รายงานฉบับสมบูรณ์ “โครงการ ......2.5 ประเด นท จะต องทบทวนหร อเจรจาต อ 2-21 บทท

รายงานฉบบสมบรณ

“โครงการศกษาและตดตามการใชประโยชนจากความตกลงการคาเสรของไทย และเสนอแนะแนวทางการเจรจาในอนาคต – เขตการคาเสรอาเซยน-ออสเตรเลย-

นวซแลนด”

เสนอตอ

กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ

โดย

คณะเศรษฐศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

1 สงหาคม 2556

ข

โครงการ ศกษาและตดตามการใชประโยชนจากความตกลงการคาเสรของไทยและเสนอแนะแนวทางการเจรจาในอนาคต

รายชอคณะท างาน

1. ผศ.ดร. จน เจรญเสยง นกวจย 2. ดร.ดนพล อรยสจจากร นกวจย 3. น.ส.มกดา สกฤตานนท ผชวยนกวจย 4. น.ส.ศศภา เสรมพงษพนธ ผชวยนกวจย

ค


สารบญ

หนา

บทท 1 บทน า

1.1 หลกการและเหตผล 1-1 1.2 ขอบเขตในการประเมนการใชประโยชน กระบวนการบงคบใช ปญหาและอปสรรคตอการบงคบใช และการใชประโยชนความตกลงการคาเสร 1-3 1.3 วตถประสงค 1-5 1.4 กจกรรม / วธการด าเนนงาน 1-5 1.5 ระยะเวลาด าเนนการ 1-7 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1-9

บทท 2 วรรณกรรมปรทศนและเขตการคาเสรอาเซยน – ออสเตรเลย – นวซแลนด

2.1 วรรณกรรมปรทศน 2-1 2.2 รายละเอยดของขอตกลง 2-4

2.2.1 มาตราทมผลบงคบใช 2-4 2.2.2 อนๆ 2-12

2.3 การใชสทธประโยชนภายใตความตกลง 2-16 2.4 ปญหาและขอสงเกตจากการเจรจา 2-21 2.5 ประเดนทจะตองทบทวนหรอเจรจาตอ 2-21

บทท 3 ผลการส ารวจประเดนสนคาและบรการ

3.1 สนคา 3-3 3.1.1 การคดเลอกสนคาทใชในการศกษา 3-3 3.1.2 ผลการศกษารายสนคา 3-5 3.2 บรการ 3-24 3.2.1 การคดเลอกบรการทใชศกษา 3-24 3.2.2 ผลการศกษาในภาคบรการ 3-24

ง


3.3 การเพมพนความรวมมอ 3-41

3.3.1 การอ านวยความสะดวกทางการคา 3-42 3.3.2 ความรวมมอทเกยวของกบธรรมาภบาลของประเทศภาค 3-43

3.3.3 ความรวมมอดานสงแวดลอม 3-45 3.3.4 ความรวมมอดานมาตรฐานแรงงาน

และการพฒนาทรพยากรและศกยภาพของมนษย 3-45

บทท 4 สรปและขอเสนอแนะ 4-1

รายการอางอง

ภาษาองกฤษ รายการอางอง-1 ภาษาไทย รายการอางอง-1

เขตการคาเสรอาเซยน – ออสเตรเลย – นวซแลนด บทท 1-1


บทท 1

บทน ำ

1.1 หลกกำรและเหตผล

เนองจากการหาขอยตการเจรจาในกรอบขององคการการคาโลก และการเปดการเจรจาการคารอบใหมขององคการการคาโลกทลาชา สงผลใหประเทศตาง ๆ หนมาพจารณาจดท าเขตการคาเสรมากขนเพอใหมผลในการเปดเสรทางเศรษฐกจระหวางกนอยางเปนรปธรรมและรวดเรวกวาการเปดเสรภายใตกรอบขององคการการคาโลก ทงนสมาชกองคการการคาโลกหนมาอาศยมาตรการความรวมมอเพอสรางกลมขอตกลงทางการคา โดยการอางองถงมาตราท 24 ของ GATT มาตราท 5 ของ GATS และมาตรการขอตกลง Enabling Clause เพอน าไปสการจดท าความตกลงเขตการคาเสร ทงนการจดท าความตกลงเขตการคาเสรจดวาเปนการใหแตมตอ หรอสทธพเศษทางการคาและการลงทนแกประเทศทเขารวมโดยไมขดกบองคการการคาโลกหากปฏบตตามเงอนไขทองคการการคาโลกไดวางไว ซงสทธพเศษดงกลาวไดสงผลใหมการขยายการคาและการลงทนระหวางประเทศทรวมท าเขตการคาเสร ในขณะทประเทศทอยนอกกลมความตกลง ฯ จะท าการคาและการลงทนกบประเทศทอยในกลมความตกลง ฯ ไดนอยลง จงเปนแรงกระตนใหประเทศตาง ๆ หนมาพจารณาจดท าเขตการคาเสรกบประเทศอน ๆ เชนกน นอกจากนประเทศตาง ๆ ยงไดใชการจดท าเขตการคาเสรเปนเครองมอในการสรางพนธมตรทงทางดานเศรษฐกจและการเมอง อกทงเปนการสรางฐานในการขยายการคา และการลงทนกบประเทศหรอกลมประเทศทอยหางไกลอกดวย การขยายจ านวนของประเทศหรอกลมประเทศทจดท าเขตการคาเสรนนมจ านวนเพมสงขนดงปรากฏในฐานขอมลของธนาคารเพอการพฒนาเอเชยวา ณ เดอนมกราคม 2554 ประเทศตาง ๆ จ านวนรวม 47 ประเทศทวโลกมการลงนามและบงคบใชความตกลงเขตการคาเสร แลวทงสน 237 ฉบบ ในขณะทความตกลง ฯ อก 47 ฉบบมการลงนามแลว แตอยในระหวางขนตอนของการจดการดานกฎหมาย หรอการใหสตยาบน ในขณะทรายงานขององคการการคาโลกประจ าป ค.ศ. 2011 ไดกลาววาในป ค.ศ. 2010 ไดมการแจง (new notification) มายงองคการการคาโลก ถงความตกลงการคาภมภาค (Regional Trade Agreements: RTA) รวม 18 ความตกลง (World Trade Organization Annual Report (2011, p. 55)

อนง ณ วนท 31 ธนวาคม 2553 องคการการคาโลกพบวาในจ านวนความตกลงการคาภมภาค (RTAs) จ านวนทงสน 484 ความตกลง ฯ ทไดมการแจงมายงองคการการคาโลกนน ความตกลง ฯ จ านวน 293 ความตกลง ฯ ยงคงมผลบงคบใชดงแสดงในรปท 1-1



รปท 1-1 แผนภาพแสดงความตกลงการคาภมภาคซงไดแจงมายง GATT/WTO (1949-2010)

ทมา: World Trade Organization Annual Report (2011), p. 54

ในสวนของประเทศไทยนนนอกจากจะเปดเสรทางการคาระดบพหภาคภายใตกรอบองคการการคาโลก (World Trade Organization: WTO) แลว ยงไดจดท าความตกลงการคาเสร (Free Trade Agreement: FTA) ในระดบภมภาคภายใตกรอบขอตกลงการคาเสรอาเซยน (ASEAN Free Trade Area: AFTA) และระดบทวภาคกบประเทศตาง ๆ โดยมความตกลงการคาเสรทมผลบงคบใชแลวทงสน 10 ความตกลง ในขณะทมความตกลงทบรรลความตกลงแลว 1 ความตกลง มความตกลงทอยระหวางการเจรจา 2 ความตกลง และ มการหยดพกการเจรจา 4 ความตกลง ดงสรปในตารางท 1-1

ตารางท 1-1 ตารางแสดงความตกลงการคาเสรของไทยในสถานะตาง ๆ มผลใชบงคบแลว บรรลควำมตกลงแลว อยระหวำงกำรเจรจำ หยดพกกำรเจรจำ

· AFTA (1 ม.ค. 36) · ไทย-อนเดย (1 ก.ย.47เฉพาะ

สนคา Early Harvest) · ไทย-ออสเตรเลย (1 ม.ค. 48) · ไทย-นวซแลนด (1 ก.ค. 48) · อาเซยน-จน (20 ก.ค. 48) · ไทย-ญปน (1 พ.ย.50) · อาเซยน-ญปน (1 ม.ย. 52) · อาเซยน-เกาหล (1 ม.ค. 53) · อาเซยน-อนเดย (1 ม.ค. 53) · อาเซยน-ออสเตรเลยและ

นวซแลนด (12 ม.ค. 53) · ไทย-เปร (31 ธ.ค. 54 เฉพาะ

สนคา Early Harvest)

· ไทย-ชล (สรปการเจรจาแลวเมอเดอน ส.ค. 55 และอยระหวางการด าเนนการกระบวนการภายในของทง 2 ประเทศ เพอเตรยมลงนามความตกลง)

· ไทย-อนเดย (สนคาสวนทเหลอ บรการและการลงทน)

· ไทย-เปร (สนคาสวนทเหลอ บรการ และการลงทน)

· ไทย-สหรฐอเมรกา

· ไทย-EFTA

· อาเซยน-สหภาพยโรป · BIMSTEC

ทมา: รวบรวมโดยคณะผด าเนนงาน



จากตารางท 1-1 ขางตน พบวาความตกลงการคาเสรตาง ๆ ไดมผลบงคบใชมาเปนระยะเวลาพอสมควรแลว สมควรทประเทศไทยจะไดจดใหมการประเมนการใชประโยชน กระบวนการบงคบใช ตลอดจนปญหา และอปสรรค จากการบงคบใช และการใชประโยชนจากความตกลง ฯ ตาง ๆ ขางตน เพอเปนแนวทางในการทบทวน และก าหนดแนวทางในการใชประโยชนจากการเจรจาระดบตาง ๆ ตอไปในอนาคต ซงจะสงผลใหความตกลงการคาเสรตาง ๆ เหลานน ามาซงผลประโยชนสงสดตอประเทศชาต และประชาชนชาวไทย

1.2 ขอบเขตในกำรประเมนกำรใชประโยชน กระบวนกำรบงคบใช ปญหำและอปสรรคตอกำรบงคบใช และกำรใชประโยชนควำมตกลงกำรคำเสร

ความตกลงการคาเสรจ านวน 10 ฉบบไดแก

1. ประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community: AEC) 2. เขตการคาเสรอาเซยน – จน (ASEAN-China Free Trade Area: ACFTA) 3. ความตกลงหนสวนเศรษฐกจอาเซยน – ญปน (ASEAN-Japan Comprehensive

Economic Partnership: AJCEP) 4. ความตกลงหนสวนเศรษฐกจไทย – ญปน (Japan-Thailand Economic Partnership

Agreement: JTEPA) 5. เขตการคาเสรอาเซยน – สาธารณรฐเกาหล (ASEAN-Korea Free Trade Area: AKFTA) 6. ความตกลงการคาเสรไทย – ออสเตรเลย (Thailand-Australia Free Trade Agreement:

TAFTA) 7. ความตกลงหนสวนเศรษฐกจทใกลชดยงขนไทย - นวซแลนด (Thailand-New Zealand

Closer Economic Partnership: TNZCEP) 8. เขตการคาเสรอาเซยน – ออสเตรเลย – นวซแลนด (ASEAN-Australia-New Zealand

Free Trade Area: AANZFTA) 9. ความตกลงการคาเสรอาเซยน – อนเดย (ASEAN-India Free Trade Area: AIFTA) 10. ความตกลงการคาเสร ไทย – อนเดย (Thailand-India Free Trade Agreement: TIFTA)

ทงน ประเดน/ มาตรการ (Elements) การเปดเสรทมการบงคบใช ทจะไดมการประเมนในความตกลงการคาเสรแตละฉบบขางตนจะครอบคลมเนอหา1 ดงน

1. Initial Provisions

1

มการแกไขตามทไดรบค าปรกษาจากเจาหนาทกรมเจรจาการคาระหวางประเทศ



2. Trade in goods

Tariff Elimination

Rules of Origin

Trade Remedies – Anti Dumping

Trade Remedies – Subsidies and Countervailing

Trade Remedies – Bilateral Safeguards

Quarantine and SPS Measures

Other Non-Tariff Measures

Technical Barriers to Trade

Standards and Conformance, MRAs

Customs Administration and Procedures 3. Trade in Services

Elimination of the barriers in trade in services

Facilitation of trade in services (MRA)

Mode 3: Commercial presence

Mode 4: Labour Mobility/ Entry of Business Persons

Telecommunications

Financial Services

Professional Services 4. Investment

Elimination of the barriers investment

Facilitation of Investment 5. Cooperation Enhancement

Trade Facilitation (Paperless Trading/ Transit)

Intellectual Property

ICT and E-commerce

Labour Standards

Environment

Human Resource Development Capacity Building

Information Exchange



Energy

Transport and Communications

Construction

SMEs

Trade and Investment Promotion

State Trading Enterprises

Education

Transparency

Agriculture/ Fishing 6. Dispute Settlement

1.3 วตถประสงค

1. เพอประเมนประสทธภาพ ปญหา และอปสรรคทเกดขนในการใชประโยชนจากความตกลงการคาเสร ฯ ทมตอผประกอบการชาวไทย และชาวตางประเทศซงเปนคสญญา ทไดระบไวขางตนโดยอางองจากแหลงขอมลทตยภม อาทเชน จากรายงานการศกษาตางๆ อนจะเปนขอมลเบองตนเพอท าการศกษาในเชงลกตอไป

2. เพอรบทราบปญหา ขอคดเหน และขอเสนอแนะโดยตรงจากแหลงขอมลปฐมภม ซงไดแกภาคเอกชนทงภาคเอกชนไทย และภาคเอกชนตางชาตผใชประโยชน และ/หรอผทเผชญกบปญหา และอปสรรคจากใชประโยชน และ/หรอกระบวนการบงคบใชความตกลงการคาเสร ฯ ขางตน ตลอดจนหนวยงานภาครฐทมสวนเกยวของ เพอเปนแนวทางใหกรมเจรจาการคาระหวางประเทศปรบใชในการเจรจา และ/หรอแกไขปรบปรงความตกลงการคาเสร ฯ เพอใหสามารถบรรลวตถประสงคของการจดท าความตกลงการคาเสรของประเทศไทยไดดยงขน

3. เพอประชาสมพนธบทบาท หนาท ตลอดจนผลงานของกรมเจรจาการคาใหเปนทรบทราบ และเขาใจในวงกวาง ซงจะชวยเสรมสรางความเขาใจอนด กอใหเกดความรวมมอระหวางกรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กบภาคเอกชน และหนวยงานภาครฐทเกยวของ

1.4 กจกรรม / วธกำรด ำเนนงำน

กจกรรม 1: ศกษาความตกลงการคาเสรในแตละกรอบการเจรจาตางๆ ทไดระบไวขางตน รวบรวมพนธกรณทจะตองมการเจรจาเพมเตมหรอทบทวน ปรบปรงสถานการณการเจรจาและการบงคบใช ในหวขอประเดน/ มาตรการการเปดเสรทมการบงคบใช การเจรจาตางๆ ดงทไดน าเสนอไปแลวขางตน



กจกรรม 2: ศกษารวบรวมขอมลทตยภม ในประเดนปญหา และอปสรรคในการใชประโยชน และการบงคบใชความตกลงการคาเสรตาง ๆ ทไดระบไวของประเทศไทย รวมทงประเดนทจะตองทบทวนหรอเจรจาตอ

กจกรรม 3: คณะผด าเนนงานจะไดหารอกบเจาหนาทจากกรมเจรจาการคาระหวางประเทศเพอเลอกกลมสนคา และบรการทจะตองท าการศกษา โดยสวนหน งเลอกจากรายการสนคาและบรการในตารางท 2-3 2-4 2-5 และ 2-6 ภายใตหวขอท 2.2.1.2 ในรายงานฉบบสงเคราะห และอาจมการเพมเตมรายการสนคาและบรการทจะท าการศกษาหากมขอเสนอแนะจากกรมเจรจาการคาระหวางประเทศ โดยคณะผด าเนนการจะท าการศกษาภาคสนคาและบรการรวมกนเปนจ านวนไมเกนกวา 10 ภาค (จ าแนกทระดบ 2-digit HS Code ส าหรบภาคการผลตสนคา และ 2-digit CPC ส าหรบภาคบรการ) ในแตละความตกลงการคาเสร โดยทง 10 ภาคมมลคาการสงออกรวมกนไมต ากวา 2 ใน 3 ของมลคาการสงออกทงหมดทไทยสงออกไปยงประเทศคคาในแตละความตกลงการคาเสร (จ าแนกทระดบ 2-digit HS Code ส าหรบภาคการผลตสนคา และ 2-digit CPC ส าหรบภาคบรการ)

กจกรรม 4: ศกษารวบรวมขอมลปฐมภม โดยการส ารวจขอมลภาคสนามในภาคสวนตางๆ ของประเทศใหครอบคลมทงสาระและตวแทนภาคเอกชนอยางเพยงพอ ดวยการสมภาษณเชงลกกบเอกชนทงชาวไทย และตางชาตผทไดใชประโยชนจากความตกลงการคาเสรฉบบตาง ๆ ขางตน และผทอยในขายทจะใชประโยชนได แตพบกบปญหา และ/หรออปสรรคในการใชประโยชน ฯ และสมภาษณเชงลกกบหนวยงานภาครฐทเกยวของ ทงนคณะผด าเนนงานจะไดหารอกบทางกรมเจรจาการคาระหวางประเทศเพอระบหนวยงานภาครฐทเกยวของตอไป

กจกรรม 5: จดประชมระดมความคดเหน (Focus Group) อยางนอย 2 ครง จ านวนรวมกนไมต ากวา 200 คน เพอรบฟงขอคดเหนและขอเสนอแนะจากนกวชาการ หนวยงานภาครฐ และเอกชนไทย และตางชาต ผมสวนไดสวนเสย เพอใหไดขอมลเชงลกและรอบดานทเปนประโยชนตอการด าเนนง าน และเผยแพรบทบาทของกรมเจรจาการคาระหวางประเทศ

กจกรรม 6: วเคราะห และสงเคราะหขอมลทไดรบจากการด าเนนงานในกจกรรมท 1 – 5 ขางตนเพอเสนอแนะแนวทางในการเจรจา และ/หรอการปรบแกไขความตกลงการคาเสรฉบบนน ๆ

โดยในระหวางการด าเนนในกจกรรมท 2 - 5 คณะผด าเนนการจะไดท าการประชาสมพนธบทบาท หนาท และผลงานของกรมเจรจาการคาระหวางประเทศตอภาคเอกชน และหนวยงานราชการทเกยวของ ผานชองทางการพดคยในรปแบบทไมเปนทางการ และเพอใหการสรางเครอขายระหวางกรมเจรจาการคาระหวาประเทศกบหนวยงานภาครฐอนๆ และภาคเอกชนทงชาวไทยและนกลงทนตางชาตเกดขน



1.5 ระยะเวลำด ำเนนกำร

12 เดอน นบจากวนลงนามในสญญาจดจาง โดยระยะเวลาในการด าเนนงานในแตละกจกรรมสามารถสรปไดดงตารางท 1-2

ตารางท 1-2 ตารางแสดงกจกรรม / รายละเอยดการด าเนนการ

กจกรรม/ รายละเอยดการด าเนนการ เดอน

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

กจกรรม 1: ศกษาความตกลงการคาเสรทมผลบงคบใชในแตละกรอบการเจรจาตางๆ ของไทย

รายงานขนตน X

กจกรรม 2: ศกษารวบรวมขอมลทตยภม กจกรรม 3: เลอกกลมสนคา และบรการทจะตองท าการศกษา

รายงานความกาวหนา X กจกรรม 4: ศกษารวบรวมขอมลปฐมภมโดยการสมภาษณเชงลก

กจกรรม 5: จดประชมระดมความคดเหน (Focus Group)

รายงานขนกลาง X กจกรรม 6: วเคราะห และสงเคราะหขอมลเพอเสนอแนะแนวทางในการเจรจา และ/หรอการปรบแกไขความตกลงการคาเสรฉบบนน ๆ

รางรายงานฉบบสมบรณ X รายงานฉบบสมบรณ X

จากตารางการด าเนนการขางตน คณะผด าเนนการจะท าการสงรายงานการศกษาใน 5 ขนตอน โดยในรายงานการศกษาแตละเลมจะมรายละเอยดดงตอไปน

รายงานขนตน คณะผวจยจะน าเสนอแนวทางการศกษาทชดเจนวาในแตละความตกลงการคาเสรทประเทศไทยผกพนและมการบงคบใชไปแลวนน มความครอบคลมประเดน/ มาตรการการเปดเสรทมการบงคบใช การเปดเสรการคา (Elements) ในประเดนใดบาง รวมทงประเดนทจะตองทบทวนหรอเจรจาตอ โดยอาจน าเสนอในรปของเมตรกซ ดงตวอยางในตารางท 1-3



ตารางท 1-3 ตารางแสดงเมตรกซการน าเสนอผลงาน

ประเดน/ มำตรกำรกำรเปดเสรทมกำรบงคบใช AEC

ACFT

A

AJCE

P

JTEP

A

AKFT

A

TNZC

EP

TAFT

A

AANZ

FTA

AIFT

A

TIFT

A

1 Initial Provisions 2 Trade in goods

2.1 Tariff Elimination 2.2 Rules of Origin 2.3 Trade Remedies – Anti Dumping 2.4 Trade Remedies – Subsidies and Countervailing 2.5 Trade Remedies – Bilateral Safeguards 2.6 Quarantine and SPS Measures 2.7 Other Non-Tariff Measures 2.8 Technical Barriers to Trade 2.9 Standards and Conformance, MRAs 2.10 Customs Administration and Procedures 3 Trade in Services

3.1 Elimination of the barriers in trade in services 3.2 Facilitation of trade in services (MRA) 3.3 Mode 3: Commercial presence2 3.4 Mode 4: Labour Mobility/ Entry of Business Persons 3.5 Telecommunications 3.6 Financial Services 3.7 Professional Services 4 Investment

4.1 Elimination of the barriers investment 4.2 Facilitation of Investment 5 Cooperation Enhancement

5.1 Trade Facilitation (Paperless Trading/ Transit) 5.2 Intellectual Property 5.3 ICT and E-commerce 5.4 Labour Standards 5.5 Environment 5.6 Human Resource Development Capacity Building 5.7 Information Exchange 5.8 Energy 5.9 Transport and Communications 5.10 Construction 5.11 SMEs 5.12 Trade and Investment Promotion 5.13 State Trading Enterprises 5.14 Education 5.15 Transparency 5.16 Agriculture/ Fishing 6 Dispute Settlement

ทมา: รวบรวมโดยคณะผด าเนนงาน 2 การลงทนเฉพาะในภาคบรการซงเปนสวนหนงของการลงทน (Investment) แตแยกเจรจาภายใตการเปดเสรภาคบรการ



โดยในแตละชองของตารางขางตนอาจจะไมจ าเปนตองมเนอหาภายในเนองจากในขอตกลงการคาเสรนนๆ ไมไดมการเจรจาและการบงคบใชในประเดน/ มาตรการการเปดเสร (Element) นนๆ และเพอใหการศกษาครงนมความสมบรณมากยงขน คณะผด าเนนงานจะไดหารอ และขอความคดเหนจากกรมเจรจาการคาระหวางประเทศในการคดเลอกสนคาและบรการ หรอกจกรรมทางเศรษฐกจบางประเภททมความนาสนใจ และคาดวาจะมผลกระทบตอภาวะเศรษฐกจ และธรกจของผประกอบการและประชาชนในประเทศไทยขนมาท าการศกษาในบางชองของตารางนเปนกรณพเศษ

รายงานความกาวหนา คณะผด าเนนงานศกษารวบรวมขอมลทตยภม และจะเลอกน าเสนอมาตรการทางการคาบางประเดนหรอบางมาตรการของการเปดเสรทมการบงคบใช โดยพจารณารวมกบเจาหนาทจากกรมเจรจาการคาระหวางประเทศดงประเดนทมความนาสนใจ และก าลงมความตองการใชในการเจรจาการคาภายใตกรอบการเปดเสรบางขอตกลงขนมาสรปเปนรายงานความกาวหนา

รายงานขนกลาง คณะผด าเนนงานจะเลอกน าเสนอมาตรการทางการคาบางประเดนหรอบางมาตรการของการเปดเสรทมการบงคบใช โดยพจารณารวมกบเจาหนาทจากกรมเจรจาการคาระหวางประเทศดงประเดนทมความนาสนใจ และก าลงมความตองการใชในการเจรจาการคาภายใตกรอบการเปดเสรบางขอตกลงขนมาสรปเปนรายงานขนกลาง

รางรายงานฉบบสมบรณและรายงานฉบบสมบรณ คณะผด าเนนงานจะน าสงรายงานการศกษาออกเปน 8 ฉบบ โดย 7 ฉบบแรกจะน าเสนอตามขอตกลงการคาเสรทง 10 ความตกลงทประเทศไทยมขอผกพน โดยแยกเปนรายประเทศ และรายงานฉบบสงเคราะหอก 1 ฉบบเพอรวบรวมขอสรปการศกษาเพอเสนอแนะแนวทางในการเจรจา และ/หรอการปรบแกไขความตกลงการคาเสรทง 10 ความตกลงทประเทศไทยมขอผกพน

อยางไรกตามในระหวางการด าเนนงาน หากกรมเจรจาการคาระหวางประเทศตองการขอมลในบางประเดน หรอบางมาตรการในแตละความตกลงการคาเสรเพอใชประโยชนในการเจรจาการคาเสร คณะผด าเนนงานอาจน าสงบทสรปการศกษา ณ ขณะนนในชวงเวลานน และขอเสนอแนะบางประการใหตามทเหนสมควร

1.6 ประโยชนทคำดวำจะไดรบ

1. ขอมลเชงลกเกยวกบปญหา และอปสรรคของการใชประโยชนจากความตกลงการคาเสร และ/หรอ กระบวนการบงคบใชเพอเปนแนวทางส าหรบกรมเจรจาการคาระหวางประเทศในการเจรจาการคา และ/หรอการปรบปรงแกไขความตกลงการคาเสร



2. ผลการประมวลขอมลทเปนประโยชนตอการจดล าดบความส าคญของการทบทวนการเจรจา

3. กรมเจรจาการคาระหวางประเทศมพนธมตรรวมจากทงภาครฐ ภาคเอกชนทงชาวไทย และชาวตางประเทศ

4. การประชาสมพนธผลงาน บทบาท หนาทของกรมเจรจาการคาระหวางประเทศ และประชาสมพนธใหเกดความตระหนกรเกยวกบความตกลงการคาเสรแกสาธารณชน

เขตการคาเสรอาเซยน – ออสเตรเลย – นวซแลนดบทท 2-1


บทท 2

วรรณกรรมปรทศนและเขตการคาเสรอาเซยน – ออสเตรเลย – นวซแลนด

2.1 วรรณกรรมปรทศน

จากการศกษาของ สถาบนวจยนโยบายเศรษฐกจการคลง (2551) พบวาการคาระหวางไทยกบออสเตรเลยไดมการขยายตวอยางตอเนองมาตงแตกอนท AANZFTA จะมการบงคบใช ทงนเนองจากมการใชสทธประโยชนภายใตกรอบ TAFTA ซงมผลบงคบใชไปแลว รวมทงการคาระหวางไทยกบออสเตรเลยและนวซแลนดนน อยในลกษณะการเสรมกนทางการคา (Trade Complementarily) มากกวาการเปนคแขงทางการคา ทงน ไทยจะไดประโยชนทางภาษเพมเตมจาก AANZFTA เมอเปรยบเทยบกบการเปดตลาดภายใต TAFTA และ TNZCEP กลาวคอ ส าหรบการคากบออสเตรเลยนนจะมการลดอตราภาษทเรวขนส าหรบสนคา ในกลมสนคารองเทา เคมภณฑ ชนสวนยานยนต ชนสวนอปกรณไฟฟา และสงทอบางรายการ และส าหรบประเทศนวซแลนดนน สนคาทจะมการลดอตราภาษทเรวขน คอ เครองหนง กระเปาหนง เขมขด กระเปาเดนทาง กระเปาถอ เครองนมหม และรองเทา

สวนในดานผลกระทบของขอตกลง AANZFTA ตอประเทศไทยนน การศกษาโดยใชแบบจ าลองGTAP พบวาไทยจะไดรบประโยชนจาก AANZFTA ในกลมสงทอ ผลตภณฑจากเครองหนงและ ยานยนตและชนสวน เนองจากเปนกลมสนคาททงออสเตรเลยและนวซแลนดใหการคมครองโดยใชอตราภาษทสงกวาสนคากลมอน โดยเฉพาะสงทอทไดประโยชนเพมเตมจากกฎวาดวยถนก าเนดสนคา โดยไมปรากฏสาขาทไดรบผลกระทบทางลบจาก AANZFTA เนองจากไทยเสนอผกพนการเปดตลาดไมมากไปกวาทตกลงผกพนไวในความตกลง AFTATAFTA และ TNZCEP

ในสวนของผลกระทบตอเศรษฐกจมหภาคนนการศกษา พบวาผลกระทบทประเมนไดมคาไมสงมากนกเพราะเปนการประเมนผลกระทบจากการลดอตราภาษเพยงอยางเดยว สวนในดานภาคบรการนนไทยผกพนการเปดเสรภาคบรการภายใต AANZFTA ไมเกนกวาทผกพนภายใต TAFTA ประกอบกบทไทยผกพนภาคบรการกบนวซแลนดภายใต AANZFTA ไมเกนกวาทกฎหมายของไทยอนญาตอยแลว จงคาดวาจะไมไดรบผลกระทบในภาคบรการ

เมอพจารณามาตรการทมใชภาษพบวา ทงออสเตรเลยและนวซแลนดมมาตรการปกปองสนคาเกษตรและอตสาหกรรมทคอนขางเขมงวด กรณของออสเตรเลยมาตรการทไมใชภาษ 2 มาตรการหลกทออสเตรเลยน ามาใชเพอปกปองอตสาหกรรมในประเทศ ไดแก มาตรการตอบโตการทมตลาดและมาตรการสขอนามยโดยสนคาของไทยทถกออสเตรเลยฟองรองการทมตลาด ไดแก พวซ สบปะรด



กระปอง และเหลกโครงสรางในขณะทนวซแลนดมมาตรการสขอนามยกบสนคาเกษตรและอตสาหกรรมเกษตรทคลายคลงกบออสเตรเลย สนคาอตสาหกรรมทนวซแลนดใหความส าคญกบสขลกษณะเปนพเศษ คอ บรรจภณฑไม สนคาอตสาหกรรมทอยภายใตมาตรการปกปองอตสาหกรรมภายในของนวซแลนด ไดแก สงทอ สนคาทตกอยภายใตมาตรการอปสรรคทางเทคนคการคา คอ เครองนมหม และสนคาทอยภายใตมาตรการตอบโตการทมตลาด ไดแก พลาสเตอรบอรด เหลกเสนเสรมคอนกรตแบบตรงและแบบมวน และไสกรองน ามนเครอง เมอพจารณามาตรการตางๆ โดยเฉพาะอยางยงมาตรการทใชกบสนคาเกษตรนน นบเปนประเดนทตองมการพจารณาความรวมมอในการลด/เลกมาตรการกดกนทมใชภาษระหวางกนซงหาก AANZFTA สามารถผลกดนใหทงออสเตรเลยและนวซแลนดอ านวยความสะดวกในการเขาสตลาดมากขนแลว จะชวยใหสนคาเกษตร เชน มงคด ลนจ ล าไย และผลไมทตองแกะเปลอก เชน ทเรยน สบปะรด และสมโอ สามารถเขาสตลาดทงสองประเทศนไดมากขน

สวนภาคบรการนนการศกษาของพชญและคณะ (2551) สรปไววา การเปดเสรภาคบรการภายใต AANZFTA นนมการผกพนไมเกนไปกวาภายใต AFAS และ TAFTA นอกจากนนเมอพจารณาในกรณของนวซแลนดแลว ไทยไมไดมขอผกพนใดๆทเกยวของกบการเปดการคาเสรภาคบรการภายใต TNZCEP ดงนน ตามขอตกลง AANZFTA แสดงวาไทยไมไดมการเปดเสรภาคบรการเพมเตมใหกบนวซแลนด อยางไรกตาม เมอเปรยบเทยบกบกฎหมายในประเทศทเกยวของกบการเปดเสรภาคบรการนน พบวาไทยผกพนภาคบรการกบนวซแลนดภายใต AANZFTA ไมเกนกวาทกฎหมายไทยอนญาตไวแลว

ในดานการลงทนการศกษาชนเดยวกนนแสดงใหเหนวา ยงไมมขอผกพนใดๆ จนกวาประเทศในภาคจะหารอการจดท าตารางขอสงวนเสรจสน ซงจะเปนภายใน 5 ป นบแตความตกลงฯมผลบงคบใช ประเดนส าคญทไทยจะตองระวง คอ การเปดเสรการลงทนจะใชวธ Negative list approach ซงอาจท าใหการลงทนใหมๆ ทเกดขนในภายหลงถกเปดเสรไปโดยอตโนมต อยางไรกตาม ไทยไดขอสงวนสทธในการออกมาตรการทเกยวของกบภาคการลงทนทเปนสาขาใหมๆทอาจเกดขนในอนาคตไวแลว นอกจากนงานศกษานไดใหขอสงเกตไววา ไทยอาจประสบกบความทาทายในการดงดดการลงทนจากออสเตรเลยและนวซแลนด ซงเกดจากทงปจจยภายนอกและปจจยภายในของไทยเอง โดยดานปจจยภายนอกนน ไทยตองเผชญกบการแขงขนทรนแรงจากประเทศเศรษฐกจใหม (Emerging Economies) เชน จน อนเดย รสเซย เวยดนาม และประเทศสมาชกใหมของสหภาพยโรป ซงตางกเรงปรบปรงและพฒนาปจจยตางๆในการดงดดการลงทนจากตางชาต นอกจากน ปจจยภายในประเทศเปนประเดนทภาครฐและเอกชนตองใหความส าคญ ไดแก นโยบายภาครฐและการพฒนาโครงสรางพนฐาน ในดานตางๆ ทงระบบโลจสตกส แรงงานในภาคอตสาหกรรมและกฎระเบยบตางๆทเกยวของกบการลงทน เปนตน

การศกษาของพชญและคณะ (2551) นน สอดคลองกบผลการศกษาศนยวจยกสกรไทย (2551) ในประเดนทกลาววาไทยจะไดประโยชนจากการเปดตลาดสนคาเพมขนและเรวขนกวาความตกลง TAFTA และ TNZCEP โดยไทยมแนวโนมจะสงออกสนคาอตสาหกรรมไดมากกวาสนคาเกษตร โดยทการคาของไทยกบออสเตรเลยและนวซแลนด มลกษณะทเกอกลกนทางการคามากกวาแขงขนกน สนคาอตสาหกรรม



สงออกส าคญของไทย คอ สนคาในกลมยานยนตและเครองปรบอากาศ ในขณะเดยวกนในดานการน าเขานน ไทยออสเตรเลยและนวซแลนดเปนแหลงน าเขาวตถดบทส าคญ โดยไทยน าเขาสนแรจากออสเตรเลยเปนสวนใหญ เชน ทองค า อะลมเนยม เหลก ทองแดง ตะกวและสงกะส นอกจากน ยงประกอบดวยผลตภณฑหนง น ามนดบและถานหน สนคาเกษตรทไทยน าเขาจากประเทศนวซแลนดเปนสวนใหญ ไดแก นมและผลตภณฑ เนอสตว อาหารแปรรป รวมไปถงเศษกระดาษ เศษเหลกและอลมเนยม

ในดานผลประโยชนทไทยคาดวาจะไดรบจาก AANZFTA คอ การไดลดภาษสนคาอตสาหกรรมซงออสเตรเลยและนวซแลนดมการปกปองคอนขางสง โดยกลมสนคาออกทไทยนาจะไดรบประโยชนเพมขนจากออสเตรเลย เชน สงทอ รองเทา ชนสวนยานยนต เคมภณฑ และอปกรณไฟฟา กลมสนคาออกไปยงนวซแลนด เชน สนคากลมรองเทา กระเปาหนง และเครองนมหม เปนตน สวนสนคาออนไหวในกลมสนคาเกษตร ไดแก ปศสตวและผลตภณฑ (โดยเฉพาะเนอวว) นมและผลตภณฑ มนฝรง องนและสม ไดรบผลกระทบจาก TAFTA และ TNZCEP ทมผลบงคบใชไปกอนหนาน ดงนน หาก AANZTFA มผลบงคบใช คาดวาจะไมมผลกระทบเพมเตม อยางไรกตาม ส าหรบสนคาเกษตรทมศกยภาพสง เชน กง ไก น าตาล สบปะรด พชผกผลไมเมองรอน ขาว มนส าปะหลง จะสามารถเขาสทงสองตลาดไดมากยงขน

ในดานกฎถนก าเนดสนคานน พบวา AANZFTA มความยดหยนมากขน ท าใหมสนคาทจะไดประโยชนจากกฎถนก าเนดสนคาสะสม ไดแก เนอสตว ปลากระปองโดยเฉพาะปลาทนากระปอง น าตาล น าผลไม ผาทอและผลตภณฑ รองเทา กระจก อญมณ เครองจกรกล (เครองจกรกลการเกษตร เครองจกรกลทใชในการฟอกหนง) เครองใชไฟฟา (เครองปรบอากาศ โทรทศน คอมพวเตอร ตเยน ) อยางไรกตาม ในประเดนกฎถนก าเนดสนคานน Scollay and Trewin (2006) ไดกลาวถง spaghetti bowl effects1 ทเกดจากการก าหนดถนก าเนดสนคาในสองรปแบบตามขอตกลง AANZFTA ซงอาจแตกตางไปจากขอตกลงทประเทศอาเซยนอนๆ ไดด าเนนการไวกอนแลว และอาจท าใหเกดความยงยากแกออสเตรเลยและนวซแลนดได

นอกจากน ในประเดนดานการกดกนทมใชภาษนน การศกษาของศนยวจยกสกรไทย (2551) ยงสอดคลองกบ พชญและคณะ(2551) กลาวคอ ท าใหเกดอปสรรคในการสงออกของไทย ดงนน การเจรจาเพอหาขอสรปเกยวกบมาตรการดานสขอนามยและสขอนามยพชและสตว (SPS) กฎระเบยบทางเทคนค (TBTs) รวมถงความรวมมอทางเศรษฐกจอนๆ เพอลดอปสรรคทมใชภาษจะชวยใหการสงออกสนคาเกษตรของไทยเขาสตลาดออสเตรเลยและนวซแลนดไดมากขน

ส าหรบในภาคบรการนน การศกษาไดพบวาการเปดเสรภาคบรการตามกรอบ AANZFTA จะไมสงผลกระทบตอภาคบรการของไทย แตจะเปนการเพมโอกาสใหแกผประกอบการในสาขาการทองเทยวและการขนสงทไทยมความไดเปรยบออสเตรเลยและนวซแลนดอยแลว

1เมอประเทศใดเรมท า FTA แลวกงายขนทจะท ากบประเทศอนตอๆไป อกเมอท าซอนๆกนกบหลายๆประเทศสงทตามมาคอความยงเหยงเหมอนเสนสปาเกตตทเสรฟในจานรอนท าใหเกดความสบสนและเพมคาใชจายในการบรหารจดการของรฐนกธรกจกมตนทนเพมขน



2.2 รายละเอยดของขอตกลง

จากความรวมมอของประเทศสมาชกอาเซยน และรฐมนตรการคาของประเทศออสเตรเลยและนวซแลนด ใหมการศกษา The Angkor Agenda: Report of the High-Level Task Force on the AFTA – CER Free Trade Area ซงแลวเสรจในป 2543 ไดขอสรปวา การจดท าการคาเสรระหวางประเทศสมาชกอาเซยน ออสเตรเลยและนวซแลนด จะกอใหเกดผลดตอทกฝายทเปนภาค ทงในดานเศรษฐกจและการเมอง ท าใหทกฝายเหนชอบหลกการในการเจรจาเพอจดท าความตกลงเขตการคาเสรระหวางกน (Guiding Principles for Negotiation on ASEAN – Australia and New Zealand Free Trade Area) และในวนท 30 พฤศจกายน 2547 ระหวางการประชม ASEAN – Australia and New Zealand Commemorative Summit ผน าของประเทศสมาชกอาเซยน ออสเตรเลย และนวซแลนด ไดลงนามในแถลงการณรวม ตกลงใหมการเรมการเจรจาเพอจดท าความตกลงเขตการคาเสรระหวางประเทศในกลมอาเซยน ออสเตรเลยและนวซแลนด

ทง 3 ฝายไดมการหารอครงแรกเมอวนท 21 – 22 กมภาพนธ 2548 และเหนชอบใหมการจดตง ASEAN – Australia and New Zealand Trade Negotiation Committee (AANZTNC) ขน โดยประกอบดวยตวแทนจากทกฝาย การประชม AANZTNC เพอจดท าความตกลงการคาเสร เรมขนเมอเดอน มนาคม 2548 และมการเจรจาตอเนองรวมทงสน 19 ครง จนสามารถสรปสาระส าคญของการเจรจาเมอเดอนสงหาคม 2551

รฐมนตรเศรษฐกจอาเซยนและรฐมนตรของประเทศออสเตรเลยและนวซแลนดไดลงนามความตกลง ASEAN – Australia and New Zealand Free Trade Agreement (AANZFTA) เมอวนท 27 กมภาพนธ 2552 และมผลบงคบใชตงแตวนท 1 มกราคม 2553 ส าหรบประเทศภาคทมความพรอมในการบงคบใชความตกลงแลว อนไดแก ประเทศออสเตรเลย นวซแลนด บรไน มาเลเซย พมา ฟลปปนส สงคโปร และเวยนนาม

ส าหรบประเทศไทยมการแจงถงความพรอมในการบงคบใชความตกลงตอประเทศภาคแลว ท าใหส าหรบประเทศไทย AANZFTA เรมมผลบงคบใชตงแตวนท 12 มนาคม 2553 เปนตนไป

2.2.1 มาตราทมผลบงคบใช

สาระส าคญประกอบไปดวยการคาสนคา (Chapter 2) กฎวาดวยถนก าเนดสนคา (Chapter 3) พธการศลกากร (Chapter 4) มาตรการสขอนามยและสขอนามยพช (Chapter 5) มาตรฐาน กฎระเบยบทางเทคนค และกระบวนการตรวจสอบและรบรอง (Chapter 6) มาตรการปกปอง (Chapter 7) การคาบรการ (Chapter 8) การเคลอนยายบคคลธรรมดา (Chapter 9) พาณชยอเลกทรอนคส (Chapter 10) การลงทน (Chapter 11) ความรวมมอทางเศรษฐกจ (Chapter 12) ทรพยสนทางปญญา (Chapter 13) การแขงขนทางการคา (Chapter 14) บทบญญตทวไป



และขอยกเวน (Chapter 15) บทบญญตเกยวกบสถาบน (Chapter 16) การปรกษาหารอและการระงบขอพพาท (Chapter 17) และ บทบญญตสดทาย (Chapter 18) โดยประเดนส าคญมดงน

2.2.1.1 สนคา

การคาสนคา

(Chapter 2Article 1– 2) ประเทศภาคสมาชกมขอผกพนทจะท าการลดภาษน าเขาสนคาโดยมเปาหมายใหภาษน าเขาหมดไป โดยการลดภาษท าเปนขนตอนทกปนบตงแตเรมลงนามในสญญา และเรงใหแลวเสรจภายภายในป 2563 (โดยประเทศไทยมขอยกเวนสนคาไมตดดอก 5 รายการและสนคาทมโควตาภาษทงหมด) รายการสนคาภายใตขอตกลงนแบงเปน สนคาทลดภาษลงเหลอรอยละ 0 ทนท และรายการสนคาทคอย ๆ ลดภาษลง ดงแสดงไวในภาคผนวก 1 ของขอตกลง นอกจากน ภายใตความตกลง AANZFTA ยงเปดโอกาสใหประเทศภาคเรงลดภาษ และปรบปรงขอผกพนภาษศลกากร

(Chapter 2Article 3) ใหมการยกเลกการอดหนนการสงออกสนคาเกษตร

(Chapter 2Article 4) ใหมการประตบตเยยงคนในชาตในการเกบภาษอากรและระเบยบขอบงคบ

(Chapter 2 Article 5) การสรางความมนใจในการเกบคาธรรมเนยมและคาภาระทเกยวของกบการสงออก ใหเปนไปตามพนธกรณ GATT 1994

(Chapter 2 Article 6) ทงยงตองมการเผยแพรและบรหารจดการระเบยบขอบงคบทางการคาอยางชดเจนทางอนเตอรเนตเทาทสามารถจะท าได

(Chapter 2 Article 7– 8) ประเทศภาคสมาชกตองไมน ามาใชซงมาตรการจ ากดปรมาณและมาตรการทไมใชภาษตอการน าเขาหรอสงออกสนคาไปยงประเทศภาค เวนแตก าหนดไวเปนอยางอน นอกจากน ประเทศภาคตองมนใจวามการบงคบใชมาตรการการอนญาตน าเขาแบบอตโนมตและไมอตโนมตทงหมดอยางโปรงใสและคาดการณได หากประเทศภาคมการใชมาตรการการอนญาตน าเขา ตองมการแจงตอประเทศภาคอน ๆ ทราบถงกระบวนการขออนญาตในทนท และตองมการเตรยมพรอมขอมล เพอตอบค าถามหากมการรองขอจากประเทศภาค

ทงน (Chapter 2 Article 9 – 10) ขอตกลงนเปดโอกาสใหประเทศภาคสามารถแกไขขอผกพนภาษศลกากรและการลดหยอนได โดยตองไดรบค ายนยอมจากประเทศภาคอน ๆ และยงก าหนดใหประเทศภาคมหนวยประสานงาน เพออ านวยความสะดวกในการตดตอสอสารระหวางกน



(Chapter 2 Article 11) นอกจากน ยงก าหนดใหมการจดตงคณะกรรมการวาดวยการคาสนคา (a Committee on Trade in Goods: Goods Committee) เพอพจารณาเรองทเกยวของกบการคาสนคา กฎวาดวยถนก าเนดสนคา มาตรการสขอนามยและสขอนามยพช มาตรฐาน กฎระเบยบทางเทคนค และกระบวนการตรวจสอบและรบรอง และมาตรการปกปอง

กฎวาดวยถนก าเนดสนคา

(Chapter 3 Article 2 – 4, 9) สนคาทไดสทธประโยชนจะตองเปนสนคา2จากประเทศภาค ซงสามารถจ าแนกจากเงอนไข 1) ตองเปนสนคาทมกระบวนการผลตทงหมด หรอไดมาทงหมดจากประเทศภาค (wholly produced or wholly obtained goods) หรอ 2) สนคาทมสดสวนมลคาตนทนการผลตในภมภาค (Regional Value Content: RVC) ไมต ากวารอยละ 40 ของราคาสนคาตาม FOB และมกระบวนการผลตขนสดทายในประเทศภาคนน 3) สนคาทวตถดบทไมไดมถนก าเนดทงหมดทใชในการผลต ผานการเปลยนพกดศลกากรตามกฎการเปลยนพกดศลกากรในระดบ 4 หลก (Change in Tariff Classification: CTC) ในประเทศภาคนน 4) สนคาทผานตามกฎเฉพาะรายสนคา (Product Specific Rules) และ 5) สนคาทผลตในประเทศภาคนนจากวตถดบทไดถนก าเนนของหนงหรอมากกวาในประเทศภาค

(Chapter 3 Article 5) โดยการค านวณ RVC ท าได 2 วธ คอ

วธทางตรง ค านวณโดย

RVC = [(AANZFTA Material Cost + Labor Cost + Overhead Cost + Profit + Other Cost) / FOB] x 100 %

หรอ วธทางออมค านวณโดย

RVC = [(FOB – Value of Non-Originating Materials) / FOB] x 100 %

โดย AANZFTA Material Cost = มลคาวสด ชนสวน หรอผลตภณฑทไดถนก าเนด ทถกใชในการผลตสนคา

Labor Cost= คาจางแรงงาน คาตอบแทน และสวสดการแรงงานอน ๆ

Overhead Cost= ตนทนทเกยวของกบการด าเนนการทงหมด

Profit = ผลก าไร

2สวนประกอบ อะไหล และเครองมอทตดไปกบสนคานน ๆ ใหนบเปนสวนเดยวกบสนคาดวย หาก สวนประกอบ อะไหล และเครองมอท

ตดไปกบสนคานน ๆ ไมไดเปนไปเพอเพมมลคาของถนก าเนด



Other Cost = ตนทนอน ๆ ทเกดขนจากการจดวางสนคาลงเรอหรอพาหนะอน ๆ เพอการสงออก

FOB = มลคาสนคา ณ ทาเรอตนทาง

Value of Non-Originating Materials = มลคา CIF ขณะทน าเขา หรอราคาทสบทราบหรอสอบถามไดลาสด

นอกจากน ยงมกฎเกณฑและขอก าหนดอน ๆ ทใชในการประกอบการพจาณาการไดถนก าเนดของสนคา อนไดแก

(Chapter 3 Article 6) กฎการสะสมถนก าเนดของสนคา (Cumulative Rules of Origins) ระบวาสนคาทไดถนก าเนดจากประเทศภาคหนง ถกน าไปใชเปนวตถดบในอกประเทศภาค จะถอวาไดถนก าเนดสนคาในประเทศภาคทมกระบวนการผลตขนสดทาย

(Chapter 3 Article 7) การปฏบตการและกระบวนการขนต า (Minimal Operations and Processes) ระบวาในการอางถนก าเนดทใชสดสวนมลคาตนทนการผลตในภมภาคเพยงอยางเดยว จะตองไมน าการปฏบตการหรอกระบวนการขนต าไปคดรวมในการพจารณาถนก าเนดสนคาดวย การปฏบตการและกระบวนการขนต า ไดแก การถนอมอาหาร หรอรกษาสภาพสนคา การบรรจหบหอ การตดฉลาก และกระบวนการอยางงายอน ๆ เปนตน

(Chapter 3 Article 8) เกณฑขนต า (De Minimis) ระบวาสนคาทไมผานเกณฑการเปลยนพกดศลกากรในระดบ 4 หลก จะไดถนก าเนดสนคากตอเมอมลคาของวตถดบทไมไดถนก าเนดและไมผานเกณฑการเปลยนพกด ทใชในกระบวนการผลตทงหมด ตองมไมเกนรอยละ 10 ของราคา FOB ของสนคานน

(Chapter 3 Article 14) นอกจากน สถานะของถนก าเนดจะไมเปลยนแปลงหากการขนสงไมผานประเทศนอกภาค หรอหากผานประเทศนอกภาคไมไดผานกระบวนการ ใดใดเพมเตมจากประเทศนอกภาคนน และ

(Chapter 3 Article 15) เพอการรบสทธประโยชนในการน าเขาสนคาตองมการขอหนงสอรบรองถนก าเนดจากผมอ านาจหรอหนวยงานทไดรบแตงตง

(Chapter 3 Article 18) นอกจากน ภายใตความตกลง AANZFTA ประเทศภาคยงตองมการจดตงคณะอนกรรมการวาดวยกฎวาดวยถนก าเนดสนคา (a Sub–Committee on Rules of Origins: ROOs Sub-Committee) เพอควบคมดแลและบรหารจดการ เพอใหการปฏบตตามกฎวาดวยถนก าเนfเปนไปอยางเรยบรอย และเพอเปนเวทปรกษาหารอเกยวกบประเดนปญหาทอาจเกดขน และคณะอนกรรมการนตองมการทบทวนกฎวาดวยถนก าเนด หลงจากความตกลงมผล



บงคบใชไปแลว 12 เดอน แตไมลาชากวา 18 เดอน นอกจากนยงตองมการทบทวนการใชกฎปฏกรยาทางเคม และกฎกระบวนการทางเคมอน ๆ (the application of the chemical reaction rule and other chemical process rules) ภายในระยะเวลาดงกลาวอกดวย

พธการศลกากร

(Chapter 4 Article 4 – 6) ภายใตขอตกลง AANZFTA ประเทศภาคตองมพธการศลกากร และการปฏบตตามขอตกลงเปนไปอยางคาดการณได สม าเสมอ โปรงใส และอ านวยความสะดวกตอการคาระหวางประเทศภาค พธการศลกากรดงกลาว ตองสอดคลองกบมาตรฐานและการปฏบตทองคการศลกากรโลกไดเสนอแนะ และเพอใหเกดความสะดวกรวดเรวในการตรวจผานสนคา หนวยงานบรหารดานศลกากรตองมการใหความรวมมอและชวยเหลอกหนวยงานดานศลกากรของประเทศภาคอนตามความเหมาะสม นอกจากน หนวยงานบรหารศลกากรแตละฝายยงตองเตรยมพรอมระบบอตโนมต และสนบสนนธรกรรมศลกากรทางอเลกทรอนกสอกดวย

(Chapter 4 Article 7) ในการประเมนราคาศลกากรของสนคา ใหเปนไปตามขอตกลงวาดวยการประเมนราคาศลกากร ภายใต GATT 1994 (Agreement on Implementation of Article VII of GATT 1994)

(Chapter 4 Article 8) และใหมค าวนจฉยเพอก าหนดอตราภาษศลกากรลวงหนา (Advance Rulings) หากมการรองขอ

(Chapter 4 Article 9) และใหมการบรหารความเสยงโดยการอ านวยความสะดวกการตรวจผานสนคาทมความเสยงต ากอน (low-risk goods)

(Chapter 4 Article 11) นอกจากน เพออ านวยความสะดวกตอนกธรกจ ประเทศภาคควรมจดสอบถามขอมลและมการเผยแพรขอมลระเบยบขอบงคบและพธการศลกากรทางอนเตอรเนตและสงพมพ

มาตรการสขอนามยและสขอนามยพช

(Chapter 5 Article 4 – 6) ความรวมมอทางดานสขอนามยและสขอนามยพชของประเทศภาค ภายใตขอตกลงน ก าหนดใหประเทศภาคแตละประเทศยนยนสทธและพนธกรณของตนภายใตความตกลงวาดวยการบงคบใชมาตรการสขอนามยและสขอนามยพช (Agreement on the Implementation of Sanitary and Phytosanitary Measures: SPS) ภายใตกรอบ WTO และใหมการสงเสรมความรวมมอระหวางประเทศเกยวกบความเทาเทยมกนเพออ านวยความสะดวกทางดานการคาระหวางกลมประเทศภาค โดยประเทศภาคตองใหรายละเอยดเกยวกบหนวยงานหลกทเกยวของกบสขอนามยและสขอนามยพชภายในประเทศ พรอมทงจดตง



หนวยประสานงานหลกของตน และมการจดสรรหนาทรบผดชอบของหนวยงานเหลานนอยางชดเจน เพออ านวยความสะดวกในการใหขอมลและการรองขอเกยวกบสขอนามยและสขอนามยพช

(Chapter 5 Article 10) นอกจากน ยงก าหนดใหประเทศภาคจดตงคณะอนกรรมการวาดวยเรองสขอนามยและสขอนามยพช (a Sub-Committee on Sanitary and Phytosanitary Matters: SPS Sub-Committee) เพอหารอและพจารณาความกาวหนาในการปฏบตงาน พรอมทงทบทวนพนธกรณและขอผกพนทมตอประเทศภาค

มาตรฐาน กฎระเบยบทางเทคนค และกระบวนการตรวจสอบและรบรอง

(Chapter 6 Article 4 – 5 ) ความตกลง AANZFTA ก าหนดใหประเทศภาคยนยนสทธและพนธกรณภายใตความตกลงวาดวยอปสรรคดานเทคนคตอการคา (Agreement on Technical Barriers to Trade: TBT) ภายใตกรอบ WTO พรอมทงใหหนวยงานดานมาตรฐานของประเทศภาคท างานโดยสอดคลองกบขอตกลงดงกลาว

(Chapter 6 Article 6 – 7) ประเทศภาคแตละประเทศตองใชมาตรฐานระหวางประเทศทชดเจนเปนพนฐานส าหรบกฎระเบยบทางเทคนคของตน พรอมทงพจารณายอมรบกฎระเบยบทางเทคนคทเทาเทยบกนของประเทศภาคอน และตองยอมรบผลจากกระบวนการตรวจสอบและรบรองของประเทศภาคอนดวย โดยหากประเทศภาคไมยอมรบผลการตรวจสอบจากประเทศภาคอน ประเทศภาคนนตองสามารถอธบายสาเหตอยางชดเจนหากมการรองขอ

(Chapter 6 Article 8 – 13) ประเทศภาคตองสงเสรมความรวมมอดานมาตรฐาน กฎระเบยบทางเทคนค และกระบวนการตรวจสอบและรบรอง เพออ านวยความสะดวกในการเขาถงตลาดในกลมประเทศภาค โดยหากมค ารองประเทศภาคตองก าหนดใหมการหารอโดยเรว หากไมสามารถตกลงกนได ประเทศภาคทเกยวของอาจจดตงคณะท างานเฉพาะกจเพอหาขอสรปในประเดนปญหานน ๆ โดยกระบวนการตาง ๆ ตองกระท าดวยความโปรงใส นอกจากน ประเทศภาคควรก าหนดหนวยประสานงานทมความรบผดชอบทางดานการประสานการปฏบตตามขอตกลงน พรอมกนนประเทศภาคควรจดตงคณะอนกรรมการวาดวยมาตรฐาน กฎระเบยบทางเทคนค และกระบวนการตรวจสอบและรบรอง (a Sub-Committee on Standards, Technical Regulations and Conformity Assessment Procedures: STRACAP Sub-Committee)เพอสงเสรมและควบคมดแลการปฏบตตามของตกลงน

มาตรการปกปอง

(Chapter 7 Article 3) หากการลดภาษศลกากรภายใตขอตกลงน สงผลใหปรมาณน าเขาสนคาบางชนดเพมสงขนจงอาจกอใหเกดผลเสยแกอตสาหกรรมนน ๆ ในประเทศภาคสมาชก



ประเทศภาคนนสามารถใชมาตรการปกปองเพอลดการน าเขาสนคาชนดนน ๆ โดยการ 1) ยกเลกการลดภาษน าเขาสนคานน ๆ หรอ 2) เพมอตราภาษสนคานน ๆ ภายใตกรอบทไมเกนอตราภาษของ most-favoured-nation (MFN)

(Chapter 7 Article 4 – 6) โดยตองมการไตสวนกอนมการด าเนนมาตรการปกปองนน ๆ ตามขนตอนทก าหนดไวในความตกลงวาดวยการปกปอง the WTO Agreement on Safeguards และมการแจงใหประเทศภาคอน ๆ ทราบเปนลายลกษณอกษรโดยทนท พรอมทงวางกรอบในเรองขอบเขตและระยะเวลาในการใหมาตรการปกปองอกดวย

(Chapter 7 Article 7) นอกจากน หากเกดภาวะวกฤต ประเทศอาจใชมาตรการปกปองชวคราว (Provisional Safeguards Measures) เพอใหทนเหตการณ โดยมาตรการปกปองชวคราวสามารถท าไดไมเกน 200 วน

(Chapter 7 Article 8) ทงน ประเทศผใชมาตรการปกปอง และมาตรการปกปองชวคราว ตองมการก าหนดวธการชดเชยคาเสยหายทางการคาทเพยงพอตอประเทศภาคอน

(Chapter 7 Article 9) ประเทศภาคยงคงสทธและพนธกรณภายใต Article XIX of GATT 1994, the Safeguards Agreement และ Article 5 of Agreement on Agriculture ภายใตกรอบ WTO โดยประเทศภาคตองเลอกใชมาตรการปกปองวาจะใชสทธขางตน หรอภายใตขอตกลง AANZFTA

2.2.1.2 บรการ

การคาบรการ

(Chapter 8 Article 3 – 4, 8) ประเทศภาคใน AANZFTA มพนธะผกพนทจะปฏบตตอประชาชนจากประเทศภาคเยยงคนในชาต โดยประเทศภาคสามารถเลอกกจกรรมการคาบรการทตองการจะผกพนไดตามความพรอมของตน พรอมทงระบเงอนไขทเปนขอจ ากดในการเขาถงตลาด เชน การจ ากดจ านวนผใหบรการ การจ ากดจ านวนบคคลธรรมดาทอาจรบจางได และการจ ากดการมสวนรวมของทนตางชาต ตลอดจนขอจ ากดในการใหการประตบตเยยงคนในชาต โดยกจกรรมทเลอกนนตองมการจดท าเปนตารางขอผกพนเฉพาะ (Schedule of Specific Commitments) ซงแสดงในภาคผนวก 3 และ 4 ภายใตความตกลงน

(Chapter 8 Article 6) ประเทศภาคตองมการทบทวนขอผกพนเฉพาะดานการคาบรการ โดยการเจรจาท าเปนรอบ ๆ และใหมการเจรจาครงแรกภายใน 3 ปนบจากวนทคามตกลงนมผลบงคบใช



ในสวนการคาบรการน มบทเฉพาะการในภาคผนวก

(Annex on Financial Services) ภาคผนวกวาดวยบรการการเงน ประเทศภาคมสทธและพนธกรณทางดานการเงน เชน สทธในการใชมาตรการดานการก ากบควบคมเพอความมนคง เพอคมครองผลงทน ผฝากเงน หรอผถอกรมธรรม เพอประกนความมนคงและเสถยรภาพของระบบการเงน หรอเพอประกนความมเสถยรภาพของอตราแลกเปลยน นอกจากน ประเทศภาคยงมพนธกรณเรองความโปรงใส และเรองการถายทอดขาวสารและการประมวลขาวสารทจ าเปนตอการด าเนนธรกจปกตของผใชบรการการเงน เปนตน

(Annex on Telecommunications) ภาคผนวกวาดวยการโทรคมนาคม ประเทศภาคมสทธและพนธกรณทางดานการก ากบดแลบรการโทรคมนาคมในเรองตาง ๆ เชน การปกปองการแขงขน ความโปรงใสในการอนญาตใหบรการ การเชอมตอโครงขายโทรคมนาคม บรการเชาใชสถานทเพอตดตงอปกรณ บรการวงจรเชา การระงบขอพพาท บรการโทรคมนาคมพนฐานโดยทวถง และการจดสรรและการใชทรพยากรทมจ ากด เปนตน ทงน พนธกรณบางเรองไมจ าเปนตองมผลผกพนทนททความตกลงนมผลบงคบใช โดยประเทศภาคแตละประเทศสามารถยนขอตกลงการปรบตว (Transitional Arrangements) เพอระบกรอบเวลาทตนพรอมจะผกพนได

2.2.1.3 การลงทน

(Chapter 11 Article 4 - 6) ทางดานการลงทน ประเทศภาคแตละฝายตองปฏบตตอผลงทนจากประเทศภาคอนไมดอยไปกวาทตนใหตอผลงทนของตน ภายใตกรอบขอตกลง WTO ในสวน the Agreementon Trade-Related Investment Measures ซงแสดงในภาคผนวก 1A และยงตองปฏบตตอการลงทนจากประเทศภาคอนดวยความเปนธรรมและเทาเทยมกน และใหความคมครองและความมนคงอยางครบถวน

(Chapter 11 Article 7 - 11) นอกจากน ประเทศภาคจะไมเวยนคนทรพยสนของนกลงทนตางชาตหรอออกมาตรการทเทยบเทากบการเวนคน เวนแตจะท าไปเพอประโยชนสาธารณะในลกษณะทไมเลอกปฏบต โดยตองมการจายคาชดเชยอยางรวดเรว เพยงพอ มประสทธภาพ และเปนไปตามกระบวนการของกฎหมาย

(Chapter 11 Article 15) ส าหรบประเทศสมาชกใหมของอาเซยน ประเทศภาคยอมรบความส าคญของการใหการปฏบตเปนพเศษและแตกตางแกประเทศสมาชกใหม โดยการใหความชวยเหลอทางดานวชาการ และ การเขาถงขอมล เพอเสรมสรางศกยภาพของประเทศภาคใหมในการลงทนและการพฒนาทรพยากรมนษย



(Chapter 11 Article 17) ทงน ภายใตขอตกลง AANZFTA ก าหนดใหมการจดตงคณะกรรมการวาดวยการลงทน (a Committee on Investment: Investment Committee) โดยใหมหนาทในการควบคมดแลการปฏบตตามขอตกลงน และเพอทบทวนการปฏบตตามขอตกลงทใหไว

(Chapter 11 Article 18 –28) ในกรณทมการขดแยงในเรองการลงทน ประเทศภาคตองเขาสกระบวนการระงบขอพพาททจดตงขนภายใตขอตกลงน โดยเรมจากการปรกษาหารอระหวางคพพาทโดยมงทจะระงบขอพพาทอยางฉนมตรเทาทจะเปนไปได เมอไดรบการรองขอ หากขอพพาทไมสามารถยตไดภายใน 180 วน นบจากวนทรองขอปรกษา ประเทศทรองขอสามารถยนเรองเพอตงศาลอนญาโตตลาการ ซงมหนาทหารอกบประเทศภาคทงสองฝายเพอหาทางระงบขอพพาท และพจารณาผลการตดสนทสอดคลองกบขอตกลงน หรอกฎระเบยบระหวางประเทศททงสองฝายเปนสมาชกอย ค าตดสนของศาลอนญาโตตลาการถอเปนสนสดและผกมนประเทศภาคทงสอง

2.2.2 อนๆ

การเคลอนยายบคคลธรรมดา

(Chapter 9 Article 4) เพอใหนกธรกจและบคคลธรรมดาของประเทศภาคเดนทางเขาประเทศเปนไปโดยสะดวก มประสทธภาพและโปรงใส และเพอปกปองบรณภาพของเขตแดนและคมครองแรงงานและการจางงานในอาณาเขตประเทศของประเทศภาค ประเทศภาคตองอ านวยความสะดวกใหบคคลธรรมดาสามารถเขาเมองไดเปนการชวคราว หรอการขยายเวลาการพ านกในเขตประเทศภาคเปนการชวคราวแกบคคลธรรมดาของประเทศภาคอน ตามทไดตกลงไวในภาคผนวก 4 ซงแสดงขอผกพนวาดวยการเคลอนยายบคคลธรรมดา โดยบคคลธรรมดาทเดนทางเขาประเทศตองท าตามระเบยบทไดตกลงไว

(Chapter 9 Article 7) การด าเนนมาตรการนจะตองไมขดกบมาตรการควบคมการเขาเมองและการพ านกชวคราวของบคคลธรรมดา ทแตละประเทศภาคไดก าหนดไว และจะตองไมสงผลเสยตอผลประโยชนทประเทศภาคอนควรไดรบ

พาณชยอเลกทรอนกส

(Chapter 10 Article 3 – 4, 9) ประเทศภาคในความตกลงน จะตองใหความรวมมอในการเสรมสรางและพฒนาพาณชยอเลกทรอนกส โดยการรเรมกจกรรม การวจย และการฝกอบรม เพอน าไปสการพฒนาพาณชยอเลกทรอนกสใหมากขน และตองน ากฎหมายและระเบยบขอบงคบภายในประเทศทก ากบดแลธรกรรมทางอเลกทรอนกส มาใช ภายใตกรอบกฎหมาย



แมแบบของ UNCITRAL (United Nations Commission on International Trade Law) Model Law on Electronic Commerce 1996

(Chapter 10 Article 5 - 7) โดยประเทศภาคตองน ามาใชซงการยนยนตวบคคลทางอเลกทรอนกสขนพนฐานตามแบบแผนสากล และตองใหความคมครองผบรโภคทใชพาณชยอเลกทรอนกส อยางนอยในระดบทเทยบเทากบทใหแกผบรโภคพาณชยแบบอ น พรอมทงใหความคมครองขอมลสวนบคคลของผใชพาณชยอเลกทรอนกสตามความเหมาะสม

(Chapter 10 Article 8) นอกจากน ประเทศภาคตองด าเนนการเพอมงไปสการใชการคาไรกระดาษโดยเสรมสรางการยอมรบเอกสารในรปแบบอเลกทรอนกส

ความรวมมอทางเศรษฐกจ

(Chapter 12 Article 3 – 4) ประเทศภาคภายใตขอตกลงน AANZFTA ไดมงเนนและใหความส าคญกบการพฒนาเศรษฐกจรวมกน ดงนน กลมประเทศภาคตองมสวนรบผดชอบตอการปฏบตตามแผนงาน โดยยอมรบถงชองวางของการพฒนาระหวางกลมประเทศสมาชกอาเซยนและกลมประเทศภาค การด าเนนงานตองเปนไปตามทระบไวในแผนงานความรวมมอทางเศรษฐกจ โดยความรวมมอตองมความเกยวของกบการคาหรอการลงทน และสนบสนนการปฏบตตามขอตกลง และตองมประเทศอาเซยนเขารวมอยางนอย 2 ประเทศพรอมทงประเทศออสเตรเลย และ/หรอ นวซแลนด และตองไมซ าซอนกบกจกรรมทมความรวมมออยเดม

(Chapter 12 Article 5) นอกจากน ประเทศภาคแตละฝายตองก าหนดหรอจดตงศนยประสานงานส าหรบทกเรองทเกยวของกบการปฏบตตามแผนงาน และตองใหประเทศภาคทงหมดทราบรายละเอยดทเปนปจจบน

ทรพยสนทางปญญา

(Chapter 13 Article 1) พนธกรณทเกดขนภายใตความตกลงน เปนการปฏบตโดยสงเสรมใหมการรวมตวทางเศรษฐกจมากขน ผานการสรางสรรค การใช การคมครอง และการบงคบใชสทธในทรพยสนทางปญญาอยางมประสทธภาพและเพยงพอ โดยค านงถงความแตกตางของระดบการพฒนาทางเศรษฐกจและศกยภาพ และความแตกตางของระบบกฎหมายของแตละประเทศภาค

(Chapter 13 Article 3 - 4) ประเทศภาค มพนธะตองปฏบตภายใตขอตกลง TRIPS (TRIPS Agreement) และประเทศภาคตองใหสทธและการคมครองทรพยสนทางปญญาตอคนชาตของประเทศภาคอนแตละฝายไมดอยไปกวาทใหการประตบตตอคนในชาตของตน ซงเปนไปตาม TRIPS Agreement และความตกลงพหภาคทกระท าภายใต WIPO (World Intellectual Property Organization)



(Chapter 13 Article 5 - 10) นอกจากนความตกลง AANZFTA ในเรองทรพยสนทางปญญายงครอบคลมเรองลขสทธ การใชซอฟตแวรโดยรฐ เครองหมายการคาและการบงชภมศาสตร ทรพยากรทางพนธกรรม ภมปญญาทองถน และวฒนธรรมพนบาน ความรวมมอทางทรพยสนทางปญญา และความโปรงใสในกฎระเบยบ ทบงคบใชเกยวกบทรพยสนทางปญญา โดยก าหนดใหมการบนทกกฎระเบยบดงกลาวเปนลายลกษณอกษร อยางนอยทสดเปนภาษาประจ าชาตของประเทศภาคหรอเปนภาษาองกฤษ พรอมทงมการเผยแพรระเบยบขอบงคบตาง ๆ ดวย และเพอใหการปฏบตตามขอตกลงในสวนนเปนไปอยางราบรน

(Chapter 13 Article 12) และเพอเปนการพฒนาพรอมทงทบทวนขอตกลง ประเทศภาคเหนพองใหมการจดตงคณะกรรมการวาดวยทรพยสนทางปญญา (Committee on Intellectual Property: IP Committee)

การแขงขนทางการคา

(Chapter 14 Article 1 – 2) ประเทศภาคตองสงเสรมการแขงขนทางการคา ความมประสทธภาพทางเศรษฐกจ สวสดการของผบรโภค และการขจดการกระท าอนเปนอปสรรคตอการแขงขน โดยตองใหความรวมมอในการแลกเปลยนประสบการณและขอมล และการฝกอบรบเจาหนาทระหวางประเทศภาค โดยก าหนดใหมหนวยประสานงานเพอความสะดวกดานการแลกเปลยนขอมลเกยวกบการแขงขนทางการคา

บทบญญตทวไปและขอยกเวน

(Chapter 15 Article 1) ขอยกเวนทวไปส าหรบความตกลง AANZFTA เรองการคาสนคาและเรองทเกยวของ ใหถอเอา Article XX of GATT 1994 รวมอยในขอตกลงนดวย เรองการคาบรการ การเคลอนยายบคคลธรรมดา และการลงทน ใหถอเอา Article XIV of GATT 1994 และเชงอรรถของ Article XIV of GATT 1994 รวมอยในขอตกลงดวย นอกจากน ประเทศภาคยงสามารถใชมาตรการทจ าเปนเพอปกปองคมครองทรพยสมบตชาต หรอสถานทเฉพาะทมคณคาทางประวตศาสตร หรอโบราณคด หรอเพอสนบสนนนฤมตศลปทมคณคาแหงชาต

(Chapter 15 Article 2) ทางดานความมนคง ภายใตความตกลงนประเทศภาคสามารถด าเนนมาตรการใด ๆ ทจะเปนทเหนวาจ าเปนในการรกษาความมนคงของชาต ซงรวมไปถงการเปดเผยขอมล และมาตรการตาง ๆ โดยถอวาประเทศภาคมสทธตามพนธกรณของตนภายใตกฎบตรสหประชาชาตเพอด ารงไวซงสนตภาพและความมนคงระหวางประเทศ (the United Nations Charter for the Maintenance of International Peace and Security)



(Chapter 15 Article 3) มาตรการทางภาษ ประเทศภาคสามารถใชสทธเกยวกบมาตรการทางภาษได หากเกยวกบการใหสทธและก าหนดพนธกรณทคลายกนภายใต WTO Agreement และมการก าหนดแนวทางการปฏบตหากเกดขอพพาทเกยวกบภาษขน

มาตรการคมครองดลการช าระเงน

(Chapter 15 Article 4) ประเทศภาคสามารถใชมาตรการชวคราว หรอยกเวนการด าเนนตามความตกลงบางขอเปนการชวคราว เพอแกปญหาดลการช าระเงนหากประเทศประสบปญหาดลการช าระเงน หรอปญหาทางการเงนอยางรายแรง หรอเมออยในภยคกคามทงทางดานการคาสนคา บรการและการลงทน

(Chapter 15 Article 5) ความตกลง AANZFTA น จะเปนไปโดยไมขดกบสนธสญญา Waitangi ทประเทศนวซแลนดใหไวแกชนเผาเมาร และไมหามประเทศนวซแลนดใชมาตรการเพอการปฏบตทดกวาแกชนเผาเมาร

บทบญญตเกยวกบสถาบน

(Chapter 16 Article 1) ความตกลงนระบใหประเทศภาคจดตงคณะกรรมการรวมวาดวยความตกลงการคาเสร (a Free Trade Agreement Joint Committee: the FTA Joint Committee) โดยมหนาทหลก เพอก ากบดแล ประสานงาน และทบทวนการปฏบตตามและการด าเนนการตามความตกลง พรอมทงพจารณาและเสนอแนะการแกไขใด ๆ แกกลมประเทศภาค

การปรกษาหารอและการระงบขอพพาท

(Chapter 17 Article 4 – 5) หากเกดขอพพาทขนระหวางประเทศภาคภายใตความตกลงน หรอภายใตความตกลงอนทประเทศภาคมพนธะสญญาอย ภายใตขอตกลงนสนบสนนใหมความพยายามทกวถทางเพอบรรลถงขอยตขอพพาทรวมกน โดยใหสอดคลองกบกฎจารตประเพณของการตความสนธสญญาภายใตกฎหมายระหวางประเทศ และตองระบเปนลายลกษณอกษร นอกจากน ประเทศภาคยงตองก าหนดหนวยประสานงานเพอความสะดวกในการตดตอเพอเรมกระบวนการปรกษาหารอ

(Chapter 17 Article 8 – 14) ในกระบวนการระงบขอพพาท หากขอพพาทไมสามารถยตไดภายใน 60 วนหลงจากไดรบค ารองขอใหมการปรกษาหารอ (หรอ 20 วนในกรณเรงดวน) ประเทศทรองขอสามารถยนเรองเพอตงศาลอนญาโตตลาการ ซงมหนาทหารอกบประเทศภาคทงสองฝายเพอหาทางระงบขอพพาท และพจารณาผลการตดสนทสอดคลองกบขอตกลงน หรอกฎระเบยบระหวางประเทศททงสองฝายเปนสมาชกอย ค าตดสนของศาลอนญาโตตลาการถอเปนสนสดและผกพนประเทศภาคทงสอง



(Chapter 17 Article 3) กระบวนการระงบขอพพาทในสวนนไมใชกบการระงบขอพพาทในสวนทวาดวย มาตรการสขอนามยและสขอนามยพช พาณชยอเลกทรอนกส ความรวมมอทางเศรษฐกจ และการแขงขนทางการคา

บทบญญตสดทาย

(Chapter 18 Article 2 – 3) ประเทศภาคแตละประเทศภายใตขอตกลงนยงคงมสทธและพนธกรณภายใตกรอบองคการการคาโลกและภายใตขอตกลงอน ๆ ทตนเปนภาคอย โดยไมเปลยนแปลงไปตามความตกลง AANZFTA หากเกดการเปลยนแปลงในพนธกรณอนทมความเกยวของ หรอมผลตอความตกลงน ประเทศภาคตองมการหารอวาจะแกไขเพมเตมพนธกรณนหรอไม

(Chapter 18 Article 4 – 5) นอกจากน ประเทศภาคยงมพนธกรณในการเปดเผยขอมล หรอเกบความลบขอมลของประเทศภาคสมาชกอนดวย

(Chapter 18 Article 6, 8) การแกไขเพมเตมสามารถกระท าไดตามความตกลงของประเทศภาคและตองกระท าเปนลายลกษณอกษร เชนเดยวกบการถอนตวออกจากการเปนภาค โดยหากมการถอนตวของประเทศออสเตรเลย นวซแลนด หรอเหลอประเทศในกลมอาเซยนนอยกวา 4 ประเทศในขอตกลง ความตกลงนถอเปนอนสนสด

2.3 การใชสทธประโยชนภายใตความตกลง

ประเทศออสเตรเลยและนวซแลนด ถอเปนประเทศคคาทส าคญของประเทศไทย เมอพจารณาจากมลคาทางการคาระหวางไทยและประเทศทงสองหลงจากมการบงคบใชความตกลง AANZFTA พบวามลคารวมทางการคาลาสดมคา 12,150.27 ลานเหรยญสหรฐ ในป พ.ศ. 2554 (ม.ค. – ส.ค.) โดยมลคาสวนมากเปนมลคาการคากบประเทศออสเตรเลย ดงแสดงในตารางท 2-1

จากตารางท 2-1 แสดงใหเหนวาการขยายตวของการคาระหวางประเทศ ระหวางประเทศไทยและออสเตรเลยและนวซแลนด มการขยายตวอยางคอยเปนคอยไป โดย เปนการคากบประเทศออสเตรเลยเปนหลก เปนทนาสงเกตวา เมอเทยบในชวงเวลาเดยวกน ระหวางป 2553 และ 2554 แมประเทศไทยจะมดลการช าระเงนเกนดล หากแตมลคาการเกนดลลดลงอยางเหนไดชด อนเนองมาจากการขยายตวของการน าเขาจากประเทศทงสองเปนหลก (การสงออกของไทยขยายตวเพยงเลกนอย)



ตารางท 2-1 ตารางแสดงสถตการคาระหวางประเทศ ของประเทศไทย ออสเตรเลยและนวซแลนด หนวย: ลานเหรยญสหรฐฯ

2553 2554 ม.ค. – ม.ค.* ม.ค. – ม.ย. ม.ค. – ก.ย. ม.ค. – ธ.ค. ม.ค. – ม.ค. ม.ค. – ม.ย. ม.ค. – ส.ค.

การคาระหวางประเทศไทย และออสเตรเลย การคารวม 3,747.23 7,588.09 11,364.66 5,397.12 4,423.23 8,189.61 11,174.26 การสงออก 2,196.23 5,019.22 7,189.27 9,367.52 2,152.77 3,997.15 5,642.90 การน าเขา 1,551.00 2,568.87 4,175.39 5,970.40 2,270.46 4,192.46 5,531.36 ดลการคา 645.23 2,450.35 3,013.88 3,397.12 - 117.69 -195.31 111.54

การคาระหวางประเทศไทย และนวซแลนด การคารวม 267.12 605.05 936.25 1,315.56 374.95 725.97 976.01 การสงออก 171.55 385.72 589.49 799.36 219.59 426.36 585.23 การน าเขา 95.57 219.33 346.76 516.20 155.39 299.61 390.78 ดลการคา 75.98 166.39 242.73 283.16 64.17 126.75 194.45

การคาระหวางประเทศไทย และออสเตรเลยและนวซแลนด การคารวม 4,014.35 8,193.14 12,300.91 16,712.68 4,798.18 8,915.58 12,150.27 การสงออก 2,367.78 5,404.94 7,778.76 10,166.88 2,372.36 4,423.51 6,228.13 การน าเขา 1,646.57 2,788.20 4,522.15 6,486.60 2,425.85 4,492.07 5,922.14 ดลการคา 721.21 2,616.74 3,256.61 3,680.28 - 53.52 -68.56 305.99

ทมา: คณะผด าเนนงานรวบรวมจากขอมลส านกสทธประโยชนทางการคา กรมการคาตางประเทศ, 2554 หมายเหต: ความตกลง AANZFTAเรมมผลบงคบใช ในเดอน มนาคม พ.ศ. 2553

สดสวนการใชสทธประโยชน3ภายใตความตกลง AANZFTA ส าหรบการสงออกของไทยไปยงประเทศ ออสเตรเลย และนวซแลนด แสดงดงรปท 2-1และ 2-2 และตารางท 2-2

3การค านวณสดสวนการใชสทธประโยชนท าโดยการหาสดสวน ของมลคาการสงออกทวไปเฉพาะรายการสนคาทใชสทธ AANZFTA ไปออสเตรเลย/นวซแลนด ตอมลคาการสงออกภายใตสทธ AANZFTA ไปออสเตรเลย/นวซแลนด



รปท 2-1 แผนภาพแสดงสดสวนการใชสทธประโยชนดานการสงออกของไทยไปออสเตรเลยภายใต AANZFTA

ทมา: รวบรวมโดยผด าเนนงาน หมายเหต:ขอมลตงแตเดอน มกราคม – สงหาคม

รปท 2-2 แผนภาพแสดงสดสวนการใชสทธประโยชนดานการสงออกของไทยไปนวซแลนดภายใต AANZFTA

ทมา: รวบรวมโดยผด าเนนงาน หมายเหต:ขอมลตงแตเดอน มกราคม – สงหาคม

0

5

10

15

20

25

30

ม.ค.-ม.ค. ม.ค.-ม.ย. ม.ค.-ก.ย. ม.ค.-ธ.ค.

7.99 8.23 6.76

24.21 22.08

25.88*

สดสว

นการ

ใชสท

ธประ

โยชน

(รอย

ละ)

2553

2554

0

5

10

15

20

25

30

ม.ค.-ม.ค. ม.ค.-ม.ย. ม.ค.-ก.ย. ม.ค.-ธ.ค.

6.67 7.60 5.85

27.02 24.89

20.68*

สดสว

นการ

ใชสท

ธประ

โยชน

(รอย

ละ)

2553

2554



ตารางท 2-2 ตารางแสดงการสงออกภายใต AANZFTA หนวย: ลานเหรยญสหรฐฯ

2553 2554 ม.ค. – ม.ย. ม.ค. – ก.ย. ม.ค. – ธ.ค. ม.ค. – ม.ค. ม.ค. – ม.ย. ม.ค. –ส.ค.

มลคาการสงออกจากประเทศไทยไปออสเตรเลย มลคาการสงออกของรายการสนคาทไดรบสทธ

48.94 136.65 347.17 52.5 125.82 196.13

มลคาการสงออกภายใตสทธ 3.91 11.49 23.46 12.71 31.31 50.76

สดสวนการใชสทธ(รอยละ) 7.99 8.23 6.76 24.21 24.89 25.88 มลคาการสงออกจากประเทศไทยไปนวซแลนด

มลคาการสงออกของรายการสนคาทไดรบสทธ

6.62 20.39 48.31 5.7 12.51 23.6

มลคาการสงออกภายใตสทธ 0.44 1.55 2.82 1.54 2.76 4.88

สดสวนการใชสทธ(รอยละ) 6.67 7.06 5.85 27.02 22.08 20.68 ทมา: คณะผด าเนนงานรวบรวมจากขอมลส านกสทธประโยชนทางการคา กรมการคาตางประเทศ, 2554

จากรปท 2-1 2-2 และตาราง 2-2 พบวา ตงแตความตกลงAAFTA มผลบงคบใช (มนาคม 2553) มลคาการสงออกภายใตสทธและใชสทธนน ไมสงมากนกเมอเทยบกบการคารวมของประเทศทงสอง เมอพจารณาถงสดสวนการใชสทธประโยชน พบวาการใชสทธประโยชนมเพมสงขนอยางเปนล าดบ และเหนไดชดวาในป 2554 สดสวนการใชสทธประโยชนเพมสงขนอยางรวดเรวทงสองประเทศ ส าหรบประเทศออสเตรเลย การสงออกของไทยในปแรกทการบงคบใชความตกลง สดสวนการใชสทธอยทรอยละ 6.76 ในขณะทเมอขนปท 2 ของการใชความตกลง สดสวนการใชสทธเพมเปนรอยละ 24.21 และขอมลจนถงเดอนสงหาคมแสดงใหเหนวาสดสวนการใชสทธในป 2554 เพมเปนรอยละ 25.88

ทางดานการสงออกไปยงประเทศนวซแลนดนน มสดสวนการใชสทธโดยเปรยบเทยบแลวใกลเคยงกบประเทศออสเตรเลย โดยในปแรกของการบงคบใชความตกลง สดสวนการใชสทธประโยชนอยทระดบรอยละ 5.85 และเพมอยางกาวกระโดดเปนรอยละ 27.02 เมอตนป 2554 ขอมลลาสดจนถงเดอนสงหาคม ป 2554 สดสวนการใชสทธประโยชน AANZFTA จากไทยไปนวซแลนดอยทระดบรอยละ 20.68ลดลงจากตนปเลกนอย แตเพมจากเมอสนป 2553 ถงเกอบรอยละ 400

ส าหรบประเภทสนคาหลกทประเทศไทยสงออกไปยงออสเตรเลยภายใต AANZFTA ในป 2553 หลงจากเรมบงคบใชความตกลง สนคาสงออกหลกไดแก สวนประกอบยานยนต (พกดฯ 870839) เบรกรถยนต (พกดฯ 870830) และ ฟลมโพลเมอร (พกดฯ 392020) ในขณะทป 2554 สนคาสงออกหลกเปน เครองจกรอตโนมต (พกดฯ 845011) เลนสแวนตา (พกดฯ 900150) เบรกรถยนต (พกดฯ 870830) และเสอเชตท าดวยฝาย (พกดฯ 620520) รายละเอยดของสดสวนมลคาสนคาสงออกทส าคญจากประเทศไทยไปออสเตรเลยภายใต AANZFTA แสดงในตาราง 2-3



ตารางท 2-3 ตารางแสดงสดสวนมลคาสนคาสงออกทส าคญจากประเทศไทยไปออสเตรเลยภายใต AANZFTA

หนวย: รอยละ

รายการ (พกดศลกากร) 2553 2554 (ม.ค. – ส.ค.) เครองจกรอตโนมต (845011) 19 23 เลนสแวนตา (900150) <2 15 เบรกรถยนต (870830) 25 12 เสอเชตท าดวยฝาย (620520) 8 6 ชดด าน า (611300) 3 5 สวนประกอบยานยนต (870839) 7 <3

ทมา: คณะผด าเนนงานรวบรวมจากขอมลส านกสทธประโยชนทางการคา กรมการคาตางประเทศ, 2554

หากพจารณาในรายละเอยดของประเภทสนคา การสงออกของไทยไปยงนวซแลนดภายใต AANZFTA ในป 2553 สนคาออกส าคญประกอบไปดวย ฟลมโพลโพรพลน (พกดฯ 392020) ชดด าน า (พกดฯ 611300) ฟลมอน ๆ (พกดฯ 392059) และ สบปะรด (พกดฯ 200820) ในขณะทป พ.ศ. 2554 สนคาสงออกส าคญเปน กนชน (พกดฯ 870810) ชดด าน า (พกดฯ 611300) กระดาษแขง (พกดฯ 481190) และ ผลไมแชอม (พกดฯ 200600) รายละเอยดของสดสวนมลคาสนคาสงออกทส าคญจากประเทศไทยไปนวซแลนดภายใต AANZFTA แสดงในตารางท 2-4

ตารางท 2-4 ตารางแสดงสดสวนมลคาสนคาสงออกทส าคญจากประเทศไทยไปนวซแลนดภายใต AANZFTA

หนวย: รอยละ รายการ (พกดศลกากร) 2553 2554 (ม.ค. – ส.ค.)

กนชนรถยนตและสวนประกอบ (870810) <3 15

ชดด าน า (611300) 15 10

กระดาษแขง (481190) <3 8

ผลไมแชอม (200600) <3 6

ฟลมโพลโพรพลน (392020) 19 <3

ฟลมอน ๆ (392059) 6 <3

ทมา: คณะผด าเนนงานรวบรวมจากขอมลส านกสทธประโยชนทางการคา กรมการคาตางประเทศ, 2554



2.4 ปญหาและขอสงเกตจากการเจรจา

1. ไทยยงคงประสบกบมาตรการกดกนทางการคาหลายมาตรการจากทงออสเตรเลยและนวซแลนด เชน

มาตรการตอบโตการทมตลาด โดยสนคาทไทยถกออสเตรเลยฟองรองการทมตลาด ไดแก พวซสบปะรดกระปองและเหลกโครงสรางรปพรรณ ในขณะทนวซแลนดใชมาตรการตอบโตการทมตลาดในสนคา พลาสเตอรบอรด เหลกเสนเสรมคอนกรตแบบตรงและแบบมวน และไสกรองน ามนเครอง

นวซแลนดใชมาตรการสขอนามยในการปกปองสนคาเกษตรและอตสาหกรรมเกษตรของตนเอง คลายคลงกบทออสเตรเลยใช สวนสนคาอตสาหกรรมทนวซแลนดใหความส าคญกบสขลกษณะเปนพเศษ ไดแก บรรจภณฑไม

2. ประเดนการเปดเสรการลงทนภายใต AANZFTA มแนวทางการเปดเสรในลกษณะ Negative list ซงท าใหภาคการลงทนใหม ๆ ทเกดจากการพฒนาเทคโนโลยใหม ๆ ถกเปดเสรไปโดยอตโนมต ไทยจงไดขอสงวนสทธในการออกมาตรการทเกยวของกบสาขาของภาคลงทนทเปนสาขาใหม ๆ ทอาจเกดขนในอนาคต ดงนนการท าตารางขอสงวนจงเปนขนตอนส าคญทจะตองด าเนนการตอไป

3. ยงคงมความคลาดเคลอนของกฎวาดวยถนก าเนดในความตกลงการคาเสรของอาเซยนหลาย ๆ ความตกลง หากสามารถท าใหกฎดงกลาวเปนไปในทศทางเดยวกน นาจะสงผลใหการด าเนนการตามความตกลงน และความตกลงอน ๆ เปนไปไดอยางราบรนมากขน และเปนการลดตนทนไปในตว

2.5 ประเดนทจะตองทบทวนหรอเจรจาตอ

การคาสนคา: ทบทวนเรอง NTMs ภายใน 2 ป หลงจากความตกลงมผลบงคบใช

การคาบรการ: ทบทวนขอผกพนภายใน 3 ป หลงจากความตกลงมผลบงคบใช

การลงทน: จดท าตารางขอสงวนการเปดตลาดการลงทนใหแลวเสรจภายใน 5 ป หลงจากความตกลงมผลบงคบใช

ความคบหนาของการเจรจา

1.ดานการคาสนคา ส าหรบมาตรการทางดานการคาสนคา ประ เทศภา ค อย ร ะห ว า ง ก า รทบทวนมาตรการกดกนการคาทมใชภาษ (NTBs) ระหวางกน โดยจะมการประชมเชงปฏบ ตการเพอแลกเปลยนขอมลทางดานนโดยเฉพาะ นอกจากน ยงมแนวคดใหมการจดท าขอมลวเคราะหการคาและการใชสทธประโยชนภายใตขอตกลง AANZFTA รวมกนระหวางประเทศในภาค รวมทงมการจดการประชมคณะอนกรรมการดานมาตรฐานสขอนามยและสขอนามยพชครงแรก เพอพจารณาแผนการด าเนนงานทเกยวของ

2.ดานบรการ ณ ขณะนประเทศภาคยงคงไมมความเคลอนไหวใด ๆ ทางดานบรการ การประชมของประเทศภาคทางดานบรการจะมขนครงแรกภายในครงปหลงของป พ.ศ. 2555



3. การลงทน คณะกรรมการดานการลงทนอยระหวางการศกษาเพอจดท าตารางขอสงวน

4. ความรวมมอทางเศรษฐกจอน มการตดตามความคบหนาของโครงการทไดรบอนมตภายใตความตกลง 7 โครงการ ในป 2554 และประเทศออสเตรเลยและนวซแลนดเรมจดท าการประเมนผลจากการด าเนนโครงการและการใชสทธประโยชนจากโครงการ นอกจากน ทประชมยงเหนชอบใหเพม การใชประโยชนของภาคธรกจ เขาเปนหนงในหลกเกณฑสนบสนนการอนมตโครงการ (เดมหลกเกณฑม 3 ดาน ไดแก การด าเนนงานภายใต AANZFTA พนธกรณภายใตความตกลง และ การรวมกลมทางเศรษฐกจ)



บทท 3

ผลการส ารวจประเดนสนคาและบรการ

ภายใตกรอบความตกลงรวมระหวางอาเซยน-ออสเตรเลย-นวซแลนด สถานการณในการเจรจาครงลาสด (การประชมกรรมการรวมภายใตความตกลงเพอจดตงเขตการคาเสรอาเซยน -ออสเตรเลย-นวซแลนด ครงท 3 ระหวางวนท 30 พฤษภาคม – 3 มถนายน พ.ศ. 2554) ไดมการวางแนวทางในการพจารณาแบงเปน 2 โครงการหลก ไดแก

1) การเรงใหประเทศในกลมอาเซยนปรบปรงแกไข Product Specific Rules (PSR) จากพกดศลกากรในระบบ Harmonized Code ป ค.ศ. 2007 เปน ป พ.ศ. 2012 (HS2007 เปน HS2012) ซงในปจจบน ประเทศออสเตรเลยและนวซแลนดไดปรบใชระบบ HS2012 เปนทเรยบรอยแลว1 ในขณะทกลมประเทศในอาเซยนยงคงใชระบบ HS2007 จงท าใหเกดความยงยากดานเอกสารการคาระหวางกน ทงน หลายประเทศในกลมอาเซยน เชน ประเทศสงคโปร และอนโดนเซย2 เรมมความตระหนกในปญหาและเรมมการเตรยมความพรอมเพอปรบเขาสระบบ HS2012 แลว

ในสวนของขอก าหนดเกยวกบถนก าเนดสนคา (Local Content) ไดมการเพมรายละเอยดเพอใหผประกอบการทกฝายมทางเลอกในการไดถนก าเนดสนคามากขน เชน ในกรณของการเป ลยนพกด (Change in Heading) ไดมการเพมเตมเงอนไข และ/หรอ (and/or) เขาไปดวย นอกจากน ทางประเทศออสเตรเลยและนวซแลนดมความตองการใหเปลยนแปลงจาก Regional Accumulation เปน Full Accumulation แตในสวนของประเทศไทยและประเทศในอาเซยนอน ๆ ยงไมยนยอม จงอยในชวงของการตกลงตอรอง ทงน ทางกรมศลกากรไดด าเนนการสอบถามผประกอบการในประเทศไทยแลว ไดขอสรปวา การเปลยนแปลงดงกลาวอาจสงผลเสยตอภาพรวมเศรษฐกจของประเทศ กลาวคอ การนบรวมรายการสนคาทน าวตถดบจากประเทศนอกอาเซยนมาผลตและสงออก จะสงผลกระทบโดยตรงตอผประกอบการระดบตนน าภายในประเทศ (อยางไรกด หากประเทศไทยสามารถเปลยนแปลงรปแบบการผลตเปน Production Base ของภมภาคในอนาคต กอาจตองยอมรบกฎขอน)

1ประเทศออสเตรเลยไดออก Notice เกยวกบการเปลยนแปลงระบบ HS2007 เปน HS2012ในวนท 1 มกราคม ค.ศ. 2012 โดยจะมผลบงคบใชตอความตกลงทออสเตรเลยท าไวกบประเทศตาง ๆ ไดแก Australia-New Zealand Closer Economic Relations Trade Agreement, Singapore-Australia Free Trade Agreement, Australia-United States Free Trade Agreement, Thailand-Australia Free Trade Agreement (TAFTA), Australia-Chile Free Trade Agreement, และ ASEAN-Australia-New Zealand Free Trade Agreement (ดเอกสารแนบ AUSTRALIAN CUSTOMS AND BORDER PROTECTION NOTICE NO. 2011/62) 2 Australia Export Forum November17th, 2011: http://australianexportforum.blogspot.com/2011/11/if-hs2012-was-not-exciting-enough-start.html

http://australianexportforum.blogspot.com/2011/11/if-hs2012-was-not-exciting-enough-start.html

http://australianexportforum.blogspot.com/2011/11/if-hs2012-was-not-exciting-enough-start.html



2) ในสวนของมาตรการกดกนทางการคาทมใชภาษ (NTMs) ทางประเทศออสเตรเลยและนวซแลนดตองการใหมการทบทวน ในขณะทประเทศสมาชกอาเซยนอน ๆ ไมเหนดวย ซงในปจจบนนวซแลนดก าลงเขยนรางขอเสนอเพอจางผเชยวชาญจากประเทศท 3 (Third Party) เพอเขามาท าการศกษาถงขอดขอเสยทจะเกดขน โดยใหมการศกษาในกระบวนการน าเขาสนคา ไดแก กระบวนการศลกากร SPS TBT กระบวนการทมใชศลกากร (Non-Custom Procedure) และ ใบอนญาตน าเขา (Import Licensing) ทงน การทบทวน NTMs เปนแคการด าเนนการเบองตนเพอส ารวจวาประเทศใดมการด าเนนมาตรการใดอยบาง

การใชสทธประโยชน ภายใตกรอบ AANZFTA มการใชสทธประโยชนนอยเมอเทยบกบ TAFTA และ TNZCEP ซงอาจเนองมากจากขอตกลงนเปนขอตกลงทเกดในภายหลง TAFTA และ TNZCEP

สนคาสงออกทส าคญนน ประเทศไทยมศกยภาพในการสงออกสนคาเกษตรไปยงประเทศออสเตรเลยและนวซแลนด แตแมมการลดภาษกยงไมสามารถสงออกสนคาเกษตรไดอยางสะดวก อนเนองมากจากมาตรการ SPS เชน ในประเทศนวซแลนด มกระบวนการตรวจสอบวเคราะหความเสยง ซงใชเวลานาน บางกรณตองใชเวลาถง 2 ป โดยสนคาทไดรบผลกระทบในเรองการตรวจสอบน ไดแก ขาวโพดออน ถวลนเตา หนอไมฝรง เปนตน นอกจากนไทยยงตดปญหาเกยวกบมาตรการ SPS ของไกและกง ซงในปจจบนกรมประมงมความพยายามสรางมาตรฐานในเรองของกงและผลตภณฑ ใหมมาตรฐานเทยบเทาประเทศออสเตรเลย เพอลดปญหาในการสงออกสนคาดงกลาว

กลาวโดยสรป ปญหาดานการสงออกไปยงประเทศออสเตรเลยและนวซแลนดไมไดเกดจากภาษ เนองจากทงสองประเทศไดท าการลดภาษเกอบทกรายสนคาแลว ปญหาทยงคงตองแกไขคอปญหาทเกยวกบ SPS และกฎระเบยบมาตรฐานระหวางรฐทแตกตางกน

ทางดานประเทศออสเตรเลยนน อตสาหกรรมส าคญทออสเตรเลยมความสนใจจะมาด าเนนธรกจในประเทศไทย คอ อตสาหกรรมเหลกซง ในปจจบน Blue Scope Steel ไดเขามาลงทนตงโรงงานเหลกในประเทศแลว และยงมความตองการมาลงทนตงโรงงานถลงเหลกในประเทศ (ปจจบนประเทศไทยยงไมมโรงถลงเหลก) ซงกอใหเกดความกงวลถงผลกระทบทจะเกดกบอตสาหกรรมเหลกไทย นอกจากน ทางประเทศออสเตรเลยตองการใหไทยมการพจารณาทบทวนเรองสรรพสามตสนคายานยนต อยางไรกด ฝายไทยไมสามารถด าเนนการได เนองจากสรรพสามตเปนกฎหมายภายในประเทศ

ทางดานการลงทน ณ ขณะนอยระหวางการจดท าตารางขอสงวน โดยทางอาเซยนขอท าตารางขอเสนอของ ASEAN Comprehensive Investment Agreement (ACIA) กอน โดยอางวาจะน าขอเสนอดงกลาวเปนฐานในการเจรจากบออสเตรเลยและนวซแลนดตอไป



3.1 สนคา

3.1.1 การคดเลอกสนคาทใชในการศกษา

จากผลการคดเลอกสนคาและบรการทใชในการศกษา ตามวธการคดเลอกสนคาและบรการทใชในการศกษาของโครงการ สามารถสรปรายการสนคาทคดเลอกดวยมลคาการสงออกและน าเขาของประเทศไทยไปยงประเทศคเจรจาตามกรอบความตกลงการคาเสร ไดผลของรายการสนคาทใชในการศกษาตามระบบ HS Code จ าแนกทระดบ 2-digit ไดแก รายการสนคาตามมลคาสงออกทงสน 32 รายการและรายการสนคาตามมลคาน าเขารวมทงสน 42 รายการ และผลการคดเลอกภาคบรการทใชในการศกษาตาม Central Product Classification Version 2 (จ าแนกทระดบ 2-digit) รวมทงสน 13 ภาคบรการ เมอน าผลการคดเลอกสนคาและบรการดงกลาวปรกษาหารอรวมกบเจาหนาทกรมเจรจาการคาระหวางประเทศ คณะผวจยได ขอสรปวา การคดเลอกภาคการผลตทจะท าการศกษา ควรพจารณารายการสนคาขางตนรวมกบ รายการสนคาออนไหวและออนไหวสงของแตละกรอบสญญา

ภายใตกรอบขอตกลงการคาเสรอาเซยน ออสเตรเลย นวซแลนด (AANZFTA) รายการสนคาตามกระบวนการขางตนเมอพจารณาตามระบบ HS Code ทระดบ 2-digit พบวามสนคาทงหมด 13 ชนดอนไดแก

HS-20 ของปรงแตงท าจากพชผก ผลไม ลกนต หรอสวนอนของพช (Prepared Vegetables, Fruits, Nuts, or other Plant Parts) HS-39 พลาสตกและของทท าดวยพลาสตก (Plastic and article thereof) HS-40 ยางและของทท าดวยยาง (Rubber and article thereof) HS-44 ไมและของทท าดวยไม ถานไม (Wood and Articles of Wood; Wood Charcoal) HS-61 เครองแตงกายและของทใชประกอบเครองแตงกาย ถกแบบนตหรอแบบโครเชต (Apparel Articles and Accessories, Knit or Crochet) HS-62 เครองแตงกายและของทใชประกอบเครองแตงกาย ทไมไดถกแบบนตหรอแบบโครเชต (Apparel Articles and Accessories, Not Knit Etc.) HS-72 เหลกและเหลกกลา (Iron and Steel) HS-73 ของทท าจากเหลกและเหลกกลา (Articles of Iron and Steel) HS-84 เครองปฏกรณนวเคลยร บอยเลอร เครองจกร เครองใชกล และสวนประกอบของเครองดงกลาว (Nuclear Reactors, Boilers, Machinery etc.; Parts) HS-85 เครองใชไฟฟา เครองอปกรณไฟฟา และสวนประกอบของเครองดงกลาว เครองบนทกและเครองถอดเสยง เครองบนทกและเครองถอดภาพและเสยงทางโทรทศน



รวมทงสวนประกอบและอปกรณประกอบของเครองดงกลาว (Electric Machinery etc.; Sound Equipment; Television Equipment; Parts) HS-87 ยานบก นอกจากรถทเดนบนรางรถไฟหรอรางรถราง สวนประกอบและอปกรณประกอบของยานดงกลาว (Vehicles other than Railway or Tramway Rolling Stock) HS-90 อปกรณและเครองอปกรณทใชในทางทศนศาสตร การถายรป การถายท าภาพยนตร การวด การตรวจสอบ การวดความเทยง การแพทยหรอศลยกรรม รวมทงสวนประกอบและอปกรณประกอบของของดงกลาว (Optic, Photo etc., Medic or Surgical Instruments etc.) HS-94 เฟอรนเจอร เครองเตยง ฟก ฐานรองฟก เบาะและสงตกแตงยดไสทคลายกน เครองประทปโคมไฟทไมไดระบหรอรวมไวในทอน เครองหมายทมแสงสวาง แผนปายชอทมแสงสวางและของทคลายกน รวมทงอาคารส าเรจรป (Furniture; Bedding etc; Lamps and Lights Fitting NEC; Prefabricated Buildings)

ทงน เพอใหการศกษาครอบคลมรายการสนคาครบถวนตามทกระทรวงพาณชย ไดใหความส าคญไว ในการศกษาภายใตขอตกลง AANZFTA จงจะไดรวมสนคา ประเภทโคเนอ โคนม (HS 01) ไก (HS 02) กง (HS 03) เปนประเดนเพมเตม

รายการสนคาตามรหส HS Code 2-digit ขางตนสามารถจ าแนกตามกลมอตสาหกรรมของสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย ไดดงรายการดงตอไปน

1. เครองนงหม 2. อตสาหกรรมยานยนต ชนสวนและอะไหลยานยนต 3. ยางและผลตภณฑยาง 4. พลาสตก 5. เฟอรนเจอร 6. ไฟฟาและอเลกทรอนกส 7. ไมอด ไมบางและวสดแผน 8. สงทอ 9. เหลก 10. อาหาร



3.1.2 ผลการศกษารายสนคา

3.1.2.1 เครองนงหม

การสงออกเครองนงหมของไทยไปยงตลาดโลกมมลคาสงถง 3.27 พนลานดอลลารสหรฐในป พ.ศ. 2554 โดยการสงออกไปยงประเทศออสเตรเลยมมลคา 41.35 ลานดอลลารสหรฐ ซงถอวามลคายงไมมากนก หากแตสนคาในหมวดนยงคงอยในกลมสนคาออนไหวและออนไหวสงภายใตขอตกลง AANZFTA

เสอผาทผลตในประเทศไทยท าการสงออกรอยละ 80 อกรอยละ 20 ขายในประเทศ โดยในอนาคตคแขงจะเพมมากขน โดยเฉพาะจากในกลมอาเซยน ดงนน ในระยะยาวกลยทธทส าคญจงมใชการปกปองอตสาหกรรม แตเปนการรกตลาด โดยใชประโยชนจากการคาเสรใหมากขนถงแมวาไทยจะมคแขงทมศกยภาพสงขนเชนกมพชา เสอผาไทยกยงคงมความไดเปรยบดานคณภาพและการออกแบบ อยางไรกตาม การปรบขนคาตอบแทนแรงงานไทยสงผลกระทบตอธรกจโดยตรง ดงนน การปรบตวของอตสาหกรรมในอนาคตจงตองอยในรปการออกไปลงทนยงประเทศเพอนบานทมคาจางแรงงานทถกกวา ซงรฐบาลควรใหการสนบสนนการออกไปลงทนในลกษณะน

ปญหาและอปสรรคทางการคาทเกดขนไมใชเรองของกฎเกณฑ แตเปนเรองกระบวนการทางธรกจ ทงการบรหารจดการและการหาวตถดบของไทยเอง ประกอบกบการขาดทกษะเชงรกในการออกไปลงทนยงตางประเทศ ผเจรจาไมเขาใจผลกระทบทจะเกดขนอตสาหกรรม อยางไรกตามส าหรบอตสาหกรรมนประเทศออสเตรเลยและนวซแลนดนนนบวาไมใชตลาดหลกของไทย

3.1.2.2 อตสาหกรรมยานยนต ชนสวนและอะไหลยานยนต

การศกษางานวจยในอดต คาดวาไทยจะไดรบประโยชนจาก AANZFTA ยานยนตและชนสวน เนองจากเปนกลมสนคาททงออสเตรเลยและนวซแลนดใหการคมครองอยเดมคอนขางสง มลคาการสงออกสนคายานยนตและชนสวนยานยนตของไทยไปยงตลาดโลกมมลคา 17.98 พนลานดอลลารสหรฐในป พ.ศ. 2554 โดยมลคาการสงออกไปยงประเทศออสเตรเลยมมลคาสงเปนอนดบหนงทระดบ 2.57 พนลานดอลลารสหรฐ นอกจากน สนคาในหมวดนยงคงอยในกลมสนคาและออนไหวสงภายใตขอตกลง AANZFTA

ในป 2554 ประเทศไทยผลตรถยนตจ านวน 1,457,795 คน เปนรถยนตนงจ านวน 537,987 คน รถปกอพ 1 ตนและอนพนธจ านวน 899,200 คน และรถยนตเพอการพาณชยอน ๆ จ านวน 20,608 คน โดยการสงออกรถยนต (CBU) มมลคารวมทงสน 343,375.08 ลานบาท สวนการสงออกรถจกรยานยนตมมลคาทงสน 24,352.60 ลานบาท ในขณะทชวงครงปแรกของป 2555 นนประเทศไทยผลตรถยนตจ านวน 1,057,638 คน โดยผลตเพมขนรอยละ 30.47 เมอเทยบกบ



ชวงเดยวกนของป 2554 คดเปนการผลตเพอการสงออกรอยละ 43.20 ของปรมาณการผลตทงหมด โดยการสงออกรถยนตนงมมลคา 55,497.21 ลานบาท ตลาดสงออกส าคญของไทยส าหรบรถยนตนง ไดแก ออสเตรเลย อนโดนเซย และฟลปปนส ในขณะทการน าเขารถยนตนงในชวงเวลาดงกลาวมมลคา 23,643.91 ลานบาท โดยมแหลงน าเขารถยนตนงทส าคญไดแก ญปน เกาหลใต และอนโดนเซย

อตสาหกรรมชนสวนยานยนตนน เปนอตสาหกรรมตนน าทส าคญตออตสาหกรรมยานยนต เปนททราบกนดวาอตสาหกรรมยานยนต ชนสวนและอะไหลยานยนตของไทยนน โดยมากเปนอตสาหกรรมรวมทนกบประเทศญปน ซงผรวมทนกเนนใหประเทศไทยเปนฐานการผลตทส าคญในภมภาคอาเซยน และปจจบนประเทศญปนก าลงมการขยายฐานการผลตไปยงประเทศอน ๆ ในภมภาคอาเซยนดวย การสงออกของอตสาหกรรมนมสองลกษณะ คอ การประกอบเปนยานยนตแลวสงออกไปขายยงตางประเทศ และสงออกในลกษณะชนสวนยานยนต ซงการสงออกไปประเทศออสเตรเลยโดยมากแลวเปนการสงออกในรปแบบของยานยนตประกอบเสรจ อตสาหกรรมยานยนตโดยรวมมมลคาการสงออกไปยงประเทศออสเตรเลยในมลคาสง และมการใชสทธประโยชนในระดบสง ดงแสดงในบทท 2 โดยเฉพาะรถบรรทกทมสดสวนการสงออกเปนอนดบแรกภายใตกรอบขอตกลง TAFTA (ป พ.ศ. 2554) และการสงออกเบรครถยนตไปออสเตรเลย-นวซแลนดมมลคาเปนอนดบ 3 ภายใตกรอบ AANZFTA (ป พ.ศ. 2554)

ส าหรบผลกระทบตามขอตกลง AANZFTA นน ทางผประกอบการมทศนะวาไมไดมผลกระทบมากเทาใดนก และยงไมไดมการใชประโยชนในลกษณะเปนสนคาแยกสวน หากแตเปนสวนหนงของรถยนตทสงออกไปขาย ซงไมมการเกบภาษแลว ดงนน ผลกระทบจากขอตกลงและการใชสทธประโยชนในกลมอตสาหกรรมนนนมไมมากโดยธรรมชาตของอตสาหกรรมชนสวนยานยนตอยแลว ในสวนของอตสาหกรรมยานยนตเองไมมขอเรยกรองใด ๆ เปนพเศษจากกลมอตสาหกรรม

อยางไรกตาม เมอพจารณาอตสาหกรรมชนสวนยานยนตรวมกนกบอตสาหกรรมเหลก อาจเหนภาพไดกวางขน เนองจากทงสองอตสาหกรรมมความเกยวพนกนคอนขางสง ทงน ความเปนไปไดของการมอตสาหกรรมเหลกตนน าของไทยจะเพมสงขน ในรปแบบของการรวมทนกบประเทศออสเตรเลย (Blue Scope Steel)3 ดงนน หากในอนาคตเกดความรวมมอขนจรงอาจสงผลกระทบใหรปแบบการคาในอตสาหกรรมนเปลยนแปลงไป ทงน ขนอยกบรายละเอยดของความรวมมอดวย

เจาหนาทจากกรมเจรจาการคาระหวางประเทศไดใหขอมลเพมเตมวา ทางประเทศออสเตรเลยตองการใหไทยมการพจารณาทบทวนเรองสรรพสามตสนคายานยนต อยางไรกด ฝายไทยไม

3แสดงในหวขอ 3.1.3.1



สามารถด าเนนการได เนองจากสรรพสามตเปนกฎหมายภายในประเทศ ไมสามารถน าไปเปนขอตอรองในการเจรจา

3.1.2.3 ยางและผลตภณฑยาง

มลคาการสงออกสนคายางและผลตภณฑจากยางของไทยไปยงตลาดโลกมมลคา 21.81 พนลานดอลลารสหรฐในป พ.ศ. 2554 โดยการสงออกไปยงประเทศออสเตรเลยมมลคา 0.29 พนลานดอลลารสหรฐ นอกจากน สนคาในหมวดนยงคงอยในกลมสนคาและออนไหวสงภายใตขอตกลง AANZFTA

ในปจจบน ประเทศไทยสามารถผลตยางและสงออกไดเปนจ านวนมาก ปรมาณการปลกยางพาราลาสดอยทประมาณ 18 ลานตน สามารถกรดน ายางได 12 ลานตน เมอเปนน ายางแหงแลวจะไดยางพาราจ านวนประมาณ 3 ลานตนตอป การสงออกของประเทศโดยมากมการสงออกไปยงประเทศจน ญปน และเกาหล ส าหรบผสงออกยางพาราทส าคญรายอน ๆ ของภมภาค ไดแก มาเลเซย และอนโดนเซย ซงประเทศดงกลาวเมอเปรยบเทยบแลว มการสงออกไปยงกลมประเทศทแตกตางกน ดงนน จงอาจกลาวไดวาประเทศดงกลาวไมไดเปนคแขงทางการคาของไทยแตอยางใด ทางดานการประกนคณภาพสนคา ประเทศไทยมสถาบนวจยยางเปนผตรวจสอบและออกใบรบรองในทกรอบทสงออก (โดยเฉพาะการสงออกยางแทง และยางคอมพาวด –compound rubber (ยางพรอมแปรรป))

สถานการณในการสงออกยางพาราของไทยมนโยบายวา หากสงออกยางพาราจะตองเสยคาธรรมเนยมการสงออกยาง (คาชดเชยการปลก หรอ คา CESS)4 5 บาทตอกโลกรม ซงท าใหราคาสงออกสงกวาประเทศใกลเคยง (ประเทศมาเลเซยเสยคาชดเชยการปลกประมาณ 1.4 บาทตอกโลกรม) ซงหากตองการใหยางไทยสามารถสงออกในตลาดโลกได โดยมากผผลตจะไมขนราคาสงออก แตจะผลกภาระใหเกษตรกรผปลก ท าใหรายไดของผปลกยางพาราลดลง ผลกระทบทเกดจากคาธรรมเนยมดงกลาว ประกอบกบประเทศไทยมการหามน าเขาวตถดบ (น ายางดบ) จากตางประเทศ กอใหเกดการลกลอบซอขายน ายางและการตงโรงงานวตถดบในประเทศมาเลเซยแลวน าเขามาขายในประเทศ

ส าหรบการปลกยางพาราในประเทศไทย ยางพาราในประเทศมความพยายามในการปรบปรงพฒนาพนธยางในการปลกมาตลอดเวลา หากแตยงคงมขอจ ากดในเรองชองพนธตงตน และขาดการใหความรอยางถกตองตอเกษตรกรผปลกอยางตอเนอง นอกจากน เชนเดยวกบผลผลตการเกษตรทวไป ผลผลตน ายางทไดตองขนอยกบสภาพดนและฝนดวย ซงในชวง 5 ปหลงนผลผลตยางพาราไดรบผลกระทบจากภาวะโลกรอนอยางเหนไดชด เนองจากปรมาณผลผลตน า

4เปาหมายของการจดเกบคาธรรมเนยมหรอคา CESS นเปนไปตาม พรบ.การยางแหงประเทศไทย เพอน ารายไดเขาสศนยวจยพนธยาง เพอวจยและพฒนาคณภาพยางใหมผลผลตเพมสงขน



ยางตอปลดลง (ตวอยางเชนในป พ.ศ. 2553/54 การกรดน ายางท าไดเพยง 100 วนจากปกตกรดไดถง 120 วน)

การสนบสนนการขยายพนทปลกยางพาราของไทยนน แมวาจะมการสนบสนนใหขยายพนทเพาะปลกไปยงภาคเหนอและตะวนออกเฉยงเหนอในชวงทศวรรษหลงน แตเน องจากพนธยางพาราทน าไปปลกยงไมเหมาะกบพนท ท าใหไดผลผลตนอยกวาทควรจะเปน ดงนนหากตองการใหไดผลผลตทสงในพนทดงกลาว จ าเปนตองมการปรบปรงพนธอกมาก

เมอเทยบกบประเทศผผลตยางพาราส าคญอน ๆ เชน มาเลเซย หรอ อนโดนเซย จะเห นไดถงภาพทชดเจนวาเกษตรกรผปลกยางพาราไดรบการสนบสนนอยางชดเจนจากรฐบาล มการกนพนทเพอใหปลกยาพาราได และน ามาใชเพอปอนใหกบอตสาหกรรมในประเทศ ไดมการชวยเหลอจากรฐในการปรบปรงพนธและมการพฒนายาเรงน ายางเพอใหมผลผลตทสง (โดยเฉพาะในประเทศมาเลเซย) เมอเทยบกบสถานการณของประเทศไทย ซงยงไมไดรบการชวยเหลอจากรฐบาลเทาทควร โดยมากการพฒนาทเกดขนเปนไปในรปแบบของการรวมกลม สหกรณ หรอสมาคมเอง ดงนน จงมความยากล าบากมากกวาโดยเปรยบเทยบในการผลตน ายางปอนสตลาด

นอกเหนอจากการปลกยาง อตสาหกรรมตอเนองอนไดแก การแปรรปยางเปนผลตภณฑตาง ๆ กมความส าคญเชนเดยวกน โดยในประเทศไทยนน ผลตภณฑทแปรรปจากยางประกอบไปดวย ผลตภณฑวศวกร (ทอยาง สายพาน อะไหลรถยนต เชน ยางลอรถยนต) ผลตเครองมอแพทย (ลกโปง ฟองน า ถงมอยาง ถงยางอนามย) และผลตภณฑอน ๆ เชน กาว และรองเทา เปนตน ส าหรบในประเทศไทยยงขาดการสนบสนนในลกษณะตอเนองอยมาก คอ อาจมการสนบสนนเปนสวน ๆ เชน การปลกยากกมองหรอออกนโยบายเฉพาะการปลกยาง โดยไมมองถงอตสาหกรรมตอเนอง (อตสาหกรรมปลายน า) เชน การแปรรปยางเปนผลตภณฑตาง ๆ การท าวจยถงผลตภณฑใหม ๆ ทใชยางเปนวตถดบ เปนตน ท าใหในอนาคตอาจเปนการยากทจะสงออกยางแขงกบประเทศอน ๆ โดยเฉพาะมาเลเซยและอนโดนเซย ปจจบนหลงจากไดน ายางดบและไปแปรรปเปนยางแผนแลว รอยละ 90 ของยางแผนเปนการสงออกไปยงประเทศมาเลเซยเพอแปรรปเปนผลตภณฑอน สวนทเหลอเปนการแปรรปภายในประเทศ5

กลาวโดยสรป ในภาพรวมของยางพาราและผลตภณฑนน โดยมากปญหาทผประกอบการโดยเฉพาะเกษตรกรผปลกตระหนกและเหนวาควรไดรบการแกไขเปนปญหาภายในประเทศเอง ในเรองของการสงออกและคณภาพนน ยางพาราของไทยถอวามคณภาพมาตรฐาน ไมแพชาตอน ๆ หากแตการก าหนดราคาเปนการก าหนดราคาอางองจากตางประเทศ ดงนน ราคายางพาราในประเทศจะผนผวนไปตามราคาตลาดโลก หากมการวางนโยบายทไมเหมาะสม ไมมความยดหยน

5ตวอยางตวเลขการสงออก ในปจจบน ประเทศมาเลเซยสามารถผลตถงมอยางไดรอยละ 60 ของปรมาณการขายถงมอยางทวโลก



จะสงผลกระทบตอปรมาณการสงออก และรายไดของเกษตรกรโดยตรง นอกจากน การสนบสนนในเรองของการสรางมลคาเพม อนไดแก การแปรรปยาง เปนสงส าคญทรฐควรใหการสนบสนน

ส าหรบการสงออกยางไปยงประเทศออสเตรเลย-นวซแลนดนน เปนไปในลกษณะของผลตภณฑยางแลว เชน ยางลอรถยนต และถงมอยาง เปนตน โดยมากแลวถาเปนยางลอรถยนต การสงออกไปยงประเทศภาคดงกลาวจะเปนไปในลกษณะตดไปกบรถยนตประกอบเสรจ ไมไดเปนการสงออกแบบอะไหลยนต ปญหาทเกดขนในการสงออกนนแทบจะไมมเลย ไมวาจะเปนในรปแบบทเปนภาษ หรอมใชภาษกตาม

3.1.2.4 อตสาหกรรมพลาสตก

มลคาการสงออกสนคาพลาสตกของไทยไปยงตลาดโลกมมลคา 12.02 พนลานดอลลารสหรฐในป พ.ศ. 2554 โดยมลคาการสงออกไปยงประเทศออสเตรเลยมมลคา 0.54พนลานดอลลารสหรฐ นอกจากน สนคาบางประเภทในหมวดนยงคงอยในกลมสนคาและออนไหวสงภายใตขอตกลง AANZFTA

ไทยเปนประเทศทมบทบาทส าคญในอตสาหกรรมพลาสตกในอาเซยน โดยมมลคาการน าเขาและสงออกสงเปนอนดบหนงในภมภาคน ผลตภณฑทมบทบาทส าคญทงในการน าเขาและการสงออก ไดแก Plate, Sheet, non-cell, box, bag closures ทางดานการสงออกนนในป 2554 ไทยมการสงออกคดเปนปรมาณ 969 เมตรกตนคดเปนมลคา 100.6 ลานบาท กลมประเทศคคาหลกของไทย คอ กลมประเทศเอเชย คดเปนรอยละ 83 ของมลคาการสงออก รองลงมาคอยโรปคดเปนรอยละ 9 และออสเตรเลยและโอเชยเนย รอยละ 1 สวนทางดานมลคาการน าเขาสนคาพลาสตกในป 2554 เทากบ 3,304 ลานบาท จากปรมาณทงหมด 453 เมตรกตน ซงแสดงใหเหนวาไทยมการน าเขาสนคาพลาสตกมลคาสงจากประเทศคคา กลมประเทศในเอเชยเปนแหลงน าเขาคดเปนรอยละ 56 ยโรปรอยละ 12 อเมรกาเหนอและอเมรกากลางรอยละ 12 และ ออสเตรเลย และนวซแลนดรอยละ 9

จากการสมภาษณพบวา ไทยมผประกอบการประมาณ 3,000 รายเปนผประกอบการรายใหญรอยละ 15 ทงนสมาชกในกลมสภาอตสาหกรรมมทงสน 159 ราย ผประกอบการรายใหญจะท าการคากบประเทศพฒนาแลวซงสนคาสวนใหญเปนสนคาทผลตเปนปรมาณมาก เชน ถงบรรจเสอเนองจากทผานมาไทยยงมความไดเปรยบดานตนทนทางดานแรงงานคอนขางสง ส าหรบผประกอบการขนาดกลางและเลกจะเนนท าการคาภายในประเทศและประเทศเพอนบานเทานน นอกจากน ยงมการรวมกลมในรปสมาคมอตสาหกรรมพลาสตกทมสมาชกกวา 300 รายแตสวนมากจะเปนผคาพลาสตกมากกวาทจะเปนผผลต จากลกษณะผประกอบการเชนน ท าใหผประกอบการขนาดกลางและขนาดเลก สวนใหญจะไมตระหนกถงการเปดเสรทางการคา ซงท า



ใหการประเมนผลกระทบของอตสาหกรรมพลาสตกในดานการถกรกตลาดเขามาในประเทศจงท าไดยาก ในประเดนดานการเปดเสรทางการคากบออสเตรเลยและนวซแลนด ภายใตขอตกลง AANZFTA นน ผประกอบการเหนวา การเจรจาขอตกลงเขตการคาเสรโดยรวมเปนผลดตออตสาหกรรม มเพยงบางประเดนเทานนทไทยตองด าเนนการอยางระมดระวง ทงน สามารถสรปประเดนส าคญ ไดดงน 1. อตราภาษในปจจบนของผลตภณฑพลาสตก ไดลดลงเปนศนยแลว ทงของไทยเอง และของ

ออสเตรเลยและนวซแลนด ดงนนอตราภาษจงไมไดเปนประเดนขอกงวลของผผลตแลว 2. กฎวาดวยถนก าเนดสนคา (ROO) ไมพบปญหาใด ๆ และ RVC ทรอยละ 40 กเปนทยอมรบ

ของกลมอตสาหกรรมพลาสตกและมวตถดบเพยงพอทจะท าได เพราะอตสาหกรรมพลาสตกของไทยมฐานการผลตทมขนาดใหญทดเทยมกบประเทศสงคโปร

3. ดานมาตรฐานสนคา เปนประเดนทผประกอบการกงวล เนองจากประเทศทพฒนาแลว รวมถงประเทศทมศกยภาพในการพฒนาเทคโนโลยในการผลตสนคาจะใชขอไดเปรยบในการก าหนดมาตรฐานสนคาคอนขางสง ท าใหไทยตองหาทางในการรบรองมาตรฐานผลตภณฑใหครบถวนตามเกณฑก าหนด ซงปญหาคอ การทดสอบในหองปฏบตการ (Lab Test) ทมความยงยาก ใชเวลานาน และมคาใชจายทสง ซงในประเทศไทยนน ยงขาดการพฒนาการทดสอบในหองปฏบตการ ทงในดานความสามารถในการตรวจสอบ และในดานทกษะและเทคโนโลย

4. ดานคณภาพและรปแบบผลตภณฑ การแขงขนในประเทศเหลาน ตองเนนการพฒนาคณภาพผลตภณฑ รวมทงในดานการออกแบบผลตภณฑใหมความทนสมย ซงไทยเองยงขาดศกยภาพในการพฒนาผลตภณฑอย

5. ดานสงแวดลอม มแนวโนมเปน Non-tariff Measures ทส าคญส าหรบประเทศพฒนาแลวและก าลงเพมความรนแรงมากขน ทงน ผประกอบการขนาดใหญไดทยอยปรบตวใหสอดคลองกบทศทางของตลาดโลกอยแลว แตผประกอบการรายเลกนนยงไมไดใหความส าคญ ทงน อาจเกดจากทงยงไมตระหนกถงปญหาและ/หรอมขอจ ากดในการปฏบต

6. รปแบบการเจรจา ผประกอบการเหนวา การเจรจาในรปแบบทวภาค จะมความชดเจนและมความเปนไปไดมากกวาการเจรจาในระดบพหภาค ทางผประกอบการไดยกตวอยาง Self-Certificate ในการรบรองคณภาพสนคา ซงโดยทวไปแลวผสงออกจะเปนผจดท าใบรบรอง อยางไรกตาม ภายใตกรอบการเจรจาพหภาค ทางออสเตรเลยและนวซแลนดไดไปเจรจากบประเทศอนๆ ในอาเซยนกอน ในการใหผน าเขาเปนผรบผดชอบเรองการออกใบรบรอง (เนองจากทงสองประเทศนเหนวาหากมการผดกฎเกณฑแลวจะสามารถบงคบลงโทษไดงายกวา) จากนนจงกดดนใหไทยยอมรบเงอนไข ซงเปนประเดนทไทยตองระมดระวงมาก โดยเฉพาะกบการเจรจาในระดบพหภาคลกษณะน



จากประเดนตางๆ ดงทกลาวมาน ทางผประกอบการได มขอเสนอแนะมายงภาครฐ โดยขอเสนอแนะไมไดเปนไปในรปแบบเฉพาะของความตกลง แตเปนภาพรวมของความชวยเหลอทสามารถสนบสนนใหอตสาหกรรมมการสงออกไดอยางสะดวกมากขน และเพอใหทางผประกอบการในอตสาหกรรมสามารถปรบตวตอการเปดเขตการคาเสร ไดดงน 1. ดานการทดสอบในหองปฏบตการ ภาครฐควรมทศทางในการสงเสรม ทงในดานการเพม

สมรรถนะในการทดสอบ ความเชยวชาญ รวมทงเทคโนโลยในการทดสอบใหครบทกดาน ทางกลมอตสาหกรรมตองการใหเกดศนยทดสอบ (One Stop Service) ทมขอมลพนฐานทงหมดและเปนทนาเชอถอในระดบมาตรฐานตางประเทศ เนองจากมาตรฐานของส านกงานมาตรฐานอตสาหกรรมเปนมาตรฐานเบองตนทจดท าขนเพอผผลตภายในประเทศจะไดสามารถผลตไดเทานน ถาหากไทยสามารถพฒนา One Stop Service ได จะท าใหผลผลตสนคาของประเทศไทยทไดรบการยอมรบในระดบสากลตอไป นอกจากนนการจดท าศนยทดสอบ (One Stop Service) ยงสามารถใชเปนกลยทธเชงรกดานการกดกนสนคาคณภาพต าใหกบประเทศไดอกดวย

2. การพฒนาชองทางการจดจ าหนาย โดยเนนการพฒนาดานโลจสตกส เพอใหการคากบประเทศใกลเคยงมความสะดวกมากขน

3. ควรจดท าแหลงกระจายและประชาสมพนธขอมลเกยวกบความตกลงการคาเสรแกผประกอบการ เพอใหผประกอบการการภายในประเทศสามารถเขาใจ และใชสทธประโยชนจากความตกลงการคาเสรเหลานนได

3.1.2.5 เฟอรนเจอร

มลคาการสงออกสนคาเฟอรนเจอรของไทยไปยงตลาดโลกมมลคา 1.38 พนลานดอลลารสหรฐในป พ.ศ. 2554 โดยการสงออกไปยงประเทศออสเตรเลยมมลคา 0.17 พนลานดอลลารสหรฐ นอกจากน สนคาบางประเภทในหมวดนยงคงอยในกลมสนคาและออนไหวสงภายใตขอตกลง AANZFTA

สนคาเฟอรนเจอรของประเทศไทยในปจจบนสามารถจ าแนกออกไดเปนสองประเภท ไดแก เฟอรนเจอรทท าจากเหลก (Steel Furniture) และ เฟอรนเจอรทท าจากไม (Wooden Furniture) โดยสนคาประเภทแรกนน ปจจบนผประกอบการไทยไมมศกยภาพในการแขงขนทางดานราคาในตลาดเฟอรนเจอรประเภทนแลว จากการทผประกอบการจนเปนเจาตลาด สามารถผลตสนคาดวยตนทนทต ากวามาก ในสวนของเฟอรนเจอรทท าจากไม (Wooden Furniture) มผสงออกหลกมากกวา 10 รายในประเทศ โดยสามารถแบงไดเปน 1) เฟอรนเจอรไม Outdoor 2) เฟอรนเจอรไมยางพารา และ 3) เฟอรนเจอรไมอดพารตเคล (Particle) หรอแบบ Knock-down



ในปจจบน เมอเทยบกนในเรองศกยภาพการสงออกแลว เฟอรนเจอรจากไทยมจดเดนคอ มนวตกรรมและฝมอชางทดกวา (Innovation และ Craftsmanship) ท าใหสรางมลคาเพม และมจดขายเพอสงออกไปตลาดโลกได อยางไรกด สนคาเฟอรนเจอรสงออกจากประเทศไทยไมสามารถสสนคาจากจนไดโดยเฉพาะในดานราคา เนองมาจากมปญหาในการหาวตถดบราคาถก โดยปญหานเชอมโยงมาจากธรกจการคาไมของประเทศไทยเอง กลาวคอ ผประกอบการคาไมของไทยไดสงออกไมไปประเทศจนเปนจ านวนมาก เพราะผประกอบการเฟอรนเจอรจนมอปสงคทตอเนอง ท าใหสามารถก าหนดปรมาณการขายไดแนนอน ในขณะทผประกอบการเฟอรนเจอรของไทยไมมอปสงคทตอเนอง ประกอบกบการทโรงงานผลตไมมตนทนคงททสงผประกอบการคาไมจงมกตองการลกคาทสามารถเซนสญญาผกพนการซอขายทมปรมาณมากและมระยะเวลานานมากกวาลกคาทไมมสญญาผกพน เมอปรมาณไมในประเทศลดลง ราคาไมทเปนวตถดบส าคญของการท าเฟอรนเจอรสงขน ตนทนการท าเฟอรนเจอรจงสงขนตามล าดบ นอกจากน ผประกอบการคาไมมการจบกลมรวมมอในลกษณะ Cartel โดยมผขายรายใหญไมกรายรวมกนก าหนดราคาตลาด ท าใหราคาไมทขายภายในประเทศสงกวาภายนอกประเทศ

ทางดานการน าเขา ประเทศไทยน าเขาเฟอรนเจอรจากประเทศจนเปนหลก โดยทผประกอบการจนสามารถเขามาตตลาดไดเปนบางสวนเนองจากมราคาถก

ในปจจบน การสงออกสนคาเฟอรนเจอรไปยงประเทศออสเตรเลยและนวซแลนดนน ยงมมลคารวมไมมากนกเมอเทยบกบการสงออกของอตสาหกรรมยานยนต และยงไมมปญหาใด ๆ ในการสงออกสนคาชนดน ไปยงประเทศคสญญาดงกลาว

3.1.2.6 อตสาหกรรมอาหาร

กลมสนคาประเภทน เปนกลมสนคาทประเทศไทยมความสามารถทจะสงออกไปยงประเทศออสเตรเลย-นวซแลนดได แตยงตดปญหาอยบางประการ ซงโดยมากเปนมาตรการเกยวกบมาตรฐานททางออสเตรเลยก าหนด ทงน เนองจากทงสองประเทศมลกษณะเปนเกาะ และมอาชพการเกษตรเปนหลก จงมมาตรการปองกนการเคลอนยายของเชอโรค แมลง วชพชทเขมงวดเปนพเศษ

อาหารทะเลแชแขงและแปรรป

อาหารทะเลแชแขงและแปรรปนบเปนสนคาสงออกส าคญอกชนดหนงของประเทศไทย โดยตลาดสงออกหลกอยท สหรฐอเมรกา ยโรป และญปน โดยมากแลว กงจะถกสงออกไปยงสหรฐอเมรกาเปนอนดบหนง และปลาจะสงออกไปยงประเทศญปนเปนสวนใหญ สนคาจากประเทศไทยถอวามมาตรฐานทเปนทยอมรบ และถอวามมาตรฐานทสงกวาประเทศเพอนบาน เนองจากโรงงานเองตองมมาตรฐานในระดบนานาชาต (เชน GMP และ HACCP) ซงจ าเปนตองมการตรวจสอบเปน



ระยะอยแลว ขนอยกบระดบคณภาพของโรงงาน นอกจากน ยงการตรวจสอบคณภาพอยางสม าเสมอจากผซอจากประเทศญปน ซงมความเขมงวดในเรองคณภาพเปนอยางมาก และยงมการสมตรวจสอบสนคาในแตละรอบการสงออกอก ดงนน อาจถอไดวาในเรองของการตรวจสอบคณภาพสนคา ไมวาความตกลงจะเปนไปในลกษณะไหนประเทศไทยนาจะผานไดหมด

ปญหาหลกในการสงออกสนคาอาหารทะเลเปนในเรองของวตถดบ เนองจากในปจจบนอปทานปลาในนานน าทประเทศไทยสามารถจบไดนนมจ านวนลดลงเปนอยางมาก ท าใหขาดวตถ ดบในการผลต อยางไรกตาม ในสวนของกฎวาดวยแหลงก าเนดของสนคานน ไมถอวาเปนอปสรรค เนองจากการไปจบปลาแตละครงในปจจบน ตองมการบนทกหรอมหนงสอประกอบการจบในนานน าตาง ๆ เพอเปนหลกฐานยนยนแหลงทมาของสนคา ซงเปนมาตรฐานททางสหภาพยโรปบงคบใช หรอแมบางครงมความยากล าบากในการพสจนแหลงจบในทางเอกสาร แตสายพนธของปลาทแตกตางกนนน ท าใหการสบหาแหลงทจบสามารถท าได นอกจากน อตสาหกรรมอาหารทะเลของไทยโดยมากไมไดจบในนานน าอน เนองจากขอก าหนดทางกฎหมาย (หรอถาไปกตองมการขออนญาตชดเจน) และการเดนทางไปยงนานน าทไกลออกไปจะท าใหมตนทนสง ดงนน การพสจนแหลงก าเนดจงไมเปนปญหาแตอยางใด ปญหาทแทจรงอยทการก าหนดพกดหรอการตพกดของประเทศตาง ๆ ซงบางครงสนคาชนดเดยวกนมการระบพกดทแตกตางกนท าให สทธทางดานภาษถกลดรอน และหากมการแปรรปสนคามากเทาไหร การก าหนดพกดกมความยากล าบากมากขน สามารถสรางขอแมใหตางประเทศเกบภาษกบสนคาน าเขาจากไทยไดมากขน

ทางดานการคากบประเทศออสเตรเลย-นวซแลนดนน ผประกอบการเหนวาการสงออกไปประเทศดงกลาวใชมาตรฐานเดยวกบการสงออกไปยงสหรฐอเมรกา หากแตมการตงมาตรฐานสนคาทสงเปนพเศษในสนคาประเภท (โดยเฉพาะกงสดแชแขง) สวนการตรวจสอบมาตรฐานนน เปนไปในลกษณะของการตรวจสอบรบรองจากภาครฐมากกวา โดยไมมการสงผตรวจสอบมาตรวจสอบเฉพาะในแตละโรงงานแตอยางใด อยางไรกด ในเรองของการสงออกกง มการตรวจสอบคณภาพเพมเตมท าใหเกดความยากล าบากในการสงออก6

ตามขอมลการตรวจสอบคณภาพสตวน าและผลตภณฑสตวน าของกรมประมงนน ไทยสามารถสงออกไปนวซแลนดได โดยไมมเงอนไขเฉพาะและไมตองใชใบรบรองสขอนามย (Health Certificate) ประกอบการน าเขา โดยนวซแลนดไดมการใชมาตรฐานผลตภณฑ (Food Standard Code) เชนเดยวกบออสเตรเลย ซงไดมการรวมกนก าหนดขนภายใตหนวยงาน Food Standards Australia New Zealand ยกเวน ผลตภณฑหอยสองฝา ปลานล และ แซลมอน

6การสงออกกงของไทยไปยงออสเตรเลยถกกดกนในแงของคณภาพและการตรวจสอบโดยอางถงการตดเชอบางประเภท ดงนนกงสงออกไทยไปยงออสเตรเลยถกจ ากดอยทกงตมเปนสวนมากในปจจบน



ดงนน ในการเจรจาสวนของอาหารทะเลแชแขงและแปรรปน ในดานการกดกนทเปนภาษไมเปนปญหา ส าหรบในเรองของมาตรฐานสนคา เนองจากไทยสามารถท าไดตามมาตรฐานของสหรฐอเมรกาและมาตรฐานญปน ดงนน ผประกอบการจงคดวาควรทจะสามารถสงออกไปยงออสเตรเลยและนวซแลนดไดภายใตมาตรฐานของสหรฐอเมรกาเชนกน อยางไรกด การเจรจานาจะเนนไปยงสนคาบางตวทเปนปญหา (เชน กง) ทถกตรวจสอบมาตรฐานเปนพเศษ นอกจากน การท าการตกลงในเรองของการก าหนดพกด เชน การใชระบบ HS Code 2012 ททางออสเตรเลย-นวซแลนดไดเรมแสดงความคดเหนวาควรจะตองน าไปใชนน นาจะเปนประโยชนตออตสาหกรรมในประเทศเนองจากความชดเจนและเปนมาตรฐานเดยวกน ดงนน รฐควรจะมการสนบสนนและเตรยมความพรอมเพอปรบเขาสระบบ HS Code 2012 อยางจรงจง

กง

ไทยสงออกกงปละประมาณสแสนตน มลคาประมาณหนงแสนลานบาท โดยกงเปนสนคาทม local content ประมาณรอยละ 90 ตลาดสงออกสนคากงโดยหลก ไดแก อเมรกา ญปน สหภาพยโรป (ประมาณรอยละ 85 ของการสงออก) นอกจากนนมตลาดอน ไดแก จน ออสเตรเลย และเกาหล ปจจบนกงไทยมขอไดเปรยบเรองการ Traceability คอ สามารถตรวจสอบแหลงทมาของกงไดถงระดบฟารมเพาะเลยง (กรมประมงเปนหนวยงานผรบผดชอบ) ซงในอาเซยนยงไมมใครท าได

มการใชมาตรการ IRA (Import Risk Analysis) โดยหนวยงาน AQIS (Australian Quarantine and Inspection Service) และ BA (Biosecurity Australia) โดยก าหนดมาตรการเกยวกบการน าเขากงและผลตภณฑกง โดยทนวซแลนดเองกมการใชมาตรฐานผลตภณฑเหมอนกนกบออสเตรเลย ซงประเดนทสงผลกระทบอยางมากตอประเทศไทย มดงน

1. ส าหรบกงดบและกงสด ตองมาจากประเทศหรอเขตทปลอดจากโรคสตวน าดงน WSSV (White Spot Disease Virus ไวรสตวแดงดวงขาว), YHV (Yellow-Head Virus ไวรสหวเหลอง), TSV (Taura Syndrome Virus ทอราซนโดรม)

2. ส าหรบกงสก ตองมใบรองสขอนามยประกอบการน าเขาทกรน ซงตองรบรองวาผลตภณฑเหมาะกบการบรโภค และผลตภณฑไดแปรรปและตรวจสอบในโรงงานทผานการรบรองจากกรมประมงและผานกระบวนการท าใหสกโดยม holding time ทอณหภมใจกลางกง70องศาเซลเซยสอยางนอย 11 วนาท

3. ตองมหนงสอรบรองจาก CA ของประเทศผสงออกทก Shipment และตองผานการตรวจจาก AQIS

ปจจบนไทยไมสามารถขยายการสงออกกงไปยงตลาดออสเตรเลย เนองจากการก าหนดใหกงแปรรปผานการท าใหสกภายใตอณหภมสงมาก จนท าใหรสสมผสของอาหารเปลยนไปถงแมวา



ออสเตรเลยจะไมไดเปนตลาดหลกของไทย แตหากสามารถเจรจาเพอผอนปรนมาตรการดานสขอนามยดงกลาวได จะเปนโอกาสในการขยายตลาดกงไทยในออสเตรเลยไดในอนาคต

ไก

ปจจบนผลตภณฑไก ทงไกสดและไกตมสก โดยเฉพาะไกตมสก ประเทศไทยสามารถผลตไดเปนอนดบตน ๆ ของโลก ตลาดสงออกหลกทส าคญของไทย คอ สหภาพยโรป และ ญปน โดยสนคาไกจากประเทศไทย เปนสนคาทเนนคณภาพ มการควบคมคณภาพใหเปนไปตามความตองการของตลาด มการตรวจสอบทงสภาพการผลต โรงงาน ตลอดจนถงผลตภณฑทไดจนเปนทยอมรบจากประเทศผน าเขาโดยเฉพาะประเทศญปน ซงมความเชอมนในเนอไกทสงออกจากประเทศไทยมาก

คแขงทางการคาทส าคญของไทย ไดแก ประเทศจน ซงประเทศจนเองมวฒนธรรมการบรโภคเนอสตวอยแลว และจ านวนประชากรทมากท าใหมการเพมผลผลตอยางรวดเรว และในปจจบนผลผลตไกสดของจนเพยงพอตอการบรโภคของประชากรและเรมมการสงออกแลว หากจนสามารถควบคมคณภาพไดจะเปนคแขงทส าคญของไทยในอนาคต ส าหรบประเทศในภมภาคทมศกยภาพพอจะเปนคแขงของไทยไดยงมฟลปปนสและเวยดนาม เปนตน

ในสวนของการสงออกไปยงประเทศออสเตรเลย-นวซแลนดนน ถอวามปรมาณทนอย เนองจากทงสองประเทศยงมการใชมาตรการทมใชภาษ โดยเฉพาะในเรองของการก าหนดมาตรฐานและการตรวจสอบคณภาพทสงเปนพเศษ เชน กระบวนการผานความรอนซงมากกวามาตรฐานททาง EU ยอมรบ และผผลตไทยเหนวา หากผานความรอนดงกลาวจะท าใหไกเสยรสชาต เนอแขง และคณภาพจะลดลงอยางมาก ท าใหผลตภณฑไกของไทยไมสามารถสงออกไปยงประเทศภาคดงกลาวได

ผลไม

ผลไมและผลไมแปรรปไทย มความสามารถทจะแขงขนไดในแทบทกประเทศ เนองจากความมเอกลกษณและรสชาตของผลไมไทยเอง ส าหรบการสงออกไปยงประเทศออสเตรเลยทผานมานน ไมไดมปญหาในเรองของพธการศลกากรแตอยางใด ยงในปจจบนนน กระบวนการดเหมอนสะดวกกวาทผานมามากขนเรอย ๆ (โดยเฉพาะการกรอกฟอรมออนไลน) อยางไรกด ส าหรบประเทศออสเตรเลย ผลไมไทยเขาไปท าตลาดไดนอยมาก ซงปญหาหลกไมไดมาจากขอตกลง แตเปนการก าหนดมาตรฐาน SPS สขอนามยของรานคารายใหญของประเทศ (Supermarket) ทก าหนดมาตรฐานไวสงจนสนคาไทยไมสามารถเขาไปขายในรานดงกลาวได เชน การก าหนดวาในการปลกผลตภณฑ พนทในการปลกจะตองเวนระยะหางจากพนทปาเปนระยะตามทก าหนด ซงเปนการเพมตนทนใหกบเกษตรกร นอกจากนน ยงเพมขอจ ากดอน ๆ มากขน ท าใหสนคาผลไม



ถกจ ากดอยเฉพาะ Health Shops แตขายใน Supermarket ไมได นอกจากน นโยบายภายในประเทศออสเตรเลยเองยงเรมมการรณรงคใหประชาชนบรโภคสนคาทผลตภายในประเทศอกดวย

สรปประเดนภายใตอตสาหกรรมอาหารหมวดอาหารทะเลแชแขง ไก กง และผลไม

ออสเตรเลยเปนประเทศทผประกอบการไทยรองเรยนเขามามากทสด เนองจากการสงออกไปออสเตรเลยและนวซแลนดตดกฎกตกาเรองสขอนามยเปนอนดบแรก โดยเฉพาะการตรวจสอบเชอโรค ทงๆทสนคาบางชนดทางออสเตรเลยไมมการผลตแตมขออางเรองเชอโรคทอาจจะเขาไประบาดภายในประเทศได ปจจบนออสเตรเลยซอสนคาจากไทยในปรมาณไมมาก มบรษทไทยเพยง 5 บรษทเทานนทท าการสงออกไปตลาดออสเตรเลย ถงอยางไรออสเตรเลยกเปนประเทศหนงทสรางผลกระทบตอการสงออกของไทยได เนองจากออสเตรเลยใชภาษาองกฤษเปนภาษาทางการและเมอมการเสนอขาวดานใดกตามเกยวกบสนคาไทยเทากบเปนการใหขาวไปทวโลก ทงน ในกรณสนคาทเปนอาหาร มความเปนไปไดสงวาออสเตรเลยพยายามทจะกดกนสนคาจากไทย (และประเทศอน ๆ) เนองจากประเทศออสเตรเลยกเปนประเทศทมการผลตสนคาเกษตรในระดบสงจงอาจมประเดนในเรองของผลผลตในประเทศ และ Food Security มาเกยวของดวย

โคเนอ

การเลยงโคเนอเปนธรกจทเตบโตอยางรวดเรวในชวงป 2547 ถงป 2549 แตในป 2550 ผเลยงโคเนอมจ านวนนอยลง เนองจากเกษตรกรสวนใหญหนมาปลกพชพลงงาน อาท ออย และมนส าปะหลงแทนการเลยงโค ดงนน พนทการเลยงโคจงถกจ ากดลง อกทงราคาอาหารสตวเพมขนกวาเทาตว ในขณะทราคาของเนอโคตกต าจนกระทงถงป 2553 สงผลใหเกษตรกรทเขารวมโครงการโคขนจงมจ านวนลดลง นอกจากน การเลยงโคเนอจ าเปนตองมการซอขายและยายถน โดยมการซอขายลกโคและน าไปเลยงในอกภมภาคหนง (ผลตลกววทภาคอสาน น าลกววไปเลยงทจงหวดตาก สโขทย) ท าการขนทภาคอสาน (โพนยางค า หนองสง) แตในกระบวนการน าลกโค (โคกอนขน) ไปขน มกเกดโรคปากเทาเปอย (FMD) ซงเคยระบาดปละครงในอดต ปจจบนระบาดทก 2 เดอน กอใหเกดอปสรรคตอการขนยายโคไปขน ท าใหผเลยงโคขนยงมจ านวนนอยลงไปอก ทงน กลาวไดวา มอปสรรคอน ๆ นอกเหนอจากการเปดการคาเสรทสงผลกระทบตอการด าเนนงานของกจการโคเนอไทย

ปจจบนประเทศไทยมโคเนอประมาณ 6.58 ลานตว (โคแมพนธ1.59 ลานตว) มเกษตรกรผเลยงโค 1.04 ลานคน ซงสามารถผลตโคเนอได 870,000 ตว/ ป ในสวนการช าแระซากมโรงฆา 846 โรง และมโรงงานแปรรป 72 โรง (รวมลกชน)



รปท3-1 แผนภาพแสดงสถานการณโคเนอไทยปจจบน

สวนการผลตเนอโคขนนน ประเทศไทยมผผลตหลกซงอยในรปสหกรณอย 5 แหง ไดแก โพนยางค า หนองสง สระแกว ก าแพงแสน และสหกรณเครอขายโคเนอ จ ากด โดยกระบวนการผลตเรมจากกระบวนการเลยงแมวนเพอผลตลกวว (แมววสามารถใหลกไดเมอมอายตงแต 3 ปขนไป) ซงสวนใหญจะเลยงทภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จากนนจะน าลกววไปเลยงตออกในพนทจงหวดตาก และสโขทย ซงมความอดมสมบรณ ประมาณ 5-6 เดอน แลวจงสงลกววรนดงกลาว (โคกอนขน) มาขนท โพนยางค า (สกลนคร) หนองสง (มกดาหาร) โดยใชเวลาขนประมาณ 8-10 เดอน โดยในการขนโคของไทยนนมกจะใชธญพช (มนส าปะหลง) เปนอาหาร นเปนสาเหตทท าใหเนอโคขนของไทยมรสชาตทดกวาเนอน าเขาจากออสเตรเลย เนองจากเนอทน าเขาจากออสเตรเลยมาจากโคทถกเลยงดวยหญา ส าหรบปรมาณการผลตในปจจบนนนยงไมเพยงพอตอความตองการบรโภคเนอววในประเทศ

ในปจจบน พบวาธรกจโคขนของไทยพบปญหาการขาดแคลนลกโคส าหรบขน (สงผลใหตนทนการผลตเนอโคของไทยนนสงขน) เนองจากเกษตรกรใชพนทในการเลยงววไปปลกพชอน ดงนนจงมแนวโนมวาในอนาคตอาจจะน าลกโครนมชวตจาก ออสเตรเลย หรอนวซแลนด เขามาท าการขนในประเทศไทยกเปนได อยางไรกตาม ลกโคน าเขาจะไมเหมาะส าหรบการขนในประเทศไทย

ผลตลกโค เลยงลกโค ขนโค ตลาดโคเนอ

เลยงแมโค 3 ป เพอผลตลกโค

สวนใหญอยในภาคอสาน

เลยง5-6 เดอน

จงหวดตาก สโขทย

ลกโค โครน ส าหรบขน

ขน 8-10 เดอน

ภาคอสาน (หนองสง โพนยางค า)

โครน ส าหรบขน เนอโคในประเทศ

142,900 ตน

สงออกเนอ 3,135 ตน

สงออกเครองใน 307 ตน

สงออกโคมชวต 120,000

ตว

ราคาโคมชวต 60-70 บาท/ กก

ราคาเนอโค 160-170 บาท/ กก

น าเขาเนอ 46,624 ตน

น าเขาเครองใน 4,118 ตน

น าเขาโคมชวต 46,000 ตว



เพราะเปนโคสายพนธตวใหญ ตองใชระยะเวลาในการขนเพอใหไดน าหนกนานกวาสายพนธในประเทศ

ในสวนของตลาดโคเนอในประเทศไทยนนสามารถแบงไดเปน 2 ระดบ คอ

1) ตลาดระดบลาง หรอ ตลาดเนอเขยงมสดสวนคดเปนรอยละ 97 ของการบรโภคเนอโคของไทย (ตลาดนอาจจะไดรบผลกระทบจากการน าเขาเนอจากอนเดย โดยปจจบนมการลกลอบน าเขา)

2) ตลาดระดบบน เปนเนอโคขนชนด คดเปนสดสวนรอยละ 3 ของการบรโภคเนอโคของไทย (เปนสวนทจะไดรบผลกระทบจาก ออสเตรเลย นวซแลนด)

โดยผลกระทบจากการคาเสรไดสงผลตอตลาดเนอโคไทยในตลาดระดบบน จากการน าเขาเนอโค (เนอแชเยน) จากออสเตรเลยและนวซแลนด โดยเนอโคน าเขามราคาถกวาเนอโคขนของไทย เนองจากเนอน าเขาเปนเนอทขนโดยหญา ซงแตกตางจากเนอโคขนไทยทขนโดยธญพช (หากเนอน าเขาทขนโดยธญพชจะมราคาสงกวาเนอโคขนโดยธญพชของไทย) ดงนน เนอโคขนของไทย (ขนโดยธญพช) จงมรสชาตทดกวาเนอน าเขา (ขนโดยหญา) ซงถอเปนจดแขงทท าใหเนอโคขนไทยสามารถสกบเนอน าเขาจากออสเตรเลย นวซแลนดได

การสงออกนน ปจจบนไทยมการสงออกเนอโคไปยงประเทศใกลเคยง อกทงทางผประกอบการโคเนอไทยมแผนการทจะเปนฐานการผลตเพอสงออกเนอไปยงประเทศเพอนบานมากยงขน ซงทง 5 สหกรณจะสงออกภายใตตราสญลกษณ (แบรนด) เดยวกนคอ “พรเมยมบฟ”

จากการสมภาษณ ผประกอบการคาดหวงจากการทบทวนขอตกลงประเดนตอไปน

1) ตองการใหยงคงอตราภาษอยอยางในปจจบน หรอ หากไมสามารถใหคงอตราภาษไวได ผประกอบการไทยกสามารถทจะอยได แตรฐบาลควรใหการสนบสนนการจดการฟารม การปรบปรงพนธ การผลตลกวว

2) การจดการภายในประเทศ โดยตองการนโยบายจากรฐบาลไทยในการสงเสรมอตสาหกรรมโคเนอในประเทศ เชน การอ านวยความสะดวกในการผลตตางๆ (น า การคมนาคม พลงงาน ดอกเบยต าส าหรบเกษตรกรผเลยงวว)

3) ทบทวนเรองขอก าหนดหามเคลอนยายโคโรคปากเทาเปอย เนองจากการเคลอนยายโคจะมปญหามาก เพราะในเอเชยตะวนออกเฉยงใตมกจะเปนโรคปากเทาเปอยทกประเทศ แตโรคปากเทาเปอยนไมเปนทออสเตรเลย ท าใหเนอจากออสเตรเลยเคลอนยายไดสะดวก

โคนม

สถานการณโคนมของไทยในปจจบน เกษตรกรไทยจ านวน 20,645 คน (เปนการเลยงแบบรายยอย) เลยงโคนมจ านวน 500,000 ตว โดยเปนแมโคทใหนมดบไดประมาณ 250,000 ตว ซงไดผล



ผลตเปนน านมดบปละ 900,000 ตน หรอคดเปน 2,700 ตน/ วน (ปจจบนไทยไดพฒนาพนธโคนมใหเหมาะสมกบสภาพภมอากาศรอนชน โดยหากมการใหอาหารทเหมาะสมสามารถใหนมไดถง 30 กก/ตว/วน ซงโดยเฉลยเราจะผลตไดประมาณ 14 กก/ตว/วน จากเดมในอดตไดเพยง 10 กก/ตว/วน) ในสวนของตนทนการผลตนนน านมดบของไทยมตนทน 14.33 บาท/ กโลกรม ซงสงกวาตนทนของนมจากประเทศออสเตรเลยและนวซแลนด ทมตนทนประมาณ 7-8 บาท/ กโลกรม

รปท3-2 แผนภาพแสดงสถานการณโคนมไทยในปจจบน

นมดบทงหมด 2,700 ตน/วน จะถกสงไปยงศนยรวมนมเพอลดอณหภมนมดบลงใหเยนภายในเวลา 1-2 ชวโมงหลงจากการรดนม (ยบยงการเตบโตของจลนทรย) จากนนจะถกสงตอไปแปรรป (UHT, Pasteurize) ภายใน 1 วน โดยเปนนมโรงเรยนจ านวน 1,200 ตน/ วน (รบซอโดยรฐบาลเพอแจกจายใหกบโรงเรยนตางๆ ซงโดยปกตนมโรงเรยนจะใชนม Pasteurize แตจะมปญหา

การเลยงโคนมไทย

การแปรรปนมไทย

การตลาดนมไทย

โคนม 500,000 ตว

แมโครดนม 250,000 ตว

เกษตรกร 20,645 ราย

นมดบ 0.9 ลานตน/ ป

(2,700 ตน/ วน)

ศนยรวมนม 191 แหง

(GMP 82 แหง) สหกรณ 97 แหง

เอกชน/อนๆ 84 แหง

โรงงานแปรรป 84 โรงงาน UHT 16 โรง

Pasteurize 68โรง

ท านมใหเยน

นมโรงเรยน 1,200 ตน/ วน

นมพาณชย 1,500 ตน/ วน

น าเขานมผง 57,574 ตน/ ป

(WTO 55,000+FTA 2,574)

จดสรรการน าขา

กลมผใชนมดบ 80%

กลมอนๆ 20%

นมเปรยว 30%

นมขน 20%

อนๆ 50%

รบซอโดยรฐบาล แจกจาย

ไปยงโรงเรยนตางๆ

ขายภายในประเทศ

สงออก

ตนทนน านม 14.33 บาท/ กก.

ราคานมดบหนาฟารม 16.75 บาท/ กก.

ราคานมดบหนาโรงงาน 18.00 บาท/ กก.



ในชวงปดเทอมทโรงงานผลตนมโรงเรยนตองหนมาผลตนม UHT ซงเกบไวไดนานกวาแทน) และทเหลออก 1,500 ตน/วน เปนนมพาณชย โดยนมดบทผลตไดนนจะถกใชทงหมดภายในประเทศ

ในสวนการน าเขานมนน ผประกอบการแปรรปนมของไทยจะน าเขามาในรปของนมผงขาดมนเนยจากประเทศออสเตรเลยและนวซแลนด ภายใตโควตาภาษ (Tariff Quota) รอยละ 20 ในปรมาณ การน าเขา 57,574 ตน/ ป (อตราภาษนอกโควตารอยละ 200) โดยแบงเปนโควตาภาษภายใตขอตกลง WTO จ านวน 55,000 ตน และภายใต FTA จ านวน 2,574 ตน (เฉพาะออสเตรเลย นวซแลนดไมขอโควตาภาษ โดยน าเขาในกรอบ WTO เทานน) ซงการน าเขานมผงนน ผประกอบการจะสามารถบรหารจดการไดงายกวานมดบ มตนทนทถกกวา และนมผงสามารถใชทดแทนนมดบในประเทศไดด เพราะผบรโภคไทยไมไดตระหนกถงความแตกตางในการบรโภคระหวางผมผงแปรรปกบนมสด อกทงยงไมมฉลากทชดเจนวาผลตภณฑนมใดเปนนมสด ดงนน กลมเกษตรกรผเลยงโคนมจงมกลยทธในการแขงขนกบนมผงน าเขาโดยการประชาสมพนธใหคนไทยดมนมสดทมรสชาตดกวานมผงปรงแตง สวนการสงออกผลตภณฑนมของไทยนน สวนมากจะสงออกในรปของนมขนหวานไปยงกลมประเทศอาเซยน

นอกจากน ในการปรบตวเพอรบการคาเสรนน กลมผเลยงโคนมพยายามลดตนทนการผลตนมดบใหต าทสด (ตนทนของไทยสงกวาของออสเตรเลย นวซแลนด เนองจากเราใชอาหารขน เชน ขาวโพด มนส าปะหลง ซงมตนทนทสงในการเลยง) อกทงยงมการกระตนใหเกษตรกรพฒนาการเลยง การผลต ใหไดมาตรฐานสากล เชน GAP GMP HACCP ISO เปนตน

หากพจารณาเฉพาะตนทนการผลตนมดบนน จากขอมลของ IFCM (องคกรในประเทศเยอรมนทศกษาวจยเรองนม) พบวาประเทศทมตนทนการผลตนมดบแพงทสด คอ ญปน เกาหล ยโรป แคนนาดา สหรฐอเมรกา ไทย ออสเตรเลย นวซแลนด ตามล าดบ โดยจากขอมลดงกลาวผประกอบการใหทศนะวา หากพจารณาเพยงตนทนการผลตจะพบวา เปนไปไมไดทจะมนมผงจาก ญปน เกาหล ยโรป แคนนาดา สหรฐอเมรกา เขามาในประเทศไทย (เปนไปไดวาหากมการน าเขาเกดจากการอดหนน (Subsidy) ของรฐบาลประเทศนนๆ)

นอกจากน ผประกอบการนมและผลตภณฑนมของไทยยงมความเชอมนวา คณภาพของผลตภณฑนมไทยดกวาประเทศเพอนบาน และผลตภณฑนมไทยยงเปนทยอมรบจากกลมประเทศอาเซยน ซงการเปดเสรทางการคาในกลมอาเซยนไทยนาจะไดประโยชนจากการสงออกผลตภณฑนม โดยการสงออกนมและผลตภณฑนมไปยงประเทศเพอนบาน อยในยทธศาสตรการพฒนาโคนมและผลตภณฑนมของไทย (เวยดนาม อนโดนเซย ฟลปปนส ตางกมแผนในการสงเสรมการเลยงโคนมในประเทศเพอความมนคงทางดานอาหารของตน) แตกเปนทนากงวลในเรองของการสวมสทธนมทประเทศเพอนบานน าเขาจากออสเตรเลย นวซแลนด แลวน าเขามาสประเทศไทยอกทอดหนง



โดยสรป ผเลยงโคนมของไทยยงมโอกาสเตบโตได ในสถานการณการก าหนดโควตาภาษในแบบปจจบน โดยมเงอนไขใหใชนมดบในประเทศใหหมดกอนทจะท าการน าเขา แตยงไมพรอมส าหรบการลดภาษลงเหลอรอยละ 0 ในป 2568 โดยมขอเสนอแนะวารฐบาลควรกลบมาพจารณาสงทไทยจะไดประโยชนจากการคาเสร เนองจากสถานการณอตสาหกรรมตาง ๆ เปลยนไปมาก เชน จากเดมทไทยคาดวาจะไดประโยชนในอตสาหกรรมสงทอ แตปจจบนอตสาหกรรมสงทอกไดยายฐานการผลตไปประเทศอนแลว เปนตน อกทงคนเรมมแนวโนมในการหนมาดมนม และรบประทานผลตภณฑทมนมเปนสวนผสมมากขน

จากการสมภาษณ ผประกอบการคาดหวงจากการทบทวนขอตกลงประเดนตอไปน

1) หากท าไดจรงผเลยงโคนม ตองการใหน านมออกจากขอตกลงภาษเปนรอยละ 0 ในป 2568 เพราะยงไมมความพรอมทจะรบกบสถานการณดงกลาว โดยเฉพาะเรองตนทนการผลตทไมสามารถท าใหต ากวาตนทนของออสเตรเลย นวซแลนดได โดยการเจรจาทไมยอมไมลดภาษนมนน อาจจะอางเรองความมนคงทางอาหาร (Food Security) ดงเชนยโรปเคยใชอางในการไมลดภาษน าเขานมใหเหลอรอยละ 0 ในขอตกลงการคาเสรกบออสเตรเลย

2) หากภาครฐไมสามารถท าการตอรองไดดงขอ 1 อยางนอยทสดผประกอบการขอใหคงอยในกรอบการก าหนดโควตาดงเชนปจจบนตอไป โดยการก าหนดโควตาปรมาณการน าเขานน ควรน าผลกระทบทเกดกบเกษตรกรมาเปนเงอนไขในการพจารณาดวย เชน ก าหนดเพดานการน าเขาวาหากเกดผลกระทบตอเกษตรกรไทยรอยละ x ใหหยดการน าเขา

3) นอกจากน สงทตองการในขอตกลง คอ เรองการสวมสทธนมน าเขาจากออสเตรเลย นวซแลนดของประเทศเพอนบานทจะน าเขามายงประเทศไทยอกทอดหนง และมาตรการกดกนทางการคาทไมใชภาษตาง (NTBs) เชน ขอก าหนดโรคปากเทาเปอยเปนตน

3.1.2.7 เครองใชไฟฟา

เครองใชไฟฟาเดมจดอยในหมวดสนคาทไดรบการปกปองสงจากทงออสเตรเลยและนวซแลนด ดงนน การศกษาในอดตจงคาดวาการลดภาษสนคาอตสาหกรรมในสวนของอปกรณไฟฟานาจะเปนผลดตอการสงออกของไทย นอกจากน เครองใชไฟฟายงอยในกลมท AANZFTA ใหความยดหยนมากขนในดานกฎถนก าเนดสนคาอกดวย การสงออกสนคาพลาสตกของไทยไปยงตลาดโลกมมลคา 30.17 พนลานดอลลารสหรฐในป พ.ศ. 2554 โดยการสงออกไปยงประเทศออสเตรเลยมมลคา 0.37 พนลานดอลลารสหรฐ นอกจากน สนคาบางประเภทในหมวดนยงคงอยในกลมสนคาและออนไหวสงภายใตขอตกลง AANZFTA

เดมไทยมการสงเครองท าความเยนไปยงออสเตรเลยและนวซแลนด แตภายหลงเกาหลใตและจนไดเขาไปท าการตลาดและไดแยงสวนแบงของการตลาดของไทยไป อยางไรกตาม ในปจจบน



ปญหาทวไปททางไทยประสบอย คอ ปญหาดานมาตรฐาน และการกดกนโดยใช TBT ไทยจงจ าเปนตองมการปรบการผลตสนคาอตสาหกรรมใหทนตอการเปลยนแปลงกฎขอบงคบใหม ๆ

อยางไรกตาม ในสวนของประเทศทมการรวมทนกบทางออสเตรเลย ไดใหความเหนวา อปสรรคทางการคามใชดานภาษเนองจากเปนศนยอยแลว สวนประเดนของ TBT นน ขนกบผสงออกวา ผลตไดตามเกณฑทประเทศก าหนดหรอไม หากอยในลกษณะรวมทนหรอเปนคคากนมานานจนไดรบความวางใจและท าไดตามมาตรฐานกไมถอวาเปนอปสรรค แตปญหาทก าลงท าใหอตสาหกรรมไทยเรมมความเสยเปรยบ คอ คาจางแรงงานทมการปรบเพมขนอยางรวดเรวไปพรอม ๆ กบการแยงสวนแบงตลาดจากจนในตลาดออสเตรเลยและนวซแลนด ท าใหไทยแขงขนไดยากขน

3.1.2.8 สงทอ

อตสาหกรรมสงทออยในกลมสนคาทไดรบการลดภาษจากออสเตรเลย ในขณะเดยวกนกเปนสนคาอตสาหกรรมทอยภายใตมาตรการปกปองอตสาหกรรมภายในของนวซแลนด การศกษาจากวรรณกรรมปรทศนจงไดประเดนวา หากมการเจรจาลดและเลกมาตรการกดกนทมใชภาษออกจากอตสาหกรรมสงทอ อาจเปนประโยชนตออตสาหกรรม

อตสาหกรรมสงทอประกอบดวย อตสาหกรรมเสนใย แบงออกเปน เสนใยธรรมชาต (ฝาย) และ เสนใยสงเคราะห อตสาหกรรมปนดาย ทอผา ฟอกยอม และแตงส าเรจ วตถดบน าเขา คอ เสนใยฝาย ซงไมมในประเทศไทย สวนเสนใยสงเคราะห เชน เสนใยโพลเอสเตอร ไทยสามารถผลตไดในประเทศและมการผลตเกนความตองการรวมถงมการสงออก ไทยน าเขาเสนใยฝายเกอบรอยเปอรเซนตจากสหรฐอเมรกา ออสเตรเลย แอฟรกา ซงภาษการน าเขาเปนรอยละศนยทงหมด ดงนน ราคาจะเปลยนแปลงไปตามอปสงค อปทาน และสวนหนงมความผนผวนจากระบบการซอขายลวงหนา (Future)

ในการน าเขาฝายจากออสเตรเลยนน มภาษเปนศนยตงแตป 2540 โดยไมเกยวของกบขอตกลงการคาเสรแตอยางใด อยางไรกตามดานออสเตรเลยน าเขาสนคาไทยนอยมาก ในชวงแรกพบปญหาเรองกฎ regional value content (RVC) รอยละ 45 ทไทยเรงไปลงนามกบออสเตรเลย เนองจากเราไมสามารถผลตตามเกณฑได แตปจจบนไดรบการแกปญหาโดยการเพมรายการสนคาดวยการเตม “หรอ” เขาไปในขอเจรจาแลว

3.1.2.9 อตสาหกรรมเหลก

อตสาหกรรมเหลกในประเทศไทยนน มลกษณะเปนอตสาหกรรมทเรมจากการน าเศษเหลกมาหลอมเพอท าการผลตในขนถดไป โดยยงไมมโรงงานถลงเหลก ซงเปนอตสาหกรรมตนน าของอตสาหกรรมเหลก ท าใหกระบวนการผลตและเทคโนโลยในการผลตของไทย ยงคงเปนไปใน



ลกษณะรบกระบวนการผลตและเทคโนโลยการผลตมาจากตางชาต และเปนการยากหากจะพฒนาเทคโนโลยขนเอง นอกจากน ผลตอเนองจากการไมมเหลกตนน า ท าใหผลตภณฑเหลกในอตสาหกรรมน เปนผลตภณฑทมคณภาพในระดบกลางหรอต า (เปรยบเทยบในลกษณะของสายการผลตและประเภทของผลตภณฑ7) ดงนน ผประกอบการในอตสาหกรรมเหลกมความเหนคลายคลงกน คอ หากตองการใหอตสาหกรรมนมการพฒนาและขยายตวภายในประเทศ รฐบาลจ าเปนตองสนบสนนอตสาหกรรมเหลกตนน าใหเกดขนภายในประเทศ

ส าหรบอตสาหกรรมเหลกและความเชอมโยงกบการคาระหวางประเทศนน ผประกอบการ มความกงวลมากในเรองของการแขงขนทเพมสงขนจากการน าเขาเหลกจากตางประเทศ โดยเฉพาะประเทศจน เนองจากเปนเหลกทมราคาถก (แตบางครงไมไดคณภาพ) นอกจากน ยงมการใชชองวางทางดานการเปลยนพกดสนคาเพอใหสามารถน าเหลกเขามาขายในประเทศไทยได

ในสวนของความเชอมโยงของผลตภณฑกบประเทศออสเตรเลยนน ประเทศไทยมการรวมทนกบ Blue Scope Steel ซงเปนการรวมทนกบประเทศออสเตรเลย และเปนโรงงานผลตทมก าลงการผลตสงโรงงานหนงในประเทศ

ประเดนส าคญของอตสาหกรรมเหลกทมความเกยวของกบประเทศออสเตรเลย คอ เรองทเกยวของการกบการมโรงถลงเหลกภายในประเทศ (อตสาหกรรมเหลกตนน า) ปจจบนการทกลมอตสาหกรรมเหลกของไทยยงคงไมสามารถพฒนาไดอยางเตมท เกดจากการขาดอตสาหกรรมตนน า หรอการมโรงงานถลงเหลกเปนของตนเอง ซงหากรฐบาลมการสนบสนนใหเกดอตสาหกรรมตนน าขน ความเปนไปได คอ ความรวมมอกบประเทศออสเตรเลย สาเหตเนองมาจากประเทศไทยไมมสนแรเหลกเปนของตวเอง8 ประกอบกบประเทศรอบขางทมแรเหลก เชน อนเดย หรอจน กมกฎหมาย หรอการกดกนตาง ๆ เพอไมใหมการสงออกสนแรเหลกออกนอกประเทศ เชน การเกบอากรขาออกหากมการสงออกแรเหลก ท าใหทางเลอกเดยวทเปนไปไดหากประเทศไทยตองการมอตสาหกรรมเหลกตนน า คอ การทไทยตองรวมทนกบประเทศออสเตรเลย เพอใหไดเทคโนโลยการผลต รวมถงสนแรทเปนวตถดบในการผลตอกดวย ดงนน หากรฐบาลตองการสนบสนนใหเกดอตสาหกรรมเหลกตนน าขนภายในประเทศ การเจรจากบประเทศออสเตรเลยนาจะมความเปนไปไดมากทสด ภายใตกรอบทวภาค (TAFTA) มใชพหภาค (AANZFTA)

ในสวนของความเหนจากเจาหนาทจากกรมเจรจาการคาระหวางประเทศมความกงวลถงผลกระทบทจะเกดกบอตสาหกรรมเหลกไทย หากออสเตรเลยด าเนนนโยบายเชงรกในการมาลงทนตงโรงงานถลงเหลกในประเทศ โดยมความกงวลวาผผลตภายในประเทศจะสญเสย

7ในทนเปนการเปรยบเทยบในแงทวาประเทศไทยยงผลตผลตภณฑทเปนสนคาประเทศ High-end ของอตสาหกรรมไมได หากแตเมอเปรยบเทยบถงคณภาพของผลตภณฑในชนดเดยวกนนน ประเทศไทยยงคงมคณภาพการผลตทสประเทศจนหรออนเดยไดอย แตยงคงดอยกวาประเทศทมอตสาหกรรมเหลกตนน า เชน สาธารณรฐเกาหล หรอญปน เปนตน 8หากมกนอยมากเมอเทยบกบความตองการหากมการเปดโรงงานถลงเหลก



ความสามารถในการแขงขน ในปจจบน Blue Scope Steel ไดเรมเขามาลงทนตงโรงงานผลตเหลกในประเทศแลว เพยงแตยงไมมโรงงานถลงเหลก

3.1.2.10 ไม

ในปจจบนการน าเขาไมจากนวซแลนดมมลคาเพมสงขนอยางเหนไดชด โดยเฉพาะในปลาสดทมมลคาการน าเขาจากนวซแลนด 0.037 พนลานดอลลารสหรฐ ซงเปนมลคาการน าเขาอนดบ 5 ของการน าเขาไมทงหมดของประเทศไทย

โดยลกษณะของธรกจการคาไมนน เปนธรกจทมตนทนคงทสง ท าใหผประกอบการคาไมตองการทจะก าหนดปรมาณการขายทแนนอนในระยะยาว ปจจยนเองท าใหผคาไม ไทยสงออกไมไปประเทศจนเปนจ านวนมากเพออปสงคทตอเนอง ท าใหราคาไมสงขน นอกจากน ผประกอบการคาไมในประเทศมกมการจบกลมรวมมอ โดยผขายรายใหญไมกรายรวมกนก าหนดราคาตลาด ท าใหราคาไมทขายภายในประเทศสงกวาภายนอกประเทศ ลาสดบรษทเหลานไดมการประกาศขนราคาไม สงผลใหตนทนของเฟอรนเจอรทท าดวยไมภายในประเทศสงขนอกราวรอยละ 5 หรอนอยกวา

อยางไรกด แมจะมการสงออกไมไปตางประเทศเปนจ านวนมาก อปทานของไมกยงมเพยงพอตอความตองการของผผลตเฟอรนเจอรภายในประเทศอย หากจะมการน าเขา กน าเขาจากนวซแลนดบาง และยงไมมปญหาอะไรเดนชดในแงของการด าเนนการตามขอตกลง AANZFTA

3.2 บรการ

การเปดเสรบรการภายใต AANZFTA นน มการผกพนไมเกนไปกวา AFAS และ TAFTA และในกรณของนวซแลนดนน ไทยไมไดมขอผกพนใดๆ ทเกยวของกบการเปดการคาเสรภาคบรการภายใต TNZCEP ซงแสดงวาไทยไมไดมการเปดเสรภาคบรการเพมเตมใหกบนวซแลนด

3.2.1 การคดเลอกบรการทใชศกษา

ผลการคดเลอกภาคบรการทใชในการศกษาสมภาษณมดงตอไปน ธรกจโรงแรมและรานอาหาร , บรการดานสขภาพ (แพทย, พยาบาล, ทนตแพทยและสปา), ธรกจคาปลก, บรการ Professional services (นกบญช, วศวกรและสถาปนก) และอตสาหกรรมทองเทยว

3.2.2 ผลการศกษาในภาคบรการ

3.2.2.1 ธรกจโรงแรมและรานอาหาร (พอครว)

การโรงแรมเปนสวนหนงของอตสาหกรรมการทองเทยว ซงเปนแหลงรองรบนกทองเทยวจากทงไทยและตางชาต ดงนน ผลกระทบทเกดกบอตสาหกรรมทองเทยว ยอมสงผลมายงธรกจการ



โรงแรมดวย โดยธรกจการโรงแรมนนมสวนประกอบของธรกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) อยถงรอยละ 80 ในขณะทธรกจใหญมทงทเจาของเปนคนไทยและมการรวมทนกบตางชาต ซงในกรณโรงแรมตางชาตมาเปดใหบรการในไทย หากเปนลกษณะบรษทในเครอจะมการเซนสญญากบตางชาตโดยทเจาของจะตองเปนคนไทย

ทางกลมโรงแรมมความกงวลในการเขามาลงทนของโรงแรมตางชาต เหตผลหลกเนองมาจากการบรหารจดการ ซงโครงสรางของธรกจโรงแรมในปจจบนนน หากจะประสบความส าเรจตองใหความส าคญกบการบรหารจดการ และการบรหารจดการของทางยโรปถอเปนสงส าคญทท าใหธรกจนอยรอดได โดยเฉพาะโรงแรมทมขนาดใหญ ดงนน ผประกอบการไทยจงไมตองการใหบรษทตางชาตสามารถเปนเจาของไดทงหมด ดงนน กลมโรงแรมมการเสนอขอกดกนวา โรงแรมตางชาตจะเขามาลงทนได จ านวนทนตองไมต ากวา 10 ลานบาท

ส าหรบประเดนในเรองรานอาหารทส าคญ คอ ประเทศออสเตรเลยเปดโอกาสใหคนไทยเปนเจาของรานอาหารไดในออสเตรเลย ประกอบกบรปแบบของการท างานของประเทศออสเตรเลยไมยงยากมากเทากบประเทศญปน ท าใหมพอครว-แมครวไทยตองการไปเปดรานอาหารเปนจ านวนมาก และรวมถงเจาของกจการทตองการพอครวจากประเทศไทยไปท างานในรานซงในชวงประมาณ 5-7 ปทผานมา ปรมาณพอครว-แมครวในประเทศออสเตรเลยมความขาดแคลน ท าใหทางประเทศออสเตรเลยมการออกระเบยบวา หากผใดไมวาจะเปนชาวออสเตรเลยเองหรอชาวตางชาต เลอกเรยนในสาขาวชาการประกอบอาหารตามสถาบนทรองรบ เมอส าเรจการศกษาแลวสามารถขอเปนผอาศยถาวร (Permanent Residency: PR) และสามารถท างานเปนพอครวไดทนท ดงนนเมอประกอบกบการทประเทศออสเตรเลยยนยอมใหชาวตางชาตสามารถเปนเจาของกจการรานอาหารได 100% ท าใหมชาวตางชาตนยมเขาไปเรยนและประกอบกจการมากขน ท าใหในชวง 2 ปทผานมา ประเทศออสเตรเลยเรมประสบกบสถานการณจ านวนพอครวลนตลาด จงออกกฎใหมเพอควบคมจ านวนพอครว โดยก าหนดใหผทส าเรจหลกสตรการประกอบอาหาร จะสามารถไดแค PR ชวคราว (Temporary PR) นอกจากน ในปทผานมาไดมการเพมระดบความตองการในเรองของเกณฑภาษา เนองจากโดยปกตแลวการเดนทางไปท างานในประเทศออสเตรเลย ประเทศสหรฐอเมรกา และประเทศองกฤษตองท าการทดสอบระดบภาษาองกฤษ (IELTS) กอนจงจะสามารถท างานได ดงนน ทางการออสเตรเลยจงเพมระดบการสอบโดยก าหนดวาผทเขาไปท างานในประเทศตองสอบ IELTS ผานในระดบ 5.5 ในทกกรณ ซงถอวาเปนระดบทคอนขางสง โดยเฉพาะพอครว-แมครวไทยทตองการไปท างานในออสเตรเลย เนองจากในระดบพอครว-แมครวนน การคาดหวงใหสามารถทดสอบภาษาองกฤษ IELTS ในระดบสงขนาดนเปนไปไดยากมาก (กอนหนาทจะมกฎดงกลาว หากพอครวไดรบการอนเคราะห (sponsor) จากรานอาหารภายในประเทศออสเตรเลยไมจ าเปนตองสอบภาษา)



กลาวโดยสรป การตงระดบการทดสอบภาษาในระดบสงของออสเตรเลยเปนปจจยส าคญในการจ ากดไมใหพอครว-แมครวไทยสามารถไปท างานได ดงนน การเจรจาตอรองอาจเปนไปในรปแบบของการก าหนดผลภาษาในลกษณะเงอนไขของการท างาน เชน หากตองการเปนเจาของกจการอาจตองทดสอบ IELTS ในระดบ 5.5 แตหากตองการเพยงไปท างานในหนาทพอครว -แมครวอยางเดยวโดยไมไดเปนเจาของกจการ อาจลดระดบการสอบลงมาใหอยในเกณฑทพอจะเปนไปได เปนตน

3.2.2.3 บรการดานสขภาพ (แพทย, พยาบาล, ทนตแพทยและสปา)

แพทย

ภาพรวมของภาคบรการการแพทยของไทยนน ในปจจบนจ านวนอปทานของแพทยในประเทศ ถอวาเพยงพอตอความตองการ เมอพจารณาจากจ านวนแพทยทสถาบนการศกษาผลตไดตอป อยางไรกตาม ปญหาภายในทเกดขน คอ การกระจายตวของแพทย เนองจากแพทยของไทยยงคงกระจกตวอยในเมองใหญ ท าใหแพทยตามชนบทหรอชายแดนยงคงขาดแคลนอย เนองจากการขาดแรงจงใจในเขตเหลานน

ส าหรบความเชอมโยงกบตางประเทศ ทงภายใตกรอบการเจรจาระหวางประเทศหรอไมกตาม ประเทศไทยยงคงถอวามแพทยทมคณภาพ และเปนทตองการของตางประเทศ ดงจะเหนไดจากแนวโนมของจ านวนชาวตางชาตทเขามารบการรกษาในประเทศไทย ในขณะเดยวกน ส าหรบในกรณของแพทยตางชาตนนยงไมพบแพทยทตงใจเขามาประกอบอาชพเนองจากแรงจงใจจากผลตอบแทน จงคดวาไมใชประเดนส าคญททางไทยจะตองกงวล

ในสวนของการเปดเสรทางดานบรการสขภาพนน หากพจารณาถงประเทศการเปดเสร ทง 4 Mode (1 คอ การบรการขามพรมแดน 2 คอ การบรโภคในตางประเทศ 3 คอ การจดตงธรกจ (การลงทน) และ 4 คอ การใหบรการโดยบคคลธรรมดา) ส าหรบ Mode 1 และ Mode 2 ประเทศไทยไมมปญหาในทกดาน เนองจากมความพรอมทงทางดานเครองมอและศกยภาพของแพทย ดงนน การเปดเสรไมวาจะเปนกบประเทศใดกไมนาจะพบความแตกตางมากนก และไมมขอรองเรยนพเศษแตอยางใด การใชประโยชนในสวนนของประเทศไทยโดยมากเปนการใชประโยชนจากแพทยตางประเทศในบรเวณชายแดน อนเนองมาจากการขาดแคลนแพทยชาวไทยในบรเวณดงกลาว นอกจากน ในปจจบนแพทยตางชาตเหลานเรมมการสงผลการทดสอบทางการแพทยมาใหแพทยไทยพจารณาบางแลว

ในสวนของ Mode 3 ทเกยวกบการลงทนนน ประเทศไทยยงคงมการก าหนดใหชาวตางชาตสามารถเขามาถอครองความเปนเจาของไดไมเกน รอยละ 49 ลกษณะการลงทนทเหนไดในปจจบนเปนการเขามาถอครองหนเปนสวนใหญ และโดยมากเปนนกลงทนจากสงคโปรและ



ไตหวน ซงในสวนของกลมโรงพยาบาลไทยเองกเรมมการรวมตวเพอปองกนการครอบง าจากตางชาต โดยเรมจากกลมโรงพยาบาลใหญ กลาวโดยสรป ในสวนของการลงทนจากตางประเทศในภาคบรการดานสขภาพ (แพทยและพยาบาล) แนวโนมยงคงเปนการมาลงทนโดยการถอครองหนหรอการครอบครองกจการและน าผบรหารมา แตจะไมมการน าแพทยมาดวย อนเนองมาจากศกยภาพของแพทยไทยสงอยแลว ปญหาทอาจเกดในสวนนเปนปญหาทเกดจากการรวมตวของกลมโรงพยาบาลเอง โดยอาจจะท าใหระดบคารกษาพยาบาลในประเทศสงขน

ทางดานการลงทนในตางประเทศของคนไทยในภาคบรการสขภาพน กลมโรงพยาบาลของไทยเองไดเรมมการลงทนในตางประเทศบางแลว โดยมการเปดสาขาในตางประเทศ โดยเปาหมายหลกอาจไมเปนการบรการรกษาโดยตรง แตเปนการใหค าปรกษากบผปวย เพอใหผปวยเขามารบการรกษาในประเทศไทยมากกวา นอกจากน การเปดสาขาดงกลาวยงมเปาหมายในการหาบคลากรทางการแพทยทมความสามารถ โดยเฉพาะผชวยพยาบาล ใหเขามารวมงานกบโรงพยาลของไทยอกดวย

ส าหรบ Mode 4 ในภาพรวม โดยมากยงคงอยระหวางการตกลงเพอจดท ามาตรฐานของบรการทางดานนอย อนเนองมาจากความยากล าบากในการใหการรกษาในกรณทแพทยและผปวยตางวฒนธรรมและประเพณ อยางไรกด ในสวนของประเทศไทยถอวามมาตรฐานในการปฎบตสวนใหญในระดบสากล และกระบวนการตาง ๆ ไดมการปรบปรงใหเปนไปตามหลกสากลและหลกประตบตเยยงคนชาต แลว เชน การสอบใบประกอบวชาชพในประเทศไทยก าลงอยในระหวางการปรบการทดสอบใหเปนภาษาองกฤษทงหมด โดยกระบวนการนจะตองใชระยะเวลาไปอก 2 ป มการจดสอบวชาพนฐานเปนภาษาองกฤษทงหมดแลว ดงนน ปญหาอยทการสรางมาตรฐานระหวางประเทศทตองค านงถงเรอง ภาษา วฒนธรรม กฎหมายและหลกเกณฑการประกอบอาชพในแตละพนท

จากความยากล าบากในการจดท ามาตรฐานดงกลาว และหากเปรยบเทยบถงเรองรายได ซงแพทยไทยถอวามรายไดทหกรายจายแลวสงเทยบเทากบประเทศสงคโปร ถอวาสงกวาทกประเทศในภมภาค ดงนน การเปดเสรจะไมท าใหแพทยไทยออกไปท างานในตางประเทศ อยางไรกด ทางไทยกตองระมดระวงปจจยทจะผลกดนแพทยไทยไปยงตางประเทศ ไดแก ปจจยดานภาษซงภาษของไทยสงกวาประเทศอนๆ ในอาเซยน และ ปญหาจากการบรหารจดการระบบรกษาสขภาพในไทย ซงเปนสาเหตในประชาชนขาดความใสใจในการดแลสขภาพ จงเปนภาระหนกของแพทยและโรงพยาบาลของภาครฐ ในสวนของแพทยจากตางประเทศกไมสามารถเคลอนยายไปประเทศอนไดสะดวกนก เนองจากขอจ ากดในแตละประเทศทแตกตางกน ส าหรบประเทศไทยเอง การใชบรการแพทยจากตางชาตเกดขนเฉพาะในเขตชายแดน อนเนองมาจากการขาดแคลนแพทยไทยในพนทเอง ดงนน ประเดนไมใชเรองการกดกนไมใหแพทยตางชาตมาท างานในพนท



ขาดแคลน แตเปนการรกษามาตรฐานในการรกษาและอาจใหแพทยตางชาตท าการรกษาไดเฉพาะทโรงพยาบาลเทานนเพอเปนการควบคมคณภาพ

กลาวโดยสรป คาดวาจะยงไมมการเคลอนยายของแพทยทงแพทยไทยและแพทยตางชาตมากนก แตอาจเปดโอกาสใหแพทยตางชาตเขามาชวยท าการรกษาในสวนทไทยยงมความขาดแคลนพรอมๆ ไปกบการรกษาคณภาพ นนคอ การแกไขระบบรกษาสขภาพและกฎหมายภายในประเทศ ใหเอออ านวยตอการรกษาทรพยากรทางการแพทยของไทย พรอมกบอาจเปดโอกาสใหแพทยตางชาตทมความสามารถ มโอกาสเขามาพฒนาบคลากรไทยเพอใหวงการแพทยไทยเปนผน าในภมภาค

ส าหรบประเทศออสเตรเลย นกธรกจชาวออสเตรเลยสวนมากยอมรบในการรกษาพยาบาลในประเทศไทยวามคณภาพสง แตขอจ ากดในการรกษาพยาบาลของชาวออสเตรเลยคอเรองประกนสขภาพ โดยชาวออสเตรเลยนนมประกนสขภาพทครอบคลมเฉพาะในเขตประเทศออสเตรเลย ดงนน การรกษาพยาบาลนอกประเทศ รวมถงประเทศไทย ผปวยจะตองรบภาระคาใชจายเอง นเปนขอเรยกรองหนงทชาวออสเตรเลยตองการใหมการตกลงเพอปรบเงอนไขของประกนสขภาพ โดยตองการใหครอบคลมการรกษาพยาบาลภายนอกประเทศดวย

ทนตแพทย

ปจจบนขอตกลงทางดานการใหบรการของทนตแพทยยงคงเปนไปไดยาก อนเนองมาจากมาตรฐานทแตกตางกนมากของการใหบรการทางดานน เรมตงแตการใหการศกษาทางดานทนตแพทยในแตละประเทศยงคงมความแตกตางกนมาก ดงนน การจะเปดเสรยงคงเปนเรองทยาก การเจรจาในปจจบนยงคงอยในระดบเพยงแค ขอประตบตเยยงคนชาตใน MRA และยงไมสามารถด าเนนการไปไดมากกวาน ส าหรบการจดท าใบประกอบรวมทางดานทนตกรรมระหวางประเทศนน เนองมาจากปญหาขางตนจงยงไมสามารถด าเนนการไดงายนก

ในเรองขอเรยกรองหลกในกลมบรการทนตกรรมน เหนวาหากตองการมการเจรจาเพอจดท ามาตรฐานหรอขอตกลงใด ๆ ควรมการจดหาขอมลของประเทศภาคใหกบทนตแพทยสภาอยางเพยงพอ และรฐควรสนบสนนใหมการประชมรวมกนระหวางสมาพนธสภาวชาชพตาง ๆ ดวย

ในสวนของขอตกลง AANZFTA นน ไมไดมขอผกพนในรายละเอยดทง 4 Mode และไมไดมความกงวลอะไรเปนพเศษในภาคบรการสวนน ดงนน จงยงไมมประเดนเพมเตมเพอการเจรจา

พยาบาล

พยาบาลในปจจบนของประเทศไทยมการขยายตวอยางตอเนอง โดยในแตละปสถานศกษามผส าเรจการศกษา 9,000 ราย โดยมการปรบปรงการใหการศกษาพยาบาลอยางตอเนอง เชน ม



การใหความส าคญทางดานการสอสารมากขน โดยมการจดหลกสตรทมการสอนเนนภาษาองกฤษและภาษาอน ๆ

ในชวง 5 ปทผานมา ตงแตเรมมการเจรจาถงการเปดเสร สถานการณของพยาบาลไทยมการเปลยนแปลงอยางตอเนอง โดยอาจแบงเปนหมวดการเจรจาดงน

Mode 1 การบรการขามพรมแดน พยาบาลไทยถอวามมาตรฐานในการบรการสงอยแลว ดงนนไมเปนทนากงวลในเรองบคลากร ในขณะเดยวกนเรมมการเตรยมการถงการใหบรการผานดาวเทยมของพยาบาลไทย

Mode 2 การบรโภคในตางประเทศ ในเรองนไมเปนทนากงวล เนองจากมาตรฐานทสงของพยาบาลไทย ท าใหมผปวยจากตางชาตมารบบรการดานสขภาพในประเทศปละเปนจ านวนมาก

Mode 3 การจดตงธรกจ (การลงทน) ทางดานการลงทนในตางประเทศ เรมมโรงพยาบาลเอกชนของไทยไปเปดสาขาทตางประเทศภายในภมภาค ซงการไปเปดบรการน ไดน าเอาพยาบาลไทยไปดวย โดยหนาทหลก คอ เปนหวหนาพยาบาล และคอยควบคมคณภาพของการใหบรการรวมกบพยาบาลทองถน เมอนบจ านวนในสวนน เปนจ านวนทไมมากนก และไมสงผลกระทบตอสถานการณพยาบาลในประเทศแตอยางใด นอกจากน ยงถอวาเปนการสงผานความรเพอพฒนาพยาบาลทองถนอกดวย ในขณะเดยวกน ทางดานการลงทนจากตางประเทศกไมนาเปนกงวลเพราะการลงทนมลกษณะการเขามาถอหนของโรงพยาบาล ดงนน งานบรการยงคงอยในประเทศไทย และพยาบาลกคงท างานในประเทศเชนเดยวกน

Mode 4 คอ การใหบรการโดยบคคลธรรมดา ในสวนนเปนการตกลงทมความล าบากเนองจากนโยบายคนตางดาวของแตละประเทศมความแตกตางกนมาก แมวาในบางประเทศไดมการผลตพยาบาลเพอสงไปท างานทตางประเทศ (เชน ฟลปปนส มการสงพยาบาลไปท างานทสหรฐอเมรกา) ประเทศเปาหมายทสงพยาบาลไปใหบรการ เปนประเทศทนอกเหนอจากกรอบการเจรจาทท าการศกษา การใหบรการในประเทศภาคตาง ๆ ยงตองไดรบใบอนญาตจากประเทศนน ๆ อกดวย ท าใหยงมความยากล าบากในการจดท ามาตรฐาน

ส าหรบประเทศไทย พยาบาลทใหบรการนอกประเทศสวนใหญจะไปยงประเทศนอกภาคทท าการศกษา (เชนสหรฐอเมรกา) โดยในสวนนเมอพจารณาถงศกยภาพของพยาบาลไทยในมมมองของตางชาตแลวเหนวา พยาบาลไทยมความดแลเอาใจใส และนาไววางใจมากกวาชาตอน ดงนน พยาบาลไทยจงเปนทตองการของตางชาต

ส าหรบการเขามาท างานของพยาบาลชาวตางชาต ในปจจบน ไดเรมมการรองขอกฎระเบยบปฏบตเมอตองการเขามาท างานในประเทศไทยจากหลายประเทศ เชน ฟลปปนส เปนตน แตเนองจากปญหาทางดานภาษาและการสอบใบอนญาตเขาท างานของพยาบาล (ตองสอบเปน



ภาษาไทย) ท าใหปรมาณการเขามาท างานในประเทศยงนอยอย นอกจากน หากแมในอนาคตจะมการเปดกวางขนในเรองใบอนญาตเขาท างาน สถานการณกยงคงไมนาเปนกงวล เนองจากพยาบาลไทยมศกยภาพทสง ดงนน จงนาจะเปนตวเลอกแรกของโรงพยาบาลในประเทศ และหากไมมความตองการจางพยาบาลเพมขนในประเทศ ปรมาณพยาบาลจากตางชาตไมนาจะสงมากนก

ปจจบนสถานการณเรองการมผดแลเขามาเพอท าหนาทดแลผสงวย โดยเฉพาะผดแลจากญปนนน การดแลดงกลาวเปนการดแลในลกษณะ Social Care ไมใชในลกษณะ Professional Care ดงเชนทพยาบาลภายในประเทศใหบรการอย ดงนน ผลกระทบไมนาจะสงนก

ในสวนของความตกลง AANZFTA ไมไดมการระบไวในขอตกลงในเรองทเฉพาะเจาะจงในวชาชพน หากแตมการพดในภาพรวมถง MRA วาจะตองเรมมการพดคยรวมมอกนในภาคบรการตาง ๆ ดงนน ประเทศไทยจงยงมเวลาปรบตว นอกจากน มาตรการทส าคญในการควบคมปรมาณพยาบาลในประเทศคอการสอบใบอนญาต ซงสามารถทจะเปนตวควบคมส าคญในการก าหนดแนวนโยบายในอนาคต

ส าหรบบทบาทของภาครฐในอตสาหกรรมนนน จากความคดเหนทเกดขน ในปจจบน รฐไดมการกระตนใหตระหนกถงความส าคญของความตกลงตาง ๆ และความรวมมอทจะเกดขนในอนาคต (โดยเฉพาะในภมภาคอาเซยน) หากแตขาดการใหการสนบสนนอยางตอเนองถงมาตรการรองรบสถานการณตาง ๆ ทอาจเกดขนในอนาคต โดยเฉพาะการสนบสนนทางดานการเพมศกยภาพของพยาบาลไทย ใหคงมาตรฐานทสงไว เชน การสนบสนนการศกษาทางดานภาษา และการสนบสนนดานงบประมาณในดานตาง ๆ เนองจากในปจจบน สภาการพยาบาล เปนผรบผดชอบคาใชจายในการขบเคลอนเอง

สปา

ภายใตขอตกลง AANZFTA ไมมขอผกพนในสาขานโดยเฉพาะ

ไทยมเปาหมายในการผลกดนธรกจสปา ใหเปนศนยกลางการบรการสปาของโลก โดยสมาพนธสปาไทยไดรบความรวมมอจาก ส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (สสว) เพอท าการพฒนารวมกบสปาทางตะวนตก (เปนกรณศกษาแลกเปลยนกบประเทศตรก) ธรกจสปาไดรบความนยมสงขนเรอยๆ ทงจากกลมคนไทยทรกสขภาพและชาวตางชาต ทงทอาศยอยในประเทศไทยรวมทงการพงพงกบธรกจการทองเทยว



ส าหรบภาครฐไดมกฎหมายทเกยวของกบธรกจสปา กลาวคอ 9 ประเดนการก ากบดแล ประกอบดวย พ.ร.บ.การประกอบธรกจของคนตางดาว พ.ศ.2542 และ ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรองก าหนดสถานทเพอสขภาพหรอเพอเสรมสวย มาตรฐานของสถานท การบรการผใหบรการ หลกเกณฑ และ วธการตรวจสอบเพอการรบรองใหเปนไปตามมาตรฐานส าหรบสถานทเพอสขภาพหรอเพอเสรมสวย ตามพระราชบญญตสถานบรการ พ.ศ. 2509 ประกาศในราชกจจานเบกษา เมอวนท 14 พฤศจกายน 2551 ทงน ไดขอสรปวาการเขามาประกอบธรกจของคนตางดาวในลกษณะการเขามาลงทนโดยถอหนเกนกวารอยละ 49 นน ตองมาขออนญาตจากคณะกรรมการการประกอบธรกจของคนตางดาว ในดานการท างานของคนตางดาวมการก าหนดใหผด าเนนการกจการสปาเพอสขภาพตองมถนทอยในประเทศไทย และส าหรบประเดนการออกใบอนญาต ผประกอบการทยนขอใหรบรองมาตรฐานสถานประกอบการทด าเนนกจการสปาเพอสขภาพ กจการนวดเพอสขภาพ และกจการนวดเพอเสรมสวย ตองมถนอยในประเทศไทย

ธรกจสปาไทยมศกยภาพในการแขงขนในตลาดโลก แตยงขาดความพรอมในการลงทนขยายกจการไปยงตางประเทศ ซงเกดจากปญหาดานเงนทน ความจ ากดของขอมลประกอบการตดสนใจไปลงทนยงตางประเทศ ขอกดกนการลงทนในกจการของประเทศตางๆ และปญหาเรองวซาและใบอนญาตท างานของบคลากรสปา เปนตน ทงนพบวาธรกจสปามอปสรรคอยางมากในการเขาไปรกในประเทศออสเตรเลยและนวซแลนด เนองจากเกยวของกบประเดนดานสขภาพและแรงงาน กลาวคอ ทางออสเตรเลยและนวซแลนดมการคมครองผบรโภคสง โดยเฉพาะในการใหบรการทางดานสขภาพ กฎการผานคนเขาเมองมความเขมงวด โดยเฉพาะการตองมใบรบรองประสบการณท างานตามขอก าหนดนน ทางไทยไมสามารถท าไดเนองจากไทยไมมหนวยงานราชการทสามารถท าการรบรองไดอยางเปนระบบ ซงไดมการตดตอกบทางทตพาณชยแลวแตยงไมไดขอมลตอบกลบอยางเปนทางการ ปจจบนม ผประกอบการไทยทไปด าเนนธรกจในออสเตรเลย คอ Thann Sanctuary Spa ซงเปนการรวมทนกบตางประเทศ

ปญหาส าคญทเกดกบธรกจสปาคอ การขาดการควบคมและรบรองคณภาพอยางเปนมาตรฐานและเปนทยอมรบระหวางภาค อปสรรคการออกไปลงทนในตางประเทศ และอปสรรคในการออกไปท างานตางประเทศ

ประเดนยทธศาสตรส าคญของไทยในการสงเสรมการไปลงทนของผประกอบการชาวไทยในธรกจทเกยวของกบบรการสขภาพในตางประเทศ คอ การเจรจาตอรองเพออ านวยความสะดวกใหแกผประกอบการอาชพบรการดานสปาและนวดแผนไทย/นวดเพอบ าบดรกษา ทมทกษะทเปนทตองการของตางชาตสามารถเขาไปประกอบอาชพในตางประเทศ โดยอาจมการรบรองมาตรฐาน

9กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย ธรกจบรการ: สปาและนวดไทย ตลาคม 2554.



วชาชพรวมกน (Mutual Recognition) นอกจากน ยงควรมการจดท ามาตรฐานวชาชพเพอการสงออก เพอใหมการยอมรบในระดบสากลได

3.2.2.3 ธรกจคาปลก

ปจจบนโครงสรางการคาปลกในไทยมการเปลยนแปลงไปมาก โครงสรางพนฐานของไทยในดานการคาปลกกมการพฒนามาเรอยๆ ตงแตมตางชาตเชน Makro เขามาด าเนนกจการ ปจจบนมทงในรปแบบตางๆ เชน hyper mart, convenience store, department store และ specific store โดยผทไดรบผลกระทบมากทสด คอ ยปวะ ซาปวะ และ supplier ซงมอ านาจตอรองลดลง (ปจจบนอ านาจตอรองอยทประมาณ 50:50)

การคาปลกเปนลกษณะของการซอมาขายไป เพราะฉะนนคนทจะเขามาท าธรกจตองมความเขาใจ ดานการกระจายสนคาในแตละชองทาง และการบรหารสนคาคงคลง โดยในอนาคตคาดวาการกระจายสนคาของไทยจะบรหารจดการดวยผประกอบการรายใหญ เชน ยนลเวอร ดทแฮลม เปนตน จนในทายสดจะเปนการแขงขนจากผประกอบการไมกราย และเมอผคาปลกมขนาดใหญขน การแขงขนจงตองสรางความแตกตางใหกบตวผลตภณฑนน หากวาผผลตสนคาไมสามารถตอบสนองโดยการผลตสนคาไดตามทตลาดตองการโดยอาจเกดจากไมมการประหยดตอขนาด กจะเปนเหตให ผคาปลกหนมาท าการหาแหลงสนคาใหม (Sourcing) จากตางประเทศเพมขน และเมอผผลตสนคาไมมทวางจ าหนายสนคา จงตองหนมาหาแหลงกระจายสนคาเอง ตวอยางในปจจบนการกระจายสนคาในลกษณะนไดเกดขนแลว ส าหรบกลม สนคาทไมใชอาหาร ไดแก เสอผา รองเทา และกลมสนคาอาหาร ไดแก Fresh Mart พรานทะเล เถาแกนอย อนาคตคาดวารปแบบการคาจะมาตามลกษณะนมากขน

ผประกอบการไทยในธรกจคาปลกนน มจดออนหลายดาน ไดแก ความเขาใจในการบรหารจดการสนคาคงคลง ซงผประกอบการไทยขาดทกษะอยางมาก ท าใหเกดตนทนทสงจนยากจะแขงขนได นอกจากน การท าธรกจมกท าในรปของครอบครวท าใหขาดผสบทอดทตอเนอง เนองจากลกหลานมกตองการเปลยนอาชพและคนรนเกาไมสามารถออกไปแขงขนยงตางประเทศได และประเดนส าคญอกประการ คอ ผประกอบการมกยดตดอยกบพนท โดยเฉพาะถนฐานทตวเองอาศยอยและไมคอยมแนวคดจะออกไปด าเนนกจการในตางประเทศ

การเปดเขตการคาเสร ไมมผลกระทบทชดเจนตอธรกจคาปลกขนาดใหญของประเทศ ในดานการรกไปยงตลาดตางประเทศนน จะเกดขนไดแตเฉพาะธรกจขนาดใหญ โดยรปแบบททางเอกชนใหความสนใจ คอการรวมทนกบตางชาต ส าหรบกรณของธรกจขนาดกลางและขนาดยอมนนแทบไมมโอกาสจะไปรกยงตางประเทศ เวนแตจะมการรวมมอกบผประกอบการรายใหญจงจะมโอกาสมากขน ดงนน ในเชงรกนน ภาครฐจงควรสนบสนนธรกจรายใหญใหเปนผเรมด าเนนการ กรณตวอยางศกยภาพของไทยทไปตางประเทศได คอ บรษทเซนทรล (ซงออกไปจนและอนเดยแลว)



เชน เซนทรลรเทล ด าเนนการคาปลก ซงกจการคาปลกด าเนนการไดสะดวกเพราะไมตองลงทนสนทรพย เพยงซอมาขายไปโดยไปเชาสถานทในตางประเทศแลวน าของไปลง เซนทรลพฒนา ด าเนนการเรอง Real estate ลงทนศนยการคา โดยจะพบปญหาสทธการเปนเจาของทดนซงตองท าในลกษณะการรวมทน เปนตน อาจกลาวไดวาโอกาสในการออกไปลงทนตางประเทศนนเปดเสรอยแลว ปจจยส าคญขนกบศกยภาพของธรกจไทย และขอบงคบภายในประเทศนนๆทผประกอบการเลยงไมได นอกจากน ผประกอบการคาปลกรายเลกของไทยไมสามารถออกไปท าตลาดเพยงล าพงได เนองจากโดนกดกนจาก Supplier ทองถนไดงาย ทางออกหนง คอ การรกเปนกลมโดยการน าพาของผประกอบการรายใหญ นอกจากน รปแบบทเหมาะสมกบการท าตลาดในแตละประเทศมความแตกตางกน ยกตวอยางเชน ตลาดอนเดยควรจะไปในรปแบบ Department store โดยเปาหมายอยทคนระดบรายไดสง เวยดนาม ลาว ควรจะเปนลกษณะ hyper mart เนองจากกลมประเทศเหลานยงคงเนนสนคาทใชในชวตประจ าวน

ในดานการเขามาของผท าธรกจชาวตางชาตนน ลกษณะของการเขามาจะเปนการ Takeover เนองจากตลาดคอนขางอมตว ปจจบน Hyper mart มผคารายใหญ คอ Makro, Tesco, และ Big C (Carrefour) มความเปนไปไดสงวาหาก Wal-mart จะเขามารกตลาดไทย องกฤษกบฝรงเศสจะหนมารวมมอกน ส าหรบ Convenience store สมาคมมองวาไมมชองทางเขามาเนองจาก 7-11 เปนผคารายส าคญ และ Department store มเซนทรลเปนผคารายส าคญ เพราะฉะนนกลมทมโอกาสถกรกในอนาคต คอ รานคาขนาดกลางและขนาดเลก ชองทางใหมทผประกอบการจากตางประเทศอาจเขามารกตลาดไทยได คอ specialty store เชน IKEA กลมพวกนจะเปนผรบผลกระทบเพราะรานคาเฉพาะอยางจากตางประเทศจะเขามามากขน (เปนการเขามาจากทางแถบยโรป) โดยเรมตนจะเขามาแถบประเทศใกลเคยงกบไทยกอน

อยางไรกตาม การรกตลาดธรกจคาปลกในออสเตรเลยและนวซแลนดนน ยงไมมแรงจงใจจากผประกอบการ เนองจากปจจยหลกในการตดสนใจ คอ จ านวนประชากรหรอขนาดของตลาดซงยงไมใหญพอ ส าหรบการไปลงทนและระยะทางซงอยหางไกลจากประเทศไทย ส าหรบในประเดนการเขามาของธรกจคาปลกจากตางชาตนนกไมเปนทกงวลของผประกอบการเชนกน เนองจากตลาดคอนขางอมตว การเขามาใหมนนจะไปไดในรปของการ take over

ส าหรบประเดนเกยวกบการเจรจาฯ ทเอกชนมองวาเปนปญหา ไดแก

1.การทภาครฐไดใหภาคเอกชนเขารวมเจรจาผานการประสานงานของหอการคาฯ นน ภาครฐหมนเวยนบคลากรมาพดคยกบเอกชน ท าใหงานขาดความตอเนองและไมมประสทธภาพ และเมอเอกชนไมมความรเรองรายละเอยดกรอบกตกาการคาเสร จงไมทราบวาสามารถระบประเดนใหรฐเขามาสนบสนนทางดานไหนไดบาง



2.รปแบบการประชาสมพนธของรฐสรางความเขาใจผด เชน ภาคเอกชนคดวาเมอการเจรจาจะเสรจสนจะสามารถออกไปด าเนนกจการยงตางประเทศไดอยางสะดวก นอกจากน รฐบาลพยายามประชาสมพนธสรางความตนตวโดยเฉพาะตอ AEC มากจนเกดความเขาใจผด ในขณะเดยวกนกไมทราบในสวนของกรอบการคาอนๆเลย

3.หนวยงานในไทยคอนขางกระจดกระจาย ไมเบดเสรจและไมเปนอนหนงอนเดยวกน เชน ม BOI และ กรมการคาตางประเทศ ท าใหการสงเสรมไมเปนทศทางเดยวกน

4.ประเดนดานกฎหมายของไทยทยงไมมนยามค าวา “คาปลกคาสง” และปจจบนเราไมไดแยกกฎหมาย antitrust law กบ unfair trade ออกจากกนท าใหเกดปญหาขน

5. หากมการสนบสนนใหมการลงทนภายนอกประเทศ ควรเนนทผประกอบการรายใหญกอน แลวจงน ารายยอยตามไปดวย

อยางไรกตาม ส าหรบประเดนความชวยเหลอจากภาครฐ ผประกอบการทราบวารฐไมสามารถเขาไปชวยเรองกฎระเบยบภายในของประเทศคคาได แตในเบองตนภาครฐควรมการจดท าแนวทางเพอใหเอกชนทสนใจมองเหนทศทางการคาไดอยางชดเจนกอนการตดสนใจ ทงน สมาชกสมาคมคาปลก สนใจขอมลในประเดนวา หากเขาไปตลาดตางประเทศแลวจะเปนอยางไร สามารถน าก าไรกลบมาไทยไดหรอไม ภาษนตบคคลเปนเชนไร ซงประเดนเหลานลวนเปนเรองภายในของประเทศทจะรกเขาไปท าการคา

ในมมมองของนกธรกจออสเตรเลยนนพบวา นกธรกจออสเตรเลยมความเชอมนในศกยภาพของการจดการธรกจและสนคาคงคลง ดงนนการเปดโอกาสใหชาวออสเตรเลยมสวนรวมในการด าเนนธรกจ หรอความรวมมออน ๆ จะเปนการสงผานความรทางดานการบรหารจดการธรกจและสนคาคงคลงไปในตว ทงน การเขารวมด าเนนธรกจนาจะตองอยภายใตขอจ ากดหรอความควบคมดแลอยางใกลชด

3.2.2.4 บรการ Professional services

สถาปนก

ทางสภาสถาปนกไทยไดมบทบาทส าคญในการเตรยมตวเพอรบมอกบการเปดเขตการคาเสร การเปดเสรภาคบรการโดยเฉพาะในกลมวชาชพอาจมอปสรรคเนองจากกลมวชาชพตางๆ ของไทย ไดรบการคมครองมาเปนเวลานาน และน าไปสการตอตานการเปดการคาเสรภาคบรการในสวนนได โดยจากกลมของสภาสถาปนกไดมการเตรยมพรอมส าหรบการเปดเสรมากวา 8-9 ป โดยการเจรจานอกรอบกบกลม APEC Architect ถงแนวทางการเปดเสร แตเนองจากมกลมสมาชกใหญมากจงไดปรบมาเจรจาในระดบยอยแทน ทงน เนองจากสถาปนกในโลกจะมการแบงกลมยอย



ตามพนท เชน กลม 17 ประเทศในเอเชยจะเรยกวากลม ARCASIA ท าใหมองเหนความเปนไปไดในการท าความตกลงระหวางกน

เมอทางกลมสถาปนกเหนวา การเปดเสรในกลมวชาชพเปนสงทยากจะหลกเลยงได จงไดเตรยมกลยทธเพอการรบมอทดแทน โดยกลยทธทดทสดคอการเปดชองทางใหมการปฏบตงานรวมมอกบสถาปนกตางชาต ภายใตกรอบทสามารถควบคมได ทงน ไดมประเดนส าคญทใชประกอบการพจารณาคอ

- สถาปนกไทยในปจจบนมความสามารถและไดท างานระดบนานาชาตอยแลว - ความสามารถทดขนมากในดานการสอสารภาษาองกฤษของสถาปนกใหม - ไทยมแนวทางคมครองอาคารทางวฒนธรรม UIA Accord ซงอาคารวฒนธรรมจะท าโดย

สถาปนกทองถนเทานน ดงนน การเขามาของตางชาตจงไมมผลตอการสญเสยอตลกษณของชาต

- สถาปนกตางชาตไดเขามาปฏบตวชาชพในประเทศอยแลว การจดระบบดานการเปดเสรจะท าใหกจกรรมเหลานอยในระบบมากขน

ในกรณการคาบรการใน Mode 1 กลมวชาชพสถาปนกไดม พรบ. สถาปนกคมครอง ซงไดมการก าหนดขอบงคบวชาชพวา ไมวาจะออกแบบจากทใด แตหากตวสงปลกสรางอยในประเทศนนแลว ถอเปนการปฏบตวชาชพทองถน (Local Practice) ทนท และตองมการรวมมอกบคนทองถน (Local Collaboration) ดวย

วธการปฏบตภายใตกรอบการท างานรวมกบสถาปนกทองถนในลกษณะอนๆ สามารถแสดงไดดงภาพ เมอสถาปนกตางชาตเดนทางเขามายงประเทศไทยสามารถแยกไดเปนสองประเภท คอ บคคล (Mode 4) และนตบคคล (Mode 3)



รปท 3-3 แผนภาพแสดงวธการปฏบตภายใตกรอบการท างานรวมกบสถาปนกทองถน

ทมา: สภาสถาปนก

1. บคคล (Mode 4) แบงไดเปนสองกลม

บคคลขอจดทะเบยนเปนสมาชกสามารถแบงออกไดเปน 2 กลม คอ o ภาคสถาปนก คอ ตองเปนสญชาตไทยเทานน o ภาคสถาปนกพเศษ (พรบ.ยงไมมการบงคบใช) จะตองเขากรอบการท างาน

รวมกบสถาปนกไทย (Local Collaboration Framework)

บคคลไมขอจดทะเบยนเปนสมาชกเขากรอบการท างานรวมกบสถาปนกไทย (Local Collaboration Framework)

2. นตบคคล (Mode 3) แบงไดเปนสองกลม

นตบคคลไมขอจดทะเบยนเปนสมาชกเขากรอบการท างานรวมกบสถาปนกไทย (Local Collaboration Framework)

นตบคคลขอจดทะเบยนเปนนตบคคล สามารถมาจดทะเบยนเปนนตบคคลวชาชพหรอบรษทสถาปนกได แตสภาสถาปนกม เงอนไขเรองจ านวนกรรมการ และการเปนผมอ านาจตดสนใจ เชนกรรมการผจดการคนเดยวสามารถตดสนใจได แตถาเปนกรรมการตองมจ านวน (บคคล) มากกวากงหนง ทงน มองวาการเปดใหตางชาตถอหนไดเกนรอยละ 70 จะไมกอใหเกดปญหา

ปจจบนกรอบการท างานรวมกบสถาปนกทองถนถกน ามาเจรจากบอาเซยน แตโดยหลกการแลวทางสภาสถาปนกวางกลยทธส าหรบปรบใชรวมกบทกกรอบ ซงระบบนจะสามารถสบยอนไดวาสถาปนกตางชาตรายใดด าเนนงานรวมกบสถาปนกไทยคนใด ลกษณะการเขามารวมท างาน หากเขามาในรปบรษทกตองจบคท างานกบบรษทไทย และเชนเดยวกนถาเขามาในลกษณะบคคลตองท างานรวมกบบคคล ทงนกรมแรงงานก าหนดวาบคคลจะขอใบอนญาตท างาน (Work Permit) ไดจะตองเปนภาคสถาปนกพเศษเทานน



สงทสภาสถาปนกด าเนนการแลว ภารกจทสภาสถาปนกไดด าเนนการแลวคอ

จดตง คณะกรรมการสภาสถาปนกแหงอาเซยน ASEAN Architect Council (AAC) จดตง คณะกรรมการก ากบดแล ASEAN Architect Monitoring Committee (MC) ซงเปน

คณะกรรมการทองถนภายใต MRA ทจะท าหนาทตรวจสอบการขนทะเบยน ASEAN Architect

ขนทะเบยนเปนสถาปนกอาเซยน เพอรบรองมาตรฐานสถาปนกไทยวา มมาตรฐานเทากบสถาปนกของประเทศในกลมอาเซยน ASEAN Architect Registration (AA)

เงอนไขใน MRA ส าหรบการขนทะเบยน ASEAN Architect ขอหนงทไทยขาดไป คอ ระบบการพฒนาวชาชพตอเนอง (Continuing Professional Development-CPD) ไทยเคยมระบบ CPD โดยกอนหนานบงคบใชกบการขอใบอนญาต/ขอตอใบอนญาต จงมการรวมตวกนตอตานจากสมาชก ระบบจงถกระงบไปลาสดมการดงระบบ CPD เขามาใหมโดยมการระบนยามชดเจนและไมน าไปบงคบใชกบใบอนญาต แตหากจะกลายเปนกรณบงคบส าหรบกลมผทตองการขนทะเบยน ASEAN Architect เทานน

ปจจบนระบบ CPD รอการประกาศในราชกจจานเบกษา หลงจากนนคณะกรรมการ ASEAN Architect Monitoring Committee จะมการวางเงอนไขการขนทะเบยนเปน ASEAN Architect โดยจะดง CPD มาเปนเงอนไขหนงดวย

สงทสภาสถาปนกก าลงด าเนนการอย

รางขอบงคบวาดวยการพฒนาวชาชพตอเนองเพอน าไปขนทะเบยนสถาปนกอาเซยน รางระเบยบวาดวยกรอบการท างานรวมกนระหวางสถาปนกไทยและสถาปนกอาเซยน แกกฎกระทรวงกรมแรงงาน “การท างานของคนตางดาว” รวมกบกรมแรงงาน และ

คณะกรรมการกฤษฎกา

สงทตองด าเนนการตอไป

ด าเนนการจดใหมระบบการพฒนาวชาชพตอเนอง (Continuing Professional Development-CPD) โดยสมครใจส าหรบผทมความประสงคจะขนทะเบยนเปนสถาปนกอาเซยน (ASEAN Architect-AA)

จดท ากรอบการท างานรวมกนของสถาปนกไทยกบสถาปนกอาเซยน (Local Collaboration Framework) ภายใตขอตกลงของสภาสถาปนกแหงอาเซยนวาดวยการท างานรวมกนอยางเทาเทยม (Reciprocal Framework)



ด าเนนการปรบปรงขอบงคบของสภาสถาปนกใหสอดคลองกบกฎกระทรวงแรงงาน (ตดเรองงานทอาจท าไดของคนตางดาว)

สถานการณหลงจากเปดเสร

เมอมการเปดเสรภายใตกรอบอาเซยนแลว ในอนาคตหากมการเจรจารวมกบประเทศคเจรจาอน ทางสภาฯจะอางองหลกการสามประการ เพอใชในการก าหนดกรอบการเจรจากบทกประเทศใหเหมอนกน(ท ามาตรฐานกลางเดยวกน ไมใหสทธพเศษมากกวาอาเซยน) หลกการสามประการ ไดแก

o หลกปฏบตเยยงชาต (Nation Treatment) o หลกปฏบตเยยงชาตทไดรบความอนเคราะหยง (Most Favored Nation: MFN) o หลกการวาดวยการไมเลอกปฏบต (Principle of Non-Discrimination)

ทงน สภาฯมองวากลมสถาปนกไทยสามารถเอาตวรอดได เนองจากมการวางยทธศาสตรรองรบไวแลว แตส าหรบวชาชพอนควรมองการเจรจาในเวทอนๆรวมกบกลมวชาชพเดยวก นในตางประเทศ ซงรปแบบอาจขนอยกบลกษณะเฉพาะของแตละวชาชพดวย เชน แพทยซงมลกษณะการท างานเดยวอาจจะตองปรบกลยทธใหเขากบวชาชพหรอแมกระทงวศวกรซงยงมการแตกแยกกลมภายในประเทศ ทงน วชาชพอนอาจมองสถาปนกเปนกรณศกษา

ในอนาคต MRA จะสงผลใหเจาของส านกงานมอ านาจตอรองสงขน ในขณะทผประกอบวชาชพจะเสยประโยชน เนองจากเจาของสามารถหาบคลากรใหมทมประสทธภาพดกวา (ซงอาจเปนชาวตางชาต) สภาสถาปนกมองวาเปนเรองยตธรรมทควรจะเกดขน ทงน บคคลวชาชพธรรมดาตองพยายามเปนสวนหนงของนตบคคลใหได เพอสรางความไดเปรยบ และตองท าความเขาใจวาไมควรท างานในลกษณะบคคลอกตอไป เนองจากการท างานในลกษณะบคคลไมสงผลใหเกดการพฒนาและจากลกษณะเฉพาะของอาชพสถาปนกซงมเรองของ Liability เขามาเกยวของ การท างานในลกษณะบคคลจะไมสามารถรบมอได ปจจบนในประเทศสงคโปรไมพบสถาปนกทท างานลกษณะบคคล แมมสถาปนกรวมงานกนเพยงสองคนกจะท าการจดทะเบยนเปนนตบคคล

การสรางบรษทสถาปนกลกในตางประเทศมองวายงเปนเรองไกล ประกอบกบประเทศไทยเปนฐานการผลตทางวชาชพสถาปตยกรรมทดทสดในภมภาค เนองจากตนทนต าบคลากรหางายดงนน การออกไปตงฐานในประเทศอนจงไมจ าเปน แตสงทกลว คอ การเขามาตงฐานของตางชาตในไทย เชน สงคโปร ซงอาจสงผลใหเกดปญหาสมองไหล สถาปนกไทยอาจจะไมเพยงพอ ทงน การเขามาตงบรษทของตางชาตในไทยจะเรมเกดขนในป 2015 โดยไทยตองพยายามพฒนาแขงขนทางดานการตลาด และวางกลยทธใหแขงแกรงขน



กลาวโดยสรป ไทยไดท าหนาทเปนแกนหลกของอาเซยนในการวางแนวทางการเปดเสรสถาปนกในอาเซยน มหลกการส าคญ คอ ทกประเทศจะใชหลกการด าเนนการภายใตกรอบการท างานรวมกบสถาปนกทองถน (Local Collaboration Framework) โดยอางองหลกการสากลของ UIA Accord (องคกรวชาชพสถาปนกทไดรบการสนบสนนจาก UNESCO) ทงน หลกการท างานรวมกบสถาปนกทองถนทไทยท าการเสนอนน ก าหนดใหสถาปนกทองถนและสถาปนกจากตางประเทศมศกดศรเทาเทยมกน และเมอมสถาปนกตางชาตเขาไปด าเนนงานในประเทศใด จะตองมสถาปนกทองถนรวมด าเนนการดวย และดวยขอเสนอนเองจงท าใหการเจรจาระหวางสภาสถาปนกและสถาปนกทองถนท าไดงายขน

ส าหรบกรณของประเทศออสเตรเลยและนวซแลนดนน ไทยและออสเตรเลย -นวซแลนด มการเจรจาภายใต APEC Architect ในชวงแรกสองประเทศนมความตนตวมาก และพยายามขอใหสถาปนกเขามาท างานในไทย แตระยะหลงกลบมทาทเรยบเฉย สนนษฐานวาจากการลงนามไตรภาคกบสงคโปรสงผลใหเกดความสมดลของจ านวนสถาปนกในประเทศ (กอนหนานสถาปนกในออสเตรเลย นวซแลนดมจ านวนมาก) แตทงนเนองจากตางฝายตางไมมความไดเปรยบจงไมเกดการเจรจาเพมเตมระหวางกน

3.2.2.5 การทองเทยว

อตสาหกรรมทองเทยวของประเทศไทยนน ถอเปนอตสาหกรรมหลกทสามารถเรยกนกทองเทยวจากตางชาตปละเปนจ านวนมาก โดยในป พ.ศ. 2553 และ 2554 มจ านวนนกทองเทยวจากตางชาตเพมจาก 15.9 ลานคน เปน 19.1 ลานคน ซงเปนการขยายตวถงรอยละ 19.84 หากแนวโนมยงคงระดบการขยายตวเชนน อตสาหกรรมการทองเทยวจะยงเพมความส าคญในการเปนแหลงรายไดของประเทศ ปจจบนนกทองเทยวรอยละ 30-40 มลกษณะเปน FIT (Free Individual Traveler) และรอยละ 60-65 ของกลมนมแนวโนมทจะกลบมาเทยวอกครง โดยนกทองเทยวจะท าการคนหาขอมลทาง และทองเทยวดวยตวเอง สอดคลองกบดานบรษทน าเทยวขาเขา (Inbound) ทเรมมบทบาทความส าคญลดลงเรอยๆ (สดสวนนอยลงแตปรมาณไมไดนอยลง) นกทองเทยวทใชบรการโดยมากเปนกลมทเดนทางมาทองเทยวครงแรก

ส าหรบประเทศไทยนน อตสาหกรรมทองเทยวมองคประกอบส าคญ 3 ประการ ไดแก

1. แหลงทองเทยว แบงไดเปน ธรรมชาต โบราณสถาน และสถานทและสงปลกสรางทมนษยสรางขน 2. การเขาถงแหลงทองเทยว (Accessibility) หรอตวกลางในการเดนทาง เชน สายการบน เรอขนสง รถโดยสาร ฯลฯ 3. สงอ านวยความสะดวก เชน โรงแรม รานอาหาร บรษททวร ฯลฯ



ปญหาหลกทเกดขนกบอตสาหกรรม คอ องคประกอบขางตนนนแมเปนโครงสรางทอยภายใตอตสาหกรรมการทองเทยว แตกระทรวงการทองเทยวไมไดเปนศนยรวมของทงหมด เนองจาก องคประกอบตาง ๆ นมการกระจายตวออกไปขนกบหลายๆหนวยงาน เชน องคกรปกครองสวนทองถน กระทรวงวฒนธรรม กรมศลปากร กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม กรมปาไม กรมอทยาน ฯลฯ ท าใหเกดความล าบากในการบรหารจดการในหลาย ๆ สวน

โดยลกษณะพนฐานของอตสาหกรรมการทองเทยวนน องคประกอบตาง ๆ ตางมความส าคญและพงพากนและกนในระดบสง และเปนอตสาหกรรมทตงอยบนพนฐานของภาพลกษณ รวมถงการสงผานขอมลแบบ “ปากตอปาก” หากสวนใดสวนหนงเสยสญเสยภาพลกษณทด เชน การเกดอาชญากรรมจากมคคเทศก ผลกระทบจะเกดขนกบทงอตสาหกรรมการทองเทยว อยางไรกด การรวมมอกนขององคประกอบภายในอตสาหกรรมยงคงเปนไปไดยาก โดยสาเหตหลกมาจากเรองผลประโยชนทแตละคนจะไดรบ เชน ความเชอของผประกอบการโรงแรมและบรษทน าเทยว ซงมองขอจ ากดดานงบประมาณของนกทองเทยวและเชอวาหากโรงแรมไดคาตอบแทนมาก บรษทน าเทยวจะไดรายไดนอยลง กรณดงกลาวแตกตางจากกลมสนคาซงแตละอตสาหกรรมเปนอสระตอกน เพอลดแรงกระทบดงกลาวและเพมความรวมมอกนภายใน อตสาหกรรมทองเทยว ไดมการจดตงสภาอตสาหกรรมทองเทยวแหงประเทศไทย (พรบ.จดตง) ในป พ.ศ. 2544 ซงสภา ฯ ท าหนาทดแลในเชงนโยบาย และใหสมาคมตาง ๆ ภายใตอตสาหกรรมทองเทยวไปด าเนนการปฏบต

ภายใตอตสาหกรรมทองเทยวมกลมผประกอบการทเกยวของจ านวนมาก ปญหาหนงทเกดขน คอ สภาฯ ไมมการถวงดลระหวางกลมผประกอบการรายเลกและรายใหญ ทงๆทสดสวนรอยละ 80 ของธรกจเปนธรกจขนาดกลางและขนาดยอม SMEs ตวอยางทส าคญ คอ สมาคมโรงแรมไทยมสมาชกในสงกดจ านวน 500 โรง (โรงแรมจดทะเบยนในประเทศไทยทงหมดมจ านวนเกอบ 6,000 โรง) เมอสมาคมโรงแรมไทยตองการเสนอขอเรยกรองจะอางตนวาเปนตวแทนกลมโรงแรมทงหมด

เมอกลาวถงการเปดเสร ผประกอบการไทยกลวการเขามาด าเนนกจการบรษทน าเทยวจากตางชาต โดยเฉพาะจาก เกาหล รสเซย ยโรป แตหากวเคราะหในภาพกวางทงอตสาหกรรมแลวการเปดเสรจะกอใหเกดประโยชน เนองจากนกทองเทยวทมาจากนอกกลมอาเซยนมกจะไมเทยวเพยงประเทศเดยว แตจะเดนทางไปยงประเทศอนในอาเซยนดวย ประกอบกบไทยมขอไดเปรยบจากการเปน ศนยกลางการทองเทยวในอาเซยน จงถอเปนโอกาสทดทในการสรางเครอขาย แตทงนไทยตองมแผนในการผลกดนใหอตสาหกรรมในประเทศแขงแกรงขนมากอน

หากพจารณาถงโอกาสหากมการเปดเสร ในการออกสตลาดตางประเทศตองพจารณาแยกกลม หากเปนประเทศเพอนบานในแถบอาเซยนถอเปนโอกาสของ SMEs ไทยทจะเขาไปลงทน เชน



สรางโรงแรม ทงน SMEs ไทยมศกยภาพอยแลวเพยงแตขาดความรเรองกฎหมายของประเทศทจะไปลงทน ดานประเทศทเจรญแลวทมระยะทางไกลจากไทย เชน ออสเตรเลย นวซแลนด ถอเปนชองทางส าหรบกลมธรกจขนาดใหญ ลกษณะของการออกไปจะเปนธรกจประเภทรานอาหาร สปา บรษทน าเทยว เปนตน นอกจากน หากพจารณาถงศกยภาพรวมระหวางภาคบรการ การใชบรการทองเทยวเปนชองทางในการใหบรการอน ๆ เชน การทองเทยวเชงสขภาพ อาจเปนทางเลอกทท าใหการทองเทยวไทยสามารถท าตลาดในเชงรกได

ในขณะนมความกงวลจากภาคอตสาหกรรมในเรองของ Mutual Recognition Agreement (MRA) เนองจากในกลมประเทศอาเซยนไมมใครราง MRA ท าใหออสเตรเลย ซงเสนอตวเปนผราง เขามาเดนสายเพอโนมนาวประเทศตางๆใหเหนชอบ สดทาย MRA จงเปนรางทมาจากออสเตรเลย (เขยนใหอาเซยน) ตวอยาง MRA 32 ต าแหนงงานทเกยวของกบการทองเทยว เชน พนกงานน าเทยว หวหนาพอครว แมครว เปนตน ปจจบน MRA ของ Tourism Professional เหลอเพยงประเทศไทยทยงไมไดลงนาม เนองจากอยในขนตอนการผานระบบรฐสภา ทงน MRA ถอเปนโอกาสส าหรบผประกอบการ แตเปนภยคกคามแก ผประกอบอาชพ เนองจากผประกอบการสามารถดงแรงงานตางชาตเขามาได ในขณะทผประกอบอาชพตองพยายามท าใหตวเองมคณสมบตเทยบเทาใหไดจงจะอยรอด

3.3 การเพมพนความรวมมอ (Cooperative Enhancement)

นอกเหนอจากการเจรจาการคาสนคาและบรการแลว อกหนงประเดนส าคญในความตกลงเขตการคาเสร คอ การเพมพนความรวมมอ (Cooperative Enhancement) ระหวางประเทศภาค ทเกดขนในรปแบบของการตองการชวยเหลอซงกนและกน โดยประเทศทพฒนาแลวหรอมการระดบการพฒนาทสงกวาจะเสนอใหความชวยเหลอประเทศทก าลงพฒนาหรอมการระดบการพฒนาทนอยกวา เพอประโยชนทางการคาระหวางกนตอไป การเพมพนความรวมมอนนไมไดมลกษณะเหมอนกบการเจรจาการคาสนคาและบรการ ไมไดมการเสนอหรอสนอง (Request and Offer) แตอาจเปนการใหเปลาทผใหไมไดผลประโยชนทางตรง และอาจเกดขนโดยไมมความไมจ าเปนทประเทศผใหและประเทศผรบตองมความตกลงทางการคาระหวางกน

โดยทวไป กรอบความตกลงการคามกไมมรายละเอยดของการเพมพนความรวมมอทชดเจน แคมการกลาวถงไวเทานน การเพมพนความรวมมอครอบคลมในเรอง Rules of Origin (RoO), Sanitary and Phytosanitary Measures (SPS), Technical Barrier to Trade (TBT), การตรวจสอบรบรองการรบรองมาตรฐาน การคาบรการ การลงทน ทรพยสนทางปญญา พธการศลกากร และความรวมมอในสาขาตาง ๆ โดยอาจแบงไดเปนหมวดหมคราว ๆ ดงน ความรวมมอดานวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) การสงเสรมและการอ านวยความสะดวกดานการลงทน (Investment Promotion and Facilitation) การอ านวยความสะดวกทางการคา (Trade Facilitation) อนรวมถงความรวมมอดานการคมนาคมและการสอสาร (Transport and Communications) ความรวมมอทเกยวของกบธรรมาภบาล



ของรฐ (Good Governance) อนรวมถงหลกการจดซอจดจางภาครฐ (Government procurement) การแลกเปลยนขอมล (Information Exchange) และการคมครองทรพยสนทางปญญา (Intellectual Property Rights : IPRs) ความรวมมอเฉพาะสาขา ไดแก ดานสงแวดลอม (Environment) พลงงาน (Energy) การกอสราง (Construction) และการเกษตร การปาไมและการประมง (Agriculture, Forestry and Fishery) และ ความรวมมอดานมาตรฐานแรงงาน (Labour Standards) และการพฒนาทรพยากรและศกยภาพของมนษย (Human Resource Development and Capacity Building) กรอบความตกลงการคาใดๆ อาจระบประเดนการเพมพนความรวมมอไมครบทกหมวดหม

ในทน จะกลาวถงความรวมมอเฉพาะในดานทเกยวของกบความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน -ออสเตรเลย-นวซแลนด10เทานน และจะอธบายทเรยงตามล าดบดงน ขอบททเกยวของตามความตกลง ความกาวหนาของความรวมมอดานนนๆ โดยประมวลจากขอมลของหนวยงานราชการ และการประเมนความส าคญของความตกลงตอโครงการความรวมมอทเกดขนจรง

3.3.1 การอ านวยความสะดวกทางการคา (Trade Facilitation)

ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน-ออสเตรเลย-นวซแลนด กลาวถงการอ านวยความสะดวกทางการคาในบทท 10 ขอท 8 ภายใตหวขอการพาณชยอเลกทรอนกส (Electronic Commerce) โดยก าหนดใหประเทศภาคเรงจดการใหหนวยงานศลกากรของตนยอมรบเอกสารศลกากรทางอเลกทรอนกสโดยเรวทสดเทาทจะเปนไปได รวมกนสนบสนนการคาไรกระดาษ (Paperless Trading) ในเวทระดบนานาชาต และมเอกสารศลกากร ในรปแบบอเลกทรอนกสทประชาชนทวไปสามารถหาไดทางอนเตอรเนต และมการเนนย าความสะดวกในการสอสารระหวางกนในขอท 11 ภายใตหวขอความโปรงใส (Transparency) โดยก าหนดใหประเทศภาคมการจดตงหนวยงานทเกยวของกบการคาระหวางประเทศทชดเจน สามารถตดตอไดสะดวก

ปจจบนประเทศไทยมแผนงานพฒนาจดตรวจศลกากรแบบ National Single Window อยางตอเนอง โดยทหนวยงานราชการทงหมด 37 หนวยงาน 9 กรม รบเรองไปแลว ตอนนอยในชวงทดสอบการแลกเปลยนขอมลใหมระบบศลกากรทหนวยงานหนงหนวยงานใดสงขอมลศลกากรเพยงครงเดยวแลวมขอมลปรากฏใหเหนทวประเทศ คาดวาจะแลวเสรจภายในสนปพ.ศ. 2557

อยางไรกตาม หนวยงานทเกยวของในปจจบนยงไมไดรบงบประมาณในการพฒนาเจาหนาทและพฒนาระบบเลย และยงไมมการประชาสมพนธใหผประกอบการทราบถงระบบใหม แมวาผประกอบการตองใชเวลาเตรยมตว การจดตงคณะยอยในเรองกฎหมายทเกยวของกบการอ านวยความสะดวกทางการคานกเปนไปอยางลาชา หนวยงานทเกยวของทงหมดกมอ านาจในการออก

10ความรวมมอทางเศรษฐกจภายใตความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน-ออสเตรเลย-นวซแลนด ครอบคลม 8 ดาน ไดแก กฎวาดวยถนก าเนดสนคา มาตรการสขอนามยพช มาตรฐาน กฎระเบยบทางเทคนคและกระบวนการตรวจสอบและรบรอง บรการ การลงทน ทรพยสนทางปญญา การมสวนรวมในสาขาตาง ๆ และศลกากร



ใบอนญาตน าเขา-สงออกแตกตางกน โดยหนวยงานดงกลาวกไมไดขนตรงกบกรมศลกากรท าใหท างานรวมกนไดคอนขางยาก

กรมเจาทาเปนอกหนงหนวยงานทมความส าคญในดานการอ านวยความสะดวกทางการคา ดแลในหมวดของการบรการการขนสงทางน า โดยทผานมามการรวมมออยางเขมขนเฉพาะในกรอบอาเซยน ( AEC ) เทานน

3.3.2 ความรวมมอทเกยวของกบธรรมาภบาลของประเทศภาค (Good Governance)

ความรวมมอทเกยวของกบธรรมาภบาลของประเทศภาค (Good Governance) มตวอยางดงน การจดซอจดจางภาครฐ (Government Procurement) การแลกเปลยนขอมล (Information Exchange) และการคมครองทรพยสนทางปญญา (Intellectual Property Rights)

1) การจดซอจดจางภาครฐ (Government procurement)

ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน-ออสเตรเลย-นวซแลนด ยงไมมขอบทดานการจดซอจดจางภาครฐเพราะยงไมมประเทศในอาเซยนใด ยกเวนเพยงประเทศสงคโปรทเขารวมในสนธสญญาความตกลงดานการจดซอจดจางภาครฐขององคกรการคาโลก (WTO) และออสเตรเลยและนวซแลนดกยงอยในสถานะผสงเกตการณเทานน เนองจากความรวมมอดานนยงมไดมการบงคบใช จงไมมประเดนใหกลาวถง

2) การแลกเปลยนขอมล (Information Exchange)

ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน-ออสเตรเลย-นวซแลนด มแผนการท างานสรางความรวมมอทางเศรษฐกจ (Economic Co-operation Work Programme) เพอการแลกเปลยนขอมลระหวางกนในสามสวน คอ สวนท 3 อนกลาวถงมาตรฐานกฎระเบยบทางเทคนค และกระบวนการตรวจรบรอง (Standards , Technical Regulations and Conformity Assessment Procedure : STRACAP) สวนท 5 อนกลาวถงความรวมมอทางการลงทน (Investment) และสวนท 7 อนกลาวถงการรวมตวในแตละสาขา (Sectoral Integration)

หนวยงานทเกยวของไมไดใหรายละเอยดทเกยวกบความตกลงน

3) การคมครองทรพยสนทางปญญา (Intellectual Property Rights : IPRs)

การคมครองลขสทธและทรพยสนทางปญญาในความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน-ออสเตรเลย-นวซแลนดยดหลกปฏบต 2 หลก 1) ตามความตกลงวาดวยสทธในทรพยสนทางปญญาทเกยวกบการคา (Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights: TRIPs) ซงมวตถประสงค



เพอสงเสรมสทธในทรพยสนทางปญญา และคมครองทรพยสนทางปญญาแกคนในชาตและคนของประเทศอนๆ โดยยดหลกการปฏบตเยยงคนในชาต (National treatment) และหลกการปฏบตเยยงชาตทไดรบการอนเคราะหอยางยง (Most Favoured Nation: MFN) ความตกลงวาดวยสทธในทรพยสนทางปญญาทเกยวกบการคาหรอ TRIPs นน ครอบคลมเรองลขสทธ และสทธขางเคยง (Copyright and Related Rights) เครองหมายการคา (Trademark) สงบงชทางภมศาสตร (Geographical Indications) การออกแบบอตสาหกรรม (Industrial Designs) สทธบตร (Patents) การออกแบบผงภมของวงจรรวม (Layout-Designs of Integrated Circuits) และการคมครองขอสนเทศทไมเปดเผย (Protection of Undisclosed Information) และ 2) อนสญญาองคการทรพยสนทางปญญาของโลก (World Intellectual Property Organization, WIPO) โดย WIPO มวตถประสงคเพอพฒนาระบบทรพยสนทางปญญาระหวางประเทศทมความสมดลระหวางการตอบแทนผทรงสทธ ซงน าไปสการพฒนานวตกรรมใหมๆ การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ และการปกปองผลประโยชนของสาธารณะ นอกจากน ยงรวมไปถงความตกลงวาดวยเรองอนๆ เชน นโยบายการแขงขน (Competition Policy) ความตกลงวาดวยพาณชยอเลกทรอนกส (Electronic Commerce) หรอ อ-คอมเมรช (E-Commerce) เปนตน

ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน-ออสเตรเลย-นวซแลนดใหความส าคญกบจดสทธบตรเพอคมครองทรพยสนทางปญญาและงานสรางสรรคในอตสาหกรรมตาง ๆ โดยจ าแนกประเภทตามกลมสนคาและบรการ รวมถงทรพยากรทางพนธกรรม ภมปญญาทองถน และวฒนธรรมพนบาน และใหองคกรคมครองสทธในแตละประเทศเปนผคมครองเอง โดยยดหลกปฏบตตามขอก าหนดทตงไว

ปจจบนแมวาความตกลงจะกลาวถงการคมครองลขสทธและทรพย สนทางปญญา แตประสทธภาพในการบงคบใชกฎหมายดานนในประเทศไทยมนอย กระบวนการจดสทธบตรของไทยยงคงมความซบซอนอยมาก และใชเวลานานเกนไป ท าใหสนคาอาจลาสมยไปแลวหากรอสทธบตร หนวยงานทรบผดชอบโดยมากมองขอบทความรวมมอดานการคมครองทรพยสนทางปญญาในเชงรบ (Defensive) มความพยายามตอรองใหเอาชอประเทศไทยออกจากบญชเฝาระวงทงหลาย (Watch List) และยงขาดแนวคดเชงรก (Offensive) ทจะท าใหภมปญญาชาวบานอนเปนทรพยสนทางปญญาแบบไทยๆ กาวเขาสตลาดโลกแบบมการคมครองได ตวอยางเชน ภมปญญาแบบ OTOP11 ทควรมการจดทะเบยนใหกบผประกอบการไทยและท าการตลาดตอไปใหได อกทงกรมทรพยสนทางปญญา ซงเปนหนวยงานดแลทรพยสนทางปญญาโดยตรง กไมมตวชวดการท างาน (Key Performance Indicators: KPIs) ทเกยวของกบการจดทะเบยนภม

11ในดานภมปญญาทองถน กฎหมายทรพยสนทางปญญาของประเทศไทยไมไดระบชดเจนถงการคมครอง เพราะถอวาเปนสงสบทอดกนในชมชนรนตอรน ไมมใครคนใดคนหนงเปนเจาของ



ปญญาของผประกอบการไทย เนนทการคมครองสทธของรฐบาลไทยแทน ซงท าใหประเทศโดยรวมเสยประโยชน นอกจากน ผประกอบการยงขาดความรทางดานกฎหมายการจดทะเบยนและการไดมาซงสทธ ขาดตระหนกถงความส าคญ และไมไดรบค าแนะน าทถกตองจากภาครฐ

3.3.3 ความรวมมอดานสงแวดลอม (Environment)

ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน-ออสเตรเลย-นวซแลนด ก าหนดใหมความรวมมอในการสรางและพฒนากฎระเบยบทางเทคนคและกระบวนการตรวจรบรองในดานการจดการความเสยงทเกยวของกบสงแวดลอมแตไมมรายละเอยดเพมเตม

3.3.4 ความรวมมอดานมาตรฐานแรงงาน (Labour Standards) และการพฒนาทรพยากรและศกยภาพของมนษย (Human Resource Development and Capacity Building)

ความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน-ออสเตรเลย-นวซแลนด ระบถงการอนญาตใหมการเคลอนยายบคคลธรรมดา (Movement of natural Persons) ไดในบทท 9 โดยมงเนนไปทการใหสทธและก าหนดขอจ ากดแกบคคลธรรมดาทเขาไปประกอบอาชพในธรกจการคาบรการ หรอลงทนในแตละประเทศภาค พรอมสรางกระบวนการการเขาเมองแบบชวคราวทโปรงใส และการปกปองตลาดแรงงานในประเทศของตนเมอมความจ าเปนแตมไดกลาวถงมาตรฐานแรงงาน และความรวมมอในดานทรพยากรมนษยและการศกษา

แมวาความตกลงเขตการคาเสรอาเซยน-ออสเตรเลย-นวซแลนดจะระบถงโครงการความรวมมอไวจ านวนมาก แตรายละเอยดของแตละโครงการยงไมชดเจนนก เมอประมวลประเดนทส าคญของการเพมพนความรวมมอทหนวยงานราชการไดสมผสมาในภาพรวม อาจสรปไดดงน 1. หนวยงานราชการไมไดรายงานกระทรวงพาณชยวา มความรวมมอในดานอะไรกบประเทศภาคบางแลว และดวยโครงสรางการบรหาร หนวยงานดงกลาวกไมไดมหนาทรายงาน ท าใหอาจเกดการเจรจาดานความรวมมอซ าซอนจนเสยโอกาสพฒนาความรวมมอดานอน ๆ หรออาจเกดการเจรจาทท าใหเกดโครงการความรวมมอมากเกนไป จนหนวยงานทเกยวของไมสามารถปฏบตตามได เพราะมโครงการทอยในมอมากอยแลว 2. การทจะใหหนวยงานราชการบอกวาโครงการความรวมมอใดเกดจากความตกลงการคาเปนไปไดยาก เพราะหนวยงานของไทยสวนมากไดมการลงนามในระดบทวภาคกบหนวยงานคขนานในตางประเทศและมโครงการทไดรวมมอกนมาอยางตอเนองอยแลว และขาราชการในบางสายงานกไมไดรบขอมลเรองความตกลงการคาอยางเพยงพอ 3. โครงการความรวมมอเกดขนไดจากหลายภาคสวน ทงจากความตกลงการคาและกระทรวงเองตามทไดอธบายไปแลว และยงสามารถเกดไดจาก BOI ภาคอตสาหกรรม หรอกระทรวงตางประเทศ



4. การเพมพนความรวมมอถกมองวา มลกษณะเปนเวทพกการเจรจา ในเรองทฝายหนงฝายใดยงไมพรอมเปดเสรเตมทใหโครงการความรวมมอเปนตวถวงเรอง ในระหวางทประเทศภาคเตรยมความพรอม 5. ในขณะทกรมเจรจาการคาระหวางประเทศอาจวางต าแหนงตวเองเปนนกกฎหมายทมหนาทในการรบเรองโครงการความรวมมอทไปเจรจา มาใหหนวยงานทเกยวของเปนผตดสนใจเพราะจะมผลตอแผนการพฒนาขององคกรนน ๆ โดยตรง หนวยงานราชการสวนมากมองกรมเจรจาการคาระหวางประเทศเปนผวางนโยบาย โดยอาจมขอมลทางเทคนคเพยงพอหรอไมกได แสดงใหเหนถงการขาดกลไกการประสานงานของหนวยงานรฐทท าใหมความเขาใจคลาดเคลอน



บทท 4

สรปและขอเสนอแนะ

ในบทนจะประกอบดวยสองสวน คอ สวนแรกเปนการสรปผลการศกษาทไดจากทงวรรณกรรมปรทศน และ จากสมภาษณและระดมสมองจากผประกอบการในประเดนดานตางๆ ประกอบดวย ดานสนคา ดานบรการ ดานความรวมมอ และ ขอเสนอแนะแกภาครฐ ในสวนทสองจะน าเสนอขอเสนอแนะแนวทางการเจรจาการคา

สรปผลการรวบรวมขอมล

ขอสงเกตจากการสมภาษณ คอ พบวาเมอกลาวถงขอตกลง AANZFTA ผประกอบการจะไมแยกประเดนของปญหาและผลกระทบออกจาก TAFTA และ TNZCEP โดยในสวนของภาคอตสาหกรรมนนผประกอบการไมกงวลประเดนของออสเตรเลยและนวซแลนดมากนกเมอเทยบกบขอตกลงฯอนๆ ในขณะทภาคการเกษตรไดรบผลกระทบทชดเจน ทงประเดนการน าเขาและการสงออก โดยผประกอบการจะใหขอมลในทกประเดนทกลาวถงทงออสเตรเลยและนวซแลนดไปพรอมๆ กนเสมอ ทงนสามารถสรปในประเดนดานตางๆ ดงน

1) สนคา

ในภาพรวมไทยมความไดเปรยบในสนคาอตสาหกรรม โดยผประกอบการในภาคอตสาหกรรมไมไดใหขอเสนอแนะเพมเตมในการเจรจาครงตอไป เนองจากไมพบอปสรรคทางภาษ ประกอบกบไดมการปรบปรงกฎแหลงก าเนดสนคาจนผประกอบการสามารถท าไดตามเกณฑแลว หากแตเหนวาไทยควรมการพฒนาการรบรองคณภาพมาตรฐานสนคา อยางไรกตาม ในสวนของสนคาเกษตร โดยเฉพาะในกลมอาหารนน ไทยกลบเผชญการกดกนทางการคาทมใชภาษอยางรนแรงจนไมสามารถสงออกสนคาบางชนดได ส าหรบดานการน าเขานน สนคาจากประเทศออสเตรเลยและนวซแลนด นบเปนภาวะคกคามทส าคญตอการผลตโคเนอและโคนมของไทย

ในสวนมมมองของออสเตรเลยและนวซแลนด คอ ความไดเปรยบในการผลตสนคาเกษตรและไมไดขาดแคลนสนคาประเภทอาหาร แตขาดแคลนแรงงานและมตนทนการผลตสนคาอตสาหกรรมสง ดงนน หากไทยพฒนาผลตภาพแรงงานโดยไมเพมแตคาแรงเพยงอยางเดยว จะท าใหไทยมโอกาสดานความรวมมอกบทงสองประเทศนมากขน โดยเฉพาะความรวมมอดานการถายทอดเทคโนโลยเพอพฒนาผลตภาพแรงงาน นอกจากนออสเตรเลยและนวซแลนดยงเปนแหลงวตถดบส าคญใหกบไทยได ทงส าหรบภาคการเกษตรและภาคอตสาหกรรม หากมความรวมมอดานการลงทนกนาจะเปนประโยชนทงสองฝาย



สนคาในกลมอาหารบางประเภทถกมาตรการการกดกนทมใชภาษทรนแรง เชน ในกรณ ไก และ กง ผประกอบการตองการเหนกลยทธในการเจรจาเพอผอนปรนมาตรการเหลาน อยางไรกตาม ออสเตรเลยและนวซแลนดอาจใชเหตผลทางดานมาตรฐานเปนขอแยงเพอประโยชนทางความมนคงดานอาหารของประเทศ โดยหนวยงานทควบคมทางดานน คอ หนวยงานทตรวจสอบโรคและควบคมการน าเขา (AQIS) ซงอยคนละสวนกบหนวยงานทเจรจาทางการคา และมอ านาจมากกวา ทงน มการอางเหตผลวาออสเตรเลยและนวซแลนดเปนประเทศปดลอมดวยทะเล การเปดโอกาสใหเชอโรคทอยนอกพนทเขาในประเทศแมจะเพยงนอยนด อาจสงผลเสยตอสขอนามยภายในประเทศไดในระยะยาว ดงนน การเจรจาในสวนนไมไดตงอยบนพนฐานของการคา แตเปนพนฐานทางวทยาศาสตรและโอกาสในการตอรองของไทยนาจะคอนขางต า

ในสวนของ โคเนอ คาดวาผลผลตโคเนอไทยนาจะสสนคาน าเขาจากออสเตรเลยและนวซแลนดได โดยอาจมการทบทวนเรองขอก าหนดหามเคลอนยายโคโรคปากเทาเปอย เพอใหการเคลอนยายโคเปนไปไดมากขน เนองจากในเอเชยตะวนออกเฉยงใตโคมกจะเปนโรคปากเทาเปอยทกประเทศ ทงนทางผผลตไดมการพฒนาพนธโคเนอจนมคณภาพทดเทยมกบตางประเทศ แตยงไมเหนความจ าเปนในการเรงลดภาษใหเปนศนย เนองจากผประกอบการรายยอยทก าลงพฒนาตนเองนน จะไมสามารถแขงขนไดนอกจากนผประกอบการยงใหทศนะวาไทยยงมความไดเปรยบกวาประเทศในกลมอาเซยนดวยเชนกน

ส าหรบโคนม ประเทศไทยไมสามารถสในเรองตนทนการผลตกบผลผลตจากออสเตรเลยและนวซแลนดไดเลย โดยมตนทนสงกวาประมาณเทาตว ดงนน จงตองการใหมการปกปองตอไปดวยเหตผลของความมนคงทางดานอาหาร (food security) โดยตองการใหน าสนคาออกจากการผกพน ทงน ประเทศในกลมอาเซยน เชน เวยดนาม อนโดนเซย และฟลปปนส กไดหนมาสงเสรมการเลยงโคนมดวยเหตผลความมนคงทางอาหารเชนกน รวมทงผประกอบการยงเหนวาไทยควรคงการก าหนดโควตาไว เพอเปนการรกษาโอกาสในการผลตของผประกอบการไทยอกดวย นอกจากนยงเหนวาไทยควรมมาตรการปองกนการสวมสทธนมน าเขาจากประเทศเพอนบาน และทบทวนขอก าหนดเรองโรคปากเทาเปอยเชนเดยวกบโคเนอ

ในกลมสนคาอตสาหกรรม ไมไดมขอเสนอแนะเปนการเจาะจงส าหรบการเจรจาฯ ทงน เนองจากในภาพรวมออสเตรเลยและนวซแลนดมใชตลาดหลกของไทย ประกอบกบจากขอตกลงนนสนคาอตสาหกรรมเปนสนคาทไทยมศกยภาพดในตลาดออสเตรเลยและนวซแลนดเพราะตนทนการผลตในภาคอตสาหกรรมของทงสองประเทศสงกวาทงนในอตสาหกรรมเหลก อาจไดประโยชนจากขอตกลงในแงของการลงทนจากออสเตรเลย (ผลงทนหลกคอบรษท Blue Scope Steel) หากการลงทนดงกลาวเปนการลงทนในการผลตเหลกตนน า เนองจากในปจจบน การผลตเหลกภายในประเทศเปนการผลตโดยเรมจากการน าเศษเหลกมาหลอม ดงนน หากมการตงโรงงานถลงเหลก (จากแรเหลกทน าเขาจากประเทศออสเตรเลย) อตสาหกรรมเหลกในประเทศจะสามารถไดเหลกตนน าทมคณภาพเพอน าไปสการผลตทตอเนองได



อตสาหกรรมทมออสเตรเลยเปนตลาดหลกส าคญ คอ อตสาหกรรมยานยนต ซงเปนอตสาหกรรมทมการสทธประโยชนสงทสด ในขณะทนวซแลนดเองกมการน าเขายานยนตจากไทยดวยเชนกน อยางไรกตาม ยงไมไดรบขอคดเหนเพมเตม หรอปญหาจากการท าการคาแตอยางใด

อตสาหกรรมหลายประเภทไมไดมปญหามากนกในเชงของความตกลงหรอปญหาทางดานการสงออก หากแตเปนปญหาทเกดภายในประเทศเอง เชน ยางพารา ทการด าเนนมาตรการภายในประเทศเปนการลดศกยภาพในการแขงขนลงและการขาดการสนบสนนอยางจรงจง หรอเครองใชไฟฟา ทเกดปญหาทางดานศกยภาพการแขงขนเมอมการขนคาแรงขนต า และการเรงใหมการรบรองคณภาพมาตรฐานผลตภณฑใหทวถง เชนเดยวกนกบอตสาหกรรมพลาสตก นอกจากน ยงพบวานวซแลนดนาจะสามารถเปนแหลงวตถดบประเภทไมเพอท าเฟอรนเจอรใหไทยได จงควรสนบสนนการคาระหวางกนใหมากขน

2) ภาคบรการ

ในภาพรวมทางดานบรการ ประเทศไทยมศกยภาพในการแขงขนทางดานบรการหลายประเภท หากแตผด าเนนกจการสวนใหญเปนธรกจขนาดกลางและขนาดยอม (Small and Medium Enterprises: SMEs) ท าใหขาดแหลงทนในการไปด าเนนธรกจยงตางประเทศ นอกจากน ในภาพรวมเจาของกจการสวนใหญยงเชอวาขาดการสนบสนนอยางจรงจง โดยเฉพาะในดานการอ านวยความสะดวกตาง ๆ ซงรวมถงการใหขอมลประกอบการตดสนใจ และแนวทางในการด าเนนกจการในตางประเทศ กฎระเบยบและขอบงคบตาง ๆ ทตองค านงถง รวมทงสทธประโยชนทจะไดรบภายใตขอตกลง เปนตน

ธรกจทเปนประเดนหลกในกรณการคาบรการกบประเทศออสเตรเลย คอ รานอาหาร ในการประกอบกจการรานอาหารนน คนไทยสามารถเปนเจาของกจการไดรอยละ 100 หากแตการประกอบอาชพเปนพอครว-แมครวนน ประสบกบอปสรรคในชวงหลายปทผานมา สาเหตเนองมาจากการทมพอครว-แมครวลนตลาดในออสเตรเลย ท าใหประเทศออสเตรเลยตองปรบเปลยนกฎระเบยบในการประกอบอาชพพอครว-แมครว กฎระเบยบทมผลกระทบตอพอครว-แมครวไทยมากทสด ไดแก ระเบยบในการสอบภาษา เนองจากลาสดเกณฑในการสอบภาษาเพอเขาไปท างานเปนพอครว-แมครวอยในระดบ IELTS 5.5 ซงถอวาเปนระดบทสงมากส าหรบพอครว-แมครว ในสวนของประเทศนวซแลนดยงไมมขอเรยกรองใด ๆ

ในสวนของโรงแรมและธรกจคาปลกนน เนองจากผประกอบการในประเทศสวนใหญเปนผประกอบการรายยอย (SMEs) ท าใหมองการเปดกจการในประเทศทหางไกลเปนเรองทคอนขางไกลตว ดงนนธรกจทงสอง หากสามารถจะไปด าเนนกจการตองเปนธรกจทมขนาดใหญและทนมาก จงจะมแนวโนมทจะไปด าเนนกจการได อยางไรกตาม ธรกจขนาดใหญมกจะมองวาตลาดออสเตรเลยและนวซแลนดเปนตลาดทเลกและหางไกล ดงนน โดยมากธรกจขนาดใหญดงกลาวจะเหนความส าคญหรอความเปนไปไดในการลงทนในตลาดทใหญกวาและอยใกลไทย เชน จน เปนตน หากมองในมมกลบ ธรกจโรงแรมมความกงวลในการทนกธรกจออสเตรเลยและนวซแลนดจะเขามาลงทนมากขน โดยในปจจบน



ลกษณะการลงทนจะเปนในรปของการเขามาถอหน ซงในความเหนของผประกอบการเองเหนวาควรมมาตรการรองรบ หรอคงมาตรการบางอยางไว เชน การก าหนดสดสวนการถอครองกจการ หรอ หากมชาวตางชาตเขามาลงทน อาจมขอก าหนดในระดบเงนทนขนต าทเขามาลงทน เปนตน ทางดานการคาปลกนน ปญหาทพบมากทสดในประเทศไทย คอ การบรหารจดการสนคาคงคลงและทกษะในการบรหารจดการดานตาง ๆ ในสวนนนกธรกจออสเตรเลยเชอวา ทกษะดานการบรหารจดการตาง ๆ ชาวออสเตรเลยมมากกวาคนไทย ดงนน หากมความรวมมอกนมากขนทางดานน จะเปนการสงผานความรใหกบและเพมศกยภาพใหกบผประกอบการของไทย ซงการด าเนนการอาจจ าเปนตองอยภายใตมาตรการขอจ ากด เพอปองกนการเขามาถอครองกจการทงหมดของชาวตางชาต

ส าหรบบรการทางดานสขภาพในเรองของแพทย ทนตแพทย และพยาบาลนน เรองการรกษาพยาบาลโดยรม ประเทศไทยเปนทยอมจากนานาชาตในเรองของคณภาพการบรการและการดแลเอาใจใส ดงนน ในเรองของศกยภาพแลวทง 3 อาชพมมากกวาประเทศอน ๆ แมแตออสเตรเลยและนวซแลนดเองกยอมรบในเรองน ทางตวแทนเองมความเหนวา แมจะมการเปดเสรและการเคลอนยายบคคลธรรมดามายงขนกไมนาจะสงผลกระทบใหเกดภาวะ “สมองไหล” เนองจากผลตอบแทนทไดในประเทศมคอนขางสงและยงเปนอาชพทถอไดวามหนามตาในสงคมไทยอกดวย ขอจ ากดทางดานเจรจาในสวนนเปนในเรองของการก าหนดมาตรฐานระหวางประเทศ เนองจากมขอจ ากดหลายดาน ทงทางดานภาษา วฒนธรรม ประเพณ เปนตน ท าใหการด าเนนการเจรจาเปนไปไดอยางยากล าบาก อยางไรกด ตวแทนจากทง 3 อาชพมความเหนวา มาตรฐานของไทย เปนมาตรฐานทสงอยแลว สามารถแขงขนกบตางประเทศไดแนนอน และก าลงมการพฒนามาตรฐานดงกลาวใหอยในระดบสากลมากยงขนดวย เชน การสอบเปนภาษาองกฤษ เปนตน การก าหนดการสอบใบประกอบ ตาง ๆ ถอเปนการปองกนอาชพเหลานในประเทศไปในตวอกดวย

ในเรองของธรกจสปานน ส าหรบแนวนโยบายในประเทศมแนวนโยบายสนบสนนใหสปาไทยไปสระดบโลก อยางไรกตาม เนองจากธรกจสปานนเกยวโยงกบการบรการสขภาพ ซงประเทศออสเตรเลยและนวซแลนดใหความส าคญและก าหนดการตรวจสอบมาตรฐานไว สง ท าใหมความยากล าบากในการไปลงทนด าเนนธรกจนในประเทศออสเตรเลย นอกจากน ยงมขอจ ากดภายใน เนองจากยงไมมหนวยงานใดในประเทศสามารถรบรองมาตรฐานสปาใหเปนทยอมรบในระดบสากลได

ตวแทนผประกอบวชาชพสถาปนกมความไมเหนดวยในการเปดเสรบรการดานน แตเนองจากไมสามารถตานแนวโนมทเกดขนในการรวมตวตาง ๆ ได จงสรางมาตรการรองรบทคอนขางชดเจนและเปนรปธรรมมาก โดยประเทศไทยไดท าหนาทเปนแกนหลกของอาเซยนในการวางแนวทางการเปดเสรสถาปนกในอาเซยน มหลกการส าคญคอ ทกประเทศจะใชหลกการด าเนนการภายใตกรอบการท างานรวมกบสถาปนกทองถน (Local Collaboration Framework) โดยก าหนดใหสถาปนกทองถนและสถาปนกจากตางประเทศมศกดศรเทาเทยมกน และเมอมสถาปนกตางชาตเขาไปด าเนนงานในประเทศใด จะตองมสถาปนกทองถนรวมด าเนนการดวย ซงขอเสนอน ถอเปนจดแขงเพอใหเกดการเรยนรและ



ถายทอดองคความรระหวางประเทศไปในตว ส าหรบกรณของประเทศออสเตรเลยและนวซแลนดนน ไทยและออสเตรเลย-นวซแลนด มการเจรจาภายใต APEC Architect ซงมความตนตวมากในชวงแรก แตระยะหลงกลบมทาทเรยบเฉย สนนษฐานวาจากการลงนามไตรภาคระหวางออสเตรเลย นวซแลนดและสงคโปร สงผลใหเกดความสมดลของจ านวนสถาปนกในประเทศ และตางฝายตางไมมความไดเปรยบจงไมเกดการเจรจาระหวางกนเพมเตม

ธรกจทองเทยวถอวาเปนภาคบรการหลกของไทย ซงปญหาทเกดขนนนไมไดเกดจากขอตกลงในการเจรจา ทงยงอาจเปนหนทางทดในการเปดตลาดการทองเทยวไทยใหกวางขวางขนอกดวย ในขณะนมความกงวลจากภาคอตสาหกรรมในเรองของ Mutual Recognition Agreement เนองจากในกลมประเทศอาเซยนเองไมมใครราง MRA ท าใหออสเตรเลยซงเสนอตวเปนผราง เขามาเดนสายเพอโนมนาวประเทศตางๆใหเหนชอบ ตวอยาง MRA 32 ต าแหนงงานทเกยวของกบการทองเทยว เชน พนกงานน าเทยว หวหนาพอครว แมครว เปนตน ปจจบน MRA ของ Tourism Professional เหลอเพยงประเทศไทยทยงไมไดลงนาม เนองจากอยในขนตอนการผานระบบรฐสภา ทงน MRA ถอเปนโอกาสส าหรบผประกอบการ แตเปนภยคกคามแกผประกอบอาชพ เนองจากผประกอบการสามารถดงแรงงานตางชาตเขามาได ในขณะทผประกอบอาชพตองพยายามท าใหตวเองมคณสมบตเทยบเทาใหไดจงจะอยรอด

3) ดานความรวมมอ

ถงแมทางออสเตรเลยจะมมาตรการทผอนปรนดานการลงทน แตนกลงทนจากไทยทมศกยภาพไปยงตางประเทศมนอยมาก เนองจากนกลงทนไทยยงมศกยภาพในเชงรกต า นอกจากน ความรวมมอภายใตความตกลง AANZFTA แมจะมการกลาวถงอยหลายประเดนซงครอบคลมถง ความรวมมอดานวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) การสงเสรมและการอ านวยความสะดวกดานการลงทน การอ านวยความสะดวกทางการคาอนรวมถงความรวมมอดานการคมนาคมและการสอสาร ความรวมมอทเกยวของกบธรรมาภบาลของรฐ อนรวมถงหลกการจดซอจดจางภาครฐ การแลกเปลยนขอมล และการคมครองทรพยสนทางปญญา และความรวมมอเฉพาะสาขา แตสวนใหญยงเปนเพยงการตงกรอบประเดนเพอการเจรจาในอนาคต โดยในปจจบนมการด าเนนการทเหนไดชดในฝงของไทยคอการพฒนาในเรองพธการศลกากรทรวดเรวยงขน

ในสวนของการเดนทางเขามาลงทนในประเทศไทยนน นกลงทนชาวออสเตรเลย เหนวาการไดรบสทธประโยชนจาก BOI ชดเจนกวา FTA

4) ขอเสนอแนะแกภาครฐ

ผประกอบการในภาคการผลตตางๆ ไดใหขอเสนอแนะแกภาครฐ ดงน

1) การประชาสมพนธ ประเดนส าคญทผประกอบการหรอตวแทนสมาคมแทบทกรายเหนตรงกนกคอการประชาสมพนธใหผผลตรบร โดยเฉพาะผผลตรายยอยทเปนผผลตใน



ธรกจขนาดกลางและขนาดยอม ซงสามารถเขาถงขอมลไดยาก หรอบางครงไมตองการเขาถงขอมลโดยมความเหนวาเปนกระบวนการทยงยาก

2) การตรวจสอบสนคา เกดความซ าซอนในการตรวจสอบสนคา โดยเฉพาะสนคาเกษตรและพลาสตก หากมการตกลงกนในเรองมาตรฐานการตรวจสอบใหเกดมาตรฐานสากลขน จะสามารถชวยลดตนทนไดมาก ทงทเปนตวเงนและเวลา

3) การใชรหสสนคา HS Code 2012 ในอนาคต ซงรหสสนคานจะเปนมาตรฐานในการใชงาน ซงประเทศออสเตรเลยไดปรบใชแลว และมการเรยกรองใหไทยมการปรบใชดวย

4) การสนบสนนภายในประเทศกเปนประเดนส าคญทตวแทนจากหลายอตสาหกรรมมความตองการใหเกดการพฒนามากยงขน เชน การพฒนาทางดานการขนสงและระบบโลจสตกส ประกอบกบการตรวจสอบทใชบรการแบบ One stop service จะเปนปจจยส าคญในการชวยสนบสนนการสงออกของสนคาไทยไปยงตลาดโลกไดสะดวกมายงขน

5) นโยบายภาคอตสาหกรรมของรฐ ควรมความชดเจนและตอเนอง เพอใหผประกอบการทราบแนวทางในการพฒนาอตสาหกรรม และ การปรบตว

6) ความรวดเรว และความโปรงใสของพธการศลกากร

ขอเสนอแนะแนวทางการเจรจา

1. ประเดนดานการกดกนทมใชภาษ โดยเฉพาะกบอตสาหกรรมอาหารนน การตอรองเรองประเดนมาตรการกดกนฯ คงเปนไปไดยาก เนองจากทงออสเตรเลยและนวซแลนดมการก าหนดขอบงคบรวมกน โดยหนวยงานทรบผดชอบส าคญ เชน AQIS ซงไมเกยวของกบนโยบายการคาของประเทศ และใชเหตผลทางวทยาศาสตรเปนเงอนไข ดงนน เกณฑก าหนดในผลตภณฑทมความเขมงวดมากเปนพเศษจนไทยไมสามารถท าได จงเปนสญญาณจากออสเตรเลยและนวซแลนดวา ไมตองการน าเขาสนคาชนดนนจากไทย หากแตถาเกณฑก าหนดมความเปนไปได ไทยควรเจรจาหาความรวมมอในการรบรองมาตรฐานรวมกนเพอพฒนาสนคาของไทย และเพออ านวยความสะดวกใหแกผสงออกสนคาเกษตร

2. โคเนอ ไทยไมมความจ าเปนตองเรงน าออกจากรายการสนคาออนไหว แมวาจะมการพฒนาศกยภาพในการแขงขน เนองจากยงมผประกอบการรายยอยทตองใชเวลาและหาโอกาสในการปรบตวตอไป

3. โคนม ขอใหไทยประวงเวลาการอยในรายการสนคาออนไหวและชะลอการลดภาษจากโควตา และหากเปนไปไดมากทสดผประกอบการอยากใหน าออกจากรายการผกพน มเชนนนอตสาหกรรมโคนมจะถกท าลายไดอยางสนเชงจากตนทนทสงกวาเกอบเทาตว อยางไรกตามหากไทยไมสามารถน าออกจากรายการผกพนได กขอใหไทยอยายกเลกการก าหนดโควตา ทงน ดวยเหตผลทางดานความมนคงทางอาหาร (Food Security) ของประเทศเนองจากนมเปนแหลง



โปรตนส าคญส าหรบทารกและเดก ซงหลกการและเหตผลน เปนสงททางสหภาพยโรปไดใชเพอปกปองอตสาหกรรมน โดยทางไทยควรศกษาแนวทางของสหภาพยโรปเปนตวอยาง นอกจากน ไทยยงตองระวงการสวมสทธผลตภณฑนมทน าเขาจากออสเตรเลยและนวซแลนดผานทางประเทศเพอนบานอกดวย

4. ประเดนดานการตรวจสอบสนคาเกษตรยงประสบปญหาการใชเวลาตรวจสอบยาวนานจนของเนาเสย ควรเจรจาความรวมมอ เพออ านวยความสะดวกในการสงออกสนคาเหลานเพมเตม

5. ประเดนสนคาอตสาหกรรมตางๆ แมวาจะมภาษเปนศนย และลดปญหาจากกฎวาดวยแหลงก าเนดสนคาแลว แตอตสาหกรรมกยงประสบกบเกณฑมาตรฐานและการตรวจสอบทซ าซอน ดงนนไทยควรเจรจาความรวมมอ หรอเรงใหการเจรจาความรวมมอในการจดตง one stop service ดานการตรวจสอบใหส าเรจลลวงโดยเรว

6. ในประเดนดานกฎถนก าเนดสนคา ถงแมจะเปนประโยชนแกผประกอบการแตผประกอบการบางสวนยงกงวลการเกด Spaghetti bowl effect ซงจะกอใหเกดตนทนทสงขนในการรวบรวมขอมลเพอการสงออกซงอาจท าใหไมไดรบประโยชนอยางเตมท

7. ผประกอบการกงวลการเจรจาในกรอบพหภาคกบประเทศออสเตรเลยและนวซแลนด โดยการเจรจาระดบทวภาคนาจะมความชดเจนและมความเปนไปไดมากกวา เนองจากพบวาทางออสเตรเลยมกเดนทางเพอเจรจากบประเทศอนๆ ในอาเซยนกอนใหยอมรบเงอนไข และมากดดนใหไทยตองยอมรบเงอนไขการตอรองเชนเดยวกบประเทศเหลานน เชนจากตวอยางทกลาวถงในอตสาหกรรมพลาสตกเรองผรบผดชอบออกใบรบรองคณภาพสนคา จงขอใหทางกรมเจรจาการคาฯ ระวงในเจรจาในลกษณะนดวย

8. ดานการสงเสรมการลงทน ทงจากไทยไปลงทนในออสเตรเลย และจากออสเตรเลยมาลงทนในประเทศไทย โดยประเดนการสงเสรมการลงทนในไทยนนควรเรงด าเนนการใหนกลงทนเหนประโยชนทชดเจน เพราะในปจจบนเงอนไขและขอเสนอยงดอยกวาของ BOI อยมากส าหรบการลงทนยงประเทศออสเตรเลยหรอนวซแลนดนน อาจดความไดเปรยบในแงการเปนแหลงสนแรและวตถดบทางการเกษตร เพอสงเสรมหรออ านวยความสะดวกแกนกลงทนไทยไปยงสองประเทศน

9. ทางหอการคาออสเตรเลยเหนวา ออสเตรเลยมความสามารถในการพฒนาผลตภาพแรงงาน การใหค าปรกษาทางธรกจ การธนาคาร เปนตน ซงความรวมมอระหวางกนในดานการถายทอดเทคโนโลยจงนาจะเปนผลดแกทงสองฝาย

10. การเจรจาผอนปรนในเรองของเกณฑภาษาและการรบรองดานความสามารถในการประกอบวชาชพ จะชวยให พอครว-แมครว และผประกอบการสปา สามารถไปประกอบอาชพในออสเตรเลยไดงายขน โดยการตอรองอาจเปนไปในรปแบบของการก าหนดผลภาษาตามลกษณะการเขาไปท างาน กลาวคอ หากเขาไปเปนเจาของกจการ ตองสอบ IELTS ใหไดในระดบ 5.5 แตหากตองการเขาไปเปนพอครวเพยงอยางเดยว กอาจผอนปรนระดบการทดสอบใหต าลงมา



11. ทางดานธรกจสปานน ประเทศไทยนาจะมศกยภาพในเชงรก กลาวคอ การไปเปดสถานบรการสปาในประเทศออสเตรเลยและนวซแลนด หากแตขาดการสนบสนนในการลงทนเชงรกเพอเปดตลาดในประเทศดงกลาว ดงนน จงควรมการใหขอมลกบผประกอบการทมศกยภาพจะเขาสตลาดออสเตรเลยได

12. ในเรองของการบรหารจดการนน การใหนกธรกจชาวออสเตรเลยและนวซแลนดเขามารวมมออาจสงผลดในแงของการถายทอดองคความรในการบรหารจดการใหกบธรกจคาปลกไทย ทงน การเขามาด าเนนงานของชาวออสเตรเลยอาจจ าเปนตองอยภายใตขอจ ากดหรอกฎระเบยบบางอยาง

13. การใหบรการทางดานสขภาพ และ Professional Service เชน แพทย พยาบาล ทนตแพทย สถาปนก นน การแลกเปลยนบรการดงกลาวยงคงเปนไปไดยาก เนองจากมาตรฐานทแตกตางกนมากในแตละพนท การจดท ามาตรฐานทเปนทยอมรบและเปนขอตกลงรวมจงเปนจดเรมตนทส าคญในการด าเนนการตอไป ซงในปจจบนยงคงอยในชวงการจดท ามาตรฐานดงกลาว และเปนไปไดอยางลาชา เนองจากความแตกตางทางดานมาตรฐานและวฒนธรรม

14. เนองจากบรการสขภาพไทยเปนทยอมรบของนกธรกจชาวออสเตรเลย ดงนน หากสามารถเจรจาใหการประกนสขภาพครอบคลมถงการรกษาพยาบาลในประเทศไทย จะชวยสงเสรมใหมการขยายตวในกลมบรการประเภทนมากยงขน เนองจากปจจบนชาวออสเตรเลยมประกนสขภาพแตตองรกษาภายในประเทศเทานน

15. ทางดานอตสาหกรรมทองเทยว ประเทศไทยอาจมขอไดเปรยบโดยการน าอตสาหกรรมทองเทยวมาเชอมโยงกบการบรการทางดานสขภาพ เนองจากประเทศไทยเปนทยอมรบในการใหบรการทงสองประเภท ดงนน การจดการทองเทยวเชงสขภาพอาจเปนตวกระตนใหนกทองเทยวจากตางชาตมาเทยวประเทศไทยมากยงขน

เขตการคาเสรอาเซยน – ออสเตรเลย – นวซแลนด รายการอางอง-1


รายการอางอง

ภาษาองกฤษ

Scollay, Robert and Trewin, Ray, 2006, “Australia and New Zealand Bilateral CEPs/FTAs with the ASEAN countries and their implication of the AANZFTA,” REPSF Project No.05/003. (http://www.aseansec.org/aadcp/repsf/docs/05-003-ExecutiveSummary.pdf)

New Zealand Ministry of Foreign Affairs and Trade (2011)Agreement Establishing the ASEAN-Australia-New Zealand-Free Trade Area(and Associated Instruments): National Interest Analysis (http://www.google.co.th/url?sa=t&rct=j&q=new%20zealand%20thailand%20national%20interest%20analysis&source=web&cd=5&ved=0CEAQFjAE&url=http%3A%2F%2Fwww.treasury.govt.nz%2Fpublications%2Finformationreleases%2Fris%2Fpdfs%2Fris-mfat-asean-mar09.pdf&ei=jHj1TsHDEcLWrQe2yqDnDw&usg=AFQjCNGaoKBYgyb_XqTcLC7AV7Q8JDfk2w&sig2=NQNB5liESh5Jw_7s69Msnw&cad=rja)

ภาษาไทย

สถาบนวจยนโยบายเศรษฐกจการคลง. 2551. โครงการศกษาวเคราะหผลกระทบตอประเทศไทยจากการ ท าความตกลงเขตการคาเสรระหวางอาเซยนกบออสเตรเลยและนวซแลนด เสนอตอกรมเจรจาการคาระหวางประเทศ กระทรวงพาณชย

ศนยวจยกสกรไทย ASEAN-AUSTRALIA-NEW ZEALAND FTA(AANZFTA): โอกาสและความทาทาย ใหมของธรกจไทย ธนาคารกสกรไทย ปท 3 ฉบบท 7 เดอนกรกฎาคม 2551

หอการคาไทย สภาหอการคาแหงประเทศไทย (2554) “การเจรจาจดท าความตกลงการคาเสรอาเซยน – ออสเตรเลย – นวซแลนด”http://www.thaichamber.org/scripts/detail.asp?nNEWSID=1178

http://www.aseansec.org/aadcp/repsf/docs/05-003-ExecutiveSummary.pdf

http://www.aseansec.org/aadcp/repsf/docs/05-003-ExecutiveSummary.pdf

http://www.google.co.th/url?sa=t&rct=j&q=new%20zealand%20thailand%20national%20interest%20analysis&source=web&cd=5&ved=0CEAQFjAE&url=http%3A%2F%2Fwww.treasury.govt.nz%2Fpublications%2Finformationreleases%2Fris%2Fpdfs%2Fris-mfat-asean-mar09.pdf&ei=jHj1TsHDEcLWrQe2yqDnDw&usg=AFQjCNGaoKBYgyb_XqTcLC7AV7Q8JDfk2w&sig2=NQNB5liESh5Jw_7s69Msnw&cad=rja






http://www.thaichamber.org/scripts/detail.asp?nNEWSID=1178

เขตการคาเสรอาเซยน – ออสเตรเลย – นวซแลนด รายการอางอง-2


ส านกโฆษก กระทรวงพาณชย (2554) “ผลการประชมรฐมนตรเศรษฐกจอาเซยน-ออสเตรเลย-นวซแลนด ครงท 16 วนท 13 สงหาคม 2554 ณ เมองมานาโด ประเทศอนโดนเซย” http://media.thaigov.go.th/pageconfig/viewcontent/viewcontent1.asp?pageid=471&parent=468&directory=1824&pagename=content2&contents=59629

http://media.thaigov.go.th/pageconfig/viewcontent/viewcontent1.asp?pageid=471&parent=468&directory=1824&pagename=content2&contents=59629

http://media.thaigov.go.th/pageconfig/viewcontent/viewcontent1.asp?pageid=471&parent=468&directory=1824&pagename=content2&contents=59629

Documents

รายงานฉบับสมบูรณ์ “โครงการ ......2.5 ประเด นท จะต องทบทวนหร อเจรจาต อ 2-21 บทท