1

گرامی : استادمومنی فرشاد دکتر آقای جناب

گردآورنده :رحمتیانطوسی راضیه

ارشد کارشناسی دانشجویاسالمیمشهد آزاد دانشگاه

94 آبان

2

فهرست عناوینصفحات

2عنوان

5مقدمه

5 اخالق

قرآن در 5 اخالق

اسالمی روایات در اخالق 6اهمیت

ایران در اسالمی اخالق جایگاه نقشو

6

اداری اخالق 8مفهوم

سازمان در 8 اخالقیات

له مسا 9طرح

ای حرفه 9 اخالق

سازمان در ای حرفه اخالق 10 اهمیت

حسابداری تاریخچه در 10 اخالق

10 آموزشاخالق

اخالق و 11 حسابداری

حسابداری در اخالق 11 اهمیت

اخالق به حرفه‌ای حسابداران 12 نیاز

13 حسابداری حرفه اهداف

حسابداری اخالق 13 اصول

3

13 درستکاری( الف

13 بیطرفی ( ب

ای ( ج مراقبتحرفه و 13 صالحیت

داری ( د 13 راز

ای ( ه حرفه 14 رفتار

ای ( و ضوابطحرفه و 14 اصول

یکحسابدار که اخالقی خصوصیات از هایی باشد نمونه داشته باید

14

بیاموزیم جنگل 20 از

مالي حرفه تاثيراخالق هاي صورت اتكاء قابليت بر حسابداران اي

21

امروز اقتصاد در اخالقیحسابداری 22 مشکالت

حسابداری (1 خدمات رقابتی 22 بازار

23 حسابداری خدمات تنوع(2

23 ای حرفه حیثیت حیات تجدید(3

اخالقیحسابداری مشکالت بارز های 24 نمونه

تهدیدها از پیشگیری 26 روشهای

نقشآنها و اخالقی اصول رعایت در تاثیرگذار افراد و ها سازمان27

27نقشدولت*

ای* حرفه های 27 انجمن

حسابداران* کنندگان استخدام سایر و حسابداری 28 مؤسسات

آموزشی* مراکز و 30 دانشگاهها

حسابداری 32 هفتهدفآموزشاخالق

4

گیری نتیجه و بندی 33 جمع

پایانی گیری 34 نتیجه

ومآخذ 35منابع

مقدمه اخالق :

به که تعریفکرده‌اند انسان باطنی و روحی صفات از مجموعه‌ای را اخالق

بروز ناشیمی‌شود، انسان درونی خلقیات از که رفتاری و اعمال صورت

آثارشمی‌توان راه از را اخالق که می‌شود گفته بدینسبب و می‌کند پیدا ظاهری

.تعریفکرد

و درونی ریشه یک رفتار این که است آن بر دلیل خاص، رفتار نوع یک استمرار

می‌نامند اخالق و خلق را ریشه آن که است یافته فرد روح و جان عمق در .باطنی

به توجه با ارزشرا که تعریفکرد فلسفه از شاخه‌ای به‌عنوان می‌توان را اخالق

و نیت بدی یا خوبی نیز و اقدامها نادرستی یا درستی با ارتباط در انسان رفتار

می‌دهد قرار توجه مورد اقدامها اخالق . پیامدهای گسترده‌تر، تعریفی در

می‌شود شامل را اخالقی ارزشهای یا اصول از دارای . مجموعه‌ای ما از یک هر

و داریم توجه آنها به صحیح به‌طور اوقات گاهی که هستیم ارزشها از مجموعه‌ای

بی‌توجهیم آنها به نسبت موارد برخی سایر . در و مذهبی نهادهای فیلسوفها،

مختلفتعریفکرده‌اند شیوه‌های به را ایده‌آل اخالقی ارزشهای و اصول .گروهها

از عبارتند اجرایی سطح در تعیین‌شده اخالقی ارزشهای یا اصول از مثالهایی

تجارت در اخالقی اصول قوانین مجموعه مذهبی، تعالیم مقررات، و قوانین

سازمانها در حرفه‌ای اخالق آیین‌های و صنعتی یا حرفه‌ای گروه‌های .جهت

یا درستی بررسی اخالقیجهت معیارهای از مجموعه‌ای اخالق دیگر، به‌عبارت

است یکموضوع .نادرستی

قرآن در اخالقرا الهی انبیای هدف مهمترین نظر یک از و است دینی مباحث مهمترین از اخالق

دنیای نه و دارد، مفهومی مردم برای دین نه اخالق بدون زیرا دهد، می تشکیل

یابد می سامان اخالق . آنها دارای که است انسان نام شایسته انسان زمانی اصوال

5

هوش از استفاده با که است خطرناکی اینصورتحیوان غیر در و باشد انسانی

به رسیدن برای آتشمیکشد، به و میکند، ویران را چیز همه انسانی سرشار

ویرانگر افزارهای فروشجنگ برای و کند، می پا به جنگ مادی نامشروع منافع

کشد می خون خاکو به را گناهان بی و پاشد، می نفاق و تفرقه این . تخم با

میشنویم قرآن زبان از را حقیقت این و رویم می قرآن سراغ به :اشاره

و 1* الحکمة و الکتاب یعلمهم و آیاتک علیهم یتلوا منهم رسوال فیهم ابعث و ربنا

الحکیم العزیز انت انک آیه )یزکیهم بقره، )129سوره

برانگیز ! پروردگارا خودشان از پیامبری آنها میان بخواند، ! در آنان بر را تو آیات تا

و کتاب را آنها وحکیمی و توانا تو زیرا کند، پاکیزه و بیاموزد قادری )حکمت کار این بر !و

دسیها 2* خابمن قد و زکیها من افلح آیات )قد شمس، )10و 9 سوره

شد رستگار کرد، تزکیه و پاک را نفسخویشرا - هرکسنفسخود کسکه آن و

گشت محروم و نومید ساخت، آلوده گناه و معصیت !با

فصلی 3 * ربه اسم ذکر و تزکی من افلح آیات )قد اعلی، )15و 14سوره

پاکیجست که کسی یقین کرد )به تزکیه را خود شد ( و نام( آنکس )و - رستگار

خواند سپسنماز کرد، یاد !پروردگارشرا

لله 4 * اشکر ان الحکمة لقمان آتینا لقد آیه )و لقمان، )12سوره

حکمت لقمان به اخالق )ما و گفتیم )آموختیم ( ایمان او به جا ( و به را خدا شکر

!آور

از یکی که این آن و کنند، می دنبال را یکحقیقت واقع در آیات این مجموع در

تربیت نفوسو تزکیه آله و علیه الله صلی اسالم پیامبر بعثت اهدافاصلی

است بوده حسنه پرورشاخالق و مالحظه . انسانها قابل آیاتفوق در نکات این

:است

مجید قرآن که اهمیتی بر است روشنی دلیل نظیر بی و پی در پی تاکیدهای این

این در را ارزشها گوییهمه و است، نفوسقائل تزکیه و پرورشاخالق برای

میشمرد آن در را نجات و رستگاری و فالح و کند، می . ارزشبزرگخالصه

اسالمی روایات در اخالق اهمیت

از همچنین و آله و علیه الله صلی اکرم شخصپیامبر از که احادیثی در مساله این

ای العاده اهمیتفوق با است رسیده السالم علیهم معصوم پیشوایان سایر

گذرانیم می نظر از را زیر پرمعنای حدیث چند نمونه عنوان به که :تعقیبشده،

6

میخوانیم آله و علیه الله صلی اکرم پیامبر از حدیثمعروفی :در

مبعوثشده اخالقی فضائل تکمیل برای تنها من االخالق، مکارم بعثتالتمم انما

ام

دیگری تعبیر در االخالق : » و حسن بعثتالتمم است « انما .آمده

دیگری تعبیر در ومحاسنها : » و االخالق بمکارم است « بعثت .آمده

به اهداف  «انما » تعبیر تمام که میدهد نشان است برایحصر اصطالح به که

خالصه انسانها اخالقی تکامل یعنی امر همین در آله و علیه الله صلی پیامبر بعثت

.میشود

ایران در اسالمی اخالق جایگاه نقشو

نظر از نيز و آن در اجتماعي نهادهاي و سازمان‌ها تعامل حيث از ديني جامعه

است فراواني مسائل متضمن افراد، ارتباطي سامان‌دهند .. رفتار رفتاره اخالق،

روابطجهانياست و جامعه سازمان، مقياسفرد، در ارتباطي . ارتباطي رفتار

طريق از زندگيشغلي، و زندگيشخصي در فرد برون‌شخصي و درون‌شخصي

مي‌يابد انسجام و سامان نيز . اخالق و محيط با ارتباطيسازمان رفتار همچنين

اخالق مبناي بر جهاني، و ملي سطح دو در يكديگر، با اجتماعي نهادهاي تعامل

اسالمی اخالق کاربردي مؤلفه‌هاي تعيين براي مي‌يابد از -قوام مي‌توان اداری،

اخالق راهبردي کرد؛  اصول استفاده اسالم در

از عبارت‌اند اسالم در اصلي راهبردي :اصول

انسان‌ها، به نامشروط و اصيل احترامانسان‌ها، آزادي رعايت

انسان‌ها، مورد در عدالت برقراريبينششخصي و رفتار در .امانت‌ورزي

مبتني  اخالق و باشد داشته اسالمي هويت بايد اسالمي جمهوري اداري نظام دربگيرد اسالميشكل اخالق . بر

مي‌توان دليل چهار به كشورمان، در حرفه‌اي اخالق اسالمي هويت داشتن برايكرد :اشاره

تود ( الف وابستگي دليل به لحاظفرهنگي عقيدتي ه از نظام به كشورمان مردماسالم؛

اسالم؛ ( ب دين متن در دين از اخالق جداناپذيري دليل به ديني لحاظ ازچالش ( ج با آن مواجه به توجه با اسالمي فرهنگ درون پويايي به نياز

جهاني‌شدن؛

7

از ( د و ديني حكومت نظام در دين‌مدار حكومت به الزام حكومتي، نظام لحاظ ازقوانين تصويب بر ـ هشتم اصل در ـ اساسي قانون تأكيد به قانوني، لحاظ

كشور در .اسالمي

و آميخته هم در حرفه‌اي اخالق با كه است گونه‌اي به اسالمي اخالق نظام

الله بشري، نهايتسعادت و نهايي مالك نظام اين در زيرا است؛ تفكيك‌ناپذير

اخالقي توجهات محور زمين، در الهي جانشين و خليفه مقام در انسان و است

به تقرب و موجبرضايت او به خدمت و انسان خشنودي كه معنا بدين است؛

صدد در نهايي، مالك به توجه با اسالمي اخالق نظام اين‌رو، از مي‌شود؛ خداوند

زندگي و حرفه سطح در اخالقي آيين‌نامه‌هاي و دستورالعمل‌ها ارائه با است

زندگي بهبود جهت در مادي پيشرفت‌هاي گرفتن نظر در با همچنين و اجتماعي

آورد فراهم را بشر حقيقي كمال و سعادت زمينة .انسان‌ها،

خواست همانا اخالق نهايي مالك اسالمي، اخالق در گفت بايد اخير مورد درباره

است ـ مطلق خير ـ . خداوند

كاربردي مؤلفه‌هاي شكل‌گيري منشأ مي‌توانند كه راهبردي اصول مهم‌ترين

از عبارت‌اند اسالمیشوند،  :اخالق

انساني؛ ( الف  كرامت

فردي؛ ( ب  آزادي

آن؛ ( ج شايسته جايگاه در امري هر دادن قرار عام مفهوم در اجتماعي عدالتبينشامانت‌نگري ( د و امانت‌داري سطح دو در امانت‌ورزي

اصل مهم‌ترين چهارم اصل بين، اين .است( اصل‌االصول)در

پرسشاست سه به تجزيه قابل کسب‌وکار، در امانت‌داري :مفهوم

مي‌گيرد؟ . 1 قرار امانت مورد کسب‌وکار در چيزي چه

چيست؟ . 2 امور آن قبال در امانت‌داري از مراد

کيستند؟ . 3 امانت صاحبان

تصرفو زيرا باشد؛ تصرف عدم معناي به نمي‌تواند حرفه در امانت‌داري البته

است گونه دو حرفه تصرفدر بلکه است؛ کسب‌وکار مقوم :به‌کارگيري

غيرامانتدارانه و و . امانت‌دارانه بهينه استفاده امانت‌دارانه تصرف زمينه اين در

است همه . شايسته عالم که بينشاست اين نگرشاسالمي در امانت‌داري ضامن

خداست هستي . محضر جهان در امانت‌نگري به ايماني بصيرت با فرد نگاه، اين با

مي‌داند امانتخداوند را خود جمله از چيز همه و همه . مي‌رسد با مواجهه پسدر

و حزم چنين و مي‌پيمايد را امانت‌داري راه امور، همة از استفاده در و چيز

است تقوا احتياطي

8

اداری اخالق مفهوممشاغل ای حرفه رفتار قوانین و اخالقیسازمان منشور صورت به اکنون اخالق

است نهاده سازمانی درون این . پایه به افزون روز توجه اخیر ی دهه یک در

جهانیشدن، مانند اخیر های دهه وقایع در را آن علت باید که شده موضوع

های سازمان تجاری کاری افزایشروابط گرایی، مدیریت تمرکز، عدم توسعه

برای فزاینده درخواست و اجتماعی مطالعات رشد بخشخصوصی، با دولتی

دید سیاسی و قانون مراجع سوی از اجتماعی مسؤولیت و .پاسخگویی

تبدیلشده دولتی مدیریت در گرایانه اصالح نهضتی به اکنون هم اداری اخالق

موضع و اداری انسان رفتار ضوابط و قواعد شناسایی و مطالعه به که است

آموزش رفتار، استانداردهای و قوانین اخالق، منشور تدوین هاییچون

زیرساخت و اخالق جو و فرهنگ اخالق، گیری تصمیم اخالق، مدیریت اخالقیات،

پردازد می  .اخالق

توسعه و اقتصادی های همکاری که سازمان اخالقی زیرساخت یک طراحی با نیز

وسعی گردد اخالقیاتمحسوبمی اثربخشمدیریت الگوهای از یکی واقع در

اغلب در نامطلوب رفتارهای اصالح و اخالقیات ارتقای و حفظ و فساد درکنترل

است کرده خود و . کشورهایعضو محیطی عوامل زیادی میزان به الگو این در

از عبارتند عوامل این مهمترین که است ترکیبشده یکدیگر با :سازمانی

اخالقی • امور رعایت به مدیران و مداران سیاست رهبران، تعهداخالقی • الزم و دقیق مقررات و قوانین و ها سیاست استراتژی،سازمان • و جامعه فضای و جواخالقی • رفتار انجام به تشویق برای انگیزشی های مکانیزم و ها سیستممؤثر • و کارآمد آموزشهای های برنامهسازمانی • برون و درون مؤثر و کارآمد ارزیابی و کنترلی های سیستمپذیرشاخالق • برای کافی پسند عقل استدالل و دالیلموقعیتهایشغلی • نیازهایشخصی • فعال • مدنی جامعه

صحیحی کارکرد از اخالق ساخت زیر یک چنانچه گفت توان می مجموع در لذا

رفتار شاخصهای و استانداردها که آورد می فراهم را محیطی گردد، برخوردار

گیرد قرار حمایت و تشویق مورد .شخصیمطلوب،

ها : سازمان در اخالق اهمیت

9

وقتی فردی رفتارهای اما تلقیمی‌کنند، فردی رفتارهای حد در را اخالق دامنه

به می‌یابد، شیوع و می‌کند پیدا تسری اجتماعی نهادهای یا جامعه سطح در که

و می‌دواند جامعه فرهنگ ریشه‌اشدر که می‌شود تبدیل جمعی اخالق به نوعی

شناخت می‌توان آن با را جامعه که غالبمی‌یابد وجه نوعی تجزیه . خود در امروز

از یکی اخالقی ارزشهای و اخالق به پرداختن ها، سازمان رفتار تحلیل و

می‌دهد . الزاماتاست تشکیل آنها اخالقی رفتارهای را ها بیرونیسازمان نماد

ها، سازمان آن در که است اخالقی گوناگون ارزشهای جمع حاصل خود که

است یافته بروز و .ظهور

در را زیادی های نگرانی اخالقی، معیارهای برخی نشدن رعایت کنونی شرایط در

است آورده وجود به غیردولتی و دولتی در . بخشهای رفتاری معیارهای سقوط

این در نظری مبناهای جستجوی در تا واداشته را پژوهشگران بخشدولتی،

سازند فراهم را آن اجرایی مناسب مسیر بتوانند تا بوده عمده . رابطه از یکی لذا

بسترهای ایجاد چگونگی مختلف، سطوح در کارآمد مدیران های دغدغه ترین

حس با آنها تا است ها حرفه تمام در انسانیشاغل عوامل بـرای مناسب

اصول و بپردازند کار به خود حرفه و جامعه در مسایل به کامل تعهد و مسئولیت

کنند رعایت را خود حرفه و شغل بر حاکم .اخالقی

سازمان در :اخالقیات

تعریف نبایدها و بایدها و ارزشها از سیستمی عنوان به سازمان در اخالقیات

متمایز خوب از بد عمل مشخصو سازمان بدهای و نیک اساسآن بر که میشود

ویژگیهای . میشود دارای شخصیتی و فردی بعد در ها انسان کلی طور به

دهد می شکل را آنها رفتار و گفتار پندار، که .خاصاخالقیهستند

گیرند می قرار پستسازمانی و یکجایگاه در وقتی افراد استهمین ممکن

که بزند فردیسر بعد از متفاوتی رفتار و گفتار پندار، که عواملیموجبشود

بگذارد تاثیر بخشیسازمان اثر و کارایی میزان روی بر انسانی های ویژگی .این

یکطیفخطی در سازمان کارمندان عنوان به افراد اخالقی متفاوت رفتارهای

تحلیل قابل باشد می اداری طیففساد دیگر سر و اداری آنسالمت یکسر که

ماموریت انجام در موفقیتسازمان میزان در اداری میزانسالمت و باشد می

نقشبه اهدافسازمانی به دستیابی نهایت در و ها برنامه و راهبردها اجرای ها،

کند می ایفا را .سزایی

مساله : طرح

10

رفتارهای بر عواملی چه که است این حاضر تحقیق اصلی مسئله رو همین از

گذارد؟ می تاثیر سازمان، حسابداری کارمند یک عنوان به ها انسان و اخالقی؟ چیست نظر مورد اخالقی اصول

ای حرفه : اخالق

را کاری فرآیند و اجرایی محیط در فرد تجاربهر و مباحثعلمی بین پیوند

.گویند

پیشرفتمی حرفه آن باشد حرفه‌ای اخالق یکحرفه در اگر اوصاف این پسبا

بود رشته آن نابودی منتظر باید گرنه و .کند

سازمان در ای حرفه اخالق اهمیت

برای که منشوری عنوان به اغلب اصول، از ای مجموعه عنوان به اخالقیات

. ، اصول مجموعه این است تعریفشده میشود، استفاده هدایت و راهنمایی

. ای دولبه شمشیر مانند ، ای حرفه اخالق کند می ارائه اقدام برای چهارچوبی

. است تهدید آن لبه یک که است

در افزایشخسارات و کاهشارتباطات به منجر اخالقیات، سیستم ضعفدر

کرد؛ خواهد تکیه نگر گذشته کنترل روی بر بیشتر مدیریت، و گردد می سازمان

سازمان انرژی اینصورت، در و رسانند نمی را اطالعات ، مدیریت به افراد زیرا

صرف که آن جای به سازمان توان ، دیگر عبارت به و تبدیلمیشود منفی به

. شد … خواهد و کاری کم غیبت، ، صرفشایعه ، هدفشود

. فرصتاست اینشمشیر، دیگر لبه

اخالق . دارد سازمان ونتابج ها فعالیت روی بر گیری چشم تاثیر ، ای حرفه اخالق

ودرجه بخشد می بهبود را ارتباطات ، دهد افزایشمی را وری بهره ، ای حرفه

است حاکم سازمان در ای حرفه اخالق که هنگامی زیرا دهد؛ کاهشمی را ریسک

آن از ، حادثه ایجاد از قبل ومدیر گردد می تسهیل راحتی به اطالعات جریان ،

. گردد می مطلع

11

حسابداری تاریخچه در اخالقپاچیولی، حسابداری "لوکا نام "پدر به کتابخود اولین ,Summa de arithmetica ،در

geometria, proportioni proportionalita سال در اخالق 1494که از شد منتشر

است نوشته گروه . حسابداری طریق از کنون تا زمان آن از اخالقی استانداردهای

است یافته توسعه مستقل شرکتهای و ای حرفه های سازمان دولتی، .های

اخالق زمینه در کدهایی ایجاد به منجر مختلفحسابداری های گروه این کار نتیجه

است در . شده که ای حرفه توسطتشکل که اخالقی منشور این باید حسابداران

کنند رعایت هستند عضو  .آن

آموزشاخالق دهه در ها نمودند 1980دانشگاه کار و کسب تدریساخالق به دروس. شروع

اند نموده رشد اخیر دهه چند در گیری چشم طور به موضوع این به .مربوط

مطالعاتموردی، : ها، سخنرانی شامل تواند می حسابداران به تدریساخالق

باشد ها رسانه دیگر همچنین و مهمان، های می . سخنرانی نشان اخیر مطالعات

دارند دسترسی اخالق به طریقی به درسیحسابداری کتابهای تمامی که . دهند

سال حسابداری 1993در حرفه در اخالق مطالعه بر که متحده ایاالت مرکز اولین ،

شد افتتاح بینگهامتون در نیویورک ایالتی دانشگاه در داشت .تمرکز

سال آزمون 1999در برگزاری از قبل آمریکا در ایالت چندین ، CPA کالس به نیاز

داشتند اخالق .های

اخالق و حسابداری

سامانه زیرا حیاتی، است ای حرفه امروز اقتصادی پیشرفتۀ� دنیای در حسابداری

. کننده متمایز برجستگی باشد داشته وجود نمیتواند، آن بدون جاری اقتصادی

. انتظارات جامعه است عموم به نسبت پذیرشمسؤولیت حسابداری حرفۀ�

شده ارائه پیچیدة کیفیتخدمات به باید مردم و دارد حرفه این اهل از فراوانی

شده . ارائه اطالعات رو این از باشند داشته اعتماد حسابداری توسطحرفه

بی و واقعی اتکا، قابل کارآمد، توجهی قابل طور به باید توسطحسابداران

ای صالحیتحرفه شرایطو واجد باید تنها نه پسحسابداران باشد، غرضانه

و برخوردار نیز ای حرفه درستکاری و صداقت از باالیی درجه از باید بلکه باشند،

. اخالق نتیجه در باشد آنها های دارایی ترین مهم از ای حیثیتحرفه و آبرو

تکیه خدماتحسابداری به که افرادی و ای حرفه حسابداران برای حسابداری

12

. به نظری، لحاظ از ایران، در میرسد نظر به این وجود با دارد زیادی اهمیت دارند

. است نشده پرداخته مهم این

افراد به کمک برای که است عمل و یکفن حسابداری شد اشاره که گونه همان

آن . اساسی و هدفاصلی است تدوینشده آنها اقتصادی معامالت اثر ردیابی در

و قالبصورتها در سازمان یکشخصیا اقتصادی امور دربارة اطالعات ارائۀ�

. مالکان، مدیران، گیری تصمیم اطالعاتجهت این میباشد مالی گزارشهای

شرکتمورد کارکنان و کاال کنندگان عرضه اعتباردهندگان، ها، اتحادیه دولت،

. اقتصاد، شدن قانونمندتر و تر پیچیده با که است ذکر قابل میگیرد قرار استفاده

. بنابراین، است افزایشیافته اطالعاتمذکور از کنندگان استفاده دامنۀ�

. است عموم به نسبت لیت پذیرشمسؤو حسابداری، حرفۀ� متمایز برجستگی

کیفیتخدمات به باید مردم و است بسیار حرفه، این اهل از جامعه انتظارات

. اعتماد حفظ اما باشند داشته اعتماد حسابداری توسطحرفۀ� شده ارائه پیچیدة

حرفهای، حسابداران استکه میسر زمانی تا حسابداری حرفه به عمومی

رو، این از باشد؛ جامعه اعتماد شایسته که کنند ارائه سطحی در را خدماتخود

ارائه رعایتضوابطی با و ممکن باالترینسطح در باید حسابداری خدماتحرفه

. کند تضمین را مناسب کیفیت با را خدمات این تداوم که شود

از که گیرندگانی تصمیم بویژه خدماتحسابداری از کنندگان استفاده طرفی از

طور به شده ارائه اطالعات که دارند انتظار میکنند، استفاده مالی صورتهای

. که کسانی بنابراین، باشند غرضانه بی و واقعی اتکا، قابل کارآمد، توجهی قابل

صالحیتحرفهای شرایطو واجد باید تنها نه میکنند فعالیت حسابداری رشته در

ب برخوردار نیز حرفهای درستکاری و صداقت از باالیی درجه از باید بلکه باشند

. باشد آنها داراییهای مهمترین از حیثیتحرفهای و آبرو و وده

خدمات به که کسانی و ای حرفه حسابداران برای حسابداری اخالق نتیجه در

و اخالقی اصول باید حسابداری حرفه و دارد زیادی اهمیت دارند تکیه حسابداری

خویشتنداری از سطحی از تا نماید ملزم را آن اعضای که نموده تدوین را قوانینی

. مقرراتاست و قانونی الزامات ماورای که شوند برخوردار

حسابداری : در اخالق اهمیتباشد می ضروری بسیار اخالق از باالیی درجه داشتن حسابداری، حرفه .در

که اخالقی غیر رفتارهای ترین شده  برجسته رسوایی باعث هرچیز از بیشتر

میباشد افراد توسط تجاری شرکتهای در مالی فساد سطح .است به اخالق،

13

دارد اشاره کارتان انجام در شما می . صداقت ذهنی اموری اخالقیات اصل، در

باشند نادرست یا مختلفدرست دیدگاههای با افرادی بین توانند می که به. باشند

شده ایجاد خاص گروههای برخی توسط که اخالقی کدهای که است علت همین

میکند حکومت ها آن خود بر تنها قبول . است قابل موقعیت یک تنها حسابداری در

دارد صداقت - وجود و کامل است -. اعتماد این حسابداران اخالقی وظیفه نهایت

آن از و نشوند وسوسه دارند دخالت نقدی حسابهای در زمانیکه هرگز آنها که

کنند پوشی .چشم

ندارد   باورها به ربطی حسابداری صنعت  اخالق در ای حرفه اقدامات بر بلکه

کند می در . تمرکز اخالقی غیر عمدی اقدامات نتیجه هرکس به رساندن آسیب

شود می گرفته اخالقی . نظر غیر کند اشتباه نقدی حسابهای در فرد یک اینکه

دیگران از کمتر های ستاره و مهارت درجه با فردی چنین استخدام بلکه ، نیست

میشود محسوب اخالقی مشکل استخدام . یک برای است ممکن شرکت یک در

بگیرد نظر در باالتری اخالقی استانداردهای مالی بخشمدیریت .کارکنان

اخالق به حرفه‌ای حسابداران نیازدارای حسابرسی و حسابداری حرفه در اخالق چرا که است پرسشاین اکنون

از عبارتند که دارد وجود موضوع این برای دالیلی است؟ ویژه‌ای :اهمیت

حرفه - ۱ اعتبار حفظ و عمومی منافع به توجه قبال در حرفه‌ای حسابداران

مسئولند شود . حسابداری شمرده برتر عمومی منافع بر نباید شخصی .منافع

روبه‌رو - ۲ موضوعها از طیفی با خود صاحبکاران از نمایندگی به حسابداران

دارند . هستند حساسدسترسی و اطالعاتمحرمانه به اغلب حسابرسان. آنها

می‌دهند ارائه مستقل نظر که می‌کنند .ادعا

می‌داند - ۳ مسئول صاحبکار قبال در را خود حرفه‌ای حل . حسابدار او، مأموریت

است او برای نیاز ارزشمورد ایجاد و صاحبکار نشدن . مشکل ایجاد صورت در

وظیفه حرفه‌ای حسابدار مشکلی، چنین نشدن صورتحل در و ارزشی چنین

است نداده انجام را صاحبکار . خود نظر مورد نتیجه کسب پساز تنها -یکحسابدار

می‌کند حاصل را مزبور نتیجه که اقدامهایی کلیه انجام را - با خود وظیفه

است داده انجام .به‌درستی

با - ۴ مطابق را خدماتحرفه‌ای باید حرفه‌ای حسابداران لحاظفنی، از

دهند انجام مناسب حرفه‌ای و فنی وظیفه . استانداردهای حرفه‌ای حسابداران

و درستی الزامات با که دهند انجام جایی تا را صاحبکار خواسته‌های که دارند

رسمی حسابداران همان حرفه‌ای حسابداران صورتی‌که در و بودن بی‌طرفانه

باشد سازگار استقالل ویژگی با .باشند،

14

از باید اخالقی، اصول با انطباق لزوم با آشنایی برای حرفه‌ای حسابدار

کند پیروی زیر مراجع سوی از اعالم‌شده حرفه‌ای و فنی :استانداردهای

بین‌المللیحسابداران • فدراسیونبین‌المللیحسابرسی؛ استانداردهای

؛ بین‌المللیحسابداری استانداردهای کمیتهکشور؛ حرفه‌ای حسابداری نهادهایقانونگذاری و و قانون تنظیم‌کننده نهادهای و بزرگ شرکتهای بر حاکم قوانین

مربوط

:حسابداری حرفه اهداف بهترین به دستیابی از عبارت حسابداری اهداف , ای حرفه رفتار ایین دیدگاه از

و اصول براساس ,سطح باالترین در عملیات اجرای , ای حرفه ضوابط و اصول اهداف این تحقق . است عمومی منافع تامین کلی طور به و مذکور ضوابط

:است ذیل موارد تامین مستلزم

نیاز معتبر و اتکا قابل اطالعاتی سیستمهای و اطالعات به جامعه – اعتبار – الف

.دارد

به باید ای حرفه حسابداری زمینه در ای حرفه افراد – بودن ای حرفه - ب

و تشخیص قابل ,ذینفع اشخاص سایر و کارفرمایان ,صاحبکاران توسط سادگی.باشند شناسایی

توسط شده ارائه خدمات کلیه اینکه از اطمینان – خدمات کیفیت - پ

.میشود انجام ممکن کیفیت باالترین با ای حرفه حسابداران

مطمئن باید ای حرفه حسابداران خدمات از کنندگان استفاده – اطمینان - ت

باشد می خدمات ان برارائه ناظر که دارد ای حرفه رفتار برای چارچوبی شوند

حسابداری اخالق اصول

پایبندی ای، حرفه توسطحسابداران حسابداری اهدافحرفۀ� به دستیابی الزمۀ�

. حرفهای انجمنهای از یک هر است اخالقیحسابداری بنیادی اصول به

به زیادی شباهتهای که مینمایند تدوین را اخالقیخاصخود اصول حسابداری،

خدمات اعتبار و بودن ای حرفه اعتماد، قابلیت کارآمدی، همگی و شته دا هم

. اتفاق بیشمورد و کم که اخالقیحسابداری اصول مینمایند تأمین را حسابداری

اهداف تأمین موجب ، آنها رعایت و بوده حسابداری حرفهای انجمنهای همه نظر

: است زیر شرح به میگردد حرفه این

15

باید درستکاری:الف( خود خدماتحرفهای انجام در حرفهای حسابدار

. باشد درستکار

:ب( هیچ بیطرفی دهد اجازه د نبای و باشد بیطرف باید حرفهای حسابدار

ارائه در را او بیطرفی دیگران، نفوذ یا منافع تضاد جانبداری، پیشداوری، گونه

. مخدوشکند خدماتحرفهای

:ج( ای مراقبتحرفه ای صالحیتو خدماتحرفه باید حرفهای حسابدار

. دانش میزان موظفاست همواره وی دهد انجام پشتکار و شایستگی دقت، با را

کرد، حاصل اطمینان بتوان که دارد نگاه سطحی در را خود ای مهارتحرفه و

و قوانین و حرفه در تحوالت آخرین بر مبتنی و قبول قابل ای گونه به وی خدمات

. میشود ارائه مقررات

:د( داری جریان راز در که اطالعاتی بودن محرمانه به باید حرفهای حسابدار

را اطالعاتی چنین نباید و کند توجه آورد دستمی به خود ای خدماتحرفه ارائۀ�

نظر از آنکه مگر کند؛ افشاء یا و استفاده کارفرما، یا صاحبکار صریح مجوز بدون

. باشد داشته را آن افشای مسؤولیت یا و حق ای حرفه یا قانونی

:ه( ای حرفه حسن رفتار با که کند عمل گونهای به باید ای حرفه حسابدار

مخدوش را او حرفه اعتبار که اعمالی انجام از و باشد سازگار او شهرتحرفهای

. بپرهیزد میکند،

:و( ای ضوابطحرفه و را اصول ای خدماتحرفه باید ای حرفه حسابدار

درخواستهای همچنین و دهد انجام مربوط ای ضوابطحرفه و اصول مطابق

الزامات با که دهد انجام دقت و مهارت با ای گونه به را خود کارفرمای یا صاحبکار

سازگار مستقل، حرفهای حسابداران استقالل نیز و بیطرفی درستکاری،

باشد.

یکحسابدار که اخالقی خصوصیات از هایی باید نمونه

باشد : داشته

نبودن -1 مغرور

بودن -2 پذیر انتقاد

16

شوید :شکستن-3 ارزشمند تا بشکنید باید

صداقت-4

ارباب :رازداری-5 اسرار محرمانه،حفظ اسناد و اطالعات افشای از خودداری

رجوع

اداری -6 ازپذیرشمظاهرفساد غیرمتعارفو )خودداری هدیه ، توصیه ...(نظیر

داری -7 امانت

باشید -8 پاسخگویی آماده همیشه

مراجعین - 9 برابر در یکسان رفتار داشتن تبعیض، از پرهیز

سازی -10 شایعه از پرهیز

تهمت -11 از پرهیز

غیبت -12 از پرهیز

خبرچینی -13 از پرهیز

اداری -14 مراتب رعایتسلسله

مشارکت - 15 براساساصل وظایفمحوله و -انجام تیمی کار به احترام

گروه مسئول از فرمانبرداری

اداری -16 موقعیت و مقام از استفاده سوء عدم و حفظحرمتسازمان

لباسفرم -17 پوشیدن ها،مثال نامه آئین دقیق رعایت و قوانینشرکت رعایت

ورود ابتدای در مصوبشرکت

امکاناتشرکت -18 از شخصی استفاده و -پرینت-فتوکپی-تلفن)عدم ...(اینترنت

اموالشرکت -19 حفظ

اشتباهات -20 قبول

17

خدمتصادقانه : پذیرشمسئولیت -21 به مفتخر بلکه متعهد را خود باید حسابدار

داشته ایمان و باشد قائل آنان انسانی کرامت برای وافر اجری ، دانسته مردم به

عمل الهیو جلبرضایت استو رضایتمخلوق به وابسته خالق رضای که باشد

بداند خود اصلی و وظایفشرعی از را قوانین و چارچوبمقررات .در

شرکت -22 امور بهبود برای اصالحی راهکارهای ارائه

همکاران --23 کار در نکردن دخالت ولی همکاران به کردن کمک

کردن -24 سازمانی -اولسالم رده باالترین اگر حتی اتاقمیشوید وارد وقتی

کنید سالم اولشما باید کنید .دارید اولسالم دهید جوابمی را تلفن وقتی

اداری -25 غیر و اداری روابط تفکیک کار، غیر از کار تفکیک

اداره -26 در شدن حاضر موقع اندازد -به می دردسر به را شما مکرر غیبتهای

مشتریان -27 و همکاران به سازمانی )احترام و انسانی های (آرمان

به -28 نسبت مسئوالنه برخورد با توام خوشرویی و ،صراحت،شکیبایی صمیمیت

تلفنی و مراجعینحضوری

همکاران - 29 و مراجعین احترام به     برخاستن

رعایت -30 اداری، و اسالمی چارچوبشئونات در آراستگیظاهری و حفظنظم

و اسالمی اخالق حاکمیت برقراری تالشجهت انصافو و نزاکت،عدل و احترام

دادن قرار خدمتخود سرلوحه

متعارف -31 حد بیشاز تلفن با کردن صحبت برای -عدم شما که فراموشنکنید

خانواده با حتی کردن تلفنصحبت برای نه شدید استخدام شرکت در کار انجام

باشد .نزدیکخود استثنا تواند می ضروری موارد البته

میزکار - 32 و اتاق بودن است -مرتب نکردن خوب کار منزله به شلوغ میز

مشتریان - 33 و تخریبهمکاران ولیسازندگی -عدم راحتاست تخریبخیلی

گیر وقت سختو بسیار

اداری -34 محیط در همکاران با رابطه قطع نیست -عدم خوب بیشاز .قهرکردن

نمیشود قبول مورد بودن،نماز روزقهر سه

18

و -35 کردن عفتکالم،درستصحبت داشتن موردو بی های شوخی از پرهیز

الفاظصحیح به -بکاربردن اوقات گاهی اوال زشت جوکهای ارزشو بی سخنان

و ندارد دوست را کنندگان مسخره خداوند که است دیگران کردن معنیمسخره

بیخود و سبکسر آدم چشم به انسان به دیگران دید در که باعثمیشود ثانیا

کنند نگاه

نشستن،زمانصحبت - )36 ،مکان جلسه به ورود صندلی،طرز روی درستنشستن

رئیس ( کردن یک و یکهمکار حضور در و جلسات در

مدیران -37 با مالقات برای مدیران دفتر مسئول از اجازه هماهنگی -گرفتن بدون

کنید می ضرر که رئیسنروید اتاق داخل

اتاقی -38 هر به ورود از قبل زدن درستمی -در را لباسخود دارند طرف آن شاید

دست یا و ......کنند

مشتریان -39 و همکاران اموراتشخصی به سرکشی شخصی -عدم کار به چکار

گویند؟ می چه افراد این به داریم؟اصطالحا دیگران

نباید -40 گو ))حسابدار قربان به .باشد(( بله را خود نظر و کند تحلیل و تجزیه باید

کند اقدام اساسدستور سپسبر و بگوید کارشناسی نظر .طور دارد حق

نکند اجرا ندارد حق اما کند بدهد،انتقاد ،پیشنهاد .بدهد

کنید -41 صحبت آرام همواره کنید موبایلصحبتمی و تلفن با زمانیکه صدای.در

نکنید دلخراشانتخاب را خود موبایل و .زنگ گربه و گاو خروسو بد ... صدای خیلی

.است

ننشینید -42 ایشان اجازه بدون همکار میز گم .پشت میزشان از استچیزی ممکن

و میشود تفاهم وقتسوء آن ....شود

نمائید -43 خودداری جدا آنها وسایل به زدن دست از همکاران اجازه .بدون

یادداشت -44 ایشان برای حتما شد ایشان برای همکاران،تلفنی از یکی نبود در اگر

کنید خبردار اورا و بگذارید

جمع -45 افعال از بزرگتر و باالدست افراد مخصوصا دیگران با کردن صحبت در

کنید .استفاده

19

نزنید -46 ولی بدهید نشان را کشیده همیشه کنید شما .سعی که نکنند عادت البته

زنید نمی موقع .همیشه به اما بزنید اوقات گاهی

نگیرید -47 شوخی به را چیز همه کنیدو برخورد جدی طور به خطاها مقابل .در

باشیم (48 داشته باال تحلیل و تجزیه قدرت

شرکت (49 کار پیشرفت برای جدید راهکارهای ارائه

اینترنت (50 و رایانه با آشنایی

باشیم (51 بادقت

بودن ( 52 مفید

گوی (53 گزیده

خوشبرخورد (54

حسابداری (55 شده پذیرفته اصول اجرای

محتاط(56

انسانی (57 و اخالقی اصول به بودن پایبند

دیگران (58 به تجربیاتخود گذاشتن قرار اختیار در

مورد (59 بی های شوخی از پرهیز

نماید (60 نگهداری مرتب و خوشخط را خود دفاتر و اسناد

بودن (61 تقوا با

مکرر (62 طور به میزکار ترک عدم

غذا (63 و کار برایساعت مناسب زمانبندی داشتن

مصوبشرکت (64 لباسفرم پوشیدن

بازی (65 پارتی عدم و اربابرجوع تقدم رعایتحق

20

شخصی (66 استفاده برای رایانه از استفاده عدم

باشد (67 پژوهشداشته و تحقیق روحیه باید حسابدار

تالشکند (68 باید خود سازمانی جایگاه و علمی ارتقایسطح برای

همکاران (69 از قدردانی

کار (70 انجام قبال در نداشتن نابجا انتظار و توقع

کار (71 انجام برای دلسوزی و احساسمسئولیت

آنان (72 کارهای به رسیدگی و مشتریان برابر در بودن جوابگو

بودن (73 رو گشاده

نکردن (74 اسراف و اموالشرکت از کردن استفاده درست

کاری (75 وجدان داشتن

همکاران (76 کار در دخالت عدم

همکاران (77 به نبودن دیگران + بدبین عملکرد به مثبت تفکر

کار (78 محل در گذشت روحیه داشتن

باتجربه (79 همکاران از گرفتن راهنمایی

شدن (80 بهتر تالشبرای

شغلی (81 درجه ارتقا جنبه و داشتنظرفیت

مافوق (82 دستورات برابر در پذیربودن انعطاف

کار (83 محیط در یکمحیطصمیمی آوردن وجود به در سعی

قوی (84 ایمان داشتن

برنامه (85 درست و موقع به اجرای و کارها در داشتن ریزی برنامه

21

کارها (86 انجام در بودن جدی

غیرکار (87 از کار تفکی

مقرر (88 موعد در امورات انجام

امور (89 انجام در درستکاری

امور،منصفبودن (90 انجام در بیطرفی

بودن (91 بودن،بردبار صبور

کاری (92 سیاست داشتن

باال (93 روابطعمومی داشتن

کاری (94 تجربه داشتن

کاری (95 امور در مدیریت

عصبانیت (96 عدم و کنترلخشم

بودن (97 ریا بی

نزدن، (98 تهمت

بودن (99  دانا

بودن (100 شجاع

بودن (101 تدبیر با

شغلی (102 و علمی اطالعات رسانی بروز

زیردست (103 پرسنل بر نظارت

قوی (104 مستندسازی

حسابداری (105 امور در تسریع جهت جدید فناوری از گرفتن کمک

22

پرسنل (106 نکنید -تحقیرنکردن بازی پرسنل شخصیت نکنید -با توهین

نکردن (107 تقلب

است (108 روشن همیشه خداوند .دوربین

مادر (109 و خود،پدر خانواده حفظحریم

زندگی (110 افزایشبرکت

نبودن (111 حسین -ذلیل باش (: ع)فرمایشامام آزاده الاقل عالم به دین نداری گر

نگفتن ( 112 دروغ

رئیس (113 وقتی مخصوصا داریم اربابرجوع موقعیکه خود سرجای از شدن بلند

اتاقمیشود وارد بزرگتر فرد .یا

مربوطصحبتکردن (114

صحبتکردن (115 اتکا قابل

صحبتکردن )116 موقع به

پراکنی (117 شایعه از جلوگیری

استرس (118 بدون و آرام فضای برقراری

شرکت (119 امور اداره در پیشنهاد ارائه

ادب (120 بی رجوع ارباب با مناسب برخورد

نام ***** به دارد وجود قانونی ژاپن کشور جنگل ))در از

*****((:بیاموزیم

دیگران )سنجاب به خطر ( اعالم

آبی وظیفه )سگ انجام و ( احساسمسئولیت

23

خال )مار ( خوشخطو

( مکار)روباه

دیگران )طوطی حرف ( تکرار

سریع )ببر قاطع -حمله (اقدام

جنگل،فرماندهی )شیر ( سلطان

ولیخیسنشدن )اردک آب زیر (رفتن

اتكاء حرفه تاثيراخالق قابليت بر حسابداران اي

مالي هاي صورت

توسط اعتمادي پژوهشی حسين پور ، دكتر خليل پوريان ، مهدي يوسفتقي دكتر

است : گردیده انجام مورد این در

عمومي : زمينه منافع با كه هايي فعاليت تمامي در اي حرفه رفتار امروزه

از كنندگان استفاده يافتن اطمينان و است يافته موضوعيت دارند، سروكار

و حسابداران استكه عمومي باور اين تابع شدت به آن به مالي هاي صورت

پايبندند اي حرفه رفتار آيين به اخالق . حسابرسان تاثير هدفبررسي ، بنابراين

باشد ماليمي هاي صورت اتكاء قابليت بر اي حرفه حسابداران اي .حرفه

مالي، : روشكار مديران تعداديشامل مجموع در تحقيق اين در آماري جامعه

اعضاء كتابحسابداري، مولفين حسابرسي، سرپرستان حسابرسي، مديران

بخشتحقيقات محققان و دكتري دوره دانشجويان دانشگاه، علمي هيات

باشند داده انجام اي حرفه كار سال حداقلسه كه است حسابرسي .سازمان

باشد مي پرسشنامه اطالعات، گردآوري مباني . روشهاي به توجه با واقع، در

اي حرفه اخالق براي ويژگي پنج مراقبتحرفه )نظري و صالحيت ، درستكاري

منافع تضاد ، استقالل ، رازداري اتكا ( اي، قابليت براي ويژگي سه ارائه)و

بيطرفي پذيري، اثبات ماليمشخصشد ( منصفانه، هاي و . صورت تجزيه براي

استفاده روشها اين از پرسشنامه، دو طريق از آوريشده جمع هاي داده تحليل

است كولموگروف : شده توزيع - آزمون بودن نرمال آزمون براي اسميرنوف

فريدمن آزمون و ها فرضيه آزمون براي رگرسيون و همبستگي آزمون متغيرها،

رتبه بودن يكسان آزمون متغيرها ( اولويت)براي .ابعاد

24

ها قابليت : يافته و حسابداران اي حرفه اخالق بين كه است آن بيانگر ها يافته

اين بين ضريبهمبستگي و دارد وجود داري معني رابطه مالي هاي صورت اتكاء

و باشد مي باال و مثبت حدود R2دو كه دهد مي قابليت % 35نشان متغير تغييرات

است بيان قابل اي حرفه اخالق متغير توسط مالي هاي صورت .اتكاء

گيري تمام : نتيجه در حسابداران اي حرفه اخالق دهدكه مي نشان تحقيق نتايج

خود تضاد )ابعاد ، استقالل ، رازداري ، اي مراقبتحرفه و صالحيت درستكاري،

تنگ (منافع رابطه مالي ا، صورتهاي اتكاء قابليت ويژگي ابعاد با ارائه)تنگي

بيطرفي پذيري، اثبات ايران، . دارد( منصفانه، در ميرسد نظر به اين وجود با

است نشده پرداخته مهم اين به لحاظنظري، .از

امروز اقتصاد در اخالقیحسابداری مشکالت

چالشهای با مقابله سود، رسانیدن حداکثر به ای بر تجاری واحدهای تمرکز

را حسابداران حسابداری، متنوع خدمات ارائه و مدت کوتاه نتایج بر تأکید رقابتی،

برای غیراخالقی پیامدهای به منجر که داده قرار فشار و تضاد از مملو محیطی در

. پردازیم . می آنها بررسی به اینجا در است گردیده آنها

حسابداری (1 خدمات رقابتی بازار

در مشتریان برای که مزایایی و فواید علیرغم امروز اقتصادی دنیای رقابتی بازار

پیامدهای داشته، پایینتر قیمت و بهتر کیفیت با محصوالت از استفاده جهت

. است پیداشته در خدمات و کاال عرضه کنندگان رقابت برای هم زیادی غیراخالقی

بیشبا و کم خدماتحسابداری عرضه برای رقابتی بازار در نیز حسابداری حرفه

) ( " " . و بیطرفی استقالل اصل دو است بوده رو روبه اخالقی معضالت

وسیله،" " بدین و رعایتشوند خدماتحسابداری ارائۀ� در باید که درستکاری

. در اکنون اند شده خدشه دچار بازار، این در افزایشدهند را خدمات این کیفیت

بر هزینه فعلی حفظمشتری و جدید مشتری یافتن ایند فر بازار، رقابتی شرایط

شرکت جدید، مشتری یافتن با که استنباطمیشود چنین و شده گیر وقت و

ارائۀ منافع از تا نماید حفظ سالها برای را او که است مایل حسابداری، خدمات

اگر . حتی نماید جبران را بازاریابیشرکت سنگین های هزینه وی، به خدمات

شرکت گردد، جدید مشتری دادن دست از به منجر اعضایشرکت از یکی عملکرد

. داشت نخواهد وی با مناسبی برخورد

25

است شده منجر بازار، رقابتی ساختار در مشتری نگهداری زمینۀ� در فشارها این

که بعضا و رفته سؤال زیر حسابرسی نظیر خدماتحسابداری در استقالل اصل

حسابرسکاهشیابد؛ دادن استقالل دست از نگران حسابرسهمیشه که چرا

در و بوده مشتری نظر مطلوب که میکند ارائه طوری خدماتشرا و شغلشبوده

. گردد مشتریحفظ نتیجه

" در " درستکاری و صداقت مخدوششدن رقابتی، بازار غیراخالقی پیامد دومین

. میباشد خدماتحسابداری .انجام قیمتهاست اعمال از ناشی اینصدمه

است شده رایج امروز بازار در انحراف نوع :  دو

؛ .1 واقع از کمتر میزان به خدماتحسابداری گذاری قیمتآنها .2 توضیح به ذیل در که خدماتحسابداری؛ تعرفۀ� به نسبت تخفیفات

. میپردازیم

به را خدمات پایین قیمتگذاری سیاست مالی، مؤسساتخدمات از بسیاری

این صداقت و انگیزه که دادهاند قرار بازار در نفوذی ابزار یک عنوان

. سیاستها این اعمال با شرکتی اینکه گیرد قرار بررسی مورد باید شرکتها

نیست؛ منطقی باشد، داشته خدمات انجام از ناشی زیان تحمل به تمایل

به را خدمات انجام های هزینه شرکتها، استکه این فرضعملیتر بلکه

. نگردند زیان متحمل تا میآورند پایین آنها، کیفیت دادن دست از بهای توجهی قابل تخفیفات مالی، خدمات بازار انحرافقیمتهای دوم نوع

. فزاینده رشد میشود داده دستمزدها استاندارد سطح به نسبت که است

ای صداقتحرفه و نبوده توجیه قابل ای حرفه منطق مبنای بر نیز کار این

برای . عملی چارچوبهای ایجاد ضرورت اینجاستکه برد می سؤال زیر را

کارگیری به لزوم و خبره فنیحسابداران های گروه توسط حرفه،

به که اینها نظیر کارهایی انجام از جلوگیری برای حرفهای، معیارهای

. گردد پیشاحساسمی بیشاز میرسانند، آسیب ای صداقتحرفه

حسابداری خدمات تنوع(2

یک مالی عملکرد و وضعیت از تصویری تهیه حسابداران اصلی نقش چه اگر

حسابداری , حسابرسی مانند نیز را دیگری های نقش انها اما است سازمان

.نمایند می ایفا مالی مشاوره، مالی ریزی برنامه , مالیاتی حسابداری , مدیریت

26

بیشتر که سنتی حرفه یک از حسابداری حرفه تا شده موجب نقشها این ایفای

کار حرفه سوی و سمت به داشت عهده بر را حسابرسی و گزارشگری نقش

دارند اعتقاد بسیاری .نماید حرکت مالی ریزی برنامه و طراحی , مشاوره افرینی

تخلف موارد . است شده حسابدارن برای بحران ایجا به منجر دگرگونی این

نتیجه در و نمود تر اشکار را مشکالت این از برخی اندرسن و انرون های شرکت

.است رفته سوال زیر ان اعتبار و اعتماد قابلیت و شده اخالقی بحرانهای درگیر

نیازمند صحیح و درست حسابرسی گزارشهای به جامعه که است حالی در این

که حسابداری بزرگ وظایف از یکی نباشد سودمند گزارشها این ارائه اگر و است

خدمات انجام با ء خال این بایستی ولذا میگردد رها است حسابرسی همان

. حرفه حسابرسی یک اخالقی الزامات رعایت با حسابرسی شود انجام ای

ای حرفه حیثیت حیات تجدید(3

کسب اخالقی قضاوت در را الزم مهارت باید حسابداری حرفه خصوص این در

نظر در گیرد می تاثیر او عملکرد از که را کسانی همه رفاه بتواند بطوریکه , نماید

حرفه و فن این جایگاه , قوی و استوار اخالقی ررفتا بدون شک بی . بگیرد

این جایگاه , قوی و استوار اخالقی رفتار بدون شک بی. گردد می متزلزل قدیمی

توجه مورد انکه از بیشتر موضوع این. گردد می متزلزل قدیمی حرفه و فن

شوند وارد رشته این به دارند قصد که باشد ی افراد نظر مورد باید باشد شرکتها

شهرت , ثروت جستجوی به انکه از بیش کرده رفتار شایسته نحوء به باید انها و

از یکی صداقت .دهند قرار خود همت وجهه را درستکاری و صداقت باشند ... و

که است اصلی نیز درستکاری .باشد می حرفه بازشناسی برای اساسی ویژگی

ان با را تصمیماتش باید نهایت در عضوی هر که معیاری و بوده عمومی منشاء

بسنجد

تاثیر تحت بوده شرافتمند و مفید حرفه یک که حسابداری حرفه اخیر سالهای در

گزارش برای بزرگ شرکتهای . است شده تحقیر و گرفته قرار محیطی فشارهای

.اند شده حسابداری های تقلب به متوسل گذاران سرمایه فریب و بیشتر سود

اند بوده اخالقی غیر رفتار این از هایی نمونه ...و کام ورد , ارون نظیر شرکتهایی

این انها توجیه و است شده گرفته نادیده سود خاطر به اخالق شرکتها دراین و

قیمت به حتی ان سهامدارن برای سود کردن حداکثر شرکت یک هدف که بوده

افراد انگیزه اخالقی قوانین القاء با انها نظر به . باشد می اخالق شدن قربانی

.گردند می ضعیف شرکتها و شده کم پیشرفت برای

27

توانند می نیز سود از فراتر های انگیزه زیرا , است بینانه کوته فوق باور البته

رفتار مرتکب و زد دست کاری هر به توان نمی سود بخاطر و باشد افراد محرکه

شرکت مالکان ثروت افزایش باید انها کارکنان و شرکتها هدف . شده اخالقی غیر

(درامد افزایش )سود از فراتر چیزی افراد ثروت چراکه , انها سود فقط نه باشد

باشد . می

اخالقیحسابداری مشکالت بارز های نمونه

شرکت که آنجایی توسط KPMGاز ، شده گزارش مالی اطالعات بر نتوانست

صورتهای حسابرسی کند اعتماد دارو، زنجیرهای فروشگاه و آید رایت شرکت

. شرکت اینکه از بعد هم، آید رایت شرکت ارشد مالی مدیر نمود رها را آن مالی

مبلغ به و نموده ارائه تجدید را متوالیاش سال سه درآمد که گرفت 500تصمیم

. نمود استعفاء سمتخود از کاهشدهد، دالر میلیون

مارس و 1999در مدیران از گروهی و آید رایت شرکت علیه دادخواستی میالدی

و گزارشغیرواقعی تقلب، ارتکاب به را آنها که شد، تهیه آن ارشد کارمندان

افشاء عدم و حسابداری شده پذیرفته اصول از تخطی خالص، سود متورم

. در این نمود متهم تجاریشرکت عملکرد و عملیات درباره نامساعد اطالعات

. بودند ورزیده تقلبقصور این افشاء از نیز حسابرسان استکه حالی

می مدیریتشرکت 1999در علیه دادخواستی ، بهادار اوراق کمیسیون میالدی

سرمایه، بازار شرکای کردن گمراه بهمنظور گزارشارقامی سبب به گریس

. نمودن ذخیره و پنهان به گریسرا مدیرانشرکت کمیسیون، این نمود تهیه

. ادعا وی نمود متهم بعدی استفادههای برای نشده پیشبینی سود از قسمتی

سال در اینشرکت که بخشی 1995کرد از نظرشان مورد گزارشدهیسود برای

. است نموده استفاده شده پنهان سود از

پرایسواتر شرکتحسابرسی حسابرسان که نمود ادعا بهادار اوراق کمیسیون

" آن " از ، بودن اهمیت بی توجیه با اما بوده، مطلع اینحسابسازی از هم هاوس

. اند نموده پوشی چشم

ژانویه این 2000در به بهادار اوراق کمیسیون که گزارشنمود تایمز نیویورك ،

هاوس پرایسواتر شرکتحسابرسی ن کارکنا و شرکا استکه برده پی مسئله

در شرکتهای مالکیتسهام از را آنها که قوانینی از معمول طور به ، کوپرز و

28

. از حاکی بررسیها کردهاند تخطی نموده، منع تخطی 8046دستحسابرسی

اخراج و . 5دراینشرکت است بوده شریک

که است داده نشان بهادار، اوراق توسطکمیسیون شده انجام دقیق های بررسی

حسابرسی در توسطحسابرسان حسابداری، تقلبهای از باالیی بسیار حجم

. نتیجه در است شده گرفته نادیده لیونت ، بیم سان ، دانت سن نظیر شرکتهایی

حسابداران به اعتماد و شده متضرر اینشرکتها در دالر میلیون صدها سهامداران

. است گردیده دار خدشه نیز

دسامبر دوم همکاریهای 2001در از برداری پرده بحبوحۀ� در رون إن شرکت نیز

اعالم بزرگترین حسابداری، های باری و بند بی دیگر و اجرایی مدیران پردة پشت

. تاریخ این پیشاز ششهفته ثبترساند به آمریکا تاریخ در را ورشکستگی

سال تا را خود زیان و سود ارقام إنرون حدود 1997شرکت و نمود ارائه 600تجدید

. کاهشداد را گزارششده سودهای از دالر میلیون

جدید های داستان إنرون، شرکت آمیز افتضاح شکست در بد و پیاپی رویدادهای

پاره پاره مدارك و اسناد مدیران، پرده پشت های همکاری نظیر هراسانگیزی

. فضاحت این درباره چیز همه مینمود افشاء بودند بینظیر خود نوبه به که را شده،

شامل و بوده عظیم آبروریزی ورشکستگی، 50و دالر در 32میلیارد زیان میلیارد

کار از کارکنان اخراج خسارت دالر میلیارد یک بیشاز کلسرمایه، ارزشبازار

باشد می

. بود چشمگیر هم رون، إن حسابرسشرکت ، آرتورآندرسن اختالفات و خطاها

دهه از ( 1980آندرسن اواسط ) از و بود إنرون شرکت مستقل حسابرسخارجی

. 1990دهه این برای آندرسن بود گرفته عهده به نیز را داخلیشرکت حسابرسی

) ( ، حسابرسداخلی هم و نقشحسابرسمستقل هم طرفزمین دو در بازی

. نمود دریافت پاداشیخوبی

سال شامل 2000درآمد حسابرسیشرکت 25اینشرکت، الزحمۀ� حق دالر میلیون

و . 27إنرون حسابرسان شاید بود مالی خدمات سایر و مشاوره حق دالر میلیون

خود بیطرفانه نظر و کرده پاك ذهنشان از را ارتباطات این همه آندرسن شرکت

چگونه؟ که تعجباست و سؤال مورد این اما باشند، داده را

آور متوالیسرسام های نابسامانی از مورد جدیدترین تنها رون، إن شرکت

. ترنر لین شرکتسندانتاست از بعد سابق 14حسابداری ارشد حسابدار ،

29

گذشته، سال چند در که است آورده گزارشخود در بهادار، اوراق کمیسیون

حدود همچنین 200سرمایهگذاران و شده متضرر سود ارائۀ� تجدید در دالر میلیارد

قصور خاطر به سرمایهگذاری، بازار در را خود کلسرمایه ارزشبازار

. اند داده دست از حسابرسان

سال . از است داشته زیادی شتاب روند، این میرسد نظر سال 1997به 2000تا

از مالی صورتهای ارائۀ� تجدید . 233به 116تعداد است افزایشیافته ، مورد

نباید ولی ، گزارششده غیراخالقیحسابداران رفتارهای از بسیاری داستانهای

. گونه این کرد رفتاری چنین به متهم را مؤسساتحسابداری و حسابداران همه

حرفه در اخالقی رفتار و اخالقی حساسیت استکه آن از حاکی ها داستان

به . نسبت آگاهی اخیر قرن ربع در خوشبختانه باشند ضروریاتمی از حسابداری

به و تجارت در اخالقی اصول کاربرد و کلی طور به اخالقی رفتار و اخالق اهمیت

. است افزایشیافته خاص، طور به حسابداری در آن، همراه

تهدیدها از پیشگیری روشهایاین بروز از پیشگیری برای را آیین‌رفتاری بین‌المللیحسابداران، فدراسیون

است کرده تدوین قرار . تهدیدها بحث بخشمورد دو در پیشگیری های راه این

:می‌گیرند

شده‌اند، - ۱ ایجاد آیین‌نامه و قانونگذاری حرفه، وسیله به که پیشگیری روشهای

وکار - ۲ محیط در موجود پیشگیری .روشهای

آیین‌نامه*** و قانونگذاری حرفه، به‌وسیله ایجادشده پیشگیری روشهای

است زیر : به‌صورت

حرفه، • به ورود برای تجربه به نیاز و دانشگاهی تحصیالت طریق آموزشازمداوم، • حرفه‌ای پیشرفتهای به نیازشرکت، • اشرافبر آیین‌نامه‌هایحرفه‌ای، • استانداردهایو • انضباطی، و قانونی یا حرفه‌ای روشهایسوی • از تهیه‌شده اطالعات یا مکاتبه‌ها اظهارنامه‌ها، گزارشها، بررسیمستقل

قانونیاست قدرت دارای که شخصثالثی به‌وسیله حرفه‌ای، .یکحسابدار

از*** عبارتند کار محیط در ایجادشده پیشگیری : روشهای

صورت • در یا انجام‌شده کار بررسی جهت دیگر حرفه‌ای یکحسابدار از استفاده

خدماتمشاوره‌ای، از استفاده لزوم

30

نهاد • یک غیرموظف، مدیران از کمیته‌ای مانند اشخاصثالثمستقل با مشورت

دیگر، حرفه‌ای یکحسابدار یا حرفه‌ای قانونگذاریحرفه‌ای، • ارشد اعضای جابه‌جاییاخالقی، • اصول به مربوط موضوعهای درمورد مدیرانشرکتصاحبکار با گفتگوو • مربوط، دستمزدهای میزان و ارائه‌شده ماهیتخدمات افشایقرارداد • از بخشی یا کل اجرای برای دیگر شرکتی از .استفاده

تهدیدهای از گزیدن دوری جهت بین‌المللیحسابداران فدراسیون دستورالعمل

می‌کند ممنوع حسابرسی متقاضیان برای را زیر غیرحسابرسی خدمات :اخالقی،

دفترداری، - ۱ خدماتارزیابی، - ۲ خدماتمدیریت، - ۳ تصمیم‌گیری وظیفه

و - ۴ بهادار، اوراق معامالت در کارگزاری خدماتحقوقی - ۵ دعاوی در .پشتیبانی

اخالقی اصول رعایت در تاثیرگذار افراد و ها سازمان

: نقشآنها و

نقشدولت

خالفقواعد که کسانی برای قوی کیفری ابزار از استفاده با دولتها مداخلۀ�

. سال در مثال برای است مؤثر حلی راه میکنند، عمل حرفه 2002اخالقی که

مورد وردکام و آندرسن رون، إن ی مالیشرکتها یهای رسوای با حسابداری

در غیراخالقی رفتار جهتمجازات در اقداماتی آمریکا دولت گرفت، قرار حمله

. حقوق از که نمود تصویب را قانونی دولت این همچنین داد انجام حسابداری

را مالی گزارشهای اعتماد قابلیت و صحت و کرده محافظت سرمایهگذاران

. خدماتغیرحسابرسی هرگونه ارائۀ� قانون، این بندهای از یکی طبق بخشد بهبود

. سال در مذکور قانون طبق گردید ممنوع حسابرسی مشتریان کمیتۀ 2002به

تدوین ) مجوز و تشکیلشد حسابداری بر عام( PCAOBنظارت شرکتهایسهامی

این به استقالل رعایت و اخالقی معیارهای کیفیت، کنترل معیارهایحسابرسی،

31

. عواقب و نظارتی کمیته کار دستور در اخالقی اصول شمول گردید ایفاد کمیته

این به بیاید، بهوجود است ممکن آینده یا حال در که اخالقی تخطیهای از ناشی

فز چالشهای دارای حرفهای و اخالقی مسؤولیتهای های مقوله که است معنی

. ذکر به الزم میباشد حسابداری حرفۀ� و رسمی حسابداران برای موثق و اینده

معیارهایحسابرسی تدوین هیأت ای نقشهسته به مذکور کمیته تشکیل با است

. AICPAدر شد داده خاتمه

توسط کشورها از برخی در رسمی حسابداران کار به شروع AICPAمجوز

که گردیده ذکر آن در اخالقیهم اصول رعایت که میشود ایالتیصادر دولتهای

میتواند . تخلفاخالقی نتیجه، در است اخالقی اصول اجرایی ضامن خود این

. گردد دائمی حتی یا موقت طور به حسابداران کار مجوز ابطال به منجر

ای حرفه های انجمن

دادخواست،( ارائۀ� صورت در و کلی قوانین تدوین به دولتفقط وظیفۀ� الف

تدوین . با که هستند ای حرفه های انجمن این اما میشود متخلفخالصه مجازات

در احکام و اصول این اجرایی پیشبینیضمانت و ای حرفه اخالق احکام و اصول

و آوردن دست به در را تری نقشمهم ایشان، حرفه های تشکل اساسنامه

. عدم و حرفهای رفتار آیین رعایت در قصور مینمایند ایفا حفظحیثیتحرفهای

است ممکن ضوابط، انحرافاز منطقی توجیه در حرفهای تواناییحسابداران

به ای حرفه انجمنهای توسط را انضباطی اقدامات و تلقیشود تخلفحرفهای

میسر آمیز مسالمت ای گونه به موضوع فصل و حل اگر باشد داشته همراه

: میگردند صادر ذیل احکام حسبمورد، و شده آغاز انضباطی رسیدگی نباشد،

کتبی )اخطار یا ( شفاهی

کتبی )توبیخ یا ( شفاهی

آموزشبیشتر توسطعضو کار تکمیل یا دریافتی دستمزد استرداد هزینه، جبران جریمه،

خاطی عضو هزینه به دیگر حرفهای فعالیتمستقل از جلوگیری عضویت تعلیق ای حرفه تشکل از اخراج

اعضای( جذب برای ضوابطخاصی ایجاد ای، حرفه های انجمن دیگر اقدامات از ب

. حداقل در حسابداری کمیته مثال برای میباشد حرفه به به 26جدید امریکا ایالت

32

دوره یا اخالقی آزمون گذراندن به ملزم را رسمی حسابداران نیویورك جز

را آن و نموده رسمی رسمیحسابداران و علمی آزمون از قبل اخالق آموزشی

. برایصدور این، بر عالوه است داده قرار گواهینامه احراز برای شرطی بهعنوان

پیشینه سوء عدم متقاضیان، کلیه از رسمی، حسابدار بهعنوان فعالیت گواهینامه

. میگردد درخواست

گواهینامه( برایحفظ که نماید می ملزم را حسابداران ای، حرفه انجمنهای ج

و اخالقی اصول به مباحثمربوط تا باشند داشته تحصیالتحرفهای هایشان

. گیرد قرار آنها مداوم آموزشی برنامۀ� جزء ای، حرفه پذیری مسؤولیت

یک( ایجاد شود انجام ای حرفه انجمنهای توسط است الزم که دیگری اقدام د

تا است، رسمی شغلیحسابداران اطالعاتشخصیو درباره اطالعاتی پایگاه

رفتار از ناشی اتهامات ها، گواهینامه مشکالت درباره اطالعاتی موثق منبع

. آید فراهم آنها علیه کیفری اقدامات و گواهینامه وضعیت یا و ای غیرحرفه

. آن در نماید کنترل را پایگاه در شده درج اطالعات دامنه و صحت باید انجمن

رفتار درباره شده انجام اقدامات به اطالعاتمربوط مهمترین صورت

مراحل سایر و آن ابطال یا و گواهینامه موقت تعلیق مانند غیراخالقی،

این و باشد دسترسی قابل حسابداران سایر و عموم برای آسانی به انضباطی،

شده آگاه ای غیرحرفه رفتار بالقوة عواقب از حسابداران که موجبمیشود خود

. باشند داشته حرفه در اخالقی رفتار برای بیشتری انگیزه و

حسابداران کنندگان استخدام سایر و حسابداری مؤسسات

برای مینمایند استخدام را حسابداران که شرکتهایی سایر و مؤسساتحسابداری

مسؤولیت و اخالقی صالحیت از باید حسابداری کارکنان حرفهای استخدام پذیری

گردند مطمئن مسؤولیت . آنها حفظ برای حرفه همچنین توسط پذیری ای

عنوان به را ارشد حسابدار یک باید بزرگ حسابداری مؤسسات حسابداران،

مسؤولیت به مربوط مسائل تا متخصص نمایند منصوب حرفهای، پذیری

کار حین در اخالقی قضاوتهای در را حسابداران و بوده مشکالت پاسخگوی

نماید  . راهنمایی

 GAAP

عنوان تحت اصول معموال حسابداری های حسابداری FASB بخش اصول کل در

چه گردد برگزار علنی صورت به شرکت چه پذیرند، می را شده پذیرفته

33

صورت .نگردد به شرکت زیرا نباشند کافی ارائه برای مالی گزارشهای اگر حتی

دقیق مالی گزارشات که موضوع این از اطمینان گردد، می برگزار خصوصی

باشد می اخالقی حسابداری سیستم از استفاده از بخشی هنوز این.هستند

در گرفتن وام برای مالیشرکت گزارشات که زمانی حتی رود می کار به موضوع

هستند .دسترسطلبکاران

داخلی کنترل  هایو حسابداری اخالقیسیستم اصول از بخشحسابداری آن در که هایی راه از یکی

بخشاست در عملیات نمودن جدا نماید می استفاده داخلی عنوان .کاربران به

جهت نویسد پرداختچکمی قابل های عملیاتحساب طول در که فردی مثال،

ندارد چکمجوز نمودن امضاء یا در .تائید کردن کار استشامل ممکن موضوع این

باشد عملیات حسابهای .سرتاسر از کارمند دستمزد و حقوق وظایفحسابداری

یافت دسترسی اطالعات دیگر به توان نمی و هستند جدا کارمند به پرداخت .قابل

شخصی تعهد ، اخالقی قضاوت های مهارت تحصیل جهت در باید نیز حسابداران

. خدمات انجام برای مشتری قبول از قبل باید مؤسساتحسابداری باشند داشته

. این است الزم نمایند ارزیابی را وی اخالقی محیط او، برای حسابداری

عملیات انجام به نسبت را خود بالقوة و فعلی های مشتری تعهد مؤسسات

. مشتریان علیه شکایتی آیا اینکه به نسبت میتوانند کار این برای بسنجند اخالقی

. ضمنصالحیت در نمایند کسب اطالع خیر، یا است گرفته صورت آنها

میکنند کار مشتریان این اجرایی مدیران یا مالی مدیران بهعنوان که حسابدارانی

. گردد بررسی باید نیز

محرمانه اطالعات

ایجاد را باالیی اخالقی معیار باید حسابداری کارمندان و حسابرسان حسابداران،

مالی اطالعات با رویارویی هنگام به شرکت .نمایند یک در مالی های داده اکثر

افراد انتخاب برای معموال و بوده محرمانه بسیار آن مالی های گزارش از خارج

باشد می دسترس در حسابداران، .معدودی که است آن مستلزم کار این

اخالقی معیارهای و نموده درک را بودن محرمانه ماهیت کارمندان و حسابرسان

بگیرند کار به سازمان از خارج معامالت نمودن بررسی هنگام به .را

دقیق   اطالعات

که موضوع این سنجی اعتبار از عبارتند حسابداری در اخالقی مسائل دیگر

هستند دقیق اند شده حسابدارای سیستم وارد که می .اطالعاتی بشر افراد زیرا

34

مالی معامالت تمامی که است معنی بدین موضوع این بشوند، خطا مرتکب توانند

باشند اثبات قابل راحتی به پشتیبان چاپی نسخه مدرک دارای که .باید خطاهایی

بشوند تصحیح حسابداری سیستم در باید دهند می بدین .رخ همچنین موضوع این

را کاملی ممیزی خطاها کننده تصحیح یا کننده تنظیم معامالت که است معنی

نمایند می معامله .فراهم مراحل تمامی تکمیل شامل کامل ممیزی نمودن فراهم

باشد می بر میان های راه گرفتن نظر در دنبال .بدون به قادر باید حسابرس یک

باشد معامله از کننده حمایت پشتیبان مدرک با انتها تا ابتدا از معامله .نمودن

پذیری مسؤولیت انجام و اخالقی مسائل با صحیح برخورد برای نهایت در

مشتری از که کاری با ارتباط در را ای برگه مؤسساتحسابداری حرفهای،

ممکن که را برجسته اخالقی مقوله هرگونه آن در که نموده تهیه اند پذیرفته

. برگۀ شرکتها، از برخی نمایند می درج شوند رو روبه آان با کار حین در است

تهیه میدهد، قرار توجه مورد نیز را مدیریت درستکاری آن در که پذیرشمشتری

میکنند.

آموزشی مراکز و ها دانشگاه

سال در 2002در نقشدانشگاه درباره مدیریت حوزه آموزشدر متولیان

. ای ریشه علل آنها نمودند بحث اخیر اخالقیسالهای رسواییهای به پاسخگویی

ارزشسهام رساندن حداکثر به برای را آمریکایی شرکتهای حد بیشاز تأکید

. نمودند بررسی دیگر سهامداران بر عملشان تأثیر به توجه بدون سهامداران

تحت مدیران از کمتر حسابداران، استکه این بیانگر اخیر سالهای رسواییهای

. إنرون، شرکتهای حسابداران و مالی کارمندان که میبینیم ما نبودهاند فشار

به کننده گمراه مالی صورتهای ارائۀ� برای غیره و تایکو ، هالیبرتن وردکام،

منافع محافظت در شرکتهایحسابرسیهم و بودهاند تحتفشار عموم،

. اند ورزیده قصور غلط، اطالعات مقابل در عمومی

که میکنند بیان که عمومیسالهاست و ای حرفه پذیری مسؤولیت حامیان

ظرفیت رغبتو توانایی، که میکند تربیت را رهبرانی امروزه مدیریتی، تحصیالت

بر تصمیماتشان آثار و نتایج درباره جانبه همه کردن فکر برای محدودی

. دارند زیست محیط و جامعه سهامداران،

. های نظریه از بسیاری زیرا میباشد وارد نیز تحصیالتحسابداری بر انتقاد همین

. فقط ها نظریه این دارند تأکید ثروتسهامدار نمودن حداکثر بر مدیریتعمدتا

35

و آموزشمدیران و تعلیم با ارتباط در و داده قرار توجه مورد را تعدادیسهامدار

دامنه دربارة حقیقت در یا و تصمیمات عواقب درباره حرفهای حسابداران

اهمال بگیرد، جای حسابداری گزارشهای در صحیح بهطور باید که موضوعاتی

بر. رتبهبندی فشارهای مدیران، بر رقابتی فشارهای حقیقت، در میورزند

مؤسسات در تنبیهی و تشویقی سیاستهای مدیریتو و حسابداری دانشکدههای

و رهبران و مدیریت و حسابداری دانشجویان همه، و همه مهم، حسابداری

حداکثر به بیشتری توجه گذشته، به نسبت تا مینمایند تشویق را رؤسایشرکتها

. حسابداران و دانشجویان شرکتها، نتیجه در باشند داشته مدت کوتاه سود نمودن

یا کامل بهایابی حسابداری به نیاز نظیر اجتماعی موجود مهم مسائل به توجه از

مسؤولیتپذیری مقولههای حسابداری محیطزیستو حسابداری زندگی، چرخه

. نمایند می پرهیز عمومی

دانشکده ببینیم که است مهم آینده، در مالی رسواییهای تکرار از ممانعت برای

. دانشگاهها اگر میدهند تعلیم را فردا رهبران مدیریتچگونه و حسابداری های

شرکتها و جامعه اساسی و بنیادی ارتباط درباره را آینده حسابداران و مدیران

روابط این باال رده اجرایی مدیران که باشیم داشته انتظار نمیتوانیم ندهند، تعلیم

. در صداقت به باید بازرگانی و مدیریت و حسابداری دانشجویان نمایند درك را

. سمت به باید دانشگاهها باشند داشته توجه اجتماعی و شرکتی شخصی، سطوح

جامعه در بازرگانی بتوانند تا پیشروند آموزشی برنامه در دگرگونی یک سوی و

. نمایند اقتصاد در بازرگانی جایگزین را

به که محترمیهستند انسانهایشریفو حسابداران، و عامالن مدیر اکثر

عدم خاطر به آنها از برخی اما پایبندند، زندگی در خاصی اخالقی اصول و صداقت

عنوان به سود جز به دیگری گزینه هیچ آنها سازمان در و شده گمراه خودسازی،

در تحصیل حین در نیز را متفاوتی رفتاری شیوة استو نگردیده معرفی هدف،

. حسابداری که واقفباشد امر این به باید حسابداری حرفۀ� نیاموختهاند دانشگاه

. برای میباشد نیز اخالقی بحث یک است، مبحثفنی یک اینکه بر عالوه اساسا

در که را گستردگیمجموعهای و نموده صداقتعمل با بتوانند حسابداران آنکه

نظیر اموری به نسبت و گرفته قرار تعلیم تحت باید نمایند، درك میکنند کار آن

و وسیع تفکر بودن دارا و نتایج به نسبت هشیاری فکری، سامانههای از آگاهی

. شوند آموزشداده تصمیماتشان و فعالیتها اثر دربارة پویا

اخالقی مسؤولیتهای از سرشار ارزشو با ذاتا که دارند موقعیتی حسابداران،

نیز. و محیططبیعی ها، اتحادیه ها، سازمان مردم، سایر بر تصمیماتشان میباشد

پایه و براساسبنیاد باید تصمیمات پساین گذارد، می اثر شرکت به نگاه نوع بر

36

تفکیک . حسابداری از شفافیت درستیو اخالق، دیدگاه این از شوند اتخاذ اعتماد

دانشکده نظر از که است حسابداری و اخالق جداییناپذیر رابطۀ� همین و ناپذیرند

نقش . امروزه ، متأسفانه است مانده مغفول مدیریت، و حسابداری های

و تصمیمات عواقب به توجه حسابداری دانشجویان به که آموزشی واحدهای

کم و کمرنگ بسیار دهد، تعلیم را اشخاصذینفع و سهامداران آتیهمه منافع

. است رونق

واحدهای از اندکی تعداد حسابداری، رشته در گسترده تالشهای برخی علیرغم

و محیطی و اجتماعی حسابداری زندگی، چرخۀ� حسابداری زمینۀ� در درسی

فراگیری برای انگیزه ایجاد در محدودی راههای و ارائه کامل بهایابی حسابداری

. یافتمیشود واحدها این

مسؤولیتعمومی موضوع و شده اضافه واحدهای اهمیت به دانشجویان برخی

مدیریت . و حسابداری دانشجویان دانشگاه، به ورود از بعد واقع در اند نبرده پی

. سال در که تحقیقی میدهند دست از را خود آس 2003آرمانگرایی توسطمؤسسه

تجارت ” 20پن طریق از اجتماعی نوآوری در ابتکار عنوان نشان “ 21با شد، انجام

وقتی که دهد یک 22می وارد ، تجاری مدیریت ارشد کارشناسی ،MBA

به کیفیتمحصول و مشتری روی تمرکز از فکرشان میشوند برنامه دانشجویان

. کارشناسی های رشته التحصیالن فارغ میکند پیدا تغییر سهامدار منافع سمت

فضایل و ارزشها بر توانند می که کنند نمی فکر حسابداری مدیریتو ارشد

. رو روبه کار در اخالقی تضادهای با که دانند می آنها بگذارند تأثیر ها شرکت

در تغییرات انجام تالشدر جای به بهتراست که باورند این بر ولی شد خواهند

. کنند رها خود حال به را تضادها این سازمان،

همه در و نبوده بیتقصیر امر این در نیز حسابداری های دانشکده کارکنان و گروه

و محیطجهانی به نسبت خوبی درك و بوده واقعی دنیای با ارتباط فاقد سطوح

. . ورزند می خودداری تغییراتساختاری تالشبرای از گروه، این ندارند فناوری

نیاز درك سببعدم به هم بخشی و قواعد و اصول بر ز تمرک عدم دلیل به بخشی

. اساسی سؤاالت به مدیریت و حسابداری دانشکدههای اگر تحول و تغییر به

بیشتری توجه رفاه و اموال بین تعادل و اقتصادی سود نتایج و معنی درباره

که آنچه درباره نیستند قادر که داریم قرار رهبرانی تربیت خطر برابر در ننمایند،

امور تغییر تالشبرای بدون ، راحتی به و بپردازند تفکر به آنند انجام صدد در

( میشوند دلسرد بازرگانی، و تجارت در خطا (. 20نادرستو

37

دانشگاهها، در ها آموزه برخی که است این زمینه این در اساسی مشکالت از یکی

تجارت درباره خاصفکری یکسامانۀ� فقط که مینماید متقاعد را دانشجویان

. میگیرند یاد آنها است بیرحمانه داری بینیسرمایه جهان القای آن و است صحیح

محیطزیست، و بروند بین از باید نیستند رقابت به قادر که هایی شرکت همه که

. ندارند ارزشی کدام هیچ اجتماعی نتایج و ها اتحادیه افراد،

حسابداری هفتهدفآموزشاخالقاخالقی • مسائل به آموزشحسابداری دادن .ربط

اخالقیهستند • مفاهیم دارای که حسابداری در مسائل رسمیتشناختن .به

پذیری • مسئولیت یا اخالقی دادنحستعهد .توسعه

مشکالت • یا اخالقی های درگیری با مقابله برای موردنیاز های توانایی .توسعه

کنید • مقابله حسابداری قطعیتحرفه عدم با بگیرید .یاد

کنید • تنظیم اخالقی رفتار در تغییر برای را .صحنه

38

گیری نتیجه و بندی :جمعیا مثبت پیامدهای بروز موجب تواند می عملکرد و رفتارها نبودن یا بودن اخالقی

گردد سازمان سطح در و . منفی مثبت پیامد عنوان به تواند می اداری سالمت

شود انگاشته منفی پیامد عنوان به اداری به . فساد اداری فساد اساستعریف، بر

های سازمان توان و قدرت بکارگیری از ناشی که اطالقمیشود اقداماتی

است گروهی یا و فردی مالی منافع کسب برای دولت به وابسته یا و نتایج. دولتی

است مردم آحاد منافع و مخالفمصالح طبیعی طور به اداری اداری . فساد فساد

رویمی تعارضمنافع و بازی پارتی خویشاوندگماری، رشوه، اشکال در عموما

چنین . دهد این اداری هایسالمت جلوه خارجی، تحقیقات از یکی در طرفی از

اند شده و :برشمرده محصوالت به دستیابی سازمان، سودآوری مالی، سالمت

از تقدیر سازمانی، های گیری تصمیم در کارکنان مشارکت جدید، بازارهای

با موثر ارتباط مستمر، یادگیری کارکنان، توسعه کارها، در کارکنان مشارکت

کارکنان ترفیع و ، مدیریتعملکرد اهدافروشن، سازمان، .مشتریان

و رفتار بر اثرگذار عوامل میان تنگاتنگی ارتباط میشود مالحظه که همانطور

دارد وجود اخالقی پیامدهای و اخالقی به . عملکرد اختیاراتسمت مثال عنوان به

است شده اخالقیمطرح رفتار بر اثرگذار عوامل از یکی سمتهایی . عنوان در

شده متمرکز جا یک در گیری تصمیم قدرت و برخوردارند زیادی اختیارات از که

وجود مالی های استفاده سوء امکان کافی نظارت وجود صورتعدم در است،

اداری . دارد فساد به تواند هدفمی در ابهام و اهداف نبودن روشن همچنین

مدتمی کوتاه و مدت بلند برای اهدافروشن داشتن که حالی در شود منجر

نماید تقویت را اداری سالمت می . تواند اثرگذار عوامل سطح در پاداشنیز نظام

بروز زمینه بدینسان و کرده کمک کارکنان مشارکتهای از مناسب تقدیر به تواند

بخشد ارتقاء را سازمان اداری سالمت و ساخته فراهم را اخالقی افعال و .رفتار

تفاوت ولي است؛ مشترك حرفه‌ها همة در اسالم، در اخالقي منشور اصول

است فروع در دست . حرفه‌ها به اسالمي منابع از كه را اصولي ترتيب، بدين

جاريساخت تماميحرفه‌ها در مي‌توان و . مي‌آيد، اداري اخالق پسبايد

گيرد قرار سازمان آموزشدر برنامه‌هاي جزو ترتیبوظايف  .سازماني بدین

اخالق مفاهیم تبین حوزه در اینگونه -اداری  مديران میتوان را اسالمیسازمان

:برشمرد

اخالقي ( الف عملکرد‌هاي در -ارزشيابي کارکنان؛  اسالمیاسالمی؛ ( ب عقاید مینای بر سازمان هدف‌هاي کردن اخالقياخالقي ( ج مسائل و ارزش‌ها سازمان؛ -اشاعه در اسالمیمیاحثعقیدتی ( د بر تکیه با کارکنان زندگيشخصي در اسالمی؛-اخالق‌ورزي

39

شغل؛ ( ذ در اسالمی اخالق به دادن اهميتسازمان ( و در پيش‌آمده اخالقي مشکالت با مواجهه در روشمند و عقالني برخورد

آنها؛ برطرفکردن براي اقدام وسازمان؛ ( ه‌ در اسالمی آموزشاخالق عنايتخاصبهاخالقي ( ي منشور تدوين و مشارکتهمه -تهيه با سازمان به مربوط اسالمی

سازمان  ."اعضاي

پایانی گیری نتیجه

پا زیر سبب به را داری سرمایه گسیخته لجام نظام این که رسیده آن اینکوقت

مفهوم باجادادن و نموده تقبیح اخالقیات جمله از امور از بسیاری گذاشتن

مهارت انواع بازرگانی، و تحصیالتحسابداری متن در اخالق و مسؤولیتعمومی

. به حسابداری حرفه آیندة بیاموزیم تجارت آتی رهبران به را جامعه نیاز مورد های

. این دارد بستگی حرفه این رهبران و ای حرفه توسطحسابداران اخالقی رهبری

. است الزم نمایند دعوت انسانی کماالت به را دانشجویان و کاروران باید رهبران

درستکاری آموزشضرورت و واال اخالقی معیارهای اهمیت تبیین با آنها تا

. با است بدیهی دهند سویشرافتمندیسوق به را آتی و فعلی حسابداران فردی،

حسابداری حرفه آینده، در که شد خواهد محقق اطمینان این کار این انجام

ها ملت رفاه و موفقیت و اقتصادی عادالنه رشد در نقشتاریخیخود به میتواند

. دهد ادامه

40

مآخذ : و منابع ،حسن حسابداری ‘‘، ( 1391)اسکندری، در فصلنامه: ،تهران’’اخالق

اقتصاد .8-15،ص 6، دنیای ،مقصودی امید و حسابرس ‘‘،(1387)حساسیگانه های درقضاوت اخلاقی ارزشهای

دانشکده :،تهران’’ عالمه  گاهنامه دانشگاه حسابداری طباطبایی، مدیریتو65-62.

،احمد حسابداری ‘‘، (1389)رحمانی، و : ،تهران’’اخالق علوم در اخلاق فصلنامه.9-15، (1و2)5، فناوری

،نرگس حسابداری ‘‘،(1387)سرلک، فناوری ’اخالق و علوم در اخلاق ،فصلنامه حسابداری در ای حرفه رفتار آیین و اکبرنونهال ، اخالق دکترعلی

فرزام ،نهر امیرمحمد باغجری، محمدرضا حسابداري در رفتار : آموزشاخالق روي بر انگيزشاخالقي تاثير بررسي

رویایی  :نویسندگان اخالقي رمضانعلی بیات ،دکتر تحقیقات :نشریه،علیحسابرسی و شماره ،حسابداری فصل 9 نشریه بهار ،

رمضانعلی دکتر اخالقی رفتار روی بر انگیزشاخالقی تاثیر بررسیبیات علی رویایی

رضا و آقایی علی محمد دکتر حسابداری در اخالق مفهومی الگوسازیشماره هفتم فناوریسال و علوم در اخالق فصلنامه 1391، 3حصارزاده

کامران نیا محقق محمدجواد اسالمی دیدگاه بر تاکید با حسابداری در اخالقناصری

: عباسارباب برگردان ای حرفه حسابداران برای ای حرفه رفتار آییناردیبهشت 1393سلیمانی

41

،منش رضائی بهروز ، فقیهی مطالعات "ابوالحسن و اداری اخالق"مدیریت

، فر معید دولتی "سعید ادارات کارکنان در برآن موثر عوامل و کار "اخالقعلمی اجتماعی -فصلنامه رفاه پژوهشی

، فر معید برآن "سعید موثر اجتماعی و فردی عوامل و کار اخالق بررسی ، ذاکری اکبر مسئوالن "علی عروج "اخالق نشر و چاپ موسسه ، ،تهرانی دلشاد امانت "مصطفی البالغه - ارباب نهج در اداری ،"اخالق

دریا انتشارات ،یزدی تقیمصباح اخالق "محمد الملل "فلسفه بین نشر و شرکتچاپ ، ،شیرازی مکارم جلد “ناصر کریم قرآن در 2و 1اخالقمالي حرفه اخالقتاثير هاي صورت اتكاء قابليت بر حسابداران دكتراي

اعتمادي پور ، حسين خليل پوريان ، مهدي يوسفتقي فصلنامه، دكترشماره هفتم، سال ، فناوري و علوم در (21پياپي )3اخالق

http://www.asemooni.com/religion/morality/professional-ethicshttp://iranianaa.ir/article

http://www.prozhe.com-13http://jma.srbiau.ac.ir/article_2732_566.html

http://nimasarshar.persianblog.irhttp://www.hesabdaresabz.com

http://danesheroz.irhttp://www.civilica.com

http://www.civilica.com/Paper-NRSAM01-NRSAM01_032.html http://hesabdaresabz.com

http://iranianaa.irhttp:// hesabdari88p.blogfa.com

http://www.accwiki.com/wiki/index.php?titlehttp://mmghfam.blogfa.com/post-123.aspx

42

http://athir.blogfa.com/post-5264.aspxhttp://www.accountable.blogfa.com/8604.aspx

http://hesabdarinovin.blogfa.com/9103.aspxhttp://www.iranianica.com/site/601/default.aspx

www.magiran.com:// http

43