1

CHÖÔNG 5

Chính saùch tieàn teä

( Monetary Policy)

2

I.CUNG TIEÀN1. Khaùi nieäm:

• Tieàn: laø phöông tieän thanh toaùn ñöôïc chaáp nhaän chung vaø ñöôïc duøng vaøo baát kyø luùc naøo ñeå thanh toaùn cho baát kyø ai.

• Cung tieàn: laø toaøn boä khoái tieàn hieän coù trong löu haønh

3

Tuøy theo muïc ñích thaønh laäp, cung tieàn bao goàm nhöõng khoái tieàn sau:

•M1 = TM ngoaøi NH + TKTG O KH

•M2 = M1 + TKTG coù KH vaø tieàn TK

•M3 = M2 + TD

4

2. Cô soá tieàn vaø thöøa soá tieàn• Cô soá tieàn (H): Laø toaøn boä löôïng

tieàn maët do NHTW phaùt haønh vaøo neàn kinh teá.

• Thöøa soá tieàn (KM): Laø heä soá phaûn aûnh cung tieàn ñöôïc taïo ra töø moät ñôn vò cô soá tieàn.

• M= KM.H

H = TM ngoaøi NH + Döï tröõ TM trong NH.

5

M= KM.H (1)

M = C + D H = C + R

D

Cc

=> H = (c + r). D

rc

HD

M = (c +1). D

)2(.1H

rc

cM

rc

cKvà M

1

)2()1(

Töø M = C + D

DcC .

D

Rr DrR .

6

rc

cK M

1

1/ KM >1

2/ KM↑

M= KM.H

c↓ vaø r↓ M>>>H

(vì 0< r <1) M > H

rc

r

rc

rc

1

rc

r

1

1

=> 0<c+r < c+1

7

3. Vai troø cuûa NH ñoái vôùi cung tieàn.

a/ NHTM - KN: NHTM laø trung gian taøi chính, coù giaáy

pheùp kinh doanh cuûa NHTW ñeå cho vay, nhaän tieàn göûi vaø thöïc hieän caùc nghieäp vuï ngaân haøng theo luaät ñònh (Luaät Ngaân haøng vaø Luaät caùc TCTD 1997).

- Chöùc naêng: Kinh doanh tieàn

8

- Caùc loaïi:

+ NHTM NN: CT, NgT, ÑT, NN+ NHTM CP+NH lieân doanh+ Chi nhaùnh NH nöôùc ngoaøi taïi VN+ Caùc TCTD

9

-Hoaït ñoäng: +Döï tröõ:

*Döï tröõ baét buoäc (Rr)* Döï tröõ tuøy yù (Re)

+ Kinh doanh: Cho vay, chieát khaáu chöùng töø coù giaù, tín duïng thueâ mua (cho thueâ taøi chính), baûo laõnh…* Do vieäc kinh doanh tieàn cuûa caùc NHTM ñaõ laøm M↑

OÂng A coù 100ñ gôûi ôû NH B: Döï tröõ 10%: 10ñCho vay 90%: 90ñ (oâng C vay)

M = C+ D = 90ñ +100ñ = 190ñH = C + R = 90ñ + 10ñ = 100ñ

* Neáu tieàn ñi qua NH caøng nhieàu laàn M caøng↑

)(D

Rr rr

)(D

Rr ee

9,1100

190

H

MK M

Tyû leä döï tröõ baét buoäc

Tyû leä döï tröõ tuøy yù

10

b. NHTW*Chöùc naêng: Quaûn lyù, ñieàu tieát löôïng

tieàn trong neàn kinh teá, cuï theå: - Phaùt haønh tieàn

+NHTM: cho NHTM vay + NS: Cho NS vay + Thò tröôøng môû: Mua chöùng khoaùn treân TTM + Thò tröôøng vaøng vaø ngoaïi teä: Mua vaøng, ngoaïi teä laøm taêng döï tröõ quoác gia

• - NH cuûa caùc NHTM.• - NH cuûa CP: • + Quaûn lyù löôïng tieàn trong neàn KT

+ Taøi trôï thaâm huït NSCP• - Ñieàu tieát KTVM

11

* Caùc coâng cuï cuûa CSTT.

1/ Quy ñònh tyû leä döï tröõ baét buoäc

2/ Quy ñònh laõi suaát taùi chieát khaáu

3/ Nghieäp vuï thò tröôøng môû

12

II. CAÀU TIEÀN. 1. Khaùi nieäm.

• Laø löôïng tieàn giao dòch (tieàn maët + TG0KH) maø daân chuùng caàn giöõ

2. Nguyeân nhaân giöõ tieàn.

- Chi xaøi

- Döï phoøng

- Ñaàu tö chöùng khoaùn sinh lôøi

13

3. Caùc nhaân toá taùc ñoäng:

+Y↑ DM↑

+P↑ DM↑

+i↑

DM↓

Chi phí cô hoäi cuûa vieäc giöõ tieàn:Laø phaàn laõi bò maát neáu giöõ tieàn chöù

khoâng phaûi CK sinh lôøi

14

Haøm soá caàu tieàn theo laõi suaátDM = f(i) = D0 + Dm.i ( Dm < 0 )

M

i

DM

Ñoà thò caàu tieàn theo laõi suaát i

Neáu Y, P↑

DM dòch chuyeån phaûi

DM’

15

III. THÒ TRÖÔØNG TIEÀN TEÄ.

• Thò tröôøng tieàn teä: Thò tröôøng mua baùn caùc loaïi CK ngaén haïn (t < 1 naêm)

• Thò tröôøng CK (thò tröôøng voán): mua baùn caùc loaïi CK trung, daøi haïn (trung haïn: 1 - 5 naêm, daøi haïn ≥5 naêm)

• Thò tröôøng taøi chính goàm thò tröôøng tieàn teä vaø thò tröôøng voán

16

1. Söï caân baèng treân thò tröôøng tieàn teä.

M

i SM

DM

io

Mo

i1

M1

Tieàn thieáu

Thò tröôøng tieàn teä caân baèng khi cung caàu tieàn caân baèng, neáu cung caàu tieàn khoâng caân baèng thì laõi suaát

seõ ñieàu tieát

-Cung tieàn do NHTW quyeát ñònh phuï thuoäc vaøo tình traïng kinh teá, khoâng phuï thuoäc i

=> SM= f(i) = Mo-Caàu tieàn nghòch bieán laõi suaát

=> DM = f(i) = Do+Dmi

17

2. Thay ñoåi ñieåm caân baèng

a/ Do SM thay ñoåiSM dòch chuyeån sang phaûi (NHTW taêng cung tieàn:

↓rr,↓iD, mua CK), DM coá ñònh

Tieàn thöøa Mua CK↑i↓

18

2. Thay ñoåi ñieåm caân baèng• a/ Do SM thay ñoåi.

M

i

DM

SM1 SM2

i1

i2

M1 M2

19

b/ Do DM thay ñoåi

• DM dòch chuyeån sang phaûi

SM coá ñònh Tieàn thieáu Baùn CK,ruùt tieàn

NH↑ i↑

(daân chuùng caàn giöõ theâm tieàn

do TN↑,P↑),

20

b/ Do DM thay ñoåi

M

i SM

DM1

i1

Mo

DM2

i2

21

IV. CHÍNH SAÙCH TIEÀN TEÄ

1. CAÙC DAÏNG CSTT a/ CSTT môû roäng: ↑M Neân duøng khi KT chöa toaøn duïng (suy

thoaùi) b/ CSTT thu heïp: ↓M ↑ i ↓I ↓AD ↓YNeân duøng khi KT treân toaøn duïng (laïm

phaùt)

↓i ↑I ↑AD ↑Y