12
วารสารวไลยอลงกรณ์ปริทัศน์ ฉบับมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ ปีท1 ฉบับที1 มกราคม-มิถุนายน 2554 99 การใช้ปัจจัยและหลักการออกแบบในการสื่อสาร: กรณีศึกษาการสื่อ ประเภท ระดับราคา และรสชาติของอาหารด้วยการออกแบบ ฐิติพรรณ เกินสม, ขวัญรัตน์ จินดา, วิชนาถ ทิวะสิงห์ และ ศรัฐ สิมศิริ* บทคัดย่อ การศึกษาข้อเท็จจริงเชิงประจักษ์ของการรับรู้รูปลักษณ์ทางทัศนาการ อาทิเช่น บรรจุภัณฑ์ ซึ่งสามารถสื่อความหมาย ลักษณะหน้าตาของขนม กลิ่นหรือแม้กระทั่งแสดงรสชาติของขนมที่อยูด้านในบรรจุภัณฑ์นั้นๆ รูปลักษณ์ภายนอกร้านค้า ดิสเพลย์หน้าร้านสามารถกระตุ้นให้ลูกค้าตัดสินใจ ซื้อไดการวิจัยนี้คาดว่ารูปลักษณ์หน้าร้านภายนอกสามารถสื่อความหมาย ประเภท ระดับราคาและ รสชาติความอร่อยของอาหารภายในร้านได้เช่นกัน ซึ่งการออกแบบหน้าร้านเพื่อให้ผู้ที่พบเห็นเกิด การรับรู้ถึงความอร่อยและดึงดูดให้เข้าร้านนั้นเป็นสิ่งที่ท้าทายต่อผู้ออกแบบเป็นอย่างมากเนื่องจาก ผู้ออกแบบจะมีความเข้าใจในด้านหลักการออกแบบ แต่อาจมองข้ามจิตวิทยาในการดึงดูดผู้พบเห็น การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาว่ามีปัจจัยใดบ้างที่ส่งผลต่อการรับรู้ประเภทอาหาร ระดับราคาและรสชาติของอาหาร เพื่อศึกษาการรับรู้ของบุคคลทั่วไปที่มีต่อประเภทอาหาร ระดับ ราคาและรสชาติของอาหารของหน้าร้านที่แตกต่างกัน โดยปัจจัยต่างๆ เป็นอย่างไร และเพื่อเสนอแนะ แนวทางการออกแบบรูปลักษณ์ของร้านอาหารที่สอดคล้องกับการรับรู้ประเภทอาหาร ระดับราคาและ รสชาติของอาหาร วิธีดาเนินการวิจัย เริ่มจากการศึกษาปัจจัยที่คาดว่าจะส่งผลต่อการรับรู้รูปลักษณ์ ทางทัศนาการ และรูปลักษณ์ร้านอาหาร นาข้อมูลมาวิเคราะห์และสรุปปัจจัยที่คาดว่าจะมีผลต่อการรับรู้ในประเด็น ต่างๆ อาทิเช่น การให้แสงสว่างภายในร้านแบบจุดหรือกระจาย การมีเมนูหน้าร้านหรือไม่มี การเห็น ส่วนประกอบในการปรุงหรือไม่ และอื่นๆ นาปัจจัยเหล่านั้นมาสร้างภาพจาลองร้านอาหารเพื่อใช้ ทดสอบปัจจัยที่ส่งผลต่อการรับรู3 ด้าน ได้แก่ ประเภทอาหาร ระดับราคาและรสชาติของอาหาร พร้อมกับแบบสอบถาม จากกลุ่มตัวอย่างครั้งละ 30 คน รวมสองครั้งในการทดสอบ โดยทาการ ทดสอบปัจจัยต่างๆ ทั้งหมดในครั้งแรก และสุ่มตัวอย่างอีก 30คนที่แตกต่างจากกลุ่มแรก พบว่า การออกแบบหน้าร้านที่มีกราฟิกภายในร้าน มีเมนูอาหารหน้าร้าน การมีตัวอย่างอาหารแสดงและ ภาพอาหารในร้านนั้นมีระดับการรับรู2 ด้านที่มีระดับสูงสุดได้แกประเภทอาหารและรสชาติของ อาหาร สาหรับปัจจัยที่รูปลักษณ์ร้านอาหาร มีขนาดใหญ่ มีตัวอย่างอาหารแสดงและเก้าอี้นั่งเป็นแบบ โซฟามีผลการรับรู้ด้านระดับราคาอยู่ในระดับปานกลาง _____________________________________ * นักศึกษาดุษฎีบัณฑิต สาขาสหวิทยาการการวิจัยเพื่อการออกแบบ คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง

การใช้ปัจจัยและหลักการออกแบบในการสื่อสาร กรณีศึกษาการสื่อ ...acad.vru.ac.th

  • Upload
    others

  • View
    5

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: การใช้ปัจจัยและหลักการออกแบบในการสื่อสาร กรณีศึกษาการสื่อ ...acad.vru.ac.th

วารสารวไลยอลงกรณปรทศน ฉบบมนษยศาสตรและสงคมศาสตร ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554

99

การใชปจจยและหลกการออกแบบในการสอสาร: กรณศกษาการสอประเภท ระดบราคา และรสชาตของอาหารดวยการออกแบบ

ฐตพรรณ เกนสม, ขวญรตน จนดา, วชนาถ ทวะสงห และ ศรฐ สมศร*

บทคดยอ

การศกษาขอเทจจรงเชงประจกษของการรบรรปลกษณทางทศนาการ อาทเชน บรรจภณฑ ซงสามารถสอความหมาย ลกษณะหนาตาของขนม กลนหรอแมกระทงแสดงรสชาตของขนมทอย ดานในบรรจภณฑนนๆ รปลกษณภายนอกรานคา ดสเพลยหนารานสามารถกระตนใหลกคาตดสนใจซอได การวจยนคาดวารปลกษณหนารานภายนอกสามารถสอความหมาย ประเภท ระดบราคาและรสชาตความอรอยของอาหารภายในรานไดเชนกน ซงการออกแบบหนารานเพอใหผทพบเหนเกด การรบรถงความอรอยและดงดดใหเขารานนนเปนสงททาทายตอผออกแบบเปนอยางมากเนองจากผออกแบบจะมความเขาใจในดานหลกการออกแบบ แตอาจมองขามจตวทยาในการดงดดผพบเหน การวจยนมวตถประสงค เพอศกษาวามปจจยใดบางทสงผลตอการรบรประเภทอาหาร ระดบราคาและรสชาตของอาหาร เพอศกษาการรบรของบคคลทวไปทมตอประเภทอาหาร ระดบราคาและรสชาตของอาหารของหนารานทแตกตางกน โดยปจจยตางๆ เปนอยางไร และเพอเสนอแนะแนวทางการออกแบบรปลกษณของรานอาหารทสอดคลองกบการรบรประเภทอาหาร ระดบราคาและรสชาตของอาหาร วธด าเนนการวจย เรมจากการศกษาปจจยทคาดวาจะสงผลตอการรบรรปลกษณ ทางทศนาการ และรปลกษณรานอาหาร น าขอมลมาวเคราะหและสรปปจจยทคาดวาจะมผลตอการรบรในประเดนตางๆ อาทเชน การใหแสงสวางภายในรานแบบจดหรอกระจาย การมเมนหนารานหรอไมม การเหนสวนประกอบในการปรงหรอไม และอนๆ น าปจจยเหลานนมาสรางภาพจ าลองรานอาหารเพอใชทดสอบปจจยทสงผลตอการรบร 3 ดาน ไดแก ประเภทอาหาร ระดบราคาและรสชาตของอาหารพรอมกบแบบสอบถาม จากกลมตวอยางครงละ 30 คน รวมสองครงในการทดสอบ โดยท าการทดสอบปจจยตางๆ ทงหมดในครงแรก และสมตวอยางอก 30คนทแตกตางจากกลมแรก พบวา การออกแบบหนารานทมกราฟกภายในราน มเมนอาหารหนาราน การมตวอยางอาหารแสดงและ ภาพอาหารในรานนนมระดบการรบร 2 ดานทมระดบสงสดไดแก ประเภทอาหารและรสชาตของอาหาร ส าหรบปจจยทรปลกษณรานอาหาร มขนาดใหญ มตวอยางอาหารแสดงและเกาอนงเปนแบบโซฟามผลการรบรดานระดบราคาอยในระดบปานกลาง _____________________________________ *นกศกษาดษฎบณฑต สาขาสหวทยาการการวจยเพอการออกแบบ คณะสถาปตยกรรมศาสตร สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง

Page 2: การใช้ปัจจัยและหลักการออกแบบในการสื่อสาร กรณีศึกษาการสื่อ ...acad.vru.ac.th

Valaya Alongkorn Review: Humanities & Social Sciences Vol. 1 No. 1 January-June 2011

100

ผลการวจยสามารถเสนอแนะปจจยในการออกแบบรปลกษณรานอาหารและสภาพแวดลอมทสามารถสอถงความสมพนธ ระหวางการรบรทางทศนาการและงานออกแบบสถาปตยกรรม ทสามารถชวยใหนกออกแบบและเจาของรานอาหารสามารถน าเสนอหนารานทสมพนธกบประเภทอาหารและการใหบรการ

Abstract A number of empirical findings point to the fact that visual images-for example packaging-could convey meanings, texture, smell, even taste of content sealing inside a food package. Shop fronts and window display also illustrate merchandise carried by the particular shop, allowing customers a convenient way to make shopping decisions. This research presumes that restaurant façades could also reflect the meaning, genre, and level of delicacy of food the restaurant is bound to serve. It is, in turn, the major challenge facing restaurant designers on how to express the sense of 'tastiness' to customers, being able to lure them into the restaurant. Despite of their design proficiency, designers often time neglect the significance of psychological dimension of visual perception their design is about to convey. The main objectives of this research are thus to investigate factors determining customers' perception upon the genre and tastiness of food a restaurant has to offer. It endeavors to discover how people respond distinctively to different restaurant façade designs as environmental 'visual stimuli.' As a result, a set of design guidelines for restaurant façade design could be established and utilized by designers to convey the message of food genre, cost and level of food delicacy. This study applies a composite research methodology, namely, simulated photographs as visual stimuli to obtain answers together with a structured questionnaire. A set of design features is first gathered by means of literature research. Concluding all design features i.e. lighting, menu, ingredients which strongly influence to perception of food genre, cost and the extent of food tastiness. The photographs are then tested with a group of 30 samples. Two times conducting survey to prove the objective by first 30 samples are all design features tested and then other 30 samples tested identify 3 factors : food genre, cost and tastiness. 2 factors which food genre and tastiness including features: graphic, menu, model and picture food in highest level perception and cost including features: model food, big size and sofa are in moderate level perception. The resultant of the research can be guided design feature to restaurant design and environmental appearance that valuable proving the relationship between visual perception at the building scale, and the meaning attached to it.

Page 3: การใช้ปัจจัยและหลักการออกแบบในการสื่อสาร กรณีศึกษาการสื่อ ...acad.vru.ac.th

วารสารวไลยอลงกรณปรทศน ฉบบมนษยศาสตรและสงคมศาสตร ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554

101

It could be beneficial for designers and restaurant owners as a direction to display the orientation of services and type of food the restaurant has to offer. ความเปนมาและความส าคญของปญหา การสรางแรงจงใจใหกบผพบเหนวา ในรานนนๆ มอาหารประเภทใด มระดบราคาใด และอาหารมรสชาตอยางไร คงไมใชประเดนส าคญหากผพบเหนยนอยหนารานรบรกลนอาหารและสภาพบรรยากาศ ณ เวลานนๆ แตหากค านงถงเฉพาะภาพลกษณของหนารานอาหารตามหลกการออกแบบแลว ปจจยการรบรทางทศนาการใดบางทสามารถสงผลตอการรบรและกระตนใหเกดความเขาใจตอการรบรประเภทอาหาร ระดบราคา และรสชาตของอาหาร ดงนน การออกแบบหนารานและสภาพแวดลอมเพอใหผทพบเหนเกดการรบรถงความอรอยและอนๆ จงเปนสงททาทายตอผออกแบบ เนองจากผออกแบบจะมความเขาใจในดานหลกการออกแบบ แตอาจมองขามจตวทยาในการดงดด ผพบเหน ผวจยจงมความสนใจในการศกษาปจจยทสงผลตอ การรบรรปลกษณรานอาหารทสอถงประเภท ระดบราคา และรสชาตของอาหาร เพอน าไปสการเสนอแนะแนวทางการออกแบบรปลกษณของรานอาหารทสอดคลองกบการรบรประเภท ระดบราคาและรสชาตของอาหาร วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาปจจยทางทศนาการทมผลตอการรบร รปลกษณของรานอาหารทสอถงประเภท ระดบราคาและรสชาตของอาหาร 2. เพอศกษาปจจยสวนบคคลทมผลตอการรบรรปลกษณของรานอาหารทสอถงประเภท ระดบราคาและรสชาตของอาหาร 3. เพอเสนอแนะแนวทางในการออกแบบรปลกษณของรานอาหารและสภาพแวดลอมทสอดคลองกบการรบรประเภท ระดบราคาและรสชาตของอาหาร แนวคดและทฤษฎในการวจย จากงานวจยเรอง Expressing tastes in packages (Smets & Overbeeke, 1995) ทศกษารปลกษณของบรรจภณฑสามารถแสดงรสชาตของขนมหวานไดอยางไร เปนแนวคดเบองตนของการแสดงใหเหนวารปลกษณภายนอกสามารถสอถงรสชาตของสงทอยภายในได ผวจยจงน าแนวคดดงกลาวมาใชในการศกษาวารปลกษณรานอาหารอยางไรบางทสอถงประเภท ระดบราคา และรสชาตของอาหารได การวจยนเชอมโยงพนฐานทฤษฎตางๆ ประกอบดวย ปจจยตางๆ การรบรทางทศนา การและสภาพแวดลอม และปจจยการออกแบบรปลกษณรานอาหาร แนวความคดและทฤษฏเกยวกบการรบรสภาพแวดลอมตามท วมลสทธ หรยางกร (2541: 62-63) ไดแบงปจจยทมอทธพลในการรบรสภาพแวดลอมของมนษยไว 3 ประการ คอ บคคลรบรสภาพแวดลอมในฐานะของขาวสาร การรบรขนอยกบประสบการณในอดต และขนอยกบความตองการตามความจ าเปนหรอเปาหมายและการใหคณคา โดยมนษยจะปรบสภาพแวดลอมใหเหมาะสมกบกจกรรมของตน หรอไมถาไมสามารถปรบสภาพแวดลอมได กจะปรบตนยอมรบสภาพแวดลอมนน แตสภาพแวดลอมเปนสวนสนบสนนหรอเปนผเหนชอบในการแสดงพฤตกรรม

Page 4: การใช้ปัจจัยและหลักการออกแบบในการสื่อสาร กรณีศึกษาการสื่อ ...acad.vru.ac.th

Valaya Alongkorn Review: Humanities & Social Sciences Vol. 1 No. 1 January-June 2011

102

ทถอเปนปจจยสนบสนนทส าคญ แตกไมใชสาเหตโดยตรงและสาเหตระหวางกลางของพฤตกรรม แตมนท าใหเกดสถานการณเหนชอบหรอคดคานตอพฤตกรรม การศกษาดานการรบรสภาพแวดลอมเพอหาวธการใชเครองมอในการวจยทเกยวกบทศนาการและสภาพแวดลอมทางกายภาพ น ามาใชในการออกแบบเครองมอและตวชวดของการวจยน ซงมงานวจยทใชวธการน ารปภาพเปนเครองมอในการหาค าตอบจากกลมตวอยาง และการใช สเกลวดระดบเปนแนวทางในการวเคราะหขอมล ซงการใชสงเราเปนเครองมอในการวจยทผานมาพบวา มผลในการสอความรสกรบรของคนไดด อาทเชน การวจยเชงทดลองของการศกษาผลกระทบของปจจยการออกแบบภาพลกษณดานหนาอาคารตอ การรบรความเปนปรมาตรของอาคารของคนทวไปของ Arthur Stamps ใน Architectural research methods (Grote & Wang, 268-269) การวจยจงใชภาพจ าลองรปลกษณหนารานภายนอกทมปจจยตางๆ ทตองการศกษาการรบรทางทศนาการทมตอสภาพแวดลอม ทสามารถสอถงประเภท ระดบราคา และรสชาตของอาหารได ส าหรบปจจยในการออกแบบรปลกษณรานอาหารเพอศกษาวาปจจยใดบางทสงผลตอ การรบรประเภทอาหาร ระดบ ราคาและรสชาตของอาหาร โดยอาศยลกษณะของ Grounded Theories (Susanne Stoll-Kleemann, 2001) เปนวธการวจยเชงประจกษ แบบ Inductive ทมไดเรมตนจากทฤษฎสการทดสอบสมมตฐาน แตเปนการน าขอมลทมอยจรงจากเหตการณ ภาคเอกสาร และการสมภาษณเพอพฒนาไปสทฤษฎ ในการสรปปจจยตางๆ เพอใชในการสรางภาพจ าลองตอไป ซงไดแก การใหแสงไฟภายในรานแบบแสงกระจายและแสงจด การมภาพภายในราน การมอปกรณประกอบตกแตงภายในราน การมภาพอาหาร,มเมนอาหารหนาราน การมองเหนวตถดบในการประกอบอาหารมตวอยางอาหารแสดง การมองเหนกระบวนการในการประกอบอาหาร มสงปดลอมอาณาเขตราน ขนาดรานใหญและเลก มทนงดานหนาราน ความเกา-ความใหมของราน การมชองเปดเหนดานในกวางและแคบ ภายในรานมความสวางนอยกวาดานนอกและภายในรานมความสวางมากกวาดานนอกราน ลกษณะเกาอนงแบบโซฟาและแบบกงทางการ ส าหรบการออกแบบเครองมอในการวจยใช “Simulation 3d” แสดงรปลกษณรานอาหารโดยมปจจยตางๆ ในการชวด ประกอบกบแบบสอบถาม ส าหรบทดสอบการรบรของกลมตวอยาง น าปจจยในการชวดมาจบคทละประเดน ประกอบดวยภาพท 1 และภาพท 2 ทงหมดจ านวน 15 ค รวม 30 ภาพ ซงในแตละประเดนมความแตกตางตามรปแบบของแตละปจจย และใหกลมตวอยางตอบแบบสอบถามและประเมนความรสกดวยมาตรวด Semantic Differential Scale เพอทราบถงการรบรในแตละดานของกลมบคคลทมตอสภาพแวดลอม

Page 5: การใช้ปัจจัยและหลักการออกแบบในการสื่อสาร กรณีศึกษาการสื่อ ...acad.vru.ac.th

วารสารวไลยอลงกรณปรทศน ฉบบมนษยศาสตรและสงคมศาสตร ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554

103

กรอบการวจย

ภาพท 1 แผนผงแสดงกรอบการวจย

วธการและเครองมอในการวจย การวจยมขนตอนการศกษาทสอดคลองกบวตถประสงคและกรอบการวจย เพอมงศกษาปจจยทสงผลตอการรบรของบคคลทวไป การเกบขอมล ใชวธการสมกลมตวอยางแบบ Simple Random Sampling จ านวน 30 คน ขนแรกท าการวเคราะหและสรปปจจยทคาดวาจะมผลตอ การรบรประเดนตางๆ อาทเชน การมภาพอาหารหรอไมม และอนๆ รวมทงสน 15 รายการ น าปจจยเหลานนมาสรางภาพจ าลองรานอาหารเพอใชทดสอบการรบรปจจยตางๆ ประกอบกบแบบสอบถาม เพอวดประเดนการรบรดานประเภทรานอาหาร การรบรระดบราคาและการรบรดานรสชาตอาหาร ซงภาพจ าลองรานอาหารทสรางขนนนจะมการควบคมปจจยอนทไมไดทดสอบใหเหมอนกน และ มความแตกตางของประเดนทจะท าการศกษาเพยงประเดนเดยว โดยใชภาพรานอาหาร 2 ภาพ ทมและไมมประเดนตางๆ เหลานนเปรยบเทยบกน ดงภาพแสดงแบบจ าลองทใชเปนเครองมอในการทดสอบ (ภาพท 2) การศกษาโดยทดสอบการรบรประกอบ แบบสอบถามทมลกษณะเปนเชงเปรยบเทยบ (Semantic Differential Scale) ระหวางภาพ 2 ภาพ ดงตวอยางขางตน (ภาพดานซายและ ภาพดานขวา) แบบสอบถามจะมสเกลวดระดบความคดเหนดานละ 5 ระดบ โดยระดบ 5 มคาสงทสดทงดานซายและขวา แบบสอบถามก าหนดใหระดบความคดเหนภาพซาย A อยในตวเลข 1-5 ดานซายมอ และระดบความคดเหนภาพขวา A อยในตวเลข 1-5 ดานขวามอ ใหผตอบแบบสอบถามเลอกระดบตวเลขตาม ความคดเหนของการรบรจากภาพมากหรอนอยเพยงคาระดบเดยวและ จากภาพดานเดยวตามระดบตางๆ หากมการรบรทไมแตกตางจากทงสองภาพใหท าเครองหมายใน

Page 6: การใช้ปัจจัยและหลักการออกแบบในการสื่อสาร กรณีศึกษาการสื่อ ...acad.vru.ac.th

Valaya Alongkorn Review: Humanities & Social Sciences Vol. 1 No. 1 January-June 2011

104

ชองตรงกลางทหมายเลข 0 และถาปจจยนนๆ ไมมความสมพนธกบการรบรดานตางๆ ใหท าเครองหมายตรงชองทไมสามารถอธบายได (ตารางท 1) การมเมนอาหารและไมม มตวอยางอาหารแสดง และไมม ขนาดรานเลกและ ขนาดรานใหญ

ภาพท 2 ตวอยางแบบจ าลองรานอาหารทใชเปนเครองมอในการทดสอบ

ตารางท 1 แสดงสเกลวดระดบความคดเหน

รายละเอยดประเดน ภาพซาย A ภาพขวา A ไมสามารถ

อธบายได 5 4 3 2 1 0 1 2 3 4 5

สอประเภทอาหาร

ระดบราคาแพง

รสชาตอรอย

Page 7: การใช้ปัจจัยและหลักการออกแบบในการสื่อสาร กรณีศึกษาการสื่อ ...acad.vru.ac.th

วารสารวไลยอลงกรณปรทศน ฉบบมนษยศาสตรและสงคมศาสตร ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554

105

น าขอมลทเกบไดมาหาคาเฉลยการรบรจากระดบความคดเหน โดยการแปลงคะแนนของภาพจ าลองดานซายและขวา ทมคา 1-5 ใหเปนระดบคะแนน 1-11 เรยงล าดบจากซายมอไปยงขวามอเพอใหสามารถค านวณคาทางสถตได ดงตารางท 2 แสดงคาคะแนนและการแปลงคะแนน ตารางท 2 แสดงคาคะแนนและการแปลงคะแนน ภาพซายมอ ภาพขวามอ

ระดบความคดเหน 5 4 3 2 1 0 1 2 3 4 5 ไมสามารถอธบายได

การแปลงคาคะแนน 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 99

น าผลจากขอมลทเกบรวบรวมมาสรปปจจยทสงผลตอการรบรประเภทอาหาร ระดบราคาและรสชาตของอาหารของคนทวไป โดยท าการหาคาเฉลยของการรบรปจจยตางๆ ในประเดนการรบรประเภทอาหาร ระดบราคาและรสชาตของอาหารของบคคลทวไป เมอไดขอสรปของการศกษาขางตน แลวจงน าปจจยทมผลตอการรบรประเภทอาหาร ระดบราคาแพงและรสชาตอาหารอรอยของคนโดยทวไป มาสรางเครองมอทใชในการทดสอบขนท 2 ดวยแบบจ าลองรานอาหาร 3 คเปรยบเทยบกนพรอมแบบสอบถาม โดยจดกลมของปจจยทไมสงผลตอกนในการทดสอบ เนองจากการรวมทง 15ปจจยไวเพยงการเปรยบเทยบภาพเพยงคเดยว มความสบสนเกนไปดวยปจจยทมากเกน จงจดเปน 3 กลมดงกลาว ไดแก กลมท 1(A) ประกอบดวย แสงจด มองเหนวตถดบ มองเหนกระบวนการ มทนงดานหนาราน รานใหม และภายในรานมความสวางมากกวาดานนอกราน กลมท 2 (B) ประกอบดวย มกราฟก มภาพอาหาร มเมน และชองเปดแคบ กลมท 3 (C) ประกอบดวย มอปกรณประกอบ มตวอยางอาหารแสดง มสงปดลอมอาณาเขตรานและขนาดรานใหญ โดยภาพดานซายของทงสามกลมจะเปนภาพทไมมปจจยตางๆเหลานนและภาพดานขวาจะมปจจยทตองการทดสอบนนๆ ของ ทง 3 กลม ดงภาพท 4 โดยมวธการสมกลมตวอยางแบบ Simple Random Sampling จ านวน 30 คน ทแตกตางจากขนแรก แลวท าการวเคราะหผลหาคาเฉลยของการรบรปจจยตางๆ ใน 3 กลมดงกลาวขางตน

Page 8: การใช้ปัจจัยและหลักการออกแบบในการสื่อสาร กรณีศึกษาการสื่อ ...acad.vru.ac.th

Valaya Alongkorn Review: Humanities & Social Sciences Vol. 1 No. 1 January-June 2011

106

ภาพท 3 แบบจ าลองรานอาหารกลมท 1(A) ดานขวาประกอบดวย แสงจด มองเหนวตถดบมองเหน กระบวนการมทนงดานหนารา รานใหม และภายในรานมความสวางมากกวาดานนอกราน

ภาพท 4 แบบจ าลองรานอาหารกลมท 2 (B) ดานขวาประกอบดวย มกราฟก มภาพอาหาร มเมน และชองเปดแคบ

ภาพท 5 แบบจ าลองรานอาหารกลมท 3 (C) ดานขวาประกอบดวย มอปกรณประกอบ มตวอยางอาหารแสดง มสงปดลอมอาณาเขตรานและขนาดรานใหญ

Page 9: การใช้ปัจจัยและหลักการออกแบบในการสื่อสาร กรณีศึกษาการสื่อ ...acad.vru.ac.th

วารสารวไลยอลงกรณปรทศน ฉบบมนษยศาสตรและสงคมศาสตร ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554

107

ทายสดท าการวเคราะหผลหาคาความแตกตางของคาเฉลยการทดสอบปจจยในการออกแบบทมผลตอการรบร ประเดนดานประเภทราน ระดบราคาและรสชาตอาหารอรอยในครงท 2 เพอทดสอบการศกษา การรบรของบคคลทวไปทมตอประเภทอาหาร ระดบราคาและรสชาตของอาหารของหนารานทแตกตางกน โดยปจจยตางๆ วาเปนอยางไรบาง ผลการวจย ผลของการศกษาขอมลตามขนตอนแยกตามประเดนการรบรทง 3 คอการรบรประเภทอาหาร ระดบราคาแพง และรสชาตของอาหารอรอย พบวาประเดนแรกในการศกษา คอปจจยทสงผลตอการรบรประเภทอาหารทมระดบการรบรในระดบสง ไดแก การมภาพอาหาร การเหนกระบวนการและวตถดบในการประกอบอาหาร การมตวอยางอาหารแสดงและการใหแสงแบบจดและการมเมนอาหารหนาราน ประเดนทสองในการศกษา คอปจจยทสงผลตอการรบรระดบราคาทมระดบการรบรในระดบปานกลาง ไดแก การมตวอยางอาหารแสดง การใหแสงแบบจด รานใหมและเกาอนงแบบโซฟา ประเดนสดทายในการศกษา คอปจจยทสงผลตอการรบรรสชาตอาหารอรอย ทมระดบการรบรปานกลางไดแก การมภาพกราฟกภายในราน การมภาพอาหารและตวอยางอาหารแสดง การใหแสงแบบจดและการเหนกระบวนการในการประกอบอาหา ซงการรบรของบคคลทวไปในทง 3 ประเดนเปนไปในทศทางเดยวกน ดงแสดงผลการทดสอบการรบรดวยกราฟดานลางน ดงภาพท 6

ภาพท 6 กราฟแสดงผลการทดสอบการรบรในขนตอนแรก

ประเภทอาหาร

ระดบราคาแพง

รสชาตอาหารอรอย

Page 10: การใช้ปัจจัยและหลักการออกแบบในการสื่อสาร กรณีศึกษาการสื่อ ...acad.vru.ac.th

Valaya Alongkorn Review: Humanities & Social Sciences Vol. 1 No. 1 January-June 2011

108

จากการวเคราะหผลการทดสอบในขนท 2 ตอการรบรในประเดนทง 3 อกครงหนง พบวา ปจจยทงหมดทท าการศกษาในครงนสงผลตอการรบรไดชดเจน สามารถสรปแยกตามประเดนทง 3 เรยงล าดบตามระดบการรบร ประเดนล าดบท1 ปจจยทสงผลตอการรบรประเภทอาหารทมระดบ การรบรสงสด ไดแกปจจยกลมทมตวอยางอาหาร เกาอนงแบบโซฟาและการมองเหนอปกรณในการประกอบอาหารมคาเฉลย 4.7 และกลมมภาพกราฟก การมเมน ภาพอาหารภายในรานมคาเฉลย 4.5 ประเดนล าดบท 2 ปจจยทสงผลตอการรบรรสชาตอาหารอรอยทมระดบการรบรปานกลาง ไดแกปจจยเดยวกนกบประเดน ล าดบท 1 คอกลมทมตวอยางอาหาร เกาอนงแบบโซฟาและการมองเหนอปกรณในการประกอบอาหารมคาเฉลย 3.94 และกลมมภาพกราฟก การมเมน ภาพอาหารภายในรานมคาเฉลย 3.2 และประเดนล าดบสดทาย ปจจยทสงผลตอการรบรระดบราคาทมระดบการรบรปานกลาง ไดแก กลมทมตวอยางอาหาร รานขนาดใหญและเกาอนงแบบโซฟามคาเฉลย 3.01 ดงตารางท 3 แสดงคาเฉลยการทดสอบปจจยในการออกแบบทมผลตอการรบรประเดนดานประเภทราน ระดบราคาและรสชาตอาหารอรอยขนตอนท 2 และการแสดงผลการทดสอบการรบรดวยกราฟดานลาง ดงภาพท 7 ตารางท 3 คาเฉลยการทดสอบปจจยในการออกแบบทมผลตอการรบรประเดนดานประเภทราน

ระดบราคา และรสชาตอาหารอรอย ขนตอนท2

รายละเอยด คาเฉลย

การรบร S.D.

การรบรประเภทรานอาหารของปจจยกลม A 2.37 2.57563

การรบรประเภทรานอาหารของปจจยกลม B 4.5 1.58260

การรบรประเภทรานอาหารของปจจยกลม C 4.7 .64807

การรบรระดบราคาของปจจยกลม A 1.3 3.55895

การรบรระดบราคาของปจจยกลม B 2.26 3.23086

การรบรระดบราคาของปจจยกลม C 3.01 2.47075

การรบรรสชาตอาหารอรอยของปจจยกลม A 2 3.04911

การรบรรสชาตอาหารอรอยของปจจยกลม B 3.2 2.88338

การรบรรสชาตอาหารอรอยของปจจยกลม C 3.94 1.75810

รวม (n ) 30 คน

Page 11: การใช้ปัจจัยและหลักการออกแบบในการสื่อสาร กรณีศึกษาการสื่อ ...acad.vru.ac.th

วารสารวไลยอลงกรณปรทศน ฉบบมนษยศาสตรและสงคมศาสตร ปท 1 ฉบบท 1 มกราคม-มถนายน 2554

109

ภาพท 7 กราฟแสดงผลการทดสอบการรบรขนตอนท 2 ผลการวเคราะหความแตกตางของคาเฉลยการทดสอบปจจยในการออกแบบทมผลตอ การรบรประเดนดานประเภทราน ระดบราคาและรสชาตอาหารอรอยในครงท 2 เพอทดสอบการศกษาการรบรของบคคลทวไปทมตอประเภทอาหาร ระดบราคาและรสชาตของอาหารของ หนารานทแตกตางกนโดยปจจยตางๆ พบวาปจจยสวนบคคลทแตกตางกนบางประเดนกอใหเกด ความแตกตางของการรบร อาทเชน สถานภาพของบคคลทเปนคนโสด คนทแตงงานแลวและคนทหยารางจะมความแตกตางของคาเฉลยการทดสอบปจจยในกลมทมกราฟก มภาพอาหาร มเมน และชองเปดแคบ ในการออกแบบจะมผลตอการรบรประเภทของรานอาหาร ทระดบนยส าคญ .05 ระดบการศกษาทแตกตางกนจะมความแตกตางของคาเฉลยการทดสอบปจจยในกลมทมกราฟก มภาพอาหาร มเมน และชองเปดแคบ การออกแบบจะมผลตอการรบรประเภทของรานอาหารดวยเชนกน ทระดบนยส าคญ .05 และอาชพทแตกตางกนจะมความแตกตางของคาเฉลยการทดสอบปจจยในกลม ทมแสงจดมองเหนวตถดบ มองเหนกระบวนการ มทนงดานหนาราน รานใหม และภายในราน มความสวางมากกวาดานนอกราน การออกแบบจะมผลตอการรบรรสชาตอาหารอรอยทระดบนยส าคญ .05

Page 12: การใช้ปัจจัยและหลักการออกแบบในการสื่อสาร กรณีศึกษาการสื่อ ...acad.vru.ac.th

Valaya Alongkorn Review: Humanities & Social Sciences Vol. 1 No. 1 January-June 2011

110

สรปและอภปรายผล จากผลสรปขางตนสามารถน าไปสการเสนอแนะแนวทางการออกแบบรปลกษณรานอาหารทสอถงประเภท ระดบราคา และรสชาตของอาหารไดดงกลาวขางตน นนคอ การออกแบบทตองการใหคนทวไปมการรบรประเภทอาหาร และรบรวารสชาตอาหารอรอยนน ควรมการออกแบบรปลกษณรานอาหารทมภาพกราฟก มเมนอาหาร มตวอยางอาหารและภาพอาหารภายในราน และสามารถมองเหนอปกรณในการประกอบอาหารได สวนการออกแบบรปลกษณรานอาหารทตองการใหคนทวไป มการรบรวาระดบราคาแพง ควรออกแบบใหมตวอยางอาหาร มรานขนาดใหญและเกาอนงเปนแบบโซฟา ขอเสนอแนะจากการวจย จากผลการวจยเบองตน อาจน าไปสการออกแบบรานอาหารทสอถงรปลกษณประเภทอนๆ นอกจากปจจยทสงผลตอการรบรขางตน เชน ภาพลกษณ (Image) การจดวางองคประกอบของรานดานสถาปตยกรรม รปแบบสภาพแวดลอมรานคาเพอมงวตถประสงคของการรบรและการใชประโยชนอนๆ ตอไป ขอจ ากดของงานวจย เนองดวยงานวจยนทเปนสวนหนงของการศกษาในรายวชาเรยน มวตถประสงคเพอศกษาการสรางเครองมอในการวจยระดบเบองตน จ านวนกลมตวอยางของงานวจยจงมขนาดเลกกวา ความเปนจรงท าใหไมสามารถน าผลการทดสอบสการอางองไปยงกลมประชากรได ดงนนเครองมอ ทสรางขนนจะตองไดรบการพฒนาใหมความสมบรณยงขนในโอกาสตอไป เอกสารอางอง วมลสทธ หรยางกร. (2541). พฤตกรรมมนษยกบสภาพแวดลอม: มลฐานทางพฤตกรรม

เพอการออกแบบและวางแผนการรบรสภาพแวดลอม. พมพครงท 5. กรงเทพฯ: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

G. J. F. Smets and C. J. Overbeeke, (1995). “Expressing tastes in packages” Design Studies : Delft University of Technology, Faculty of Industrial Design Engineering, 16(3):349-365.

Linda Grote and David Wang. (1954). Architectural research methods. New York: USA.

Susanne Stoll-Kleemann. (2001). Barriers to nature conservation in Germany: A model explaining opposition to protected areas. Journal of Environmental Psychology, 369-385.