1

មាតកា

អារមភកថា

១- លដាបលដដាយដដ ើ រការដរៀបចសកមមភាពដរៀននងបដងៀន

ដាកាមននការដរៀបចសកមមភាពដរៀននងបដងៀន ២- រដបៀបសរដសរលនបដងៀនដមដរៀន

២.១ - ការក តខលមសារដមដរៀនសាបសសសដរៀននងសាបបដងៀនសសស ២.២- ការក តករយាសពទសាបឱយសសសដ វើសកមមភាពដពលសកាខលមសារដមដរៀន

២.៣- ការសរដសរលដាបលដដាយសកមមភាពដរៀននងបដងៀន ៣- ឯកសារឧបសមពនធ

ក-ដោលការ គរដកាសលយ កនងការការដរៀបចលនគដាងបដងៀនដមដរៀនមយ នងកចចតតងការបដងៀនខ-ការតសវងយលពើដោលវ ើសសសមជឈម ឌ ល នងគមជឈម ឌ លសាបអនវតតកនងដពលបដងៀន គ-ឯកសារជនយសាបគបដងៀនកនងការសរដសរសកមមភាពលមអតដៅតាមប នអណានពាកពនធជាមលដាា នកនងការសរដសរគដាងលនបដងៀនដមដរៀនមយ នងកចចតតងការបដងៀនថាន កទើ១ ឃ-ឯកសារជនយសាបគបដងៀនកនងការសរដសរគដាងលនបដងៀនមយដមដរៀនានដចើនដាោ ងសកាដដាយានបងហា ញតាមដណាកកាលមយៗ ដដាយានគដាងលនបដងៀនដមដរៀនមយជាឧទាហរ សាបថាន កទើ១។ ង-ឯកសារជនយសាបគបដងៀនកនងការសរដសរកចចតតងការបដងៀនដៅតាមគដាងលនបដងៀនដមដរៀនមយដដាយានបងហា ញឧទាហរ កចចតតងការបដងៀនសរបចនន ៤៧ សបដៅតាមកមត ឬដណាកកាលទាង៩ននដសៀវដៅសតងដាអណានថាន កទើ១

2

អារមភកថា ឯកសារត នសដើពើ លនការសរដសរគដាងលនបដងៀន ដមដរៀនភាសាតខមរ (អាន នងសរដសរ) ចងកង

ដ ើងសាបជយ គបដងៀនថាន កទើ១ ទើ២ នងទើ៣ កនងការសរសរគដាងលនបដងៀនដមដរៀននើមយៗ តាមចនន

ដាោ ងដមដរៀនខសៗោន កនង ដសៀវដៅសកាដោល។ ពដសសដដដ តដលើការសរដសរកចចតតងការបដងៀន សាបមយ

ដាោ ងសកា ដលើមខវជាា ភាសាតខមរដដាយតអអកដលើការដបើាស៖ ដសៀវដៅសកាដោល ដសៀវដៅសតងដាអណាន នងកមមវ ើសកាលមអតភាសាតខមរសាបអបរមលដាា ន ចដ េះទដៅ។ ការដបើាសដសៀវដៅសតងដាអណាន នង កមម វ ើ សកាលមអត អារភាា បដសៀវដៅសកាដោលជាមលដាា ន កនង ការសរដសរគដាងលនបដងៀន នងកចចតតងការបដងៀន ាននយថាគានបញច លវ ើឬលបចបដងៀនពមទាងការវាយតនមល តដលានភាពទាកទាញ នងដវើឱយសសសានការចាបអារមម កនងការដវើសកមមភាពសកាដលើយតបដៅនងលទធអលសកា សតងដាកមមវ ើសកាតដល

កសងអបរ យវជន នងកើឡាានក តដដើមបើដលើកកមពសគ ភាពអបរ សបតាមកត ទមង គ ភាពសកា

របសកសងអបរ យវជន នងកើឡា។

ដដចនេះ ដដើមបើសរដសរគដាងលនបដងៀនដមដរៀនគគបបើដរៀបចការបដងៀនដៅតាមដណាកកាលនើមយៗ ដចជា ការដរៀបចគដាងលនបដងៀនដមដរៀនមយតដលានដចើនដាោ ងសកា ការសរដសរកចចតតងការបដងៀនមយឬពើរដាោ ងសកា ការដកនសកមមភាពបដងៀនតាមដាោ ងសកា នងការវាយតនមលលទធអលសកាដៅតាម ដណាក

កាល នងដពលបញច បដមដរៀន ដដើមបើជយគបដងៀនឱយដមើលដឃើញពើទនកទនងរវាងលទធអលសកា នងសកមមភាពដរៀនរបសសសសដៅកនងដមដរៀន។

គ ៈកមមការដរៀបចឯកសារសងឃមថា ឯកសារដនេះនងានជាមដាាយជនយសាម រតើដលអកនងការពងង

នវវ ើឬ លបចបដងៀនរបសគឱយកានតតសមបរតបបបកប ដដាយគនតនចនបឌតជាមយនង ការដបើាសសាា រ ឧបដទសសបតាមលកខ ៈវទាសាសតសត នងបដចចកដទសននការអាន ដដាយដបើាសនធានតដលានសាបកនងមលដាា ន ដដើមបើរមចត កពងងសមតថភាពអាន នងសរដសររបសសសសកានតតបដសើរដ ើង ដលើយតបដៅនងដោលដៅននការអបរជាត។

3

១ លដាបលដដាយដដ ើ រការដរៀបចការដរៀន នងបដងៀន

តអនកដនេះនងបងហា ញពើដាកាមសតើពើលដាបលដដាយ ដដ ើ រការដរៀបចការងហរដរៀន នងបដងៀន តដលកនងដនេះាន៖ (១)ការដរៀបចគដាងលនបដងៀនដមដរៀននើមយៗ (២)ការសរដសរកចចតតងការបដងៀនមយឬពើរដាោ ងសកា (៣)ការដកនសកមមភាពដរៀននងបដងៀន នង(៤)ការវាយតនមលលទធអលសការបសសសស ដកាយដពលដរៀនចបដមដរៀនមយ។

ដដើមបើដរៀបចគដាងលនបដងៀន ដមដរៀនមយានបកបដដាយគ ភាព លេះតាតតគបដងៀនានតសវងយលពើមខងហរនងសារៈសខានរបស៖ (១)ដសៀវដៅសកាដោល (២)ដសៀវដៅសតងដាអណាន នង(៣)ឯកសារកមមវ ើសកាលមអតភាសាតខមរសាបអបរមលដាា នចដ េះទដៅ ដដើមបើដបើាសកនងការក តខលមសារដមដរៀន សាបសសសតដលតវដរៀន ដដាយក តករយាសពទតដលានដៅកនង លទធអលសកានងកនងដមដរៀននើមយៗ ដហើយឱយសសសដវើសកមមភាពសកាតាមលដាបលដដាយសកមមភាពដរៀននងបដងៀនរបសគ។

ដលើសពើដនេះ ដដើមបើដរៀបចគដាងលនបដងៀន ដមដរៀនមយគបដងៀនចាាចតសវងយល ពើសាថ នភាពនងបរបទរសដៅរបសការ ពមទាងតវដងពើសមតថភាពានសាប នងសមតថភាពចាាច ដដើមបើសមបសមលការដរៀបចសកមមភាព នងខលមសារបដងៀនឱយានសមសប នងដលើយតបដៅនងតមវការរបសសសស។

ដាកាមននការដរៀបចការងហរដរៀននងបដងៀន

សមតថភាពានសាប

សមតថភាពចាាច

ដសៀវដៅសកាដោល

ដសៀវដៅសតងដាអណាន

ឯកសារកមមវ ើសកាលមអត

មនសដមចដោលប ង ដោលប ង

សដមចដោលប ង

បនតដមដរៀនថមើ

១ តាមដណាកកាល ២ បញចបដមដរៀន

១ ការពងងបមងបយតន នងរឭកដមដរៀនចាស ២ ការដកនសកមមភាពសកា ៣ ការសដយាគ នងសននដាា នដមដរៀន

គដាងលនបដងៀននងកចចតតងការបដងៀន

ការដកនសកមមភាពបដងៀន

ការវាយតនមល លទធអលសកា

១ ក តខលមសារតដលសសសតវដរៀន ២ ការសរដសរវតថប ងដមដរៀន ៣ ការសរដសរលដាបលដដាយសកមម

ភាពដរៀន នងបដងៀន

ពនតយ

4

២ រដបៀបសរដសរគដាងលនបដងៀនដមដរៀននើមយៗ ២.១ ការក តខលមសារដមដរៀនសាបសសសដរៀន នងសាបបដងៀនសសស

ទើ១ គបដងៀនតវក ត ឬដជើសដរ ើសដមដរៀនណាមយ ពើកនងដសៀវដៅសកាដោលដៅតាមតមវការជាកតសតង សាបសរដសរគដាងលនបដងៀន ដដាយការក តច ងដជើងដមដរៀន នងចននដាោ ងបដងៀន។ ជាទដៅច ងដជើងដមដរៀន នងចននដាោ ងតដលគតវបដងៀននងសសសតវដរៀន ានសរដសរដៅតអនកខាងដលើននទពរដបងរបសដមដរៀននើមយៗ។

ទើ២ គបដងៀនដអទៀងដទ តច ងដជើងដមដរៀន ដៅនងដសៀវដៅសតងដាអណាន ដដើមបើ សងខលមសារដៅតាមដណាកកាលនងកមតសតងដានើមយៗ។ ដសៀវដៅសតងដាអណានអដលកមតសតងដាជាកលាកតចឬដចើន អាសយតាមដណាកកាលនើមយៗ(ឧទាហរ ថាន កទើ១ ដណាកកាលទើ១ ានកមតសតងដាចនន៤ ពើ១ក ដល១ឃ ដណាកកាលទើ២ ានកមតសតងដាចនន៥ ពើ២ក ដល២ង...។)។ ដៅកនងកមតសតងដានើមយៗ ានាមយសាសភាគ (១)សមតថភាពសសស (២)ប នអណានពាកពនធ (៣)ខលមសារ (ដមដរៀនកនងដសៀវដៅសកាដោល) (៤)សកមមភាពគរ (សកមមភាពបដងៀនជាឧទាហរ មយចនន) (៥)ការវាយតនមល(ការដបើាសឧបករ ដតសតដណាកកាល) (៦)តលបងសកា (សាបការដលើយតបនងអនតរាគមន ជយសសសតដលានតមវការដរៀនបតនថម) តដលសសសតវសដមចានពើការសកា។

បនទ បពើានដជើសដរ ើសខលមសារ កនងដសៀវដៅសតងដាអណានទាង៦សាសភាគ ខាងដលើមកបដងៀនរច គបដងៀនអាចពនតយដមើលដ ើងវញ ដដាយដវើការបដពញបតនថមខលមសារមយចននដទៀត ពើដសៀវដៅសកាដោល ដពាេះ ខលមសារតដលានសងពើដសៀវដៅសតងដាអណាន ានដរៀបចសាបជយគ ដបើាសប នអណានទាង៥ នងអដល កមតសតងដាជាកលាក កនងដដ ើ រការបដងៀន នងការវាយតនមលលទធអលសការបសសសសតាមដណាកកាលឬដពលបញច បដមដរៀននើមយៗ។

5

ឧទាហរ គដាងសរដសរលនបដងៀនដមដរៀនទើ១៦ គ (ពយញានៈពកអ)

ក ការសាា លសរ ការសាា លតអកសរ នងសរ - សៈនសសយទាងអស ា ា ាើ ា ា ា ា ា ដាើ ដា ដាៀ ដា តានា ដា ដា ាា ា ា ា ាេះាាេះ ដាាេះ ដា ាេះ - ពយញានៈពក អ ទាង ១៨ ត គ ឃ ង ជ ឈ ញ ឌ ឍ ទឍ ន ព ភ ម យ រ ល វ - ពាងាទាងអសតដលដកើតដ ើងដដាយការបកបអសសរពយញានៈនងសៈនសសយ គ ោ គ គើ គ គ គ គ គ ដគ ដគៀ ដគ តគ នគ ដោ ដៅ គ គ ោ គេះ គេះ ដគេះ ដោេះ - ពាងា នងពាកយទាងអសតដលដកើតដ ើងដដាយការបកប នងអសសរពយញានៈពក(អ) នងសៈនសសយកនងដមដរៀនទើ១៦ គ ោ គ គើ គ គ គ គ គ ដគ ដគៀ ដគ តគ នគ ដោ ដៅ គ គ ោ គេះ គេះ ដគេះ ដោេះ ដគ តគ ដោ គ ដោេះ គ(រ) គ(រ)គ(រ) ដោា សាគ(រ)សាគ អោ(រ) គគើ(រ) ខ ការដចេះវាកយសពទ ការដចេះអានសាទ ត - ពាកយទាងអសតដលានកនងដមដរៀនទើ១៦ ដគ តគ ដោ គ ដោេះ គ(រ) គ(រ)គ(រ) ដោា សាគ(រ)សាគ អោ(រ) គគើ(រ) គ ការដចេះអានសាទ ត - ពាកយទាងអសតដលដកើតដ ើងដដាយការបកបនងអសសរពយញានៈនងសៈនសសយ ដគ តគ ដោ គ ដោេះ គ(រ) គ(រ)គ(រ) ដោា សាគ(រ)សាគ អោ(រ) គគើ(រ) ឃ ការអានដដើមបើយលនយ - ឃលល នងលបេះខលើៗទាងអសតដលបដងកើតដ ើងដដាយវាកយសពទកនងដមដរៀនទើ ១៦ ដៅោគរដោ ។ តាគើដបេះគ ។

6

២.២ ការក តករយាសពទសាបឱយសសសដ វើសកមមភាពដពលសកាខលមសារដមដរៀន

ទើ១ គបដងៀនតវសកា ឯកសារកមមវ ើសកាលមអតភាសាតខមរ សាបអបរមលដាា នចដ េះទដៅ ថាន កទើ១ ដលទើ៩ តដលដាេះពមពឱយដបើាស ដដាយកសងអបរដៅឆន ២០០៦។ បនទ បមកដបើកដៅទពរតដលសរដសរ ថា “លទធអលសកា ភាសាតខមរ” ថាន កទើ១ទពរទើ១ ថាន កទើ២ទពរទើ៨ ថាន កទើ៣ទពរ១៤។

ទើ២ គបដងៀនសងករយាសពទ តដលានសរដសរដៅកនងលបេះនើមយៗ កនងតារាងលទធអលសកា រមដៅតាមសមតថភាពទាង៤ (ការសាដ ប ការនយាយ ការអាន ការសរដសរ)។ បនទ បមក គបនតដៅសងករយាសពទ មយចននដទៀត ដៅកនងលទធអលសកាតាមដមដរៀននើមយៗ ដដើមបើដរៀបចខលមសារដមដរៀន តាមលដាបលដដាយសកមមភាព ដរៀននងបដងៀនកនងគដាងលនដមដរៀននើមយៗ។

ឧទាហរ តារាងសមងករយាសពទពើលទធអលសកាភាសាតខមរថាន កទើ១ សាា ល៖ ចដពាេះពាកយតដលានអកសរដត ជាករយាសពទបតនថម

សាដ ប បងហា ញ អាន សរដសរ តញក បកបនងអស ចមលង ភាា ប ដរៀប ដបើ

រក ដជើសដរ ើស អាអាង ាប

២.៣ ការសរដសរលដាបលដដាយសកមមភាពដរៀន នងបដងៀន

ទើ១ គបដងៀនតវយកខលមសារ សាបសសសដរៀនតដលានដរៀបចរច ដរៀបតាមលដាបលដដាយសកមមភាពដរៀន នងបដងៀនដចខាងដកាម។

ឧទាហរ ៖ ភាសាតខមរថាន កទើ១ ខលមសារតដលានដរៀបច តាមលដាបលដដាយរបសដមដរៀនទើ១៦ ានរយៈដពលបដងៀន៦ដាោ ង។ ខលមសារតដលសសសតវដរៀន ដដើមបើទទលានប ន៖

ក ការសាា លសរ ការសាា លតអកសរ នងសរ ១ សៈនសសយទាងអស ា ា ាើ ា ា ា ា ា ដាើ ដា ដាៀ ដា តានា ដា ដា ាា ា ា ា ាេះាាេះ ដាាេះ ដា ាេះ ២ ពយញានៈពក អ ទាង ១៨ ត គ ឃ ង ជ ឈ ញ ឌ ឍ ទឍ ន ព ភ ម យ រ ល វ ៣ ពាងាទាងអសតដលដកើតដ ើងដដាយការបកបអសសរពយញានៈនងសៈនសសយ

7

គ ោ គ គើ គ គ គ គ គ ដគ ដគៀ ដគ តគ នគ ដោ ដៅ គ គ ោ គេះ គេះ ដគេះ ដោេះ ៤ ពាងា នងពាកយទាងអសតដលដកើតដ ើងដដាយការបកប នងអសសរពយញានៈពក(អ) នងសៈនសសយកនងដមដរៀនទើ១៦ គ ោ គ គើ គ គ គ គ គ ដគ ដគៀ ដគ តគ នគ ដោ ដៅ គ គ ោ គេះ គេះ ដគេះ ដោេះ ដគ តគ ដោ គ ដោេះ គ(រ) គ(រ)គ(រ) ដោា សាគ(រ)សាគ អោ(រ) គគើ(រ)

ខ ការដចេះវាកយសពទ ការដចេះអានសាទ ត ១ ពាកយទាងអសតដលានកនងដមដរៀនទើ១៦ ដគ តគ ដោ គ ដោេះ គ(រ) គ(រ)គ(រ) ដោា សាគ(រ)សាគ អោ(រ) គគើ(រ)

គ ការដចេះអានសាទ ត ២ ពាកយទាងអសតដលដកើតដ ើងដដាយការបកបនងអសសរពយញានៈនងសៈនសសយ ដគ តគ ដោ គ ដោេះ គ(រ) គ(រ)គ(រ) ដោា សាគ(រ)សាគ អោ(រ) គគើ(រ)

ឃ ការអានដដើមបើយលនយ ១ ឃលល នងលបេះខលើៗទាងអសតដលបដងកើតដ ើងដដាយវាកយសពទកនងដមដរៀនទើ ១៦ ដៅោគរដោ ។ តាគើដបេះគ ។ ឧទាហរ ការបងហា ញពើរដបៀបសរដសរ លដាបលដដាយសកមមភាពដរៀននងបដងៀន ដៅតាមប ននើមយៗទាង៤ខាង

ដលើ (ក) (ខ) (គ) នង(ឃ)។

ក ការសាា លសរ ការសាា លតអកសរ នងសរ - សៈនសសយទាងអស ា ា ាើ ា ា ា ា ា ដាើ ដា ដាៀ ដា តានា ដា ដា ាា ា ា ា ាេះាាេះ ដាាេះ ដា ាេះ - ពយញានៈពក អ ទាង ១៨ ត គ ឃ ង ជ ឈ ញ ឌ ឍ ទ ន ព ភ ម យ រ ល វ - ពាងាទាងអសតដលដកើតដ ើងដដាយការបកបអសសរពយញានៈនងសៈនសសយ គ ោ គ គើ គ គ គ គ គ ដគ ដគៀ ដគ តគ នគ ដោ ដៅ គ គ ោ គេះ គេះ ដគេះ ដោេះ

- ពាងា នងពាកយទាងអសតដលដកើតដ ើងដដាយការបកប នងអសសរពយញានៈពក(អ) នង សៈនសសយកនងដមដរៀនទើ១៦ ដគ តគ ដោ គ ដោេះ គ(រ) គ(រ)គ(រ) ដោា សាគ(រ)សាគ អោ(រ) គគើ(រ)

សកមមភាពសសស ខលមសារសកមមភាព សសសអសសរពយញានៈពកអ ដដើមបើអានពាងានងពាកយ

8

ានតមតវ ១ អានសៈនសសយទាងអស ា ា ាើ ា ា ា ា ា ដាើ ដា ដាៀ ដា តានា ដា ដា ាា ា ា ា ាេះាាេះ ដាាេះ ដា ាេះ ដដាយ៖ាបដ ម េះ សតវ ទើកតនលង តាមលដាប មនតាម លដាប បសតរា ស ២ អានពយញានៈពកអទាង១៨ត គ ឃ ង ជ ឈ ញ ឌ ឍ ទ ន ព ភ ម យ រ ល វ ដដាយ៖រកដ ម េះ សតវ រកខជាត ទើកតនលង តាមលដាប មនតាមលដាប បសតរច ស ៣ បកបនងអសសរ ពយញានៈ គ ជាមយ សៈនសសយទាងអស ា ា ាើ ា ា ា ា ា ដាើ ដា ដាៀ ដា តានា ដា ដា ាា ា . .ា ា ាេះ ដាាេះ ដា ាេះ ដដាយ៖បងហា ញ ដ ម េះ សតវ ទើកតនលង រកខជាត នង សកមមភាព

៤ អានពាងាទាងអសតដលដកើតដ ើងដដាយការបកបនងអសសរ ពយញានៈ នងសៈនសសយ គ ោ គ គើ គ គ គ គ គ ដគ ដគៀ ដគ តគ នគ ដោ ដៅ គ គ ោ គេះ គេះ ដគេះ ដោេះ ដដាយ៖តាមលដាប មនតាមលដាប បសតរច ស ៥ អានពាកយទាងអសតដលដកើតដ ើងដដាយការអសពាងា គ ោ គ គើ គ គ គ គ គ ដគ ដគៀ ដគ តគ នគ ដោ ដៅ គ គ ោ គេះ គេះ ដគេះ ដោេះ ដដាយ៖ តាមលដាប មនតាមលដាប ប សតរច ស

សៈនសសយទាអអស

ា ា ាើ ា ា ា ា ា ដា ដាៀ ដា តា តា ដា ដា ា ា ា ា ាេះ ដាាេះ ាាេះ ដា ាេះ

ពយញានៈពក អ ទាង១៨ត គ ឃ ង ជ ឈ ញ ឌ ឍ ទ ន ព ភ ម យ រ ល វ

ពយញានៈ សរសៈ ពាងា

គ អា«ា » ោ ......... ......... ......... គ ដអេះ«ដាាេះ» ដគេះ គ ដអាេះ«ដា ាេះ» ដោេះ

ពាងា អានថា ដគ ដគ តគ តគ ដោេះ ដោេះ

…… ……………

ពាកយអសពាងា អានថា

អោរ អាក ោ ស គ សាគ គគើរ គ- គើ ……… …………

9

ខ ការដចេះវាកយសពទ នងការដចេះអានសាទ ត - ពាកយទាងអសតដលានកនងដមដរៀនទើ ១៦៖ ដោ គរ អោរ

សកមមភាពសសស ភសដតាងននលទធអលការសការបសសសស

១ សសសាបពាកយទាងអសតដលានកនង ដមដរៀនទើ១៦ - ាបសៈ នងពយញានៈ ពាកយ ដោ គរ អោរ

- បកបពាកយ ពាកយ “ដោ គរ អោរ”

- អានពាកយ “ដោ គរ អោរ”

- គសវងជវញពាកយ “ដោ គរ អោរ” ឱយតវនងរបភាព - អាអាងពាកយ “ដោ គរ អោរ” ឱយតវនងរបភាព

ពាកយ សៈ នងពយញានៈ ដោ ដា គ គរ ា គ រ អោរ ា អ គ រ

ពាកយ បកប ដោ គ ដអា ដោ គរ គ អ(រ) គ(រ) អោរ អ គ អា(រ) អោ(រ)

ពាកយ សរពាកយ អានថា ដោ គ ដអា ដោ គរ គ អ(រ) គ (រ) អោរ អៈ គ អា(រ) អៈ ោ (រ)

គសវងជវញពាកយខាងដកាមឱយតវ នងរបភាព

របភាព នងពាកយ របមនសសរា នរ រា រេះ របដោ គ គ ដោ របអោរ ដោេះ អោរ គគើរ របរដទេះ រដទេះ ទ ទា

អាអាងពាកយខាងដកាមឱយតវ នងរបភាព

ពាកយ របភាព ដោ របអោរ គ (រ) របដោ អោរ របគរ

10

ខ ការដចេះវាកយសពទ ការដចេះអានសាទ ត - ពាកយទាងអសតដលានកនងដមដរៀនទើ១៦ ដគ តគ ដោ គ ដោេះ គ(រ) គ(រ)គ(រ) ដោា សាគ(រ) សាគ អោ(រ) គគើ(រ)

សកមមភាពសសស ខលមសារសកមមភាព សសសអាន នងដបើការចណាពាកយមយពាងា ពើរពាងាតដលដបើញកញាប ១ ាបដ ម េះពយញានៈ នងសៈនសសយ របសពាកយ ដគ តគ ដោ គ ដោេះ គ(រ) គ(រ)គ(រ) ដោា សាគ(រ)សាគ អោ(រ) គគើ(រ) ដដាយ៖ ដជើសដរ ើសចនន សៈ ពយញានៈដៅកនងតារាងបញា ើពាកយ ២ បកបពាកយ ដគ តគ ដោ គ ដោេះ គ(រ) គ(រ)គ(រ) ដោា សាគ(រ)សាគ អោ(រ) គគើ(រ) ាបពាកយដដាយអស ពយញានៈ សៈ រចបបនល សរសដលងពកអដៅកនងតារាងបញា ើពាកយ ៣ អានពាកយ ដគ តគ ដោ គ ដោេះ គ(រ) គ(រ)គ(រ) ដោា សាគ(រ)សាគ អោ(រ) គគើ(រ) ដដាយ៖ មនបកប មនរលង មនសទន មនដលើស

ពាកយ សៈ នងពយញានៈ ដគ ដា គ តគ តា គ ដោ ដា គ គរ ា គ រ អោរ ា អ គ រ …… …… …… ….. …… ….. …… ….

ពាកយ បកប ដោ គ ដអា គរ គ អ(រ) អោរ អ គ អា(រ) ........ ....... .......... .......... .......... ..........

ពាកយ អានថា ដោ ដោ គរ គ (រ) អោរ អាក-ោ (រ) ….. …………………

គ ការដចេះអានសាទ ត - ពាកយទាងអសតដលដកើតដ ើងដដាយការបកបនងអសសរពយញានៈនងសៈនសសយកនងដមដរៀនទើ១៦ ដគ តគ ដោ គ ដោេះ គ(រ) គ(រ)គ(រ) ដោា សាគ(រ)សាគ អោ(រ) គគើ(រ)

សកមមភាពសសស ខលមសារសកមមភាព សសសអានពាកយតដលអសពើពយញា នៈពក (អ) ានសាទ ត ១ រាបចននសៈនសសយ នង ពយញានៈ របសពាកយ ដគ តគ ដោ គ ដោេះ គ(រ) គ(រ)គ(រ) ដោា

ពាកយ សៈ នងពយញានៈ

11

សាគ(រ)សាគ អោ(រ) គគើ(រ) ដដាយ៖ រាបសៈ នង ពយពាា នៈ ដៅតាមពាកយនើមយៗតដលានក តតាមរបភាព ២ បកបពាកយ ដគ តគ ដោ គ ដោេះ គ(រ) គ(រ)គ(រ) ដោា សាគ(រ)សាគ អោ(រ) គគើ(រ) ដដាយ៖ាបពាកយដដាយ អស ពយញានៈ សៈ រចបបនល សរសដលងពកអដៅកនងបញា ើពាកយ

ដគ ដា គ តគ តា គ ដោ ដា គ គរ ា គ រ អ ា រ ា អ គ រ …….. …… …… …… …… …… ……

ពាកយ បកប អានថា ដគ គ ដា ដគ ដោេះ គ ដា ាេះ ដោេះ ដោ គ ដា ដោ គ (រ) គ ា គ (រ). .................. ......................... ...................

ឃ ការអានដដើមបើយលនយ - ឃលល នង លបេះខលើៗទាងអសតដលបដងកើតដ ើងដដាយវាកយសពទកនងដមដរៀនទើ ១៦ ដោា សាគ(រ)សាគ អោ(រ)គគើ(រ ) នង ដៅោគរដោ។ តាគើដបេះគ ។

សកមមភាពសសស ខលមសារសកមមភាព សសសអានឃលល នងលបេះខលើៗដដាយយលនយ ១ អានឃលល ដោា សាគ(រ)សាគ អោ(រ)គគើ(រ ) ដដាយ៖ដក ឬ លបពយពាា នៈ សៈរបសពាកយ នើមយៗ ឱយានតមតវ ២ អានលបេះ ដៅោគរដោ។ តាគើដបេះគ។ ដដាយ៖ ដកឬលប ពាកយ របសលបេះ ដៅកនងបញា ើពាកយ ឱយានតមតវ ៣ ដរៀប ដោា សាគ(រ)សាគ អោ(រ)គគើ(រ ) នង លបេះ ដៅោគដោ។ តាគើដបេះគ។ ដ ើងវញឱយានតមតវ

ឧទាហរ ដោា គ ដា ា សាគ(រ) ស រ សាគ គ រ ………… . … …….. …….. ……..

ឧទាហរ ដៅោគដោ។ ដៅ ោ ដោ។ តាគើដបេះគ។ ោ ដបេះ …… …. … … … …

ឧទាហរ ដោា គ ា ប ដា សាគរ ស គ ា រ

12

៤ តតងលបេះដៅតាមរបភាពឱយាននយគប ោន ដោសើដមម ។ ដនេះជា អោរ ។..... ដដាយ៖ ដមើលរបភាពដហើយស រ-ដលើយ

…. ….. …… …… ….. …… ដៅោគដោ។

ដោ។ ោ ដៅ គរ

តាគើដបេះគ។

តា គ។ ដបេះ គើ

… …… …… …… …… ……

ឧទាហរ របដោ ដោ សើ ដមម រប អោរ ដនេះ ជា អោរ …. ….. …… …… ….. ……

៣ ឯកសារឧបសមពនធ ក. ដោលការ គរដកាសលយ កនងការការដរៀបចលនគដាងបដងៀនដមដរៀនមយ

នងកចចតតងការបដងៀន ការជយគបដងៀន កនងការសរដសរកចចតតងការបដងៀន នងការបងហា ញសកមមភាពបដងៀនជាកតសតង រវាងគបដងៀន

ជាមយសសស តដលបពតតដៅជាបចាដៅតាបថាន កដរៀន ជាកតាត ចបងនងានសារៈសខានបអត។ បោតនតបរា បឈមដនេះ គ ការជយគបដងៀនឱយអាចក តានពើសទាប ឬកមតរបសវ ើសាសតសតបដងៀន នងការដរៀបចកចចតតងការបដងៀន ដដើមបើអាចឱយោតានទនកចតត ដដាយសារការយលដង កនងការដបើាសបដភទ នងកមតវ ើសាសតសតបដងៀន។

ដោលវ ើ (Approach) គ ជាកមតទសតើ នងកមតគរលនននការសកា តដលានមកពើការសកាសាវជាវ នងជាគនតអតចដអតើមជាចមបង តដលានលកខ ៈសកល។ ឧទាហរ ៖ ការអាន តវានតចកលមអតជា (១)អានដដើមបើសាា លសរ (២)អានដដើមបើសាា លតអកសរនងសរ (៣)អានដដើមបើការអានសាទ ត (៤)អានដដើមបើការដចេះវាកយសពទ នង(៥)អានដដើមបើយលនយ)។ ដដចនេះដោលវ ើ (Approach) គ ដបើសាបការសរដសរគដាងលនបដងៀនដមដរៀនមយ។

វ ើសាសតសតបដងៀន (Method) គ ជានើតវ ើ រដបៀប មដាាយ ដដ ើ រការ ឬលដាបលដដាយសកមមភាពសកា សដៅសដមចដោលវ ើ (Approach)។ ឧទាហរ ៖ ដដើមបើអាចឱយសសសានសមតថភាពសាា លសរ ឬសាា លតអកសរ ដតើសសសតវដវើសកមមភាពអវើខលេះ។ សកមមភាពទាងនេះគ សថតកនងកមត វ ើសាសតសតបដងៀន (Method) ជាកមតបនទ បពើដោលវ ើ (Approach)។ ដដចនេះវ ើសាសតសតបដងៀន (Method) គ ដបើសាបការសរដសរគដាងលនបដងៀនដមដរៀនមយអង នងកចចតតងការបដងៀនមយដាោ ងសកាអង។

13

វ ើ លបច រដបៀប ឬបដចចកដទសបដងៀន (Technique) គ ជាលបចបដងៀនរបសគាន កៗ តដលជាទដៅវាមនអាចានដចោន ដទ គ វាអាសយដៅតាមសាថ នភាព មដាាយ នធាន នងដទពដកាសលយរបសដលាកគអនកគាន កៗ។ វ ើបដងៀនសដៅដលើការដរៀបចសកមមភាពដរៀន នងបដងៀនតាមរយៈការដាកកចចការ ឬការងហរឱយសសសដវើសកមមភាព ដៅកនងថាន កដរៀន

តដលានភាពជាកលាក តអអកដលើកចចតតងការបដងៀនរបសដលាកគអនកគ។ ដដចនេះគបដងៀនគរចងចាថា វ ើបដងៀនមនដចោន នងដោលវ ើ ឬវ ើសាសតសតបដងៀនទាងសងដនេះដទ វាគ ជាការអនវតតសកមមភាពបដងៀនជាកតសតង ដៅកនងថាន កដរៀន តដលដគដៅថា វ ើ លបច រដបៀប ឬបដចចកដទសបដងៀន (Technique)។

ខ. ការតសវងយលពើដោលវ ើសសសមជឈម ឌ ល នងគមជឈម ឌ លសាបអនវតតកនងដពលបដងៀន ពាកយថាវ ើសាសតសតបដងៀន ានទនកទនងដៅនងដោលការ ទដៅ ននយទធសាសតសតគបគងគរដកាសលយ ដបើ

សាបការបដងៀនកនងថាន កដរៀន។ ការដជើសដរ ើសវ ើសាសតសតបដងៀនរបសអនក គ តអអកដលើភាពសមសបដៅនង ទសសនៈវជាា បជាសាសតសតកនងថាន កដរៀន មខវជាា នងដបសកកមមរបសសាលាដរៀន។ ទសតើននការបដងៀន ានការតបងតចកជាពើបដភទ(categories) ឬជាពើវ ើសាសតសត(approaches) គ ដោលវ ើគមជឈម ឌ ល (teacher centered) នងសសសមជឃម ឌ ល (student centered)។

ដោលវ ើ គមជឃម ឌ លៈ ដោលវ ើគមជឃម ឌ ល ាននយថាគបដងៀនានអណាចចាតតចងឱយសសសដរៀន ដដាយដមើលដឃើញថាសសសជាងទដទរ (empty vessels) តដលគបដងៀនានភារកចចសខាន កនងការចាកបដពញ តដលសសសតវតតទទលពតានតាមរយៈការរាោយរាោ ប នងការនយាយាប (lectures and direct instruction) នងដៅទើបញច បនងានការដតសតនងវាយតនមល។ ដោលវ ើដនេះគ គបដងៀនានតនទើចបង កនងការដអទរចដ េះដង នងាបពតានដៅសសស។ កនងការអនវតតដោលវ ើដនេះ ការបដងៀន នងវាយតនមលការសកា តវានតចកដាចពើោន ។ ការវាយតនមលការសការបសសសស គ តាមរយៈពនទដតសត នងប ង។

ដោលវ ើសសសមជឃម ឌ លៈ ដោលវ ើសសសមជឃម ឌ ល ាននយថាគបដងៀនានសមតថកចចាតតចងឱយសសសដរៀន ដដាយគបដងៀន នងសសសានតនទើសកមមដចោន ដៅកនងដដ ើ រការដរៀននងបដងៀន។ តនទើចបងរបសគបដងៀនគ ជាអនកបងវក នងជាអនកសមបសមលដលការសការបសសសសទដៅ ដដាយានសភារៈឧបដទស នងឯកសារបកបដដាយការយលដង។ ចដពាេះការវាយតនមលការសកាសសស គ ានការវាយតនមលការសកាបដ តើ ៗ នងដពលចបដមដរៀន រមនងការងហរកម នងការចលរមរបសសសសកនងដ រការសកា។ ការបដងៀន នងការវាយតនមលានទនកទនងោន ការវាយតនមលការសការបសសសសបពតតដៅ ជាមយោន កនងដដ ើ រការបដងៀន។

ដដើមបើយលដងឱយកានតតបដសើរតថមដទៀត ចដពាេះវ ើសាសតសតដនេះ វាជាការចាាចគរានការពភាកា ឱយានការយលដងដៅដលើរដបៀបបដងៀនទាងបើយាោ ង(three main teaching styles) កនងគរដកាសលយអបរ កនងដនេះាន (១) ការបដងៀនដដាយនយាយាប/រាោយរាោ ប ”direct instruction” (២) ការសកាតអអកដលើការសាវជាវ “inquiry-based learning” នង(៣)ការដរៀនតាមតបបសហការ “cooperative learning”។ តាមរយេះវ ើសាសតសតបដងៀនទាងបើដនេះ គបដងៀនអាចទទល

14

ានការយលដង ពើរដបៀបគបគងថាន កតដលោតបដងៀន ការបដងៀនរបសោត នងការអារភាា បជាមយសសស (Theorist A.F. Grasha 1996)។

(ក) វ ើសាសតសតរាោយរាោ ប”direct instruction”៖ គ ជារដបៀបបដងៀនតាមរដបៀបបរា “Traditional teaching”

ដបើការរាោយរាោ ប ឬបឋកថា “lecture” នងការបដងៀនដដាយគជាអនកដកន កនងការបងហា ញឱយដមើល “demonstration”។ វ ើសាសតសតបដងៀនរាោយរាោ ប ”direct instruction” សថតដៅដកាមយទធសាសតសតបដងៀន ដោលវ ើ គមជឃម ឌ ល តដលគបដងៀន នងសាសតសាត ចារយ គ ជាសនលកនងការអតលចដ េះដង នងពតាន។ វ ើសាសតសតបដងៀនដដាយរាោយរាោ ប ”direct instruction” គ ានបសទធភាព ដបើជាមលដាា នននការបដងៀន នងជាប នគ េះសាបការបដងៀន ដៅដលើគបមខវជាា នងដមដរៀន។

សមតថកចច

Formal authority

ឯកដទស

Expert

តាមគមខលន /បគាល

Personal model

គបដងៀនសមតថកចច គ ជាអនកានជហរ កនងការដបើាសអណាច នងសមតថកចច ដដាយសារានចដ េះដង នងតនទើដៅដលើសសសរបសោត។

រដបៀបននការគបគងថាន កដរៀន គ តាមរដបៀបបរា ដដាយដដត តដលើចាប នងលទធអលរពងទក។

គបដងៀនឯកដទស គ ជាអនកតដលានចដ េះដងទាងអស នងានបទពដសានកនងថាន កដរៀន។

ភារកចចចាាចរបសោតគ ជាអនកនអលវ នងត នសសសតាមរយៈ ដដ ើ រការដរៀន។

សសសតវានដមើលដឃើញថាជាអនកទទលចដ េះដង នងពតាន

គបដងៀនតាមគមខលន គ ជាអនកនសសស តាមរយៈឧទាហរ ការដវើបងហា ញដលសសសអពើរដបៀបរកពតាន នងយលដងពើពតាន

ដៅកនងការបដងៀនតាមគមរបសខលន សសសដរៀនតាមរយៈការសដងកត នងដវើតាមលនបដងៀនរបស គ។

(ខ) វ ើសាសតសតសាវជាវ “inquiry-based learning”៖ វ ើសាសតសតដនេះគ ដដត តដលើការសាវជាវរបសសសស នងការអនវតតដទ ល “hand-on learning”។ កចចការសខានរបសគបដងៀនគ ជាអនកសមបសមល ជយត ន នងជយសសសកនងដដ ើ រការសកា។ វ ើសាសតសតបដងៀនតអអកដលើការសាវជាវ “inquiry-based learning” គ សថតដៅកនងដោលវ ើសសសមជឃម ឌ ល តដលសសសជាអនកដដើរតរសកមមកនងការចលរម កនងដដ ើ រការសកាដដាយខលនឯង។

អនកសមបសមល

Facilitator

តាមគមខលន /បគាល

Personal model

អនកបគលភារកចច

Delegator

គបដងៀនអនកសមបសមល ដដត តដលើទនកទនងរវាងសសស នងគបដងៀន។

គបដងៀនតាមគមខលន /បគាល គ ជាអនកនសសស តាមរយៈឧទាហរ ការដវើបងហា ញដលសសសអពើរដបៀបរកពតាន

គបដងៀនដដើរតជានធាន ”resource” សាបសសស ដលើយស រដៅសសស នងពនតយដដ ើ រការដៅតាមតមវការរបស

15

ការបដងៀនានការដបើកទលាយកនងការដវើសកមមភាពកនងថាន ក នងដៅថាន ក ដដាយមនានការដដត តខាល ង ដៅដលើវ ើ បដងៀនដដាយនយាយាប ”direct instruction” តតគបដងៀន នងសសសតវដវើការងហរជាមយោន កនងដដ ើ រការដរៀន នងបដងៀន។

សសសដរៀនដដាយមនានការនអលវ ខាល ងកាល ពើគបដងៀនដទ ដដាយបងកឱកាសឱយសសសានឯករាជយភាព ដដើមបើអនវតតសកមមភាព នងដវើរបកគដហើញ។

នងយលដងពើពតាន

ដៅកនងគមបដងៀនដនេះ សសសដរៀនតាមរយៈការសដងកត នងដវើតាមលនបដងៀនរបស គ។

សសស។

គបដងៀនដដើរតជាមនសសអកមម កនងការសការបសសសស តតសសសជាអនកសកមម នងជាអនកចលរមកនងសកមមភាពសការបសដគដដាយខលនដគ។

ដោលដៅសខានរបសវ ើសាសតសតអនកបគលភារកចច គ បដងកើតឱយានសវយភាព ឬសសសានាច សការកនងការសកា

(គ) ការដរៀនតាមតបបសហការ “cooperative learning”៖ វ ើសាសតសតសាសតសតបដងៀនដនេះគ តអអកដលើវ ើគបគងថាន កដរៀន នងការបដងៀន ដដាយដដត តដលើដវើការងហរកម នងភាពសើជដៅននការសកា គ អារភាា បនងជើវភាពរសដៅ។ វ ើសាសតសតដនេះជមញដលសសស ឱយានការរ ើកចដរ ើនតអនកសងាម នងខលមសារដមដរៀន រមជាមយនងលបចបដងៀន ានដចជា គត នដគរ តចករតលក “Think-Pair-Share”។ វ ើសាសតសតបដងៀនតាមតបបសហការ “cooperative learning” គ សថតកនងដោលវ ើសសសមជឃម ឌ ល ដដាយសារការដរៀន ដដត តឱយសសសានការទទលខសតវ កនងការសកា នងការអភវឌឍ។ វ ើសាសតសតដនេះគ ានជដន ថាសសស ដរៀនានបដសើរ ដពលណាដវើការជាមយនដគ /កម នងដរៀនពើនដគ/ កម។

អនកសមបសមល

Facilitator

អនកបគលភារកចច

Delegator

គបដងៀនអនកសមបសមល ដដត តដលើទនកទនងរវាងសសស នងគបដងៀន។

ការបដងៀនានការដបើកទលាយកនងការដវើសកមមភាពកនងថាន ក នងដៅថាន ក ដដាយមនានការដដត តខាល ង ដៅដលើវ ើ បដងៀនដដាយនយាយាប ”direct instruction” តតគបដងៀន នងសសសតវដវើការងហរជាមយោន កនងដដ ើ រការដរៀន នងបដងៀន។

សសសដរៀនដដាយមនានការនអលវ ខាល ងកាល ពើគបដងៀនដទ ដដាយបងកឱកាសឱយសសសានឯករាជយភាព ដដើមបើអនវតតសកមមភាព នងដវើរបកគដហើញ។

គបដងៀនដដើរតជានធាន ”resource” សាបសសស ដលើយស រដៅសសស នងពនតយដដ ើ រការ ដៅតាមតមវការរបសសសស។

គបដងៀនដដើរតជាមនសសអកមម កនងការសការបសសសស តតសសសជាអនកសកមម នងជាអនកចលរមកនងសកមមភាពសការបសដគដដាយខលនដគ។

ដោលដៅសខានរបសវ ើសាសតសតអនកបគលភារកចច គ បដងកើតឱយានសវយភាព ឬសសសានាច សការកនងការសកា

16

គ. ឯកសារជនយសាបគបដងៀន កនងការសរដសរសកមមភាពលមអតដៅតាមប នអណានពាកពនធជាមលដាា នកនងការសរដសរគដាងលន

បដងៀនដមដរៀនមយ នងកចចតតងការបដងៀន ដដាយានបងហា ញការសរដសរសកមមភាពលមអតដៅតាមប នអណានពាកពនធតាមដណាកកាលមយៗ។

ឃ. ឯកសារជនយសាបគបដងៀន កនងការសរដសរគដាងលនបដងៀនមយដមដរៀនានដចើនដាោ ងសកាដដាយានបងហា ញតាមដណាកកាលមយៗ

ដដាយានគដាងលនបដងៀនដមដរៀនមយជាឧទាហរ ។

ង. ឯកសារជនយសាបគបដងៀន កនងការសរដសរកចចតតងការបដងៀនដៅតាមគដាងលនបដងៀនដមដរៀនមយដដាយានបងហា ញឧទាហរ កចចតតង

ការបដងៀនសរបចនន ៤៧ សបដៅតាមកមត ឬដណាកកាលទាង៩ននដសៀវដៅសតងដាអណានថាន កទើ១