Prawo cywilne

Pojęcie umowy

Rodzaje umów

Zawarcie umowy

Umowa

• Czynność prawna– Co najmniej dwa oświadczenia woli

zgodne co do treści– Zmierzające do wywołania skutków

prawnych w sferze prawa cywilnego• Zgodność woli

– Konsens– Dyssens

Rodzaje

• Ze względu na zobowiązania stron– Jednostronnie zobowiązujące– Dwustronnnie zobowiązujące– Wzajemne

• Ze względu na odpłatność świadczenia– Odpłatne– nieodpłatne

Rodzaje II

• Ze względu na sposób regulacji– Nazwane– Nienazwane

• Ze względu na przedmiot regulacji– O przeniesienie własności– O korzystanie z cudzej rzeczy lub praw– O świadczenie usług

Zawarcie umowy zagadnienia ogólne

• Potrzebne zgodne oświadczenia woli• Tryby dochodzenia do konsensu

– Oferta i jej przyjęcie– Negocjacje– Aukcja i przetarg

• Problemy szczególne– Ogłoszenia, cenniki, regulaminy– Odpowiedzialność „przedkontraktowa”

Pojęcie oferty

• Oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy

• Określające istotne postanowienia tej umowy

• Musi być– Stanowcza– Jednoznaczna– Możliwa do przyjęcia przez proste „tak”

Złożenie oferty

• Sposób– Wyraźny lub dorozumiany (w tym

domniemanie z art 543 kc)– Ad incertas personas lub oznaczonemu

adresatowi• Skutki

– Oferent: stan związania– Oblat: prawo podmiotowe kształtujące

Związanie ofertą• Początek:

– Reguły ogólne dla oświadczeń woli– Wyjątek oferty składanych elektronicznie

• Czas związania (art. 66 par. 2 KC)– Oferta złożona bezpośrednio drugiej

stronie– Oferta złożona w inny sposób– Czas związania określony w treści oferty

• Śmierć składającego

Odwołanie oferty

• Obrót powszechny: reguły ogólne dla odwoływania oświadczeń woli

• Obrót gospodarczy– Odwołanie złożone drugiej stronie przed

wysłaniem przez nią oświadczenia o przyjęciu oferty

– Odwołanie jest niemożliwe, jeżeli• Wynika to z treści oferty lub• Określono termin jej przyjęcia

Przyjęcie oferty• Wykonanie uprawnienia kształtującego• Powstają skutki wynikające z art. 56 KC• Sposoby przyjęcia

– Wyraźne– Dorozumiane (art. 68 KC)– Przez przystąpienie do wykonywania (art.

69 KC)• Czas i miejsce zawarcia umowy (art 70

KC)

Przyjęcie oferty z zastrzeżeniami lub zmianami

• Obrót powszechny: nowa oferta• Obrót gospodarczy

– Zmiany istotne: nowa oferta– Zmiany nieistotne

• Dochodzi do zawarcia umowy na nowych warunkach

• Wyjątki– Sprzeciw oferenta– Oferta z klauzulą „bez zastrzeżeń”– Uzależnienie zmian od zgody oferenta

Negocjacje• Strony dochodzą do porozumienia

– „pozycja” stron otwarta– Targi i ustępstwa

• Umowa zostaje zawarta z chwilą dojścia do porozumienia co do wszystkich elementów będących przedmiotem negocjacji

• List intencyjny• Obowiązek lojalności

Aukcja i przetarg

• Postępowania eliminacyjne• Warianty trybu ofertowego• Różne zastosowanie

– Aukcja: ustalamy cenę lub czynsz– Przetarg: porównujemy oferty

• Elementy wspólne– Ogłoszenie– Wadium

Przetarg

• Zasadniczo pisemny• Ogłoszenie o przetargu

– Zaproszenie do składania ofert– Regulamin przetargu

• Składanie ofert i wybór kontrahenta• Zawiadomienie uczestników o wyniku

przetargu• Uczestnicy nie znają ofert konkurentów

Aukcja – model klasyczny

• Wezwanie do składania postąpień• Składanie postąpień (ofert)

– Uczestnicy znają propozycje konkurentów– Postąpienie wiąże do czasu „przebicia” lub

zamknięcia aukcji bez wyboru oferty• Zamknięcie aukcji

– Z wyborem oferty– Bez wyboru oferty

Aukcja – modele niestandardowe

• Model holenderski „in minus”• Aukcja klasyczna z obniżanymi

postąpieniami• Aukcja „przy świecy” / elektroniczna• Aukcja amerykańska• Aukcja metodą mieszaną• Aukcja Vickerey’a

Nadużycia przy aukcji i przetargu

• Organizator aukcji– Udział figurantów– Przyjmowanie postąpień od osób

nieistniejących– Inne: Rozpijanie uczestników, mock

auction, sterowanie rynkiem• Licytanci / uczestnicy przetargu

– Rozpowszechnianie fałszywych informacji– Zmowa licytantów

Unieważnienie umowy zawartej na zmanipulowanej aukcji lub przetargu

• Legitymacja czynna:– Strony umowy (czasem: zleceniodawca)– Pozostali uczestnicy aukcji / przetargu

• Przesłanki– Sprzeczne z prawem lub dobrymi

obyczajami działanie strony, uczestnika, osoby trzeciej

– Wpływające na wynik aukcji lub przetargu• Konieczny wyrok sądu

Ogłoszenia, reklamy, cenniki• Możliwości:

– Oferta– Zaproszenie do zawarcia umowy

• O charakterze prawnym decyduje przede wszystkim wola „autora” informacji

• W razie wątpliwości przyjmuje się, że ogłoszenie jest zaproszeniem do zawarcial umowy

Odpowiedzialność „przedkontraktowa”

• Obowiązek lojalności• Culpa in contrahendo• Negocjacje: odpowiedzialność za

– Naruszenie obowiązku negocjowania w dobrej wierze

– Naruszenie tajemnicy ujawnionej przez kontrahenta w toku negocjacji

• Granica: ujemny interes umowny