#28 AikidoCMU

CHIANG MAI UNIVERSITY AIKIDO CLUB!

ฉบับที่ ๒๘ เดือนพฤษภาคม - มิุนายน ๒๕๕๔ (ปีที่ ๓)

AikidoCMU NEWSLETTER

ชมรมไอคิโด มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ อาคารกิจกรรมนักศึกษา (อ.มช.) มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ถ. สุเทพ อ.เมือง จ. เชียงใหม่ 50200

ติดต่อได้ท ี่ อ๊อบ (ประธานชมรม) 081-7221227 ป๋อม (ผู้ประสานงานชมรม) 089-701 7686

กบ (บรรณาธิการจดหมายข่าว) 081-405 5379

Email : [email protected] Facebook : Aikido CMU

Blog : http://aikidocmu.wordpress.com

mailto:[email protected]

mailto:[email protected]

http://aikidocmu.wordpress.comhttp

http://aikidocmu.wordpress.comhttp

ไปฝกไอคิโดในลาว .....ดร.สมบัติ ตาปญญา ๓

ไหลไปตามกระแส .....อ.ธีระรัตน บริพันธกุล ๘

เรียวมา : ซามูไรปฏิวัติ ... รศ.ดร. วรากรณ สามโกเศศ ๑๒

18 ทาหลักที่อาจารยประพันธเนนย้ำ

...... อ.ประพันธ จิตตะปุตตะ ๑๗

นิทาน “วงกลมผูไมกาวราว”

... วิสุทธิ์ เหล็กสมบูรณ ๒๐

มาเยี่ยม มาเยือน : ALEXANDRE CARETTE และ VO THANHBINH ๒๓

AIKIDO FAMILY : นำฝกโดย ADRIAN XAVIER ๒๔

AIKIDO FAMILY : สาธิตไอคิโด โรงเรียนปญญาเดน ๒๖

อ.ธีระรัตน ์

บริพันธกุล

ดร.สมบัติ ตาปัญญา

สารบาญ

หน้า ๒

นักเขียนในฉบับ

วิสุทธิ ์

เหล็กสมบูรณ์

รศ.ดร. วรากรณ์ สามโกเศศ

น้องๆคร๊าบดูให้ดีนะคร๊าบเดี๋ยวมันจะ...

อ.ประพันธ์จิตตะปุตตะ



ไปฝกไอคิโดในลาวผศ.ดร. สมบัติ ตาปญญา

ระหวางวันที่ 2-12 พฤษภาคมนี้ ผมไดรับเชิญจากองคกรคุมครองเด็กชื่อ Save the Children Australia and Norway ที่มีสำนักงานอยูเวียงจันทร ใหไปเปนวิทยากรและที่ปรึกษาเร่ืองการเผยแพร วิธีการเล้ียงดูเด็กโดยไมใชความรุนแรง ไมดุดาเฆ่ียนตี หรือที่ผมเรียกวา “การสรางเสริมวินัยเชิงบวก” ซึ่งการดุดาเฆ่ียนตีนี้เปนวิธีที่ใชกันมากในการอบรมสั่งสอนเด็กในลาว ครูที่นี่ดูเหมือนจะเครงครัดตอระเบียบมาก ผมไดดูวิดีโอคลิบที่ผูบริหารการศึกษาคนหนึ่งเอามาเปดใหดูสภาพโรงเรียนอนุบาลของเขา พบวามันเกาและดูยากจนมาก เด็กนั่งปูเสื่อเรียนกับพื้น หองเรียนเปนฝาไมกระดานเกาๆ ผุๆ ตรงสวนที่ติดกับพื้นเวนชองไวกวางพอที่เด็กจะคลานเขาออกจากหองโนนไปหองนี้ไดงาย แตที่นาสนใจ (และนาเปนหวง) ก็คือครูจะสั่งใหเด็กทุกคนนั่งกอดอกอยูนิ่งๆ เปนสวนมากและหามคุย นึกถึงเด็กที่อยากซน อยากพูดและเคล่ือนไหว แตตองนั่งกอดอกแลวก็อดสงสารไมได

หน้า ๓



จากการวิจัยในเร่ืองนี้ในหลายประเทศพบวาการดุดาเฆ่ียนตีทำใหเกิดปญหาตอเด็ก คือทำใหเด็กหวาดกลัว วิตกกังวล ทำใหเรียนไมไดดี เพราะเม่ือจิตใจอยูในสภาพที่รูสึกไมปลอดภัย สมองก็จะทำงานไมดี เหมือนเวลาเรากังวลหรือตกใจกลัวเราจะคิดอะไรไมออก หัวใจเตนแรง เหงื่อแตก ตัวเกร็ง ฯลฯ (เม่ือเร็วๆ นี้มีรายงานวิจัยที่เก็บขอมูลจาก 32 ประเทศทั่วโลกไดขอสรุปวาประเทศไหนที่เฆ่ียนตีเด็กมาก ไอคิวของเด็กในประเทศนั้นก็จะต่ำมากกวาประเทศอื่นๆ ที่ตีเด็กนอยกวาหรือไมตีเลย) ผมไดรวมประชุมกับ กรรมการประถมศึกษาของกระทรวงศึกษาธิการของลาว กรรมการดานแมและเด็กแหงชาติ และสหพันธสตรีแหงสาธารณรัฐประชาชนลาว และมีเจาหนาที่จาก UNICEF,

PLAN, และUN-ESCO เขารวม หนาที่ของผมก็คือนำเสนอสิ่งที่ผมไดทำในประเทศไทย ปญหาอุปสรรคที่พบ และการแกไขที่ไดทำ และใหคำแนะนำกับคนที่จะทำเร่ืองนี้ที่ลาว เพราะเขาเพิ่งจะเร่ิมรณรงคกัน ทุกคนพูดภาษาลาวและเอาเอกสารภาษาลาวขึ้นจอ

เพื่อตกลงกำหนดรายละเอียด ตอนนี้ผมเลยฟงและอานภาษาลาวเกงขึ้นเร่ือยๆ อีกไมก่ีวันคงพูดไดแลว เพราะจะวาไปแลวภาษาลาวก็มีสวนคลายคลึงกับภาษาเหนือ (คำเมือง) ของเรามากทีเดียว คำศัพทหลายคำเปนคำที่เราเคยใชในสมัยที่ผมยังเด็กๆ แตตอนนี้เลิกใชไปแลว เวลาฟงเขาพูดจึงรูสึกเหมือนยอนอดีต ไดความรูสึกที่ดีไมนอยเหมือนกัน (คำวา “การสรางเสริมวินัยเชิงบวก” เม่ือแปลเปนภาษาลาวแลวคือ “การซึกสาอบฮมเดกแบบสางสัน”)

ภาพจาก http://www.pixpros.net/forums/showthread.php?t=21506



http://www.pixpros.net/forums/showthread.php?t=21506

http://www.pixpros.net/forums/showthread.php?t=21506

ตอนเย็นผมไดไปซอมไอคิโดเกือบทุกวัน เพราะที่นี่มีโรงฝกศิลปะการตอสูปองกันตัว (Budo) อยางดีชั้นหนึ่งที่รัฐบาลญี่ปุนมาสรางไวใหตอนมีซีเกมสเม่ือสองสามปที่แลวนี้เอง (ปค.ศ. 2009 หรือ พ.ศ. 2552) เรียกชื่อวา Lao-Japan Budo Center

สมาชิกของชมรมไอคิโดที่นี่เลาวาไอคิโดในลาวเร่ิมมาประมาณ 15 ปที่แลว แตเพิ่งมาตั้งเปน “สโมสรไอคิโดแหงซาตลาว (Lao National Aikido Club)” ในป ค.ศ. 2002 ตอนกอนจะไดศูนยฝกใหมนี้ เขาตองซอมกันในตึกเกาๆ แหงหนึ่งซึ่งไมมีหองน้ำดวย ทำใหผมคิดถึงสถานฝกเกาของสมาคมไอคิโดไทยที่หนาไปรษณียกลาง ตอนผมไปฝกตอนแรกๆ ก็อยูบนตึกเกาคร่ำครา ในตรอกเล็กๆ ตองขึ้นบันไดแคบและมืด ไปชั้นสองหรือสาม หาไมงายเลย เม่ือผมนั่งรถไปรอบๆ เมืองเวียงจันทรหลายเที่ยวเขาก็เร่ิมไมแปลกใจวาทำไมเขาถึงไดสถานฝกใหมและทันสมัยแบบนี้ ผมเห็นตึกใหญๆ สรางเสร็จใหมๆ อีกหลายหลัง และอีกสองสามแหงกำลังสรางใกลเสร็จดวย แตละแหงมักสูงสี่หาชั้น ทาสีขาว รูปทรงแบบศาลากลางของเรา คนที่นี่เลาใหผมฟงวาทั้งจีน ญี่ปุน และเวียตนาม ตางแยงกันมาชวยสรางให เขาใจวาเพื่อหวังประโยชนตอบแทนคือโอกาสในการลงทุนทางธุรกิจและเก็บเก่ียวทรัพยากรธรรมชาติในลาว และการกอสรางตางๆ ผูมีอำนาจชอบสนับสนุนเนื่องจากมีผลประโยชนจากการกอสรางเหลานั้น (ฟงแลวคลายโครงการใหญๆ ในบานเราเลย) แตปญหาก็คือ เม่ือสรางเสร็จแลวมักไมมีการดูแลที่ดี (เพราะไมไดตั้งงบหรือจัดกำลังคนไวดูแล) จึงมักทรุดโทรมไปอยางรวดเร็ว หรือไมไดใชงานอยางเต็มที่สมกับที่ลงทุนสรางขึ้นมา



หน้า ๕

แตที่ศูนยฝก Lao-Japan Budo Center นี้ เม่ือญี่ปุนมาสรางแลวไมไดทิ้งไวใหคนลาวดูแล แตสงคนมาควบคุมจัดการดวย มีทั้งครูสอนไอคิโดและครูสอนยูโดชาวญี่ปุน ผลัดกันมาอยูคร้ังละสองป สวนครูสอนคาราเตผมเห็นมีแตคนลาวคนเดียวซึ่งดูอายุมาก นาจะเลยเจ็ดสิบปไปแลว และยืนพุงพลุยอยู พูดเบาๆ เคล่ือนไหวนอยและชาๆ เทานั้น b

ผูจัดการศูนยคือคุณมิยาเกะ ทาทางอายุไมนาจะเกินหาสิบ แตผมขาวหมดหัวแลว มีคนบอกผมวาเปนทั้งคาราเตและไอคิโด (สายดำชั้นสามไอคิโด) และอาจเชี่ยวชาญอยางอื่นๆ อีกดวย แตตอนที่ผมมาฝกจะเห็นใสฮากามามาฝกไอคิโดตลอด และชอบสอนมาก เขาสอนผมตั้งแตวันแรกเลย และก็ทำใหผมรูสึกละอาย (ปนความรูสึกยินดีและขอบคุณ) เหมือนกัน ที่ฝมือเขาดีมากๆ และชี้ขอผิดพลาดใหผมแกไขไดมากมาย

b แตก็นาแปลกใจที่มีเด็กมาฝกคาราเตกันมากกวาไอคิโดสามสี่เทา บางวันอาจถึงหาสิบคน ลนเบาะออกมาเลย (แต – ขอบอก – วามีสาวคาราเตสายดำสามสี่คนสวยมาก เขาจะซอมกันเปนกลุมอยูขางหลัง ทาทางทะมัดทะแมง ทำใหตองหันไปมองบอยๆ และอยากขอประลองฝมือดูสักที) เขาบอกผมวาที่ลาวมีเทควนโดดวย แตผมไมเห็นฝกที่นี่ (และสงสัยวาคงจะไมไดรับการตอนรับในศูนยฝกแหงนี้ เพราะถือวาเปนศูนยของญี่ปุนในขณะที่เทควนโดเปนของเกาหลี)



หน้า ๖

สำหรับเซนเซผูสอนชื่อยาสึเอะ สายดำชั้นหา เพิ่งมาอยูไดเดือนกวา กำลังเรียนภาษาลาวและพูดภาษาอังกฤษไดนอย เม่ือเทียบกับคุณมิยาเกะ เลยทำใหคุยกันไดนอยไปหนอย แตก็ดูใจดี นิ่งสงบม่ันคง และยิ้มตลอดเวลา

สภาพภายในของศูนยฝกนี้กวางขวาง ติดไฟสวางไสว ปูเบาะไวถึงสองชุด คือของไอคิโดและยูโด ใชรวมกันชุดหนึ่ง (เปนเบาะคุณภาพดี

มาก แข็งและเรียบ ขอบเขากันแนบสนิทและเม่ือฝกไปจนหมดชั่วโมงจะไมขยับออกจากกันเลยทั้งที่ไมไดก้ันขอบหรือมีตีนตุกแกแปะติดกัน) และของคาราเตอีกชุดหนึ่งตางหาก (จะเปนเบาะแบบจิ๊กซอวบางๆ สีสดแบบที่เทควนโดใชกัน)

ที่นาสนใจก็คือพื้นทั้งหมดในหองโถงนี้ ดูเผินๆ คิดวาเปนพื้นไม แตเม่ือเดินไปจะรูสึกวามีความนุมเล็กนอย คือมันเปนกระเบ้ืองยางแบบนุมลายเนื้อไมนั่นเอง แตปูไดเนียนมากแทบไมเห็นรอยตอเลย นอกจากนั้นยังมีเวทีการแสดงอยูดานหนึ่ง และมีที่นั่งอยูชั้นบนใหมองลงมาที่เบาะและที่เวทีไดดวย สองขางของอาคารก็มีหองน้ำกวางขวางตอแยกออกไปขางนอกอีกที ตองเดินไปสักยี่สิบกาว

แตผมสังเกตวายูโดเขาจะเอารูปปรมาจารยติดบนผนังไวถาวร ในขณะที่ไอคิโดเวลาจะฝกจะเอาเกาอี้มาตัวหนึ่ง แลววิ่งไปเอารูปปรมาจารยของเรามาวางไว พอฝกเสร็จก็ตองเอาไปเก็บ และมีคนกระซิบบอกผมวายูโดเขาจะไมชอบใหไอคิโดฝกอาวุธเพราะหวงเบาะ กลัวมันเสียหายดวย เลยไมแนใจวาความสัมพันธระหวางสองคายนี้มีปญหา (เหมือนกับอีกหลายๆ แหงที่ผมเคยพบมาหรือเปลา)



หน้า ๗

การฝกที่นี่จะเร่ิมตั้งแตหาโมงเย็นวัน พุธ ศุกร เสาร สวนวันอังคาร พฤหัสเร่ิมสองทุมคร่ึง หยุดวันจันทรวันเดียว และแตละวันจะฝกหนึ่งชั่วโมงคร่ึง ไมมีพักคร่ึงเหมือนของเรา และหนึ่งวัน (รูสึกจะเปนวันศุกร) จะมีฝกอาวุธหลังชั่วโมงปกติดวย เร่ิมจากการกวาดและเช็ดถูเบาะดวยผาเปยก (โชคดีที่เขาไมตองขนเบาะเลย) สังเกตวาทุกคนรวมทั้งเซนเซเองจะกวาดถูดวยกันหมด ไมมีคนยืนคุยหรือมองเฉยๆ

ในการฝก ขั้นตอนของเขาจะตางจากเราคือจะใหสมาชิกอาวุโสคนหนึ่งนำการวอรมอัพกอน เม่ือวอรมเสร็จอาจารยจึงเปดเบาะ พอเคารพเสร็จก็เร่ิมสาธิตทาเลย และที่แปลกก็คือพอสาธิตเสร็จ เซนเซและอูเกะนั่งเคารพกันแลวจะหันมาบอกชื่อทา บอกเสร็จสมาชิกที่นั่งเปนแถวทุกคนก็เคารพเซนเซและจับคูฝกกันเลย และจะฝกคอนขางนาน ทั้งชั่วโมงบางคร้ังจะไดแคสองหรืออยางมากก็สามเทคนิคเทานั้น จึงไมไดเปล่ียนคูบอยๆ ทายชั่วโมงจะมีการจับคูฝก “ซูวาริวาซาโคคิวโฮ” หรือเดินพลังคิ ทุกคร้ังโดยไมมีการ cool down ดวยการยืดตัว พอเราลงเบาะสักครูชาวยูโดก็เขามาฝกตอ

สมาชิกไอคิโดสวนใหญที่นี่นาจะเปนคนมีฐานะ มีการศึกษา บางคนก็ขับรถคันใหญมาเลย และแตงหนาแตงตา ทาเล็บแดงแบบสาวไฮโซก็มี คาสมาชิกถาเปนคนทำงานก็เดือนละหาหม่ืนกีบ (ประมาณ 200 บาท) นักเรียนนักศึกษาและเยาวชนเดือนละสามหม่ืนหา (ประมาณ 130 บาท) แตในขณะเดียวกันเขาก็บอกผมวาคนที่มาเยี่ยมและรวมฝกเปนคร้ังๆ จะตองจายคาบำรุงเบาะคร้ังละ 200 บาท ซึ่งนับวาแพงมากทีเดียวเม่ือเทียบกับคาธรรมเนียมรายเดือน อยางไรก็ดีผมก็บำรุงเขาไปหนึ่งพันบาท



หน้า ๘

พอซอมเสร็จสมาชิกเกาๆ หรืออาวุโสหนอยก็จะมีการไปนั่งสังสรรคกันที่รานขายน้ำเตาหูและสมตำใกลสถานฝก เซนเซก็ไปดวย แตกินเสร็จตางคนตางจาย ผมก็ลองไปกับเขาดูสองคร้ัง และอีกคร้ังหนึ่งมีผูอาวุโสพาไปกินอาหารเกาหลีเฉพาะกับผมและเซนเซ บรรยากาศการพูดคุยกันก็ดูเปนมิตรดี b b

ดูเหมือนทุกคนจะมีความเปนเพื่อนกันที่ดี หยอกลอกันสนุกสนาน และชวยเหลือกันในเร่ืองตางๆ มีอยูวันหนึ่งสาวเวียตนาม (รูปรางและขนาดคลายพี่ออมของเรานี่แหละ และเราเคยพบเขาตอนไปสัมมนาที่ฮานอยดวย) ซึ่งมาทำงานอยูที่นี่และเปนสมาชิกของกลุม ชวนไป “ปารตี้” ที่อพารตเมนทของเขา ก็มีหนุมลาวสมาชิกอีกคนรีบพาผมซอนมอเตอรไซคไปที่นั่นหลังฝก เพราะอยูฟากถนนตรงกันขามกับหนาศูนยฝกนั่นเอง แตเราก็ไปเกอเพราะเธอยังไมมา โทรไปถามก็บอกวาตองรออีกคร่ึงชั่วโมง ผมเลยขอใหเขาไปสงผมอาบน้ำเปล่ียนเสื้อผาที่โรงแรมกอน เพราะอากาศรอนมากและเหงื่อจากการฝกเปยกไปทั้งตัว

แตพออาบน้ำเสร็จก็ไมมีใครมารับสักที สองทุมจะคร่ึงไปแลว เร่ิมหิว เลยตัดสินใจเดินไปรานอาหารริมโขงใกลโรงแรม สั่งไกยาง ตำหมากหุง (มะละกอ) และเบียรลาวมานั่งกินเอง ปรากฎวาพอสั่งเสร็จกำลังจะกินนองคนหนึ่งก็โทรมาบอกวามารับแลวไมเห็นอยู ผมก็เลยตองขอโทษเขาไปและอธิบายวามันดึกเกินไปสำหรับผมที่จะปารตี้เสียแลว เพราะวันรุงขึ้นตองทำงานทั้งวัน เลยพลาดโอกาสเรียนรูสังคมนักไอคิโดลาวไปอยางนาเสียดาย แตก็ไมเปนไรครับ เพราะงานที่ผมมาทำนี้ไดรับการตอบรับดีมาก หลายคนบอกวาจะตองเชิญผมมาใหมและขอใหชวยงานดานนี้อีก คราวหนาผมจะพยายามมาอยูใหนานกวาเดิมและฝกซอม สรางมิตรภาพกับนักไอคิโดลาวใหแนนแฟนขึ้นกวานี้อีก แตคงตองขอจายคาธรรมเนียมรายเดือนหาหม่ืนกีบแทนคร้ังละสองรอยบาทแนนอน



หน้า ๙

อ.ธีระรัตน บริพันธกุล

ไหลไปตามกระแส

คูฝกของผมเขากระทำในทาโชเมน ผมรับบทเปนฝายรับโดยการเขาสูวงในและหลีกเลี่ยงการชกหนาแลวใชการดันคางของฝายรุกใหหงายหลัง แมจะเขาประชิดไดหลายครั้งแตก็ไมสามารถที่จะเคลื่อนที่ตัวเขาได ดวยความสิ้นหวังผมจึงใชกำลังที่มีคว่ำเขาลงไปบนเบาะได ครูฝกสังเกตเห็นเธอจึงหันมาเตือนผมวา “คุณใชกำลังอยางขาดความยั้งคิด แมคุณจะแข็งแรงพอที่จะทำหยุดแรงของเขาไดแตคุณไมอาจจะหยุดยั้งความตั้งใจที่จะโจมตีของเขาได ”

ในการเขาโจมตี ผูกระทำกำลังขยายคิมายั้งเปาหมาย แตกอนที่รางกายของเขาจะขยับ จิตของเขาจะเริ่มตนสั่งกายกอน ผูที่ฝกไอคิโดจะไมใหความสำคัญมากนักกับการจัดการกับรางกาย เคล็ดลับของวิชาไอคิโดคือการสะทอนจิตใจของเขากับการไหลของค ิ นำจิตชองผูกระทำใหหางจากคุณแลวรางกายเขาก็จะไปตาม ปญหาอยูตรงที ่ว าการนำจิตชองผู กระทำใหห างจากเราจะทำไดอยางไร? ทำไดโดยการไมรบกวนการไหลของคิของเขาหรือทำใหเขารู ถึงเจตนาของคุณคือเราจะไมใชกำลังเอาชนะเขา เพียงแคการตามแรงโดยการแตะอยางนุมนวลก็เพียงพอแลวที่จะไมรบกวนจิตใจของเขารางกายเขาก็จะคลอยตามไปเอง

แรงที่กระทำจากดานหนาๆก็ตามไมอาจจะทำรายคุณไดหากคุณรูจักการปรับเปลี่ยนทิศทางแรงโดยการหมุนตัว(เทนคัน)จากนั้นก็ใชแรงที่ผลักจากดานหลังของเขาแทนที่จะตอตานเขาจากดานหนา นักไอคิโดจะไมปะทะกับคูตอสูดวยการใชกำลัง แตใชการสะทอนแรงของคูตอสูที่ไปจากเขาเทานั้น

หน้า ๑๐



เราสามารถที่จะประยุกตหลักการดังกลาวในการแกไขความขัดแยงในชีวิตประจำวันได เชนในขณะเกิดความขัดแยงทางความคิด หากทั้งสองฝายตางก็พยามที่จะเอาชนะดวยการโตเถียง ความขัดแยงก็จะทวีความรุนแรงมากยิ่งขึ้น(อาจถึงขั้นลงไมลงมือทำรายกัน)แตหากมีฝายหนึ่งใสใจรับฟง ไมไปรบกวนการไหลของคิ(อารมณ)ของเขา นอกจากเราจะไดรับประโยชนจากแนวคิดที่แตกตางไปจากเราแลวยังชวยลดการยึดมั่นถือมั่นในตัวเราอีกดวย สวนคูตอสูของเราก็ไดระบายอารมณจนหมดอารมณในที่สุด

หลักการไอคิโดดังกลาวมีความคลายคลึงกับการคนหาสัจจะธรรมในเซนเชนกันคือการทำตนใหเขาไปสูโกอานอันเปนปริศนาธรรมที่ยิ่งครุนคิดก็ยิ่งรื่นไหล จากปริศนานั้นเขาทำตัวประหนึ่งน้ำที่เทลงมาในมือของคนที่พยายามที่จะจับน้ำนั้น ทุกครั้งที่บีบมือน้ำก็ไหลออกอยางไมชักชา น้ำที่ไหลออกไมใชเพราะพลังน้ำแตเพราะแรงบ ีบของม ือ ดวยเหต ุน ี ้กระม ังสัญลักษณอยางหนึ่งของไอคิโดก็คือน้ำ

“ความออนนุมชนะความแข็งกระดาง ความออนโยนชนะความเขมแข็ง สิ่งซึ่งสามารถยืดหยุนไดมักเหนือกวาสิ่งซึ่งตายตัว นี่เปนหลักการในการควบคุม โดยการเขาใหไดกับสิ่งที่ควบคุม”

เลาจื้อ

“ตัวคุณกับคูตอสูของคุณเปนอันหนึ่งอันเดียวกัน มีความสัมพันธแบบพึ่งพาอาศัยกันอยูในระหวางตัวคุณทั้งสอง คุณตางเปนสวนหนึ่งของกันและกัน ดูดซึมการโจมตีของเขา แลวใชกำลังของเขาเอาชนะเขา”

บรุซ ลี

--------------------------------------------------------- ดัดแปลงและตัดตอนมาจาก “เซน ในศิลปะการตอสู”

โดยธีระรัตน บริพันธกุล

หน้า ๑๑



! ซามูไรตายไปแลว 144 ป ไดลุกขึ้นมาปลุกใจประชาชนและนักการเมืองญี่ปุนผานจอโทรทัศนอยางเหมาะเจาะกับเวลา

! NHK ไดนำชีวิตของวีรบุรุษซามูไรซึ่งจบชีวิตลงเมื่ออายุเพียง 32 ปเทานั้นมาทำเปนซีรีสเมื่อเร็วๆ นี้จนทำใหเกิดความสนใจอยางมากในสิ่งที่เขาไดกระทำไปในชวงชีวิตอันแสนสั้นแตมีผลกระทบอยางมากมายตออนาคตของชาติ

! Ryoma Sakamoto หรือที่คนญี่ปุนเรียกอยางรักใครวา Ryoma (เรียวมา) ปรากฏโฉมในเหรียญมูลคา 1,000 เยนจำนวนจำกัดเมื่อเร็วๆ นี้เพื่อฉลองการครบรอบ 60 ป ของกฎหมายที่ใหอำนาจอิสระในการบริหารแกทองถิ่น (The Local Autonomy Law) แตละเหรียญจะขายในราคา 6,000 เยน ซึ่งคาดเดาวาจะตองมีการซื้อขายกันในราคาที่สูงกวานี้มาก ทั้งนี้ เพราะความดังของ เรียวมา !! ! ! ! ! ! ! ! ! !

ทำไมซามูไรอันดับธรรมดาๆ คนหนึ่งที่จบชีวิตลงเมื่อตอนอายุนอยจึงไดรับความสนใจเชนนี้?

เรียวมา ซามูไรปฏิวัต ิโดย วรากรณ สามโกเศศ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย



! ดร.ปทมาวดี โพชนุกูล ซูซูกิ คณบดีคณะเศรษฐศาสตร มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร ไดเลาเรื่องเรียวมาโดยสังเขปไวดังนี้

! ".......เรียวมาเปนซามูไรเกิดที่แควน Tosa ในสมัยที่มีการแบงชนชั้นกัน เขาเกิดมาในครอบครัวพอคาที่ไปซื้อเอาตำแหนงซามูไรมา จึงถือเปนซามูไรชั้นลาง ไมมีสิทธิใสถุงเทาเดิน หรือกางรมตามถนนหนทางไปมา เปนตน เปนยุคสมัยที่มีการแบงชนชั้นกันรุนแรง และสิ่งเหลานี้ก็ฝงอยูในใจของเขาเรื่อยมา

! เรียวมาถูกสงไปเรียนวิชาดาบที่เอโดะ ขณะนั้นญี่ปุนอยูในการปกครองของระบอบศักดินาโชกุน ซึ่งมีนโยบายปดประเทศมาไดสองรอยหกสิบกวาป เมื่อยุคลาอาณานิคมมาถึง บรรดาชาติตะวันตกเริ่มกดดัน ขมขูใหญี่ปุนเปดประเทศ ชาวอาทิตยอุทัยบางสวนเริ่มตระหนักถึงแสนยานุภาพทางอาวุธและวิทยาการที่ญี่ปุนไมอาจตอตานได เรียวมาเองก็เปนหนึ่งในกลุมนี้ที่เริ่มมีแนวความคิดวาระบอบโชกุนอาจจะไมใชสิ่งจำเปนสำหรับญี่ปุนอีกตอไป เขาใฝฝนถึงความเทาเทียมกันในแบบประชาธิปไตยที่ไดยินมาวามีใชในอเมริกา เหลาแควนตางๆ ก็เริ่มเคลื่อนไหวทางการเมือง เมื่อเห็นวาตระกูลโชกุนโตกุกาวาซึ่งเปนรัฐบาลไมอาจปองกันภัยประเทศจากเงื้อมมือตางชาติได ซามูไรเริ่มรวมกลุมกันเพื่อตอตานรัฐบาล รัฐบาลเริ่มเคลื่อนไหวเพื่อปราบลาง ถือเปนยุคสมัยแหงการนองเลือดทีเดียว

! เรียวมาจึงตัดสินใจหนีออกจากแควน เขาไดพบกับ Katsu Kaishu ซึ่งเปนขาราชการชั้นผูใหญคนหนึ่งของรัฐบาล อาจารยคัทสึเคยไปอเมริกามาแลว รับรูวาญี่ปุนไมอาจดื้อแพงปดประเทศไดอีกตอไป ทำใหถึงแมวาเปนขาราชการ คัทสึก็ตองการใหมีการปฏิรูปการปกครองเหมือนกัน และ



หน้า ๑๓

สิ่งที่จะเอาไปสูกับตางชาติไดก็คือวิชาความรูของตางชาตินั่นเอง ซามูไรไมอาจแกวงดาบอยางสมัยกอนสูกับเรือรบและปนไฟขนาดใหญไดอีกตอไปแลว

! คัทสึตั้งโรงเรียนเดินเรือ ทำใหเรียวมาสนใจเรื่องเดินเรือมาก ในหัวของซามูไรพเนจร ซกมก ทาทางปอนๆ อารมณดีคนนี้คิดการใหญมากมายไมวาจะเปนการคากับตางชาติ การปฏิรูปการปกครอง คิดการทำการคาทางทะเลในรูปแบบบริษัทขึ้นเปนครั้งแรกในญี่ปุน เปนผูเจรจาหาทุนมากอตั้งโรงเรียนนายเรือที่โกเบจนไดรับสมญาวาเปนบิดาแหงกองทัพเรือ

! งานยิ่งใหญของเขาคือการเปนผูเจรจาโนมนาวใหแควนใหญอยางซัตสึมะ และโชจูที่เคยบาดหมางกันเขาเปนพันธมิตรเพื่อบีบรัฐบาล

! และจากพันธมิตรตรงนี้เองที่ทำใหระบอบการปกครองโชกุนของตระกูลโตกุกาวาที่มีมาสองรอยกวาปถึงกาลสิ้นสุดลง

! เรียวมาจึงถือวาเปนคนในประวัติศาสตรที่ชาวญี่ปุนยกยอง ดวยแนวความคิดทันสมัยที่หาไดยากในยุคนั้น สิ่งที่ผูคนทึ่งคือทั้งที่เปนเพียงซามูไรรอนเร เปน "Nobody" คนหนึ่ง แตกลับกลาทำ กลาเปลี่ยน และกลาฝนในสิ่งที่ผูคนในระบอบศักดินาแทบไมกลาฝนถึง หรือนึกถึงไปได......."



หน้า ๑๔

! เรียวมาเกิดใน ค.ศ.1835 ในจังหวัด Kochi ของปจจุบัน พอเปนเจาของโรงกลั่นสาเกและรวยจนสามารถซื้อตำแหนงซามูไรได ในยุคนั้นถึงจะมีจักรพรรดิประทับอยูที่เกียวโต แตก็ไมมีอำนาจที่แทจริง เพราะประเทศถูกปกครองโดย "ระบอบทหาร" ซึ่งผูปกครองคือโชกุนในตระกูลโตกุกาวา ติดตอกันมาเปนเวลา 265 ป (รูจักกันในนามของ Edo Period ระหวาง ค.ศ.1603-1868) และสิ้นสุดเพราะการมีบทบาทรวมของเรียวมา

! เรียวมาเปนผูประสานใหกลุมซัตสึมะและโชจูจากสองแควนสำคัญผนึกกำลังกันเพื่อโคนลมตระกูลโชกุนโตกุกาวา และเชิดชูจักรพรรดิขึ้นมามีอำนาจเต็มอีกครั้งพรอมกับเปลี่ยนนโยบายปดประเทศของโชกุนมาเปนการคาเสรี ซึ่งมีผลทำใหระบบโชกุนพังพินาศลงในที่สุด และนำไปสูยุคเมจิ (Meij : Restoration) อันเปนจุดเปลี่ยนที่สำคัญยิ่งสูความกาวหนาอยางรวดเร็วของญี่ปุนในเวลาตอมา

! ที่เศราที่สุดก็คือ เรียวมามิไดมีโอกาสไดเห็นการปฏิรูปครั้งสำคัญ เพราะในวันที่ 15 พฤศจิกายน ค.ศ.1867 เขาถูกฆาอยางทารุณพรอมกับเพื่อนชื่อ Nakaoka Shintaro ที่รานตัวแทนคาขายน้ำปลาญี่ปุนชื่อวา Omiya ในเมืองเกียวโต ทั้งสองถูกฆาเลือดนอง รอยเลือดสาดไปที่ฉากและปายที่แขวนในหองอยางสยดสยอง เชื่อกันวาถูกสั่งฆาโดยกลุมอำนาจของตำรวจเมืองเกียวโตซึ่งอยูฝายโชกุนโตกุกาวาผูหมดอำนาจ



หน้า ๑๕

! คนญี่ปุนรักใครเขามายาวนานเพราะความเปนสามัญชนที่ไมมีการศึกษาอยางเปนทางการมากนัก แตมีความรักชาติ ปรารถนาจะเห็นการเปลี่ยนแปลงของชาติในทิศทางที่ดีขึ้น กลาฝน กลาทำ และกลาเปลี่ยนแปลง (ลูกศิษยญี่ปุนของผมคนหนึ่งตั้งชื่อลูกชายของเขาวาเรียวมา)

! ชื่อของเขาสองประกายความเปนโรแมนติค เฉกเชนเดียวกับ เจมส ดีน/ เช กูวารา/ เคเนดี้/ จำกัด พลางกูร/ จิตร ภูมิศักดิ์ ฯลฯ สำหรับคนรุนใหมเขากลายเปนสัญลักษณของการโคนลมระบบโชกุน การปฏิรูป Meiji การเปดประตูสูความทันสมัยของญี่ปุน ความกลาหาญทางจริยธรรมถึงแมโดยแทจริงแลวเขาเปนเพียงซามูไรชั้นลางเทานั้น และเสียชีวิตกอนที่จะไดทำประโยชนอันยิ่งใหญกวานี้ใหแกชาติ

! ซีรีส Ryoma-den ของ NHK ครั้งนี้มิใชการเอาชีวิตของเขามาสรางเปนครั้งแรก ที่ผานมาเคยทำเปนซีรีสทางทีวีมาแลวไมนอยกวา 7 ครั้ง (นอยกวาบานทรายทอง แมนาคพระโขนง มนตรัก

ลูกทุง จำเลยรัก) ภาพยนตร 5 เรื่อง การตูน 7 เรื่อง นิยาย 6 เลม คำถามก็คือเหตุใด NHK ซึ่งเปนทีวีอิสระจึงเอามาทำเปนซีรีสอีกในชวงเวลานี้ คำตอบอาจเปนวาเพื่อกระตุนหรือสรางประเด็นความคิดในเรื่องการเปลี่ยนแปลงโดยเฉพาะการปฏิรูปการเมือง ซึ่งญี่ปุนมีปญหามายาวนานจนประชาชนขาดศรัทธาในระบบการเมือง เรียวมาจะชวยสรางคนกลาอยางเขาและชวยการเมืองญี่ปุนไดไหม คงตองรอดูกันตอไป!

แตสำหรับคนไทยแลว เราจะไดดู Ryoma-den กันในบานเราในเดือนกุมภาพันธนี้ ลองดูกันซิวาเรียวมาจะปลุกคนไทยใหคิดและมีบทเรียนใดใหแกสังคมของเราบาง

วันที่ 13 มกราคม พ.ศ. 2554 By : matichon.co.th http://www.artgazine.com/shoutouts/viewtopic.php?t=10951



หน้า ๑๖

http://www.artgazine.com/shoutouts/viewtopic.php?t=10951

http://www.artgazine.com/shoutouts/viewtopic.php?t=10951

หน้า ๑๗

18 ·ท∙�‹ÒาËหÅลÑั¡ก·ท∙Õีè่ÍอÒา¨จÒาÃรÂย�

»ปÃรÐะ¾พÑั¹น¸ธ�

àเ¹น�Œ¹นÂย�ŒÓำ

ขอบคุณข้อมูลจากอ้อม





หน้า ๑๘

หน้า ๑๙



นิทานวงกลมผู้ไม่ก้าวร้าว

วิสุทธิ ์เหล็กสมบูรณ์ สโมสรผูนำเยาวชนเพื่อการศึกษาและพัฒนาชุมชน

อำเภอปางมะผา จังหวัดแมฮองสอน

¡กÒาÅล¤คÃรÑัé้§งËห¹นÖึè่§ง ¹นÒา¹นÁมÒาáแÅล�ŒÇว ÁมÕีÇว§ง¡กÅลÁมÍอÂยÙู�‹Çว§งËห¹นÖึè่§ง ÇวÑั¹นËห¹นÖึè่§ง àเÈศÉษàเÊสÕีé้ÂยÇวàเÊส�Œ¹นÃรÍอºบÇว§ง¢ขÍอ§งÁมÑั¹นµต¡กËหÒาÂยäไ»ปºบÒา§งÊส�‹Çว¹น

ÁมÑั¹นàเ¨จÍอàเÊส�Œ¹นµต�‹Òา§งæๆÁมÒา¡กÁมÒาÂย áแµต�‹´ด�ŒÇวÂย¤คÇวÒาÁมäไÁม�‹ÃรÙู�Œ¨จÑั¡กµตÑัÇวàเÍอ§ง ¡กç็ÅลÍอ§ง¹นÓำàเÊส�Œ¹นàเËหÅล�‹Òา¹นÑัé้¹นÁมÒา»ปÐะ¡กÍอºบ¡กÑัºบµตÑัÇวàเÍอ§ง´ดÙู ºบÒา§ง·ทÕี¡กç็àเÅลç็¡กäไ»ป ºบÒา§ง·ทÕี¡กç็ãใËหÞญ�‹àเ¡กÔิ¹นäไ»ป ºบÒา§ง·ทÕี¡กç็âโ¤ค�Œ§งÁมÒา¡กäไ»ป ¶ถ�ŒÒา½ฝ�„¹นäไ»ป´ด�ŒÇวÂย¡กÑั¹น¡กç็àเ¨จç็ºบ·ทÑัé้§งÊสÍอ§ง½ฝ�†ÒาÂย

ÁมÑั¹นäไ´ด�Œáแµต�‹¡กÅลÔิé้§งæๆæๆæๆäไ»ปµตÒาÁมËหÒาàเÈศÉษàเÊสÕีé้ÂยÇวàเÊส�Œ¹นÃรÍอºบÇว§ง·ทÕีè่ËหÒาÂยäไ»ป¹นÑัé้¹น



หน้า ๒๐

ºบÒา§ง·ทÕี àเÈศÉษàเÊสÕีé้ÂยÇว¡กç็ÁมÕีËห¹นÒาÁมáแËหÅลÁม¤คÁม ¡กÇว�‹Òา¨จÐะÃรÙู�ŒµตÑัÇวÇว�‹ÒาäไÁม�‹ãใªช�‹ ¡กç็·ทÔิé้§งºบÒา´ดáแ¼ผÅลáแÅลÐะ¤คÇวÒาÁมàเ¨จç็ºบ»ปÇว´ดÁมÒา¡กÁมÒาÂยäไÇว�ŒãใËห�Œàเ¨จ�ŒÒาÇว§ง¡กÅลÁม

หน้า ๒๑

áแµต�‹àเ¨จ�ŒÒาÇว§ง¡กÅลÁมàเÍอ§ง¡กç็äไÁม�‹Âย�‹Íอ·ท�ŒÍอ ÁมÑั¹น¡กÅลÔิé้§งäไ»ป ¡กÅลÔิé้§งäไ»ป ......¨จ¹นãใ¹น·ทÕีè่ÊสØุ´ด ÁมÑั¹น¡กç็äไ´ด�Œ¾พºบàเÈศÉษàเÊสÕีé้ÂยÇว·ทÕีè่¾พÍอ´ดÕี¡กÑัºบÁมÑั¹น ÊสØุ´ด·ท�ŒÒาÂยÁมÑั¹น¡กç็¡กÅลÑัºบÁมÒาàเ»ป�š¹นÇว§ง¡กÅลÁมàเµตç็ÁมÇว§งàเËหÁม×ืÍอ¹นàเ´ดÔิÁม



หน้า ๒๒

! นิทานเรื่องนี้สอนใหรูวา แรกสุดสิ่งสำคัญที่เจาวงกลมตองเรียนรูคือการรูจักตัวเอง วาตัวเองเปนวงกลมที่มีเศษเสี้ยวหายไป เศษเสี้ยวนั้นโคงยาวเทาไร อันนี้ตองรูจักกอน ตอจากนั้น คือความพยายามทำชีวิตใหกลับมาสูสมดุล โดยเมื่อไมพบเสนที่พอดีกันก็ตองปลอยวาง ไมตองไปบีบอัดตัวเองเปนรูปทรงใหมใหเขากับเสนอื่นๆ ไมกดดันหรือกาวราว ทั้งตอตัวเองและผูอื่น! บทเรียนนี้ เราสามารถนำมาใชในชีวิตประจำวัน และนาจะ

สามารถนำมาปรับใชกับการฝกไอคิโดไดดวย โดยเรามองตัวเองและผูอื่นตางก็เปนเจาวงกลมที่ยังไมสมบูรณ การฝกไอคิโดในมิตินี้ก็นาจะชวยใหตางฝายตางคนพบ เสนรอบวงที่หายไป โดยไมจำตองกดดันเปลี่ยนรูปทรงของตนเอง

นิทานเรื่องน้ี ผมนำมาจากหนังสือชื่อ “ ฝกและสอนลูกอยางไรไมใหเปนเด็กกาวราว ”

แตงโดย วชิระ บรรณาการ(กรุงเทพ : ปรีชาธร อินเตอรพรินต ) 2553.)

John Stevens ไดรวบรวมเอา Doka หรือบทกวีขนาดสั้นของปรมาจารยไวในหนังสือ The Art of Peace ตอมา William McLuskie ไดนำมาลงเผยแพรที่เวบไซต http://omlc.ogi.edu/aikido/talk/osensei/artofpeace/

The Art of Peace # ๕ ๙ เขียนโดย Morihei Ueshiba แปลโดย John Stevens

Techniques employ four qualities that reflect the nature of our world. Depending on the circumstance, you should be:!! Hard as a diamond, flFlexible as a willow, ! Smooth-flowing like water, or as empty as space.



http://omlc.ogi.edu/aikido/talk/osensei/artofpeace/01.html

http://omlc.ogi.edu/aikido/talk/osensei/artofpeace/01.html

คุณอเล็กซ์มาจากฝรั่งเศสและแวะเวียนมาฝึกท่ีเชียงใหม่หลายครั้งก่อนที่จะออกเดินทางครั้งใหม่ ตอนนี้ก็เดินทางไปอีกแล้ว จะกลับมาก็เมื่อเตรียมตัวออกสตาร์ทครั้งต่อไป

มาเยี่ยมมาเยือน

Alexandre CARETTE (3 kyu)

Vo Thanhbinh(sho-dan)

เบอนหนุ่มโฮจิมินห์ซิตี ้มาตามหาหัวใจที่ถูกสาวเชียงใหม่ฉกมาตั้งแต่ช่วงงานสัมนาไอคิโด Aikido of South-East Asia Nations Fellowship ก็เลยได้แวะมาฝึกกับพวกเราด้วย

Dojo: Aikido La Rochelle

Sensei: André GUILLON

Michel Ponchart

Website:http://www.aikido-rochelais.com/Contacts.htm



http://www.aikido-rochelais.com/Contacts.htm




Aikido Family

ขอขอบคุณ Adrian Xavier sensei ที่แวะเวียนมาแบ่งปันความรู้ให้กับสมาชิกชมรม ระหว่างวันที ่18 และ 20 เมษายนที่ผ่านมาและขอบคุณพี่ธีรวัฒน์ที่กรุณามาช่วยแปลให้



หน้า ๒๔

Aikido Family



หน้า ๒๕

หน้า ๒๖

Aikido Familyวันเสาร์ที ่2 เมษายน ที่ผ่านมา สทาชิกชมรมไอคิโดม.ช. และน้องๆชาว All Gym ได้ไปสาธิตไอคิโด ณ โรงเรียนปัญญาเด่น และขอรับบริจาคเพื่อสมทบทุนช่วยผู้ประสบภัยสึนามิและแผ่นดินไหวได้เป็นจํานวนเงิน 5,123 บาท จึงขอขอบพระคุณสมาชิกและผู้บริจาคทุกท่าน มา ณ ที่นี้ค่ะ



หน้า ๒๗

Aikido Family



Aikido Family

ปฏิทินกิจกรรม! ฝกประจำสัปดาห! ! จันทร-พุธ-ศุกร ๑๘.๐๐ - ๒๐.๓๐ น.11 1 1 1 1 สถานที่ฝก ชมรมไอคิโด มหาวิทยาลัยเชียงใหม

1 1 1 1 ใตถุนตึกอาคารกิจกรรมนักศึกษา มหาวิทยาลัยเชียงใหม

บรรยากาศก่อนการสาธิต

ขอขอบคุณภาพจากเฟซบุ๊คของพี่ป๋อมค่ะ pom aikido



Documents

#28 AikidoCMU