мөнгө гэж юу вэ?

МӨНГӨ ГЭЖ ЮУ ВЭ

МӨНГӨНИЙ ШИНЖ ЧАНАР НЬ

ЮУНД ОРШДОГ ВЭ ldquoМөнгөний

шинж чанар нь юунд оршдог вэ Гэвэл мөнгө нь эд зүйлс биш харин нийгмийн харилцаа болдогт оршдогrdquo

КМаркс

Үүнээс авч үзвэл мөнгөний үүргүүдийг гүйцэтгэж чадаж байгаа тэр бүх зүйлсийг мөнгө гэж ерөнхийлөн дүгнэж болноГэхдээ уг зүйл нь мөнгөний үүргийг гүйцэтгэжбүгдэд хүлээн зөвшөөрөгдөхийн тулд дараах шинжүүдийг өөртөө зайлшгүй агуулсан байх ёстой

bullБүх нийтэд хүлээн зөвшөөрөгдсөн байх

bullЗалгамж шинж чанартай байх

bullМөнгөний нийлүүлэлтийг төр зохицуулах

bullТоологдохуйц авч явахад хялбар

bullНэг төрлийн байх

ӨРТӨГ БОЛОН ХӨДӨЛМӨРИЙН ХУВААРИЙН ӨӨРЧЛӨЛТҮҮД

Мөнгөний үүсэл хөгжлийг судлахын тулд юуны өмнө өртөг болон хөдөлмөрийн хуваарийн өөрчлөлтүүдийг авч үзэх нь зүйтэй Өртөг нь дараах гурван хэлбэрийг дамжин хөгжиж иржээҮүнд

Тохиолдлын буюу энгийн хэлбэр

Дэлгэрэнгүй хэлбэр

Түгээмэл хэлбэр

ТҮҮХЭН ХӨГЖЛИЙНХӨӨ ЯВЦАД МӨНГӨ НЬ ДАРААХ ХЭЛБЭРҮҮДИЙГ ДАМЖИН ХӨГЖИЖ ИРЖЭЭ

Эд зүйлсэн мөнгө Металл мөнгө Зоосон мөнгө Цаасан мөнгө Жиралл хуурмаг буюу дансны мөнгө Компьютерын мөнгө

МӨНГӨ НЬ ХӨРВӨХ ЧАДВАРААР ХАМГИЙН ӨНДӨРТ ТООЦОГДДОГ

1048707ХӨРВӨХ ЧАДВАР ГЭДЭГ НЬ НӨӨЦ БАЯЛАГ ҮНЭ ЦЭНЭЭ АЛДАГДАЛГҮЙГЭЭР ӨӨР БУСАД ХЭЛБЭРТ ШИЛЖИХ ЧАДВАРЫГ ХЭЛНЭ

МӨНГӨНИЙ ҮҮРГҮҮД

1048707Арилжааны хэрэгслийн үүрэг

1048707Тооцооны хэрэгслийн үүрэг1048707Хуримтлалын хэрэгслийн үүрэг1048707Төлбөрийн хэрэгслийн үүрэг1048707Дэлхийн мөнгөний үүрэг

АНХНЫ ЗООСНЫ НЭГМЭӨ 561 ОН

Хоёр мөрний соёлт Шумерчууд буудайг хүрлийн үедэх газрын дундад тэнгисийн дорнод эргийн ард түмнүүд зэсийгливи дэх эртний кроэс(CroesusofLybia)-ын хаант улс төмөр гулдмайг мөнгөний нэгж болгон хэрэглэж байжээ Ийнхүү мөнгө нь нэг төрлийн бараа үйлчилгээг өөр төрлийн бараа үйлчилгээгээр солилцдог бартерийн худалдааны тогтолцоог халсан байна

1925 ОНД ГАРГАСАН ЗООСОН МӨНГӨ

Энэ оны мөнгө соёмбоldquo сүлдтэй 15он гэж Монголоор бичигдсэн онтой энэ нь1911онд Монгол улс Манж хятадын дарлалаас чөлөөлөгдөж Богд хаант Монгол улсыг тунхаглаж олноо өргөгдсөнldquo гэсэн шинэ оны цолыг эхэлснээс хойших 15дугаар он буюу шинэ тооллоор 1925он юм Энэ оны мөнгийг ЗХУ-д үйлдвэрлэжээ 1970онд албан ёсоор гүйлгээнээс хассан боловч үнэн хэрэгтээ 1950-иад оноос гүйлгээнээс татагдсан байна

1970 1977 1980 1981 ОНУУДАД ГАРГАСАН ЗООСОН МӨНГӨ

19701977онуудын мөнгийг БНАГУед 19801981онуудын мөнгийг БНМАУ-ын Зоос гоёлын зүйлийн үйлдвэрт үйлдвэрлэжээ Эдгээр оны мөнгөнүүд нь 1960оны үндсэн хуулиар батлагдсан сүлдтэй юм

АНХНЫ ЦААСАН МӨНГӨ

Морь унаж сэлэм барьсан баатар эрийн дүрстэй цаасан мөнгөн тэмдэгтийг Чингис хаан 1227онд гүйлгээнд гаргаж байсан тухай баримт бийИймд цаасан мөнгийг Монголчууд дэлхийд анх удаа гаргасан гэж үзэх үндэстэй юм

МУ-ЫН ЦААСАН ДЭВСГЭРТ

1925 оны мөнгөн тэмдэгт

Энэ оны мөнгөн тэмдэгт 1924онд батлагдсан манай улсын анхны үндсэн хуулийн дагуу соёмбоldquo сүлдтэй монгол үсгээр бичигдэн хэвлэгдсэн байна Эдгээр оны мөнгөн тэмдэгтийг ЗХУ-д үйлдвэрлэжээ Энэ оны мөнгөн тэмдэгтийг 1966онд гүйлгээнээс албан ёсоор хассан боловч үнэн хэрэгтээ 1940-өөд оноос гүйлгээнээс бараг хасагдсан байна

1966 1981 1983 ОНУУДЫН МӨНГӨН ТЭМДЭГТ

1966онд 1 3 5 10 25 50 100төг 1981онд 3 5 10 50 100төг 1983онд 1 3төгрөгийн дэвсгэртүүд тус тус гарсан байна Эдгээр оны мөнгөн тэмдэгтүүдийг зураач ЦМинжүүр ДЦэрэнпил нарын зургаар 1966онд батлагдсан шинэ сүлдтэйгээр хийжээ Эдгээр мөнгөн тэмдэгтийг ЗХУ-д үйлдвэрлэжээ

1981онд 20төгрөгийн мөнгөн тэмдэгтийг анх удаа зураач РАлтанхуягийн зургаар ЗХУ-д үйлдвэрлэн гаргасан байна 20төгрөгийн дэвсгэр гарсантай холбогдон 1966онд үйлдвэрлэгдсэн 25төгрөг нь албан ёсоор гүйлгээнээс хасагдаагүй боловч 1981оноос гүйлгээнээс татагдаж эхэлсэнбайна

БЭЛЭН МӨНГӨ

БЭЛЭН БУС МӨНГӨ

Хадгаламж

АНХААРАЛ ТАВЬСАНД БАЯРЛАЛАА