Page 1

หนวยท 2: การดาเนนการและผมสวนเกยวของกบศนยการเรยนร ICT ชมชน ผลสมฤทธ%จากการศกษา คาช*แจง 2.1 การดาเนนการของศนยการเรยนร ICT ชมชน 2.2 ผมสวนเก!ยวของกบศนยการเรยนร ICT ชมชน บทสรปยอ การประเมนผล รายการอางอง ผลสมฤทธ%จากการศกษา

หลงจากเรยนจบแลว ผเรยนควรจะมความสามารถดงน*:

1. ข $นตอนท!แตกตางกนของการดาเนนการของศนยการเรยนร ICT ชมชน

2. บทบาทของผมสวนเก!ยวของของศนยการเรยนร ICT ชมชน คาช*แจง

หนวย ท! 1 จะเปนการอธบายนยามความหมาย ประเภท การขบเคล!อนของศนยการเรยนร ICT ชมชนใน

ระดบโลกและของประเทศอนเดย รวมท $งอธบายความเช!อมโยงระหวางภาครฐกบศนยการเรยนร ICT ชมชน ใน หนวยน$ จะเปนการเรยนรรายละเอยดเก!ยวกบข $นตอนตาง ๆ ของการดาเนนการของศนยการเรยนร ICT

ชมชน รวมท $งอธบายบทบาทของผท!มสวนเก!ยวของกบศนยการเรยนรไอซทในชมชนของผเรยน พรอมท $งอธบายกจกรรมการพฒนาชมชนตาง ๆ 2.1 การดาเนนการของศนยการเรยนร ICT ชมชน

ศนยการเรยนร ICT ชมชน ท!ประสบความสาเรจ จะตองพจารณาปจจยดานเทคโนโลย เคร!องมออปกรณ

และระบบตาง ๆ นอกจากน$ ปจจยอ!น ๆ ท!มสวนสาคญตอความสาเรจของศนยฯ คอ พลงของชมชน องคความร ทกษะดานตาง ๆ การดารงชวตของคนในชมชน และสถานภาพทางสงคม หากศนยฯ ของผเรยนปฎบตตามประเดนตาง ๆ ขางตน ไดอยางมประสทธภาพ ศนยฯของผเรยนกจะเปนองคกรท!ประสบความสาเรจ

ศนยการเรยนร ICT ชมชนตนแบบ ควรจะมเคร!องมออปกรณ ดงตอไปน$ คอมพวเตอร เคร!องปร@ นท อปกรณเช!อมตออนเตอรเนต กลองถายรปดจตอล เวบไซต การส!อสารทางวทยกระจายเสยง หองสมดชมชน วสดอปกรณเพ!อการเรยนร หรอเฟอรนเจอร เปนตน

ในการดาเนนงานของศนยการเรยนร ICT ชมชน มข $นตอนจานวนมาก ท!ผเรยนจาเปนตองทาตาม เพ!อให ศนยฯของผเรยนเปนศนยฯ ท!มประสทธภาพ โดยจะอธบายในแตละข $นตอน ดงตอไปน$

ข *นตอนท 1: การประเมนความตองการของชมชน

กอนท!ผเรยนจะจดต $งศนยการเรยนรไอซทในชมชนของผเรยน ผเรยนตองทาการประชมหรอปรกษาหารอกบประชาชนในทองถ!น รวมท $งประเมนความตองการของคนในชมชนท $งเพศหญง เพศชาย เดก กลมวยรน กลมผสงอาย และผท!ไมมสวนไดสวนเสยของชมชน โดยในหนวยท! 3 ของบทท! 1 จะอธบายแนวคดเก!ยวกบการประเมนความตองการของชมชน ข *นตอนท 2: ความรความเขาใจในชมชนชนบทและการสนบสนนการมสวนรวม

การมสวนรวมของชมชน มความสาคญอยางมากท!จะพจารณาวาศนยการเรยนรไอซทของชมชนผเรยนประสบผลสาเรจหรอไม ดงน$นผเรยนจาเปนตองเขาใจชมชนชนบทของผเรยนเอง ซ!งผเรยนจะไดทาความเขาใจบรบทน$อยางละเอยดในบทท! 2 และ 3 ตอไป ข *นตอนท 3: การวางแผนเพอจดต *งศนยการเรยนร ICT ชมชน

การวางแผนเพ!อจดต $งศนยการเรยนร ICT ชมชน จะเก!ยวของกบประเดนตาง ๆ ดงน$ ลกษณะของศนยฯท!หลากหลาย, การต $งช!อศนยฯ, การระบพ$นท!, การวางแผนเร!องวสดอปกรณและการวางแผนระบบ เปนตน ในบทท! 4 จะอธบายประเดนดงกลาวอยางละเอยด ตอไป ข *นตอนท 4: การบรหารจดการศนยการเรยนร ICT ชมชน

หลงจากมการวางแผนการจดต $งศนยการเรยนร ICT ชมชน อยางละเอยดรอบคอบแลว ผจดต $งศนยฯ จาเปนตองออกแบบระบบการบรหารจดการท!มประสทธภาพ และมการจดทากจกรรมตาง ๆ ท!เปนประโยชนตอชมชนดวย โดยจะอธบายประเดนเร!องการบรหารจดการศนยฯ อยางละเอยดในบทท! 5 ข *นตอนท 5: การเสรมสรางทกษะ

ในฐานะท!ผเรยนเปนผจดการศนย ผเรยนจะถกคาดหวงวาผเรยนจะตองสามารถทางานไดหลายรปแบบ และสามารถนาทกษะดานคอมพวเตอรมาชวยในการขายและการตลาดของชมชนได โดยจะอธบายรายละเอยดในประเดนดงกลาวใน บทท! 6 และ 7 ข *นตอนท 6: การสงผานการบรการ

การสงผานการบรการเพ!อรองรบความตองการท!แทจรงของทองถ!น เปนปจจยสาคญท!ชวยใหศนยฯ ประสบความสาเรจ ซ!งบรการตาง ๆ ประกอบดวย การศกษา, สาธารณสข, การแจกจายสนคา, การบรการดานการธนาคารและการประกนภย, การเกษตรกรรม เปนตน โดยจะอธบายรายละเอยดในประเดนดงกลาวในบทท! 8 และ 9 ข *นตอนท 7: การจดการดานขอมล

ผจดการศนยการเรยนร ICT ชมชน จาเปนตองจดการขอมลจาวนวนมากท!เก!ยวของกบชมชน โดยผจดการศนยฯ มหนาท!จดการขอมลใหสมบรณและเผยแพรขอมล โดยใชเคร!องมอหรอเทคนคท!แตกตาง หลากหลาย ซ!งส!งท!กลาวมาขางตน เรยกวา การจดการดานขอมล โดยจะอธบายประเดนดงกลาวอยางละเอยดในบทท! 10 ข *นตอนท 8: การตลาด

ประเดนเร!องการตลาดเก!ยวกบศนยการเรยนร ICT ชมชน เปนส!งท!มความสาคญตอการประสบความสาเรจของศนย ฯ เชนเดยวกบประเดนอ!น ๆ ท!กลาวไปแลวขางตน . โดยจะอธบายรายละเอยดในประเดนดงกลาวในบทท! 11 ข *นตอนท 9: การประเมนความกาวหนาของศนยการเรยนร ICT ชมชน

ศนยการเรยนร ICT ชมชน ท!ประสบความสาเรจจาเปนจะตองมการวางแผนและมเคร!องมอท!ด อยางไรกตามข $นตอนนงท!จะมองขามไมไดเลย คอ การประเมน ซ!งการประเมนเปนกระบวนการตอเน!องของการรวบรวม,

Page 3

วเคราะห และ คนหาหลกฐานตาง ๆ ในการนามาชวยปรบปรงศนยฯ ของผเรยน โดยจะอธบายความแตกตางของเคร!องมอแบบตาง ๆ ในการประเมน ในบทท!12

ข $นตอนตาง ๆ ท!กลาวมาแลวขางตนเปนการใหมมมองในภาพรวมของข $นตอน ท $ง 9 ข $นตอน ท!เก!ยวของกบการจดต $งและการบรหารจดการศนยการเรยนร ICT ชมชน ประกอบดวย การทาความเขาใจความตองการของชมชน การวางแผน การเสรมสรางทกษะ การวางแผนวาจะใหบรการอะไรแกชมชน และการบรหารจดการศนยฯ คาถาม 2.1 1. ระบข $นตอน 9 ข $นตอน ท!เก!ยวพนกบการกอต $งและการดาเนนการของศนยการเรยนร ICT ชมชน

i. ___________________ ii. ___________________ iii. ___________________ iv. ___________________ v. ___________________ vi. ___________________ vii. ___________________ viii. ___________________ ix. ___________________

2.2 ผมสวนเกยวของกบศนยการเรยนร ICT ชมชน

ผมสวนเก!ยวของกบศนยการเรยนร ICT ชมชน คอ องคกร หรอบคคล ท!สามารถมอทธพลหรอสงผล

กระทบตอการปฎบตงานของศนยการเรยนร ICT ชมชน ซ!งผมสวนเก!ยวของในชมชนของผเรยน จะประกอบไปดวย

1. ชมชน 2. ผปฏบตงานของศนยการเรยนร ICT ชมชน 3. ตวแทนฝายปกครองสวนทองถ!น 4. ผใหการบรการและธรกจทองถ!น 5. องคกรพฒนาเอกชน

ผมสวนเก!ยวของในแตละประเภทจะมความพเศษและความสาคญเฉพาะอยาง โดยแตละประเภทของผม

สวนเก!ยวของของศนยการเรยนร ICT ชมชน มรายละเอยดดงตอไปน$ 2.2.1 ชมชน

ผมสวนเก!ยวของหลกของศนยการเรยนร ICT ชมชน คอ ชมชน ท!ศนยฯ ของผเรยนต $งอย ซ!งการประสบความสาเรจของศนยฯ จะเกดข$นกตอเม!อศนยฯ สนองตอบความตองการของชมชนไดอยางเตมท นอกจากน$ชมชนยงจาเปนตองเขามามสวนรวมกบกระบวนการประเมนความตองการของชมชนดวย 2.2.2 ผปฏบตงานหรออาสาสมครของศนยการเรยนร ICT ชมชน

ผจดการศนย สามารถจางผปฏบตงานหรอเจาหนาท! เพ!อมาดาเนนงานในแผนกตาง ๆ ของศนยฯ ไดตามความเหมาะสม ซ!งผปฏบตงานหรออาสาสมครของศนยฯ กถอเปนผท!มสวนเก!ยวของท!มความสาคญตอศนยฯ เชนเดยวกบชมชน

เจาหนาท!ของศนยการเรยนร ICT ชมชนท!มความขยนขนแขงและรกงานบรการ สามารถชวยเพ!มจานวนผ ท!เขามาใชบรการของศนยฯ ได นอกจากน$เจาหนาท!ศนยฯ ยงเปนผแจงขาวท!สาคญและเปนผสะทอนใหเหนความตองการการเปล!ยนแปลงในดานตาง ๆ ของคนในชมชนดวย 2.2.3 ตวแทนฝายปกครองสวนทองถน

ประเทศสวนใหญจะมการจดต $งองคกรปกครองสวนทองถ!นข$น โดยตวแทนสวนทองถ!นอาจมาจากการเลอกต $งหรอการแตงต $ง กได

ตวแทนสวนทองถ!น มกจะไดรบความไววางใจใหมบทบาทและมหนาท!ความรบผดชอบในการดาเนนการดาน ตาง ๆ ในระดบชมชน ซ!งตวแทนฝายปกครองสวนทองถ!นจะมหนาท!พ$นฐานหลายประการ โดยจะขอยกตวอยางกรณ ของประเทศอนเดย ดงตอไปน$

1. หนาท!การพฒนาภาคเกษตรกรรม โดยเฉพาะการขยายผลผลต 2. หนาท!การพฒนาปรบปรงท!ดนและการดแลรกษาดน 3. หนาท!ดานการศกษาผใหญ 4. หนาท!เก!ยวกบครวเรอนในชนบท 5. หนาท!เก!ยวกบน$าด!ม 6. หนาท!การแจกจายกระแสไฟฟาในชนบท 7. หนาท!ดานสาธารณสขและการสขาภบาล 8. หนาท!เก!ยวกบการพฒนาของสตรและเดก

ตวแทนภาคการปกครองสวนทองถ!น ถอไดวาเปนผมบทบาทสาคญในการพฒนาชมชน ไมวาจะเปนการ

สนบสนนการรหนงสอของคนในชมชน หรอการตระหนกเร!องสาธารณสข เปนตน 2.2.4 ผใหการบรการและธรกจทองถน

ธรกจทองถ!น คอ ธรกจจาพวกโรงงานอตสาหกรรมท!มหนวยการผลตขนาดเลกหรอวสาหกจขนาดเลกใน ทองถ!น ซ!งธรกจทองถ!นถอเปนหนวยทางสงคมท!มความสาคญตอการจางงานในระดบทองถ!น อกท $งยงเปนผผลตสนคาและบรการใหกบชมชน ตวอยางเชน สนคาท!คนในชมชนใชในชวตประจาวน เชน สบ น$ามนพช ไมขด เมลดพช เปนตน สวนสนคาประเภทการบรการท!คนในชมชนใชอยบอยคร$ง ไดแก การธนาคาร การศกษา การประกนภย เปนตน

ศนยการเรยนร ICT ชมชน สามารถเปนหนสวนกบธรกจทองถ!น หรออาจเปนตวกลางในการกระจายสนคาหรอการบรการของทองถ!นสสงคมภายนอกได นอกจากน$ ศนยการเรยนรไอซทของชมชนผเรยน อาจแสดงบทบาทเปนศนยกลางการจางงานของชมชนได

การประสบผลสาเรจของการจดต $งศนยการเรยนร ICT ชมชน ไมไดจากดอยเฉพาะการบรหารจดการภายในองคกร แตยงมปจจยเก!ยวกบผใหการบรการของทองถ!นดวย โดยผใหบรการของทองถ!นประกอบดวย

• ผใหบรการอนเตอรเนต • ตวแทนขายฮารดแวร • ผจาหนายสนคา • ผใหบรการโทรศพทเคล!อนท! • ผใหบรการดานสาธารณสขทองถ!น • หนวยงานดานการประกนภยทางการเงน • ผใหบรการดานการศกษา

อาจกลาวได หากผใหบรการดานใดดานหน!งไมสามารถดาเนนการได กอาจสงผลกระทบโดยตรงตอศนยการ

เรยนร ICT ชมชนของผเรยนได ดงน$นผเรยนจงควรสรางความสมพนธอนดกบตวแทนผใหบรการดานตาง ๆ เหลาน$

Page 5

2.2.5 องคกรพฒนาเอกชน (NGO)

องคกรพฒนาเอกชน คอ องคกรท!ภาคประชาชนจดต $งข$นอยางถกกฎหมาย โดยเปาหมายหลกขององคกรเหลาน$ คอ ใหความสาคญกบความตองของคนในชมชน รวมท $งชวยพฒนาชมชนตาง ๆ ซ!งองคกรพฒนาเอกชนเกดข$น เพ!อสนองตอผลประโยชนของประชาชนในชมชนน!นเอง

องคกรพฒนาเอกชน มสวนสาคญอยางมากตอชมชน ซ!งสามารถเปนผสนบสนนสาคญตอศนยการเรยนร ไอซทของชมชนผเรยนได โดยสวนใหญองคกรพฒนาเอกชนจะมขอมล สมาคม และเครอขาย กบองคกรอ!น ๆ ท $งในระดบรฐ และระดบชมชน

องคกรพฒนาเอกชน สามารถชวยสรางสมรรถภาพ การอบรม การเงน และการประเมน ใหกบศนยฯ

ของผเรยนได อาจกลาวไดวาการปฎบตงานดานตาง ๆ ขององคกรพฒนาเอกชน มความสาคญตอชมชนอยางมาก

หากศนยการเรยนร ICT ชมชน มการรวมงานกบองคกรพฒนาเอกชน ยอมจะชวยใหผเรยนมความรความเขาใจในเร!องท!เก!ยวกบทองถ!นไดลกซ$งมากข$น อกท $งยงชวยใหผเรยนเขาใจความตองการของชมชนของผเรยนไดมากย!งข$นดวย

คาถาม 1.2

1. ระบหนาท!พ$นฐาน 5 ประการ ของตวแทนฝายทองถ!นของประเทศอนเดย

i. ___________________ ii. ___________________ iii. ___________________ iv. ___________________ v. ___________________

2. ระบผใหบรการของทองถ!น 4 ประการ

i. ___________________ ii. ___________________ iii. ___________________ iv. ___________________

3. อธบายเปาหมายหลกขององคกรพฒนาเอกชน _______________________________________________________________ _______________________________________________________________

บทสรปยอ

ใน หนวย น$ ผเรยนไดเรยนรเก!ยวกบข $นตอนตาง ๆ ต $งแตเร!มจดต $ง ไปจนถงข $นตอนการปฎบตงานของ ศนยการเรยนร ICT ชมชน รวมท $งไดเรยนรบทบาทของผมสวนเก!ยวของในการพฒนาชมชนดวย ประเดนสาคญของ หนวย น$ คอ:

• มข $นตอนจานวนมากมาย ต $งแตเร!มจดต $ง ไปจนถงข $นตอนการปฎบตงานของศนยการเรยนร ICT ชมชน • ข $นตอนตาง ๆ ประกอบดวย ความรและเขาใจความตองการของชมชน, การวางแผนเพ!อจดต $งศนยการ

เรยนร ICT ชมชน, การเสรมสรางทกษะ, การใหบรการดานตาง ๆ แกชมชน,การบรหารจดการศนยการเรยนร ICT ชมชน เปนตน

• ผมสวนเก!ยวของกบศนยการเรยนร ICT ชมชน ไดแก ชมชน, ผปฏบตงานหรออาสาสมครของศนยการเรยนร ICT ชมชน, ตวแทนฝายปกครองสวนทองถ!น, ผให การบรการและธรกจทองถ!น และองคกรพฒนาเอกชน

การประเมนผล

คดเลอกผมสวนเก!ยวของกบศนยการเรยนรไอซทในชมชนของผเรยน ท $งฝายปกครองทองถ!น หรอภาคเอกชน และทาการนาเสนอวากลมคนเหลาน$ชวยเหลอหรอสนบสนนการพฒนาชมชนอยางไร การนาเสนอ ประกอบไปดวย : 1. บนทกเทปหรอซด (5-7 นาท) 2. วดโอเทป (5 นาท) 3. เขยนบทความ (2 หนา A4) 4. การวาดภาพ 5. คากลอน 6. บทความประกอบภาพ (ประกอบดวยภาพ 10 ภาพ และขอความ)

รายการอางอง

Alsop J Ruth, et al (2006), “Inclusion and local elected governments: The Panchayati Raj System in India”, World Bank, Washington: USA, URL: http://siteresources.worldbank.org/INTRANETSOCIALDEVELOPMENT/873467-1111741676294/20502178/SDP37.pdf ASSOCHAM and KPMG (2008), “Corporate Social Responsibility: Towards a Sustainable Future”, KPMG, New Delhi: India, URL: http://www.karmayog.org/redirect/strred.asp?docId=13376 Haufler, Virginia (2002), “Case Studies of Multistakehoder Partnership”, UN Global Compact, URL: http://www.unglobalcompact.org/docs/issues_doc/Peace_and_Business/MultistakeholderInitiativeinZonesofConflict.pdf ขอมลเพมเตม ดไดจากเวบไซต ดงน*: Ministry of Panchayati Raj (www.panchayat.nic.in) NGO Partnership System, Government of India (www.ngo.india.com) Microfinance (www.microfinanceinsights.com/articles_new.asp) Retailing (www.retail.about.com/od/glossary/g/retailing)