปรมาณถง 40 ลานหลอดตอป และชวบลดปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกจากการใชพลงงานในระบบแสงสวาง เพราะหลอด LED จะใชพลงงานไฟฟานอยกวาหลอดฟลออเรสเซนต ทาใหปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจกของประเทศลดลง

• สงเสรมใหผประกอบการธรกจหลอดไฟโดยเฉพาะผประกอบการรายยอย ดาเนนธรกจในลกษณะทเปนมตรตอสงแวดลอมอยางจรงจงมากขน

ผลเสย

• ไมสงผลเสยตอสงแวดลอม

ดานเทคโนโลย ผลด • หากตองนาเขาเทคโนโลยจากตางประเทศเพอผลตผลตภณฑทดแทนหลอดฟลออเรสเซนต

จะทาใหแรงงานไทยมโอกาสในการเรยนรทกษะดานการผลตและเทคโนโลยททนสมย เปนการเพมขดความสามารถในการผลตใหกบแรงงานไทย


ผลเสย • ยงไมมเทคโนโลยหลอดไฟทดแทนทมประสทธภาพการใชงานเทยบเทากบหลอดฟลออเรสเซนต

เชน หลอดแอลอดยงมประสทธภาพในการใหแสงสวางทนอยกวาหลอดฟลออเรสเซนต ทาใหผบรโภคบางสวนยงคงมความตองการนามาใชงานอย ซงการผลตจะเปนไปตามความตองการของตลาด

• เทคโนโลยและตนทนการผลตสาหรบผลตภณฑเพอทดแทนหลอดฟลออเรสเซนตยงมราคาสง เพราะยงอยในชวงของการพฒนาผลตภณฑเพอใหมประสทธภาพทเทยบเทาหลอดฟลออเรสเซนต ดงนนผประกอบการรายยอยอาจขาดแรงจงใจในการลงทน

• ผประกอบการรายยอยตองประสบปญหาจากการขาดบคลกรทมความเชยวชาญหากตองนาเขาเทคโนโลยจากตางประเทศ เพอผลตผลตภณฑทดแทนหลอดฟลออเรสเซนต ทาใหขาดศกยภาพในการดแลและบารงรกษาเครองจกรและอปกรณ


• สทธของประชาชนรองรบดวยบทบญญตตามรฐธรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ป พ.ศ. 2550 มาตรา 43 ซงบคคลยอมมเสรภาพในการประกอบอาชพและการแขงขนอยางเปนธรรม การจะกระทาการจากดเสรภาพมได เวนแตโดยอาศยอานาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย

ผลเสย

• ไมสงผลเสยตอดานการจากดสทธของประชาชน

กรณไมเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ หากประเทศไทยไมเขารวมเปนรฐภาค จะไดรบผลกระทบจากการหามมใหมการนาเขา

สงออก และจาหนายหลอดฟลออเรสเซนตทมปรอทเปนองคประกอบ ดงน

ดานเศรษฐกจ ผลเสย

• ประสบปญหาและอปสรรคจากการกดกนทางการคาจากประเทศภาค ทาใหการนาเขาและสงออกหลอดฟลออเรสเซนตเปนไปอยางลาชา ตนทนการนาเขาอาจมแนวโนมทสงขน และเสยโอกาสทางการคากบประเทศทรวมเปนภาคอนสญญามนามาตะฯ

• ประเทศไทยอาจกลายเปนศนยกลางในการสงตอสนคา กระจายสนคา และลกลอบขนถายสนคาทมปรอท กอนทประเทศนนๆ จะเขารวมเปนภาค



• สญเสยโอกาสในการพฒนาคณภาพของสงแวดลอมดวยการลดการปนเปอนปรอทจากการยกเลกการใชปรอทในหลอดฟลออเรสเซนต

ดานเทคโนโลย ผลเสย

• ผประกอบการหลอดไฟบางสวนจะเสยโอกาสในการเรยนรเทคโนโลยใหมๆ จากประเทศภาค

4. เครองสาอาง พนธกรณทสาคญของรฐภาคทเกยวของกบอนสญญาฯ ในสวนทเกยวของกบเครองสาอาง

พบขอกาหนดวาแตละภาคจะตองไมอนญาต ใหมการผลต นาเขาหรอสงออกเครองสาอางทมปรอทมากกวา 1 ppm (มลลกรมตอกโลกรม) โดยการใชมาตรการทเหมาะสม ภายในป พ.ศ. 2563 ยกเวน เครองสาอางรอบดวงตา ซงใชปรอทเปนสารกนเสย โดยไมมผลกระทบ และไมมสารกนเสยอนทดแทนได ผลกระทบจากการหามไมใหมการผลต นาเขา และสงออกผลตภณฑเครองสาอางตามขอกาหนดของอนสญญามนามาตะฯ จะสงผลกระทบตอประเทศไทย ดงน


ผลด • สอดคลองกบนโยบายของรฐบาล ซงมนโยบายใหรณรงคงดเวนการใชปรอท สารประกอบ

ปรอท และสารอนตรายอนในเครองสาอางอยางตอเนอง อาท การรณรงคใหความรแกผบรโภคโดยสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา ผานสอตางๆ อาท โทรทศน วทย ทงยงมการรณรงคจดกจกรรมสอดแทรกความรในเขตพนทโรงงานและชมชนใกลเคยง ซงเปนการดาเนนงานทมความสอดคลองกบขอกาหนดในอนสญญาฯ

ผลเสย

• ไมสงผลเสยตอนโยบายของรฐบาล เนองจากมการประกาศกฎหมายทเกยวของแลว

ดานกฎหมาย ผลด • มความสอดคลองกบกฎหมายภายในของประเทศไทย ซงควบคมหามมใหมการใชปรอทใน

การผลตเครองสาอาง ทสาคญดงน


- ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง กาหนดวตถทหามใชเปนสวนผสมในการผลตเครองสาอาง ลงวนท 12 พฤษภาคม 2551 ไดกาหนดใหปรอท และสารประกอบปรอทเปนวตถหามใชในลาดบท 221

- ประกาศกระทรวงสาธารณสขฉบบท 37 พ.ศ. 2532 ออกตามพระราชบญญตเครองสาอาง พ.ศ. 2517 กาหนดใหปรอทแอมโมเนยเปนวตถหามใชสารในเครองสาอาง

- กฎหมายเกยวกบการผลตและการจาหนายเครองสาอางทไมปลอดภย ซงถอเปนความผดตามพระราชบญญตเครองสาอาง พ.ศ. 2535 โดยมโทษจาคกไมเกน 1 ป หรอปรบไมเกน 6 หมนบาท หรอทงจาทงปรบ

ผลเสย • ไมเกดผลเสยตอดานกฎหมาย


• หากการหามไมใหมการผลต นาเขาหรอสงออกเครองสาอางทมปรอท สงผลตอความมนคงทางเศรษฐกจหรอสงคมของประเทศ คณะรฐมนตรมบทบาทหนาททตองดาเนนการโดยเรงดวนเพอแกไขหรอเยยวยาผไดรบผลกระทบจากการปฏบตตามหนงสอสญญา ตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญไทย มาตราท 190 วรรคหา

ผลเสย • ไมมผลเสยตอดานความรบผดชอบรวมกนของคณะรฐมนตร

ดานเศรษฐกจในภาพรวมหรอเฉพาะทองถน ผลด • เปนการสงเสรมและผลกดนใหการลกลอบการผลตและจาหนายเครองสาอางทมปรอท

ลดลง โดยใหหนมาใชผลตภณฑทเปนมตรกบสงแวดลอมทดแทน เชน เครองสาอางทผลตจากสมนไพรธรรมชาต

ผลเสย • ไมมผลเสยตอดานเศรษฐกจในภาพรวมหรอเฉพาะทองถน



• หากสามารถลดปรมาณผลตภณฑเครองสาอางทมการลกลอบใชปรอทได จะทาใหภาครฐสามารถลดงบประมาณทใชในการกาจดทาลายผลตภณฑเครองสาอางดงกลาวจากการตรวจจบได

ผลเสย • หนวยงานทเกยวของตองจดสรรงบประมาณเพมขน เพอเรงใหความรและสรางความ

ตระหนกใหแกประชาชนทงผผลตและผบรโภค ในเรองพษภยทเกดขนจากปรอทในเครองสาอาง และเรงเผยแพรองคความร ประโยชนจากการเลอกใชสารหรอผลตภณฑทดแทน

ดานสงแวดลอม ผลด • ชวยลดการปนเปอนปรอทจากการลกลอบผลตเครองสาอางโดยใชปรอทเปนองคประกอบ

สสงแวดลอมได

ผลเสย • ไมสงผลเสยตอสงแวดลอม


• สงเสรมใหการลกลอบผลตเครองสาอางทใชปรอทหมดไปจากประเทศไทย

ผลเสย • ไมสงผลเสยตอดานเทคโนโลย

ดานการจากดสทธของประชาชนตามรฐธรรมนญ ผลด • เนองจากการหามมใหใชปรอทและสารประกอบปรอทในเครองสาอางเปนขอบงคบตาม

กฎหมายของประเทศไทย ดงนนหากตองปฏบตตามขอกาหนดของอนสญญาฯ จงไมสงผลกระทบตอการจากดสทธของประชาชนตามรฐธรรมนญแตอยางใด เนองจากบทบญญตตามรฐธรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ป พ.ศ. 2550 มาตรา 43 ระบไววา บคคลยอมมเสรภาพในการประกอบอาชพและการแขงขนอยางเปนธรรม การจะกระทาการจากดเสรภาพมได เวนแตโดยอาศยอานาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย


ผลเสย • ไมมผลเสยตอดานการจากดสทธของประชาชนตามรฐธรรมนญ

กรณไมเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ หากประเทศไทยไมเขารวมเปนประเทศภาค ภายใตอนสญญามนามาตะฯ การหามไมใหมการ

ผลต นาเขา และสงออกเครองสาอางทมปรอท จะไมสงผลกระทบตอประเทศไทย

เนองจากการผลต การนาเขา และการจาหนายผลตภณฑเครองสาอาง ถกควบคมดวยกฎหมายตางๆ ภายในประเทศอยแลว ซงสารประกอบปรอทเปนวตถหามใชในผลตภณฑเครองสาอาง การผลตและการจาหนายเครองสาอางทไมปลอดภย ถอเปนความผดตามพระราชบญญตเครองสาอาง พ.ศ. 2535 โดยมโทษจาคกหรอปรบ หรอทงจาทงปรบ การผลตและจาหนายผลตภณฑเครองสาอางทมปรอทจงเปนปญหาจากการลกลอบทาผดกฎหมายและจาหนายสนคาในตลาดลางและราคาถก

5. สารเคมปองกนและกาจดศตรพช สารฆาชวภาพ และยาฆาเชอ ตามขอกาหนดของอนสญญาแลว เมอพจารณาจากสถานการณในปจจบน ในเรองของสารเคม

ปองกนและกาจดศตรพชนนอาจไมไดรบผลกระทบใดนก แตในสวนของยาฆาชวภาพ และยาฆาเชออาจมผลกระทบในบางภาคสวนโดยเฉพาะทเกยวของกบดานสาธารณสข เนองจากยงมความจาเปนในการใชไทเมอรโรซอล (thimerosal) ในตารบวคซนทบรรจขนาดยาหลายหนวยตอหนงบรรจภณฑ (multiple dose) เพราะในแงของราคาและการเขาถงวคซนของประชาชนมมากกวา ดงนนหากจะวเคราะหแลวจะสามารถแยกผลกระทบทเกยวของไดดงน


ผลด • สอดคลองกบนโยบายตางๆ ของรฐบาล ดงน

- แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 ภายใต ยทธศาสตรความเขมแขงภาคเกษตร ความมนคงของอาหารและพลงงาน โดยใหความสาคญกบ การเพมประสทธภาพและศกยภาพการผลตภาคเกษตร อาท ควบคมและกากบดแลใหมการนาเขาและใชสารเคมทางการเกษตรทไดมาตรฐาน เปนตน

- แผนยทธศาสตรการจดการสารเคมแหงชาต ฉบบท 4 พ.ศ. 2555-2565 ภายใตยทธศาสตร ลดความเสยงอนตรายจากสารเคม ดวยการปองกนอนตรายจากสารเคมดานการเกษตร และผบรโภคและดานการขนสง รวมถงเฝาระวงและตดตามตรวจสอบผลกระทบจากสารเคม เปนตน


- นโยบายแหงชาตดานยา พ.ศ. 2554 และยทธศาสตรการพฒนาระบบยาแหงชาต พ.ศ. 2555-2559 ภายใตยทธศาสตร การใชยาอยางสมเหตผล เพอสงเสรมการใชยาของแพทย บคลากรทางการแพทย และประชาชนเปนไปอยางสมเหตผล ถกตอง คมคา

ผลเสย

• ในระยะแรกของการปรบเปลยนเทคโนโลย เพอลด/เลกใชปรอทในผลตภณฑและอปกรณทางการแพทย อาจสงผลกระทบตอวสดหรออปกรณทดแทนอปกรณและเครองมอทางการแพทยทมปรอท ใหมราคาสง ซงจะสงผลกระทบตอคาใชจายตอหวในการเขารบการรกษาพยาบาลของผมรายไดนอย ความเพยงพอตอความตองการใชของประชากรตามนโยบายสขภาพแหงชาต ซงกระทบตอสทธในการเขาถงบรการสาธารณสขของรฐ

ดานกฎหมาย ผลด • สารเคมปองกนและกาจดศตรพช สอดคลองกบ พ.ร.บ. วตถอนตราย พ.ศ. 2535 ซงได

กาหนดใหปรอท เปนวตถอนตรายชนดท 4 ในความรบผดชอบของกรมวชาการเกษตร และสานกงานคณะกรรมการอาหารและยา ในเงอนไขสาหรบผลตภณฑทใชในบานเรอนหรอทางสาธารณสขทนามาใชเพอประโยชนแกการระงบ ปองกน ควบคม ไล กาจดแมลง

• การควบคมการใชสารเคมปองกนและกาจดศตรพช และสารฆาชวภาพทมปรอทเปนสวนประกอบ มความสอดคลองกบขอกาหนดของอนสญญารอตเตอรดม ฯ ทมผลบงคบใชในประเทศไทยแลว ตงแตวนท 24 กมภาพนธ พ.ศ. 2547 ซงมผลในการควบคมการนาเขาและการสงออกสารเคมอนตรายตองหามหรอจากดการใชอยางเขมงวด และสตรผสมของสารเคมปองกนกาจดศตรพชและสตวทเปนอนตรายอยางรายแรง โดยคลอบคลมถงสารเคมปองกนและกาจดศตรพชทมปรอทเปนสวนประกอบดวย

ผลเสย • พบความไมสอดคลองกบอนสญญาฯ กรณยาฆาเชอ (Antiseptics) เนองจากตามประกาศ

คณะกรรมการพฒนาระบบยาแหงชาต เรองบญชยาหลกแหงชาต พ.ศ. 2556 ทอนญาตใหใชไทเมอรโรซอล (Thimerosal) ในสตรตารบยาของเภสชตารบโรงพยาบาล (ทเปนยาแผนปจจบน) ภายใตหวขอ TINCTURES ไดถง 0.1 กรม

ดานความรบผดชอบรวมกนของคณะรฐมนตรตอรฐสภาตามรฐธรรมนญ สงคม และการเมอง ผลด • หากการหามไมใหมการผลต นาเขาหรอสงออกสารเคมปองกนและกาจดศตรพช สารฆา

ชวภาพ และยาฆาเชอทมปรอท จะสงผลตอความมนคงทางเศรษฐกจหรอสงคมของ


ประเทศ คณะรฐมนตรมบทบาทหนาททตองดาเนนการโดยเรงดวนเพอแกไขหรอเยยวยาผไดรบผลกระทบจากการปฏบตตามหนงสอสญญา ตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญไทย มาตราท 190 วรรคหา



• สนบสนนเศรษฐกจของประเทศในดานภาพลกษณการสงออกทดมากขน เนองจากเปนการลดความเสยงจากการถกปฏเสธสนคาการเกษตรของไทยทมปรมาณสารพษตกคางหรอปนเปอนจากประเทศปลายทาง

• สงเสรมใหเกดการเลอกใชสารเคมทไมมอนตรายรายแรงประเภทอนๆ ในการทาเกษตรกรรม รวมทงการกาจดศตรพชแบบผสมผสาน เกษตรอนามย และเกษตรอนทรย เปนตน เปนการเพมรายไดและคณภาพชวตใหกบเกษตรกร

ผลเสย • ไมสงผลเสยตอดานเศรษฐกจในภาพรวมหรอเฉพาะทองถน

ดานการเงนและงบประมาณ

ผลด • การงดเวนการใชปรอทซงเปนสารเคมอนตราย สงผลดตองบประมาณสวนทตองจดสรร

เพอดแลสขภาพของประชากรในระยะยาว เนองจากจะเปนการลดความเสยงทจะไดรบสารพษเขาไปสะสมในรางกาย จนอาจเจบปวย และอาจเสยชวตไดในทสด

ผลเสย • ไมสงผลเสยตอดานการเงนและงบประมาณ

ดานสงแวดลอม ผลด

• สงเสรมใหเกดการลดการปนเปอนของปรอทในธรรมชาต ทงในอากาศ นา ดน สงผลดตอสงมชวต ระบบนเวศน และสขภาพอนามยของมนษย

ผลเสย • ไมสงผลเสยตอดานสงแวดลอม



• สงเสรมการเลอกใชวตถดบหรอสารเคมทเปนมตรตอสขภาพและสงแวดลอมแบบยงยน

ผลเสย

• ไมสงผลเสยตอดานเทคโนโลย

ดานการจากดสทธของประชาชนตามรฐธรรมนญ ผลด • เนองจากการหามมใหใชปรอทและสารประกอบปรอทในสารเคมปองกนและกาจดศตรพช

สารฆาชวภาพ เปนขอบงคบตามกฎหมายของประเทศไทย ดงนนหากตองปฏบตตาม

ขอกาหนดของอนสญญาฯ จงไมสงผลกระทบตอการจากดสทธของประชาชนตามรฐธรรมนญแตอยางใด เนองจากบทบญญตตามรฐธรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ป พ.ศ.2550 มาตรา 43 ระบไววา บคคลยอมมเสรภาพในการประกอบอาชพและการแขงขนอยางเปนธรรม การจะกระทาการจากดเสรภาพมได เวนแตโดยอาศยอานาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย

ผลเสย • ไมมผลเสยตอดานการจากดสทธของประชาชนตามรฐธรรมนญ

กรณไมเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ

การหามใชปรอทในสารเคมปองกนและกาจดศตรพช สารฆาชวภาพ และยาฆาเชอ จะไมสงผลกระทบตอประเทศไทย เนองจากประเทศไทยมการดาเนนงานดานการหามใชสารอนตรายในผลตภณฑดงกลาวดอยแลวตาม พ.ร.บ. วตถอนตราย พ.ศ. 2535 รวมทงการนาเขาและสงออกทมการดาเนนงานตามอนสญญารอตเตอรดมฯ ซงมผลบงคบใชในประเทศไทย ตงแตวนท 24 กมภาพนธ พ.ศ. 2547 อกทงกรมวชาการเกษตรไดมความเขมงวดเรองการใชปรอท และควบคมดแลการใชปรอทในภาคการเกษตรอยางจรงจง

ขณะท ความตองการของผบรโภคทมตอยาฆาเชอทมปรอทเปนองคประกอบในปจจบนมแนวโนมทลดลง และมการจาหนายและใชยาฆาเชอชนดอนๆ ทมประสทธภาพแทนการใชยาฆาเชอทมปรอทเปนองคประกอบ และสะดวกตอการใชงานแลว เชน ยาใสแผล Povidone-Iodine เปนตน


6. เครองมอวดทไมใชระบบอเลคทรอนกส จากขอมลกรมโรงงานอตสาหกรรม พบวาโรงงานประเภท 81(3) ประกอบกจการการทา

เครองมอ เครองใช หรออปกรณการแพทย มจานวนทงสน 125 โรงงาน และโรงงานประเภท 81(1) ประกอบกจการการทา ดดแปลง หรอซอมแซมเครองมอหรออปกรณวทยาศาสตรทใชในหองทดลอง หรออปกรณทใชในการชง ตวง วด จานวนทงสน 32 โรงงาน มเงนทนรวม 5,593.32 ลานบาท มแรงงานทเกยวของทงสน 9,558 คน จากสถตการนาเขาในป พ.ศ. 2556 ประเทศไทย มการนาเขาเทอรโมมเตอรทใชทางคลนก (Clinical thermometer) ชนดมของเหลวบรรจและอานโดยตรง และเครองมอวดอนๆ ทไมใชไฟฟา รวมทงสน 3,990,758.00 หนวย คดเปนมลคาประมาณ 815.46 ลานบาท ราคาถวเฉลยประมาณ 204 บาทตอหนวย ขณะเดยวกนประเทศไทยมการสงออกเทอรโมมเตอรทใชทางคลนก (Clinical thermometer) ชนดมของเหลวบรรจและอานโดยตรง และเครองมอวดอนๆ ทไมใชไฟฟา รวมทงสน 2,674,090 หนวย คดเปนมลคาการสงออกรวม 174.44 ลานบาท

เนองจากปจจบน มการใชงานเครองมอวดระบบดจตอลมากขน เหนไดจากมการนาเขาและวางจาหนายเครองมอวดแบบดจตอลแลวตามทองตลาด มการใชเทอรโมมเตอรแบบดจตอลอยางแพรหลายในสถานพยาบาลขนาดใหญ ขณะทเทอรโมมเตอรชนดปรอทพบการใชงานอยในสถานประกอบการขนาดเลก ดงนนการทจะตองยกเลกไมใหมการนาเขาและผลตเครองมอวดทมปรอทเปนสวนประกอบ อาจจะสงผลกระทบตอผประกอบการ และผบรโภคในบางสวน อาท สถานประกอบการ โรงพยาบาล และคลนคขนาดเลก เนองจากมขอจากดในการลงทน เพราะเครองมอวดระบบดจตอลมกมราคาแพง ประกอบกบขาดแรงจงใจในการเลอกใชงาน นอกจากนนประเทศไทยยงมขอจากดดานการทวนสอบการใชงานเครองมอวดตางๆ ทมการวางจาหนายและใชงานอยในประเทศ ดงนน ผลกระทบทอาจเกดขนในดานตางๆ กรณทประเทศไทยเขารวมและไมเขารวมเปนประเทศภาค แสดงดงน


ผลด

• สอดคลองกบนโยบายภาครฐทเกยวของกบกระทรวงสาธารณสข ซงเปนนโยบายการพฒนาสขภาพของประชาชน อาท การขบเคลอนใหประเทศไทยเปนเลศในผลตภณฑและบรการดานสขภาพและการรกษาในภมภาคเอเชย โดยประสานความรวมมอกบทกภาคสวนทเกยวของในการสรางความกาวหนาในทางวชาการ และไมกอใหเกดผลกระทบกบบรการสขภาพโดยรวมของคนไทย เปนตน รวมทงเปนการสงเสรมภาพลกษณการบรการทางดานสขภาพทเปนมตรตอสงแวดลอม

ผลเสย

• ไมพบนโยบายทเกยวของโดยตรงกบการควบคมการใช จากด หรอยกเลกการใชเครองมอวดทไมใชระบบอเลคทรอนกสทมปรอทเปนองคประกอบ


• ในระยะแรกของการปรบเปลยนเทคโนโลย เพอลด/เลกใชปรอทในผลตภณฑและอปกรณทางการแพทย อาจสงผลกระทบใหวสดและอปกรณทดแทนอปกรณและเครองมอทางการแพทยทมปรอท มราคาสง ซงจะสงผลกระทบตอคาใชจายตอหวในการเขารบการรกษาพยาบาลของผมรายไดนอย ความพอเพยงตอความตองการใชของประชากรตามนโยบายสขภาพแหงชาต ซงกระทบตอสทธในการเขาถงบรการสาธารณสขของรฐ


• เปนชองทางและโอกาสในการผลกดนใหประเทศไทยมการพฒนากฎระเบยบ/ ขอบงคบ/ กฎหมายในการควบคมการผลต การใชเครองมอวดทไมใชระบบอเลคทรอนกสตอไปในอนาคต

ผลเสย

• ไมพบกฎหมายควบคม หรอกาหนดการใชปรอทในเครองมอวดทไมใชระบบอเลคทรอนกส

ดานความรบผดชอบรวมกนของคณะรฐมนตรตอรฐสภาตามรฐธรรมนญ สงคม และการเมอง ผลด • หากการหามไมใหมการใชเครองวดทมปรอทสงผลตอความมนคงทางเศรษฐกจหรอสงคม

ของประเทศ คณะรฐมนตรมบทบาทหนาททตองดาเนนการโดยเรงดวนเพอแกไขหรอเยยวยาผ ไดรบผลกระทบจากการปฏบตตามหนงสอสญญา ตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญไทย มาตราท 190 วรรคหา



• ไมมผลดตอดานเศรษฐกจในภาพรวมหรอเฉพาะทองถน

ผลเสย

• การเลกใชอปกรณ เครองมอวดทประกอบดวยปรอทดงกลาวขางตน จะสงผลกระทบตอภาพรวมในการนาเขาของประเทศซงตองเปลยนมานาเขาเครองมอวดแบบระบบดจตอล ซงมแนวโนมการนาเขาทสงขน เนองจากปจจบนของผประกอบการอตสาหกรรมเครองมอแพทยสวนใหญ รอยละ 80 มลกษณะเปนการนาเขาเพอซอมา/ขายไป ขณะทอก 20 เปอรเซนต เปนโรงงานผลตอปกรณการแพทยขนพนฐานทยงขาดเทคโนโลย ซงเปนอปสรรคสาคญตอการผลตเครองมอวดระบบอเลคทรอนกส


• อตสาหกรรมเครองมอแพทยตองประสบกบตนทนทสงขน และอาจลกลามไปยงผบรโภค ไมวาจะเปนในแงของสนคา หรอบรการ อาท บรการทางสาธารณสขอาจมการปรบขนราคาเนองมาจากตนทนของเครองมอวดทตองปรบเปลยน หรอการนาเขาใหไดตามมาตรฐาน

• ในระยะแรกผบรโภคจะตองแบกรบภาระคาใชจายในการซอเทอรโมมเตอรสาหรบวดไขในราคาทสงขน จากราคาถวเฉลยเทอรโมมเตอรวดไขชนดปรอทตามทองตลาดราคา 204 บาทตอหนวย จะตองจายเงนเพอซอเทอรโมมเตอรวดไขระบบอเลคทรอนกสทมราคาเรมตนอยทประมาณ 250 บาทตอหนวย กลาวไดวาผบรโภคมคาใชจายสวนเพมจากการซอเทอรโมมเตอรวดไข 46 บาท ทาใหตนทนทางสงคม1เพมขน 46 บาทคณดวยปรมาณการใชเทอรโมมเตอร (ปรมาณการนาเขาเทอรโมมเตอรท ใชทางคลนก (Clinical thermometer) ในป พ.ศ. 2556 เทากบ 3,990,758.00 หนวย) ทาใหเกดตนทนทางสงคมไมตากวา 183.57 ลานบาท แตระยะยาวราคาจะปรบลงลดตามกลไกตลาด


• ไมมผลดตอดานการเงนและงบประมาณ

ผลเสย

• ภาครฐตองใชงบประมาณจานวนมากเพอสนบสนนการจดซอผลตภณฑทดแทนใหกบสถานประกอบการ

• ภาครฐตองจดสรรงบประมาณเพอการรณรงคใหภาคประชาชนไดรบทราบผลกระทบทเกดจากเลอกใชเครองมอวดทมปรอทอยางเปนรปธรรมมากยงขน

• เครองวดระบบอเลคทรอนกสมราคาสงกวาเครองวดทใชปรอทจงเปนขอจากดในการลงทน สาหรบสถานประกอบการขนาดเลก

• หากตองเปลยนมาใชเครองมอวดระบบอเลคทรอนกส สถานประกอบการขนาดเลกตองแบกรบภาระคาใชจายทเพมขน จากการตองบารงรกษาและปรบมาตรฐานเครองมออยเปนระยะ เพอผลการวดทถกตองและแมนยาใหเปนไปตามมาตรฐานสากลในระยะยาว

1 ตนทนสงคม (Social Cost) หมายถง ตนทนทงหมดทสงคมตองรบไวสาหรบดาเนนการผลตสนคาและบรการ



• การปนเปอนปรอทสสงแวดลอมจากการแตกหกของปรอทวดไขทใชตามโรงเรยนและบานเรอน ซงอาจมการจดการกบปรอททรวไหลหรอเครองมอวดดงกลาวอยางไมถกตองเหมาะสม มแนวโนมทลดลง

• ปรมาณของเสยทเกดจากเครองวดทปนเปอนปรอทมแนวโนมทลดลง สงผลใหการปนเปอนของปรอทส อากาศ นา และดน จากการจดการของเสยโดยการเผาหรอฝงกลบลดลง

• ผบารงรกษาเครองมอวดทมปรอทเปนองคประกอบ มโอกาสและแนวโนมจากการไดรบผลกระทบ จากปรอทหรอไอปรอทจากการบารงรกษาเครองมอหรอการแตกหกของเครองมอทลดลง

ผลเสย • ไมมผลเสยตอดานสงแวดลอม


• เครองมอวดอเลคทรอนกสทไมใชปรอทบางประเภท เหมาะสาหรบการใชงานทตองการความสะดวกและรวดเรวในการใชงาน เชน การใช Infrared Thermometer เพอผปวยเดกทมการเคลอนไหวตลอดเวลาในแผนกกมารเวช และกรณทมปรมาณผปวยจานวนมาก

• เครองวดอเลคทรอนกสบางประเภท มคมอการทดสอบมาตรฐานทเทยบเทาระดบสากลเรยบรอบแลว เชน คมอการทดสอบมาตรฐานเครองมอวดความดนโลหต ซงมการกาหนดเกณฑของเครองมอทจะนาเขามาจาหนายในประเทศ และการกาหนดใหมระบบการทดสอบตามระยะเวลาใหสอดคลองกบมาตรฐานสากล รวมถงกาหนดใหมการทวนสอบการใชงานทก 2 ป อยางตอเนอง เพอใหงายตอการตรวจสอบและงายตอการควบคมมาตรฐานเครองวดความดนโลหตในระยะยาว

• ผลกดนใหผประกอบการปรบปรงเครองจกร และกระบวนการผลต เรยนรเทคโนโลยใหมๆ เพอเพมขดความสามารถในการแขงขน โดยลดการนาเขา และเนนทการลดตนทนการผลตดวยการเพมประสทธภาพในการผลตใหสงขน


ผลเสย • เครองมอวดระบบอเลคทรอนกส ความถกตองและแมนยานอยกวาเมอเทยบกบเครองวด

ทใชปรอท และรวมถงยงไมมระบบการสอบเทยบ (calibrate) ทมประสทธภาพ หากผลการวดผดพลาดจะสงผลตอการวนจฉยโรค จงยงไมเปนทนยมในการใชงาน

• ประเทศไทยยงมขอจากดดานการทวนสอบการใชงานเครองมอวดตางๆ ทมการวางจาหนายและใชงานอยในประเทศ

• ผใชงานเชน บคคลทวไป สวนใหญยงขาดความตระหนกตอผลกระทบทจะเกดขนจากการเลอกใชเครองมอวดทมปรอท จงยงคงเลอกใชงานเครองวดบางประเภทจากราคาทถกกวาและหาซอไดงาย

• เมอใชงานเครองวดระบบอเลคทรอนกสเปนเวลานาน ความถกตองของเครองมอวดจะเรมลดลง หรอผดไปจากคามาตรฐาน

• อตสาหกรรมเครองมอแพทยยงคงตองพงพาและนาเขาเครองวดระบบอเลคทรอนกสจากตางประเทศ

ดานการจากดสทธของประชาชนตามรฐธรรมนญ

ผลด • ไมมผลดตอดานการจากดสทธของประชาชนตามรฐธรรมนญ

ผลเสย • เนองจากการหามมใหมการผลต นาเขา และสงออกเครองวดทไมใชระบบอเลคทรอนกส

ไมเปนขอบงคบตามกฎหมายของประเทศไทย ดงนนหากตองปฏบตตามขอกาหนดของอนสญญาฯ จงสงผลกระทบตอการจากดสทธของประชาชนตามรฐธรรมนญ เนองจากบทบญญตตามรฐธรมนญแหงราชอาณาจกรไทย ป พ.ศ.2550 มาตรา 43 ระบไววา บคคลยอมมเสรภาพในการประกอบอาชพและการแขงขนอยางเปนธรรม การจะกระทาการจากดเสรภาพมได เวนแตโดยอาศยอานาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย


กรณไมเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ หากประเทศไทยไมเขารวมเปนรฐภาคภายใตอนสญญามนามาตะฯ การหามมใหมการผลต

นาเขา และจาหนายเครองวดทไมใชระบบอเลคทรอนกส ทมปรอทเปนองคประกอบ จะสงผลกระทบดงน

ดานเศรษฐกจ ผลด • สถานประกอบการและประชาชนในฐานะผใชงานไมตองแบกรบภาระคาใชจายทเพมขน

จากการตองเลอกใชเครองวดทมราคาแพง และตองเสยคาใชจายเพมขนในการบารงรกษาเครองวดระบบอเลคทรอนกส เพราะเมอใชงานเปนเวลานานความถกตองและแมนยาของเครองมอวดจะลดลง หรอผดไปจากคามาตรฐาน

ผลเสย • เนองจากอตสาหกรรมเครองมอแพทยสวนใหญรอยละ 80 เปนลกษณะของการนาเขาเพอ

ซอมา/ขายไป ดงนน จะสงผลกระทบใหการนาเขาเครองมอวดทมปรอทเปนองคประกอบมความยงยากและซบซอนยงขน

• เสยโอกาสทางการคากบประเทศภาคสมาชกอนสญญามนามาตะฯ

ดานเทคโนโลย ผลด • ผใชงานสามารถพจารณาเลอกใชเครองวดไดตามความตองการและตามความเหมาะสม

โดยไมตองยกเลกการใชเครองมอวดทางการแพทยทมปรอทเปนองคประกอบ เพราะเครองวดดงกลาวยงคงมความจาเปนตอการนามาใชงาน และตรวจวนจฉยโรคตางๆ ทยงคงตองการความแมนยาและถกตองสง เชน การใชเครอง sphygmomanometer ในการวดความดนโลหตใหกบผสงอาย เปนตน

ผลเสย • ระบบสอบเทยบเครองมอวดอเลคทรอนกส ตางๆ จะยงคงไมไดรบการเรงพฒนาใหม

มาตรฐานตามมาตรฐานระดบสากล

• เสยโอกาสในการเรยนรระบบเทคโนโลยและนวตกรรมททนสมย เพอพฒนาขดความสามารถในการผลตอปกรณการแพทยใหกบผประกอบการ

• ไมมการกากบ ควบคม และดแล การใชปรอทในเครองมอวดตางๆ อยางเหนผลเปนรปธรรม



• เสยโอกาสในการลดการปนเปอนปรอทสสงแวดลอม อนเนองมาจากการแตกหกของปรอทวดไข หรอเครองมอวดทมปรอทเปนองคประกอบ รวมทงจากการบารงรกษาเครองมอวด

7. อะมลกมอดฟน จากสถานการณพบวา ณ ปจจบน วสดทใชในการอดฟนมคณสมบตเฉพาะตวและจดเดน

ทแตกตางกนออกไป จงทาใหเหมาะสมกบการใชงานในลกษณะทตางกน เชน อะมลกม มความแขงแรงสงและราคาถก จงนยมนามาใชสาหรบอดฟนกรามทตองใชในการบดเคยวอาหาร ขณะทคอมโพสตเรซน มความแขงแรงนอยกวาอะมลกม ราคาแพง แตใหสทใกลเคยงสฟนมากทสด จงเหมาะสาหรบนามาอดฟนหนามากกวาฟนกราม แตความตองการใชงานกขนกบความตองการของผบรโภคเชนกน ดงนนการทจะตองลดปรมาณการใชอะมลกมในการอดฟนและหนไปใชวสดอนทดแทนนน จะตองคานงถงความพรอมของผบรโภคดวยวาจะมทาทตอบรบการเลอกใชวสดอดฟนอน เพอทดแทนการใชอะมลกมทมประสทธภาพ และคมคาตอการใชงานมาอยางยาวนานไดมากนอยเพยงไร ซงหากพจารณาผลทจะเกดขนตามมาในดานตางๆ จะมความเกยวของ ดงน

กรณเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ นโยบายของรฐบาล ผลด

• พบวานโยบายและการดาเนนงานของรฐบาล มความสอดคลองกบมาตรการทประเทศภาคจะตองดาเนนการ เพอลดการใชอะมลกมอดฟน ตามขอกาหนดของอนสญญามนามาตะแลว ดงน

- มการจดตงเปาประสงคระดบประเทศในการปองกนฟนผและสงเสรมสขภาพ เพอลดความตองการในการรกษาปญหาฟนผใหนอยทสดในโรงเรยนและคณะทนตแพทยศาสตร

- มการสนบสนนองคกรวชาชพ และสถาบนการศกษาทางทนตกรรมในการใหการศกษาและอบรม เรองการใชทางเลอกอน และสงเสรมการใชเกณฑ/แนวทางปฏบตทด

- นโยบายของกระทรวงสาธารณสขมการสงเสรมใหหนวยงานในสงกดใชอะมลกมอดฟนในรปแบบแคปซลเทานน


ผลเสย • เนองจากเปนการลดการใช จงไมมผลเสยตอดานนโยบายรฐบาล แตในกรณหากมการ

ทบทวนภาคผนวกทระบผลตภณฑทถกบรรจในภาคผนวกของอนสญญาฯ ใหยกเลกการใชอะมลกมในอนาคต จะสงผลกระทบตอคาใชจายตอหวในการเขารบการรกษาพยาบาลของผมรายไดนอย ความเพยงพอตอความตองการใชของประชากรตามนโยบายสขภาพแหงชาต ซงกระทบตอสทธในการเขาถงบรการสาธารณสขของรฐ


• มโอกาสในการเสรมสรางและผลกดนใหเกดการพฒนากฎหมายหรอนโยบายเพอควบคมดแลการใชปรอทจากอะมลกมในการอดฟน

ผลเสย

• ไมพบกฎหมายทเกยวของกบการจากดการใชอะมลกมในการอดฟน

ดานความรบผดชอบรวมกนของคณะรฐมนตรตอรฐสภาตามรฐธรรมนญ สงคม และการเมอง ผลด • หากการเปลยนมาใชวสดทดแทนอะมลกม สงผลตอดานความมนคงทางดานเศรษฐกจและ

สงคมของประเทศ คณะรฐมนตรมบทบาทหนาททตองดาเนนการโดยเรงดวนเพอแกไขหรอเยยวยาผไดรบผลกระทบจากการปฏบตตามหนงสอสญญา ตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญไทย มาตราท 190 วรรคหา



• ไมสงผลดทางดานเศรษฐกจในภาพรวมหรอเฉพาะทองถน

ผลเสย

• วสดทางเลอกยงคงมราคาสงกวาอะมลกม และประเทศไทยยงคงตองนาเขาวสดทางเลอกอนๆ เพมสงขน เพราะประเทศไทยยงไมสามารถพฒนาไปสการผลตในเชงพาณชยwfh

• สถานทนตกรรมขนาดเลกหรอในชมชนทองถน ยงคงใหบรการดวยการใชอะมลกม เนองจากมตนทนทตากวา และแขงแรงทนทานตอการบดเคยวมากกวาการใชวสดทางเลอก


• ผบรโภคบางสวนยงคงเลอกใชชนดของสารอดฟนดวยราคาทถกกวา ซงความตองการใชงานยงคงขนกบความตองการของผบรโภคเปนสาคญ

• หากเลอกใชวสดทนแทน เชน คอมโพสตเรซน อาจตองเสยคาใชจายเพอการบรณะฟนจานวนบอยครงขน เนองจากคอมโพสตเรซนมความแขงแรงทนทานนอยกวาอะมลกม

ทงนจากการประมาณการ ความตองการในการใชอะมลกมในการบรณะฟนใหแกประชากรไทยในปจจบน พบวา จากรายงานการสารวจภาวะทนตสขภาพป พ.ศ. 2555 ประชากรไทยมฟนผทยงไมไดรบการรกษา เฉลย 50.6% วยทางาน (อาย ระหวาง 35-44 ป) พบฟผทยงไมไดรบการรกษา 35.2% วยสงอาย พบฟนผทยงไมไดรบการรกษา 48.3% ภายใตสมมตฐานวาฟนผทเกดขนแบงเปนฟนหนาซงตองใชวสดคอมโพสทเรซนในการอดฟน และฟนหลงผซงตองใชอะมลกมในการอดฟน โดยประมาณการจานวนฟนผทเกดกบฟนหนา มจานวนเทากบฟนหลง หรออยางละครง จะพบวา จานวนซฟนทตองใชอะมลกมในการอดฟนสาหรบประชากรไทยมประมาณ 20.1 ลานซ ราคาซละประมาณ 900-1,000 บาท ตองเสยคาใชจายเบองตนตอปประมาณ 20,100 ลานบาท แตราคาวสดทดแทน เชน คอมโพสตเรซน มราคาสงกวาประมาณ 2 เทา และความคงทนนอยกวา ดงนนหากในอนาคตมการทบทวนใหเลกการใชวสดอะมลกม จะสงผลใหผบรโภคตองเสยคาใชจายเพมขน โดยหากคดภายใตสมมตฐานเดยวกน ประชากรของประเทศจะมจานวนซฟนทตองอดประมาณ 20.1 ลานซ แตตองเสยคาใชจายในการอดฟนดวยวสดทดแทน ประมาณมากกวา 40,200 ลานบาท เนองจากตองอดฟนบอยขน2

ดานการเงนและงบประมาณ ผลด • การดาเนนมาตรการตามขอกาหนดของอนสญญา ดวยการจดตงเปาหมายระดบชาต เพอ

ปองกนฟนผและสนบสนนสขภาพ เพอชวยลดความตองการในการบรณะฟน จะสงผลใหประชาชนมสขภาพฟนทดขน ทาใหภาครฐสามารถจดสรรงบประมาณเพอรองรบการพฒนาประเทศในดานอนๆ ไดมากขน

ผลเสย • หากมการลดการใชอะมลกม ผบรโภคอาจตองแบกรบภาระคาวสดทาฟนทมราคาตอ

หนวยทมาก กรณทบรษทประกนทนตกรรมไมคลอบคลมคารกษาการเลอกใชวสดทดแทนในการบรณะฟน

• การจดทามาตรการตามขอกาหนดของอนสญญาฯ ดวยการสนบสนนการใชวสดทางเลอกแทนอะมลกม อาจสงผลใหผประกอบการสถานทนตกรรม หรอประชาชนไมสามารถแบก

2 ทพ.กฤษดา ปญจนวฒน, 2557.


รบตนทนหรอคาบรการทอาจแพงขนเปนเทาตวได ดงนนภาครฐอาจตองจดสรรงบประมาณเพอสนบสนนในเรองดงกลาวเพมมากขน

• การดาเนนมาตรการตามขอกาหนดของอนสญญา ดวยการสนบสนนการวจยและพฒนาวสดทางเลอกในการบรณะฟน จะทาใหภาครฐตองใชงบประมาณเพอมาสนบสนนงานวจยเพมขน


• เนองจากการใชอะมลกมในการอดฟน มโอกาสทปรอทจะระเหยและปนเปอนสสงแวดลอมได ดงนน หากมการลดการใชวสดอะมลกมสาหรบทนตกรรมจะทาใหปรมาณปรอททจะปนเปอนสสงแวดลอมมแนวโนมทลดลง

• การปนเปอนของปรอทสสงแวดลอมจากการรออะมลกมทอดแลวออกจากฟนกอนทาการอดใหม หรอจากเศษอะมลกมทเหลอจากการอดฟน หรอการปนเปอนของอะมลกมทเกดขนจากขนตอนการบวนปากและการ suction จะมแนวโนมทลดลง

• การจดทามาตราการตามขอกาหนดของอนสญญาฯ ดวยการสงเสรมการใชแนวทางปฏบตทางสงแวดลอมทดทสดในสถานทนตกรรม จะสงเสรมและสนบสนนใหการปนเปอนปรอทสแหลงนา และดน มแนวโนมทลดลง

ผลเสย • ไมมผลเสยทางดานสงแวดลอม


• การวจยและพฒนาเพอหาผลตภณฑทดแทนยงคงมอยอยางตอเนอง เพอทดแทนการใชอะมลกมและเพอลดการนาเขาวสดอดฟนจากตางประเทศ และเพอใหเกดศกยภาพในการพงตนเองได ซงสอดคลองกบการดาเนนมาตรการตามทกาหนดไวในอนสญญา ดานการสนบสนนการวจยและพฒนาวสดทางเลอกในการบรณะฟน และสนบสนนการใชวสดทางเลอกในการบรณะฟนทคมคาและมประสทธภาพทางคลนก

• ปจจบนวทยาการทางการทนตกรรมกาวหนาขน มผลทาใหอตราการใชอะมลกมของ ทนตแพทยลดลงอยางมนยสาคญ อาท เทคนคการรกษาโรค การกรอฟนลดเหลอการกรอเพยงจดเลกๆ ทาใหใชสารประกอบปรอทในปรมาณทนอยลง

• ผลกดนใหผประกอบการไทยมความสามารถในการแขงขน เพอพฒนาผลตภณฑทดแทน


ผลเสย • ยงไมม วสดทดแทนใดทสามารถทดแทนคณสมบตของอะมลกมไดทงหมด ดงนน

composite resins หรอ glassionomers จงเปนเพยงวสดทางเลอกเทานนแตยงไมสามารถทดแทนคณสมบตของอะมลกมอดฟนได ดงนนจงยงจาเปนตองใชอะมลกมในการอดฟน

• วสดทนแทนยงมขอจากดดานการใชงาน เชน composite resins เหมาะสาหรบอดฟนดานหนา ขณะทอะมลกมมความแขงแรงมากกวา จงเหมาะสาหรบใชอดฟนเพอการบดเคยว

• การจดทามาตรการเพอสนบสนนการใช BAT (Best Available Technique) /BEP (Best Environmental Practices) ตามขอกาหนดของอนสญญา เปนเรองทด แตตนทนนนคอนขางสง เนองจากการจดตง BAT/BEP ตองมหนวยงานเพอมาทาการตรวจสอบ และระบวาเทคนคทใช ไดรบการยอมรบวาเปน BAT /BEP


• ตามมาตรา 51 ระบวา บคคลยอมมสทธเสมอกนในการรบบรการทางสาธารณสขทเหมาะสม อยางทวถงและมประสทธภาพ ดงนนหากรฐมการดาเนนการตามอนสญญาฯ เชน สนบสนนการใชวสดบรณะฟนทคมคาและมประสทธภาพ หรอ จดทานโยบายในเรองของการปองกนฟนผและสนบสนนสขภาพ เปนตน จะถอวาสอดคลองกบสทธของประชาชนตามมาตราดงกลาว

ผลเสย • ไมสงผลเสยตอดานการจากดสทธของประชาชนตามรฐธรรมนญ


หากประเทศไทยไมเขารวมเปนรฐภาคภายใตอนสญญามนามาตะฯ พนธกรณทเกยวของในรปแบบ : Phase Down คอ การลดการใชอะมลกมอดฟน จะสงผลกระทบดงน

ดานเศรษฐกจ ผลด • ผบรโภคมอสระในการพจารณาเลอกใชสารอดฟนไดตามความตองการและตามความ

เหมาะสม เชน ตามกาลงและความสามารถในการจายคาบารงรกษาฟน เปนตน

• ไมสงผลกระทบตอกาลงซอของประชากรทมรายไดนอย คนยากจน


ผลเสย • เสยโอกาสในการพฒนากฎหมายหรอนโยบายเพอควบคมดแลการใชปรอทจากอะมลกมใน

การอดฟนอยางจรงจง

• สญเสยโอกาสและรายไดเขาประเทศจากบรการทางดานการแพทยและทางดานสขภาพ เนองจากชาวตางชาตขาดความมนใจในบรการ วสด และเทคโนโลยทเลอกใช

ดานเทคโนโลย ผลด • ผลตภณฑทดแทนยงไมมคณสมบตการใชงานทเทยบเทาอะมลกม ดวยขอจากดดาน

คณสมบต เชน อะมลกมสามารถทนแรงกระทาไดดบรเวณฟนกรามมากกวา composite resin หรอ อะมลกมมอายการใชงานทนานกวา composite resin เปนตน

• อะมลกมยงมความจาเปนตอประเทศไทย เพราะเดกไทยมอตราการเกดฟนผคอนขางมาก การใหบรการดวยอะมลกมจงทาไดงายและสะดวก ชวยลดเวลาจากการตกแตงดวยcomposite resin

• ถงแมไมเขารวมอนสญญาฯ ประเทศไทยมการเตรยมความพรอมดานอะมลกมอดฟนอยในระดบนงแลว เชน การสนบสนนองคกรวชาชพและสถาบนการศกษาทางทนตกรรมในการใหการศกษาและอบรม เรองการใชทางเลอกอน และแนวทางปฏบตทด เปนตน

6.5 กระบวนการผลตทมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอท (ขอ 5) ปรอทนนมการประยกตใชในวงการอตสาหกรรมการผลตสารเคมประเภทตางๆ ทงเพอ

เปนตวเรงปฏกรยาหรอเพอเปนสวนประกอบในการผลต ซงจากขอกาหนดนมการกาหนดใหยกเลกการใชปรอทในกระบวนการผลตคลออลคาไลน และกระบวนการผลตอะซตลดไฮด ในขณะทใหลดปรมาณการใชปรอทในกระบวนการผลต การผลตสารไวนลคลอไรดโมโนเมอรโซเดยมหรอโพแทสเซยมเมทลเลตหรอเอทลเลตและโพลยรเทน

จากการศกษารวบรวมขอมลและสอบถามผประกอบการทเกยวของ รวมถง จากผลการศกษาของรศ.ดร.สาวตร การเวทย โครงการจดทาทาเนยบการคาดประมาณการปลดปลอยปรอทสสงแวดลอมจากแหลงกาเนดประเภทตางๆ ของประเทสไทย ป พ.ศ. 2553 พบวาประเทศไทยไมมแหลงกาเนดปรอทจากกระบวนการผลตคลอรอลคาไลน การผลตไวนลคลอไรด การผลตอะซตลดไฮด และการผลตสารเคมและโพลเมอร เชน การผลตคลออลคาไลนในปจจบน ผประกอบการใชเซลลเยอแลกเปลยนไอออนแทนการใชเซลลปรอท และ การผลตไวนลคลอไรดโมโนเมอรใชเทคโนโลย ethylene based process แทนการใชเทคโนโลย acetylenr based process ซงเปนเทคโนโลยเกาทใชปรอทในกระบวนการผลต เปนตน


ดงนน ประเทศไทยจะไมไดรบผลกระทบจากการหามมใหมการใชปรอทหรอจากดการใชปรอทในอตสาหกรรมตางๆ ดงกลาวแตอยางใด ทงกรณเขารวมหรอไมเขารวมเปนประเทศภาค

6.6 ขอยกเวนสาหรบภาคเมอมการรองขอ (ขอ 6) ในขอน กลาวถงการขอยกเวนการใช ตามรายการทระบไวในภาคผนวก A (ผลตภณฑทม

ปรอทเปนสวนประกอบ) และ ภาคผนวก B (กระบวนการผลตทมการใชปรอท) โดยจะตองแนบรายงานทอธบายถงความตองการในการขอยกเวนนน ๆ ของภาค โดยไมมภาคใด จะไดรบการยกเวนหลงจากระยะเวลา 10 ป นบจากวนทกาหนดใหมการเลกใช

หากพจารณาแลว ขอนสงผลดตอการพจารณาการเขารวมอนสญญาฯ เพราะเปดโอกาสใหภาคใดๆ ทจะเขารวมอนสญญาฯ ไดพจารณาความพรอมของประเทศทงดานศกยภาพการผลตผลตภณฑทดแทน เทคโนโลยการผลต และงบประมาณทตองใชในการดาเนนการ เพอใหมระยะเวลาในการเตรยมความพรอมกอนจะมการยกเลก หรอลดการใชตามรายการทระบในภาคผนวกทงสอง

6.7 การทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลก (ขอ 7) การทาเหมองแรทองคา เปนกจกรรมอยางหนงทมการใช และปลดปลอยปรอท

เนองมาจากปรอทนนถกนามาใชสกดแยกทองคาทฝงอยในแรใหออกมาในรปของอะมลกม แตในปจจบน ประเทศไทยกจการเหมองทองคาเชงพาณชยเพยง 2 พนทเทานน ไดแก แหลงแรทองคาชาตรและแหลงแรทองคาภทบฟา ซงทง 2 พนท ใชสารไซยาไนตในการสกดทองคา และไมใชเหมองทองคาขนาดเลก เพราะทง 2 พนทใชเครองจกรในการขด เจาะ มากกวาใชแรงงานคน นอกจากน การใชปรอทในการสกดทองคาจะพบในกลมชาวบาน ซงทาอาชพรอนแร โดยใชปรอท ดวยวธใชปรอททาใหเกดอะมลกมผงทอง แลวจงทาการแยกทองออกโดยใชไฟเผา อาท อาเภอวงทรายพน อาเภอทบคลอ จงหวดพจตร และอาเภอปากชม จงหวดเลย และทเขาพนมพา บานเขาพนมพา อาเภอวงทรายพน จงหวดพจตร เปนตน

เนองจากเหมองผลตแรทองคาทง 2 แหง มการใชเครองจกรในการขด เจาะ มากกวาใชแรงงานคน ดงนนจงไมใชเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลก ตามบทบญญตของอนสญญาขอ 7 ทาใหไมสงผลกระทบตอประเทศไทย ทงกรณเขารวมหรอไมเขารวมเปนภาคอนสญญามนามาตะฯ

แตเนองจากประเทศยงไมพบกฎหมายภายในเกยวกบเรองการทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลก และไมมการกาหนดหลกเกณฑการพจารณาการเปนเหมองแรทองคาดงกลาว อยางไรกตามประเทศไทยมกฎหมายทกาหนดวธการขดหาแรรายยอยและการรองแร ทระบวาการรองแรทองคา ใหสามารถกระทาไดทกจงหวด และการขออนญาตและการออกใบอนญาตขดแรรายยอย สามารถดาเนนการไดโดยนายอาเภอทองท ตามทระบไวในแบบคาขอรบใบอนญาตขดหาแรรายยอยทกรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแรกาหนดตามมาตรา 6 วรรคหนง ตามกฎกระทรวงกาหนดวธการขดหาแรรายยอยและการรอนแร หลกเกณฑและวธการในการขออนญาต การออกใบอนญาต การพกใช


และการเพกถอนใบอนญาตขดหาแรรายยอยและใบอนญาตรอนแร พ.ศ. 2552 ซงจาเปนตองมมาตรการเพอใหเกดความปลอดภยและไมสงผลกระทบกบสภาพสงแวดลอมแกชาวบาน ถงแมวาประเทศจะเขารวมหรอไมเขารวมเปนภาคสมาชกอนสญญาหรอไม

6.8 การปลดปลอย (Emissions) (ขอ 8) ภายใตอนสญญาฯ ระบถงแหลงกาเนดทเกยวของจานวน 5 แหลงกาเนดทมนยสาคญใน

การปลดปลอยปรอทสอากาศ ไดแก โรงไฟฟาทใชถานหนเปนเชอเพลง โรงงานอตสาหกรรมทมหมอนา อตสากรรมทใชถานหนเปนเชอเพลง กระบวนการถลงและอบแรทใชในกระบวนการผลตโลหะทไมใชเหลก เตาเผาขยะ โรงงานผลตปนซเมนต ซงในประเทศไทยนนมแหลงกาเนดเหลานกระจายอยทวประเทศ โดยมกฎหมายทเกยวของกบการควบคมการปลดปลอยอากาศเสย รวมถงปรอทจากอตสาหกรรมดงกลาว แตอยางไรกตามยงไมสามารถระบถงปรมาณการปลดปลอยปรอท และเทคโนโลยทใชบาบดปรอทไดอยางชดเจน

จากขอมลกรมโรงงานอตสาหกรรม พบวาจานวนโรงงานทขนทะเบยนหมอไอนาและใชถานหนเปนเชอเพลงมจานวนทงสน 176 โรงงาน (จานวน 259 ลก) และจากการประมาณดวยToolkit for identification and quantification of mercury releases (UNEP, 2010) ของ รศ. ดร. สาวตร การเวทย (2556) การปลดปลอยปรอทสบรรยากาศจากโรงไฟฟาทใชถานหนเปนเชอเพลง โรงงานอตสาหกรรมทใชถานหนเปนเชอเพลง กระบวนการถลงและอบแร ทใชในกระบวนการผลตโลหะทไมใชเหลก เตาเผาขยะ และโรงงานผลตปนซเมนต พบวาในกระบวนการเผาขยะมการปลดปลอยปรอทสอากาศมากทสดถง 4,421 กโลกรมตอป รองลงมาคอกระบวนการถลงและอบแร ทใชในกระบวนการผลตโลหะทไมใชเหลก มการปลดปลอยปรอท 375.50 กโลกรมตอป

จากขอมลของสถานการณการปลดปลอยปรอทสอากาศ เทคโนโลย และมาตรการการจดการดานสงแวดลอมทผประกอบการดาเนนการ รวมถงนโยบาย แผน มาตรฐานและระเบยบตางๆ ทเกยวของ ประเทศไทยมการดาเนนการในทศทางทสอดคลองกบอนสญญาฯ ในบางสวน ในขณะทยงไมมความพรอมในอกหลายดานโดยเฉพาะดานเทคโนโลย ดงนนผลกระทบในดานตางๆ ทเกยวเนองจากขอกาหนดการปลดปลอยปรอทสอากาศ ทงกรณเขารวมและไมเขารวมอนสญญาฯ แสดงดงตอไปน


ผลด • นโยบายทภาครฐดาเนนการสวนใหญมความสอดคลองไปในทศทางเดยวกบอนสญญาฯ

ซงสงผลดตอการควบคมและลดปรมาณการปลดปลอยปรอทสอากาศ อาท - แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 ใหความสาคญกบการพฒนา

เศรษฐกจ ทเปนมตรกบสงแวดลอมบนฐานความร และความคดสรางสรรค โดย


มงเนนปรบการผลตภาคอตสาหกรรมใหเปนมตรตอสงแวดลอม สงเสรมการลงทนดานวจยและพฒนา อาท การจงใจเชงบวกใหผประกอบการรายใหญและรายยอยใชเทคโนโลยปองกนและลดมลพษ การเพมประสทธภาพในการตรวจสอบและควบคมแหลงกาเนด การวางแนวทางการใช Best Available Techniques (BAT), Best Environmental Practice (BEP) ซงสอดคลองกบขอกาหนดในอนสญญาฯ ทมการใหใชทงสองแนวทางดงกลาวในการควบคมการปลดปลอยปรอท

- แผนจดการมลพษ ป พ.ศ 2555-2559 (กรมควบคมมลพษ, 2555) ซงมการวางกรอบแนวคดและทศทางของแผนจดการมลพษในระยะ 5 ปขางหนาทเกยวของกบขอกาหนดการปลดปลอยมลพษสอากาศ ภายใตอนสญญาฯ อาทเชน การวางแนวทางการจดการขยะมลฝอย มลฝอยตดเชอ ของเสยอนตรายชมชนอยางมประสทธภาพเพอใหมปรมาณมลฝอยทตองบาบดและกาจดเหลอนอยทสด ซงจะสงผลใหมลพษทางอากาศมปรมาณทลดลง เปนตน

ผลเสย

• แผนพฒนากาลงการผลตไฟฟาของประเทศ (Power Development Plan : PDP) (แผน PDP, 2010) ไดมการสงเสรมการผลตไฟฟาดวยเชอเพลงถานหนทเปนเทคโนโลยโรงไฟฟาถานหนสะอาด (Clean Coal Technology) เนองจากแหลงกาซธรรมชาตเรมมปรมาณลดลง

ดานกฎหมาย ผลด • มความสอดคลองกบพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ.

2535 มาตรา 55 เรองการกาหนดมาตรฐานการควบคมมลพษจากแหลงกาเนดสาหรบการควบคมระบายนาทง การปลอยทงอากาศเสย การปลอยทงของเสยหรอมลพษอนใดจากแหลงกาเนดสสงแวดลอม เพอรกษาคณภาพสงแวดลอมใหไดมาตรฐานคณภาพสงแวดลอมตามทกาหนดในพระราชบญญตฯ ดงกลาว

• มความสอดคลองกบพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 สวนท 4 มลพษทางอากาศ มาตรา 68 วรรคสองซงระบไววา เจาของหรอผครอบครองแหลงกาเนดมลพษ มหนาทตองตดตง หรอจดใหมระบบบาบดอากาศเสย อปกรณ หรอเครองมออนใด สาหรบการควบคม กาจด ลด หรอขจดมลพษซงอาจมผลกระทบตอคณภาพอากาศ ตามเจาพนกงานควบคมมลพษกาหนด

• มความสอดคลองกบกฎหมายภายในประเทศ ในการกาหนดมาตรฐานควบคมการปลดปลอยปรอทในอากาศ รายละเอยดดงน


- ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม เรอง กาหนดคาปรมาณของสารเจอปนในอากาศทระบายออกจากโรงงาน พ.ศ 2549 ซงกาหนดไววา คาปรมาณปรอททเจอปนในอากาศจากการผลตทวไปในโรงงานอตสาหกรรม กรณทไมมการเผาไหมเชอเพลงและมการเผาไหมเชอเพลง อยท 3 และ 2.4 มลลกรมตอลกบาศกเมตร ตามลาดบ

- ประกาศกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม เรองกาหนดมาตรฐานควบคมการปลอยทงอากาศเสยจากเตาเผามลฝอยตดเชอ รวมถงเตาเผาขยะมลฝอยทงเกา และใหมซงกาหนดไววา คาปรอท ตองไมเกน 0.05 มลลกรมตอลกบาศกเมตร

- ประกาศกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม พ.ศ. 2549 เรองกาหนดมาตรฐานควบคมการปลอยทงอากาศเสยจากโรงงานปนซเมนตทใชของเสยเปนเชอเพลงหรอเปนวตถดบในการผลต ซงกาหนดให ปรมาณปรอทจากโรงงานปนซเมนตทงเกาและทใชของเสยเปนเชอเพลงหรอเปนวตถดบในการผลต ตองมคาไมเกน 0.1 มลลกรมตอลกบาศกเมตร

ผลเสย

• ไมสงผลเสยตอกฎหมายทมการประกาศใชในประเทศไทย

ดานความรบผดชอบรวมกนของคณะรฐมนตรตอรฐสภาตามรฐธรรมนญ สงคม และการเมอง ผลด • การควบคมการปลดปลอยสบรรยากาศนน หากผประกอบการไดรบผลกระทบในดานของ

ตนทนการผลตทสงขน ตามมาตรา 190 วรรคหา ในเรองความรบผดชอบรวมกนของคณะรฐมนตรนน ระบไววา ใหมการแกไขหรอเยยวยาผไดรบผลกระทบจากการปฏบตตามหนงสอสญญาทมผลตอความมนคงทางเศรษฐกจ หรอสงคมของประเทศ



• การควบคม และลดการปลดปลอยปรอทในอากาศจะทาใหโอกาสและปรมาณปรอทหรอไอปรอททสะสมในระบบนเวศทงในนาและดนมแนวโนมทลดลง ทาใหสตวนาและพชผลทางการเกษตรเจรญเตบโตตามปกต คณภาพสตวนาและพชเศรษฐกจอยในเกณฑทไดมาตรฐานและไมมสารพษตกคาง สงผลใหเกษตรกรและชาวประมงมรายไดทมนคง สงผลตอการกระจายรายไดในชมชน


ผลเสย • จากการศกษาของ Lesley L Sloss (2008) ถงตนทนในการดาเนนการทงหมดของการลด

การปลดปลอยปรอทจากการใชถานหนในโรงงานอตสาหกรรม ใน 20 ป พบวาตนทนทงหมดทเปนไปไดอยในชวง 1,353,275 ถง 1,210,825 บาทตอการลดหรอกาจดปรอทได 1 กโลกรม ($41,800 and $37,400 kg/Hg removal) ถาหากประเทศไทยตองดาเนนการเพอลดการปลดปลอยปรอทสบรรยากาศจากการใชถานหน จาเปนอยางยงทจะตองมการวางแผนและจดสรรงบประมาณ เพอการพฒนาและปรบเปลยนเทคโนโลย

ดานการเงนและงบประมาณ ผลด • ภาระคาใชจายของภาครฐในการรองรบผลกระทบทางสงแวดลอมทจะเกดขน และ

คาใชจายในการเยยวยาผไดรบผลกระทบจากการปนเปอนของปรอทลดลง

ผลเสย • ภาครฐตองจดสรรงบประมาณจานวนมากเพอพฒนาบคลากร เผยแพรองคความร สาหรบ

การใชแนวทางดานเทคนคทดทสด และ แนวทางการปฏบตดานสงแวดลอมทดทสด เพอควบคมการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดทเกยวของ รวมถงการตรวจตดตามผลการดาเนนงาน

• ภาครฐตองสนบสนนทางดานการเงนและงบประมาณแกผประกอบการ เพอสนบสนนใหเกดการลดการปลดปลอยปรอท อาท เทคโนโลยการบาบดปรอทในอากาศเสย การชดเชยดานวสดและเชอเพลงทดแทนตางๆ รวมถงงานวจยทเกยวของ ภายใตแนวทางการพฒนาอตสาหกรรมทเปนมตรตอสงแวดลอม

• ภาคเอกชนและผประกอบการทเกยวของกบแหลงกาเนดตองประสบภาวะการลงทนทเพมขน เพอใหการจดการดานการปลดปลอยปรอทมประสทธภาพมากยงขน เชน การลงทนทางดานเทคโนโลย การเพมขดความสามารถใหกบพนกงาน เปนตน


• หากมการควบคมและลดการปลดปลอยปรอทสบรรยากาศจะสงผลในดานบวกแกระบบนเวศและสงแวดลอมโดยรวม ผลกระทบตอคณภาพสตวนาและผลตผลทางการเกษตรจากการปนเปอนปรอททถกปลดปลอยในบรรยากาศและแพรกระจายสแหลงนาและดน จะมแนวโนมทลดลง

• หากมการจากด หรอลดการใชเชอเพลงถานหนในภาคสวนตางๆ อยางเขมงวดและรดกมจะชวยลดการปลดปลอยกาซเรอนกระจกสชนบรรยากาศ


ผลเสย • ไมสงผลเสยตอดานสงแวดลอม


• มโอกาสไดเรยนรเทคนคและเทคโนโลย เสรมสรางขดความสามารถ เพอกอใหเกดการควบคมและลดการปลดปลอยปรอทสอากาศจากแหลงกาเนดตางๆ จากภาคประเทศทพฒนาและภาคอนๆ ทมขดความสามารถ

ผลเสย

• เทคโนโลยทใชควบคมมลสารทกชนดทระบายจากปลอง จากแหลงกาเนดตามขอกาหนดในอนสญญาฯ ทใชงานอยในประเทศไทย ยงไมสามารถดกจบปรอทไดอยางมนยสาคญ

• ตองนาเขาเทคโนโลยตางๆ จากตางประเทศ เชน เทคโนโลยเพอบาบดปรอททถกปลดปลอยสอากาศ เทคโนโลยดกจบหรอกรองปรอท เปนตน

• ขาดบคลกรทมความเชยวชาญและมศกยภาพในการดแลและบารงรกษาเทคโนโลย

ดานการจากดสทธของประชาชนตามรฐธรรมนญ ผลด • ตามราชกจจานเบกษาในเรองของสทธ และเสรภาพของชนชาวไทยในมาตราท 43

เกยวกบสทธและเสรภาพในการประกอบอาชพ โดยทวไปแลวการกาจดเสรภาพจะกระทาม ได เ วนแตอาศยกฎหมายเพอประโยชน ในการค มครองผบร โภค การรกษาทรพยากรธรรมชาต ดงนนหากมการเพมมาตรการในเรองของการควบคม และลดการปลดปลอยปรอทในอากาศ จงถอวาไมขดตอสทธผประกอบการในดานดงกลาว

• การควบคมยงคงสอดคลองตอสทธชมชน ตามมาตรา 67 ทระบถงการคมครองสทธในการรวมกนสงเสรม และรกษาคณภาพสงแวดลอม ทจะไมกอใหเกดอนตรายตอสขภาพอนามย หรอคณภาพชวต

ผลเสย • ไมสงผลกระทบเชงลบดานการจากดสทธของประชาชนตามรฐธรรมนญ

กรณไมเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ หากประเทศไทยไมเขารวมเปนภาคภายใตอนสญญามนามาตะฯ จะไดรบผลกระทบจาก

ขอกาหนด การปลดปลอยปรอทสอากาศ ดงน

ผลด -


ผลเสย ดานสงแวดลอม

• ประเทศไทยยงคงตองประสบปญหาจากการปนเปอนปรอทสระบบนเวศ ทเกดจากภาคอตสาหกรรม เนองจากไมมการจดทามาตรการเพอควบคมและลดการปลดปลอยปรอทสอากาศอยางจรงจง

ดานเทคโนโลย • เสยโอกาสในการไดรบการถายโอน การกระจายและการเขาถงเทคโนโลยทางเลอกใหมท

เปนมตรตอสงแวดลอม เพอกอใหเกดการควบคมและลดการปลดปลอยปรอทสอากาศจากแหลงกาเนดตางๆ จากภาคประเทศทพฒนาและภาคอนๆ ทมขดความสามารถ

6.9 การปลอย (Releases) (ขอ 9) การปลอยปรอทสแหลงนาและดน เปนขอกาหนดหนงทมการกลาวถงภายใตอนสญญาฯ

โดยไมมการระบแหลงกาเนดเฉพาะเจาะจงทชดเจน แตใหประเทศภาคมการจาแนกแหลงกาเนดทเกยวของ และดาเนนมาตรการควบคมการปลอย ซงประเทศไทยนนอาจมแหลงกาเนดทมการปลอยอยางมนยสาคญ อาท โรงงานเยอกระดาษ โรงไฟฟาเชอเพลงถานหน เปนตน เมอพจารณาขอมลจากสถานการณการปนเปอนปรอทสสงแวดลอม และมาตรฐานตางๆ ทเกยวของ พบวาสวนใหญประเทศไทยไดมการควบคมมาตรฐานทเกยวของกบปรอทในแหลงนา การปนเปอนในอาหาร รวมถงการปลอยจากนาทงจากนคมอตสาหกรรมโดยภาพรวม แตยงขาดการมงเนนไปทแหลงกาเนดเฉพาะทมนยสาคญในการปลอยปรอทสแหลงนาและดน ดงนน ประเทศไทยจะไดรบผลกระทบจากการเขารวมหรอไมเขารวมอนสญญามนามาตะฯ ดงน


ผลด

• มความสอดคลองกบนโยบายของภาครฐดานการจดการมลพษและการจดการคณภาพสงแวดลอม ดงน

- แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 ใหความสาคญกบการพฒนาเศรษฐกจ ทเปนมตรกบ สงแวดลอมบนฐานความร และความคดสรางสรรค โดยมงเนนปรบปรงการผลตในภาคอตสาหกรรมใหเปนมตรตอสงแวดลอม สงเสรมการลงทนดานวจยและพฒนา ซงอาจสงผลใหมการปลดปลอยของเสยรวมถงปรอทสแหลงนาและดนนอยลง

- แผนการจดการมลพษ พ.ศ. 2555-2559 ซงมการกรอบและแนวทางในการจดการมลพษของประเทศไทยในอก 5 ปขางหนา โดยมการวางแนวทางการจดการของ


เสยจากภาคสวนตางๆ รวมถงการจดการมลพษจากภาคอตสาหกรรม โดยมงเนนทง การผลตทเปนมตรตอสงแวดลอม การเพมประสทธภาพในการตรวจสอบและควบคมแหลงกาเนด และการกากบดแลการจดการสารเคมและของเสยอนตรายในภาคอตสาหกรรม เพอใหการปองกนและแกไขปญหามลพษจากทกภาคสวนรวมถงภาคอตสาหกรรมเปนไปอยางมประสทธภาพ

ผลเสย • ไมมผลเสยในดานนโยบายของรฐบาล

ดานกฎหมาย ผลด • มความสอดคลองกบพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ.

2535 มาตรา 55 เรองการกาหนดมาตรฐานการควบคมมลพษจากแหลงกาเนดสาหรบการควบคมระบายนาทง การปลอยทงอากาศเสย การปลอยทงของเสยหรอมลพษอนใดจากแหลงกาเนดสสงแวดลอม เพอรกษาคณภาพสงแวดลอมใหไดมาตรฐานคณภาพสงแวดลอมตามทกาหนดในพระราชบญญตฯ ดงกลาว

• มความสอดคลองกบพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 สวนท 5 มลพษทางนา มาตรา 70 ซงระบไววา เจาของหรอผครอบครองแหลงกาเนดมลพษ มหนาทตองกอสราง ตดตงหรอจดใหมระบบบาบดนาเสย หรอระบบกาจดของเสยตามเจาพนกงานควบคมมลพษกาหนด

• มความสอดคลองกบกฎหมายภายในประเทศ ในการกาหนดมาตรฐานความปลอดภยของปรอทในอาหาร และแหลงนาประเภทตางๆ ไดแก

- ประกาศคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต ฉบบท 8 พ.ศ. 2537 กาหนดใหแหลงนาผวดนมปรมาณปรอทปนเปอนไดไมเกน 0.002 มลลกรม/ลตร

- ประกาศคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต ฉบบท 7 พ.ศ. 2549 กาหนดแหลงนาทะเลมปรมาณปรอทปนเปอนไดไมเกน 0.1 ไมโครกรม/ลตร

- ประกาศคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต ฉบบท 20 พ.ศ. 2543 กาหนดแหลงนาใตดนมปรมาณปรอทปนเปอนไดไมเกน 0.001 มลลกรม/ลตร

- ประกาศกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม พ.ศ. 2551 กาหนดใหแหลงนาบาดาลทใชบรโภคตองไมมการปนเปอนปรอทเลยหรอมปรมาณสงสดไดท 0.001 มลลกรม/ลตร เทานน

• นอกจากนนยงมการควบคมปรมาณการปลอยปรอททปนเปอนในนาทงจากโรงงานอตสาหกรรม ไดแก


- ประกาศกระทรวงวทยาศาสตร เทคโนโลย และคณะสงแวดลอม ฉบบท 3 พ.ศ. 2539

- ประกาศกระทรวงอตสาหกรรมฉบบท 10 (พ.ศ. 2521) ซงกาหนดให นาทงจากโรงงานอตสาหกรรมและนคมอตสาหกรรม มปรมาณปรอทปนเปอนไดไมเกน 0.005 มลลกรม/ลตร ยกเวนโรงงานถลงโลหะสงกะส ไมเกน 0.002 มลลกรม/ลตร

ผลเสย • ไมสงผลเสยตอกฎหมายภายในประเทศ


• หากการควบคมการปลอยปรอทสแหลงนาและดนนน สงผลใหผประกอบการสวนใหญไดรบผลกระทบในดานของตนทนการผลตทสงขน ตามมาตรา 190 วรรคหา ในเรองความรบผดชอบรวมกนของคณะรฐมนตรนน ระบไววา ใหคณะรฐมนตรตองแกไขหรอเยยวยาผไดรบผลกระทบจากการปฏบตตามหนงสอสญญาทมผลตอความมนคงทางเศรษฐกจ หรอสงคมของประเทศ

ผลเสย • ไมสงผลเสยตอดานความรบผดชอบรวมกนของคณะรฐมนตร


• การควบคม และลดการปลอยปรอทสแหลงนาและดน มผลดตอเศรษฐกจทงในระดบทองถนและระดบประเทศ เพราะเปนการปองกนปญหาทเกดขนจากการปนเปอนปรอทสสงแวดลอม ทาใหผลผลตทไดจากการประกอบอาชพ อาท เกษตรกรรม และการประมง ไดมาตรฐานและปลอดภย สงผลตอการกระจายรายไดในชมชน รวมถงเศรษฐกจของประเทศ อาท การสงออกสตวนาเศรษฐกจของประเทศ

ผลเสย • กรณทมการปนเปอนปรอทเขาสหวงโซอาหาร และปนเปอนในอาหารทสงออกจะกระทบ

เศรษฐกจในภาพรวม ยกตวอยางเชน

ประเทศไทยมรายไดจากการสงออกสนคาประมงปละประมาณสองแสนลานบาท จากสถตกรมประมง (2556) พบวาประเทศไทยมปรมาณและมลคาการสงออกสนคาประมงทงหมดไปประเทศตางๆ ในป พ.ศ. 2555 จานวน 1,908,099.1 ตน คดเปนมลคา 264,449.2 ลานบาท แมวาคาปรอททมการรายงานการปนเปอนในสตวนาขางตนไมเกนเกณฑมาตรฐานอาหารระหวางประเทศ (Codex


Alimentarius Commission) ทกาหนด ซงกาหนดคาปรอทสาหรบปลาไมลาเหยอ ไวท 0.5 มลลกรมตอกโลกรมและปลาทลาเหยอไวท 1 มลลกรมตอกโลกรม อยางไรกตามในอนาคตอนใกล ถาประเทศผนาเขาสตวนาจากประเทศไทยมการกาหนดคาปรอทสาหรบสตวนาทเขมงวดมากขน หรอใชมาตรการอยางใดอยางหนงเพอปกปองสขอนามยผบรโภคในประเทศของตน อาจสงผลกระทบตอการนาเขาและสงออกสตวนาของประเทศไทยในอนาคต และหากประเทศไทยยงไมมมาตรการ หรอแนวทางในการลดการปนเปอนปรอทไดมากกวาทเปนอยปจจบน อาจจะทาใหตองสญเสยรายไดจากการสงออกสตวนาประมาณ 264,449.2 ลานบาทตอป

ดานการเงนและงบประมาณ ผลด • การควบคมการปลอยปรอทสแหลงนาและดนนนจะสงผลตอคณภาพสงแวดลอม และ

สขภาพอนามยของมนษยทดขน ภาครฐจะสามารถลดภาระและคาใชจายทตองจดสรรเงนงบประมาณเพอใชในการลดผลกระทบทางสงแวดลอม อาชวอนามย และสาธารณสข และสามารถนาเงนงบประมาณในสวนดงกลาวไปพฒนาประเทศในดานอนไดเพมมากขน

ผลเสย • ภาครฐตองจดสรรงบประมาณจานวนมากเพอพฒนาบคลากร เผยแพรองคความร สาหรบ

การใชแนวทางดานเทคนคทดทสด และ แนวทางการปฏบตดานสงแวดลอมทดทสด เพอควบคมการปลอยปรอทจากแหลงกาเนดทเกยวของ รวมถงการตรวจตดตามผลการดาเนนงาน

• ภาครฐตองสนบสนนทางดานการเงนและงบประมาณแกผประกอบการ เพอสนบสนนใหเกดการลดการปลอยปรอทสนาและดน อาท เทคโนโลยการดกจบหรอบาบดปรอทในนาทง เทคโนโลยการผลตทลดการใชปรอทในกระบวนการผลต การตรวจสอบและตดตามปรมาณปรอททถกปลอย รวมถงงานวจยท เ กยวของ ภายใตแนวทางการพฒนาอตสาหกรรมทเปนมตรตอสงแวดลอม

• ภาคเอกชนและผประกอบการทเกยวของกบแหลงกาเนดตองประสบภาวะการลงทนทเพมขน เพอใหการจดการดานการควบคมและลดการปลอยปรอทส นาและดนมประสทธภาพมากยงขน เชน การลงทนทางดานวตถดบและเทคโนโลย การเพมขดความสามารถใหกบบคลากร เปนตน



• หากมการควบคมการปลอยปรอทสแหลงนาและดน จะชวยลดผลกระทบทเกดจากการปนเปอนของปรอทในระบบนเวศและหวงโซอาหาร อกทงยงสงผลทดขนตอสขภาพอนามยของประชาชน

ผลเสย ไมสงผลเสยตอดานสงแวดลอม

ดานเทคโนโลย ผลด • เพมโอกาสในการเรยนรเทคนคและเทคโนโลย การเสรมสรางขดความสามารถ เพอ

กอใหเกดการควบคมและลดการปลอยปรอทสแหลงนาและดน จากภาคประเทศทพฒนาและภาคอนๆ ทมขดความสามารถ

ผลเสย • เทคโนโลยทใชควบคมและบาบดสารมลพษในนาทงและนาเสย ทมการใชงานอยใน

ประเทศไทย ยงไมสามารถดกจบปรอทไดอยางมนยสาคญ ผประกอบการอาจตองแบกรบภาระเรองการนาเขาเทคโนโลยใหมหรอปรบปรงเทคโนโลย เพอใหวธการบาบดทมอยสามารถบาบดปรอทไดอยางมนยสาคญมากขน เชน กระบวนการตกตะกอนโดยสารเคม การแยกดวยประแสไฟฟา การใชสารดดซบ

• ขาดบคลกรทมความเชยวชาญและมศกยภาพในการดแลและบารงรกษาเทคโนโลย


• เนองดวยตามราชกจจานเบกษาในเรองของสทธและเสรภาพ ของชนชาวไทยในมาตราท 43 เกยวกบสทธและเสรภาพในการประกอบอาชพ โดยทวไปแลวการกาจดเสรภาพจะกระทามได เวนแตอาศยกฎหมายเพอประโยชนในการคมครองผบรโภค การรกษาทรพยากรธรรมชาต ดงนนหากมการเพมมาตรการในเรองของการควบคม และลดการปลอยปรอทในแหลงนา และดน จงไมถอวาขดตอสทธผประกอบการในดานดงกลาว

• การควบคมการปลอยปรอทมวามสอดคลองตอสทธชมชน ตามมาตรา 67 ทระบถงการคมครองสทธในการรวมกนสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอม ทจะไมกอใหเกดอนตรายตอสขภาพอนามย หรอคณภาพชวต



กรณไมเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ หากประเทศไทยไมเขารวมเปนภาคภายใตอนสญญามนามาตะฯ จะไดรบผลกระทบจากขอกาหนด การปลดปลอยปรอทสนาและดน ดงน

ผลด - ผลเสย ดานสงแวดลอม • ประเทศไทยตองประสบปญหาจากการปนเปอนปรอทสแหลงนา ดน ระบบนเวศและหวง

โซอาหาร เนองจากขาดการกาหนดมาตรการเพอควบคมและลดการปลอยปรอทอยางจรงจง

ดานเทคโนโลย • เสยโอกาสในการไดรบการถายโอนเทคโนโลย และการเขาถงเทคโนโลยทางเลอกใหมทเปน

มตรตอสงแวดลอม เพอกอใหเกดการควบคมและลดการปลอยปรอทสนาและดน จากภาคประเทศทพฒนาและภาคอนๆ ทมขดความสามารถ

• เสยโอกาสในการไดรบการชวยเหลอทางดานเทคนควชาการและการเสรมสรางขดความสามารถดานการควบคมและลดการปลอยปรอทสนาและดนจากประเทศภาคทพฒนาและภาคอนๆ ทมขดความสามารถ

6.10 การกกเกบชวคราวของปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอมทไมใช ของเสยปรอท (ขอ 10)

การเกบกกปรอทและสารประกอบปรอททมาจากแหลงอปทานปรอทและการนาเขา จาเปนตองมการเกบกกอยางถกวธเพอปองกนการรวไหล ปนเปอนสสงแวดลอม และเพอไมใหเปนอนตรายตอมนษย กอนทจะมการถายเท หรอนาไปใชในกระบวนการผลตตางๆ ตอไป ซงภายใตอนสญญาฯ มจดมงหมายใหประเทศภาคมมาตรการเพอใหเกดความมนใจวามการเกบกกปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอมโดยผานการรบรองแนวทางจากทประชมรฐภาค ดงนนผลกระทบทเกยวของในดานตางๆ ทงกรณเขารวมและไมเขารวมเปนรฐภาค แสดงดงน



ผลด • การตองใชมาตรการเพอใหเกดความมนใจวาการกกเกบชวคราวของปรอทตองเปนมตรตอ

สงแวดลอม โดยคานงถงแนวทางตางๆ ทสอดคลองตามความตองการของทประชมรฐภาค ซงมความสอดคลองกบนโยบายของรฐบาล ตามแผนยทธศาสตรการจดการสารเคมแหงชาต และยทธศาสตรอนามยสงแวดลอมแหงชาต ดงน

- แผนยทธศาสตรการจดการสารเคมแหงชาต ฉบบท 4 พ.ศ. 2555-2564 ซงวางยทธศาสตรการจดการสารเคมไว 3 ยทธศาสตรรวมกน คอ

o ยทธศาสตรท 1 การพฒนาฐานขอมล กลไกและเครองมอในการจดการสารเคมอยางเปนระบบครบวงจร

o ยทธศาสตรท 2 การพฒนาศกยภาพและบทบาทในการบรหารจดการสารเคมของทกภาคสวน

o ยทธศาสตรท 3 การลดความเสยงอนตรายจากสารเคม

ซงทง 3 ยทธศาสตรจะมกลวธบางสวนทสนบสนนและสงเสรมการกกเกบชวคราวของปรอทอยางเปนมตรกบสงแวดลอมทไมใชของเสย

• เพอใหประเทศไทยมการจดการปรอทอยางเปนระบบและเหมาะสมกบบรบทการพฒนาระดบประเทศและระดบสากล และเพอลดผลกระทบตอสขภาพและสงแวดลอมอนเนองมาจากปรอทใหเหลอนอยทสด

ผลเสย

• ไมสงผลเสยตอนโยบายของรฐบาล

ดานกฎหมาย ผลด • มความสอดคลองกบกฎหมายภายในประเทศทเกยวเนองกบการเกบสารเคมอนตราย ดงน

- กฎกระทรวงเรองการกาหนดมาตรฐานในการบรหารจดการและดาเนนการดานความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทางานเกยวกบสารเคมอนตราย พ.ศ 2556 เพอเปนแนวทางปฏบตใหกบผประกอบการกจการโรงงานเกดความปลอดภยจากการเกบรกษาสารเคมและวตถอนตราย มความรบผดชอบและความปลอดภยในระดบมาตรฐานสากล

- พระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ 2535 กาหนดให Mercury (0) , Mercury (I) Chloride, Mercury (II) Oxide, Mercury (II) Sulphate เปนวตถอนตรายชนดท


3 และ Mercury Compounds เปนวตถอนตรายชนดท 4 ทการผลต การนาเขา การสงออกหรอการมไวในครอบครองตองรบอนญาตจากหนวยงานทเกยวของ เพอไมใหเกดอนตรายแกบคคล สตว พช ทรพยากรและสงแวดลอม

- พระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ 2535 หมวด 2 ขอ 9 สถานทเกบวตถอนตรายตองตงอยในทาเลทเหมาะสมและปลอดภยแกการขนสงวตถอนตราย ไมกอเหตราคาญ มลพษ หรอผลกระทบใดๆ ตอแมนา ลาคลอง แหลงนาสาธารณะ หรอแหลงอนรกษธรรมชาตและสงแวดลอม

• สงเสรมใหระบบการตรวจตดตามการดาเนนงานตามกฎกระทรวงและกฎหมายตางๆ มความเขมแขงและชดเจนมากยงขน หากประเทศไทยตองปฏบตตามขอกาหนดในอนสญญาฯ เรองการออกมาตรการเพอใหเกดความมนใจวาการเกบกกปรอทเปนมตรตอสงแวดลอม

ผลเสย • ไมสงผลเสยตอการดาเนนงานทางดานกฎหมาย

ดานความรบผดชอบรวมกนของคณะรฐมนตรตอรฐสภาตามรฐธรรมนญ สงคม และการเมอง ผลด • หากประเทศไทยตองใหความรวมมอกบภาคสมาชกอน เพอพฒนาศกยภาพการเกบกก

ปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอม จะกอใหเกดการบรณาการรวมกนของรฐมนตรและหนวยงานทเกยวของ เพอเชอมโยงประเดนยทธศาสตรเกยวกบการจดการสารเคมแหงชาตเขากบขอตกลงและกฎกตกาสากลตางๆ โดยไมใหเกดความซาซอนในการดาเนนงาน



• การเกบกกปรอทมประสทธภาพมากขน ไมเกดการรวไหลของปรอทสสงแวดลอม และไมเกดอบตภยตางๆ ทงจากการเกบกกและการขนยาย ทาใหเศรษฐกจโดยรวมของประเทศดขน จากการทผประกอบกจการโรงงานทเกยวของกบปรอท ไมตองหยดชะงกกระบวนการผลต และผประกอบการธรกจทองเทยวไมตองปดปรบปรงแหลงทองเทยวจากการไดรบผลกระทบจากการรวไหลและปนเปอนของปรอท เปนตน

• หากแหลงชมชนไดรบผลกระทบทางดานสขภาพและสงแวดลอมจากการปนเปอนปรอทลดนอยลง จะสงผลใหคณภาพชวตของชมชนดขน เจบปวยนอยลง ภาระคาใชจายดาน


การรกษาพยาบาลลดนอยลง. ขณะเดยวกนกประกอบอาชพไดเตมประสทธภาพยงขน ทาใหทารายไดไดเพมขน จงสงผลดตอเศรษฐกจโดยรวมของชมชนทองถน

ผลเสย • ไมสงผลเสยตอเศรษฐกจในภาพรวมหรอเฉพาะทองถน

ดานการเงนและงบประมาณ ผลด • ชวยลดคาใชจายในการบรหารจดการอบตภยทเกดจากการรวไหลของปรอท

• ชวยลดภาระคาใชจายในการใหความชวยเหลอ ฟนฟ เยยวยา ผไดรบผลกระทบจากสถานการณการรวไหลปรอท

• ชวยลดภาระคาใชจายจากการฟนฟทรพยากรทไดรบผลกระทบเนองจากปรอทรวไหล

ผลเสย

• ภาครฐตองจดสรรงบประมาณเพอการตรวจประเมนและตดตามเฝาระวงผลกระทบหลงจากเรมดาเนนมาตรการ เพอใหแนใจวามาตรการทจดทาภายใตอนสญญาฯ มผลบงคบใชอยางมประสทธภาพและเหนผลในระยะยาว

• ภาคเอกชนตองใชเงนลงทนมากขน เพอใหการเกบกกปรอทซงมจดมงหมายการใชทไดรบอนญาตภายใตอนสญญาฯ ตองเปนการเกบกกทมประสทธภาพ มความปลอดภยและเปนมตรกบสงแวดลอมมากยงขน

ดานสงแวดลอม ผลด • การเกบกกปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอมจะชวยลดการเกดอบตภยตางๆ ทเกดจาก

การรวไหลของปรอทสสงแวดลอม ชวยลดมลพษทางอากาศและการปนเปอนปรอทสแหลงนาทใชในการอปโภคและบรโภค การสะสมปรอทในชนดน และการสะสมปรอทในพชและสตวรวมทงในระบบนเวศ

ผลเสย • ไมสงผลเสยทางดานสงแวดลอม



• ภาคเอกชนเกดการพฒนาศกยภาพในการบรหารจดการปรอทตงแตการกกเกบจนกระทงขนยาย มการพฒนาและปรบปรงสถานทและกระบวนการทใชในการกกเกบใหมมาตรฐานมากยงขน

• สงเสรมใหเกดการปรบปรงระบบทใชในการควบคมและปองกนการรวไหลปรอทใหมประสทธภาพยงขน เพอมใหปรอทปนเปอนสสงแวดลอม และสงผลกระทบตอสขภาพของชมชนรอบรวโรงงาน

• เกดการถายทอดเทคนควธการและไดรบการพฒนาศกยภาพสาหรบการเกบกกปรอททเปนมตรกบสงแวดลอมจากภาคสมาชกสประเทศไทย

ผลเสย • ไมสงผลเสยตอดานเทคโนโลย

ดานการจากดสทธของประชาชนตามรฐธรรมนญ ผลด • เนองดวยตามราชกจจานเบกษาในเรองของสทธและเสรภาพ ของชนชาวไทยในมาตราท

43 เกยวกบสทธและเสรภาพในการประกอบอาชพ โดยทวไปแลวการกาจดเสรภาพจะกระทามได เวนแตอาศยกฎหมายเพอประโยชนในการคมครองผบรโภค และการรกษาทรพยากรธรรมชาต ดงนนหากมการจดทามาตรการเพอการจดเกบปรอททเปนมตรตอสงแวดลอม จงไมถอวาขดตอสทธผประกอบการในดานดงกลาว

• สอดคลองตอสทธชมชน ตามมาตรา 67 ทระบถงการคมครองสทธในการรวมกนสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอม ทจะไมกอใหเกดอนตรายตอสขภาพอนามย หรอคณภาพชวต



กรณไมเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ ผลด - ผลเสย • เสยโอกาสในการแสดงความเชอมนใหประเทศคคาทเปนภาคอนสญญาฯ ใหเหนวาหาก

ประเทศไทยมมาตรการทมการดาเนนการเพอปกปองสขอนามยของมนษยและสงแวดลอม ดวยการจดทามาตรการการจดเกบปรอททเปนมตรตอสงแวดลอม

6.11 ของเสยปรอท (ขอ 11) ของเสยปรอท มาจากไดทงภาคชมชน และภาคอตสาหกรรมซงถอวาเปนของเสยอนตรายตาม

พระราชบญญตวตถอนตรายทควรไดรบการจดการอยางเหมาะสม เพอมใหมการรวไหล หรอปนเปอนออกสสงแวดลอมเชนเดยวกบแนวทางขอกาหนดของอนสญญาฯ ภายใตขอกาหนดน โดยประเทศไทยมสถานประกอบการทรบกาจดของเสยอนตรายทไดรบรองมาตรฐานอยหลายแหง ดงนนจงถอวามความสอดคลองกบการดาเนนการบางสวนทมอยเดมภายในประเทศ อยางไรกตามขอกาหนดยงมการกลาวถงการเคลอนยายขามแดน ซงหากพจารณาแลว ประเทศไทยจะไดรบผลกระทบในดานตางๆ ตอไปน


• หากประเทศไทยจะตองดาเนนมาตรการทเหมาะสมเพอใหกากของเสยปรอทไดรบการจดการอยางเปนมตรตอสงแวดลอม โดยคานงถงแนวทางทพฒนาภายใตอนสญญาบาเซลฯ และรวมถงการฟนฟ การนากลบมาใชใหม การฟนสภาพ หรอการใชซา เพอการใชทไดรบอนญาตภายใตอนสญญามนามาตะ จะมความสอดคลองกบนโยบายและการดาเนนงานของภาครฐ ดงน

- แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 พ.ศ. 2555-2559 ภายใตยทธศาสตร การจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางยงยน โดยใหความสาคญกบการควบคมและลดมลพษ มงพฒนาระบบการจดการของเสยอนตราย ขยะอเลคทรอนกส และขยะตดเชอ ลดความเสยงอนตราย การรวไหล การเกดอบตภยจากสารเคม และพฒนาระบบเตอนภย แจงเหตฉกเฉน และระบบการจดการเมอเกดอบตภยดานมลพษ

- แผนจดการคณภาพสงแวดลอม พ.ศ. 2555-2559 ภายใตยทธศาสตร การสรางคณภาพสงแวดลอมทดใหกบประชาชนในทกระดบ โดยมแผนงานทสาคญเกยวเนองกบการจดการมลพษ คณภาพนา คณภาพอากาศ ขยะมลฝอย และของ


เสยอนตรายชมชนและอตสาหกรรม ตวอยางแผนงานและแนวทางปฏบต แสดงดงน

o พฒนาและเสรมสรางศกยภาพบคลากรขององคกรปกครองสวนทองถนเพอใหมความรความชานาญในการจดการขยะมลฝอย มลฝอยตดเชอ ของเสยอนตราย โดยภาครฐตองจดสรรงบประมาณใหองคกรปกครองสวนทองถน และ/หรอสงเสรมใหเอกชนเขามารวมลงทนในการดาเนนงาน

o สงเสรมธรกจรไซเคลหรอการแปรรปใชใหม โดยสนบสนนผประกอบการใหผลตสนคาทมสวนประกอบจากวสดรไซเคลเพมมากขน

o จดทาเครองมอและกลไกทางเศรษฐศาสตรในการสรางแรงจงใจเพอลดการปลอยมลพษ ณ แหลงกาเนด และเนนหลก 3Rs ใหเปนรปธรรม เปนตน

ผลเสย • ไมสงผลเสยตอนโยบายของรฐบาล


• การดาเนนมาตรการทเหมาะสมเพอการจดการกากของเสยปรอทตามขอกาหนดของอนสญญามนามาตะ จะมความสอดคลองกบกฎหมายภายในประเทศ ดงน

- ประกาศกระทรวงอตสาหกรรมเรอง การกาจดสงปฏกลหรอวสดทไมใชแลว พ.ศ. 2548 ซงระบไววา สงปฏกลหรอวสดทไมใชแลวทมองคประกอบของปรอทและ/หรอสารประกอบปรอทเจอปนในหนวยมลลกรมของสารตอหนงกโลกรมของ สงปฏกลหรอวสดทไมใชแลวเทากบหรอมากกวา total Threshold Limit Concentration (TTLC) ท 20 มลลกรมตอกโลกรม จดวาเปนสงปฏกลหรอวสดทไมใชแลวทเปนของเสยอนตราย ผกอกาเนดตองสงของเสยอนตรายใหกบผรวบรวมและขนสงหรอผบาบดเทานน ในกรณทจะใชบรการของผ อนในการจดการตองไดรบความเหนชอบจากกรมโรงงานอตสาหกรรม และตองปฏบตตามประกาศกระทรวงอตสาหกรรม เรอง ระบบเอกสารกากบการขนสงของเสยอนตราย พ.ศ. 2557 และผประกอบกจการการบาบดหรอกาจดตองปฏบตตามหลกเกณฑและวธการทกรมโรงงานอตสาหกรรมกาหนด

- การจดการกากของเสยอตสาหกรรมทเปนอนตราย ตาม พระราชบญญตโรงงาน พ.ศ. 2535 เพอใหโรงงานตองปฏบตตามมาตรฐานและวธการควบคมการปลอย


ของเสย มลพษหรอสงใด ๆ ทมผลกระทบตอสงแวดลอมซงเกดขนจากการประกอบกจการโรงงาน

- ประกาศกรมควบคมมลพษ เรอง หลกเกณฑในการคดเลอกพนทตงสถานทฝงกลบกากของเสย เพอเปนแนวทางดานวชาการสาหรบผมสวนเกยวของนาไปใชประกอบดลพนจในการคดเลอกพนทตงสถานทฝงกลบกากของเสยใหเปนไปอยางมประสทธภาพ และสงผลกระทบตอระบบนเวศ สงแวดลอม และสขภาพอนามยใหนอยทสด

• การดาเนนมาตรการทเหมาะสมจะสงเสรมและผลกดนใหภาพรวมของการจดการกากของเสยอนตรายของประเทศไทยตามขอกาหนดกฎหมายตางๆ ประสบความสาเรจเพมขน และกระตนใหภาคเอกชนหนมารวมมอดาเนนการจดการของเสยใหเปนไปตามทกฎหมายกาหนดมากขน

ผลเสย • ไมสงผลกระทบเชงลบตอการดาเนนงานทางดานกฎหมาย

ดานความรบผดชอบรวมกนของคณะรฐมนตรตอรฐสภาตามรฐธรรมนญ สงคม และการเมอง ผลด • การทภาคสมาชกจะตองสงเสรมความรวมมอกบภาคสมาชกอนและรวมกบองคกรระหวาง

รฐบาลทเกยวของและหนวยงานอนๆ เพอพฒนาศกยภาพสาหรบการจดการกากของเสยปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอม จะสงเสรมใหมตการดาเนนงานดานสงแวดลอมของคณะรฐมนตรทเกยวเนองกบการจดการกากของเสยทเปนอนตราย มการเรงจดทามาตรการใหมศกยภาพและประสทธภาพมากยงขน ใหคลอบคลมทกภาคสวนทเกยวของ ทงโรงงานผกอกาเนดกากอตสาหกรรม ผประกอบการขนสงของเสยอนตราย และองคกรปกครองสวนทองถนเพอใหสามารถดแลสถานประกอบการในเขตพนทใหมการจดการกากของเสยปรอทไดอยางถกตอง และเพอชวยลดปญหาการลกลอบทงกากอตสาหกรรมทเปนอนตรายทมแนวโนมเพมขนทกป

ผลเสย

• ไมสงผลเสยตอดานความรบผดชอบรวมกนของคณะรฐมนตร

ดานเศรษฐกจในภาพรวมหรอเฉพาะทองถน ผลด • ทองถนไดรบงบประมาณสนบสนนจากสวนกลางเพมเตมในการพฒนาทองถนใหสามารถ

ดาเนนการบรหารจดการของเสยชมชนไดดวยตนเอง สงผลใหทองถนมรายไดในการนาไปพฒนาชมชนหรอทองถนเพมเตม


ผลเสย • ไมสงผลเสยในดานเศรษฐกจในภาพรวมหรอเฉพาะทองถน


• เกดการสนบสนนงบประมาณจากสวนกลางไปสองคกรปกครองสวนทองถนเพอพฒนาความพรอมขององคกรปกครองสวนทองถนในการบรหารจดการและดาเนนงานจดการกากของเสยชมชนเพอไมใหมการปนเปอนดวยกากของเสยปรอท

ผลเสย

• ภาคเอกชนททาหนาทบาบดและกาจดกากของเสยอนตราย ตองใชงบประมาณเพมขนจากการตองนาเขาหรอพฒนาเทคโนโลยเพอบาบดหรอกาจดกากของเสยปรอทใหมประสทธภาพและเปนมตรตอสงแวดลอมมากยงขน

• ภาคเอกชนในฐานะผผลตและผกอใหเกดกากของเสยปรอทตองใชงบประมาณเพมขน เพอใหเกดการพฒนากระบวนการฟนฟ การนาปรอทกลบมาใชใหม หรอการใชซาโดยตรง เพอการใชทไดรบอนญาตภายใตอนสญญามนามาตะ

• ภาครฐตองใหเงนสนบสนนแกหนวยงานทเกยวของมากขน เพอใหเกดการวจยและพฒนาหาเทคนคและแนวทางการจดการกากของเสยปรอทดวยกระบวนการฟนฟ การนาปรอทกลบมาใชใหม

• ภาครฐตองจดสรรงบประมาณมากขน เพอเพมแหลงขอมล ขาวสาร ใหกบภาคประชาชน เพอใหเกดความรความเขาใจทถกตองเกยวกบวธการจดการกากของเสยปรอทในชวตประจาวนอยางเปนมตรตอสงแวดลอม การคดแยกขยะอเลคทรอนกสออกจากขยะชมชน และรวมถงการจดตงหนวยงานหรอศนยเรยกคนขยะทมปรอทเจอปน การพฒนาความพรอมของเครองมอ และอปกรณในการจดการของเสยอนตราย

• ภาครฐตองใชงบประมาณเพมขนเพอใหเกดการประสานความรวมมอระหวางหนวยงานทเกยวของ หรอการมเครอขายการทางานรวมกน ทงหนวยงานภาครฐทกากบดแลแหลงกาเนดของเสยอนตราย ภาคเอกชนททาหนาทบาบดและกาจด และหนวยงานวชาการทมบคลากรทมความรความสามารถในจดการกากของเสยปรอทดวยการฟนฟ การนากลบมาใชใหม และการฟนสภาพ เชน การจดอบรมเชงปฏบตการ หรอ การรวมศกษาดงานหนวยงานตนแบบทมการจดการกากของเสยปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอมในตางประเทศ เปนตน



• สงเสรมใหระบบการดแลกากของเสยของภาครฐทงตนทางและปลายทางเปนรปธรรมมากขน จะทาใหปญหาการลกลอบทงกากของเสยปรอทในพนทวางเปลาลดลง และชมชนจะไมไดรบผลกระทบจากไอปรอทและการปนเปอนปรอทสแหลงนาอปโภคและบรโภค

• ปญหาการปนเปอนจากการกาจดและคดแยกขยะของเสยอนตรายอยางไมถกวธทงจากขยะชมชนและโรงงานอตสาหกรรมจะหมดไป เมอทกภาคสวนทเกยวของรวมมอกนดาเนนมาตรการทเหมาะสมเพอใหกากของเสยปรอทไดรบการจดการอยางเปนมตรตอสงแวดลอม

• การลดหรอการใชประโยชนจากกากของเสยปรอทดวยการฟนฟ การนากลบมาใชใหม การฟนสภาพ หรอการใชซาโดยตรง เพอการใชทไดรบอนญาตภายใตอนสญญามนามาตะจะชวยลดปรมาณกากของเสยปรอททจะตองนาไปฝงกลบ รวมทงทาใหปญหาความเดอดรอนราคาญ และสรางผลกระทบตอสขภาพ และสงแวดลอมในชมชนลดลง

ผลเสย • ไมสงผลเสยในดานสงแวดลอม

ดานเทคโนโลย ผลด • สงเสรมใหผรบกาจดและบาบดกากของเสยปรอทและรวมถงผประกอบการทเปนผ

กอใหเกดกากของเสยปรอทเกดการพฒนาเทคนควธการบาบดของเสยปรอทใหมประสทธภาพมากขน สามารถนากลบมาใชซาไดในกระบวนการผลต และการกาจดเปนไปตามทกฎหมายกาหนดมากยงขน

• บคลากรทเกยวของกบการจดการกากของเสยปรอทไดรบการพฒนาศกยภาพดานการจดการและพฒนาองคความรจากผเชยวชาญจากตางประเทศ จากการนาเขาเทคโนโลยเพอใหเกดการนาปรอทกลบมาใชใหมหรอการใชซาโดยตรง

ผลเสย • ประเทศไทยตองนาเขาเทคโนโลยจากตางประเทศ เพอใหการจดการกากของเสยปรอท

เปนมตรตอสงแวดลอมมากยงขน เนองจากทผานมา มขอจากดดานเทคโนโลยในการจดการกากของเสย เชน เทคโนโลยการรไซเคลกากของเสยปรอท เปนตน

• บคลากรขาดความร ความเขาใจ และเลอกใชเทคโนโลยในการกาจดทไมเหมาะสม ทาใหการบาบดและกาจดกากของเสยปรอทในประเทศทผานมายงไมมประสทธภาพเพยงพอ



• เนองดวยตามราชกจจานเบกษาในเรองของสทธและเสรภาพ ของชนชาวไทยในมาตราท 43 เกยวกบสทธและเสรภาพในการประกอบอาชพ โดยทวไปแลวการกาจดเสรภาพจะกระทามได เวนแตอาศยกฎหมายเพอประโยชนในการคมครองผบรโภค และการรกษาทรพยากรธรรมชาต ดงนนหากจะตองมการดาเนนมาตรการทเหมาะสมเพอใหกากของเสยปรอทไดรบการจดการทเปนมตรตอสงแวดลอม จงไมถอวาขดตอสทธผประกอบการในดานดงกลาว

• สอดคลองตอสทธชมชน ตามมาตรา 67 ทระบถงการคมครองสทธในการรวมกนสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอม ทจะไมกอใหเกดอนตรายตอสขภาพอนามย หรอคณภาพชวต



ผลด - ผลเสย ดานเทคโนโลย • เสยโอกาสในการพฒนาและเพมศกยภาพดานการจดการกากของเสยปรอทอยางเปนมตร

ตอสงแวดลอม ดวยการไดรบความรวมมอจากภาคสมาชกอน เชน การชวยเหลอทางเทคนคและวชาการตางๆ

• เสยโอกาสในการไดรบการถายโอนเทคโนโลยและการเขาถงเทคโนโลยดานการจดการกากของเสยปรอทดวยการฟนฟ การนากลบมาใชใหม การฟนสภาพ หรอการใชซาโดยตรงททนสมยจากภาคประเทศทพฒนาและมขดความสามารถเพยงพอ

• เสยโอกาสในการเพมขดความสามารถในการควบคมการปลดปลอยปรอทสอากาศ แหลงนา และดน จากการจดการกากของเสยปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอม


6.12 พนทปนเปอน (ขอ 12) จากสถานการณในปจจบนของประเทศไทยนน ยงไมพบวามกลไกในการตดตาม หรอตรวจสอบ

ทใชในการระบพนททปนเปอนปรอทอยางชดเจนและเปนระบบ เปนเพยงการหาขอมลจากงานวจยทมการตรวจวดปรมาณของปรอทตามสงแวดลอมตางๆ และการเขาไปตรวจสอบเมอมการรองเรยนเกดขน ดงนนการเขารวมหรอไมเขารวมเปนรฐภาค สงผลกระทบในดานตางๆ ดงน


• ประเทศไทยมการวางแนวทางการจดการมลพษภายใตแผนการจดการมลพษ ป พ.ศ. 2555-2559 โดยมความสอดคลองในเรองตางๆ ดงน

- การเพมประสทธภาพในการตรวจสอบ ควบคมแหลงกาเนด ซงมการวางแนวทางการ พฒนา และนาระบบรายงานผลการตรวจวดมลพษอตสาหกรรมแบบตอเนองมาใช

- รวมถงเพมเตมการตดตงสถานตรวจวดในพนททมความเสยง

- นอกจากนนยงมการวางแนวทางในการกากบดแลการจดการสารเคม และของเสยอนตราย โดยจดใหม แผนปฏบ ตการภาวะฉกเฉนอ บ ต ภยมลพษจากภาคอตสาหกรรม

- การบรณาการความรวมมอจากทกภาคสวนรวมถงชมชน ในการฝกซอมตามแผน โดยสอดคลองเชอมโยงกบแผนการปองกน และบรรเทาสาธารณภยระดบชาต และระดบจงหวดโดยเฉพาะพนทเสยง

ผลเสย

• ไมสงผลเสยตอดานนโยบาย


• มความสอดคลองในดานกฎหมายทเกยวกบพนทปนเปอน รวมถงการจดการพนทปนเปอนนนๆ ดงน

1) ตาม พ.ร.บ.สขภาพแหงชาต พ.ศ. 2550 นน มการกลาวถง บทบาทของรฐหากมผลกระทบตอสขภาพอนามยของประชาชนเกดขน และการประเมนผลกระทบดานสขภาพโดยการมสวนรวมของประชาชน ตามมาตราท 10 และ 11 ตามรายละเอยด ดงน


- มาตรา 10 เมอมกรณทจะมผลกระทบตอสขภาพของประชาชนเกดขน หนวยงานของรฐทมขอมลเกยวกบกรณดงกลาวตองเปดเผยขอมลนน และวธปองกนผลกระทบตอสขภาพใหประชาชนทราบ และจดหาขอมลใหโดยเรว แตการเปดเผยขอมลตองไมเปนการละเมดสทธสวนบคคลของบคคลใดเปนการเฉพาะ

- มาตรา 11 การประเมนผลกระทบดานสขภาพโดยชมชน ระบวา บคคลหรอคณะบคคลมสทธรองขอใหมการประเมน และมสทธรวมในกระบวนการประเมนผลกระทบดานสขภาพจากนโยบายสาธารณะ

2) พ.ร.บ. สงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมแหงชาต พ.ศ. 2535 โดยมความเกยวของในมาตราท 9 และ 10 ดงรายละเอยด

- มาตรา 9 เมอม เหตฉกเฉน หรอภยนตรายตอสาธารณชนท เกดจากการแพรกระจายของมลพษ ใหนายกรฐมนตรมอานาจสงตามเหนสมควร ตอหนวยงาน และบคคลทเกยวของเพอดาเนนการควบคม ระงบ และบรรเทาผลจากอนตรายดงกลาว และความเสยหายทเกดขนอยางทนทวงท

- มาตรา 10 ใหมการพจารณามาตรการปองกน และเตรยมแผนฉกเฉนลวงหนาสาหรบรองรบสถานการณ เพอปองกน ฟนฟ กาจดหรอบรรเทาเหตฉกเฉน หรออนตรายจากมลพษในมาตรา 9 นอกจากนน ยงมความเชอมโยงกบ

- มาตรา 32 ทมการกาหนดเกณฑมาตรฐานคณภาพสงแวดลอมในเรองตางๆ อาท นาในแมนาลาคลอง นาทะเลชายฝง นาบาดาล และดน เปนตน

- มาตรา 96 ทกาหนดใหผครอบครองแหลงกาเนดมลพษ มหนาทรบผดชอบคาทดแทนหรอคาเสยหายหากมการรวไหล หรอแพรกระจายของมลพษ จากแหลงกาเนดทตนครอบครอง ไมวาจะเกดจากความจงใจหรอโดยประมาทกตาม

3) พ.ร.บ. โรงงาน พ.ศ. 2535 กาหนดใหผครอบครองทดน ตองปฏบตตามคาสงของเจาพนกงานทองถน ในการระงบเหตราคาญ และรบผดชอบคาใชจายทเกดขนจากการประเมน และจดการพนทปนเปอน และหากพบวามการปนเปอนเกดในพนทของตน ควรแจงใหหนวยงานทองถนทราบ รวมทงกาหนดใหมการใชมาตรการดานสขภาพ และความปลอดภยเพอคมครองสาธารณชน

ดานความรบผดชอบรวมกนของคณะรฐมนตรตอรฐสภาตามรฐธรรมนญ สงคม และการเมอง -


• หากมการปนเปอนปรอทเกดขนในพนทตางๆ ทงแหลงนาจด ทะเล และดน อาจสงผลกระทบตอมลคาความเสยหายดานเศรษฐกจของประเทศ เนองจากประเทศไทยมรายไดจากการทาประมง และการเกษตรเปนหนงในรายไดหลกของประเทศ ดงนนหากม


มาตรการและกลยทธในการปองกน และจดการตามขอน จะสงผลใหการปนเปอนลดนอยลง การแพรกระจายสสงแวดลอม และหวงโซอาหารลดนอยลงตามไปดวย หรอมการบรรเทาผลกระทบนนไดทนทวงท สงผลดตอคณภาพสตวนาทอาจเปนสตวเศรษฐกจ อาท ปลา และกง รวมถงการประมงทองถน

• สงผลดตอผลผลตทางการเกษตรเนองจากดนทปนเปอนนนอาจไดรบการจดการอยางถกตองเหมาะสม ทาใหพนทการเกษตรนนมประสทธภาพดขน สงผลตอคณภาพผลผลตทไดมาตรฐาน

ผลเสย • ไมมผลเสยในดานเศรษฐกจในภาพรวมหรอเฉพาะทองถน


• ไมสงผลดทางดานการเงนและงบประมาณ

ผลเสย

• ในการระบพนทปนเปอน ประเมนความเสยง และการดาเนนการเพอลดความเสยงในพนททปนเปอนปรอทจาเปนตองมการใชงบประมาณทงในดานของเทคนคและเทคโนโลย ทจะนามารองรบในการดาเนนการ บคลากรทมความเชยวชาญ รวมถงอปกรณ เครองมอตางๆ ทเกยวของ ดงนนอาจสงผลกระทบตอการจดสรรงบประมาณจานวนมากในการดาเนนการดงกลาว

ดานสงแวดลอม ผลด • หากมการดาเนนการตามขอดงกลาว จะสงผลดตอสงแวดลอม รวมถงสขภาพอนามยของ

มนษย เนองจากมการระบพนทปนเปอนไดอยางทนทวงท

• การจดการ และดาเนนการทเหมาะสมตอพนทปนเปอนจะทาใหลดการแพรกระจายของปรอทสสงแวดลอมไดอยางมนยสาคญ

ผลเสย • ไมสงผลเสยทางดานสงแวดลอม


• สนบสนนใหเกดการพฒนาเทคนคและแนวทางการจดการเพอลดความเสยงในพนทปนเปอนใหมความเปนมตรตอสงแวดลอมมากขน


ผลเสย • ขาดความพรอมทางดานเทคโนโลย เทคนควธในการระบ ประเมน และบาบดพนท

ปนเปอน

ดานการจากดสทธของประชาชนตามรฐธรรมนญ ผลด • ตามราชกจจานเบกษา ในหมวดท 3 เรองสทธและเสรภาพของชาวไทยนน มการระบถง

สทธชมชน ตามมาตราท 67 ทกลาววา สทธของบคคลทจะมสวนรวมกบรฐและชมชนในการอนรกษ บารงรกษาและการไดประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต และความหลากหลายทางชวภาพ และในการคมครอง สงเสรม และรกษาสงแวดลอม เพอใหดารงชพอยไดอยางปกตและตอเนองในสงแวดลอมทจะไมกอใหเกดอนตรายตอสขภาพอนามย สวสดภาพ หรอคณภาพชวตของตน ยอมไดรบความคมครองตามความเหมาะสม ดงนนจงถอวาในสวนนมความสอดคลองกบขอกาหนดภายใตการมสวนรวมของชมชน ในการวางแนวทางการจดการพนทปนเปอน

ผลเสย

• ไมมผลเสยทางดานการจากดสทธของประชาชนตามรฐธรรมนญ

กรณไมเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ ผลด - ผลเสย ดานการเงนและงบประมาณ • จาเปนตองมการจดเตรยมงบประมาณสาหรบการฟนฟพนทเสยงทมการปนเปอนปรอท

หากพบวามการปนเปอนปรอทในสงแวดลอม

ตวอยางจากกรณของโรคมนามาตะ (Minamata disease case) ประเทศญปนทเกดการปลอยนาเสยอตสาหกรรมซงปนเปอนปรอทลงสอาวและปากแมนามนามาตะ ทาใหตองใชงบประมาณกวาแสนลานเยนในการฟนฟพนท โดยตองลงทนปดอาวมนามาตะถงกวา 23 ป เพอขดลอกตะกอนใตนาและนาไปฝงกลบบนพนทกวา 58 เฮคเตอร งบประมาณดงกลาวไมรวมคาใชจายในการชดเชยคาเสยหายจากผลกระทบตอสขภาพของผทไดรบผลกระทบ ทบรษทตองจายคาเสยหายใหแกผเสยหาย 138 คน ราว 158 ลานบาท และรฐบาลญปนจายคาเสยหายใหผเสยหาย 37 คน เปนเงนประมาณ 71 ลานบาท สาหรบคา


รกษาพยาบาลและคาใชจายอนเกยวกบการรกษาพยาบาล และการชดเชยสาหรบบคคลทขาดไรอปการะตามกฎหมาย กรณทผเสยหายถงแกความตาย เปนตน3

ดานสงแวดลอม • ประเทศไทยยงคงตองเผชญกบความเสยงจากการแพรกระจายของปรอทสแหลงนาอปโภค

บรโภค โดยไมสามารถระบถงแหลงทมาไดอยางชดเจน

6.13 ทรพยากรและกลไกทางการเงน (ขอ 13) ขอ 13 กาหนดใหแตละภาคจะตองจดเตรยมทรพยากรในการดาเนนกจกรรมภายใตขด

ความสามารถ ซงรวมถงการระดมทนภายในประเทศผานทางนโยบาย กลยทธทเกยวของ การพฒนาและงบประมาณของประเทศ และเงนทนในระดบทวภาคและพหภาค เชนเดยวกบการมสวนรวมของภาคเอกชน โดยมแหลงชวยเหลอทางดานการเงนและเทคนคในระดบพหภาค ภมภาค และทวภาค นอกจากนนยงมกลไกสาหรบสนบสนนภาคในการจดเตรยมทรพยากรทางการเงนทเพยงพอ อาท กองทนสงแวดลอมโลก (GEF) โครงการระหวางประเทศทสนบสนนการเสรมสรางขดความสามารถและการใหความชวยเหลอดานเทคนควชาการ โดยการใหเงนทนสาหรบกจกรรม จะคานงถงการลดลงของปรอททเกดขนจากกจกรรมทไดรบเงนทนสนบสนนและคาใชจาย

- โดยทกภาคจะไดรบเชญใหมสวนรวมในกลไกนภายใตขดความสามารถของตน จะตองสงเสรมใหมการจดสรรทรพยากรจากแหลงอน ๆ รวมทงภาคเอกชน และจะตองสรรหาการสนบสนนทรพยากรดงกลาว สาหรบกจกรรมทไดรบการสนบสนน

- นอกจากน ขอกาหนดนจะกลาวถงการจดสรรทรพยากรเพอมาสนบสนนการดาเนนกจกรรมตางๆ ภายใตอนสญญาฯ ซงประเทศทมขดความสามารถนอย หรอกาลงพฒนาจะสามารถขอสนบสนนแหลงเงนทนจากกลไกขางตนได

กรณเขารวมเปนรฐภาค ขอด

• มโอกาสเขาถงแหลงขอมลและความชวยเหลอทางดานการเงนและงบประมาณ ทอาจตองมการจดสรรมาเพอรองรบกจกรรมตางๆ อาท การเสรมสรางขดความสามารถดานการบาบดและกาจดปรอททปลอยสอากาศจากแหลงกาเนด เทคนควชาการดานการสอบเทยบเครองวดระบบอเลคทรอนกสเพอใหเปนไปตามมาตรฐานสากล เปนตน



ขอเสย • ภาครฐอาจจะตองมการจดสรรงบประมาณสาหรบในการจายคาบารงภาคสมาชกตาม

อตราทอนสญญากาหนด ซงอาจเปนจานวนเงนคอนขางมาก

กรณไมเขารวมเปนรฐภาค

• เสยโอกาสในการเขาถงแหลงขอมลและความชวยเหลอทางดานการเงนและงบประมาณ จากภาคประเทศทมความสามารถ

6.14 การเสรมสรางขดความสามารถ ความชวยเหลอดานวชาการและการถายทอดเทคโนโลย (ขอ 14)

โดยกาหนดใหภาคตองรวมมอเพอใหความชวยเหลอในการเสรมสรางขดความสามารถอยางทนเวลาและเหมาะสมทางดานเทคนคภายใตขดความสามารถของตน ในการพฒนาประเทศภาค เพอชวยเหลอประเทศเหลานนในการปฏบตตามหนาทภายใตอนสญญาน ซงอาจถกดาเนนการผานการเตรยมการในระดบภมภาค ภมภาคยอยและระดบชาต ดวยวธการแบบพหภาคและทวภาคอนๆ และผานดวยการเปนพนธมตร รวมทงการรวมมอกบภาคเอกชน นอกจากนนภาคประเทศทพฒนาและภาคอน ๆ ทมขดความสามารถเพยงพอจะตองสงเสรมและอานวยความสะดวก โดยการพฒนา การถายโอน การกระจาย และการการเขาถงเทคโนโลยทางเลอกใหมทเปนมตรตอสงแวดลอมใหกบประเทศภาคกาลงพฒนา โดยเฉพาะอยางยงภาคประเทศทพฒนานอยทสด

กรณเขารวมเปนรฐภาค • มโอกาสในการไดรบการสงเสรมและอานวยความสะดวกจากประเทศภาคทม

ความสามารถ ในการถายโอน การกระจาย และการเขาถงเทคโนโลยทางเลอกใหมทเปนมตรตอสงแวดลอม เชน เทคโนโลยเพอการบาบดและกาจดปรอททปลอยสอากาศจากแหลงกาเนด

กรณไมเขารวมเปนรฐภาค • เสยโอกาสในการไดรบการสงเสรมและอานวยความสะดวกจากประเทศภาคทม

ความสามารถ ในการถายโอน การกระจาย และการเขาถงเทคโนโลยทางเลอกใหมทเปนมตรตอสงแวดลอม


6.15 ประเดนดานสขภาพ (ขอ 16) ภายใตขอน กาหนดใหภาคจะสนบสนนใหสงเสรมการพฒนา และนาไปปฏบตตาม

กลยทธและโครงการเพอระบและการปองกนความเสยงของประชากร โดยเฉพาะอยางยงประชากรทมความเสยง และอาจรวมถงการใชแนวทางทางดานวทยาศาสตรสขภาพทเกยวของกบการไดรบสมผสกบปรอทและสารประกอบปรอท สงเสรมการบรการทางดานสขภาพทเหมาะสม เปนตน ซงประเทศไทยจะไดรบผลกระทบจากการเขารวมหรอไมเขารวมอนสญญาฯ ดงน

กรณเขารวมเปนรฐภาค

• มโอกาสไดรวมแสดงใหภาคประเทศตางๆ เหนถงศกยภาพของประเทศไทยทมตอแนวทางการพฒนา ปองกน สงเสรมสขภาพ เพอปองกนความเสยงตอการไดรบสมผสปรอทและสารประกอบปรอทจากกจกรรมตางๆ

• ไดรบทราบแนวคดและแนวทางการบรหารจดการ เพอสงเสรมใหเกดการพฒนาทางดานสขภาพ และปองกนความเสยงของประชากรจากการไดรบสมผสปรอทและสารประกอบปรอทจากภาคสมาชก ซงสามารถนามาปรบใชใหเหมาะสมกบประเทศไทย

• สนบสนนใหประเทศไทยมการพฒนากลยทธเพอปองกนความเสยงของประชากรตอการไดรบสมผสปรอทและสารประกอบปรอทอยางมนยสาคญมากยงขน ซงจะสงเสรมใหจานวนผปวยทไดรบผลกระทบจากการไดรบสมผสปรอทและสารประกอบปรอทมจานวนทลดนอยลง รวมถงสงเสรมใหความเสยงทเกยวเนองกบปรอทตอสขภาพของประชากรมแนวโนมทลดลงไดเชนกน

กรณไมเขารวมเปนรฐภาค • เสยโอกาสในการไดรบทราบแนวทางการพฒนาดานสขภาพและและปองกนความเสยงของ

ประชากรจากการไดรบสมผสปรอทและสารประกอบปรอทจากภาคประเทศตางๆ รวมถงคาปรกษาและการรวมมอจากองคกรตางๆทสาคญของโลก เชน องคการอนามยโลก และ องคการแรงงานระหวางประเทศ เปนตน

• เสยโอกาสในการแสดงศกยภาพของประเทศไทย ทมตอแนวทางการสงเสรมและพฒนาทางดานสขภาพ ตอภาคประเทศและองคกรตางๆ ทสาคญของโลก

เนองจากผทไดรบผลกระทบจากพษปรอทสวนใหญใชระยะเวลานานกวาอาการจะแสดงชดเจน โดยการไดรบผลกระทบอาจไดในรปของการบรโภคผานหวงโซอาหาร และจากมารดาสทารกในครรภ ซงจากกรณตวอยางเหตการณกรณของโรคมนามาตะ (Minamata disease case) ประเทศญปน กวาจะพบความเสยหายทเรมปรากฏใหเหนชดเจนตองใชระยะเวลานานหลายป และกวาทแพทยจะวนจฉยสาเหตของโรครวมทงประกาศเปนทางการวาโรคมนามาตะเกดจากการทบรษทปลอยนาเสยทมปรอทปนเปอนลงสอาวมนามาตะและปากแมนามนามาตะตองใชระยะเวลานานกวา 12 ป ซงสวนใหญอาการ


ทปรากฏจะรนแรง และบางรายถงกบเปนอมพาตและเสยชวต ซงผเสยหายตองใชเวลาในการตอสเพอเรยกรองคาเสยหายเปนระยะเวลายาวนาน และถงแมจะมการเรยกรองคาเสยหายและมการชดเชยคาเสยหายไปใหแกผเสยหาย 138 คน คดเปนเงนราว 158 ลานบาท หรอเปนเงน 927,300,000 เยน โดยบรษทตองจายเงนชดเชยความเสยหาย 18 ลานเยนใหแกครอบครวผปวยทเสยชวต และ 16 - 18 ลานเยนสาหรบผปวยทยงมชวตอย และมการจายคาชดเชยเพมจากรฐบาลญปนใหผเสยหาย 37 คน เปนเงนประมาณ 71 ลานบาท แตยงไมครอบคลมผลกระทบทเกดขนทงหมด ซงนบจากจดเรมตนของการเกดโรคมนามาตะในป 1932 (พ.ศ. 2475) จนถงป 2004 (พ.ศ. 2547) มผปวยเพยง 2,280 คน ทผานการรบรองจากคณะกรรมการวาเปนผปวยโรคมนามาตะ และยงมผปวยทยนคารองขอการรบรองฯ จานวนประมาณ 3,000 คนทยงไมไดรบการรบรอง ซงจากกรณดงกลาวสะทอนใหเหนผลกระทบของพษปรอทตอปญหาสขภาพและสงแวดลอมในระยะยาว ซงเมอเทยบความสญเสยทเกดขน กบการชดเชยดงกลาว อาจไมสามารถชดเชยชวตทสญเสย และคณภาพชวตของผไดรบผลกระทบและครอบครวของผไดรบผลกระทบ รวมถงสงแวดลอมได4


บทท 7

ขอเสนอการเตรยมความพรอมในการเขารวมและไมเขารวมเปนภาคอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท

บทท 7 ขอเสนอการเตรยมความพรอมในการเขารวมและไมเขารวมเปนภาค

อนสญญามนามาตะวาดวยปรอท

เนองจากอนสญญามนามาตะเปนความรวมมอและขอตกลงระหวางนานาประเทศ โดยมงเนนการควบคม ลดและเลก การผลตการนาเขาและสงออก การใช การปลดปลอย และการบาบดหรอกาจดปรอทในแหลงกาเนดทเปนประเดนปญหาสาคญระดบโลก เพอลดความเสยงอนตรายของปรอททมตอสขภาพอนามยของมนษยและสงแวดลอม ดงนนพนธกรณทถกกาหนดขนจงมความเชอมโยงกบผลตภณฑและแหลงกาเนดทสาคญตางๆ อาท ผลตภณฑอเลกทรอนกส เครองมอวด อะมลกม อตสาหกรรมเคมภณฑตางๆ รวมไปถงแหลงปลดปลอย อาท โรงงานไฟฟาถานหน โรงงานปนซเมนต เปนตน จงมความจาเปนทประเทศตองเตรยมความพรอมในดานตางๆ ทเกยวของกบการจดการปรอทตงแตตนทางไปจนถงปลายทางอยางเปนระบบ ซงถงแมวาประเทศไทยจะพจารณาเขารวมหรอไมเขารวมเปนภาคสมาชกฯ กตาม การเตรยมความพรอมดงกลาวถอเปนประโยชนตอการจดการปรอทของประเทศในภาพรวม โดยเฉพาะอยางยงในแงมมดานสงแวดลอมและสขภาพอนามย

7.1 ขอเสนอแนะและ (ราง) แผนการเตรยมความพรอมรองรบการเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ

แมวาปจจบนประเทศไทยจะมกลไกการบรหารจดการดานสารเคม รวมถงการดาเนนงานทเกยวของกบการจดการปรอทในหลายๆ สวนทสอดคลองและสามารถสนบสนนการดาเนนงานของอนสญญาฯ อาท กลไกการดาเนนงานภายใตคณะอนกรรมการอนสญญามนามาตะฯ กลไกการดาเนนงานภายใตแผนยทธศาสตรการจดการสารเคมแหงชาต ฉบบท 4 (พ.ศ. 2555-2564) (ราง) ยทธศาสตรการจดการซากผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสเชงบรณาการ ป พ.ศ. 2557-2564 ซงมหลายหนวยงานทเกยวของเปนองคประกอบของกลไกการดาเนนงาน แตเพอใหประเทศมความพรอมในการดาเนนการทสอดคลองกบการดาเนนงานในแตละขอกาหนดของอนสญญาฯ ไดอยางมประสทธภาพ คณะผศกษาฯ จงไดเสนอแผนการเตรยมความพรอมรองรบการเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ โดยเสนอมาตรการ/แนวทางทประเทศควรตองดาเนนการออกเปน 2 ระยะ คอ การเตรยมความพรอมกอนเขารวมเปนภาค และการเตรยมความพรอมเมอเขารวมเปนภาค กลาวคอ (รายละเอยดดงตารางท 7-1)


7.1.1 สงทประเทศไทยจะตองดาเนนการกอนเขารวมเปนภาค ประกอบดวย (1) กาหนดใหปรอทและสารประกอบปรอทภายใตอนสญญามนามาตะฯ เปนวตถอนตรายชนดท

3 ภายใตพระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535 เพอใหการนาเขาและสงออกปรอทตองไดรบอนญาตจากหนวยงานทรบผดชอบ ทงน เพอใหสอดคลองกบขอกาหนดของอนสญญาฯ ทกาหนดใหตองมการแจงยนยอมใหมการนาเขาและสงออกกอนลวงหนา

(2) เตรยมดาเนนการเพอขอยกเวน (Exempt) ในผลตภณฑทเตมปรอททยงมความจาเปนตองใชภายในประเทศ อาท ยาฆาเชอ เทอรโมมเตอร และเครองมอวดความดนโลหต เปนตน

(3) ผลกดนใหปรอทเปนประเดนสาคญเรงดวนในแผนยทธศาสตรการจดการสารเคมแหงชาต เพอใหเกดกลไกการบรณาการระหวางหนวยงาน และเชอมโยงระบบฐานขอมลปรอททงระบบ

7.1.2 สงทประเทศไทยจะตองดาเนนการเมอเขารวมเปนภาค ประกอบดวย (1) พฒนาและวางระบบการจดการปรอทในภาพรวมของประเทศในดานตางๆ ใหสอดคลองกบ

ขอกาหนดของอนสญญา อาท การจดทาแผนระดบชาตวาดวยการจดการปรอทตามแนวทางทระบในอนสญญาฯ การสารวจ รวบรวมขอมลปรมาณ (loading) ของการนาเขาและสงออกปรอทและสารประกอบปรอทของประเทศไทย การจดทาทาเนยบปรอทจากแหลงกาเนดตาง ๆ และสนบสนนใหหนวยงานทเกยวของ ผประกอบการ และผมสวนไดสวนเสยดาเนนมาตรการการจดการปรอทตามแผนจดการระดบชาต เปนตน

(2) ใหความร การพฒนาศกยภาพและขดความสามารถของบคลากรทเกยวของ

(3) วจยและพฒนาผลตภณฑทางเลอก/สารทดแทนปรอทและสารประกอบปรอทในผลตภณฑตามอนสญญาฯ กาหนด

(4) เพมมาตรการความเขมงวดในระบบตดตาม ตรวจสอบเสนทางของปรอทและสารประกอบปรอท รวมถงพนทปนเปอน เปนตน


ตารางท 7-1 (ราง) แผนการเตรยมความพรอมรองรบการเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ (รายขอกาหนดของอนสญญา)

ขอ (วรรคท) พนธกรณทตองปฏบตตาม

ระยะเวลาการมผลบงคบใช

มาตรการ/แนวทาง

การดาเนนการกอนเขารวมเปนภาค

การดาเนนการเมอเขารวมเปนภาค หนวยงานทรบผดชอบ 3-5 ป ตอเนอง

ขอ 3 แหลงอปทานปรอทและการคาปรอท 3(5 (a)) 1. พยายามระบคลงปรอทหรอสารประกอบปรอทท

มปรมาณมากกวา 50 เมตรกตน 2. แหลงอปทานปรอท ทกอใหเกดการสะสมของ

ปรอทหรอสารประกอบปรอทมากกวา 10 เมตรกตนตอป

การประชมรฐภาคสมยแรกจะมการพจารณารายละเอยดเพม

1. พฒนาระบบการขนทะเบยน การตดตามและการรายงานขอมลการจดเกบสารเคมใหสามารถตดตามเสนทางปรอททงระบบ ตงแตการนาเขา การกกเกบและการนาไปใชงาน และการสงออก เพอทาใหสามารถรวบรวมและระบคลงปรอทหรอสารประกอบปรอทและแหลงอปทานปรอททกอใหเกดการสะสมของปรอทหรอสารประกอบปรอทในประเทศไดอยางชดเจน

กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม) และหนวยงานใหอนญาต ตาม พ.ร.บ. วตถอนตราย พ.ศ. 2535

2. สารวจขอมล และจดทาแผนทคลงเกบปรอท (GIS) และสารประกอบปรอทเพอสามารถระบขอมลคลงเกบปรอทของประเทศได โดยขอมลทจาเปน เชน

กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม)







- ชอผประกอบการ ตาแหนงทตงของคลงเกบปรอท (พกด) และสถานทตดตอ

- ปรมาณการเกบ - วตถประสงคของการ

นาไปใช - มาตรการปองกนความ

ปลอดภย


สารวจปรมาณและการจดการปรอทสวนเกนในโรงงานคลออลคาไรด ชนดเซลลปรอททยกเลก และตดตามตรวจสอบขอมลดงกลาวอยางตอเนอง และฟนฟแหลงปนเปอน (ถาม)

กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม) กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) และสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย







3(6) 3(6 (a))

3(6 (b))

การสงออกปรอท สงออกกบประเทศในภาค : ผนาเขาตองใหความยนยอมเปนลายลกษณอกษร และเปนการใชทไมขดตออนสญญา หรอ การกกเกบชวคราวอยางเปนมตรตอสงแวดลอม สงออกกบประเทศนอกภาค : ผนาเขาตองใหความยนยอมเปนลายลกษณอกษร และเปนการใชทไมขดตออนสญญา หรอ การกกเกบชวคราวอยางเปนมตรตอสงแวดลอม และรบรองวามมาตรการปกปองมนษยและสงแวดลอม และปฏบตตามขอ 10 (การกกเกบชวคราวอยางเปนมตรตอสงแวดลอม) และขอ 11 (ของเสยปรอท)

1. กาหนดใหปรอทและสารประกอบปรอทภายใตอนสญญามนามาตะฯ เปน วตถอนตรายชนดท 3 ภายใตพระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535 (โดยออกประกาศใหเมอรควร (II) ไนเตรต ซนนาบาร เปน วตถอนตรายชนดท 3 ภายใตพระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535 ทงน เพอใหผประกอบการตองไดรบอนญาตจากหนวยงานผรบผดชอบกอนการผลต นาเขา สงออก และมไวครอบครอง สาหรบใชเปนกลไกใหหนวยงานผรบผดชอบออกหนงสอแจงยนยอมใหมการนาเขาปรอท ภายหลงอนญาตใหมการนาเขาตอไป)








2. เพมมาตรการความเขมงวดในระบบตดตาม ตรวจสอบ การนาเขา สงออก การสาแดงขอมลเกยวกบปรอท เพอปองกนการสาแดงขอมลปรอทเทจ

กระทรวงการคลง (กรมศลกากร) รวมทงหนวยงานใหอนญาต อนๆตาม พ.ร.บ. วตถอนตราย พ.ศ. 2535

3(8) การนาเขาปรอท ไมอนญาตใหมการนาเขาปรอทจากประเทศนอกภาคทไมมการรบรองวา ปรอททมการนาเขาดงกลาว ไมไดนามาจากแหลงอปทานทไมไดรบอนญาต ตามวรรค 3 (การทา เหมองแรปรอทปฐมภม) และวรรค 5b (จากโรงงานอตสาหกรรมคลออลคาไลดทปลดระวาง)

การประชมรฐภาคสมยแรกจะมการพจารณารายละเอยดเพม

กาหนดระเบยบการนาเขาปรอทตองมใบรบรองแหลงกาเนดสนคา (Certificate of Origin) โดยกาหนดขอหามทเกยวของตามอนสญญาฯ

กระทรวงการคลง (กรมศลกากร) กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม) และหนวยงานใหอนญาต ตาม พ.ร.บ. วตถอนตราย พ.ศ. 2535

3(9) และ 3(10)

1. การนาเขาปรอทจากประเทศนอกภาค (ตามวรรค 8) โดยมเงอนไขวาจะดแล ใหครอบคลมเกยวกบการควบคมการสงออกปรอทและมมาตรการภายในประเทศ เพอใหแนใจวาปรอททนาเขามวธการจดการอยางเปนมตรตอสงแวดลอม


บงคบใชไดจนกวาจะไดขอสรปของทประชมรฐภาคสมยทสอง (นอกจากทประชมรฐ

กาหนดหลกเกณฑการขออนญาตสงออกปรอทเพมเตม อาท การอนญาตใหสงออกปรอทเฉพาะประเทศทมมาตรการจากดและควบคมการใชปรอทภายในประเทศ

กระทรวงการคลง (กรมศลกากร) และหนวยงานใหอนญาต ตาม พ.ร.บ. วตถอนตราย พ.ศ. 2535







ภาคจะตดสนเปนอยางอน)

3(11) ภาคตองบรรจขอมลการดาเนนการตามทกาหนดไวในขอน ไวในรายงานทจะตองจดสงตามขอ 21 (การรายงานขอมล)

การประชมรฐภาคสมยแรกจะมการรบรองรปแบบของการรายงานรายละเอยดเพม

รวบรวมขอมลปรมาณ (loading) ของการนาเขา และสงออกของปรอทและสารประกอบปรอทของประเทศไทยตามพกดศลกากร

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม) กระทรวงการคลง (กรมศลกากร) และหนวยงานใหอนญาต ตาม พ.ร.บ. วตถอนตราย พ.ศ. 2535







ขอ 4 ผลตภณฑทเตมปรอท 4(1)

ตองไมอนญาตใหผลต นาเขา หรอสงออก1. แบตเตอร ยกเวนถานกระดมแบบสงกะสออกไซด และแบบสงกะสอากาศทมปรอทนอยกวา 2% โดยนาหนก

ภายใน พ.ศ.2563 (ค.ศ. 2020)

1. ศกษาความเหมาะสมและ ความเปนไปไดของผลตภณฑทางเลอก / สารทดแทนปรอทและสารประกอบปรอท ในถานกระดมแบบสงกะสออกไซด และแบบสงกะสอากาศทมปรอทนอยกวา 2% ทงความเปนไปไดทางเทคนคและเศรษฐกจ ความเสยงตอสขภาพอนามยของมนษย และประโยชนของผลตภณฑทางเลอก

กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม และ สานกงานมาตรฐานผลตภณฑ อตสาหกรรม) สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

2. กาหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมของถานกระดมแบบสงกะสออกไซด และสงกะสอากาศทมปรอทใหสอดคลองตามทอนสญญาระบ และใหมการกาหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมเปนมาตรฐานบงคบ

กระทรวงอตสาหกรรม (สานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม)







3. ศกษามาตรการสงเสรมและแนวทางดาเนนงานทเหมาะสมในกรณทตองดาเนนการปรบเปลยนผลตภณฑเดม

กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม และ สานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม) สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

2. สวตซไฟฟาและรเลย ยกเวน very high accuracy capacitance และ loss measurement bridges และ high frequency radio frequency switches and relays in monitoring and control instruments ทมปรอทมากกวา 20 มลลกรมตอสะพานสวตซหรอรเลย (bridge switch or relay)

ภายใน พ.ศ.2563 (ค.ศ. 2020)

1. สารวจและจดทาบญชอปกรณหรอเครองจกรทยงคงตองมการใชงานรวมกบสวตซไฟฟาและรเลยทมปรอทเปนองคประกอบ ซงยงคงมความจาเปนสาหรบการใชงานในระบบตางๆ (เพอเปนขอมลประกอบการพจารณาการขอยกเวน (Exempt))

กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม) สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย และกระทรวงพลงงาน (กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน)







2. ศกษาความเหมาะสมและความเปนไปไดของผลตภณฑทางเลอก / สารทดแทนปรอทและสารประกอบปรอทในสวตซไฟฟาและรเลยตามทอนสญญาระบ ทงความเปนไปไดทางเทคนคและเศรษฐกจ ความเสยงตอสขภาพอนามยของมนษย และประโยชนของผลตภณฑทางเลอก

กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม และ สานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม)

3. กาหนดมาตรฐานผลตภฑณอตสาหกรรม (สวตซไฟฟาและรเลย) ใหสอดคลองตามทอนสญญาระบ โดยใหมการกาหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมเปนมาตรฐานบงคบ








4. ศกษามาตรการสงเสรมและแนวทางดาเนนงานทเหมาะสมในกรณทตองดาเนนการปรบเปลยนอปกรณเดม

กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม) สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย และกระทรวงพลงงาน (กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน)

3. หลอดฟลออเรสเซนตชนดคอมแพกต สาหรบการใชงานทวไปขนาดตากวาหรอเทากบ 30 วตต และมปรอทบรรจมากกวา 5 มลลกรมตอหลอด 4. หลอดฟลออเรสเซนตชนดตรง สาหรบการใชงานทวไป :

(1) หลอดทใชสารเรองแสงแบบแถบ 3 ส (Tri-band phosphor) นอยกวา 60 วตตและมปรอทบรรจมากกวา 5 มลลกรมตอหลอด

(2) หลอด Halophosphate phosphor นอยกวาหรอเทากบ 40 วตต และมปรอทบรรจมากกวา 10 มลลกรมตอหลอด

ภายใน พ.ศ.2563 (ค.ศ. 2020) ภายใน พ.ศ.2563 (ค.ศ. 2020)

1. การศกษาแนวทางการพฒนาผลตภณฑทางเลอก/ สารทดแทนปรอทและสารประกอบปรอทในหลอดฟลออเรสเซนต

กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม และ สานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม) สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย และกระทรวงพลงงาน (กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน)







2. ศกษามาตรการและแนวทางดาเนนงานทเหมาะสมในกรณทตองดาเนนการปรบเปลยนอปกรณเดม อาทการเปลยนจากการใชฟลออเรสเซนตมาเปน LED เปนตน


5. หลอดไอปรอทความดนสง (HPMV) สาหรบการสองสวางทวไป

ภายใน พ.ศ.2563 (ค.ศ. 2020)

1. ศกษาความเหมาะสมและความเปนไปไดของผลตภณฑทางเลอก / สารทดแทนปรอทและสารประกอบปรอทในหลอดไอปรอทความดนสง








2. กาหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมประเภทมาตรฐานบงคบ โดยหามใชปรอทในหลอดไอปรอท ความดนสง (HPMV) สาหรบการสองสวางทวไป










6. หลอด Cold-Cathode Fluorescent Lamps (CCFL) และหลอด External Electrode Fluorescent Lamp (EEFL) ในจอภาพอเลกทรอนกส (1) ขนาดสน (≤ 500 มลลเมตร) และมปรอทบรรจมากกวา 3.5 มลลกรมตอหลอด (2) ขนาดกลาง (> 500 มลลเมตร และ ≤ 1,500 มลลเมตร) และมปรอทบรรจมากกวา 5 มลลกรมตอหลอด (3) ขนาดยาว (> 1,500 มลลเมตร) และมปรอทบรรจมากกวา 13 มลลกรมตอหลอด

ภายใน พ.ศ.2563 (ค.ศ. 2020)

1. ศกษาความเหมาะสมและความเปนไปไดของผลตภณฑทางเลอก / สารทดแทนปรอทและสารประกอบปรอทในหลอด CCFL และ EEFL ในจอภาพอเลกทรอนกส

2. กาหนดมาตรฐานผลตภฑณอตสาหกรรม (หลอด CCFL และ EEFL ในจอภาพอเลกทรอนกส) ใหสอดคลองตามทอนสญญาระบ โดยใหมการกาหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมเปนมาตรฐานบงคบ











7. เครองสาอาง (ทมปรอทมากกวา 1 ppm) รวมทงสบและครมผวขาว ยกเวน เครองสาอางใชทารอบดวงตาทใชปรอทเปนสารกนเสย ซงไมมสารอนทดแทนได

ภายใน พ.ศ.2563 (ค.ศ. 2020)

ตดตามตรวจสอบและเฝาระวงการลกลอบใชปรอทในผลตภณฑเครองสาอางทเขมงวด

กระทรวงสาธารณสข (สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา)

8. สารเคมปองกนและกาจดศตรพช ภายใน พ.ศ.2563 (ค.ศ. 2020)

ตดตามตรวจสอบและเฝาระวงการลกลอบใชปรอทในสารเคมปองกนและกาจดศตรพชทเขมงวด

กระทรวงเกษตรและสหกรณ (กรมวชาการเกษตร)

9. สารฆาชวภาพ และยาฆาเชอ ภายใน พ.ศ.2563 (ค.ศ. 2020)

1. ตดตามตรวจสอบและเฝาระวงการลกลอบใชปรอทใน สารฆาชวภาพ และยาฆาเชอ ทเขมงวด

กระทรวงเกษตรและสหกรณ (กรมวชาการเกษตร) กระทรวงสาธารณสข







2. ดาเนนการเพอเตรยมขอยกเวน (Exempt) สาหรบการใช thimerosal ในตารบวคซนทบรรจขนาดยาหลายหนวยตอหนงบรรจภณฑ (multiple dose) หากในกรณมการทบทวนภาคผนวก เอ และ thimerosal ถกระบใหมการเลกใชในอนาคต เนองจากยงมความจาเปนตองใชในประเทศ

กระทรวงสาธารณสข

3. ศกษาความเหมาะสมถง แนวทางการใชสารทดแทน Thimerosal ในตารบวคซน








10.เครองมอวดทไมใชระบบอเลคทรอนกส ประกอบไปดวย บาโรมเตอร ไฮโกรมเตอร มาโนมเตอร เทอรโมมเตอร และ sphygmomanometers ยกเวน เครองมอวดสเกลใหญ หรอ ตองการความแมนยาสงทไมมอปกรณ/ทางเลอกอนทเหมาะสม

ภายใน พ.ศ.2563 (ค.ศ. 2020)

1. การดาเนนการเพอเตรยมขอยกเวน (Exempt) เทอรโมมเตอรและเครองมอวดความดนโลหต และยาฆาเชอ เนองจากยงมความจาเปนตองใชในประเทศ


2. ยกระดบการควบคมเครองมอแพทยทเกยวของ (เทอรโมมเตอรและเครองมอวดความดนโลหต) โดยกาหนดมาตรฐานเครองมอแพทยใหสงขน

กระทรวงสาธารณสข (กรมวทยาศาสตรการ แพทย) กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สถาบนมาตรวทยาแหงชาต) หนวยงานสอบเทยบ กระทรวงสาธารณสข







3. การพฒนาศกยภาพบคลากร โดยเฉพาะภาคสาธารณสข หองปฎบตการ ใหมความตระหนกถงพษภยและผลกระทบจากปรอท และมการจดการ ของเสยปรอท อนเนองมาจากการใชเครองมอวดทไมใชระบบอเลคทรอนกส ทมการชารด แตกหกอยางเหมาะสม

กระทรวงสาธารณสข (กรมวทยาศาสตรการ แพทย) กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สถาบนมาตรวทยาแหงชาต)

4. พฒนาคมอและการกาหนดวธมาตรฐานในการใช การจดเกบและการบารงรกษาเครองมอ สาหรบผใชงานและผดแลเครองมอ

กระทรวงสาธารณสข (กรมวทยาศาสตรการ แพทย)







5. ศกษาความเหมาะสมและ ความเปนไปไดทางเศรษฐศาสตรในการเปลยนมาใชเครองมอวดแบบระบบอเลคทรอนกสแทนเครองมอวดเดมทหมดอายการใชงานหรอเสอมสภาพ

กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สถาบนมาตรวทยาแหงชาต) กระทรวงสาธารณสข (กรมวทยาศาสตรการ แพทย) กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สถาบนมาตรวทยาแหงชาต)

4(3) ตองลดการใชอะมลกมอดฟน โดยใชมาตรการดงทระบไวในสวน 2 ภาคผนวก เอ มาตรการทจะดาเนนการในการลดการใชอะมลกม (phase down) จะตองคานงถงสถานการณเฉพาะของประเทศ คาแนะนาระหวางประเทศทเกยวของ และจะตองดาเนนมาตรการมากกวาหรอเทากบสองมาตรการตาง ๆ ดงตอไปน : (i) จดตงเปาหมายระดบชาต เพอปองกนฟนผและสนบสนนสขภาพ (ii) จดตงเปาหมายระดบชาตในการลดการใชอะมลกม (iii) สนบสนนการใชวสดทางเลอกในการบรณะฟนทม

ณ วนทอนสญญานมผลบงคบใชสาหรบประเทศนนๆ

1. การดาเนนการเพอเตรยมขอยกเวน (Exempt) การใชอะมลกมอดฟน หากในกรณมการทบทวนภาคผนวก เอ และอะมลกมอดฟน ถกระบใหมการเลกใชในอนาคต

2. ศกษาขอมลรายละเอยดเกยวกบการใชอะมลกรมอดฟนใน สถานทนตกรรม และ การจดการของเสยทเกดขนจากสถานทนตกรรม รวมถงความ

กระทรวงสาธารณสข(สถาบนทนตกรรม กรมการแพทย)

กระทรวงสาธารณสข(สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา สถาบน ทนตกรรม กรมการ







คมคา และมประสทธภาพทางคลนก (iv) สนบสนนการวจยและพฒนาวสดทางเลอก (v) สงเสรมองคกรวชาชพดานทนตกรรมและสถาบนการศกษาดานทนตกรรม เพอการศกษาและฝกอบรมทนตแพทยและนกศกษาทนตแพทยในการใชวสดทางเลอก และสงเสรมใหมการจดการทดทสด (vi) ไมสงเสรมนโยบายประกนสขภาพทเลอกใชอะมลกมมากกวาวสดทางเลอกในการบรณะฟน (vii) สงเสรมนโยบายประกนสขภาพทเลอกใช วสดทางเลอกในการบรณะฟน (viii)จากดการใชอะมลกมในรปแบบแคลซป (ix) สงเสรมการใชแนวทางปฏบตทางสงแวดลอมทดทสดในสถานทนตกรรม

คมคาและคาใชจายในการปรบเปลยนวสดทดแทนหรอเทคโนโลย เพอนาไปสการพจารณาความเหมาะสมใน การจดสรรงบประมาณคาใชจายตอหวในการเขารบการรกษาพยาบาลของผมรายไดนอย ตามนโยบายสขภาพแหงชาตของสานกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต (สปสช.) และเพอลดโอกาสการปนเปอนสงแวดลอมใหมนอยทสด

3. ตงเปาหมายระดบประเทศ ในการปองกนฟนผและสงเสรมสขภาพ เพอลดความตองการในการรกษาปญหาฟนผใหนอยทสด โดยเฉพาะการปองกนฟนผในเดก

แพทย)








4. ยกระดบการควบคม amalgamใหเปนเครองมอแพทยทตองควบคมเปนพเศษ

5. สนบสนนนโยบายของกระทรวง

สาธารณสขใหหนวยงานในสงกดใช amalgam ในรปแบบ disposable capsule เทานน

6. สนบสนนใหมการนาแนวทางปฏบตทางทนตกรรมในการใชปรอทอยางปลอดภย (Best Management Practices) ไปใช

7. พฒนาศกยภาพและสงเสรม แนวทางการจดการกบเศษ amalgam และ disposable capsule ทใชแลวอยางถกวธ โดยเฉพาะกลมทนตบคลากร และผประกอบการทรบกาจดขยะ

กระทรวงสาธารณสข(สถาบนทนตกรรม กรมการแพทย) กระทรวงสาธารณสข(สถาบนทนตกรรม กรมการแพทย)


กระทรวงสาธารณสข (กรมการแพทย กรมอนามย)







8. ยกระดบหรอออกกฎหมาย ในการควบคมการจดการเศษ อะมนกมเพอการจดการทถกตอง ปลอดภย

9. สนบสนนการวจยและพฒนาวสดทางเลอกทดแทนการใชอะมลกม



4(4) สานกเลขาธการรวบรวมและเกบรกษาขอมลทเกยวของกบผลตภณฑทเตมปรอทและทางเลอกสาหรบผลตภณฑนนบนพนฐานของขอมลทไดรบจากภาค และเปดเผยขอมลดงกลาวตอสาธารณะ

1. จดเตรยมขอมลทเกยวของ และจดทารายงานสงใหสานกเลขาธการฯ - ขอมลเกยวกบผลตภณฑท

มปรอทเปนองคประกอบ - ทางเลอกทดแทน - มาตรการและกลยทธใน

การปฏบตตาม รวมทงปรมาณการใชปรอททลดลงไดสาเรจ

- มาตรการในการปฏบตตามหรอกลยทธเพอการลดการใชปรอทในรายการผลตภณฑ

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) และหนวยงานใหอนญาต ตาม พ.ร.บ. วตถอนตราย พ.ศ. 2535







ใด ๆทระบไวในสวนท 1 ของภาคผนวก เอ เมอปรมาณการใชปรอททนอยทสดยงไมบรรลเปาหมาย



ออกกฎหมายหรอมาตรการหามไมใหมการนาผลตภณฑทเตมปรอททไมอนญาตในการผลต นาเขา ใชและสงออก ตามขอน ไปใสไวใน ผลตภฑณทมการประกอบขนใหม


4(6) 1. ไมสงเสรมใหมการผลตและจาหนายผลตภณฑทเตมปรอท ทไมเปนทประจกษวามการใชเปน การทวไป กอนวนทอนสญญามผลใชบงคบกบตน เวนแตการประเมนความเสยงและผลประโยชนของผลตภณฑนนไดแสดงใหเหนวามผลประโยชนตอสงแวดลอมหรอสขภาพของมนษย

2. ตองจดสงขอมลของผลตภณฑดงกลาว รวมทงขอมลความเสยงและผลประโยชนของผลตภณฑตอสงแวดลอมและสขภาพของมนษย ใหสานกเลขาธการ และสานกเลขาธการ ตองเผยแพร


1. กาหนดใหปรอทและสารประกอบปรอทภายใตอนสญญามนามาตะฯ เปนวตถอนตรายชนดท 3 ภายใตพระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535

2. พฒนาระบบการขนทะเบยนขอมลผประกอบการทมการใชปรอทและสารประกอบปรอทในผลตภณฑ โดยในระยะแรกควรเปนการดาเนนการ









ขอมลดงกลาวตอสาธารณะ

โดยมาตรการสมครใจ โดยใชมาตรการดานสงคม (ภาพลกษณขององคกรและการทา CSR) เพอใหมขอมลในการตดตามและเฝาระวง รวมถงใหความชวยเหลอผประกอบการใหมการปฎบตตามพนธกรณของอนสญญาไดอยางมประสทธภาพ

3. รวบรวมขอมลทจดแจงตาม พ.ร.บ.วตถอนตรายฯ ทเกยวของกบผลตภณฑใหม ทมปรอทเปนสวนประกอบทมการผลตและจาหนาย สงใหสานกเลขาธการฯ - ขอมลเกยวกบผลตภณฑ - ขอมลการนาไปใชประโยชน - ขอมลการประเมนความเสยง

และคณประโยชนของผลตภณฑ ทแสดงใหเหนวามประโยชนตอสขภาพ

กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม) กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) และหนวยงานอนญาตใน พ.ร.บ.วตถอนตรายฯ







ขอ 5 กระบวนการผลตทมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอท5(2) ภาคตองไมอนญาตใหใชปรอทในกระบวนการผลต

คลออลคาไลน ภายในป พ.ศ. 2568 (ค.ศ. 2025)

(ประเทศไทยไมมการใชปรอทในอตสาหกรรมดงกลาวแลว)

5(2) ภาคตองไมอนญาตใหใชปรอทในกระบวนการผลตอะซตลดไฮด (Acetaldehyde) ซงใชปรอทและสารประกอบปรอทเปนตวเรงปฏกรยา

ภายในป พ.ศ. 2561 (ค.ศ. 2018)

(ประเทศไทยไมมการใชปรอทในอตสาหกรรมดงกลาวแลว)

5(3) ภาคตองดาเนนมาตรการเพอจากดการใชปรอทในกระบวนการผลต 1.การผลตสารไวนลคลอไรดโมโนเมอร -โซเดยม หรอ โพแทสเซยม เมทลเลต หรอ เอทลเลต


ศกษาวจยกาหนดคามาตรฐานปรมาณการใชปรอทในกระบวนการผลตสารไวนลคลอไรดโมโนเมอร-โซเดยมฯ และกาหนดเปนระเบยบการออกเงอนไขการอนญาตโรงงาน

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) และ กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม)

5(3) ภาคตองดาเนนมาตรการเพอจากดการใชปรอทในกระบวนการผลต 2.การผลตโพลยรเทน โดยใชปรอท เปนตวเรงปฎกรยา


ศกษาวจยกาหนดคามาตรฐานปรมาณการใชปรอทในกระบวนการผลตโพลยรเทน และกาหนดเปนระเบยบการออกเงอนไขการอนญาตโรงงาน

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) และ กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม)







5(5) ภาคทมโรงงานอตสาหกรรมซงมกระบวนการผลตตามทระบไวในภาคผนวก บ เทากบหรอมากกวา 1 แหง จะตอง 1. ดาเนนมาตรการแกไขการปลดปลอยและ

การปลอยปรอทหรอสารประกอบปรอทจากสถานประกอบการเหลานน

2. บรรจขอมลเกยวกบมาตรการทดาเนนการตามวรรคนไวในรายงานของตนทจะตองสงตาม ขอ 21

3. พยายามระบสถานประกอบการทอยภายในอาณาเขตของภาคทใชปรอทหรอสารประกอบปรอทสาหรบกระบวนการ ตามทระบไวในภาคผนวก บ และเสนอขอมลตอสานกเลขาธการ เกยวกบจานวนและประเภทของสถานประกอบการนน และปรมาณปรอทหรอสารประกอบปรอททคาดวาจะใชตอปใน สถานประกอบการนน

ณ วนทอนสญญานมผลบงคบใชสาหรบประเทศนนๆ ไมเกน 3 ป หลงอนสญญาฯ มผลบงคบใช

1. ทบทวนและปรบปรงความเขมงวดของคามาตรฐานปรอท (ทมอยแลว) ในการระบายนาทงและอากาศเสยจากโรงงาน

2. จดทารายงานการดาเนนงานตามทอนสญญากาหนด

3. สารวจขอมล และจดทาแผนทสถานประกอบการทมการใชปรอทในกระบวนการผลต (GIS) โดยขอมลทจาเปน เชน - ชอผประกอบการ

ประเภทและตาแหนงทตงของสถานประกอบการ (พกด) และสถานทตดตอ

- ปรมาณปรอทหรอสารประกอบปรอทท คาดวาจะใชตอปใน สถานประกอบการนน

- วตถประสงคของการ










นาไปใช- มาตรการแกไขการ

ปลดปลอยและการปลอยของปรอทหรอสารประกอบปรอทจากสถานประกอบการเหลานน

5(6) ตองไมอนญาตใหมการใชปรอทและสารประกอบปรอทในโรงงานอตสาหกรรมใหม (ตามระบในภาคผนวก บ) โรงงานดงกลาว ไมสามารถขอยกเวนใหการใช (exemption) ตามขอ 6 ได


กาหนดระเบยบการอนญาตโรงงาน โดยไมอนญาตใหใชปรอทหรอสารประกอบปรอทในโรงงานอตสาหกรรมใหม (ตามภาคผนวก บ )


5(7) ไมสงเสรมการพฒนาสถานประกอบการใด ๆ ทใชกระบวนการผลตอน ๆ ทมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอทอยางจงใจ ซงสถานประกอบการนนไมไดมอยกอนวนทอนสญญามผลใชบงคบกบภาคนน เวนแตกรณทภาคสามารถแสดงใหทประชมรฐภาค พอใจไดวากระบวนการผลตนนใหผลประโยชนตอสงแวดลอมและสขภาพอยางมนยสาคญ และไมมทางเลอกทมอยทจะไมใชปรอททเปนไปไดทาง


กาหนดระเบยบการอนญาตโรงงาน โดยไมอนญาตใหใชปรอทหรอสารประกอบปรอทในโรงงานอตสาหกรรมใหม








เศรษฐกจ และวชาการ ทจะกอใหเกดผลประโยชนดงกลาว



สนบสนนองคความรและเงนทนในการพฒนาแนวทางดาน BAT/BEP ทเหมาะสมกบผลตภณฑ กระบวนการผลต และแหลงปลดปลอยปรอทและสารประกอบปรอทสสงแวดลอม ทงดานเทคนคและความเหมาะสมทางดานการลงทน

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม) และ สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย

ขอ 7 การทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลก7(2) ภาคทมมการทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาด

เลกและกระบวนการทเกยวของ ตองลดและกาจดการใชปรอทและสารประกอบปรอททเปนไปได


จดทาคมอและแนวทางวธการในการสกดแรทองคาทเหมาะสมโดยลดการใชปรอทหรอใชสารทดแทนปรอท ซงอาจประยกตวธการรวมกบภมปญญาทองถน

กระทรวงอตสาหกรรม (กรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแร)

7(3) ภาคจะตองแจงตอสานกเลขาธการฯหากพบวามการทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลกและและกระบวนการทเกยวของภายในอาณาเขตของประเทศ

จดสงแผนฯภายใน 3 ป หลง

1. สารวจการใชปรอทในการทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลกและจดทาฐานขอมล

กระทรวงอตสาหกรรม (กรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมอง







ตนเกดขนทไมมนยสาคญอยางยง โดยจะตอง1. พฒนาและดาเนนการใหเปนไปตามแผนปฏบต

การระดบชาตในการลดการใชปรอท 2. เสนอแผนปฏบตการระดบชาตของตนใหสานก

เลขาธการ อยางชาไมเกน 3 ป หลงจากทอนสญญา มผลใชบงคบกบตน หรอ 3 ป หลงจากทไดแจงไปยงสานกเลขาธการ แลวแตกรณใดเกดขนชากวา

3. จะตองจดใหมการทบทวนความกาวหนาใน การปฏบตตามพนธกรณทก ๆ 3 ป

อนสญญาฯมผลบงคบใช หรอ 3 ป หลงการแจงตอสานกเลขาธการฯ ทก ๆ 3 ป จะตองทาการทบทวน

ทเกยวของ

2. จดทาแผนจดการหรอ แผนจดการระดบชาต เมอพจารณาเหนวามการทาเหมองแรทองคาขนาดเลกในระดบมากกวาระดบเดมอยางมนยสาคญ

แร) กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) และกระทรวงอตสาหกรรม (กรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแร)

ขอ 8 การปลดปลอย8(1), 8(2) การควบคม และลดการระบายปรอทและสารประกอบ

ปรอทสอากาศ (หากเปนไปได) ในรปของ “ปรอทโดยรวม (Total mercury)” ผานมาตรการควบคมการปลดปลอยปรอทสอากาศจากแหลงกาเนดประเภท point sources ตามรายการแหลงกาเนดทระบไวในภาคผนวก ด ตราบเทาทเกณฑดงกลาวจะยงคงบงคบใชสาหรบทกประเภท อยางนอยทสด คอ รอยละ 75 ของการปลดปลอยปรอทจากประเภทนนๆ


1. ศกษาความเปนไปไดของแนวทางการควบคมและลดการระบายปรอทและสารประกอบปรอทสอากาศในรปปรมาณโดยรวม (Total load) เปรยบเทยบกบแนวทางการกาหนดคามาตรฐานในปจจบนทกาหนดเปนคาความเขมขน

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) และกระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม)







1.โรงไฟฟาทใชถานหนเปนเชอเพลง2.โรงงานอตสาหกรรมทใชถานหนเปนเชอเพลง 3.กระบวนการถลงและอบแร ทใชในกระบวนการผลตโลหะทไมใชเหลก 4.เตาเผาขยะ 5.โรงงานผลตปนซเมนต

2. จดทาทาเนยบการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดในแตละประเภท ตามทอนสญญาฯ กาหนด

3. กาหนดมาตรการหรอหลกเกณฑทเหมาะสมเพอลดการปลดปลอยปรอทสอากาศ

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) และกระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม) กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) และกระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม)

8(3) แหลงทมการปลดปลอยปรอทแหลงเดม1. ภาคตองดาเนนมาตรการเพอควบคม และอาจ

เตรยมแผนจดการระดบชาต เพอใชกบแหลงกาเนดอยกบท ตามรายการทระบไวในภาคผนวก ด

2. เสนอแผนแกทประชมรฐภาคฯ ภายใน 4 ป หลงจากอนสญญาฯ มผลบงคบใช


1. กาหนดกฎระเบยบขอบงคบ หรอหลกเกณฑปฏบตในการลดการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดตามทอนสญญาฯ ระบสอากาศ

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม)








2. สนบสนนองคความร เทคโนโลย เงนลงทนแกผประกอบการ เพอสงเสรม สนบสนนและสรางแรงจงใจใหผประกอบการลดการปลดปลอยปรอทสอากาศ

3. จดทาแผนระดบชาตวาดวยการลดและกาจดปรอทตามแนวทางทระบในอนสญญาฯ โดยกาหนดเปาหมาย เปาประสงคและผลลพธทคาดหวงไวชดเจน

4. ประชาสมพนธและเผยแพร แผนจดการระดบชาตฯ เพอใหหนวยงานทเกยวของและผประกอบการนาไปปฏบต

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ)

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กรมควบคมมลพษ)

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคคมมลพษ , กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม)







8(4)

แหลงทมปลดปลอยปรอทแหลงใหม 1. ภาคฯ จะตองใชแนวทางดานเทคนคทดทสดทมอย

(BAT) และแนวการปฏบตดานสงแวดลอมทดทสด (BEP) ตามความเหมาะสม เพอควบคมการปลดปลอยปรอท

เรวทสดเทาทจะเปนไปได แตไมเกนระยะเวลา 5 ป หลงจากอนสญญาฯ มผลบงคบ

1. การวจยและพฒนาเทคโนโลยและวสดทดแทนการใชปรอทการออกแบบผลตภณฑทเปนมตรกบสงแวดลอมในกลมเปาหมายตางๆ

2. กาหนดแนวทางการพจารณาดาน BAT/BEP ทเหมาะสมกบผลตภณฑ กระบวนการผลต และแหลงปลดปลอยปรอทและสารประกอบปรอทสสงแวดลอม ทงดานเทคนคและการลงทน เพอใชเปนแนวทางหรอระเบยบการอนญาตโรงงาน โดยคานงถงความแตกตางระหวางแหลงกาเนดเดมและแหลงกาเนดใหม

3. การสนบสนนดานองคความร เทคโนโลย และเงนทนเพอสรางแรงจงใจใหผประกอบการในการประยกตใชแนวทางดาน BAT/BEP

กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม) และสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน

กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม) และสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน

กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม) และสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย







8(5) สาหรบแหลงกาเนดทมอย ภาคตองจดการรวมแหลงกาเนดไวในแผนระดบชาต และดาเนนมาตรการอยางนอย 1 มาตรการ 1. เปาหมายเชงปรมาณทเปนไปได 2. การใชกลยทธการควบคมสารพษหลายชนด 3. มาตรการทางเลอกในการลดการปลดปลอย

ปรอท

เรวทสดเทาทจะทาได แตไมเกน 10 ป หลงจากอนสญญาฯ มผลบงคบใช

1. จดทาแผนระดบชาตวาดวยการลดปรอท ตามแนวทางทระบในอนสญญาฯ โดยม การกาหนดเปาหมายเชงปรมาณ กลยทธในการควบคมและมาตรการทางเลอกตางๆ ไวในแผนระดบชาตฯ

2. สงเสรมและสนบสนนใหแหลงกาเนดทมอยเดมดาเนนมาตรการเพอลดการปลดปลอยปรอทใหไดตามเปาหมายท แผนจดการระดบชาตกาหนด

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ)

8(7)


ภายใน 5 ป หลงจากอนสญญาฯ มผลบงคบใช

1. สารวจและตดตามตรวจสอบขอมลแหลงกาเนดการปลดปลอยปรอท โดยจดทาเปนแผนทขอมลแหลงกาเนดฯ (GIS) ในลกษณะเดยวกบแนวทางในขอ 3(5(a)) และ 5(5)








2. จดทาทาเนยบการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดตามทอนสญญากาหนด



จดทารายงานเสนอตอทประชมรฐภาคเกยวกบขอมลทเกยวของกบมาตรการ และการดาเนนงาน


ขอ 9 การปลอย9(3) ภาคตองระบประเภทแหลงกาเนดทมจดกาเนด

แนนอนทเกยวของ ภายใน 3 ป หลงจากอนสญญาฯ มผลบงคบใช

1. ศกษาความเหมาะสมในการกาหนดหลกเกณฑการจาแนกแหลงกาเนดอยกบททเกยวของทมการปลอยปรอทสแหลงนาและดน

2. สารวจและจดทาขอมลทาเนยบแหลงกาเนดอยกบททเกยวของทมการปลอยปรอทสนาและดน










กาหนดมาตรการควบคมการปลอยปรอทในการจดทาแผนระดบชาตฯทระบในขอท 7(3), 8(3) และ 8(5) ในการควบคมการปลอยปรอท


9(5) ตองมมาตรการอยางนอยหนงมาตรการฯ หรอมากกวา ตามสมควร คอ 1. คาขดจากดการปลอยเพอควบคม และหาก

เปนไปได ลดการปลอยจากแหลงกาเนดทเกยวของ

2. การใชแนวทางดานเทคนคทดทสดทมอย และ แนวปฏบตดานสงแวดลอมทดทสด เพอควบคมการปลอยจากแหลงกาเนดทเกยวของ



การจดทาแผนระดบชาตฯ ครอบคลมมาตรการทแนะนาในอนสญญาฯ (1 – 4 มาตรการ) รวมถง แผนงานและแนวทาง การดาเนนงานตอไปนดวย

1. การวจยและพฒนาเทคโนโลยและวสดทดแทนการใชปรอทการออกแบบผลตภณฑทเปนมตรกบสงแวดลอมในกลมเปาหมายตางๆ

2. พฒนาแนวทางดาน BAT/BEP ทเหมาะสมกบผลตภณฑ กระบวนการผลต และแหลงปลอยปรอทและสารประกอบ








ปรอทสสงแวดลอม ทงดานเทคนคและความเหมาะสมทางดานการลงทนและทคานงถงความแตกตางระหวางแหลงกาเนดเดมและแหลงกาเนดใหม

3. การสนบสนนดาน องคความร เทคโนโลย และเงนทนเพอสรางแรงจงใจใหผประกอบการในการประยกตใชแนวทางดาน BAT/BEP



1. จดทาทาเนยบการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดประเภทตางๆ

2. สารวจและตดตามตรวจสอบขอมลแหลงกาเนดการปลดปลอยปรอท โดยจดทาเปนแผนทขอมลแหลงกาเนดฯ (GIS)









รวบรวมขอมลและจดทารายงานความคบหนาในการลดและเลกการปลอยปรอทสแหลงนาและดน ควบคไปกบการจดทารายงานตาม ขอ 4(7) และ 5(5) โดยใหครอบคลมประเดนในสวนนดวยคอ

- การจาแนกแหลงกาเนดประเภท point sources

- มาตรการในการควบคมและการลดการปลอยปรอท

- ขอมลการจดทาทาเนยบปรอทจากแหลงกาเนดทมการปลอยอยางมนยสาคญ


ขอ 10 การกกเกบชวคราวของปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอมทไมใชของเสยปรอท10(2) ใชมาตรการเพอประกนวาการกกเกบชวคราวของ

ปรอทและสารประกอบปรอทดงกลาวเพอการใชทไดรบอนญาตแกภาคภายใตอนสญญาน ไดดาเนนการในลกษณะทเปนมตรตอสงแวดลอม


ปรบปรงคมอการเกบรกษาสารเคมและวตถอนตราย พ.ศ. 2550 เปนแนวทางปฏบตใหเกดความปลอดภยในการเกบรกษาสารเคมและ วตถอนตรายของผประกอบกจการโรงงานและผประกอบการ

กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม)และหนวยงานอนญาตตาม พ.ร.บ.วตถอนตรายฯ







วตถอนตรายใหสอดคลองกบ แนวทางการเกบกกปรอททพฒนาขนภายใตอนสญญาฯ

ขอ 11 ของเสยปรอท11(3 (a)) และ 11(3

(b))

ภาคตองดาเนนมาตรการกกของเสยปรอท เพอ1. ใหการจดการเปนมตรตอสงแวดลอม (คานงถง

อนสญญาบาเซลฯ) 2. การฟนฟ การนากลบมาใชใหม การฟนสภาพ

หรอการใชซาโดยตรง ตองไดรบอนญาตภายใตอนสญญานเทานน


1. พฒนาเครองมอทางเศรษฐศาสตรเพอสงเสรมใหเกดการมสวนรวมในการรไซเคลของเสยปรอทใหมประสทธภาพเพมขน โดยเฉพาะของเสยปรอทจากภาคสาธารณสขและชมชน ตงแตขนตอนการคนซากผลตภณฑ การรวบรวม และการแปรสภาพเพอการผลตใหม

2. สงเสรมการวจยและพฒนาระบบการกกเกบของเสย และการใชเทคโนโลยในการบาบดของเสยปรอทใหไดมาตรฐาน

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม) กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม) และศนยเทคโนโลยโลหะและวสด







3. เพมมาตรการเขมงวดในการควบคม และตดตามการดาเนนงานของบรษททรบกาจดใหสามารถการบาบดของเสยปรอทไดตามมาตรฐานกาหนด โดยการมสวนรวมจากชมชน

4. จดทาหลกเกณฑวชาการใน การจดการของเสยปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอม

แหงชาต หนวยงานทองถน

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม) และ หนวยงานทองถน กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม)







11(3 (c)) การขนสง และการเคลอนยายของเสยปรอทขามแดนระหวางประเทศ 1. สาหรบภาคสมาชกอนสญญาบาเซลฯ: ตองไมม

การเคลอนยายของเสยขามแดนระหวางประเทศ ยกเวนเพอวตถประสงคในการกาจดท เปนมตรกบสงแวดลอม

2. สาหรบประเทศทไมใชภาคสมาชกอนสญญา บาเซลฯ : สามารถขนสงของเสยได โดยตองดาเนนการตามกฎระเบยบ มาตรฐาน และ ความรวมมอระหวางประเทศ

สนบสนนมาตรการหรอแนวทางการดาเนนการขนสง และการเคลอนยายของเสยปรอทขามแดนระหวางประเทศ ทสอดคลองกบอนสญญาฯ และสอดคลองกบกฏระเบยบ มาตรฐาน และความรวมมอระหวางประเทศ


ขอ 12 พนทปนเปอน12(1) ภาคตองพยายามพฒนากลยทธ เพอระบและประเมน

พนททปนเปอนปรอท หรอสารประกอบปรอท


1. สารวจ ประเมน และจดทาแผนทพนททมการปนเปอนปรอทในประเทศไทย และตดตามตรวจสอบและเฝาระวงผลกระทบและแนวโนมการปนเปอนของปรอทในระบบนเวศและสงแวดลอมในพนทเสยงโดยการมสวนรวมของประชาชน รวมทงประเมน ความเสยงตอสขภาพอนามย

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม)







ของมนษยและสงแวดลอม

2. จดทาแผนการฟนฟพนทปนเปอน และแผนการชดเชยความเสยหายตอสงแวดลอมและสขภาพ (ถาม)

3. จดทาหลกเกณฑวชาการใน การประเมน ฟนฟ และเฝาระวงพนทปนเปอนปรอท




ดาเนนการตามขอ 12(1) ในมาตรการท 2 และ 3 โดยการจดทาแผนการฟนฟพนทปนเปอน (ถาม) ใหดาเนนการศกษาวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม (EIA) และ HIA ควบคไปดวย








ขอ 13 : แหลงเงนทนและกลไกตางๆ (Financial resources and mechanism)

13(1) แตละภาคจะตองจดเตรยมทรพยากรในการดาเนนกจกรรมทตองปฏบตตามใหสอดคลองกบอนสญญาฉบบน สอดคลองกบนโยบายของประเทศ การลาดบความสาคญ การวางแผนและโครงการ รวมถง การระดมทนภายในประเทศผานทางนโยบาย กลยทธทเกยวของ การพฒนาและงบประมาณของประเทศ และเงนทนในระดบทวภาคและพหภาค เชนเดยวกบ การมสวนรวมของภาคเอกชนภายใตขดความสามารถ

การจดทาแผนระดบชาตฯทระบในขอ 7(3), 8(3), 8(5) และ 9(4) ซงจะกาหนดมาตรการและโครงการควบคมการปลอยปรอทใหสอดคลองกบแนวทางของอนสญญาฯ โดยใหลาดบความสาคญ กาหนดหนวยงานทรบผดชอบ และงบประมาณ รวมทงการมสวนรวมจากภาคเอกชนดวย


13(3) แหลงชวยเหลอทางดานการเงนและเทคนคในระดบพหภาค ภมภาค และทวภาค จะตองไดรบการสนบสนนขนพนฐานอยางเรงดวน

เนองจากปจจบนสถานภาพทางเศรษฐกจของประเทศไมเขาขายภาคทจะตองใหการสนบสนนทางการเงนได ดงนนสงทประเทศตองดาเนนการคอ ดาเนนการศกษา ประเมน วเคราะหและจดลาดบความสาคญในการบงชความตองการทางดานเทคนคการเงนเพอขอรบความชวยเหลอ








ขอ16 ประเดนดานสขภาพ16(1) ภาคจะสนบสนนให:

(a) สงเสรมการพฒนาและดาเนนการตามกลยทธและโครงการทบงชและปองกนความเสยงของประชาชน โดยเฉพาะงประชากรทมความเสยง ซงอาจรวมถงการใชแนวทางดานวทยาศาสตรสขภาพเกยวกบการสมผสกบปรอทและสารประกอบปรอท โดยตงเปาหมายเพอลดการสมผสปรอทตามความเหมาะสม และการเผยแพรใหความรแกประชาชน พรอมกบสราง การมสวนรวมจากหนวยงานดานสาธารณสขและหนวยงานอน ๆ ทเกยวของ (b) สงเสรมการศกษาวทยาศาสตรพนฐาน และจดทาแผนการจดการดานอาชวอนามยทเกยวกบการสมผสปรอทและสารประกอบปรอท (c) สงเสรมการบรการดานสขภาพทเหมาะสม โดยใหม การปองกน รกษา และดแลประชาชนทไดรบผลกระทบจากการสมผสปรอทและสารประกอบปรอท (d) เสรมสรางความเขมแขงดานสถาบนและ ขดความสามารถระดบมออาชพ เพอการปองกน การวนจฉย การรกษาและการเฝาระวงความเสยงตอสขภาพทเกยวของกบการสมผสปรอทและ

1. จดทาแผนกลยทธลดความเสยงจากการสมผสปรอท โดยตงเปาหมายของประเทศเพอลดการสมผสกบปรอทตามความเหมาะสม

2. จดทาแผนการจดการดาน อาชวอนามยทเกยวกบการสมผสปรอทและสารประกอบปรอท

3. พฒนาศกยภาพของบคคลากรทางการแพทยและสาธารณสข ใหม องคความรและความสามารถในดาน

กระทรวงสาธารณสข (กรมควบคมโรค กรมอนามย) และ กระทรวงแรงงาน (กรมสวสดการและคมครองแรงงาน) สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ

กระทรวงสาธารณสข (กรมควบคมโรค กรมอนามย) และ กระทรวงแรงงาน (กรมสวสดการและคมครองแรงงาน) สานกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ








สารประกอบปรอท

การวนจฉย การปองกน และการรกษาผลกระทบทางสขภาพ จากการสมผสกบปรอทและสารประกอบปรอท

4. จดหาอปกรณเครองมอและ สงอานวยความสะดวกในการรบมอกบผปวยเรอรง และเหตฉกเฉนกรณอบตภยจากปรอท โดยเฉพาะในพนทเสยง ซงอาจกาหนดไวในแผนการจดการดานอาชวอนามยทระบไวขางตน


ขอ17 การแลกเปลยนขอมล 17 (1) แตละภาคจะตองอานวยความสะดวกในการ

แลกเปลยน: (a) ขอมลทางดานวทยาศาสตร ดานเทคนค ดานเศรษฐกจ และดานกฎหมายทเกยวของกบปรอทและสารประกอบปรอท รวมทงขอมลทางพษวทยา ขอมลพษวทยาตอระบบนเวศ และขอมลเกยวกบ ความปลอดภย (b) ขอมลเกยวกบกบการลดและการเลกการผลต

1. สนบสนนสงเสรมเวทแลกเปลยนองคความรและขอมล (Best Practice Forum on Elimination of Mercury) ตามทระบในมาตรการตามขอ 5(8) และ 11(3(a)(b))








การใช การคา การปลดปลอยปรอทและสารประกอบปรอท; (c) ขอมลทางดานเทคนควชาการและทางเลอกในเชงเศรษฐศาสตรทสามารถปฏบตไดจรง (i)ผลตภณฑทเตมปรอทเปนสวนประกอบ; (ii)กระบวนการผลตทมการใชปรอทหรอสารประกอบปรอท; และ (iii) กจกรรมหรอกระบวนการทมการปลดปลอยปรอทหรอสารประกอบปรอท; รวมถงขอมลเกยวกบความเสยงตอสขภาพและสงแวดลอม และตนทนทางเศรษฐกจและสงคม และผลประโยชนทไดรบจากทางเลอก; และ (d) ขอมลทางระบาดวทยาทเกยวของกบผลกระทบทางดานสขภาพทเกยวของกบการไดรบสมผสกบปรอทและสารประกอบปรอท โดยการทางานรวมกนอยางใกลชดกบองคการอนามยโลก และองคกรอน ๆ ทเกยวของตามความเหมาะสม

2. จดทาระบบฐานขอมลเกยวกบปรอทและของเสยปรอท โดยกาหนดประเภทขอมลตามแนวทางของพนธกรณขอ 17(1) (a) – (d) ในอนสญญาฯ โดยใหคณะกรรมการวาดวยอนสญญามนามาตะ (ตามมาตรการขอ 1 ในขอ 8(11) เปนคณะกรรมการกากบการจดทาและแลกเปลยนขอมล

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) หนวยงานกากบ ดแลทเกยวของกบกลมเปาหมายตางๆและคณะกรรมการยทธศาสตรการจดการสารเคมแหงชาต







17(4) แตละภาคจะตองจดตงศนยประสานงานระดบชาตเพอการแลกเปลยนขอมลภายใตอนสญญาน รวมทงใหขอมลเกยวกบการยนยอมจากภาคผนาเขาภายใตขอ 3

จดตงศนยประสานงานระดบชาต ภายใตคณะกรรมการวาดวยอนสญญามนามาตะ (ตามขอ 8 (11) มาตรการท 1) เพอการแลกเปลยนขอมลภายใตอนสญญาน รวมทงใหขอมลเกยวกบการยนยอมจากภาค ผนาเขาภายใตขอ 3


ขอ18 การเผยแพรขอมล ความตระหนกและการศกษา18(1) แตละภาคจะตองมขอบเขตและศกยภาพในการสงเสรม

และอานวยความสะดวก: (a) การใหขอมลตอสาธารณชน (1) ผลกระทบตอสขภาพและสงแวดลอมของปรอทและสารประกอบปรอท (2) ทางเลอกตาง ๆ แทนการใชปรอทและสารประกอบปรอท (3) ประเดนตาง ๆ ทระบไวในวรรค 1ของขอ 17 (4) ผลการวจย การพฒนา และการตดตามตรวจสอบของภาคสมาชกทดาเนนการภายใตขอ19; และ (5) กจกรรมตาง ๆ ของภาคสมาชกทตองดาเนนการตามภายใตอนสญญาน (b) การใหการศกษา การฝกอบรม และการตระหนกของ

1. พฒนาสอทงสอสงพมพและสอออนไลน เพอเผยแพรขอมลตามพนธกรณในขอ 18(1) เกยวกบพษภยของปรอท ในกลมเปาหมายตางๆ

2. ศกษารวบรวมและเผยแพร

ขอมลเชงวชาการ ฝกอบรมและถายทอดองคความรดานเทคโนโลย ทเกยวเนองกบการใช BAT (Best Available technique) /BEP (Best









ประชาชนทวไป เกยวกบผลกระทบของการไดรบสมผสกบปรอทและสารประกอบปรอทตอสขภาพของมนษยและสงแวดลอม รวมกบหนวยงานระหวางรฐบาลและองคกรเอกชน และประชากรทมความเสยง ตามความเหมาะสม

Environmental Practices) ใหผประกอบการทเกยวของ

18(2) แตละภาคจะตองใชกลไกทมอยหรอพจารณาถงการพฒนากลไกตาง ๆ อาท ทาเนยบการปลดปลอยสารมลพษสสงแวดลอม (Pollutant Release and Transfer Register) เพอรวบรวมและเผยแพรขอมล ตาง ๆ ในการประมาณการปรมาณปรอทและสารประกอบปรอททถกระบายออก ปลดปลอย หรอ การกาจด ซงเกดขนจากกจกรรมของมนษยตอป

สารวจและรวบรวมขอมลปรมาณปรอทฯ เพอการจดทาทาเนยบการปลดปลอยปรอทและสารประกอบสสงแวดลอม (Pollutant Release and Transfer Register) ของประเทศในทานองเดยวกบมาตรการในขอ 8(7) และ 9(6)


ขอ19 : การวจย การพฒนาและการตรวจสอบ19(1) ภาคจะตองพยายามใหความรวมมอเพอการพฒนาและ

ปรบปรงการวจยและพฒนา และการจดการปรอท โดยคานงถงสภาวการณ และขดความสามารถในประเดนตอไปน (a) ทาเนยบการใช การบรโภค และการปลดปลอยปรอทและสารประกอบปรอทโดยมนษย สบรรยากาศ แหลงนา และดน (b) การสรางแบบจาลองและการตดตามตรวจสอบตวแทนทางภมศาสตรของระดบปรอทและสารประกอบ

1. ประมวลความตองการขอมลทงหมดในขอตางๆ ไดแก ขอ 3(5(a)), 3(11), 5(5), 8(7), 9(8), และ 18(2) เพอพฒนาและเชอมโยงระบบฐานขอมลปรอทใหเปนระบบเดยวกน

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม) ศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต และ สานกงานกองทนสนบสนน







ปรอทในประชากรกลมเสยงและตวกลางในสงแวดลอม รวมทงสงมชวตในนา เชน ปลา สตวเลยงลกดวยนมทางทะเล(Marine mammal) เตาทะเล และนก ตลอดจนการรวมมอกนในการเกบรวบรวมขอมลตวอยางทเกยวของตามความเหมาะสม (c) การประเมนผลกระทบของปรอทและสารประกอบปรอทตอสขภาพของมนษยและสงแวดลอม นอกจากผลกระทบทางดานสงคม เศรษฐกจและวฒนธรรม โดยเฉพาะอยางยงในประเดนของประชาชนกลมเสยงทไดรบผลกระทบ (d )วธการตาง ๆ ทเหมาะสม สาหรบกจกรรมทดาเนนการภายใตอนวรรค (a), (b)และ (c) (e) ขอมลเกยวกบวฏจกรสงแวดลอม (environmental cycle) การเคลอนยาย (transport) ทงน รวมถงการเคลอนยายในระยะไกลและการตกสะสม การเปลยนรปและการแพรกระจายของปรอทและสารประกอบปรอททอยในระบบนเวศ การทาบญชความแตกตางระหวางการปลดปลอยปรอทโดยมนษยและสงแวดลอมตามความเหมาะสม และการเคลอนยายในสภาวะแหงของปรอทจากหลกฐานของการตกสะสม (f) ขอมลเกยวกบการคาและการพาณชยปรอทและ

2. พฒนาแบบจาลองและการตดตามตรวจสอบตวชวดทางภมศาสตรของระดบปรอทและสารประกอบปรอทในประชากรกลมเสยงและตวกลางในสงแวดลอม รวมทงสงมชวตในนาของประเทศ

3. ศกษา สารวจ และประเมนผลกระทบของปรอทและสารประกอบปรอทตอสขภาพของมนษยและสงแวดลอมในภาพรวมของประเทศ โดยประมวลขอมลเพอจดทาแผนระดบชาตวาดวย

การวจย สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม) ศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต และ สานกงานกองทนสนบสนนการวจย สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม) ศนยเทคโนโลยโลหะ







สารประกอบปรอท และผลตภณฑทเตมปรอทเปนสวนประกอบ; และ (g)ขอมลและการศกษาวจยทางดานเทคนควชาการและดานเศรษฐกจของผลตภณฑทไมมปรอทเปนสวนประกอบ และกระบวนการผลต และเทคนคทดทสดทมอยและวธปฏบตทางดานสงแวดลอมทดทสดในการลดและการตดตามตรวจสอบการปลดปลอยปรอทและสารประกอบปรอท

การลดและกาจดปรอทรวมกบมาตรการในขอ 7(3), 8(3), และ 8(5) และมาตรการการจดทาแผนดานสขภาพอนามยในขอ 12(1) และ 16(1)

4. ศกษาวจยจดทาขอมลเกยวกบ วงจรชวตและการเคลอนยาย (transport)ของปรอทและสารประกอบปรอทในสงแวดลอมของประเทศไทย

5. วจยและพฒนาเทคโนโลยและวสดทดแทนการใชปรอท รวมทงสงเสรมการออกแบบผลตภณฑทเปนมตรกบสงแวดลอมในกลมเปาหมายตางๆ

และวสดแหงชาต และ สานกงานกองทนสนบสนนการวจย สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) สานกงานกองทนสนบสนน การวจย สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) ศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต และสานกงานกองทนสนบสนนการวจย สานกงานคณะกรรมการ







6. วจยและพฒนาแนวทางดาน BAT/BEP ทเหมาะสมกบผลตภณฑ กระบวนการผลต และแหลงปลดปลอยปรอทและสารประกอบปรอทสสงแวดลอม ทงดานดาเทคนคและ ความเหมาะสมทางดาน การลงทน

วจยแหงชาต

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) ศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต และ สานกงานกองทนสนบสนนการวจย สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

19(2) ภาคจะตองสรางเครอขายการตดตามตรวจสอบทมอยและโครงการศกษาวจยตามความเหมาะสม ภายใตกจกรรมทระบในวรรค 1

ดาเนนการใชกลไกของคณะอนกรรมการวาดวยอนสญญา มนามาตะ ตามมาตรการในขอ 8(11) และเวทแลกเปลยนองคความรและขอมลปรอท (Best Practice Forum on Elimination of Mercury) ตามมาตรการในขอ 5(8) เพอสรางเครอขายการตดตามตรวจสอบ



ทงน สามารถสรป แผนการแผนการเตรยมความพรอมรองรบการเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ ในภาพรวมของประเทศไดดงตารางท 7-2

ตารางท 7-2 (ราง) แผนการเตรยมความพรอมรองรบการเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ ในภาพรวม

มาตรการดานกฎหมายและระเบยบขอบงคบ


การดาเนนการเมอเขารวมเปนภาค หนวยงานรบผดชอบ 3-5 ป ตอเนอง

มาตรการดานกฎหมายและระเบยบขอบงคบ 1) กาหนดใหปรอทและสารประกอบปรอทภายใต

อนสญญามนามาตะฯ เปนวตถอนตรายชนดท 3 ภายใตพระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535

กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม) หนวยงานใหอนญาต ตาม พ.ร.บ. วตถอนตราย พ.ศ. 2535

2) ปรบปรงมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม ประกอบดวย - ปรบปรงใหมาตรฐานทวไป ใหเปนมาตรฐาน

แบบบงคบ - เพมการควบคมในผลตภณฑฯ ทยงไม

กาหนดเปนมาตรฐานอตสาหกรรม อาท หลอดไอปรอท

- ควบคมไมใหมการนาผลตภณฑทเตมปรอททมปรมาณปรอทมากกวาทอนสญญาฯ กาหนด มาประกอบเปนผลตภณฑอน


3) กาหนดกฎระเบยบขอบงคบ หรอหลกเกณฑปฏบตในการลดการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดตามทอนสญญาฯ ระบเพอลดการปลดปลอยปรอทสอากาศ นา และดน


มาตรการดานการจดการปรอท 1) การดาเนนการเพอเตรยมขอยกเวน (Exempt)

ในผลตภณฑทมความจาเปนตองใชในประเทศ ไดแก - สารฆาชวภาพ และยาฆาเชอ - เทอรโมมเตอรและเครองมอวดความดน

โลหต

กระทรวงสาธารณสข(สานกงานคณะกรรมการ อาหารและยา กรมวทยาศาสตรการแพทย สถาบนมาตรวทยาแหงชาต กรมอนามย)





2) การดาเนนการเพอเตรยมขอยกเวน (Exempt) ในผลตภณฑทมความจาเปนตองใชในประเทศ กรณหากมการทบทวนภาคผนวก เอ ในอนาคต และมการระบใหยกเลกการใชผลตภณฑ ไดแก - อะมลกม - thimerosal ในตารบวคซน

กระทรวงสาธารณสข(สานกงานคณะกรรมการ อาหารและยา สถาบนทนตกรรม กรมการแพทย กรมอนามย)

3) ผลกดนใหสารปรอทเปนประเดนสาคญเรงดวนในแผนยทธศาสตรการจดการสารเคมแหงชาต เพอใหเกดกลไกการบรณาการระหวางหนวยงาน และเชอมโยงระบบฐานขอมลปรอททงระบบ

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) หนวยงานกากบ ดแลทเกยวของกบกลมเปาหมายตางๆและคณะกรรมการแหงชาตวาดวยการพฒนายทธศาสตรการจดการสารเคม

4) จดทาระบบฐานขอมลเกยวกบปรอทและของเสยปรอท รวมถงพฒนาและเชอมโยงระบบฐานขอมลสารเคมและปรอทใหเปนระบบเดยวกน


5) จดทาแผนระดบชาตวาดวยการลดและกาจดปรอท ตามแนวทางทระบในอนสญญาฯ ประกอบดวย - แผนการจดการในการลดการใชปรอทใน

กจการการทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลก ในกรณทพบกจกรรมดงกลาวในระดบทมากกวาเดมอยางมนยสาคญ

- แผนการจดการในการควบคมการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดตางๆ สอากาศ นา และดน

- แผนการฟนฟพนทปนเปอน และแผนการชดเชยความเสยหายตอสงแวดลอมและสขภาพ (ถาม)






- แผนกลยทธในการลดความเสยงจากการสมผสปรอท

- แผนการจดการดานอาชวอนามยทเกยวกบการสมผสปรอทและสารประกอบปรอท

มาตรการดานการควบคมการนาเขา การสงออก การผลต การใช และการจดการของเสย 1) กาหนดหลกเกณฑการขออนญาต การนาเขา

สงออกปรอทเพมเตม ใหสอดคลองตามแนวทางทอนสญญาฯ ระบ ประกอบดวย - กาหนดใหการนาเขาปรอทตองมใบรบรอง

แหลงกาเนดสนคา (Certificate of Origin) โดยกาหนดขอหามทเกยวของตามอนสญญาฯ

- กาหนดใหสามารถสงออกปรอทไดเฉพาะประเทศทมมาตรการจากดและควบคมการใชปรอทภายในประเทศ

กระทรวงการคลง (กรมศลกากร) รวมทงหนวยงานใหอนญาต อนๆตาม พ.ร.บ. วตถอนตราย พ.ศ. 2535

2) ยกระดบเครองมอแพทยทเกยวของโดยการกาหนดมาตรฐานเครองมอแพทยใหสงขนและเครองมอแพทยควบคมพเศษ ไดแก เทอรโมมเตอร เครองวดความดนโลหต และอะมลกม

กระทรวงสาธารณสข(กรมวทยาศาสตรการแพทย สถาบนทนตกรรม กรมการแพทย) กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สถาบนมาตรวทยาแหงชาต) หนวยงานสอบเทยบ กระทรวงสาธารณสข

3) สนบสนนนโยบายเพอลดการใชอะมลกม เชน- จดทาแผนและตงเปาหมายระดบประเทศ

ในการปองกนฟนผและสงเสรมสขภาพ เพอลดความตองการสารอะมลกมในการรกษาปญหาฟนผใหนอยทสด

- ใหหนวยงานในสงกดกระทรวงสาธารณสขใช amalgam ในรปแบบ disposable capsule เทานน

- สนบสนนใหมการนาแนวทางปฏบตทาง ทนตกรรมในการใชปรอทอยางปลอดภย (Best Management Practices) ไปใช






4) กาหนดแนวทางการพจารณาดาน BAT/BEP ทเหมาะสมกบผลตภณฑ กระบวนการผลต และแหลงปลดปลอยปรอทและสารประกอบปรอทสสงแวดลอม ทงดานเทคนคและการลงทน เพอใชเปนแนวทางหรอระเบยบการอนญาตโรงงาน โดยคานงถงความแตกตางระหวางแหลงกาเนดเดมและแหลงกาเนดใหม

กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม) ศนยเทคโนโลยโลหะและวสด และสานกงานคณะกรรมการสงเสรมการลงทน

5) จดทาทาเนยบปรอทจากแหลงกาเนดทมการปลดปลอยอยางมนยสาคญ และสนบสนนใหแหลงกาเนดทมอยเดมดาเนนมาตรการเพอลดการปลดปลอยปรอทใหไดตามเปาหมาย ตามแผนจดการระดบชาตกาหนด

กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม) กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ)

6) สงเสรมความรวมมอ ระหวางโรงงานผกอกาเนดของเสยอตสาหกรรม ผประกอบการขนสงของเสยอนตราย และองคกรปกครองสวนทองถน ใหม การจดการของเสยปรอทไดอยางถกตอง

กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม) กระทรวงมหาดไทย (กรมสงเสรมการปกครองทองถน)

7) จดทาคมอและแนวทางวธการปฏบตทดเพอควบคมการใชและการจดการปรอทในแหลงกาเนดตามทอนสญญาระบอยางเหมาะสม เชน - จดทาคมอและแนวทางวธการปฏบตทดใน

การสกดแรทองคาทเหมาะสมโดยไมใชปรอทหรอใชสารทดแทนปรอทและสามารถประยกตรวมกบภมปญญาทองถน

- ปรบปรงคมอการเกบรกษาสารเคมและ วตถอนตราย พ.ศ. 2550 เปนแนวทางปฏบตใหเกดความปลอดภยในการเกบรกษาสารเคมและวตถอนตรายของ ผประกอบกจการโรงงานและผประกอบการวตถอนตรายใหสอดคลองกบแนวทางการเกบกกปรอททพฒนาขนภายใตอนสญญาฯ

กระทรวงอตสาหกรรม (กรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแร)






- จดทาหลกเกณฑวชาการในการจดการของเสยปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอม

- จดทาหลกเกณฑวชาการในการประเมน ฟนฟ และเฝาระวงพนทปนเปอนปรอท

- พฒนาเครองมอทางเศรษฐศาสตรเพอสงเสรมใหเกดการมสวนรวมในการรไซเคลของเสยปรอทใหมประสทธภาพเพมขน โดยเฉพาะของเสยปรอทจากภาคสาธารณสขและชมชน ตงแตขนตอนการ คนซากผลตภณฑ การรวบรวม และการแปรสภาพเพอการผลตใหม




มาตรการดานการตดตามตรวจสอบ 1) พฒนาระบบการขนทะเบยน การตดตามและการ

รายงานขอมลการจดเกบสารเคมใหสามารถตดตามเสนทางปรอททงระบบ ตงแตการนาเขา การกกเกบและการนาไปใชงาน และเพมมาตรการความเขมงวดในระบบตดตาม ตรวจสอบ

กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม)และหนวยงานใหอนญาต ตาม พ.ร.บ. วตถอนตราย พ.ศ. 2535

2) สารวจและจดทาแผนทขอมล (GIS) ของประเทศ ประกอบดวย - ขอมลคลงเกบปรอท รวมถงแหลงทมการกก

เกบชวคราวของปรอท - ขอมลสถานประกอบการทมการใชปรอท

และสารประกอบปรอทในกระบวนการผลต - ขอมลแหลงกาเนดการปลดปลอยปรอทส

สงแวดลอม - ขอมลพนททมการปนเปอนปรอท

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม) กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม)





3) ตดตามตรวจสอบและเฝาระวงผลกระทบและแนวโนมการปนเปอนของปรอทในระบบนเวศและสงแวดลอมในพนทเสยงโดยการมสวนรวมของประชาชน รวมทงประเมนความเสยงตอสขภาพอนามยของมนษยและสงแวดลอม


มาตรการดานการใหความร การพฒนาศกยภาพและขดความสามารถของบคลากรทเกยวของ 1) สนบสนนสงเสรมเวทแลกเปลยนองคความรและ

ขอมล (Best Practice Forum on Elimination of Mercury) สอดคลองตามทอนสญญาฯระบ และเผยแพรขอมลและองคความรเกยวกบพษภยของปรอท ความสาคญและรายละเอยดของอนสญญาฯ รวมถงแผนการจดการระดบชาตฯ ใหผทเกยวของและประชาชนทวไปทราบ


2) พฒนาสอทงสอสงพมพและสอออนไลน เพอเผยแพร เกยวกบพษภยของปรอท


3) สนบสนนองคความรและเงนทนในการพฒนาแนวทางดาน BAT (Best Available technique) /BEP (Best Environmental Practices) ทเหมาะสมกบผลตภณฑ กระบวนการผลต และแหลงปลดปลอยปรอทและสารประกอบปรอทสสงแวดลอม ทงดานเทคนคและความเหมาะสมทางดานการลงทน

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม สานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม)

4) ฝกอบรมและใหองคความรดานวชาการ และเทคโนโลย เพอพฒนาศกยภาพใหบคลากรทเกยวของเฉพาะกลม เชน - พฒนาศกยภาพของบคคลากรทาง

การแพทยและสาธารณสข ใหมองคความรและความสามารถในดานการวนจฉย การปองกน และการรกษาผลกระทบทางสขภาพ จากการสมผสกบปรอทและสารประกอบปรอท รวมถงการจดการ ของเสยปรอทอยางเหมาะสม

กระทรวงสาธารณสข (กรมควบคมโรค) และกระทรวงแรงงาน (กรมสวสดการและคมครองแรงงาน)





- พฒนาศกยภาพของบคลากรทเกยวของ ใหมความร ความเชยวชาญดานเทคโนโลยการจดการ การออกแบบผลตภณฑทเปนมตรกบสงแวดลอม เพอลดการปนเปอนปรอทสอากาศ แหลงนาและดน รวมถงแนวทางการจดการของเสยปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอม

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม) หนวยงานกากบ ดแลทเกยวของกบกลมเปาหมายตางๆ

มาตรการดานการวจยและพฒนา 1) ศกษาความเหมาะสมและความเปนไปไดของ

ผลตภณฑทางเลอก / สารทดแทนปรอทและสารประกอบปรอทในผลตภณฑตามอนสญญาฯ กาหนด ทงความเปนไปไดทางเทคนคและเศรษฐกจ ความเสยงตอสขภาพอนามยของมนษย และประโยชนของผลตภณฑทางเลอก การวจยและพฒนาเทคโนโลยและวสดทดแทนการใชปรอท การออกแบบผลตภณฑท เปนมตรกบสงแวดลอม รวมถงศกษามาตรการสงเสรมและแนวทางดาเนนงานทเหมาะสมในกรณทตองดาเนนการปรบเปลยนผลตภณฑเดม

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม สานกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม)

2) ศกษาและพฒนาแนวทางดาน BAT/BEP ทเหมาะสมกบผลตภณฑ กระบวนการผลต และแหลงปลดปลอยปรอทและสารประกอบปรอทสสงแวดลอม ทงดานเทคนคและความเหมาะสมทางดานการลงทนและททคานงถงความแตกตางระหวางแหลงกาเนดเดมและแหลงกาเนดใหม

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม) กระทรวงสาธารณสข ศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต และสานกงานกองทนสนบสนนการวจย สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

3) ศกษาความเปนไปไดของแนวทางการควบคมและลดการระบายปรอทและสารประกอบปรอทสอากาศในรปปรมาณโดยรวม (Total load) เปรยบเทยบกบแนวทางการกาหนดคามาตรฐานในปจจบนทกาหนดเปนคาความเขมขน

กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม) กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ)





4) สงเสรมการวจยและพฒนาระบบการกกเกบของเสย และการใชเทคโนโลยในการบาบด ของเสยปรอทใหไดมาตรฐาน

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม) และศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต

5) พฒนาแบบจาลองและการตดตามตรวจสอบตวชวดทางภมศาสตรของระดบปรอทและสารประกอบปรอทในประชากรกลมเสยงและตวกลางในสงแวดลอม รวมทงสงมชวตในนาของประเทศ

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) กระทรวงอตสาหกรรม (กรมโรงงานอตสาหกรรม) ศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต และสานกงานกองทนสนบสนนการวจย สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

6) ศกษา สารวจ และประเมนผลกระทบของปรอทและสารประกอบปรอทตอสขภาพของมนษยและสงแวดลอมในภาพรวมของประเทศ

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) สานกงานกองทนสนบสนนการวจย สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต

7) ศกษาวจยจดทาขอมลเกยวกบ วงจรชวตและการเคลอนยาย (transport) ของปรอทและสารประกอบปรอทในสงแวดลอมของประเทศไทย

กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (กรมควบคมมลพษ) สานกงานกองทนสนบสนนการวจย สานกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต


7.2 ขอเสนอแนะเตรยมความพรอมรองรบการไมเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ แมวาประเทศจะไมเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ แตการเตรยมความพรอมเรองการจดการปรอทของประเทศจะเปนการสรางภมคมกนและลดผลกระทบในมตตางๆ โดยหากประเทศไทยไมเขารวมเปนภาคสมาชกฯ จะตองมกฎหมาย ระเบยบขอบงคบ และมาตรการตางๆ ทมความเขมงวดใกลเคยงหรอเทยบเทากบขอกาหนดของอนสญญาฯ เพอใชเปนเครองมออางองไดวาประเทศไทยไดมการจดการปรอทภายในประเทศอยางเหมาะสม สอดคลองกบขอกาหนดของอนสญญาฯ สาหรบลดผลกระทบจากการไมเขารวมเปนภาคสมาชกฯ และเพอเปนหลกประกนวา ประชาชนในประเทศจะไมตองเผชญกบความเสยงอนตรายจากปรอทและสารประกอบปรอท ซงสงผลดคณภาพชวตและสขภาพของประชาชนในระยะยาว ดงน

7.2.1 การวางระบบบรหารจดการปรอทในภาพรวมของประเทศ • บรรจประเดนเรองปรอทเปนประเดนสาคญเรงดวนในแผนยทธศาสตรการจดการ

สารเคมแหงชาต

• บรณาการและเชอมโยงระบบฐานขอมลปรอททงระบบ

• พฒนาและวางระบบการจดการปรอทในภาพรวมของประเทศ เพอใหสามารถตดตามเสนทางปรอททงระบบ ตงแตการนาเขา การกกเกบและการนาไปใชงาน และเพมมาตรการความเขมงวดในระบบตดตาม ตรวจสอบ

7.2.2 การควบคมการใช และการปลอยปรอทสสงแวดลอม

• สารวจปรมาณ (loading) ปรอททมอยในประเทศ และจดทาทาเนยบการปลอยและเคลอนยายมลพษ (Pollutant Release and Transfer Registers: PRTR) ใหคลอบคลมถงปรอทและสารประกอบปรอท

• พฒนาความพรอมของหองปฏบตการ

• สนบสนนนโยบายเพอลดการใชอะมลกม เชน จดทาแผนและตงเปาหมายระดบประเทศ ในการปองกนฟนผและสงเสรมสขภาพ สนบสนนใหมการนาแนวทางปฏบตทางทนตกรรมในการใชปรอทอยางปลอดภย (Best Management Practices) ไปใช เปนตน

• สนบสนนการใชสารทดแทนปรอทในผลตภณฑ กระบวนการผลต รวมถงการสกดแรทองคาทเหมาะสม

7.2.3 ระบบการจดการของเสยปรอท

• พฒนาและปรบปรงระบบการจดการของเสยปรอท และการรไซเคลของเสยปรอทอยางใหมประสทธภาพมากขน โดยเฉพาะของเสยปรอทจากภาคสาธารณสขและชมชน และสงเสรมการใชเทคโนโลยในการบาบดของเสยปรอทใหไดมาตรฐาน


• เพมมาตรการเขมงวดในการควบคม และตดตามการดาเนนงานของบรษททรบกาจดใหสามารถการบาบดของเสยปรอทไดตามมาตรฐานกาหนด

7.2.4 การเฝาระวง และตดตามตรวจสอบ • สารวจสภาพปญหาการปนเปอนและตดตามแนวโนมการปนเปอนปรอทในสงแวดลอม

• ตดตามตรวจสอบและเฝาระวงผลกระทบและแนวโนมการปนเปอนของปรอทในระบบนเวศและสงแวดลอมในพนทเสยง และจดทาแผนการฟนฟพนทปนเปอน

7.2.5 การใหความรและพฒนาศกยภาพบคลากร • เผยแพรขอมลและองคความรเกยวกบพษภยของปรอทและสารอนตรายอนๆ ใหทกภาคสวน

รวมถงขอมลดานวชาการ การถายทอดองคความรดานเทคโนโลยทเกยวเนองกบการใช BAT (Best Available technique) /BEP (Best Available Practice) ใหผทเกยวของ

• สงเสรมการฝกอบรมเพอพฒนาศกยภาพและองคความรแกกลมเปาหมายทเกยวของ

7.2.6 สนบสนนการพฒนางานวจย และเทคโนโลยควบคมปรอท • ศกษาความเหมาะสมและความเปนไปไดของผลตภณฑทางเลอก / สารทดแทนปรอท

และสารประกอบปรอท รวมถงศกษามาตรการสงเสรมและแนวทางดาเนนงานทเหมาะสมในกรณทตองดาเนนการปรบเปลยนผลตภณฑเดม

• สงเสรมการวจยและพฒนาระบบการกกเกบของเสย และการใชเทคโนโลยในการบาบดของเสยปรอทใหไดมาตรฐาน

• ศกษา สารวจ และประเมนผลกระทบของปรอทและสารประกอบปรอทตอสขภาพของมนษยและสงแวดลอมในภาพรวมของประเทศ รวมถงการศกษาเกยวกบ วงจรชวตและการเคลอนยาย (transport) ของปรอทและสารประกอบปรอทในสงแวดลอมของประเทศไทย

บทท 8

สรปผลการประชมเวทสาธารณะ “ความพรอมของไทย...กบอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท”

บทท 8 สรปผลการประชมเวทสาธารณะ

“ความพรอมของไทย...กบอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท”

ทงน เพอเปนการเผยแพรรายละเอยดของอนสญญามนามาตะฯ และเพอใหผลการศกษา

โครงการฯ มความสอดคลองและใกลเคยงกบสถานการณการใชและการจดการปรอทของประเทศ กรมควบคมมลพษ และสถาบนสงแวดลอมไทย ทปรกษา ไดจดใหมการประชมเวทสาธารณะ “ความพรอมของไทย...ตออนสญญามนามาตะวาดวยปรอท” เพอเผยแพรขอมลผลการศกษาฯ และรบฟงความเหนและขอเสนอแนะจากหนวยงานทเกยวของ ในประเดนผลการศกษาโครงการฯ กลาวคอ ผลกระทบของการเขารวมหรอไมเขารวมเปนภาคสมาชกฯ รวมทงขอเสนอแนะดานกลไกการดาเนนงานของหนวยงานทเกยวของเพอรองรบอนสญญามนามาตะฯ สาหรบใชเปนขอมลประกอบการปรบปรงผลการศกษาฯ เพอนาไปประกอบการพจารณาตดสนใจเขารวมเปนภาคสมาชกของอนสญญามนามาตะฯ ตอไป โดยไดดาเนนการจดการประชมเวทสาธารณะฯ จานวน 3 ครง ในเดอนกนยายน 2557 ดงน

พนทภาคเหนอ ในวนพฤหสบดท 11 กนยายน 2557

เวลา 09.00 – 15.00 น.

ณ หองปาสกหลวง โรงแรมโลตสปางสวนแกว

ณ จงหวดเชยงใหม พนทภาคตะวนออก ในวนศกรท 12 กนยายน 2557 เวลา 09.00 – 15.00 น.

ณ โรงแรมโกลเดน ซต ณ จงหวดระยอง พนทภาคกลาง ในวนองคารท 16 กนยายน 2557

เวลา 09.00 – 15.00 น. ณ โรงแรมทเค พาเลซ แจงวฒนะ ณ จงหวดนนทบร

ทงนไดเชญกลมเปาหมายทเกยวของ ประกอบดวย ผแทนจากหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน นกวชาการ สมาคม และภาคประชาชนทเกยวของกบการนาเขา สงออก ผลต ใช จาหนาย บาบด กาจด และปลดปลอยปรอท เขารวมประชม โดยสามารถสรปประเดนทไดจากการประชมเวทสาธารณะไดดงน


1 . จานวนผ เขา รวมประชมเวทสาธารณะฯ

สรปจานวนผเขารวมประชมเวทสาธารณะฯ ซงประกอบดวย ผแทนจากหนวยงานทเกยวของนกวชาการ ผเชยวชาญ ผทรงคณวฒ ภาคเอกชน ภาคธรกจ ผประกอบการ ภาคสาธารณสข การแพทย ภาคประชาชน นกศกษา และผมสวนไดสวนเสยอนๆ ดงน (รายละเอยดดงแสดงในภาคผนวก ง)

• วนท 11 กนยายน 2557 ภาคเหนอ (จงหวดเชยงใหม) จานวน 227 คน

• วนท 12 กนยายน 2557 ภาคตะวนออก (จงหวดระยอง) จานวน 110 คน

• วนท 16 กนยายน 2557 ภาคกลาง (จงหวดนนทบร) จานวน 246 คน

รวมจานวนทงสน 583 คน

2 . สรปประเดนจากทประชมเวทสาธารณะฯ

ขอเสนอแนะและความคดเหนของการเขารวม หรอ ไมเขารวมเปนภาคสมาชกอนสญญา มนามาตะฯ ทสะทอนจากเวทสาธารณะเปนไปในทศทางเดยวกน คอ ควรเขารวมเปนภาคอนสญญา มนามาตะฯ เนองจากถงแมวาประเทศจะไมเขารวมเปนภาคสมาชก ประเทศไทยกมความจาเปนทตองพฒนากลไก มาตรการและแนวทางปฏบตในการจดการปรอททเหมาะสมยงขน ดงนนการเขารวมจะเปนตวกระตนใหภาครฐ หรอผมอานาจการตดสนใจเชงนโยบายใหความสาคญเรองการจดการปรอทและมหนวยงานทรบผดชอบอยางจรงจง รวมถงมการสนบสนนงบประมาณทเหมาะสมในการพฒนาระบบและกลไกตางๆ แตทงนการทประเทศจะเขารวมเปนภาคสมาชกจาเปนตองมการศกษาความพรอมและการเตรยมการในเรองตางๆ อยางรดกดเพอไมใหเกดผลกระทบตอภาพรวมของประเทศ และไมกระทบตอการพฒนาเศรษฐกจของประเทศดวย

(1) ประเดนจากเวทจงหวดเชยงใหม • การมนโยบายการเตรยมความพรอมดานการจดการปรอทเปนสงทด แตควรมการ

บงคบใชในทางปฏบตอยางจรงจง เพอใหเกดประโยชนทแทจรง

• ขอสงเกตในประดนการใชสารอนทดแทนปรอทในผลตภณฑตางๆ เชน การใชสารซงคออกไซด ทดแทนปรอทในผลตภณฑแบตเตอร

o ควรมการศกษาถงผลกระทบของสารทจะนามาเปนสารทดแทนดวยวาจะกอใหเกดอนตรายตอสขภาพในประเดนอนๆหรอไม เชน การกอใหเกดโรคมะเรง เปนตน

o ควรมการสนบสนนการเตรยมความพรอมดานการวจยสารทดแทนตางๆ ทครอบคลมทกมต


o ควรมการศกษาดชนชวดทางธรรมชาต ทสามารถบงชถงการสะสมโลหะหนกในวงจรชวต เชน การศกษาสารพษในเทานา เพอเปนดชนบงชโลหะหนกในสงแวดลอม เปนตน

• ควรมการตรวจตดตามพนทเสยงทมโอกาสปนเปอนสารปรอทสสงแวดลอม เชน นคมอตสาหกรรมลาพน ซงมอตสาหกรรมหนกจานวนมาก

• การจดการขยะอนตราย สารอนตรายตางๆ ในสวนทองถนยงไมมการจดการทเหมาะสม และขาดแคลนแหลงทนในการรบไปกาจด อยากเสนอแนะใหมการจดทาแผน นโยบายมารองรบ และผลกดนในเรองนใหครอบคลม เพอการปฏบตตามอนสญญาเปนไปไดจรง

o ควรมการเสนอจดทามาตรการ แนวทางในการทาแผนของหนวยงานราชการสวนทองถน ใหมองคความร เจาหนาท และเทคโนโลย หรอเงนทนในการสงกาจดสารอนตรายตางๆ

o ควรมการชแจงหนาทรบผดชอบ หลกการปฏบตของเจาหนาทในสวนทองถนในเรองการจดการขยะ สารอนตรายตางๆ เพอใหมการจดทาแผนในการบรหารจดการสวนทองถนในการจดการดแลไดอยางเหมาะสม

• เรองอปกรณทางการแพทยทใชปรอทเปนองคประกอบยงมความจาเปน และมความแมนยาสง สะดวกในการใชงาน และระบบอปกรณดจตอลบางครงไมตอบโจทยในการใชปฏบตในการตรวจรกษากบสตว เพราะไมสะดวก และใชเวลาในการวเคราะหผลนานกวาเครองมอทใชทมปรอทเปนสวนประกอบ เชน พวกเทอรโมมเตอรตางๆ เปนตน ถามการเปลยนเปนระบบดจตอลจาเปนตองพจารณาถง

o แนวทางการศกษาความเหมาะสมและผลกระทบจากการปรบเปลยนอปกรณทดแทนทางการแพทย วาจะสงผลตอคาใชจายในการดแลรกษาอปกรณและคาใชจายในการรกษาพยาบาลทเพมสงขนในอนาคตหรอไม และไมควรใหมการเสยคาใชจายดานการรกษาพยาบาลเพมสงมากเกนไป

• จาเปนตองมการเผยแพรขอมลใหผทเกยวของและประชาชนทราบถงรายละเอยดและความคบหนาของการดาเนนงานอยางตอเนอง โดยตองมการชแจงในรายละเอยดทงายตอการนาไปปฏบต และถายทอดสผเกยวของใหเขาใจไดงาย เพอผนาไปปฏบตจะไดสามารถปฏบตตามไดถกตอง

o ควรมการเผยแพรองคความรในการปองกน การใช การกาจด ทเกยวของกบปรอทสชมชนและประชาชน

o ควรมการสอสารสสาธารณะ เพอสรางความเขาใจในแนวทางปฏบตในทกภาคสวน และสรางความตระหนกรของประชาชน


o ควรมการใหความรในเรองการจดการปรอทในกรณฉกเฉน เชน การทาปรอทหกในหองปฏบตการ เพอใหผทเกยวของมแนวทางการจดการทเหมาะสม ถกวธ

• ควรมการจดทาเปนนโยบายระดบประเทศเพอเปนแนวทางใหหนวยงานตางๆ สามารถนาไปปฏบตตอยอด หรอประยกตใชใหเหมาะสมกบพนทนนๆได และควรมการเตรยมความพรอมของเจาหนาทรฐทเกยวของในการควบคม ตดตามตรวจสอบการปลดปลอยปรอท การใชปรอทในผลตภณฑตางๆ รวมถงมการสนบสนนอปกรณเครองมอ และงบประมาณในการตดตามตรวจสอบ เพอใหเกดการปฏบตทไดผลจรง

(2) ประเดนจากเวทจงหวดระยอง • ขอดของการเขารวมเปนภาคสมาชกอนสญญาฯ จะชวยใหประเทศมความชดเจนใน

เรองฐานขอมล การเขาถงขอมล การมหนวยงานรบผดชอบ และการจดสรรงบประมาณทชดเจนยงขน

• ควรมการออกกฎหมายใหมบทลงโทษทรนแรงขน และมมาตรการในการบงคบใชกฎหมายอยางเครงครดและจรงจง เชน การจดการของเสยอนตรายทไมเหมาะสมและผดหลกวชาการ เปนตน

• กงวลตอความพรอมในการเขารวมอนสญญฯ เนองจากหลายเรองทอนสญญาฯ ยงไมมการระบรายละเอยดทชดเจน ซงหากมการกาหนดภายหลงอาจสงผลกระทบตอการดาเนนการของผประกอบการทไมสามารถทาได เชน จากการทอนสญญาฯ ระบใหปรมาณการยอมใหปลดปลอยมลพษได (Total load) เชน การกาหนดหามปลดปลอยควนทปนเปอนไอปรอท ไมเกนรอยละ 75 ดงนนกอนลงนาม ประเทศไทยควรมการสารวจปรมาณการปลดปลอยมลพษไวสาหรบเปนฐานขอมลสาหรบการกาหนดเกณฑ เพอใหผทเกยวของสามารถปฏบตตามเกณฑทกาหนดไวไดอยางแทจรง โดยไมสงผลกระทบในภาพรวม

• ควรเขารวมหรอมขอตกลงกบตางประเทศ (MOU) เพอใหเกดมาตรฐานในการตรวจวดและเกณฑมาตรฐานทเปนทยอมรบเทยบเทาสากล

• ควรมการจดสรรงบประมาณ และมหนวยงานรบผดชอบทเปนเจาภาพอยางจรงจง

(3) ประเดนจากเวทจงหวดนนทบร • ควรใหความสาคญในการกาหนดมาตรฐานการตดตามตรวจสอบ การปลดปลอย

จากแหลงกาเนดหรอจากปลอง ซงในประเทศไทยยงไมคอยมความชดเจนในการตดตามตรวจสอบในเรองดงกลาว

o ควรมกฎหมาย และมาตรฐานในการตรวจวดปรอททเหมาะสม และครอบคลมการปลดปลอยจากแหลงกาเนดตางๆ ทเกยวของ และตองมการ


กาหนดวธการตรวจวดทเหมาะสมใหเปนไปในแนวทางเดยวกน เพอความเปนมาตรฐานของประเทศ

o ควรมการตดตงเครองมอการดกจบปรอทในทกๆ สวนของโรงงาน โรงไฟฟา เพอเปนการลดการปลดปลอยสสงแวดลอมทแหลงกาเนด ตามแนวทางอนสญญามนามาตะ

• ถาเขารวมอนสญญาจะเปนการกระตนหนวยงานทเกยวของ เจาหนาททเกยวของ ใหเกดการผลกดนการดาเนนการดานตางๆ อาท การปรบเปลยนกฎหมายทเหมาะสมขน

• ควรใหความสาคญในการตรวจสอบคณภาพสนคาทนาเขาจากตางประเทศ การรวมลงนามจะเปนประโยชนในการดแล ควบคมการนาปรอทหรอผลตภณฑทมปรอทเปนสวนประกอบเขาสประเทศ

• การปรบเปลยนเทคโนโลยเปนเรองทควรรณรงคและสนบสนน เพอความคมคาในระยะยาว ควรมการสอสารความรในประโยชนของการปรบเปลยนเทคโนโลย เพอรองรบการเปลยนแปลง ความปลอดภยในอนาคต และการประหยดไฟฟา

• ปจจบนมการนาเขาสารเคมอนตรายปรมาณมากจากตางประเทศ และเมอเกดปญหาขนจากสารเคมเหลานนไมมการรบผดชอบ ไมมระบบการจดการทดจรงจง ถาเกดปญหาจากปรอททสงผลกระทบตอสขภาพและสงแวดลอม การตอสทางกฎหมายมกใชระยะเวลานานในการดาเนนการ และปญหาอาจไมไดรบการแกไขไดทนทวงท

o อยากใหมมาตรการการสรางความเขมแขงของตวบทกฎหมาย เพอใชในการปองปราม และเอาโทษอยางจรงจงตอผกระทาความผด

o อยากมองเหนความยงยนในการอยอาศยรวมกนของชาวบานและโรงงานอตสาหกรรม โดยใชกรอบของกฎหมายเปนหลกในการควบคม ดแล

• ในเรองการปนเปอนปรอทสสงแวดลอม ถามการวดทปลองจากโรงไฟฟาถานหนอาจพบในปรมาณนอย แตในแงของการสะสมปรอทบรเวณรอบๆ โรงไฟฟาทใชถานหนลกไนตเปนพลงงานจะมการกระจายปรอทไปไดไกลมาก ปรอทมคณสมบตพเศษทแตกตางจากโลหะอน คอ สามารถระเหยไดเรวและไปทางอากาศไดไวมาก โดยธญพชเกอบทกชนดสามารถดดซบปรอทไดทางปากใบ และจะไปสะสมทเมลด เชน ขาว เปนตน ทงนมงานวจยพนทโดยรอบเหมองทองคาพนบานท จ.พจตร มการวจยตพมพออกมาแลวถงแมวาจะมการตรวจพบปรอทจากการปลดปลอยนอยมาก แตพบมการสะสมปรอทในหวงโซอาหาร ในธรรมชาตมการปนเปอนสง เชน ปลา พช ตางๆ


• ควรใหความสาคญกบการควบคมปรอทใหเขมงวดเพอการลดการปลดปลอยสสงแวดลอม

• จากขอกาหนดตามอนสญญามการขบเคลอน การปองกนควบคมปรอททด รวมถงมการควบคมตงแตแหลงกาเนดตนทาง มการ monitoring ทเปนระบบทงดานสขภาพ สงแวดลอม การตดตามตรวจสอบทด เปนการจดการทเปนระบบทครอบคลม และเปนแนวทางในการปฏบตทดเพอการจดการสารอนตราย จะเปนประโยชนในดานการจดการดานสาธารณสข หรอสขภาพอนามยทดตามมา

• เรองการตดตามตรวจสอบปรอท อยากใหยดเอาหวงโซอาหารเปนตวตงในการตดตามการแพรกระจายของปรอท เพราะคณสมบตการสะสมของปรอทมการสะสมเปนระบบหวงโซอาหาร ในตะกอนดนตางๆ

• ควรมการใหความรทถกตองแกประชาชนถงผลกระทบจากผลตภณฑทมปรอท

• ควรมการควบคมการจดการตงแตระบบการผลตวคซน เพอความสะดวกในการจดการและการนาไปใช การเลอกใชของผปฏบตงาน

• เรองสทธของประชาชน ควรจดการใหเทาเทยมกนในการรบบรการทางการแพทย ทางสาธารณสขศาสตร

• ควรมการพฒนาระบบในการบรหารจดการ การเกบรวบรวม การปองกนการแพรกระจายของปรอททด มการจดตงกลองเกบ เรยกคนซากผลตภณฑ

• เรองอะมลกมอดฟนยงเปนสงทจาเปนในการใช เรองการจดเกบเศษอะมลกมอดฟน ควรมระบบในการเกบคดแยกเศษอะมลกมอดฟนเพอนาไปจดการทเหมาะสม ลดการปนเปอนสสงแวดลอม และการนากลบมาใชตามอนสญญาระบ ซงตอนนกระทรวงสาธารณสขศาสตรไดเรมมการดาเนนโครงการนารองในการตดตงอปกรณดกเกบเศษอะมลกมอดฟนจากการประกอบกจกรรมทางทนตกรรมแลวในเบองตน

• การขอยกเวนเพอการปรบเทคโนโลยทางการแพทยใหมมาตรฐาน ตองมการคอยๆปรบเปลยน ตองมการกาหนดมาตรฐานและมการควบคมการใชทสมเหตสมผล

• ควรมการสอสารไปสทกภาคสวน ภาคประชาชน ใหเกดการเตรยมความพรอม ความเขาใจในการดาเนนตามกฎขอปฏบตตามอนสญญามนามาตะ วธการปฏบตตวอยางไรเพอปรบตวใหเปนไปตามขอกาหนดอนสญญา


ภาพบรรยากาศการจดประชมเวทสาธารณะท จ.เชยงใหม

ณ หองปาสกหลวง โรงแรมโลตสปางสวนแกว

วนศกรท 11 กนยายน 2557 เวลา 09.00 – 15.00 น.


ภาพบรรยากาศการจดประชมเวทสาธารณะท จ.ระยอง ณ หองสรอยเพชร โรงแรมโกลเดน ซต

วนศกรท 12 กนยายน 2557 เวลา 09.00 – 15.00 น.


ภาพประกอบการประชมเวทสาธารณะจงหวดนนทบร หองแกรนบอลรม โรงแรมทเค พาเลซ แจงวฒนะ

วนท 16 กนยายน 2557เวลา 09.00 – 15.00 น.

บทท 9

บทสรป

บทท 9 บทสรป

จากการททวโลกใหความสาคญและตระหนกถงพษภยของปรอท และมผสนใจศกษาความเปนพษ ผลกระทบ และแนวทางการจดการปรอทอยางตอเนอง โดยในป พ.ศ. 2544 โครงการสงแวดลอมแหงสหประชาชาตไดทาการประเมนผลกระทบของปรอท และพบวาปรอทมผลกระทบตอสงแวดลอมและประชากรโลก จงมมตใหยกรางอนสญญาระหวางประเทศทใชชอวา “The Minamata Convention on Mercury” และไดยกรางแลวเสรจในป พ.ศ. 2556 โดยอนสญญาดงกลาวมวตถประสงคเพอปกปองสขภาพอนามยของมนษยและสงแวดลอมจากการปลดปลอยปรอทและสารประกอบปรอทจากกจกรรมของมนษยสอากาศ แหลงนา และดน โดยมงเนนการจดการเพอควบคมและลดการใชปรอทและการปลดปลอยปรอทจากแหลงกาเนดทเปนประเดนปญหาสาคญระดบโลก

อนสญญาดงกลาวไดรบการรบรอง (adopting) และเปดใหมการลงนาม (signature) แลว เมอเดอนตลาคม 2556 ณ ประเทศญปน และจะมผลบงคบใชใน 90 วน หลงจากมประเทศใหสตยาบนหรอภาคยานวตครบ 50 ประเทศ สาหรบประเทศไทยไดใหการรบรองอนสญญามนามาตะฯ โดยยงไมลงนามในอนสญญาฯ ซงเปนไปตามมตคณะรฐมนตร ในการประชมเมอวนท 8 ตลาคม 2556 โดยอนสญญาดงกลาวมผลบงคบใชกบแหลงกาเนดตางๆ ดงน

• แหลงอปทานปรอทและการคาปรอท ใหจากดการทาเหมองแรปรอท และควบคมการคาปรอท - การทาเหมองแรปรอท โดยอนญาตใหมการทาเหมองแรปรอทได เปนระยะเวลา

สงสด 15 ป เทานน นบจากวนทอนสญญามผลใชบงคบกบภาค

- การคาปรอท กาหนดใหไมอนญาตใหมการคาปรอท อาท (1) Mercury (2) Mercury (I) chloride (3) Mercury (II) oxide (4) Mercury (II) sulphate (5) Mercury (II) nitrate (6) Cinnabar และ (7) Mercury sulphide ยกเวน ประเทศภาคนาเขาไดใหความยนยอมเปนลายลกษณอกษร และเพอวตถประสงคการใชทไดรบอนญาตจากอนสญญาฯ และการกาจดทเปนมตรตอสงแวดลอมทสอดคลองกบบทบญญตของอนสญญาฯ

• ผลตภณฑทเตมปรอท โดยไดกาหนดใหมการลดการใช (phase – down) อะมลกม อดฟน และใหมการยกเลกการผลต นาเขาหรอสงออก (phase - out) ผลตภณฑทเตมปรอทภายในป 2563 ดงน (1) แบตเตอร (2) สวตซไฟฟาและรเลย (3) หลอดฟลออเรสเซนตชนดคอมแพกต (4) หลอดฟลออเรสเซนตชนดตรง (5) หลอดปรอทความดนไอสง (6) หลอด Cold-Cathode Fluorescent Lamps (CCFL) และหลอด External Electrode Fluorescent Lamp (EEFL) (7) เครองสาอาง รวมทงสบและครมผวขาว (8) สารเคมปองกนกาจดศตรพชและสตว สารฆาชวภาพและยาฆาเชอ และ(9) เครองมอวดทไมใชระบบอเลกทรอนกส (non-electronic measuring devices) อาท บาโรมเตอร ไฮโกรมเตอร มาโนมเตอร เทอรโมมเตอร และเครอมวดความดนโลหต ยกเวน ผลตภณฑดงกลาวมการ


เตมปรอทในปรมาณตามทอนสญญากาหนด หรอภาคไดขนทะเบยนเพอขอยกเวนใหมการใชผลตภณฑดงกลาว โดยสามารถขอยกเวนไดไมเกน 5 ปและสามารถขยายวนขอยกเวนออกไปไดอก 5 ป

• กระบวนการผลตทมการใชปรอทและสารประกอบปรอท โดยไดกาหนดใหมการลดการใชปรอท (phase-down) ในการผลต (1) การผลตสารไวนลคลอไรดโมโนเมอร (2) โซเดยม หรอโพแทสเซยม เมทลเลต หรอ เอทลเลต (3) การผลตโพลยรเทน โดยใชปรอทเปนตวเรงปฏกรยา และใหมการยกเลกการใชปรอท (phase-out) ในกระบวนการผลต (1) การผลตคลออลคาไลน ภายในป 2563 (2) กระบวนการผลตอะซตลดไฮด (acetaldehyde) ซงใชปรอทและสารประกอบปรอทเปนตวเรงปฏกรยา ภายในป 2561

• การทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลก โดยหากภาคฯ พจารณาแลวเหนวามการทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลกภายในประเทศของตนในระดบทไมมนยสาคญ (more than insignificant) จะตองพฒนาและปฏบตตามแผนจดการระดบชาตในการลดการใชปรอทในการทาเหมองแรทองคาพนบานและขนาดเลก

• การปลดปลอยปรอทสบรรยากาศ โดยไดกาหนดใหจดทาแผนจดการระดบชาต เพอควบคมการปลดปลอยปรอทสบรรยากาศจากแหลงกาเนด (1) โรงไฟฟาทใชถานหนเปนเชอเพลง (2) โรงงานอตสาหกรรมทใชถานหน (3) กระบวนการถลงแร (smelting) และอบแร(roasting) ทใชในกระบวนการผลตโลหะทไมใชเหลก (ตะกว สงกะส ทองแดง และอตสาหกรรมผลตทองคา) (4) เตาเผาขยะ และ (5) โรงงานผลตปนซเมนต

• การปลอยปรอทสนาหรอดน (Releases) โดยไดกาหนดใหจดทาแผนจดการระดบชาต เพอควบคมการปลอยปรอทสนาหรอดนจากแหลงกาเนดมการปลอยอยางมนยสาคญ ซงไดจากการจดทาทาเนยบการปลอยปรอทสนาหรอดนโดยแตละภาค

• การเกบกกปรอทชวคราวอยางเปนมตรตอสงแวดลอม นอกเหนอจากของเสยปรอท โดยไดกาหนดใหภาคฯ ตองใหความรวมมอ เพอพฒนาศกยภาพสาหรบการเกบกกปรอททเปนมตรตอสงแวดลอม และจะตองใชมาตรการเพอใหมนใจวาการเกบกกปรอทสาหรบการใชทไดรบอนญาตภายใตอนสญญาฯ จะตองเปนการเกบกกปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอม และจะตองเปนการเกบกกในลกษณะชวคราวเทานน

• ของเสยปรอท โดยไดกาหนดใหภาคฯ ตองมการจดการของเสยปรอทอยางเปนมตรตอสงแวดลอม โดยคานงถงแนวทางทมการพฒนาภายใตอนสญญาบาเซลฯ และทประชมรฐภาคฯ อาจตองรบรองขอกาหนดเกยวกบสถานทกาจดกากของเสย การออกแบบ การเดนระบบ และการบาบดกอนการกาจดขนสดทายในภาคผนวกเพมเตม

• พนททปนเปอนปรอท โดยไดกาหนดใหภาคฯ ตองพยายามพฒนากลยทธทเหมาะสม เพอการระบและการประเมนพนททปนเปอนปรอท และทประชมรฐภาคฯ ตองรบรองแนวทางเกยวกบ


หลกการการจดการพนทปนเปอน ซงครอบคลมถงการระบพนททปนเปอน การมสวนรวมของประชาชน และการประเมนความเสยงตอสขภาพอนามยของมนษยและสงแวดลอม

นอกจากน อนสญญาฯ ยงมงเนนในประเดนการเสรมสรางความตระหนก การศกษาวจย การตดตามตรวจสอบ การแลกเปลยนขอมล และการใหความชวยเหลอดานเงนทน ดานเทคนควชาการ และดานเทคโนโลย เพออานวยความสะดวกใหภาคสามารถปฏบตตามพนธกรณได

จากการทอนสญญามนามาตะฯ มงเนนใหมการจดการปรอททงวฏจกรชวต อนสญญาดงกลาวจงมความเกยวของกบการดาเนนงานของหลายภาคสวน ซงประเทศไทยยงมการใชประโยชนจากปรอททงในดานการแพทย วทยาศาสตร และอตสาหกรรม รวมทงมการปลดปลอยปรอทสสงแวดลอมจากแหลงกาเนดตาง ๆ ดงนน หากประเทศไทยเขารวมเปนภาคสมาชกอนสญญาฯ จะสงผลดตอภาพลกษณของประเทศในเวทสงแวดลอมโลก เพราะเปนการแสดงออกใหนานาประเทศไดประจกษวา ประเทศไทยใหความสาคญและคานงถงหลกการปองกนไวกอน (Precautionary principle) รวมทงมความตระหนกถงพษภยของปรอทและการจดการปญหาปรอท นอกจากน การเขารวมเปนภาคสมาชกอนสญญาฯ จะเปนการยกระดบการจดการปรอทภายในประเทศใหมประสทธภาพมากขน เนองจากจะเปนแรงผลกดนสาคญใหหนวยงานทเกยวของพฒนาและปฏบตตามแผนระดบชาตดานการจดการปรอทซงตองจดทาขนตามขอกาหนดของอนสญญาฯ และยงทาใหมการพฒนากฎหมายและมาตรฐานดานการจดการปรอททสอดคลองกบอนสญญาฯ และทดเทยมกบประเทศอน ๆ รวมทงยงเปนการเพมโอกาสในการไดรบความชวยเหลอดานการเงน เทคนควชาการ และเทคโนโลยดานการจดการปรอทจากองคกรสงแวดลอมระหวางประเทศอกดวย

อยางไรกตาม การเขารวมเปนภาคสมาชกฯ กอาจสงผลกระทบเชงลบไดเชนกน หากผประกอบการไมสามารถปรบตวเพอหาแหลงวตถดบ เทคโนโลย หรอผลตภณฑทดแทนไดทน โดยอาจทาใหตนทนการผลตในระยะแรกเพมขน เกดการชะลอตวของการขยายกจการ มผลกระทบตอการจางงาน รวมถงผบรโภคอาจตองรบภาระคาใชจายทเพมขน อาท หากมการปรบเปลยนเทอรโมมเตอรแบบปรอทวดไข มาใชเครองมอวดระบบอเลกทรอนกส อาจทาใหผบรโภคมภาระคาใชจายเพมขน ประมาณ 46-246 บาท หรอมตนทนทางสงคมเพมขนไมตากวา 183.57-981.72 ลานบาทตอป (คานวณจากปรมาณการนาเขาเทอรโมมเตอรทใชทางคลนกในป พ.ศ. 2556 จานวน 3,990,758 หนวย) หรอหากมการปรบเปลยนหลอดฟลออเรสเซนตมาใชหลอดไฟ LED อาจทาใหผบรโภคมภาระคาใชจายเพมขน ประมาณ 20-25 เทา หรอ 222,598 ลานบาทตอป (คานวณจากประเทศไทยมการบรโภคหลอดไฟฟลออเรสเซนตในป พ.ศ. 2555 ประมาณ 222,598 พนหลอด) เปนตน แตในระยะยาวหากอนสญญาฯ มผลบงคบใช ราคาของผลตภณฑทดแทนจะลดลงตามกลไกของตลาด เนองจากปรอทจะเปนสงหายาก และมการพฒนาเทคโนโลยการผลตผลตภณฑทดแทนอยางกวางขวาง

แมวาการเขารวมเปนภาคสมาชกฯ อาจสงผลกระทบเชงลบดานคาใชจายทเพมขนจากการปรบเปลยนมาใชผลตภณฑทางเลอก แตคาใชจายจานวนดงกลาวไมสามารถเทยบเทาและชดเชยไดกบคาใชจายทใชในการฟนฟสขภาพและสงแวดลอมจากการไดรบพษปรอท ดงบทเรยนของเหตการณโรค มนามาตะ (Minamata disease case) ประเทศญปน ทสะทอนใหเหนผลกระทบของพษปรอทตอปญหา


สขภาพและสงแวดลอมในระยะยาว ซงกวาความเสยหายจะปรากฏใหเหนชดเจนตองใชระยะเวลายาวนานกวา 12 ป สวนใหญอาการทปรากฏจะรนแรงและทาใหเสยชวต รวมถงตองใชเวลาในการตอสเพอเรยกรองคาเสยหายยาวนานกวา 70 ป ใชงบประมาณในการชดเชยคาเสยหาย คารกษาพยาบาลมากกวา 200 ลานเยน รวมถงตองใชงบประมาณในการฟนฟพนทอกหลายแสนลานเยน และใชเวลาในการฟนฟสภาพแวดลอมและระบบนเวศยาวนานกวา 23 ป เปนตน

จากการประชมเวทสาธารณะ “ความพรอมของไทย...ตออนสญญามนามาตะวาดวยปรอท” เพอรบฟงความเหนจากหนวยงานทเกยวของ และผมสวนไดสวนเสยในประเดนการเขารวมเปนภาคอนสญญา มนามาตะฯ ผลการประชมเวทสาธารณะฯ มความเหนในทศทางเดยวกนวา ประเทศไทยควรเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ เนองจากจะเปนผลดใหมการจดการปรอทอยางเปนรปธรรม มหนวยงานทรบผดชอบอยางชดเจน และจะทาใหไดรบการจดสรรงบประมาณอยางเพยงพอ อยางไรกตาม ควรมการศกษาความเปนไปไดและความเหมาะสมในการใชผลตภณฑหรอเทคโนโลยทางเลอก เพอไมใหเปนภาระดานคาใชจายตอผมสวนไดสวนเสย และการกาหนดมาตรฐานหรอกฎระเบยบควรคานงถงความพรอมของเทคโนโลย และศกยภาพของผประกอบการ รวมทงควรทาความเขาใจกบผประกอบการเกยวกบกฎระเบยบ หรอขอบงคบทอาจเพมขนจากอนสญญาฯ ดวย

ดงนน หากประเทศไทยตดสนใจเขารวมเปนภาคสมาชกอนสญญาฯ จาเปนทตองเตรยมความพรอมเพอลดผลกระทบเชงลบทอาจจะเกดขน และเพอใหสามารถดาเนนการไดอยางสอดคลองกบขอกาหนดของอนสญญาฯ โดยสรป ดงน

(1) สงทประเทศไทยจะตองดาเนนการกอนเขารวมเปนภาค ประกอบดวย

(1.1) กาหนดใหปรอทและสารประกอบปรอทภายใตอนสญญามนามาตะฯ เปนวตถอนตรายชนดท 3 ภายใตพระราชบญญตวตถอนตราย พ.ศ. 2535 เพอใหการนาเขาและสงออกปรอทตองไดรบอนญาตจากหนวยงานทรบผดชอบ ทงน เพอใหสอดคลองกบขอกาหนดของอนสญญาฯ ทกาหนดใหตองมการแจงยนยอมใหมการนาเขาและสงออกกอนลวงหนา

(1.2) เตรยมดาเนนการเพอขอยกเวน (Exempt) ในผลตภณฑท เตมปรอทท ยงมความจาเปนตองใชภายในประเทศ อาท ยาฆาเชอ เทอรโมมเตอร และเครองมอวดความดนโลหต เปนตน

(1.3) ผลกดนใหปรอทเปนประเดนสาคญเรงดวนในแผนยทธศาสตรการจดการสารเคมแหงชาต เพอใหเกดกลไกการบรณาการระหวางหนวยงาน และเชอมโยงระบบฐานขอมลปรอททงระบบ

(2) สงทประเทศไทยจะตองดาเนนการเมอเขารวมเปนภาค ประกอบดวย

(2.1) พฒนาและวางระบบการจดการปรอทในภาพรวมของประเทศในดานตางๆ ใหสอดคลองกบขอกาหนดของอนสญญฯ อาท การจดทาแผนระดบชาตวาดวยการจดการปรอทตามแนวทางทระบในอนสญญาฯ การสารวจ รวบรวมขอมลปรมาณ (loading) ของการนาเขาและสงออกปรอทและสารประกอบปรอทของประเทศไทย การจดทาทาเนยบปรอทจากแหลงกาเนดตาง ๆ และสนบสนนใหหนวยงานทเกยวของ ผประกอบการ และผมสวนไดสวนเสยดาเนนมาตรการการจดการปรอทตามแผนจดการระดบชาต เปนตน


(2.2) ใหความร การพฒนาศกยภาพและขดความสามารถของบคลากรทเกยวของ

(2.3) วจยและพฒนาผลตภณฑทางเลอก/สารทดแทนปรอทและสารประกอบปรอทในผลตภณฑตามอนสญญาฯ กาหนด

(2.4) เพมมาตรการความเขมงวดในระบบตดตาม ตรวจสอบเสนทางของปรอทและสารประกอบปรอท รวมถงพนทปนเปอน เปนตน

อยางไรกตาม ในกรณทประเทศไมเขารวมเปนภาคอนสญญาฯ การเตรยมความพรอมเรองการจดการปรอทของประเทศจะเปนการสรางภมคมกนและลดผลกระทบในมตตางๆ โดยตองมการกาหนดกฎหมาย ระเบยบขอบงคบ และมาตรการทมความเขมงวดใกลเคยงหรอเทยบเทากบขอกาหนดของอนสญญาฯ เพอสรางความมนใจแกนานาชาตวาประเทศไทยไดมการจดการปรอท ภายในประเทศอยางเหมาะสม และเพอเปนหลกประกนวาประชาชนจะไมมความเสยงอนตรายจากปรอทและสารประกอบปรอททปนเปอนปรอทสสงแวดลอมและระบบนเวศ อนจะสงผลดตอคณภาพชวตและสงแวดลอมตอไป

เอกสารอางอง Daniel A. Reifsnyder, Deputy Assistant Secretary. Bureau of Oceans and International

Environmental and Scientific Affairs, Remarks at the Opening of the Fifth Session Of the United Nations Environment Programme's Intergovernmental Negotiating Committee To Prepare a Legally Binding Instrument on Mercury. Geneva. Switzerland. 13 January 2013.

Environment Canada. Mercury and the Environment. [Online]. Available: http://www.ec.gc.ca/mercure-mercury/.

Environmental Canada. Switches and Relays. [Online]. Available: www.ec.gc.ca/mercure-mercury/default.asp?lang=En&n=AD4A4C54-1.

Henrik Selin. Global Environmental Law and Treaty-Making on Hazardous Substances:The Minamata Convention and Mercury Abatement. [Online]. Available: http://www.mitpressjournals.org/doi/pdf/10.1162/GLEP_a_00208. (Access date July 2014).

Obama's EPA: Changing The Regulatory Environment. [Online]. Available: www.epa.gov/foia/docs/Second-Release-Part-R.pdf.

Relay is a device that is capable of opening a normally-closed circuit or closing a normally-open circuit. [Online]. Available: www.perriers.com/main_content/section06/mercury.html#Relays.

S. Hagemann et al. Analysis of options for the environmentally sound management of surplus mercury in Asia and the Pacific. 2011.

The 8th Ronin. โรคมนามาตะ (Minamata Disease) บทเรยนจากความสญเสย. [ออนไลน]. สบคนจาก : เวปไซด www.marumura.com.

U.S. Environmental Protection Agency Office of Air Quality Planning and Standards. Locating and Estimating Air Emissions from Sources of Mercury and Mercury Compounds. 1997.

UNEP. Minamata Convention on Mercury. [Online]. Available: http://www.mercuryconvention.org (Access date 8 October 2014).

(ข)

UNEP. Negotiations On Mercury Agreement. [Online]. Available: https://www.mfe.govt.nz/laws/meas/negotiations-on-mercury-agreement.html. (Access date July 2014).

UNEP. สรปผลภาพรวมการคาดประมาณการปลดปลอยสารปรอทสสงแวดลอมจากแหลงกาเนดประเภทตางๆ ของประเทศ ตามวธการคาดประมาณของ Toolkit for identification and quantification of mercury releases. 2010.

UNITED NATIONS ENVIRONMENT PROGRAMME CHEMICALS. GLOBAL MERCURY ASSESSMENT: APPENDIX. 2002.

United Nations Environment Programme. Mercury: Acting Now! UNEP Chemicals Branch, Geneva, Switchzerland และ U.S. Environmental Protection Agency 2006, EPA’s Roadmap for Mercury. 2013.

USGS. Mercury in the Environment. Fact Sheet 146-00 (October 2000). [Online]. Available: http://www.usgs.gov/themes/factsheet/146-00/.

Vagn C. Johansen and Garth J. Hawkins, © Portland Cement Association. Mercury Emission and Speciation from Portland Cement Kilns. 2003.

What is Mercury and Where Does it Come From?. [Online]. Available: http://people.uwec.edu/jolhm/EH/Leslie/what_mercury.htm.

เกษม พลายแกว. ปรอท สารเคมใกลตวทควรรจก. วารสาร มฉก.วชาการ. ปท 8 ฉบบท 16 มกราคม-มถนายน 2548, หนา 81-96.

เจตนารมณ นโยบาย หวหนา คสช เมอวนท 11 มถนายน 2557. [ออนไลน]. สบคนจาก : เวปไซดรฐบาลไทย. http://www.thaigov.go.th.

แหลงทองในประเทศไทย การเกดแหลงแรทองและการทาเหมองแรทอง . [ออนไลน]. สบคนจาก : http://fieldtrip.ipst.ac.th/intro_sub_content.php?content_id=14&content_folder_id=307. อางองใน กรมทรพยากรธรณ (2544) ธรณวทยาประเทศไทย เฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหว เนองในโอกาสพระราชพธมหามงคล เฉลมพระชนมพรรษา 6 รอบ 5 ธนวาคม 2542. กรงเทพฯ. 566 หนา.

โครงการฉลากเขยว มลนธสถาบนสงแวดลอมไทย. ขอกาหนดฉลากเขยวสาหรบผลตภณฑแบตเตอรปฐมภม. 2553.

โครงการฉลากเขยว มลนธสถาบนสงแวดลอมไทย. ขอกาหนดฉลากเขยวสาหรบผลตภณฑ หลอดฟลออเรสเซนต. 2555.

(ค)

กรมควบคมมลพษ. เอกสารเผยแพรทางวชาการของสารเคมเฉพาะเรอง ปรอท (Mercury). 2545.

กรมควบคมมลพษ. (ราง) ยทธศาสตรการจดการซากผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอเลกทรอนกสเชงบรณาการ ป พ.ศ. 2557-2564.

กรมควบคมมลพษ. เตาเผามลขยะตดเชอในไทย. [ออนไลน]. สบคนจาก : เวปไซดwww.pcd.go.th/info_serv/envi_incinerate.html.

กรมควบคมมลพษ. โครงการพฒนาแนวทางการประเมนปรมาณซากผลตภณฑเครองใชไฟฟาและ. อเลกทรอนกส. 2555.

กรมควบคมมลพษ. คพ.แถลงผลตรวจสอบการปนเปอนสารปรอท บรเวณสวนอตสาหกรรม 304 จ.ปราจนบร. [ออนไลน]. สบคนจาก : เวปไซดwww.pcd.go.th/Public/News/GetNewsThai.cfm?task=lt2009&id=16865.

กรมควบคมมลพษ. มาตรฐานคณภาพอากาศและเสยง. [ออนไลน]. สบคนจาก : เวปไซดwww.pcd.go.th/info_serv/reg_std_airsnd03.html.

กรมควบคมมลพษ. สถานการณมลพษของประเทศไทย ป พ.ศ. 2556. [ออนไลน]. สบคนจาก : เวปไซด http://www.onep.go.th/index.php?option=com_content&view=article&id=7267:2014-03-21-05-51-07&catid=3:2010-10-08-06-17-25.

กรมควบคมมลพษ. สรปผลการประชมแลกเปลยนขอคดเหนและขอเสนอแนะตอ (ราง) มาตรการทางกฎหมายระหวางประเทศดานการจดการสารปรอท (แลกเปลยนความเหนครงท 2). วนท 29 สงหาคม 2554 โรงแรม เดอะวน ทาวเวอร. กรงเทพมหานคร.

กรมทรพยากรธรณ. ธรณวทยาประเทศไทย เฉลมพระเกยรตพระบาทสมเดจพระเจาอยหว เนองในโอกาสพระราชพธมหามงคล เฉลมพระชนมพรรษา 6 รอบ 5 ธนวาคม 2542. กรงเทพฯ. 2544.

กรมศลกากร. สถตนาเขา-สงออกปรอท. [ออนไลน]. สบคนจาก : http://www.customs.go.th.

กรมอตสาหกรรมพนฐานและการเหมองแร. ขอมลการผลตแร. [ออนไลน]. สบคนจาก : เวปไซดhttp://www7.dpim.go.th/stat/production.php?pduct=Quantity&pdcode=059&pdyear1=2012&pdyear2=2012.

กองแผนงานและประเมนผล กรมควบคมมลพษกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. แผนจดการมลพษ พ.ศ. 2555-2559. 2555.

กองประเมนผลกระทบตอสขภาพ กรมอนามย. ผลกระทบตอสขภาพจากสารปรอท. [ออนไลน]. สบคนจาก : http://hia.anamai.moph.go.th/ewt_dl_link.php?nid=247&filename=index. 2014.

(ง)

การบาบดกากของเสยดวยการทาใหเปนกอน. [ออนไลน]. สบคนจาก : เวปไซด www.l3nr.org/posts/6835

คณะกรรมการแหงชาตวาดวยการพฒนายทธศาสตรการจดการสารเคม. แผนยทธศาสตรการจดการสารเคมแหงชาต ฉบบท 4 (พ.ศ. 2555-2564). 2554.

ดรณ ไพศาลพาณชยกล ."74 ปโรคมนามาตะ กบการตอสของผปวยโรคมนามาตะ". โครงการทนปญญาชนสาธารณะแหงเอเชย. [ออนไลน]. สบคนจาก : เวปไซด [email protected].

บมจ. พอารซ เทคโนโลย คอรปอเรชน. ความรเกยวกบทฤษฎบารอมตอร. [ออนไลน]. สบคนจาก : เวปไซด www.prctechth.com/barometer.php.

บรษท จเนยส ทราฟฟค ซสเตมส จากด. LED เทคโนโลยแสงสวางแหงอนาต. [ออนไลน]. สบคนจาก : เวปไซด www.gets.co.th/knowledge.php?txtNo=15.

บรษท ทงคา จากด. [ออนไลน]. สบคนจาก : เวปไซด www.tongkahharbour.com/tongkah/TH/company_TKL_th.html.

ปนซเมนตนครหลวง. มาตรการการควบคมและลดผลกระทบสงแวดลอม. [ออนไลน]. สบคนจาก : เวปไซด http://www.siamcitycement.com/about/environmental/continuous_improvement.aspx?lang=th.

ผศ.ดร.พมพเพญ พรเฉลมพงศ และศาสตราจารยเกยรตคณ ดร.นธยา รตนาปนนท. อนตรายจาก การปนเปอนของสารปรอท. [ออนไลน]. สบคนจาก : www.foodnetworksolution.com.

รศ.ดร.ภญ.พสมย กลกาญจนาธร, รศ.ภญ.ยวด วงษกระจาง และ ภก.วส ศภรตนสทธ. เครองวด ความดนโลหต. คณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยมหดล.

วทยาลยสารพดชางกาแพงเพชร. หนวยท 9 รเลย. [ออนไลน]. สบคนจาก : เวปไซด www.kpp.ac.th/elearning/elearning3/book-09.html.

ศนยเทคโนโลยโลหะและวสดแหงชาต. สาระนาร : ถานไฟฉายและแบตเตอร ตอน 2. [ออนไลน]. สบคนจาก : https://www.mtec.or.th.

ศนยขอมลเครองสาอาง กองเครองสาอางและวตถอนตราย กรมวทยาศาสตรการแพทย กระทรวงสาธารณสข. ผลการวเคราะหหาสารหามใชในผลตภณฑเครองสาอาง ในปงบประมาณ 2547 ถง มถนายน 2551.

(จ)

ศนยความเปนเลศดานการจดการสารและของเสยอนตราย จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ปรมาณสารเคมในโรงงานอตสาหกรรม. [ออนไลน]. สบคนจาก : http://www.chemtrack.org/chem-map/chemmap.htm.

ศนยทดสอบฉลาดซอ ประเภทอาหาร/สขภาพ ฉบบท 137. ปรอทในครมหนาขาว. [ออนไลน]. สบคนจาก : เวปไซด www.chaladsue.com/index.php/Food-health/1221-test137.html.

ศนยวจยและประเมนความเสยงดานอาหารปลอดภย สถาบนอาหาร กระทรวงอตสาหกรรม . โครงการ “พฒนาอตสาหกรรมอาหารไทยใหเปนครวอาหารคณภาพของโลก”. [ออนไลน]. สบคนจาก : www.thairath.co.th/column/life/fromfood/357909.

สานกอนามยสงแวดลอม กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข. แผนยทธศาสตรอนามยสงแวดลอมแหงชาต ฉบบท 2 พ.ศ. 2555 – 2559. 2555. [ออนไลน]. สบคนจาก : http://infofile.pcd.go.th/mgt/thaiPlan.pdf.

สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต สานกนายกรฐมนตร. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555 – 2559). 2554.

สานกงานคณะกรรมการอาหารและยา และคณะเภสชศาสตร มหาวทยาลยมหดล. โครงการการศกษาเพอวเคราะหสถานการณสาหรบการจดทาขอเสนอเชงนโยบายในการบรหารจดการความปลอดภยของปรอทในผลตภณฑสขภาพ.

สานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. แผนจดการคณภาพสงแวดลอม พ.ศ. 2555-2559. 2555.

สานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. กรมควบคมมลพษ แถลงขาว เรอง รายงานสถานการณ ประจาป 2556. [ออนไลน]. สบคนจาก : เวปไซดwww.onep.go.th/index.php?option=com_content&view=article&id=7267:2014-03-21-05-51-07&catid=3:2010-10-08-06-17-25.

สานกงานนโยบายและยทธศาสตร สานกปลดกระทรวงสาธารณสข. แผนพฒนาสขภาพแหงชาต ฉบบท 11 พ.ศ. 2555 – 2559. 2555. [ออนไลน]. สบคนจาก : http://www.kmddc.go.th/uploads/file/books/pdf/Plan11.pdf.

สานกจดการกากของเสยและสารอนตราย กรมควบคมมลพษ. (ราง) คาแปลงอนสญญามนามาตะวาดวยปรอท (Minamata Convention on Mercury). 2557.

อารยา รตนทองคา สาราญ สภาร ปยะนาถ มหาโพธ ศรวณ ถาวรจกร ศรวรรณ เรอนทองด สกญญา วงศสวาง. การเปรยบเทยบปรอทในเลอดของนกศกษาทนตแพทย. ขอนแกน : คณะทนตแพทยศาสตรมหาวทยาลยขอนแกน. 2543.

รายงานฉบบสมบรณ

โครงการการศกษาความพรอมของประเทศไทยในการปฏบตตาม อนสญญามนามาตะวาดวยปรอท

ทปรกษา นายวเชยร จงรงเรอง อธบดกรมควบคมมลพษ

นางสณ ปยะพนธพงศ รองอธบดกรมควบคมมลพษ

นายอนพนธ อฐรตน ผอานวยการสานกจดการกากของเสยและสารอนตราย กรมควบคมมลพษ

คณะผจดทา

นางสาวธราพร วรวฒกร ผอานวยการสวนสารอนตราย สานกจดการกากของเสยและสารอนตราย กรมควบคมมลพษ

นายราเชนทร ราชพลา สานกจดการกากของเสยและสารอนตราย กรมควบคมมลพษ

นางสาวพทธนนทน ตารน สานกจดการกากของเสยและสารอนตราย กรมควบคมมลพษ

นางสาวมกรา ทพพน สานกจดการกากของเสยและสารอนตราย กรมควบคมมลพษ

นางสาวทพยธรา รมมณย กองนตการ กรมควบคมมลพษ

นางสาวชลาลย รงเรอง สานกจดการกากของเสยและสารอนตราย กรมควบคมมลพษ

นางสาวดษฎ คชสงห สานกจดการกากของเสยและสารอนตราย กรมควบคมมลพษ

(ข)

คณะผศกษา นางสรวงระว คณธนกาญจน ผจดการโครงการ

นายศรธญญ ไพโรจนบรบรณ ผเชยวชาญดานการจดการสงแวดลอม

ดร.ขวญฤด โชตชนาทววงศ ผเชยวชาญดานสาธารณสขและอาชวอนามย

รศ.ดร.อดศร อศรางกร ณ อยธยา ผเชยวชาญดานเศรษฐศาสตร

ผศ.ดร.คนงนจ ศรบวเอยม ผเชยวชาญดานกฎหมายสงแวดลอม

ผศ.ประกายรตน สขมาลชาต ผเชยวชาญดานสงคมศาสตร

ผศ.ดร.สชาต เหลองประเสรฐ ผเชยวชาญดานสงแวดลอม

ดร.กตตพจน เพมพล ผเชยวชาญดานกระบวนการมสวนรวม

ดร.นาผง วงษวานช นกวจย

ดร.เกจวล โฆสตคณาวฒ นกวจย

นายวรพงษ พลกองแกว นกวจย

นางศลปดารา ภควนต ผประสานงานโครงการ/นกวจย

Documents

PCD.go.th - รายงานฉบับสมบูรณ์pcd.go.th/info_serv/file/21-04-60-3.pdf · 2017. 4. 11. · 7.2.3 ระบบการจัดการของเส