TüberkülozDr Özlem Canöz

PATOLOJİ AD

Her yıl 1,7 milyar birey etkilenir Her yıl 8-10 milyon yeni olgu Her yıl 1,7 milyon’u ölür HIV enfeksiyonundan sonra en yaygın 2.

enfeksiyöz ölüm nedeni HIV hızlı ilerleyen tbc’ a duyarlılık

Tüberkülozepidemiyoloji-

Yoksulluk, kalabalık, kr debilizan hast AIDS, DM, Hodgkin lenfoma, Kr ac

hastalıkları (silikozis), Böbrek yetm, malnütrisyon, alkolizm, immün süpresyon

Tüberkülozepidemiyoloji-

Tuberkülin (Mantoux) testi

Yalancı+: atipik mikobakteri enf

Yalancı-: immün süpresyon, Hodgkin, viral enf, ilerlemiş aktif tbc

Enfeksiyon M. tuberculosis ag lerine karşı gelişen gecikmiş aşırı duyarlılık reaksiyonuna neden olur

Tüberkülozpatogenez-

Tüberkülozpatogenez-

M. Tuberculosis ile enfekte olan hücreler başlıca: MAKROFAJLAR

Basil makrofajlar içine reseptörler yoluyla alınır

Canlı mo makrofaj içinde fagolizozom oluşumunu inhibe eder

<3hf-pr tbc: makrofajlarda bakteri proliferasyonu, bakteriyemi

Tüberkülozpatogenez-

>3hf-pr tbc: ◦ Th1 yanıtı makrofaj aktivasyonu ve bakterisid

etki◦ Mo ile karşılaşmış APH’lerin saldığı IL2 Th1

uyarımında önemlidir◦ Lenf nodu ve akciğerdeki Th1 hücreleri IFNγ üretir◦ IFN γ enfekte makrofajda fagolizozom ve iNOS

üretimini uyarır◦ Makrofajların ürettiği TNF granülom ve

kazeifikasyon nekrozu ile sonuçlanan monosit birikimine yol açar

Tüberkülozpatogenez-

Özet olarak; I-

◦ İMMÜNİTEDE MAKROFAJLARI UYARAN TH1 ÖNEMLİ

◦ II-◦ BU İMMÜN YANIT: AŞIRI DUYARLILIK+DOKU YIKIMI

PAHASINA GERÇEKLEŞİR

◦ III-◦ REAKTİVASYON VEYA MO İLE YENİDEN

KARŞILAŞMA SAVUNMA MEKANİZMALARINI YENİDEN AKTİFLER: DAHA ÇOK NEKROZ

IV- AŞIRI DUYARLILIĞIN KAYBI=ORGANİZMAYA

DİRENCİN ZAYIFLAMASI

ENFEKSİYON İMMÜNİTE

Tüberkülozun doğal seyri ve spektrumu

Kronik inflamatuar hücrelerin sıkı-yuvarlak yapı şeklindeki birikimi

Santral kazeifikasyon nekrozu Aktif makrofajlar-epiteloid histiositler Dış tabakada lenfosit, plazma h.,

fibroblastlar Langhans tipi dev hücreleri

Granülommorfoloji

PRİMER TBC◦ Hemen daima akciğerde başlar◦ Üstlob alt kısmı veya alt lob üst kısmında◦ Duyarlılık geliştikçe 1-1,5 cm gri-beyaz

konsolidasyon: GHON ODAĞI◦ Tbc basilleri serbest veya fagositler içinde lenf

nodlarına drene olur◦ Parankimal lezyon+nodal tutulum: GHON

KOMPLEKSİ (2-8 HF)◦ %95 HÜCRE ARACILI İMMÜNİTE ENFEKSİYONU

KONTROL ALTINA ALIR: RHANKE KOMPLEKSİ◦ SONUÇ: TÜBERKÜLİN TESTİ+

Tbcmorfoloji

PRİMER TBC

Primer tbc:çocuklardaiyi sınırlıghon kompleksi

Primer progresif tbc%10 adult, immün süpresyonlumilier tbc ve tbc menenjitmalnutre çocuklarda sık

Sekonder tbc

İmmünüze kişilerde primer sonrasında Kaviter granülomatöz cevap Reaktivasyon ve reenfeksiyon Apikal loblar veya alt lob üst segment– O2 Pulmoner veya ekstrapulmoner Lokal veya sistemik yayılım/Milier

◦ Ven – sol ventrikül yoluyla tüm vücuda◦ Artery – ac içinde milier yayılım

Seconder tbc

Reaktivasyon %10-15 En sık 30-50 y ve E Yavaş gelişim Öksürük, balgam, subfebril ateş, gece

terlemesi, kilo kaybı, halsizlik Hemoptizi veya plöretik ağrı şiddetli

hastalıkta

SEKONDER TBC◦ Apikal plevraya 1-2 cm mesafede yerleşmiş <2cm

konsolidasyon: BAŞLANGIÇ LEZYONU◦ Değişen oranlarda santral kazeifikasyon, periferik

fibrozis◦ İyi seyirli vakalarda fibrokalsifik skar, Aktif

lezyonda santrali kazeifiye birleşen tuberküller

Tbcmorfoloji

Kavitasyonlu granülom

Kavitasyon

Progresif pulmoner tbc◦ Yaşlı, immün süpresif◦ Kazeifikasyon alanlarının genişlemesi ile büyük

apikal lezyon◦ Kan damarı erezyonu: HEMOPTİZİ◦ Tedavi yetersiz veya konak savunması

bozulmuşsa hava yolları, lenfatik sistem veya damar yoluyla yayılır

◦ Lokalize veya sistemik olabilir

Tbcmorfoloji

Milier Pulmoner tbc◦ Mo lenfatiklere geçerek sağ kalp venöz dönüş

yoluna-pulmoner arterlere boşalan lenfatik duktuslara

◦ Mikroskobik veya 2mm dağınık konsolidasyonlar◦ Plevral kavite mutlaka tutulur

PLEVRAL EFÜZYON TBC AMPİYEM OBLİTERATİF FİBRÖZ PLÖRİT

Tbcmorfoloji

Milier tbc

Sistemik milier tbc◦ Kc, ki, dalak, adrenal, meninks, böbrek, fallop

tüpleri, epididim İzole organ tbc

◦ Renal tbc, tbc menenjit, Addison hast, osteomyleit, Pott hastalığı

Lenfadenit

Sistemik milier tbc

Adrenal TB - Addison hast

Orşit

TB Peritonitis + kc de milier tbc

Beyin, Caudat nukleus

İntestinal tbc

Prostatta tbc

Potts hast

Tbc menenjiti