NDC Security Review

ฉบบท 7 / กรกฎาคม 2562 Vol. 7 /July 2019

การเสรมสรางความมนคงมนษยของไทย ภายใตกรอบยทธศาสตรชาต ๒๐ ป

วทยาลยปองกนราชอาณาจกร สถาบนวชาการปองกนประเทศ

puncheeta 1

เอกสารทบทวนเชงนโยบายดานความมนคง (NDC Security Review)

เอกสารทบทวนเชงนโยบายดานความมนคง หรอ NDC Security Review เปนเอกสารทางวชาการทวทยาลยปองกนราชอาณาจกร สถาบนวชาการปองกนประเทศ จดท าขนเปนครงแรกตามนโยบายของ พลโท ดร. ไชยอนนต จนทคณานรกษ ผอ านวยการวทยาลยฯ โดยมวตถประสงคใหคณาจารยของวทยาลยฯ ไดมเวทในการน าเสนอขอมลและขอคดเหนทางวชาการทเกยวของกบความมนคงดานตาง ๆ ในรปแบบของบทความทเปนขอเสนอแนะเชงนโยบาย (Policy Brief) ดวยเหตทวทยาลยปองกนราชอาณาจกรฯ เปนแหลงรวมขององคความรดานความมนคงทหลากหลาย อนไดมาจากการบรรยายของผทรงคณวฒทกภาคสวนท งในระดบประเทศและนานาชาต ตลอดจนผลงานทางวชาการของนกศกษาซงลวนเปนผบรหารระดบสงจากหนวยงานภาครฐ เอกชน และการเมอง ไดแก เอกสารยทธศาสตรชาต เอกสารวจยสวนบคคล บทความทางวชาการทงแบบกลมและบคคล รายงานการศกษาตาง ๆ เปนตน รวมทงการรวบรวมเอกสารทางวชาการดานความมนคงอน ๆ จงเปนโอกาสอนดทวทยาลยฯ จะไดบรณาการองคความรดงกลาวและน าเสนอเปนงานบรการทางวชาการแกหนวยงานและบคคลภายนอกไดตามความเหมาะสม อกทงยงเปนการเพมพนทกษะและองคความรใหแกคณาจารยของวทยาลยฯ ดวยอกประการหนง เอกสารทบทวนเชงนโยบายดานความมนคง เปนเอกสารทจะจดท าขนเปนรายเดอน ก าหนดออกฉบบแรกในเดอนมกราคม 2559 โดยในขนตนจะแจกจายใหกบผบงคบบญชาระดบสงและสวนราชการตาง ๆ ในกองบญชาการกองทพไทย รวมทงเผยแพรในเวบไซตของวทยาลยฯ ส าหรบเนอหาของเอกสารจะเปนประเดนส าคญ ๆ ทอยในความสนใจของสงคม หรอเปนประเดนทพจารณาวา มความนาสนใจและจะมผลตอความมนคงแหงชาตในมตตาง ๆ ทงน ขอคดเหนและขอเสนอแนะในเอกสารถอวา เปนขอคดเหนสวนบคคลของผเขยนทจะไมมผลผกมดใด ๆ กบวทยาลยปองกนราชอาณาจกรฯ

วทยาลยปองกนราชอาณาจกรฯ

puncheeta 2

สงวนลขสทธตาม พ.ร.บ. การพมพ พ.ศ. 2537

ลขสทธเปนของวทยาลยปองกนราชอาณาจกร สถาบนวชาการปองกนประเทศ

อยางถกตองตามกฎหมาย

บรรณาธการ พลโท ขจรฤทธ นลก าแหง ผชวยบรรณาธการ

พลตร วโรจน เกดแสง พลตร ช านาญ ชางสาต พนเอก โสภณ ศรงาม พนเอก อรรคเดช ประทปอษานนท

ทปรกษา พลโท วฒนชย คมครอง พลโท ภาณศลป กลนเสนาะ พลอากาศโท จกรนทร ขจรบญ พลโท อภชาต ชามาตย ท พลโท เทวญ สมบญโต พลโท ณรงคฤทธ หอมออน พลอากาศโท สายศกด ครรภาฉาย พลตร สงคราม ขมทอง พลเรอตรหญง จนดา สระสมบรณ

ประจ ากองบรรณาธการ พนเอกหญง รชเกลา กองแกว พนเอก สมบต น าดอกไม นาวาอากาศเอก ปญญา ศรสงห พนเอก เรงศกด สขสมคณ พนเอก รพพฒน สทธวงศ พนเอกหญง สรญญา กจส านอง นาวาอากาศเอกหญง พชร พพธสขสนต นาวาอากาศ เจน คลายสงค

เลขานการกองบรรณาธการ พนเอก บณฑร บ าเรอราช

จดท าโดย วทยาลยปองกนราชอาณาจกร สถาบนวชาการปองกนประเทศ 64 ถนนวภาวดรงสต แขวง/เขต ดนแดง กรงเทพฯ 10400 โทร./โทรสาร 0 2691 9365 เวบไซต: http://www.thaindc.org

puncheeta 3

ค าน า

บทความทางวชาการฉบบน กองการเศรษฐกจและสงคมจตวทยา ส านกวทยาการความมนคง วทยาลยปองกนราชอาณาจกร สถาบนวชาการปองกนประเทศ ไดน าบทสรปจากการสมมนาวชาการ ครงท ๒ เรอง การเสรมสรางความมนคงมนษยของไทย ภายใตกรอบยทธศาสตรชาต ๒๐ ป ระหวางวนท ๑๗ – ๑๙ เมษายน ๒๕๖๑ การสมมนาวชาการครงนไดเชญวทยากรรวมการเสวนาจากผทรงคณวฒ และการระดมความคดเหนของนกศกษา วปอ. รนท ๖๐ ซงไดเลงเหนถงความส าคญเกยวกบเรองความมนคง จากเดมทหมายถงความมนคงของชาต อนประกอบดวยรฐและดนแดน มาเปนความมนคงของประชาชนซงเปนพนฐานของชาต และจากความมนคงทางแสนยานภาพ สความมนคงทางการพฒนา โดยการกลาวถงความมนคงมนษย (Human Security) พจารณาทงในแงของเสรภาพจากความหวาดกลว (Freedom from Fear) และเสรภาพจากความตองการ (Freedom from Want) โลกจะมความมนคงของชวตมนษยโดยทวไปไดกตอเมอ ไดมการพลกผนทรพยากรและแรงงานในโลก ซงแตเดมเคยถกใชไปในดานความมนคงทางการทหารและภมรฐศาสตร มาสการสรางสรรคความผาสกของชวตสามญชนแทน โดยเฉพาะดานความมนคงมนษยของไทย ภายใตกรอบยทธศาสตรชาต ๒๐ ป

วทยาลยปองกนราชอาณาจกร ซงเปนสถาบนการศกษาดานความมนคงสงสดของประเทศ เหนวา ในการจดท ายทธศาสตรชาต ระยะ ๒๐ ป จะตองด าเนนการวเคราะหและประเมนสภาพแวดลอมใหครบถวน ทงดานการเมองภายในประเทศ การเมองระหวางประเทศ เศรษฐกจ การทหาร สงคมจตวทยา วทยาศาสตรและเทคโนโลย พลงงาน ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และดานขอมลขาวสารทเกยวของกบความมนคงมนษยของไทยดงกลาว ซงมบทบาทส าคญตอการเสรมสรางความมนคงมนษย ดงนนเพอเปนการสนบสนนรฐบาลตอการด าเนนงานของชาต ในเชงวชาการ วทยาลยปองกนราชอาณาจกรจงไดจดการสมมนาฯ เพอสนบสนนแนวทางในการจดท ายทธศาสตรชาต

puncheeta 4

ในนามของวทยาลยปองกนราชอาณาจกร โดยกองการเศรษฐกจและ

สงคมจตวทยา ขอขอบคณ นายไมตร อนทสต รศ.ดร.วพรรณ ประจวบเหมาะ นางเตอนใจ ดเทศน และการระดมความคดเหนของนกศกษา วปอ. รนท ๖๐ ซงเปนผทมความรความสามารถมประสบการณ และเปนระดบผบรหาร มาจากกลมตางๆ ทมความหลากหลายทางวชาชพ ทจะตองมสวนในการพฒนาประเทศ และเสรมสรางความมนคงมนษยของไทยภายใตกรอบยทธศาสตรชาต ๒๐ ป

กระผมไดท าการถอดเนอหา เรยบเรยง และเพมเตมเนอหาบางสวนเพอใหมความเหมาะสมกบภาพรวมในบทความฉบบน หวงเปนอยางยงวาความรทเกดจากเรยบเรยงและสงเคราะหในบทความฉบบน ซงเปนขอมลความคดในเชงวชาการทอสระสะทอนใหเหนความคด และมมมองทหลากหลาย ทรฐบาลและหนวยงานทเกยวของสามารถพจารณาทจะน าไปใชประโยชนตามความเหมาะสม ยงประโยชนใหเกดแกภมภาคและโลกสบไป

กศส.สวม.วปอ.สปท.

puncheeta 5

สารบญ

หนา กลาวน า 6 แนวคด “ความมนคงมนษย” 9 กรอบยทธศาสตรชาตระยะ ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) 14 มนษยจะอยอยางไรในโลกของการเปลยนแปลง 16 บรบททเปนปจจยส าคญตอการสงเสรมความมนคงมนษย 21 ของประเทศไทย ผลลพธสดทายทตองการในการเสรมสรางความมนคงมนษย 29 บทสรป 33

puncheeta 6

กลาวน า

แนวคดเรองความมนคงมนษย (Human Security) ทยดประชาชนเปนศนยกลางเปนแนวคดของแผนงานพฒนาองคกรสหประชาชาต (United Nations Development Programme - UNDP) ความมนคงจากเดมทหมายถงความมนคงของชาต อนประกอบดวยรฐและดนแดน มาเปนความมนคงของประชาชนซงเปนพนฐานของชาต และจากความมนคงทางแสนยานภาพ สความมนคงทางการพฒนา โดยการกลาวถงความมนคงมนษย (Human Security) พจารณาทงในแงของเสรภาพจากความหวาดกลว (Freedom from Fear) และเสรภาพจากความตองการ (Freedom from Want) การทมนษยทอาศยอยทวโลกสามารถด ารงชวต และท ามาหากนไดโดยปลอดจากความหวาดกลวภยทอาจคกคามการอยรอด สขภาพ อนามย การท ามาหากน ตลอดจนความสขสบายของเขา โลกจะมความมนคงของชวตมนษยโดยทวไปไดกตอเมอ ไดมการพลกผนทรพยากรและแรงงาน ในโลก ซงแตเดมเคยถกใชไปในดานความมนคงทางการทหารและภมรฐศาสตร มาสการสรางสรรคความผาสกของชวตสามญชนแทน ความมนคงมนษยทวโลก เปนสงททาทายโลกในปจจบน เปนแนวทางใหมทอาจจะน ามาใชพจารณาปญหาทยงเหยงซบซอนได ปญหาเหลาน ไดแก ความยากจน ความอดอยากหวโหย โรคภยไขเจบ ความไมรหนงสอ ความขดแยงระหวางกลมชาตพนธ กลมศาสนา หรอกลมเชอชาต การกอการราย ภยสงคราม ความกดดนทเกดจากความตองการทรพยากรทมอยจ ากด การปราบปรามทางการเมอง การละเมดสทธมนษยชน การกดขและความรนแรงทกระท าตอสตร การเอาเปรยบและใชประโยชนในทางมชอบจากเดก ยาเสพตด อาชญากรรม การฉอราษฎรบงหลวง การอพยพลภย การยายถนทอย ตลอดจนปญหาผเขาเมองโดยผดกฎหมาย ความคดเรองความมนคงมนษยทวโลกนเปนพนฐานส าหรบการก าหนดยทธศาสตรการพฒนา และเปนแนวทางการรวมมอในการพฒนาทเหมาะสมกบศตวรรษท ๒๑ ทก าลงจะมาถง โดยเฉพาะดานความมนคงมนษยของไทย ภายใตกรอบยทธศาสตรชาต ๒๐ ป จะตองศกษาวเคราะหแนวโนม ขอเทจจรงและผลกระทบตอพลงอ านาจแหงชาตของประเทศไทย ทจะตองมสวนในการเสรมสรางความมนคงมนษยของไทย ใหเหมาะสม มสงส าคญทจะตอง

puncheeta 7

วเคราะหใน ๓ ประเดน ดงน ๑. สภาวะแวดลอมทเกยวกบความมนคงมนษยของประเทศไทย ๒. ผลลพธสดทาย/เปาหมาย (Ends) ทตองการดานความมนคงมนษยของประเทศไทย ในป ๒๕๗๙ ๓. วธการ (Ways) และทรพยากร (Means) ทจะบรรลผลลพธสดทาย/เปาหมายทตองการสนบสนนแนวทางในการจดท ายทธศาสตรชาต ในเรองพลงอ านาจแหงชาต จะตองด าเนนการวเคราะหและประเมนสภาพแวดลอมใหครบถวน ทงดานการเมองภายในประเทศ การเมองระหวางประเทศ เศรษฐกจ การทหารและความมนคง สงคมจตวทยา วทยาศาสตรและเทคโนโลย พลงงาน ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และดานขอมลขาวสาร

puncheeta 8

ความมนคงมนษย ความมนคงมนษย หรอ Human Security หมายถง การทประชาชนไดรบหลกประกนดานสทธ ความปลอดภย การสนองตอบตอความจ าเปนขนพนฐาน สามารถด ารงชวตอยในสงคมไดอยางมศกดศร ตลอดจนไดรบโอกาสอยางเทาเทยมกนในการพฒนาศกยภาพของตนเอง

puncheeta 9

แนวคด “ ความมนคงมนษย ” ของ UNDP ๗ ดาน ๑. ความมนคงทางอาหาร : การไดรบประทานอาหารอยางเพยงพอและปลอดภย ๒. ความมนคงทางสขภาพ : การมสขภาพอนามยทด มหลกประกนดานสขภาพทเหมาะสม เขาถงบรการทางสขภาพได พฤตกรรมการด าเนนชวตมความเสยงตอการเจบปวยตอรางกายจตใจนอย และมการเสรมสรางสขภาพใหสามารถด ารงอยไดอยางปกตสข ๓. ความมนคงสวนบคคล : การมความปลอดภยในชวตและทรพยสน ปลอดภยจากอาชญากรรม ฉกชงวงราว หรอโจรผราย การมครอบครวและชมชนทมนคงพงพาอาศยกนได และแตละคนอยอยางสบายใจ ๔. ความมนคงทางเศรษฐกจ : การมอาชพและรายไดเพยงพอทจะเปนหลกประกนในอนาคต และมปจจย ๔ (อาหาร ทอยอาศย เครองนงหม และยารกษาโรค) เพยงพอ ๕. ความมนคงทางสงแวดลอม : การมทรพยากรธรรมชาตทเอออ านวยตอการด าเนนชวตและประกอบอาชพได อยในสงแวดลอมทดปราศจากมลภาวะ ไมประสบปญหาภยธรรมชาต ๖. ความมนคงทางชมชน : การมโครงสรางของชมชนทชดเจน เขมแขง สมาชกในชมชนมทนทางสงคมทใชประโยชนและสนบสนนทางสงคม มการชวยเหลอ เกอกลซงกนและกน รวมถงการมสวนรวมในกจกรรมทางสงคม ชมชน มความสงบสขและปลอดภย การสบทอดภมปญญาใหคงอยอยางยงยน การไมถกคกคามทางวฒนธรรม จนท าความเปนตวตนทางวฒนธรรมหายไป ๗. ความมนคงทางการเมอง : การมสทธเสรภาพในการเขยน การพด ความคด การไดรบความเสมอภาค เทาเทยม และความเปนธรรมตามสทธทางกฎหมาย ไมถกละเมดสทธมนษยชนหรอถกเลอกปฏบตหากเปนคนกลมนอย รวมถงการมสวนรวมทางการเมองในรปแบบตางๆ

puncheeta 10

ถาความมนคงปลอดภยของปจเจกบคคลเปนกญแจส าคญตอความมนคงของโลก ฉะนนหากความมนคงของปจเจกบคคลถกคกคาม นนกหมายความวา ความมนคงระหวางประเทศถกคกคามเชนเดยวกน นอกจากนยงท าใหคณคาตางๆ ไดแก ความอยรอด ความกนดอยด และความมศกดศรของมนษยไดกลายเปนจดมงหมายสงสด โดยทโครงสรางตางๆ ในสงคมไมวาจะเปนรฐ สถาบนทางการเมองหรอระบบตลาดไดถกจดใหอยในสถานะล าดบรอง หรอในฐานะของการเปนแนวทางไปสความมนคง มนษย เมอแนวคดความมนคงมนษยมความหมายท กวางขวางขนและด าเนนการในบรบททเปลยนแปลงไป การสรางความมนคงมนษยจงควรแตกตางจากวธการสรางความมนคงในสมยเดมอยางนอย ๔ ประการ ๑. การเสรมสรางความมนคงมนษย ควรใชเครองมอดานการพฒนามนษย และการปกครองทเปนมนษยธรรม (Humane governance) เปนเครองมอล าดบ

puncheeta 11

แรก และหากมความจ าเปนตองใชการบงคบ กควรปรากฏในรปของการคว าบาตรมากกวาการใชความรนแรง ๒. การสรางความมนคงมนษยทยงยนจะเปนไปไดดวยความรวมมอกนในระยะยาวของหนวยงานในประเทศและระหวางประเทศ ทงหนวยงานภาครฐและเอกชน ๓. การสรางความมนคงมนษยไมเนนการใชก าลงทหาร แตเนนอ านาจชนดออน (soft power) และศลปะการชกจงเปนเครองมอส าคญในการแกไขความขดแยง โดยผานการเผยแพรขอมลขาวสาร เพอสรางความเขาใจและความรวมมอกนอยางสนต ๔. รฐ องคกรระดบภมภาค องคการระหวางประเทศ รวมทงองคกรพฒนาเอกชนตางๆ ควรรวมมอกนก าหนดแนวทางปฏบตเกยวกบความมนคงมนษย

puncheeta 12

ความมนคงมนษยเปนแนวคดทไดรบความสนใจอยางมากในชวงยคหลงสงครามเยนเปนตนมา ทงจากองคกรหรอสถาบนระหวางประเทศ เชน โครงการพฒนาแหงสหประชาชาต หรอองคกรสหประชาชาต รฐบาลของประเทศตางๆ โดยเฉพาะประเทศมหาอ านาจระดบกลาง ไดแก แคนาดา ญปน และนอรเวย ในหมนกวชาการและผก าหนดนโยบายทงหลาย อยางไรกด ความมนคงมนษยไมวาจะอยในฐานะของการเปนกระบวนทศน กรอบความคด หรอวาระทางนโยบายตางกยงคงไมสามารถหาขอตกลงรวมกนไดอยางแนชดในเรองค านยาม ทงองคกรสหประชาชาต รฐบาลประเทศแคนาดา รฐบาลของประเทศญปน นกวชาการ หรอแมแตผก าหนดนโยบายตางกมค านยามเปนของตนเอง และค านยามเหลานนกมความแตกตางกนออกไป ซงสามารถไลเรยงไดตงแตค านยามแบบ “แคบ” ทใหความสนใจกบการปองกนความรนแรงตอชวตและรางกายไปจนถงความหมายแบบ “กวาง” ทครอบคลมถงประเดนการพฒนาสทธมนษยชน รวมทงความมนคงแบบดงเดม เปนตน การทยงไมมขอตกลงรวมกนอยางแนชดในเรองค านยามนเองทท าใหแนวคดความมนคงมนษยถกวพากษวจารณอยางหนกจากนกวชาการบางสวนวา เปนแนวคดทคลมเครอเสยจนเกอบไรความหมายและยากทจะน าไปใชเปนกรอบในการวเคราะหและการปฏบตส าหรบนกวชาการและผก าหนดนโยบาย นอกจากน การใหค านยามของบคคลและหนวยงานตางๆ ทผานมายงถกวพากษวจารณในอกหลายประเดนทงจากหนวยงานทมบทบาทท างานเพอเสรมสรางความมนคงมนษยโดยตรง และจากนกวชาการ ประเดนแรก คอ ความไมชดเจน ดงทมผเสนอวา “แนวคดความมนคงมนษย” กเหมอน “แนวคดการพฒนาทยงยน” คอ เปนแนวคดทด ไดรบความเหนชอบค าจ ากดความทใชกนอย เปนค าจ ากดความทกนความกวางขวางมาก เหมารวมทกเรองตงแตความมนคงทางกายภาพ สขภาพจตทด ทงยงไมไดใหแนวทางในการจดล าดบความส าคญวาประเดนใดบางทมความส าคญ ประเดนทสอง คอ ความไมสอดคลองกนของความหมาย โดยเฉพาะในกรณทมความพยายามทจะจ ากดขอบเขตความมนคงมนษย โดยไมปรากฏการใหเหตผลสนบสนนทชดเจน

puncheeta 13

ประเดนทสาม คอ การเลอกใหความส าคญโดยไมไดอยบนพนฐานของเหตผล ยกตวอยางเชน เมอภยคกคามมความรนแรงและมขอบเขตทกวางขวาง ผใหความหมายใชหลกเกณฑอะไรในการเลอกพจารณาเฉพาะประเดนทตนสนใจ ในหลายกรณพบวา การเลอกพจารณาเปนไปโดยความสนใจสวนตวหรอถกก าหนดโดยผทมอ านาจ หรอเปนการเลอกโดยพจารณาวาภยคกคามนน เปนสงทพยากรณไดมความเปนไปไดทจะเกดซ า และมโอกาสทวความรนแรง หรอเปนภยคกคามทคนในสงคมมความสนใจเปนพเศษ หรอเปนเพราะวาเปนภยคกคามทอยในวสยทจะจดการได เปนตน

puncheeta 14

กรอบยทธศาสตรชาตระยะ ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๗๙) ประกอบดวย ๑. ดานความมนคง : เพอบรหารจดการสภาวะแวดลอมของประเทศใหมความมนคงปลอดภย มความสงบเรยบรอยในทกระดบ และทกมต ๒. ดานการสรางความสามารถในการแขงขน : เนนการยกระดบศกยภาพในหลากหลายมต ควบคกบการขยายโอกาสของประเทศไทยในเวทโลก ๓. ดานการพฒนาและเสรมสรางศกยภาพทรพยากรมนษย : คนไทยในอนาคตมความพรอมทงกาย ใจ สตปญญา มทกษะทจ าเปนในศตวรรษท ๒๑ มทกษะการสอสารภาษาองกฤษ ภาษาท ๓ และมคณธรรม ๔. ดานการสรางโอกาสความเสมอภาคและเทาเทยมกนทางสงคม : สรางความเปนธรรม และลดความเหลอมล าในทกมต กระจายศนยกลางความเจรญทางเศรษฐกจและสงคม เพมโอกาสใหทกภาคสวนเขามาเปนก าลงของการพฒนาประเทศในทกระดบ ๕. ดานการสรางการเตบโตบนคณภาพชวตทเปนมตรกบส งแวดลอม : ค านงถงความยงยนของฐานทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม ปรบเปลยนพฤตกรรมของประชาชนใหเปนมตรตอสงแวดลอม ผานมาตรการตางๆ ทมงเนนใหเกดผลลพธตอความยงยน ๖. ดานการปรบสมดลและพฒนาระบบการบรหารจดการภาครฐ : การปรบเปลยนภาครฐ ยดหลก “ภาครฐของประชาชนเพอประชาชนและประโยชนสวนรวม” การด าเนนการเพอท าใหบรรลวสยทศน “ประเทศมความมนคง มงคง ยงยน เปนประเทศพฒนาแลว ดวยการพฒนาตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง” น าไปสการสรางความมนคงในทกระดบ มการขยายตวของเศรษฐกจอยางตอเนอง เปนคนในศตวรรษท ๒๑ ทสมบรณ สรางโอกาสและความเสมอภาคทางสงคม สรางการเตบโตบนคณภาพชวตทเปนมตรกบสงแวดลอม ตลอดจนภาครฐของประชาชนเพอประชาชนและประโยชนสวนรวม

puncheeta 15

ปจจบนกระแสโลกาภวตน ทดานหนงโลกมพลวตทางเศรษฐกจการตลาดด าเนนไปอยางรวดเรวมาก และมการแขงขนสง โดยมเทคโนโลยการสอสารและการขนสงเปนตวชวยในการขบเคลอน แตในขณะเดยวกน อกดานหนงโลกาภวตนแหงการรเทาทนการเปลยนแปลงกลบเดนตามไมทน โลกจงเกดชองวางระหวางคนสองกลม คอ กลมทรเทาทนในเรองของขอมล หรอเรองเศรษฐกจการตลาดเปนกลมทสามารถตกตวงผลประโยชนไดจากกระแสโลกาภวตน กบกลมทรไมเทาทนจนท าใหตนเองตองเผชญกบความเสยงทหลงไหลเขามาในหลายรปแบบ เชน การระบาดของโรคตดตอสมยใหม การอยทามกลางความขดแยง เปนตน โลกจงเรมหนมาสนใจในเรองความมนคงมนษย ในความหมายทวา แตละประเทศในโลกรวมทงประเทศไทยจะอยรวมกนอยางไรอยางสนตและมศกดศรทเทาเทยมกน โดยประเทศทเจรญกวาหรอเขมแขงกวาไมเอาเปรยบหรอรงแกประเทศทเลกกวาหรอออนแอกวา

ธรรมชาตของการเปลยนแปลง มลกษณะส าคญดงน ๑. ทกสงอนจจง ไมเทยง เปลยนแปลงอยเสมอ ๒. การเปลยนแปลงเกดจากเหตปจจย ๓. การเปลยนแปลงอาจมลกษณะเปนวงจร ๔. ในปจจบนและอนาคต การเปลยนจะรนแรงและรวดเรว

puncheeta 16

มนษยจะอยอยางไรในโลกของการเปลยนแปลง ๑. มนษยตองพงตนเองได มนษยทสามารถพงตนเองไดจงจะมความมนคงในชวต และปจจยส าคญทท าใหมนษยพงตนเองไดคอการศกษา การศกษาจะชวยใหมนษยมความมนคงในสตปญญา ดงนน รฐบาลไทยจะตองใหความส าคญตอการศกษาและการเรยนรอยางตอเนองของประชาชน โดยจะตองจดสงแวดลอมและเหตปจจยทเออใหคนไทย สามารถศกษาและเรยนรไดอยางตอเนอง และสรางระบบ สรางโอกาสใหคนไดพฒนาตนเอง ทงทางจตใจ วตถ ศลธรรม และคณธรรม ๒. มนษยตองพงพาซงกนและกน ไมมมนษยคนใดจะอยในโลกนอยางโดดเดยวโดยไมพงใคร มนษยจงจะตองเอาใจใสชวยเหลอกน เรยนรซงกนและกน ทงในเรองของทกษะชวต ทกษะการท างานและการอยรวมกน มนษยตองเรยนรทจะเปนผให โลกของการเปลยนแปลงสงผลใหมนษยมความตาง ทงในดานสถานะ การศกษา และความสามารถ มทงผทออนแอและเขมแขง ฉะนน เพอใหมนษยทมความตางสามารถอยรวมกนได โลกนจงควรเปนโลกของผให โลกของผมจตกศล มจตส านกในสาธารณะ มจตอาสาทจะชวยเหลอผอน โลกใบนจงจะเปนโลกทนาอย โดยทในระบบของสงคม จะตองเปดโอกาสใหมนษยทกคนไดพฒนาตนเอง และไดมโอกาสแสดงศกยภาพของตนอยางเตมทและเทาเทยมกน ประเทศจงจะมความเขมแขงและมนคง

puncheeta 17

๓. ใหใชหลกธรรมค าสอนในศาสนาเปนเครองยดเหนยวจตใจ ในโลกของการเปลยนแปลง ยอมมทงคนไดและคนเสย เนองจากทรพยากรมจ ากด กฎเกณฑของสงคม ขอบงคบของกฎหมาย จงตองมขนเพอเปนกลไกควบคมใหมนษยใชชวตอยรวมกนได และยอมรบในความตางและความไมเทาเทยมกน ทงน การยดถอหลกธรรมของศาสนาตางๆ จะชวยใหมนษยสามารถยกระดบจตใจใหสงขน สามารถยอมรบกบความเปลยนแปลงและผลกระทบทตามมาได โดยเฉพาะประเทศไทยเปนประเทศทมการนบถอศาสนาทหลากหลาย ถอไดวาเปนความไดเปรยบ เนองจากในความหลากหลายมความงดงามทซอนอย และทส าคญทสด หลกธรรมค าสอนในทกศาสนามความเหมอนกน คอ ใหมนษยยดมนในความด ๔. ใหยดหลกของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง ซ งเปนหลกปฏบตทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวพระราชทาน เพอรองรบการเปลยนแปลงของโลก ส าหรบเปนภมคมกนไมใหประชาชนตองประสบกบภาวะวกฤตทเปนผลพวงจากกระแสการเปลยนแปลงของโลก หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงไดปรากฏอยในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ท เนนใหมนษยเปนจดศนยกลางของการพฒนา นอกจากน ในการพฒนามนษย (Human Development) ไดใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาเปนกรอบแนวคดหลก (central theme) เพอเสนอตอโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต (United Nations Development Programme : UNDP) ส าหรบแนวทางของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง มดงน • เพอการด ารงอยและการปฏบตตนใหสมดลในกระแสการเปลยนแปลง • ผลกระทบของการเปลยนแปลงม ๔ ดาน ไดแก วตถ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรม • ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง สามารถน าไปปฏบตไดทกระดบ ตงแตระดบบคคล ทกเพศ ทกวย จากระดบองคกรเลกๆ ไปจนถงระดบประเทศ

อยางไรกด ทผานมาประเทศไทย โดยรฐและบางภาคสวนยงคงใชมมมองความมนคงของรฐมากกวามมมองความมนคงมนษย ซงดไดจากวธการและมาตรการทใช

puncheeta 18

ในการแกไขปญหา ในเรองความมนคงมนษย สามารถพจารณาในมตของสทธมนษยชนไดตามเปาหมายของ Freedom from Want และ Freedom from Fear ดงน

Freedom from Fear เปาหมายของการปลอดพนจากความหวาดกลวในเชงสทธมนษยชนนน หมายถง มนษยทกคนมสทธทจะอยอยางปลอดพนจากความหวาดกลว โดยเฉพาะอยางยงในเรองของสทธในรางกาย สทธในชวต สทธในความมนคงปลอดภยและมเสรภาพในดานตางๆ หรอในแงของสทธมนษยชนทเรยกวา สทธสวนบคคล ขอสงเกตบางประการ ตวอยางเชน การจ ากดสทธและเสรภาพในดานตางๆ เชน การแสดงความคดเหน การชมนมสาธารณะ ฯลฯ ของประชาชนภายใตสถานการณพเศษ นอกจากน บคคลทไมใชสญชาตไทยทอยตามแนวชายแดนหรอกลมชนชายขอบ กจดอยในกลมเสยงเชนกน โดยเฉพาะผอพยพจากประเทศเพอนบานทมกจะถกมองวาเปนผกระท าผดกฎหมาย และมหลกฐานปรากฏอยบอยๆ วามชาวตางชาตถกสงหารหมแลวเผาทงอยตามแนวตะเขบชายแดน ดงนน ความมนคงมนษยไมควรจะมองแคประชาชนชาวไทย เทานน แตควรจะหมายถงคนทกเชอชาตทก

puncheeta 19

เผาพนธทอยในแผนดนไทยดวย

Freedom from Want เสรภาพทจะปลอดจากความขาดแคลนอตคด เปนเรองทสงคมจะตองชวยเหลอกน และสวนหนงเปนหนาทของรฐทจะตองใหกบสงคม ไมวาจะเปนเรองอาหาร การศกษา หรออนๆ และเชนกน กลมคนชายขอบจะเปนกลมคนทไมมความมนคงในดานนมากทสด เนองจากวาหากบคคลใดไมมสทธในดานพลเมองแลว กจะไมสามารถเขาถงสทธทางเศรษฐกจสงคม และวฒนธรรมดวยแตประเทศไทย กไดมพฒนาการขนมากแลว ดงเชน ไดมมตของคณะรฐมนตร ในการทจะใหบคคลทกคนในแผนดนไทยสามารถเขาถงบรการทางการศกษาของรฐ

puncheeta 20

บรบททเปนปจจยส าคญตอการสงเสรมความมนคงมนษยของประเทศไทย ประกอบดวย ๑. ความผนผวนทางเศรษฐกจภายใตระบบโลกาภวตน การขยายตวของเศรษฐกจไทยในระยะ ๒๐ ปขางหนา มแนวโนมจะชะลอตวลง จากการลดลงของก าลงแรงงาน ซงท าใหอตราการออมลดลง และสงผลกระทบตอขดความสามารถในการลงทน ในขณะเดยวกนเศรษฐกจไทยจะมระดบการพงพงมากขน ทงดานการสงออกและการผลตทจะขบเคลอน โดยการผลตสนคาทนเขมขนและเทคโนโลยเขมขน ในขณะทสดสวนของภาคการเกษตรมแนวโนมลดลงอยางตอเนอง นอกจากนนการเพมขนของประสทธภาพการผลตโดยรวม ในภาคอตสาหกรรมทนและเทคโนโลยเขมขนสวนหนงยงตองอาศยความกาวหนาทางเทคโนโลยในการผลตจากตางประเทศ ทงน ประเทศไทยมความเสยงทางเศรษฐกจทเกดจาก ๑) การชะลอตวทางเศรษฐกจทเกดจากการชะลอตวของการลงทน ๒) ความไมสมดลทเกดจากโครงสรางทางเศรษฐกจซงมแนวโนมพงพงตางประเทศมากขนในทกดาน ๓) ความไมสมดลของพลวตการขบเคลอนทางเศรษฐกจ ทอาจกอใหเกดความแตกตางทางดานรายได และระดบการพฒนาระหวางพนทมากขน แนวโนมทส าคญอกประการหนง คอ ความผนผวนของระบบการเงนโลกซงจะสงผลอยางรวดเรวและเชอมโยงกนทงโลก โดยแรงผลกของความกาวหนาทางเทคโนโลยสารสนเทศ และความรวมมอทางการคา การลงทน และการเงน ซงจะกระตนใหมการเคลอนยายเงนทนระหวางประเทศ เพอเกงก าไรและลงทนในกจกรรมทางเศรษฐกจในประเทศทมโอกาสในการสรางก าไรทด ประเทศไทยมระบบเศรษฐกจแบบเปด พงพาการคาและการลงทนจากตางประเทศสง จะไดรบผลกระทบสงจากความผนผวนของระบบการเงนโลก ซงจะสงผลกระทบตามมาตอประชากรแทบทกกลมในสงคมไทย แตกลมทมความพรอมทจะรบมอความผนผวนนนอยทสด คอ กลมคนยากจน และกลมท

puncheeta 21

ขาดความมนคงในดานการท างานและรายได โดยเฉพาะอยางยง แรงงานนอกระบบ ๒. การกาวสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (Asian Economic Community : AEC) ประเทศสมาชกอาเซยนรวม ๑๐ ประเทศ ไดแก ไทย เมยนมา มาเลเซย อนโดนเซย ฟลปปนส สงคโปร เวยดนาม ลาว กมพชา และบรไน จะกาวเขาสการเปนประชาคมอาเซยน ซงครอบคลมดานการเมองและความมนคง ดานสงคมและวฒนธรรม และดานเศรษฐกจ ซงประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (AEC) ไดรบความสนใจมากทสด เพราะมเปาหมายทจะใหประเทศอาเซยนมการเคลอนยายสนคา บรการ การลงทนและแรงงานทมฝมออยางเสร นอกจากนนการเปดเสรนยงมโอกาสจะเปนอาเซยน +๓ โดยขยายวงไปถงประเทศจน เกาหลใต ญปน และอาเซยน +๖ ซงรวมออสเตรเลย นวซแลนด และอนเดยในอนดบตอไป ในมมมองดานบวก การรวมกลมของภมภาคเอเชยจะสงใหเอเชยเปนตลาดทมศกยภาพสงและส าหรบประเทศไทยกเปนโอกาสในการพฒนาเศรษฐกจและสงคม ทงการคา การลงทน แตในขณะเดยวกนประชากรหลายกลม โดยเฉพาะอยางยงกลมเกษตรกรมประสบการณในทางลบจากการเปดเสรทเกดขนตลอดทศวรรษทผานมา จากการท าขอตกลงเปดเสรทางการคาทไทยท าผานขอตกลงแบบทวภาค และผานกลมประเทศอาเซยนกบประเทศออสเตรเลย นวซแลนด ญปน อนเดย เปร เกาหลใต และจน จงมขอหวงใยวาประชาคมเศรษฐกจอาเซยนจะขยายวงผลกระทบทางลบเพมเตมตอกลมเสยงทส าคญโดยเฉพาะผผลตรายยอย และแรงงานไรฝมอทงในและนอกระบบ

puncheeta 22

๓. การกาวสสงคมผสงอาย ในชวงระยะเวลา ๒๕ ป หลงของศตวรรษท ๒๐ ประชากรสงอายในประเทศไทยขยายตวเพมขน ซงเปนอตราสงทสดในภมภาคเอเชยตะวนออก และเอเชยตะวนออกเฉยงใต สดสวนนเพมสงขนเมอเทยบเคยงจากการก าหนดของสหประชาชาต นบวาประเทศไทยกาวเขาสสงคมสงวยในขนตนแลว ทงนมประมาณการวาสดสวนผสงอายจะเพมขนเปนรอยละ ๑๙.๑ ในป พ.ศ. ๒๕๖๘ และรอยละ ๒๖.๔ ในปพ.ศ. ๒๕๙๓ อตราเพมของประชากรสงอายน นบวาเรวกวาทเคยเกดขนในประเทศตะวนตกหลายเทา ในขณะทผสงอายเพมจ านวนขน เดกและคนวยแรงงานจะมจ านวนลดลง นอกจากปญหาผลตภาพการผลตทจะลดลงแลว การเปลยนแปลงทางประชากรศาสตรเปนแรงกดดนทจะท าใหผสงอายไทยเปนกลมเสยงทส าคญ นอกจากความเสยงดานสขภาพทสรางขอจ ากดในการด ารง ชวตประจ าวนแลว ผสงอายไทยยงมความเสยงดานเศรษฐกจ เพราะไมมหลกประกนรายได และมรายไดไมพอเลยงชพ และมสดสวนสงทตกอยใตเสนความยากจน ในอนาคตการดแลผสงอายโดยลกหลานซงเปนสวนหนงของวฒนธรรมไทยอาจท าไดยากขน อนเนองมาจากอตราพงพงทสงขน และการ

puncheeta 23

เปลยนแปลงสภาพสงคม เชน การเปลยนแปลงทางลกษณะครอบครวและทอยอาศย ผสงอายบางสวนมความเสยงจะถกทอดทง ดงนน ผสงอายในชวง ๖๐ – ๗๙ ป ทยงมศกยภาพพอทจะท างานได การปรบเปลยนมโนทศนเกยวกบผสงอายจงมสวนส าคญตอการเตรยมรบมอกบสถานการณสงคมสงอาย ๔. ความไมแนนอนทางการเมองและแนวโนมความขดแยงทยดเยอรนแรง ในหลายทศวรรษทผานมา แมประเทศไทยจะมความไมแนนอนทางการเมอง แตกมพฒนาการประชาธปไตยมาโดยล าดบ แตในทศวรรษทผานมา การเมองไทยกลบประสบภาวะชะงกงน และมปญหาความขดแยงทรนแรงและยดเยออยางนอย ๒ ประเดนส าคญ ไดแก ๑) ความขดแยงทางการเมองซงน าไปสการรฐประหาร การยบพรรคการเมอง และการแบงฝกฝายของคนในสงคมในทกกลมประชากร และ ๒) ความขดแยงในจงหวดชายแดนภาคใต ซงมรากเหงาจากประเดนทางการเมอง เศรษฐกจ และวฒนธรรม ในกรณนประชากรทกกลมในพนทความขดแยงรนแรงไดรบผลกระทบ กลมเสยงทส าคญไดแกหญงหมายทประสบภาวะยากล าบากในการดแลครอบครว เยาวชนทประสบปญหาการเขาถงการศกษาทมคณภาพ ผสงอายและผพการทเขาถงบรการสขภาพไดยากขน ความขดแยงทงสองประเดนนยงไมมแนวโนมจะยตในระยะเวลาอนใกล และมสวนส าคญทท าใหการเมองไทยมแนวโนมความไมแนนอนเพมขน และสงคมไทยยงขาดการเรยนรทจะจดการความขดแยงอยางสนตวธ สถานการณเหลานบนทอนความมนคง เสถยรภาพทางการเมองและประชาธปไตยแบบมสวนรวม ซงสงผลกระทบตอประชากรทกกลมในสงคม

puncheeta 24

๕. การเปลยนแปลงของทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม : วกฤตน า อาหารและพลงงาน ใน ช ว ง ๒๐ ป ท ผ า นม า โ ล ก เ ผ ช ญความ เ ปล ย นแปล งด า นทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางมาก และแนวโนมในอก ๒๐ ป ขางหนากจะวกฤตมากขน หากไมเปลยนแปลงการใช และบรหารจดการอยางยงยนใหสอดคลองกบระบบนเวศ การเพมขนของจ านวนประชากร และการเตบโตทางเศรษฐกจ สงผลตอทรพยากรหลายดาน ประเทศทวโลกรวมทงประเทศไทยก าลงประสบปญหาพนทปาไมลดลง แหลงประมงถกท าลาย จ านวนปลาในธรรมชาตลดลง ในขณะทความตองการบรโภคปลาเพมขน ทรพยากรดนเสอมโทรมลงจากการตดไมท าลายปา การใชสารเคม และภยธรรมชาต การเหลอมล าในการใชประโยชนและเขาถงทดนเปนอกหนงปญหาทส าคญ และมแนวโนมทจะทวความรนแรงมากขน โดยเฉพาะเมอรฐบาลไดสงเสรมใหปลกพชพลงงาน ท าใหสดสวนทดนเพอปลกพชอาหารลดลง เมอพจารณารวมกบการขาดแคลนน า จะพบวาประชากรบางกลมอาจมปญหาการเขาถงอาหาร ขณะเดยวกนเกษตรกรจะเปนกลมทมความเสยงสงในดานความมนคงของอาชพและรายได การสญเสยความหลากหลายทางชวภาพ ทะเลชายฝงเสอมโทรม และการ

puncheeta 25

ขาดการจดการทดเรองมลพษขยะและสารเคมอนตราย ท าใหภาพรวมของสถานการณดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของไทยยงคงนาเปนหวง พลงงานจะเปนความทาทายทส าคญ เพราะเศรษฐกจไทยพงพาพลงงานสง และแหลงพลงงานภายในประเทศมจ ากด ตองน าเขาจากตางประเทศ นอกจากนนความมนคงทางพลงงานมความเปราะบางสงเนองจากไทยน าเขากาซธรรมชาตจากเมยนมาถงหนงในสามของกาซทใชทงหมด และในอนาคตอาจจะตองน าเขากาซธรรมชาตเหลว (LNG) จากตะวนออกกลาง ซงทงสองแหลงมปญหาทางภมศาสตรการเมองทอาจกระทบตอความมนคงดานการจดหาพลงงาน

๖. ภาวะโลกรอน และการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ การปลอยกาซเรอนกระจก ซงมาจากกจกรรมการใชเชอเพลงฟอสซล และการตดไมท าลายปาของมนษย ท าใหอณหภมโลกสงขน ส งทตามมาคอสภาพอากาศแปรปรวน และการเปลยนแปลงของระบบนเวศ ซงจะสงผลตอความอยรอดของมนษย สภาพภมอากาศแปรปรวนกวาปกต ภยพบตทางธรรมชาตจะเกดมากขน จนสรางความเสยหายตอเศรษฐกจ สงแวดลอม และคณภาพชวตของประชาชนทวโลก ประเทศไทยก าลงเผชญปญหาภาวะโลกรอนและการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศเฉกเชนเดยวกบประเทศอนๆ ทวโลก

puncheeta 26

ในการด าเนนงานสงเสรมความมนคงมนษยจะตองมมมมองดานสทธมนษยชนดวย รวมถงการทพนธกรณทประเทศไทย จะตองปฏบตตามภาคขอตกลงระหวางประเทศ ในดานสทธมนษยชนดานตางๆ นอกจากน เรองความมนคงมนษย ไมควรมองวาเปนทรพยากรและภารกจของภาครฐ หรอของกระทรวงทบวง กรม ฝายเดยว แตเรองความมนคงมนษยเปนของทกภาคสวน โดยทการจดล าดบความส าคญหรอมมมองกจะแตกตางกนไป ฉะนนควรจะมการประสานเชอมโยงเพอใหเกดความรวมมอ และท างานรวมกน จงจะขบเคลอนกระบวนการสงเสรมออกไปได ในการก าหนดนโยบายสงเสรมความมนคงมนษย หากไมวเคราะหจากสภาพปญหาและบรบทแวดลอมเสยกอนกจะเปนนโยบายทไมบงเกดผล เปรยบไดกบการรกษาผปวยโดยไมวนจฉยโรคเสยกอน ฉะนน กอนทจะน าเอากรอบความคดความมนคงมนษย UNDP ทก าหนดเปาหมาย Freedom from Want และ Freedom from Fear มาประยกตใชกเชนกน ถาจะใหไดผล กตองวเคราะหเพมเตมดวยวาครอบคลมกบปรชญาตะวนออกและบรบทสงคมไทยแลวหรอไม สบเนองมาจากกลไกคมครองทางสงคมและระดบมาตรฐานความเปนอยของทางตะวนตกนนคอนขางกาวหนาและมนคงกวา ฉะนน ความหมายของค าวา want กบ fear ระหวางตะวนตกกบของไทยจงอาจจะตางไปดวย ค าวา want ของไทยนาจะแปลความหมายถง สงจ าเปนในการด ารงชวตอย หรอปจจยส และค าวา fear ของตะวนตกมกจะหมายถงความหวาดกลวตอภยคกคามจากภายนอกจากการกระท าของผอน แตของไทยภยคกคามนนอาจรวมถงภยทเกดจาก การกระท าของตวเราเอง เชน ลมหลงในอบายมขจนกระทงตนเองและครอบครวไมมนคง เปนตน ๔ คณลกษณะของการก าหนดนโยบาย • จะตองเปนนโยบายทก าหนดจากการวเคราะหสภาพปญหาของตวเอง เปนปญหาทสมพนธกบโลก คอ ตองรเทาทนโลกและรเทาทนตวเอง แลวดงเอาจดแขงมาเปนจดเสรม • เปนนโยบายทตองคดคนค านยามทสอดคลองกบภมปญญาของเรา สอดคลองกบความตองการและความจ าเปนของเรา

puncheeta 27

• ควรเปนนโยบายทไมผกขาดหรอแขวนอยกบพรรคการเมองใด หรอกระทรวง หรอหนวยงานใด แตควรเปนนโยบายแบบสหภาค หมายถง ภาคหนสวนตางๆ ทกระจายไปยงภมภาคไปจนถงทองถนไดเขามามสวนรวมในการก าหนดนโยบาย • ควรเปนนโยบายทมการผสมผสานกนทงแนวดงและแนวนอน ทเชอมโยงสมพนธไปจนถงระดบทองถน ฉะนน ควรมการดงเอาภาคจากสหวชาการเขามามสวนรวมในการก าหนดนโยบาย รวมทงตองมองมตแบบผสมผสาน ภมปญญาตะวนออกและภมปญญาตะวนตกเขาไวดวยกน การเพมโอกาสทางเศรษฐกจ ควรมการศกษาวเคราะหปญหาทางเศรษฐกจ และการแกปญหานในสงคมไทย ความมนคงมนษยควรครอบคลมกลมเสยง โดยเฉพาะแรงงานตางชาต และผสงอาย คนหาตวอยางความส าเรจของประเทศ การจดการปญหาทเกดขนกบระบบทนนยมใหมการถวงดลกบสวสดการสงคม และการเปนสงคมประชาธปไตย การก าหนดนโยบายตองระวงไมใหคานยมทางตะวนตกมาครอบง าได แตตองคดจากภมปญญาของเรา บวกกบปรชญาตะวนออกและสภาพปญหาทเกดขนจรงในบรบทของไทยและทเชอมโยงตอบรบทของโลก

puncheeta 28

ผลลพธสดทายทตองการในการเสรมสรางความมนคงมนษย ผลลพธสดทายทตองการในการเสรมสรางความมนคงมนษยทไดจากการ

สมมนาวชาการฯ สามารถก าหนดเปาหมาย (Ends) วธการ (Ways) และเครองมอ (Means) ได ดงน

เปาหมายท ๑ ประเทศไทย มความมนคง และยงยน เพอใหปราศจากความกลว โดยใชวธการสรางความรความเขาใจใหกบประชาชนใหเขาใจความเปนรฐไทย ความเปนพลเมองไทย การอยรวมกนอยางสนตภายใตสงคมพหวฒนธรรมตงแตโบราณกาลมา และการปฏรปการเมองเพอใหประชาชนไดมสวนรวม โดยเสรมสรางวฒนธรรมทางการเมอง สรางกลไกปองกนและแกไขความขดแยง รวมทงสรางความสามคค กระจายอ านาจและใชทรพยากรอยางเปนธรรม การเลอกตงทสจรตและเทยงธรรมเพอปฏรปประเทศ และสรางธรรมาธปไตย โดยใชเครองมอจากสวนราชการทกหนวย พรรคการเมองและภาคประชาชน

puncheeta 29

เปาหมายท ๒ มความพรอมเผชญกบภยคกคามความมนคงในทกรปแบบ เพอใหปราศจากความกลว โดยใชว ธการพฒนาขดความสามารถของกองทพ และหนวยงานดานความมนคงอนๆ ใหพรอมเผชญภยคกคามทกรปแบบ โดยมการแลกเปลยนขอมลขาวสารทจ าเปน มแผนการปฏบตรวมกน มการซอมการปฏบตรวมกนอยางสม าเสมอ มแนวทางการสนบสนนเพอด ารงความตอเนองในการปฏบต มการสรางความรความเขาใจถงภยตางๆ ใหกบประชาชน และประสานงานกบมตรประเทศใหเกดความรวมมอกน โดยใชเครองมอจากสภาความมนคงแหงชาต กระทรวงกลาโหม กระทรวงมหาดไทย กระทรวงการตางประเทศ หนวยงานทเกยวของ และองคกรภาคเอกชนตางๆ

เปาหมายท ๓ มความพรอมในการเขาสสงคมผสงอาย เพอใหอยไดโดยไมขาดแคลน โดยใชวธการจดระบบสวสดการดานทอยอาศย และประกนสขภาพใหผสงอายใหความรดานกฎหมายและเทคโนโลย เพอปองกนการถกหลอกเรองทรพยสนและการเงน เสรมสรางทกษะใหผสงอายสามารถท างานทเหมาะสมได และสรางความตระหนกรของประชาชนในเรองการเขาสสงคมผสงอายของประเทศไทย เพอการเตรยมการทเหมาะสม รวมทงสงเสรมใหคนไทยมบตรมากกวา ๑ คน อยางมคณภาพ โดยใชเครองมอจากกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กระทรวงสาธารณส ข กระทรวงมหาดไทย กระทรวงแร งงาน กระทรวงยต ธร รม กระทรวงศกษาธการ และหนวยงานอนๆ ทเกยวของ

เปาหมายท ๔ ความมนคงของพลงงาน เพอใหสามารถอยไดโดยไมขาดแคลน โดยใชวธการสรางความมนคงดานพลงงาน โดยใหมความสามารถในการเขาถงพลงงานอยางเชอถอได มความยงยน สงเสรมการลงทน การใชวตถดบอยางอนหรอพลงงานทดแทน มราคาของพลงงานทเหมาะสมและเปนธรรม โดยใชเครองมอจากก ร ะ ทร ว งพ ล ง ง า น ก ร ะ ทร ว ง อ ต ส าห ก ร ร ม ก ร ะ ทร ว ง คม น าค ม BOI กระทรวงศกษาธการ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลยและหนวยงานอนๆ ทเกยวของ

puncheeta 30

เปาหมายท ๕ ความยงยนของทรพยากรธรรมชาต เพอใหอยไดโดยไมขาดแคลน โดยใชวธการรกษาพนทปาไวใหได ๔๐ % ของประเทศ เพมพนทชลประทานใหไดปละ ๓๕๐,๐๐๐ ไร มการจดการ ขยะมลฝอยอยางถกตอง ๗๕ % ขนไป และมการปลอยกาซเรอนกระจก ภาคพลงงานและขนสงลดลง ๗ % โดยการก าหนดเปนนโยบายรฐบาล การสรางจตส านกและใหการศกษากบประชาชน การสรางการยอมรบและ การใหสวสดการทางสงคมททวถงตอการสรางชวตความเปนอยของมนษย โดยใชเครองมอจากหนวยงานราชการทเกยวของ ภาคเอกชนและประชาชน และขอตกลงระหวางประเทศ

เปาหมายท ๖ การเปนคนไทยทสมบรณ เพอใหปราศจากความกลวและอยไดโดยไมขาดแคลน โดยใชวธการใหการศกษาและสรางจตส านกตามวยหรอชวงอาย ใหม

puncheeta 31

การเรยนรตลอดชวต ใหเปนคนทตนร สามารถเรยนรดวยตวเอง มจตสาธารณะ ค านงถงประโยชนสวนรวม เปนพลเมองทดของประเทศไทย ของอาเซยนและของโลก โดยใชเครองมอจากกระทรวงศกษาธการ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงวฒนธรรม กระทรวงการตางประเทศ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยและหนวยงานอนๆ ทเกยวของ

เปาหมายท ๗ การเปนทนทรพยากรมนษยทมคณภาพ เพอใหอยไดโดยไมขาดแคลน โดยใชวธการสรางคนใหมความสข ความสมบรณ โดยสงเสรมใหมรายไดด สขภาพด อารมณด อยในสงคมทเอออาทร ปราศจากการคอรปชน มเสรภาพในการใชชวต ใหมการบงคบใชกฎหมายอยางจรงจงและเสมอภาค โดยใชเครองมอจากกลมกระทรวงดานเศรษฐกจ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงวฒนธรรม กระทรวงสาธารณสขและหนวยงานในกระบวนการยตธรรม

puncheeta 32

บทสรป ดงนน ควรจะท าอยางไร ควรจะมยทธศาสตรอยางไร โดยเฉพาะดานความมนคงมนษยของไทย ภายใตกรอบยทธศาสตรชาต ๒๐ ป • การสมมนาวชาการฯ ครงน ถอเปนจดเรมตนทดในการแสวงหาแนวทางความรวมมอสงเสรมความมนคงมนษยของประเทศไทย เพราะหลายภาคสวนเปนผทมความรความสามารถ มประสบการณและเปนระดบผบรหารมาจากกลมตางๆ ทมความหลากหลายทางวชาชพ ทงฝายทหาร ต ารวจ ขาราชการ ฝายพลเรอน ผด ารงต าแหนงทางการเมอง นกธรกจ นกวชาการ ทจะตองมสวนในการพฒนาประเทศ ไดมโอกาสแสดงความหวงใยรวมกน ท าใหรวาประเทศไทยไดมการปฏบตเพอความมนคงมนษยมากมาย ซงมทงทเปนเรอง ทนายนด และมเรองทนากงวลทตองไดรบการแกไข โดยเฉพาะการทมงพฒนาดานเศรษฐกจจนบางครง ลมนกถงความมนคงในชวต การพฒนาจตใจ และหลกศลธรรม • ค านยามความมนคงมนษยในบรบทของไทย ไมไดจ ากดอยทการแปลความหมายมาจากภาษาองกฤษเทานน แตเปนเรองใกลตวและสามารถสมผสได และมความเกยวโยงกบหลายฝาย เปนค าทมความหมายเหลอมกบค าดๆ อนๆ ไดแก ความสข การอยรวมกนอยางมนคง การอยรวมกนอยางสนต ความมนคงทางจตใจ เปนตน • ตวอยางความส าเรจ (best practices) ของไทยมมากมาย ทงทเปนของกระทรวงหรอหนวยงานอน ๆและภาคสวนอนๆ ทไมไดมความเกยวของโดยตรง คอ มผทเปนเจาของงานหลายชนหลายสวนมาก ดงนน จงตองชวยกนท าหนาทเปนตวเชอมประสานใหเกดเปนเครอขายและการเปนเจาของรวมกน • ตองมการเสรมสรางความเขมแขง และพฒนาศกยภาพของแตละภาคอยางสม าเสมอ • ควรมการเผยแพรประชาสมพนธความคบหนาในการด าเนนงาน รวมถงการจดสมมนาวชาการฯ เพอแลกเปลยนประสบการณและความรทงในระดบประเทศและระดบโลก • ตองใชสตและปญญา และพลงใจรวมกน ในการแกไขปญหาทเปนวกฤต

puncheeta 33

• ควรสรางสภาพแวดลอมทางนโยบาย โดยพลงภาคตองชวยกนสราง ชวยกนหาวธขบเคลอนนโยบายทยงขบเคลอนไมได • พลงภาคหนสวน คอ สงทจะตองสรางใหเกดขน เพราะจะเปนหวใจส าคญในการขบเคลอนการด าเนนงานความมนคงมนษย ต งแตระดบทองถน ระดบประเทศ และระดบโลก และตองมการก าหนดพนธกจของกลมภาค และแบงบทบาทหนาทรบผดชอบรวมกน ทงน กลมพลงภาคจะตองรวมกนท างานดวยใจ ไมใชดวยการสงการ และกลาทจะท างานแบบเชงรก • ควรชวยกนพฒนาใหความมนคงมนษยเปนยทธศาสตรแหงยทธศาสตร ทนอกจากจะสามารถประเมนไดและชวดไดแลว จะตองสงเสรมใหเกดการท างานรวมกนไดดวย