#02 AikidoCMU

CHIANG MAI UNIVERSITY AIKIDO CLUB

ฉบบท ๒ วนท ๑ ธนวาคม ๒๕๔๙ (ปท ๑)

หนา 1

AikidoCMU NEWSLETTERฉบบยตความรนแรงตอสตร

จดทำโดย ชมรมไอคโด มหาวทยาลยเชยงใหม

อาคารกจกรรมนกศกษา (อ.มช.) มหาวทยาลยเชยงใหม ถ. สเทพ อ.เมอง จ. เชยงใหม ๕๐๒๐๐ตดตอไดท เจตน ๐๘๙-๘๕๕๗๒๒๕ ปอม ๐๘๙-๗๐๑๗๖๘๖ กบ ๐๘๔-๐๔๗๔๓๔๔Email: [email protected]

พบกบ

ผหญง กบทางเลอกตอความรนแรง ศลปะการตอสปองกนตวในมมมองของนกสขภาพจต

มา-ไอ..... หางใหพอดและ ไอคโดในความคดของผม

mailto:[email protected]

mailto:[email protected]

สารบาญ



หนา 2

ไอคโดกบชวต: มา-ไอ...หางใหพอด

.......ดร.สมบต ตาปญญา ๓

AIKIDO STUDENT HANDBOOK :

โดโจคออะไร? ๕

ศลปะตอสปองกนตวในมมมองนกสขภาพจต

...อ.ธระรตน บรพนธกล ๗

ผหญงกบทางเลอกตอความรนแรง

...นฤมล ธรรมพฤกษา (กบ) ๑๑ โครงการอบรมเชงปฏบตการสำหรบเยาวชน

การปองกนพฤตกรรมรนแรงทางเพศใน นกเรยนมธยมในเขตจงหวดเชยงใหม ๒๕ การฝกไอคโดในความคดของผม

....น.พ.กฤษณชย ไชยพร ๒๘

AIKIDO FAMILY ๓๒

ปฏทนกจกรรม ๓๒

นกเขยนในฉบบ

นายแพทยกฤษณชย ไชยพร

นฤมล ธรรมพฤกษา

อ.ธระรตน บรพนธกล

ดร.สมบต

ตาปญญา

ศพทไอคโดเซนเซ!อาจารย เซมไป!รนพ

โคไฮ! รนนอง

โดโจ! สถานทฝกซอมบโด ! (ไมจำกดเฉพาะไอคโด)

บโด! ศลปะการตอสแบบนกรบโบราณ

! (ไมจำกดเฉพาะไอคโด)!

บชโด! วถนกรบ หรอวธการทจะเปนนกรบ (นอกจากจะมศลปะการตอสแบบนกรบแลว ยงตองมจตใจทเขมแขงเดดเดยวอกดวย)



หนา 3

ในการฝกไอคโดเราจะพดถงเรองระยะหางระหวางบคคล ซงเรยกเปนภาษาญปนวา มา-ไอ หรอ มาย (ma-i) เสมอ โดยมความหมายวาในการตอสหรอรบมอการโจมตจากคฝกนน หากจะใหมประสทธภาพเราจะตองรกษาระยะหางใหพอด หากใกลเกนไปจะใชเทคนคไอคโดไมไดด และอาจเกดอนตรายจากการทำรายของคฝกไดงายอกดวย (เพราะหลบหลกไมทน) แตถาอยหางเกนไปกจะทำอะไรไมไดอก และกไมมเหตผลทจะตองทำอะไรดวย เพราะการโจมตยอมมาไมถงตวเรา

ระยะหางทพอดในการฝกไอคโดจงถอเอาชวงแขนเปนเกณฑ คอเมอทงสองฝายยนประจนหนากนแลวยนมอออกมาคนละขาง ปลายมอจะสมผสกนพอด หรอถาเปนการฝกดาบกจะถอเอาระยะททงสองคนยนดาบออกมาแลวปลายดาบแตะกนไดพอด

จะวาไปแลวในสงครามและการใชอาวธ ไมวาจะเปนการแทงดวยมด ฟนดวยดาบ พงหอก ยงธน ปน

หรอแมแตขปนาวธนวเคลยรทอหรานและเกาหลเหนอกำลง ฮมๆ อยตอนนกตาม กจะตองคำนงถงระยะทเหมาะสมเสมอ หากใกลไปกใชไมถนดหรออาจเปนอนตรายตอตนเอง ไกลไปกอาจไมมประสทธภาพ

ในการม ปฏ ส มพ นธ ระหว างบคคลในชวตประจำวน เราสามารถเอาหลกการรกษาระยะหางท พอดของไอคโดมาใชไดเชนเดยวกน ทกครงทเพอนหรอคนใกลชดเราพดไมเขาหหรอไมถกใจ หากเราโกรธเกรยวหรอหออเพราะเลอดขนหนาทนท หรอเสยใจ นอยใจจนแอบไปรองไห กอาจเปนสญญาณบอกใหรวาเรา “เขาใกล” เรองทกำลงพดกนอยเกนไปแลว คอ เราถอเอามาเปนเร องสวนตว มองวาเขาโจมตหรอประสงครายตอเรา ทงๆ ทเขาอาจไมมเจตนาเชนนนเลยกได

มา-ไอ

หาง...ใหพอด

ไอคโดกบชวต



หนา 4

แตในทางกลบกน หากไมวาใครจะพดอะไร ทำอะไร เราก “ไมรสกรสา”ใดๆทงสน กอาจเปนขอบงชวาเรา “ทงระยะหาง” หรอมใจหางเหนกบบคคลนนหรอเร องน นมากเกนไป จนไมสามารถทจะมปฏกรยาใดๆกบเขาได และแนนอน เขายอมมองเหนวาเราไมแครหรอไมหวงใยความรสกเขาเลย

มมมองเชนนอาจนำมาประยกตใชกบสถานการณหรอความสมพนธในชวตไดหลายรปแบบ เชน ในการพจารณาเรองราวบางอยางทเกดขน หรอในการแกไขปญหาชวต หากเราเกดอารมณรนแรงกบมนมากเกนไป (“เขาใกล” ทางอารมณมากเกนไป) เรากจะแกปญหาไดไมด มองไมเหนภาพรวมของปญหาหรอสถานการณ หากจะแกใหไดเราอาจตองถอยหางออกมาสกนด ถาเปนความสมพนธกบคนใกลชดในชวต ไมวาจะเปนครกหรอคนในครอบครวเชน พอแม พ นอง ญาต กเชนเดยวกน

หากเราเขาใกลทางอารมณมากเกนไป ความสมพนธนนกจะมปญหา เชน ตดแมเปนลกแหง หรอตดตามแฟนไปทกท คอยควบคมหรอสอดแทรกเขาไปในทกเรองของชวตเขา มอารมณรนแรงกบทกเรอง จนเขาอดอดเพราะไมมความเปนสวนตวเหลออยเลย จนในทสดเขาอาจเตลดหนไปโดยไมหวนกลบมาอกกได

การรกษาระยะหางท พอดจ งเปนศลปะทละเอยดออน จำเปนตองใชอยเสมอ ไมวาจะอยบนเบาะไอคโดหรออยนอกเบาะกตามK

K K



หนา 5

Aikido Students Handbook เขยนโดย Greg O’Conner แปลโดย ไอก

“โดโจ” คออะไร? ! เราสามารถใหคำนยามของคำวา “โดโจ” ดงน

• สถานทเพอฝกวถชวต (คำวา “โด” แปลวา วถหรอเสนทางการดำเนนชวต >>“โจ” แปลวา สถานท ในทนคำวาโดหมายถงวถของไอคโด)

• สถานทสำหรบการหลอมรวมรางกายและจตใจใหเปนอนหนงอนเดยวกน• สถานทแหงการบรรลรแจง

โดโจไมใชเปนเพยงแค “โรงยม” หรอ “หองออกกำลง” เทานน มนมความหมายมากไปกวาเพยงแคอาคารหลงหนง โดโจเปนสถานทศกดสทธซงยากเกนกวาทจะใหคำนยามโดยอาศยเพยงทตง ความสงของกำแพง หรอคณคาของสงของทอยภายใน “โดโจ” ถอกำเนดมาจากการหลอมรวมกนของจตวญญาณของสรรพสง อนไดแก จตวญญาณภายในของแตละคน ของทกคนรวมกน และขยายไปถงจตวญญาณอนเปนสากล เราจะมองเหนคณคาของโดโจไดกดวยจากหวใจของแตละคนเทานน

การเขาสโดโจ

เมอกาวเขาสสถานฝก สงแรกททานพงทำกคอ ควรถอดรองเทาของทานออกเสยกอน ซงการปฏบตเชนนเปรยบเสมอนวาทานกำลงปลอยวางเรองราวทกอยางททานประสบมาทงวน รวมทงความยดมนถอมนในตนเอง ปลอย “ปญหาทกๆอยางไวทหนาประต” นนเอง นอกจากนแลวยงเปนการรกษาโดโจใหสะอาดอยเสมอ ใหปราศจากฝนผงและรอยเหยยบยำอกดวย

องคประกอบของโดโจโดยทวไปมดงน

กามซา

Y เมอทานเดนเขาสโดโจ หากทานกวาดสายตามองไปรอบๆ ทานอาจจะดงความสนใจไปสจดหนงซงเปนศนยรวมของโดโจ คอ ณ บรเวณหวเบาะ ซงบรเวณนเราอยจกกนในนามของ “กามซา” หรอ “โชเมง” (ดานหนา)

Y กามซาคอสถานทดานหนาของโดโจ

สำหรบการเคารพสกการะทานปรมาจารย (มอรเฮอ อเยชบะ) และ จตวญญาณ (คาม) แหงไอคโด ซงโดยปกตแลวในสวนนจะประกอบไปดวยรปของทานปรมาจารย และอกษรภาษาญปนเขยนดวยพกนซงมความหมายทสรางแรงบนดาลใจในการฝกซอมแกนกไอคโด ในบางแหงอาจจะมระฆงเพอประกอบการใหสญญาณในการทำสมาธกอนฝกซอม บางครงอาจมแทน

วางดาบไมสำหรบฝก หรออาจมการประดบดวยดอกไมทจดไวอยางสวยงามทหรออาจเปนบอนไซตงรวมอยดวยเพอใหเกดความสมดลในสวนของสถานฝกและการบมเพาะจตวญญาณของนกไอคโดอกดวย ทกครงทจะเขาหรอออกจากโดโจ หรอทกครงทจะขนหรอลงจากเบาะตองทำความเคารพหนหนาไปทางกามซากอนเสมอ รวมไปถงการเรมหรอการจบชนเรยนไอคโด ครผนำฝกและนกเรยนจะทำความเคารพรวมกนไปทางกามซา

เบาะ

Y พนทเบาะเปนสถานทสำหรบการฝกฝนไอคโด ซงควรไดรบการทำความสะอาดอยางสมำเสมอ เปนการไมสมควรอยางยงทจะสวมรองเทาขนสเบาะ กอนททานจะกาวเขาสบรเวณเบาะนนทานตองแนใจวาทานไดทำความสะอาด เทา มอ หนาตา และชดฝกของทานเรยบรอยแลว

Y Y Y Y



หนา 6

ศลปะตอสปองกนตวในมมมองของนกสขภาพจต

อ.ธระรตน บรพนธกล1

เราทกคนคงเคยชมภาพยนตรทพระเอกของเรองใชศลปะตอสปองกนตวชนดครบเครอง “อด” ผรายจนตองพายแพในตอนจบกนแลว ผทชมแลวกไดแตบอกเลาตอๆกนมาวา ภาพยนตรเรองนนชาง “มน(ส) สะใจด”

ภาพยนตรทเกยวกบศลปะปองกนตวทสงคมสรางขนโดยผานสอภาพยนตรเชนน ทำใหศลปะแขนงนถกมองไปวาเปนเรองของความกาวราว และเปนวธแกไขปญหาโดยปราศจากเหตผล โดยมองขามกนไปวา แททจรงแลว ศลปะการตอสแขนงนมงใหพฒนา ทงทางดานจตใจ จรยธรรม และจตวญญาณ

การทคณคาทแทจรงของศลปะแขนงนถกทอดทงไปเชนนน เกดจากสาเหตสองประการคอ อปสรรคดานภาษาและอปสรรคทางดานแนวคดในเชงปรชญาตะวนออกทไมสามารถสอความหมายไดอยางครบถวนใหกบชาวตะวนตกทมแนวคดเชงวตถนยมได

อยางไรกตาม จากความลกซงหรอความ “ลมลก” ของศลปะแขนงนกไดรบการยอมรบวาเปนสงทมคณประโยชนตอการฝกฝนและพฒนาทางดานจตใจอยางยง เชน กอใหเกดสภาวะทผอนคลาย การทำงานรวมกนของรางกายและจตใจ กอใหเกดความเชอมนในตวเอง ความสามารถคมจตใจได ตลอดไปจนถง เปนแหลงทสรางความสงบทางใจ



หนา 7

1 ภาควชาจตเวชศาสตร คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใมแปลและเรยบเรยงจาก Journal of Medical Psychology. Martial Art And Psychological Health

[และจากมมมองของนกสขภาพจตมองวา ศลปะการปองกนตว เปนสงทม

ระเบยบแบบแผนของการฝกฝน เพอใหผฝกนำเอาศกยภาพของตนเองออกมาใชไดมากขน ซงแนวทางดงกลาวน กเปนแนวทางทสอดคลองกบทนกสขภาพจตปฏบตกนอยแลว นนกคองานทมงพฒนาคนและปองกนปญหาสขภาพจต

หวของานวจยทเกยวของกบศลปะการปองกนตว

บคลกภาพกบศลปะการปองกนตว[ บคลกภาพ ถกคดวาเปนสงสำคญทจะมผลตอการเลอกฝกฝนศลปะการปองกนตว อาจมคนกลาววา คนทเลอกเรยนศลปะแขนงนกเนองจากเขาเปนคนกาวราว หรอชอบ “บ” มากกวาคนทเลอกเลนกฬาประเภทอนๆ[ การศกษาของ Kroll & Carlson (1967) ไดใชแบบทดสอบบคลกชอ 16 PF ทดสอบคนทเรยนคาราเตทมความสามารถในระดบตางๆกน ผลทไดก

พบความแตกตางระหวางกลมผฝก ในขณะทบคลกภาพของนกเรยนทเพงจะฝกใหมๆกไมแตกตางกบบคลกภาพของประชากรโดยทวไป[ Kroll ไดศกษาเรองนตอมากพบวา ถาศกษาเปรยบเทยบกบกฬาบางประเภททมการแขงขน เชน มวยปลำหรออเมรกนฟตบอล พบวา ผทฝกคาราเตจะมลกษณะเปนคนทมความพอใจตนเอง มความสงบ และเปนคนรกสนโดษกวาพวกทชอบเลนกฬาทมการแขงขน [ Duthie ไดใชแบบทดสอบชอ Gougt’s Adjective Checklist เพอวดความแตกตางของนกศลปะปองกนตวทมฝมอปานกลางกบคนทมความสามารถสงๆ (เชน คนทไดสายดำ) พบวา กลมทมความสามารถสงจะมลกษณะเปนคนทเชอมนในตนเองและบรรลความสำเรจมากกวาอกกลมหนง[ Rothpearl (1979 - 1980) ไดใชแบบทดสอบ Buss – Durkee Hostility Inventory (เปนแบบสำรวจความกาวราว) ทดสอบนกเรยนคาราเตสามกลม คอ กลมทเรมเรยน กลมทเรยนมาแลวปานกลาง และกลมทเรยนมานานหรอมความสามารถสง ผลการศกษาพบวา แมทงสามกลมจะมแนวโนมของการแสดงความกาวราวอยางตรงไปตรงมา แตในกลมทฝกฝนมานานๆ จะมคะแนนของความวตกกงวลและความกาวราวในระดบทตำกวากลมอนๆ ซงกบงชวา ผทฝกฝนจนมฝมอมากๆ จะไดรบประโยชนในการควบคมอารมณโกรธของตนเองไดดกวาอกสองกลม



หนา 8

[ความกาวราว

[ ความสมพนธกบศลปะการปองกนตวกบความกาวราว เปนหวขอทนกวจยตางพากนใหความสนใจกนมาก นกศลปะการปองกนตวเชอวา การฝกจะชวยลดความกาวราวลงได ในขณะทกลมของนกสงคมวทยากลบเชอวา การฝกจะทำใหความกาวราวเพมขน เนองจากจะทำใหการควบคมอารมณลดลง และไดรบแรงเสรมใหแสดงความกาวราวจากการแขงขน[ จากการทดสอบดวยแบบทดสอบทางจตวทยาและการสมภาษณเพอวดระดบจนตนาการทเกยวกบความกาวราวในนกเรยนคาราเต 42 คน ไดคาสหสมพนธในเชงลบระหวางระดบของความชำนาญกบความกาวราว ซงกบงวา ถาคนยงมความชำนาญมากขนกยงมความกาวราวลดลง

Paul (1980) ไดใชการสงเกตแบบภาคสนามในโรงเรยนสอนศลปะการปองกนตว 34 แหงทเปดสอนในแคลฟอรเนย พบวา ในโปรแกรมการฝกยโดนน นอกจากจะมการสอนเทคนคทอาจกอใหเกดอนตรายแลว ผเรยนยงตองเรยนรการควบคมจตใจและการสรางความคดในเชงบวกดวย ดงนน คนทเรยนยโดจงมความกาวราวนอยกวาพวกทเลนกฬาอยางอน

ผศกษากลาววา ตวกลางททำใหความกาวราวลดลงอาจเกดจากการฝกทตองใชการสมผสกนมาก ซงกลไกทเปนสอกลางทกอใหเกดการเปลยนแปลงน จะไดกลาวถงตอไปในการวเคราะหศลปะการปองกนตวแบบไอคโด ซงจะอยในตอนทายของบทความน2

อทธพลทางสงคม

Konzack & Boudreau (1984) มองศลปะการปองกนตววาเปน “กระบวนการเรยนรทางสงคมอกครงหนง” กลาวคอ ผฝกจะตองเรยนรการทำสมาธ การหายใจอยางมจงหวะ ฝกการผอนคลายจนเขาถงสภาวะการสะกดจตดวยตนเอง การยดมนในคณธรรม การชวยเหลอซงกนและกน และความผกพนกบกลมอยางเหนยวแนนเพอบรรลเปาหมายและอดมการณเดยวกน

การฝกฝนทถกตองจะทำใหผฝกมประสทธภาพสงขนในการชวยตนเองใหพฒนาตนไดสงยงขน รวมทงสามารถทจะตอสกบความเครยดและอปสรรคทตองเผชญในชวตประจำวนได



หนา 9

2 บทความนแบงเปนสามตอน เรองไอคโดจะอยในตอนท 3

การวจยนกลาววา ศลปะการตอสปองกนตวเปนกจกรรมรปแบบหนงทมความสำคญทางสขภาพจต

James & Jones (1982) นกสงคมวทยาไดศกษาผลการเปลยนแปลงของบคลกภาพทเกดจากการฝกฝนคาราเต เขาไดกลาววา

“เพอทจะเปนนกคาราเต ผเรยนจะตองเรยนรทจะเปนตวของตวเอง ซงการเปนตวของตวเองไดนน จะตองผานกระบวนการมความสมพนธกบผอน โดยการทผเรยนตองแสวงหาเอกลกษณดานสงคมใหกบตนเองใหม เรยนรบทบาทและพฤตกรรมทเหมาะสมใหม และยอมรบความคาดหวงของสงคมทเขาเขาไปอยรวมดวย”

[ การเรยนศลปะการปองกนตว นอกจากจะเปนการฝกฝนทกษะทางกายใหมๆแลว ผเรยนจะเกดการเปลยนแปลงการรบรตนเองและคนอนใหม รวมทงเรยนรความเชอตลอดจนคานยมใหมๆดวย

[ อยางไรกตาม James & Jones กไดใหขอคดวา การทผฝกมการเปลยนแปลงเพอรวมตวกบกลมไดนน อาจเรยกไดวาเปน “คาใชจายเพอการยอมรบจากสงคม” มากกวาจะเปนการเตบโตทางจตใจอนเปนผลมาจากการฝกฝนโดยตรง

! (โปรดตดตามตอนตอไปฉบบหนา)

หมายเหต บทความนตพมพใน “วารสารจตวทยาคลนค” กรกฎาคม - ธนวาคม ๒๕๓๕ /ปท ๒๓ ฉบบท ๒



หนา 10

ผหญง กบทางเลอกตอความรนแรง∗

นฤมล ธรรมพฤกษา

๑ เฮ เฮ !! เสยงโหรองกองถนน

สายหลกใกลจตรสบาคอร กรงลาซา

ดวยความใครร เราสามคนมดฝงชน

กลมใหญทกำลงมงเสยงเอะอะ ดวย

ความหวงวานาจะมของดของธเบตให

ไดด เราจงพยายามแทรกตวจนถง

ใจกลางกลม แตกตองผงะกบภาพท

ปรากฏตรงหนา หญงวยกลางคนกำลง

กรดรองเสยงลน ปะปนสบสนกบเสยง

ออองของผคนทมงด ประสานกบเสยง

ตะคอกของผชายสองคน พรอมมอไมท

รมฟาดลงไปบนใบหนาและลำตวของ

เธอไมยง ใบหนาของเธอบวมเปง มอ

ขางขวาฉำไปดวยเลอด

W

W ไมตองคด

W ฉ นกระโดด เข าตะคร บม อ

ของเธอ ปากกตะโกน

W “แอน แจค !! ไปหายา”

W ไมตองคด แอนกบแจคสองสาว

กระโดดหายตวไปในฝงชนในเสยววนาท

เสยงรองของเธอยงดงลนผสม

กบคำแชงดา ฉนบบมอของเธอไวแนน

เพอหามเลอด ชายทงสองชะงกงนท

ฉบพลนกมคนมาแทรกตวอย ตรงกลาง

เมอทำอะไรไมถนด กละมอเดนจากไป

เสรจสนการทำแผล ความอออง

คลายเสยงลง ผคนยงคงมงด เราสามคน

เดนกลงโรงแรมอยางงนงงกบสงทเพงจะ

เกดขน สกพกชนชาวมงทงหลายกสลาย

ตวไป ทงไวแตถนนทเกอบจะวางเปลากบ

รถราไมกคน เพยงไมกนาท ทกอยางก

กลบเขาสภาวะปกต ราวกบวา ไมเคยม

อะไรเกดขนทนน



หนา 11

∗ บทความนพมพครงแรกใน “ปาจารยาสาร” ฉบบเดอนมนาคม - มถนายน ๒๕๔๗

๒

W “ผหญง” เปนกลมทมความ

เสยงสงตอการตกเปนเหยอของความ

รนแรง การใชความรนแรงตอผหญง

คอ การทบคคล (ซงมกจะเปนเพศชาย)

เลอกปฏบตดวยความรนแรงตอเหยอท

เลอกไว (ซงมกจะเปนผหญง) ไมวาจะ

เปนทางกาย วาจา หรอจตใจ

W ป ญหาความร นแรง เป น

ปญหาทเกดขน ทกสถานท ทกประเทศ

วฒนธรรม ชนชาต ระดบอาย ศาสนา

ระดบการศกษา ฐานะทางสงคมและ

เศรษฐกจ ตราบเทาทสงคม วฒนธรรม

ไมใหความเทาเทยมกนระหวางเพศ

อนญาตใหผชายไดเปรยบ

มสทธทจะแสดงอำนาจ

เหน อและควบค มผ

หญง สวนกฏหมายและ

ประเพณกสงเสรมการ

กดขเพศหญง อกทง

ทศนคตของผ ชายท ม

ตอผหญงในทางทไมให

เกยรต คดวาผหญงเปน

เพศออนแอ ตองอยภาย

ใตการปกปองดแล

W

W ทศนคตท เหนผ หญงเปนวตถ

ทางเพศไดถ กตอกยำผ านการโฆษณา

สนคาและสอลามกตางๆอนนำไปสการ

เลอกปฏบตตอผหญง การมมาตรฐานสอง

ระดบ (double standard) ในทกพนท ไมวา

ในครอบครว ททำงาน สถาบนการศกษา

ศาสนา โดยเฉพาะสถาบนการเมอง

W ความรนแรงตอผ หญงในรป

แบบทชดเจนทสดกคอ “ภยทางเพศ” ซง

มอยหลายระดบ เรมตงแต

2 การคกคามทางเพศ

(sexual harassment) นคอปญหาใหญทผ

หญงแทบทกคนเคยประสบ การคกคาม

ทางเพศ คอการทฝายชายใชอำนาจเพอ

ลวงเกนทางเพศกบฝายหญง ไมวาจะเปน

การและเลม

แทะโลม ดวย

สายตาและคำพด

ไมวาจะถกเนอ

ตองตวฝายหญง

หรอไมกตาม เชน

เปาปาก ผวปาก

ยกควหลวตา สง

จบ แสดงทาสอ

นยยะถง

พฤตกรรมทางเพศ



หนา 12

W การตามตออยางไมรกาละเทศะ

การตดตามไปไหนตอไหนโดยไมได

รบคำเชญชวน การสะกดรอยตาม

การใชวาจาเยาแหยหรอลวงเกนโดย

สอนยทางเพศ พดจาลามก พดสอง

แงสองงาม พดถงอวยวะบางสวน

บบบงคบใหผหญงตองรบรเรอง

ทางเพศ เชน ใหดรปภาพ, หนงสอ,

ภาพยนตร หรอเวบไซตโปเปลอย

วาดรปหรอเขยนจดหมายลามกสงให

ผหญง การอวดของลบ

การแตะเนอตองตวทไมเหมาะสม

จบกน โอบไหล จบมอถอแขน กอด

รดฟดเหวยง ไปจนถงขนรนแรง

อยางการขมขน

W นอกจากนน การคกคามทาง

เพศท ไม ได กระทำโดยพฤต กรรม

ภายนอก แตใชวธการควบคมจตใจกถอ

เปนการเอารดเอาเปรยบทางเพศไดเชน

กน ซงอาจมาในรปแบบการเสนอผล

ประโยชนบางอยางในการทำงานหรอ

การเรยนโดยแลกเปล ยนกบการตอบ

สนองความตองการทางเพศ กระทง

เปนการขมขคกคามทางจตใจ ทำให

ปฏบตงานหรอเรยนไมไดตามปกต

การประทษรายทางเพศ

(sexual assault)

คอการท อ ก

ฝ ายใช อำนาจท

เหนอกวา อาจเปน

พละกำลง อาวธ หรอ

อำนาจหนาทในททำงานหรอ

สถานศกษาสรางความกดดน บงคบใหอก

ฝาย (ไมวาจะเปนหญงหรอชาย) ตอบ

สนองความพอใจทางเพศแกตน อนนำไป

สการรวมกระทำกจกรรมทางเพศโดยไม

เตมใจ ไมแตเฉพาะกจกรรมทางอวยวะ

เพศเทานน แตรวมถงการใชปากและ

ทวารหนกอกดวย

W รปแบบทชดเจนทสดคอ การ

ขมขน (rape) ไมวาจะเปนวธการหลอก

ลวง ขใหยอม ใชยาหรอเหลามอม ทำให

ชวยตวเองไมได หรอใชกำลงทำรายแลว

ขมขน

การขนใจ ไมวาจะเกดขนในรปแบบ

ไหนกถอวาเปนอาชญากรรมทงสน ถง

แมวาอกฝายจะเปนครกหรอสามของเรา

กตาม



หนา 13

ความรนแรงในครอบครว

(domestic violence) กคอการทฝาย

ใดฝายหนง (ซงมกเปนฝายชาย) กระทำ

ความรนแรงทงทางรางกาย วาจาและ

จตใจตออกฝายหนง (ซงมกเปนผหญง

และเดก) เพอควบคมใหอยใตอำนาจ เชน

ทำรายรางกาย กกขงหนวงเหนยว ขมข

ดวยวาจาใหทำตามทตองการ บงคบให

ตดญาตขาดมตร ทำใหตองอบอายตอผ

อน จำกดการใชทรพยากร เชน พนท

เครองมอสอสาร การเดนทาง หรอ เงน

การคามนษย (human trafficking)

คอการลดคณคาของมนษยใหกลายเปน

สนคา มการซอขาย แลกเปลยน ไมวาจะ

โดยการลอลวงหรอสมครใจ โดยเฉพาะ

การบงคบใหคาประเวณ ทงในระดบ

บคคล และเปนกลม

ฆาตรกรรม (murder) คอความ

รนแรงอนนำไปสความตาย ถอไดวาเปน

ความรนแรงสงสดทเกดขนกบผหญง

ธนาคารโลก (World Bank)

ประมาณวา ความรนแรงและภยทางเพศ

เปนสาเหตการตายและความพการของผ

หญงวยเจรญพนธ อ นมความรายแรง

พอๆกบมะเรงและเปนสาเหตใหผหญง

บาดเจบและเจบปวยไดเทาๆกบอบตเหต

บนทองถนนและโรคมาเลเรยรวมกน



หนา 14

๓

W สมยเรยนอยชนประถมปลาย

ฉนเร มรกการอานหนงสอเปนชวต

จตใจ ธรกจครอบครวคอรานตดเสอผา

สตร แตละวนจะมลกคามากมาย โซฟา

รบแขกเตมไปดวยนตยสารสำหรบผ

หญงทกประเภท หลงกลบจากโรงเรยน

ฉนชอบนอนเอกเขนกบนโซฟาต ว

โปรด อานดะตงแตคอลมภผวเมยละ

เหยใจในคสรางคสม ตอบปญหากบ

ศราณ ไปจนถงสารพนปญหาในนตยา

สารชวตจรง

W ฉนเรมเรยนรจกคำวา “ขมขน

กระทำชำเรา” จากนตยสารเหลาน โดย

เฉพาะเรองของ “ปนหอม” เดกหญง

รนราวคราวเดยวกบฉนทถก “ชำเรา”

จากครและคนในครอบครวของเธอเอง

W นยายขนาดยาวหลาย

สบตอนจบเรองนทำใหเดกขาด

ความอดทนอยางฉนเลกตดตาม

ฉนหนไปอานเรองสนๆทเขมขน

ดวยรปประกอบจากนตยสาร

“ชวตจรง” ซงเตมไปดวยเรอง

ราวของพอขมขนลก พขมขน

นอง ลงขมขนหลาน หรอผชาย

ทงบานรมขมขนเดกสาวคนเดยว

W

W ฉนเรยนจบช นประถมพรอม

ดวยความรสกวา “ฉนตองเตรยมตวให

พรอมเสยแลว เพราะผหญงทกคนโตแลว

จะตองถกขมขน”

๔W

ทกๆหนงชวโมง มผหญงไทยหนงคน

ถกทำราย

ทกๆสองชวโมง มผหญงไทยหนงคน

ถกขมขน

W นเปนสถตโดยเฉลยในชวงป

๒๕๔๓ ทคำนวณจากคดทไดรบแจงของ

ศนยขอมลสารสนเทศ สำนกงานตำรวจ

แหงชาต แตนแทบจะเทยบไมไดเลยกบ

ประเทศสหรฐอเมรกาทมสถตบงบอกวา

กรณขมขนนนเกดขนทกๆหนงนาท และ

การทำรายผ

หญงเกดขน

ทกๆ ๕๑ วนาท

นนหมายความ

วา ผหญงปละ

ประมาณ

๖๘๓,๐๐๐ คน

ถกขมขนท

อเมรกา



หนา 15

W ผหญงอเมรกน ๑ ใน ๘ คนจะ

เคยถกขมขนอยางนอยหนงครง คดเปน

ผหญงถกขมขนประมาณ ๑๒ ลานคน

จากทวประเทศ

W สถตทนาสนใจทสดคอ ๓ ใน

๔ ของผขมขนจะเปนญาตของผถก

ขมขนเอง ซงกไมตางไปจากคดขมขน

ในสงคมไทยท ปรากฏวามจำนวนผ

กระทำความผดทางเพศทศาลพจารณา

วากระทำความผดจรงและลงโทษจำคก

อยในปจจบน มากเปนอนดบสของคด

ประเภทตางๆ ซงหมายความวา มผ

หญงตกเปนเหยอของผกระทำความผด

เหลานอยางมากมาย ทงทเปน การถก

ขมขนแบบตวตอตว (single rape)

โทรมหญง (gang rape) ฆาขมขน

(felony rape) ขมขนภายในครอบครว

(incest) และขมขนครก (acquaintance

rape / date rape) ตามสถตพบวา การ

ขมขนโดยผใกลชดโดยเฉพาะครกเปน

กรณทเกดขนมากทสด

W จ า กก า รศ กษ าและส ง เ กต

ลกษณะของชายทมความโนมเอยงทจะ

ทำรายครกและภรรยาของตนเอง พบวาม

ลกษณะดงตอไปน

พยายามทจะใกลชดกบเราอยางรวดเรว

เกนเหต

มอารมณออนไหวเกนควร

อารมณเปลยนแปลงฉบพลนทนท

มความหงหวงรนแรง

มความคาดหวงในตวเราเกนจรง

ไมวาจะมปญหาอะไรเกดขน เขาจะ

ตำหนหรอกลาวโทษคนอนไวกอน

พยายามใหเราตองเปนฝายรบผดชอบ

ตอความรสกของเขา

พยายามแยกเราออกจากสงคม

พยายามควบคมชวตของเรา

แสดงความโหดรายตอสตวและเดกๆ

ชอบ “หยอก” แรงๆในขณะใกลชด

หรอเวลามเพศสมพนธ

มบทบาททางเพศทเครงครดตายตว

เคยมประวตทารณผหญงมากอน

ขวาจะใชความรนแรงกบเรา

W หากสงเกตวาค ร กของคณม

ลกษณะดงกลาว ควรระมดระวงตวและ

หาทางหนทไลหากเกดเหตการณทไมคาด

คดในอนาคต



หนา 16

๕

W เมอเรมแตกเนอสาวเขาสชน

มธยมปลาย ความมวฒภาวะทำใหฉน

เรยนรวาฉนสามารถปองกนตวเองจาก

ภยทางเพศไดหากฉนลดความเส ยง

ตางๆออกไป โดยเฉพาะการหลกเลยงท

อโคจร การแตงตวไมใหตกเปนเปา

สายตา เดนเหนอยางมนใจไมใหดเปน

เหยอทออนแอ การพงพาตนเองโดย

เฉพาะดานการเดนทาง ไมตองใหใคร

คอยรบคอยสง

W การทไมไปอยในทเปลยวใน

ยามวกาลนาจะตดโอกาสทจะเกดความ

รนแรงตอผหญงได และถาฉนมการ

ศกษาด มงานทำเปนหลกเปนแหลง อย

ในสถาบนทนาเชอถอ ผคนกคงจะให

ความเคารพและคงไมมใครกลาทำราย

ฉนได

W แตฉนคดผด

ยามเยนวนหนง แดดออนตวลง แตก

ยงคงสาดแสงลงมาบนถนนทเตมไป

ดวยรถราขวกไขว ฉนควบมอเตอรไซค

ออกจากหองสมดพรอมจะกลบบาน

แตกตองเสยจงหวะดวยสญญาณไฟ

จราจร รถฉนตดไฟแดงอยทหนาโรง

พยาบาลพรอมกบรถอกหลายคนทเรง

เครองพรอมจะทะยานออกจากแหลง

ความรบรอนและความรสกหว

ถกรบกวนดวยเสยงรองของผหญงมาจาก

หนาประตโรงพยาบาลทางดานซายมอ

ฉนหนขวบ ผหญงในชดพยาบาลกำลง

กรดรอง พรอมหลบมอไมของหนมใหญท

ระดมใสเธอไมยง ทงเขาทงศอก เขาไมรอ

ใหเธอตอบโต

ทกคนบนถนนหยดน งไดแต

มอง ตวไมไหวตง เสยงองคะนงบนทอง

ถนนเงยบราวกบถกดดซบไปกบเสยง

รองไหของเธอ ทกอยางนง ไมมการ

เคลอนไหว เวนแตเธอททรดตวลงบนพน

ถนนหลงจากชำไปทงตว เขายนหอบแฮก

เมอสงเกตวามคนมองอยกหนมาตะคอก

ใส “มองอะไรวะ ไมเคยเหนผวเมยตกน

หรอไง” ฉนชะงก



หนา 17

ไฟเขยวราวกบเปนสญญาณ

แหงการปลดปลอย เพยงเสยวนาทรถ

ทกคนกแลนออกจากทนนพรอมเสยง

ถอนหายใจ ความรบเรงของรถราทำให

ดเหมอนกบวนทวๆไป ราวกบไมเคยม

อะไรเกดขน

เวนแตฉน

ฉนลมไปแลววาหยดหายใจ

ไปนานเทาไร นำตาไหลเปนสายยาวจน

ตาพรา มองไมเหนอะไร ไมไดยนเสยง

อะไร แมแต เสยงสะอนไหของตวเอง

ฉนเร มตะหนกวา ความ

รนแรงตอผหญง มนไมไดเลอกสถานท

และเวลา ไมเลอกชนวรรณะ สถานภาพ

ในสงคม ไมเลอกวาคณเปนใคร

ฉนเพงจะรตวเองวา ฉนไร

พลง ไรอำนาจ

๖

W ผ หญ งมากกว าคร ง เ คย

ประสบหรอพบเหนเหตการณรนแรง

ตอผหญงมาแลว หลายคนเกดความ

กลวและหวาดผวา ผหญงจำนวนนอย

มากทมความร ความเขาใจในเรองสทธ

และกฏหมายทคมครองสทธของตน

ผหญงมสทธทจะ

มและสามารถแสดงความรสกและ

ความคดเหนของตนเอง

ไดรบการปฏบตดวยความเคารพและ

เสมอภาค

ขอในสงทตนตองการ

ไดรบการฟงและไดรบการปฏบตตอบ

ดวยความจรงจง

วางเปาหมายและเรยงลำดบความ

สำคญดวยตวเอง

ทำผดพลาดได

พดปฏเสธโดยไมรสกผด

ตดสนใจ

ถามคำถามไดโดยไมรสกวาตวเองงเงา

สรางเขตแดนทรสกปลอดภยสำหรบ

ตวเอง



หนา 18

W ผหญงมสทธทจะปฏเสธการ

มเพศสมพนธ หรอไมยนยอมใหฝาย

ชายถกเนอตองตวแบบสอเจตนาทาง

เพศได ผหญงมสทธจะพดคำวา “ไม”

ซงมความหมายวา “ไม” อยางหนก

แนนและชดเจน

W การยตการใชความรนแรงตอ

ผหญงจะเกดขนไดกตอเมอ ทกคนใน

สงคมจะตองไมยอมรบการใชความ

รนแรงไมวาจะในรปแบบใดกตาม ทก

คนตองตระหนกวา ไมมผหญงคนไหน

ทสมควรจะไดรบความรนแรง ผหญงม

สทธตามหลกลทธมนษยชนทจะอย

ดวยความปลอดภย และตวผหญงเอง

จำเปนตองลมลางมายาคตแบบเกาท

เกยวกบตวของเราเอง

W เมอเราเกดมาเปนผหญง เรากถก

หลอหลอมใหมความเชอผดๆเกยวกบตว

เราเอง มคำสอนวา สงไหนเราทำได สง

ไหนทำไมได คำสอนเหลานแบงแยกใหผ

หญงมบทบาทเฉพาะตามเพศกำเนดซงสง

ผลตอความคดความเช อ ความร สก

ทศนคต พฤตกรรม และความสมพนธทผ

หญงมตอตนเองและผอน รวมถงการ

ตดสนใจกำหนดทศทางของเราตอสงท

เกดขนกบตวเราหรอกบคนทเรารก การ

ควบคมสถานการณ และการเลอกทจะ

กระทำเมอเกดสงไมดขนในชวตของเรา

W เพอทจะเปนผหญงทด เราเรยน

รทจะซมซบและเชออยางไมสงสยวาเรา

ไรความสามารถ ออนแอ นมนวล ออน

หวาน เพยงเพราะเราเกดมาภายใตรางกาย

ของผหญง เราถกทำใหเชอวาเราปองกน

ตวเองไมได ผชายเปนฝายเสนอ ผหญง

เปนฝายสนอง ผหญงตองรองรบความ

ตองการของผชาย ถงแมวาเขาจะทำราย

รางกาย ขนใจ หรอแมกระทงฆาเรากได

หากเขาตองการ เหลานเหมอนกบตอกยำ

วา “เรามทางเลอกไมมากนกในฐานะผ

หญงคนหนง”

W บางท บทบาทเหลานเราควรคด

พจารณากนใหม



หนา 19

W ผ หญ ง “ขบถ” ใน

ประวตศาสตร ผทตงคำถาม ผท

ตองการเปลยนแปลงกฏเกณฑ ผหญงท

ไม ได เป นไปตามความคาดหวงของ

สงคม ไมวาจะเปน นางกลางเมอง ราง

ทรง โสเภณ วรสตร หรอราชนหลง

บลลงก กมกจะถกลงโทษในรปแบบ

ตางๆ อยางเบาะกเปนการตฉนนนทา

กลาวหา ใสรายวาไมรจกททางของผ

หญง เปนนางมาร แมมด กระทงถก

จบกม คมขง เผาทงเปน หรอประหาร

ชวตเพอไมใหเปนเยยงอยาง

W ผหญงถกคาดหวงใหเราเปน

“ผหญง” ซงเราเองตองยกเลกความ

เปนมนษยอกคร งหนงท งไป เชน

เดยวกนกบการท สงคมคาดหวงกบ

“ความเปนชาย” ของผชาย ซงพวกเขา

มทางเลอกแคสองแบบ คอการตดเอา

ความอ อนโยนท งไปเพ อท จะเป น

“แมน” เปน “ชายชาตร” หรอการทตอง

ถกตราหนาวาเปนหนาตวเมยหากเขา

ไมหาวหาญ แตกลบออนไหว เขาอก

เขาใจคนอน

W เพ อใหเปนไปตามความคาด

หวงของสงคม ผชายกจำเปนตองตด

ความเปนมนษยอกครงหนงทงไปเชน

เดยวกน

W ไมวาจะหญงหรอชาย เราถก

สอนใหเช อผดๆเก ยวกบความเปนชาย

และความเปนหญงตงแตจำความได ความ

เชอผดๆเหลานถกปอนอยางเปนระบบ

ผานทางสงคมโดยรวมและผานสถาบน

ตางๆ ทงสถาบนศาสนา สถาบนการ

ศกษาฯลฯ โดยเฉพาะสถาบนครอบครว

อนเปนสถาบนแรกสด ทำใหเราแบกรบ

เอาความเชอนเปนของตน ซงกอใหเกด

ความรนแรงเชงโครงสรางทฝงรากลกเกน

กวาจะเยยวยา

W ตราบใดทความเชอนยงคงเออ

อำนวยใหผชายเอารดเอาเปรยบทางเพศ

และใชความรนแรงตอสตรอย ความ

ปลอดภยของผหญงจะยงคงหาไมไดงายๆ

ในโลกปจจบน

W ในเม อไมวาจะดำเนนชวตอย

ทไหนกมความเสยง กระทงในบานของ

ตนเอง และถาหากเราพงพาโครงสรางทาง

สงคมไดยาก บางทผหญงเรากคงตองเรยน

รทจะตองพงพาและปกปองตวเอง



หนา 20

๗

W สงททาทายกคอ การทผหญง

ตองตอส ก บความเช อผดๆเก ยวกบ

รางกายของหญงชาย เรามกคดวาเปน

ไปไมไดทจะตอกรกบผชายทมรางกาย

ใหญโตกวาและแขงแรงกวา การเชอ

แบบน เทากบเรายอมจำนนตอมายาคต

ทจำกดตวเราเอง หลายคนคงแปลกใจท

เรยนรวา ทกษะของการตอสปองกนตว

นนไมไดเกยวกบรปรางหรอความเปน

ชายหญง แตกอนอ น เราตอง

เปลยนแปลงความคดเกยวกบ “ผ

ปกปอง” และ “ผถกปกปอง” เสยกอน

W เราค ดเสมอว าผ ชายค อผ

ปกปองดแลผหญง แมกระทงในยค

สมยปจจบน ฉะนน การทผหญง

สามารถดแลตวเองไดน นเปนเร องท

เขยาความร สกของเพศชายเปนสวน

ใหญ

การตระหนกวา การอยรวม

กนของชายและหญงนนเปนเรองของ

“ความรก” มากกวา “การพงพา” จะ

ทำใหผหญงไดรบการปลดปลอยทงทาง

กายภาพ เศรษฐกจ และจตใจ สวน

ผ ชายเองกไดร บการปลดปลอยจาก

ภาระทตองเปนผดแล “มนษยทพงตว

เองไมได”

ในหลายสถานการณทผหญงตก

อยในภาวะคบขนเพยงลำพง ผหญงตอง

ดแลชวยเหลอตวเอง การตอสเปนทาง

เลอกหนง หากเรารไว กจะชวยทำใหเราใช

ทกษะอนๆรวมปองกนตวเองไดอยางม

ประสทธภาพมากขน

การร ท กษะการต อส ไม ได

หมายความวาเราตองฮดขนส ตรงขาม

ทกษะนกลบทำใหเราลด “ความตองการ

ทจะส” และทำใหเราลดความหวาดกลว

เพราะเราสามารถคมสถานการณและคม

ความร สกของตนเองไดอยางมสตและ

สงบ แมวาสารอะดรนาลนกำลงฉดพลาน

ในตวเรา ความมนใจแผขยายจนคนรอบ

ขางรบรได

ยงมนใจในความสามารถของตว

เองในการหยดยงความรนแรงไดดเทาใด ก

จะม ความสามารถในการประ เม น

สถานการณ สงบสตอารมณและใชความ

คดไดดเทานน

และแมวาทางเลอกอนๆไมเกด

ผลจนทำใหเราตองเลอกการเผชญหนา

โดยการใชพละกำลง ทกษะการปองกนตว

กจะชวยใหเราเอาตวรอดไดอยางมพลง

และเกดประสทธผล

อาจถงเวลาแลวท ผ หญงเรา

จำเปนตองเรยนศลปะการปองกนตว



หนา 21

๘

W จนถงวนน ฉนฝกไอคโดไดมา

เปนเวลาเกอบหาป นบวาเปนเวลาท

นอยมากสำหรบการฝกฝน เหมอนกบ

เดกหาขวบทคอยๆเตบโต ซงตองใช

เวลาทงชวตในการฝกฝนและเรยนร

W ฉนมาเรยนไอคโดไมใชเพอไว

ปองกนตวเอง แตเพราะประทบใจใน

ทวงทาการเคลอนไหวทสวยงามราวกบ

การเตนรำ แตหาปทผานมา ฉนเรยน

รมากกวานน

W

W ไอ คอความรก หรอความ

ประสานกลมกลน

W ค คอ พลง หรอ ปราณ

W โด คอ วถ

W ท าหล กๆของไอค โดก ค อ

“เทนคนโฮ” หรอการหมนตว ไอคโดจะ

ไมปะทะแตจะหลบออกจากวถ การ

จโจม และเมอเราโตตอบกลบกเพยงเพอ

ใหเขาชะงกและเบยงเบนจดมงหมาย

หรอหยดการคกคาม ไมใชเพอเอาชนะ

หรอทำรายเขา ทงทเรามโอกาสทจะ

ทำไดแตเราไมทำ เราไมใชความรนแรง

สยบความรนแรง

W วธการฝกของไอคโดคอ การเกอ

หนนกนและกน ฝายหน งเร ยกวา

“นาเงะ” หมายถงผทรบการโจมตแลวใช

เทคนคหรอกระบวนทาของไอคโดเพ อ

ปองกนตนเอง หรอจดการควบคมฝาย

ตรงขามซงเราเรยกวา “อเกะ” หมายความ

วา “ผลม”

W อเกะไมใชศตร แตเปรยบเสมอน

กลยาณมตรทชวยใหเราฝกฝนตวเองและ

เตบโตไปดวยกน ผฝกทงสองคนจะสลบ

บทบาทกนไปเรอยๆ เปนทงผรบและผให

W ไอคโดไมมการแขงขน จงไมมผ

ชนะและผแพ ไมมรางวล มแตการสอบ

เลอนสายเปนการวดการเจรญเตบโตของ

ตนเอง

สงทสำคญ ไอคโดสอนใหฉน

“ลม” เปน การลมเปนสวนทสำคญทสด

ของการฝกฝน หากลมไมเปนหรอลมไม

ถกทากจะทำใหบาดเจบได



หนา 22

เราฝกทาซำๆกนเกอบทกครง

ดเหมอนวาไมมอะไรใหม แตฉนกลบ

เรยนรอะไรใหมๆทกครงกบทาเดมๆท

ทำซำแลวซำเลา กเหมอนกบชวตทตอง

มสตทกยางกาว จดจอกบปจจบนขณะ

เปดใจเรยนรสงใหมๆจากสงเดมๆ เรยน

รทจะมชวตทประสานกลมกลนกบคน

รอบขาง ไอคโดสอนใหเราหลบแตไม

หน ฝกฝนทจะเผชญหนากบปญหา

อยางกลาหาญและชาญฉลาด แตเลยง

การปะทะ ไมทำรายคนอนแมวาม

โอกาส มเมตตาธรรม และถาจำเปนตอง

ลม กลมเปน ไมเจบมาก และพรอมจะ

ลกขนมาตงรบปญหาใหมๆไดทนทวงท

ฉนวา จำเปนยงทเราควรจะ

ฝกฝนตวเรา ทงทางรางกาย จตใจ และ

จตวญญาณ โดยเลอกหากจกรรมท

เหมาะสมกบจรตและสภาวะของตน

เพอสรางความสมดลและปลกความเชอ

มนในตนเอง สรางความมชวตชวาและ

ศรทธาในการดำเนนชวต

ผ ท ฝ กทกษะตางๆไมวาจะ

เปนศลปะการปองกนตว กฬา การฝก

สมาธ ผ คนเหล าน เร ยนร ท จะ

เคล อนไหวจากจ ดศ นย กลางของ

รางกาย ซงเปนสงทสำคญอยางยงใน

การนำพาพลงจากภายในสภายนอก ไมวา

จะยนหรอนง การเคลอนไหวกจะออกจาก

จดศนยกลาง

จดศนยกลางไมใชส งท ลกลบ

เหนอจรง ทกคนมจดศนยกลาง ศนยกลาง

ของรางกายซงเปนศนยกลางของแรงโนม

ถวงจะอยประมาณ ๒ นวตำกวาสะดอ จด

นเองชาวญปนเรยกวา “ฮาระ” ภาษาจน

เรยก “ทนเถยน”

หลายคนมกเคล อนไหวโดยใช

สวนอนของรางกายเปยจดศนยกลาง เชน

อก ศรษะ หรอสะโพก ทำใหไมมนคง ลม

ไดงาย แตถาเราฝกฝนใหการเคลอนไหว

ออกจากจดศนยกลางของรางกาย การ

เคล อนไหวของ เราจะม สมด ลและ

ประสานสมพนธกนทกสวน ทำใหมความ

มนคง มพลง และสงผลตอจตใจทำใหม

ความมนใจและความพรอมทจะตงรบสง

ตางๆทจะเขามาในชวตโดยไมหวนแกรง

อยางไรกตาม การเคลอนไหว

รางกายทมนคงกไมไดเปนหลกประกนวา

จะหลกเล ยงการคกคามทางเพศไดรอย

เปอรเซนต แตมการศกษาวจยทสรปวา ม

ตวบงชวาผหญงทมการเคลอนไหวอยาง

มนคง มนใจ จะมแนวโนมวาถกคกคาม

ทางเพศนอยลงอยางมนยสำคญ



หนา 23

๙WW หลายครงเรามกเคยไดยนคำ

แนะนำวา “ใหยอมซะ จะไดไมเจบตว”

W การสมยอมเป นทางเล อก

หนง แตกไมไดหมายความวาจะไมถก

ทำรายหรอพรากชวต การแนะนำให

สยบยอมอกนยหนงอาจหมายความวา

“ผหญงสไมเปน ดงนนกไมควรลองส”

โดยลมไปวาการสกลบกเปนทางเลอก

หนงทอาจประสบความสำเรจ ซงผ

หญงวนนจำเปนตองเรยนร

W การเลอกทจะ “ไมส” ควรเกด

ขนเมอเราประเมนสถานการณแลววา

เปนยทธวธทเหมาะสมทสด เพราะไม

คมทจะเสยงส แตเราไมควรเลอกทจะ

ไมส เพยงเพราะเรา “สไมเปน”

W การเรยนรศลปะการปองกน

ตวเปนการอนญาตใหตวเรามทางเลอก

เพมขนทจะตอบสนองตอสถานการณ

ตางๆดวยการเลอกของตวเราเอง

W แตกมบางครงทความรนแรง

ประเภทตางๆเกดขนในชวตของเรา ทง

ทเราพยายามหลกเลยง ตอส หรอสยบ

ยอมแลวกตาม จำไวเสมอวา สงเลวราย

เหลาน นไมไดทำใหคณคาของเราลด

นอยลงเลย ความเปนมนษยทกประการ

ยงคงมอยในตวเราอยางเตมเปยม

W เหตการณรายแรงทเกดขนนน ก

ไมควรถกทำใหลมเลอนไปราวกบวาไม

เคยมอะไรเกดขน เพราะการตอสนนยงไม

จบลง ผหญงจงจำเปนตองตอสกบอคต

ความไมเทาเทยมกนในสงคม ยนหยดใน

ความถกตองทางจรยธรรม ไมใชเพอ

ตนเองเทานน แตเพอเพอนมนษยคนอนๆ

และรวมทงมนษยผชายดวย

เราอาจมาถงจดท ตองชวยกน

คนหาวธการตอสแบบ “ลกผหญง” ท

ไมใชการคกคามทำรายคนอน แตเพอ

ปกปองสทธของตนจากความรนแรงทก

ประเภท ทงทมองเหนและทมองไมเหน

การตอสของ “ผหญง” เตมไป

ดวยความรก ความเมตตาและความเหน

อกเหนใจ เพอชวยกนสรางสงคมทมความ

เปนมนษยทมความเขาอกเขาใจกนมาก

ขน ดวยการไมใชความรนแรงตอบโตกบ

ความรนแรง

เพราะผหญงทกคนมสทธทจะ

เลอกดำเนนชวตโดยปราศจากความ

รนแรง [ [ [ [[ [ [ [[ [ [ [



หนา 24

หลกการและเหตผล

! ! ปญหาเร องการละเมดและความรนแรงทางเพศจากขาวในหนาหนงสอพมพ จากสถตอาชญากรรม และการสำรวจความคดเหนในสงคมไทยปจจบน เปนทตระหนกกนดและสรางความหวงใยในกลมผเกยวของเปนอนมาก วาปญหาดานนพบไดมาก และเกยวของกบภาวะสขภาพของประชาชนจำนวนมาก เชน การบาดเจบทางรางกาย บาดแผลตอจตใจ การตงครรภโดยไมพงประสงค และการเกดโรคตดตอทางเพศสมพนธ เปนตน

! ! ขอมลลาสดจากสำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) เมอวนท 23 พ.ค. 2548 กลาวถงรายงานสขภาพคนไทย ประจำป 2548 ซงจดทำโดย ดร.กฤตยา อาจวนชกล นกวจยสถาบนวจยประชากรและสงคม มหาวทยาลยมหดล และคณะ โดยการรวบรวมดชนชวดสขภาพและสถานการณเดนประจำป 2547 ซงหวขอหนงในการสำรวจ คอเรอง “สงคมไทยกบภยขมขน” พบวา ในป 2547 ดชนชวดถงสถานการณภยทางเพศของผหญงไทยเพมขนกวาปกอนๆมาก ตวเลขคดขมขนทมการแจงความดำเนนคดทวประเทศใน

รอบ 8 ป ทผานมา สงขนถงรอยละ 35 เมอเปรยบเทยบระหวางป 2540 มจำนวน 3,741 คด แตในป 2547 มจำนวนคดถง 5,052 คด คาดการณว าจำนวนคดดงกลาวเปนเพยงจำนวนรอยละ 5 ของเหตการณทเกดขนจรงเทานน ขณะทยงมผเสยหายอกจำนวนมากไมแจงความ ทำใหสถตอาชญากรรมทางเพศตำกวาความเปนจรง ดวยเหตผลตางๆ ไมวาจะเปนเหยอรสกอบอาย หรอผกระทำผดเปนคนใกลชด

! สถตเกยวกบปญหาการละเมดทางเพศทกรปแบบมกแสดงใหเหนวา ผกระทำผดสวนใหญไมใชคนแปลกหนา แตเปนคนทผถกกระทำรจกหรอคนเคยด เชน คนในครอบครว ญาต ผรวมงาน เพอนทคบหา เรยน ทำกจกรรมตาง ๆ หรอเทยวดวยกนเสมอนนเอง



หนา 25

โครงการอบรมเชงปฏบตการสำหรบเยาวชนการปองกนพฤตกรรมรนแรงทางเพศในนกเรยนมธยมในเขตจงหวดเชยงใหม

! เยาวชนวยรนจดวาเปนประชากรทมความเสยงสงทงตอการเปนผกระทำและถกกระทำความรนแรงทางเพศ ดวยเหตปจจยหลายประการ เชน การอยในวยทพฒนาการทางเพศกำลงอยในระยะสมบรณเตมท มความสนใจและมความตองการทางเพศตามธรรมชาตอยแลว บวกกบสภาพแวดลอมในสงคมปจจบนซงมอสรภาพในการใชชวตมากขน และสำหรบบางคนการอย ไกลจากสายตาผ ปกครอง อทธพลจากการปลกเราโดยสอทางเพศในรปแบบตาง ๆ โอกาสในการหาความบนเทงในสถานทซงมการดมสรากนอยางแพรหลาย และความตองการการยอมรบจากกลม สงผลใหเยาวชนจำนวนมากอย ในภาวะลอแหลมตอพฤตกรรมการกระทำและถกกระทำการละเมดทางเพศ และเรมเปนทหวงใยกนวาปจจบนเยาวชนมเพศสมพนธเรวขนกวาเมอกอนมากขน

! ปจจบนสถาบนการศกษาในหลายประเทศซงมความตระหนกถงภยในดานน จงมขอกำหนดใหนกเรยนมธยมและนกศกษาชนปทหนงในมหาวทยาลย ตองเขารบการอบรมเพอสรางความตระหนก ใหความรและความเขาใจเกยวกบภยทอาจเกดขนกบตวเองอนเนองมาจากพฤตกรรมเสยงเหลาน และผทจะทำงานไดอยางมประสทธภาพ คออาสาสมครซงเปนเยาวชนเองทไดรบการเตรยมโดยการฝกฝนอบรมใหเปนวทยากร (Peer educators) และสามารถสอสารกบคนในวยเดยวกนไดด

! โครงการปองกนพฤตกรรมรนแรงทางเพศในเยาวชนจงไดรบการรเรมขนเพอใหบรการแกนกเรยนมธยมในจงหวดเชยงใหม โดยชมรมไอคโดมหาวทยาลยเชยงใหม ซงมเปาหมายทจะใหเยาวชนไดมโอกาสไดพฒนาความรความเขาใจในเรองน เพอทจะไดหลกเลยงหรอปองกนตนเองใหปลอดจากอนตรายดงกลาว

วตถประสงค

! 1. เพอใหนกเรยนไดรบความร เกดความเขาใจ มทศนคตทถกตองเกยวกบความเสยงตอการละเมดหรอถกละเมดทางเพศ ! 2. เพอปองกนอนตรายทอาจเกดขนกบนกเรยนจากพฤตกรรมรนแรงทางเพศ เชน การตงครรภ การตดโรคทางเพศสมพนธ การตกเปนเหยอของความรนแรง และมผลกระทบตอชวตและการเรยนในทสด



หนา 26

! 3. เพอปองกนปญหาความรนแรงในสงคมในระยะยาว เพราะพฤตกรรมรนแรงทางเพศในวยนกเรยนหากไมไดรบการหยดยงหรอแกไข อาจนำไปสความรนแรงในครอบครว ความรนแรงตอเดก และขยายวงกวางออกไปในชมชนและสงคมตอไป

เปาหมาย! นกเรยนมธยมในจงหวดเชยงใหม

วทยากร

ผชวยศาสตราจารย ดร.สมบต ตาปญญา และอ.ธระรตน บรพนธกล ภาควชาจตเวชศาสตร คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม และอาสาสมครจากชมรมไอคโดมหาวทยาลยเชยงใหม

ระยะเวลาดำเนนการวนเสารท 25 พฤศจกายน 2549 ! จดการอบรมใหกบตวแทนนกเรยน! จากโรงเรยนตางๆพฤศจกายน 2549 – พฤศจกายน 2550 ! ทำกจกรรมในโรงเรยน

ผลทคาดวาจะไดรบ1. นกเรยนทผานการอบรม มความร ความ

เขาใจ และทศนคตทถกตองเกยวกบพฤตกรรมรนแรงทางเพศ (แสดงใหเหนไดจากผลการสำรวจโดยแบบสอบถาม การสมภาษณ และการเปรยบเทยบผลกอนและหลงการดำเนนโครงการ)

2. นกเรยนทเปนอาสาสมคร สามารถปฏบตงานใหการอบรมในปตอ ๆ ไป และขยายวงกวางออกไปเรอย ๆ

3. เกดความตระหนกและตนตวในโรงเรยน ชมชน และสงคมเกยวกบเรองภยจากพฤตกรรมรนแรงทางเพศ นำไปสมาตรการอนๆ ในการปองกนและแกไขตอไป

การตดตามและประเมนผล1. ประเมนระยะสนจากผลการจดการอบรม2. ประเมนผลในระยะยาว จากการใชแบบสอบถาม สมภาษณ เกบสถตการเกดเหตการณหรอการดำเนนคด และการจดการแกไขปญหาทเกดจากพฤตกรรมรนแรงทางเพศในกลมนกเรยนและเยาวชนจงหวดเชยงใหม [ [



หนา 27

การฝกไอคโดในความคดของผม



หนา 28

ถารกจะฝกควรมาฝกอยางสมำเสมอ เหตทจะไมมาฝกควรเปนเหตจำเปนจรงๆ ไดแก ตดเวร,ตดงาน,เรยนไมทน,ปวย หรอคณพอคณแมมาเยยม ฝกใหด การฝกอาจชวยคณไดทงทางรางกาย,จตใจและอาจชวยใหคณผานพนชวงเลวรายมากๆในชวตของคณไปได อยเชยงใหมจะไปเยยมคนรกเมอไรกไมยาก ดงนนไมควรใหการไปกบคนรกของคณเปนเหตในการขาดการฝกทมแคสปดาหละ ๓ เยน การมรางกายแขงแรงไมใชขอหามหรอสงทควรหลกเลยงสำหรบการฝก การมรางกายแขงแรงกวาทำใหไดเปรยบถาคตอสของคณมฝมอพอๆกน การมรางกายแขงแรงและยดหยนด ชวยปองกน,ลด หรอทำใหสามารถทนการบาดเจบไดมากขน ดงนนจงฝกใหมรางกายทแขงแรงและยดหยน กนใหพอ นอนใหพอ ผมแนใจวารางกายของเราไมไดกนแสงแดดหรอพลงจกรวาลแทนอาหารและการนอน การมแรงมากเพยงอยางเดยวแตไมมความคดไมมวทยายทธควรเปลยนไปฝกยกกอนหนจะดกวา ฟงและดผแนะนำทด จรงอยผมปญญาเมอทำการฝกเพยงพอในทสดยอมพจารณาสามารถพบหนทางและวธทถกตองไดดวยตนเอง แตในเบองตนถาถกนำใหหลงทางไปกเสยเวลามากขน ถายงไดรบสงทผดตดตวไปและไมไดรบการแกไขกจะตดอยกบทไมไปไหนไดอก คำแนะนำทถกตองชวยใหกาวหนาไดเรวขน แตกนนแหละนะแรกๆใครจะไปรวาอะไรถกอะไรไมถก จนกวาจะมองออก หวงวาคณจะมองออกและไมสายเกนไป รบฟงแตอยาเพงเชอทงหมดจนกวาคณจะไดปฏบตมากพอและพจารณาอยางถองแทแลว เปนตวของคณเอง มความคดทถกตองของคณเองและรบความคดทถกตองของผอนดวย ใหความเคารพนบถอแกผควรไดรบความเคารพนบถอ ดอและตอตานเฉพาะในสงทควรดอและควรตอตาน ฝกกบคฝกทดจะกาวหนาเรวและปลอดภยกวา เรมตนฝกดวยการฝกชาๆ เบาๆกอน ทศทางการเคลอนท,ระยะ,ทาทาง,ความเรว,จงหวะ,ความพอด,ความกลมกลน,ความเหมาะสม ทำใหถกกอน ความรนแรงและความเรวเพมทหลงได ไมตองรบรอน อยาทำลายเพอนดวยการมจตใจแขงขนเอาชนะในขณะทเพอนเพงเรมหดและยงไมเกง จงชวยเพอนและตวเองพฒนาการฝกไปดวยกน แรกๆออนใหเขานดหนง พอเขาเกงขนกแขงเพมขน ใหยากขนอกนดเพอใหเขาเกงขนอก พยายามดแลอยาใหเพอนบาดเจบ

โดย นพ.กฤษณชย ไชยพร

[ [ [ [



หนา 29

ยดเสนยดสายใหเพยงพอกอนเรมการฝกทกครง ใหมๆอยาดกทางเพอน ถาพบวาเพอนมจดออนแสดงใหเขารแตตองรใหแนวานนเปนจดออนจรงๆ ถาไมแนใจบอกเขาวาไมแนใจ ถาไมรเงยบเสยดกวา อยาเอาตวเขาไปเสยงกบคฝกทอนตราย เชน พวกทอดอยางเดยว,พวกทคดแตจะสเอาชนะ,พวกทอยากจะอวด,พวกทมแตแรงและออกแรงมากๆโดยไมมความคด,พวกทไมสามารถรบรความเจบและอนตรายของคฝก,พวกไมระมดระวงความเหมาะสมระหวางชายหญง เปนตน ไมคมคาเลยทจะฝกแลวบาดเจบหรอเสยสขภาพทงในระยะสนและระยะยาว คนฝกใหมมอนตรายมากกวาคนฝกเกาทมความชำนาญและมจตใจดคอยชวยระมดระวงให คนฝกเกาทดจะทำเบาหรอรนแรงอยางเหมาะสมตามระดบความสามารถของคฝก เมอฝกกาวหนาจนถงทสดแลวคณควรรบมอการโจมตไดทกระดบความสามารถ,ทกรปแบบ,ทกวทยายทธ แตจะรอดหรอไมนนเปนอกเรองหนง

การฝกเปนเหมอนหลกหรอแนวใหคณคอยๆเกาะยนและคอยๆเกาะเดนในระยะแรก เพอทคณจะไดเรยนรทจะเดนดวยตวของคณเองในเวลาตอไป ในทสดคณจะตองไปดวยตวของคณเองบนพนฐานทคณไดฝกมา ในทสดคณควรจะมวทยายทธทเปนของคณเอง ในแตละสถานะการณทแตกตางกนจะมรปแบบของวทยายทธทเหมาะสมแตกตางกน ใหมสมดลยทเหมาะสมระหวางความมนคง ความแขงแกรง ความมพลง ความออนตว ความคลองแคลวในการเคลอนไหวและความเปลยนแปลง ควรรและเขาใจหลกเกณฑทางฟสกส,กายวภาค และสรระวทยาบาง จงรวาการฝกกบการตอสจรงๆนนไมเหมอนกน สกบคนทไมไดตงใจจะสจรงๆ สกบคนทตงใจจะสจรงๆ สกบ

คนทขขลาด สกบคนทกลาหาญ สกบคนทไมมวทยายทธ สกบคนมวทยายทธ สกบคนทเปนเหมอนสตว ลวนแตกตางจากการฝก ในขณะตอสคณมเวลานอยมากทจะคด เขาอาจจะโจมตคณอยางดทสดไปจนถงเลวทสด จะเปนการดถาคณสามารถอานคตอสของคณออกไดบาง การฝกทดและฝกมามากจะชวยใหคณคดไดเรวและมปฏกรยาทเหมาะสมและรวดเรวได ชวยโอกาสรอดของคณใหดขน



คตอสทมรางกายและจตใจพรอมทจะตอสประกอบกบเปนผมวทยายทธและประสบการณในการตอสจรงจะเปนคตอสทยากทสดของคณ แตผมจะปลอบใจคณวาคนแบบนหายากมอยไมกคน ถาคณตองสดวยกนบวาเปนโชคครงใหญในชวตของคณ และจรงๆแลวตลอดชวตของคนหลายๆคนไมเคยตองมการตอสลงไมลงมอกนแบบน อยางไรกตามในทางตรงขามผมยนยนวาโลกนมดานมดแนนอนและเหตการณทเลวรายนนกมอยจรง การตอสมกหมายถงเจบหรอตาย ไมมกรรมการ ไมมกตกา ไมมแบบวาครงนไมดขอเรมใหม สงททำไปแลวจะตองมผลตามมา อยางไรกตามหากจำเปนตองสจงมจตใจราเรงทจะส พรอมทจะเปนฝายรกทนททมโอกาส สอยางเตมกำลงพรอมทจะตายกนไปขางหนง สดทายของบทความนผมหวงวาคณจะเลอกหนทางทถกตอง ทจะฝกแตสงทดงามจนทำไดเปนนสยเพอประโยชนสขทยงยนและความกาวหนาของตวคณเองและคนทคณรก อยาเปดชองทางหรอนำตนไปสหนทาง,สถานท,เวลาและบคคลทมอนตรายและความเสอมเสย ! [

“ในการฝกหด อยารบรอน อยาคดถงตวเองวาเปนผร เปนอาจารยผสมบรณแบบ เราควรจะฝกฝนอยางตอเนองไปพรอมกบเพอนๆและนกเรยนของเรา และพฒนาไปดวยกนในศลปะแหงสนตภาพ”

ปรมาจารย มอรเฮอ อเยชบะ

หนา 30



ขอบคณทกรณาชวยเปนคซอมใหคะ !

ไอคโดการตน ดาวนโหลดไดท

http://www.aikidofaq.com/bilder/humor/

หนา 31






หนา 32

ปฏทนกจกรรมกจกรรม วน - เวลา สถานท

การอบรมการปองกนภยทางเพศ(สำหรบนกเรยนมธยม)

เสาร ๒๕ พฤศจกายน ๐๙.๐๐ - ๑๖.๐๐ น.

สำนกงานเขตการศกษาแปด (ใกลหองสมดประชาชน)

ฝกพเศษ (ดาบไม) นำฝกโดยคณโอลเวอร ธอรน

ทกวนอาทตย ๐๘.๐๐ - ๐๙.๐๐ น.

อางแกว

ฝกเดกๆบานรมไทร ทกวนอาทตย ๐๙.๓๐ - ๑๑.๐๐ น.

ชมรมไอคโด

! ฝกประจำสปดาห! จนทร-พธ-ศกร ๑๘.๐๐ - ๒๐.๓๐ น.YY Y Y Y สถานทฝก ชมรมไอคโด มหาวทยาลยเชยงใหม

Y Y Y ใตถนตกอาคารกจกรรมนกศกษา มหาวทยาลยเชยงใหม

เบองหลงขอแสดงความยนดดวย

AIKIDO FAMILY

เบองหนา

งานแตงงาน พรตนพล พนมวน ณ อยธยา

(ไอคโดสายดำคนแรกของมหาวทยาลยเชยงใหม)

เสารท ๑๐ พฤศจกายน ๒๕๔๙

Documents

#02 AikidoCMU