فصل اول

مديريت استراتژيک چيست؟رقابت • ه�م ب�ا ص�نعت ي�ک در شرک�ت دو رؤس�اي زمان�ي

پناه طبيعت دام�ن ب�ه گرفتن�د تص�ميم رئي�س دو ميکردند.اي�ن ببرن�د،در آنج�ا چادر بزنن�د و در باره ادغام احتمال�ي دو شرک�ت به دل در دست دور اي نقط�ه در نف�ر دو اي�ن بپردازند. بح�ث . ناگهان متوج�ه شدن�د ک�ه يک خرس جنگلهاي انبوه چادر زدن�د قهوه اي رن�گ در برابر آنه�ا روي دو پاي خود ايستاده و خرناس م�ي گشد.اولي�ن رئي�س ب�ه س�رعت ي�ک جف�ت کف�ش ورزشي از کي�ف دس�تي خود بيرون آورد. دومي�ن رئي�س گف�ت: ” جناب شما

نمي توانيد از اين خرس تند تر بدويد.“ رئي�س اول پاس�خ داد: ”شاي�د م�ن نتوان�م از اي�ن خرس تن�د تر بدوم ،

”اين ول�ي بدوم! شم�ا از ت�ر تن�د ميتوان�م ک�ه ندارم ترديدي مفهوم مديريت استراتژيک ارائه ميکند . داستان تصويري از

تعريف مديريت استراتژيکاس�تراتژي را ب�ه عنوان »تجزي�ه و تحلي�ل روابط •

بي�ن مؤس�سه ب�ا محي�ط خوي�ش ، تعيي�ن مسير و آنها را تث�بيت فعاليتهاي�ي ك�ه اهداف مؤس�سه ، تحق�ق خواه�د بخشي�د و تنظي�م دوباره س�ازمان با تخص�يص مناب�ع مورد نياز« م�ي توان تعريف كرد

تعاريف� ديگر اس�تراتژي را ب�ه عنوان تعيين آماج و هدفهاي (A.D.Chandler)» آ.د. چندل�ر« •

اي�ن آماج تخص�يص دادن منابع درازمدت در مؤس�سه و براي تحق�ق پذيري موردنياز و آماده كردن برنامه هاي فع�اليتي مناسب تعريف مي كند .

اس�تراتژي مجموع�ه كامل�ي از س�ياست و اهداف معين و ( Tilles)»تايل�س« • .مشخص يك مؤسسه است

تعاريف� ديگر هم (Schendel) و »شندل« (Hofer)»هافر« •

استراتژي را به عنوان فعاليتهاي تأمين كننده هماهنگي بين منابع داخلي و قابليتهاي مؤسسه با فرصت و تهديدهاي محيط بيروني تعبير مي

كنند

پيتر دراکر ميگويد: کار اصلي مديريت •استراتژيک اين است که از زاويه مأموريت

شرکت به سازمان نگاه کند.

مراحل مديريت استراتژيکفرايند مديريت استراتژيک در بر گيرنده سه •

مرحله است(تدوين استراتژي ها1•(اجراي استراتژي ها2•(ارزيابي استراتژي ها3•

تدوين استراتژيمقصود از تدوين استراتژي اين است که •

مأموريت مدرسه تعيين شود ،شناسايي عواملي که در محيط خارجي مدرسه را تحديد

مي کنند يا فرصت هايي را به وجود مي آورند ، شناسايي نقاط قوت و ضعف داخلي

مدرسه،تعيين هدفهاي بلند مدت، در نظر گرفتن استراتژي هاي گوناگون و انتخاب استراتژي هاي خاص جهت ادامه فعاليت.

مسائلي که در زمينه تدوين استراتژي مطرح مي شوند:

تعيين نوع فعالييت هايي که مدرسه مي خواهد به آن بپردازد•فعاليت هايي که مي خواهد از آن خارج شود•شيوه تخصيص منابع•تصميم گيري در موردگسترش دادن يا متنوع ساختن فعاليت ها•تعيين اينکه آيا مدرسه تصميم دارد با سازمان هاي ديگر •

مشارکت نمايد

:اجراي استراتژيکاغ�لب اجراي استراتژيک را مرحله عملي •

مديريت استراتژيک مي نامند.مقصود از اجراي استراتژي ها اين است که کارکنان و مديران

بسيج شوند و استراتژي هاي تدوين شده را به مرحله عمل در آورند.

در مرحله اجرا:هر يک از بخش ها و واحد هاي مدرسه بايد درصدد بر آيند

به چنين پرسش هايي پاسخ دهند:

براي اينکه در اجراي استراتژي هاي مدرسه ما نقش خود را •به خوبي ايفا کنيم ، چه بايد بکنيم؟

چگونه ميتوان اين کارها را به بهترين شکل ممکن انجام داد؟•

ارزيابي استراتژيها: ارزيابي استراتژي هادر مديريت استراتژيک •

آخرين مرحله به حساب مي آيد. مديران نياز دارند بدانند استراتژي هاي خاص و مورد نظر

آنان در چه زماني کارساز واقع نمي شود

براي ارزيابي استراتژي ها سه فعاليت عمده به شرح زير انجام ميشود

بررسي عوامل داخلي و خارجي که پايه و 1.اساس استراتژي هاي کنوني قرار گرفته اند.

محاسبه و سنجش عملکرد ها2.

اقدامات اصالحي3.

اصطالحات کليدي در مديريت استراتژيک

: استراتژيست ها1.يا • موفقي�ت مس�ئول ک�ه هس�تند افرادي

شکس�ت س�ازمان م�ي باشند.اس�تراتژيست ها داراي عنوان هاي مختل�ف شغل�ي هس�تند مثل يا مدي�ر ، مديره هيئ�ت رئي�س عام�ل، مدي�ر

مالکان مدرسه

اصطالحات کليدي در مديريت استراتژيک

بيانيه هاي مأموريت - 2بيانيه مأموريت سندي است که يک سازمان را از •

ساير سازمان هاي مشابه متمايز مي کند.مأموريت سازمان نشان دهنده طيف فعاليت از •

نظر محصول و بازار استدر بيانيه مأموريت پرسشي که پيش روي همه •

استراتژيست ها وجود دارد اين است که : ”ما به چه کاري مشغول هستيم“

اصطالحات کليدي در مديريت استراتژيک

فرصت ها و تهديدات خارجي– 3و • ها رويداد خارج�ي تهديدات و فر�ص�تها از منظور

روندهاي اقتصادي ، اجتماع�ي ، فرهنگي ، بوم شناسي ، محيط�ي ، س�ياسي ، قانون�ي ، دولت�ي ، فن آوري و به آينده در زيادي ميزان ب�ه توانن�د م�ي ک�ه رقابت�ي

سازمان منفعت يا زيان برساند.

فرص�ت ه�ا و تهديده�ا به ميزان زيادي خارج از کنترل •استفاده خارج�ي واژ�ه از رو اي�ن از اس�ت، س�ازمان

ميکنيم.

اصطالحات کليدي در مديريت استراتژيک

نقاط قوت و ضعف داخلي- 4هاي • فعاليت زمره در داخل�ي و ضع�ف قوت نقاط

قاب�ل کنترل ه�ر س�ازمان قرار م�ي گيرد ک�ه سازمان انجام ضعيف بس�يار ي�ا عال�ي اي شيوه ب�ه را آنه�ا

ميدهد.

مديريت • ضروري و اص�لي هاي فعالي�ت از يک�ي اس�تراتژيک اي�ن اس�ت ک�ه نقاط قوت و دواي�ر و واحد

هاي سازمان را شناسايي و آنها را ارزيابي کند

اصطالحات کليدي در مديريت استراتژيک

هدف هاي بلند مدت – 5مي توان هدف هاي بلند مدت را به صورت نتيجه هاي خاصي که سازمان مي کوشد •

در تأمين مأموريت خود بدست آورد ، تعريف کرد.مقصو د از دوره بلند مدت ، دوره اي است که بيش از يک سال باشد.

از آن نظر اين هدف ها براي موفقيت سازمان الزم و ضروري هستند که تعيين •کننده مسير شرکت مي باشند

اصطالحات کليدي در مديريت استراتژيک

استراتژي ها – 6استراتژي ها ابزاري هستند که شرکت مي تواند بدان وسيله به هدف هاي بلند •

مدت خود دست يابداستراتژي هاي شرکت ميتوانند به صورت گسترش فعاليت در سطح جغرافيايي ، •

تنوع بخشيدن به فعاليت ها ، خريد شرکت هاي ديگر ، توليد و عرضه محصول ، رسوخ در بازار ، کاهش دادن هزينه ها و ... باشد

اصطالحات کليدي در مديريت استراتژيک

هدف هاي ساليانه – 7هدف هاي ساليانه ، هدف هايي کوتاه مدت هستند که •

شرکت براي رسيدن به هدف هاي بلند مدت بايد به آنها دست يابد.

هدف هاي ساالنه ، مانند هدف هاي بلند مدت ، بايد •قابل سنجش ، به صورت کمي ، چالشگر ، واقعي ،

سازگار با ساير هدفها و اولويت شده بندي باشد

اصطالحات کليدي در مديريت استراتژيک

سياست ها – 8سياست ابزاري است که بدان وسيله مي توان به •

اهداف ساليانه دست يافت.مقصود از سياست ، رهنمود ها ،مقررات و رويه •

هايي است که شرکت براي دست يابي به هدف هاي اعالن شده رعايت مي کند.

الگوي جامع مديريت استراتژيک

تعيين مأموريت

بررسي عوامل خارجي

بررسي عوامل داخلي

محاسبه و ارزيابي عملکرد

تخصيص منابعتدوين هدفهاي

ساليانه و سياست ها

تدوين، ارزيابي و انتخاب استراتژيها

تعيين اهداف بلند مدت

مزاياي مديريت استراتژيکمديريت استراتژيک اين امکان را به سازمان مي دهد •

که به شيوه اي خالق و نو آور عمل کندو براي شکل دادن به آينده خود به صورت انفعالي عمل نکند

(استراتژي قبل از هرچيز امكان ارزيابي محيط و پيش بيني آينده را مي دهد 1(فرصت خودارزيابي را به مؤسسه مي دهد 2(استراتژي ، دردرون مؤسسه به طور يكپارچه ميل به اهداف مشترك و 3

انسجام را فراهم مي سازد (استراتژي و سياستها ، فعاليتها را به يك مجراي معيني سوق مي دهد و 4

براي برنامه ها يك چهارچوب تشكيل مي دهد (استراتژي ، كيفيت تصميمها و پروژه هاي مؤسسه را افزايش مي دهد 5