махны зах зээлийн_судалгаа

2015

Мах, махан бүтээгдэхүүнийн зах зээл

2 МАХ, МАХАН БҮТЭЭГДЭХҮҮН ЗАХ ЗЭЭЛ

2

АГУУЛГА 1 ÇАХ ЗЭЭЛИЙН СУДАЛГАА .................................................................................................... 2

1.1 Дэлхийн махны зах зээлийн өнөөгийн хандлага ..................................................................... 2

1.2 Импортлогч, экспортлогч улсууд.............................................................................................. 5

1.3 Монголын махны нөөц, үйлдвэрлэл, хэрэглээ, экспорт ........................................................ 6

1.4 Монголын махны экспорт ........................................................................................................... 8

1.4.1 Махны үнэ цэний гинж (хэлхээ) ........................................................................................... 12 2 ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭ ......................................................................................................... 14

2.1.1 Óëñ òºðèéí õ¿÷èí ç¿éëñ ......................................................................................................... 14 2.1.2 Íèéãýì ñî¸ëûí õ¿÷èí ç¿éë .................................................................................................... 14 2.1.3 Õóóëü ýðõ ç¿éí õ¿÷èí ç¿éë .................................................................................................... 14

2.2 Салбарын эрх зүйн орчин .......................................................................................................... 14

3 МАРКЕТИНГИЙН ТӨЛӨВЛӨГӨӨ, СТРАТЕГИ .................................................................. 16 3.1.1 2015 онд дэвшүүлж буй зорилго ........................................................................................... 16

3.2 Маркетингийн стратеги ............................................................................................................. 17

3.2.1 Бүтээгдэхүүн үйлчилгээний төлөвлөгөө ............................................................................. 17 3.2.2 Хувиарлалтын сувгийн төлөвлөгөө ..................................................................................... 18 3.2.3 Идэвхжүүлэлтийн төлөвлөгөө ............................................................................................... 20 3.2.4 Бүтээгдэхүүн үйлчилгээний сурталчилгаа ........................................................................ 21

1 ÇАХ ЗЭЭЛИЙН СУДАЛГАА

1.1 Дэлхийн махны зах зээлийн өнөөгийн хандлага

Нэгдсэн үндэсний байгууллагын (НҮБ) Хүнс, хөдөө аж ахуйн байгууллагын (ХХААБ)

мэдээнээс үзэхэд махны жилийн хэрэглээг жилд 10 кг-аас бага байгаа үед хүн тэжээлийн


3

дутагдалд ордог гэж үздэг ба махны хэрэглээ хөгжилтэй орнуудад хөгжиж буй

орнуудаас харьцангуй их байна 1 . Дэлхийн хүн ам 2050 он гэхэд 2000 онтой

харьцуулахад 47 хувиар буюу 8.9 тэрбумаар өссөнөөр хүн амын хүнсний хэрэгцээ

нэмэгдэх тул 2050 он гэхэд манай дэлхийн махны үйлдвэрлэл бараг 2 дахин нэмэгдэх

бөгөөд үүний ихэнхи нь хөгжиж байгаа орнуудад оногдохоор таамагласан байна.

Зураг №: 1-1 Дэлхийн махны үйлдвэрлэл

2015 оны

байдлаар

манай

гарагийн хүн ам махныхаа хэрэгцээг дараахь төрлүүдээс бүрдүүлсэн байх юм. Үүнд:

гахайн мах 36 хувь,

шувууны мах 33 хувь,

үхрийн мах 24 хувь,

хонины мах 5 хувь,

зарим бүс нутагт тэмээ, сарлаг, адуу, тэмээн хяруул, болон ангийн зэрэг бусад

амьтны (5%) махыг хүнсэнд ашигласан байна.

Зураг №: 1-2 Дэлхийн хүн амын махны хэрэгцээ бүрдэлт

Харин

манай улсын хувьд үхэр ба хонины махыг бусад төрлөөс харьцангуй илүүгээр жилийн

дөрвөн улиралд хэрэглэдэг.

ХХААБ-ын Худалдаа маркетингийн хэлтсийн 2014 оны мэдээнээс үзэхэд, тивийн

хэмжээнд нэг хүний махны хэрэглээг нэг хүнд оногдох үйлдвэрлэлтэй нь харьцуулбал,

азийн ба африкийн хөгжиж байгаа орнуудын хувьд хэрэглээ нь үйлдвэрлэлээсээ

доогуур, латин америкийн хувьд эсрэгээрээ байна.

Зураг №: 1-3 Махны үйлдвэрлэл, хэрэглээ, Тивээр

1 http://www.fao.org/Ag/againfo/themes/en/meat/background.html

103 119 132

97

171

227

0

50

100

150

200

250

300

350

400

1995 2015 2030

Developing Developed

Million Tonnes


4

Харин дэлхийн хэмжээнд авч үхрийн махыг авч үзэхэд 2003 оноос хойш үйлдвэрлэл нь

ямагт хэрэглээнээсээ давсан байгааг график илтгэж байна. Махны нөөцийн хувьд

дэлхийн хэмжээнд малын тоог авч үзвэл 1987 оноос хойшхи 20 жилийн хугацаанд үхэр

сүрэг 16 хувь, гахай 21 хувь, шувуу 90 хувь, хонь 34 хувиар тус тус өсчээ.

Зураг №: 1-4 Дэлхийн малын тоо

Зураг №: 1-5 Дэлхийн үхрийн мах

0

500

1000

1500

2000

2500

1987 1997 2007 2017

Үхэр

Гахай

Шувуу

Хонь

50089

51327 52454

53734 54489

55260

56710 57850

49097 49907

50923 51824

52470 53160

54500 55530

44000

46000

48000

50000

52000

54000

56000

58000

60000

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Үйлдвэрлэлт Хэрэгцээ

Comment [G1]:


5

Махны хэрэглээний цаашдын хандлагын хувьд өндөр хөгжилтэй орнуудад хэрэглээ

харьцангуй тогтвортой байхад хэрэглээний өсөлт хөгжиж буй орнуудад ногдох

төлөвтэй байна.

1.2 Импортлогч, экспортлогч улсууд

Дэлхийн томоохон импортлогч орнууд бол Япон, АНУ, ОХУ, Өмнөд Солонгос, ЕХ ,

Мексик, Канад улсууд болно. 2007 оныг 1994 онтой харьцуулбал импортын хэмжээ

Япон, хуучин зөвлөлийн орнууд, Орос улсуудад 20 -74 хувиар, Өмнөд Солонгос ,

Мексик, БНХАУ-уудад 2-3 дахин их өссөн байна. ЕХ, АНУ, Канад улсуудын үхрийн

махны импорт буурсан байна. Иймээс Монголын хувьд хөрш Орос, БНХАУ-аас гадна

байршлийн хувьд ойролцоо Япон, Өмнөд Солонгос хуучин зөвлөлийн орнууд уруу

импортлох, ялангуяа, хонины махыг экспортлох боломжийг түлхүү хайх шаардлагатай

байгаа.

Дэлхийн хамгийн хүчтэй экспортлогч орнууд бол Австрали, АНУ, ЕХ, Аргентин, Шинэ

Зеланд, Канад, Бразил улсууд болно.

Зураг №: 1-6 Үхрийн мах импортлогчид

Зураг №: 1-7 Үхрийн мах экспортлогчид

0

200

400

600

800

1000

1200

1994 1995 1996 1997 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Мян

ган

то

нн

Japan

USA

FSU

Russia

South Korea

EU-15

Mexico

Canada

China

0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1994 1995 1996 1997 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Мян

ган

то

нн

USA

Australia

EU-15 2/

Argentina

NZ

FSU 3/

Canada

Brazil

Ukraine

CEE 1/


6

1.3 Монголын махны нөөц, үйлдвэрлэл, хэрэглээ, экспорт

Манай улсын мал, амьтдын тооны 99 хувийг таван хошуу мал буюу тэмээ, адуу, үхэр,

хонь, ямаа бүрдүүлдэг бөгөөд үлдсэн жаахан хэсгийг гахай, шувуу, цаа буга, илжиг

луус, зөгий туулай бүрдүүлдэг. Эдгээр таван хошуу мал нь монголын махны

үйлдвэрлэлийн нөөцийн ихэнхийг бүрдүүлдэг тус улсын мал аж ахуйн салбарын

үйлдвэрлэлд ихээхэн нөлөө үзүүлдэг. Монголын мал аж ахуйд олон зуун жилийн

уламжлалт нүүдлийн мал аж ахуйгаас улбаатай бэлчээрийн аж ахуй зонхилдог байна.

Гэтэл манай гаригийн махны үйлдвэрлэлийн 9 хувийг л бэлчээрийн мал аж ахуйгаас, 54

хувийг газар тариалан МАА хослуулсан аж ахуйгаас, гахай, шувууны махны 50 дээш

хувь, үхэр хонины махны 10 хувийг үйлдвэрээс тус тус бэлтгэдэг.2

Монгол улсын махны нөөцийн хэмжээ жил тутам өсч малын тоо 2014 оны байдлаар 52

саяд хүрсэн бөгөөд нийт малд эзлэх хонь (45 хувь), ямаа (42 хувь) хувийг үхэр сүрэг (6

хувь), адуу сүрэг (5 хувь) хувийг,2 хувийг тэмээн сђрэг бүрдүүлж байна.

Зураг №: 1-8 Малын тоо, тооны өөрчлөлт

2 ХХААБ-ын website: http://www.fao.org/Ag/againfo/themes/en/meat/background.html

0

5000

10000

15000

20000

25000

2011 2012 2013 2014

Тэмээ Адуу Үхэр Хонь Ямаа


7

Зураг №: 1-9 Малын тоо

Цаашдын судалгаанд адуу, үхэр, хонины махыг түлхүү хөндөж авч үзэх бөгөөд эдгээр

төрлийн мал сүрэг 2014 оны байдлаар нийт малын 53 хувийг эзэлж байгаагаас

Адуун сүргийн 58 хувийг Архангай (11 хувь), Төв (10 хувь), Өвөрхангай (8 хувь),

Булган (8 хувь), Хөвсгөл, Хэнтий, Дорнод (тус бүр 7 хувь) гэсэн 7 аймгууд,

Үхэр сүргийн 53 хувийг Архангай, Хөвсгөл (тус бүр 14 хувь), Төв (7 хувь),

Завхан, Булган, Хэнтий (тус бүр 6 хувь) гэсэн 6 аймгууд,

Хонин сүргийн 58 хувийг Архангай, Өвөрхангай, Хөвсгөл (тус бүр 9 хувь), Төв,

Завхан (тус бүр 8 хувь), Увс, Булган (тус бүр 7 хувь), Дундговь, Хэнтий (тус бүр 5

хувь)гэсэн 9 аймгууд тус тус бүрдүүлэв.

Үүнээс үзвэл, Архангай, Хөвсгөл, Булган, Өвөрхангай, Төв аймгуудад адуу, үхэр, хонин

сүрэг төвлөрсөн байгаа нь эдгээр аймгийн байгаль цаг уурын нөхцөлт, нөгөө талаас зах

зээлд харьцангуй ойрхон байгаатай холбоотой байх магадтай.

2014 оныг 2010 онтай харьцуулахад, Монгол улсын хүн амын өсөлтийн 1.7 хувь болж

өссөн бол хүнсэнд хэрэглэсэн малын тоо 32 хувиар нэмэгдсэн (8.3 сая болсон) буюу нэг

хүнд ногдох махны хэмжээ 16 хувиар өссөн байхад жишсэн нэг хүний махны сарын

хэрэглээ улсын дунджаар 8.3-аас 7.6 кг болж 8 хувиар буурсан байна: хотын хүн амын

сарын махны хэрэглээ 3 хувиар, хөдөөгийн хүн амынх 13 хувиар тус тус буурсан.

2011 2012 2013 2014

тэмээ 300 305 321 349

адуу 2300 2330 2616 2995

үхэр 2400 2580 2905 3410

хонь 17500 18140 20036 23209

ямаа 16880 17550 19190 22003

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Сүр

эгт

эзл

эх х

увь


8

Зураг №: 1-10 Малын тоо

Хүнсэнд хэрэглэсэн малын тоог (2014 он) авч үзвэл адуу 4 хувь, үхэр 6 хувь, хонь 49

хувь, ямаа 41 хувийг эзэлж байгаа нь хүнсний хэрэглээнд бог малын мах зонхиолох

хувийг бүрдүүлж байгааг илтгэнэ.

2010 оноос 2014 онд мал сүргийн тоо толгой нэмэгдэхтэй зэрэгцээд махны үйлдвэрлэл

2010оноос өссөнч экспорт төдийлөн нэмэгдээгүй 10 мянга орчим тонноос хэтрэхгүй

байна. Түүнчлэн мах боловсруулах үйлдвэрт бэлтгэсэн махны хэмжээ нийт махны

үйдвэрлэлийн дөнгөж 2-оос 5 хувийг л эзэлж байна. Махны үйлдвэрлэл, экспортын

хэмжээг дараах хүснэгтээр харьцуулан үзүүлэв.3

Хүснэгт№: 1-1 Махны үйлдвэрлэл, экспорт

Он Нийт үйлдвэрлэлт,

мян тн Үйлдвэрт бэлтгэсэн, мян тн Экспорт, мян тн

Экспортлосон

хувь

2010 199.3 9,5 8.7 4%

2011 183.9 10,1 7.8 4%

2012 170.7 13,2 11.7 7%

2013 191.2 19,8 10.9 6%

2014 223.1 16,8 10.3 5%

1.4 Монголын махны экспорт

Монгол улсаас мах махан бүтээгдэхүүний гадаад худалдааны харилцаатай орнуудаас

ОХУ, БНКазУ, БНХАУ, Япон, БНУкраин улс, Эмират улсуудтай мал эмнэлэгийн

салбарт хамтран ажиллах болон малын гаралтай бүтээгдэхүүн экспортлох, импортлох

3 Монгол улсын статистикийн эмхтгэл 2014

0

5000

10000

15000

20000

25000

2011 2012 2013 2014

Малын тоо толгой

Ямаа Хонь Үхэр Адуу Тэмээ


9

үеийн хорио цээрийн нөхцлүүдийг харилцан тохиролцсон хэлэлцээр, протоколын

дагуу хамтран ажилладаг.

МХАҮТ-аас мах, махан бүтгээгдэхүүний экспортын гарал үүслийн гэрчилгээ авсан

байдлаар авч үзвэл Ємнє д Солонгост vхрийн мах, махан лаазалсан консерв, Японд

адууны хатаасан мах, нохойн хоол, ОХУ-д vхрийн мах, хонины мах, лаазалсан махан

бvтээгдэхvvн, Арабын Эмират улсад хурганы маханд тус тус авсан байна4. Экспортын

махны 97-98 гаруй хувийг ОХУ-д үхэр, адууны тураг махаар гаргадаг бөгөөд үүнээс

гадна Ойрх Дорнод, Арабын Нэгдсэн Эмират Улс, Саудын Араб улсад хонины тураг

мах, БНСУ-д махан нөөш, Япон улсад адууны шулсан мах, гэрийн тэжээвэр амьтны

хоол, БНХАУ уруу (2009 оноос) бага хэмжээний адуу, Япон, Европын холбооны улсуудад

бог малын өлөн гэдэс (үүнийг нягтлах шаардлагатай) зэрэг бүтээгдэхүүнүүдийг

экспортолж ирэв.

Зураг №: 1-11 Экспорт

Манай улс 2011 онд 274 тн, 2012 онд 113.0 тн, 2013 онд 141.3 тн махан нөөшийг ОХУ,

БНСУ, Япон улсад экспортолсноос 2013 онд нийтдээ 22.4 сая ам доллар дүн бүхий мах,

махан бүтээгдэхүүн, өлөн гэдэс экспортолсон нь улсын нийт экспортын дүнгийн 1.1

хувьтай тэнцэж байна.5

Зураг №: 1-12 Монгол улс махны экспорт

4 Худалдаа аж үйлдвэрийн танхим ярилцлага. www.

5 Энхбаяр, ХХААХҮЯ-ны Стратегийн төлөлвлөлт нэгдсэн бодлогын газар

0,00

5 000,00

10 000,00

15 000,00

20 000,00

25 000,00

30 000,00

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Амьд мал, амьтан, толгой Үхрийн мах, тн

Адууны мах, тн Малын дайвар бүтээгдэхүүн, тн

Амьд мал, амьтан, толгой;

264,00

Үхрийн мах, тн; 3

879,34 Адууны

мах, тн; 7 072,80

Малын дайвар бүтээгдэхүүн, тн;

1 082,25


10

2010 оны байдлаар манайд мах үйлдвэрлэлийн чиглэлийн 43 компани6 байгаагийн 31 нь

махны үйлдвэрүүд (мал төхөөрөх цехтэй) бөгөөд үүний 19 (20) нь мах экспортлох

эрхтэй7 байдаг.

Дээр дурдсан 31 махны үйлдвэрүүд нь 13 аймаг, Улаанбаатар хотод байрлах бөгөөд

тэдгээр нь хоногт 21,200 толгой бог буюу 4,070 толгой бод мал төхөөрөх хүчин чадалтай

бөгөөд 105 хоног ажиллана гэвэл 2.6 сая толгой мал төхөөрөх буюу 97 мянган тонн

тураг мах бэлтгэх, 42 мянган тонн мах агуулах суурилагдсан (төслийн) хүчин чадалтай.

Махны үйлдвэрүүдээс хамгийн ихтэй нь 4,000 хамгийн бага 200 бог хоногт төхөөрөх

төслийн хүчин чадалтай. Эдгээрээс Жаст группын мэдэлд байгаа үйлдвэрүүдийн

суурилагдсан хүчин чадал нийт хүчин чадлын 39 орчим хувийг эзэлдэг.

Үүнээс гадна, 2014 оны байдлаар улсын хэмжээнд 60 орчим мах боловсруулах жижиг

үйлдвэр үйл ажиллагаа эрхэлдэг. Сүүлийн жилүүдэд экспортын шинэ зах зээл нээгдэж

нэмүү өртөг шингэсэн бүтээгдэхүүний экспорт нэмэгдэх хандлагатай болсныг албаны

эх сурвалжид тэмдэглэжээ. Статистик мэдээний 2014 оны үзүүлэлтийг 2008 онтой

харьцуулахад хиамны зүйлийн үйлдвэрлэл 38 хувиар, махан нөөшийн үйлдвэрлэл 168

хувиар тус тус өссөв.

Монголын махны холбооны 2013 оны 4 дүгээр сарын мэдээнээс үзвэл, ОХУ-д 1 тонн

махыг түүний төрлөөс хамааруулан 4,350-иас 7,250 америк доллараар борлуулж байхад

дотоодын зах зээл дээр 2,267-гоос 3,650 америк долларын үнэтэй байв.

Зураг №: 1-13 Монгол улс зах зээлийн үнэ

6 Доктор Дэлэг: Эдгээрийн 12 нь Жаст группийн дор үйл ажиллагаагаа явуулдаг.

7 Энхбаяр, ХХААХҮЯ-ны Стрөтегийн төлөвлөлт, бодлогын газар

- Одоо ажиллаж байгаа, нядалгааны цехтэй томоохон махны үйлдвэрүүд 31 ш

- Одоо ажиллаж байгаа, зөвхөн хөргүүртэй махны үйлдвэрүүд 32 ш

- 2016 он гэхэд ашгилалтанд орох баригдаж буй үйлдвэрүүд 5 ш

- Ирээдүйд төлөвлөж байгаа махны үйлдвэрүүд 19 ш


11

Зах зээл ёхрийн мах Хонины мах Адууны мах Ямааны мах

Дотоод зах зээл 7140 5790 5295 4965

Гадаад зах зээл

Хэдийгээр мал сүргийн тоо өсч байгаа боловч нэг талаас хотын хүн амын өсөлт, нөгөө

талаас хэрэглээ нь харьцангуй их байдаг хонь, үхэр сүргийн өсөлт хангалттай биш

байгаагаас гэх зэрэг олон шалтгаануудаас хамаарч хонь, үхрийн махны дотоодын зах

зээлийн үнэ 2014 онд 1998 оныхоос 425-аас 444 хувиар өссөн байна. Гэхдээ махны үнэд

зах зээл дээр улирал бүр өөрчлөгдөж байдаг нь түүнийг улирлын нөлөөлөлтэй гэж

таамагт хүргэдэг. Сар бүрийн махны үнийг авч үзэхэд махны үнэ 11 дүгээр сараас дараа

оны 6, 7 дугаар сар хүртэл өсөөд түүнээс хойш 11 сар хүртэл буурч байгаа зүй тогтол

сүүлийн 5 жилүүдийн үнийн ажиглалтаас харагдаж байна. Энэ манай оронд үйлдвэрүүд,

худалдаачид тарга хүчээ авсан малыг 11 дүгээр сард төхөөрч нөөцлөөд үүнээс хойш

өвөл, хаваржингаа зах зээл дээр зөвхөн хөлдөөсөн махыг гаргаж нийлүүлдэг. Онд мэнд

орсон мал өвөлжингөө жингээ алдсаар хавар болоход маханд ашиглах боломжгүй

болдог. Хаврын ногоотой залгасан мал зунжингаа тарга хүчээ хуримтлуулж борлогдох

болтол 7, 8 сар хүрэх энэ хүртэл махын нийлүүлэлт бага тул зах зээлийн үнэ өссөөр

байх нээ. Манай орны сургалтын жил 9 дүгээр 1-ний өдрөөс эхэлдгээс малчидад бэлэн

мөнгөний хэрэгцээ гардгаас олон малчид малаа зарж зах зээлийн нийлүүлэлт

нэмэгдсэнээр махны үнэ 8 дугаар сараас буурдаг.

Зураг №: 1-14 Үнийн өөрчлөлт

Зураг №: 1-15 Хонины махны зах зээлийн үнийн өөрчлөлт

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

2011 2012 2013 2014

Хонь Үхэр Column1


12

Өнөөдөр мах импортлогчдын зүгээс тавигдаж буй гол шаардлага бол өсвөр насны,

эрүүл малын кондицын шаардлага хангасан мах байх явдал юм. Кондицын шаардлага

гэдэг нь малын амьдын жин, гулууз махны жин болон гулууз махны мах- яс, мах-өөхний

харьцаагаар тодорхойлогддог зүйл атал бог мал ихээхэн давжаарч, тарга тэвээргээ

бүрэн гүйцэд авдаггүй болсон нь махны экспортод сөрөг нөлөө үзүүлж байна. Жишээ

нь, бог малын /хонины/ махны гол хэрэглэгч болсон Ойрхи дорнодын орнууд 9-12

сартай өсвөр насны хонины махыг илүү эрхэмлэж өндөр үнэлдэг боловч манай хурганы

мах нь кондицийн дээрхи шаардлагыг хангахгүй байгаагаас манайхаас 24 сарын настай

буюу төлөгний махыг хямд үнээр авдгийн махны доктор Дэлэг гуай онцлон тэмдэглэж

байна. Тэрээр нөгөө талаас манай үйлдвэрүүд махны үйлдвэрлэлийг ариун цэвэр эрүүл

ахуйн болон технологийн өнөөгийн шаардлагад нийцүүлэн явуулахгүйгээр гадаад зах

зээлд гаргах магадлал хомс байгааг онцолсон.

1.4.1 Махны үнэ цэний гинж (хэлхээ)

1 дүгээр шат, малчид малаа дараахь сувгуудыг ашиглан зах зээлд гаргадаг: сумын ченж,

махны үйлдвэрийн тууварчин, Эмээл, Налайх дахь бөөний худалдаачин (цаашид “ченж”

гэх), Улаанбаатар хотын Шонхор, Хархорин захуудын бөөний ченж. Эдгээрээс түгээмэл

нийлүүлдэг суваг нь сумын ченж, Эмээл, Налайх дахь бөөний ченжүүд юм.

УБ хотын Шонхор, Хархорин хүнсний захууд

Малчин

Эмээлт, Налайх дахь бөөний ченж

БөөнийЧенжүүд

Жижиглэн худалдаа чин

Бөөний төв

Улаан -80% Малчин Малчин

Иргэд Зоогийн газар,

бусад

Миний дэлгүүр

ЗГ нөөц

Махны үйлдвэр

Бөөн - Өрөөл

Цайны газар

Сүлжээ цайны газрууд:

ХААН, Зочин

Сумын ченж

Аймгийн ченж

Бөөн- 5 ш гулууз

Бөөн – 5 тонн Мах

боловсруулах үйлдвэр, цех

Захууд Төрийн бай

650

6500

650

650

5500

500

5500

5800

5200

4400 Иргэд 5500

5800

Дилер, Тууварчин


13

2 дугаар шат, өмнөх шатны худалдаачид Улаанбаатар хотын Хүчит Шонхор, Хархорин

захуудын бөөний ченжүүдэд нийлүүлнэ.

3 дугаар шат, өмнөх шатны худалдаачид Хүчит Шонхор бөөний төв, жижиглэнгийн,

хүнсний захуудын худалдаачдад, мах боловсруулах үйлдвэр, цехүүд, сүлжээ цайны

газар, сүлжээ дэлгүүрүүд, дэлгүүрүүд, зоогийн газарт нийлүүлнэ.

4 дүгээр шат, мах боловсруулах үйлдвэр, цехүүд байгууллага, сүлжээ цайны газар,

дэлгүүрийн сүлжээнд нийлүүлнэ. Энэ шатанд мөн 3 дугаар шатныхнаас иргэд, зарим

цайны газар, зоогийн газарт нийлүүлэгдэнэ.

Махны үйлдвэрүүдэд махыг ихэвчлэн экспортын зориулалтаар бэлтгэгдэж иржээ.

Үүнээс гадна нөөцийн махыг мах үйлдвэрүүдээр дамжуулж бэлтгэдэг байна.

Үе шат бүрт 1 кг мах тутамд 600-аас 800 төгрөгөөр нэмэгддэг байна.


14

2 ОРЧНЫ ШИНЖИЛГЭЭ

2.1.1 Óëñ òºðèéí õ¿÷èí ç¿éëñ

1921-ýýñ 1990 îíû òóðø Ìîíãîë íü Îðîñûí õ¿÷òýé íºëººí äîð êîììóíèñò äýãëýìòýé

áàéñàí. Ñ¿¿ëèéí 20 æèë ìàíàé îðîí íýýëòòýé çàõ çýýëèéí ñèñòåìä øèëæèæ áàéíà.

Îäîîãèéí çàñãèéí ãàçàð íü õºäºº àæ àõóé, дотоодын үйлдвэрийг ñýðãýýõэд анхаарч

áàéíà. Õºãæëèéã äýìæèõèéí òóëä çàñãèéí ãàçàð ôåðìåð¿¿äýä áàãà õ¿¿ò çýýë áîëîí ¿éë

àæèëëàãààã ñàíàë áîëãîæ áàéíà. Ялангуяа ашиг шим өндөртэй эрчимжсэн, суурин

хөдөө аж ахуйг дэмжин ажиллаж байна. Мөн хөдөөгийн хөгжлийг хангах, орон нутагт

жижиг дунд үйлдвэрлэл байгуулж ажлын байрыг нэмэгдүүлэх тал дээр анхааран

ажиллаж байна.

2.1.2 Íèéãýì ñî¸ëûí õ¿÷èí ç¿éë

Ìîíãîë÷óóä ýðò äýýð ¿åýñ ìàõûã ãîë÷ëîí õ¿íñýíäýý èõýýð õýðýãëýæ èðñýí áºãººä ãîë

õ¿íñ íü áàéñàí. Ýíý íü ýðñ òýñ õàòóó øèð¿¿í óóð àìüñãàëòàé õîëáîîòîé. Тиймээс мах,

махан бүтээгдэхүүн боловсруулалтыг нэмэгдүүлэх шаардлагатай байна.

2.1.3 Õóóëü ýðõ ç¿éí õ¿÷èí ç¿éë

Óëñûí òºñâººñ æèæèã äóíä ¿éëäâýðëýëèéã äýìæèõ õºòºëáºð îäîî ¿åä ìàíàé îðîíä ìàø

ýð÷èìäòýé õºãæèæ áàéíà. ¯¿íèé äàãóó ÇÃ-ñ 2015 îí õ¿ðòýë õºòºëáºð áîëîâñðóóëñàí.

Ò¿ãýýð ÷ çîãñîõã¿é ÄÍÁ-íýý íýìýãä¿¿ëýõ çîðèëãîòîé ¿éëäâýð ¿éë àæèëëàãààí äàõü

îíöãîé àëáàí òàòâàðûã áàãàã¿é õýìæýýãýýð áóóðóóëæ áàéíà.

2.2 Салбарын эрх зүйн орчин

Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн салбарын үйл ажиллагааг зохицуулдаг 45

хууль, УИХ-ын 8 тогтоол, Засгийн газрын 56 тогтоол, ХХААХҮ-ийн сайдын 45 журам

байгаа ба тус салбарт гадаадын туслалцаатай 30 орчим төсөл хэрэгждэг. ХХААХҮЯ

2010 оны зорилтдоо, “үйлдвэрийн аргаар боловсруулах махыг 25.0 мянган тонн-д

хүргэж, махны экспортыг урьд оныхоос 20 хувиар нэмэгдүүлэх;… Малын гоц халдварт

өвчний тайван байдлыг хадгалж, Дэлхийн Мал, амьтны эрүүл мэндийн байгууллагаас

зарим бүс нутагт “шүлхий” болон “үхрийн цээж” өвчнөөр тайван болохыг

баталгаажуулах” хэмээн махны салбарт ач холбогдол өгсан байна.

Улс орны дотоодод махны үйлдвэрлэлтэй холбоотой Хүнсний тухай хууль, Малын

удмын сан, эрүүл мэндийг хамгаалах хууль, НӨАТ, гаалийн албан татвартай холбоотой

хуулиуд, Биржийн хуулийн төсөл, “Хүнсний хангамж, аюулгүй байдал, хоол, тэжээл”

“Хүнсний баталгаат байдал”, үндэсний хөтөлбөрүүд, Эрчимжсэн МАА-н хөгжлийг

дэмжих, Мах, махан бүтээгдэхүүн, эрүүл ахуйн байдлын үндсэн шаардлага, Малын

чанар, үржлийн ажил үйлчилгээг сайжруулах, Шилмэл хээлтүүлэгч хөтөлбөрүүд, чухал

эрх зүйн баримт бичгүүд юм.

Олон улсын түвшинд Хүнсний эрх зүйн олон улсын комиссын Хүнсний кодекс, Олон

улсын амьтны эрүүл мэндийн байгууллага (OIE)-ийн олон улсын амьтны эрүүл мэндийн

код, Олон улсын ургамал хамгааллын конвенцийн хүрээнд гаргасан олон улсан

хэмжээнд дагаж мөрдөх стандарт, удирдамж, зөвлөмжүүд дэлхийн худалдаанд

оролцоход нөлөөлдөг. Мөн түүнчлэн импортлогч орнуудын зүгээс нь хоѐр улсын

хоорондын мал эмнэлгийн хэлэлцээрүүд, импортлогч орны ариун цэвэр, эрүүл ахуйн

код, мал эмнэлэг хорио цээрийн зохицуулалт, шаардлагуудыг хангасан тохиолдолд


15

экспортлох боломж нээгдэнэ. Хоѐр улсын хоорондын мал эмнэлгийн дараах

хэлэлцээрүүд хийгдсэн байна:

Мал эмнэлгийн салбарт хамтран ажиллах тухай Монгол улсын Засгийн газар,

ОХУ-ын Засгийн газрын хоорондын хэлэлцээр, 1993 он

Монгол улсын Засгийн газар, БНХАУ-ын Засгийн газрын хоорондын мал

амьтны хорио цээр болон мал эмнэлгийн салбарт хамтран ажиллах хэлэлцээр

1994

o Монгол улсаас нядалгааны зориулалттай хонь, ямаа, үхэр оруулах,

үржлийн зориулалттай үхэр, гахай оруулах мал эмнэлэг, хорио цээрийн

нөхцөлүүд

Монгол улсын ХХААЯ, БНХАУ-ын Чанар хорио цээрийн хяналт шалгалтын

ерөнхий газрын хооронд протокол

o Монгол улсад гахайн мах, өөх, шувууны мах, өндөг экспортлох мал

эмнэлэг, хорио цээрийн нөхцөлүүд

Монгол улсын Засгийн газар, Япон улсын Засгийн газрын хоорондын мал

эмнэлэг, хорио цээрийн салбарт хамтран ажиллах хэлэлцээр, протокол зэрэг

болно.


16

3 МАРКЕТИНГИЙН ТӨЛӨВЛӨГӨӨ, СТРАТЕГИ

3.1.1 2016 онд дэвшүүлж буй зорилго

- Мах, махан бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийг îëîí íèéòýä òàíèóëàí ñóðòàë÷ëàõ ¿éë

àæèëëàãààã ýð÷èìæ¿¿ëíý.

- Бүтээгдэхүүн тогмол нийлүүлдэг томоохон харилцагчидтай болно.

- Á¿òýýãäýõ¿¿íèé áîðëóóëàëòûí ñóâãèéí òîîã тэлж, бүтээгдэхүүн нийлүүлэх гэрээ

байгуулах

Ãадаад, дотоод харилцаа хамтын ажиллагааны чиглэлээр

Мах, махан бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн хөгжлийг дэмжих зорилготой Олон

улсын байгууллагуудаас зөвлөгөө, сургалтыг байнга авч байх. Тухайлбайл

ҮХААЯ, Дэлхийн зөн Монгол болно.

Хүсний аюулгүй байдал, чанар стандартын хяналттай холбоотой улсын

байгууллагуудын шаардлагын дагуу ажиллах. Улсын мэргэжлийн хяналтын

газар.

Хүснэгт№: 3-1 SWOT шинжилгээ

Давуу тал Ñóë тал

Мах, махан бүтээгдээхүүний үйлдвэрлэлийг

байгуулах өөрийн газартай

Үйлдвэрийн судалгаа, шинжилгээг хийсэн

Мах, махан бүтээгдэхүүн борлуулах

боломжтой хэрэглэх зах зээлтэй.

Үйл ажиллагаагаа шинээр

эхлэж байна.

Áîëîìæ Аюул

Õýðýãëýã÷èä ÷àíàðûã ýðõýìëýõ áîëñîí.

×àíàðòàé ñàéí ÷àíàðûí á¿òýýãäýõ¿¿íèé

õýðýãëýý íýìýãäýæ áàéíà.

Õýðýãëýã÷äèéí õóäàëäàí àâàõ ÷àäâàð

íýìýãäýæ áàéíà

Цаашдаа махан бүтээгдэхүүний хэрэглээ

нэмэдэх хандлагатай байна.

Гадаадын олон зоогийн газрууд

байгуулагдаж байгаа нь худалдан авах

томоохон сувгууд болоод байна.

ªðñºëäºã÷äèéí ¿éë

àæèëëàãàà ñàéæðàõ

Нөөц хомсдох


17

Õàðèí îäîî ýäãýýð SWOT øèíæèëãýýíýýñ ¿íäýñëýí ÿìàð ñòðàòåãèàð àæèëëàõ âý ãýäãèéã

òîäîðõîéëú¸.

Хүснэгт№: 3-2 TOWS шинжилгээ

Давуу тал (S) Сул тал (W)

Бо

лом

ж (

O) SO Стратеги

Шинэлэг бүтээгдэхүүнийг íýìýãäýæ

áóé çàõ çýýëä îëîí íèéòýä ñàíàë

áîëãîí àæèëëàõ ñòðàòåãè

WO Стратеги

Чàíàðòàé á¿òýýãäýõ¿¿íèéг боломжит

¿íýýð ñàíàë áîëãîæ àæèëëàõ ñòðàòåãè

Аю

ул

(T

) ST Стратеги

Шèíý ¿éëäâýðëýã÷äýýñ ¿éë÷èëãýý,

¿íýýð ÿëãàðàõ ñòðàòåãè

WT Стратеги

Çàõ çýýëä òàíèë áîëîîã¿é ó÷èð

èäýâõèæ¿¿ëýëòýýð äàâàìãàéëàõ

ñòðàòåãè.

Мàðêåòèíãèéí êîìïàíèò ¿éë àæèëëàãààã ÿâóóëàí á¿òýýãäýõ¿¿íèéã олон нийтэд

таниулах, сурталчилан биечлэн маркетингийн ажлыг хийнэ.

3.2 Маркетингийн стратеги

Мàðêåòèíãèéí åðºíõèé ñòðàòåãè íü: “Сàëáарын ýðýëò õýðýãöýý íü íýìýãäýæ áóé

çàõ çýýëä оновчтой хольц бүрдүүлэн àæèëëàõ”-д оршино.

Мàðêåòèíãèéí åðºíõèé ñòðàòåãèéí õ¿ðýýíä ìàðêåòèíãèéí õîëüö áóþó ¿íý,

èäýâõèæ¿¿ëýëò, õóâèàðëàëò, á¿òýýãäýõ¿¿íèé õóâüä øèíýýð õîëüö á¿ðä¿¿ëýí àæèëëàõààð

òºëºâëºæ áàéíà. Òèéìýýñ îäîîãèéí íºõöºë áàéäàëä øèíæèëãýý õèéæ, ýäãýýð õîëüö á¿ð

äýýð çîðèëãî, çîðèëò, õèéãäýõ àæëóóäûã àâ÷ ¿çüå.

3.2.1 Бүтээгдэхүүн үйлчилгээний төлөвлөгөө

Манай бүтээгдэхүүн нь үндсэн 2 төрөлд хуваагдна. Үүнд:

1. Бөөний хэрэглэгчдэд зориулсан бүтээгдэхүүн

2. Жижиглэнгийн хэрэглэгчдэд зориулсан бүтээгдэхүүн байна.

Цаашдаа зах зээлд дараах үйл ажиллагааг явуулна.

- Бод, бог мал нядалж, махыг экспортын шаардлага хангахаар боловсруулна.

- Хөргөлттэй агуулахад мах махан бүтээгдэхүүн хадгална.

- Бод, богийн махыг захиалгын дагуу шулж, ангилж, савлаж хөлдөөж өгнө.

Зорилго


18

Мах, махан бүтээгдэхүүнийг боловсруулж эцсийн бүтээгдэхүүн болгож зах зээлд гаргаж

үйлчилгээний нэр төрлийг олшруулж ажиллах.

3.2.2 Хувиарлалтын сувгийн төлөвлөгөө

Ìàíàéõ á¿òýýãäýõ¿¿íýý øóóä áîëîí øóóä áóñ õóâèàðëàëòûã ñîíãîõ áîëíî. Ó÷èð

íü äýýðõ ñóäàëãààí äýýðýýñýý ä¿ãíýí áàãà õýìæýýãýýð àâàõ õýðýãëýã÷äýäýý ðåñòîðàí

çîîãèéí ãàçàð, çàõóóä ñóïåðìàðêåòóóäààð ò¿ãýýõ áºãººä èõ õýìæýýãýð àâàõ õóäàëäàí

àâàã÷äàäàà ººðñäèéí óíààãààð ¿éë÷èëíý. Áàéãóóëëàãóóäòàé õàìòðàí àæèëëàõ ãýðýý

áàéãóóëæ, çàõèàëãûí õýìæýýãýýð íü öàã òóõàéä íü õ¿ðãýæ ºãíº. Ýíäýýñ õàðàõàä:

1. Харилцагч томоохон үйлдвэр, албан газрууд, зоогийн газруудад гэрээгээр бараа

бүтээгдэхүүнээ түгээнэ.

2. Жижиглэнгийн хэрэглэгчдэд гэрээт борлуулагч буюу сүпермаркет дэлгүүрүүд,

хүнсний захууд, орон нутгийн худалдаачдад бүтээгдэхүүнээ түгээж хэрэглэгчдэд

хүргэнэ

Ñõåì 1

Зорилго

Хувиарлалтын сувгийн тоог нэмэгдүүлэн харилцагч компаниудтай гэрээ байгуулах,

хүнсний захуудаар борлуулалтыг хийх.

Стратеги

Õ¿í àì òºâëºðñºí ãàçàðóóäàä çàõèàëãà àâàõ õ¿ì¿¿ñèéí òîîã íýìýãä¿¿ëæ õóâèàðëàëòûí

ñóâãààð äàâàìãàéëàõ ñòðàòåãè áàðèìòàëíà.

¯éëäâýðëýã÷

Æèæèãëýíãèéí õóäàëäàà÷èí Áººíèé õóäàëäàà÷èí

Æèæèãëýíãèéí õóäàëäàà

Орон нутгийн

худалдаачид

Харилцагч томоохон компаниуд

ªºðèéí íýðèéí äýëã¿¿ð

Эцсийн хэрэглэгч Орон нутгийн

худалдаачид


19

Хүснэгт№: 3-3 Зорилт, түүнийг хэрэгжүүлэх ажил

Á¿òýýãäýõ¿¿í Á¿òýýãäýõ¿¿íèé

òºðºë Õýìæýý Çóðàã

Мах

Бөөнөөр

худалдаалах

Кг

Хүнсний зах, зоогийн

газар, албан

байгууллагууд

Албан

байгууллагуудад

Кг Зоогийн газрууд, албан

байгууллагууд

Жижиглэнгийн

худалдаа ш Хүнсний дэлгүүрүүдэд

Мах, махан

бүтээгдэхүүн

Бөөны худалдаа

5 кг дээш

Баяр ѐслолын үеэр

зоогийн газар, албан

байгууллагуудад

Жижиглэнгийн

худалдаа

5 кг хүртэл Хувь хүн

Ìàíàé êîìïàíèé áýëòãýñýí ìàõ, ìàõàí á¿òýýãäýõ¿¿íèé õýðýãëýã÷ íü àéë ºðõ

áàéõààñ ãàäíà çî÷èä áóóäàë, ðåñòîðàí, êàôå çýðýã íèéòèéí õîîëíû ãàçðóóä,

ñóðãóóëü, öýöýðëýã, öýðãèéí ãýõ ìýò áàéãóóëëàãóóä áàéíà. Èéìýýñ áèä äàðààõ

ñóâãóóäààð áîðëóóëàëòàà õèéõýýð òºëºâëºæ áàéíà. ¯¿íä:

À. ªðõèéí õýðýãëýýíä çîðèóëàí

Õ¿íñíèé èõ äýëã¿¿ð¿¿ä /ñóïåðìàðêåò/: Ýäãýýð äýëã¿¿ð¿¿ä íü

¿éëäâýðëýã÷äýýñ àþóëã¿é, ÷àíàðòàé, ºðñºëäºõ ÷àäâàð ñàéòàé á¿òýýãäýõ¿¿í

øààðääàã. Ìàíàé á¿òýýãäýõ¿¿í ýð¿¿ë àõóé, ÷àíàðûí õÿíàëò á¿õèé îð÷èíä

¿éëäâýðëýãäýí, òýýâýðëýãäýõ òóë ýíýõ¿¿ øààðäëàãûã á¿ðýí õàíãàæ ÷àäíà.

Ìºí ò¿¿í÷ëýí ñóïåðìàðêåòààð ¿éë÷ë¿¿ëäýã áàòàëãààòàé, ÷àíàðëàã

á¿òýýãäýõ¿¿í õýðýãëýõèéã õ¿ñäýã õýðýãëýã÷äýä çîðèóëàí ìàõ, ìàõàí

á¿òýýãäýõ¿¿íä çýðýãëýë òîãòîîí, òóñãàéëàí àíãèëàí, ñàâëàñàí

á¿òýýãäýõ¿¿íèéã æèëèéí òóðøèä óëèðëûí õàìààðàëã¿éãýýð íèéë¿¿ëíý.

Õ¿íñíèé çàõóóä: Ýíý ñóâãààð áèä ÷àíàð, ýð¿¿ë àõóéí øààðäëàãûã á¿ðýí

õàíãàñàí ìàõûã ãóëóóçààð íü, ìºí áººíèé ¿íýýð áîðëóóëíà.


20

Æèæèã æèæèãëýíãèéí öýã¿¿ä: Ýíý ñóâãààð ÷àíàðûí áàòàëãààòàé ñàâëàñàí

áîëîí ñàâëàãààã¿é ìàõ, äàéâàð á¿òýýãäýõ¿¿í¿¿äèéã æèæèãëýí

õóäàëäààëíà.

Á. Íèéòèéí õîîëíû ãàçðóóä, áàéãóóëëàãóóäàä çîðèóëàí

Àþóëã¿é á¿òýýãäýõ¿¿í íèéë¿¿ëýëòèéí ñ¿ëæýý: ªíºº ¿åä õ¿íñíèé àþóëã¿é

áàéäàë, õàðèóöëàãûí òîãòîëöîîã õàíãàõ ¿¿äíýýñ ðåñòîðàí, êàôå, çî÷èä

áóóäàë, öýðãèéí àíãè, ñóðãóóëü, öýöýðëýã çýðýã áàéãóóëëàãóóä ò¿ðãýí

ãýìòýõ õ¿íñíèé á¿òýýãäýõ¿¿íýý áàéíãûí ãýðýýò áýëòãýí íèéë¿¿ëýã÷ýýñ

àâàõûã ýðìýëçýõ áîëæýý. Èéìýýñ áèä á¿òýýãäýõ¿¿íèé ÷àíàðûã

áàòàëãààæóóëàí, ìàõàíä çýðýãëýë òîãòîîí, ñàéí ÷àíàðûí, õ¿íñíèé

ñòàíäàðòûí øààðäëàãà õàíãàñàí ìàõ, ìàõàí á¿òýýãäýõ¿¿íèéã äýýðõ

áàéãóóëëàãóóäàä /ÿëàíãóÿà, äýýä çýðýãëýëèéí ðåñòîðàí, çî÷èä áóóäëóóä/

ãýðýýíèé ¿íäñýí äýýð æèëèéí òóðø íèéë¿¿ëýëò õèéõ áîëîìæòîé.

Â. Áîëîâñðóóëàõ ¿éëäâýð¿¿äýä çîðèóëàí

¯éëäâýðëýõ á¿òýýãäýõ¿¿íèéõ íü ãîë ò¿¿õèé ýä íü ìàõ, äàéâàð

á¿òýýãäýõ¿¿í /ìàëûí äîòîð ýðõòýí/ áàéäàã õ¿íñíèé áîëîí ýìèéí ¿éëäâýð¿¿äýä

ãýðýýíèé ¿íäñýí äýýð áîðëóóëàëò õèéíý.

Ã. Ãàäààä õýðýãëýã÷äýä çîðèóëàí

Õºãæèíã¿é óëñ îðíóóäûí ìàõ, ìàõàí á¿òýýãäýõ¿¿íä òàâèõ ýð¿¿ë àõóéí

ñòàíäàðòûí øààðäëàãà ºíäºð áàéäàã. Åâðîïûí õîëáîîíä ýð¿¿ë ìýíäèéí

øàëòãààíû óëìààñ ìàõíû ñàëáàðò õàìãèéí èõ òîîíû õÿíàëòûí øàëãàëò õèéäýã.

Ìîíãîëûí èõýíõ êîìïàíèóäûí á¿òýýãäýõ¿¿í ýíýõ¿¿ àðèóí öýâýð, ýð¿¿ë àõóéí

øààðäëàãûã õàíãàõã¿é áàéíà. Õàðèí ìàíàé êîìïàíè íü ãàäààäàä ìàõ

ýêñïîðòëîõ ýð¿¿ë àõóéí íºõöºë, ÷àíàðûí øààðäëàãà õàíãàñàí ìàõ áýëòãýäýã.

Èéìýýñ áèä ÎÕÓ, БНХАУ, Япон, БНСУ, Саудын Араб, Иран, Зүүн өмнөд

Азийн орнууд çýðýã ìàíàé ìàõûã èìïîðòëîõ ñîíèðõîë á¿õèé óëñóóäàä ìàõ

ýêñïîðòëîõ á¿ðýí áîëîìæòîé. Ãýâ÷ ýð¿¿ë àõóéí ñòàíäàðòûã õàíãàñàí ÷ ãààëèéí

òàðèô áîëîí õóäàëäààíû áóñàä ñààä òîòãîð èõòýé áàéäàã. Ìºí ýäãýýð îðíóóäàä

ýêñïîðòëîõ ìàõíû ¿íý íü äîòîîäûí çàõ çýýëèéí ¿íýýñ òºäèéëºí ºíäºð áóñ, ìºí

ò¿¿í÷ëýí òýýâðèéí çàðäàë ãýõ ìýò øàëòãààíóóäûã òîîöîæ ¿çâýë ìàõàà ãóëóóçààð

íü áóñ õàðèí àíãèëæ ÿëãàñàí, íººøèëñºí õýëáýðýýð ãàðãàõ íü èë¿¿ òîõèðîìæòîé

áàéíà. Òýãýõýýð áèä öààøäàà ýêñïîðòûí áàðèìæàà á¿õèé ìàõ, ìàõàí

á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éëäâýðëýí ýêñïîðòëîíî.

3.2.3 Идэвхжүүлэлтийн төлөвлөгөө

Зорилго


21

2015 оноос бүтээгдэхүүнийг харилцагч компаниудыг идэвхижүүлэх,

эцсийн хэрэглэгчдэд мэдээлэл хүргэх зорилгоор таниулах сурталчилгааг

хийнэ.

Стратеги

Á¿òýýãäýõ¿¿íèé òàëààðõ ìýäëýã, ìýäýýëýë õ¿ðãýæ èðãýäýä òàíèóëàí ñóðòàë÷иëàõ

ñòðàòåãè

Зорилт

Мах, махан бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэлийн ìýäëýãòýé áîëãîõ, çàõ çýýëä áàòòàé

áàéðøóóëàõ.

Мах,махан бүтээгдэхүүний хэрэглээг нэмэгдүүлэх

Á¿òýýãäýõ¿¿íèé äàâóó òàë, ÷àíàðûí äàâóó òàëóóäûã õàäãàëàí, õÿìä áàò áºõ

ñ¿¿ëèéí ¿åèéí òåõíèê òåõíîëîãèéã àøèãëàõ

Авах арга хэмжээ

Идэвхижүүлэлтийн ажлын хүрээнд дараах ажлуудыг хийхээр төлөвлөж байна.

Имиджийн сурталчилгаа

Бүтээгдэхүүнийг олон нийтэд таниулах, сурталчилахад чиглэсэн үйл ажиллагааг

хэрэгжүүлнэ. Үүнд:

Хүснэгт№: 3-4 Имиджийн сурталчилгаа, хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаа

Зорилт Хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаа

Аж ахуйн

ìýäýýëëèéã олон

нийтэд таниулах

Махны аж ахуйн âýá ñàéòûã хийæ, байршуулах

Øàð íîì áîëîí áóñàä ìýäýýëëèéí ëàâëàõóóäàä òàíèëöóóëãà

ºãºõ

Êîìïàíè áîëîí á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éë÷èëãýýíèé òàíèëöóóëãà

áýëòãýõ

3.2.4 Бүтээгдэхүүн үйлчилгээний сурталчилгаа

Êîìïàíèéí á¿òýýãäýõ¿¿í ¿éë÷èëãýýíèé ñóðòàë÷èëãàà:

Хүснэгт№: 3-5 Бүтээгдэхүүн үйлчилгээний сурталчилгаа, түүнийг хэрэгжүүлэх үйл

ажиллагаа

Зорилт Хэрэгжүүлэх үйл ажиллагаа Үр дүнгийн


22

үзүүлэлт

Áîðëóóëàã÷äûã

èäýâõèæ¿¿ëýõ

Áîðëóóëàëòûí ñóâãèéí òºðëèéã íýìýãä¿¿ëýõ:

1. Томоохон зуучлан борлуулагчидтай

хамтарч ажиллах

2. Харилцагч байгууллагуудтай хамтрач

ажиллах

Áîðëóóëàã÷äèéí

тоо эхний жил 2

байна.

Òîîã 10-15%-иар

нэмэгдүүлэх

Á¿òýýãäýõ¿¿íèé

áîðëóóëàëòыã

нэмэгдүүлэх

Хүнсний бүх л ¿çýñãýëýíãèéí ¿åýð áèå÷ëýí

òàíèëöóóëãà, áîðëóóëàëò õèéõ

Áîðëóóëàëòûã

20%-иàð

íýìýãä¿¿ëýõ

Ìîíãîë óëñûí

òîìîîõîí

ìýäýýëëèéí

ñàéòóóäòàé

õàìòàð÷ àæèлëàõ

Ìîíãîëûí õýâëýë ìýäýýëëèéí òîéì Sonin.mn

Medee.mn

Îíëàéí 2-ààñ

äîîøã¿é

ñàéòóóäòàé

áàéíãûí õàìòàð÷

àæèëлаäàã

áîëîõ.

Business

махны зах зээлийн_судалгаа