รายงานการวจยในชนเรยน เรอง

การพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยน ระดบชนประถมศกษาปท 6 โดยการจดการเรยนร

ดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E

โดย มสวนด จเปยม

ครผสอนวชาวทยาศาสตร ชนป.๖

น าเสนอ

โรงเรยนอสสมชญแผนกประถม ปการศกษา ๒๕๕๗

ผลการตรวจสอบรายงานการวจย..........................................

บทท 1 บทน า

ภมหลง วทยาศาสตรมบทบาทส าคญและเกยวของกบทกคนทงในชวตประจ าวน และการท างานอาชพตางๆ ตลอดจนเทคโนโลย เครองมอ เครองใชและผลผลตตาง ๆ ทมนษยไดใชเพออ านวยความสะดวกในชวตและการท างานลวนเปนผลของการน าความรผสมผสานกบความคดสรางสรรคและศาสตรอนๆ วทยาศาสตรชวยใหมนษยไดพฒนาวธคด ทงความคดเปนเหตเปนผล คดสรางสรรค คดวเคราะหวจารณ มทกษะส าคญในการคนควาหาความร มความสามารถในการแกปญหาอยางเปนระบบ สามารถตดสนใจโดยใชขอมลทหลากหลาย และมประจกษพยานทตรวจสอบได วทเปนวฒนธรรมของโลกสมยใหมซงเปนสงคมแหงการเรยนร ดงนนทกคนจงจ าเปนตองไดรบการพฒนาใหรวทยาศาสตร เพอทจะมความร ความเขาใจในธรรมชาตและเทคโนโลยทมนษยสรางสรรคขน สามารถน าความรไปใชอยางมเหตผล สรางสรรค และมคณธรรม ความกาวหนาทางวทยาศาสตรมบทบาทตอการเปลยนแปลงสงคมและเศรษฐกจของประเทศ เหนไดวาประเทศทเจรญแลวมการพฒนาความรทางวทยาศาสตรอยางตอเนอง โดยมบทเรมตนของการพฒนานมาจากการศกษา (กณฑร เพชรทวพรเดช. 2550: 20 ) ประเทศไทยก าลงอยในยคของการปฏรปการศกษาซงถอเปนการเปลยนแปลงครงส าคญของประเทศและประชาชนคนไทย การเปลยนแปลงของยคสมยกอใหเกดแรงกดดนในทกๆดานของสงคมไทย ทงนเพราะปญหาในอดตทสงสมมาอยางยาวนานลวนมตนเหตมาจากความลาหลงในเรองการศกษา (ถวลย มาศจรส. 2544: ค าน า) การปฏรปการเรยนรใหมจะชวยพฒนาคนไทยใหเปนคน ทมความรคคณธรรม ตระหนกในคณคาของตนเอง ผ อน และสรรพสงทงหลาย (คณะอนกรรมการปฏรปการเรยนร. 2544: 6) อนาคตของประเทศไทยขนอยกบเดกและเยาวชน เพราะในโลกยคใหม การแขงขนขนอยกบความรและความสามารถของคนในชาต จงจ าเปนตองปฏรปการเรยนร เพอเสรมสรางศกยภาพของเยาวชนใหสามารถคดเปน ท าเปน มทกษะในการจดการ มคณธรรมและคานยมทดงาม และรกการแสวงหาความรอยางตอเนอง (รง แกวแดง. 2544: 11) หวใจของการปฏรปการศกษาคอ การปฏรปการเรยนร หวใจของการปฏรปการเรยนรคอการปฏรปจากการยดเนอหาวชา มายดนกเรยนเปนตวตงหรอ ทเรยกวา นกเรยนส าคญทสด (ประเวศ วะส. 2544: 5) ซงสอดคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 หมวดท 4 มาตราท 2 ทระบวา การจดการศกษาตองยดหลกวา นกเรยนทกคนมความสามารถเรยนร และพฒนาตนเองได และถอวานกเรยนส าคญทสด กระบวนการจดการศกษา ตองสงเสรมใหนกเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมศกยภาพและมาตรา 24 กระบวนการจดการเรยนร กลาววา ใหสถานศกษาและหนวยงานทเกยวของด าเนนการจดการศกษาโดยจดเนอหาสาระและกจกรรมใหสอดคลองกบความสนใจและความถนดของผ เรยนโ ดยค านงถงความแตกตางระหวางบคคล ฝกทกษะกระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณ และการประยกตความรมาใชเพอปองกนและแกไขปญหา (ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2545:13)

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ .ศ. 2551 เปนหลกสตรทมงพฒนาผ เรยนใหเปนคนด มปญญา มความสข มศกยภาพในการศกษาตอและประกอบอาชพ จงก าหนดความสามารถในการคดเปนหนงในจดมงหมายเพอใหเกดกบผ เรยน เมอจบการศกษาขนพนฐาน คอ มความร ความสามารถในการสอสาร การคดการแกปญหา การใชเทคโนโลย และมทกษะชวต และหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ .ศ. 2551 ของกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรไดก าหนดคณลกษณะของผ เรยนในรายวชาวทยาศาสตรโดยใชกรอบความคดในเรองการพฒนาการศกษาเพอเตรยมคนในสงคมแหงความรและสอดคลองกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 คอ ผ เรยนควรสามารถน าความรและกระบวนการทางวทยาศาสตรไปใชในการศกษา คนควาหาความรและแกปญหาอยางเปนระบบ การคดอยางเปนเหตเปนผล คดวเคราะห คดสรางสรรค และมจตวทยาศาสตร (กระทรวงศกษาธการ.2551) ประชาชนตองไดรบการศกษาดานความรทางวทยาศาสตรในโรงเรยนเปนอยางด รวมทงไดมโอกาสศกษาหาความรเพมเตมจากแหลงการเรยนรตางๆนอกหองเรยน

ในปจจบนการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรไมวาจะเปนระดบใดกตามครผสอนยงคงใหความส าคญกบเนอหามากกวากระบวนการใหผ เรยนไดแสวงหาความร ฝกการคดเปน ท าเปนและแกปญหาเปน เนองจากตองเตรยมนกเรยนใหมความพรอมทางดานเนอหาเพอรองรบการประเมนมาตรฐานการเรยนรจากหนวยงานตางๆ ท าใหนกเรยนไมสามารถน าความรทไดจากการเรยนไปใชในการประยกตแกปญหาทเกดขนในชวตประจ าของตนเองไดสงผลใหมผลสมฤทธทางการเรยนต า และไมเกดความคงทนในการเรยนร การจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E เปนรปแบบการจดการเรยนรทเนนการสบสอบหาความรไดพฒนาขนมาจากกจกรรมการสอนวทยาศาสตร ชาตร เกดธรรม (2545: 36) ไดใหความหมายของการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรวา เปนการจดการเรยนรทฝกใหผ เรยนรจกคนควาหาความร โดยใชกระบวนการทางความคด หาเหตผล ท าใหคนพบความร หรอแนวทางแกปญหาดวยตนเอง กระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E ประกอบดวย 5 ขนตอน (Bybee.1990; citing Lawson. 1995: 164 – 164) คอ การสรางความสนใจ (Engagement) การส ารวจและคนหา(Exploration) การอธบายและลงขอสรป (Explanation) การขยายความร (Elaboration) และการประเมน(Evaluation) จากล าดบขนตอนดงกลาวผ เรยนสามารถสรางความรโดยผานกระบวนการคดดวยตนเอง มการก าหนดประเดนปญหาหรอตงสมมตฐานขนตามวธการทางวทยาศาสตร แลวทดลองเพอตรวจสอบหรอสบคนหาค าตอบตามสมมตฐานนน ซงจากความหมายและล าดบขนตอนขางตนกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E เปนรปแบบหนงซงผ เรยนสามารถเปนศนยกลางของการเรยนร ไดใชกระบวนการคดอยางเปนระบบ มเหตผล มงใหผ เรยน รจกคดวเคราะห สงเคราะห แสวงหาความจรงจากการสบเสาะหาขอมล รจกการแกปญหาดวยตวเอง ซงเปนวธการสอนทเหมาะแกการน ามาพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนใหแกนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 6 เพอใหนกเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนทดขน เปนผ ทคดอยางมระบบ แกปญหาทเกดขนโดยใชหลกการของเหตและผล ซงจะชวยสงเสรมใหนกเรยนมคณลกษณะอนพงประสงคตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ.2542 คาดหวงไว

ความมงหมายของการวจย เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยระดบชนประถมศกษาปท 6 กอนและหลง

การจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E

ความส าคญของการวจย ผลของการวจยในครงน เปนประโยชนแกคร ผ ทเกยวของกบการจดกจกรรมการเรยนการสอนใหแกนกเรยน

เพอน าไปใชในการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของผ เรยนใหดขน รวมทงผ ทสนใจสามารถน าไปประยกตใชในการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนในรายวชาอนๆทตองการจะใหเกดแกผ เรยนได

ขอบเขตของการวจย

ประชากรทใชในการวจย ประชากรทใชในการวจยครงนเปนนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนอสสมชญแผนกประถม

แขวงยานนาวา เขตสาทร กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 จ านวน 10 หองเรยน รวม 430 คน

กลมตวอยางทใชในการวจย กลมตวอยางทใชในการวจยครงนเปนนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนอสสมชญแผนกประถม แขวงยานนาวา เขตสาทร กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 จ านวน 1 หองเรยน รวม 43 คน โดยใชการสมอยางงาย

ระยะเวลาทใชในการวจย ผวจยด าเนนการทดลองในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 ใชเวลาในการทดลอง 15 คาบ คาบละ 50

นาท สปดาหละ 2 คาบ รวมทงสน 8 สปดาห ด าเนนการทดลองในชวโมงเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนกลมตวอยาง

เนอหาทใชในการวจย เนอหาทใชในการวจยเปนเนอหากลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ระดบชนประถมศกษาปท 6 ตามหลกสตร

แกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เรอง สารและสมบตของสาร

ตวแปรทใชในการวจย 1. ตวแปรอสระ ไดแก การจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E 2. ตวแปรตาม ไดแก ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 6

นยามศพทเฉพาะ 1. ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร หมายถง ความสามารถในการเรยนรวชาวทยาศาสตรของ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 เรอง สารและสมบตของสาร โดยพจารณาจากคะแนนทไดจากการท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรทผ วจยสรางขน โดยวดความสามารถดานตาง ๆ ดาน คอ

1.1 ดานความร ความจ า หมายถง ความสามารถในการระลกสงทเคยเรยนมาแลวเกยวกบขอเทจจรง ขอตกลง ค าศพท หลกการ และทฤษฎทางวทยาศาสตร

1.2 ดานความเขาใจ หมายถง ความสามารถในการอธบายความหมาย ขยายความและแปลความรโดยอาศยขอเทจจรง ขอตกลง ค าศพท หลกการ และทฤษฎทางวทยาศาสตร

1.3 ดานการน าไปใช หมายถง ความสามารถในการน าความร วธการทางวทยาศาสตร ไปใชในสถานการณใหมทแตกตางกนออกไป หรอสถานการณใหมทแตกตางออกไป หรอสถานการณ ทคลายคลงกนโดยเฉพาะอยางยงการน าไปใชในชวตประจ าวน

1.4 ดานทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร หมายถง ความสามารถของบคคลในการ สบเสาะหา ความรโดยผานการปฏบตและฝกฝนความคดอยางมระบบจนเกดความคลองแคลว ช านาญ สามารถเลอกใชกจกรรมตาง ๆ ไดอยางเหมาะสม ส าหรบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรประกอบดวยทกษะการสงเกต ทกษะการค านวณ ทกษะการจ าแนกประเภท ทกษะการลงความเหน จากขอมล ทกษะการจดกระท าสอความหมายขอมล ทกษะการก าหนดและควบคมตวแปร ทกษะการตงสมมตฐาน ทกษะการทดลอง และทกษะการตความหมายขอมลและลงขอสรป

2. แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร หมายถง ชดของขอค าถามทผวจยสรางขนเพอใชวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ของนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 6 ลกษณะของแบบทดสอบเปนแบบปรนยชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ านวน 40 ขอ ซงมวตถประสงคเพอวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 6 หลงไดรบการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E โดยแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรกอนการทดลองและหลงการทดลองจะเปนชดเดยวกนเพยงแตเรยงขอสลบกน

3. แผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E หมายถง แผนการจดการ เรยนรทผวจยสรางขนเพอใชพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ของนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 6 โดยในการแผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E ประกอบดวย 5 ขนตอน คอ ขนน า ขนจดกจกรรมใหผ เรยนเขาถงความร ขนตรวจสอบความเขาใจของผ เรยน ขนประยกตใชความร และขนสรปและแลกเปลยนเรยนร

4. การจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E หมายถง การจดการเรยนรทเนนใหผ เรยนเปนศนยกลางของการปฏบตกจกรรม สงเสรมใหผ เรยนศกษาคนควาสบหาความรทางวทยาศาสตร อยางม

เหตผลดวยตนเอง ผสอนมหนาทจดบรรยากาศการสอนใหเออตอการเรยนร ผ เรยนน าองคความรใหมเชอมโยงสงทเรยนรเขากบประสบการณหรอความรเดม โดยผานการอภปรายและประเมนผลรวมกน ประกอบดวย

4.1 ขนน า หมายถง ผสอนตงค าถามกระตนใหผ เรยนเกดความสนใจ อยากรอยากเหนสงทจะเรยนรใน หวขอใหม โดยผ เรยนและผสอนรวมกนศกษาหวขอเรอง หรอประเดนปญหาจากเหตการณ สถานการณตางๆซงมรายละเอยดอยในเนอหาของบทเรยน ผ เรยนแบงกลมศกษาแนวทางของปญหาดวยการตงสมมตฐานหรอคาดคะเนค าตอบลวงหนา

4.2 ขนจดกจกรรมใหผ เรยนเขาถงความร หมายถง ผสอนใหขอมลเกยวกบสงทผ เรยนควรทราบจาก แหลงการเรยนรตางๆ ตอจากนนใหผ เรยนไดลงมอปฏบตกจกรรมเพอใหเกดการเรยนรดวยตนเอง พรอมบนทกผลการท ากจกรรมลงในใบงานหรอแบบฝกทผสอนแจกให

4.3 ขนตรวจสอบความเขาใจของผ เรยน หมายถง การทผ เรยนน าเสนอผลหรอความรทไดรบจากการท ากจกรรมฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรทผสอนจดขน อธบายเนอหาสาระส าคญ ผ เรยนสรปความสมพนธของสงตางๆ ในรปของแนวคดรวบยอดหรอมโนทศน (Concept) โดยการกลาวน าเสนอในชนเรยน

4.4 ขนประยกตใชความร หมายถง ผ เรยนน าความรทไดจากการเรยนและการท ากจกรรมฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรมาดดแปลงหรอคดตอยอดจากสงทตนเองไดเร ยนรเปนสงใหมเพอพฒนาทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

4.5 ขนสรปและแลกเปลยนเรยนร หมายถง ผสอนและผ เรยนประเมนผลการสบเสาะหาความรจาก หวขอทผ เรยนคนพบจากการท ากจกรรมเพอฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ผ เรยนประเมนผล การน าเสนอแนวคดรวบยอดของกลมตนเองใหแกผสอนและผ เรยนกลมอนทราบในรปแบบตางๆเพอใหเกดการแลกเปลยนเรยนรกบผ เรยนกลมอนเพอชวยใหเกดความคงทนในการเรยนร กรอบแนวคดในการท าวจย สมมตฐานของการวจย นกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 6 มผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรสงขนเมอใชการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E

ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยน

ระดบชนประถมศกษาปท 6

การจดการเรยนรดวยกระบวนการ สบเสาะหาความรแบบ 5E

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการวจยครงน ผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ และไดน าเสนอตามหวขอ

ตอไปน 1. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E

1.1 ความเปนมาของรปแบบการสบเสาะหาความร 1.2 ทฤษฎทสนบสนนรปแบบการสบเสาะหาความรแบบ 5E 1.3 ความหมายของการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E 1.4 ประเภทของรปแบบกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E

1.5 บทบาทครและนกเรยนในการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E 1.6 การจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E ส าหรบครในชนเรยน 1.7 ขอด และขอจ ากด ของวธจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E

1.8 งานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E 2. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

2.1 ความหมายของทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 2.2 ประเภทและลกษณะของทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 2.3 การประเมนผลทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 2.4 การสรางขอสอบเพอวดทกษะกระบวนการทางวทยาสาสตร 2.5 งานวจยทเกยวของกบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร

1. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหา ความรแบบ 5E

1.1 ความเปนมาของรปแบบการสบเสาะหาความร คารพส (Lawson. 1995: 134 – 139; citing Karpus. 1967) ซงน าเสนอรปแบบวงจร

การเรยนร เพอใชปรบปรงหลกสตรในการจดการเรยนการสอนในสหรฐอเมรกา (Science Curriculum improvement study program : SCIS) มกจกรรม 3 ขนตอน ดงน

1. ขนส ารวจ (Exploration) 2. ขนสราง (Invention) 3. ขนคนพบ (Discovery)

วงจรการเรยนรทกลาวมาทง 3 ขนตอนม 2 ขนตอนเทานนทมชอแตกตางกน แตค าอธบายใกลเคยงกน ในแตละขนตอนมสาระส าคญ ดงน (Lawson. 1995: 134 – 139)

1. ขนส ารวจ (Exploration phase) เปนขนทนกเรยนเปนผปฏบตกจกรรมโดยการสงเกต ตง ค าถามและคดวเคราะห ส ารวจหรอทดลอง เกบรวบรวมขอมล จดบนทก โดยอาจปฏบตกจกรรมเปนรายบคคลหรอเปนกลมเลก ครมบทบาทเปนผอ านวยความสะดวก คอ สงเกต ตงค าถามเพอกระตนและชแนะการเรยนรของนกเรยน เพอใหนกเรยนคนพบหรอสรางมโนทศนดวยตนเอง

2. ขนแนะน าค าส าคญ/ขนสรางมโนทศน/ขนไดมาซงมโนทศน (Term introduction/concept formation / concept acquisition) เปนขนทครมบทบาทสงโดยตงค าถามกระตนและชแนะใหนกเรยนคดเชอมโยงสงทไดปฏบตในขนส ารวจ โดยครแนะน าและอธบายค าศพททส าคญของมโนทศนนนๆ เพอใหนกเรยนจดเรยบเรยงความคดใหม ขนนครและนกเรยนมปฏสมพนธกนเพอคนหามโนทศนจากขอมลและการสงเกตในขนส ารวจ

3. ขนประยกตใชมโนทศน (Concept application phase) เปนขนทครกระตนใหนกเรยนน า มโนทศนทคนพบ หรอเกดการเรยนรแลวมาประยกตใชในสถานการณใหมหรอปญหาใหมอนจะท าใหนกเรยนขยายความเขาใจมโนทศนนนๆ มากยงขน

เบอรแมน (Abruscato. 1996: 37; citing Barman. 1989) ไดดดแปลงและพฒนาวงจรการเรยนรออกเปน 4 ขนตอน ไดแก

1. ขนส ารวจ (Exploration phase) 2. ขนแนะน ามโนทศน (Concept introduction phase) 3. ขนประยกตใชมโนทศน (Concept application phase) 4. ขนประเมนผลและอภปราย (evaluation and discussion phase)

มาตน และคณะ (Martin. 1994: 193) ไดปรบปรงวงจรการเรยนรของบารแมน ไดแก 1. ขนส ารวจ (Exploration phase) 2. ขนอธบาย (Explanation phase) 3. ขนขยายมโนทศน (Expansion phase) 4. ขนประเมนผล (Evaluation phase)

บบ และคณะ (Bybee. 1990; citing Lawson. 1995: 164 – 164) นกพฒนาหลกสตรจากหนวยงานทเกยวของกบการศกษาของประเทศสหรฐอเมรกา ไดเสนอรปแบบของวงจรการเรยนรแบบ 5E ซงม 5 ขนตอน ดงน

1. ขนสรางความสนใจ (Engagement) เปนขนตอนสรางความสนใจ ใหนกเรยนเกดความอยากร อยากเหน กระตนใหนกเรยนตงค าถาม ก าหนดประเดนปญหาทจะศกษา

2. ขนส ารวจคนหา (Exploration) เปนขนตอนในการตรวจสอบปญหา ด าเนนการส ารวจสอบ สบคนและรวบรวมขอมล โดยการวางแผนการส ารวจตรวจสอบ ลงมอปฏบต เชน การสงเกตการวด ทดลอง และรวบรวมขอมล

3. ขนอธบายและลงขอสรป (Explanation) เปนขนตอนในการวเคราะห และจดกระท าขอมลใน รปตาราง กราฟ แผนภาพ เปนตน สรปผลและอภปรายผลการทดลอง

4. ขนขยายความร (Elaboration) เปนขนตอนในการประยกตใชสญลกษณ นยามค าอธบายและ ทกษะไปสสถานการณใหม

5. ขนประเมนผล (Evaluation) เปนขนตอนในการประเมนผลการเรยนรของนกเรยนโดยครและ นกเรยนมสวนรวมในการประเมน

จากนนสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (2546: 44 – 45) ไดด าเนนการพฒนาหลกสตรการเรยนการสอน โดยใชพฒนากระบวนการเรยนรมาตามล าดบ ในระยะแรกเนนการใชกระบวนการสบเสาะหาความร แตก าหนดแนวการท ากจกรรมคอนขางมาก ใหนกเรยนไดมโอกาสฝกคดตาม ระยะตอมาพฒนาใหมปญหาปลายเปด ใหนกเรยนไดคดวางแผนออกแบบการทดลอง และลงมอปฏบต ฝกคนควาตรวจสอบดวยความคดของตนเองมากขน การพฒนากระบวนการเรยนรในระยะตอมาคอ กจกรรมโครงงานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ซงเปนกจกรรมขนสดยอดทนกเรยนเปนผระบปญหาหรอค าถาม ตามความสนใจของตนเองหรอของกลม แลววางแผนวธการทจะแกปญหาดวยการสรางทางเลอกทหลากหลายโดยใชความร และกระบวนการทางวทยาศาสตรทเรยนรมา มการตดสนใจเลอกทางเลอกทเหมาะสมในการแกปญหา ลงมอปฏบต และประเมนผลการแกปญหา สรปเปนความรใหมและไดพฒนาตอมา เพอใชในการจดการเรยนรวทยาศาสตร ส าหรบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน ซงประกอบดวย 5 ขนตอน คอ

1. การสรางความสนใจ (Engagement) เปนการน าเขาสบทเรยนหรอเรองทสนใจ ซงอาจเกดขน เองจากเรองทสงสย จากความสนใจของตวนกเรยนเอง หรอเกดจากการอภปรายภายในกลมเรองทนาสนใจอาจมาจากเหตการณทก าลงเกดขนในชวงเวลานน หรอเปนเรองทเชอมโยงกบความรเดมทเพงเรยนมาแลว เปนตวกระตนใหนกเรยนสรางค าถาม ก าหนดประเดนทจะศกษา ในกรณทยงไมมประเดนทนาสนใจ ครอาจใหศกษาจากสอตางๆ หรอเปนผกระตนดวยการเสนอประเดนขนมากอน แตไมควรบงคบใหนกเรยนยอมรบประเดนทครก าลงสนใจเปนเรองทจะใชศกษา เมอมค าถามทนาสนใจและนกเรยนสวนใหญยอมรบใหเปนประเดนทตองการศกษา จงรวมกนก าหนดขอบเขตและแจกแจงรายละเอยดของเรองทศกษาใหมความชดเจนยงขน อาจรวมทงการรวบรวมความร ประสบการณเดมหรอความรจากแหลงตางๆ ทจะชวยใหน าไปสความเขาใจเรอง หรอประเดนทจะศกษามากขน และมแนวทางในการส ารวจตรวจสอบอยางหลากหลาย

2. การส ารวจและคนหา (Exploration) เมอท าความเขาใจในประเดนหรอค าถามทสนใจศกษา อยางถองแทแลวใหมการวางแผนก าหนดแนวทางในการส ารวจตรวจสอบตงสมมตฐาน ก าหนดทางเลอกทเปนไปได ลงมอปฏบต เพอรวบรวมขอมล ขอสนเทศ หรอปรากฏการณตางๆ วธการตรวจสอบท าไดหลายวธ เชน ท าการทดลอง ท ากจกรรมภาคสนาม การใชคอมพวเตอร เพอชวยในการสรางสถานการณจ าลอง การศกษาหาขอมลจากเอกสารอางองหรอแหลงขอมลตางๆ เพอใหไดมาซงขอมลอยางเพยงพอทจะน าไปใชในขนตอไป

3. การอธบายและลงขอสรป (Explanation) เมอไดขอมลอยางเพยงพอตอการส ารวจตรวจสอบ

แลว จงน าขอสนเทศทไดมาวเคราะห แปลผล สรปผล และน าเสนอผลทไดในรปตางๆ เชน บรรยายสรป สรางแบบจ าลองทางคณตศาสตร หรอวาดรป สรางตาราง ฯลฯ การคนพบในขนนเปนไปไดหลายทาง เชน สนบสนนสมมตฐานทตงไว โตแยงกบสมมตฐานทตงไวหรอไมเกยวของกบประเดนทก าหนดไว แตผลทไดจะอยในรปแบบใดกสามารถสรางความรและชวยใหเกดการเรยนรได

4. การขยายความร (Elaboration) เปนการน าความรทสรางขนไปเชอมโยงกบความรเดมหรอ แนวคดทไดคนควาเพมเตมหรอน าแบบจ าลองหรอขอสรปทไดไปใชอธบายสถานการณหรอเหตการณอนๆ ถาใชอธบายเรองตางๆ ไดมากแสดงวาขอจ ากดนอย ซงจะชวย เชอมโยงกบเรองตางๆ ท าใหเกดความรกวางขวางขน

5. การประเมนผล (Evaluation) เปนการประเมนการเรยนรดวยกระบวนการตางๆ วานกเรยนม ความรอะไรบาง อยางไร มากนอยเพยงใด จากนนจงน าความรไปประยกตใชในเรองอนๆ การน าความรและแบบจ าลองไปใชอธบายหรอประยกตใชกบเหตการณหรอเรองอนๆ จะน าไปสขอโตแยงหรอขอจ ากด ซงจะกอใหเกดประเดนหรอค าถาม หรอปญหาทตองการส ารวจตรวจสอบตอไป ท าใหเกดกระบวนการทตอเนองกนไปเรอยๆ จงเรยกวา Inquiry cycle กระบวนการสบเสาะหาความร จงชวยใหผ เรยนเกดการเรยนรทงเนอหา หลกการ และทฤษฎ ตลอดจนการลงมอปฏบต เพอใหไดความรซงจะเปนพนฐานในการเรยนรตอไป

จากทกลาวมาขางตนสรปไดวา ในการจดการเรยนรโดยวงจรการเรยนร 5E เปนรปแบบการเรยนการสอน หนงทผ เรยนไดสมผสและมปฏสมพนธกบสงแวดลอม เพอน าประสบการณใหม ปรบใหเขากบประสบการณเดม หรอสรางองคความรใหมดวยตนเอง โดยมครคอยชวยเหลอ และอ านวยความสะดวก ซงในการท าวจยครงนผวจยไดใชการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E ซงประกอบดวย 5 ขนตอน คอ ขนน า ขนจดกจกรรมใหผ เรยนเขาถงความร ขนตรวจสอบความเขาใจของผ เรยน ขนประยกตใชความรและขนสรปแลกเปลยนเรยนร 1.2 ทฤษฎทสนบสนนรปแบบการสบเสาะหาความรแบบ 5E

รปแบบการเรยนการสอน 5E เปนการจดการเรยนร เพอใหนกเรยนสรางความรดวยตนเองมพนฐานมาจากทฤษฎคอนสตรคตวสต (Constructivism) โดยมรากฐานส าคญมาจากทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจต (Piaget’s Theory of Cognitive Development) ซงอธบายวา พฒนาการทางเชาวปญญาของบคคลมการปรบตวทางกระบวนการดดซม (Assimilation) และกระบวนการปรบโครงสรางทางปญญา (Accommodation)พฒนาการเกดขนเมอบคคลรบและซมทราบขอมลหรอประสบการณเขาไปสมพนธกบความรหรอโครงสรางทางปญญาทมอยเดมหากไมสามารถสมพนธกนไดจะเกดภาวะไมสมดลขน (Disequilibrium) บคคลจะพยายามปรบสภาพใหอยในสภาวะสมดล (Equilibrium) โดยใชกระบวนการปรบโครงสรางทางปญญา เพยเจต เชอวา คนทกคนจะมพฒนาเชาวปญญาเปนล าดบขนจากการมปฏสมพนธและประสบการณกบสงแวดลอมตามธรรมชาต และประสบการณทเกยวกบการคดเชงตรรกะ และคณตศาสตร รวมทงการถายทอดความรทางสงคม วฒภาวะและกระบวนการพฒนาความสมดลของบคคลนน (ทศนา แขมณ. 2545: 90 – 91)

การจดการเรยนการสอนตามแนวคอนสตรคตวสตใหผ เรยนสรางความรโดยผานกระบวนการคด ดวยตนเอง โดยผสอนไมสามารถปรบเปลยนโครงสรางทางปญญาของผ เรยนได แตผสอนสามารถชวยผ เรยนปรบเปลยนโครงสรางทางปญญาได โดยจดสภาพการณใหผ เรยนเกดความขดแยงทางปญญาหรอเกดภาวะไมสมดล ซงเปนภาวะทประสบการณใหมไมสอดคลองกบประสบการณเดม ผ เรยนตองพยายามขอมลใหมกบประสบการณเดมทมอยเดม แลวสรางเปนความรใหม (พมพนธ เดชะคปต; และพเยาว ยนดสข. 2548: 24) ทกลาววา แนวคดคอนตรคตวสต เปนกระบวนการพฒนาสตปญญาทผ เรยนมบทบาทในการเรยนรของตนเอง โดยพยายามคนพบความรจากการตรวจสอบขอมลทขดแยงกบความรเดม กระบวนการสรางความรเปนไปอยางตอเนอง ทงการดดซมและการปรบขยายขอมลกลายเปนความรใหมทมความซบซอนขน

การสรางความรเปนกระบวนการเชอมโยงขอมลใหมกบโครงสรางความรเดม ซง อทคนสนและ ชฟฟน (Mintzes; et al. 1977: 421; citing Atkinson Shiffrin. 1968) เสนอขนตอนของการสรางความรไว ดงน

1. เรมจาการการรบรผานประสามสมผสทงหา ไดแก การสมผส การไดยน การมองเหนการดม กลน และการชมรส ขอมลตางๆ ทผ เรยนใสใจจะเคลอนยายเขาสความจ าระยะสน ม 2 อยาง คอ การรจก และการใสใจ

2. การเรยกคนความรทจดเกบอยในความจ าระยะยาว การจดเกบความรเกยวของกบการกระตน มโนทศนทเกยวของกบความจ าระยะยาวและมโนทศนทถกกระตนนจะลดความยาวของเครอขายมโนทศนทเกยวของลงมโนทศนทถกกระตนกจะถกเรยกเขาสความจ าระยะสน

3. การเชอมโยงระหวางขอมลทไดจากการรบรผานประสาทสมผสกบขอมลทเปนความรเดม ใน การเชอมโยงขอมลนนเปนการอธบาย การแปลความหมาย การประเมน การเปรยบเทยบและการโตแยงขอมลใหมกบความรเดมท าใหเกดการดดซมและการปรบโครงสรางทางความคด

จากทกลาวมาขางตนสรปไดวา การจดกจกรรมการเรยนรโดยใชรปแบบการเรยนการสอน 5E นน มพนฐานมาจากทฤษฎคอนสตรคตวสต (Constructivism) ซงมรากฐานมาจากทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของเพยเจต โดยมผ เรยนไดรบขอมลหรอประสบการณใหมๆ จะเกดการซมซบเขาสโครงสรางทางความคดทมอย แตถาโครงสรางทางความคดทมอยไมสอดคลองกบประสบการณ หรอขอมลนนๆ จะท าใหเกดภาวะไมสมดล จากนนผ เรยนจะคอยๆ ปรบเปลยนโครงสรางทางความคดเขาสสภาวะสมดลอกครง

รปแบบการเรยนการสอน 5E เปนรปแบบการเรยนการสอนทมพนฐานมาจากทฤษฎคอนสตรคตวสต (Constructivism) ซงมรากฐานมาจากทฤษฎพฒนาการทางสตปญญาของ เพยเจต จงเปนรปแบบการเรยนการสอนทเนนการสบสอบ ประกอบไปดวย 5 ขนตอนตามล าดบ ซงนกการศกษาและองคกรทางการศกษาไดอธบายขนตอนการสอนตามรปแบบการเรยนการสอน 5 E ไว ดงน

ลอรสน (Bybee. 1999; citing Lawson. 1995: 164 – 165) นกพฒนาหลกสตรจากหนวยงานทเกยวของกบการศกษาและการจดท าหลกสตรชววทยา (Biological Science CurriculumStudy : BSCS) ของประเทศสหรฐอเมรกา ไดอธบายขนตอนการสอนตามรปแบบการเรยนการสอน 5E ซงม 5 ขนตอน ไวดงน

1. การสรางความสนใจ (Engagement) เปนขนตอนสรางความสนใจ ใหนกเรยนอยากรอยาก เหน กระตนใหนกเรยนตงค าถาม ก าหนดประเดนปญหาทจะศกษา

2. การส ารวจและคนหา (Exploration) เปนขนตอนในการตรวจสอบปญหาด าเนนการส ารวจ ตรวจสอบสบคนและรวบรวมขอมล โดยการวางแผนการส ารวจตรวจสอบ ลงมอปฏบต เชน การสงเกต การวด ทดลอง และการรวบรวมขอมล

3. การอธบายและลงขอสรป (Explanation) เปนขนตอนในการวเคราะห และจดกระท าขอมลใน รปตาราง กราฟ แผนภาพ เปนตน สรปผลและอภปราบผลการทดลอง

4. การขยายความร (Elaboration) เปนขนตอนในการประยกตใชสญลกษณ นยามค าอธบายและ ทกษะ ไปสสถานการณใหม

5. การประเมนผล (Evaluation) เปนขนตอนในการประเมนผลการเรยนรของนกเรยน โดยครและ นกเรยนมสวนรวมในการประเมน

1.3 ความหมายของการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E กระทรวงศกษาธการ ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต (2545: 37) ไดใหความหมายของการสอน

แบบสบเสาะหาความรไววา เปนวธสอนทเนนความส าคญทผ เรยนเปนส าคญวธการสอนน เปนการใหผ เรยนเปนศนยกลางของการปฏบตกจกรรมการเรยนการสอนอยางแทจรงโดยผ เรยนคนควาใชคว ามสามารถในการเรยนรดวยตนเอง ใหเปนคนชางสงเกต ชางสงสย และพยามยามหาขอสรปจนในทสดจะเกดความคดรวบยอดในเรองทศกษานน การสอนแบบสบเสาะหาความรน ครผสอนมหนาทเปนผสนบสนน ชแนะ ชวยเหลอ ตลอดจนแกปญหาทอาจเกดขนระหวางการเรยนการสอน

ชาตร เกดธรรม (2545: 36) ไดใหความหมายของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรไววา เปนการ จดการเรยนรทฝกใหนกเรยนรจกคนควาหาความร โดยใชกระบวนการทางความคดหาเหตผล ท าใหคนพบความร หรอแนวทางแกปญหาทถกตองดวยตนเอง โดยผสอนตงค าถามประเภทกระตนใหนกเรยนใชความคด หาวธการแกปญหาไดเอง สามารถน าการแกปญหามาใชประโยชน ในชวตประจ าวนได

สวทย มลค า และ อรทย มลค า (2545: 57) ใหความหมายของการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรวา หมายถง การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร หมายถง กระบวนการเรยนรทเนนการพฒนาความสามารถในการแกปญหาดวยวธการฝกใหผ เรยนรจกศกษาคนควาหาความร โดยผสอนตงค าถามกระตนใหผ เรยนใชกระบวนการทางความคด หาเหตผลจนคนพบความรหรอแนวทางในการแกไขปญหาทถกตองดวยตนเอง สรปเปนหลกการ กฏเกณฑหรอสามารถน าไปประยกตใชประโยชนในการควบคมปรบปรงเปลยนแปลงหรอสรางสรรคสงแวดลอมในสภาพการณตางๆ ไดอยางกวางขวาง

การจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E เปนการจดกจกรรมทจะท าใหผ เรยนพยายามสรางความรใหม โดยอาศยฐานความรเดมเปนการฝกใหนกเรยนเรยนร โดยการสรางองคความรดวยตนเองเพราะการทผ เรยนสรางความรดวย

ตนเอง จะท าใหผ เรยนเหนความส าคญและเขาใจความรนนดยงขนมากกวาทครจะเปนเพยงผบอกและบรรยาย เพราะผ เรยนไมไดลงมอปฏบตเอง

1.4 ประเภทของรปแบบกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E คารน และ ซนด (พมพนธ เดชะคปต. 2544: 58 – 59; อางองจาก Carin; & Sund. 1980) ไดแบงประเภท

การจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร 3 ประเภท โดยใชบทบาทของครและนกเรยนเปนเกณฑดงนคอ 1. วธใหนกเรยนท างานหรอปฏบตการทดลอง /ปฏบตกจกรรม (Student Exercise) หรอ (Guided

Discovery) เปนการจดการเรยนรทครเปนผก าหนดปญหา วางแผนการทดลองเกบรวบรวมขอมล เตรยมอปกรณ เครองมอไวเรยบรอย นกเรยนมหนาทปฏบตการทดลองท ากจกรรมตามแนวทางทก าหนดไว ซงอาจเรยกวาเปนวธสบสอบทมค าแนะน าปฏบตการหรอกจกรรมส าเรจรป (Structured Laboratory) ล าดบขนตอนการจดการเรยนรของวธน คอ

1.1 ขนน าเขาสบทเรยน ครเปนผอภปรายโดยตงปญหาเปนอนดบแรก 1.2 ขนอภปรายกอนท ากจกรรมการทดลอง อาจจะเปนการตงสมมตฐานครอธบายหรอให

ค าแนะน าเกยวกบอปกรณทจะใชในการทดลองวามวธการอยางไร จงจะไมเกดอนตรายและมขอควรระวงในการทดลองแตละครงอยางไรบาง

1.3 ขนท าการทดลองเกบรวบรวมขอมล นกเรยนเปนผลงมอกระท าการทดลองเองท ากจกรรม พรอมทงบนทกผลการทดลอง

1.4 ขนอภปรายหลงการทดลอง เปนขนของการน าเสนอขอมล และสรปผลการทดลอง ในตอนนคร ตองน าการอภปรายโดยใชค าถาม เพอน านกเรยนไปสขอสรป เพอใหไดแนวคดหรอหลกเกณฑทส าคญของบทเรยน

2. วธสบสอบทครเปนผวางแผน (Teacher Planned Investigation) หรอ (Less Guided Discovery) เปนวธสบสวนทครเปนผก าหนดปญหาแตใหนกเรยนหาวธการแกปญหาดวยตนเอง โดยเรมตงแตการตงสมมตฐาน วางแผนการทดลอง ท าการทดลองจนถงสรปผลการทดลอง โดยมครเปนผอ านวยความสะดวก ซงอาจเรยกวธนวา การจดการเรยนรแบบไมก าหนดแนวทาง (Unstructured Laboratory) ล าดบขนตอนของการจดการเรยนรวธนคอ

2.1 สรางสถานการณหรอปญหา ซงอาจท าโดยการใชค าถาม ใชสถานการณจรงโดยการสาธตเพอ เสนอปญหา ใชภาพปรศนา หรอภาพยนตรเพอเสนอปญหา

2.2 นกเรยนนกวางแผนแกปญหา โดยครเปนผแนะแนวทาง ระบแหลงความร 2.3 นกเรยนด าเนนการแกปญหาตามแผนทวางไว 2.4 รวบรวมขอมล วเคราะหขอมล และสรปผลการแกปญหาดวยตนเอง โดยมครเปนผดแลรวม

การอภปรายเพอใหไดความรทถกตองสมบรณ 3. วธสบสอบทนกเรยนเปนผวางแผนเอง (Student planned Investigation) หรอ(Free Discovery) เปน

วธการทนกเรยนเปนผก าหนดปญหาเอง วางแผนการทดลองเอง เกบขอมลด าเนนการทดลองเกบขอมล ตลอดจน

สรปผลดวยตวนกเรยนเอง วธนนกเรยนมอสระเตมทในการศกษาความสนใจ ครเปนเพยงผกระตนเทานน ซงอาจเรยกวา วธสบเสาะแบบอสระ (Free Discovery) วธนครอาจใชค าถามเพอกระตนใหนกเรยนก าหนดปญหาดวยตวเอง ดงท คารน และ ซนด ไดยกตวอยางปญหาทครถามนกเรยน เชน

3.1 ถานกเรยนเปนครและก าลงสนใจเลอกหาขอทจะศกษาในภาคเรยนน นกเรยนคดวาจะศกษา เรองอะไร

3.2 ปญหาส าคญของชมชนเราทนกเรยนสนใจศกษามอะไรบาง 3.3 เมอนกเรยนประสบปญหาในชมชนของเรา เชน ปญหามลพษ นกเรยนตองการอภปราย

เกยวกบอะไร ลองสใหเพอนฟงบาง 3.4 นกเรยนไดเรยนเรองของเกลอ แสง ความรอน รงส พฤตกรรมของสตวแลวมปญหาใดเกยวกบ

เรองเหลานทนกเรยนสนใจจะศกษา อาจศกษาเปนรายบคคล หรอเปนกลมกได วรยทธ วเชยรโชต (สวทย มลค า; และ อรทย มลค า. 2545: 137; อางองจาก วรยทธ วเชยรโชต. 2524) ได

อธบายการสอนแบบสบเสาะหาความร โดยแบงออกเปน 3 ประเภท คอ 1. Passive Inquiry การสอนแบบนผสอนจะเปนผถามน า โดยมผ เรยนเปนฝายตอบเปนสวนใหญ

แตผสอนกจะพยามยามกระตนเตอนใหผ เรยนไดตงค าถามอยเสมอสรป คอ ผสอนจะเปนผตงค าถาม 90% ผ เรยนจะเปนผตงค าถาม 10% การสอนประเภทนเหมาะส าหรบการเรมสอนแบบสบสวนเปนครงแรก หรอในชวง 3 เดอนแรก เพราะผ เรยนในระบบการศกษาไทยยงไมคนเคยกบการเปนผซกถามผสอน

2. Combined Inquiry การสอนแบบนทงผสอนและผ เรยนเปนผถามค าถาม คอ ผสอนจะเปนผ ตงค าถาม 50% และผ เรยนจะเปนผตงค าถาม 50% การสอนชนดนใชในโอกาสทผ เรยนเรมคนเคยกบการซกถามผสอนมากขน ซงจะเปนชวงทผสอนไดฝกผ เรยนใหตงค าถามแบบสบสวนมานานประมาณ 3 เดอน ขอควรระวงในการสงเสรมใหผ เรยนตงค าถามคอใหผ เรยนคดกอนการถามผ สอนและหลกส าคญคอ ผสอนพยายามไมใหค าตอบแตจะสงเสรมหรอถามตอ เพอใหผ เรยนคนพบค าตอบดวยตนเองเปนสวนใหญ

3. Active Inquiry การสอนแบบนผ เรยนจะเปนผถามและตอบเปนสวนใหญ ผสอนมหนามแนะ แนว หรอเนนจดส าคญทผ เรยนมองขามไปโดยไมไดอภบายอยางเพยงพอสรปกคอผสอนจะเปนผตงค าถามเพยง 10% และผ เรยนจะเปนผตงค าถาม 90% การสอนชนดนผ เรยนมความช านาญในการใชค าถามแบบสบสวนสอบสวนแลว ผ เรยนจงสามารถตงค าถามและหาค าตอบดวยตนเอง เปนสวนใหญ

ส าล ทองธว (2545: 143 – 145) กลาวถงการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร โดยสามารถแบงเปน 3 ระดบ คอ ระดบทหนง วธการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรในระดบทหนง พบวา ใชมากในโรงเรยนระดบประถมศกษาทวไปในชนบท เปนการเรยนการสอนทครเปนผตงปญหาและก าหนดแนวทางการศกษาคนควาอยางเปนขนตอน และอยางมระบบระเบยบใหกบนกเรยน ปญหาหรอโจทยสวนใหญครน ามาจากสาระความรทระบไวในหลกสตรสวนกลาง สงทนกเรยนจะตองท า คอ ลงมอท ากจกรรมตางๆ ตามทครจดให ซงในสวนนครใชวธการตางๆ ภายใตสงทครเรยกวา ” วธสอนหรอแนวการจดการเรยนการสอน” มตงแตการใชวธอธบาย สาธตวธการใหด จดให

นกเรยนไดอภปรายกนในเรองทครก าหนดและชแนะใหอยางเปนขนตอน เพอควบคมใหนกเรยนเดนไปสจดหมายปลายทาง ซงในทน คอ ขอคนพบทครไดก าหนดไวเรยบรอยแลวเชนกน ซงโดยมากจะมค าตอบทถกตอง เพยงค าตอบเดยวและถานกเรยนยงไมสามารถไปถงจดหมายนน ครจะใหนกเรยนทบทวนกระบวนการทนกเรยนใช เพอ หาขอบกพรอง พยายามปรบปรงแกไขด าเนนงานตามขนตอน เพอใหสามารถคนพบสงทครก าหนดไวใหในทสด ระดบทสอง วธการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรในระดบนนบไดวา เปนวธทครใช เพอสงเสรมใหนกเรยนเขาถงวธการแสวงหาความรทใกลเคยงกบวธการของนกวทยาศาสตรในขนนคร ไดเปนผตงปญหาหรอก าหนดแนวทางการด าเนนการแสวงหาค าตอบอยางเขมงวดเหมอนขนทหนง แตจะคอยใหค าแนะน าอยใกลๆ และทส าคญคอ ครจะใหแนวค าตอบทมความเปนไปไดไวหลายๆ แนว นกเรยนเปนผลงมอตงค าถาม และเลอกกจกรรมทจะท าเอง ทงยงสามารถปรบเปลยนกจกรรมหรอแนวด าเนนการไดหลงจากทลงมอท าไปแลว และพบวายงไมใชทางออกทตองการหรอไดขอมลใหมทท าใหตองทบทวนขนตอนการด าเนนงานของตน ระดบทสาม วธการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรในระดบสดทาย มลกษณะเหมอนกบวธการจดการเรยนรแบบสบเสาะหาความรแบบทสองทกประการ เพยงแตวธน นกเรยนจะเปนผก าหนดปญหา เลอกวธและออกแบบขนการแสวงหาค าตอบ ตลอดจนเลอกเครองมอส าหรบเกบขอมลดวยตนเอง เปนผวเคราะหประเมนตดสนขอคนพบจากหลกฐานและขอมลตางๆ เอง บทบาทของครในขนนคอเปนทปรกษา แนะน าแหลงขอมลส าหรบการคนควา และแหลงทรพยากรทสนบสนนการ ด าเนนงานใหนกเรยน ใหค าปรกษาเรองการสรางเครองมอ เรองการบรหารเวลาใหกบนกเรยนจดสภาพบรบทในหองเรยนใหเออตอการท างานอยางอสระของนกเรยน ตลอดจนจดโอกาสใหนกเรยนไดน าเสนอผลการคนควาเพอแลกเปลยนขอคนพบและเรยนรซงกนและกน

1.5 บทบาทครและนกเรยนในการเรยนรดวยกระบวนการเรยนการสอน 5E การน ารปแบบการเรยนการสอน 5 E ไปใชครควรจดกจกรรมใหเหมาะสมกบความรความสามารถของผ เรยน

จงจ าเปนอยางยงทครควรมความรเกยวกบบทบาทครและบทบาทนกเรยนเพอชวยใหกจกรรมการเรยนการสอนเปนไปอยางมประสทธภาพ บทบาทของครและนกเรยนในการเรยน การสอนโดยใชรปแบบการเรยนการสอน 5E สรปไดดง ตาราง 1 ตาราง 1 บทบาทของครและบทบาทนกเรยนในการเรยนการสอนโดยใชรปแบบการเรยนการสอน 5E ขนตอนการจดการเรยนร บทบาทคร บทบาทนกเรยน 1. ขนสรางความสนใจ(Engagement) 1. สรางความสนใจ 1. ถามค าถาม เชน ท าไมสงนนจง 2. สรางความอยากรอยากเหน เกดขน ฉนไดเรยนรอะไรบาง 3. ตงค าถามกระตนใหนกเรยนคด ฉนไดเรยนรอะไรบางเกยวกบ 4. ดงเอาค าตอบทยงไมครอบคลม สงน สงทนกเรยนหรอความคด 2. แสดงความสนใจ รวบยอดหรอเนอหาสาระเกดขน

ขนตอนการจดการเรยนร บทบาทคร บทบาทนกเรยน 2. ขนส ารวจและ 1. สงเสรมใหนกเรยนท างาน 1. คดอยางอสระแตอยในขอบเขต คนหา (Exploration) รวมกนในการส ารวจค าตอบ 2. ทดสอบการคาดคะเนและตง 2. สงเกตและฟงค าโตตอบกน สมมตฐาน ระหวางนกเรยนกบนกเรยน 3. พยายามหาทางเลอกในการ 3. ซกถามเพอน าไปสการส ารวจ แกปญหาและอภปรายทางเลอก ตรวจสอบของนกเรยน เหลานนกบคนอน 4. ใหเวลานกเรยนในการคดขอ 4. บนทกการสงเกตและให สงสยตลอดจนปญหาตางๆ ขอคดเหน 5. ท าหนาทใหค าปรกษาแก 5. ลงขอสรป นกเรยน

3. ขนอธบายและลง 1. สงเสรมใหนกเรยนอธบาย 1. อธบายการแกปญหาหรอค าตอบ ขอสรป (Explanation) ความคดรวบยอดหรอแนวคด ทเปนไปได หรอใหค าจ ากดความดวยค าพด 2. ฟงค าอธบายของคนอนอยางคด ของนกเรยนเอง วเคราะห 2. ใหนกเรยนแสดงหลกฐาน ให 3. ถามค าถามเกยวกบสงทคนอน เหตผลและอธบายใหกระจาง ไดอธบาย 3. ใหนกเรยนอธบาย ใหค าจ ากด 4. ฟงและพยายามท าความเขาใจ ความและชบอกสวนประกอบ เกยวกบสงทครอธบาย ตางๆทไดจากขอมลหรอ 5. อางองกจกรรมทไดปฏบตมาแลว หลกฐาน

4. ขนขยายความร 1. คาดหวงใหนกเรยนไดใช 1. ชบอกสวนประกอบตางๆ ทได (Elaboration) ประโยชนจากการชบอก จากขอมลหรอหลกฐาน ค าจ ากด สวนประกอบตางๆในแผนภาพ ความค าอธบาย และทกษะไป ค าจ ากดความและการอธบาย ประยกตใชในสถานการณใหมท สงทเรยนรมาแลว คลายกบสถานการณเดม 2. สงเสรมสงทนกเรยนไดเรยนร 2. ใชขอมลเดมในการถามค าถาม ไปประยกตใชหรอขยายความร ก าหนดจดประสงคในการแกปญหา

ขนตอนการจดการเรยนร บทบาทคร บทบาทนกเรยน และทกษะในสถานการณใหม ตดสนใจ และออกแบบการทดลอง 3. ใหนกเรยนอธบายอยาง 3. ลงขอสรปอยางสมเหตสมผลจาก หลากหลาย หลกฐานทปรากฏ 4. ใหนกเรยนอางองขอมลทมอย 4. บนทกการสงเกตและอธบาย พรอมทงแสดงหลกฐานและถาม 5. ตรวจสอบความเขาใจกบเพอนๆ ค าถามนกเรยนไดเรยนรอะไรบาง หรอไดแนวคดอะไร (ทจะน ากลวธ จากการส ารวจตรวจสอบครงนไป ประยกตใช) 5. ขนประเมนผล 1. สงเกตนกเรยนในการน า 1. ตอบค าถามโดยใชการสงเกต (Evaluation) ความคดรวบยอดและทกษะ หลกฐานและค าอธบายทยอมรบ ใหมไปประยกตใช มาแลว 2. ประเมนความรและทกษะของ 2. แสดงออกถงความรความเขาใจ นกเรยน เกยวกบความคดรวบยอดหรอทกษะ 3. หาหลกฐานทแสดงวานกเรยน 3. ประเมนความกาวหนาหรอ ไดเปลยนความคดหรอพฤตกรรม ความรดวยตนเอง 4. ใหนกเรยนประเมนตนเอง 4. ถามค าถามทเกยวของเพอ เกยวกบการเรยนรและทกษะ สงเสรมใหมการส ารวจตรวจสอบ กระบวนการกลม ตอไป 5. ถามค าถามปลายเปด เชน ท าไมนกเรยนคดเชนนน ม หลกฐานอะไรเกยวกบสงนน และจะอธบายกบสงนนอยางไร ทมา : Montgomery County Public Schools. 2001: Online; citing Bybee; et al. 1990.

อยางไรกตามการทเรยกการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E หรอวธการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E เปนภาษาองกฤษวา Inquiry Cycle หรอวฏจกรการสบเสาะหาความรนนสบเนองมาจากในการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E เมอสนสดการประเมนแลว ครและนกเรยนกสามารถเขาสวฏจกรการสบเสาะหาความรใหมไดตอไป เหตผล เพราะในชวตจรงมเรองราวหรอสงทชวนสงสย นาศกษาตอเนองตลอดเวลาไมมทสนสด หากทงครและนกเรยนมความใฝรใฝเรยนตลอดเวลา การจดการเรยนรแบบ 5E จงเปนวฏจกรตอเนองไป

1.6 การจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E ส าหรบครในชนเรยน ในการสอนแบบนครคอผแนะแนวทาง คอยชวยเหลอนกเรยน และสรางสถานการณ เพอใหเกดการเรยนร

ฉะนนครควรมบทบาท 3 ประการ คอ (ชาตร เกดธรรม. 2545: 36) 1. ปอนค าถามใหนกเรยนเพอน าไปสการคนควา ครจะตองรจกปอนค าถาม จะตองรวา ถาม

อยางไรนกเรยนจงจะเกดความคด 2. เมอไดปญหาแลวใหนกเรยน ทงขนอภปรายวางแผนแกปญหา ก าหนดวธการแกปญหาเอง 3. ถาปญหาใดยากเกนไป นกเรยนไมสามารถวางแผนแกปญหาได ครกบนกเรยนอาจรวมกน

หาทางแกปญหาตอไป นอกจากน กระทรวงศกษาธการ. ส านกงานคณะกรรการประถมศกษาแหงชาต (2545:38) กลาววา บทบาท

ของคร ในการสอนแบบสบเสาะ หาความร มดงน 1. การวางแผนเตรยมการลวงหนา เพอความสนใจในบทเรยน และกจกรรมทจะปฏบต 2. ในการจดกจกรรมตองกระตน ใหผ เรยนคด มสวนรวมในกจกรรม มการสรางแรงจงใจและ

เสรมแรงอยางตอเนอง สม าเสมอ 3. ควรเลอกใชค าถามทมความยากงาย พอเหมาะกบความสามารถของนกเรยนไมควรบอก

ค าตอบทนท ควรแนะน าใหผ เรยนหาค าตอบไดเอง 4. ควรน าวธการสอนอนๆ เชน การสาธต การใชค าอธบายมาใชเพมเตมในกจกรรมสบเสาะหา

ความร ลกษณะค าถามทดของการสบเสาะหาความรแบบ 5E วลสน (สากยา แกวนมต. 2548: 65; อางองจาก Willson. 2005) กลาวถง ลกษณะของค าถามทดในการ

จดการเรยนรแบบสบเสาะหาความร ไวดงน 1. ค าถามควรจะมลกษณะเปดเพอการคนควา อยในขอบเขตเนอเรองทศกษา 2. จะสามารถตอบค าถามไดเมอมการคนควา 3. ค าถามสามารถตอบไดหลายทางเลอก 4. ค าถามมความชดเจน มเหตผล

5. พยายามหลกเลยงค าบางค าทมความหมายเฉพาะทอยในค าถาม 6. ควรใหค าจ ากดความในค าบางค าทมความหมายเฉพาะทอยในค าถาม 7. ค าถามทสามารถถามเพยงครงเดยวกสามารถท าใหรถงขอมลทไปศกษาคนความา

1.7 ขอด และขอจ ากดของวธจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E พนธ ทองชมนม (2544: 57) กลาวถง ขอด ขอจ ากดของวธจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความร

แบบ 5E ดงน ขอด

1. นกเรยนสามารถพฒนาความคดไดอยางเตมท รจกใชเหตผลมาวเคราะหบทเรยน 2. นกเรยนสามารถคดเรองอยางเปนระบบมขนตอนในการคด อนจะสงผลตอนกเรยนในการ

พฒนาตวเองเพอน าไปประยกตใชกบ อนจะสงผลตอนกเรยนในการพฒนาตวเอง เพอน าไปประยกตใชกบวชาอนๆ 3. การเรยนการสอนใหความส าคญกบนกเรยนหรอผ เรยนเปนศนยกลาง

ขอจ ากด 1. ในการสอนแตละครงใชเวลาคอนขางจะมาก 2. หากสถานการณทผสอนสรางขนไมเราใจผ เรยน อาจจะท าใหผ เรยนใหความรวมมอในกจกรรม

การเรยนการสอนนอยลง มผลท าใหบรรยากาศการเรยนการสอนไมเราใจเทาทควร ดงนนผสอนตองเตรยมยกสถานการณทสามารถท าใหผ เรยนอยากมสวนรวมมากทสด

3. ส าหรบเนอหาวชาทมความซบซอน และคอนขางยาก จะท าใหนกเรยนทสตปญญาต าอาจม ปญหาในการเรยนรดวยตนเอง

4. นกเรยนทมวฒภาวะทยงไมเปนผใหญพอ อาจไมมแรงจงใจพยงพอทจะท าใหนกเรยนไดเรยนร ครบตามกระบวนการ สงผลใหไมบรรลวตถประสงคตามทวางไว

ในการสอนวธน ใชเวลามากในการสอนแตละครง ถาครสรางสถานการณไมนาพอใจ จะท าใหผ เรยนเกดความเบอหนาย นกเรยนทมสตปญญาต า เนอหาวชาคอนขางยาก ผ เรยนอาจจะไมสามารถศกษาหาความรดวยตนเอง นอกจากจากนถาใชวธสอนแบบนอยเสมออาจท าใหความสนใจของผ เรยนในการศกษา คนควาลดลง (กระทรวงศกษาธการ ส านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต.2545: 38)

1.8 งานวจยทเกยวของกบการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E งานวจยทเกยวของกบ กระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E การวจยสรปได ดงน เยาวลกษณ ชนอารมณ (2549) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท

1 ทไดรบการสอนโดยใชชดกจกรรมวฏจกรการเรยนร 5 E หลงเรยนพบวาผลสมฤทธทางการเรยนสงกวากอนเรยนอยางมนยส าคญทางสถตท .01 ซงเปนไปตามสมมตฐานการวจยและการจดการเรยนการสอนทเนนใหผ เรยนปฏบต

ดวยตนเอง มการวางแผน น าเสนอสรปผล โดยใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรชวยพฒนาเจตคตทางวทยาศาสตรทแสดงใหเหนเปนพฤตกรรมตอผ เรยน เชน ความสนใจใฝร คอนกเรยนมความตงใจทจะศกษา คนควาหาความรเพมเตม ความอดทนมงมน การมใจกวางยอมรบความคดเหน ความคดสรางสรรค ความสงสยและกระตอรอรนทจะหาค าตอบสงขน นอกจากนน ผลจากการเรยนการสอนโดยใชชดกจกรรมวฏจกรการเรยนร 5E นกเรยนยงมผลสมฤทธทางการเรยนสงขนตามล าดบ

สมบต กาญจนารกพงค (2549) รวมกบคณะไดศกษา เทคนคการจดกจกรรมการเรยนรแบบ 5E ทเนนพฒนาทกษะการคดขนสง : กลมสาระสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม พบวา ครเครอขายทไดรบการขยายผลพฒนา สามารถเขยนแผนจดการเรยนรแบบ 5E ไดดวยตนเอง และมความเหมาะสมตามเนอหา อกทงนกเรยนทเรยนดวยกจกรรมการเรยนรแบบ 5E มทกษะการคดขนสงอยในระดบดทงภาพรวม นอกจากนการจดการเรยนรกบกลมสาระสงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรมนกเรยนมความพงพอใจมากเฉลยสงสด 2 อนดบแรก คอ การท างานและเรยนเปนกลม มโอกาสใหความรแกเพอนและไดรบความรจากเพอนเชนกน

ธนพล กลนเมอง (2550) ไดวจย เรองผลของการใชรปแบบการเรยนการสอน 5E ในหนวยการเรยนรวทยาศาสตร โดยบรณาการภมปญญาทองถนทมตอความสามารถในการท าโครงงานและเจตคตตอภมปญญาทองถนของนกเรยนมธยมศกษาตอนตน ผลการวจยพบวา นกเรยนทเรยนโดยใชรปแบบการเรยนการสอน 5E ในหนวยการเรยนรวทยาศาสตรโดยการบรณาการภมปญญาทองถนไดคะแนนเฉลยรอยละความสามารถในการท าโครงงานสงกวาเกณฑทก าหนด คอ สงกวารอยละ 70 และนกเรยนทเรยนโดยใชรปแบบการเรยนการสอน 5E ในหนวยการเรยนรวทยาศาสตรโดยการบรณาการภมปญญาทองถนไดคะแนนเฉลยเจตคตตอภมปญญาทองถนอยในระดบด

อาภา ธญญะศรกล (2552) ไดศกษาความสามารถในการอานภาษาองกฤษอยางมวจารณญาณและความพงพอใจตอวธจดการเรยนรแบบ 5E รวมกบเทคนคผงกราฟกของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 5 ผลการวจยพบวา นกเรยนทไดรบการสอนดวยความสามารถในการอานภาษาองกฤษอยางมวจารณญาณ สงขน อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 และมการสรปตอไปวา นกเรยนความพงพอใจตอวธจดการเรยนรแบบ 5E ของนกเรยนในการจดการเรยนการสอนสงขนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

2. เอกสารและงานวจยทเกยวของกบการวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร 2.1 ความหมายของผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต กาญจนา กาฬภกด. 2550: 11; อางองจาก ส านกงาน คณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2527: 7) ใหนยามค าวา ผลสมฤทธ (Achievement) หมายถง ผลส าเรจทเกดจากการปฏบตงานอยางใดอยางหนง ทตองอาศยความพยายามทางรางกาย ทางสมอง ซงถอไดวาเปนความสามารถเฉพาะตวของแตละบคคล

อจฉรา สขารมณ และ อรพนทร ชชม กาญจนา กาฬภกด. 2550: ; อางองจาก อจฉรา สขารมณ; และ อรพนทร ชชม2530: 10) ไดใหความหมายผลสมฤทธหมายถง ความส าเรจทไดจากการท างานทตองอาศยความพยายามจ านวนหนง ซงมผลมาจากการกระท าทอาศยความสามารถทางรางกายหรอสมอง ดงนน ผลสมฤทธทางการเรยนจงเปนขนาดของความส าเรจทไดจากการเรยนทอาศยการทดสอบ เชน จากการสงเกตหรอการตรวจการบาน หรออาจอยในรปของเกรดทไดมาจากโรงเรยน ซงอาศยกรรมวธทซบซอนและชวงเวลาในการประเมนอนยาวนาน หรออกวธหนงอาจวดผลสมฤทธทางการเรยนดวยแบบวดผลสมฤทธทางการเรยนทวไป

พวงรตน ทวรตน (2540: 19) ไดใหความหมาย ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถงเปน การทดสอบทมงทดสอบความร ทกษะ และสมรรถของสมองในดานตางๆ ของผ เรยนวา หลงเรยนรเรองนนๆแลวผ เรยนมความรความสามารถในวชาทเรยนมากนอยเพยงใด มพฤตกรรมปลยนแปลงไป จากพฤตกรรมเดมตามความมงหมายของหลกสตรในวชานนเพยงใด

ศภพงศ คลายคลง กาญจนา กาฬภกด. 2550: 1011; อางองจาก ศภพงศ คลายคลง2548: 27) ไดกลาวไววา ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ผลส าเรจทเกดจากพฤตกรรมการกระท ากจกรรมของแตละบคคล ทตองอาศยความพยายามอยางมาก ทงองคประกอบทเกยวของกบสตปญญาและองคประกอบทไมใชสตปญญา ซงสามารถสงเกตและวดไดดวยเครองมอทางจตวทยา หรอแบบทดสอบวดผลสมฤทธดานตางๆ ประเภทของความรทางวทยาศาสตรสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย สสวท.) ไดก าหนดความมงหมายของการสอนวทยาศาสตรไว ดงน

1. เพอใหเกดความเขาใจในหลกการและทฤษฎขนพนฐานของวชาวทยาศาสตร 2. เพอใหเกดความเขาใจในลกษณะ ขอบเขต และวงจ ากดของวทยาศาสตร 3. เพอเกดทกษะทส าคญในการศกษาคนควา และคดคนทางวทยาศาสตร 4. เพอใหเกดเจตคตทางวทยาศาสตร 5. เพอใหเกดความเขาใจในความสมพนธระหวางวทยาศาสตร และเทคโนโลยอทธพลของ

วทยาศาสตร และเทคโนโลย ทมตอมวลมนษยและสภาพแวดลอม

2.2 กระบวนการแสวงหาความรทางวทยาศาสตร สมจต สวธนไพบลย 101103) ไดกลาวไววา กระบวนการแสวงหาความรทางวทยาศาสตร เปน

กระบวนการคดและการกระท าอยางมระบบในการคนหาขอเทจจรงหาความรตางๆ จากประสบการณ และสถานการณทอยรอบตวเราดวยวธการทางวทยาศาสตรซงประกอบดวยขนตอนดงนคอ ระบปญหา ตงสมมตฐาน พสจนหรอทดลอง สรปผลและการน าไปใชการแสวงหาความรทางวทยาศาสตรนอกจากจะใชวธการทางวทยาศาสตรแลว ผลของการศกษาคนควาจงมประสทธภาพเพยงใดนน ขนอยกบลกษณะนสยของบคคลผนนเปนองคประกอบอกดวย คณลกษณะทกอใหเกดประโยชนในการแสวงหาความร เรยกวาเจตคตทางวทยาศาสตรประกอบดวยคณลกษณะดงตอไปน

1. มความละเอยดถถวน อตสาหะ 2. มความอดทน 3. มเหตผลไมเชอสงใดงายๆ โดยปราศจากขอเทจจรงมาสนบสนนเพยงพอ 4. มใจกวางยอมรบฟงความคดเหนของผ อน ไมยดมนในความคดเหนของตนฝายเดยว 5. สามารท างานรวมกบผ อนได 6. มความกระตอรอรนทจะคนหาความร 7. มความซอสตยสจรต 8. ยอมรบการเปลยนแปลงและความกาวหนาใหม

2.3 ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร สมาคมอเมรกนเพอความกาวหนาทางวทยาศาสตร American Association for the

Advancement of Science AAAS) ไดพฒนาโครงการปรบปรงการสอนวทยาศาสตรในระดบอนบาลถงระดบประถมศกษา โดยเนนการใชกระบวนการทางวทยาศาสตร โครงการนแลวเสรจในป คศ.1970 และตงชอโครงการนวา วทยาศาสตรกบการใชกระบวนการ (Science: A Process Approach) หรอเรยกชอยอวา โครงการซาปา (SAPA) โครงการนไดก าหนดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรไว 13 ทกษะ ประกอบดวยทกษะพนฐาน (Basic Science Process Skills) 8 ทกษะ และทกษะพนฐานผสมผสาน (Integrated Science Process Skills) 5 ทกษะ ดงน ภพ เลาหไพบลย. 253729)

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนพนฐาน 1 ทกษะการสงเกต 2. ทกษะการวด 3. ทกษะการค านวณหรอการใชตวเลข 4. ทกษะการจ าแนกประเภท 5. ทกษะการหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสและสเปสกบเวลา 6. ทกษะการจดกระท า และสอความหมายขอมล

7. ทกษะการลงความคดเหนจากขอมล 8. ทกษะการพยากรณ

ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรขนบรณาการ 9. ทกษะการตงสมมตฐาน 10. ทกษะการก าหนดนยามเชงปฏบตการ 11. ทกษะการก าหนดและควบคมตวแปร 12. ทกษะการทดลอง 13. ทกษะการตความหมายขอมลและการลงสรปขอมล

1. ทกษะการสงเกต (Observation) การสงเกต หมายถง การใชประสาทสมผสอยางใดอยางหนงหรอหลายอยางรวมกนไดแก ตา

ห จมก ลน และผวกาย เขาไปสมผสวตถหรอเหตการณ โดยมจดประสงคทจะหาขอมลซงเปนรายละเอยดของสงนนๆ โดยไมใสความคดเหนของผสงเกตลงไป

2. ทกษะการวด (Measurement) การวด หมายถง การเลอกและการใชเครองมอท าการวดหาปรมาณของสงตางๆ

ออกมาเปนตวเลขทแนนอนไดอยางเหมาะสมและถกตองโดยมหนวยก ากบเสมอความสามารถทแสดงวาเกดทกษะแลว

2.1 เลอกเครองมอไดเหมาะสมกบสงทวดได 2.2 บอกเหตผลในการเลอกเครองมอวดได 2.3 บอกวธวดและวธใชเครองมอไดถกตอง 2.4 ท าการวดความกวาง ความยาว ความสง อณหภม ปรมาตร น าหนก และอนๆ ไดถกตอง 2.5 ระบหนวยของตวเลขทไดจากการวดได

3. ทกษะการค านวณหรอการใชตวเลข (Using number) การค านวณ หมายถง การนบจ านวนของวตถและการนบตวเลข แสดงจ านวนทนบไดมาคด

ค านวณ โดยการบวก ลบ คณ หาร หรอหาคาเฉลยความสามารถทแสดงวาเกดทกษะแลว คอ 3.1 การนบ ไดแก

3.1.1 การนบจ านวนสงของไดถกตอง 3.1.2 ใชตวเลขแสดงจ านวนทนบได 3.1.3 ตดสนวาสงของในแตละกลมมจ านวนเทากนหรอตางกน 3.1.4 ตดสนวาของในกลมใดมจ านวนเทากนหรอตางกน

3.2 การหาคาเฉลย ไดแก 3.2.1 บอกวธหาคาเฉลย 3.2.2 หาคาเฉลย 3.2.3 แสดงวธการหาคาเฉลย

4. ทกษะการจ าแนกประเภท (Classification) การจ าแนกประเภท หมายถง การแบงพวกหรอเรยงล าดบวตถหรอสงของ ทอยใน

ปรากฏการณ โดยทเกณฑดงกลาวอาจจะใชความเหมอน ความแตกตางหรอความสมพนธอยางใด อยางหนงกไดความสามารถทแสดงวาเกดทกษะแลว คอ

4.1 เรยงล าดบหรอแบงพวกสงตางๆ โดยใชเกณฑทผ อนก าหนดใหได 4.2 เรยงล าดบหรอแบงพวกสงตางๆ โดยใชเกณฑของตนเองได 4.3 เรยงล าดบหรอแบงพวกสงตางๆ โดยใชเกณฑทผ อนใชเรยงล าดบหรอ แบงพวกได

5. ทกษะการหาความสมพนธระหวางสเปสกบสเปสและสเปสกบเวลา (Space / Space Relationship and Space time Relationship)

สเปสของวตถ หมายถง ทวางของวตถนนครองท ซงจะมรปรางลกษณะเชนเดยวกบวตถนน โดยทวไปแลวสเปสของวตถ ม 3 มต คอ ความกวาง ความยาว และความสง ความสามารถทแสดงวาเกดทกษะแลว คอ

5.1 ชบงรป 2 มตและรป 3 มตทก าหนดใหได 5.2 วาดรป 2 มตจากวตถหรอรป 3 มตทก าหนดให 5.3 บอกชอของรปทรงและรปทรงเรขาคณตได 5.4 บอกความสมพนธของรป 2 มต ได เชน ระบรป 3 มตทเหนเนองจากการ

หมนรป 2 มต เมอเหนเงา (2 มต) ของวตถ สามารถบอกรปทรงของวตถ (2 มต) ทเปน ตนก าเนดเงา

5.5 บอกรปกรวยรอยตด (2 มต) ทเกดจากการตดวตถ (3 มต) ออกเปน 2 สวน 5.6 บอกต าแหนงหรอทศของวตถได 5.7 บอกไดวาวตถหนงอยในต าแหนงหรอทศใดของอกวตถหนง 5.8 บอกความสมพนธของสงทอยหนากระจกและภาพทปรากฏในกระจกวาเปนซายหรอเปน

ขวาของกนและกน ความสมพนธระหวางสเปสของวตถกบเวลา ไดแก ความสมพนธระหวางการเปลยนแปลง

ต าแหนงทอยของวตถกบเวลา หรอความสมพนธระหวางสเปสของวตถทเปลยนไป กบเวลาความสามารถทแสดงวาเกดทกษะแลว คอ

5.9 บอกความสมพนธระหวางการเปลยนแปลงต าแหนงทอยของวตถกบเวลาได 5.10 บอกความสมพนธระหวางการเปลยนแปลงขนาดหรอปรมาณของสงตางๆ กบเวลาได

6. ทกษะการจดกระท าและสอความหมายขอมล (Organizing Data and Communication)

การจดกระท าและสอความหมายขอมล หมายถง การน าขอมลทไดจากการสงเกต การวด การทดลอง และจากแหลงอนๆ มาจดกระท าเสยใหม เพอใหผ อนเขาใจความหมายของขอมลชดนดขน โดยอาจเสนอในรปของตาราง แผนภม แผนภาพ ไดอะแกรม วงจร กราฟ สมการ เขยน บรรยาย เปนตน ความสามารถทแสดงวาเกดทกษะแลว คอ

6.1 เลอกรปแบบทจะใชในการเสนอขอมลใหเหมาะสม 6.2 บอกเหตผลในการเลอกรปแบบทจะใชในการน าเสนอขอมลได 6.3 ออกแบบการน าเสนอขอมลตามรปแบบทเลอกไว 6.4 เปลยนแปลงขอมลใหอยในรปใหมทเขาใจดขนได 6.5 บรรยายลกษณะของสงใดสงหนงดวยขอความทเหมาะสม กะทดรดจนสอความหมายให

ผ อนเขาใจได 6.6 บรรยายหรอวาดแผนผงแสดงต าแหนงของสภาพทตนสอความหมายใหผ อนเขาใจได

7. ทกษะการลงความคดเหนจากขอมล (Inferring) การลงความคดเหนจากขอมล หมายถง การเพมความคดเหนใหกบขอมลทไดจากการสงเกต

อยางมเหตผล โดยอาศยความรหรอประสบการณเดมมาชวยความสามารถทแสดงวา เกดทกษะแลว คอ สามารถอธบายหรอสรปโดยเพมความคดเหนใหกบขอมลทไดจากการสงเกตโดยใชความรหรอประสบการณมาชวย

8. ทกษะการพยากรณ (Prediction) การพยากรณ หมายถง การสรปค าตอบลวงหนากอนจะทดลอง โดยอาศย

ปรากฏการณทเกดซ าๆ หลกการ กฎ ทฤษฎทมอยกบการพยากรณภายนอกขอบเขตของขอมล ทมอยความสามารถทแสดงวาเกดทกษะแลว คอ

8.1 การท านายทวไป เชน ท านายผลทเกดขนจากขอมลทเปนหลกการ กฎ หรอทฤษฎทมอยได 8.2 การพยากรณจากขอมลเชงปรมาณ เชน

8.2.1 ท านายผลทจะเกดภายในขอบเขตของขอมลเชงปรมาณทมอยได .2 ท านายผลทจะเกดภายนอกขอบเขตของขอมลเชงปรมาณทมอยได 50

9. ทกษะการตงสมมตฐาน (Formulation Hypothesis) การตงสมมตฐาน คอ ค าตอบทคดไวลวงหนา มกกลาวเปนขอความทบอก

ความสมพนธ ระหวาง ตวแปรตน ตวแปรอสระ) กบตวแปรตาม สมมตฐานทตงไว อาจถกหรอผด กได ซงทราบไดภายหลงการทดลองหาค าตอบเพอสนบสนนหรอคดคานสมมตฐานทตงไวความสามารถทแสดงวาเกดทกษะแลว คอ สามารถหาค าตอบลวงหนากอนการทดลองโดยอาศยการสงเกต ความร และประสบการณเสรม

10. ทกษะการก าหนดนยามเชงปฏบตการ ning Operationally) การก าหนดนยามเชงปฏบตการ หมายถง การก าหนดความหมายหรอขอบเขต

ของค าตางๆ ทอยในสมมตฐานทตองการทดลอง) ใหเขาใจตรงกนและสามารถสงเกตหรอวดได 11. ทกษะการก าหนดและควบคมตวแปร (Identifying and controlling Variables)

การก าหนดตวแปร หมายถง การชบงตวแปรตน ตวแปรตาม และตวแปรทตองควบคมในสมมตฐานหนงๆ ตวแปรตน คอ สงทเปนผลเนองมาจากตวแปรตน เมอตวแปรตนหรอสงทเปนสาเหตเปลยนไป

ตวแปรตามหรอสงทเปนผลจะเปลยนตามไปดวย การควบคมตวแปร หมายถง การควบคมสงอนๆ นอกเหนอจากตวแปรทท าให

ผลการทดลองคลาดเคลอน ถาหากวาไมสามารถควบคมใหเหมอนกน ความสามารถทแสดงวาเกดทกษะแลว คอ ชบงและก าหนดตวแปรตน ตวแปรตามและตวแปร

ทตองควบคมได 12. ทกษะการทดลอง (Experimenting)

การทดลอง หมายถง กระบวนการปฏบตการเพอหาค าตอบ หรอสมมตฐานทตงไว การทดลองประกอบดวยกจกรรม 3 ขนตอน คอ

12.1 การออกแบบการทดลอง หมายถง การวางแผนการทดลองกอนลงมอ ทดลองเพอก าหนด

12.1.1 วธการทดลอง ซงเกยวกบการก าหนดและควบคมตวแปร 12.1.2 อปกรณ หรอสารเคมทจะตองใชในการทดลอง

12.2 การปฏบตการทดลอง หมายถง การลงมอปฏบตการทดลองจรง 12.3 การบนทกการทดลอง หมายถง การจดบนทกขอมลทไดจากการทดลอง ซงอาจเปนผล

จากการสงเกต การวด และอนๆ 12.4 การออกแบบการทดลอง โดยก าหนดวธการทดลองไดถกตองเหมาะสม โดยค านงถงตว

แปรตน ตวแปรตาม และตวแปรทตองควบคมดวย 12.5 ปฏบตการทดลองและใชอปกรณไดถกตองเหมาะสม 12.6 บนทกผลการทดลองไดคลองแคลวและถกตอง

13. ทกษะการตความหมายขอมลและการลงขอสรปขอมล (Interpreting data and Conclusion)

การตความหมายขอมล หมายถง การแปลความหมายหรอบรรยายคณลกษณะและสมบตของขอมลทมอยการตความหมายในบางครง อาจตองใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรอนๆ ดวยเชน ทกษะการสงเกต ทกษะการค านวณ เปนตนการลงขอสรปขอมล หมายถง การสรปความสมพนธของขอมลทงหมดความสามารถทแสดงวาเกดทกษะแลว คอ

13.1 แปลความหมายหรอบรรยายลกษณะ และสมบตของขอมลทมอยได การตความหมายขอมลทตองอาศยทกษะการค านวณ)

13.2 บอกความสมพนธของขอมลทมอยได ทกษะดงกลาวเปนทกษะทใชในการแสวงหาความรทางวทยาศาสตร ในการศกษาวทยาศาสตร

จะตองใหนกเรยนไดทงความรและมทกษะในการแสวงหาความรซง สมจต สวธนไพบลย 103) ไดสรปความสมพนธระหวางความรทางวทยาศาสตรและกระบวนการทางวทยาศาสตร ไวดงภาพประกอบ ภาพประกอบ 6 ความสมพนธระหวางความรทางวทยาศาสตรและกระบวนการทางวทยาศาสตร

ดงนนการวดผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรเพอใหนกเรยนไดรบเนอหาความรทางวทยาศาสตรและกระบวนการแสวงหาความรทางวทยาศาสตร จะตองวดผลทงสองลกษณะและเพอความสะดวกในการประเมนผล ผ วจยไดน าการจ าแนกพฤตกรรมในการวดผลวชาวทยาศาสตรในการสรางแบบทดสอบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรส าหรบเปนเกณฑวดผลวานกเรยนไดเรยนรไปมากนอยเพยงใดจาก 4 พฤตกรรม ดงน

1. ความร ความจ า หมายถง ความสามารถในการระลกถงสงทเคยเรยนรมาเกยวกบขอเทจจรง ความคดรวบยอด หลกการ กฎ และทฤษฎ

2. ความเขาใจ หมายถง ความสามารถในการจ าแนกความรไดเมอปรากฏอยในรปใหมและความสามารถในการแปลความรจากสญลกษณหนงไปอกสญลกษณหนง

3. การน าความรไปใช หมายถง ความสามารถในการน าความรและวธการตางๆ ทางวทยาศาสตรไปใชในสถานการณใหมๆ หรอจากทแตกตางไปจากทเคยเรยนรมาแลว โดยเฉพาะอยางยง คอ การน าไปใชในชวตประจ าวน

4. ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร หมายถง ความสามารถในการสบเสาะหาความรทางวทยาศาสตร ดานการสงเกต การค านวณ การจดกระท าและสอความหมายขอมล การตงสมมตฐานการก าหนดและการควบคมตวแปร การทดลอง การตความหมายขอมลและการลงขอสรป

งานวจยทเกยวกบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร งานวจยในประเทศ

อรวรรณ พลายละหาร : บทคดยอ) ไดศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยน และความสนใจในการเรยนวชาวทยาศาสตร ของนกเรยนชนประถมศกษาปท 3 ทไดรบการสอนโดยการจดกจกรรมการเรยนการสอนแบบ 4 MAT กบการสอนแบบปกต ผลการวจยพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05 โดยนกเรยนทไดรบการจดกจกรรมแบบ 4 MAT มผลสมฤทธทางการเรยนสงกวานกเรยนทไดรบการสอนแบบปกต ความสนใจในการเรยนวชาวทยาศาสตรระหวางนกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการสอนแบบ 4 MAT กบการสอนปกตแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01 โดยนกเรยนทไดรบการจดกจกรรมการสอนแบบ 4 MAT มความสนใจการในการเรยนรสงกวานกเรยนทไดรบการสอนแบบปกต และความสมพนธระหวางความสนใจในการเรยน และผลสมฤทธทางการเรยนวชาวทยาศาสตรมความสมพนธกนอยางมนยส าคญทระดบ .05 แสดงวาความสนใจในการเรยนกบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรมความสมพนธกนทางบวก หรอกลาวไดวา ถาคะแนนความสนใจในการเรยนด คะแนนผลสมฤทธทางการเรยนกมแนวโนมทจะดดวย

ทศนภรณ แสงศรเรอง 2548: บทคดยอ) ไดศกษาผลของกจกรรมคายวทยาศาสตรตอทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร และจตวทยาศาสตร ผลการศกษาพบวา นกเรยนทเขารวมกจกรรมคายวทยาศาสตรมคะแนนผลสมฤทธดานทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร คดเปนรอยละ 71.72 และมจ านวนนกเรยนทผานเกณฑรอยละ 70 จ านวน 31 คน คดเปนรอยละ 1 และคะแนนผลสมฤทธดานจตวทยาศาสตร คดเปนรอยละ 85.53 มจ านวนนกเรยนทผานเกณฑรอยละ 70 จ านวน 30 คน คดเปนรอยละ

อรอมา กาญจน 2549: บทคดยอ) ไดศกษาผลสมฤทธทางการเรยนและจตวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ทไดรบการจดกจกรรมการเรยนรตามแนวทาง PDCA และแบบสบเสาะหาความร ผลการศกษาพบวา ผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนและจตวทยาศาสตรของนกเรยนแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

งานวจยตางประเทศ

วอลเตอร อรอมา กาญจน. 2549: 44; อางองจาก Walter. 1966: 994A A) ไดศกษาเปรยบเทยบเจตคตทางวทยาศาสตรและผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนทเรยนโดยวธตางกน นกเรยนกลมทดลองจะเรยนวทยาศาสตรโดยไดรบเอกสารค าแนะน าในวธการมองปญหา แกปญหา แตไมมการบรรยาย ไมใชต าราเรยน ไมมการก าหนดงานเปนการบาน สวนนกเรยนกลมควบคมจะเรยนโดยวธบรรยาย การก าหนดงานมการบาน มการใหท าปฏบตการบาง กลมตวอยางเปนนกเรยนเกรด 8 จ านวน 112 คน จดกลมโดยการจดคตามเพศ คะแนนเฉลย ความถนดทางการเรยน ความสามารถในการอาน ผลการวจยกลมทดลองมเจตคตทางวทยาศาสตรในดานมเหตผล ไมเชอถอโชคลางสงกวากลมควบคม กลมทดลองมทกษะในการเรยน การแกปญหาและการใชความคดเชงวเคราะหสงกวากลมควบคม แตมผลสมฤทธดานเนอหาวชาต ากวากลมควบคมอยางมนยส าคญทางสถต

บทท 3 วธการด าเนนการวจย

ในการศกษาคนควาในครงน ผวจยไดด าเนนการตามขนตอนดงน

1. ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย 2. เครองมอทใชในการวจย 3. การสรางและหาคณภาพเครองมอทใชในการวจย 4. วธด าเนนการวจย 5. การเกบรวบรวมขอมล 6. สถตทใชในการวเคราะหขอมล

1. ประชากรและกลมตวอยางทใชในการวจย

ประชากรทใชในการวจย ประชากรทใชในการวจยครงนเปนนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนอสสมชญแผนกประถม

แขวงยานนาวา เขตสาทร กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 จ านวน 10 หองเรยน รวม 430 คน

กลมตวอยางทใชในการวจย กลมตวอยางทใชในการวจยครงนเปนนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนอสสมชญแผนกประถม แขวงยานนาวา เขตสาทร กรงเทพมหานคร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 จ านวน 1 หองเรยน รวม 43 คน โดยใชการสมอยางงาย 2. เครองมอทใชในการวจย 2.1 แผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E 2.2 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร 3. การสรางและหาคณภาพเครองมอทใชในการวจย 3.1 แผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E 3.1.1 ผวจยศกษาเอกสาร แนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของกบการเขยนแผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E เพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร 3.1.2 ผวจยเขยนแผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E เพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร จ านวน 13 แผนการจดการเรยนร ซงประกอบดวย 5 ขนตอน คอ ขนน า ขน

จดกจกรรมใหผ เรยนเขาถงความร ขนตรวจสอบความเขาใจของผ เรยน ขนประยกตใชความร และขนสรปและแลกเปลยนเรยนร 3.1.3 น าแผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E เพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ทผวจยสรางขนไปใหผ เชยวชาญตรวจสอบความเหมาะสมของขอมลทใชในการพฒนาพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร 3.1.4 น าแผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E เพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ไปปรบปรงแกไขตามค าแนะน าของผ เชยวชาญ

จากขนตอนการสรางและหาคณภาพแผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E ทกลาวมาขางตน สามารถสรปและน าเสนอในรปแผนภมไดดงน

ก าหนดจดมงหมายในการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรโดยศกษาขอมลเกยวกบการจดกจกรรมการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E เพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรจากเอกสาร

บทความและงานวจยทเกยวของ

จดท าแผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E จ านวน 13 แผนการสอน

ตรวจสอบคณภาพของแผนการจดการเรยนรโดยผ เชยวชาญ 3 ทาน (IOC)

รบฟงค าแนะน าเพมเตมแลวน ามาปรบปรงแกไข

ศกษารายละเอยดของเนอหาตามหลกสตรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ระดบชนประถมศกษาปท 6 หลกสตรการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 ของสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย กระทรวงศกษาธการ

เรองสารและสมบตของสาร

3.2 แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ( แบบทดสอบกอนการทดลองและหลงการทดลอง)

3.2.1 ศกษาเอกสาร แนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของกบการสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

3.2.2 สรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ประกอบดวยขอค าถามทเกยวของกบเนอหาในระดบชนประถมศกษาปท 6 เรอง สารและสมบตของสาร แบบปรนยชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก รวมจ านวน 40 ขอ 3.2.3 น าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ทผวจยสรางขนไปใหผ เชยวชาญตรวจสอบความเหมาะสมของขอมลทใชในการวดวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร 3.2.4 น าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ไปปรบปรงแกไขตามค าแนะน าของผ เชยวชาญ

การใหคะแนน ผวจยจะตรวจใหคะแนนแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร แบบปรนยชนดเลอกตอบ

4 ตวเลอก จ านวน 40 ขอ โดยใหคะแนนขอละ 1 คะแนน จากขนตอนการสรางและหาคณภาพของแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรทกลาวมา

ขางตน สามารถสรปและน าเสนอในรปแผนภมไดดงน

ศกษาเอกสาร แนวคด ทฤษฎและงานวจยทเกยวของกบการวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

สรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ประกอบดวยขอค าถาม แบบปรนยชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก รวมจ านวน 40 ขอ เรอง สารและสมบตของสาร

ตรวจสอบคณภาพของแบบทดสอบโดยผ เชยวชาญ 3 ทาน (IOC ) รบฟงค าแนะน าเพมเตมแลวน ามาปรบปรงแกไข

น าแบบทดสอบไปใชกบนกเรยนกลมตวอยางตอไป

4. วธด าเนนการวจย ผวจยด าเนนการวจยในชวโมงเรยนวชาวทยาศาสตรของนกเรยนกลมตวอยาง ระดบชน

ประถมศกษาปท 6 แบงเปน 2 ขน คอ ขนเตรยมการทดลอง และขนการทดลอง 1.1 ขนเตรยมการทดลอง ใชเวลาทงสน 2 สปดาห โดยผวจยไดด าเนนการ ดงตอไปน 1.1 ผวจยด าเนนการคดเลอกกลมตวอยางซงเปนนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 6/1 โรงเรยน

อสสมชญแผนกประถม จ านวน 43 คน โดยใชวธการจบฉลากสมอยางงาย 1.2 สรางเครองมอทใชในการวจย ไดแก แผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E และแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

1.3 ชแจงใหนกเรยนกลมตวอยางเขาใจถงวตถประสงคและรายละเอยดของการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ของนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 6 โดยการใชการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E 4.2 ขนการทดลอง

ขนการทดลองเพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรกอนและหลงการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E ของนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 6 โรงเรยนอสสมชญแผนกประถม ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2557 จ านวน 43 คน มขนตอนการด าเนนการ ดงน

1.2.1 ผวจยใหนกเรยนท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ซงมขอ ค าถามทเกยวของกบเรองสารและสมบตของสาร แบบปรนยชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก รวมจ านวน ทงหมด 40 ขอ ( เปนแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรชดเดยวกบทใชทดสอบหลงการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรดวยการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E แลว แตเรยงสลบกน) เพอน าคะแนนทไดเกบไวเปนคะแนนกอนการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

1.2.2 ผวจยท าการจดการเรยนรโดยใชแผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบ เสาะหาความรแบบ 5E เพอพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรใหแกนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 6 จ านวน 13 แผนการจดการเรยนร แผนการจดการเรยนรละ 50 นาท โดยท าการสอนสปดาหละ 2 วน วนละ 1 แผน ด าเนนการจดการเรยนรตงแตแผนการจดการเรยนรท 1-13 ตามล าดบ ซงแผนการจดการเรยนรแตละแผน ประกอบดวย 5 ขนตอน คอ ขนน า ขนจดกจกรรมใหผ เรยนเขาถงความร ขนตรวจสอบความเขาใจของผ เรยน ขนประยกตใชความร และขนสรปและแลกเปลยนเรยนร ท าการสอนตามรายละเอยดของการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ดงตารางท 1

1.2.3 หลงการทดลองผวจยด าเนนการวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยน ระดบชนประถมศกษาปท 6 ดวยแบบทดสอบทผวจยสรางขนและผานการหาคณภาพแลว ซงมขอค าถามทเกยวของกบเรองสารและสมบตของสาร แบบปรนยชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก รวมจ านวน ทงหมด 40 ขอ เพอน าผลการทดสอบทไดมาท าการศกษาผลการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรของนกเรยนหลงทดลอง และน าผลน

ไปเปรยบเทยบกบคะแนนทนกเรยนท าแบบทดสอบกอนการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรดวยการจดการเรยนรโดยใชแผนการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E เพอหาผลการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรหลงการจดการเรยนร ตาราง 1 แผนการพฒนาผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ครงท

วน/เดอน/ป

กจกรรม จ านวน(ขอ)

คะแนน เวลา (นาท)

1 24 ต.ค.57

ปฐมนเทศและท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรกอนทดลอง

40 40 50

2 30 ต.ค.57 แผนการจดการเรยนรท 1 - - 50 3 31 ต.ค.57 แผนการจดการเรยนรท 2 - - 50 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

6 พ.ย.57 7 พ.ย.57 13 พ.ย.57 14 พ.ย.57 20 พ.ย.57 21 พ.ย.57 27 พ.ย.57 28 พ.ย.57 4 ธ.ค.57 11 ธ.ค.57 12 ธ.ค.57 18 ธ.ค.57

แผนการจดการเรยนรท 3 แผนการจดการเรยนรท 4 แผนการจดการเรยนรท 5 แผนการจดการเรยนรท 6 แผนการจดการเรยนรท 7 แผนการจดการเรยนรท 8 แผนการจดการเรยนรท 9 แผนการจดการเรยนรท 10 แผนการจดการเรยนรท 11 แผนการจดการเรยนรท 12 แผนการจดการเรยนรท 13 ท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร

- - - - - - - - - - -

40

- - - - - - - - - - -

40

50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50 50

5. การเกบรวบรวมขอมล ในการวจยครงน ผวจยมการเกบรวบรวมขอมลดงน

5.1 ใหนกเรยนกลมตวอยางท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรกอนไดรบการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E น าแบบทดสอบมาตรวจใหคะแนนขอละ 1 คะแนนแลวน าคะแนนสอบทนกเรยนแตละคนท าไดเกบไว รวม 40 คะแนน

5.2 วเคราะหหาคาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐานจากคะแนนการท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรส าหรบนกเรยนระดบชนประถมศกษาปท 6 กอนการจดการเรยนรดวยกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E

5.3 ด าเนนการจดการเรยนรดวยแผนกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E ใหแกนกเรยนโดยใชแผนการจดการเรยนรจ านวน 13 แผน 5.4 ใหนกเรยนกลมตวอยางท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตรหลงด าเนนการจดการเรยนรดวยแผนกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E ซงมขอค าถามทเกยวของกบเรอง สารและสมบตของสาร แบบปรนยชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก รวมจ านวน ทงหมด 40 ขอ (เปนแบบทดสอบชดเดยวกบกอนการทดลองแตเรยงขอสลบกน ) 5.6 วเคราะหหาคาเฉลย คาสวนเบยงเบนมาตรฐานจากคะแนนการท าแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนวทยาศาสตร ระดบชนประถมศกษาปท 6 หลงการจดการเรยนรดวยแผนกระบวนการสบเสาะหาความรแบบ 5E 6. สถตทใชในการวเคราะหขอมล 1. สถตพนฐาน 1.1 คารอยละ 1.2 คาเฉลย (Mean) ค านวณจากสตร เมอ X แทน คะแนนเฉลย X แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด N แทน จ านวนนกเรยนทงหมดในกลมเปาหมาย 1.3 สวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard Deviation) ค านวณไดจากสตร

1

22

NN

XNS X

เมอ SD แทน สวนเบยงเบนมาตรฐานของคะแนน X แทน คะแนนแตละตว X แทน ผลรวมของคะแนนทงหมด

N แทน จ านวนนกเรยนทงหมดในกลมเปาหมาย N-1 แทน จ านวนตวแปรอสระ (Degree of freedom) 2. สถตเพอหาคณภาพเครองมอ 2.1 หาดชนความสอดคลองของเนอหากบจดประสงคของแบบทดสอบ โดยค านวณจากสตร

n

RIOC

เมอ IOC แทน ดชนความสอดคลองระหวางขอค าถามกบลกษณะพฤตกรรม R แทน ผลรวมของคะแนนความคดเหนของผ เชยวชาญ n แทน จ านวนผ เชยวชาญ

3. สถตทใชทดสอบสมมตฐาน ค านวณจากสตร t-test แบบ Dependent simple ตามสตรของพวงรตน ทวรตน (2543 : 165-167) t = Σ D N Σ D2 - (Σ D) N – 1

df = n -1 เมอ t แทน คาทใชพจารณาแจกแจงแบบท

D แทน ความแตกตางของคะแนนแตละค ΣD แทน ผลรวมของความแตกตางระหวางคะแนนการสอบกอน-หลงเรยน Σ D2 แทน ผลรวมยกก าลงสองความแตกตางระหวางคะแนนการสอบกอนเรยน

และหลงเรยน n แทน จ านวนนกเรยนกลมเปาหมาย