Sorguda Tekrar Eden Kayıtların Görüntülenmesini

Engellemek

Bir kayıttaki herhangi bir alanda bulunan diğer başka kayıttaki aynı alanda bulunan değerden farklı olduğunda kaydı benzersiz olarak algılar. Sorguda tabloda bulunan tüm alanları kullanamayabilirsiniz. Bu durumda bazı kayıtların aynı olduğunu düşünebilirsiniz. Örneğin müşteriler tablosunda müşteri adı, şehir ve diğer alanlar bulunabilir. Sorguda sadece müşteri adı ve şehir alanları kullanılırsa aynı ada sahip ve aynı şehirde birden fazla müşteriniz olduğunda bu kaydın tekrar ettiğini düşünebilirsiniz.

Sorguda tekrar eden kayıtları önlemek için sorgu tasarımı görünümünde tasarım kılavuzu ve alan listesi dışında herhangi bir yere tıklatın. Daha sonra Tasarım sekmesinde yer alan Göster/Gizle grubundaki Sayfa Özellikleri düğmesine tıklatın.

Alanlar İle Çalışmak

Sorguların temelini alanlar oluşturur. Yani sorguda tablodaki veya başka bir sorgudaki

alanları kullanarak istediğimiz kayıtları istediğimiz alanlar ile görüntüleyebiliriz.

Görüntülenecek kayıtlar ile ilgili ölçütler belirleyebilir, alanları taşıyabilir, alanların adlarını

değiştirebilirsiniz. Şimdi alanlar ile ilgili ayrıntıları öğrenelim.

Belli Kayıtları Kullanmak İçin ölçütler Kullanmak

Sorgunun dayandığı tablo veya sorgudaki tüm kayıtları görüntülemeniz gerekmez. Sizin için gerekli olan

kayıtları görüntüleyebilirsiniz. Örneğin müşterilerimizin tasarımı yerine Ankaralı olanları görmek

isteyebilirsiniz. Bu durumda şehir alanı ile Ölçüt satırının kesiştiği hücreye bir ölçüt yazmanız gerekir.

Aşağıda sorgu tasarım görünümünde Ankaralı müşterilerin kayıtların görüntülenmesini

sağlayan ‘Ankara Ölçütünün kullanılması görülmektedir.

Örneğin yukarıdaki sorguda Ankaralı müşterileri görebilmek için bir ölçüt belirledik. Şimdi

de Ankaralı ve Sakaryalı müşteriler ile ilgili kayıtları görecek bir ölçüt belirleyelim. Bunun

için şehir alanı ile ölçüt satırının kesiştiği hücreye “Ankara” or “Sakarya” ölçütünü girin.

Aşağıda ölçütün getirilmiş şekli görülmektedir.

Şimdi de and bağlacını kullanarak bir ölçüt belirleyelim. Örneğin 12/08/2010 tarihi ile

12/09/2010 tarihleri arasında yığılmış olan alış-veriş kayıtlarını görüntülemek istiyoruz. Bunun

için tarih alanı ile ölçüt satırının kesiştiği hücreye Between 12/08/2010 and 12/09/2010

ölçütünü yazın Bu aşağıda görüntülenmektedir.

Birden fazla alan içinde ölçüt belirleyebilirsiniz. Bu ölçütler yine or (veya) ve and ( ve ) bağlacı ile bağlanırlar.

Burada Ölçüt ve Veya satırlarına dikkat edin. Eğer birden fazla alan için ölçüt girmişseniz, bu ölçütleri or ( veya )

bağlacı ile bağlamak istiyorsanız bir ölçütü Ölçüt satırına diğer ölçütü Veya satırına yazın. Hemen şunu

belirleteyim. Veya satırının alt tarafındaki satırların tümü Veya satırına aittir. Ölçütleri and ( ve ) bağlacı ile

bağlamak istiyorsanız ölçütleri Ölçüt satırına girin.

Örneğin 12/09/2010 tarihinden sonra ve 1000 TL’den büyük alışveriş kayıtlarını görüntülemek için Tarih alanı

ile ölçüt satırının kesiştiği hücreye >12/09/2010 ve alış veriş miktarı alanı ile ölçüt satırının kesiştiği hücreye

>1000 yazın. Bu aşağıda görülmektedir.

Benzer şekilde or ve and bağlaçlarını ölçütlerde birlikte kullanabilirsiniz. Örneğin

12/09/2010 tarihinden sonra veya 2000 tlden büyük alışveriş miktarı kayıtlarını

görüntülemek isteyelim. Bunun için ölçütler aşağıdaki gibi olmalıdır.

Sorgu İçindeki Boş(Null) Alanları Kullanmak

Bir alan hiçbir değer içermediğinde boş değerini içerir veya Metin, Not, Köprü alanları için Boş değeri veya

sıfır uzunlukta dize içerir. Bir alanda boş değerler varsa sorgunun sonuçlarını etkileyebilir. Şimdi bu durumda

neler yapılması gerektiğini öğrenelim.

Bir sorgudaki tabloları birleştiğinizde sonuç eşleşen alanlar içinde Boş ( Null ) olmayan değerleri olan

kayıtlar içerir. Örneğin aynı şehirde yaşayan ürün aldığınız ve mal ürün sattığınız kişileri listelemek için

Alışlar ve Satışlar tabloları içeren bir sorgu oluşturursunuz ve tablolar Şehir alanı içinde birleştirilir. Sonuçları

görüntülediğinizde yanlızca her iki tabloda şehir alanında bir değer içeren kayıtlarla ilgili değerleri

görürsünüz.

Boş değeri veya sıfır uzunlukta dizeler aramak için bir sorgu kullanıyorsanız Boş ( Null )

değerleri aramak için bir ölçütler hücresine IsNull yazın veya sıfır uzunluklu dizeler aramak

için Ölçütler hücresine iki çift tırnak işareti (“”) yazın.

Bir alanı artan sıralama düzeninde sıralarsanız içinde bu alanın Boş(Null)değeri içerdiği herhangi bir kayıt

önce listelenir. Bir alan hem boş değer hem de sıfır uzunluklu dizeler içeriyorsa Boş değerler sıralama

düzeninde önce görünür hemen ardından sıfır uzunluklu dizeler gelir.

Joker Karakterleri Kullanmak

Ölçütler belirlerken veya kayıt ararken joker karakterlerden yararlanabilirsiniz. Örneğin A karakteri ile

başlayan müşterilerinizi görüntüleyecek sorgu hazırlarken ölçüt olarak A* ölçütü kullanabilirsiniz. Bunun

anlamı; A karakteri ile başlayan diğer önemli olmayan kayıtlardır. Yine arama yaparken A* olan diğer

karakterleri önemli olmayan kayıtlardır. Yine arama yaparken A* olan diğer karakterleri önemli olmayan

kayıtlar demektir. Aşağıda tabloda kullanabilecek joker karekterler ve kullanım örnekler görülmektedir.

Karakter Açıklama Örnek

* Bulunduğunu noktadan itibaren tüm

karakterlere karşılık gelir. Karakter grubunun ilk

veya son karakter olarak kullanılabilir.

A* Ankara ve

Adıyaman vb.

Adana bulur.

? Herhangi bir tek alfabetik karakterlerle eşleşir A?i Ali abi asi ve

ahi’yi bulur.

[] Köşeli parantez içindeki herhangi bir tek

karakterle eşleşir.

A[1b]i Ali ve abiyi

bulur Asi ve abiyi

bulamaz.

! Köşeli parantez içinde olmayan herhangi bir

karakterle eşleşir.

A[!1b]i asi ve ahiyi

bulur Ali ve abiyi

bulamaz.

- Bir karakterler aralığındaki herhangi bir

karakterlerle eşleşir. Aralığı artan sıralama

düzeninde belirtmelisiniz. ( A’dan Z’ye , Z’den

A’ya değil ).

t[a-c]p tap tbp ve

tcpyi bulur.

# Herhangi bir tek sayısal karakterle eşleşir. 1#3 103 113 123

değerlerini bulur.

Sorgu sonucunda Alanları Göstermek veya Gizlemek

Sorguya eklemiş olduğunuz alanların tamamının sorguyu çalıştırdığınızda görünmesi

gerekmez. Örneğin Ankaralı müşterilerinizi görüntülemek için hazırlamış olduğunuz sorguda

sorgu çalıştırıldığında Şehir alanının görüntülenmesini istemeyebiliriz. Çünkü zaten Ankaralı

müşterilerin kayıtlarını görüyorsunuz.

Sorgu çalıştığında alanların görüntülenmesi veya gizlenmesi için sorgu tasarım görünümünde

Göster satırı kullanılır. Görüntülenmesini istemediğimiz alanların Göster satırındaki onay

kutusunu kaldırın. Varsayılan olarak bu onay kutuları işaretlenmiş olarak karşınıza gelir.

Gösterimden kaldırdığınız alanları yeniden görüntülemek için onay kutusunu işaretleyin.

Sorgunun dayandığı temel tablodaki veya sorgudaki tüm alanları otomatik olarak görüntülemek için sorgu tasarım görünümünde tasarım kılavuzu ve alan listesi dışında bir yere tıklatın. Daha sonra tasarım sekmesinde yer alan Göster/Gizle grubundaki Sayfa Özellikleri düğmesine tıklatın

Sorguda Alan Adlarının Görüntülenmesini Özelleştirmek

Tüm alanları çıkar özelliğini evet deyin. Bu değerin varsayılan değerini değiştirmek için Dosya

menüsünden seçenekler seçeneğini tıklatın. Sol taraftan nesne tasarımcıları seçeneğini seçin

Sağ taraftaki tüm alanların çıktısını al onay kutusunu işaretleyin.

Sorgu durum çubuğunda seçili olan alan ile ilgili açıklamalarını görüntüleyebilirsiniz. Bunun için sorgu tasarım görünümünde durum çubuğunda açıklama görülmesini istediği alanı tıklatın. Daha sonra tasarım sekmesinde yer alan göster/gizle grubundaki sayfa özellikleri düğmesine tıklatın.

Tanım özelliğine istediğiniz açıklamayı yazın. Sorguyu veri sayfası görünümünde açtığınızda

aşağıda görüldüğü gibi açıklama durum çubuğunda karşınıza gelecektir.

Çok Kullanıcılı Sorgu Seçeneklerini Ayarlama

Sorgunun dayandığı temel tablodaki kayıtları veya yalnızca düzenlemekte olduğunuz

kayıtları kilitleyebilirsiniz. Her iki durumda da siz sonuçları düzenleyebilirken diğer

kullanıcılar sorgunun dayandığı tablodaki kayıtları değiştiremez.

Kayıtları kilitlemek için öncelikle tüm kullanıcıların sorgu ve sorguya dayanan tüm nesneleri kapattığından emin olun. daha sonra sorguyu Tasarım Görünümünde açın Tasarım klavuzu ve alan listesi dışında bir noktaya tıklatın

Kayıt Kilitleri satırına tıklatın. Sağ tarafta beliren oka tıklatıp seçenekleri görüntüleyin. Tüm kayıtları

kilitlemek için Tüm Kayıtlar, düzenlenen kayıtları kilitlemek için Düzenlenen Kayıt seçeneğini kilidi

kaldırmak için Kilit Yok seçeneğini seçin.

Temel kaynak olarak ODCB veri tabanı kullanılan bir sorguda, ağ trafiğinden veya ODCB

sunucusunun yoğun kullanımından dolayı gecikmeler yaşanabilir. Bu durumda süreyi ağ trafiğini ve

ODCB yoğunluğuna göre ayarlamanız gerekir.

Veri Almak için Ölçüt ve Deyim Kullanmak

Belli verileri almak için ölçütler ve değimler kullanılır. Daha önceden ölçüt kullanmayı çok basit

olarak öğrendik. Şimdi ölçüt ve değim kullanmayı ayrıntıları ile öğrenelim.

Belli Kayıtları Alacak Ölçüt Girmek

Sorgu tasarım penceresinde ölçüt satırına alınacak verileri belirlemeyip sağlayan ölçütler girilir.

Daha önceden ölçütler girmiştik yine ölçütleri or ve and bağlayıcı ile bağlamayı öğrenmiştik.

Tasarım Görünümünde * Jokerlerini Kullanarak Ölçüt Girme ve Kayıtlarını

Sıralamak

Sorgu penceresinde kopyaladığımız tablo veya sorguları listesinin en başında * karakteri bulunur.

Bunun tüm listeyi temsil ettiğini söylemiştim. Ölçüt satırına ölçüt girmek için belirlediğiniz alanlar için

ölçüt girin. Yine sıralama yapmak istediğiniz alan için sırala satırından sıralama şeklini seçin. Daha

sonra ölçüt girmek için sıralama yapmak istediğiniz alanların göster satırındaki onay kutularını

temizleyin çünkü * kullanarak zaten tablonun tüm alanlarını sorguya eklenmiştir. Aşağıdaki sorgu

tasarımını inceleyelim.

Sorguda Deyim Kullanmak

Sorgularda ölçüt belirlerken deyimlerden de yararlanabiliriz. Deyimleri direk kullanabileceğiniz gibi deyim

oluşturucuyu da kullanabilirsiniz. Şimdi şöyle bir örnek yapalım. Daha önceden Ankaralı müşterilerin

kayıtlarını gösteren sorgu oluşturduk. Şimdi de deyimleri kullanarak Ankaralı müşterilerin kayıtlarını gösteren

sorgu oluşturalım. Sorguyu tasarlamayı anlatmayacağım. Bunu daha önceden öğrenmiştik. Deyim kullanarak

ölçüt oluşturmayı anlatacağım.

Bir Cümlede Her Bir Kelimenin Bir Harfini Büyük Yazdırmak

Bir metindeki her kelimenin büyük harf yazdırmak için StrConv işlevi kullanılır.

Şöyle bir örnek yapalım. Alış-veriş tablosundaki kişilerin adını soyadını bir alanda birleştirelim ve

sorgunun dayandığı tabloda kişilerin adı ve soyadının ilk karakterleri küçük yazılsa bile büyük harfe

çevrilsin. Kullanmak istediğiniz alanları sorguya ekleyin. Ancak adı ve soyadı alanlarını eklemeyin. Bu

alanları deyimle birleştirip bir alan oluşturacağız. Kişinin adının ve soyadının görüntülenmesi

istediğimiz sütunun alan satırını şu deyimi yazın. Adısoyadı:Str(((Adı) & ‘’, ‘’ & (Soyadı) ;3) bu deyimin

sorgu tasarım görünümünde yazılmış şekli aşağıdaki gibidir.

Sorguda Hesaplama İşlemleri

Sorgudaki alanların hesaplamalarını yapabilirsiniz. Hesaplamalar yaparken işlevler kullanabileceğiniz

gibi aritmetik operatörleri de kullanabilirsiniz. Daha önceden öğrendiğiniz deyim oluşturucudan

işlev kullanmak için yararlanabilirsiniz.

Birden Fazla Alanın Toplanması

Sorgu içerisindeki birden fazla alanın toplayıp yeni bir alanda görüntüleyebilirsiniz.

Aşağıdaki tabloda müşterilerin almış olduğu ürünler ve ödemeleri görülmektedir. Bir sorgu

oluşturalım ve sorguda her müşterinin toplam ödemesini hesaplayalım.

Tasarım görünümünde bu tablo için bir sorgu oluşturun. Daha sonra toplama yapmak için

alanların bittiği yerdeki son satıra baş harfleri büyük toplam ödeme: [Tv]+[buzdolabı]+[süpürge]

yazın. Aşağıda bu görülmektedir.

ÇAPMA YAPMAK

Sorgularda alanları veya bir alanı bir sabitle çarparak sonucu görüntülemeniz gerekebilir. Aşağıdaki

tabloda ürünlerin fiyatları ve KDV oranları görülmektedir. Ürünlerin satış fiyatlarını görüntüleyen bir

sorgu oluşturalım.

Tasarım görünümünde sorguyu oluşturun. Aşağıda görüldüğü gibi son sütuna Satış Fiyatı:

[fiyatı]*1.18 yazın.

ALANIN GRUPLANIP TOPLAM FONKSİYONLARININ KULLANILMASI

Sorgudaki bir alanı gruplayarak grubun toplam, en büyük değer, en küçük değer, ortalama gibi

toplamlarını bulabilirsiniz. Bu işlem sorgulardaki sıklıkla yapılan ve sorgu sonuçlarını kullanılır hale

getiren işlemdir.

Örneğin bir tabloda kişilerin alış-veriş kaydı yer almaktadır. Bu tablo için bir sorgu hazırlanabilir ve

her kişinin toplam alış-verişi hesaplanır.

Bu işlemin daha önceden oluşturduğumuz aşağıda görülen alışveriş tablosunu bir sorgu hazırlayarak

yapalım.

SORGU TASARIMI VARSAYILAN SEÇİMLERİ BELİRLEMEK

Sorgu tasarımın varsayılan seçeneklerini belirlemek için dosya menüsünden seçenekler seçeneğini

tıklatın. Sol taraftaki nesne tasarımcıları seçeneğini tıklatın. Sağ taraftaki sorgu tasarımı alanındaki

seçenekleri kullanarak sorgu tasarımı varsayılan seçenekleri belirleyeceksiniz.

Tablo adlarını göster. Onay kutusunu işaretlersiniz. Sorgu tasarım kılavuzundaki tablo

satırı gösterilir. Birkaç tabloyu temel alan sorgudaki alanların kaynaklarını izlememiz

gerektiğinde onay kutusunu işaretleyin.

Tüm alanların çıktısını al. Onay kutusunu işaretlenirse sorgularınıza seç * ifadesi eklenir.

Bu ifade belirli bir sorgu için temel alınan tablolardaki veya sorgulardaki bütün alanları

alır.

Otomatik birleştirmeyi etkinleştir onay kutusu işaretlenirse sorgu tasarımcısını

kullanırken iki tablo arasında otomatik olarak iç birleştirir oluşturur. İlişkiyi kendiniz

tanımlamak istiyorsanız onay kutusunu temizleyin.

Yazı tipi açılır listeden sorgu tasarımcısında kullanılan varsayılan yazı tipini seçebilirsiniz.

Boyut metin kutusuna sorgu tasarımında kullanılan varsayılan yazı tipinin boyutunu

girebilirsiniz.

Formlar ile Çalışmak

Form nedir? Ne işe yarar?

Formlar hazırlayarak tablolara doğrudan bilgi girişi yapılabilir. Aynı zamanda kayıtlar ile ilgili düzenlemeleri

yapabilirsiniz. Şu ana kadar tablolara bilgileri tablolarımızı açıp tek tek girdik. Oysa bilgi giriş formları

hazırlayarak bu işlemi çok daha kolaylaştırabiliriz. Sorgular için formlar hazırlayabilir ve verileri daha rahat

görüntüleyebiliriz ve kayıt ekleyebiliriz. Aynı zamanda formu birden fazla tabloya dayandırırken sorgulara da

dayandırabilirsiniz.

Oluşturduğumuz formlar sol taraftaki daha önceden tablolar ve sorguların yerleştiği pencereye yerleşir.

Pencerenin sağ üst tarafındaki başlığa tıklatıp açın ve Formlar seçeneğini tıklatın.

Form Oluşturma Yöntemleri

Birkaç değişik yöntemle form oluşturabiliriz. Veritabanı içeriğine göre değişik formlar oluşturma şansınız vardır.

Şimdi form oluşturma yöntemlerini öğrenelim.

Tablo için Otomatik Form oluşturmak

Tablolar üzerinde çalışırken otomatik olarak kayıt giriş formları hazırlanabilir. Bunun için forma oluşturmak

istediğiniz tabloyu seçin. Oluştur sekmesine yer alan Formlar grubundaki Form düğmesine tıklatın. Örneğin Alış

Veriş tablosunu seçin ve Form düğmesine tıklatın.

Sorgular için Otomatik Form Oluşturmak

Otomatik form oluşturmak istediğiniz sorguyu gezinti bölmesinden seçin. Oluştur sekmesinde

yer alan formlar gurubundaki Form düğmesine tıklatın.

Görüntülenecek formu aç veya bilgileri gir seçeneğini seçerseniz form bilgi giriş formunda açılacaktır. Form

tasarımını değiştir seçeneğini seçerseniz form tasarım görünümünde açılır ve tasarımda değişiklik

yapabilirsiniz. Şimdilik tasarım görünümünde çalışmayı bilmiyoruz. İlk seçeneği seçip son komut düğmesine

tıklatıp formu oluşturun. Form aşağıdaki şekilde karşınıza gelecektir.

Artık bu formu kullanarak, bu formu hangi tablo için hazırlamışsanız o tabloya istediğiniz kadar yeni kayıtlar girebilir

ve görüntüleyebilir veya daha önceden girilmiş kayıtları değiştirebilirsiniz.