ฉบบปรบปรง พ.ศ.๒๕๕๖

คมอเนนผเรยนเปนสาคญคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏลาปาง �

คานา

พระราชบญญตการศกษาแหงขาต พ.ศ. ๒๕๕๒ โดยเฉพาะในหมวดท ๔ แนวทางการจดการศกษา มาตรา ๒๒ ไดกลาวไววา “การจดการศกษาตองยดหลกวา ผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความสาคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถ พฒนาตามธรรมชาตและเตมศกยภาพ” ดงนนผสอนทกคนจงจาเปนตองปรบเปลยนบทบาทของตนเองจากการเปนผบอกความรใหจบไปในแตละครงทเขาสอนมาเปนผเออ อานวยความสะดวก (Facilitator)ในการเรยนรใหแกผเรยนกลาวคอเปนผกระตนสงเสรมสนบสนนจดสงเราและจดกจกกรมใหผเรยน เกดการพฒนาใหเตมตามศกยภาพ ความสามารถ ความถนด และความสนใจของแตละบคคล การจดกจกรรมจงตองเปนกจกรรมท ผเรยนไดคดวเคราะห วจารณ สรางสรรคศกษาและคนควาไดลงมอปฏบตจนเกดการเรยนรและคนพบความรดวยตนเองเปนสาระ ความร ดวยตนเอง รกการอาน รกการเรยนรอนจะนาไปสการเรยนรตลอดชวต (Long-life Education) และเปนบคคลแหงการเรยนร (Learning Man ) ผสอนจงตองสอนวธการแสวงหาความร (Learn how to learn ) มากกวาสอนตวความร สอนการคดมากกวาสอนใหทองจาสอนโดยเนน ผเรยนเปนสาคญ มากกวาเนนทเนอหาวชา คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏลาปาง ไดจดทาคมอจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ เลมน เพอหวงจะใหเปนแนวทางแกคณาจารยไดเลอกใชใหเปนประโยชนใหเหมาะสมกบการเรยนการสอนตอไป

(นายอานาจ สงวนกลาง) รองคณบดฝายวชาการและวจย คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มถนายน ๒๕๕๖

คมอเนนผเรยนเปนสาคญคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏลาปาง �

สารบญ หนา คานา ก สารบญ ข บทท ๑ บทนา ๑ การเรยนการสอนตามพระราชบญญตการศกษาชาต ๑ คณลกษณะของผเรยนทพงประสงค ๓ กระบวนการเรยนทเนนผเรยนเปนสาคญ ๔ บทบาทของคร ๕ บทท ๒ การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ ๘ หลกการของการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ ๘ วธสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ ๙ การจดประสบการณทเนนผเรยนเปนสาคญ ๑๑ ตวบงชของการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ ๑๔ บทท ๓ การออกแบบการเรยนการสอนและแผนการจดการเรยนร ๑๘ การออกแบบการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ ๑๘

แผนการจดการเรยนร ๒๐ รปแบบการจดการเรยนร ๒๒ การใชเทคโนโลยในการพฒนาการเรยนร ๒๔

บทท ๑ บทนา

พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช ๒๕๔๒ ม ๙ หมวด ๗๘ มาตรา โดยเปน มาตราทเกยวของกบการศกษาทสาคญ ไดแก มาตรา ๒๒ การเนนผเรยนสาคญทสด มาตรา ๒๓ การจดการศกษาตองมการบรณาการ มาตรา ๒๔ การใชโรงเรยนเปนฐานในการพฒนา เปนแนวทาง ใหสถานศกษาจดกระบวนการเรยนร มาตรา ๒๖ การประเมนแนวใหมทหลากหลายในการปฏรป การเรยนใหผเรยนรจกวธการเรยนร มวธคด รจกการตงคาถาม เปนการเรยนรตามสภาพจรง และ มการประเมนผลตามสภาพจรง ผสอนจะตองใหความสาคญกบผเรยน (วชย วงษใหญ. ๒๕๔๔ : ๑-๑๓) การศกษาลกษณะตางๆ ของผเรยนจงเปนสงหนงทผสอนควรใหความสาคญเพอจะไดสามารถ วเคราะหผเรยนและออกแบบการจดการเรยนรทเหมาะสม คณะอนกรรมการปฏรปการเรยนรแผนกวจย กรมวชาการ กระทรวงศกษาธการ (๒๕๔๔ : ๕-๗) ระบวา การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ หรอการเรยนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง หมายถง กระบวนการเรยนรทไดจด หรอดาเนนการใหสอดคลองกบผเรยน ความแตกตางระหวาง บคคล ความสามารถทางปญญา วธการเรยนรโดยบรณาการคณธรรม คานยมอนพงประสงค ใหผเรยนไดมสวนรวมในการปฏบตจรง ไดพฒนากระบวนการคด วเคราะห ศกษา คนควา ทดลอง และแสวงหาความรดวนตนเองตามความถนด ความสนใจดวยวธการ กระบวนการ และ แหลงการเรยนร ทหลากหลายทเชอมโยงกบชวตจรงทงในและนอกหองเรยน มการวดผล ประเมนผล ตามสภาพจรง ทาใหผเรยนเกดการเรยนรไดตามมาตรฐานหลกสตรทกาหนด เพอใหการจดการเรยนการสอนสอดคลองกบแนวทางท พระราชบญญตการศกษาแหงชาต ไดบญญตไว สถาบนการศกษาจงมหนาทโดยตรงทจะกาหนดเปาหมาย ภารกจ และแสวงหา ยทธศาสตรตางๆ ในการดาเนนการเพอใหผเรยนพฒนาตนเองไดเตมตามศกยภาพ และความสามารถ ของผเรยนแตละคน

๑.๑ การเรยนการสอนตามพระราชบญญตการศกษาชาต

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (๒๕๔๔ : ๑๑๖-๑๑๙) ไดกาหนดแนวทางในการ ปฏรปการศกษาระดบอดมศกษา ตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาตพทธศกราช ๒๕๔๒ ในดาน การเรยนการสอนในประเดนตางๆ ตอไปน ๑. แตละสถาบนตองกาหนดเปาหมายและภารกจทชดเจนตามความพรอมและความ เชยวชาญเฉพาะของแตละสถาบน ทงนสถาบนอดมศกษาทมงเนนการจดการศกษาเพอปวงชน ตองแสวงหา

๑

วธการจดการศกษา และยทธศาสตรทจะสามารถเขาถงผเรยนไดมากทสด ๒. การพฒนาหลกสตร ตองดาเนนการอยางตอเนอง และพจารณาถงความสอดคลองกบ ความ

ตองการของสงคม ธรกจ อตสาหกรรม สาระของหลกสตร นอกจากมงพฒนาบณฑตอยาง สมดล ทงความร ความสามารถและความดงามแลว ยงตองมงเนนการพฒนาวชาการ วชาชพชนสง และการคนควาวจยเพอพฒนาองคความรและพฒนาสงคม ๓. รปแบบการจดหลกสตรการเรยนการสอน ตองมความหลากหลายตามความตองการ ของผเรยน โดยไมจากดวน เวลา สถานท เพอเออตอการเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต (Life -Long Learning) โดยนอกจากจะจดภายในสถาบนอดมศกษาแลว จะตองพฒนารปแบบใหมความ ยดหยน หลากหลายขน อาท การจดรวมกบสถานประกอบการในโปรแกรมพเศษประเภทตางๆ เปนตน ๔. การจดการเรยนการสอน และการจดกจกรรมเสรม ตองยดผเรยนเปนหลก โดยตองเนนความสาคญทงความร คณธรรม และกระบวนการเรยนร โดยคณาจารยผสอนควรทา หนาทสงเสรม สนบสนนการเรยนร เพอใหผเรยนสามารถพฒนาเตมตามศกยภาพ ๕. ปฏรปกระบวนการเรยนการสอน หลกสตร ใหกาวทนความเปลยนแปลงและเพอสราง บณฑตทพงประสงคมความใฝรสามารถคดวเคราะห วจารณ รเรม สรางสรรค มความรบผดชอบ และมคณธรรม จรยธรรม ควบคกบความร ความสามารถในสาขาวชาตางๆ ๖. ใหมการกาหนดมาตรฐานหลกสตร โครงสรางหลกสตร การรบรองหลกสตรของ สถาบนอดมศกษาแตละประเภททเปนมาตรฐานเดยวกนสาหรบอดมศกษาแตละระดบ ๗. ใหความสาคญกบการลงทนเพอการวจย สรางองคความรและเทคโนโลย เพอการพฒนา ประเทศ รวมทงการพฒนานวตกรรมการเรยนการสอน ๘. ปรบระบบการประเมนและวดผลการศกษาระดบอดมศกษาเพอเออตอการพฒนา คณลกษณะทพงประสงค โดยพจารณาจากความประพฤต การสงเกต พฤตกรรม การรวมกจกรรม ควบคกบการทดสอบตามความเหมาะสม ๙. นาเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการเรยนการสอน การจดกจกรรมและการบรหารจดการ ทงเพอพฒนาคณภาพ และกระจายโอกาสทางการศกษาอยางกวางขวางและทวถง การจดกระบวนการเรยนตามแนวทางของสานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (๒๕๔๓ : ๕.๑๓) แสดงลกษณะผเรยนและกระบวนการเรยนรทพงประสงคไว ดงน คณลกษณะของผเรยนทพงประสงค

คนด

• ดาเนนชวตอยางมคณธรรม

• ดทงใจและพฤตกรรม

• มวนยตอตนเองและสงคม

• จตใจดงาม มคณธรรม จรยธรรม

๒

• อยรวมกบผอนอยางมความสข

• มจตใจเปนประชาธปไตย

• ควบคมตนเองได

• พฒนาตนเองเตมศกยภาพ

• ทางานเพอสวนรวม

คนเกง

• มความรอบร มความรทงไทยและสากล

• มความสามารถพเศษเฉพาะทาง

• มความคดสรางสรรค มทกษะ

• เปนผนาผตามทด

• ทนโลกทนเทคโนโลย

• เรยนรดวยตนเองได

• รกทจะเรยนรตลอดชวต

• รจกตนเอง

• แกปญหาเปน

• กลาแสดงออก

มความสข

• รางกายแขงแรง ราเรงแจมใส

• จตใจเขมเขง

• มความสขในการเรยนร และการทางาน

• มความรกตอทกสรรพสง

• มนษยสมพนธด

• ปลอดพนจากอบายมข

ลกษณะการเรยนรทพงประสงค

• เปนกระบวนการทางปญญา พฒนาผเรยนอยางตอเนองตลอดชวต

• เรยนอยางมความสข เนนประโยชนของ ผเรยนเปนสาคญ

• บรณาการสาระการเรยน สอดคลองกบความสนใจ ทนสมยตามสภาพจรง

• เปนกระบวนการคด และการปฏบตจรง นาไปใชประโยชนได

• เปนกระบวนการเรยนรวมกน โดยมผเรยนและผมสวนเกยวของทกฝายรวมจดบรรยากาศทเออตอการเรยนเรยน

การจดกระบวนการเรยนตามแนวพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ มขนตอน สาคญ ดงตอไปนคอ (สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต, ๒๕๔๓ : ๒๙)

๓

๑. การสารวจความตองการ ความสนใจของผเรยน สารวจพนฐานความรเดม ๒. การเตรยมการ ครเตรยมเกยวกบสาระการเรยนและองคประกอบอนๆ ทเออตอการเรยนร วางแผนการเรยนการสอน ๓. การดาเนนกจกรรมการเรยน เชน ขนนาเขาสบทเรยน ขนการจดกจกรรมการเรยน ขนวเคราะห อภปรายผลงาน/องคความรทสรปไตจากกจกรรมการเรยนวเคราะหอภปรายกระบวนการเรยนร ๔. การประเมนผล ๕. การสรปและนาไปประยกตใช

๑.๒ กระบวนการเรยนทเนนผเรยนเปนสาคญ

สานกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาตไตกาหนดลกษณะกระบวนการจดการเรยนทเนนผเรยนเปนสาคญไว ๙ ประการ คอ ๑. มการจดกจกรรมการเรยนการสอนหลากหลายเหมาะสมกบผเรยน ๒. กระตนใหผเรยนรจกคดวเคราะห คดสงเคราะห และคดสรางสรรค ๓. กระตนใหผเรยนรจกศกษาหาความรแสวงหาคาตอบ และสรางองคความรดวยตนเอง ๔. นาภมปญญาทองถน เทคโนโลย และสอทเหมาะสมมาประยกตใชในการจดการเรยน การสอน ๕. ฝกและสงเสรมคณธรรม และจรยธรรมของผเรยน ๖. ผเรยนไดรบการพฒนาสนทรยภาพอยางครบถวนทงดานดนตร ศลปะ และกฬา ๗. สงเสรมความเปนประชาธปไตย การทางานรวมกบผอน และความรบผดชอบตอกลม รวมกน ๘. จดกจกรรมใหผเรยนรกสถานศกษาของตนเอง และมความกระตอรอรนในการเรยน ๙. ประเมนพฒนาการผเรยนดวยวธการทหลากหลายและตอเนอง

๑.๓ บทบาทของคร

ทศนา แขมมณ (๒๕๔๗ : ๓๖-๓๗) ไดกลาวถงบทบาทของครและไดใหขอเสนอแนะสาหรบ ครผสอนไว ดงน ขอเสนอแนะสาหรบคร ๑. ในการศกษาเกยวกบการสอน ครพงใหความสนใจในหลกการมใชมงความสนใจทเทคนค วธการเทานน ครควรพยายามทาความเขาใจในหลกการ จาหลกการใหแมน และหมนประยกตใชหลกการ

๔

นนในสถานการณทหลากหลาย ๒. ครพงศกษาแนวความคด ความเชอ หรอหลกการตางๆ ซงมอยอยางหลากหลาย และ เลอกสรรสงทตนเชอถอ หมนวเคราะหการคดและการกระทาของตนวาสอดคลองกน หรอไม และศกษาผลการกระทา เพอปรบเปลยนหรอยนยนแนวความคด ความเชอมนตอไป ๓. ครพงเปดใจกวางในการศกษาแนวความคด ความเชอ หรอหลกการตางๆ ทแตกตาง ไปจากความคดของตน และเปดโอกาสใหตนเองไดมประสบการณในสงทแตกตางออกไป โดยการทดลอง ปฏบต หรอศกษา วจย เพอพสจนทดสอบแนวคดใหมๆ อนอาจจะ นามาซงทางเลอกใหมๆ ทาใหการเรยนการสอนมประสทธภาพยงขน มความคดแปลกใหม มชวตชวา นาตนเตน และนาเรยนร ทงสาหรบครและผเรยน สคนธ สนธพานนท และคณะ (๒๕๔๕ : ๑๗ - ๑๘ )กลาวถงบทบาทของผสอนในการดาเนนงาน ตามกระบวนการปฏรปการเรยนร เพอใหผเรยนมคณลกษณะตามมาตรฐานการศกษานน ผสอน ทกคนจะตองมสวนรวมในกระบวนการดงตอไปน ๑. การสงเสรมความสมพนธและความรวมมอกบชมชน การทผสอนจะสามารถจด กจกรรมการเรยนร เพอพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะตามมาตรฐานการศกษาเปนผลสาเรจอยางม ประสทธภาพนน จะตองไดรบการสนบสนนจากผบรหารและชมชนในการพฒนาการศกษา ดงนน ผบรหารและผสอนจะตองรวมกนสรางความสมพนธทดกบชมชนในการรวมกนจดการศกษา ซงผปกครองและชมชนเขามามบทบาทในการพฒนาการศกษา และมการประชาสมพนธเพอสราง ความเขาใจระหวางกน ๒. การจดสภาพแวดลอมทเออตอการเรยนร ผสอนจะตองคานงถงสภาพแวดลอมซงเปน บรรยากาศทเอออานวยตอการเรยนร การจดบรรยากาศในหองเรยนและนอกหองเรยนใหเหมาะสม ตอการเรยนร มสอการสอนทเราความสนใจผเรยน ตลอดจนการดาเนนกจกรรมในบรรยากาศแหง ความเปนกลยาณมตรยอมเออตอการพฒนาการเรยนร ๓. การพฒนางานของตนเอง ผสอนจะตองแสวงหาความรและประสบการณเพอนามาใชในการพฒนากระบวนการจดการเรยนร และการปฏบตงานอยางตอเนอง เพอใหสอดคลองกบการปฏรปการเรยนรตลอดจนมการแลกเปลยนผลการปฏบตงานทประสบความสาเรจระหวางกน ๔. การจดการเรยนรสอดคลองกบหลกสตร ความตองการของผเรยนและทองถนผสอน จะตองใหความรวมมอกบสถานศกษาในการพฒนาหลกสตร ใหสอดคลองกบสภาพและความ ตองการของทองถนโดยใหชมชนเขามามสวนรวม และมการจดแนวการเรยนการสอนใหสอดคลอง กบหลกสตรตามความตองการของผเรยน ความตองการของทองถนและการเปลยนแปลงทางเศรษฐกจ สงคม ใหสามารถเชอมโยงแกไขปญหาทองถนได และเนนการปฏบตจรง ๕. กระบวนการจดการเรยนโดยเนนผเรยนเปนสาคญ ผสอนทกคนควรจะไดทาความ เขาใจใหกระจางชดในความหมาย และลกษณะของการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนผเรยน เปนสาคญ เพอจะไดปฏบตไดถกตอง พมพนธ เดชะคปต และพเยาว ยนดสข (๒๕๕๑ : ๒๓-๒๔) กลาวถงการจดการเรยน การสอนท

๕

เนนผเรยนเปนศนยกลาง ทาใหผสอนในยคปจจบนตองปรบเปลยนบทบาทและเสนอ บทบาทไวดงน บทบาทของครในยคปจจบน ครตองสอนหรอฝกผเรยน ดงน ๑. ฝกคด คอ สอนใหผเรยนคดเองเปน ๒. ฝกใหผเรยนศกษาคนควา ศกษาใหลกซงในเรองใดเรองหนง และมการวจยคนควา ๓. ฝกใหผเรยนบรการสงคม คอ สงทเรยนจะมคณคา เมอไดใชความรนนใหเปนประโยชน ตอสงคม ครเปนภมปญญาทสาคญในการพฒนาใหผเรยนตงแตตวเลกๆ ซงเปนประชากรทสาคญของโลก ครตองเปนตวทวคณในการนาเดกเขาสระบบของการเรยนร บทบาทของครจงเปลยนไป จากผใหความร ผบอกความร (Telling, Talking) มาเปนผไหผเรยนใชกระบวนการ (Process) คดคนหาความรดวยตนเองตลอดจนแกปญหาดวยตนเอง ครจงเปลยนบทบาทจากผสอน (Teacher) มาเปน ผอานวยความสะดวก (Facilitator) คอเปนผเตรยมประสบการณ สอการเรยนการสอนให ผเรยนใชศกษาคนควาดวยตนเอง การจดการเรยนการสอนเพอใหผเรยนเปนผมคณภาพคอด มปญญาคอเกง และเปนผม ความสข คอ สขภาพกาย และจตด โดยสรปเปนประชาชนทด เกง สข เปนประชาชนท มองกวาง คดไกล ใฝร เชดชคณธรรมนน ตองเปนการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง

๖

บทท ๒ การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ

๒.๑ หลกการของการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ

การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญคอการเรยนรทตองการใหเกดขนกบ ผเรยนมากทสด วธดาเนนการ คอใหเสรภาพแกผเรยนในการบรรลเปนผมปญญา ดวยการเรยนร ดวยตนเอง โดยผานประสบการณตรง เชน ประสบการณในการแกปญหา การเรยนการสอน ตองมการพฒนาและกระตนสตปญญาใหมความสามารถในการใชเหตผล รจกคดวเคราะห และ ใชศกยภาพของตนไดอยางเตมท สามารถปรบตนใหประสานกบสภาพแวดลอม ทงทเปนมนษย ธรรมชาต และความเจรญทางเทคโนโลย เปนการศกษาทพฒนาคนใหมชวตครบ ๔ ดาน คอ ภาวตกาย หมายถง กายทเจรญแลวหรอพฒนาแลว มความสมพนธกบสภาพแวดลอมทางกาย ไดอยางด ภาวตศล หมายถง มศลทเจรญแลวหรอพฒนาแลว มพฤตกรรมทางสงคมทพฒนาแลว ดารงอยในวนย กอสนตสข ภาวตจต หมายถง มจตใจทเจรญแลวหรอพฒนาแลว สมบรณดวย คณภาพจต สมรรถภาพจต และสขภาพจต และ ภาวตปญญา หมายถง มปญญาทเจรญแลว หรอ พฒนาแลว มปญญาทเปนอสระจากการครอบงาของกเลส รเขาใจและเหนสงทงหลายตามความ เปนจรง รเทาทน จนมความเปนอสระโดยสมบรณ (สมน, ๒๕๑๘ : ๑๙ และพระราชวรมน, ๒๕๓๑ : ๑๑๖ อางถง ในธารง, ๒๕๔๒ : ๔๗-๔๘) ในวงการศกษาตางกยอมรบวาการจดการศกษาทดจะตองคานงถงธรรมชาตของผเรยน แตละคนวามความแตกตางกนในดานตางๆ ไดแก เชาวนปญญา บคลกภาพ ความคดสรางสรรค และพฤตกรรมอนๆ การจดการเรยนการสอน จงมงใหเกดการเรยนร ทงดานความเขาใจ ทกษะ และเจตคตไปพรอมๆ กน ในระบบการเรยน ผเรยนควรเปนผแสดงออกมากกวาผสอน การจด กจกรรมการเรยนการสอนควรใหผเรยนมโอกาสไดแสดงออกมากทสด ใหความสาคญกบความรสก นกคด และคานยมของผเรยน การจดบรรยากาศในการเรยน ควรเปนแบบรวมมอมากกวาการแขงขน ครทาหนาทชวยเหลอใหกาลงใจ และอานวยความสะดวกในขบวนการเรยนของผเรยนการจดการ เรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญตามแนวทางการจดการเรยนรในพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ มเทคนคและวธการศกษาคนควา ดงน (คณะอนกรรมการปฏรปการเรยนรแผนกวจย, กรมวชาการ, กระทรวงศกษาธการ, ๒๕๔๔ : ๖-๗) ๑. การวเคราะหผเรยน การรจกผเรยนเปนรายบคคลหรอรายกลมชวยใหคร ผสอนมขอมล ทสาคญในการออกแบบ การจดการเรยนรทเหมาะสมหลกการวเคราะหผเรยนควรคานงถงองคประกอบทสาคญ ๓ องคประกอบ คอธรรมชาตของผเรยน ประสบการณ และพนฐานความรเดม วธการเรยนรของผเรยน ๒. การใชจตวทยาการเรยนรและการบรณาการคณธรรม คานยมในการจดกจกรรมการเรยนร ๓. การวเคราะหหลกสตรการศกษาขนพนฐานเชอมโยงกบการพฒนาหลกสตรและการจดการเรยนรในสถานศกษา

๗

๔. การออกแบบการเรยนรตามสภาพจรงใหสอดคลองกบมาตรฐานหลกสตรและเชอมโยง บรณาการระหวางกลมวชาโดยใชผลการเรยนรทกาหนดเปนหลก และใชกระบวนการวจยเปนสวนหนง ของการจดการเรยนร เพอมงพฒนาการเรยนรของผเรยน ๕. การออกแบบการวดและประเมนผลตามสภาพจรงโดยใชเครองมอวดทหลากหลาย เพอสะทอนภาพไดชดเจนและแนนอนวาผเรยนเกดการเรยนรดานตางๆ อยางไร ทาใหไดขอมล ของผเรยนรอบดานทสอดคลองกบความเปนจรง เพอประกอบการตดสนผเรยนไดอยางถกตองและ มประสทธภาพ

๒.๒ วธสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ

จากรายงานการวจยของทกษณา เครอหงส (๒๕๕๑) ไตเสนอแนวทางสาหรบผสอนทใชหลกการสอนโดยเนนผเรยนเปนสาคญไวดงน

การสอนโดยเนนผเรยนเปนสาคญ มลกษณะดงตอไปน ๑. ครผสอนมความร ความเขาใจ รเปาหมายของการจดการศกษาและหลกสตรการศกษา อดมศกษา โดยการศกษาขอมล พระราชบญญตการศกษา ตาราเอกสารหลกสตร หลกสตรสาขาวชา ลกษณะรายวชาจดทาแผน การสอนและเอกสารประกอบการสอน ๒. ครผสอนมการวเคราะหศกยภาพของผเรยนและเขาใจผเรยนเปนรายบคคล ใชหลกการวเคราะหผเรยน เชน วเคราะหจากรปแบบการเรยนร ความภมใจตนเอง เจตคตตอวชา ความคาดหวงในการเรยน ใชแบบวดความรพนฐานของผเรยน (Pretest) กอนเรยน วดผลการเรยน ของผเรยนเปนรายหนวยและมการมอบหมายงานใหผเรยนในระหวางการเรยนการสอน ๓. ครผสอนมความสามารถในการจดประสบการณทเนนผเรยนเปนสาคญ โดยการจดทา แผนการจดประสบการณการเรยนร เชน การบรณาการเนอหา การจดการเรยนรเพอชแนะการรคด ๔. ครผสอนมความสามารถในการใชเทคโนโลยในการพฒนาการเรยนเของตนเองและ ผเรยน เชน ใชคอมพวเตอรในการหาความจากเครอขายอนเทอรเนต มอบหมายใหนกศกษา คนควาและนามาอภปรายในชนเรยน ฝกการใชโปรแกรมสาเรจรปในการประมวลขอมล และจดทารายงาน พฒนาและใชสอการสอนโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศ ๕. ครผสอนมการประเมนผลการเรยนการสอนทสอดคลองกบสภาพการเรยนรทจดให ผเรยนและองพฒนาการของผเรยน เชน มอบหมายงานเดยวและงานกลม ประเมนผลการเรยนร จากผลงานทมอบหมายในระหวางเรยน และทดสอบหลงเรยน ๖. ครผสอนมการนาผลประเมนมาปรบเปลยนการเรยนการสอน เพอพฒนาผเรยนใหเตม ตามศกยภาพ ในการนาผลการประเมนการเรยนรมาเปนแนวทางในการปรบเปลยนการเรยนการสอน อาจทาไดโดย

• ใหนกศกษาศกษาบทเรยนนอกเวลาแลวนาเสนอรายงานหนาชน (Presentation)

๘

• มอบหมายงานใหนกศกษาคนควาดวยตนเองแลวทารายงาน (Report)

• ใหนกศกษาอภปรายแลกเปลยนความคดเหนแทนการถาม – ตอบ ๗. ครผสอนมการวจยเพอพฒนาสอการเรยนรของผเรยนและนาผลไปใชพฒนาผเรยน วฒนาพร ระงบทกข (๒๕๔๒) ไดรวบรวมวธสอนแบบตางๆ ทสามารถเลอกนามาใชใหสมพนธกบเนอหาประสบการณการพฒนาทกษะตามวตถประสงคของหนวยเรยนนนๆ ซงมอย มากมายหลายแบบ ดงตอไปน

• วธสอนแบบเนนปญหา (Problem-Based Teaching and Learning)

• วธสอนแบบเนนโครงการ (Project-Based Teaching and Learning)

• วธสอนแบบเนนทกษะปฏบต (Skill- Based Teaching and Learning)

• วธสอนแบบเนนกระบวนการสบสวน (Inquiry-Based)

• วธสอนแบบเนนกระบวนการคด (Thinking-Based)

• วธสอนแบบเนนความคดรวบยอด (Concept-Based)

• วธสอนแบบเนนกระบวนการกลม (Group Process-Based)

• วธสอนแบบตงคาถาม (Questioning - Based)

• วธสอนแบบโตวาท (Debate)

• วธสอนแบบแสดงบทบาทสมมต (Role Playing)

• วธสอนแบบกรณตวอยาง (Case)

• วธสอนแบบใชบทเรยนแบบเรยนรดวยตนเอง (Self-Learning Module)

๒.๓ การจดประสบการณทเนนผเรยนเปนสาคญ

จากการศกษาวจยของทกษณา เครอหงส (๒๕๕๑) ไดสรปแนวคดเกยวกบการจดประสบการณ การเรยนในการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญไวดงน ๒.๓.๑ ดานหลกสตร

• พฒนาผเรยนตามความสามารถของแตละบคคล

• เรยนจากประสบการณทไดจากการกระทา

• มความสามารถในการแกปญหาและมความคดรเรมสรางสรรค

• เนนการเสนอทางเลอกใหผเรยน ๒.๓.๒ ดานเนอหาสาระ

• เชอมโยงความสมพนธภายในเนอหาวชาและรวมเนอหาวชาอนๆ ทเกยวของ

๙

• กาหนดหวขอหนวยเนอหาใหมความหมายยดหยนและสมดล ๒.๓.๓ การจดประสบการณการเรยน จดประสบการณการเรยนรตามแนวทฤษฎชแนะการรคด (Cognitive Guided Instruction) ซงเปนนวตกรรมการจดการเรยนการสอน รปแบบหนงทมงเนนใหผเรยนสรางองคความรไดดวยตนเอง อาศยความรของผเรยนแตละคนเปนฐานในการจดการเรยนร ดงตวอยางตอไปน

ตวอยาง แผนการจดประสบการณ การเรยนรวชาคณตศาสตร

ภาคเรยนท ๒ ปการศกษา ๒๕๕๑ ระดบปรญญาตร เวลา ๑๘๑ นาท วชาคณตศาสตร

แผนการจดประสบการณการเรยนร ครงท ๒ หนวยเรยน เรอง เมตรกชและดเทอรมแนนท

๑. ผลการเรยนร ผเรยนสามารถนาความจากคณตศาสตรพนฐาน (ไดแกจานวน และ การดาเนนการตรโกณมต) มาเชอมโยงเพอหาคาดเทอรมแนนท เมตรกซผกผนโดยใชวธ การตางๆ ได ๒. ความคดรวบยอด รปท ๒.๑ แผนภาพการจดประสบการณการเรยนวชาคณตศาสตร (ทกษณา เครอหงส,๒๕๕๑)

๑๐

๓. จดประสงคการเรยนร ๑) หาคาดเทอรมแนนทของเมตรกซได ๒) หาคาเมตรกซผกพนได ๓) หาคาเมตรกซผกผนได

๔. สาระการเรยนร ๔.๑ ดเทอรมแนนท

๔.๑.๑ ไมเนอรและโคเฟกเตอร ๔.๑.๒ การหาคาดเทอรมแนนท

๔.๒ เมตรกซผกพนและเมตรกซผกผน ๔.๒.๑ เมตรกผกพน ๔.๒.๒ เมตรกซผกผน

๕.กจกรรมการเรยนร กจกรรม ๑ เวลา ๙๑ นาท ๕.๑ ไมเนอรและโคเฟกเตอร ๕.๒ การหาคาดเทอรมแนนท

ขนท ๑ - ผสอนกาหนดโจทยปญหาทมความเหมาะสมใหผเรยน - ผสอนแจกใบงาน ๓ ใหกบผเรยนเพอหาคาไมเนอร โคเฟกเตอร และคาดเทอร

มแนนท ของเมตรกซตามเงอนไขทกาหนด ขนท ๒

- ผเรยนคดวเคราะหการแกปญหา ฝกฝนดวยตนเอง - ผสอนสอบถามผเรยนเรองไมเนอร โคเฟกเตอร และคาดเทอรมแนนท - ดเทอรมแนนท (Determinant) คอ สญลกษณทใชแทนตวเลขจานวนหนงทไดจาก

เมตรกซจตรส ขนท ๓

- ผเรยนนาเสนอแนวทางในการแกปญหาของตนเองและมการแลกเปลยนเรยนร - ผเรยนนาเสนอคาตอบซงเปนคาดเทอรมแนนททใชวธการแตกตางกน รวมกนหา

ขอผดพลาด และตรวจคาตอบจากเอกสารเฉลยใบงาน ๓ -๔ ขนท ๔

- ผเรยนและผสอนรวมกนสรปยทธวธทไดจากการเรยนร - ผเรยนรวมกนสรปวธการหาคาดเทอรมแนนทของเมตรกซโดยมผสอนใหขอแนะนา

เพมเตม เรองการเลอกแถวหเอหลกทจะนามาใช!นการคานวณในกรณทม ๑ เปนสมาชก

๑๑

ขนท ๕ ประเมนผลตามสภาพจรง ผสอนประเมนผลผเรยนจากการตอบคาถามในใบงาน ๓ และการสงเกตพฤตกรรมผเรยน

๑) ใบงาน ๓ ผเรยนจะผานการเรยนถา ….................... ๒) การสงเกตพฤตกรรมรายบคคลจาก …......................

๖. สอการเรยนร

ใบงาน ๓ เฉลยใบงาน ๓ ใบงาน ๔ เฉลยใบงาน ๔ แบบทดสอบ เฉลยแบบทดสอบ

๗. การวดและประเมนผล ผเรยนจะผานการเรยนเถาสามารถ

๑) หาคาดเทอรมแนนทของเมตรกซในใบงาน ๓ ได ๒) หาคาเมตรกซผกพนและเมตรกซผกผนในใบงาน ๔ได ๓) ผานการทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

๒.๔ ตวบงชของการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ

ทมพนธ เดชะคปต (๒๕๕๑) ไดใหแนวทางในการพจารณา การจดการเรยนสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ โดยพจารณาจากตวบงชตางๆ ดงตอไปน (ทมพนธ เดชะคปต อางในคมอการจด การเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญมหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสาน, ๒๕๕๑ : ๒๖-๒๙) ตวบงชของการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง วธสอนทใชในการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลางผสอนสามารถใชวธการใดๆ กไดทเปนวธสอนทใหผเรยนมสวนรวมในการเรยนอาจใชวธใดวธหนงหรอหลายๆ วธในการสอน ในครงหนงๆ ดงเชน วธการอภปราย วธการคนพบ วธสบสอบแบบแนะนา วธสอนแบบสตอรไลน วธสอนแบบเนนปญหา วธสอนแบบแกปญหา วธสอนแบบเนนการเรยนดวยตนเอง วธสบสอบ แบบไมมการแนะนา วธอรยสจส กรณศกษาทกษะกระบวนการ ๙ ขน วธใชสถานการณจาลอง วธการเชอมโยงมโนทศนวธสอนกลมสมพนธวธการเรยนแบบรวมมอ เปนตน การเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง มตวบงชทจะใชเปนแนวทางในการประเมน ไดวา ไดมการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลางหรอไม โดยประเมนจากผสอน เมอเขยนแผนการสอน และเมอนาแผนการสอนไปใชในหองเรยนและประเมนจากผเรยนจากพฤตกรรม การเรยนทงในหองเรยนและนอกหองเรยน การเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลางนน ยงม ระดบจากตาสดไปหาสงสด เกณฑทใชประเมนคอ สงเกตวานกเรยนมสวนรวมมากนอยเพยงใด อยางไรกตาม ถานกเรยนมสวนรวมสรางความรดวยตนเองอยางแทจรง จากสงทผเรยนตองการร ดวยตนเอง ผเรยนจะมบทบาทมาก

๑๒

ทสด แตผสอนมบทบาทนอยลง ในทางตรงกนขามถาผสอนมบทบาท กาหนดหวเรอง กจกรรม รวมทงสอเพอจดประสบการณการเรยนใหผเรยนสรางความรเอง ในลกษณะนผสอนและ ผเรยนอาจมบทบาทเทาๆ กน ซง กยงจดเปน การเรยน การสอนทเนน ผเรยนเปนศนยกลางเชน กนแตอยในระดบปานกลาง เพอใหการเรยน การสอนทเนน ผเรยนเปนศนยกลางเปนไปอยางมประสทธภาพ ผสอนจงอาจเรมตนฝกใหผเรยนเรมมบทบาทในการเรยนร จากระดบนอยจนมากขนตามลาดบ ซงจะทาใหผสอนมบทบาทในการสอนนอยลงตามลาดบไปดวย ตวบงชของ การจดการเรยน การสอนทเนน ผเรยนเปนศนยกลาง โดยพจารณาทง ผสอนและ ผเรยนมดงตอไปน

เมอพจารณาผสอน ๑. ผสอนจดการเรยนการสอนโดยใหผเรยนสรางความรใหมเอง (Construction of the New Knowledge) ๒. ผสอนใหผเรยนใชทกษะกระบวนการ (Process Skills) คอ กระบวนการคด (Thinking Process) กระบวนการกลม (Group Process) และสรางความรดวยตนเอง ๓. ผสอนใหผเรยนมสวนรวมในการเรยน (Participation) คอ มสวนทงดานปญญา กาย อารมณ และสงคม รวมทงใหผเรยนมปฏสมพนธ (Interaction) กบทงสงมชวตและกบสงทไมม ชวต เชน หนงสอ สถานทตางๆ คอมพวเตอร เปนตน ๔. ผสอนสรางบรรยากาศเออตอการเรยนร ทงบรรยากาศทางกายภาพและจตใจเพอใหผเรยน เรยนอยางมความสข (Happy Learning) ๕. ผสอนมการวดและประเมนผลทงทกษะ กระบวนการ ขดความสามารถศกยภาพของ ผเรยน และผลผลตจากการเรยนร ซงเปนการประเมนตามสภาพจรง (Authentic Assessment) ๖. ผสอนพฒนาใหผเรยนสามารถนาความรไปใชในชวตประจาวนได (Application) ๗. ผสอนเปลยนบทบาทเปนผอานวยความสะดวก (Facilitator) คอ เปนผจดประสบการณ รวมทงสอการเรยนการสอน เพอใหผเรยนใชเปนแนวทางสรางความรดวยตนเอง คอผสอนทเปน ผอานวยความสะดวกนนมบทบาทดงน

๗.๑ เปนผนาเสนอ (Presenter) ๗.๒ เปนผสงเกต (Observer) ๗.๓ เปนผถาม (Asker) ๗.๔ เปนผใหการเสรมแรง (Reinforce) ๗.๕ เปนผแนะนา (Director) ๗.๖ เปนผสะทอนความคด (Reflector) ๗.๗ เปนผจดบรรยากาศ (Atmosphere Organizer) ๗.๘ เปนผจดระเบยบ (Organizer)

๑๓

๗.๙ เปนผแนะแนว (Guide) ๗.๑๑ เปนผประเมน (Evaluator) ๗.๑๑ เปนผไหคาชนชม (Appraiser) ๗.๑๒ เปนผกากบ (Coacher)

เมอพจารณาผเรยน ๑. ผเรยนสรางความร (Construction) รวมทงสรางสงประดษฐดวยตนเอง ๒. ผเรยนใชทกษะกระบวนการ (Process Skills) คอ กระบวนการคด และกระบวนการ กลม สรางความรดวยตนเอง ๓. ผเรยนมสวนรวมในการเรยน (Participation) และมปฏสมพนธ (Interaction) ๔. ผเรยนเรยนรอยางมความสข (Happy Learning) ๕. ผเรยนสามารถนาความรไปใชได (Application) ตวบงชสาคญในการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง คอการใหผเรยนใช กระบวนการสรางความรใหมและสงประดษฐใหมดวยตนเองดงแผนภาพตอไปน

รปท ๒.๒ แผนภาพการใชกระบวนการสรางความรใหมและสงประดษฐใหม (พมพนธ เดชะคปต, ๒๕๕๑ : ๒๘)

๑๔

บทท ๓ การออกแบบการเรยนการสอนและแผนการจดการเรยนร

๓.๑ การออกแบบการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ

ทศนา แขมมณ (๒๕๔๗ : ๒๑๕) ไดเสนอแนวทางการออกแบบการเรยนการสอน เพอใชในการวางแผนการสอนดงแสดง ในรปท ๓.๑

รปท ๓.๑ แผนภาพระบบการออกแบบการเรยนการสอน (ทศนา แขมมณ, ๒๕๓๔) พมพนธ เดชะคปต (๒๕๕๑: ๑๗-๑๘) มวธการออกแบบการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปน ศนยกลางตามขนตอนดงน ๑. กาหนดวตถประสงคหรอจดประสงคเชงพฤตกรรม ซงควรกาหนดใหครบทงดาน ความร (K) กระบวนการ (P) และเจตคต (A) ๒. กาหนดเนอหา/สาระใหสอดคลองหรอลอไปกบวตถประสงคเชงพฤตกรรมในแตละ วตถประสงค สาระทระบอาจเปนขอเทจจรง (Fact) มโนทศน (Concept) คานยาม / คาจากดความ

๑๕

(Definition) หลกการ (Principle) กฎ (Law) และทฤษฎ (Theory) ๓. กาหนดยทธศาสตรการสอนวา ตองการใชหรอเนนทฤษฎการเรยนเหลกการเรยนร หรอแนวคดใดๆ ทพจารณาแลวเหมาะสมกบเนอหา เหมาะสมกบความสามารถผเรยน รวมทง บรบทของแหลงทจดการเรยนการสอน อาจจดการเรยนการสอนเนนครเปนศนยกลางบาง สอ เปนศนยกลางบาง และพยายามจดเนนผเรยนเปนศนยกลาง ในการจดการเรยนการสอนนนใหเปน ประโยชนของผเรยนเปนสาคญหรอเปนหลก จากนนจงเลอกใชรปแบบการสอน วธสอนตางๆ เทคนคการสอน หรอใชแบบผสมผสานดวยหลากหลายวธสอนและเทคนคการสอนทเหมาะสมกบ เนอหาและบรบท นอกจากนครยงตองเตรยม รวมทงระบแหลงขอมลทเปนแหลงเรยนรใหผเรยน ไปสบคนเพอตอบปญหาทสงสยดวยตนเอง ซงเปนการเรยนรทเปนการสรางความรใหม ๔. กาหนดวธวดผลการเรยนรดวยหลากหลายวธ กาหนดเครองมอผวด เปนการวดผล ทเนนผเรยนเปนศนยกลาง รปท ๓.๒ แผนภาพการวางแผนหรอการออกแบบการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง (พมพนธ เดชะคปต, ๒๕๕๑ : ๑๙)

๓.๒ แผนการจดการเรยนร

นกการศกษาไดใหความหมายของแผนการจดการเรยนรไวมากมายหลายทศนะ ดงน

๑. แผนทจดทาขนเพอจดประสบการณตางๆ ใหกบผเรยน ซงจะเปนตวบงชวาผเรยนได เรยนรอะไร เพออะไร และอยางไร ๒. ประสบการณทผเรยนไดรบนนมผลทาใหเกดพฒนาการทงในดานรางกาย สงคม ปญญา และจตใจ ๓. แผนการจดการเรยนร หมายรวมถงชดของสงทใชในการเรยนการสอน (Set of Materials) จดประสงคทนาไปปฏบต (Performance Objective) และรวมถงกจกรรมทงในและนอกหองเรยน ๔. แผนหรอแนวทางการจดการเรยนการสอนตามหลกสตรกาหนด

๑๖

๕. แผนหรอโครงการทจดทาขนเพอพฒนาผเรยนใหมความร ความสามารถ และคณลกษณะ ทสอดคลองกบความมงหมายของการศกษาตามทกาหนดไว การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญจะตองมหลกเกณฑในการเลอกเนอหา สาระ หรอความรตางๆ ซงการเลอกเนอหาสาระจะพจารณาจากประเภทของเนอหาสาระ ซงม หลายระดบดงน ประเภทของเนอหาสาระ ๑. ขอเทจจรงและความรสามญ (Factual Information and Verbal Knowledge) ซงมอยในหลกสตรทกระดบ ๒. ความคดรวบยอดและหลกการ (Concept and Principle) เปนความรทยาก และซบ-ซอน มากกวาขอเทจจรงธรรมดาผเรยนจาเปนตองไดรบขอมลทมากเพยงพอจงจะเกดการเรยนได ๓. การแกปญหาและความคดสรางสรรค (Problem Solving and Creativity) เปน เรองกระบวนการคด ฝกใหเกดความสามารถของสตปญญาในการแกปญหาและใหโอกาสผเรยน ไดแสดงออกถงความคดสรางสรรคอยางมเสรภาพและเหมาะสม ๔. เจตคตและคานยม (Attitude and Values) เปนเนอหาสาระทมการปลกฝง อบรม สงสอนใหผเรยนมเจตคตและคานยมทด ๕. ทกษะทางกาย (Skill) การฝกฝนเรองความชานาญและความคลองแคลววองไว ในการใชสวนตางๆ ของกลามเนอเพอใหเกดทกษะทางกาย สรปวา ขอมลพนฐานดานเนอหาสาระมความสาคญในการนาผเรยนไปสจดหมายปลายทาง ตามแผนการจดการเรยนรทวางไว นอกจากนในการจดทาแผนการจดการเรยนร ครยงตองคานงถง องคประกอบของแผนการจดการเรยนรซงทมพนธเดชะคปต(๒๕๕๑ : ๑๑-๑๖) ไดสรปไวดงน

องคประกอบสาคญของแผนการจดการเรยนรม ๓ ประการ ไดแก

๑. วตถประสงคการเรยนรหรอจดประสงคการเรยนร (Objective) ควรเขยนเปนวตถประสงคเชงพฤตกรรม (Behavioral Objective) โดยเนนใหผเรยนไดพฒนาในเรองตอไปน

๑.๑ ความร (Knowledge: K) ๑.๒ ทกษะกระบวนการ (Process: P) ทกษะกระบวนการคดและการปฏบตรวมทง

การแสดงออก ๑.๓ เจตคต (Attitude : A) คอ ความสนใจ พอใจ รวมทงลกษณะนสย

๒. ประสบการณเรยนร (Learning Experiences) ในสวนนประกอบดวย ๒ สวน ไดแก ๒.๑ เนอหาสาระ (Content) ทตองการใหผเรยนไดรบ ๒.๒ กระบวนการจดการเรยนร (Process of Learning) เปนขนตอนการจดการเรยนร

ตงแตขนนา ขนกจกรรม ขนสรป

๑๗

๓. การประเมนผล (Evaluation) เปนการตคาผลการเรยนรของผเรยนซงตองใชขอมลทงเชงปรมาณและเชงคณภาพจากการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง (Authentic Assessment) หรอการประเมนผลการเรยนรทเนนผเรยนเปนศนยกลาง องคประกอบทง ๓ ขางตนปรากฏในแผนภาพตอไปน รปท ๓.๓ แผนภาพองคประกอบของแผนการจดการเรยนร(พมพนธ เดชะคปต, ๒๕๕๑: ๑๒)

๓.๓ รปแบบการจดการเรยนร

จากเอกสาร "การสงเคราะหงานวจยเกยวกบรปแบบการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ" ของกรมวชาการ, กระทรวงศกษาธการ (๒๕๔๔) ไดจาแนกรปแบบการสอนเปน ๓ กลมใหญๆ คอ ๑. กลมรปแบบการสอนทเนนกระบวนการคด ๒. กลมรปแบบการสอนทเนนการมสวนรวม ๓. กลมรปแบบการสอนทเนนการพฒนาพฤตกรรมและคานยม

๑. กลมรปแบบการสอนทเนนกระบวนการคด

กลมรปแบบการสอนทเนนกระบวนการคดทเสนอเปนตวอยางในเอกสารของ กรมวชาการ, กระทรวงศกษาธการ (๒๕๔๔) จานวน ๒๑ รปแบบ รวม ๒๘ วธ ไดแก ๑.๑ การใชกระบวนการแกปญหา ๑.๒ การเรยนร "ฉลาดร" ๑.๓ การเรยนรทเนนการพฒนาคณภาพความคด ๑.๔ การเรยนรแบบสรรคสรางความร ๑.๕ การสอนโดยใชชดการสอน ๑.๖ การสอนตามแนวพทธวธ ๑.๗ การสอนตามแนววฏจกรการเรยนร ๑.๘ การสอนตามวธของเทนนสน

๑๘

๑.๙ การสอนตามหลกการเรยนรของกาเย ๑.๑๑ การสอนทเนนทกษะกระบวนการ ๑.๑๑ การสอนแบบกระบวนการ ๑.๑๒ การสอนแบบโครงการ ๑.๑๓ การสอนแบบโครงงาน ๑.๑๔ การสอนแบบบรณาการ ๑.๑๕ การสอนแบบรอบร ๑.๑๖ การสอนแบบศนยการเรยน ๑.๑๗ การสอนแบบสบสวนสอบสวน ๑.๑๘ การสอนแบบอปนย ๑.๑๙ การสอนแบบนรนย ๑.๒๑ การสอนรายบคคลหรอการเรยนดวยตนเอง

๒. รปแบบการสอนทเนนการมสวนรวม

รปแบบการสอนทเนนการมสวนรวมเปนรปแบบการสอนทมวตถประสงคหลก เพอ ใหผเรยนทางานรวมกนได รปแบบการสอนในกลมนไดเสนอไวเปนตวอยางจานวน ๑๑ วธ ไดแก ๒.๑ การเรยนรแบบมสวนรวม ๒.๒ การสอนโดยใชกจกรรมกลม ๒.๓ การสอนทเนนการเรยนแบบรวมมอ ๒.๔ การสอนแบบรวมมอกนเรยนร ๒.๕ การสอนแบบกลมสมพนธ ๒.๖ การสอนแบบซนดเคท ๒.๗ การสอนแบบเพอนชวยเพอน ๒.๘ การสอนแบบสเตด (STAD) ๒.๙ กจกรรมควซหรอกจกรรมกลมสรางคณภาพ (QC) ๒.๑๑ การสอนแบบซปปา (CIPPA)

๓. รปแบบการสอนทเนนการพฒนาพฤตกรรมและคานยม

รปแบบการสอนทเนนการพฒนาพฤตกรรมและคานยมเสนอไวเปนตวอยางในทน จานวน ๗ วธ ไดแก ๓.๑ การใชสถานการณจาลอง ๓.๒ การทาคานยมใหกระจาง

๑๙

๓.๓ การปรบพฤตกรรม ๓.๔ การสรางเสรมลกษณะนสย ๓.๕ การสอนทเนนการพฒนาศกยภาพ ๓.๖ การสอนแบบนาฏการ ๓.๗ การแสดงบทบาทสมมต รายละเอยดวธการสอนแบบตางๆ ระบไวไนเอกสารการสงเคราะหงานวจยเกยวกบ รปแบบการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญของกรมวชาการ, กระทรวงศกษาธการ (๒๕๔๔)

๓.๔ การใชเทคโนโลยในการพฒนาการเรยนร

ทกษณา เครอหงส (๒๕๕๑) ไดนาเสนอรายงานการวจยการใชเทคโนโลยในการพฒนาการเรยนรไวดงน ในระบบการศกษานนเทคโนโลยสารสนเทศไดถกนามาใชในการเรยนการสอนในหลาย รปแบบ ไดแก การใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน (Computer Assisted Instruction หรอ CAI)คอมพวเตอรชวยจดการเรยนการสอน (Computer Managed Instruction) มลตมเดย (Multimedia) และ IT Campus เปนตน บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน (Computer Assisted Instruction หรอ CAI) หมายถง บทเรยนทไดจดกระทาไวอยางเปนระบบเพอใชกบคอมพวเตอร โดยการ นาเสนอเนอหาทตองการสอนกบผเรยนและเปดโอกาสใหผเรยนไดมปฏสมพนธ (Interaction) กบ คอมพวเตอรโดยตรงตามความสามารถ องคประกอบของ CAI คอ เปนการเรยนโดยใชเครอง คอมพวเตอร บทเรยนไดถกสรางเตรยมไวกอนมการเรยนเกดขน ผเรยนมปฏสมพนธกบบทเรยน ผานเครองคอมพวเตอรและยดหลกความแตกตางระหวางบคคล การออกแบบการสอนนยมใชวธการ ไดแก ๑) Drill - and - Practice Method ๒) Tutorial Method ๓) Gaming Method ๔) Simulation Method ๕) Discovery Method ๖) Problem Solving Method คอมพวเตอรชวยจดการเรยนการสอน (Computer Managed Instruction) หมายถงการนาเอาระบบการจดเกบและจดกระทาขอมลดวยเครองคอมพวเตอรมาใชในขบวนการจดการเรยน การสอน เพอทสามารถตดตามและควบคมขบวนการการสอนและการพฒนาการสความสาเรจ ของผเรยนแตละคน ในปจจบนนยมนามาใชงานตอไปน

๒๐

๑) Computer - Based Testing ๒) Recording Keeping ๓) Computer Prescription of Media / Material / Activities ๔) Computer Scheduling, Inventorying and Budgeting ๕) Computer - Generated Materials ๖) Computer - Based Instruction Design มลตมเดย (Multimedia) หมายถง การใชคอมพวเตอรรวมกบโปรแกรมซอฟตแวรใน การสอความหมายโดยการผสมผสานสอหลายชนด เชน ขอความ (Text) กราฟก (Graphic) ภาพเคลอนไหว (Animation) เสยง (Sound) และวดทศน (Video) เปนตน กรณทผใชสามารถ ควบคมสอใหนาเสนอออกมาตามตองการไดเรยกวา มลตมเดยปฏสมพนธ (Interactive Multimedia) การปฏสมพนธของผใชสามารถจะกระทาไดโดยผานทางแปนพมพ (Keyboard) เมาส (Mouse) หรอตวช (Pointer) เปนตน การใชมลตมเดยในลกษณะปฏสมพนธจะชวยใหผใชสามารถเรยนร หรอทากจกรรม รวมถงดสอตางๆ ดวยตวเองได สอตางๆ ทนามารวมไวไนมลตมเดย เชน ภาพ เสยง วดทศน จะชวยใหเกดความหลากหลายในการใชคอมพวเตอร ซงเปนเทคโนโลยคอมพวเตอร ในแนวทางใหมททาใหคอมพวเตอรมความนาสนใจหรอเราความสนใจ เปนการเพมความสนกสนาน ในการเรยนรมากยงขน คณคามลตมเดยเพอการเรยนการสอน คอ เปนสอทางการเรยนการสอน ทมขอบเขตกวาง เพอทางเลอกในการเรยนการสอน สามารถตอบสนองรปแบบของนกเรยนทแตกตางกนได โดยสามารถจาลองสถานการณของวชาตางๆ เพอการเรยนรทาใหนกเรยนไดรบประสบการณ ตรงกอนการลงมอปฏบตจรง สามารถทบทวนขนตอนและกระบวนการได อาจกลาวไดวาการพฒนา การทางดานสอและเทคโนโลยทาใหเกด การเปลยนแปลงในดาน การเรยนของผเรยนและดานการสอน ของผสอนดวย อนาคตเทคโนโลยทางการเรยนการสอน (Future Technology of Instruction) จะมรปแบบดงน ๑) การเรยนจะเนนพฒนาการเปนรายบคคลมากขน เนองจากมสอการเรยนและเปดโอกาส ใหผเรยนไดเรยนตามความตองการ ความสนใจและความสามารถของผเรยนมากขน วธการเรยน (Learning Styles) ของแตละคนขนอยกบบคลกลกษณะและนสยของผเรยนซงมผลตอการเรยนร และการตอบสนองตอสถานการณทางการเรยน ๒) การเรยนการสอนจะผานเครองชวยสอนและผชานาญเฉพาะดานมากขน การผลต ซอฟตแวรเพอใชทางการศกษาจะทาใหเครองชวยสอนทาหนาทแทนคร เครองชวยสอนเปนผลรวม ของการใชเครองคอมพวเตอรในการสรางประสบการณการเรยนใหกบผเรยน และใหผเรยนไดม สวนรวม (Instruction) สามารถโตตอบกบเครองชวยสอนหรอสมองกล (Artificial Intelligence) ซงทาหนาทเสมอนคร เพอนนกเรยน ผควบคมและอนๆ ๓) ผเรยนจะใชอปกรณการเรยนทเปนผลผลตของเทคโนโลย การพฒนาเทคโนโลยทาให มผใชเทคโนโลยมากขน ๔) แนวความคดของเทคโนโลยในรปของสงผลตจะเปนรปของเทคโนโลยทางระบบแนวทาง ใน

๒๑

การเรยนการสอนภายใตเงอนไขตางๆ ทาใหผเรยนไดเรยนรอยางเตมกาลงความสามารถ ๕) มการเชอมโยงความสามารถทางสมองของมนษยกบเครองมอทางเทคโนโลย ซงอาจ จะมทงชวยเพมพนทในการจา ถายทอดระบบการทางานของสมองผานเครองมอทสรางขน โดยอาจรวมไปถงการควบคมการทางานดวย การพฒนาอาจเรมจากผพการแลวพฒนาไปใชกบคนทวไปได ในประเทศทพฒนาแลวการสรางเทคโนโลยมความสาคญยง เปนตวกาหนดความเจรญทางเศรษฐกจ และความเจรญรงเรองของประเทศไดในอนาคต

๒๒

ภาคผนวก

๒๓

มคอ.๑ มาตรฐานคณวฒระดบสาขาวชา

มาตรฐานคณวฒสาขา/สาขาวชา หมายถงกรอบทกาหนดมาตรฐานผลการเรยนรของบณฑตในแตละระดบการศกษาของสาขา/สาขาวชาหนงซงจะกาหนดคณลกษณะของบณฑตในสาขา/สาขาวชา ปรญญา และองคความรทเปนเนอหาเทาทจาเปนจะตองมในหลกสตรสาขา/สาขาวชาและระดบคณวฒนนๆ เพอเปนหลกประกนวาผทสาเรจการศกษาจากสถาบนอดมศกษาตางๆ ในสาขา/สาขาวชาและระดบคณวฒเดยวกนจะมผลการเรยนรไมนอยกวาทกาหนด ในขณะเดยวกนมาตรฐานคณวฒสาขา/สาขาวชาจะเปดกวางและสงเสรมใหสถาบนตางๆ มโอกาสบรรจเนอหาวชาในสวนทนอกเหนอจากทกาหนดไวไดอยางอสระ เหมาะสม และตรงกบความตองการหรอเอกลกษณของแตละสถาบน ซงจะทาใหสถาบนตางๆ สามารถพฒนาหลกสตรไดอยางหลากหลาย แตมมาตรฐานผลการเรยนรของหลกสตรในสาขา/สาขาวชาและระดบคณวฒเดยวกนทเทยบเคยงได นอกจากน มาตรฐานคณวฒของสาขา/สาขาวชายงไดกาหนดเงอนไข ขอแนะนา ในการบรหารจดการการเรยนการสอนทสถาบนอดมศกษาตองนาไปปฏบต เพอใหหลกประกนวา หลกสตรทจดการเรยนการสอนสามารถบรรลมาตรฐานผลการเรยนรทคาดหวง มคอ.๑ เปนแบบทคณะกรรมการการอดมศกษากาหนดใหคณะผเชยวชาญในการจดทามาตรฐานคณวฒสาขา/สาขาวชาตางๆ ใหสอดคลองกบประกาศกระทรวงศกษาธการ เรอง กรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต พ.ศ.๒๕๕๒ เมอคณะกรรมการการอดมศกษาเหนชอบมาตรฐานคณวฒสาขา/สาขาวชาใดตามทคณะผ เ ชยวชาญเสนอแลว จะเสนอรฐมนตร วาการกระทรวงศกษาธการลงนามประกาศใชเพอใหสถาบนอดมศกษาใชมาตรฐานคณวฒดงกลาวเปนแนวทางในการพฒนาหลกสตรใหมหรอหลกสตรปรบปรง ตามแบบ มคอ.๒ รายละเอยดของหลกสตร

มาตรฐานคณวฒระดบ..........................สาขา/สาขาวชา................................................... ๑. ชอสาขา/สาขาวชา................................................................................................................................ ๒. ชอปรญญาและสาขาวชา ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ๓. ลกษณะของสาขา/สาขาวชา ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................

๒๔

๔. คณลกษณะของบณฑตทพงประสงค ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ๕. มาตรฐานผลการเรยนร ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ๖. องคกรวชาชพทเกยวของ (ถาม) ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ๗. โครงสรางหลกสตร ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ๘. เนอหาสาระสาคญของสาขา/สาขาวชา ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ๙. กลยทธการสอนและการประเมนผลการเรยนร ๙.๑ กลยทธการสอน ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ๙.๒ กลยทธการประเมนผลการเรยนร ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ๑๑. การทวนสอบมาตรฐานผลการเรยนร ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................

๒๕

๑๑. คณสมบตผเขาศกษาและการเทยบโอนผลการเรยนร ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ๑๒. คณาจารยและบคลากรสนบสนนการเรยนการสอน ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ๑๓. ทรพยากรการเรยนการสอนและการจดการ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ๑๔. แนวทางการพฒนาคณาจารย ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ๑๕. การประกนคณภาพหลกสตรและการจดการเรยนการสอน ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ๑๖. การนามาตรฐานคณวฒระดบ...................สาขาวชา................................สการปฏบต ระบกระบวนการทสถาบนอดมศกษานามาตรฐานคณวฒระดบ..................................................สาขา/สาขาวชา................................................สการพฒนาหลกสตรใหมหรอหลกสตรปรบปรง ดงน ๑๖.๑ ใหสถาบนอดมศกษาพจารณาความพรอมและศกยภาพในการบรหารจดการศกษาตามหลกสตร ในหวขอตาง ๆ ทกาหนดในมาตรฐานคณวฒระดบ................สาขา/สาขาวชา....................... ๑๖.๒ แตงตงคณะกรรมการพฒนาหลกสตรระดบ......................สาขา/สาขาวชา.......................ตามมาตรฐานคณวฒ ระดบ........................สาขา/สาขาวชา............................ซงประกอบดวยกรรมการ อยางนอย ๕ คน โดยมอาจารยผรบผดชอบหลกสตร อยางนอย ๒ คน ผทรงคณวฒหรอผเชยวชาญในสาขา/สาขาวชา.............................................ซงเปนบคคลภายนอกอยางนอย ๒ คน เพอดาเนนการพฒนาหลกสตรใหสอดคลองกบมาตรฐานคณวฒระดบ..............................สาขา/สาขาวชา.................................โดยมหวขอของหลกสตรอยางนอยตามทกาหนดไวในแบบ มคอ.๒

๑๖.๓ การพฒนาหลกสตรระดบ......................สาขา/สาขาวชา............................ ตามขอ ๑๖.๒ นน ในหวขอมาตรฐานผลการเรยนรทคาดหวง นอกจากมาตรฐานผลการเรยนรทกาหนดไวในมาตรฐานคณวฒระดบ.....................................สาขา/สาขาวชา................................. แลว สถาบนอดมศกษาอาจเพมเตมมาตรฐานผลการเรยนรซงสถาบนอดมศกษาตองการใหบณฑตระดบ.....................................สาขา/สาขาวชา..........................................ของตนมคณลกษณะเดนหรอพเศษกวาบณฑตในระดบคณวฒและสาขาวชาเดยวกนของ สถาบนอนๆ เพอใหเปนไปตามปรชญาและปณธานของสถาบนฯ และเปนท

๒๖

สนใจของบคคลทจะเลอกเรยน หลกสตรของสถาบนฯ หรอผทสนใจจะรบบณฑตเขาทางานเมอสาเรจการศกษา โดยใหแสดงแผนทการกระจาย ความรบผดชอบตอมาตรฐานผลการเรยนรจากหลกสตรสรายวชา (Curriculum Mapping) เพอใหเหนวาแตละรายวชาในหลกสตรมความรบผดชอบหลกหรอความรบผดชอบรองตอมาตรฐานการเรยนรดานใดบาง

๑๖.๔ จดทารายละเอยดของรายวชา รายละเอยดของประสบการณภาคสนาม ตามทกาหนดไวใน หลกสตร โดยมหวขออยางนอยตามแบบ มคอ.๓ (รายละเอยดของรายวชา) และแบบ มคอ.๔ (รายละเอยดของ ประสบการณภาคสนาม) ตามลาดบพรอมทงแสดงใหเหนวา แตละรายวชาจะทาใหเกดผลการเรยนรทคาดหวง ในเรองใดบาง สถาบนฯ ตองมอบหมายใหภาควชา/สาขาวชา จดทารายละเอยดของรายวชาทกรายวชา รวมทง รายละเอยดของประสบการณภาคสนาม ใหเสรจเรยบรอย กอนการเปดสอน

๑๖.๕ สถาบนอดมศกษาตองเสนอสภาสถาบนฯ อนมตรายละเอยดของหลกสตร ซงไดจดทาอยาง ถกตองสมบรณแลวกอนเปดสอน โดยสภาสถาบนฯ ควรกาหนดระบบและกลไกของการจดทาและอนมต รายละเอยดของหลกสตร รายละเอยดของรายวชา และรายละเอยดของประสบการณภาคสนามใหชดเจน

๑๖.๖ สถาบนอดมศกษาตองเสนอรายละเอยดของหลกสตร ซงสภาสถาบนอดมศกษาอนมตใหเปดสอนแลวใหสานกงานคณะกรรมการการอดมศกษารบทราบภายใน ๓๑ วน นบแตสภาสถาบนฯ อนมต

๑๖.๗ เมอสภาสถาบนอดมศกษาอนมตตามขอ ๑๖.๕ แลวใหมอบหมายอาจารยผสอน แตละรายวชา ดาเนนการจดการเรยนการสอนตามกลยทธการสอนและการประเมนผลทกาหนดไวในรายละเอยดของหลกสตร รายละเอยดของรายวชา และรายละเอยดของประสบการณภาคสนาม ใหบรรลมาตรฐานผลการเรยนรทคาดหวง ของสาขา/สาขาวชา

๑๖.๘ เมอสนสดการเรยนการสอน การประเมนผลและการทวนสอบผลการเรยนรแตละรายวชาและ ประสบการณภาคสนาม ในแตละภาคการศกษาแลว ใหอาจารยผ สอนจดทารายงานผลการดาเนนการของรายวชา ซงรวมถงการประเมนผล และการทวนสอบผลการเรยนในรายวชาทตนรบผดชอบพรอมปญหา/อปสรรคและขอเสนอแนะ โดยมหวขออยางนอยตามแบบ มคอ.๕ (รายงานผลการดาเนนการของรายวชา) และแบบ มคอ.๖ (รายงานผลการดาเนนการของประสบการณภาคสนาม) ใหอาจารยผรบผดชอบหลกสตรประมวล/วเคราะห ประสทธภาพและประสทธผลการดาเนนการ และจดทารายงานผลการดาเนนการของหลกสตรในภาพรวม ประจาปการศกษาเมอสนปการศกษา โดยมหวขออยางนอยตามแบบ มคอ.๗ (รายงานผลการดาเนนการของหลกสตร) เพอใชในการพจารณาปรบปรงและพฒนากลยทธการสอน กลยทธการประเมนผลและแกไขปญหา อปสรรคทเกดขน และหากจาเปนจะตองปรบปรงหลกสตรหรอการจดการเรยนการสอนกสามารถกระทาได

๑๖.๙ เมอครบรอบหลกสตร ใหจดทารายงานผลการดาเนนการของหลกสตร โดยมหวขอ อยางนอย ตามแบบ มคอ.๗ (รายงานผลการดาเนนการของหลกสตร) เชนเดยวกบการรายงานผลการ

๒๗

ดาเนนการของหลกสตร ในแตละปการศกษา และวเคราะหประสทธภาพและประสทธผลของการบรหารจดการหลกสตรในภาพรวมวา บณฑตบรรลมาตรฐานผลการเรยนรตามทคาดหวงไวหรอไม รวมทงใหนาผลการวเคราะหมาปรบปรงและพฒนา หลกสตรและ/หรอการดาเนนการของหลกสตรตอไป ๑๗. การเผยแพรหลกสตรทมคณภาพและมาตรฐานตามกรอบมาตรฐานคณวฒฯ ซงบนทกในฐาน ขอมลหลกสตรเพอการเผยแพร (Thai Qualifications Register : TQR) เพอประโยชนตอการกากบดแลคณภาพการจดการศกษาของคณะกรรมการการอดมศกษาการรบรองคณวฒเพอกาหนดอตราเงนเดอนในการเขารบราชการของคณะกรรมการขาราชการพลเรอน (ก.พ.) การรบรอง คณวฒเพอการศกษาตอหรอทางานในตางประเทศ และเปนขอมลสาหรบผ ประกอบการ สงคม และผมสวนไดสวนเสยจะสามารถตรวจสอบหลกสตรทมคณภาพและมาตรฐาน ไดโดยสะดวกใหสานกงานคณะกรรมการการอดมศกษาเผยแพรหลกสตรทมคณภาพและมาตรฐานตามกรอบมาตรฐานคณวฒฯ ซงบนทกในฐานขอมล หลกสตรเพอการเผยแพร (Thai Qualifications Register: TQR) เมอสถาบนฯ ไดเปดสอนไปแลวอยางนอยครงระยะเวลาของหลกสตรตามหลกเกณฑ ตอไปน

๑๗.๑ เปนหลกสตรทไดรบอนมตจากสภาสถาบนอดมศกษากอนเปดสอนและไดแจงสานกงาน คณะกรรมการการอดมศกษารบทราบภายใน ๓๑ วนนบแตสภาสถาบนอดมศกษาอนมตหลกสตรนน

๑๗.๒ ผลการประเมนคณภาพภายในตามตวบงชทกาหนดไวในรายละเอยดของหลกสตร ซงสอดคลองกบการประกนคณภาพภายในจะตองมคะแนนเฉลยระดบดขนไปตอเนองกน ๒ ป นบตงแตเปดสอน หลกสตรทไดพฒนาตามมาตรฐานคณวฒระดบปรญญาตรสาขา..................................

๑๗.๓ หลกสตรใดทไมไดรบการเผยแพร ใหสถาบนอดมศกษาดาเนนการปรบปรงตามเงอนไข ทคณะกรรมการการอดมศกษาจะกาหนดจากผลการประเมนตอไป

๑๗.๔ กรณหลกสตรใดไดรบการเผยแพรแลว สถาบนอดมศกษาจะตองกากบดแลใหมการรกษาคณภาพ ใหมมาตรฐานอยเสมอ โดยผลการประเมนคณภาพภายในตองมคะแนนเฉลยอยในระดบดขนไปหรอเปนไปตามท มาตรฐานคณวฒสาขา/สาขาวชานนกาหนดทกปหลงจากไดรบการเผยแพร หากตอมาปรากฏวาผลการประเมน คณภาพหลกสตรของสถาบนอดมศกษาใดไมเปนไปตามทกาหนด ใหสานกงานคณะกรรมการการอดมศกษาเสนอ คณะกรรมการการอดมศกษาเพอพจารณาถอนการเผยแพรหลกสตรนน จนกวาสถาบนอดมศกษานนจะไดมการปรบปรงตามเงอนไขของคณะกรรมการการอดมศกษา

๑๘. รายชอและหนวยงานของคณะกรรมการจดทามาตรฐานคณวฒระดบการศกษา......................................สาขา/สาขาวชา........................................... ................................................................................................................................................................ ภาคผนวก (ถาม)

๒๘

มคอ.๒ รายละเอยดของหลกสตร

รายละเอยดของหลกสตร (Programme Specification) หมายถง คาอธบายภาพรวมของการจดหลกสตร การจดการเรยนการสอนทจะทาใหบณฑตบรรลผลการเรยนรของหลกสตรนนๆโดยจะถายทอดผลการเรยนรทคาดหวงของบณฑตทกาหนดไวในกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต และมาตรฐานคณวฒสาขา/สาขาวชาไปสการปฏบตในหลกสตร ซงแตละสถาบนอดมศกษาสามารถบรรจเนอหาวชาเพมเตมนอกเหนอจากทกาหนดไวไดอยางอสระ เหมาะสม ตรงกบความตองการหรอเอกลกษณของสถาบนฯ โดยคณาจารยผสอนจะตองรวมมอกนวางแผนและจดทารายละเอยดของหลกสตร รายละเอยดของหลกสตรจะชวยอธบายใหนกศกษาทราบวาตนตองเรยนวชาอะไรบางเขาใจถงวธการสอน วธการเรยนร ตลอดจนวธการวดและประเมนผลทจะทาใหมนใจวาเมอเรยนสาเรจแลวจะบรรลมาตรฐานผลการเรยนรตามทกาหนดไวในหลกสตร ทงยงแสดงความสมพนธของหลกสตรกบองคประกอบในการเรยนเพอนาไปสคณวฒตามทกาหนดในมาตรฐานคณวฒ รายละเอยดของหลกสตรจะชวยใหนกศกษาเลอกเรยนในหลกสตรทเหมาะกบรปแบบการเรยนรและความตองการของตนเองไดรวมทงผใชบณฑตสามารถใชเปนขอมลประกอบการพจารณารบบณฑตเขาทางาน

ประกอบดวย ๘ หมวดตอไปน หมวดท ๑ ขอมลทวไป หมวดท ๒ ขอมลเฉพาะของหลกสตร หมวดท ๓ ระบบการจดการศกษา การดาเนนการ และโครงสรางของหลกสตร หมวดท ๔ ผลการเรยนร กลยทธการสอนและประเมนผล หมวดท ๕ หลกเกณฑในการประเมนผลนกศกษา หมวดท ๖ การพฒนาคณาจารย หมวดท ๗ การประกนคณภาพหลกสตร หมวดท ๘ การประเมนและปรบปรงการดาเนนการของหลกสตร

๒๙

รายละเอยดของหลกสตร หลกสตร .......................................................................

สาขา/สาขาวชา....................................................................... หลกสตรใหม/ปรบปรง พ.ศ ........................................................................

ชอสถาบนอดมศกษา วทยาเขต/คณะ/ภาควชา

หมวดท ๑. ขอมลทวไป ๑. รหสและชอหลกสตร ระบรหส (ถาม)/ชอหลกสตรและสาขา/สาขาวชาของหลกสตรทเปดสอนทงภาษาไทยและภาษาองกฤษใหสอดคลองกน ๒. ชอปรญญาและสาขาวชา ใหระบชอเตมและอกษรยอของปรญญาทงภาษาไทยและภาษาองกฤษใหสอดคลองกน สาหรบชอภาษาไทยใหใชตามพระราชกฤษฎกาวาดวยชอปรญญาในสาขาวชา อกษรยอสาหรบสาขาวชาของสถาบน(กรณมหาวทยาลยของรฐ) หรอตามขอบงคบของสถาบนฯ ซงสอดคลองตามหลกเกณฑการกาหนดชอปรญญาของกระทรวงศกษาธการ (กรณมหาวทยาลยในกากบ) หรอตามหลกเกณฑการกาหนดชอปรญญาของกระทรวงศกษาธการ (กรณสถาบนอดมศกษาเอกชน) ๓. วชาเอก (ถาม) ๔. จานวนหนวยกตทเรยนตลอดหลกสตร ๕. รปแบบของหลกสตร ๕.๑ รปแบบ ระบรปแบบของหลกสตรทเปดสอนวาเปนหลกสตรระดบคณวฒใดตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๕๒ ๕.๒ ภาษาทใช ระบภาษาทใชในการจดการเรยนการสอนวาเปนภาษาไทยหรอภาษาตางประเทศภาษาใด ๕.๓ การรบเขาศกษา ระบการรบนกศกษาเขาศกษาในหลกสตรวารบเฉพาะนกศกษาไทยหรอตางประเทศ หรอรบทงสองกลมเขาศกษา ๕.๔ ความรวมมอกบสถาบนอน ระบวาเปนหลกสตรเฉพาะของสถาบนทจดการเรยนการสอนโดยตรงหรอเปนหลกสตรความรวมมอกบสถาบนการศกษา/หนวยงานอน ๆ โดยตองระบชอสถาบนการศกษา/หนวยงานททาความรวมมอดวย สาหรบความรวมมอกบสถาบนการศกษา/หนวยงานอนๆ ในตางประเทศตองสอดคลองกบประกาศกระทรวงศกษาธการ เรอง แนวทางความตกลงรวมมอทางวชาการระหวางสถาบนอดมศกษาไทยกบสถาบนอดมศกษาตางประเทศ พ.ศ. ๒๕๕๑

๓๐

๕.๕ การใหปรญญาแกผสาเรจการศกษา ระบวาใหปรญญาเพยงสาขาวชาเดยวหรอใหปรญญามากกวา ๑ สาขาวชา (กรณทวปรญญา) หรอปรญญาอน ๆ ในชวงกลางของหลกสตร หรอเปนปรญญารวมระหวางสถาบนอดมศกษากบสถาบนอดมศกษาทมขอตกลงความรวมมอ ๖. สถานภาพของหลกสตรและการพจารณาอนมต/เหนชอบหลกสตร ระบวาเปนหลกสตรใหมหรอหลกสตรปรบปรง พ.ศ. ใด และเวลาทเรมใชหลกสตรน (ภาคการศกษาและปการศกษา) พรอมทงใหระบวนเดอนปทสภาวชาการหรอทคณะกรรมการวชาการหรอทเรยกอยางอน(ระบชอ) และสภาสถาบนฯอนมต/เหนชอบหลกสตร ในกรณทไดรบการรบรองหลกสตรโดยองคกรวชาชพหรอองคกรอนใดดวย ใหระบองคกรทใหการรบรอง และวนเดอนปทไดรบการรบรองดวย

* ๗. ความพรอมในการเผยแพรหลกสตรทมคณภาพและมาตรฐาน

ระบปทคาดวาจะไดรบการเผยแพรวาเปนหลกสตรทมคณภาพและมาตรฐานตามกรอบมาตรฐานคณวฒระดบอดมศกษาแหงชาต

* ๘. อาชพทสามารถประกอบไดหลงสาเรจการศกษา

ระบอาชพทสามารถประกอบไดหลงสาเรจการศกษา ๙. ชอ เลขประจาตวบตรประชาชน ตาแหนง และคณวฒการศกษาของอาจารยผรบผดชอบหลกสตร อาจารยผรบผดชอบหลกสตรตองมคณสมบตสอดคลองตามเกณฑมาตรฐานหลกสตร สาหรบหลกสตรระดบปรญญาตร ซงเกณฑมาตรฐานหลกสตรไมไดระบอาจารยผรบผดชอบหลกสตรไว ใหอาจารยประจาหลกสตรทสาเรจการศกษาไมตากวาปรญญาโทหรอเทยบเทาในสาขาวชาทตรงหรอสมพนธกบสาขาวชาทเปดสอนหรอเปนผดารงตาแหนงทางวชาการไมตากวาผชวยศาสตราจารย อยางนอย ๒ คนเปนอาจารยผรบผดชอบหลกสตร โดยใหระบคณวฒ สาขาวชา และปทสาเรจ พรอมทงเลขประจาตวประชาชน ถาจดการเรยนการสอนมากกวา ๑ แหงใหแสดงอาจารยผรบผดชอบหลกสตรของแตละแหงซงตองเปนอาจารยคนละชดกน

*๑๑. สถานทจดการเรยนการสอน

ระบสถานทจดการเรยนการสอนใหชดเจนหากมการสอนในวทยาเขตอน ๆ หรอสอนมากกวา ๑ แหง ระบขอมลใหครบถวน

* ๑๑. สถานการณภายนอกหรอการพฒนาทจาเปนตองนามาพจารณาในการวางแผนหลกสตร

๑๑.๑ สถานการณหรอการพฒนาทางเศรษฐกจ ๑๑.๒ สถานการณหรอการพฒนาทางสงคมและวฒนธรรม

* ๑๒. ผลกระทบจาก ขอ ๑๑.๑ และ ๑๑.๒ ตอการพฒนาหลกสตรและความเกยวของกบพนธกจ

ของสถาบน ๑๒.๑ การพฒนาหลกสตร ๑๒.๒ ความเกยวของกบพนธกจของสถาบน

๓๑

* ๑๓. ความสมพนธ (ถาม) กบหลกสตรอนทเปดสอนในคณะ/ภาควชาอนของสถาบน (เชน รายวชา

ทเปดสอนเพอใหบรการคณะ/ภาควชาอน หรอตองเรยนจากคณะ/ภาควชาอน) อธบายการบรหารจดการ แผนความรวมมอหรอประสานงานรวมกบภาควชาอนๆ ทเกยวของ เชนหลกสตรนมรายวชาทกาหนดใหนกศกษาในหลกสตรอนเรยนหรอไม ถามจะดาเนนการอยางไรเพอใหมนใจวารายวชาดงกลาวสนองตอบตอความตองการของนกศกษาในหลกสตรอน หมายเหต * ไมมในเอกสารหลกสตร (รปแบบเดม) และแบบ สมอ. (แบบฟอรมทใชในการวเคราะหหลกสตร)

หมวดท ๒. ขอมลเฉพาะของหลกสตร

*๑. ปรชญา ความสาคญ และวตถประสงคของหลกสตร

ระบปรชญา ความสาคญและวตถประสงคของหลกสตรโดยตองสอดคลองกบปรชญาของการอดมศกษา ปรชญาของสถาบนและมาตรฐานวชาการ/วชาชพหรอการผลตบณฑตใหมคณลกษณะ และความรความสามารถอยางไร

*๒. แผนพฒนาปรบปรง

ระบแผนพฒนาหรอแผนการเปลยนแปลงหลกๆทเสนอในหลกสตร พรอมระบเวลาคาดวาจะดาเนนการแลวเสรจ (เชน ภายใน ๕ ป) โดยใหระบกลยทธสาคญทตองดาเนนการเพอความสาเรจของแผนนนๆ รวมทงตวบงชความสาเรจ โดยตวบงชควรจะเปนสวนหนงของการประเมนในหมวด ๗ ดวย ๒.๑ แผนการพฒนา/เปลยนแปลง ๒.๒ กลยทธ ๒.๓ หลกฐาน/ตวบงช

หมวดท ๓. ระบบการจดการศกษา การดาเนนการ และโครงสรางของหลกสตร ๑. ระบบการจดการศกษา ๑.๑ ระบบ ระบระบบการจดการศกษาทใชในการจดการเรยนการสอนตามหลกสตรวาเปนระบบทวภาค ระบบไตรภาค ระบบจตรภาค เปนตน ตามเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษา ๑.๒ การจดการศกษาภาคฤดรอน ระบวามการจดการเรยนการสอนในภาคฤดรอนหรอไม ๑.๓ การเทยบเคยงหนวยกตในระบบทวภาค ถามการจดการศกษาทใชระบบอน ๆ ทมใชการใชระบบการศกษาแบบทวภาคในการจดการเรยนการสอนใหแสดงการเทยบเคยงกบระบบทวภาคใหชดเจน

๓๒

๒. การดาเนนการหลกสตร ๒.๑ วน – เวลาในการดาเนนการเรยนการสอน ระบชวงเวลาการจดการเรยนการสอนทใหนกศกษาเรยน ๒.๒ คณสมบตของผเขาศกษา ระบคณสมบตผเขาศกษาในหลกสตรทสอดคลองกบระดบการศกษาตามเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษา อาท สาเรจการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย สาหรบผสมครเขาศกษาตอในหลกสตรระดบปรญญาตร ในกรณทมเกณฑคณสมบตเพมเตมตองระบใหครบและชดเจน

*๒.๓ ปญหาของนกศกษาแรกเขา

ระบลกษณะเฉพาะของนกศกษาทจะสมครเขาเรยนในหลกสตร ทตองนามาประกอบการพจารณา เพอการกาหนดหลกสตร (เชน นกศกษาทมขอจากดทางทกษะ IT หรอ ภาษา คณตศาสตร หรอการปรบตวในการเรยน) ๒.๔ กลยทธในการดาเนนการเพอแกไขปญหา / ขอจากดของนกศกษาในขอ ๒.๓ ๒.๕ แผนการรบนกศกษาและผสาเรจการศกษาในระยะ ๕ ป ระบจานวนผทคาดวาจะรบเขาศกษาในหลกสตรและจานวนทคาดวาจะมผสาเรจการศกษาในแตละปการศกษาในระยะเวลา ๕ ป ๒.๖ งบประมาณตามแผน แสดงงบประมาณ โดยจาแนกรายละเอยดตามหวขอการเสนอตงงบประมาณ รวมทงประมาณการคาใชจายตอหวในการผลตบณฑตตามหลกสตรนน ๒.๗ ระบบการศกษา แบบชนเรยน แบบทางไกลผานสอสงพมพเปนหลก แบบทางไกลผานสอแพรภาพและเสยงเปนสอหลก แบบทางไกลทางอเลกทรอนกสเปนสอหลก (E-learning) แบบทางไกลทางอนเตอรเนต อนๆ (ระบ) ๒.๘ การเทยบโอนหนวยกต รายวชาและการลงทะเบยนเรยนขามมหาวทยาลย (ถาม) ๓. หลกสตรและอาจารยผสอน ระบจานวนหนวยกต รวมตลอดหลกสตรและระยะเวลาการสาเรจการศกษาในแตละแบบทสมพนธกบการเลอกเรยนของนกศกษา ซงกาหนดเปนหลกสตรแบบศกษาเตมเวลาหรอแบบศกษาบางเวลาและสอดคลองกบเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษาในแตละระดบ

๓๓

๓.๑ หลกสตร ใหระบรายละเอยดดงตอไปน ๓.๑.๑ จานวนหนวยกต ใหระบหนวยกต รวมตลอดหลกสตร ๓.๑.๒ โครงสรางหลกสตร ใหแสดงโครงสรางหรอองคประกอบของหลกสตร โดยแบงเปนหมวดวชาใหสอดคลองกบทกาหนดไวในเกณฑมาตรฐานหลกสตรของกระทรวงศกษาธการ ตวอยาง จานวนหนวยกต รวมตลอดหลกสตร ๑๓๕ หนวยกต ๑) หมวดวชาศกษาทวไป ๓๖ หนวยกต - กลมสงคมศกษาศาสตร ๙ หนวยกต - กลมวชามนษยศาสตร ๙ หนวยกต - กลมวชาภาษา ๙ หนวยกต - กลมวชาวทยาศาสตรกบคณตศาสตร ๙ หนวยกต ๒) หมวดวชาเฉพาะดาน ๙๓ หนวยกต - วชาแกน ๓๑ หนวยกต - วชาเอก ๔๕ หนวยกต - วชาโท ๑๘ หนวยกต ๓) หมวดวชาเลอกเสร ๖ หนวยกต ๓.๑.๓ รายวชา ใหระบรหสรายวชา (อธบายความหมายของรหสวชาดวย) ชอรายวชาทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ จานวนหนวยกต จานวนชวโมงบรรยาย จานวนชวโมงปฏบต และจานวนชวโมงศกษาดวยตนเอง ๓.๑.๔ แสดงแผนการศกษา ๓.๑.๕ คาอธบายรายวชา ๓.๒ ชอ สกล เลขประจาตวบตรประชาชน ตาแหนงและคณวฒของอาจารย ระบจานวนอาจารยประจาหลกสตร อาจารยประจาและอาจารยพเศษ แยกจากกน โดยระบรหสเลขประจาตวประชาชน รายชอซงประกอบดวยตาแหนงทางวชาการ คณวฒ สาขาวชาและสถาบนทสาเรจการศกษา (โดยตองสอดคลองตามเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษา) ผลงานทางวชาการ การคนควา วจย หรอการแตงตารา (ถาม) รวมทงภาระการสอนทงทมอยแลว และทจะมในหลกสตรน(รายละเอยดทงหมดไวทนหรอภาคผนวกกได) ๓.๒.๑ อาจารยประจาหลกสตร ระบอาจารยซงมคณวฒตรงหรอสมพนธกบสาขาวชาทเปดสอนโดยใหมคณวฒและจานวนสอดคลองกบเกณฑมาตรฐานหลกสตร

๓๔

๓.๒.๒ อาจารยประจา ระบอาจารยซงมหนาทหลกดานการสอนและการวจย และปฏบตหนาทเตมเวลาในสถาบนอดมศกษา ๓.๒.๓ อาจารยพเศษ

* ๔. องคประกอบเกยวกบประสบการณภาคสนาม (การฝกงาน หรอสหกจศกษา) (ถาม)

สรปโดยยอเกยวกบการฝกปฏบต ฝกตามคลนกหรอฝกงาน หรอสหกจศกษาทกาหนดไวในหลกสตร ๔.๑. มาตรฐานผลการเรยนรของประสบการณภาคสนาม ลงรายการสาคญๆ ของมาตรฐานผลการเรยนรจากประสบการณภาคสนามทตองการ ๔.๒ ชวงเวลา ระบชวงเวลาของหลกสตรทจดประสบการณภาคสนามใหนกศกษา เชน ป ภาคการศกษาทจด ๔.๓ การจดเวลาและตารางสอน เชน ๓ วนตอสปดาหเปนเวลา ๔ สปดาห หรอจดเตมเวลาใน ๑ ภาคการศกษา

* ๕. ขอกาหนดเกยวกบการทาโครงงานหรองานวจย (ถาม)

ขอมลโดยสรปเกยวกบขอกาหนดในการทาโครงงานหรอวทยานพนธ นอกเหนอจากโครงงานหรองานวจยในรายวชาอนๆ ควรแนบขอกาหนดสาหรบการทาโครงงานดวย ๕.๑ คาอธบายโดยยอ ๕.๒ มาตรฐานผลการเรยนร ระบมาตรฐานผลการเรยนรหลกๆ ทตองการจากการทาโครงงานหรองานวจย ๕.๓ ชวงเวลา ระบชวงระยะเวลาของหลกสตรทกาหนดใหทาโครงงานหรองานวจย เชน ป ภาคการศกษา ๕.๔ จานวนหนวยกต ๕.๕ การเตรยมการ อธบายอยางยอเกยวกบการเตรยมการใหคาแนะนาและชวยเหลอทางดานวชาการแกนกศกษา ๕.๖ กระบวนการประเมนผล อธบายเกยวกบกระบวนการประเมนผล รวมทงกลไกสาหรบการทวนสอบมาตรฐาน

หมวดท ๔. ผลการเรยนร กลยทธการสอนและการประเมนผล * ๑. การพฒนาคณลกษณะพเศษของนกศกษา ระบลกษณะพเศษของนกศกษาทนอกเหนอไปจากความคาดหวงโดยทวๆ ไปทสถาบน คณะหรอภาควชา พยายามพฒนาใหมขนในตวของนกศกษาหลกสตรน เชน บณฑตซงมความสามารถพเศษเฉพาะ

๓๕

ในการแกไขปญหาไดอยางสรางสรรค มความสามารถในความเปนผนาอยางโดดเดน หรอมความมงมนในการใหบรการสาธารณะ หรอมทกษะทาง IT ในระดบสงในแตละคณลกษณะดงกลาว ชใหเหนถงกลยทธการสอนและกจกรรมนกศกษาทจะใชในการพฒนาคณลกษณะเหลานน * ๒. การพฒนาผลการเรยนรในแตละดาน อธบายผลการเรยนรแตละดาน ตามหวขอตอไปน (๑) คาอธบายทวๆ ไปเกยวกบความรหรอทกษะในหลกสตรทตองการจะพฒนาและระดบของความรและทกษะนนๆ ใหสอดคลองกบมาตรฐานผลการเรยนรทสาขา/สาขาวชานนๆ กาหนดเปนอยางนอย (ดประกาศกระทรวงศกษาธการ เรอง มาตรฐานคณวฒระดบการศกษาของสาขา/สาขาวชานนๆ ขอ ๕ มาตรฐานผลการเรยนร) กรณกระทรวงศกษาธการยงมไดประกาศมาตรฐานสาขา/สาขาวชาของหลกสตรทจะพฒนา/ปรบปรงใหสถาบนอดมศกษาทาความเขาใจมาตรฐานผลการเรยนแตละดานของระดบคณวฒทจะพฒนา/ปรบปรงจากคาอธบายในสวนท ๒ ขอ ๒.๒ วธท ๒ (๒) คาอธบายเกยวกบกลยทธการสอนทจะใชในรายวชาตางๆ ในหลกสตรทจะพฒนาความรและทกษะเหลานน (ควรเปนคาอธบายทวๆ ไปของวธการทจะใชตลอดหลกสตร โดยใชการจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ แตถามความรบผดชอบพเศษเฉพาะทจะกาหนดใหมในรายวชาใดวชาหนงโดยเฉพาะใหแสดงไวดวย) (๓) วธการวดและประเมนผลทจะใชในรายวชาตางๆ ในหลกสตรทจะประเมนผลการเรยนรในกลมทเกยวของ(ซงอาจรวมกลยทธสาหรบการประเมนหลกสตรเชนเดยวกบการวดและประเมนผลนกศกษา) ถามการเปลยนแปลงกลยทธหรอวธการในชวงระยะเวลาใดของหลกสตรควรแสดงใหเหนดวย ตวอยางเชนกจกรรมตางๆ ในการเตรยมการหรอการแนะนาในตอนเรมหลกสตร และงานโครงการในระดบสงขนใชความรและทกษะทกาหนดอาจจะรวมไวในระยะเวลาตอมา * ๓. แผนทแสดงการกระจายความรบผดชอบมาตรฐานผลการเรยนรจากหลกสตรสรายวชา(Curriculum Mapping) แสดงใหเหนวาแตละรายวชาในหลกสตรรบผดชอบตอมาตรฐานผลการเรยนรใดบาง (ตามทระบในหมวดท ๔ ขอ ๒) โดยระบวาเปนความรบผดชอบหลกหรอรบผดชอบรอง ซงบางรายวชาอาจไมนาสมาตรฐานผลการเรยนรบางเรองกได (จะแสดงเปนเอกสารแนบทายกได)

หมวดท ๕. หลกเกณฑในการประเมนผลนกศกษา ๑. กฎระเบยบหรอหลกเกณฑในการใหระดบคะแนน (เกรด) ถาสถาบนอดมศกษา วทยาลย ภาควชา หรอหลกสตรมนโยบายหรอกฎ ระเบยบ เกยวกบการใหระดบคะแนน (เกรด) นกศกษา ใหกลาวถงนโยบายหรอ กฎ ระเบยบนนๆ หรอแนบเอกสารดงกลาว * ๒. กระบวนการทวนสอบมาตรฐานผลสมฤทธของนกศกษา อธบายกระบวนการทใชในการทวนสอบมาตรฐานผลสมฤทธของนกศกษาตามมาตรฐานผลการเรยนร แตละรายวชา เชน ทวนสอบจากคะแนนขอสอบ หรองานทมอบหมาย กระบวนการอาจจะตางกน

๓๖

ไปสาหรบรายวชาทแตกตางกน หรอสาหรบมาตรฐานผลการเรยนรแตละดาน ๓. เกณฑการสาเรจการศกษาตามหลกสตร ระบรายละเอยดเกยวกบเกณฑการสาเรจการศกษาในหลกสตรซงตองสอดคลองกบเกณฑมาตรฐานหลกสตรระดบอดมศกษา

หมวดท ๖. การพฒนาคณาจารย * ๑. การเตรยมการสาหรบอาจารยใหม อธบายกระบวนการทใชสาหรบการปฐมนเทศ และ/หรอการแนะนาอาจารยใหมและอาจารยพเศษใหมนใจไดวาอาจารยเขาใจถงหลกสตรและบทบาทของรายวชาตางๆ ทสอนในหลกสตรและรายวชาทตนรบผดชอบสอน * ๒. การพฒนาความรและทกษะใหแกคณาจารย อธบายถงสงทจะดาเนนการเพอชวยใหคณาจารยไดพฒนา ๒.๑ การพฒนาทกษะการจดการเรยนการสอน การวดและการประเมนผล ๒.๒ การพฒนาวชาการและวชาชพดานอนๆ

หมวดท ๗. การประกนคณภาพหลกสตร ๑. การบรหารหลกสตร ระบระบบและกลไกในการบรหารหลกสตร ๒. การบรหารทรพยากรการเรยนการสอน ๒.๑ การบรหารงบประมาณ ๒.๒ ทรพยากรการเรยนการสอนทมอยเดม ระบความพรอมของทรพยากรทมอยแลว โดยแสดงรายการทรพยากรการเรยนการสอนทจาเปน เชน ตารา หนงสออางอง เอกสารหรออปกรณการเรยนการสอนอน ๆ รวมทงสออเลคทรอนกสอนๆ เปนตน ๒.๓ การจดหาทรพยากรการเรยนการสอนเพมเตม ระบกระบวนการวางแผนและจดหาตารา หนงสออางอง เอกสารหรออปกรณการเรยนการสอนอนๆ รวมทงสออเลคทรอนกสอน ๆ ๒.๔ การประเมนความเพยงพอของทรพยากร ระบกระบวนการตดตามและประเมนความพอเพยงของหนงสอ ตารา วารสารและอปกรณการเรยนการสอนตลอดจนทรพยากรอนๆ ทจาเปน * ๓. การบรหารคณาจารย ๓.๑ การรบอาจารยใหม ระบกระบวนการยอๆ ในการรบอาจารยใหม เพอใหมนใจวา อาจารยมคณสมบตและ

๓๗

ประสบการณเพยงพอตอความรบผดชอบการสอน ๓.๒ การมสวนรวมของคณาจารยในการวางแผน การตดตามและทบทวนหลกสตร อธบายกระบวนการในการปรกษาหารอรวมกนและการมสวนรวมของคณาจารยในการตดตามคณภาพหลกสตร การทบทวนประจาปและการวางแผนสาหรบการปรบปรงหลกสตร ๓.๓ การแตงตงคณาจารยพเศษ สรปยอ ๆ ถงนโยบายในการแตงตงอาจารยทสอนบางเวลาและอาจารยพเศษ เชน วธการอนมต กระบวนการเลอกสรร และสดสวนตอคณาจารยในหลกสตรทงหลกสตร * ๔. การบรหารบคลากรสนบสนนการเรยนการสอน ๔.๑ การกาหนดคณสมบตเฉพาะสาหรบตาแหนง ๔.๒ การเพมทกษะความรเพอการปฏบตงาน (เชน การฝกอบรม ทศนศกษา หรอการฝกการทาวจยรวมกบอาจารย เปนตน) ๕. การสนบสนนและการใหคาแนะนานกศกษา ๕.๑ การใหคาปรกษาดานวชาการ และอนๆ แกนกศกษา อธบายถงการจดการทไดดาเนนการในการใหคาปรกษาแนะนาทางวชาการแกนกศกษารวมถงตารางการทางานของอาจารยและการแนะนาแผนการเรยนในหลกสตร การเลอกและวางแผนสาหรบอาชพ (ซงอาจมในระดบคณะ) ๕.๒ การอทธรณของนกศกษา แนบกฎระเบยบสาหรบการอทธรณของนกศกษาในเรองทเกยวกบวชาการรวมทงกระบวนการในการพจารณาขออทธรณเหลานน ๖. ความตองการของตลาดแรงงาน สงคม และ/หรอความพงพอใจของผใชบณฑต ใหอธบายวงจรของการพฒนาหลกสตรหรอการปรบปรงหลกสตร โดยตองสารวจความตองการทงเชงปรมาณและคณภาพ ตลอดจนตดตามความเปลยนแปลงและความพงพอใจของผใชบณฑต * ๗. ตวบงชผลการดาเนนงาน (Key Performance Indicators) ระบตวบงชผลการดาเนนงานทใชในการตดตาม ประเมนและรายงานคณภาพของหลกสตรประจาปทระบไวในหมวด ๑ – ๖ ขางตน เชน จานวนนกศกษาทจบในเวลาทกาหนด จานวนนกศกษาทตกออก (Retire)ระดบความพงพอใจของผใชบณฑต การดาเนนงานตามการพฒนา/ปรบปรงทกาหนด เปนตน โดยตวบงชอยางนอยตองสอดคลองกบตวบงชของการประกนคณภาพภายใน และการประเมนคณภาพภายนอก

หมวดท ๘. การประเมนและปรบปรงการดาเนนการของหลกสตร ควรคานงถงประเดนตาง ๆ ในหมวด ๑ – ๗ และเชอมโยงสการประเมนการจดการเรยนการสอนในประเดนสาคญ ๆ ทสะทอนถงคณภาพของบณฑตทคาดหวงโดยประเดนเหลานจะถกนามาใชในการประเมนคณภาพและมาตรฐานของหลกสตรเพอการเผยแพร

๓๘

* ๑.การประเมนประสทธผลของการสอน ๑.๑ การประเมนกลยทธการสอน อธบายกระบวนการทใชในการประเมนกลยทธการสอนทไดวางแผนไวสาหรบการพฒนาการเรยนรในดานตางๆ เชน การประเมนความเหนหรอขอเสนอแนะของอาจารยภายหลงการเขารบการอบรม การนากลยทธการสอนไปใช การปรกษาหารอกบผเชยวชาญดานหลกสตรหรอวธการสอน การวเคราะหผลการประเมนของนกศกษาและหลกสตรฝกอบรมดานทฤษฎการเรยนรและวธการสอนทเกยวของ และอธบายกระบวนการทจะนาผลการประเมนทไดมาปรบปรงแผนกลยทธการสอน ๑.๒ การประเมนทกษะของอาจารยในการใชแผนกลยทธการสอน อธบายกระบวนการทใชในการประเมนทกษะของคณาจารยในการใชกลยทธตามทไดวางแผนไว เชน การประเมนของนกศกษาในแตละรายวชา การสงเกตการณของอาจารยผรบผดชอบหลกสตรหรอหวหนาภาค การทดสอบผลการเรยนรของนกศกษาในหลกสตรโดยเทยบเคยงกบนกศกษาของสถาบนอนในหลกสตรเดยวกน การจดอนดบเกยวกบกระบวนการในการพฒนาความรและทกษะทมประสทธภาพมากทสดทนกศกษาตองการ * ๒. การประเมนหลกสตรในภาพรวม อธบายกระบวนการทจะใชเพอจะไดขอมลตางๆยอนกลบในการประเมนคณภาพของหลกสตรในภาพรวมและการบรรลผลการเรยนรทคาดหวงจากกลมบคคล ดงน ๑) นกศกษาและบณฑต ๒)ผทรงคณวฒ และ/หรอผประเมนภายนอก ๓) ผใชบณฑตและ/หรอผมสวนไดสวนเสยอนๆ * ๓. การประเมนผลการดาเนนงานตามรายละเอยดหลกสตร ใหประเมนตามตวบงชผลการดาเนนงานทระบในหมวดท ๗ ขอ ๗ โดยคณะกรรมการประเมนอยางนอย ๓ คน ประกอบดวยผทรงคณวฒในสาขา/สาขาวชาเดยวกนอยางนอย ๑ คน (ควรเปนคณะกรรมการประเมนชดเดยวกบการประกนคณภาพภายใน) * ๔. การทบทวนผลการประเมนและวางแผนปรบปรง อธบายกระบวนการทบทวนผลการประเมนทไดจากอาจารยและนกศกษา รวมทงกระบวนการในการวางแผนปรบปรงหลกสตรและแผนกลยทธ เอกสารแนบ ใหแนบเอกสารทระบไวใหครบถวน

๓๙

มคอ. ๓ รายละเอยดของรายวชา

รายละเอยดของรายวชา (Course Specification) หมายถง ขอมลเกยวกบแนวทางการบรหารจดการของแตละรายวชาเพอใหการจดการเรยนการสอนสอดคลองและเปนไปตามทวางแผนไวในรายละเอยด ของหลกสตร ซงแตละรายวชาจะกาหนดไวอยางชดเจนเกยวกบวตถประสงคและรายละเอยดของเนอหาความรในรายวชา แนวทางการปลกฝงทกษะตางๆ ตลอดจนคณลกษณะอนๆทนกศกษาจะไดรบการพฒนาใหประสบความสาเรจตามจดมงหมายของรายวชา มการกาหนดรายละเอยดเกยวกบระยะเวลาทใชในการเรยน วธการเรยน การสอน การวดและประเมนผลในรายวชา ตลอดจนหนงสอหรอสอทางวชาการอนๆทจาเปนสาหรบการเรยนร นอกจากนยงกาหนดยทธศาสตรในการประเมนรายวชาและกระบวนการปรบปรง

ประกอบดวย ๗ หมวด ดงน

หมวดท ๑ ขอมลทวไป หมวดท ๒ จดมงหมายและวตถประสงค หมวดท ๓ ลกษณะและการดาเนนการ หมวดท ๔ การพฒนาผลการเรยนรของนกศกษา หมวดท ๕ แผนการสอนและการประเมนผล หมวดท ๖ ทรพยากรประกอบการเรยนการสอน หมวดท ๗ การประเมนและปรบปรงการดาเนนการของรายวชา

รายละเอยดของรายวชา

ชอสถาบนอดมศกษา วทยาเขต/คณะ/ภาควชา

หมวดท ๑ ขอมลทวไป ๑. รหสและชอรายวชา

๒. จานวนหนวยกต

บรรยาย-ปฏบต ๓. หลกสตรและประเภทของรายวชา ระบชอหลกสตรทใชรายวชาน ยกเวนวชาทเปดเปนวชาเลอกทวไป ใหใช “หลายหลกสตร” และใหระบวาเปนวชาศกษาทวไปหรอวชาเฉพาะ เชน วชาแกน วชาเฉพาะดาน วชาพนฐานวชาชพหรอวชาชพ วชาเอก วชาเอกเลอก เปนตน

๔๐

๔. อาจารยผรบผดชอบรายวชาและอาจารยผสอน ๕. ภาคการศกษา / ชนปทเรยน

ระบภาคการศกษา / ชนปทเรยน ตามแผนการศกษาของหลกสตร ๖. รายวชาทตองเรยนมากอน (Pre-requisite) (ถาม)

๗. รายวชาทตองเรยนพรอมกน (Co-requisites) (ถาม)

๘. สถานทเรยน

ระบสถานทเรยนทกแหงทงในและนอกทตงหลกของมหาวทยาลยใหครบถวน

๙. วนทจดทาหรอปรบปรงรายละเอยดของรายวชาครงลาสด

หมวดท ๒ จดมงหมายและวตถประสงค ๑. จดมงหมายของรายวชา

๒. วตถประสงคในการพฒนา/ปรบปรงรายวชา

อธบายโดยยอเกยวกบวตถประสงคในการพฒนารายวชานหรอการเปลยนแปลงสาคญ ๆ ทเกดขน เชน เพมการใชเทคโนโลยสารสนเทศ หรอ web based การเปลยนแปลงเนอหาของรายวชาซงเปนผลจากงานวจยใหมๆ ในสาขา

หมวดท ๓ ลกษณะและการดาเนนการ

๑. คาอธบายรายวชา ตามทระบไวในรายละเอยดหลกสตร

๒. จานวนชวโมงทใชตอภาคการศกษา

ระบจานวนชวโมงบรรยาย สอนเสรม การฝกปฏบตงานภาคสนาม/การฝกงาน และการศกษาดวยตนเอง ๓. จานวนชวโมงตอสปดาหทอาจารยใหคาปรกษาและแนะนาทางวชาการแกนกศกษาเปนรายบคคล ระบจานวนชวโมงตอสปดาหทจะใหคาปรกษาและแนะนาทางวชาการแกนกศกษานอกชนเรยน และวธการสอสารใหนกศกษาไดทราบกาหนดเวลาลวงหนา

หมวดท ๔ การพฒนาผลการเรยนรของนกศกษา การพฒนาผลการเรยนรในมาตรฐานผลการเรยนรแตละดานทมงหวง ซงตองสอดคลองกบทระบ

ไวในแผนทแสดงการกระจายความรบผดชอบตอมาตรฐานผลการเรยนรจากหลกสตรสรายวชา (Curriculum Mapping) ตามทกาหนดในรายละเอยดของหลกสตร โดยมาตรฐานการเรยนรแตละดาน ใหแสดงขอมลตอไปน

๔๑

๑ สรปสนๆ เกยวกบความร หรอทกษะทรายวชามงหวงทจะพฒนานกศกษา ๒ คาอธบายเกยวกบวธการสอนทจะใชในรายวชาเพอพฒนาความร หรอทกษะในขอ ๑ ๓ วธการทจะใชวดและประเมนผลการเรยนรของนกศกษาในรายวชานเพอประเมนผลการเรยนร

ในมาตรฐานการเรยนรแตละดานทเกยวของ ๑. คณธรรม จรยธรรม ๑.๑ คณธรรม จรยธรรมทตองพฒนา ๑.๒ วธการสอน ๑.๓ วธการประเมนผล ๒. ความร ๒.๑ ความรทตองไดรบ ๒.๒ วธการสอน ๒.๓ วธการประเมนผล ๓. ทกษะทางปญญา ๓.๑ ทกษะทางปญญาทตองพฒนา ๓.๒ วธการสอน ๓.๓ วธการประเมนผล ๔. ทกษะความสมพนธระหวางบคคลและความรบผดชอบ ๔.๑ ทกษะความสมพนธระหวางบคคลและความรบผดชอบทตองพฒนา ๔.๒ วธการสอน ๔.๓ วธการประเมนผล ๕. ทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การสอสาร และการใชเทคโนโลยสารสนเทศ ๕.๑ ทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การสอสาร และการใชเทคโนโลยสารสนเทศทตองพฒนา ๕.๒ วธการสอน ๕.๓ วธการประเมนผล

หมวดท ๕ แผนการสอนและการประเมนผล

๑. แผนการสอน ระบหวขอ/รายละเอยด สปดาหทสอน จานวนชวโมงการสอน (ซงตองสอดคลองกบจานวนหนวยกต) กจกรรมการเรยนการสอนและสอทใช รวมทงอาจารยผสอน ในแตละหวขอ/รายละเอยดของรายวชา

๔๒

๒. แผนการประเมนผลการเรยนร ระบวธการประเมนผลการเรยนรหวขอยอยแตละหวขอตามทปรากฏในแผนทแสดงการกระจายความรบผดชอบของรายวชา (Curriculum Mapping) ตามทกาหนดในรายละเอยดของหลกสตร สปดาหทประเมน และสดสวนของการประเมน

หมวดท ๖ ทรพยากรประกอบการเรยนการสอน

๑. ตาราและเอกสารหลก ระบตาราและเอกสารหลกทใชในการเรยนการสอน

๒. เอกสารและขอมลสาคญ ระบหนงสอ วารสาร รายงาน สออเลกทรอนกส เวบไซต กฎระเบยบตางๆ คอมพวเตอรและแหลงอางองทสาคญอนๆ ซงนกศกษาจาเปนตองศกษาเพมเตม ๓. เอกสารและขอมลแนะนา

ระบหนงสอ วารสาร รายงาน สออเลกทรอนกส เวบไซต กฎระเบยบตางๆ โปรแกรมคอมพวเตอรและแหลงอางองทสาคญอนๆ ซงนกศกษาควรศกษาเพมเตม

หมวดท ๗ การประเมนและปรบปรงการดาเนนการของรายวชา ๑. กลยทธการประเมนประสทธผลของรายวชาโดยนกศกษา ๒. กลยทธการประเมนการสอน

ระบวธการประเมนทจะไดขอมลการสอน เชน จากผสงเกตการณ หรอทมผสอน หรอผลการเรยนของนกศกษา เปนตน

๓. การปรบปรงการสอน

อธบายกลไกและวธการปรบปรงการสอน เชน คณะ/ภาควชามการกาหนดกลไกและวธการปรบปรงการสอนไวอยางไรบาง การวจยในชนเรยน การประชมเชงปฏบตการเพอพฒนาการเรยนการสอน เปนตน ๔. การทวนสอบมาตรฐานผลสมฤทธของนกศกษาในรายวชา

อธบายกระบวนการทใชในการทวนสอบมาตรฐานผลสมฤทธของนกศกษาตามมาตรฐานผลการเรยนรของรายวชา เชน ทวนสอบจากคะแนนขอสอบ หรองานทมอบหมาย กระบวนการอาจจะตางกนไปสาหรบรายวชาทแตกตางกน หรอสาหรบมาตรฐานผลการเรยนรแตละดาน

๕. การดาเนนการทบทวนและการวางแผนปรบปรงประสทธผลของรายวชา อธบายกระบวนการในการนาขอมลทไดจากการประเมนจากขอ ๑ และ ๒ มาวางแผนเพอ

ปรบปรงคณภาพ

๔๓

ตวอยาง มคอ. ๔

รายละเอยดของประสบการณภาคสนาม

ชอสถาบนอดมศกษา มหาวทยาลยราชภฏลาปาง

วทยาเขต/คณะ/ ภาควชา คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร

หมวดท ๑ ขอมลทวไป

๑ รหสและชอรายวชา รหสวชา๑๕๗๓๘๑๒ การฝกประสบการณวชาชพภาษาจน (Full Time Professional Experience in Chinese )

๒ จานวนหนวยกตหรอจานวนชวโมง หรอจานวนสปดาห๕ หนวยกต (ประมาณ ๔๕๑ ชวโมง) หรอไมนอยกวา ๑๒ สปดาห

๓ หลกสตรและประเภทรายวชา ศลปศาสตรบณฑต สาขาวชาภาษาจน เปนกลมวชาปฏบตการและฝกประสบการณวชาชพ

๔ อาจารยผรบผดชอบ/อาจารยทปรกษาการฝกประสบการณภาคสนามอ.สรรตน วาวแวว อาจารยทปรกษา

๕ ภาคการศกษา / ชนปทกาหนดใหมการฝกประสบการณภาคสนามตามแผนการศกษาของหลกสตร

ระดบปรญญาตร ชนปท ๔ ภาคการศกษาท ๒ และตองเรยนวชาบงคบครบตามทกาหนด

๖ วนทจดทาหรอปรบปรงรายละเอยดของรายวชาประสบการณภาคสนามครงลาสด ๑ พฤษภาคม ๒๕๔๙

หมวดท ๒ จดมงหมายและวตถประสงค

๑ จดมงหมายของประสบการณภาคสนามวชาการฝกประสบการณวชาชพภาษาจน เปนการจดใหนกศกษาไดบรณาการความรทไดศกษา

มาทงหมด เพอประยกตกบการปฏบตงานจรงในสถานประกอบการ จะเปนการเพมพนประสบการณตรง ทางานเปนทม เปนการเตรยมความพรอมและปรบตวใหสามารถทางานไดจรงเมอสาเรจการศกษา

๒ วตถประสงคของการพฒนาหรอปรบปรงประสบการณภาคสนามจดมงหมายของประสบการณภาคสนาม เมอสนสดการเรยนการสอน นกศกษาสามารถ

๔๔

‐ เชอมโยงความรทางทฤษฎกบการประยกตใหเกดผลทางปฏบต ‐ เขาใจกระบวนการ ขนตอนและวธการนาความรดานเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในการทางาน

‐ เรยนรและฝกประสบการณการพฒนาระบบสารสนเทศจากสภาพแวดลอมจรง ‐ วางแผนการพฒนาระบบสารสนเทศ โดยทางานรวมกบผอนได ‐ ประยกตเครองมอ อปกรณเทคโนโลยสารสนเทศ ทมอยในสภาพแวดลอมจรง ‐ เขาใจชวตการทางานและวฒนธรรมองคกร ‐ ปรบตวใหเขากบผอน และสามารถทางานรวมกนได

หมวดท ๓ การพฒนาผลการเรยนร

๑ คณธรรม จรยธรรม

๑.๑ คณธรรม จรยธรรมทตองพฒนา

(๑) ตระหนกในคณคาและคณธรรม จรยธรรม เสยสละ และซอสตยสจรต (๒) มวนย ตรงตอเวลา และความรบผดชอบตอตนเองและสงคม (๓) มภาวะความเปนผนาและผตาม สามารถทางานเปนทมและสามารถแกไขขอขดแยงและลาดบ

ความสาคญ (๔) เคารพสทธและรบฟงความคดเหนของผอน รวมทงเคารพในคณคาและศกดศรของความเปน

มนษย (๕) เคารพกฎระเบยบและขอบงคบตาง ๆ ขององคกรและสงคม (๖) สามารถวเคราะหผลกระทบจากการใชคอมพวเตอรตอบคคลองคกรและสงคม (๗) มจรรยาบรรณทางวชาการและวชาชพ

นอกจากคณสมบตตามขอกาหนดหลกสตรแลว นกศกษายงตองไดรบการพฒนา เพมเตมดงน ‐ ซอสตย สจรต รกษาความลบขององคกร ‐ เคารพ ปฏบตตาม กฎ ระเบยบขององคกร ‐ มความขยนหมนเพยร อดทน เออเฟอตอสมาชกในการทางาน

๑.๒ กระบวนการหรอกจกรรมเพอพฒนาผลการเรยนร‐ ปฐมนเทศนกศกษาถงระเบยบ วนย คณธรรม ทพงปฏบต กอนการฝกงาน ‐ กาหนดตารางเวลาฝกงาน บนทกเวลาฝกงานกาหนดขอบเขตของงาน กาหนดวธการประเมนผลงาน

‐ มอบหมายงาน กาหนด ตดตามและควบคมใหนกศกษาปฏบตตามกฎระเบยบของสถานประกอบการ เชนเดยวกบพนกงานขององคกร

‐ ประเมนผลการปฏบตงานอยางตอเนอง

๔๕

๑.๓ วธการประเมนผลการเรยนร

‐ นกศกษาประเมนการเรยนรดวยตนเอง โดยใชแบบสอบถามมาตรฐานทวดคณธรรม จรยธรรม‐ ประเมนโดยพนกงานพเลยง หรอพนกงานควบคมการฝกงาน จากการสงเกตพฤตกรรมและการแสดงออกระหวางฝกงาน โดยมการบนทกผลการประเมน และมหลกฐานแจงใหนกศกษาทราบดวยทกครง

‐ ประเมนความซอสตยจากการพดคย สมภาษณเพอนรวมงาน หวหนางาน และผเกยวของ พรอมมรายงานผลการฝกงานประกอบ

๒ ความร

๒.๑ อธบายถงความรทจะไดรบ / ผลการเรยนรดานความร

(๑) มความรและความเขาใจเกยวกบหลกการและทฤษฎทสาคญในเนอหาทศกษา (๒) สามารถวเคราะหปญหา เขาใจและอธบายความตองการทางคอมพวเตอร รวมทงประยกตความร

ทกษะ และการใชเครองมอทเหมาะสมกบการแกไขปญหา (๓) สามารถวเคราะห ออกแบบ ตดตง ปรบปรงระบบคอมพวเตอรใหตรงตามขอกาหนด (๔) สามารถตดตามความกาวหนาทางวชาการและววฒนาการคอมพวเตอร (๕) ร เขาใจและสนใจพฒนาความร ความชานาญทางคอมพวเตอรอยางตอเนอง (๖) มความรในแนวกวางของสาขาวชาทศกษาเพอใหเลงเหนการเปลยนแปลง และเขาใจผลกระทบ

ของเทคโนโลยใหมๆ (๗) มประสบการณในการพฒนาและ/หรอการประยกตซอฟตแวรทใชงานไดจรง (๘) สามารถบรณาการความรในทศกษากบความรในศาสตรอน ๆ ทเกยวของ

นอกจากคณสมบตตามขอกาหนดหลกสตรแลว นกศกษายงตองไดรบการพฒนา เพมเตมดงน ‐ มความรดานการประยกตเทคโนโลยสารสนเทศ เพอการใชงานเชงธรกจ เพอการบรหาร เพอการปฏบตงาน หรอเพอสนบสนนการดาเนนกจกรรมขององคกร

‐ เขาใจและเลอกใชเครองมอในการทางานอยางถกตอง เหมาะสม และคานงถงการใชทรพยากรของหนวยงานใหเกดประโยชนสงสด

‐ เขาใจและปฏบตตามขนตอนการพฒนาระบบสารสนเทศ ทสอดคลองกบระดบคณภาพขององคกร

‐ เขาใจในบทบาทหนาททไดรบมอบหมาย และปฏบตหนาทไดถกตอง ๒.๒ กระบวนการหรอกจกรรมเพอพฒนาผลการเรยน

‐ สถานประกอบการทฝกงาน จดพนกงานพเลยงใหคาแนะนาเครองมอ อปกรณทจาเปนในการปฏบตงานตามหนาท บอกถงแหลงขอมลเพอใหนกศกษาไดคนควาขอมลเพอการทางานไดดวยตนเอง

๔๖

‐ ใชเครองมอ อปกรณ ซอฟตแวรทมในหนวยงานเพอการปฏบตงานจรงภายใตการดแลของพนกงานพเลยง

‐ จดประชม แบงงาน ตดตามงาน เปนระยะเวลาทกาหนด หรอตามความเหมาะสม ๒.๓ วธการประเมนผลการเรยนร

‐ ประเมนจากผลการปฏบตงาน โดยผเกยวของ เชน ผใชงานระบบสารสนเทศ พนกงานพเลยง อาจารยนเทศ

‐ ประเมนผลจากการทางานรวมกบผอน การเขากนไดของโปรแกรม

ประเมนผลจากการตรงตอเวลาในการสงงาน และความสมบรณของงานทไดรบมอบหมาย โดยกาหนดแบบฟอรมบนทกการสงงาน

๓ ทกษะทางปญญา

๓.๑ ทกษะทางปญญาทจะไดรบการพฒนา / ผลการเรยนรดานทกษะทางปญญา

(๑) คดอยางมวจารณญาณและอยางเปนระบบ (๒) สามารถสบคน ตความ และประเมนสารสนเทศ เพอใชในการแกไขปญหาอยางสรางสรรค (๓) สามารถรวบรวม ศกษา วเคราะห และสรปประเดนปญหาและความตองการ (๔) สามารถประยกตความรและทกษะกบการแกไขปญหาทางคอมพวเตอรไดอยางเหมาะสม

นอกจากคณสมบตตามขอกาหนดหลกสตรแลว นกศกษายงตองไดรบการพฒนา เพมเตมดงน ‐ มทกษะในการวเคราะหความตองการของผใช ในการใชงานระบบสารสนเทศ ‐ มทกษะการเลอก และใชเครองมอ อปกรณการพฒนาระบบสารสนเทศ ‐ สามารถนาความรทางทฤษฎมาเปนพนฐานในการทางานจรง ‐ สามารถนาความรทางทฤษฎมาประยกตเพอแกไขปญหา

๓.๒ กระบวนการหรอกจกรรมตางๆ ทใชในพฒนาผลการเรยนร

‐ การมอบหมายโจทยปญหา ใหฝกการคนหาความตองการ และวเคราะหผลความตองการ ‐ จดทารายงานผลวเคราะหความตองการ และนาเสนอ ‐ ประชมรวมกนระหวางพนกงานพเลยง อาจารยทปรกษา และนกศกษาฝกงาน ‐ มอบหมายโจทยปญหา ใหฝกการออกแบบโปรแกรม ‐ จดทารายงานผลการออกแบบโปรแกรม และนาเสนอ ‐ การพฒนาระบบสารสนเทศจรง โดยใชเครองมอ อปกรณ ซอฟตแวรทมอยในหนวยงาน ‐ ทดสอบโปรแกรมทพฒนา - ประชมรวมกนระหวางพนกงานพเลยง อาจารยทปรกษา และนกศกษาฝกงาน สมาเสมอ

และตอเนอง

๔๗

๓.๓ วธการประเมนผลการเรยนร

‐ ประเมนผลจากผลงานทไดรบมอบหมาย ตามหวขอทกาหนด โดยอางองทฤษฎในวชาทเกยวของและควรนามาเปนพนฐานในการทางาน

๔. ทกษะความสมพนธระหวางบคคลและความรบผดชอบ

๔.๑ คาอธบายเกยวกบทกษะความสมพนธระหวางบคคลและความสามารถในการรบภาระความรบผดชอบทควรมการพฒนา

(๑) สามารถใหความชวยเหลอและอานวยความสะดวกแกการแกปญหาสถานการณตาง ๆในกลมทงในบทบาทของผนา หรอในบทบาทของผรวมทมทางาน (๒) สามารถใชความรในศาสตรมาชนาสงคมในประเดนทเหมาะสม

(๓) มความรบผดชอบในการกระทาของตนเองและรบผดชอบงานในกลม (๔) สามารถเปนผรเรมแสดงประเดนในการแกไขสถานการณทงสวนตวและสวนรวม พรอมทงแสดง

จดยนอยางพอเหมาะทงของตนเองและของกลม นอกจากคณสมบตตามขอกาหนดหลกสตรแลว นกศกษายงตองไดรบการพฒนา เพมเตมดงน ‐ มความรบผดชอบการพฒนาการเรยนรทงของตนเองและทางวชาชพอยางตอเนองเรยนรภาวะทางอารมณของตนเอง เรยนรการทางานรวมกบผ อน เรยนรเทคนคการขอความชวยเหลอ หรอขอขอมลเพอนามาประกอบการทางาน

‐ สามารถวางตวในตาแหนงงานทไดรบมอบหมายไดอยางเหมาะสม ‐ กลาแสดงความคดเหนในขอบเขตของงานและภาระหนาท ‐ พฒนาตนเองจากการเรยนรดวยตนเอง และจากการฝกอบรม หรอการสอบถามเพอนรวมงาน ‐ สรางความสมพนธอนด ทาใหเกดสภาพแวดลอมทเออเฟอเกอกลกนในหนวยงาน

๔.๒ กระบวนการ หรอกจกรรมตางๆ ทจะพฒนาผลการเรยนร

‐ สรางกจกรรมสนทนาการ ละลายพฤตกรรม เพอใหเกดความรรก สามคค พรอมทางานเปนทม

‐ มอบหมายงานทตองทางานรวมกนเปนทม มการแบงงานกนอยางชดเจน ‐ มอบหมายงานทตองไปพดคย สมภาษณ เพอใหไดขอมลเพอการพฒนาระบบสารสนเทศ ‐ ประชมรวมกน เพอมอบหมายงาน ตดตามงาน ประเมนผล

๔๘

๔.๓ วธการประเมนผลการเรยนร

‐ ประเมนจากการสงเกตพฤตกรรม จากการสมภาษณผรวมงาน หรอผเกยวของ ‐ ประเมนจากขอมลทไดรบจากทนกศกษาไปสมภาษณ ‐ ประเมนจากการมสวนรวมในการแสดงความคดเหน และการไดรบการยอมรบจากเพอนรวมงาน หรอผเกยวของ

๕ ทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การสอสาร และการใชเทคโนโลยสารสนเทศ

๕.๑ คาอธบายเกยวกบทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การสอสาร และการใชเทคโนโลยสารสนเทศทควรมการพฒนา

(๑) มทกษะในการใชเครองมอทจาเปนทมอยในปจจบนตอการทางานทเกยวกบภาษาจน

(๒) สามารถแนะนาประเดนการแกไขปญหาโดยใชสารสนเทศทางคณตศาสตรหรอการแสดงสถตประยกตตอปญหาทเกยวของอยางสรางสรรค

(๓) สามารถสอสารอยางมประสทธภาพทงปากเปลาและการเขยน เลอกใชรปแบบของสอการนาเสนออยางเหมาะสม

(๔) สามารถใชสารสนเทศและเทคโนโลยสอสารอยางเหมาะสม นอกจากคณสมบตตามขอกาหนดหลกสตรแลว นกศกษายงตองไดรบการพฒนา เพมเตมดงน ‐ สามารถใชความรทางสถต คณตศาสตร เทคนคการคานวณ เพอแกปญหาโจทยทไดรบมอบหมาย อยางเหมาะสม

‐ สามารถใชเทคโนโลย เครองมอ อปกรณ ซอฟตแวร ในการสอสารเพอสนบสนนการทางาน เชน การโตตอบ แสดงความคดเหน ประสานการทางาน การรบ-สงงาน

‐ สามารถใชเทคโนโลย หรอ อนเทอรเนตในการคนควา หาขอมลประกอบการทางาน ‐ สามารถสอสารโดยใชภาษาทเหมาะสม และสงผลใหเกดประสทธภาพในการทางาน

๕.๒ กระบวนการหรอกจกรรมตางๆ ทจะพฒนาผลการเรยนร

‐ มอบหมายงานทตองใชคณตศาสตร ทกษะการคานวณ และใชสถตเพอนาเสนอขอมล ‐ มอบหมายงานทตองมการสอสารโดยใชภาษาทงไทยและตางประเทศ ทงการพด เขยน ในการประสานการทางาน

‐ มอบหมายงานทตองใชเทคโนโลย ในการแกปญหา หรอนาเสนอผลงาน

๕.๓ วธการประเมนผลการเรยนร

‐ ประเมนจากเอกสาร ทนาเสนอผลการวเคราะหขอมลทางคณตศาสตร โดยใชเทคโนโลยสารสนเทศเปนสอ

‐ ประเมนจากเอกสารทเขยน เชน E-Mail ทใชสอสารเพอการทางาน ‐ ประเมนจากผลการแกปญหาวา โดยเนนความถกตองและเหมาะสม

๔๙

หมวดท ๔ ลกษณะและการดาเนนการ

๑. คาอธบายโดยทวไปของประสบการณภาคสนามหรอคาอธบายรายวชาจดใหนกศกษาไดฝกประสบการณวชาชพดานภาษาจนในหนวยงาน สถานประกอบการทมการใชภาษาจน ภายใตการควบคมของอาจารยนเทศ และผบรหารกจการ โดยจดใหมการปฐมนเทศกอนฝก และมการอภปราย วเคราะหและสรปผลการฝกประสบการณวชาชพ ๒. กจกรรมของนกศกษา

การทางานเพอเพมประสบการณภาคสนามในชวงระยะเวลาตอเนองจนครบจานวนชวโมงทระบตามหลกสตร และ/หรอตามเวลาการทางานของสถานประกอบการทนกศกษาฝกงาน โดยนกศกษาตองมการเตรยมตวกอนการทางานดงน

• เรยนร ทาความเขาใจในภารกจ เปาหมาย วฒนธรรม กฎ ระเบยบ ขนตอนในการทางานของสถานประกอบการ

• เรยนร และฝกการทางานรวมกบผอนในสถานประกอบการทฝกงาน

• นาความรทางทฤษฎทางเทคโนโลยสารสนเทศและวชาอนทเกยวของ มาเปนพนฐานในการประยกตเพอการทางาน

การฝกแกไขปญหาในโจทยทไดรบมอบหมายโดยใชอปกรณ เครองมอทมอยในสถานประกอบการ

๓. รายงานหรองานทนกศกษาไดรบมอบหมาย

รายงานหรองานทไดรบมอบหมาย กาหนดสง

แผนการแกไขโจทยปญหา สปดาหท ๘ ของการฝกงาน

ผลการวเคราะหปญหา ระหวางการฝกงาน ตามระยะเวลาทมอบหมายงาน

ผลการออกแบบ และพฒนาระบบเพอแกไขปญหา ระหวางการฝกงาน ตามระยะเวลาทมอบหมายงาน

ผลประเมนการใชงานระบบ ระหวางการฝกงาน ตามระยะเวลาทมอบหมายงาน

รายงานการฝกงาน หลงการสนสดการฝกงาน ๑ สปดาห

๕๐

๔. การตดตามผลการเรยนรภายหลงสนสดการฝกประสบการณภาคสนามของนกศกษา ‐ จดประชมผเกยวของในการฝกประสบการณภาคสนาม ทงทปรกษาการฝกประสบการณภาคสนามและทปรกษาเฉพาะเรอง ใหนกศกษานาเสนอการเรยนรและประสบการณทไดรบจากการฝกประสบการณภาคสนาม เพอการแลกเปลยนเรยนรระหวางนกศกษาทไปฝกประสบการณภาคสนาม

‐ อาจารยชนาใหเหนถงความสาคญ และผลกระทบตอพฤตกรรมดานคณธรรม จรยธรรม ความสมพนธระหวางบคคลและความรบผดชอบ ทมตอการทางานในอนาคต

‐ การนาผลการประเมนนกศกษาฝกประสบการณภาคสนาม มานาเสนออภปราย เพอเปนแนวทางในการฝกประสบการณภาคสนามตอรนตอไป

‐ สนบสนนใหนาโจทยทพบในการฝกประสบการณภาคสนามมาเปนกรณศกษา หรอโจทยในการทาโครงงานระบบสารสนเทศตอไป

๕. หนาทและความรบผดชอบของพนกงานพเลยงในสถานประกอบการทดแลกจกรรมในภาคสนาม ‐ จดโปรแกรม ตารางการฝกประสบการณภาคสนาม รวมกบอาจารยทปรกษา ‐ แนะนานกศกษาเกยวกบกฎ ระเบยบ ขอปฏบต วฒนธรรมของหนวยงาน ‐ แนะนาเครองมอ อปกรณ ซอฟตแวร ของหนวยงาน ทสามารถนามาใชเพอการฝกประสบการณภาคสนาม

‐ แนะนาบคคลทเกยวของ หรอทตองทางานรวมกน ‐ ตดตามความกาวหนา ประเมนผลการทางานของนกศกษาฝกประสบการณภาคสนาม รายงานผลตออาจารยทปรกษา

‐ ประสานงาน ประชมกบอาจารยทปรกษา เพอใหความเหนในการปรบปรงการทางานของนกศกษา

๗. การเตรยมการในการแนะแนวและชวยเหลอนกศกษา‐ จดปฐมนเทศแนะนานกศกษากอนฝกประสบการณภาคสนาม พรอมแจกคมอการฝกประสบการณภาคสนาม

‐ จดชองทางและเจาหนาทประสานงาน รบแจงเหตดวน กรณตองการความชวยเหลอ เชน หมายเลขโทรศพท และไปรษณยอเลทรอนกส

‐ จดอาจารยทปรกษาตามความเชยวชาญดานการใชเครองมอ อปกรณ หรอเทคนคพเศษ เพอใหคาปรกษาเฉพาะดานในการแกไขปญหา

๘. สงอานวยความสะดวกและการสนบสนน ทตองการจากสถานททจดประสบการณภาคสนาม /สถานประกอบการ

‐ ระบบคอมพวเตอรททนสมย มระบบรกษาความปลอดภย ‐ สถานททางาน หมายเลขโทรศพททตดตอได ตามความจาเปน ‐ วสด อปกรณ เครองมอ ซอฟตแวร และคมอทใชประกอบการทางาน

๕๑

‐ แหลงขอมลเพอการคนควา หรอเรยนรดวยตนเอง‐ พนกงานพเลยงทคอยใหคาแนะนา

หมวดท ๕ การวางแผนและการเตรยมการ

๑. การกาหนดสถานทฝก อาจารยทปรกษาการฝกประสบการณภาคสนาม คดเลอกสถานประกอบการทยนดรบนกศกษาฝก

ประสบการณภาคสนาม โดยดลกษณะงานทเหมาะสมและมความพรอมดงน ‐ เขาใจ และสนบสนนการฝกประสบการณภาคสนามตามจดมงหมาย ‐ มความปลอดภยของสถานทตง มความสะดวกในการเดนทาง และสภาพแวดลอมการทางานทด

‐ มอปกรณ เทคโนโลย ซอฟตแวรทถกกฎหมาย พรอมในการฝกประสบการณภาคสนามเพอแกปญหาตามโจทย

‐ สามารถจดพนกงานพเลยงดแลการฝกประสบการณภาคสนาม ‐ มโจทยปญหาทมความยากงายเหมาะสม กบศกยภาพของนกศกษาในระยะเวลาทกาหนด ‐ ยนด เตมใจรบนกศกษาฝกประสบการณภาคสนาม

การตดตอประสานงาน กาหนดลวงหนากอนฝกประสบการณภาคสนามอยางนอย ๔ เดอน จดนกศกษาลงฝกประสบการณภาคสนามตามความสมครใจ หรอนกศกษาอาจหาสถานทฝกประสบการณภาคสนามดวยตนเอง แตตองไดรบความเหนชอบจากผรบผดชอบรายวชา

๒. การเตรยมนกศกษา จดปฐมนเทศการฝกประสบการณภาคสนาม มอบคมอการฝกประสบการณภาคสนาม กอนการ

ฝกประสบการณภาคสนามอยางนอย ๑ สปดาห ชแจงวตถประสงค สงทคาดหวง จากการฝกประสบการณภาคสนาม วธการประเมนผล ชองทางการตดตอประสานงาน จดฝกอบรมบคลกภาพ การแตงกาย หรอเทคนคเพมเตมหากตองการความสามารถเฉพาะดาน เพอการฝกประสบการณภาคสนาม

๓. การเตรยมอาจารยทปรกษา/อาจารยนเทศอาจารยทปรกษาฝกประสบการณภาคสนาม ประสานงานกบสถานประกอบการเพอขอชอ

ตาแหนงของพนกงานพเลยง ประชมพนกงานพเลยง และนกศกษาฝกประสบการณภาคสนามเพอชแจงใหรบทราบวตถประสงค สงทคาดหวง จากการฝกประสบการณภาคสนาม ผลการเรยนรของนกศกษาทตองการเนน อปกรณ เทคโนโลย ซอฟตแวรทจะนามาใชในการฝกประสบการณภาคสนาม แนวทางการฝกอบรม หรอการฝกใชเครองมอ ชองทางการตดตอกรณเหตดวน มอบเอกสารคมอการดแล และประเมนผลการฝกประสบการณภาคสนาม

๔. การเตรยมพนกงานพเลยงในสถานทฝกทาหนงสอชแจงการดแลนกศกษาฝกประสบการณแกพนกงานพเลยง และนกศกษาฝก

๕๒

ประสบการณภาคสนามเพอชแจงใหรบทราบวตถประสงค สงทคาดหวง จากการฝกประสบการณภาคสนาม รบทราบถงวธการบนทกผลการทางานของนกศกษา มอบเอกสารคมอการดแล และประเมนผลการฝกประสบการณภาคสนาม บอกหมายเลขโทรศพท หรอชองทางตดตออาจารยนเทศ

๕. การจดการความเสยง อาจารยประจาหลกสตรประชมรวมกนเพอประเมนความเสยง ทจะเกดตอนกศกษา และกอใหเกด

ความเสยหายตอสถานประกอบการ เชน ‐ ความเสยงจากสถานทตง สภาพแวดลอมในการทางาน การเดนทาง ปองกนโดยคดเลอกสถานประกอบการทมการคมนาคมสะดวก ไมม หรอมความเสยงนอยทสด

‐ ความเสยงจากอบตภยจากการทางาน จากการใชเครองมอ อปกรณ ซอฟตแวร ปองกนโดย จดปฐมนเทศ แนะนาการใชอปกรณ การปองกนไวรส อนกอใหเกดความเสยหายตอขอมลสถานประกอบการ เนนจรยธรรมการไมเปดเผยขอมลสถานประกอบการอนเปนความลบ และกาหนดใหนกศกษาปฏบตตามกฎระเบยบสถานประกอบการอยางเครงครด

หมวดท ๖ การประเมนนกศกษา

๑. หลกเกณฑการประเมน ประเมนการบรรลผลการเรยนรของนกศกษาทง ๕ ดาน โดยใหระดบคะแนน ๑-๕ ตามเกณฑการ

ประเมนผลการศกษาของมหาวทยาลย ดงน ๑ หมายถง ตองปรบปรงอยางมาก ๒ หมายถง ตองปรบปรง ๓ หมายถง พอใช ๔ หมายถง ด ๕ หมายถง ดมาก

นกศกษาตองไดรบคะแนนประเมนเฉลยไมนอยกวา ๓.๕ จงจะผานเกณฑการฝกประสบการณภาคสนาม

๒. กระบวนการประเมนผลการปฏบตงานของนกศกษา‐ ประเมนโดยพนกงานพเลยงและอาจารยทปรกษาฝกประสบการณภาคสนาม โดยใชเกณฑใหเปนไปตามขอกาหนดของโครงการสหกจศกษา

‐ อาจารยทปรกษาฝกประสบการณภาคสนาม สรปผลการประเมน และรายงานผลตอคณะฯ

๓. ความรบผดชอบของพนกงานพเลยงตอการประเมนนกศกษาประเมนผลการปฏบตงานของนกศกษาทงระหวางฝกประสบการณภาคสนาม และเมอเสรจสน

การฝกประสบการณภาคสนาม ตามแบบฟอรมการประเมนของหลกสตร

๕๓

๔. ความรบผดชอบของอาจารยผรบผดชอบประสบการณภาคสนามตอการประเมนนกศกษา ประเมนผลนกศกษาหลงจากเสรจสนการฝกประสบการณภาคสนาม ตามแบบประเมน โดย

พจารณาจากรายงานผลการประเมนตนเองของนกศกษา บนทกผลการนเทศ และรายงานผลการฝกฯของพเลยง

๕. การสรปผลการประเมนทแตกตางประธานหลกสตรประสานงานกบสถานประกอบการ เพอทาความเขาใจในการประเมน หากเกด

ความแตกตางกนอยางมนยสาคญ มการประชมรวมกน ระหวางผเกยวของ เพอพจารณาหาขอสรป

หมวดท ๗ การประเมนการฝกประสบการณภาคสนามและการปรบปรง

๑. กระบวนการประเมนการฝกประสบการณภาคสนามโดยผเกยวของตอไปน(๑) นกศกษา

จดใหนกศกษาตอบแบบสอบถามการฝกประสบการณภาคสนาม (๒) พนกงานพเลยงหรอผประกอบการ

พนกงานพเลยงบนทกงานทมอบหมาย และผลการฝกฯในแบบฟอรม และสมถามดวยวาจา (๓) อาจารยทดแลกจกรรมภาคสนาม

อาจารยทปรกษาเฉพาะเรอง บนทกการใหคาปรกษา ผลการดาเนนงานของนกศกษาหลงใหคาปรกษา ในแบบฟอรมรายงานผลการฝกประสบการณภาคสนาม การนาคาแนะนาของอาจารยทปรกษาไปใชในการแกปญหาของนกศกษา

(๔) อน ๆ เชน บณฑตจบใหม ตดตามความความกาวหนาในการทางานของบณฑตทตรงตามสาขาวชา โดยการสารวจสอบถาม

จากผประกอบการและบณฑต

๒. กระบวนการทบทวนผลการประเมนและการวางแผนปรบปรง‐ อาจารยทปรกษาการฝกประสบการณภาคสนาม ประมวลผลการฝกประสบการณภาคสนามของนกศกษา จากผลการประเมนและขอเสนอแนะจากนกศกษา จากพนกงานพเลยง และจากอาจารยทปรกษาเฉพาะเรอง รายงานตออาจารยรบผดชอบหลกสตร และประธานหลกสตร หรอหวหนาภาควชาเพอทราบ

‐ ประชมหลกสตร หรอภาควชา รวมพจารณานาขอเสนอแนะมาปรบปรงสาหรบการใชรอบปการศกษาถดไป นาแสดงไวในรายงานผลการดาเนนการหลกสตร

๕๔

ตวอยาง มคอ. ๕ รายละเอยดของรายวชา

ชอสถาบนอดมศกษา มหาวทยาลยราชภฏลาปาง วทยาลย/คณะ/ภาควชา คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร สาขาวชาภาษาจน

หมวดท ๑ ลกษณะและขอมลโดยทวไปของรายวชา

๑. รหสและชอรายวชา ๑๕๗๑๑๑๒ ภาษาจน ๒ (Chinese ๒) ๒. จานวนหนวยกต ๓ หนวยกต (๓ – ๑ – ๖) ๓. หลกสตรและประเภทของรายวชา ๓.๑ หลกสตร ศลปศาสตรบณฑต ๓.๒ ประเภทของรายวชา กลมรายวชาเลอกเสร ๔. อาจารยผรบผดชอบรายวชาและอาจารยผสอน

อาจารยบณศกาญจ ตงภากรณ

๕. ภาคการศกษา / ชนปทเรยน ภาคการศกษาท ๒ / ชนปท ๓ (เอกวชาภาษาองกฤษ) ๖. รายวชาทตองเรยนมากอน (Pre-requisite)

๑๕๗๑๑๑๑ ภาษาจน ๑ (Chinese ๑)

๗. รายวชาทตองเรยนพรอมกน (Co-requisites)

- ไมม –

๘. สถานทเรยน คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏลาปาง

๙. วนทจดทาหรอปรบปรงรายละเอยดของรายวชาครงลาสด วนท ๒ พฤศจกายน พ.ศ. ๒๕๕๔

หมวดท ๒ จดมงหมายและวตถประสงค

๕๕

๑. จดมงหมายของรายวชา จดมงหมายของรายวชาภาษาจน ๒ ตองการใหนกศกษามพฒนาการและสามารถใชทกษะการ

ฟง-การพดภาษาจนในขอบขายทกวางขน โดยสามารถนาความรทไดไปประยกตใชในดานการสอสารในชวตประจาวน พรอมทงกอใหเกดการสอสารทสามารถใชในการทางาน และวชาชพอยางงายได

๒. วตถประสงคในการพฒนา/ปรบปรงรายวชา

๒.๑ เพอใหนกศกษาสามารถใชทกษะการฟง-การพดภาษาจนในขอบขายทกวางขน ๒.๒ เพอใหมความร สามารถประยกตใชในดานการสอสารในชวตประจาวนได ๒.๓ เพอเกดการสอสารทสามารถใชในการทางาน และวชาชพอยางงายได

หมวดท ๓ สวนประกอบของรายวชา

๑. คาอธบายรายวชา ศกษาตอเนองจากวชาภาษาจน ๑ โดยเนนในดานการฟงและการพดภาษาจนนกศกษาจะไดฝกฝน ใหใชภาษาจนในขอบขายทกวางขน ฝกสนทนาภาษาจนในวชาชพอยางงายๆและทใชอยเสมอ

๒. จานวนชวโมงทใชตอภาคการศกษา

บรรยาย สอนเสรม การฝกปฏบตงาน

ภาคสนาม/การฝกงาน การศกษาดวยตนเอง

๔๕ ชวโมง ตามความตองการของนกศกษา ๑ ชวโมง

ตอสปดาห

ไมม ๙๑ ชวโมง

๓. จานวนชวโมงตอสปดาหทอาจารยใหคาปรกษาและแนะนาทางวชาการแกนกศกษาเปน

รายบคคล ๑ ชวโมง/สปดาห

หมวดท ๔ การพฒนาผลการเรยนรของนกศกษา

๑. คณธรรม จรยธรรม ๑.๑ คณธรรม จรยธรรมทตองพฒนา

- ตระหนกในคณคาและคณธรรม จรยธรรม เสยสละ และซอสตยสจรต (๑.๑)

- มวนยตอการเรยน สงมอบงานทมอบหมายตามเวลาทกาหนด (๑.๑)

๕๖

- มภาวะความเปนผนาและผตาม สามารถทางานเปนทมและสามารถแกไขขอขดแยงและลาดบความสาคญ (๑.๒)

๑.๒ วธการสอน

- ใชการสอนแบบสอสารสองทาง เปดโอกาสใหนกศกษามการตงคาถาม หรอตอบคาถาม แสดงความคดเหนทเกยวของกบคณธรรม จรยธรรม ในชนเรยนในโอกาสตางๆ

- ยกตวอยางกรณศกษา ตวอยางทขาดความรบผดชอบตอหนาท

- อาจารยปฏบตตนเปนตวอยาง ใหความสาคญตอการมวนยเรองเวลา การเปดโอกาสใหนกศกษาแสดงความคดเหนและรบฟงความคดเหนของนกศกษา การเคารพและใหเกยรตแกอาจารยอาวโส เปนตน

๑.๓ วธการประเมนผล

- พฤตกรรมการเขาเรยน และสงงานทไดรบมอบหมายตามขอบเขตทใหและตรงเวลา

- ประเมนผลจากพฤตกรรมทแสดงออกในชนเรยนและในโอกาสทสาขาวชาภาษาจน / คณะจดกจกรรมตางๆ ทเกยวของทางดานคณธรรมและจรยธรรม การมสมมาคารวะตอผอาวโสและอาจารย

- การตรวจสอบการมวนยตอการเรยน การตรงตอเวลาในการเขาชนเรยนและการสงรายงาน

- ประเมนการรบฟงความคดเหนของผอน โดยนกศกษาในรายวชา

- นกศกษาประเมนตนเอง ๒. ความร ๒.๑ ความรทตองไดรบ

- ความรพนฐานของภาษาจน ทงระบบการออกเสยงภาษาจนกลางและคาศพทใหม (๒.๑)

- ความรดานรปแบบ โครงสราง และไวยากรณเบองตน ของประโยคในภาษาจนกลาง (๒.๑)

- ความรทเกยวของกบระบบสอสารทใชในชวตประจาวนตอบคคลและสงคม (๒.๒) ๒.๒ วธการสอน

- ใชการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ ไดแก การสอนบรรยายรวมกบการสอสารสองทาง โดยเนนใหนกศกษาหาทางคนควาหาขอมลเพมเตม การสอนแบบรวมมอกนเรยนร (Co-Operative Learning) การสอนแบบศกษาดวยตนเอง การคนควาทางอนเตอรเนต การสอนแบบ e-Learning เปนตน

- เพมการสอนนอกหองเรยน โดยศกษาจากประสบการณจรงในเรองทตองสรางความเขาใจ

๕๗

๒.๓ วธการประเมนผล

- ทดสอบยอย สอบกลางภาค สอบปลายภาค ดวยขอสอบทเนนการวดหลกการและทฤษฎ

- นาเสนอและการสรปขอมลทเกยวของกบเนอหาทกษะการฟง-การพด

๓. ทกษะทางปญญา ๓.๑ ทกษะทางปญญาทตองพฒนา

- มอบหมายใหนกศกษาทาโครงงาน และนาเสนอผลการศกษา (๓.๓)

- สามารถคดวเคราะห แสดงความคดเหนอยางเปนระบบ มการวเคราะห เพอการปองกนและ แกไขปญหาทเกดขนจากการใชภาษาอยางสรางสรรค (๓.๒, ๓.๓)

- สามารถพฒนาเนอหา มาใชในการสอสารในชวตประจาวนไดอยางเหมาะสม (๓.๑)

๓.๒ วธการสอน

- ฝกตอบปญหาในชนเรยนและการแสดงความคดเหนตอปญหา และระดมสมองในการสรางสถานการณจาลองทสอดคลองกบเนอหาและประเดนปญหาทกาหนดไวแลว โดยแบงนกศกษาเปนกลม ภายในกลมจะตองกาหนดแนวทางไปสการแกปญหาหรอเสนอแนวทางปฏบตทมความนาเชอถอและความเปนไปได

- มอบหมายงานกลมจดทาสถานการณจาลองทใชในการสอสารและใหสอดคลองกบสถานการณปจจบน

๓.๓ วธการประเมนผล

- ประเมนจากการตอบปญหาและการแสดงความคดเหนในชนเรยน ทงรายบคคลและรายงานกลม

- การสอบยอย การสอบขอเขยนกลางภาคและปลายภาค

๔. ทกษะความสมพนธระหวางบคคลและความรบผดชอบ ๔.๑ ทกษะความสมพนธระหวางบคคลและความรบผดชอบทตองพฒนา

- มความรบผดชอบในการทางานทไดรบมอบหมายทงรายบคคลและงานกลม (๔.๓)

- สามารถปรบตวในการทางานรวมกบผอนไดในทกสถานภาพ (๔.๑)

- วางตวและรวมแสดงความคดเหนในกลมไดอยางเหมาะสม (๔.๑, ๔.๒) ๔.๒ วธการสอน

- จดกจกรรมเสรมในชนเรยนและนอกชนเรยนทนกศกษามโอกาสปฏสมพนธกบนกศกษาอนและบคคลภายนอก

- มอบหมายงานกลมและมการเปลยนกลมทางานตามกจกรรมทมอบหมาย เพอใหนกศกษาทางานไดกบผอน โดยไมยดตดกบเฉพาะเพอนทใกลชด

๕๘

- กาหนดความรบผดชอบของนกศกษาแตละคนในการทางานกลม อยางชดเจน ๔.๓ วธการประเมนผล

- ประเมนการมสวนรวมในชนเรยน

- ประเมนความรบผดชอบจากรายงานกลมของนกศกษา

- ใหนกศกษาประเมนสมาชกในกลม ทงดานทกษะความสมพนธระหวางบคคลและดานความรบผดชอบ

- ใหนกศกษาประเมนนกศกษาอนๆในรายวชา ดานทกษะความสมพนธระหวางบคคล ๕. ทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การสอสาร และการใชเทคโนโลยสารสนเทศ ๕.๑ ทกษะการวเคราะหเชงตวเลข การสอสาร และการใชเทคโนโลยสารสนเทศทตองพฒนา

- สามารถใช Power point ในการนาเสนองานทไดรบมอบหมาย (๕.๒)

- สามารถมทกษะดานการฟง-การพด ภาษาจน เพอสอสารไดอยางเหมาะสม (๕.๑)

- สามารถวเคราะหขอมลเชงสถต และสรปผลเปนรปเลมรายงานไดอยางเหมาะสม (๕.๓)

- สามารถใชภาษาจนในการนาเสนอดวยการเขยนและการพดไดอยางเหมาะสม (๕.๔)

- สามารถคนควาหาขอมล/ตดตามการเปลยนแปลงทางอนเตอรเนต (๕.๔)

๕.๒ วธการสอน

- ใช PowerPoint ทนาสนใจ ชดเจน งายตอการตดตามทาความเขาใจ ประกอบการสอนในชน

- การสอนโดยมการนาเสนอขอมลจากการคนควาทางอนเตอรเนต เพอเปนตวอยางกระตนใหนกศกษาเหนประโยชนจากการใชเทคโนโลยสารสนเทศในการนาเสนอและสบคนขอมล

- การแนะนาเทคนคการสบคนขอมลและแหลงขอมล

- การมอบหมายงานทตองมการสบคนขอมลดวยเทคโนโลยสารสนเทศ

- การมอบหมายงานท ตองมการนาเสนอทงในรปเอกสารและดวยวาจาประกอบสอเทคโนโลย

๕.๓ วธการประเมนผล

- ประเมนทกษะการใชภาษาเขยนจากเอกสารรายงาน

- ประเมนทกษะการใชสอและการใชภาษาพดจากการนาเสนอรายงานหนาชนเรยน

- ประเมนรายงานการสบคนขอมลดวยเทคโนโลยสารสนเทศ

๕๙

หมวดท ๕ แผนการสอนและการประเมนผล ๑. แผนการสอน

สปดาหท

หวขอ/รายละเอยด จานวนชวโมง

กจกรรมการเรยนการสอนและสอทใช

ผสอน

๑

๑. แนวการสอนวชา ๑๕๗๑๑๑๒ ๒. ทบทวนและวดระดบความรทางภาษาจน จากเนอหาทเรยนผานมา

(๓ ชม.)

๑. ใหผเรยนทราบถงสาระการเรยนร กจกรรมการเรยนการสอนการวดประเมนผลและเอกสารประกอบการเรยน ๒. ผสอนวดระดบความรพนฐานเบองตนของนกศกษา

อ.บณศกาญจ ตงภากรณ

๒

การใชรปแบบประโยคสนทนาเกยวกบการซอ-ขายผลไม /การถามราคา / การใชหนวยเงน เพมเตมคาศพทเกยวกบผลไมพรอมทงทบทวนระบบการออกเสยง pinyin ทดสอบยอย

( ๓ ชม.)

๑.ผสอนอธบายหลกการใชในแตละสาระการเรยนรพรอมยกตวอยางและซกถาม ๒. ผสอนและผเรยนสนทนาโตตอบสอสารกนในสาระการเรยนรเพอฝกทกษะการฟงและการพดของผเรยน ๓. ใหผเรยนยกบทบาทสมมตโดยใชสาระการเรยนรนเปนสาคญ

อ.บณศกาญจ ตงภากรณ

๓

การใชรปแบบประโยคสนทนาเกยวกบการแลกเปลยนเงน /ประโยคการขอใชบรการภายในธนาคาร พรอมทงทบทวนระบบ

การออกเสยง pinyin ＂不

＂ 的变调． ทดสอบยอย

( ๓ชม.)

๑.ผสอนอธบายหลกการใชในแตละสาระการเรยนรพรอมยกตวอยางและซกถาม ๒. ผสอนและผเรยนสนทนาโตตอบสอสารกนในสาระการเรยนรเพอฝกทกษะการฟงและการพดของผเรยน ๓. ใหผเรยนยกบทบาทสมมตโดยใชสาระการเรยนรนเปนสาคญ

อ.บณศกาญจ ตงภากรณ

๔

การใชรปแบบประโยคสนทนาเกยวกบการถามทอย เพมเตมโครงสรางพนฐานทางไวยากรณภาษาจน การอานจานวนตวเลขในภาษาจน พรอมทงทบทวนระบบการออกเสยง pinyin

( ๓ ชม.)

๑.ผสอนอธบายหลกการใชในแตละสาระการเรยนรพรอมยกตวอยางและซกถาม ๒. ผสอนและผเรยนสนทนาโตตอบสอสารกนในสาระการเรยนรเพอฝกทกษะการฟงและการพดของผเรยน ๓. ใหผเรยนยกบทบาทสมมตโดยใชสาระการเรยนรนเปนสาคญ

อ.บณศกาญจ ตงภากรณ

สปดาหท

หวขอ/รายละเอยด จานวนชวโมง

กจกรรมการเรยนการสอนและสอทใช

ผสอน

๕ – ๖

เรองการแนะนาตวทงคณะหรอกลมและแทรกเรองการถามเพอทาความรจก ในรปแบบทหลาหลาย เชน คณใชคณหวงไหม,

( ๖ ชม.)

๑.ผสอนอธบายหลกการใชในแตละสาระการเรยนรพรอมยกตวอยางและซกถาม ๒. ผสอนและผเรยนสนทนาโตตอบสอสารกนในสาระการเรยนรเพอฝก

อ.บณศกาญจ ตงภากรณ

๖๐

คณเรยนภาษาจนทไหน,ใครเปนอาจารยของคณ นอกจากนน

แทรกไวยากรณเรอง在+处

所名词+动词 สอบกลางภาค

ทกษะการฟงและการพดของผเรยน๓. ใหผเรยนยกบทบาทสมมตโดยใชสาระการเรยนรนเปนสาคญ

๗- ๘

การถามดวยรปแบบประโยค

ทวา ……+是不是+……? พรอมดวยประโยคคาตอบ และเพมเตมหลกไวยากรณเรอง

-形容词谓语句

-正反问句

-“的”字词组

( ๖ชม.)

๑.ผสอนอธบายหลกการใชในแตละสาระการเรยนรพรอมยกตวอยางและซกถาม ๒. ผสอนและผเรยนสนทนาโตตอบสอสารกนในสาระการเรยนรเพอฝกทกษะการฟงและการพดของผเรยน ๓. ใหผเรยนยกบทบาทสมมตโดยใชสาระการเรยนรนเปนสาคญ

อ.บณศกาญจ ตงภากรณ

๙ -๑๑ ประโยคคาถามเพอตองการเลอก

เอาสงใดสงหนง …..还是……? และแทรกเนอหาเกยวกบการถามเพอสขภาพและ เพมเตมคาศพทอาการปวยใกลตวตางๆ ทดสอบยอย

( ๖ ชม.)

๑.ผสอนอธบายหลกการใชในแตละสาระการเรยนรพรอมยกตวอยางและซกถาม ๒. ผสอนและผเรยนสนทนาโตตอบสอสารกนในสาระการเรยนรเพอฝกทกษะการฟงและการพดของผเรยน ๓. ใหผเรยนยกบทบาทสมมตโดยใชสาระการเรยนรนเปนสาคญ

อ.บณศกาญจ ตงภากรณ

๑๑– ๑๒

ประโยคทวา 有（一）点

儿忙、啊，在那儿

呢。 และเพมเตมหลกไวยากรณเรอง

-主谓谓语句

-选择问句

-省略问句 ทดสอบยอย

( ๖ชม.)

๑.ผสอนอธบายหลกการใชในแตละสาระการเรยนรพรอมยกตวอยางและซกถาม ๒. ผสอนและผเรยนสนทนาโตตอบสอสารกนในสาระการเรยนรเพอฝกทกษะการฟงและการพดของผเรยน ๓. ใหผเรยนยกบทบาทสมมตโดยใชสาระการเรยนรนเปนสาคญ

อ.บณศกาญจ ตงภากรณ

๑๓-๑๔

ประโยคการถามจานวนใน

ภาพรวมองคเชน 你家有几

口人、你们公司有

多少职员 รวมถงการตอบคาถามและแทรกไวยากรณเรอง

-“有”字句

- 称数法

( ๖ ชม.)

๑.ผสอนอธบายหลกการใชในแตละสาระการเรยนรพรอมยกตวอยางและซกถาม ๒. ผสอนและผเรยนสนทนาโตตอบสอสารกนในสาระการเรยนรเพอฝกทกษะการฟงและการพดของผเรยน ๓. ใหผเรยนยกบทบาทสมมตโดยใชสาระการเรยนรนเปนสาคญ

อ.บณศกาญจ ตงภากรณ

๑๕

ไวยากรณเรอง

-询问数量：“几”和

“多少”

- 数量词组：“数+量

( ๓ ชม.)

๑.ผสอนอธบายหลกการใชในแตละสาระการเรยนรพรอมยกตวอยางและซกถาม ๒. ผสอนและผเรยนสนทนาโตตอบสอสารกนในสาระการเรยนรเพอฝกทกษะการฟงและการพดของผเรยน

อ.บณศกาญจ ตงภากรณ

๖๑

+名” ทดสอบยอย

๓. ใหผเรยนยกบทบาทสมมตโดยใชสาระการเรยนรนเปนสาคญ

สอบปลายภาค ( ๓ชม.)

๒. แผนการประเมนผลการเรยนร

ผลการเรยนร วธการประเมนผลการเรยนร สปดาหทประเมน สดสวนของ

การประเมนผล

๒.๑,๒.๒,๓.๑,๓.๒,๓.๓

ทดสอบยอย ๕ ครง ๑ – ๑๕ ๑๑%

๒.๑,๒.๒,๓.๒, ๓.๓,๔.๑,๔.๒

รายงานกลมสรางสถานการณจาลองเรองการซอ-ขายผลไม /การถามราคา

๖ ๕%

๒.๑,๒.๒,๓.๒, ๓.๓,๔.๑,๔.๒

รายงานกลมสรางสถานการณจาลองการแลกเปลยนเงน /การขอใชบรการภายในธนาคาร

๘ ๕%

๑.๑,๒.๑,๒.๒,๓.๒,๓.๓,๔.๑ สอบกลางภาค ๙ ๒๕%๒.๑,๒.๒,๓.๒,

๓.๓,๔.๑,๔.๒ รายงานกลมสรางสถานการณจาลองเรองการถามเพอทาความรจก

๑๒ ๕%

๑.๑,๒.๑,๒.๒,๓.๒,๓.๓,๔.๑

สอบปลายภาค ๑๖ ๓๑%

๑.๑,๑.๒,๑.๓,๑.๔

การประเมนพฤตกรรมดนคณธรรม จรยธรรม

๑ – ๑๕ ๕%

๑.๑,๔.๓ การประเมนพฤตกรรมดานความรบผดชอบ

๑ – ๑๕ ๕%

๔.๑,๔.๒,๔.๓

การประเมนดานความสมพนธระหวางบคคลและความรบผดชอบในการทางานกลม โดยนกศกษาสมาชกกลม

๗,๑๑,๑๕ ๕%

๔.๑,๔.๒

การประเมนดานความสมพนธระหวางบคคลและการมสวนรวมในกจกรรมในชนเรยน โดยนกศกษาอนๆในรายวชา

๑๕ ๕%

๖๒

หมวดท ๖ ทรพยากรประกอบการเรยนการสอน ๑. หนงสอ ตาราและเอกสารประกอบการสอนหลก

杨寄洲. ๒๑๑๖. 汉语教程. 第一册（上）.北京语言大学出版社，北京。

๒. หนงสอ เอกสารและขอมลอางอง ทสาคญ นรามส เกยรตบญศร. ๒๕๔๖. เรยนภาษาจนกลาง (๑). กรงเทพฯ: แสงสวางเวลดเพลส.

๓. หนงสอ เอกสาร และขอมลอางอง ทแนะนา http://www.jiewfudao.com

หมวดท ๗ การประเมนและปรบปรงการดาเนนการของรายวชา ๑.การประเมนประสทธผลของรายวชาโดยนกศกษา ใหนกศกษาทกคนประเมนประสทธผลของรายวชา ซงรวมถง วธการสอน การจดกจกรรมในและนอกหองเรยน สงสนบสนนการเรยนการสอน ซงมผลกระทบตอการเรยนร และผลการเรยนรทไดรบ และเสนอแนะเพอการปรบปรงรายวชา ดวยระบบคอมพวเตอรของมหาวทยาลย

๒.การประเมนการสอน การประเมนการสอน โดยคณะกรรมการประเมนการสอนทแตงตงโดยสาขาวชา จากการสงเกตขณะสอน และการสมภาษณตวแทนนกศกษา ๓. การปรบปรงการสอน สาขาวชากาหนดใหอาจารยผสอนทบทวนและปรบปรงกลยทธและวธการสอนจากผลการประเมนประสทธผลของรายวชา แลวจดทารายงานรายวชาตามรายละเอยดท สกอ.กาหนดทกภาคการศกษา สาขาวชากาหนดใหอาจารยผสอนเขารบการฝกอบรมกลยทธการสอน/การวจยในชนเรยน และมอบหมายใหอาจารยผสอนรายวชาทมปญหา ทาวจยในชนเรยนอยางนอยภาคการศกษาละ ๑ รายวชา มการประชมอาจารยทงภาควชาเพอหารอปญหาการเรยนรของนกศกษาและรวมกนหาแนวทางแกไข ๔. การทวนสอบมาตรฐานผลสมฤทธของนกศกษาในรายวชา สาขาวชามคณะกรรมการประเมนการสอนทาหนาททวนสอบผลสมฤทธของนกศกษาในรายวชา โดยการสมประเมนขอสอบและความเหมาะสมของการใหคะแนน ทงคะแนนดบและระดบคะแนน ของรายวชา ๖๑% ของรายวชาทงหมดในความรบผดชอบของสาขาวชา ภายในรอบเวลาหลกสตร

๖๓

๕. การดาเนนการทบทวนและการวางแผนปรบปรงประสทธผลของรายวชา สาขาวชามระบบการทบทวนประสทธผลของรายวชา พจารณาจากผลการประเมนการสอนโดย

นกศกษา ผลการประเมนโดยคณะกรรมการประเมนการสอนของสาขาวชา การรายงานรายวชาโดยอาจารยผสอน หลงการทบทวนประสทธผลของรายวชา อาจารยผสอนรบผดชอบในการทบทวนเนอหาทสอนและกลยทธการสอนทใช และนาเสนอแนวทางในการปรบปรงและพฒนาในรายงานผลการดาเนนการของรายวชา เสนอตอหวหนาสาขาวชา เพอนาเขาทประชมอาจารยประจาหลกสตรพจารณาใหความคดเหนและสรปวางแผนพฒนาปรบปรงสาหรบใชในปการศกษาถดไป

๖๔

ตวอยาง มคอ.๖ รายงานผลการดาเนนการของประสบการณภาคสนาม

รายงานผลการดาเนนการของประสบการณภาคสนาม (Field Experience Report) หมายถง รายงานผลการฝกงาน ออกฝกภาคสนาม หรอ สหกจศกษา วาไดบรรลผลการเรยนตามแผนทวางไวในรายละเอยดของประสบการณภาคสนามหรอไม และหากไมเปนไปตามแผนตองใหเหตผลและขอเสนอแนะในการปรบปรงการฝกงาน ออกฝกภาคสนาม หรอ สหกจศกษาในครงตอไป รายงานนจะครอบคลมถงการฝกประสบการณภาคสนามตงแตเรมจนสนสด ปญหาดานการบรหารจดการและสงอานวยความสะดวก การวเคราะหผลการประเมน การฝกของนกศกษา/อาจารยผรบผดชอบ/พนกงานพเลยง

ประกอบดวย ๖ หมวด ดงน

หมวดท ๑ ขอมลทวไป หมวดท ๒ การดาเนนการทตางไปจากแผนการฝกประสบการณ

ภาคสนาม หมวดท ๓ ผลการดาเนนการ หมวดท ๔ ปญหา และผลกระทบดานการบรหาร หมวดท ๕ การประเมนการฝกประสบการณภาคสนาม หมวดท ๖ แผนการปรบปรง

๖๕

รายงานผลการดาเนนการของประสบการณภาคสนาม ชอสถาบนอดมศกษา วทยาเขต/คณะ/ภาควชา

หมวดท ๑ ขอมลทวไป ๑. รหสและชอรายวชา ๒. หลกสตร ๓. อาจารยผรบผดชอบ / อาจารยทปรกษาการฝกประสบการณภาคสนาม ๔. ภาคการศกษา / ปการศกษาทฝกประสบการณภาคสนาม

หมวดท ๒ การดาเนนการทตางจากแผนการฝกประสบการณภาคสนาม ๑. การเตรยมนกศกษา (ถาม)

ระบวาการเตรยมนกศกษาตางจากแผนอยางไร และใหขอเสนอแนะ/ขอคดเหนเพอการวางแผนในอนาคต ๒. การเตรยมอาจารยทปรกษา/อาจารยนเทศก

ระบวาการเตรยมอาจารยทปรกษา/อาจารยนเทศกตางจากแผนอยางไรและใหขอเสนอแนะขอเสนอแนะ/ขอคดเหนเพอการวางแผนในอนาคต ๓. การเตรยมพนกงานพเลยง (Field Supervisors) จากสถานประกอบการ (ถาม)

ระบวาการเตรยมพนกงานพเลยงจากสถานประกอบการตางจากแผนอยางไรและให ขอเสนอแนะ/ขอคดเหนเพอการวางแผนในอนาคต ๔. การเปลยนแปลงการจดการในการฝกประสบการณภาคสนาม (ถาม)

ระบการเปลยนแปลงตอไปนทตางจากแผนและใหขอเสนอแนะ/ขอคดเหนเพอการวางแผน

๔.๑ การเปลยนแปลงกจกรรม และ/หรองานทมอบหมายใหนกศกษา ๔.๒ การเปลยนแปลงสงอานวยความสะดวกในการสนบสนนนกศกษา ๔.๓ การเปลยนแปลงอนๆ (ถาม)

หมวดท ๓ ผลการดาเนนการ ๑. จานวนนกศกษาทลงทะเบยน/สงไปฝกประสบการณภาคสนาม ๒. จานวนนกศกษาทคงอยเมอสนสดการฝกประสบการณภาคสนาม ๓. จานวนนกศกษาทถอน (W) ๔. การกระจายระดบคะแนน (เกรด)

ระบจานวนและรอยละของนกศกษาในแตละระดบคะแนน ๕. ปจจยทมผลกระทบตอผลการฝกประสบการณภาคสนาม (ถาม)

หมวดท ๔ ปญหาและผลกระทบดานการบรหาร ๑. ปญหาดานการบรหารของสถาบนอดมศกษา และ/หรอ สถานประกอบการ/สถานทฝก ๒. ผลกระทบตอผลการเรยนรของนกศกษา ๓. การเปลยนแปลงทจาเปนเพอหลกเลยงปญหาและอปสรรคในอนาคต (ถาม)

หมวดท ๕ การประเมนการฝกประสบการณภาคสนาม ๑. การประเมนการฝกประสบการณภาคสนามโดยนกศกษา (ใหแนบผลการสารวจ)

๑.๑ ขอวพากษทสาคญจากผลการประเมน ระบขอวพากษทงทเปนจดแขงและจดออน

๑.๒ ความเหนของอาจารยผรบผดชอบ / อาจารยทปรกษาการฝกประสบการณภาคสนาม ๒. การประเมนการฝกประสบการณภาคสนามโดยสถานประกอบการหรอพนกงานพเลยง

๒.๑ ขอวพากษทสาคญจากผลการประเมน ระบขอวพากษทงทเปนจดแขงและจดออน ๒.๒ ความเหนของอาจารยผรบผดชอบ / อาจารยทปรกษาการฝกประสบการณภาคสนาม

หมวดท ๖ แผนการปรบปรง ๑. การดาเนนการเพอปรบปรงการฝกประสบการณภาคสนามครงทผานมา

สรปยอการพฒนาทสาคญในปจจบน อาท การพฒนาอยางมออาชพสาหรบคณะหรอทปรกษาประสบการณภาคสนาม การปรบประสบการณภาคสนาม และแนวทางใหมของการจดการเชงคณภาพ

คมอเนนผเรยนเปนสาคญคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏลาปาง

~ ๖๗ ~

๒. ความกาวหนาของการปรบปรงการฝกประสบการณภาคสนามจากรายงานการประเมนครงกอน ระบประเดนทระบไวในครงทผานมาสาหรบการปรบปรงนอกเหนอจากขอ ๑ และอธบายถง

ความสาเรจ ผลกระทบ ในกรณทไมสาเรจใหระบเหตผล ๓. ขอเสนอแผนการปรบปรงสาหรบภาคการศกษา/ปการศกษาตอไป

ระบขอเสนอพรอมกาหนดเวลาทควรแลวเสรจและผรบผดชอบ ๔. ขอเสนอแนะของอาจารยผรบผดชอบการฝกประสบการณภาคสนาม เสนอตออาจารยผรบผดชอบหลกสตร

ระบขอเสนอแนะตออาจารยผรบผดชอบหลกสตร หากมกจกรรมหรอการดาเนนงานใดๆ ทตองไดรบความเหนชอบจากภาควชาหรอสถาบน หรออาจจะมผลกระทบตอรายวชาอนๆ ในหลกสตร

----------------------------------------

ชออาจารยผรบผดชอบ/อาจารยทปรกษาการฝกประสบการณภาคสนาม:…………………………… ลงชอ.................................................. วนทรายงาน ......................................................

ชอผรบผดชอบหลกสตร: ……………………………………………………………………………….. ลงชอ.................................................. วนทรบรายงาน ...................................................

คมอเนนผเรยนเปนสาคญคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏลาปาง

~ ๖๘ ~

ตวอยาง มคอ. ๗ รายงานผลการดาเนนการของหลกสตร

การรายงานผลการดาเนนการของหลกสตร (Programme Report) หมายถง การรายงานผลประจาปโดยผประสานงานหลกสตรหรอผรบผดชอบหลกสตรเกยวกบผลการบรหารจดการหลกสตร เชน ขอมลทางสถตของนกศกษาทเรยนในหลกสตร สภาพแวดลอมภายในและภายนอกสถาบนทมผลกระทบตอหลกสตร สรปภาพรวมของรายงานผลของรายวชาในหลกสตร ประสทธภาพของการสอนในมาตรฐานผลการเรยนรแตละดาน การเทยบเคยงผลการดาเนนการกบมาตรฐานอนๆทม สรปผลการประเมนหลกสตรจากความเหนของผสาเรจการศกษา ผใชบณฑต ตลอดจนขอเสนอในการวางแผนและพฒนา รวมทงแผนปฏบตการในการพฒนาคณาจารยและบคลากรทเกยวของ การรายงานผลดงกลาวจะสงไปยงหวหนาภาควชา/คณบด และใชเปนขอมลในการศกษาดวยตนเองเพอปรบปรงและพฒนาหลกสตรเปนระยะๆ และเปนขอมลในการรบรองหลกสตรจากผประเมนภายนอกไดดวย

ประกอบดวย ๙ หมวด ดงน

หมวดท ๑ ขอมลทวไป หมวดท ๒ ขอมลเชงสถต หมวดท ๓ การเปลยนแปลงทมผลกระทบตอหลกสตร หมวดท ๔ ขอมลสรปรายวชาของหลกสตร หมวดท ๕ การบรหารหลกสตร หมวดท ๖ สรปการประเมนหลกสตร หมวดท ๗ คณภาพของการสอน หมวดท ๘ ขอคดเหนและขอเสนอแนะเกยวกบคณภาพหลกสตรจาก

ผประเมนอสระ หมวดท ๙ แผนการดาเนนการเพอพฒนาหลกสตร

คมอเนนผเรยนเปนสาคญคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏลาปาง

~ ๖๙ ~

รายงานผลการดาเนนการของหลกสตร..........................ประจาปการศกษา..............

ชอสถาบนอดมศกษา วทยาเขต/คณะ/ภาควชา

หมวดท ๑ ขอมลทวไป ๑. หลกสตร ๒. ระดบคณวฒ ๓. อาจารยผรบผดชอบหลกสตร ๔. วนทรายงาน ๕. ปการศกษาทรายงาน ๖. สถานทตง

ระบสถานทตงทวทยาเขตหลกและวทยาเขตอน ๆ หากมการเปดสอนในหลายวทยาเขต

หมวดท ๒ ขอมลเชงสถต ๑. จานวนนกศกษาชนปท ๑ ทรบเขาในปการศกษาทรายงาน ๒. จานวนนกศกษาทสาเรจการศกษาในปทรายงาน

๒.๑. จานวนนกศกษาทสาเรจการศกษากอนกาหนดเวลาของหลกสตร ๒.๒. จานวนนกศกษาทสาเรจการศกษาตามกาหนดเวลาของหลกสตร ๒.๓. จานวนนกศกษาทสาเรจการศกษาหลงกาหนดเวลาของหลกสตร ๒.๔. จานวนนกศกษาทสาเรจการศกษาในสาขาวชาเอกตาง ๆ (ระบ) สาขา/สาขาวชา……………………………………...จานวน ............... คน สาขา/สาขาวชา………………………………………จานวน ............... คน

สาขา/สาขาวชา………………………………………จานวน ............... คน

๓. รายละเอยดเกยวกบอตราการสาเรจการศกษา ๓.๑ รอยละของนกศกษาทสาเรจการศกษาตามหลกสตร

คานวณจากจานวนนกศกษาทจบการศกษาตามขอ ๒.๒ และจานวนนกศกษาทงหมดทรบเขาในหลกสตรของรน

ขอสงเกตเกยวกบปจจยหลก หรอ สาเหตทมผลกระทบอยางเดนชดตอการสาเรจการศกษา

คมอเนนผเรยนเปนสาคญคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏลาปาง

~ ๗๐ ~

ของนกศกษา (เชน การเปลยนสถานภาพของนกศกษาจากกลมประกาศนยบตรเปนปรญญาบตร หรอการยายสาขาวชา ฯ) ๔. จานวนและรอยละของนกศกษาทสอบผานตามแผนการศกษาของหลกสตรในแตละป ๕. อตราการเปลยนแปลงจานวนนกศกษาในแตละปการศกษา

สดสวนของนกศกษาทสอบผานตามแผนกาหนดการศกษาและยงคงศกษาตอในหลกสตรเปรยบเทยบกบจานวนนกศกษาทงหมดของรนในปทผานมา นกศกษาชนปท ๑ ทเรยนตอชนปท ๒ ......................... % นกศกษาชนปท ๒ ทเรยนตอชนปท ๓ ......................... % นกศกษาชนปท ๓ ทเรยนตอชนปท ๔ ......................... % ๖. ปจจย/สาเหตทมผลกระทบตอจานวนนกศกษาตามแผนการศกษา ๗. ภาวะการไดงานทาของบณฑตภายในระยะ ๑ ป หลงสาเรจการศกษา

วนทสารวจ .............................................................................

จานวนแบบสอบถามทสง ....................... จานวนแบบสอบถามทตอบกลบ ........................

รอยละของผตอบแบบสอบถาม ………………………….

การกระจายภาวะการไดงานทาเทยบกบจานวนผตอบแบบสอบถาม การไดงาน

ทา ไดงานทาแลว ไมประสงคจะทางาน

ยงไมไดงานทา ตรงสาขาทเรยน

ไมตรงสาขาทเรยน

ศกษาตอ สาเหตอน

จานวน รอยละ

๘. การวเคราะหผลทได วเคราะหผลการเปลยนแปลงหรอแนวโนมของการไดงานทา โดยใชขอมลภาวะตลาดแรงงาน

ภาวะเศรษฐกจ และเปรยบเทยบกบขอมลทผานมาและสถาบนอนทเปดสอนสาขา/สาขาวชาเดยวกน เพอเปนขอมลในการพฒนา/ปรบปรงหลกสตร

คมอเนนผเรยนเปนสาคญคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏลาปาง

~ ๗๑ ~

หมวดท ๓ การเปลยนแปลงทมผลกระทบตอหลกสตร

๑. การเปลยนแปลงภายในสถาบน (ถาม) ทมผลกระทบตอหลกสตรในชวง ๒ ปทผานมา ๒. การเปลยนแปลงภายนอกสถาบน (ถาม) ทมผลกระทบตอหลกสตรในชวง ๒ ปทผานมา

หมวดท ๔ ขอมลสรปรายวชาของหลกสตร ๑. สรปผลรายวชาทเปดสอนในภาคการศกษา/ปการศกษา

ระบรายวชาทเปดสอนทงหมดพรอมจานวนนกศกษาทลงทะเบยนเรยน จานวนนกศกษาทสอบผานแตละรายวชาและการกระจายของระดบคะแนน ๒. การวเคราะหรายวชาทมผลการเรยนไมปกต

ระบรหสและชอรายวชาทมการแจกแจงระดบคะแนนไมปกต เชน นกศกษาไดระดบคะแนนสงมากหรอตาเกนไป หรอตางไปจากเกณฑมาตรฐานการใหระดบคะแนนในแตละรายวชา หรอนกศกษาสอบตกมากเกนไป การสอนไมตรงกบเนอหาทกาหนดของรายวชา เปนตน นอกจากนใหระบวธการตรวจสอบสาเหตความผดปกต เหตผลททาใหเกดความไมปกตจากขอกาหนดหรอเกณฑทตงไว และมาตรการแกไขทไดดาเนนการไปแลว (หากจาเปนใหแนบขอสรปการประเมนและแนวทางการแกไข ทไดดาเนนการมาแลวดวย) ๓. การเปดรายวชาในภาคหรอปการศกษา

๓.๑ รายวชาทไมไดเปดสอนตามแผนการศกษา และเหตผลทไมไดเปดสอน ใหระบรหสและชอรายวชาทไมไดเปดสอนตามแผนการศกษา พรอมทงอธบายเหตผลทไมได

เปดสอนและมาตรการทดแทนทไดดาเนนการ (ถาม) เชน เปนรายวชาแกนทตองเปดตามแผนการศกษาแตขาดผสอน หรอจานวนนกศกษาทลงทะเบยนเรยนนอยเกนไป และไดดาเนนการปรบแผนการเปดรายวชาเพอเปนการประกนวา นกศกษาสามารถลงทะเบยนเรยนตามแผนการศกษาไดในภาคการศกษาตอไป

๓.๒ วธแกไขกรณทมการสอนเนอหาในรายวชาไมครบถวน ใหระบรหสและชอรายวชา สาระหรอหวขอทขาด สาเหตทไมไดสอนสาระหรอหวขอ

ดงกลาว พรอมวธแกไข (ถาม) เชน สาระทขาดและจาเปนตองสอนเพอใชเปนพนฐานของรายวชาอนไดเพมหวขอหรอสาระทขาดในรายวชาทสงขน

คมอเนนผเรยนเปนสาคญคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏลาปาง

~ ๗๒ ~

หมวดท ๕ การบรหารหลกสตร ๕.๑ การบรหารหลกสตร ใหระบปญหาในการบรหารหลกสตร ผลกระทบของปญหาตอสมฤทธผลตามวตถประสงคของหลกสตร แนวทางการปองกนและแกไขปญหาในอนาคต

หมวดท ๖ สรปการประเมนหลกสตร ๑. การประเมนจากผทกาลงจะสาเรจการศกษา (รายงานตามปทสารวจ) วนทสารวจ ............................. (ใหแนบผลการสารวจมาประกอบดวย)

๑.๑. ขอวพากษทสาคญจากผลการประเมน และขอคดเหนของคณาจารยตอผลการประเมน ๑.๒. ขอเสนอการเปลยนแปลงในหลกสตรจากผลการประเมนขอ ๑.๑

๒. การประเมนจากผมสวนเกยวของ อธบายกระบวนการประเมน โดยประเมนจากผใชบณฑต หรอ ผมสวนเกยวของ และจาก

ภายนอก ๒.๑. ขอวพากษทสาคญจากผลการประเมน และขอคดเหนของคณาจารยตอผลการประเมน ๒.๒. ขอเสนอการเปลยนแปลงในหลกสตรจากผลการประเมนขอ ๒.๑ (ถาม)

๓. การประเมนคณภาพหลกสตรตามกรอบมาตรฐานคณวฒฯ

หมวดท ๗ คณภาพของการสอน

๑. การประเมนรายวชาทเปดสอนในปทรายงาน ๑.๑ รายวชาทมการประเมนคณภาพการสอน และแผนการปรบปรงจากผลการประเมน

ระบรหสและชอรายวชาทมการประเมนคณภาพการสอนพรอมวธการประเมน เชน ประเมนโดยนกศกษา เปนตน และแผนปฏบตการทไดดาเนนการไปแลว

๑.๒ ผลการประเมนคณภาพการสอนโดยรวม ๒. ประสทธผลของกลยทธการสอน

ระบขอคดเหนตอแผนการสอน กลยทธและวธการสอนทใชในรายวชาเพอพฒนาสาระการเรยนรตางๆ ทกาหนดในรายวชา ใหดรายละเอยดของหลกสตร (มคอ.๒) หมวด ๘ กระบวนการประเมนและปรบปรงหลกสตรประกอบ อยางไรกตามไมไดเปนการประเมนผสอน แตเปนการประเมนภาพรวมของการสอนจากขอคดเหนของนกศกษาเพอนาผลมาปรบกลยทธและวธการสอนตอไป

๒.๑ สรปขอคดเหนของผสอน และขอมลปอนกลบจากแหลงตางๆ สรปขอเสนอแนะของผสอน และความเหนจากบคคลภายนอกตอสมฤทธผลของการสอน

คมอเนนผเรยนเปนสาคญคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏลาปาง

~ ๗๓ ~

และมาตรฐานผลการเรยนรแตละดาน ใหระบปญหาทพบพรอมทงขอเสนอแนะในการแกไขปญหาหรออปสรรคใหดขน

๒.๒ แนวทางแกไข/ปรบปรง แผนดาเนนการในการตอบสนองตอขอเสนอแนะ (เชน การฝกอบรมหรอการใหคาแนะนา

หรอการแกปญหาวธการอนใหผสอน รวมทงการปรบเปลยนแผนกาหนดการศกษา) ควรระบรายวชาทไดแกไขหรอปรบเปลยน ๓. การปฐมนเทศอาจารยใหม

การปฐมนเทศเพอชแจงหลกสตร ม ไมม หากมการปฐมนเทศใหระบจานวนอาจารยใหม จานวนอาจารยทเขารวมปฐมนเทศ ๓.๑. สรปสาระสาคญในการดาเนนการ ๓.๒. สรปการประเมนจากอาจารยทเขารวมกจกรรมปฐมนเทศ ๓.๓. หากไมมการจดปฐมนเทศ ใหแสดงเหตผลทไมไดดาเนนการ

๔. กจกรรมการพฒนาวชาชพของอาจารยและบคลากรสายสนบสนน

๔.๑. กจกรรมทจดหรอเขารวม ใหระบกจกรรมทสถาบนฯจดหรอหนวยอนทไมใชสถาบนฯจด จานวนอาจารย และบคลากรสายสนบสนนทเขารวมแตละกจกรรม

๔.๒. สรปขอคดเหน และประโยชนทผเขารวมกจกรรมไดรบ (สรปจากผลการประเมนของผเขารวมกจกรรม)

หมวดท ๘ ขอคดเหน และขอเสนอแนะเกยวกบคณภาพหลกสตร

จากผประเมนอสระ ๑. ขอคดเหนหรอสาระทไดรบการเสนอแนะจากผประเมน และความเหนของหลกสตร/ผรบผดชอบหลกสตรตอขอคดเหนหรอสาระทไดรบการเสนอแนะ ๒. การนาไปดาเนนการเพอการวางแผนหรอปรบปรงหลกสตร

คมอเนนผเรยนเปนสาคญคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏลาปาง

~ ๗๔ ~

หมวดท ๙ แผนการดาเนนการเพอพฒนาหลกสตร ๑. ความกาวหนาของการดาเนนงานตามแผนทเสนอในรายงานของปทผานมา

ระบแผนการดาเนนการแตละแผน กาหนดเวลาทแลวเสรจ ผรบผดชอบ ความสาเรจของแผน และเหตผลทไมสามารถดาเนนการไดสาเรจ ๒. ขอเสนอในการพฒนาหลกสตร

๒.๑. ขอเสนอในการปรบโครงสรางหลกสตร ( จานวนหนวยกต รายวชาแกน รายวชาเลอก ฯ ) ๒.๒. ขอเสนอในการเปลยนแปลงรายวชา (การเปลยนแปลง เพมหรอลดเนอหาในรายวชา การ

เปลยนแปลงวธการสอนและการประเมนสมฤทธผลรายวชา ฯ) ๒.๓. กจกรรมการพฒนาคณาจารยและบคลากรสายสนบสนน

๓. แผนปฏบตการใหมสาหรบป ............. ระบแผนปฏบตการแตละแผน วนทคาดวาจะสนสดแผน และผรบผดชอบ อาจารยผรบผดชอบหลกสตร : _________________________________

ลายเซน : __________________________ วนทรายงาน:____________

ประธานหลกสตร :______________________________-

ลายเซน : __________________________ วนทรายงาน:____________

เหนชอบโดย ________________________ (หวหนาภาควชา)

ลายเซน : __________________________ วนท: _________________

เหนชอบโดย _______________________(คณบด)

ลายเซน : __________________________ วนท : _______________

เอกสารประกอบรายงาน ๑. สาเนารายงานรายวชาทกวชา ๒. วธการใหคะแนนตามกาหนดเกณฑมาตรฐานทใชในการประเมน ๓. ขอสรปผลการประเมนของบณฑตทจบการศกษาในปทประเมน ๔. ขอสรปผลการประเมนจากบคคลภายนอก

คมอเนนผเรยนเปนสาคญคณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏลาปาง

~ ๗๕ ~

ภาคผนวก