همایش حسابداران:انضباط مالی ،

آرامش اجتماعی

حسابداری و قرارداد:رویکردی نظری

امیر پوریانسب

دانشگاه الزهرا1392پاییز

روز حسابدار

بر شما حسابدارا

ن خجسته باد

حسابداری و قرارداد:سه عرصه

تاثیر حسابداری بر قراردادها1.

استفاده از حسابداری در بستن قراردادها2.

حسابداری قراردادها3.

ی این گفتار: دامنهتاثیر حسابداری بر قراردادها: رویکردی نظری، و

چشم انداز جهانی

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

آیا تغییر سیاست حسابداری مهم است؟

آیا تغییر سیاست حسابداری مهم است؟ اگر اثر بر نقد داشته باشد پاسخ مثبت است، برای سرمایه•

گذاران مهم استاگر اثری بر نقد نداشته باشد:•

گذاران مهم نیست مگر این که بخواهند برای سرمایهالف( I.اثر اقدام مدیر را بر ارزش شرکت بدانند

خواهد قرارداد بندد . به برای مدیر مهم است چون میب( گذار هم مهم است چون مدیر همین دلیل برای سرمایه

های عملیاتی را تغییر بدهد. ممکن است روش

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

سازمان )شرکت( به عنوان آرایه ای از قراردادها تعریف می شود

ای از قراردادها سازمان)شرکت( به عنوان آرایهشود. تعریف می

گذاری قراردادها درست می یعنی شرکت از برهم

شود.دهنده، دولت ، عموم – عرضه کنندگان، مالک، وام

که توسط مدیرانی که برای کمینه کارگران/ کارمندانسازی هزینه های قرارداد

استخدام شده اند هماهنگ می شود

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

ی بازار یادآوری از نظریهاوراق بهادار

(استدالل کرد انتخاب سیاست 1974بیور )حسابداری بر قیمت اوراق بهادار شرکت

اثر ندارد، مشروط بر این که هیچ اثری بر جریان نقدی نداشته نباشد و تمام سیاست

های انتخابی کامال افشا شوند.این استدالل متضمن آن است که سیاست

های حسابداری مهم نیستند)شاید برای گذاران( سرمایه

برای مدیران مهم است – به دلیل قرارداد

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

پیامدهای اقتصادیی بازار کارا، گزینش سیاست به رغم نهفته های نظریه

حسابداری می تواند بر ارزش شرکت و/یا ارزش مدیران تاثیر بگذارد.

گزینش های سیاست حسابداری و/ یا تغییر در این سیاستها برای مدیران مهم است.

مدیر ممکن است عملیات واقعی را در واکنش با تغییرسیاست حسابداری تغییر دهد- به خاطر قراردادها

سیاست حسابداری مهم است، به رغم نبود اثرات جریاننقدی

ی پیامدهای بحث و جدل مراکز استانداردگذار دربارهاقتصادی- البی استانداردگذاران با مدیران

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

هایی از پیامدهای اقتصادی مثالاستفاده از ارزش منصفانه•استفاده از تجدید ارزیابی)ارزش •

افزایی(

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

نهفته های پیامدهای اقتصادی تانداردگذاری)مدیران( فعاالنه درIسوم اس Iشخص Iموسسان

استانداردگذاری مشارکت دارند. را نمایندگی می کند در بنیاد Iانجمن مدیران مالی که مدیران

حسابداری مالی عضویت دارد. تانداردها برای وارد کردن دیدگاه های گرو هIپیش نویس های اس

های گوناگون درباره ی تغییر سیاست حسابداری استفاده می شود. ت حسابداری بایدIی تواند تجویز کند کدام سیاسIهیچ نظریه ای نم

استفاده شIود.بنابراین ارگان استانداردگذار باید نظریه و سیاسIت را برای •

رسیدن به اجماع درباره نظریه ی حسابداری موازنه و همI تراز کند

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

ی حسابداری اثباتی نظریهها: نظریه

های هنجاری نظریهoکند. پدیده یا رفتار حسابداری را تجویز میo پدیده یا رفتار حسابداری باشد سروکار د>ارد>بایسته است با آنچه

نظریه های اثباتیoکند گزینش های سیاست حسابداری مدیر را توصیف میo سروکار داردهستبا آنچه گزینش سیاست حسابداری o کند. میپیش بینی یا تبیینانتخاب پدیده یا سیاست حسابداری راo<تبیین می کند چرا انتخاب سیاست حسابداری پیامد اقتصادی داردo انتخاب سیاست حسابداری توسط مدیران را تبیین و پیش بینی می

کند.

روشن کردن، پیدا شدن>، پی بردن، فهمیدن، توضیح داد>ن، استداللتبیین:

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

ی حسابداری اثباتی نظریهچیست؟

های سیاست حسابداری مدیران را به انتخاب راهبری شرکتیعنوان بخشی از فرایند کلی

کند مطالعه میهای حسابداری با تصمیمات یعنی سیاست

شوند. راهبردی برگزیده میهای کوشد گزینش ، میهنجاری، نه اثباتی

سیاست حسابداری مدیران را تبیین و پیش

نگری کند

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

تعریف نظریه حسابداری اثباتیهIتبیین »نظری بIه اثباتی... حسIابداری ی

می حسIابداری عملIی هدف روش پردازد.

پیIش تبییIن و ایIن اسIت که کدام اش بینIی حسابداری شرکIت خاص روش یIک از هIا

کنند... ولی کننIد کدام هIا نمIی اسIتفاده مIیگویIد کIه شرکIت بایسIته است از کدام نمIی

زیمرمن، و )واتIس کند. اسIتفاده روش (70، ص 1986نظریه حسابداری اثباتی

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

تعریف نظریه حسابداری اثباتی... چگونگی و گوناگون افراد بیIن روابIط بر

اسIتفاده از حسIابداری برای کمIک بIه تنظیم این روابط تمرکز دارد.

:مثال روابطمالکان و مدیران•مدیران و وام پردازان شرکت•

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

پیش پذیرهای نظریه ی حسابداری اثباتی

از منبعIث افراد اقدام کامی تمام خوی>ش اسIت و افراد بIه گونIه ای فرصIت شناسانه عمIل مIی کننIد تIا راهIی برای افزایش ثروت

شان بیابنددر ایIن جIا مفاهیم وفاداری و اخالق فردی •

مدیران محلی از اعراب ندارد.

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

ریشه های نظریه ی حسابداری اثباتیورتIIکارا) ص بازار های فرضیه ( EMHبندی

توسط فاما و دیگرانهIمقال (یار در پذیرفتن 1968ی بال و برانIبس )

پارادایم پژوهش اثباتی تاثیرگذار بود. های اعالمیه بIه سIهام بازار IشIواکن وارسIی

سود حسابداریهIIو نظری جنسن )نمایندگIIی(، کارگزاری ی

(1976مکلینگ )

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

پذیر نظریه ی آزمون سه فرضیهحسابداری اثباتی

فرضیه طرح پاداش1تری سیاست حسابداری را شرکتی که طرح پاداش دارد با احتمال بیش

انتخاب می کند که سودهای آینده را به سود جاری تبدیل کند.یا تضمین بدهیcovenant فرضیه های 2

تر از شرکتی که به احتمال بیشcovenant بدهی تخطی می کند احتماال سیاست حسابداری را انتخاب می کند که سودهای آینده را به

دهد. سودهای جاری تغییر می فرضیه های هزینه ی سیاسی3

های سیاسی باالتر، به احتمال باالتری سیاست شرکتی با هزینهحسابداری را انتخاب می کند که سود جاری را به سود آینده انتقال

دهد.سیاسی را کاهش گرمایهای بسیار بزرگ، می کوشند » شرکت »

دهند.

ناپذیرند. قراردادها خشک و انعطافنکته:

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

ی حسابداری ویراست نظریه2اثباتی

خواهانه ویراست فرصتهای حسابداری را برای مدیران سیاست

خویش کامی خودشان انتخاب می کنند.ویراست قرارداد کارا

های حسابداری را برای حفظ مدیران سیاستکنند تا اهداف راهبری شرکتی انتخاب می

ارزش شرکت را بیشینه کنند.•ی قرارداد بستن های شرکت را هزینه•

کاهش دهند.

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

طلبانه و های فرصت تمایز بین ویراستی حسابداری اثباتی کارایی نظریه

گیری: شواهد مهمی بر طرفداری از ویراست نتیجهکارایی وجود دارد.

گذار و این متضمن آن است که تضاد منافع بین منافع سرمایهمدیر منطقا کنترل شود.

شود چگونه این کار انجام میبسته ی حقوق و مزایا -استانداردهای حسابداری – افشای کامل

ی عملکرد و کوشش همبستگی بین اندازهارگروه حسابرسیIحسابرسی – کپایشگری شدید مدیرقانون یا ضابطه ی راهبریهیات مدیران مستقل

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

بهای کارگزاریبهای پایشگری

بهای پایش رفتار کارگزار-های مالی مثل حسابرسی صورت- بهای ضمانت و الزاماتBonding

هایی که برای تضمین رفتار کارگمار نسبت به هزینه-ی صورتهای انتظارات کارگزار تحمیل می شود مثل تهیه

مالیمانده زیان باقی

بر خواهانه بسیار هزینه ی رفتارهای فرصت حذف همه-است.

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

نقش حسابداری در قراردادها بهای کاهش برای حسIIابداری اطالعات

شود. کارگزاری استفاده می و پایشگری سازوکار مقام در حسIابداری

کوشIش کنترل برای خویش تضمیIن های شود. ی کارگزار استفاده می کامانه

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

دو قرارداد مهمتوان با استفاه از دو قرارداد مهم را می

اطالعات حسابداری پایید:ی مدیران قراردادهای حقوق و کارانه•های وام قراردادهای بدهی )توافق نامه•

بانکی(

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

قرارداد مدیر / مالک )کارگزار / کارگمار(

شIع خویIی)نفIش کامIپی مالIک را پذیر شخصIی( داند. )بدیهی( می

در است ممکIن بعضIا کIه اطالعات بIه مدیران دسترس کارگماران نباشد دسترسی دارند.

ناقرینگی اطالعات-بیIش- انجام افزایIش برای مدیران توانش تIر

هایی به کام خودشان فعالیت.بهای رفتار واگرا عبارت از بهای کارگزار است

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

قرارداد مدیر / مالک )کارگزار / کارگمار(...

ت های کاهنده در نبود کنترلIجویانه، ی رفتار فرص هایIی غیرسودمند برای کارگزار انتظار دارد فعالیIت

افزایی شرکت را انجام دهد. ارزشتIی قیمIه مبالغIت را بIن فعالیIگذاری می مالکان ای

کنند که حاضرند به مدیران بپردازند. ببندند قرارداد خودشان بIا اسIت ممکIن مدیران

حقوق تا نکننIد مصIرف را هIا( فرصIت مزایIا) باالتری دریافت کنند.

شود. به عنوان تضمین شناخته می-

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

روش های پاداش دادن به مدیران

– مبنای ثابت – حقوق مستقل از عملکردانعام یا پاداش

ی کارانه مبتنی بر عملکرد عالوه حقوق بهشود. طرح های پاداش هم گفته می-

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

طرح های پاداشتواند به موارد زیر وابسته شود: کارانه میسود عملیاتی شرکت-فروش شرکت-ها ی دارایی بازده-ی حسابداری دادهای سامانه همه مبتنی بر برون

هستند.چنین مبتنی بر قیمت بازار سهام ممکن است هم

شرکت باشد.

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

طرح های پاداش مبتنی بر حسابداریروش در تغییری پاداش هIر بر حسابداری های

پرداختی تاثیر داردنتیجIه در اسIت ممکIن حسابداری - اسIتاندارد ی

جدید رخ دهد. بر مبتنی مواقIع بعضIی در قرارداد اسIت ممکIن

تاثیر تغییرات از پاداش تIا باشIد قدیمIی روش بپذیرد.

ابداری ممکن استIقراردادهای متکی بر ارقام حس متکی باشد.شناور GAAPبه

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

مشوق های دستکاری ارقام حسابداری )مدیریت سود(

ودهای حسابداریIاس سIه مدیران بر اسIپاداش دادن بکنIد اغوا را آنان اسIت را ممکIن حسابداری ارقام

انداز فرصت طلبانه( کنند. دستکاری )چشمشان تاثیر خواهد گذارد های - بر پاداش

کوتاه پاداش تمرکز دلیIل بر سIودها مبتنIی مدت های هستند تا بلند مدت

های دارای گذاری در طرح - ممکIن اسIت بر سرمایهNPV ن که انتظار نرودIه شرط آIر بگذارد بIت تاثیIمثب ها ثابت باشند. بازده

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

مشوق های دستکارم ارقام حسابداری)ادامه(

( دریافت:1985هیلی )را مIی مدیران روش- پذیرند های حسIابداری

که آIن بIه شرط کنIد بیشینIه را پاداش کIه پیش از سIطح از باالتIر مدیIر بIه قرارداد

تعیین شده ی سود خالص پاداش بدهد.اگIر انتظار نرود سIود بIه یIک حداقIل از پیش -

ی شده برسIد، مدیران سIود را به دوره تعییIندهند. آینده تغییر می

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

قرارداد بدهی – بهای کارگزاری مربوط به بدهی

:دهی شاملIی بIبهای کارگزاردارایی پرداخIت- کIه گزاف، تقسIیمی سIود های های

ناچیزی را برای پرداخت بهره و اصل بدهی باقی می

گذارIد.این - در بگیرد، جدیIد بدهIی اسIت ممکIن سIازمان

کاران اولیIه بر سر صIورت طلبکاران جدیIد بIا طلIبکنند. پرداخت ها رقابت می

های پرریسک ممکن است به گذاری در پروژه سرمایه-نفع طلبکاران نباشد که حق طلب ثابتی دارند.

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

استفاده از قراردادهای بدهیحفاظ نبود از در حفاظت برای الزم های

شود آنان شرکت منافIع طلبکاران، فرض مIیبهره بهای کرد خواهند ملزم را را باالتری

برای جبران بپردازد. ود تقسیمیIه سIت قرارداد ببندد کIر شرکIاگ

گزاف نپردازد، بدهIی جدیIد نگیرد یIا در پروژه

گذاری نکنIد، آIن گاه می های ریسIکی سIرمایه

توانند بدهی ارزانتر تهیه کنند.

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

قراردادهای بدهی – مشوق های مدیران برای دستکاری

افزایش هنگامIی ارقام دسIتکاری مشوق پسIینی، شود. یابد که قیود به تخطی نزدیک می می

هIدریافت در مدیران را حسابداری تعهدی اقالم انIد بدهIی دستکاری سIال توافIق نقIض بIعIد و قبIل های کنند.

توجه بهHIH در پذیرفته حسIابداری های روش ی همIه درج

مدیران بنابراین اسIIت پرهزینIIه بسIIیار قرارداد های حسابداری دارند. اختیاراتی را برای گزینش

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

مدیریت سودهای حسابداری تغییر سیاستزمانبندی پذیرش استانداردهای حسابداری جدید -تغییر متغیرهای واقعیR&D تبلیغات، تعییرات ،

و نگهداریمند )انران( ایجاد شخصیت های حقوقی ویژههای عملیاتی )ورلدکام( دارایی نویسی هزینهاقالم تعهدی اختیاری

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

مدیریت سود با اقالم تعهدی اختیاریاقالم تعهدی اختیاری خالص

اقالم تعهدی خالص+سودخالص = جریان نقدی خالص اقالم تعهدی + = جریان نقدی خالص اقالم تعهدی + غیراختیاری خالص

اختیاری خالصمثال ها:

ذخیره م م1 نامه ذخیره ضمانت2

توجه کنید اقالم تعهدی اختیاری مستقیما توسط •پذیر نیست. گذاران مشاهده سرمایه

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی

سپاسگزارم

همایش حسابداران:انضباط مالی ، آرامش اجتماعی