44
Uzm. Dr. Haldun Akoğlu

Pulmoner ödem(fazlası için )

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Pulmoner ödem(fazlası için )

Uzm. Dr. Haldun Akoğlu

Page 2: Pulmoner ödem(fazlası için )

Kalp yetmezliği bir sendromdur

Tanısını koyacak herhangi bir kesin testi yoktur

Ġlk muayene ile KKY denilen hastaların yarısı KKY değildir

Tanım

Page 3: Pulmoner ödem(fazlası için )

Yetersiz perfüzyon sebebiyle hipotansiyon geliĢirse

= Kardiyojenik ġok

KY akut pulmoner ödem (APE) ile prezente olursa

= Akut Kalp Yetmezliği Sendromu

APE, artan iĢyükünü karĢılayamayan kalbin kalp debisini

düĢürmesini kompanse etmek için sistemik periferik direncin

refleks Ģekilde arttırılması sonucu geliĢir

Patofizyoloji

Page 4: Pulmoner ödem(fazlası için )

Miyokard duvar gerilimi LaPlace kuralı ile belirlenir

Gerilim = basınç (ardyük) x ventrikül çapı

ArtmıĢ gerilim kardiyak remodellingi tetikler

Önce, miyositler hipetrofiye olur ya da apoptozis ile ölüp skar

dokusu oluĢtururlar

Yanıtın bu ikisinden hangisi yönünde olduğuna göre KY tipi

de değiĢir

KY EF’ye göre sistolik ya da diyastolik olarak sınıflandırılır

N EF %55-75 arasındadır

Sistolik vs Diyastolik KY

Page 5: Pulmoner ödem(fazlası için )

Sistolik

EF <%45

En sık iskemik kalp hastalığından kaynaklanır

HT, kapak hastalıkları ve miyokardit de sebep olabilir

Mekanik olarak ventrikül kan ejekte edemez

Ġntrakardiyak hacim ve basınç artar

Eforla, venöz dönüĢ artmasına rağmen kontraktilite

arttırılamaz, bu da kalp basınçlarını yükseltir, pulmoner

konjesyon ve ödem geliĢir

Sistolik vs Diyastolik KY

Page 6: Pulmoner ödem(fazlası için )

Diyastolik

Kontraktil fonksiyon normaldir

Ventrikül gevĢemesi bozulmuĢtur

Diyastolik basınç ile hacim arasındaki iliĢki bozulmuĢtur

LV kanı almakta zorlanır

LV kompliyansı düĢer, diyastolik LV dolumunu sağlayabilmek

için atriyal basınçlar yükselir

YaĢlı kadınlarda görülür, kronik HT ve LV yetmezlik en sık

sebepleridir

YaĢlı KY hastalarının %30-50’sinde diyastolik disfonksiyona bağlı

konjesyon vardır

Sistolik vs Diyastolik KY

Page 7: Pulmoner ödem(fazlası için )

Hacim yüklenmesi (diyastolik disfonksiyona bağlı konjesyon)

Acil servise en sık baĢvuru sebebidir

EF’den bağımsız olarak tüm KY’lerde gözlenir

Diyastolik disfonksiyon hastaları preload bağımlı olduğundan

aĢırı diürez ya da venodilatasyon (lasix ve perlinganit) altta

yatan ventrikül doluĢunu daha da bozarak hipotansiyona yol

açabilir

Hikaye ve FM’den KY tipini belirlemek zordur

Ġlk tanısal tetkik EKO’dur

DKB >105 ancak JVD yok ise LV kontraktilitesi korunmuĢtur

Sistolik vs Diyastolik KY

Page 8: Pulmoner ödem(fazlası için )

Sol vs Sağ KY

SOL KY

Dispne

Yorgunluk

Öksürük

PND

Ortopne

SAĞ KY

Periferik ödem

JVD

Hepatojügüler reflü

Sağ üst kadran ağrısı

Page 9: Pulmoner ödem(fazlası için )
Page 10: Pulmoner ödem(fazlası için )
Page 11: Pulmoner ödem(fazlası için )

Normal CVP 7-9 cm

Page 12: Pulmoner ödem(fazlası için )
Page 13: Pulmoner ödem(fazlası için )

KKY bir sendromdur, tek bir tanı testi yoktur

Ġlk değerlendirmede hastaların yarısına KKY olmamalarına

rağmen KKY tanısı konulduğu belirlenmiĢtir

Obezite, kalp iskemisinden Ģüphelenmemek, KOAH akut

alevleri

Hikaye ve fizik muayeneye dayanan BNP çalıĢmasında acil

serviste KKY tanı doğruluğu %70’in altındadır

Tanı

Page 14: Pulmoner ödem(fazlası için )

Major Kriterler Minör Kriterler

PND Bilateral ekstremite ödem

BVD Gece öksürüğü

Raller Egzersiz dispnesi

KTĠ’de artıĢ (kardiyomegali) Hepatomegali

Akut pulmoner ödem Plevral efüzyon

S3 gallop Vital kapasitede 1/3 azalma

Venöz P artıĢı (>16 cm H2O) TaĢikardi (≥120)

Hepatojügüler reflü

Framingham Kriterleri

KKY tanısı için 1 majör 2 minör kriter tutmalıdır

Page 15: Pulmoner ödem(fazlası için )

Hikaye Puan PAAC Puan Fizik muayene Puan

Ġstirahatte dispne 4 Alveoler pulmoner ödem 4 N 91–110 /dk 1

Ortopne 4 Ġnterstisyel pulmoner ödem 3 N >110 /dk 2

PND 3 Bilateral plevral efüzyon 3 JVD >6 cm H2O 2

Yürürken dispne 2 Kardiyotorasik indeks >0.5 3 JVD ve ödem ya da HM 3

Merdiven çıkarken dispne 1 Kerley A çizgileri 2 Baziler raller 1

Raller >baziler 2

Wheezing 3

S3 gallop 3

Boston Kriterleri

Her kategori en fazla 4 puandan toplam maksimum 12 puan

Kesin KKY 8–12 puan, muhtemel KKY 5–7 puan, KKY değil <4 puan.

Page 16: Pulmoner ödem(fazlası için )

ArtmıĢ pulmoner kapiller kama basıncını (PCWP) en iyi

gösteren muayene bulgusu S3 gallop’dur (%99)

Ancak steteskop ile sadece %20 duyarlılıkla saptanabilir

En iyi 2.muayene bulgusu JVD’dir (%94)

Değişken Sensitivite Spesifite Tutarlılık

KKY hikayesi (+) 62 94 80

Dispne 56 53 54

Ortopne 47 88 72

Raller 56 80 70

S3 20 99 66

JVD 39 94 72

Ödem 67 68 68

Page 17: Pulmoner ödem(fazlası için )

PAAC

KKY’nin altın standart testi EKO’dur

Normal PAAC grafisi LV disfonksiyonunu ekarte etmez

Ancak diğer tanıları ekarte edebilir

LV KY PAAC bulguları

Dilate üst lob damarları

Kardiyomegali

Ġnterstisyel ödem

Pulmoner arterde belirginleĢme

Plevral efüzyon

Alveolar ödem

Superior vena cava’nın belirginleĢmesi

Kerley çizgileri

Page 18: Pulmoner ödem(fazlası için )

PA

1. Üst zonlarda venöz distansiyon (beyaz ok).

2. PeribronĢiyal dokularda kalınlaĢma ile

oluĢan peribronĢiyal Ģapka (siyah okbaşı).

3. Silik septal çizgiler (Kerley B) (beyaz

okbaşı).

4. ArtmıĢ KTĠ

Lateral

1. Dilate inf pulm venler (asterisk).

2. Sağ majör (oblique) interlobar

fissürde kalınlaĢma (beyaz okbaşı).

Page 19: Pulmoner ödem(fazlası için )

1. Septal çizgiler (Kerley B) (beyaz okbaşı).

2. ArtmıĢ KTĠ

3. Hiler dolgunluk

4. Ġnterlober fissürlerde kalınlaĢma (siyah

okbaĢı)

Page 20: Pulmoner ödem(fazlası için )

1. Damar sınırlarında silinme (okbaşları).

2. PeribronĢiyal Ģapkalanma (siyah ok)

3. Sefalizasyon – üst zon damarları distandü (okbaşları)

Page 21: Pulmoner ödem(fazlası için )
Page 22: Pulmoner ödem(fazlası için )

KKY bağlı APÖ PAAC evreleri

Page 23: Pulmoner ödem(fazlası için )

Hava-boĢluğu dolduran pulmoner ödem

Solda = yarasa-kanadı görüntüsü / santral dağılım (APÖ)

Sağda = tüm AC’de aynı Ģekilde dağılım (kokain)

Page 24: Pulmoner ödem(fazlası için )

PAAC

Ancak

PCWP 16-29 arasında olan orta düzey KKY hastalarının

yarısında

PCWP >30 olan ileri düzey KKY hastalarının %40’ında

pulmoner konjesyon yoktur

EKO’da kardiyomegalisi olanların %22’sinde KTĠ N’dir

Page 25: Pulmoner ödem(fazlası için )

Atrial NP, atriyumdan

B-type NP (BNP), kardiyak ventrikülden

CNP, endotelden

DNP, böbreklerden

NP’ler

Vazodilatasyon

Natriürez

Endotelinde azalma

RAA sistem inhibisyonu

BNP

Page 26: Pulmoner ödem(fazlası için )

Akut DKKY tanısında en sık bakılan test

Yarı ömrü 22 dakika

BNP 2 durumda klinik olarak beklenenden düĢük çıkar

Obezite

Çok akut baĢvurularda yükselmesi 1 saat gecikir

Renal yetmezlikte de beklenenden yüksek çıkar

Kronik olarak yüksek hastalarda baĢlangıca göre %50 değiĢim akut yükselme olarak değerlendirilir

BNP

Page 27: Pulmoner ödem(fazlası için )

BNP düzeyi NYHA KKY evresi ile uyumludur

BNP

Page 28: Pulmoner ödem(fazlası için )

Alt sınır (KKY değil)

LR- = 0.1

Üst sınır (KKY)

LR+ = 6 Düzeltme

BNP 100 pg/mL39 500 pg/mL85,86

Sensitivite %90 <100 pg/mL KKY

ihtimal dıĢı

NTproBNP 300 pg/mL87 900–1,000 pg/mL87

Sensitivite %99 Spesifisite %85 YaĢ >75 ise sınır 450

pg/mL

NPV 99% PPV 76% YaĢ <75 ise sınır 125

pg/mL

ProBNP

Page 29: Pulmoner ödem(fazlası için )

>480 pg/ml değeri 6 ayda %40 mortalite ve tekrar hastaneye

yatıĢ riski içerir

<230 pg/ml ile ise bu oran sadece %3’dür

>1740 olan hastaların akut mortalitesi %6’dır

BNP ve prognoz

Page 30: Pulmoner ödem(fazlası için )

En sık KOAH ile karıĢır

KOAH KKY ayrımı acil tıbbın en önemli konusudur

Ağır wheezing olsa bile:

Ağır HT ve periferik vazokonstrüksiyon = DKKY

Ayırıcı tanı

Page 31: Pulmoner ödem(fazlası için )

Tedavi

Page 32: Pulmoner ödem(fazlası için )

Hastanın aciliyeti, hacim durumu ve sistemik perfüzyonuna

göre yaklaĢıma karar verilir

Hasta stabil değilse öncelik havayolunun korunması ve

yeterli ventilasyonun sağlanmasıdır

Nabız oksimetresine bakarak Oksijen tedavisi baĢlanır

Hipoksi riski hiperkarbi riskinden daha önemlidir

CO2 retansiyonu olur diye O2 vermekten kaçınma!!!

NIMV akut pulmoner ödem tedavisinde çok faydalıdır

BiPAP daha kolay tolere edilir

Kardiyojenik pulmoner ödem tedavisinde acilde

uygulandığında mortaliteyi düşüren tek tedavi BiPAP’dır

Genel Yaklaşımlar

Page 33: Pulmoner ödem(fazlası için )

Monitörizasyon

Nabız oksimetresi

12-lead EKG – r/o AMI

IV yol

Sık vital takibi

PAAC

CBC, e-, BNP, enzimler – r/o AMI

Geniş anyon açıklıklı m.asidoz + ↑ laktat = kardiyojenik şok

K düşükse ya da aritmi varsa Mg’da bak ve düzelt!!!

Digoksin düzeyi

Ġdrar sondası ve AÇT

Genel Yaklaşımlar

Page 34: Pulmoner ödem(fazlası için )

IV Nitrat + düşük doz diüretik

AMI yoksa ACEI

2.basamak tx = nesiritide

Agresif diüretik tx entübasyon ihtiyacını gidermez, üstelik

renal fonksiyonları da bozar bu da mortaliteyi kötüleĢtirir

Tedavi Özeti

Page 35: Pulmoner ödem(fazlası için )

Yetmezlikteki kalp ardyük artıĢlarıan çok hassastır

150 mmHg gibi düĢük SBP’lerle bile APÖ tetiklenebilir

Vazodilatasyonu destekleyecek yeterli HT oladuğu sürece:

NTG SL 0,4 mg, dakikada 1 tane

NTG IV 0,2-0,4 microg/kg/dk

hızla 200 microg/dk’ya doğru yukarı titre et

NTG yetersiz gelirse nitropruside dön

Amaç LV dolma basıncını düĢürüp ET entübasyonu engellemektir

Akut Pulmoner Ödem

Page 36: Pulmoner ödem(fazlası için )

Tüm KKY’ler hacim yüklenmesine bağlı değildir

Diüretik tedavisi eninde sonunda KB’nı düşürür ancak

mortaliteyi azaltmaz, entübasyonu engellemez!!!

Faydalı tedavi agresif vazodailatasyondur!!!

NTG ile yeterli vazodilatasyon sağlanabildiği öçüde

morfine (2-5 mg IV) gerek yok.

Hasta ajite ise, BiPAP vereceksen düşün.

Akut Pulmoner Ödem

Page 37: Pulmoner ödem(fazlası için )

Eğer vazodilatör tedavi ile (IV NTG) hipotansiyon

gelişirse:

Tanı akut pulmoner ödem değildir!!!

VMAC çalıĢmasında 489 akut KKY hastasında agresif NTG infüzyonu ile 3 saatte ancak %1’inde semptomatik hipotansiyon geliĢmiĢtir. ADKKY tanısının 1/5’i acilde hatalı olduğuna göre ilaca bağlı hipotansiyon ihtimali, yanlıĢ tanı ihtimalinden düĢüktür

Ġlaç hemen bırakılmalı

AKS ya da kardiyojenik Ģok düĢünülmeli

Küçük sıvı bolusları verilmeye baĢlanmalı

HKMP varsa:

Vazodilatasyon KONTRAENDİKEDİR.

Komplikasyonlar

Page 38: Pulmoner ödem(fazlası için )

Komplikasyonlar

Vazodilatör sonrası hipotansiyon sebepleri

AĢırı vazodilatasyon

HKMP

IV hacim deplesyonu

RV enfarktı

Kardiojenik Ģok/ MI

Aortik stenoz

Anafilaksi

Gizli sepsis

Page 39: Pulmoner ödem(fazlası için )

Hastaların vitalleri nispeten stabil olmasına rağmen belirtileri

gürültülü olabilir

Eğer perfüzyon bozukluğu ve pulmoner konjesyon bulguları yoksa oksijen, KB kontrolü ve diürez yeterlidir

Vazokonstrüksiyonu olanlar vazodilatatörlerden faydalanırlar

Acile en sık baĢvuran KY hastaları vazokonstrükte ve konjesyonu olan hastalardır

Nitrat + diüretik

Akut Kalp Yetmezliği Sendromu

Page 40: Pulmoner ödem(fazlası için )

Barsak duvar ödemi sebebiyle tüm diüretikler IV verilmeli

Pulmoner ödem çözülünce oral idameye geçilmeli

Sulfa alerjisi varsa etakrinik asit dıĢında diüretik verme

Agresif diürez hipokalemi yapar, K seviyesini takip et

QT uzaması hipokalsemi, hipokalemi ya da

hipomagnezemiden olabilir – hepsine bak, tedavi et

Aldakton NYHA II – IV KKY hastalarına saklanmalı

Mutlaka AÇT takip edilmeli

Kr <2,5 olduğu sürece idrar 2 saatte >500 cc olmalı

Prognoz dizüretik yanıtına bağlıdır

Diüretikler

Page 41: Pulmoner ödem(fazlası için )

Diüretik direnci varsa

IV diüretik infüzyonu

Birden fazla diüretik kullanımı

Renal dozdan dopamin ile renal perfüzyonun arttırılması

denenebilir

Diüretikler

Page 42: Pulmoner ödem(fazlası için )

ACEI

Tüm KKY hastaları taburcu edilmeden önce ACEI almaya

baĢlamalıdırlar (kontraendikasyon yoksa)

B-blokörler

Akut tedavide yeri yok

Tüm KKY hastaları taburcu edilmeden önce BB almaya

baĢlamalıdırlar (kontraendikasyon yoksa)

Digoksin

3.basamak tedavi. ACEI, BB ve diüretiklerden sonra

AF’De ventrikül ritim kontrolü için tercih edilir

Akut tedavide yeri yok

Page 43: Pulmoner ödem(fazlası için )

Taburculuk

APÖ Ağırlığına göre direk taburcu ya da YBÜ

ADKKY Hastaneye yatıĢ ve tedavi düzenlenmesi

Aşağıdakilerin hepsi mevcutsa ayaktan taburcu edilebilirler Hasta subjektif olarak iyileştim diyorsa

Hareketliyse; ortostatizmi yoksa

İstirahat nabzı <100

SKB >80 mm Hg

Net idrar çıkışı >1 L

Oda havasında SO2 >90%

CK-MB <8.8 ng/mL, troponin T <0.1 µg/L

İskemik göğüs ağrısı yok

Yeni öenmli aritmisi yok

Elektrolitleri stabil

Page 44: Pulmoner ödem(fazlası için )

Teşekkürler