MụclụcChiếnlượckiếntrúcdoanhnghiệp–nềntảngđểcạnhtranhvà

pháttriểnbềnvững

Lờinóiđầu

Chương1-Đểthựcthichiếnlược,trướchếtphảixâydựngnềntảng

Chương2-Xácđịnhmôhìnhhoạtđộng

Chương3-Triểnkhaimôhìnhhoạtđộngthôngquakiếntrúcdoanhnghiệp

Chương4-Bướcquacácgiaiđoạntrưởngthànhcủakiếntrúcdoanhnghiệp

Chương5-Gặtháilợiíchtừquátrìnhtìmhiểu

Chương6-Xâydựngnềntảngtheotừngdựán

Chương7-Sửdụngkiếntrúcdoanhnghiệpđịnhhướngthuêngoài

Chương8-Tậndụngnềntảngđểtăngtrưởnglợinhuận

Chương9-Bắttayvàothựchiện–Chươngtrìnhcủalãnhđạo

LờinóiđầuEbookmiễnphítại:www.Sachvui.Com

Chúngtôibắtđầunghiêncứukiếntrúcdoanhnghiệptừnăm1995,tuynhiênkhiấychúngtôichỉnghĩmìnhđangnghiêncứusựchuyểnđổicủacơsởhạtầngcôngnghệthôngtin.Năm1998,chúngtôinghiêncứutriểnkhaicáchệthốngdoanhnghiệp.Năm2000,chúngtôilạinghiêncứuvềkinhdoanhtrựctuyến.Nhưngcũngchínhvàonămđó,chúngtôichợtnhậnthấyrằngtấtcảcácnghiêncứuđóvềcơbảnđềutậptrungvàomộtchủđề:kiếntrúcdoanhnghiệp.Chúngtôiđãnhậnthấymộtmôhìnhxuyênsuốtcácnghiêncứucủamình,trongđócácdoanhnghiệpthôngminhvàđạtlợinhuậncaotiếnhànhtheocáchthứckháchẳn.CácdoanhnghiệpnàycamkếtđitheomộthướngvậnhànhvàhọsửdụngITđểsốhóacamkếtđó.Họngàycàngtrởnênlớnmạnhhơn,linhhoạthơnvàsinhlờihơn,trongkhicácdoanhnghiệpkhácvẫnđang“laotâmkhổtứ”tìmhiểuxemmìnhcầnphảilàmgì.

HầuhếtcácnỗlựcđểxácđịnhkiếntrúcdoanhnghiệptrướcđâyđềuthuộcvềbộphậnITcủadoanhnghiệp.Tuynhiên,việccácnỗlựckiếntrúcITkhôngđạthiệuquảtrongcácdoanhnghiệplớnđãkhiếnchúngtôiphảisuynghĩtrongsuốtnhiềunămtrời.Theoquanđiểmcủachúngtôi,cácnỗlựcITtrongquákhứquáxarờithựctiễnkinhdoanh,chúngdựadẫmvàocácsơđồquáchitiết–màcácsơđồnàylạitrônggiốngmạchđiệnhơnlàcácbảnmôtảkinhdoanhvàdođó,chúngchẳngmấytácdụng.ChúngtôiđãrấtthấtvọngbởivìkhôngthểtạorađượcbướcđộtphátrongviệctìmhiểuvàcảitiếncácnỗlựckiếntrúcITkhinghiêncứuvàgiảngdạy.Chođếnhômnay…

Lúcnày,rõràngvấnđềcủachúngtôinằmởcấpđộphântích.NhưAlbertEinsteintừngnhậnxét:“Nhữngvấnđềquantrọngmàchúngtađốimặtkhôngthểđượcgiảiquyếtởcùngmộtcấpđộtưduyđãtạorachúng.”VấnđềmàcácnỗlựctìmhiểukiếntrúcITcủachúngtôigặpphảilàởchỗmứcđộphântíchhoàntoànsai.Nóphảitậptrungcaođộhơnvàokiếntrúcdoanhnghiệp,tứclogictổchứccácquytrìnhkinhdoanhlõivàcơsởhạtầngITphảnánhtínhchuẩnhóavàtíchhợpcủamôhìnhhoạtđộngtạidoanhnghiệp.Kiếntrúcdoanhnghiệpsuychocùngchínhlàhaikháiniệm:tíchhợpvàchuẩn

hóaquytrìnhkinhdoanh.Tómlại,kiếntrúcdoanhnghiệpkhôngphảilàmộtvấnđềIT–đâylàvấnđềkinhdoanh.

Bướcđộtphátrongsuynghĩcủachúngtôiđãdẫnđếnsựmâuthuẫnrõrệt.Trongmộtthếgiớikinhdoanhđangbiếnđổinhanhchóngchưatừngthấy,cácdoanhnghiệphoạtđộnghiệuquảnhấtđềuxâydựngđượcmộtnềntảngvữngchắc–họđãsốhóacácquytrìnhlõivàđưachúngvàonềntảngvậnhành.Chínhnềntảngvữngchắcđãgiúpcácdoanhnghiệpnàyhoạtđộnghiệuquảvàlinhhoạthơnsovớinhữngđốithủcạnhtranh.Vớichuỗicungứngtoàncầu,áplựcphảiđưasảnphẩmrathịtrườngnhanhhơn,đốimặtvớinhiềuquyđịnhhơncũngnhưnhữngthayđổimạnhmẽvềđặcđiểmnhânkhẩuhọcvàcácyêucầucủakháchhàng,cácdoanhnghiệpkhôngthểdựđoánđượctươnglai.Tuynhiên,họvẫncóthểquyếtđịnhđượcđiềugìsẽlàmhọvữngmạnh.Vàsauđó,họcóthểtạoramộtlõiổnđịnhcóchiphíthấpnhưngchấtlượngcaotrongmộtthếgiớibấtổn.Mộtkhilõiđãđượcsốhóaphổbiến,cácdoanhnghiệpxuấtsắcsẽdễdàngnắmbắtcơhộitiếptheo,trongkhicácđốithủcạnhtranhvẫnđangvấpngã.

Cácdoanhnghiệphiệuquảnhấtxácđịnhcáchhọtiếnhànhkinhdoanh(môhìnhhoạtđộng)cũngnhưthiếtkếcácquytrìnhvàcơsởhạtầngquantrọngđốivớihoạtđộnghiệntạivàtươnglai(kiếntrúcdoanhnghiệp),việcnàyđịnhhướngchonềntảngvậnhànhcủahọpháttriển.Sauđó,cácdoanhnghiệpnàytậndụngnềntảngcủahọ,đưavàocácđềxuấtmớiđểcủngcốnềntảngvữngchắchơnvàsửdụngnónhưmộtvũkhícạnhtranhđểnắmbắtnhữngcơhộikinhdoanhmới.Khảnăngnàytrởthànhmộtlợithếcạnhtranhbởichỉcómộtsốítcácdoanhnghiệpthựchiệntốtviệcnày–chúngtôiướctínhchỉkhoảngdưới5%.

Mụctiêucủacuốnsáchlàlýgiảivềnhữnggìcácdoanhnghiệpxuấtsắcđãthựchiệnnhằmgiúpnhữngdoanhnghiệpkháccóthểhọchỏivàcảitiến,điểnhìnhnhư7-ElevenJapan,CEMEX,DowChemical,INGDIRECT,MetLife,SchneiderNational,ToyotaMotorEurope,UNICEF,UPS...Cuốnsáchnàybànvềnhữngyếutốgiúpmộtdoanhnghiệpthànhcông.Lẽdĩnhiên,xétchocùngchínhconngườimớitạorasựkhácbiệt.Nhữngnhânviêngiỏichínhlàngườithiếtkếmôhìnhhoạtđộng,xâydựngnềntảng,vậnhànhvàcảitiếnnó.Songhọcầnđượcđịnhhướng,chỉđạovàkhenthưởngđểpháthuytốiđakhảnăngcủamình.Cuốnsáchnàydànhchocácnhàquảnlýkinh

doanhvàIT,nhữngngườihiểuđượcvấnđềkinhdoanhvàmuốndẫndắtdoanhnghiệphướngtớixâydựnggiảipháp–mộtnềntảngvậnhànhđượcsốhóadànhriêngchodoanhnghiệp.

Nghiêncứucủachúngtôi

Nhữngvấnđềtrìnhbàytrongcuốnsáchnàylàkếtquảcủamộtloạtcácdựánnghiêncứuvềkiếntrúcdoanhnghiệptạihơn200doanhnghiệp(và256doanhnghiệpkháckhichúngtôinghiêncứuvềhoạtđộngđiềuhànhIT)từnăm1995đến2005.HầuhếthoạtđộngnghiêncứuđượctiếnhànhtạiTrungtâmNghiêncứuHệthốngThôngtin,thuộcTrườngquảntrịkinhdoanhSloan,MIT;nghiêncứuvềchâuÂuđượctiếnhànhbởiDavidRobertsontạiIMD.Cácnghiêncứuchínhbaogồm:

Nghiêncứutrườnghợpvềviệctriểnkhaicáckhảnăngcơsởhạtầngmới,hệthốnghoạchđịnhtàinguyêndoanhnghiệpvàcácđềxuấtkinhdoanhtrựctuyếncủa18doanhnghiệpdoJeanneRoss,MichaelVitalevàPeterWeillthựchiệntừnhữngnăm1995đến2005.CáctrườnghợpnghiêncứutậptrungvàonhữngchuyểnđổidẫntớicáckhảnăngITmớivàtrongmộtsốtrườnghợplàđượcthúcđẩybởicáckhảnăngITmới,baogồmAustraliaPost,BradyCorp.,ChaseManhattan,chínhquyềnthủđôWashington,DowCorning,GTECH,JCPenney,Johnson&Johnson,ManheimAuctions,MetLife,SchneiderNational,TexasInstruments,Travelersvà5doanhnghiệpkhác.

Nghiêncứutrườnghợptại8doanhnghiệpvềmốiquanhệgiữachiếnlượckinhdoanhvàITdoJeanneRossvàPeterWeillthựchiệntừnăm2001đến2002.ChúngtôiđãnghiêncứucáchcácdoanhnghiệppháttriểncáckhảnăngITđểđápứngchiếnlượckinhdoanh,cũngnhưcáchcácbộphậnITpháttriểnvàquảnlýkiếntrúcdoanhnghiệp,baogồmAirProductsandChemicals,CitibankAsiaPacific,DeltaAirLines,Dupont,MerrillLynch,NestléUSA,ToyotaUSAvàUPS.

Nghiêncứutrườnghợpvềkiếntrúcdoanhnghiệptại16doanhnghiệpởMỹvàchâuÂudoDavidC.Robertson,JeanneRoss,GeorgeWestermanvàNilsO.Fonstadthựchiệnnăm2002.ChúngtôiđãnghiêncứucáchkiếntrúcITđãtạođiềukiệncũngnhưkìmhãmcácđềxuấtkinhdoanh,cáchdoanhnghiệpxác

địnhvàquảnlýcácchuẩnkinhdoanhvàcôngnghệ.ChúngtôiđãphỏngvấnCIO(1),kiếntrúcsưIT,haitrưởngdựánvàmộtsốnhânviênkháctạiAkzoNobel,BICGraphicEurope,BT,CampbellSoupCo.,CanonEurope,CarlsonCompanies,INGDIRECT,Marriott,Novartis,Panalpina,PartnersHealthCare,Pfizer,Sécheron,SwisscomMobile,TetraPakvàToyotaMotorMarketingEurope.

Khảosáttại103doanhnghiệpđểđánhgiákếtquảkiếntrúcdoJeanneRossvàNilsO.Fonstadthựchiệnnăm2004.ChúngtôiđãxemxétkỹlưỡngcáckhoảnđầutưIT,hoạtđộngquảnlýkiếntrúc,trưởngthànhkiếntrúccùngcáckếtquảvềITvàkinhdoanh.

KhảosátvềcácđềxuấtthuêngoàiquytrìnhkinhdoanhvàITtại80doanhnghiệpđượcthựchiệnbởiJeanneRossvàCynthiaBeathnăm2004,kếthợpvớiLorraineCosgrovethuộctạpchíCIOMagazine.Chúngtôiđãxemxétkỹlưỡngcácdịchvụđượcthuêngoài,đặcđiểmcủacácdịchvụnày,quanhệgiữanhàcungcấp–kháchhàng,cáchệquảkiếntrúcvàkếtquả.

Nghiêncứutrườnghợpvềhệquảkiếntrúctừhoạtđộngthuêngoàitại80doanhnghiệp,doJeanneRoss,CynthiaBeath,JeffSamplervàNilsO.Fonstadthựchiệnnăm2004và2005.ChúngtôiđãnghiêncứuvaitròcủakiếntrúcdoanhnghiệptrongcácquyếtđịnhvàkếtquảthuêngoàitạicáccôngtyCampbellSoupCo.,CarlsonCompanies,DowChemical,eFunds,JMFamilyEnterprises,Tecnovatevàhaidoanhnghiệpkhác.

NghiêncứutrườnghợpdoDavidC.RobertsonvàNilsO.FonstadthựchiệntạiToyotaMotorMarketingEurope,BT,INGDIRECTvà15doanhnghiệpkhácvềcácvấnđềchủyếuxoayquanhviệcthiếtlậpcácmôhìnhliênkếthiệuquả.

Thêmvàođó,chúngtôithamkhảocácnghiêncứuvềhoạtđộngđiềuhànhIT,trongđócómộtnghiêncứuvềviệcđiềuhànhhiệuquảITdoPeterWeillcùngnhiềuđồngnghiệpkhácthựchiệntừnăm2001tới2004.Chúngtôinghiêncứuhơn300doanhnghiệptại23quốcgia,vàcóhơn25nghiêncứuchuyênsâu.ChúngtôiđãnghiêncứucáchcácdoanhnghiệpđưaranămquyếtđịnhITcơbản,trongđócókiếntrúc,đồngthờiđolườnghiệuquảhoạt

độngđiềuhànhvàtàichính.

ĐốitượngđộcgiảCuốnsáchnàyđượcviếtchogiớilãnhđạo,nhữngngườitừngtự

hỏitạisaochỉcómộtsốdoanhnghiệp–chứkhôngphảilàcácdoanhnghiệpkhác–cóthểvậnhànhxuấtsắcvàdựatrênđócóthểxâydựngtínhlinhhoạtcũngnhưkhảnăngsinhlời.Chúngtôisẽmôtảtầmnhìnvàcácbướcđểthiếtkếkiếntrúcdoanhnghiệp,thiếtlậpnềntảngvậnhành,đồngthờinhấnmạnhvaitròcủacácnhàquảnlýkinhdoanhvàIT.Chúngtôisẽthảoluậnvềcácquyếtđịnhkiếntrúcdoanhnghiệpvớiđầyđủcácchitiếtđểhướngdẫntriểnkhai.

Chúngtôikhuyếnkhíchcáclãnhđạocấpcao,cácnhàchiếnlược,cácnhàquảnlývềhoạtđộng,marketing,tàichínhvàITnênđọccuốnsáchnàyvàthảoluậnvềcáchthứcxâydựngnềntảngvậnhànhchodoanhnghiệpcủamình.Đểđơngiảnhóavềmặtngônngữ,chúngtôichỉsửdụngthuậtngữcôngty/doanhnghiệp.Tuynhiên,cácnhậnxéttrongcuốnsáchnàyvẫnphùhợpvớitấtcảcácloạihìnhtổchức–dùquymôlớnhaynhỏ,lợinhuậnhayphilợinhuận,vàtổchứcchínhphủ.Mụcđíchcủachúngtôilàthuhúttrítưởngtượngvàtháchthứcnhữnggiảđịnhcủacácnhàquảnlýthuộctấtcảcácngànhkhixâydựngnềntảngvậnhành.

Chiếnlượckiếntrúcdoanhnghiệp–nềntảngđểcạnhtranhvàpháttriểnbềnvữngỞViệtNam,kháiniệm“Táicấutrúcdoanhnghiệp”kháphổbiến,

nhưng“Kiếntrúcdoanhnghiệp”lạiítđượcbiếttới.KhácvớiTáicấutrúcdoanhnghiệp,Kiếntrúcdoanhnghiệplàsựtíchhợpvàchuẩnhóacácquytrìnhkinhdoanh.NókhôngchỉliênquanđếnIT,màchínhlàcáchthứctậndụngcácứngdụng,quytrìnhvàtàinguyênmạngđểđạthiệusuấtcaohơnvàsinhlợichotoàndoanhnghiệp.

KiếntrúcdoanhnghiệplàviệctổchứchợplýcácquytrìnhkinhdoanhvàcơsởhạtầngIT,thểhiệncácyêucầuchuẩnhóavàtíchhợpcủamôhìnhhoạtđộngtrongdoanhnghiệp.Kiếntrúcdoanhnghiệpgiúpcácgiámđốccótầmnhìndàihạnvềcácquytrình,hệthốngvàcôngnghệđểcácdựánriênglẻcóthểxâydựngđượccáckhảnăng–chứkhôngphảichỉđểđápứngcácnhucầuhiệntại.

Trongcuốnsáchnày,JeanneW.Ross,PeterWeillvàDavidC.Robertsonsẽhướngdẫncáchthứcthiếtlậpnềntảngvậnhànhcủadoanhnghiệp,đồngthờiđưaracácnghiêncứutrườnghợpvềcáchnhữngcôngtyhàngđầuthếgiớixâydựngvàvậnhànhkiếntrúcdoanhnghiệpnhư7-ElevenJapan,CEMEX,UPS,DowChemical,INGDIRECT,Toyota,…

Cuốnsáchmôtảcáchthiếtkếvàxâydựngnềntảnghạtnhâncủacácquytrìnhvàhệthống,cáchsửdụngchúngđểduytrìsựpháttriểnbềnvững.Mọicôngtyđềuvậnhànhbằngcáchsửdụngnhiềuhệthốngvàquytrìnhđiềuhànhhàngnghìnhoạtđộnghàngngày.Cáchthứccáchệthốngvàquytrìnhnàyđượcxâydựng–tứclàkiếntrúccủadoanhnghiệp–sẽhỗtrợhoặccảntrởviệcthựcthichiếnlượcđềra.

Trongthếgiớikinhdoanhđangbiếnđổinhanhchóngchưatừngthấy,nhữngdoanhnghiệphoạtđộnghiệuquảnhấtđềuxâydựngđượcmộtnềntảngvữngchắc–sốhóacácquytrìnhcốtlõivàđưachúngvàonềntảngvậnhành.Chínhnềntảngvữngchắcđãgiúpnhữngdoanhnghiệpnàyhoạtđộnghiệuquảvàlinhhoạt.Kiếntrúcdoanhnghiệpsẽlàvũkhígiúpcácdoanhnghiệpnắmđượcnhữngcơ

hộikinhdoanhmớivàvượtlênđốithủcạnhtranh.

Trongnhiềunămqua,cácdoanhnghiệpViệtNamhầunhưmớichỉtậptrungvàopháttriểnhệthốngbánhàng,tăngdoanhthuvàkiếmtìmlợinhuậnchứchưadànhnhiềuthờigian,tiềnbạcchoviệcxâydựngvàpháttriểnhệthốngquảntrịdoanhnghiệp.Tôitinrằng,tớiđây,cộngđồngdoanhnghiệpViệtNamsẽnhanhchóngtriểnkhaivàápdụngnhữngcáchthứcđểxâydựngmộthệthốngkiếntrúcdoanhnghiệpphùhợp.Đâylàcuốnsáchrấtkhónhưngđầyhấpdẫn.Saukhiđọcxongcuốnsách,tôitinrằngcácgiámđốcdoanhnghiệpcũngnhưtôisẽcóđộnglựcmạnhmẽđểquantâmnhiềuhơnđếnKiếntrúcdoanhnghiệpvànỗlựcxâydựngmộtKiếntrúcdoanhnghiệpthậtsựchodoanhnghiệpmình.

ĐâylàmộttrongnhữngcuốnsáchnổibậttrongbộsáchcủaHarvardBusinessSchoolmàAlphaBookscùngcácđốitáchợptácxuấtbản.Chiếnlượckiếntrúcdoanhnghiệpsẽlàcuốnsáchrấtcógiátrịvớicácgiámđốccấpcao.

HàNội,tháng1/2010

NguyễnCảnhBình

GiámđốcCôngtySáchAlpha

Chương1-Đểthựcthichiếnlược,trướchếtphảixâydựngnềntảng

Bạncócảmthấynhânviêncủamìnhphảilàmviệcngàycàngnhiềumàcôngtyvẫncứthụtlùi?Bạncónhânviêngiỏi,bạnđầutưkỹcàng,vàbạntinmìnhcómộtchiếnlượcphùhợp.Bạntheodõithịtrường,lắngnghekháchhàngvànhanhchóngphảnứngtrướcnhữnghànhđộngcủađốithủ.Tómlại,bạnđãlàmtấtcảnhữnggìmàcáctàiliệuvềquảntrịđãhướngdẫn,nhưngvẫnkhôngthểtiếnlênphíatrước.

Đâykhôngphảilàdấuhiệukhảquanchotươnglai.Nhưbạnthấy,cácdoanhnghiệpTrungQuốcngàycàngthâutómhoạtđộngsảnxuấthếtlĩnhvựcnàyđếnlĩnhvựckhác.CácdoanhnghiệpẤnĐộngàycàngcungcấpnhiềudịchvụhơn.Cácđốithủcạnhtranhnhỏvàlinhhoạttrênkhắpthếgiớiđangtừngbướcthâutómcácphânkhúcphùhợptrongthịtrườngcủabạn.Cạnhtranhngàycàngtrởnênkhốcliệt.

Tuynhiên,mộtsốdoanhnghiệp–mộtsốđốithủcạnhtranhcủabạn–cóvẻnhưkhôngchỉsốngsótmàcònlớnmạnh.Trongmôitrườngcạnhtranhtoàncầukhắcnghiệt,cácdoanhnghiệpnhưDell,INGDIRECT,CEMEX,Wal-Martvàmộtsốkhácđanglớnmạnhvàkiếmđượcnhiềulợinhuận.Cácdoanhnghiệpnàycónhânviênlàmviệchiệuquảhơn,thulợinhuậncaohơntừcácđầutưvàthànhcônghơnvớicácđềxuấtchiếnlược.Vậyhọđangthựchiệnđiềugìtheocáchkhácbiệt?

Theochúngtôi,cácdoanhnghiệpnàyhoạtđộngtốthơnvìhọcómộtnềntảngvậnhànhtốthơn.Họđãápdụngcôngnghệvàocácquytrìnhđểcóthểvậnhànhcáchoạtđộnglõicủadoanhnghiệpmộtcáchhiệuquảvàổnđịnhhơn.Cácdoanhnghiệpnàyđãphảiđưaranhữngquyếtđịnhcứngrắntrongviệclựachọnhoạtđộngnàohọphảithựcthithậttốt,họđãtriểnkhaicáchệthốngITcầnthiếtđểsốhóacáchoạtđộngđó.ViệcnàybiếnITtrởthànhmộttàisản,chứkhôngphảilàmónnợ,vàdođótạolậpmộtnềntảnggiúpdoanhnghiệptrởnênlinhhoạt.

ChúngtôiđãtiếnhànhkhảosátvềITvàquytrìnhkinhdoanhsửdụngITcủa130doanhnghiệpMỹvàchâuÂu.Trongsốđó,34%đãsốhóaquytrìnhlõicủadoanhnghiệp.Sovớiđốithủcạnhtranh,cácdoanhnghiệpnàythunhiềulợinhuậnhơn,sớmtungsảnphẩmrathịtrườnghơn,đồngthờiđạtđượcgiátrịnhiềuhơntừcáckhoảnđầutưIT.Cácdoanhnghiệpnàydễdàngtruycậpdữliệuchungvềkháchhànghơn,gặpítrủirohơnvớinhữngsaihỏngcủahệthốngtốiquantrọng,và80%banquảntrịcấpcaohàilòngvớicôngnghệ.Khôngchỉvậy,cácdoanhnghiệpđãsốhóacácquytrìnhlõicủamìnhcóchiphíITgiảmhơn25%.Đólànhữngíchlợimànềntảngvậnhànhhiệuquảcóthểmanglạichodoanhnghiệp.

Ngượclại,12%doanhnghiệpmàchúngtôikhảosátlạikhôngcóđượcsựquantâmđúngđắncủabanquảntrị;cáckhoảnđầutưcôngnghệđổvàohàngnghìndựán(cólẽ)phùhợpvớicấpđộđịaphươnghơnlàvớicácmụctiêucủatoàndoanhnghiệp.48%doanhnghiệpkháccắtgiảmchiphíITkhônghợplýsonglạichưatìmđượccáchlàmgiatănggiátrịcủaIT.Trongkhiđó,mộtsốítcácdoanhnghiệpdẫnđầuđangdựavàomộtnềntảngvậnhànhđểđưachúngtiếnxahơn.

Thốngkêđãchothấy,cácdoanhnghiệpsởhữumộtnềntảngvậnhànhvữngchắcngàycànglợithếhơnsovớicácdoanhnghiệpkhác.Trongcuốnsáchnày,chúngtôisẽmôtảcáchthứcthiếtkế,xâydựngvàsửdụngmộtnềntảngvậnhành.Dựatrênkhảosátvànghiêncứutìnhhuốngvớihơn400doanhnghiệptạiMỹvàchâuÂu,chúngtôisẽcungcấpnhữngquanđiểmvàcôngcụgiúpcácnhàquảnlýcóthểnhậndạngcáchoạtđộnglõicủamình,sốhóachúngđểphùhợpvớichiếnlượcdoanhnghiệpcũngnhưkhaitháctriệtđểnềntảngvậnhànhđểdoanhnghiệptrởnênlinhhoạtvàthuđượcnhiềulợinhuậnhơn.

Thếnàolànềntảngvậnhành?Conngườithựchiệnhàngloạtcáchoạtđộngquantrọngvàkhá

phứctạpmàkhôngcầnphảiđộngnão,chẳnghạnthở,nghe,nuốthoặcnhìn.Vớikinhnghiệm,conngườidầndầncóthểthựchiệncáchoạtđộngphứctạphơnnhưđibộ,đixeđạp,láixehayphacàphê.Banđầu,cáchoạtđộngnàyđòihỏichúngtaphảitậptrungvàtừng

bướcthíchnghi,songchẳngbaolâusau,nódầntrởthànhbảnnăngthứhaicủachúngta.Theothờigian,mỗingườipháttriểnnhữngkỹnăngkhácnhau.Nhạcsỹcótàiluyệntậppiano,vậnđộngviêngiỏichơibóngrổ,đầubếpnổitiếngchuẩnbịnhữngbữaăntuyệtvời.Mỗikỹnăngriêngbiệtnàyđềubaogồmcáchoạtđộngđượclặpđilặplạiđềuđặnmàmộtngườikhôngchuyênkhócóthểthựchiện,còncácchuyêngialạicóthểthựchiệnmàkhôngcầnphảisuynghĩ.Vìcácchuyêngiakhôngcầntậptrungvàocáchoạtđộnglặpđilặplạitronglĩnhvựccủamình,nênhọcóthểchútâmvàoviệcđạtđượcchấtlượngcaonhất.

Cácdoanhnghiệpkhôngcómộtbộócđểđiềukhiểncáchoạtđộngnhưconngười.Cáchoạtđộngđơngiảnnhưgửihóađơn,nhậnđơnđặthànghaygửibưukiệnđềudễdànggặpsaisót–mặcdùđãđượctiếnhànhtrongmộtthờigianđángkể.Đểbanquảntrịcóthểtậptrungvàocáchoạtđộngquantrọngnhưphụcvụkháchhàng,nắmbắtnhữngcơhộikinhdoanhmớivàpháttriểncácsảnphẩmmới,cácnhàquảnlýphảigiảmthiểuthờilượngtiêutốnvàocáchoạtđộnghàngngày.Cácdoanhnghiệpcầntựđộnghóanhữnghoạtđộngnàyđểchúngcóthểđượcthựchiệnchínhxácvàcóthểdựđoán,màkhôngcầnphảisuynghĩ.

Chẳnghạn,mộtnhàsảnxuấtcầncóthôngtinrõràngvềđơnđặthàngcủakháchhàng,cácsảnphẩmđãgửiđi,hàngtồnkho,nguồndựtrữnguyênvậtliệuthô,hànghóađangtrongquátrìnhsảnxuất,cáchóađơnđãgửiđi,cácthanhtoánđãnhậnđượcvàhàngloạtdữliệuliênquanđếngiaodịchcủakháchhàng–chỉđểvậnhànhđượcởmứctốithiểu.Mộtsaisóttrongbấtkỳphầndữliệunàocũngsẽảnhhưởngxấuđếnhoạtđộngtàichính,mứcđộhàilòngcủanhânviênhoặcmốiquanhệvớikháchhànghaynhàcungcấp.Đâylàkhâucầnmộtnềntảngvậnhành.Nósẽsốhóacácquytrìnhhàngngày–vốnkhôngđượcphépsaisót–đểchúngcóthểhoạtđộngchínhxácvàcóthểdựđoán.Cácdoanhnghiệpxuấtsắcnhấtsẽvượtrakhỏicácquytrìnhhàngngàyvàtựđộnghóacáctínhnăngriêngmàđốithủcạnhtranhkhôngcóđược.

Nềntảngvậnhànhmà7-ElevenJapan(SEJ)xâydựngđãgiúpđưachuỗicửahàngtạphóanàytrởthànhtậpđoànbánlẻlớnthứtámtrênthếgiới.Nóchophéptừngcửahàngtrongsố10nghìncửahàngthànhviêntựquảnlýhàngtồnkhomàvẫnxoayvòngđượcmộtlượnglớncácmặthàngthựcphẩmtươisống.Mấuchốtcủanềntảng

vậnhànhmàSEJsửdụnglàmộthệthốnggồm70nghìnmáytínhcónhiệmvụthuthậpdữliệucủatừngkháchhàngvàtừngmónhàngđãbántạimỗiđiểmbánhàng.Mỗingày,dữliệutạitừngđiểmbánhànglạiđượcphântíchđểsửdụngchosánghômsau.Cácquytrìnhđượcsốhóakhácchophépmỗicửahàngcóthểđặtvànhậnhàngbalầnmỗingày.SEJhuấnluyệntoànbộ200nghìnnhânviêncủamìnhsửdụngdữliệusẵncótừđiểmbánhàng,sảnphẩm,thờitiếthaythôngtinvềđịaphươngđểđặthàngtừdanhsáchcácsảnphẩmhiệncó,đồngthờidựđoánvềcácsảnphẩmtiềmnăng.NềntảngcủaSEJtạođiềukiệnchocácnhânviênliênhệvớinhàsảnxuấtđểpháttriểnvàkiểmtrachấtlượngcácsảnphẩmmới.Vàkếtquả?Trungbìnhtạimỗicửahàng7-ElevenởNhậtBảncótới70%cácsảnphẩmđượcbánramỗinămlàmặthàngmới.

Tómlại,nềntảngvậnhànhlàcơsởhạtầngITvàcácquytrìnhkinhdoanhtựđộnghóacáckhảnănglõicủadoanhnghiệp.Cũngnhưconngười,nềntảngvậnhànhcủamộtdoanhnghiệppháttriểndầndần–thườngbắtđầutừmộtvàidịchvụhạtầngcơbản(chẳnghạnthuêmướnnhânviên,hoạtđộngthumua,dịchvụmáytínhvàthôngtinliênlạc),sauđótiếntớicácquytrìnhgiaodịchcơbản(bánhàng,thanhtoáncáckhoảnnợ)vàcuốicùngbaogồmcáckhảnăngkinhdoanhriêngvàđặcbiệtcủadoanhnghiệp.Việcxâydựngmộtnềntảngkhôngchỉtậptrungvàocáckhảnăngđặcbiệtđểcạnhtranhmàcònvàoviệchợplýhóavàsốhóacácquytrìnhhàngngày–vốnrấtcầnthiết–màdoanhnghiệpphảithựchiệntốtđểtồntạitronglĩnhvựckinhdoanh.

Nghịchlýthay,việcsốhóacácquytrìnhkinhdoanhkhiếntừngquytrìnhriênglẻtrởnênítlinhhoạthơn,trongkhilạilàmchodoanhnghiệptrởnênlinhhoạthơn.Đốivớiconngười,thậtkhôngdễgìthayđổiđượcsứcmạnhcơbắp,phảnxạvàkỹnăngcủamộtvậnđộngviêngiỏi.Tấtcảnhữngkhảnăngđótạochovậnđộngviênmộtnănglựcđặcbiệtnhằmphảnxạ,ứngbiếnvàsángtạotrongmônthểthaomàanhtađãlựachọn.Tươngtựnhưvậy,việcsốhóacácquytrìnhkinhdoanhđòihỏiphảiđưaracácquyếtđịnhrõràngvềcáckhảnăngcầnthiếtđểthànhcông.Mộtkhicácquytrìnhnàyđượctriểnkhai,banquảntrịsẽkhôngcònphảibậntâmvàoviệc“chữacháy”nhữnghoạtđộngmanglạiítgiátrị,họcóthểtậptrungpháttriểnvàgiatănglợinhuận.Cácquytrìnhsốhóacòncungcấpthôngtinhoànchỉnhhơnvềkháchhàngvàdoanhsốsảnphẩm,cungcấpýtưởngchocácsảnphẩmvàdịchvụmới.Nềntảngvậnhànhtạonênnền

tảngchosựcảitiến.

Nềntảngvậnhànhcủabạnhiệuquảkhông?Khithamquanhàngchụcdoanhnghiệp,chúngtôiđãnhậnthấy

nhữngdấuhiệucảnhbáorằngcácdoanhnghiệpnàykhôngcómộtnềntảnghỗtrợchochiếnlượccủahọ.Nhữngphátbiểudướiđâytừcáclãnhđạocấpcaolàmộtvàidấuhiệuchothấyđiềuđó:

Nhữngbộphậnkhácnhautrongdoanhnghiệpcủachúngtôiđưaracáccâutrảlờikhácnhauchocùngmộtkháchhàng.

Đápứngyêucầutheoquyđịnhhoặctheobáocáolàcảmộtvấnđềlớnđốivớichúngtôi,nóđòihỏibanquảntrịphảithúcđẩycũngnhưphảiđầutưmạnhvềcơsởhạtầng.

Hoạtđộngkinhdoanhcủachúngtôiquảthựcthiếulinhhoạt–mỗiđềxuấtchiếnlượcmớiđềuđòihỏiphảibắtđầutừđầu.

ITlúcnàocũnglàkhâutrìtrệnhất.

Cácquytrìnhkinhdoanhkhácnhautrongdoanhnghiệpcùnghoànthànhmộthoạtđộnggiốngnhau,nhưngsửdụnghệthốngriêngbiệt.

Thôngtincầnthiếtđểđưaracácquyếtđịnhthenchốtvềkháchhànghoặcsảnphẩmkhôngcósẵn.

Mộtphầnquantrọngtrongcôngviệccủanhânviênlàlấydữliệutừhệthốngra,thaotáctrêndữliệurồinhậplạivàohệthống.

BanquảntrịcấpcaoengạiviệchọpbànvềcácvấnđềliênquanđếnIT.

ChúngtôikhôngrõITcómanglạigiátrịđángkểchodoanhnghiệphaykhông.

Nhữngphátbiểunàychothấycácdoanhnghiệpkhôngcómộtnềntảnghiệuquảsẽphảichịunhiềumốiđedọanguyhiểmvềsức

cạnhtranhcũngnhưvấnđềquảnlý.

MộtnềntảngvậnhànhhiệuquảphụthuộcvàosựđiềuchỉnhchặtchẽgiữacácmụctiêukinhdoanhvàcáckhảnăngIT.Theohướngđó,hầuhếtcácdoanhnghiệptriểnkhaicácquytrìnhkinhdoanhvàhệthốngITtheocáchthoạtnhìncóvẻhiểnnhiênvàhợplý.Đầutiên,banquảntrịxácđịnhmộtđịnhhướngchiếnlược;sauđóbộphậnIT,màđiềukiệnlýtưởnglàcùngvớibanquảntrịdoanhnghiệp,thiếtkếmộttổhợpcácgiảiphápIThỗtrợchođềxuấtnày;vàcuốicùng,bộphậnITphânphốicácphầnmềm,dữliệuvàcơsởhạtầngcôngnghệđểtriểnkhaicácgiảipháp.Quytrìnhnàybắtđầulạitừđầumỗikhibanquảntrịđưaramộtđềxuấtchiếnlượcmới.

Quytrìnhnàysailầmítnhấtởbađiểm.Thứnhất,chiếnlượcthườngkhôngđủrõràngđểcóthểtriểnkhai.Nhữngphátbiểuchungchungvềtầmquantrọngcủa“tínhhợplựcđònbẩy”hay“tiếnđếngầnkháchhàng”rấtkhótriểnkhai.Vìvậy,doanhnghiệpxâydựngcácgiảiphápITchứkhôngphảicáckhảnăngIT.Thứhai,ngaycảkhichiếnlượcđủrõràngđểtriểnkhai,doanhnghiệpcũngsẽtriểnkhaituầntựtừngphầnmột.MỗiđềxuấtchiếnlượcđưaramộtgiảiphápITriêng,mỗigiảipháplạisửdụngmộtcôngnghệriêng.Thứba,vìITluônphụthuộcvàocácđềxuấtchiếnlượcmớinhất,ITlúcnàocũnglàkhâutrìtrệ.ITkhôngbaogiờcóthểtrởthànhmộttàisảnđịnhhướngcáccơhộichiếnlượctrongtươnglai.

Hình1-1KhảnăngtừcáchthứctruyềnthốngtớicácgiảiphápIT

Hình1-1chothấyhậuquảmàcáchthứcpháttriểnITcũđãtạora–mộttậphợpcácsilo(nhữngcảntrởtiêucựcgiữacácbộphậntrongcùngmộtdoanhnghiệp).Nếutínhriênglẻthìcácứngdụngnàyhoạtđộnghiệuquả.Tuynhiên,khigộplạithìchúnggâycảntrởchodoanhnghiệptrongviệcphốihợpcácquytrìnhvềkháchhàng,nhàcungcấpvànhânviên–nókhônghìnhthànhđượcmộtnềntảngvậnhành.Còndữliệu,mộttrongnhữngtàisảnquantrọngnhấtcủadoanhnghiệpthìbịchắpvá,dễsaisótvàkhôngđượccậpnhật.Doanhnghiệpthườnglấytừcácsilovàtổnghợpdữliệutừcáchệthốngkhácnhauthànhmộtkhodữliệu(đámmâytrongHình1-1),nhưngkhodữliệunàychỉmangtínhthamkhảovìnókhôngcóđượcdữliệuvớithờigianthựctừcácứngdụngkhácnhau.

CácđườngnguệchngoạctrongHình1-1phảnánhnhữngnỗlựcđểkếtnốicáchệthốngtáchbiệtthànhmộtquytrìnhtừAđếnZ.MộtlãnhđạoITthuộcmộtngânhàngđầutưchobiết80%lậptrìnhmáytínhcủadoanhnghiệpnàychỉđểliênkếtcáchệthốngkháchẳnnhauchứkhôngphảiđểtạorađượccáckhảnăngmới.Ôngtakhoáclácrằngnhânviêncủamìnhcóthểkếtnốicáchệthốnglạivớinhauđểkhôngaiphảiđộngtayvàocácgiaodịch–mỗiquytrìnhtừAđếnZnàykếtnốicácứngdụngsilolạivớinhau.Songôngtachorằng:“Chúnghoạtđộnglàcảmộtphépmàu.”Cuốicùng,chínhviệcthiếu

mộtnềntảngvậnhànhđãbiếndoanhnghiệpnàytrởthànhmiếngmồibéobởđểthâutóm.Ngàynay,cáchệthốngnàyđangbịthaythếbằngcáchệthốngcủadoanhnghiệpthâutómchúng.

Khôngcónhiềudoanhnghiệpmuốndựavàophépmàu.Họmuốnápdụngcôngnghệđểhỗtrợchắcchắncácquytrìnhhiệntại.Khônggìhơn,doanhnghiệpmuốncôngnghệhiệntạicóthểgiúptạodựngcáckhảnăngtrongtươnglai.HọcầnđitheomộthướngkháctrongviệctriểnkhaicácquytrìnhkinhdoanhdựavàoIT.

Làmthếnàoxâydựngmộtnềntảngvậnhành?Nềntảngvậnhànhlàkếtquảcủaviệcchọnlựakỹlưỡngcácquy

trìnhvàhệthốngITđểchuẩnhóavàtíchhợp.Giốngnhưconngườiphảihọccáchđixeđạp(vàkhihọcthìphảitậptrung),cácquytrìnhđượcđưavàonềntảngvậnhànhcầnnhậnđượcsựtậptrungcaođộ–ítnhấtlàtrongmộtthờigiannhấtđịnh.Cuốicùng,cácquytrìnhkinhdoanhhàngngày–giốngnhưđixeđạp–sẽtrởthànhtựđộng.Kếtquảcóthểdựbáođược.Nềntảngvậnhànhtiếnthêmmộtbướcnữa.Đặcđiểmriêngcủadoanhnghiệptrởnênrõrànghơn,cácnhàquảntrịcóthểchútâmvàotươnglai.

Đểxâydựngmộtnềntảngvậnhànhhiệuquả,cácdoanhnghiệpcầnnắmvữngbanguyêntắccơbảnsau:

1. Môhìnhhoạtđộng.Môhìnhhoạtđộnglàmứcđộcầnthiếtcủasựtíchhợpvàchuẩnhóaquytrìnhkinhdoanhtrongviệccungcấphànghóavàdịchvụtớikháchhàng.Cácdoanhnghiệpkhácnhaucómứcđộtíchhợpquytrìnhkhácnhautừcácđơnvịkinhdoanhkhácnhau(chẳnghạn,cácđơnvịkinhdoanhchiasẻdữliệuđếnmứcnào).Tíchhợpgiúpthựchiệnhoànchỉnhcácquytrìnhtừđầuđếncuối,vàsựtậptrungduynhấtvàokháchhàng,songnóđòihỏicácđơnvịkinhdoanhkhácnhauphảicóchungmộtcáchhiểuvềdữliệu.Dođó,cácdoanhnghiệpcầnđưaracácquyếtđịnhcôngkhaivềtầmquantrọngcủaviệctíchhợpquytrình.Banquảntrịcũngphảiquyếtđịnhmứcđộchuẩnhóaphùhợpchoquytrìnhkinhdoanh(vídụ,cùngmộtquytrìnhsongkhiđượcthựchiệntạicácđơnvịkinhdoanhkhácnhausẽgiốngnhauđếnmứcnào).Chuẩnhóaquytrìnhnângcaohiệuquảcho

toàndoanhnghiệpnhưnglạihạnchếcáccơhộiđểđiềuchỉnhcácdịchvụtheoyêucầukháchhàng.Môhìnhhoạtđộngđòihỏimộtsựcamkếtvềcáchthứcdoanhnghiệpsẽvậnhành.

2. Kiếntrúcdoanhnghiệp.KiếntrúcdoanhnghiệplàviệctổchứchợplýcácquytrìnhkinhdoanhvàcơsởhạtầngIT,phảnánhcácyêucầuvềchuẩnhóavàtíchhợpcủamôhìnhhoạtđộngtrongdoanhnghiệp.Kiếntrúcdoanhnghiệpcungcấpmộttầmnhìndàihạnvềcácquytrình,hệthốngvàcôngnghệđểcácdựánriênglẻcóthểxâydựngđượccáckhảnăng–chứkhôngphảichỉđểđápứngcácnhucầuhiệntại.Cácdoanhnghiệpsẽphảitrảiquabốngiaiđoạnkhihọccáchvậndụngkiếntrúcdoanhnghiệpvàoviệcthiếtkếcácquytrìnhkinhdoanh:Silo,Chuẩnhóacôngnghệ,TốiưuhóalõivàĐơnthểdoanhnghiệp.Khidoanhnghiệpbướctừgiaiđoạnnọsanggiaiđoạnkia,nềntảngvậnhànhcủanósẽngàycàngmangtầmquantrọngchiếnlượchơn.

3. MôhìnhgắnkếtIT.MôhìnhgắnkếtITlàhệthốngcơcấuđiềuhànhđểđảmbảohoạtđộngkinhdoanhvàcácdựánITđạtđượccácmụctiêucủađịaphươngcũngnhưcủatoàndoanhnghiệp.MôhìnhgắnkếtITnàytácđộngđếncácquyếtđịnhvềdựánsaochokiếntrúcdoanhnghiệpcóthểhướngdẫncácgiảiphápriênglẻ.MôhìnhgắnkếttạonênsựliênkếtgiữacácmụctiêuvềITvàkinhdoanhtrongmộtdựánlạivớinhau,đồngthờiphốihợpcácquyếtđịnhvềITvàquytrìnhkinhdoanhởnhiềucấpđộtổchứckhácnhau(vídụ:toàndoanhnghiệp,từngđơnvịkinhdoanhhoặctừngdựán).Đểđạtđượcđiềunày,môhìnhthiếtlậpcácmốiliênhệgiữacácquyếtđịnhITởcấpcao,vídụnhưxétđộưutiêntrongdựán,thiếtkếquytrìnhtoàndoanhnghiệpcũngnhưcácquyếtđịnhởcấptriểnkhaidựán.

Hình1-2Xâydựngvàứngdụngnềntảngvậnhành

Hình1-2minhhọacáchthứccácdoanhnghiệpcóthểvậndụngbanguyêntắctrênđểxâydựngvàứngdụngnềntảngvậnhành.Dựavàotầmnhìnvềcáchthứcdoanhnghiệpsẽhoạtđộng(môhìnhhoạtđộng),cáclãnhđạokinhdoanhvàITcóthểxácđịnhnhữngyêucầukiếntrúccơbảncủanềntảngvậnhành(kiếntrúcdoanhnghiệp).Sauđó,khicáclãnhđạokinhdoanhxácđịnhđượccácđềxuấtkinhdoanh,môhìnhgắnkếtITsẽchỉracáchtừngdựáncóthểhưởnglợitừnềntảngvậnhànhhoặcđónggópvàonềntảngđó.

Tạisaonềntảngvậnhànhlạiquantrọng?Nghiêncứucủachúngtôichothấycácdoanhnghiệpcómộtnền

tảngvữngchắcđạtđượclợinhuậncaohơn,nhanhchóngtungsảnphẩmrathịtrườnghơnvàcóchiphíITthấphơn.Cáckếtquảnàylúcnàocũngcólợivàkhôngbịảnhhưởngbởithờigian–nócógiátrịtừ20nămtrướcvàvẫngiữvữnggiátrịtrong20nămtới.Tuynhiên,nhiềunghiêncứugầnđâynhấnmạnhtầmquantrọngngàycànggiatăngcủanềntảngvậnhành.Ngàynay,cácdoanhnghiệpkhôngcónềntảngvữngchắcsẽphảiđốimặtvớinhiềurủiromàcáchđây10nămchưahềtồntại.

Cáchệthốngcủadoanhnghiệpngàycàngphứctạpcóthểkhiếncáchoạtđộngtrởnêncứngnhắc

Cáchệthốngtạicácngânhàngđầutưphứctạpđếnnỗicólẽsẽlàmộtphépmàunếuchúnghoạtđộng.Cáchệthốngcũcùngnhauvậnhànhđểđápứngtừngđềxuấtkinhdoanhmộtcáchcứngnhắcvàvàtốnkém.CơnbùngnổInternetđãphơibàysựcứngnhắccủamôitrườngcôngnghệvàquytrìnhtrongcácdoanhnghiệp,vốnlàmchohọkhôngthểthíchnghivớicáckênhmới.Sựcứngnhắcnàykhôngphảilàkếtquảcủamộtnềntảngvậnhànhđượcsốhóa.Đólàhậuquảkhicáchệthốngquáphứctạpđếnnỗibấtkỳthayđổinàocũngđềuđòihỏinhữnghệthốngliênquanphảikếtnốilại.Việcpháttriểnvàkiểmtracáckhảnăngmớitrongmộttrườngphứctạpnhưvậyrấttốnthờigian;mỗithayđổiđềutrởnênmạohiểmvàtốnkém.

Sựphứctạpkhôngmanglạithêmgiátrị.Hầuhếtcácnhàquảnlýcóthểliệtkêdanhsáchcácquytrìnhhọthựchiệntheonhiềucáchkhácnhautạicácbộphậnkhácnhau,sửdụngcáchệthốngkhácnhautrongdoanhnghiệp.Vìngàycàngcónhiềuđốithủxôngxáosửdụngcácquytrìnhvàhệthốngđượcchuẩnhóatrongcácdòngsảnphẩm,dịchvụhayđơnvịkinhdoanhnênviệchiệuquảthấptạoratừnhữngsựkhácnhaumàkhôngcógiátrịlàcảmộtbấtlợilớn.CIOcủamộttậpđoànsảnxuấttrịgiá5tỷđô-lachobiếtviệctriểnkhaitoàncầubamô-đuncủamộthệthốnghoạchđịnhtàinguyênlớntrongtậpđoàn(từkhâusảnxuấtđếnvậnchuyển,từsổsáchkếtoánđếnbáocáo,từkhiđặthàngđếnkhitrảtiền)đãloạibỏđược450ứngdụngvà3.150giaodiện,chủyếubằngcáchbỏđiphầntrùnglặp.Việctriểnkhaicácquytrìnhchuẩnhóavàsốhóarấttốnkém,đặcbiệtlàcác

quytrìnhliênquanđếnsựthayđổivềtổchức,songnómanglạinhiềulợiíchkhihệthốngtrởnênđơngiảnhơn,vậnhànhíttốnkémhơnvàdoanhnghiệptrởnênnhạybénhơn.

Tínhlinhhoạtcủadoanhnghiệpngàycàngphụthuộcnhiềuvàonềntảngvậnhành

Tínhlinhhoạtcủadoanhnghiệplàmộtyêucầuchiếnlược.Trướcthựctếsựtoàncầuhóangàycàngmạnhmẽ,quyđịnhnhiềuhơn,thờigianchutrìnhnhanhhơn–tấtcảđòihỏiphảinhanhchóngthayđổicácquytrìnhtổchức.Cácnhàquảnlýkhôngthểdựđoánđiềugìsẽthayđổi,songhọcóthểdựđoánđiềugìkhông.Vànếusốhóađượcnhữngđiềukhôngthayđổi,họcóthểtậptrungvàonhữngđiềuđangthayđổi.Bằngcáchnày,nềntảngvậnhànhtrởthànhnềntảngcủasựlinhhoạt.

Cónhiềudạnglinhhoạt,songmộtchỉbáocủanólàphầntrămdoanhthucóđượctừcácsảnphẩmmới.Nghiêncứucủachúngtôivề147doanhnghiệpđãchỉrarằngtừnăm1998đếnnăm2002,trungbình24%doanhthulàbắtnguồntừcácsảnphẩmmớiđượcđưaratrongbanămgầnđây.Nhưngtỷlệnàygiữacácdoanhnghiệprấtkhácnhau–mặcdùcùnghoạtđộngtrongmộtngành.Chẳnghạn,tronghoạtđộngsảnxuất,tỷlệtrungbìnhlà24%.Tuynhiên,1/3doanhnghiệpcótrên50%doanhsốtừcácsảnphẩmmớiđượcgiớithiệutrongbanămtrởlạiđây.Cácdoanhnghiệplinhhoạtnàycũngcótỷlệsốhóacácquytrìnhlõicaohơn.Mặcdùcónhiềucáchgiảithíchvềsựkhácnhautrongcùngmộtdạnglinhhoạt,thìviệccóđượcmộtnềntảngvậnhànhsốhóađãchophépcácnhàquảnlýtạicácdoanhnghiệpnàydànhnhiềuthờigianhơnđểnghiêncứuxemsảnphẩmnàosẽthànhcôngvàsauđótungchúngrathịtrường.

Môitrườngquốcgiavàchínhtrịhiệntạiđòihỏidoanhnghiệpphảicótínhnguyêntắc

Mộtsốdoanhnghiệpluônphảiđốimặtvớinhữngthayđổiliêntụccủacácđiềuluật,nhưĐạoluậtSarbanes-Oxley(2),BaselII(3),HIPAA(4).Khicácdoanhnghiệptrởnêntoàncầuhóahơn,họsẽphảituântheocácquyđịnhvềbáocáongàycàngphứctạphơn.Mộtsốlĩnhvực,đặcbiệtlàytếvàtàichính,phảiđốimặtvớicácluậtlệvàquyđịnhkhácnhauthuộccácvùngkhácnhaungaytrongcùngmột

quốcgia.

Đốivớinhiềudoanhnghiệp,cácquyđịnhmớiđồngnghĩavớiviệcphảichithêmnhiềutiềnmàkhôngmanglạithêmgiátrịnào.Nhưngcácdoanhnghiệpcónềntảngvậnhànhvữngchắcsẽcóđượcthôngtinrõrànghơnvàkhảnăngtruycậpdữliệunhanhhơn.Chẳnghạn,mộtlãnhđạocủacôngtydịchvụtàichínhđãnhậnxétrằngĐạoluậtSarbanes-Oxleykhônglàmthayđổibấtkỳđiểmnàotronghệthống;dữliệucầnthiếtđãcósẵnnhờvàocácquytrìnhsốhóamàcôngtyđãtriểnkhai.Cácdoanhnghiệpcóthểkhôngdựđoánđượccácquyđịnhmới,songhọcóthểtăngxácsuấtcácdữliệuđượcyêucầuđãsẵncóhoặcdễdàngtíchlũy.

Xâydựngmộtnềntảngsẽítmạohiểmvàtiếtkiệmhơn

Nhiềunhàquảnlývớikinhnghiệmtriểnkhaicáchệthốnghoạchđịnhtàinguyêndoanhnghiệpvàocuốithậpniên1990engạirằngviệctriểnkhaicácbiệnphápcảitiếnlàviệclàmđầytốnkémvàmạohiểm.Tuynhiên,nhưchúngtôisẽnêuởChương6,hầuhếtcácdoanhnghiệpkhôngphảiđầutưmạnhvàonềntảngcủahọ.Nềntảngvậnhànhcóthểđượctriểnkhaitheotừngdựán.Bằngcáchđầutưthôngminhhơn,chứkhôngphảinhiềuhơn,cácdoanhnghiệpcóthểsửdụngcácdựánđangtriểnkhaiđểtừngbướcxâydựngnềntảngvậnhànhcủamình.Vàmộtkhinềntảngnàyđượcxâydựng,chiphíITsẽgiảmdầnvàhiệuquảkinhdoanhsẽgiatăng,đầutưbanđầusẽcólãi.

Làmthếnàonềntảngvậnhànhtạoragiátrịdoanhnghiệp?

Đểminhhọakháiniệmnềntảngvậnhànhvàkhảnăngtácđộngcủanólêndoanhnghiệp,chúngtôiđưarahainghiêncứutìnhhuốngcụthể.ĐầutiênlàUPS,mộtcôngtynổitiếngtrongviệcsửdụngITvàocácquytrìnhkinhdoanh.UPSđãxâydựngvàứngdụngnềntảngvậnhànhcủacôngtytừcuốithậpniên1980.

UPS:Xâydựngcácdịchvụmớidựatrênmộtnềntảngvữngchắc

Vàokhoảngnăm1986,banquảntrịcấpcaocủaUPSlongạirằngcôngtykhôngcókhảnăngđốiphóvớicácsángkiếnthịtrườngdựa

trêncôngnghệcủacácđốithủcạnhtranh.UPSđãchiếmlĩnhthịtrườngvậnchuyểnbưukiệnởMỹtrong80nămhoạtđộng,songbanquảntrịnhậnthấyUPScầnphảicókhảnăngITvữngmạnhđểcóthểcạnhtranhtrongtươnglai.Trongsuốt10nămsauđó,UPSđãxâydựngmộtmôhìnhhoạtđộngchophépcôngtynắmbắtđượccáccơhộitrênthịtrườngtoàncầukhôngchỉtronglĩnhvựcvậnchuyểnbưukiệnmàcònvớinhiềulĩnhvựcliênquan.

Mặcdùmốiquantâmbanđầulàvềvậnchuyểnbưukiện(chẳnghạnbáocáobưukiệnđangởnơinàotrongquátrìnhvậnchuyển),UPSquyếtđịnhphảixâydựngnềntảngvậnhànhbaogồmcáckỹthuậtcôngnghiệphiệncó(Hình13).Côngtyđãthuênhiềukỹsưcôngnghiệpđểnghiêncứuhiệuquảvàthiếtkếcácquytrìnhkinhdoanhtốiưu.CáckỹsưcôngnghiệpnàyđãđưaranhữngquytrìnhhiệuquảchohàngloạthoạtđộngtạiUPS,baogồmcảviệcngườiláixedùngchânnàođểbướclênxetrước.Côngtytriểnkhaicácquytrìnhnàythànhcácchuẩntoàncầu.Dođó,khicôngtythảoluậnvềcácyêucầucủakhảnăngIT,tấtcảnhữngngườiđưaraquyếtđịnhquantrọngđềuthấyrõrằngcáchệthốngcầnphảihỗtrợchocácquytrìnhchuẩntoàncầucủaUPS.Thêmvàođó,banquảntrịnhấttrírằngbảnchấtcủahoạtđộngvậnchuyểnbưukiệnđòihỏicáchệthốngphảiđượctíchhợpcao,nhằmgiúpbưukiệntránhbịthấtlạctrênđườngvậnchuyển.

Hình1-3NềntảngvậnhànhcủaUPS

CIOmớivànhânviêncủaUPSđãpháttriểnmộtkiếntrúcdoanhnghiệpthểhiệnđượcmụctiêucủacôngty.Tínhchấtcơbảncủakiếntrúcdoanhnghiệpnàylàđặcđiểmkỹthuậtđốivớimộtcơsởdữliệuduynhấtdànhchobưukiện.VịCIOnàykhôngmuốncónhiềucơsởdữliệuvìnóđedọatínhđồngnhấtcủanó.ĐộingũnhânviêncủaCIOcũngnhấnmạnhnhucầucầnphảicókhảnăngthôngtintoàncầuđểdữliệuvềbưukiệncóthểđượcnhậpvàtruycậptừbấtkỳnơinàobưukiệnđượclấyhoặcnhận.Côngtyđãxâydựngcácquyđịnhnghiêmngặtvềcácchuẩnkiếntrúc,ITđượctraoquyềnthựcthicácquyđịnhnàybấtcứkhinàomộtviphạmcóthểlàmgiảmtínhantoàn

hoặchiệuquả.

Vềmặtquytrìnhkinhdoanh,banquảntrịcấpcaoxácđịnhbốnquytrìnhlõi:vậnchuyểnbưukiện,pháttriểnsảnphẩm,quảnlýquanhệkháchhàngvàquảnlýthôngtinkháchhàng.UPSđãchuẩnhóacácnhiệmvụvớicácquytrìnhđóthíchhợpđếnmứccácđềxuấtmớicóthểthúcđẩynhữngkhảnănghiệntại.Bắtđầutừviệctheodõibưukiệnvàcácquytrìnhlõiliênquan,UPSđãtậndụngcáchệthốngvàkhảnăngquytrìnhtrướchếtbằngcáchbổsungcáckênhmới,chẳnghạnnhưInternet.Sauđó,UPSmởrộngcácdịchvụmới.Chẳnghạn,FlexGlobalViewchophépkháchhàngnhậnđượcthôngbáongaytrướckhibưukiệnđượcchuyểnđếnvàtheodõiquátrìnhbưukiệnđượcvậnchuyểntạicáccôngtyvậntảihoặcđốitáccủaUPS.FlexGlobalViewcũngthôngbáochokháchhàngnếubưukiệnđếntrễ.Dựatrêncáckhảnăngnày,UPSđãpháttriểntừmộtcôngtychuyênvậnchuyểnbưukiệntrởthànhmộtcôngtythươngmạitoàncầu.UPSTradeDirect,mộttrongnhữngsảnphẩmmớicủacôngty,cungcấpdịchvụtíchhợpđểgiaonhậntậncửacácbưuphẩmquốctế,baogồmtổnghợphóađơn,môigiớihảiquanvàgiấyphépcũngnhưtheodõibưukiệnquốctế.

CácsángkiếncủaUPSđãxâydựnghoặctậndụngdựatrênnềntảngvậnhànhsẵncóvàtạoracáccơhộimới.VớitầmquantrọngchiếnlượccủaITtạiUPS,cáclãnhđạoITthườngthamgiavàocáccuộcthảoluậnchiếnlược,đồngthờiđưaracácsảnphẩmvàdịchvụmớidựatrêncáckhảnăngsẵncó.NóivềđónggópcủabộphậnITtrongcáccuộcthảoluậnnày,MikeEskew–CEOcủaUPS–nhậnxét:“TôiluônnhậnđượcnhữngđiềungạcnhiênthúvịnhưvậytừIT.”NgạcnhiênthúvịtừIT–UPSquảđãcóđượcmộtnềntảngvậnhànhvữngchắc.

WashingtonD.C:Cungcấpdịchvụtậptrungvàokháchhàng

Trongcuốnsáchnày,chúngtôichủyếuđềcậptớinhucầucủacácdoanhnghiệp.Cácnguyêntắccủanềntảngvậnhànhđềuphùhợpvớicácdoanhnghiệpnhànướcvàtưnhân,cáccơquanchínhphủvàcáctổchứcphilợinhuận.Cácmụctiêuhoạtđộngvàcácchuẩnđohiệuquảcóthểkhácnhautùytheotừngloạitổchức,songnhucầuphảitạođiềukiệnđểhoạtđộnghiệuquả,ổnđịnhvàlinhhoạtthìđềugiốngnhau.ChínhquyềnĐặckhuColumbia(5)đãxâydựngmộtnền

tảngvậnhànhtừnăm1999.Cáctổchứcthuộccáchìnhthứckhácnhaucóthểdễdànghọchỏikinhnghiệmtừviệcnày.

Ngoạitrừhệthốngtrườngcông,WashingtonD.C.có21nghìnnhânviênvànguồnngânsáchlà5,4tỷđô-la,domộtnhàcầmquyềncấpcaocủathànhphốđiềuhành,ngườiđượcchỉđịnhvàphảichịutráchnhiệmvớithịtrưởngvàhộiđồngcủaD.C.Cótấtcả74cơquanhoạtđộngcungcấpdịchvụ,trongđócó10cơquancungcấpcácdịchvụhànhchínhtrungtâm(nhưhoạtđộngthumua,nguồnnhânsự,côngnghệthôngtin,cácdịchvụluậtpháp)và74cơquancungcấpcácdịchvụtươngtácvớikháchhàng(nhưthựcthiluậtpháp,dịchvụdànhchotrẻemhaygiaothông).KhiAnthonyWilliamsđượcbổnhiệmchứcthịtrưởngvàotháng1/1999,D.Cđangphảigánhkhoảnnợnửatỷđô-la.Cácdịchvụcôngởđâybịxếpvàohạngchótsovớicácthànhphốlớnkhác,hoạtđộngđiềuhànhcôngviệchànhchínhcủathànhphốnằmtrongtaymộthộiđồngđượcliênbangchỉđịnh.Cáccôngdânluônthanphiềnvềcácdịchvụkémchấtlượng:quytrìnhđăngkýxeôtôcóthểkéodàicảngày,cácchủdoanhnghiệpnhỏthườngphảithuêchuyêngiađểđạidiệnchodoanhnghiệptạimột“matrận”gồmcácphòngbanởcơquanchịutráchnhiệmbảovệngườitiêudùng(DepartmentofConsumerandRegulatoryAffairs).

NgàithịtrưởngWilliamsđãcamkếtxoayngượctìnhthếvàcảithiệncácdịchvụdànhchocáccôngdânthànhphốvàkháchthamquan.CTO(6)SuzannePecknhậnthấyrằngtrongdịchvụcông–khácvớimộtdoanhnghiệp–cáckháchhàngcủathànhphốkhôngđượcphéplựachọnmàbắtbuộcphảilàmviệcvớicáccơquannhànước.Nếungườidânmuốncógiấyphép,thẻcăncướchaytrảtiềnthuế,họphảilàmviệcvớicáccơquannhànước.Mụctiêucủachínhquyềnlàkhiếnchocáchoạtđộngnàycàngdễchịuvàđạthiệuquảcao.Từđó,vịCTOđãápdụngmộttậphợpcácnguyêntắchoạtđộngkhitiếpxúcvớicửtri:

Duynhấtmộtcửa.Tấtcảcáccôngdânđềuđượctậptrungởcùngmộtcửatrungtâmđểhọkhôngphảilangthangtìmkiếmtrongsố74cơquan.

Đảmbảođượcgiảiquyết.Phảiđảmbảovớimọicôngdânlàmộtkhiyêucầucủahọđãđượcđưaraxemxétthìnósẽđượcgiảiquyết,dùvấnđềđóthuộccơquannàohoặcliênquanđếnbaonhiêucơquan.

Cungcấpdịchvụchấtlượngcao.Cáccôngdânkhôngcócáchnàokhácngoàiviệcphảitiếpxúcvớichínhquyền,vìvậyvănphòngcủaCTOsẽlàmchoviệctiếpxúcnàycảithiệntíchcực.Peckđãnhấnmạnhmụcđíchcủaviệccungcấpdịchvụtốt:“Điềutốtđẹpnhấttôicóthểlàmởcấpthànhphốchocácbạn,nhữngcôngdâncủathủđô,đólàcungcấpmộtdịchvụchấtlượngcao...”

Môhìnhhoạtđộngcủathànhphố–baogồmcáckháiniệmvềcungcấpdịchvụchấtlượngcao–yêucầucầnphảichuẩnhóacácquytrìnhthôngthường.MôhìnhhoạtđộngtíchhợptừAđếnZcácquytrìnhcũngnhưchiasẻdữliệugiữacáccơquanliênquan(Hình1-4).TrungtâmcủakiếntrúcdoanhnghiệpcủaD.C.làchínchươngtrìnhhiệnđạihóadịchvụ,đạidiệnchocácnhómchứcnăngkhácnhaucủacáchệthốngđacơquan.Mỗihệthốngtrong370hệthốngsẽthuộcvềmộttrongchínchươngtrìnhnày:hànhchính,kháchhàng,giáodục,hànhpháp,tàichính,conngười,láixe,tàisảnvàgiaothông.CácchươngtrìnhdịchvụnàytạoracácquytrìnhchuẩnhóađacơquantừAđếnZchoD.C.

Hình1-4NềntảngvậnhànhcủachínhquyềnD.C.

Trướckhibắtđầubấtkỳcảitiếnquantrọngnàotrongquytrìnhứngdụng,Pecktậptrunglàmổnđịnhcáchoạtđộngvàpháttriểncácdịchvụcơsởhạtầnglõi,baogồmcácdịchvụWANvàkhôngdây;tậphợpcácmáychủ,lưutrữ,phầnmềmvàgiớithiệucácphươngthứcquảnlýtheonguyêntắc,vídụcáctiêuchuẩnpháttriển.Cácdịchvụcơsởhạtầngmớinàygiúptiếtkiệmchiphícũngnhưmanglạinhiềukhảnăngmới.Vídụ,chiphídịchvụđiệnthoạigiảm33%trongkhi

khảnăngtăng1.600lần.

Dựáncảitiếnứngdụngquantrọngđầutiênthuộcchươngtrìnhdịchvụhànhchính.Mặcdùcácdịchvụhànhchínhkhôngtrựctiếptươngtácvớikháchhàng,cáccơquantiếpxúcvớikháchhàngnhậnxétrằngdịchvụhànhchínhcóchấtlượngkém–chẳnghạntìnhtrạnghỗnloạntrongtuyểndụngnhânsự,mấthồsơxinkinhphíhaynhữngkhókhăntronghoạtđộngthumua–sẽảnhhưởngđếnkhảnăngphụcvụkháchhàngcủahọ.Cũngnhưvớicácbiệnphápcảitiếnkhác,bướcđầutiênlàphảiđịnhnghĩađượcmộtkháiniệmvềcáchoạtđộngcóthểphảnánhnhữnggìkháchhàngtrảiquakhisửdụngdịchvụ.

Chươngtrìnhhiệnđạihóadịchvụhànhchínhkéodài5năm,bắtđầutừnăm2001vớitrịgiá71triệuđô-la,vớihiệuquảđạtđượclàtiếtkiệmchiphítới150triệuđô-la.Mộthộiđồngđánhgiákiếntrúcphêduyệttừngkháiniệmvềcáchoạtđộngđểphùhợpvớiquyđịnhkiếntrúcvàtiếptụctheodõikiếntrúcnàytrongsuốtquátrìnhtriểnkhaicácquytrìnhmới.Trongnămthứbacủachươngtrình,banquảntrịđãghinhậnchiphíhàngnămtiếtkiệmđượctới50triệuđô-lanhờcảitiếncácdịchvụvềthumua,tuyểndụngnhânsựvàcácdịchvụliênquan.

D.C.đãtừngbướcđềxuấtcácdựánmớidựatrênkinhnghiệmcóđượctừcácdựánđitrước,cácdựánsausẽtáisửdụngcơsởhạtầngđãđượcdựántriểnkhaitrướcđó.Chẳnghạn,vănphòngcủaCTOđãxâydựngmộtcổngthôngtinthànhmộtgiaodiệnchínhkhinhiềudịchvụmớiđượcđưara.TrangwebcủachínhquyềnD.C.đãpháttriểntừ20trangvàonăm1999tớigần200nghìntrangvàonăm2005.NóđãchuyểnmìnhtừmộtthứđángxấuhổcủachínhphủthànhmộttrangwebđượctạpchíGovernmentTechnologyđánhgiálàtốtnhấttrongcáctrangwebcủachínhphủ.Quantrọnghơn,theođánhgiácủaSuzannePeck,chỉtrongvàinăm,chínhquyềnD.C.“đãđitừchỗtệnhấttớichỗtốtnhất”.

MụctiêuvàtổngquanvềcuốnsáchTrảinghiệmcủaUPSvớinhữngngạcnhiênthúvịđếntừITcũng

nhưkhảnăngcủanótrongviệctạoracácsảnphẩmvàdịchvụmớicó

thểtậndụngnềntảngvậnhànhlàmộttrườnghợphếtsứcđặcbiệttrongsốcácdoanhnghiệpchúngtôiđãnghiêncứu.GiốngnhưchínhquyềnD.C.,cácdoanhnghiệpngàycàngcónhiềucảitiếnhoạtđộngtrongquátrìnhxâydựngvàứngdụngnềntảngvậnhànhcủamình,tuydiễnratừngbướcsonglạihếtsứcquantrọng.Xâydựngnềntảngkhôngphảilàmộtquytrìnhnhanhchónghaydễdàng.Cuốnsáchnàylàlờikêugọigửitớicácdoanhnghiệpchưabắtđầuhànhtrìnhnày,vàlàkimchỉnamdànhchocácdoanhnghiệphiệnđangxâydựngnềntảngcủamình.Trongcuốnsáchnày,chúngtôichỉracáchthứcđể(1)xácđịnhmôhìnhhoạtđộng,(2)thiếtkếvàtriểnkhaikiếntrúcdoanhnghiệpvà(3)chấpnhậnmôhìnhgắnkếtIT.Đồngthời,chúngtôicũngsẽchỉracáchthứcgiúpdoanhnghiệpcủabạnpháttriểnlớnmạnhdựatrênnềntảngvậnhành.

Cácdoanhnghiệpcónềntảngvậnhànhvữngchắcthậtsựpháttriểnlớnmạnh.Xuyênsuốtcuốnsáchnày,chúngtôisẽmôtảcáckhảnăngvềquytrìnhkinhdoanhvàITcủacácdoanhnghiệpđãđạtđượcnhữnglợiíchmangtínhchiếnlượctừnềntảngcủamình,như:

INGDIRECT:Ngânhàngtrựctiếpsốmột(dựatrênsốtiềncủakháchhàngcánhânmàcácquỹđầutưquảnlý)tạitấtcả9quốcgiamànóhoạtđộng.ChiphíhoạtđộngcủaINGDIRECTchỉvàokhoảng0,43%tàisản,sovớitỷlệ2,5%ởmộtngânhàngvớiđầyđủdịchvụ,chophéphãngcóthểđưaramứclãisuấttiếtkiệmcaohơnvàcáckhoảnvayvớimứcphíthấphơnsovớicácngânhàngkhác.Kếtquảlàtạonênmộtbướcpháttriểnphithường:trongquýInăm2005,INGDIRECTđãcóthêm250nghìnkháchhàngmớivàhơn5tỷđô-latàisảnvốnmớimỗitháng.

7-ElevenJapan:NhàbánlẻđạtmứclợinhuậncaonhấtởNhậtBảnvàlàtậpđoànbánlẻlớnthứtámtrênthếgiới.Khởiđầutừmộtcửahàngđơnlẻvàonăm1973,7-ElevenJapanđãpháttriểnthànhmộttậpđoànvới10.800cửahàngtạiNhật.Trênphạmvitoàncầu,7ElevenJapanđãcó28nghìncửahàng,doanhthuhàngnămđạtmứckhoảng25.000tỷyênNhật(khoảng22tỷđô-laMỹ).Tổnglợinhuậnbánhàngtạimỗicửahàngtăngtừ5%năm1977lên30%năm2004.Banquảntrịđãgiảmtốcđộquayvònghàngtồnkhotừ25,5ngàynăm1977tớidưới8,7ngàynăm2004.

TDBanknorth:TheoForbes,đâylàngânhàngquảnlýtốtnhất

năm2004,nhờvàosựtăngtrưởnglợinhuậnổnđịnh–khoảng10%trởlên.TDBanknorthđãthâutóm26ngânhàngtrong11nămqua,vàtừnăm1989,ngânhàngđãtăngtrưởngtừ2tỷđô-lalên32tỷđô-la.TDBanknorthlàngânhàngthứhaitrongdanhsáchForbes1000vềtổngthunhậpchocổđông(tỷlệhàngnămtừnăm1991đến2001là37%).

Cuốnsáchnàydànhchocácnhàquảnlýcấpcao–nhữngngườiphải,hoặctinrằngmìnhgánhtráchnhiệmpháttriểnvàgiámsátnềntảngvậnhànhcủadoanhnghiệp.CáclãnhđạokinhdoanhnênhiểurõmìnhphảilàmgìđểtạorabướcthayđổicũngnhưsựkếtnốigiữacácđồngsựthuộcbộphậnkinhdoanhvàITtrongcáccuộcthảoluậnvềcáchthứcxâydựngnềntảngvậnhành.Đồngthời,cáclãnhđạoITcầncómộtkhungrõràngđểthamkhảocôngviệcvàcáccôngcụnhằmhợptáchiệuquảvớicácđồngsựthuộcbộphậnkinhdoanh.ViệcxâydựngnềntảngvậnhànhđòihỏibộphậnkinhdoanhvàITcầnphảigắnbóchặtchẽ,vìvậycáclãnhđạokinhdoanhvàITcầnphảitácđộngđếnquytrìnhnày.Kếtquảnhậnđượcsẽxứngđángvớicôngsứcbỏra.

Cấutrúccuốnsáchđượctrìnhbàynhưsau:

Chương2:Xácđịnhmôhìnhhoạtđộng.Trongchươngnày,chúngtôisẽgiớithiệunguyêntắcđầutiênđểxâydựngnềntảngvậnhành:môhìnhhoạtđộngvớihaiyếutốchínhcủanó–chuẩnhóavàtíchhợpquytrìnhkinhdoanh.Cóbốnloạimôhìnhhoạtđộng:Hợpnhất,Phốihợp,TáitạovàĐadạnghóa.Chúngtôisẽchỉracáchthứcứngdụngkháiniệmmôhìnhhoạtđộngvàodoanhnghiệpcũngnhưcácđơnvịkinhdoanh,vớicácnghiêncứutạiJMFamilyEnterprises,MerrillLynch,DowChemical,TDBanknorthvàSchneiderNational.

Chương3:Triểnkhaimôhìnhhoạtđộngthôngquakiếntrúcdoanhnghiệp.Trongchươngnày,chúngtôisẽgiớithiệunguyêntắcthứhaitrongxâydựngnềntảngvậnhành:kiếntrúcdoanhnghiệp.Cácyếutốchính–quytrìnhkinhdoanhsốhóa,cơsởhạtầngIT,dữliệuchungvàcácgiaodiệnvớikháchhàng–đượcxácđịnhvàliênkếtvớinhautrongkiếntrúcdoanhnghiệp.Chúngtôisẽgiớithiệuthiếtkếlõitrongmộttrangvàđưaracácbảnvẽkhácnhauchomỗimôhìnhhoạtđộngđểtiệnsosánh.Đểtăngtínhhiệuquả,chúngtôisẽminhhọavớibốnnghiêncứutrườnghợp

vềthiếtkếkiếntrúcdoanhnghiệptạiMetLife,INGDIRECT,CarlsonCompaniesvàDeltaAirLines.

Chương4:Bướcquacácgiaiđoạntrưởngthànhcủakiếntrúcdoanhnghiệp.Trongchươngnày,chúngtôisẽgiớithiệubốngiaiđoạntrưởngthànhcủakiếntrúcdoanhnghiệp:Silo,Chuẩnhóakỹthuật,TốiưuhóalõivàĐơnthểdoanhnghiệp.DoanhnghiệpsẽbướcquanhữnggiaiđoạnnàytrongquátrìnhhọchỏicácquytrìnhtổchứcmớivàthayđổihoạtđộngđầutưIT.ChúngtôisẽchỉchobạnthấygiátrịchiếnlượccủaITngàycàngđượcnângcaonhưthếnàokhikiếntrúcdoanhnghiệpdầntrưởngthành.Saukhiđưaramộtvàivídụminhhọangắngọn,chúngtôisẽthảoluậnvềcáchthứcápdụngcácgiaiđoạnkiếntrúcnàyvàodoanhnghiệpcủabạn.

Chương5:Gặtháilợiíchtừquátrìnhtìmhiểu.Trongchươngnày,chúngtôisẽgiảithíchcáchthứccácdoanhnghiệpthuđượcnhữnglợiíchkinhdoanhkhácnhauởmỗigiaiđoạntrưởngthànhthôngquasửdụngcáchoạtđộngvàvaitròquảnlýkhácnhau.Việcnàyđòihỏicácdoanhnghiệpphảitriểnkhainhữngcơcấuquảnlýkhácnhautrongtừnggiaiđoạnđểchínhthứchóaviệchọchỏivềtổchức.NghiêncứutìnhhuốngtạiSchindlersẽchothấyvaitròcủaCIOpháttriểnnhưthếnàokhicácdoanhnghiệpbướcdầnquacácgiaiđoạntrưởngthành.

Chương6:Xâydựngnềntảngtheotừngdựán.Trongchươngnày,chúngtôisẽgiớithiệunguyêntắcthứbađểxâydựngnềntảngvậnhành:môhìnhgắnkếtIT.Môhìnhnàygồmbayếutố:quảnlýIT,quảnlýdựánvàsựliênkếtgiữahaiyếutốnày.Mộtmôhìnhgắnkếthiệuquảsẽchophépdoanhnghiệpxâydựngnềntảngcủamìnhdựatrêntừngdựán.CácnghiêncứutrườnghợpvềRaytheonvàToyotaMotorMarketingEuropesẽminhhọachocácyếutốkhácnhaucủamôhìnhnày.

Chương7:Sửdụngkiếntrúcdoanhnghiệpđịnhhướngthuêngoài.Trongchươngnày,chúngtôisẽmôtảcáchthứcthuêngoàicóthểđónggópvàosựtrưởngthànhcủakiếntrúcdoanhnghiệpnhưngcũngmuốnlưuýđộcgiảrằngchưahẳnthuêngoàisẽthànhcông.Đểtăngkhảnăngthànhcông,chúngtôisẽchỉracáchthứcsửdụngmôhìnhhoạtđộngvàkiếntrúcdoanhnghiệpđểquyếtđịnhxemcáigìvàkhinàocầnđượcthuêngoài.Chúng

tôiphânbiệtbadạngthuêngoài:đốitácchiếnlược,liêndoanhhợptácvàquanhệgiaodịch.KhiphântíchkinhnghiệmcủaCampbellSoupCo.vàchínhquyềnthànhphốLiverpool,chúngtôisẽbànvềviệcthuêngoàicóthểảnhhưởngđếnkiếntrúcdoanhnghiệpvàngượclại.ChúngtôisẽtrìnhbàynghiêncứutrườnghợpDowChemicalđãxôngxáothuêngoài–dođượckiếntrúcdoanhnghiệpđịnhhướng–đểtrởthành“Môhìnhliênđoànmôigiới”.

Chương8:Tậndụngnềntảngđểtăngtrưởnglợinhuận.Trongchươngnày,chúngtôichỉratínhcấpbáchcủaviệctăngcườngsựlinhhoạttạicácdoanhnghiệpphảicạnhtranhtrongnềnkinhtếtoàncầu.CáctrườnghợpnghiêncứuvềUPS,7-ElevenJapanvàMetLifesẽminhhọachotiềmnăngpháttriểncủanhữngmôhìnhhoạtđộngkhácnhau.NghiêncứuvềCEMEXsẽnêubậtnhữngtháchthứcvềkiếntrúckhithâutómcáccôngtykhác.

Chương9:Bắttayvàothựchiện–Chươngtrìnhcủalãnhđạo.Chươngnàytómtắtcácýtưởngcơbảncủacuốnsáchthôngquaviệcxemxétcáctriệuchứngcủamộtnềntảngvậnhànhkémhiệuquả.Sauđó,chúngtôisẽđưarasáubướcgiúpbạnxemxétlạinềntảngvậnhànhcủamình.Cuốicùng,rútra10nguyêntắclãnhđạođểxâydựngvàứngdụngnềntảngvậnhành.

Chương2-XácđịnhmôhìnhhoạtđộngTướngHerbertNormanSchwarzkopftừngnhậnxét:“Lãnhđạolà

sựkếthợphiệuquảgiữachiếnlượcvàđặcđiểmtínhcách.Nếunhấtđịnhphảibỏmộttronghainhântốnày,thìđósẽlàchiếnlược.”Rấtítlãnhđạodoanhnghiệpcóthểyêntâmlãnhđạomàthiếumộtchiếnlượccụthể.Chiếnlượckinhdoanhđưaraphươnghướngvàlàđộnglựcthúcđẩycáchoạtđộngtrongdoanhnghiệp.HầuhếtcácdoanhnghiệpcũngdựavàochiếnlượcđểđịnhhướngcáckhoảnđầutưvềIT.Dựavàođó,lãnhđạoITphảilàmviệcđểgắnkếtcácquytrìnhIThoặcquytrìnhkinhdoanhdựatrênnềntảngITtheochiếnlượckinhdoanhđãđềra.Tuynhiên,trênthựctế,sựđồngvậnmangtínhchiếnlượcgiữakinhdoanhvàITlàmộtmụctiêurấtkhóthựchiện.

Cácchiếnlượckinhdoanhcónhiềumặt,baogồmcácquyếtđịnhnhưcạnhtranhvàothịtrườngnào,làmthếnàotạolậpvịthếcủadoanhnghiệptrênmỗithịtrường,nhữngkhảnăngnàocầnpháttriểnhoặcthúcđẩy.Thêmvàođó,nhữngưutiênchiếnlượccủadoanhnghiệpcóthểthayđổinhằmđốiphóvớicácsángkiếncủađốithủcạnhtranhhoặcđểnắmbắtnhữngcơhộimới.Dođó,chiếnlượchiếmkhivạchrađượcphươnghướngrõràngchosựpháttriểncơsởhạtầngITbềnvữngcũngnhưcáckhảnăngcủaquytrìnhkinhdoanh.

Đểhỗtrợtốtnhấtchochiếnlượccủadoanhnghiệp,chúngtôikiếnnghịrằngdoanhnghiệpcầnxácđịnhmộtmôhìnhhoạtđộng.Môhìnhhoạtđộnglàmứcđộcầnthiếtcủasựtíchhợpvàchuẩnhóaquytrìnhkinhdoanhnhằmcungcấphànghóavàdịchvụtớikháchhàng.Môhìnhhoạtđộngmôtảcáchthứcmàmộtdoanhnghiệpmuốnpháttriểnvàlớnmạnh.Bằngcáchcungcấptầmnhìnbềnvữngvàkhảthihơnsovớichiếnlược,môhìnhhoạtđộnggiúpdoanhnghiệpthiếtlậpnềntảngvậnhành.

Việclựachọnmôhìnhhoạtđộngnàolàmộtquyếtđịnhhếtsứcquantrọngđốivớimỗidoanhnghiệp.Đâylàbướcđầutiêntrongviệcxâydựngnềntảngvậnhành.Môhìnhhoạtđộngchophéptriểnkhainhanhchóngmộtloạtcácđềxuấtchiếnlược.Nhưngchínhmôhìnhhoạtđộngđólạikhônghỗtrợđượcgìchocácđềxuấtđingượclạivớicácgiảthiếtmànódựavào.Vìthế,suychocùng,môhìnhhoạtđộngđồngnghĩavớiviệclựachọnxemchiếnlượcnàosẽđượchỗtrợ.Ví

dụnhư,CharlesSchwabdễdànggiớithiệumôhìnhmôigiớitrựctuyến,tươngquanvớiMorganStanley.Trướcđó,Schwabđãtriểnkhaicáchệthốngvàquytrìnhcókếtnốithấp.Ngượclại,MorganStanleyđãthiếtlậpcáchoạtđộngthânthiệnvớikháchhànghơn(vàdođóchiphícaohơn).Tươngtự,Amazonđãđưathêmcácsảnphẩmtiêudùngvàodanhsáchsảnphẩmcủanó,vìmôhìnhhoạtđộngcủanóđềcaokhảnăngphânphốihànghóacũngnhưtươngtáctrựctuyếnvớikháchhàng.MôhìnhhoạtđộngcủaBarnes&NoblekhôngphùhợpđểkinhdoanhtrựctuyếnnhưnglạidễdàngkếthợpvớiStarbucksđểtăngcườngtrảinghiệmmuasắmtạihiệusáchcủakháchhàng.

Việcquyếtđịnhlựachọn(hoặckhônglựachọn)mộtmôhìnhhoạtđộngnàođósẽtácđộngmạnhmẽđếncáchthứcdoanhnghiệptriểnkhaicácquytrìnhkinhdoanhvàcơsởhạtầngIT.Nếukhôngcómộtmôhìnhhoạtđộngcụthể,doanhnghiệpsẽkhôngthểđưanhữngthếmạnhsẵncóvềtựđộnghóavớichiphíthấpvàođềxuấtchiếnlượcmới.Thayvàođó,đốivớimỗiđềxuấtchiếnlượcmới,doanhnghiệpphảixácđịnhcácthếmạnhlạitừđầu.Tuynhiên,lựachọnmôhìnhhoạtđộnglàmộtcamkếtvềcáchthứckinhdoanh,vàdođóđiềunàyhoàntoànkhôngđơngiản.

Nghiêncứucủachúngtôichothấyrằngsựlựachọnnàycóthểmanglạilợiíchrấtlớnchodoanhnghiệp.Cácdoanhnghiệpcónềntảngvậnhànhhỗtrợmôhìnhhoạtđộngđạthiệuquảchiếnlượccaohơn17%sovớicácdoanhnghiệpkhác,đâylàmộtchỉsốcóquanhệchặtchẽvớilợinhuận.Vềcácchỉsốkhác,cácdoanhnghiệpnàycũngđạtmứccaohơn,nhưhiệusuấthoạtđộng(31%),quanhệkháchhàng(33%),quảnlýsảnphẩm(34%),tínhlinhhoạtchiếnlược(29%)sovớicácdoanhnghiệpkhôngđượcxâydựngdựatrênmộtmôhìnhhoạtđộngcụthể.

Trongchươngnày,trướctiênchúngtôisẽxácđịnhcácyếutốcủamôhìnhhoạtđộng–chuẩnhóavàtíchhợp,sauđóđưarabốnloạimôhìnhhoạtđộng:Đadạnghóa,Phốihợp,HợpnhấtvàTáitạo.Chúngtôisẽmôtảcácyếutốquantrọngcủamỗimôhìnhcũngnhưchỉracáchthứcmàmỗimôhìnhhoạtđộngtácđộngđếncáclựachọnchiếnlượctrongtươnglai.Đồngthời,chúngtôisẽthảoluậnmộtsốlưuýquantrọngkhilựachọnmôhìnhhoạtđộng.

Chuẩnhóavàtíchhợp:haiyếutốcơbảncủamộtmôhìnhhoạt

động

Mỗimôhìnhhoạtđộngbaogồmhaiyếutố:chuẩnhóavàtíchhợpcácquytrìnhkinhdoanh.Mặcdùchúngtathườngxemchuẩnhóavàtíchhợplàhaimặtcủamộtvấnđề,nhưngtrênthựctế,chúngcónhữngyêucầukhácnhau.Dođó,cáclãnhđạodoanhnghiệpcầnphảinhậnthứcđượcrằngchuẩnhóavàtíchhợplàhaiquyếtđịnhđộclập.

Chuẩnhóacácquytrìnhkinhdoanhvàhệthốngliênquanlàviệcxácđịnhchínhxáccáchthứcmàmộtquytrìnhcầnđượcthựchiệnbởibấtkỳaihoặcđượchoànthànhởbấtkỳnơinào.Chuẩnhóaquytrìnhlàmtănghiệuquảcũngnhưkhảnăngdựđoánkếtquảtrongtoàncôngty.Vídụ,mộtquytrìnhmuahaybánhàngđãđượcchuẩnhóasẽgiúpdoanhnghiệpcóthểđolường,sosánhvàhoànthiệncáchoạtđộngtrongcácđơnvịkinhdoanhkhácnhau.Sựchuẩnhóa–bằngcáchgiảmthiểutínhbiếnđộng–cóthểlàmtăngnăngsuấtvàhiệuquảmộtcáchđángkinhngạc.

Tuynhiên,chuẩnhóacũngcóđiểmbấtlợi.Trongkhidựđoánđượckếtquả,chuẩnhóacũnghạnchếkhảnăngsángtạo.Đồngthời,sựchuyểnđổisangchuẩnhóathườngđòihỏimộtsốhệthốngvàquytrìnhhoạtđộngtốt(thậmchíhoànhảo)bịthaythếbởichuẩnmới.Điềunàycóthểrấtkhókhănvàtốnkém.

Tíchhợpgắnkếtcácđơnvịkinhdoanhkhácnhauthôngquadữliệuchung.Cácquytrìnhkhácnhaucóthểcùngchiasẻmộtcơsởdữliệuđểxửlýgiaodịchtừđầuđếncuốicũngnhưthốngnhấtcáchthứcdoanhnghiệptươngtácvớikháchhàng.Vídụ,mộtnhàsảnxuấtxehơicóthểquyếtđịnhtíchhợpcácquytrìnhđểkhimộthợpđồngbánxevừađượcký,chiếcxesẽngaylậptứcđượcđặttrướctrongdanhsáchcácxeđangsảnxuất.Bằngcáchchiasẻdữliệutrongcácquytrìnhquảnlýbánhàngvàhoạchđịnhsảnxuất,doanhnghiệpcóthểtíchhợptốthơncácquytrình,từđócungcấpdịchvụtốthơnchokháchhàng.Tronglĩnhvựcdịchvụtàichính,việcchiasẻdữliệugiúpgiámđốctíndụngxemxétcáctàikhoảnvãnglai,tiếtkiệmvàmôigiớicủakháchhàngđểcóđượcthôngtinhoànchỉnhvềkháchhàng,từđóướctínhtốthơnmứcrủirocủacáckhoảnvay.

Tíchhợpmanglạihiệuquảcaotrongcôngviệc,phốihợpcáchoạtđộngvớinhau,làmmọiviệctrởnênrõràngvàlinhhoạthơn.Quy

trìnhtíchhợpsẽgiúpdoanhnghiệpphụcvụkháchhàngtốthơn,cungcấpthôngtinđầyđủhơnchobanquảntrịđểcóthểđưaracácquyếtđịnh,đồngthờikịpthờicungcấpthôngtinthayđổitrongmộtbộphậncủaquytrìnhchocácbộphậnkhácliênquan.Sựtíchhợpcũngcóthểgiúpthôngtinhoặccácgiaodịchtrongdoanhnghiệpdiễnranhanhchónghơn.

Thửtháchlớnnhấtkhitíchhợpthườngnằmởkhâudữliệu.Việctíchhợpcácquytrìnhtừđầuđếncuốiđòihỏidoanhnghiệpphảichuẩnhóađượccácđịnhnghĩavàđịnhdạngcủadữliệutrongtoàndoanhnghiệp.Đểcácđơnvịkinhdoanhkhácnhaucóthểchiasẻthôngtinkháchhàng,chúngphảituânthủmộtđịnhdạngchung.Tươngtựnhưvậy,chúngphảithốngnhấtcáchhiểucáckháiniệmthôngdụng,vídụ,kháiniệmbánhàngcóthểđượcđịnhnghĩalàkhihợpđồngđượcký,khitiềnđượctrảhaykhisảnphẩmđượcchuyểnđếntayngườimua.Quyếtđịnhcácvấnđềnhưthếnàykhákhókhănvàmấtthờigian.

BốnmôhìnhhoạtđộngChúngtôiđãpháchọamộtmôhìnhđơngiảngồmhaitrụcvới

bốngóc,đạidiệnchocácmứcđộkhácnhautrongviệckếthợpgiữachuẩnhóavàtíchhợpquytrình(Hình2-1).Trướchết,mỗidoanhnghiệpcầnxácđịnhmìnhnằmởgócnàođểcóthểđưarađượccáchthứcdoanhnghiệpdựtínhcungcấpcácdịchvụvàsảnphẩmtớikháchhàng.

Bốnloạimôhìnhhoạtđộngbaogồm:

1. Đadạnghóa(tínhchuẩnhóathấp,tínhtíchhợpthấp)

2. Phốihợp(tínhchuẩnhóathấp,tínhtíchhợpcao)

3. Táitạo(tínhchuẩnhóacao,tínhtíchhợpthấp)

4. Hợpnhất(tínhchuẩnhóacao,tínhtíchhợpcao)

Cácdoanhnghiệpcóthểsửdụngmộtmôhìnhhoạtđộngởcấpdoanhnghiệpvàsửdụngcácmôhìnhhoạtđộngkhácởcấpbộphận,

đơnvịkinhdoanh,khuvựchaycáccấpkhác.Đểquyếtđịnhdoanhnghiệp(hoặcđơnvịkinhdoanh)củabạnthuộcmôhìnhnào,cầntựhỏihaicâusau:

1. Cácgiaodịchthànhcôngởmộtđơnvịkinhdoanhphụthuộcnhưthếnàovàodữliệucũngnhưđộchínhxácvàsựsẵncócủadữliệutừcácbộphậnkhác?

2. Doanhnghiệpsẽđượclợiđếnmứcnàokhicácđơnvịkinhdoanhhoạtđộngtươngtựnhau?

Câuhỏiđầutiênquyếtđịnhtínhtíchhợpvàcâuhỏithứhaiquyếtđịnhtínhchuẩnhóa.MôhìnhhoạtđộngmàbạnchọnsẽdẫndắtcácquyếtđịnhquantrọngxoayquanhtínhtựquảncủacácnhàquảnlýđơnvịkinhdoanhcũngnhưvaitròcủaIT.HãysosánhcâutrảlờicủabạnvớicácđặcđiểmcủamỗimôhìnhhoạtđộngtrongHình2-1đểxemdoanhnghiệpcủabạnthuộcmôhìnhnào.

Hình2-1Đặcđiểmbốnmôhìnhhoạtđộng

Đadạnghóa:Độclậpvớicácdịchvụchiasẻ

Đadạnghóathíchhợpvớicácdoanhnghiệpsởhữunhữngđơnvịkinhdoanhcóítkháchhàng,nhàcungcấphoặcphươngthứckinhdoanhchung.CácđơnvịkinhdoanhtrongdoanhnghiệpĐadạnghóađưaracácsảnphẩmvàdịchvụkhácnhauchocáckháchhàngkhácnhau,dođóbanquảntrịtrungtâmítđiềuhànhcácđơnvịkinhdoanhnày(xemgócĐadạngtrongHình2-1).

JMFamilyEnterprises(JMFE)ứngdụngmôhìnhhoạtđộngĐadạnghóa.ĐặttrụsởchínhtạiDeerfieldBeach,Florida,JMFEđạtdoanhthu8,2tỷđô-latrongnăm2004vàlàcôngtytưnhânlớnthứ15tạiMỹ.JMFEcóbốnbộphậnkinhdoanhgắnbóchặtchẽvớinhau:

1. SoutheastToyotaDistributor(SET)phụcvụhơn160nhàbánlẻtạiFlorida,Georgia,Alabama,BắcvàNamCarolinavớicácloạiôtô,cáclinhkiệnvàthiếtbịphụtùng.CửahàngbánlẻcủaSETbánkhoảng20%tổngsốxehãngToyotatrêntoànnướcMỹ.

2. WorldOmniFinancialCorp.(WOFC)làcôngtydịchvụtàichínhđadạngcungcấphàngloạtcácloạisảnphẩmvàdịchvụtàichínhchongườitiêudùng,nhàbánlẻvàngườichovay.Côngtycócácsảnphẩmvàdịchvụtàichínhdànhchoôtô,cácgiảiphápdịchvụchobênthứba,cáchệthốngquảnlýrủirovàchovaymuaxequabênthứba,dịchvụđánhgiátoàndiện,phầnmềmquyếtđịnhrủirotựđộngvàcácdịchvụtáitiếpthịôtô.

3. JM&AGroupcónhiềusảnphẩmvàdịchvụchovayvàbảohiểmôtô(F&I),nhưcácsảnphẩmbảohiểmxemớivàcũ,cácchươngtrìnhchứngnhậnchấtlượngxecũ,chươngtrìnhbảodưỡngtrảtrước,bảohiểmtainạncũngnhưcácdịchvụtưvấnvàđàotạoF&I.

4. JMLexuslànhàbánlẻlớnnhấtcủaloạixeLexusvàcácloạiôtôthểthaotrêntoànthếgiới.

GócdướibêntráiHình2-2biểudiễnmôhìnhhoạtđộngĐadạnghóacủaJMFE.Docácđơnvịkinhdoanhkếthợpvớinhau,chúngcóthểmanglạilợinhuậnchonhau.Chẳnghạn,JMLexuslàkháchhàng

củaJM&A;SETbánxechocácnhàbánlẻcókháchhàngvaymuaxethôngquaWOFC;vàWOFCthườngchocácnhàbánlẻvayđểdựtrữxe,giúptăngcácđơnđặthàngchoSET.

JMFEcungcấpcácdịchvụtậptrungchocácđơnvịkinhdoanhthôngquaTrungtâmDịchvụJM.DịchvụchiasẻlớnnhấtlàIT;cácdịchvụkháclàdịchvụmuahàng,dịchvụtàichính,thẩmmỹviện,trungtâmthểdục,quảnlýphúclợi,dịchvụẩmthực,nhânsự,dịchvụvậnchuyểnvàhồsơ,cácdịchvụchonhàbánlẻ,v.v...Vàonăm2001,độnglựcdẫnđếnviệchìnhthànhcácdịchvụchiasẻnàylànhằmcắtgiảmchiphívậnhànhvànhanhchóngthuđượchiệuquảkinhtếtừcácvụthâutómsắptới.

Hình2-2Bốnvídụvềmôhìnhhoạtđộng

Trongquákhứ,JMFEpháttriểnchủyếudựatrênsựpháttriểnđộclậpcủatừngđơnvịkinhdoanh.SETđãtrởthànhchuỗicungcấpxeToyotalớnnhấtthếgiới,cònWOFCtrởthànhmộttrongnhữnghãngchovaymuaxeôtôlớnnhấtthếgiới.KhicácthịtrườnghiệntạicủaJMFEbịbãohòa,côngtytiếntớipháttriểnbằngcáchthâutómcáccôngtykhác–mộtđặcđiểmchungcủanhữngcôngtyĐadạnghóa.DocácđơnvịkinhdoanhcủaJMFEhoạtđộngđộclập,mỗiđơnvịcómộtmôhìnhhoạtđộngphảnánhcácyêucầuriêngcủanóvềtíchhợpvàchuẩnhóa.Vớiviệcxâydựngmộtnềntảngvậnhànhhỗtrợchocácmôhìnhhoạtđộngriênglẻ,cácđơnvịnàyđãlàmtănglợinhuậnchoJMFE.

LogictổchứccủacácdoanhnghiệpĐadạnghóaphụthuộcvàotínhđồngvậncủacácđơnvịkinhdoanhliênquannhưngkhôngđượctíchhợpvớinhau.Mặcdùtựquản,đơnvịnàycóthểtạoranhucầuchođơnvịkiahoặclàmchodanhtiếngcủatoàndoanhnghiệpđượcbiếtđếnrộngrãihơn,từđónângcaogiátrịthươnghiệudoanhnghiệp.DoanhnghiệpsửdụngmôhìnhĐadạnghóacóthểtậndụngtínhkinhtếtheoquymôcủacácdịchvụchiasẻ,nhưngthôngthường,doanhnghiệplớnmạnhnhờvàosựpháttriểncủatừngđơnvịkinhdoanhriênglẻcũngnhưhoạtđộngthâutómcácdoanhnghiệpkhác.

Phốihợp:Dễdàngtruycậpdữliệuchung

Phốihợpđòihỏiphảitíchhợpcaonhưngchuẩnhóathấpcácquytrình.NhữngđơnvịkinhdoanhtrongmộtdoanhnghiệpPhốihợpchiasẻítnhấtmộttrongnhữngyếutốsau:kháchhàng,sảnphẩm,nhàcungcấpvàđốitác.Tíchhợpmanglạinhiềulợiíchnhờvàocácquytrìnhtíchhợpdịchvụkháchhàng,bánchéocũngnhưdựatrêncácquytrìnhcungứngrõràng.Tuynhiên,trongkhicácquytrìnhnòngcốtđượctíchhợp,cácđơnvịkinhdoanhvớinhữnghoạtđộngriêngthườngđòihỏinhiềukhảnăngriêng.

ĐốivớicácdoanhnghiệpsửdụngmôhìnhPhốihợp,giảmchiphíthườngkhôngphảilàlýdochínhđểđưaracácquyếtđịnhtrênquymôtoàndoanhnghiệp.Cáclãnhđạotừngđơnvịkinhdoanhtựquảnvậnhànhquytrìnhriêngtheohướnghiệuquảnhất,trongkhinhữngđịnhhướngvàthỏathuậncủadoanhnghiệplạichútrọngvàoviệccungcấpdịchvụtốtnhấtchokháchhàng.Quảnlýtrungtâmsẽxácđịnhnhucầuphốihợp.Cácdoanhnghiệpđãthànhcôngkhidựavàocáchệthốngkhenthưởngcũngnhưcôngtácđàotạoquảnlýđểkhuyếnkhíchcảdoanhnghiệpsuynghĩởcấpđộđơnvịkinhdoanh.(XemgócPhốihợptrongHình2-1).

MerrillLynch,mộttrongnhữngcôngtydịchvụtàichínhlớnnhấtthếgiới,baogồmbađơnvịkinhdoanhchính:GlobalMarkets&InvestmentBankingGroup,MerrillLynchInvestmentManagersvàGlobalPrivateClient(GPC).GPClàmộtvídụcủamôhìnhhoạtđộngPhốihợp(Hình2-2).GPCcungcấpcácsảnphẩmvàdịchvụquảnlýtàisảnchocáccánhânvàdoanhnghiệpnhỏthôngqua14.000nhânviêntưvấntàichínhtại630vănphòngtrêntoànthếgiới.Khicácnhânviêntưvấntàichínhphụcvụkháchhàng,dịchvụcủahọsẽđượctíchhợpthôngquacáiđượcgọilànềntảngtoàndiệnMerrillLynch,từđómớitruycậpđếntoànbộsảnphẩmcủaMerrill:tàikhoảnđầutưănhoahồnghoặccóphí,sảnphẩmtíndụng,dịchvụngânhàng,quảnlýtiềnmặtvàthẻtíndụng,chovaycánhânvàdoanhnghiệpnhỏ,dịchvụhưutrívàcácsảnphẩmbảohiểm.

GPCtậptrungvàoviệccungcấpcácgiảipháptoàndiệnvàmangtínhsángtạođểđápứngnhucầucủakháchhàngmụctiêu.CáckháchhàngnàymuốngiaodịchvớiMerrillLynchtheonhiềukênh,vídụquatổngđàiđiệnthoại,Internet,hoặctrựctiếpgiaodịchđểcóthểnhậnđượclờikhuyêntừnhânviêntưvấntàichính.Thêmvàođó,kháchhàngcònmuốncócảcácsảnphẩmkhôngphảicủaMerrillLynch.Dođó,môhìnhhoạtđộngcủaMerrillLynchphốihợpcác

dịchvụnàylạibằngcáchtíchhợptruycậpđếncácsảnphẩmthôngquakháchhàng,cũngnhưtíchhợptruycậpđếndữliệuvềkháchhàngthôngquacácsảnphẩmvàkênhtươngtác.Dịchvụnàyđòihỏicácsảnphẩmvàdữliệuvềkháchhàngphảiđượcchuẩnhóacao,nhưngchophépcácnhânviêntưvấntàichínhđiềuchỉnhcáctươngtáccủamìnhtheonhucầucủakháchhàng.MerrillLynchgọimôhìnhcủamìnhlà“cungcấpmọithứchomộtsốngười”;dịchvụkháchhàngđóngvaitròrấtquantrọngtrongviệcgiữchânnhữngkháchhànggiátrịcủacôngty.

GPCpháttriểnbằngcáchtăngsốlượngnhânviêntưvấntàichính,nhữngngườitruycậpđếndữliệusảnphẩmđểcóthểnhậndạngvàphụcvụnhiềukháchhànghơn.GPCcũngthườngxuyêncảitiếnvàmởrộngdòngsảnphẩmcủamình,gầnđâycònbổsungcácsảnphẩmnhưthẻtíndụngvàdịchvụquảnlýkhoảnvay.Cácdịchvụmớinàytạonênmộtdanhmụcđầyđủcácsảnphẩmđểgiữvữngkhảnăngcungcấpdịchvụtoàndiệnchokháchhàng.

NềntảngcôngnghệchuẩncủaGPCvàkhảnăngtruycậpđếndữliệuchungđãgiúpcôngtycóthểthuêmướnhiệuquảmộtsốlượngnhânviêntưvấntàichínhlớnnhấttrongngành.Độingũnàyđạtđượcdoanhthu,lợinhuậnvàtàisảncaonhấttrongngànhtínhtheotừngtưvấnviên.

CũngnhưGPC,hầuhếtcácdoanhnghiệptronggócPhốihợpcóthểlớnmạnhbằngcáchvươntớicácphânkhúckháchhàngđãđượcxácđịnhtrongnhữngthịtrườngmới.Họcũngcóthểtăngcườngdịchvụđểđápứngnhữngnhucầumớivàcóliênquancủakháchhàng.Thayvìchuẩnhóa,bằngcáchtíchhợpcácdòngsảnphẩmvàcácchứcnăng,môhìnhPhốihợptăngcườngtínhchuyênmônvềmặtquytrìnhmàvẫnnângcaodịchvụkháchhàng.Tínhchuyênmônnàygiúpthuhútkháchhàngmớivàbánđượcnhiềusảnphẩmhơntớicáckháchhànghiệntại,từđóthuđượclợinhuậncaohơn.

Táitạo:Sựđộclậpđượcchuẩnhóa

MôhìnhTáitạochophépcácđơnvịkinhdoanhcóquyềntựquyếtnhưngvậnhànhtheohướngchuẩnhóacao.Trongmôhìnhnày,thànhcôngcủadoanhnghiệpphụthuộcvàocácquytrìnhkinhdoanhmangtínhhiệuquảvàcóthểlặplại,chứkhôngdựatrêncácmốiquanhệkháchhàngchung.Cácđơnvịkinhdoanhkhôngphụ

thuộcvàocácgiaodịchhaydữliệucủanhau;sựthànhcôngcủatoàndoanhnghiệpphụthuộcvàocácsángkiếntoàncầuvàtínhhiệuquảcủacácđơnvịkinhdoanhkhitriểnkhaicácquytrìnhchuẩn.Dođó,cácnhàquảnlýđơnvịkinhdoanhkhôngcónhiềuquyềnhạntrongviệcthiếtkếquytrìnhkinhdoanh,mặcdùhọhoạtđộngđộclậpvớicácđơnvịkhác.ChúngtacóthểthamkhảomôhìnhTáitạocủaMcDonald’shaycáchoạtđộngkinhdoanhnhượngquyềnkhác(xemgócTáitạotrongHình2-1).

TDBanknorth,mộttrong35ngânhàngthươngmạilớnnhấtởMỹlàvídụkhácvềmôhìnhTáitạo(Hình2-2).Trongthậpkỷvừaqua,hãngđãtăngtrưởnggấp10lần,từmộtngânhàngcộngđồngtrởthànhngânhànglớnnhấtđặttrụsởtạiNewEngland.ChiếnlượccốtlõicủaTDBanknorthlàpháttriểnnhờhoạtđộngthâutómcácngânhàngcộngđồngkhác,vớivănhóadoanhnghiệpđitheohướngtậptrungvàokháchhàng.Hãnggiatănggiátrịnhờvàotínhkinhtếtheoquymôvàviệccungcấpcácsảnphẩmmớivàtốthơntớikháchhàng.

Đượcthànhlậptừnăm1824tạiVermont,đếnnayTDBanknorthđãpháttriểnvớimụctiêuthấuhiểukháchhàngtốthơnbấtcứngânhàngnàokhác.Kếtquảlàmỗingânhàngđịaphươngpháttriểncácquytrìnhvàcơsởhạtầngriêngđểđápứngnhucầukháchhàngcủamình.NhưngkhiJohnPetreytrởthànhCIOvàotháng9/2001,ôngquyếtđịnhtíchhợpvàchuẩnhóacôngnghệthôngtin.PetryđãxâydựngcácquytrìnhchuẩnđểsápnhậpmộtngânhàngmớivàotậpđoànTDBanknorth.

CácquytrìnhchuẩnmớinàyđãđưaTDBanknorthtừmôhìnhĐadạnghóavớicácngânhàngconhoạtđộngđộclậpsangmôhìnhTáitạo,trongđócácngânhàngconhoạtđộngđộclậpsongsửdụngchungcơsởhạtầngvàcácquytrìnhlõitheochuẩn.Đểtạođiềukiệnthuậnlợichobướcchuyểntiếpnày,mộtủybandựándoanhnghiệpmới–đứngđầulàCOOPeterVerrill–cónhiệmvụxemxétlạimứcảnhhưởngchiếnlượccủacácdựántheohướngtậptrungpháttriểntínhđồngvậntrongtoàntậpđoàn.Banknorthtìmkiếmtínhhiệuquảvàổnđịnhcủacácquytrìnhchuẩn,đồngthờivẫnduytrìhìnhảnhmộtngânhàngcộngđồngbằngcáchtiếptụcđểđịaphươngraquyếtđịnhbấtcứkhinàocóthể.

NhiềudoanhnghiệpTáitạolớnmạnhbằngconđườngthâutóm,nhưTDBanknorth,songhầuhếtcácdoanhnghiệpTáitạocóthểxây

dựngcácbộphậntừđầu.Dùchocácdoanhnghiệppháttriểnvềmặttổchứchayquathâutóm,môhìnhTáitạocũngcóthểgiúphọgiatănglợinhuậnkhibanquảntrịnhanhchóngđưacácquytrìnhvànềntảngcôngnghệchuẩnvàođơnvịmớivàsauđóchophépnhàquảnlýcấpđịaphươngđượctoànquyềnxâydựnghoạtđộngkinhdoanhcủamình.

Hợpnhất:Cácquytrìnhđượctíchhợpvàchuẩnhóa

Khicácđơnvịtổchứcđượctíchhợpchặtchẽxungquanhmộttổhợpchuẩncácquytrình,môhìnhHợpnhấtsẽrấtcólợi.Tínhtựquyếtcủatừngđơnvịkinhdoanhkhôngmanglạinhiềulợiíchchodoanhnghiệptheomôhìnhnày.Doanhnghiệppháthuytốiđatínhhiệuquảvàcácdịchvụkháchhàngbằngcáchtíchhợpdữliệuvàloạibỏsựkhácbiệtrakhỏicácquytrìnhkinhdoanh.

CácdoanhnghiệpHợpnhấtthườngcóchuỗicungứngđượctíchhợp,tạorasựphụthuộclẫnnhaugiữacácđơnvịkinhdoanhkhácnhau.Cácđơnvịkinhdoanhnàychiasẻdữliệugiaodịch,thườngbaogồmdữliệuvềkháchhàngvànhàcungcấptoàncầu.Cácquytrìnhchuẩnhỗtrợquátrìnhtíchhợptoàncầuvàgiatăngtínhhiệuquả.ViệctriểnkhaicáchệthốnglớntheobộđểhỗtrợchocácyêucầuvềchuẩnhóavàtíchhợpthườngmanglạilợiíchlớnchomôhìnhhoạtđộngHợpnhất(xemgócHợpnhấttrongHình2-1).

HãngDowChemicalđãsửdụngmôhìnhHợpnhấttrongbộphậnlõivềsảnxuấthóachất.Đượcthànhlậptừnăm1897,đếnnayDowChemicalđãpháttriểnvàbáncácsảnphẩmvàdịchvụtiêntiếnvềhóachất,nhựavànôngnghiệpchokháchhàngtại175quốcgiatrêntoànthếgiới.Từ1994-2004,mặcdùthịtrườngđixuống,doanhthucủaDowvẫntănggầngấpđôi,trongkhisốlượngnhânviênchỉtăngchưađến10%–hiệusuấttăng8%mỗinăm.Banquảntrịkhẳngđịnhchínhcácquytrìnhtíchhợptoàncầuđượcđiềuchỉnhmộtcáchhợplýđãgiúpdoanhnghiệpthànhcông(Hình2-2).

CácnhàquảnlýDowđánhgiárằngcókhoảng60%cácquytrìnhhoạtđộngcủahãngđãđượcchuẩnhóa.Vídụ,cácquytrìnhhoạtđộngtàichínhđãphổbiếntrêntoàncầu.Khâusảnxuấtcũngcócácquytrìnhchungtrongviệcxâydựngnhàmáy,mộtphầndựavàonhucầucủacácbộphậnnhằmđạtđượchiệuquảkinhtếcaovàmộtmôitrườngbảođảm.CácquytrìnhnhânsựchuẩncũngchophépDow

thựchiệnviệcquảnlýhiệusuất,lậpkếhoạchvềlươngvàtiềnthưởngtrênquymôtoàncầutrongbatuầnmộtcáchcôngbằngvàminhbạch,dùđãtínhđếncácloạitiềntệcũngnhưtỷlệlạmphátkhácnhau.Cuốicùng,mộtsốquytrìnhchuỗicungứng(vídụtừkhiđặthàngđếnkhitrảtiềnmặt)đềutheochuẩntoàncầu;mộtsốkhác(vídụnhưlậpkếhoạchvàlênlịch)lạiphụthuộcvàotừngsảnphẩmvàtừngkhuvực.

Dowliêntụccảitiếncácquytrìnhnhằmtăngcườnghơnnữatínhchuẩnhóavàtựđộnghóabấtcứkhinàocóthể.Nhữngnỗlựcnàytrướctiênnhằmgiảmchiphí,songchúngcũngnângcaochấtlượng,độantoànvàbảomật–cácmụctiêuquantrọngkhác.Dowđầutưnguồnlựcmạnhmẽvàoviệctìmhiểuchiphícủacácquytrìnhcũngnhưsứcảnhhưởngcủacácbiệnphápcảitiến.

Dowduytrìtínhtíchhợpvàchuẩnhóabằngcáchệthốngtoàncầu,nhưhệthốnghoạchđịnhtàinguyênSAP,vàthôngquamộtcơcấuquảntrịấnđịnhngườichịutráchnhiệmchocácquytrìnhtoàncầukhácnhau.NămtrongsốtámquytrìnhtoàncầucủaDowthuộcvềbộphậndịchvụchiasẻ,baogồmdịchvụvềIT,hoạtđộngthumua,chuỗicungứng,kháchhàng(baogồmcảkinhdoanhđiệntử)cùngtínhchuyênmônvềcácquytrìnhhoạtđộngvà6-Sigma(7).ChínhcơcấuquảntrịcủaDow,trongđócácnhàquảnlýthườngphảibáocáochongườiđứngđầusảnphẩmvàquytrìnhhoặcngườiđứngđầusảnphẩmvàkhuvực,đãkhuyếnkhíchtínhtíchhợptoàncầu.

CácdoanhnghiệpTíchhợpcócácmôitrườngđượcquảnlýtậptrung.Banquảntrịloạibỏtínhkhônghiệuquảvàsauđópháttriểndoanhnghiệpnhờtậndụngtínhkinhtếtheoquymô.MôhìnhTíchhợpthíchhợpnhấtvớicácdoanhnghiệpcósảnphẩmvàdịchvụlàhànghóavìcốtlõicủanólàgiảmthiểutốiđasựkhácnhauđểgiatănghiệuquả.Cácdoanhnghiệpthiênvềtínhcảitiếncóthểthấyrằngchiphíchoviệcchuẩnhóasẽcaohơnnhữnglợiíchmànómanglại.

SửdụngmôhìnhhoạtđộngMôhìnhhoạtđộngđạidiệnchotầmnhìnchungvềcáchthức

doanhnghiệpsẽthiếtlậpvàtriểnkhaicácchiếnlược.Mỗimôhình

hoạtđộngđạidiệnchonhữngcơhộipháttriểnvàtháchthứckhácnhau.Vídụ,nhucầuphảitíchhợpcácquytrìnhkinhdoanh,nhưtrongmôhìnhhoạtđộngPhốihợpvàHợpnhất,gâytrởngạiđốivớihoạtđộngthâutómvìcôngtymớiphảilàmchocácđịnhnghĩadữliệutrởnêntươngthích.Mặtkhác,việctíchhợpquytrìnhcủacácmôhìnhPhốihợpvàHợpnhấtgiúpdoanhnghiệppháttriểnhữucơthôngquahoạtđộngmởrộngsangthịtrườngmớihaymởrộngcácdòngsảnphẩmhiệnthời.

Chuẩnhóaquytrình,nhưtrongcácmôhìnhPhốihợpvàHợpnhất,giúppháttriểntheohướngxóabỏvàthaythếkhithâutóm.Khimụcđíchthâutómlàđểtạoramộthìnhảnhtươngtự,doanhnghiệpcóthểthaythếcáchệthốngvàquytrìnhcủacôngtybịthâutómbằngcáicủamình.NhưngcảmôhìnhPhốihợpvàHợpnhấtđềuphụthuộcvàoviệctậndụngcácquytrìnhđangsẵncó.Cảhaiđềukhônggiúpđượcgìkhidoanhnghiệpmuốnpháttriểnthànhcácbộphậnkinhdoanhhoạtđộngđộclậpnhưnglạiđồngvậnvớinhau.

Hình2-3Cácmôhìnhhoạtđộngkhácnhauđịnhvịdoanhnghiệptheonhữnghìnhthứcpháttriểnkhácnhau

MôhìnhĐadạnghóaítràngbuộcvàosựpháttriểnhữucơcủatừngđơnvịkinhdoanhriênglẻvàítgặpkhókhănhơnkhithựchiệnviệcthâutóm.Nhưngnólạicókhôngnhiềukhảnănghơncácmôhìnhkhác,dođótạoraítcơhộimanglạigiátrịcổđônghơn.Hình2-3tómtắtcáccơhộipháttriểntrongtừngmôhìnhhoạtđộng.

Triểnkhaimôhìnhhoạtđộngởcáccấpđộtổchứckhácnhau

Mặcdùhầuhếtcácdoanhnghiệpcóthểxácđịnhcácquytrìnhphùhợpvớitừngmôhìnhhoạtđộng,songvẫncầnchọnramộtmôhìnhduynhấtđểđịnhhướngtưduycủabanquảntrịcũngnhưviệctriểnkhaihệthống.Sauđó,banquảntrịcóthểphânchiatráchnhiệmchotừngđơnvịkinhdoanhvàITdựatrêncácnguyêntắcvềcáchthứcdoanhnghiệpsẽhoạtđộngtrongthờigiandài.Nhữngdoanhnghiệpcóthểgiảiquyếtcácyêucầumâuthuẫnnhaubằngcáchsử

dụngcácmôhìnhhoạtđộngkhácnhautạicáccấpđộtổchứckhácnhau.Chẳnghạn,doanhnghiệpvớimôhìnhhoạtđộngĐadạnghóanhưJMFamilyEnterprisesthườngsửdụngcácmôhìnhkhácnhautrongcácđơnvịkinhdoanhcủamình.

Johnson&Johnson(J&J)đãhoạtđộngtrongmộtthờigiandàiởgócĐadạnghóa.Cácnhàquảnlýcủahơn200côngtyconthuộcJ&Jcóquyềntựquyếtcao,vàhầunhưtrongsuốtmộtthếkỷqua,cácnhàphântíchluônchorằngchínhcáchquảnlýphânquyềnnàylàyếutốdẫnđếnthànhcôngcủatậpđoàn.Tuynhiên,khikháchhàngtoàncầungàycàngđòihỏisựtíchhợpcaohơnnữagiữacácđơnvịkinhdoanh,J&Jđãphảnứngbằngcáchđưaracáccấpđộtổchứcmớiđểcóthểcungcấpdữliệukháchhàngchiasẻchomộtnhómcácđơnvịkinhdoanhliênquan.

BộphậnkinhdoanhdượcphẩmcủaJ&JsửdụngmôhìnhPhốihợpđểđưaramộtgiaodiệnduynhấtđốivớicácnhânviênytế.TạichâuÂu,CôngtyDượcphẩmJanssenápdụngmôhìnhTáitạođểcungcấpcácquytrìnhchuẩncóchiphíthấptrongcáckhâumarketing,vậnchuyểnvàquảnlýdượcphẩm.CácmôhìnhhoạtđộngkhácnhautạicáccấpđộkhácnhautạođiềukiệnđểJ&Jđápứngđượcnhiềumụctiêucủacáccôngtyconcóquymôlớnvàphứctạpmàvẫngiữđượcmộtthiếtkếtổchứckháđơngiảntronghoạtđộngcủatừngcôngtycon.

NhiềucôngtythuộcgócĐadạnghóa,baogồmDuPont,CiticorpvàGeneralElectric,cócáccấpđộtổchứckhácnhau,mỗicấpđộđitheomộtmôhìnhhoạtđộngkhácnhauđểcóthểcùnglúcthỏamãnyêucầucủatậpđoàncũngnhưcáccôngtycon.

Chuyểnđổisangmôhìnhhoạtđộngmới

Môhìnhhoạtđộnggiúpxácđịnhmộtloạtcácđềxuấtchiếnlượcmàdoanhnghiệpcóthểtriểnkhai.Miễnlàmôhìnhhoạtđộngcóthểđưaracáclựachọnhấpdẫn,nósẽlàmộthướngổnđịnhđểđưaracáchànghóavàdịchvụ.Nếudoanhnghiệpquyếtđịnhrằngmôhìnhhoạtđộngkhôngphùhợpvớitìnhhìnhthựctếthịtrường,nóphảichuyểnsangmộtmôhìnhmới.Đitừmôhìnhnàysangmôhìnhkháclàcảmộtquátrìnhchuyểnđổi.Mỗilầnnhưthế,nósẽphávỡcấutrúcdoanhnghiệpcũvàđưaralốitưduyvàhànhđộngmới.Nhưngmặcdùdoanhnghiệpkhôngmuốnthayđổimôhìnhhoạtđộng

thườngxuyên,thìnhữngthayđổinhưvậythỉnhthoảnglạicầnthiết.

TừĐadạnghóađếnHợpnhất:CôngtybưukiệnchâuÂu

Vàocuốithậpniên1990,mộtcôngtybưukiệntạichâuÂuđãnhậnthấyyêucầucầnphảithayđổimôhìnhhoạtđộng.Tạithờiđiểmđó,côngtyđượctổchứctheocácđơnvịkinhdoanhtạitừngquốcgia,mỗiđơnvịchịutráchnhiệmvềhoạtđộngcủamình.Mỗiquốcgiakhácnhaucócáchệthốnghoạchđịnhtàinguyêndoanhnghiệp(ERP),quytrìnhquảnlýđơnđặthàng,mẫuhóađơnvàgiácảkhácnhau.MỗiđơnvịtựđưaracácquyếtđịnhvềhệthốngITvàchuẩndữliệucủamình;đâylàcáchthứclàmviệcchậmchạp,hiệuquảthấpvàtốnkém.Điềuđánglongạilàbanquảntrịđãpháthiệnrarằngmộtsốkháchhàngdoanhnghiệpmangcùngmộtđơnđặthàngđếncácđơnvịkhácnhauvàépgiácácđơnvịnày.

Banquảntrịđãquyếtđịnhrằnghoạtđộngchủlựccủacôngtylàbánhàng,giảiquyếtđơnđặthàng,giớithiệusảnphẩmmớivàdịchvụlogistics.BanquảntrịxácđịnhmôhìnhHợpnhấtsẽlàmviệcnàytốthơnmôhìnhĐadạnghóa.Côngtykhôngcầnphảiđưaramộtchiếnlượcmới–nóvẫncungcấpcácloạisảnphẩmchocùngmộtnhómkháchhàng.Sựthayđổitrongmôhìnhhoạtđộngđượcthiếtkếnhằmđưacácsảnphẩmvàdịchvụđếnvớikháchhàngnhanhhơn,tốthơnvàhiệuquảhơn.

Đểchuyểnđổimôhìnhhoạtđộng,banquảntrịcầnthaythếcáchệthốngquảnlýđơnđặthàngkhácnhautạimỗiquốcgiabằngmộthệthốngvàquytrìnhERPtậptrung.Cácquốcgianhậpđơnđặthàngquamộtgiaodiệntrìnhduyệtvớicùngmộtdanhsáchcácmặthàng,giácảvàhệthốngquảnlýđơnđặthàngchotoàncôngty.

Môhìnhhoạtđộngmớicủacôngtyđãgiúpgiảmđángkểthờigianchutrìnhquảnlýđơnđặthàng,giảmchiphíhoạtđộngcũngnhưtăngtínhlinhhoạtvànhạybéncủacôngty.Trongmôhìnhhoạtđộngcũ,việcthêmvàomộtsảnphẩmvớicáchtínhgiámớicóthểmấtcảtuầnlễđểbổsungvào15hệthốngkhácnhau.Hệthốngmớichỉcầnvàigiờđểthựchiệnmộtthayđổiduynhấtởhệthốngtrungtâm.

Nhưngmôhìnhhoạtđộngmớilạitácđộngmạnhmẽđếnhệthốngphânquyềncủacôngty,làmchoviệcchuyểnđổitrởnênkhókhănhơn.Trongmôhìnhcũ,vớiquyềnhạncủamình,nhàquảnlýtạimộtquốcgiacóthểđưaracácquyếtđịnhđộclậpvềsảnphẩm,giácảvàhoạtđộngquảngbá.Quyềnhạnnàybịgiảmđángkểvàlẽdĩnhiênlàcácnhàquảnlýđịaphươngkhôngmuốnsựthayđổinày.

ViệcchuyểntừĐadạnghóasangHợpnhấttạorasựthayđổiđộtphávềmặttổchức.Khicácdoanhnghiệpmuốntăngcườngchuẩnhóavàtíchhợp,họcầnloạibỏcáchệthống,quytrình,cơcấutổchứcvàvaitròhiệncó.Đểchuyểnđổithànhcôngđòihỏicầnnhiềuchiphí,thờigianvàcảsựmạohiểm.Nhưđãthấyởcôngtybưukiện,sựthayđổinàycóthểmanglạiphầnthưởngrấtlớn.

TừHợpnhấtđếnĐadạnghóa:SchneiderNational

Đầuthậpniên1990,SchneiderNational,mộthãngxetảitưnhânlớn,đãxâydựngđượcmộtmôhìnhHợpnhấtvữngmạnh.Hãngcócácquytrìnhhoạtđộngvàhệthốngđượcchuẩnhóavàtíchhợpcaoxâydựngxoayquanhmộtmôhìnhquảnlýtậptrung,trongđóhầuhếtcácnhânviênlàmviệctạivịnhGreenBay,Wisconsin.Từlâu,hãngđãđượccôngnhậnlàdoanhnghiệphàngđầutrongngànhvềviệcsửdụngIThiệuquả.Schneiderlàhãngxetảiđầutiêntriểnkhaicáchệthốngtheodõibằngvệtinh,tíchhợpcáchệthốngtheodõivàocácứngdụngvềhoạtđộngvàdịchvụkháchhàng.Nhưngđếnđầuthậpniên1990,trongsố50.000hãngxetảitrêntoànnướcMỹ,đasốthựchiệngiảmgiávàkhiếnlợinhuậncủangànhgiảmsút.Bấtkỳaicóxetảicũngcóthểkinhdoanhxetải,khiếnSchneidergặpkhókhăntrongviệcgiatănglợinhuận.

Đểđápứngyêucầucủamộtsốkháchhàngchủchốt,Schneiderquyếtđịnhcungcấpcácdịchvụlogistics.Banquảntrịnhậnthấyrằngbộphậnlogisticsvừathànhlậpkhôngthểdựatrênnềntảngvậnhànhhiệntạicủahãng.Hoạtđộngkinhdoanhxetảiyêucầutínhtậptrung,chuẩnhóavàtíchhợpcaobằngcáchcungcấpchokháchhàngmộtdịchvụvậnchuyểnđángtincậyvàcácthôngtinliênquan.Schneiderdựđịnhcungcấpcácdịchvụlogisticsđượcđiềuchỉnhtheotừng

vùngvànhucầucủakháchhàng,docácđạidiệncủahãng–tạicơsởđịaphươngvàcóthểtruycậpdữliệukháchhàng–quảnlý.Dođó,môhìnhhoạtđộngtrướcđâythườngmanglạicácsángkiếntrongkinhdoanhxetảinaykhôngcònphùhợpvớidịchvụlogistics.Vìvậy,khiđưaradịchvụnày,Schneiderđãphảiđưaramộtcơcấuquảnlýmới,táchbiệtquytrìnhITvàcáchoạtđộngvớinhau.

Theothờigian,Schneiderđãtìmđượcsựđồngvậngiữahaibộphậnkinhdoanh.Đặcbiệt,côngnghệmớihỗtrợchobộphậnlogisticsđãmanglạinhiềulợiíchchobộphậnkinhdoanhxetải.NhưngSchneidercóhainềntảngvậnhành:mộtlàmôhìnhHợpnhấtcủabộphậnkinhdoanhxetảivàthứhailàmôhìnhTáitạocủabộphậnkinhdoanhlogistics.Nhìntổngthể,SchneidercóápdụngmôhìnhĐadạnghóavớimộtsốcơsởhạtầngvàdịchvụchunghỗtrợcảhaibộphậnkinhdoanh.CácdoanhnghiệpcóhoạtđộngkinhdoanhchủlựcdựatrênmôhìnhHợpnhấtnhưSchneidercóthểkhôngcòncơhộiđểpháthuyhướngkinhdoanhchủlựcnữa.Khiđó,môhìnhĐadạnghóalạitạothêmcơhộiđểpháttriểnhoạtđộngkinhdoanhchủlực.

Môhìnhhoạtđộng-tầmnhìndoanhnghiệpTậptrungvàomôhìnhhoạtđộngthayvìcácchiếnlượckinh

doanhriênglẻsẽgiúpdoanhnghiệpcóđịnhhướngtốthơnnhằmpháttriểncáckhảnăngITvàquytrìnhkinhdoanh.NềntảngvữngchắcnàycóthểgiúpITtrởthànhmộtlựclượngtiênphong–chứkhôngphảibịđộng–trongviệcxácđịnhcácđềxuấtchiếnlượctươnglai.Khilựachọnmôhìnhhoạtđộng,banquảntrịcầnxácđịnhrõvaitròcủaviệcchuẩnhóavàtíchhợpquytrìnhkinhdoanhvàocácquyếtđịnhvànhiệmvụhàngngày.

Kháiniệmmôhìnhhoạtđộngyêucầubanquảntrịphảiđưaracácquytrìnhkinhdoanhgiúpdoanhnghiệptrởnênkhácbiệtsovớicácđốithủcạnhtranh.Lựachọnmộtmôhìnhkhôngphùhợp–khôngtồntạiđượctrongmộtthịtrườngnàođó–sẽgâyranhữnghậuquảnặngnề.Nhưngnếukhônglựachọnđượcmộtmôhìnhcũnglàviệcliềulĩnhkhôngkém.Khôngcómộtmôhìnhhoạtđộngrõràng,banquảntrịsẽnghiêngtừcơhộinàysangcơhộikháctrênthịtrường,dođókhôngtậndụngđượccáckhảnăngcóthểtáisửdụng.

Vớimôhìnhhoạtđộngđượctuyênbốrõràng,banquảntrịcóthểxâydựngđượccáckhảnăngđemlạisứctăngtrưởnglợinhuậncao.

DoviệclựachọnmôhìnhhoạtđộngdẫnđườngcáckhảnăngkinhdoanhvàITnênnósẽquyếtđịnhnhữngcơhộichiếnlượcnàodoanhnghiệpnên–haykhôngnên–theođuổi.Nóicáchkhác,mộtkhiđãđượcxácđịnh,môhìnhhoạtđộngsẽtrởthànhyếutốđiềukhiểnchiếnlượckinhdoanh.Thêmvàođó,kiếntrúccầnthiết–cũngnhưlốitưduy,hànhđộngvàchínhsáchcủabanquảntrịcùngcácquytrìnhcủamỗimôhình–sẽthayđổitùytheotừngmôhình.Kếtquảlàmôhìnhhoạtđộngcóthểtrởthànhyếutốchiphốimụcđíchcủacácđơnvịtổchứcriêngbiệt.

Chúngtôikhuyếnkhíchcácnhàquảnlýcấpcaothảoluậnvềmôhìnhhoạtđộng.Việcthảoluậnsẽbuộccácnhàquảnlýphảixácđịnhrõtầmnhìnvềcáchthứcdoanhnghiệpsẽhoạtđộngvàcáchthứccáchoạtđộngđógiúpdoanhnghiệpchiếmlĩnhthịtrường.Khixácđịnhrõtầmnhìnnày,banquảntrịsẽđưaracácphươnghướngquantrọngđểxâydựngnềntảngvậnhành.

Chương3-Triểnkhaimôhìnhhoạtđộngthôngquakiếntrúcdoanhnghiệp

Năm1884,SarahWinchester–ngườithừakếhãngsảnxuấtvũkhíWinchesterRepeatingArms,đãmuamộttòanhàsáuphòngtạiSantaClarakhinóvẫncònđangtronggiaiđoạnxâydựng.Bànhanhchónghủybỏbảnthiếtkếtòanhàvàthayvàođó,mỗisángbàđếngặpviênquảnđốcđểmôtảcôngviệcbàmuốnhọthựchiệntrongngàyhômđó.Haimươithợmộcđãlàmviệcquanhnămsuốtthángtrongsuốt36nămmàkhônghềcómộtbảnthiếtkếtổngthểnào!Tòanhàcó3thangmáy,47lòsưởi,cầuthangchẳngdẫnđếnđâu,nhữngcánhcửadẫntớicácbứctườngkínhoặctớicácdốcđithẳngxuốngvườncùnghàngloạtđiềukỳcụckhác.Nócótấtcảcáccôngnghệsưởiấmthờibấygiờ.Thiếtkếtòanhàphứctạpđếnmứckhôngaibiếtrõnócótấtcảbaonhiêuphòng–dùhầuhếtmọingườiđếmđượckhoảng160phòng.

Mặcdùnghecóvẻkỳquặc,nhưngkiếntrúccủatòanhàWinchesterHousehoàntoànchỉphụcvụchochủnhâncủanó.SarahWinchestermuốnchốngchọivớilinhhồncủanhữngngườiđãbịsúngcủahãngWinchestercướpđimạngsốngvàcóthểmuốnlàmhạibà.Khidoanhnghiệpthayđổicáchệthốngvàquytrình–saunhiềunăm,thườnglàtrên36năm,nósẽcókhảnăngrơivàokiểukiếntrúcgiốngnhưtòanhàWinchesterHouse.Ítcódoanhnghiệpnàophảichốngchọivớimaquỷ,thườngthìsựtrùnghợpvềkiếntrúcnàylàkếtquảcủasựquảnlýyếukém,chứkhôngphảidomớhỗnđộncódụngýcủaSarahWinchester.

Việcnắmbắtcáccơhộitrênthịtrườnglàhếtsứcquantrọngđốivớibấtkỳdoanhnghiệpnào–đặcbiệttrongcáclĩnhvựcmớimàdoanhnghiệpcầnphảinhanhchóngthiếtlậpđượcsựhiệndiệncũngnhưtuyênbốgiátrịcủamình.Vídụ,nhiềudoanhnghiệpnhảyvàohoạtđộngkhiInternetbùngnổvàođầunăm2000.MộttrongsốđólàManheimAuctions,mộtbộphậncủaCoxCommunicationsvàlàcôngtyđấugiáôtôcũlớnnhấtthếgiới.Tháng2/2000,ManheimAuctionsthànhlậpManheimInteractive,mộtcôngtyInternettheomôhìnhtừdoanhnghiệpđếndoanhnghiệp.Đếncuốinămđó,ManheimInteractiveđãcó275nhânviênchuyênphụtráchviệc

nhanhchóngxâydựngcáccôngcụkỹthuậtmớivàcảitiếnnhằmgiúpnhữngngườibánhàng,nhàsảnxuấtvànhânviêntiếpthịôtôquảnlýquytrìnhtiếpthịlạiôtôđãquasửdụng.Việctậptrunggiớithiệunhanhchóngmộtdòngsảnphẩmvàdịchvụmớiđãloạibỏnhữngmốilongạivềkiếntrúc.Trongthờigianngắn,MenheimInteractiveđãđạtđượcnhữngkếtquảnhưmongđợitừchínhnhữngnỗlựccủamình,nhưngvềlâudài,banquảntrịphảixemxétkiếntrúcITbêndướicũngnhưcáckhảnăngvềquytrìnhkinhdoanhcủamình.SteveCrawford,giámđốcpháttriểnphầnmềmcủaMenheimInteractive,giảithích:“Khảnăngluônđápứngnhanhchóngđãdầntrởthànhmộtvấnđề.Chúngtangàycànggiỏitrongviệclanrộngranhằmthỏamãnnhanhchóngcácnhucầu.Nhưngcáigìcũngcógiácủanó;cuốicùng,chúngtachỉcóthểnói:‘Tốtthôi!Bâygiờchúngtaphảithoátrakhỏiđốngbụibặmquỷquáinày.Chúngtacầnphảisuynghĩlại.’”

Cácdoanhnghiệpđangtìmcáchxâydựngmộtnềntảngvậnhànhvữngchắccầnnhiềuchitiếthơnsovớimôhìnhhoạtđộngcungcấp–họcầnmộtkiếntrúcdoanhnghiệpđểđịnhhướngchonhữngnỗlựccủamình.Môhìnhhoạtđộngphácthảotổngquátvềcáckhảnăngchuẩnhóavàtíchhợpgiữacácđơnvịkinhdoanh;kiếntrúcdoanhnghiệpmôtảnhữngquytrình,hệthốngvàdữliệuquantrọngđểtạonêncốtlõicủahoạtđộngdoanhnghiệp.Kiếntrúcdoanhnghiệpđịnhrõphươnghướngsốhóacủanềntảngvậnhành.

Điềukhôngmaylàthuậtngữkiếntrúclạimangýnghĩatiêucựctrongmộtsốdoanhnghiệp.Nhiềudoanhnghiệpnghingờgiátrịcủacácđềxuấtvềkiếntrúccủamình.Vàiđềxuấttrongsốđóđượcxemxéttừtrên“thápngà”ITvàtáchbiệtvớithựctiễndoanhnghiệp.Mộtkiếntrúcsưtrưởngthuộccôngtyviễnthônglớnđãxácnhận:“Cáckiếntrúc,giốngnhưbộdụngcụlàmnướcxốthoặcmáylàmbánhsandwich,rấtítkhiđượcsửdụng.Thỉnhthoảngchúngtôilạilôichúngravàtựhỏitạisaomìnhlạichingầnấytiềnvàochúng.”

Trongchươngnày,chúngtôisẽbànvềcáchđểkiếntrúcdoanhnghiệptrởthànhmộtcôngcụquảnlýhiệuquảtrongviệckếthợpcácđềxuấtcôngnghệvàkinhdoanhtrongtoàndoanhnghiệp.Chúngtôisẽđịnhnghĩakháiniệmkiếntrúcdoanhnghiệp,đồngthờiviệndẫncáchthứcbốntổchứckhácnhaupháchọavàmôtảvềkiếntrúccủamình.ChúngtôicũngsẽdiễngiảicáchcácdoanhnghiệpchuyểntừmộttầmnhìnchungvềmôhìnhhoạtđộngsangmộtphươnghướngthựchiệncácquytrìnhkinhdoanhvàkhảnăngIT.

Kiếntrúcdoanhnghiệp

KiếntrúcdoanhnghiệplàlogictổchứccácquytrìnhkinhdoanhvàcơsởhạtầngITđểphảnánhcácyêucầutíchhợpvàchuẩnhóacủamôhìnhhoạtđộngdoanhnghiệp.

Đểxâydựngkiếntrúcdoanhnghiệp,nhiềudoanhnghiệpđưarahàngloạtbảnvẽthiếtkếvàcácphântíchvềcáckhảnăngcủahệthốnghiệntạilẫnhệthốngmongmuốn.Nhưngnhữngnỗlựcphântíchlớnlaonàylạikhôngtậptrungtàinguyênvàovấnđềcơbản.Chìakhóacủakiếntrúcdoanhnghiệphiệuquảnằmởviệcxácđịnhcácquytrình,dữliệu,côngnghệvàgiaodiệnkháchhàngđểđưamôhìnhhoạtđộngtừtầmnhìntrởthànhhiệnthực.

Bốnmôhìnhhoạtđộngbaogồmcácyếutốthenchốtkhácnhautrongkiếntrúcdoanhnghiệp.ĐốivớiJMFamilyEnterpises–vớicácđơnvịkinhdoanhtựquảnthìyếutốthenchốtcủakiếntrúcdoanhnghiệplàmôitrườngcôngnghệchung.ĐốivớibộphậnGPCcủaMerrillLynchchuyênđápứngtoàndiệncácyêucầutàichínhcủatừngkháchhàngcánhân,thìyếutốthenchốtcủakiếntrúcdoanhnghiệplàdữliệukháchhàngvàgiaodiệnđểnhậpvàtruycậpdữliệuđó.ĐốivớiDowChemical–hãngluôntựhàovềquytrìnhsảnxuấtvàphânphốiantoànvớichiphíthấp,thìyếutốthenchốtcủakiếntrúcdoanhnghiệplàmộttậphợpcácquytrìnhchuẩnvàdữliệuchungđượcxâydựngtrêncùngmộtphiênbảncủahệthốngERP.ThànhcôngcủaTDBanknorthphụthuộcvàoviệctriểnkhaimộtmôitrườngcôngnghệvàquytrìnhkinhdoanhchung.

Cảbốndoanhnghiệptrênđềucócáchệthốngvàquytrìnhcũkhôngcònphùhợpvớicôngnghệcũngnhưmụctiêukinhdoanhhiệntại.Nhưnghọhiểuđượcmôhìnhhoạtđộngcủamìnhvàdođócóthểđưacácthànhphầnnòngcốtcủamôhìnhhoạtđộngvàokiếntrúcdoanhnghiệp.Họsửdụngkiếntrúccủamìnhđểliêntụccảitiếnnềntảngvậnhành.

PhânbiệtkiếntrúcdoanhnghiệpvàkiếntrúcIT

CácthiếtkếlõikiếntrúcdoanhnghiệpmàchúngtôimôtảtrongchươngnàytậptrungvàoviệctruyềntảiquytrìnhkinhdoanhvàcácyêucầuITcủamôhìnhhoạtđộngdoanhnghiệpởmứctổngquan.Chúngkhôngcungcấpcácchitiếtcầnthiếtđểphácthảoracácyêucầuthiếtkếkỹthuậtvàquytrình.BộphậnITthườngxemxétbốncấpđộthiếtkếdướikiếntrúcdoanhnghiệp:kiếntrúcvềquytrìnhkinhdoanh(cáchoạtđộnghoặccôngviệctạonêncácquytrìnhkinhdoanhchính,đượcnhữngngườichịutráchnhiệmvềcácquytrìnhnàyđưara),kiếntrúcvềdữliệuvàthôngtin(cácđịnhnghĩavềdữliệuchung),kiếntrúcvềcácứngdụng(cácứngdụngriêngvàgiaodiệncủachúng)vàkiếntrúckỹthuật(cácdịchvụcơsởhạtầngvàchuẩncôngnghệmàcácdịchvụnàysửdụng).

ThuậtngữkiếntrúcdoanhnghiệpcóthểgâyhiểunhầmvìbộphậnITtrongmộtsốdoanhnghiệpdùngnóđểchỉmộthaycảbốncấpđộnày.ChúngtôisửdụngthuậtngữnàyđểchỉtínhlogictổngquátcủacácquytrìnhkinhdoanhvàkhảnăngIT.

Thôngthường,nhữngngườikhônglàmviệctronglĩnhvựcITkhôngcầnphảithamgiasâuvàoviệcpháttriểnkiếntrúckỹthuậtvàứngdụngchitiếtđểđịnhhìnhcáckhảnăngkỹthuật.Tuynhiên,họcầncungcấpđầyđủchitiếtvềcáchthứchọsẽvậnhànhcácquytrìnhcũngnhưcácquytrìnhnàysẽsửdụngdữliệunào,từđógiúpbộphậnITpháttriểncácgiảipháphiệntạinhằmđápứngcácyêucầudàihạn.Kiếntrúcdoanhnghiệptổngquantạonênmộtsựthấuhiểuchungvềcáchthứcdoanhnghiệpsẽhoạtđộng,nhưngviệcquytụconngười,quytrìnhvàcôngnghệcầnthiếtđểtriểnkhaikiếntrúcđóđòihỏimộtsựthấuhiểuvềcácquytrìnhvàdữliệuởmứcchitiếthơn.

BộphậnITsẽpháttriểncáckiếntrúcmộtcáchrấtchitiếtvềcácứngdụng,dữliệu,thôngtinvàcôngnghệ.aKhicácbảnvẽnàyminhhọakiếntrúcdoanhnghiệp,chúngmanggiátrịtolớnvàdàilâuvìcungcấpmộtmôitrườnghoạtđộnglâudàichocácgiảiphápnhấtthời.KhibộphậnITpháttriểnkiếntrúcchitiếtmàkhônghiểurõvềkiếntrúcdoanhnghiệp,họcóthểsẽpháttriểnmộtthứgiốngnhưmónfonduetuyệtđẹpcủaThụySỹ–nóchỉlàvậttrangtríchứkhôngphảiđồdùngthiếtthực.

a.PháttriểnkiếntrúcchitiếtđượcthựchiệntrongbộphậnITlàmộtyếutốquantrọngđểxâydựngnềntảngvậnhành.Tuy

nhiên,vấnđềnàynằmngoàikhuônkhổcuốnsách.ĐộcgiảcóthểthamkhảocuốnEnterpriseArchitecturePlanning:DevelopingaBlueprintforData,ApplicationsandTechnology(Hoạchđịnhkiếntrúcdoanhnghiệp:Pháttriểnbảnthiếtkếdữliệu,ứngdụngvàcôngnghệ)củaStevenH.SpewakhoặcbàibáoAFrameworkforInformationSystemsArchitecture(Khungsườnđểkiếntrúchệthốngthôngtin)củaJohnA.ZachmantrêntạpchíIBMSystemsJournal.

Thểhiệnkiếntrúcdoanhnghiệptrênthiếtkếlõi

Nếukiếntrúcmộttòanhàđượcphácthảotrênbảnthiếtkếthìkiếntrúcdoanhnghiệpthườngđượcthểhiệntrongcácnguyêntắc,chínhsáchvàsựlựachọncôngnghệ.Dođó,kháiniệmnàycóthểgâykhókhănchocácnhàquảnlýtrongviệcnắmbắtchúng.Chúngtôiđãđềxuấtmộtbứctranhđơngiản,gọilà“thiếtkếlõi”,giúpcácnhàquảnlýcóthểthảoluậnnhằmhiểurõkiếntrúcdoanhnghiệpcủamình.Bứctranhđơngiảnchỉtrongmộttrangnàylàcáinhìntổngquanvềcácquytrình,dữliệuvàcôngnghệcầnthiếtđểtạonênmộtnềntảngvậnhànhnhưmongmuốn.Thiếtkếlõicungcấpmộtđiểmhợplựcdànhchocácnhàquảnlýchịutráchnhiệmxâydựngvàứngdụngkiếntrúcdoanhnghiệp.Nócũngđưaramộtsốhệquảtrênthiếtkếvềcơcấuvàvaitròtổchức.Mặcdùthiếtkếlõithườngkhôngđượcđềcậptrongcácyêucầuvềcơcấu,vaitròvàcácmốiquanhệbáocáosongnócũngcầnphảigắnkếtvớikiếntrúcdoanhnghiệp.ThiếtkếlõitrongmộttrangnàygiúpcácnhàquảnlýbộphậnkinhdoanhvàITcùngthảoluậnvàlàmsángtỏcácyêucầuvềnềntảngvậnhànhcủadoanhnghiệpcũngnhưtruyềnđạttầmnhìncủamình.

Mặcdùcácdoanhnghiệpkhácnhaucócáccáchriêngđểđưarathiếtkếlõi,tấtcảđềucùnglàmnổibậtnhữngyếutốthenchốtcủanềntảngvậnhành.Chúngtôinhậnthấycóbốnyếutốchungtrongthiếtkếlõikiếntrúcdoanhnghiệp:

1. Cácquytrìnhkinhdoanhlõi.Mộtbộquytrìnhdoanhnghiệpđịnhhìnhmộtnhómbaogồmcáckhảnăngổnđịnhmangtầm

doanhnghiệpmàdoanhnghiệpcầncóđểvậnhànhmôhìnhhoạtđộngvànắmbắtcơhộitrênthịtrường.

2. Cácquytrìnhđượchỗtrợtừdữliệuchung.Dữliệunàycóthểlàcáctậptinkháchhàngtrongcácdòngsảnphẩmkhácnhaucủamộttổchứcdịchvụtàichínhhoặcdữliệuđầyđủvềnhàcungcấpvàsảnphẩmtrongcácđơnvịkinhdoanhkhácnhaucủamộtchuỗicungứngtoàncầu.

3. Cáccôngnghệkếtnốivàtựđộngthenchốt.Cáccôngnghệnàybaogồmcácphầnmềmnhưphầnmềmtrunggian“middleware”(vídụ:côngnghệkếtnối)chophéptíchhợpcácứngdụngcũngnhưtruycậpđếndữliệuchungvàcácgóiphầnmềmquantrọngnhưhệthốngERP(vídụ:côngnghệtựđộnghóa).Cáccôngnghệthenchốtcũngbaogồmcáccổngcungcấpphươngthứcchuẩnđểtruycậpđếncáchệthốngvàdữliệuhoặcmộtgiaodiệnkháchhàngphânbiệtdoanhnghiệpvớicácđốithủcạnhtranh.Cácgiaodiệnđiệntửđếncácnhómliênquan(nhânviên,kháchhàng,đốitác,nhàcungcấp)cũngcóthểxuấthiệntrênthiếtkếlõivềkiếntrúcdoanhnghiệp.

4. Kháchhàngchủchốt.Đâylàcácnhómkháchhàngchính(vídụ:cáckênhhoặcphânkhúc)mànềntảngvậnhànhphụcvụ.

Cácyếutốcơbảnnổibậttrongthiếtkếlõitùythuộcvàotừngmôhìnhhoạtđộngcủadoanhnghiệp.Dođó,chúngtôisẽtìmhiểucácđiểmgiốngnhaugiữathiếtkếlõicủacácdoanhnghiệpsửdụngcùngmộtmôhìnhhoạtđộng.Chúngtôicũngsẽđưaracácđặcđiểmkiếntrúcdoanhnghiệpcủabốnmôhìnhhoạtđộng,đồngthờisửdụngcácvídụcụthểcủaDeltaAirLines,CarlsonCompanies,MetLifevàINGDIRECT,từđóđưaramộtmẫuchungcũngnhưcácbướcđểphácthảothiếtkếlõi.

KiếntrúcdoanhnghiệpcủamôhìnhHợpnhất

TrongmôhìnhhoạtđộngHợpnhất,việcphụcvụcácloạikháchhàngchủchốtkhácnhauđòihỏicảsựchuẩnhóavàtíchhợpcácquytrìnhkinhdoanh.Côngnghệđượcdùngđểkếtnốicũngnhưtựđộnghóacácquytrình.CóthểnóiDeltaAirLineslàhãnghàngkhôngdịchvụđầyđủcónềntảngvậnhànhtốtnhất.

Năm1997,LeoMullintrởthànhCEOcủaDeltaAirLines,hãnghàngkhônglớnthứbatạiMỹxétvềdoanhsốvàquãngđườngbay.MullinnhanhchóngnhậnthấyrằngkhảnăngITcủaDeltađãđượcxâydựngđểđốiphóvớinỗlựcthuêngoàikhôngthànhcông.Chưahàilòngvớicácdịchvụthuêngoài,mỗiđơnvịtrongsố17đơnvịchứcnăngcủaDeltađãtựxâydựngkháhiệuquảkhảnăngITchoriêngmình.DeltacósốlượngnềntảngITnhiềunhưsốlượngchứcnăngcủahãng,vàcácnềntảngnàykhôngcókhảnăngtruyềnđạtvớinhau.Kếtquảcóthểdựđoánlàcácđạilýbánvé,đạilýđặtchỗ,bộphậnvậnchuyểnhànhlývàcácbộphậnkháccủaDeltathườngkhôngcóđủthôngtinđểthựchiệncôngviệc–khiếncảkháchhànglẫnnhânviênđềuthấtvọng.ViệcthảoluậnvềthiếtkếlõigiữabanquảntrịDeltavànhânviênITđãgiúphaibêncócùngnhậnthứcvềcáckhảnănghãngcầnpháttriểnđểhỗtrợchocácchiếnlượctươnglai.

Trongbướcđầutiêncủaviệclàmrõtầmnhìn,banquảntrịđãxácđịnhbốnquytrìnhlõi:trảinghiệmkháchhàng,kênhcungcấpthôngtinhoạtđộng,cácphảnánhkinhdoanhvàquảnlýquanhệnhânviên(Hình3-1).TrảinghiệmkháchhàngxácđịnhtấtcảnhữngcáchthứcDeltatươngtácvớikháchhàng.Kênhcungcấpthôngtinhoạtđộngliênquanđếnviệcbốchànglên,dichuyển,bốchàngxuốngvàbảodưỡngmáybay.Cácphảnánhkinhdoanhtậptrungvàocáchthứccôngtykiếmlợinhuận:cácquytrìnhlênkếhoạch,địnhgiávàtàichính.Quảnlýquanhệnhânviênbaogồmcácquytrìnhliênquanđếnviệclênkếhoạch,tiềnkhenthưởngvàpháttriểnlựclượngnhânviênmangtínhlinhhoạtcao.

Hình3-1ThiếtkếlõicủaMetLife

Saukhithốngnhấtvềcácquytrìnhlõi,banquảntrịxácđịnhchínloạidữliệuquantrọngđốivớisựvậnhànhcủaquytrình.Chíncơsởdữliệunàyđượcphácthảongaychínhgiữathiếtkếlõi.XungquanhdữliệuchunglàhệthốngđầunãocủaDelta–phầnmềmtruycậpvàodữliệuchungcủahãngđểcậpnhậtngaylậptức.HệthốngđầunãocủaDeltađượcthiếtkếđểđưadữliệuđếnvớikháchhàng,nhânviênvàcácquytrìnhlõicủahãngkhicầnthiết.CôngnghệkếtnốinàylàyếutốquyếtđịnhđểtạonênmôhìnhhoạtđộngchuẩnhóavàtíchhợpcaocủaDelta.

Đầunăm2001,MullinnhậnthấycácbiệnphápcảitiếnvềcôngnghệvàquytrìnhđạtđượcnhờvàonhữngnỗlựctrongkiếntrúcdoanhnghiệpđãđưaDeltatừvịtrícuốicùng(năm1997)trởthànhhãnghàngkhôngduynhấtliêntụcnằmtrongbavịtrídẫnđầuxéttheocácchuẩnđoquantrọngnhất:hoạtđộngđúnggiờ,mấthànhlývàphànnàncủakháchhàng.Tuynhiên,kiếntrúcdoanhnghiệpcủaDeltachưađủđểgiúpdoanhnghiệpthoátkhỏinguycơphásảntronggiaiđoạnkhókhănmàcáchãnghàngkhônglớnphảitrảiquacuốinăm2001.NhữngmốiquanngạivềtàichínhcủaDeltalàlờinhắcnhởđầytỉnhtáorằngnềntảngvậnhànhkhôngthểduytrìđượcmộtdoanhnghiệpnếuchiếnlượcthịtrườngkhôngkhảthi.

Hình3-2ThiếtkếlõimôhìnhHợpnhất

NửaphíatrêncủaHình3-2xácđịnhquytrìnhtạonênthiếtkếlõivềkiếntrúcdoanhnghiệptheomôhìnhhoạtđộngHợpnhất.Thiếtkếlõinàycóbayếutố.Trướchết,doanhnghiệpcầnxácđịnhkháchhàngchủchốt(cácphânkhúcvà/hoặckênh)màmìnhphụcvụ.Kếtiếplàliệtkêdanhsáchcácquytrìnhcầnđượcchuẩnhóavàtíchhợp.Sauđó,xácđịnhdữliệuchungcầnthiếtđểtíchhợpcácquytrìnhvàphụcvụkháchhàng.Cuốicùng,cáccôngnghệtrọngđiểmtrongtựđộnghóahaykếtnốiquytrình,nếucó,cũngcóthểđượcđưaraởđây(cácyếutốkhôngbắtbuộcnàyđượcphácthảobằngnétđứttronghình).

NửadướicủaHình3-2thểhiệnthiếtkếlõivềkiếntrúcdoanhnghiệptheomôhìnhhoạtđộngHợpnhất.Bảnthiếtkếphảnánhmộtmôitrườngchuẩnhóavàtíchhợpcaovớicácquytrìnhchuẩntrongviệctruycậpdữliệuchungđểcungcấpcácsảnphẩmvàdịchvụtớikháchhàng.Thiếtkếlõicóthểcóhoặckhôngchỉracáccôngnghệ

trọngđiểm,tùyvàotầmquantrọngcủamộtcôngnghệnàođóđốivớitầmnhìncủabanquảntrị.

KiếntrúcdoanhnghiệpcủamôhìnhĐadạnghóa

MôhìnhhoạtđộngĐadạnghóađốilậpvớimôhìnhHợpnhất,cótínhtíchhợpvàchuẩnhóathấp.Nhìnchung,mỗibộphậnhoạtđộngđộclậpvớinhau,mặcdùvẫncócơhộiđểsửdụngcácdịchvụchiasẻtrongtoàndoanhnghiệp.

CarlsonCompanies,mộtcôngtytrịgiá20tỷđô-latronglĩnhvựcmarketingvàdulịch,đitheomôhìnhĐadạnghóa.DanhmụcđầutưcủaCarlsonbaogồmkháchsạnRadissonHotels,nhàhàngT.G.I.Friday,CarlsonMarketingGroup,CarlsonWagonlitTravel,RadissonSevenSeasCruisesvàGoldPointRewardNetwork.

Mặcdùcáccôngtynàyhoạtđộngđộclập,Carlsonđãgiảmchiphívàtăngtínhđồngvậnnhờvàokhảnăngvềdịchvụchiasẻđạtchuẩnquốctếcủamình.Năm2004,CarlsonđãnhậnđượcgiảithưởngcủaHiệphộiHiệuquảvàChấtlượngQuốctế(InternationalProductivityanQualityCouncil)dànhcho“bộphậndịchvụchiasẻchấtlượngnhất”.Bộphậnnàyhoạtđộngnhưmộtcôngtyriêng,cungcấpcácdịchvụITvàtàichính.

ThiếtkếlõivềkiếntrúcdoanhnghiệpcủaCarlsontậptrungvàocáccôngnghệ,điềunàythểhiệnniềmtincủabanquảntrịvềcácdịchvụcơsởhạtầngcôngnghệcầnđượcchiasẻkhicácđơnvịkinhdoanhvẫnduytrìquyềnhạncủamìnhtrongcácquytrìnhkinhdoanhđịaphươngcũngnhưứngdụngIT.MôhìnhĐadạnghóacủaCarlsonyêucầumộtthiếtkếlõiđơngiảntrongtoàndoanhnghiệp.Dođó,thiếtkếlõikiếntrúcdoanhnghiệpcủaCarlsonchỉpháchọacácdịchvụchiasẻvàcơsởhạtầngcôngnghệcầnthiếtđểđạtđượcđiềunày(Hình3-3).

Hình3-3ThiếtkếlõicủaCarlson

MộtvídụcựcđoanvềĐadạnghóalàhoàntoànkhôngcókiếntrúcdoanhnghiệp–mộtdoanhnghiệpdựđịnhsẽkhônghềcósựđồngvậngiữacácbộphậncủanó.Nhưngthôngthường,cácdoanhnghiệptheomôhìnhhoạtđộngĐadạnghóadựatrênmộtnềntảngcôngnghệchungnhằmđạtđượctínhkinhtếtheoquymô.Cáccôngnghệnàylàyếutốthenchốtcủathiếtkếlõivềkiếntrúcdoanhnghiệp.Cáccôngnghệvàdịchvụchiasẻthườngbaogồmtrungtâmdữliệu,hệthốngthôngtinliênlạc,khảnăngpháttriểnhệthốngvàbảodưỡngnướcngoài,cácthỏathuậntậptrungvớinhàcungcấp,vàbàntrợgiúp(dịchvụkháchhàng).CácdoanhnghiệpĐadạnghóađánhgiácaonhữngdịchvụchiasẻkháccũngcóthểđưamộtsốquytrìnhchuẩn,hoặcthậmchícảdữliệuchung,vàothiếtkếlõicủamình,đặcbiệtlànếumộtsốđơnvịkinhdoanhsửdụngdữliệuchungnhưnglạichưacómộtcơcấuchínhthứcđểquảnlý(Hình3-

4).

Hình3-4ThiếtkếlõimôhìnhĐadạnghóa

KhiphácthảothiếtkếlõicủamôhìnhĐadạnghóa,chúngtaphảibắtđầutừcáccôngnghệcóthểđượcchiasẻđểmanglạitínhkinhtếtheoquymô,chuẩnhóavàcáclợiíchkhác;chỉđưavàocácyếutốcònlại–cácloạikháchhàngchủchốt,quytrìnhkinhdoanhvàdữliệu–khichúngthậtsựcầnthiếtchomôhìnhhoạtđộng.Vídụ,mộtsốdoanhnghiệpĐadạnghóacầnphảicómộtquytrìnhchuẩnvàdữliệuđểlàmbáocáotàichính,quảnlýrủirovàtuânthủquyđịnhtrongcácđơnvịkinhdoanhcủamình.Tuynhiên,chúngtahiếmthấymộtgiaodiệnduynhấtchocáckháchhàngchungcủamộtdoanhnghiệpĐadạnghóa.

KiếntrúcdoanhnghiệpcủamôhìnhPhốihợp

MôhìnhPhốihợpcungcấpdịchvụtíchhợpchomỗinhómkháchhàngchủchốt.Cácdữliệuquantrọngchiasẻtừcácđơnvịkinhdoanhđượctíchhợplạiđểtạothànhmộtgiaodiệnchungchokháchhàng.Docórấtnhiềusảnphẩmkhácnhau,nhiềutậpđoàndịchvụtàichínhlớnnhưMetLifeđãsửdụngmôhìnhPhốihợp.Phốihợpgiúpdoanhnghiệpcóthểtíchhợpmộtsốlượnglớncácsảnphẩmvàquytrìnhmàkhôngcầnphảichuẩnhóachúng.

MetLifelàcôngtyhàngđầuchuyêncungcấpcácdịchvụbảohiểmvàtàichínhchohàngtriệukháchhàngcánhânvàtổchứctàilớntrêntoànnướcMỹ.Thôngquacácchinhánhvàcôngtyconcủamình,MetLifecungcấpcácdịchvụbảohiểmnhânthọ,niênkim,bảohiểmnhàvàxecùngcácdịchvụtàichínhchocánhâncũngnhưcácsảnphẩmvàdịchvụvềbảohiểmtậpđoàn,táibảohiểm,hưutrívàtiếtkiệmchocácdoanhnghiệphaytậpđoàn.MetLifecòncócáchoạtđộngbảohiểmtrựctiếptạikhuvựcchâuÁTháiBìnhDương,MỹLa-tinhvàchâuÂu.

Saumộtloạtcácvụsápnhậpvàothậpniên1990,banquảntrịMetLifeđãtiếnhànhcắtgiảmchiphíbằngcáchtăngtínhchuẩnhóachocácchứcnăngkinhdoanhvàquytrìnhchungnhưtàichính,nhânsựvàsựtuânthủquyđịnh.Songcũnggiốngnhưhầuhếtcáccôngtybảohiểmkhác,trướcđó,MetLifeđãxâydựngđượcnhữnghệthốnghỗtrợcáchoạtđộngcơbản–nhưkýhợpđồngbảohiểm,thanhtoán,tiếntrìnhcôngviệcvàxácnhậnkháchhàng–ởtừngsảnphẩmbảohiểmriêng.Đểđưarađượccácquytrìnhtừnhữngsảnphẩmkhácnhaulàmộtvấnđềcầnthờigianvàtốnkém.Quantrọnghơn,cácsảnphẩmvàdòngsảnphẩmkhácnhauđòihỏinhữngnghiệpvụkhácnhau,dođólàmgiảmcơhộiđểchuẩnhóacácsảnphẩmvàcácđơnvịkinhdoanh.

Dođó,MetLifeđãtậptrungvàoviệcpháttriểnmộtchiếnlượcvàmôhìnhhoạtđộngnhằmcungcấpdịchvụkháchhàngtíchhợpcácsảnphẩm–môhìnhPhốihợp.Đểcóđượctầmnhìntíchhợpvềkháchhàng,côngtyphảithuthậpthôngtinkháchhàngtừcácsảnphẩmkhácnhauvàtạođiềukiệnđểmọingườicóthểtruycậpthôngtinnàytừcùngmộtnguồn.ThiếtkếlõivềkiếntrúcdoanhnghiệpcủaMetLifephảnánhtầmquantrọngcủadữliệutíchhợpkhimộttrungtâmtíchhợpđượcđặtngaygiữabảnthiếtkế–cácphầnmềmtựviết

từcácgóithươngmạiđểtruycậpdữliệukháchhàngtừcáchệthốngsẵncó(Hình3-5).

MetLifehiệnđangxâydựngkhodữliệutrungtâmđểlưutrữdữliệukháchhàngvàcácthôngtinkháckhôngthuộcvềsảnphẩmbảohiểmriênglẻ.Khodữliệulàmộtdựándàihạnxâydựngtrungtâmtíchhợptruycậpđếndữliệunằmtrêncácứngdụngcũvàchuyêncungcấpkhảnăngtruycậpđếntệptinthôngtinkháchhàng.NgoạitrừnhữngthứmangtínhriêngtưhayphảitheoquyđịnhcủaMetLife,hầuhếtcáccổđôngcóthểtruycậpdữliệuthôngquamộtcổngchuẩn,đượcthểhiệnởbêntráicủabảnthiếtkế.MộtkếtnốiđiệntửriêngđếntrungtâmtíchhợpchophépcácđốitáccủaMetLife(phòngthínghiệm,môigiới,cơquanluậtpháp)truycậpvàomộtsốhệthốngvàdữliệucủacôngty.Cácquytrìnhđượcthểhiệnphíabênphảilàvídụvềcáchệthốngvàquytrìnhmàtrungtâmtíchhợptruycập.KhônggiốngnhưcácquytrìnhtrongthiếtkếlõicủaDelta(vàbấtkỳmôhìnhHợpnhấtnào),hầuhếtcácquytrìnhbảohiểmsẽkhông

đượcchuẩnhóatrêntấtcảcácđơnvịkinhdoanhhaysảnphẩm.Tuynhiên,trongtừngđơnvịkinhdoanhvàdòngsảnphẩm,MetLifelạiđitheomôhìnhHợpnhấtđểlàmtăngtínhhiệuquảtiềmnăngcũngnhưkhảnăngdựđoánkếtquả.

ThiếtkếlõivềkiếntrúcdoanhnghiệpcủamôhìnhhoạtđộngPhốihợpnhấnmạnhtínhtíchhợpcủadoanhnghiệpvàdođótậptrungvàodữliệuchung(Hình3-6).Thôngthường,thiếtkếlõicũngsẽnhấnmạnhnhữngcôngnghệquantrọngchophépcácbênliênquancóthểtruycậpvàodữliệuđó.VìhầuhếtcácquytrìnhtrongmôhìnhPhốihợpđềucóđặcđiểmriêng,nênchúngtakhôngnhấtthiếtphảiđưachúngvàothiếtkếlõi.Tuynhiên,việcphácthảomộtsốquytrìnhsắpđượcphốihợpcũngrấtcóích.

Hình3-6ThiếtkếlõimôhìnhPhốihợp

KhipháchọathiếtkếlõicủamôhìnhPhốihợp,hãybắtđầutừcáckháchhàngchủchốt(vídụnhưcácphânkhúcvàkênh)sẽđượccácđơnvịkinhdoanhchiasẻ.ĐốivớiMetLife,đólàsựtổnghợpgiữacácnhómbêntrongvàbênngoàiđượcliênkếtbằngcổngthôngtin.Kếtiếp,cầnxácđịnhmộtnhómdữliệucủadoanhnghiệp–đượcchiasẻgiữacácđơnvịkinhdoanh–đểphụcvụcáckháchhàngchủchốt.Sauđó,cầnxácđịnhcôngnghệnàoquantrọngđốivớiviệctíchhợpdữliệu.Khôngnhấtthiếtphảichỉrađượccôngnghệnhưngthôngthường,xétởcấpđộtổngquan,việcnàysẽgiúpcácnhàquảnlýkinhdoanhvàIThiểuđượcchìakhóacủaviệctíchhợpdữliệu.Cuốicùng,tacầnxemxétcónênđưavàocácyếutốvềquytrìnhkinhdoanhhaykhông.

KiếntrúcdoanhnghiệpcủamôhìnhTáitạo

MôhìnhhoạtđộngTáitạothànhcôngkhicácquytrìnhcơbảnđượcchuẩnhóatrêntoàndoanhnghiệpvàđượccôngnghệtựđộnghóahỗtrợ.Táitạochophépdoanhnghiệppháttriểnvàmởrộngnhanhchóng,trườnghợpđiểnhìnhlàINGDIRECT.

INGDIRECT,mộtchinhánhcủatậpđoàndịchvụtàichínhkhổnglồINGGroepởHàLan,đượcthànhlậpnăm1997vớitưcáchngânhànghoạtđộngquađàmthoạiởCanada.Làmộttrongnhữngcôngtypháttriểnnhanhnhấttronglịchsử,INDDIRECTtươngtáctrựctiếpvớikháchhàngvàcungcấpcácsảnphẩmđơngiảnthuộclĩnhvựcngânhàngcho13triệukháchhàngcủa9tổchứcngânhàngtạicácquốcgiachâuÂu,BắcMỹvàAustralia.KháchhànggiaodịchvớiINGDIRECTthôngquaInternet,thưtừhoặcđiệnthoại.NgânhàngkhôngcóchinhánhvàrấtítmáyATM.Cácsảnphẩmrõràng,dễhiểuvớicáctínhnăngđơngiản,khôngtínhphídịchvụhayyêucầusốdưtốithiểu,khôngcócácđiềukhoảnvànguyêntắcphứctạp.INGDIRECTchỉcómộtsốsảnphẩmnhưtàikhoảntiếtkiệm,thếchấpđơngiản,chứngchỉtiềngửivàmộtvàiquỹtươnghỗ.Docóchiphíthấp,lợinhuậncaovàkênhsửdụngđadạng,côngtyđãthuhútđượcmộtlượngkháchhànglớn.

CácbộphậncủaINGDIRECTđóngtạicácquốcgiahoạtđộngđộclậpnhưngcùngchiasẻmộttậphợpcácgiảiphápkinhdoanhchuẩncũngnhưcácthànhphầncơsởhạtầngcôngnghệchuẩn.INGDIRECTlựachọncácgiảiphápkinhdoanhchotấtcảcácbộphậntheomộtquytrìnhyêucầuđềxuấttậpthểđểphảnánhđượccácyêu

cầuchung.Tínhphùhợpvềkiếntrúccũngnhưsựhỗtrợtoàncầulàyêucầucơbản.Cácnhàquảnlýtạitừngquốcgiacóthểquyếtđịnhsửdụngmôđunnàonhưnghọkhôngđượcphépđưanhữnggiảiphápmangtínhđịaphươngvàocácthànhphầnnòngcốt(mặcdùtrongmộtvàitrườnghợp,họđượcphépđiềuchỉnhmộtsốgiảipháp).Hầuhếtcácmô-đungiúpduytrìchiphíhoạtđộngởmứcthấp(0,43%tàisản,sovới2,5%ởmộtngânhàngtoànnghiệpvụ)vàchophépcôngtycóthểđưaramứclãisuấtgửitiềncaohơnvàlãisuấtvaythấphơn.

ThiếtkếlõikiếntrúcdoanhnghiệpcủaINGDIRECTphảnánhmôhìnhhoạtđộngTáitạocủacôngty(Hình3-7).BảynhómdịchvụnhấnmạnhtínhđơnthểcủahệthốngINGDIRECT.Ngaycảcácdịchvụbênngoài,nhưcácbáocáocơquanđiềutravàinấn,cũngđượcthiếtkếđểtươngtácvớicơsởhạtầngcủaINGDIRECT.Dịchvụquanhệkháchhàngchophépngânhàngtạitừngquốcgiaquảnlýdữliệuvàcáctươngtáckháchhàngcủamình.Cácmô-đunnàykhácvớicácmô-đundịchvụkinhdoanhchungchuyênquảnlýsựtươngtácgiữanhữnghệthốngvớinhaukhixửlýgiaodịch.Chẳnghạn,khimộtkháchhàngmớiđăngkýsửdụngmộtsảnphẩmcủaINGDIRECT,cácmô-đundịchvụkinhdoanhchungsẽcậpnhậttệptinthôngtinkháchhàng,tệptinnhậtkýgiaodịchvàhệthốngquảnlýquanhệkháchhàng.Cácdịchvụkinhdoanhchungnàycũngghilạikhoảntiềngửicủakháchhàngvàxửlýgiaodịch.Mộtnhómcácdịchvụkhác–dịchvụkênh–kếtnốihệthốngbêndướivớicáchệthốngtươngtácvớikháchhàng.

Hình3-7ThiếtkếlõicủaINGDIRECT

Chúthích:CIF(tệptinthôngtinkháchhàng),CRM(quảnlýquanhệkháchhàng),IVR(trảlờitựđộngquađiệnthoại),CTI(tíchhợpđiện

thoại-máytính),WAP(điểmtruycậpkhôngdây).

Cácmô-đundịchvụcủaINGDIRECTsốhóacácquytrìnhchuẩntrongtoàncôngty,dođóhỗtrợmôhìnhhoạtđộngTáitạocủaINGDIRECT.Bằngcáchxácđịnhcácnhómdịchvụchính,thiếtkếlõikiếntrúcdoanhnghiệpgiúpbanquảntrịhiểurõvềcáckhảnănghiệntạivàhướngtớinhữngcơhộimới.Thiếtkếlõikhôngchứadữliệuvì9ngânhàngtạicácquốcgiakhôngchiasẻdữliệuvớinhau(mỗingânhàngphụcvụkháchhàngriêngcủamình–dùchohọởbấtkỳđâukhiđăngkýsửdụngdịchvụ).Thayvàođó,thiếtkếlõinhấnmạnh

nhữngbộphậnquytrìnhcơbảnmàbanquảntrịgọilà“cácdịchvụ”.

MôhìnhhoạtđộngTáitạopháttriểnxoayquanhcácquytrìnhđãđượcchuẩnhóa.Dođó,thiếtkếlõisẽthểhiệncácquytrìnhchuẩncơbảnvàtronghầuhếtcáctrườnghợp,gồmcảcáccôngnghệchínhđểhìnhthànhcácquytrìnhnày(Hình3-8).DữliệuítkhixuấthiệntrênthiếtkếlõivìcácđơnvịkinhdoanhtrongdoanhnghiệpTáitạothườngkhôngchiasẻdữliệuvớinhau.ĐểgiatăngtínhkinhtếcủamôhìnhTáitạo,cácdoanhnghiệptựđộnghóanhữngquytrìnhcơbản,thườngquacácmô-đunkinhdoanhtáisửdụng(thểhiệnbằngcácquytrìnhkinhdoanhđượcbaoquanhbởicôngnghệtrongHình3-8).Thiếtkếlõikiếntrúcdoanhnghiệpcũngthườngthểhiệncáccôngnghệchungkếtnốicácquytrìnhđượcchuẩnhóavớinhau.

KhiphácthảothiếtkếlõikiếntrúcdoanhnghiệpchomôhìnhTáitạo,cầnbắtđầutừcácquytrìnhcơbảnđượcchuẩnhóavàtáitạoxuyênsuốtcácđơnvịkinhdoanh.Kếtiếplàxácđịnhcôngnghệtựđộnghóacácquytrìnhcơbảnnày.Sauđó,xemxétcácđơnvịkinhdoanhcóthểchiasẻvớinhaucôngnghệkếtnốinào.TrongmôhìnhTáitạo,thôngthườngkhôngnhấtthiếtphảichiasẻdữliệuhayxácđịnhcáckháchhàngchủchốt.Thayvàođó,cácđơnvịkinhdoanhtựquyếtđịnhviệcnàychobộphậncủamình.

Hình3-8ThiếtkếlõimôhìnhTáitạo

Nhữngaicầnthiếtkếkiếntrúcdoanhnghiệp?Trongnhiềudoanhnghiệp,việcthiếtkếkiếntrúcdoanhnghiệplà

tráchnhiệmcủamộtvàinhânviênITngồisuốtthángtrongphòngnghiêncứu,họchỉnổilênkhiđãthiếtkếđượccảmộtcuốnsáchcógiátrịbaogồmcácsơđồ,bảnvẽ.Cácbảnthiếtkếnàythườngmôtảcáckếtnốigiữacáchệthốnghiệntạivớinhau.Họbiệnhộrằngkhikếtnốicáchệthốngcũhiệntạivớinhau,toànbộhệthốngsẽđỡrốirắm.Hầuhếtcáchoạtđộngkiếntrúckểtrênrútcụcđềubịxếpxó.Cácbảnthiếtkếkiếntrúcchitiếtvềcácquytrìnhkinhdoanhvàứngdụnghệthống–ngoạitrừmộtđềxuấtquytrìnhkinhdoanhnàođó–cóthểlàmchodoanhnghiệpcảmthấyaiđấyđanglàmcáigìđóđểgiảiquyếtmớrốirắm,nhưngítkhidoanhnghiệplạithựchiệntheo.

Thayvàođó,quytrìnhkiếntrúcdoanhnghiệpcầnphảibắtđầutừviệcbanquảntrịthảoluậnvềmôhìnhhoạtđộng.Mẫuthiếtkếcủa

mỗimôhìnhhoạtđộnglàđiểmkhởiđầugiúpbanquảntrịthiếtkếnềntảngvậnhành.Trongquátrìnhphácthảothiếtkếlõikiếntrúcdoanhnghiệp,banquảntrịphảiquyếtđịnhđượccáigìthậtsựlàlõicủadoanhnghiệp.Việclựachọnmộtmôhìnhhoạtđộngbuộcdoanhnghiệpphảiquyếtđịnhvềtầmnhìnchung.Việcxácđịnhcácloạikháchhàngchủchốt,quytrìnhlõi,dữliệuchungvàcôngnghệcầnđượcchuẩnhóavàtíchhợpđòihỏisựcamkếttheomộthướnghànhđộngcụthể.Mộtkhidoanhnghiệpxâydựngcáckhảnăngđượcthểhiệntrongthiếtkếlõi,việctriểnkhaicácchiếnlượcxoayquanhlõisẽtrởnêndễdànghơn,nhanhhơnvàíttốnkémhơn.Tuynhiên,mộtkhiđãhìnhthànhlõi,doanhnghiệprấtkhóthayđổiđượcphươngthứckinhdoanh.Doanhnghiệpkhôngchỉphảithiếtkếlạivàtriểnkhaicáckhảnăngcôngnghệmới,màcònbuộccácnhânviênphảinghiêncứulạicácquytrình.Dođó,kiếntrúcdoanhnghiệpđòihỏicácnhàquảnlýđầykinhnghiệmphảiđưarađượcnhữngquyếtđịnhkhókhăn.Nếucóthểtáisửcácquytrìnhvàhệthống,doanhnghiệpsẽthuđượclợinhuậncao;tuynhiên,nếuchuẩnhóakhôngphùhợpvớinhucầucủadoanhnghiệp,nósẽhếtsứctốnkém.

ViệccầnphảithảoluậnvềkiếntrúcdoanhnghiệpvớibanquảntrịcấpcaokhôngphảilàýtưởngmớimẻđốivớicáclãnhđạoIT.Tuynhiên,nhiềulãnhđạoITthấyrằnghọmớilàngườiđứngrađiềuphốiviệcnày.Chúngtađãthấyhaichiếnlượcthànhcôngkhicósựthamgiacủabanquảntrịcấpcao:cáccuộcthảoluậncấpcaođượcđiềuphốibởiITcũngnhưcácthiếtkếITđượcbanquảntrịcấpcaochấpthuận.

CáccuộcthảoluậncấpcaođượcđiềuphốibởiIT

Đốivớimộtsốdoanhnghiệp,thiếtkếkiếntrúcdoanhnghiệpbắtđầutừviệcthiếtlậpcáckhảnănglõi.Việcpháttriểncáckhảnăngnàyliênquanđếnvấnđềcảitiếnhoạtđộngvàthườngcảvềmặttổchức.Nhữngthayđổithườngcóquymôlớnvàkhôngmấydễchịu.Banquảntrịcấpcaocầnphảiđịnhhướngchonhữngthayđổinày,bắtđầutừviệcphácthảomôhìnhhoạtđộngvàsauđólàthiếtkếlõikiếntrúcdoanhnghiệp.CácdoanhnghiệpsửdụngcáchnàybaogồmDeltaAirLines,BTvàStateStreetCorp.TạiBTvàStateStreet,cácCEOcôngbốviệcchuyểnđổitừmôhìnhĐadạnghóasangcácmôhìnhcótínhtíchhợpcaohơnquacácđềxuấtcótênlà“OneBT”và“OneStateStreet”.

Thậtkhôngdễdàngphácthảothiếtkếlõikiếntrúcdoanhnghiệpvìnóđòihỏibanquảntrịphảiđưarađượcmộttầmnhìnrõràngchomộttổchứcphứctạp.Banquảntrịphảicốgắngdiễntảphầncốtlõicủadoanhnghiệptrênbảnthiếtkế.CharlieFeldđãdựtínhrằngbanquảntrịDeltaAirphảitrảiqua60lầnlặplạiđểhoànthànhbảnvẽthiếtkếlõicủahãng.Nhưngmộtkhiđãhoànthành,banquảntrịcóthểdựđoánrằngmặcdùcácđiềukiệnkinhdoanhthayđổinhanhchóng,phầnlõicủacôngtyvẫngiữnguyên.Mụctiêucủaviệcsốhóalõilàđểlàmchonótrởnêndễdựđoánhơn,cóthểtáisửdụngvàổnđịnhhơn.Bằngcáchsốhóacácquytrìnhlõi,dữliệuvàcôngnghệđượcthểhiệntrongthiếtkếlõi,banquảntrịcóthểkỳvọngvàoviệccóđượcmộtnềntảngvậnhành,chứkhôngphảilàmộtbộxiềngxíchcòngtay.

Mộtsốbanquảntrịcókhuynhhướngđưavàoquánhiềuquytrìnhhoặcquánhiềuchitiếtvàothiếtkếlõikiếntrúcdoanhnghiệp.Việcthốngnhấtđượccáigìkhôngnênđưavàocóthểlàvấnđềthửtháchđốivớibanquảntrị,songnósẽmanglạikếtquảtíchcực.Cuộctranhluậnsôinổicủabanquảntrịcóthểđemđếnnhữnglựachọnkhácnhauchonềntảngvậnhành.Hoạtđộngthiếtkếkiếntrúcdoanhnghiệpđòihỏicầnlàmsángtỏmộttầmnhìnkhảthi.

CáclãnhđạoITphácthảothiếtkếlõi

TạiMetLife,cácnhàquảnlýkinhdoanhnhìnvàobộphậnITđểhợplýhóahệthốngkhihọthuđượcnhữnglợiíchtừcácvụsápnhậptrongquákhứvàtươnglai.CôngtythiếucáckhảnăngITcầnthiếtđểthuđượcgiátrịmàcôngtykỳvọngtừcácvụsápnhập.CáclãnhđạoITđãpháttriểnthiếtkếlõi,đưaramộttầmnhìnchocôngtymàITcóthểnhanhchóngcungcấp(Hình3-5).Thiếtkếlõinàydựđoánđượcnhữngthayđổilớntrongkinhdoanh,vàvìthếcácnhàquảnlýcấpcaocầnhỗtrợvàtruyềntảitầmnhìnnày.Ngàynay,trungtâmtíchhợpđãtrởthànhmộtkhảnăngnòngcốttrongtầmnhìnhoạtđộngcủadoanhnghiệp.VàrấtphùhợpkhiITđứngrađiềuphốiviệcnày.

CáckiếntrúcsưcủaMetLifesửdụngthiếtkếlõiđểtruyềntảiđếncácnhàquảnlýcấpcaovàcácđốitáckinhdoanhvềtínhlogiccơbảncủaviệcpháttriểnIT.Thiếtkếlõichỉracáchthứckiếntrúccóthểhỗtrợcácmụctiêukinhdoanhbằngcáchcungcấpmộttầmnhìnchungvềkháchhàng,tăngcườngtínhnhấtquáncủadữliệuvàgiảmthiểucácphầndưthừa.Nóđịnhhướngchosựpháttriểncủacácứngdụng

mớibằngcáchgiảithíchcáchthứcITsẽcungcấpdựatrênmôhìnhhoạtđộngcủadoanhnghiệp.

Bâygiờthìsao?Chúngtađãthấyrằngmộtsốbanquảntrịcóthểpháttriểnvà

chiasẻmộttầmnhìnrõràngmàkhôngcầnđếnthiếtkếlõi.Tuynhiên,nhiềubanquảntrịnhậnthấythiếtkếlõilàmộtcôngcụhữuíchđểtạonênmộtsựthấuhiểuchungvềcáchthứcdoanhnghiệpsẽhoạtđộngvàsauđótruyềnđạttầmnhìnchungđóđếntoàndoanhnghiệp.Trongquátrìnhchuẩnbịthiếtkếlõikiếntrúcdoanhnghiệp,banquảntrịcamkếtsẽtriểnkhaiITvàcácquytrìnhkinhdoanhdựavàoITđểxâydựngvàứngdụngnềntảngvậnhành.Bâygiờlàthờiđiểmdoanhnghiệptiếnđếnphầnkhónhất–xâydựngvàsửdụngnó!

Quytrìnhxâydựnglàcảmộtcuộchànhtrình.Cácdoanhnghiệphọchỏitừcácđềxuấtđitrướcvềcáchthứcxâydựngcáckhảnăngcũngnhưcáchthứcđạtđượcgiátrịtừcáckhảnăngđó.Trongchươngtiếptheo,chúngtôisẽmôtảquátrìnhhọchỏinàyquabốngiaiđoạntrưởngthànhcủakiếntrúcdoanhnghiệp.

Chương4-Bướcquacácgiaiđoạntrưởngthànhcủakiếntrúcdoanhnghiệp

Năm1991,thànhphốBostonthuộctiểubangMassachusettsđãtiếnhànhmộtdựánkéodàinhiềunămnhằmthaythếđườngcaotốctronglòngthànhphố,kéodàigần13km.Đượcxâydựngtừthậpniên1950,đườngcaotốccũlànguồngốccủanhiềucuộctranhcãi.Trongthậpniênmàđườngcaotốcđượcxâydựng,nóđãbuộc20.000cưdânphảididời,khudâncưphíaBắcvàkhuvựcbờsôngbịchiatáchrakhỏikhutrungtâmkinhtếBoston,ánhsángbanngàybịchắnvàhoạtđộngkinhdoanhchịuảnhhưởng.Vàođầuthậpniên1990,đườngcaotốcvốnđượcthiếtkếcho75.000xecộlưuthôngmỗingàylạiliêntụcbịtắcnghẽn.Mỗingày,200.000xecộchenchúctrênđườngcaotốc,sốvụtainạnxảyracaogấpbốnlầnsốvụtainạntrungbìnhcủanướcMỹ,dòngxecộchậmchạpnốiđuôinhaukéodàitừ6-8tiếng–vàtìnhhìnhngàycàngtồitệ.

CácviênchứcBostonmuốnmộtgiảiphápkhôngchỉgiảiquyếtđượcmộtsốlượngxecộlớnhơnmàcònphảiloạibỏđược“chướngngạivật”nàynhằmnângcaochấtlượngcuộcsốngcủathànhphố.Giảipháplýtưởnglàmộthệthốngđườngcaotốcngầmnhằmtháodỡđườngcaotốcđangđượcnângcao,đồngthờichophépxâydựngcáccôngviênvàlốiđibộkếtnốivớicáckhudâncưvốnbịđườngcaotốccũchiacắt.Đượcgánvớicáitên“BigDig”(8)(tênchínhthứclàDựánđườnghầmgiaothônghuyếtmạchtrungtâm),dựánmongmuốnbiếnđổihệthốngđườngcaotốcBostonmàkhônglàmtêliệtnó.Cácthànhphầnchínhcủadựánbaogồm:(1)xâydựngmộtcầutreorộngnhấtthếgiớivàlàchiếccầuđầutiênsửdụngkiếntrúckhôngđốixứng,(2)xâydựngmột“castingbasin”trongđóngườitaxâydựngcácphầncủađườnghầmdướimặtnướcvàlàmchúngnổilênchínhxáctạicácvịtríđãxácđịnhvàrồihạchúngxuốngbêndướiđườnghầm,(3)sửdụngmộtkỹthuậtgọilà“slurrywalls”(cácbứcváchngănđặcbiệttừnhữngkhốibêtôngdày)nhằmlàmgiảmdiệntíchcầnphảiđàolênkhixâydựngcácđườnghầm,dođóítlàmảnhhưởngđếngiaothônghiệntại.

Banđầu,dựánđượcướctínhsẽhoànthànhvàonăm1998với

kinhphí2,6tỷđô-la.Nhưngmãiđếngiữanăm2005,dựánmớiđượchoànthànhvàngốngần15tỷđô-la.Mặcdùviệcdựánkéodàivàgâytốnkémlàtráchnhiệmcủabanquảntrịcũngnhưmộtsốkỹsư,songnguyênnhânchủyếulàdomộtphéptínhnhầmđơngiản.“BigDig”trởthànhdựáncôngcộnglớnnhấttronglịchsửnướcMỹ.Cácnhàquảnlýchủchốtđãđánhgiáthấpviệcduytrìcáckhảnănggiaothônghiệntạikhitriểnkhaicơsởhạtầngmới.

Khixâydựngnềntảngvậnhành,cácdoanhnghiệpcũngphảiđốimặtvớinhữngtháchthứctươngtự.Côngnghệthôngtinhiệnđại,ranhgiớigiữacácngànhthayđổivànềnkinhtếtoàncầungàycàngrộngmởđangtạoranhữngcơhộimới.Tuynhiên,quanhiềunăm,nhiềuquytrìnhvàhệthốngmàdoanhnghiệpđãxâydựngnaytrởthànhchướngngạivậtđốivớitầmnhìnkinhdoanhmới.Banquảntrịkhôngthểđóngcửadoanhnghiệpvàbắtđầulạitừđầu.Việcxâydựngnềntảngvậnhànhđòihỏiphảithayđổicácquytrìnhlõivàhệthốngmặcdùhoạtđộnghàngngàycủadoanhnghiệpđangphụthuộcvàochúng.Banquảntrịcầnphảithiếtkếlạivàtriểnkhaicáchệthống,quytrìnhvàcơsởhạtầngITmớimàkhôngđượclàmảnhhưởngđếncáchoạtđộnghàngngày.

Maymắnthay,khôngnhư“BigDig”,cácdoanhnghiệpcóthểđạtđượcnềntảngvậnhànhvàtuântheomộtmôhìnhnhấtquánđểxâydựngkiếntrúcdoanhnghiệp.Chúngtôigọimôhìnhnàylà“bốngiaiđoạntrưởngthànhvềkiếntrúc”,baogồm:

1. KiếntrúcSilodoanhnghiệp:khidoanhnghiệptìmcáchthỏamãntốiđanhucầucủatừngđơnvịkinhdoanhhoặctừngchứcnăngriênglẻ

2. Kiếntrúcchuẩnhóacôngnghệ:cungcấphiệuquảITbằngcáchchuẩnhóacôngnghệvàtronghầuhếtcáctrườnghợp,tăngcườngquảnlýcôngnghệtậptrung

3. Kiếntrúctốiưuhóalõi:cungcấpdữliệuvàchuẩnquytrìnhchotoàndoanhnghiệptheohướngphùhợpvớimôhìnhhoạtđộng

4. Kiếntrúcđơnthểdoanhnghiệp:khidoanhnghiệpquảnlývàtáisửdụngmộtcáchkhátựdocácthànhphầncủaquytrìnhkinhdoanhdựatrênITđểvừagiữvữngcácchuẩnquốctế,vừachophépmộtsốthayđổimangtínhđịaphương

Cácdoanhnghiệptrảiquanhữnggiaiđoạnnàytrướchếtbằngcáchxâydựngvàsauđótậndụngnềntảngvậnhành.MỗigiaiđoạnsẽliênquanđếnviệchọchỏicótínhtổchứcvềcáchthứcápdụngquytrìnhkinhdoanhvàITnhưcáckhảnăngchiếnlược.Việcbướcquacácgiaiđoạnnàyđòihỏitaphảikiênnhẫn,songnếuthànhcông,doanhnghiệpsẽnhậnthấynhữnglợiíchtừviệcgiảmchiphíhoạtđộngITchođếnviệcgiatăngtínhlinhhoạtcủadoanhnghiệp.Trongchươngnày,chúngtôisẽthảoluậnvềcáchlàmthếnàovượtquacuộchànhtrìnhkiếntrúcdoanhnghiệpkhidoanhnghiệphọchỏicáchxâydựngvàtậndụngnềntảngvậnhành.

BốngiaiđoạntrưởngthànhcủakiếntrúcKhicácdoanhnghiệpxâydựngkiếntrúcdoanhnghiệp,họthay

đổidầndầncáckhoảnđầutưITvàtáithiếtkếquytrìnhkinhdoanh.Đặcbiệt,họxácđịnhxemtínhđồngvậntoàncầusẽmanglạinhiềugiátrịhơntínhtựquảnđịaphươngởnhữngđiểmnào.Hình4-1sosánhcáckhoảnđầutưITtrongdữliệu,cơsởhạtầngchung,cáchệthốngdoanhnghiệpvàcácứngdụngđịaphươngtạitừnggiaiđoạntrưởngthànhcủakiếntrúc.

Hình4-1Cácgiaiđoạntrưởngthànhcủakiếntrúc

Giaiđoạn1:Silodoanhnghiệp

TronggiaiđoạnSilodoanhnghiệp,cácdoanhnghiệptậptrungvàonhữngkhoảnđầutưITnhằmcungcấpcácgiảiphápchonhữngvấnđềvàcơhộikinhdoanhmangtínhđịaphương.Cácdoanhnghiệpnàycóthểtậndụngcơhộivềnhữngdịchvụcơsởhạtầngchungnhưtrungtâmdữliệu,nhưngcácdịchvụchiasẻnàyphụcvụnhucầuriêngcủacácđơnvịkinhdoanhđịaphương.Cácdoanhnghiệptronggiaiđoạnnàykhôngphụthuộcvàomộttậphợpbaogồmcácchuẩncôngnghệđãđịnhsẵn.

VaitròcủaITtronggiaiđoạnnàylàtựđộnghóacácquytrìnhkinhdoanhcụthể.Dođó,cáckhoảnđầutưITthườngđượcđiềuchỉnhdựatrênviệcgiảmchiphí.TrongmộtmôitrườngSilođượcquảnlýtốt,cácnhàquảntrịkinhdoanhthiếtkếcácquytrìnhkinhdoanhvàxácđịnhcácchứcnăngITcầnthiết.SauđóITpháttriểnhaymuamộtứngdụngcóthểđápứngtấtcảcácyêucầu.Lýtưởnglà,việctriểnkhaihệthốngtronggiaiđoạnnàyđưarađượccácgiảipháphoàntoànphùhợpvớimộtnhucầukinhdoanhnàođó.

Vềmặttổchức,cácứngdụngtronggiaiđoạnnàyliênkếttựnhiênvớiđơnvịkinhdoanh,cơcấuchứcnănghayđịalýcủadoanhnghiệp.Kiếntrúcnàykhôngkìmhãmbấtkỳhoạtđộngnàocủadoanhnghiệpvàdođókhuyếnkhíchtínhsángtạo.Kếtquảlàcácnhàquảnlýchứcnăng,máymócthiếtbịvàđịalýcóthểvậnhànhmàkhônggặpphảinhiềutrởngạitừcácbộphậnkhác.CácSilocóthểcạnhtranhđểgiànhtiềnđầutưbằngcáchdựavàocácphântíchchiphí–lợiíchởđịaphương.Lợiíchthuđượctừhệthốngkhádễnhậnra(mặcdùthườngbịcườngđiệu)vàkếtquảcóthểđolườngđược.

CácgiảiphápđượcđềratrongkiếntrúcSilocóthểtăngcườngkhảnăngcạnhtranhcủadoanhnghiệptrongmôitrườngđịaphương.Chẳnghạn,trongmộtngânhàngđầutư,ITlàmộtsảnphẩm.Cácsảnphẩmđầutưmớithuđượcnhiềulợinhuậnnhấtkhichúngvừađượcgiớithiệu(chođếnkhicácđốithủcạnhtranhđưaramộtsảnphẩmtươngtự).Dođó,thờigianđưarathịtrườngrấtquantrọngđốivớingânhàngđầutư–mỗingày,mộtsảnphẩmmớitrênthịtrườngchưacóđốithủcạnhtranhcóthểchínhlàhàngtriệuđô-lađangđổvàodoanhnghiệp.CácngânhàngđầutưcóthểthuđượcrấtnhiềulợinhuậntừcácsảnphẩmđầutưdựatrênIT.

Tuynhiên,cácgiảiphápmộtlầnnàytạoracáchệthốnglỗithờikhôngkếtnốiđượcvớinhau.NhiềuchuyêngiaITđãkhônkhéolàmchochúngtrôngcóvẻnhưđãđượctíchhợp,songcácđoạnmãchươngtrìnhđểkếtnốicácứngdụnglạivớinhaungàycàngrốirắm.Saumộtthờigian,cáchệthốngcơbảncóquánhiềumốiliênkếtvớicáchệthốngkhácđếnnỗingaycảnhữngthayđổinhỏcũngsẽtiêutốnnhiềuthờigian,tiềnbạcvàcảsựrủiro.Quantrọnghơn,môitrườngSilosẽgâytrởngạichoviệctíchhợpvàchuẩnhóacácquytrìnhkinhdoanh.

Chỉcó12%cácdoanhnghiệpmàchúngtôitiếnhànhnghiêncứuđangtronggiaiđoạnSilo,cònlạihầuhếtđãbướcquagiaiđoạnđầutiênnày.Trởngạitừcáchệthốngrờirạckhôngphảilàđộnglựcchínhkhiếnbanquảntrịbướcrakhỏigiaiđoạnnày–vấnđềlàchiphí.Dođó,cácngànhcôngnghiệpsinhlãicaonhưhoạtđộngngânhàngđầutưvàdượcphẩmlànhómcuốicùngrờibỏkiếntrúcSilo.Cácdoanhnghiệpmớivàpháttriểnnhanhdễrơivàotìnhtrạngtậptrunggiảiquyếtcácnhucầukinhdoanhtrướcmắtmàkhôngchútrọngđếncáckhảnăngtrongtươnglai.Nhưngrútcuộc,nhucầuthúcđẩycáchoạtđộngIThiệuquảhơncũngnhưmongmuốnxâydựng

dữliệuvàhệthốngquytrìnhvữngchắchơnđểhỗtrợhoạtđộngkinhdoanhđãbuộccácdoanhnghiệpphảichuyểnsanggiaiđoạnChuẩnhóacôngnghệ.

Giaiđoạn2:Chuẩnhóacôngnghệ

TronggiaiđoạnChuẩnhóacôngnghệ,cácdoanhnghiệpchuyểnmộtsốđầutưITtừcácứngdụngđịaphươngsangmộtcơsởhạtầngchung(Hình4-1).Tronggiaiđoạnnày,cácdoanhnghiệpthiếtlậpcácchuẩncôngnghệvớidựđịnhlàmgiảmsốnềntảngmàhọphảiquảnlý.Ítnềntảnghơnđồngnghĩavớiviệctốnítchiphíhơn.Theonghiêncứucủachúngtôi,cácdoanhnghiệptronggiaiđoạnChuẩnhóacôngnghệcóngânsáchITthấphơncácdoanhnghiệptronggiaiđoạnSilokhoảng15%.NhưngítnềntảnghơncũngđồngnghĩavớiviệcítgiảiphápIThơn.Ngàycàngnhiềudoanhnghiệpchấpnhậnđánhđổiđiềunày.48%cácdoanhnghiệpmàchúngtôinghiêncứuđangtronggiaiđoạnChuẩnhóacôngnghệ.

GiốngnhưtronggiaiđoạnSilo,vaitròcủaITtronggiaiđoạnChuẩnhóacôngnghệlàtựđộnghóacácquytrìnhkinhdoanhđịaphương.Tuynhiên,điểmcầnnhấnmạnhlàhoạtđộngquảnlýITđượcchuyểntừcácvấnđềvềtínhnăngcủacácứngdụngsangcácvấnđềvềchiphí–hiệuquảvàđộổnđịnhcủahệthống.Dođó,chìakhóacủagiaiđoạnnàylàviệcquảnlýcácchuẩncôngnghệ.

Vàođầugiaiđoạnnày,hầuhếtcácnhàquảnlýđơnvịkinhdoanhvàlậptrìnhviênbámlấyniềmtinrằngcácnhucầukinhdoanhsẽđịnhhướngcôngnghệ.MốitiếpxúcbanđầuvớicácchuẩncôngnghệlàlầnđầutiênbanquảntrịchophépITđịnhhìnhcácgiảiphápkinhdoanh.Chẳngbaolâusau,cácnhàquảnlýkinhdoanhnhậnthấyrằngchuẩnhóasẽlàmgiảmrủirovàchiphíchocácdịchvụchiasẻ(nhưhoạtđộnghỗtrợ,bảodưỡngvàthumua),nângcaođộổnđịnhvàtínhbảomật.Khinhữnglợiíchnàytrởnênrõràng–thườngbằngcáchchấmđiểmchiphíđơnvịITvàchấtlượnghệthống,cácnhàquảnlýkinhdoanhsẽnhanhchóngtrởthànhnhữngtínđồ.MộtCIOnhậnxét:“Chúngtôiđãthànhcôngkhicóthểlàmgiảmchiphínhâncôngbằngcáchđưachuẩnhóavào.Nómanglạichochúngtôisựtínnhiệm.Họđãháhốckinhngạckhithấychuẩnhóaảnhhưởngtớivấnđềmấuchốtcủahọ.”

HầuhếtcácdoanhnghiệpbướcsanggiaiđoạnChuẩnhóacông

nghệbằngcáchtạoramộtCIOchotoàndoanhnghiệphoặctăngthêmquyềnchongườinắmvaitròCIOđểcóthểchỉđạomộtsốhoạtđộngliênquanđếnIT.Sauđó,CIOlàmtănghiệuquảbằngviệcchuẩnhóavàphốihợpcácnềntảngcôngnghệlạivớinhauvàcungcấpcácdịchvụcơsởhạtầngchung.ViệcchuyểnđổisangkiếntrúcChuẩnhóacôngnghệthayđổihoàntoàncáchdoanhnghiệptriểnkhaicácgiảipháp.Thayvìxácđịnhmộtgiảiphápvàsauđótìmkiếmmộtcôngnghệcóthểđápứngtốtnhấtgiảiphápđó,cácdoanhnghiệptronggiaiđoạnnàythườngthỏathuậnđiđếnmộtgiảiphápkhảthitốtnhấtdựatrêncácnềntảngcóthểchấpnhận.ViệccamkếtvàocácchuẩncôngnghệđồngnghĩavớiviệcứngdụngITphùhợpnhấtvềmặtchứcnăngcóthểkhôngđượcphêchuẩnvìnókhôngphùhợpvớikiếntrúccôngnghệcủadoanhnghiệp.

Ngoàiviệctổnghợpvàchuẩnhóaphầncứng,cácdoanhnghiệptronggiaiđoạnnàybắtđầugiảmsốlượngcácsảnphẩmphầnmềmthựchiệnnhữngchứcnăngtươngtựnhau.Vídụ,mộtnhàsảnxuấtđãgiảmsốlượngcáchệthốngquảnlýđơnđặthàngtừ28xuống4–mộtkếtquảthườnggặptrongcácđềxuấtChuẩnhóacôngnghệ.Tuynhiên,ChuẩnhóacôngnghệchưasẵnsàngvượtquacácvấnđềcủaSilokhidữliệuđượclồngvàotrongcácứngdụng.Cácdoanhnghiệptronggiaiđoạnnàythườngtăngcườngtruycậpdữliệuchungbằngcáchgiớithiệucáckhodữliệu,nhưngdữliệuvềgiaodịchvẫnnằmtrongcácứngdụngriênglẻ.

CácdoanhnghiệpđãgiảmđángkểchiphívàtăngcườngtínhổnđịnhthôngquaChuẩnhóacôngnghệbaogồmGuardianLifeInsurance,Johnson&Johnson,CarlsonCompanies,BradyCorp.vàPfizer.Nhữngnhàquảnlýcủacácdoanhnghiệpnàythấyrằngsựđốikhángvớicácchuẩnyếudầntheothờigian,nhữngcuộcchiếnthờikỳđầudầnđivàoquênlãngvàngườitasẽngừnghỏivềgiátrịcủacácchuẩnhaycơsởhạtầngchung.SựpháttriểnnàyđịnhvịdoanhnghiệpchogiaiđoạnTốiưuhóalõi,khimàcáchoạtđộngchuẩnhóamởrộngrađểđưavàodữliệuvàcácquytrìnhkinhdoanh.

Giaiđoạn3:Tốiưuhóalõi

TronggiaiđoạnTốiưuhóalõi,cácdoanhnghiệpđitừtầmnhìnđịaphươngvềdữliệuvàcácứngdụngsangtầmnhìntoàndoanhnghiệp.CácnhânviênITloạibỏdữliệudưthừabằngcáchtruyxuấtdữliệugiaodịchtừcácứngdụngkhácnhauvàmangchúngđếncác

quytrìnhphùhợp.Tronggiaiđoạnnày,cácdoanhnghiệpcũngpháttriểncácgiaodiệnđếndữliệuquantrọngcủadoanhnghiệpvà,nếuphùhợp,chuẩnhóacácquytrìnhkinhdoanhvàứngdụngIT.Dođó,cáckhoảnđầutưITchuyểndầntừcácứngdụngđịaphươngvàcơsởhạtầngchungsangcáchệthốngdoanhnghiệpvàdữliệuchung(Hình4-1).

Trongsốcácdoanhnghiệpmàchúngtôinghiêncứu,cótới34%đangnằmtronggiaiđoạnnày.Cácdoanhnghiệpnàyđangcốgắngsốhóacácquytrìnhvà/hoặcdữliệulõiđểcóđượcphầncốtlõicủahoạtđộngkinhdoanh.Việccácdoanhnghiệpnàylựachọnxemmìnhphảitốiưuhóaphầndữliệuhayquytrìnhkinhdoanh,haycảhai,phụthuộcvàoviệcchúngđangđitheomôhìnhhoạtđộngnào:Đadạnghóa,Phốihợp,TáitạohayHợpnhất.Mộtkhiđãtốiưuhóavàsốhóa,mỗithayđổicơbảnvềquytrìnhkinhdoanhvàdữliệusẽgặpnhiềukhókhănhơn,songviệcxâydựngthêmcácsảnphẩmhoặcdịchvụmớilạidễdàngvànhanhchónghơn.

VaitròcủaITtronggiaiđoạnnàylàgiúpchodoanhnghiệpđạtđượcmụctiêubằngcáchxâydựngdữliệuvànềntảngcóthểtáisửdụng.Cácnhàquảnlýcấpcao–nhữngngườisẽchỉđạoviệcchuyểnsangkiếntrúcTốiưuhóalõi–đềuthấmnhuầnmộtnguyêntắclàchuẩnhóasẽđemlạisựcảitiến.Đồngthờivớiviệccungcấpnhữngkếtquảkinhdoanhnằmtrongdựđoán,dữliệuvàcácquytrìnhđượcchuẩnhóachophépcácbiệnphápcảitiếnvềquytrìnhtiếngầnđếnkháchhànghơn.

Dữliệuvànhữngnềntảngquytrìnhkinhdoanhcóthểtáisửdụngcủadoanhnghiệpbaogồmmộttậphợpcácquytrìnhlõihoàntoànổnđịnh.BanquảntrịcủaAirProductsandChemicalsvàNestléđềuđangsốhóachuỗicungứngbằngcáchsửdụngcáchệthốngERP.UPSxâydựnghoạtđộngkinhdoanhxoayquanhmộtcơsởdữliệubưukiệnduynhấthỗtrợchoviệcvậnchuyểnbưukiệnđếntayngườinhận.DeltaAirLinesđãtạoramộthệthốngđầunãoDeltađểghinhậncácyêucầuliênquanđếnnhauvềtrảinghiệmkháchhàngvàcáchoạtđộnghàngkhông.CitibankAsiaPacificthiếtlậpmộtnhómcácquytrìnhngânhàngchuẩnđượchỗtrợtậptrungtạiSingaporechocácthịtrườngmớihoặchiệncó.Trongtấtcảcáctrườnghợpnày,việcsốhóacácdữliệuvàquytrìnhlõiđãtạonềntảngchocáchoạtđộngcũngnhưcáctươngtáckháchhàngtronghiệntạivàtươnglai.Lợithếchiếnlượccủamỗidoanhnghiệpđềuđượcxâydựngdựatrên

nềntảngnày.

Việctốiưuhóacácquytrìnhlõivàdữliệutrongdoanhnghiệplàcảmộtthửtháchkhókhănxétvềmặtcôngnghệ,songnhữngthửtháchvềhoạtđộngquảnlýcònkhókhănhơn.Việcchuẩnhóadữliệuchungvàcácquytrìnhkinhdoanhlõiđòihỏiphảikéoquyềnthiếtkếcácquytrìnhkinhdoanhrakhỏitaycácnhàquảnlýđơnvịkinhdoanhđịaphương.Dođó,sovớiChuẩnhóacôngnghệ,giaiđoạnTốiưuhóalõirấtkhócóđượcsựđồngtìnhcủacácnhàquảnlýkinhdoanh.MộtCIOmàchúngtôiphỏngvấnđãmôtảviệcchuẩnhóadữliệuvàquytrìnhlà“nỗlựcđitừtrênxuốnglớnnhấtmàdoanhnghiệpchúngtôiđãtrảiqua”.

Tronggiaiđoạnnày,cácnhàquảnlýcấpcaovềITvàkinhdoanhcùngnhauhọchỏicáchdiễntảmôhìnhhoạtđộngcủadoanhnghiệpvàcáchxácđịnhcáckhảnăngITcầnthiếtđểtriểnkhaimôhìnhnày.Mộtkiếntrúctrưởngthànhsẽgiúpdoanhnghiệpcóthểtốiưuhóalõitrongkhivẫnxácđịnhđượccáccơhộiđểtậndụngnó.Mộtmôhìnhkiếntrúccótínhđơnthểhơnlàgiaiđoạnkếtiếpcủasựtrưởngthànhvàgiátrịdoanhnghiệp.

Giaiđoạn4:Tínhđơnthểcủadoanhnghiệp

KiếntrúcĐơnthểdoanhnghiệpgiúptăngtínhlinhhoạtchiếnlượcthôngquacácmô-đunđượcđiềuchỉnhhaytáisửdụng.Cácmô-đunnàymởrộngphầncốtlõiđãđượcđưavàocơsởhạtầngcủadoanhnghiệptronggiaiđoạnTốiưuhóalõi.Ítdoanhnghiệpnàotiếnđếnđượcgiaiđoạnnày–chỉchiếm6%trongnghiêncứucủachúngtôi–vìthếrấtkhóđánhgiáxemmôhìnhđầutưITthayđổinhưthếnàokhicácdoanhnghiệpđitừgiaiđoạnthứbasanggiaiđoạnthứtư(Hình4-1).

Tronggiaiđoạnthứtư,banquảntrịchọnlọcvàtăngcườngmô-đunhóacácquytrìnhđãđượcsốhóatronggiaiđoạnthứba.Banquảntrịcóthểthựchiệnviệcnàytheohaicách.Cáchthứnhấtlàtạoranhữngmô-đuncóthểtáisửdụngvàchophépcácđơnvịkinhdoanhchọnracácquytrìnhhướngtớikháchhàngtừmộtdanhsáchsẵncó.Vídụ,bằngcáchdùngmộtcôngnghệgọilà“Dịchvụweb”,cácdoanhnghiệpsẽtạoracácdịchvụkinhdoanhcóthểtáisửdụngvớicácgiaodiệnchuẩnđểtruycậpcácmô-đunvàdữliệuliênquan.Dịchvụwebcóthểlựachọncácmô-đuntừcácnguồnbêntronghaybên

ngoài.Cáchthứhailàtăngcườngquyềnhạncủacácnhàquảnlýcácđơnvịkinhdoanhtrongviệcthiếtkếđầutrước(front-end)củacácquytrình,trongđó,họcóthểxâydựnghoặcmuariênglẻcácmô-đunkếtnốivớidữliệuvàquytrìnhlõiđầusau(back-end).Trênthựctế,cácnhàquảnlýsẽđượctựdođưachứcnăngvàotốiưuhóalõi.

Trongcảhaitrườnghợpđó,vaitròcủaITtrongkiếntrúcĐơnthểdoanhnghiệplàcungcấpmộtkếtnốiliềnmạchgiữacácmô-đunvềquytrìnhkinhdoanh.Tínhđơnthểkhônglàmgiảmnhucầuchuẩnhóa.Cácmô-đunvềquytrìnhriênglẻđượcxâydựngdựatrênmộtlõichuẩnvàkếtnốivớicácquytrìnhbêntrongvàbênngoàikhácquacácgiaodiệnchuẩn.ĐểtiếptụccungcấptấtcảnhữnglợiíchcủagiaiđoạnTốiưuhóalõi–hiệuquảcao,giaodiệnduynhấtđếnkháchhàng,tíchhợpquytrình–kiếntrúcđơnthểphảipháthuy,chứkhôngphảithaythếkiếntrúcTốiưuhóalõi.

Bằngcáchđảmbảotínhcóthểdựđoáncủacácquytrìnhlõi,kiếntrúcđơnthểcungcấpmộtnềntảngđểcảitiến.Kiếntrúcđơnthểchophéptiếnhànhthửnghiệmởđịaphương,cácthửnghiệmthànhcôngnhấtsẽđượctriểnkhaichotoàndoanhnghiệp.Đểlàmđượcviệcnày,giaiđoạnĐơnthểdoanhnghiệpđòihỏibanquảntrịcấpcaovàcáclãnhđạoITphảithỏathuậnđểxácđịnhrõquytrìnhnàođượcchuẩnhóa,quytrìnhnàolàbắtbuộcvàquytrìnhnàocóthểđượcpháttriểntạiđịaphương.

Đểgặtháinhiềuthànhcôngtừkiếntrúcđơnthể,cácdoanhnghiệpphảihọccáchnhanhchóngxácđịnhnhữngcơhộichiếnlượcmàdoanhnghiệpcóthểtậndụnglõivàsauđópháttriểnhoặctáisửdụngcácmô-đunđểpháthuylõimộtcáchtốtnhất.Cácmô-đuncóthểtáisửdụngsẽxâydựnglênmộtlõidàyhơnvàchắchơnđểlàmtănghiệuquảtrongkhivẫnchophépđịaphươngđượcđiềuchỉnh.Cácmô-đunmởrộngtậptrungvàotínhnăngcóthểđượcpháttriểnnhanhchóngnhằmchophépdoanhnghiệptiếnhànhnhữngthửnghiệmchiếnlượckhicácđiềukiệnthịtrườngthayđổi.Tronggiaiđoạnnày,cácdoanhnghiệpsửdụnglạikinhnghiệmchuyênmôntrongviệcchuẩnhóaquytrình,dữliệuvàcôngnghệtừcácgiaiđoạntrước.

Họchỏivềtổchức:chìakhóamanglạigiátrịtừkiếntrúcdoanhnghiệp

Khinhữngdoanhnghiệpbướcquacácgiaiđoạnkiếntrúc,họthayđổihoàntoàncáchthứckinhdoanh.Cácdoanhnghiệptronggiaiđoạn1–triểnkhainhữngquytrìnhsửdụngITnhưngkhôngchútrọngvàoviệcđồngvậnvớicácquytrìnhkhác–khácxacácdoanhnghiệptronggiaiđoạn4–nhữngmô-đunvềquytrìnhkinhdoanhcóthểtáisửdụngđãtrởthànhnguyêntắccốtlõi,đồngthờicácquytrìnhvàdữliệucủatoàndoanhnghiệpcũngnhưđịaphươngđãđượcmôtảkỹlưỡng.Đitừgiaiđoạn1sanggiaiđoạn4làcảmộtcuộchànhtrình.Mộtsốdoanhnghiệpchọncáchkhôngđitheohànhtrìnhnày,mộtsốkhácnảnchíbỏcuộc.Việchiểurõbảnchấtchungcủasựthayđổivềtổchứctrongtừnggiaiđoạnvàhọchỏinósẽchophépcácdoanhnghiệptăngcườnggiátrịtronggiaiđoạnhiệntạivàchuẩnbịchotươnglai.

Thayđổitừtầmnhìnđịaphươngsangtầmnhìntoàndoanhnghiệp

Khidoanhnghiệpbướcquacácgiaiđoạnkiếntrúc,họsẽthayđổitrọngtâmtừtốiưuhóađịaphươngsangtốiưuhóatoàncầu.Sựthayđổinàygâyảnhhưởngquantrọngđếntínhlinhhoạtvềtổchức.Điềudễthấynhấtlàtronggiaiđoạn2và3,cácdoanhnghiệpchuyểnđổitínhlinhhoạtđịaphươngsangtínhlinhhoạttoàncầu.Hình4-2minhhọasựthayđổinày.

Hình4-2Cácthayđổitrongtínhlinhhoạtvềmặttổchứcquacácgiaiđoạnkiếntrúc

Tronggiaiđoạnđầutiên,cácnhàquảnlýcácđơnvịkinhdoanhcótoànquyềnquyếtđịnhhoạtđộngkinhdoanhcũngnhưIT.Xétvềtầmnhìntoàndoanhnghiệp,điềunàylàmgiảmtínhlinhhoạttoàncầu.Đểđưavàosựthayđổitoàncầu,tấtcảcácnhàquảnlýcácđơnvịkinhdoanhtrướchếtphảiđồngývềsựthayđổinày,vàsauđóphảicùngnhautriểnkhai.Mặtkhác,cácdoanhnghiệptronggiaiđoạn1lạiphảnứngrấtnhanhvớinhữngthayđổitạithịtrườngđịaphươngvìhọkhôngbịgiớihạnbởicácyêucầubắtbuộcmangtínhtoàncầu.Thêmvàođó,ítnhấtvềlýthuyết,họcóthểnhấtquyếtyêucầumộtgiảiphápđápứng100%nhucầukinhdoanhcủamình,họcóthểthiếtkếcácquytrìnhkinhdoanhtheođúngyêucầuvàvạchracácyêucầuvềITđểhỗtrợchocácquytrìnhnày.

TronggiaiđoạnChuẩnhóacôngnghệ(giaiđoạn2),cácđơnvịkinhdoanhđãmấtdầnmộtsốquyềnquyếtđịnhvềcôngnghệ.Phảilàmviệctrongmộtsốgiớihạn(vàlợiích)củachuẩncôngnghệ,ngàycàngnhiềunhàquảnlýcácđơnvịkinhdoanhđịaphươngđồngývớimộtgiảipháp80%vàđiềunàylàmgiảmtínhlinhhoạtđịaphương.Tuynhiên,việcsửdụngcôngnghệchuẩnđãlàmtăngtínhlinhhoạt

toàncầubằngcáchlàmgiảmđộphứctạpvàthờigiantriểnkhai.

Sựthayđổivềtổchứcthểhiệnrõnhấttronggiaiđoạn3.Tốiưuhóalõiđồngnghĩavớiviệccácnhàquảnlýđịaphươngmấtquyềnảnhhưởngđếncácquytrìnhkinhdoanhlõi–vàthỉnhthoảnglàcảvềconngườivàhệthốngvậnhànhchúng.Dữliệuvàcácchuẩncủatoàndoanhnghiệpphávỡcáchđịaphươngđưaraquyếtđịnh.Trongmộtsốtrườnghợp,cácthiếtkếquytrìnhchuẩn(nhưhoạtđộngthumua)giớithiệucácquytrìnhtốiưutheođịaphươngchứkhôngphảiquytrìnhphùhợpnhấtchonhucầutoàncầu.Nhưngtínhlinhhoạttoàncầutăngmạnhkhidữliệutrởnênrõrànghơnvàquytrìnhtrởnêndễsosánh,dựđoánkếtquảhơn.

Tronggiaiđoạn4–Đơnthểdoanhnghiệp–tínhlinhhoạttăngmạnhởđịaphươnglẫntoàncầu.Vớinềnhệthốngvữngchắcgồmcácquytrình,dữliệuvàcôngnghệlõi,cácmô-đunkinhdoanhởcảhaicấpđộcóthể“gắnlàchạy”,cácgiaodiệnmô-đunlàmchoviệcthayđổitrởnênđơngiảnhơn.Vídụ,INGDIRECTchophépcácnhàquảnlýđịaphươngđượcđiềuchỉnhcácmô-đunhọsửdụngđểphùhợpvớiquyđịnhvàluậtphápcủađịaphương,songtậpđoànmongmuốncácnhàquảnlýnàysửdụngcácmô-đunchuẩnbấtcứkhinàocóthểđểgiảmchiphí.Cáclãnhđạocóthểlựachọnviệchọmuốncácnhàquảnlýđịaphươngđượcphéplinhhoạtđếnmứcnào.MeadWestvaco,mộtnhàsảnxuấtgiấy,tậptrungvàovấnđềquảnlýchiphí.Việcxâydựngcácmô-đundựatrênhệthốngERPchophépcácnhàquảnlýđịaphươngcóquyềntựquyếtnhiềuhơnvềmarketing.Mặtkhác,cácquyếtđịnhvềsảnxuấtsẽvẫnphảituântheochuẩnđểtăngcườnghiệuquảtốiđa.ĐiểmmạnhcủagiaiđoạnĐơnthểdoanhnghiệplàviệcđiềuchỉnhcáckhảnăngtoàncầumộtcáchphùhợp.

Việcchuyểnđổitínhlinhhoạtgiữabanquảntrịtoàncầuvàđịaphươngnhấnmạnhtầmảnhhưởngcủasựthayđổikhidoanhnghiệpbướcquacácgiaiđoạntrưởngthành.Trongmộtsốtrườnghợp,cácnhàquảnlýsẽkhôngmuốnthayđổi.Trongtấtcảcáctrườnghợp,họđềucầnphảihọchỏicáchoạtđộngmới.Thờigianđểhọchỏicáchoạtđộngmớiđồngnghĩavớiviệcgặtháinhữnglợiíchtừmộtkiếntrúctrưởngthànhhơncóthểsẽbịchậmlại.ĐiềuquantrọnglàcácnhàquảnlýITvàkinhdoanhđềuphảithấyrằngcầncóthờigianđểthayđổi.Nếukhông,cácnhàquảnlýkinhdoanhsẽrấtlolắngkhithấymộtlượngtiềnkhổnglồđổvàoviệcnângcấpcôngnghệ,đểrồi

chỉthấyrằngdoanhnghiệpkhôngđủkhảnăngsửdụngcáckhảnăngmàcôngnghệmớimanglại.

Docónhữngthayđổilớnvềtổchứctrongmỗigiaiđoạnmới,chúngtôinhậnthấyrằngcácdoanhnghiệpkhôngthể“nhảycóc”quacácgiaiđoạn.Thựctếlàviệcnàykhôngmấyđemlạithànhcông,chẳnghạn,mộtnhàsảnxuấtđưavàohệthốngERP–nhảycóctừgiaiđoạn1sanggiaiđoạn3,haymộtngânhàngđầutưđưavàodịchvụweb–nhảycóctừgiaiđoạn1sanggiaiđoạn4.Cácdoanhnghiệpnàyđãđầutưmạnhvàocôngnghệnhằmtạonênbướcchuyểnđổi.Tuynhiên,banquảntrịnhậnthấyrằngnhữngthayđổivềtổchứcđãvượtquákhảnăngthayđổicủadoanhnghiệp.SaukhitriểnkhaimộthệthốngERPlớn,mộtcánbộquảnlýnhàmáynhậnxét:“Tôicócảmgiáclàchúngtôiđãtắtđènrồimàvẫncứtiếptụccôngviệccủamình.”Mộtngườikháclạikếtluận:“Cóvẻnhưtôiphảinhìnmọithứkhácđivàgắngsứcquảnlý.”Trongmộtsốdoanhnghiệpmàchúngtôiđãtiếpxúc,việctriểnkhaihệthốngERPnhảycócgiaiđoạnđãbịdừnglạihoặctháodỡ.

Họccáchhưởnglợitừbốngiaiđoạnkiếntrúc

Cácdoanhnghiệpdầndầnhọcđượccách“chungsống”vớinhữngthayđổiởtừnggiaiđoạnmới.Quaquátrìnhhọchỏinày,cácdoanhnghiệptạorađượcgiátrịtừgiaiđoạnmàhọđangtrảiqua.Bảng4-1tómtắtcácthayđổiởmỗigiaiđoạn.Bốngiaiđoạnnàyđượcthểhiệnbởihainétđặcthùchính:(1)KhảnăngITđangđượcpháttriểnvà(2)cáchệquảkinhdoanhchiếnlượcmàkhảnăngđótạora.Đểhỗtrợhaiđặcthùnàyngàycàngpháttriển,cácdoanhnghiệpphảihọchỏinămlĩnhvựcsau:

1. Cácmụctiêukinhdoanhnhưđãđượcđềratrongmộttìnhhuốngkinhdoanh(businesscase)chínhthức(tàiliệunêurõlợiíchvàchiphídựtính)

2. Cácưutiênvềđầutư,chỉrõtrọngtâmcủanhữngđềxuấtITchính

3. CáckhảnăngquảnlýchủyếuđểthuđượclợiíchtừcáckhảnăngmớicủaIT

4. Nhữngnhàquảnlýchịutráchnhiệmchínhtrongviệchìnhthành

cácứngdụng

5. CácvấnđềquantrọngtronghoạtđộngđiềuhànhIT

ThànhcôngtừquátrìnhhọchỏinàygiúpgiatănggiátrịkinhdoanhvànângcaotầmquantrọngchiếnlượccủaITtrongdoanhnghiệp.Dòngcuốicùngcủabảng4-1chothấycáchệquảchiếnlượctrongtừnggiaiđoạn.

Bảng4-1Cácyêucầucầnhọchỏivềcácgiaiđoạnkiếntrúc

Silodoanhnghiệp

Chuẩnhóacôngnghệ

Tốiưuhóalõi

Đơnthểdoanhnghiệp

KhảnăngIT

CácứngdụngITtạiđịaphương

Nềntảngcôngnghệchung

Quytrìnhhoặcdữliệuchuẩnchotoàndoanhnghiệp

Mô-đunkinhdoanh"gắnlàchạy"

Mụctiêukinhdoanh

Lợinhuậntrênvốnđầutư(ROI)củacácđềxuấtkinhdoanhđịaphương

GiảmchiphíIT

Chiphívàchấtlượngcủahoạtđộngkinhdoanh

Thờigianđưasảnphẩmrathịtrường;tínhlinhhoạtchiếnlược

Cácưutiênvềđầutư

Cácứngdụngriênglẻ

Cácdịchvụcơsởhạtầngchung

Cácứngdụngtoàndoanhnghiệp

Cácthànhphầnquytrìnhkinhdoanhcóthểtáisửdụng

Khảnăngquảnlýchủyếu

Quảnlýsựthayđổidựatrêncôngnghệ

Thiếtkếvànângcấpcácchuẩn;đầutưvàocácdịchvụchiasẻ

Địnhnghĩavàđolườngquytrìnhdoanhnghiệplõi

Quảnlýcácquytrìnhkinhdoanhcóthểtáisửdụng

Ngườixácđịnhcácứngdụng

Lãnhđạokinhdoanhđịaphương

LãnhđạokinhdoanhvàIT

Banquảntrịcấpcaovàlãnhđạoquytrình

Lãnhđạokinhdoanh,lãnhđạoITvàlãnhđạongành

Cácvấnđềchính

trongđiều

Đolườngvà

truyềnđạtgiátrị

Thiếtlậptráchnhiệmđịaphương,khuvựcvàtoàncầu

Kếthợpcácưutiênvềdựánvớimụctiêukiếntrúc

Xácđịnh,tìmkiếmtiềnđầu

tưvàocácmô-đunkinhdoanh

hànhITHệquảchiếnlược

Tốiưuhóamangtínhđịaphươnghoặcchứcnăng

HiệuquảITHiệuquảhoạtđộngkinhdoanh

Tínhlinhhoạtchiếnlược

CácmụctiêukinhdoanhchoITTronggiaiđoạn1,cácdoanhnghiệpthườngđưaramộttình

huốngkinhdoanhchocáckhoảnđầutưITđểdựđoánlợinhuậnsẽthuđượctừvụđầutư.Việcdựđoánvềhiệuquảmàdựánmanglạithườngmangtínhđịaphươngvàcóthểđolườngđược.Tronggiaiđoạn2,cácdoanhnghiệpthườngxâydựngtìnhhuốngkinhdoanhdựatrênviệcgiảmchiphíITtrêntoàndoanhnghiệp.MiễnlàchiphíđơnvịcủaITđượcghilạitrướckhichuẩnhóa,tacóthểđolườngđượchiệuquảcủacáckhoảnđầutưmớivềIT.Tronggiaiđoạn3,banquảntrịgặpnhiềukhókhănhơntrongviệcđolườnghiệuquảcácbiệnphápcảitiếnvềquytrìnhgiữanhiềuchứcnănghoặcđơnvịkinhdoanh.Khócóthểnhậnthấyđượctấtcảcáclợiíchnày,songtacóthểnhậnthấylàkháchhànghàilònghơn,giảmviệcsửdụngtàinguyênbấthợplývàtănghiệuquảhoạtđộng.Tronggiaiđoạn4,tìnhhuốngkinhdoanhđượcdựatrêncácchuẩnđonhưthờigianđưasảnphẩmrathịtrườnghaytínhlinhhoạtchiếnlược.CácdoanhnghiệpthườngtăngcườngviệctáisửdụngcácdịchvụIT(giaiđoạn2),dữliệuvàcácquytrình(giaiđoạn3)vàmô-đunkinhdoanh(giaiđoạn4)khichuyểntừgiaiđoạn1sanggiaiđoạn4.Trongquytrìnhchuyểnmìnhtừgiaiđoạnnàysanggiaiđoạnkhác,cácdoanhnghiệpsẽhọccáchđápứngvớicácchuẩnđonày.

CácưutiênvềđầutưCácưutiênvềđầutưcũngsẽthayđổikhidoanhnghiệpchuyển

từgiaiđoạnnàysanggiaiđoạnkhácđểphùhợpvớinhữngthayđổitrongtìnhhuốngkinhdoanh.Cácthayđổinàyphùhợpvớinhữngthayđổitrongcácmôhìnhđầutưđãđượcbànluậnởđầuchươngnày.

CáckhảnăngquảnlýchủyếuĐểcáckhoảnđầutưITcóđượcgiátrịcao,cácnhàquảnlýphải

điđầutrongviệcthayđổivềquytrìnhvìgiờđâychúngđãđượchỗtrợbởicôngnghệmới.Nếuquytrìnhkinhdoanhkhôngthayđổikhitalắpđặtcôngnghệmới,việcđầutưsẽgiảmgiátrị.Khikiếntrúcdoanhnghiệptrưởngthànhhơn,banquảntrịsẽkhôngcòntậptrungvàonhữngthayđổivềquytrìnhkinhdoanhđịaphương.Cácnhàquảnlýsẽpháttriểnkhảnăngdẫnđườngchosựthayđổicủatoàndoanhnghiệp,trướchếtlàvềchuẩncôngnghệvàsauđólàxoayquanhchuẩndữliệuvàquytrình.Khidoanhnghiệptiếnđếngiaiđoạn4,toàndoanhnghiệpđềuđãcảmthấythoảimáivớicácnguyêntắctriểnkhai,duytrìvàhưởnglợitừcácchuẩnnày.Doanhnghiệpsẵnsàngđốimặtvớikhókhăncủagiaiđoạn4trongviệcđưavàonềntảngchuẩncácmô-đunquytrìnhkinhdoanhđượcthiếtkếtừtrongnộibộdoanhnghiệphaytừbênngoài.

Sựchuyểnmìnhtừgiaiđoạn1sanggiaiđoạn2đềracáccấpđộmớivềnguyêntắctrongquytrìnhtổchức.NguyêntắcnàybắtđầutừtừvàtậptrungvàoviệcquảnlývàsửdụngIT.Giaiđoạn3mởrộngmạnhmẽvềnhucầucầnphảicónguyêntắc,vàgiaiđoạn4phụthuộcvàovănhóacủanguyêntắcđó.Quathờigian,cácthànhviêncủatổchứcđãhọcđượccáchthiếtkế,triểnkhaivàtậndụngcáctiêuchuẩn.Mỗicánhâncóthểnhìnnhậntiêuchuẩnnàonhưmộtràocảnkhôngcầnthiếthaychỉlàmộtcơcấuđượcđơngiảnhóa.Nhậnthứccánhânnàyphụthuộcnhiềuvàoviệcdoanhnghiệpđãhìnhthànhvănhóacủanguyêntắcđếnmứcnào.Thànhphầncơbảncủanguyêntắcnàybaogồmcảviệckhenthưởngthốngnhất(vídụ:cânbằnghợplýcácmụctiêucủatoàndoanhnghiệpvàthànhquảđịaphương).

AilàngườixácđịnhcácứngdụngTronggiaiđoạn1,cácnhàquảnlýkinhdoanhđịaphươngxác

địnhcácứngdụnghỗtrợchocácnhucầukinhdoanhtạiđịaphương.Tronggiaiđoạn2,cáclãnhđạoITđảmnhậnvaitròlãnhđạolớnhơntrongtoàndoanhnghiệp.LãnhđạokinhdoanhvẫnđưaracácyêucầunhưnglãnhđạoITsẽxácđịnhnhữnggiảiphápkhảthi;chuẩncôngnghệđềucócáchạnchế.Tronggiaiđoạn3,việctìmkiếmcácgiảiphápvềdoanhnghiệpliênquantớibanquảntrịcấpcaovàcuối

cùnglàcảcáclãnhđạocấpcaocủacácquytrìnhtrongtoàndoanhnghiệp.Tronggiaiđoạn4,lãnhđạongànhkinhdoanhgiúpđỡviệcxácđịnhcácứngdụngbằngcáchthiếtlậpcácchuẩncủangànhtrongkhicáclãnhđạoITvàkinhdoanhthỏathuậncácgiảiphápphùhợpchodoanhnghiệpcủamình.Sựthayđổivềngườixácđịnhcácứngdụngđượcthểhiệntrongnhữngtháchthứckhitriểnkhai.Khilãnhđạokinhdoanhmấtdầnquyềnkiểmsoátchặtchẽcácyêucầucủaứngdụng,rấtkhóbuộchọđitiênphongtrongviệcthayđổiquytrìnhkinhdoanh.

ĐiềuhànhITTronggiaiđoạn1,điềuhànhITtậptrungvàoviệcđảmbảocác

khoảnđầutưITvàviệcgiảitrìnhtráchnhiệmđượcthựchiệntốtthôngquapháttriểntìnhhuốngkinhdoanhkỹlưỡngcũngnhưquảnlýdựánhiệuquả.Tronggiaiđoạn2,doanhnghiệpcầnđưaracácnguyêntắcđiềuhànhhiệuquảđểtriểnkhaivàduytrìcácchuẩnnày.Việcđiềuhànhởgiaiđoạn3nhấnmạnhnhucầucầnphảitriểnkhaicácmụctiêukinhdoanhcủatoàndoanhnghiệp,còngiaiđoạn4yêucầuphảiđiềuhànhcácmô-đunquytrìnhkinhdoanh.

Việchọchỏisẽtốnnhiềuthờigian–Khôngnhảycócgiaiđoạn

Mặcdùdoanhnghiệpcóthểthuêcácnhàquảnlýdàydặnkinhnghiệmtronggiaiđoạn3–vàcóthểởcảgiaiđoạn4,songnókhôngthểthuêmộtlãnhđạocóthểđưađượccảmộtdoanhnghiệpnhảycócgiaiđoạn.Việchọchỏisẽtốnnhiềuthờigian.Mỗidoanhnghiệpcókhoảngthờigianchuyểntiếpkhácnhau,songvớinhữngdoanhnghiệplớn,mỗigiaiđoạnkéodàimộtvàinăm.TạihãngDeltaAirLinesvàchínhquyềnthủđôWashington,sựkhácnhaugiữaChuẩnhóacôngnghệvàTốiưuhóalõikhôngđượcrõnét.Cảhaitổchứcnàyđềutrongtìnhtrạngkhủnghoảngkhibắtđầuxâydựngkiếntrúccủamình.DeltalongạihọkhôngthểvượtquavấnđềY2K,cònchínhquyềnD.C.thìđangtrongtìnhtrạngtrìtrệ.TạiDelta,từ1997-2001,banquảntrịđãchuyểnnhanhtừgiaiđoạnSilosanggiaiđoạnChuẩnhóacôngnghệvàđếnTốiưuhóalõi.ChínhquyềnD.C.mấtsáunăm(1999-2005)đểtạođượcmộtbướcchuyểntiếptươngtự.CảhaitổchứcnàyđềuđẩynhanhgiaiđoạnChuẩnhóacôngnghệnhưngcho

phépgiaiđoạnTốiưuhóalõicóthểđượcpháttriểntrongmộtthờigiandài.

Cácthayđổisẽítgâyảnhhưởngtiêucựckhicácdoanhnghiệpthựchiệntừnggiaiđoạnmột.GuardianLifeInsurancenhậnthấygiaiđoạnChuẩnhóacôngnghệtrongbanămđãcắtgiảmđượcnhiềuchiphí.BanquảntrịGuardiantậptrungvàoviệctậndụngtốiđagiátrịthuđượctừgiaiđoạnnàytrướckhibướcsanggiaiđoạnmới.AirProductsandChemicalscũnglàmgiảm“cúsốc”thayđổivềtổchức.Trongkhinhiềudoanhnghiệptrongngànhdầumỏvàkhíđốtcốgắngnhảycóctừgiaiđoạn1sanggiaiđoạn3bằngcáchtriểnkhaicáchệthốngERP,AirProductslạihoạtđộngtronggiaiđoạnChuẩnhóacôngnghệtrướckhibướcsangTốiưuhóalõi.Kếtquảlàhãngđãcómộtbướcchuyểndễdànghơntừgiaiđoạn2sanggiaiđoạn3vàchỉphảitriểnkhaihệthốngERPtrêntoàncầumộtlần.

Docónhiềunhucầucấpbáchbuộccácdoanhnghiệpphảitốiưuhóalõi,nêncóthểhọsẽgặpkhókhănkhibướcquatừnggiaiđoạnmột.Nhưngtheokinhnghiệmcủachúngtôi,cácdoanhnghiệpkhôngcòncáchnàokhác.Việchọchỏiquacácgiaiđoạnkiếntrúcsẽgiúphoànthiệndầncácquytrìnhkinhdoanhvàcôngnghệ.Vềmặtcôngnghệ,cácdoanhnghiệphọchỏicáchđầutưvốnvàoITsaochođạthiệuquảnhất,cáchướctínhgiátrịcủacáccơhộiđầutưITkhácnhau,cáchquảnlýcácchuẩncôngnghệvàtuântheoquyđịnhcũngnhưcáchđánhgiávàtruyềntảigiátrịcủaIT.Vềmặtkinhdoanh,cáctổchứchọchỏicáchthiếtkếvàquảnlýcácquytrìnhtrêntoàndoanhnghiệp,cáchgiữvữngnguyêntắckhivậnhànhquytrình,cáchtậndụngcáckhảnăngITvàocácđềxuấtvềquytrìnhkinhdoanh,cáchđiđầutrongcácthayđổidựavàoITvàcáchxácđịnhcácthànhphầncủaquytrìnhkinhdoanh.Chỉcácnhàquảnlýcấpcaohiểuđượcnhữngđiềunàythôichưađủ.ViệchọchỏivềtổchứcphảiđượcthấmdầntrongtoàndoanhnghiệpthôngquaviệctậndụngITvàcácquytrìnhkinhdoanhlõi.

Xâydựngkiếntrúcdoanhnghiệplàmộtquátrìnhlâudàivàđầythửthách.NóliênquanđếncácthỏathuậnliêntụcvềchiếnlượckinhdoanhcủadoanhnghiệpvàcáchITđịnhhìnhcũngnhưhưởngứngchiếnlượcđó.Nócũngliênquanđếnviệcxácđịnhmụctiêukiếntrúccôngnghệ(cácứngdụng,dữliệu,côngnghệvềcơsởhạtầng)vàkiêntrìthựchiệnkiếntrúcđóngaycảtrongtrườnghợpcácnhucầukinhdoanhtrướcmắtđòihỏisựthỏahiệp.

Cáchthứcápdụngcácgiaiđoạntrưởngthànhvềkiếntrúcvàodoanhnghiệp

Khicácdoanhnghiệpbắtđầuhànhtrìnhkiếntrúcdoanhnghiệp,họphảiđốimặtvới“BigDig”củachínhhọ.Tháchthứclàhọphảipháttriểncáckhảnăngkinhdoanhmớitrướckhiloạibỏhoàntoàncáicũ.Cũnggiốngnhưdựán“BigDig”củaBoston,trướchếtmởramộtđườnghầmlớn,sauđólàmộtcâycầulớn,sauđólạiđếnmộtđườnggiaothônghuyếtmạchvàcuốicùnglàmộttậphợpcácnútgiaothông–cácdoanhnghiệpcóthểhưởnglợiđángkểtừcácbiệnphápcảitiếndầndầnvềmặtkiếntrúc.Tuynhiên,khôngnhưdựán“BigDig”,cácdoanhnghiệpcóthểhọchỏibảnđồchỉđường“kếthừa”từnhữngdoanhnghiệpđãthànhcôngtrênhànhtrìnhnày.Cácdoanhnghiệpthườngxuyênthulợitừnhữngdựánnhỏđếntừmộtnhucầukinhdoanhnàođótrongquátrìnhhọtiếnđếnmộtkiếntrúcdoanhnghiệpvànềntảngvậnhành.Chẳnghạn,CIOcủaGuarduanLife,DennisCallahan,nhậnthấyrằngchiphíđơnvịITbắtđầugiảmmạnhtừđầugiaiđoạn2,vànótiếptụcgiảmdầntrongcácnămsauđó.

Mụctiêucủakiếntrúcdoanhnghiệpkhôngphảilàđểđiđếnmộtgiaiđoạncuốicùngnàođó,màlàđểnhậnrađượcrằngdoanhnghiệpphảiđitheohướngnào.Sựchuyểntiếpgiữanhữnggiaiđoạnkiếntrúcchophépcácdoanhnghiệpthulợidầndần.MôhìnhgồmbốngiaiđoạnnàysẽmanglạichocácdoanhnghiệpmộtsốbàihọckhihọcốgắngtạoranhiềugiátrịhơntừITvàtriểnkhaimạnhcácnguyêntắcvềquytrình:

Tậptrungcácnỗlựcvềmặtkiếntrúcvàocácquytrìnhtổchứcchiếnlược.Cácbàihọcvềkiếntrúcnhằmcốgắngthiếtlậpmốiquanhệgiữacácứngdụng,dữliệuvàcơsởhạtầngchotấtcảcácquytrìnhkinhdoanhtrongdoanhnghiệpsẽkhôngđiđếnđâu.Doanhnghiệpsẽkhôngbaogiờchịu“xóasổ”hoàntoàncácsilo.Nhữngdoanhnghiệpxuấtsắcnhấtsẽtậptrungvàoviệcxóabỏcácsilođanglàmhạnchếtínhhiệuquảvàlinhhoạtcủadoanhnghiệp.

Đitừngbướcmột.Nhảycócgiaiđoạnsẽdẫnđếnthấtbạihoặccảntrởviệcthulợi.Cácdoanhnghiệpsẽhưởnglợitừcácbiệnphápcảitiếnnhỏtronggiaiđoạnhiệntạinhiềuhơnlàtừviệc

mạohiểmnhảycócsanggiaiđoạnkhácmộtcáchthiếusuynghĩ.

Nhậnrarằngcáctổchứcphứctạpđềucókiếntrúcdoanhnghiệpởcáccấpđộkhácnhau.Vìkiếntrúctạicáccấpđộkhácnhautrongdoanhnghiệphỗtrợchocácmụctiêukinhdoanhkhácnhau,chúngcóthểtrưởngthànhởnhữnggiaiđoạnkhácnhau.Mỗigiaiđoạnđòihỏimộttậphợpcáchoạtđộngquảnlýriêng(xemBảng4-1)màchúngcầnphảiđượcphốihợptrongtoàndoanhnghiệp.

Xâydựngkhảnăngkiếntrúctừtrongdoanhnghiệp:Cácnhàquảnlýthiếukinhnghiệmcóthểcầnsựgiúpđỡ,nhưngcácthỏathuậndẫnđếnmộtsựthấuhiểuvềchiếnlượckinhdoanhvàkiếntrúcITđòihỏibộphậnkinhdoanhvàITphảikếthợpchặtchẽvớinhau.Đểcóđượcmộtkiếntrúcdoanhnghiệphiệuquả,mốiquanhệgiữaquytrìnhkinhdoanhvàITphảiliêntụcđượcthảoluận.Và,nhưchúngtôisẽbànởChương7,bạncóthểoutsoucrcingcácđềxuấtkiếntrúcnhưngbạnkhôngthểthuêngoàiviệcđưaracácquyếtđịnhvềkiếntrúc.

HướngtớiĐơnthểdoanhnghiệp:Nghiêncứucủachúngtôichothấycácdoanhnghiệpcókiếntrúctrưởngthànhsẽđạtđượcnhiềuthànhcôngvềmụctiêuchiếnlược.Vàcácdoanhnghiệpthànhcônghơnvềmụctiêuchiếnlượcsẽthuđượclợinhuậncaohơntừvốnđầutư.CácdoanhnghiệpcómôhìnhhoạtđộngĐadạnghóacóthểkhôngnhấtthiếtphảivượtrakhỏigiaiđoạn1hoặc2(mặcdùcácdoanhnghiệpĐadạnghóacũngtriểnkhaingàycàngnhiềucácdịchvụchiasẻcólợihơntừsựtrưởngthànhvềmặtkiếntrúc).TấtcảcácdoanhnghiệpkháccũngsẽhưởnglợitừtínhlinhhoạtmàĐơnthểdoanhnghiệptạora.

Cácdoanhnghiệphưởnglợirấtnhiềutừviệcxâydựngmộtkiếntrúcdoanhnghiệp.Nhưngquátrìnhthulợinàyliênquanđếncảmộtquátrìnhhọchỏi–vềphươnghướngchiếnlượccủadoanhnghiệp,cáchITđónggópvàophươnghướngđó,cáchquảnlýcáckhảnăngITvàquytrìnhkinhdoanh.Trongchươngtiếptheo,chúngtôisẽbànvềlợiíchmàmộtkiếntrúchiệuquảcóthểđemlạitrongtừnggiaiđoạncũngnhưnhữnghoạtđộngquảnlýcóthểgiúpcácdoanhnghiệpthuđượcvàchínhthứchóaquátrìnhhọchỏi.

Chương5-Gặtháilợiíchtừquátrìnhtìmhiểu

Vàothậpniên1890,cácdoanhnghiệpđitiênphongtrongviệclắpđặtđiệnchonhàmáykhôngnhìnthấyngayđượccáclợiích.Máyphátđiệnthaythếmáyhơinướcnhưngcácquytrìnhkinhdoanhcơbảnlạithayđổirấtít.Hầuhếtcáckỹsưđềuđặtmáyphátđiệnmớivàochínhvịtrícủamáyhơinước–nằmngaytạitrungtâmnhàmáy.Thôngquamộttrụcđiềukhiển,máyphátđiệncóthểcungcấpnănglượngđếncàngnhiềumáymóccàngtốt.Hầuhếtcáckỹsưnhàmáyphảimấthàngthậpkỷđểthiếtkếlạitiếntrìnhcôngviệcvàcáchbốtrícủanhàmáynhằmtậndụngđượctínhlinhhoạtvàhiệuquảngàycàngcaocủađiệnnăng.Phảiđến40nămsaukhiđiểmphátđiệntrungtâmđầutiênđượcxâydựngthìđiệnmớitácđộngmạnhmẽđếnhiệusuấtkinhdoanh.Sựchậmtrễnàychothấyrằngcầnphảicómộtquátrìnhtìmhiểutrướckhicóthểtậndụngcáckhảnăngcủađiện.

Trongngànhcôngnghiệpôtô,HenryFordlàngườiđầutiênnhậnrađượctiềmnăngcủađộngcơđiện,từđóthayđổimãimãicáchthứccạnhtranhtrongngànhcôngnghiệpnày.Thayvìcungcấpnănglượngchonhàmáybằngmộthoặcvàimáyphátđiệnlớn,Fordsửdụngcácđộngcơđiệnnhỏhơnđểcungcấpnănglượngchotừngtrạmlàmviệc–điềunàygiúpôngcóthểbiếncấutrúccủanhàmáythànhmộtdâychuyền.Saukhitriểnkhaicáchhoạtđộngmớinày,năngsuấttăng,chiphígiảm,Fordđềuđềugiảmgiáthànhsảnphẩm.Doanhsốbánhàngtăngvọt–doanhsốcủaloạixeđầutiênđượcsảnxuấttheomôhìnhnàylàModelTđãtăngtừ6.000chiếcnăm1908lênđến230.000chiếcnăm1914.Năm1919,mộtnửasốôtôđượcsảnxuấtralàtừcácquytrìnhsảnxuấtđượcđiệnkhíhóa…tấtcảđềulàxeFord.

CácnhàquảnlýngàynayphảithiếtkếlạidoanhnghiệptheocáchFordđãlàmđểtậndụngtiềmnăngcủacôngnghệthôngtinhiệnđại.Thiếtkếkiếntrúcdoanhnghiệplàbướcđầutiênđểxâydựngmộtnềntảngvậnhànhcóđủkhảnăngmanglạilợiíchtừcôngnghệtiêntiến.Nhưngquátrìnhđitừbảnthiếtkếđếnlúcthấyđượccáclợiíchđòihỏicácnhàquảnlýphảicânnhắcvềcáchthứctiếnhànhhoạt

độngkinhdoanhcủamình.

Trongcácchươngtrước,chúngtôiđãchỉrõrằngđểphốihợpITvớicácđềxuấtkinhdoanhchiếnlược,trướchếtbanquảntrịphảixácđịnhđượcmôhìnhhoạtđộng,sauđóthiếtkếvàxâydựngkiếntrúcdoanhnghiệp.Tuynhiên,chúngtôivẫnchưađềcậpmấyđếnlợiíchcủaviệcnày.Trongchươngnày,chúngtôisẽđưaracácbằngchứngchứngtỏrằngkiếntrúcdoanhnghiệpsẽmanglạinhiềulợiích.Chúngtôinhậnthấyrằngcácdoanhnghiệpcóthểbắtđầuthulợingaykhibướcchânvàohànhtrìnhcủakiếntrúctrưởngthành.Cáclợiíchnàycàngđượcthểhiệnrõhơnkhidoanhnghiệpbướcsangcácgiaiđoạnkiếntrúckếtiếp.Chúngtôicũngnhậnthấyrằngkhôngphảimụctiêulàtiếnđếnmộtđiểmcuốicùngnàođó.Ngaytừđầucuộchànhtrình,cácdoanhnghiệpđãcóthểtìmhiểucáchtạoragiátrịcủaITthôngquahoạtđộngquảnlý.Cáclợiíchnàysẽtiếptụcđượcsinhsôimiễnlàdoanhnghiệptiếptụcchịukhótìmhiểu.

LợiíchcủakiếntrúcdoanhnghiệpKiếntrúcdoanhnghiệprấtquantrọngđốivớiviệcxâydựngnền

tảngvậnhànhvìnóvạchracácquytrình,dữliệuvàcôngnghệquantrọngchophépviệctíchhợpvàchuẩnhóatheocácmứcđộmongmuốn.Trongquátrìnhtriểnkhaikiếntrúcdoanhnghiệp(hayxâydựngnềntảngvậnhành),cácdoanhnghiệpsẽthuđượcmộtsốlợiích.Việctriểnkhaithànhcôngkiếntrúcdoanhnghiệptạimỗigiaiđoạntạorahoặcmởrộngcáclợiíchvềcôngnghệvàkinhdoanh,thểhiệntrongnămlĩnhvực:chiphíIT,độphảnhồiIT,quảnlýrủiro,độhàilòngcủabanquảntrịvàkếtquảkinhdoanhchiếnlược.

GiảmchiphíIT

Tronghầuhếtcácdoanhnghiệp,nhữngmốiquantâmvềchiphíITlàđộnglựcbanđầuđốivớikiếntrúcdoanhnghiệp.Thôngthường,cáchệthốngđãđượcxâydựngđểđápứngcácnhucầukinhdoanhtrướcmắtdầntrởnêntốnkém,dưthừavàkhóbảotrì.MộtlãnhđạoITcủahãngdịchvụtàichínhmôtảmộttìnhthếtiếnthoáilưỡngnanthườnggặp:“Vàocuốithậpniên1990,sốlượngcáctàikhoảntăngvọt…Chúngtôikhôngcóthờigianđểtựxemxétlạivềtínhhợplýhóahaymặtkiếntrúc.Chúngtôităngsốlượngkháchhàngthôngqua

hoạtđộngthâutóm.Chúngtôichỉlàmnhữngcáicơbảnnhất,tíchhợpcácsổcáikếtoánvàđảmbảocáchệthốngcóthểtươngtácđượcvớinhauvàsauđóthâutómtiếpcôngtykhác.Từnăm2000trởđi,thịtrườngpháttriểnchậmlại.Chúngtôiđộtngộtdừnghoạtđộngthâutómvàphảiquaysangbảovệcáctàikhoảnhiệncó.Đấylàlúcchúngtôibắtđầuthấynhữngvấnđềmàhệthốngcũđểlại,nhữngvấnđềcủangàyhômquamàngàyhômnaychúngtôiphảiđốimặt.”

Khikiếntrúcdoanhnghiệpthiếtlậpnguyêntắcchocáchệthốngvàquytrình,doanhnghiệpphảibắtđầuquảnlýcáckhoảnchiphílớnđếntừcácsilo.DoanhnghiệpcóthểgiảmítnhấthailoạichiphíIT:

ChiphíđơnvịvềhoạtđộngIT:Chiphíthựctếcủacácdịchvụ,nhưcungcấpvàhỗtrợmáytínhxáchtay,dịchvụhỗtrợkháchhàng,hoạtđộngcủanhữngứngdụng,truycậpđếndữliệu,khảnăngcủahệthốngvàemail.Khikiếntrúctrưởngthành,doanhnghiệpsẽsửdụngcácdịchvụnàyngàycàngnhiềuhơnnhưngchiphíđơnvịphảingàycànggiảm.

Chiphíbảotrìcácứngdụng:Thờigianvàtổngchiphíđểthựchiệncácthayđổivềcácứngdụnghiệncósaochotươngứngvớicácthayđổivềcôngnghệvàkinhdoanh.

Hình5-1chothấysứcảnhhưởngcủaviệcthayđổichiphíITtrungbìnhkhikiếntrúcdoanhnghiệptrưởngthành.Giaiđoạn2cóảnhhưởnglớnnhấtvềmặtchiphívìdoanhnghiệpđitheohướngtíchhợpcáctrungtâmdữliệulại,làmgiảmsốlượngcôngnghệđangđượcsửdụngvàtiếnhànhchuẩnhóađểđịnhhướngchoviệcthiếtkếnềntảngmới.Tínhtrungbình,cácdoanhnghiệptronggiaiđoạn2cóchiphíITthấphơncácdoanhnghiệptronggiaiđoạn1khoảng15%.Cácdoanhnghiệptoàncầuvàcácdoanhnghiệpđãtrảiquanhiềucuộcsápnhậpthườngsẽcắtgiảmđượcnhiềuchiphíhơn.Vídụ,tạiCelanese,mộtcôngtyhóachấttrịgiáhơn5tỷđô-la,đãchuẩnhóacôngnghệvàgiảiquyếtđượcnhữngtácđộngtiêucựcvềchiphíITsaucácvụthâutómvàsápnhập.CIO,KarlWachscủacôngtynhậnxét:“Chúngtôiđãđitừmộtmôitrườnghếtsứcđadạngvềhệthốngvàquytrìnhsangmộtmôitrườngkháckháđồngnhất,vàchúngtôiđãcắtgiảmđược30-40%chiphíchỉtrongbốnnăm.Hiệntại,chúngtôiđangcungcấpcácdịchvụtốthơn.”

Hình5-1Hệquảvềchiphíkhikiếntrúctrưởngthành

Ghichú:ChúngtôiđãđiềuchỉnhngânsáchITdựavàosựkhácnhaucủamỗingành.Ngânsáchdànhchoứngdụngsilođượcxemlàcơsở.Ngânsáchtrongcácgiaiđoạnkhácđượctínhtheophầntrămcủangânsáchcơsở.Chỉcónămdoanhnghiệpthuộcgiaiđoạn4nêndữliệu

tronggiaiđoạnnàykhônghoàntoànchínhxác.

NhưHình5-1thểhiện,lýdochủyếulàmgiảmchiphílàcácdoanhnghiệpđãđầutưnhiềuhơnvàokhảnăngchiasẻ(thayvìvàocácđơnvịkinhdoanhcụthể.)KhảnăngITchiasẻ–baogồmcơsởhạtầngcôngnghệ,dữliệuchungvàcáchệthốngdoanhnghiệp–đãtăngtừ64%lên75%khidoanhnghiệpchuyểntừgiaiđoạn1sanggiaiđoạn2.

KhuynhhướngtăngcườngkhảnăngITchiasẻtiếptụcdiễnratronggiaiđoạnTốiưuhóalõi,tănglêntới84%tổnggiátrịcáckhoảnđầutưIT.Trongquátrìnhnày,chiphíITgiảmthêm10%;ngânsáchITcủacácdoanhnghiệptronggiaiđoạn3bằng75%ngânsáchtrong

giaiđoạn1.Mặcdùcácdoanhnghiệpthườngđầutưmạnhtronggiaiđoạn3songkhitiếnhànhtíchhợpvàchuẩnhóacácquytrìnhkinhdoanh,tínhtrungbìnhngânsáchITlạigiảm.Việcgiảmđầutưvàocácbộphậnđịaphươnghaybộphậnchứcnăngcânbằngvớiviệctăngngânsáchtrungtâm.CharlieFeld,cựuCIOcủaDeltaAirLines,giảithíchhiệntượngnàynhưsau:“Mặcdùchúngtôiđổhàngtrămtriệuđô-lavàocơsởhạtầng…trướcsaugìsốtiềnnàycũngbịtiêu.Đâylàmộtsailầmmànhiềungườithườngmắcphải.Khitiềnđượcđổvàocácbộphậnhaynhánhchứcnăng,tiềnvẫnđangđượctiêu.Chỉcóđiềulàngườitakhôngnhậnthấyviệcđómàthôi.”

Tronggiaiđoạn4,mặcdùcácdoanhnghiệpvẫntiếptụcđầutưvàocáckhảnăngITchiasẻ,chiphíITlạităngngượclại.NgânsáchITcủacácdoanhnghiệptronggiaiđoạn4(theomộtvàimẫucủachúngtôi)caohơngiaiđoạn1là20%vàhơngiaiđoạn3là45%.CómộtvàilýdodẫnđếnviệcchiphíITtăngtronggiaiđoạnĐơnthểdoanhnghiệp.Chẳnghạn,cácchiphítrướcđâyvẫnẩnmìnhdướingânsáchkinhdoanhgiờcóthểđượcchuyểnsangchiphíITtronggiaiđoạn4khidoanhnghiệphìnhthànhnêncácmô-đunkinhdoanhvàphânbổchiphíthựctế.Thêmvàođó,nhữngngườiđitiênphongtronggiaiđoạnnàycóthểphảichịutốnkémhơnvìhọlàngườiđiđầu.Tuynhiên,lýdoquantrọngnhấtlàdoanhnghiệpđãtăngcườngđầutưvàocôngnghệtiêntiến.

CácdoanhnghiệpbướcvàogiaiđoạnĐơnthểdoanhnghiệpđãcóđượcmộtnềntảngvậnhànhvữngchắc.Họđãsốhóacácquytrìnhkinhdoanhlõivàtruycậpđượccácdữliệuquantrọngvềkháchhàngvàsảnphẩmcầnthiếtđểpháttriểnsảnphẩmvàdịchvụmới.Họđãbắtđầuthấyđượccáccơhộimớiđểpháttriểnlõi.CáccơhộicóđượctừITđòihỏidoanhnghiệpphảiđầutưvềIT.ĐiềunàylàmtăngchiphíIT,songchúnglạitạoracáccơhộikinhdoanhmới.

TăngcườngđộphảnhồiIT

Trongmộtmôitrườngđượcchuẩnhóa,lãnhđạoITvàkinhdoanhcóítlựachọnvềcôngnghệvàdođótốnítthờigianvàoviệcđưaracácquyếtđịnhcôngnghệhayđốiphóvớicácvấnđềcôngnghệđộtxuất.Kếtquảlàthờigianpháttriển,baogồmcảthờigianchờđợivàsốgiờcầnthiếtđểtriểnkhaimộthệthốngmới,sẽgiảm.Khicácdoanhnghiệpmớithànhlập,họcóthểnhanhchóngxâydựngcácứngdụngsilo,nhưngkhicácsilosinhsôinảynở,chúngsẽkìmhãm

sựpháttriểntrongtươnglai.Trongnghiêncứucủachúngtôi,khichuyểnsanggiaiđoạn2vàsửdụngcácnềntảngđượcchuẩnhóahơn,lãnhđạoITđãnhậnthấysựtiếnbộvượtbậcvềthờigianpháttriển.

Khichuyểnsanggiaiđoạn3,sựtiếnbộtrongđộphảnhồiITlạirấtnhỏ.Nhiềudoanhnghiệptriểnkhaicáchệthốngdoanhnghiệpquantrọngtronggiaiđoạnnày.CácdựánrấtlớnnhưngđasốcácdoanhnghiệplạikhôngnắmrõvềmặtkinhdoanhlẫnITtrongcáchệthốngnày.NhưngđộphảnhồiITtăngmạnhkhidoanhnghiệpchuyểnsanggiaiđoạnĐơnthểdoanhnghiệp(trungbìnhtăng37%sovớigiaiđoạn3).Trongkhigiaiđoạn3triểnkhaicácdựánlớn,giaiđoạn4táisửdụnghoặcđiềuchỉnhlạicácmô-đunnhỏhơn.Theođịnhnghĩa,lợiíchcơbảncủagiaiđoạntrưởngthànhthứtưvềkiếntrúclàgiảmthờigianpháttriển.Hình5-2thểhiệnđánhgiácủacácCIOvềsứcảnhhưởngcủakiếntrúctrưởngthànhlênđộphảnhồiITvàcáclợiíchkhác.

Tăngcườngquảnlýrủiro

“Dọndẹp”cơsởhạtầngIT,dữliệuchungvàcácứngdụngdoanhnghiệpsẽtạoramộtmôitrườngdễquảnlýhơn.Việcnàymanglạiítnhấtbalợiíchtrongcôngtácquảnlýrủiro:

Giảmrủirotrongkinhdoanh:khảnăngmàcáchệthốngcóthểvậnhànhnhấtquánvàổnđịnhđểphụcvụchohoạtđộngkinhdoanh

Tăngđộchịuđựngthảmhọa:khảnănggiảmthiểucácmấtmáttrongkinhdoanhkhixảyramấtđiệnhaythiêntai

Giảmcácviphạmvềbảomật:tránhvi-rútmáytínhvàcáctruycậpkhôngđượcphép(bêntronglẫnbênngoàidoanhnghiệp)đếncácdữliệumậtvàcótínhriêngtư

Mặcdùkiếntrúcdoanhnghiệpcóảnhhưởngtíchcựcđếncôngtácquảnlýrủiro,ảnhhưởngnàyvẫnnhỏhơnnhiềusovớicáclợiíchkhác.Tuynhiên,nếucácdoanhnghiệptậptrungxâydựngcôngtácquảnlýrủirovàothẳngkiếntrúcdoanhnghiệpcủamình,sứctácđộngnàysẽrấtlớn.Chẳnghạn,PFPC–côngtyconcủaPNCFinancialServicesGroup,cungcấpnhiềuloạidịchvụtàichínhcho

kháchhàngdoanhnghiệp–nhữngngườiđòihỏidịchvụphảirấtổnđịnhvàđượcbảomậtnghiêmngặt.KhiMichaelHartetrởthànhCIOcủacôngty,PFPCkỳvọngôngsẽcắtgiảmđượcchiphívàcảithiệnchấtlượngdịchvụ.Ôngđãxácđịnhrằngviệcquảnlýrủirosẽlàđiểmmấuchốtđểcóthểhoànthànhnhiệmvụ:“Khigianhậpcôngty,tôiđãthấyngayđượcnhucầucầnphảiđịnhvịITthànhmộttrungtâmkinhdoanhđểgiúpcôngtythoátkhỏiviệctậptrungxửlýlogisticsvàtrởthànhmộttậpđoànđiđầutrongviệctíchhợpcácgiảiphápcũngnhưsảnphẩmcôngnghệ.Giaiđoạnđầucủasựchuyểnbiếnnàylàphảibiếnviệcthiếtlậpcácnguyêntắcquảnlýrủirovàcáchđiềuhànhthànhnềntảngcủasựthayđổi.”

CácnỗlựcvềkiếntrúccủaPFPCxoayquanhđềxuấtvềNềnhệthốngdoanhnghiệptoàncầu(GlobalEnterprisePlatform).Mụcđíchchủyếucủađềxuấtnàylàlàmgiảmsốlượngcôngnghệmàcôngtysửdụng,tạoramộtcổngduynhấtđểkháchhàngtruycậpvàocácdịchvụcủaPFPCvàcấutrúclạicácứngdụng.

CácnỗlựcbanđầucủađềxuấtnàyđãthànhcôngtrongviệcđưaPFPCđihếtgiaiđoạn2.ChiphíITgiảmtừ32%xuốngcòn24%tổngchiphí.Thêmvàođó,kiểmtoántừCụcDựtrữLiênbangMỹchothấyHarteđãcảitiếnđượckhảnăngquảnlýrủiro.Hiệnnay,khicôngtyđangtiếnhànhcảitiếnquytrìnhkinhdoanhvàứngdụngIT,Hartekỳvọngnhiềucảitiếntrongcôngtácquảnlýrủirohơn.

Cácsựkiệntoàncầu,từcácvụtấncôngkhủngbốchođếnviệcbanhànhcácđiềuluật–nhưĐạoluậtSarbanes-Oxley,cónhiềukhảnăngsẽtậptrungxemviệcquảnlýrủironhưmộthệquảđánhgiáđộtrưởngthànhvềmặtkiếntrúccủadoanhnghiệp.Doanhnghiệpnàocókiếntrúctrưởngthànhhơnsẽđượcđịnhvịtốthơnkhiphảiđốimặtvớicácyêucầumớivềquảnlýrủiro.

Hình5-2Nhữnglợiíchtừviệcpháttriểnđộtrưởngthànhcủakiếntrúcdoanhnghiệp

a.Thờigianpháttriển

b.Rủirotrongkinhdoanh,viphạmvềbảomậtvàđộchịuđựngthảmhọa

c.Độhàilòngcủabanquảntrịcấpcaovàbanquảntrịđơnvịkinhdoanh

d.Hiệuquảhoạtđộng,mứcthânthiếtvớikháchhàng,quảnlýsảnphẩm,tínhlinhhoạtvềchiếnlược

Tăngcườngđộhàilòngcủabanquảntrị

Độhàilònglàmộtchuẩnđohếtsứcchủquannhưngquantrọng

vìnóthúcđẩydoanhnghiệpcamkếtthựchiệncácbiệnphápcảitiếnvềkiếntrúccũngnhưcácthayđổivềmặttổchứcmànhữngđiềunàygâyra.ĐiểmsốđánhgiáđộhàilòngchothấysựtintưởngcủacácnhàquảnlýkinhdoanhvàokhảnăngbộphậnITcóthểmanglạigiátrịkinhdoanh:

ĐộhàilòngcủabanquảntrịcấpcaovềITsẽphảnánhhoạtđộngcủacáclãnhđạotậpđoàn.

ĐộhàilòngcủalãnhđạođơnvịkinhdoanhvềITsẽphảnánhtháiđộcủacácnhàquảnlývềsứcảnhhưởngcủaITtrongkếtquảkinhdoanhtạiđịaphương(vídụnhưchiphí,giátrịkinhdoanh,cácmứcđộdịchvụ,tínhổnđịnh).

Sựhàilòngtăngnhanhtheotừnggiaiđoạnkiếntrúc.Mặcdùcácthayđổivềtổchứckhôngmấydễchịu,cácnhàquảnlýcấpcaovẫnthấyrõgiátrịtừcáclợiíchmànómanglại.Khichuyểntừgiaiđoạn1sanggiaiđoạn2,banquảntrịnhậnthấyrằngchiphíITtuygiảmnhưnglạiluônđikèmvớiviệcgiatăngđộphảnhồivềITcũngnhưchấtlượngdịchvụIT.Từgiaiđoạn2sanggiaiđoạn3,cácnhàquảnlýcấpcaoliênquanchặtchẽhơnđếnviệcliênkếtITvớicácđịnhhướngchiếnlượccủadoanhnghiệp.JimBarrington,CIOcủaNovartis,côngtydượcphẩmtrịgiá28tỷđô-la,đãmôtảvềnhữngthayđổitrongcáchdoanhnghiệptraođổivớiITnhưsau:

Tôirấtmuốntìmhiểunhữngvấnđềthậtsự[củacácnhàquảnlýkinhdoanh]trongkinhdoanhlàgì–cáigìtốtchodoanhnghiệp,cáigìkhông.Vàsauđó,nhìntừgócđộIT,cóthểxemchúngtalàmđượcgìtrongmộtsốlĩnhvựcnêutrênhaykhông–đặcbiệtlàcáclĩnhvựckhônghoạtđộngtốt,hoặcđểhiểuđượcbađộngcơchiếnlượclớnnhấtcủahọ.Tronglĩnhvựcsứckhỏengườitiêudùng,cáicốtlõilàdịchvụkháchhàng.Vìthế,tôimuốnbiếtmọithứvềdịchvụkháchhàngđểcóthểđịnhhướngmộtsốnhânviêntrongITthamgiaxemxétýnghĩacủanóđốivớichúngtôi.Nócóđồngnghĩavớicôngnghệ?Vớiviệcphảihiểuthêmvềquytrình?Vàtíchhợpcáchệthốngtừcácđơnvịkinhdoanhkhácnhaulại?Doanhnghiệpcầnthôngtingìđểđẩymạnhkinhdoanh?

Độhàilòngcủabanquảntrịtiếptụcgiatăngvàogiaiđoạn4.

Điềulýtưởngnhấttronggiaiđoạn4làdoanhnghiệpsẽkhôngcònsựkhácbiệtgiữaITvàkinhdoanh.

Tăngcườngcáckếtquảkinhdoanhchiếnlược

Mặcdùnhữnglợiíchđãvạchracóthểtácđộngđếncácđiểmmấuchốtcủadoanhnghiệp,nhucầuthuyếtphụcnhấtphảicóđượckiếntrúcdoanhnghiệplàđểthựchiệncácmụctiêukinhdoanhchiếnlược.Kiếntrúcdoanhnghiệpcóthểmanglạibốnkếtquảsau:

1. Hoạtđộnghiệuquảhơn:cáchoạtđộngsẽcóchiphíthấphơn,ổnđịnhhơn,dễdựđoánkếtquảhơn–trongđóyếutốchiphílàquantrọngnhất

2. Thânthiếtvớikháchhànghơn:dịchvụkháchhàng,độphảnứngvàquanhệkháchhàngđượcdựavàoviệchiểurõhơnvềkháchhàng

3. Thườngđiđầutrongcácsảnphẩmhơn:trởthànhcôngtyđầutiêntungcácsảnphẩmvàdịchvụsángtạorathịtrường,thườnglàdoviệcnghiêncứuvàpháttriểnsảnphẩmdiễnranhanhvàmangtínhthươngmạihóahơn

4. Linhhoạthơnvềchiếnlược:khảnăngphảnứngnhanhkhiđốithủcạnhtranhđưaracácđềxuấtmớihaykhicócáccơhộimớitrênthịtrường

Cáckếtquảkinhdoanhchiếnlượctăngnhanhchóngtừgiaiđoạn1sanggiaiđoạn2vàtừgiaiđoạn3sanggiaiđoạn4.Từgiaiđoạn2sanggiaiđoạn3ítcótácđộnghơncólẽlàdoảnhhưởngcủanhữngthayđổivềtổchức.Cácnhàquảnlýdoanhnghiệp,nhưDowCorning,nhậnthấyrằngcáchệthốngdoanhnghiệplớnđãgâyramộtsốkhókhănchohọtrướckhichúngbắtđầumanglạicáclợiíchcóthểđolườngđượcvềmặtITvàkinhdoanh.

Lợiíchởgiaiđoạn4,thuđượctừcáckhoảnđầutưITtốnkémtrướcđây,thểhiệnrõtrongtácđộngchiếnlượccủanhữngđềxuấtkiếntrúcdoanhnghiệp.Nhìnchung,cáclãnhđạođánhgiánhữnglợiíchchiếnlượctronggiaiđoạn4đãtăng40%sovớigiaiđoạn3.Cáclợiíchnàyđếntừviệccóđượcmộttậphợpcácmô-đunđượcthiếtkếhợplý–chúngcungcấpmộtnềntảngvậnhànhvàtínhlinhhoạtở

mộtmứccaohơnsovớigiaiđoạn3.Vídụ,CitibankAsiaPacificđãpháttriểnmộtmô-đunxửlýthẻtíndụng–môđunnàygiúpgiảm50%chiphíxửlý.Sauđócôngtysửdụnglạimô-đunnàyđểnhanhchóngtiếpcậntớicácthịtrườngmớitạichâuÁvàĐôngÂu.Chương8sẽcungcấpmộtsốvídụcụthểvềcáchUPS,7-ElevenJapan,MetLifevàCEMEXđãgặtháilợiíchtừsựtrưởngthànhvềkiếntrúcdoanhnghiệp.

Cáchoạtđộngquảnlýcầnthiếtđểnhậnragiátrịtừkiếntrúctrưởngthành

ViệcgặtháicáclợiíchmongmuốncủanềntảngvậnhànhkhôngchỉnhờvàoviệcthayđổimôhìnhđầutưIT(nhưđãchỉratrongChương4),màcònnhờvàocáchoạtđộngquảnlýmới.CáchoạtđộngnàyđãchínhthứchóaquátrìnhtìmhiểutổchứcvềcáchtậndụngcáckhảnăngITvàđưanhữngthayđổivàoquytrìnhkinhdoanh.Cáchoạtđộngnàyđóngvaitròchínhthức(nhưkiếntrúcsưcủadựán,ngườichịutráchnhiệmvềquytrìnhdoanhnghiệp,banchỉđạo)vàquảnlýquytrình(nhưquytrìnhxửlýcácngoạilệvềkiếntrúc,đánhgiánghiệmthusaukhitriểnkhai,chuẩnbịtìnhhuốngkinhdoanh).

Nhiềuhoạtđộngvềkiếntrúcđượctriểnkhairộngnhưngảnhhưởngcủatừnghoạtđộnglạikháchẳnnhau,tùythuộcvàoviệcdoanhnghiệptriểnkhainócóhiệuquảhaykhông(Hình5-3).Chẳnghạn,dưới70%cácdoanhnghiệpđãlậpnêncácđộingũnhânviênlàmviệctoànthờigianchuyênvềkiếntrúcdoanhnghiệpvàhọđánhgiácaođộingũnày.Ngượclại,mộtsốlượngtươngtựcácdoanhnghiệpđãtriểnkhaiquytrìnhxửlýcácngoạilệvềkiếntrúc,nhưnghọlạithấyrằngviệcnàykémhiệuquảhơntrongviệctạoragiátrịchodoanhnghiệp.

Hình5-3Hoạtđộngquảnlýkiếntrúcdoanhnghiệp

Tỷlệphầntrămcủa103hãngápdụnghoạtđộngnàyGhichú:Điểmđánhgiáthểhiệngiátrịmà103CIOđãnhậnxétlàdocáchoạtđộng

trênđemlại.

Hình5-4Hoạtđộngquảnlýkiếntrúcđãpháttriểnnhưthếnào?

Cácgiaiđoạnkhácnhauđòihỏinhữngyêucầukhácnhauvềquảnlý,dođómộtsốhoạtđộngquảnlýđóngvaitròrấtquantrọngtrongviệcthulợitừcácgiaiđoạnđầu,songmộtsốhoạtđộngkháclạikémquantrọng–vàthỉnhthoảngcònkhôngcầnthiết–chođếnkhidoanhnghiệpbướcvàonhữnggiaiđoạncuối.Hình5-4môtảgiaiđoạntrongđócáchoạtđộngquảnlýcơbảntrởnênquantrọng.Nhucầuphảităngcườnghoạtđộngquảnlýchothấyviệctrướchếtxâydựngvàsauđótạoralợinhuậntừnềntảngvậnhànhlàhếtsứcquantrọngđốivớiquátrìnhtìmhiểu.KhidoanhnghiệptriểnkhaicáchoạtđộngtrongHình5-4,việctìmhiểuvềtổchứcsẽchuẩnbịchocácquytrìnhthayđổivềtổchứctrongtươnglai.

Hoạtđộngquảnlýtronggiaiđoạn1

Theonghiêncứucủachúngtôi,chỉcóhaihoạtđộngchứngminhđượcnỗlựccủacácdoanhnghiệpđốivớiviệctạoragiátrịtừgiaiđoạnSilodoanhnghiệp:

1. Cáctìnhhuốngkinhdoanh:nhữngphântíchchínhxácvàcótínhthuyếtphụcvềchiphívàlợinhuậnmàviệcthayđổimộtquytrìnhkinhdoanhhaycôngnghệcókhảnăngđemlại

2. Phươngphápchuẩnvềdựán:mộtphươngphápnhấtquánvàmangtínhnguyêntắctrongviệcchuyểnmộtýtưởngcủadựánđãđượcphêduyệtthànhmộtquytrìnhkinhdoanhđượccảitiến

Nghiêncứuchothấytronggiaiđoạnđầu,côngtácđiềuhànhIThoặcsựthayđổivềmặttổchứclàkhôngthậtsựcầnthiết.KhimộtđơnvịkinhdoanhchịutráchnhiệmvềcácdựánITcủamình,nhữnglãnhđạogiỏisẽthấyđượcdựánnàotạoragiátrị.Dođó,việcchuẩnbịcáctìnhhuốngkinhdoanhvàphươngphápdựántheocáchhợplýkhôngphảilàquákhó–nhưngđốivớinhiềudoanhnghiệp,việcnàyđòihỏinhiềuthờigianthựchành.

Thậtkhôngkhônngoanchútnàokhichuyểnsanggiaiđoạn2củakiếntrúctrưởngthànhmàchưađưađượchaihoạtđộngkểtrênvàodoanhnghiệp.Haihoạtđộngnàygiúpdoanhnghiệptạoragiátrịtronggiaiđoạn1,nhưngthựctếgiátrịmàcáchoạtđộngnàymanglạisẽtăngdầnkhikiếntrúcdoanhnghiệptrưởngthànhhơn.Doanhnghiệpkhôngcócáctìnhhuốngkinhdoanhvàphươngphápquảnlý

dựánhợplýcầncócáchoạtđộngquảnlýnóitrên,đồngthờiphảipháttriểncáchoạtđộngriêngcủanhữnggiaiđoạnsau.

Hoạtđộngquảnlýtronggiaiđoạn2

Giaiđoạn2gặpnhiềutháchthứchơnvềmặtquảnlý.Khicácdoanhnghiệpchuẩnhóacôngnghệ,cáclãnhđạođơnvịkinhdoanhvàđộingũviếtphầnmềmbuộcphảituântheomộtsốquyđịnhmới.KhiđưaranhữngquyếtđịnhIT,cáclãnhđạonàycầnphảibắtđầunghĩxemcáigìlàtốtnhấtchodoanhnghiệpchứkhôngdừnglạiởnhucầucủatừngđơnvịkinhdoanh.SựthayđổitrongcáchsuynghĩnàyảnhhưởngtớicáchdoanhnghiệpđầutưvàoITvàcácđềxuấtđểthayđổiquytrìnhkinhdoanh,cũngnhưcáchhọquảnlýcáccôngnghệchuẩnđangđượcđưavào.

Bahoạtđộngquảnlýquantrọngtronggiaiđoạn2tậptrungvàoviệcđầutưITtậptrung:

1. BanchỉđạoIT:mộtnhómnhỏcácnhàquảnlýchịutráchnhiệmquyếtđịnhmứcưutiênvềIT

2. Đầutưtậptrungvàocácứngdụngdoanhnghiệp:việcphânbổngânsáchvốnhỗtrợchohoạtđộngtriểnkhaicácchuẩntoàndoanhnghiệp

3. Quytrìnhtáiđầutưvàocơsởhạtầng:nguyêntắcphânbổvốnchocácdựánthiênvềviệcloạibỏcôngnghệcũvànângcấpnềntảngcôngnghệ

Bốnhoạtđộngkhácliênquanđếnviệcquảnlýmôitrườngcôngnghệchuẩn:

1. Quytrìnhchínhthứcvềviệctuânthủkiếntrúc:quytrìnhđảmbảorằngcácdựánmớisửdụngcôngnghệchuẩn

2. Kiếntrúcsưtrongcácđộidựán:nhữngngườichịutráchnhiệmđảmbảoviệctuântheocácchuẩncôngnghệcũngnhưviệcsửdụngcácngoạilệkhicầnthiết

3. Quytrìnhvềcácngoạilệtrongkiếntrúc:mộtquytrìnhchínhthứcđểxácđịnhkhinàothìcácngoạilệsẽlàmtănggiátrị

4. Độingũchuyênvềcácchuẩntạitrungtâm:cácchuyênviênkỹthuậtchuyênxácđịnhcácchuẩnphùhợpvàxácđịnhkhinàocầnloạibỏhaynângcấpcácchuẩnđó

Bảyhoạtđộngquantrọngkểtrênởgiaiđoạn2phảnánhnhucầungàycàngcaotrongviệcphảiđốimặtvớinhữngtháchthứckhisửdụngITđốivớitoàndoanhnghiệp,chứkhôngchỉvớimộtđơnvịkinhdoanhhaymộtnhómchứcnăng.Khiphốihợpvớinhau,chúngsẽđạidiệnchosựkhácbiệtrõrệttrongviệcquảnlýmôitrườngởgiaiđoạn2sovớigiaiđoạn1.Chẳnghạn,năm1996,mộtnhàsảnxuấttrịgiá5tỷđô-lanhậnthấyrằngbộphậnITcủahãngđãchikhoảng3,6%doanhsố,sovớiconsốtrungbìnhcủangànhlà2%.ĐểquảnlýchiphíIT,banquảntrịđãủnghộviệcchuyểnđổisanggiaiđoạnChuẩnhóacôngnghệ.CIOnhậnthấyquyếtđịnhnàyđãdẫnđếnmộtsốthayđổiquantrọng:“Dođó,saunămnăm,chúngtôiđãloạibỏhếtphầnITđếntừcácnhómhayđịaphương–hiệngiờ,tấtcảđềuđượcbáocáotậptrung.Chúngtôiđãchuẩnhóamáytính,chuẩnhóadịchvụmàchúngtôicungcấpcũngnhưcáchchúngtôicungcấp,điềunàylàmthayđổicácnguyêntắcvềphânbổngânsáchvàđiềuhànhđểcóthểtậptrungvàovàidựáncóảnhhưởnglớn,thayvìvàohàngnghìndựánnhỏnhưcáchđãlàmtrướcđây.”

Saukhitriểnkhaitấtcảbảyhoạtđộngkểtrên,banquảntrịđãtạođượcnhữngthóiquenchomìnhđểdễdàngchuyểnđổisanggiaiđoạnTốiưuhóalõi.Năm2001,khichiphíITngangvớichuẩncủangành,hãngđãbắtđầutiếnhànhtriểnkhaihệthốngERP.Năm2004,banquảntrịđãtuyênbốrằngchínhcácquytrìnhkinhdoanhcơbảnđãđượcchuẩnhóatoàncầuvàcácnỗlựcchuyểnmìnhcủahãngđãgiúpdoanhthuhãngtăngthêm18%vàthunhậpkinhdoanhtăng52%sovớinăm2003.

Hoạtđộngquảnlýtronggiaiđoạn3

Cáchoạtđộngđượctriểnkhaitronggiaiđoạn2chưađủđểgiúpdoanhnghiệpthànhcôngtronggiaiđoạn3.RebeccaRhoads,phóchủtịchvàCIOcủaRaytheon,mộttậpđoànhàngkhôngvũtrụquốcphòngtrịgiá21tỷđô-lađãlớnmạnhtừnhữngvụsápnhậpvớiTexasInstruments,Hughes,GeneralDynamicsvàE-Systems.BàgiảithíchrằngcáchoạtđộngđịnhhướngRaytheonsanggiaiđoạnChuẩnhóacôngnghệsaucáccuộcsápnhậpchỉlàbướcđầutiêntrongquátrìnhtìmhiểucáchITtạoragiátrị:

Quathờigian,côngtysẽvươnrakhỏimôhìnhđiềuhànhđãtừnggiúpbạnthànhcông.Tôiđãmấtmộtthờigiandàimớinhậnrađượcđiềunàyvìchúngtôiđãtừngtạoramộtmôhìnhđiềuhànhhếtsứchiệuquả–mọingườiđềuhếtlòngvìnó.Chúngtôicóđượcsựđồngtâmhiệplực,vàđóchínhlàmôhìnhđãgiúpchúngtôitậphợpvàhìnhthànhnêncôngty.Dođó,saukhiđãcắtgiảmvàinghìnứngdụngcũ,từ150hệthốngtrảlươngxuốngchỉcònduynhấtmột,từ28hệthốnge-mailxuốngcònmột,chúngtôiđãgiảmchiphíITtớihơn40%.Đâylàviệcchúngtôicầnphảilàmtrongsuốtbahaybốnnămđầuhìnhthànhcôngty,vìnếucôngtymẹkhôngcóđượcsựđồngvậncủacáccôngtyđượcsápnhậptrongkhoảngthờigianđó,bạnsẽchẳngthểnàovươnlênđược.

Cáchoạtđộngquảnlýtronggiaiđoạn3giúpcácdoanhnghiệphiểuđượcnhucầucầnphảichuẩnhóavàtíchhợpquytrìnhcũngnhưđiềuchỉnhchúngchophùhợpvớicácthayđổivềtổchứcđãtạora.Việcchuẩnhóaquytrìnhphụthuộcvàobanquảntrịcấpcao.Tronggiaiđoạn3cónămhoạtđộngquantrọnglà:

1. Nhữngngườichịutráchnhiệmvềquytrìnhtoàndoanhnghiệp:nhữngngườichịutráchnhiệm,thiếtkếvàtriểnkhaimộthaynhiềuquytrìnhtoàndoanhnghiệp

2. Mộttuyênbốvềcácnguyêntắcđịnhhướngkiếntrúcdoanhnghiệp:cácquyếtđịnhđầykhókhănvềcáchdoanhnghiệpsẽsửdụngITnhưthếnào(vídụ:đểphụcvụcácyêucầukháchhànghaycắtgiảmchiphíkinhdoanh)

3. Lãnhđạokinhdoanhcủađộidựán:cácnhàquảnlýcấpcaochịutráchnhiệmtạoracáclợiíchvàthamgiatíchcựcvàoviệcquảnlýdựán

4. Tầmnhìncủacáclãnhđạocấpcaovềkiếntrúcdoanhnghiệp:việcxemxétởmứcđộtổngquátcácđềxuấtvềkiếntrúcdoanhnghiệpvàđưaracơchếkhenthưởngphùhợpđểkhuyếnkhíchviệctriểnkhaichúng

5. CácnhàquảnlýchươngtrìnhIT:nhữngngườiphốihợpcáchệthốngvàdựánđểvạchracáchtíchhợpcũngnhưlàmgiảm

nhữnggìdưthừa

Rhoadsnhậnthấyrằng,theosaunhữngthànhcôngtrongviệccắtgiảmchiphí,banquảntrịcấpcaoRaytheonbắtđầusửdụngcáchoạtđộngquảnlýthểhiệnphươnghướngkinhdoanhvàxácđịnhcácquytrìnhtoàncôngty.TạiRaytheon,Rhoadsnhậnxétrằngcáchoạtđộngnàytậptrungvàoviệcgiúpcôngtylớnmạnh:

Chúngtôiđãđiềuchỉnhmôhìnhđiềuhành,môhìnhtàichính,cáccôngcụlênkếhoạch,tấtcảmọithứxoayquanhviệctậphợpcáchệthốngcũlạivớinhauvàgiảmchiphí.Chúngtôiđãthànhcôngtrongviệcloạibỏcáchệthốngcũvàđưavàocáchệthốngphùhợpđểcôngtyquảnlýđượcvốnnhânlựcvàtàichính.Ngaysauđó,chúngtôinhậnthấyrằngkhiđãthànhcôngtrongnhữnghoạtđộngkểtrên,chúngtôikhôngbiếtbướcđitiếpnhưthếnào–môhìnhđiềuhànhhiệntạikhôngcònphùhợpnữa.Khichúngtôinhìnvàochiếnlượcpháttriểnvàthựctếlàchúngtôiđãphảibắtđầutiếnhànhmộtsốkhoảnđầutưquantrọng,vàngaycảkhiphảiđầutưmạnh,môhìnhđiềuhànhkhônghỗtrợchoviệcnày.

Nhưtêngọicủanó,giaiđoạnTốiưuhóalõiliênquanđếnviệcphảisốhóacácquytrìnhkinhdoanhvàonềntảngvậnhành.Cáchoạtđộngquảnlýquantrọngtronggiaiđoạn3đảmbảorằngbanquảntrịcấpcaođangxácđịnhquytrìnhnàocầnphảiđượcđưavàonềntảngvàchothấyphươnghướnglãnhđạotiếptheođểbảovệvàpháttriểncáckhảnăngcóđượctừnềntảngnày.

Hoạtđộngquảnlýtronggiaiđoạn4

Cácdoanhnghiệptronggiaiđoạn4đãsửdụngITthànhthạo.Họđãpháttriểncácquytrìnhkinhdoanhcónguyêntắcvàđanghọccáchxácđịnhcácthànhphầnquytrìnhchuẩn,chophéphọlinhhoạthơntrongviệcphảnứnglạivớicáccơhộikinhdoanhvànhucầukhácnhaucủakháchhàng.HoạtđộngquảnlýquantrọngnhấttronggiaiđoạnnàytậptrungvàocáchdoanhnghiệptruyềntảimụctiêuvềkiếntrúccủamìnhvàđánhgiácácđềxuấtdựavàoITđểthayđổicáchthứckinhdoanh.Dướiđâylàbốnhoạtđộngchủyếucủagiaiđoạn4:

1. Thiếtkếlõitrongmộttrang:mộtcôngcụđểtraođổibứctranh

tổngquanvềnhữngyêucầuchuẩnhóavàtíchhợp

2. Bảnđánhgiánghiệmthusaukhitriểnkhai:mộtquytrìnhchínhthứcđểgiữlạivàtraođổicácbàihọcrútratừmỗidựán

3. Quytrìnhchínhthứctrongviệcnghiêncứuvàtriểnkhai:mộtquytrìnhxácđịnhcáccôngnghệmớicókhảnănggâyảnhhưởnglớnđếndoanhnghiệp

4. Mộtđộingũlàmviệctoànthờigianchuyênvềkiếntrúcdoanhnghiệp:cácnhânviênITchuyêntìmcáchđưacácnhucầukinhdoanhtrướcmắtvàotầmnhìndàihạncủadoanhnghiệp

CáchoạtđộngkểtrêngiúpdoanhnghiệpnhanhchónghiểuvềvaitròcủaITtrongviệcpháttriểndoanhnghiệp.BT,trướcđâylàBritishTelecom,mộttậpđoàncủaAnhtrịgiá18,6tỷBảng,đangtrongquátrìnhchuyểnmìnhtừmộtcôngtyđiệnthoạisanglàmmộtnhàcungcấpdịchvụthôngtin.Đểhỗtrợchosựchuyểnđổinày,BTđangnỗlựcđẩynhanhquátrìnhtìmhiểuđểnhanhchóngthuđượclợibằngcáchtriểnkhaicácvòngđờidựán90ngày.Al-NoorRamji,CIOcủatậpđoànBT,đãmôtảquytrìnhđánhgiácủacôngtyởcuốimỗigiaiđoạnnhưsau:“Cứsau90ngày,mỗichươngtrìnhITlạiphảitiếnhànhđánhgiánghiệmthu.Chúngtôisửdụngbảnđánhgiánàyđểđảmbảocácchươngtrìnhđangthựchiệnnhữnggìchúngđãcamkếtthựchiện;nếukhông,bảnđánhgiásẽloạichúngra.Điềuquantrọngnhấtlàphảiđolườngvàsauđókiểmđịnhtấtcảcácchươngtrìnhcứsau90ngàymộtlần.Đâylàcáchlàmviệcmới,nhưngchỉsauvàivòngđời,mọingườiđãlàmquenvớicáchlàmnày.”

NhưRamjinhậnxét,nhânviênđãquenvớicáchhọchỏinày.Trênthựctế,vàogiaiđoạn4,cácdoanhnghiệpđãhọcđượccách“vắtcạn”nhữnglợiíchmàcáchoạtđộngtronggiaiđoạn1đemlại.Vídụ,cácbảnđánhgiánghiệmthucungcấpthôngtinchotìnhhuốngkinhdoanhkhichúngđưaranhữngbằngchứngvềlợiíchthậtsựthuđượctừcácdựán.Dođó,cácdoanhnghiệpcóthểướctínhchínhxácvàhợplýhơnvềnhữnglợiíchthuđượctrongcácdựánđượcđềxuấtkhidoanhnghiệpbướcdầnquanhữnggiaiđoạntrưởngthànhvềkiếntrúc.

BàihọctừcácdoanhnghiệpxuấtsắcCácdoanhnghiệplớnthuđượclợiíchtừkiếntrúcởgiaiđoạn4

đãtriểnkhaihầuhết,nếuchưaphảilàtấtcả,nhữnghoạtđộngtrongHình5-4.Tấtcảcáchoạtđộngnàylàmchocácnỗlựcvềkiếntrúcdoanhnghiệpcógiátrịhơn,nhưngchúngkhôngcótầmquantrọngnhưnhau.Cácdoanhnghiệpxuấtsắckhácvớisốcònlạiởbađiểm:banquảntrịcấpcaocanthiệpnhiềuhơnvàocácvấnđềvềkiếntrúcdoanhnghiệp,nỗlựclớnhơntrongviệcxâydựngkiếntrúcgắnvớiphươngphápdựán,vàkiếntrúcdoanhnghiệptrưởngthànhhơn(Bảng5-1).

Bảng5-1Bàihọcđúcrúttừcácdoanhnghiệpxuấtsắc

ĐặcđiểmHiệuquảchiếnlượcthấp(78mẫudoanh

nghiệp)

Hiệuquảchiếnlượccao(25mẫudoanh

nghiệp)SựcanthiệptừbanquảntrịcấpcaoBanquảntrịcấpcaoxácđịnhrõcácyêucầukiếntrúcBanquảntrịcấpcaogiámsátcácđềxuấtkiếntrúcCácnhàquảnlýcấpcaocóthểmôtảkiếntrúcởmứctổngquan

25%(doanhnghiệp)45%(doanhnghiệp)19%(nhàquảnlý)

45%(doanhnghiệp)60%(doanhnghiệp)39%(nhàquảnlý)

KiếntrúcđượcgắnvớiphươngphápdựánĐộidựánđãchỉđịnhcáckiếntrúcsưDựántùythuộcvàobảnđánhgiávềkiếntrúc

49%(dựán)60%(dựán)

81%(dựán)80%(dựán)

Giaiđoạngiữacủatrưởngthànhkiếntrúc(1-4)

2 3

Ghichú:Hiệuquảchiếnlượcđượcđobằngcáckếtquảchiếnlược(hiệuquảhoạtđộng,độthânthiếtvớikháchhàng,cảitiếnsảnphẩmvàtínhlinhhoạtchiếnlược)củacácđềxuấtkiếntrúcđượcđiềuchỉnhtùytheomứcquantrọngcủachúngvớitừng

doanhnghiệp.25%doanhnghiệpxuấtsắcnhấtvềhiệuquảchiếnlượcđãđạtđượclợinhuậncaohơnsovớilợinhuậnđãđượcđiềuchỉnhtheotừngngành.

Banquảntrịcấpcaocanthiệpnhiềuhơn

Cácdoanhnghiệpxuấtsắcvềhiệuquảchiếnlượcđãnhậnđượcnhiềusựquantâmhơntừphíabanquảntrịcấpcaotrongviệchoạchđịnhvàtriểnkhaikiếntrúcdoanhnghiệp.Chẳnghạn,hơnmộtnửatrongtổngsốcácdoanhnghiệpxuấtsắcđượcbanquảntrịcấpcaoxácđịnhrõràngnhữngyêucầuvềkiếntrúcdoanhnghiệp,cònvớicácdoanhnghiệpkháctỷlệnàylà1/4.Sựcanthiệpcủabanquảntrịcấpcaokhôngchỉdừngởgiaiđoạnlênkếhoạch.Nhữnglãnhđạocấpcaothuộccácdoanhnghiệpxuấtsắccókhảnăngmôtảđượckiếntrúcdoanhnghiệpcủadoanhnghiệpcủahọcaogấphailầnsovớinhữngdoanhnghiệpkhác.Vàcócáinhìnbaoquátvềcácđềxuấtkiếntrúc.

Trongcácdoanhnghiệplớn,cácnhàquảnlýcấpcaocũngnhưtấtcảcácnhânviênrấtdễbị“ngộpthở”bởihàngloạtvấnđềvềITvàquytrìnhkinhdoanh.RamjiđãtrìnhbàycáchBTtậptrungvàocácvấnđềưutiênnhưsau:

KhitôivàoBT,côngtycókhoảng4.300dựánđangđượcthựchiện.Tạibấtkỳthờiđiểmnào,mỗingườitrungbìnhthamgia5,3dựán.Đểlàmviệccónguyêntắcvàtậptrunghơn,chúngtôiđãđưaramôhìnhROI(lợinhuậntrênvốnđầutư)vàđưatấtcảcácdựánvàođó.Kếtquảlàhiệntạichúngtôicóchưađến30chươngtrình…vàmỗichươngtrìnhđềuđượcđánhgiádựatrênROI.NếuđólàmộtchươngtrìnhkhôngmanglạiROI,CEOkhôngđượcphépkýđồngý.Hiệngiờ,đâylànguyêntắc,vànóđịnhhướngcáccuộcthảoluậnxoayquanhnhữngvấnđềhợplýhơn.TạisaochúngtalạitriểnkhaidựánnàymàkhôngcóROIhaychữkýcủaCEO?Chúngtakhôngnêntriểnkhaichỉvìaiđóđangmườngtượngvềnó.

Cũngnhưnhiềudoanhnghiệpkháccókiếntrúctrưởngthành,BTđãgiảmsốlượngdựánmànótriểnkhaivàocùngmộtthờigian.Nếukhông,mốiquantâmcủabanquảntrịsẽbị“loãng”dosađàvàocác

dựánítquantrọnghơn.Việcdànhthờigiantậptrungvàomộtvàiđềxuấtsẽlàmtănghiệuquảcủanhữngdựánquantrọngnhất.

Kiếntrúcgắnvớiphươngphápdựán

Cácdoanhnghiệpnhậnralợiíchchiếnlượcthuđượctừkiếntrúcdoanhnghiệpđãthựchiệnnhữngphươngphápdựánnhấnmạnhvàotầmquantrọngcủakiếntrúc.CácdoanhnghiệpthànhcôngđãsửdụngnhữngkiếntrúcsưITtronggiaiđoạnđầuvềthiếtkếdựánvàthườngyêucầucácdựántrướchếtphảiđượcthẩmđịnhvềmặtkiếntrúc.Trongcácdoanhnghiệpnày,nhữngkiếntrúcsưITcóvaitròquantrọngtrongviệctriểnkhaidựán.

Chẳnghạn,tạimộtcôngtydịchvụtàichính,mỗidựánđềucómộtkiếntrúcsưIT.Kiếntrúcsưnàyxemxétcácyêucầuvàxácđịnhcáckhảnăngnàokhôngphùhợpvớichuẩnkiếntrúc.Kiếntrúcsưnàyđượcquyềnquyếtđịnhxemcáchnàosẽhỗtrợtốtnhấtcholợiíchcôngty–nóbuộcphảinhượngbộvềmặtchứcnăngđểđảmbảotínhthốngnhấtvềmặtkiếntrúc,hayngượclại,nónênchophépmộtngoạilệvềcácchuẩnđểđápứngmộtnhucầukinhdoanhđặcbiệtnàođó.CũngnhưtạinhiềudoanhnghiệpđãthiếtlậpvaitròchủđạocủakiếntrúcsưITtrongcácdựánkinhdoanh,nhữngkiếntrúcsưcủacôngtynàyđồngthờiđóngthêmvaitròthiếtlậpcácchuẩnkiếntrúc.Điềunàycũngcónghĩalàhọphảixácđịnhxemkhinàocácchuẩncôngnghệtrởnênlạchậu.Họphảixácđịnhnhucầuvềcáckhảnăngcơsởhạtầngmớivàthiếtlậpmộtchuẩntrướckhidựánmớitựđộngchọnchuẩnđó.Gầnđây,côngtynàyđãđưaramộtchuẩnvềhệthốngtíchhợptrảlờiquađiệnthoại,giúpmộtsốđềxuấtsắptớikhôngphảitựtìmkiếmgiảiphápchoriêngmình.

Kiếntrúctrưởngthànhhơn

Khikiếntrúcdoanhnghiệptrưởngthành,doanhnghiệpsẽnhậnđượctácđộngchiếnlượclớnhơntừITvìmốiquantâmcủadoanhnghiệpđãthayđổitừchuẩnhóacôngnghệsangchuẩnhóavàtíchhợpquytrìnhứngdụngIT.Độtrưởngthànhbaogồmviệcchuyểnđổitừcáchệthốngvànềntảngrốirắmnhưđĩamỳspaghettisangcáckiếntrúcmô-đunphùhợpvớimôhìnhkinhdoanh“gắnlàchạy.”Mỗigiaiđoạnđềumanglạilợiíchchodoanhnghiệp,nhưngphảiđếncácgiaiđoạnsauthìdoanhnghiệpmớicóthểgặtháilợiíchkinhdoanhchiếnlược.Dođó,khôngcógìlạkhicácdoanhnghiệpxuấtsắcđềucó

kiếntrúctrưởngthànhhơn.

VaitròcủaCIOngàycàngđượctăngcường

Tronghầuhếtcácdoanhnghiệp,CIOlànhântốquyếtđịnhđốivớicáclợiíchmàkiếntrúcdoanhnghiệpmanglại.Khicácdoanhnghiệpbướcdầnsangnhữnggiaiđoạnkiếntrúc,họcầncáckỹnăngcủaCIOvàmôhìnhđiềuhànhkhácnhau.BrentGlendeninglàCIOcủabộphậnthangmáyvàthangcuốncủaSchindler,nhàsảnxuấttrịgiá8,3SFr(9)(khoảng6,3tỷđô-la)đóngtạiEbikon,ThụySỹ.ÔngđãlãnhđạocôngtyđitừgiaiđoạnSilođếnChuẩnhóacôngnghệ,sangTốiưuhóalõivàbâygiờđangtiếnđếngiaiđoạnĐơnthểdoanhnghiệp.ÔnglàmộttrongsốítCIOmàchúngtôinghiêncứuđãđưacôngtytrảiquahơnmộtlầnchuyểnđổi.Ôngmôtảvaitròcủamìnhvềmặtcôngnghệkhidẫndắtcôngtyđitừgiaiđoạn1sanggiaiđoạn2:“Vàođầuthậpniên1990,vaitròcủaCIOthiênvềcôngnghệ.CácnhàquảnlýITcủacácquốcgiavàchínhbảnthântôiphảihiểuđượccôngnghệ,giữchochúngchạyvàquảnlýcácdựántheochiềudọc.ChúngtôithấyrằngviệcchuẩnhóavềphầncứnglàyếutốquyếtđịnhthànhcôngchocáchoạtđộngđangdiễnravàlàtiềnđềđểbướcsanggiaiđoạnTốiưuhóalõi.”

Glendeningđãgiớithiệumộtsốhoạtđộngquảnlýchínhtronggiaiđoạn2nhưsau:

Rấtkhólựachọnđượcnhữngnềnhệthốngphùhợpvàthiếtlậpcácchuẩn.Việcphốihợptốtvớibộphậntàichínhvàthumualàhếtsứcquantrọngđểđảmbảorằngcáclợiíchmàmôitrườngchuẩnhóamanglạikhôngbịcácvụthumuabấthợplýpháhỏng.ViệcthiếtlậpvàtriểnkhaicácchuẩnlàcơhộiđểchúngtôithànhlậpbanchỉđạoITtạitừngquốcgianhằmgiảithíchvàthựchiệncácquyếtđịnhIT.BanchỉđạoITbaogồmchủtịchcôngty,cácnhânvậtchủchốtvềkinhdoanhvànhàquảnlýITtạitừngquốcgia.Saukhiđãtriểnkhaicácchuẩn,banchỉđạonàysẽpháttriểntừviệctuânthủcácchuẩnsangviệcthiếtlậpchiếnlượcITcũngnhưquyếtđịnhxemdựánvàtàinguyênnàosẽđượcưutiên.

Vàocuốithậpniên1990,Glendeningđãgiúpcôngtyđánhgiánhucầucầnphảitiếnđếngiaiđoạn3:

Việcchuẩnhóacácquytrìnhkhógấpba,bốnlầnviệcchuẩnhóaphầncứng.Cóbagiaiđoạntìmhiểumàchúngtôiphảigiúpcácchủtịchtạitừngquốcgiavượtqua.Giaiđoạnđầutiênlà“Liệuviệcnàycóthànhcôngkhông?”Quytrìnhchuẩncóthểhỗtrợhoàntoànnhucầucủaquốcgiahaykhông?Giaiđoạnkếtiếplà“Việcnàycóýnghĩanhưthếnàođốivớihoạtđộngkinhdoanhcủatôi?”Cácđơnvịkinhdoanhcủatôisẽphảithayđổicơcấu,vaitròvàcáchthứclàmviệcnhưthếnào?Vàcuốicùng,“Việcnàycóýnghĩanhưthếnàođốivớitôi?”Côngviệccủamộtchủtịchdoanhnghiệpởcấpquốcgiasẽthayđổinhưthếnào?Chỉsaukhitrảlờiđượccáccâuhỏinàythìhọmớiđủtintưởngvàochúngtôiđểcùnghợpsứcthiếtkếlạitoànbộquytrìnhkinhdoanhcủahọ,dựatrêncácsảnphẩmvàquytrìnhchungcủadoanhnghiệp.

Glendeningnhậnthấyôngđãphảithayđổicáckỹnăngcủamìnhkhinỗlựcdẫndắtdoanhnghiệpthayđổi:“Đểchuyểnsangcácquytrìnhchuẩn,bạnphảichiếmđượclòngtincủalãnhđạotừngđơnvịkinhdoanhvàcáclãnhđạochủchốt.Điềunàychỉcóđượcnếuhiểucáchhọkinhdoanhvàcóthểnóichuyệnvớibộphậnkinhdoanhbằngngônngữcủahọ.Trướchếtbạnphảilàmộtnhàkinhdoanhvàsauđómớilàmộtchuyêngiacôngnghệ.”

KinhnghiệmcủaGlendeningkhátiêubiểuchocácCIOkháctrongkhảosátcủachúngtôi.MỗibướcchuyểnđổiđòihỏicáckỹnănglãnhđạomớinhưchúngtôiđãtómtắttrongBảng5-2.Chúngtôicũngnhậnthấyrằngkhicáckỹnăngnàypháttriển,chứcdanhcủacácCIO–theokhảosátcủachúngtôi,cũngthăngtiếntheo.TạicácdoanhnghiệpởtronggiaiđoạnSilo,ngườiđứngđầuITchỉcóchứcdanhlàCIOhayphóchủtịchvềIT.TạicácdoanhnghiệptronggiaiđoạnChuẩnhóacôngnghệ,36%CIOcómộtchứcdanhthứhaithiênvềkinhdoanh,nhưphóchủtịchchiếnlượchayphóchủtịchvềbộphậnthumua.TạicácdoanhnghiệptronggiaiđoạnTốiưuhóalõihayĐơnthểdoanhnghiệp,50%CIOcócácchứcdanhthứhai.Việcthăngtiếnvềchứcdanhnàylàdấuhiệuchothấysựpháttriểnvềkỹnăng,kiếnthứcvàtráchnhiệmcủacácCIOtrongdoanhnghiệp.

Khôngcólýdonàomàmộtngười,haymộtnhómcấpcaogồmhaihoặcbanhàlãnhđạo,thiếucáckỹnăngnêutrongBảng5-2lạicóthểlãnhđạodoanhnghiệpvượtquanhiềugiaiđoạnchuyểntiếp.

NhưngđểtuyểnđượcmộtCIOphùhợp,doanhnghiệpphảihiểuđượcrằngvềlâudài,môhìnhhoạtđộngvàkiếntrúccủahọsẽđivềđâu.

Bảng5-2Khikiếntrúcdoanhnghiệptrưởngthành,vaitròcủaCIOđượctăngcường

Silodoanhnghiệp

Chuẩnhóacôngnghệ

Tốiưuhóalõi/Đơnthểdoanhnghiệp

KỹnăngchủyếucủaCIO

*Kiếnthứcvềcôngnghệđểgiúpđưaracácquyếtđịnhvềchuẩn*Khảnăngtriểnkhaiphươngphápdựántheochuẩnvàcótầmnhìnbaoquát*Khảnăngđưaracáctìnhhuốngkinhdoanhchoviệcchuẩnhóa

*Kiếnthứcchitiếtvềcácchứcnăngkinhdoanh*Khảnăngquảnlýcácnỗlựcthayđổilớnvềtổchức*Cóuytínvớinhữngngườiđứngđầuđơnvịkinhdoanhhaybộphận*Khảnăngquảnlýchiphítậptrung*Hiểuđượcrằngkiếntrúcsẽtạođiềukiệnchohoạtđộngkinhdoanhpháttriển

*Khảnănghỗtrợcácbiệnphápcảitiếncó;đượctừnềnhệthốngmới*Kiếnthứcchitiếtvềhoạtđộngkinhdoanhlõi-cókhảnăngđiềuhànhmộtđơnvịkinhdoanhkhicần*Khảnănggiaophótráchnhiệmcủacácquytrìnhcơbảnvàmô-đundữliệuchongườikhácmàvẫntheochuẩn*Hiểuđượccáclợiíchchiếnlượccủakiếntrúc

Báocáocho CEOhayCFO CEO CEO

TỷlệphầntrămlãnhđạoITcó;chứcdanhthứhai(*)

0% 26% 50%

Chương6-Xâydựngnềntảngtheotừngdựán

Vàinămtrước,mộtngườibạncủachúngtôimờimộtnhàthiếtkếnộithấtđếntântranglạiphòngkháchgiađình.Nhàthiếtkếnóirằngkhithayđổiphòngkháchthìphòngănkếbêncũngphảithayđổitheo,nếukhôngngôinhàsẽkhôngcómộtphongcáchthốngnhất.Khôngvấnđềgì!Nhưngrồiphongcáchmớicủaphòngkháchvàphòngănđòihỏichủnhàphảithayđổicảcầuthanglêntầnghai.Dĩnhiên,thảmtrêncầuthangđượcmởrộngrađểtrảihếttầnghai(vàdocókhuyếnmãikhimuasốlượngnhiều),cuốicùngthảmtrongcảcănnhàđượcthay.Nhưngthậtkhôngmay,chủnhàkhócóthểcưỡngnỗinhữngmàuthảmmớibắtmắt.Điềuđócónghĩalàtườngnhàvàrèmcửahiệntạikhôngcònphùhợpnữa.Rốtcụclàcảgiađìnhphảidọnrangoàiởsáutuầnđểnhàthiếtkếcóthểthựchiệnýtưởngđó.Dĩnhiênlàkếtquảcuốicùngthậttuyệtvời.Songquảthực,nócũngrấttốnkém!

Cácdoanhnghiệpcũngcóthểbịquyếnrũnhưvậykhithiếtkếnềntảngvậnhành.Mộtkhicótầmnhìnrõràng,dễthấyrằngcáchnhanhnhấtđểxâydựngnềntảngmớilàxóabỏcácquytrìnhvàhệthốngcũ–thườnglàvềmặtchứcnăng.Tronggiaiđoạnkhủnghoảnghayhỗnloạn,rấthợplýkhicácdoanhnghiệptriểnkhaicácdựánlớnđểxâydựngmộtnềntảngmới.Doanhnghiệpcóthểcầnphảithayđổinhanhchóngđểvượtquakhủnghoảng.Nhưngsựthayđổilớnlaonhưthếrấttốnkémvàmạohiểm,vàtrongmộtsốtrườnghợplàquátốnkémvàquámạohiểmnếudoanhnghiệpphảithựchiệnchúngvàocùngmộtlúc.

Việctriểnkhaicáchệthốnglớnkhôngđượcthànhcônglắm.NhiềudoanhnghiệpđãtriểnkhaicáchệthốngERPtốnkémvớikỳvọngrằngcácquytrìnhkinhdoanhlõicủahọsẽđượctựđộnghóavàotrongnềntảng.Quymô,độphứctạp,chiphívàcácbàihọccầnthiếtđãkhiếnchohơn50%cácdựántriểnkhainàythấtbại,vớihàngtriệuđô-lavàuytíncủabanquảntrịbịcuốnđi.

Ngượclạivớiviệctriểnkhaiđồngloạtlàxâydựngnềntảngtheotừngdựán.Đểlàmđượcnhưvậy,mỗidựánkinhdoanhkhôngchỉ

đápứngcácmụctiêukinhdoanhtrướcmắtmàcònphảigiúptriểnkhai(hayítnhấtlàkhônghủyhoại)kiếntrúcdoanhnghiệp.Việcnàycóítnhấtbaíchlợi.Thứnhất,nóđảmbảorằngkiếntrúckhôngphảilàmộtthápngàtrừutượngvềthếgiớixungquanhmàlàmộtmôhìnhhữuíchđểtiếnhànhkinhdoanh.Thứhai,nóđảmbảonềntảngvậnhànhsẽngàycàngvữngchắckhidoanhnghiệpvàcôngnghệpháttriển.Cuốicùng,nólàmgiảmchiphírõrệtnhờvàoviệcphânbổchiphívàrủirokhitriểnkhaikiếntrúcdoanhnghiệpvàocácdựánnhỏvàdễquảnlýhơn.Thôngthường,nếucácgiảiphápcủadựánbámsátkiếntrúcthìsẽtiếtkiệmchiphíhơn,đồngthờiviệctuântheothờigian,tiếnđộtriểnkhaikiếntrúcdoanhnghiệplàrấtquantrọng.

MôhìnhgắnkếtIT

Xâydựngnềntảngtheotừngdựánđòihỏicácbênliênquanchínhphảiphốihợpvớinhautrongviệcthiếtkế,triểnkhaivàsửdụngcáckhảnăngITvàquytrìnhkinhdoanhmới–môhìnhliênkếtIT.ChúngtôiđịnhnghĩamôhìnhliênkếtITlàhệthốngcácnguyêntắcđiềuhànhnhằmđảmbảorằngcácdựánkinhdoanhvàITđềuđạtđượccácmụctiêuởcấpđịaphươngvàcấptoàndoanhnghiệp.MôhìnhliênkếtITtạicácdoanhnghiệpxuấtsắcbaogồmbathànhphần:

1. ĐiềuhànhITtrongtoàndoanhnghiệp:cácquyềnquyếtđịnhvàmôhìnhchịutráchnhiệmđểkhuyếnkhíchcáchoạtđộngthíchhợpkhisửdụngIT

2. Quảnlýdựán:phươngphápdựánhiệuquả,vớicácgiaophẩmrõràngvàđiểmkiểmtrathườngxuyên

3. Cácnguyêntắckếtnối:cácquytrìnhvànhântốquyếtđịnhđểđiềuchỉnhviệckhenthưởngvàkếtnốicáchoạtđộngởcấpdựánvàoviệcđiềuhànhITnóichung

Trongcácdoanhnghiệplớn,môhìnhliênkếtITthườngbaogồmsáunhómliênquanchính:banquảntrịtoàndoanhnghiệp,banquảntrịđơnvịkinhdoanhvàbanquảnlýdựán–vớicảhaibênkinhdoanhvàITcủadoanhnghiệptrongmỗinhóm(xemHình6-1).Tầmnhìn,mụctiêuvàlợiíchkhácnhaucủacácnhómnàytạorahaitháchthứcvềmặtphốihợpvàđồngvận.

Tạicấpdoanhnghiệp,cáclãnhđạocấpcaođưaraphương

hướng,tạomôitrườngthuậnlợivàxâydựngchếđộkhenthưởngphùhợpvớimụctiêutoàndoanhnghiệp.Cáclãnhđạođơnvịkinhdoanhtậptrungvàohiệusuấtcủađơnvịkinhdoanh.Cáclãnhđạodựánthườngchỉtậptrungvàoviệcthựchiệndựánthànhcông,cốgắnggiànhgiậttấtcảtàinguyênmàhọcóthểtìmthấy,vannài,vaymượn,thậmchíđánhcắpđểlàmxongviệc.

MôhìnhliênkếtITphốihợpcácnhómnàyởbacấpđộ:doanhnghiệp,đơnvịkinhdoanhvàdựán.ViệcđiềuhànhITthiếtlậpcácmụctiêukháiquátvàchếđộkhenthưởng.Banquảnlýdựánđưavàocáccôngcụvàphươngpháptốtnhấtvớidoanhnghiệpđểquảnlýtấtcảcácdựánlớn,đảmbảochúngsẽthànhcôngởcấpđịaphương.Nguyêntắckếtnốiđảmbảorằngkhicácdựánđượctriểnkhai,chúngsẽphảnánhvàcungcấpthôngtinvềmụctiêuvàưutiêncủatấtcảcácbên.

Hình6-1MôhìnhliênkếtIT

ThửtháchthứhaitrongliênkếtlàviệcđồngvậnđượcnhữnghoạtđộngITvàkinhdoanhđểđảmbảocáckhoảnđầutưITsẽtạoragiátrị.Trongmộtsôdoanhnghiệpxuấtsắc,tínhđồngvậngiữaITvàkinhdoanhđượcthấmsâuvàotừngquytrìnhquảnlý.Tuynhiên,cácnhàquảnlýITvàkinhdoanhthườngcócácưutiêntráingượcnhauvàđiềunàydẫnđếnnhữngkhácbiệtkhôngthểgiảiquyếtđược.LãnhđạoITtậptrungvàoviệccungcấpmộtmôitrườngITcókhảnăngmạnhnhấtvàítrủironhất.Lãnhđạokinhdoanhlạimuốncắtgiảmchiphívànhanhchóngcóđượccácgiảipháp.SựcăngthẳngmangtínhxâydựnggiữalãnhđạoITvàkinhdoanhđãtạoranhiềuhướnggiảiquyếthiệuquảchosựkhácbiệtnày.MôhìnhliênkếtITgiúpcáclãnhđạonhậnravàgiảiquyếtnhữngkhácbiệtcủahọtheohướngtôntrọngcácmụctiêukinhdoanhcủatoàndoanhnghiệp.

MôhìnhliênkếtphốihợpvàđồngvậnbằngcáchkếtnốiviệcđiềuhànhITvàquảnlýdựán.Nếukhôngcómôhìnhnày,cáclãnhđạodựánsẽvậnhànhmộtcáchcôlập.Họsẽlựachọncácgiảiphápđápứngmụctiêucủadựánmàkhôngquantâmđếnmụctiêuchungvềchuẩnhóavàtíchhợpcủatoàndoanhnghiệp,vàdođónềntảngvậnhànhsẽchẳngthểpháttriển.Trongchươngnày,chúngtôisẽmôtảthêmvềcácthànhphầncủamộtmôhìnhliênkếtITvàđưaracácvídụchomỗithànhphần.Sauđóchúngtôisẽnêumộtvídụcụthểkếthợpcảbathànhphầnnày.

ĐiềuhànhIT

ĐiềuhànhITlàquyềnquyếtđịnhvàmôhìnhchịutráchnhiệmđểkhuyếnkhíchcáchoạtđộngthíchhợpkhisửdụngIT.ĐiềuhànhITphảnánhcácnguyêntắcđiềuhànhrộnghơncủatoàndoanhnghiệpnhưngvẫntậptrungvàoviệcquảnlývàsửdụngITđểđạtđượccácmụctiêucủadoanhnghiệp.KhôngnênxemxétđiềuhànhITmộtcáchriêngbiệtvìnóliênquanđếncáctàisảnquantrọngkháccủadoanhnghiệp(nhưtàisảntàichính,nhânlực,phươngpháp/trítuệ,vậtchấtvàmốiquanhệ).Dođó,điềuhànhITcóthểchiasẻcáccơchế,nhưhộiđồngcấpcaovàcácquytrìnhngânsách,vớicácquytrìnhđiềuhànhtàisảnkhác;bằngcáchnàynóđồngvậncácquytrìnhraquyếtđịnhchotoàndoanhnghiệplạivớinhau.

ĐiềuhànhITbaogồmnămvấnđềchínhliênquanđếnviệcquảnlývàsửdụngITtrongdoanhnghiệp,tấtcảđềuđượcmôhìnhhoạtđộngthúcđẩy:

1. CácnguyêntắcIT:cácquyếtđịnhcấpcaovềvaitròchiếnlượccủaITtrongkinhdoanh

2. Kiếntrúcdoanhnghiệp:tínhlogictổchứccủacácquytrìnhkinhdoanhvàhạtầngcơsởIT

3. CơsởhạtầngIT:cácdịchvụITđượcchiasẻvàphốihợptậptrung,cungcấpmộtphầnnềntảngvậnhành

4. Nhucầuứngdụngkinhdoanh:cácyêucầukinhdoanhtrongviệcmuahaytựpháttriểncácứngdụngITcóthểsửdụnghoặcxâydựngnềntảngvậnhành

5. Đầutưvàcấpvốn:cácquyếtđịnhvềviệcphảiđầutưbaonhiêutiềnvàđầutưvàođâutrongIT,baogồmcảviệcphêchuẩndựánvàcácphươngphápchứngminh

Bảng6-1CácvấnđềquantrọngtrongmỗiquyếtđịnhIT

CácnguyêntắcIT

*MôhìnhhoạtđộngthểhiệnnhưthếnàoquacácnguyêntắcđịnhhướngquyếtđịnhIT?

*ITcóvaitrògìtrongmôhìnhhoạtđộng?*CáchoạtđộngITthíchhợplàgì?

*VốnđầutưchoITsẽđượclấytừđâu:doanhnghiệphayđơnvịkinhdoanh?

Kiếntrúcdoanhnghiệp

*Cácquytrìnhkinhdoanhlõicủadoanhnghiệplàgì?Chúngliênquanvớinhaunhưthếnào?*Thôngtinnàotácđộngđếncácquytrìnhlõi?Thôngtinđócóbuộcphảiđượctíchhợphaykhông?*CáckhảnăngcôngnghệnàocầnphảiđượcchuẩnhóađểhỗtrợIThiệuquảvàtạothuậnlợichoviệcchuẩnhóavàtíchhợpcácquytrình?*Cáchoạtđộngnàocầnphảiđượcchuẩnhóatrêntoàndoanhnghiệpđểhỗtrợchoviệctíchhợpdữliệu?*CáclựachọncôngnghệnàosẽđịnhhướngchocácđềxuấtIT?

CơsởhạtầngIT

*Dịchvụcơsởhạtầngnàoquantrọngnhấtđốivớimộtmôhìnhhoạtđộngthànhcôngcủadoanhnghiệp?*Cácdịchvụcơsởhạtầngnàocầnđượctriểnkhaitrongtoàndoanhnghiệp?*Cácyêucầuvềmứcđộdịchvụrasao?*Cácdịchvụcơsởhạtầngsẽđượctínhgiánhưthếnào?*Kếhoạchđểluôncậpnhậtcôngnghệcơbảnnhưthếnào?*Cácdịchvụcơsởhạtầngnàonênđượcthuêngoài?

Nhucầuứngdụngkinhdoanh

*Cácứngdụngkinhdoanhmớimanglạinhữngcơhộinàotrênthịtrườngvàvềquytrìnhkinhdoanh?*Cácyêucầukinhdoanhcóthểđượcxemxétnhưthếnàotheochuẩnkiếntrúc?*Khinàothìnhucầukinhdoanhcóthểbiệnhộchomộtngoạilệvềkiếntrúc?*Aichịutráchnhiệmvềkếtquảcủamỗidựánvàtạoranhữngthayđổivềtổchứcđểđảmbảogiátrị?*Chúngtacầntiếnhànhcácthửnghiệmchiếnlượcnào?Chúngtađođộthànhcông*nhưthếnào?

ĐầutưITvàmức

*Cácthayđổihaycảitiếnnàovềmặtquytrìnhmangtínhchiếnlượcnhấtđốivớidoanhnghiệp?

*DanhmụcđầutưITđượcphânbổnhưthếnào?Sựphânbổnàycóphùhợpvớimụctiêucủadoanhnghiệpkhông?

vàmứcưutiên

cóphùhợpvớimụctiêucủadoanhnghiệpkhông?*Tầmquantrọngtươngđốigiữađầutưchotoàndoanhnghiệpvàđơnvịkinhdoanhlànhưthếnào?Hoạtđộngđầutưhiệntạicóphảnánhđượctầmquantrọngtươngđốinàykhông?*Cácdựántừtrênxuốngvàtừdướilênphảiđượcđiềuchỉnhnhưthếnàođểcânbằngđượcgiữachuẩnhóavàcảitiến?

Mỗiquyếtđịnhnêutrêncóthểđượccácnhàquảnlýtậpđoàn,đơnvịkinhdoanh,haybộphậnchứcnăng–haymộtnhómnhữngngườinày–đưaravàđượcđịnhhướngbằngmôhìnhhoạtđộng.Dođó,bướcđầutiêntrongviệcthiếtlậpquyềnđiềuhànhITlàquyếtđịnhxemailàngườiđưaraquyếtđịnhvàchịutráchnhiệmtrongmỗilĩnhvực(thamkhảomộtsốcâuhỏimẫudànhchomỗilĩnhvựcởBảng6-1).

MỗidoanhnghiệpđềuphảiđưaracácquyếtđịnhIT,nhưnglạikháchẳnnhauvềđộthậntrọngtrongcáchmàhọxácđịnhtráchnhiệmcũngnhưtínhnghiêmtúckhichínhthứchóavàtraođổicácquytrìnhđưaraquyếtđịnh.NếukhôngcósựđiềuhànhchínhthứcvềIT,mỗinhàquảnlýsẽphảigiảiquyếtcácvấnđềmộtcáchcôlậpkhichúngxảyra.Cáchoạtđộngriênglẻnàycóthểđốichọivớinhauvàdẫnđếnviệcthiếusựđồngvậnvàphốihợp.Chẳnghạn,CIOcủamộthãngvậntảiquốctếđượcgiaonhiệmvụphảicắtgiảmchiphíIT.CIOnàygiớithiệumộthệthốngvềcharge-back(10)đểcắtgiảmnhucầuvềcácdịchvụIT.Khônghàilòngvớihệthốngmớinày,lãnhđạocácđơnvịkinhdoanhtựthuêcácchuyênviênkỹthuậtđịaphươngđểcungcấpdịchvụ.CácchuyênviênkỹthuậtmớinàykhôngđượcđềcậptrongngânsáchITcủahãng,vậynêncóvẻnhưCIOđãđạtđượcmụctiêucủamình.Tuynhiên,thựctếsốnhânviênmớitrongcácđơnvịkinhdoanhlạilàmgiatăng,chứkhôngphảicắtgiảmchiphíITchohãng.Tệhơnnữa,nhânviêntạicácđơnvịkinhdoanhpháttriểncácdịchvụđịaphươnggâyảnhhưởngđếntínhthốngnhấtcủakiếntrúcdoanhnghiệp,làmgiảmchấtlượngdịchvụkhikháchhànglàmviệcvớinhiềuhơnmộtđơnvịkinhdoanh.

Ngượclại,khicáclãnhđạocấpcaoUNICEFnhậnthấyrằngITngàycàngđóngvaitròchiếnlượcquantrọnghơn(vàtốnkémhơn)trongviệcchophéptổchứcthựcthisứmệnhmanglạicácdịchvụchotrẻem,banquảntrịcấpcaođãxácđịnhvaitròcủaITtrongtổchức,quyếtđịnhmứcưutiênchotừngdựánvàcáccấpđộđầutư,xácđịnhrõnhucầucủacácdịchvụchiasẻ,đồngthờithiếtlậpcácyêucầuchuẩnhóavàtíchhợpchotoàntổchức.Cáclãnhđạonàyyêu

cầucácnhàquảnlýbộphậnchịutráchnhiệmtriểnkhaicáchệthốngtoàncầu,cònCIOchịutráchnhiệmcungcấpcácdịchvụcơsởhạtầngchínhvàphốihợpviệcsửdụngITtrongtoàntổchức.Trongnhữngnămqua,ITđãthayđổihẳncáchthứchoạtđộngcủaUNICEF.AndreSpatz,CIOcủaUNICEF,giảithích:

VớitưcáchCIO,tôiđãđầutưrấtnhiềuthờigianvàoviệcđiềuhànhởtấtcảcáccấp,đàotạo,hướngdẫnvàvậnđộnghànhlang.Trongmộttổchứcquốctế,việcđiềuhànhlàcảmộtthửthách.Chúngtôiphảiđốimặtvớinhiềuáplựcnặngnề,cácvănphòngđặttạicácvùngmiềnhoặcmỗiquốcgialuônyêucầuquyềntựquyết.KhảnănglãnhđạocủaCIOtrongmộttổchứcquốctếkhôngchỉlàđưaramệnhlệnhvàthựcthinó.Chúngtôicầnphảiliêntụctraothêmquyềnchocáccánhânvớitầmnhìnvàchiếnlượcthựcthi,cũngnhưđịnhvịcácyếutốđiềuhànhtheomộtkhuônkhổquốctế.MộtphầnvaitròcủatôilàphảiđảmbảorằngtrungtâmkhôngnắmgiữquánhiềuthứvàgiúptổchứcITcủachúngtôicóthểthíchnghivớicácmôitrườngvănhóakhácnhautạinơichúngtôiđanglàmviệc.

CácdoanhnghiệpđiềuhànhIThiệuquảthuđượclợinhuậncaohơn20%sovớicácdoanhnghiệpkháccócùngchiếnlược.Nhưngtạimộtsốdoanhnghiệp,điềuhànhITcònlàmộtđiềukhábíẩnđốivớinhiềungườiraquyếtđịnh.Nghiêncứucủachúngtôichothấy,trungbìnhchỉcó38%lãnhđạocấpcaotrongdoanhnghiệpbiếtrõcáchthứcITđượcđiềuhành.NhậnthứccủabanquảntrịcấpcaovềcácquytrìnhđiềuhànhITđượcxemlàchỉbáotốtnhấtvềhiệuquảđiềuhành.Cótới80%lãnhđạocấpcaotạicácdoanhnghiệpxuấtsắcnắmrõcáchthứcITđượcđiềuhành.

Trongnghiêncứutạihơn300doanhnghiệptrênkhắpthếgiới,chúngtôiđãkhôngxácđịnhđượcmộtcôngthứclýtưởngnhấtvàduynhấtđểđiềuhànhIT.Tuynhiên,cómộtđiềurõrànglàviệcđiềuhànhhiệuquảkhôngphảidongẫunhiên.Cácdoanhnghiệpxuấtsắcđãcẩntrọngthiếtlậpquyềnđiềuhành,đồngthờilãnhđạocủacácdoanhnghiệpnàyđưaracácquyếtđịnhmỗingàyđểhiệnthựchóaquyềnđó.

Quảnlýdựán

Quảnlýdựánđãtrởthànhnănglựcquantrọngtrongnhiều,nếukhôngnóilàhầuhết,cácdoanhnghiệp.Ngàycàngnhiềudoanhnghiệptuântheocácphươngphápdựánchuẩn–phươngphápdodoanhnghiệptựpháttriểnhoặcdongànhpháttriển.Mộtphươngphápdựántốtsẽcócácbướcquytrìnhđượcxácđịnhrõràngvớicácgiaophẩmcầnđượcđánhgiátạicácđiểmkiểmtrathườngxuyên,thườnggọilà“cổng”.Nhiềudoanhnghiệpđãthiếtlậpcácchuẩnđođểđánhgiáhiệuquảcủadựánvàtiếnhànhđánhgiánghiệmthudựánđểnângcaokỹnăngquảnlýdựánvàphươngphápcủadoanhnghiệp.

Trongmộtthờigiandài,cácdựánliênquanđếnITđãđượcđịnhhướngbằngvòngđờidựán.Cácphiênbảnkhácnhaucủavòngđờidựáncótừbốnđếntámgiaiđoạn(vídụ:đềxuất,yêucầu,xácđịnh,pháttriển,triểnkhaivàquảnlýthayđổi),mỗigiaiđoạncómộttậphợpcácmụctiêu,giaophẩmvàchuẩnđorõràng.Mộtphươngphápdựántốtthiếtlậpmộttậphợpcáccổngđểxemxéttiếnđộcũngnhưđánhgiákhảnăngdựánđạtđượcmụctiêucủamình.Doanhnghiệpcóthểcótới12-15cổngtrongmộtdựán.Cácquytrìnhdựáncónguyêntắclàđiềukiệncầnthiếtđểcóđượcmộtmốiliênkếttốt.Chúngđảmbảorằngtấtcảcácdựánđềuthựchiệnmộtsốhoạtđộngnhấtđịnhtạinhữngthờiđiểmnhấtđịnh.

ÍtdoanhnghiệpnàocóthểtíchhợpđượcviệcđiềuhànhdựánvàocấutrúccủamìnhnhưtậpđoànRaytheoncủaMỹ.Raytheoncó80.000nhânviêntrênkhắpthếgiớivớikhoảng80%doanhthutừchínhphủhoặcquốcphòng.Raytheoncũngcungcấpvàquảnlýgầnnhưtấtcảcáchệthốngkiểmsoátkhônglưutrêntoànthếgiới.Khoảng30-40%doanhthucủaRaytheonđếntừnướcngoài.Kháchhàngcủacôngtythườnglànhữngngườimặcđồngphục(nhưbộđội,phicông).Đểcóthểquảnlýmộtlượnglớncácchươngtrìnhbêntrong7đơnvịkinhdoanhbántựquảncủamình,côngtyđãpháttriểnmộtphươngphápduynhấtchotấtcảcácdựán.RebeccaRhoads,phóchủtịchkiêmCIOcủacôngty,giảithích:

Khicó8.000chươngtrình,bạnsẽnhanhchóngpháttriểnmộtmôhìnhđiềuhànhcóthểquảnlýcáctrườnghợpngoạilệ.Vàkhôngđượccólỗitrongkhivậnhành.Nhưngnếuphảixemxét8.000chươngtrìnhmỗithángđểđảmbảorằngbạnvẫnổnvàđangvậnhànhbìnhthườngthìkhichưalàmxong,thángkếtiếp

đãbắtđầu.Vìvậy,chúngtôicómộtmôhìnhđiềuhànhvàmộtcơcấuxemxétcácchươngtrìnhkhicóngoạilệ.Chúngtôicócácphiếughiđiểmvàchuẩnđo,cũngnhưkhôngbaogiờđisâuvàochitiếtcácchươngtrìnhtrừkhichúnggâyramộtsốngoạilệtrênphiếughiđiểm.

Hình6-2đưaramộtbảngiảnlượccủahệthốngpháttriểnsảnphẩmtíchhợp–mộtquytrìnhgồmnhiềucổngđểquảnlýdựántạiRaytheon.Quytrìnhnàyđượcdùngđểpháttriểnbấtkỳgiảiphápnào,dùlớnhaynhỏ,vềphầncứng,phầnmềmhaytíchhợp.Mỗidựánđềuđượcbắtđầubằngmộtquytrìnhđấuthầuvàkếtthúcởcổng10–bướcđánhgiátínhsẵnsàng–sauđóRaytheonsẵnsàngđểđưadựánvàohoạtđộng.Cổng11làđánhgiánghiệmthusaukhitriểnkhai.CáccổngphíatrênởHình6-2đượcdùngđểđiềuhànhtấtcảcácdựántạiRaytheon.CácôvuôngtronghìnhlàcácđánhgiávềITtạimỗicổngcủaquytrình.BêndướicácôvuônglàcácbanchỉđạovàcácquytrìnhtheodõidựántừgócnhìncủabênkinhdoanhlẫnbênIT.

ĐểđiềuhànhdựánIT,Raytheonđãdựatrênthếmạnhcủacôngty–khảnăngquảnlý8.000dựán.Tạimỗicổng,dựánnàocũngphảitrảiquamộtloạtcácđánhgiávềkinhdoanhvàIT.Vídụ,việcbắtđầudựándiễnratạicổng5,vớiđánhgiákhibắtđầuvàđòihỏivănphòngquảnlýchươngtrình,hộiđồngkiếntrúcvàchuẩnphêduyệt.ViệctíchhợphoạtđộngquảnlýdựánITvàohoạtđộngquảnlýdựánkinhdoanhđápứngđượccácmụctiêuvềITcủatoàncôngtytrongviệcxâydựngmộtnềntảngvậnhànhtheotừngdựán.

Hình6-2QuảnlýdựántạiRaytheon

Cácnguyêntắckếtnối

CácdoanhnghiệpcóđượchoạtđộngđiềuhànhITvàquảnlýdựánhiệuquảvẫncóthểliênkếtITkhônghiệuquả.ThànhphầncơbảnthứbacủamôhìnhliênkếtITlàcácnguyêntắckếtnốigiữađiềuhànhtrêntoàndoanhnghiệpvàcácdựán.ĐiềuhànhIThiệuquảgiúpđưaraphươnghướngrõràngđểnềntảngvậnhànhpháttriển.Quảnlýdựántốtđảmbảocácdựánsẽđượctriểnkhaihiệuquảvàtheomộthướngổnđịnhđểtốiưuhóaquátrìnhtìmhiểu.Cácnguyêntắckếtnốitốtđảmbảorằngcácdựánxâydựngdầndầnthànhnềntảngcủadoanhnghiệpvàviệcthiếtkếcủanềntảngdoanhnghiệp(môhìnhhoạtđộngvàkiếntrúcdoanhnghiệp)đềuđượccácdựáncungcấpthôngtin.

Hình6-3môtảbaloạinguyêntắckếtnốiquantrọngtrongmọimôhìnhliênkếtIT:kếtnốikiếntrúc,kếtnốikinhdoanhvàkếtnốiđồngvận.Baloạinguyêntắckếtnốinàyđềcậpđếncácmốiquantâmchủyếutrongđồngvậnvàphốihợpcủadoanhnghiệp,vớiđiềukiệncácbênliênquanphảichịutráchnhiệm–đồngthờihoạtđộngđiềuhànhITvàquảnlýITđạthiệuquả.

Kếtnốikiếntrúcthiếtlậpvànângcấpcácchuẩn,đánhgiátínhphùhợpcủacácdựánvàphêduyệtcáctrườnghợpngoạilệ.KếtnốikiếntrúckếtnốicácquyếtđịnhđiềuhànhITvềmặtkiếntrúcvớicácquyếtđịnhthiếtkếdựán.Vídụ,mộtdoanhnghiệpđangmuốntíchhợpmạnhcóthểápdụngmộtnguyêntắcbắtbuộcmộtdựánvềchuỗicungứng–thayvìtậptrunghẹpvàonhucầudữliệucủariêngnó–phảicấutrúclạicơsởdữliệukiểmkêđểđápứngnhucầusửdụngdữliệukiểmkêtrongtươnglai.Doanhnghiệpcóthểđápứngkếtnốikiếntrúcbằngmộtnguyêntắc,chẳnghạnhộiđồngđánhgiákiếntrúc.Nhưngthôngthườngdoanhnghiệpcónhiềunguyêntắc,từcácchươngtrìnhđàotạokiếntrúcsưtớicácquytrìnhdànhchocácngoạilệvềmặtkiếntrúc.

Tươngtự,kếtnốikinhdoanhđảmbảocácmụctiêukinhdoanhsẽđượcchuyểnđổihiệuquảsangcácmụctiêudựán.Kếtnốikinhdoanhphốihợpnhiềudựán,kếtnốichúngvớicácchuyểnđổilớnhơn,vàtậptrungdựánvàoviệcgiảiquyếtnhữngvấnđềcụthểtheocáchtốtnhấtcóthể.Vídụ,mộtnguyêntắckếtnốicơbảncủamộtdoanhnghiệpđangtậptrungvàochuẩnhóacácquytrìnhtrongtoàn

doanhnghiệplàviệcsửdụngnhữngngườicótráchnhiệmchínhvềthiếtkếvànângcấpcácquytrình.Kếtnốikinhdoanhcũngbaogồmcácchươngtrìnhkhenthưởngđểđịnhhướngcáchoạtđộngkhicácdựánmớiđòihỏilốitưduymới.

CácnguyêntắckếtnốiđồngvậnđảmbảoviệctraođổivàthỏathuậnvềnhữngmốiquantâmđếnkinhdoanhvàITđượcdiễnraliêntục.CácnhàquảnlýmốiquanhệIT–kinhdoanhhoặccácCIOcủatừngđơnvịkinhdoanhthườnglàsựkếtnốiquantrọngđểtraođổicácmụctiêukinhdoanhcũngnhưcáchạnchếtrongITvàkinhdoanh.Nhữngnguyêntắckháctrongmụcnàybaogồmmộtvănphòngquảnlýdựán,việcđàotạovàcấpbằngchocácnhàquảnlýdựáncũngnhưcácchuẩnđođốivớiviệcđánhgiádựán.

Hình6-3Cácloạinguyêntắckếtnối

Cácmôhìnhliênkếthiệuquảgồmcảbaloạinguyêntắckếtnốiđượctriểnkhaithôngquamộtvàinguyêntắcdễhiểu.Trongcácphầntrước,chúngtôiđãchỉrarằngcáchoạtđộngquảnlýpháttriểnthôngquanhữnggiaiđoạntrưởngthànhvềkiếntrúc.Trongsốđó,cónhiềuhoạtđộnglàcácnguyêntắckếtnối.Khiđượctriểnkhaivàcảitiến,chúngsẽgópphầnlàmtăngtínhphứctạpngàycàngcaocủamôhìnhliênkếtIT.Saumộtthờigian,cácnguyêntắckếtnốinàysẽđượcchuyểnhóavàobêntronghoạtđộngđiềuhànhITvàcácquytrìnhquảnlýdựán,làmchokếtnốitrởthànhmộtthóiquentổchức.

TrườnghợpvềToyotaMotorMarketingEuropechothấycáchthứccôngtykếtnốicácdựánvớicácmụctiêutổngquanđểxâydựngnềntảngvậnhànhtheotừngdựán.

ToyotaMotorMarketingEurope(TMME):Liêntụccảitiếnkiếntrúc

ToyotaMotorCo.,mộttrongnhữngnhàsảnxuấtôtôhàngđầuthếgiới,cungcấphàngloạtkiểuxe,từxeconchođếnxetải.DoanhsốbánhànghàngnămcủaToyotatrêntoàncầu,cùngvớiHinovàDaihatsu,vàokhoảng7,5triệuxenăm2004,vớigần130tỷđô-ladoanhthuròng.Toyotacó46côngtysảnxuấttại

26quốcgiavàkhuvực–khôngkểNhậtBản,vàmởrộngthịtrườngtớihơn140quốcgia,vớinguồnnhânlựclêntới264.000người.

ToyotaMotorEuropelàcôngtymẹcủaToyotaMotorMarketingEurope(phụtráchhoạtđộngmarketingbánbuônxeToyotavàLexus,cácphụtùngvàlinhkiệnxetạichâuÂu)vàToyotaMotorEngineering&ManufacturingEurope(quảnlýhoạtđộngsảnxuấtvàkỹthuậtcủaToyotatạichâuÂu).

DoanhsốbánhàngcủaToyotatạichâuÂutăng10%từnăm2003đếnnăm2005vàchiếm13,4%doanhthucủatoàncôngty.ThunhậpròngtạichâuÂuđãvựcdậytừtrạngtháilỗvàonăm2002vàlãiítvàonăm2003sangtrạngtháilời6,3%vềdoanhsốbánhàngtrongnămtàikhóa2005.

Trongmườinămqua,hoạtđộngcủaTMMEđãthayđổimạnhmẽ.Banđầu,nóchỉlàmộttrụsởtrungtâmchuyênquảnlýcungcầuchocáccơsởhoạtđộngcủaToyotađượcquảnlýđộclậptạicácnước.KhidoanhsốcủaToyotatạichâuÂutăng,banquảntrịthấyhọcầnphảinắmquyềnquyếtđịnhhơnnữavềhoạtđộngcủaTMMEđểcóthểphụcvụtốtkháchhàngchâuÂu.Chẳnghạn,trướcnăm1999,việckiểmkêxemớiđượcthựchiệntạitừngđơnvịquốcgia–kháchhàngmuốnmuamộtchiếcCorollatựđộngmàuxanhcóthểphảichờcảmấythángtrời,dùrằngđúngchiếcxeđóđượcbánởngaybênkiabêngiới,chỉcáchvàikilomet.Phụtùngsửachữacũngtrongtìnhtrạngtươngtự.BanquantrịnhậnthấyrằngTMMEphảiđạidiệnchocảchâuÂuchứkhôngphảichotừngđơnvịquốcgiariênglẻ.

Cácnguyêntắckiếntrúc

Đểvượtquaràocảnnày,bộphậnITcủaTMMEđãxâydựngmộtnềntảngvậnhànhnhằmhỗtrợchomôhìnhhoạtđộngtrêntoànchâuÂu.CácthànhviêncủanhómkiếntrúcnhậnthấynhữngphátbiểuvềchiếnlượcchâuÂucủacôngtykhôngđủcụthểđểđịnhhướngchohọ.Dođó,họtiếnhànhkhảosátcácđềxuấtchiếnlượchiệncóđểhiểuđượccáckhảnănghoạtđộngmàcôngtymuốnxâydựng.Họđúckếtchúngthànhmộtphátbiểuđơngiảnđểđịnhhướngviệcthiếtkếkiếntrúc.LudoVandervelden,CIOkiêmphóchủtịchnhómlogistics,giảithích:“Chúngtôiphảithiếtkếcácquytrìnhtậptrungvàokháchhàng,xoayquanhhaitrụcộtchínhđólàlàmthỏamãnkháchhàngvàthựchiệncắtgiảmchiphí.Kiếntrúcdoanhnghiệplàtấmbảnđồchỉđườngđểbiếncácquytrìnhthànhcácgiảipháphiệuquả.”

Từphátbiểuvềcáckhảnăngmongmuốnnày,nhómkiếntrúcthiếtkếmộttậphợpcácnguyêntắckiếntrúcởmứckháiquátvàchỉrõcáchthứcmỗinguyêntắcnàysẽgiúpcôngtyđạtđượcmụctiêu.NhữngnguyêntắcnàythúcđẩyquytrìnhkếtnốikiếntrúccủaTMME.Năm2000,banquảntrịchấpthuậncácnguyêntắcnày.Sauđó,bộphậnITsửdụngchúngđểbắtđầutraođổivớicácđơnvịtạimỗiquốcgiavềyêucầuphảituântheokiếntrúcdoanhnghiệpđịaphương.PeterHeinchiens,kiếntrúcsưtrưởngkiêmphótổnggiámđốcvềchiếnlượcIT,nhậnxét:“Việckếtnốicácnguyêntắckiếntrúcvàomụctiêucủacôngtylàhếtsứcquantrọng.Nếuchúngtôichỉnóivớitrưởngdựánvềviệcphảituânthủkiếntrúc,họsẽchẳngbaogiờnghetheochúngtôi.Nhưngkhikếtnốikiếntrúcvớichiếnlượccủacôngty,họsẽchịukhólắngnghehơn.Bâygiờ,nếutrưởngdựánkhôngchịutuântheoquyđịnhkiếntrúc,chúngtôicóthểdễdàngchỉrarằnghọđãkhôngnghetheochiếnlượccủaToyota.Vàcáchnóichuyệnthayđổihẳn.”

Phươngphápdựán

Nhómkiếntrúcbắtđầutriểnkhai.Sauvàilầngặplỗisơsuất,nhómthấyrằngcáchduynhấtđểđảmbảocácdựánkinhdoanhkhôngviphạmkiếntrúclàphảithiếtlậpmộtquytrìnhdựáncónguyêntắcvàcửmộtkiếntrúcsưthamgiavàomỗidựán(mộtsốkiếntrúcsưcóthểthamgianhiềudựáncùngmộtlúc).Đểthiếtlậptínhnguyêntắcchoquytrìnhquảnlýdựán,nhómkiếntrúcphảithayđổivàthiếtlậpmộtphươngphápdựántheochuẩn.

Khenthưởng

Heinckienscửmộtkiếntrúcsưdựánvàomỗiđộivàtạoramộtcơchếkhenthưởngriêngchocáckiếntrúcsư.Yêucầuđầutiênvàcơbảnnhấtđểđánhgiámộtkiếntrúcsưdựánlàxemxétdựáncủaanhtacóthànhcônghaykhông.Nếudựánthànhcông–ngaycảkhinóviphạmkiếntrúcmộtchút–kiếntrúcsưsẽđượcđánhgiálà“gầnđạt”đượcmụctiêu.Nếudựánthànhcôngvàgiúptriểnkhaikiếntrúcdoanhnghiệp,kiếntrúcsưsẽ“đạtđượchoàntoàn”mụctiêuđềra.Nếudựánthànhcông,giúpxâydựngkiếntrúcdoanhnghiệpvàcôngviệckiếntrúcđãcảitiếntoànbộthiếtkếkiếntrúcdoanhnghiệp,kiếntrúcsưsẽ“vượt”chỉtiêu.Việcchútrọngvàosựthànhcôngcủadựánđãgiúpđộidựánchấpnhậncáckiếntrúcsưdựánvàhơnthếnữa,đảmbảorằngcácgiảiphápkiếntrúckhảthivàphùhợpvớimụctiêukinhdoanh.TấtcảcácthayđổinàyđãhỗtrợviệctriểnkhaicáckếtnốikiếntrúctạiTMME.

Vốnđầutư

MộtthànhphầncốtlõikháccủamôhìnhliênkếttạiTMMElàvốnđầutư.Nhómkiếntrúctrungtâmcómộtquỹnhỏđểhỗtrợcácdựán.Chẳnghạn,nếumộtdựánphảikếtnốivớimộtcơsởdữliệuvềhàngtồnkhophụtùngthaythếcầnđượcnângcấp,thìnósẽđượcgiaonhiệmvụnângcấpcơsởdữliệuvàgiaodiện.Trongmộtsốtrườnghợp,việcnàysẽlàmtăngchiphídựán,dođóbuộcnhómkiếntrúcphảitìmxemcódựánnàocũngđòihỏikếtnốivớicơsởdữliệunêutrênhaykhôngđểchiasẻchiphínângcấp.Nếukhôngtìmđượcdựánnàonhưvậy,nhómkiếntrúcphảitựbỏvốnvàochiphíphátsinhnày.Heinckiensgiảithích:“Nếuanhcómốiliênkếttốt,hầuhếtcáchoạtđộngkiếntrúcsẽđượccácdựántàitrợ.Dùgìthìcácdựáncũngphảilàmviệcnày,tấtcảnhữnggìanhcầnlàmlàyêucầuhọlàmviệcnàyđúngtheoquyđịnhvềkiếntrúc.Chiphíđểthựchiệnthườngkhôngcaohơnlàmấy,songcóthểcắtgiảmchiphíchungchotoàndựán”.

Quyềnthựcthi

MộtthànhphầnquantrọngkháccủamôhìnhliênkếtTMMElàquyềnđượcngừngdựán.Dokiếntrúccómốiquanhệgắnbóvớicácmụctiêucủacôngtyvàdođãđượcđàotạobàibảnvềtầmquantrọngcủakiếntrúc,độingũkiếntrúcđãxâydựngđượcuytínvàquyềnhạn

cầnthiếtđểcóthểngừnghẳnmộtdựánkhicần.ĐâylàmộtquyềnhiếmkhiđượcsửdụngnhưnglàmộtphầnkhôngthểthiếucủavănhóaToyota.QuyềnnàygiúpcáckiếntrúcsưcóthêmquyềnhạnđểthựchiệnđượccácmụctiêucủaTMMEvàđẩymạnhcácquytrìnhkếtnốikiếntrúc.

Thẩmđịnhbanđầu

Tuynhiên,nhómkiếntrúcnhậnthấyrằngmứcđộliênkếtkểtrênlàchưađủ.Nhữnglợiíchmàdựánmuốngặtháikháchoàntoànvớinhữnggìmàkiếntrúcdoanhnghiệpmuốncóvàdođó,dùcáckiếntrúcsưdựáncócốgắngđếnmứcnàothìviệcviphạmkiếntrúcvẫndiễnra.Nhómkiếntrúcnhậnthấyhọcầnphảithamgiavàotừđầuvòngđờidựán–họphảithamgiavàoviệctạoradựán.Cácthànhviêntrongnhómđưaragiaiđoạnđầutiêntrongphươngphápdựán,đượcgọilà“thẩmđịnhbanđầu”,trongđónhómkiếntrúcsẽlàmviệcvớibanquảntrịđểđảmbảodựánđượcxácđịnhtheohướnghỗtrợkiếntrúcdoanhnghiệp.

GiaiđoạnthẩmđịnhhiệnđangkếtnốiphốihợpcóhiệuquảtạiTMME.Chẳnghạn,nhómITđượcyêucầuphảitạoramộtdịchvụdựatrênwebchophépkháchhànglựachọnphụtùngôtô–vỏbánhlái,taycầmsốvàcácphụtùngtươngtự.Mụcđíchlàgiúpkháchhàngcóthểthấyhìnhảnhcủacácphụtùngvàlựachọnđượcthứmìnhcần.Nhómkiếntrúcnhậnthấyrằngdữliệucơbảnđangnằmrảirácởnhiềunơi,kểcảtrongmộtsốứngdụngcủanhàcungcấpđãphásản.Thayvìpháttriểnmộtứngdụngsửdụngcấutrúcdữliệunhưvậy,nhómkiếntrúclàmviệcvớibanquảntrịđểthayđổiphạmvicủadựán,đồngthờiápdụngviệcthiếtkếvàxâydựngmộtcơsởdữliệumớichophụtùngxe.Dựánbanđầuchỉphảitriểnkhaimộtphầnnhỏcủacơsởdữliệumớinày,nhưngnósẽgiúpcácdựántrongtươnglaitiếptụctriểnkhaihết.Bằngcáchthamgiatrướckhidựánđượchìnhthànhvàthayđổiphạmvidựán,nhómkiếntrúcđãgiúpkiếntrúctrưởngthànhnhanhhơnmàkhônglàmtăngchiphícủadựánbanđầu.

Kếtquả

TMMEđolườnghiệuquảcủacácnỗlựckiếntrúcbằngmộtsốchuẩnđo.Họsửdụngcácchuẩnđonàyđểđolườngđộphùhợpvềquyđịnhkiếntrúccủacácdựánvớicáchkiếntrúcđónggópvào

thànhcôngcủadoanhnghiệp.Việctuântheocácquyđịnhkỹthuậtvềmặtkiếntrúcđãtăngtừ26%năm2001lên93%năm2005.Thêmvàođó,côngtyđãđánhgiámứcđộkiếntrúcdoanhnghiệphỗtrợcácđềxuấtchiếnlược.Điểmđánhgiáđãtăng76%từnăm2001đếnnăm2005.

MôhìnhliênkếtcủaToyotaMotorMarketingEuropeđãgiúpcáchoạtđộngcủaToyotatạichâuÂuchuyểntừmộttậphợpcácđơnvịđộclậptạitừngquốcgiathànhmộtmôhìnhhoạtđộngtíchhợpcao.Kếtquảrấtđángmừng:thờigianchờđểcóxeToyotatạichâuÂuđãgiảm35%,dựtrữphụtùnggiảmgần50%.Doanhsốbánhàngtheođơnvịđãtănghơn11%mỗinămkểtừnăm2001đếnnăm2004.

Thếnàolàmộtliênkếthiệuquả?Bathànhphầnkếtnốinàytạonêngiátrịdoanhnghiệpmộtcách

độclậpnhưnghỗtrợlẫnnhau.NếuviệcđiềuhànhITkhônghiệuquả,doanhnghiệpsẽkhôngrõailàngườiđưaraquyếtđịnhvànhữngngườinàyphảichịutráchnhiệmnhưthếnào.Nếuviệcquảnlýdựánkhônghiệuquả,dựáncóthểgặprủirovềchiphí,chậmtiếnđộvàkhôngđápứngđượccácmụctiêu.Nếucácnguyêntắckếtnốikhônghiệuquả,doanhnghiệpsẽkhôngcónhữngcơhộiđểthườngxuyênthảoluậnvàđưaraquyếtđịnhvềkhảnăngdựáncóthểtậndụngnềntảngvàđónggópvàosựpháttriểncủanềntảng.Kếthợplại,cácthànhphầncủamôhìnhliênkếttăngcườngcáchoạtđộngthíchhợpnhằmxâydựngnềntảngvậnhànhtheotừngdựán.

Dựavàocôngtrìnhnghiêncứu18doanhnghiệp,chúngtôiđãxácđịnhđượcmộtsốnguyêntắcđảmbảorằngviệcđiềuhànhIT,quảnlýdựánvànguyêntắckếtnốisẽđưađếnmộtmốiliênkếtthànhcông:

Cácmụctiêurõràng,cụthểvàkhảthi.CácmôhìnhliênkếtIThiệuquảlàmsángtỏcácmụctiêuchiếnlược,từđólàmrõcácyêucầuvềchuẩnhóavàtíchhợp.HoạtđộngđầutiêncủanhómkiếntrúctạiTMMElàđưaramộtphátbiểurõràngvềviệcnàyvàphátbiểuđóđãđượcbanquảntrịcấpcaochấpthuận.

Độnglựcđápứngmụctiêudoanhnghiệp.Chếđộkhenthưởngchínhthức(vídụ:kếhoạchtiềnthưởng,cácđánhgiáhàngnăm

vàchuẩnđohiệuquả)giúplãnhđạođơnvịkinhdoanhvàgiámđốcdựántậptrungvàocácmụctiêucủadoanhnghiệp,đơnvịkinhdoanhvàdựán.ĐốivớiTMME,tấtcảđềuđượcđưavàohệthốngkhenthưởngcủagiámđốcdựánvàkiếntrúcsưdựán.

Quyềnthựcthi.Hỗtrợchochếđộkhenthưởngchínhthứclàviệcthựcthichínhthức.Cảhaiviệcnàygiúptăngcườngđộtincậycủacácnỗlựcliênkết.Quyềnthựcthiđưaramộtquytrìnhđểthayđổi,ngừngthựchiệnhoặcchấpthuậncácngoạilệđốivớicácdựánkhôngtuânthủcácquyđịnhvềkiếntrúcdoanhnghiệp.Trongmộtsốdoanhnghiệp,dựánđầutiênbịphạtvìkhôngtuântheoquyđịnh(làmchậmthờigianrótvốnđầutưhoặcmấtvốnđầutư)làmột“điểmrơi”quantrọngđểlàmtăngđộtincậycủacácnỗlựcliênkết.

Thamgiavàngănchặntừsớm.NhữngnhómITthànhcôngthamgiacácdựánkinhdoanhtrongcácgiaiđoạnpháttriểnbanđầuđểngănchặncácgiảiphápkhôngphùhợpngaytừđầuvàtìmhiểucáchcảitiếnkiếntrúc.

Traođổihaichiềumộtcáchminhbạchvàthườngxuyên.Nếuliênkếthiệuquảthìmọingườisẽdễhiểucáchmôhìnhnàyhoạtđộngvànhữngailiênquan.Thêmvàođó,việcliênkếtvàphốihợpgiữabộphậnkinhdoanhvàITkhôngchỉdừnglạiởbướcthiếtlập,màcònởcáccuộcđốithoạiphảiđượcduytrìthườngxuyên.ĐiềunàyphábỏlốisuynghĩrằngcácquytrìnhliênkếtđơngiảnchỉlàmộtcáchđểbanquảntrịvàITthựchiệnmongmuốncủamình;trênthựctếnógiúpcácbênhọchỏilẫnnhau,thỏathuậnvềnhữngkhácbiệt,đồngthờipháttriểnvốnhiểubiếtchungvềnềntảngvậnhành.

NhưđãđềcậptrongChương5,kếtquảcủaviệcliênkếtcóthểrấttolớn.Cácdoanhnghiệpcónhữngđềxuấtkiếntrúcmanglạihiệuquảchiếnlượcđãđưakiếntrúcsưvào81%cácđộidựán;cácdoanhnghiệpkémthànhcônghơnchỉđưakiếntrúcsưvào49%cácđộidựán.Cácdoanhnghiệpthànhcôngđánhgiáviệctuântheoquyđịnhkiếntrúccaonhiềuhơnhẳnvàmờicácnhàquảnlýcấpcaotrongdoanhnghiệpcùngthamgiavàoviệcxácđịnhvàgiámsátcácđềxuấtkiếntrúc.

SOSCO:ĐưamôhìnhliênkếtvàohoạtđộngMộtcôngtychuyênvềdịchvụvàphầnmềmđóngtạiMỹ,banđầu

đượccơcấutheohướngtăngcườngtínhchuyênmôncủatừngđơnvịkinhdoanh.Côngtynày,chúngtôisẽgọilà“SOSCO”,khôngcóđạilýhaychinhánhnàocả.Thayvàođó,mỗiđơnvịkinhdoanhxâydựngmộttrungtâmtrảlờiđiệnthoạivớinhânviênphụcvụkháchhàngriêngcủamình.Đầunăm2000,vịCEOmớicủacôngtyđãđưaratầmnhìnvềmộtmôhìnhhoạtđộngtíchhợphơn(môhìnhPhốihợp,tíchhợpcaovàchuẩnhóathấp).BanquảntrịITsẽsửdụngtầmnhìnnàyđểpháttriểnmộtkiếntrúcdoanhnghiệpmới.KiếntrúcmớichỉrõrằngkháchhàngcủaSOSCOsẽtruycậpvàocácsảnphẩmvàdịchvụcủaSOSCOthôngquanhiềukênhkhácnhau,đượctíchhợpbằngcôngnghệvàmôitrườngdữliệuchuẩn.

ThiếtkếviệcđiềuhànhITđểđồngvậntrêntoàndoanhnghiệp

Đểtriểnkhaitầmnhìnmớivềmộtcôngtytíchhợphóacaohơn,SOSCOđãthayđổivềmặtcấutrúcđểnhấnmạnhvàocácquytrìnhcủatoàncôngty.Vídụ,bộphậnmarketingtrongtừngđơnvịkinhdoanhđượctậphợplạithànhchứcnăngmarketingdoanhnghiệp.Bướcthayđổicơbảnlàthànhlậpmộtbộphậnchuyênvềhoạtđộngtoàncôngty(CompanywideOperations–CWO).ĐứngđầuCWOlàmộtphóchủtịchcấpcao;bộphậnCWOsẽchịutráchnhiệmvềtấtcảcácdựántoàncôngty.

Ngoàinhữngthayđổivềcấutrúc,SOSCOđãthiếtkếcácquytrìnhđiềuhànhITđểkhuyếnkhíchsựđồngvậncủatoàncôngty.SOSCOchỉrõquyềnquyếtđịnhITthuộcvềaitrongtừngquyếtđịnhITquantrọng(xemBảng6-2),traotráchnhiệmđưaraqưyếtđịnhchonămnhómkhácnhau:

1. HộiđồngcấpcaoSOSCO:baogồmCEO,chủtịchcủa7đơnvịkinhdoanh,CIOvàtrưởngphòngCWO.Hộiđồngnàyhọphàngthángđểlàmrõcácmụctiêutoàncôngtyvàphânbiệtranhgiớigiữacôngtyvàcácđơnvịkinhdoanh.

2. Hoạtđộngtoàndoanhnghiệp:xácđịnhvàtiếnhànhcácdựánchínhphảnánhđượcmụctiêutoàncôngtymàhộiđồngcấpcao

đãvạchra.CWOcó275nhânviên,baogồm15giámđốcchươngtrình–nhữngngườichuyênphốihợpnhiềudựánliênquantớimộtquytrìnhkinhdoanhduynhất(vídụ:quảnlýquanhệkháchhàng).

3. BộphậnIT:đứngđầulàCIOcủacôngty.CIOcủatừngđơnvịkinhdoanhphảibáocáo:choCIOcủacôngtyvàcácnhàquảnlýcấpcaocủađơnvịkinhdoanh.BộphậnITthiếtkếcácdịchvụITchiasẻvàđưaracáccamkếtvềchấtlượngdịchvụđượcthỏathuậnvớitừngđơnvịkinhdoanh.ĐơnvịITcótráchnhiệmđảmbảocáckhoảnđầutưvàocơsởhạtầngkỹthuậtcủacôngtysẽgiúpcôngtytiếngầnđếnnềntảngvậnhành.

4. Hộiđồngkiếntrúc:mộtnhómcácchuyêngiakỹthuậtchủchốt.Hộiđồngkiếntrúcgồm15thànhviênxácđịnhcácchuẩncôngnghệvàlàmviệcvớicáckiếntrúcsưITđểxácđịnhnhữngyêucầuchungchohàngtrămdựáncủađơnvịkinhdoanhcũngnhưcủatoàncôngty.

5. Banchỉđạođầutư:thiếtlậpcácưutiênvềdựán.ĐứngđầulàphóchủtịchcấpcaoCWO,banchỉđạogồm9thànhviên,baogồmcácnhàquảnlýcấpcaođạidiệnchotừngđơnvịkinhdoanh.Khithiếtlậpưutiênchodựán,banchỉđạoxemxétgiátrịtiềmnăngcủacảdựándànhriêngchođơnvịkinhdoanhvàdựántoàncôngty.Banchỉđạocũngxemxéttínhkhảdụngcủacơsởhạtầngcầnthiếtcũngnhưtínhsẵnsàngcủadoanhnghiệpkhitriểnkhaitừngdựán.

Bảng6-2

QuyếtđịnhIT QuytrìnhCácnguyêntắcIT

HộiđồngcấpcaobaogồmCEO,CIO,phóchủtịchcấpcaocủaCWO,7ngườiđứngđầucácđơnvịkinhdoanh

Kiếntrúcdoanhnghiệp

Hộiđồngkiếntrúcgồm15chuyêngiakỹthuậtcấpcao,đứngđầulàCTO

ChiếnlượccơsởhạtầngIT

BanquảntrịITcấpcao

Nhucầukinhdoanh

ĐơnvịCWOchotoànbộhệthốngtrongcôngty,lãnhđạocácđơnvịkinhdoanhquảnlýcáchệthốngcủatừngbộphận

ĐầutưITvàmứcưutiên

Banchỉđạođầutưgồm9nhàquảnlýchủtịchcấpcaocủaCWO

CơcấuraquyếtđịnhnàycủaSOSCOđảmbảosựphốihợpgiữacácquyếtđịnhITvìtưcáchthànhviênchồngchéolẫnnhau.Chẳnghạn,phóchủtịchcấpcaocủaCWOcũngnằmtronghộiđồngcấpcaovàđứngđầubanchỉđạođầutư.Dođó,khihộiđồngcấpcaoxácđịnhnhữngưutiêntrongcôngty,nhânvậtnàysẽchịutráchnhiệmphảnánhcácưutiênnàytrongcácquyếtđịnhđầutưvốncủabanchỉđạođầutưvàtrongcácthiếtkếdựáncủaCWO.

Quảnlýdựán

MỗidựáncủaSOSCOđềuphảituântheomộtphươngpháppháttriểndựánchuẩn,vớivòngđờidựángồm8giaiđoạn.Mỗinhàquảnlýcấpcaovàthànhviênđộidựánphảinắmvữngphươngphápdựándocôngtytựpháttriển.Cácgiaiđoạnđầucủavòngđờidựángiúpxácđịnhtínhkhảthicủadựán–khảnăngtriểnkhai,khảnăngthuđượclợiíchvàtínhkhảdụngcủacơsởhạtầngcầnthiết.Đốivớicácdựáncóquymôtoàncôngty,banquảntrịcửramộtngườibảotrợdựántừđơnvịkinhdoanhchủchốtcũngnhưcáctrưởngnhómđếntừCWPvàđơnvịkinhdoanhđó.

CáckếtnốigiữađiềuhànhITvàquảnlýdựán

SOSCOđãtriểnkhaimộttậphợpcácvaitròvàquytrìnhởcấpđộdựánđểđảmbảocácquyếtđịnhvềđiềuhànhITđềuđượcthôngbáotớicácdựánvàđượcthựchiệntrêntoàncôngty.ĐểliênkếthoạtđộngđiềuhànhITvớiquảnlýdựán,SOSCOđãtriểnkhaibaloạinguyêntắckếtnốicơbảnnhằmphốihợpmụctiêudựánvớimụctiêucủatoàncôngty,đồngthờigiúpdựánđạtkếtquảtốtvềthờigianvàchiphí.

Cácnguyêntắckếtnốikiếntrúcbaogồmmộthệthốngnhữngngườicóthểđưaraquyếtđịnh,gồmcáckiếntrúcsưdựán,CWOvà,đốivớicácdựánquantrọng,làCEO.CũnggiốngnhưTMME,SOSCOchỉđịnhmộtkiếntrúcsưITvàomỗiđộidựán.Kiếntrúcsưdựánchịutráchnhiệmđảmbảodựánphảituântheoquyđịnhvềchuẩncôngnghệvàcácdựánliênquansẽtáisửdụngcôngnghệkhiphùhợp.Nếukiếntrúcsưnhậnthấycầncóngoạilệ,anhtaphảicóđượcsựđồngýtừcấpphóphònghoặcphảitrìnhyêucầunàylênhội

đồngkiếntrúc.

CácthànhviêncủaCWOchỉđạocácdựáncóquymôtoàncôngtyvàchịutráchnhiệmtrongviệckếtnốikinhdoanh.Thêmvàođó,đểđảmbảonhữngdựánlớntiếntriểntốt,CEOgặpgỡlãnhđạocácđơnvịkinhdoanhmỗithángmộtlầnđểđánhgiátìnhhìnhtàichínhvàthảoluậntiếntrìnhdựán.Cáccuộchọpvớitừngthànhviêngiúpxácđịnhxembanquảntrịcấpcaocóphảithamdựvàoviệcphânbổlạitàinguyênvàmụctiêuhaykhông,đồngthờigiúptránhnhữngbấtngờvềkếtquảcủacôngtyhayđơnvịkinhdoanh.Cáccuộchọpnàylàmộtnguyêntắckếtnốikinhdoanhquantrọng.

Cuốicùng,CEOkhuyếnkhíchcáchoạtđộngphùhợpvớitầmnhìncủamìnhthôngquachươngtrìnhkhenthưởngchotấtcảcácnhânviên,dựavàomụctiêucủacôngty.Năm2004,mỗinhânviêncủaSOSCO,từnhânviênvănphòngchođếnlãnhđạocấpcao,đềunhậnđược15%tiềnthưởng–phầnghinhậnđónggópcủahọđốivớithànhcôngcủacácmụctiêunày.Cácnhàquảnlýcấpcaocũngđượcthưởngdựavàokếtquảhoạtđộngcủacôngtyvàthànhcôngtrongviệchoànthànhtừngmụctiêuriêngcủamình.Bằngcáchnày,SOSCOđãhỗtrợchocácquytrìnhliênkếtbằngmộtcơchếkhenthưởngkhuyếnkhíchcáchànhđộngmàcôngtymongmuốn.

ĐiềuhànhITvàquảnlýdựánđượcliênkếtvớinhauthôngquacácnguyêntắckếtnốikinhdoanh,kiếntrúcvàphốihợp.Kếtquảlàquytrìnhquảnlýdựáncủngcốcácquyếtđịnhđiềuhànhcấpcao.Thôngthường,SOSCOchỉmấtkhoảng2%chiphívàocácdựánkhôngpháttriểnđược,trongkhicótới99%dựánđảmbảođúngtiếnđộthờigianvàngânsách.

Sửdụngkiếntrúcdoanhnghiệpnhưmộtlabàntổchức

KhimôtảnhữngtháchthứctrongviệctriểnkhaikiếntrúcIT,JimCrookes–kiếntrúcsưtrưởngcủaBT–nhậnxét:“Việctriểnkhaikiếntrúcgiốngnhưlàđithuyềnbuồmvậy.Bạnphảisửdụngnănglượnggiónhưngkhôngphảilúcnàogiócũngthổitheohướngmìnhmuốnđi.Đitheohướnggióthìdễhơnnhiềusovớichèongượclạihướnggió,đâythỉnhthoảnglạilàđiềukiếntrúcsưphảilàm.Bạnphảisửdụngđộnglượngcủacácdựánkinhdoanhđểđiđếnnơimìnhmuốn,ngaycảkhinóđồngnghĩavớiviệckhôngphảilúcnàocũngđithẳngđếnđích.”

Doanhnghiệpxâydựngnềntảngvậnhànhcầnphảisửdụngkiếntrúcdoanhnghiệpnhưmộtlabàn,giúpđịnhhướngdoanhnghiệpđitheomôhìnhhoạtđộngmongmuốn.Đểkhôngbịlạc,cácdoanhnghiệpsửdụngmôhìnhliênkếtITnhằmgâyảnhhưởngđếnđịnhhướngcủacácdựánvàđảmbảorằngtấtcảcácdựánđềuđạtđượcmụctiêuđịaphươngcũngnhưtoàndoanhnghiệp.

Nhờđưanhữngbiệnphápcảitiếnvềkiếntrúcvàocácdựán,chiphícủaviệcchuyểnđổikiếntrúcđượctrảiranhiềudựánmàkhônglàmtăngthêmchiphíchotừngdựán.Bằngcáchthamgiacácdựánngaytừđầuvàthườngxuyên,doanhnghiệpcóthểđảmbảorằngmỗidựánsẽgiúpxâydựngnênkiếntrúcmangtínhthựctếvàphùhợpvớimụctiêucủacôngty.MốiliênkếthiệuquảđảmbảorằngcácbênliênquancùngchiasẻrủirovàtráchnhiệmtrongviệcthayđổiquytrìnhkinhdoanhvàcáchệthốngITcầnthiếtđểtoàncôngtycóthểđồngvận.Vàvớiviệcliênkếthiệuquả,doanhnghiệpcóthểđảmbảorằngmộtnềntảngphùhợpsẽđượcxâydựngổnđịnhvàbềnvữngtheotừngdựán.

Chương7-Sửdụngkiếntrúcdoanhnghiệpđịnhhướngthuêngoài

Đầuthậpniên1970,MazdavàIsuzuđãthâmnhậpthịtrườngxetảinhỏcủaMỹ.Nhưngthayvìtựsảnxuấtxetải,họđãthuêngoàitoànbộkhâulắprápcuốicùngchoFordvàGM.Tạisaovậy?SuychocùnglàvìgiágàởĐức!

Mườinămtrước,mộtvụtranhchấpthươngmạivềvấnđềbánthịtgiacầmcủaMỹvàothịtrườngTâyĐứcđãnổragiữaMỹvàTâyĐức.Lolắngvềtìnhhìnhcủangànhcôngnghiệpnộiđịa,HộiđồngKinhtếchâuÂu,đứngđầulàTâyĐứcvàPháp,đãxácđịnhrõthịtgiacầmlàmộtngànhcôngnghiệppháttriểnquantrọngvàđánhthuếthịtgiacầmMỹlêngấpbalần.ThịtgàMỹxuấtkhẩusangchâuÂugiảmtừ30triệuđôlaxuốngcòndưới600.000đô-la.NgaylậptứcMỹtrảđũabằngcáchđánhthuế25%cácmặthàngxetải,chủyếuđánhvàoviệcnhậpkhẩuxetảichởhàngVWvàxetảinhỏ.Vàonămsauđó,doanhsốcủaxetảinhẹVWrớtxuốngcòn1/3vàrồinhanhchóngđặtdấuchấmhết.

Mườinămsau,khiNhậtnhảyvàothịtrườngMỹ,“thuếthịtgà”cómộtmụctiêumới.NgườiNhậtnhậnthấyrằngđểtránhthuế,họphảithựchiệnkhâulắprápcuốicùngchoxetảitạiMỹ.TuychiphíxâydựngcácnhàmáylắpráprấtcaosonghọđãsớmtìmđượccácđốitáctạiMỹ.Chođếnnay,hơn99%xetảinhẹchạytrêncácđườngphốMỹđượclắpráptạiMỹ.

GiốngnhưcácnhàsảnxuấtxecủaNhật,nhiềuhãngnhậnthấychiphí,quyđịnhvàcáclýdokhácbuộchọphảithuêngoàimộtsốhoạtđộngthenchốt.ITvàcácquytrìnhkinhdoanhdựavàoITlànhững“ứngcửviên”đểthuêngoài,songtầmquantrọngcủanềntảngvậnhànhđòihỏidoanhnghiệpphảihếtsứcthậntrọng.Thuêngoàicóthểlàmộtgiảipháphữuhiệugiúpkiếntrúctrưởngthànhhơn,tuynhiêndoanhnghiệpcũngcóthể“đánhmất”mìnhnếuviệcthuêngoàikhôngđượcthựchiệnhợplý.Trongchươngnày,chúngtôisẽthảoluậncáchthứckiếntrúcđịnhhướngcácquyếtđịnhthuêngoài.

BaloạiquanhệthuêngoàiCácdoanhnghiệpthựchiệnthuêngoàiITvàquytrìnhkinh

doanhdựavàoITbởimộtsốlýdonhưchiphíthấp,khảnăngđadạng,hạnchếrủiro,cảitiếnquytrìnhvàcơhộiđểtậptrungvàocáckhảnănglõi.Cũngnhưcácnghiêncứukhác,nghiêncứucủachúngtôivới80hoạtđộngthuêngoàichothấycáclãnhđạothườnglấykhảnăngđadạng(90%trườnghợp)vàtiếtkiệmchiphí(hơn70%trườnghợp)làmmụctiêuchủyếuđểthuêngoài(Hình7-1).Chưađến1/3lãnhđạođưaracácmụctiêuliênquanhơnđếncácđềxuấthỗtrợkiếntrúcnhưcảitiếnquytrìnhhaynguyêntắcquytrìnhkinhdoanh.

Đểhiểuđượccáchệquảkiếntrúctừhoạtđộngthuêngoài,cầnthấyđượcsựkhácbiệtgiữabaloạiquanhệthuêngoài:(1)đốitácchiếnlược,trongđóđốitácthuêngoàichịutráchnhiệmvềmộtsốhoạtđộngđãtíchhợpcủakháchhàng;(2)liêndoanhhợptác,trongđókháchhàngvànhàcungcấpchiasẻtráchnhiệmquảnlýđểdựánthànhcông;và(3)quanhệgiaodịch,trongđóđốitácthuêngoàithựchiệncácquytrìnhIThayquytrìnhkinhdoanhdựavàoITđãđượcxácđịnhrõtừtrướcvàlặpđilặplại.Baloạiquanhệthuêngoàinàycósựkhácnhauvềlợinhuận–rủiro(Hình7-2).Mỗiloạiquanhệcũngcócáchệquảkhácnhauvềkiếntrúcdoanhnghiệp.

Hình7-1Cácmụctiêuthuêngoài

*Khảosátdựatrên80hợpđồngthuêngoài.Kếtquảphảnánhsốlượnghợpđồngchỉrarằngmụctiêuquantrọng(4)hoặc(5)trongthangđiểm

từ1đến5.

Hình7-2Baloạimôhìnhthuêngoài

Đốitácchiếnlược Liêndoanhhợptác

Thuêngoàicáigì Chịtráchnhiệmrõràngđốivớicáchoạtđộngxửlý

Quảnlývàtriểnkhaidựán

Cácchuẩnđocơbản Tácđộngđếnđiểmmấuchốt Thànhcôngcủadựán

Quanhệkháchhàng-nhàcungcấp

Tráchnhiệmgiảitrìnhđượcthỏathuận

Quảnlýdựánchung

Mongmuốncủakháchhànga

Tiếtkiệmchiphí;khảnăngđadạng;quảnlýtậptrungvàocáckhảnănglõi

Tiếtkiệmchiphí;cóthểsửdụngchuyênmônkhicần

KhảnăngmanglạinhiềudịchTraođổilao

Chàohàngtừnhàcungcấpb

Khảnăngmanglạinhiềudịchvụchuyênngành;chuyênmôntrongviệctíchhợp;hoạtđộngcónguyêntắccao;tínhkinhtếtheoquymô

Traođổilao

động;chuyênmôntrongquảnlýdựán;chuyênmônvềmộtsốcôngnghệđặcbiệt

a.Mongmuốncủakháchhàngdựatrên80cuộckhảosátvềthànhcôngtrongviệcthuêngoài;cómộtmốiquanhệđượcthốngkêgiữamôhìnhthuêngoàivàcácmongmuốncủakháchhàngnêutrên.

b.Lấytừ8nghiêntạicáccôngtycókinhnghiệmthuêngoài.

c.Đánhgiácủakháchhàngdựatrên80cuộckhảosátvềthànhcôngtrongviệcthuêngoài.Lờiphátbiểuđểđánhgiálà:“Trongcôngty,chúngtôiđánhgiáviệcthuêngoàinàylàmộtthànhcông”và“Nhàcungcấpđanghưởnglợitừviệcthuêngoài”.Phầntrămdựatrênsốngườiđồngývớiphátbiểuđánhgiáởmức4hoặc5điểmtrênthangđiểmtừ1đến5.

Quanhệđốitácchiếnlược

Trongquanhệđốitácchiếnlược,nhàcungcấpđưaramộtbộtíchhợpcácdịchvụxửlýhoạtđộng.Chẳnghạn,mộthợpđồngđốitácchiếnlượccóthểgiúpdoanhnghiệpđịnhhướngcáchoạtđộngcủamáytínhtrungtâm,quảnlýWANvàLAN,điệnthoại,dịchvụhostwebvàcácdịchvụhỗtrợkháchhàng.Tươngtự,việcthuêngoàicácchứcnăngthiênvềITnhưquảnlýnhânviêncóthểcóbaogồmcácquytrìnhnhưkhenthưởng,đàotạovàpháttriển,hồsơnhânviênvàcácdịchvụtưvấn.Bằngcáchtíchhợpcácmặthàngdịchvụ,nhàcungcấpcóthểlàmtănggiátrịcaohơnsovớigiátrịcủatừng

dịchvụriênglẻ.

Quanhệđốitácchiếnlượcxâydựngnềntảngvậnhànhnhưthếnào

Quanhệđốitácchiếnlượcchophépdoanhnghiệptậptrungvàocáckhảnănglõikhinhàcungcấpchịutráchnhiệmvềnhữnghoạtđộngxửlýchính.Quanhệđốitácchiếnlượcthườnggiúptiếtkiệmchiphí(ítnhấtlàtrongthờigianđầu)bằngcáchápdụngcácquytrìnhmangtínhnguyêntắchơnvàcungcấpkhảnăngđadạng,doanhnghiệpkhôngcầnxâydựngthêmkhảnăng.Nhàcungcấpthulợinhuậntừquanhệđốitácchiếnlượcnhờvàotácđộngcủatínhkinhtếtheoquymôvàphạmvi,docókinhnghiệmchuyênmônvàcáchoạtđộngquảnlýmangtínhnguyêntắc.Mặcdùhaibêncùngcólợisongcácthươngvụnàykhárủiro.Theonghiêncứucủachúngtôi,chỉcó50%quanhệđốitácchiếnlượcđượccáccôngtykháchhàngđánhgiálàthànhcông.

Chuẩnđochínhlàmộtphầncủavấnđề.Mặcdùnhàcungcấpmuốnkiếmlờitừmộttậphợpcácdịchvụtíchhợp,kháchhàngthườngđánhgiáđốitácdựatrêngiácảvàhiệuquảcủatừngdịchvụriênglẻ.Nếuhoạtđộngquảnlýcủakháchhàngkhôngtốt,nhàcungcấpcóthểmanglạihiệuquảcaovàđôibêncùngcólợi.Tuynhiên,mộtsốhiệuquảchỉđạtđượcnếukháchhàngchịutừbỏmộtsốhoạtđộngcủamình.ViệcthayđổihoạtđộngđểphùhợpvớichuẩncôngnghệhoặcđểgiảmsốlượngnhữngthayđổivềhệthốnghoặckếhoạchcủahệthốngđãgâykhókhănchoquanhệđốitácITởnhiềucôngty.Tuynhiên,nếunhữnghoạtđộngđókhôngđượcthayđổithìrấtcóthểcảkháchhànglẫnnhàcungcấpđềukhôngđạtđượcmụctiêumấuchốtvềtiếtkiệmchiphí.

Nhữngthayđổivềhoạtđộnglàcầnthiếtđểthuêngoàithànhcôngvàcũngtốtđốivớiviệcxâydựngnềntảngvậnhành.QuanhệđốitácchiếnlượcbaogồmcácchứcnăngIThoặcthiênvềIT(nhưquảnlýnhânsự,kếtoán)thuêcácchuyêngiabênngoàivàoquytrìnhxácđịnhvàtriểnkhaicôngnghệchuẩncũngnhưhoạtđộngquảnlý.ĐốivớicácdoanhnghiệptronggiaiđoạnSilohoặcđầugiaiđoạnChuẩnhóacôngnghệ,cáchoạtđộngtốtnhấtcủanhàcungcấpsẽ

giúpkếthợpcácnềntảngcôngnghệhiệntạilạivớinhauvàgiảmsốlượngcôngnghệđangđượcsửdụng.Quanhệđốitácchiếnlượcbuộcdoanhnghiệpphảitưduytheohướngdịchvụchiasẻ,cáclãnhđạokinhdoanhphảicùngquyếtđịnhxemdịchvụnàosẽđượccungcấptừtrungtâmvàdịchvụnàotừđịaphương.Dĩnhiêndoanhnghiệpcóthểthiếtlậpdịchvụchiasẻmàkhôngcầnđếnthuêngoài,nhưnghọsẽcầnphảicóchuyênmônvàphảiquyếttâmliêntụccảitiếncácchứcnănghànhchínhcủamình.

Quanhệđốitácchiếnlượcrấtquantrọngtrongthờigianđầucủagiaiđoạn2(Chuẩnhóacôngnghệ)vìnógiúpdoanhnghiệptăngcườngtínhchuẩnhóa.Khiquanhệđốitácchiếnlượcđạthiệuquả,kháchhàngcóthểhưởnglợitừcáchoạtđộngtheochuẩntoàncầumàkhôngcầnphảiđầutưvàoviệcpháttriểncáckỹnăngtheochuẩntoàncầu.CampbellSoupCo.làvídụminhhọavềcáchdoanhnghiệpcóthểpháttriểnnềntảngvậnhànhcủamình.

Nghiêncứutrườnghợpvềquanhệđốitácchiếnlược:CampbellSoupCo.

CampbellSoupCo.làcôngtykinhdoanhthựcphẩmtrịgiá7tỷđô-la.TạiMỹ,hãngcócácnhãnhiệukhácnhaunhưPepperidgeFarm,Gopa,V8,PacevàPregocũngnhưcácnhãnhiệuCampbell.Vàonămtàikhóa2004,Campbellcókhoảng24nghìnnhânviêntại22quốcgiavàkiếmđượckhoảng647triệuđô-la(tăng8,7%sovớinămtàikhóa2003).

Khibướcsangthếkỷmới,cũngnhưcáccôngtykháctrongngànhthựcphẩmđónggói,Campbellphảichịuáplựctừnhiềuphía.Ngườitiêudùngthìquantâmtớigiácảlẫnsứckhỏe.CácvụsápnhậplớntrongngànhkhiếnCampbell,mộtcôngtycỡvừa,phảicạnhtranhtrongmộtngànhcôngnghiệpbịthốngtrịbởinhữnggãkhổnglồnhưKraft,UnilevervàNestlé.Thêmvàođó,cácđốitáccungcấpnguyênliệungànhthựcphẩmvànhữngđốitácbánlẻcóxuhướnghợpnhất,dovậyhọchiếmưuthếhơnkhiquanhệvớiCampbellvàcáchãngtươngtự.Tronglúcđó,nhữngnhàbánlẻlạingàycàngchútrọngvàocácsảnphẩmmangnhãnhiệuriêng.

Năm2002,CEODougConantcamkếtđưaCampbelltừmôhìnhhoạtđộngĐadạnghóa(chuẩnhóavàtíchhợpthấp)sangmôhìnhHợpnhất(chuẩnhóavàtíchhợpcao).CuộccáchmạngnàytácđộngmạnhmẽđếnIT,vàôngđãmờiDoreenWrightlàmphóchủtịchcấpcaokiêmCIOđầutiêncủacôngtyđểgiảiquyếttháchthứcvềIT.TheoWright:

NhìnvàobộphậnITgiốngnhưnhìnvàohìnhảnhphảnchiếucủacôngtytrongtấmgương.TấtcảnhữnggìbấthợplýcủacôngtysẽđượcphảnánhởbộphậnIT.RõràngCampbellđãđiềuhànhhàngloạtcáccôngtyđộclập,quáđộclập.Tươngtựnhưvậy,cácnhómITkhácnhaucũngđộclập…Đâylàsựphatrộngiữacácnềntảngmáytínhvàcácgiaothứcmạngkháchẳnnhaumàkhôngtheomộtkiếntrúcdoanhnghiệpnàocả.Chúngtôisởhữumọiloạicôngnghệcóthểtưởngtượngra,chúngđangvậnhànhđâuđótrongcôngty.ChúngtôilàmộtliêndoanhgồmcácnhómITtoàncầuhầunhưkhôngđượcđiềuhành,vớimộthệthốngcơsởhạtầngthiếulinhhoạtvàvớichiphíduytrìtốnkém.

Đểtựchuyểnđổimình,banquảntrịCampbellđãtheođuổimộtchiếnlượcnhằmphânbiệtrõcáchoạtđộngkinhdoanhlõivàkhônglõi.Côngtyquảnlýcáchoạtđộnglõinhưbánhàng,marketing,nghiêncứuvàpháttriển,hoạtđộngbánlẻ,quảnlýthươngmạivàquảnlývòngđờisảnphẩmnhằmtạosựkhácbiệtvàtăngtrưởng.Ngượclại,Campbellmuốnquảnlýcáchoạtđộngkhônglõivớichiphíthấp.Thuêngoàilàmộtgiảiphápđểquảnlýcáchoạtđộngkhônglõinày.Wrightphátbiểu:

Vìchúngtôimuốnchuyểnđổihoàntoàn,khôngchỉtừkhíacạnhcôngnghệmàquantrọnghơnlàtừkhíacạnhkinhdoanh,điềutôimongmuốnnhấtlàkhảnăngquảnlý.Tôicầnnhữngnhânviênphảicókhảnăngđưaracáimới,phảihiểuvàpháttriểnnó.Mộtsốnhânviênkinhdoanhcủatôiphảnđốiầmĩkhiphảiđồngbộhóadữliệuvàlênkếhoạchhợptácvớikháchhàng,hoặckhiđưanhữngkhảnăngnghiêncứuvàpháttriểnmớihayxúctiếnthươngmại.Tôikhôngmuốncácnhàquảnlýcủamìnhphảiđauđầutựnghĩcáchvậnhànhmáytính.Tôicầnhọtậptrungvàocáimới.Vìthế,tôithuêngoàitoànbộcơsởhạ

tầng.IBMvậnhànhtoànbộcơsởhạtầng.Việcbảotrìnhữngứngdụngcũđượcthuêngoàikhoảng75%.Tronghầuhếtcáctrườnghợp,tôithuêmộtchuyêngiatíchhợptừbênngoàivào.Điềuđókhôngcónghĩalàchúngtôikhôngtậptrungvàotíchhợp,màvìtôimuốncómộtđốitácnhiềukinhnghiệmthựchiệnviệcnày.

Đểphùhợpvớichiếnlượckinhdoanh,bộphậnITcủaCampbellđãápdụngmôhìnhtổchức“ITgiảnlược”.Trongmôhìnhnày,cácdịchvụITtruyềnthống(viếtphầnmềm,bảodưỡngvàvậnhànhmáytính)đềuđượcthuêngoài.Việcđiềuhànhkỹthuật,chiếnlược(vídụ:kiếntrúc)vàcơsởhạtầngchungđượctậptrungtạimộtnơiđểnhấtquánvàtiếtkiệmchiphí.Việcquảnlýquanhệ,phântíchquytrìnhkinhdoanhvàcungcấpgiảiphápdocácbộphậnquyếtđịnhđểđảmbảochúngphùhợpvàđápứngnhucầuthịtrường.

Giaiđoạngiữanăm2002và2004,Campbellđãchuyểnkiếntrúccủamìnhtừgiaiđoạn1(Silodoanhnghiệp)sangcuốigiaiđoạn2(Chuẩnhóacôngnghệ).VớisựhỗtrợtừđốitácchiếnlượcIBM,Campbellđãgầnnhưđạt100%vềchuẩn,mạngvàe-mailsovớitoàncầu.Ngoạitrừmộtsốchứcnăngquốctế,côngtyhiệnsửdụngcùngmộthệđiềuhành,nềntảngvàphầnmềmlớpgiữa.ViệcchuẩnhóanàyđãlàmgiảmchiphíđơnvịIT,tăngchấtlượngdịchvụIT,tăngđộổnđịnhvàtínhbảomật,tăngcườngsựphốihợpvàmốiquanhệgiữaITvàbộphậnkinhdoanhcũngnhưthúcđẩymốiquanhệvớicácnhàcungcấp.Từnăm2002đến2004,ITđãcólầngiúpcôngtytiếtkiệmđượcgần5triệuđô-lavàtiếtkiệmhàngnămđược8triệuđô-la.CIOWrightchorằnghơnmộtnửachiphítiếtkiệmhàngnămlàdoCampbellthayđổicáchthựchiệnthuêngoài,nhưgiatăngchấtlượngdịchvụmàkhôngcầnphảithêmchiphícũngnhưtiếtkiệmđượctừviệcnângcấp,chuyểnđổivàthaythế.

Ngoàiviệctiếtkiệmchiphí,Wrighttinrằnggiátrịthậtsựcủaviệcthuêngoàinằmởchỗkhác:“Cómộtsốhoạtđộngtrongcôngtymangtínhsốngcòn.Côngtycủabạnkhôngthểhoạtđộngmàthiếuchúng,nhưngchúnglạikhôngtạorasựkhácbiệt.Cáchoạtđộngnàycầnđượcchuẩnhóacàngnhiềucàngtốt.Vànếucóthểtìmthấyđượcaiđóthựchiệntốt(haytốthơn)cáchoạtđộngnàyvớicùngmộtmứcchiphíhaythậmchíthấphơnsovớiviệcbạntựthựchiện,thìtạisaokhôngđểngườiđólàm?Khiđó,khảnăngquảnlýcủabạnsẽchỉphải

tậptrungvàonềntảngcốtlõikhiếnbạntrởnênkhácbiệtsovớicáccôngtykhác.”

KiếntrúccủaCampbellhiệnđangtiếnđếngiaiđoạn3(Tốiưuhóalõi).Đểđạtđượcbướcchuyểnbiếnnày,côngtyđãđểIBMthamgiachỉđạohoạtđộngtriểnkhaihệthốngERP.Vớimộtnềntảngcơsởhạtầngổnđịnhvàvữngchắc,cácnhàquảnlýCampbellsẽchịutráchnhiệmthiếtkếquytrìnhkinhdoanhvàthayđổicáchànhvitổchức.GiámđốcdựáncủaIBMsẽhướngdẫntriểnkhaivềmặtcôngnghệ.Đểthựchiệnđượcviệcnày,cảhaibêncùngcamkếtlâudàivàoviệctăngcườngkhảnăngITcủaCampbell.Wrightphátbiểu:

Nếuphảitựcungcấpcácdịchvụtrungtâmdữliệu,thỉnhthoảngtôisẽlàmnóhỏngmất.Cóthểtôisẽđưaracácquyếtđịnhtồitệ.Việcbanjthuêngoàicũnggiốngnhưvậy.Điềuquantrọnglàcảhaibênđềuphảicólợi,phảitintưởnglẫnnhauvàmỗibênđềuphảichovànhận.NhiềunhânviênITcủaIBM,kểcảcấpquảnlý,ngồilạivớichúngtôitạiCamden[NewJersey].NhàquảnlýnàybáocáochoCTOcủaCampbellvàthamgiatấtcảcáccuộchọpcủanhânviên.Dĩnhiênhọđãkýcamkếtvềtínhbảomậttừtrước.HọcóthểbiếtđượccáckếhoạchchiếnlượcvềITvàkinhdoanhcủachúngtôi;vàđốitácIBMcấpcaocóquanhệchặtchẽkhôngchỉvớitôimàcònvớinhiềulãnhđạobộphậnkinhdoanhcủachúngtôi.Họthậtsựquantâmđếncôngtycủachúngtôi.Họmongmuốnchúngtôithànhcông;chúngtôiđãthậtsựtintưởngnhau.

Mốiquanhệchiếnlượchiệuquảđòihỏiphảiliêntụcthỏathuậnvềcácthayđổikhôngthểtránhkhỏivềkinhdoanhvàcôngnghệ.Kháchhàngluônmuốnnhàcungcấpthayđổidịchvụvàquytrìnhcủamìnhkhicácđiềukiệnkinhdoanhthayđổi;nhàcungcấpluônmuốnkháchhàngthayđổihoạtđộngđểcóthểđưaracácbiệnphápcảitiếnquytrìnhcũngnhưnhữngthayđổiphùhợpvềdịchvụ.CácquanhệđốitácthànhcôngnhưCampbell–IBMthườngtuântheonguyêntắc“lựachọnđầutiên”,nghĩalàđốitácchiếnlượcsẽđượcưutiên(mặcdùkhôngphảilúcnàocũngđượcchọn)khidoanhnghiệpcóhoạtđộngmớicầnđượcthuêngoài.Việcnàysẽgiúpkháchhànggiảmchiphítìmkiếmvànhàcungcấpgiảmchiphíbánhàng–nóthúcđẩycảhaiđốitáctậptrungvàocácgiátrịchiếnlược,khôngchỉnhằmgiảmchiphítrongviệcthuêngoài.

NhưđãthấyởCampbell,quanhệđốitácchiếnlượccóthểtiếptụcđemlạilợiíchngaycảsaugiaiđoạn2,vìcácnhàquảnlýcủacôngtykháchhàngcóthểtậptrungvàocáccơhộichiếnlượcmới,chứkhôngphảichúýtớicáchoạtđộnghàngngày.Nhưngquanhệliêndoanhhợptáccóthểsẽphùhợphơnchogiaiđoạn3.

Liêndoanhhợptác

Trongliêndoanhchiếnlược,mỗibênđượcphânchiatráchnhiệmrõràng.Ranhgiớitráchnhiệmgiữakháchhàngvànhàcungcấpđượcxácđịnhrõ.Trongliêndoanhhợptác,kháchhàngvànhàcungcấpchiasẻtráchnhiệm,thườnglàtrongmôitrườngdựán.Cácthànhviênđếntừphíakháchhàngvànhàcungcấpcùnghợplạithànhmộtnhómđểđạtđượcmộtmụctiêukinhdoanhnàođó.Hợptáclàmộtmôhìnhđangđượcpháttriểnđểcungcấpcáchệthốngvàquytrìnhmới–nhữngthứcầnchuyêngiakinhdoanhlẫncôngnghệ.

Chẳnghạn,mộtcôngtydịchvụtàichínhlớnhợptácvớimộtcôngtynướcngoàiđểthuêviếtphầnmềm.Đốitácnhàcungcấpcửmộtđộinhânviênquảnlýdựánsangphíakháchhàngđểthànhlậpnhómdựángồmcảnhânviêncôngtykháchhànglẫnnhânviêncủanhàcungcấplàmviệctạicôngtykháchhàng.Nhưthườngthấytrongcácliêndoanhhợptác,mốiquanhệnàydựavàovốnhiểubiếtvữngchắcvềlĩnhvựckinhdoanhcủakháchhàngcùngkỹnăngđặcbiệtvềcôngnghệvàquảnlýdựáncủanhàcungcấp.

Liêndoanhhợptácxâydựngnềntảngvậnhànhnhưthếnào

Kháchhàngquantâmđếnviệchợptácvìhọmongmuốnđượctiếpcậnvớiđộingũchuyêngiavềkỹthuậtvàquảnlýdựánkhicầnthiết.Hơnnữa,kháchhàngthấyđượccơhộigiảmchiphíkhiliêndoanh.Nhàcungcấpđápứngnhucầunàybằngcáchxâydựngkỹnăngquảnlýdựán,chuyênmôntrongngànhvàtrongcôngnghệ,rồidựavàocácchuyênmônnàyđểtriểnkhaihàngloạtdựánvớicáckháchhàngkhácnhau.Nhàcungcấpđápứngnhucầukháchhàngvềviệctiếtkiệmchiphíbằngcáchbổsungnguồntàinguyênbênngoàivàonhómnhânviênđầynănglựccủakháchhàng.Liênminhhợptác

chophépcôngtykháchhàngcóthểdựavàomộtnhómnhânviêndựánchủyếu–nhữngngườithuộccôngtyvàmộtsốkháctừbênngoài.Đểđápứngsựthayđổivềkhốilượngdựán,kháchhàngdựavàonhàcungcấpđểcungcấpthêmngườichodựán.Nhàcungcấpcóứngphótrướcnhữngthayđổilớnvàbấtngờ,songhọthườngcóthểluânchuyểnnhânviêngiỏigiữacáckháchhàng.

Việcliêndoanhhợptáckhôngrủirobằngquanhệđốitácchiếnlược.Theonghiêncứucủachúngtôi,63%kháchhàngchobiếtliêndoanhcủahọthànhcôngvà75%kháchhàngcảmthấynhàcungcấpđanghưởnglợinhờvàomốiquanhệ(Hình7-2).Rủirotừliêndoanhhợptáccóthểđượcquảnlýbằngcácthỏathuậnvềtráchnhiệm.Cũnggiốngnhưquanhệđốitácchiếnlược,rấtkhóxácđịnhđượccácchuẩnđotrongviệcliêndoanh.Trongmộtliêndoanhhiệuquả,cảnhàcungcấpvàkháchhàngtậphợpthànhcácnhómdựán.Mặcdùtrưởngdựán–thườnglàngườicủanhàcungcấp–chịutráchnhiệmhoàntoànvềkếtquả,thìviệctriểnkhai(haykhôngtriểnkhai)làdocảnhómquyếtđịnh.Dođó,khócóthểtáchriêngsựđónggópcủanhàcungcấpvànhânviêncôngtykháchhàngtrongliêndoanhhợptác.DowChemical–trungbìnhcóbốnnhânviêncủanhàcungcấpdịchvụtrongmỗiđộidựáncủamình–cómộttậphợpcácchuẩnđođểđánhgiátínhhiệuquảdựavàocácyếutốnhưđiểmchứcnăng.Nhưngsuychocùng,theolờiCIO,chuẩnđovềthànhcôngcủaviệcliêndoanhphụthuộcvàokếtquảdựán.Ôngđánhgiáliêndoanhcủamìnhthànhcôngvìđộingũliêndoanhliêntụcđạtchấtlượngcaovềmặtchứcnăngmàvẫnđápứngđượcyêucầuvềthờigianvàngânsáchdựán.

Việchợptácđặcbiệtcógiátrịđốivớicácdoanhnghiệptronggiaiđoạn3(Tốiưuhóalõi).Nhữngdoanhnghiệpđangtìmcáchtíchhợpdữliệuvàchuẩnhóacácquytrìnhthườngphảitừbỏcáchệthốngcũvàthaythếchúngbằngnhữnghệthốngmớimàhọchưacónhiềukinhnghiệm(nhưhệthốngERP,dịchvụweb,hệthốngquảnlýquanhệkháchhàng,ứngdụngtíchhợpdoanhnghiệp).Thayvìphảitựpháttriểncôngnghệmới,cácdoanhnghiệpcóthểdựavàochuyênmôncủabênthứba.Nhàcungcấpcóthểgiúptriểnkhai,bảotrì,nângcấpvà,khicầnthiết,kếtnốivớicáccôngnghệkhác.Họcũngcóthểcảitiếncôngnghệ.Vớisựhỗtrợtừnhàcungcấp,banquảntrịcôngtykháchhàngcóthểtậptrungtiếnhànhthayđổivềmặttổchứccầnthiếtgiúptriểnkhaicácmôitrườngcótínhchuẩnhóavàtíchhợpcaohơn.

Liêndoanhhợptácgồmnhiềudạng.LiverpoolDirectLtd.(LDL)làmộtliêndoanhhợptácđượcthànhlậpvớitưcáchcôngtyliêndoanhgiữaHộiđồngthànhphốLiverpoolvàBT.Đâylàmộtvídụvềcáchliêndoanhhợptácgiúpmộttổchức(trongtrườnghợpnàylàchínhquyềnđịaphương)cảitiếnquytrình,giảmchiphívàtrưởngthànhhơnvềmặtkiếntrúc.

Nghiêncứutrườnghợpvềliêndoanhhợptác:LiverpoolDirectLtd.

Liverpool,thànhphốlớnthứsáucủaAnh,nổitiếnglàquêhươngcủabannhạcBeatlesvàCâulạcbộbóngđáLiverpool.Mặcdùtừnglàmộttrungtâmthươngmạisầmuất,vàonửacuốithếkỷXX,Liverpoolđãphảitrảiquamộtthờikỳkhókhăn.Ngànhvậntảiđườngthủyvốnđóngvaitròchủlựcđãtrởnênsuyyếu.Dânsốthànhphốngàycànggiảm.Tìnhtrạngdânsốtrẻvàcótaynghềrờithànhphốkhiếntỷlệngườisốngphụthuộcvàotrợcấpgiatăng.Năm1998,33%dânsốrơivàocảnhthấtnghiệp,nghỉhưuhoặckhôngcókhảnănglàmviệc.

DavidHenshaw,nhậmchứcCEOcủaHộiđồngthànhphốLiverpool(LiverpoolCityCouncil–LCC)vàotháng10/1999,phảitiếpnhậnmộttổchứcđangrơivàotìnhtrạngsụpđổ.Trong426chínhquyềnđịaphương,Liverpoolđứngthứbatừdướilênvềchấtlượngdịchvụ.ThànhphốnàycómứcthuếđịaphươngcaonhấtởAnh.Việccungcấpcácdịchvụxãhộinhưnhàở,chămsócytế,hỗtrợgiáodụcvàphúclợitàichínhchậmchạp,gặpnhiềusaisótvàkhônghiệuquả.

HenshawcónhiệmvụxâydựngLiverpooltrởthành“thànhphốchuẩnmựccủachâuÂu”nhưnótừngđượcmệnhdanh.Ôngmuốncảitiếncácdịchvụcủathànhphốxoayquanhnhucầucủakháchhàng,loạibỏtínhquanliêuvàtậptrungcungcấpdịchvụtrựctiếpđếnkháchhàng.ITlàphầnquantrọngcủatầmnhìnnày,giúpcảitiếndịchvụ,chấtlượngvàchiphí.

Năm2001,đểcungcấpnhữngquytrìnhmớivàcáchỗtrợcôngnghệcơbản,LCCđãliêndoanhvớiBT.LDLchịutráchnhiệmvề5dịchvụ,hợptácvớiLCC:(1)doanhthuvàphúclợi,(2)nhânsự,(3)

lương,(4)côngnghệthôngtinvà(5)chứcnăngtổngđàiđiệnthoại.LDLđượcquảnlýbởimộthộiđồngliêndoanhbaogồmCEO,bốngiámđốccủaBTvàhaiđạidiệncủaLCC.Nhânviên(30ngườitừBTvà880ngườitừLCC)gianhậpLDLvàbáocáochobanquảntrịLDL,nhưngmộtphầndophảinhượngbộcácquyđịnhvềcôngđoàn,họvẫnlànhânviêncủacáccôngtyriêng,vẫngiữnguyênlươngvàcácphúclợi.

Theocamkếtcủaliêndoanhvàcáccổđông,LCCtrảliêndoanhnàymỗinăm30triệuBảng,hợpđồngkéodàimườinăm.KhoảntiềntrảhàngnămnàyphảnánhướctínhcủaLCCvềchiphíđểđiềuhành5dịchvụhợptácvớiLDL.Sốtiền30triệuBảngmỗinămdùngđểtrảlươngnhânviênLCCvàtiềnlãicủahợpđồngthuêvậnhành,mộthợpđồngtàichínhchophépBTchiavốnđầutưITsuốtthờihạnhợpđồng.BTđượcphépsửdụngphầncònlạicủakhoảntiềnnàyđểtrảcácphítổncủariênghọvàsinhlãi.

HoạtđộngđầutiêncủaLDLlàhợplýhóavàchuẩnhóacơsởhạtầngIT.Cácchuẩnvềphầncứngchomáytínhvàcácthiếtbịđượcđặtra.Nhânviênbắtđầutổnghợp500cơsởdữliệukhácnhaucủahộiđồngthànhmộtcơsởdữliệuduynhất.Cácchuẩnvềphầnmềmđảmbảocácdịchvụtươngthíchvớinhauvàhỗtrợviệcvậnchuyểnthôngtin.

Quantrọnghơn,LDLđãcảitiếnviệccungcấpdịchvụcủathànhphốchongườidân.Trongbộphậndoanhthuvàphúclợi,LDLđãcảitiếncácquytrìnhkinhdoanhvàđưavàomộthệthốngquảnlýhồsơ.Cácthayđổinàyđãlàmgiảmsựứđọngnhữngcâuchấtvấntừ60.000xuốngcòn4.000–giảmkhoảngmộtnămlàmviệc.Hoạtđộngthuthuếcũngđượccảithiện,thuđượcthêm1,5triệuBảngtừnhữngngườimắcnợchothuênhàvớigiácaonhưngcótranhchấpvớihộiđồngthànhphố.LDLtriểnkhaimộthệthốngquảnlýquanhệkháchhàngmớiđểđưahầuhếtnhữngcâuchấtvấncủangườidânđếntổngđàiđiệnthoại.Vàotháng6/2002,tổngđàiđãnhậnvàgiảiquyết90%câuchấtvấnngaykhikháchhàngliênlạclầnđầu.Tỷlệmấtcuộcgọigiảmtừ25%xuốngcòn12%.Đồngthời,dịchvụtăngtừ80ngườiphụcvụ40.000cuộcgọimộtthángtronggiờhànhchínhthànhdịchvụhoạtđộng24/7với225ngườiphụcvụ160.000cuộcgọi.LDLcũngtriểnkhaihệthốngERPđểthaythếquytrìnhlàmviệccũcủabộphậnnhânsựvàlương–vốndựatrêngiấytờ.Hệthốngmớichophéptựđiềuhànhcácgiaodịchquamạngnộibộvàgiảmsố

lượngnhânviênxuốngcònmộtnửa.

Quanhệhợptácnàymanglạilợiíchrõrệtđốivớithànhphố.Sốnhânviênhộiđồngthànhphốgiảmtừ23.500ngườixuốngcòn19.800người,trongkhichấtlượngdịchvụtănglênnhanhchóng;75%cácchỉsốđánhgiáhiệuquảcủahộiđồngđãthoátkhỏivàvượtxavịtríchótbảng.Hơnthếnữa,LCCtuyênbốgiảm3%thuếđịaphương...Hộiđồngkỳvọngrằngcáclợiíchnàysẽtiếptụcđượcpháthuytheothờigian.

Mặcdùhầuhếtcácliênminhhợptáckhôngđượctổchứcdướidạngcôngtyliêndoanh,songtấtcảđềuphụthuộcvàotínhhiệuquảcủacácđộiliêndoanh.Mặcdùviệchợptáccóthểgiúpdoanhnghiệpchuẩnhóacôngnghệtronggiaiđoạn2củatrưởngthànhkiếntrúc(nhưtrườnghợpLCC),nhưngcácliênminhhợptácsẽđặcbiệthữuíchđốivớidoanhnghiệptronggiaiđoạn3(Tốiưuhóalõi).ĐâylàgiaiđoạnnhàcungcấpcóthểcungcấpchuyênmônvềIT,thiếtkếquytrìnhkinhdoanhvàhỗtrợquảnlýdựán,giúpdoanhnghiệpchuyểntiếpsangcácquytrìnhkinhdoanhđượcchuẩnhóavàtíchhợpcaohơn.Tuynhiên,khidoanhnghiệpbướcsanggiaiđoạn4(Đơnthểdoanhnghiệp)vàphụthuộcnhiềuhơnvàocácquytrìnhbênngoài,quanhệhợptáccóthểchuyểnsangquanhệgiaodịch.

Quanhệgiaodịch

Quanhệgiaodịch–cókhigọilà“out-tasking”(đưaviệcrangoài)–thuêngoàicácdịchvụcụthểnhưxửlýnợphảitrả,báocáochiphí,cungcấpmáytính,saochép,hồiphụcsauthảmhọa.Giốngnhưquanhệđốitácchiếnlược,quanhệgiaodịchgánchonhàcungcấpcáctráchnhiệmrõràngkhivậnhànhnhữngquytrìnhđượcthuêngoài,nhưngchúnglàcácmốiquanhệthôngthườngvàhẹphơn.QuanhệgiaodịchkhôngchỉthuêngoàiquytrìnhkinhdoanhvàhỗtrợITmàcònlàmchủphầnmềmvàthiếtkếquytrình.Quanhệgiaodịchphùhợpvớicáchoạtđộngđượccácnguyêntắckinhdoanhchỉdẫnrõràng–chúngkháphổbiếntrongnhiềutổchức.

LợinhuậnvàrủirocủaquanhệgiaodịchTheothốngkê,quanhệgiaodịchnhậnđượcnhiềusựhàilòng

hơncácloạiquanhệkhác.Nhữngngườithamgiatrảlờinghiêncứucủachúngtôikhẳngđịnhrằngcảkháchhànglẫnnhàcungcấpđềuthànhcôngtrong90%quanhệgiaodịch.Kháchhàngcóbamụcđíchchínhtrongquanhệgiaodịch:truycậpđếncáchoạtđộngtốtnhất,mởrộngkhảnăngvànănglựctậptrungvàoquảnlýcáckhảnănglõi.Nhàcungcấpđápứngcácnhucầunàybằngcáchpháttriểncáchoạtđộngtốtnhất,triểnkhaivàhỗtrợcácnềntảngchuẩncũngnhưpháttriểntínhkinhtếtheoquymô.

Bấtcứkhinàocóthể,nhàcungcấpsẽxâydựngtàisảnhaychuyênmônchoriêngmình.Cáckhảnăngnàychophéphọtăngcườngdịchvụvàgiảmchiphí.Chẳnghạn,eFundsCorp.–côngtychuyêncungcấphàngloạtdịchvụchocáctổchứctàichính,viễnthôngvàtổchứcbánlẻ–đãxâydựngmộtcơsởdữliệulớnvềthôngtintíndụng–phầnquantrọngtrongquytrìnhkiểmtrakhảnăngtíndụng.Tàisảnđặcbiệtnày,thứmàkháchhàngkhôngđượcphéphaykhôngthểsaochép,đãgiúpcôngtycungcấpcácdịchvụgiátrịtớikháchhàngvàbảovệlợinhuận.

Cácquanhệgiaodịchthànhcôngkhônggâytốnkémnhiềuvềchiphíquảnlý.Sựđiềuchỉnh,vàthỏathuậnhợpđồngbịchậmtrễhayviệckháchhàngcanthiệpvàocáchnhàcungcấpthựchiệnquytrìnhsẽlàmtăngchiphívàgiảmlợinhuậnchocảhaibên.Ngượclại,quanhệgiaodịchkhôngcanthiệpcủanhausẽmangđếncácdịchvụdễdàngvàchấtlượngcaochokháchhàngcũngnhưgiúpnhàcungcấpsinhlờihơn.

Khiquytrìnhtáchrờikhỏicáchoạtđộngkháccủadoanhnghiệpthìnócóthểthựchiệnquanhệgiaodịchthuêngoàiởbấtkỳgiaiđoạnnào.Cácquytrìnhnhưcàiđặtmáytínhcánhân,sắpxếpcácchuyếnđicôngtácvàxửlýlươngthưởngchonhânviênlànhững“ứngviên”phùhợpchoviệcthuêngoàiởcácgiaiđoạntrưởngthànhkiếntrúcđầutiên.

QuanhệgiaodịchkhôngthểcótầmquantrọngchiếnlượchoặckhôngnênđượctriểnkhairộngrãikhidoanhnghiệpchưađếnđượcgiaiđoạnĐơnthểdoanhnghiệp.Đâychínhlàgiaiđoạndoanhnghiệpđãpháttriểnđầyđủchuyênmônvềquytrìnhkinhdoanhđểcóthểxácđịnhvàtiếnhànhthuêngoàicáchoạtđộngmàhọcóthểvànêntuântheocácchuẩncủangành,trongkhivẫnduytrìnhữnghoạtđộngriêngvàcầnthiếtcủamình.Hơnnữa,việcápdụngquanhệgiao

dịchquásớmsẽtạoracácgiaodiệnmớichomỗinhàcungcấpmới,trongkhinhiềudoanhnghiệpcókiếntrúctrưởngthànhcóthểnhanhchóngsửdụngcácgiaodiệnchuẩncóchiphíbảodưỡngthấpchodữliệuvàhệthốngcủahọ.Kiếntrúctrưởngthànhcũnglàmtăngtínhbảomậtkhitruycậpđếndữliệu,nếukhông,khisốlượnggiaodiệntăngthìrủirocũngtănggấpbội.

Khiđượcápdụngtronggiaiđoạn4,quanhệgiaodịchchophépdoanhnghiệpđưacácquytrìnhbênngoàivàonềntảngvậnhànhvữngchắccủamình.DowChemicallàvídụcụthểvềmộtcôngtythiếtkếnềntảngvậnhànhcủamìnhđểsẵnsàngtriểnkhaicácmốiquanhệgiaodịch.

Nghiêncứutrườnghợpvềquanhệgiaodịch:DowChemical

TrongChương2,chúngtôiđãthảoluậnvềmôhìnhhoạtđộngđượctíchhợpvàchuẩnhóacaocủaDowChemical.MôhìnhhoạtđộngnàygiúpDowxâydựngcácquytrìnhkinhdoanhtoàncầumangtínhổnđịnhvàíttốnkém.Dowđãđượccácnhàcungcấphỗtrợrấtnhiềutrongquátrìnhxâydựngnềntảngvậnhành.LiêndoanhhợptácvớiAccenturetừnăm1996đãtăngcườngcáckhảnăngcủaDowtrongviệcpháttriểnvàhỗtrợcácứngdụng.Từnăm2000,Dowdựavàoquanhệđốitácchiếnlượcđểquảnlýnhữnghoạtđộngcủamáytính.BanquảntrịnhậnthấyrằngchínhIBMđãgiúpDowgiảmchiphínhờtínhkinhtếtheoquymôvàhưởnglợitừviệcquảnlýcơsởhạtầngtầmcỡquốctế.Dowkhôngcầnphảitựđầutưpháttriểnmộtkhảnăngkhônghềđặcbiệtgì.

Tuynhiên,nềntảngvậnhànhcủaDowlạikhôngmấygiátrịtrongviệchỗtrợsựtăngtrưởngcủacôngty.BanquảntrịDowkỳvọngcôngtysẽtăngtrưởngmạnhmẽhơntrongtươnglainhờvàocácliêndoanh.ChủtịchkiêmCEOAndrewLiverischorằnglợiíchtừcácliêndoanh“dùkhôngphảiđầutưnhiều,côngtyvẫncóthểtiếpcậnvớichuyênmônvànguồnnguyênliệutốtcủađịaphương,cókhảnăngtậndụngcôngnghệvàphươngphápcủamình,cóthểthâmnhậpnhanhchóngvàocácthịtrườngđanglên”.Năm2004,ướctính100liêndoanhcủaDowđãmanglạikhoảng25%lợinhuậncôngty.Tuy

nhiên,cácliêndoanhkhôngthểchỉdựavàomôitrườngcácquytrìnhkinhdoanhvàITđượcchuẩnhóavàtíchhợpcao.Dowcầncácmô-đuncóthểlắprápkhicầnthiết,trongkhivẫnbảovệranhgiớigiữacôngtyvàcácliêndoanh.FranckLuijckx,giámđốccấpcaovềchiếnlượcvàkiếntrúchệthốngthôngtin,nhậnxét:

KiếntrúcITngàynay[tạiDow]–mộtkiếntrúcnguyênkhối–thỉnhthoảnglạiđượcgọilàmộtlâuđài.Bêntronglâuđài,mọithứđềurấttuyệt.Nórấtkiêncố,mọingườivuivẻlàmviệcvớinhau,córấtnhiềulươngthựcvàchúngtôiđangtạorarấtnhiềugiátrị.Nhưngnếuchúngtôimuốnlàmviệcvớiaiđókhác,chúngtôiphảiđưahọvàolâuđài,đúngkhông?Bởivìxungquanhtòalâuđàiđượcphòngthủchắcchắn.Tôikhôngchỉđềcậpđếnvấnđềanninh,tôimuốnđềcậpđếncảvấnđềbáocáovàtấtcảmọithứ.Bêntrongtòalâuđài,khôngphòngnàocócửa.Vìvậy,nếuchúngtôimuốnhợptácchặtchẽvớimộtliêndoanh,chúngtôiphảiđưahọvàolâuđàivàtintưởnghọ.Vàbạnkhôngthểlàmviệcnày.Vấnđềchínhlàthờiđiểm,trướckhiđưaaiđóvào,mọiviệckhôngdiễnratốtđẹphaycóngườinóirằng“Đượcthôi,tôibiếtbạntintưởnghọnhưngchúngtôithìkhông,chúngtôikhôngnghĩđâylàmộtmốiquanhệtốt.”

Đểhỗtrợcácliêndoanhvàtiếnđếnmộtmôitrườngđơnthểhơn,Dowtừngbướctriểnkhaimộtkháiniệmgọilà“Môhìnhmôigiớiliênđoàn”(FederatedBrokerModel–FBM).Trongmôhìnhnày,Dowmuadịchvụtừcácnhàcungcấpbánnhữngquytrìnhkinhdoanhthôngthườngtừhệthốngcủahọ.Vídụ,DowdựđịnhmuadịchvụERPthayvìphảibảotrìhệthốngERP.Cácdịchvụnàysẽgiúptíchhợptrongtoàncôngtythayvìchỉtíchhợpchotừngbộphận,đồngthờichophépDowlựachọncácquytrìnhđểtíchhợpvàocácliêndoanh,đốitácvàkháchhàngcủacôngty.MichaelJ.Costa,giámđốcphụtráchvề6-SigmavàquytrìnhcôngviệctạiDow,nhậnxét:“TầmnhìncủaFBMlàviệcchuyểngiaocácquytrìnhnghiệpvụvàonhữnglĩnhvựcđangpháttriểnnhưcungcấpdịchvụkinhdoanh,cungcấpdịchvụứngdụng,thuêngoàiquytrìnhkinhdoanh.BạnsẽcóđượcmộtmôitrườnggiácảcạnhtranhmạnhmẽvìSAPs,PeopleSoftsvàOracleskhôngcònnắmgiữcáchcáccôngtyhoạtđộng.Nógiốngnhưmộttrậnchiếngiữanhữngngườicungcấpcácnềntảngmở.”

VàothờikỳlýtưởngcủatầmnhìnFBM,Dowsẽduytrìviệctíchhợpngangdọccủacôngty,nhưngkhôngtiếptụcmua,xâydựnghoặcvậnhànhcácứngdụng.Dowcũngsẽkhôngmuacácthànhphầnriênglẻtừnhữngnhàcungcấpriênglẻvìtrongtươnglai,việcquảnlýchúngrấttốnkém.Thayvàođó,banquảntrịDowxácđịnhmuanhiềutínhnăngứngdụngtừcácliêndoanhchiếnlượcđểgộptấtcảcáckhảnăngvềphầncứng,mạng,máytính,phầnmềmvàquytrình(kếthợpgiữacácnhàcungcấpdịchvụứngdụngvàquytrìnhkinhdoanh)lạithànhmộtmôhìnhdịchvụtíchhợp,chophépDow–cũngnhưbấtkỳcôngtynàokhác–chỉcầnđiểmliênhệ.Chínhliêndoanhnày,chứkhôngphảiDow,sẽchọnloạicôngnghệđểđầutưvàoIT.Dowsẽtrảtiềnchocácchứcnănghỗtrợquytrìnhkhicầnthiết.

BanquảntrịDownhậnthấycácnhàcungcấpchưađápứngđượccácyêucầucủamôhìnhFBM.TheoDaveKepler,phóchủtịchtậpđoànvềcácdịchvụchiasẻkiêmCIO:

Thựctếlàphảinhậnrađượcthịtrường,vànhữngthứbạncóthểtậndụng,nhữngthứphảitựthiếtkếvàsửdụnghiệnđangởđâu.Chúngtôiphảirấtthựctếkhiđốimặtvớiviệccácnhàcungcấpcóthểkhôngổnđịnh.VìthếmôhìnhFBMkhôngphảilàbướccuốicùng,chúngtôinhậnrarằngkhôngthểpháttriểntấtcảcácphầnmềmvàchúngtôisẽcốgắngtậndụngcácdịchvụkhácnhaumàmìnhcần.ĐiềunàycónghĩalàFBMsẽphảicónhiềugiaodiệnvàlinhhoạtkhilàmviệc.

Trongkhichờđợithịtrườngnàypháttriển,DowđãtriểnkhaimộtsốkhảnăngphảnánhhứahẹncủaFBM,baogồmviệcthuêngoàibáocáochiphítừNgânhàngMỹ,thuêngoài401(k)vàcácquyềnchọncổphiếutừFidelityvàSmithBarnet,thuêngoàicácchứcnăngtrảlươngvàsắpxếpcôngtáclogisticsvậnchuyển.LãnhđạoDowtinrằngmôhìnhnàysẽthuhútđượccácnhàcungcấpnhanhnhưtốcđộhọcóthểsảnxuấtcácmôđunquytrìnhrẻvàhữuích.Dowđangchuyểnmìnhtừgiaiđoạn3(Tốiưuhóalõi)sanggiaiđoạn4(Đơnthểdoanhnghiệp)vàthuêngoàilàmộtphầnquantrọngcủasựchuyểnđổinày.

ÍtdoanhnghiệpnàosẵnsàngbắtđầuquanhệgiaodịchởquymônhưDowChemicalđangthựchiện.ChuyênmôncủaDowvềquảnlýviệcchuẩnhóavàtíchhợpcácquytrìnhtoàncầu–sựpháttriểncủa

nềntảngvậnhànhtronggiaiđoạn3–đãđịnhvịcôngtyđểnắmbắtcácdịchvụquytrìnhkinhdoanhngaykhichúngxuấthiệntrênthịtrường.Nhữngdoanhnghiệpkhácsẽthuêngoàivàiquytrìnhdễdànglấyratừlõikinhdoanh(nhưlươngthưởngchonhânviên,dịchvụđilại)trongquátrìnhtrưởngthànhvềmặtkiếntrúcvàxâydựngnềntảngvậnhànhchomình.

Liênkếtquanhệthuêngoàivớicácgiaiđoạnkiếntrúc

DowChemicalđãchứngtỏrằngmộtcôngtycóthểcócảbadạngquanhệthuêngoài.Nhưngviệckếthợpcácmụctiêuvàdịchvụthuêngoàitheodạngquanhệphùhợplàhếtsứcquantrọng.Nếukháchhàngvànhàcungcấptrongquanhệđốitácchiếnlượckhôngchấpnhậnthayđổiđểphùhợpvớinhucầuchiếnlượccủađốitácsẽbịlôivàocáccuộcchiếngaygắtvềhợpđồng.Cácdoanhnghiệpquảnlýquanhệgiaodịchnhưcáchhọlàmđốivớiđốitácchiếnlượcsẽrấttốnkémvàgâyramộtsốchiphígiántiếpkhôngcầnthiết.Cònliêndoanh–đượcxemnhưlàmôitrườngnhóm–chỉcóthểđượctốiưuhóaởcấpđịaphươngmàthôi.

Khảnăngcủadoanhnghiệptrongviệcvốnhóacáclợiíchtiềmtàngcủahoạtđộngthuêngoàiđểxâydựngnềntảngvậnhành,ítnhấtmộtphần,phụthuộcvàoviệcnhậnthứcthuêngoàisẽđónggóphoặctậndụngkiếntrúcdoanhnghiệpnhưthếnào.Mỗiloạiquanhệthuêngoàiđềucóthểgiúpdoanhnghiệpxâydựngnềntảngvậnhànhcủamình.Nhưngmỗiloạilạiđónggópvàosựtrưởngthànhvềkiếntrúctheomộtcáchkhácnhau.Hình7-3chỉracáchthuêngoàiđónggópvàosựtrưởngthànhcủakiếntrúc.

Hình7-3Cácquanhệthuêngoàikhácnhauphùhợpvớicácgiaiđoạnkhácnhau

ThuêngoàiđểtrưởngthànhvềkiếntrúcMặcdùviệcthuêngoàicóthểgiúpkiếntrúcdoanhnghiệptrưởng

thành,nhưngnókhôngthểthayđổitậngốcdoanhnghiệptrongquátrìnhtrưởngthànhnày.Nhữngtháchthứcvềmặtcôngnghệcủakiếntrúccóthểđượcchuyểngiao,ítnhấtlàmộtphần,chonhàcungcấp.Tuynhiên,chúnglạiđượcthaythếbằngnhữngtháchthứcvềquảnlýquanhệ.Nhữngtháchthứctrongviệcthayđổivềmặttổchứccũngkhôngmấtđi.Cốtlõicủavấnđềlàbạncóthểthuêngoàiđểhỗtrợxâydựngnềntảngvậnhành,songkhôngnênthuêngoàivềkiếntrúc.CáchoạtđộngquảnlýđượcđềcậptrongChương5vẫnthuộctráchnhiệmcủamỗidoanhnghiệptrongquátrìnhpháttriểnkiếntrúccủamình.

Chúngtôiđãchỉraởđầuchươngrằngcácdoanhnghiệpđơnthể,“gắnlàchạy”rấtcókhảnăngsẽtrởnênphổbiến.Tuynhiên,môhìnhnàychỉmớibắtđầunhennhómvàdođósẽmấtmộtthờigianmớicóthểphổbiếntronghầuhếtcácngành.Đâylàđiềuđángmừngvìcácdoanhnghiệpphảicóthờigianhọccáchthayđổi,cáchbướctừtừquacácgiaiđoạnkiếntrúcvàcáchtriểnkhaithuêngoàikhicácnhàcungcấptungradịchvụ.

Chương8-Tậndụngnềntảngđểtăngtrưởnglợinhuận

Trongngànhcôngnghiệpôtô,cácdoanhnghiệptừngthànhcôngchỉvớimộtmẫuxethôngdụng.NhữngchiếcxethôngdụngnhưVolkswagenBeetle,DodgeCaravanhaySaab900đãđemvềnhữngkhoảnlợinhuậnkhôngnhỏtrongsuốtnhiềunăm.Tuynhiên,theothờigian,phươngthứccạnhtranhđãthayđổi.Ngàynaychỉvớimộtmẫuxethôichưađủ;đểthànhcôngthìdoanhnghiệpphảiđưaramộtnềntảngvớinhữngmẫuxeđadạng.Cácdoanhnghiệpphảipháttriểnmộtdòngsảnphẩmcócùngkhunggầm,độngcơvàhệthốngtruyềnđộngnhưnglạiphụcvụchocácphânkhúcthịtrườngkhácnhau.Dođó,khiVolkswagengiớithiệumẫuxeBeetlemới,nósửdụngcùngmộtnềntảngvớiVWGold,AudiTTCoupevàcácmẫuxekhác.

Cũnggiốngnhưnềntảngôtô,nềntảngvậnhànhphảiphụcvụchonhiềuhơnmộtnhucầukinhdoanh.Cáclãnhđạophảitìmcáchtậndụngnềntảngcủamìnhtheonhữngcáchmớivàsángtạo.TrongmộtmôitrườngkinhdoanhmàTrungQuốclàcôngxưởngsảnxuấtcònẤnĐộlànhàcungcấpdịchvụcủatoànthếgiới,đồngthờithịtrườngsẵnsàngbáncácquytrìnhkinhdoanhđạtchuẩnquốctếchobấtkỳaimuốnsửdụng,thìcácdoanhnghiệpphảitiếptụcpháttriểnvàtậndụngnềntảngvậnhànhđểhỗtrợcáchoạtđộngkinhdoanhmới.Cácdoanhnghiệpkhôngthểxâydựng,hoặckhôngliêntụctăngcườngnềntảngcủamìnhsẽkhôngthểpháttriển–haychínhxáchơn–khôngthểsinhlời.

Cóhailoạichiếnlượcchungđểtăngtrưởnglợinhuận:tăngtrưởnghữucơvàtăngtrưởngnhờthâutóm.Nềntảngvậnhànhhiệuquảrấthữuíchvớihaichiếnlượcnày.Vớităngtrưởnghữucơ,nềntảngvữngchắcsẽgiúpcácdoanhnghiệptậndụng–thayvìphảixâydựnglại–cácnềntảngcôngnghệvàchuyênmônvềquytrìnhkinhdoanh.Thayvìphảixâydựngnhữngkhảnăngmớichomỗicơhộikinhdoanh,doanhnghiệpcóthểápdụngcáckhảnăngsẵncó,vàdođóđápứngthịtrườngnhanhhơnvàsinhlờinhiềuhơn.

Cácdoanhnghiệptăngtrưởngnhờthâutómvàsápnhậpcũngcó

thểtậndụngnềntảngcủamình.Trongtrườnghợpnày,cácdoanhnghiệpcóhaichiếnlượcđểlựachọn:“xóabỏvàthaythế”hoặcđadạnghóa.Cácdoanhnghiệplựachọncách“xóabỏvàthaythế”sẽsửdụngnềntảngcủamìnhđểđịnhhướngcácthayđổitạidoanhnghiệpbịthâutóm,tậndụngcáchoạtđộngtốtnhấtcủamìnhtrongmộttổchứcđượckếthợplại.Cácdoanhnghiệpsửdụngchiếnlượcđadạnghóachophépdoanhnghiệpbịthâutómtiếptụcsửdụngnềntảngcủamình.Cácdoanhnghiệpđồngvậnnhờcôngnghệchuẩnvànhữngdịchvụchiasẻ.

Chươngnàysửdụngcácnghiêncứutrườnghợpđểmôtảcáchnhữngdoanhnghiệptăngtrưởnglợinhuậnthôngquaxâydựngvàtậndụngnềntảngvậnhành.Chươngnàysẽdựbáovềgiaiđoạntiếptheocủatrưởngthànhkiếntrúcvàcáclợiíchmànómanglạichodoanhnghiệp.

TậndụngnềntảngđểtăngtrưởnglợinhuậnCácdoanhnghiệptrởnênlinhhoạthơnkhinềntảngcủahọbước

quacácgiaiđoạnkhácnhauvềtrưởngthànhkiếntrúc.Môhìnhhoạtđộngchỉrõhànhtrìnhđểdoanhnghiệptrưởngthànhvềkiếntrúcvàcáclợiíchmànómanglại.Bacôngtyvớibamôhìnhhoạtđộngkhácnhau–UPS,MetLifevà7-ElevenJapan–sẽchothấycácdoanhnghiệptăngtrưởnglợinhuậnnhưthếnào.

TăngtrưởnglợinhuậntrongmôhìnhHợpnhất

TrongmôhìnhhoạtđộngHợpnhất,cácdoanhnghiệpdựavàocơsởhạtầngITchuẩnhóa,nhữngquytrìnhkinhdoanhchuẩnhóavàdữliệuchung.Khikiếntrúcdoanhnghiệptrưởngthành,nềntảngnàytrởnênvữnghơn–ngàycàngnhiềuquytrìnhlặpđilặplạiđượcsốhóatừAđếnZ.Nềntảngvữngchắcnàysẽgiúptăngtrưởnglợinhuậnkhinhữngnhàquảnlýchứcnăngsửdụngdữliệutíchhợpđểphụcvụkháchhàngtốthơnvàcácnhàquảnlýcấpcaotậptrungvàocácthịtrường,sảnphẩmhaycảitiếnquytrìnhmới.

Nhưđãđềcập,UPSđãtậndụngnềntảngcủamìnhđểxâydựnghoạtđộngkinhdoanhlõi-vậnchuyểnbưukiện–trởnênlinhhoạthơn.Chínhsựlinhhoạtnàychophépcôngtyliêntụctạoracácsản

phẩmvàdịchvụmới.Trongthậpniên1990,doanhthucủaUPSđãtăngtừ14tỷđô-lalên30tỷđô-la.Năm2004,doanhthuđạthơn36tỷđô-la.UPSđãvậnchuyển3,6tỷbưukiệnnăm2004,tăng4%sovớinăm2003.Trongnămnămqua,UPSliêntụctăngtrênchỉsốDowJones,Standard&Poor’s500vàsovớicácđốithủcạnhtranhlớn.MộtnguyêndolàlợinhuậnhoạtđộngcủaUPScaohơnbalầnsovớimứctrungbìnhcủangànhvàcaohơnFederalExpresstới50%.Năm2004,UPSđượctạpchíFortuneđánhgiálàcôngtyđángngưỡngmộnhấttrongngànhliêntiếpsáunăm.

SựtăngtrưởngcủaUPSbắtnguồntừviệccôngtylinhhoạttậndụngtínhkinhtếtheoquymôvàcảitiếnđểmởrộnglõi.Chẳnghạn,UPSsửdụngInternetđểtheodõibưukiệnvàthôngbáochokháchhàngtừnăm1995.Sauđó,UPScungcấpphầnmềmchokháchhàngđểhọtheodõibưukiệnkếtnốivớicáchệthốngmuabánvàphânphốimàUPStựviết.SongkhikháchhàngmuacáchệthốngERPđểphụcvụnhucầumuabánvàphânphốicủamình,họkhôngthểsửdụngphầnmềmtheodõibưukiệncủaUPS.VậylàUPSbắttayliêndoanhvớinhữngnhàcungcấplớnnhưOracle,Peopelsoft,Harbinger,IBMvàSAPđểxâydựnggiaodiệntheodõibưukiệnUPSvàophầnmềmcủahệthốngdoanhnghiệp,giúpkháchhàng–đặcbiệtgiúpUPStiếnhànhcáchoạtđộngkinhdoanhdễdànghơnnhiều.

Tươngtự,UPSđãtừngbướctriểnkhaicácquytrìnhnhằmtậndụngviệcđầutưvàothiếtbịghinhậnthôngtinvậnchuyển(Deliveryinformationacquisitiondevice–DIAD).Đượcgiớithiệunăm1991vànângcấpnăm1993,1999và2005,thiếtbịnàyghinhậnchữkýcủakháchhàngmỗikhinhậnhàngvàsauđótảingaydữliệunàyvàocơsởdữliệuvềthôngtinbưukiện.Thiếtbịnàygiúptiếtkiệmchiphí:mỗiláixesẽgiảm30phútmỗingàykhikhôngphảitổngkếthoạtđộngtrongngày.Với60.000láixe,mỗingườigiảmnửatiếngmộtngàythìchiphíđượccắtgiảmđángkể.Tuynhiên,giátrịthậtsựcủaDIADlàởthôngtinbổsungvềmỗibưukiệnvàkháchhàng.Thôngtinnàygiúphiểurõhơnvềlợinhuậnthuđượctừtừngkháchhàngvàbưukiện.Côngtysửdụngthôngtinnàyđểđưaracácquyếtđịnhvềđườngvậnchuyểnvàgiácả,vàrútcuộc,đểmanglạichokháchhàngcácdịchvụmớidựavàocáchthứcgửibưukiệncủatừngcánhân.

UPStiếptụcbổsungcáckhảnăngvàonềntảngvậnhànhcủamình,tăngcườnghiệuquảvàtínhlinhhoạtcủacôngty.CáchệthốngcủaUPShiệnnaychỉrõbưukiệnphảinằmởvịtrínàotrênxe,thứtự

vậnchuyểntừngbưukiệnvàcáchthứcláixeghinhậnthôngtinvậnchuyển.Doquytrìnhvậnchuyểnđãđượcsốhóa,láixeítcóquyềnthayđổicáccôngviệcnày.Tuynhiên,độchínhxáccủaquytrìnhvậnchuyểnđãlàmtăngtínhhiệuquảvàkhảnăngsinhlời,giúpnhàquảnlýgiảmthờigianvàoviệcxửlýcácvấnđềđểtậptrungcảitiếncácsảnphẩmvàdịchvụ.

SốhóalàmgiảmtínhlinhhoạtcủaUPSkhiphảithayđổicácquytrìnhlõivềvậnchuyển,nhưngcôngtycóthểdễdàngthuhútkháchhàngmới–vàcácnhânviênphụcvụchonhữngkháchhàngđó.Cácnhânviênmớisẽđápứngđượctheocùngmộttiêuchuẩncaovìhọđượcđàotạođểsửdụngcùngmộthệthống.UPSđãtậndụngthêmcơsởhạtầngITvànềntảngquytrìnhkinhdoanhbằngcáchpháttriểntrêntoàncầu.Ngaytừkhitriểnkhai,hoạtđộngkinhdoanhtoàncầucủaUPS,chiếm15%doanhthunăm1999,đãtăngtrưởngmạnhmẽ.

TăngtrưởnglợinhuậntrongmôhìnhTáitạo

TrongmôhìnhhoạtđộngTáitạo,nhữngdoanhnghiệptậndụngcácquytrìnhkinhdoanhdựavàoITđểtăngtrưởngtrêncácthịtrườngmới,giatăngcácsảnphẩmvàdịchvụ.Khikiếntrúcdoanhnghiệptrưởngthành,nósẽtăngsốlượngcácquytrìnhvàhệthốngbêntrongnềntảng.Cácquytrìnhđãsốhóanàysẵnsànghỗtrợchonhữngsảnphẩmvàdịchvụmới.KhicácdoanhnghiệptheomôhìnhTáitạođưanềntảngvậnhànhcủamìnhvàomộtthịtrườngmới,việctựđộnghóasẽlàmgiảmchiphíbanđầu,dođónềntảngdoanhthucóthểgiatănglợinhuận.7-ElevenJapan–côngtytheomôhìnhTáitạo–đãtậndụngnềntảngcủamìnhđểtăngtrưởnglợinhuận.

7-ElevenJapan(SEJ)đãxâydựngnềntảngvậnhànhTáitạoxoayquanhcáckhảnăngphốihợpsảnphẩm.Vớinềntảngnày,SEJđãpháttriểntừ6.000nghìncửahànglên10.000cửahàngtrongkhoảnggiaiđoạn1997-2005,trongkhivẫngiữvữngvịthếlàcôngtyhoạtđộngsinhlãinhấttạiNhậtBản.

CEOToshifumiSuzukiđãmôtảtầmnhìncủamìnhvềcáccửahàngSEJnhưsau:“Cáccửahànglànơianhcóthểtìmthấygiảiphápchobấtkỳvấnđềhàngngàynàocủamình.Chúngtôiluôncốgắngtínhtoánvàthiếtkếcửahàngsaocholánggiềngcủacửahàngcóthểtìmthấythứhọcầntạibấtkỳthờiđiểmnàohọmuốn.”

Suzukitinrằngmộttrongnhữngvấnđềnghiêmtrọngnhấttronglĩnhvựcbánlẻlàđánhmấtcơhộibánmộtsảnphẩmchỉvìhếthàngdựtrữ.Dođó,ngaytừkhimởcửahàngđầutiênnăm1974,Suzukiđãtậptrungtốiưuhóasựphốihợpsảnphẩm.Từcuốithậpniên1970,SEJđãxâydựngvàtậndụngcácquytrìnhdựavàoITđểquảnlýhànghóa–nghĩalàtấtcácsảnphẩmnằmtrêngiácủamộtcửahàngđềuđượclựachọncẩnthậnchocửahàngđó.Vớimụctiêuphụcvụkháchhàngtốthơn,trong30nămqua,SEJđãpháttriểnIT,hoạtđộngquảnlýhàngtồnkhovàkhảnăngphânphối.PhầnnửadướicủaHình8-1môtảsựpháttriểncủacôngnghệvàcácquytrìnhphânphốiđãđượctíchlũyvàonềntảngvậnhànhcủaSEJ.

Hình8-1

MộttrongnhữngđềxuấtvềquảnlýphânphốicủaSEJbanđầulàkếthợpcácsảnphẩmtươngtựnhautừnhữngnhàcungcấpkhácnhautạimộttrungtâmphânphối.Bằngcáchtổnghợptrướchếtcácsảnphẩmsữa,sauđólàgạo,thựcphẩmđônglạnhvàcácmặthàngphithựcphẩm,SEJđãgiảmđượcsốlầnphânphốihàngmỗingàychomỗicửahàngtừ70lầnxuốngcòn9lầnsau18năm.Hiệnnay,cácnhàsảnxuấtcủaSEJchỉphảivậnchuyểnđếnbốntrungtâmphânphốichung,rồitừđóhànghóasẽđượcvậnchuyểnđếncáccửahàngbằngbốnloạixetảikhácnhautùythuộcvàonhiệtđộcủahànghóa:đônglạnh,lạnh,nhiệtđộphòngvànóng.

Vàođầuthậpniên1980,SEJđãsửdụngcôngnghệđểhỗtrợviệcquảnlýhàngtồnkhovàphânphối,baogồmcảcáchệthốngđiểmbánhàng(point-of-sale–POS)đầutiên.DữliệutừPOSđãgiúpSEJ

phântíchhànhvimuacủakháchhàngnhằmcảitiếnquytrìnhđặthàng.DữliệutừPOScàngtrởnêngiátrịhơnkhiSEJlắpđặtcácđườngdâythôngtintốcđộcaovàsauđólàcácăng-tenvệtinh.CácđườngdâynàylậptứctruyềncácbảnbáocáobánhàngvềchotoànbộchuỗicungứngcủaSEJ.

Hiệnnay,“hệthốngthôngtintoàndiện”củaSEJđangkếtnốivới70.000máytínhcủacáccửahàngvớitrụsởvàvớicácnhàcungcấp,giúptoànbộchuỗigiátrịtrởnênrõrànghơn.Cácnhàcungcấp,nhàphânphốivànhàsảnxuấtcùngchiasẻmộtcơsởhạtầngchunggồm1.800quầythutiềntại1.100địađiểmkhácnhau.Cáchệthốngđượcchuẩnhóanàyxửlýviệcđặthàngnguyênliệuthô,quảnlýhàngtồnkho,quảnlýsảnxuấtvàtựđộngsắpxếp.CácđốitáccủaSEJrấthàilòngvớithôngtinnày.Mộtnhânviênbánhàngcủađốitácđánhgiá:“Hệthốngthôngtincủahọtốtđếnnỗichúngtôibiếtđượcngaylậptứcmặthàngnàođangbánchạyvàbánđượcbaonhiêu.”

Trongkhiđó,cácnhânviêncửahàngcóthểtruycậpvềthôngtinbánhàngtrongthờigiangầnnhất,điềukiệnthờitiếtvàsảnphẩm–tấtcảcácthôngtinnàyđềuđượcthểhiệnbằngđồthị–nhằmhỗtrợviệcđặthàng.SEJđãhuấnluyệnchochủvànhânviêncửahàng,gồmcảnhânviênlàmviệcbánthờigian,vềquảnlýhàngtồnkho.Thêmnữa,cáccốvấnđếncửahàngmỗituầnhailầnđểđưaralờikhuyênvềhoạtđộngcủacửahàngvàthôngtinvềdanhmụccácmặthànghiệntại.Tínhchuyênnghiệp,ngaytừnhânviênlàmviệcbánthờigian,giúpcáccửahàngthuđượcnhiềulợinhuận,thểhiệnởviệcđặtvànhậnthựcphẩmtươisốngmỗingàybalần.KếtquảlàvàonhữngngàythờitiếtTokyonóngnực,cáccửahàng7-Eleventạiđâycórấtnhiềucơmhộp,trongkhivàonhữngngàythờitiếtlạnhlạiluôncómìnóng.

CáckhảnăngquảnlýhàngtồnkhovàphânphốiđượcsốhóacủaSEJđãgiúpcôngtylinhhoạthơntrongviệcphốihợpsảnphẩm.Kếtquảlàcôngtydẫndầungànhvới70%sảnphẩmtrongmỗicửahànglàmặthàngmớimỗinăm.TấtcảcácnhânviênSEJđềutuânthủnghiêmtúcnhữngquytrìnhchuẩntrongviệcxácđịnhvàđặthàngcácsảnphẩmmàkháchhàngcủacửahàngcầnnhất,vìvậySEJrấtđượckháchhàngtínnhiệm,doanhsốluôntăng.ChínhnềntảngvậnhànhcủaSEJđãgiúpcáccửahàngcủacôngtytănggầngấpđôidoanhsốtrungbìnhhàngngàytừnăm1977đến1992.DoanhsốtrungbìnhhàngngàycủaSEJcaohơnmứctrungbìnhcủangành

khoảng35%.

TăngtrưởnglợinhuậntrongmôhìnhPhốihợp

TrongmôhìnhhoạtđộngPhốihợp,doanhnghiệpdựavàonềntảngcơsởhạtầngITvữngchắcđểchiasẻdữliệugiữacácbộphậnkinhdoanhkhácnhau.Khikiếntrúcdoanhnghiệptrưởngthành,việcdễdàngtruycậpdữliệuchungsẽngàycàngcótầmảnhhưởngmạnhmẽhơn.Lợinhuậnsẽtăngtrưởngtừchínhcácdịchvụkháchhàngngàycàngchấtlượng,từviệchiểurõhànhvimuavànhucầucủakháchhàng,cũngnhưviệcdoanhnghiệplinhhoạtbánđanchéonhiềusảnphẩmhơnchokháchhàng.Việchiểurõhơnkháchhàngsẽgiúpdoanhnghiệpđưaracácquyếtđịnhkinhdoanhđúngđắnhơnvàcácsảnphẩmmớicũngsẽđượcđịnhhướnghợplýhơn.Cácsảnphẩmvàdịchvụmớiđếntừcácđơnvịkinhdoanhkhôngchịuảnhhưởngcủacácquytrìnhchuẩn–điềunàykhuyếnkhíchnhữngthayđổiởđịaphương.MetLifelàtrườnghợptiêubiểuvềcáchcôngtytậndụngnềntảngcủamìnhđểcungcấpngàycàngnhiềunhómsảnphẩmchonhiềunhómkháchhàng.

Thànhlậptừnăm1863,MetLifelàcôngtybảohiểmnhânthọlớnnhấttạiMỹ.ChủtịchkiêmCEOcủaMetLife,RobertBenmosche,xácđịnhsứmệnhcủaMetLifelà“xâydựngsựtựdotàichínhchotấtcảmọingười”.Đểthựchiệnđượctầmnhìnnày,MetLifecầntạoramộtdanhmụcsảnphẩmtàichínhngàycàngđadạng.MetLifeđangcốgắngđưaramộttầmnhìntíchhợpvềsảnphẩmđếnkháchhàngvàmộttầmnhìnduynhấtvềkháchhàngchotấtcảnhânviênđểcóthểcungcấpdịchvụtốthơn.

Cũnggiốngnhưcáccôngtydịchvụtàichínhkhác,lịchsửhoạtđộngcủaMetLifekhônghỗtrợchoviệctíchhợp.Trong20nămqua,MetLifeđãtrảiquanhiềucuộcsápnhập,dođócáchệthốnglỗithờicủanócónguồngốctừmộtsốcôngtylớn,trướcđâyhoàntoànđộclậpvớinhau.CơcấucủaMetLifeđitheodòngsảnphẩm–cáchệthốngđượcxâydựngđểbánmộtsảnphẩmchonhiềukháchhàngnhưnglạikhôngcóđượcmộttầmnhìntíchhợpvềkháchhàng.Khôngchỉphứctạpvềmặthệthốngvàquytrình,MetLifecònbántrựctiếptớingườitiêudùngcũngnhưthôngquacácdoanhnghiệp.

Đểtíchhợpdữliệu,phóchủtịchcấpcaokiêmCIOStevenSheinheittậptrungvàoviệcxácđịnhdữliệunàolàcầnthiếtvàchúng

đượctạoranhưthếnào.TrongkhimộtsốdoanhnghiệpPhốihợpmuốnsửdụngcáchệthốngquảnlýquanhệkháchhàngcósẵn,cácquanhệphứctạpvàquymôlớncủaMetLifelạikhôngchophépcôngtysửdụngphầnmềmcósẵn.Thayvàođó,côngtyphảidựavàođộingũnhânviêncôngnghệđạtđẳngcấpquốctếđểtíchhợpphầnmềmsẵncóvớihệthốngcơsởhạtầngcầnthiết,cũngnhưđểthiếtkếkiếntrúcthôngtinvàtruyxuấtdữliệucầndùng.

ViệctíchhợpdữliệukháchhàngchophépnhânviênMetLifehiểurõkháchhàngcủamình,theodõinhậtkýgiaodịchvàcungcấpdịchvụtốthơn.Đềxuất“OneMetLife”nhằmtấncôngvàonhữngđiểmkémhiệuquảcủacơcấudòngsảnphẩmvàcáccuộcsápnhậptrongquákhứ,giúpMetLifeđẩymạnhquátrìnhchuẩnhóacácquytrìnhkinhdoanhtrongtoàncôngty.Tuynhiên,cốtlõicủakiếntrúcdoanhnghiệplàtíchhợpkinhdoanhnhờvàoviệctruyxuấtdữliệuchung.TruycậpdữliệulàthứnhânviênMetLifecầnđểđápứngnhucầukháchhàngvàbánsảnphẩmchocôngty.Vìnhânviênkhôngcònphảimấtthờigiandòtìmthôngtinđểtrảlờikháchhànghoặcgiảiquyếtvấnđề,MetLifesẽcónhiềungườichuyênpháttriểnsảnphẩmmớinhằm“xâydựngsựtựdotàichính”chokháchhàng.Năm2004,MetLifeđãbổsungcácsảnphẩmnhưbảohiểmbệnhhiểmnghèo...vàodòngsảnphẩmbảohiểmnhânthọtoàndiệncủamình.

CácđơnvịkinhdoanhtrongmôhìnhPhốihợpcónhiềuquyềntựquyếtvềthiếtkếsảnphẩmvàchămsóckháchhàng.Quyềntựquyếtnàykhuyếnkhíchsựcảitiếnsảnphẩmvàchophépcácdoanhnghiệpmởrộngdoanhthutrênmỗikháchhàng,trongkhivẫnthuhútđượcmộtlượngkháchhànglớnhơn.Nhờxâydựngvàtậndụngnềntảngcủamìnhthôngquacácsảnphẩmmới,MetLifeđãđạtkỷlụcvềthunhậpròngvàocácnăm2002,2003và2004.

TăngtrưởnglợinhuậntrongmôhìnhĐadạnghóa

TrongmôhìnhhoạtđộngĐadạnghóa,cácquytrìnhkinhdoanhgiữacácđơnvịkinhdoanhcóthểkhôngđượcchuẩnhóahoặctíchhợp.Cácdoanhnghiệplớnmạnhnhờvàoviệctraoquyềntựquyếtchocácđơnvịkinhdoanhtựpháttriển,hoặchọxâydựnghaythâutómcácdoanhnghiệpmới.KhimộtdoanhnghiệpĐadạnghóatrưởngthànhvềkiếntrúcdoanhnghiệp,nósẽcungcấpmộtcơsởhạtầngITchungđểgiảmchiphítrongtoàndoanhnghiệp.KiếntrúccủanhiềudoanhnghiệpĐadạnghóasẽkhôngtrưởngthànhquágiai

đoạn2,họchỉmuốnlợidụngtínhkinhtếtheoquymôcủaITmàthôi.Nhữngdoanhnghiệpbướcsanggiaiđoạn3tậptrungvàoviệcgiớithiệucácdịchvụchiasẻchocácchứcnăngnhưtàichính,nhânsựvàhoạtđộngthumua.

CácdoanhnghiệpĐadạnghóachọncáchkhôngtrưởngthànhvềkiếntrúcsẽdựavàokhảnăngquảnlý(quảnlýrủiro,khảnăngthâutómvàsápnhập,v.v…)đểgiatănggiátrịcổđông.Môhìnhnày,điểnhìnhlàGEvàJohnson&Johnsontrongthậpniên1980,naykhôngcònđượccáccổđôngưachuộngnữa.Thôngthường,cácdoanhnghiệpĐadạnghóachọncáchnắmgiữmộtdanhmụcgồmcáchoạtđộngkinhdoanhvớitínhđồngvậnthấpvàdođócómộtsốchuẩncôngnghệvàdịchvụchiasẻchotoàndoanhnghiệp.

Chẳnghạn,CarlsonCompaniescómộtdanhmụcđầutưgồmcácthươnghiệutrongngànhcôngnghiệphiếukhách.Mặcdùcáckháchsạn,nhàhàng,tàudulịchvàcáctrungtâmlữhànhkhôngcónhiềuđiểmchungtrongquytrìnhkinhdoanh,họvẫncócùngmộtsựđồngvậntựnhiên.Vìthế,Calrsonđãđạtđượctínhkinhtếtheoquymôdosửdụngchungcơsởhạtầngvàdịchvụchiasẻ,đặcbiệtlàtàichính.Côngtycũngdựđịnhpháttriểnmộtkhodữliệuđểtậndụngmốiquanhệđadạngvớikháchhàng.CácdoanhnghiệpĐadạnghóakhôngcầnmộtnềntảngvậnhànhvữngchắcchotoàndoanhnghiệp,nhưnghọcóthểthựchiệnmộtsốhoạtđộngkháđơngiảnđểtiếtkiệmchiphívàtạorasựđồngvậngiữacácđơnvịkinhdoanhvớinhau.

Quảnlýkiếntrúcthôngquacácvụsápnhậpvàthâutóm

CácdoanhnghiệptheomôhìnhĐadạnghóarấtdễtiếnhànhcácvụthâutóm,mặcdùchúngcóthểđượcxemlàítgiátrịnhất.Đadạnghóakhôngđòihỏiphảithayđổinhiềuvềmặttổchức.Trongbamôhìnhcònlại,tháchthứctừviệctăngtrưởngnhờthâutóm,sovớităngtrưởnghữucơ,làhaidoanhnghiệpphảisápnhậpcácnềntảngkhôngtươngthíchvớinhau.Nếuhaidoanhnghiệpthamgiasápnhậpkhôngcócùnggiaiđoạntrưởngthànhkiếntrúc,thìsựthayđổinàycóthểsẽrấttiêucực.Chẳnghạn,nếumộtdoanhnghiệpởgiaiđoạn3

vềkiếntrúcdoanhnghiệpthâutómmộtdoanhnghiệpởgiaiđoạn1,doanhnghiệpthâutómcóthểthiếtlậpnềntảngcủamìnhnhưngdoanhnghiệpbịthâutómsẽphảinhảycócgiaiđoạn.Nhưchúngtôiđãđềcập,việcnhảycócgiaiđoạnbuộcdoanhnghiệpphảihọchỏirấtvấtvả.Trongquátrìnhhọchỏinày,dotácđộngcủaviệcthâutóm,doanhnghiệpthâutómcóthểphảinhượngbộquayvềgiaiđoạn1hoặc2.

Ngaycảkhihaidoanhnghiệpcócùnggiaiđoạnkiếntrúc,việcsápnhậpcũngsẽảnhhưởngtiêucựckhimàbanquảntrịcònđangquyếtđịnhxemnềntảngvậnhànhnàosẽphùhợpnhất.Mộtsốdoanhnghiệplựachọncáckhảnăngtốtnhấtcủacảhaidoanhnghiệp.Nhưngnếuthiếtkếkinhdoanhcủacácdoanhnghiệpvẫnchưacóđượctínhđơnthể,việcchọnlựanhưvậychắcchắnsẽgâyrahậuquảtiêucực.Tuynhiên,mộtsốdoanhnghiệpkhôngtheomôhìnhĐadạnghóacũngvẫncókhảnăngtăngtrưởnglợinhuậnbằngcáchsápnhậpvàthâutóm.Theochúngtôi,cóhaicáchđểtăngtrưởnglợinhuậnthôngquathâutóm:

1. Doanhnghiệptậndụngmộtnềntảngđãtrưởngthànhthôngquachiếnlượcxóabỏcácquytrìnhhiệntạicủadoanhnghiệpbịthâutómvàlắpđặtcácquytrìnhsốhóacủadoanhnghiệpthâutóm(HợpnhấthoặcTáitạo),hoặcthôngquachiếnlượcđưaviệcthâutómnàyvàomộtcổngthôngtinchuẩnvàbắtbuộcphảitíchhợpdữliệu(Phốihợp).

2. Doanhnghiệpthâutómvớimụcđíchtạorasựđồngvậnvàkhôngmuốntíchhợphaychuẩnhóadoanhnghiệpmới,dođóđưacảdoanhnghiệpđitheomôhìnhhoạtđộngĐadạnghóa.

3. CEMEXlàvídụđiểnhìnhvềchiếnlược“xóabỏvàthaythế”.CònsựtăngtrưởnggầnđâycủaUPSminhhọachochiếnlượcđadạnghóa.

QuytrìnhthâutómtạiCEMEX:Xóabỏvàthaythế

KhảnăngITcủaCEMEX,nhàsảnxuấtxi-măngMexicotrịgiá7tỷđô-la,đượcđánhgiálàrấtcaosovớicácđốithủcạnhtranh.Ngaytừnăm1987,côngtyđãxâydựngcáckhảnăngviễnthôngđểphốihợphoạtđộngcủacáccơsởsảnxuấtvàsauđóhỗtrợviệcvậnchuyểncáctảngbê-tônglàmsẵn.Năm1990,CEMEXpháttriểnmộthệthống

thôngtincấpcaođểtậptrungcáckhảnăngITvàoviệcgiúptruycậpthôngtinhoạtđộng–hệthốngnàybuộccácnhàquảnlýkinhdoanhphảitìmhiểucáchsửdụngthôngtinđểcảithiệnkếtquảhoạtđộng.Năm1992,CEMEXtriểnkhaihệthốngERP,ứngdụngITđểchuẩnhóacácquytrìnhnhưtàichínhvàphânphối.CáckhảnăngnàyđãgiúpCEMEXvươnlêntừnhàsảnxuấtxi-mănglớnthứhaiMexiconăm1990(đứngthứ10thếgiới)thànhnhàsảnxuấtxi-mănglớnthứbathếgiới.Trongbacôngtyxi-mănglớnnhấtthếgiới,CEMEXđạtbiênlợinhuậncaonhấtcũngnhưdoanhsốròngvàchukỳtiềnmặttrênmỗinhânviêncaonhất.

Đầuthậpniên1990,LorenzoZambrano,CEOcủaCEMEXvàlàcháutraicủanhàsánglậpcôngty,đánhgiáCEMEXkhôngthểthoátkhỏisứcảnhhưởngcủacuộccạnhtranhtoàncầu.Ôngchiasẻ:“Chúngtôichợtnhậnthấymìnhđangphảicạnhtranhvớicáccôngtykhổnglồtrênthếgiới,vàothờiđiểmngànhcôngnghiệpxi-măngtoàncầuđangcósựsápnhập.Chỉcònlạivàinhàsảnxuấtđộclập.Hoặcchúngtôiphảilớnmạnhvàvươnratoàncầu,hoặcrồichúngtôisẽbịcácđốithủlớnhơnthâutóm.”

Zambranođốimặtvớimốinguyhiểmnàybằngcáchmualạihainhàsảnxuấtxi-mănglớnnhấtTâyBanNhavàonăm1992.Sauđó,CEMEXthâutómcáccôngtykháctại30quốcgia,baogồmMỹ,Nhật,Pháp,Panama,CộnghòaDominica,IndonesiavàPhilippines.CEMEXđãcửcácđộichuyênphụtráchviệcchuyểnđổisaukhithâutómsangcáccôngtybịthâutómđểgiúptíchhợpvàchuyểngiaochuyênmônởcáccôngtynày.Trongnhữngvụthâutómđầutiên,cácnhómnàyđãmấtkhoảng24thángđểđàotạocácnhàquảnlývềcáchthứchoạtđộngcủaCEMEX.MặcdùbanđầucácnhàquảnlýđịaphươngcóphảnđốisongviệctriểnkhainềntảngCEMEXđãcảithiệnđángkểkếtquảhoạtđộngcủacáccôngtybịthâutóm.Lợinhuậnhoạtđộngcủacáccôngtybịthâutómđãtăngtrungbìnhhơn10%trongbanămsaukhibịthâutóm(từ1992đến1996).

MặcdùCEMEXđãnỗlựcchiasẻkinhnghiệmquảnlý,việcthâutómvẫndẫnđếnhệquảlàcóquánhiềuhệthốngvàquytrình,khiếnchiphíITgiatăng.Zambranotinrằngviệcchuẩnhóahoạtđộngtrênphạmvitoàncầusẽgiúpgiảiquyếtvấnđềnày:“Hiệntại,côngtyđãtrởnênphứctạphơnrấtnhiều,chúngtôiđãtiếnhànhhợpnhấtcácquytrìnhkinhdoanhtrêntoànthếgiớivànóirằng‘ĐâylàcáchCEMEXthựchiệnx,y,z’...Giờthìđâylàcáchchúngtôilớnmạnhvà

tậndụngnhữnggìchúngtôibiết.”

Dựatrênnhữngnỗlựcbanđầuđểtăngcườngchuẩnhóaquytrình,Zambranođãtriểnkhai“CEMEXWay”vàonăm2000.Đềxuấtnàychuẩnhóatámquytrìnhkinhdoanhcơbản:thươngmại(tươngtácvớikháchhàngvàcácvấnđềthumuaxi-măng),sảnxuất,kếtoán,hoạchđịnhvàdựthảongânsách,xửlý,đặthàng,tàichínhvànhânsự.Năm2004,ZambranolậpramộttổchứccảitiếnquytrìnhkinhdoanhvàITđểtìmkiếmthêmcáccơhộimớitậndụngIT,giúpchuẩnhóaquytrìnhkinhdoanhcũngnhưhỗtrợcácbiệnphápcảitiếnmangtínhđịaphương,chiasẻcácphươngthứclàmviệctốtnhấttrêntoàncầu.

ViệctậptrungvàochuẩnhóacácquytrìnhdựatrênITvàcảitiếnquytrìnhđãgiúpđồnghóacáccôngtybịmua.Chẳnghạn,năm2000,CEMEXmualạiSouthland,nhàsảnxuấtxi-mănglớnthứhaicủaMỹvớigiá2,8tỷđô-la.CácđộichuyênvềITvàquytrìnhđãhoànthànhviệcđồnghóachỉtrongbốntháng.Cácvụthâutómsauđóđãđượcđồnghóachỉtronghaitháng.

TháchthứclớnnhấtmàCEMEXphảiđươngđầukhitiếnhànhcácvụthâutómlàviệcápdụngtoànbộnhữnggìđãhọchỏitronggiaiđoạn3vàocôngtymới.CựutrưởngphòngcôngnghệthôngtincủaCEMEXphátbiểu:“Phầntrởngạilớnnhấtlàvềconngười.Khithâutómmộtcôngtynướcngoài,anhsẽđốimặtvớicácthànhkiếnvàviệccôngtybịthâutómkhôngmuốntừbỏphươngthứchoạtđộngvàvănhóahiệntạicủacôngty.Mặcdùkhôngthểphủnhậntầmquantrọngcủacácnềntảnghệthống,songcôngnghệkhôngphảilàđiểmcuốicùng.Banquảntrịphảitìmhiểuxemlàmthếnàocácquytrình,chứcnăngvàhệthốngcóthểđápứngđượccácnhucầukhácnhaucủanhânviên.”

CEMEXnhanhchóngthaythếcácnềntảngcôngnghệvàquytrìnhkinhdoanhcũtrongcáccôngtymàmìnhthâutóm.Tuynhiên,cácnỗlực“xóabỏvàthaythế”nàyvẫnvấpphảisựchốngđốitừphíanhânviêncủacáccôngtybịthâutóm.CEMEXđãđầutưmạnhmẽvàocôngtácđàotạo–gửicácnhómgồmnhữngnhàquảnlýgiỏisanglàmviệcvớibanquảntrịcủacôngtymới.Nhờhiệuquảhoạtđộngcaovàtiềnthưởngphùhợp,sựchốngđốidầnđượcđiềuhòavàlòngnhiệthuyếtgiatăng.

QuátrìnhthâutómtạiUPS:TiếntớimôhìnhĐadạnghóa

UPSđãtạoracơhộiđểtăngtrưởngnhờbổsungcáchướngkinhdoanhmới,đónggópthêmgiátrịvàolõi.CũnggiốngnhưsựchuyểntiếpcủaSchneiderNationalsangmôhìnhĐadạnghóakhicôngtypháttriểnbộphậnkinhdoanhlogistics(xemChương2),UPSđãxâydựngvàthâutómcáccôngtyliênquanđếnhoạtđộngvậnchuyểnbưukiện.Cáccôngtymớinàykhôngthểsửdụngnềntảngvậnhànhhiệntạiđểhoạtđộngvìchúnghoạtđộnghoàntoànkhácnhau.

Vớihoạtđộngkinhdoanhlõilàvậnchuyểnbưukiện,UPSđãthànhlậpmộtnhómcáccôngtyconnhỏhơnvàđượcđịnhhướngđểtăngtrưởngnhưUPSSupplyChainSolutions,CapitalCorp.,UPSConsulting,UPSStore/MailBoxesEtc.vàUPSProfessionalServices(Hình8-2).CEOMikeEskewlýgiải:“Hoạtđộngkinhdoanhvậnchuyểnbưukiệncórấtnhiềukhảnăngvàcơhộiđểtăngtrưởng…nhưngchúngtôicũngcầnphảigâydựngnhữnglĩnhvựcmớiđểtậndụnglõi.Mộtsốlĩnhvựcmớisẽthấtbại…vàchúngtôimuốnchúngthấtbạinhanhchóng.Vàmộtsốsẽthànhcông…Chúngtôisẽtíchhợp[cáccôngtyconmới]vàolõicàngnhiềucàngtốt.ChúngtôinhậnthấynhữngcơhộituyệtvờivềkinhdoanhtronglĩnhvựclogisticsvớiCapitalCorp.…vàdịchvụcủachúngtôichiahoạtđộngkinhdoanhlàmnhiềuphần.Chúngtôiđangcốgắngmởrộnghoạtđộngkinhdoanhlõibằngcáchthửnhữngđiềumớimẻvàđưachúngvàolõi.”

Khônggiốngnhưhoạtđộngkinhdoanhlõimởrộngrađấutrườngquốctế,cáccôngtyconcủaUPSkhôngdựavàotínhkinhtếtheoquymôhaynềntảngvậnhành.DĩnhiênUPScóthểtậndụngchuyênmônvềkỹthuật–côngnghiệpvàcácyếutốcủacơsởhạtầngITlõitrongcáccơsởkinhdoanhmới.Tuyvậy,cácquytrìnhvậnchuyểnbưukiệntheochuẩnvốngiúpUPSlinhhoạttronghoạtđộngkinhdoanhlõilạikhôngcógiátrịcaođốivớicáccôngtycon.LaurieJohnson,CIOcủaUPSSupplyChainSolutions,đãphântíchranhgiớigiữahoạtđộngkinhdoanhlõivàcáccôngtyconmớicủaUPS:“Tôirấtmuốntậndụngcácthếmạnhcủalõi,songnhữngcôngtyconvẫncầnphảicócảmgiácthôithúcmạnhmẽ,phảicókhảnăngchấpnhậncácsảnphẩm,côngnghệvàquanhệkháchhàngcóđộrủirocaohơn;phảilinhhoạtđểgiúpcôngtyphụcvụkháchhàngnhanhhơn,tốthơnvàrẻhơn–vàkhiđócácnguyêntắctừngđượcđặtrasẽbịphávỡ.”

Hình8-2MôhìnhkinhdoanhcủaUPS

Ghichú:UPSProfessionalvàUPSConsultingnằmdướiUPSSupplyChainSolutionstrongcơcấutậpđoàn.

CáccôngtyconnàykhôngtậndụngnềntảngvậnhànhcủaUPS,songchúnghỗtrợchohoạtđộngkinhdoanhlõibằngcáchgiatăngsốlượngbưukiện,tạorasựđồngvậnmạnhmẽtrênthịtrườngvàlàmộtmôhìnhkinhdoanhtựcủngcốcótínhsinhlờicao.UPSđangpháttriểnmộtnềntảngsongsongđểhỗtrợcáccôngtymớinày.

Quytrìnhthâutómtại7-ElevenJapan:TiếnđếnĐơnthể

7-ElevenJapanđãtăngtrưởngbằngcách“xóabỏvàthaythế”khi

thâutómcáccửahàngmới.MặcdùbanquảntrịtinrằngcôngtycònnhiềucơhộiđểpháttriểntạiNhật,SEJvẫnmuốntìmkiếmthêmcơhộimới.GiốngnhưUPS,SEJsửdụngmộtsốhoạtđộngđadạnghóanhằmmởrộngphạmvicơhội.

Gầnđây,SEJđãmuaquyềnkiểmsoát7-ElevenInc.,mởrộngsangthịtrườngMỹđầythửthách.ThịphầndànhchocáccửahàngtạphóaởMỹnhỏhơnnhiều,dothịtrườnghếtsứcđadạng,khoảngcáchthunhậplớnhơnvàngườimuachútrọngvàogiácảnhiềuhơnsovớiNhật.Hơnnữa,khôngnhưcáccửahàngNhậtthườnglàmđạilý,Mỹcótớigần6.000cửahàng.JamesKeyes,chủtịchkiêmCEOcủa7-Eleven,tinrằngSEJsẽthànhcôngtrongviệcmanglạigiátrịchothịtrườngMỹ:“7-ElevencủaMỹsẽcónhiềutiềmnăngđểthànhcôngnếuchúngtôihọchỏithêmtừviệcquảnlýtừngmặthàngvàhệthốngphânphốihiệuquảcủaNhật.”

Đểđốimặtvớinhữngđặcđiểmnhânkhẩuhọckhácnhauvàmộtnềntảngcáccửahàngđãđượcthiếtlập,SEJkhôngthểchỉ“xóabỏvàthaythế”nềntảngtại6.000cửahàngởMỹ.Thayvàođó,SEJcóthểphảilựachọncácmô-đunphùhợpvớimôitrườnghoạtđộngởMỹ.Điềunàyđòihỏicôngtyphảităngcườngtínhđơnthể–giaiđoạn4củatrưởngthànhkiếntrúc.

Tiếptheolàgì?Giaiđoạn5vềtrưởngthànhkiếntrúc

Khicácdoanhnghiệpđạtđếngiaiđoạn4vềtrưởngthànhkiếntrúc,họcóthểmuốndừnglạivànghỉngơi.SongchúngtôikhôngnghĩrằngĐơnthểdoanhnghiệplàgiaiđoạncuốicùng.ThomasJeffersontừngphátbiểu:“Tôithíchnhữnggiấcmơcủatươnglaihơnlàlịchsửcủaquákhứ.”TheotinhthầncủaJefferson,chúngtôisẽgạtbỏcácvấnđềcũkỹcủaquákhứsangmộtbênvàtrìnhbàyquanđiểmcủamìnhvềgiaiđoạntiếptheotrongtươnglai.

Chúngtôigọigiaiđoạn5vềtrưởngthànhkiếntrúclà“Dựánkinhdoanhnăngđộng”.DựatrêncáckhảnăngđãđượcpháttriểntronggiaiđoạnĐơnthểdoanhnghiệp,giaiđoạn5mởrộngkháiniệmcácmô-đuncóthểtáisửdụngnhằmgiúpdoanhnghiệpnhanhchóng

cơcấulạidanhmụckinhdoanh.Dựatrêncáckhảnănglõicủadoanhnghiệp,nhữngnhàquảnlýsẽtìmkiếmcáccơhộiđểlậpđốitác,thâutóm,liêndoanh,hợptác,tíchhợpvàliênkếtvớinhiềudoanhnghiệpkhác.Cácchiếnlượckinhdoanhsẽtậptrungvàoviệctíchcựcliênkếtvớinhữnghoạtđộngkinhdoanhkhác,bằngcáchtậphợpcácđốithủmạnhnhấtthếgiớilạitạitừngmắtxíchcủachuỗigiátrị,nhằmnhanhchóngtậndụngcáccơhộitrênthịtrường.

TầmnhìncủaDowChemicalvềgiaiđoạn5

MôhìnhmôigiớiliênđoàncủaDowChemical,đượctrìnhbàyởphầntrước,đãphácthảohìnhảnhcủagiaiđoạn5.DaveKepler,phóchủtịchvềcácdịchvụchiasẻkiêmCIO,đãtrìnhbàytầmnhìncủaDownhưsau:

Trướcđây,cácliêndoanhcủachúngtôihoạtđộngđộclậphoặcdoDowchịutráchnhiệmquảnlýhoạtđộngvàđốitácphíabênkiakhôngđưanhiềungườivào.Cácliêndoanhmàhướngchúngtôiđangtheođuổi–tạiTrungĐôngvàTrungQuốc–sẽkhôngđượctậndụngvàtíchhợpcaovàomôhìnhkinhdoanhcủacôngty,nhưnglạigồmnhiềucôngtyvànhiềunhânviên.Vìthế,chúngtôibiếtrằngcáchệthốngcủamìnhcầnphảilinhhoạthơnđểhỗtrợmôhìnhnày.ChúngtôicầnphảitậndụngphươngphápvàcơsởhạtầngcóchiphíthấpmàDowsởhữuvàphảiđưamộtkiếntrúc[IT]nàođóvàođểmanglạichocácliêndoanhkhảnăngmàchúngtôiđãthỏathuận,nhưngkhôngphảimởcửahoàntoàncảtậpđoàn.

Keplerhiệnđangđốimặtvớinhucầuphảicómộtkiếntrúcchogiaiđoạn5,nhưngDowsẽhọccáchxâydựngnhữngkhảnăngcủagiaiđoạn5khicôngtypháttriểntronggiaiđoạn4.Tronggiaiđoạn4,Dowsẽgắnvàchạyngàycàngnhiềumô-đun.Tronggiaiđoạn5,côngtysẽgắnvàchạycáchướngkinhdoanhmới,chứkhôngcònlàmô-đunkinhdoanhnữa.

Môtảđặcđiểmcủadoanhnghiệpgiaiđoạn5

Tronggiaiđoạn5,cácbộphậnkinhdoanhsẽđộclậpvàsẵnsàngkếtnối.Cácloạigiaodiệnphầnmềmtheochuẩncôngnghiệpvàcáctáctửthôngminh(Intelligentagent)(11)đangđượcpháttriểnsẽtrở

nêncựckỳquantrọngtronggiaiđoạnnày.Nhữnggiaodiệnchuẩnchophépcácthànhphầncủahầuhếtcácdoanhnghiệpđềucóthểtíchcựcliênkếtvớidoanhnghiệpkhác–dĩnhiênvớisựđồngývàbảovệphùhợp.Cáctáctửthôngminhsẽgiúptìmkiếmcơhội,thỏathuậngiácảvàtựđộngmôigiớicáchợpđồngtronggiớihạnchophép.Bảng8-1mởrộngBảng4-1đểmôtảcácđặcđiểmcơbảncủagiaiđoạn5,sovớinhữnggiaiđoạntrước.

Tronggiaiđoạn5,cácdoanhnghiệpsẽlựachọnvàchophépcácđốitáckinhdoanhtruycậpdữliệuvànhữngquytrìnhkinhdoanhquantrọng.MộtvídụvềsựxâmnhậpnàylàUPSđưaphầnmềmcủamìnhvàocáchệthốngERPlớn.KếtquảcủamốiquanhệđốitácnàylàkháchhàngcủacácnhàcungcấpERPlớn,thôngquamô-đunmuahàngtronghệthốngERPcủamình,sẽcómộtkếtnốitrựctiếpđếntrangwebcủaUPSđểthựchiệncáccôngviệclogisticsvàtheodõibưukiện.Bằngcáchmởrakhảnăngnghiêncứucủamìnhtớikháchhàng,IBMđangđitheohướngtáicấuhìnhdoanhnghiệp.TrangwebAmazonchuyênbáncácloạisáchhiếmvàcácmặthàngkhácliênkếtvớihàngnghìnngườibánvớihàngtriệungườimua.Kháchhàngcóthểxemtrướcmặthàng,cácyêucầuvàgiácả.Amazonsẽkếthợpngườibánvàngườimua.Cácnỗlựcnàykhôngphảilà“Dựánkinhdoanhnăngđộng”nhưngchúngbáohiệuchokhảnăngkinhdoanhsắptới.

Tronggiaiđoạn5,cácthànhphầnkinhdoanhsẽdựavàotàisảntrítuệriêngcủachủdoanhnghiệpvàbaogồmítnhấtnhữngyếutốsau:

1. Quyđịnhkinhdoanh:cáchtiếnhànhkinhdoanhcủathànhphần

2. Quytrìnhkinhdoanh:cácbướcquytrìnhkinhdoanhtốiưuhóađượcchiasẻvớicácđốitáctiềmnăng

3. Dữliệu:dữliệuquantrọngphảiđượcchiasẻvàbảomậtvìlýdocạnhtranhhoặcluậtpháp,truycậpquacácgiaodiệnmô-đunchuẩn

4. Giaodiện:nhữngcáchthứcchuẩnđểliênkếtcácthànhphầnvớicácđốitác,baogồmkháchhàng,chínhquyền,liêndoanh,nhàcungcấp,côngtythuêngoài,nhàcungcấpdịchvụvàcácnhàquảnlý

5. Bảomật:cácquyđịnhvềkếtnối,mãhóa,tựchuẩnđoán,bảovệkhỏicáccuộctấncôngvàcácquyđịnhtươngtự

6. Cácquyđịnhvềkếtnối:cácquyđịnhchiếnlượcđượcthỏathuậnđượcđưavàothànhphần

Hình8-1Cácyêucầuhọchỏicủanămgiaiđoạnkiếntrúc

Silodoanhnghiệp

Chuẩnhóacôngnghệ

Tốiưuhóalõi

Đơnthểdoanhnghiệp

Dựánkinhdoanhnăngđộng

KhảnăngIT

ỨngdụngITđịaphương

Nềnkỹthuậtchung

Cácquytrìnhvàcơsởdữliệutheochuẩntoàncôngty

Càcmô-đunquytrìnhkinhdoanhgắnlàchạy

Sápnhậpdễdàngvàohệthốngcủađốitác

Mụctiêukinhdoanh

ROIcủacácđềxuấtkinhdoanhđịaphương

GiảmchiphíIT

Chiphívàchấtlượngcủacáchoạtđộngkinhdoanh

Thờigianramắtthịtrường,tínhlinhhoạtchiếnlược

ROIcủacácdựánkinhdoanhmới

Khảnăngquảnlýquantrọng

Quảnlýthayđổidocôngnghệtạonên

Thiếtkếvàcậpnhậtcácchuẩn;đầutưvàocácdịchvụchiasẻ

Địnhnghĩavàđolườngcácquytrìnhlõitoàncôngty

Quảnlýcàcquytrìnhkinhdoanhcóthểsửdụnglại

Tạoracácthànhphầnkinhdoanhđộclập

Ngườixácđịnhcácứngdụng

Lãnhđạokinhdoanhđịaphương

ITvàlãnhđạocácđơnvịkinhdoanh

Lãnhđạocấpcaovàngườichịutráchnhiệmcàcquytrình

LãnhđạoIT,kinhdoanhvàquảnlýngành

LãnhđạoIT,kinhdoanh,quảnlýngànhvàcàcđốitác

CácvấnđềvềđiềuhànhIT

Đolườngvàtraođổigiátrị

Thiếtlậptráchnhiệmtheođịaphương/khuvực/toàncầu

Liênkếtcàcưutiêncủadựánvớicácmụctiêukiếntrúc

Xácđịnh,tìmnguồncungứngvàđầutưvàocácmô-đunkinhdoanh

Điềuhànhliêndoanh

Tốiưu

Cáchệquảchiếnlược

hóatheođịaphương/chứcnăng

HiệuquảITHiệuquảkinhdoanh/vậnhành

Linhhoạtchiếnlược

Cấuhìnhhữucơ

Chuẩnbịchogiaiđoạn5

Ítcódoanhnghiệpnàosẵnsàngsuynghĩnghiêmtúcvềviệchọsẽlàmgìđểchuyểnsanggiaiđoạn5.Nhưng,cũnggiốngnhưcácgiaiđoạntrước,giaiđoạn5làsựpháttriểntựnhiêntừtínhđơnthểcủagiaiđoạn4.Rõràngcónhiềuvấnđềvềchiếnlược,luậtđịnh,kỹthuật,tàichính,rủiro,v.v...cầnđượcxemxét.Tuynhiên,chúngtôitinrằngkháiniệm“danhmụccácbộphậnkinhdoanh”tíchcựckếtnối–dựatrêncáckhảnăngriêngcủachúngtrongcácthànhphần–làmộtsựmởrộnghợplýcácđiềukiệnkinhtếvàkinhdoanhmàchúngtađangphảiđốimặthiệnnay.

Trongtươnglaigần,chúngtôikhuyêncácdoanhnghiệptậptrungtậndụngtốiđacácgiátrịcủagiaiđoạnkiếntrúchiệntại.Bằngcáchnày,doanhnghiệpsẽđịnhvịchogiaiđoạnkếtiếp–vàchotấtcảcáclợiíchđikèmvớigiaiđoạnđó.Cácdoanhnghiệpkhôngnênồạttriểnkhaicáckhảnăngkiếntrúcdoanhnghiệpvàtrôngđợiquánhiềuvàonhữnglợiíchđếntừviệctriểnkhaimangtínhbùngnổnày.Nhưngchúngtôitinrằngkhixâydựngnềntảngvậnhành,cácdoanhnghiệpsẽhoạtđộnghiệuquảhơn.Hãysuynghĩxemsựkếtnốinăngđộngcóýnghĩagìvớidoanhnghiệp–điềuđósẽgiúpbạnvạchranhữngmụctiêukiếntrúcvàxácđịnhcácmô-đunkinhdoanhcầnthiếttronggiaiđoạn4.

Chương9-Bắttayvàothựchiện–Chươngtrìnhcủalãnhđạo

TrongChương1,chúngtôiđãmôtảcáclợiíchcủanềntảngvậnhành.Vậybâygiờ,bạnmuốndoanhnghiệpcủamìnhđạtđượcđiềugì?

Đạtlợinhuậncaohơn?

Nhanhchóngtungsảnphẩmrathịtrường?

CáckhoảnđầutưITthuđượcgiátrịcaohơn?

Giảm15%chiphíIT?

Truycậptốthơntớidữliệuchungvềkháchhàng?

Giảmrủirokhicáchệthốngtốiquantrọngbịsaihỏng?

80%lãnhđạocấpcaohàilòngvềcôngnghệ?

Đểđạtđượccácmụctiêukểtrênthôngquanềntảngvậnhành,cònmộtcâuhỏinữabạnphảitrảlời:Chươngtrìnhlãnhđạođểxâydựngvàtậndụngnềntảngvậnhànhnàylàgì?

Xuyênsuốtcuốnsáchnày,chúngtôiđềcậptớicáchthứcdoanhnghiệpxâydựngvàtậndụngcáckhảnăng.Chươngnàysẽbànvềchươngtrìnhlãnhđạo.Trướchết,chúngtôisẽxemxét9“triệuchứng”củamộtnềntảngvậnhànhkhônghiệuquả–doanhnghiệpcàngcónhiềutriệuchứngnàythìbanquảntrịcấpcaocàngphảigấprúthànhđộng.Sauđó,chúngtôisẽxemxétcácbướcđểthiếtkếvàcânnhắclạinềntảngvậnhành,đồngthờiđưaramộtsốbàihọcvềtổchức.Cuốicùng,chúngtôisẽxácđịnh10nguyêntắclãnhđạoquantrọngnhấtđểxâydựngvàtậndụngnềntảngvậnhành.

Cáctriệuchứngcủanềntảngvậnhànhkhônghiệuquả

TrongChương1,chúngtôiđãcungcấpmộtsốdấuhiệucảnhbáovềmộtnềntảngvậnhànhkhônghỗtrợchiếnlược.Bâygiờ,chúngtôisẽxemxétkỹlưỡngcácdấuhiệunày,chỉranhữngbiểuhiệncủavấnđềvàcácchuẩnđođểdoanhnghiệptựđánhgiánềntảngvậnhành.

Mộtcâuhỏicủakháchhàngcónhiềucâutrảlời

Khikháchhàngnhậnđượcnhiềucâutrảlờikhácnhautừcácbộphậnkhácnhaucủadoanhnghiệpchocùngmộtcâuhỏi,cóhaiđiềutệhạixảyra.Thứnhất,kháchhàngsẽcảmthấybựcmìnhvàrốitrí.ĐâychínhlàđiềuDeltaAirtừnggặpphảikhinhânviênkhôngthểtrảlờichínhxáccâuhỏivềthờigiancủachuyếnbay.Thứhai,nhânviênmấtthờigianthựchiệnlạicôngviệcđểkhắcphụcsailầm.TạiDelta,kếtquảlànhânviêncảmthấythấtvọngvìhọkhôngcócáccôngcụđểthựchiệncôngviệccủamình–mộtcuộcđốiđầugiữanhữngkháchhàngbịthấtvọngvànhữngnhânviênkhôngđượctrangbịtốtthậtchẳngvuivẻhayhiệuquảchútnào.Rồisauđó,phảisửalạithôngtinchochínhxác.TrướckhiDeltađầutưvàohệthốngđầunãoDelta(xemChương3)–nhânviênphảisửdụngcáchệthốngkhácnhauvớicácdữliệukhácnhau,thậmchícókhicòntráingượcnhau–khônghềcónềntảngvậnhành.ThậtraDeltacómộtvàinềntảngvậnhànhtheochứcnăngnhưngchúnglạikhôngtươngthíchvớinhau.

Hãynghiêncứuhoạtđộngcủamộtbộphậngiaodịchkháchhàngmàbạnbiếtrõtrongnămvừaquavàtựhỏixemnhânviênphảidànhbaonhiêuthờigiansửachữa–tứclàthựchiệnlạicôngviệcmàlẽraphảiđượcthựchiệnđúngngaytừđầu.Câutrảlờilýtưởnglà0.Tỷlệnàycàngcao,doanhnghiệpcàngphảigấprúttiếnhànhthayđổi.

Cácquyđịnhmớiđòihỏinhiềunỗlực

ĐốivớimộtsốdoanhnghiệpthamgiathịtrườngchứngkhoánMỹ,ĐạoluậtSarbanes-Oxleylàđộnglựcđểtạonênmộtnềntảngvậnhànhtốthơn,thỏamãncácyêucầubáocáomớicủachínhphủ.Nhiềudoanhnghiệpkhácvẫnchưaphảidồntàinguyêntừcácđềxuấtkinhdoanhquantrọngkhácđểthựchiệnđạoluậtnày.TheocuộcthămdòcủatạpchíCIOMagazine,gần50%cácdoanhnghiệp

lớnđã“ngốn”hơn15%ngânsáchITnăm2005đểtuânthủcácquyđịnhcủaSarbanes-Oxley.KhichiasẻconsốnàyvớicácCIO,GaryBeach–chủbáoCIOMagazinenhậnđượcrấtnhiềusựtánđồng.Sauđó,mộtCIOnóivớiông:“Tôiđãthựchiệnnhiềucuộctiếpxúcbánhàngsongchưabaogiờnghethấynhânviênkinhdoanhnàolạinóivớikháchhàngtiềmnăngrằnganhnênchọnchúngtôivìchúngtôituânthủquyđịnhtốthơnđốithủ.”

Việctuântheoquyđịnhluôngâyracácchiphígiántiếpnhưnghầunhưmỗinămđềucócácquyđịnhmới.Nềntảngvậnhànhsẽlàmgiảmđángkểchiphíbiênhạnđểđápứngquyđịnhkếtiếpbằngcáchtạoramộtkhảnăngtruycậpdữliệuvàchuẩnđocóthểsửdụnglạiđược.DoanhnghiệpcủabạntốnbaonhiêuphầntrămngânsáchITđểchạytheocácyêucầuquyđịnhmới(thườngđượcgọilà“đầutưbắtbuộc”)?Nếutỷlệnàykhônggiảmtheothờigian,vàđặcbiệtnếunógầntới15%,hãyhànhđộngngay.

Tínhlinhhoạttrongkinhdoanhyếuvàcácđềxuấttăngtrưởngkhôngsinhlời

Đểpháttriểncáckhảnăngmớiđòihỏinhiềuthờigian.Dođó,khimộtđềxuấttăngtrưởngyêucầudoanhnghiệpphảipháttriểncáckhảnăngmới,nóthườngchậmsinhlãi.Chẳnghạn,việcsápnhậpvàthâutóm–nhưtrườnghợpcủaTimeWarner-AOLhayChaseManhattan-JPMorganđềuchậmmanglạihiệuquảkinhtếnhưmongmuốnvìchúngđềukhôngthểtậndụngđượcnềntảngvậnhànhhiệntại.Tươngtự,cácđềxuấtvềthịtrườngmớinhưsựxâmnhậpcủaAT&TvàolĩnhvựctruyềnhìnhhaycácnỗlựcđiđầucủaGMvớiOnStar(12),thườnglàmtăngdoanhthuhơnlàtănglợinhuận.

Theonghiêncứucủachúngtôi,nhữngdoanhnghiệpcótỷlệcácquytrìnhkinhdoanhlõiđượcsốhóacaosẽlinhhoạthơn.Ngượclại,cácdoanhnghiệpchưaxâydựngvàtậndụngcáckhảnăngđượcsốhóasẽthấtbạivìhọphảixâydựngcáckhảnăngmớichotừngđềxuấtmới.Vậycácđềxuấtchiếnlượcmớicủadoanhnghiệpcảithiệncáckhảnănghiệncóhaykhông?Mộtchuẩnđohiệuquảvềtínhlinhhoạtlàtỷlệdoanhthucủadoanhnghiệptừcácsảnphẩmmớiđượctungratrongbanămgầnđây.

ỞChương1,chúngtôiđãđềcậpđếntỷlệnàytrongcácdoanhnghiệpthamgianghiêncứu,tỷlệdoanhsốtừnhữngsảnphẩmmới

đượctungratrongbanămgầnđâylà24%.Độlinhhoạtnàythayđổimạnhmẽngaytrongcùngmộtngành.Vídụ,ngànhsảnxuấtcótỷlệlà24%.Trongđó,chỉcó1/3doanhnghiệplinhhoạtvàđạt50%doanhsốtừcácsảnphẩmmớiđượctungratrongbanămqua.Cácdoanhnghiệpkémlinhhoạtnhấtchỉđạt5%doanhsốtừcácsảnphẩmmới.Chínhnềntảngvậnhànhđãtạonênsựkhácbiệtlớn.

Doanhnghiệpcủabạnlinhhoạtđếnmứcnào?Nămvừaqua,tỷlệdoanhsốtừcácsảnphẩmmớiđượctungratrongbanămtrởlạiđâylàbaonhiêu?Cácđềxuấtmớicủadoanhnghiệpsinhlờiđếnđâu?Mứcđộkhẩncấpcủaviệcbắttayvàothựchiệnđangởmứcnào?

ITluônlàkhâutrìtrệ

NhiềudoanhnghiệptriểnkhaiITtheohướngcũ(bằngcáchkếtnốivớicácchiếnlượckinhdoanhvàsauđóliênkếtvớiIT)thườngchothấyITlàkhâutrìtrệchứkhôngphảilàmộttàisảnchiếnlược.Trongnhiềudoanhnghiệp,thờigiantriểnkhaimộthệthốngmớinhằmhỗtrợchomộtđềxuấtchiếnlượcmớikéodàimộtđếnhainăm.Trongthờigianđó,thịtrườngvàhoạtđộngkinhdoanhsẽthayđổi.Ngượclại,CitibankAsiatriểnkhaicácdịchvụtạicácthịtrườngmớinhanhhơnđốithủcạnhtranhnhờsửdụngkhảnăngxửlýthẻtíndụnghiệncóvàđiềuchỉnhchophùhợpvớiyêucầuđịaphương.CònUPSthườngxuyêntungracácdịchvụmớichokháchhàngdựatrênthôngtincủabưukiệnvàkháchhànghiệntại.Cácdoanhnghiệpthànhcôngnhấtngàycàngđòihỏicácdựánphảimanglạigiátrịmớitheochukỳ90ngàymộtlần.

BằngcáchtậptrungcáckhoảnđầutưITđểhỗtrợviệcchuẩnhóavàtíchhợpmôhìnhhoạtđộng,doanhnghiệpsẽchuẩnbịchocácđềxuấtchiếnlượctrongtươnglai.Vậybạncầnthờigiantrungbìnhbaolâuđểchuẩnbịchocácđềxuấtmới?Nếucácdựánlớncủabạnkhôngthườngxuyênmanglạigiátrịtrongthờigiangầnmộtnăm,bạncầnphảibắttayvàohànhđộngngay.

Cácquytrìnhkinhdoanhvàhệthốngkhácnhauthựchiệnmộtcôngviệcnhưnhau

Mộtcôngtysảnxuấttoàncầumàchúngtôithamquancótới29hệthốngđặthàng.Mộtcôngtybảohiểmlớncóhơn30phươngthứckhácnhauđểtrảtiềnchokháchhàng.Mộtcôngtydượcphẩmcó18

hệthốngquảnlýhàngtồnkho.Cònmộtcôngtybảohiểmkháccóhơn20hệthốngbảohiểm.BộphậnITcủanhữngcôngtynàyvậnhànhcáchệthống,cảitiếnchứcnăngkhiđượcyêucầuvàbảotrìnềntảngcôngnghệhỗtrợchotừnghệthốngriêngbiệt.Cáchệthốngdưthừarấttốnkém.Thêmvàođó,chúngrấtkhótươngtácvớinhữnghệthốngkhác,vìvậycôngtysẽgặprủirokhidữliệuđượcbáocáokhôngchínhxáchaykhibanquảntrịđưaraquyếtđịnh.Thỉnhthoảng,nhữngđơnvịkinhdoanhriêngbiệtrấtcầncócáchệthốngkhácnhauhỗtrợchocùngmộtquytrình;còntronghầuhếtcáctrườnghợp,chiphíđểtriểnkhaicáchệthốngvàquytrìnhchungsẽkhôngđángkểsovớilợiíchđạtđược.Tuynhiên,nhiềucôngtylạiđangđầutưvàosựkhácbiệtkhôngmanglạigiátrịvàrấtcókhảnănglàmxóimònnềntảngvậnhành.

Doanhnghiệpcủabạncótấtcảbaonhiêuquytrìnhkinhdoanhvàhệthốngkhácnhaucùngthựchiệnmộtcôngviệc?Chúngcólàmtăngthêmgiátrịkhông?Nếusốlượngcáchệthốngdưthừatrongdoanhnghiệpkhônggiảmdần,hãybắttayvàohànhđộng.

Thiếuthôngtincầnthiếtđểđưaraquyếtđịnh

Cáccửahàng7-ElevenJapanđặthàngmộtngàybalầnvàgiaohàngtrongngàydựatrêncácthôngtinvềdoanhsố,thờitiếtvàlượnghàngtồnkho(xemChương8).TậpđoànkháchsạnMarriottđịnhgiáphòngdựatrênthôngtindựbáovềnhucầutheotừngphút.Songthựctếnhiềudoanhnghiệpvẫndựavàoviệcđánhgiáángchừngvàphầnbảnnăngđểđưaracácquyếtđịnhquantrọng.Cácdoanhnghiệpđãmấtmộtkhoảntiềnkhổnglồđểpháttriểntrungtâmdữliệu,triểnkhaicáchệthốngquảnlýquanhệkháchhàngvàlắpđặtcáclớptrunggianđểdễdàngtruycậpdữliệu.Tuynhiên,tấtcảnhữngkhoảnđầutưnàychưahẳnđãgiúphọđưaranhữngquyếtđịnhtốthơn–dothiếudữliệuphùhợphoặcdongườiraquyếtđịnhkhôngbiếtcáchsửdụngchúnghợplý.

Mộtnềntảngvậnhànhvữngchắcphảichứađựngdữliệumàngườiraquyếtđịnhcần.Dữliệucầnđượcsửdụngtuântheocácquytrìnhchuẩn.Nhữngngườiraquyếtđịnhtrongdoanhnghiệpcủabạncóđưaracácquyếtđịnhphùhợpdựatrêncùngmộtnhómdữliệuhữuíchvềkháchhàngvàsảnphẩm?Nếukhông,bạncầnhànhđộngngay.

Nhânviênchuyểndữliệutừhệthốngnàysanghệthốngkhác

Khinhânviênnhậpdữliệutừhệthốngnàysanghệthốngkhác,họđanglàmmộtcôngviệcmàmáytínhthựchiệntốthơn.Tệhơnnữa,quytrìnhnàyrấtdễgâyralỗi,vàtàinguyênhiếmnhấtcủadoanhnghiệp–sựtậptrung–lạiđangbịlãngphí.Cáccôngtydịchvụtàichínhtừlâuđãcócácquytrìnhkinhdoanhlõicógiátrịđượcxửlýtựđộng.Xửlýtựđộngchỉcácquytrìnhkinhdoanh,chẳnghạnmuahoặcbánchứngkhoán,cóthểđượchoànthànhmàkhôngcầnconngườiphảinhúngtayvào.Kháiniệmxửlýtựđộngcóthểđượcsửdụngtrongbấtkỳngànhnào–nhiềucửahàngbánlẻvànhàcungcấpdịchvụcócáchệthốngtựđộngđặthàngđểthựchiệncôngviệcnàyhàngngày.Vídụ,HPcóchứcnăngtựđộngthaythếkhimáyinhếtmựcmàkhôngcầnngườidùngphảicanthiệp-trongmộtsốgiớihạnnhấtđịnh.

Trungbình,cácdoanhnghiệptựđộnghóa19%hoạtđộngbánhàngvà23%hoạtđộngthumua–vàgiữacácngànhkhôngchênhlệchnhiều.Tuynhiên,1/3doanhnghiệpđượcsốhóanhiềunhấttựđộnghóatới50%hoạtđộngbánhàngvà55%hoạtđộngthumua.Vậybạnsẽsosánhthếnàođây?Tỷlệcácquytrìnhgiaodịchlõitrongdoanhnghiệpbạnyêucầunhânviênphảilấydữliệutừhệthốngnày,chỉnhsửanóvàsauđónhậpvàomộthệthốngkháclàbaonhiêu?Nếutỷlệnàykhôngliêntụcgiảmdần,hãyhànhđộngngay.

BanquảntrịcấpcaosợphảibànbạcvềcácvấnđềIT

MộtnguyêntắccơbảntronghoạtđộngđiềuhànhITởhầuhếtcácdoanhnghiệplàcómộthộiđồngcấpcaochuyênlàmviệcvớiIT.CáchộiđồngnàyrấtquantrọngđốivớiviệcthiếtlậpcácnguyêntắcITvàcácưutiênvềđầutưIT.Mặcdùvấnđềnàyđóngvaitròquantrọng,songnhiềulãnhđạocấpcaovẫnengạicáccuộchọpbanchỉđạoIT–màtheolờimộttrongsốhọnhậnxétthìchúng“hếtsứcbuồntẻ”.Vớimộtsốdoanhnghiệp,khôngcógìlạkhicáclãnhđạocấpcaocửnhânviênđithaytạicáccuộchọpnày.

KhilãnhđạocấpcaokhôngthamgiavàoviệcđưaraquyếtđịnhIT,họkhôngthểđưaraphươnghướnghoặccáchkhenthưởngđểdoanhnghiệpcóthểxâydựngvàtậndụngnềntảngvậnhành.Nếucáclãnhđạocấpcaokhôngthamgia,bộphậnITsẽchịuquánhiềurủi

ro–vàdođódẫnđếnviệcđầutưcàngíttiềncàngtốt.

CIOcủamộtdoanhnghiệpmứctrungbìnhđãđánhgiátỷlệthànhcôngcủahộiđồngcấpcaonhấtcủamìnhlà3,5(thangđiểmtừ1đến5).Trongkhiđó,CIOcủacácdoanhnghiệpxuấtsắclạiđánhgiácáchộiđồngcủamìnhđạt4,1(thangđiểm1đến5).CIOcủacáchộiđồngthànhcôngđưarachươngtrìnhthảoluậntậptrungvàocácvấnđềchiếnlượcvàcáclựachọn.Việcđánhgiádựánvànhữngvấnđềkỹthuậtchitiếtsẽđượcthựchiệnởmộtnơikhác.HộiđồngcấpcaonhấttrongdoanhnghiệpcủabạnđãđưaracácquyếtđịnhIThiệuquảđếnmứcnào?Nếuđánhgiádưới3,5điểm,hãyhànhđộngngay.

BanquảntrịkhôngbiếtITcóđemlạigiátrịcaohaykhông

NếucáclãnhđạocấpcaokhôngbiếtITcómanglạigiátrịcaohaykhông,thìchắcchắncâutrảlờisẽlàkhông.KhinhữngdoanhnghiệpxâydựngcáckhảnăngIT,hoặclàhọphảitậndụngcáckhảnăngtheohướngrõràngvàcóthểtínhtoán,hoặclàhọđanglãngphítiềnbạc.Gầnđây,khiCIOcủamộtcôngtydịchvụtàichínhlớnđangngồitrongmộtcuộchọp,ôngnhậnđượccuộcgọitừCEOcủamình–vịnàyhỏi:“Dựán[XYZ]sẽảnhhưởngđếnkiếntrúcdoanhnghiệpcủachúngtanhưthếnào?”Nếubạnchưabaogiờsuynghĩvềcâuhỏinày,bạnlàmộtphầncủavấnđềchứkhôngphảilàmộtphầncủagiảipháp.

NhưđãnêutrongChương5,lãnhđạocấpcaocủacácdoanhnghiệpthuđượcgiátrịchiếnlượctừITđềuvạchrõcácyêucầuvềkiếntrúcdoanhnghiệpvàgiámsátkếtquảcủacácđềxuấtkiếntrúc(Bảng5-1).Cáclãnhđạocấpcaonàycóthểmôtảđượckiếntrúccủadoanhnghiệpởmứctổngquan.Tỷlệcáclãnhđạocấpcaotrongdoanhnghiệpcủabạncóthểmôtảkiếntrúcdoanhnghiệpởmứctổngquanlàbaonhiêu?Nếucâutrảlờilàdưới1/3,hãyhànhđộngngay.

Bâygiờ,hãynhìnlạicáccâutrảlờicủabạnđốivớicáccâuhỏivềtriệuchứng,vậyđộcấpbáchmàdoanhnghiệpcủabạnphảitiếnhànhthayđổiđangởmứcnào?Nếudoanhnghiệpbạnđạtđếnngưỡngđãnêucủabấtkỳtriệuchứngnào(chẳnghạn:dưới1/3lãnhđạocấpcaocóthểmôtảkiếntrúcdoanhnghiệp),cácquytrìnhkinhdoanhvàkhảnăngITđangbịxóimòn,chứkhônggiúpbạngiatăngsứccạnhtranh.

Doanhnghiệpcàngcónhiềubiểuhiệnthấphơn(sovớingưỡng)thìnềntảngcàngyếukémvàbanquảntrịcàngphảilưutâm.Phầntiếptheosẽtrìnhbàytómtắtcácbướcđểđẩylùicácbiểuhiệntrênbằngcáchthiếtkếvàcânnhắclạinềntảngvậnhànhcủadoanhnghiệp(chươngtrongngoặcsẽcungcấpchitiết).

Cácbướccơbảnđểcânnhắclạinềntảngvậnhành

Chúngtôinhấttrírằngbạnnêntuântheo6bướckhicânnhắclạinềntảngvậnhànhcủamình:

1. Phântíchnềntảngvậnhànhhiệntại(Chương1)

2. Xácđịnhmôhìnhhoạtđộng(Chương2)

3. Thiếtkếkiếntrúcdoanhnghiệp(Chương3và4)

4. Thiếtlậpcácưutiên(Chương4và5)

5. ThiếtkếvàtriểnkhaimôhìnhliênkếtIT(Chương6)

6. Tậndụngnềntảngvậnhànhđểtăngtrưởng(Chương8)

Banquảntrịcấpcaophảicùngnhaucânnhắccácbướctrên.Đểcókếtquả,bốnbướcđầucầnđượcbànbạchếtsứcnghiêmtúcngaycảkhicácthànhviêntrongbanquảntrịđốiđầuvớinhau.Nếumọingườinhanhchóngđiđếnsựđồngthuận,cácbướcnàysẽxácđịnhhướngđichodoanhnghiệp–cáchthứcdoanhnghiệpsẽtăngtrưởng,dựánnàocầnđượcthựchiện,vốnđầutưITsẽđượcsửdụngnhưthếnào.Nếukhôngdẫndắtmọingườithànhcôngkhinhậnthứcchungvềmôhìnhhoạtđộngvàkiếntrúcdoanhnghiệp,bạnsẽlãngphítàinguyêncủadoanhnghiệpvàocácdựánkhôngquantrọng,vànósẽđánhmấtdầnkháchhàng.

Bước1:Phântíchnềntảngvậnhànhhiệntại

HãynghiêncứulạiHình1-3và1-4.Đâylàcácbảnphântíchtóm

lượcvềnềntảngvậnhànhcủaUPSvàchínhquyềnthủđôWashington.Hãysửdụngmẫunày(Hình1-2)đểđánhgiá,xemxéttừngyếutốtrongnềntảngvậnhànhdoanhnghiệpcủabạn.Sauđâylàcáccâuhỏimàbạncầnsuynghĩ:

CácquytrìnhnàođượcsốhóatừAđếnZ?Cácgiaodịchchủyếucủadoanhnghiệplàgì?

Dữliệunàocóthểdễdàngđượcnhânviênvàkháchhàngtruycập?Đócóphảilàthứhọcầnnhấtđểđưaracácquyếtđịnhsẽảnhhưởngđếnkháchhàngvàgiátrịcổđông?

Cácyếutốnàotrongcơsởhạtầngđạtchuẩntoàncầu?

Cơsởhạtầngcócungcấpđượcđộbảomật,khảnăngtruycậpdữliệuvàtínhlinhhoạtmàbạncần?

Nềntảngvậnhànhcủabạncónhữngđiểmmạnh,điểmyếunào?

Bước2:Xácđịnhmôhìnhhoạtđộng

Môhìnhhoạtđộngcủabạncầnchứađựngcácyêucầuchuẩnhóavàtíchhợp.Đểthiếtkếnó,hãytuântheocácbướcsau:

Xácđịnhcácquytrìnhnàosẽlàmbạnkhácbiệtvớiđốithủcạnhtranh.Hãyxácđịnhcácyếutốnàotrongcácquytrìnhnàycầnphảiđượcchuẩnhóachotoàndoanhnghiệp.

Hìnhdungvềtrảinghiệmcủakháchhàngtheocáchnósẽxảyra.Hãyxácđịnhxemviệctíchhợpdữliệuvàliênkếtgiữacácquytrìnhnàolàcầnthiếtđểlàmđượcviệcnày.

Xácđịnhbạnmuốndoanhnghiệptăngtrưởngtheohướngnào?Bạnmuốnbánnhiềusảnphẩmvàdịchvụhơnchokháchhànghiệntại?Haybạnmuốnmởrộngratoàncầu?Bạnmuốnthâutómđốithủcạnhtranh?Haybạnmuốnthâutómhoặcpháttriểntrongcáclĩnhvựckinhdoanhliênquan?

Khiđãxácđịnhđượcnhữngkỳvọngcủamình,hãynghiêncứuHình2-1và2-3đểquyếtđịnhmôhìnhhoạtđộngnàođápứngtốtnhấtcácyêucầucủabạn.Điềuđángmừng(vàđángbuồn)làbạnchỉ

cóbốnchọnlựa.Hãychọnlấymộtmôhìnhchủđạochomỗicấpđộtrongdoanhnghiệpđểđưarađượcmộttầmnhìnrõràngvềcáchthứchoạtđộngcủadoanhnghiệp.

Bước3:Thiếtkếkiếntrúcdoanhnghiệp

Khiđãxácđịnhđượccáchbạnmuốnhoạtđộngvàtăngtrưởng,hãysẵnsàngđiềuchỉnhcácquytrìnhkinhdoanhlõi,dữliệuchung,cáccôngnghệcơbảnvàcácgiaodiệnchủyếuvớikháchhàngcủatoàndoanhnghiệp.HãybắtđầubằngviệcsửdụngnhữngmẫumôhìnhhoạtđộngtrongChương3đểđịnhhướng.Chẳnghạn,nếumôhìnhhoạtđộngnềntảngcủabạnlàHợpnhất,Hình3-2sẽchỉrabayếutốmàmôhìnhhoạtđộngđóbắtbuộcphảicó:cácgiaodiệnkháchhàng,quytrìnhvàdữliệu.Hãysửdụngcácmẫuphùhợp(Hình3-2,3-4,3-6và3-8)chomôhìnhhoạtđộngcủamình.

Nếubannhậnthấymìnhcóquánhiềuyếutốđểđưavàobảnthiếtkế,hãythảoluậnlạivớicấpcaohơn.Khôngnêncốgắngxácđịnhtừngquytrình,yếutốdữliệuhaycôngnghệquantrọng.Hãyxemxétcácyếutốchủyếunàosẽtạonênphầncốtlõinhấtcủadoanhnghiệp–nềntảngvậnhànhcủabạn.

Bước4:Thiếtlậpcácưutiên

Hầuhếtcácdoanhnghiệpđềucónhiềuđềxuấttiếnhànhthayđổihơnlànhữnggìhọthậtsựcóthểtriểnkhai.Thiếtkếlõikiếntrúcdoanhnghiệpchothấycácưutiêncủadoanhnghiệpvìnónhấnmạnhnềntảngcủacáckhảnăngtrongtươnglai.Việcxâydựngnềntảngvậnhànhđòihỏibanquảntrịphảitậptrung,đặcbiệtlàphảidànhthờigianchonó.Danhmụccácdựáncủadoanhnghiệpphảiphảnánhcácưutiêntrongkiếntrúcdoanhnghiệp.

Nhữngngườiđứngđầudựáncầntrảlờicâuhỏisau:Dựánnàycóthểxâydựnghoặctậndụngnềntảngvậnhànhnhưthếnào?

Nếucâutrảlờilàdựánnàykhôngthể,doanhnghiệpnênxemxétkỹlưỡngliệudựánđócógiátrịchiếnlượchaykhông.Nhữngnhucầukinhdoanhcấpbáchcóthểđòihỏicácdựánkhônggiúpgìchokiếntrúcdoanhnghiệp.Nhưng,tronghầuhếtcáctrườnghợp,doanhnghiệpnêntậndụngvốnđầutưdựánđểpháttriểnvàcảitiếnnềntảngvậnhành.

Bước5:ThiếtkếvàtriểnkhaimôhìnhliênkếtIT

Đểgiữvữngsựtậptrungvàoviệcxâydựngvàtậndụngnềntảngvậnhành,cácdoanhnghiệpcầnphảicómôhìnhliênkếtIT.NhưđãđềcậptrongChương6,bayếutốsaulàhếtsứcquantrọng:(1)điềuhànhITởcấpđộcaotrongdoanhnghiệp,(2)tấtcảcácdựánlớnđềuđượcquảnlýtheonguyêntắc,và(3)kếtnốiđểđảmbảoviệcđiềuhànhITvàquảnlýdựánhỗtrợlẫnnhau.

Cảbayếutốnàyđòihỏibanquảntrịphảitriểnkhaicácphươngphápthểhiệnmụctiêucủadoanhnghiệp,thiếtlậpcácưutiên,quảnlýcácmụctiêuvàđolườngkếtquả.Môhìnhliênkếtliêntụctăngcườngmụctiêucủadoanhnghiệptrongcáchoạtđộnghàngngày,trởthànhmộtcôngcụquantrọngtrongviệcxâydựngvàtậndụngnềntảngvậnhành.

Bước6:Tậndụngnềntảngvậnhànhđểtăngtrưởng

Ngaytừbướcđầukhixâydựngnềntảng,bạnđãphảithuđượclợiích.Điềunàynghĩalàtrướchếtbạnphảiđầutưmạnhvàoviệcđàotạovàpháttriển.Nếumọingườitrongdoanhnghiệpkhôngbiếtcáchsửdụngnềntảngthìsẽchẳngthuđượclợiíchgì.Thứhai,phảiliênkếtnóvớiviệckhenthưởngđểmọingườicóđộnglựckhaithácnềntảng.Nếumôhìnhhoạtđộngđòihỏiphảichuẩnhóavàtíchhợp,hãyđảmbảohệthốngkhenthưởngkhuyếnkhíchviệcchuẩnhóavàtíchhợp,chứkhôngphảiđềcaotừngngườihùng.Thứba,hãykhuyếnkhíchvàkhenthưởngchocácsángkiến.Sángkiếnsẽxácđịnh–kểcảtừtrongrangoàihaytừngoàivàotrong–cáccơhộivềsảnphẩmvàthịtrườnghiệntạicũngnhưsảnphẩmvàthịtrườngmới.Sángkiếntừngoàivàotrongxemxétthịtrườngđểxácđịnhcáccơhộicóthểtậndụnghoặcđưathêmvàonềntảng.Sángkiếntừtrongrangoàixemxétnềntảngđểtìmrathứgìđóthuhútđượckháchhàng.Khidoanhnghiệphọccáchtriểnkhainềntảnghiệuquả,đặcbiệtquasựchứngnhậnvềcácđềxuấtthànhcông–mọingườisẽthấyrõhơnvềcáclợiíchcủanềntảng.

10nguyêntắclãnhđạoSaukhinghiêncứuvàlàmviệcvớihàngtrămdoanhnghiệp,

chúngtôiđãđúcrútranhữngbàihọcquýbáutừcáclãnhđạoxuấtsắcthành10nguyêntắclãnhđạođểxâydựngvàtậndụngnềntảngvậnhành.Đâycũnglàbảntómlượcvềcuốnsáchvàlàbảngliệtkênhữngmụccầnkiểmtradànhchotấtcảcáclãnhđạo.

1.Camkếtvàonềntảng

Nềntảngvậnhànhcầngâyđượcảnhhưởnglớnđốivớicáchthứcdoanhnghiệphoạtđộngkinhdoanh.Thayvìxâydựngcácchiếnlượcnhằmđápứngnhucầukháchhànghoặcđốiphóvớicácđềxuấtcủađốithủcạnhtranh,doanhnghiệpnêntậptrungvàonềntảngđểthiếtlậpcácchiếnlượcdựatrênnhữngcơhội,từđótậndụngcáckhảnăngcủamình.Tàiliệuvềhoạtđộngquảntrịđãchỉrarằngdoanhnghiệpphảipháttriểnvàsửdụngcáckhảnăngcủariêngmìnhđểđạtthànhcôngtrêncácthịtrườngtoàncầu.Khungnềntảngvậnhànhsẽcungcấpmộttầmnhìnrõràngvềcáchdoanhnghiệphoạchđịnh,triểnkhaivàtậndụngnhiềukhảnăng.

Cácdoanhnghiệpphảithựchiệnnghiêmtúctínhnguyêntắctổchứcđểxâydựngvàtậndụngnềntảng.Trướchết,doanhnghiệpphảidựavàotínhnguyêntắcđểtuyênbốvềmôhìnhhoạtđộngvàtriểnkhaicácchuẩncầnthiếtcủaquytrình,dữliệuvàcôngnghệ.Thứhai,banquảntrịphảidựavàokỷluậtđểtheođuổicáccơhộichiếnlượcnhằmtậndụngnềntảng.KhiINGDIRECT(Chương3)tungramộtnhómnhỏcácsảnphẩmhiệntạichocácngânhàngmớiởnhữngquốcgiamới,nóđangđingượclạixuhướngtrởthànhmộttổchứctàichínhcungcấpđầyđủdịchvụ.ThànhcôngcủaINGDIRECTphảnánhtínhnguyêntắctrongcảcácquytrìnhkinhdoanhlẫnnhữngquyếtđịnhchiếnlượccủacôngty.

2.Bắtđầuthayđổitừtrênxuốngvàtháodỡcácràocản

Xâydựngnềntảngvậnhànhlàphầncốtlõiđểdoanhnghiệpxâydựngkhảnăngthựcthicácchiếnlược,dođóbanquảntrịcấpcaophảitậptrungvàđưaraquyếtđịnh.Nếukhôngcóđịnhhướngrõrệt,mộtsốhoạtđộngcủadoanhnghiệpsẽrơivàotìnhtrạng“lợibấtcậphại”.Banquảntrịcấpcaocầnlèoláimôhìnhhoạtđộngvàphảithamgiavàoviệcthểhiệnkiếntrúcdoanhnghiệp.Họnênđảmđươngtráchnhiệmhướngkiếntrúcvàonềntảngvậnhànhbằngcáchtrựctiếphoặcthôngquahoạtđộngđiềuhành.

Yêucầucầncósựlãnhđạocủabanquảntrịcấpcaovàtàitrợvốnthểhiệnrấtrõtrongthế“tiếnthoáilưỡngnan”giữangườilãnhđạovàngườituântheo.ViệcxâydựngnềntảngvậnhànhđòihỏiphảiđầutưvàocơsởhạtầngIT,nhưngkhidoanhnghiệpxâydựngnềntảngcủamìnhtheotừngdựánthìcácphươngphápđầutưthườnghạnchếcáckhoảnđầutưquantrọngvàohạtầngcơsở.Chẳnghạn,đơnvịkinhdoanhbuônbánchứngkhoáncủamộtcôngtydịchvụtàichính(cónhiềuđơnvịkinhdoanh)làbộphậnđầutiênxácđịnhdịchvụkháchhàngcógiátrịsửdụngcôngnghệkhôngdây.Phươngphápđầutưcủacôngtyđòihỏiđơnvịđầysángtạonàyphảitựxuấtvốnchotoànbộcơsởhạtầngkhôngdây,mặcdùcácđơnvịkháccũngxácđịnhcôngnghệkhôngdâylàyếutốquantrọngtrongtươnglai.Đốimặtvớivấnđềtoànbộchiphívềcơsởhạtầng,lãnhđạođơnvịkinhdoanhsẽđitheohướngtạorasilovềcôngnghệ,bởimộtgiảipháptoàndoanhnghiệpsẽgâytốnkémvàmấtnhiềuthờigianhơnđểtíchhợpvàonềntảng.Cónhiềugiảiphápđểgiảiquyếttìnhthế“tiếnthoáilưỡngnan”này.Chẳnghạn,côngtycóthểchịumộtphầnchiphícơsởhạtầng.Hoặc,thêmvàođó,đơnvịđầutưsẽđượccácđơnvịtheosaucấpvốnvìđãdámđiđầuvànhậnrủiro.Trongbấtkỳtrườnghợpnào,banquảntrịcấpcaocũngkhôngthểchỉđơngiảnquyếtđịnhcôngtysẽhoạtđộngrasao–nóphảixóabỏđượctấtcảnhữnglựclượngđingượclạivớitầmnhìncủacôngty.Banquảntrịphảitạorađượcmôitrườngđểtiếntớithànhcông.

3.Tạođiềukiệncholõi–Thửnghiệm

Khicácdoanhnghiệpmuốntăngtrưởnglợinhuậnbằngcáchxâydựngvàtậndụngnềntảngvậnhành,chắcchắnhọsẽbắtgặpnhữngcơhộichiếnlượcđầytriểnvọngsonglạikhôngtậndụngđượcnềntảng.Trongnhiềutrườnghợp,khichiếnlượckhôngđượcdựavàonềntảnghiệntại,cácdoanhnghiệpphảithựchiệnchúngtheohướngtáchbiệtvớihoạtđộngkinhdoanhlõi,nhưbộphậnlogisticscủaSchneiderNational,bộphậndịchvụtàichínhcủaUPShayhoạtđộngđấugiátrựctuyếncủaManheim.Cácdựánkinhdoanhnhưvậychophépdoanhnghiệpthửnghiệmnhữnghoạtđộngkinhdoanhcộnghưởngcóthểtạođiềukiệncholõi.

Mộtnềntảngvậnhànhvữngchắcsẽgiúpdoanhnghiệpsẵnsàngđápứngcácnhucầucủakháchhàngtrongtươnglai,Cáccuộcthửnghiệmngoàilõisẽgiúpdoanhnghiệphọchỏivềđượcnhiềuhướngkinhdoanhmớimẻvàcáckhảnăngcủacôngnghệmới.Docácdựán

kinhdoanhnàykhôngdựavàonềntảngcủadoanhnghiệp,chúngsẽchịunhiềurủirohơnvàcókhảnăngsinhlờichậmhơn.Bằngcáchchấpnhậnrằngchúngchỉlàcáccuộcthửnghiệmvàkhôngthuộchoạtđộngkinhdoanhlõi,doanhnghiệpcóthểlậpmộtngânsáchchocáccuộcthửnghiệm,thiếtkếnhữngchuẩnđoriêngđểđánhgiáđộthànhcôngcủatừngcuộcthửnghiệm,tạođiềukiệnđểcáccuộcthửnghiệmtriểnvọngnhấtcóthờigiansinhlãi.

4.Sửdụngkiếntrúcnhưcôngcụlabànvàgiaotiếp

JimCrookes,kiếntrúcsưtrưởngcủaBT,nhậnxét:“Nhiềudoanhnghiệpcócáchệthốngxứngtầm.Cáchệthốngđólàkếtquảcủavănhóa,lịchsửtổchứcvàcơcấuđầutưcủadoanhnghiệp.Cáchệthốngcótínhgắnkếtvàđượctíchhợptốtchỉcóởnhữngdoanhnghiệpđánhgiácaosựgắnkếtvàdịchvụtíchhợp.”

Kiếntrúcdoanhnghiệpcầnđịnhhướngdoanhnghiệpđểgiatăngsựgắnkết.Thiếtkếlõitrongmộttrangvềkiếntrúcdoanhnghiệpcóthểcoinhưchiếclabànđểcácnhàquảnlýđiềuchỉnhsựkhácbiệttrongcácbướctiếptheokhixâydựngcáckhảnăngtổchức.Mụctiêucủakiếntrúcdoanhnghiệpkhôngphảilàtiếnđếnmộtgiaiđoạncuốinàođó,mànhằmđạtđượcmộtbảnthiếtkếvềđịnhhướngcủadoanhnghiệp.Cácdoanhnghiệprấtdễbịlôicuốnvàomộtdựánlớnsắptớihoặcmộtcơhộichiếnlượcmới.Nhưngchínhđiềuđósẽkhiếndoanhnghiệp“nhảybổ”vàodựántiếptheomàkhôngđảmbảochắcrằngnhânviênđangthulợitừdựáncũ.Kiếntrúcdoanhnghiệpphácthảoconđườngmàdoanhnghiệpkhôngngừngxâydựngvàsauđótậndụngcáckhảnăng.Doanhnghiệpsẽtrởnêntiếnbộhơnvàthànhcônghơn.

5.Khôngnhảycócgiaiđoạn

Cácgiaiđoạntrưởngthànhkiếntrúcxácđịnhnhữngbướcchuyểnđổicầnthiếtvềhoạtđộngkinhdoanhđểcủngcốnềntảngvậnhành.Việcnhảycócgiaiđoạnsẽdẫnđếnthấtbạihoặctrìhoãnthờigianthulợi,bởiviệcthayđổivềtổchứccònlớnhơnnhữnggìmàdoanhnghiệpcóthểnhậnđược.Mỗigiaiđoạncócácyêucầuhọchỏikhácnhau(xemBảng4-1).Cácdoanhnghiệpcóthểthulợibằngcáchkhaitháctốiđagiátrịcủagiaiđoạnhiệntại.Chẳnghạn,GuardianLifeInsurancecắtgiảm30%chiphíITtừnăm2000đến2003bằngcáchkếthợpcácmáychủ,thỏathuậnlạicáchợpđồng,

triểnkhaihoạtđộngthuêngoàivàtăngcườngnguyêntắcvềtàichính.Nhữnglợiíchnhưvậycóảnhhưởngtứcthìđếnđiểmmấuchốtcủadoanhnghiệp,trongkhivẫnđịnhvịdoanhnghiệpvàocáclợiíchkinhdoanhlớnhơn.

6.Triểnkhainềntảngtheotừngdựán

Mộtsốlãnhđạomuốngiảiquyếttấtcảcácvấnđềcùngmộtlúc.Tuynhiên,trừphidoanhnghiệpđangtrênđàphásản,phươngthứcgiảiquyếtnhưvậykhôngphảilàmộtýkiếnhay.Việctriểnkhainềntảngtheotừngdựándựavàođộnglựccủacácnhucầukinhdoanhhiệntại.Trongquátrìnhnày,cácyếutốquantrọngnhấtcủakiếntrúcsẽđượcthựchiệntrước.

Mỗidoanhnghiệpđềucócácđềxuấtchiếnlượcquantrọngcầnthựcthi.Cácđềxuấtnàycóthểđượctriểnkhainhanhchóngmàkhônggâyảnhhưởnglâudàiđếntínhhiệuquảvàlinhhoạtcủadoanhnghiệp,hoặcchúngcóthểhỗtrợviệctriểnkhainềntảngvậnhành.Triểnkhainềntảngtheotừngdựángiúpdoanhnghiệpcóthờigianđểhấpthucáckhảnăngmớivàtiếpnănglượngchonhữngbướckếtiếp.

7.Khôngnêntựlàm–Hãythuêngoài

Xácđịnhmôhìnhhoạtđộng,thiếtkếkiếntrúcdoanhnghiệpvàxâydựngnềntảngvậnhànhlàtấtcảnhữngcôngviệckinhdoanhchủchốt.Mọidoanhnghiệpđềucầnkiểmsoátviệcxácđịnhđịnhhướng,songkhitriểnkhai,doanhnghiệpcóthểnhậnsựhỗtrợ.Dĩnhiên,mộtsốquytrìnhchuẩnsẽchỉdànhriêngchomộtdoanhnghiệp.Nhưngkhinhiềunhàcungcấpdịchvụtoàncầutìmthấyđủkháchhàngđểthiếtkếcùngmộtquytrình,cácdoanhnghiệpsẽchẳngcólýdogìđểgiữlạinhữngquytrìnhnàyriêngchomình.

Việcthuêngoàicáckhảnănggiúpbanquảntrịcóthờigiantậptrungvàonhữnghoạtđộngtạonênsựkhácbiệtchodoanhnghiệpvàtăngtrưởnglợinhuận.Cácdoanhnghiệpsẽphảitạmngừngmộtsốhoạtđộngthuêngoàitrongkhichờthịtrườngbênngoàipháttriển,nhưngrútcuộc,nhữngquytrìnhđượcthuêngoàisẽtạonênmộtphầnnềntảngcủahầuhếtcácdoanhnghiệp.

8.Đầutưvàoconngười

Việctựđộnghóacáchoạtđộnglõivàcungcấpnhiềudữliệuhữuíchcóthểkhiếnnhânviêngiảmtínhsángtạo.Nềntảngvậnhànhvừalàcơhộivừalàyêucầuđểpháttriểnvàđầutưvàocáckhảnăngcủanhânviên.HầuhếtcácdoanhnghiệpkhôngđầutưđầyđủvềmặtđàotạovàhuấnluyệnIT,trungbìnhchỉcó2%ngânsáchITđượcsửdụngđểpháttriểnnhânviên.Tệhơnthế,khinềnkinhtếđixuống,việcđàotạonàylàmộttrongnhữnglĩnhvựcđầutiênbịcắtgiảm.

Nhiềudoanhnghiệpcũngđánhmấtcơhộiquantrọngđểhọchỏikinhnghiệmtừviệcđánhgiásautriểnkhai.Hiệnnay,ngàycàngnhiềudoanhnghiệphoạchđịnhmộtphầnngânsáchdựánvàoviệcpháttriểnconngười,baogồmgiáodục,đàotạovàđánhgiásautriểnkhai.Nhữngđánhgiánàysẽđưaranhậnxétnhằmđánhgiádựántiếptheo,dựatrêncácthôngsốvềmứcrủiro,hiệuquảvàcácyêucầutàinguyên.Cácdoanhnghiệphàngđầuliênkếtcácđánhgiásautriểnkhaivớihiệuquảlàmviệccủatừngcánhânvàmứckhenthưởng.

9.Khenthưởngcácýtưởngởcấpdoanhnghiệp

Nềntảngvậnhànhcóthểbịxóimònnếuchếđộkhenthưởngkhôngphùhợp.Nếumọingườiđượcyêucầuphảixâydựngvàtậndụngnềntảngvậnhànhnhưngviệckhenthưởnglạidựatrênhiệuquảđịaphươngthìsẽchẳngaiquantâmđếnnềntảngdoanhnghiệp.Vàinămgầnđây,StateStreetđãđitừmôhìnhđơnvịkinhdoanhtươngđốimangtínhtựquyếtsang“OneStateStreet”.Yếutốthànhcôngchủđạolàviệctăngcườngsựchiasẻvàtáisửdụnggiữacácđơnvịkinhdoanhnhưngvẫnduytrìvănhóacảitiến.Mộtsốyếutốcầnphảithayđổi.Dođó,mộtmôhìnhđiềuhànhmớiđượcthiếtlập,ngânsáchITcủatoàncôngtyđượcxâydựng,vàgầnđây,tổchứcđượccơcấulạiđểbộphậnxửlývàITđềuphảibáocáochophóchủtịchcấpcaokiêmCIOJoeAntonellis.

Đểhỗtrợchođịnhhướngmớinày,cơchếkhenthưởngcũngphảithayđổi.Hiệnnay,cáclãnhđạođơnvịkinhdoanhcủaStateStreetthườngnhậntiềnthưởnghàngnămvới50%dựavàohiệusuấthoạtđộngcủađơnvịmìnhvà50%dựavàohiệusuấthoạtđộngcủatoàncôngty,chẳnghạnnhưlợinhuậntrênmỗicổphần.TấtcảcácnhânviênIT–vớitráchnhiệmphảitậptrungvàonhữngvấnđềtoàncôngtykhixâydựngnềntảngvậnhành–đượcnhận100%tiềnthưởngtừhiệusuấthoạtđộngcủatoàncôngty.Cơchếkhenthưởngnàygiúptừngcánhânthấyrõcácưutiên.

10.Phânquyềnchonhânviêntrongnềntảngvậnhành

Nềntảngvậnhànhlànơimàconngười,cáchệthốngvàquytrìnhcùnghộitụlạiđểgiúpdoanhnghiệphoạtđộnghiệuquảhơn.MộtsốcôngtynhưVerizonWireless,Land’sEndvàNordstromđãxâydựngđượcnhiềutươngtáckháchhàngđạthiệuquả.Cáccôngtynàytraochonhânviênquyềnđưaranhữngquyếtđịnh,xácđịnhmụctiêuvàđịnhhướngrõràngchohoạtđộngcủamình,đồngthờicungcấpchohọcáchệthốnghiệnđạiđểhỗtrợcácquyếtđịnhđó.Vàocuốimỗingàylàmviệc,nhânviênphảicảmthấythỏamãnvềnhữngviệcđãhoànthành,nhưgiúpđỡkháchhàng,thiếtlậpquanhệđốitácchiếnlược,giớithiệusảnphẩmmớihoặccậpnhậtsổsáchkếtoán.Thựctếlànhiềunhânviênthườngphảilàmnhữngcôngviệclặpđilặplại,phảiđấutranhvớibộmáyquanliêuđểcóđượcsựphêchuẩnchocácquyếtđịnhhiểnnhiênhaylàmnhữngviệcmàmáytínhcóthểthựchiệnnhanhhơn,hiệuquảhơnvàtiếtkiệmhơn.Mộtnềntảngvậnhànhhứahẹnsẽtạođiềukiệnđểnhânviênđượclàmnhữngcôngviệccógiátrịhơn–vàdoanhnghiệpsẽhoạtđộnghiệuquảhơn.

CuộchànhtrìnhphíatrướcKiếntrúcdoanhnghiệptrongnhiềudoanhnghiệpđềcậpđếnmột

bảnthiếtkếchitiếtvềcáchệthống,dữliệuvàcôngnghệ.Rõràngkiếntrúcdoanhnghiệpchínhlàtầmnhìncủadoanhnghiệp.Kiếntrúcdoanhnghiệpđitừtrênxuống,vớituyênbốvềcáchthứcdoanhnghiệphoạtđộng–vàdẫnđếnmộtnềntảngvềcáckhảnăngITvàquytrìnhkinhdoanhmàdoanhnghiệpphảidựavàođóđểxâydựngsứccạnhtranhchomình.ViệcthiếtlậpnềntảngvậnhànhlàtráchnhiệmchungcủacáclãnhđạokinhdoanhvàIT–nóđịnhhìnhnhữngcơhộichiếnlượcmàdoanhnghiệpcóthểđápứngtrongtươnglai.Chúngtôitinrằngmộtvàiáplựcsẽkhiếnnềntảngvậnhànhtrởnênquantrọnghơntrongvàinămtới.

Trướchết,doanhnghiệpngàycàngphảiđốimặtvớinhiềuyêucầuvềchấtlượngdịchvụcaonhưngchiphíthấpcủakháchhàng–vàcácđốithủcạnhtranhlạicungcấpchokháchhàngchínhxácthứhọcần.Cácđiềukiệnthịtrườngsẽthayđổinhanhchóng–thỉnhthoảngdokháchhàng,thỉnhthoảngdodoanhnghiệp,nhưngtrongmọitrườnghợpđềuđòihỏiphảiphảnứngnhanh.Nhữngdoanhnghiệp

khôngcómộtnềntảngvữngchắcsẽphảitrảiquamộtquãngthờigiankhókhănkhicạnhtranhvớiđốithủ–cácdoanhnghiệpđãtựđộnghóanhữngkhảnăngquytrìnhcủamình.

Thứhai,cácdoanhnghiệpngàycàngphảiđươngđầuvớinhiềurủiroliênquanđếncôngnghệvàcácquyđịnhkhôngngừngtăng.MộtnềntảngđượcthiếtkếtốtsẽđơngiảnhóamôitrườngITvàkinhdoanh,dođólàmgiảmrủirokhicáchệthốnggặpsaihỏng,giảmnhữngviphạmvềtínhbảomậtvàriêngtư,đồngthờiđảmbảotínhtoànvẹncủadữliệu.MộtmôitrườngITvàquytrìnhkinhdoanhđượcđơngiảnhóarấtquantrọngđốivớiviệcgiảmthiểucáctáchạitừmộtloạtrủiro.Doanhnghiệpkhôngđượcphéplựachọnxemhọcómuốnquảnlýrủirohaykhông–tínhliêntụckinhdoanh,tínhbảomật,tínhtoànvẹncủadữliệuvàviệctuânthủquyđịnhphảiđượcquảnlý,vàquảnlýtốt.

Thứba,nhưchúngtôiđãdựbáotronggiaiđoạn5củatrưởngthànhkiếntrúc,nhiềudoanhnghiệpsẽtiếptụctìmkiếmđốitácđểnhảyvàocácthịtrườngmớivàtạoranhữngngànhkinhdoanhmới.Nhiềutrongsốhầuhếtcáccơhộichiếnlượchấpdẫnsẽđòihỏidoanhnghiệpphảinhanhchónghợplực–vàrồinhanhchóngtáchra–tậndụngnhữngkhảnăngđặcbiệtcủamìnhđểkếtnốicáckhảnăngkinhdoanhtheomô-đun.Nhữngquanhệđốitácnăngđộngnàyđãbắtđầutrởnênquantrọng–ngaycảkhiítdoanhnghiệpnàocócơsởhạtầngvềcôngnghệhoặcquytrìnhkinhdoanhhỗtrợđượcchúng.Doanhnghiệpnàosởhữunềntảngvậnhànhcóthểdễdàngvươnrakhỏiphạmvidoanhnghiệpvà“gắnlàchạy”cáckhảnăngkinhdoanhtheomô-đunvớinhiềuđốitácthìsẽgiànhthắnglợitrongthếgiớimàcáccơhộitoàncầuluônxoaychuyểnkhôngngừng.

Thứtư,cácnhàcungcấpngàycàngcungcấpnhiềuquytrìnhkinhdoanhtheochuẩncôngnghiệpvớicùngmộtmứcchiphíhoặcthấphơnsovớikhidoanhnghiệptựthựchiện.Việctăngcườnghoạtđộngthuêngoàisẽđẩynhanhquytrìnhtrưởngthànhkiếntrúc,dođócácdoanhnghiệpsẽpháttriểnnhữngnềntảngvữngchắchơn.Doanhnghiệpnàochưahọcđượccáchtriểnkhaivàquảnlýcácquytrìnhchuẩnhóavàtíchhợpsẽgặpkhókhăntrướcthựctiễncủathịtrường.

Nềntảngvậnhànhchophépdoanhnghiệptựđộnghóacácquytrìnhcókhảnăngdựđoánđượcđểbanquảntrịcóthểtậptrungvàocáchoạtđộngcógiátrịcaohơnnhưsángtạo,thiếtlậpđốitácvàxác

địnhcáccơhộimới.Nềntảngtraoquyềnchonhânviênvànângcaochấtlượngcôngviệcbằngcáchgiảmthiểunhữnghoạtđộngdưthừavàtẻnhạt,trongkhivẫncungcấpthôngtincầnthiếtđểcảitiếnvàđiềuchỉnh.Rấtítdoanhnghiệpxâydựngđượcmộtnềntảnggồmcácquytrìnhđãsốhóavàgiúptoàndoanhnghiệptrởnênlinhhoạthơn.Cácdoanhnghiệpđócóvịthếtốthơnđểtậndụngcơhộitrênthịtrườngvàtăngtrưởnglợinhuận.Đólàbằngchứngchứngtỏrằngrấtđángbướctiếpcuộchànhtrìnhkiếntrúcdoanhnghiệp.