มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

4

บทท 2 แนวคด ทฤษฎและงำนวจยทเกยวของ

การวจยเรอง แนวทางการเพมประสทธภาพในการด าเนนธรกจ กรณศกษาวสาหกจชมชน

บางพล ปณณกาเดคพาจ ผวจยไดศกษาเอกสาร แนวคด ทฤษฎ หลกการและงานวจยทเกยวของ โดยน าเสนอเปนหวขอดงตอไปน

2.1 แนวคดเกยวกบวสาหกจชมชน 2.1.1 แนวคดประเทศไทย 4.0 และธรกจสตารทอพ 2.1.2 ปจจยทสงผลตอการด าเนนงานของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม

2.2 แนวคดการเพมประสทธภาพในการด าเนนธรกจ 2.2.1 แนวคดการวดความส าเรจแบบสมดล 2.2.2 แนวคดเกยวกบชองทางการจดจ าหนาย

2.2.3 แนวคดเกยวกบแผนธรกจ 2.3 ขอมลผลตภณฑเดคพาจ และขอมลวสาหกจชมชนบางพล ปณณกาเดคพาจ 2.4 งานวจยทเกยวของ 2.4.1 งานวจยในประเทศ 2.4.2 งานวจยตางประเทศ

2.1 แนวคดเกยวกบวสำหกจชมชน

ควำมหมำยของวสำหกจชมชน เสร พงศพศ (2552) ไดกลาวไววา “วสาหกจ” แปลจากภาษาองกฤษวา “Enterprise” ซงแปลวา

“การประกอบการ” แตในปจจบนมค าวา “วสาหกจชมชน” (SMCE: Small and Micro Community Enterprise) เปนแนวคดทแปรรปผลผลตตามธรรมชาต หรอสรางผลตภณฑหรอผลตผลโดยครอบครวในชมชน โดยองคกรชมชน และเครอขายองคกรชมชน เพอการบรโภคและสรางรายไดใหแกชมชนโดยมหลกการคดทส าคญ คอ สรางความหลากหลายของผลผลตและผลตภณฑในชมชนเพอการบรโภคแบบพงพาตนเอง ลดรายจายใหครอบครว สรางเสรมสขภาพอนามยทดใหตนเอง และมคณธรรมรบผดชอบตอสมาชกคนอนๆ ทอยรวมในชมชน ไมเหนแกประโยชนดานก าไรสงสดและเอาเปรยบผบรโภค

นยามจ ากดความของวสาหกจชมชนตามพระราชบญญตสงเสรมวสาหกจชมชน พ.ศ.2548 หมายถง กจการของชมชนเกยวกบการผลตสนคา การใหบรการ หรอการอนๆ ทด าเนนการโดยคณะบคคลทมความผกพน มวถชวตรวมกนและรวมตวกนประกอบกจการ ดงกลาวไมวาจะเปนนตบคคลในรปแบบใดหรอไมเปนนตบคคล เพอสรางรายไดและเพอการพงพาตนเองของครอบครว ชมชน และระหวางชมชน (กรมสงเสรมการเกษตร , 2559)

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

5

ลกษณะของวสำหกจชมชน 1. ชมชนเปนเจาของกจการเอง แตอยางไรกด คนนอกอาจมสวนรวมโดยอาจมการถอหนไดเพอ

การมสวนรวม รวมมอ และใหความชวยเหลอ แตไมใชหนใหญท าใหมอ านาจในการตดสนใจ 2. ผลผลตมาจากกระบวนการในชมชน ซงอาจจะน าวตถดบบางสวนมาจากภายนอกไดแตเนนการใชทรพยากรในทองถนใหมากทสด 3. รเรมสรางสรรคเปนนวตกรรมของชมชน เพอการพฒนาศกยภาพของชมชนซงมความรภมปญญา หากมกระบวนการเรยนรทเหมาะสมเกดมความเชอมนในตวเองกจะรเรมสรางสรรคสงใหม ๆ ไดโดยไมเอาแตเลยนแบบหรอแสวงหาสตรส าเรจ

4. มฐานภมปญญาทองถนผสมผสานกบภมปญญาสากล ฐานภมปญญาทองถนเปนฐานทนทส าคญ เปนการสบทอดภมปญญาทองถน โดยปรบประยกตใหทนสมย ผสมผสานกบความรภมปญญาสากลหรอจากทอน

5. มการด าเนนการแบบบรณาการเชอมโยงกจกรรมตาง ๆ อยางเปนระบบ ไมใชท าแบบโครงการเดยว คลายกบปลกพชเดยว แตเปนการท าแบบวนเกษตร คอ มหลาย ๆ กจกรรมประสานผนกพลง (synergy) และเกอกลกน (cluster)

6. มกระบวนการเรยนรเปนหวใจหลก การเรยนรคอหวใจของกระบวนการพฒนา วสาหกจชมชน หากไมมการเรยนรกจะมแตการเลยนแบบ การหาสตรส าเรจโดยไมมความคดสรางสรรคใหม ๆ หากไมมการเรยนรกจะไมมวสาหกจชมชนบนฐานความร แตบนฐานความรสก ความอยาก ความตองการตามทสอในสงคมกระตนใหเกด ท าใหความอยากกลายเปนความจ าเปนส าหรบชวตไปหมด

7. มการพงตนเองเปนเปาหมาย การพงตนเองคอเปาหมายอนดบแรกและส าคญทสดของวสาหกจชมชน ถาหากพลาดเปาหมายนคอพลาดเปา วสาหกจชมชนจะกลายเปนธรกจทมเปาหมายทก าไรกอนทจะคดท าใหรอด ไมพฒนาเปนขนเปนตอนใหเกดความมนคงกอนทจะกาวไปพฒนาธรกจ

ประเภทของวสำหกจชมชน การแบงตามลกษณะการประกอบการเปนหลก สามารถแบงออกได 2 ประเภท ดงน 1. วสาหกจชมชนพนฐาน เปนการผลตเพอการใชในทองถนเปนหลก ซงมอย 5 อยาง คอ ขาว

อาหาร สมนไพร ของใช ปย ซงอยในขดความสามารถของชาวบานทวไปจะท าได เปนของตองกนตองใชประจ าวน มมลคามากกวาครงของคาใชจายทงปของ แตละครวเรอน แตชาวบานทวไป ไมวาอยใกลเมองหรอไกลเมองตางกซอกนซอใช (กรมสงเสรมการเกษตร, 2559)

2. วสาหกจชมชนกาวหนา เปนวสาหกจชมชนทสามารถน าออกสตลาดใหญ ไดเพราะมลกษณะเฉพาะตว มเอกลกษณทองถน บางอยางอาจมสตรเดดเคลดลบหรอคณภาพดในระดบมาตรฐาน สามารถแขงขนกบผลตภณฑหรอสนคาทวไปได หนงต าบลหนงผลตภณฑ คอ หนงในวสาหกจชมชนกาวหนา (กรมสงเสรมการเกษตร, 2559)

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

6

2.1.1 แนวคดประเทศไทย 4.0 (Thailand 4.0) ในการสรางโมเดล Thailand 4.0 หรอ "ประเทศไทย 4.0" หรอ "ไทยแลนด 4.0" ทเปน Value-

based Economy นน ตองการปรบเปลยนโครงสรางการผลต เนนการใชเทคโนโลยและนวตกรรมในการเพมมลคาสนคาและบรการ เพอผลกดนประเทศใหหลดพนกบดก 3 กบดกทก าลงเผชญ คอ (ส านกนายกรฐมนตร, 2559)

1. กบดกประเทศรายไดปานกลาง 2. กบดกความเหลอมล า 3. กบดกความไมสมดลของการพฒนา

เศรษฐกจทขบเคลอนดวยนวตกรรม จะปรบเปลยนโครงสรางเศรษฐกจจากทกลาวมาขางตนไปส ยคเศรษฐกจทขบเคลอนดวยนวตกรรม

(Value–Based Economy) โดยมฐานคดหลก คอ (ส านกนายกรฐมนตร, 2559) 1. เปลยนจากการผลตสนคาโภคภณฑไปสสนคาเชงนวตกรรม 2. เปลยนจากการขบเคลอนประเทศดวยภาคอตสาหกรรมไปสการขบเคลอนดวยเทคโนโลย

ความคดสรางสรรค และนวตกรรม 3. เปลยนจากการเนนภาคการผลตสนคา ไปสการเนนภาคบรการมากขน ดงนน การด าเนนแนวนโยบายประเทศไทย 4.0 จะตองเปลยนผานทงระบบใน 4 องคประกอบ

ส าคญ คอ 1. เปลยนจากการเกษตรแบบดงเดมในปจจบน (Traditional Farming) ไปสการเกษตรสมยใหม ท

เนนการบรหารจดการและเทคโนโลย (Smart Farming) โดยเกษตรกรตองร ารวยขน และเปนเกษตรกรแบบเปนผประกอบการ (Entrepreneur)

2. เปลยนจาก Traditional SMEs หรอ SMEs ทมอยและรฐตองใหความชวยเหลออยตลอดเวลาไปสการเปน Smart Enterprises และ Start ups ทมศกยภาพสง

3. เปลยนจาก Traditional Services ซงมการสรางมลคาคอนขางต าไปส High Value Services 4. เปลยนจากแรงงานทกษะต าไปสแรงงานทมความร ความเชยวชาญ และทกษะสง

เปำหมำยสไทยแลนด 4.0 ประเทศไทย 4.0 ถอเปนการพฒนาเพอขบเคลอนการเตบโตทางเศรษฐกจชดใหม (New Engines

of Growth) ดวยการเปลยนแปลง ความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบ ของประเทศทมอย 2 ดาน คอ ความหลากหลายเชงชวภาพ และ ความหลากหลายเชงวฒนธรรม ใหเปนความไดเปรยบในเชงแขงขน โดยการเตมเตมดวยวทยาการ ความคดสรางสรรค นวตกรรม วทยาศาสตร เทคโนโลย การวจยและพฒนา แลวตอยอดความไดเปรยบเชงเปรยบเทยบเปน 5 กลมเทคโนโลยและอตสาหกรรมเปาหมาย ประกอบดวย (ส านกนายกรฐมนตร, 2559)

1. กลมอาหาร เกษตร และเทคโนโลยชวภาพ (Food, Agriculture & Bio-Tech) อาท เทคโนโลยการเกษตร (Agritech) เทคโนโลยอาหาร (Foodtech) เปนตน

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

7

2. กลมสาธารณสข สขภาพ และเทคโนโลยทางการแพทย (Health, Wellness & Bio-Med) อาท เทคโนโลยสขภาพ (Healthtech) เทคโนโลยการแพทย (Medtech) สปา (Spa) เปนตน

3. กลมเครองมอ อปกรณอจฉรยะ หนยนต และระบบเครองกลทใชระบบอเลกทรอนกสควบคม (Smart Devices, Robotics & Mechatronics) อาท เทคโนโลยหนยนต (Robotech) เปนตน

4. กลมดจตอล เทคโนโลยอนเตอรเนตทเชอมตอและบงคบอปกรณต างๆ ปญญาประดษฐและเทคโนโลยสมองกลฝงตว (Digital, IOT, Artificial intelligence & Embedded Technology) อาท เทคโนโลยการเงน (Fintech) อปกรณเชอมตอออนไลนโดยไมตองใชคน (IoT) เทคโนโลยการศกษา (Edtech) อ-มารเกตเพลส (E-Market place) อ-คอมเมรซ (E-Commerce) เปนตน

5. กลมอตสาหกรรมสรางสรรค วฒนธรรม และบรการทมมลคาสง (Creative, Culture & High Value Services) เชนเทคโนโลยการออกแบบ (Designtech) ธรกจไลฟสไตล (Lifestyle Business) เทคโนโลยการทองเทยว (Traveltech) การเพมประสทธภาพการบรการ (Service Enhancing) เปนตน กลไกขบเคลอน (Engines of Growth) ไทยแลนด 4.0 ประกอบดวย

1. Productive Growth Engine เปาหมายส าคญเพอปรบเปลยนประเทศไทยสประเทศทมรายไดสง (High Income Country) ทขบเคลอนดวยนวตกรรม ปญญา เทคโนโลย และความคดสรางสรรค กลไกดงกลาว ประกอบไปดวยการสรางเครอขายความรวมมอในรปแบบประชารฐ การบรหารจดการสมยใหม และการสรางคลสเตอรทางดานเทคโนโลย การพฒนาขดความสามารถดานการวจยและพฒนา การพฒนาโมเดลธรกจทขบเคลอนดวยนวตกรรม กจการรวมทนรฐและเอกชนในโคร งการขนาดใหญ รวมถงการ บมเพาะธรกจดานเทคโนโลย เปนตน ซงถอเปนการตอบโจทยความพยายามในการกาวขามกบดกประเทศรายไดปานกลาง ทไทยก าลงเผชญอย

2. Inclusive Growth Engine เพอใหประชาชนไดรบประโยชนและเปนการกระจายรายได โอกาส และความมงคงทเกดขนโดยกลไกน ประกอบดวย การสรางคลสเตอรเศรษฐกจระดบกลมจงหวด การพฒนาเศรษฐกจระดบฐานรากในชมชน การสงเสรมวสาหกจเพอสงคม เพอตอบโจทยประเดนปญหาและความทาทายทางสงคมในมตตางๆ การสรางสภาพแวดลอมทเอออ านวยตอการท าธรกจ การสงเสรมและสนบสนนใหวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมเขมแขงและสามารถ แขงขนไดในเวทโลก การสรางงานใหมๆ เพอรองรบการเปลยนแปลงในอนาคต การยกระดบขดความสามารถ การเสรมสรางทกษะและการเตมเตมศกยภาพของประชาชนใหทนกบพลวตการ เปลยนแปลงจากภายนอก และการจายภาษใหแกผทมรายไดต ากวาเกณฑทก าหนดแบบมเงอนไข (Negative Income Tax) เพอแกไขกบดกความเหลอมล าทเกดขนในปจจบน

3. Green Growth Engine การสรางความมงคงของไทยในอนาคต จะตองค านงถงการพฒนาและใชเทคโนโลยทเปนมตรตอสงแวดลอม เพอตอบโจทยการหลดออกจากกบดกความไมสมดลของการพฒนาระหวางคนกบสภาพ แวดลอมโดยกลไกนประกอบดวย การมงเนนการใชพลงงานทดแทน การปรบแนวคดจากเดมทค านงถงความไดเปรยบเรองตนทน (Cost Advantage) เปนหลก มาสการค านงถงประโยชนทไดจากการลดความสญเสยทเกดขนทงระบบ (Lost Advantage) หวใจส าคญอยทการพฒนากระบวนการผลต

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

8

ใหสงผลกระทบตอสงแวดลอมนอยทสด อนจะเกดประโยชนกบประเทศและประชาคมโลกดวยในเวลาเดยวกน

ทง 3 กลไกขบเคลอน ประเทศไทย 4.0 ถอเปนการปฏรปประเทศไทยไปสความมงคงอยางมนคงและยงยน เพอใหหลดพนจากกบดกประเทศทมรายไดปานกลาง ซงถอเปนเปลยนโมเดลเศรษฐกจจากการพงพาการลงทนตางประเทศ มการลงทนการวจยและพฒนาตวเองนอยมากโดยมงเนนการพฒนาการศกษาคน สรางการวจยและพฒนา โครงสรางเศรษฐกจ ใหไทยสามารถอยได ในศตวรรษท 21 ซงรฐบาลตองกลาพอทจะถอดกบดกจากการดงเงนลงทนตางประเทศ เอาเทคโนโลยของตางชาตมา และตองยนอยบนขาตวเองในระดบหนง จำกเศรษฐกจดจทลกบควำมยงยนของประเทศไทย 4.0

การใชศกยภาพทางดจทลจะชวยขบเคลอนหวงโซคณคาเศรษฐกจของประเทศไทย ใหมตนทนดานแรงงานต าลงและมประสทธภาพในการผลตทสงขน เซนเซอรและอปกรณเทคโนโลยสอสารโทรคมนาคมก าลงถกน ามาเชอมเขากบอปกรณและเครองจกรผานการสอสาร (Internet of Things: IoT) ในขณะทความสามารถของคอมพวเตอรทกาวหนาขนจะชวยในการวเคราะหขอมลจ านวนมหาศาล (Big Data) ทเกยวของกบการผลต โลจสตกส และการขาย โดยในอนาคต โรงงานตางๆจะมความยดหยนมากกวาในปจจบนในเชงของการผลตผลตภณฑทมความเฉพาะส าหรบบคคลและมประสทธภาพสงมากยงขน การผลตจะท าไดเรวขน ประหยดตนทนและมคณภาพสงขน เขาสยคอตสาหกรรมทเราเรยกวา ยคอตสาหกรรม 4.0

ธรกจสตำรทอพ ธรกจสตารทอพ หมายถง ธรกจทวางแผนมาเพอเตบโตแบบกาวกระโดดจากคนเพยงไมกคน โดยสนคาทท าออกมา จะเนนในเรองของนวตกรรมซงมการลงทนไมสง หากมการวางแผนธรกจทด สามารถสรางผลงานใหคนใชไดทวโลกสามารถเตบโตไดอยางรวดเรว (Robehmed, 2013) โดยธรกจสตารทอพ จะมประเพณการหาเงนทนดวยการขอเงนจากนกลงทน ซงนกลงทนจะมการไดสทธในการแบงปนรายได หรอเปนหนสวนในบรษทไปดวย (Ghosh, 2014) โดยนกลงทนจะม 2 ประเภท คอ 1. Venture Capital หรอเรยกยอๆ วา VC ซงกคอ ธรกจเงนรวมลงทน โดยลงทนเหมอนเปนหนสวนกบบรษท Startup มการลงทนระยะยาวประมาณ 3-5 ป ซงมกเปนนกลงทนในรปแบบขององคกร การลงทนของ VC จงมกจะมมลคาทสงกวา Angel investor ซงมกมองภาพของธรกจในระดบทใหญและนอกจากสนบสนนทางดานการเงนแลว VC ยงใหค าปรกษา ชวยชแนวทางในดานตาง ๆ เพอใหธรกจทไดรบเงนรวมลงทน สามารถทจะเตบโตไดอยางรวดเรว

2. Angel Investor มกเปนนกลงทนรายอสระหรอกลมนกลงทนอสระทใชเงนสวนตวในการลงทนในธรกจ จงเสนอเงนทนอยกวา VC เหมาะกบธรกจทลงทนไมสงมาก โดย Angel investor มกเปนเจาของธรกจสวนตว หรอเจาของธรกจสวนตวทเกษยณตวเองแลวแตมประสบการณในการเรมตนและขยายธรกจ ซงจะมการเขามามสวนรวมในการบรหารธรกจแตงตางกนไป และ มกจะไดค าปรกษาและความชวยเหลอจากนกลงทนเหลานอยางตอเนองหรอเมอตองการ

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

9

ประเภทของธรกจ Startup 1. ธรกจสตารทอพดานการเกษตรและอาหาร (AgriTech&FoodTech) 2.ธรกจสตารทอพดานการสงเสรมอตสาหกรรม 4.0 และอตสาหกรรมสะอาด ( Industry &CleanTech) 3. ธรกจสตารทอพดานการศกษาและการสนบสนนการท างานของภาครฐ (EdTech&GovTech) 4. ธรกจสตารทอพดานอสงหารมทรพย (PropertyTech) 5. ธรกจสตารทอพทเกยวกบการใชชวตประจ าวน ทงดานบรการสวนบคคล การทองเทยว และความบนเทง (Lifestyle : Personal service, Travel Tech& Entertainment) 6. ธรกจสตารทอพดานการเขาถงสนคา (E-Commerce & Logistics)

7. ธรกจสตารทอพดานการเงน (FinTech) และดานการใหบรการส าหรบธรกจ (Service Enhancement)

8. ธรกจสตารทอพดานสขภาพ (HealthTech)

2.1.2 ปจจยทสงผลตอกำรด ำเนนงำนของวสำหกจขนำดกลำงและขนำดยอม ส าหรบปจจยทตองพจารณาและใหความส าคญส าหรบการน าแนวทางเลอกวสาหกจขนาดกลางและ

ขนาดยอมน าไปปรบใชกบกลมเพอสงผลตอความส าเรจประกอบดวยปจจยตางๆ (วทยา จนทะวงศศร, 2547) ดงน

1. ปจจยดานการผลต ปจจยดานการผลตถอเปนปจจยทมความส าคญในการตดสนใจท าการผลตของแตละกลม โดยแตละกลมตองพจารณาถงความไดเปรยบโดยเปรยบเทยบหรอโอกาส ในสนคาทกลมผลตทจะสามารถด ารงประโยชนและสรางรายไดใหแกกลม ดงนนในการผลตจงจ าเปนอยางยงทจะตองมแหลงวตถดบทเพยงพอและสามารถหาไดสะดวก เพอลดตนทนอนเกดจาก การจดหาวตถดบ นอกจากนทกษะและความรความสามารถหรอภมปญญาชาวบานของสมาชกในการผลตจะชวยใหสนคาทผลตไดนนมคณภาพไดมาตรฐาน

2. ปจจยดานการตลาด ปจจยดานการตลาดถอเปนปจจยทมความส าคญตอปจจยดานการผลต การผลตนนแมจะมความไดเปรยบในการผลตแตหากไมสามารถหาตลาดมารองรบผลผลตทผลตไดนน การด าเนนกจกรรมกลมไมอาจประสบความส าเรจได โดยทวไปแลวตลาดของผลผลตทกลมผลตไดมกอยในทองถนและพนทใกลเคยงเปนส าคญ

3. ปจจยดานการบรหารจดการ ปจจยดานการบรหารจดการนมไดเปนหนาทหรอความรบผดชอบของบคคลใดบคคลหนง แตเปนหนาทของสมาชกทกคน เนองจากสมาชกทเขารวมควร มสวนรวมในการคดเลอกผทจะมาท าหนาทแทน อยางไรกตามสมาชกทไมไดเขามารวมในสายการบงคบบญชากยงสามารถเขามามสวนรวมในการเสนอความเหนหรอรวมตดสนใจในการด าเนนกจกรรมกลมวสาหกจชมชนได กลมทประสบความส าเรจมกมการจดแบงอ านาจหนาท ตลอดจนความรบผดชอบไวอยางชดเจน

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

10

4. ปจจยดานการเงน ส าหรบปจจยดานการเงนนเปนปจจยทมความส าคญอยางยงโดยสวน ใหญแลวเงนทนทกลมจดหานนมกอยในรปของการออมทรพย หรอการถอหน เรอนหน การสะสมทน การด าเนนกจกรรมดานการเงน การบญช การก าหนดการจดสรรผลก าไรอยางเปนสดสวน และ มระบบทชดเจนจะสามารถชวยใหการด าเนนงานกลมเปนไปไดดวยด

5. ปจจยดานการมสวนรวมในกลมวสาหกจชมชน ในการพจารณาถงการมสวนรวมของสมาชกภายในกลมหรอชมชนนมความจ าเปนอยางยงทจะตองพจารณาทงการมสวนรวมในแงของ การก าหนดนโยบายเปาหมายของการด าเนนกจกรรม การมสวนรวมในการจดสรรคดเลอกผทจะเขามามอ านาจในการตดสนใจหรอรบผดชอบในงานทรบมอบหมาย ตลอดจนการมสวนรวมในการเสนอความคดเหนในอนทจะเปนประโยชนตอการด าเนนงาน การมสวนรวมในการแกปญหาตางๆ ทเกดข น เหล านลวนแต เปนเกณฑทสามารถสะทอนใหเหนถงความสามารถในการประสบความส าเรจจากการน าแนวทางเลอกวสาหกจชมชนมาปรบใชทงสน ดวยเหตทหวใจหลกของวสาหกจชมชนคอ การใหคนในชมชนเขามามสวนรวมในการด าเนนงานตางๆ ตลอดจนการเสนอความเหนและการตดสนใจเปนส าคญ

6. ปจจยทเกยวกบความเปนผน า ปจจยทเกยวกบความเปนผน านถอเปนเรองทส าคญทจะท าใหการด าเนนกจกรรมวสาหกจชมชนประสบความส าเรจหรอลมเหลว เนองจากผน ามบทบาทท ส าคญในการรเรมการเสนอแนวทางเลอกและด าเนนการ นอกจากนยงมสวนส าคญในการเปนผน า ในการวางแผน ตลอดจนก าหนดนโยบายตางๆ เพอใหเกดความเปนระเบยบในการด าเนนกจกรรม

7. ปจจยดานแรงงาน การด าเนนกจกรรมทสามารถใชแรงงานทมอยในชมชนนน นอกจากจะเปนการสรางงานใหเกดขนในชมชนซงเทากบเปนการชวยแกปญหาการเขาไปขายแรงงานในเมองในเขตเมองหลวงไดแลว การใชแรงงานทมอยในชมชนยงเปนการชวยใหแรงงานนนเปน แรงงานทมทกษะเปนการสรางมลค าเพมใหแกตวแรงงานเอง และทส าคญกคอการทแรงงาน สามารถใชแรงงานในทองถนทตนเองอาศยอยไดนน ยอมสงผลใหปญหาครอบครวลดลงเนองจาก ในปจจบนนนเมอลกหลานเตบโตขนตางกเขาไปหางานท าในเมองท าใหสภาพของชวตครอบครว เปลยนไป ดงนนการทชมชนสามารถสรางกจกรรมและอาชพทเปนของคนในชมชนขนมาไดนน ยอมท าใหคณภาพชวตของคนในชมชนดขน

8. ปจจยทเกยวกบการมปฏสมพนธกบภายนอก การมปฏสมพนธม 2 ลกษณะ คอ การมปฏสมพนธทเปนบวก (Positive Interaction) และปฏสมพนธทเปนลบ (Negative Interaction) ทงน ขนอยกบชมชนทจะตองเรยนรและหาใหพบวาการเขามามปฏสมพนธจากสถาบนภายนอกนน เปนไปในลกษณะใด ชมชนทสามารถประสบความส าเรจนนสามารถสรางไดจากการมปฏสมพนธ ภายนอกกบสถาบนตางๆ โดยการเขามาของสถาบนจากภายนอกนสวนใหญแลวจะเปนการเขามาใหความชวยเหลอทงในสวนของเงนทน และการพฒนาความรความสามารถตลอดจนการฝกทกษะใหแกชาวบาน

9. ปจจยทเกยวกบสมาชก เนองจากสมาชกในชมชนถอเปนสงทมความส าคญทสดในการด าเนนกจกรรมวสาหกจชมชน การไดรบความรวมมอจากชาวบานตลอดจนการทชาวบานมความอดทนและพยายามสรางสงทมความหมายตอการด าเนนกจกรรมอยางไรกด ชาวบานทเปนสมาชกกควรตระหนกและใหความส าคญกบการด าเนนงานหรอกจกรรมทตนเขาเปนสมาชก โดยสมาชกตองหมนตดตามความคบหนาของ

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

11

องคกรและใหความรวมมอใหกจกรรมตางๆ อาทเชน การเขารวมประชม การรวมตดตามศกษาดงาน พรอมทงรวมคดและเสนอความเหนทเปนประโยชนตอองคกรหรอชมชนทตนอาศยอย

10. ปจจยทเกยวกบขอมลขาวสาร ซงเปนปจจยทมความส าคญและจ าเปนส าหรบกลม วสาหกจชมชนเพอการพฒนาของกลม โดยกลมตองมการตดตkอกบสมาชกอยางทวถงและ สม าเสมอ มการพบปะแลกเปลยนขอมลขาวสารกนระหวางผน า สมาชกและระหวางกลม หรอ บคคลหรอองคกรภายนอกทน าความรหรอขาวสารใหมๆ มาแลกเปลยนและสามารถน าไปปรบ ใชไดกบกลม

ทฤษฎดานการบรหารจดการ ทสงผลตอการด าเนนงานของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม แบงออกเปน 4 ดาน ดงน

1. ทฤษฎดานการจดการ (Management) ตามทฤษฎของ Harold Koontz แบงเปน 5 ดาน คอ 1.1 การวางแผน (Planning) หมายถง กระบวนการในการใชความคดอยางรอบคอบ เพอท าการตดสนใจลวงหนาวาจะท าอะไร (What) ท าไมจงท า (Why) จะท าเมอไหร (When) ท าในพนทไหน (Where) ใครเปนผรบผดชอบ (Who) และจะด าเนนการอยางไร (How)

1.2 การจดองคการ (Organizing) หมายถง การจดโครงสรางของงานตางๆ ตลอดจนอ านาจหนาทในการท างานใหอยในระดบทเหมาะสม เพอชวยใหงานขององคกรบรรลผลส าเรจได

1.3 การจดคนเขาท างาน (Staffing) หมายถง การคดเลอกและการบรรจคนเขาท างานและรกษาประสทธภาพการท างานของพนกงานในต าแหนงตางๆ ในองคกร ซงผบรหารตองวางแผนก าลงคนส าหรบต าแหนงตางๆ แลวประเมนก าลงคนทมอย จากนนด าเนนการคดเลอกบคคลทมความเหมาะสม และฝกอบรมใหบคลากรมประสทธภาพเพมขน

1.4 การสงการ (Directing) หมายถง การใชความสามารถชกจงคนของผบรหารใหปฏบตงานอยางดทสดใหองคการสามารถบรรลผลส าเรจตามวตถประสงคได

1.5 การควบคม (Control) หมายถง การก ากบใหกจกรรมตางๆ ทด าเนนงานไปนน สามารถเขากนไดกบแผนงานทวางไว

2. ทฤษฎดานการเงน (System of Internal Control) หมายถง กระบวนการทใชควบคมดแล การใชทรพยสนตางๆ ของบรษทใหเกดประโยชนสงสด ถกตองเหมาะสม สอดคล องกบความจ าเปนในการปฏบตงานแตละอยาง เพอบรรลถงเปาหมายของบรษททก าหนดไว ตวแปรทน ามาใชพจารณา ไดแก แหลงทมาของสนทรพย (Sources of Total Assets) แหลงทมาของสนทรพยทงหลายไดแก เงนสด หลกทรพยระยะสน ลกหนการคา ตวรบเงน และสนคาคงเหลอ แหลงทมาของหนสน ไดแก หนสนระยะสน หนสนระยะยาว ตลอดจนคาใชจายคางจายตางๆ สวนของผถอหนเพม ไดแก การลงทนเพมของผถอหนและก าไรสะสมของผถอหน แหลงทใชไปของเงนทน (Sources of the use of Assets) จะพจารณาถงการใชไปของเงนทนในสวนของสนทรพย หนสน และสวนของผถอหน ผลการด าเนนงานของบรษท (The Financial Operation) ซงจะพจารณาถงผลการท างานของบรษททเกดขน

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

12

3. ทฤษฎดานการผลต (Production Management) หมายถง การพจารณาศกษากจกรรมทางการผลตทจ าเปนและมผลตอการกอใหเกดการผลตอยางมประสทธภาพ ปจจยทใชน ามาศกษา ไดแก วตถดบของการผลต การควบคมการผลต และคณภาพการผลต

4. ทฤษฎดานการตลาด สวนประสมทางการตลาด (Marketing Mix หรอ 4 P’s) หมายถง ตวแปรทางการตลาดทควบคมได ซงบรษทใชรวมกนเพอสรางความพงพอใจแกกลมเปาหมาย ประกอบดวย ผลตภณฑ (Product) ราคา (Price) ชองทางการจดจ าหนาย (Place) และการสงเสรมการตลาด (Promotion)

4.1 ผลตภณฑ (Product) หมายถง สงทเสนอขายโดยธรกจเพอสนองความตองการของลกคาใหพงพอใจ ประกอบดวย สนคา (Goods) บรการ (Services) ความคด (Ideas) สถานท (Places) องคกร (Organizations) หรอบคคล (Persons) โดยทผลตภณฑตองมอรรถประโยชนและมคณคา (Utility and Value) ในสายตาลกคาจงจะมผลใหผลตภณฑสามารถขายได

4.2 ราคา (Price) หมายถง สงทบคคลตองจายส าหรบสงทไดมา ซงแสดงถงมลคา ในรปเงนตรา หรออาจหมายถง จ านวนเงนหรอสงอนทจ าเปนตองใชเพอใหไดมาซงผลตภณฑหรอ บรการ การก าหนด กลยทธดานราคา ตองค านงถงการยอมรบของลกคาในมลคาของผลตภณฑ

4.3 ชองทางการจดจ าหน าย (Place) หมายถงโครงสรางของชองทางซงประกอบดวย สถาบนการตลาด และกจกรรม ใชเพอเคลอนยายผลตภณฑ และบรการจากสถานท ผลตไปยงตลาดท าใหผลตภณฑหรอบรการสามารถหาไดงายส าหรบการบรโภค สถาบนทน าผลตภณฑออกสตลาด เปาหมายกคอ สถาบนการตลาด สวนกจกรรมทชวยในการกระจายสนคา ประกอบดวย การขนสง การคลง และการเกบรกษาสนคา

4.4 การสงเสรมการตลาด (Promotion) เปนการตดต อสอสารเกยวกบขอมล ระหวางผขายกบผซอเพอสรางทศนคตและพฤตกรรมการซอ การตดตอสอสาร เครองมอในการ ตดตอสอสารมหลายประการซงอาจเลอกใชหนงอย าง หรอใชประสมประสานกนโดยพจารณาถง ความเหมาะสมกบลกคา ผลตภณฑ คแขงขน โดยบรรลจดมงหมายรวมกนได เครองมอสงเสรมการตลาดทส าคญ คอ การโฆษณา (Advertising) การขายโดยใชพนกงานขาย (Personal selling) และการสงเสรมการขาย (Sales promotion)

ปจจยแหงความส าเรจ คอ การบรการลกคา ความเรวของตลาด และนวตกรรม ปจจยแหง ความส าเรจน จะสอดคลองกบกลยทธความแตกตางและกลยทธการเปนผน าดานตนทนทต ากวา สามารถวดคาปจจยแหงความส าเรจไดโดยการแบงปจจยแหงความส าเรจออกเปนปจจยดานการเงน ดานลกคา กระบวนการภายในธรกจ การเรยนรและการสรางนวตกรรมใหมและปจจยอนๆ เพอ สามารถตดตามวดผลการด าเนนงานดานตางๆ ได

1. ปจจยดานการเงน ทใชวดความส าเรจ ไดแก ผลก าไรจากการด าเนนงาน สภาพคลองของกจการ ทงดานกระแสเงนสด ความสามารถในการจายดอกเบยผลตอบแทนของสนทรพย ผลตอบแทนของสนคาคงเหลอ ผลตอบแทนจากการลงทนทไดรบและยงวดคาจากการขายสนคาไดดวย

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

13

2. ปจจยดานลกคา กถอเปนปจจยส าคญทชวดถงความส าเรจของการด าเนนงาน สามารถวดคาของปจจยแหงความส าเรจดานนไดโดยวดความพงพอใจของลกคา วามการตอบกลบจาก ลกคาเปนอยางไร หรอใชวธการส ารวจลกคา การประเมนตวแทนผจ าหน าย ทงดานชองทางจดจ าหนายความครอบคลมในพนทขาย จดแขงของตวแทนจ าหนายและความสมพนธกบตวแทนจ าหนาย ความรวดเรวและถกตองในการสงสนคา คณภาพของสนคา คาใชจายในการรบประกนสนคา ความสามารถดานการท าตลาดและการขาย โดยวดจากแนวโนมของยอดขาย กจกรรมส ารวจตลาด และการฝกอบรมพนกงานขาย

3. ปจจยดานกระบวนการภายในธรกจ เปนอกปจจยหนงทใชวดความส าเรจของธรกจ เพราะหากระบบการบรหารและการด าเนนงานดานตางๆ ไมมประสทธภาพแลว ถงแมจะมยอดขายสง กอาจไมไดรบผลตอบแทนอยางทควรเปนได ดงนนจงจ าเปนตองวดคณภาพของธรกจไมวาจะเปนดานคณภาพสนคา วามจ านวนของเสยอยในระดบทควบคมหรอไม มคาใชจายในการรบประกน ผลตซอมแซมสนคา หรอชดเชยใหลกคามากนอยเพยงใด ประสทธภาพในการผลตสนคา ทงการใชวตถดบ แรงงาน เครองจกร การบรหารเวลาในการจดเตรยมวสดอปกรณในการ ผลต ความปลอดภยในการท างาน พจารณาวามจ านวนครงของการเก ดอบตเหตสงหรอไม และมผลกระทบรนแรงระดบใด และสดทายมความยดหยนตอการเปลยนแปลงแกไขการผลตหรอไม

นอกจากปจจยดานตางๆ ทกลาวมาขางตนแลว ปจจยภายนอกอนๆ เชน ความสมพนธกบ รฐบาล การใหบรการของภาครฐ การสอสาร กลวนแต เปนปจจยแหงความส าเรจของการประกอบธรกจเชนกน

2.2 แนวคดกำรเพมประสทธภำพในกำรด ำเนนธรกจ Kvint (2009) ไดใหความหมายการด าเนนธรกจทมประสทธภาพ หมายถง ประกอบกจการมงเนนการท าธรกจในสงทตนเองชอบหรอถนด ธรกจทประสบความส าเรจสวนมากนนลวนมความสามารถดานการจดล าดบความส าคญของงาน โดยไดสรปกลยทธการด าเนนธรกจทมประสทธภาพ ไวดงน คอ

1. กลยทธการจดล าดบความส าคญ 2. กลยทธทางดานการตลาด 3. กลยทธการจดการเงนทน วเคราะหจดคมทน 4. กลยทธการบรหารการเงนภายในกจการ 5. กลยทธการเจรจาตอรองและการปกปองตนเองจากการท าธรกจ ตวชวดควำมส ำเรจของธรกจ

Kaplan (2014) ไดใหความหมายของการชวดความส าเรจในการด าเนนธรกจในระบบการวดผลส าเรจ ทางธรกจแบบดงเดมนนจะท าการวดในรปแบบการเงนซงไมเหมาะสมกบรปแบบการด าเนนธรกจในปจจบนในระยะยาว โดยไดเสนอรปแบบการวดความส าเรจในการด าเนนธรกจ ดงน

1. การแปลงกลยทธไปสการด าเนนงาน (Translate the Strategy to Operational Terms)

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

14

2. การปรบองคการใหสอดคลองกบกลยทธทถกก าหนดขน (Align the Organization to the Strategy)

3. การท าใหกลยทธเปนเรองทเกยวของกบงานของทกคนในแตละวน (Make Strategyล Everyone’s Everyday Job)

4. การท าใหกลยทธมลกษณะเปนกระบวนการทมความตอเนอง (Make Strategy a Continual Process)

5. การกระตนการเปลยนแปลงใหเกดขนแกผน าทางการบรหารขององคการ (Mobilize Change through Executive Leadership) Micheal E. Porter (2014) ไดเสนอแนววาธรกจทจะประสบความส าเรจในการด าเนนธรกจนนจะตองท าการสรางคณคารวม เปนแนวทางการด าเนนธรกจทใหความส าคญกบสรางคณคาทางเศรษฐกจ (Economic Value) ใหกบกจการและสงคมไปพรอมกนเพอความส าเรจในระยะยาว บทบาทของธรกจตอสงคมโดยตงอยบนฐานคดแบบระยะยาว (Long-term Thinking) เนนการสรางประโยชนแกผถอหนและสงคมใหเกดเปนผลประโยชนรวมกน ยงไดเสนอ “ตววด” ความส าเรจของธรกจในระดบกลยทธ (Strategic Goals) โดยระบ เปน “ตวแปร” หรอ “ผลงานส าคญ” (Major Result Areas) ดานตาง ๆ ดงตารางท 1 ตำรำงท 1 ตวแปร และผลงำนส ำคญของระดบกลยทธ 9 ดำน

ผลงำนส ำคญ ค ำอธบำย

สถานภาพทางการตลาด (Market Position) วดจากเปาหมายและการบรรลเปาหมายดาน “ฐานะทางการตลาด,, (Market Standing) “สวน แบงตลาด,, (Market Share) ทง ตลาดปจจบนและ ตลาดใหม รวมทง สนคาใหม และบรการทม งสราง “ความภกดจากลกคา” (Customer Loyalty)

คณภาพ (Quality) รกษาและพฒนาคณภาพของผลตภณฑและ/หรอ บรการของบรษท

นวตกรรม (Innovation) มสมฤทธภาพในการบรรลถงระดบของการพฒนา ผลตภณฑและบรการใหม รวมทง กระบวนการ ใหม ๆ ซงหมายถงทกษะและกจกรรมทจ าเปนจะ ดองมเพอเพมพนสมรรถนะของบรษทในเชงแขงขน ไดอยางยงยนในระยะยาว

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

15

ผลงำนส ำคญ ค ำอธบำย

ความรบผดชอบ (Social Responsibility) ทะนบ า รงรกษาพฤตกรรมอนประกอบดวย จรยธรรม รวมทง แสดงความรบผดชอบตอสงคมใน ดานตาง ๆ เชน มสวนรวมในการรกษาสงแวดลอม และคณภาพชวตโดยรวม เปนตน

ทรพยากรมนษย (Human Resources) สรรหา พฒนา และทะนบ ารงรกษา ทรพยากร บคคลทกระดบใหมคณภาพสงทง ในดานความร ความสามารถ ทกษะ และทศนคต รวมทง พนกงานสมพนธ และความสมพนธกบสหภาพ แรงงาน

ทรพยากรทางกายภาพ(Physical Resources) จดหา สราง และซอมบ ารงรกษาทรพยากรทาง กายภาพ (เชน อาคารสถานท โรงงาน เครองจกร อปกรณ เครองมอ และเทคโนโลย) ทจ าเปนใน การ ด าเนนธรกจ รวมทง มการน ามาใชอยางเหมาะสม

ประสทธภาพดานตนทน (Cost Efficiency) มการใชทรพยากรทกประเภท ทกชนด อยางม ประสทธภาพ เปนผลใหบรษทสามารถผลต สนคา และ / หรอใหบรการดวยตนทนต า

การท าก าไร (Profitability) ระดบก าไรจะตองเหมาะสม (ไมต าเกนไปและไมสง จนเป นการคาก าไรเกนควร รวมทง ดชนบงช อนๆ (Indicators) ซงแสดงถงฐานะการเงนทด

ทมา : Beatty& jack, (2016). Frese (2000) จงไดเสนอการวดความส าเรจของผประกอบการ โดยใชเกณฑการพจารณา ในหลายๆ ดานประกอบการดงน

1. ผประกอบการเปนผก าหนดความส าเรจดวยตนเอง ซงมกจะใชความเปนไปในดานการเงนเปนตวสะทอนธรกจ และความงพอใจในรายไดจากธรกจ

2. การวดจากระดบความส าเรจทางเศรษฐกจ โดยพจารณาจากขอมลดานการเงนจ านวนลกคา ผลก าไรและยอดขาย

3. การวดโดยผเกยวของในธรกจ ทงดานลกคาและพนกงานในดานการรบรความส าเรจทมตอธรกจ 4. การวดจากการสงเกตของผประกอบการในการสมภาษณเพอประเมนความส าเรจของ

ผประกอบการ

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

16

เครองมอในการวดความส าเรจตามทกลาวมาขางตน ดงน 1. เครองมอส าหรบประเมนความส าเรจของบคคล เปนการประเมนความส าเรจโดยตว

ผประกอบการเองซงจะถามผประกอบการถงความส าเรจของตนในความคดเหนของบคคลอนสถานะทางการเงนทสะทอนสภาพธรกจ และความพงพอใจในรายไดไดรบจากการด าเนนธรกจ

2. เครองมอส าหรบประเมนความส าเรจทางเศรษฐกจ เปนการประเมนขอมลทางการเงน ซงจะถามผประกอบการถงขอมลเกยวกบจ านวนลกคา ผลก าไร และยอดขายในชวง 1 ถง2 ป ลาสดวาเพมขนหรอลดลง

3. เครองมอประเมนความส าเรจของหนวยธรกจดวยแผนภาพ ของBeuederl, Presisendoerfer & Ziegler (1996) ซงจะใหผประกอบการประเมนความส าเรจของธรกจในชวงทผานมาวามลกษณะการเปลยนแปลงโดยรวมอยางไรดวยแผนภาพ

4. เครองมอประเมนความส าเรจของผประกอบการทประเมนโดยผสมภาษณซงจะท าการประเมนความส าเรจโดยรวมจากการสงเกตของผสมภาษณ 2.2.1 แนวคดกำรวดควำมส ำเรจแบบสมดล (Balanced Scorecard)

โรเบรต แคปแลน (Kaplan) จาก Harvard Business School และ ดร. เดวด นอรตน (Norton) (1996) ไดอธบายหลกการและความหมายของการประเมนองคกรแบบสมดล หรอการประเมนผลการปฏบตงานทมงผลสมฤทธ หรอการประเมนเชงกลยทธ ไววา ระบบการประเมนผลงานการปฏบตงานทใชตวชวดเปนตวสะทอน ซงระบบการประเมนนจะน ามาใชในการวดผลวาคมคากบการท างานหรอไม Balanced Scorecard เปนเครองมอในวดผลทางการจดการทจะชวยในการน ากลยทธไปสการปฏบต โดยอาศยการประเมนและการวดชวยใหองคกรเกดความเปนระบบแนวเดยวกน และเนนในสงทส าคญทมผลตอความส าเรจขององคกร

ตอมาองคกรและบรษทตางๆ ไดน า Balanced Scorecard มาใชในการประเมนผลการด าเนนงานของบรษทซงไดผลด การน า Balanced Scorecard มาใชจะเรมตนดวยคณะผบรหาร ขององคกร ซงการก าหนดรายละเอยดในตารางกรอบการประเมนนน คณะผบรหารจะเรมตนดวยการ สรางวตถประสงค (Objectives) และการวด (Measures) และจะตองรวมกนด าเนนการงานทส าคญ 2 งาน คอ การก าหนดตารางกรอบการประเมน (Scorecard) แตละมมมองจะตองก าหนดรายละเอยดใหลกลงไปอก 4 รายการ ไดแกวตถประสงค (Objective) เปาหมาย (Target) การรเรม (Initiatives) และการวด (Measures) เพอใชเปนขอบเขตการบรหารจดการในองคกรและประเมนผลการท างานทตอเนองและ สมพนธกบวสยทศนและกลยทธขององคกร และการใชตารางกรอบการประเมน โดยทง 2 งาน มความสมพนธสอดคลองกน ทง 4 มมมอง ไดแก การเงน ลกคา กระบวนการภายใน และการเรยนรและเตบโด

พส เดชะรนทร (2545) และวระะเดช เชอนาม (2547) ไดกลาววา ประเดนหลกของ Balance Scorecardประกอบดวยมมมอง 4 ดานคอ มมมองดานการเงน มมมองดานลกคา มมมองดานกระบวนการ

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

17

ภายใน มมมองดานการเรยนรและการเตบโต มมมองแตละดานจะมตวชวดทส าคญ หรอ Key Performance Indicators (KPIs) เปนชดทมความสมพนธกบตวอยาง คอ

1. มมมองดานการเงน (Financial Perspective) ประกอบดวยวตถประสงค 2 ดาน ไดแกการลดลงของตนทน (Cost Reduction) และการทรายไดเพมขน (Revenue Growth) หรอ ผลตผลเพมขน (Productivity Improvement) ซงประกอบดวยการใชประโยชนจากการใชทรพยากรทมอยใหเกดประโยชนมากทสด องคกรจะตองก าหนดวตถประสงควาองคการมแนวทางในท าอยางไรใหรายไดเพมขน ตวชวด (KPI) ทส าคญมมมองดานการเงนเชน การเพมขนของรายได การเพมขนของก าไรหรอยอดขายและการลดลงของตนทน เปนตน

2. มมมองดานลกคา (Customer Perspective) ขอมลจรงจากลกคาจะชวยใหองคกรสามารถปรบกลยทธในการท างานใหเทาทนคแขง ปจจบนทกๆ องคกรจะใหความส าคญกบลกคาและสอบถามความตองการจากลกคาจรง เหนไดจากการวางแผนระบบลกคาสมพนธ (Customer Relationship Management) เพอใหองคกรเขาถงลกคามากขน โดยจะเนนไปทการสรางความพงพอใจในการใหบรการ ไมวาจะเปนคณภาพสนคาทไดมาตรฐาน เวลาทรวดเรว ราคา สนคาทเหมาะสม กลยทธรกษาลกคาเดมและหาลกคาใหมเ ปนตน ตวชวด (KPI) มมมองดานลกคา เชน สวนแบงตลาดการรกษาลกคาเกาใหลกคาพงพอใจ การเพมขนของลกคาใหม เปนตน

3. มมมองดานกระบวนการภายใน (Internal Process Perspective) คอ การบรหารจดการภายในองคการ จะตองมกระบวนการทดในการสรางความพงพอใจใหแกบคลากรและพนกงานในองคกรและลกคา เพอจะสรางความเขมแขงใหกบองคกรมากขน ตวชวด (KPI) ดานมมมองดานกระบวนการภายใน เชน การเกบรกษาและวงจรเวลา (Cycle Time) ประสทธภาพและประสทธผลขององคกร กระบวนการขนสงภายใน เปนตน

4. มมมองดานการเรยนรและเตบโต (Learning and Growth Perspective) เปนมมมองของการพฒนาในอนาคต มมมองดานการเรยนรและการเตบโตจะประกอบดวย ดาน ทรพยากรมนษยในองคกร ไดแก การพฒนาทกษะ ความสามารถของบคลากรทเพยงพอ (Skill) อตราการลาออกของบคลากร (Turnover) ทศนคตและความพงพอใจของบคลากร (Attitude and Employee Satisfaction)

ภำพท 1 Balanced Scorecard (BSC) ทมำ : Kaplan, R. S. & Norton, D. P. (2001).

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

18

จากรปจะแสดงใหเหนวา Balanced Scorecard เปนการก าหนดวธการท างานตามแผน กลยทธ โดยแบงออกเปน 4 มมมอง แตละมมมองจะมเปาหมายและการวดผล รวมถงวธการด าเนนงาน ใหเปนไปตามเปาหมาย ซงมมมองทง 4จ ะมความสมพนธและตอเนองกนเพอทจะสรางความเหมาะสมในการท างาน และสามารถตรวจสอบไดงายอยางเปนระบบ

2.2.2 แนวคดเกยวกบชองทำงกำรจดจ ำหนำย

ควำมหมำยของชองทำงกำรจดจ ำหนำย ชองทางการจดจ าหนาย หมายถง การเคลอนยายสนคาทเปนการเคลอนยายทางกายภาพและการเคลอนยายกรรมสทธในสนคาจากผผลตหรอผขายไปยงตลาดเปาหมายดวยชองทางและสถาบนการตลาดทเหมาะสมและมประสทธภาพ กระบวนการทางการตลาดทผผลตสนคาจะท าใหสนคาของตวเองไปสผบรโภค หรอ ท าใหผบรโภคหาซอสนคาไดอยางสะดวกในราคาทเหมาะสม ตามเวลาทตองการไมใชเรองงายดายหากตกภาพโรงงานของผผลตตงอยณ จดใดจดหนงในขณะทผบรโภคกระจายอยทวประเทศผบรโภคมความตองการสนคาในเวลาทแตกตางกนจงเปนไปไมไดทผผลตจะสนองความตองการ“โดยตรง”ถงผบรโภคใหไดรบความพงพอใจ หรอ“อรรถประโยชน” ทงในดานปรมาณสนคา ตนทนสนคา และเวลา หรอ ชองทางการจดจ าหนาย (DISTRIBUTION) เปนโครงสรางของชองทางทใชเพอเคลอนยายสนคาจากธรกจไปยงตลาด ตวกลางทางการตลาดเปนธรกจทชวยเสรมชวยขายและจ าหนายสนคาไปยงผซอขนสดทายประกอบดวย

1. คนกลาง (MIDDLEMAN) พอคาคนกลาง (MERCHANT MIDDLEMEN) ตวแทนคนกลาง (AGENT MIDDLEMEN)

2. ธรกจทท าหนาทกระจายสนคา 3. ธรกจทใหบรการทางการตลาด 4. สถาบนการเงน

ดงนน ชองทางการจดจ าหนาย (CHANNEL OF DISTRIBUTION) จงหมายถงกระบวนการในการจดการเกยวกบการเคลอนยาย สทธในตวผลตภณฑ (และอาจรวมถงตวผลตภณฑ) จากผผลตไปจนถงผบรโภค หรอ ชองทางการจดจ าหนาย หรอชองทางการตลาด หมายถงทเกยวของกบ หนวยเศรษฐกจตางๆทมสวนรวมในกระบวนการน าพาสนคาจากผผลตไปสมอผบรโภค ซงการตดสนใจเลอกชองทางการจดจ าหนายทเหมาะสม มความ ส าคญตอก าไรของหนวยธรกจ รวมทงมผลกระทบตอการก าหนดสวนผสมทางการตลาดทเกยวของอนๆทงหมด เชน การตงราคา การโฆษณา เกรดสนคา เปนตน โดยการเลอกชองทางการตลาดมกมผลผกพนในระยะยาว เชน การเลอกแตงตงตวแทนจ าหนายสนคาในแตละประเทศ ผผลตยอมไมสามารถเปลยนตวแทนจ าหนายไดงายๆ และหากมการเปลยนตวแทนจ าหนายจรง กหมายความวาการบรหารจดการในสวนอนๆ เชน การผลต การบรรจหบหอพนกงานขาย นโยบายการจดสงสนคา การวางแผนการตลาดและก าหนดกลมลกคาเปาหมาย (ภดนนท อดทพยางกร, 2555) หรอ การกระจายสนคา หมายถง กจกรรมทเกยวของกบการเคลอนยายตวสนคาจากผผลตไปยงผบรโภค หรอผใชทางอตสาหกรรม หรออาจหมายถ ง

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

19

การขนสงและการเกบรกษาตวสนคาภายในธรกจใดธรกจหนงและระบบชองทางการจดจ าหนายของธรกจนน จากความหมายนจะเหนวางานทเกยวของกบการกระจายสนคากลายเปนการพฒนาและด าเนนการเคลอนยายผลตภณฑใหมประสทธภาพ (ชานนท รงเรอง 2555)

องคประกอบของชองทำงกำรจดจ ำหนำย ทฤษฎการเลอกการจดการชองทางการจดจ าหนาย โดยเรยกอกอยางหนงวา ชองทางการคา (Trade Channel) หรอ ชองทางการตลาด (Marketing Channel) เปนกลมองคกรอสระทเขามาเกยวของในกระบวนการทจะท าใหสนคา และบรการถงมอผบรโภคอยางเหมาะสม การตดสนใจเลอกชองทางการจดจ าหนายทจะท าใหสนคา และบรการถงมอผบรโภคอยางเหมาะสมการตดสนใจเลอกชองทางการจดจ าหนายเปนการตดสนใจทส าคญทสด นอกจาก นนการตดสนใจเลอกชองทางการจดจ าหนายเปนภาระผกพนองคกรในระยะยาวดงน รชนกร อตตมา(2553) กลาววาองคประกอบของชองทางการจดจ าหนายม 3 สวนดงนคอ 1. ประเภทของคนกลาง บรษทตองก าหนดประเภทของคนกลางทเหมาะสมเพอท าหนาทส าคญในชองทางการจดจ าหนาย บรษทจ าเปนตองสรางชองทางการจดจ าหนายใหม เนองจากมปญหากบชองทางการจดจ าหนายเดม ประโยชนในการสรางชองทางการจดจ าหนายใหม คอมการแขงขนกนนอย 2. จ านวนคนกลาง มกลยทธ 3 กลยทธในการก าหนดจ านวนคนกลาง ไดแกการจดจ าหนายแบบเจาะจง การจดจ าหนายแบบเลอกสรร และการจดจ าหนายแบบทวถง การจดจ าหนายแบบเจาะจง โดยการจดจ านวนคนกลาง กลยทธนใชเมอผผลตตองการควบคมคนกลาง ในเรองของการใหบรการ และผลงานของคนกลาง โดยการใหสทธพเศษดานการจดจ าหนายแคนกลางโดยคาดหวงวาคนกลางจะอทศตวและท างานอยางเตมความสามารถ จนอาจเปนหนสวนธรกจรวมกน (รชนกร อตตมา, 2553) หรอ การจดจ าหนายแบบเลอกสรร เปนการเลอกสรรผจดจ าหนายในจ านวนทเหมาะสม โดยไมตองค านงวาจะมจ านวนรานคามากเกนไป แตใหสามารถครอบคลมพนทตลาดไดกวางขวาง เพอจะไดควบคมไดดขนโดยใชตนทนต าเมอเปรยบเทยบกบวธจดจ าหนายแบบทวถง การจดจ าหนายแบบทวถ ง ผผลตสามารถพยายามวางจ าหนายสนคาใหไดจ านวนรานคามากทสดเทาทจะเปนไปได เหมาะกบสนคาประเภทบหร สบ ขนมขบเคยว หมากฝรง ซงผบรโภคตองการความสะดวก 3. เงอนไขและความรบผดชอบของคนกลาง ผผลตตองก าหนดความรบผดชอบของคนกลางอยางชดเจน คนกลางตองไดรบการดแลดวยการใหเกยรต และใหโอกาสในการสรางก าไรรวมกน (รชนกร อตตมา 2553) ซงมสวนเกยวของกบทางนโยบายดานราคา ผผลตสนคาหรอบรการควรจดท ารายการราคาสนคา รายการสวนลดทเหมาะสมและยตธรรมตอผจดจ าหนายไดโดยตรงเงอนไขการขาย เปนเงอนไขการช าระเงน และหลกประกนตอผผลต ผผลตสวนใหญเสนอเงอนไขสวนลดเงนสดแกผจดจ าหนาย แลกกบการช าระเงนทเรวขน ในทางกลบกนผผลตกตองรบประกนสนคาเสอมและการลดลงของราคาตอผจดจ าหนายดวย เพอกระตนใหผจดน าหนายซอสนคาจ านวนมากขนในแตละครง สทธดานอาณาเขตการขาย ผผลตก าหนอาณาเขตการขายและสทธอนชอบธรรมในการขายแตผจดจ าหนายผจดจ าหนายคาดหวงทจะไดรบสทธภายใตอาณาเขตการขายของตวเอง

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

20

หนำทของชองทำงกำรจดจ ำหนำย ชองทางการจดจ าหนาย ท าหนาทเคลอนยายสนคาจากผผลต ไปยงผบรโภคเพอแกปญหาดานเวลาสถานท และชองวางระหวางผเปนเจาของสนคา กบความตองการของผบรโภคองคกรทอยในชองทางการจดจ าหนายท าหนาทดงน (1) รวบรวมขอมลเกยวกบลกคาปจจบน ลกคาในอนาคต และองคกรอนทเกยวของกบสงแวดลอมทางการตลาด (2) สรางวธการสอสารทจงใจเพอกระตนการซอของผบรโภค (3) การเจรจาตอรองใหบรรลขอตกลงในดานราคาและเงอนไขอนๆ เพอท าใหสนคาเกดการเปลยนมอ หรอเปลยนแปลงสทธครอบครอง (4) สงค าสงซอสนคาไปยงผผลต (5) จดหาเงนทนเพอรกษาระดบสนคาคงคลง (6) รบภาระความเสยงจากการด าเนนกจกรรมการจดจ าหนาย (7) จดใหมคลงสนคาและการเคลอนยาย (8) ช าระเงนคาสนคาผานระบบธนาคาร และสถาบนการเงน และ (9) ดแลการเปลยนมอของสนคาจากองคกร หรอบคคลไปสบคคลอน ๆ (รชนกร วงศแสง, 2553) จากทกลาวมาในขนตนจะเหนไดวากจกรรมตางๆ ทอยในขอบขายการกระบวนการโลจสตกสประกอบดวย งานบรการลกคา การวางแผนเกยวกบต าแหนงทตงของโรงงาน คลงสนคาการพยากรณและการวางแผนอปสงค การจดซอจดหา การจดการสนคาคงคลง การจดการวตถดบการเคลอนยายวตถดบ การบรรจหบหอ การด าเนนการกบค าสงซอ การออกแบบ การพฒนา การเกบรกษา การบ ารงรกษา การกระจาย การขนถาย การควบคมทางวตถ การกอสราง การด าเนนงานการน าเสนอ การควบคมทมประสทธภาพและประสทธผล การควบคมคาใชจาย การควบคมสนคาส าเรจรป การจดการโลจสตกสยอนกลบ (อาทเชน การจดการสนคาคน) การจดการกบชองทางจดจ าหนาย การจดการการจราจรและการขนสง การจดการกจกรรมการแปรรปเพอน ากลบมาใชใหมและการรกษาความปลอดภย เปนตน หรอองคประกอบของการกระจายตวสนคาดงน 1. ท าเลทตงคลงสนคาและการคลงสนคา (INVENTORY LOCATION AND WAREHOUSING) ท าเลทตงคลงสนคาเปนงานทเกยวของการเลอกสถานทตงของคลงสนคาวาควรจะเกบสนคาไวทไหน สวนงานทเกยวของกบการคลงสนคา (WAREHOUSING) เปนกจกรรมของการกระจายตวสนคาทประกอบดวยการเกบรกษา การจดหมวดหม การแบงแยกและการเตรยมผลตภณฑเพอการขนสง” ธรกจมทางเลอกทจะด าเนนงานโดยมคลงสนคาของตนเอง (PRIVATE WAREHOUSE) หรอไปใชบรการของคลงสนคาสาธารณะ (PUBLIC WAREHOUSE) (รชนกร อตตมา, 2553) หรอ หรอ เปน ท าเลทตงคลงสนคาเปนงานทเกยวของกบการเลอกสถานทตงของคลงสนคาวาควรจะเกบสนคาไวทไหน สวนงานทเกยวของกบการคลงสนคา เปนกจกรรมของการกระจายสนคาทประกอบดวยการรกษา การจดหมวดหม การแบงแยกและการเตรยมผลตภณฑเพอการขนสง ธรกจมทางเลอกทจะด าเนนงานโดยมคลงสนคาของตนเอง หรอไปใชบรการของคลงสนคาสาธารณะ (ชานนท รงเรอง, 2555) 2. การจดการวสด (MATERIAL HANDING) เปนการเลอกใชอปกรณเครองมอทเหมาะสมในการจดการวตถดบและปจจยการผลตเครองมอ อปกรณทเหมาะสมสามารถท าใหเกดการสญเสยทเกดจากการแตกหก เนาเสย และ ขโมย นอยทสด อปกรณเครองมอมประสทธภาพสามารถท าใหลดตนทน และเวลาทตองใชในการจดการดงกลาว อปกรณเครองมอในการจดการวสดไดแก สายพาน รถยก ลอเลอน ลฟท ตเกบ

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

21

สนคา (CONTAINER) เปนตน (รชนกร อตตมา 2553) หรอ เปนการเลอกใชอปกรณเครองมอทเหมาะสมในการจดการวตถดบ และปจจยการผลตเครองมออปกรณทเหมาะสม สามารถท าใหเกดการสญเสยทเกดจากการแตกหกเนาเสย นอยทสด อปกรณเครองมอทมประสทธภาพสามารถท าใหลดตนทน และเวลาทตองใชในการจดการดงกลาว อปกรณเครองมอในการจดการวสดไดแก สายพาน รถยก ลอเลอน ลฟต ตเกบสนคา (ชานนท รงเรอง, 2555) 3. การควบคมสนคาคงเหลอ (INVENTORY CONTROL) หมายถง กจกรรมในการเกบรกษาสนคาคงเหลอใหมขนาดและประเภทของสนคาในปรมาณทเหมาะสม สนคาคงเหลอส าหรบหลายบรษทจะแสดงถงขนาดของการลงทน เปาหมายของการควบคมสนคาคงเหลอคอ การควบคมการลงทนและการขนลงของสนคาใหเกดนอยทสดโดยสามารถรบค าสงซอของลกคาไดทนทและถกตอง (รชนกร อตตมา, 2553) 4. การด าเนนงานเกยวกบค าสงซอ (ORDER PROCESSING) เปนขนตอนในการจดการตามใบสงซอของลกคา” ประกอบดวยการจดท าเอกสารการขาย การใหสนเชอ การจดเตรยมในการเกบสนคา การเกบหนทตองช าระ (รชนกร อตตมา, 2553) จ ำนวนระดบของชองทำงกำรจดจ ำหนำย ชองทางการจดจ าหนายโดยตรง (DIRECT CHANNEL) หมายถง การขายผลตภณฑจากผผลตไปยงผบรโภคหรอผใชทางอตสาหกรรม โดยพนกงานขายของบรษทเองแตไมผานคนกลาง 1. ชองทางการจดจ าหนายสองระดบ (TWO LEVEL CHANNEL) ประกอบดวย คนกลางในชองทางการจ าหนายสองฝายในตลาดผบรโภค ประกอบดวย ผคาสง และผคาปลก ในตลาดอตสาหกรรม 2. ชองทางการจ าหนายสามระดบ ( THREE LEVEL CHANNEL) ประกอบดวย คนกลางสามฝายในตลาดผบรโภค ประกอบดวยผคาสง ผคาอสระ และผคาปลก ผคาสงอสระท าหนาทซอสนคาจากผคาสงและขายตอใหผคาปลกรายยอย 3. ชองทางจ าหนายมากกวาสามระดบ (HIGHER – THREE – LEVEL DISTRIBUTION CHANNEL) เกดขนกรณทมการน าสนคาผานผคาสง ผคาอสระและผคาปลก ซงแตละฝายมกลมยอยชวยด าเนนการ ปจจยทมอทธพลตอกำรก ำหนดระดบของชองทำงกำรจดจ ำหนำย การจดจ าหนายใดจะเลอกชองทางเดยวหรอหลายชองทาง มปจจยหลายประการทมอทธพลตอผผลต ซงผผลตจ าเปนจะตองใชพจารณาตดสนใจปจจยตาง ๆ ทมอทธพลตอการก าหนดระดบชองทางการจดจ าหนาย มดงน (ชฎาทพย พนชสขสนต, 2559) 1. การพจารณาดานตวผลตภณฑ (PRODUCT CONSIDERATIONS) เปนการพจารณาทเกยวของกบชองทางการจดจ าหนายโดยมเครองมอทเขามาเกยวของกบทางดานม 5 องคประกอบดวยคอ (1) คณคาของผลตภณฑ (PRODUCT UNIT VALUE) ถาหากเปนผลตภณฑทมราคาสง และมตนทนการจดจ าหนายสง ควรจดชองทางจ าหนายใหสนลง เชนเครองจกร และถาคณคาตอหนวยของผลตภณฑต า ชองทางการจดจ าหนายจะยาว (2) สภาพของผลตภณฑ (PERISHABILITY) สนคาทมสภาพการเนาเสยไดงาย

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

22

หรอเปนสนคาทตามสมยนยม ควรเลอกชองทางการจดจ าหนายสน อาจเลอกพอคาปลกทมความสามารถ ความช านาญ และสงอ านวยความสะดวกเพยงพอในการทจะจดจ าหนายสนคาไปถงมอผบรโภคไดอยางรวดเรว (3)ขนาดของผลตภณฑ (SIZE) สนคาบางชนดมตนทนการเกบรกษาและการขนสงสง เพอเปนการลดคาใชจายของผผลต กควรเลอกชองทางการจดจ าหนายทมความพรอมในการทจะขนสงสนคาจากผผลตไปยงผบรโภคไดอยางรวดเรว และทนกบความตองการของผบรโภค (4) บรการและการใหค าแนะน า (SERVICE REQUIRED) สนคาหรอผลตภณฑทมความยงยากในการใช จะตองตดตามใหบรการตาง ๆ (5) ขอบเขตของสายผลตภณฑ (EXTENT OF PRODUCT LINE) โดยพจารณาวาผผลตมสายผลตภณฑทมความกวางและลกเพยงใด เชน ถาสายผลตภณฑมสนคาหลายอยางเรยกวา มความลกในสายเดยวกน กอาจจะใชการจดจ าหนายโดยตรงใหรานคาปลก เพราะไปจ าหนายครงเดยวกสงสนคาไดหลายชนด เปนตน 2. การพจารณาดานตลาด (MARKET CONSIDERATIONS) โดยพจารณาจากลกษณะของการซอของผบรโภคหรอลกคา ดวยการศกษาลกษณะทางดานตลาดหรอชองทางการจดจ าหนาย ควรมการพจารณาวาจะจดจ าหนายในตลาดใดตลาดหนงอยางไร โดยมองคประกอบ 6 ดาน ดงน (1) ตลาดผบรโภคและตลาดอตสาหกรรม (CONSUMER MARKET AND INDUSTRIAL MARKET) ตลาดผบรโภคจะมชองทางการจดจ าหนายคอนขางยาว เพราะผบรโภคมจ านวนมากและอยกระจดกระจาย สวนตลาดอตสาหกรรม ชองทางการจดจ าหนายคอนขางสน เพราะผใชทางอตสาหกรรมมจ านวนนอยราย และอยรวมกลมกน ถาเขาทง 2 ตลาดกอาจใชชองทางแบบผสมผสานกนมากกวาหนงชองทาง (2) อปนสยการซอของลกคา (CONSUMER BUYING HABITS) อปนสยการซออยในลกษณะผบรโภคหรอผใชทางอตสาหกรรม พฤตกรรมทพอใจกระท า ความตองการบรการอยางเปนกนเอง ความมรสนยมสง ตองการสนคาทมเอกลกษณ ความตองการสนคา เปนตน สงเหลานมผลกระทบกระเทอนตอการก าหนดตลาด (3) อาณาบรเวณทจ าหนาย (AREA SERVED) ถาหากวากลมของลกคาของเรา อยกนเปนกลมเปนกอนในอาณาบรเวณหนงบรเวณใด ผผลตกอาจท าการจดจ าหนายใหผบรโภคโดยตรง แตถาอยกนกระจดกระจาย ผผลตกควรเลอกใหพอคาสงหรอพอคาปลกเปนผจดจ าหนายดกวา (4) ปรมาณทจ าหนาย (VOLUME SOLD) หากปรมาณสนคาทจะจ าหนายใหกบผบรโภคในแตละตลาดมปรมาณทสงเพยงพอ ผผลตกอาจเปนผจดจ าหนายเสยเอง แตถาปรมาณทจะจ าหนายไดต า กอาจใหคนกลางเปนผจดจ าหนายแทน เพอลดตนทนในการเกบรกษา และ(5) ความตองการตามฤดกาล (SEASONAL DEMAND) ความตองการของผบรโภคตอสนคาบางอยางเกดขนตามฤดกาล เชน เสอกนหนาว รม ของขวญ บตรอวยพรปใหม ฯลฯ เปนตน ผแทนการจดจ าหนาย และคนกลางทเราจะเลอกตองเปนคนกลางทสามารถจดจ าหนายสนคาของเราไดทนกบความตองการของผบรโภคตามฤดกาลทเกดขน 3. การพจารณาดานคแขงขน (COMPETITION CONSIDERATIONS) เปนการพจารณาทางดานคแขงขนเปนหลกโดยมการน าเครองมอทเกยวของกบทางดานชองทางการจดจ าหนายโดยมองคประกอบ 2 ดานดงนคอ (1)ใชชองทางการจดจ าหนายทคแขงขนใชอย เนองจากวาชองทางการจดจ าหนายน เปนทยอมรบของผบรโภค สามารถเขาท าการจดจ าหนายในชองทางนโดยงาย แตอาจมขอเสย คอ มสนคาท าการจดจ าหนายแขงขนในชองทางจดจ าหนายนนอยเปนจ านวนมาก (2) ใชชองทางการจดจ าหนายท

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

23

แตกตางกนออกไป เพอสรางเอกลกษณนใหสนคาแตกตางไปจากคแขงขนในเรองภาพพจน หรอลกษณะของตวสนคามความเหมาะสมทควรใชชองทาง 4. พจารณาคนกลาง (MIDDLEMEN CONSIDERATIONS) เปนการพจารณาถงพอคาคนกลางเปนหลก โดยองคกรไดน าเครองมอทเกยวของกบชองทางการจดจ าหนาย โดยมองคประกอบหลก 7 ดานดงนคอ (1) การใหการบรการของคนกลางกบลกคารายยอย (SERVICES PROVIDED BY MIDDLEMEN) ผผลตควรเลอกคนกลางทสามารถใหการบรการทางการตลาดใหกบผบรโภคหรอผซอ ในลกษณะทผผลตสนคาไมสามารถตองสนองหรอบรการผบรโภคหรอลกคาเองได ดงเชน บรการขนสง การเกบรกษาและการสงเสรมการตลาด ถาผผลตไมสะดวกทจะใหบรการเหลานแกผซอดวยตนเองกตองใชชองทางการจดจ าหนายโดยผานพอคาคนกลาง แตจะมจ านวนมากนอยกขนอยกบจ านวนและประเภทของผลตภณฑสนคาและบรการ (2) ความสามารถในการหาคนกลางทตองการของผผลต (AVAILABILITY OF DESIRED MIDDLEMEN) หากผผลตหาคนกลางไมไดกตองจ าหนายสนคาเอง ท าใหชองทางการจดจ าหนายสน แตถาหาไดกตองพจารณาวาควรจะขายสนคาผานใครบาง จ านวนเทาใด โดยพจารณาปจจยอน ๆ ประกอบ (3) เจตคตของคนกลางทมตอนโยบายของผผลต (ATTITUDE OF MIDDLEMEN TOWARD MANUFACTURER’S POLICIES) ถานโยบายการตลาดของผผลตไมเปนทยอมรบส าหรบคนกลาง ชองทางการจดจ าหนายมกสน เพราะผคาสงหรอผคาปลกจะสนใจจ าหนายผลตภณฑนอย (4) ปรมาณทขายได (SALES VOLUME POSSIBILITY) เปนจดส าคญ คอ ค านวณดวาชองทางการจดจ าหนายใด จะสามารถท าปรมาณการขายสงสด ถาปจจยอน ๆ เหมอนกนหมด ใหเลอกชองทางทจะท าใหปรมาณขายสงทสดตามทคาดหวงเอาไวในระยะยาว แตจะท าไดยากเพราะยากทจะพยากรณวาชองทางใดจะท ายอดขายในอนาคตไดสงสดและการก าหนดใหปจจยอน ๆ จะเหมอนกนหมด เปนไปไดยาก (5) ประวตการท างานของคนกลาง (MIDDLEMEN BACKGROUND) คนกลางแตละคนมประวตความเปนมาอยางไร การศกษาประวตคนกลาง จะชวยท าใหสามารถลดความเสยงภยทจะเกดขนไดในอนาคต (6) คาใชจายเหนอตนทนการจ าหนาย (COST REQUITEMENT) คนกลางบางรายอาจมตนทนการจ าหนายสง จนท าใหยอดปรมาณการจ าหนายสนคาของเราลดต าลงได จงควรพจารณาขอเรยกรอง คาตอบแทนจากคนกลางแตละประเภทวาคมหรอไม (7) ความรวมมอของคนกลาง (CO – OPERATE) มมากนอยเพยงใด และกระท าในลกษณะใดบาง สอดคลองกบวตถประสงคของธรกจของเราหรอไม ความรวมมอตาง ๆ ซงมอยสองดานดวยกนคอ1).การจดวางสนคาในทมองเหนงาย ในปรมาณมากพอ2). การแนะน าลกคาในการทดลองใชสนคาใหม โดยเสนอตรายหอเราแทนยหออน เปนตน 5. การพจารณาทางดานบรษท (COMPANY CONSIDERATIONS) เปนการพจารณาทางดานองคกรหรอบรษทผผลตสนคาและบรการโดยมองคกอบหลก 5ดานดงนคอ (1) ขนาดของธรกจ (SIZE) จะสะทอนใหเหนฐานะทางการเงนวาดเลวอยางไร มฝายจดการเกงกาจเพยงใด โดยทวไปธรกจทมขนาดใหญมกจะมแนวโนมทจะใชชองทางการจดจ าหนายทสนกวาธรกจขนาดเลก (2) ชอเสยง (REPUTATION) ธรกจทมชอเสยงด จะอยในฐานะทจะเลอกชองทางการจดจ าหนายไดดกวาธรกจทไมมชอเสยง (3) แหลงทมาทางการเงน (FINANCIAL RESOURCES) ธรกจทมฐานะทางการเงนทมนคง จะพงพาอาศยคนกลางนอยกวา

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

24

ธรกจทออนแอทางการเงน และธรกจทมการเงนด สามารถตงหนวยงานขายของตนเอง ตงสาขา ใหสนเชอ และจดคลงสนคาไดเอง (4) ประสบการณและความสามารถของฝายจดการ (EXPERIENCE AND ABILITY OF MANAGEMENT) บรษททมประสบการณพอเพยง และมฝมอในการบรหารงานตลาด จะใชชองทางสนโดยจ าหนายเอง สวนบรษทตงใหมขาดประสบการณและขาดความสามารถ จะผลกภาระใหคนกลางท างานดานตลาด หรอหากเปนสนคาใหมในชวงระยะแรกจะอาศยคนกลางเพอบกเบกตลาดใหจนกวาจะมความช านาญพอเพยง (5) วตถประสงคและนโยบายการเขาใกลชดตลาด ธรกจทมนโยบายเชนนควรเลอกชองทางการจดจ าหนายทสนทสดเทาทจะท าได แมตนทนจะสงกตาม รวมทงนโยบายทตองการควบคมคณภาพสนคา ยงคงมความสด ความใหม การไดมาตรฐานหรอระดบคณภาพเปนทยอมรบอยเสมอ 6. การพจารณาทางดานสภาพแวดลอม (ENVIRONMENT CONSIDERATIONS)สภาวะแวดลอมทางเศรษฐกจ และสงคม การเมอง ถาสภาวะแวดลอมทางเศรษฐกจตกต า ผบรโภคมรายไดนอย อ านาจซอลดลง ผผลตจ าเปนตองตรงราคาสนคา สนคาต าผผลตอาจตองใชชองทางการจดจ าหนายสน เพอลดตนทนการจ าหนายลง โดยผบรโภคมพฤตกรรมการซอของผบรโภคทเปลยนแปลง มผลตอการเลอกใชชองทางการจดจ าหนายในสวนของประโยชนของชองทางการจดจ าหนาย ถงแมวาผผลตมอสระทจะจ าหนายสนคาของตนโดยตรงแกผบรโภคคนสดทายไดกตาม แตผผลตกยงเหนประโยชนของคนกลางหรอสถาบนการตลาดเปนจงมสาเหตดวยกน 4 ประการดงนคอ (1) ชวยลดคาใชจาย เวลา และรายการในการตดตอ ผผลตและผบรโภคจ าเปนตองอาศยคนกลางหรอชองทางการจ าหนายเพอใหการซอการขายเปนไปโดยสะดวกและงาย ลดเวลาและคาใชจาย (2) ชวยจ าหนายสนคาและบรการของผผลตไดอยางกวางขวาง สถาบนการตลาดหรอชองทางการจ าหนายจะท าหนาทกระจายสนคา และบรการไปยงสถานททผบรโภคตองการไมวาผบรโภคจะอย ณ ทใด ท าหนาทอ านวยความสะดวกในการซอขายสนคาและบรการ ชวยใหสนคาถงมอผบรโภคไดอยางรวดเรว ในเวลาและสถานททถกตอง (3) ท าหนาทรวบรวมและจดสรรจ าหนายสนคา เพอการจ าหนายใหเหมาะสม เนองจากผผลตและผบรโภคมกจะอยหางไกลกน จงจ าเปนตองอาศยคนกลางเปนผรวบรวมสนคาจากแหลงผผลตตาง ๆ แลวกพยายามจดสรรหรอกระจายสนคาในจ านวนทเหมาะสมไปยงผบรโภค หรอไมกขายสนคานนใหกบลกคา (4) ชวยท าใหเกดการประหยดเวลาและคาใชจาย สถาบนการตลาดจะท าหนาทรวบรวมผลตภณฑ และจดสรรสนคาเพอการจ าหนาย ไปยงสถานททผบรโภคตองการซงจะชวยใหทงผผลตและผบรโภคสะดวก ประหยดเวลาและคาใชจายในการซอขายสนคาและบรการ ตวชวดและสรป ตวชวดทางดานชองทางการจดจ าหนาย ไดวเคราะหถงองคประกอบของตวชวดไดดงนMARKETING MIX : สนคาหรอบรการเคลอนทจากแหลงผลตไปยงผบรโภคคนสดทายไดอยางมประสทธภาพ ถกท ถกเวลา ตอบสนองตอความตองการของผบรโภค และท าใหผบรโภคเกดความพงพอใจ บรษทมก าไรและสามารถเตบโตไปไดอยางยงยน เปนการประเมนผลการด าเนนงานของชองทางการจดจ าหนาย โดยทวไปการ

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

25

ประเมนผลการด าเนนงานของชองทางการจดจ าหนายในแตละชวง มกเปนการเปรยบเทยบระหวางผลการด าเนนงานจรงกบเปาหมายขององคกรหรอบรษทผผลตสนคาหรอบรการ เพอเปนมาตรฐานทตงไวลวงหนาในดานทส าคญ (ภดนนท อดทพยางกร, 2555) โดยมเหตผลส าคญกบตวชวดดงนคอ 1. ยอดขาย 2. การบรการ ณ จดขาย 3. การบรการหลงการขาย 4. ระยะเวลาการจดสงสนคาแกลกคา 5. ระดบสนคาคงคลงเฉลย 6. ความส าเรจในการบรหารระบบกระจายสนคาใหตรงเวลา 7. การดแลสนคา 8. การจดการสนคาสญหายและเสอมสภาพ และการใหความรวมมอกบแผนการตลาดทก าหนดขน ผลจากการวจยฉบบนพบวาการเพมประสทธภาพกระจายสนคา และลดตนทนโดยใชเทคนคการแลกเปลยนขอมลอเลคทรอนคส ใชดชนชวดในเรองของระยะเวลาในการสงมอบตนทนในการกระจายสนคา และการพยากรณยอดขาย ไดท าการเกบรวบรวมขอมลทงจากการสงเกตการปฏบตงานจากสถานทจรง การสมภาษณการด าเนนงาน และเอกสารขอมลทเกยวของกบการกระจายสนคา โดยใชเทคนคแผนภาพสายฐานแหงคณคาน ามาวเคราะหกจกรรมการกระจายสนคา ตงแตกระบวนการสงซอจนถงกระบวนการรบสนคาของลกคา พบวามกจกรรมทไมกอใหเกดคณคาและไมจ าเปนตองท าอยมาก (ประกาศต เจรญหรญ, 2555) 2.2.3 แนวคดเกยวกบแผนธรกจ แผนธรกจ หมายถงการก าหนดกรอบแนวคด หรอแนวทางการด าเนนธรกจของผประกอบการในการด าเนนธรกจค าถามขอแรกทผประกอบการตองตอบตวเองใหไดกคอผประกอบการตองการท าธรกจเพออะไร (วชต ออน, 2551) ผประกอบการตองมการจดท าแผนธรกจหลก 3 ประการคอ 1. ก าหนดอนาคตดวยแผนธรกจเพอแปลงแนวคดใหมาเปนแผนธรกจและจะได ก าหนดเปนแนวทางในการด าเนนธรกจอยางมออาชพ 2. แผนธรกจเปนสงทท าใหผประกอบการรจกใชเงน หาเงน และบรหารจดการการเงน อยางเหมาะสมกบสถานภาพของธรกจ นอกจากนสามารถทาใหผมสวนเกยวของกบธรกจ เหนแนวทางในการด าเนนงานของทานไดอยางเปนรปธรรมทชดเจนมากขน แผนธรกจเปนสงทท าใหผประกอบธรกจสามารถสรางความชดเจนในการท างาน คอรวา ท าอะไรเมอไรและอยางไร ในการวางแผนผประกอบการจะตองค านงถงระดบตาง ๆ ในการวางแผน โดยทวไปประกอบดวย 3 ระดบ คอ

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

26

ภำพท 2 โครงสรางของแผนในระดบตางๆ ในองคการ ทมำ: วชต ออน (2549)

การวางแผนในระดบบรษท (Corporate Strategy) เปนการวางแผนโดยเนนจากลกษณะ โดยรวมขององคการ ซงจะพจารณาจดมงหมายขององคการเปนหลก การวางแผนกลยทธระดบ บรษทเปนการตดสนใจของผบรหารระดบสงและคณะกรรมการของบรษท ในการก าหนด แนวนโยบายกฎระเบยบ แบบแผนการปฏบตขององคการเพอใหบรรลเปาหมายขององคการ โดยการวางแผนในระดบนจะมงใหความสาค ญกบลกคาเปนส าคญ การวางแผนในระดบธรกจ (Business Strategy) เปนการวางแผนเพอการตดสนใจเพอ ปรบปรงและพฒนาการแขงขนของกลมผลตภณฑใหอยในต าแหนงทดขน ในอตสาหกรรม การก าหนดกลยทธในระดบธรกจ (Strategic Business Unit: SBU) เปนการก าหนดการ วางแผนเชง กลยทธในระดบนจะมเปาหมายเพอใหลกคามความพงพอใจในสนคาและบรการของ บรษทมากกวาคแขงขน ดงนน การวางแผนในระดบนจงเนนการแขงขนเพอการไดเปรยบในการ แขงขนกบคแขงขนนนเอง การวางแผนในระดบหนาท (Functional Strategy) เปนการวางแผนกลยทธทมงเนนการ พฒนาและ การน าทรพยากรในบรษทมาใชเพอใหเกดประโยชนสงสดตามหนาทและฝายตาง ๆ ของบรษท เชน ฝายการตลาด ฝายบรหารทรพยากรมนษยฝายการผลตและฝายการเงน เปนตน โดยทวไป หากผประกอบการเปนธรกจขนาดเลกหรอขนาดกลางทเราเรยกวาธรกจ (SMEs) การจดท าแผนสวนใหญเราจะเนนทแผนในระดบหนาทแตอย างไรกตาม เราสามารถ ด าเนนการจดท าแผนไดทง 3 ระดบ โดยทง 3 ระดบผประกอบการจะด าเนนการในการจดท าแผน ในประเดนทแตกตางกน ดงแสดงในภาพท 3

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

27

ภำพท 3 ความแตกตางในการท าแผนในแตละระดบ ทมำ: วชต ออน (2549)

ขนตอนในการจดท าแผนธรกจ มดงน 1. จดเกบขอมลทส าคญและจ าเปนในการจดท าแผนทงขอมลทเปนขอมลทมอยแลวและทตองหาเพมเตม โดยขอมลเหลานไดแก 1.1 ขอมลของบรษททไดด าเนนการตลอดปไมวาจะเปนผลการด าเนนงานทาง การตลาดการบรหารจดการการผลต หรอการเงน 1.2 ขอมลของสภาพการแขงขน ลกคา หรอสถานการตาง ๆ ทเกดขน ทงจากขอมลทเกบรวบรวมไวแลว หรอจากการวจย 2. ประชมทมงานใหทมงานแตละฝายจดท ารายงานประจ าปเพอศกษาผลการด าเนนงานของแตละฝายในขนตอนนจะท าใหผประกอบการทราบถงปญหาและอปสรรคของการด าเนนงาน ในปทผานมา 3. จดท าแผนธรกจโดยขนตอนในการจดท าแผนธรกจเชงกลยทธประกอบดวย 9 ขนตอนในการวเคราะหดงน ขนตอนท 1 การวเคราะหภาพรวมของกจการ ขนตอนท 2 การสรางทางเลอกและการก าหนดแนวทางในการท าแผนธรกจ ขนตอนท 3 การจดท าแผนการตลาด ขนตอนท 4 การจดท าแผนบรหารจดการ ขนตอนท 5 การจดท าแผนการผลต ขนตอนท 6 การจดท าแผนการเงน ขนตอนท 7 การจดท าแผนปฏบตการเชงกลยทธ ขนตอนท 8 การจดท าแผนฉกเฉนและการวเคราะหความออนไหวของโครงการ ขนตอนท 9 การจดท าบทสรปส าหรบผบรหาร

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

28

2.3 ขอมลผลตภณฑเดคพำจวสำหกจชมชนบำงพล ปณณกำเดคพำจ เดคพำจ (Decoupage) คองานศลปะประดษฐเพอการตกแตงแขนงหนง โดยใชวธการผนกกระดาษทตดเปนรปรางตางๆลงบนพนผววสด แลวเคลอบเงาดวยวารนชหลายๆชน จดไดวาเปนงานศลปะทมประวตความเปนมายาวนานหลายรอยป ซงแทจรงแลวงานศลปะแขนงนมตนก าเนดมาจากประเทศจนและญปน ทมเครองเรอนตางๆ ตดรปแลวเคลอบเงามาตงแตศตวรรษท 12 และตอมาไดสงสนคาประเภทนไปยงประเทศทางแถบยโรป ในป 1750 ซงเปนชวงเวลาทงานเฟอรนเจอรแบบของจนและญปนไดรบความนยมในแถบยโรปเปนอยางมากจนไมสามารถผลตไดทนตามความตองการ จงเกดการผลตงานเลยนแบบขนโดยชางฝมอชาวอตาล โดยพมพภาพลงบนกระดาษเปนจ านวนมาก เพอใชผนกบนชนงานทท าสพนเตรยมไวแลวเคลอบวารนชหลายชนจนขนเงา ซงในสมยนนเรยกงานศลปะประดษฐแขนงนวา I’arte del povero หรอ poor man’s arts เพราะเนองจากเปนงานศลปะประดษฐทราคาถกกวาการวาจางใหศลปนวาดภาพลงบนชนงานจรงๆ ในราวศตวรรษท 18 งานศลปะแขนงนไดแพรไปยงประเทศฝรงเศสและไดรบความนยมเปนอยางมากจนกลายเปนงานอดเรกของสตรในราชส านกของพระนางมาร องตวเนตต ถงกบเปนทกลาวกนวาแทบจะไมมภาพชนใดเลยทรอดพนคมกรรไกรของพระนางและเหลานางก านลไปได จนราวศตวรรษท 20 งานศลปะประดษฐเพอการตกแตงแขนงนไดถกรอฟนขนมาอกครงและไดถกเรยกชอใหมวา Decoupage อานวา เดโคพาจ หรอ เดคพาจ มาจากค า decoup แปลวาตด และในปจจบน ศลปะแขนงน ไดรบความนยมแพรหลายไปทวโลกมากขน รปแบบของชนงานไดพฒนาเปลยนแปลงไปเปนอยางมาก ไมเฉพาะในเรองรปราง สสน และรปภาพทจะน ามาใชเทานน แตวธการและขนตอนกไดรบการพฒนาใหเหมาะสมกบรปแบบการใชชวตในปจจบนมากขนไปอกดวย

วสาหกจชมชนบางพลปณนกาเดคพาจ ซงเดมมจดเรมตนจากการผลตเบเกอรในป พ.ศ 2555 แตเนองดวยการท าเบเกอรตองใชบคลากรทมฝมอและตองท าสนคาทกวนเพอความสดใหม จงประสบกบปญหาของเส ยเหลอทงเปนจ านวนมากภายหลงทางกลมไดเลงเหนวาจงหวดสมทรปราการมผกตบชวาในคลองจ านวนมาก จงไดลองน ามาสานเปนกระเปา กลองตะกรา แตยงคงขาดในเรองของความสวยงามและความคงทน ทางกลมจงไดน าเอาศลปะประยกตการตดลายเขาไปใหเกดความคงทนและมรปลกษณทสวยงาม โดยปจจบนวสาหกจชมชนพางพล ปณนกาเดคพาจ มสมาชกภายในกลมทงหมด 31 คน มหนารานอยท บานเลขท 67/10ต าบลบางโฉลงอ าเภอบางพล จงหวดสมทรปราการ ดงแสดงในภาพท 2 ผลตและจดจ าหนายสนคาหตถกรรมและเครองจกรสานในหมวดหมของสนคาของกระเปา กระเปาถอ และเครองใชภายในบาน โดยมยอดขายในแตละเดอนเฉลยอยท 70,000 บาท (ปณณกา สมานกลาง, 2560) ซงทางกลมไดมการพฒนารปแบบของการด าเนนธรกจมาอยางตอเนองนบตงแตเรมกอตงกลมวสาหกจชมชนบางพล ปณนกาเดคพาจ ขนมาและไดเขารบการตรวจสอบคณภาพมาตรฐานผลตภณฑชมชนและไดรบการคดสรรสดยอดหนงต าบล หนงผลตภณฑไทย ป พ.ศ. 2559(OTOP Product Champion: OPC) การจดระดบผลตภณฑระดบ 3 ดาว

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

29

ผลตภณฑเดคพำจของวสำหกจชมชนบำงพล ปณณกำเดคพำจ จากการศกษาขอมลผลตภณฑของวสาหกจชมชนบางพล ปณณกาเดคพาจไดมการพฒนาผลตภณฑ

ในรปแบบตางๆ เพอใหตอบสนองตอความตองการของตลาดและลกคา โดยแบงตามประเภทของการใชงาน ดงน

1. ประเภทภาชนะในครวเรอนไดแก ฝาช

ภำพท 4 ฝาช

2. ประเภทเครองใชทวไปไดแก 2.1 กลองใสทชชจ านวน 3 แบบ เหลยมใหญ เหลยมเลก และกลม

ภำพ 5 กลองใสทชชจ านวน 3 แบบ เหลยมใหญ เหลยมเลก และกลม

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

30

2.2 ตะกรา ม 2 แบบ กลมและเหลยม

ภำพท 6 ตะกรา แบบ กลมและเหลยม

2.3 พด

ภำพท 7 พด 3. ประเภทเครองใชสวนตว ไดแก กระเปา หมวก รองเทา

3.1 กระเปาแบบถอและแบบสะพาย

ภำพท 8 กระเปาแบบถอและแบบสะพาย

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

31

3.2 หมวก

ภำพท 9 หมวก

3.3 รองเทา

ภำพท 10 รองเทา

กระบวนกำรผลต ผลตภณฑเดคพำจ จากการศกษาขอมลผลตภณฑของวสาหกจชมชนบางพล ปณณกาเดคพาจ ไดมการพฒนาผลตภณฑ

ในรปแบบตางๆ โดยมวสดอปกรณพนฐานส าหรบการท างานเดคพาจดงน 1. แปรงหรอพกนส าหรบทาส ทากาว และทาน ายาเคลอบเงา 2. ฟองน า 3. กรรไกรหรอคตเตอร 4. กาวส าหรบงานเดโคพาจ 5. สรองพน 6. กระดาษทชชพมพลาย (แนปกน) 7. ชนงานทจะน ามาตกแตง

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

32

ภำพท 11 วสดอปกรณพนฐานส าหรบการท างานของวสาหกจชมชนบางพล ปณณกาเดคพาจ

ขนตอนในกำรผลต ผลตภณฑเดคพำจ

1. ทาสรองพนชนงาน ถอเปนขนตอนทส าคญและจ าเปนตองท าโดยทวไปมกจะใชสอะครลกสขาวหรอสครม ทารองพนทชนงานสองรอบ สามารถใชไดรเปาชนงานใหสรองพนแหงสนทเรวขน ทงนเพราะการทาสรองพนทดจะท าใหลายแนปกนทตดทชนงานดโดดเดนขน

2. เลอกลายและตดลายแนปกนตามความตองการ โดยค านงถงความเหมาะสมกบชนงานจากนนใหลอกกระดาษแนปกนออกและเลอกใชเฉพาะชนบนสดทมลายพมพ ส าหรบตดทชนงานเทานน

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

33

ภำพท 12 แสดงการผลตผลตภณฑของวสาหกจชมชนบางพล ปณณกาเดคพาจ

3. ทากาวเดคพาจ ใหทวบรเวณทจะท าการตดแนปกน โดยทาเพยงรอบเดยวเทานน สามารถใชไดรเปาชนงานททากาวเดโคพาจแลวใหแหงสนทเรวขนได

4. ตดแนปกนลงบนชนงาน โดยใชฟองน าขนาดเหมาะมอชบน าพอหมาด กดลงไปบนแนปกนโดยใชวธกดแลวยกขนจนเตมพนทของชนงานทท าการตดแนปกน เมอท าจนทวแลวใชไดรเปาใหแหงสนท

5. เคลอบเงาดวยวานชกบแปรงขนออน ทาบางๆจนทวชนงานแลวใชไดรเปาใหแหงสนท ทาซ า อก 2-3 รอบเพอความคงทนแขงแรง

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

34

2.4 งำนวจยทเกยวของ 2.4.1 งำนวจยในประเทศ

พรศร กองนวล และคณะ (2559) ไดศกษากระบวนการเรยนรของชมชนและการน าไปใชประโยชนของประชาชนในชมชน กรณศกษาชมชนเขมแขง จงหวดสมทรปราการ ในประเดนตอไปน 1. การสบทอดภมปญญาทองถน ดานศลปวฒนธรรม ความเชอ 2.กลมผสงอาย 3.พฒนาเศรษฐกจชมชน 4.แนวทางในการพฒนาใหเออตอการเกดกระบวนการเรยนรของชมชนทท าให ชมชนเขมแขง ประชากรทศกษา ไดแก ผแทนหนวยงานทมสวนเกยวของ ผน าชมชน/ชมชน ประชาชนในจงหวดสมทรปราการและนกวชาการ เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ไดแก แบบส ารวจ แบบสมภาษณและประเดนทใชในการสนทนากลม วเคราะหขอมลโดยการวเคราะหและสงเคราะหเนอหา ผลการศกษามดงน 1. กลม ชมชน องคกรทมแนวปฏบตทดทมกระบวนการเรยนรและการน าไปใชประโยชนของประชาชน ในชมชนท 3 ดาน พบวามจ านวนทงสน 37 กลม ดานการพฒนาเศรษฐกจชมชนมจ านวนมากทสด 17 กลม รองลงมา ไดแก ดานกลมผสงอาย 13 กลมและการสบทอดภมปญญาทองถน ดานศลปวฒนธรรมความเชอ จ านวน 7 กลม 2. กระบวนการเรยนรและการน าไปใชประโยชนของประชาชนมดงน 1.ล าดบขนตอนการเรยนร พบวาการสบทอดภมปญญาทองถน ดานศลปวฒนธรรม ความเชอและกลมผสงอายประกอบดวย รวมคด เปนการวางแผนหรอก าหนดทศทาง รวมด าเนนการเปนขนตอนการด าเนนงาน ตามแผนทตงไว รวมสรปบทเรยนเปนเรองของการประเมนผลการด าเนนงาน ปญหาและแนวทางการแกปญหา รวมกบ ผลประโยชน ม 2 ลกษณะ คอ ผลประโยชนทเปนคาตอบแทน ทรพยสน และทไมใชคาตอบแทนหรอทรพย สวนการพฒนาเศรษฐกจชมชนนอกจาก 4 ขนตอนดงกลาวแลวยงมการรวมคน ซงในทนรวมถงการระดมทนเพอใชในการด าเนนการของกลมดวย 2.องคประกอบของการเรยนร พบวากลมผสงอายและการพฒนาเศรษฐกจชมชนม 2 องคประกอบ คอ ภายในชมชน ซงเปนการด าเนนการถายทอดองคความรภายในชมชน รวมทงภายในครอบครวและภายนอกชมชน เปนกระบวนการทไดความรจากภายนอก เชน การเขารบการอบรมรวมทงการสบคนขอมลทางสอเทคโนโลยสารสนเทศตางๆ ในขณะทการสบทอด ภมปญญาทองถนดานศลป วฒนธรรมความเชอยงพบอกองคประกอบคอ วถการเรยนรเปนการเรยนรในระบบหวหนากลมหรอสมาชกกลมเปนครภมปญญาใหแกสถาบนการศกษาและสมาชกเกอบทกกลม มวถการเรยนรแบบตามอธยาศย 3. ปจจยทเกยวของกบการเรยนร ไดแก ปจจยภายในเปนเรองของความสนทรยภาพสวนบคคล อตลกษณ วฒนธรรมประเพณในทองถน ความศรทธาตอพธกรรมหรอศาสนา ความเชอมนในผน า ความผกพนและตนทนของชมชน ภมปญญาของชมชนทเออตอการด าเนนการตางๆ ความสนใจเชงพาณชย ปจจยภายนอก เปนนโยบายของหนวยงานภาครฐ เอกชน รฐวสาหกจ และการสรางเครอขายระหวางกลม ปจจยสภาพแวดลอมเปนเรองเกยวกบชาตพนธ วถชวต นโยบายภาครฐ การน าความรมาประยกตใช การน าทรพยากรในทองถนมาสรางรายไดใหกบกลมหรอชมชน 3. การน าไปใชประโยชนของประชาชนในชมชนแบงออกเปน 3 ระดบ มดงน ระดบบคคล ไดแก 1)ความภาคภมใจ 2) ความมคณคาทางใจหรอจตวญญาณ มสงยดเหนยวจตใจ 3) ความรดานศลปวฒนธรรม

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

35

ดานสขภาพ การพฒนาผลตภณฑ การบรหารจดการ 4) การเสรมสรางรายไดมอาชพเสรม 5) สขภาพรางกาย สขภาพจตทด 6) การถายทอดจากปราชญชาวบานทสบทอดความรกนมารนตอรน 7) มการใชเทคโนโลยและอปกรณททนสมย ระดบกลม ไดแก 1) ความส าเรจในการอนรกษศลปวฒนธรรม 2) สมฤทธผลในการปฏบตราชการของภาครฐ 3) การสรางสงคมมสขภาวะทด 4) การรวมกจกรรมบ าเพญประโยชนตางๆ และระดบชมชน ไดแก 1) ชอเสยงของชมชนเปนทรจกโดยทวไป 2) การพฒนาและการสนบสนนงบประมาณจากรฐบาล 3) มแบบอยางทดใหแกชมชน 4) สงคมยอมรบและเหนคณคาและใหการสนบสนนดานตางๆ จากการทองคกรภาครฐ และเอกชน 5)สงเสรมการสรางจตอาสาในชมชน สรางคนรนใหมๆและอนรกษศลปวฒนธรรม ภมปญญา 6) ผลประโยชนทเปนเงนสามารถน ามาชวยกลมหรอชมชนได เชน การใหทนศกษา การชวยเหลอคนในชมชนกรณเกดการเจบปวยหรอถงแกชวต และ 7) เปนเอกลกษณของชมชน 4. ตวบงชกระบวนการเรยนรและการน าไปใชประโยชนของประชาชนม ดงน (1) การสบทอด ภมปญญาทองถนดานศลปวฒนธรรม ความเชอมตวบงชรวมทงสน 38 ตวบงช (2) กลมผสงอายรวมทงสน 48 ตวบงช (3) การพฒนาเศรษฐกจชมชนรวมทงสน 51 ตวบงช 5. แนวทางในการพฒนาทเ ออตอการเกดกระบวนการเรยนรและการน าไปใชประโยชนของประชาชนในชมชนทง 3 ดาน มดงน 1.การสบทอดภมปญญาทองถนดานศลปวฒนธรรม ความเชอ ไดแก (1)มกระบวนการเรยนร (2)มผน าทด (3)มการบรหารจดการทด (4)มการจดการความรเพอแกไขปญหาและพฒนาอยางตอเนอง (5)มการสรางระบบการจดเกบและการน าไปใชขององคความรทด (6)มการสรางเครอขายความรวมมอทงภายในและภายนอกชมชน 2.กลมผสงอาย ไดแก (1)มผน าทด (2)มความรวมมอจากสมาชก (3)มการบรหารจดการทด (4)มการสนบสนนของหนวยงานตางๆ (5)มการสรางเครอขายความรวมมอทงภายในและภายนอก 3.การพฒนาเศรษฐกจชมชน ไดแก (1)มกระบวนการเรยนร (2)มการจดการความร (3)มการบรหารจดการชมชนทด (4)การพฒนาการตลาด บรรจภณฑ เทคโนโลย การเงน

ประหยด สายวเชยร และคณะ (2543) ไดศกษารปแบบการจดการทท าใหกลมแปรรป

ผลผลตเกษตรภาคเหนอประสบความส าเรจ โดยใชวธการวจยเชงปฏบต การอยางมสวนรวม (PAR = Participatory Action Research) โดยนกวจยและกลมแมบานเกษตรกรทกกลมมสวนในการท างานรวมกน โดยมผลตภณฑหลกไดแก กลมท าเตาเจยวจากถวเหลองกลมท ากระเทยมดอง การท ามะมวงดอง และกลมท าขาวกลอง ผลการศกษาพบวา

กลมท าเตาเจยวมการท าน าพรกลาบ น าพรกเผา และขาวแตนหนาตาง ๆ กลมท ากระเทยมดอง มการท ามะขามแกวรสตาง ๆ น าพรกลาบ น ายาลางจานผสมมะกรด

และมะนาว กลมท ามะมวงดอง มการท ากระเทยมดอง ซงเปนการท ารวมกบโรงงานใหญ ๆ มรายไดท

แนนอน กลมท าขาวกลอง มการท าไขเคมดอง ไขเคมพอก

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

36

สวนกลมทจดวาไมประสบความส าเรจ บางกลมจะมกจกรรมหลากหลาย แตลกษณะการท ายงไมตอเนอง ขาดความรความช านาญ บางกลมไมมการประชมชแจงเลย และมการรวมตวกนอยางหลวมๆ

อารย วบลยพงศ และ ทรงศกด ศรบญจตต (2548) ไดศกษาเกยวกบวสาหกจชมชนกบ

กลยทธเพอการพฒนา พบวา กลมในชมชนสมควรไดความชวยเหลอใหทดเทยมกบภาคเศรษฐกจอน เพอความยตธรรมในเชงสงคม แตความชวยเหลอนนไมควรมนยทจะบนทอนพลงพงตนเอง ดงนนการชวยเหลอควรเนนหนกในดานการพฒนาทรพยากรมนษยดวยการใหความรเพอพงตนเองดวยการใหการศกษา (Educating) ทไมใชการฝกอบรม (Training) ซงหลายกลมไดรบการฝกอบรมมามาก แตไมสามารถเขาใจอยางเพยงพอทจะน าไปปฏบตได การใหกลมไดเรยนรโดยการบมเพาะเปนวธหนงทไดผล ทงนผเชยวชาญอาจจะเปนกลมทม Best Practice ในแตละดานหรอผเชยวชาญจากภายนอก

กลยทธการพฒนากลมไปสความเปนวสาหกจชมชนควรรวมประเดนตอไปน 1. การสรางความเขาใจในความหมายของการพงตนเอง 2. สรางความเขาใจในความหมายของเศรษฐกจพอเพยง 3. สรางกระบวนการเรยนรรวมกนภายในกลมและระหวางกลม และการวางแผนรวมกน 4. สรางบรรยากาศและสงแวดลอมทใหก าลงใจและสนบสนนการพงตนเอง โดยเปลยนแปลง

กระบวนทศนของภาครฐ / เอกชน เปนอนดบแรก ซงจะน ามาสมาตรการและโครงการทหนนเนองการพงตนเองของกลมในอนดบตอไป

5. ตดโครงการการอบรมและการชวยเหลออยางไมเปนระบบ โครงการเรงดวนซงไมจ าเปน (มกมาพรอมกบการจดงบประมาณ) เพอน างบประมาณไปใชในโครงการทวางแผนและมเวลาปฏบตงานอยางบรณาการและเปนการใหการศกษา (ดวยการบมเพาะ / จดตงชมชนปฏบตการ ฯลฯ)

6. ส าหรบกลมซงยงไมเคยไดคนเคยกบโครงการชวยเหลอใด ๆ ซงมกเปนกลมขนาดเลกและดอยโอกาส นบวาเปนกลมไรเดยงสาทควรไดรบการสนบสนนชวยเหลออยางถกทศทางและควรไดรบการพจารณาเปนกลมทดลองน ารองในอนาคต

7. โครงการพฒนาวสาหกจชมชนควรตงอยบนพนฐานของความตองการของกลมเปนส าคญ ณฐพงศ เทพวงศ (2554)ไดท าการศกษา การวางแผนธรกจ รตโนภาส อพารทเมนท ในเขต

อ าเภอเมอง จงหวดนครราชสมา เพอในการลงทนท าธรกจอพารทเมนทจากการศกษาพฤตกรรมทมผลตอการตดสนใจเชา อพารทเมนทในเขตอ าเภอเมอง จงหวดนครราชสมาและการศกษาถงวธการจดการการท าการตลาดรวมถงการวเคราะหผลตอบแทนทคาดวาจะไดรบจากการลงทน ผลการศกษานจะน าไปยนขออนมตสนเชอจากสถาบนการเงน เพอการลงทนประกอบธรกจอพารเมนทผวจยเกบรวบรวมขอมลทงทตยภมและปฐมภมและลงพนทเพอส ารวจรปแบบของการท าธรกจรายอนๆ เพอการวางแผนไดอยางถกตอง แนวคดของการด าเนนกจการคอมงเนนความสะดวกสบายในการเดนทางใหกบผพกอาศย พรอมดวยสาธารณปโภคครบครน ผวจยไดออกแบบอพารทเมนทเปนรปแบบอาคารทรงสเหลยมสง 4 ชน โดยม 21 หองตอชน รวม

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

37

เปนจ านวนหองพกทงสน 63 หอง หองพกขนาด 21 ตารางเมตร พรอมเครองปรบอากาศและเฟอรนเจอร พนทชนลางเปนทจอดรถและรานคา กลยทธการคาคอการตงราคาคาเชาใกลเคยงกบคแขง แตเมอจะด าเนนธรกจควรอาจมการปรบเปลยนและแกไขแผนงานทวางไวใหมความเหมาะสมกบสภาวะแวดลอมทเกดขนจรง โครงการกอสราง รตโนภาสอพารทเมนทใชการลงทนทงสนโดยประมาณ 17,946,800บาท โดยเปนทนของเจาของกจการ 12,250,000 บาท และกยมเงนจากธนาคารทงสน5,696,800 บาท เมอพจารณาอตราดอกเบยรอยละ 6.5 ตอปและคาชดเชยความเสยงรอยละ 3.5 ตอปโครงการนสามารถคนทนไดภายในเวลา 10 ป โดยมลคาปจจบนสทธเทากบ 486,895 บาท

ณชชา โชคพทกษกล (2557) ไดศกษา ระดบคณคาตราสนคาของผบรโภคในวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมทถกสะทอนผานมาตรวดคณคาตราสนคาของวสาหกจประเภทดงกลาว อนประกอบดวย ความรเกยวกบตราสนคา และการรบรคณภาพความสมพนธกบตราสนคา และ (2) ความสมพนธระหวางระดบคณคาตราสนคาของผบรโภคในวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม กบปจจยการตอบสนองของผบรโภค ซงไดแก ความชนชอบตราสนคามากกวา ความภกดตอตราสนคา และการแนะน าบอกตอ โดยใชแบบสอบถามในการเกบขอมลจากกลมตวอยางเพศชายและหญง อาย 18-40 ป จ านวน 400 คน ทอาศยอยในกรงเทพมหานคร รวมถงเคยใชบรการรานอาหารหวานและเครองดมทง 2 ราน ไดแก After You และ Cookies Crust ซงเปนตราสนคาทใชในการศกษาครงน อยางนอย 1 ครง ภายในเวลา 1 ป ผลการวจยพบวา ระดบคณคาตราสนคาของผบรโภคในวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมของแตละตราสนคามความแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถต โดย After You มระดบคณคาตราสนคาของผบรโภคสงกวา Cookies Crust และคณคาตราสนคาของผบรโภคในวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมของ After You และ Cookies Crust มความสมพนธเชงบวกกบปจจยการตอบสนองของผบรโภคทง 3 ปจจย อยางมนยส าคญทางสถต ในระดบทสงกวาความสมพนธกบทกปจจยเดยวกนของตราสนคาอน

ณภทร ทพยศร และคณะ (2558) ไดศกษาเรองความไดเปรยบทางการแขงขนดวยการจดการตลาด

เชงกลยทธในยคเศรษฐกจแหงการเปลยนแปลงของธรกจหนงต าบลหนงผลตภณฑในจงหวดเชยงรายพบวา การจดการตลาดเชงกลยทธ ทง 4 ดาน ไดแก ดานผลตภณฑ ดานการจดจ าหนาย ดานการสงเสรมการตลาด และดานราคา เรยงตามล าดบจากมากไปหานอย มผลกระทบทางบวกตอความไดเปรยบทางการแขงขนในเศรษฐกจยคแหงการเปลยนแปลงของธรกจหนงต าบลหนงผลตภณฑในจงหวดเชยงราย ผลการศกษาท ไดสามารถนาไปใชเปนแนวทางในการวางแผนและพฒนาการจดการตลาดเชงกลยทธในยคเศรษฐกจแหงการเปลยนแปลงเพอสรางความไดเปรยบทางการแขงขนใหกบธรกจตอไป

ดวงใจ ธรรมนภานนท (2559) ไดศกษา กลยทธการตลาดผลตภณฑความงามผานชองทางการคา

แบบดจทล ผใชอนเตอรเนตในประเทศไทยจ านวน 409 คน โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล และวเคราะหขอมลดวยโปรแกรมส าเรจรปทางสถตสถตทใชไดแก คารอยละ คาเฉลย สวน

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

38

เบยงเบนมาตรฐาน และในการทดสอบสมมตฐานการวจย ใชคาสหสมพนธเพยรสน (Pearson Product Moment Correlation)ผลการวจย พบวาปจจยสวนประสมการตลาดออนไลนผตอบใหความส าคญตอปจจย 6 ดานโดยรวมอยในระดบมาก โดยเรยงล าดบ คอ ดานชองทางการจ าหนาย ดานราคา ดานการสงเสรมการตลาด ดานการรกษาความเปนสวนตว ดานการใหบรการสวนบคคล และดานผลตภณฑ โดยปจจยยอยทมคาเฉลยสงสด คอ เวบไซตใชงานงาย สะดวก รวดเรวในการคนหาเลอกและสงซอสนคาผลการทดสอบสมมตฐาน พบวาปจจยสวนประสมการตลาดออนไลนมความสมพนธกบพฤตกรรมการตดสนใจซอผลตภณฑความงามผานชองทางดจทลในระดบคอนขางต า

ปฐมพงษ บ าเรบและวสธดา นกเกษม (2560) ไดศกษาปจจยทมผลตอการเลอกซอสนคาบนธรกจพาณชยอเลกทรอนกสของผบรโภคในเขตกรงเทพมหานคร ผลการวจยพบวา ปจจยทางดานประชากรศาสตรอนไดแก เพศ อาย สถานภาพสมรส การศกษา รายได อาชพ ไมสงผลตอการเลอกซอสนคาบนธรกจพาณชยอเลกทรอนกส ผลของปจจยทางการตลาด ทสงผลตอการเลอกซอสนคาบนธรกจพาณชยอเลกทรอนกส โดยมนยส าคญทางสถตท 0.05 พบวา ดานผลตภณฑ ไดแก ชอเสยงของสนคาเปนทนยมและรจก และมระบบการจองสนคาลวงหนา ดานราคา ไดแก ราคาถกกวาทองตลาด ดานชองทางการจดจ าหนาย ไดแก ตรงตอเวลาในการจดสงสนคา และชองทางทหลากหลาย ดานการสงเสรมการตลาด ไดแก มบรการสงสนคาฟร และมสวนลดพเศษ

จารณ ภทรวงษธนา (2560) ไดศกษา การขยายชองทางการตลาดออนไลนสนคาหตถกรรมชมชน ต าบลมะขนหวาน อ าเภอสนปาตอง จงหวดเชยงใหมโดยใชระบบพาณชยอเลกทรอนกส พบวา การจดจ าหนายสนคาแบบเดมคอ เขามาสงซอจากรานคาภายในชนชน หรอในกรณทเคยตดตอกนใชวธสงซอทางโทรศพท เจาของกจการท าการจดสงสนคาผานทางไปรษณย ในสวนของการจดท ารานคาออนไลนมความเปนไปได เนองจากเจาของกจการและบตรหลานสามารถใชเทคโนโลยอนเทอรเนตในการสอสารได ความตองการในดานการพฒนาระบบประกอบดวย การน าเสนอสนคา วธการสงซอ วธการจดสงสนคาทชดเจน ดานการพฒนาระบบพาณชยอเลกทรอนกสประกอบดวย เวบไซตหลกในการแนะน ารานคาและเวบไซตจ าหนายสนคาทพฒนาจากซอฟตแวร CMS (Content Management System) โดยใชภาษา PHP และฐานขอมล MySQL เวบไซตพาณชยอเลกทรอนกส ประกอบดวย การน าเสนอสนคา การขายสนคาผานทางรานคาออนไลน สวนของผดแลระบบ ประกอบดวย ระบบการจดการรานคาและสนคา การประเมนผลการใชงานระบบพาณชยอเลกทรอนกส สรปผลโดยใชคาเฉลยเลขคณต โดยใชเกณฑของการแปลความหมายแบบการใชขอบเขตทแทจรง (Exact Limits) จากผใชงาน 3 กลมไดแก ผเชยวชาญ เจาของกจการ และผใชงานทวไป พบวา ผลการประเมนดานเนอหาของเวบไซตเทากบ 4.40 จดอยในระดบด ผลการประเมนดานการออกแบบเวบไซต เทากบ 4.26 จดอยในระดบด ผลการประเมนดานกระบวนการท างานของระบบพาณชยอเลกทรอนกส เทากบ 4.40 จดอยในระดบด

มหาวท

ยาลยราชภฏธนบร

39

2.4.2 งำนวจยตำงประเทศ Jeffrey M.Campbella & JoohyungParkb (2017) ไดศกษาการขยายมมมองทยดตาม

ทรพยากรตอผลกระทบของการวางแนวกลยทธทมตอชมชนในการด าเนนธรกจวสาหกจชมชนผลการศกษาพบวาปจจยทเกยวของกบผลประโยชนของตนเองความรบผดชอบตอสงคมขององคกรและกลยทธทใชทรพยากรเพอชวยในการท านายผลการด าเนนงานของธรกจของวสาหกจชมชนในหลายโดเมนองกบทรพยากรและสมาชกในกลมของวสาหกจชมชน การปฐมนเทศผประกอบการและทนทางปญญาพรอมกบการจดการเชงกลยทธของชมชนในฐานะผมสวนไดสวนในวสาหกจชมชนขนาดเลกจะสนบสนนความส าคญของมมมองทองกบทรพยากรและแนวทางผมสวนไดสวนเสยทมผลตอประสทธภาพโดยรวม

Picot-Coupey, Huré and Piveteau (2016) ไดศกษา การออกแบบประสบการณการซอสนคาผานชองทางการตลาดแบบประสมประสานระหวางชองทางออนไลนและหนาร านคา ของรานขายแวนตาในประเทศฝรงเศสโดยใชงานวจยเชงส ารวจโดยท าการส ารวจพฤตกรรมลกคาภายในรานคาเปนจ านวน 1,500 ชวโมงและท าการสมภาษณลกคาโดยใชการสมภาษณเชงลก จ านวน 115 คน ผลการวจยพบวา ในการพฒนาชองทางการตลาดแบบประสมประสานนนจะตองคอยๆพฒนาโดยผานล าดบความส าคญโดยแบงออกเปนสองประเภทคอ 1. กลยทธทเกยวของกบองคกร, วฒนธรรม, การจดการ, การตลาดและทรพยากร 2. กระบวนการออกแบบการคาผานระบบ e-retailer Melodi& Claire (2014) ไดศกษา ศกยภาพของผประกอบการผานการด าเนนงานตามรปแบบแผนธรกจของ University of Pretoria (UP)พบวามความแตกตางอยางมนยส าคญทางสถตระหวางความสามารถของผผประกอบการในการแยกแยะระหวางความคดและโอกาสผานการก าหนดแผนธรกจโดยจะขนอยกบเทมเพลตแผนธรกจทใช ดงนนผตอบแบบสอบถามทใชแผนธรกจ UP ซงรบประกนวาจะมรายละเอยดระบวาพวกเขามความแตกตางอยางมากระหวางความคดและโอกาสซงหมายความวาคะแนนของพวกเขาอยทไหนดกวาผตอบแบบสอบถามทใชแมแบบอน ๆ คาเฉลยของเทมเพลต UP ทใชคอ 1.62 หนวยงานพฒนาและแมแบบทปรกษาคอ 2.26 และเทมเพลตของตวเองเทมเพลตอนเทอรเนตไมมเทมเพลตหรออน ๆ คอ 2.21